www.media.link.com.mt
Numru 13,144
€0.55
It-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi qal li l-Gvern g[andu l-fidu/ja si;illata mill-Parlament biex ikompli ja[dem fuq il-prijoritajiet tal-pajji] (Ritratt> Trevor Solars)
Fidu/ja biex na[dmu g[all-familji Vot /ar ming[ajr ebda kundizzjoni favur il-Gvern Il-vot /ar ta’ fidu/ja fil-Gvern li ng[ata lbiera[ fil-Parlament tfisser mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi b[ala vot li se jmexxi lill-Gvern biex ikompli ja[dem fuq l-og[la
prijoritajiet tal-pajji] u biex ikompli jtejjeb il-[ajja tal-familji. Dan sostnih il-Prim Ministru Lawrence Gonzi f’kummenti li ta lill;urnalisti ftit tal-[in wara l-vot li
ttie[ed fuq mozzjoni ta’ fidu/ja filGvern li g[adda fil-Parlament b’35 vot favur u 34 vot kontra. Il-Prim Ministru esprima sodisfazzjon li dan kien vot kif talab
Il-Libja
EURO 2012
Sparaturi fl-ajruport internazzjonali ta’ Tripli bil-linja Air Malta twaqqaf it-titjiriet
Lejlet il-bidu tal-Euro 2012 ikomplu jwe;;g[u aktar plejers fosthom Olic, Barzagli u Balotelli
Ara pa;ni 7 u 13
Ara pa;na 31
hu – vot /ar, kategoriku u ming[ajr kundizzjonijiet. Dan ifisser, sostna Lawrence Gonzi, “li l-Gvern li mmexxi jien g[andu l-
g[al pa;na 3
IN-NAZZJON It-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
Lokali 3
Il-Labour isteriku meta xi [add ma jaqbilx mieg[u minn pa;na 1
fidu/ja si;illata mill-Parlament li jippermettilna nkomplu na[dmu fuq dawk l-oqsma li huma l-prijoritajiet talpajji].” Il-Prim Ministru sa[aq li lprijoritajiet tal-Gvern se jibqg[u xxog[ol, l-edukazzjoni, is-sa[[a u dak kollu li jtejjeb il-kwalità tal-[ajja talfamilji Maltin u G[awdxin. Lawrence Gonzi qal li “nnota b’dispja/ir li l-Kap tal-Oppo]izzjoni Joseph Muscat iwarrab dawn l-affarijiet li huma importanti g[all-familji tag[na.” Hu qal li fil-kritika tieg[u, Joseph Muscat re;a’ [are; fil-bera[ listeri]mu tal-Oppo]izzjoni Laburista kull meta xi [add imeriha u ma jaqbilx mag[ha. “I]da dan issa hu kapitlu mag[luq”, sostna l-Prim Ministru. “Issa rridu n[arsu ’l quddiem. Dan hu mument ta’ sfidi li jirrikjedi li nikkon/entraw verament fuq l-affarijiet importanti g[all-pajji].” Il-Prim Ministru sostna li quddiem lisfidi madwarna, pajji]na miexi ’l quddiem, b’g[aqal, b’attenzjoni, b’ener;ija u b’impenn. “Jalla fil-;img[at li ;ejjin nibqg[u na[dmu g[all-;id ta’ pajji]na,” temm jg[id il-Prim Ministru. Fi tmiem id-dibattitu li wassal g[al vot /ar ta’ fidu/ja fil-Gvern ming[ajr ebda kundizzjoni, ta l-kummenti wkoll il-Kap tal-Oppo]izzjoni Joseph Muscat, li qal li l-Prim Ministru kien isteriku u qed jid[ak bih innifsu. Fir-reazzjoni tal-leader Laburista Joseph Muscat ftit wara l-vot ta’ fidu/ja fil-Parlament li ntreba[ ilbiera[ bid-Deputati kollha tal-Gvern jivvutaw favur, qal li l-kri]i g[adha hemm. Mistoqsi minn IN-NAZZJON x’reba[
Pajji]na miexi ’l quddiem, b’g[aqal, b’attenzjoni, b’ener;ija u b’impenn
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi qal li l-prijoritajiet tal-Gvern se jibqg[u x-xog[ol, l-edukazzjoni u s-sa[[a (Ritratt> Trevor Solars)
il-pajjiz fil-mozzjoni ta’ sfidu/ja kontra Carm Mifsud Bonnici, Joseph Muscat wie;eb li bil-vot ta’ fidu/ja ma ntreba[ xejn u qal li l-Prim Ministru jrid sitwazzjoni monarkika. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni qal ukoll li lPrim Ministru qed ja[li ]-]mien tannies g[ax il-kri]i g[adha g[addejja u mhux iffukat fuq dik li sejja[ b[ala instabbilità. Fid-dibattitu dwar il-mozzjoni ta’ fidu/ja fil-Gvern li ressaq il-Prim Ministru immedjtament wara l-vot ta’
sfidu/ja li ressqet l-Oppo]izzjoni kontra Carm Mifsud Bonnici, min-na[a tal-Oppo]izjzoni Laburista tkellem biss Muscat u ma sar ebda diskors ie[or min-na[a tal-Grupp Laburista. G[an-na[a tal-Gvern tkellmu diversi deputati bil-Prim Ministru Lawrence Gonzi feta[ id-dibattitu u g[amel ukoll ir-rimarki fl-g[eluq tad-dibattitu qabel ma ttie[ed il-vot. Ara wkoll ir-rapport tad-dibattitu f’pa;ni 4 u 5
L-Oppo]izzjoni mitluba tispjega l-po]izzjoni tag[ha dwar is-sajd L-Oppo]izzjoni g[andha tispjega u tg[id jekk tkun filGvern hix be[siebha tinjora lobbligi li da[let g[alihom ilkomunità internazzjonali, mhux l-Ewropa biss. Dawn l-obbligi huma mi]uri ta’ konservazzjoni favur /erti spe/i ta’ [ut. Is-sej[a saret mill-Ministeru g[ar-Ri]orsi u Affarijiet Rurali bi twe;iba g[al kummenti li saru mill-kelliem talOppo]izzjoni Joe Sammut f’artiklu fil-;urnal tal-GWU ilbiera[. Sammut qal li l-Gvern messu qatt ma a//etta l-kwota tat-tonn li ;iet stipulata millICCAT. Qal ukoll li l-kwota tat-tonn inqasmet bejn issajjieda u l-purse-seiners. Il-Ministeru qal li lOppo]izzjoni g[andha ti//ara hix lesta li tpo;;i fil-periklu lis-sajjieda g[ax tesponi s-sajd Malti g[al sanzjonijiet minn istituzzjonijiet internazzjonali. Il-Ministeru //ara li mhux minnu li l-Gvern qasam ilkwota nazzjonali tat-tonn bejn il-longliners u l-purse-seiners. Kieku sempli/iment staqsa, Joe Sammut kien ikun jaf li din issena l-Gvern bi qbil malkooperattivi tas-sajjieda, [alla ja[dmu biss bastimenti longliners. Fl-artiklu tieg[u, Joe Sammut [a numru ta’ ]balji li jikkonfermaw kemm hu maqtug[ mir-realtajiet tassettur fosthom meta jirreferi g[as-sajd tal-pixxispad. G[al sajd ta’ din l-ispe/i ma te]isti lebda kwota u g[aldaqstant ilmetodu u]at g[as-sajd hu rrilevanti. Barra minn hekk ta’ min jinnota li l-qbid talpixxispad permezz tal-purseseiners hu illegali. Fis-settur tal-pixxispad da[lu regolamenti dwar daqs minimu tal-[ut li jrid jinqabad kif ukoll perijodu ta’ closed season.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
2 Lokali
Rekord ta’ passi;;ieri fl-MIA f’Mejju
Mara twe;;a’ f’in/ident fil-G]ira Fran/i]a ta’ 22 sena, residenti San Pawl il-Ba[ar, sofriet minn ;rie[i ta’ natura gravi i]da mhux filperiklu tal-mewt wara li g[all-[abta tal-11.35 talbiera[, sfat milquta minn bi//a [adida li waqg[et meta kienet g[addejha minn
[dejn sit ta’ kostruzzjoni fi Triq Patrick Stuart, il-G]ira. Mill-ewwel issej[et ambulanza fuq il-post li [adet lill-mara l-Isptar Mater Dei g[all-kura me[tie;a. Il-Pulizija g[adha g[addejja blinvestigazzjonijiet tag[ha.
Salvat wara li sab ru[u f’diffikultajiet Ra;el ta’ 44 sena millKalkara lbiera[ filg[odu kien salvat minn patrol boat talForzi Armati ta’ Malta wara li sab ru[u f’diffikultajiet waqt li kien qed jit[arre; bilkenura tieg[u ‘l barra millbajja tal-Mistra. Jidher li r-ra;el sab ru[u f’diffikultajiet min[abba ri[ qawwi mix-Xlokk. Il-Patrol Boat P-32 tal-Forzi Armati ta’ Malta kienet qed tag[mel
ronda fl-in[awi meta raw li rra;el kien je[tie; l-g[ajnuna min[abba ba[ar qawwi. Hu kien madwar 3.5 mil nawtiku ‘l barra mix-xatt. Ir-ra;el kien qed jag[mel itta[ri; g[al attività g[all-karità li se ssir dalwaqt. Hu ttella’ fuq il-patrol boat u idda[[al fil-ba]i tat-Taqsima Marittima tal-FAM f’Xatt it-Tiben fejn irri]ulta li ma kellux b]onn ta’ g[ajnuna medika.
It-Temp
UV INDEX
9
IT-TEMP il-bi//a l-kbira xemxi VI}IBBILTÀ tajba IR-RI{ moderat mill-Majjistral li jsir ftit qawwi g[al qawwi wara nofsinhar BA{AR [afif g[al moderat li jsir moderat g[al qawwi IMBATT baxx mill-Punent li jsir baxx g[al moderat TEMPERATURA l-og[la 27˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0 mm Xita mill-1 ta’ Settembru 644.5 mm IX-XEMX titla’ fil-05.46 u tin]el fit-20.14
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
In-numru ta’ passi;;ieri li g[addew mill-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta (MIA) matul Mejju li g[adda kien ta’ 344,008 li hu numru rekord g[al Mejju u juri ]ieda ta’ 5.8 fil-mija fuq l-istess xahar tas-sena ta’ qabel. Fi stqarrija ma[ru;a millMIA dwar it-traffiku flajruport matul Mejju jirri]ulta li kien hemm ]ieda wkoll filmoviment tal-ajruplani u fisseat capacity fuq Mejju tassena l-o[ra. I]-]ieda filmoviment tal-ajruplani kienet ta’ 2.2 fil-mija filwaqt li ]-
]ieda fis-seat capacity kienet 2.7 fil-mija. Il-[ames l-akbar swieq irre;istraw tkabbir matul Mejju li g[adda meta mqabbla mal-istess xahar issena ta’ qabel. L-akbar ]ieda kienet mis-suq Spanjol b’]ieda ta’ kwa]i 19 fil-mija. Wara kien hemm is-suq :ermaniz b’]ieda ta’ 6 filmija, is-suq Fran/i] b’]ieda ta’ 5.8 fil-mija, is-suq Ingli] b’]ieda ta’ 3.5 fil-mija u s-suq Taljan b’]ieda ta’ 2.3 fil-mija. Jirri]ulta wkoll li n-numru ta’ passi;;ieri li g[addew
mill-ajruport bejn Jannar u Mejju ta’ din is-sena kien flistess livell tas-sena l-o[ra. Dawn ir-ri]ultati jkomplu mar-ri]ultati tajbin li kellu pajji]na fit-turi]mu tant li April ta’ din is-sena hu laqwa wie[ed fl-istorja tatturi]mu lejn Malta. Minn /ifri pubblikati mill-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika filjiem li g[addew jirri]ulta li f’April li g[adda ;ew f’Malta aktar minn 122,000 turist. Dan ifisser ]ieda ta’ kwa]i 2,000 turist, jew 1.6 fil-mija fuq April tal-2011.
Sentenza sospi]a wara li [ebb g[as-surmast tal-iskola
Mario Vella ta’ 56 sena mill-Fgura, impjegat b[ala “general hand” fl-iskola talbniet Erin Serracino Inglott f’Bormla kien ikkundannat g[al sentenza ta’ sitt xhur [abs sospi]i g[al sentejn wara li nstab [ati li fis-26 ta’ Awwissu 2009 [ebb g[asSurmast tal-iskola u kka;unalu ;rie[i [fief. Vella nstab [ati wkoll li kkaw]a ;rie[i [fief fuq issurmast James Camilleri u li wettaq dan ir-reat biex ibe]]a’ lis-surmast, li kiser lordni u l-pa/i pubblika b’g[ajjat u ;lied, li n;urja jew hedded lis-Surmast James Camilleri, li stieden g[all;lied l-istess Surmast James Camilleri u li [are; barra millimiti tal-provokazzjoni. L-in/ident se[[ g[al madwar nofsinhar meta ssurmast flimkien malassistent kap Joseph Paul Ellul bag[at g[al Mario Vella biex ikellmu fejn talbu biex minn dik il-;urnata l’quddiem huwa ma kellux jibqa’ jie[u ttfal tieg[u l-iskola mieg[u meta jkun xog[ol. Is-Surmast James Camilleri kien [a din
id-de/i]joni wara li jumejn qabel kien sab it-tyre talkarozza tieg[u mni]]el imma meta kien [adu g[and ilvulcanizer huwa sar jaf li ttyre kien mni]]el minn xi [add. Wara li raw filmat millcameras tas-sigurtà fejn dehru wlied Vella jinnavigaw mattyre tal-karozza tas-surmast. Fix-xhieda tieg[u s-Surmast James Camillieri kompla li Vella ma kienx laqa’ sew idde/i]joni tieg[u, tant li Vella [are; jg[ajjat mill-uffi//ju u ftit [in wara re;a’ da[al fluffi//ju, g[alaq l-uffi//ju u beda jistieden lis-surmast g[all-;lied. Camilleri ta struzzjonijiet lis-segretarja sabiex i//empel lil Pulizija li marru immedjatament fuq il-post. James Camilleri qal li huwa kellu ;rie[i ta’ natura [afifa fl-istonku u mar i/-?entru tas-Sa[[a fejn ;ie rilaxxat /ertifikat mediku li jindika li Camilleri kellu ;riehi ta’ natura [afifa. L-Assistent Kap tal-iskola Joseph Paul Ellul xehed bl-istess mod u qal ukoll li Vella kien qal li lissurmast kien se jsibu u jsib
fejn joqg[od. Huwa qal li ssurmast ma we;ibx lil Vella. Meta xehed quddiem ilMa;istrat Audrey Demicoli, Vella qal li s-surmast kien imqabbad mieg[u u kien iqabbdu jag[mel xog[ol ]ejjed li suppost kellha tag[mel purtinara o[ra li kienet tit[alla tmur id-dar mis-surmast g[aliex kienet theddu li ser tirrappurtah lil Ministru. Huwa qal li kien “single parent” u ma kellux ma’ min i[alli li]-]ew;t itfal tieg[u waqt il-vaganzi tas-sajf u g[alhekk kien je[odhom mieg[u fuq ix-xog[ol. Vella sostna li meta ssurmast kelmu u qallu li ma setax ikompli j;ib it-tfal liskola huwa rrispondih li rregoli kellhom ikunu g[al kul[add u s-surmast qallu li huwa kien jag[mel li jrid. Vella sostna wkoll li hu [are; mill-kamra u wara ftit re;a’ da[al g[aliex ried jg[id lissurmast li jekk ma kienx ser i[allih i;ib lit-tfal l-iskola huwa kien se jo[ro; billeave. Il-Prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispettur Frankie Sammut.
B[al-lum 25 sena IT-TLIETA L-og[la 27˚C L-inqas 20˚C
L-ERBG{A L-og[la 27˚C L-inqas 16˚C
IL-{AMIS L-og[la 28˚C L-inqas 16˚C
IL-:IMG{A L-og[la 29˚C L-inqas 18˚C
IS-SIBT L-og[la 30˚C L-inqas 19˚C
UV
9
UV
UV
UV
UV
9
10
9
9
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 25˚ ftit imsa[[ab, Al;eri 25˚C xemxi, Amsterdam 10˚C xita, Ateni 27˚C xemxi, Li]bona 26˚C xemxi, Berlin 15˚C imsa[[ab, Brussell 13˚C xita, il-Kajr 32˚C xemxi, Dublin 13˚C ftit imsa[[ab, Kopen[agen 13˚C imsa[[ab, Frankfurt 17˚C imsa[[ab, Milan 23˚C ftit imsa[[ab, Istanbul 25˚C xemxi, Londra 11˚C xita, Madrid 27˚C xemxi, Moska 16˚C imsa[[ab, Pari;i 16˚C imsa[[ab, Bar/ellona 24˚C ftit imsa[[ab, Ruma 24˚C xita, Tel Aviv 27˚C xemxi, Tripli 40˚ xemxi, Tune] 29˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 15˚C xita, Zurich 14˚C xita, Munich 15˚C imsa[[ab, Stokkolma 11˚C xita, St. Petersburg 15˚C imsa[[ab
F
’laqg[a internazzjonali tal-
Organizzazzjoni Internazzjonali taxXog[ol (ILO) il-Ministru Louis Galea ta l-assikurazzjoni tal-Gvern Malti li kienu se jittie[du passi biex ma jibqg[ux isiru in;ustizzji kontra l-[addiema Maltin. Qabel [alla Malta g[al :inevra, il-Ministru Galea qal li l-Gvern Malti kien se jie[u passi biex isewwi s-sitwazzjoni fil-qasam tax-xog[ol u jimxi mal-proposti tal-ILO fl-a[jar interess tal-[addiema u tal-pajji]. Il-Ministru Michael Falzon akku]a lillGWU b’atte;;jament ostili fil-ka] tadDirettur {addiem fl-Enemalta. F’ittra dwar il-kwistjoni, Michael Falzon fakkar lil An;lu Fenech, Segretarju :enerali tal-GWU li lPartit So/jalista fil-Gvern qatt ma [a passi biex ir-rappre]entanza tal-[addiema talEnemalta tkun istituzzjonalizzata bil-li;i kif kien se jag[mel il-Gvern ;did. Jinkixef skandlu ta’ kif kienet issir limportazzjoni tal-karozzi second hand ta[t amministrazzjoni So/jalista. Imfakkar il-qtil ta’ Raymond Caruana, sitt xhur wara d-delitt tal-martri g[allibertà.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
4 Parlament
L-Oppo]izzjoni tippre]enta Il-Gvern se l-proposti tag[ha meta jkompli jg[olli jkun il-waqt l-isem ta’ Malta
Il-Kap tal-Oppo]izzjoni Joseph Muscat, li kien luniku kelliem talOppo]izzjoni kontra lmozzjoni ta’ fidu/ja filGvern, qal li l-Oppo]izzjoni se tkun qed tippre]enta lproposti tag[ha meta jkun ilwaqt. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni qal li jittama li l-Prim Ministru nduna li mhux se jsolvi xejn bis-seduta Parlamentari. Hu qal li l-Prim Ministru mhux qed jag[raf ilproblema li g[andu fi [danu u qal li da[al fil-Parlament bi problema u se jo[ro; b’mija. Il-problema mhix Franco Debono. Joseph Muscat qal li millIndipendenza ‘l hawn ilwaqtiet li gvern talab vot ta’ fidu/ja kienu ftit u kienu saru f’mumenti ta’ kri]i profonda. Hu qal li l-Prim Ministru g[amel rekord ;did tant li f’sitt xhur, g[al tliet darbiet kellu jaffronta vot ta’ fidu/ja jew sfidu/ja filParlament. Hu qal li dan iqajjem mistoqsijiet li l-istil tat-tmexxija tal-Gvern qed iwassal g[al dan. Joseph Muscat qal li mindu l-Gvern salva bilcasting vote tal-Ispeaker, ilGvern ma biddel xejn. LOppo]izzjoni wissiet lillPrim Ministru li s-sistema li [oloq hu falliet u l-problema hi l-istil tat-tmexxija. Il-Prim Ministru fid-diskorsi kollha tieg[u g[amel dak kollu possibbli biex jevita minn fejn ori;inat il-problema. Hu qal li l-Prim Ministru g[amel benchmark li jrid vot /ar ta’ fidu/ja fil-Gvern u qal li dan issa jg[odd g[al kumplament mal-le;islatura. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni qal li l-Prim Ministru mhux jag[raf il-problema u g[alhekk mhux se jsolviha. Hu qal li dan hu nuqqas ta’ servizz lill-pajji]. LOppo]izzjoni qalet li lkontijiet tad-dawl se jor[su jekk il-poplu jag[ti l-fidu/ja lill-Partit Laburista. Hu qal li l-Oppo]izzjoni qalet li l-power station il;dida kellha tit[addem bilgass u mhux bil-heavy fuel oil. Issa l-Gvern permezz talMinistru Tonio Fenech qed jg[id li l-power station il;dida se tit[addem bil-gass u dan se jiswa l-flus lill-pajji]. Hu qal li l-Ministru Tonio Fenech qal ukoll li permezz tal-interconnector ma’ Sqallija l-kontijiet tad-dawl se jor[su u dan ifisser li lkontijiet tad-dawl jistg[u jor[su b[alma qalet lOppo]izzjoni.
Il-Kap tal-Oppo]izzjoni Joseph Muscat jag[ti l-kummenti tieg[u lill-;urnalisti wara l-vot ta’ fidu/ja li reba[ il-Gvern
Joseph Muscat qal li meta kien se jittie[ed il-vot ta’ sfidu/ja kontra l-Ministru Gatt dwar ir-riforma tattrasport pubbliku, il-Prim Ministru kien qal li din hi de/i]joni li [adna flimkien u g[alhekk torbot lill-Gvern kollu b’mod kollettiv. Hu qal li meta kienet qed tkun diskussa l-mozzjoni ta’ sfidu/ja fil-Ministru Carm Mifsud Bonnici, il-Gvern m’g[amel l-ebda referenza g[al responsabbiltà kollettiva. Joseph Muscat qal li l-Prim Ministru [a ta[t idejh irresponsabbiltajiet tal-Intern u tal-Kunsilli Lokali. Hu qal li din mhix sitwazzjoni sostenibbli min[abba li /erti oqsma je[tie;u jing[ataw attenzjoni partikulari u qal li l-Prim Ministru ma kellux ilkura;; li jsib soluzzjoni permanenti sa tmiem ille;islatura. Il-kelliem staqsa jekk hux se jkun hemm bidla filpolitika fil-qasam talimmigrazzjoni irregolari u qal li l-Istati Uniti g[enu aktar lil Malta milli g[enu l-pajji]i membri tal-Unjoni Ewropea. Joseph Muscat staqsa jekk il-Prim Ministru hux se j/aqlaq l-Abbozz ta’ Li;i dwar id-dritt ta’ union g[al Pulizija u meta l-Att dwar ilLibertà tal-Espressjoni se jkun implimentat. Staqsa wkoll x’sar mill-abbozz ta’
li;i dwar il-Whistleblower Act li jg[id li min jikxef ilkorruzzjoni ma jkunx protett u li l-li;i tg[odd biss minn meta tid[ol fis-se[[ u mhux g[al ka]i li se[[ew qabel. Staqsa wkoll dwar il-ka] ta’ Stephen Spiteri li nstab mejjet fil-[abs b’overdose ta’ droga u qal li dan il-pri;unier kien di;à xehed f’ka] ta’ droga u kien mistenni jixhed f’kazi o[rajn. Hu qal li l-Oppo]izzjoni se to[ro; il-proposti tag[ha meta jkun il-waqt imma lKummissjoni Ewropea qed titlob lil Gvern li jg[a;;el aktar ir-riforma talpensjonijiet u qal li riforma li saret fl-2006 falliet. Hu qal li 48 fil-mija ta’ dawk li qed ifittxu x-xog[ol f’pajji]na huma ta[t id-29 sena u g[alhekk il-Partit Laburista [are; bl-idea tas-So/jalisti Ewropej li jag[ti garanzija li]-]g[a]ag[ ta’ tag[lim, ta’ ta[ri; u ta’ xog[ol. Hu qal li gvern Laburista se jag[mel rapport dwar l-impatt so/jali biex jara l-effetti tajbin u []iena tadde/i]jonijiet li jkun se jie[u. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni qal li l-Partit Laburista qed jipproponi li jwaqqaf djar biex kull persuna b’di]abbiltà jkollha post fejn tg[ix filkomunità wara li jkunu nieqsa l-;enituri tag[hom u din se tkun prijorità.
Id-dmir tal-Gvern hu li jkompli jo[loq ix-xog[ol, jara li jkollu ambjent b’sa[[tu u jg[olli l-isem ta’ Malta. Dan sostnieh Tonio Borg, il-Vi/i Prim Ministru u Ministru g[all-Affarijiet Barranin matul l-intervent tieg[u fil-Parlament fejn kienet diskussa l-mozzjoni ta’ fidu/ja fil-Gvern. Hu rrefera g[all-kri]i finanzjarja li qed tolqot diversi pajji]i Ewropej u sostna li wie[ed g[andu jkun kburi bil-kisbiet li rnexxielu jag[mel il-Gvern biex jaffronta din il-kri]i. Il-PN fil-Gvern, sostna lVi/i Prim Ministru, [oloq 20,000 impjieg ;did. Hu qal li l-qasam tal-edukazzjoni kien il-’;ojjell fil-kuruna’ b’[afna investimenti li saru fin-nies. I]-]ieda flinvestiment barrani rdoppja mindu Malta ssie[bet flUnjoni Ewropea u dan g[ax il-Gvern investa fir-ri]orsi umani. G[aldaqstant kumpaniji b[al SR Technics u Lufthansa Technik g[a]lu li jinvestu f’Malta. Tonio Borg tkellem dwar l-MCAST li twaqqfet fi ]mien meta :or; Borg Olivier kien Prim Ministru, ing[alqet minn gvern Laburista u twaqqfet mill;did minn Gvern Nazzjonalista. Hu qal li matul dawn il-[ames snin, kien re;istrat su//ess floqsma tas-Sa[[a u tTuri]mu. Dwar il-politika barranija, il-Gvern mexa b’g[aqal kbir; fisser kif numru ta’ nies prominenti, fosthom isSegretarju tal-Istat Amerikan Hillary Clinton, ;ew Malta biex irringrazzjaw lill-Gvern, immexxi minn Lawrence Gonzi fit-tmun tal-Gvern, talli tratta l-kri]i fil-Libja b’dinjità. Hu ]ied kif ilGvern iffirma 170 ftehim bilaterali li ma j[ammrux ilwi// tan-nies. Mario De Marco, ilMinistru g[at-Turi]mu, lAmbjent u l-Kultura esprima solidarjetà ma’ Carm Mifsud Bonnici. Hu qal li l-Korp tal-Pulizija g[adda minn episodji talmist[ija fi ]mien Gvernijiet Laburisti fejn kien responsabbli, fost o[rajn, g[all-mewt ta’ Raymond Caruana u g[all-mewt ta’ Nardu Debono. Hu staqsa fejn kienu d-deputati Laburisti, pre]enti llum filParlament, meta ma saret ebda kundanna kontra lvjolenza mwettqa fitTmeninijiet. Il-Ministru De Marco qal li Malta se tkompli ta[dem biex tkattar l-impjiegi; filwaqt li l-qg[ad fl-UE jinsab fuq livell ta’ 11 filmija, ir-rata ta’ Malta hi l[ames l-anqas fl-Ewropa
b’per/entwal ta’ 5.7 filmija. Hu qal li l-Gvern [oloq kun/ett ta’ xog[ol marbut mal-avjazzjoni bil[olqien ta’ elf impjieg ;did filwaqt li fit-Turi]mu, kienu re;istrati snin ta’ rekord. Id-Deputat Francis Zammit Dimech sostna li lmandat tal-Gvern, biex jibqa’ jmexxi g[al [ames snin, g[andu jkun rispettat. I]da jkun hemm /irkostanzi fejn ir-regoli taddemokrazija jirrikjedu lkonferma tal-fidu/ja filParlament. Francis Zammit Dimech sa[aq li fil-Parlament iridu jippredominaw ilkredenzjali demokrati/i. Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista g[andu jkun kburi b’dak li wettaq flag[ar ]minijiet ta’ kri]i ekonomika Ewropea. Id-Deputat Nazzjonalista sostna li l-Oppo]izzjoni qed tkun falliment totali u sistematikament qed tu]a lmetodu tal-opportuni]mu sfrenat li j[ammar wi// kull min kien parti minnu. Hu stqarr li attakk kontra l-Gvern, hu attakk kontra ddemokrazija; l-Oppo]izzjoni qed tu]a a;ir arroganti u qed tkun immatura politikament. Id-Deputat Franco Debono qal li hu lest li joffri l-g[ajnuna lill-Prim Ministru, basta jitwettqu rriformi li kien ippropona hu filwaqt li ting[ata importanza lid-dinjità talpersuna. Id-Deputat Franco Debono tkellem dwar ilmeritokrazija u tenna li sso/jetà g[andha tkun ibba]ata fuq dan ilprin/ipju. Franco Debono sostna li Gvern, idum fil-Gvern, basta jibqa’ jgawdi lma;;oranza. Hu sa[aq dwar il-politika talperswa]joni u mhux dwar il-politika tal-ebusija tarras. Gvern irid ja[dem kuljum g[al dik ilma;;oranza. Hu dejjem jibqa’ jinsisti li, l-ewwel g[andha ting[ata importanza lejn l-irfig[ tarresponsabbiltà. Franco Debono qal li filqasam ekonomiku, il-gvern mexa ‘l quddiem u dan hu jirrikonoxxih. I]da, skont hu, l-oqsma tal-:ustizzja u l-Intern kienu falliment. Minkejja li kkritika lillGvern dwar l-oqsma tal:ustizzja u l-Intern, Franco Debono sostna li lOppo]izzjoni m’g[andhiex track record f’dawn loqsma. Hu vvota favur ilgvern biex jibqa’ jimxi b’konsistenza. Hu kkritika lill-Assistent Parlamentari Charlo’ Bonnici u qal li fl-a[[ar elezzjoni ;enerali ;ab i]jed voti minnu.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
Parlament 5
Inkomplu na[dmu fuq il-prijoritajiet tal-pajji] Il-Gvern se jkompli ja[dem biex jo[loq ix-xog[ol b’risq il-familji Maltin. Hekk stqarr il-Prim Ministru Lawrence Gonzi fid-diskors tieg[u dwar il-mozzjoni ta’ fidu/ja filGvern fil-Parlament ilbiera[ filg[axija. Il-Prim Ministru qal li din hi mozzjoni ta’ importanza biex il-Kamra jkollha lopportunità tirriafferma lfidu/ja tag[ha fil-Gvern. Kien hemm okka]jonijiet simili fejn ittie[ed vot b’mod dirett jew indirett b[alma huma lli;ijiet marbutin mal-ba;it. Dawn huma mozzjonijiet ta’ fidu/ja. Fid-9 ta’ Mejju g[addew il-mozzjonijiet kollha anke jekk lOppo]izzjoni kienet spekulat [afna. Wara dak li se[[ nhar lErbg[a li g[adda, fejn ittie[ed vot li b’ri]ultat tieg[u Carm Mifsud Bonnici ppre]enta r-ri]enja tieg[u, din hi mozzjoni b’differenza g[aliex minsu;a fiha hemm talba g[al sfidu/ja fil-Kap talOppo]izzjoni. Il-mozzjoni hi frott ta’ atte;;jament li nhar l-Erbg[a ;ie fil-massimu tal-[ondoq li fih l-Oppo]izzjoni qed tni]]el il-politika f’pajji]na. filmozzjoni hemm il-kritika g[all-Oppo]izzjoni li issa waqqaf benchmark ;did, benchmark ta’ a;ir politiku li ddikjara apertament meta qal the end justifies the means. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni ssi;illa l-kredu tieg[u li jnawwar fil-qalba tag[ha lveru valuri ta’ politika li tkun ta’ servizz. Il-Prim Ministru qal li nhar l-Erbg[a ;iet ippre]entata mozzjoni li ma n;iebet ebda sustanza biex tkun sostanzjata jew ippruvata. I]da se[[ biss il-benchmark tal-Kap talOppo]izzjoni. Il-Prim Ministru qal li hemm ra;uni g[aliex ilmozzjoni kellha ti;i ppre]entata u dibattuta u de/i]a malajr kemm jista’ jkun. Hu ta rendikont ta’ fatti li wasslu g[al din il-mozzjoni u rrefera g[all-mozzjoni ta’ /ensura li kienet ippre]entata mill-Oppo]izzjoni. Din tbiddlet f’mozzjoni ta’ sfidu/ja skont de/i]joni talIspeaker. Il-Prim Ministru qal li hu dejjem irrispetta r-rieda talma;;oranza kif tiffunzjona ddemokrazija. B’konsegwenzi ta’ dak li ;ara nhar l-Erbg[a, il-Prim Ministru qal li jirrikonoxxi li g[andu jitlob vot /ar ming[ajr ekwivoku u ming[ajr kundizzjoni biex ilGvern ikompli jerfa’ l-pi] tattmexxija.
Il-Prim Ministru qal li dejjem g[a]el li jfittex linteress tal-pajji]. Seta’ ma ressaqx mozzjoni ta’ fidu/ja. I]da jrid li jkun hemm po]izzjoni /ara fl-interess talpajji]. Dan hu l-aktar punt importanti g[an-na[a talGvern. L-interess tal-Gvern hu li jara li l-familji jaraw li lGvern ikompli jwettaq ilpolitika li tindirizza laspetattivi, il-karrieri, lambizzjonijiet tajbin u lkwalità tal-[ajja tag[hom. Dan hu li ggwidah biex iressaq mozzjoni ta’ fidu/ja, qal il-Prim Ministru. Irid li lfamilji jie[du messa;; li g[andhom Gvern li bilfidu/ja tal-Kamra se jkompli jwettaq il-politika tieg[u. Il-familji jafu li hemm familji o[rajn b[alhom f’pajji]i o[rajn li g[addejjin minn diffikultajiet kbar. M’g[andniex na[sbu li lfamilji Maltin ma jinkwetawx b’dan u jridu li f’pajjji]na nag[mlu [ilitna biex nevitawh. Hekk sar fl-erba’ snin u nofs li g[addew u hekk se jkompli jsir sakemm ikun hemm i]-]mien naturali biex il-poplu jer;a’ jag[mel lg[a]la tieg[u. Il-messa;; tal-Gvern hu li l-log[ob intern ma jag[mel tajjeb xejn lil [add u rridu nkomplu mexjin fuq ilb]onnijiet tal-familji u lb]onnijiet tag[hom. Dan g[andu jo[ro; bil-vot /ar li jwassal li jserra[ mo[[ ilfamilji. Il-Prim Ministru qal li fadal a;enda ta’ xog[ol straordinarja li l-Kap talOppo]izzjoni qatt ma jsemmi u forsi lanqas jinteressah. A;enda li tinteressa lil eluf ta’ Maltin u G[awdxin g[aliex taffettwahom issa u anke g[all-;ejjieni ’il hinn minn le;islatura wa[da. Il-Prim Ministru qal li prijorità tal-Gvern hi li jkompli ja[dem biex jin[oloq ix-xog[ol f’pajji]na. Il-Gvern kburi jsemmi li fl-a[[ar erba’ snin in[olqu 20,000 impjieg. Dawn huma importanti g[al dawk kollha li jridu jsibu xog[ol. Turi lill-poplu li hawn Gvern li anke jekk kien hawn maltemp madwarna, qed iwettaq politika li trendi anke bl-Oppo]izzjoni dejjem tg[id li l-Gvern qed imexxi [a]in. G[all-Kap talOppo]izzjoni, sentejn ilu, ?ipru kien benchmark. Filwaqt li hawn [afna li sabu xog[ol, g[ad hawn [afna li jridu jsibu xog[ol. Hemm ukoll dawk li se jiggradwaw u jridu jsibu xxog[ol. Il-Gvern irid li fixxhur li ;ejjin ja[dem b’[iltu
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi , hu u die[el il-Parlament, qal li l-Gvern irid ikompli jimxi fuq il-b]onnijiet tal-familji
biex il-familji jkollhom la[jar kundizzjonijiet xog[ol b’kundizzjonijiet tajbin. Fix-xhur li ;ejjin il-Gvern irid li jing[alaq il-ftehim kollettiv tas-settur pubbliku b’mod li l-[addiema talGvern, u b’mod indirett lill[addiema tal-privat, ilkundizzjonjiet li jixirqilhom.
“Dejjem g[a]ilt li nfittex l-interess tal-pajji]” Il-Gvern irid li jistabbilixxi garanzija fl-istabbilità industrijali. Fil-pajji] hawn kundizzjonijiet tax-xog[ol tajbin anke jekk g[ad jista’ jsir titjib. Fil-;ranet li ;ejjjin trid issir [idma g[all-Ba;it tas-sena d-die[la; Ba;it li jrid jo[ro; lill-pajji] mill-inkwiet li jikkonsolida l-qag[da ekonomika, jil[aq il-miri ekonomi/i u jkompli jinvesti fl-oqsma l-aktar g[e]ie] b[assa[[a, l-ambjent, linfrastruttura, il-biedja, ledukazzjoni u oqsma o[ra. Fix-xhur li ;ejjin se jkunu finalizzati wkoll pro;etti kapitali u infrastrutturali li ji;;eneraw ix-xog[ol. Din hi xi [a;a li l-Oppo]izzjoni g[adha ma tistax tifhima. Il-Gvern irid ikompli ja[dem g[all-konsolidazzjoni fiskali f’pajji]na. Linvestiment ikompli ji]died jekk l-investituri jag[rfu li lpajji] fejn fejn qed jinvestu g[andu qag[da finanzjarja b’sa[[itha. Il-Prim Ministru stieden lill-Oppo]izzjoni biex ti]en
kliemha sewwa biex meta jsiru kummenti, jekk mhux sostanzjati, j;ibu [afna mistoqsijiet minn investituri barranin. Stieden lillOppo]izzjoni biex ti;bed [abel wie[ed mal-Gvern. IlPrim Ministru qal li meta jsiru weg[diet impossibbli li jitwettqu, pajji]na jitlef ilkredibbiltà. Il-Prim Ministru ]ied li lGvern irid jinnegozja mal-UE il-pakkett finanzjarju ;did ilBa;it Ewropew 20123-2020. Id-dibattitu tal-mozzjoni, qal il-Prim Ministru, g[andu jwassal g[al vot /ar lil kull familja u lil kull investitur u kull min g[andu interess ;enwin li l-Gvern se jkun kon/entrat fuq il-;id talfamilji tag[na. Fid-diskors ta’ g[eluq ilPrim Ministru qal li l-Kap talOppo]izzjoni tellef [in lillParlament. Fl-introduzzjoni stieden lill-Kap talOppo]izzjoni jitkellem dwar il-[olqien tax-xog[ol, ledukazzjoni u s-sa[[a i]da minflok g[amel sieg[a u nofs diskors ta’ cut and paste b’[afna dikjarazzjonijiet li jag[mel fid-diskorsi tieg[u. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni g[ajjar lill-kelliema tal-Gvern b’isteri]mu i]da isteriku hu min jg[ajjar lill-Gvern faxxist jew jg[ajjar lil min ma jaqbilx mieg[u, isqof. “Kif issemmilhom l-img[oddi jisplodi l-isteri]mu talOppo]izzjoni”, qal il-Prim Ministru. Lawrence Gonzi qal li ;ie akku]at b’arroganza g[aliex ma rrispettax de/i]joni tarreferendum tad-divorzju, i]da l-akbar arroganza ntweriet minn min g[amel
[ames snin s[a[ jiggverna kontra r-rieda tal-poplu jew min g[add il-voti tal-mejtin favur il-proposta tieg[u biex ji/[ad ir-rieda talma;;oranza. Il-Prim Ministru qal li ;ie akku]at li hu osta;; tas-si;;u tal-poter i]da Joseph Muscat hu osta;; tax-xewqa li jsir li]g[ar Prim Ministru. Dak li g[andu b]onn il-pajji] hu Prim Ministru u Gvern li jiggverna fl-a[jar interess ta’ pajji]na. Il-Prim Ministru ]ied li ddiskros tal-Kap talOppo]izzjoni kien b[allikieku ]-]g[a]ag[ f’pajji]na g[andhom l-istess problemi ta’ xog[ol b[ala ]g[a]ag[ f’pajji]i o[ra. Il-fatti juru Malta tinsab fir-raba’ post flUE f’dawk li huma impjiegi ta]-]g[a]ag[ u fl-ewwel post fin-numru ta’ studenti ggradwati li jsibu impjieg fi ]mien tliet snin. Lawrence Gonzi qal li hu ma kkritikax lill-Oppo]izzjoni g[aliex tkellmet dwar proposti favur il-persuni b’di]abbiltà i]da g[aliex ilKap tal-Oppo]izzjoni sejja[ b[ala proposti ;odda tieg[u affarijiet li ilhom isiru mill2002. Dwar il-pensjonijiet, ilPrim Ministru qal li r-riforma li saret f’pajji]na idda[[let b’li;i [ames snin ilu u Malta qieg[da f’sitwazzjoni tajba fejn jid[lu proposti li qed ikunu studjati dwar life expectancy. Il-Prim Ministru qal li g[all-Gvern Malti importanti wkoll hi l-edukazzjoni u jinsab kburi li l-politika talGvern hi differenti minn dik tal-Partit Laburista.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
6 Lokali
L-MFSA timmulta €203,150 lill-Bank of Valletta
L-Awtorità Maltija g[asServizzi Finanzjarji, lMFSA, immultat lill-Bank of Valletta s-somma ta' €203,150 wara li millinvestigazzjoni rri]ulta li lBank kiser il-kundizzjonijiet tal-li/enzja meta kien qed ibieg[ units tal-Fond talProprjetà La Valette Multi Manager lill-klijenti. L-Awtorità [ar;et ukoll direttiva biex issir revi]joni tal-files tal-investituri minn kumpanija indipendenti biex jinstab jekk dawn jikkwalifikawx b[ala 'investituri b'esperjenza' kif jitolbu l-kriterji tal-fond. Dan il-Fond, li twaqqaf u ng[ata l-li/enzja mill-MFSA fl-2005, kellu jkun fond li jinbieg[ biss lill-investituri 'b'esperjenza', i]da millinvestigazzjoni li g[amlet lAwtorità jo[ro; li l-units kienu qed jinbieg[u lillklijenti li minkejja li ffirmaw dikjarazzjoni li jg[idu li 'g[andhom l-esperjenza', mill-investigazzjoni [are; li dan mhux minnu. L-MFSA spjegat li hemm evidenza li turi li xi w[ud mill-klijenti ta' dan il-fond 'm'g[andhomx esperjenza'. L-Awtorità spjegat li lkumpanija indipendenti li se tag[mel revi]joni tal-files tal-investituri, fil-futur trid tag[mel anali]i dettaljati ta' kull pass f'dan il-pro/ess.
Fost l-o[rajn, l-Awtorità qed titlob lill-kumpanija indipendenti biex tag[mel lista ta' investituri li mhumiex eli;ibbli jixtru units minn dan il-fond. LMFSA se jkollha d-dritt li ]]id xi investituri hi li skont hi, l-po]izzjoni tag[hom ma tkunx skont il-linja talkriterji tal-fond. Fl-istqarrija, l-MFSA enfasizzat li hu importanti li kull min ikun qed jag[mel transazzjoni finanzjarja jrid joqg[od attent li jifhem issinifikat ta' kwalunkwe dokument li jkunu qed jiffirmaw. L-Awtorità se tkun qed tibg[at rapport dettaljat bil-konklu]jonijiet tal-investigazzjonijiet tag[ha lil dawk l-investituri li ;ieli u]aw jew g[adhom jag[mlu u]u minn dan il-fond. Sadanittant, fi stqarrija separata, il-Bank of Valletta qal li se jikkopera bis-s[i[ mar-revi]joni tal-files talinvestituri fil-fond li se ssir minn kumpanija indipendenti. Il-bank qal li se jkun qieg[ed janalizza lkomunikazzjoni tal-MFSA fid-dettall, u jikkunsidra birreqqa l-po]izzjoni tieg[u. Il-Bank of Valletta qal ukoll li dejjem g[amel dak kollu li seta' biex jikkopera mal-MFSA matul linvestigazzjonijiet varji tag[ha.
Invenzjoni Maltija tirba[ unur internazzjonali
Pompa tal-ilma, magna li ti;;enera l-elettriku ming[ajr fuel, b'innovazzjoni ta' Joe Spiteri Sargent, reb[et unur flAwards internazzjonali tal-ener;ija globali ta' din is-sena, liema unur se ji;i ppre]entat illum, fil-5 ta' :unju, ;urnata li timmarka l-jum Dinji tal-Ambjent. Spiteri Sargent spjega li l-benefi//ji ewlenin ta' din ilpompa huma li ma tantx tinvolvi flus, u li matul il-pro/ess tag[ha, ma jo[or;ux emissjonijiet. Din il-magna tista' titqieg[ed f'tank kbir mimli ilma, fuq jew ta[t l-art, f'postijiet b[al fid-de]ert, postijiet b[al Malta ming[ajr waterfalls, jew f'bini g[oli b[al f'lukandi jew pajji]i i]olati
Delegati minn diversi pajji]i li qed jattendu g[all-konferenza Annwali tal-Eurelectric
Malta qed tirrispondi tajjeb g[all-isfidi tal-ener;ija minn Charles Muscat
Malta qed tirrispondi tajjeb g[all-isfidi tal-ener;ija u biex ikollha sistema ta' ener;ija sostenibbli. Hekk iddikjara lbiera[ Andris Piebalgs, ilKummissarju Ewropew g[allI]vilupp f'kumment lil INNAZZJON wara li tkellem fil-Konferenza Annwali ta' Eurelectric li qed issir f'Malta. Hu qal li Malta qed tie[u passi importanti fil-qasam talener;ija fosthom it-tnaqqis fil-konsum, qed teduka lil konsumatur, se tag[mel ilpro;ett tal-Interconnector biex ting[aqad mal-grid Ewropew tal-Ener;ija u qed i]]id l-u]u tal-ener;ija li ti;;edded. Il-Konferenza ta' Eurelectric qed issir fuq jumejn u t-tema hi, Politics vs Industry on the Cliff Edge – Europe's New Energy Challenges. Fost il-kelliema fis-sessjoni tal-biera[ kien hemm Fulvio Conti, ilPresident ta' Eurelectric u lKap E]ekuttiv tal-kumpanija multinazzjonali ENEL u Michael G. Morris, i/Chairman tal-Bord ta' Amerikan Electric Power. Fil-konferenza tkellem ukoll Tonio Fenech, ilMinistru tal-Finanzi, lEkonomija u l-Investiment li qal li Malta qed tippjana li sas-sena 2020 til[aq l-10 fil-
mija tal-konsum tal-ener;ija tag[ha minn diversi sistemi ta' ener;ija li ti;;edded. Il-Ministru Tonio Fenech fakkar li fl-a[[ar snin ilGvern [a diversi inizjattivi biex i[e;;e; lil pubbliku jinvesti fl-ener;ija li ti;;edded u eluf ta' familji [adu l-g[ajnuna biex jinvestu f'solar water heaters u filpannelli fotovoltaji/i. Lindustrija ukoll ing[atat lg[ajnuna biex tinvesti fil;enerazzjoni ta' ener;ija mixxemx. Dwar l-Interconnector ma’ Sqallija, il-Ministru Tonio Fenech qal li dan mistenni jkun lest sas-sena d-die[la u se jwassal biex Malta tixtri lener;ija mill-grid Ewropew u b'hekk tnaqqas l-impatt fuq lambjent, anke bl-g[eluq talPower Station tal-Marsa. Il-Gvern Malti qed jikkunsidra wkoll il-pro;ett ta' pipeline tal-gass biex jing[aqad mas-sistema Ewropea biex ikun jista' ju]a l-aktar sistema nadifa ta' ener;ija. Hu qal li dan ilpro;ett jiddependi midde/i]joni tal-Unjoni Ewropea jekk tkunx lesta tinkludih g[al kofinanzjament filperijodu finanzjarju ta' wara s-sena 2013. Tonio Fenech qal li l-Gvern Malti qed jinvesti fil;enerazzjoni tal-ener;ija biex ila[[aq mat-talba tal-
ekonomija li qed tkompli tikber u li qed tattira investiment lokali u barrani li wassal biex fl-a[[ar erba’ snin in[olqu 20,000 post taxxog[ol ;did. Dan jinkludi linvestiment l-impjant il-;did fil-power station ta' Delimara li jil[aq il-kriterji kollha ambjentali stabbiliti mill-UE. Tonio Fenech qal li Malta se tkun l-ewwel pajji] li jkollu l-iSmart Meters g[allilma u l-elettriku u di;à beda jkun hemm ri]ultati tajbin biex jitnaqqsu l-abbu]i. Matul il-konferenza, Michael G. Morris, i/Chairman tal-Bord ta' American Electric Power ukoll fa[[ar is-sistema taliSmart Meters. F'kumment lil IN-NAZZJON hu qal li din hi idea e//ellenti u ssistema tal-iSmart Meters hi idea informattiva, agressiva u lo;ika u twassal g[al aktar effi/jenza. Sadattant ilbiera[ filg[odu, il-Kummissarju Ewropew Andris Piebalgs kellu laqg[a mal-Vi/i Prim Ministru u Ministru talAffarijiet Barranin Tonio Borg. Hu kien akkumpanjat mir-Rappre]entant Permanenti ta' Malta fl-UE, Richard Cachia Caruana u mill-Kap tar-Rappre]entanza Permanenti tal-Kummissjoni Ewropea f'Malta, Martin Bugelli.
fid-dinja u jipprovdu ener;ija kull [in tal-;urnata matul ;img[a s[i[a.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
Lokali 7
:uri dwar attentat ta’ qtil fil-Mosta minn Ray Abdilla
Ra;el residenti fil-Qasam Industrijali mag[ruf b[ala ta’ Mlit, fil-Mosta, spara tiri minn fuq il-bejt tal-appartament tieg[u wara li kellu xi jg[id ma’ familja li toqg[od vi/in tieg[u. Dan il-ka] beda meta membru tal-familja Galea, laqat il-karozza ta’ Carmelo Camilleri, li llum g[andu 59 sena, mag[ruf b[ala ‘i]-}un]an’. Skont xhieda li taw ilPulizija u minn stqarrija talistess Camilleri u membri talfamilja Galea kienu taw lillPulizija. It-tifla ta’ Carmelo Camilleri kienet rat lil Massimo Galea jolqot ilkarozza ta’ missierha u din kienet infurmatu b’kollox. Wara deher li kien se jkun hemm ftehim bejn il-partijiet, i]da ]-]mien g[adda u wassal biex Camilleri spara tiri fiddirezzjoni ta’ Mary Galea, omm Massimo Galea u Clint Galea, li ji;i wkoll binha u [u Massimo. L-in/ident se[[ nhar is-Sibt 8 ta’ Awwissu 2009 wara li ]ew; tiri ta’ senter laqtu omm u binha. Carmelo Camilleri qed ji;i akku]at f’;uri li beda lbiera[, b’attentat ta’ qtil ta’ Mary Galea u Clint Galea u li u]a senter f’post pubbliku. Quddiem l-Im[allef Michael Mallia Carmelo Camilleri, li hu ka//atur, hu akku]at li fuq sempli/iment in/ident fuq il-karozza tieg[u f’Awwissu ta’ tliet snin ilu g[amel li ried u spara tiri bil[sieb li joqtol lil Mary Galea u binha Massimo sparalhom minn 41 metru bog[od meta huma kienu fil-parapett. Mix-xhieda tal-Ispetturi Michael Mallia u Edmond Cuschieri [are; li l-in/ident tal-karozza fejn Massimo Camilleri laqat il-karozza ta’ Camilleri li kienet ipparkjata kienet tiswa bejn €70 u €120, stima li i]da Massimo Galea ma qabilx mag[ha u kien bag[at sprejer hu biex tissewwa l-karozza. Madankollu g[addew xi
;img[at u skont mal-akku]at qal lill-Pulizija, dawn kienu jinjorawh u anke jag[mlu xi mossi meta kien jitlobhom biex isewwulu l-karozza. Ilka] eskala fit-8 ta’ Awwissu meta Camilleri spara skont hu ]ew; tiri, wie[ed fl-ajru u lie[or fid-direzzjoni ta’ Mary Galea u Massimo Galea li kienu fil-parapett. Mary Galea kienet intlaqtet f’diversi partijiet ta’ ;isimha, inklu] f’wi//ha filwaqt li Clint Galea ntlaqat f’saqajh. Il-familja Galea qalet li kienu sparati [ames tiri, bl-akku]at dejjem jg[id li hu spara ]ew; tiri.
Karozza milquta minn ;ar wasslet biex ji;u sparati tiri minn fuq bejt Il-Prosekuzzjoni qed tmexxi t-te]i tag[ha fuq il-fatt li fuq sempli/i in/ident b’karozza, lakku]at spi//a tant intilef li ried joqtol ]ew; persuni. Hu minnu, qalet l-istess Prosekuzzjoni, li filwaqt li l-akku]at qal li hu spara biss ]ew; tiri, u l-eks Assistent Kummissarju Manwel Cassar, li joqg[od fl-in[awi, qal ukoll li hu sema’ ]ew; tiri sparati, filwaqt li l-vittmi qeg[din jg[idu li kienu sparati [ames tiri, jekk tir wie[ed kellu l-intenzjoni li joqtol, dan hu bi]]ejjed biex Camilleri jinstab [ati tal-akku]i mi;jubin kontrih. Id-difi]a mmexxija millAvukat Malcolm Mifsud, filmistoqsijiet tag[ha lill-membri tal-Korp tal-Pulizija ppruvat to[ro; il-fatt li l-allegati vittmi ta’ spiss kienu jag[mlu mossi oxxeni fil-konfront talakku]at u anke li dawn jag[tuh l-impressjoni li ma kinux se j[allsu d-danni li kkaw]aw fuq il-karozza ta’ Camilleri. Ix-xhieda kkonfermaw li
kien biss l-akku]at li qal dawn l-affarijiet bil-vittmi ji/[du. Fuq dan l-in/ident li se[[ fi pjazzetta fi Triq it-Trin/etta, l-akku]at u l-familja Galea joqog[du fa//ata ta’ xulxin u xi ;img[at qabel dan lin/ident Massimo Galea kien laqat b’mod involontarju lkarozza ta’ Charles Camilleri. L-akku]at Camilleri kien ;ab stima tal-[sarat li però skont l-opinjoni ta’ Massimo Galea kienet wa[da e//essiva. G[alhekk Massimo Galea kien ftiehem mieg[u li kien se jibg[atlu terza persuna, filprofessjoni ta’ sprejer sabiex isewwihielu. Din il-persuna kienet rat il-karozza però baqg[et qatt ma sewwiet dawn il-[sarat. Din is-sitwazzjoni kienet qed iddejjaq ferm lil Carmelo Camilleri u fit-8 ta’ Awwissu 2009, l-akku]at idde/ieda li jag[mel fattieh. Dakinhar Camilleri kien mar i[abbat il-bieb tal-familja Galea biex jitlobhom il-flus g[all-[sara fuq il-bumper ta’ wara tal-Hyundai Accent tieg[u. Qed ikun allegat li bejn Camilleri u l-familja Galea qam argument u Camilleri telaq minn fuq ilpost irrabjat lejn l-appartament tieg[u fi Triq itTrin/etta, u li jinsab fa//ata tal-appartament tal-familja Galea. Ftit tal-[in wara, Mary Galea u binha Clint kienu filparapett li jinsab mal-;enb talbinja. L-omm kienet qieg[da tonxor il-[wejje; filwaqt li binha kien [dejn il-kelb tag[hom. G[all-[abta tal4.50p.m Camilleri tela’ fuq ilbejt u spara ]ew; tiri, wie[ed fl-ajru u l-ie[or fid-direzzjoni tal-mara u binha. Il-Pulizija kienet sabet ]ew; skrata// vojta fejn il-parke;; li hemm fl-in[awi ta’ fejn joqg[od lakku]at u l-allegati vittmi. Il-;uri jkompli dalg[odu fejn se jsir a//ess fuq il-post g[all-[abta tad-9am u wara jixhdu l-allegati vittmi.
L-Air Malta t[assar it-titjira tal-lum lejn Tripli L-Air Malta [assret ittitjira tag[ha lejn lAjruport Internazzjonali ta’ Tripli min[abba li barra dan l-ajruport ing[alaq wara li n;abar grupp armat b’;ellieda u tankijiet tal-gwerra. Fi stqarrija, l-Air Malta qalet li qed toffri lillpassi;;ieri li kellhom ilvja;; ibbukkjat g[al-lum,
il-possibbiltà li jew itiru lejn Benga]i llum stess jew inkella jtiru lejn Tripli nhar il-{amis. L-Air Malta qalet li mhix se t[alli li jsiru bookings g[all-vja;; ta’ g[ada min[abba li s-sitwazzjoni fi Tripli g[adha in/erta u g[adu mhux /ert jekk l-ajruport hux se jinfeta[.
Sitt persuni arrestati dwar sejbiet ta’ droga Il-pulizija arrestat sitt persuni b’rabta ma’ ]ew; ka]i separati marbutin maddroga. Fl-ewwel ka], wara [idma intensiva millPulizija f’{al Tarxien, kienu arrestati ]ewgt ir;iel ta’ bejn l-34 u l-44 sena minn {al Tarxien u Birkirkara, u tliet tfajliet ta’ 32, 31 u 28 sena wkoll b’rabta mal-istess ka]. F’dan ir-rejd il-Pulizija
qabdet ammont sostanzjali ta’ droga kokaina, eroina u [axixa tal-kannabis flimkien ma’ o;;etti li jintu]aw fit-traffikar taddroga. F’ka] ie[or, wara tfittxija separata din id-darba flImqabba, il-Pulizija arrestat ;uvni ta’ 18-il sena residenti l-Imqabba stess wara li dan instab li kien qed jikkultiva l-pjanti talkannabis.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
8 Lokali
Arti fil-Bera[ Nhar is-Sibt 30 ta’ :unju, il-Kumitat Kulturali fi [dan il-Kunsill Lokali ta’ Marsaskala se jorganizza attività bl-isem ‘Arti filBera[’. Din hi wa[da millattivitajiet kulturali u annwali li jorganizza l-Kunsill. L-attività tibda fis-6 p.m. u
din is-sena se ssir fi Triq ixXatt. L-esibituri, barra li juru lesibiti, jag[tu wkoll wirja ta’ kif jag[mlu l-o;;etti daqshekk irfinuti. Ma’ tul ilpromenade se jkun hemm armati madwar 30 stand ta’ arti;janat Malti b[alma huma l-fuligranu, il-pittura,
statwarji, xog[ol fl-injam, xog[ol fuq il-[;ie;, xog[ol tas-suf, bizzilla, ;ojjelli, /eramika, xog[ol bit-tafal, irrakkmu, skultura, u xog[ol ta’ sapun b’ingredjenti naturali. Se jkun hemm ukoll rokna fejn it-tfal imiddu jdejhom u jippruvaw il-[iliet tag[hom fl-arti ta’ arti;janat ta[t sorveljanza professsjonali. :ew mistiedna wkoll artisti stabbiliti biex ipin;u dak il[in stess xeni tal-bajja pittoreska ta’ Wied il-G[ajn.
Se jkun hemm ukoll grupp ta’ residenti minn San Vin/enz de Paul biex huma wkoll juru l-[ila tag[hom fittfassil tal-arti;janat. Sadanittant, l-Occupational Therapy Unit turi kif lanzjani tag[na jkunu jistg[u jqattg[u l-[in liberu tag[hom jipprattikaw xi [idmiet flarti;janat. Il-pubbliku li se jmur jara din il-wirja jista’ wkoll i]ur xi wie[ed mir-ristoranti u joqg[od jisma’ l-mu]ika live.
Festival ta' Fjuri u Arti Bejn il-{amis u s-Sibt li ;ej il-Ministeru g[ar-Ri]orsi u l-
Affarijiet Rurali flimkien mal-Kunsill Lokali ta’ Tas-Sliema, se jorganizza Festival ta’ Fjuri u Arti fi Triq Bisazza TasSliema It-tema prin/ipali ta’ dan il-Festival hija l-fjuri u l-arti. Bilparte/ipazzjoni ta’ nurseries lokali, matul dawn it-tlett ijiem Triq Bisazza ser ti;i trasformata fi ;nien kulurit u artistiku. Filwaqt li ser i]ejnu l-ambjent ta’ din iz-zona kummer/jali dawn il-kumpaniji ser ikunu qeg[din ukoll joffru l-prodotti u s-servizzi tag[om lil dawk pre]enti.
Farrugia ta kontribut sinifikanti fl-i]vilupp tas-settur finanzjarju
Philip Farrugia jirtira wara 42 sena servizz
Wara karriera ta’ ’l fuq minn 40 sena, Philip Farrugia rtira mill-kariga tieg[u ta’ Chief Technology and Services Officer (CTSO) mal-HSBC Malta. Ir-rwol e]ekuttiv tieg[u issa qed jitwettaq mi/-Chief Operating Officer (COO) Ranjit Gokarn. Gokarn ilu ja[dem b[ala membru e]ekuttiv malHSBC g[al dawn l-a[[ar 20 sena. {adem fl-Indja, Singapor, il-:appun, lEmirati G[arab Mag[quda, ir-Renju Unit u, dan l-a[[ar, fi Franza. F’Pari;i, kien lE]ekuttiv Anzjan g[allEwropa Kontinentali, responsabbli g[al tmien pajji]i fir-re;jun. Gokarn g[andu esperjenza internazzjonali diversifikata fi [dan il-Grupp HSBC. Mark Watkinson, il-Kap E]ekuttiv tal-HSBC Malta, irringrazzja lil Philip Farrugia g[all-kontribut enormi li ta lill-Bank u lillorganizzazzjonijiet prede/essuri tieg[u matul dawn it-42 sena. Philip Farrugia [adem fi kwa]i kull dipartiment tal-Bank u [alla l-marka /ara tieg[u fuq il-Bank b[ala organizzatur. Farrugia kellu sehem /entrali fil-progress li g[amel lis-settur bankarju f’Malta. F’dan i]-]mien, ix-xog[ol tedjanti li kien bil-kitba nbidel f’[idmiet kompjuterizzati ta’ ftit sekondi, waqt li l-[inijiet twal li n-nies kienu jistennew quddiem ilkaxxiera saru waqfiet qosra quddiem ATM, jew quddiem screen online. Philip kien parti minn din ilvi]joni. Fl-1969, Farrugia beda lkarrera tieg[u ma’ Barclays Bank DCO, li inkludiet esperjenzi ta’ formazzjoni filkwartieri ta’ Barclays f’Londra. G[axar snin wara kien impenjat mal-Lohombus Corporation Ltd u kien involut fix-xog[ol kumpless ta’ bidla tas-sistema tas-self fuq id-djar g[al wa[da elettronika. Fissena 2000, Philip in[atar Direttur u Senior Manager tal-HSBC Home Loans (Malta) Ltd li aktar tard kienet amalgamata fl-HSBC Bank Malta p.l.c.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
Lokali 9
Id-disinn ta’ kif ;ie approvat il-pro;ett ta’ House of Four Winds
Approvat l-i]vilupp ta’ House of Four Winds Ix-xog[lijiet fuq l-uffi/ini l;odda tal-Bank of Valletta filBelt Valletta mistennija jibdew malajr hekk kif il-bord tal-MEPA approva l-applikazzjoni fuq is-sit okkupat millHouse of Four Winds. Il-Bank ikkummissjona lillPeriti Demicoli and Associates biex jo[ro;u bid-
disinji l-;odda g[as-sit talHouse of Four Winds li kien jokkupa art li fis-seklu dsatax kienet tintu]a g[al finijiet militari i]da bl-espansjonijiet li saru matul i]-]minijiet ma kien g[ad fadal xejn mill-bini ori;inali. Matul l-a[[ar sentejn, ilperiti rfinaw id-disinji biex il-
bini l-;did li g[andu jilqa’ luffi//ju ta/-Chairman u dak tas-Segretarju tal-Kumpanija jag[mel ;ustizzja ma’ dan issit fuq is-swar mag[rufa b[al ta’ San Mikiel. Id-disinn finali qies issu;;erimenti li g[amlu g[aqdiet mhux governattivi b[al Flimkien G[al Ambjent
A[jar u Din l-Art {elwa, li ;ew ikkonsultati matul ilpro/ess kollu. Ir-ri]ultat kien deskritt middirettorat tal-MEPA b[ala titjib sinifikanti fuq is-sitwazzjoni e]istenti u din l-opinjoni kienet riflessa wkoll fil-kummenti ta’ diversi membri talbord tal-MEPA.
Is-sit ing[ata lill-Bank millGvern wara li l-BOV qabel li jg[addi lura l-bini li kellu fi Triq Nofsinhar, ma;enb dik li kienet l-g[assa tal-Pulizija filBelt, li kien iservi b[ala uffi/ini tal-Bank of Valletta International. Dan is-sit issa sar parti mill-pro;ett ta’ Bieb il-Belt.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
10 Opinjoni
INTERMEZZ MONDJALI Rassenja kulturali internazzjonali
It-tliet mitt sena anniversarju mit-twelid ta’ Jean Jacques Rousseau (1712-1778) “Kien jemmen fit-tjubija ba]ika tal-bnedmin, imma anki li l-umanità sfat korrotta minn ;rajjiet stori/i kumplessi.” “Hawn jibda l-perjodu tad-dalma, fejn g[al tmien snin s[a[ g[ext f’qabar, ming[ajr ma rnexxieli, minkejja l-isforzi kollha, ninfed loskurità tal-bi]a’ tieg[u. Fl-abbiss tax-xorti [a]ina li g[eriqt fih, [assejt id-daqqiet li ;ew fuqi.” “Itturmentat, ma[but minn maltemp ta’ kull xorta, mo[li bil-vja;;i u l-persekuzzjonijiet ta’ bosta snin, [assejt il-[tie;a tal-mistrie[ li minnu /a[[duni l-g[edewwa barbari tieg[i, biex jiddevertu.” Dawn huma siltiet mit-tnax-il kapitlu, l-a[[ar taqsima tal-Istqarijiet tal-filosfu Franko-}vizzeru Jean-Jacques Rousseau, li d-dinja tal-[sieb din issena qed tfakkar il-mitejn sena minn twelidu. Dan hu l-bniedem li l-[sibijiet politi/i tieg[u huma kkwotati b[ala fost l-aqwa tal-perjodu Illuminista u li nebb[u r-Rivoluzzjoni Fran/i]a. Tliet mitt sena minn twelidu
Jean Jacques Rousseau hu wkoll wie[ed millpijunieri l-kbar tal-edukazzjoni liberatorja, l-aktar min[abba x-xog[ol komprensiv li ppre]enta fejn tid[ol l-filosofija tat-tag[lim, imfissra f’wie[ed mill-aktar xog[lijiet kru/jali tieg[u, Emile. Dan ix-xog[ol seminali jinkludi wkoll l-oma;; Jean Jacques Rousseau, wie[ed mill-aqwa [assieba “spiritwali” li l-[assieb otto/entesk jag[mel linnatura. Lejn l-a[[ar ta’ [ajtu spi//a delu], mikdud li qatt rat id-dinja minn sens qawwi ta’ [tija u kumplessi ta’ Beda jie[u [sieb Jean-Jacques zijuh, li [a [sieb persekuzzjoni. Meta fl-1781 Jean-Jacques ida[[lu biex jitg[allem is-seng[a tal-in/i]joni, Rousseau kien [are; L-Istqarijiet, xog[ol imma l-img[allem kien “vjolenti u tiranniku” u influwenzat mill-opra ta’ Santu Wistin bl-istess Jean-Jacques [arab hu wkoll minn :inevra u sab titlu, l-Ewropa skandalizzat ru[ha. ru[u fi Franza. Kien hawn li ltaqa’ ma’ Madame de {add ma stenna daqshekk onestà emottiva u tVarence, sar il-ma[bub tag[ha u l-mara kienet trattament daqshekk skjett tal-i]vilupp sesswali u strumentali biex ikkonvertietu mill-Kalvini]mu mentali tal-awtur. Illum hemm kunsens mifrux g[all-Kattoli/i]mu. F’dan i]-]mien beda jaqla’ dwar l-importanza ta’ dan ix-xog[ol li fil-verità, x’jiekol mit-tag[lim, u minn xi xog[ol segretarjali, [alla effett profond fuq il-[sieb kontinentali. minbarra li kellu xi xog[ol ie[or konness mal“Rousseau,” jikteb Derek Matravers mill-Open mu]ika. University, “[alla lill-posterità mudell tal-[ajja Attwalment, ta’ tletin sena, Jean Jacques riflessiva – l-individwu solitarju u ming[ajr kompromess, l-g[adu tas-servilità u l-abitudni, i]da Rousseau ttrasferixxa ru[u lejn Pari;i bil-[sieb li jsir mu]i/ista u kompo]itur professjonali. wkoll tal-egoist li jiddedika [ajtu g[al ideal F’Pari;i ltaqa’ ma’ mara o[ra, Therese partikulari.” Levasseur, [assiela. I]]ewwi;ha u kellhom [amest Fl-istess ktieb konfessjonali, Jean-Jacques itfal li ma setg[ux i]ommu min[abba diffikultajiet Rousseau jin[ass g[ajjien u delu]. Jirrakkonta kif Emile kien i//ensurat u mog[ti n-nar pubblikament finanzjarji u spi//aw bag[tuhom ilkoll f’Ginevra, il-post fejn twieled il-[assieb. Min[abba f’orfanatrofju. Therese baqg[et il-kumpanja fidila ta’ Jean Jacques Rousseau sal-a[[ar. l-[sibijiet espressi f’dak il-ktieb “infami”, in[are; L-inklinazzjonijiet tar-ra;el bdew jinbidlu, lmandat ta’ arrest kontra Jean Jacques Rousseau u laktar wara li g[amel [bieb mal-filosfi Condillac u awtur kellu ja[rab. Diderot, g[alkemm baqa’ jaqla’ xi [a;a mill-kitba Anki l-Università famu]a tas-Sorbonne xandret ta’ sa;;i dwar il-mu]ika. digriet kontra l-awtur u l-Ar/isqof ta’ Pari;i [are; Fl-1750 Jean Jacques Rousseau ppubblika ldikjarazzjoni o[ra kontra tieg[u. ewwel xog[ol tieg[u, Diskors dwar l-Arti u xXjenzi, fejn argumenta li dawn id-dixxiplini kienu Kitbiet mill-muntanja qed jikkorrompu l-morali. Ix-xog[ol g[amel Xog[ol ie[or ta’ Jean Jacques Rousseau, Kitbiet mill-Muntanja, messitu l-istess xorti. Kopji tal-ktieb su//ess, imma l-liberali akku]awh li hu “l-g[adu tal-progress” u li dak li kiteb imur kontra l-pro;ett in[arqu f’Pari;i, kien av]at biex, b[ala Kattoliku tal-Illumini]mu. korrott ma jersaqx g[at-tqarbin u kien hemm [afna Kien f’dan i]-]mien li kiteb opra, Is-Sa[[ar talintri//i biex jippruvaw jiskomunikawh. Villa;;, li kattrilu l-fama li beda jikseb, g[alkemm Kien min[abba l-kitbiet tieg[u ukoll li daru sfat ipprefera jg[ix ’il bog[od mill-pubbli/ità. attakkata u meqruda minn folla li riedet ta[[rqu. Jean Jacques Rousseau kien iffissat dwar itJirrakkonta kif Emile kien tra;edji li ;arrab f’[ajtu. Ommu mietet ftit jiem biss wara li wellditu u [uh il-kbir, l-uniku wie[ed li i//ensurat u mog[ti n-nar kellu, [arab mid-dar meta Jean Jacques Rousseau pubblikament f’:inevra, kien g[adu tifel. Il-missier, arlu;;ar, kien g[allem lil ibnu xi ftit lil-post fejn twieled il-[assieb, Grieg u letteratura Rumana i]da ;ie fl-inkwiet ma’ min[abba l-[sibijiet espressi kaptan Fran/iz u kellu ja[rab minn :inevra biex ma f’dak il-ktieb jintefax il-[abs u qatt ma rritorna.
Segwew kitbiet li g[amluh famu] u notorju fl-istess waqt: Julie jew Heloise l:dida (1761), it-trattat /elebri Il-Kuntratt So/jali (1762), li qieg[ed lil Jean Jacques Rousseau flavangwardja tal-[sieb so/jo-politiku, u Emile, rumanz tal-istess sena dwar l-edukazzjoni u nnatura. Kienu kkundannati f’Pari;i I]-]ew; kotba tal-
minn Mario Azzopardi marpardi@maltanet.net
a[[ar kienu kkundannati f’Pari;i, l-aktar min[abba veduti “irreverenti” kontra r-reli;jon, u kellu ja[rab minn Franza lejn l-I]vizzera, fejn beda jikteb LIstqarrijiet. Dan kien xog[ol tardiv, ippubblikat biss wara mewtu. Hu wkoll xog[ol li jikkumplimenta ]ew; volumi o[ra awtobijografi/i, Il-{olm ta’ Ra;el Miexi Wa[du u Rousseau l-Im[allef ta’ Rousseau. F’L-Istqarrijiet hemm elenkati l-bosta mi]erji u kunflitti li kellu matul [ajtu, inklu]i dawk ma’ [assieba kontemporanji b[al Diderot, Voltaire u David Hume. Minn diversi aspetti, l-istqarrijiet jimmarkaw apolo;ija g[all-awtur innnifsu imma jid[lu b’mod onest biex “iqerru” l-i]balji tieg[u, mhux l-inqas irrelazzjonijiet estra-maritali li kellu ma’ g[add ta’ nisa. Bosta n[awi tal-istqarrijiet huma mmarkati minn sens qawwi ta’ paranoja u fl-istess waqt li jattakka lill-g[edewwa tieg[u, Jean Jacques Rousseau jipprova ji;;ustifika ru[u mal-qarrejja. Wie[ed mill-aqwa xog[lijiet ta’ Jean Jacques Rousseau, u li jqieg[du fuq quddiem nett nett tal[sieb Illuminista, hu d-Diskors dwar l-Ori;ini talInugwaljanza, fejn jargumenta li s-so/jeta’ hi “invenzjoni”, kostruzzjoni li tmur kontra n-natura ori;inali tal-bniedem b[ala entità [ielsa. Fakultajiet li mhumiex naturali
Jean Jacques Rousseau kien jemmen li biex tifhem in-natura umana awtentika, trid “tqaxxarha” mill-kwalitajiet a//identali li imponiet fuqha sso/jalizzazzjoni. Fi kliem ie[or, il-bniedem veru jrid jidher fi “stat pur naturali”, ming[ajr ilkorruzzjoni ta/-/ivilizzazzjoni u ming[ajr ilpro/ess tas-so/jalizzazzjoni. Fil-bniedem “modern” hemm fakultajiet li mhumiex naturali, fosthom [sibijiet kumplessi, nozzjonijiet ta’ pussess u akkwist, u ta’ kalkulazzjonijiet dwar il;ejjieni. Dawn il-fakultajiet, skont Jean Jacques Rousseau, mhumiex naturali. }viluppaw storikament. I]da min-na[a l-o[ra, “il-bnedmin huma a;enti [ielsa” u g[andhom ir-ra;uni li wasslithom g[al stat ta’ so/jetà /ivilizzata, g[attajjeb u l-[a]in. Fuq in-na[a t-tajba hemm is-sens ta’ lealtà lejn strutturi b[all-familja u lejn il-kongregazzjoni, imma mbag[ad, mal-iskoperta tas-snajja’ u ddiversità u d-divi]joni tax-xog[ol, bdew il-kunflitti, is-sens tal-pussess materjali u l-battalji bejn ilklassijiet: “Il-bnedmin bdew ji;ru lejn il-ktajjen, meta [asbu li kienu sabu l-[elsien, g[ax filwaqt li kellhom ra;uni bi]]ejjed biex jifhmu l-vant;;i talistabbiliment politiku, ma kellhomx esperjenza bi]]ejjed biex janti/ipaw il-perikli tieg[u.”
IN-NAZZJON It-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Fax No. 21242886 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 Fax> 21240261 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Il-politika tal-Gvern se tkompli tag[ti r-ri]ultati Il-vot ta’ fidu/ja fil-Parlament li kiseb il-Gvern ilbiera[ filg[axija hi konferma /ara tal-istabbilità politika li jgawdi l-pajji] b’a;enda politika li tiffoka fuq ix-xog[ol, fuq is-setturi tal-edukazzjoni u tas-sa[[a. A;enda politika bi programm qawwi ta’ Gvern li g[andu vi]joni u [idma politika li tibqa’ tag[ti r-ri]ultati sat-tmiem ta’ din il-le;islatura li minnha di;à g[addew erba’ snin ta’ [idma qawwija. Vot /ar fil-Parlament
{idma politika li tat ir-ri]ultati u li se tkompli twassal lill-Gvern sat-tmiem ta’ din il-le;islatura b’aktar inizjattivi li jrid ikompli jwettaq b’su//ess. Il-vot tal-biera[ hu /ar. Vot li jkompli jikkonferma wkoll is-serjetà tal-Gvern Nazzjonalista u tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi. Gvern li m’g[andu ebda problema li jirrispetta ddemokrazija tal-Parlament. Quddiem l-atte;;jament mill-aktar di]appuntanti tal-Oppo]izzjoni Laburista, u quddiem lopportuni]mu politiku tal-leader Laburista Muscat li mozzjoni wara o[ra jibqa’ jipprova jag[ti gambetti lill-gvern minflok ma jiffoka fuq is-sustanza tal-politika, il-Prim Ministru ta e]empju ie[or ta’ Gvern determinat. Gvern li bilma;;oranza li g[andu fil-Parlament irid ikompli jsarraf il-politika li kien fdat biha mill-elettorat f’aktar su//essi g[all-pajji]na. Politika li qed tissarraf fi kwalità ta’ [ajja a[jar g[all-poplu tag[na minkejja l-isfidi li g[andu pajji]na
b[alma g[andhom ukoll pajji]i o[ra fir-re;jun u fl-Ewropa. Politika li tkompli to[loq ix-xog[ol Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi, kompla juri lbiera[ fil-Parlament anke fid-dibattitu fuq ilmozzjoni ta’ fidu/ja fil-Gvern, li l-prijorità tieg[u hi wa[da – dik li jkompli jo[loq ix-xog[ol
u li pajji]na jkompli jattira investiment li jo[loq l-opportunitajiet tax-xog[ol g[a]-]g[a]ag[ li qed jispi//aw l-istudji tag[hom jew li qed jid[lu fiddinja tax-xog[ol. Prijorità wkoll li l-[addiema jibqg[u jsibu postijiet ta’ xog[ol u xog[ol b’pagi tajbin. Prijorità li l-familji jibqg[u jgawdu minn g[ajnuniet biex isibu bilan/ bejn ix-xog[ol u rresponsabbiltajiet tal-familja. G[all-Gvern, mhumiex il-mozzjonijiet superfi/jali fil-Parlament b[alma kienu dawk li ressqet l-Oppo]izzjoni Laburista, li jiddeterminaw issu//ess tal-poplu tag[na. I]da hi l-vi]joni politika u t-twettiq ta’ politika li ttejjeb dejjem aktar il-kwalità tal-[ajja tal-familji u tal-[addiema tag[na. Hi wkoll is-sistema edukattiva li to[loq [addiema u ]g[a]ag[ kwalifikati g[all-impjiegi li titlob l-industrija li tiddetermina wkoll il-kwalità tal-[ajja tal-poplu tag[na. Huma wkoll isservizzi tas-sa[[a li qed jing[ataw b’]ieda flinvestiment tal-Gvern biex il-poplu jgawdi wkoll minn livell g[oli ta’ kura tas-sa[[a. Huma fuq dawn il-prijoritajiet li lbiera[ filParlament il-Gvern ing[ata vot /ar ta’ fidu/ja.
Vot li l-Prim Ministru talab min[abba ssuperfi/jalità tal-Oppo]izzjoni Laburista. Min[abba n-nuqqas ta’ maturità politika ta’ Muscat. Min[abba l-interessi personali ta’ Muscat li jrid ikun Prim Ministru llum qabel g[ada. Min[abba l-istrate;ija ]baljata ta’ Muscat li fin-nuqqas ta’ politika alternattiva u ta’ sustanza tal-MLP, qieg[ed jipprova akkost ta’ kollox jirkeb fuq kull opportunità li ti;i quddiemu fittentattiv li jsib ru[u Prim Ministru. Muscat qieg[ed ikompli juri l-faqar fil-[sieb politiku. Muscat wera fl-a[[ar ;img[at kemm mhux kapa/i jirba[ b’argumenti serji bba]ati fuq politika serja. Muscat m’g[andux programm politiku kif se jo[loq ix-xog[ol, ikattar l-investiment, kif se jsa[[a[ is-servizzi tas-sa[[a u kif se jkompli miexi b’politika fl-edukazzjoni li tkompli tifta[ opportuitajiet g[all-istudenti u ]]g[a]ag[ tag[na. Gvern Nazzjonalista g[andu r-ri]ultati x’juri Fuq il-qasam importanti tax-xog[ol, taledukazzjoni u tas-sa[[a, Gvern Nazzjonalista g[andu r-ri]ultati x’juri. Mhux biss, g[andu wkoll vi]joni /ara fejn irid jasal, il-politika li jrid iwettaq u kif din tissarraf fi kwalità ta’ [ajja a[jar g[all-poplu tag[na.
I]da minn dan kollu Muscat ma jinteressah xejn. Hu tassew [asra li dak li jinteressa lil Muscat hu biss li jikseb il-poter kemm jista’ jkun malajr.
In]ommu d-dinjità f’mument ta’ kunflitt Il-politika tista’ fa/ilment t[ares lejha b[ala kunflitt dirett bejn ideat u personalitajiet. Nifhem li waqt kunflitt, ftit li xejn ikun hemm min ja[seb dwar il-[tie;a li jin]ammu /erti prin/ipji u valuri. Qed nikteb dawn il-[sibijiet g[ax nemmen li issa hu l-waqt li b[ala partit nixhdu fil-prattika l-valuri tal-partit tag[na. Ilvaluri tas-solidarjetà, tal[arsein tad-dinjità tal-bniedem, tal-familja, tal-[arsien tal-;id komuni u valuri o[rajn li f’dan il-waqt huma mill-aktar indispensabbli. Konxju li hu tassew diffi/li li persuni fil-qasam ta’ strate;ija ja[sbu dwar il-[tie;a tal-valuri, i]da jien qed nitlobhom sabiex jaraw li qabel ma jid[lu filKamra fejn tkun diskussa listrate;ija politika, huma jkunu di;à esposti g[all-mod ta’ [sieb li fid-dikussjoni mhux kollox possibbli. Hemm metodi ta’ attakk fuq il-persuna talavversarju, fuq il-familja tieg[u, fuq l-ulied, li mhux possibbli li jsiru. Fil-[sieb talattakk fuq l-avversarju jrid ikollna wkoll il-korrettezza politika. Jien, b[ala Nazzjonalist li nemmen fil[tie;a tal-valuri Nsara, nemmen li fil-kunflitt irridu n]ommu d-dinjità tag[na u
n[arsu d-dinjità tal-avversarju tag[na. Nifhem li b’dan ilkliem nidher dg[ajjef, i]da nemmen li b’dan il-kliem qed ukoll nidher b’sa[[ti. Nemmen li hu jekk in/edi g[as-sentiment u nitlef ir-ra;uni li nkun tlift lakbar gwerra u hemm hu fejn jien inkun kxift id-dg[ufija tieg[i. Waqt ]mien il-kunflit irrid na[seb g[al ]mien il-pa/i. I]]mien ta’ pa/i li se jkun hemm wara l-kunflitt jiddependi millmod kif inkun ;ibt ru[i waqt ilkunflitt. Jien nemmen li ma nistg[ux nispi//aw nirrendu lilna nfusna kattivi u bla ra;uni biex nie[du r-ra;uni. Nemmen li waqt il-kunflitt irridu nibqg[u nqisu li l-avversarju tag[na hu persuna u g[andu d-dinjità tieg[u. Hu minnu li l-avversarju politiku tag[na g[alina jkun jidher b[ala entità li trid tne]]a' lilna mid-dinjità tag[na, i]da ma jistax ikun li jien naqbel ma’ strate;ija li tipprova tkisser iddinjità tal-avversarju fil-[idma li permezz tag[ha a[na nippruvaw niddefendu d-dinjità tag[na. Il-valuri tal-partit huma gwida wkoll fi ]mien il-kunflitt^ Il-Labour forsi di;à g[amel l-ewwel ]ball li filwaqt li l-
kampanja elettorali g[adha ma
bditx, di;à wriena li waqa’ filbaxx. Di;à ntilef mir-ra;uni u g[amel l-i]ball fejn ressaq mozzjoni ta’ opportuni]mu politiku. Ma nistg[ux nag[mlu hekk a[na. Il-Labour di;à ta prijorità lis-sentiment egoistiku u g[amel minn kollox biex juri li reba[ billi pprova ji;;ieled kontra d-dinjità ta’ persuna. Din it-tattika ma tistax tkun tag[na. Is-sentiment irridu nib]g[u minnu. Irridu nirra;unaw bil-mo[[ u nwarrbu s-sentiment. Dan il-[sieb qed naqsmu mhux biss ma’ min jid[ol fejn tkun diskussa listrate;ija tal-partit, i]da wkoll g[alina n-nies. G[alina d-deputati ma’ xulxin, l-avversarju politiku tieg[i jista’ jkun deputat Laburista. Jista’ jkun deputat sie[bi li jien irrid nikkompeti mieg[u fid-distrett. Lavversarju poltiku jista’ jkun dak li fuq ix-xog[ol ma naqbilx mieg[u. Irridu g[alhekk in]ommu f’mo[[na li dak li rridu nag[mlu hu kollu kemm hu skont x’je[tie; li jsir sabiex ji;i m[ares il-;id komuni tal-poplu tag[na. Il-valur ta’ solidarjetà rridu nixhdu g[alih issa meta qeg[din ta[t l-attakk u g[andna nuqqas ta’ qbil. Hu bil-[arsien tas-solidarejtà
li nuru kemm g[andna kapa/ità li mmexxu lil dan il-poplu. Fejn m’hemmx valur ta’ solidarjetà hemm biss il-valur talegoi]mu. Id-dinjità tal-persuna b[ala valur naraw li nixhdu g[aliha meta naraw li nkunu attenti li lill-avversarju politiku tag[na, kemm jekk il-Labour, kemm jekk xi [add ie[or ikun min ikun skont il-waqt, a[na m’g[andniex interess numiljawh. Nikkritikaw iva, numiljah le. Dan hu ]-]mien tal-prova tal-[iliet tag[na Dan hu ]mien il-prova g[allvaluri tag[na. Din l-isfida titlob
minna sagrifi//ju g[ax irridu nkunu lesti li ma n/edux g[al istint naturali tag[na li n;ibu ru[na skont is-sentiment tag[na. Ejjew ikollna l-kura;; li lewwel ni;;ieldu lill-istint talmibeg[da ;ewwa fina, nirb[u fuq dan l-istint a[na u nkunu liberi li nkomplu ni;;ieldu u nirb[u l-kunflitti l-o[ra. Dan hu l-waqt li a[na naraw li a[na nemmnu tassew fid-dinjità talpersuna u meta n[arsu lejn lavversarju tag[na u ni;;ieldu lideat tag[na, dan nag[mluh b’dinjità. Jien nemmen li dan hu lwaqt li nixhdu g[as-sabi[ tal-
minn Edwin Vassallo edwin.vassallo@gov.mt
valuri Nsara li huma fuq kollox valuri umani li jfakkruni li fuq kollox a[na bnedmin u mhux annimali bil-;u[ g[all-poter. A[na bnedmin li nemmnu li l-politika hi l-mezz li permezz tag[ha tista’ sservi. Jekk irridu nuru kemm a[na b’sa[[itna ejjew nuru kemm a[na kapa/i nirra;unaw b’umilità. Nifhem li dan jista’ jitqies kliem ta’ dg[ufija, i]da nemmen li l[arsien tal-valuri tag[na u dak li nemmnu fih waqt il-mument ta’ kunflitt hu l-ener;ija li tag[tina s-sa[[a nie[du l-a[jar de/i]jonijiet.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
12 Ittri
Anton Buttigieg - il-President Poeta Sur Editur, Din is-sena qed tkun /elebrata l-mitt sena mit-twelid tal-mibki President Anton Buttigieg. Tajjeb li wie[ed ifakkar li din is-sena hi wkoll il-mitt sena minn meta Dun Karm beda jikteb il-poe]ija bil-Malti u feta[ il-bieb g[all-mod li nitkellmuh illum b[ala lsien tag[na konoxxut.
Kellu 41 sena, f’nofs it-triq tal-[ajja tieg[u, filwaqt li Anton Buttigieg, :u]è Aquilina u :or; Pisani issa twieldu madwaru; bla dubju, xog[ol id-destin, fid-dawl lingwistiku tag[na u fl-ambjent kulturali G[awdxi. Anton Buttigieg kiteb [afna poe]iji li jolqtu l-qalb. Tajjeb li a[na l-Maltin u l-G[awdxin insiru familjari ferm
It-trasport pubbliku f’Marsaskala
aktar ma’ dawn il-poe]iji li jg[allmuna [afna. Bosta minn dawn listess poe]iji jolqtu xi ftit jew wisq lil kul[add. U[ud minnhom kwa]i kwa]i nasal biex nissu;;erixxi li wie[ed jitg[allimhom sa[ansitra bl-amment.
J. Zammit Tabona
San :iljan
Sur Editur, Il-Grupp Residenti TasSiberia ta’ Marsaskala jinnota li wara diversi xhur ta’ lmenti dwar in- night bus numru 91 minn Paceville g[al Marsaskala, wara li konna infurmati li din timxi mar-rotta tal-bus numru 91, li kienet tieqaf il-venda, u wara li ]-]g[a]ag[ tag[na kienu qed jit[allew il-venda b’mixja f’nofs ta’ lejl ta’ madwar 30 minuta biex jaslu lura d-dar (u li qabel l-Arriva, in-night bus minn Paceville kienet iddur minn Triq il-Qaliet lejn San Tumas), b’effett mis-27 ta’ Mejju, il-bus numru 91, wara 11-il xahar ta’ lmenti, bdiet titla’ lejn is-Siberia, ossija minn Triq il-Qaliet u Triq il-Gardiel. I]da dwar in-night bus binnumru 91 minn Paceville li ‘timxi mar-rotta tal-91’, ;ejna infurmati mill-Arriva li din se tibqa’ tieqaf il-venda kif ordnata minn Trasport Malta, u mhux timxi mar-rotta tal-91. Il-Grupp Residenti tas-Siberia ta’ Marsaskala jixtieq spjegazzjoni ming[and Transport Malta g[ala din lanomalija f’din ir-rotta. Di;à kien hemm ]ew; ka]i ta’ tfajliet li kienu ‘iffastidjati’ u jekk alla[ares qatt ji;ri xi ka] aktar gravi, min se jerfa’ r responsabbiltà? Il-Grupp Residenti TasSiberia ta’ Marsaskala qed jistenna li din in-night bus binnumru 91 tibda tg[addi e]att b[alma qieg[da tg[addi issa lbus 91, kif wara kollox kienu qalulna ta’ Transport Malta stess meta konna nilmentaw diversi xhur ilu. Il-91 tkopri tliet karozzi billejl, il-:img[a u s Sibt, f’nofsillejl, fis-1.30 a.m. u fit-3 a.m. Qed nistennew li Transport Malta tie[u azzjoni malajr qabel jibda s-sajf biex ti;i rran;ata din l- anomalija fis-sistema tattrasport f’Marsaskala g[all-;id ta’ wliedna. Qabel ti;ri xi wa[da kbira.
A. Caruana
PRO Grupp Residenti tas-Siberia ta’ Marsaskala
L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, InNazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), jew flindirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt. L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u lindirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma. Ittri bin-nome-de-plume ma jkunux ippubblikati u l-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm il-punt tag[ha.
IN-NAZZJON lt-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
A[barijiet ta’ Barra 13 minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
IR-RENJU UNIT
Le;;endi tal-Mu]ika jag[tu ;ie[ lir-Re;ina Il-kantanti /elebri Paul McCartney, Stevie Wonder u Elton John kienu l-attrazzjonijiet spe/jali fil-Kun/ert tal:ublew li sar ilbiera[ billejl barra l-Palazz ta’ Buckingham (f’Londra) u b[ala avveniment nazzjonali ie[or li //elebra s-sittin sena tar-Re;ina Eli]abetta fuq it-tron talIngilterra. F’dawn il-jiem, miljuni ta’ Britanni/i [adu sehem fi programm s[i[ ta’ festini – pubbli/i jew b[ala gruppi – li fakkru l-:ublew tad-Djamanti u fost attivitajiet ‘formali kif ukoll spontanji’ li servew biex jg[aqqdu lill-poplu. Intant, mal-10,000 persuna lbiera[ kellhom il-biljetti biex jattendu g[al serata memorabbli ta’ mu]ika live fuq il-palk, bil-Kun/ert ‘ad-unur irRe;ina’ ji;bed ukoll folol tannies li mlew il-parks vi/in ilPalazz g[al ‘ wie[ed millakbar wirjiet spettakolari li qatt saru fir-Renju Unit’. Il-programm (fil-kun/ert) inkluda anki dehriet tal-grupp Madness – li kantaw issu//ess Our House ( li [ar;u fl-1980) minn fuq il-bejt talPalazz – u tal-kantatakompo]itri/i Ingli]a Jessie J. L-istazzjon BBC xandar dirett dan il-kun/ert li kien organizzat minn Gary Barlow, kantant mal-grupp Take That, u li – flimkien malkompo]itur mag[ruf Andrew Lloyd Webber – kiteb kanzunetta spe/jali g[al dan il-:ublew bl-isem ‘Sing’. Fil-fatt il-kanzunetta tidher
fuq is-souvenir album li j;ib l-istess isem u li jinkludi kanzunetti minn diversi bnadi tal-Commonwealth mag[mul mill-eks kolonji tar-Renju Unit. Intant, ‘Sing’ di;à tela’ sparat fil-qu//ata talKlassifika tal-Albums u fejn mistenni jdum g[al diversi ;img[at. E]att ma tmiem il-kun/ert, tard billejl, inxteg[el network ta’ tor/i tul ir-Renju Unit u flIstati tal-Commonwealth u li kellhom jibqg[u mixg[ulin sal-lum; l-a[[ar ;urnata talholiday weekend esti] tal:ublew. Proprju llum, il-:ublew jikkonkludi b’servizz ta’ radd il-[ajr ;ewwa l-Katidral iddedikat lil San Pawl f’Londra u permezz ta’ pur/issjoni tal-karozzelli f’The Mall. Dan meta lFamilja Rjali, immexxija mirRe;ina, u l-pubbliku mi;bur fl-in[awi tal-Palazz ta’ Buckingham, jassistu wkoll g[al attività tal-ajruplani mag[rufa b[ala fly past. Il-Prin/ep Philip jidda[[al l-isptar Il-Prin/ep Philip, ir-ra;el tar-Re;ina Eli]abetta, ilbiera[ idda[[al l-isptar b[ala mi]ura ta’ prekawzjoni u fost suspetti li qed ibati minn forma ta’ infezzjoni. Skont Uffi/jali filPalazz ta’ Buckingham, idDuka ta’ Edinburgh b[alissa qed jin]amm ta[t osservazzjoni u mistenni jqatta’ ftit jiem fl-Isptar ta’ King Edward VII, f’Londra.
IL-LIBJA
Lura g[all-kalma wara ;lied fl-ajruport
L-ajruport internazzjonali ta’ Tripli tard billejl irritorna g[all-kalma wara konfronti bejn milizjani rivali u wara li membri ta’ Brigata armata u]aw it-trakkijiet biex ji//irkondaw l-ajruplani – bir-ri]ultat li t-titjiriet waqfu [esrem. Id-drama bdiet meta lmembri armati tal-Brigata al-Awfea okkupaw l-ajruport g[al sig[at u insistew ‘g[all-[elsien tal-Kap tag[hom’ li qalu kien qed jin]amm mill-qawwiet tassigurtà ta’ Tripli. Intant, brigati o[rajn mag[mula minn ;ellieda li s-sena l-o[ra g[enu jwaqqg[u l-eks re;im ta’ Muammar Gaddafi – u li fl-a[[ar xhur issie[bu malMinisteru tal-Intern – qalu li rnexxielhom jikkontrollaw is-sitwazzjoni. Fl-istess [in rapporti referew g[al ‘numru ta’ midruba’ fil-konfronti fl-ajruport internazzjonali fejn miliz-
jani tal-Brigata al-Awfea [olqu sitwazzjoni fejn t[assru numru ta’ titjiriet internazzjonali minbarra ka]i fejn passi;;ieri li la[qu telg[u fuq l-ajruplani re;g[u ni]lu u telqu minn dan l-ajruport ewlieni. Kien hemm anki titjiriet li tmexxew lejn l-ajruport militari ta’ Mitiga fi Tripli bilvjolenza tinqala’ meta gruppi ta’ milizjani minn Tripli u Zintan waslu fl-ajruport internazzjonali u pruvaw ike//u lil ta’ al-Awfea – li sostnew li l-Kap tag[hom, il-Kurunell Abu Oegeila alHebshi, kien qed jin]amm arrestat mill-qawwiettalKunsill Transitorju Libjan. Mifhum li g[exieren ta’ membri tal-Brigata alAwfea n]ammu g[al xi ]mien u n[elsu ladarba /edew l-armi u wara sensiela ta’ negozjati malmembri ta’ brigata minn Tripli li taqa’ ta[t ilMinisteru tal-Intern Libjan.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
14 A[barijiet ta’ barra I?-?INA
Sigurtà kbira fl-anniversarju ta’ Pjazza Tienanmen Madwar i/-?ina i]da partikolarment fil-kapitali Beijing hemm sigurtà kbira peress li lbiera[ kien lanniversarju ta’ meta lprotesti favur id-demokrazija fi Pjazza Tienanmen fl-4 ta’ :unju tal-1989 tra]]nu biddmija wara l-intervent talArmata. Fost il-mi]uri, fuq l-Internet fi/-?ina l-kliem “sitta erbg[a” - g[all-4 ta’ :unju, “23” kemm g[addew snin millin/identi mdemmija, “xemg[a” u “ma ninsew qatt” kienu imblukkati meta wie[ed jag[mel tfittxija g[alihom. G[all-Partit Komunista ?ini], dak li se[[ fil-pjazza ewlenija tal-kapitali u mbag[ad infirex lejn bliet o[ra g[adu su;;ett sensittiv
[afna. U din is-sena aktar minn qatt qabel hekk kif ilGvern qed ilesti g[al bidla flog[la tmexxija.
23 sena ilu se[[ il-massakru fi Pjazza Tienanmen Il-Gvern Komunista ?ini] qatt ma [are; /ifri dwar kemm kienu nqatlu nies u rarament jitkellem dwar x’;ara 23 sena ilu meta truppi ?ini]i fet[u n-nar fuq il-ba[ar ta’ nies li kienu qed jiddimostraw favur iddemokrazija. Barra minn hekk, g[al
dawn il-;ranet, il-moviment ta’ g[add ta’ dissidenti, eks [absin g[al ra;unijiet politi/i u attivisti qed ikun ristrett mill-forzi tas-sigurtà ?ini]i. Irri]ulta wkoll li dawn kienu mwissija kontra li jitkellmu ma’ ;urnalisti jew li jorganizzaw xi attività. Min-na[a l-o[ra f’Hong Kong saret velja u tpo;;iet kopja ]g[ira tal-istatwa li kienet inbniet fi Pjazza Tienanmen 23 sena ilu millistudenti biex tissimbolizza d-demokrazija u saret simbolu tal-protesti. L-Istati Uniti wkoll talbet li/-?ina biex te[les lil dawk kollha li g[adhom il-[abs min[abba l-protesti ta’ 23 sena ilu.
IL-VJETNAM> Ra;el i;orr papri [ajjin lejn suq fil-provin/ja ta’ Nam Ha barra Hanoi (Ritratt> Reuters)
?IPRU
Tikber il-possibbiltà ta’ bailout Fi tmiem il-;img[a uffi/jali ?iprijotti qalu pubblikament li pajji]hom aktarx se jkun irraba’ pajji] fiz-zona ewro li se jkollu b]onn g[ajnuna finanzjarja jew bailout peress li hu espost [afna g[ad-dejn tal-Gre/ja. Panicos Demetriades, ilGvernatur tal-Bank ?entrali ?iprijott, kien kwotat li qal qed jikbru l-possibbilitajiet li sal-a[[ar tax-xahar il-pajji] ikollu b]onn bailout. Dan peress li jiskadi ]-]mein meta jridu jit[allsu 1.8 biljun ewro biex ikun salvat it-tieni lakbar bank fil-pajji]. Kummenti simili saru minn Demetrias Christofias, ilPresident ?iprijott li qal li ma
kien qed jeskludi xejn. Is-sena li g[addiet ?ipru g[amlet self ta’ 2.5 biljun ewro mir-Russja wara li ng[atat downgrade ta’ ‘junk’ u g[alhekk ma setg[etx issellef mis-swieq finanzjarji b’rati tajba. Il-banek f’?ipru ntlaqtu [a]in mill-kri]i Griega u tilfu aktar minn tliet biljun ewro meta kien eliminat ‘volontarjament’ mid-dejn li l-Gre/ja kellha ma’ ?ipru. Ilbanek ?iprijotti g[ad g[andhom 22 biljun ewro f’self lill-klijenti Griegi. Dan meta dak li jipprodu/i l-pajji] hu ta’ madwar 18-il biljun ewro. Dan hekk kif fl-1 ta’ Lulju
?ipru se tassumi l-Presidenza tal-Unjoni Ewropea g[alla[[ar sitt xhur tas-sena. Uffi/jali qed isostnu li jekk ?ipru jkollu b]onn bailout, dan se jkun limitat g[allbanek fil-pajji] li jinsabu f’diffikultà kbira. Sadattant qed jikbru lindikazzjonijiet li Spanja tinsab ta[t [afna pressjoni, partikolarment mill-:ermanja, biex titlob g[al bailout peress li l-banek fil-pajji] jinsabu f’diffikultà kbira. S’issa l-Gvern Spanjol qed isostni li se jirnexxielu jevita dan il-pass drastiku g[alkemm issa anki politi/i mal-partit fil-Gvern mhux qed jeskludu dan il-pass.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
A[barijiet ta’ Barra 15 ID-DANIMARKA
Musulmani misjuba [atja dwar kumplott terroristiku Qorti Dani]a sabet lil erba' Musulmani – ilkoll residenti fl-I]vezja – [atja li ppjanaw attakk terroristiku kontra luffi/ini tal-gazzetta JyllandsPosten f'Kopenhagen u blimputati jistg[u je[lu sa sittax-il sena [abs. L-erba' r;iel kienu pjanaw din l-azzjoni bil-[sieb li joqtlu numru kbir ta' persuni b[ala tpattija g[all-publikazzjoni, mill-Jyllands-Posten, ta' karikaturi dwar il-Profeta Mohammed. Il-famu] ka] talkarikaturi jmur lura g[all2005 u kien qajjem rabja
kbira straordinarja fost ilkomunitajiet tal-Musulmani madwar id-dinja. L-imputati kienu arrestati sa sig[at biss qabel 'l-attakk li ma se[[x' u qed ji/[du g[all-akku]i dwar terrori]mu mi;juba kontra tag[hom. Il-Pulizija, f'Di/embru tal2010, kienet ;abret lil Munir Awad, Omar Abdallah Aboelazm u Munir Ben Mohamed Dhahri (/ittadin Tune]in) minn ;o appartament qrib Kopenhagen, birraba' imputat – Sabhi Ben Mohamed Zalouti – jispi//a
arrestat u estradit lura lejn idDanimarka ftit sig[at wara li kien qasam lejn l-I]vezja.
Mira g[al militanti snin wara l-pubblikazzjoni tal-karikaturi Qabel l-arresti, l-erba' r;iel (li kollha kienu jg[ixu lI]vezja i]da jew twieldu inkella kellhom il-;enituri
mwielda t-Tune]ija, l-E;ittu u l-Libanu) kienu ilhom ixxhur sorveljati mis-servizzi sigrieti Dani]i u }vedi]i. Sadattant, l-awtoritajiet sabu machine-gun, pistola, munizzjon u o;;etti o[ra filpussess ta' dawn l-imputati; bil-mandat ta' akku]a inkwistjoni jistqarr li l-erba' r;iel 'ippjanaw biex dolo]ament iwettqu terrur fost il-poplu Dani]'. Il-Prosekuturi spjegaw li dawn l-erba' kellhom l-intenzjoni biex joqtlu 'numru mhux mag[ruf ta' persuni'
waqt l-attakk li kienu qed jippjanaw u li suppost se[[ flistess jum ta' /erimonja g[allpre]entazzjoni ta' premijiet fil-qasam tal-Isport quddiem il-Prin/ep Frederik tadDanimarka. Sadattant, id-Danimarka tibqa' anki llum mira g[al militanti I]lami/i u minkejja li g[addew kwa]i seba' snin mindu l-gazzetta JyllandsPosten ippubblikat tnax-il karikatura li jag[tu bixra satirika jew umoristika lillProfeta Mohammed; il-fundatur tal-I]lam.
IL-PAKISTAN
Bin Laden nefaq ;idu fuq l-attakki u l-mistednin
L-eksKap terroristiku Osama bin Laden li jissimbolizza l-moviment Al-Qaida kien jg[ix [ajja sempli/i u nefaq ;idu personali fuq lattakki kontra l-Punent 'minbarra li kien iservi l-ikel bnin lill-mistednin tieg[u'. Dan qalu Ayman alZawahri – li la[aq Kap talAl-Qaida wara l-qtil ta' Bin Laden u li ilu s-snin strate;ista ewlieni g[al atti ta' terrur – permezz ta' filmat bl-isem 'Jiem malImam, it-Tieni Parti' li qed ji//irkola fuq l-Internet. Zawahri, f'dan it-tejp, jirrakkonta li Bin Laden ma kienx jog[xa bi tlellix u lussu u meta 'wie[ed kien jissorprendi ru[u meta jid[ol fid-dar sempli/i li kellu u li kienet pjuttost nieqsa millg[amara.' F'Mejju tal-2011, Osama bin Laden inqatel minn commandos tan-Navy SEALS Amerikani li sabuh
fil-belt Pakistana ta' Abottabad, u Zawahri jidher li (permezz tat-tejp) qed jipprova jag[ti wi// uman 'lixSheik li kien ;eneru] [afna, tant li dejjem offra l-ikel kollu tieg[u lill-mistednin u t-talin li kienu jmorru g[andu'. Intant, Zawahri jenfasizza li Bin Laden nefaq flusu kollha fuq il-Jihad (Gwerra Qaddisa) u fost o[rajn kien [are; $50,000 biex jg[in jiffinanzja l-attakki bil-bombi tal-1998 fuq l-Ambaxxati Amerikani ;ewwa l-Kenja u t-Tanzanija fejn spi//aw mietu 'l fuq minn mitejn ru[. 'Dakinhar il-fondi kollha ta' Bin Laden kienu jammontaw g[al xi $55,000,' jg[idilna Zawahri li anki jaqbad jid[ak hu u jiftakar kif il-Kap terrorista kien i[e;;e; lillmujahideen (';ellieda qaddisa') biex jg[addu ming[ajr elettriku bi t[ejjija g[al [ajja diffi/li .
L-ISTATI UNITI> L-attur Jean Claude Van Damme ma' bintu Bianca Bree hekk kif waslu fl-2012 MTV Movie Awards f'Los Angeles. Il-film “Hunger Games” u l-protagonisti tieg[u marru l-a[jar u reb[u erba' kategoriji filwaqt li “The Twilight Saga – Breaking Dawn> Part 1” kien ivvutat mill-udjenza fuq l-Internet b[ala l-film tas-sena (Ritratt> Reuters)
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
16 Astronomija
Il-pjaneta Venere g[ada tg[addi minn quddiem ix-Xemx Avveniment importanti li d-dilettanti tal-astronomija m’g[andhomx jitilfuh minn Tony Tanti mill-G[aqda Maltija tal-Astronomija
Xjenzjati u dilettanti talastronomija madwar id-dinja b[alissa qeg[din i[ejju biex josservaw il-pjaneta Venere tg[addi minn quddiem ixXemx g[ada l-Erbg[a, 6 ta’ :unju. Avveniment b[al dan, li jissejja[ transit, mhux se jer;a’ jse[[ qabel iktar minn mitt sena o[ra. Dan it-transit se jdum numru ta’ sig[at i]da mhux se jkun jidher kollu minn Malta. A[na se nkunu nistg[u naraw it-tmiem tal-avveniment fi tlug[ ix-Xemx. G[ada s-6 ta’ :unju, ix-Xemx titla’ fil-5:46
a.m. u Venere to[ro; minn quddiem ix-Xemx xi sieg[a wara, fis-6:56 a.m. L-G[aqda Maltija talAstronomija se torganizza ]ew; attivitajiet g[all-pubbliku fil-Ponta ta]-}onqor, Wied il-G[ajn, u f’San :iljan [dejn il-pitch tal-waterpolo tal-Balluta. I]-]ew; attivitajiet jibdew fil-5:30 a.m. Se jintramaw teleskopji mg[ammra b’filtri apposta biex il-pubbliku jkun jista’ jsegwi l-avventiment. {add m’g[andu j[ares lejn ixXemx, la b’xi teleskopju u
L-G[aqda Maltija tal-Astronomija se torganizza ]ew; attivitajiet g[all-pubbliku fil-Ponta ta]-}onqor, Wied il-G[ajn, u f’San :iljan [dejn il-pitch tal-waterpolo tal-Balluta
Venere tidher quddiem ix-Xemx waqt it-transit tat-8 ta’ :unju, 2004
lanqs b’g[ajnejh ming[ajr protezzjoni. Transit ta’ Venere jse[[ biss meta l-pjaneta tg[addi e]att bejn id-Dinja u x-Xemx. Min[abba li l-orbiti ta’ Venere u tad-Dinja mhumiex fl-istess pjan, ise[[u ]ew; transits kull iktar minn mitt sena. L-a[[ar transit kien
se[[ f’:unju 2004 u kien jidher kollu minn Malta. It-transit li jmiss mhux se jse[[ qabel is-sena 2117. Matul l-istorja, it-transits ta’ Venere kienu ta’ importanza kbira min[abba li permezz tag[hom l-astronomi setg[u jkejlu l-kobor tasSistema Solari.
Partikolarment, it-transits li se[[ew fis-seklu tmintax g[enu biex l-astronomi setg[u jikkalkulaw id-distanza midDinja g[ax-Xemx. Illum, avvenimenti ta’ transits li jse[[u f’sistemi solari o[rajn qeg[din jg[inu biex jistabu pjaneti ;odda madwar kwiekeb o[rajn.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
Tradizzjoni 17
G[ada l-festa ta’ Lapsi f’San :iljan Wara s-su//ess tas-sena li g[addiet, nhar l-Erbg[a 6 ta’ :unju (lejlet festa pubblika), se ter;a’ ssir attività folkloristika fil-bajja ta’ San :iljan, ilFesta ta’ Lapsi. Fil-passat, b[alma llum g[adu jsir fil-Buskett flokka]joni tal-Imnarja, ilMaltin kienu jin;abru bi [;arhom g[all-festa kbira folkloristika li kienet issir flokka]joni ta’ Lapsi fil-bajja ta’ San :iljan. Anzjani li jiftakru din l-attività, jirrakkuntaw b’nostal;ija u jg[idu li kienu jkunu l-eluf ta’ Maltin li j]ommu l-appuntament tag[hom biex jattendu g[al din il-festa fil-bajja ta’ Spinola. Minn dokumenti evidenti, jidher li din il-festa tradizzjonali kellha g[eruq ferm aktar fondi minn hekk. Tant li nafu fi/-/ert li fi ]mien lOrdni ta’ San :wann, din ilfesta kienet di;à popolari [afna mal-Maltin. Hu dokumentat li l-Granmastru talOrdni kien sa[ansitra j]omm l-appuntament tieg[u personali u jattendi g[al din il-festa folkloristika u jqatta’ l-lejl filPalazz tieg[u f’din il-lokalità, palazz li g[adu mag[ruf sallum b[ala l-Palazz Spinola. Il-Kunsill Lokali ta’ San :iljan re;a’ [ass il-[tie;a li b[alma g[amel is-sena l-o[ra b’su//ess, ikompli jag[ti l[ajja lil din l-attività nazzjonali folkloristika u anke jfakkar fi]-]jara li kien jag[mel l-istess Gran Mastru g[al din ilfesta. Il-bajja ta’ San :iljan kif ukoll il-promenade u anke lakkwati kollha se jkunu trasformati f’villa;; folkloristiku. Se jkun hemm armati diversi stands ta’ arti;janat Malti b[alma huma tal-filugranu, pittura, statwarji, xog[ol fl-injam, xog[ol fuq il-[;ie; xog[ol tas-suf, bizzil-
Matul is-serata ta’ g[ada f’San :iljan se jkunu organizzati g[add ta’ attivitajiet, fosthom dawk ta’ natura folkloristika biex tkun /elebrata l-festa ta’ Lapsi
la, ;ojjelli, /eramika, xog[ol bit-tafal, l-arlo;; Malti, irrakkmu, skultura, xog[ol ta’ sapun b’ingredjenti naturali kif ukoll o[rajn bi prodotti lokali b[alma huma ;bejniet, tadam imqadded, ]ejt ta]]ebbu;a, ;ulepp, kappar, g[asel, u iktar. Se jkun hemm ukoll kull kwalità ta’ ikel u xorb b[al fniek, bebbux, imqaret, ftira Maltija, frott frisk, prodotti friski u tradizzjonali Maltin, tisjir tal-qubbajt,g[asel, [lewwiet tradizzjonali u nbid tal-g[asir. Apparti hekk, se jkun hemm armat ukoll diversi rziezet tipi/i Maltin bil-karettuni dekorati li juru snajja’ tal-img[oddi, annimali, e//.
Wa[da mill-attrazzjonijiet g[all-familji
Il-lokalità se tkun im]ejna daqslikieku g[all-festa bi bnadar u bandalori kbar blemblemi tal-Granmastri talOrdni ta’ San :wann. Tul ixxatt se ssir fjakkolata li ]gur se tkompli ]]id mal-atmosfera. Fl-in[awi kollha tal-bajja se jkun hemm mu]i/isti bi strumenti tradizzjonali Maltin b[alma huma ]-]aqq, i]]av]ava u l-mandolina u anke kantanti bi lbies folkloristiku li jit[alltu mal-pubbliku li se jattendi. L-istess pubbliku, se jkun jista’ bla [las ta’ xejn idur dawra mal-akkwati bilkarozzini tradizzjonali. L-attivitajiet kollha se jibdew g[all-[abta tas-6 p.m. meta jinfet[u l-istands kollha u jkun hemm ir-re-enactment tal-Qari tal-Bandu. L-akbar spettaklu kkulurit se jkun bla dubju r-re-enactment storiku bis-sehem ta’ madwar 90 attur b’ilbies talepoka li se jittellg[a millAwtorità tat-Turi]mu. F’dan ir-re-enactment se jie[du sehem diversi atturi u se jkun animat anke b’u]u ta’ diversi ]wiemel, sparar ta’ xkubetti u anke salut mill-kanuni. Dan ir-re-enactment se jfakkar fi]-]jara li kien jag[mel ta’ kull sena l-Gran Mastru g[al din il-festa folkloristika ta’ Lapsi f’San :iljan. Ir-re-enactment jibda mill-Palazz Spinola fis-7 p.m. fejn stakkament s[i[ ta’ suldati jimmar/jaw lejn il-bajja Spinola. Hemmhekk l-istess
stakkament jilqa’ l-wasla talGranmastru li se jasal permezz ta’ dg[ajsa fil-bajja. Wara li l-Granmastru jkun milqug[ b’diskorsi uffi/jali, listess Gran Mastru jassisti g[al ]fin folkloristiku Malti u jing[aqad mal-pubbliku g[al din il-festa. Minn hawn, ilGranmastru jitwassal /erimonjalment sal-Palazz tieg[u – il-Palazz Spinola. Dan ir-reenactment se ikollu kummentajru ta’ George Peresso. Waqt din is-serata se jag[tu s-sehem tag[hom fuq ]ew; palkijiet differenti l-Banda Spinola u l-Banda San :iljan, il-Menhir Qala Folk Group, Tal-Fuklar Folk Group, Tonio Vella u Sinet Folk Group. It-teatru tat-triq minn animaturi u anke falkuniera se jkun wie[ed kontinwu u ta’ attrazzjoni partikulari. Ezempju ta’ dan se jkunu ddiversi xenetti drammatizzati li se jsiru bis-sehem ta’ bosta atturi li se janimaw il-[ajja fi ]mien l-Ordni ta’ San :wann. Dawn ix-xenetti se jsiru [dejn il-kappella talKun/izzjoni u fihom wie[ed se jkun jista’ jara t-t[assib tan-nisa tat-triq, tal-g[assiesa kif ukoll tal-kavallieri u nnobbli dwar il-[bit tal-furbani
li kien komuni ferm f’dawn lin[awi fi ]mien l-Ordni. Apparti hekk se jkun hemm ukoll ir-re-enactment spettakulari tat-tie; tradizzjonali Malti bis-sehem ta’ madwar 50 attur li jinkludi l-ewwel laqg[a bejn l-g[arajjes, il[uttaba u finalment ilpro/essjoni tat-tie; u t-tie; tradizzjonali fejn dawk pre]enti jistg[u wkoll jie[du sehem u anke jduqu xi buskuttin ming[and l-g[arajjes friski. Il-Festa ta’ Lapsi ti;i fi tmiemha bi spettaklu kbir fuq il-palk prin/ipali li se jkun armat fil-bajja Spinola. F’dan l-ispettaklu, il-Kor ta’ Santa Venera se jkanta live l-aktar kanzunetti popolari Maltin ta’ kull ]mien akkumpanjat midduo Greenfields. Apparti hekk fl-istess spettaklu il-Folk Group tant popolari Astra ta’ G[awdex se joffru spettaklu s[i[ ta’ ]fin u mu]ika folkloristika. Din l-attività qed tkun organizzata mill-Kunsill Lokali ta’ San :iljan blg[ajnuna ta’ Leon Promotions u b’kollaborazzjoni mal-Ministeru tal-Intern u Kunsilli Lokali u malAwtorità tat-Turi]mu.
Minn dokumenti evidenti, jidher li din il-festa tradizzjonali kienet popolari [afna mal-Maltin sa[ansitra fi ]mien l-Ordni ta’ San :wann
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
18 Sa[[a
Kull sena fl-Unjoni Ewropea jmutu aktar minn nofs miljun persuna min[abba t-tipjip Fost il-pajji]i tal-Unjoni Ewropea qed tkun imnedija kampanja lejn postijiet tax-xog[ol ming[ajr du[[an tat-tabakk Din is-sena, l-A;enzija Ewropea g[as-Sa[[a u s-Sigurtà fil-Post taxXog[ol (EU-OSHA) qieg[da tie[u sehem fil-Jum Dinji Bla Tabakk billi nediet il-kampanja ta’ g[arfien tag[ha ‘Postijiet tax-xog[ol ming[ajr du[[an tat-tabakk’ li t[e;;e; lil min i[addem u lill-[addiema jeliminaw id-du[[an tat-tabakk minn fuq il-postijiet tax-xog[ol fl-Ewropa kollha. Din tappo;;ja l-kampanja pan-Ewropea ‘Min Jaqta’ tTipjip Ma Jwaqqfu Xejn’ tad-Direttorat :enerali g[as-Sa[[a u lKonsumaturi talKummissjoni Ewropea. Fl-Unjoni Ewropea (UE) hu stmat li aktar minn nofs miljun ru[ fis-sena jmutu min[abba t-tipjip, u hu ma[sub li 79,000 minnhom huma kkaw]ati mid-du[[an tat-tabakk fl-ambjent. B[alissa [afna mill-pajji]i tal-UE di;à g[andhom li;ijiet kontra t-tipjip jew ta’ projbizzjoni totali fuq it-tipjip fi spazji pubbli/i mag[luqa, g[ad li l-kamp ta’ applikazzjoni tag[hom ivarja minn pajji] g[al ie[or. Dan ifisser li g[ad hemm postijiet fejn l-impjegati g[adhom qed ji;u esposti g[addu[[an fl-ambjent mit-tabakk. Il-kampanja ta’ EU-OSHA ‘Postijiet tax-xog[ol ming[ajr du[[an tat-
tabakk’ g[andha l-g[an li tappo;;ja lil min i[addem u lill-[addiema fil[olqien ta’ postijiet tax-xog[ol [ielsa mit-tipjip, tkun xi tkun ir-regolamentazzjoni nazzjonali e]istenti f’kull stat membru. In[olqu tliet fuljetti f’24 lingwa, video qasir bil-karattru animat ta’ Napo, “Il-pulmuni fuq il-post taxxog[ol” u materjal ie[or ta’ tag[rif biex jintla[aq dan l-iskop
(http:##osha.europa.eu#mt#topics#whp#index_html). It-tnedija tal-kampanja ta’ EUOSHA tix[et dawl fuq il-‘veritajiet foloz’ dwar it-tipjip fuq il-post taxxog[ol. Bil-kontra ta’ dak li jemmnu [afna nies, ma hemm l-ebda sistema ta’ ventilazzjoni li tista’ telimina ttipjip g[alkollox, u z-zoni ta’ tipjip fuq ;ewwa dejjem ini;;su l-arja ta’ kmamar bla tipjip. Barra dan, it-tqeg[id ta’ dawn izzoni ta’ tipjip madwar id-da[liet ta’
bibien, twieqi jew ventilaturi ta’ bini spiss iwassal g[al esponiment g[addu[[an tat-tabakk fl-ambjent ka;un tal-effett tal-kurrent tal-arja. EU-OSHA tis[aq li l-kmamar g[at-tipjip ma jevitawx l-esponiment tal-[addiema g[at-tipjip, g[ax il-persunal tat-tindif li ja[dem f’dan ilbini jkollu ja[dem f’din l-arja mni;;sa. Il-fuljett ‘Pariri g[al min Jimpjega’ rigward kif jo[loq ambjent taxxog[ol tajjeb g[as-sa[[a jag[ti ideat pratti/i lil min i[addem fuq kif jimplimenta t-twaqqif tat-tipjip fil-postijiet tax-xog[ol u tag[rif ba]iku dwar l-aspetti tas-sa[[a u ekonomi/i tattipjip fuq il-post tax-xog[ol. Il-[addiema jistg[u jsibu pariri filfuljetti ‘Pariri g[al min ipejjep’ u ‘Pariri g[al min ma jpejjipx’. I]]ew; fuljetti j[e;;u lill-[addiema jqajmu din il-kwistjoni b’mod intern u jinvolvu lill-impjegati b’mod attiv [alli jsolvu l-problema.
Hu ma[sub li 79,000 persuna jmutu kull sena fl-Unjoni Ewropea min[abba li jibilg[u d-du[[an tat-tabakk fl-ambjent
Ta[ditiet fuq in-nutrizzjoni jikkjarifikaw per/ezzjonijiet antikwati dwar l-ikel Sensiela ta’ ta[ditiet dwar innutrizzjoni, sponsorjati minn Kellogg’s, provdew linji gwida pratti/i dwar l-ikel li hu tajjeb g[assa[[a u fl-istess waqt ipproponew iktar tag[rif dwar /erti per/ezzjonijiet antiki dwar l-ikel. Dawn il-laqg[at, li g[alihom attendew mijiet ta’ ;enituri, kienu organizzati mill-KMS Skolasport fil-kumplessi sportivi tal-Mosta, f’Tal-{andaq, f’{al Kirkop, f’TalQroqq u fil-Kottonera, matul Marzu u April. It-ta[ditiet kienu indirizzati minn Jeremy Ellul, state registered nutritionist u physiotherapist, li ffoka fuq l-importanza li wie[ed jiekol kuljum porzjonijiet ]g[ar ta’ ikel regolari u li jibda l-;urnata b’kolazzjoni tajjeb g[as-sa[[a. “Skont il-World Cancer Research Fund (WCRF), il-ka]i tal-kan/er f’Malta jistg[u ji]diedu b’49 fil-
mija sas-sena 2030,” enfasizza Jeremy Ellul. “Jekk a[na ma nbiddlux iddrawwiet ta’ kif nieklu u l-istil ta’ [ajja tag[na minn issa, a[na nkunu qed in]idu r-riskju g[al g[add ta’ kan/ers komuni, apparti milli nirriskjaw ]ieda fil-livelli tal-kolesterol, pressjoni g[olja u dijabete.” Wa[da mill-per/ezzjonijiet ]baljati li [ar;u matul it-ta[ditiet kienet l-idea li l-ikla prin/ipali titqies biss meta l-ikel ikun ippre]entat fuq platt. Jeremy Ellul assigura lillparte/ipanti li anki sempli/i sandwich mag[mul minn [ob] wholegrain b’la[am tat-ti;ie; u tadam jew bit-tonn u t-tadam jista’ jitqies b[ala ikla proprja. Dan g[aliex jipprovdi n-nutrijenti ba]i/i li huma l-karboidrati, il-proteini u l-fibra. Tony Papadoukakis, Market Development Manager ta’ Kellogg’s
In-nutrizzjonista Jeremy Ellul iwie;eb diversi mistoqsijiet matul it-ta[ditiet dwar in-nutrizzjoni sponsorjati mill-Kellogg’s u organizzati mill-KMS Skolasport fil-Kumpless Sportiv tal-Kottonera
g[all-Mediterran, qal: “Li tiekol kolazzjoni nutrijenti jg[in biex ti]viluppa drawwiet tal-ikel tajbin li jibqg[u jservu tul il-[ajja.
Statistikament, it-tfal u l-adulti li jieklu kolazzjon filg[odu b’mod regolari huma inqas effettwati millpi] ]ejjed u l-obe]ità.”
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
Arti 19
Wirja artistika minn Luciano Schifano
B[alissa Paul Vella Critien qed itella’ wirja ta’ /eramika fil-Cavalieri Hotel f’San :iljan
Wirja ta’ /eramika minn Paul Vella Critien ‘Sogno d’Oro’ hi wirja ta’ /eramika, xog[ol Paul Vella Critien li qed tittella’ f’Cavalieri Hotel, San :iljan. Il-wirja ‘Sogno d’Oro’ fiha xog[ol vibranti, dinamiku u esplussiv minn artist romantiku, appassjonat u espressiv bi tletin sena esperjenza b[ala pittur, skultur u /eramista. Ix-xog[ol intitolat ‘Sogno d’Oro’ hu l-logo tal-wirja g[ax b’mod espli/itu u tan;ibbli jirrappre]enta lespressjoni vi]wali tal-artist ri]ultat tal-[olm, fantasija u l-ispirazzjoni li jfuru minn ;ewwa b[ala forza interna. I]da x-xog[ol li jirrappre]entah b’mod partikulari u spe/jali hu ‘Pietà – N]ul ix-Xemx’. Din il-majolika turi xemx li tilfet xi ftit mill-qawwa tag[ha fla[[ar tal-jum i]da ]]id flintensità u l-maturità filglorja brillanti u romantika, fil-passjoni u s-sentiment. Mument tal-g[a;eb. Paul fil-maturità talkarriera tieg[u artistika g[andu jissorprendi, jiskanta u jg[a;;eb b’xog[ijiet uni/i li jimlew l-ispettatur b’sens ta’ pja/ir, sodisfazzjon u gost. L-artist jesponi g[a]la ta’ xog[ol astratt u figurattiv xog[ol uniku fil-kwalità u linvenzjoni kreattiva. L-artist jil[aq l-ideal tieg[u fildimensjoni monumentali filfuntana ‘Sfera della Vita’ inawgurata f’Santa Lu/ija fis-6 ta’ :unju 2011. Xog[ol ie[or monumentali, kolonna fi/-/eramika (7 metri) isebba[ pjazza f’San :wann.
L-artist Luciano Schifano (1943-) minn Firenze, mag[ruf g[all-kuluri brillanti u l-linja in/i]a, qieg[ed itella’ wirja filPalazz de La Salle, is-sit tasSo/jetà tal-Arti, Manifattura u Kummer/, f’219, Triq irRepubblika, il-Belt Valletta. Il-wirja, inawgurata minn Joseph A. Filletti, ilPresident tas-So/jetà, il{amis 31 ta’ Mejju 2012, fis-7.30 p.m. tibqa’ miftu[a g[all-publiku sal-31 ta’ Lulju. Luciano Schifano kien wera x-xog[ol tieg[u fil-Loggia tal-Mu]ew talArti l-Belt f’Awwissu 1998. Is-So/jetà qed tippubblika katalgu presti;ju] ta’ 112-il pa;na bil-kulur dwar l-artist u l-wirja.
Wie[ed mix-xog[lijiet tal-artist Taljan Luciano Schifano
Wirja fotografika bit-tema tar-rag[ad u l-beraq F’dawn il-jiemm fillukanda Le Méridien St Julians qed tittella’ wirja kreattiva mill-fotografu Rene Rossignaud. Matul is-snin, Rene Rossignaud ippre]enta fotografija e//ellenti tarrag[ad u l-beraq. Fost iddilettanti tal-fotografija f’Malta, huwa mag[ruf b[ala The Storm Chaser, u dan bir-ra;un, meta wie[ed iqis il-;abra inkredibbli ta’ ritratti li jirriflettu s-sbu[ija tat-temp Malti li forsi m’a[niex daqshekk mag[rufin g[alih. Hu dan langolu ori;inali talkreattività ta’ Rene, li g[en biex kemm il-lukanda kif ukoll il-fotografu jing[aqdu fi s[ubija. “Ir-ritratti ta’ Rene, li issa jinsabu f’wirja fis-sala tag[na, huma ritratti ta’ arti mill-aqwa, adattati perfettament g[all-ispirtu tal-marka tag[na,” qal Franco Vella, il-manager ;enerali tal-lukanda. “Dawn juru perspettiva ;dida u kontemporanja ta’ fotografija, filwaqt li jag[tu l-opportunità lill-vi]itaturi
barranin biex ji]velaw pajsa;;i tipi/i ta’ g]iritna b’perspettiva differenti. Jiena /ert li se ji;;eneraw [afna interess u huma perfetti g[al dawk ilvja;;aturi li jixtiequ jie[du tifkira kreattiva u awtentika ta’ Malta lura d-dar mag[hom.” B[alissa, il-wirja tikkonsisti f’ritratti, kollha stampati fuq tila tal-injam. Xeni sorprendenti ta’ San :iljan, Ta’ Xbiex, il-Belt Valletta u Tas-Sliema, fost o[rajn, jie[du lill-udjenza dritt fil-mument l-aktar intens ta’ temp illiberalizzat. Persuni interessati jistg[u jitg[allmu dwar itteknikalitajiet ta’ kull ritratt fid-deskrizzjoni li tinsab ta[t kull wie[ed millframes. Minbarra l- interess tieg[u g[all-elementi naturali, Rene Rossignaud kien ukoll okkupat b’bosta avvenimenti internazzjonali. Akkumula librerija estensiva ta’ ritratti ta’ bosta /elebritajiet, li ;ew ippubblikati f’rivisti internazzjonali.
Wie[ed mir-ritratti me[uda minn Rene Rossignaud li b[alissa hu g[all-wiri fil-wirja
“Iktar ma tkun diffi/li lisfida, iktar inkun determinat biex nie[u ritratt ori;inali,” jispjega Rene. “Iddeterminazzjoni tieg[i g[allesklussività, [aditni wkoll f’zoni ta’ gwerra madwar iddinja. M’hemm qatt mument ta’ dwejjaq meta tkun qed
tg[ix il-passjoni tieg[ek.” It-talent tieg[u hu wkoll ta’ spiss imsejja[ g[atti;ijiet u avvenimenti red carpet. Rene jirsisti sabiex jipprodu/i ritratti uni/i, purament billi ju]a l-a[jar effetti fit-tag[mir tieg[u kif ukoll il-kreattività.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
20 Kotba
Pubblikata edizzjoni o[ra ta’ ‘Le[en il-Qala’ Fil-jiem li g[addew kienet pubblikata edizzjoni o[ra ta’ Le[en il-Qala – rivista ta’ kull erba’ xhur. L-edizzjoni li g[adha kemm kienet ippubblikata hi dik g[all-festi tal-G[id 2012. Din l-edizzjoni, fost lo[rajn, tinkludi artikli dwar San :u]epp li hu l-patrun tal-Qala, u artikli relatati dwar ir-Randan f’G[awdex u kif :esù kien imwaqqa’ g[a]-]uffjett. Artiklu ie[or interessanti hu dak intitolat ‘Frak ta’ Storja’ – dan jifforma parti minn sensiela ta’ artikli dwar l-istorja tal-Qala. Ri/erka minn Winston L. Zammit. F’din il-[ar;a wie[ed isib
ukoll artiklu ie[or fis-sensiela ‘Mid-Djarju ta’ :u]epp Debono’ li waslet fid-dsatax-il puntata tag[ha. Sensiliet o[ra huma ‘O ]mien [elu’ minn Ray C. Xerri u mill-Australian Qala Association. ‘Is-Snajja’ filQala’ hu artiklu ie[or millaktar interessanti miktub minn Carmel Portelli. F’din il-[ar;a hemm ukoll informazzjoni dwar il-[atra ta’ Monsinjur Anton Sultana b[ala Monsinjur tal-Katidral ta’ G[awdex. L-Ar/ipriet tal-Qala Joe Zammit jikteb dwar kif inNisrani ta’ veru g[andu jdur dawr madwaru u jg[in bisserjetà lil dawk li huma filb]onn. Li ji;ri bosta drabi hu li wie[ed ma jindunax li
madwaru jkun hemm nies li qed ibatu u hu g[alhekk li nnisrani ta’ veru g[andu jkun ta’ appo;; u sostenn g[al dawn l-istess [utu fi Kristu. L-editorjal ta’ din il-[ar;a, miktub u koordinat minn Euchar Mizzi, jittratta lqawmien ta’ Kristu millmewt. Jg[id li m’hemmx im[abba aktar milli wie[ed jag[ti [ajtu g[al [addie[or. Il-qofol tal-fidi tag[na hu espress fil-qawmien ta’ Kristu mill-mewt. Fil-parti letterarja ta’ din il-pubblikazzjoni hemm g[add ta’ poe]iji li tajjeb li dawk kollha li j[obbu l-letteratura jaqrawhom. Ir-rivista tinkludi wkoll a[barijiet mill-Parro//a talQala.
Il-qoxra tar-rivista ‘Le[en il-Qala’
Victor Fenech b’;abra o[ra ta’ poe]iji
‘Victor Fenech> Il-Poe]iji’ b’qoxra mibnija fuq pittura ta’ Emvin Cremona fil-kollezzjoni tal-awtur
Pubblikazzjoni o[ra mill-Malta University Press F’salib it-toroq tal-Afrika, lAsja, u l-Ewropa, ilMediterran hu benniena ta’ /ivilizzazzjonijiet antiki u spazju attiv ta’ /aqliq ta’ nies u ta’ kummer/. Dan iservi b[ala sfond g[al din il-;abra ta’ artikli dwar irrelazzjonijiet bejn l-Italja ’l isfel minn Ruma u l-Levant fil-perijodi Modern Bikri u Kontemporanju b’mod ;enerali, u l-assigurazzjoni marittima, skejjel tan-navigazzjoni, gwerra u diplomazija, u kummer/ u ideat b’mod partikulari. Sguardi mediterranei tra Italia e Levante jinbieg[ €15 u jinsab g[all-bejg[ minn librara ewlenin jew minn fuq is-sit elettroniku sierra-books.com.
Il-qoxra tal-ktieb Sguardi mediterranei tra Italia e Levante
Victor Fenech: Il-Poe]iji hi pubblikazzjoni ;dida li lKlabb Kotba Maltin [are; waqt l-a[[ar Fiera Nazzjonali tal-Ktieb. Fenech hu meqjus b[ala wa[da millvu/ijiet prominenti li [ar;u f’daqqa fi [dan il-Moviment Qawmien Letterarju fit-tieni nofs tas-snin sittin, anki jekk l-ewwel ;abra tieg[u Kwartett (1965) sa[ansitra predatat l-istess moviment. Il-poe]ija bil-Malti ta’ Fenech (li jippubblika wkoll bl-Ingli]) hi mifruxa fuq seba’ ;abriet, bl-a[[ar [ar;a fl-2005 bit-titlu G[eluq.
Dawn il-;abriet issa jinsabu midmuma flimkien flistess ordni li [ar;u biex ilqarrej ikun jista’ jg[arbel li]vilupp li se[[ minn ;abra g[al o[ra. Wa[da mi]-]ew; Appendi/i interessanti talktieb hi dedikata g[al g[add ta’ kummenti kriti/i li kienu akkumpanjaw kull pubblikazzjoni tul [amsin sena ta’ kitba. Din it-taqsima g[andha tkun ta’ interess g[all-istudju]i talpoe]ija Maltija min[abba li tinkludi nukleu wiesa’ ta’ ideat minn bosta personalitajiet lokali fil-qasam letterarju.
Fenech hu l-kittieb li f’Altamira introdu/a l-poepro]a fil-letteratura Maltija, u ismu g[adu marbut millqrib ma’ din ix-xejra ta’ kitba. Il-poe]ija ta’ Fenech, sikwit esperimentali u introspettiva, hi varjata g[alla[[ar. Tinkludi dik konfessjonali, fejn l-awtur sa[ansitra jikxef l-aktar rokon intimi ta’ ru[u, u g[andha wkoll do]a qawwija ta’ elementi so/jopoliti/i l-aktar fil-protesta kontra l-istabbiliment u fiddifi]a tal-ambjent.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
TV#Radju 21 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor Insiru Nafu Lil NET Television, 21>32 Chiara Siracusa (fir-ritratt), jew sempli/iment Chiara, kif jafha kul[add, minbarra li g[andha vu/i mill-isba[ li
g[arfet ukoll tie[u [siebha u tu]aha b’mod g[aqli, g[andha karattru li twassal lil kwantità kbira ta’ nies biex jin;ibdu lejha. Insiru nafu aktar fil-fond min hi Chiara fl-intervista li jag[mlilha l-psikjatra Anton Grech. Intant Stephanie Spiteri tkellem lill-istilista Warren Tabone dwar Chiara. Vitalità NET Television, 13>20 Anne Buttigieg, li hi
persuna kkwalifikata li ta[dem mad-Dipartiment tas-Sa[[a fil-;lieda kontra t-tipjip se tkun fost il-mistiedna waqt il-programm tal-lum u se tag[ti tag[rif dwar teknika ;dida li qed tg[in biex dak li jkun jirnexxilu jaqta’ t-tipjip. Margaret Spiteri titkellem dwar in-Napro Technology u x’g[andha differenti mill-IVF. Se jkun hemm ukoll dwar id-dijabete, il-problemi tas-swaba’ kif ukoll ri/etta ta’ ikel bnin. Hardball La 7 14.10
Diane Lane u Keanu Reeves (it-tnejn fir-ritratt) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film drammatiku tal-2001 li n[adem b’re;ija ta’ Brian Robbins. B’messa;; po]ittiv dwar kemm l-isport jista’ jservi ta’ kura, naraw x’effett i[alli l-baseball fuq ]ag[]ug[ li l-probabbiltà li jispi//a [a]in kienet kbira, g[ax ikun im[arbat u da[al fi kwantità kbira ta’ djun. Malta Llejla NET Television 17.00
Tliet novelli se jkunu pubblikati f’antolo;ija li se titnieda aktar tard dan ix-xahar bl-isem ta’ Skari;;i. Biex jitkellmu dwar dan fl-istudio se jkun hemm Kit Azzopardi u Anthony Ellul. Ukoll fil-programm, Stephanie Spiteri tlaqqag[na ma’ Sister Pressede u numru ta’ persuni o[ra li se jmorru jag[mlu perjodu ta’ volontarjat fil-Kenja. Matthew Calleja jitkellem dwar l-inizjattiva li permezz tag[ha min japplika jista’ jqatta’ jum daqslikieku kien Prim Ministru ta’ Malta. Il-kappillan tal-[abs, Fr Franco Fenech OFM jag[ti tag[rif dwar produzzjoni teatrali li se jtellg[u l-[absin. Nisimg[u l-vu/i tal-kantant Dario Mifsud Bonnici li g[adu kif [are; single ;dida. Malena Rete 4, 00.25
Monica Bellucci (fir-ritratt) hi l-protagonista f’dan il-film drammatiku li n[adem fis-sena 2000 b’re;ija ta’ Giuseppe Tornatore li g[andu storja ambjentata f’villa;; ]g[ir fi Sqallija fis-snin 40 tas-seklu li g[adda. Ir-ra;el ta’ Malena jkun miet fil-gwerra. Ta’ mara sabi[a li hi, bosta jkunu l-ir;iel li mo[[hom fiha, filwaqt li n-nisa pjuttost jg[iru g[aliha u jaqilg[u kull [a;a kontra tag[ha. Un poeta per amico Eaiuno, 21.20 Programm ta’ varjetà li se jitmexxa mill-attur Enzo Decaro u li se jservi b[ala tislima g[all-attur, re;ista u kittieb Massimo Troisi.
Tania Bartolo u Mariella Schembri
In-Nobbli jib]a’ mill-passat^ {a]en u Mrar - NET Television, 20.30
Il-mewt bikrija ta’ Katald kompliet tefg[et lil Gianni u lil Ro]a f’niket akbar. Is-Sur;ent jissuspetta li Marija mhix tg[idlu l-verità dwar kif :u]eppi spi//a b’rasu maqsuma. L-insistenza li Kolina tkompli turi lil :u]eppi b[ala bniedem viljakk, aktar i;;ieg[el lir-ra[[ala jistaqsu lilhom infushom g[aliex Kolina
Bejni u Bejnek NET Televison 23.20 Il-mistiedna ta’ Joséf Bonello g[al-lum se tkun Matty Cremona (fir-ritratt), li isimha sar asso/jat mat-tisjir u ri/etti, [afna drabi bl-u]u ta]-]ejt ta]-]ebbu;a, li flimkien ma’
]ew;ha Sammy [admet biex ippromwoviet u re;g[et g[amlitu popolari f’pajji]na. Fil-kitbiet tag[ha jew dehriet fuq programmi televi]ivi tirreferi wkoll g[al kif u x’kienu jieklu l-Maltin ta’ dari.
tobg[od lil :u]eppi daqstant. Ir-ra[al kollu jmur g[all-funeral ta’ Katald. Dun Krispin jasal biex jg[in lil :amri je[les lil Bertu mill-arrest? Ir-relazzjonijiet bejn Dun Krispin u o[tu Marija jkomplu je[]ienu. In-Nobbli jillitika ma’ Wenza u din tissummah meta ssemmilu xi [a;a dwar il-passat tieg[u.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 5 ta’ :unju 2012
22 TV#Radju
Sitwazzjoni perikolu]a Black Book - Rete 4, 21>10 06>00 07>00 07>15 07>40 07>50
101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)
09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101
Film drammatiku tal-2006 b’re;ija ta’ Paul Verhoeven li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Carice Van Houten u Michaeal Husman (it-tnejn li jidhru fir-ritratt). Fi ]mien li l-Olanda kienet ma[kuma
min-Na]isti, kantanta ssir il-[abiba ta’ uffi/jal tal-Gestapo bl-intenzjoni li ssir taf informazzjoni sensittiva. Is-sitwazzjoni g[aliha ssir wa[da periklu]a. Il-film hu twil sag[tejn u kwart.
(b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12.30 13>00 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet L-Edukazzjoni /-?avetta tas-Su//ess The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>15 20>00 21>00 23>00 24>00
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - L-G[odwa t-Tajba (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill-:urnali Lokali, 07:35 Mill-Media Internazzjonali, 07:50 Avvi]i tal-Mewt, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet filqosor) 08:45 - ?ama ?ama 09:00 - BBC News 09:05 Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 Newsline 12:45 – All Time Favourites 13:30 - Qari bilMalti 14:00 A[barijiet 14:05 E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime (jinkludi 17:00 BBC News) 18:00 - Bulettin ta’ lA[barijiet 18:15 - Il-Maltin Min Huma? 19:00 - Nwar 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bilMalti (r) 20:30 – Bomerang 21:00 - Nice ’N Easy 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Xi qrajt, xi smajt 22:10 - Ru]arju 22:30 – Il-Kun/ert ma’ Albert Storace 23:30 - Ripetizzjoni ta’ programmi. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Linja Diretta 13:15 - Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Klassika 15:30 - Drive Time 15:45 ONE News 16:00 - Mhux g[atTfal Biss 16:30 - ONE Cocktail 17:00 - Kummentarju 17:05 Rush Hour (jinkludu 17:15 :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett 18:45 - Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:15 - G[alina l-Anzjani 20:45 - ONE Beat Box 21:45 ONE News 22:00 Kummentarju 22:05 - Fr Colin u l-{bieb 24:00 - Flimkien 02:00 - Bla Kantunieri (r). RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet filQosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:40 Headlines 11:55 - Fi {dan il-
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Malli Jidlam Il-Klassi/i tas-Sittinijiet Fuzzbox - Eric Montfort Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:12 – Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:25 – Kaskata Kulturali 15:30 Bir-Rispett Kollu (jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:12 – Bi]]ejjed g[al Kul[add (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Rakkont 19:40 – L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 20:53 Kaskata Kulturali 21:00 Mer]uq - ra;; ta’ a[bar tajba 22:00 - Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 – Ktieb fl-Idejn 10:00 - BBC News Update 10:06 - Pri]ma 11:00 - Classic FM 13:00 - Anali]i tal-;urnali 13:30 - KL 17 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19:30 - Teatru Miftu[ 20:00 – Ikoni Mu]ikali I 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 – {ajjitna 11:00 - Kristu Fostna 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju tal-Erwie[ 13:00 Strument f’Idejk 14:00 - {olqa mal-Maltin ta’ Barra 15:00 Kurunella {niena Divina 15:30 – Ulied is-Sultan 16:00 - Dritt u {ajja 17:00 - {ajjitna (r) 17:30 – Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 - G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 Quddiesa 19:00 – I]-}wie;… sitwazzjoni u realtà llum 20:00 – Swi// (r) 21:00 - Iva Nemmen 22:00 - Il-Mulej Hu r-Rag[aj Tieg[i 23:30 – Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 - Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 – Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 – Na-than & Talitha 18:30 - A[barijiet 18:40 – Bay Beats 20:00 – Ben Glover 22:00 - Carl Bee 24:00 - CR2 records. Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 – Il-{sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony 13:00 – All Time Favourites 16:30 L-G[a]la Tieg[i 18:30 – Flashback 20:30 – All Time Favourites.
TVM 07:00 - TVAM 09:00 - Mela Isma’ Din (r) 09:15 - Kwi]]un (r) 10:00 - Purée (r) 11:00 Wirt, Arti u Kultura (r) 11:30 G[awdex Illum 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 Sellili 14:00 - A[barijiet 14:05 (ikompli) Sellili 16:00 - A[barijiet 16:10 - I]-}ona 17:40 Sa[[tek l-Ewwel 17:45 - Mela Isma’ Din 18:00 - A[barijiet 18:10 - Kwi]]un 18:55 - Purée 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - F’Salib it-Toroq 21:45 Bondi + 22:30 - Paqpaq 23:15 L-A[barijiet 23:30 - Eurovision Links 23:30 - Venere (r). TVM 2 14:00 - Roland Garros Tennis QF 19:00 - Ti;rijiet Biss 19:30 A[barijiet bl-Ingli] 19:45 Madwarna 20:00 - A[barijiet 20:45 - Leli ta’ {a]-}g[ir 21:15 - Ttyl 21:45 - 6 f’Palazz 22:15 Madwarna 22:30 - Roland
Garros Tennis
ONE 07:00 - ONE Breakfast
09:00 Liquorish Daily Update 09:10 Teleshopping 09:40 - Londri (r) 10:00 - Teleshopping 10:30 Sieg[a }mien 12:15 Teleshopping 12:45 - Kalamita 13:30 - ONE News 13:35 (ikompli) Kalamita 16:20 - Lapes u Karta 16:30 - Teleshopping 17:20 - Liquorish Daily Update 17:30 - ONE News Update 17:45 - Te]ori 17:55 - Better Living 18:40 - Ieqaf 20 minuta (r) 19:00 - Londri 19:20 - Minuta Wa[da! 19:30 - ONE News 20:15 Illostra 20:30 - Liquorish 23:15 - ONE News 23:45 - Minuta Wa[da (r) 23:50 - Kalamita (r). Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - Il-Parlament tal-Poplu 20:30 - Madagascar (r) 21:30 Bejnietna (r) 22:00 - News 22:30 - Stylish Weddings (r). Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, 08:00 u 09:00) 10.10
- Unomattina vitabella 11:00 Unomattina storie vere 11:00 Tg 1 11:05 - Occhio alla spesa 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 La vita in diretta 17:00 - Tg 1 18:50 - L’eredita 20:00 - Tg 1 20:30 - Affari tuoi 21:20 - Un poeta per amico 23:20 - Porta a porta 01:05 - Tg 1 notte 01:40 Sottovoce. Raidue 07:00 - Cartoons 09:55 - Zorro (TF) 10:20 - Cartoons 10:25 Tg 2 insieme 11:25 - Il nostro amico Charly (TF) 12:10 - La nostra amica Robbie (TF) 13:00 Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Senza traccia (TF) 15:30 - Guardia costiera (TF) 16:15 - The Good Wufe (TF) 17:00 - Private Practice (TF) 17:45 - Flash L.I.S. 17:50 Tg sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case (TF) 19:35 Ghost Whisperer (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Criminal Minds (TF) 22:40 - Supernatural (TF) 23:25 - Tg 2 punto di vista 23:40 - Num3ri 00:20 - La storia siamo noi 01:15 - Tg Parlamento 01:25 - Six Degrees (TF). Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agorà 10:00 - Dieci minuti di... 10:10 - La storia siamo noi (dok.) 11:15 - Agente Pepper (TF) 12:00 - Tg 3 sport 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 Sabrina, vita da strega (sitcom) 13:10 - La strada per la felicità 14:00 - Tg Regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr - Piazza affari 15:00 - La casa nella prateria (TF) 15:50 - La bugiarda. Film ’65 17:30 - Geo Maganzine 2012 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:10 - Le storie Diario Italiano - Si replica 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 Ballaró 23:15 - Correva l’anno 24:00 - Tg 3 linea notte 01:05 Questa è la mia vita 01:35 Prima della Prima - Così fan tutte ta’ Mozart. Canale 5 08:00 - Tg 5 - mattina 08:40 Rapite dall’amore. Film 2006 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 Centovetrine 14:45 - Extreme
Makeover Home Edition 15:45 Parenthood 16:50 - Inga Lindstrom - Il cuore di mio padre. Film 2009 18:405 - Il braccio e la mente 20:00 - Tg 5 20:30 Striscia la notizia 21:10 - Dr House - Medical Division (TF) 23:30 - In amore niente regole. Film 2008 01:30 - Tg 5 notte 02:00 - Striscia la notizia. Rete 4 07:30 - Nash Bridges (TF) 08:25 - The Sentinel (TF) 09:50 Detective Monk (TF) 10:45 Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Tutti per Bruno 12:55 Distretto di polizia 13:50 Forum 15:10 - Wolff - un poliziotto a Berlino (TF) 16:05 My Life - Segreti e passioni (soap) 16:20 - Il capitano dei mari del sud. Film ’58 18:55 - Tg 4 19:35 - Ieri e oggi in tv 19:40 - Tempesta d’amore (soap) 20:10 - La signora in giallo (TF) 21:10 - Black Book. Film 2006 00:25 Malena. Film 2000. Italia 1 07:00 - Cartoons 08:40 Settimo cielo (TF) 10:35 - Ugly Betty (TF) 12:25 - Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 Cartoons 15:00 - Camera Café (sitcom) 16:00 - Chuck (TF) 16:50 - La vita secondo Jim (sitcom) 17:45 - Trasformat 18:30 Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 - CSI: Miami (TF) 21:10 - Mammoni - chi vuol sposare mio figlio? 23:20 - Scary Movie. Film 2000 01:10 Californication (TF) 01:45 Saving Grace (TF). La 7 07:00 - Omnibus 09:45 - Coffee Break (attwalità) 11:10 - L’aria che tira 12:30 - I menu di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:10 Hardball. Film 2001 16:00 L’Ispettore Barnaby (TF) 17:55 - I menu di Benedetta 18:50 - ‘G’ Day La 7 alle 7 19:25 - ‘G’ Day 20:00 - Tg La 7 20:30 - Otto e mezzo 21:10 - SOS Tata 00:10 - Tg La 7 00:15 - Tg La 7 sport 00:20 (Ah)iporoso 01:15 - ‘G’ Day alle 7 su La 7 01:45 - ‘G’ Day.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
TV#Radju 23 Favourite Channel 08:00 - Stenba[ 10:00 - Telebejg[ 11:45 - Reporter 12:05 Link 12.10 - Kont taf? 12:15 F. News 12:30 - Niskata 15:00 Storjografija 15:30 Teleshopping 16:30 - ECO 17:30 - {in g[al Kollox (jinkludi 18:15 F. News) 19:45 Reporter 20:05 - Muftie[ 20:15 - F. News 21:00 - Boost 23:15 F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 - 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 2010 Onwards 14:30 - Drama Bronx 15:00 - Wasal il-{in g[all-Maltin 15:30 - Bell’Italia 16:00 - Romantica 17:00 Teleshopping 18:00 Total Request 20:00 Bingo 75 20:30 - Non Stop Music. La 5 13:35 - Le regole dell’amore (sitcom) 14:00 - Una mamma per amica (TF) 14:55 - Giudice Amy (TF) 15:45 - Men in Trees (TF) 16:30 - Privileged (TF) 17:15 Chante (TF) 17:40 - Friends (sitcom) 18:30 - Uomini e donne 19:40 - The OC (TF) 20:25 Una mamma per amica (TF) 21:10 - Cambio casa - Cambia vita 22:10 - Extreme Makeover Home Edition 23:10 - Che trucco. BBC Entertainment 07:10 - Bobinogs 07:20 Penelope K, by the way 07:30 Nina and the Neurons 07:45 Charlie and Lola 07:55 - ForgetMe-Not Farm 08:10 - Boogie Beebies 08:25 - Garth and Bev 08:35 - As Time Goes By 09:05 - Dad’s Army 09:35 - The Weakest Link 10:20 - Prince William and Harry: Into the Future 11:15 - One Foot in the Grave 11:45 - As Time Goes By 12:15 - The Queen’s Diamond Jubilee: Thanksgiving Service & Royal Procession 15:45 - Dad’s Army 16:15 - Royally Mad 17:00 - The Queen’s Diamond Jubilee: Thanksgiving Service & Royal Procession 19:00 Royally Mad 19:50 - Lark Rise to Candleford 20:40 - After You’ve Gone 21:10 - Gavin and Stacey 21:40 - Sherlock Holmes
and the Case of the Silk Stocking
23:20 - The Diamond Queen. TCM 07:40 - How Green Was My Valley. Film ’41 (PG) 10:00 Ben-Hur. Film ’59 (PG) 14:00 Murder at the Gallop. Film ’63 (U) 15:35 - One of Our Spies Is Missing. Film ’66 17:20 Sherlock Holmes in Washington. Film ’43 (U) 18:45 - Sherlock Holmes and the House of Fear. Film ’45 (A) 20:05 - A Shot in the Dark. Film ’64 (PG) 22:00 Platoon. Film ’86 (15). MGM Movies 07:05 - Sketch Artist II: Hands That See. Film ’95 (18) 08:40 Death Rides a Horse. Film ’67 (PG) 10:35 - Irma la Douce. Film ’63 (15) 12:55 - Mary Christmas. Film 2002 14:25 Kidnapped. Film ’87 (15) 16:05 - Gaily, Gaily. Film ’69 (PG) 17:50 - Killing Mr Griffin. Film ’97 (15) 19:25 - A Small Town in Texas. Film ’76 (PG) 21:00 Rage. Film ’94 22:30 - Cold Heaven. Film ’92 (15). Diva Universal 07:00 - Rex: A Cop’s Friend 08:00 - Quincy, M.E. 09:00 Wolff’s Turf 09:55 - Ironside 10:50 - Cento Vetrine 11:55 ER 12:55 - Quincy, M.E. 13:55 - ER 15:45 - Ironside 16:45 Wolff’s Turf 17:45 - JAG 18:45 - Ironside 20:00 - Quincy, M.E. 21:00 - Rex: A Cop’s Friend 23:00 - ER Discovery Channel 07:15 - Deadliest Catch: Mortal Men 08:10 - Extreme Fishing with Robson Green 09:05 Mythbusters: Steel Toe Amputation 10:00 - How Do They Do It? 10:30 - Destroyed in Seconds 10:55 - Ultimate Survival: African Savannah 11:50 - Wheeler Dealers: Lexus LS400 12:45 - Overhaulin’: Monte Fuego 13:40 - American Chopper: NY Giants Bikes 14:35 - Dirty Jobs: 200 Jobs Look-Back 15:30 - Mythbusters: Exploding Lighter 16:25 Deadliest Catch: Fresh Blood 17:20 - Extreme Fishing with Robson Green: South Africa 18:15 - River Monsters: Amazon Assassins 19:10 - How It’s Made 19:40 - How Do They Do It? 20:05 - Penn and Teller Tell a Lie 21:00 - Mythbusters: Duct
Tape Island 21:55 - Aircrash Confidential: Pilot Fatigue 22:50 - Kidnap and Rescue: Hostage Terrorism 23:45 - Ultimate Survival: Romania
. Melita Movies 10:00 - Up! 11:35 - The Next Karate Kid 13:20 - Jesse Stone: Innocents Lost 14:50 - Grown Ups 16:30 - Just Wright 18:10 The Da Vinci Code 21:00 - XMen: First Class 23:10 - Never Let Me Go 00:55 - Wall Street.
Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 - Films & Stars 11:05 - How I Met Your Mother 11:30 - The Mentalist 12:15 - Person of Interest 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 - The West Wing 15:15 Fringe 16:00 - Gossip Girl 16:45 - 2 Broke Girls 17:07 - 30 Rock 17:30 - Gossip Girl 18:15 - Days of Our Lives 19:00 Films & Stars 19:30 - Mike & Molly 20:00 - How I Met Your Mother 20:30 - Alcatraz 21:15 Fringe 22:00 - Hung 22:30 True Blood 23:35 - Chuck 00:25 - Game of Thrones. Biography Channel 07:00 - Eye for an Eye 17 07:30 - America’s Court with Judge Ross 08:00 - Holidate: Houston#Los Angeles 09:00 Hoarders: Kerrylea#Lauren 10:00 - Snapped: Women Who Kill: Linda Henning 11:00 - Eye for an Eye 17 11:30 - America’s Court with Judge Ross 12:00 Little Miss Perfect: Asia & Kaylee. Pawn Stars: 13:00 Guns and Rangers 13:30 - Darth Pawn. 14:00 - Real Housewives of Beverly Hills: Life, Liberty
and the Pursuit of Wealthiness 15:00 - Thintervention with Jackie Warner: Chase the Burn 16:00 - Snapped: Women Who Kill: Linda Henning 17:00 Hoarders: Kerrylea#Lauren 18:00 - Holidate: Houston#Los Angeles. Pawn Stars: 19:00 Off The Wagon 19:30 - Darth Pawn. 20:00 - Hoarders: Kerrylea#Lauren 21:00 - Little Miss Perfect: Asia & Kaylee 22:00 - The Boy Whose Skin Fell Off 23:00 - A Gypsy Life for Me.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 09:00 - My Animal Family 09:15 - Benjamin’s Farm 09:20 - Kipper 09:30 - Mio Mao 09:40 P.B. Bear and Friends 09:50 - Kipper 10:00 James the Cat 10:05 - Fluffy Gardens 10:20 James the Cat 10:25 - Benjamin’s Farm 10:30 See The Sea 10:35 - My Animal Family 10:50 Benjamin’s Farm 10:55 - Baby Antonio’s Circus 11:05 - Mio Mao 11:15 - Kipper 11:35 - P.B. Bear and Friends 11:45 - Baby Antonio’s Circus 11:50 - Benjamin’s Farm 11:55 - Baby Antonio’s Circus 12:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:25 - Tigga and Togga 12:35 - Monkey See Monkey Do 12:45 - Oswald 13:00 - Barney and Friends 13:25 - Dougie in Disguise 13:35 Bob the Builder 13:45 - Thomas and Friends 14:00 - Bob the Builder 14:10 - Jarmies 14:25 Pingu 14:30 - Tiny Planets 14:35 - Pingu 14:40 Monkey See Monkey Do 14:50 - Oswald 15:05 Anthony Ant 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 The Hoobs 15:55 - Tigga and Togga 16:05 Pingu 16:10 - Tiny Planets 16:15 - Pingu 16:20 Jarmies 16:35 - Kipper 16:45 - Fireman Sam 16:55 - Anthony Ant 17:10 - See The Sea 17:15 My Animal Family 17:30 - Benjamin’s Farm 17:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Tiny Planets 18:30
07>00 09>00 09>30 11>45 12>30 13>00 13>05 13.20 15>20 15>35 15>45 16>40 16>45 17>00 18>00 18>10 18>45 18>55 19>45 20>30 21>30 21>32 22>30 23>15 23>45
- The Hoobs 18:55 - Gazoon 19:00 - Tork 19:15 - Dougie in Disguise 19:25 - Pingu 19:35 Angelina Ballerina 19:55 - Tiny Planets 20:00 Barney and Friends 20:25 - Pingu 20:30 - Gazoon 20:35 - Pingu 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 Benjamin’s Farm 21:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 - Monkey See Monkey Do. Disney Channel 09:00 - Recess 09:25 - So Random 09:45 - Have a Laugh 09:50 - Hannah Montana 10:15 - Fish Hooks 10:40 - Jake and Blake 11:05 - Sonny with a Chance 11:30 - Wizards of Waverly Place 11:55 - Phineas and Ferb 12:20 - Recess 12:30 - Fish Hooks 12:45 - Jessie 13:10 - ANT Farm 13:35 Good Luck Charlie 14:00 - The Suite Life on Deck 14:25 - Shake It Up 14:50 - Phineas and Ferb 15:15 - Jessie 15:40 - ANT Farm 16:00 Camp Rock (U) 17:35 - Jessie 18:00 - ANT Farm 18:25 - Have a Laugh 18:30 - Good Luck Charlie 19:15 - So Random 19:40 - The Suite Life on Deck 20:05 - Jonas 20:25 - Shake It Up 20:50 Good Luck Charlie 21:40 - Phineas and Ferb 21:55 - Wizards of Waverly Place.
NET News Bejni u Bejnek (r) Teleshopping It-Tnejn l’Huma X’Hemm g[all-Ikel^ NET News Teleshopping Vitalità Teleshopping Bla Kumment X’Fatt-art Bla Kumment Teleshopping Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla Flimkien ma’ Nancy Kontra l-{in NET Newsi {a]en u Mrar (is-VI epis.) NET News Insiru Nafu Lil... Trott u Galopp NET News Bejni u Bejnek
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - Euro 2012: Countdown 08:45 - Game, Set and Mats 09:15 - Tennis 10:15 - The French Open Tennis 11:00 International Football 11:30 International Football 12:00 Euro 2012: Countdown 12:15 The French Open Tennis 13:30 Game, Set and Mats 14:00 - The French Open Tennis: QF (live) 19:30 - Game, Set and Mats 20:00 - UCI World Tour Cycling 21:00 - Euro 2012: Countdown 21:15 - IBF Inter-Continental Heavyweight Title Boxing 22:45 - The Box 23:00 - Inside WTCC 23:30 - World Series by Renault
Motor Racing
GO Sports 1 07:00 - US PGA Champ.: Official Video 2011 08:00 Serie A: Rd 9: Napoli v Udinese 10:00 - The Six Nations 2012: France v England 12:00 Samsung Diamond League: Eugene, USA: Highlights 13:00 - Barclays PL: Wk 11: Wolves v Swansea C. 15:00 - Intern. Rugby: Wales v Barbarians 17:00 - PL World: Wk 42 17:30 - Arsenal TV: archive match 1909-09: Arsenal v Wigan Ath 19:30 - Intern. Football: England v Belgium 21:30 - The Legends of Wimbledon: John McEnroe 22:30 - Serie A: Rd 11: Napoli v Juventus 00:30 - Trans World Sport 01:30 - Intern. Rugby: Wales v Barbarians.
23:40 - La Liga: Levante v Malaga: dtd. 16.10.11 (r) 01:30 2012 UIPM Pentath-lon: Woman's F.: China (r). Melita Sports 2 12:00 - 2012 UIPM Pentathlon: Woman's F.: China (r) 13:00 Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 14:05 - La Liga: Levante v Malaga: dtd. 16.10.11 (r) 15:55 - Carling Cup: Rd 1: Sheffield Wed. v Blackpool: dtd. 11.08.11 (r) 18:25 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings (r) 19:30 - Bundesliga: B. Munich v Hertha Berlin: dtd. 15.10.11 (r) 21:25 - NBA Live (r) 21:45 - NBA: Confere-nce F.: Game 4: Miami @ Bos-ton (r) 23:50 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings. Melita Sports 10 19:00 - NBA: Memphis @ Boston: dtd.05.02.12 (r) 20:45 NBA: Chicago @ Boston: dtd. 12.02.12 (r) 22:45 - Bundesliga: FC Schalke v 1.FC Kaiserslautern -dtd. 15.10.11 (r) 00:35 Fight Code: Minsk (r).
GO Sports 2 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - PGA ISPS Handa Wales Open: Day 2 13:00 - Serie A: Rd 14: Napoli v Lecce 15:00 Arsenal TV: Arsenal Season Review (part 2) 16:30 - The Six Nations 2012: Italy v Scotland 18:30 - Barclays PL: Wk 13: Wolves v Wigan Ath 20:30 FIFA Futbol Mundial 21:00 Roma Channel.
Malta Stars 08:00 - Melita GFA 1st Div.: Zebbug v Xaghra: dtd. 13.04.11 (r) 09:45 - Malta Handball Assoc.: Kavallieri RS 2 vs Luxol Living Well (r) 11:00 - MBA: Louis Borg Cup: Loyola v Athleta (r) 12:30 - Boxing: The Big Hit: dtd. 15.05.12 (r) 14:15 BOV PL: Hibernians v Valletta: 07.01.12 (r) 16:40 - MOC Olympic Special (r) 17:15 Football Nurseries (r) 17:50 Melita GFA 1st Div.: Zebbug v Xaghra: dtd. 13.04.11 (r) 19:35 Tennis: MTF Tennis (r) 20:00 MBA: Louis Borg Cup: Loyola v Athleta (r) 21:30 - Boxing: The Big Hit: dtd. 15.05.12 (r) 23:15 BOV PL: Hibernians v Valletta: 07.01.12 (r) 01:40 - MOC Olympic Special (r).
Melita Sports 1 08:00 - La Liga: Levante v Malaga: dtd. 16.10.11 (r) 09:50 npower Champ.: Leeds Utd v Cardiff C.: dtd. 30.10.11 (r) 11:40 - NBA: Conference F.: Game 4: Miami @ Boston (r) 13:45 - Bundesliga: B. Munich v Hertha Berlin: dtd. 15.10.11 (r) 15:40 - Copa Libertadores: Flamengo v Real Potosi: dtd. 02.02.12 (r) 17:30 - European Poker Tour: Season 6: Barcelona Show 3 (r) 18:30 - Mountain Bike: Hansreyindia (r) 19:00 NBA Live (r) 19:20 - npower Champ.: Leeds Utd v Cardiff C.: dtd. 30.10.11 (r) 21:10 - Carling Cup: Rd 1: Sheffield Wed. v Blackpool: dtd. 11.08.11 (r)
Football Stars 1 08:00 - La Liga: Levante v Malaga: dtd. 16.10.11 (r) 09:50 npower Champ.: Leeds Utd v Cardiff C.: dtd. 30.10.11 (r) 11:40 - NBA: Conference F.: Game 4: Miami @ Boston (r) 13:45 - Bundesliga: B. Munich v Hertha Berlin: dtd. 15.10.11 (r) 15:40 - Copa Libertadores: Flamengo v Real Potosi: dtd. 02.02.12 (r) 17:30 - European Poker Tour: Season 6: Barcelona Show 3 (r) 18:30 - Mountain Bike: Hansreyindia (r) 19:00 NBA Live (r) 19:20 - npower Champ.: Leeds Utd v Cardiff C.: dtd. 30.10.11 (r) 21:10 - Carling Cup: Rd 1: Sheffield Wed. v Blackpool: dtd. 11.08.11 (r) .
IN-NAZZJON It-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
24 Passatemp
Tisliba 1
2
3
5
4
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Mimdudin>5. Kisja [amranija li to[ro; mill-[adid (5) 6. Ini]]el il-luzzu l-ba[ar (5) 7. :ibda tas-sieq (5) 10. Bi//a mil-log[ba ta/-/ess (5) 11. Kejl bis-swaba’ tal-id miftu[in (5) 12. Paviment tas-siment (5) 14. Ta fastidju (5) 16. Wa[dani (5) 17. Korla (5) 18. }ifna mnissla mis-Sud Amerika (5)
Weqfin>1. In;azzar (6) 2. Modi ;enerali kif wie[ed jesprimi ru[u (6) 3. Esplorar (6) 4. }ied, immoltiplika (6) 8. Kan/ell ]g[ir (5) 9. G[enba ]g[ira mqadda (5) 12. Annimal tal-[rejjef (6) 13. Katedra (6) 14. Frott tal-ba[ar (6) 15. Fis-sakra (6)
Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin>- 5. u 6. Esportatur; 7. Qwiel; 10. {a]na; 11. Tavla; 12. Senat; 14. Santi; 16. Meraq; 17. Gotta; 18. Lvant. Weqfin>- 1. Newwa[; 2. Drawwa; 3. Attent; 4. Grotta; 8. B]onn; 9. }vina; 12. Spjega; 13. Tieqaf; 14. Stalla; 15. Impatt.
G[at-tfal
Leo jindaga…
1. Il-[abib tag[na Leo ;ie msejja[ min[abba mewta tra;ika ta’ wa[da sinjura, li g[al diversi drabi
kienet tirrapporta lil ]ew;ha bi brutalità… 2. Leo wasal fuq il-post flimkien ma’ ?ensu, ir-ra;el tal-mejta. Flimkien ni]lu t-tara; kollu fejn fla[[ar dehret mejta, l-i]vinturata sinjura min[abba l-waqg[a. Mietet fuq il-kolp. 3. It-tara; kien verament ji]loq. Wie[ed seta’ jara ’l hawn u ’l hinn xi o;;etti li l-vittma tilfet waqt ilwaqg[a drammatika. 4. {add i]jed ma kien jaf bit-tra;edja fl-appartament ta’ ?ensu. Is-seftura [ar;et biex tixtri xi affarijiet… 5. Il-;isem tal-povra sinjura kien g[adu hemm fil-pjan terren, fejn fl-a[[ar waqaf. Leo /empel malajr g[all-ambulanza, i]da kien kollu g[alxejn g[ax is-sinjura kienet mejta. G[aliex Leo wa[[al f’?ensu li qatel lil martu? Sudoku
Soluzzjonijiet Leo [aseb f’?ensu li kien ilqattiel g[ax mhux possibbli li s-sinjura kienet imwaddba minn fuq bla ma tieqaf f’ebda indana bejn sular u ie[or (disinn Nru. 2) fejn kien l-appartament talmi]]ew;in, sal-pjan terren (Nru. 5) fejn kien qed jistrie[ il-;isem tal-mejta. Infatti, hemm indana ]g[ira li /ertament il-vittma kienet tieqaf f’wa[da minnhom. ?ensu kien esa;erat filmanjieri tieg[u u fit-ta[wid ta’ kliemu. Leo jindaga…
Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9.
Tpin;ija
Sudoku
Stampa verament [elwa li tridu tpin;uha bil-kuluri li tippreferu intom.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
Klassifikati 25 PROPRJETÀ
AVVI}I
Il-G]ira
G[al kull xog[ol
Ni]barazza
DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.
PENTHOUSE bi tliet kmamar tas-sodda u flats bi tnejn tas-sodda, dirett ming[and issid. ?emplu 21333212 jew 99498770.
TA’ dawl, ilma, xog[ol ta’ tik[il u tibjid, qlug[ ta’ madum. ?emplu 79973566 jew 27659116.
Is-Swatar
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
G[al kull xog[ol
Trasport bejn l-Ingilterra u Malta
APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar tal-banju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.
Marsaxlokk
FLAT bi tliet kmamar tassodda, wa[da b’ensuite, bilveduta minn wara u minn quddiem, terrazzin lest minn kollox ta’ kwalità tajba. Prezz €112,000 (Lm48,000). ?emplu 79441869.
Marsaxlokk
FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.
Santa Venera
FLAT l-ewwel sular finished u furnished. Tliet kmamar tas-sodda wa[da ensuite, gallarija quddiem u wara u parti mill-bejt bil-washroom. €110,000 (Lm47,000) ?emplu 79990798.
G[al kull xog[ol
TA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ kmamar tal-banju u tal-art, plumbing, kisi bil;ibs, graffiato, ]ebg[a e//. Bi 30 sena esperjenza. ?emplu 79091057.
Nixtri
KOTBA gwida fuq pajji]i u bliet differenti fl-Ewropa u lil hinn. ?emplu 79422620.
Nixtri
GARAXX in-na[a tal-iskola tal-Gvern, San Pawl il-Ba[ar. ?emplu 99887233.
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705. GANGA Transport Services, Triq Wied il-G[ajn, {a]}abbar }BR2703. Is-soluzzjoni tieg[ek g[al ;arr ta’ karozzi bejn l-Ingilterra u Malta. Store fl-Ingilterra. ?emplu 21803271 jew 99153153.
G{ALL-BEJG{ G[al kull xog[ol ta’ stampar u sheets tat-tombla B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici printing press)
Lott brieret
KOLLEZZJONI ta’ aktar minn 80 beritta bir-reklam – €60 kollha jew €1 l-wa[da. ?emplu 21242180.
Mejda tal-pranzu
na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bilkulur, e//. u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress. com
KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet talinjam, tapit kbir a[dar bilkannella, monitor tal-kompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[allgosti tag[kom, kostum talKarnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.
Biljetti tat-tombla
JIN{TIE:U
3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min–
EMI Bingo Sheets, free delivery (pakketti b’10 sheets). ?emplu 99870603, 21228138 jew 21224607.
Mastrudaxxa
BL-esperjenza. ?emplu Casaform 79447266.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 5 ta‘ :unju, 2012
26 Avvi]i PN
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN {’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. flAVVI}I POLITI?I {AL SAFI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew g[al informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.
{AL BALZAN. Il-Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, fil-pjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet talftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322. L-ISLA. Is-Segretarju tal-
Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor ittessera li hu mitlub imur flUffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m.
{AL QORMI. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri talKumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;). SAN :ILJAN. Membri talKumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda. I}-}URRIEQ. Membri talKumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l[las ta’ tesseri ;odda.
AVVI}I SO?JALI IS-SWIEQI, L-IBRA:: u L-MADLIENA. Il-Kumitati
Sezzjonali PN se jorganizza Brunch Breakfast, g[ada lErbg[a, 6 ta’ :unju fil-lukanda Bella Vista, il-Qawra. Nibdew b’quddiesa. Prezz €10 u g[al aktar informazzjoni /emplu 21374552, 21370698 jew 21371232.
IL-G}IRA. Il-Kumitat
Sezzjonali PN se jorganizza Coffee Morning, g[ada l-Erbg[a, 6 ta’ :unju fid-9.30 a.m. flUffi//ju PN tal-lokalità. Il-biljetti jistg[u jinxtraw ming[and ilhelpers jew /emplu 21314502 wara s-6 p.m.
EDWIN VASSALLO. Il{bieb ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Ikla g[al Jum ilMissier, il-{add, 10 ta’ :unju fin-12.30 p.m. fil-lukanda Dolmen. Prezz €20 g[all-kbar u €10 g[at-tfal ta’ bejn il-5 u t-12il sena. G[al aktar informazjoni jew trasport /emplu 21433869. JOE CASSAR. Il-{bieb ta’
Joe Cassar se jorganizzaw {ar;a g[al G[awdex, l-Erbg[a, 20 ta’ :unju fit-8.15 am. Ikun hemm Quddiesa fil-Knisja Ta’ Pinu, [in liberu fir-Rabat, Ikla u Tombla fil-lukanda Cornucopia. Prezz €25 u g[all-bookings /emplu 79459227 jew 99468624.
JASON AZZOPARDI. Il{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Ikla, il-:img[a, 6 ta’ Lulju fit-8 p.m. fil-:onna talBarrakka t’Isfel. G[all-biljetti /emplu 99841333 jew 21666736. JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe Cassar se jorganizzaw :urnata Sqallija, is-Sibt 14 ta’
L-APAN se torganizza [ar;a g[al G[awdex nhar it-Tlieta 19 ta’ :unju. Prezz: €16 inklu] l-ikla ta’ nofsinhar fil-Lantern Restaurant, Marsalforn, u t-trasport f’Malta u G[awdex. Tisewx il-KartaAnzjan Bookings ming[and il-helpers. ?emplu 21420513, 79040544, 21521684 jew 99463677.
Il-Moviment Nisa Partit Nazzjonalista se jorganizza
{ar;a g[al G[awdex fit-12 ta’ :unju. Tluq fis-7 a.m. mill-postijiet tas-soltu. Prezz: €18 u jinkludi ikla fis-Seashells Restaurant. Il-prezz ma jinkludix il-prezz tal-vapur. G[all-biljetti kkuntattjaw lill-helpers jew /emplu 99473932 jew 79603401. Il-biljetti huma limitati.
Lulju. Tluq bil-Katamaran g[al Pozzallo fil-5 a.m. u naslu lura Malta fil-11 p.m. }jara fis-suq ta’ Katania, Mount Etna u Auchan Shopping Complex. Prezz €145 u g[all-bookings /emplu 79459227 jew 99468624.
JASON AZZOPARDI. Il{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Barbecque, is-Sibt, 4 ta’ Awwissu fit-8 p.m. fidDanish Village, l-G[adira. G[allbiljetti /emplu 99841333 jew 21666736. AVVI}I O{RA SAN PAWL IL-BA{AR. IlKumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-bar flUffi//ju PN tal-lokalità. Dawk interessati g[andhom jibag[tu lofferti tag[hom indirizzati lisSegretarju Kumitat PN San Pawl il-Ba[ar jew i/emplu 99456411 jew 99642765. Il-Kumitat Sezzjonali PN jirriserva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a. IL-G}IRA. Il-bar tal-Uffi//ju PN qed ikun miftu[ kuljum bejn it-Tnejn u l-{add. IL-QRENDI. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li l-Uffi//ju PN jinsab miftu[ ta[t management ;did wara t-tisbi[ u limmodernizzar li sar fl-a[[ar ;img[at. L-Uffi//ju PN qed ikun miftu[ kuljum bejn is-7 a.m. u tard filg[axija b’fa/ilitajiet b[al big screen u organizzar ta’ ikliet. G[al aktar informazzjoni /emplu 99479383. L-ISLA. Il-Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a li l-bar talUffi//ju PN tal-lokalità re;a’ nfeta[ ta[t management ;did. Ilbar qed ikun miftu[ is-Sibt u l{add mill-5 p.m. ’l quddiem, u jintwerew log[ob tal-Premier Ingli] u s-Serie A Taljan. IL-MOSTA. Il-Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a li lbar tal-Uffi//ju PN tal-lokalità re;a’ jinsab miftu[ kuljum ta[t management ;did. TAL-PIETÀ. Il-Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a li lbar tal-Uffi//ju PN tal-lokalità issa qed jitmexxa minn management ;did. Qed ikunu servuti appetizers u jintwera l-football live. Qed ikunu organizzati ikliet, fosthom fenkati, la[am ta]]iemel u majjal mimli. G[allbookings tistg[u //emplu 99298312 jew 21244956. Il-bar qed ikun miftu[ kuljum mill-5 p.m. ’l quddiem u l-{add anke filg[odu. TAS-SLIEMA. Il-Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[all-kiri tal-Bar talUffi//ju PN tal-lokalità. Kull min hu interessat jista’ jikkuntattja lill-President tal-Kumitat Sezzjonali PN Sliema fuq 99824277. Il-Kumitat jirri]erva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a. TONIO BORG. Il-Vi/i Prim Ministru u Vi/i Kap tal-PN Tonio Borg jilqa’ lill-pubbliku fluffi//ju tieg[u f’Birkirkara bejn it-8 a.m. u l-10 a.m. G[al appuntament tistg[u //emplu 22042235 jew 21232873.
Uffi//ju PN.
IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642.
BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200. BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN.
BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.
{AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. flUffi//ju PN.
IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038. G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30
a.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426. {AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567. L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382. L-ISLA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273985. IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733. {AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456. L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979. L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852. L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603. IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507. IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. fl-Uffi//ju PN. IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com. PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222. RA{AL :DID. G[al assistenza tistg[u //emplu 98890488 jew 79224165. TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633. IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529. SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086. SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ :img[a bejn it-8.30 a.m. u 12.30 p.m. fl-Uffi//ju ‘Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 21441438 jew 21441682 jew tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt. IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99225033. VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273849. I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. flUffi//ju PN.
It-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
27 G{AWM
Su//ess g[all-g[awwiema ta’ Sirens ASC minn Stewart Said 15-il atleta ta’ Sirens irrappre]entaw lill-iskejjel rispettivi tag[hom fil-Kampjonati tal-Federazzjoni taliskejjel sportivi ta’ Malta li saru fit-28 ta’ Mejju filKumpless Sportiv tal-Iskola ta’ St. Dorothy. It-tfal kollha li pparte/ipaw taw dak li setg[u u kien hemm tlielaq missielta [afna sal-a[[ar. L-atmosfera kienet mill-aqwa fil-bidu tat-tlielaq filwaqt li kull skola kellha tim jikkompeti. Ta’ min wie[ed jinnota li l-g[awwiema ta’ Sirens g[alkemm bdew jg[umu g[al skejjel differenti, bdew jinkora;;ixxu lil xulxin u din kienet xi [a;a sabi[a. Lg[awwiema ta’ Sirens reb[u xejn inqas minn 25 midalja u ]ew; trofej. L-g[awwiema ta’ Sirens li rrappre]entaw lill-iskejjel kienu: Isaiah Riolo - Kulle;; St. Michael, Jeremy Bugeja Kulle;; St. Albert, Kurt Sciberras u Julian Sant Kulle;; Savio, Maya Borg, Martina Busuttil, Julia Attard, Rocio Fernandes Marti, Matthew Caruana Baluci u Daniel Sammut g[all-Iskola San Andrea, Rebekah Mallia, Amy Borg, Emma Tanti u Leah Tanti g[allIskola San :u]epp u Stephan Saliba g[al De La Salle. In-nursery ta’ Sirens Swimpolo mill-{amis 7 ta’ :unju se tibda tirre;istra tfal ;odda u dawk li huma rre;istrati g[all-iskejjel tal-waterpolo u tal-g[awm bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. Min[abba n-numru limitat ta’ g[awwiema li l-iskola tal-g[awm tista’ tie[u, ir-re;istrazzjonijiet ikunu a//ettati bi [las u fuq ba]i ta’ min ji;i l-ewwel jinqeda lewwel.
Rocio Fernades Marti, Julia Attard u Martina Busuttil li reb[u wie[ed mit-trofej
Tournament ie[or tal-beach soccer
Se jer;a’ ikun organizzat tournament tal-beach soccer, li issa sar parti mill-kalendarju tal-futbol fissajf. L-edizzjoni ta’ din is-sena se tibda fil-25 ta’ :unju u tintemm fit-8 ta’ Lulju. Il-log[ob kollu se jintlag[ab fil-kumpless il-;did ta’ Pembroke Athleta. Dawk kollha li jixtiequ jie[du sehem f’dan ittournament jistg[u jag[mlu dan billi jikkuntattjaw lid-Direttur Tekniku tal-Kumitat Organizzativ, Mark
Marlow, b’email fuq markmarlow@onvol.net jew i/emplu 99447297. Wie[ed jista’ jikkuntattja wkoll lis-Segretarju Jeffrey Saliba fuq l-email jeffrey_juventin@yahoo.com jew /emplu 79494123, jew lil Maria Coppola fuq mariacopp@live.com jew 79937289. G[al dan it-tournament jistg[u jie[du sehem kemm timijiet tan-nisa kif ukoll tal-ir;iel.
ISA
Seifert jirb[u l-a[[ar unur
John Casha (xellug) waqt il-pre]entazzjoni tal-John Casha Anniversary Cup mill-President tal-ISA Benjamin Rizzo (fin-nofs) lill-captain ta’ Seifert
Seifert reb[u l-a[[ar unur li joffri lista;un tal-Industries Soccer Association (ISA) meta g[elbu lil Toly 3-1 wara li kienu gowl minn ta[t, biex reb[u l-John Casha Anniversary Cup. Il-finali kienet wa[da mill-aktar bilan/jati u matulha Toly dehru l-a[jar fl-ewwel taqsima imma Seifert baqg[u fil-log[ba b’saves brillanti talgoalkeeper. Kien lejn nofs l-ewwel taqsima li Toly marru fil-vanta;; permezz ta’ Simon Shead u setg[u wkoll kabbru l-iskor li ma kienx g[all-bravuri tal-goalkeeper ta’ Seifert li min-na[a tag[hom rari kienu insidju]i fl-attakk. It-tieni taqsima kienet storja differenti u Seifert malajr ;abu d-draw minn Daniel Mifsud, wie[ed mill-a[jar plejers
tag[hom. Minn hawn ’il quddiem Toly tilfu l-kontroll tal-log[ba u l-affarijiet komplew ji;uhom []iena meta Daniel Mifsud skorja t-tieni gowl u dawwar irri]ultat favur Seifert. Toly ippruvaw reazzjoni u kellhom ]ew; /ansijiet ta’ skor imma b’xi mod ilgoalkeeper ta’ Seifert re;a’ salva biex b’Toly jix[tu kollox fuq l-attakk, Seifert a//ertaw mir-reb[a bit-tielet gowl skorjat minn Wayne Homer li b’dan il-gowl spi//a wkoll l-aqwa skorer tal-ista;un b’20 gowl. Fi tmiem il-partita, il-President tal-ISA Benjamin Rizzo ppre]enta t-Tazza lillcaptain ta’ Seifert fil-pre]enza ta’ John Casha li g[alih hi msemnmija din itTazza tal-Anniversarju.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
28 Sport
U[ud mill-parte/ipanti waqt il-programm ta’ attivitajiet li ;ab fi tmiemu sena o[ra skolastika tal-KMS Skolaskport (ritratti> Trevor Sollars)
KMS
Tintemm sena skolastika bi programm ta’ spettaklu Nhar il-:img[a, Skolasport, organizzata mill-Kunsill Malti g[all-Isport (KMS) bl-appo;; ta’ Kellogg’s, g[alqet is-sena
stkolastika tal-2011-12 bi spettaklu ta’ sport u ]fin. Il-parte/ipanti ]g[ar ta’ Skolasport in;abru kollha fil-Kumpless Sportiv talKottonera fejn hemm urew il-[iliet u t-teknika li tg[allmu matul is-sena quddiem udjenza mag[mula minn ;enituri, qraba u [bieb. Is-serata kienet immexxija mill-persona;; popolari televi]iv, Joe Tanti. Din isserata bdiet b’wirja ta’ karate segwita minn numru ta’ ]ifniet mit-tfal skont illokalità tag[hom. Is-serata ntemmet b’zumba party u ludjenza u t-tfal kienu mistiedna jie[du sehem. Matul il-pre]entazzjoni talisponsorship ta’ Kellogg’s lill-KMS Skolasport, Tony Papadoukakis, il-Market Development Manager ta’ Kellogg’s g[all-Mediterran, qal, “G[al dawn l-a[[ar 12-il sena, il-kumpanija Kellogg’s tat l-appo;; tag[ha lill-KMS Skolasport g[ax temmen fil[idma importanti tag[ha li ti]viluppa t-talent sportiv fost il-;enerazzjoni ]ag[]ug[a Maltija. Kemm Skolasport kif ukoll Kellogg’s jinkora;;ixxu stil ta’ [ajja b’sa[[itha permezz ta’ dieta bilan/jata u parte/ipazzjoni fl-isport.” G[at-tielet sena konsekuttiva, il-KMS Skolasport ippre]entat unur spe/jali, l-’Annabelle Vassallo Award’, lill-kow/ li wera l-aktar impenn fil[idma tieg[u. Dan l-award intreba[ minn Liz Said li r/eviet dan laward ming[and i/Chairman tal-Kunsill Malti g[all-Isport, Bernand Vassallo.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
Sport 29 PARTITI TA' {BIBERIJA
Il-Messiku jtemm il-mixja po]ittiva tal-Bra]il Gowls fl-ewwel taqsima minn Giovani dos Santos u Javier Hernandez taw reb[a 2-0 lill-Messiku fuq il-Bra]il f'partita ta' [biberija li ntlag[bet f'Dallas. Il-Messiku qed jipprepara g[at-tielet fa]i ta' kwalifikazzjoni g[at-Tazza tadDinja miz-zona CONCACAF u kiseb it-tielet reb[a konsekuttiva minn daqstant partiti ta' t[ejjija fl-Istati Uniti wara li aktar qabel g[eleb ukoll lil Wales u lBo]nja. It-telfa kienet l-ewwel wa[da g[all-Bra]il fi 11-il partita wara li reb[u ]-]ew; partiti ta' [biberija pre/edenti kontra d-Danimarka u lIstati Uniti. Dos Santos po;;a lillMessikani fil-vanta;; fit-22 minuta fil-Cowboys Stadium b'xutt sabi[ mix-xellug li [asad lill-goalkeeper Rafael. 'Chicarito' Hernandez, kabbar il-vanta;; minn penalty wara nofs sieg[a wara li Juan kien waqqa' lil Dos Santos. Il-Bra]il li kmieni fil-partita kellu, gowl ta' Leandro Damiano m[assar g[al offside kontroversjali, kellu ferm aktar pussess imma lMessikani kkonkludew a[jar.
“Kienet reb[a tajba u issa ;ej l-a[jar, il-kwalifikazzjoni,” qal il-midfielder Andres Guardado. Il-:img[a l-Messiku se jkun qed jilg[ab kontra Guyana u erbat ijiem wara kontra El Salvador f'din ittielet fa]i li tintemm f'Ottubru. Il-Bra]il li se jkun qed jorganizza t-Tazza tad-Dinja tal-2014, is-Sibt jilg[ab kontra r-rivali eterni Ar;entina fi New Jersey. Draw g[all-Amerikani Intant f'partita o[ra ta' [biberija l-Istati Uniti naqsu milli jaqbdu r-ritmu g[allpartiti ta' kwalifikazzjoni mit-Tazza tad-Dinja meta kienu mi]muma draw 0-0 mill-Kanada f'Toronto. Il-log[ba kienet it-tielet wa[da minn serje ta' partiti mmirati li j[ejju lillAmerikani g[all-kwalifikazzjoni li tibda l-:img[a. Wara reb[a 5-1 fuq lIskozja, tilfu kontra l-Bra]il 4-1 u naqsu milli jiksbu reb[a mistennija kontra lKanada. Il-Kanada ilha ma tirba[ lill-Istati Uniti sa mill-1985. Imma g[alkemm tawlu sserje po]ittiva ta' bla telfa
L-attakkant Messikan Chicarito li skorja t-tieni gowl, ostakolat mill-Bra]iljan Romulo Borges Monteiro
kontra l-Kanada g[al 15-il log[ba, l-Amerikani mhux se jie[du [afna affarijiet
po]ittivi mag[hom minn dan il-konront g[all-impenji li jmisshom fit-8 ta' :unju
FUTBOL MALTI
Il-Euro Cup tibda fl-20 ta' :unju
Salvu Caruana
M;arr Utd f'luttu
Il-klabb ta' M;arr Utd FC jinsab f'Luttu hekk kif t[abbret il-mewt ta' Salvu Caruana, persuna meqjusa minn bosta b[ala ;entlom u li serva f'diversi karigi fil-klabb. Huwa kellu 55 sena. Caruana beda b[ala goalkeeper mal-klabb ta' M;arr, kien ukoll kow/ tat-tim talkbar u l-U#19, kif ukoll wie[ed mill-Fundaturi u Head Coach tan-Nursery tal-istess M;arr United. Huwa mexxa wkoll diversi skwadri u dan la[[ar kien qed jie[u [sieb ittimijiet tal-U#15 u l-U#17. Min[abba dan il-klabb ippospona wkoll g[al data o[ra is-serata finali ta' premjazzjoni li jorganizza fi tmiem kull sta;un. Il-funeral tieg[u se jsir dalg[odu fid-9 a.m. filBa]ilika ta' Santa Elena f'Birkirkara. It-taqsima sport ta' dan il-;urnal tag[ti l-kondoljanzi lill-familja tieg[u.
L-ista;un tal-futbol Malti 2012-13 se jifta[ l-Erbg[a 20 ta' :unju bil-Euro Cup li b[as-soltu se sservi b[ala preparazzjoni g[all-klabbs li se jkunu qed jie[du sehem fil-kompetizzjonijiet tal-UEFA dan l-ista;un. Din is-sena lparte/ipanti fil-Euro Cup se jkunu /Champions Valletta FC, ir-rebbie[a tal-FA Trophy Hibernians, Birkirkara u anke t-tim li temm fir-raba' post, Floriana FC. Il-partiti se jintlag[bu fis-Centenary Stadium u l-Hibs Ground f'Kordin bla[[ar log[ba tkun il-:img[a 29 ta' :unju. Wara din il-kompetizzjoni tintlag[ab il-BOV Super Cup bejn Valletta u Hibernians li hi skedata g[at-3 ta' Awwissu dment li l-klabbs Maltin ma jkollhomx impenji fl-Ewropa. L-ewwel fa]i tal-Kampjonat BOV Premier se tibda l-{amis 16 ta' Awwissu u sal-{add 19 ta' Awwissu jkunu da[lu fix-xena t-12-il tim filPremier. Din l-ewwel fa]i tintemm il{add 10 ta' Frar fejn it-timijiet imbag[ad jer;g[u ji;u maqsuma fi/Championship Pool (l-ewwel 6) u rRelegation Pool (l-a[[ar 6). Din it-tieni fa]i tibda l-:img[a 22 ta' Frar u la[[ar log[ba tal-Kampjonat tkun isSibt 4 ta' Mejju. Se jkun hemm waqfiet qosra min[abba l-impenji tat-tim nazzjonali u waqfa o[ra g[al matul il-festi talMilied u l-Ewwel tas-Sena bejn it-23 ta' Di/embru u t-3 ta' Jannar. It-tim Nazzjonali tal-kbar se jilg[ab partita ta' [biberija kontra San Marino fl-14 ta' Awwissu, o[ra kontra Liechtenstein fl-14 ta' Novembru u forsi o[ra fis-6 ta' Frar. Il-partiti ta'
kwalifikazzjoni mit-Tazza tad-Dinja tal-2014 g[all-ista;un li ;ej se jkunu f'Ta' Qali kontra l-Armenja fis-7 ta' Settembru, fl-Italja fil-11 ta' Settembru, fir-Repubblika ?eka fit-12 ta' Ottubru, fit-22 ta' Marzu fil-Bulgraija u fis-26 ta' Marzu f'pajji]na kontra l-Italja. Flistess perjodu se jkun impenjat ukoll ittim nazzjonali U#21. Il-U*Bet FA Trophy li se ter;a' tkun tinvolvi l-klabbs kollha wara s-su//ess miksub din is-sena, se tibda fid-7 ta' Awwissu bil-partiti mill-ewwel round waqt li t-tieni round jintlag[ab bejn id19 u l-21 ta' Ottubru. It-tielet round se jkun bejn l-a[[ar ta' Novembru u t-2 ta' Di/embru waqt li l-kwarti tal-finali huma skedati g[as-16 u 17 ta' Frar 2012, is-semifinali fl-10 u l-11 ta' Mejju u l-finali fid-19 ta' Mejju. Il-Kampjonati BOV tal-Ewwel, itTieni u t-Tielet Divi]joni l-ista;un li ;ej se jibdew fl-14 ta' Settembru u jintemmu fit-28 ta' April waqt li l-a[[ar partiti tal-kampjonat jintlag[bu fis-27 ta' April. Il-Kampjonat tal-Youths se jibda fit3 ta' Settembru bl-ewwel partit minn Sezzjoni C u D. L-ewwel konfronti minn Sezzjoni A u B se jintla[gbu fit12 ta' Settembru u l-a[[ar partiti jkunu fil-25 ta' April. L-a[[ar logb[iet minn Sezzjoni C u D jkunu fl-1 ta' Mejju. Il-Kampjonat tan-nisa se jibda fit-18 ta' Settembru u l-a[[ar partiti jkunu fit23 ta' April 2013. Il-kompetizzjoni Knock-Out tan-nisa se tintlag[ab bejn it-30 ta' April u l-21 ta' Mejju. Sadanittant il-poloz tal-Kampjonati nazzjonali se jittellg[u fit-30 ta' :unju waqt li l-Laqg[a :enerali Annwali talMFA se ssir fil-21 ta' Lulju.
kontra Antigua & Barbuda fir-Raymond James Stadium f'Tampa fi Florida.
Busuttil kow/ ta' Mqabba
L-eks plejer u kow/ ta' Kirkop Utd FC l-ista;un li g[adda, Albert Busuttil, in[atar uffi/jalment il-kow/ il-;did ta' Mqabba FC u se jkun qed imexxihom flEwwel Divi]joni l-ista;un li ;ej. Busuttil se jkun qed jie[u post Clive Mizzi li mill-ista;un li ;ej issa se jkun qed imexxi lill-klabb ta' Sliema Wanderers. Busuttil hu wkoll eks plejer tal-istess Mqabba u lag[ab ukoll b[ala plejer ma' Floriana FC u Mosta FC. Huwa se jkun assistiet minn Nicholas Baldacchino. Nhar il-:img[a 8 ta' :unju fis-7 p.m. Mqabba se jkollhom ukoll il-Laqg[a :enerali Annwali fil-klabb stess fejn se jin[atar il-kumitat il-;did. Sadanittant Kirkop FC [atru lil Jason Bartolo minflok Busuttil b[ala kow/ tag[hom g[all-ista;un li ;ej fejn se jkunu qed jer;g[u jilag[bu fit-Tieni Divi]joni fejn ]ammew posthom wara li ;ew promossi ta[t Busuttil fl-ista;un ta' qabel. Matul il-karriera tieg[u Bartolo li g[andu li/enzja UEFA B lag[ab ma' diversi klabbs fosthom Vittoriosa Stars, Mqabba, Senglea Athletic, Tarxien Rainbows u anke Gudja United. B[ala kow/ hu kellu esperjenza ma' Gudja United u Sta Lu/ija waqt li kien ukoll parti mill-istaff tekniku tan-Nurseries ta' Tarxien Rainbows u Floriana. Zarb Cousin ma' Mdina K
Mdina Knights [abbru li [atru lil Neil Zarb Cousin b[ala d-Direttur Tekniku tal-Klabb. Huwa kellu su//ess kbir b[ala assistent ta' Martin Gregory fit-tmexxija ta' Melita AFC li mag[hom reba[ il-promozzjoni mit-Tielet Divi]joni g[all-Kampjonat Premier l-ista;un li ;ej.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
30 Sport EURO 2012
?erimonja li mhu se tintesa qatt I/-/erimonja tal-ftu[ tal-Euro 2012 nhar il:img[a se tkun wa[da li mhu se tintesa qatt. Dan qaluh diversi membri tal-Kumitat Organizzattiv ta' din il-kompetizzjoni li se ssir fl-Ukrajna u fil-Polonja. Din i/-/erimonja se ssir fil-grawnd nazzjonali tal-Polonja fil-belt ta' Varsavja u tibda 20 minuta qabel l-ewwel partita bejn il-Polonja u l-Gre/ja minn Grupp A. Il-kun/ett ta' din i/-/erimonja ;ie ddisinjat minn Marco Balich, direttur u membru e]ekuttiv tal-kumpanija Filmmaster Events. Fost [afna xog[lijiet ta' Balich hemm i//erimonji kemm tal-ftu[ kif ukoll tal-g[eluq tal-Olimpjadi tax-Xitwa ta' Turin fl-2006 filwaqt li ddisinja wkoll i/-/erimonja tal-ftu[ tad-Donbass Arena fil-belt ta' Donestk fl-2009 fl-Ukrajna. I/-/erimonja tal-ftu[ tal-Euro se ddum 12-il minuta u fiha se tamalgama l-istorja u linnovazzjoni biex b'hekk l-isport u l-kultura jing[aqdu flimkien u fl-istess [in jimmarkaw data stortika, data li fiha se jing[ata bidu g[allewwel edizzjoni ta' Kampjonat Ewropew li qatt sar fil-Lvant tal-Ewropa. Il-pjanista Ungeri], Adam Gyorgy, li ftit taljiem ilu kellu kun/ert mill-aqwa fi New York,
se jipparte/ipa f'din i/-/erimonja u se jdoqq bi//a ta' Chopin. Gyorgy innifsu hu segwa/i tal-futbol u kien ukoll jifforma parti mit-tim nazzjonali Ungeri] tal-fustal. Barra minn hekk, waqt i/-/erimonja se jkun hemm korjografija li tinvolvi madwar 800 voluntier li ;ejjin minn madwar 63 pajji] minn madwar id-dinja. Hu mistenni li aktar minn 150 miljun ru[ se jaraw din i/-/erimonja kif ukoll l-ewwel partita tal-14-il edizzjoni talEuro.
Cristiano Ronaldo waqt l-a[[ar sessjoni ta' ta[ri; fil-Portugall qabel il-Euro
EURO 2012
Il-Portugall mhux Ronaldo biss Il-kow/ nazzjonali talPortugall Paulo Bento qal li t-tim mhux se jiddependi biss fuq Cristiano Ronaldo biex jikseb su//ess waqt ilEuro. L-attakkant ta' Real Madrid kellu sta;un millaqwa mal-klabb Madrilen u minbarra li skurja numru kbir ta' gowls reba[ ukoll il-kampjonat. Il-Portugall jinsab fl-aktar grupp diffi/li flimkien malOlanda, il-:ermanja u dDanimarka. “Ronaldo minn dejjem kellu wirjiet millaqwa mat-tim nazzjonali. Fir-rawnd ta' kwalifikazzjoni kien strumentali imma xorta se nibqg[u ng[idu li mhux se niddependu fuqu biss. Mhux se niddependu la fuq Ronaldo u lanqas fuq xi [addie[or,” qal Bento. “A[na nippruvaw nilag[bu b[ala tim u hi ovvja li jkun hemm xi plejers, b[al Ronaldo, li jsolvulek xi problemi,” kompla Bento. {afna jsostnu li jekk il-
Portugall jirba[ il-Euro, Ronaldo jkollu /ans kbir li jirba[ il-Ballun tad-Deheb. “Ronaldo ma jridx ikollu ossessjoni biex jirba[ dan il-kampjonat g[ax mhux se jag[mel differenza fuq ilfatt jekk jirba[x il-Ballun tad-Deheb. Jekk jirba[ ilEuro tkun xi [a;a po]ittiva u jkollu /ans tajjeb biex jirba[ l-isfida ma' Messi.” Riwgard il-grupp li jinsab fih il-Portugall Bento qal, “L-ewwel g[an tag[na hu li naslu sal-kwarti tal-finali u minn hemm nibdew niffukaw fuq partita wara lo[ra. It-timijiet li se nilag[bu kontrihom kollha reb[u dan it-titlu xi darba. Kul[add qed ja[seb li dDanimarka mux se jkunu ta' theddida imma a[na di;à lg[abna kontrihom u nafu li huma tajbin. L-Olanda tilfet biss partita fir-rawnd ta' kwalifikazzjoni filwaqt li l:ermanja reb[ithom kollha,” qal l-i]g[ar kow/ li se jkun hemm fil-Euro.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
Sport 31 EURO 2012
Il-Kroazja titlef lil Olic u Barzagli 20 jum barra L-attakkant tal-Kroazja, Ivica Olic se jitlef il-Euro 2012 wara li we;;a’ fi tmiem il-;img[a fil-partita ta’ [biberija kontra n-Norve;ja. Postu fl-iskwadra se jie[du Nikola Kalinic. Din bla dubju hi a[bar [a]ina g[all-Kroazja li se tilg[ab l-ewwel partita talEuro nhar il-{add kontra lIrlanda. Intant, id-difensur Taljan, Andrea Barzagli jista’ jitlef ilEuro wara li we;;a’ waqt sessjoni ta’ ta[ri;. Skont listaff mediku tat-tim nazzjonali Taljan, Barzagli se jdum barra g[al 20 jum. Il-kow/ Taljan, Cesare Prandelli g[andu /ans sa 24 sieg[a qabel ma l-Italja tilg[ab l-ewwel log[ba tag[ha biex jag[]el plejer ie[or minflok Barzagli u dan jista’ jkun Ranocchia. Anke Mario Balotelli kellu jieqaf mit-ta[ri; qabel lo[rajn min[abba problemi fi]i/i u kellu ji;i e]aminat imma t-tobba qalu li din ma tidhirx li hi gravi. Intant il-:ermani] Bastian Schweinsteiger irritorna g[atta[ri; mal-wasla tat-tim fi Gdansk wara injury f’koxxtu l-;img[a l-o[ra. Schweinsteiger li flimkien ma’ sebg[a o[ra ng[aqdu mal-iskwadra ;img[a wara min[abba impenji mal-klabb, tilef ir-reb[a 2-0 kontra I]rael u n-nuqqas tieg[u in[ass
[afna fit-telfa 5-3 kontra lI]vizzera.
TAZZA TAD-DINJA 2014
OLIMPJADI
L-ewwel reb[a g[al Pekerman
Bellamy fit-tim tar-Renju Unit
Il-kow/ tal-Kolombja, Josè Pekerman beda l-avventura mat-tim nazzjonali b’reb[a ta’ 1-0 kontra l-Perù. L-uniku gowl tal-partita skurjah ilmidfielder James Rodriguez. B’din ir-reb[a, il-Kolombja issa g[andha seba’ punti u tinsab fil-[ames post talklassifika mag[mula minn disa’ timijiet. Il-Kolombja tinsab tliet punti ta[t il-leaders Ar;entini imma dawn tala[[ar lag[bu log[ba aktar. Il-Kolombja ilha sa mill1998 ma tikkwalifika g[atTazza tad-Dinja u Pekerman, li [a post Alvarez f’Novembru li g[adda, jidher li miexi fittriq it-tajba. L-impenn li jmiss g[at-tim Kolombjan hi lpartita kontra l-Ekwador. Intant fl-Afrika, l-Al;erija, il-Kamerun, is-Senegal, u tTune]ija kollha reb[u u [adu l-ewwel punti bit-tama li fl2014 ikunu fost il-finalisti. Is-Senegal u t-Tune]ija kienu 1-0 minn ta[t u rnexxielhom iwettqu rimonta u jirb[u 3-1 kontra l-Liberja u l-Equatorial Guinea rispettivament. Il-Kamerun reba[ 1-0 kontra r-Repubblika tal-Congo bl-uniku gowl jasal minn penalty ta’ Moting.
Rabja fil-kamp Ingli] B[alissa, fil-kamp Ingli]
hemm rabja kbira min[abba lisfortuna u l-injuries li qed ikollhom diversi plejers li eventwalment se jitilfu l-Euro 2012. S’sissa l-goalkeeper, Ruddy, il-midfielders Lampard u Barry kif ukoll iddifensur Cahill huma kollha barra. Cahill kien l-a[[ar plejer li we;;a’ waqt partita ta’ [biberija kontra l-Bel;ju. :img[a ilu l-kow/ nazzjonali tal-Ingli]i, Roy Hodgson sejja[ lil Jagielka biex jie[u post Barry u issa sejja[ lil Martin Kelly minflok lil Ferdinand biex jimla post Cahill. Din id-de/i]joni ma tantx ni]let tajjeb ma’ diversi partitarji kif ukoll marrappre]entant tad-difensur Ingli] Rio Ferdinand, Jamie Moralee. Kelly lag[ab biss ]ew; minuti mat-tim nazzjonali u g[amel dan meta da[al b[ala sostitut fl-a[[ar minuti filpartita kontra n-Norve;ja fis26 ta’ Mejju. Hodgson kien di;à kkritikat ftit tal-;img[at ilu meta [abbar l-iskwadra ming[ajr Ferdinand u qal li ma g[a]ilx lill-eks plejer ta’ Leeds min[abba ra;unijiet ta’ futbol u mhux min[abba t-tensjoni li
seta’ kien hemm bejnu u bejn John Terry li kien g[adda kummenti razzisti fil-konfront tad-difensur ta’ QPR, Anton Ferdinand li ji;i [u Rio. “Lampard, Terry, Barry u Gerrard kollha qed jikbru imma xorta kienu fliskwadra. Li tittratta plejer li kien captain tat-tim nazzjonali b’dan il-mod hu nuqqas ta’ rispett kemm minna[a ta’ Hodgson kif ukoll min-na[a tal-FA Ingli]a,” qal Moralee. Fl-ista;un li g[adda, Martin Kelly lag[ab biss 12-il darba ma’ Liverpool. Intant, dwar dawn l-injuries tkellem il-captain tat-tim, Steven Gerrard fejn qal, “Ninsab irrabjat g[ax tlifna plejers mill-aqwa jiem qabel jibda t-turnament. Biex tmur tajjeb f’turnaments b[al dawn irid ikollok g[addispo]izzjoni tieg[ek l-aqwa plejers. Din hi bla dubju daqqa ta’ [arta kbira g[alina.” Plejer ie[or li ma kienx inklu] fl-iskwadra kien iddifensur ta’ Man City, Micah Richards. Dan seta’ kien mag[]ul biex jimla post Cahill i]da hekk kif sar jaf li ma intg[a]ilx fl-iskwadra finali rrifjuta li jkun b[ala player ta’ riserva. Mertes jitlob sku]a Il-Bel;jan Dries Mertens
talab sku]a lil Gary Cahill wara l-in/ident li se[[ fi
L-attakkant minn Wales, Craig Bellamy ]vela li se jkun wie[ed mill-players li se jifformaw parti mit-tim tal-futbol tar-Renju Unit li se jie[u sehem fl-Olimpjadi. Il-player ta’ 32 sena se jkun wie[ed minn dawk it- tliet players tat-tim li g[andhom aktar minn 23 sena.
Mario Balotelli, plejer ie[or Taljan bi problemi fi]i/i jitkellem mat-tabib tan-nazzjonal qabel waqaf mit-ta[ri;
tmiem il-;img[a. Cahill kiser geddumu meta Mertens imbuttah fil-goalkeeper Joe Hart. L-attakkant ta’ PSV qal, “Nitlob sku]a lil Cahill. Waqt il-partita ma ta[sibx filkonsegwenzi. Nittama li Cahill jirkupra.” Ri]ultati Litwanja v Ukrajna Irlanda v Italja Libanu v Qatar :ordan v Iraq Papua NG v New Zealand Fiji v Sol. Islands U#21 Euro 2013
1-0 2-2
Tazza tad Dinja 2014
0-1 1-1 1-2 0-0
FUTBOL
Iniesta jispira lil Spanja
Il-midfielder Andres Iniesta wera kemm dan jista’ jkun importanti g[al Spanja waqt il-Euro hekk kif dan da[al b[ala sostitut u kien involut fil-gowl tar-reb[a fil-partita ta’ [biberija kontra /-?ina. Din kienet l-a[[ar log[ba li lag[ab it-tim ta’ Del Bosque qabel ma jibda jiddefendi it-titlu ta’ champions Ewropej. Iniesta, da[al b[ala sostitut fil-bidu tat-tieni taqsima u sitt minuti minn tmiem il-partita, ta pass perfett lil David Silva li skurja luniku gowl. Spanja tinsab fi Grupp C fil-Euro u l-
ewwel partita se tkun kontra l-Italja. I/?ina, li huma mmexxija mill-eks kow/ ta’ Spanja, Josè Antonio Camacho kellhom wirja mill-aqwa kontra l-qawwa Spanjola i]da fl-a[[ar id-differenza li hemm filkwalità ta]-]ew; timijiet kienet evidenti. Del Bosque ipprova diversi plejers u fittieni taqsima da[[al lil Torres, Navas u listess Iniesta. Spanja qed tipprova ssir lewwel pajji] li qatt reba[ il-Kampjonati Ewropej g[al darbtejn konsekuttivi. Barra minn hekk l-Ispanjoli, sentejn ilu reb[u wkoll it-Tazza tad-Dinja fl-Afrika t’Isfel.
Hazard jil[aq ftehim ma’ Chelsea Il-midfielder Bel;jan Eden Hazard la[aq ftehim ma’ Chelsea u g[adda wkoll minn e]ami mediku. Il-plejer versatili ta’ 21 sena li ilu mal-klabb Fran/i] ta’ Lille sa mill-2005 se jkun qed isie[eb lil Chelsea f’Lulju. Hazard kien ivvutat l-a[jar plejer fl-Ewwel Divi]joni Fran/i]a fl-a[[ar sentejn u skorja 20 goal l-ista;un li g[adda. Hu sar ir-raba’
Bel;jan li ng[aqad ma’ Chelsea wara Courtois, Lukaku u De Bruyne. ZEMAN – Zdenek Zeman kien konfermat b[ala l-kow/ il-;did ta’ AS Roma, 13-il sena wara li telaq minn mal-istess Roma fejn kien kow/ bejn l-1997 u l-1999. Huwa telaq lil Pescara se jkun qed jie[u post l-Ispanjol Luis Enrique.
TENNIS
Il-holder Li Na eliminata
Ir-rebbie[a tal-Open ta’ Franza tas-sena li g[addiet, i/-?ini]a Li Na seed numru 7, kienet eliminata minn Yaroslava Shvedova talKazakhistan 3-6, 6-2, 6-0. Li g[amlet 41 ]ball mhux sfurzat hekk kif blaktar mod impressjonanti tilfet il-kontroll tal-log[ba wara li kienet reb[et lewwel set. Shvedova li aktar tispe/jalizza fid-doubles u hi rrankjata fil-142 post, issa tilg[ab kontra min jirba[ bejn Lepchenko u Kvitova g[al post fil-kwarti tal-finali. Ir-Russa Maria Sharapova kellha tit[abat biex g[elbet lil Klara Zakopalova u kisbet post fil-kwarti tal-finali wara reb[a 6-4, 6-7, 6-2. Jekk tasal sal-finali, Sharapova ssir in-numru 1 fid-dinja. Fost l-ir;iel Rafa Nadal ;ab fix-xejn lill-Ar;etin seed nru 13 Juan Monaco u g[adda g[all-kwarti talfinali b’reb[a 6-2, 6-0, 6-0. Nadal seed nru 2 qed jimmira li jsir l-ewwel plejer li qatt reba[ irRoland Garros seba’ darbiet. Fir-round li jmiss jilg[ab kontra lkompatrijott Nicolas Almagro li elimina lil Janko Tipsarevic. Juan Martin del Potro elimina lil Tomas Berych f’erba’ sets u issa jiltaqa’ kontra l-I]vizzeru Roger Federer.
It-Tlieta, 5 ta’ :unju, 2012
32 Lokali
IR-RENJU UNIT> Ir-ritratt ta’ fuq juri l-pittura tal-1747 bl-isem ‘London> The Thames on Lord Mayor’s Day’ mill-pittur Taljan Canaletto, li ispirat i/-/elebrazzjoni ta’ nhar il-{add (ir-ritratt ta’ ta[t) meta aktar minn 1,000 bi//a tal-ba[ar ba[[ru tul ix-Xmara Thames b[ala parti mi/-/elebrazzjonijiet g[all-:ublew tad-Djamant tar-Re;ina Eli]abetta II. Il-pittura tinstab g[all-wiri fin-National Maritime Museum’s Royal River Exibition f’Londra (ritratti> Reuters)
Nibqg[u determinati Waqt li qed nikteb dawn ilftit [sibijiet, il-{add, jum qabel il-vot kru/jali fil-Parlament tatTnejn, ma nistax ma nitfax [arsti ftit lura lejn dak li ;ara fl-a[[ar ;img[a u nofs, u dak li issa jrid ji;ri u jkompli jse[[ fil-jiem u l-;img[at li ;ejjin. Kif ktibt band’o[ra, dak li ;ara fil-Parlament il-;img[a li g[addiet wassal lil [afna, inklu] lili, biex nistaqsu lilna infusna g[ala ninsabu filpolitika u g[ala qed nag[mlu [idmietna. G[ax meta tifhem g[ala qed tag[mel dak li qed tag[mel, tissoda r-rieda li, ji;ri x’ji;ri, iebes kemm ikun iebes ilkurrent kontrik, xorta trid tibqa’ determinat li ta[dem u twettaq dmirek. Hi biss ilfehma, s[i[a u de/i]a tag[na f’dan il-partit, li rridu l-a[jar g[al pajji]na u li ma n[allu lil [add jag[millu l-[sara, li tippermettilna nkomplu, minkejja elf saram.
Kliem il-Prim Ministru l{add filg[odu g[adu jidwi f’widnejja. Is-sewwa se jirba[. Waqt li dak li ;ara fl-a[[ar jiem [are; lill-Oppo]izzjoni b[ala tfal, kien proprju Carm li spi//a jimxi b’rasu merfug[a ’l fuq, ra;el fuq lir;iel, bl-integrità tieg[u mhux mimsusa. Carm wera ddifferenza bejn politiku u politikant. Bejn politiku li hu mag[mul mill-azzar minn ;ewwa, u politiku ta’ sitt [abbiet. Bejn Demokristjan konvint u nadif, u Oppo]izzjoni opportunista, krudili, kattiva u vili. I]da issa je[tie; in[arsu lejn il-jiem u l-;img[at li ;ejjin. Irri]ultat tal-lbiera[ filParlament, kien x’kien, ifisser li niffukaw aktar minn qatt qabel fuq dmirna. Inkunu de/i]i li nwasslu l-vapur filport g[ax g[andna kaptan mhux tal-bnazzi, i]da talmaltemp, li tista’ tafdah.
minn Jason Azzopardi jason.azzopardi@gov.mt
Baqa’ [emel xog[ol li kull wie[ed u wa[da minna baqag[lu xi jwettaq. Jien, ng[id g[alija, nista’ nsemmi lista ta’ mi]uri u [idmiet li se ji;u konklu]i fil;img[at li ;ejjin u li se jkunu ta’ fejda g[an-negozji ]g[ar
media•link COMMUNICATIONS
tag[na. Iktar a//ess g[al self, iktar a//ess g[al finanzjament g[al eluf u eluf ta’ negozji ]g[ar li grazzi g[at-tkabbir tag[hom fl-a[[ar erba’ snin rajna lil pajji]na jevita re/essjoni. Fl-a[[ar ta’ din is-sena nlestu l-ewwel studju professjonali u xjentifiku li qatt sar dwar innegozji ]g[ar tag[na, li allura jippermetti li nfasslu policies u skemi skont il-[tie;a tas-setturi differenti. Il-libsa skont iddaqs, veru, u mhux bil-maqlub. Fil-qasam tal-artijiet, ixxahar li g[adda beda liscanning ta’ 160,000 file fidDipartiment tal-Artijiet u ji;ifieri ta’ madwar [mistax-il miljun pa;na ta’ dokumenti. Meta dan il-process jintemm sentejn o[ra, pro/ess li bdejna n[ejju g[alih sentejn ilu, dan jippermetti lilek li mid-dar tieg[ek tid[ol fil-webpage tadDipartiment u tara fejn hi lproprjetà tal-Gvern li hi vojta
jew mikrija. Ma jkollokx iktar g[alfejn t[abbat bibien ta’ ministri. Fil-qasam tad-drittijiet talkonsumatur hemm ruxxmata inizjattivi li se nkomplu nwettqu biex nag[tukom iktar sa[[a. Biex naraw li jkollna suq li ja[dem dejjem iktar b’mod ;ust u [ieles. G[ax dan ikun ifisser ro[s fil-prezzijiet jew g[a]la a[jar, b[al meta [abbarna r-rapport dwar luniformijiet tal-iskejjel m’ilux. Se nibdew naraw it-t[addim tal-li;i li tippermetti lil diversi konsumaturi jag[mlu kaw]a wa[da flok [afna kaw]i separati, u hekk jevitaw spejje] u jiffrankaw [afna [in. Dak li ;ara fil-Parlament we;;ag[na, iva, g[ax a[na bnedmin tad-demm u l-la[am. I]da se jissudana. Kien hemm darba ;ebla li warrbu l-bennejja. :ebla, li wara, saret ;ebla tax-xewka. L-istess dan il-mument g[alina.