2012_06_10

€ 0.75

www.media.link.com.mt

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

2114

“?erti gvernijiet Ewropej g[andhom policy, qed jag[mlu riformi biex i]-]g[a]ag[ isibu ja[dmu i]jed… pere]empju l-minimum wage. Inti jista’ jkollok minimum wage g[a]-]g[a]ag[ u minimum wage g[al [addie[or. Din tg[in biex isibu iktar xog[ol. Dawn huma r-riformi li rridu nitkellmu fuqhom. Mhumiex fa/li biex tag[milhom, imma trid tag[milhom.”

– EDWARD SCICLUNA

Il-garanzija tal-PL li]-]g[a]ag[ tfisser biss cheap labour Scicluna jrid minimum wage differenti g[a]-]g[a]ag[ Il-garanzija li dan l-a[[ar Joseph Muscat ta li]-]g[a]ag[ Maltin tkun tfisser biss cheap labour kif wera bi kliemu din il-;img[a, Edward Scicluna, fi programm televi]iv li fih kien intervistat.

Il-garanzija ta’ Muscat tispe/ifika li l-ebda ]ag[]ug[ u ]ag[]ug[a ta’ 16-il sena ma jkun barra mit-tag[lim, mitta[ri; jew mix-xog[ol g[al aktar minn sitt xhur.

Edward Scicluna — li Muscat iridu jkun Ministru tal-Finanzi f’ka] ta’ reb[a laburista — fil-programm Musumeci Talk fuq Smash TV nhar l-Erbg[a li g[adda qal li hu g[andu [afna

Edward Scicluna ARA WKOLL PA:NI 6 U 7

proposti. Fost dawn hu semma li proposta li qal li t[addmet f’pajji]i o[rajn ukoll, hi li jkun hawn minimum wage

g[a]-]g[a]ag[ li tkun differenti mill-minimum wage tal-o[rajn.

Jekk din il-proposta titwettaq dan ikun ifisser li ]-]g[a]ag[ jibdew jir/ievu anqas millminimum wage stabbilita billi;i u dan ma jkun ifisser xejn [lief cheap labour.

Edward Scicluna — li g[al snin twal tkellem, kiteb u [adem biex il-gvern ‘jirriforma’ s-sistema talistipendji g[aliex mhumiex sostenibbli — fl-istess programm qal li fil-verità, in real terms l-istipendji llum ‘spi//aw’. g[al pa;na 5

X’jag[mel il-Labour meta jkollu l-poter kollu f’idejh

LEO BRINCAT, din il-;img[a sejja[ biex issir kundanna mill-PN g[all-editorjal li kien pubblikat il-{add li g[adda f’din il-gazzetta. Dak l-editorjal kien jintemm hekk: “Bi ftit poter il-Labour g[amel dak li g[amel (fil-ka] ta’ Carm Mifsud Bonnici) … a[seb u ara x’jag[mel bil-poter kollu f’idejh.” Biex nag[tu idea x’jag[mel il-Labour bil-poter kollu f’idejh, illum qed nippubblikaw ftit minn dak li se[[ lejlet l-Elezzjoni tal-1987 meta Leo Brincat kellu f’idejh il-qasam tad-djar.

Id-dettalji f’pa;na 8

■ Ara li qed ting[ata l-[ar;a ta’ :unju ta’ LIFE & STYLE

I}-}JARA TA’ MUSCAT FIL-LIBJA

Sur;ent tal-Pulizija ni]]el lil-Libjan minn fuq l-ajruplan … il-Libjan jitlaq lejn Tripli mad-delegazzjoni ta’ Muscat Dak li jidher f’dan ir-ritratt hu PS88 Aldo Cassar, stazzjonat fl-G[assa tal-Pulizija tal-Ajruport.

Nhar is-Sibt 14 ta’ April 2012, dan is-Sur;ent tela’ fuq ajruplan li kien sejjer Tripli, ni]]el passi;;ier ta’ nazzjonalità Libjana u, wara, dan il-Libjan deher tiela’ fuq ajruplan ie[or li wassal lid-delegazzjoni Laburista mmexxija minn Joseph Muscat fi Tripli.

“Min ta l-ordni lis-Sur;ent biex jitla’ fuq l-ajruplan u jni]]el passi;;ier, u fejn ittie[ed wara li tni]]el^”

Leo Brincat

Twe;iba g[al parti minn din il-mistoqsija u aktar dettalji f’rapport s[i[ f’pa;na 3

AÓBARIJIET LOKALI

Wi// ;did g[at-toroq tal-Crafts Village f’Ta’ Qali Mill-[arifa li ;ejja, ilMalta Industrial Parks se tikkoordina biex jing[ata wi// ;did lit-toroq talCrafts Village f’Ta’ Qali, wara li la[qet ftehim malGRTU biex isir dan linvestiment, li jinkludi xog[ol ta’ tindif u landscaping.

Dan hu parti minn Memorandum of Understanding bejn i]]ew; na[at.

Dan mistenni jistimula lill-arti;jana fil-Crafts Village u qed isir b’konsultazzjoni s[i[a mal-istess operaturi.

Il-GRTU qed tinkora;;ixxi linvestiment min-na[a talarti;jana, li jistg[u

jibbenefikaw mill-iskemi tal-Malta Enterprise.

Il-Memorandum of Understanding jistipula b’mod /ar li l-gvern lest imur lil hinn minn dak li hemm fil-konvenji taloperaturi u l-Malta Industrial Parks lesta ]]omm l-istess rata ta’ /ens f’ka] li dan ikun trasferit lil terzi... sakemm min ikun qed jie[u /-/ens ikun arti;jan.

Fi stqarrija, Tonio Fenech, il-Ministru talEkonomija, l-Investiment u l-Finanzi, qal li dan ilftehim hu pass importanti li jag[ti aktar ser[an ilmo[[ lill-operaturi li ja[dmu fil-Crafts Village.

Il-pirotekni/i rrabjati g[all-po]izzjoni tal-Kummissarju Ambjent tal-Knisja

Wara r-rapport mill-Kummissjoni Ambjent tal-Knisja dwar il-log[ob tan-nar fil-festi, l-G[aqda Piroteknika Maltija, fi stqarrija qalet li l-[sieb tar-rapport kien biss li jo[loq issensazzjonali]mu u jqanqal sentiment dispre;jattiv lejn ilpirotekni/i.

Din l-istqarrija pjuttost [arxa fil-konfront tal-Knisja kienet ri]ultat tad-di]appunt kbir li [assew diversi dilettanti tan-nar wara li [are; dan ir-rapport, li qieg[ed ukoll jipproponi limitu fuq in-nar.

L-G[aqda innutat il-pu]izzjonijiet ‘kunfli;;enti’ talKnisja, min[abba li fir-rapport tag[ha dwar l-in/identi binnar, il-Knisja kienet irrikmandat l-u]u tal-perklorat g[al aktar sigurtà, u issa, rapport ie[or qed jg[id li l-perklorat hu [a]in g[as-sa[[a.

L-G[aqda Piroteknika qed tg[id li dan l-atte;;ament ma jawgurax tajjeb g[al diskussjoni matura, li g[andha ssir b’ba]i xjentifika; u qed tg[id ukoll li hi dejjem lesta biex tiddiskuti madwar mejda l-[ti;iet realisti/i ta’ dan is-settur.

L-G[aqda titlob li kull riforma tibba]a ru[ha fuq is-sens komun.

Komplew il-laqg[at tal-PM mis-serje Kuntatt Madwar tliet xhur ilu, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi nieda l-laqg[at ta’ djalogu bit-titlu Kuntatt ma’ g[aqdiet u organizzazzjonijiet li jiffurmaw parti mis-so/jetà /ivili biex jisma’ laspirazzjonijiet tag[hom u ji;u diskussi temi u kwistjonijiet li l-aktar jinteressaw lill-g[aqdiet.

B’hekk ikunu jistg[u jittie[du de/i]jonijiet u jsiru t-tibdiliet ne/essarji.

Fil-bini tal-A}AD, ilbiera[, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi, flimkien mal-MEP Simon Busuttil, li qed jikkoordina dawn iddiskussjonijiet, kellu ]ew; laqg[at o[ra: malFondazzjoni Richmond, kif ukoll mar-rappre]entanti tasSuq tal-Belt.

Fil-laqg[a marrappre]entanti talFondazzjoni Richmond, ilPrim Ministru sostna li din ilFondazzjoni, li ilha mwaqqfa g[al dawn l-a[[ar 18-il sena, ;abet bidliet kbar b’risq ilpersuni li jbatu minn problemi ta’ sa[[a mentali biex dawn jer;g[u jid[lu lura fis-so/jetà.

Il-Prim Ministru [abbar li se jkun hemm revi]joni dwar il-li;i tas-sa[[a mentali, u qabel ma jkunu approvati lemendi fil-Parlament, ilGvern se jkun qed jikkonsulta mal-NGOs li ja[dmu f’dan il-qasam.

Fit-tieni laqg[a, marrappre]entanti tas-Suq talBelt, kien diskuss ir-restawr me[tie; f’dan is-suq.

Il-Prim Ministru qal li sSuq tal-Belt dejjem kellu rwol

Scicluna eva]iv dwar in-nofstanhari tal-gvern minn pa;na 1

Indika wkoll li hu kien jitkellem kontra l-istipendji meta dawn kienu Lm100 fixxahar.

Il-fatti, i]da, juru li meta, pere]empju, fl-2003 kien di;à g[addej bil-kampanja tieg[u kontra l-istipendji, il-Gvern kien i[allas 18.5 miljun ewro fi stipendji lill-istudenti u din is-sena se jkun qed i[allas 5 miljun ewro aktar.

Fl-istess programm fuq isSmash, Scicluna qal li fla[[ar erba’ snin mhux veru n[olqu 20,000 impjieg ;did

i]da 4,300, li hu iddeskriva b[ala “ri]ultat tajjeb”.

Dwar dan, din il-;img[a stess fil-Parlament ing[ata tag[rif dettaljat kif in[olqu dawn l-20,000 impjieg ;did fl-a[[ar erba’ snin.

Dwar jekk i]ommx in-nofstanhari tas-sajf tal-[addiema tal-gvern, Edward Scicluna kien eva]iv u qal li dik hi kwistjoni bejn il-management u l-unions i]da naqas milli jg[id li f’dak il-ka] ilmanagement hu l-gvern innifsu.

Tul l-intervista, Edward

5

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

Scicluna wera li hu ffissat li jsir ministru ta’ 67 sena daqs kemm Muscat hu ffissat li jsir Prim Ministru ta’ 39 sena. Qal li jsibuh in-nies u jg[idulu: “Min jaf x’se ssib (meta ssir Ministru)!” b’referenza g[allqag[da ekonomika ta’ pajji]na. }ied li hu mhux professur tal-medi/ina i]da mbag[ad, f’dak il-ka], jag[mel b[alma jag[mlu t-tobba meta flemer;enza jid[ol pazjent gravi u l-ewwel li jag[mel ikun li jie[u [sieb dak li hu laktar ur;enti.

■ Mal-Fondazzjoni Richmond u mar-rappre]entanti tas-Suq tal-Belt

Waqt il-laqg[a mal-Fondazzjoni Richmond

Il-laqg[a mar-rappre]entanti tas-Suq tal-Belt

importanti fl-istorja tal-Belt Valletta, u g[alhekk, b[ala Gvern irid jassigura li xxog[ol li jsir jing[aqad ma’

pro;etti o[rajn li qed isiru b[alissa fil-Belt Valletta biex il-belt kapitali tkompli ting[ata d-dinjità li jixirqilha.

In-nixxieg[a tax-Xatt l-A[mar

In-Nature Trust (Malta) qalet li kienet infurmata dwar proposta biex tinbena triq fin-nixxieg[a tax- Xatt l-A[mar, qrib G[ajnsielem. F’din iz-zona hemm wa[da mill-ftit nixxig[at tal-ilma li g[ad fadal u li anki wara xhur ta’ nuqqas ta’ xita xorta wa[da jibqa’ jkollha l-ilma ;ieri g[addej. Din in-nixxieg[a taqsam ukoll il-g]ira G[awdxija.

L-ilma ji;i minn pond vi/in, mag[ruf b[ala ‘L-g[adira talPapri’. Kemm in-nixxieg[a u l-pond huma importanti millaspett ekolo;iku. Il-pond tal-ilma ;ieri jsostni l-[dura talmadwar, kif ukoll lil bosta g[asafar li jpassu minn dawk lin[awi. Barra minn hekk, hemm ukoll numru ta’ pjanti.

Jeffrey Sciberras, uffi/jal ta’ Nature Trust (Malta) qal li mhemmx b]onn li tinbena triq ;dida min[abba li di;à hemm a//ess g[all-bajja minn triq tal-konkrit.

Hemm diversi g[elieqi fil-vi/in li g[adhom jintu]aw, u jekk tinbena t-triq, wie[ed ikisser is-sbu[ija u l-aspett rurali ta’ din iz-zona, li j]uruha bosta turisti u persuni tal-lokal.

FOCUS 101

Illum mid-9.30 a.m. sal-11.00 a.m.

Anali]i tal-gazzetti tal-{add Imexxi> Caroline Galea Mistednin> Charlo Bonnici Joseph Falzon

2

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

AÓBARIJIET LOKALI

Xog[ol impressjonanti fil-Belt Valletta Minn belt traduta g[al belt mifdija — MARTIN SCICLUNA, eks President ta’ Din l-Art {elwa Martin Scicluna, l-eks President E]ekuttiv ta’ Din l-Art {elwa, stqarr din il-;img[a li dan ilgvern wera determinazzjoni biex isib soluzzjoni g[all-in[awi tat-teatru l-imwaqqa’ fil-Belt u dan kien l-ewwel gvern li kien kapa/i jag[mel dan f’70 sena.

F’artiklu f’The Malta Independent ta’ nhar lErbg[a li g[adda, is-Sur Scicluna fakkar li 10 snin ilu kien tkellem f’forum pubbliku u qal li lBelt Valletta kienet belt traduta. Illum, wara li ra dak li qed isir, jista’ jg[id li issa din hi ‘belt mifdija’.

Is-Sur Scicluna qal li f’dak il-forum kien issu;;erixxa li jin[atar ‘Ministru g[all-Belt Valletta’ u llum jista’ jg[id li g[alkemm mhuwiex uffi/jalment hekk, Austin Gatt prattikament qed jaqdi dan ir-rwol b’su//ess u laffarijiet mexjin b’mod img[a;;el.

Semma, fost l-o[rajn, problemi relattivament ]g[ar li fihom sar progress kbir fosthom ittne[[ija ta’ wires tat-telefon u o[rajn li kienu jkerr[u l-ambjent, it-titjib fl-indafa, waqt li [afna toroq sarulhom bankini ;odda.

I]da mbag[ad jg[addi g[al pro;etti akbar.

Jg[id li Pjazza San :or; ;iet superb kemm bixxog[ol li sar fiha kif ukoll bit-tindif tal-fa//ata tal-Palazz tal-President.

Isemmi wkoll kif g[add ta’ palazzi u auberges qed jitnaddfu waqt li jirrimarka wkoll dwar iddwal ;odda ma’ g[add ta’ binjiet stori/i fosthom

il-Konkatidral li hu jsejja[lu ‘;awhra’.

Jg[id ukoll li Triq Merkanti u Triq irRepubblika, mog[tija esklusivament g[allpubbliku, kienu su//ess kbir i]da jistqarr ukoll li g[ad trid tinstab soluzzjoni g[all-parking.

Is-Sur Scicluna kellu kliem ta’ tif[ir g[allpro;etti l-kbar fid-da[la tal-Belt u jg[id li fi ]mien sena, sena u nofs o[ra, dawn l-in[awi se jkunu g[addew minn trasformazzjoni kbira g[all-a[jar.

Dwar il-bini tal-Parlament il-;did, is-Sur Scicluna jg[id li Malta, b[ala stat ]ag[]ug[ indipendenti u sovran, kien jixirqilha Parlament adegwat u fl-istess [in kien wasal i]-]mien li lParlament jo[ro; mill-Palazz tal-President [alli dan jirritorna g[all-glorja tieg[u tal-passat.

Martin Scicluna jiddeskrivi b[ala masterstroke l-idea li d-disinn kollu ta’ dawn l-in[awi t[alla fl-idejn abbli ta’ Renzo Piano, arkitett ta’ fama mondjali. Qal li jemmen li l-Parlament kif ;ej, bit-teatru l-;did u l-Kavallier fl-isfond, se jkun ta’ su//ess notevoli.

Lejn tmiem l-artiklu tieg[u, Martin Scicluna jsemmi wkoll li b’fondi tal-UE se jibda x-xog[ol ukoll fil-Forti Sant Jiermu li wkoll kien ilu abbandunat.

“Sal-2018”, itemm is-Sur Scicluna, “il-Belt Valletta se ssir wa[da mill-Bliet Ewropej talKultura waqt li nkunu nistg[u n[arsu bi kburija lejn din il-;awhra storika u arkitettonika”.

Il-Parlament il-;did li x-xog[ol fuqu miexi ;mielu

Tal-Labour iggranfati f’xulxin g[all-poter… f’G[awdex Kull min segwa l-filmati ta]]jara li l-Mexxej Laburista Joseph Muscat g[amel nhar lErbg[a li g[adda fil-pro;ett ta’ Forti Chambray f’G[awdex seta’ jinnota ttellieqa bejn deputati u kandidati Laburisti G[awdxin min jidher l-aktar minnhom.

Lil min ma nnotax dan ng[idulu li dak kien biss sintomu wie[ed tat-taqtieg[a li g[addejja b[alissa fost ilLabour f’G[awdex g[al min se jkun qed jirrappre]enta lilLabour f’dak id-distrett wara l-elezzjoni li jmiss.

Din il-gazzetta ilha tir/ievi rapporti dwar il-livell li waqg[et fih il-pika enormi li g[addejja bejn il-kontestanti laburisti G[awdxin. Jidher li lba]i ta’ kollox jinsab fil-fatt li

deputati u kandidati stabbiliti qed i[ossuhom ]vanta;;jati bil-kbir g[all-mod kif mi/?entru Nazzjonali Laburista qed jag[tu appo;; sproporzjonat g[al kandidat li se jkun qed jikkontesta g[allewwel darba.

Dawn ir-rapporti ta’ nwkiet, piki u di]gwid bejn ilLaburisti f’G[awdex issa kien konfermat f’ittra li dehret f’lorizzont tas-Sibt 2 ta’ :unju iffirmata minn Laburist ta’ veru mir-Rabat, G[awdex.

Aqraw ftit x’kiteb dan illaburist…

“Hawn f’G[awdex… a[na tal-Lejber… jekk kandidat jew deputat, hu x’inhu, jarak tkellem lil xi kandidat jew deputat ie[or, jispi//a biex jinjorak kompletament, ikun

qisek m’g[adekx Laburist i]jed, jew tkun qisek g[amilt xi dnub mejjet.

“Kul[add irid lilu biss u dan mhux sew g[all-PL biex jikseb il-poter. Egoi]mu sfrenat. In-nies titkellem mannies u hemm b]onn li nitg[allmu na//ettaw lopinjoni ta’ kul[add.”

U l-korrispondent ]ied: “Tajjeb ng[id ukoll li hawn f’G[awdex tiltaqa’ ma’ [afna nies li g[ax fl-img[oddi kienu jissimpatizzaw ma’ xi deputati jew kandidati partikolari u issa forsi g[al xi ra;uni jew o[ra bidlu l-opinjoni, billi forsi ma jkunx g[ad fadlilhom fidu/ja f’dak li jkun, b’daqshekk ma jfissirx li ma jkunux g[adhom laburisti.

“Bl-ebda mod [add

mg[andu jipprova jwarrab fil;enb lil [add jekk verament ma rridux li ssir [afna [sara lill-PL”.

Dan il-kliem jikkonferma u jqaxxar is-sitwazzjoni talLabour b[alissa f’G[awdex.

Partitarji tad-diversi deputati u kandidati jinsabu f’pika diretta ma’ xulxin u dan jirrifletti ru[u wkoll fl-attivitajiet li qed ikunu organizzati fuq livell ta’ kandidati partikulari.

Din il-gazzetta, pere]empju, kienet infurmata li wie[ed mill-kandidati l-;odda organizza attività f’ka]in laburista f’ra[al G[awdxi u, [in bla waqt, tfa//a wie[ed mid-Deputati bla kliem u bla sliem fost kummenti dispre;;jattivi ta’ u[ud minn dawk pre]enti.

B[ala twe;iba g[al din lattività, id-Deputat li kien urtat organizza attività hu nnifsu f’ristorant f’Marsalforn biex jag[ti ‘twissija’ lil dak ilprin/ipjant tal-politika.

Waslilna wkoll tag[rif dwar l-‘in/entivi’ li qed jing[ataw partitarji laburisti G[awdxin biex jivvutaw g[al u/uh ;odda fosthom ikliet fuq cruise-liners li jkunu jinsabu f’Malta u vanta;;i o[rajn konnessi malprofessjoni individwali talkandidati.

U[ud mil-laburisti f’G[awdex instemg[u jg[idu li dan kollu qed isir biex jing[ata vanta;; lil kandidat partikulari i]da huma jsostnu li jsiru kemm isiru manuvri ‘[add mhu se jaqla’ lillmusmar il-qadim’.

AÓBARIJIET LOKALI

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

3

■ I}-}JARA TA’ JOSEPH MUSCAT FIL-LIBJA F’APRIL LI G{ADDA

(XELLUG)> PS88 Aldo Cassar, liebes paj]an (imdawwar f’/irku) jidher fl-ajruport ta’ Malta nhar il-{add 15 ta’ April hekk kif id-delegazzjoni ta’ Joseph Muscat waslet lura minn Tripli. Dan ir-ritratt, me[ud minn fuq filmat ta’ NET News, juri u[ud millmembri tad-delegazzjoni laburista li kienet g[adha kif waslet, fosthom Alex Sceberras Trigona. (FUQ)> Aldo Cassar jidher f’uffi//ju fil-Libja u fuq il-mejda (fuq il-lemin tieg[u) tidher l-arma. Dan ir-ritratt, flimkien ma’ o[rajn, jidher fuq ‘Facebook’.

Kien Sur;ent tal-Pulizija li ni]]el lil-Libjan mill-ajruplan …il-Libjan telaq lejn Tripli mad-delegazzjoni ta’ Muscat Fl-a[[ar ;img[at din ilgazzetta ]velat dettalji konnessi ma]-]jara li Joseph Muscat g[amel fil-Libja f’April li g[adda, u talbet twe;iba g[al numru ta’ mistoqsijiet b’rabta ma’ din listess ]jara. il-mument illum hi f’po]izzjoni li tag[ti xi twe;ibiet g[al u[ud minn dawk il-mistoqsijiet.

Dettalji li din il-gazzetta ppubblikat fl-a[[ar ;img[at urew kif Muscat kellu maddelegazzjoni tieg[u persuna li baqg[et mistura u li wara sar mag[ruf li hi ta’ nazzjonalità Libjana.

Sar mag[ruf ukoll li din ilpersuna Libjana, biex ting[aqad fuq l-ajruplan ma’ Muscat u s[abu taddelegazzjoni laburista, tni]]let ming[ajr avvi] minn fuq ajruplan ie[or li wkoll kien sejjer Tripli.

Din l-azzjoni wasslet biex in[oloq t[assib fuq it-titjira kummer/jali g[aliex jidher li [add ma kien av]a lillawtoritajiet kon/ernati b’dan il-pass.

Hu mifhum li l-cabin crew beda jsib persuna nieqsa meta ng[addu l-passi;;ieri u dan wassal biex kien hemm anke dewmien sostanzjali fit-tluq ta’ dan l-ajruplan.

Il-{add li g[adda, din ilgazzetta staqsiet min kien dak li ni]]el lil din il-persuna, kif ukoll staqsiet min kien li talab biex titni]]el din il-persuna.

Fil-jiem li g[addew, sorsi qrib [afna tal-Partit Laburista, spjegawlna kif dak li ni]]el lil

din il-persuna minn fuq lajruplan hu membru fil-Korp tal-Pulizija stazzjonat lG[assa tal-Ajruport i]da g[adu mhux mag[ruf min idde/ieda li dan il-Libjan jitni]]el minn fuq it-titjira kummer/jali.

Dawn id-dettalji kienu konfermati minn passi;;ier li kien fuq l-ajruplan li spjegalna kif ra karozza tal-Pulizija, birre;istrazzjoni GVP170, riesqa u tieqaf [dejn l-ajruplan.

Minn din il-karozza [are; membru tal-Pulizija li tela’ fuq l-ajruplan.

Ni]]lu mieg[u Il-passi;;ier qal li ra millqrib lill-pulizija u g[araf li kien Sur;ent. L-istess passi;;ier qal li dan is-Sur;ent, b’/erta awtorità g[ajjat l-isem talpassi;;ier u ni]]lu mieg[u.

{afna passi;;ieri bdew ja[sbu li s-Sur;ent kien se jarresta lil dan il-Libjan. il-mument jista’ ji]vela li sSur;ent kien PS88, Aldo Cassar, li milli jidher hu mid[la sew ta’ Joseph Muscat tant li meta Muscat wasal lura mi]-]jara – li anke din in]ammet mistura – dan isSur;ent, minkejja li kien paj]an, kien qed jistenna liddelegazzjoni laburista u anke akkumpanjah sal-karozza.

Imkejjen infurmati qalu li dan is-Sur;ent g[andu wkoll interessi kummer/jali fil-Libja tant li f’ritratti tieg[u li jinsabu fuq Facebook, Cassar jidher f’uffi/ini Libjani waqt xi negozju. g[al pa;na 4

4

tag˙rif

{a]-}ebbu;. Nhar is-Sibt li ;ej se tittella’ l-attività NightFest @ }ebbu;, mis-7 p.m. ’il quddiem. Matul din l-attività //entru ta’ {a]-}ebbu; u l-in[awi se jinbidlu f’villa;; medjevali fejn wie[ed isib diversi tradizzjonijiet }ebbu;in u Maltin, snajja’, kostumi tradizzjonali, militaria u varji reenactments li jsiru matul lattività. Zoni mibnija fuq stil medjevali se jkunu qed juru diversi xog[lijiet ta’ arti u snajja’, ikel u xorb. I/-/entru ta’ {a]-}ebbu; se jkun qed jilqa’ fih firxa wiesa’ ta’ kultura u mu]ika g[all-gosti ta’ kul[add. Lattrazzjoni prin/ipali se jkun lispettaklu mu]ikali offrut millkantant Sko//i] ta’ fama internazzjonali Fish. Kul[add mistieden jattendi.

Bir]ebbu;a. Is-Sezzjoni }g[a]ag[ Iljuni fi [dan is-So/jetà Filarmonika San Pietru Banda Bir]ebbu;a qed ittella’ l-attività Nostal;ija, festa ta’ kultura, ikel, xorb u arti;janat Malti fi :nien Indipendenza, Misra[ irRepubblika (wara l-knisja). Nhar is-Sibt 23 ta’ :unju u l-{add 24 ta’ :unju. Bis-sehem, fost o[rajn, tal-kantanti Corazon, Kaya, Renato, Benny u Tonia. Il-{add 24 ikun hemm car show mill-10 a.m. sal-4 p.m. Ikun hemm karozzi Amerikani u dawk armati g[as-sound competition kif ukoll bosta wirjiet minn muturi.

Il-Mosta. L-G[aqda Filantropika Talent Mosti se tippre]enta wirja ta’ pittura bl-

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

AÓBARIJIET LOKALI

Wara l-pubblikazzjoni tal-istatistika dwar it-tkabbir ekonomiku... isem Il-Ba[ar, b’xog[lijiet ta’ Louis McKeon fir-Razzett talMarki] Mallia Tabone, Triq Wied il-G[asel, mill-{add li ;ej, 17, sat-30 ta’ :unju. {inijiet tal-ftu[ mit-Tnejn sas-Sibt mis-6 p.m. sad-9 p.m. {dud: Mill-10 a.m. sa nofsinhar u bejn is-6 u d-9 p.m.

D[ul bla [las. G[al aktar targ[rif ]ur is-sit www.talentmosti.org.

Tas-Sliema. Minn nhar il{add 17 ta’ :unju fis-7 a.m.

Radju Sacro Cuor se jibda jxandar 24 sieg[a kuljum fuq ilfrekwenza FM94. Dan hu Radju tal-Komunità f’Tas-Sliema li jxandar mill-istudjo fil-Ka]in tasSo/jetà Filarmonika Sliema filParro//a Madonna tas-Sacro Cuor u jxandar fi ]mien il-festa tal-istess parro//a li tkun /elebrata l-{add l-1 ta’ Lulju. Ittrasmissjonijiet se jkunu wkoll streamed fuq www.sliemabandsacrocuor.org.

MaltaPost. Min[abba xog[ol ta’ kostruzzjoni, il-kaxxa tal-ittri li tinsab fi Triq l-Im;arr, ixXewkija, ;iet mag[luqa g[al perjodu indefinit. L-eqreb kaxxa tal-ittri tinsab fi Triq lIndipendenza, ix-Xewkija.

Donazzjoni ta’ demm. Illum il-{add se jsir ;bir ta’ demm bilMobile Blood Donation Unit minn Pjazza Medjatri/i, ma;enb il-knisja parrokkjali ta’ {a]}abbar, mit-8.30 a.m. sas-1 p.m.

Jekk t[ossok f’sa[[tek u tixtieq tag[ti d-demm, ;entilment mitlub tie[u mieg[ek il-karta talidentità.

it-temp illum

It-temp> Ftit imsa[[ab, u ji]died is-s[ab g[oli. Il-Vi]ibbiltà> Tajba. Ir-Ri[> {afif g[al moderat mil-Lvant g[ax-Xlokk, kultant ikun moderat, li jsir [afif u varjabbli mal-lejl. Il-Ba[ar> {afif g[al moderat, li jsir [afif. L-Imbatt> Baxx min-Nofsinhar. LOg[la Temperatura> 28˚C. Ix-Xita> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a f’Malta u f’G[awdex tra//a nida. Ix-Xita> mill-1 ta’ Settembru 644.6mm. Ix-xemx> titla’ fis-5.45 u tin]el fit-20.17.

Il-garanzija tal-kwalità ta’ [ajja a[jar g[all-familji ;ejja mill-[olqien tax-xog[ol u xog[ol a[jar Il-pagi ]diedu bi kwa]i 4 fil-mija f’perijodu ta’ sena Il-garanzija tal-kwalità ta’ [ajja a[jar g[all-familji ;ejja mill-[olqien taxxog[ol u minn xog[ol a[jar.

Fi stqarrija, il-Ministeru tal-Finanzi, l-Ekonomija u l-Investiment qal li xahar wara l-ie[or, l-istatistika lokali u Ewropea qed tkompli turi kif pajji]na qed jo[loq aktar postijiet taxxog[ol, u llum g[andna rata ta’ qg[ad li naqset ta[t is6% biex hi fost l-aktar baxxi madwar il-kontinent Ewropew.

Aktar minn hekk, lUffi//ju Nazzjonali talIstatistika, nhar il-:img[a ikkonferma li minbarra l[olqien ta’ aktar postijiet tax-xog[ol, qed ji]diedu lpagi g[all-[addiema Maltin u G[awdxin.

L-International Labour Organisation stess, ix-xahar li g[adda irrimarkat kif meta mqabbel ma]-]mien ta’ qabel il-kri]i tal-2009, fost l-ekonomiji avvanzati tad-dinja, ir-rati talimpjiegi ]diedu biss f’sitt pajji]i – wie[ed minnhom Malta. Fil-fatt, fl-a[[ar

erba’ snin, f’Malta n[olqu 20,000 post tax-xog[ol.

L-istatistika pubblikata nhar il-:img[a dwar ittkabbir ekonomiku turi li bosta setturi qed ikomplu jikbru u jsiru aktar produttivi.

Dan wassal biex meta mqabbel mal-ewwel kwart, is-sena li g[addiet, il-pagi g[all-[addiema Maltin ]diedu bi kwa]i 4%. Dan hu ri]ultat dirett tal-in/entivi tal-Gvern favur l-industrija u s-settur tan-negozju, li qed ikun meg[jun jinvesti, ikabbar, jesporta u b’hekk i]id ix-xog[ol. Minn dan igawdi kul[add.

L-istqarrija tkompli tg[id li dan hu wkoll frott ta]]ieda fl-investiment li qed jattira pajji]na, frott listabbiltà ekonomika u finanzjarja ta’ pajjizna.

Waqt li l-Oppo]izzjoni tibqa’ tipprova tgerrex linvestituri billi tipprova tag[tihom x’jifhmu li pajji]na g[andu qag[da finanzjarja [a]ina, ilKummissjoni Ewropea fa[[ret id-de/i]jonijiet talGvern fit-tis[i[ tal-qag[da

finanzjarja, filwaqt li l-Fond Monetarju Internazzjonali ddeskriva l-prestazzjoni finanzjarja ta’ Malta b[ala impressjonanti.

Minbarra ]-]ieda fil-pagi, il-familji u s-sidien tannegozju Maltin gawdew billi komplew jitnaqqsu ttaxxi f’pajji]na, kif juri rapport ri/enti talKummissjoni Ewropea, li sab li l-[addiem Malti hu lanqas intaxxat fl-Unjoni Ewropea kollha.

Il-Gvern hu konxju li pajji]na g[andu sfidi kbar quddiemu. Dawn l-isfidi g[adhom hemm, u jekk wie[ed jara dak li qed ji;ri f’pajji] ie[or fil-Mediterran f’dawn is-sig[at hu bi]]ejjed biex jifhem li linkwiet internazzjonali g[adu fl-aqwa tieg[u.

Hu f’dan l-isfond li lGvern qal li se jibqa’ jadotta politika responsabbli li bil-fatti t[ares l-interessi tal-familji u s-sidien tannegozji Maltin – politika li qed twassal biex minkejja lisfidi qed jibqa’ jin[oloq aktar xog[ol b’pagi a[jar g[all-Maltin u l-G[awdxin.

In-numri tal-lottu li telg˙u l-biera˙ 44 — 17 — 69 — 42 — 62

spiΩeriji li jift˙u llum VALLETTA> New British Dispensary 109#110 Triq San :wann; IL{AMRUN: Chemimart International Pharmacy, 650 Triq il-Kbira San :u]epp; {AL QORMI: Anici Pharmacy, Triq Anici; BIRKIRKARA: Mackie’s Pharmacy, Triq L. Casolani, Ta’ Paris; TAL-PIETÀ: St. Anthony Pharmacy, 56 Triq San :u]epp; SAN :ILJAN: St. Julians Pharmacy, 24 Triq G. Borg Olivier; TAS-SLIEMA: Drug Store: Anglo-Maltese Dispensary Ltd. 382 Triq Manwel Dimech; {’ATTARD: M4 Pharmacy, Triq il-Linja; IL-MOSTA> Sg[ajtar Pharmacy, Triq Sg[ajtar; BU:IBBA: Promenade Pharmacy, St. Paul’s Court, Triq Pioneer; PAOLA: De Paola Pharmacy, 36 Pjazza Antoine De Paule; IL-KALKARA> Kalkara Pharmacy, 8 Misra[ l-Ar/isqof Gonzi; {A}-}ABBAR> Felice Dispensary, 95 Triq is-Santwarju; {AL G{AXAQ: Beta Pharmacy, 50#52 Triq Santa Marija; {AL LUQA: Central Pharmacy, 6 Triq San :u]epp; {A}-}EBBU:> De Rohan Pharmacy, 24 Triq Sant’Antnin; IRRABAT: Ideal Pharmacy, 63 Triq ilKbira; VICTORIA: Abela’s Pharmacy, 42 Triq G.P.F. Agius De Soldanis; IXXEWKIJA: Gozo Chemists, Triq lIm;arr.

Servizz ta’ tobba fi/-?entri tas-Sa[[a fil-{dud u l-Festi Pubbli/i I/-?entri tas-Sa[[a tal-Mosta, Ra[al :did u l-Furjana huma miftu[in 24 sieg[a g[al emer;enzi biss sat-8 tal-g[ada filg[odu.

Il-pubbliku jrid jattendi /-/entru tas-sa[[a tad-distrett tieg[u.

Persuni ming[ajr karta ta’ identità ma ji;ux moqdija.

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi lbiera[ filg[axija inawgura x-xog[lijiet ta’ tisbi[ li saru mill-gvern fi Pjazza Mattia Preti fil-Belt Valletta. Dan hu pro;ett ie[or ta’ spazju pubbliku biex jitgawda mir-residenti u minn kull min i]ur il-Belt Valletta u jifforma parti mir-ri;enerazzjoni u trasformazzjoni li g[addejja minnha b[alissa l-belt kapitali ta’ pajji]na.

Kien fl-ajruport jistenna lura lid-delegazzjoni ta’ Muscat minn pa;na 3

Interessanti li dan ilmembru tal-Pulizija jidher armat f’[afna ritratti.

Passi;;ier fuq it-titjira kummer/jali qalilna li wara li ra r-rapporti f’din il-gazzetta fil-;img[at li g[addew seta’ jifhem a[jar dak li twettaq mis-Sur;ent meta tela’ fuq lajruplan u li wassal g[ad-

dewmien fit-tluq tat-titjira lejn il-Libja.

Effettivament il-Libjan li tni]]el minn fuq it-titjira kummer/jali ttie[ed fil-VVIP Lounge fejn hemmhekk kien hemm id-delegazzjoni Laburista mmexxija minn Joseph Muscat.

Din i]-]jara ta’ Muscat filLibja kienet in]ammet

mistura minn kul[add u kien esklusivament grazzi g[al maltarightnow.com li [ar;et din i]-]jara fil-bera[.

Kien konfermat ukoll li Muscat kellu jitlaq kmieni filg[odu fuq titjira privata i]da ;ara li g[al xi ra;uni mhux mag[rufa din it-titjira telqet aktar tard wara nofsinhar tasSibt 14 ta’ April.

6

ATTWALITÀ POLITIKA

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

7

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

L-ATTAKK FUQ L-ISTIPENDJU 2003

2009

Kif jista’ dal-bniedem jibdel fehmtu

F’intervista li saritlu fl-24 ta’ Mejju 2009 millmaltatoday, Edward Scicluna jitkellem /ar dwar ilpossibbiltà li l-istipendji

ffi/jalment, EDWARD SCICLUNA [are; fl-arena politika parti;;jana meta kkontesta mal-Partit Laburista g[allElezzjoni tal-Parlament Ewropew fl2009. Minn ta[t, u mhux daqstant minn ta[t, kien ilu s-snin qrib ilLabour jag[ti l-pariri lil Alfred Sant fost l-o[rajn biex ji]valuta l-lira Maltija.

I]da qabel ma da[al fil-politika attiva, Edward Scicluna g[amel issnin jitratta su;;etti b’xe[ta ekonomika ta’ natura nazzjonali. Jekk kien hemm xi [a;a partikulari li tiddistingwi dak li kien jg[id u jikteb f’g[add kbir ta’ artikli, kummenti u intervisti din kienet il-[tie;a, skont hu, li l-Gvern Malti jra]]an in-nefqa fledukazzjoni u fis-sa[[a, fost l-o[rajn.

L-aktar li spikkaw, imbag[ad, kienu l-kummenti konsistenti tieg[u kontra l-istipendji lill-istudenti li kemm-il darba sej[ilhom ;eneru]i u mhux sostenibbli.

F’dan l-e]er/izzju tal-lum [adna ftit mill-[afna drabi li fihom Scicluna wera ru[u xettiku dwar l-istipendji u l-pariri tieg[u biex IMMEDJATAMENT il-gvern jara x’jag[mel bihom… inaqqashom, ibag[bashom, jibdilhom ma’ djun… insomma kollox barra jin]ammu kif inhuma.

Allura kif issa, li hu kandidat g[allElezzjoni :enerali, jista’ jitwemmen li bidel fehmtu^ Ng[idulu /ar u tond> [add ma jista’ jemmnek!

U

jinbidlu minn g[otja g[al self jew li parti jkunu g[otja u parti jkunu self.

L-awtur tal-intervista jsemmi li ma jafx jekk Gvern Laburista jkunx lest li jimbarka fuq numru ta’ riformi li qed jipproponi Edward Scicluna biex titjieb il-qag[da ekonomika ta’ Malta.

Skont il-korrispondent, irriformi ta’ Scicluna jinkludu dik tas-sistema tal-istipendji tal-istudenti universitarji kif ukoll it-tra]]in tan-nefqa fuq is-sa[[a pubblika.

Scicluna qal lillintervistatur li dokument ri/enti tal-Kummissjoni Ewropea jissu;;erixxi li listipendji huma ta’ pi] fuq is-sistema edukattiva.

“It-taxpayer irid jibqa’ jissussidja lill-istudenti taluniversità?” jistaqsi Edward Scicluna. “Jekk le, hemm numru ta’ metodi kif issistema tkun riformata.

Jistg[u jinbidlu f’self, jew parti self u parti g[otja…”.

Waqt li f’din l-intervista Scicluna jistqarr li jkun pru]untu] jekk jg[id kif issistema g[andha tkun riformata, f’diversi ka]i o[rajn hu nnifsu kien wie;eb il-mistoqsijiet li qajjem f’din l-intervista u tistg[u taqrawhom f’dawn il-pa;ni.

Minn rapport f’The Times tas-6 ta’ Di/embru 2003

aspetti fin-nefqa li huma ‘baqar’ sagri’, untouchable.

Ir-rapport ikompli hekk: “Who would dare even think taking back student allowances for example?” he (Scicluna) said”.

F’din is-silta Edward Scicluna qed jisfida lillpartiti biex jara min minnhom g[andu l-guts ine[[I l-istipendji. U dan wara li fl-1997, Gvern Laburista kien di;à dawwarhom f’self u Gvern Nazzjonalista ie[or kien re;a’ da[[alhom!

Bil-qilla kontra l-istipendji

Mill-maltatoday tal-24 ta’ Mejju 2009

F’Settembru 2005, Edward Scicluna kiteb rapport g[allFederazzjoni tal-Industrija (FOI) b[ala reazzjoni g[adDokument ta’ Qabel il-Ba;it (2006 – 2010).

F’dan ir-rapport to[ro; ilqilla kollha kontra l-istipendju billi l-ewwel jistqarr li nofs innefqa fis-settur tal-edukazzjoni tmur g[as-sistema talistipendji li hu jg[id li hi bla rbit ta’ xejn (with no strings attached).

Jg[id li jekk din l-g[otja hi kunsidrata b[ala wa[da so/jali ]gur li hi wa[da rigressiva.

Jg[id ukoll li din in-nefqa hi wa[da g[al kollox inproduttiva g[aliex tiddevja l-flus minn investiment li jirrendi biex imorru f’konsumi]mu talistudenti b[alma huma x-xiri ta’ karozzi, mobiles u divertiment.

Fi tmiem is-silta tieg[u dwar l-istipendji, Edward Scicluna jg[id f’dan ir-rapport li mhemm l-ebda ra;uni g[ala dak li jkun qed igawdi minn din is-sistema mg[andux jaqsam hu wkoll malinvestiment fih innifsi billi flok g[otja jibda jing[ata self.

Silta mir-rapport ta’ Edward Scicluna g[all-FOI fl-2005

2008

Bl-istipendji Malta fil-;enna tal-art F’artiklu li kiteb f’The Times Business tatTimes tal-{amis 1 ta’ :unju 2006, Edward Scicluna kien wera /ar u tond kif ja[sibha fuq is-sistema tal-istipendji u biex jimpressjona lill-qarrejja qag[ad jirrakkonta dwar laqg[at li kien ikollu ma’ ekonomisti internazzjonali.

F’din is-silta, Scicluna jistqarr minn jeddu, ming[ajr ma kellu la l-pressjoni ta’ xi ;urnalist jistaqsih u lanqas xi [add li kien qed jiddibatti mieg[u, li f’dawn il-laqg[at internazzjonali, meta jirrakkonta dwar issistema ;eneru]a tag[na tal-istipendji lillistudenti tas-settur terzjarju, kien jara li g[ajnejn dawn l-ekonomisti kienu jaqb]u ’l barra bis-sistema ;eneru]a ta’ pajji]na.

L-antipatija g[as-sistema tal-istipendji ilha ssnin li [akmet lil Edward Scicluna… aktar minn g[axar snin.

Fil-[ar;a ta’ The Times tas-Sibt, 6 ta’ Di/embru 2003, hemm rapport dwar business breakfast organizzat minn The Business Times rigward il-Ba;it ta’ dik is-sena.

Edward Scicluna hu rappurtat f’din il-[ar;a li sejja[ li]-]ew; partiti politi/i biex jikkontrollaw ir-rata tan-nefqa tal-pajji] u stqarr li hemm /erti

2005

2006

Minn The Times Business tal-1 ta’ :unju 2006

Min se jazzarda jne[[i l-istipendji!

Isemmi l-possibbiltà ta’ dejn flok g[otja

Qal li kien i[ossu qed jg[ix f’xi ;enna talart minkejja li dawk li kienu jkunu qed jitkellmu mieg[u kienu ;ejjin minn pajji]i li kul[add jirrikonoxxi li kienu sinjuri. “Jista’ jkun li hemm xi [a;a [a]ina, kont nistaqsi lili nnifsi”, jg[id Edward Scicluna.

I]da mbag[ad anke jag[mel konklu]joni falza meta jg[id li ta[t il-pi] ta’ din l-iskema ;eneru]a, finalment qed naraw li lpopolazzjoni tal-istudenti f’pajji]na mhux qed tikber. }baljat. Fil-fatt mill-2006, meta nkiteb dan l-artiklu, sal-lum, l-istudenti baqg[u dejjem ji]diedu.

Malta mhix ;enna tal-art i]da /ertament hi l-g[ira ta’ [afna pajji]I o[ra… u milli jidher, mhux tag[hom biss!

Scicluna jg[id li l-Gvern imbe]]a’ milli jmiss l-istipendji tal-istudenti X’aktarx li l-aktar kumment in;ust li Edward Scicluna g[amel dwar l-istipendji kien dak f’intervista li kienet ixxandret filgazzetta Illum f’intervista pubblikata l-

{add 7 ta’ Ottubru 2008.

Is-silta mill-intervista ta’ Illum ma’ Edward Scicluna fis-7 ta’ Ottubru, 2008

Dakinhar, Scicluna kellu l-ardir iqabbel lill-istudenti man-nies tat-Tarzna li kul[add jaf li kienet qed tiswa lill-pajji] ilmijiet tal-miljuni!

Edward Scicluna qal li, qabel, in-nies tatTarzna kienu jitqiesu b[ala baqar sagri g[ax il-Gvern kien jib]a’ minnhom, illum g[andna sitwazzjoni simili fl-Università bil-Gvern imbe]]a’ milli jmiss l-istipendju.

Il-verità, i]da, hi li l-Gvern mhux jib]a’,

mill-istudenti i]da jib]a’ g[all-istudenti…

din hi d-differenza fundamentali bejn ilLabour u l-Partit Nazzjonalista.

Il-Gvern Nazzjonalista jemmen b’qalbu kollha li l-investiment fl-istudenti jirrendi [afna, l-ewwel u fuq kollox g[all-istudenti nfushom i]da wkoll g[all-ekonomija talpajji] g[aliex b’hekk jin[oloq aktar xog[ol u xog[ol a[jar.

Edward Scicluna g[andu rekord negattiv g[al kollox fejn jid[lu l-istipendji talistudenti i]da Joseph Muscat irid jag[mlu l-Ministru tal-Finanzi biex jikkontrolla nnefqa fuq l-istipendji, fost l-o[rajn.

L-g[a]la f’idejna.

8

ATTWALITÀ POLITIKA

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

Ng[idu lil Leo Brincat x’ridna nfissru B[ala Segretarju Parlamentari tad-Djar, Leo Brincat wettaq [erba u [alla warajh di]astru s[i[ L-editorjal ta’ il-mument tal-{add li g[adda, bit-titlu Il-Labour kattiv u vendikattiv qaras lid-Deputat Leo Brincat fil-la[am il-[aj u irrea;ixxa g[alih b’kitba f’l-orizzont ta’ nhar it-Tlieta li g[adda.

Hu sejja[ lill-Prim Ministru Lawrence Gonzi u lid-Deputati Nazzjonalisti biex jikkundannaw bla riservi dak l-editorjal. I]da, milli jidher, l-aktar li o;;ezzjona kien g[allmod kif spi//a dak l-editorjal.

G[al min ma jiftakarx, nirrepetu dak l-a[[ar paragrafu: “Bi ftit poter, il-Labour g[amel dak li g[amel (fil-ka] ta’ Carm Mifsud Bonnici)… a[seb u ara bil-poter kollu f’idejh”.

Hawn min forsi jista’ ja[seb li din hi xi spekulazzjoni fierg[a. Na//ertaw lil kul[add li dan ma kienx il-ka]. Konna qed nitkellmu fuq fatti li se[[ew minn u[ud mill-front bench talLabour ta’ Muscat, fosthom LEO BRINCAT innifsu.

Dan id-Deputat Laburista kien Segretarju Parlamentari fil-Gvern ta’ Karmenu Mifsud

Bonnici. Hu kien in[atar fil-kariga ta’ Segretarju Parlamentari fl-Uffi//ju tal-Prim Ministru responsabbli mid-djar, fis-16 ta’ Lulju, 1986 — g[axar xhur qabel l-Elezzjoni :enerali ta’ Mejju 1987.

Kienu g[axar xhur li fihom, il-Gvern Laburista — li nfakkru kien fis-setg[a

kontra r-rieda [ielsa tal-poplu kif espressa fl-Elezzjoni :eneralital-1981 — kien wettaq

[ni]rijiet u oxxenitajiet li g[adhom jissemmew sal-lum.

U, allura, x’kien qed jag[mel Leo Brincat f’dawk l-g[axar xhur li fihom kien Segretarju Parlamentari tad-Djar?

F’din il-pa;na llum qed nippubblikaw siltiet minn stqarrijiet uffi/jali, diskorsi fil-Parlament u konferenzi politi/i li kienu saru fl-1987, wara l-bidla fil-gvern, dwar x’kien se[[ filqasam tad-djar meta kien f’idejn Leo Brincat.

Fatti ming[ajr kummenti.

Araw x’ifisser meta ng[idu “a[seb u ara (x’jag[mel il-labour) bil-poter kollu f’idejh!”

Xhur ta’ ta[wid u in;ustizzji “Il-Ministru Louis Galea qal li mill-[idma li wettaq s’issa, Dr. Joe Cassar, is-

Segretarju Parlamentari g[ad-Djar, jo[ro; /ar li kuntrarjament g[al dak li wie[ed kien ja[seb, g[adha te]isti problema serja taddjar f’Malta.

“Il-poplu kien infurmat bit-ta[wid li n[oloq bil-mod kif bdew jing[ataw bladdo// djar u plots fix-xhur ta’ qabel l-elezzjoni.

“Dan it-ta[wid ma [oloqx biss problema g[all-Gvern, i]da ;ab mieg[u tbatija bla b]onn g[a/-/ittadini, u ttwettiq ta’ in;ustizzji;

“Fost dawn il-ka]ijiet wie[ed isib: g[oti ta’ djar lil min di;à kellu fejn joqg[od b’kumdità; aktar minn familja wa[da [allsu l-kera tal-istess dar; (c) aktar minn familja wa[da ;ew allokati l-istess dar; (d) ;ew allokati postijiet li lanqas biss huma tajbin g[all-abitazzjoni; (e) ;ew allokati postijiet li fihom jabitaw u se jkomplu jabitaw in-nies.”

Stqarrija uffi/jali Nru. 1448, Lulju, 1987

Bord biex iqassam id-djar b’allokazzjoni diretta Ta[t il-Gvern So/jalista, l-Awtorità tad-Djar kienet tilfet [afna mill-funzjonijiet tag[ha. Kien twaqqaf Direct Allocations Board kompost minn Chairman u ]ew; membri li f’erba’ seduti kien ikkonferma l-allokazzjoni ta’ 868 unit li [afna minnhom kienu tas-Servizzi Ingli]i.

Ta[t is-So/jalisti, l-Awtorità (tad-Djar) t[alliet barra wkoll minn 1,600 pre-allokazzjoni. Fil-fatt kien hemm 1,600 dar b’nies ;o fihom, imwieg[da lil [addie[or.

{afna minn dawn il-pre-allokazzjonijiet kellhom iddata tat-8 ta’ Mejju 1987 — ;urnata biss qabel l-a[[ar Elezzjoni.

Parti kbira tal-formoli li kellhom x’jaqsmu ma’ din issistema ma da[lux fil-files relattivi tag[hom b’mod li meta wie[ed jifta[ file ikun g[adu jidher li d-Dipartiment kellu post f’idejh meta fil-fatt dak kien allokat.

Kienu jin]ammu files fil-Baviera bl-inizjali misterju]i J.G. barra dawk ta’ uffi/jali tad-Dipartiment.

(Is-Segretarju Parlamentari Joe Cassar fil-Parlament — Novembru 1987)

Leo Brincat kien Segretarju Parlamentari qabel ma l-Labour waqa’ mill-gvern fl-1987 u [alla [erba u di]astru s[i[ fil-qasam tad-djar

{allew stra;i s[i[a warajhom “Il-Ministeru tal-Politika So/jali jixtieq jinforma lill-pubbliku li fl-a[[ar xhur talamministrazzjoni so/jalista, numru kbir ta’

familji ;ew imweg[da djar li u[ud minnhom lanqas biss huma lesti, o[rajn g[adhom okkupati bin-nies filwaqt li [afna familji kienu allokati djar li lanqas biss kellhom i/-/ans li

jarawhom qabel setg[u jidde/iedu ja//ettawhomx jew le.

“Il-Ministeru g[adu jiltaqa’ ma’ ka]ijiet fejn djar ing[ataw lil aktar minn familja wa[da, kif ukoll ma’ familji li kienu allokati postijiet bla ma kellhom ebda dritt g[alihom.”

— Stqarrija uffi/jali Nru 1034, :unju 1987

1,600 pre-allokazzjoni Meta l-Partit Nazzjonalista tela’ fil-Gvern (Mejju 1987), instab li d-Dipartiment talHousing kien g[amel 1,600 pre-allokazzjoni, ji;ifieri li ng[ataw djar lil nies meta dawn iddjar kienu g[adhom okkupati minn familji.

Kien hemm ka]i fejn familja wa[da kienet allokata ]ew;t idjar u vi/i-versa. Sitwazzjoni tassew assurda.

Fid-Dipartiment tad-Djar sibna [erba s[i[a.

Sibna files b’dokumenti importanti neqsin; dawn jew kienu tqattg[u jew in[arqu. Instabu karti iffirmati minn /ertu ‘Edward’ meta fidDipartiment ma kien hemm [add b’dak l-isem.

Numru ta’ files kienu neqsin g[al kollox.

(Is-Segretarju Parlamentari Joe Cassar fil-Parlament fit-13 ta’ Awwissu 1987)

?wievet ta’ djar tal-gvern tqassmu quddiem dar ta’ Ministru So/jalista Minn dikjarazzjoni ;uramentata, irri]ulta li ra;el beda jqassam /wievet ta’ djar tal-Gvern, e]attament quddiem id-dar ta’ Ministru, lil diversi persuni ftit jiem qabel l-Elezzjoni :enerali tal-1987.

Mid-dikjarazzjoni li g[amlet din il-persuna, jirri]ulta li madwar ;img[a qabel l-Elezzjoni, f’xi l-[amsa u nofs ta’ wara nofsinhar, quddiem id-dar ta’ eks Ministru So/jalista kien hemm g[add ta’ nies biex ikellmu lil dak il-Ministru.

F’daqqa wa[ad wasal ra;el b’karozza u beda jg[ajjat xi ismijiet u jag[ti xi /wievet.

Id-dikjarazzjoni tkompli hekk: “Lilna g[ajtilna isimna u ta /-/wievet ta’ post lir-ra;el tieg[i. G[al dawn jien ma iffirmajt xejn, la kuntratti u lanqas ir/evuti”.

Id-dikjarazzjoni tat ukoll dettalji dwar dan irra;el li beda jqassam i/-/wievet.

(Is-Segretarju Parlamentari Joe Cassar, f’konferenza politika fis-6 ta’ Marzu, 1988)

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

F’PA:NI O{RAJN...

10 L-opportuni]mu ta’ Muscat

12 Tikolx bir-ri[a

13 Fidu/ja, sfidu/ja u opportuni]mu

19

Ittri lill-Editur:

{add ma jista’ jemminhom

EDITORJAL il•mument

Stamperija Indipendenza Triq Herbert Ganado, il-Pietà - PTA 1450 Tel: 2596 5333 • Fax: 2596 5525 e-mail: mument@media.link.com.mt advertising@media.link.com.mt Editur: Victor Camilleri

Il-Labour ibati l-konsegwenzi

G[adda ]mien bi]]ejjed minn fuq l-episodju tabil[aqq ikrah meta wara mozzjoni tal-Partit Laburista, Carmelo Mifsud Bonnici ressaq ir-ri]enja tieg[u minn Ministru tal-Intern, biex wie[ed ikun jista’ jikkummenta b’mo[[ /ar u bil-benefi//ju ta’ g[arfien s[i[ tar-reazzjoni li osservajna wara dan l-att gravi.

Suppost li meta Oppo]izzjoni jirnexxilha tg[addi millParlament mozzjoni tag[ha tkun fis-seba’ sema. Fer[ana u sodisfatta li g[alkemm numerikament hi i]g[ar mill-gvern xorta rnexxielha tmexxi ’l quddiem l-a;enda tag[ha.

I]da x’;ara sewwasew f’dan il-ka].

Appena l-Parlament idde/ieda favur ir-ri]enja ta’ Carm Mifsud Bonnici rajna lid-Deputati Laburisti [er;in mill-awla tal-Parlament bil-geddum, imdejqin, b[allikieku kellhom ilkuxjenza tag[hom imtaqqla. Il-body language tag[hom, ibda mill-Kap tal-Oppo]izzjoni u ibqa’ sejjer sal-i]g[ar Deputat, kollha dehru skomdi u pjuttost inkwetati.

X’aktarx li malli bdew jirrealizzaw l-effetti kollha ta’ dak li kien g[adu kemm se[[ malajr setg[u jifhmu li minn dak kollu li ;ara ma kienu se jiggwadanjaw xejn… anzi!

U jekk fehmu hekk nistg[u ng[idu li kienu qed jaqraw tajjeb is-sitwazzjoni.

Min kellu l-aktar biex i[ossu di]appuntat b’dak li ;ara — Carm Mifsud Bonnici — wisq probabbli li [are; l-a[jar minn din il-brutta figura tal-Partit Laburista.

Min forsi ma kienx japprezza bi]]ejjed il-[idma sfiqa, i]da [afna drabi fil-kwiet u ming[ajr daqq ta’ trombi, tal-Ministru Mifsud Bonnici, f’daqqa wa[da sar jaf li dan kien Ministru li f’ministeru iebes u f’/irkustanzi li jistg[u jissej[u ‘e//ezzjonali’, g[amel ;id kbir lil Malta fl-oqsma tal;ustizzja u l-intern, partikolarment fit-tmexxija tal-politika ta’ pajji]na rigward l-immigrazzjoni irregolari.

Minflok serje ta’ attakki kontra l-Ministru li kien g[adu kif irri]enja, assistejna g[al maratona ta’ solidarjetà ma’ Carm Mifsud Bonnici, prattikament fuq il-media kollha u minn eluf

9

ta’ persuni, inklu]i u[ud mag[rufa li ma jappartjenux g[allistess grupp politiku tal-Ministru Mifsud Bonnici.

Rajna fuq kollox tittrionfa l-integrità assoluta ta’ dan irra;el li llum hu ma[bub u rispettat mill-ma;;oranza l-kbira tal-pajji], [afna aktar milli kien qabel ma l-Labour ressaq ilmozzjoni tieg[u ta’ /ensura.

Minflok kundanni g[al dak li wettaq Carm Mifsud Bonnici b[ala ministru, bdejna naraw kitbiet ta’ apprezzament g[al dak li wettaq. Flok tka]bir u tmaqdir assistejna g[al serje s[I[a ta’ elo;ji favur il-kwalitajiet tieg[u kemm g[ax-xog[ol li wettaq kif ukoll g[all-mod tassew onorevoli li bih mexa f’din il-kwistjoni kollha.

Stajna naraw l-ir;ulija tieg[u i]da, fuq kollox, l-umiltà assoluta li biha laqa’ dan l-episodju ikrah — kwalità tant rari fost il-bnedmin u aktar u aktar fost il-klassi politika.

Mill-banda l-o[ra, nistg[u naraw ukoll x’kiseb il-Partit Laburista u ng[addu ;udizzju fuq il-mod li [adem bih f’dan kollu. Il-Labour ma akkwista assolutament xejn i]da [afna bdew jifhmu x’tip ta’ tmexxija g[andu b[alissa. Fehmu lopportuni]mu sfrenat ta’ min qed imexxi dak il-partit i]da, laktar, fehmu li wara r-‘reb[iet’ li jwettaq Muscat, kul[add, inklu] il-pajji], ikun irid i[allas qares.

G[aliex Muscat jara biss sal-jum tar-‘reb[a’. G[adu immatur biex jifhem li fil-politika mhux kull ‘reb[a’ — tiswa kemm tiswa — tag[millek il-;id. Fil-politika trid tkun taf ti]en il-konsegwenzi. Irid ikollok mo[[ok /ar biex ma tmurx tag[mel xi [a;a li tag[tik vanta;; g[al ftit [in u mbag[ad iddur kontrik.

Il-ka] ta’ Carmelo Mifsud Bonnici g[andu jifta[ l-g[ajnejn ta’ kul[add li l-pajji] g[andu Oppo]izzjoni li ma tafx tkejjel il-konsegwenzi g[ax ti;ri biss wara l-poter. I]da jekk ting[ata l-poter u ma tkunx im[ejji g[alih, [a]in g[alih i]da [afna aktar [a]in g[all-pajji].

Dan kien ka] ie[or li jifta[ l-g[ajnejn. Ma setax ;ie fi ]mien aktar propizju.

10

OPINJONI

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

IL-{ADD MA’ DUN PAWL

Mela darba…

a minn mindu kienu ]g[ar [afna, ]ew; subien urew li kienu inkredibbilment intelli;enti u kapa/i. Kienu jg[addu lil kul[add. U kienu jafu. Kellhom xewqa li fil-futur kul[add iqishom e//ezzjonali. It-tnejn ]viluppaw… imma differenti.

L-ewwel wie[ed u]a t-talenti kollha biex ikollu su//ess fil-karriera, u juri kemm hu superjuri. {a sehem f’kompetizzjonijiet, ]ar persuni u postijiet importanti u g[amel [bieb mal-kbarat. Kul[add kien jg[id li g[ad ikun l-iktar persuna importanti tal-pajji].

It-tieni wie[ed dejjem [ass sens ta’ responsabbiltà. Kien jag[mel kollox a[jar millo[rajn, imma kien i[ossu obbligat jg[inhom. Dil[a;a ma [allitlux [in iwettaq il-[olma li jkun kbir.

Dejjem fittex kif jg[in lill-o[rajn. Sar mag[ruf, u kien ma[bub [afna… imma f’/irku ]g[ir.

Fil-pajji] se[[ di]astru kbir, li ;ab problemi u mi]erja. L-ewwel tifel qatt ma ra xi [a;a hekk, u lideat tieg[u ftit g[enu. Imma t-tieni wie[ed kien tant imdorri jsolvi problemi tan-nies, li l-effetti firre;jun tieg[u ma tantx in[assu. Is-soluzzjonijiet tieg[u ;rew malajr mal-pajji] kollu u g[amlu differenza kbira. Il-fama tieg[u ;riet ma’ kullimkien u g[amluh gvernatur.

U t-tieni ‘tifel’ tg[allem xi jfisser il-veru kobor.

S

Int u jien Alla qatt ma jag[mel preferenzi kapri//u]i. Meta

jag[ti talent, mieg[u jag[ti wkoll responsabbiltà. Lilna individwalment jg[inna bilgrazzji tieg[u. Imma meta flok grazzja jag[tina kari]ma, dak ikun don, rigal, biex nu]awh g[all-;id tal-o[rajn, talkomunità, tas-so/jetà.

Jekk il-kari]ma n]ommuha g[alina, inkunu qisna qed nisirqu: g[ax inkunu qed in]ommu g[alina dak li kien mifhum biex jinqasam malo[rajn.

F’das-sens hi responsabbiltà tag[na lkoll biex niskopru u ni]viluppaw il-kwalitajiet sbie[ li tana l-Mulej. Mhux biex niddandnu u nitkess[u bihom, imma biex nu]awhom

fl-interess tal-o[rajn.

San Pawl jg[idilna: “X’g[andek li ma qlajtux b’xejn? U jekk qlajtu b’xejn, g[aliex tifta[ar bih daqslikieku ma qlajtux?”

F’das-sens importanti li min i[addem xi kwalità g[allo[rajn, dan jag[mlu bi spirtu ta’ servizz u mhux ta’ superjorità. Allura servizz b’im[abba u umiltà.

In-natura ma tg[inniex f’dil[a;a, g[ax malajr timbotta legoi]mu fuq quddiem: li nidher, li nissemma, li nkun la[jar. Imma min hu matur, spe/jalment in-nisrani matur, jifhem li a[na katina u ng[ixu lkoll bil-kontributi differenti li jag[ti kul[add. Ta[t /ertu aspett irrid nirra;una, li /erti

minn Dun Pawl Camilleri ................................................ pauca43@gmail.com

affarijiet fi/-/irkustanzi, jekk ma nag[milhomx jien, ma jag[milhom [add.

Imma min-na[a l-o[ra rrid nirra;una wkoll li jmut Papa u jil[aq ie[or. Xog[olna nkunu qaddejja li ma niswew g[al xejn; sempli/iment qed nag[mlu dak li g[andna nag[mlu, bi spirtu ta’ solidarjetà u fidi.

Nerfg[u qlubna ’l fuq Grazzi, Mulej, tat-tajjeb kollu li tajtni.

T[allinix nu]ah biss biex nikber jien.

G[allimni nqieg[du g[ad-dispo]izzjoni tal-o[rajn b’im[abba, ;enero]ità u umiltà.

G[inni nag[raf kemm ingawdi jien

mit-t[addim tat-talenti tal-o[rajn.

Flimkien nistg[u nag[mlu [afna ;id.

Ift[ilna qalbna g[al xulxin biex nag[tu l-itjeb u l-aqwa g[all-a[jar ta’ kul[add.

L-opportuni]mu ta’ Muscat F’artiklu li ktibt tliet snin ilu, ftit wara l-Elezzjoni talParlament Ewropew bl-isem ‘Opportuni]mu fir-ri]ultat’, kont esprimejt id-dubji tieg[i dwar il-;enwinità politika u listrate;ija ta’ konvenjenza li kien qabad il-Partit Laburista dak i]-]mien.

F’dan ir-rigward jiena kont ktibt hekk: “L-opportuni]mu mhuwiex kwalità mill-isba[. L-opportuni]mu hu att ta’ makakkerija li wie[ed ju]a biex jie[u vanta;; jew gwadan minn avveniment jew sitwazzjoni a skapitu ta’ [addie[or. Sfortunatament, din hi mossa komuni fiddibattitu politiku spe/jalment waqt kampanji elettorali.

“Mal-medda ta]-]mien weg[diet u stqarrijiet mag[mulin fis-sa[na talmument jinkixfu g[al li huma, kliem vojt u bla sustanza.

Dawn il-[sibijiet ;ewni f’mo[[i biss ftit tal-jiem wara li g[addiet l-a[[ar kampanja g[all-elezzjoni tal-Parlament Ewropew.”

Minn dakinhar ’l hawn g[addew tliet snin u lmanuvri u l-attakki f’dan lispirtu mhux talli ma battewx anzi komplew ji[raxu iktar ma jg[addi ]-]mien.

Il-pantomimi li segwejna f’dawn l-a[[ar xhur u ;img[at huma konferma /ara ta’ dak is-sentiment li tant bsart li kien se jkompli.

I]da issa, bil-benefi//ju ta]-

Muscat wara l-mozzjoni dwar Carm Mifsud Bonnici

]mien wie[ed jista’ jifhem a[jar g[aliex l-unika triq effettiva li kellu l-PL kienet dik ta’ dissens bla limiti.

Baqa’ /ar li l-PL baqa’ nieqes minn ideat konkreti u soluzzjonijiet kredibbli.

Iktar minhekk, kull meta lMexxej Laburista t[ajjar jipproponi xi alternattiva g[al xi sfida li kienet g[addejja, i]]mien tana parir u [are; /ar in-nuqqas ta’ preparazzjoni politika tal-Partit Laburista.

Fi kliem ie[or Joseph Muscat konsistentement jag[]el [a]in!

Fost l-iktar gaffes klassi/i ma nistax ma nsemmix dawn li ;ejjin:

G[a]el [a]in meta oppona l-privatizzazzjoni tatTarzna. Muscat ipprefera li jibqa’ jissussidja l-impri]a b’madwar 25 miljun ewro fissena minflok xtaq li din lindustrija tag[mel it-tibdil li kellha b]onn. 25 miljun ewro li ried jie[u mill-bwiet tag[na.

G[a]el [a]in biddikjarazzjoni u d-de/i]joni tieg[u dwar il-pro/eduri parlamentari meta irtira lpairing u g[a]el li jirtira mis-

Select Committee Parlamentari. Dan g[amlu b’detriment g[ar-riformi kontemplati fil-Kostituzzjoni u t-t[addim effi/jenti talParlament.

G[a]el [a]in meta biex iben;el il-weg[da fir-ro[s talkontijiet tad-dawl ippropona power-station li ta[dem bilfa[am. Meta nduna li din lidea kienet pjuttost [a]ina biddel id-direzzjoni u ma semmihiex iktar. S’issa, Muscat g[adu ma qalilniex kif se jra[[as il-famu]i kontijiet ming[ajr ma j]id it-taxxi.

G[a]el [a]in meta ippropona l-famu]a living wage. Meta kien irrambat mill-korpi kostitwiti fuq issostenibbiltà ta’ din il-kimera, bqajna bla risposta. G[al darba o[ra meta Muscat induna li l-idea kienet vaga u maqtug[a mir-rejaltajiet ekonomi/i ta’ madwarna re;a’ biddel ir-rotta u ma tkellimx iktar fuqha.

G[a]el [a]in meta baqa’ jinsisti li nadottaw il-mudell ta’ ?ipru biex immexxu lekonomija tag[na. Issa li ?ipru g[addej minn problemi ekonomi/i kbar, Muscat ipprefera ma jsemmiehx iktar biex, forsi, ma tafx kif, ninsew dak li qal!

G[a]el [a]in meta inqalg[et il-kri]i fil-Libja. Ma ninsewx li waqt li kien qieg[ed jinxtered id-demm fil-Libja, il-Partit Laburista baqa’ /i//i beqqi jistenna sala[[ar mument biex jiddikjara ru[u kontra l-[ni]rijiet li kienu qed ise[[u f’dak ilpajji] ;irien.

G[a]el [a]in dan l-a[[ar meta [are; bil-famu]a

minn Caroline Galea info@carolinegalea.com

garanzija g[a]-]g[a]ag[.

Meta mistoqsi kif il-Partit Laburista kien se jimplimenta din il-garanzija bdejna nosservaw li l-Labour jibda jbiddel l-ispjega. S’issa g[adna xorta ma nafux kif u x’fatta se tin[adem din ilgaranzija.

Dawn huma fost l-iktar e]empji li jispikkaw fejn ilLabour re;a’ ta prova /ara tan-nuqqas ta’ preparazzjoni politika kemm internament kif ukoll fir-relazzjonijiet barranin ta’ pajji]na.

Wara din l-istrate;ija jidher /ar li hemm motiv wie[ed biss u sempli/i… kilba g[amja g[all-poter.

OPINJONI

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

11

I]-]g[a]ag[, ix-xog[ol, il-mu]ika u aktar Dan l-a[[ar kont avvi/inat biex flimkien ma’ Simon Vella Gregory nipprodu/i lprogramm For/ina fuq NET Television. U tista’ tobsor kif ilqajt din l-istedina b’idejja miftu[a!

Il-festi n[obbhom, in[obb dak kollu li hu tradizzjonalment Malti, in[obb in-nar u l-armar, naffaxxina ru[i bil-mod kif missirijietna wa[[du ttwemmin reli;ju] tag[hom mal-espressjoni esterna ta’ fer[ u /elebrazzjoni u naffaxxina ru[i aktar meta nara mijiet ta’ ]g[a]ag[ li sal-lum g[adhom impenjati fil-volontarjat fid-diversi ka]ini u g[aqdiet tal-festa.

Grazzi g[al din l-esperjenza ;dida ta’ For/ina, li se tibda mil-lejla fuq NET Television, qed ikolli /-/ans niltaqa’ ma’ aktar ]g[a]ag[ u voluntieri involuti f’dan ilqasam. U tara b’mod dirett id-dedikazzjoni u x-xog[ol kbir li jitwettaq matul is-sena kollha. ?elebrazzjoni unika

Kelli wkoll i/-/ans nattendi g[all-programm mu]ikali li fih tfakkar il-150 anniversarju tas-So/jetà Filarmonika Pinto Banda San Bastjan ta’ {al Qormi.

Anke hawn, titg[axxaq tara nisa, ir;iel u ]g[a]ag[ li b’mod mill-aktar professjonali jirnexxilhom iwasslu kun/ert ta’ livell g[oli [afna. Fuq kollox, mhux okka]joni komuni li ti//elebra l-150 sena mittwaqqif ta’ So/jetà. Ma’ din is-So/jetà hemm ukoll ilBanda tal-Lunzjata ta’ {al Tarxien, il-Banda Peace tanNaxxar u l-Banda San :or; ta’ Bormla.

Fil-programm mu]ikali tal5 ta’ :unju, il-Pinto Brass Band wasslet g[a]la varjata ta’ mu]ika, fejn spikkat il[ila tal-bandisti...[afna minnhom bandisti Qriema.

Dawk pre]enti quddiem isSede tal-Banda Pinto segwew siltiet b[al Adagio, One Moment in Time, New York New York, u Music Strike li kienet interpretata b’mod mill-aktar ori;inali.

Personalment laqtitni Caruso li kienet interpretata minn Janvil i]da laqtitni wkoll il-[ila tas-Surmast Direttur Domenic Darmanin.

Prosit!

Te]ori imprezzabbli

Dan kien wie[ed missensiela ta’ kun/erti b’xejn li jsiru tul is-sajf mill-baned tag[na. Kultant lanqas

naprezzaw il-livell talmu]ika li titwassal, is-sehem tal-bandisti tal-post li jdoqqu bla [las, u l-u;ig[ ta’ ras biex torganizza avvenimenti b[al dawn.

Fil-baned tag[na hemm te]or imprezzabbli. Hemm [afna talenti li jitrawmu minn età ]g[ira. Hemm dedikazzjoni li mhux la kemm tikkwantifikaha b’/ifra ta’ flus. U, fuq kollox, hemm il-qalb t[abbat ta’ persuni li ja[dmu s-sena kollha b’xog[ol ma jaqta’ xejn.

I]-]g[a]ag[ u l-impjiegi

U la qed insemmi xxog[ol, xtaqt nitkellem ftit dwar is-sitwazzjoni pre]enti fil-qasam tal-impjiegi.

Ejjew inkunu /ari – hi [asra li anke dwar is-settur tax-xog[ol ikun hemm min jipprova jda[[al pika politika. Fl-a[[ar mill-a[[ar ix-xog[ol hu element essenzjali fil-[ajja ta’ kull individwu u element li jag[ti identità lill-persuna. U hu g[alhekk li kul[add, ming[ajr fruntieri politi/i, irid ja[dem biex flimkien inkattru x-xog[ol u lopportunitajiet fil-pajji].

Hawnhekk ni;i biex nitkellem dwar ix-xog[ol u

kif dan jorbot malaspirazzjonijiet li g[andhom i]-]g[a]ag[.

Fortunatament, f’pajji]na ]-]g[a]ag[ Maltin qed jirnexxilhom isibu opportunitajiet varji ta’ xog[ol, b’pagi tajbin. Hemm diversi setturi ;odda li qed jinbtu. Hemm ukoll o[rajn li jag[]lu li jibqg[u jistudjaw u jkabbru l-g[arfien tag[hom, avolja jkollhom impjieg di;à.

Dan juri kemm i]]g[a]ag[ Maltin jistinkaw b’[ila kbira biex ikomplu javvanzaw, filwaqt li o[rajn ma jiddejqu xejn ibiddlu karriera u jid[lu f’setturi ;odda.

In[arsu ’l quddiem

Dan kollu jag[mlilna kura;;. Mhux mument li nkunu negattivi u nikkritikaw biss. Mhuwiex mument ta’ billboards parti;jani fit-toroq.

Mhuwiex mument li nu]aw il-media biex nippruvaw no[olqu sentiment negattiv fost in-nies.

Hu mument li jitlob li nxammru l-kmiem, nistinkaw biex no[olqu x-xog[ol u n[arsu b’mod po]ittiv lejn ilfutur.

Ma nistg[ux nin[lew fuq piki bla sens u attakki personali li j;ibu biss firda

minn Robert Cremona robert.cremona@media.link.com.mt

fis-so/jetà. Il-politika g[andha tintu]a biex flimkien nimxu ’l quddiem u naraw lill-poplu tag[na jirnexxi.

Ir-ri]ultati fis-settur taxxog[ol u /-/ifri tal-qg[ad jitkellmu wa[edhom.

G[alhekk g[andna g[alxiex inkunu kburin li l-poplu tag[na – i]-]g[a]ag[, innisa, l-anzjani u l-[addiema – qed jag[mlu su//ess u jirnexxu.

Robert Cremona hu Kunsillier tal-PN f’{al Qormi

Fatti vs. gimmicks Il-vot ta’ fidu/ja li re;a’ kiseb il-Gvern matul din il-;img[a jitfa’ responsabbiltà fuq ilGvern biex i;ib fi tmiemu dak li beda meta kiseb ilmandat li jiggverna lil pajji]na fl-2008.

Altru milli ggranfat malpoter!

Min jg[id hekk jag[mel dan g[aliex jixtieq li l-Partit Nazzjonalista j/edi l-armi u jabdika minn din irresponsabbiltà. Hu d-dmir talgvern li jkompli jwettaq ilmandat li kien fdat bih. Dan hu l-pro/ess demokratiku u xejn iktar.

Interessanti kif fl-istess waqt li l-Oppo]izzjoni tikkritika lill-Gvern b’instabbiltà, pajji]na jirnexxilu jibqa’ jirre;istra /ifri po]ittivi, u[ud fost laqwa fl-Unjoni Ewropea.

Malta baqg[et tirre;istra xahar wara xahar, fost l-inqas rati ta’ qg[ad fl-Unjoni Ewropea – ninsabu l-[ames pajji] bl-inqas rata ta’ qg[ad minn 27 stat membru. Meta ni;u g[ar-rata ta’ qg[ad fost i]-]g[a]ag[, ninsabu sa[ansitra f’po]izzjoni wa[da og[la tal-klassifika.

Meta nsemmu lill-Gre/ja, lil Spanja, lill-Italja u lillPortugall, l-Oppo]izzjoni

takku]ana li dejjem inqabblu lil pajji]na mal-ag[ar pajji]i fl-Unjoni Ewropea. F’daqqa wa[da, dawn il-pajji]i li lOppo]izzjoni tant kienet tag[mel referenza g[alihom qabel, issa saru g[aliha lag[ar. I]da, ftit ]mien ilu, ilKap tal-Oppo]izzjoni qabbilna ma’ ?ipru, u ssu;;erixxa li missna adottajna [afna midde/i]jonijiet li implimenta dak il-pajji].

Din il-;img[a stess, [ar;et l-a[bar li ?ipru qed jikkunsidra jitlob g[ajnuna finanzjarja g[aliex inqabad ukoll fix-xibka tal-kri]i. Mhix a[bar li tie[u pja/ir biha, da]gur li le. I]da min xtaqna b[al dan il-pajji], illum qieg[ed sieket.

■ Mela ejja nqabblu lil pajji]na mal-a[jar. A[na ninsabu f’ras il-klassifika meta ni;u g[an-numru ta’ gradwati li jsibu xog[ol wara li jkunu temmew l-istudji tag[hom. Aktar minn 93% tal-gradwati f’pajji]na – li f’dawn l-a[[ar erba’ snin la[[qu 20,000 – sabu xog[ol malli temmew numru ta’ snin jistudjaw. G[oxrin elf o[ra sabu xog[ol ;did.

■ L-Oppo]izzjoni tikkritika l-fatt li pajji]na

g[andu fost l-inqas rata ta’ ]g[a]ag[ li jkomplu jistudjaw wara l-iskola sekondarja. I]da g[aliex ma tg[idx ukoll li fuq perjodu ta’ g[axar snin, irre;istrajna l-akbar ]ieda ta’ ]g[a]ag[ li jkomplu jistudjaw? Minn 43% fl-1999 g[al 73% fl-2010!

■ L-Oppo]izzjoni tiddejjaq ukoll g[all-fatt li nibba]aw largumenti tag[na fuq i/-/ifri.

L-istatistika [add ma jista’ jmeriha. Argument politiku tista’ ma taqbilx mieg[u jekk trid i]da /ifri ma tantx tista’ tmerihom. Insomma, ftit snin ilu, esponenti tal-Malta Labour Party lanqas listatistika ma kienu jemmnu g[ax ma kellhomx fidu/ja flistituzzjoni. Il-Partit Nazzjonalista g[andu fidu/ja, fik u f’uliedek.

Il-passat ta’ din in-na[a ma j[ammar wi// [add. I/-/ifri li nitkellmu dwarhom huma po]ittivi u xhieda tal-[idma kontinwa matul is-snin. Il[idma trid titkompla sa tmiem din il-le;i]latura, ti;i meta ti;i l-elezzjoni. Hekk jixraq, hekk sew u hekk fiddmir li jag[mel il-gvern tal;urnata. }balji saru f’dawn is-snin i]da min hu perfett? Perfett hu dak li ma ja[dimx, li ma

jippruvax, li jib]a’ jid[ol g[al sfida. Dak qatt ma ji]balja, i]da daqstant ie[or, qatt ma jirba[ jew jag[mel xi [a;a tajba.

Bil-mozzjonijiet opportunisti fil-Parlament, ilpoplu Malti ma ggwadanja xejn. Dawn il-mozzjonijiet ma kkontribwewx biex inkomplu nra]]nu l-livell talqg[ad; ma g[enux biex f’Malta jkompli jkun attirat linvestiment barrani; ma sarrfu xejn f’titjib fil-kwalità taledukazzjoni jew fil-livell ta’ servizz li jing[ata flisptarijiet tag[na. Sarrfu b iss f’opportuni]mu u [in mitluf.

Il-Gvern li ng[ata mandat imexxi din il-le;i]latura g[ad fadallu [afna x’jikkontribwixxi. Nittamaw li ma jintilifx aktar ]mien f’log[ob politiku li ma jwassalna mkien. I/-/ifri tal-[idma li twettqet jitkellmu wa[edhom i]da rridu nkomplu nimxu fittriq li qbadna b[ala pajji] sakemm naslu fi tmiemha.

Dakinhar nkunu rridu ner;g[u nag[]lu triq o[ra i]da sakemm naslu hemm, ejja nkomplu mexjin.

Ryan Callus hu l-Vi/i Sindku tas-Si;;iewi.

minn Ryan Callus

........................................... ryancallus@gmail.com

Hu dmir tal-gvern li jkompli jwettaq il-mandat li l-poplu kien fdah bih

12

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

OPINJONI

Il-festi tag[na re;g[u mag[na

Tikolx bir-ri[a!

Ma tridx tkun xi MP biex tag[raf li s-sintomi ta’ kampanja elettorali jinxtammu i]da trid tkun il-PM biex issejja[ elezzjoni ;enerali.

Kultant wie[ed jintilef bir-ri[a u sa[ansitra hawn min jiekol bir-ri[a i]da l-;u[ hemm jibqa’. Dak li qed ji;ri lil bosta li qed jin[akmu mill[erqa u l-kilba ta’ xi w[ud imma ftit jistaqsu r-ri[a fiex issarraf.

Ftit ji//ekkjaw x’sustanza fiha lg[ajta u x’aktarx li ftit ukoll ji]nu bi]]ejjed il-ba[[ offrut. L-aptit g[al elezzjoni ma jissodisfax il-;u[.

Nammettu li kemm-il darba nkunu debboli u naqg[u g[all-fast-food milli g[al ikel ta’ sustanza. Hekk jidher li qed ji;ri lil xi w[ud, kemm /ittadini u anke onorevoli. Il-kun/ett ‘ejja [a mmorru — imbag[ad naraw’ qatt ma sewa ta’ ;id g[alina i]da mhux kul[add hu sod bi]]ejjed biex ma jaqax g[ar-ri[a.

L-Indipendenza, is-s[ubija flUnjoni Ewropea, il-[olqien taxxog[ol, il-livelli ta’ edukazzjoni u sa[[a, ir-rekords fit-turi]mu, il-pjan g[al ]vilupp sostenibbli u l-libertà ma kinux kisbiet ta’ kif ;ieb u la[aq.

Lanqas ma kienu biss ri[a! Huma nnifs ta’ Malta frott de/i]jonijiet ta’ tmexxija serja.

Huma s-sagrifi//ju ta’ bosta, g[alina. Huma l-vi]joni u l-fidu/ja li mexxejja nazzjonalisti kellhom g[al Malta.

Huma l-kwalitajiet li Lawrence Gonzi ]amm b[ala ingredjenti biex jirfina l-[ob]na ta’ kuljum.

Il-par idejn sodi jafu jkunu wkoll sensittivi. Dak li jiddistingwi mexxej minn ie[or. Minkejja kull mew; g[araf jibdel diffikultajiet f’opportunitajiet.

Popli o[rajn ikkrollaw mal-ewwel diffikultà. G[andna PM li f’mumenti kellu jsum, f’mumenti kellu jsorr, f’mumenti seta’ jkattar.

F’kull mument kellu lilek f’mo[[u biex jarak tirnexxi u ma tissabbatx.

Popli o[rajn jissieltu biex ma jmutux bil-;u[.

Issa, g[ax drajna nieklu hawn min irid ibiddel it-tog[ma. Il-qares qatt ma sar [elu u l-morr ma tag[rfux sakemm ma dduqux jew taqra lingredjenti. I]da min irid idewwaqna tog[ma ;dida ma jridx jg[idilna r-ri/etta!

Kultant il-junk food jin]el g[asel i]da wara trid tbati l-konsegwenzi.

Ir-ri[a taf tixtrik aktar mis-sustanza.

Jekk fl-ikel ibati l-istonku, filpolitika tbati int u l-familja tieg[ek.

Jiddependi xi stonku g[andek…

Il-festi [elwin tag[na re;g[u mag[na.

Jekk wie[ed i[ares lejn il-programm kollu tal-festi tas-sajf isib li minn issa sal-a[[ar ta’ Settembru g[andna millanqas [ames festi kull tmiem il-;img[a f’Malta u f’G[awdex, jekk wie[ed sintendi jg[odd ukoll il-festi sekondarji li llum bilkemm jing[arfu mill-festi tituluri.

Kif jaf kul[add ftit baqa’ festi li jsiru fix-xitwa. G[alhekk f’perijodu ta’ [ames xhur – bejn Mejju u Settembru – jien, b[al kull Deputat ie[or li jikkontesta l-elezzjoni ;enerali fuq zew; distretti, dejjem ikolli almenu festa kull tmiem il-;img[a xi n]ur.

Hawn xi w[ud ja[sbu li dan hu xi sagrifi//ju enormi g[al min b[ali jrid idur l-ir[ula u jiltaqa’ mal-kostitwenti tieg[u. M’hemmx g[alfejn ng[idu li nnies ikunu jistennewni u nammetti li mhix xi [a;a fa/li ddur il-festi kollha.

I]da f’dil-[a;a hemm [afna u [afna po]ittiv. Ng[id g[alija, l-atmosfera talfesti n[obbha. Bi]]ejjed ng[id li noqg[od f’ra[al bi tliet ka]ini tal-banda u naf personalment kemm it-tlieta li huma jirsistu u jit[abtu biex jiffeste;;jaw kif jixraq il-festi rispettivi tag[hom.

G[andek il-bandisti li jkunu ilhom jikkun/ertaw g[all-programm il-kbir tal-festa. G[andek dawk li j[ejju larmar u t-trofej tat-toroq, dawk li j]ejnu l-ka]in minn ;ewwa u minn barra, dawk dilettanti tal-festa ta’ ;olknisja li jkunu jixtiequ juru lill-Maltin kollha x’tempju sabi[ u armat g[andhom u, fuq kollox, il-[addiema tan-nar li fost perikli reali ja[arqu n-nar tal-art u tal-ajru li jkunu ilhom ja[dmu fuqu sa minn ;img[a wara li tkun spi//at il-festa tas-sena ta’ qabel.

Ma jonqosx lanqas it-ti]jin tad-djar tag[na li kif jaf kul[add huma l-g[ira tat-turisti li ji;u j]uruna.

Dawn ix-xhur tas-sajf, minbarra lfesti, huma wkoll i]-]mien tal-mistrie[.

It-tfal ikunu temmew l-istudji tag[hom, [afna ;enituri li ja[dmu jie[du bi//a sew mil-leave biex ikunu jistg[u jqattg[u aktar [in mal-familja.

Bosta nies jag[tuha g[all-g[awm waqt li o[rajn imorrulek g[al ftit ;ranet jew anki ;img[at vaganza barra minn xtutna. Drawwa li qed ti]died minn sena g[all-o[ra u dan bis-sa[[a tal-;id u prosperità li ;ab gvern nazzjonalista f’dawn l-a[[ar 25 sena.

Fejn jid[ol l-g[awm irridu ng[idu li llum ix-xtajtiet tag[na huma fost laktar nodfa u mfittxijin fl-Ewropa. U dan jixhduh i/-/ertifikati li r/evew ilbajjiet ewlenin u l-aktar popolari tag[na minn entitajiet Ewropej tal[arsien tal-ambjent. Meta qed nitkellmu fuq l-g[awm irridu n]ommu quddiem g[ajnejna l-eluf ta’ bram li saru jtellfuna mill-gost u l-pja/ir talba[ar!

Dan hu ]-]mien tal-festi i]da wkoll ta’ passatempi o[rajn. Mixjiet filkampanja, spe/jalment filg[axija, wara li tkun taffiet xi ftit il-qilla tax-xemx jew inkella ;irja bir-rota huma wkoll ideali b[ala rikreazzjonijiet f’dan ilperijodu tas-sena.

Xtaqt li f’din il-[ar;a ng[id xi [a;a dwar xi perikli li j;ibu mag[hom ilfesti tag[na tas-sajf. Jien inkun filka]ini u fid-djar tan-nies u ;ieli nisma’ xi omm b’qalbha maqsuma titkellem fuq il-bluha ta’ binha li hu ffissat fuq in-nar.

Ommijiet u familjari o[ra li malli jisimg[u xi [oss ta’ xi splu]joni fil;img[at ta’ qabel il-festa jtertqu qalbhom sakemm ikunu /erti li uliedhom ma ;ralhom xejn.

Missirijiet li jilmentaw mieg[i dwar il-bluha ta’ uliedhom li tant huma akkaniti g[all-festa u g[all-ka]in tag[hom li ma jridu xejn biex jid[lu f’xi ;lieda li xi kultant tirri]ulta f’ferimenti gravi u mhux daqstant gravi.

minn Philip Mifsud philip.mifsud@gov.mt

G[alhekk, b[ala deputat tal-poplu li jele;;ini g[ax g[andu l-fidu/ja fija, in[oss g[al dawn il-missirijiet u ommijiet li waqt li jie[du pja/ir bilfesti jg[addu wkoll minn mumenti ta’ ansjetà min[abba uliedhom.

G[alhekk jien nappella lil dawk kollha involuti fil-[idma tan-nar biex jie[du kull prekawzjoni u jag[tu attenzjoni massima waqt li ja[dmu nnar u wkoll waqt li jkunu ja[arquh.

U kif ;ejna g[al dan nixtieq nappella lil dawk kollha li fil-festa jmorru filpjazez biex isegwu l-ispettakli tan-nar tal-art biex joqog[du ’l bog[od kemm jistg[u mill-irdieden li jkunu qed jin[arqu. Il-koperazzjoni ta’ kul[add hi me[tie;a biex kul[add igawdi l-festa ming[ajr riperkussjonijiet li j;ibu mag[hom it-tra;edji tan-nar u l-;lied fil-mar/ijiet.

Nawgura lill-qarrejja kollha lkumplament tas-sajf it-tajjeb filmistrie[ u l-;id [alli ni//ar;jaw ilbatteriji g[a]-]mien aktar impenjattiv tal-[arifa u x-xitwa. U, fuq kollox, biex fl-a[[ar tas-sajf ingawdu lkoll flimkien il-festi tal-Indipendenza ta’ Malta.

OPINJONI

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

13

Fidu/ja, sfidu/ja u opportuni]mu Nhar it-Tnejn li g[adda, ilPrim Ministru kiseb dak li talab: vot ta’ fidu/ja li jindika b’mod /ar li g[andu lma;;oranza ne/essarja biex ikun jista’ jwettaq il-mandat tieg[u. Issa li l-vot intreba[ je[tieg li l-Gvern ikompli ja[dem fuq il-veru issues ta’ dan il pajji]: il-;id tal-familji Maltin.

Gvern Nazzjonalista g[andu j[ares ‘il quddiem u jkompli g[addej bil-[idma tieg[u, g[aliex il-mandat elettorali li ng[ata fl-2008, ma jag[tihx biss id-dritt li jag[mel dan i]da, aktar minn hekk, ipo;;i fuqu obbligu.

Il-vot ta’ fiducja fil-Gvern sar ne/essarju wara l-e]itu talmozzjoni ta’ sfidu/ja f’ministru ewlieni tal-Gvern.

Il-mozzjoni mressqa millOppo]izjoni — ile;;itima kemm hi ille;ittima — tibqa’ espressjoni demokratika talog[la istituzzjoni tal-pajjiz u allura wie[ed irid jie[u nota tag[ha bl-aktar mod serju.

Kien g[alhekk li l-Prim Ministru [assu kostrett li ja//etta r-ri]enja ta’ Carm Mifsud Bonnici sew minn ministru kif ukoll minn Leader of the House u kien g[alhekk ukoll li, immedjatament wara, sejja[ g[al vot ta’ fidu/ja fil-Gvern kollu.

Sew l-a//ettazjoni tarri]enja kif ukoll is-sej[a g[all-mozzjoni ta’ fidu/ja se[[ew, mhux g[ax kien hemm xi obbligu legali li dan ise[[, i]da g[aliex il-Partit Nazzjonalista ried jibqa’ konsistenti mal-prin/ipji demokrati/i tieg[u.

Dan kuntrarju g[all-Partit

Laburista li injora r-rieda sovrana tal-poplu sew meta iggverna g[al [ames snin s[a[ ming[ajr il-ma;;oranza tal-poplu u sew meta injora rreferendum g[as-s[ubija ta’Malta fl-Unjoni Ewropea.

Il-mozzjoni ta’ sfidu/ja mressqa mill-Oppo]izzjoni fil-Ministru Carm Mifsud Bonnici ma tistax tkun deskritta mod ie[or [lief opportunista u ming[ajr skrupli politi/i. Dan g[aliex il-mozzjoni mressqa millOppo]izzjoni Laburista la kienet tipprova xi qag[da prekarja u insostenibbli fiddekasteri tal-:ustizzja u lIntern u lanqas ipprovat xi nuqqas gravi min-na[a talMinistru Mifsud Bonnici.

G[all-kuntrarju l-mozzjoni tal-Oppo]izzjoni kienet titkellem dwar lamministrazzjoni ta’ kuljum tad-dipartimenti li kienu jaqg[u ta[t Carm.

Wie[ed ma setax ma jinnotax li l-osservazzjonjiet — hekk imsej[a gravi — talOppo]izzjoni dwar dan ilministeru kienu jinkludu li tliet karozzi tal-Pulizija ma g[addewx mit-test tal-VRT u li generator insteraq midDipartiment tal-Protezzjoni Civili.

Fl-istess waqt l-Oppozizzjoni g[a]let li tinjora l[idma kbira li wettaq ilMinistru Mifsud Bonnici filqasam tal-immigrazzjoni, ilprotezzjoni tal-minorenni u waqt il-gwerra tal-Libja.

L-ardir tal-Oppo]izzjoni, jo[rog l-aktar /ar, meta wie[ed iqis li nofs il-membri tal-Oppo]izzjoni, allura nofs dawk li sfidu/jaw lil Carm

minkejja l-[idma tieg[u, kienu involuti fi gvern u partit li ta[thom ;raw l-aktar affarijiet oxxeni li qatt se[[ew fl-istess qasam tal-;ustizzja u l-intern.

Dakinhar issawtu u nqatlu nies fid-depot tal-Pulizija, se[[ew frame-ups kontra linno/enti, u l-qrati tal;ustizzja kienu m]ebil[a.

Imma lil dawn it-talin lOppozizzjoni mhux talli ma ressqitx mozzjoni ta’ sfidu/ja fihom i]da talli tibqa’ tilqag[hom fi [danha biex jikkontestaw f’isimha u jirrappre]entawha.

Lil dawn it-talin, aktar milli vot ta’ sfidu/ja, qed tag[tihom opportunità li jer;g[u jkunu ministri g[ada.

Meta wie[ed iqis li l-materji u l-argumenti mressqa millOppo]izzjoni kienu diskussi ripetutament fil-Parlament Malti kull meta titressaq xi li;i g[ad-diskussjoni u ta’ kull sena, b’ mod estensiv, filba;it tal-ministeru in kwistjoni wie[ed jifhem li dawn huma affarijiet ta’ rutina ta’ amministrazzjoni li blebda mod ma huma ;ustifikazzjoni g[al sej[a ta’ ri]enja ta’ ministru.

Allura bilfors iqumu /erti mistoqsijiet. G[aliex tressqet issa din il-mozzjoni? G[aliex il-mozzjoni filli kienet titkellem fuq /ensura u f’daqqa wa[da nbidlet f’wa[da ta’ sfidu/ja?

X’inbidel mill-perjodu ta’ meta tressqet il-mozzjoni sal[in li ippre]entat l-emenda?

Propjament g[aliex Carm?

Hu /ar li l-mozzjoni talOppo]izzjoni kienet motivata biss minn esi;enza politika,

parti;jana u g[atxana g[allpoter. Motivazzjoni ming[ajr skrupli li kienet lesta takku]a, tkisser u tissagrifika persuna inno/enti biex til[aq l-g[anijiet tag[ha.

Motivazzjoni ille;ittima li kienet lesta xxekkel il-[idma ta’ gvern li qed iwettaq u jikseb ir-ri]ultati f’sitwazzjoni ekonomika internazzjonali tant diffi/li li ;abet lil pajji]i bil-bosta akbar minna f’qag[da ferm differenti minn tag[na.

Pajji]na ma kellux b]onn ilmozzjoni ta’ sfidu/ja talOppo]izzjoni u l-konsegwenzi li ;abet mag[ha, li jekk xejn, servew biss biex tellfuna [afna [in prezzju] mill-[idma tag[na biex nilqg[u g[allisfidi li g[andna quddiemna.

Minkejja dan ix-xkiel, li ma kienx in/ident ta’ darba, pajji]na qed jil[aq tragwardi importanti. 20,000 gradwat u 20,000 impjieg f’dawn l-a[[ar erba’ snin jitkellmu wa[idhom.

Il-fatt li l-ekonomija tag[na kibret aktar mill-medja tattkabbir tal-Unjoni Ewropea u li pajji]na hu r-raba’ pajji] li g[andu l-anqas rata ta’ qg[ad fost i]-]g[a]ag[ fl-Unjoni Ewropea hu xhieda li pajji]na qed jirnexxielu jimxi ‘l quddiem anke fl-aktar /irkustanzi diffi/li.

Fl-istess waqt hu /ar li lMalta Labour Party ta’ Muscat hu nieqes millformulazzjoni ta’ policies rilevanti g[a/-/irkustanzi u lb]onnijiet tal-familji u ]]g[a]ag[ tag[na.

Il-proposti tieg[u ta’ living wage u dik ta’ garanzija g[a]]g[a]ag[ meta tag[sarhom

minn Clyde Puli clyde.puli@puli@gov.mt

ma ssib xejn fihom [lief arja s[una.

Forsi hu g[alhekk li l-Malta Labour Party ta’ Muscat donnu kkonvin/a ru[u li luniku /ans li g[andu biex jirba[ il-poter hu li ming[ajr skrupli ji;bed it-tapit minn ta[t saqajn il-gvern pre]enti, irrispettivamnet mill-vittmi li j[alli fit-triq biex jikseb dak li jrid.

Din il-;img[a l-eks Ministru Lino Spiteri qal li kitiblu xi [add, li jien [adt limpressjoni li jixtieq il-;id lill-Malta Labour Party, li qallu li xtaq jg[id lil Joseph Muscat li “the left is doing clumsy politics. ….he chose the wrong battle by going after Mifsud Bonnici.”

Fl-opinjoni ta’ [afna, lOppo]izzjoni tinsab osta;; tal-kilba g[all-poter u kif urietna lesta tu]a kull sitwazzjoni u lil kul[add biex til[aq l-g[anijiet tag[ha.

L-orizzonti tal-g[ana Nhar il-:img[a kelli l-gost immur g[all-ftu[ talG[anafest, li ji;i fi tmiemu llejla. Peress li ma kellix lopportunità nattendi l-festival annwali tal-g[ana f’dawn la[[ar snin, kienet opportunità g[alija biex nara kif ]viluppa l-festival f’dawn l-a[[ar snin ta[t id-direzzjoni artistika ta’ Reuben Zahra.

L-ewwel festival tal-g[ana se[[ fl-1953, fi [dan festival akbar tal-folklor Malti, organizzat minn :u]è Cassar Pullicino. Kienu saru bosta edizzjonijiet ta’ dan ilfestival tul is-snin [amsin, li [allew impatt kbir fuq ixxe[ta tal-g[ana – kemm fuq il-forma kif ukoll fuq ilkontenut tieg[u.

G[aliex filwaqt li ;ibed lejh bosta mill-a[jar g[annejja ta’ dak i]-]mien (u tas-seklu g[oxrin), dak ilfestival serva mhux biss ta’ vetrina tat-talent talg[annejja, i]da ffurmah

ukoll. Kien minn dak ilfestival – almenu hekk ikkonkludejt wara li kont kellimt bosta g[annejja – li lg[annejja [adu l-enfasi fuq ix-xeb[ poetiku, spe/jalment dak me[ud mill-[ajja talkampanja, u fuq l-idea li la darba l-ispirtu pront jag[]el su;;ett g[andu j]omm mieg[u.

Sadattant, l-emigrazzjoni lejn l-Awstralja u l-Kanada ;abet mag[ha wkoll ]viluppi o[ra fil-g[ana. “I]-]igarelli” (kif kien jissej[u t-tapes qabel l-invenzjoni talcassettes) kienu jimxu bejn Malta u (l-aktar) l-Awstralja, bl-g[annejja f’post jg[annu g[all-gost (u xi kultant bilpika) ma’ dawk fil-post lie[or.

L-g[annejja l-Awstraljani – li fosthom forsi nistg[u ng[oddu anki lill-mibki Frans Baldacchino, Il-Budaj, li beda jg[anni waqt li kien emigrant hemm – ]iedu l-

kulur tan-nostal;ija, kif ukoll ximindaqqiet vokabularju ;did fl-g[ana.

U l-fatt li issa l-g[ana kien irrekordjat – l-ewwel ilmu]ika biss, imbag[ad anki l-okka]joni s[i[a bil-vidjo – wassal ukoll g[al konvenzjonijiet ;odda.

Ng[idu a[na, li s-serata kienet tibda billi tidentifika min kien qed jg[anni, ma’ min, fejn u meta – naturalment, dettalji li kellhom ikunu jafuhom biss dawk li ma kinux hemm.

Kienu se[[ew bosta ]viluppi, sa kemm il-mibki :or; Mifsud Chircop, blappo;; tad-Dipartiment talKultura (kif kien dak i]]mien), re;a’ beda jorganizza festival tal-g[ana fl-a[[ar tas-snin 90. G[al darb’o[ra, il-festival ma serviex ta’ vetrina biss, i]da wassal g[al xi innovazzjonijiet.

L-attenzjoni li Mifsud Chircop kien jag[ti lill-

aspetti differenti tal-g[ana ;ibdet l-g[ajn ukoll ta’ xi g[annejja.

Fuq kollox, il-festival serva biex jin;ibdu nies ;odda lejn l-g[ana – mhux biss dilettanti, i]da wkoll g[annejja u daqqaqa li lg[ana [adu grazzja mieg[u min[abba l-festival u lpreparamenti ta’ qablu.

B’hekk rajna aktar g[annejja nisa minn qabel, kif ukoll g[annejja ]g[ar, u tfajliet li jdoqqu l-prejjem.

Ta[t Reuben Zahra, g[andi l-pja/ir ng[id, il-festival qed ikompli jifrex l-g[ana.

Il-preparamenti g[allfestival stess issa jinkludu programm g[all-iskejjel kif ukoll quddies bil-kant talg[ana.

L-idea ta’ Mifsud Chircop li l-festival jinkludi wkoll gruppi mistednin minn barra g[adha qed tit[addem bi tliet gruppi minn madwar ilMediterran (Ewropew u

minn Ranier Fsadni ranierfsadni@europe.com

G[arbi) mistednin dis-sena.

Fis-serata li g[aliha attendejt jien kelli l-pja/ir kemm li nara li hemm xi veterani li paxxewni fis-snin ta’ qabel, kif ukoll g[annejja u daqqaqa ;odda.

In[e;;e; lil kulmin i[obb il-mu]ika jattendi l-g[anafest ta’ dis-sena.

L-a[[ar serata ta’ dan lG[anafest tibda llum fis-7pm fil-;nien tal-Argotti.

14

INTERVISTA

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

DOLORES GAUCI – Chief Executive Officer, Richmond Foundation

Mara bi kru/jata minn Doris Azzopardi - doris.azzopardi@media.link.com.mt

L-g[a]la li ta[dem fil-qasam tas-sa[[a mentali kienet wa[da de/i]a. Studjat b’determinazzjoni u [admet bla heda mhux biss biex f’pajji]na ji]diedu s-servizzi f’dan ilqasam i]da biex tnaqqas kemm tista’ l-istigma li dawn il-pazjenti j;orru mag[hom. Mara ta’ stamina li g[aliha x-xog[ol hu kru/jata g[ax temmen, kif tassew hu, li lproblemi ta’ sa[[a mentali jistg[u jolqtu lil kull wie[ed u wa[da minna u [add mhu e]entat minnhom. Din hi Dolores Gauci, il-mara wara l-Fondazzjoni Richmond. Ilqalb so/jali li t[abbat bil-‘fuel’ tal-konvinzjoni li persuni milqutin b’mard mentali mhumiex inferjuri u huma parti integrali mis-so/jetà Maltija.

Twieldet u trabbiet l-Imqabba, l-i]g[ar fost disa’ a[wa, sitt bniet u tliet subien. Kellha tfulija sabi[a fi [dan familja mag[quda. G[andha memorji sbie[ ta’ [utha l-kbar g[ax bejnha u bejn o[tha l-kbira hemm 18-il sena. Meta kellha g[axar snin, it-tieni mill-bniet kien se jkollha tarbija.

“Niftakarhom ji]]ew;u u noqg[od bridesmaid. Niftakar ukoll li meta konna kollha ddar, is-Sibtijiet filg[odu konna nin;abru fuq is-sodda talmamà g[ax il-papà kien ja[dem. Aktar ma jg[addi ]]mien, aktar napprezza dawn it-tifkiriet.

“Il-;enituri tieg[i kienu persuni spe/jali [afna g[ax dejjem ippruvaw i;ibu lg[aqda. Il-mamà kienet tis[aq [afna fuq l-edukazzjoni biex ikollna xog[ol u income adegwat.”

Dolores tg[id li minn dejjem kienet tg[id li ma tixtieqx issir g[alliema. Dan g[aliex bosta minn [utha, bin-nisa u l-ir;iel tag[hom, kienu g[alliema.

“Biex tkun g[alliema jrid ikollok karattru partikulari u dejjem kont ng[id li mhix illinja tieg[i.

Bdiet ma/-?ivil

“Bdejt na[dem ta’ 19-il sena u nofs ma/-?ivil u fl-istess waqt applikajt ukoll g[al air hostess. Bag[tu g[alija fi/?ivil xi tliet xhur qabel ma bag[tu g[alija b[ala air hostess. :ieli nkun nixtieq immur lura fi]-]mien u nag[]el li mmur air hostess minflok, biex nara x’kien ji;ri minni u x’tip ta’ [ajja kien ikolli.”

Intant, mi/-?ivil, Dolores spi//at tag[mel social work filqasam tas-sa[[a mentali. Hi minn dejjem kienet persuna kapa/i tisma’, tifhem, tag[der u tempatizza.

“Niftakar /irkostanza partikulari meta kelli dawk l-14 jew 15-il sena, meta la l-[idma so/jali u lanqas is-sa[[a

mentali ma kienu fuq ir-radar ta’ Malta. Din i/-/irkostanza li kelli nesperjenza ;eg[litni ng[id li g[andu jkun hemm nies li jg[inu f’sitwazzjonijiet simili.

“Dik kienet l-ewwel [ajra g[al dan ix-xog[ol. I]da bdejt na[dem fi/-?ivil f’dipartiment fejn kienet tkun trattata ddixxiplina fi/-?ivil. Jien dejjem kont nis[aq li jekk persuna tag[mel ]ball, e]empju ra;el jag[mel ]ball u g[alhekk tinqatag[lu ;img[a salarju, tkun qed tikkastiga wkoll lil martu u lil uliedu.

Impatt fuq il-familja

“Mal-prin/ipali kont nargumenta [afna fuq l-impatt fuq il-familja. F’dawn i//irkostanzi kienu jtennuli li jien messni mmur social worker u li posti ma kienx hemm.

“Meta [ar;et opportunità ta’ scholarship fis-social work sibt [afna inkura;;iment biex napplika. Kelli 21 sena.”

Bdiet g[alhekk l-istudju tag[ha fil-qasam so/jali, millewwel bl-iskop li meta tlesti listudju tag[ha tmur ta[dem filqasam tas-sa[[a mentali. Kif ;iet lura mill-istudji tag[ha flIngilterra, marret ta[dem direttament fl-Isptar Monte Carmeli. Kienet purament g[a]la tag[ha u tiddeskrivi ]]mien li g[amlet hemm b[ala ]mien sabi[ [afna.

“Kien l-1984. Is-servizzi ma kinux ]viluppati kif inhuma llum u l-mod li bih wie[ed kien i[ares lejn is-sa[[a mentali kien ferm differenti.

“Konna tim tajjeb [afna.

Kien hemm ]ew; social workers li kienu hemm qabli u jien u ie[or li ;ejna millIngilterra biex na[dmu hemm.

Kont l-unika social worker mara. L-idea kienet li persuna li tid[ol Mount Carmel jew anke li tkun qieg[da tg[ix filkomunità, nag[tuha l-g[ajnuna biex ter;a’ tieqaf fuq saqajha u nag[tuha s-sapport li tin[tie;.”

Waqt l-iffirmar ta’ kuntratt mal-unit tal-Vjolenza Domestika

Ms. Intervisti ma’ nisa Maltin li rnexxew Dolores tirrakkonta li flewwel jum tax-xog[ol tag[ha ltaqg[et mag[ha soru li kienet ta[dem hemm u waqqfitha.

Irrikonoxxietha b[ala s-social worker il-;dida u qaltilha: “Issa tibda ta[dem fis-swali tannisa.” Ovvjament, din laffermazzjoni ma sabitx lapprovazzjoni ta’ Dolores, li kienet determinata li ta[dem sew man-nisa kif ukoll malir;iel, [a;a li fil-fatt g[amlet.

“Minn hemm bdejna ni]viluppaw u l-element ta’ [idma so/jali fejn tid[ol sa[[a mentali kiber ;mielu.”

Intant, grazzi g[al artiklu f’gazzetta Ingli]a, Dolores sabet ru[ha tmexxi l-Fondazzjoni Richmond.

L-affarijiet ;raw mhux g[ax ne/essarjament kienu ppjanati.

Tony Guillaumier, li hu /Chairman tal-Fondazzjoni Richmond, ra artiklu f’gazzetta dwar is-sitwazzjoni tas-sa[[a mentali u kemm hemm nies li g[andhom problema, u li l-kura tista’ ting[atalhom fil-komunità u mhux ne/essarjament fi sptar.

istess waqt, din il-laqg[at kienet intervista. {ar;et sej[a g[al kariga ta’ Chairperson talFondazzjoni Richmond, Malta, u Dolores applikat g[all-kariga ta’ CEO. Intg[a]let b[ala la[jar persuna g[al dan ixxog[ol. Irri]enjat mi/-?ivil minkejja li g[adha fuq il-kotba, u bdiet ti]viluppa din lorganizzazzjoni.

Minn Villa Chelsea, li fet[et fl-1995, g[al supported housing (djar mog[tija mill-Awtorità tal-Housing biex fihom jg[ixu b’mod indipendenti i]da b’sapport, persuni bi problemi ta’ sa[[a mentali). Bdew imbag[ad jikru djar mill-privat biex illum hemm madwar 47 persuna jg[ixu f’appartamenti differenti ma’ Malta kollha.

Home Support

Hemm ukoll is-sevizz ta’ home support li ilu g[addej mill-1996. Kien stabbilit ukoll is-supported employment b’kuntratt mal-ETC. Il-Fondazzjoni Richmond tg[in biex nies li qed jirre;istraw mag[ha u

g[andhom problema ta’ sa[[a mentali, jing[ataw ta[ri; u appo;; fil-post tax-xog[ol.

Jing[ata wkoll servizz ta’ prevenzjoni u g[arfien bikri ta’ problemi.

G[alhekk twaqqaf servizz indirizzat g[all-postijiet taxxog[ol biex illum hemm madwar 15,000 impjegat f’kumpaniji differenti li jie[du dan is-servizz.

“Qeg[din ukoll f’partnership mal-Gvern biex permezz ta’ fondi mill-Unjoni Ewropea joffri servizz lill-impjegati tieg[u u a[na nid[lu fil-qasam tal-mental well being.

“Hemm ukoll programm li jg[in lit-tfal ta’ bejn il-[ames snin u l-g[axar snin li g[addew minn esperjenzi diffi/li f’[ajjithom.

“Hemm pro;ett ie[or malMinisteru rigward l-IT, li permezz tieg[u ji;u nies minn kullimkien biex jitg[allmu lkompjuter i]da jing[ataw preferenza persuni bi problemi ta’ sa[[a mentali.” g[al pa;na 15

Laqg[a de/isiva

“Iltaqa’ mal-persuna intervistata fl-artiklu, li kienet Ally Jenson mir-Richmond Fellowship tal-Ingliterra, u din [e;;itu biex jistabbilixxi organizzazzjoni Malta.

“Lura Malta, hu avvi/ina li Charles Pace, li kien l-ewwel social worker fil-qasam tassa[[a mentali f’Malta. Stiednu lil Jenson ti;i Malta. Louis Galea dak i]-]mien kien ilMinistru tas-Sa[[a. Kien l1993#4 u kienet waslet biex tibda r-riforma fil-qasam tassa[[a mentali.”

Dolores iltaqg[et ma’ Jenson biex ittarrfilha dwar is-servizzi li kienu offruti f’Malta i]da fl-

Id-delizzju ta’ Dolores. Kollox beda minn ]iemel tal-ba[ar (Ritratt> Adrian Buttigieg)

INTERVISTA

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

15

Kura;;, pa/enzja u ener;ija minn pa;na 14

Ovvjament, fondazzjoni li tag[ti dawn is-servizzi kollha ma tistax ta[dem ming[ajr ilvoluntieri. Bosta minnhom ja[dmu direttament ma’ persuni bi problemi ta’ sa[[a mentali.

Servizz ta’ [biberija li jfisser li persuna takkumpanja lil klijent tar-Richmond g[al xi appuntament l-isptar jew imorru jaraw xi film.

F’kulma jsir hemm linvolviment ta’ persuni bi problema ta’ sa[[a mentali, tant li anke fil-bord tar-Ricmond huma pre]enti.

Il-Fondazzjoni g[andha hostel g[all-ir;iel li jo[or;u minn Mount Carmel kif ukoll servizz li jing[ata f’G[awdex.

G[al dawn is-servizzi kollha hemm b]onn il-finanzi. Bi//a w;ig[ ta’ ras.

Appo; mill-Gvern

“Fortunati li l-gvernijiet li kienu hemm tul kemm ilna ne]istu dejjem tawna l-appo;; tag[hom. G[andna diversi kuntratti mal-Gvern, 80% talfondi ji;u minnhom u a[na rridu nsibu l-20% l-o[ra.”

I]da Dolores mhix xog[ol biss. Fil-[in liberu g[andha delizzju avventuru] marbut ma]-]iemel tal-ba[ar. Iva fhimtu sewwa.

“Kollox beda madwar 13-il sena ilu meta mort cruise filKaribew. Kelli okka]joni nipprova l-iscuba diving u t[ajjart i]da kont sfortunata g[ax kien hemm uragan u kellhom jikkan/ellaw id-dives kollha.

DOLORES GAUCI> [ajja dedikata b’risq dawk bi problemi mentali

“Minflok, mort snorkelling.

Kif kont hemm, rajt ]iemel talba[ar. Affaxxinani. Tassew kreatura sabi[a. Perfett fi//okon tieg[u. Idde/idejt li rrid ner;a’ narah i]da bil-karriera tieg[i qatt ma sibt il-[in.

“Tliet snin ilu kont g[addejja minn ]mien ta’ stress u kien hemm xi [add li staqsieni x’inhi dik il-[a;a li dejjem xtaqt nag[mel u qatt ma g[amiltha. Ma domtx na[sibha biex inwie;eb, scuba diving, u /empilt klabb partikulari u minn hemm bdejt nitg[allem.

Sports diver

“Ma kontx l-aktar studenta fa/li g[ax ta’ età kbira tara aktar periklu. Konvinta li lillinstructors tajthom ftit hard time i]da sibt nies li jemmnu fija. Tg[allimt, ikkwalifikajt, lewwel b[ala ocean diver, imbag[ad b[ala sports diver.”

Dolores tg[id li hi l-aktar kwalifika li g[andha li hi kburija biha. Xejn fil-konfront tal-masters u degrees o[rajn li g[andha g[ax biex kisbet ilcard tag[ha, sfidat lilha nnifisha.

Bil-[aqq, ]wiemel tal-ba[ar rat ukoll Malta u g[alhekk ]ammet il-weg[da li g[amlet meta kienet il-Karibew. “:ieli mmur ma’ s[abi fuq ilba[ar imma jekk ma nkunx nista’ nog[dos mag[hom, meta jitilg[u nwissihom biex ma jg[idulix li jkunu raw xi ]iemel tal-ba[ar g[ax nin[araq.

Ovvjament, biex jinkuni, dejjem jg[idu li raw wie[ed.”

Barra minn hekk, Dolores

Donazzjoni mill-Microsoft

tara [afna televi]joni, tie[u gost tisso/jalizza, t[obb xi ikla tajba u meta ssib i/-/ans, timxi.

I]]omm kuntatt tajjeb malfamilja kbira tag[ha. G[andha [afna neputijiet, 13, li aktar minn nofshom mi]]ew;in.

“Sena u nofs ilu dde/idejt li ni;bor lin-neputijiet mal-familji biex ng[id li g[al darba rajthom kollha flimkien. Nixtieq narahom aktar spiss i]da min[abba l-impenji tieg[i u tag[hom mhux daqstant fa/li.

Niltaqg[u fl-okka]jonijiet, b[al f’xi tie;.

“Il-mamà g[adha [ajja u b[ala a[wa nie[du [siebha ddar minkejja li hi dipendenti. Ilmamà kienet xtaqitni nsir g[alliema biex insegwi l-passi ta’ [uti i]da a//ettat idde/i]joni tieg[i minkejja li kienet tinkwieta [afna, b’mod partikulari meta kont no[ro; nag[mel xi assessment ta’ xi pazjent li hu ta’ periklu g[alih innifsu u jkun jin[tie; li jidda[[al l-isptar.

Kburija biha

“I]da kienet kburija bija u bix-xog[ol li nag[mel, b’mod partikulari meta kienet tarani fuq it-televi]joni. Il-mamà dejjem inkura;;ietna u dejjem imbuttatna, minkejja li kienet tinkwieta.”

Il-professjonalità ta’ Dolores u d-dedikazzjoni lejn xog[olha jispikkaw. Titkellem b’entu]ja]mu fuq is-servizzi mog[tija mill-Fondazzjoni Richmond u g[andha g[al qalbha l-persuni bi problemi ta’ sa[[a mentali, l-impjegati u lvoluntieri tal-Fondazzjoni.

Hi l-President tal-GAMIAN Europe (organizzazzjoni talpazjenti li jiffurmaw parti kbira mill-bord), kif ukoll membru tal-Employment Task Force of the European Anti Poverty Network (EAPN). Hi tag[ti wkoll lectures fl-Università.

Id-djarju ta’ Dolores hu mimli daqs bajda. Ta[sel tikkonvin/i ru[ek li l-;urnata tag[ha fiha aktar minn 24 sieg[a. Kif tla[[aq ma’ kollox?

Fa/li: The way to succeed is to keep one’s courage and patience and to work on energetically. Dik hi laktar kwotazzjoni g[al qalbha u ssegwiha ming[ajr li/ken dubju.

Il-gosti u l-fehmiet ta’ Dolores Gauci

Ktieb favorit: Common Sense, ktieb interessanti miktub

g[al persuna li m’g[andhiex ta[ri; fil-qasam psikolo;iku dwar il-problemi tal-[ajja li wie[ed jista’ jiltaqa’ mag[hom, ta’ Dott. Edward Curmi. Id-d[ul mill-ktieb hu b’risq ilFondazzjoni Richmond.

Film favorit: Thrillers polizjeski investigattivi, telefilms b[al NCIA. Mu]ika favorita: Skont il-burdata. Jekk inkun ftit [osbiena nippreferi mu]ika klassika i]da jekk inkun irrabjata nisma’ lil Bethoven u jekk ikolli burdata ferrie[a, mu]ika tas-sebg[inijiet u t-tmeninijiet.

Lewn favorit: L-aktar li nilbes hu l-iswed i]da n[allat mieg[u lwien o[ra.

Sta;un favorit: Ir-rebbieg[a g[ax il-;urnata titwal.

Il-vaganza ideali: Xi mkien maqtug[a minn kollox fejn ma hemmx reception tal-internet u l-mobile.

Ikollok tg[ix f’epoka mg[oddija liema tag[]el: Lejn tmiem is-seklu 19 u l-bidu tas-seklu 20 g[ax kien ]mien li fih i/-/ivilizzazzjoni bdiet timmodernizza ru[ha u jien probabbilment kont inkun minn ta’ quddiem biex nirsisti g[al /erti drittijiet, b[al tal-vot pere]empju.

L-akbar in;ustizzja g[alik hi... Li persuna fil-b]onn ma ssibx l-g[ajnuna. Mhux li tkun fil-b]onn g[ax mis-sema ’l isfel xi darba jew o[ra dejjem ;ejna b]onn lil xi [add.

L-akbar pre;ju: Dak li jkun, wara li jsir jafni j[ossu komdu jitkellem dwar dak li qed itaqqlu g[ax jafdani. In[oss li jien persuna leali u kapa/i nisma’.

U l-akbar difett: Jien pjuttost persuna mist[ija u g[alhekk meta niltaqa’ ma’ persuna g[all-ewwel darba nista’ nag[tih limpressjoni li jien supperva u j]omm ’il bog[od.

L-ikel favorit tieg[ek: L-g[a;in b’kull mod, forma u manjiera.

X’tixtieq tag[mel li g[adek ma sibtx il-[in tag[mlu:

B[alissa kieku kelli nirtira mix-xog[ol nixtieq li jkolli [in in]ur kulturi differenti i]da b’mod kwiet u fit-tul. Nixtieq immur f’oasi f’de]ert. Nixtieq ukoll nispe/jalizza f’tip ta’ terapija msej[a CBT (Cognitive behavioural therapy) biex ikun nista’ nipprattika g[al ftit, sieg[a f’;img[a, meta nirtira.

T[oss li f’dak li wettaqt f’[ajtek, il-fatt li int mara ffavuriek jew [adem kontrik^ Qatt ma n[olqot diffikultà li

jiena mara u li g[alhekk ma nistax nasal fejn nixtieq nasal.

Fl-ambiti li [dimt fihom, qatt ma [assejt li kien ta’ ]vanta;;, anzi, pjuttost sibt l-g[ajnuna. Biss, napprezza li hemm setturi li fihom jekk tkun mara hu de/i]ament ta’ deterrent.

Kieku jkollok issib il-lampa ta’ Aladdin u tista’ twettaq xewqa wa[da biss, x’titlob^ Li titne[[a t-tbatija kollha i]da

nifhem li t-tbatija hi dik il-[a;a lil lilna tg[inna nikbru.

Allura nixtieq li kull persuna jkollha s-sa[[a teg[leb l-ostakli tal-[ajja.

Kwotazzjoni g[al qalbek jew il-motto li tg[ix bih: The way to succeed is to keep one’s courage and patience and to work on energetically.

Kif tarak g[axar snin mil-lum: Irtirata mix-xog[ol li suppost irrid nag[mel i]da na[dem, kif di;à g[edt, fil-qasam tat-terapija CBT. Persona;; li tammira: Diversi nies komuni li ispirawni biex ikun fejn qieg[da llum i]da qatt ma kien hemm xi [add li xtaqt inkun b[alu. Biss, hemm karatteristi/i li nammira filbniedem b[all-umiltà, xi [a;a li nixtieq li jkolli u ma nistax ng[id li l[aqtha. Nemmen li kull persuna fid-dinja g[andha ttajjeb u aspetti li trid ta[dem fuqhom biex ittejjeb lilha nnifisha.

16

TFAL

il-Óadd, 10 ta’ :unju, 2012

It-tfal tag[na TAGÓRIF MILL-MINISTERU TAL-FAMILJA DWAR {IDMA B’RISQ IT-TFAL MALTIN U G{AWDXIN

Kids Point

– summer school g[at-tfal fil-Kottonera Din is-sena tfal mil-lokalitajiet tal-Kottonera u l-Kalkara se jkollhom i/-/ans jipparte/ipaw fil-programm Kids Point. Din hi inizjattiva me[uda minn grupp ta’ voluntiera, li grazzi g[al fondi tal-Unjoni Ewropea se jkunu jistg[u joffru summer school lil dawn it-tfal.

Dan il-pro;ett joffri attivitajiet alternattivi lil dawn it-tfal waqt il-vaganzi tas-sajf fil-komunità tag[hom stess.

Dan isir permezz ta’ pratti/i edukattivi li g[andhom l-g[an li jistimulaw il-kreattività tat-tfal u s-sensittività tag[hom lejn su;;etti so/jo-kulturali.

Fost l-attivitajiet ippjanati se jkun hemm [ar;iet kulturali, sport, crafts, u inizjattivi kreattivi o[rajn.

Il-voluntieri li se jkunu qed imexxu l-programm Kids Point se jkunu qed jag[mlu dan grazzi g[all-appo;; u l-kollaborazzjoni tas-Servizzi fil-Komunità tal-A;enzija Appo;; li jinsabu fil-Kottonera, il-Kulle;; Santa Margerita, u l-Kumpless A??ESS fil-Birgu.

B[alissa Kids Point g[adu qed jilqa’ applikazzjonijiet ming[and voluntieri li lesti joffru dan l-appo;; matul ixxhur tas-sajf. Il-voluntieri kollha jing[ataw it-ta[ri; ne/essarju bejn it-2 u t-8 ta’ Lulju.

Kids Point se jibda nhar itTlieta 17 ta’ Lulju, u jsir kull nhar ta’ Tlieta u {amis.

Min hu interessat jista’ j/empel fuq 9959 7533 jew jibg[at email fuq kidspoint2012@gmail.com.

Servizz ta’ Trobbija Specjalizzata . . . ma[sub biex itejjeb il-kwalità ta' [ajja ta' tfal li ma jistg[ux jg[ixu mal-familji tag[hom L-Out of Home Care Programme, li joffri servizz ta’ trobbija spe/jalizzata, hu ri]ultat ta’ kollaborazzjoni bejn ilMinisteru g[all-:ustizzja, Djalogu u lFamilja u l-Fondazzjoni g[al Servizzi tal{arsien So/jali, imwettaq mill-A;enzija Appo;;.

Dan il-programm hu ma[sub biex itejjeb il-kwalità ta’ [ajja ta’ tfal u ]g[a]ag[ li ma jistg[ux jg[ixu malfamilja tag[hom u li s’issa, kien diffi/li li jing[atalhom servizz residenzjali li jil[aq il-b]onnijiet tag[hom. Dawn it-tfal u ]g[a]ag[ huma fost l-aktar vulnerabbli f’pajji]na L-Out of Home Care Programme joffri servizz ta’ trobbija spe/jalizzata, ma[sub g[al dawk it-tfal jew ]g[a]ag[ li, g[al xi raguni, ma jistg[ux jibqg[u jg[ixu malfamilja tag[hom imma li, min[abba /erti sfidi li jippre]entaw l-istrutturi li g[andna, isibuha diffi/li li joffrulhom servizz.

Dawn l-isfidi jistg[u jkunu ta’ m;iba, sa[[a, di]abbiltà, abbu] ta’ sustanzi, kriminalità, edukazzjoni, jew affarijiet o[rajn li jag[mluha diffi/li li jkollhom ittrobbija li g[andhom b]onn.

Trobbija spe/jalizzata tirrikjedi aktar

attenzjoni lejn il-b]onnijiet partikulari tattfal. Min[abba l-passat diffi/li tag[hom, dawn it-tfal ikollhom b]onn ambjent ta’ familja, struttura, attenzjoni kontinwa, jattendu g[all-appuntamenti me[tie;a b[al appuntamenti medi/i u j]ommu kuntatt u fejn hu possibbli jiltaqg[u mal;enituri naturali tag[hom.

L-etajiet ta’ dawn it-tfal ivarjaw bejn isseba’ u tmintax-il sena.

Fil-pre]ent g[addejja kampanja li permezz tag[ha l-A;enzija Appo;; qed tfittex biex tidentifika familji jew individwi u t[arri;hom biex ikunu jistg[u jilqg[u fi [dan il-familja tag[hom tfal li g[andhom b]onn kura spe/jalizzata min[abba diffikultajiet li g[addejjin minnhom.

Hu importanti li l-interessi tat-tfal u ]]g[a]ag[ ji;u l-ewwel u qabel kollox.

Fit-trobbija spe/jalizzata jrid ikun hemm persuni disponibbli g[at-tifel jew tifla meta jkun hemm b]onn. F’dan ilqasam je[tie; ukoll li jkun hemm impenn s[i[ u ko-operazzjoni kontinwa malprofessjonisti biex flimkien ja[dmu id f’id bl-g[an li jeg[lbu l-problemi. G[alhekk hu importatni li l-inizjattiva jid[lu g[aliha

persuni u#jew familji individwali dedikati.

Permezz ta’ dan is-servizz qed ikunu offruti pakketti ta’ benefi//ji — finanzjarji u o[rajn — biex i[e;;u lillindividwi jew familji joffru post g[al xi [add minn dawn it-tfal u ]g[a]ag[ fi [dan il-familja tag[hom.

Dan qed isir min[abba l-g[arfien li, meta qed jg[ixu f’ambjent ta’ familja, ilparti l-kbira ta’ dawn it-tfal jew ]g[a]ag[ aktar g[andhom /ans ji]viluppaw ilpotenzjal tag[hom.

Parti minn dan il-pakkett ta’ benefi//ji jkun l-appo;; li jing[ataw dawn lindividwi jew familji minn [addiema so/jali u professjonisti o[rajn li huma involuti fil-[ajja ta’ dawn it-tfal jew ]g[a]ag[.

Il-progress hu wie[ed li jie[u t-tul, i]da meta tqabbel il-kisbiet mal-isfidi li tiltaqa’ mag[hom, t[ossok kuntent li g[amilt differenza f‘[ajjithom!

■ G[al aktar informazzjoni, il-pubbliku jista’ j/empel lill-A;enzija Appo;; fuq 2702 8700 waqt il-[inijiet tal-uffi//ju jew permezz ta’ email fuq outofhome.appogg@gov.mt

}G{A}AG{

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

17

I]-]g[a]ag[ tag[na TAGHRIF DWAR XOG{OL FOST I}-}G{A}AG{ MALTIN IMWETTAQ MINN ‘A:ENZIJA }G{A}AG{

F’MARS A U VILLA XLOKK PSAIGO N

I/-?entri ta’ Attività g[a]-}g[a]ag[

Ta’ sikwit gruppi u organizzazzjonijiet ta]]g[a]ag[ ji;u b]onn postijiet li joffru akkomodazzjoni bi prezz sussidjat u li jkunu adatti u attrezzati biex fihom ikunu organizzati attivitajiet ta’ edukazzjoni mhux formali u informali b[al-live-ins, skambji, seminars, laqg[at jew workshops.

F’dan l-isfond il-Gvern g[araf ji]viluppa l-kun/ett ta/?entri ta’ Attività g[a]}g[a]ag[. Dawn i/-/entri jipprovdu lok fejn gruppi ta’ ]g[a]ag[ jorganizzaw attivitajiet li jg[inuhom ji]viluppaw il-[iliet personali u so/jali tag[hom.

G[alhekk dawn i/-/entri jassistu direttamanent fittran]izzjoni b’su//ess mi]]g[o]ija g[ad-dinja tal-adulti.

A;enzija }g[a]ag[ tamministra ]ew; /entri ta’ Attività g[a]-}g[a]ag[ — wie[ed fin-na[a t’isfel ta’ Malta, f’Marsaxlokk u l-ie[or fin-na[a ta’ fuq f'{ad-Dingli.

Ta’ min isemmi li l-Gvern, permezz ta’ A;enzija }g[a]ag[, jissussidja l-[las g[all-u]u ta’ dawn ilfa/ilitajiet, li]-]g[a]ag[ u lil kull min ja[dem ma]]g[a]ag[.

I/-?entru ta’ Attività f’Marsaxlokk L-ewwel /entru li bdiet

tamministra A;enzija }g[a]ag[ kien dak ta’ Marsaxlokk.

Matul din l-a[[ar sena, f’dan i/-/entru wkoll, sar xog[ol ta’ ti;did partikularment fil-k/ina u lpartijiet komuni. Kienet stallata wkoll sistema ta’ WIFI internet fil-bini u tag[mir ie[or filkmamar biex il-post isir aktar attraenti g[a]-]g[a]ag[.

B’hekk, dan il-post issa jista’ jilqa’ gruppi kbar, sa [amsin ru[ fi kmamar b’]ew; jew tliet sodod, imqassma fuq ]ew; sulari u b’fa/ilitajiet sanitarji komuni.

Hemm ukoll spazju g[al workshops, inklu]i kamra tat-TV, kif ukoll spazji tar-rikreazzjoni fuq ;ewwa u fuq barra.

Dan kollu jg[in biex dan i//entru sar post ideali fejn organizzazzjonijiet, a;enziji, asso/jazzjonijiet u gruppi ta]]g[a]ag[ jorganizzaw lattivitajiet tag[hom.

Matul dawn l-a[[ar [mistaxil xahar, ji;ifieri minn mindu lA;enzija }g[a]ag[ [adet f’idejha t-tmexxija ta’ dan i//entru, il-post intu]a minn 'il

fuq minn 1,100 ]ag[]ug[ u ]ag[]ug[a.

Barra minn hekk dan i//entru kien u]at ukoll minn A;enzija }g[a]ag[ f’g[add ta’ okka]jonijiet u attivitajiet fosthom ta[ri; ta’ [addiema ma]-]g[a]ag[ u tal-kunsillieri ]g[a]ag[.

F’dan i/-/entru wkoll saru diversi sessjonijiet ta’ ta[ri; li ttellg[u b’kollaborazzjoni bejn l-A;enzija }g[a]ag[ u lAsso/jazzjoni Maltija tal[addiema ma]-]g[a]ag[ (MAY). fosthom il-Youth Participation in Volunteering, id-Drama Tools for Youth Workers u l-Young Ambassadors for Youth’s Right to Information.

Postijiet li joffru akkomodazzjoni bi prezz sussidjat u li jkunu adatti u attrezzati biex fihom ikunu organizzati attivitajiet

Villa Psaigon ter;a’ tifta[ il-bibien g[a]-]g[a]ag[

Propju lbiera[ A;en]ija }g[a]ag[ fet[et il-bibien ta’ Villa Psaigon g[all-g[aqdiet ta]-]g[a]ag[ biex jaraw ixxog[ol ta’ manutenzjoni u tisbi[ li sar f’din il-Villa, li se tkun qed tilqa’ l-ewwel ]g[a]ag[ fiha f’Lulju li ;ej.

Waqt din l-attività, Clyde Puli, is-Segretarju Parlamentari, g[a]-}g[a]ag[ u l-Isport ]ar ix-xog[ol li sar f’dan i/-/entru.

B’hekk, Villa Psaigon, li g[al [afna nies i;;ib memorji sbie[ ta]-]g[o]ija jew tfulija tag[hom, se tkun it-tieni /entru ta’ attività g[a]-]g[a]ag[ amministrat minn A;enzija }g[a]ag[.

Imdawra bil-kampanja millisba[ ta’ {ad-Dingli u mqassma fuq ]ew; sulari, Villa Psaigon toffri spazju ideali fejn gruppi ta]-]g[a]ag[ jistg[u jorganizzaw diversi attivitajiet kemm outdoor kif ukoll fuq ;ewwa.

Villa Psaigon g[andha ]ew; dormitorji u toffri akkomodazzjoni g[al tletin persuna. Hi mg[ammra wkoll b’]ew; fa/ilitajiet sanitarji komuni kif ukoll b’]ew; kmamar tas-sodda li jistg[u jintu]aw mil-leaders, k/ina self-catering, kamra tal-ikel, kamra bit-televixin u l-WIFI. Kemm dan il-post kif ukoll i/-/entru ta’ Marsaxlokk jista’ wkoll jakkomoda fih persuni b’di]abbiltà fi]ika.

G[al aktar informazzjoni dwar i]-]ew; /entri wie[ed jista' j]ur is-sit elettroniku www.agenzijazghazagh.gov.mt i/empel fuq in-numru 23886139 jew jibg[at email fuq agenzija.zghazagh @gov.mt

}g[a]ag[ fi/-/entru ta' attività VILLA PSAIGON

}g[a]ag[ fi/-/entru ta' attività f'Marsaxlokk

18

ITTRI LILL-EDITUR

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

(Gallarija tal-Barrakka ta’ Fuq, fil-Belt Valletta)> Dil-lapida timmarka l-post mnejn fit-28 ta’ April, 1913, l-E.T. Kardinal Domenico Ferrata, Legat Appostoliku g[all-Kungress Ewkaristiku Internazzjonali, solennement bierek ilba[ar u dawk kollha li ;ew b[ala pellegrini tas-Santissimu Sagrament

{ajr mill-Albanija...

Sur Editur, P. Geoffrey Bugeja O.P. missjunarju fl-Albanija jixtieq jirringrazzja lillMission Fund g[ad-donazzjoni ta’ 1,500 ewro bil-[sieb li jintu]aw g[all-bini ta’ /entru so/jali f’Lagjja Mirdita, ra[al fil-periferija ta’ Durres fejn l-a[wa dumnikani ilhom joffru sservizz tag[hom g[al dawn la[[ar [mistax-il sena.

Il-kappella /kejkna dedikata lil San :or; Martri f’dan ir-ra[al, mibnija bil;enero]ità tal-Maltin, isservina biex ni//elebraw ilQuddies il-{add u g[a//elebrazzjonijiet litur;i/i o[rajn matul is-sena kollha.

Issa qieg[ed jin[ass ilb]onn li din il-komunità

lokali tkun provduta b’ambjenti diskreti imma xierqa fejn wie[ed ikun jista’ jag[mel laqg[at, kateki]mu u lezzjonijiet ta’ diversi natura fil-kuntest tal-formazzjoni s[i[a tal-bniedem.

In[e;;u iktar benefatturi biex ikomplu jsostnu lillMission Fund billi jibag[tu bolol u permezz talkontribuzzjonijiet u lg[ajnuna tag[hom.

Wie[ed jista’ jag[mel iddonazzjoni tieg[u online jew permezz ta’ kontijiet bankarji.

Nirringrazzjawkom mill;did u nweg[dukom li a[na dejjem nitolbu g[alikom waqt il-Quddies u fit-talb tag[na.

P. GEOFFREY BUGEJA OP

Durres, Albanija

… u mill-Pakistan Sur Editur, Inrodd [ajr lill-Mission Fund tal-g[ajnuna u l-;enero]ità tag[hom. Ming[ajr din l-g[ajnuna finanzjarja tkun diffi/li [afna biex wie[ed jirnexxilu j]omm komunità ta’ morda u o[rajn b’diffikultajiet mentali.

Bi[siebna nixtru mija u [amsin gverta bil-flus li r/evejna peress li fis-sajf ikunu or[os. G[andna f’mo[[na wkoll li nixtru xi medi/ini g[ar-residenti li b[alissa g[andhom b]onnhom [afna.

Minn qalbna nirringrazzjaw lil kull min jg[in lil talMission Fund finanzjarjament biex ikunu jistg[u jg[inu komunitajiet b[al tag[na. Din l-g[ajnuna hi ta’ importanza kbira g[alina. A[na nwieg[du t-talb tag[na.

Min g[andu xi bolol jew donazzjonijiet jista’ jibg[athom lill-Mission Fund, Eureka Court, Blk A#6 Triq il-Kbira, Mosta jew jiddepo]itahom fl-accounts HSBC 061 197 448 050 jew BOV 163 007 98019.

Mill-;did inroddu [ajr lill-Mission Fund.

SR. ANNA MARIA SAMMUT

The Sisters of Jeanne Antide, Lahore, Pakistan.

Opportunità tad-deheb Sur Editur, {adt pja/ir malli qrajt l-ittra ta’ Ivan Scerri (f’il-mument tas-27 ta’ Mejju) dwar ilKungress Ewkaristiku Internazzjonali li kien sar hawn Malta kwa]i mitt sena ilu.

Il-korrispondent i[e;;e; biex issir tifkira spe/jali ta’ dan l-avveniment li, evidentement, kien ;ibed lill-poplu Malti u G[awdxi lejn ilMulej fl-Ewkaristija.

Il-feste;;jamenti kienu saru f’April, 1913 u d-data tinsab si;illata bil-monument simboliku ta’ Kristu Sultan, fi pjazza fil-Furjana.

Umilment nissu;;erixxi li b[ala t[ejjija g[at-

tifkira tal-Kungress, jing[ataw korsijiet [fief fuq il-fidi nisranija biex inkomplu ninqalg[u mid-dlamijiet tal-injoranza reli;ju]a.

Forsi, providenzjalment, is-sena bejn Ottubru, 2012 u Novembru, 2013 kienet dikjarata g[all-insara b[ala Is-Sena tal-Fidi li lil ;ensna tag[tih opportunità ta’ [idmiet fejjieda doppji.

Nissa[[u fil-fidi u nkunu protetti kontra lmew; ta’ materjali]mu li fl-a[[ar sena faqa’ l[ajt ta’ protezzjoni li kien jag[ti ]-}wie; Nisrani.

A. FALZON

L-Isla

Il-bdiewa u r-ra[[ala Maltin fil-g]ejjer tag[na Sur Editur, Nhar il-{add 20 ta’ Mejju, 2012 rajt il-programm Malta u lil hinn minnha fuq TVM. Prosit tal-pre]entazzjoni.

Parti mill-programm kienet intervista ma’ bidwi ]ag[]ug[ mill-Mellie[a. Bidwi bravu, intelli;enti u dedikat g[axxog[ol tieg[u.

Rajna l-kapa/ità tal-bidwi Malti u xeni mill-isba[ ta’ raba ma[dum b’tant g[aqal u tbatija. {adt gost u nara u nisma’ lil dan il-bidwi ]ag[]ug[ jitkellem b’tant im[abba lejn ix-xog[ol tieg[u.

Rajna xenarju mill-isba[ u smajna spjegazzjoni dettaljata tax-xog[ol tieg[u.

Illum il-bidwi Malti g[amel progressi kbar fix-xog[ol tieg[u. Il-bidla hi professjoni li titlob sagrifi//ju, dedikazzjoni, tbatija u m[abba. Il-biedja lokali t[abbatha ma’ pajji]i o[rajn akbar minna.

Bl-investimenti li saru, ilprodotti kollha ssibhom matul is-sena kollha b’serer tal-aqwa livell. Mhux kemm g[andek, imma l-ftit li kapa/i ta[dmu u tla[[aq mieg[u. Grazzi lill-

Qlug[ ta’ grazzja Sur Editur, Ippermettili nirringrazzja pubblikament lill-awtoritajiet kon/ernati li awtorizzaw ilmili tax-xquq bejn il-bricks fi Triq San Zakkarija, Valletta.

Qeg[din inaqqsu l-liwi u lksur ta’ saqajn in-nies, spe/jalment tan-nisa.

Meta jlestu dan ix-xog[ol, nirrikmanda li jirran;aw il[afna pjan/i f’nofs it-toroq, g[ax imbewqin u jag[tuk x’tifhem li jistg[u j/edu bik u ssib ru[ek ta[t l-art!

P. CALLUS

Belt Valletta

gvern u lill-Ministeru kon/ernat tal-g[ajnuniet li ;ab u jag[ti lil dan is-settur tant important f’pajji]na.

Hemm b]onn li l-gvern, lil dawn il-kategoriji ta’ [addiema jkompli jg[inhom u ma jaqtg[ux qalbhom.

Konvint li jekk ma tkunx ;ej minn familja ta’ bdiewa ma tkomplix f’din il-linja.

Il-bidwi g[andu tbatija, espost g[al kollox u ma je]istix mistrie[ g[ax jekk ikun hemm b]onn anki l{add irid ja[dem meta lprodott ikun la[aq g[as-suq.

G[andu [afna riskji fixxog[ol tieg[u.

Jiddispja/ini li mhux kul[add japprezza ssagrifi//ju ta’ dawn il[addiema [utna. Il-mara taddar mo[[ha mistrie[ g[ax tqum u ssib tixtri dak kollu li g[andha ne/essarju g[allfamilja f’dak li g[andu x’jaqsam ma’ prodotti agrikoli.

Grazzi lill-bdiewa u lirra[[ala tas-sagrifi//ji tag[hom.

JOSEPH PAUL TONNA

Birkirkara

ITTRI LILL-EDITUR Reazzjoni fjakka Sur Editur, Ma jistax ikun li l-Partit Nazzjonalista jibqa’ jsofri l-gideb u t-tixwix kontinwu kontra tieg[u mill-media laburista bla ma jirrea;ixxi b’sa[[a kontra dan.

Qed nirreferi g[al meta nhar il-{add 29 ta’ April, il-Prim Ministru kellu djalogu f’Birkirkara u ttelevi]joni tal-PL qal li l;urnalisti tieg[u ma t[allewx jistaqsu mistoqsijiet lill-Kap Nazzjonalista u, i]jed minn hekk, qalu li l-PM [arab mill-mistoqsijiet.

Gidba sfa//ata din g[ax sa filmati rajna tal-PM iwie;eb lill-;urnalisti ta’ One News dakinhar f’Birkirkara.

Issa nhar il-{add 20 ta’ Mejju, hekk kif spi//at illaqg[a politika li kellu Joseph Muscat f’San :wann, dan minkejja ftehim li tal-media.link kellhom mal-Uffi//ju talKomunikazzjoni tal-PL biex jie[du kumment lillmexxej laburista, meta spi//at il-laqg[a, telaq ’l hemm u [arab hu millmistoqsija li setg[et saritlu.

In[oss li r-reazzjoni talPN g[al din l-arroganza u qerq kollu kienet fjakka.

Dan spe/jalment meta wie[ed jiftakar x’akku]i kienu saru mill-media talLabour meta b’gideb kienu qalu li f’Birkirkara Lawrence Gonzi kien [arab mill-mistoqsijiet!

Hemm b]onn li l-PN ikun aktar iebes kontra din l-arroganza tal-Labour spe/jalment meta nafu ]gur li aktar ma toqrob lelezzjoni tal-PL se j]idu fil-qerq tag[hom.

Minn dejjem hekk kienu, anzi issa g[andhom mexxej li kien kapa/i jammetti li g[alih, filpolitika, the end justifies the means.

Mela r-risposta tag[na g[andha tkun skjetta u pronta.

JOSEPH BORG

Santa Venera

19

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

{add ma jista’ jemminhom Sur Editur, Hi tattika antika tal-PL li j[amme; b’gideb sfa//at lill-avversarji politi/i tieg[u g[ax hekk iqisu lil kull min ma jaqbilx mag[hom.

Pere]empju hekk kienu g[amlu lil Herbert Ganado lura fil-[amsinijiet.

Kienu gidbu u xewxu fuqu fil-gazzetta laburista Is-Seb[ fl-1955. Meta mbag[ad Ganado tella’ l-Qorti lill-editur ta’ dik ilgazzetta dan /eda kollox bl-aktar mod umiljanti. (Ara l-ktieb ta’ Ganado Rajt Malta Tinbidel – ir-raba’ ktieb).

U l-gideb jirranka aktar meta toqrob xi elezzjoni kemm jekk tkun lokali u kemm jekk tkun ;enerali. Tant tal-labour jibnu

fuq il-gideb li jibdew ka] partikulari b’gidba u jibqg[u jsostnuh b’aktar gideb.

Ka] klassiku hu dak tal-akku]i kontra Richard Cachia Caruana u dan minn partit fil-gvern b’minoranza ta’ voti u li kien iffirma trattat sigriet mal-Korea ta’ Fuq. I]da rrid insemmi ka] spe/ifiku ta’ gideb sfa//at, bla mist[ija u ridikolu kieku ma kienx jinkludi tra;edja!

Qed nirreferi g[all-istorja fl-ewwel fa//ata ta’ l-orizzont ta’ nhar il-:img[a 18 ta’ Mejju, 2012.

Dik il-gazzetta qaddejja bla mist[ija talPartit Laburista ;abet storja ta’ qsim ilqalb dwar wie[ed Sqalli li qatel ru[u

Garanzija fa]ulla proposta mwettqa Sur Editur, Nirreferi g[all-garanziji li qed jitkellem dwarhom dan l-a[[ar Joseph Muscat.

L-istorja ta’ pajji]na tg[allimna li dawn il-weg[diet laburisti huma fa]ulli. E]empji l-weg[da ta’ Mintoff ‘Xog[ol g[al kul[add fi ]mien 3 xhur’ u l-weg[da l-o[ra tal-[atra tal-Ombudsman.

E]empji o[rajn fierg[a laburisti kienu l-garanzija ta’ Alfred Sant li ma jmissx l-istipendji u l-kunsill tat-Tarzna.

Issa ni;u g[all-garanzija kkupjata ta’ Joseph Muscat dwar ta[ri; g[al ]g[a]ag[ bla xog[ol.

Dan it-ta[ri; ilu jing[ata s-snin mill-ETC u ta[t diversi skemi tant li eluf ta’ ]g[a]ag[ di;a gawdew minnhom u sabu impjieg.

Dan barra l-work placements ta’ diversi istituzzjonijiet ta’ tag[lim b[al ng[idu a[na l-MCAST. Stenba[ Joseph, mela qed tg[ix fil-qamar!

JOS. FARRUGIA Birkirkara

Attakki ta’ t[assib fuq il-;udikatura Sur Editur, Is-Sibt 19 ta’ Mejju Evarist Bartolo kien fuq ir-radju laburista. Kien f’burdata li jattakka u barra lil Richard Cachia Caruana attakka wkoll lill-;udikatura. Ma tistenniex mod ie[or mil-Labour.

Il-;udikatura ilha tkun attakkata mil-laburisti s-snin twal. Kienet tkun attakkata anke minn Dom Mintoff u Karmenu Mifsud Bonnici sa[ansitra meta dawn kellhom fuqhom ir-responsabbiltà ta’ Prim Ministru.

Fi ]mien gvernijiet laburisti l-;udikatura barra attakki verbali kienet su;;etta wkoll g[al attakki fi]i/i b[al meta kienet attakkata r-residenza tal-Im[allef Maurice Caruana Curran.

Kellna wkoll l-g[ajb talQorti Kostituzzjonali mhux kostitwita g[al ]mien twil kif

ukoll l-g[ajb l-ie[or tallog[ba tal-musical chairs blim[allfin meta kien ikun hemm xi kaw]a ‘ta[raq’ kontra l-Gvern Laburista.

Sa[ansitra kien attakkat bi vjolenza l-bini nnifsu talQrati. Dan kien ;ara minn partitarji laburisti anke filbidu tal-le;islatura nazzjonalista ta’ wara Mejju 1987.

Kultant jid[olli l-[sieb li tal-Labour tant ikunu jafu minn qabel li se jag[mlu affarijiet []iena li jippreparaw g[al kull eventwalità billi f’ras in-nies jo[olqu per/ezzjoni ta’ Qorti mhux ;usta biex meta jidhru quddiemha di;à jkollhom /ertu ammont ta’ simpatija f’g[ajnejn il-partitarji tag[hom!

J. MICALLEF

{al Tarxien

b’idejh wara li ma sabx xog[ol fi Sqallija u wara li minn jeddu kien telaq ix-xog[ol li kellu f’Malta b[ala salesman f’[anut.

Daqshekk kapa/i jaqilbu kollox rasu ’l isfel ta’ l-orizzont Jinqdew bi tra;edja umana biex wara li jingannaw lill-qarrejja tag[hom jippruvaw joskuraw lill-gvern le;ittimu u politikament u fattwalment korrett ta’ Malta.

U dan mill-gazzetta tal-GWU li meta kienu po;;uti fil-Kabinett tal-ministri so/jalisti kienet i/-champion tal-qg[ad, korpi tax-xog[ol militarizzati u eluf ta’ impjiegi prekarji mal-gvern!

MARIO BORG Il-{amrun

Pajji] li qed jisfaxxa sabi[!

Sur Editur, ‘Pajji] li qed jisfaxxa…’ hekk kien jaqra t-titlu taleditorjal ta’ l-orizzont ta’ nhar it-Tlieta 22 ta’ Mejju.

Dan b’enfasi fuq in-numru ta’ studenti li mhux qed ikomplu jistudjaw wara li jispi//aw is-sekondarja.

Dan li jixtiequ tal-gazzetta hekk imsej[a ‘indipendenti’ tal-GWU li nkunu pajji] li qed jisfaxxa biex jekk ikunu fil-gvern jer;g[u jibdew jg[idu li qed jibnu ‘Malta ;dida’ filwaqt li jdamdmu ssistema edukattiva kollha mill-kindergarten salUniversità.

G[all-informazzjoni ta’ l-orizzont illum g[andna qrib it-18,000 student filJunior College, fl-ITS, flMCAST u fl-Università li bejniethom jit[allsu 22.3 miljun ewro fi stipendji.

Lil ta’ l-orizzont nixlieq infakkarhom meta fi ]mien il-Gvern ta’ Alfred Sant, ilPartit Laburista fl-1977 kien qata’ qalbu milli j[allas 8.3 miljun ewro fi stipendji lil ftit aktar minn 7,000 student universitarju u kien bag[thom jiddejnu nofs listipendju mill-banek.

Dakinhar mhux pajji] li qed jisfaxxa kellna i]da gvern li kien qata’ qalbu li jiggverna kif kien qal

Mintoff fil-Parlament.

U dan biex ma mmurx lura fi ]mien meta l-GWU kienet po;;uta fil-Kabinett tal-Ministri tal-Gvern So/jalista. Kien ]mien li flUniversità kellna bejn 700 u 800 student biss.

Dak i]-]mien mhux pajji] li qed jisfaxxa kellna i]da pajji] fallut kompletament ma[kum minn gvern moralment u fattwalment skorrett li qabel da[al filpoter kien di;à ;ie sfidu/jat mill-ma;;oranza assoluta.

Dan kif fakkarna l-mexxej ;did tag[hom fil-bidu ta’ din is-sena.

Lil ta’ l-orizzont infakkarhom ukoll meta fi ]mien il-parte/ipazzjoni tag[hom fi]-]eblig[ taddemokrazija f’Malta listudenti kellhom ukoll fa/ilità o[ra ‘bla [las’ ji;ifieri dik li jissawtu milliskwadristi laburisti kemm fl-Università stess kif ukoll fit-toroq waqt xi dimostrazzjoni.

Imma x’wi// g[andu l-orizzont! Anzi n]id ng[id u nistaqsi xi stonku g[andu biex jum wara l-ie[or jifla[ jaqdi lill-Partit Laburista b’kitba miskina u daqstant ’il bog[od mill-verità!

IL-PROLETARJU Il-{amrun

20

ITTRI LILL-EDITUR

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

Int trid gvern perfett^

Sur Editur, Jekk iva, mela trid tistenna li tmur il;enna. U hemm ma tivvutax g[al gvern, g[ax il-gvern t’hemm hu stabbli u permanenti u ma jinbidel qatt. U kul[add fer[an u da[qan.

La qed ng[ixu fid-dinja talbnedmin, tag[]el lil min tag[]el filgvern se jkollu d-difetti u se jag[mel l-i]balji. Xi darba, f’xi [a;a se jiddi]appuntak ]gur. Anke Gvern Nazzjonalista. Anke Gonzi.

Imma, allura ma nivvutax? Jew nag[]el lill-PL? Kollox jindika li lPartit Laburista mhux biss difettu], g[ax mag[mul mill-bnedmin ukoll,

imma konfu] qabel ma jitlaq.

Bil-paroli hu moderat u progressiv.

Bil-fatti g[adu j[addan, anzi jitfa’ fuq quddiem nies li meta kienu fil-gvern urew arroganza u inkompetenza grassi. U kienu politikament perikolu]i b[al AST. Iridu jkunu moderati u progressivi, imma fl-istess nifs jg[idu li jridu jmexxu b[al meta kellhom il-Golden Age tag[hom — ]mien Mintoff u Karmenu Mifsud Bonnici — issebg[inijiet u tmeninijiet.

I]-]g[a]ag[ ma jafux xi jfissru dawk is-snin. U kieku dan id-diskors ma qalux il-PL innifsu forsi konna

nevitaw li nsemmu dak il-passat.

Imma la d-diskors qalg[uh huma u sa [ar;u lil bint Mintoff b[ala supercandidate mag[hom, allura l-PN hu fid-dmir li jfakkar.

Joseph Muscat g[adu kemm fakkarna fil-Ftehim Sigriet malKorea, xog[ol AST, billi tkellem kif tkellem fuq il-Korea. Sostanzjalment ma jinbidlux.

Nazzjonalisti, ma nilag[bux malfutur tag[na. Jekk il-PN bid-difetti tieg[u (g[ax mag[mul mill-bnedmin) bl-i]balji tieg[u u bi/-/irkustanzi diffi/ilissmi li sab ma’ wi//u filgvern kiseb is-su//essi kbar li kiseb

f’dawn l-a[[ar erba’ snin tkun bluha li nwarrbuh g[ax naqasna f’xi [a;a.

Sostanzjalment gvern korrett!

L-alternattiva g[al Gonzi hi Joseph Muscat li iktar jimpurtah mid-dehra milli mis-sustanza. Skont Adrian Vassallo, Deputat Laburista, kull ma jinteressah Joseph Muscat hu li jwaqqa’ l-gvern: imbag[ad naraw.

Kif tista’ tafda gvern f’idejn b[al dawn.

Gvern Nazzjonalista difettu] hu elf darba a[jar minn Gvern Laburista bissuper-candidates b’kollox.

A. AGIUS

Rabat

Is-sebg[in anniversarju mill-mewt tal-Ar/ipriet Girgor Borg tal-Mosta

L-Ego-ist Kollox tieg[ek u qatt m’g[andek bi]]ejjed ta[seb biss fik u kif se jkollok i]jed qatt ma taf fejn int imma trid dejjem minni i]da kas tieg[i ma tag[tix [lief g[al dak li g[andi u ma toqg[odx kwiet sa ma ;;ibni fejn tridni.

Tieg[ek biss it-tajjeb mag[luq fik innifsek u qatt ma tifta[ qalbek hekk li ma t[obbx turi tieg[ek imma trid taf ta’ [addie[or u lilu turi wi// b’ie[or; ma taqtax qalbek u dejjem fis-saqajn u ma tifla[x g[al min t’g[ommtok isir mid[la g[alkemm ibla[ int g[ax g[ommtok tinsa g[all-g[arfiet t’g[ommiet o[rajn.

PHILIP CASSAR I]-}urrieq

Sur Editur, Dan l-Ar/ipriet Mosti, baqa’ msemmi g[all-[ajja e]emplari tieg[u. Kellu devozzjoni spe/jali lejn Santa Marija u m[abba kbira lejn il-parro//a tag[na tal-Mosta.

Dun Girgor Borg twieled ilMsota nhar il-25 ta’ Novembru 1891 u kien ordnat sa/erdot fis-sena 1915.

L-ewwel [idma pastorali tieg[u kienet fil-parro//a talMosta u b[ala Vi/endarju f’Burmarrad. Kien predikatur mag[ruf u kien membru filMissjoni l-Kbira.

Kien nhar lejliet il-Festa ta’ Santa Marija tal-1930 li [a lpussess b[ala l-Ar/ipriet il;did tal-Mosta.

Minbarra l-[idma pastorali, Dun Girgor kompla j]ejjen b’diversi opri kbar tal-arti lillknisja tal-Mosta.

Fl-2010 l-istatwi ta’ Santa Marija u San :u]epp fuq izzuntier saru mill-;did talbron] u t[allsu minn Nazzareno Vassallo, President tal-Ka]in Banda Nicolò Isouard u mill-mibki Mons.

Bartilmew Bezzina, li kien Ar/ipriet tal-Parro//a talMosta u l-Kappillan tal-ka]in tag[na.

Illum l-istatwi l-antiki xog[ol fil-konkrit ta’ Apap jinsabu fil-Kappella Marija Omm il-Knisja fiz-zona ta’ Mlit.

Opra o[rar fi ]mien Dun Girgor kien il-pulptu ma[dum fl-injam tal-;ew] fuq disinn ta’ Carmelo Tonna mir-Rabat.

Bena wkoll mill-;did idDomus Curialis, id-dar talAr/ipriet.

Fl-istorja tas-So/jetà Filarmonika Nicolò Isouard, insibu ]ew; okka]jonijiet spe/jali li fihom il-banda tag[na [adet sehem fi ]mien lAr/ipriet Dun Girgor Borg, li kien ukoll President Onorarju tas-So/jetà tag[na.

L-ewwel wa[da kienet dik meta nhar it-12 ta’ Ottubru 1930, fil-Parro//a tal-Mosta, it-tieni Kungress Nazzjonali tax-Xirka tal-Isem Imqaddes

t’Alla. F’dik l-okka]joni, ilBanda Nicolò Isouard kienet [adet sehem fil-Korteo tul ilKungress Ewkaristiku biddaqq ta’ Innijiet Reli;ju]i.

L-okka]joni l-o[ra se[[et nhar il-{add 6 ta’ Di/embru 1936, meta l-Ar/isqof Dom Mauro Caruana OSB, inawgura l-koppla tarRotunda, wara li kien tlesta xxog[ol tal-iskultura u linduratura fuq id-disinn talArkitett In;inier :or; Grognet de Vasse.

Kien l-img[allem Mosti Salvu Zahra, li fassal bi pre/i]joni kbira d-disinn ta’ Grognet qabel ma kien beda x-xog[ol. Dan il-pro;ett hekk kbir kien t[allas millKavallier Carmelo Dimech, li g[al diversi snin kien membru u te]orier tas-So/jetà Filarmonika Nicolò Isouard.

Fi ]mien it-tieni gwerra dinjija, l-Ar/ipriet Dun Girgor marad serjament. Bata [afna wkoll meta l-awtoritajiet Ingli]i riedu li l-Knisja talMosta sservi ta’ xelter. Kien insista bil-qawwa kollha li lknisja ma kinitx post ta’ kenn.

Kien nhar id-9 ta’ April

1942, meta waqt attakk millajru, bomba :ermani]a, nifdet il-koppla tar-Rotunda. Kien ]gur b’miraklu li dik il-bomba ma sploditx. Kien miraklu wkoll li [add ma we;;a’ minn dawk it-300 persuna li kienu fil-knisja f’dak il-[in g[al adorazzjoni Ewkaristika.

Dan l-attakk fuq ir-Rotunda, kompla dg[ajjef is-sa[[a fi]ika tieg[u, tant li nhar it-2 ta’ :unju 1942, l-Ar/ipriet Dun Girgor Borg miet fl-età ta’ 50 sena.

Kif kien xieraq sarlu funeral kbir u wara ndifen fil-qabar tal-familja tieg[u fil-kannierja tar-Rotunda.

B’tifkira tieg[u fisSagristija hemm kwadru ta’ dan l-Ar/ipriet xog[ol il-pittur :u]eppi Briffa.

Fil-Kappella tal-Madonna tar-Ru]arju hemm ukoll lapida b’kitba bil-Latin biex tfakkar g[al dejjem l-Ar/ipriet Dun Girgor Borg li tant [abb lill-parro//a tag[na u lillpoplu Mosti.

IVAN SCERRI

PRO Banda Nicolò Isouard Mosta

ITTRI LILL-EDITUR

21

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

Lanqas fel[u jg[ajtuha Sur Editur, Veru g[andhom kuxjenza tqila. U g[al ra;uni doppja. G[ax f’[afna oqsma g[andhom passat li j[ammrilhom wi//hom. U g[ax kwa]i fl-oqsma kollha gvernijiet immexxijin millPartit Nazzjonalista bell[uhom bl-ideat ;odda u bil-[idmiet kontinwi li jwettqu. Ka] tipiku hi l-edukazzjoni.

Kienu ilhom jimmutettjaw u jda[[qu u jimlew Malta b’billboards u posters ta’ tg[ajjir. U t-tg[ajjir kitbuh b’ittri kbar [afna: jaqrawhom anke l-g[omja.

U tg[ajru bis-si;;ijiet u bil-poter u bilfrejje; u bil-k/ejjen… biex jitg[ajru

jiktbu bil-kbir. Dak il-lingwa;; tag[hom.

F’xi [in irriflettew li kellhom b]onn jg[idu xi [a;a po]ittiva. Forsi jibdew jitwemmnu li barra minn tg[ajjir g[andhom xi ideat po]ittivi wkoll.

Tg[id mur ara biex [er;in? U biex [ar;u? B’posters b’kulur mitfi u bi kliem kemm kemm jinqara u li ma ji;bidx l-g[ajn. Qalu: “Garanzija li]]g[a]ag[: tag[lim, ta[ri;, xog[ol”.

U veru kellhom minn xiex jist[u jg[ajtuh dak is-slogan. Ara kif jista’ jkun jitwemmnu nies li g[adhom hemm u li kienu wettqu tra;edji fl-

edukazzjoni? :lied mat-teachers, ;lied dwar l-iskejjel tal-Knisja, g[eluq talMCAST, Università bil-parrinu u bilpunti, tne[[ija tal-istipendju, repeater class u l-bqija. Kif tridhom ma jist[ux?

U kif tridhom ma jist[ux jg[ajtuha, quddiem is-su//essi fl-edukazzjoni ta’ Gvern Nazzjonalista wara l-ie[or?

Università b’700 kors u 11,000 student, MCAST ta’ 8,000, MCAST ;did, scholarships, inter-active, white-boards, skola kull sena, kulle;;i, 20,000 gradwat f’erba’ snin, Skola tal-Mu]ika, Skola tal-Isport, bini ;did g[all-Istitut tal-Istudji

Promozzjoni tal-ugwaljanzi Sur Editur, B[alissa qed jidhru avvi]i talFond So/jali Ewropew fejn permezz tal-Programm Operattiv II – Politika ta’ Koe]joni 2007 – 2013 qed issir sej[a g[al proposti ta’ pro;etti dwar Promozzjoni tal-Ugwaljanza u l-Inklu]joni fis-Suq tax-Xog[ol u spe/ifikament dwar il-

parte/ipazzjoni tan-nisa fis-suq tax-xog[ol.

Mela Malta, permezz ta’ fondi tal-UE, qed ta[dem fuq l-ugwaljanza u fuq linklu]joni tal-mara fis-suq tax-xog[ol.

Ta[t Gvern Laburista fi]‘]minijiet tad-deheb’ tant kien hawn nuqqas ta’ xog[ol li tal-

labour kienu g[amlu li;i fejn post tax-xog[ol li jitbattal minn ra;el ma setax jimtela minn mara.

Dak i]-]mien, fost [afna affarijiet o[rajn, tal-Labour kienu di;à jsej[u lilhom infushom progressivi!

JOHN MUSCAT

{al Luqa

Kemm ninsew malajr^ Sur Editur, Forsi ftit jirrealizzaw li fil-[ajja politika Maltija, it-Tnejn 11 ta’ Ottubru 2010 — ftit iktar minn sena u nofs ilu — kienet data li kixfet l-ag[ar maskra politika li wie[ed jista’ jilbes.

Dakinhar, b[as-soltu, fuq TVM kien hemm ilprogramm Bondi+.

Lou Bondi kien qed jintervista lil Joseph Muscat. U dan tal-a[[ar, f’xi [in, ming[ajr ebda forma ta’ mist[ija jew tlaqliq, iddikjara li g[alih the end justifies the means.

Na[seb li mhux biss kull politiku, imma kull bniedem, xi kultant ti;ih it-tentazzjoni li jwarrab jew almenu j;enneb il-prin/ipji tieg[u, biex jakkwista xi [a;a jew jil[aq xi skop b’modi mhux e]atti. Imma li persuna pubblika filpo]izzjoni ta’ Joseph Muscat, jiddikjara quddiem kul[add li l-prin/ipju tieg[u hu li mg[andux ikollok prin/ipji fissi fuqhiex titkejjel u timxi, hi veru tra;edja g[all-pajji].

Imbag[ad tibda tifhem xi ftit minn dak li g[amel u qed jag[mel. Pere]empju meta kien fit-tellieqa g[al-leadership tal-partit, ma’ George Abela, Marie Louise Coleiro Preca, Evarist Bartolo u Michael Falzon, ma ddejjaqx i;ibilhom f’Malta lil Martin Schultz, dak i]]mien kap tal-MEP’s So/jalisti, biex jag[tih palata bla mist[ija. X’jimporta? L-aqwa li la[aq.

Staqsu lil dawk l-erba’ s[abu — li g[amlu

reazzjoni mill-iktar qawwija — x’jifhem Joseph Muscat bil-prin/ipju the end justifies the means.

Imbag[ad tibda tifhem g[aliex meta bdiet ilkri]i politika fil-pajji]i tal-Afrika ta’ Fuq, issu;;eriment ta’ Joseph Muscat kien li jmissna nirkbu fuq il-mew;a ta’ inkwiet fit-Tune]ija u nag[mlu kampanja biex it-turisti, flok imorru tTune]ija ji;u Malta. X’jimpurtah min-nies qed imutu u mill-ebusija tad-dittaturi? L-aqwa li n;ibu t-turisti hawn.

Imbag[ad tibda tifhem g[aliex fid-dibattitu dwar id-divorzju, biex jidher [elu man-nies, beda jg[id u jer;a’ jg[id li se jag[ti free vote lid-deputati tieg[u. Staqsu lil Marie Louise Coleiro Preca u spe/jalment lil Adrian Vassallo, kemm kien vot [ieles. Sa[ansitra Vassallo sejja[ lil Joseph Muscat ‘komunist’ u ‘dittatorjali’. Taqbilx mieg[u, u jg[idlek pubblikament li trid tbati l-konsegwenzi.

Imbag[ad tifhem g[aliex jipprietka l-good governance u ma ji[ux passi fuq niesu li ]baljaw b[al fil-Mosta u ja//etta lil min tke//a mill-PN min[abba allegati ]balji.

Imbag[ad tifhem g[aliex qed iwieg[ed kollox lil kul[add. “Imbag[ad naraw”, qallu Adrian Vassallo. L-aqwa li jiggwadanja l-voti u jikseb il-poter. Perikolo]issimi. {bieb, ift[u g[ajnejn l-o[rajn.

J. BORG

Tas-Sliema

Turisti/i e//. Xi jridu jweg[du ;did?

X’garanziji jistg[u jag[tu li]]g[a]ag[ Evarist Bartolo u Edward Scicluna?

Jafu li ]-]g[a]ag[ ma jemmnuhomx.

Kitbuha l-garanzija… imma lanqas huma stess ma emmnuha. U jafu li lanqas in-nies in ;enerali mhuma se jemmnuhom, spe/jalment fil-qasam tal-edukazzjoni. Hemm b]onn li ng[ajtu i]jed is-su//essi tag[na, f’kull qasam, biex nitfu g[al kollox l-g[ajta ;a ma[nuqa tag[hom.

J. CASSAR I]-}urrieq

Claudio Grech u Joseph Muscat Sur Editur, Fil-kampanja tieg[u li jattakka nies li qed jag[tu sehem utli [afna fl-i]vilupp ta’ pajji]na Joseph Muscat kompla fuq dak li kien beda aktar minn sena ilu, ji;ifieri jattakka lis-Sur Claudio Grech.

Muscat kien allega li s-Sur Grech kellu a//ess g[assistema tal-informazzjoni tal-gvern. Il-Kummissarju tal-Protezzjoni tad-Data, b’talba tas-Sur Grech stess kien investiga dwar dan u kien ikkonkluda li lallegazzjoni ta’ Muscat kienet bla ba]i. Issa Muscat qed jer;a’ jirrepeti dik ilgidba u ]ied gideb ;did fosthom li s-Sur Claudio Grech ju]a karozza u xufier im[allsin mill-gvern.

Dwar dan, il-Ministru Austin Gatt ippubblika littra tal-[atra tas-Sur Grech fejn hemm spe/ifikat li sSur Grech ma kien se jir/ievi ebda [las g[axxog[ol li kien se jag[mel.

Mill-banda l-o[ra ta’ min jara x’kienet il-po]izzjoni ta’ Joseph Muscat meta sie[bu Alfred Sant kien Prim Ministru ta’ Malta, Joseph Muscat kien imda[[al sew fl-istrutturi tal-Partit Laburista.

Kien ja[dem b[ala

;urnalist fis-Super One fejn imbag[ad fl-1996 kien imla[[aq b[ala assistent kap tal-a[barijiet fuq One TV. Bejn l-1994 u l-1997 kien fil-Forum ta]-}g[a]ag[ Laburisti. Bejn l-1994 u l2001 kien fl-E]ekuttiv Nazzjonali tal-PL u, skont The Malta Independent tal11 ta’ Mejju 1998, Joseph Muscat kien ja[dem malMETCO u mal-MDC. Ta’ min ikun jaf x’xog[ol kien jag[mel Muscat ma’ dawn i]-]ew; organizzazzjonijiet governattivi u jekk kienx jit[allas mi]-]ew; entitajiet u kemm.

Forsi kien b[alma qieg[ed issa s-Sur Claudio Grech jag[ti pariri u konsulenzi bla [las?

Ta’ min jinnota wkoll li pre]entement Joseph Muscat igawdi minn karozza u xufier im[allsa mill-gvern.

Din il-mi]ura kien introdu/iha l-gvern ta’ Fenech Adami flimkien ma’ salarju Skala 1 g[all-kariga ta’ Kap tal-Oppo]izzjoni.

In[e;;e; lis-Sur Claudio Grech biex jirre]isti l-attakki li qed isiru fuqu u jibqa’ jag[ti sehmu g[all-;id ta’ pajji]na.

S. MALLIA

{al Tarxien

22

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

internazzjonali IS-SIRJA

Trid laqg[a u mhux sanzjonijiet Ir-Russja enfasizzat issej[a g[al laqg[a internazzjonali dwar isSirja fejn sostniet li ssanzjonijiet jew l-intervent militari kontra dan il-pajji] iservu “biex jaggravaw ilklima di;à diffi/li li te]isti”.

Il-Vi/i Ministru Russu g[all-Affarijiet Barranin, Gennady Gatilov, qal li

pajji]u jemmen li lpressjoni ]ejda (fuq isSirja) mhix ne/essarja, u li hu anki ja[sibha l-istess “rigward l-introduzzjoni tas-sanzjonijiet u t-theddida tal-forza” fil-konfront talGvern Sirjan immexxi millPresident Bashar al-Assad.

Ir-Russja ilha x-xhur tu]a l-influwenza tag[ha filKunsill tas-Sigurtà tan-

Nazzjonijiet Uniti biex tevita l-kundanna u ssanzjonijiet g[al Assad.

I]da waqt li qed tinsisti g[al din il-laqg[a ta’ pajji]i b’influwenza fuq il-Gvern Sirjan u l-avversarji tieg[u, id-dmija qed tkompli, bi sbatax-il persuna, fosthom nisa, jmutu waqt l-a[[ar bumbardamenti fuq il-belt ta’ Deraa.

Il-Prin/ep Philip ixejjer minn dg[ajsa waqt il-Flotilla ta’ jiem ilu fuq ix-Xmara Thames fl-okka]joni tal-:ublew tad-Djamanti tar-Re;ina (Reuters)

IR-RENJU UNIT

Jo[ro; mill-isptar u ji//elebra g[eluq sninu

Il-Prin/ep Philip, id-Duka ta’ Edinburgh, [are; mill-isptar ta’ Londra fejn kien qatta’ [amest iljieli u meta proprju llum jag[laq 91 sena.

Id-Duka kellu jid[ol lIsptar King Edward VII waqt l-eqqel ta/-/elebrazzjonijiet tal-:ublew tad-Djamanti tarRe;ina Eli]abetta, fejn instab li kien qed ibati mill-effetti ta’ infezzjoni.

Intant, xi sorsi qrib ilPalazz ta’ Buckingham ilbiera[ ikkonfermaw li dDuka “qieg[ed jirkupra tajjeb” filwaqt li se jqatta’ perijodu qasir ta’ mistrie[ firresidenza tieg[u.

Il-Prin/ep Philip deher fi]ikament tajjeb meta kmieni lbiera[ [are; fuq ittara; tal-isptar, minn fejn xejjer lejn in-nies li waqfu biex jawgurawlu. Hu anki [a b’idejn il-membri tal-istaff qabel da[al fil-karozza li kienet qed tistennieh.

Skont il-bullettini tal-a[[ar ;ranet dwar sa[[tu, il-

kundizzjoni tal-Prin/ep (li dda[[al l-isptar nhar itTnejn, l-g[ada li kien [a sehem fil-Flotilla ta’ fuq ixXmara Thames f’unur irRe;ina) kienet qed “titjieb b’mod konsiderevoli”.

Fl-a[[ar ;img[a, il-membri l-o[ra tal-Familja Irjali g[amlu ]jarat rispettivi lisptar, bir-Re;ina u binha lPrin/ep Andrew imorru jaraw lid-Duka nhar l-Erbg[a, u bil-Prin/ep William – li hu involut f’[idma ta’ tiftix u salvata;; mar-Royal Air Force – ukoll isib il-[in biex jara lil nannuh.

In[ass [afna n-nuqqas tadDuka ta’ Edinburgh fl-a[[ar fa]i ta/-/elebrazzjonijiet tal:ublew li mmarkaw is-sittin sena ta’ martu fuq it-tron; i]da hu mistenni li dan, nhar it-Tlieta, ikun pre]enti g[allgarden party li r-Re;ina g[andha torganizza fl-artijiet ta’ Sandringham b[ala parti minn dawn i/-/elebrazzjonijiet.

INTERNAZZJONALI

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

SPANJA

IL-GRE?JA

Fondi tal-emer;enza g[all-banek Spanja se ting[ata l-fondi talemer;enza biex issostni lbanek tag[ha, li qed jiffa//jaw problemi kbar, b’dan l-i]vilupp ikun ikkonfermat wara laqg[a ur;enti tal-Ministri tal-Finanzi taz-Zona-Ewro jew ilEurogroup.

Il-Ministru tal-Finanzi Spanjol, Luis de Guindos, qal li pajji]u qabel biex jitlob lg[ajnuna uffi/jalment millfond tal-emer;enza taz-Zona,

i]da ma qalx kemm se jing[ataw flus lis-sistema finanzjarja.

Madankollu, De Guindos sostna li l-ammont tal-fondi se jkun “sinjifikattivament akbar” mill-erbg[in biljun ewro li irrikmanda l-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF).

Spanja ma kenitx [erqana li titlob g[al bailout s[i[ fuq listess livell ta’ dak li ng[ata lill-Gre/ja, lill-Irlanda u lillPortugall; b’dawn il-pajji]i

jinsabu marbuta bilkundizzjoni li j]idu t-taxxi u jnaqqsu l-infiq.

De Guindos qal li s-self se jirrikjedi r-ristrutturizzazzjoni tas-sistema finanzjarja ta’ Spanja u li fil-fatt “di;à hi g[addejja”. Intant, ma ttie[det l-ebda de/i]joni dwar “is-sors tal-flus tal-emer;enza” – li jista’ jkun wie[ed minn ]ew; fondi (tas-salvata;;) Ewropej; f’dan il-ka], l-EFSF jew lESM.

IL-LIBJA

Avukata “ta’ Saif” mi]muma ta[t arrest Avukata Awstraljana malQorti Kriminali Internazzjonali spi//at arrestata fil-Libja wara li nstabet qed i;;orr xi ittri suspettu]i g[al Saif al-Islam Gaddafi, l-aktar iben prominenti tal-eks dittatur Muammar Gaddafi, li ilu minn Novembru mi]mum fil-belt ta’ Zintan, qalb ilmuntanji.

L-arrest ta’ Melinda Taylor ]velaha avukat Libjan, Ahmed al-Jehani, u meta Taylor qed tifforma parti minn delegazzjoni ta’

23

erbg[a li l-Qorti Internazzjonali bag[tet lejn Zintan, li sservi b[ala “irresidenza” ta’ Saif, li kien inqabad liebes ta’ Bedwin fid-de]ert.

Al-Jehani – li qed jie[u [sieb il-ka] ta’ Saif – qal li “l-avukata, waqt ]jara lil Saif, ippruvat twassallu xi dokumenti jew ittri li jirrappre]entaw periklu g[as-sigurtà tal-Libja”.

Intant, hu insista li Taylor ma kenitx “fil-[abs” u li din “qed tin]amm ;o guesthouse fejn il-kollegi qed

i]ommulha l-kumpanija”.

L-avukat Libjan, fl-istess [in, ma eskludiex li Melinda Taylor setg[et tin[eles “fi kwalunkwe [in”.

Fil-pre]ent, il-Libja u lQorti Kriminali Internazzjonali iridu jippro/essaw lil Saif al-Islam – darba l-eredi ta’ Muammar Gaddafi – rigward delitti u atro/itajiet li se[[ew waqt ir-rivoluzzjoni tas-sena lo[ra, li waqqg[et lir-re;im antik fi Tripli.

Protesti f’Ateni kontra n-Neo-Nazisti

Eluf ta’ Griegi [ar;u f’Ateni biex jipprotestaw kontra lPartit ta’ “I]-}erniq Dehbi”, Neo-Nazista, wara li wie[ed mill-membri tieg[u, nhar il{amis, aggredixxa mara li kienet qed tirrappre]enta partit rivali waqt dibattitu politiku li kien qed jixxandar dirett fuq ittelevi]joni privata Antenna.

Il-folol g[ajtu slogans “kontra n-Neo-Nazisti” waqt rallies li ssej[u minn gruppi tax-xellug u g[al kontra r-razzi]mu; bilGre/ja, fi ftit jiem, tivvota f’elezzjonijiet li jistg[u j;ibu fit-tmiem is-s[ubija tag[ha fiz-Zona-Ewro.

Waqt id-dibattitu ta’ nhar il-{amis, Ilias Kasidiaris, deputat parlamentari ta’ “I]}erniq Dehbi”, qam u tefa’ tazza ilma fid-direzzjoni ta’ Rena Dourou tal-partit radikali Syriza wara li din irreferiet g[al sehem allegat tieg[u f’serqa armata li kienet se[[et fl-2007.

Imbag[ad fil-konfu]joni, Liama Kanelli, tal-Partit Komunista Grieg (KKE), waddbet gazzetta lejn Kasidiaris u spi//at

Ilias Kasidiaris

aggredita minnu, u qalg[et diversi daqqiet fuq wi//ha.

Il-Gvern u l-partiti politi/i l-o[ra tal-Gre/ja kollha kkundannaw l-attakk, i]da Kasidiaris ma wera l-ebda dispja/ir u insista li kien ;ie pprovokat.

Fl-elezzjoni ta’ xahar ilu, in-Neo-Nazisti – li jibba]aw fuq ideolo;ija [arxa “antiimmigranti” – issorprendew lil kul[add meta reb[u wie[ed u g[oxrin si;;u filParlament ta’ tliet mitt membru. Intant, il-pajji] issa qed j[ejji g[at-tieni elezzjoni wara li l-ebda partit Grieg ma irnexxielu jifforma koalizzjoni.

24

LOKALI

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

MSC Divina u MSC Splendida biswit xulxin fil-jiem li g[addew fil-Port il-Kbir. (Ritratt> Lino Arrigo Azzopardi)

Cruise liner ie[or ;did g[al MSC Cruises f’Marzu li ;ej Waqt li MSC Cruises kienu qed jg[ammdu l-cruise liner il-;did tag[hom MSC Divina fil-Port ta’ Marsilja, sar mag[ruf li f’Marzu tassena d-die[la se jvaraw cruise liner ;did ie[or li se jissemma MSC Preziosa.

B’hekk MSC Cruises se jkollhom erba’ cruisers tat-tip FANTASIA: MSC Splendida, li jid[ol Malta kull nhar ta’ Erbg[a fi vja;; li jag[mel

madwar il-Punent tal-Mediterran; MSC Divina, li g[amel l-ewwel vja;; tieg[u minn Marsilja lejn Malta u issa jibda jsalpa minn Venezja mal-Lvant tal-Mediterran, u MSC Fantasia, li b[alissa qieg[ed isalpa mal-Punent talMediterran.

MSC Cruises g[andhom relazzjoni spe/jali ma’ Malta u jqisu lil pajji]na b[ala port importanti fl-itinerarji tag[hom madwar il-Mediterran.

Il-Kmandant Luciano Bossi, li da[[al l-MSC Divina f’Malta l;img[a l-o[ra, iqis il-Port il-Kbir tag[na b[ala ‘l-isba[ port filMediterran’.

Bossi laqa’ lid-Direttur Mani;erjali ta’ Hamilton Travel Norman Hamilton abbord l-MSC Divina f’Marsilja u qal li MSC Cruises u Malta huma kburin bil-[idma kontinwa tas-Sur Hamilton biex Malta ti]viluppa l-potenzjal

strate;iku tag[ha f’nofs il-Mediterran b[ala port ewlieni fl-industrija talcruise liners.

Kienet xena mill-isba[ meta ]-]ew; cruise liners rabtu [dejn xulxin fil-Port il-Kbir fil-;ranet li g[addew.

Bejniethom dawn i]-]ew; vapuri ;abu mag[hom 8,000 passi;;ier li qattg[u ;urnata s[i[a fostna biex setg[u jammiraw il-;miel u l-istorja ta’ pajji]na.

Sit elettroniku ;did tar-RIDT

KLIJENTA TA’ VODAFONE F’BAKU. Stephanie Vella ng[aqdet mad-delegazzjoni Maltija f’Baku wara li reb[et illog[ba Eurovision Find Your Match fuq il-pa;na Facebook ta’ Vodafone. Ir-rebbie[a kienet wa[da minn eluf ta’ fans ta’ Vodafone li ppruvaw il-log[ba u ttantaw xortihom biex jirb[u vja;; kollox im[allas lejn l-A]erbaj;an u jesperjenzaw l-ewforija tal-Eurovision. Stephanie qalet li Baku hi belt mill-isba[ waqt li l-esperjenza tal-Eurovision kienet wa[da fantastika. Il-log[ba ta’ Vodafone fuq Facebook ;ibdet eluf ta’ fans li lag[bu u ttantaw xortihom. {afna kienu dawk li reb[u CD tal-Malta Song Contest waqt li ]ew; rebbie[a – Tamara Caligari u Nathan Spiteri – reb[u Apple iPad2 3G. Fir-ritratt tidher ir-rebbie[a tal-log[ba Eurovision Find Your Match ta’ Vodafone Stephanie Vella (lemin) ma’ Daniela Abela, Brand Executive, Vodafone Malta.

Il-Fond ta’ Ri/erka, Innovazzjoni u }vilupp (RIDT), li twaqqaf dan l-a[[ar fl-Università ta’ Malta, qed jistieden individwi u korporazzjonijiet biex jappo;;jaw l-attivitajiet ta’ ri/erka li g[addejjin flUniversità billi jag[mlu xi donazzjoni permezz tas-sit il;did www.ridt.org.mt.

Fis-sit il-;did tar-RIDT hemm taqsima g[addonazzjonijiet. Din toffri mezz biex il-pubbliku jkun a;;ornat bl-a[[ar ]viluppi li jkunu g[addejjin fil-Fond u dwar pro;etti ta’ ri/erka flUniversità.

Is-sit jinkludi wkoll xi studji ta’ pro;etti ta’ ri/erka partikolari li qed isiru fl-Università.

Dawn se jibqg[u ji]diedu regolarment fl-istess sit.

B’dan il-Fond, l-Università qed tikkonferma l-impenn tag[ha li ]]id ir-rwol li

g[andha fejn jid[lu r-ri/erka u l-innovazzjoni b[ala kontribut g[all-i]vilupp so/joekonomiku ta’ Malta.

Biex til[aq dawn l-g[anijiet, te[tie; fondi indipendenti. IrRIDT qed jitlob lil individwi u l-gruppi biex jag[tu daqqa t’id; l-g[otjiet ]g[ar huma apprezzati wkoll.

L-g[otjiet li jing[ataw g[al oqsma spe/ifi/i ta’ interess

jew g[al dan il-Fond universitarju, titnaqqsilhom ittaxxa. G[al g[otjiet ta’ €150 jew aktar jkun hemm tnaqqis fit-taxxa tad-d[ul talbenefattur g[al dik is-sena finanzjarja.

G[al tag[rif ie[or tista’ tikkuntattja lill-Kap E]ekuttiv tar-RIDT fuq wilfred.kenely@ridt.org.mt jew fuq 23408201.

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

g Collage

25

Koordinazzjoni: Joe Cassar – mument@media.link.com.mt

F’pa;ni o[ra:

26-27 Kotba ;odda

29 Arti fil-Belt

30-31 {olma li saret realtà

(Fuq)> L-artist Sqalli Salvatore Montanucci. Fir-ritratti l-o[rajn jidhru studenti tieg[u f’korsijiet simili fis-snin li g[addew

‘LA SICILIA NEL PENNELLO DEI MALTESI’

Kors tal-pittura fi Sqallija bejn l-14 u l-21 ta’ Lulju Wara nuqqas ta’ sena, Salvatore Montanucci, l-artist Sqalli li hawn Malta hu mag[ruf sewwa, qed jer;a’ jorganizza edizzjoni o[ra ta’ dan il-kors ta’ pittura li jie[u studenti tal-arti fuq vja;; f’siti mill-isba[ f’Caltanisetta b’rikkezza arkitettonika biex ikunu jistg[u jitg[allmu jpittru xeni li jolqtuhom waqt i]-]jara tag[hom filwaqt li jitg[allmu ja[dmu flimkien.

F’din l-edizzjoni Montanucci g[andu lassistenza tal-artist ]ag[]ug[ Gelese Renato Belluccia, li hu student fl-Istitut Ewropew tad-Disinn f’Turin.

“L-40 sieg[a ta’ lezzjonijiet iservu biex wie[ed jarrikkixxi t-teknika tad-disinn, talpittura, tal-perspettiva u [afna aktar b’enfasi fuq is-seng[a ta’ osservazzjoni tal-istudenti nfushom. Jistg[u jie[du sehem anki dawk li g[andhom esperjenza ba]ika i]da

g[andhom [e;;a biex jitg[allmu u jtejbu l-istil tag[hom,” qal Montanucci.

Fl-a[[ar tal-kors tkun organizzata wirja fejn ikunu mistiedna awtoritajiet lokali filwaqt li jitqassmu /ertifikati lill-parte/ipanti. Il-kors hu bla [las u g[alih jistg[u jattendu grupp limitat ta’ studenti.

L-istudenti, i]da, iridu j[allsu g[all-materjal u lg[odda biex ja[dmu u l-prezz tal-vja;;, akkomodazzjoni u ikel. G[al aktar informazzjoni u biex tinkitbu tistg[u tibag[tu email fuq

montanucci@hotmail.com sad-9 ta’ Lulju li ;ej.

Dan il-kors jista’ jse[[ grazzi g[ad-Direttur tas-

Soprintendenza ai Beni Culturali l-Arkitett Salvatore Gueli, il-Kamra tal-Kummer/ u l-amministrazzjoni komunali filwaqt li hemm ukoll l-appo;; tal-Ministeru tal-Edukazzjoni Malti.

26

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

C O L L A G E KOTBA

Devozzjoni, ritwal, politika u poter ‘Sicut Lilium – Devozzjoni u Ritwali tul is-Sekli’ – Editur Charles J. Farrugia – 2012 mill-Ma©istrat Joe Cassar .........................................

Il-qima lejn l-Imqaddsa Marija g[adha kbira fostna.

Matul is-sekli nfirxet filknejjes kattoli/i u l-kult tag[ha jie[u [afna suriet u titli.

Kult li nebba[ xog[lijiet minn [afna artisti. Benefatturi, min [afna min ftit, da[[lu jdejhom fil-but, ukoll fi ]minijiet ta’ faqar, biex jitfasslu statwi u opri ta’ pittura u skultura. Illetteratura [ar;et is-sehem tag[ha.

Fi ]minijiet iebsa, meta jinfirex il-mard, meta l-[olqien welled il-[erba, meta lbnedmin jinsew li huma a[wa u jmorru g[all-;lied, ilbniedem iltim, mg[affe; u mkisser minn dak li qed ji;ri madwaru, jer[ilha lejn ilmaqdes, jintefa’ g[arkupptejh quddiem statwa u jlissen dak li jkun hemm mistur f’qalbu, u hekk jistrie[ u jittama. Xbieha qieg[da biex tg[in u biex tlaqqa’ lill-imsejkna ma’ dak li g[ajnejhom ma jistg[ux jaraw.

It-twemmin u t-talb, xhieda ta’ din qadim, jg[aqqdu u ji;bru nies li ja[dmu fl-oqsma tal-[ajja skont is-sej[iet tag[hom. Hekk it-talba filknisja tg[addi g[al barra.

Xbieha tibda tin[are; millknisja u tiddawwar mal-belt jew ir-ra[al fejn tkun mi]muma u m[arsa, biex ixxerred it-tama meta ddaqqiet ta’ [arta j[allu lg[elm tag[hom fuq il-wi//, u biex tifrex il-barka fuq id-djar li l-kenn tag[hom jostor ittbatija.

Ma]-]mien, ix-xbieha bdiet ti]]ejjen, to[ro; fil-jum u xxahar tag[ha fost il-briju u lfer[ bla ma ssir idolu pagan.

Fil-bliet u fl-ir[ula tag[na, fis-seklu dsatax bdew jinbtu dawk li llum insej[ulhom ‘ka]ini’, qabel mag[rufa b[ala

Is-safa tieg[ek jg[anni l-;ilju

– Karmenu Vassallo (‘Maria’)

Il-kopertina tal-ktieb ma[ru; mis-So/jetà Mu]ikali Madonna tal-:ilju tal-Imqabba

‘so/jetajiet’ u ‘/irkli’.

Xi nies f’ra[al kienu jiltaqg[u f’dar ta’ xi [add

mag[ruf u jitkellmu dwar ilproblemi ta’ fejn jg[ammru u ta’ pajji]hom. Jg[idu li j[ossu, jaraw kif se jwasslu l[sibijiet u x-xewqat tag[hom meta l-[elsien ftit kellu le[en.

Dawk l-aktar [arkiena kienu j[ejju talbiet, jiksbu firem u jwasslu kollox g[and il-Gvern ta’ Malta kolonja.

Ma]-]mien, il-;emg[a kibret u bdiet tara kif se tissa[[a[ biex tifrex il-[idma u ttag[lim meta l-poplu ma kienx mg[allem.

Hekk, saret mixja ’l quddiem lejn dik li llum insej[ulha demokrazija, frott tal-illumini]mu li xorob millg[ajn tal-Kristjane]mu.

Fost it-tag[lim kien hemm dak tal-mu]ika. :ew ilbaned, li f’ambjent kattoliku malajr intrabtu mal-kult talImqaddsa Marija, skont kif fehem il-poplu.

I]-]mien ma jwaqqfu [add.

Poplu li jsib ru[u ma[kum, g[ax pajji]u hu biss fortizza qawwija, jag[mel l-almu tieg[u biex isemma’ le[nu u jara kif jag[mel biex isib lg[ajnuna lil hinn minn pajji]u. Kemm-il darba lMaltin ing[ataw l-g[ajnuna mill-membri tal-Parlament Ingli].

Il-manuvrar tal-ma[kuma jaf id-djuq u d-diqa. Imma lg[ajta tidwi u tittajjar bandiera, almenu f’jum ilfesta, jum g[a]i]. Hekk, ittalba fi knisja quddiem vara

ting[aqad ma’ talbiet ta’ sura o[ra. Tinqabe] l-g[adba u lfesta ;;ib laqg[at bejn numru ta’ nies li dejjem jikber.

Kollox ma’ kollox, kultura s[i[a.

Mitt bniedem, mitt fehma.

Huma [afna d-devozzjonijiet lejn l-Imqaddsa Marija, u hekk, fil-knisja jin[olqu vari o[rajn. Min jaf jitlob mod, min ie[or. It-talba talim;arrba, il-[ajr wara ser[an fir-ru[ u l-;isem.

Id-devozzjonijiet jistg[u jkunu simboli ta’ ti;did, kif g[allem il-Kon/ilju Vatikan it-Tieni meta tkellem dwar lImqaddsa Marija, Omm ilKnisja. L-Omm hi wa[da u ]]omm lil uliedha flimkien, u l-ulied jifhmu li Ommhom hi wa[da, tidher kif tidher, skont

xog[ol ta’ artist, bniedem ta’ seng[a.

F’dan l-isfond ixxettel ilktieb Sicut Lilium – Devozzjoni u Ritwali tul isSekli, li kien pubblikat misSo/jetà Mu]ikali Madonna tal-:ilju tal-Imqabba.

Studju mag[mul fi tlettax-il kapitlu fejn nies im[arr;a filqasam tag[hom g[arblu kif bdew devozzjonijiet f’ra[al /kejken u x’rabtiet kellhom ma’ ka]ini tal-baned u l-partiti politi/i fi ]minijiet o[rajn.

Studju miktub bi stil [afif u mexxej im]ejjen b’pitturi u ritratti.

L-aktar li laqtuni – bla ma nonqos lill-ebda studju] – huma l-istudji dwar ir-rabta ta’ ka]ini b’g[an so/jali ma’ partiti politi/i. Anali]i fil-fond imsa[[a mid-dokumenti, li ]gur [adet i]-]mien u li tifta[ tieqa, jekk mhux bieb, fuq su;;ett dwar l-identità ta’ Terra Micabiba, zona marbuta ma’ dak li ji;ri fiha u ma’ dak li ji;ri f’ir[ula qrib u f’pajji]na.

Il-kontributuri qag[du attenti biex ma jid[lux fuq xulxin u offrew materjal li [addie[or jista’ jibni fuqu, kif huma jistg[u jsibu [wejje; o[rajn.

Ir[ula u g[aqdiet o[rajn g[andhom quddiemhom ra;; li jift[ilhom it-triq.

It-titlu tal-ktieb hu me[ud mill-g[anja tal-g[anjiet: “B[al ;ilju qalb ix-xewk, hekk [abibti qalb ix-xebbiet” (Kap. 2, vers. 2).

C O L L A G E KOTBA

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

:abra ta’ novelli brillanti bi traduzzjoni mirquma ‘Sbu[ija Mo[lija’ u Stejjer O[ra ta’ Guy de Maupassant, mi;jubin g[all-Malti minn Toni Aquilina – Pubblikazzjoni Faraxa Re/ensjoni tal-President Emeritu Ugo Mifsud Bonnici ........................................................................................

Guy de Maupassant [a l-fama, spe/jalment fid-dinja li taqra prin/ipalment bl-Ingli], ta’ kittieb ta’ novelli aktarx pikkanti.

Fi Franza u l-pajji]i frankofoni, hu mag[ruf ukoll b[ala skrittur brillanti, li jaf jo[loq atmosfera biddeskrizzjonijiet tieg[u mlewna u mi]g[uda bil-partikolari, imfissra b’lingwa mirquma.

L-awtografi li [alla warajh jixhdu, bil-korrezzjonijiet li g[amel meta nduna b’kelma a[jar, kemm kien attent.

Ta’ min japprezzah b[ala stilista: it-tradutturi tieg[u blilsien Ingli] mhux dejjem irka//jaw din il-karatteristika tieg[u. Bijografija miktuba minn Marlo Johnston dan la[[ar tipprova ssewwi dan innuqqas.

Mhux hekk it-traduzzjoni bil-Malti ta’ Toni Aquilina.

Aquilina mhux biss hu spe/jalista tal-lingwa Fran/i]a, hu wkoll mog[ni b’vokabularju mill-iktar rikk bil-Malti. Jaqleb it-test Fran/i] g[al Malti pre/iz, g[ani kemm fil-kelma ta’ nisel Romanz kif ukoll dik ta’ nisel Semitiku.

Aquilina ma jaqax g[attentazzjoni li ju]a l-ewwel kelma li tippre]enta ru[ha: ifittex u jsib, kwa]i dejjem, ilkelma li l-iktar toqg[od.

G[alkemm f’dan il-ktieb ;did ma jippubblikax it-test bilFran/i] biex wie[ed jista’ jag[mel konfront, kif kien g[amel fil-kollezzjoni li kien [are; fl-2003 bit-titolu ‘Marroca’ u Rakkonti O[ra, xorta wa[da wie[ed jista’ jinduna x’kienet l-espressjoni ori;inali, tant hu fidil il-Malti ta’ Aquilina mar-ritmu talkitba ta’ Guy de Maupassant.

Guy de Maupassant [a wkoll il-fama ta’ bniedem u allura kittieb, /iniku li jid[aq u jda[[aq waqt li jikteb fuq iddifetti u l-vizzji tal-borge]ija Fran/i]a ta’ ]mienu. Kienet lepoka ta’ Toulouse Lautrec u Renoir u mbag[ad talImpressjonisti fil-pittura.

Kontemporanji mieg[u kellu lil Zola u l-veristi l-o[ra.

Parigi ta’ wara l-gwerra tal1870–71, meta Franza tilfet mhux biss it-territorji i]da wkoll [afna mi/-/ertezzi u saret xettika g[all-a[[ar, kienet mimlija b’artisti di]illu]i li, min-na[a l-o[ra, bdew i;eddu u jaqilbu l-kanoni tal-arti tag[hom ta’ ta[t fuq.

Guy de Maupassant jirrappre]enta sewwa din latmosfera. I]da ta[t iddeskrizzjoni tal-volgarità ipokrita liebsa pulit u formali,

wie[ed jiskopri d-disperazzjoni ta’ min tilef il-fidi.

F’iktar minn storja wa[da f’din il-kollezzjoni jew antolo;ija ta’ novelli, ilkarattri jsibu biss soluzzjoni fis-suwi/idju.

Dawn huma novelli ta’ kittieb li kellu influwenza kbira fuq kittieba o[rajn f’pajji]u u barra minnu, flEwropa u fl-Amerika.

In-novella, wara perijodu ta’ popolarità min[abba dDecamerone ta’ Boccaccio u n-Novelle ta’ Matteo Bandello, g[addiet minn ]mien meta n-nies kienet tippreferi rumanzi miktuba u ]viluppati fit-tul.

Guy de Maupassant, u numru ta’ kittieba o[rajn talepoka, fosthom, i]da ta’ tip differenti, Edgar Allan Poe,

re;g[u wasslu lill-mudell ta’ stejjer qosra, biex ji;bed lattenzjoni ta’ [afna kittieba o[rajn. :eneralment innovella tag[laq b’tidwira fla[[ar li tkun ta’ sorpri]a, i]da wkoll ti;bor is-sugu tal-;rajja rakkontata.

Guy de Maupassant ma riedx jikteb biex jg[allem u jedifika. Kiteb biex juri d-dinja ta’ ]mienu kif kien jaraha hu.

Kiteb g[ad-divertiment.

Toni Aquilina juri fittraduzzjoni dixxiplina lingwistika kbira, u g[alih dan ma kienx /ertament xog[ol ta’ kapri// i]da wie[ed ta’ pre/i]joni.

Min irid jaqra lil Guy de Maupassant fl-a[jar ver]joni bi lsien ie[or, jag[mel tajjeb li jdur lejn din il-;abra tradotta minn Toni Aquilina.

27

C O L L A G E ARTI

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

29

Wirja tal-Atelier mill-istudenti ta’ Madeleine Gera

B[alissa qed tittella’ wirja kollettiva ta’ tpin;ijiet u pitturi tal-istudenti tal-Atelier ta’ Madeleine Gera fil-[anut Vee Gee Bee fi Triq irRepubblika, il-Belt Valletta.

Il-wirja fet[et nhar il:img[a li g[adda u se tibqa’ miftu[a sat-22 ta’ :unju.

Hi wirja kollettiva ta’ disa’ parte/ipanti: Nadette Bugeja, Donnah Calleja, Teresa Cordina, Paul Farrugia, Daphne Pia Kelleher, Lee Roberts, BJ Sammut, Adrian Scicluna Calleja u Benjamin Van Beek.

Il-wirja se tippre]enta tpin;ijiet u pitturi li jirriflettu bl-a[jar mod il-filosofija talAtelier, li hi l-pittura jew iddisinn akkademiku jew naturalistiku, b’xewqa li jkunu segwiti l-passi tal-artisti kbar biex ikun hemm komunikazzjoni b’tifsira fiddinja tal-lum.

Huma rappre]entati natura morta, pajsa;;i, ritratti u lfigura tal-bniedem, kif ukoll disinni Bargue u xog[lijiet filmetodu sight size.

Kif qal il-pittur tas-seklu 19 John Singer Sargent: “I don’t dig beneath the surface for things that don’t appear before my own eyes.” – (jien ma n[affirx ta[t il-wi// g[al affarijiet li ma jidhrux quddiem g[ajnejja.)

Id-disinn u l-pittura essenzjalment huma lingwa, mezz ta’ komunikazzjoni li hu inerenti g[all-bnedmin u antik daqs l-umanità nnifisha.

Minkejja t-twemmin popolari, l-artisti veri ma jitwildux artisti daqs kemm

(Benjamin Van Beek)

avukati tajbin jew tobba tajbin ma jitwildux b’dak il-mod.

Ma hemm l-ebda mit fittag[lim tad-disinn u l-pittura, pjuttost l-artisti ji]viluppaw il[iliet u s-seng[a tag[hom bilprattika u l-perseveranza.

Il-mod kif ja[dem l-atelier fil-pittura g[andu l-ba]i tieg[u fix-xirkiet tar-Rinaxximent bikri, fejn l-artisti l-kbar g[addew sistema ta’ g[arfien u ta’ [iliet lill-istudenti tag[hom. Din it-tradizzjoni kompliet b’artisti b[al Diego Velasquez u Giuseppe de Ribera u la[qet il-qofol tag[ha fis-seklu 19 b’artisti b[al John Singer Sargent.

Dan l-appro// ba]at fuq il[iliet jipprepara artisti aspiranti biex ipin;u numru kbir ta’ su;;etti f’[afna stili differenti u hu //entrat filbi//a l-kbira fuq losservazzjoni tan-natura flimkien ma’ prin/ipji artisti/i

(Lee Roberts)

sodi. L-artisti li jsegwu dan ittip ta’ ta[ri; jiksbu l-[iliet tekni/i, l-impenji personali u lfehmiet filosofi/i me[tie;a biex tin[oloq arti e//ezzjonali.

Wara l-Ewwel u t-Tieni Gwerer Dinjija, kien hemm tibdil fl-estetika. Il-prattika artistika nbidlet minn appro// umanistiku g[al wie[el li g[andu t-tendenza jdur madwar dak li ja[sad, u rribelljoni.

I]da minkejja din il-bidla flestetika, kien hemm g[add ta’ artisti li kienu m[arr;a b’mod akkademiku u li komplew jipprattikaw il-pittura fittradizzjoni naturalistika.

Dawn l-artisti rnexxielhom jg[addu l-[iliet tag[hom lill;enerazzjoni ta’ artisti li ;iet warajhom.

Issa hemm moviment dejjem jikber ta’ artisti madwar id-dinja kollha li g[a]lu li j]ommu malprin/ipji tradizzjonali tasseng[a tad-disinjatur u talpittura realista f’xog[olhom.

It-ta[ri; naturalistiku jew klassiku ma jfixkilx jew jiddetta l-kreattività. Infatti, dak li jag[mel hu li jsa[[a[ lill-artisti u lill-istudenti bil[iliet li g[andhom b]onn biex ikunu jistg[u jikkomunikaw vi]walment, b’mod li verament jislet mill-esperjenza umana.

Aktar tag[rif dwar l-Atelier ta’ Madeleine Gera jinsab fuq is-sit elettroniku www.madeleinegera.com.

(Nadette Bugeja)

(Paul Farrugia)

30

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

minn Doris Azzopardi ................................................

C O L L A G E FEATURE

Laura fil-parti ta’ Annie flimkien ma’ Winny waqt xena mill-musical

doris.azzopardit@media.link.com.mt

an l-a[[ar sibt ru[i ndur mal-kurituri tal-Iskola Santa Monica ta’ Fleur de Lys. It-tfal kienu g[adhom de[lin u kollha, ]g[ar u kbar, kienu telg[in b’entu]ja]mu fuq, fis-sala, g[al attività partikulari. I]da barra l-attività, tistenniehom kien hemm dik li f’dawn ix-xhur saret ilbenjamina tag[hom, Winny. Winny, fil-fatt, kienet flimkien ma’ Christine Mifsud, bilqieg[da fl-ewwel ringiela fis-sala. Huma u de[lin biex isibu posthom, it-tfal kollha resqu lejha i]da minkejja li dehru li qed jifir[u biha, ]ammew id-distanza. Ammirajt dan il-fatt g[ax dehru li ;ew istruwiti sew u fehmu l-importanza li lil Winny ma jfissduhiex meta tkun ‘on duty’.

Ma fhimtu xejn, naf. Winny hi l-kelba gwida ta’ Christine, li hi nieqsa mid-dawl. Lil kelb gwida ma g[andekx tfissdu meta dan ikun liebes il‘harness’ li minnha jin]amm minn sidu, u dan, it-tfal jafuh sewwa. Christine g[andha ]ew;t ibniet tewmin jattendu l-Iskola Santa Monica, liskola fejn Winny serqet il-qlub meta interpretat il-parti tal-kelb protagonist fil-musical ‘Annie’.

D

Sibt posti fis-sala wara li ltqajt ma’ Rita Vassallo, l-g[alliema tad-drama. Kif it-tfal sabu posthom, bdiet l-attività programmata. Tqassam il-frott li [are; minn kampanja s[i[a li involviet g[alliema, studenti, ;enituri, is-sorijiet u persuni bil-klieb gwida, u li ssarrfet f’;abra sabi[a ta’ flus li marru b’risq il-Fondazzjoni tal-Klieb Gwida.

Wara filmat qasir li jie[dok lura lejn l-esperjenza kollha konnessa ma’ dan il-pro;ett, Christine ma’ Winny u Joseph Stafrace, i/-Chairman tal-

Fondazzjoni tal-Klieb Gwida, flimkien mal-kelba tieg[u Macy, telg[u fuq il-palk biex ir/evew is-somma sabi[a ta’ €10,000 li n;abru permezz ta’ diversi attivitajiet mill-iskola flimkien ma’ somma o[ra ta’ €360 li n;abru mill-[addiema tal-Freeport bis-sa[[a ta’ missier wa[da mill-istudenti.

I]da kif seta’ jse[[ dan kollu? Wara l-attività, fis-sala, flimkien ma’ Rita Vasallo, Sr Marika Briffa, li hi l-id illeminija ta’ Rita, Christine, Joseph u jien intasabna f’kamra 28 u quddiem tazza

kafè skoprejt kif it-team work, id-determinazzjoni, l-impenn u d-dedikazzjoni jistg[u jag[tu ri]ultati mill-isba[ u jwettqu l[olm li jista’ jidher impossibbli.

Ostaklu wie[ed

Minn dejjem kellhom ixxewqa li jtellg[u l-musical Annie i]da kellhom ostaklu wie[ed – il-kelb. Il-kelb, li hu protagonist fl-istorja, ma jistax jit[alla barra u g[alhekk il-produzzjoni talmusical Annie g[al jum ilpremjazzjoni tal-Iskola Santa

Christine u Joseph qed jir/ievu s-somma sabi[a mi;bura mill-Iskola Santa Monica ta’ Fleur de Lys

Monica ta’ Fleur de Lys kellha ting[ata l-;enb.

Minn fejn se jsibu kelb li jobdi, jaf imur mat-tfal, tista’ tafdah u kapa/i jitg[allem f’qasir ]mien?

Impossibbli, i]da mhux g[al Rita Vassallo, Sr Marika u ttim responsabbli mill-prize day.

Minkejja li l-[olma tpo;;iet fuq l-ixkaffa g[al ftit, din issena kienu determinati li jsibu dan l-imbierek kelb.

Marru, g[alhekk, Ta’ Qali, g[and Robert Spiteri li hu trainer tal-klieb. Kien hu li [are; bl-idea li ju]aw kelb gwida, kelb li jintu]a minn persuni b’nuqqas ta’ dawl.

L-istorja bdiet proprju minn dan is-su;;eriment.

“Konna konxji li fl-iskola g[andna omm ta’ ]ew; studenti li g[andha kelba gwida. Ikkuntattjajnieha u mill-ewwel uriet li g[o;bitha lidea i]da riedet l-approvazzjoni tal-Fondazzjoni tal-Klieb Gwida.”

Il-pass li kien imiss kien li jikkuntattjaw lil Sara Grech, ilPRO tal-Fondazzjoni, g[al permess. Bl-approvazzjoni ta’ kul[add u bil-premessa li rregolamenti stabbiliti g[allklieb gwida jkunu rispettati, Winny sabet ru[ha protagonista tal-musical Annie.

“Ma stajniex nag[tuha direttiva differenti minn dawk

li hi mg[allma tobdi. Ma stajniex nu]aw treats biex in[ajruha tag[mel xi [a;a, u fil-provi tal-musical, il-kelba riedet tkun dejjem ma’ sidtha.

B’hekk, Christine, minkejja li minn wara l-kwinti, sabet ru[ha involuta kompletament fil-produzzjoni.”

Kien de/i] li ladarba kien hemm l-involviment ta’ kelb gwida, l-g[alliema u l-istudenti jibdew isiru aktar konxji talaspetti marbutin mieg[u.

Kemm jiswa

Christine [asbet biex tesponi l-kun/ett ta’ kelb gwida u ma jistax jonqos li jissemma largument ta’ kemm jiswa kelb simili. Minn hawn, il-pro;ett ta’ Annie da[al f’dimensjoni o[ra.

“Inzerta li kien i]-]mien meta fil-media [ar;u diversi a[barijiet koroh dwar ilmo[qrija fuq l-annimali u g[alhekk g[aqqadna ]-]ew; realtajiet.

“Ridna nqajmu kuxjenza. {adna sehem fil-Fun Run talPresident. Parti mill-fondi li n;abru fil-Fun Run marru g[all-Fondazzjoni tal-Klieb Gwida u numru sabi[ ta’ studenti, sew mill-primarja kif ukoll mis-sekondarja tal-Iskola Santa Monica, [adu sehem flimkien mal-qraba u l-[bieb tag[hom.”

g[al pa;na 31

C O L L A G E FEATURE

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

31

G[otja ta’ €10,000

Rita Vassallo (fit-tarf fuq ix-xellug) u Christine Mifsud flimkien ma’ parti mill-kast ta’ Annie minn pa;na 30

I]da l-affarijiet maru lil hinn minn hekk. Faqqset l-idea li jsiru mugs bir-ritratt ta’ Winny biex jinbieg[u u l-fondi mi;bura jmorru g[allFondazzjoni. L-iskola sabet kooperazzjoni minn diversi bnadi.

“Mario Mintoff [a photo shoot tal-kelba u Daniel [a [sieb il-grafika u d-disinn g[al fuq il-mugs. Biex il-prezz ji;i baxx ridna nordnaw 500 mug u konna ftit imbe]]g[in li ma nbig[uhomx. Min kellu jg[idilna li kien se jkollna ner;g[u nordnaw? U er;ajna ordnajna g[al diversi drabi.”

L-ewwel attività kienet organizzata fit-22 ta’ Jannar meta ttella’ programm varjat ta’ ]fin, kant u log[ob bilparte/ipazzjoni tal-g[alliema u l-istudenti.

Ir-rispons kien tajjeb u g[alhekk dawk involuti bdew [er;in barra mill-[itan taliskola. Organizzaw attivitajiet f’The Point u Bay Street.

Inbieg[u diversi mugs u [adu sehem diversi kantanti u persona;;i stabbiliti.

Pre]enti g[all-attivitajiet kien hemm Winny ma’ Christine u klieb gwida o[ra li taw sehemhom biex ixerrdu lg[arfien dwar l-utilità ta’ dawn il-klieb.

“I]da kontemporanjament kienu g[addejjin il-provi ta’ Annie. Kellna erbat itfal bilpotenzjal li jinterpretaw din ilparti i]da ridna nsibu liema wa[da kellha l-akbar affinita mal-kelba.

“Intg[a]let Laura u Mario Mintoff re;a’ ;ie jie[u r-ritratti ta’ Winny ma’ Laura g[all-

posters li jirreklamaw ilmusical.”

Winny ;abet ru[ha sewwa [afna u qaxxret il-parti blakbar naturalezza. Da[let f’qalb kul[add. Saru [ames rappre]entazzjonijiet. Il-kelba qalg[et applawsi kbar i]da applaws akbar u mist[oqq imur g[al dawk kollha li b’xi mod jew ie[or taw sehem biex din il-[olma ssir realtà u biex tin;abar is-somma sabi[a ta’ €10,000.

Organizzazzjoni perfetta

F’diskors qasir, Joseph Stafrace qal li s-somma kwa]i tkopri l-prezz ta’ kelb gwida u li l-fondi mi;bura se jg[inu biex aktar persuni neqsin middawl jiksbu aktar indipendenza.

L-organizzazzjoni ta’ dan il-

pro;ett kienet wa[da impekkabbli. Kul[add ta sehmu kif seta’ u kul[add [adem biex tkun is-su//ess li effettivament kienet.

Diffikultajiet kien hemm, b[al meta lil o[t Laura [ar;ilha l;idri ri[ ftit qabel l-ewwel rappre]entazzjoni u kien hemm il-bi]a’ li tista’ timrad Laura wkoll. G[alhekk, tifla o[ra kellha titg[allem il-parti g[al li jista’ jkun ikollha tie[u postha.

Problema serja o[ra kienet meta r-ri]ultati tad-demm ta’ Winny urew li g[andha problema bis-sand fly.

Christine ma tkellmet ma’ [add biex ma taqlax inkwiet i]da kkurat lil Winny bl-aktar mod professjonali biex illum g[elbet il-problema. “:ara wkoll li ming[and min konna qed nordnaw ilmugs, spi//awlu u kellna

b]onn aktar i]da rran;ajna wkoll. Kellna [afna appo;; mill-kap tal-iskola u missorijiet. L-g[alliema kollha kkollaboraw u l-istaff tal-iskola wkoll.

“Il-;enituri involvew ru[hom u anke l-istudenti talpassat taw sehemhom. Issiner;ija kienet tin[ass u wasslet g[ar-ri]ultat li kellna.”

I]da issa li din l-avventura g[addiet, Rita di;à bdiet tberren f’mo[[ha x’se tag[mel f’jum il-premjazzjoni tas-sena d-die[la. Idea di;à g[andha i]da jkun a[jar jekk ma ni]vela xejn.

Se n]omm kuntatt mag[ha biex inkun nista’ nsegwi dak li jkun qed ji;ri fl-iskola g[ax in[oss li inizjattivi simili ma g[andhomx jg[addu bla ma nag[tuhom l-importanza li jixirqilhom.

Studenti jbig[u l-mugs f’attività f’Bay Street

Ftit informazzjoni fuq il-klieb gwida ■ B[alissa f’pajji]na hawn sebg[a.

■ Il-klieb jit[arr;u Sqallija u fl-a[[ar fa]i, il-

persuna g[and min ikun sejjer il-kelb tmur hemm ukoll biex tie[u t-ta[ri; mieg[u.

■ Kull kelb ikun abbinat mal-persuna sew skont ilkarattru kif ukoll skont listatura.

■ Jekk tara persuna g[amja fit-triq mal-kelb, ma g[andek qatt tieqaf tkellem jew i]]ieg[el bilkelb, u wisq anqas toffrilu xi ikel.

■ Kelb gwida jag[raf li jkun xog[ol ma’ sidu meta jkun liebes il-harness.

Meta din titne[[a, il-kelb jirrilassa.

■ Il-klieb jaslu Malta meta jkunu g[adhom ;riewi u ji;u minn razza li tkun tipprodu/i klieb adattati. Wara jing[ataw g[and voluntieri li j]ommuhom g[al sena jew ftit aktar u jkollhom irresponsabbiltà li jderrulhom /erta dixxiplina u jo[or;uhom b’mod regolari biex jag[mlu l-b]onnijiet tag[hom.

32

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

C O L L A G E TAGÓRIF

GO tkompli tag[ti l-appo;; tag[ha lill-Caritas Prof. Maurice Grech, il-Prin/ipal u l-Kap E]ekuttiv tal-MCAST< Igor Belousov, Manager g[all-Programm Edukattiv u r-Ri/erka tal-HP CEE< Herbert Rastbichler, il-Vi/i President u d-Direttur Mani;erjali tal-HP CEE, l-Assistent Parlamentari Charlò Bonnici< Mario Pace, mill-Istitut tal-ICT fl-MCAST, u Raphael MicallefTrigona, Direttur Mani;erjali ta’ Systec

Jifta[ ?entru Edukattiv tal-HP fl-MCAST I/-?entru Edukattiv tal-HP, l-ewwel wie[ed f’Malta, infeta[ uffi/jalment filKulle;; Malti g[all-Arti, ixXjenza u t-Teknolo;ija (MCAST) minn Charlò Bonnici, Assistent Parlamentari fi [dan ilMinisteru g[allInfrastruttura, it-Trasport u l-Komunikazzjoni.

Dan i/-/entru l-;did se joffri lill-istudenti aktar [ila esperta profonda f’numru ta’ teknolo;iji talinformatika ewlenin u o[rajn relatati.

Il-korsijiet edukattivi uni/i fl-IT li se joffri dan i/?entru se jiffukaw fuq ilblade technology, innetworks, ilvirtwalizzazzjoni u ssistema cloud, li lkoll jg[inu lill-istudenti biex jiksbu g[arfien prattiku u [iliet g[ax-xog[ol tal-futur

tag[hom, fejn jintu]aw dawn it-teknolo;iji.

I/-?entru Edukattiv talHP fl-MCAST se jkun qed jilqa’ l-ewwel grupp ta’ studenti mill-[arifa 2012.

Se jibdew korsijiet spe/ifi/i tal-informatika filvirtwalizzazzjoni, u tteknolo;iji tal-blades u nnetworks. Dawn il-korsijiet se jkunu mfassla apposta g[all-istudenti Maltin.

Sa mill-2006, iggradwaw 1,345 student b’Diploma u Grad mill-Istitut tatTeknolo;ija talInformazzjoni u lKomunikazzjoni talMCAST, fejn qed ikun stabbilit dan i/-?entru l;did tal-HP. In-numru talgradwati matul l-a[[ar sena akkademika, 358, jirrappre]enta ]ieda ta’ 208% fuq l-istess /ifra ta’ [ames snin ilu.

Il-Kap E]ekuttiv ta’ GO David Kay, ]ar i/-?entru Terapewtiku San Blas ta’ Caritas Malta li jinsab fillimiti ta’ {a]-}ebbu; fejn hu akkwista g[arfien prattiku tal[idma li titwettaq minn Caritas immirata lejn ir-riabilitazzjoni ta’ persuni bil-vizzju taddroga.

G[al dawn l-a[[ar [mistaxil sena, GO dejjem tat lappo;; s[i[ tag[ha lill-Caritas permezz ta’ ftehim bejn i]]ew; entitajiet. Il-kumpanija offriet, kemm-il darba, appo;; u g[ajnuna finanzjarja lil pro;etti tal-Caritas iffukati fuq titjib fil-kwalità ta’ [ajja g[al persuni so/jalment ]vanta;;jati fil-komunità.

F’San Blas David Kay iltaqa’ ma’ kapijiet u impjegati tal-Caritas, voluntiera, terapisti responsabbli mill-istadji kollha tal-programmi intensivi ta’ riabilitazzjoni u wkoll ma’ residenti li b[alissa g[addejjin minn programmi ta’ riabilitazzjoni fi/-?entru.

Il-programmi huma ma[suba biex jappo;;jaw persuni li g[andhom problemi relatati mal-vizzju tad-droga u jg[inuhom biex jiddefinixxu lidentità u r-rwol tag[hom fisso/jetà. Fl-istess [in, ilprogrammi jag[tu lir-residenti l-orjentazzjoni me[tie;a biex ikunu jistg[u jintegraw ru[hom mill-;did filkomunità.

Caritas Malta hi l-akbar organizazzjoni lokali impenjata li tipprovdi firxa wiesg[a ta’ trattamenti li

Mix-xellug> An;lu Fenech, Segretarju Amministrattiv tal-Caritas, Mons. Karm Farrugia, Assistent Direttur tal-Caritas, David Kay, is-CEO ta’ GO, Priscilla Pirotta mit-tim tal-Komunikazzjoni ta’ GO, u Lino Cremona, Manager Ri]orsi Umani tal-Caritas

jg[inu biex jintg[elbu diversi problemi so/jali. Caritas Malta ta[dem ma’ individwi so/jalment ]vanta;;ati, inklu]i dawk li huma fqar jew fir-riskju tal-faqar, persuni milqutin minn problemi ta’ natura so/jali, psikolo;i/i u emozzjonali, vittmi tad-droga, nies anzjani, dawk bi problemi tal-alko[ol u l-log[ob talazzard, vittmi ta’ u]ura, nies romol u separati.

Mons. Karm Farrugia, Assistent Direttur ta’ Caritas Malta, irringrazzja lil GO g[all-appo;; kontinwu tag[ha matul is-snin u qal li l-organizzazzjoni Caritas

kienet tiddependi millappo;; ta’ kumpaniji b’kuxjenza so/jali qawwija – b[al GO – biex twettaq ilmiri tag[ha.

Is-CEO ta’ GO David Kay mar idur i/-?entru u ltaqa’ ma’ residenti li w[ud minnhom kienu direttament responsabbli g[ad-dmirijiet ta’ kuljum b[al tisjir, ;ardina;; u manutenzjoni ;enerali talpost.

Matul i]-]jara, Mons.

Farrugia kien akkumpanjat mis-Segretarju Amministrattiv tal-Caritas An;lu Fenech, u lManager tar-Ri]orsi Umani, Lino Cremona.

ROCS Travel toffri l-vja;; tal-Grand South African Safari L-Afrika t’isfel hu post varjat immens fejn wie[ed jista’ jsib minn ljunfanti fil-Park Nazzjonali ta’ Addo sa pingwini fil-Cape ta’ l-Afrika, b’bosta tipi ta’ terreni, natura ta’ stag[;ib, annimali salva;;i li jaffaxxinawk, ritmu u kultura liema b[alha.

Il-pajsa;; tal-pajji] hu le;;endarju, b’muntanji manjifi/i, foresti antiki, mili ta’ kosta mill-isba[ u de]erti ta’ skantament. Barra millkultura interessanti tag[hom, wie[ed jista’ jiskopri t-tbatija

{inijiet tal-ftu[ esti]i mill-Bank of Valletta Tlettax-il ferg[a tal-Bank of Valletta se jkollhom il[inijiet tal-ftu[ esti]i matul issajf.

Minn g[ada t-Tnejn, ilklijenti jistg[u jinqdew millferg[at hawn ta[t imsemmija bejn l-4.30 u s-7 p.m. ukoll fil-;ranet indikati. Il-ferg[at li

se jkollhom il-[inijiet tal-ftu[ esti]i huma dawn: {’Attard (It-Tnejn u lErbg[a); {al Qormi (It-Tnejn u l-:img[a); I]-}ejtun (ItTlieta u l-{amis); Ir-Rabat (LErbg[a); Bu;ibba (L-Erbg[a); {a]-}ebbu; (L-Erbg[a); IlG]ira (L-Erbg[a u l-:img[a);

Preluna (Il-:img[a); Wied ilG[ajn (Il-:img[a); I]-}urrieq (Il-:img[a); Il-Mosta (Il:img[a); San :iljan (Il:img[a); San Pawl il-Ba[ar (Il-:img[a).

Is-servizz tal-[inijiet esti]i japplika sat-28 ta’ Settembru 2012.

tal-pajji] li ;;ieled g[allibertà bis-sa[[a ta’ Nelson Mandela, Hector Pieterson, u [afna aktar rivoluzzjonarji ta’ ispirazzjoni.

ROCS Travel toffri vja;; ta’ 22 ;urnata li jibda minn €3,499 biss u jinkludi titjiriet bir-ritorn mal-Emirates, 19-il lejl f’akkomodazzjoni ta’ 4 u 5 stilel, [las tad-d[ul, trasport f’vetturi armati b’kollox inklu] arja kundizzjonata, kolazzjon, 10 ikliet f’nofsinhar jew filg[axija, servizzi professjonali ta’

gwidi, u taxxi. Id-dati huma bejn il-31 ta’ Awwissu u l-21 ta’ Settembru.

G[al aktar informazzjoni /empel ROCS fuq 20151515 jew id[ol fis-sit elettroniku www.rocsholidays.com.

Tista’ wkoll tibg[at email fuq travel@rocsgrp.com, tid[ol fil-pa;na tar-‘ROCS Group’ fuq Facebook, jew i]]ur l-uffi/ini ta’ ROCS ilFurjana u l-Mellie[a bejn id-9 a.m. u s-6 p.m. mit-Tnejn sal:img[a u s-Sibt mid-9 a.m. sas-1 p.m.

L-HSBC jag[ti sehmu g[all-Jum Dinji tal-Ambjent

L-HSBC Malta Foundation wettqet diversi attivitajiet ambjentali fil-kampanja kif ukoll fil-ferg[at tal-bank b’appo;; g[all-Jum Dinji tal-Ambjent, li tfakkar fil-5 ta’ :unju.

Dawn kienu jinkludi t-tindif ta’ ‘il-Ballut’ f’Marsaxlokk u tal-Wied ta’ Marsalforn f’G[awdex.

Madwar 200 impjegati tal-HSBC Malta naddfu s-sit Natura 2000 mag[ruf b[ala ‘Il-Ballut’, f’Marsaxlokk, u z-zona ta’ madwar il-bajja.

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

1

Koordinazzjoni: Doris Azzopardi — doris.azzopardi@media.link.com.mt

Fil-pa;ni ta’ ;ewwa:

6-7 Opportunitajiet

Fil-jiem li g[addew, f’Tirana, l-Albanija, kien hemm sfilata tal-moda ffukata fuq l-ilbiesi tal-g[arajjes.

Din l-isfilata ppre]entat kreazzjonijiet minn Geraldina Sposa, ilbiesi mill-aktar romanti/i g[all-aktar jum importanti ta’ tfajla. Dawn ir-ritratti huma biss [jiel /kejken ta’ din l-isfilata fl-iktar sta;un popolari g[at-ti;ijiet f’pajji]na.

konkreti g[a]-]g[a]ag[ tal-Qawra

11 Kun/ert f ;ie[ ’

is-Surmast Joseph Galea

14-15 Passi Wara ‘

Kristu’, grupp ta’ ]g[a]ag[ fil-parro//a ta’ San :u]epp tal-Imsida

8-9

Malti fi/-Champions League

2

Lockout

The Dictator (KRS – 16) Sacha Baron Cohen kien impressjona b’wa[da millaqwa kummiedji farseski ta’ ]mienna b’Borat.

Warajha ma tantx kien ikkonvin/a fil-film Bruno, g[ajr forsi g[al do]a ikbar ta’ vulgarità. Jasal din il-;img[a t-tielet wie[ed fejn jidher li pprova jurta inqas lil dawk li fa/li joffendu ru[hom u ]ied id-do]a ta’ satira, l-aktar politika.

Hawn fil-fatt ja[dem il-parti

ÇINEMA

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

ta’ Aladeen, dittatur fitTramuntana tal-kontinent Afrikan, fil-pajji] fittizju Waadeya, li jo[lom li jkollu armi nukleari, i]da meta jinkixef li mhux veru ried ju]a l-ener;ija nukleari g[al ra;unijiet pa/ifi/i, ikollu jmur quddiem in-Nazzjonijiet Uniti biex jispjega l-intenzjonijiet veri tieg[u.

I]da ]-]jara tieg[u flAmerika tinqaleb ta’ ta[t fuq bil-pjan ta’ zijuh Tamir (Ben Kingsley) li jtemm id-dittatura u jifta[ is-suq ta]-]ejt talpajji] g[ad-dinja. G[alhekk ja[taf lil Aladeen u minfloku jpo;;i impostur biex jiddikjara fin-NU li pajji]u sar demokrazija.

Aladeen jispi//a ji;;erra fittoroq Amerikani sakemm jiltaqa’ ma’ sidt [anut ta’ ikel g[all-ve;etarjani (Anna Faris) u l-eks xjenzjat nukleari tieg[u li jibda jg[inu fi pjan biex jakkwista mill-;did il-poter.

Il-film seta’ kien a[jar milli jirri]ulta, forsi aktar farsesk, imma g[al Cohen dan ifisser “aktar vulgari’, u jidher li din id-darba l-producers riedu jil[qu udjenza aktar ]ag[]ug[a, b’inqas ‘problemi’ ma/-/ensuri. Imma partijiet minn The Dictator tassew jirnexxu.

(KRS – 16)

It-ta[lita ta’ films li fih dan it-thriller fantaxjentifiku#futuristiku hi m[awra u varjata mhux ftit: Alien, Indiana Jones, Die Hard,u Escape from New York.

Dan forsi jag[tikom idea ta’ x’tip ta’ film hu.

Je[odna fl-2079 fejn Guy Pearce jinterpreta l-parti tal-eks a;ent tas-CIA Snow li jinstab [ati ta’ spjuna;; kontra pajji]u u anki ta’ qtil, filwaqt li hu jsostni li ;ie ffrejmjat, hekk kif ji;i kundannat g[all-[abs f’ba]i spazjali ta’ sigurtà kbira fejn il-kriminali kienu jitraqqdu g[al perjodi twal.

Hemmhekk tmur tinvestiga proprju bint il-President Amerikan, Emile (Maggie Grace) attivista g[addrittijiet tal-bniedem. Proprju malli tasal hemm tfaqqa’ rewwixta vjolenti mill-[absin u issa bint il-president tkun fil-periklu, mhux biss mill-[absin, i]da g[ax jekk ma ti;ix kontrollata r-rewwixta l-unika soluzzjoni tidher li tkun li ti;i attakkata u anki meqruda l-ba]i.

G[alhekk lil Snow joffrulu li jekk imur isalva lil Emile, jing[ata l-libertà, u dan ja//etta.

Wara films b[al Memento u The King’s Speech, Pearce jag[tina prova o[ra tal-versatilità tieg[u, anki f’film b[al dan fejn l-azzjoni hija kollox, u allura min l-g[axqa tieg[u hi l-;iri u l-isparar allura veru hawn g[andu biex jog[xa.

Beauty and the Beast - 3D (KRS – U) Dan g[adu wie[ed mill-a[jar films animati mu]ikali tal-kumpanija Disney. It-tpin;ija blidejn hi fost l-aqwa, u il-mu]ika hija verament sabi[a.

Il-kanzunetti mhumiex biss kanzunetti, dawn jg[inu biex ji]viluppaw il-karattri u jmexxu l;rajja. L-il[na huma perfetti, u r-ritmu huwa mexxej.

Minkejja li l-film innifsu huwa animat, it-3D i;ieg[lek t[ossok qed timxi fl-imsa;ar, filwaqt li anki waqt il-bi//iet mu]ikali, daqslikieku tinsab f’nofs l-azzjoni ta’ ]fin ferrie[ ta’ Broadway, meta Gaston jersaq qrib Belle f’dik li hu jimma;ina b[ala sitwazzjoni romantika, u tist[ajlu riesaq fuqek.

Beauty and the Beast 3D litteralment jinvolvik fil-film u jsir realistiku. Minbarra, b[alma g[edna, is-sekwenzi fil-foresta fejn ‘t[oss’ il-weraq u l-frieg[i ja[btu mieg[ek, kemm il-borra kif ukoll it-trab temmen li veru ne]lin quddiemek.

Min di;à ra l-film fil-ver]joni normali, ori;inali tal-1999, hawn jg[addi minn esperjenza ;dida.

Din mhix il-ver]joni bit-3D ta’ dik imtawla ta’ madwar g[axar snin ilu li tinkludi lkanzunetta ‘Human Again’, i]da xorta wa[da tirnexxi u ]]omm lil dak li jkun isegwi tassbej[a Belle u l-‘mostru’ li qed i]ommha pri;uniera f’kastell.

MUÛIKA

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

3

‘The Traveller’ – il-vjagg introspettiv ta’ Tribali minn Noel d’Anastas ......................................

Fis-17 ta’ Mejju li g[adda, Tribali nieda t-tielet album tieg[u ‘The Traveller’, li jo[ro; l-esperjenzi intimi fi vja;; introspettiv talmembri ta’ Tribali fi [sejjes, ritmi u melodiji li jag[mluh uniku f’pajji]na u mfittex ukoll fil-mappa internazzjonali fl-ambitu talworld music.

‘The Traveller’ baqa’ j]omm l-istess strumenti sinonimi mieg[u, b[as-sitar, didgeridoo, morchunga u lperkussjoni, i]da l-album il;did jinkludi wkoll listrumenti hang, kitarri u ttrumbetta bl-inklu]joni wkoll ta’ aktar element vokali li jag[mel dan l-album interessanti. L-album fih 13-il track u hu kontinwazzjoni, jew a[jar, evoluzzjoni, millmaterjal pre/edenti li kellu kritika po]ittiva u inkora;;iment kbir sew lokalment kif ukoll barra.

Tribali jikkunsidra dan la[[ar xog[ol b[ala wie[ed aktar armonju] minn dawk ta’ qablu. Hu jda[[al aktar ;eneri fl-ambitu tal-world music u stili o[ra fejn jag[tih aktar sens ta’ espressjoni libera.

Mal-[oss tipiku, il-grupp Tribali inkluda ta[lita ta’ element psikadeliku, dub reggae u ska, flamenco u folk li j[awwar il-[oss naturali tieg[u aktar interessanti. Dan hu evidenti fi tracks b[al Rickshaw Ride, Echo of Silence, Culture Circus, Rainforest, Language of God u Journey to the Universe.

Bla dubju, il-vu/i rikka ta’ Eliza hi sinifikanti f’dan ixxog[ol u wasslet aktar element etniku f’xenarju raffinat.

F’dan l-a[[ar xog[ol, ilgrupp u]a aktar il-grinta tarritmu tad-drums milli xenarju vast ta’ perkussjoni. Howard Keith, il-producer tal-albums kollha ta’ Tribali, jg[id li kull [oss li hemm f’‘The Traveller’ kien irrekordjat live ming[ajr l-ebda sehem ta’ sampler jew trigger u b’hekk jag[ti [oss u dimensjoni aktar organika.

Isostni wkoll li l-[sieb kien

wara l-[sejjes tal-era ta’ tmiem is-sebg[inijiet i]da blaqwa attwali.

‘The Traveller’ kien irrekordjat fl-ewwel tliet xhur ta’ din is-sena. Dan l-album se jkun distribwit internazzjonalment minn Jagged House u se jkun jinsab fuq madwar 70 portal di;itali fosthom iTunes, Spotify, u Napster.

Jagged House wkoll g[adha kemm la[qet ftehim ma’ Sony UK biex tippubblika l-mu]ika talartisti li hemm affiljati ma’ mag[ha. Tribali se jkun talewwel li se jgawdi minn din l-opportunità.

Il-[ru; di;itali ta’ ‘The Traveller’ se jsir ukoll madwar id-dinja kollha barra l-pajji]i tal-Ewropa, esklu]a Malta u l-Italja. Se jin[are; ukoll album kompilat ‘Festa’ bl-a[jar songs ta’ Tribali mill-albums pre/edenti.

Intant, il-[ru; fi]iku ta’ The Traveller’ fis-suq internazzjonali mistenni jse[[ lejn l-a[[ar ta’ Settembru li ;ej. F’Malta dan jinsab g[allbejg[ minn diversi [wienet jew permezz tas-sit iTunes Malta u Jagged House.

Tribali b[alissa qieg[ed jipprepara g[all-kun/ert kbir li se jsir fil-Park Nazzjonali, f’Ta’ Qali, nhar id-29 ta’ :unju. Fih Tribali se jwassal is-siltiet ;odda kif ukoll o[rajn popolari mill-albums tal-passat.

L-esperjenzi intimi ta’ sitt snin

Il-grupp Tribali hu ffurmat minn g[add ta’ mu]i/isti Maltin li ng[aqdu flimkien biex ji//elebraw l-im[abba u l-impenn tag[hom lejn ilmu]ika etnika filwaqt li jag[mlu enfasi qawwija fuq ir-ritmu etniku u jinkorporaw flimkien is-sbu[ija u ssofferenza tal-mu]ika millOrjent.

Ju]aw strumenti vasti u fosthom jispikka l-[oss perkussiv flimkien mas-sitar, didgeridoo u lakkumpanjament bil-vu/i straordinarja femminili.

Il-grupp hu mag[mul minn

Bix-xieraq li fl-edizzjoni tal-Malta Music Awards tal-2009, Tribali kien l-attrazzjoni tal-unuri hekk kif [a t-trofew g[all-aqwa grupp, l-aqwa album, l-a[jar dehra u l-aqwa disinn u qoxra tal-album

Peter Paul, Antoine, Grigal, Adriano, Jean Pierre u Eliza.

Tribali kiseb reputazzjoni g[all-fatt li waqt il-kun/erti tieg[u, jirnexxilu jiddeverti lill-folla permezz ta’ esperjenza unika mfassla wkoll minn esperjenzi li g[addew minnhom u[ud mill-membri f’artijiet ’il bog[od u f’kulturi varji u e]oti/i.

Matul is-snin, Tribali kellu wkoll l-opportunità jdoqq f’kun/erti flimkien ma’ artisti ta’ fama internazzjonali b[al Prodigy, Moby, The Wailers, Ziggy Marley, The Specials, John Butler, Wolf Mother, Joe Satriani, Steve Vai, Crowded House u [afna o[rajn.

Tribali ddebutta bl-ewwel album f’Mejju 2006, meta kien ukoll ittella’ kun/ert spettakolari f’{a;ar Qim. Dan l-abum intlaqa’ tajjeb [afna u ;ie rikonoxxut b[ala [oss ;did g[al Malta.

Wara xi kun/erti kbar lokali, lill-grupp Tribali ;ietu l-ewwel opportunità internazzjonali. Fl-2007 kien mistieden biex idoqq fi Green Fields ta’ Glastonbury

Festival. Minn hemm, ilgrupp kellu l-opportunità wkoll jiltaqa’ ma’ Dj Ritu talistazzjon tar-radju BBC, li stieden lill-grupp immur lIngilterra g[al program ta’ sieg[a esklussiva g[al Tribali.

Fis-sena ta’ wara, ittikketta Petrol Records USA#l-Awstralja offriet lillgrupp distribuzzjoni di;itali tal-album madwar id-dinja.

Kien ukoll mistieden biex idoqq fl-Awstralja b[ala parti mill-festival presti;ju] Blues & Roots, li fih kien hemm pre]enza kbira ta’ artisti internazzjonali.

Il-kanzunetta ‘Never Give Up’ li kellha kummenti tajbin, kienet intg[a]let biex tkun f’]ewg compilation albums flimkien ma’ artisti o[ra.

Fl-2009 Tribali [areg ittieni album bit-titlu ‘The Elephants of Lanka’. Lalbum intlaqa’ tajjeb [afna, kemm lokalment kif ukoll fix-xena internazzjonali. Filmagazin rinomat g[allmu]ika, Songlines, fil-[ar;a ta’ :unju, il-korrispondent Jill Turner fa[[ar [afna l-

album u kklasifikah b’erba’ stilel.

Il-kun/erti f’Malta f’lokalitajiet partikolari u f’ambjenti stori/i baqg[u jattiraw l-eluf. Niftakar ilkun/ert li kien sar fis-swar tal-Birgu li ]gur li g[al Tribali jibqa’ wie[ed memorabbli.

Bix-xieraq li fl-edizzjoni tal-Malta Music Awards ta’ dik is-sena, Tribali kien lattrazzjoni tal-unuri hekk kif [a t-trofew g[all-aqwa grupp, l-aqwa album, l-a[jar dehra u l-aqwa disinn u qoxra talalbum. Minn hemm ’il quddiem, Tribali baqa’ jag[ti [afna kun/erti, kemm lokalment kif ukoll barra. Fl2010 u f’din is-sena re;a’ kien mistieden biex idoqq flAwstralja g[al darbtejn o[ra fil-Blues & Roots Festival, li serviet ta’ esperjenza o[ra kbira li fiha l-grupp kellu lopportunità jiltaqa’ mill-qrib mal-ammiraturi numeru]i tieg[u fl-Awstralja.

G[al aktar informazzjoni dettaljata id[ol fil-pa;na talgrupp fuq Facebook www.facebook.com#TribaliM usic.

4

TELEVIÛJONI

il-Óadd, 10 ta’ :unju, 2012

cable#digital tv televiΩjoni Favourite Ch.

melita 31#108, GO Plus 106

07.00 KMK • 09.05 Kont taf? • 09.15 F. News • 09.30 ECO • 10:30 The Design Workshop (r) • 12.00 Kont taf? • 12.15 F. News • 12.30 Musbie[ g[al Ri;lejja • 13.00 Mitqlu Deheb • 15.00 Teleshopping • 16.00 Entertain Me • 18.15 F. News • 18.30 Sejja[tli • 20.00 Kont taf? • 20.15 F. News • 21.00 Sapiano Show • 22.00 Bawxati • 23.15 F. News.

Calypso Music TV

GO Plus 107

07.00 Total Request • 09.00 80s Classics • 10.00 90s Classics • 11.00 2000s-2009s Classics • 11.30 Teleshopping • 13.30 2010 Onwards • 14.30 Drama Bronks • 15.00 Wasal il-{in g[all-Maltin • 15.30 Bell’Italia • 16.00 Romantica (Love Songs) • 17.00 Teleshopping • 18.00 Total Request • 20.00 Bingo 75 • 20.30 Kontra r-Ri[ (r).

Eurosport

melita 600, GO Plus 801

08.30 WATTS • 08.45 Game, Set and Mats • 09.00 UCI World Tour Cycling • 10.00 Tennis • 11.00 World Cup Canoeing: Slalom Event (live) • 12.00 World Superbike Series Motorcycle Racing: 1st Leg (live) • 13.00 World Supersport Championship Series: Misano (live) • 14.15 UCI World Tour Cycling: Stage 7 (live) • 14.45 Game, Set and Mats • 15.00 The French Open Tennis: Men’s Final (live) • 17.30 Game, Set and Mats • 17.45 World Superbike Series Motorcycle Racing • 18.30 UCI World Tour Cycling • 19.00 The French Open Tennis • 20.00 Football • 20.30 Euro Beach Soccer League Beach Football • 21.30 GT Academy • 21.45 Motorsports Weekend • 22.00 World Superbike Series Motorcycle Racing.

BBC Entertainment

melita 300, GO Plus 301

07.10 Bobinogs • 07.20 Penelope K, by the way • 07.30 Nina and the Neurons • 07.45 Charlie and Lola • 07.55 Forget-Me-Not Farm • 08.10 Boogie Beebies • 08.25 Garth and Bev • 08.35 Robin Hood • 09.20 Keeping up Appearances • 09.50 The Old Guys • 10.20 The Weakest Link • 11.10 New Tricks • 12.00 The Queen’s Diamond Jubilee: BBC Concert at Buckingham Palace • 14.30 Lab Rats • 15.00 Doctors • 16.30 Dad’s Army • 17.00 The Old Guys • 17.30 Walk on the Wild Side • 18.00 Doctor Who • 19.00 Doctor Who Confidential • 19.10 New Tricks • 20.00 The Hound of the Baskervilles (PG) • 21.30 Freefall • 23.00 Prince William and Harry: Into the Future • 23.50 Walk on the Wild Side.

TCM

melita 310, GO Plus 701

08.00 Dragonwyck. Film ’46 (PG) • 10.00 Young Dillinger. Film ’65 • 11.55 Police Academy 4: Citizens on Patrol. Film ’87 (PG) • 13.40 The Horse Soldiers. Film ’59 (U) • 16.00 The Savage Guns. Film ’62 (U) • 17.30 The Wings of Eagles. Film ’57 (U) • 19.30 Twelve O’Clock High.

Film ’49 (U) • 22.00 Hell on Wheels • 23.00 Deadwood.

MGM Movies

melita 312, GO Plus 702

06.30 Silent Victim. Film ’93 • 08.25 K-9000. Film ’91 • 09.55 Mystery Date. Film ’91 (12) • 11.30 The Manhattan Project. Film ’86 (PG) • 13.25 Play Dirty. Film ’69 (PG) • 15.20 MGM’s Big Screen • 15.35 Khartoum.

Film ’66 (PG) • 17.40 The Dust Factory. Film 2004 (PG) • 19.15 They Call Me Mister Tibbs! Film ’70 (15) • 21.00 The Wilby Conspiracy. Film ’75 (PG) • 22.45 Flesh & Blood. Film ’85 (18).

Discovery Channel

melita 400, GO Plus 501

07.15 American Chopper: Senior vs Junior • 08.10 Mythbusters • 09.05 Destroyed in Seconds • 10.00 Extreme Engineering: Dallas Cowboys Stadium • 10.55 Swamp Loggers: Split Tracks • 11.50 Dirty Jobs: Dairy Cow Midwife • 12.45 Swords: Life on the Line • 13.40 Auction Hunters: Ton’s Got a Gun • 14.10 Auction Hunters: Strat’d for Cash • 14.35 Dealers • 15.30 Factory Line • 16.25 Mighty Ships: USNS Robert E. Peary • 17.20 Deadliest Catch: Turf War • 18.15 River Monsters: Killer Snakehead • 19.10 Extreme Fishing with Robson Green: Alaska • 20.05 Hillbilly Handfishin: Best of • 21.00 When Fish Attack • 21.55 Surviving the Cut: US Marine Recon • 22.50 Rattlesnake Republic • 23.45 Miami Swat.

Melita Movies

melita 801

10.00 The Princess and The Frog • 11.45 Diary of a Wimpy Kid • 13.20 A Family Thanksgiving • 14.47 Hollywood Buzz • 15.10 Chronicles of Narnia • 17.10 Deadly Encounter • 18.45 Big Mommas • 20.30 Hollywood Buzz • 21.00 Marley and Me • 22.25 America • 23.55 Cyrus.

Melita More

melita 802

08.00 Hollywood Buzz • 08.30 Full House • 09.00 The West Wing • 09.50 ER • 10.40 Top Gear • 11.45 Brothers and Sisters • 12.30 Amazing Race 13.20 The Mentalist • 19.30 How I Met Your Mother • 20.00 2 Broke Girls • 20.45 Suburgatory • 21.15 Brothers and Sisters • 22.00 Desperate Housewives • 22.45 Alcatraz • 23.30 Bored To Death • 23.55 The Mentalist • 00.45 Supernatural.

Biography Channel

melita 411

07.00 Eye for an Eye: Who Gives a Puck? • 07.30 Pawn Stars: Robosaurus • 08.00 Pawn Stars: Darth Pawn • 08.30 Pawn Stars: Packing Heat • 09.00 Pawn Stars: Striking a Chord • 09.30 Pawn Stars: Pawn Illustrated • 10.00 Hoarders: Patty and Bill • 11.00 Hoarders: Kerrylea#Lauren • 12.00 Hoarders: Tara#Betty • 13.00 Hoarders: Jennifer and Ron#Jill • 14.00 Hoarders: Paul#Missy and Alex • 15.00 Pawn Stars: Robosaurus • 15.30 Pawn Stars: Darth Pawn • 16.00 Pawn Stars: Packing Heat • 16.30 Pawn Stars: Striking a Chord • 17.00 Pawn Stars: Pawn Illustrated • 17.30 Pawn Stars: Robosaurus • 18.00 Pawn Stars: Darth Pawn • 18.30 Pawn Stars: Packing Heat • 19.00 The Hasselhoffs: Beat the Press • 19.30 The Hasselhoffs: A Woman’s Touch • 20.00 The Real Housewives of Miami: Waterfront and Centre • 21.00 Christian Bale • 22.00 Storage Wars: Skullduggery • 22.30 Storage Wars: Live and Let Bid • 23.00 Pawn Stars: Buy the Book • 23.30 American Restoration: Wheel & Deal.

NET Television

melita 102, GO Plus 102

07.00 08.00 08.30 09.30 10.30 12.00 13.00 14.00 14.05 14.20 15.00 15.05 15.35 16.30 17.00 18.00 18.10 18.40 19.30 19.45

20.30 21.30 21.32 23.00 23.30

TVM

NET News Anali]i tal-A[bar (r) Newsroom (r) Teleshopping U/u[ Teleshopping Simpati/i (r) NET News Teleshopping Wheelspin (r) NET News Teleshopping {a]en u Mrar (r) Anali]i tal-A[bar (r) Sport Extra NET News Flusek (r) For/ina (San Filep, {as]-}ebbu;) Minn Varsavja sa Kiev NET News, NET Sports, NET Meteo (ikompli) For/ina NET News (ikompli) For/ina NET News Djalogu.

melita 101, GO Plus 101

07.00 08.00 08.30 09.00 09.50 11.30 12.00 12.05 14.00 14.05 15.00 15.30 16.00 16.10 16.55 17.15 18.00 18.10 18.40 19.15 20.00 20.40

L-G[odwa t-Tajba Wirt, Arti u Kultura Madwarna Il-Quddiesa tal-{add Malta u lil hinn Minnha {add G[alik A[barijiet fil-Qosor (ikompli) {add G[alik A[barijiet (ikompli) {add G[alik Gadgets (r) Teleshopping A[barijiet Teleshopping Madwarna Venere (r) A[barijiet Modern Lifestyles Keeping Up Apperances Leli ta’ {a]-}g[ir A[barijiet Football. Euro 2012.

Irlanda v Kroazja 22.40 Madwarna 23.15 A[barijiet 23.30 Malta u lil Hinn Minnha.

TVM 2

melita 104, GO Plus 104

10.15 15.00 16.50 17.50

20.45 21.35 22.05 22.15 23.00

Football partiti Euro 2012 (r) Roland Garros Tennis Euro 2012 Pre Match Football. Euro 2012.

Spanja v Italja (live) BBC Life - Characters of the Deep G[a]liet Mela Isma’ Din Euro 2012 Highlight Programme Roland Garos Tennis.

ONE 08.00 09.35 11.00 12.00 12.15 12.45 13.30 13.40 15.45 16.00 17.05 17.30 17.40 18.30 19.30 20.10 20.45 21.40 23.15

melita 103, GO Plus 103

Folji Aroma Kitchen (r) Hazzzard Teleshopping }ona Sport Malta Fuq Kanvas ONE News L-Argument Teleshopping Te]ori Ieqaf 20 minuta ONE News Fresh & Funky On D Road (r) ONE News Diskor politiku Mad-Daqqa t’G[ajn Amen (ep. 7 u 8) ONE News.

TOM HANKS u DARYL HANNAH f’xena mill-film Amerikan tal-1994 SPLASH (Raitre 17.05)

Raiuno

00.10 Telecamere 01.10 La forza brutta. Film ’40.

07.05 Road Italy - Day by day 07.15 La casa delle sette donne (TN) 08.20 Easy Driver (attwalità) 09.05 - La casa del guardiaboschi (TF) 09.50 Tg 1 L.I.S. 09.55 Linea verde orizzonti estate 10.30 A Sua Immagine 10.55 Santa Messa dalla Chiesa del Santissimo Crocifisso in Galtelli (Nuoro) 12.00 Angelus 12.20 Linea verde estate 13.30 Tg 1 telegiornale 14.00 Il meglio di domenica in 16.30 Tg 1 16.35 Stadio Europa 17.45 Football. Euro 2012.

Spanja v Italja (live) 20.00 Tg 1 20.25 GP F1 Kanada 21.30 Pole Position 22.00 Dieci inverni. Film 2009 23.55 Tg 1 notte 00.20 Applausi 01.35 Sette note 01.55 Cosi è la mia vita Sottovoce.

Canale 5

melita 150, GO Plus 201

Raidue

melita 151, GO Plus 202

07.00 Cartoons 08.50 Battle Dance 55 10.00 McBride - Omicidio dopo mezzanotte. Film 2005 11.25 La nave dei sogni Nambia. Film ’99 13.00 Tg 2 giorno 13.30 Tg 2 motori 13.45 Dribbling Europei 14.15 Il commissario Herzog 16.20 Il dolce profumo del male.

Film 2009 17.55 Tg 2 L.I.S. 18.00 Il clown. TF 18.40 Due uomini e mezzo (TF) 19.10 Pole Position 19.30 Tg 2 notizie 20.00 GP F1 Kanada 20.25 Football. Euro 2012. Rep. tal-Irlanda v Kroazja 21.30 Tg 2 notizie 23:15 - Notti Europee 00.45 Protestantesimo.

Raitre

melita 11#152, GO Plus 203

07.05 Wind at my Back. TF 08.40 I sequestrati di Altona.

Film ’62 10.25 Agente Pepper, TF 11.15 - Tgr mediterraneo 11.40 Tgr Regioneuropa 12.00 Tg 3 persone 12.25 Telecamere 12.55 Lezioni dalla crisi 13.25 Il capitale di Philippe Daverio 14.00 Tg regione 14.30 In 1#2 h 15.05 Geo Magazine 2012 15.30 Belle ma povere. Film ’57 17.05 Splash, una sirena a Manhattan. Film ’84 19.00 Tg 3 19.30 Tg regione 20.00 Stadio Europa 20.25 Blob 20.55 Pane, amore e fantasia.

Film’53 22.40 Tg 3 22.55 Onna, questo mio povero paese

melita 16#154, GO Plus 205

08.00 08.50 10.00 10.30 13.00 13.40 16.00 18.00 20.00 20.40 21.15 23.30

01.30 02.00

Tg 5 mattina Le frontiere dello spirito Circle of Life A Beverly Hills... Signori si diventa. Film ’93 Tg 5 L’onore e il rispetto Lilly Schonauer - Amore appeso a un filo. Film 2007 I delitti del cuoco Tg 5 Speciale Tg 5 Caterina e le sue figlie 3 Ragazze interrotte. Film ’99 Tg 5 notte Muzungu. Film ’99.

Rete 4

melita 14#153, GO Plus 206

07.00 07.30 08.30 08.50 09.25 10.00 11.00 11.30 12.00 13.20 14.00 14.30

Mediashopping Zorro. TF Ti racconto un libro Slow Tour Correndo per il mondo Santa Messa Pianeta mare Tg 4 Melaverde (attwalità) Pianeta mare Donnavventura Papà è un fantasma. Film ’90 16.30 - La donna che visse due volte. Film ’58 18.55 Tg4 Telegiornale 19.35 Colombo (TF) 21.30 High Crimes.Film 2002 23.40 L’Italia che funziona 24.00 Commedia sexy. Film 2001.

Italia 1

melita 20#155, GO Plus 204

07.00 07.40 10.00 11.50 12.25 13.00 13.55 16.40 18.30 19.00 19.25

21.25 00.30 01.50

Mowgli (TF0 Cartoons Free Willy 3. Film ’97 Grand Prix Studio aperto I Simpsons Superman. Film ’78 Barbie e la magia della moda. Film 2010 Studio aperto Bau Boys Matrimonio a 4 mani Film ’95 Archimede - La scienza secondo Italia 1 Confessione Reporter Poker1mania.

La 7

melita 23#156, GO Plus 207

07.00 07.30 10.00 11.20 13.00 13.30 14.05 15.00 16.30 17.00 18.00 20.00 20.30 21.30 23.45 23.50 23.55

Omnibus Tg La 7 Ti ci porto io Superbike. GP San Marino Paddock Show Tg La 7 Medical Investigation. TF Superbike. GP San Marino Paddock Show The District. TF L’Ispettore Barnaby. TF Tg La 7 In Onda Missione natura album Tg La 7 Tg La 7 sport Quando ervamo re. Film ’96.

TV#RADJU

il-Óadd, 10 ta’ :unju, 2012

5

radju Radio 101

101 FM

06.00 Fidi u {ajja - Noel Bartolo • 08.15 Mar/i u Bandolari - Joe Chetcuti • 09.30 Focus 101 • 11.00 Omtervosta • 11.55 Avvi]i tal-Mejtin • 12.15 Mid-Dinja tal-Mar/i - Nenu Aquilina • 12.45 Skor • 17.55 Avvi]i tal-Mejtin • 18.15 Slowdown - Mark Garrett • 20.30 Allegro Andante - Joe Fenech • 22.30 Djalogu (r) • 23.30 80s Corner - George Galea.

Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 08.00, 12.00, 18.00.

A;;ornamenti ta’ l-a[barijiet: 10.00, 15.00, 17.00, 18.00.

Radju Malta

93.7 FM

ONE Radio

92.7 FM

RTK

103 FM

Bay Radio

89.7 FM

07.05 Infittxu dak li Jg[aqqadna • 07.30 Frott Artna • 08.00 Quddiesa • 08.45 L-Istampa Kollha • 11.00 Mar/ifest • 11.50 Mwiet u Angelus • 11.58 Xi Qrajt Xi Smajt • 12.10 Relax • 14.01 Mu]ika u Sport • 18.15 20#990 • 19:50 Avvi]i tal-Mewt u r-Ru]arju 20.05 Ri]ultati Sportivi • 20.30 Minn Nashville • 22.05 Ward u }ahar • Xi Qrajt, Xi Smajt • 23.03 Ru]arju • 23.30 Classic Hits.

Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 07.00, 12.00 u 18.00. A;;ornamenti tal-a[barijiet: 10.00, 14.00, 17.00, 20.00 u 22.00. BBC News 15.00 u 21.00.

FOR?INA

Xandira minn {a]-}ebbu; NET Television 18.40, 20.30 u 21.32 Il-programm For/ina b’xandiriet minn diversi festi fil-g]ejjer Maltin jirritorna, din id-darba b’tim ;did u pre]entaturi ;odda.

L-ewwel programm se jkun minn {a]-}ebbu; fl-okka]joni tal-festa San Filep.

Il-programm se jkollu bosta ideat innovattivi bl-iskop li jwassal diversi aspetti tal-festa. Fost dawn insemmu kif isir il-ktieb tal-festa, il-ka]ini li g[andhom ukoll radju tal-komunità, kif jindaqqu l-qniepen u min idoqqhom, u l-anzjani x’memorji g[andhom ta’ meta l-festa kienet issir b’mod differenti.

F’{a]-}ebbu; niltaqg[u ma]-]ew;

so/jetajiet mu]ikali li huma involuti fil-festa ta’ din il-;img[a - il-Banda San Filep u l-Banda 12th May. Se jixxandru wkoll intervisti ma’ persuni li ;ew apposta minn Agira biex ji//elebraw il-festa ta’ San Filep f’{a]-}ebbu;, u naraw ir-rabtiet bejn i]-]ew; lokalitajiet, li ma jiqfux biss mar-rabta li t-tnejn jiffeste;;jaw lil San Filep.

Il-produzzjoni tal-edizzjoni ta’ dan is-sajf ta’ For/ina hi ta’ Robert Cremona u Simon Vella Gregory, bl-g[ajnuna ta’ Mario Coleiro, Joe Chetcuti u Clayton Luke Mula. Ilpre]entaturi se jkunu Charles Saliba u Mireille Bonello.

U?U{ (NET Television 10.30) - Marthese Brincat b[as-soltu tlaqqag[na ma’ tliet

{A}EN U MRAR (NET Television 15.35) - Ripetizzjoni tal-episodju li ntwera l-ewwel darba t-Tlieta li g[adda minflok it-Tnejn. Naraw il-funeral ta’ Katald. Bertu jmur g[alih, i]da eskortat minn pulizija min[abba li jkun g[adu arrestat. Intant l-avukat tieg[u j[aqqaqha li ma jistg[ux j]ommu lil Bertu arestat aktar minn 48 sieg[a.

Katrin tisma’ diskursata bejn Wenza u n-Nobbli u ma tantx tie[u gost b’li tisma’. Fir-ritratt jidhru Frans Bonello u Jason Vella li jinterpretaw il-partijiet ta’ Spettur u ta’ Sur;enti ripettivament.

PANE, AMORE E FANTASIA (Raitre 20.55) - Film komiku Taljan tal-1953 b’re;ija ta’ Luigi Comencini li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Vittorio De Sica, Marisa Merlini, Gina Lollobrigida,

Memmo Carotenuto u Roberto Risso (dawn it-tlieta tal-a[[ar jidhru fir-ritratt). Il-Marixxall ikollu grazzja ma’ Mariella, tfajla sabi[a u ferm i]g[ar minnu li tkun orfni. Naraw i]da g[aliex flok lilha spi//a biex kellu jag[]el li jinnamra mal-qabla Annarella.

Intant hemm ukoll Paolina, in-neputija tal-qassis tar-ra[al.

Fiex tid[ol din tal-a[[ar?

entitajiet differenti li qed iwettqu xi [idma g[al [addie[or. Fl-ewwel intervista tlaqqag[na ma’ Sr Margaret Gonzi, Pamela Cuschieri u Marisa Farrugia li jie[du [sieb Dar Mer[ba Bik, li tospita nisa bit-tfal li g[al xi ra;uni ma jkunux jistg[u jibqg[u fid-dar tag[hom. Imbag[ad niltaqg[u ma’ Jean Paul Fabri mill-G[aqda Voluntiera Lourdes. Fl-a[[ar parti niltqg[uu ma’ tlieta minn nies – George u Lourdes Busuttil u Matthew Agius li jwettqu [idmithom fi [dan l-g[aqda Mid-Dlam g[ad-Dawl, li ta[dem ma’ nies li jkunu fil-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin u mal-familji tag[hom.

06.05 ONE Breakfast • 08.00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem • 08.15 ONE Club • 08.50 Mill-:urnali • 10.30 Pajji] li jixraq lil Uliedna • 14.00 Il-{add fuq ONE • 16.00 Familja ONE • 18.00 Italo Super Hits • 19.30 Sunday ONE • 20.45 Memorji u Nostal;ija • 22.00 Stetoskopju • 00.00 Music Box. Bulletin tal-A[barijiet fis-06.45, 11.45, 17.45, 21.45 u 02.45. A[barijiet fil-qosor 08.45, 09.45, 14.45.

06.30 Tmiem il-:img[a 103 FM • 08.30 Quddiesa tal-{add • 09.15 Hello Maks! • 10.05 G[aqqad il-Kelma • 11.55 Fi {dan il-Mulej • 12.15 L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek • 19.00 Fi {dan il-Mulej • 19.05 Ru]arju • 22.00 Qaddis tal-Jum • 22.05 Ru]arju • 22.25 Nisimg[ek!

A[barijiet: fis-06.00, 07.00, 08.00, 11.00, 12.00, 13.00, 15.00, 17.00 u s-18.00.

BBC: 10.00, 14.00, 16.00.

06.30 Bay Breakfast • 10.30 Bay’s Top 40 • 13.30 Ben Glover • 16.30 Weekend Drive • 18.35 RnB Top 20 • 20.30 Hed Kandi • 22.30 Bimbo Jones • 23.30 Noctural Sunshine.

A[barijiet: 6.30 p.m.

Campus FM

103.7 FM

XFM

100.2 FM

Calypso Radio

101.8 FM

Radju Marija

102.3 FM

09.00 BBC World Service • 10.00 Draguni, Kastelli, Rejiet u R;ejjen • 11.00 Classic FM • 13.00 The Soundtrack File • 14.00 BBC World Service.

07.00 The Weekend Breakfast • The XFM Official Countdown • 13.00 The Xfm Chillout Zone • 18.00 The Weekend Special.

06.00 Calypso Breakfast • 10.00 Dak Kien }mien • 13.00 Golden Mix • 16.00 Mal-Melodija Maltija • 19.00 Let’s Go • 22.00 Night Shift.

07.00 Quddiesa • 08.00 Angelus u Kuntatt • 12.00 Angelus mill-Vatikan u Ru]arju • 12.30 Ru]arju tal-Erwie[ • 13.00 Mill-Palk sal-:enna • 14.00 Il-{add Kumpanija • 15.00 Kurunella {niena Divina • 15.30 ikompli Il-{add Kumpanija • 17.00 Kuntatt • 17.30 A[barijiet Reli;ju]i • 17.50 G[asar • 18.00 Angelus u Ru]arju • 18.30 ikompli Kuntatt • 20.00 Il-Kappillan Tieg[ek (r) • 21.00 Ift[u l-Bibien • 21.30 Mill-Kon/ilju Vatikan II (r) • 22.00 Muller (r) • 23.00 Il-Muftie[ talG[erf • 23.30 A[barijiet Reli;ju]i • 23.50 Kompjeta.

Smash Radio

104.6 FM

Bastjani]i FM

95.0 FM

07.00 Salvinu Lanzon Magic Moments • 11.00 DJ Frank • 14.00 Non-stop Music.

06.50 {sieb tal-:urnata • 08.15 Quddiesa tal-{add • 09.15 All Time Favourites • 12.00 Minn Wara l-Istandard • 14.00All Time Favourites • 15.00 Realtajiet Siekta (r) • 17.00 All Time Favourites.

6

ÛGÓAÛAGÓ

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

Opportunitajiet konkreti g[a]-]g[a]ag[ tal-Qawra I/-?entru A//ess tal-Qawra qieg[ed fuq quddiem nett biex ikompli jsa[[a[ is-servizzi u lopportunitajiet li qed jing[ataw lir-residenti ta’ San Pawl il-Ba[ar. Dawn l-opportunitajiet jinkludu pro;ett li qed ikun imwettaq fost grupp ta’ ]g[a]ag[ mil-lokal u li qed isir bis-sa[[a talPremju tal-President g[all-Kreattività.

I]-]g[a]ag[ waqt attività matul il-pro;ett

Il-pro;ett bit-tema ‘Focus on our Concerns’ qed jag[ti lopportunità li]-]g[a]ag[ tallokal biex jitg[allmu dwar larti tal-fotografija.

Dan il-pro/ess qed jitwassal li]-]g[a]ag[ permezz tassehem attiv tal-artista talfotografija Elisa Von Brockdorff kif ukoll bissehem tal-[addiema li ja[dmu fi/-?entru A//ess tal-Qawra.

Apparti l-opportunità li qed ting[ata li]-]g[a]ag[ permezz tat-tag[lim dwar l-arti talfotografija, qed jing[ata wkoll i/-/ans biex il-parte/ipanti ja[sbu dwar l-affarijiet li qed jikkon/ernawhom filkomunità rispettiva ta’ San Pawl il-Ba[ar. Dawn l-istess affarijiet se jkunu komunikati lir-residenti tal-lokal permezz ta’ flyer li se ji;i impustat bieb bieb fil-lokalità ta’ San Pawl il-Ba[ar.

Aktar tard matul is-sena, ixxog[lijiet ta]-]g[a]ag[ se jkunu esibiti wkoll permezz ta’ esibizzjoni li se tkun stallata fi/-/entru l-;did talKomunità fi [dan l-istess A//ess tal-Qawra.

Permezz ta’ dan l-impenn, l-awtoritajiet flimkien malmembri tal-komunità ta’ San Pawl il-Ba[ar se jkollhom i//ans jisimg[u le[en i]]g[a]ag[ dwar l-affarijiet li qed jolqtuhom mill-qrib. Dan il-pro/ess hu wie[ed importanti anke g[ax opportunitajiet b[al dawn mhux dejjem ikunu komuni.

Ta’ min wie[ed isemmi li dan il-pro/ess involva numru ta’

inizjattivi li permezz tag[hom il-parte/ipanti [adu sehem f’attivitajiet varji.

Dawn l-attivitajiet inkludew laqg[at li saru matul ix-xhur li g[addew, pro/ess ta’ log[ob b’messa;;i varji, diskussjonijiet, hike f’San Pawl il-Ba[ar, ]jara fil-Bird Park tas-Salini kif ukoll parte/ipazzjoni fl-attività li saret il-Wardija bit-tema ‘Warda Fest’.

Il-President ta’ Malta George Abela u l-Ministru g[at-Turizmu, l-Ambjent u lKultura, Mario De Marco, ]aru dan il-pro;ett fi/-?entru A//ess tal-Qawra.

F’din l-okka]joni lPresident ta’ Malta fera[ li]]g[a]ag[ parte/ipanti f’dan il-pro;ett u inkora;;ixxa limpenn tag[hom biex ikomplu jsemmg[u le[inhom fil-komunità li qed jg[ixu fiha.

Il-President ta’ Malta kompla billi rringrazzja wkoll li/-?entru A//ess tal-Qawra tal-impenn konkret li qed jie[u biex il-komunità ta’ San Pawl il-Ba[ar tgawdi minn opportunitajiet simili li jg[inu biex tin[oloq aktar siner;ija bejn il-membri tal-istess komunità.

Il-President ta’ Malta fakkar li l-g[an tal-Premju talPresident g[all-Kreattività hu li ji]viluppa talenti ;odda u jg[in pro;etti tal-arti li jimpenjaw lit-tfal, i]-]g[a]ag[ u s-so/jetà /ivili b’kuntatt dirett mal-[ajja fil-komunità.

g[al pa;na 7

ÛGÓAÛAGÓ

7

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

Pro;ett finanzjat mill-Premju tal-President g[all-Kreattività minn pa;na 6

Il-mira ewlenija hi fuq it-tfal u ]-]g[a]ag[ u fuq inizjattivi inter;enerazzjonali. Lenfasi hi li jitqanqlu programmi so/jali u komunitarji ta’ ]vilupp permezz tal-arti.

It-tieni edizzjoni talPremju tal-President talKreattività tnediet matul l-istess attività li saret fil-15 ta’ Mejju. Is-sej[a g[al pro;etti se tkun miftu[a sat-28 ta’ :unju, u r-ri]ultati jit[abbru sala[[ar ta’ Lulju. Ilprijoritajiet huma l-istess b[al meta tnieda l-Fond l-ewwel darba.

Informazzjoni dwar IlPremju tal-President g[all-Kreattività, li tinkludi kopji tal-Linji Gwida kif ukoll applikazzjonijiet g[attliet taqsimiet talPremju, tinstab fis-sit www.president.gov.mt u wie[ed jista’ wkoll i/empel 21226226 jew jibg[at email fuq president@gov.mt.

Il-grupp flimkien mal-President u Mario De Marco (Ritratti> DOI – Omar Camilleri)

I]-]g[a]ag[ waqt ]jara fil-Bird Park tas-Salina fejn setg[u jesperimentaw bil-kameras tar-ritratti

Ftit mill-parte/ipanti tal-pro;ett waqt mixja lejn ir-Ri]erva Naturali fix-Xemxija

L-esperjenzi tal-parte/ipanti Fabio Corla “G[alija dan il-pro;ett kien esperjenza sabi[a [afna. Tg[allimna kif nu]aw il-kamera tar-ritratti a[jar, u

g[amilna [bieb ;odda waqt [afna attivitajiet. {adna [afna pja/ir bejnietna l-[bieb, kemm waqt illaqg[at kif ukoll waqt il-[ar;iet.”

Abigail Psaila “Matul dan il-pro;ett tg[allimt nie[u r-ritratti b’mod a[jar. G[amilt [afna

[bieb ;odda g[alkemm kont naf [afna minnhom di;à. Morna wkoll il-Bird Park fejn [adna [afna ritratti talannimali li hemm u mxejna sarRi]erva Naturali tax-Xemxija.

G[alkemm il-mixja kienet twila, [adna [afna pja/ir.”

Nico Zarb “G[alija dan il-pro;ett kien esperjenza sabi[a b’diversi opportunitajiet. Tg[allimna kif nu]aw settings differenti tal-kamera tar-ritratti u nie[du ritratti minn diversi angoli.

G[alija l-qofol kien meta ;ie lPresident ta’ Malta George Abela, biex

jara diversi xog[lijiet li g[amilna u jisma’ x’kellna xi ng[idulu dwar dak li jikkon/ernana f’San Pawl il-Ba[ar.

G[alija kien importanti li stajna nwasslu messa;; lil min g[andu lpoter f’dan il-pajji].”

Jalisse Micallef “L-iktar attività li g[o;bitni kienet meta morna l-Bird Park biex nie[du lideat g[al ritratti interessanti. Tassew [adna gost.”

Emily Sciberras “Dan il-pro;ett g[enni nkun iktar kunfidenti. Kelli /-/ans niltaqa’ ma’ nies ;odda u nag[mel [bieb ;odda.

Tg[allimna nie[du ritratti tajbin filwaqt li nie[du gost.”

Tristian Dale Zammit Gauci “F’dan il-pro;ett skoprejt modi

;odda kif nesprimi ru[i spe/jalment permezz tal-fotografija u l-arti. Lartista Elisa von Brockdorf g[allmitna teknika partikulari. Bejnietna kollha tkellimna fuq [afna affarijiet li na[sbu li jistg[u jinbidlu f’San Pawl il-Ba[ar.”

Craig Linstead “Tg[allimt kif nu]a l-kamera,

tg[allimt tekniki differenti biex nie[u ritratt, kif na[dem mal-o[rajn u skoprejt kif ja[sbuha l-o[rajn, filwaqt li tg[allimt napprezza xxog[ol involut biex tie[u ritratt artistiku, u ltqajt ma’ [afna nies ;odda.”

Aisha Falzon “Tg[allimt kif nie[u ritratti b’effeti differenti. L-iktar teknika li g[o;bitni hi l-istop motion, ji;ifieri meta tie[u ritratt differenti li juri moviment ta’ o;;ett. Tg[allimt ukoll kif nag[mel shadow puppets u shadow theatres. Il-

fotografija g[eninti nesprimi ru[i a[jar.”

JJ Galea “Jien tg[allimt tricks ba]i/i fuq larti tal-fotografija spe/jalment dwar kif ta[dem il-lenti tal-kamera. U]ajt

dak li tg[allimt waqt kompetizzjoni tal-fotografija organizzata mill-iskola fejn nattendi. {adt gost u ltqajt ma’ nies ;odda.”

Michaela Genovese “ Kemm ili nattendi dan il pro;ett g[amilt iktar [bieb. Nie[u [afna gost u tg[allimt nu]a lkamera tar-ritratti sew. Nippreferi ni;i hawn milli niltaqa’ ma’ s[abi barra bir-riskju li nittajjar minn xi karozza.”

Deon Sant “ Jien inzertajt

li g[andi kamera b[al dawk li u]ajna waqt il - pro;ett u g[alhekk tg[allimt nu]aha a[jar .

Indunajt li hemm xi affarijiet li jistg[u jitran;aw fil - lokalità fosthom l - ambjent u spazji miftu[a . Tkellimna wkoll fuq il b]onn ta ’ fa/ilità sportiva u ta ’ youth centre fil - lokal . {adt gost meta sirt naf li se jinfeta[ youth cafè fil - Qawra .”

Mitchell Camilleri “L-esperjenza tieg[i fil-pro;ett

Focus on Our Concerns kienet millisba[. Tg[allimt kif g[andi nie[u ritratti u nu]a l-imma;inazzjoni u lkreattività biex nie[u ritratti isba[.”

8

FOTOGRAFIJA

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

9

minn Joe Cassar — joe.cassar@media.link.com.mt

Pep Guardiola mg[olli ’l fuq fl-arja hekk kif Barcellona reb[u lil Man Utd fil-finali ta/-Champions League is-sena li g[addiet

Il-foto;urnalist sportiv Domenic Aquilina

Malti fi/-Champions League {a ritratti g[all-pubblikazzjonijiet tal-UEFA fi tmien finali konsekuttivi Ma nistg[ux no[olmu li g[ad naraw xi tim Malti jilg[ab fil-finali ta/-Champions League, g[ax i/-/okon tag[na jimpedina li naslu daqshekk ’il bog[od fil-log[ba tal-futbol.

Madankollu, f’dawn l-a[[ar tmien finali ta’ din il-kompetizzjoni presti;ju]a fil-kalendarju sportiv internazzjonali, Malta dejjem kienet hemm fil-pre]enza ta’ fotografu Malti li jkun assenjat mill-UEFA biex ji;bed ir-ritratti esklusivament g[aliha talfinalissima. Liema ritratti tant jintg[o;bu li ;ieli ntu]aw anki fil-fa//ata tar-rivista uffi/jali tal-UEFA.

Mument ta’ delu]joni g[allplayer ta’ Bayern Munich Bastian Schweinsteiget li qed ja[bi wi//u hekk kif falla penalty kru/jali fil-finali ta/-Champions League ta’ din is-sena kontra Chelsea

Is-sodisfazzjon ta’ Didier Drogba wara r-reb[a re/enti ta’ 4-1 fuq Napoli fi Stamford Bridge

Qed nirreferi g[all-fotografu Domenic Aquilina, li llum stabbilixxa ru[u, mhux f’Malta biss, fost l-a[jar fotografi g[all-partiti tal-futbol, kemm lokali u kemm internazzjonali. F’dawn il-pa;ni qed nillimitaw ru[na g[al xi ritratti tieg[u mill-a[[ar edizzjonijiet ta/Champions League.

Domenic twieled fl-Isla f’Awwissu tal-1957 u ilu involut fil-qasam tal-foto;urnali]mu sa mill-età bikrija ta]-]g[o]ija.

Ilu snin twal kontributur uffi/jali g[as-sit tal-UEFA www.uefa.com b[ala foto;urnalist g[all-futbol Malti u fotografu regolari g[al diversi pubblikazzjonijiet talUEFA. Domenic hu wkoll kontributur b[ala foto;urnalist g[al pubblikazzjonijiet o[ra ta’ presti;ju f’livell internazzjonali. Fost dawn il-Guerin Sportivo (Italja),

World Soccer (Ingilterra), Don Balon (Spanja) u fotografu akkreditat g[al Granangular, a;enzija mag[rufa tar-ritratti ba]ata f’Bar/ellona.

Fl-2010 kien appuntat b[ala l-fotografu uffi/jali talMFA u f’Jannar ta’ din is-sena kien onorat bit-titlu Sport General Photographer of the Year 2011, premju presti;ju] mog[ti matul il-Konvenzjoni Fotografika SWAPP f’Londra f’Jannar li g[adda.

Sodisfazzjon kbir g[al Domenic kienet il-wirja bi w[ud mir-ritratti tieg[u li ttellg[et is-sena li g[addiet bit-titlu Believe b’risq l-G[aqda Volontarji Lourdes – Malta.

Fil-fatt Domenic qalli li l-motto tieg[u hu proprju Believe g[aliex i[oss li jekk inti temmen fil-[iliet tieg[ek tkun di;à rebbie[. Bla dubju Domenic Aquilina hu fost ir-rebbie[a.

Inter ji//elebraw ir-reb[ ta/-Champions League fis-Santiago Bernabeu ta’ Madrid fl-2010

Il-players ta’ Bayern u Chelsea mi;burin flimkien qabel l-g[oti tal-penalties fl-a[[ar finali ta/-Champions League f’Mejju li g[adda

Ir-ritratt li bih Domenic Aquilina reba[ it-titlu ta’ ‘SWPP Sports General Photographer of the Year 2011’ f’Londra f’Jannar ta’ din is-sena.

Lionel Messi jidher jissielet g[all-ballun fil-partita kontra Inter fis-semifinali ta’ Madrid fl-2010

TAGÓRIF

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

11

Il-:ublew tal-Fidda mill-[atra tas-Surmast Joseph Galea

Kun/ert f’;ie[u minn George Maggi ....................................

Bil-kun/ert vokali u strumentali li l-Banda Dekana u ?ittadina L’Isle Adam ippre]entat nhar il-{add 27 ta’ Mejju 2012 fl-Awditorju tas-Seminarju tal-Virtù, irRabat, mhux biss g[amlet ;ie[ lilha nfisha u lis-Surmast Joseph Galea fl-okka]joni tal:ublew tal-Fidda mill-[atra tieg[u, i]da wkoll g[amlet ;ie[ lill-korp bandistiku u vokali tal-Maltin.

Kienet serata tassew li ma tintesiex. Tabil[aqq dan ilkun/ert se jibqa’ mnaqqax b’ittri tad-deheb fl-istorja glorju]a ta’ din il-banda storika Rabtija. Il-livell g[oli, kemm tad-direzzjoni tasSurmast Joseph Galea kif ukoll tal-erba’ kantanti u lmu]i/isti, jista’ jwassal biex dan il-kun/ert ikun klassifikat b[ala wie[ed klassiku.

L-applawsi, imqar dawk bi standing ovations, li ng[ataw mill-udjenza li mliet lAwditorju sat-truf tieg[u, kienu xhieda tas-su//ess ta’ dan il-kun/ert, flimkien malkummenti li wrew lapprezzament tal-udjenza.

Fuq kollox, dan il-kun/ert vokali u strumentali kien frott l-impenn kbir tas-Surmast Joseph Galea li kif sostna Massimo Azzopardi, ilPresident tal-Banda L’Isle Adam, hu l-bniedem li ta

sa[[tu u [ajtu g[al din ilbanda tul dawn il-25 sena li g[addew. Tul ta’ ]mien li lebda surmast ma dam daqshekk imexxi lil din ilbanda.

In[ass ukoll /ar daqs ilkristall matul il-kun/ert kollu, il-bilan/ strett li n]amm kemm mill-kantanti kif ukoll mill-mu]i/isti ta[t il-bakketta [abrieka tas-Surmast Galea.

Iva, dan wassal biex na[a ma tg[attix, ma tifgax lil o[ra. {add ma tellef lill-ie[or biex b’hekk in[are; l-aqwa talmu]ika u l-kant li kien miktub fuq il-partituri ming[ajr tfixkil u b’/arezza kbira. Bis-sa[[a ta’ hekk, il-kliem li [are; minn fomm il-kantanti mag[rufa, is-sopran Karen Grech, il-mezzosopran Marie Therese Vassallo, it-tenur Joseph Aquilina u l-baritonu Louis Cassar, seta’ jinstema’ tajjeb u /ar.

Il-kun/ert feta[ b’kompo]izzjoni tas-Surmast Joseph Galea Tislima lillEwwel Banda tar-Repubblika u kompla b’Il Balea del suo sorriso mit-Trovatore ta’ Giuseppe Verdi li tkantat mi]]ag[]ug[ baritonu ferm promettenti Louis Cassar.

Wara t-tenur ta’ fama Joseph Aquilina flimkien malBanda Dekana kanta E Lucevan le Stelle mill-opra

Tosca ta’ G. Puccini u wara lmezzosopran ta’ esperjenza Marie Therese Vassallo tat O Surdato Innamorato ta’ A.E. Cannes b’arran;ament tasSurmast Joseph Galea. Karen Camilleri b’vu/i soda u kristallizzata kantat Si mi chiamano Mimi minn La Boheme ta’ G. Puccini. Din ittaqsima ng[alqet bi Grande Selection mill-opra ta’ Verdi Macbeth b’arran;ament tassurmast direttur tal-Banda L’Isle Adam. {adu sehem ilkantanti kollha.

It-tieni parti bdiet b’Sinfonia minn Nabucco ta’ G. Verdi u kompla l-baritonu Louis Cassar bil-popolari Fiddler on the Roof jew kif inhi mag[rufa wkoll, If I were a rich man ta’ J. Boch. Joseph Aquilina bil-vu/i tenorili tieg[u interpreta Un amore così grande ta’ G.M. Ferilli u l-mezzosopran Marie Therese Vassallo interpretat Sapre per te il mio cuor mis-Sansone e Delila ta’ C. Saint-Seans.

Il-kantanti tal-opra mitTeatro alla Scala ta’ Milan, is-soprano Roberta Canzian u l-baritonu Mario Cassi, taw kun/ert ta’ g[a]liet operisti/i fost l-aktar impenjattivi b[ala oma;; lill-aqwa kompo]ituri Taljani - Gaetano Donizetti, Gioacchino Rossini, Giacomo Puccini u Giuseppe Verdi, fit-Teatru Manoel, li kien mimli. Ilkun/ert kien organizzat minn Fiesole Artisti Productions u l-Istituto Italiano di Cultura u kellu lpre]entazzjoni ta’ Albert G. Storace.

B’arran;ament tas-Surmast Joseph Galea s-sopran Karen Camilleri tat bi ;miel ta’ vu/i Non ti scordar di me ta’ E. De Cutris u fl-a[[ar il-kantanti flimkien u l-Banda L’Isle Adam interpretaw mirRigoletto ta’ G. Verdi Un de seben rammentomi.

Meta dan il-kun/ert kien qed jasal lejn it-tmiem sar diskors mill-President talKa]in L’Isle Adam, li minbarra li awgura minn qalbu aktar su//essi lisSurmast Joseph Galea u rringrazzjah tal-impenn kbir tieg[u lejn il-Banda L’Isle Adam, [ass li bosta mis-siltiet li kienu ;ew interpretati kienu b’xi mod rifless tal-karattru tal-istess Surmast Galea.

Wara ng[ataw bukketti ta’ fjuri lin-nisa kantanti u lil Michelina Galea, mart isSurmast Joseph Galea, kif ukoll lill-compere Joyce Guillaumier, filwaqt li sSurmast ing[ata CD b’mar/i b’kompo]izzjoni tieg[u,

bakketta u ikona tas-Sagra Famiglia b[ala tifkira ta’ dan il-:ublew tal-Fidda tieg[u b[ala Surmast tal-Banda L’Isle Adam.

Il-kun/ert memorabbli ntemm bl-innu sabi[ talBanda L’Isle Adam kompo]izzjoni tas-Surmast G. Stivala.

• Hekk inkitbet pa;na o[ra mill-isba[ ta’ din il-banda storika, pa;na li riedet turi lapprezzament tag[ha lejn ilbniedem li ta [ajtu g[aliha.

Jalla l-g[emil mill-qalb tasSurmast Joseph Galea jkun ta’ e]empju g[al surmastrijiet o[ra f’baned o[ra mxerrdin madwar Malta u G[awdex u g[al mu]i/isti, li flimkien mas-surmastrijiet tag[hom, jag[tu dak kollu li jistg[u b’risq il-baned u lmu]ika.

Ma’ dawn kemm-il darba jing[aqdu kantanti mill-aqwa li bil-vu/ijiet tag[hom ikomplu jsebb[u x-xog[ol mu]ikat.

U2UK f’kun/ert live Nhar il-:img[a 15 ta’ :unju l-grupp U2UK se jag[ti kun/ert live f’{al Luqa.

U2UK se jinterpreta l-akbar hits tal-grupp le;;endarju U2.

Flimkien ma’ U2UK se jing[aqdu The Melchior Sultana Band li se jift[u dan il-kun/ert fuq stil fusion of jazz, soul, house u electronica kif ukoll Sidwalk, li se jinterpretaw hits tal-grupp Queen.

L-attività tibda fis-7.30 p.m. f’Wesg[et il-Vittmi talGwerra, {al Luqa, u d-d[ul hu ming[ajr [las filwaqt li se jin;abru l-flus b’risq id-Dar tal-Providenza.

G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.unionbandmalta.org jew il-pa;na fuq Facebook.

12 PROPRJETÀ

Is-Swatar

APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar tal-banju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000.

Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.

Marsaxlokk

FLAT 3 tas-sodda, wa[da b’ensuite, bil-veduta min wara u min quddiem, terrazin lest min kollox ta’ kwalità tajba. Prezz €112,000

KLASSIFIKATI

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012 (Lm48,000). ?emplu 79441869.

Marsaxlokk

FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.

Ix-Xemxija

FRONT ftit ‘l isfel millVegga, 2 flats g[al bejg[. ?emplu 79842652.

Santa Venera

FLAT l-ewwel sular finished u furnished. Tliet kmamar tassodda wa[da ensuite, gallarija quddiem u wara u parti millbejt bil-washroom. €110,000 (Lm47,000) ?emplu 79990798.

G{ALL-BEJG{ JEW TPARTIT

G{ALL-KIRI

Remissa

TPARTIT

{ANUT ;did fis-suq Class 4 lest min kollox tajjeb g[al kull negozju, bil-fire alarm, cameras, toilet, e//. Bla rigal.

Livell mat-triq, bil-parapett 33x20 piedi, ;ewwa 22x30 piedi u isfel 35x22 piedi. ?emplu 99442591.

Il-{amrun

{al-Tarxien

BI tlett stalel, post idejali ilMarsa vi/in il-korsa livell mat-triq g[all-bejg[ jew tpartit ma’ propjeta’. ?emplu 79259744.

APPARTAMENT tal-gvern it-tieni sular bi 3 tas-sodda, kamra tal-[asil kbira fuq ilbejt, lest minn kollox ma’ appartament ie[or jew dar bi 3#4 tas-sodda, kull area kkunsidrata. ?emplu 99227927 jew 21255768.

Il-Fgura

{anut Class 4 tajjeb g[allkull negozju. Bla rigal. €10 kuljum. 35 metru kwadru. ?emplu 27680469 jew 99824167.

{a]-}abbar

GROCER 40 pied x 11.5

piedi u 17 g[oli. Post /entrali u spazju]. Rigal €12,000 u kera €250 fix-xahar (stokk jekk trid). Titilfuhx. ?emplu 77#99449931.

Marsalforn

FLATS moderni g[al ville;;jatura bil-veduta talba[ar u T.V. socket. Prezzijiet moderati. ?emplu 21896768, 27896768 jew 21558861.

G{AT-TWELLIJA

{al-Tarxien

{ANUT tal-grocer bl-istokk jew ming[ajru. ?emplu 79267553.

Il-Mosta

{ANUT tax-xag[ar g[attwellija. ?emplu 99427680.

AVVI}I

Garanzija

BIEX tieqaf tpejjep u tnaqqas il-pi]. ?emplu Lister Clinic fuq 21245627.

G[al kull xog[ol

TA’ dawl, ilma, xog[ol ta’ tik[il u tibjid, qlug[ ta’ madum. ?emplu 79973566 jew 27659116.

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma.

Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol.

B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

G[al kull xog[ol

TA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ kmamar tal-banju u tal-art, plumbing, kisi bil;ibs, graffiato, ]ebg[a etc. Bi 30 sena esperjenza. ?emplu 79091057.

Korsijiet

TG{ALLEM kif tittajpja ming[ajr ma t[ares lejn ilkeyboard. Jing[ata /ertifikat u attenzjoni individwali. ?emplu 27438381.

Nixtri

AFFARIJIET antiki, fajjenza antika, g[amara antika u affarijiet ta’ xi kollezzjoni. ?emplu 21822703, 21802514, 21675703 jew 79451871.

Nixtri

KOTBA gwida fuq pajji]i u bliet differenti fl-Ewropa u lil hinn. ?emplu 79422620.

Nixtri

GARAXX in-na[a tal-iskola tal-Gvern, San Pawl il-Ba[ar. ?emplu 99887233.

KLASSIFIKATI Nixtri

KAROZZI u trakkijiet g[alliskrap, magni, bibien u twieqi (aluminju u [adid), ram a[mar u isfar u stainless steel.

In[allas kontanti. ?emplu 79430366, 99469467 jew 27430366.

Ni]barazza

DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet.

Stima b’xejn minn qabel.

Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

13

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

Trasport bejn l-Ingilterra u Malta

GANGA Transport Services, Triq Wied il-G[ajn, {a]}abbar }BR2703. Is-soluzzjoni tieg[ek g[al ;arr ta’ karozzi bejn l-Ingilterra u Malta. Store fl-Ingilterra. ?emplu 21803271 jew 99153153.

G{ALL-BEJG{

G[al kull xog[ol ta’ stampar u sheets tat-tombla

B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici printing press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’

digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur, e//. u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com

Biljetti tat-Tombla

EMI Bingo Sheets, free delivery (packets x 10 sheets available). ?emplu 99870603, 21228138 jew 21224607.

G[al kull xog[ol ta’ stampar u sheets tat-tombla

B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici printing press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur, e//. u xog[ol ta’ embossing.

?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com

Lott Brieret

KOLLEZZJONI ta’ aktar minn 80 beritta bir-riklam – €60 kollha jew €1-il wa[da. ?emplu 21242180.

Mejda tal-pranzu

KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bil-kannella, monitor tal-kompjuter, libsa talbridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum talKarnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat,

kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.

Toilet seats

Nag[mel xog[ol ta’ toilet seats ;odda li jkunu maqsumin jew li ma ssibux tixtru b[alhom, mag[mulin millinjam tal-pine bil-kuluri li jaqblu u kif tixtiquhom intom, g[all-kamra tal-banju kompluti bil-fittings. G[al aktar informazzjoni /emplu 21675053 jew 79675053.

JIN{TIE:U

Mastrudaxxa

BL-esperjenza. ?emplu Casaform fuq 79447266.

Waiters\Waitresses

U assistant chef. ?emplu La Favorita Restaurant, Marsaskala fuq 21634113 jew 77147786.

14

FEATURE

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

Passi Wara Kristu... minn Sheryl Sammut .....................................

Passi Wara Kristu hu grupp ta’ ]g[a]ag[ filparro//a San :u]epp tal-Imsida fejn ikollna laqg[at ta’ tag[lim flimkien dwar ir-reli;jon Kattolika Rumana. Dan il-grupp kien iffurmat tmien snin ilu minn Jacqueline u Charles Grima, koppja mill-istess parro//a tag[na. Jacqueline Grima g[adha tmexxi l-grupp tag[na sal-lum.

Il-grupp impenjat waqt re/ta fl-2010

Ri/eviment tal-Karnival fl-2012

L-età tal-membri tvarja bejn it-13 u l-21 sena. Issir laqg[a kull nhar ta’ :img[a fis-6 p.m. fi/-/entru parrokkjali Familja Mqaddsa, l-Imsida stess, u f’dawn illaqg[at ikollna ta[ditiet minn mistiedna differenti u diskussjonijiet bejn ilmembri dwar aspetti tarreli;jon tag[na u anki dwar problemi li niffa//jaw ta’ kuljum.

Importanti li nispe/ifika li //entru u l-iskop tal-grupp tag[na huwa Kristu nnifsu.

Din is-sena qed niddiskutu ttmien beatitudnijiet u kif nistg[u napplikawhom f’[ajjitna.

Qeg[din ukoll naraw films dwar il-qaddisin tal-passat, b[al Santa Rita u San Fran;isk. Imbag[ad, wara li jispi//a l-film, ikollna diskussjoni dwar liema punti jkunu laqtuna l-aktar. {assejnieha importanti li

nitg[allmu dwar dawn ilqaddisin g[ax kienu nies b[alna, allura ]baljaw b[alna.

F’[ajjithom, dawn il-qaddisin taw xhieda ta’ kif wie[ed g[andu jimxi wara l-passi ta’ Kristu bis-serjetà u mhux b’nofs qalb jew meta jkollna aptit.

Wara kull laqg[a nibqg[u fi/-/entru parrokkjali nilag[bu bil-play station u ng[idu kelmtejn bejnietna.

Apparti laqg[at, norganizzaw ukoll bosta attivitajiet, fosthom mixjiet u log[ob tal-futbol kull nhar ta’ {add. Fis-sajf norganizzaw BBQ b[ala ;bir ta’ fondi biex nixtru xi affarijiet li jkollna b]onn g[all-grupp ta]]g[a]ag[.

Bil-fondi li ;barna millBBQ u bosta car washes, xtrajna televixin LED, billiard, play station u bosta log[ob ie[or.

g[al pa;na 15

FEATURE

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

15

...Grupp ta’ ]g[a]ag[ fl-Imsida minn pa;na 14

G[andna wkoll it-tradizzjoni li nag[mlu re/ta fi ]mien il-Milied biex niddevertu flimkien u ng[aqqdu lkomunità Misidjana. Isir ukoll live in darba f’sena u ta’ kull darba jsir f’post differenti. Norganizzaw ukoll attivitajiet spiritwali b[al-labirint, il-Jahari window, l-ikla tal-G[id u [afna o[rajn. :ieli organizzajna ta[ditiet li fihom kienu mistiedna gruppi minn komunitajiet o[ra.

B[ala e]empju, insemmi l-laqg[a dwar mard mg[oddi sesswalment. Qeg[din ukoll fil-pro/ess li niffurmaw band blg[an li nkunu nistg[u nanimaw ilquddies tal-Imsida, u dan bl-g[ajnuna ta’ George Cremona.

Hi xi [a;a ferm sabi[a li ]-]g[a]ag[ jiltaqg[u flimkien u jitg[allmu jg[ixu lveru fidi ta’ :esù Kristu. L-g[an tag[na hu li nin;abru flimkien fi Kristu u nkunu grupp mag[qud u ta’ e]empju g[allproxxmu tag[na.

A[na niltaqg[u wkoll biex nie[du gost flimkien u nag[mlu [bieb sin/ieri u onesti li jg[inu lil xulxin kull meta jkollhom b]onn. Fil-grupp tag[na g[andna membri mhux biss mill-Imsida i]da anki minn {’Attard u minn postijiet o[ra f’Malta.

G[aldaqstant, kull min jit[ajjar jing[aqad mag[na, jiena ninkura;;ih li ji;i, hu minn fejn hu jew hi minn fejn hi. Dan il-grupp lili g[amilli differenza kbira f’[ajti g[ax g[eni nsib lil Alla. Permezz t’hekk, nista’ niffa//ja b’mod a[jar it-tbatijiet u lproblemi tal-[ajja u nsib il-veru fer[ u mhux pja/iri li jispi//aw malajr.

Din hi stedina g[alikom i]-]g[a]ag[ li tixtiequ ssibu l-verità u l-fer[ f’[ajjitkom u tiskopru lilkom infuskom flimkien ma’ Kristu u kumpanija tajba. Nistedinkom tikkuntattjawna fuq luciniola@hotmail.com jew permezz talFacebook: Passi Wara Kristu.

Nistennew li narawkom!

BBQ g[a]-]g[a]ag[ tal-parro//a fl-2011

Il-kostumi tal-Karnival ikomplu jlewnu l-attivitajiet ta’ dan il-grupp

16

TAGÓRIF

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

Emirates u l-ice Digital Widescreen

Fl-isforzi dejjiema tag[ha biex tinvesti f’dak li hu la[[ar kontenut fiddivertiment u sistemi ;odda, Emirates dan l-a[[ar tejbet il-hardware li tu]a fil-flotta ;dida tag[ha ta’ Boeing 777 g[al screens li huma [afna aktar wesg[ib u a[jar di;italment g[as-sistema rebbie[a ice (Information, Communication and Entertainment) li g[andha g[al divertiment abbord.

Dan biex issa hemm kwalità premium f’kull seat f’Emirates First, Emirates Business, u Economy Class.

Il-passi;;ieri issa jistg[u jgawdu d-divertiment ta’ kwalità ta’ Emirates bi

screens tat-televi]joni personali li huma aktar wesg[in: 27 pulzier fil-First Class, 20 pulzier fil-Business Class u 12.1 pulzieri f’Economy Class – ]ieda mill-iscreen ta’ 10.9 pulzieri – biex dan tal-a[[ar issa hu l-akbar fid-dinja.

Barra minn hekk, liscreens ;odda ta’ Emirates issa g[andhom /arezza high definition (HD), li ;iet ]viluppata minn Panasonic Avionics Corporation (Panasonic), biex Emirates saret wa[da minn l-ewwel linji kummer/jali tal-ajru li da[[lu teknolo;ija state of the art. Bl-iscreens ;odda ta’ vanta;; bl-HD, il-passi;;ieri

ta’ Emirates issa jistg[u jgawdu l-video b’kulur ileqq u qawwi f’dettall millaqwa.

Il-hardware l-;did se jintu]a mal-Graphical User Interface (GUI) ;did u a[jar ta’ Emirates, li ;ie ]viluppat minn Panasonic u Emirates, u li tnieda dan l-a[[ar blintenzjoni spe/ifika li jag[mel il-kontenut u aspetti tas-sistema aktar fa/li finnavigazzjoni biex l-g[a]la fit-tag[rif, kumunikazzjoni u divertiment titwassal g[and il-passi;;ier.

Emirates topera titjiriet kuljum minn Malta g[al Dubaj, b’waqfa f’Larnaka, ?ipru.

Dehra tal-Screenshot tal-iscreens imtejba u settijiet tal-idejn

Qlug[ ta’ aerials fil-Birgu Nhar l-Erbg[a 9 ta’ Mejju, il-Kunsill Lokali tal-Birgu ta bidu g[all-progett tal-qlug[ ta’ aerials ming[ajr u]u minn fuq il-bjut ming[ajr ebda pi] finanzjarju fuq irresidenti.

Dan il-pro;ett seta’ jibda wara li r-residenti tal-Birgu, permezz ta’ applikazzjoni, urew l-interess sabiex jinqalg[alhom l-aerial ming[ajr u]u minn fuq ilbjut tag[hom.

Il-Kunsill ir/ieva 171 applikazzjoni i]da matul ilpro/ess tal-qlug[ ta’ dawn laerials kien u g[adu qed ji;i nnutat li hemm ammont sostanzjali ta’ aerials o[ra fuq bjut ta’ djar u appartamenti battala. Wara kuntatt, dawn l-aerials qed jinqalg[u wkoll.

Il-pro;ett, illum qieg[ed fi stadju avvanzat [afna filpro/ess tieg[u u dan hu kollu dovut mhux biss g[arresidenti li qed jikkooperaw bis-s[i[, imma wisq aktar g[all-[addiema tal-ETC assenjati mal-Kunsill Lokali tal-Birgu ta[t l-iskema ‘Xog[ol fil-Komunità’ li offrew minn jeddhom biex jid[lu g[al dan il-pro;ett.

Ta’ min ifa[[ar lil dawn il-[addiema g[ax-xog[ol u g[all-g[ajnuna li qed jag[tu lill-Kunsill Lokali tal-Birgu mhux biss f’dan il-pro;ett imma wkoll fi pro;etti o[rajn li l-istess Kunsill qed jag[mel fil-lokalità tieg[u b[al, pere]empju, it-tisbi[ u t-tindif f’postijiet fil-lokalità u x-xog[ol ta’ manutenzjoni fil-Ber;a ta’ Franza, li minn hawn u ftit ]mien ie[or se tkun l-Uffi/ini Amministrattivi tal-istess Kunsill.

Bil-pro;ett ta’ qlug[ ta’ aerials f’din il-lokalità qed ting[ata dehra isba[ u aktar nadifa lill-belt storika tal-Birgu.

C O L L A G E MEDIA

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

33

MEDIAFORUM Cyberspace

minn Mario Azzopardi

....................................

marpardi@maltanet.net

Oliver Friggieri jinftiehem psikolo;ikament, min[abba li l-psikjatra deher aktar interessat li jisma’ milli jistaqsi b’mod in/i]iv.

Henry Frendo f’Bondiplus

F’edizzjoni ta’ Bondiplus (TVM) kien mistieden il-Prof Henry Frendo biex jitkellem dwar volum monumentali ie[or tieg[u, li dam fi stat ta’ ;estazzjoni g[al snin twal, Europe and Empire: Culture, Politics and Identity in Malta and the Mediterranean, pubblikazzjoni o[ra ta’ Midsea Books (2012).

Tipikament, Frendo jfittex interpretazzjoni [olistika minn punti di vista differenti, millkunflitti militari sa dawk reli;ju]i, mill-o;;ettivi imperjalisti tal-[akkiema sarre]istenza lingwistika u kulturali.

Fil-programm televi]iv, Frendo fisser b’fa/ilità u /arezza elementi lokali li ssorprendew anki lillpre]entatur, fosthom, ng[idu a[na, li Dom Mintoff kien approprija l-g[ajta “Malta lEwwel u Qabel Kollox” minn gazzetta faxxista (Malta First and Foremost).

Fehmiet o[rajn ta’ Frendo inkludew dawk fejn iddeskriva lil Mintoff b[ala nazzjonalist, u li ]-]ew; partiti ewlenin fehmu nnazzjonali]mu Malti b’referenza diretta g[allitaljanità jew il-kultura anglosassona rispettivament.

Id-differenza kienet li lBritannja ma kinitx potenza Mediterranja imma nordika, b’kultura kompletament estranja g[al Malta. Fil-fatt, wa[da mir-ra;unijiet g[all;lieda politiko-reli;ju]a tassnin sittin kellha x’taqsam mal-fehma kurjali li Malta setg[et tinbela’ millProtestanti]mu.

Mistoqsi x’ja[seb li kien laktar effett tal-kolonjali]mu fuq Malta, Frendo identifika lbi]a’. Dan punt kru/jali, i]da jrid jing[ad li l-bi]a’ ma tnissilx biss g[ax il-Maltin kienu jib]g[u mill-Gvernatur, imma anki g[aliex intradmu ta[t kodi/i reli;ju]a medjevali u li sabitha diffi/li [afna biex ta;;orna ru[[a.

Anki fi ]mienna, din ilkultura oppressiva g[adha tie[u n-nifs u ssostni lilha nfisha minn pre/etti remoti kif uriet, pere]empju, il-kampanja kontra d-divorzju.

Oliver Friggieri u l-psikjatra

Programm ie[or re/enti li ta’ min ifakkar hawn kien Insiru Nafu Lil... (Net TV), pre]entat minn Stephanie Spiteri bis-sehem tal-psikjatra Anton Grech. Qed nirreferi g[all-edizzjoni fejn saret

Qrib sta;un ie[or bil-bombi

Prof. Henry Frendo

stedina lill-Prof Oliver Fri;;ieri biex jidher filprogramm.

Suppost li l-programm jie[u forma ta’ intervista. I]da din id-darba, Friggieri donnu li kien qed jag[mel monologu twil, mimli implikazzjonijiet u riflessjonijiet idjosinkrati/i, li issa sar mag[ruf bi]]ejjed g[alihom.

Anki l-[effa li biha tkellem, kompliet urietu b[ala vi]jonarju /ert mit-terren li qed jokkupa b[ala intellettwali e//ezzjonali li j[obb bis-s[i[ lil Malta u lest jiddefendiha akkost ta’ kollox.

L-img[oddi poetiku fejn Friggieri ;ieli se[et u “bag[ad” lil Malta, issa ddewweb g[al kollox. Fl-aktar xog[lijiet re/enti tieg[u, loma;;i lil Malta ma jonqsu qatt.

Deher bi/-/ar li l-psikjatra ma kienx jaf b’din l-attitudni passata tal-awtur prominenti, li issa g[andu aktar minn [amsin ktieb maqlubin g[al ilsna o[ra. Dr Grech naqas ukoll milli jinnota /erti anomaliji: il-[abib intimu ta’ Friggieri, il-;urnalist Godfrey Grima, irrefera g[at-‘tbatijiet’ li kellu j[abbat wi//u mag[hom Friggieri meta kien g[adu jg[ix il-Furjana. I]da min-na[a tieg[u, l-awtur iddikjara li tfulitu u ]g[o]itu kienu fer[ana.

Nieqsa g[al kollox mill‘intervista’ kien hemm kwalunkwe referenza li Friggieri kien beda l-istudji g[as-sa/erdozju – fatt li /ertament g[a;nu moralment.

Lanqas ma kien hemm approfondiment dwar ir-rabta straordinarja li Friggieri kellu ma’ ommu, tant li sa[ansitra kitbilha xog[lijiet biex “taqrahom wara mewtha”.

Fi kliem ie[or, na[seb li ntilfet opportunità rari biex

Qrib il-ftu[ tal-ista;un talfesti, il-Kulle;; tal-Kappillani ta’ G[awdex [ass li kellu jitkellem dwar l-e//essività tan-nar fil-festi, instigati millpika. Il-Kappillani rreferew g[as-sa;rifi//ji finanzjarji li qed ikollhom jag[mlu lfamilji fi]-]mien pre]enti u li “mhux ;ust” li jintefqu daqstant flus fin-nar.

Il-media kollha tat prominenza lill-pastorali li xxandret f’erba’ pa;ni, fejn ilKulle;; G[awdxi nieda linjigwida biex ikunu ‘edukati’ ddilettanti tal-festi u n-nar. Fost l-o[rajn (u safejn jidhirli jien, g[all-ewwel darba) ilpastorali rreferiet ukoll g[attni;;is bil-[sejjes tal-murtali – turment kattiv g[al min ikun jinsab marid, g[al dawk rikoverati fl-isptar, in-nisa tqal, it-trabi u l-anzjani.

Il-Kappillani kkunsidraw anki t-tbatija tal-annimali min[abba l-isparar tal-murtali, li l-pubbliku sensibbli ilu ssnin it-twal jikkundanna b[ala “terrur bla gost ta’ xejn”.

G[ad irid jidher x’se tiswa din il-pastorali. Ta’ kull sena, il-media tkun mifqug[a bilprotesti u l-fehmiet kontra le//essi tan-nar.

Hemm il-piroteknika artistika, li sa[ansitra taf isservi ta’ pubbli/ità anki turistika, u hemm in-nar selva;; tal-bombi, li forsi ta’ min jibda jistudjah psikolo;ikament b[ala forma ta’ ma/i]mu primittiv.

Min-na[a l-o[ra, il-Knisja, kemm f’G[awdex kif ukoll f’Malta, damet eternità biex tibda titkellem u tikkundanna l-estremitajiet fil-festi, inklu]i x-xenati pagani li jsiru ad unur tal-istatwi f’tant bliet u r[ula. Issa qed ikun hemm sensittività akbar min-na[a ekkle]jastika, anki fejn tid[ol is-sigurtà fil-kmamar tan-nar, fejn ikollok dilettanti ja[dmu ming[ajr li/enzja.

Biex ikunu kontrollati lesa;erazzjonijiet ekonomi/i, il-pastorali li n[ar;et f’G[awdex qed tg[id li g[andu jkun il-Kappillan tallokalità li jidde/iedi, flimkien mal-kumitat tal-festa fil-belt jew ir-ra[al, x’g[andu jkun linfiq tal-parro//a fuq ilproduzzjoni tan-nar.

Din is-sena naraw x’effett se jkollu l-intervent talKulle;; tal-Kappillani.

Kummenti dwar websajts li Ωort

EDRF

Minn mindu d[alna flEwropa bis-sa[[a talpolitika tal-Partit Nazzjonalista kellna nda[[lu strutturi ;odda biex il-;id li ;abet mag[ha din is-s[ubija jitqassam sewwa u b’akkontabilta’ xierqa. Malta g[andha fama tassew tajba g[allmod kif assorbit miljuni kbar ta’ ewros li ;ew b’ri]ultat tas-s[ubija.

Il-Fond Ewropew g[allI]vilupp Re;jonali li ilu Salvu Felice Pace mwaqqaf fi [dan l-Unjoni minn Ewropea sa mis-sena 1975 .................................... g[andu l-g[an prin/ipali li sfelicep@go.net.mt jsa[[a[ l-infrastruttura so/jali u ekonomika tal-pajji]i membri, li j]id ilkompetittività u li jtejjeb il-kwalità tal-[ajja tal-popli fl-UE. Bi preparazzjoni g[as-s[ubija fis-sena 2001 kien ;ie mwaqqaf id-Dipartiment g[all-Ippjanar u Koordinazzjoni tal-Prijoritajiet. Dan id-dipartiment g[andu l-websajt tieg[u bl-indirizz www.ppcd.gov.mt#erdf. Twaqqaf daqshekk kmieni g[ax kull pajji] kandidat g[as-s[ubija jing[ata fondi mag[rufa b[ala ‘pre-a//essjoni’. L-g[an tad-dipartiment kien u g[adu l-istess. L-assorbiment effi/jenti u limmani;;jar tal-fondi Ewropej permezz tal-koordinament effettiv mad-dipartimenti kollha tal-Gvern, mal-awtoritajiet nazzjonali, a;enziji u stakeholders.

Fl-esekuzzjoni ta’ dawn l-g[anijiet, dan id-dipartiment li ja[dem mill-Uffi//ju tal-Prim Ministru, jinsisti fuq trasparenza massima u jag[ti lil dawk kollha kon/ernati laktar u l-a[jar tag[rif possibbli. Jorganizza wkoll ta[ri; kontinwu u jie[u [sieb il-komunikazzjoni mal-midja.

Ikompli l-;id

Wa[da mill-kritika mqan][a li jo[ro; biha Joseph Muscat hi li l-kri]i politika ta’ dan l-a[[ar wasslet biex l-ekonomija tag[na tista;na. U ta’ kull darba li jo[or;u l-istqarrijiet millKummissjoni Ewropea, Muscat jo[ro; ta’ [mar.

L-investimenti baqg[u ;ejjin, kellna bidu tas-sena f’dak li hu turi]mu [afna a[jar milli stennejna meta niftakru li sswieq tag[na g[addejjin minn kri]i wara o[ra u ta’ kull ;img[a nisimg[u b’azjendi li qed jibbenefikaw mill-fondi li semmejt hawn fuq. Il-portal tal-Partit Nazzjonalista maltarightnow.com g[andu taqsima dwar l-ekonomija Maltija li turi kif il-;id g[adu g[addej.

Kellna t-tqeg[id tal-ewwel ;ebla tal-kampus tal-MCAST mill-Prim Ministru, rajna l-progress li g[addej fil-bini talisptar tal-kan/er, rajna l-ftu[ ta’ Bank ;did, l-FCM Bank Ltd, smajna l-Kap E]ekuttiv tal-HSBC jg[idilna li fix-xena ta’ ekonomiji mfarrka madwarna ‘Malta tispikka b’mod po]ittiv’. Rajna investiment ta’ 1.5 miljun ewro mill-Bank of Valletta fis-sistema tal-ATMs u rajna wkoll ix-xiri ta’ ]ew; ambulanzi ;odda li minnhom se jgawdu l-pazjenti G[awdxin.

Jekk hawn xi dubji dwar l-ekonomija tag[na, dawn ;ejjin mid-dubji li jid[lu f’mo[[ l-investituri barranin u Maltin dwar il-bi]a’ li l-PL fil-gvern jer;a’ jnaffar il-;id, kif kien g[amel fi 22 xahar fil-gvern ftit snin ilu.

Prosit Eddie

Iddispja/ini li /-/irkustanzi ma ppermettewlix li nkun pre]enti g[all-g[otja tal-midalja Robert Schuman lillPresident Emeritus u eks Prim Ministru u eks Kap tal-PN Eddie Fenech Adami. Il-politika tal-konvinzjoni li [addan Eddie u li g[addieha lil Lawrence Gonzi tpo;;i lil Joseph Muscat fil-kamp oppost, dak tal-politika ta’ konvenjenza.

Nifra[ lil Eddie minn din il-kolonna u nawguralu snin twal ta’ mistrie[ attiv. Eddie jibqa’ l-politiku li jixraqlu li jibqa’ mag[ruf g[al dejjem b[ala Missier Malta flEwropa.

34

C O L L A G E RELIÌJON

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

Il-Qalb Adorabbli ta’ Kristu (1) Il-Qalb ta’ :esù jist[oqqilha l-qima tal-adorazzjoni, li hi l-qima li g[andha

ting[ata lil Alla wa[du. Difatti l-qima li ting[ata lillqaddisin b[ala [bieb ta’ Alla nsej[ulha dulija, u dik li ting[ata lill-Imqaddsa Ver;ni Marija nsej[ulha iperdulija, jew dulija iktar g[olja. I]da g[ad li lill-qaddisin nivvenerawhom u nuruhom ;ie[, ma nag[tuhomx ladorazzjoni, g[ax din il-g[amla ta’ qima tmiss lil Alla wa[du, peress li hu biss il[allieq u s-Sid ta’ kollox. Mela a[na lbnedmin, quddiem il-kobor infinit ta’ Alla, g[andna n[ossuna qisna xejn, nintelqu f’idejh u noqog[du g[ar-rieda mqaddsa tieg[u.

(2) A[na naduraw il-Qalb ta’ Kristu, g[aliex g[ad li hi qalb umana, hi qalb ta’ bniedem li fl-istess [in hu wkoll Alla, u g[alhekk insej[ulha “il-Qalb Divina talFeddej”. A[na nemmnu li flistess persuna tal-Iben t’Alla hemm ]ew; naturi, wa[da umana u l-o[ra divina, ji;ifieri Kristu hu fl-istess [in

veru Alla u veru bniedem.

Bis-sa[[a ta’ din il-g[aqda, l-umanità ta’ Kristu ;iet biex ng[idu hekk divinizzata, saret l-umanità tal-Iben ta’ Alla.

G[alhekk ir-ru[ umana ta’ Kristu u l-:isem Imqaddes tieg[u huma r-ru[ u l-;isem tal-Iben ta’ Alla, u anki l-qalb ta’ Kristu, li tag[mel parti mill-umanità tieg[u, hi l-qalb tal-Iben wa[dieni t’Alla, u g[aldaqstant jist[oqqilha ladorazzjoni tag[na.

(3) Il-qima lejn il-Qalb Imqaddsa ta’ Kristu hi mibnija

fuq wie[ed mill-misteri l-kbar tar-reli;jon g[a]i]a tag[na: ilmisteru talInkarnazzjoni ta’ Kristu. Dan il-misteru l-Evan;elista San :wann ji;bru fi ftit kliem: “il-Verb t’Alla sar bniedem u g[ammar fostna” (:w.1,14). A[na linsara, dan il-misteru nistqarruh, meta ng[idu fil-Kredu: “Nemmen… f’:esù Kristu Ibnu wie[ed Sidna li kien ikkon/eput mill-Ispirtu s-Santu u twieled minn Marija Ver;ni”.

Biex inqimu kif jixraq il-Qalb Imqaddsa je[tie; li jkollna, qabel xejn, fidi fil-misteru ta’ Kristu, il-Verb t’Alla Inkarnat. Id-devozzjoni lejn il-Qalb Imqaddsa ta’ :esù g[andha tfisser u tkattar l-g[aqda kontinwa tag[na ma’ Kristu.

Il-Qalb tieg[u hi ssalvazzjoni tag[na, il-kodi/i ta’ perfezzjoni nisranija, g[aliex hi g[alina b[al ktieb miftu[, li minnu nistg[u nitg[allmu [afna dwar ilFeddej Divin u l-qdusija infinita tieg[u, biex fuqha nimmudellaw il-[ajja nisranija tag[na.

Qalb simbolu tal-im[abba (1) Il-Qalb ta’ Kristu, li lilha ting[ata qima minna l-insara, hi qabel xejn dak l-organu tal;isem fi]iku ta’ Kristu, dik ilqalb umana li [abbtet fil-fer[ u n-niket tieg[u, meta kien g[adu jg[ix fuq il-wi// ta’ din l-art, qalb ta’ bniedem li jaf

jag[der u j[enn imma mag[quda [a;a wa[da malPersuna Divina tal-Verb Etern li, biex jifdina, libes in-natura tag[na l-bnedmin.

Hi l-qalb li :esù, b[al kull bniedem ie[or, kellu sa minn mindu ;ie fid-dinja, u li kienet i]]ommu [aj b[ala bniedem. Hi l-qalb li hu kellu sa mill-ewwel mument tat-tnissil tieg[u fi [dan safi tal-Ver;ni Marija, ilqalb li g[ad g[andu fis-Sema, fil-;isem glorifikat tieg[u.

Il-qalb umana hi l-organu fil-;isem li jirregola //irkolazzjoni tad-demm u g[andha g[alhekk funzjoni vitali, g[ax il-bniedem imut jekk il-qalb tieqaf t[abbat.

I]da l-qalb tirre;istra wkoll issentimenti tal-bniedem u lemozzjonijiet tieg[u, b[alma huma l-bi]a’, il-fer[ u fuq kollox l-im[abba tieg[u.

Peress li l-im[abba hi ssultana tal-emozzjonijiet umani, il-qalb, kif nifhmuha

komunement, li tirrappre]enta l-im[abba, hi simbolu wkoll tal-emozzjonijiet umani u fuq kollox simbolu tal-im[abba.

(2) Meta Kristu deher lil Santa Margerita Marija Alacoque f’Paray-le-Monial, waqt li kienet qieg[da titlob quddiem it-tabernaklu, urieha qalbu u qalilha: “Hekk hi dik il-Qalb li tant [abbet lillbnedmin u li minn g[andhom ma ssibx [lief ingratitudni”.

F’din id-dehra Kristu wriena li jixtieq li l-Qalb tieg[u ting[ata qima spe/jali u bi preferenza g[all-partijiet lo[ra tal-:isem Imqaddes tieg[u. Hi l-qalb ta’ Kristu li kienet feruta u minnha [ar;u l-a[[ar qatriet ta’ demm u ilma, meta s-suldat, wara li Kristu kien di;à miet, nifidlu ;enbu bil-lanza.

Il-qaddisin, waqt li kienu jikkontemplaw il-ferita talkustat miftu[ ta’ Kristu, kienu jimmeditaw ukoll fuq il-Qalb minfuda tieg[u u l-a[[ar qatriet ta’ demm u ilma li [ar;u minnha, wara li ;iet minfuda bil-lanza tas-suldat.

Skont it-tag[lim ta’ dawk ilqaddisin, f’dik il-Qalb infeta[ g[all-bnedmin post li fih jistg[u jsibu l-kenn sew il-

midinbin, biex jakkwistaw ilma[fra ta’ dnubiethom, kif ukoll it-tajbin biex ji;u m[arsa mill-[bit tal-g[adu u jipperseveraw fit-tajjeb sala[[ar nifs ta’ [ajjithom.

(3) Il-kontemplazzjoni talQalb minfuda ta’ Kristu tfakkarna fl-istedina li nsibu fl-Ittra lil-Lhud “[a nersqu mela, b’qalbna qawwija lejn it-tron tal-grazzja, biex naqilg[u [niena u nsibu f’waqtha l-grazzja li ne[tie;u” (Lhud,4,16). In[allu din ilQalb Divina ti;bidna lejha u na//ettaw bil-qalb it-te]ori ta’ grazzji li hi toffrilna.

Barra minn hekk, fid-dawl tar-Rivelazzjoni tar-Rabta l;dida, il-Qalb ta’ Kristu tidher quddiemna b[ala mera li fiha nistg[u naraw u nikkontemplaw mhux biss issentimenti tieg[u b[ala bniedem, imma wkoll ilmisteri tal-[ajja tieg[u b[ala Alla; hekk li t-tifkira tieg[u tibqa’ dejjem quddiemna.

Jg[idilna g[alhekk, San Girgor Papa: “Fil-kelmiet t’Alla ilma[ il-Qalb ta’ Alla, biex t[oss iktar qawwija l;ibda g[all-;id ta’ dejjem” (Regist Epist. IV,31 ad Theodorum).

{SIEB

Il-fidi hi b[al radar li jara qalb i/-/par. – Corrie Ten Boom

Tifkira solenni tal-:isem u d-Demm ta’ Kristu

Tana kollox!

E]odu 24> 3-8< Salm 115< Lhud 9>11-15< Mark 14> 12-16< 22-26 Il-{sieb

Tana kollox. Tana :ISMU u DEMMU. Ma setax jasal aktar. Tana :ismu u Demmu biex tassew ikun ta [ajtu g[alina. Mhux biss li ssallab fuq is-salib i]da wriena bi/-/ar li a[na werrieta tieg[u, g[ax meta nieklu minn dan il-[ob] u nixorbu minn dan l-inbid a[na nkunu qed in[abbru mewt il-Mulej sa ma ji;i. Sfortunatament a[na l-insara mhux dejjem napprezzaw dak li g[amel :esù g[alina.

Mhux dejjem napprezzaw din l-eredità ta’ grazzji li lMulej tana. Hu g[alhekk li [afna drabi nidraw nir/ievu lEwkaristija. Ninsew li rridu: (i) nippreparaw bis-s[i[ biex nir/ievu l-Ewkaristija; (ii) nir/ievu bl-akbar serjetà l-:isem u d-Demm ta’ Kristu; (iii) nitolbu bl-akbar g[o]]a wara li nir/ievu l-Ewkaristija u (iv) inkunu konvinti mill-qawwa li r/evejna.

A[na l-insara, fil-festa ta’ Corpus Christi, barra li nirringrazzjaw lill-Mulej g[al dak li g[amel mag[na, irridu wkoll nag[rfu u nag[mlu e]ami tal-kuxjenza ta’ kif qed in[arsu u nir/ievu l-Ewkaristija. Kemm tassew qed in[ossu fina l-bidla kontinwa kull darba li nersqu g[al dan issagrament?

Il-Kelma

Fl-Ewwel Qari tal-lum, me[ud mill-Ktieb tal-E]odu, insibu /-/erimonja li permezz tag[ha ;ie mwettaq il-Patt bejn Alla u l-poplu Lhudi. Ixxerred id-demm tal-g[o;iela fuq l-altar. Id-demm hu xbieha tal-[ajja nfisha g[ax se[[ ilPatt bejn Alla u l-poplu Lhudi. Is-Salm Responsorjali minn Salm 115, hu r-radd ta’ [ajr tag[na g[as-sagrifi//ju li noffru lil Alla biex infa[[ruh.

Fit-Tieni Qari, l-ittra lil-Lhud turi kemm is-sagrifi//ju ta’ Kristu jisboq bil-bosta kull tip ie[or ta’ sagrifi//ju. Kristu hu l-Qassis il-Kbir u fl-istess [in il-vittma. Fil-Van;elu, me[ud minn San Mark, g[andna lid-dixxipli j[ejju l-ikla tal-G[id tag[hom. Din l-ikla kienet tfakkar il-[elsien talpoplu mill-jasar tal-E;ittu u l-Patt mal-poplu fis-Sinaj. Dan il-Patt issa jing[ata tifsira o[ra.

Il-{ajja

1. Kristu waqqaf is-sagrament tal-Patt il-:did: (a) li jifdi lill-bnedmin; (b) jaqla’ l-ma[fra tad-dnubiet; u (c) li j;ib g[aqda s[i[a ma’ Alla u bejn il-bnedmin bejniethom.

2. L-Ewkaristija ;;ib l-g[aqda ma’ Kristu u bejn ilbnedmin. Qed nifhmu x’qed nir/ievu? Qeg[din in[ossuna li a[na strumenti ta’ g[aqda?

3. Kemm qed nersaq g[at-tqarbin u nifhem tassew li ma nistax nibqa’ l-istess wara li nitqarben?

4. Kemm qed infittex li nwarrab kollox u niltaqa’ ma’ Kristu fl-Ewkaristija kuljum? Nifhem li dan hu l-{ob] {aj li j]ommna [ajjin?

Id-Djalogu

Mulej, inti l-{ob] [aj li n]ilt mis-sema.

Fr Charles Fenech, OP

C O L L A G E ANNIVERSARJU

35

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

Minn Dun :or; g[al San :or; 50 sena mill-mewt ta’ Dun :or; Preca u [ames snin mill-kanonizzazzjoni tieg[u minn Paul Mifsud ...............................

Din is-sena qeg[din ni//elebraw il-{amsin Anniversarju (1962-2012) mill-mewt ta’ Dun :or; Preca, u f’dan ix-xahar ukoll, pre/i]ament b[al-lum ;img[a, Dun :or; g[alaq [ames snin millkanonizzazzjoni tieg[u.

Min kien Dun :or;^

Dun :or; kien bniedem b[alna.

Illum [add ma jiddubita li Dun :or; hu bniedem qaddis.

Hu kien hekk iddikjarat universalment mill-Knisja Kattolika. A[na, b’mod kunfidenzjali, bqajna nsibuh u nsej[ulu Dun :or;, g[ax hu g[ex fi ]mienna, a[na kbirna mieg[u, u llum qisna g[adna ma nistg[ux nifhmu kif bniedem li kien jg[ix mag[na, jimxi mag[na, jitkellem mag[na, sar qaddis.

Dun :or; g[ex fl-istess seklu tag[na, kien imdawwar bl-istess diffikultajiet u tentazzjonijiet li kellna a[na, u safrattant illum sar wie[ed mill-qaddisin tas-sema. Allura ng[id jien, x’inhu j]ommna milli nfittxu li nsiru qaddisin a[na wkoll, b[alu?

Biex wie[ed isir qaddis m’hemmx g[alfejn ikun jinqata’ mill-art, jew jintilef f’estasi, imma bi]]ejjed li wie[ed jimita lil Dun :or; u jsir i[obb ’l Alla b’qalbu

kollha, u lill-proxxmu tieg[u b[alu nnifsu.

Iben t’Alla sar bniedem biex jifdina u jsalvana.

Il-Vebum Dei hi t-terrur u lbi]a’ tax-xitan; g[ax permezz tal-Fidwa ta’ :esù, ix-xitan tilifna minn ta[t idejh, u permezz ta’ dan il-misteru talInkarnazzjoni er;ajna akkwistajna mill-;did isSaltna t’Alla.

Dun :or; promotur tat-tag[lim

Dun :or; kien bniedem t’Alla, u kien jixtieq li kul[add ikun i[obb ’l Alla b[alu. Hu kien i[obb jg[allem lill-poplu fuq Alla, g[ax hu kien jaf tajjeb li jekk wie[ed ma jag[rafx lil xi [add, ma jistax i[obbu. G[alhekk kien jifforma lill-membri tieg[u biex jitg[allmu sewwa ttag[lim me[tie;, biex imbag[ad ikunu jistg[u jg[allmuh lil [addie[or.

Hu kien jinsisti dejjem malmembri tieg[u u jg[idilhom: “It-Tag[lim huwa l-g[ajn ta’ kull ;id.”

Frug[a tal-frug[at u kollox frug[a

Dun :or; kien jobg[od [afna x-xejxi u l-frug[at taddinja; g[ax id-dinja wkoll b[ax-xitan taf sew tinganna lill-bniedem. T[allih jintilef wara x-xniexel, l-unuri u l-fer[ vojt tag[ha, imbag[ad wara jsib f’idejh biss ftit qxur talbebbux.

Id-dinja timla lill-bniedem bix-xejn, tag[mih bissuppervja u bl-unuri li ma jfissru xejn g[all-[ajja eterna, imbag[ad wara jsib kemm kien ingannat g[ax: “Ri[ ta’ sieg[a jnaddaf qieg[a”. Ara xi ;ralu x-xitan min[abba ssuppervja tieg[u; mill-;miel ta’ an;lu tas-sema sab ru[u filqieg[ tal-Abbissi tal-Infern.

Il-kelma tieg[u kienet wa[da [ajja

Il-kelma tieg[u kienet perswa]iva, kienet tid[ol u tin]el dritt fil-qalb, u t[alli leffett tag[ha f’min jismag[ha.

Hu ma kienx xi oratur gwapp, imma l-kelma tieg[u tismag[ha kemm tismag[ha, kienet dejjem to[ro; qawwija u b’sa[[itha, qisek qed tismag[ha ;dida g[all-ewwel darba f’widnejk.

Ma kienx jitkellem fil-g[oli jew ju]a xi kliem bombastiku, anzi kien dejjem jis[aq malmembri tieg[u biex meta

Il-Qaddis Malti San :or; Preca

jkunu jg[allmu, dejjem jin]lu g[al-livell ta’ kul[add, biex kul[add jifhem, jitg[allem u jie[u l-;id.

Mudell g[al [ajjitna Alla bag[at lil Dun :or; fostna Qaddis fl-art mudell g[alina Biex b’im;iebtu, bi tjubitu {ajja tajba jmur jurina.

Verbum Dei Caro Factum Est Kien il-motto li emmen fih, Il-Kelma t’Alla saret bniedem, Biex lill-bniedem imur jifdih.

Mela nag[mlu kollox b[alu Niflu sewwa dak g[emilu, Ni[duh b’xempju ta’ [ajjitna Nistudjaw sew dak tag[limu.

Lil tal-Mu]ew kien ta’ spiss jg[id: “G[allmu dejjem lil kul[add, It-tag[lim l-g[ajn ta’ kull ;id G[ax ming[ajru ma jsalva [add.”

Kien i[obb ’l Alla fuq kollox, Kull ma jag[mel jag[mlu g[alih, I[obb lill-proxxmu b[alu nnifsu U dejjem jara kif jaqdih.

Kien dejjem lest biex ja[fer Lill-g[adu l-aktar qalil, Kien jitlob ’l Alla jg[inu G[ax biex ta[fer t[ossu tqil.

Kien e]empju [aj ta’ Kristu, Mieg[u j;orru kullimkien, Huwa tana dan l-e]empju Biex b[alu nag[mlu kullimkien.

Kelmet Alla kien i[obbha Jg[idha b’fommu jew bil-miktub, Kellu stima u qima kbira Lejn kliem Le[en il-Ma[bub.

L-hena tieg[u jag[mel xi Sajda, Fejn kien ji;bor ’il kul[add, G[ax hu dejjem jixtieq jara, Li barra s-Saltna ma jibqa’ [add.

Is-su;;etti li kien i[obb jitkellem fuqhom

Is-su;;etti li kien jag[]el kienu dawk l-aktar komuni, i]da li kienu l-aktar pratti/i, effi/jenti u b]onju]i biex wie[ed jg[ix il-[ajja nisranija sewwa.

Kien dejjem itambar fuq inNovissmi: Mewt, :udizzju, Infern u :enna. Meta kien isemmi l-mewt, kien jo[ro; lerba’ swaba’ ta’ idu, u filwaqt li j/aqlaqhom kien jesklama u jg[id: “Erbat ijiem g[andna hawn, [uti... Erbat ijiem... U meta kien isemmi l-Infern, idu kienet tirtog[od, filwaqt li kien inissel il-kelmiet: “G[al dejjem... g[al dejjem...”

L-intenzjoni retta

Ag[mlu kollox g[al wi// Alla, Tag[mlu xejn g[al wi// in-nies, Hekk, il-mertu kollu tag[kom Quddiem Alla jsir bla qies.

Mewt, :udizzju, Infern u :enna Kien il-kliem f’[alqu ta’ spiss, G[ax min ja[seb fin-Novissmi Mal-infern ]gur dan ma jmissx.

Jekk, immela nag[mlu b[alu U nixtarru t-tag[lim tieg[u A[na ]gur insiru twajba U fil-:enna nid[lu mieg[u.

Din kien isemmiha ta’ spiss, g[ax kien jaf kemm ix-xitan kien qed jinganna u jid[ak b’nies; g[ax filwaqt li j[allihom jag[mlu [afna opri tajba, hu kien i[assrilhom lintenzjoni tajba tag[hom.

Kien i;eg[elhom jag[mlu dawk l-opri tajba jew g[al wi// in-nies, jew biex jie[du ttif[ir tag[hom f’din id-dinja, u b’hekk huma jkunu qishom qed jag[]qu fl-ilma g[ax ma jie[du frott ta’ xejn.

Il-Verbum Dei

Paul Mifsud

Kellu devozzjoni kbira lejn il-kelmiet Verbum Dei Caro Factum Est, “Il-Kelma t’Alla Saret La[am”, ji;ifieri li l-

Il-ma[fra tal-g[edewwa

Ilum issib [afna min jg[id: “Ma na[fer qatt... ma ninsa qatt.” Hu minnu li biex ta[fer lill-g[adu tieg[ek mhix [a;a [afifa; imma bil-g[ajnuna t’Alla, anki din it-tentazzjoni tista’ wkoll tintreba[.

Dun :or; stess ;arrabha wkoll din it-tentazzjoni. Din [assha waqt li kien qed iqaddes, u tant kienet qalila, li sa[ansitra kellu jwaqqaf ilquddiesa g[al xi [in, sakemm reba[ha. Kif g[idna, bilg[ajnuna t’Alla kollox jista’ jintreba[; m’hemm xejn diffi/li g[al Alla u Alla stess qal li min jitolbu ]gur li jag[tih.

Hemm b]onn insiru nafu aktar fuq Dun :or;

Min g[andu ftit ta]-]mien, lil Dun :or; jiftakru sewwa, semg[u jitkellem, attenda g[al xi Sajda minn tieg[u, u forsi wkoll qala’ xi grazzja ming[andu. Imma ]-]g[a]ag[ u dawk ta’ età ]g[ira, ma tantx semg[u fuqu, u allura tajjeb li jaqraw xi ktieb fuq [ajtu, jisimg[u xi re;istrazzjoni minn tieg[u, biex i[ossu lqawwa f’kelmtu; u biex imbag[ad iduqu xi ftit mittag[lim sabi[ u siewi tieg[u, jixtru xi ktieb milli kiteb Dun :or; stess.

Min isir jaf sewwa lil Dun :or; g[andu l-isba[ mudell fuq xiex jista’ jimxi biex jakkwista l-[ajja eterna.

36

C O L L A G E KURÛITAJIET

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

INTERVALL PAWSA QASIRA TA’ MISTRIEÓ

Sophie Raworth bil-logo l-[a]in warajha

Il-BBC tisku]a ru[ha dwar logo Il-BBC sku]at ru[ha mattelespettaturi wara li minflok uriet il-logo tal-Kunsill tasSigurtà tan-Nazzjonijiet Uniti bi ]ball uriet logo minn log[ba tal-kompjuter.

L-arma mil-log[ba Halo talkmand fittizju tal-ispazju tanNazzjonijiet Uniti dehret waqt rapport dwar il-;lied fis-Sirja.

Waqt li l-pre]entatri/i Sophie Raworth kienet tirrapporta dwar is-Sirja, ma;enb il-logo tal-Amnesty International kien hemm illogo il-[a]ina. Xi telespettaturi li nzertaw jaraw l-a[barijiet mill-ewwel tellg[u dan li]ball fuq l-internet u kelliem g[all-BBC [are; mill-ewwel

Da[[al lil ibnu b’/ajta f’tumble dryer

L-OG{LA TORRI TAL-LEGO. L-istampa turi l-og[la torri tal-Lego li qatt sar fid-dinja. Dan inbena fil-Korea ta’ Isfel u biex sar intu]aw aktar minn nofs miljun bi//a tal-Lego li taw 4,000 tifel u tifla. L-itwal torri qabel kien dak li sar f’Pari;i,b’g[oli ta’ 31.4 metru (103 piedi). Imma dan tal-Korea hu aktar g[oli g[ax fih 32 metru (105 piedi).

Arrestati g˙ax stadu b’˙uta ffri]ata Koppja :ermani]a tista’ tintbag[at il-[abs wara li b’/ajta rabtu [uta ffri]ata ma’ qasba tas-sajd li kienu jistadu biha wliedhom.

Alexander Donninger u Stefanie huma akku]ati li stadu illegalment waqt li kienu vaganza fit-Tirol Awstrijak.

Il-koppja, li kienet ma’ wliedha t-tewmin Enya u Arthur ta’ 7 snin, qalu li xtraw [uta ffri]ata l-;urnata ta’ qabel bi prezz ta’ €6.

Din il-[uta kienet di;à mnaddfa u lesta biex tissajjar. Biex ji//ajtaw rabtuha mal-qasba tas-sajd taparsi t-tewmin qabdu [uta.

Imma nzerta li rahom jistadu wie[ed mil-lokal fuq ix-xmara Kufstein li /empel lill-Pulizija u ftit wara lkoppja kienet arrestata.

Kelliem g[all-Pulizija qal li irrispettivament jekk kinux qed ju]aw [uta ffri]ata jew le, hu illegali li tu]a qasba tas-sajd fl-ilma jekk ma jkollokx li/enzja biex tistad.

Donninger ta’ 42 sena qal li hu [assu l-aktar urtat g[ax min irrappurtah mar ikellmu u kien jaf li ma kinux jistadu g[all-[ut g[ax kienu qed ju]aw [uta ffri]ata biex jilag[bu mat-tfal. “Imma g[ax ma kellix li/enzja rrappurtani.”

Jekk jinstabu [atja lkoppja tista’ tintbag[at sa sitt xhur [abs. L-avukat tieg[u qal li l-akku]a hi wa[da tal;enn g[ax hi stupida li ttella’ lil xi [add il-qorti fuq [uta li tiswa ftit ewro biss.

“Qisna qed ng[ixu filMedjuevu,” qal.

jisku]a ru[u dwar l-i]ball.

“Il-BBC tag[mel kull sforz biex ti]gura li kull stampa li turi tkun tajba,” spjega.

“Imma xi kultant wie[ed ji]balja. B’xorti [a]ina [adna ]ball waqt il-bulettin tala[barijiet.”

Il-logo ma re;ax intu]a waqt l-a[barijiet ta’ wara.

Il-bodybuilder li qalulu li ma setax jimxi aktar

Ritorn impressjonanti ta’ bodybuilder Kienu qalulu li ma jistax jer;a’ jimxi wara li kiser g[adam mis-sinsla ta’ dahru u g[adam o[ra. Imma wara 10 snin ilbodybuilder Lee Sharret minn Queensland fl-Awstralja reba[ kull previ]joni kontrih u fieq g[al kollox.

Ir-ra;el ta’ 40 sena kien involut f’in/ident ikrah tattraffiku u spi//a tliet xhur lisptar wi//u ’l fuq.

It-tobba qalulu li jista’ jinsa li jer;a’ jimxi mill-;did. Filfatt g[adda sitt xhur o[ra fuq si;;u tar-roti.

Imma d-determinazzjoni tal-

bodybuilder li jer;a’ lura fuq il-palk tal-bodybuilding wasslitu biex g[eleb kull sfida fuq sa[[tu. Beda jer;a’ jimxi wara sena.

Waqt li kien rikoverat Sharret [xien [afna u l-ewwel ma g[amel kien li naqqas mill-pi]. Wara beda jie[u korsijiet tal-bodybuilding u jittrenja erba’ sig[at kuljum.

Hu jg[id li jista’ jkun li ma jirba[x kompetizzjonijiet filbodybuilding imma g[alih hu bi]]ejjed li reba[ il-;lieda li kellu kontra l-korriment li g[adda minnu.

Video ta’ tarbija li dda[[let f’tumble dryer b’/ajta fi stabbiliment tal[asil tal-[wejje; intwera f’youtube u fi spazju ta’ ftit jiem kienu rawh aktar minn 400,000 persuna.

Missier jidher ja[bi littarbija fil-tumble dryer meta l-omm ma kinitx qed t[ares. Imma meta g[alaq il-bieba tal-magna din bdiet ta[dem awtomatikament u minkejja li ppruvaw kemm-il darba biex iwaqqfu l-magna kien g[alxejn g[ax il-magna baqg[et iddur bit-tarbija g[adha ;o fiha.

Fl-a[[ar xi [add ;ietu f’rasu li jitfi l-kurrent talelettriku tag[ha u b’hekk waqfet. It-tarbija damet minuta ddur fil-magna.

Il-video juri lill-;enituri ja[tfu lit-tarbija appena lmagna waqfet iddur wara li fet[u l-bieba u telqu ji;ru barra mill-post.

Min ra l-in/ident ise[[ qal li t-tarbija ma ;ralha xejn [lief li kienet ftit mibruxa.

C O L L A G E PASSATEMP Mimdudin> 1. Fedeltà (6) 3. Vojt (6) 7. Imqanqal (7) 8. Jag[mel g[al xi [add jew g[al xi [bieb im[awda? (5) 9. Dritti u sin/iera li ssibhom fid-direttivi? (5) 10. G[ar twil ta[t l-art fejn g[ammru u ndifnu g[al xi ]mien linsara (9) 11. Eleganza b’/erta pompa, forsi (5) 13. Irrinunzja g[at-tron (6) 15. Im[awwad (6) 17. Biha ma baqax sejjer (5) 21. Biha tixg[el sigarett (9) 23. Wa[da tal-ilma g[all-ixkubetta? (5) 24. Bnedmin ukoll rumani bla ras! (5) 25. Tadatta [a;a m’o[ra (7) 26. Saff /nagen min;ura qeg[din ringiela (6) 27. Lag[ab fl-ilma (6) Weqfin> 1. Kristu kien qajmu mill-mewt (6) 2. Imsiemer ]g[ar [afna (5) 3. Mag[kus wa[da sew (5) 4. Tg[abbi lil xi [add fil-karozza (7) 5. Tu]ah meta twa[[al [;ie;a (5) 6. Tag[milx ta’ rasek: ag[mel kif ng[idulek a[na (6) 7. Attakk ta’ ;enn min[abba bi//a kannestru? (5) 12. Ja[dmuh in-nisa bil-labar (3) 14. Naqqar l-ikel biex jara sarx (3) 15. L-u]anza tal-karnival, forsi (6) 16. U ma’ Tina, tara kif tinbidel fi tjieba lejn [addie[or? (7) 18. Lanterna (5) 19. Fil-kotba konna naqraw il-praspar tieg[u (5) 20. }ied il-velo/ità (6) 22. Tir/eviha bil-posta (5) 23. Wa[da m[abbla bil-mod t[ollha (5)

37

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

3

2

1

4

5

6 8

7

10

9

11

13

12

15

16

pin PUBLICATIONS

14

18

17

20

19

21

22

24

25

26

23

27

Soluzzjoni tat-Tisliba tal-{add li g[adda Mimdudin> 1. Stalin; 3. Abitat; 7. Qdiemet; 8. Sekli; 9.

Jimla; 10. Arretrati; 11. Lavur; 13. Sinsla; 15. Partat; 17. Falda; 21. Ori;inali; 23. {effa; 24. Ivara; 25. Stejjer; 26. Temtem; 27. {assru.

Weqfin> 1. Sensja; 2. Imita; 3. Awtur; 4. Insetti; 5. Imsa[; 6. ?ini]a; 7. Qam[a; 12. Vit; 14. Nil; 15. Profil; 16. Abitant; 18.

Difer; 19. Xikel; 20. {affru; 22. Assam; 23. {ejja.

pin

PUBLICATIONS

Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà Tel> 25965412

IRBAÓ… voucher ta’ €20 li jissarraf f’g[a]la ta’ kotba tal-PIN (Pubblikazzjonijiet Indipendenza), Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà (Tel. 25965463). Indirizzaw is-soluzzjoni, flimkien mal-indirizz u n-numru tattelefon tag[kom, hekk: TISLIBA il-mument, Stamperija Indipendenza, Triq Herbert Ganado, Pietà PTA1450. G[andkom ]mien sa nhar is-Sibt li ;ej. Irrebbie[ ikun mitlub iwie;eb mistoqsija sempli/i fuq it-telefon. Ir-rebbie[a tat-Tisliba ta’ [mistax ilu hi: Miriam Zammit, 50, ‘Miriam’, E.V. Vella Street, Mosta.

Soluzzjonijiet

20 differenza

G[oxrin differenza Dawn i]-]ew; xeni jidhru identi/i imma dik ta’ ta[t tvarja minn ta’ fuq f’g[oxrin differenza. Ara jirnexxilekx issibhom kollha?

X’g[andhom komun^

Dawn i]-]ew; xeni g[andhom komun seba’ partikularitajiet. E]: it-timbru fid-diploma tal-psikjatra fix-xena ta’ fuq u d-disk taxxemx f’ta’ ta[t. Baqa’ sitta u dawn g[alik!

Sieq is-si;;u u l-faxxa tal-kappell.

Il-mar;ini ta’ ]ew; folji u l-lazz ta]-]arbun.

L-ittra ‘S’ fid-diploma u [alq is-sajjied.

L-g[ajn tal-psikjatra u ttoqba fi]-]arbun.

Sieq is-sodda u lapertura fi/-/estun.

Il-lasta tal-lampa u limpunjatura tal-qasba.

Il-konfront> X’g[andhom komun^

38

AVVIÛI PN

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

AVVI}I POLITI?I

{AL SAFI. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew g[al informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.

{AL BALZAN. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, filpjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet tal-ftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.

L-ISLA. Is-Segretarju tal-

Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor ittessera li hu mitlub imur flUffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m.

{AL QORMI. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri talKumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).

SAN :ILJAN. Membri tal-

Kumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda.

I}-}URRIEQ. Membri tal-

Kumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l[las ta’ tesseri ;odda.

G[all-biljetti /emplu 99841333 jew 21666736.

AVVI}I O{RA

SAN PAWL IL-BA{AR. IlKumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-bar flUffi//ju PN tal-lokalità. Dawk interessati g[andhom jibag[tu lofferti tag[hom indirizzati lisSegretarju Kumitat PN San Pawl il-Ba[ar jew i/emplu 99456411 jew 99642765. Il-Kumitat Sezzjonali PN jirriserva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.

IL-G}IRA. Il-bar tal-Uffi//ju PN qed ikun miftu[ kuljum bejn it-Tnejn u l-{add.

IL-QRENDI. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jav]a li l-Uffi//ju PN jinsab miftu[ ta[t management ;did wara t-tisbi[ u l-immodernizzar li sar fl-a[[ar ;img[at. L-Uffi//ju PN qed ikun miftu[ kuljum bejn is-7 a.m. u tard filg[axija b’fa/ilitajiet b[al big screen u organizzar ta’ ikliet.

G[al aktar informazzjoni /emplu 99479383.

L-ISLA. Il-Kumitat Sezzjonali

PN jixtieq jav]a li l-bar talUffi//ju PN tal-lokalità re;a’ nfeta[ ta[t management ;did. Ilbar qed ikun miftu[ is-Sibt u l{add mill-5 p.m. ’l quddiem, u jintwerew log[ob tal-Premier Ingli] u s-Serie A Taljan.

IL-MOSTA. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a li lbar tal-Uffi//ju PN tal-lokalità re;a’ jinsab miftu[ kuljum ta[t management ;did.

TAL-PIETÀ. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a li l-

bar tal-Uffi//ju PN tal-lokalità issa qed jitmexxa minn management ;did. Qed ikunu servuti appetizers u jintwera lfootball live. Qed ikunu organizzati ikliet, fosthom fenkati, la[am ta]-]iemel u majjal mimli. G[all-bookings tistg[u //emplu 99298312 jew 21244956. Il-bar qed ikun miftu[ kuljum mill-5 p.m. ’l quddiem u l-{add anke filg[odu.

TAS-SLIEMA. Il-Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[all-kiri tal-Bar talUffi//ju PN tal-lokalità. Kull min hu interessat jista’ jikkuntattja lill-President tal-Kumitat Sezzjonali PN Sliema fuq 99824277. Il-Kumitat jirri]erva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.

TONIO BORG . Il - Vi/i Prim

Ministru u Vi/i Kap tal - PN Tonio Borg jilqa ’ lill pubbliku fl - uffi//ju tieg[u f ’ Birkirkara bejn it - 8 a . m . u l 1 0 a . m . G[al appuntament tistg[u //emplu 22042235 jew 2 1 232873 .

DAVID AGIUS. Min jixtieq

jiltaqa’ ma’ David Agius jista’ jag[mel dan ming[ajr b]onn ta’ appuntament kull nhar ta’ Tnejn wara l-4 p.m., f’187 Triq Santa Katerina {’Attard jew /emplu 79423101 jew 21417507 g[al appuntament fil-;ranet l-o[ra.

David Agius hu Deputat g[as-7 Distrett ({a]-}ebbu;, {adDingli, ir-Rabat, l-Im;arr u lImtarfa) u g[all-11-il Distrett ({’Attard, {al Balzan, il-Mosta u l-Imdina).

AVVI}I SO?JALI

JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe Cassar se jorganizzaw {ar;a g[al G[awdex, l-Erbg[a, 20 ta’ :unju fit-8.15 am. Ikun hemm Quddiesa fil-Knisja Ta’ Pinu, [in liberu fir-Rabat, Ikla u Tombla fil-lukanda Cornucopia. Prezz €25 u g[allbookings /emplu 79459227 jew 99468624.

JASON AZZOPARDI. Il-

{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Ikla, il-:img[a, 6 ta’ Lulju fit-8 p.m. fil-:onna tal-Barrakka t’Isfel. G[allbiljetti /emplu 99841333 jew 21666736.

JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe Cassar se jorganizzaw :urnata Sqallija, is-Sibt 14 ta’ Lulju. Tluq bil-Katamaran g[al Pozzallo fil-5 a.m. u naslu lura Malta fil-11 p.m. }jara fis-suq ta’ Katania, Mount Etna u Auchan Shopping Complex.

Prezz €145 u g[all-bookings /emplu 79459227 jew 99468624.

JASON AZZOPARDI. Il-

{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Barbecque, is-Sibt, 4 ta’ Awwissu fit-8 p.m. fidDanish Village, l-G[adira.

L-APAN se torganizza [ar;a g[al G[awdex nhar it-Tlieta 19 ta’ :unju.

Prezz: €16 inklu] l-ikla ta’ nofsinhar fil-Lantern Restaurant, Marsalforn, u t-trasport f’Malta u G[awdex.

Tinsewx il-KartaAnzjan Bookings ming[and il-helpers. ?emplu 21420513, 79040544, 21521684 jew 99463677.

Il-Moviment Nisa Partit Nazzjonalista se jorganizza

{ar;a g[al G[awdex fit-12 ta’ :unju.

Tluq fis-7 a.m. mill-postijiet tas-soltu.

Prezz: €18 u jinkludi ikla fis-Seashells Restaurant.

Il-prezz ma jinkludix il-prezz tal-vapur.

G[all-biljetti kkuntattjaw lill-helpers jew /emplu 99473932 jew 79603401. Il-biljetti huma limitati.

39

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

Reb[a :ermani]a u sorpri]a Dani]a It-tieni jum tal-Euro offra l-ewwel sopri]a ta’ dan it-turnament hekk kif l-Olanda, wa[da millakbar favoriti li tirba[ il-kompetizzjoni tilfet 1-0 kontra d-Danimarka.

Il-konfront dirett bejn il-:ermanja u l-Portugall spi//a 1-0 favur il-:ermanja li issa qeg[din filqu//ata tal-grupp flimkien mad-Dani]i.

Il-partita li jmiss minn dan il-grupp se tkun bejn il-Portguall u d-Danimarka u din ]gur li se tkun partita de/i]iva g[ax it-tim ta’ Bento ma jridx jer;a’ jwaqqa` l-punti jekk irid jikkwalifika mal-a[[ar 16.

Intant, id-Danimarka [asdet lill-Olanda hekk kif reb[itilha 1-0 f’partita fejn l-Olanda iddominaw kwa]i mill-bidu sal-a[[ar i]da ma setg[ux isibu x-xibka. It-tim Olandi], fir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[all-Euro kien l-aktar tim li skurja u ironikament ma setax jiskurja.

Minkejja li l-Olanda kellhom players b[al ma huma Van Persie, Kuyt, Affelay u Huntelaar dawn kollha ma setg[ux jinfdu d-difi]a tant attenta tad-Dani]i.

B’din it-telfa issa l-Olanda, wa[da millformazzjonijiet li bdiet b[ala favorita li tirba[ dan it-titlu, issa tinsab f’riskju li tkun eliminata mill-ewwel, spe/jalment jekk ma tirba[x kontra l-:ermanja fit-tieni partita minn dan il-grupp ‘tal-mewt’. {afna kienu dawk li sostnew li din kienet ’le[fef’ partita g[all-Olanda f’dan il-grupp u din it-telfa tkompli tikkonferma kemm il-Euro dejjem toffri s-sorpri]i.

Din ir-reb[a li kisbet id-Danimarka fakkret lil [afna f’dak li kien se[[ fl-1992. Dakinhar, dawn kienu da[lu fil-Euro minflok il-Yugoslavja u spi//aw biex reb[u t-titlu.

L-attakkant Olandi], Dirk Kuyt iddi]appuntat wara t-telfa ta’ 1-0 kontra d-Danimarka

Bastian Schweinsteiger tal-:ermanja (xellug) issikat minn Miguel Veloso tal-Portugall

Willems l-i]g[ar player li qatt lag[ab fil-Euro L-Olandi] Jetro Willems, player ta’ PSV, sar l-i]g[ar player li qatt lag[ab fil-finali talKampjonati Ewropej meta llum beda mill-bidu filpartita kontra dDanimarka.

Willem g[andu 18-il sena u 17-il ;urnata, u beda fil-po]izzjoni ta’

difensur fuq il-linja xellugija.

Qabel Willems, l-i]g[ar player kien il-Bel;jan Enzo Scifo, li kellu 18-il sena u 115-il ;urnata meta lag[ab fil-finali tal-Euro 84.

Van Marwijk beda wkoll b’Van Persie b[ala l-uniku attakkant u [alla barra lil Huntelaar.

Grupp A

Grupp B

Ri]ultati

Ri]ultati

Polonja v Gre/ja Russja v Rep. ?eka Russja Polonja Gre/ja Rep. ?eka

L R D T F K Pt 1 1 0 0 4 1 3 1 0 1 0 1 1 1 1 0 1 0 1 1 1 1 0 0 1 1 4 0

Log[ob li jmiss 12-06-12

6.30 pm Gre/ja v Rep. ?eka 8.45 pm Polonja v Russja

16-06-12

1-1

4-1

6.30 pm Rep. ?eka v Polonja 8.45 pm Gre/ja v Russja

Olanda v Danimarka :ermanja v Portugall Danimarka :ermanja Olanda Portugall

L R D T F K Pt 1 1 1 1 1 0 1 0

0 0 1 0 0 0 0 0 0 1 0 1 0 1 0 0

Log[ob li jmiss 13-06-12

6.30pm: Danimarka v Portugall 8.45pm: Olanda v :ermanja

17-06-12

0-1 1-0

6.30pm: Portugall v Olanda 8.45pm: Danimarka v :ermanja

3 3 0 0

LOG{OB G{AL-LUM

GRUPP C Gdansk 18.00pm Spanja v Italja (Diretta Rai 1 u TVM2)

GRUPP C Poznan 20.45pm Irlanda v Kroazja (Diretta Rai 1 u TVM2)

40

il-Óadd, 10 ta’ :unju, 2012

FATTI U FIGURI G[ALL-EWWEL PARTITI MINN GRUPP D

Franza qatt ma tilfet kontra l-Ingil]i G[ada jibdew jintlag[bu l-partiti minn Grupp D, u fl-ewwel partita f’Gdansk, lIngilterra ta’ Roy Hodgson tilg[ab kontra Franza ta’ Laurent Blanc, filwaqt li fit-tieni log[ba, l-Ukrajna tilg[ab fi Kiev kontra l-I]vezja.

FRANZA V INGILTERRA

Wayne Rooney (quddiem) u Steven Gerrard tal-Ingilterra

* Kull meta Franza u l-Ingilterra iltaqg[u kontra xulxin f’kampjonati Ewropej, il-Fran/i]i qatt ma tilfu. Fl-1964, Franza kienet eliminat lill-Ingli]i fir-round tal-kwalifikazzjoni, filwaqt li fl-1992 dawn spi//aw di fraw ta’ 0-0. L-a[[ar darba li dawn iltaqg[u kontra xulxin, ji;ifieri fil-Euro 2004, Franza reb[et 2-1. * Fl-a[[ar [ames darbiet li lag[bu kontra xulxin, Franza qatt ma tilfet. It-tim Fran/i] reba[ tlieta minn dawn l-a[[ar [ames konfronti. L-a[[ar darba li Franza tilfet kontra l-Ingli]i kienet fl1997, f’Montpellier. * Wara avventura di]astru]a fit-Tazza tad-Dinja tal-2010, Franza ma tilfitx g[al 21 partita konsekuttivi. Minn dawn il-21 log[ba, Franza reb[u 15-il wa[da. * Minkejja li t-tim Ingli] g[andu rekord ferm negattiv kontra Franza fil-kampjonati Ewropej, g[andu rekord tajjeb fil-konfronti kontra Franza fl-edizzjonijiet tat-Tazza tad-Dinja. It-tim Ingli] elimina lil Franza darbtejn fit-Tazza tad-Dinja – darba fl-1996, edizzjoni li spi//at biex reb[et l-Ingliterra, u darba o[ra fl-1982. * Wara li tilfu 2-1 kontra Franza f’Wembley fl-2010, l-Ingli]i tilfu biss darba minn 12-il log[ba. Din it-telfa kienet 3-2 kontra lOlanda, telfa li sofrew fi Frar li g[adda. Ta’ min jinnota i]da li lIngli]i kienu mmexxija minn Fabio Capello, u g[al Roy Hodgson din se tkun l-ewwel partita kompetittiva mat-tim Ingli] minn meta n[atar b[ala kow/ nazzjonali. * Ir-rekord tat-tim nazzjonali Ingli] fil-Euro hu wie[ed kemxejn negattiv. Mill-a[[ar sitt darbiet li [adu sehem fil-Euro, dawn inqalg[u erba’ darbiet fil-fa]i tal-gruppi.

UKRAJNA V }VEZJA * L-Ukrajna se tkun qed tie[u sehem g[all-ewwel darba filkampjonati Ewropej, u dawn se jag[mluh b[ala l-pajji] li qed jorganizza l-edizzjoni, li jfisser li dawn ma kellhomx jilag[bu llog[ob tal-fa]i tal-kwalifikazzjoni biex jg[addu. * Id-darba l-o[ra li t-tim nazzjonali tal-Ukrajna [a sehem f’turnament internazzjonali kien fit-Tazza tad-Dinja tal-2006.

Dawn kienu waslu sal-kwarti tal-finali, fejn kienu ;ew eliminati mit-Taljani bi skor ta’ 3-0. Dawn tal-a[[ar reb[u t-Tazza tadDinja. * Ir-rekord tal-Ukrajna f’darhom ma tantx hu tajjeb. Minkejja li dawn reb[u l-a[[ar tliet log[biet li lag[bu f’pajji]hom, huma tilfu erbg[a mill-a[[ar tmienja li lag[bu fl-Ukrajna. Fl-a[[ar log[ba kompetittiva li lag[bu, huma tilfu 1-0 kontra l-Gre/ja. * Mill-10 partiti tar-round tal-kwalifikazzjoni li lag[bet, lI]vezja reb[et tmienja. It-tim }vedi] reba[ ukoll l-a[[ar erba’ partiti ta’ [biberija. * Player strumentali g[all-I]vezja se jkun Ibrahimovic, li skurja fi tlieta mill-a[[ar log[biet li lag[ab it-tim nazzjonali.

Barra minn hekk, hu spi//a b[ala l-aqwa skorer tas-Serie A.

L-attakkant tal-Ukrajna, Andriy Shevchenko

41

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

}VEZJA

Ibrahimovic kburi li se jmexxi lill-I]vezja L-attakkant }vedi] Zlatan Ibrahimovic qal li jinsab kburi li se jkun il-captain tat-tim waqt il-Euro. L-I]vezja tinsab fi Grupp D flimkien ma’ Franza, l-Ukrajna u lIngilterra. Ibrahimovic lag[ab l-ewwel turnament internazzjonali fl-2002 meta [a sehem fit-Tazza tad-Dinja, u issa, 10 snin wara, hu wie[ed mill-istilel tat-tim.

Il-player ta’ 31 sena, matul l-ista;un li g[adda spi//a b[ala l-aqwa skorer talkampjonat Taljan, u milla[[ar erba’ partiti li lag[bet lI]vezja skurja fi tlieta minnhom.

“Ninsab kburi [afna. Li tmexxi lil pajji]ek waqt turnament internazzjonali hi xi [a;a li tibqa’ tiftakar g[al g[omrok. Se jkolli

responsabbiltà kbira biex immexxi lit-tim fid-direzzjoni li nixtiequ,” qal il-player ta’ Milan.

Matul dawn l-a[[ar xhur, Ibrahimovic beda jilg[ab akatar ’il bog[od mil-lasta avversarja, fejn aktar milli jiskurja, hu inkarigat biex jo[loq i/-/ansijiet lillattakkant l-ie[or.

Wie[ed seta’ jara dan meta l-I]vezja g[elbet lill-I]landa, 3-2, fejn Ibrahimovic ta pass perfett lil Toivonen, li skurja l-goal tat-2-0.

Rigward l-avversarji talgrupp, Ibrahimovic qal, “Ma nafux jekk hemmx tim favorit biex jirba[ dan il-grupp. Illog[biet ta’ dan il-grupp, kollha se jkunu e//itanti, u a[na rridu nilag[bu tajjeb biex ng[addu.”

L-attakkant tal-I]vezja, Zlatan Ibrahimovic

GRE?JA

Papadopoulos se jkollu jitlaq Id-difensur Grieg Avraam Papadopoulos se jkollu jitlaq mill-kamp tal-Gre/ja u mhux se jkompli jilg[ab fil-Euro.

Dan, wara li we;;a’ lirkoppa fid-draw ta’ 1-1 kontra l-Polonja.

Papadopoulos kien mibdul minn Kyriakos wara 37

minuta u ttie[ed immedjatament l-isptar, fejn irri]ulta li kien qata’ xi ligamenti.

Il-Gre/ja issa jmissha kontra r-Repubblika ?eka.

Dawn tal-a[[ar se jkunu ;ejjin minn telfa ta’ 4-1 kontra l-leaders tal-grupp, ir-Russja.

?erti flokkijiet fihom kimika velenu]a Il-flokk uffi/jali talPolonja fih kimika velenu]a u g[andu ji;i ipprojbit ilbejg[ tieg[u, waqt li lflokkijiet ta’ timijiet o[rajn f’din il-finali kollha fihom sustanzi li jag[mlu l-[sara.

Dan [abbritu lOrganizzazzjoni Ewropea tad-Drittijiet tal-Konsumatur (BEUC), li qalet li e]aminat disa’ flokkijiet tal-finalisti fil-Euro 2012 u sabet li dawn kollha kien fihom xi tra//i ta/-/omb u n-nikel.

Huma qalu li l-istrippa filflokk tal-Polonja li fuqha hemm il-logo tal-Euro 2012 fiha livell g[oli ta’ organotin, u]at biex inaqqas ir-ri[a tal-g[araq; imma dan jista’ jkollu effett [a]in fuq is-sistema nervu]a talbniedem.

Id-ditta Nike, li pprodu/iet il-flokkijiet g[all-Polonja kif ukoll g[all-Franza, l-Olanda u l-Portugall, qalet li lflokkijiet huma konformi mar-regolamenti kollha legali tal-Unjoni Ewropea.

Il-BEUC qalet li sabet tra//i ta/-/omb fuq ilflokkijiet ta’ Franza, tal:ermanja, tal-Italja, tarRussja, ta’ Spanja u talUkrajna, bil-livelli filflokkijiet ta’ Spanja u l:ermanja je//edu dawk permessi g[all-prodotti tattfal.

Il-flokkijiet tal-Portugall u l-Olanda fihom in-nikel, li jo[loq aller;ija fuq il-;ilda f’/erti persuni, u jista’ jkun ka;un ta’ problemi serji respiratorji.

Il-grupp qal li s-sustanza nonylphelol, li tag[mel il[sara lill-glandoli tal-;isem, instabet fuq il-flokkijiet ta’ Spanja u tal-Italja.

Id-ditta Adidas, li tipprodui/i l-flokkijiet g[all:ermanja, g[al Spanja, g[ar-Russja u g[all-Ukrajna, qalet li t-testijiet tal-grupp tal-konsumatur urew ilpre]enza ta’ sustanzi metalli/i f’/erti flokkijiet; imma dawn kienu skont illivelli legali.

Erba’ mwe;;g[in f’in/identi fl-ewwel ;urnata Erba’ stewards kellhom b]onn il-kura medika wara li kienu attakkati minn xi partitarji Russi li kienu g[adhom kemm raw il-partita kontra r-Repubblika ?eka. Numru ta’ partitarji Russi, wara l-log[ba, attakkaw lil xi membri tassigurtà u telqu ji;ru. L-erba’ stewards li ttie[du l-isptar intbag[tu d-dar wara li ng[ataw il-kura.

Barra minn hekk, f’ristorant fi Wroclaw kien hemm ;lieda bejn erba’ partitarji Russi li kienu fis-sakra.

L-I}VEZJA

Elmander se jil[aq jirkupra

L-attakkant }vedi] John Elmander se jil[aq jirkupra g[allpartita kontra l-Ukrajna. Erba’ ;img[at ilu, Elmander kiser siequ waqt li kien qed jilg[ab ma’ Galatasary.

Il-kow/ tal-I]vezja, Larsson, qal li l-players jinsabu ferm e//itati biex jilag[bu l-ewwel log[ba kontra l-Ukrajna. Elmander jidher li se jibda fuq quddiem flimkien ma’ Ibrahimovic.

42

il-Óadd, 10 ta’ :unju, 2012

Players tal-Irlanda waqt sessjoni tat-ta[ri; tlett ijiem qabel il-Euro

L-Irlanda jispiraw ru[hom mi/-Chelsea Formazzjonijiet probabbli>

Irlanda (4-4-2)

Given, O’Shea, Dunne, St Ledger, Ward, Duff, Whelan, Andrews, McGeady, Long, Keane

Kroazja (4-4-2)

Pletikosa, Corluka, Schildenfeld, Simunic, Strinic, Srna, Modric, Rakitic, Pranjic, Mandzukic, Jelavic

Jekk l-Irlanda be[siebha tikkwalifika minn Grupp C, trid tispira ru[ha mis-su//ess li kiseb il-klabb Ingli] ta’ Chelsea f’Mejju li g[adda, meta kontra kull mistenni elimina lill-holders, Barcelona, mi/-Champions League, u reba[ il-finali kontra Bayern Munich, proprju fil-:ermanja.

Wie[ed qatt ma stenna dan, spe/jalment meta dawn ke//ew lill-kow/ Villas Boas, f’Marzu, u minfloku [atru lil Di Matteo.

L-Irlanda, li llum se tilg[ab kontra l-Kroazja, se tipprova

tag[mel l-istess min[abba li ]-]ew; timijiet favoriti li jg[addu minn dan il-grupp huma l-holders, Spanja u lItalja. L-Irlanda se tkun ;ejja minn diversi ri]ultati po]ittivi qabel il-Euro, u fil-fatt, it-tim ta’ Trapattoni ilu ma jitlef g[al dawn l-a[[ar 14-il partita, u fi 11 minnhom ma qalax goal wie[ed.

Il-Kroazja hu tim mimli bi players veterani, u dan jaf ikollu effet negattiv meta dawn jippruvaw ila[[qu maddinami]mu tat-tim Irlandi].

“Irridu nirb[u, niskurjaw u nilag[bu futbol sabi[. Jien se na[seb fil-final ta/Champions League. Bayern kellhom [afna pussess u kien [aqqhom jirb[u, i]da kienu Chelsea li reb[u. Bayern kellhom 17-il corner u Chelsea kellhom wie[ed, u skurjaw. Dak hu l-futbol,” qal Trapattoni. Dan tal-a[[ar qabbel it-tim tieg[u wkoll mal-Paragwaj, li minkejja li mhuwiex tim tal-og[la kalibru dejjem offra sfida denja lillavversarji, b[al ma huma lBra]il.

Is-sena li g[addiet, ilParagwaj irnexxielu jasal salfinali tal-Copa America ming[ajr ma reba[ log[ba, u sena qabel kien wasal salkwarti tal-finali tat-Tazza tadDinja b’reb[a wa[da biss.

Trapattoni, kow/ li g[amel ]mien kbir ja[dem fl-Italja, ]gur se jkun jaf dwar l-Italja meta dawn it-tnejn jilag[bu kontra xulxin. I]da l-ewwel, hu jrid ikun /ert li t-tim tieg[u ji;bor tliet punti prezzju]i flewwel log[ba ta’ Grupp C. “M’g[andix players kreattivi, i]da li jafu x’g[andhom jag[mlu la darba

Luka Modric tal-Kroazja

jkollhom il-ballun f’saqajhom.

Ma nikkumplikawx laffarijiet. G[andna stil partikulari ta’ futbol u se nibqg[u nilag[bu bih, ikun min ikun l-avversarju,” kompla jg[id Trapattoni.

Ftit jiem qabel din il-partita, il-kow/ tal-Irlanda, Trapattoni, qal li jemmen li jekk it-tim tieg[u j;ib erba’ punti minn dan il-grupp jikkwalifika.

It-tim Kroat hu kwa]i listess wie[ed li fl-2008 wasal sal-kwarti tal-finali tal-Euro.

Il-kow/ Kroat, Bilic, x’aktarx se jibba]a l-log[ob tieg[u fuq il-midfielders ta’ Tottenham, Modric u Niko Kranjcar. Ilcaptain veteran, Srna, se jkun wie[ed mill-aktar players li g[andhom esperjenza f’dan ittim.

Il-Kroazja, mill-1992 ’il hawn g[addiet seba’ darbiet g[all-fa]i finali tal-Euro, u wie[ed jista’ jg[id li t-tim Kroat hu l-inqas wie[ed ikkwotat f’dan il-grupp.

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

43

L-Italja trid tirrepeti dak li g[amlet sena ilu

Hekk kif illum tintlag[ab il-partitissima bejn Spanja u l-Italja, dawn tal-a[[ar se jippruvaw jirrepetu dak li g[amlu f’Awwissu ta’ sena ilu meta reb[u 2-1 kontra Spanja. Din ir-reb[a, minkejja li ilha sena, ]gur li tag[ti fidu/ja lill-players Taljani, li llum iridu jinsew dak kollu li se[[ f’pajji]hom matul dawn l-a[[ar ;img[at u ji;bru r-ri]ultati filground.

Fil-;img[at li g[addew, flItalja fe;; skandlu ie[or ta’ m[atri illegali u log[ob immanipulat, li hu simili g[al dak li se[[ fl-2006 meta wara li fe;; l-iskandlu tal“Calciopoli”, l-Italja reb[et it-Tazza tad-Dinja.

Min-na[a l-o[ra, l-Italja se jiftakru fit-telfa li sofrew fl2008 kontra l-istess Spanja, li kienu eliminawhom fil-fa]i tal-kwarti tal-finali u baqg[u serjin biex reb[u t-tazza.

Spanja se jkunu qed jippruvaw isiru l-ewwel nazzjon li qatt irnexxielu jiddefendi dan it-titltu, filwaqt li l-Italja se jippruvaw jirb[u l-ewwel unur ta[t it-tmexxija ta’ Cesare Prandelli.

Ri]ultati inkwetanti Fil-jiem li g[addew, it-tim Taljan tilef 3-0 kontra rRussja, u minkejja li din kienet biss partita ta’ [biberija, il-midfielder

Taljan Thiago Motta qal li dan kien ri]ultati inkwetanti.

Bla dubju, Spanja tibda b[ala l-favorita li tirba[ din il-partita, u meta wie[ed i[ares lejn l-istatistika jkompli jikkonferma dan.

It-tim ta’ Vincete Del Bosque, mill-a[[ar 45 partita kompetittiva li lag[ab, reba[ 41, 14 minnhom konsekuttivi.

Wie[ed irid jara jekk Spanja humiex se j[ossu nnuqqas ta’ ]ew; players importanti – id-difensur Carles Puyol u l-attakkant David Villa, li hu l-aktar player li qatt skurja mat-tim nazzjonali. Minflok Villa jista’ jibda Llorente, player li matul l-ista;un li g[adda ibbrilla ma’ Athletic Bilbao, spe/jalment fl-Europa League.

Minflok Llorente jista’ jibda l-attakkant ta’ Chelsea, Fernando Torres, li minkejja li kellu sta;un di]appuntanti re;a’ sab il-forma proprja fla[[ar xahar ta’ futbol u sa[ansitra spi//a biex reba[ i/-Champions League.

Torres kellu wirjiet millaqwa fil-Euro 2008 u dan mar lura hekk kif iffirma ma’ Chelsea, u fix-xhur li g[addew kienu diversi ddrabi fejn Torres t[alla barra mill-iskwadra nazzjonali.

Skont id-difensur Spanjol Gerard Pique, player li se j[alli impressjoni tajba fil-

Xi players tal-Italja waqt sessjoni tat-ta[ri; ftit jiem qabel il-Euro

Formazzjonijiet probabbli>

Spanja (3-4-3)

Italja (4-2-3-1)

Casillas, Arbeloa, Ramos, Pique, Alba, Xabi Alonso, Busquets, Silva, Xavi, Iniesta, Torres

Buffon, Bonucci, De Rossi, Chiellini, Maggio, T. Motta, Pirlo, Marchisio, Balzaretti, Balotelli, Cassano

Euro se jkun Jordi Alba, player li g[ad g[andu 23 sena u li libes il-gear nazzjonali g[all-ewwel darba f’Ottubru, kontra lIskozja.

Alba jidher li se jibda mal-ewwel 11 li se jilag[bu kontra l-Italja, u dan ]gur li se jkun test diffi/li g[alih.

Alba, difensur li jilg[ab fuq in-na[a xellugija, [a post Joan Capdevila.

L-Italja se jkollha neqsin lil Giuseppe Rossi u lil Criscito. Rossi we;;a’ lirkoppa xhur ilu, filwaqt li Criscito tne[[a milliskwadra fuq ordni fal-FIGC min[abba li hu involut fliskandlu tal-im[atri illegali.

Kontra Spanja se jitlef illog[ba Barzagli, li we;;a’ waqt it-ta[ri;, u minfloku jidher li se jibda De Rossi, li se jkun irtirat.

Il-midfielder ta’ Spanja, Andres Iniesta

44

il-Óadd, 10 ta’ :unju, 2012

L-attakkant Dani] Michael Krohn-Delhi (nru. 9) jeg[leb lill-goalkeeper tal-Olanda, Maarten Stekelenburg, g[all-goal de/i]iv (Reuters)

GRUPP B

Sorpri]a kbira mid-Dani]i

Il-konfront bejn l-Olanda u d-Danimarka ipprodu/a lewwel veru sorpri]a tal-Euro 2012, bid-Dani]i jirre]istu g[all-attakki fit-tul tal“Oranje” biex jo[or;u bit-tliet punti, grazzi g[all-goal skurjat fl-ewwel taqsima minn Michael Krohn-Delhi.

Qabel il-log[ba, l-Olanda kienet qed tissemma fost ilfavoriti g[at-tazza; i]da minkejja li Arjen Robben u s[abu iddominaw lillavversarji g[al [inijiet twal dawn iddi]appuntaw bis-s[i[ quddiem il-lasta – b’din it-telfa ta’ 0-1 t[allihom jittamaw f’ri]ultati po]ittivi kontra l:ermanja u l-Portugall fi grupp fejn jista’ jispi//a eliminat wie[ed mill-hekk imsej[a “;ganti”.

Il-goal de/i]iv wasal fl-24 minuta tal-ewwel taqsima meta Krohn-Dehli ir/ieva ming[and Simon Poulsen, qata’ lejn innofs mix-xellug u ssorprenda lil Maarten Stekelenburg b’xutt b’sa[[tu, li g[adda bejn saqajn il-goalkeeper Olandi].

Qabel il-goal – li wasal kompletament kontra x-xejra tal-log[ob – l-Olandi]i kienu qed iwettqu pressjoni kontinwa fuq id-difi]a Dani]a, immexxija b’abbiltà kbira millcaptain, Daniel Agger, u wara din il-[asda re;g[u xe[tu kollox fuq l-attakk, b’Robben jolqot sieq il-lasta b’xutt filbaxx u g[all-a[[ar azzjoni perikolu]a qabel tmiem lewwel taqsima.

L-Olandi]i [ar;u ddeterminati g[at-tieni 45 minuta u kellhom diversi okka]jonijiet biex i;ibu ddraw, i]da [lewhom banalmanet; b’Robin Van Persie juri l-frustrazzjoni tieg[u meta ma laqatx il-ballun minn qag[da ideali wara li ir/ieva ballun perfett fil-kaxxa ming[and Wesley Sneijder.

Id-Dani]i sadattant operaw numru ta’ kontrattakki, fejn Krohn-Dehli kien ta’ w;ig[ tar-ras kontinwa g[al Mark van Bommel u s[abu; i]da kien proprju Van Bommel, ilcaptain tal-Olanda, li mar qrib

[afna b’xutt qawwi li lgoalkeeper Dani], Stepahn Andersen, irnexxielu jdawwar f’corner.

Aktar ma beda jg[addi l-[in, aktar l-Olandi]i dehru neqsin mill-ideat u l-introduzzjoni tassostituti Klaas-Jan Huntelaar u Raphael Van der Vaart ma swiet g[alxejn, bl-ewwel wie[ed ma jirnexxilux isib ixxibka meta ;ie wa[du quddiem Andersen wara pass meqjus ie[or ta’ Sneijder.

Huntelaar imbag[ad kellu g[ajta ;;ustifikata g[al penalty waqt azzjoni fil-kaxxa, fejn iddifensur /entrali, Lars Jacobsen, deher imiss il-ballun b’idu; i]da r-referee Sloven, Damir Skomina, [alla l-log[ob g[addej.

Id-Dani]i komplew jiddefendu bil-g[aqal sakemm waslet is-suffara finali tarreferee Sloven g[al ri]ultat li jag[ti lit-team ta’ Morten Olsen opportunità kbira biex javvanza sal-kwarti-finali... kontra kull mistenni.

0-1 (HT 0-1)

OLANDA

1-Maarten Stekelenburg, 2-Gregory van der Wiel (7-Dirk Kuyt 85), 3-John Heitinga, 13-Ron Vlaar, 15-Jetro Willems, 6-Mark van Bommel, 8-Nigel de Jong (23-Rafael van der Vaart 71), 11-Arjen Robben, 10-Wesley Sneijder, 20-Ibrahim Afellay (9-Klaas-Jan Huntelaar 71), 16-Robin

DANIMARKA

1-Stephan Andersen, 6-Lars Jacobsen, 3-Simon Kjaer, 4-Daniel Agger, 5-Simon Poulsen, 7-William Kvist, 21-Niki Zimling, 10-Dennis Rommedahl (23-Tobias Mikkelsen 84), 8-Christian Eriksen (14-Lasse Schone 74), 9-Michael KrohnDehli, 11-Nicklas Bendtne

van Persie

Skorjaw: Michael Krohn-Dehli 24’ (D) Referee: Damir Skomina (Slovenja) Attendenza: 35,923 spettatur

KUMMENTI

Pattejna qares g[a/-/ansijiet il-mitlufa Il-coach tal-Olanda, Bert Van Marwijk, deher vi]ibbilment iddi]appuntat wara t-telfa kontra d-Danimarka, u fl-ewwel kummenti wara llog[ba sostna li l-“Oranje” [olqu sensiela ta’ /ansijiet quddiem il-lasta avversarja, “i]da lfootball jurina li tpattiha qares kull meta ma tikkonvertix l-opportunitajiet /ari f’goals”.

Dan kien l-istess [sieb tal-captain tal-Olanda, Mark van Bommel, li qal, “Ma nafx jekk wie[ed jistax jitkellem dwar l-isfortuna meta tteam tieg[ek ikollu daqshekk mil-log[ba u

jo[loq daqstant opportunitajiet ta’ skor.”

Van Bommel anki g[amilha /ara li l-Olanda ma tistax tipponta lejn player wa[du li ]balja quddiem il-lasta, “peress li kien hemm talanqas erba’ jew [ames players li fallew ilbersall minn po]izzjonijiet tajbin”.

Min-na[a tieg[u, Van Marwijk fakkar li qabel il-goal, id-Danimarka ma hedditx darba lil-lasta ta’ Marteen Stekelenburg, “u meta hi [a;a ovvja” li l-Olanda issa trid bilfors tirba[ lill-:ermanja fil-log[ba li jmiss.

Klaas-Jan Huntelaar (xellug) tal-Olanda ifalli bi ftit il-bersall waqt azzjoni fit-tieni taqsima (Reuters)

45

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

Gomez l-eroj tal-:ermanja

Mario Gomez skurja luniku goal fir-reb[a ta’ 1-0 li kisbet il-:ermanja fuq ilPortugall f’partita li tista’ titqies b[ala konfront dirett minn ta’ dan il-grupp. IlPortugall kienu ferm a[jar matul il-partita, i]da kienu l:ermanja li skurjaw il-goal importanti.

Fl-ewwel taqsima, il:ermanja kellhom ilma;;oranza tal-pussess, imma kienu l-Portugi]i li [olqu l-aktar azzjonijiet perikolu]i. Il-kow/ tal:ermanja, Loew, g[a]el li jibda bl-attakkant ta’ Bayern, Mario Gomez, minflok b’Miroslav Klose.

Gomez, fl-ewwel perijodu tal-log[ba ra d-daqqa tar-ras tieg[u tmur barra.

It-tim ta’ Bento, ftit minuti qabel tmiem l-ewwel taqsima, mar vi/in li jifta[ l-iskor meta minn corner, il-ballun spi//a g[and id-difensur Pepe, li ra x-xutt tieg[u ja[bat mal-lasta.

L-a[jar /ans g[all-:ermanja wasal fl-40 minuta, i]da Mueller spara barra.

Din bla dubju kienet l-aktar taqsima monotonata talewwel jumejn ta’ futbol f’dan it-turnament.

Minkejja li fit-tieni taqsima, il-Portugall kien a[jar, kienu l-:ermani]i li marru filvanta;; wara 73 minuta permezz ta’ Gomes li b’daqqa ta’ ras feta[ l-iskor, wara li ir/ieva cross perfett ming[and Khedira.

Wara dan il-goal, ilPorugi]i dehru ma[suda u kienu l-:ermani]i li komplew jo[olqu pressjoni fuq lavversarji.

Ir-risposta tal-Portugall waslet meta Ronaldo evita ]ew; difensuri u fajjar xutt b’sa[[tu, li kien salvat minn Neuer. Il-Portugall re;g[u kienu sfortunati meta minn cross-shot ta’ Nani fl-a[[ar [ames minuti, il-ballun [abat mal-mimduda.

Fl-a[[ar minuti tal-log[ba, il-Portugall komplew jag[fsu, i]da dan kien kollu g[alxejn u issa t-tim ta’ Bento ma jistax jer;a’ jfalli kontra dDaniamrka li ]gur se

L-attakkant tal-:ermanja, Mario Gomes, jifta[ l-iskor fis-70 minuta

jkollhom il-moral g[oli wara r-reb[a mhux-mistennija kontra l-Olanda.

Il-:ermanja issa jmissha tilg[ab kontra l-Olanda u dawn tal-a[[ar ]gur li ma jistg[ux jer;g[u jitilfu partita o[ra.

KUMMENTI

{adna li ridna L-attakkant tal-:ermanja, Mario Gomez, qal li t-tim kiseb e]attament dak li ried mill-ewwel partita kontra l-Portugall. “Hi [a;a normali li fil-bidu tkun e//itat, spe/jalment wara li sirna nafu bir-ri]ultat tal-Olanda; imma fortunatament [adna dak li ridna.”

Gomez beda minflok Klose fuq quddiem u dwar dan qal, “Ridt nag[ti lura xi [a;a g[allfidu/ja li wera fija l-kow/ u irnexxieli nsib ix-

xibka.”

Il-:ermanja issa tilg[ab kontra l-Olanda filkonfront li jmiss.

Ftit tal-;img[at ilu Gomez tilef il-finali ta/Champions league ma’ Bayern u ]gur li hu motivat biex jikseb su//ess mat-tim nazzjonali :ermani] li reba[ dan l-unur fl-1996. Jekk il:ermanja tirba[ kontr a l-Olanda tibbukkja post mal-a[[ar 16.

GRUPP B

0-1 (HT 0-0)

PORTUGALL

12-Rui Patricio, 21-Joao Pereira, 2-Bruno Alves, 3Pepe, 5-Fabio Coentrao, 16-Raul Meireles (18Silvestre Varela 80), 4Miguel Veloso, 8-Joao Moutinho, 17-Nani, 23Helder, Postiga (11-Nelson Oliveira 70), 7-Cristiano Ronaldo

:ERMANJA

1-Manuel Neuer, 20-Jerome Boateng, 14-Holger, Badstuber, 5-Mats Hummels, 16-Philipp Lahm, 7-Bastian Schweinsteiger, 6-Sami Khedira, 13-Thomas Mueller (15-Lars Bender 90+4), 8-Mesut Ozil (18Toni Kroos 87), 10-Lukas Podolski, 23-Mario Gomez (11-Miroslav Klose 80)

Skorjaw: Mario Gomez 73’ (:) Referee: Stephane Lannoy (Franza) Attendenza: 32,990 spettatur

Mats Hummels tal-:ermanja issikkat minn diversi players Porugi]i

46

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

Cristiano Ronaldo tal-Portugall (lemin) issikatt minn Boateng tal-:ermanja

Ibrahim Afellay tal-Olanda (xellug), issikkat minn Daniel Agger tad-Danimarka

48

LOKALI

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

OPPORTUNI}MU DEJJEM U F’KOLLOX

Akku]i in;usti

. Tul dawn il-jiem bdejt na[dem mill-;did filprofessjoni legali. Ner;a’ naqbad dak li g[amilt g[al numru sew ta’ snin fis-servizz tal-poplu. Ix-xog[ol talavukat mhux fa/li, i]da jaf ikun, [afna drabi, interessanti.

Ma kontx g[a]ilt li nsir avukat, b[alma issa wkoll m’g[a]iltx li ner;a’ lura g[al din il-linja. Biss, minn meta bdejt l-istudji tieg[i sal-lum, ]ammejt lili nnifsi nag[raf li s-sabi[ tal-li;i hu proprju li qatt ma tieqaf titg[allem. Trid i]]omm ru[ek a;;ornat u tistudja. F’kull ka], kull parir li ti;i mitlub tag[raf punt ;did, sfumatura differenti li permezz tag[ha tkompli tissa[[ar wara din ix-xjenza.

In[ossni fortunat li f’dawn issnin kelli responsabbiltajiet ministerjali li ma ]ammewnix ’il bog[od minnha, imma verament vi/in.

1

. D[alt lura, u g[alhekk in[ossni f’po]izzjoni differenti u a[jar li nag[mel riflessjonijiet fil-konfront talmozzjoni li l-Oppo]izzjoni ppreparat kontra s-Sur Richard Cachia Caruana.

B[ala Ministru tiddefendi mod, b[ala membru parlamentari u avukat tiddefendi b’mod ie[or.

G[andek iktar libertà u, f’g[ajnejn il-poplu, iktar 2

o;;ettività. Ng[id dan g[ax, ma hemmx dubju, li din ilmozzjoni ma kellha qatt tara d-dawl fil-Parlament tag[na.

Da[let, ]gur mhux forsi, g[al ra;uni wa[da: g[aliex lOppo]izzjoni riedet torbotha ma’ dik li saret kontra tieg[i.

Espedjent ta’ kontro-bilan/ stramb fi strate;ija politika li aktar ma jg[addu l-jiem, aktar tidher f’dak li hi verament – mozzjoni, li kif konna ng[idu, hi infondata fil-fatt u fid-dritt.

M’g[andhiex la ba]i legali ta’ xejn u wisq anqas ta’ fatt.

. Ma kellux ikun, u ma g[andu jkun qatt li l-Membri Parlamentari ta’ na[a jew o[ra jippre]entaw mozzjoni kontra persuna li mhix eletta millpoplu. Hemm forma ferm aktar kerha ta’ abbu] tal-poter politiku. Di;à g[alija hu odju] li membru jista[ba wara lprivile;; parlamentari, li filKamra jg[id li jrid kontra dak u kontra l-ie[or g[ax jaf li qatt ma jista’ jsirlu libell.

Inkredibbli xi smajt f’dawn issnin f’dik il-Kamra. Min jissemma ismu. Min isib lilu nnifsu su;;ett g[al din il-forma ta’ suppost skrutinju jaf li qieg[ed fi ]vanta;; qawwi.

Jista’ jisma’ biss. Ismu ji//appas barra, jara u ma jistax ila[[aq. M’g[andux ugwaljanza fit-trattament. Irid joqg[od g[al dak li qed isir.

3

F’so/jetà iggwidata mill;ustizzja u l-libertà dan m’g[andux ikun iktar u jekk xi darba se nibdlu r-regoli, din g[andha tkun prijorità assoluta.

. L-in;ustizzja ta’ dan la;ir hi hawn ferm u ferm ikbar. Tressaq akku]at fi pro/ess politiku li g[alih irid iwie;eb mill-po]izzjoni ta’ inferjorità legali. Il-politi/i huma l-im[allfin. Hu lakku]at politiku li i]da leffetti legali jafu jkollhom ilkonsegwenzi diretti fuq ilpersuna tieg[u. Hu l-akku]at politiku li, jg[id x’jg[id, iressaq liema konsiderazzjonijiet iressaq, irid xorta jie[u l-;udizzju tag[hom, li di;à hu kontra tieg[u. F’dawn ilmozzjonijiet, il-po]izzjonijiet huma me[uda qabel iddibattitu, u mhux wara.

Nistaqsi: istituzzjoni demokratika li suppost li filkredu tag[ha g[andha li tkun strument tat-twettiq tal;ustizzja, g[andha minflok tippermetti lilha nfisha tie[u de/i]jonijiet manifestament in;usti? G[andha, assemblea ta’ bnedmin eletti minn fost il-poplu, issir hi t-tribunal fejn ma tirrenjax il-;ustizzja, anzi ssir forza ta’ oppressjoni li minflok taqbe] g[al min hu manifestament ]vanta;;at, tipprova taqtag[lu rasu?

4

media•link COMMUNICATIONS

. Hi verament kerha li tara din it-tra;edja politika ti]viluppa bi//a bi//a.

Bniedem li jsib lilu nnifsu f’dawn i/-/irkustanzi, bilfors li jsib lilu nnifsu oppress.

Bilfors li jara li, jg[id x’jg[id, g[andu fuqu mannara in;usta.

G[ax meta persuna ti]balja, allura g[andha tersaq hi stess biex twie;eb. Imma meta kull persuna di;à taf li hi inno/enti fuq dak li qieg[da ti;i akku]ata bih, kif tista’ ma t[ossx li l-post li suppost qieg[ed jiddefendiha, qieg[ed minflok imur il-kontra? IlKumitat tal-Affarijiet Barranin qieg[ed jisma’ lprovi fil-ka]. Qieg[ed jisma’ dak li g[andu x’jg[id is-Sur Richard Cachia Caruana; i]da hawn ukoll id-domandi qeg[din isiru mhux biex ti;i stabbilita l-verità, imma biex ikun hemm dikjarazzjonijiet politi/i. Huma x’inhuma lintenzjonijiet tajba tieg[u, lOppo]izzjoni g[andha o[rajn li huma []iena.

5

. Fil-[ajja, kull persuna tg[addi minn xi forma jew o[ra ta’ in;ustizzja. Dan, flesperjenza umana i]da, ma jfissirx li [addie[or m’g[andux jaqbe] g[alih. IlLhud, fl-A[[ar Gwerra Dinjija sabu ru[hom f’din issitwazzjoni. Atti in;usti filkonfront tag[hom, a;ir 6

minn Carmelo Mifsud Bonnici carmelomifsudbonnici@gov.mt

le;i]lattiv ]baljat wassal g[al diversi miljuni biex jitilfu [ajjithom. Il-kuxjenza ta’ min seta’ j]omm l-affarijiet milli jsiru mhux talli ma tqajmitx imma talli ;iet immewta.

Kien hemm jidwi li ma ;ara xejn, g[ax hekk kien hemm b]onn. Li bniedem inno/enti jkun kundannat, anzi hu g[alihom sagrifi//ju ne/essarju fuq l-art talpolitika ]baljata u inutli.

Quddiem dan l-e]empju, nittama li l-pajji] tag[na jifta[ g[ajnejh u jifhem li b[alma kienu lesti jag[mlu hekk lil dan il-bniedem, daqshekk ie[or huma lesti li jag[mluh lil o[rajn.

SPORT

47

il-Óadd, 10 ta’ Ìunju, 2012

TAZZA TAD-DINJA 2014

I]-}ambja tirritorna g[ar-reb[ I/-champions tal-Afrika, i]}ambja, irritornaw g[ar-reb[ hekk kif g[elbu lil Ghana, 10. I]-}ambja, li reb[u t-Tazza tan-Nazzjonijiet Afrikani fi Frar li g[adda, kienu qeg[din fi kri]i, u ;img[a ilu tilfu kontra s-Sudan. L-uniku goal tal-partita skurjah Katongo wara kwarta log[ob.

Din kienet l-ewwel darba li ]-}ambja lag[bet f’pajji]ha minn meta reb[et it-Tazza tan-Nazzjonijiet Afrikani. Illog[ba ntlag[bet fil-ground il;did ta’ Ndola.

Il-bidu negattiv tan-Ni;erja kompla hekk kif dawn ;ew mi]muma draw, 1-1, millMalawi. Gabriel tan-Ni;erja skurja ftit minuti qabel spi//at il-partita, u dan il-goal deher li se jag[ti r-reb[a lin-Ni;erjani; madankollu, il-Malawi skurjaw minuta wara, permezz ta’ Banda.

Draw ie[or ta’ 1-1 kien dak bejn il-Botswana u l-Afrika ta’ Isfel. Gould po;;a lillAfrika ta’ Isfel fil-vanta;;, imma Nato, fit-38 minuta, salva draw g[al Botswana.

L-Istati Uniti tibda b’reb[a L-Istati Uniti bdiet l-impenn tag[ha fir-round talkwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja 2014 b’reb[a ta’ 3-1 kontra l-Antigua. Wara tmien minuti, l-Amerikani marru fil-

vanta;; permezz ta’ Bocanegra u ]iedu l-iskor permezz ta’ Dempsey, li skurja minn penalty.

Antigua naqqsu d-distakk permezz ta’ Byers, i]da dawn qalg[u goal ie[or, li kien skurjat minn Gomez.

F’partita o[ra mill-istess grupp, il-:amajka reb[et 2-1 kontra l-Gwatemala.

Il-Kanada kisbet reb[a minima ta’ 1-0 fuq Kuba, f’partita li fiha l-Kanadi]i spi//aw jilag[bu b-10 players.

Il-Kanada marru fil-vanta;; permezz ta’ goal skurjat fit-53 minuta minn Occean. Dan tala[[ar g[eleb lill-goalkeeper avversarju b’daqqa ta’ ras.

10 minuti wara, il-Kanada spi//aw jilag[bu b’10 meta tke//a l-goalkeeper, Lars Hirschfeld. Minkejja li kienu b’10, dawn iddefendew dan ilvanta;; u ;abru tliet punti.

Ri]ultati

Afrika

Botswana v Afrika ta’ Isfel Eq. Guinea v Sierra Leone Cape Verde v Tune]ija }ambja v Ghana Gabon v Burkina Faso Congo v Niger Malawi v Ni;erija Namibia v Kenja Uganda v Senegal

Asja

Qatar v Korea

1-1

2-2 1-2 1-0 1-0 1-0 1-1 1-0 1-1 1-4

L-OPEN TA’ FRANZA

Sharapova teg[leb lil Errani

Ir-Russa Maria Sharapova g[elbet lit-Taljana Sara Errani filfinali tal-Open ta’ Franza. Sharapova reb[et bi skor ta’ 6-3, 6-2 biex issa reb[et kull Grand Slam fil-karriera tag[ha.

Sharapova saret l-10 tennista li qatt reb[et l-erba’ Grand Slams. Hi reb[et il-Grand Slam ta’ Wimbledon fl-2004, dak talIstati Uniti fl-2006 u l-Open tal-Awstralja erba’ snin ilu.

G[al Errani din kienet l-ewwel darba li lag[bet f’finali ta’ Grand Slam. Sharapova issa qieg[da fl-ewwel post tar-rankings mondjali.

It-tim nazzjonali Malti tar-Rugby League, immexxi mill-kow/ Anthony Micallef, g[eleb lid-Danimarka, 24-12, fl-ewwel leg mill-international series. Wara li l-ewwel taqsima ntemmet 12-4 favur id-Dani]i, waslet reazzjoni mit-tim Malti, li wara li ;ab l-iskor indaqs, kompla jiskurja u reba[ din l-ewwel leg.

It-tieni leg tintlag[ab fid-Danimarka fid-29 ta’ Settembru. (Ritratt> Alex DeGabriele)

HANDBALL- RAWND TA’ KWALIFIKAZZJONI G{ALL-EURO 2014

Telfa g[al Malta Malta tilfet bi skor ta’ 5619 kontra l-Estonja fir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[allEuro 2014. Dan kien it-tieni impenn fi spazju ta’ jumejn g[at-tim Malti.

Fl-ewwel partita li qatt lag[bet Malta f’dawn ilkampjonati, Malta tilfet bi skor ta’ 36-10 kontra l-

Latvja. Fl-ewwel 10 minuti l-Maltin urew log[ob po]ittiv imma minkejja dan qatt ma [olqu periklu fuq illasti avversarji. L-ewwel gowl ta’ Malta skurjah Andrew Said li g[amel liskor 7-1. Wara dan il-gowl ir-ritmu tal-partita naqas drastikament u l-iskor sa

FUTBOL

SNOOKER

Ferdinand ja[sibha biex jirtira

Reb[a g[al Cutajar

Id-difensur Ingli] Rio Ferdinand qed ja[sibha biex jirtira minn mat-tim nazzjonali wara li dan kien esklu] mill-iskwadra li qed tie[u sehem fil-Euro 2012.

F’intervista ma’ ;urnal Ingli], Ferdinand qal li jekk qed jit[alla barra anki meta jwe;;g[u xi players, jemmen li qatt mhu se jer;a’ jkollu /-

/ans jilg[ab mat-tim.

Roy Hodgson [alla barra lil Ferdianand, u minkejja li filjiem li g[addew we;;a’ Cahill Hodgson, g[a]el li jsejja[ lil Martin Kelly minflok lil Ferdianand. La[[ar darba li l-player ta’ Man Utd lag[ab mat-tim Ingli] kien f’:unju ta’ sena ilu.

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL

Il-finali tal-Mediterranean Derby minn Kenneth Vella

L-aktar ti;rija importanti llum wara nofsinhar fil-Marsa se tkun il-finali tat-tazza presti;ju]a, Mediterranean Derby, g[al ]wiemel talgalopp fuq distanza ta’ 1750m. Din se tag[mel parti mill-31 laqg[a tal-ista;un fuq disa’ ti;rijiet.

Il-finali tal-Mediterranean Derby, li l-istorja tag[ha tmur lura g[exieren tas-snin, se tkun is-seba’ ti;rija, u tibda fil-5pm. Mill-ga;;a tat-tluq se nsibu lil Fyelehk, Darielli, Little Anthony, Sleepwalking, Buttermilk, Capital Hill u Etoile du Pic. Hawnhekk, attenzjoni spe/jali se ting[ata lil Fyelehk (Michael Sultana), Sleepwalking (Demis Zammit) u Darielli (Ramon Grima), li ;ejjin minn pjazzamenti tajbin fl-a[[ar [ar;a tag[hom.

L-unika ti;rija tal-klassi Premier se tkun il-[ames wa[da, u tibda fl-3.55pm.

Hawn ji;ru Energy Launcher, Gentle Way, Net de Ginai, Anguz RC, Oscar De La Vallee, Nuper, Target Player, Delvin Brodde, Malin Roro, Arnie Sensation, Harmonic Silvio, Maximal Value, Carnegie Hall, Super Qui, Bonus Kall u Belafonte.

Misjuq minn Julian Farrugia, Delvin Brodde jipprova jie[u t-tieni reb[a konsekuttiva minn Super Qui (Brian Zammit) u Oscar de la Vallee (Noel Baldacchino).

L-ewwel ti;rija tal-klassi Bronze tibda fis-2.30pm.

Gatt fis-Serbja

Intant, illum wara nofsinhar, fil-korsa ta’ Belgrad, is-Serbja, issir heat o[ra mill-kampjonat

tmiem l-ewwel taqsima kien 17-4 favur il-Latvja.

Malta kienu a[jar fit-tieni taqsima u wara tliet kwarti log[ob l-iskor kien 26-8. Fla[[ar fa]i tal-log[ba l-Latvja tjiebu u reb[u 36-10. Malta qieg[da fi Gurpp D flimkien mal-Estonja, mal-latvja u mat-Turkija.

tal-Mediterran tas-sewwieqa.

Malta qed tkun irrappre]entata mi]-]ag[]ug[ Rodney Gatt.

Din it-ti;rija se ssir fuq distanza ta’ 2200m u se jkollha bidu bil-karozza tattluq. Gatt, l-a[jar sewwieq ta[t il-25 sena l-ista;un li g[adda, se jsuq lil Abba u se jisfida sewwieqa mill-istess Serbja, Franza, ir-Russja, l-Italja u sSlovenja. Fis-Serbja, Rodney Gatt huwa akkumpanjat minn Lorraine Cunningham b[ala rrappre]entant tal-Malta Racing Club.

Tbassir

I Ti;rija. Klassi Bronze.

Win – Vera LH. Place – Kenta Laday, Above Roland.

II Ti;rija. Klassi Silver.

Win – Mezio Josselyn. Place – Law Suit, Oural d’Asnois.

III Ti;rija. Klassi Silver.

Win – Ygor Of Pass. Place – Nasdaq du Closet, Prince du Moutier.

IV Ti;rija. Klassi Silver.

Win – Nicole LH. Place – Jill Vox, Race Ball.

V Ti;rija. Klassi Premier.

Win – Delvin Brodde. Place – Super Qui, Oscar de la Vallee.

VI Ti;rija. Klassi Gold.

Win – Reado November.

Place – Vasterbo Hitchiker, Orion du Vaumicel.

VII Ti;rija. Finali Mediterranean Derby. Win – Fyelehk. Place – Darielli, Sleepwalking.

VIII Ti;rija. Klassi Gold.

Win – Ouistiti d’Anjou.

Place – Enjoy Kronos, Ironbar.

IX Ti;rija. Klassi Bronze.

Win – Roger Qui. Place – Polytain, Panito.

Roberta Cutajar reb[et 3-0 kontra Weronika Nowicka talPolonja fl-a[[ar log[ba ta’ Grupp 2, fil-kampjonati Ewropej tas-snooker, filLatvja.

Cutajar iddominat u reb[et it-tliet frames (77-28) (58-3) (61-24). Cutajar spi//at fil[ames post ta’ dan il-grupp.

Minn [ames partiti, hi reb[et tmien frames u tilfet 12.

FORMULA 1

Vettel fil-pole position I/-champion tar-Red Bull Sebastian Vettel se jibda mill-ewwel post waqt il-Grand Prix talKanda wara li dan irre;istra [in ta’ 1.13.784’ biex spi//a quddiem Lewis Hamilton tal-McLaren.

Fit-tielet u fir-raba’ post se jibdew il-leader tal-kampjonat, Fernando Alonso tal-Ferrari u Mark Webber tar-Red Bull.