2012_06_18

www.media.link.com.mt

Numru 13,155

€0.55

It-Tnejn, 18 ta’ Gunju, 2012

L-MLP ikompli b’attakki fero/i lejn il-PN Filwaqt li lbiera[ filg[odu, f’attività politika f’Birkirkara, Joseph Muscat beda ddiskors tieg[u billi qal li l-Labour qed i;ib stil ;did ta’ politika, qablu, tliet kandidati laburisti nfexxew f’attakki fero/i fuq il-Partit Nazzjonalista u fuq il-Prim Ministru Lawrence Gonzi.

Imbg[ad Muscat kompla mag[hom.

Il-kandidat laburista Clifton Grima qal li f’Malta l-poplu hu skjav tal-istat, u l-professur Anthony Zammit qal li f’Malta kollox sejjer [a]in. Kemm Muscat kif ukoll id-deputat laburista Owen Bonni/i iddefendew il-mozzjoni laburista kontra Richard Cachia Caruana u nfexxew jattakkaw lil Cachia Caruana. g[al pa;na 2

Ilbiera[, mijiet ta’ persuni, fosthom familji u anki turisti, attendew g[all-a[[ar “open day” fil-Forti Sant’An;lu qabel ma jibda l-pro/ess tar-restawr f’dan il-post. Il-pro/ess g[andu jag[mel din il-;awhra fil-Port il-Kbir attrazzjoni unika.Ara storja f’pa;na 4 (Ritratt> Michael Ellul)

Il-Partit Nazzjonalista hu garanzija tal-impjiegi minn Gabriel Ellul

Il-Partit Nazzjonalista huwa impenjat li jkompli jo[loq l-impjiegi f’pajji]na biex b’hekk il-poplu Malti jkollu iktar flus filbut. Dan kien kliem il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista, Lawrence Gonzi, waqt intervista li kellu lbiera[ filg[odu fuq Radio 101. Matulha, il-Prim

Ministru tkellem dwar l-importanza taxxog[ol u l-edukazzjoni fit-titjib talkwalità tal-[ajja tal-Maltin.

Pajji]na jrid ikompli jo[loq ix-xog[ol, tenna Lawrence Gonzi. Il-Partit Nazzjonalista minn dejjem kien il-partit li g[amel dan kollu possibbli, u l-[addiema

L-Elezzjoni fil-Gre/ja

Euro 2012

Il-poplu jappo;;a lill-partiti favur il-bailout

Il-:ermanja u l-Portugall mal-a[[ar tmienja. L-Olanda eliminata bi tliet telfiet fi tliet partiti.

Ara pa;na 10

Ara pa;ni 13 sa 18

tal-lum jistg[u jag[tu xhieda ta’ dan. IlPrim Ministru tenna li minkejja li dawn la[[ar 4 snin kienu mimlija inkwiet ekonomiku internazzjonali, pajji]na xorta irnexxielu jo[loq 20,000 impjieg ;did. g[al pa;na 5

IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Gunju, 2012

2 Lokali

Muscat jibqa’ ma jikkundannax l-a;ir tas-sur;ent li allegatament kiser ir-regoli tas-sigurtà minn pa;na 1

Il-Partit Nazzjonalista, f’reazzjoni qal li dan hu xhieda ta’ partit li ma nbidilx g[ax baqa’ jattakka lil min qed jag[ti servizz lil pajji]na u [adem biex ilpoplu llum qed igawdi mill-opportunitajiet kbar li ;abet is-s[ubija fl-UE. Muscat qal li jekk ikun Prim Ministru hu, se jwettaq rivoluzzjoni, bilPartit Nazzjonalista jg[id li l-a[[ar rivoluzzjoni li wettaq il-Labour fil-poter kienet wa[da rigressiva kontra d-demokrazija u lprogress, immexxija minn nies b[al Karmenu Vella u Alex Sceberras Trigona, ]ew; persuni li bil-poter f’idejhom [arbtu l-[ajja ta’ ;enerazzjonijiet s[a[.

Muscat qal li jsa[[a[ listipendji, bil-Partit Nazzjonalista jg[id li qabel l-elezzjoni tal-1996, Evarist Bartolo – li Muscat jer;a’ jag[mlu Ministru talEdukazzjoni – hekk kien qal, imbag[ad ne[[a listipendji u bag[at lillistudenti jiddejnu. Dwar ledukazzjoni u l-istipendji, il-Labour mhux kredibbli.

Muscat attakka lill-Gvern g[ax qed jibni sptar ;did tal-kan/er – u l-Partit Nazzjonalista jg[id li din hi konferma o[ra kemm ilprijoritajiet tan-nies – ewlieni fosthom is-sa[[a – mhumiex il-prijorità ta’ Muscat.

Intant, dan il-;urnal ipprova jie[u l-kumment ta’ Muscat dwar dak li ]vela fuq i]-]jara tieg[u fil-Libja, fejn kien ]velat kif Sur;ent tal-Pulizija, Aldo Cassar, allegatament kiser kull regola tas-sigurtà u ni]]el Libjan minn fuq ajruplan biex [adu jing[aqad ma’ Muscat fuq l-ajruplan privat lejn ilLibja.

IN-NAZZJON staqsa lil Muscat jikkundannax dan l-a;ir; i]da Muscat ma kkundannax. Hu qal biss li jittama li l-Pulizija qed jinvestigaw. Ilbiera[ ;ie ]velat li l-Pulizija qed tinvestiga l-ka], li [are; fil-bera[ biss permezz talmezzi tal-a[barijiet talmedia.link communications, b’Muscat jipprova sa[ansitra j]omm mistura anki ]-]jara tieg[u fil-Libja.

IT-TEMP

UV INDEX

10

IT-TEMP> ftit imsa[[ab u xi ftit im/ajpar f’xi n[awi mas-seb[, li jsir il-bi//a l-kbira xemxi VI}IBBILTÀ> tajba, lokalment moderata g[al tajba g[all-ewwel IR-RI{: [afif, l-iktar mil-Lvant g[all-Grigal, li jdur mit-Tramuntana g[all-Majjistral BA{AR> [afif IMBATT> ftit li xejn TEMPERATURA: l-og[la 32˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0mm Xita mill-1 ta’ Settembru 644.6mm IX-XEMX> titla’ fis-05.45 u tin]el fit-20.20

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

IT-TNEJN L-og[la 32˚C L-inqas 21˚C

IT-TLIETA L-og[la 32˚C L-inqas 21˚C

L-ERBG{A L-og[la 32˚C L-inqas 21˚C

‘Kundanna’ ta’ Jason fuq programm tal-One Caption mhux tas-soltu dehret fuq One TV nhar il:img[a li g[adda f’diversi [inijiet tal-programm Affari Tag[na, immexxi minn John Bundy, li kien qed jiddiskuti x-xandir f’pajji]na.

Din il-caption, fost lo[rajn kienet tg[id hekk:“One jikkundanna lattakki li saru fil-konfront ta’ dan l-istazzjon u /Chairman tieg[u, Jason Micallef, ming[ajr ma kellhom id-dritt li jiddefendu dak li ntqal filkonfront tag[hom.”

Fil-programm, li evidentement kien irrekordjat, xi kelliema, fosthom Peppi Azzopardi, semmew kif listazzjon laburista kiser diversi drabi l-kodi/i tal-etika tieg[u stess, waqt li Jason Micallef kiteb f’l-orizzont li Peppi Azzopardi g[andu jitne[[a mix-xandir jekk jitla’ Gvern Laburista.

Xi osservaturi qalu li xxandir ta’ caption b[al dik li tella’ Jason Micallef nhar il:img[a hi bla pre/edent u ]iedu illi, kieku ried, Micallef seta’ jwie;eb b’mod ie[or

wara li jkun ixxandar ilprogramm.

Sadattant, fuq Facebook, Jason Micallef ilbiera[ irringrazzja “lil kull min /empel l-istazzjon jiddi]approva jew bag[atli messa;; ta’ appo;; g[allattakki li saru fil-konfront tag[na lkoll waqt ilprogramm Affari Tag[na, ming[ajr ma kellna /-/ans niddefendu lilna nfusna”.

L-istess osservaturi qalulna li huma tal-fehma li dan lin/ident mistenni li jkollu rriperkussjonijiet.

Is-settur privat hu l-mutur ewlieni wara l-[olqien tax-xog[ol Fl-ewwel kwart ta’ din issena, ir-rata tal-postijiet taxxog[ol f’pajji]na ]diedet b’1.9%, jew madwar 3,200 impjieg, u din i]-]ieda hija dovuta g[al ]ieda fl-impjiegi mas-settur privat. Dan jibni fuq ix-xejra tas-sena li g[addiet, fejn il-ma;;oranza tal-impjiegi l-;odda rri]ultaw mill-privat.

Fi stqarrija, il-Gvern qal li g[al darb’o[ra, dawn irri]ultati huma xhieda ta’ kunfidenza li g[andu linvestitur, l-industrijalist u ssid tan-negozju fl-ekonomija ta’ pajji]na, li bil-g[ajnuna tal-iskemi mog[tija millGvern, qed i]idu lproduzzjoni tag[hom, jespandu fin-negozju, u g[alhekk jo[olqu aktar impjiegi.

Konferma tal-fatt li huwa ssettur privat li qed jixpruna l-

Din is-sena, l-ETC qed tir/ievi mas-60 vacancy ;dida kuljum ekonomija Maltija, matul issena li g[addiet ilKorporazzjoni g[ax-Xog[ol u t-Ta[ri; kellha 13,653 vacancy, li jvarjaw minn xog[ol fit-turi]mu g[al impjiegi fil-fabbriki, g[allkumpaniji fis-settur finanzjarju, mill-industrija tas-servizzi g[all-kostruzzjoni u minn impjiegi fi [wienet g[all-impjiegi fil-qasam so/jali. Din is-sena wkoll, lETC qed tir/ievi mas-60 vacancy ;dida kuljum.

Il-Gvern qal li din i]-]ieda tax-xog[ol mal-privat hija riflessa wkoll mill-fatt li flewwel kwart tal-2012, linvestiment ]died b’5%, filwaqt li l-istatistika ppubblikata mill-Eurostat turi

]ieda fl-esportazzjoni ta’ 9% fl-ewwel tliet xhur tas-sena.

Dwar il-finanzi pubbli/i, pajji]na qed ikompli jsa[[a[ il-qag[da finanzjarja tieg[u.

Dan kien irrimarkat anki millKummissjoni Ewropea u millFond Monetarju Internazzjonali, li fa[[ru l[idma tal-Gvern Malti fittis[i[ tal-istabbiltà finanzjarja.

Il-Gvern qal li pajji]na kompla jnaqqas id-defi/it issena li g[addiet. Fl-ewwel parti tal-2012, il-Gvern ]ied in-nefqa tieg[u biex, minkejja li kompla jog[la l-prezz internazzjonali ta]-]ejt, ma jg[ollix il-kontijiet tad-dawl u l-ilma g[all-familji, in-negozji u l-fabbriki Maltin.

B[al-lum 25 sena IL-{AMIS L-og[la 33˚C L-inqas 22˚C

IL-:IMG{A L-og[la 33˚C L-inqas 22˚C

UV

UV

UV

UV

UV

10

10

10

10

10

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) ilbiera[ kienet> Malta 32˚C xemxi, Al;eri 27˚C imsa[[ab, Amsterdam 18˚C imsa[[ab, Ateni 33˚C xemxi, Li]bona 24˚C imsa[[ab, Berlin 22˚C imsa[[ab, Brussell 18˚C imsa[[ab, il-Kajr 37˚C xemxi, Dublin 13˚C imsa[[ab, Kopen[agen 17˚C imsa[[ab, Frankfurt 19˚C ftit imsa[[ab, Milan 30˚C xemxi, Istanbul 26˚C xemxi, Londra 19˚C bix-xita, Madrid 30˚C xemxi, Moska 24˚C xemxi, Pari;i 20˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 26˚C xemxi, Ruma 29˚C xemxi, Tel Aviv 32˚C xemxi, Tripli 34˚C xemxi, Tune] 29˚C imsa[[ab, Vjenna 28˚C xemxi, Zurich 24˚C xemxi, Munich 22˚C ftit imsa[[ab, Stokkolma 13˚C bix-xita, San Pietruburgu 17˚C bix-xita.

L

-impenn tal-:vern il-;did, immexxi mill-Partit Nazzjonalista, biex jin[olqu l-postijiet tax-xog[ol, beda jag[ti l-frott. Il-kumpanija Taljana SGS-Ates u l-kumpanija Fran/i]a Thomson

Semiconductor Group [abbru li kienu se jift[u fabbrika f’{al Kirkop, fejn ikun immanifatturat it-tag[mir elettroniku. Ilbini tal-fabbrika kellu jibda minnufih u meta tkun lesta din kellha t[addem mhux inqas minn 250 [addiem.

Filwaqt li l-Gvern kien qed ja[dem biss[i[ fl-interess tal-[addiema u tal-pajji], kien hawn min ma [amilx it-triq talprogress li qabad il-pajji] u pprova joffri xkiel sa[ansitra b’atti ta’ terrori]mu. Fillejl tal-;urnata tal-Erbg[a 17 ta’ :unju, g[all-[abta tal-10pm, xi persuna jew persuni mhux-mag[rufa sparaw xi tiri ta’ armi tan-nar fuq xarabank tat-turisti li kienu g[adhom kemm waslu Malta.

Tlieta mit-turisti sofrew ;rie[i gravi u kellhom ikunu operati fl-Isptar San Luqa. Ftit [in qabel, f’Ta’ Xbiex, inqala’ in/ident [dejn l-Ambaxxata E;izzjana.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Gunju, 2012

Lokali 5

Il-Prim Ministru, Lawrence Gonzi, waqt li kien intervistat fuq Radio 101 minn Trevor Degiorgio

Jissokta l-[olqien tax-xog[ol u ji]diedu l-flus fil-but minn pa;na 1

Fl-istess ]mien iggradwaw madwar 20,000 student millUniversità ta’ Malta. Kieku ma n[oloqx ix-xog[ol, dawn listudenti kienu jispi//aw qieg[da u ma jkunux jistg[u jibdew igawdu l-frott tal-[idma akkademika tag[hom. Dan, b’kuntrast mal-politika talPartit Laburista, li dejjem jikkritika u ma joffrix soluzzjonijiet, kompla l-Prim Ministru.

Bil-[idma tal-Partit Nazzjonalista, pajji]na llum g[andu pedament sod fuqiex jibni l-ekonomija tieg[u. Dan wassal biex ]diedet it-talba g[all-[addiema f’oqsma partikulari, spe/jalment f’impjiegi b[all-accounting, bid-ditti jsej[u g[al aktar professjonisti f’dan il-qasam.

Dan jidher ukoll mill-fatt li /erti kumpaniji jixtiequ jkabbru loperat tag[hom f’pajji]na, fosthom il-Methode. Lawrence Gonzi irrefera g[a]-]jara li g[amel il-Kap Laburista, Joseph Muscat, fil-fabbrika ta’ din il-kumpanija. Hu semma kif Muscat ipprova jikkritika lillGvern min[abba li l-fabbrika g[alissa g[adha ma sabitx l-art biex tespandi – dan hu sinjal li pajji]na qed jirnexxilu jattira

tant investiment barrani, bil[olqien ta’ iktar xog[ol.

B’referenza g[al dan kollu, Lawrence Gonzi tenna wkoll kif il-Gvern qieg[ed jo[loq karrieri u mhux biss postijiet ;odda tax-xog[ol. Dan g[aliex, bit-ta[ri; li qed jing[ata lillMaltin u l-G[awdxin, il-poplu Malti g[andu l-opportunità li ji]viluppa l-kapa/itajiet tieg[u u b’hekk dejjem itejjeb ilkundizzjonijiet tax-xog[ol tieg[u u l-pagi li jir/ievi.

Dan l-element ta’ ]vilupp jorbot sew mal-qasam taledukazzjoni f’pajji]na, kompla Lawrence Gonzi, qasam li qed jara progress impressjonanti.

Skont il-Kummissjoni Ewropea, l-edukazzjoni f’Malta f’dawn l-a[[ar snin kellha ]vilupp straordinarju, tant li, filwaqt li fis-sena 2000, 51% tal-istudenti biss kienu jkomplu jistudjaw wara s-sekondarja, fis-sena 2012, din il-figura la[qet it-73%. Dan kien biss possibbli min[abba li l-Partit Nazzjonalista j[addan politika ta’ konvinzjoni u mhux ta’ konvenjenza, b[al dik tal-Partit Laburista, tenna jg[id il-Prim Ministru. Xhieda ta’ dan huwa t-track record li l-Partit Nazzjonalista g[andu b’investiment kontinwu fl-

edukazzjoni li qed isarraf f’sistema ta’ stipendji li tqanqal iktar ]g[a]ag[ biex jistudjaw, bini ta’ skejjel ;odda, u implimentazzjoni ta’ g[odod teknolo;i/i u innovattivi li g[andhom itejbu t-tag[lim fost l-istudenti ta’ pajji]na. Il-Prim Ministru qabbel dan kollu malpolitika tal-Partit Laburista, li qatt ma apprezza l-valur taledukazzjoni g[al Malta.

B’investiment sostenibbli fledukazzjoni, il-Partit Nazzjonalista qed joffri lillistudenti l-opportunità li jie[du l-massimu possibbli millformazzjoni akkademika tag[hom biex, ladarba jiggradwaw, ma jkollhom b]onn lil [add u jkunu jistg[u jil[qu laspirazzjonijiet kollha tag[hom.

Dan l-investiment sostenibbli huwa possibbli permezz ta’ de/i]jonijiet g[aqlija me[udin mill-Gvern Nazzjonalista, li g[araf inaqqas l-ispejje] ]ejda biex b’hekk il-flus ikunu jistg[u jintu]aw g[all-;id talpoplu Malti. Fost [wejje; o[rajn, il-Prim Ministru semma s-sussidju li kien jing[ata littarzna, li ta’ kull sena kien jiswa miljuni kbar lill-Gvern.

Din it-tmexxija g[aqlija hija lba]i tas-sa[[a ekonomika ta’ Malta u fl-a[[ar mill-a[[ar

Kuntrast kbir bejn il-politika ta’ Gvern li jag[ti r-ri]ultati, u Oppo]izzjoni li ma tag[ti l-ebda soluzzjoni issarraf f’iktar flus fil-bwiet tan-nies. Il-[addiema f’Malta huma fost l-inqas intaxxati.

Dan ukoll jikkontribwixxi biex il-Maltin igawdu minn kwalità ta’ [ajja a[jar.

B’differenza ta’ dan, Joseph Muscat g[adu m’g[a]ilx iddirezzjoni politika tieg[u, kompla l-Prim Ministru. Hu semma kif il-weg[diet li qed jag[mel Muscat, fosthom dik li se jnaqqas il-kontijiet tad-dawl u l-ilma, huma bla ba]i, u lfinanzjament tag[hom, jekk ilPartit Laburista jkun fil-gvern, jaf isarraf fil-qerda tal-ambjent Malti u jxekkel il-futur ta’ pajji]na. Lawrence Gonzi rrefera wkoll g[all-po]izzjoni tal-Partit Laburista fuq l-istipendji u ssa[[a b’xejn li, skont lEwroparlamentari Laburista Edward Scicluna, mhumiex sostenibbli. L-istess jg[odd g[ad-deputat Laburista Evarist Bartolo, li kien wieg[ed li ma jmissx l-istipendji ta]-]g[a]ag[, biex fil-le;i]latura Laburista tal1996, b[ala Ministru biddel l-

istipendju f’self.

Fil-kummenti tieg[u, il-Prim Ministru rrefera wkoll g[allmozzjoni li l-Partit Laburista ppre]enta kontra l-Ambaxxatur Permanenti g[al Malta flUnjoni Ewropea, Richard Cachia Caruana, u li se jittie[ed il-vot dwarha llejla. Hu qal li lPartit Laburista, bil-mozzjoni tieg[u u bil-kritika li qieg[ed jag[mel, qed jattakka persuna li ma tistax tiddefendi ru[ha filParlament. Dan l-a;ir, tenna lPrim Ministru, huwa wie[ed ta’ min jikkundannah u jkompli j]id mal-gravità tal-azzjonijiet tal-Partit Laburista f’dawn la[[ar jiem, partikularment bilmozzjoni tag[hom kontra Carm Mifsud Bonnici.

Fi tmiem l-intervista, Lawrence Gonzi sostna li lPartit Nazzjonalista se jibqa’ konsistenti g[at-twemmin politiku tieg[u – se jibqa’ jinvesti r-ri]orsi ta’ pajji]na fledukazzjoni, fis-sa[[a u flambjent, g[all-;id tal-poplu Malti u G[awdxi.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Gunju, 2012

Lokali 3

Salvati 59 immigrant irregolari

L-immigranti irregolari li ;ew salvati lbiera[ mill-Forzi Armati ‘il barra minn Delimara (Ritratt: Roberto Runza)

Tnejn fil-periklu tal-mewt f’in/identi separati Numru ta’ in/identi immarkaw il-lejl bejn isSibt u l-{add. }ag[]ug[ ta’ 19-il sena jinsab filperiklu tal-mewt hekk kif proprju kmieni l-{add filg[odu se[[ in/ident fitTriq Re;jonali ta’ San :iljan.

Is-sewwieq tal-vettura, tat-tip Toyota Corolla, g[al xi ra;uni tilef il-kontroll tal-karozza tieg[u u baqa’ die[el fil-mina, fiddirezzjoni lejn l-Imsida.

Min[abba dan l-incident, il-mina kellha ting[alaq kompletament g[al xi [in.

Iktar kmieni matul il-lejl, proprju fis-sag[tejn tal{add filg[odu, se[[ ukoll in/ident f’{al Farru;, limiti ta’ {al Luqa, fejn ;uvni ta’ 21 sena, li kien qed isuq vettura tat-tip Fiat Punto, jidher li g[al xi ra;uni tilef il-kontroll tal-vettura tieg[u u [abat f’[ajt biswit it-triq.

Il-;uvni, residenti lImqabba, ittie[ed minnufih l-Isptar Mater Dei, fejn kien i//ertifikat li sofra minn ;rie[i gravi u li jinsab filperiklu tal-mewt.

G[adha wkoll fil-periklu tal-mewt il-mara li kienet involuta f’in/ident, is-Sibt fil-g[axija, fir-residenza tag[ha stess fil-Kalkara, filwaqt li qaleb g[all-a[jar ilbarrani li waqg[a minn g[oli f’Tas-Sliema.

Is-Sibt filg[axija wkoll, g[all-[abta tal-10pm, ilPulizija kienet infurmata li kien hemm xi nirien fixXatt ta’ Tax-Xbiex, vi/in il;nien pubbliku. Millist[arri; preliminari talPulizija rri]ulta li vettura tat-tip Isuzu Trooper, li kienet ipparkjata fil-post imsemmi, g[al xi ra;uni n[akment min-nirien.

Madankollu, il-Pulizija irnexxielhom jikkontrollaw

u jitfu n-nar u [add ma we;;a’ f’dan l-in/ident.

L-istess jista’ jing[ad ghal in/ident ie[or li se[[ fi Triq il-:nien f’{al Qormi g[all[abta tat-3.30am u li ma [alla lil [add ferut. Vettura o[ra, din id-darba tat-tip Ford Escort, li kienet ipparkjata fl-imsemmija triq, g[al xi ra;uni n[akmet min-nirien. Dan wassal ukoll g[al [sarat fil-vettura li kienet ipparkjata warajha, tat-tip Renault Megane Scenic. Fuq il-post issej[u l-membri tal-Protezzjoni ?ivili, li irnexxielhom jitfu n-nar.

Il-Ma;istrat tal-G[assa, Edwina Grima, ;iet infurmata b’dawn il-ka]i kollha u [atret diversi esperti biex jassistuha flinkjesti. Linvestigazzjonijiet talPulizija fuq dawn l-in/identi g[adhom g[addejjin.

Il-Forzi Armati ta’ Malta kmieni lbiera[ fil-g[odu salvaw grupp ta’ 59 immigrant. Dwan limmigranti kienu fuq dingi, 66 mil nawtiku ’l barra millPonta ta’ Delimara. Il-patrol boat P52 tal-Forzi Armati intbag[tet kmieni l-{add filg[odu biex issegwi ssitwazzjoni tad-dingi.

Hekk kif deher /ar li ssitwazzjoni tal-persuni fuq iddingi kienet qed tmur mill[azin g[all-ag[ar, ;ie de/i] li dawn jittellg[u abbord il-

patrol boat u jitwasslu fil-ba]i marittima f’Hay Wharf, filport ta’ Marsamxett.

L-immigranti sostnew li kienu ;ejjin minn bosta pajji]i, fosthom il-Pakistan, is-Sirja, is-Somalja u r-re;jun bejn l-Indja u l-Pakistan talKashmir.

Mal-wasla tag[hom f’Malta, l-immigranti ing[addew f’idejn il-Pulizija tal-Imigrazzjoni biex tkun tista’ tinvestigahom u tistabbilixxi l-ori;ini tag[hom.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Gunju, 2012

4 Lokali

Il-pro;ett tar-restawr tal-Forti u l-i]vilupp tieg[u se jfissru li dan is-sit isir attrazzjoni fil-qalba tal-Port il-Kbir (Ritratt> Michael Ellul)

Bosta j]uru Forti Sant’An;lu waqt l-Open Day Kienu bosta dawk li [adu l-opportunità u ]aru l-Forti Sant’An;lu l-{add filg[odu, meta Heritage Malta organizzat Open Day fil-forti, l-a[[ar wa[da qabel jibdew ixxog[lijiet tal-pro;ett ta’ aktar minn tlettax ilmiljun ewro, iffinanzjat mill-Fond Ewropew g[allI]vilupp Re;jonali – The Fort St. Angelo Heritage Experience.

Dan il-pro;ett se jinvolvi r-restawr tal-Forti u l-i]vilupp tieg[u f’sit ta’ attrazzjoni fil-qalba talPort il-Kbir.

L-Open Day kienet ikkaratterizzata minn

wirja dwar l-istorja tas-sit u l-pro;ett li se jkun qed isir, wirijiet awdjo-vi]ivi, re-enactments, kif ukoll dawra madwar il-forti bi spjegazzjoni ddettaljata g[al dawk li jkunu qed i]uru. \ Fost il-postijiet li lvi]itaturi setg[u jaraw kien hemm il-Kappella ta’ Sant’Anna u l-Kappella tal-Madonna tan-Nattività.

IN - NAZZJON tkellem ma ’ bosta nies li kienu qed i]uru dan is - sit storiku , li lkoll kellhom kliem ta ’ tif[ir g[al din l - Open Day u l - mod kif kienet organizzata .

Spikkaw anki l -

kummenti ta ’ bosta turisti li wrew interess kbir fl - istorja ta ’ dan is sit , tant sinonimu mal istorja ta ’ Malta .

Tkellimna wkoll dwar il-fatt li l-forti se tkun parti minn pro;ett ta’ restawr, u kienu bosta dawk li sa[qu ma’ INNAZZJON li sit storiku b[alma hu Forti Sant’An;lu g[andna n[arsuh, u g[alhekk huma jaraw b[ala po]ittiv irrestawr li se jsir.

Fuq kollox, apparti li dan hu sit storiku ta’ valur hekk g[oli, huwa importanti wkoll g[assettur turistiku f’pajji]na.

Il-pubbliku li attenda esprima s-sodisfazzjon li din il-;awhra se tkun irrestawrata

IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ :unju, 2012

6 Lokali

A;enda parlamentari impenjattiva Waqt laqg[a tal-Kumitat tax-Xog[ol talKamra tar-Rappre]entanti, li saret ilbiera[ wara nofsinhar, intla[aq qbil bejn il-membri mi]-]ew; na[at dwar l-a;enda parlamentari g[al matul il-;img[a d-die[la.

Tonio Borg, il-Kap tal-Kamra kif ukoll Vi/i Prim Ministru u Ministru g[allAffarijiet Barranin, qal li wara li ntemmet id-diskussjoni dwar il-mozzjoni talOppo]izzjoni kontra l-Ambaxxatur Richard Cachia Caruana quddiem ilKumitat Parlamentari g[all-Affarijiet Barranin u Ewropej, din l-istess

diskussjoni se tkompli fil-plenarja b’seduta ta’ erba’ sig[at, nhar it-Tnejn filg[axija.

David Agius u Joe Mizzi, i]-]ew; whips tal-Grupp Parlamentari Nazzjonalista u dak Laburista rispettivament, ftiehmu biex is-seduta tibda fil-5pm u tintemm fid-9pm, ming[ajr [in g[alla;;ornament. Fi tmiem is-seduta jittie[ed il-vot. Intla[aq ukoll qbil biex qabel isseduta ma jsirux mistoqsijiet parlamentari.

L-Oppo]izzjoni se tifta[ u tag[laq id-

diskussjoni u ]-]ew; whips qablu li jkun hemm bejn erba’ u [ames kelliema millGvern u mill-Oppo]izzjoni li jie[du sehem fid-diskussjoni.

L-g[ada t-Tlieta tkompli d-diskussjoni fuq il-mozzjoni dwar riformi fil-:ustizzja u l-Intern. Qabel din is-seduta jista’ jkun hemm stqarrija parlamentari dwar ilbailout g[al Spanja.

Fis-seduta ta’ nhar il-Erbg[a tkompli ddiskussjoni dwar il-:ustizzja u l-Intern, bil-possibbiltà ta’ diskussjoni dwar xi abbozzi ta’ li;ijiet o[rajn.

Su//essi fl-arti u fl-arti;janat g[al 900 G[awdxi Madwar 900 parte/ipant

G[awdxi li jattendu /?entru G[awdxi tal-Arti u l-Arti;janat Wistin Camilleri f’G[ajnsielem ;ew ippremjati b’/ertifikati ta’ tkomplija b’su//ess f’korsijiet li attendew g[alihom fis-sena akkademika 20112012.

Fost il-korsijiet li segwew dawn l-istudenti, insibu l-pittura, il-bizzilla, ir-rakkmu, xog[ol fil-[;ie;, l-injam, ilmetall, il-fu[[ar, l-induratura u l-fotografija. Anzjan li jg[odd 87 sena kien wie[ed fost il-parte/ipanti.

Il-pre]entazzjoni ta/-/ertifikati saret mill-Ministru g[al G[awdex, Giovanna Debono. F’indirizz li g[amlet, Giovanna Debono qalet li dan i/-?entru qieg[ed iservi ta’ lok g[allkreattività u l-innovazzjoni.

Dawn i/-/ertifikati huma frott tad-dedikazzjoni talparte/ipanti, kif ukoll taledukaturi. Hi ]iedet tg[id li dan jibni fuq il-[iliet tal-individwi u b’hekk twessa’ lopportunitajiet fil-qasam taxxog[ol.

Din is-sena, i/-?entru kompla joffri ta[rig f’su;;etti ;odda li w[ud minnhom kienu indirizzati minn esperti internazzjonali fl-arti;janat. Bilg[ajnuna tal-Ambaxxata Maltija fi Vjenna ittella’ g[all-ewwel darba kors dwar l-ikoni mill-Bulgaru Tudor Radunov. Fost esperti internazzjonali o[rajn li taw xi korsijiet qosra f’dan i/-?entru f’dawn l-a[[ar snin insibu lid-Dani] Thorkild Thogersen, ar;entier u disinjatur tal-;ojjellerija, Sergio Favotto millAkkademja Delle Belle Arti f’Firenze, dwar lAffreski, u lil Mario Di Liberto minn Caltagirone dwar i/-/eramika.

Bl-g[ajnuna talAmbaxxata Amerikana f’Malta, dan i/-?entru introdu/a konferenzi awdjo-vizivi bejn G[awdex u l-Istati Uniti, li kienu segwiti minn udjenza inkora;;anti. B’kollaborazzjoni mal-istess Ambaxxata filjiem li ;ejjin, grupp ta’ parte/ipanti se jattendu kors dwar il-fotografija f’Dar il-Mediterran g[allKonferenzi fil-Belt Valletta, immexxi millfotografu Steven McCurry.

G[al din l-attività kienu pre]enti ukoll is-Sur Mario Azzopardi, id-Direttur g[at-Tag[lim Matul il{ajja, Dun Charles Cini, ilPresident ta/-?entru, u sSur Joseph Attard, il-Kap tal-Iskola.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ :unju, 2012

Lokali 7

Ballun Pin;ut ippre]entat lill-President George Abela

Il-ktieb “Ballun Pin;ut”, li jiffoka fuq l-espressjonijiet li jintqalu fil-log[ba tal-futbol, kien ippre]entat lill-President ta’ Malta, George Abela, fi pre]entazzjoni li matulha l-President Abela, l-awtur, Keith Attard, u l-uffi/jali tal-Kunsill tal-Ilsien Malti, il-Professur Manwel Mifsud, Olvin Vella u Thomas Pace, iddiskutew l-i]vilupp tal-linwga Maltija, partikularment fl-isports. “Ballun Pin;ut” hu pubblikazzjoni tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti u l-G[aqda :urnalisti Sports, u fih 930 espressjoni li jintqalu fil-log[ba tal-futbol.

Fil-laqg[a mal-President saret diskussjoni dwar l-isfida li g[andha quddiema l-lingwa Maltija quddiem il-kliem barrani, u dwar kif l-isport hu settur milqut minn din is-sitwazzjoni min[abba li fih jintu]a [afna kliem tekniku Ingli] li jifforma parti mil-log[ba tal-futbol.

Antonello Venditti waqt konferenza tal-a[barijiet, li fiha ta d-dettalji tal-kun/ert tieg[u (Ritratt> Michael Ellul)

Venditti f’kun/ert f’Malta

Il-Kantawtur Taljan Antonello Venditti, ta’ 63 sena se jkun qieg[ed itella’ kun/ert mu]ikali li jqarreb l-iktar lejn il-mu]ika rock, nhar il-:img[a, 24 ta’ Awwissu, fl-MFCC, Ta’ Qali. Dan il-kun/ert, organizzat minn StandOut Events, li d-direttri/i tag[ha hi Antonella Vassallo, qed isir b[ala parti mit-tour tieg[u, li beda f’Marzu, bl-isem Unica Tour 2012.

Venditti, li sar famu] fis-snin 70 g[at-temi so/jali li kien jittratta fil-mu]ika tieg[u, [abbar dan f’konferenza tal-a[barijiet li g[aliha attendew diversi persuni mid[la tax-xena talmu]ika lokali, fosthom il-band lokali Wintermoods, li se tkun il-mistiedna spe/jali

f’dan il-kun/ert.

F’kummenti li ta lil diversi persuni mix-xena mu]ikali Maltija, il-kantant Taljan qal li fil-ka] ta’ kull kun/ert, l-iktar importanti hu li l-ewwel ting[ata l-importanza lis-sigurtà, u mbag[ad lid-divertiment.

Venditti ;ie l-ewwel darba f’pajji]na fis-sena 2011 g[all-ewwel kun/ert tieg[u, li kien iffukat l-iktar fuq ballads, u g[alhekk dan ittieni kun/ert tieg[u se jkun ferm differenti mill-ewwel wie[ed. Il-kantawtur ]ied jg[id li pajji]na hu wie[ed mill-iktar g]ejjer importanti tad-dinja g[aliex, kif stqarr hu stess, pajji]na hu g]ira ma;ika.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ :unju, 2012

8 Opinjoni

Xog[ol, xog[ol u aktar xog[ol!

Ix-xog[ol hu t-termometru li jindika jekk il-pajji] hux sejjer tajjeb jew le. Jekk filpajji] hawn ix-xog[ol, ittemperatura tal-pajji] hi wa[da tajba. Jekk m’hawnx xog[ol fil-pajji], allura lpajji] jinsab ma[kum middeni li jfisser li hu marid.

Pajji] marid bil-qg[ad ifisser poplu frustrat u batut.

Poplu li jkollu jag[mel issagrifi//ji.

Darba l-Perit Dom Mintoff qal: “Kemm nixtieq li kont kapa/i n;ib ix-xog[ol filpajji] daqs kemm kont kapa/i n;ib il-flus”. U kellu ra;un.

G[ax kif jg[id il-qawl Malti, “Bniedem bil-;u[ a[jar tg[allmu jistad milli tag[tih [uta.”

Ix-xog[ol jag[ti d-dinjità lill-bniedem. Isostni mhux biss lilu, imma lil familtu u j[ares ’l quddiem b’fidu/ja.

G[andu ra;un il-Prim Ministru jg[id li l-prijorità numru wie[ed tal-gvern tieg[u hi x-xog[ol. Saying Amerikan kien jg[id hekk: “Money Makes Money And the money that money makes, makes more money”. Il-flus jag[mlu l-flus, u dawk il-flus li ji;u ;;enerati ji;;eneraw aktar flus.

Il-proverbju Malti jg[id ukoll li, “Bla flus la tg[annaq u lanqas tbus”. Na[seb li hu spjegabbli bi]]ejjed. Ma jistax ikollok poplu b’sa[[tu, kuntent u li jipprodu/i jekk fil-pajji] m’hemmx xog[ol minn fejn jaqla’ l-[ob]a ta’ kuljum g[alih u g[all-familja tieg[u.

Ma jistax ikollok ekonomija li trendi, jekk fil-pajji] hemm nuqqas gravi ta’ opportunitajiet ta’ xog[ol. Kif ma jistax isir ]vilupp fil-pajji] jekk l-ekonomija hi wa[da [a]ina, xi kultant anki kompletament falluta.

minn Euchar Mizzi mizzieuchar@gmail.com

.

Kri]i internazzjonali G[all-grazzja ta’ Alla, sallum dan ma huwiex il-ka] f’pajji]na, minkejja li bosta

pajji]i ;irien tag[na jinsabu g[addejjin minn problemi kbar fis-sistema finanzjarja u ekonomika tag[hom, fejn u[ud minnhom messew ilqieg[ u ma fadalx fejn jin]lu i]jed ’l isfel.

Dan hu [a]in [afna g[alihom u [a]in ukoll g[alina, g[ax u[ud minnhom huma membri tal-istess Unjoni Ewropea li tag[ha a[na wkoll membri. Irridu niftakru li l-parti tal-kummer/ barrani tag[na – madwar 80

Ix-xog[ol jag[ti sodisfazzjoni, identità u g[ajxien lill-[addiem biex jitkattar il-;id tal-familja

fil-mija – hu ma’ dawn ilpajji]i. Allura jekk min[abba l-kri]i internazzjonali dawn il-pajji]i ji;u kostretti li jnaqqsu l-importazzjoni tag[hom, a[na se nbatu direttament minn din ilmi]ura.

Il-fabbriki tag[na f’ka] b[al dan, jew ikollhom inaqqsu lproduzzjoni, jew jaraw isibux swieq o[rajn li jkunu jistg[u jpattu g[al dan in-nuqqas.

Jekk dan ma jsirx allura lfabbriki tag[na jkunu jinsabu fil-periklu li jnaqqsu l[addiema, [a;a kerha u li ]gur li [add ma jixtieq li ng[addu minnha.

Dan mhux talli ma se[[x f’pajji]na imma talli pajji]na ;ie kklassifikat il-[ames blinqas numru ta’ nies qieg[da mis-sebg[a u g[oxrin pajji] membru tal-Unjoni Ewropea.

Statistika li [ar;et mill-Unjoni Ewropa turi li Malta hi fost l-ewwel mill-pajji]i fl-UE li jsibu impjieg lill-gradwati li jiggradwaw mill-Università kull sena, aktar minn 92 fil-mija

4,000 gradwat kull sena Mhux biss, i]da dan l-a[[ar statistika o[ra li [ar;et mill-

istess Unjoni tg[id li Malta hi fost l-ewwel mill-pajji]i flUnjoni Ewropea li jsibu impjieg lil-lawrjati li jiggradwaw mill-Università kull sena, aktar minn 92 filmija.

Hu stmat li mal-4,000 student jiggradwaw kull sena mill-Università, mill-MCAST u mill-Istitut g[all-Istudji Turisti/i f’Malta.

Ma ninsewx li matul dawn l-erba’ snin ta’ din ille;i]latura, f’Malta n[olqu mal-20,000 post tax-xog[ol ;did waqt li mal-4,000 post tax-xog[ol ie[or ;ew salvati minn ma’ kumpaniji li kienu f’diffikultà u dan se[[ g[ax da[al g[alihom il-Gvern fejn mhux biss salva lil dawn ilkumpaniji milli j/edu ta[t ilpi] u jke//u l-[addiema, imma talli permezz ta’ din lg[ajnuna sostanzjali u f’waqtha, dawn il-kumpaniji u fabbriki rnexxielhom jirpiljaw u sa[ansitra anke kabbru lkummer/ tag[hom u w[ud minnhom ]iedu wkoll il[addiema.

Dan mhux bi]]ejjed, g[ax nafu li numru sostanzjali ta’

kumpaniji u a]jendi barranin tefg[u l-applikazzjoni tag[hom quddiem il-Malta Enterprise sabiex jift[u huma wkoll il-business tag[hom hawn f’pajji]na, xi [a;a inkora;;anti u li qed jistennew risposta fil-;img[at u x-xhur li ;ejjin.

Mill-banda l-o[ra l-ETC – il-Korporazzjoni tax-Xog[ol u Ta[ri;, qieg[da tkompli t[arre; numru ta’ persuni f’[iliet differenti tas-suq taxxog[ol, kemm dawk li qed ifittxu x-xog[ol kif ukoll dawk li g[andhom xog[ol imma jixtiequ li jtejbu lpo]izzjoni tag[hom billi anki isibu xog[ol a[jar minn dak li g[andhom b[alissa.

L-edukazzjoni f’pajji]na Fil-fatt l-ETC, matul dawn l-a[[ar erba’ snin irnexxielha ssib impie; lill-eluf ta’

[addiema li kienu qed ifittxu xog[ol. Is-sej[at li to[ro; din il-korporazzjoni matul is-sena jg[oddu g[al eluf kbar.

Dan [are; /ar dan l-a[[ar fir-rapport tar-raba’ sena ta’ [idma tal-ministeru kon/ernat.

Wie[ed mill-mezzi l-aktar effika/i li g[amel dan kollu possibbli kienet bla dubju lfirxa wiesg[a tas-settur tal-

edukazzjoni f’pajji]na. Settur li rajnieh javvanza u jag[mel progress kbir.

Bi]]ejjed ng[idu li fl-a[[ar erba’ snin i]-]g[a]ag[ li jkomplu bl-istudji terzjarju tag[hom tela’ g[al madwar 70 fil-mija . U qed ikompli lisforz tal-Gvern biex anki din i/-/ifra tkompli tielg[a. Din hi l-materja prima ta’ pajji]na. U x’ma jing[atawx l-istipendji li]-]g[a]ag[ tag[na biex ikomplu bl-istudji tag[hom!

Dan hu investiment importanti u essenzjali g[al Malta tag[na.

Mhux ta’ b’xejn li l-Gvern Nazzjonalista qed jifta[ skola ;dida kull sena g[al-uliedna.

Skejjel mimlija tag[mir millaktar modern u sofistikat li hu b]onju] g[a]-]minijiet tallum.

Kif wie[ed jista’ jara, waqt li sar dan kollu, pajji]na ma ttraskurax lil nies vulnerabbli fis-so/jetà. Xejn minn dan. Isservizz tas-sa[[a kien u g[adu jing[ata bla [las. L-istess ilmedi/ini.

Aktar g[all-anzjani

Mhux biss, i]da ]diedu anki l-medi/ini li jing[ataw b’xejn, fosthom il-medi/ina li ting[ata g[all-marda talkan/er. Kompla jing[ata ssussidju lill-eluf ta’ familji sabiex jittaffew il-kontijiet tad-dawl u l-ilma.

L-anzjani pensjonanti [adu ]-]ieda s[i[a b[all-[addiema tal-Gvern. Dawk ta’ ’l fuq minn 80 sena u li baqg[u jg[ixu f’darhom jew ma’ nieshom, [adu wkoll g[allewwel darba somma ta’ darba fis-sena ta’ €300 kull persuna.

Komplew jinbnew id-djar g[all-anzjani u g[al dawk li jbatu b’xi forma ta’ di]abbiltà.

Fuq kollox il-Gvern xorta sab mal-miljun ewro li g[addiehom lill-artijiet talMissjoni fejn hemm ilmissjunarji Maltin u li talbu lg[ajnuna tag[na g[all-pro;etti kbar u ta’ fejda g[all-poplu fqir, mag[kus u nieqes minn dak li hu essenzjal g[all-[ajja ta’ kuljum.

Tlieta huma l-prijoritajiet laktar importanti tal-Gvern Nazzjonalista, li huma: xog[ol, edukazjoni u sa[[a.

Illum, l-ewwel fosthom hu xxog[ol

IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ :unju, 2012

Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 25965460 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

Mozzjoni inkwetanti llejla fil-Parlament Illejla, il-Parlament se jiddiskuti u jivvota fuq mozzjoni mressqa minn Joseph Muscat filkampanja tieg[u kontra diversi persuni – illejla kontra r-Rappre]entant Permanenti Malti fl-Unjoni Ewropea, Richard Cachia Caruana. Mozzjoni li se ssegwi d-diskussjoni li saret fil-Kumitat Parlamentari g[all-Affarijiet Barranin u Ewropej, li fih il-Prim Ministru, Lawrence Gonzi, u Richard Cachia Caruana stess [ar;u l-verità kollha.

Theddida g[all-prin/ipji l-aktar ba]i/i tad-demokrazija u tal-libertà Il-mozzjoni tal-lejla g[andha tinkwieta lilna lkoll g[ax hi ta’ theddida g[all-prin/ipji l-aktar ba]i/i tad-demokrazija, tal-libertà u tad-drittijiet tag[na b[ala /ittadini.

Hi mozzjoni kontra xi [add li la hu Ministru u lanqas Im[allef. Fis-sistema tad-demokrazija Parlamentari tag[na, il-Parlament jista’ jisfidu/ja Ministru inkella jne[[i Im[allef b’vot ta’ ]ew; terzi. Dawk biss.

Skont Joseph Muscat, issa l-Parlament jista’ jaqbad kwalunkwe uffi/jal pubbliku u jag[mel Qorti bih fil-Parlament. Dan mhux biss imur kontra d-demokrazija Parlamentari, imma wkoll kontra lprin/ipju ba]iku tas-separazzjoni tal-poteri.

Il-Parlament qieg[ed hemm biex jag[mel illi;ijiet li jorbtuna lkoll, imma jekk xi [add jikser li;i, hi Qorti indipendenti li trid ti;;udikah, mhux

il-Parlament.

Muscat sejjer lura g[a]-]mien meta ma konniex demokrazija s[i[a u meta ;urnalist kienu jtellg[uh quddiem il-Parlament jekk jikteb xi [a;a li ma kinetx tog[;ob lill-Gvern tal-Labour.

Jippretendi li jkun Im[allef fejn g[andu interess

Apparti li jrid ikun Im[allef, il-Labour qed jippretendi li ji;;udika f’ka] fejn hu g[andu interess /ar. Dan hu prin/ipju ie[or ba]iku mhedded bil-kbir illejla – li [add ma jista’ ji;;udika fuq xi [a;a li fiha hu jkollu interess nemo iudex in causa propria, jg[id il-prin/ipju Ruman.

Kul[add jaf li l-Labour hu kontra l-valuri m[addna mill-pajji]i tal-Punent li qeg[din filPartnership for Peace. Kul[add jaf li l-Labour kien [ari;na mill-Partnership for Peace. Kul[add jaf ukoll li l-Labour ilu g[addej ]mien u g[omor b’kampanja vendikattiva u personali kontra Richard Cachia Caruana.

Richard Cachia Caruana

Richard Cachia Caruana hu bniedem li jag[mel unur lil Malta kull fejn jirrappre]entaha, f’dan ilka] fl-Unjoni Ewropea, fejn il-Labour ma riedna nkunu qatt. Kull min [adem ma’ Richard Cachia Caruana jg[id kemm hu bniedem e]i;enti, serju,

e]att, organizzat u bie]el g[al Malta kollha, mhux g[al xi bi//a minnha.

Hu nnegozja mal-uffi/jali tal-Unjoni Ewropea sal-anqas dettall biex Malta akkwistat l-aqwa kundizzjonijiet tas-s[ubija fl-Unjoni Ewropea – li minbarra l-vanta;;i kbar li qed naraw madwarna f’kull qasam – fix-xog[ol, fl-edukazzjoni, flambjent, fl-infrastruttura, fil-kwalità tal-[ajja, flimpjiegi – fissret ukoll aktar minn elf miljun ewro g[al Malta mindu d[alna – aktar minn biljun ewro – u mhux “il-miljun Lira flus kontanti” li kien jg[idilna Muscat fil-kru/jata g[amja tieg[u kontra l-Ewropa taparsi mag[mula fi Brussell, kif kien semma l-programm li hu kien jag[mel biex jikkonvin/ina nkunu Kuba (u mhux }vizzera) filMediterran.

Illejla, il-Parlament se jkun qed jiddiskuti mozzjoni li g[andha tinkwieta lil kull wie[ed u wa[da minna g[aliex thedded id-drittijiet l-aktar ba]i/i tag[na b[ala /ittadini. Imma jekk to[ro; xi [a;a tajba minn din il-mozzjoni hu li llejla se naraw lil-Labour bla maskra u kif tassew hu – vendikattiv, personali, u kontra l-valuri taddemokrazija u tal-libertà li dal-pajji] tant t[abat biex salva mit-theddida Laburista – valuri li naqsmu mal-pajji]i Ewropej u ma’ dawk li qeg[din fil-Partnership for Peace – il-pajji]i li l-Labour qed jag[ti sinjal /ar u qawwi li qatt ma riedna nkunu mag[hom.

INTIETEF

It-tibdil fil-Klima (2) :lieda kontinwa.. Il:img[a l-o[ra tkellimt fuq lisfidi li lkoll kemm a[na g[andna sabiex kemm jista’ jkun innaqqsu l-effetti tattibdil fil-klima li bil-mod ilmod id-dinja qed tesperjenza.

Illum se nag[ti [arsa [afifa lejn dak li qed jag[mel ilpajji] sabiex ji;;ieled din il;lieda. Fuq fronti differenti: mitigazzjoni, adattament, ri/ikla;;, ener;ija alternattiva... e//.

Strate;ija ta’ Mitigazzjoni. F’:unju 2009 twaqqaf Kumitat ta’

esperti sabiex ifassal strate;ija ta’ kif Malta tista’ tnaqqas b’mod konkret lemissjonijiet tal-gassijiet serra. l-Kumitat ippre]enta din l-istrate;ija li tikkonsisti

minn 87 rakkomandazzjoni li fost o[rajn jirrakkomandaw investiment qawwi fis-sistema ta’ ;enerazzjoni tal-elettriku u investimenti g[at-trattament tal-iskart.

Strate;ija ta’ Adattament. L-istrate;ija nazzjonali g[all-Adattament g[al-Bidla fil-Klima hija

essenzjali biex pajji]na jadatta g[all-effetti iktar frekwenti u drasti/i tal-bidla fil-klima. Din l-istrategija tipproponi 72 azzjoni relatati ma aspetti varji fosthom issa[[a, l-ilma, l-agrikoltura u t-Turi]mu. Din l-istrategija tkompli tibni fuq dik li tfasslet fl-2009 fuq ilmitigazzjoni g[al-kawzi talbidliet fil-klima. Huwa importanti li nirrikonnoxxu li

Dawn il-familji qed jinvestu ’l fuq minn €6 miljun.

F’pajji]na hawn 85,000 metru kwadru ta’ pannelli fotovoltaj/i (daqs 15-il ground tal-futbol).

l-adattament fil-bidla talklima hi importanti daqs ilmitigazzjoni u huma ukoll marbutin ma’ xulxin. Malta hi t-tlettax il-pajji] mis-27 membru tal-UE li fasslet startegija ta’ adattament.

Ix-xemx. Il-xemx hi sors importanti ta’ ener;ija alternattiva. F’Malta aktar minn f’pajji]i o[ra. Il-Gvern [are; tender biex 67,000 metru ta’ soqfa ta’ bini pubbliku jintu]a biex jinksew b’sistemi ta’ panelli fotovoltai/i. Mill-2009 sallum 5,330 familji investew f’sistema ta’ panelli fotovoltaji/i. Dan ifisser g[otja ta’ kwa]i 16-il miljun mill-Gvern g[al investiment ta’ ’l fuq minn €33 miljun.

Fl-istess perijodu g[enna ukoll 4,495 familja bi ’l fuq minn €2 miljun biex jinvestu f’Solar Water Heater.

Dawn il-familji qed jinvestu ’l fuq minn €6 miljun.

F’pajji]na hawn 85,000 metru kwadru ta’ pannelli fotovoltaj/i (daqs 15-il ground tal-futbol).

Ir-ri[. Fir-rigward ta’ ener;ija mir-ri[, ;ew sottomessi tliet applikazzjonjiet lill-MEPA g[all-i]vilupp ta’ windfarms fl-art u fil-ba[ar fl-in[awi ta’ {al Far, Wied Rini u s-Sikka l-Bajda. Ir-ri]ultati tar-ri[, kemm g[as-Sikka l-Bajda kif ukoll f’Wied Rini, juru bi//ar li r-ri[ li hemm f’dawn lin[awi huwa tajjeb biex ikun jista’ ji;i implimentat ilpro;ett tal-windfarm. Meta jitlestew, dawn il-windfarms se jissupplixxu lil Malta u lil G[awdex b’ener;ija bi]]ejjed biex taqdi madwar 48,000 dar. Il-pro;ett tasSikka l-Bajda wa[du hu mistenni li jattira investiment privat ta’ ’l fuq minn €300 miljun, u se jiffranka madwar 290,000 tunnellata ta’ CO2 kull sena. L-ener;ija ;;enerata mis-Sikka l-Bajda se tkun tla[[aq 10.2% tattotal ta’ ener;ija li ssupplixxiet l-Enemalta fl2010.

Eko-Skola. Ma nistax nitkellem fuq it-tibdil fil-

minn Philip Mifsud info@philipmifsud.com

klima u ma nag[milx referenza g[al Eko-Skola.

Nhar it-Tlieta li g[adda kelli l-unur li nie[u sehem fittmien sezzjoni parlamentari organi]]ata minn Eko-Skola fejn l-istudenti minn diversi skejjel parte/ipanti f’EkoSkola ressqu mozzjoni li ;iet approvata unanimament.

Din il-mozzjoni tenfasizza li jekk nie[du [sieb l-ambjent inkunu qed nie[du [sieb ilfutur tag[na lkoll. Minn qalbi ng[id prosit lit-tfal kollha li jie[du sehem f-Eko Skola kif ukoll lill-organi]]aturi li qed jag[mlu bi//a xog[ol imprezzabbli.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Gunju, 2012

10 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt L-ELEZZJONI FIL-GRE?JA

Il-poplu jivvota biex jibqa’ fl-ewro Il-Partit g[al Demokrazija :dida kiseb reb[a minima fuq ir-rivali tax-xellug f’elezzjoni g[all-Parlament, li hu importanti [afna g[allfutur tal-Gre/ja, u bil-Kap ta’ dan il-partit, Antonis Samaras, jis[aq li l-poplu ivvota biex jibqa’ fl-ewro.

L-a[[ar indikazzjonijiet kienu li l-Partit ta’ Antonis Samaras kellu jikseb tletin filmija tal-vot, li g[andu jammonta g[al 131 si;;u filParlament; bil-Partit rivali, Syriza, jikseb 27 fil-mija (69 si;;u), u bil-Partit PASOK jirba[ 13 fil-mija (34 si;;u).

Dan jippermetti biex idDemokrazija :dida tifforma koalizzjoni ma’ PASOK, li g[andha tappo;;a lkundizzjonijiet g[allg[ajnuna fiskali jew ilbailouts li ng[ataw lillGre/ja.

Antonis Samaras qal li jrid jifforma Gvern mill-aktar fis u sejja[ g[al tmexxija fuq ba]i ta’ “salvazzjoni nazzjonali”. Intant, Alexis Tsipras, il-Kap tal-Partit Syriza li jopponi l-bailouts li ng[ataw lill-Gre/ja, ammetta t-telfa u qabel li Samaras g[andu jkun l-ewwel wie[ed li jipprova jg[aqqad koalizzjoni.

Intant, il-futur ta’ dan ilpajji] jista’ jiddependi xorta fuq kif ji]vol;u t-ta[ditiet g[all-koalizzjoni u wara li lMexxejja fl-Ewropa wissew li f’ka] li kwalunkwe Gvern Grieg ji/[ad il-bailouts, ilpajji] jista’ jkun sfurzat biex

Antonis Samaras (lemin) tal-Partit g[al Demokrazija :dida, u r-rivali, Alexis Tsipras tal-Partit Syriza, jitfg[u l-vot waqt l-elezzjoni (Reuters)

jabbanduna l-ewro.

Madankollu, Samaras insista li l-Gre/ja se tonora lobbligi tag[ha rigward is-self; u issa jidher li l-pajji] se jkompli bil-programmi talqtug[ skont ma jesi;u lkredituri internazzjonali tal-

Gre/ja u skont il-ftehim pre/edenti.

L-indikazzjonijiet, g[alissa, huma li l-Partit g[al Demokrazija :dida g[andu jkun kapa/i jibni koalizzjoni ta’ ma;;oranza fejn jibbenefika minn regola li

tag[ti lill-partit ewlieni “bonus” ta’ [amsin si;;u addizzjonali fil-Parlament ta’ 300 deputat.

L-elezzjoni tal-biera[ kienet it-tieni wa[da f’sitt ;img[at wara l-elezzjoni inkonklussiva tas-6 ta’ Mejju,

fejn l-ebda partit ma kiseb ma;;oranza u meta l-partiti rispettivi kienu ppruvaw u fallew milli jg[aqqdu koalizzjoni.

Sadattant, il-Partit ta’ Tsipras xorta kellu wirja tajba u wie[ed jista’ jistenna aktar dimostrazzjonijiet millelementi Griegi li jridu jwarrbu l-awsterità.

Mistenni li t-ta[ditiet g[allkoalizzjoni jibdew propju llum. L-a[[ar rapporti, ilbiera[, qed jg[idu li diversi partiti i]g[ar “u li ma jridux il-bailouts” kellhom jiksbu bejn tlettax u wie[ed u g[oxrin si;;u.

L-elezzjoni fil-Gre/ja kienet segwita madwar iddinja fost l-inkwiet li l-kri]i finanzjarja tinfirex g[al pajji]i o[rajn taz-Zona-Ewro – bil-konsegwenza ta’ taqlib g[all-ekonomija globali – f’ka] li l-Griegi jispi//aw f’sitwazjoni fejn iridu jo[or;u mill-ewro.

Il-Gre/ja di;à ng[atat ]ew; bailouts (ekwivalenti g[al g[exieren ta’ biljuni ta’ ewro) ming[and l-istituzzjonijiet internazzjonali – inklu]i lUnjoni Ewropea u l-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF) – u ma’ dawn hemm marbuta diversi mi]uri iebsa g[all-awsterità.

Intant, il-ma;;oranza talGriegi jippreferu li jibqg[u fiz-Zona-Ewro, bil-partiti ewlenin kollha – [lief g[allKKE komunista – itennu l[sieb li jsostnu s-s[ubija talGre/ja fl-Ewro.

L-E:ITTU

FRANZA

Stennija g[all-President

Hollande jirba[ ma;;oranza assoluta fil-Parlament

L-E;izzjani bdew stennija anzju]a g[all-ewwel President mag[]ul fi pro/ess [ieles u wara jumejn ta’ votazzjoni li hi “il-frott” tar-Rivoluzzjoni tar-Rebbieg[a G[arbija u li madankollu kapa/i anki twassal g[al jiem ta’ in/ertezza.

Sal-[in meta morna g[allistampa, l-eqreb kollaboraturi tal-kandidati rivali – Ahmed Shafik u Mohammed Mursi – kienu qed jesprimu ru[hom b[ala konvinti mir-reb[a waqt li kien g[addej l-g[add talvoti.

Shafik hu eks :eneral u eks Prim Ministru ta[t il-President imke//i, Hosni Mubarak, waqt li Mursi qed jirrappre]enta lillFratellanza Musulmana, li [adet ir-ru[ wara li kkrolla rre;im l-antik.

I]da peress li l-E;ittu m’g[andux wisq esperjenza ta’ elezzjonijiet [ielsa, [add ma kien jaf sew meta kellha to[ro; indikazzjoni konkreta

Il-Partit So/jalista talPresident Fran/i], Francois Hollande, reba[ bi]]ejjed si;;ijiet fil-Parlament biex jifforma ma;;oranza assoluta, bl-ewwel exit polls jindikaw li dan ilpartit u l-alleati tieg[u g[andhom jikkontrollaw bejn 296 u 320 si;;u fost il577 fl-Assemblea Nazzjonali.

Ir-ri]ultat ifisser li l-partit ta’ Hollande m’g[andux jiddependi fuq l-appo;; talPartit tal-{odor (indikati li jiksbu 20 si;;u) inkella mill-elementi tax-xellug estremisti. Sadattant, il-vot partikulari anki ja//erta lillPresident minn appo;; qawwi filwaqt li jfittex ilmi]uri li jkattru l-i]vilupp u (anki) jmexxi l-impenji fiskali tal-UE lil hinn millenfasi fuq l-awsterità.

Intant, il-vot tal-biera[ kien it-tieni wie[ed de/i]iv

tar-ri]ultat, meta llum, il:enerali tal-Armata li qed imexxu l-E;ittu kapa/i jg[idu lill-President il-;did x’poteri jista’ jkollu.

L-ewwel opportunità g[all-poplu biex jag[]el President E;izzjan fil-libertà Din kienet l-ewwel darba li l-E;izzjani setg[u jag[]lu lillPresident fil-libertà u jikkonkludu bidla lejn demokrazija li bdiet sittax-il xahar ilu bit-tke//ija ta’ Mubarak.

I]da l-Ministeru g[all-Intern – im[asseb dwar xi reazzjoni vjolenti fost il-partitarji telliefa – [are; lill-qawwiet tas-sigurtà fuq allert madwar il-pajji] u

tul il-votazzjoni li kienet maqsuma fuq nhar is-Sibt u lbiera[. {afna E;izzjani li ddejqu mit-taqlib politiku f’pajji]hom jemmnu li Shafik g[andu lappo;; tal-elementi l-aktar influwenti tal-Istat (li jinkludu l-interessi tal-akbar negozjanti), u g[aldaqstant jista’ jkun l-a[jar g[a]la g[allprosperità fil-futur.

Intant, l-elezzjoni saret fost kri]i kostituzzjonali u konfront bejn il-:enerali tal-Armata li qed jamministraw l-E;ittu u lFratellanza Musulmana, li [ar;et minn snin ta’ ripressjoni ta[t Mubarak (u eks kapijiet militari) biex tirba[ l-elezzjoni g[all-Parlament.

Dan it-tragward sfuma fixxejn il-;img[a l-o[ra meta ma;istrati ewlenin li n[atru ta[t Mubarak idde/idew dik lelezzjoni (g[all-Parlament) b[ala invalida u bil-kunsill militari amministrattiv jispi//a jxolji l-Parlament.

fl-elezzjoni g[all-Parlament maqsuma f’]ew; rounds, u skont l-a[[ar indikazzjonijiet, il-Partit UMP tal-eks President Nicolas Sarkozy u l-alleati tieg[u kienu mistennija jirb[u bejn 212 u 234 si;;u.

Fl-istess [in, il-Front Nazzjonali tal-lemin estrem reba[ l-ewwel si;;u filParlament mis-snin tmenin ’il hawn, b’Marion Marechal-Le Pen, inneputija tal-Kap tal-partit, Marine Le Pen, tkun garantita minn postha flAssemblea.

I]da minkejja s-su//ess ta’ din il-kandidata ]ag[]ug[a (u li g[ad g[andha 22 sena) li ;iet eletta fil-belt ta’ Carpentras, Marine Le Pen spi//at meg[luba mill-kandidat So/jalista Philippe Kemel fid-distrett ta’ HeninBeaumont.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Gunju, 2012

A[barijiet ta’ Barra 11

L-ISTATI UNITI> Il-kompetituri jissieltu g[al si;;u waqt li jipparte/ipaw fil-kampjonati tad-dinja tal-log[ba “Musical Chairs”, f’Amesbury, Massachusetts.

(Reuters)

L-ISTATI UNITI

It-tfal je[tie;u l-[in g[al-log[ob mal-;enituri {afna mit - tfal i] - ]g[ar ma jqattg[ux bi]]ejjed ]mien jilag[bu barra fil kumpanija tal - ;enituri qabel l - età skolastika .

Dan jo[ro; minn st[arri; Amerikan fuq il - ba]i li “ il log[ob barra mid - dar ” ( outdoor play ) jibbenefika [afna lit - tfal , li jistg[u anki jevitaw l - obe]ità minn kmieni fil - [ajja .

F ’ intervisti li saru mal ;enituri ta ’ xi 9 , 000 tifel u tifla , anqas min - nofs tal ommijiet u “ kwart biss ” tal - missirijiet qalu li jo[or;u lil uliedhom /kejknin g[all - passi;;ati jew biex jilag[bu mag[hom “ fil - park , inkella

fil - bit[a ” almenu darba kuljum .

In-nies li [admu fuq listudju, sadattant jirrikonoxxu li mhux daqstant fa/li li l;enituri li jitilqu mid-dar g[al ;urnata xog[ol isibu dan il[in “ta’ kwalità” li jissarraf f’;id kbir g[al uliedhom fi]]mien elementari tat-trobbija.

Ir-regoli tal-Asso/jazzjoni Nazzjonali g[all-Isport u lEdukazzjoni Fi]ika jissu;;erixxu li t-fal je[tie;u tal-anqas sieg[a attività fi]ika kuljum g[all-benefi//ji tassa[[a fuq it-tul ta]-]mien u b[ala “arma kontra l-obe]ità”.

F’dan ir-rigward hu anki importanti “il-[in ri]ervat g[al-log[ob kuljum” g[al kull

tifel u tifla ta’ età pre-skolastika.

G[al dan l-istudju intu]at linformazzjoni minn ri/erka fuq skala nazzjonali u li tirrappre]enta lit-tfal Amerikani li twieldu fl-2001.

jilag[bu barra.

Mal-44 fil-mija tal-ommijiet u 24 fil-mija tal-missirijiet qalu li wliedhom jing[ataw lhekk-imsejja[ outdoor playtime kuljum (ta[t sorveljanza). Intant, is-sigurtà ma

Disg[a minn kull g[axar ;enituri jemmnu li l-ambjent fejn joqog[du hu relattivament [ieles mill-periklu Minbarra l-informazzjoni spe/ifika li n;abret dwar i]]mien meta t-tfal kienu g[adhom trabi, ir-ri/erkaturi staqsew lill-;enituri tat-tfal ta’ etajiet pre-skolasti/i dwar “id-drabi” li jo[or;uhom

to[ro;x b[ala “deterrent”, g[aliex disg[a minn kull g[axar ;enituri jemmnu li lmadwar fejn joqog[du hu relattivament [ieles millperiklu.

L-istudju sab ukoll li t-tfal

“li g[andhom il-[bieb tamparhom ma’ min jilag[bu” x’aktarx li jqattg[u aktar ]mien jilag[bu barra kuljum.

Dan, meta l-;enituri ta//kejknin jiftiehmu bejniethom biex jo[or;uhom sal-park u fejn “jinqasam l-obbligu tassupervi]joni” b[ala strate;ija ideali g[all-adulti li huma mag[fusin bil-[in.

Intant, hu fuq kollox importanti li l-;enituri jinkorra;;ixxu lil uliedhom – minn età ferm ]g[ira – biex ikunu fi]ikament attivi.

Me[tie; ukoll li aktar ;enituri jirrikonoxxu dan l-element kru/jali b[ala fattur ewlieni li jibqa’ jinfluwenza lil uliedhom aktar ma jikbru fl-età.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Gunju, 2012

12 A[barijiet ta’ Barra

IS-SIRJA

Konsultazzjoni u vjolenza

I?-?INA> Mara tg[aqqad mudell tal-in;enju spazjali “Shenzhou 9” ma’ mudell tal-module (stazzjon tal-ispazju) “Tiangong 1”, f’[anut fi/-?entru tas-Satellita ta’ Jiuquan, filprovin/ja ta’ Gansu. I/-?ina, nhar is-Sibt, g[all-ewwel darba, tellg[et mara fl-orbita b[ala pass ie[or lejn l-i]vilupp ta’ stazzjon tal-ispazju tag[ha qabel l-2020. Il-mara li kitbet ilpa;na storika f’dan il-qasam jisimha Liu Yang, li g[andha 33 sena u li hi pilota tal-fighterjets mal-qawwiet tal-ajru ?ini]i. (Reuters)

qed taqleb g[all-ag[ar. I]da hu tenna wkoll li d-de/i]joni tal-UNSMIS biex tissospendi l-[idma tix[et id-dubji fuq ilvjabbiltà tal-missjoni.

Intant, il-White House f’Washington [e;;et biex isSirja tirrispetta l-pjan g[allpa/i tal-medjatur internazzjonali Kofi Annan, ukoll waqt li l-Istati Uniti qed tiddiskuti mas-sie[ba dwar x’g[andu jsir g[al transizzjoni politika “li jmexxu s-Sirjani” u skont irri]oluzzjonijiet tal-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU. Dan, meta ]diedu l-maqtula u l-midruba f’Homs wara li lArmata ta’ Assad, ilbiera[ intensifikat il-bumbardamenti fuq id-distretti Musulmani ta’ din il-belt Sirjana mag[rufa b[ala “l-epi/entru tarrewwixta” kontra r-re;im.

IR-RENJU UNIT

Ftehim dwar is-sottomarini jistimula x-xog[ol

IT-TURKIJA

{abs ma[kum minn nirien fatali Tal-anqas tlettax-il [absi tilfu [ajjithom qalb nirien li [akmu kumpless tal-[abs lejn ix-Xlokk tat-Turkija matul illejl bejn is-Sibt u l-{add.

Dan il-kumpless, li jinsab fil-provin/ja ta’ Sanljurfa, qed i]omm ’il fuq minn elf pri;unier, u t-tra;edja se[[et meta l-[absin qabbdu s-sodod waqt tilwima li jing[ad kienet relatata malkundizzjonijiet []iena li huma su;;etti g[alihom.

Fil-fatt, il-Gvernatur talProvin/ja kkonferma li n-

L-Istati Uniti qalet li qed tikkonsulta mas-sie[ba internazzjonali dwar il-passi li jridu jittie[du dwar is-Sirja wara li l-osservaturi tanNazzjonijiet Uniti ssospendew l-attivitajiet tag[hom fit-territorju Sirjan.

Il-:eneral Norve;i] Robert Mood, b[ala l-Kap talMissjoni tan-NU g[allIstabbilizzazzjoni (UNSMIS), qal li l-osservaturi g[andhom jieqfu mill-[idma fis-Sirja min[abba l-ispinta ta’ vjolenza kontinwa; i]da dan ma jfissirx li l-missjoni m’g[adhiex impenjata lejn ittmiem tad-dmija fil-pajji].

Intant, is-Segretarju Britanniku g[all-Affarijiet Barranin, William Hague, akku]a lill-Gvern talPresident Sirjan, Bashar alAssad, dwar sitwazzjoni li

nirien se[[ew ftit wara li nqalg[et ;lieda f’dormitorju tal-[abs, u bil-Pulizija flin[awi jisparaw il-kanuni talilma u l-gass lejn il-qraba tal[absin, li marru ji;ru fuq ilpost malli semg[u bli]viluppi.

L-awtoritajiet qalu li w[ud mill-qraba waddbu l-;ebel lejn il-qawwiet tas-sigurtà u bin-nirien jiswew il-[ajja ta’ tlettax fost it-tmintax-il resident fid-dormitorju.

Intant, l-awtoritajiet riedu jag[mluha /ara li ma kien

se[[ l-ebda konfront bejn il[absin u l-gwardjani u li lin/ident ma kellu x’jaqsam xejn ma’ “pri;unieri politi/i”.

L-iskwadri tal-emer;enzi irnexxielhom jikkontrollaw in-nirien wara kwa]i sag[tejn, u r-rapporti qed jg[idu li fis-snin ri/enti saru diversi protesti simili (flistess [abs) dwar ilkundizzjonijiet, li tmexxew mill-pri;unieri politi/i, fosthom xi membri tal-grupp PKK tar-ribelli Kurdi separatisti.

Numru sostanzjali ta’ [addiema Britanni/i g[andhom jibbenefikaw minn “stimolu g[axxog[ol” wara li l-kumpanija Rolls-Royce ikkonkludiet ftehim ta’ biljun lira Sterlina biex tipprovdi lener;ija g[as-sottomarini tar-Royal Navy.

G[aldaqstant, isSegretarju tad-Difi]a Britanniku, Philip Hammond, se jag[ti kuntratt lil Rolls-Royce biex tibni l-qafas tar-reatturi g[al ]ew; sottomarini nukleari. Dan isegwi kuntratt ta’ 350 miljun lira Sterlina g[all-[idma tal-

manutenzjoni fuq issottomarini tat-tip Trident, li saret dan ix-xahar.

Huwa /ert li dan il-pass jissalvagwardja tal-anqas 300 impjiegi mal-impjant ta’ Raynesway, f’Derby – u meta hemm anki elenkat titjib (fuq ba]i ta’ snin) talfa/ilità fejn ir-reatturi kollha tan-Navy ilhom jinbnew mis-sittinijiet.

Xi mkejjen mal-qasam tad-Difi]a qablu li li]viluppi huma a[bar tajba [afna g[ar-Royal Navy u g[ax-xog[ol, bir-reatturi jservu ta’ appo;; g[assottomarini g[al g[exieren ta’ snin.

IL-KANADA

Tra;edja qabel kun/ert ta’ “Radiohead”

T[assar kun/ert tal-grupp tar-Rock Ingli] Radiohead wara li /eda s-saqaf tal-palk (fuq barra) u waqt li kienu g[addejjin is-sound checks ta’ qabel l-ispettaklu. {add ma we;;a’ minn fost il-membri ta’ Radiohead, li ma kenux fuq il-palk, i]da lin/ident sewa l-[ajja ta’ persuna wa[da, bi tlieta o[ra jindarbu.

Intant, ir-rappre]entanti talkumpanija li mexxew ilpromozzjoni g[all-kun/ert ma kkummentawx dwar dak li se[[ fl-in[awi ta’ Downsview Park, lejn it-Tramuntana ta’ Toronto; bil-Pulizija tg[id li fil-[in meta /eda s-saqaf kien hemm xi g[oxrin persuna g[addejjn bil-provi tas-sound “fil-vi/inanzi”.

Il-{amis, 30 ta’ :unju, 2011

It-Tnejn, 18 ta’ :unju, 2012

13

Il-:ermanja u l-Portugall jg[addu g[all-K#F L-Olanda tiddi]appunta bil-kbir

FIL-QOSOR

L-FA Ingli]a fl-inkwiet

Il-Uefa se tie[u passi dixxiplinarji kontra l-FA Ingli]a wara li waqt il-partita kontra l-I]vejza kien hemm xi partitarji Ingli]i li ppruvaw jaqb]u fil-ground. Il-piena li se te[el l-FA Ingli]a g[andha tkun de/i]a nhar l-Erbg[a li ;ej.

SMUDA – Il-kow/ tal-Polonja, Franciszek Smuda, ]vela li hu mhux se j;edded ilkuntratt tieg[u, li jiskadi e]att wara l-Euro. Il-Polonja ;iet eliminata minn Grupp A wara li tiflet kontra r-Repubblika ?eka.

DEL BOSQUE – Xi sorsi qrib l-FA Spanjola ]velaw li l-kow/ nazzjonali ta’ Spanja, Vicente Del Bosque, ;edded il-kuntratt tieg[u sal-2014. Il-kuntratt ta’ Del Bosque kellu jiskadi fi tmiem il-Euro.

SHEVCHENKO – L-attakkant tal-Ukrajna, Andriy Shevchenko, jista’ jitlef illog[ba kontra l-Ingilterra min[abba li g[andu ]ew; daqqiet f’irkupptejh.

LOG{OB G{AL-LUM

Ri]ultati, klassifiki u programm Grupp A

GRUPP C Gdansk 8.45pm Kroazja v Spanja (Diretta TVM2)

GRUPP C Varsavja Varsavja

8.45pm Italja v Irlanda (Diretta Rai 1 u TVM)

Rep. ?eka Gre/ja Russja Polonja

L R D T F K Pt 3 2 0 3 1 1 3 1 1 3 0 2

1 1 1 1

08-06-12

4 3 5 2

5 3 3 3

6 4 4 2

Grupp B

Grupp C

:ermanja Portugall Danimarka Olanda

Spanja Kroazja Italja Irlanda

L R D T F K Pt 3 3 0 0 5 2 9 3 2 0 1 5 4 6 3 1 0 2 1 5 3 3 0 0 3 1 5 0

09-06-12

Polonja v Gre/ja Russja v Rep. ?eka

1-1 4-1

Olanda v Danimarka :ermanja v Portugall

0-1 1-0

Gre/ja v Rep. ?eka Polonja v Russja

1-2 1-1

Danimarka v Portugall Olanda v :ermanja

2-3 1-2

Rep. ?eka v Polonja Gre/ja v Russja

1-0 1-0

12-06-12

16-06-12

13-06-12

17-06-12

Portugall v Olanda Danimarka v :ermanja

2-1 1-2

L R D T F K Pt 2 1 1 2 1 1 2 0 2 2 0 0

0 5 1 4 0 4 2 4 0 2 2 2 2 1 7 0

10-06-12

Spanja v Italja Irlanda v Kroazja

1-1 1-3

Italja v Kroazja Spanja v Irlanda

1-1 4-0

14-06-12 18-06-12

8.45pm: Kroazja v Spanja 8.45pm: Italja v Irlanda

Grupp D Franza Ingilterra Ukrajna }vezja

L R D T F K Pt 2 1 1 2 1 1 2 1 0 2 0 0

11-06-12

0 3 1 0 4 3 1 2 3 2 3 5

4 4 3 0

Franza v Ingilterra Ukrajna v }vezja

2-1

Ukrajna v Franza }vezja v Ingilterra

0-2 2-3

15-06-12

19-06-12

1-1

8.45pm: Ingilterra v Ukrajna 8.45pm: }vezja v Franza

IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ :unju, 2012

14 Sport GRUPP C

Ostaklu delikat g[al Formazzjonijiet probabbli> Spanja SPANJA (4-2-3-1)

Casillas Arbeloa, Ramos, Pique, Alba, Busquets, Alonso, Silva, Xavi, Iniesta, Torres Fernando Torres (xellug) u Jesus Navas ta’ Spanja waqt sessjoni tat-ta[ri;

KROAZJA (4-2-3-1)

Pletikosa, Srna, Corluka, Schildenfeld, Strinic, Vukojevic, Rakitic, Mandzukic, Modric, Perisic, Jelavic

Illum, Spanja ]gur li se jilag[bu kontra tim aktar diffi/li mill-Irlanda, li dawn g[elbu 4-0 ftit tal-jiem ilu. Ilholders, li b[alissa g[andhom erba’ punti, jilag[bu kontra lKroazja, tim li wkoll g[andu erba’ punti wara li g[eleb lillIrlanda u salva draw kontra lItalja.

Jekk dawn i]-]ew; timijiet ji;u draw 2-2, jg[addu t-tnejn li huma g[all-fa]i li jmiss, u b’dan ir-ri]ultat, l-Italja, anki jekk tirba[ il-konfront tag[ha kontra l-Irlanda, xorta tkun eliminata.

Il-players Taljani qed jib]g[u li dan ise[[, u l-kow/ ta’ Spanja, Vicente Del Bosque, qal li t-tim tieg[u se jilg[ab biex jirba[ u mhux biex ji;i draw. Spanja, jekk tirba[ il-log[ba kontra lKroazja, tirba[ dan il-grupp u tilg[ab kontra t-tim li ji;i ttieni fi Grupp D. Kontra l-Irlanda, Spanja lag[bu futbol mill-isba[ u lattakkant Fernando Torres spikka b’]ew; goals, u jidher li g[al darba o[ra, Del Bosque se jibda bl-attakkant ta’ Chelsea fuq quddiem.

Theddida g[al Spanja se jkun l-attakkant Kroat, Mandzukic, li sa issa skurja tliet goals, tnejn kontra lIrlanda u wie[ed kontra lItalja.

“Rajna ]-]ew; partiti li lag[bu Spanja u [aqqhom ikunu b’erba’ punti. IlKroazja g[andhom players ta’ talent u nafu li jistg[u jo[olqulna l-problemi,” qal id-difensur ta’ Spanja, Raul Albiol.

Il-Kroazja qatt ma lag[bu partita kompetittiva kontra Spanja u ilhom ma jitilfu sitt partiti fl-edizzjonijiet talEuro. L-a[[ar telfa li sofrew il-Kroati kienet fl-2008 meta tilfu bil-penalties mat-Turkija.

“Spanja huma tim kbir, imma m’a[niex se nib]g[u minnhom. Se nag[tu qalbna fil-ground u nafu li biex nirb[u kontra Spanja rridu nkunu meg[juna millfurtuna,” qal Mandzukic. Ta’ min jinnota li meta l-Kroazja lag[bet kontra l-holders, waqt il-Euro 1996, dawn reb[u, 30, kontra d-Danimarka, li kienu reb[u l-Euro ta’ erba’ snin qabel.

Il-Kroazja ma jistg[ux jilag[bu g[al draw g[ax jekk l-Italja tirba[ kontra l-Irlanda dawn ikunu eliminati. Jekk ilKroazja ji;u draw 1-1 u lItalja teg[leb lill-Irlanda b’aktar minn ]ew; goals, ikunu t-Taljani li jg[addu, u dan kollu jfisser li l-Kroati jridu jfittxu l-goal malewwel.

Sport 15 IN-NAZZJON It-Tnejn, 18ta‘ :unju, 2012

L-Italja ma tistax tfalli kontra l-Irlanda Formazzjonijiet probabbli>

ITALJA (4-1-3-2)

Buffon, Maggio, Bonucci, Barzagli, Chiellini, De Rossi, Marchisio, Pirlo, Giaccherini, Di Natale, Cassano

L-Italja ma tistax tfalli llum kontra l-Irlanda, tim immexxi mill-kow/ Taljan, Giovanni Trapattoni. L-Italja, li sa issa g[andha ]ew; punti, trid tirba[ lill-Irlanda, li g[ad m’g[andhiex punt wara li tilfet kontra l-Kroazja u Spanja.

L-Italja, wara li bdiet tajjeb din il-Euro bi draw ta’ 1-1 kontra Spanja, [liet diversi /ansijiet kontra l-Kroazja, li irnexxielha ssalva draw ta’ 11 kontra t-tim ta’ Prandelli.

Minbarra li l-Italja trid tirba[ din il-log[ba, trid tittama wkoll li l-konfront bejn Spanja u l-Kroazja ma jintemmx fi draw ta’ 2-2.

Il-kow/ nazzjonali talIrlanda, Trapattoni, talab lillplayers tieg[u biex jag[mlu minn kollox biex minkejja li t-tim tieg[u hu di;à eliminat, itemmu din l-avventura bla[jar mod. Fuq l-istess nota, il-captain tal-Irlanda, Robbie Keane, ukoll qal li t-tim g[andu jiftakar fil-partitarji li siefru biex jag[tu l-appo;;

KROAZJA (4-4-2)

Given, O’Shea, Dunne, St Ledger, Ward, Duff, Andrews, Whelan, McGeady, Keane, Long

lit-tim u b’hekk jag[tu prestazzjoni denja kontra lItalja.

“Hu veru li di;à a[na eliminati, imma ma jkun ;ust g[al [add li ma nag[]ilx lilla[jar tim. Jien kburi bilplayers tieg[i u rrid li l-a[[ar log[ba tag[na tkun wa[da po]ittiva,” qal Trapattoni.

L-Irlanda, fi]-]ew; partiti li tilfet dejjem qalg[et goal kmieni, u dan qed jag[ti daqqa ta’ [arta lill-pjani tattim. Dan ifisser li l-Italja trid tag[mel kif g[amlet ilKroazja u kif g[amlet Spanja – tiskurja goal mal-ewwel biex ta[sad lill-Irlandi]i.

Il-kow/ nazzjonali talItalja, Cesare Prandelli, jidher li se jibda b’Di Natel minflok b’Balotelli. Barra minn hekk, id-difensur Barzagli se jil[aq jirkupra u b’hekk, ilmidfielder De Rossi, li kien qed ikun utlizzat fid-difi]a, jer;a’ jibda jilg[ab filpo]izzjoni naturali tieg[u, ji;ifieri dik ta’ quddiem, iddifi]a.

L-I}VEZJA

Ibrahimovic aktar immotivat L-attakkant u captain talI]vezja, Zlatan Ibrahimovic, qal li jinsab “aktar immotivat” wara li pajji]u ;ie eliminat millEuro. L-I]vezja tilfet 2-1 kontra l-Ukrajna u 3-2 kontra l-Ingitlerra, u Ibrahimovic iddi]appunta ru[u bil-kbir.

“Irridu nibqg[u nilag[bu kif nafu. Jiena irrabjat bilfatt li ;ejna eliminati, u issa ninsab aktar immotivat. Dak li ;ara waqt din il-Euro [alla impatt negattiv fuqi,” qal Ibrahimovic. Dan tal-a[[ar kellu sta;un mill-aqwa ma’ Milan u [afna stennew li waqt il-Euro se jkompli jsib ix-xibka mat-tim nazzjonali. I]da dan ma kienx il-ka].

L-I]vezja issa jmissha tilg[ab kontra Franza u minkejja li ma fadlilha xejn g[alxiex tilg[ab, din tista’

ttellef xi punti prezzju]i lil Franza. “Jekk t[ares lejn i]]ew; log[biet li lg[abna, dejjem kien hemm punt fejn konna minn fuq. Ma g[arafniex niddefendu dan il-vanta;;. Huma d-dettalji ]-]g[ar li tellfuna llog[ob,” kompla Ibrahimovic.

Problema kbira g[allI]vezja kienet il-fatt li dawn qalg[u [afna goals bir-ras. Fl-ewwel log[ba, Shevchenko skurja ]ew; goals bir-ras kontrihom, filwaqt li kontra l-Ingilterra, Carroll skurja goal bir-ras.

“Kontra Franza se nilag[bu g[all-unur. Irridu mmoru lura f’pajji]na b’xi punti. Barra minn hekk, hawn xi players fit-tim li se jilag[bu biex ikomplu jiksbu l-esperjenza waqt turnaments internazzjonali,” temm jg[id Ibrahimovic.

Maggio tal-Italja, li x’aktarx se jibda kontra l-Irlanda

Kontra l-Kroazja, iddfensur Chiellini g[amel ]ball kbir u dan wassal g[addraw tal-Kroati. Il-kow/ Prandelli qal li minkejja li hemm riskju li t-tim tieg[u jkun eliminat jekk Spanja u lKroazja ji;u draw 2-2, dan jemmen li ]-]ew; timijiet se jag[mlu minn kollox biex jirb[u.

Ka] simili se[[ meta lItalja kienet ;iet eliminata mill-Euro 2004, meta dDanimarka u l-I]vezja ;ew draw.

“Kollox jiddependi minna, u dak hu l-importanti. Se tkun diffi/li, imma a[na kapa/i nirb[u,” qal Prandelli.

Bla dubju, l-Irlanda, waqt din il-Euro kien wie[ed millag[ar timijiet, i]da kif ;ara fi Grupp A, kollox jista’ jse[[ proprju fl-a[[ar partita.

Min jista’ jikkwalifka fi Grupp C

Spanja u l-Kroazja jistg[u jikkwalifikaw ittnejn jekk l-Italja tonqos milli tirba[ lill-Irlanda, li di;à huma eliminati.

Jekk l-Italja tirba[, din tavvanza flimkien marrebbie[ bejn il-Kroazja u Spanja.

Jekk din il-log[ba tintemm draw, allura t-tliet timijiet jispi//aw bl-istess punti, 5, u hawnhekk jg[oddu l-konfronti diretti.

Is-sitwazzjoni tista’ tiffavorixxi lil Spanja, li javvanzaw ikun xi jkun liskor, imma min bejn lItalja u l-Kroazja se jing[aqad mag[hom hi mistoqsija ftit ikkumplikata.

Draw ming[ajr goals jiffavorixxi lill-Italja, imma

draw 1-1 jag[mel il-log[ba bejn l-Italja u l-Irlanda vitali. L-Italja jridu jmorru a[jar mir-reb[a 3-1 talKroazja fuq l-Irlanda biex jg[addu huma.

Draw 2-2 jew akbar fillog[ba bejn il-Kroazja u Spanja hu inkubu g[allItalja g[aliex b’hekk ilKroazja u Spanja javvanzaw it-tnejn u jeliminaw lillItalja.

Dan hu xenarju li l-Italja jiftakru tajjeb. Fil-finali talEuro 2004, kienu e]att flistess po]izzjoni meta lI]vezja u d-Danimarka ltaqg[u fl-a[[ar log[ba talgurpp u dik il-log[ba ntemmet 2-2 biex kienu lIskandinavi li avvanzaw – ri]ultat li qajjem suspett fost it-Taljani.

UKRAJNA

Trid tirrepeti l-wirja ta’ kontra l-I]vezja Jekk trid tibqa’ tilg[ab filEuro, l-Ukrajna, kontra lIngilterra, trid tirrepeti lwirja ma;ika li kellha kontra l-I]vezja fl-ewwel partita ta’ Grupp D. L-Ukrajna, fl-a[[ar [ar;a tag[ha tilfet 2-0 kontra Franza, b’dawn tal-a[[ar jiddominaw kwa]i mill-bidu sal-a[[ar.

Shevchenko u s[abu jridu mhux biss isibu l-goal, imma jwaqqfu lill-attakkant Ingli] Wayne Rooney, li se jkun qed jirritorna g[al-log[ob wara li skonta sospsensjoni ta’ ]ew; partiti. L-Ingli]i, fla[[ar [ar;a tag[hom reb[u 3-2 kontra l-I]vejz f’partita li splodiet fit-tieni taqsima.

Jidher li l-kow/ talUkrajna, Blokhin, se jibda b’Rakitsky u b’Kucher

minflok b’Mykhalyk u Khacheridi rispettivament.

Il-media tal-Ukrajna ikkritikat [afna lillmidfielders Yarmolenko u Konoplyanka li kellhom partita fqira kontra Franza.

I]da ta’ min jg[id li Franza kellha wirja mill-aqwa. “Biex neg[lbu lill-Ingli]i rridu nitjiebu mill-partita kontra Franza. L-Ingli]i huma tim qawwi u mill-azzjonijiet ta’ corners u free-kicks huma perikolu]i [afna,” qal Shevchenko. Dan tal-a[[ar skurja ]ew; goals kontra lI]vezja biex ta t-tliet punti lill-Ukrajna.

Jekk l-Ukrajna ji;u draw kontra l-Ingilterra dawn ikunu eliminati, u tkun reb[a biss li tg[inhom javvanzaw

g[all-fa]i li jmiss. Ta’ min jinnota li l-Ukrajna g[adhom qatt ma reb[u fil-ground ta’ Donetsk, li fih huma se jilag[bu kontra l-Ingli]i.

Fl-a[[ar fa]i tal-partita kontra Franza, il-partitarji tal-Ukrajna bdew isaffru littim li ma kienx fl-aqwa tieg[u. Fl-a[[ar log[ba talIngilterra, l-attakkant talIngilterra, Andy Caroll, li beda mal-ewwel 11, irrisponda b’goal mill-isba[, filwaqt li Welbeck skurja lgoal tar-reb[a.

Wie[ed irid jara min minn dawn it-tnejn se j/edi postu g[al Wayne Rooney. Player ie[or li da[al b[ala sostitut u spikka kien Walcott, u Hodgson jista’ jibda b’dan ilplayer ta’ Arsenal.

16 Sport IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ :unju, 2012

L-attakkant tal-:ermanja, Lukas Podolski, jifta[ l-iskor g[all-:ermanja. Podolski kien qed jilg[ab il-100 log[ba tieg[u mat-tim nazzjonali

Il-:ermanja tag[milhom tlieta minn tlieta Il-:ermanja kompliet timpressjona, u din id-darba g[elbet lid-Danimarka bi skor ta’ 2-1 biex b’hekk kisbet it-tielet reb[a minn daqstant partiti u fl-istess [in ibbukkjat post fil-kwarti talfinali.

Issa, il-:ermanja, filkwarti-finali tilg[ab kontra lGre/ja, li spi//at it-tieni fi Grupp A. Il-:ermanja kienu ;ejjin minn ]ew; reb[iet, filwaqt li d-Danimarka, wara li g[elbu lill-Olanda, tilfu kontra lPortugall.

Il-kow/ nazzjonali tal:ermanja, Loew, g[amel biss bidla wa[da mit-tim li g[eleb lill-Portugall u lillOlanda. Din il-bidla kienet wa[da sfurzata min[abba li Lars Bender [a post Jerome Boateng, li kien sospi].

G[ad-Dani]i, Jakob Poulsen [a post Dennis Rommedahl fil-midfield.

Wara [ames mintui log[ob, il-:ermanja tilfet

/ans tad-deheb permezz ta’ Mueller. Ir-reazzjoni tadDanimarka waslet seba’ minuti wara, permezz ta’ xutt ta’ Bendtner; imma dan mar barra.

Wara 18-il minuta, il:ermanja fet[u l-iskor permezz ta’ Lukas Podolski li bl-44 goal tieg[u mat-tim nazzjonali feta[ l-iskor.

Podolski ir/ieva pass mill;enb u min quddiem ilgoalkeeper Stephan Andersen ma ]baljax.

Ta’ min jinnota li lattakkant tal-:ermanja, Lukas Podolski, li g[andu 27 sena, ilbiera[ sar l-i]g[ar player Ewropew li qatt lag[ab 100 darba mat-tim nazzjonali. Podolski lag[ab g[all-ewwel darba mal:ermanja fl-2004 kontra lUngerija.

Fit-23 minuta, idDanimarka kisbu d-draw permezz ta’ Michael KrohnDehli, li minn azzjoni ta’ corner, ]marka ru[u, ir/ieva

ming[and Bendtner, u birras g[amilhom 1-1. Dan kien it-tieni goal ta’ Michael Krohn-Dehli wara dak li ta r-reb[a lid-Danimarka fuq lOlanda. {ames minuti minn tmiem l-ewwel taqsima, Khedia kellu /ans tajjeb li jer;a’ jitfa’ lill-:ermanja filvanta;; meta approfitta minn inde/i]joni tad-difi]a Dani]a; i]da dan ixxuttja barra.

Hekk kif bdiet it-tieni taqsima, Jakob Poulsen kellu /ans kbir li jitfa’ lidDanimarka fil-vanta;; wara azzjoni perfetta bejn tliet players Dani]i.

Il-:ermanja sabu l-goal tar-reb[a kwarta mit-tmiem, hekk kif through-pass spi//a g[and Lars Bendter, li minn ;ewwa l-kaxxa ma ]baljax.

F’din il-partita, id-Dani]i kienu ferm attenti u l:ermanja ]gur li ma setg[ux jesprimu s-soltu log[ob li huma mag[rufin g[alih.

GRUPP B

2-1 :ERMANJA

1-Manuel Neuer, 15-Lars Bender, 14-Holger Badstuber, 5-Mats Hummels, 16-Philipp Lahm, 7-Bastian Schweinsteiger, 6-Sami Khedira, 13-Thomas Mueller (18-Toni Kroos 84), 8-Mesut Ozil,10Lukas Podolski (9-Andrè Schuerrle 64), 23-Mario Gomez (11-Miroslav

Klose 74)

(HT 1-1)

DANIMARKA

1-Stephan Andersen, 6-Lars Jacobsen, 3-Simon Kjaer, 4-Daniel Agger, 5-Simon Poulsen, 8-Christian Eriksen, 19-Jakob Poulsen (23-Tobias Mikkelsen 82), 7-William Kvist, 21-Niki Zimling (2-Christian Poulsen 79), 9-Michael Krohn-Dehli,11-Nicklas

Bendtner

Skorjaw: Lukas Podolski 19’ (:), Michael Krohn-Dehli 24’ (D) Lars Bender 76’ (:) Referee: Carlos Velasco Carballo (Spanja) Attendenza: 32,990 spettatur KUMMENTI

We;ibt g[all-kritika

L-attakkant tal-:ermanja, Lukas Podolski, qal li bil-goal li skurja proprju fil-100 partita mat-tim nazzjonali wie;eb g[all-kritika li kien qed jir/ievi mill-media.

“Il-goal li skurjajt kontra d-Dani]i kien risposta g[allkritika, u issa nispera li nibqa’ sejjer hekk,” qal Podolski.

Intant, l-attakkant tal-:ermanja, Mario Gomez, qal li minkejja li l-:ermanja, sa issa hi l-uniku tim fil-Euro li g[andu punti massimi wara tliet partiti, g[ad fadal [afna x’jintlag[ab.

Sport 17 IN-NAZZJON lt-Tnejn, 18 ta‘ :unju, 2012

L-attakkant tal-Protugall, Cristiano Ronaldo, i;ib id-draw kontra l-Olanda

Il-Portugall fil-kwarti-finali b’goals ta’ Ronaldo Cristiano Ronaldo sa fla[[ar wera t-talenti kbar tieg[u f’dawn il-kampjonati tal-Euro 2012 meta skorja darbtejn fir-reb[a talPortugall fuq l-Olanda, li ssi;illat post fil-kwarti-finali.

Dan qed jag[ti di]appunt assolut g[at-team immexxi minn Bert Van Marwijk, li kontra kull mistenni qed jirritorna d-dar wara tliet telfiet konsekuttivi fi Grupp B. Qabel il-log[ba, l-Olanda – li sofriet id-disfatti pre/edenti kontra d-Danimarka u l:ermanja – kien fadlilha /ans ]g[ir li tikkwalifika f’ka] li dDani]i kellhom jitilfu (u kif fil-fatt g[amlu) fl-a[[ar impenn mal-:ermanja, u li kieku l-Oranje setg[u jeg[lbu lill-Portugi]i b’vanta;; ta’ ]ew; goals jew aktar.

I]da dan ma kellux ise[[, u bil-goal ta’ Rafael van der Vaart, li tefa’ lill-Olanda filvanta;; wara biss [dax-il minuta, kellu jkun biss illu]joni. G[aldaqstant, ilPortugall issa g[addew b[ala runners-up wara l-:ermanja (ir-rebbie[a ta’ Grupp B), u

meta nhar il-{amis jiltaqg[u mar-Repubblika ?eka filkwarti-finali.

L-Olanda fet[u aggressivi u ma kellhomx jistennew wisq sakemm Van der Vaart sab ix-xibka b’xutt bid-dawra minn barra l-kaxxa, li [alla lill-goalkeeper Portugi], Rui Patricio, i[ares.

I]da l-Portugall imbag[ad [adu r-riedni tal-log[ba, b’Ronaldo u Nani jkunu ferm insidju]i u bid-difi]a Olandi]a tipprova tag[laq l-ispazji g[ad-diversi inkursjonijiet perikolu]i ta]-]ew; attakkanti.

Fil-fatt, il-vanta;; Olandi] dam biss g[al sbatax-ilminuta, sakemm Ronaldo – li kien laqat il-lasta minuti qabel – anti/ipa l-pass meqjus ta’ Joao Pereira biex jeg[leb lil Marteen Stekelenburg g[allgoal tad-draw.

Il-log[ba baqg[et spettakulari sal-mistrie[; i]da ma kienx hemm aktar goals, bit-tieni taqsima tara lillOlandi]i jippruvaw iwettqu rimonta filwaqt li j[allu spazji kbar fid-difi]a li setg[u jisfruttaw Ronaldo u s[abu –

bl-okka]jonijiet ta’ skor ma jonqsux g[all-Portugall.

Aktar ma beda jag[fas il[in, aktar l-Olandi]i bdew jinxfu mill-ideat u blinklu]joni ta’ Klaas-Jan Huntelaar fl-attakk ftit tag[ti r-ri]ultati mixtieqa.

Fil-fatt, il-Portugi]i dehru trankwilli u komplew ju]aw il-;nub biex joperaw l-attakki velo/i tag[hom, tant li ma kenitx sorpri]a li wasal il-goal tal-kwalifikazzjoni mis-soltu Ronaldo, li kwarta mit-tmiem re;a’ [arab lid-difi]a statika tal-Olandi]i u mill-;did ma ta l-ebda /ans lil Stekelenburg.

Qabel dan il-goal, ilPortugi]i kellhom goal ta’ Helder Postiga im[assar g[al offside, u bl-Olandi]i j/edu larmi g[al kollox, Ronaldo kellu jara l-lasta //a[[du minn hat-trick mist[oqq proprju fl-a[[ar minuti talkonfront.

GRUPP B

2-1 (HT 1-1)

PORTUGALL

12-Rui Patricio, 21-Joao Pereira, 2-Bruno Alves, 3Pepe, 5-Fabio Coentrao, 16-Raul Meireles (6Custodio 72), 4-Miguel Veloso, 8-Joao Moutinho, 17-Nani (14-Rolando 87), 23-Helder Postiga (11Nelson Oliveira 64), 7-

Cristiano Ronaldo

1-Maarten Stekelenburg, 2Gregory van der Wiel, 13Ron Vlaar, 4-Joris Mathijsen, 15-Jetro Willems (20-Ibrahim Afellay 67), 23-Rafael van der Vaart, 8-Nigel de Jong, 10-Wesley Sneijder, 11Arjen Robben, 9-Klaas-Jan Huntelaar, 16-Robin van

Persie

Skurjaw: Cristiano Ronaldo 28’, 74’ (P), Rafael van der Vaart 11’ (O) Referee: Nicola Rizzoli (Italja) Attendenza: 46,679 spettatur

KUMMENTI

Irba[na bl-umiltà Il Portugi]i kienu kuntenti ferm li irnexxielhom jo[or;u -

mill-hekk-imsejja[ “Grupp tal-Mewt” wara li wrew spirtu kumbattiv rari, fejn kull membru tat-team ta l-kontribut validu tieg[u b’risq il-kaw]a.

Il-midfielder Miguel Veloso, li kien strumentali fl-azzjoni li wasslet g[all-ewwel goal ta’ Ronaldo, qal, “Il-Portugall mill-;did wera li hu team mag[qud u kumpatt, u wie;eb bla[jar mod g[at-telfa li kien sofra fl-ewwel log[ba kontra l:ermanja.”

Il-Portugi] kompla li s-sigriet tat-team jinsab fid-difi]a, “u l-fatt li baqa’ umli”, bil-player Olandi] Rafael van der Vaart isostni li l-Olanda ma kienx [aqqha li ssellem lil dan il-grupp ming[ajr ma tikseb imqar punt wie[ed.

OLANDA

Cristiano Ronaldo issikkat minn Ron Vlaar (lemin)

18 Sport IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ :unju, 2012

FATTI U FIGURI MINN GRUPP D

L-Ukrajna qatt ma reb[et f’Donetsk G[ada jintlag[abu l-a[[ar ]ew; partiti validi minn Grupp D, fejn l-Ukrajna, f’Donetsk, tilg[ab kontra l-Ingilterra, filwaqt li fi Kiev, Franza tilg[ab kontra l-I]vezja.

INGILTERRA V UKRAJNA * F’sitt partiti li lag[bet f’Donetsk, l-Ukrajna qatt ma irnexxielha tirba[. Minn dawn is-sitt partiti tilfu erbg[a u ;ew draw tnejn. * L-Ingilterra, minn kemm ilha ta[t it-tmexxija ta’ Hodgson, g[ad ma tilfitx partita. L-Ingli]i ta[t Hodgson s’issa lag[bu erba’ partiti. * L-Ingilterra dejjem irnexxielha tiskurja f’dawn la[[ar 15-il partita. L-a[[ar darba li t-tim Ingli] ma skurjax kienet meta f’Ottubru

tal-2010 dan ;ie draw kontra l-Montenegro. * L-Ingilterra ilha ma titlef log[ba kompetittiva sa mill2010. Dakinhar kienet tilfet 41 kontra l-:ermanja waqt itTazza tad-Dinja tal-2010.

Ir-rekord tal-Ukrajna hu wie[ed negattiv. Mill-a[[ar erba’ partiti, l-Ukrajna tilfet tlieta. Barra minn hekk, milla[[ar erba’ partiti kompetittivi li lag[bu, dawn ma skurjawx fi tlieta minnhom.

Steven Gerrad (xellug) u Wayne Rooney, waqt sessjoni tat-ta[ri;. Dan tal-a[[ar se jirritorna wara sospensjoni ta’ ]ew; partiti

FRANZA V }VEZJA

U[ud mill-players tat-tim nazzjonali Fran/i] waqt sessjoni tat-ta[ri;

* L - I]veja ilha ma tirba[ kontra Franza g[al dawn l - a[[ar 11- il partita , li ntlag[bu fuq medda ta ’ 40 sena . L - a[[ar darba li l - I]vezja reb[et kontra Franza kien f ’ Ottubru tal 1 969 meta kienu reb[u , 2 0 , f ’ partita valida mir round tal - kwalifikazzjoni tal - edizzjoni tat - Tazza tad - Dinja . * L - attakkant }vedi] , Zlatan Ibrahimovic , skurja f ’ erba ’ partiti mill - a[[ar [amsa li lagb[et l - I]vezja .

Ibrahimovic ma skurjax kontra l - Ingilterra . * L - I]vezja ilhom ma

jispi//aw draw sa minn Frar ta ’ sena ilu . L - a[[ar draw li kienu ;ew kien meta dawn ;ew 1-1 kontra l - Ukrajna . Minn dakinhar ’ il hawn l - I]vezja reb[et 11- il partita u tilfet [amsa . * Franza ilhom ma jitilfu g[al dawn l - a[[ar 23 log[ba . F ’ dawn it - 23 partita , huma qalg[u biss 1 0 goals . * L - attakkant Fran/i] Karim Benzema g[adu ma skurjax fil - Euro . Fl - a[[ar 1 8 - il log[ba li lag[bet Franza Benzema skurja darbtejn biss .

GRE?JA

“M’a[niex se nib]g[u mit-timijiet il-kbar” Id-difensur Grieg, Giorgos Tzavellas, qal li l-Gre/ja ma hix se tib]a’ mit-timijiet ilkbar hekk kif tilg[ab filkwarti tal-finali. Il-Gre/ja issa jmissha tilg[ab kontra rrebbie[ ta’ Grupp B. {add qatt ma stenna li lGre/ja jg[addu minn Grupp A, i]da l-Gre/ja hi rinomata g[as-sorpri]i. Fl-2004, dawn baqg[u g[addejin sakemm reb[u l-Euro. Wara li ;ew draw, 1-1, kontra l-Polonja u tilfu, 2-1, kontra r-Repubblika ?eka, il-Griegi reb[u kontra r-Russja biex ibbukkjaw posthom fil-fa]i li jmiss.

B’din ir-reb[a, il-Griegi spi//aw fit-tieni post ta’ Grupp A, b’erba’ punti daqs ir-Russja, i]da g[addew

grazzi g[ar-reb[a kontra listess Russi.

Il-kwarti tal-finali se tintlag[ab fid-22 ta’ :unju li ;ej u l-Griegi se jkollhom jilag[bu ming[ajr il-captain Karagounis. Dan tal-a[[ar lag[ab 120 partita mat-tim Grieg u ]gur li l-esperjenza tieg[u se tin[ass. Karagounis se jkun qed jiskonta partita ta’ sospensjoni.

“Irridu ninsew dak li g[amilna u n]ommu saqajna mal-art. Irridu n[ejju g[allfa]i li jmiss bl-a[jar mod biex inkomplu nissorprendu.

Kontra timijiet kbar minn dejjem morna tajjeb. Il-fatt li g[elibna lir-Russi ma jag[milniex tim spe/jali,” qal il-kow/ nazzjonali tal-Gre/ja,

Santos.

Waqt ir-round talkwalifikazzjoni g[all-Euro, ilGriegi qalg[u biss [ames goals, i]da fil-fa]i finali ta’ din l-edizzjoni qalg[u tlieta f’]ew; log[biet. Difett talGre/ja kien qed ikun li dawn kienu qed jaqilg[u l-goals flewwel fa]i tal-log[ba u meta jwettqu reazzjoni jkun tard wisq.

Kontra r-Russja, id-difi]a iddefendiet tajjeb u sabu lgoal f’[in opportun. “Nafu lkapa/itajiet tag[na u nafu li lkarattru tag[na jispikka meta nilag[bu partiti diffi/li,” temm jg[id Santos.

Mill-a[[ar 24 partita li lag[bu, il-Griegi tilfu biss darbtejn.

Xi players Griegi ji//elebraw wara li g[elbu lir-Russja u g[addew g[ar-round li jmiss

IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ :unju, 2012

Sport 19 TI:RIJIET TA}-}WIEMEL

Lady de Vindecy tirba[ il-finali ewlenija minn Kenneth Vella

Fil-korsa tal-Marsa, ilbiera[ wara nofsinhar ;ew fi tmiemhom is-sensiela ta’ [ames kampjonati g[al ]wiemel Fran/i]i, organizzati mill-Malta Racing Club bilg[ajnuna tal-asso/jazzjoni Fran/i]a Société du Cheval Francais. Dawn il-finali kienu jag[mlu parti mit-33 laqg[a tal-ista;un fuq seba’ ti;rijiet tat-trott, bl-aktar finali importanti, dik mill-Prix de Vincennes g[al ]wiemel talklassi Premier, tintreba[ middebba Lady de Vindecy, misjuqa minn Julian Farrugia.

Disg[a kienu ]-]wiemel finalisti tal-klassi Premier.

Kien Milord Barbes (Fren/u Cassar) l-aktar ]iemel velo/i wara l-karozza tat-tluq u matul l-ewwel metri feta[ vanta;; ]g[ir fuq Lady de Vindecy (Julian Farrugia) u Label Chouan (David Ellul).

I]da 200m mil-linja finali, itti;rija [adet ]volta o[ra, b’Julian Farrugia ipo;;i lil Lady de Vindecy fuq in-na[a ta’ barra [alli tag[mel l-assalt tag[ha, biex b’hekk din iddebba rre;istrat it-tieni reb[a konsekuttiva minn Mig Of The Wood (Noel Baldacchino) u mill-istess Milord Barbes.

Nevaio des Bordes (Claudio Refalo) temm warajhom f’dik l-ordni. Lady de Vindecy

Id-debba Lady de Vindecy, misjuqa minn Julian Farrugia, tirba[ il-finali tal-Prix de Vincennes g[al ]wiemel tal-klassi Premier

kellha medja ta’ 1.15.3” filkilometru.

Fi tmiem din il-finali, lambaxxatur Fran/i] g[al Malta l-ET Michel Van Der Poorter akkumpanjat misSegretarju Parlamentari g[a]}g[a]ag[ u l-Isport, Clyde Puli, u minn Benoit Fabrega, uffi/jal tal-SECF, ippremjaw lil Charles Abela u Julian Farrugia, wie[ed mis-sidien u s-sewwieq ta’ Lady de Vindecy rispettivament.

Taqtig[a bejn erba’ ]wiemel fl-a[[ar metri talfinali Prix d’Enghien tal-klassi Gold wasslet lil Nuevo

Musette (Noel Baldacchino) biex jie[u t-tieni reb[a infila u f’pajji]na. Dan bi ftit minn Marini du Mont (Salvu Vella), Oscar Mati (Rodney Gatt) u Podium (Julian Farrugia) li wkoll kellhom wirja po]ittiva.

Baldacchino re;a’ kien protagonist ukoll fil-finali millPrix de Cabourg g[al ]wiemel tal-klassi Silver.

Hawnhekk bidu attraenti wara l-karozza tat-tluq g[en li]]iemel tieg[u Ollico Pellois biex imur quddiem sa millbidu nett tat-ti;rija.

Dan i]-]iemel okkupa l-

ewwel post sal-a[[ar u rre;istra t-tieni reb[a f’Malta minn Oregon de la Foret (Joe Schembri) u Pascal d’Ablon (Ramon Briffa). L-ikkwotat Petrus du Vivier (Mark Desira) da[al fir-raba’ po]izzjoni.

I]-]wiemel Fran/i]i millklassi Bronze [adu sehem filfinali tal-Prix de Cagnes Sur Mer. Hawnhekk, id-debba Nympheta de Bisoir (Jonathan Farrugia) kienet il[in kollu quddiem u fl-a[[ar metri irnexxielha tikkontrolla l-assalt ta’ November Oaks (Michael Ellul). It’s My Way

(Brian Hili) u Notre Joyeux (Charles Camilleri) temmew warajhom f’dik l-ordni.

Fil-finali mill-Prix de Caen g[al ]wiemel tal-klassi Copper, Mistral du Chene (Sandro Cutajar), li kien g[al [afna [in fl-ewwel post, naqqas il-pass madwar 250m mit-tmiem u nqabe] mill-veteran Icare de Jemma (Tony Demanuele) li qasam il-linja finali l-ewwel b’vanta;; ta’

g[axar tulijiet minn Jibilo du Terme (Ramon Briffa). Ideal de Suce (Clint Vassallo) da[al fir-raba’ po]izzjoni.

Ir-ri]ultati kollha I Ti;rija. Klassi Bronze . Dist – 2 140m.

1. Syllabub (R. Gatt) {in – 2.47.1” (1.18.1”) 2. Above Roland (G. Attard) 3.

Nuthan d’Emi (C. Calleja) 4. Agobra Bingo (W. Spiteri) II Ti;rija. Finali Prix de Caen. Klassi Copper. Dist – 2140m. 1. Icare de Jemma (T. Demanuele) {in – 2.44.7” (1.17”) 2.

Jibilo du Terme (R. Briffa) 3. Mistral du Chene (S. Cutajar) 4. Ideal de Suce (C.

Vassallo)

. Finali Prix de Cagnes Sur Mer. Klassi Bronze. Dist – 2140m 1.

Nympheta de Bisoir (J. Farrugia) {in – 2.43.9” (1.16.6”) 2. November Oaks (M. Ellul) 3. It’s My Way (B. Hili) 4. Notre Joyeux (C. Camilleri) . Finali Prix de Cabourg.

Klassi Silver. Dist – 2140m. 1. Ollico Pellois (N. Baldacchino) {in – 2.43.1” III Ti;rija

L-ambaxxatur Fran/i] g[al Malta, l-ET Michel Van Der Poorter, akkumpanjat mis-Segretarju Parlamentari g[a]-}g[a]ag[ u l-Isport, Clyde Puli, u minn Benoit Fabrega, uffi/jal tal-SECF, jippremjaw lil Charles Abela u lil Julian Farrugia, wie[ed mis-sidien u s-sewwieq ta’ Lady de Vindecy rispettivament (Ritratti> Martin Agius)

IV Ti;rija

(1.16.3”) 2. Oregon de la Foret (J. Schembri) 3. Pascal d’Ablon (R. Briffa) 4. Petrus du Vivier (M. Desira) . Finali Prix d’Enghien.

Klassi Gold. Dist – 2140m. 1. Nuevo Musette (N. Baldacchino) {in – 2.40.5” (1.15”) 2. Marini du Mont (S. Vella) 3.

Oscar Mati (R. Gatt) 4. Podium (J. Farrugia) . Finali Prix de Vincennes.

Klassi Premier. Dist – 2140m. 1. Lady de Vindecy (J. Farrugia) {in – 2.41.2” (1.15.3”) 2. Mig Of The Wood (N. Baldacchino) 3. Milord Barbes (F. Cassar) 4. Nevaio des Bordes (C. Refalo) . Klassi Silver. Dist – 2140m. 1. Man Quick (J. Cordina) {in – 2.43.9” (1.16.6”) 2. Rybo Juvel (M. Refalo) 3. Need A Chance (R. Gatt) 4.

Kosai LJ (F. Cassar) V Ti;rija

VI Ti;rija

VII Ti;rija

IN-NAZZJON It-Tnejn 18 ta’ Gunju, 2012

20 Sport MOTOGP FORMULA 1

Distakk ]g[ir

Minkejja li qieg[ed filqu//ata tal-klassifika tassewwieqa, Lewis Hamilton tal-McLaren qal li d-distakk ta’ ]ew; punti li g[andu fuq leqreb rivali tieg[u hu ]g[ir wisq. Hamilton reba[ l-ewwel Grand Prix dan l-ista;un filKanada u din kienet it-tielet darba f’[ames darbiet li dan reba[ f’Montreal.

Minkejja li Hamilton reba[ biss Grand Prix wie[ed dan lista;un, hu kien ferm konsistenti u kien dan il-fatt li g[enu jitla’ fil-qu//ata.

Hamilton g[andu ]ew; punti vanta;; fuq Fernando Alonso tal-Ferrari. Dan tal-a[[ar, filbidu tal-ista;un kien ikkritika l-karozza, i]da wara t-testijiet li saru f’Mugello, Alonso beda j;ib ri]ultati tajbin.

“Ir-reb[a li ksibt f’Montreal kienet importanti, imma filverità ma tantx biddlet landament tal-kampjonat g[ax kull ma g[andi ]ew; punti aktar minn Alonso, li huma ftit wisq. Barra minn hekk, dan l-ista;un, il-kampjonat hu wie[ed mill-aktar missielta flistorja u dan ikompli jenfasizza l-fatt li l-vanta;; li g[andi ma jiswa xejn,” qal Hamilton.

Skont Hamilton, biex wie[ed ikollu /-/ans jirba[ dan il-kampjonat irid ikun konsistenti u jekk jista’ jkun ji;bor il-punti f’kull Grand Prix.

Lorenzo jkompli j]id il-vanta;; Is - sewwieq tal - Yamaha , Jorge Lorenzo , reba[ il Grand Prix ta ’ Silverstone biex b ’ hekk kompla ]ied mal - vanta;; li g[andu fil qu//ata tal - klassifika g[al 25 punt . Lorenzo , li g[adu kemm ;edded il - kuntratt

mal - Yamaha , reba[ din it ti;rija f ’ [in ta ’ 4 1’1 6 . 429 ’.

Intant , fit - tieni post spi//a / - champion , Casey Stoner , fuq Honda , filwaqt li fit - tielet post spi//a sie[bu Dani Pedrosa .

Is-sewwieq tal-Yamaha, Jorge Lorenzo, waqt il-Grand Prix ta’ Silverstone

ID-DECIDER G{ALL-EWWEL DIVI}JONI

OLIMPJADI

Id-de/i]joni g[al nhar l-Erbg[a

L-IOC se jifta[ investigazzjoni

Jidher li d-de/i]joni talE]ekuttiv tal-MFA li fit30 ta’ dan ix-xahar tintlag[ab decider bejn St. Patrick u St. George’s, biex xi [add minnhom jibqa’ fl-Ewwel Divi]joni, ma tantx ni]let tajjeb ma’ /erti membri tal-istanding committee tal-Ewwel Divi]joni, tant li nkitbet ittra ta’ protesta.

F’laqg[a, il-President tal-MFA, Norman Darmanin Demajo, spjega d-de/i]joni li [a lE]ekuttiv u qal li l-g[an ewlieni kien li ma jer;ax ikun hemm [afna timijiet

fil-kampjonat tat-Tielet Divi]joni, partikularment li hemm il-[sieb li aktar klabbijiet jing[aqdu flMFA fl-ista;un ta’ wara.

Jidher li wara din lispjegazzjoni, issa lma;;oranza huma favur.

Madankollu, biex din ilmozzjoni tg[addi, irid ikollha ]ew; terzi tal-voti fil-Kunsill tal-MFA nhar lErbg[a.

Jekk tkun approvata se jkunu qed igawdu wkoll Attard FC, li wara li ;ew relegati g[at-Tielet Divi]joni, sta;un ie[or jibqg[u fit-Tieni Divi]joni.

Il-partita decider bejn St. George’s u St. Patrick, li ;ew relegati mill-Ewwel Divi]joni, hi pprogrammata g[at-30 tax-xahar, jekk issir, u ]-]ew; timijiet iridu jilag[bu bil-players li g[andhom fil-kotba tag[hom b[alissa. Dan ifisser li players li kienu mislufin lilhom l-ista;un li g[adda u issa rritornaw mal-klabb ori;inali tag[hom, ma jistg[ux jilag[bu. Mill-banda l-o[ra, jistg[u jilag[bu l-players li kienu mislufa lil klabbijiet o[rajn u rritornaw malklabb tag[hom.

Il-Kumitat Olimpiku Internazzjonali (IOC) se jifta[ investigazzjoni dwar allegazzjonijiet li xi rappre]entanti tal-Kumitati Olimpi/i ta’ madwar 50 pajji] kienu qed ibig[u l-biljetti talOlimpjadi fuq l-idejn.

Skont ;urnal Ingli], dawn ir-rappre]entanti qed jabbu]aw u qed ibig[u lbiljetti 10 darbiet og[la milli fil-fatt jiswew. Dan l-istess ;urnal g[adda dokumenti blevidenza ta’ dan li kien qed ikun allegat lill-uffi/jali talIOC.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ :unju, 2012

Ittri 21

Deborah Schembri u l-passat tal-Labour Sur Editur, Qrajt ir-rapport li deher fil[ar;a ta’ In-Nazzjon (07.06.12) bit-titlu ‘Deborah Schembri tiddefendi l-passat tal-Labour’.

Ma stennejtx minnha li tmeri s-sewwa mag[ruf minn kul[add. Jew forsi billi g[adha kandidata ;dida trid ti;bor is-simpatija tal-elettorat Laburista^ Fis-snin li ddefendiet Deborah Schembri, rajna membri tal-Korp tal-Pulizija ju]aw vjolenza fuq in-nies; saru frame-ups fuq nies inno/enti; impjegati ta/-?ivil ;ew trasferiti minn post g[al ie[or tax-xog[ol b[al ballun – a;ir li ;ab [afna tbatija; rajna numru bla g[add ta’ ka]ini Nazzjonalisti ji;u mkissrin; rajna l-[ruq tal-bini ta’ Strickland House, it-tkissir tal-Kurja, thugs jid[lu fid-dar tal-familja Fenech Adami jkissru kulma ;ie g[al idejhom u jsawtu lil min sabu fid-dar; assistejna g[all-qtil ta]-]ag[]ug[ Raymond Caruana li kulma g[amel [a]in kien li mar jie[u grokk ma’ s[abu wara li wassal lillg[arusa d-dar; u rajna nies bid-demm i/ar/ar ma’ wi//hom – e]. Guido de Marco, il-kiropodista Incorvaia, Cilla Darmanin u Rose Galea Testaferrata.

Bini vojt fil-Furjana Sur Editur,

G[addew tnax-il sena mittwelid ta’ millennju ;did. IrRe;ina Ingli]a fakkret is-60 sena minn mindu telg[et fuq it-tron. I//elebrajna s-70 sena mill-g[oti tal-George Cross. U ma nafx kemm avvenimenti o[ra fakkarna.

Sadattant, id-djar ;odda filFurjana (Balzunetta), wara snin s[a[ biex inbnew, g[adhom vojta. Barra dan, jidher li g[andna s-snin nistennew sakemm jitlestew ilbankini u t-toroq tal-madwar.

Ma jidhirlux min hu responsabbli li issa nqab]u llimiti kollha tal-pa/enzja^

G. L. Camilleri Il-Furjana

L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lillEditur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com. mt.

L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u lindirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma.

Ittri bin-nome-de-plume ma jkunux ippubblikati u l-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm il-punt tag[ha.

Dawn huma biss ftit ismijiet ta’ nies tal-affari tag[hom li qed ji;u quddiem g[ajnejja b[alissa, li kollha kont nafhom personalment u nista’ na[lef g[allintegrità tag[hom.

L-uniku “dnub” tag[hom f’g[ajnejn il-Laburisti kien il-kulur politiku tag[hom li kellhom dritt sagrosant g[alih.

Lil Deborah Schembri nistedinha taqra Politics of Persuasion tal-mibki Prof.

Guido De Marco u ssib elenku s[i[ ta’ episodji ta’ mist[ija li pajji]na g[adda minnhom. Forsi mbag[ad tbiddel il-[sieb!

Deborah Schembri g[andha d-dritt ikollha lkulur politiku tag[ha i]da dan ma jag[tihiex id-dritt li tmeri l-fatti tal-istorja.

Interessanti nkun naf jekk Deborah Schembri taqbilx li djar ta’ /ittadini ji;u rekwi]izzjonati bla kliem u bla sliem, biex imbag[ad

jibdew iservu ta’ ka]in Laburista^ Din hija verità. :rat lill-familja tieg[i. Meta pprotestajt mal-Ministru tadDjar, (Patrick Holland) irrisposta kienet: “Iva, veru.

Kellna b]onn ka]in {’Attard.

Issa intom, jekk tridu dar ilMosta, aqbdu l-karozza, duru dawra mal-Mosta u fejn taraw dar mag[luqa, g[idulna biha, nitfg[u Requisition Order fuqha u nag[tuhielkom.” Dan il-kliem sar quddiem issegretarju tieg[u u jiena lesta

nie[u affidavit fuqu.

Jekk Deborah Schembri trid tkun taf aktar minn dawn il;rajjiet tal-mist[ija, lesta li ng[idhomlha wa[da wa[da. }gur li wara ta[sibha mitt darba jekk tibqax tiddefendi lpassat tal-Labour. Jiena nemmen li tkun fil-politika hija missjoni u vokazzjoni i]da biex tkun kredibbli malpoplu, trid tg[id il-verità dejjem, s[i[a u f’kollox.

Emily Barbaro-Sant Il-Mosta

IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ :unju, 2012

22 Intervista

Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’

Insiru nafu a[jar min a[na Joe Mikallef jitkellem ma’ Oliver Friggieri (1)

Mil-lum u b’mod regolari se nibdew inwasslulkom konversazzjoni ma’ Oliver Friggieri li fiha se nittrattaw temi u realtajiet differenti. Bliskop pre/i] li nittrattaw temi attwali. Temi li bosta drabi niddiskutu u ng[arblu bl-aktar mod akkanit, i]da li bosta drabi wkoll nag[]lu li ninjorawhom.

Imma tajjeb li fil-[ajja mg[a;;la li qed ng[ixu nieqfu ftit u nirriflettu fuq temi attwali u li huma ta’ rilevanza. Bla dubju ta’ xejn, Oliver Friggieri, bis-sa[[a tal-kapa/itajiet indiskussi tieg[u, kapa/i janalizza Min huma verament il-Maltin tal-lum^ Huma r-ri]ultat kumpless ta’ ;rajja li g[all-inqas te[odna lura sa sebat elef sena ilu. Poplu qadim, b’rabta reli;ju]a, mg[allem tal-;ebel u tal-ba[ar.

Hekk jixhed l-aqwa dokument li g[andna, li huwa l-[a;ar, il-;ebel, l-eqdem u l-ifned arkivju li g[andna tal-Maltin. Matul eluf ta’ snin l-abitanti ta’ blata bnew nazzjon, /kejken u s[i[.

Il-Maltin tal-lum, marbutin dejjem malimg[oddi b[ala l-kredenzjali internazzjonali tag[hom, huma poplu li g[alkemm jidher mag[luq fi [dan g]ira ]g[ira, kien u g[adu jie[u sehem dirett fil-[ajja internazzjonali, li hi kemm re;jonali u kemm kontinentali u dinjija. Hu ]g[ir imrobbi ta[t il-

u jid[ol fil-fond ta’ dawn it-temi li g[andhom jg[inuna aktar biex niskopru a[jar min a[na, fejn a[na u fejn tissokta triqitna.

Ma’ Oliver Friggieri se nibda niltaqa’ b’mod regolari biex niddiskuti g[add ta’ temi, sitwazzjonijiet u mistoqsijiet. Il-qarrejja huma mistiedna jipparte/ipaw billi huma wkoll jibag[tulna l-[sibijiet tag[hom biex imbag[ad inkunu nistg[u niddiskutuhom ma’ Oliver Friggieri.

Kull email g[al dan l-iskop g[andha tintbag[at f’dan l-indirizz elettroniku – joemikallef@media.link.com.mt

;wiena[ ta’ poteri dinjija kbar.

Qabelxejn a[na Mediterranji, wild il-post fejn twieldu r-reli;jonijiet il-kbar, u fejn ir-relazzjoni mal-ba[ar hi fondamentali. Il-ba[ar ta’ madwarna hu wisq akbar mill-art ta’ ta[t saqajna. Minn dan il-paradoss ting[araf l-identità essenzjali talMaltin, illum wisq aktar minn qatt qabel meta tturi]mu hu b]onn ekonomiku ewlieni.

A[na wkoll parti mis-Sud Ewropew, ix-xifer, ittarf ta’ kontinent li Malta bniet mieg[u relazzjonijiet ta’ kull xe[ta matul bosta sekli. Ninsabu wkoll qrib in-Nord Afrikan, u g[alhekk l-interkontinentalità hi parti mill-qofol tar-ru[ Maltija: id-duwalità, il-qasma ta’ kollox fi tnejn.

Illum il-Maltin huma nies li jridu jseddqu le]istenza u l-karattru tag[hom fi [dan Ewropa mag[quda u fi ]mien meta l-hekk imsej[a globalizzazzjoni (kelma ambigwa, kumplessa) titlob a//ettazzjoni daqskemm re]istenza. Pajji] ]g[ir hu dejjem e//ezzjoni, u jitlob mi]uri spe/jali biex jibqa’ je]isti b[ala tali.

Hemm min ikompli jg[id li a[na poplu ming[ajr moderazzjoni. Estremi f’kollox.

Estremi fl-im[abba. Estremi fil-mibeg[da.

Estremi fir-relazzjonijiet. Estremi fil-politika. Estremi fl-ikel u x-xorb. Estremi flisport. Estremi fil-medja. Estremi...

Estremi wkoll fil-qag[da ;eografika, kulturali tag[na. A[na nies tal-fruntiera, tax-xifer. G[alkemm sikwit inqabblu lilna nfusna ma’ pajji]i kbar [afna, la[jar paragun isir jekk inqabblu lil Malta ma’ pajji]i li (1) huma g]ejjer, (2) huma ]g[ar [afna, (3) huma antiki fi/-/iviltà tag[hom, (4) jinsabu fix-xifer ta’ kontinent. Nin[assu estremi sewwasew g[aliex fina hemm mhux biss din in-natura ta’ duwalità (a[na-huma, ;ewwa-barra, art-ba[ar) imma hemm ukoll tradizzjoni li tatna //ertezza.

{a;ar Qim> Xhieda tal-istorja kbira li g[andu l-poplu Malti – g[eruq li jmorru lura eluf ta’ snin

IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ :unju, 2012

Intervista 23

Ji;ifieri^ A[na poplu /ert^

Malta g[andha /iviltà li hi /ivili daqskemm hi reli;ju]a; hi storja kulturali ekwivalenti g[at-tradizzjoni reli;ju]a. Anki qabel ma ;ie San Pawl, Malta kellha di;à tradizzjoni reli;ju]a, dokumentata fil;ebel, fl-imqades li huma l-aqwa kwalifika li g[andha Malta fil-livell dinji. Ir-reli;jon, kull reli;jon, hi garanzija ta’ /ertezza.

Tipprovdi sigurtà anki lil hinn mill-[ajja. Ma]]mien dan it-twemmin, li hu [aj illum b[alma kien dejjem, sewa biex trawwem il-karattru talMediterranji, fosthom ta’ niesna l-Maltin.

Avolja niesna ma kinux jafu dan kollu^ Fejn qatt [asbu li huma dak li huma proprju g[aliex kienu Mediterranji^

Ma hemmx g[alfejn inkunu nafu min a[na biex inkunu dak li a[na. Ilkoll nafu ftit fuqna nfusna b[ala individwi. Imma;ina kemm nafu wisq inqas fuqna nfusna b[ala poplu. Fi kliem ie[or, il-Maltin kienu u g[adhom Mediterranji, ulied isSud, minn ]mien twil ilu, anki jekk ma kinux konxji ta’ dan.

Ippruvajt nesprimi dan kollu fir-rumanzi tieg[i, li fihom kelli liskop li nuri min huma l-Maltin. Illum nifhem li l-a[jar mod kif tista’ tillustra r-ri/erka li tkun g[amilt hu li tikteb rumanz. Ir-ri/erka letterarja tieg[i dwar ir-rabta bejn Malta u lItalja g[allmitni li ma hawn xejn f’Malta li ma ssibux ukoll fir-re;jun, u vi/i-versa. L-a[wa jixxiebhu daqskemm huma wkoll differenti.

Imma mbag[ad hemm min jargumenta wkoll li kulma jmur qed tikber l-indifferenza u lapatija fostna. Xejn mhu xejn.

Xejn ma sar je/itana. Ni;u naqg[u u nqumu minn kollox. Qed nitilfu lvaluri. Qed inkabbru l-egoi]mu fina.

Jimpurtana biss minna nfusna. Qed ning[alqu fi/-/irku tal-jien. Jinteressana biss mill-g[atba ’l ;ewwa.

It-teknolo;ija hi pass kbir ’il quddiem. Hi skoperta kbira, wara tant ]mien, tas-sigrieti u tal-misteri elementari li Alla [alaqna u po;;iena fi [danhom. Jekk b[alissa l-qarrej i[ares madwaru, f’kamartu jew fejn jinsab, jinteba[ malajr kemm ma jaf xejn fuq xejn.

Espert hu xi [add li jaf xi [a;a fuq xi [a;a. Ilkumplament huma biss opinjonijiet, per/ezzjonijiet.

L-istudju jg[allmek kemm taf ftit, u kemm Alla wellidna fi pjaneta li ma hix il-pjaneta-bniedem imma hi l-pjaneta-misteru. It-teknolo;ija, l-g[afsa tal-buttuna, hi meravilja, u hi verità qadima daqs Adam li l-bniedem skoprieha issa, pass pass.

Ji;ifieri, l-intelli;enza tg[allimna kemm nafu ftit. U l-injoranza toffrina l-privile;; li ma nindunawx kemm nafu ftit.

Forsi f’dan id-dawl wie[ed jifhem kemm l-apatija hi kultura dominanti fi ]mienna. Hi epoka li tilfet issens tal-umiltà. Il-bravura teknolo;ika qieg[da twassalna biex na[sbu li n-natura tal-bniedem tbiddlet.

Le, da]gur li le! It-teknolo;ija hi effi/jenza ;dida,

imma qieg[da titlob ukoll prezz g[oli [afna li se j[allsu g[alih il-;enerazzjonijiet ta’ warajna. Tug of war bejn it-teknika u n-natura umana.

Nittama, ming[ajr ma nittama ]]ejjed, li Malta titg[allem li m’g[andhiex t[alli lit-teknolo;ija tid[ol minflok il-qalb u r-ru[ tal-bniedem. Il-kri]i ta’ ]mienna tidher ekonomika, imma fil-fatt hi kri]i morali. Is-seklu tag[na qieg[ed ja[seb li ma hemmx passat u ma hemmx futur. Tilef l-arlo;; tal-[in, imma ]-]mien jibqa’ g[addej.

In vista ta’ dan ix-xenarju liema hi l-verità attwali tal-Maltin^ A[na indifferenti u passivi jew a[na fanati/i u estremisti^ Jew forsi t-tnejn f’daqqa b’separazzjoni skont l-età, il-kultura u l-g[eruq tag[na^ Il-poplu Malti g[andu tradizzjoni ta’ g[a]la, g[allinqas f’dawn l-a[[ar mitejn sena minn meta ried li jkun parti mill-Imperu Ingli], u wisq aktar imbag[ad tul l-i]vilupp kostituzzjonali mill-1921 sal-kisbiet tas-snin sittin-sebg[in u d-d[ul fl-UE. A[na indifferenti u passivi f’dawk l-oqsma li ma jinteressawniex. G[andna xe[ta li nsiru fanati/i u estremisti fl-oqsma li huma l-qofol tal-karattru tag[na, ji;ifieri kull fejn hemm is-sens tag[na li nappartjenu

lil xi [add jew lil xi grupp.

Malta tag[na> Irridu nifhmu li a[na g]ira.

G]ira /kejkna [afna. I]da g]ira b’poplu li g[andu l-identità tieg[u

politiku mbag[ad li biddel lil din ir-rabta ma’ parro///a f’rabta ma’ pajji] s[i[. In-nisel tal-modernità politika tag[na hu parrokkjali (li llum sikwit insej[ulu distrettwali) Kull pajji] g[andu r-rabtiet tieg[u. Il-poplu Malti g[andu g[add ta’ vanta;;i: tradizzjoni reli;ju]a twila u bla qtug[; nisel antik [afna; lingwa li ]ammitu mag[qud; Università li pprovdietlu l-im[u[, ilprofessjonijiet u l-mexxejja. Fuq kollox, kellu u g[andu sens qawwi ta’ nazzjonalità. Il-wirt fil-[a;ar, ir-reli;jon u l-lingwa huma t-tliet blatiet il-kbar li nbena fuqhom in-nazzjon Malti.

Mela kif irnexxielhom il-Maltin jibnu nazzjon^ Meta dan kollu jitqies fil-kuntest tal-martirju tremend li g[addew u g[adhom g[addejjin minnu pajji]i o[rajn, fid-dell tal-img[oddi kolonjali tag[hom, wie[ed jikkonkludi li Malta waslet g[all-og[la promozzjonijiet fl-istorja politika bla ma g[addiet mill-kalvarji ta’ [afna o[rajn. {arsa lejn l-istorja tal-pajji]i fi [dan ilCommonwealth hi bi]]ejjed biex turi kemm il-Maltin kienu dejjem nies ta’ g[aqal u qies. Bnew nazzjon bilfidi li kellhom f’Alla, fihom infushom u f’pajji]hom.

Kienu konvinti daqstant biex wasslu lil din il-blata /kejkna sal-og[la promozzjonijiet tal-Istorja: stat indipendenti, repubblika, membru tal-UE. Il-Maltin kienu, jew g[adhom, poplu fanatiku^ Poplu fanatiku? Xi drabi iva. Imma kieku d-dinja kollha hi fanatika b[all-Maltin, bl-istatwi u bil-festi, u bil-partiti, kieku la hawn gwerer u lanqas hawn tant relazzjoniiet []iena bejn pajji]i differenti. Malta kienet u g[adha pajji] privile;;at. Jien tg[allimt din il-verità minn dawn: mir-ri/erka, mill-paragun ma’ pajji]i o[rajn permezz tas-safar, u mill-kitba ta’ rumanzi li fihom kelli nieqaf nirrifletti...

M’a[niex fanati/i aktar minn pajji]i o[rajn. B[ala Mediterranji g[andna temperament ta’ /ertu tip ukoll. A[na poplu storbju], anki fil-knisja, li qisha d-dar tieg[u.

F’pajji]i o[rajn il-knejjes huma silenzju]i – g[ax huma vojta. Ilfesti Maltin huma wkoll forma ta’ espressjoni ta’ dan il-karattru: huma mibnijin fuq l-esa;erazzjoni, l-estremitajiet, /ertu fanati]mu, [afna storbju u [afna ti]jin u [afna dwal. {afna minn kollox^

A[na skont ta’ min a[na^ Iva. {afna kunjomijiet Maltin, kemm Semiti/i u kemm Latini, g[andhom il-;enittivi u jindikaw persuna skont ta’ min hi. Hekk ukoll [afna laqmijiet, u n[awi u postijiet, e//.

Hekk a[na fil-qasam tal-partiti politi/i, u tal-partiti parrokkjali. Il-ba]i permanenti, mill-bidu sa ]mienna, kienet il-parro//a: post li hu tieg[ek. Qabel issens nazzjonali kien hemm is-sens parrokkjali. Qabel Malta ta’ kul[add, kellek lir-ra[al u lill-belt u lissubborg tieg[ek. Il-pjazza nazzjonali kienet il-pjazza ta’ quddiem il-knisja f’kull belt u ra[al.

Ir-rabta kbira mal-ba]i parrokkjali hi dik li minnha twieldet ir-rabta mal-partit politiku. Kien il-partit

Huma espressjoni ta’ karattru ta’ poplu, /elebrazzjoni ta’ komunità. Ma humiex reli;ju]i biss, kemm ;ewwa u kemm barra; huma sinjal ta’ sena fil-kalendarju ta’ belt jew ra[al. F’dan is-sens wie[ed jawgura li jikbru u jinfet[u aktar, biex jiksbu rilevanza so/jali, demokratika, inter-klassista wisq aktar minn qabel.

Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’

Insiru nafu a[jar min a[na {arsa lejn l-istorja tal-pajji]i fi [dan il-Commonwealth hi bi]]ejjed biex turi kemm il-Maltin kienu dejjem nies ta’ g[aqal u qies. Bnew nazzjon bil-fidi li kellhom f’Alla, fihom infushom u f’pajji]hom

IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ :unju, 2012

24 Storja

IL-MONUMENTI FIL-MALL (6)

Il-monument f';ie[ Dr Aloisio Pisani minn Vincent Zammit

Hekk kif wie[ed jid[ol fil;nien tal-Mall, l-ewwel monument li jiltaqa’ mieg[u hu dak iddedikat lil Dr Aloisio Pisani.

Il-monument hu interessanti. Jinsab impo;;i fuq pedestal dekorat, b’iskrizzjoni Latina ma’ kull fa//ata filwaqt li fuqu hemm kolonna ddekorata li turi diversi simboli marbuta malmedi/ina. Fuq nett naraw ilbust ta’ Dr Aloisio Pisani.

Min kien dan Dr Aloisio Pisani^ Pisani kien ;ej minn familja li g[amlet isem filmedi/ina. Twieled fis-sena 1806 fil-Birgu. Nannuh kien tabib, u kien mag[ruf g[allg[erf mediku tieg[u.

Missieru kien kirurgu ta’ reputazzjoni wkoll. Fil-fatt dan kien involut sew flg[ajnuna li ta matul l-imxija tal-pesta tas-sena 1813, min[abba li hu kien it-tabib tal-fqar tal-Kottonera. Filfatt, missieru miet matul lepidemija ta’ din il-pesta.

FIMBank plc, l-istituzzjoni finanzjarja internazzjonali bba]ata f’Malta li tispe/jalizza fl-iffinanzjar tal-kummer/, qed jiffinanzja l-konservazzjoni ta’ disa’ monumenti li jinsabu fil-;nien imsejja[ il-Maglio, jew kif inhu mag[ruf a[jar il-Mall, fil-Furjana. Il-pro;ett qed ikun ikkoordinat minn Din l-Art [elwa.

Il-manutenzjoni preventiva ta’ dawn il-monumenti qed issir minn Heritage ResCo. Dawn qed jikkoordinaw ix-xog[lijiet mal-Kunsill Lokali tal-Furjana u mal-Ministeru g[at-Turi]mu, Kultura u l-Ambjent.

Pisani da[al jistudja lUniversità ta’ Malta, u studja ta[t il-Professuri Naudi u Gavino Portelli. Ta’ 20 sena ggradwa b[ala tabib.

Fis-sena 1830 Luigi jew Aloisio Pisani mar ja[dem fl-isptar li kien hemm fuq ilg]ira Manoel, mag[ruf b[ala l-Lazzarett. Hu dam ja[dem

Fis-sena 1839 Dr Luigi Pisani n[atar Prin/ipal fl-Isptar ?entrali f’G[awdex

hemm tliet snin, jag[ti lg[ajnuna kollha tieg[u lil dawk li kienu qed ibatu mill-mard tal-;idri.

Fl-istess [in, biex ikun jista’ jkompli jie[u esperjenza medika, [adem ming[ajr [las fl-Isptar ?entrali. Matul l-epidemija tal-kolera tas-sena 1837 Dr Pisani [adem [afna u g[en mhux ftit lil dawk li spi//aw milquta minn din il-marda.

Fis-sena 1839 Dr Luigi Pisani n[atar Prin/ipal flIsptar ?entrali f’G[awdex u

Dettall mill-monument lil Dr Aloisio Pisani

dam f’din il-kariga sas-sena 1850. F’dik is-sena hu n[atar Supretendent talIsptar ?entrali f’Malta, u baqa’ j]omm din il-kariga sa ma miet fl-1865.

Pisani miet fid-dar tieg[u fil-Belt Valletta. Hu kien tabib tar-ru[ u kien jag[der lil dawk in-nies li ma setg[ux i[allsu g[all-kura medika. Barra minn hekk [adem [afna fil-qasam tattqala, tant li spi//a b[ala lKap tad-Dipartiment talOstetri/ija. Barra dan ixxog[ol, Dr Pisani kien ja[dem [afna privatament.

Dr Luigi Pisani miet fissena 1865 wara li marad bittifojde. G[all-funeral tieg[u kien hemm diversi nies distinti, kif ukoll poplu li ried juri r-rispett tieg[u lejn dan it-tabib. Id-difna saret

Il-monument iddedikat lil Dr Aloisio Pisani

fil-qabar tal-familja filKnisja tal-Fran;iskani Minuri, fil-Belt Valletta.

Jidher ukoll li mill-ewwel bdiet inizjattiva [alli jitwaqqaf monument f’;ie[ Pisani.

L-ewwel [sieb kien biex il-monument jitpo;;a fil;nien tal-Barrakka ta’ Fuq, i]da mbag[ad ittie[det idde/i]joni li jitpo;;a fil;nien tal-Mall. B’hekk ing[ata bidu g[attradizzjoni li jitwaqqfu monumenti g[al persona;;i Maltin.

Id-disinn tal-monument sar minn Dr Nicola Zammit u x-xog[ol fl-ir[am sar minn Giovanni Darmanin, marmist famu], filwaqt li liskrizzjonijiet bil-Latin saru mil-Latinist famu] Dr Don Giuseppe Zammit.

Fl-1850 Dr Luigi Pisani n[atar Supretendent tal-Isptar ?entrali f’Malta, u baqa’ j]omm din il-kariga sa ma miet fl-1865

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 18 ta’ :unju, 2012

TV#Radju 25 minn Raymond Miceli • IL DIRITTO DI UNA MADRE (Canale 5 16>50) -

Film drammatiku Kanadi] li n[adem apposta g[at-televi]joni fl-2008 u li g[andu storja li bba]ata fuq ;rajja li se[[et tabil[aqq. Nicole Alpern (Jennifer Finnegan, fir-ritratt) ikollha tarbija mill-idolu sportiv tag[ha.

Dan ikun di;à mi]]ewwe; u sinjurun. Iwa[[alha f’rasu li jrid jo[dilha t-tifel, g[ax skont hu mieg[u biss jista’ jkollu futur. L-isem ori;inali tal-film hu Playing for Keeps.

Bertu xxukkjat {a]en u Mrar - NET Television, 20>30

Fil-qosor Mill-:uf sal-Iskola NET Television 13>20

Bejni u Bejnek NET Television 23>30 Il-mistieden ta’ Joséf Bonello g[al-lum se jkun il-player tal-waterpolo Stevie Camilleri, li fost o[rajn fl-2007 kien reba[ l-premju tal-a[jar

player tas-sena tal-ASA. G[ad g[andu 24 sena, huwa ilu jilg[ab ma’ Neptunes sa minn meta kellu 16-il sena. Jilg[ah ukoll mat-team nazzjonali u g[al perijodi qosra lag[ab anki ma’ timijiet barranin fis-Serbja u fl-Italja, fejn kien b’self min-Neptunes.

Newsroom NET Television 21>32 Dawn l-a[[ar tmien snin G[awdex gawda mis-s[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea.

Naraw x’kienu l-kisbiet li g[amlet il-g]ira tat-tliet g[oljiet f’dan ir-rigward. Naraw ukoll dwar diversi programmi li l-Fondazzjoni g[as-Servizzi u l-{arsien So/jali tipprovdi kemm g[al persuni b’di]abbiltà kif ukoll g[all-qraba tag[hom. Il-programm se jinkludi wkoll servizz dwar il-preparazzjonijiet li qed

isiru g[allapplikazzjoni ta’ pajji]na biex il-Belt Valletta tkun belt kulturali Ewropea fl-2018.

Jippre]enta Simon Vella Gregory.

Victor Grech, pedjatra, jitkellem dwar l-obe]ità u jag[ti pariri dwar x’tip ta’ ikel wie[ed g[andu jdewwaq lit-trabi.

Il-personalità g[al din il-;img[a se tkun il-kantanta ]ag[]ug[a Sophie Debattista (fir-ritratt). Iniru nafu x’kienet t[obb tag[mel meta kienet ]g[ira, fosthom jekk kinitx ubbidjenti jew ta’ rasha.

Ikun hemm ukoll ri/etta minn Anton B Dougall, kif ukoll servizz dwar l-i]vilupp tat-tarbija fil-107, 108 u 109 ;img[a tat-tarbija.

Bertu (Warren Caruana) jibqa’ xxukkjat wara l-[asla li tag[tu Katrin (Mariella Schembri). Qatt ma stennieha. I]da emmen dak li qaltlu?

Wenza (Melania Vella) thedded lin-Nobbli (Aaron Grech) biex i[alli lil Katrin bi kwietha.

Ro]a (Margaret Agius), omm Bertu tin[asad meta binha jag[tiha a[bar li qatt f’g[omorha ma kienet tistennieha.

Dun Krispin (Frans Zahra) jie[u a[bar tajba wara tant u tant inkwiet.

Bertu ma jibqg[alux mo[[ ix-xog[ol u, aktarx iva milli le, issibu xi mkien g[alih wa[da jhewden fuq dak li qaltlu Katrin. Darba jiltaqa’ ma’ Nardu (Karmnu Sammut) li jirrakkontalu listorja tieg[u tal-familja li suppost kellha tag[mlu hieni. I]da g[al Bertu dan ma jfisser xejn. La tilef lil Katrin, g[alih tilef kollox. :u]eppi (Michael Tabone) ma jieqafx jag[mel minn kollox biex jitfa’ lil Bertu fil-[abs.

• Ara wkoll intervista ma’ Warren Caruana f’pa;na 30

Newsbuzz NET Television 15>45 Il-vann ta’ Newsbuzz din il-;img[a se jwassal lill-pre]entaturi ]g[a]ag[ fil-camping tal-Mellie[a. Se jmorru camping. I]da huma ma kenux jafu minn qabel. Hemm jiltaqg[u mal-iscouts u jitg[allmu [afna affarijiet dwar x’wie[ed g[andu b]onn u xi jrid jag[mel waqt il-camping.

Malta Llejla NET Television 17>00 Stephanie Spiteri b’edizzjoni o[ra ta’ dan il-programm. Fost o[rajn se jing[ata tag[rif dwar kun/ert li se jsir f’{al G[axaq aktar tard dan ix-xahar minn wa[da mill-aqwa tribute bands tal-Bee Gees. Naraw ukoll dwar opportunitajiet ta’ tag[lim g[all-adulti u dwar il-prospectus il-;did tal-ITS.

I Could Never be your Woman Canale 5 23>40 Paul Rudd u Michelle Pfeiffer (it-tnejn fir-ritratt) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film Amerikan tal-2007. Rosie tkun produttri/i ta’ Hollywood u mara divorzjata. Tkun qed tfittex u/u[ ;odda g[al programm televi]iv tag[ha. Issir taf li]-]ag[]ug[ Adam u bejn it-tnejn tinbet relazzjoni spe/jali.

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 18 ta’ :unju, 2012

26 TV#Radju

06>00 07>00 07>15 07>40 07>50

Sofia Loren reb[et Oscar b’dan il-film

101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)

09>00 09>05

La ciciara - 21>05

A[barijiet fil-Qosor Magazine 101

Film drammatiku tal-1960 li n[adem b’re;ija ta’ Vittorio De Sica li fih naraw lil Sofia Loren u lil Eleonora Brown (it-tnejn fir-ritratt) fil-partijiet tal-armla Cesira u bintha Rosetta rispettivament.

L-istorja hi ambjentata fi ]mien it-Tieni Gwerra Dinjija meta Cesira flimkien ma’ bintha ja[arbu minn Ruma u jmorru jsibu kenn f’lokalità ]g[ira fi/-Ciociara.

Meta mbag[ad jidde/iedu li jmorru lura lejn darhom, jisfaw aggrediditi minn numru ta’ suldati u fil-fatt jistupraw lit-tifla.

Fost l-atturi nsibu wkoll lil Jean-Paul Belmondo u lil Carlo Ninchi.

Il-film hu twil sieg[a u 50 minuta.

Meritatament g[all-parti li interpretat Sophia Loren f’dan il-film reb[et Oscar.

(b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12>30 13.00 15>00 15>05

Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

17>00 17>55 18>00 18>15 20>00 21>00 23>00 24>00

Radju Malta - 93.7 FM 06:00 – Frank u Ron (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 09:00 - BBC 09:05 – Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 Newsline 12:45 - Tifkiriet 13:30 - Qari bil-Malti 14:00 A[barijiet 14:05 – E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 A[barijiet 16:05 – Drivetime (jinkludi 17:00 A[barijiet) 18:00 - Bulettin tal-A[barijiet 18:15 – - Nwar 19:00 Sehemna fl-Ewropa 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Qari bilMalti (r) 20:30 - Solidarjetà 21:00 - Countdown 22:00 - LA[barijiet 22:05 - Night Moods 23:00 - Xi qrajt, xi smajt 23:03 – Ru]arju 23:30 - Classic Hits.

ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:30 - Qrib Xulxin 13:15 Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Minflok Siesta 15:30 Drive Time 15:45 - ONE News 16:30 - Tomatate 17:00 - Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett Ewropa 18:45 Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 ONE News 20:15 - Sport Action 20:45 - Pajji] li Jixraq lil Uliedna 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 Bla Kantunieri 23:00 Woodenman Jukebox 24:00 Music FM 02:00 - Serali.

RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:57 Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 RTK qosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:40 - Headlines 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:12 - Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:25 - Kaskata Kulturali 15:30 - Rapport Finanz.

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Replay ikompli Ladies Choice Fuzzbox - Michael Bugeja Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella

15:40 - Fil-:nien (jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:15 - Jaqblu... ma Jabqlux! (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan ilMulej 19:05 - Ru]arju 19:25 Rakkont 19:40 - {sibijiet mal-Melodija 20:53 - Kaskata Kulturali 21:00 - Straightforward 22:00 - Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet - Rakkont, Fil-Fond tal-A[bar, Ifta[ Qalbek, Home Decor, Legali.

Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 - Meta l-Mo[[ isir Palk 10:00 - BBC News Update 10:06 - Triangolu 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-;urnali 13:30 Bioneers 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19.30 - KL 17 20:00 Draguni, Kastelli, Reijiet u R;ejjen 21:00 - BBC World Service.

Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - {ajjitna 11:00 - Il-verità te[liskom 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju l- Erwie[ 13:00 Shalom 14:30 - Qari ta’ Rumanz 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Il{abbata 16:00 - Fl-Iskola ta’ San Piju ta’ Pietralcina 17:00 {ajjitna (r) 17:30 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 - Qari Reli;ju] 19:30 Il- Muftie[ tal-G[erf 20:00 Lejh Biss In[ares 20:30 - Qari ta’ Rumanz (r) 21:00 -

Nixtarru kitbet San :or; Preca 22:00 - {udni f’Idejk 22:30 A[barijiet Reli;ju]i 22:50 Kompjeta 24:00 - Ru]arju.

Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 u 13:30 - A[barijiet filqosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan & Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats 20:00 - Ben Glover 22:00 Nocturnal 24:00 - John Digweed.

Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony 13:00 - Tempo on the mix 17:30 – All Time Favourites 18:30 – Don’t Stop the Music 20:00 Mu]ika Klassika.

TVM 07:00 - TVAM 09:00 - Mela Isma’ Din (r) 09:15 - Kwi]]un (r) 10:00 - Purée (r) 11:00 - Dot EU 11:30 - Asteriks 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Sellili 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) Sellili 16:00 A[barijiet 16:10 - I]-}ona 17:40 - Sa[[tek l-Ewwel 17:45 - Mela Isma’ Din 18:00 - A[barijiet 18:10 - Kwi]]un 18:55 - Purée 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Football. Euro 2012. Italja v Irlanda 22:40 - Meander 23:15 - L-A[barijiet 23:30 - G[awdex Illum (r).

TVM 2 10:00 - Ripetizzjoni tal-partiti talEuro 2012 15:00 - A[barijiet 15:05 - BBC - Life - Fish (r) 16:15 - G[awdex Illum 17:00 A[barijiet 17:05 - Ta[t l-Art 17:35 - Mela Isma’ Din 17:45 Trekking 18:15 - Dissett 19:15 Madwarna 19:30 - Euro 2012 pre match 20:45 - Football. Euro 2012. Kroazja v Spanja (live) 22:45 - Highlights Programme 23:45 - BBC - Life - Fish (r).

ONE 07:00 - ONE Breakfast

09:00 Liquorish Daily Update 09:10 Teleshopping 09:40 - Londri (r) 10:00 - Teleshopping 10:35 Healthy Living (r) 11:45 Teleshopping 12:45 - Kalamita 13:30 - ONE News 13:35 - Kalamita 16:20 - Lapes u Karta 16:30 - Tomatate 17:05 - Teleshopping 17:20 - Liquorish Daily Update 17:30 - ONE News 17:40 - Pink Panther (r) 18:15 Malta fuq Kanvas (r) 19:00 Londri 19:20 - Minuta Wa[da!

19:30 - ONE News 20:05 - Euro Twenty-12 20:35 - Liquorish 23:15 - ONE News 23:45 - Minuta Wa[da 23:50 - Kalamita (r).

Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - {abbejtek 20:30 - Stylish Weddings (r) 21:30 Dokumentarju 22:00 - News 22:30 - M’Intix Wa[dek (r).

Raiuno 06:45 - Unomattina estate (jinkludi 07:00, 08:00 u 09:00 - Tg 1) 10:10 - Unomattina vitabella 11:00 - Unomattina storie vere 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 Paradiso rubato (l-I parti) 17:15 Heartland (TF) 18:00 - Il commissario Rex 18:50 - Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:25 Football. Euro 2012. Italja v Rep. Irlanda (live) 23:05 - Notti Europee 23:35 - Football. Euro 2012. Kroazja v Spanja 01:20 Tg 1 notte 01:55 - Sottovoce.

Raidue 07:00 - Protestantesimo 07:30 Cartoons 09:45 - Zorro (TF) 10:10 - Cartoons 10:40 - Tg2 insieme 11:25 - Il nostro amico Charly (TF) 12:10 - La nostra amica Robbie (TF) 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Dribbling Europei 14:45 - Senza traccia (TF) 15:30 Guardia costiera (TF) 16:15 The Good Wife (TF) 17:00 - One Tree Hill (TF) 17:45 - Tg 2 flash 17:50 - Tg 2 sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case (TF) 19:35 - Ghost Whisperer (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 Orizzonte infinite. Film 2005 00:10 - Tg 2 notizie 00:25 Stracult 01:15 - Tg Parlamento 01:25 - Sorgente di vita 02:00 15 minuti - Follia omicida a New York. Film 2001.

Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agora 10:10 - La storia siamo noi (dok.) 11:15 - Agente Pepper (TF) 12:00 - Tg 3 sport 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 Sabrina, vita da strega (sitcom) 13:10 - La strada per la felicità 14:00 - TG regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr piazza affari 15:00 La casa nella prateria (TF) 15:50 - Venezia, la luna e tu. Film ’58 17:30 - Geo Magazine 2012 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Stadio Europa 20:25 Blob 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - La ciocara. Film ’60 23:00 - Paesaggi con figure Viaggio nell’Italia da ritrovare 24:00 - Tg 3 linea notte 01:10 - Stanza 666. Dok ’82 01:50 - Sicilia, si gira! Dok. 2001.

Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina 08:35 - Tre amiche contro tutti. Film 2009 11:00 - Forum (attwalità) 13:00 Tg 5 13:40 - Beautiful 14:10 Centovetrine 14:45 - Pomeriggio cinque cronaca 16:50 - Il diritto di una madre. Film 2008 18:45 Il braccio e la mente 20:00 - Tg 5 20:30 - Veline 21:10 - Qualcosa di personale. Film ’96 23:40 - I Could Never be Your Woman.

Film 2007 01:30 - Tg 5 notte 02:00 - Veline.

Rete 4 07:30 - Nash Bridges (TF) 08:25 - The Sentinel (TF) 09:50 Detective Monk (TF) 10:45 Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Tutti per Bruno 12:55 Distretto di polizia 13:50 Forum 15:10 - Wolff - un poliziotto a Berlino (TF) 16:05 My Life - Segreti e passioni (soap) 16:50 - Il commissario Cordier 18:55 - Tg 4 19:35 Ricette di sera 19:45 - Tempesta d’amore (soap) 20:25 - La signora in giallo (TF) 21:10 - Anche gli angeli mangiano fagioli. Film ’73 23:55 - Affliction. Film ’97.

Italia 1 07:20 - Hannah Montana (sitcom) 08:10 - Cartoons 10:30 Dawson’s Creek (TF) 12:25 Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 Gossip Girl (TF) 15:55 - Le cose che amo di te (TF) 16:45 Mammoni 17:10 - Friends (TF) 17:35 - Mercante in fiera 18:30 Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 - CSI: NY (TF) 21:10 - Grey’s Anatomy (TF) 23:00 - Rookie Blue (TF) 00:50 Nip # Tuck (TF) 01:45 - Saving Grace (TF).

La 7 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La 7 09:45 - Coffee Break 11:10 L’aria che tira 12:30 - I menu di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:10 - L’infallibile pistolero strabico.

Film ’71 16:00 - Atlantide - storie di uomini e di mondi 16:55 L’ispettore Barnaby (TF) 18:45 Cuochi e fiamme - Celebrities 20:00 - Tg La 7 20:30 - Questo pazzo pazzo pazzo pazzo mondo.

Film ’63 23:15 - Tg La 7 23:20 - Tg La 7 sport 23:25 (Ah)iporoso 00:50 - Halifax (TF).

IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ :unju, 2012

TV#Radju 27 Favourite Channel 08:00 - Stenba[ 10:00 Teleshopping 11:15 - EGOV4U 11:45 - Reporter 12:00 - Kont Taf? 12:15 - F. News 12:30 Niskata 14:15 - F. News 15:00 Teleshopping 16:30 - Bawxati (r) 17:00 - Newspoint 17:30 On Air 18:15 - F. News 18:30 (ikompli) On Air 19:45 Reporter 20:00 - Kont taf?

20:15 - F. News 21:00 Crossroads 23:15 - F. News.

Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 – 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 – 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 – 2010 Onwards 14:30 - Drama Bronx 15:00 - Wasal il-{in g[all-Maltin 15:30 - Bell’Italia 16:00 – Romantica 17:00 – Teleshopping 18:00 – Total Request 20:00 - Bingo 75.

La 5 11:50 - Beautiful (soap) 12:20 Centovetrine 12:45 - Glam God 13:35 - Girogirobimbo 14:00 Una mamma per amica (TF) 14:50 - Giudice Amy (TF) 15:40 - The OC (TF) 16:30 - Men in Trees (TF) 17:15 - Chante (TF) 17:40 - Dharma & Greg (sitcom) 18:00 - Uomini e donne 19:20 Girogirobimbo 19:40 - The OC (TF) 20:20 - Una mamma per amica (TF) 21:10 – Elisa di Rivombrose (it-II parti) 23:00 Uomini e donne.

BBC Entertainment 07:10 - 3rd & Bird 07:20 Penelope K, by the way 07:30 Gigglebiz 07:45 - Teletubbies 08:10 - Boogie Beebies 08:25 Garth and Bev 08:35 - ’Allo, ’Allo! 09:10 - The Royle Family 09:40 - The Weakest Link 10:25 - Walk on the Wild Side 10:55 Doctors 11:25 - Small Island 13:00 - Coast 14:00 - The Weakest Link 14:45 - Walk on the Wild Side 15:15 - Doctors 15:45 - Small Island 17:15 - The Weakest Link 18:00 EastEnders 18:30 - Doctors 19:00 - Coast 20:00 - One Foot in the Grave 20:30 - Rev 21:00 - Spooks 21:50 - Dinnerladies 22:20 - As Time Goes By 22:50 - The Hound of the Baskervilles (PG).

TCM 07:55 - The Last Challenge. Film ’67 09:45 - The Last of Sheila.

Film ’73 (PG) 12:00 - Murder Ahoy. Film ’64 (U) 13:45 Maverick 14:50 - Rawhide

16:00 - How the West Was Won. Film ’62 (U) 18:55 - Desert Pursuit. Film ’52 20:15 - The Marseille Contract. Film ’74 (PG) 22:00 - Police Academy.

Film ’84 (15) 23:55 - Mortal Kombat Annihilation. Film ’07 (12) .

MGM Movies 07:45 - Just Another Story. Film 2003 09:00 - Mystery Date. Film ’91 (12) 10:35 - Comes a Horseman. Film ’78 (15) 12:30 Joey. Film ’97 (PG) 14:05 - Ned Kelly. Film ’70 (PG) 15:50 The Dust Factory. Film 2004 (PG) 17:25 - Play Dirty. Film ’69 (PG) 19:20 - Rocky Marciano. Film ’99 21:00 Married to It. Film ’91 (15) 22:50 - MGM’s Big Screen 23:05 - Who’ll Stop the Rain?

Film ’78 (15).

Diva Universal 07:00 - Rex: A Cop’s Friend 07:55 - Quincy, M.E. 08:55 Wolff’s Turf 09:50 - Ironside 10:50 - Cento Vetrine 11:50 ER 12:50 - Quincy, M.E. 13:50 - The Casebook of Sherlock Holmes 15:53 - La Prova 16:00 - Ironside 17:00 - Wolff’s Turf 18:00 - JAG 19:00 - Ironside 20:00 - Quincy, M.E. 21:00 Great Women 21:10 - Agatha Christie’s Marple 23:04 - Parole D’Amore 23:10 - ER. Discovery Channel 07:15 - Deadliest Catch: Long Haul, Short Fuses 08:10 -

Extreme Fishing with Robson Green: Thailand 09:05 Mythbusters: Myths Reopened 10:00 - How Do They Do It? 10:30 - Destroyed in Seconds 10:55 - Ultimate Survival: Panama 11:50 - Wheeler Dealers: Land Rover Discovery TDI 12:20 - Wheeler Dealers: Land Rover Discovery TDI 12:45 - Hot Rod Apprentice: Hard Shine: Deuce Deuce 13:40 - American Chopper: Aaron Bike 14:35 - Dirty Jobs: Lightning Rod Installer 15:30 Mythbusters: Voice Flame Extinguisher 16:25 - Deadliest Catch: Deadline 17:20 - Extreme Fishing with Robson Green: The Philippines 18:15 - River Monsters: Flesh Ripper 19:10 How It’s Made 19:40 - How Do They Do It? 20:05 - The Real Hustle: Celebrity Scammers: The Art Attack 20:35 - The Real Hustle 21:00 - I Escaped: Real Prison Breaks 21:30 - I Escaped: Real Prison Breaks 21:55 - Get

Out Alive: Somali Pirate Attack 22:50 - Robson Greens Extreme Fish Fight 23:45 - I Shouldn’t Be Alive: Shark Survivor.

Melita Movies 10:00 - Beverly Hills Chihuahua 2 11:25 - Snow Buddies 12:50 Circle of Friends 14:15 - Angels & Demons 16:30 - Spanglish 18:40 - The Karate Kid 21:00 The Sorcerer's Apprentice 22:50 - The Bannen Way 00:25 - 41 Year Old Virgin.

Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 Hollywood Buzz 11:05 - How I Met Your Mother 11:30 - The Mentalist 12:15 - Person of Interest 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 - The West Wing 15:15 - Fringe 16:00 - Gossip Girl 16:45 Desperate Housewives 17:30 How I Met Your Mother 17:52 Suburgatory 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - 30 Rock 19:30 Top Gear 20:30 - Person of Interest 21:15 - The Mentalist 22:00 - Game of Thrones 23:05 Supernatural 23:55 - Alcatraz 00:40 - Bored To Death 01:05 Hung 01:35 - Entourage.

Biography Channel 07:00 - Eye for an Eye: Who Pimped My Ride? 07:30 America’s Court with Judge Ross 08:00 - Holidate: Houston/Los Angeles 09:00 - Hoarders: Julie and Shannon 10:00 - Snapped: Women Who Kill: Sarah Kolb 11:00 - Eye for an Eye: Who Pimped My Ride? 11:30 America’s Court with Judge Ross 12:00 - Little Miss Perfect: Shelby vs Hadlie. Pawn Stars: 13:00 - Zzzzzzz 13:30 - Never Surrender. 14:00 - Hugh Jackman 15:00 - Pawn Stars: Cannons & Klingons 15:30 American Restoration: Missile Impossible 16:00 - Snapped: Women Who Kill: Sarah Kolb 17:00 - Hoarders: Julie and Shannon 18:00 - Holidate: Houston#Los Angeles. Pawn Stars: 19:00 - Zzzzzzz 19:30 Never Surrender. 20:00 Hoarders: Julie and Shannon 21:00 - Little Miss Perfect: Shelby vs Hadlie 22:00 - Real Housewives of Beverly Hills: Life, Liberty and the Pursuit of Wealthiness 23:00 -

Thintervention with Jackie Warner: Sweat Is Sexy.

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 09:00 - My Animal Family 09:15 - Benjamin’s Farm 09:20 - Kipper 09:30 - Mio Mao 09:40 P.B. Bear and Friends 09:50 - Kipper 10:00 James the Cat 10:05 - Fluffy Gardens 10:20 James the Cat 10:25 - Benjamin’s Farm 10:30 See The Sea 10:35 - My Animal Family 10:50 Benjamin’s Farm 10:55 - Baby Antonio’s Circus 11:05 - Mio Mao 11:15 - Kipper 11:35 - P.B. Bear and Friends 11:45 - Baby Antonio’s Circus 11:50 - Benjamin’s Farm 11:55 - Baby Antonio’s Circus 12:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:25 - Tigga and Togga 12:35 - Monkey See Monkey Do 12:45 - Oswald 13:00 - Barney and Friends 13:25 - Dougie in Disguise 13:35 Bob the Builder 13:45 - Thomas and Friends 14:00 - Bob the Builder 14:10 - Jarmies 14:25 Pingu 14:30 - Tiny Planets 14:35 - Pingu 14:40 Monkey See Monkey Do 14:50 - Oswald 15:05 Anthony Ant 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 The Hoobs 15:55 - Tigga and Togga 16:05 Pingu 16:10 - Tiny Planets 16:15 - Pingu 16:20 Jarmies 16:35 - Kipper 16:45 - Fireman Sam 16:55 - Anthony Ant 17:10 - See The Sea 17:15 My Animal Family 17:30 - Benjamin’s Farm 17:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Tiny Planets 18:30

- The Hoobs 18:55 - Gazoon 19:00 - Tork 19:15 - Dougie in Disguise 19:25 - Pingu 19:35 Angelina Ballerina 19:55 - Tiny Planets 20:00 Barney and Friends 20:25 - Pingu 20:30 - Gazoon 20:35 - Pingu 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 Benjamin’s Farm 21:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 - Monkey See Monkey Do. Disney Channel 09:00 - Recess 09:25 - So Random 09:45 - Have a Laugh 09:50 - Hannah Montana 10:15 - Fish Hooks 10:40 - Jake and Blake 11:05 - Sonny with a Chance 11:30 - Wizards of Waverly Place 11:55 - Phineas and Ferb 12:20 - Recess 12:45 - Jessie 13:10 - ANT Farm 13:35 - Fish Hooks 14:00 The Suite Life on Deck 14:25 - Shake It Up 14:50 - Phineas and Ferb 15:15 - Jessie 15:40 - ANT Farm 16:00 - Avalon High (U) 17:25 - Jessie 17:50 - ANT Farm 18:05 - Wizards of Waverly Place 18:30 - Have a Laugh 18:35 - Good Luck Charlie 19:25 - So Random 19:50 - The Suite Life on Deck 20:15 - Jonas LA 20:40 - Shake It Up 21:05 - Good Luck Charlie 21:55 - Wizards of Waverly Place.

07>00 09>00 09>30 11>45 12>30 13>00 13>05 13.20 14>20 14>50 15>00 15>05 15>20 15>45 16>40 16>45 17>00 18>00 18>10 18>55 19>30 19>45 20>30 21>30 21>32 23>00 23>30

NET News Bejni u Bejnek (r) Teleshopping It-Tnejn l’Huma X’Hemm g[all-Ikel NET News Teleshopping Mill-:uf sal-Iskola EGOV4U Flimkien ma’ Nancy (r) NET News Flimkien ma’ Nancy (r) Teleshopping Newsbuzz Bla Kumment Teleshopping Malta Llejla NET News (ikompli) Malta llejla Kontra l-{in Minn Varsavja sa Kiev NET News {a]en u Mrar NET News Newsroom NET News Bejni u Bejnek

Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - Motorsports Weekend 08:45 - Football 12:45 -

AEGON Classic WTA Tennis 13:30 - Queens ATP Tennis 14:15 - Football 18:15 AEGON Classic WTA Tennis 19:00 - Queens ATP Tennis 20:00 - Football 20:30 WATTS 20:45 - This Week on World Wrestling Entertainment 21:15 - Pro Wrestling 22:15 Horse Racing Time 22:30 Football.

GO Sports 1 07:00 - Barclays PL: Wk 1:

Liverpool v Sunderland 09:00 - ERC Heineken Cup: Rd 1: Montpellier v Leinster 11:00 Serie A: Rd 2: Juventus v Parma 13:00 - Barclays PL: Wk 2: Arsenal v Liverpool 15:00 - ERC Heineken Cup: Rd 2: Leicester v Ulster 17:00 Serie A: Rd 4: Juventus v Bologna 19:00 - Barclays PL: Wk 7: Liverpool v Wolves 21:00 - The Legends of Wimbledon: Billie Jean King 22:00 - Aviva Premiership: F.: Harlequins v Leicester Tigers 00:00 - 2012 US Open Champ.: Day 1.

GO Sports 2 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - 2012 US Open Championship: Day 1 15:00 Serie A: Rd 3: Siena v Juventus 17:00 - Barclays PL: Wk 3: Liverpool v Bolton W 19:00 - ERC Heineken Cup: Rd 2: Leinster v Glasgow Warriors 21:00 - Roma Channel.

Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga: Hamburg SV v 1.FC Kaiserslautern: dtd.

30.10.11 (r) 09:50 - La Liga: Athletic Bilbao v Barcelona: dtd. 06.11.11 (r) 11:45 - npower Champ.: Southampton v Leicester City: dtd. 23.01.12 (r) 13:35 - NBA F.: Game 3: Oklahoma @ Miami (r). 2012 UIPM Pentathlon: 16:40 Women's F.: Russia (r) 17:40 Men's F.: Russia (r). 19:00 NBA Live (r) 19:15 - WWE: No Way Out (r) 22:20 - La Liga: Athletic Bilbao v Barcelona: dtd. 06.11.11 (r) 00:10 - npower Champ.: Southampton v Leicester City: dtd. 23.01.12 (r).

Melita Sports 2 12:00 - NBA Live (r) 12:20 2012 UIPM Pentathlon: Men's F.: Russia (r) 13:40 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 14:45 - Bundesliga:

Hamburg SV v 1.FC Kaiserslautern: dtd. 30.10.11 (r) 16:40 - La Liga: Athletic Bilbao v Barcelona: dtd. 06.11.11 (r) 18:30 - Cold Water Classics (r) 19:00 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings (r) 20:05 - npower Champ.: Southampton v Leicester City: dtd. 23.01.12 (r) 21:55 - NBA Live (r) 22:15 - La Liga: Barcelona v Zaragoza: dtd.

19.11.11 (r) 00:05 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings.

Melita Sports 10 NBA F.: 18:00 - Game 2: Miami @ Oklahoma (r) 21:00 Game 3: Oklahoma @ Miami (r). 00:00 - Copa Libertadores: SF 1st Leg: Santos v Corinthians (r).

Malta Stars 08:00 - BOV PL: Sliema v Floriana: dtd.07.04.12 (r) 10:10 - Melita GFA 1st Div.: Xaghra v Ghajnsielem: dtd.

29.03.12 (r) 11:55 - Malta Handball Assoc.: LaSalle v Phoenix (r) 13:15 - Malta Basketball Assoc.: Denmark v Malta (r) 14:55 - Malta Rugby Football Union Cup: Kavallieri v Overseas: dtd. 10.12.12 (r) 16:30 - Football Nurseries (r) 17:05 - MOC Olympic Special (r) 17:40 - BOV PL: Sliema v Floriana: dtd.07.04.12 (r) 19:50 - Melita GFA 1st Div.: Xaghra v Ghajnsielem: dtd.

29.03.12 (r) 21:35 - Malta Handball Assoc.: LaSalle v Phoenix (r) 22:55 - Malta Basketball Assoc.: Denmark v Malta (r) 00:35 - Malta Rugby Football Union Cup: Kavallieri v Overseas: dtd.

10.12.12 (r) 02:10 - Football Nurseries (r).

Football Stars 1 08:00 - Bundesliga: Hamburg SV v 1.FC Kaiserslautern: dtd.

30.10.11 (r) 09:50 - La Liga: Athletic Bilbao v Barcelona: dtd. 06.11.11 (r) 11:45 - npower Champ.: Southampton v Leicester City: dtd. 23.01.12 (r) 13:35 - NBA F.: Game 3: Oklahoma @ Miami (r). 2012 UIPM Pentathlon: 16:40 Women's F.: Russia (r) 17:40 Men's F.: Russia (r). 19:00 NBA Live (r) 19:15 - WWE: No Way Out (r) 22:20 - La Liga: Athletic Bilbao v Barcelona: dtd. 06.11.11 (r) 00:10 - npower Champ.: Southampton v Leicester City: dtd. 23.01.12 (r).

IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ :unju, 2012

28 Passatemp

Tisliba 1

2

5

3

4

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

Ritratt tat-tim

F’dan ir-ritratt mi;bud qabel mat-tim [are; fil-grawnd g[al-log[ba, xi [add osserva li fir-ritratt hawn tmien ]balji. Ara ssibhomx?

Weqfin>1. Hawn hawn [afna /elel (6) 2. Mara li tista’ tkun in/i]a fl-Orjent? (6) 3. {a kedda (6) 4. Mhux differenti [afna f’passi militari (6) 8. Twerwirt (5) 9. G[andu l-[ila jitlef rasu Mabbli! (5) 12. B[alma forsi g[amel iddmug[ safi darbtejn (6) 13. Mhux ta’ l-ewwel ]gur dan (6) 14. Jistg[u jkunu ta’ vili, imma importanti [afna (6) 15. I;;ieled bl-idejn (6)

Sudoku

Soluzzjonijiet

Sudoku

Mimdudin>5. Ming[ajr ;enituri (5) 6. Missier il-mara tieg[i (5) 7. Xewqa g[atxana (5) 10. }ur]ieqa (5) 11. Ittella’ [ajt, forsi (5) 12. {liqa (5) 14. Jixbah lill-kelb (5) 16. I]arma (5) 17. Ba[ar imqalleb i;ibilna lbxara! (5) 18. Forsi rah u le ’l dan ilkompo]itur (5)

Soluzzjoni tat-Tisliba tal-:img[a

Mimdudin> 5. K/ina; 6. Radda; 7. Pjuma; 10. A[bar; 11.

Lampi; 12. :arar; 14. Pinna; 16. Passi ; 17. Tapit; 18. Amman.

Weqfin> 1. Skorja; 2. Tajjar; 3. Bramel; 4. Salami; 8. Kburi; 9.

Kmand; 12. :elati; 13. Realtà; 14. Passat; 15. Akkont.

Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 in-numri kollha mill-1 sad-9.

G[at-tfal

Labirint

Jekk in[arsu lejn iddisinn ta’ ta[t naraw li li]balji kkomparati firrifless, huma dawn: idda[la fil-kappell hi i]jed fonda; i/-/umnija mibdula; il-ponot taz-zappun huma differenti; ir-ra;el g[andu l-musta//i; iz-zokk tassi;ra fuq il-lemin i]jed o[xon; il-[axix in-na[a t’isfel fuq ix-xellug i]jed folt; is-sieq ix-xellugija i]jed vi/in dik leminija. }balji fir-rifless

}balji fir-rifless

Id-disinn ta’ ta[t jirrappre]enta e]attament ir-rifless tad-disinn ta’ fuq (jew kif jidher fl-ilma jew fil-mera). Biex g[amel i]-]ew; disinji d-disinjatur ikkommetta seba’ ]balji: Liema huma?

Ritratt tat-tim

Id[ol minn mal-vle;;a [dejn il-widna ta’ dan il-;emel u wara dawra mhux [a]in g[andek issib mnejn to[ro; min-na[a taddenb.

Fit-tim kien hemm tnaxil plejer. Il-plejer Nru. 2 g[andu l-istrixxi orizzontali u mhux liebes i]-]arbun. Il-goalkeeper bin-Nru. 1 g[andu f’idejh il-ballun tat-tfal. In-Nru. 6 g[andu tliet idejn u liebes ]arbun tal-basketball. InNru. 3 jonqsu s-sieq illeminija ta’ wara. In-Nru. 5 g[andu n-numru bilmaqlub fuq il-qalziet.

Labirint

IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ :unju, 2012

Klassifikati 29 PROPRJETÀ

G{ALL-KIRI

Is-Swatar

Il-Fgura

APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tas-sodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar talbanju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000.

Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.

Marsaxlokk

FLAT 3 kmamar tassodda, wa[da b’ensuite, bilveduta minn wara u minn quddiem, terrazin lest min kollox ta’ kwalità tajba.

Prezz €112,000 (Lm48,000). ?emplu 79441869.

Marsaxlokk

FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.

{a]-}ebbu;

TERRACED house f’area sabi[a. Tliet qasab u nofs fa//ata b’85 pied fond.

Lesta minn kollox b’erba’ kmamar tas-sodda, ]ew; kmamar tal-banju, k/ina, salott. Trid tara.

Min hu interessat i/empel 79066880 jew 27015780.

Santa Venera

FLAT l-ewwel sular finished u furnished. Tliet kmamar tas-sodda wa[da ensuite, gallarija quddiem u wara u parti mill-bejt bil-washroom. €110,000 (Lm47,000) ?emplu 79990798.

{ANUT ;did fis-suq Class 4 lest min kollox tajjeb g[al kull negozju, bil-fire alarm, cameras, toilet etc. Bla rigal. Livell mat-triq, bilparapett 33x20 piedi, ;ewwa 22x30 piedi u isfel 35x22 piedi. ?emplu 99442591.

AVVI}I G[al kull xog[ol

TA’ dawl, ilma, xog[ol ta’ tik[il u tibjid, qlug[ ta’ madum. ?emplu 79973566 jew 27659116.

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt.

Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma.

Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol.

B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

G[al kull xog[ol

TA’ madum tal-art u tal[ajt, qlug[ ta’ kmamar talbanju u tal-art, plumbing, kisi bil-;ibs, graffiato, ]ebg[a etc. Bi 30 sena esperjenza. ?emplu 79091057.

Nixtri

KOTBA gwida fuq pajji]i u bliet differenti fl-Ewropa u lil hinn. ?emplu 79422620.

Nixtri

GARAXX in-na[a tal-iskola tal-Gvern, San Pawl ilBa[ar. ?emplu 99887233.

Ni]barazza

DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.

Tiswijiet fil-pront u filpost

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//.

B’sitt xhur garanzija fuq ilparts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570.

Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

Trasport bejn l-Ingilterra u Malta

GANGA Transport Services, Triq Wied il-G[ajn, {a]-}abbar }BR2703. Issoluzzjoni tieg[ek g[al ;arr ta’ karozzi bejn l-Ingilterra u Malta. Store fl-Ingilterra. ?emplu 21803271 jew 99153153.

G{ALL-BEJG{ ?estuni

LI tpo;;i ti;ie; u drinkers u feeders tal-plastik. ?emplu 21413140.

G[al kull xog[ol ta’ stampar u sheets tattombla B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici printing press) – 3

Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-

na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bilkulur, e//. u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com

Biljetti tat-Tombla

EMI Bingo Sheets, free delivery (packets x 10 sheets available). ?emplu 99870603, 21228138 jew 21224607.

Mejda tal-pranzu

KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bil-kannella, monitor talkompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[allkbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.

JIN{TIE:U Driver

G{AS-servizz tal-meals on wheels, dettalji mill MCC Flat 8, 17, Triq Santa Monica, Gwardman;a. ?emplu 21230181.

Mastrudaxxa

BL-esperjenza. ?emplu Casaform fuq 79447266.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ :unju, 2012

30 Fil-Lenti

Insiru nafu a˙jar lil...

Warren Caruana

Isem u kunjom

Warren Caruana.

Data tat-twelid

3 ta’ Novembru, 1986.

Lokalità fejn toqg[od I]-}urrieq.

X’inhi l-konnessjoni tieg[ek mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu

Nag[mel il-parti ta’ Bertu fis-serje televi]iva ta’ D3Masque Media {a]en u Mrar li qed tintwera fuq NET Television.

Jekk l-affarijiet imsemmija fit-twe;iba ta’ qabel mhumiex l-impjieg ewlieni tieg[ek, x’tag[mel aktar^ Impjegat fi stamperija lokali, i]da apparti li nirre/ta, inkanta wkoll (fil-fatt anki ninterpreta l-kanzunetta li biha jifta[ u jag[laq {a]en u Mrar).

G[andek xi delizzji^

Meta nsib [in in[obb [afna impin;i, g[aliex in[ossni nirrilassa. Nixtieq kieku g[andi aktar [in g[alih.

L-aktar [a;a li tatek sodisfazzjon f’[ajtek sa issa

Barra li [adt [afna pja/ir ninterpreta l-karattru ta’ Bertu f’{a]en u Mrar g[aliex hu wie[ed challinging [afna g[alija u [abbejtu mill-ewwel ;urnata li qrajt l-iscript, esperjenza o[ra li qatt ma ninsa kienet meta f’April ta’ din is-sena kelli l-opportunità li nkanta f’lokal popolari f’Ruma.

Hemm kelli wkoll i/-/ans nara kif ja[dmu artisti o[ra barranin.

Xi [a;a li ddejqek

L-ipokrisija u l-g[ira tan-nies. Nies b[al dawn ibe]]g[uni [afna g[ax nemmen li jkunu lesti jag[mlu minn kollox biex jag[mlulek id-deni.

Esperjenza li g[addejt minnha, po]ittiva jew negattiva, u li t[oss li minnha tg[allimt [afna Esperjenza partikulari ma nistax niftakar b[alissa, i]da jien bniedem li ni]balja b[al kull persuna o[ra u dejjem nipprova li ]ball ma ner;ax nag[mlu, nitg[allem u nikber b[ala persuna.

Il-fatt li tg[ix fil-g]ejjer Maltin, xi t[oss li huma l-vanta;;i u l-i]vanta;;i^ Il-vanta;; hu li ng[ixu fil-g]ejjer Maltin na[seb li ma g[andnix il-problemi biex nivvja;;aw minn post g[all-ie[or. B[ala ]vanta;;i, nitkellem min-na[a

artistika, qatt ma nistg[u nkunu professjonali daqs pajji]i o[ra akbar minna, g[aliex b[ala suq hu wisq ]g[ir biex tkun tista’ ssir professjonali.

Liema hu s-sors favorit tieg[ek li minnu ssir taf l-a[barijiet: il-gazzetta, it-televi]joni, r-radju jew l-internet, u g[aliex^ L-aktar sors li b[alissa nu]a hu l-internet, g[aliex nemmen li hu l-aktar sors effi/jenti li a[bar tista’ tasallek malajr tkun fejn tkun.

G[alik xi jfissru dawn^: • l-im[abba – Taf tkun sabi[a, i]da xi kultant • •

•

•

• IR-RITRATT FAVORIT TIEG{EK LI FIH TIDHER INT — Ritratt me[ud f’Ruma f’April li g[adda ftit qabel ma kantajt hemmhekk

•

tista’ twe;;g[ek ukoll. il-[biberija – Inqisha [a;a importanti g[alija g[ax il-[ajja ming[ajr [bieb ta’ vera mhi xejn. il-libertà – Niddejjaq [afna meta nisma’ jew nara pajji]i fejn il-libertà hi mhedda jew ma te]istix, bniedem bla libertà hu bniedem bla dinjità. i/-/ensura – Hemm b]onn li ter;a’ tkun riveduta g[ax nemmen li hemm /erti affarijiet li ma g[adhomx jg[oddu g[a]-]menijiet tal-lum. ir-reli;jon – G[andha tkun xi [a;a li tg[aqqad u mhux tifred. Fl-a[[ar mill-a[[ar kull reli;jon hi mibnija fuq l-im[abba. is-safar – Hu mezz biex issir taf kulturi u pajji]i differenti. il-mewt – Nib]a' li mmut u ma nkunx il[aqt g[amilt l-affarijiet li nixtieq naghmel f'[ajti.

Sensiela koordinata minn Raymond Miceli li tlaqqag[na ma’ nies li g[andhom konnessjoni mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu. Tixtieq issir taf a[jar lil xi personalità minn dawn l-oqsma^ Ibg[at is-su;;erimenti tieg[ek fuq raymiceli@gmail.com u nag[mlu mill-a[jar biex nikkuntentawk.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ :unju, 2012

Konsumatur 31

Drittijiet akbar g[all-persuni b’di]abbiltà u b’mobbiltà mnaqqsa fl-ivvja;;ar Ir-Regolament 1107#2006 dwar id-drittijiet ta’ persuni b’di]abbiltà u b’mobbiltà mnaqqsa meta jivvja;;aw blajru jistabbilixxi li dawn it-tip ta’ passi;;ieri g[andhom iddritt li jibbenefikaw mill-istess opportunitajiet ta’ vvja;;ar blajru kif ukoll igawdu minn a//ess mhux ristrett g[asservizzi li ji;u pprovduti lillpubbliku kemm f’zoni urbani kif ukoll rurali.

minn Joyce Borg

{ajja aktar indipendenti Bis-sa[[a tar-regolament 1107#2006 dan il-grupp ta’

persuni vulnerabbli jistg[u jg[ixu [ajja aktar indipendenti u jipparte/ipaw fl-attivitajiet tal-[ajja ta’ kuljum ming[ajr ebda xkiel u problemi.

Il-persuni b’di]abbiltà kif ukoll dawk b’mobbiltà mnaqqsa m’g[andhomx ikunu m/a[[din milli jivvja;;aw blajru u g[andhom jing[ataw drittijiet g[all-assistenza kull darba li jkunu qed jivvja;;aw fil-pajji]i membri fl-Unjoni Ewropea.

G[alhekk dan ir-regolament jenfasizza li g[andha ting[ata protezzjoni assoluta lil dawn il-persuni vulnerabbli meta jkunu qed je]er/itaw iddrittijiet tag[hom b[ala passi;;ieri fuq titjiriet.

Ir-regolament jissokta jg[id li dawn il-persuni b’di]abbiltà u b’mobbiltà mnaqqsa g[andhom jit[allew jitilg[u fuq titjira ming[ajr ebda xkiel b’mod spe/jali jekk dawn ilpersuni jkunu di;à akkwistaw il-biljett tal-ajru.

Il-persuni b’di]abbiltà g[andhom ji;u mwaqqfa milli jivvja;;aw fuq titjira f’sitwazzjonijiet straordinarji biss b[al meta e]empju t-titjira

joyce.a.borg@mccaa.org.mt

Persuni b'di]abbilta' g[andhom isibu l-a//essibbilta' kollha mixtieqa meta ji;u biex jivvja;;aw minn ajruport g[all-ie[or

ma tkunx daqstant sigura g[alihom jew jekk id-daqs talajruplan ma jkunx jippermetti l-a//ess g[al dawn il-persuni.

F’sitwazzjonijiet simili, ilkonsumatur g[andu ji;i infurmat immedjatament u jekk dan tal-a[[ar jitlob li jing[ata spjegazzjoni g[aliex hu ma jistax jit[alla jitla’ fuq l-ajruplan, din l-ispjegazzjoni g[andha ssir bil-miktub u g[andha ting[ata fi ]mien [amest ijiem.

Madanakollu, l-a;enziji u ttour operators g[andhom jag[mlu [ilithom biex joffru lil dawn il-persuni vulnerabbli possibbilitajiet u alternattivi o[ra f’/irkustanzi b[al dawn.

Dritt li tinbidel ir-rotta Jekk persuni b’di]abbiltà ma jit[allewx jitilg[u fuq it-titjira

Jekk persuni b’di]abbiltà ma jit[allewx jitilg[u fuq it-titjira g[al ra;unijiet ta’ sa[[a u sigurtà minkejja li jkunu akkumpanjati minn xi [add ie[or g[andhom id-dritt li jitolbu li tinbidel ir-rotta biex ikunu jistg[u jaslu fid-destinazzjoni mixtieqa

g[al ra;unijiet ta’ sa[[a u sigurtà minkejja li jkunu akkumpanjati minn xi [add ie[or g[andhom id-dritt li jitolbu li tinbidel ir-rotta sabiex ikunu jistg[u jaslu fiddestinazzjoni mixtieqa u jekk dan ma jkunx vijabbli huma jistg[u jitolbu li jing[ataw kumpens xieraq.

Dan ir-regolament jis[aq ukoll fuq il-fatt li g[andu jkun ]gurat li dawn il-persuni vulnerabbli jkollhom a//essibbiltà fi]ika g[allajruplani kif ukoll g[allajruporti biex ji;i a//ertat li problemi infrastrutturali ma jimponux ebda xkiel fuq dawn il-persuni u ma j]ommux linnies b’di]abbiltà’u b’mobbiltà mnaqqsa lura milli jgawdu minn opportunitajiet ta’ vja;;ar.

L-ajruporti huma responsabbli li jipprovdu g[ajnuna lil dawn il-persuni b’di]abbiltà u g[andhom jag[mlu l-arran;amenti kollha ne/essarji biex dawn ikunu jistg[u jimxu minn post g[allie[or fl-ajruport ming[ajr diffikultà ta’ xejn u jkunu jafu sewwa fejn g[andhom imorru biex jie[du t-titjira.

Kif jaslu fid-destinazzjoni tag[hom il-persuni b’di]abbiltà u b’mobbiltà mnaqqsa g[andhom jing[ataw assistenza kompleta biex jin]lu mill-ajruplan kif ukoll meta dawn jaslu biex ji;bru lbagalji mill-ajruport.

Huma g[andhom jing[ataw l-g[ajnuna anki meta jkollhom b]onn jaqdu l-b]onnijiet tag[hom matul it-titjira jew kif jaslu fl-ajruport. Il-persuni b’di]abbiltà jistg[u ji;u akkumpanjati minn persuni o[ra jew minn kelb gwida waqt li jkunu qed jivvja;;aw. {sara fit-tag[mir Ir-Regolament 1107#2006 jistabbilixxi li l-ajruporti g[andhom jipprovdu l-aqwa

assistenza u g[andu g[aldaqstant jittie[ed kont s[i[ ta’ kodi/ijiet ta’ kondotta rikonoxxuti fuq skala internazzjonali b’mod spe/jali l-kodi/i tajba fil- ground handling g[al persuni b’di]abbiltà u b’mobbiltà mnaqqsa.

L-impjegati tal-ajruport g[andhom jing[ataw ukoll ta[ri; dwar kif jistg[u joffru lassistenza ne/essarja lil dawn

il-persuni u g[aldaqstant dawn iridu ji;u edukati b’mod li jkunu jistg[u jissodisfaw il[ti;iet ta’ dawn il-gruppi vulnerabbli.

L-ajruporti, kif ukoll il-linji tal-ajru g[andhom ji]guraw ukoll li hekk kif ji;u reklutati impjegati ;odda dawn jattendu g[al ta[ri; relatat ma’ dawn ilpersuni b’di]abbiltà u lb]onnijiet tag[hom.

F’sitwazzjonijiet sfortunati fejn ti;i kka;unata [sara littag[mir ta’ mobbiltà jew g[odod ta’ assistenza waqt liskari;;ar fl-ajruport jew waqt it-trasport tag[hom, ilpassi;;ieri li jsofru dawn il[sarat estensivi g[andhom iddritt li jing[ataw kumpens ra;onevoli.

Tilwim dwar il-[sarat li ji;u kka;unati fit-tag[mir ta’ mobbiltà kif ukoll ilmenti ta’ natura differenti i]da relatati mal-ksur tad-drittijiet talkonsumatur stipulati f’dan irregolament jistg[u ji;u rrappurtati lil-linji tal-ajru rispettivi jew lit-tour operators.

Wie[ed jista’ jifta[ ukoll ilment uffi/jali mal-Awtorità Maltija g[all-Kompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur permezz tal-freephone 80074400 jew fuq in-numru tat-telefon 23952000.

Joyce Borg hi d-Direttur Informazzjoni, Edukazzjoni u Ri/erka fi [dan l-Uffi//ju g[all-Affarijiet talKonsumatur

It-Tnejn, 18 ta’ Gunju, 2012

32 Lokali

}ew; amorini waqt il-Festa Bdiewa, li kienet organizzata lbiera[ f’Burmarrad. F’din il-Festa Bdiewa kien hemm wirjiet agrikoli kif ukoll wirjiet ta’ fniek u g[asafar, bosta tratturi, muturi tal-[art u in;enji agrikoli li ntu]aw fil-biedja matul i]-]mien. (Ritratt> Michael Ellul)

Il-Partit Laburista g[adu l-istess Illejla fil-Parlament se niddiskutu mozzjoni serja [afna ppre]entata mill-Partit Laburista dwar l-a;ir talAmbaxxatur tag[na fl-Unjoni Ewropea, Richard Cachia Caruana.

Irrid ng[id li fuq su;;eriment tal-Gvern, qabel id-dibattitu tal-lejla, li se jsir f’sessjoni plenarja talParlament s[i[, saru diversi laqg[at tal-Kumitat dwar lAffarijiet Barranin u Ewropej, li huwa ppresedut minni. Liskop kien li jin;abru l-provi kollha, jekk je]istu, fuq lallegazzjonijiet talOppo]izzjoni.

Irrid ng[id li fil-fatt [adna 7 seduti u d-diskussjoni f’dan il-kumitat [adet aktar minn erbatax-il sieg[a. Xehdu lPrim Ministru Lawrence Gonzi, l-Ambaxxatur Cachia Caruana u l-Avukat :enerali, Dr Peter Grech.

Sin/erament kont nistenna min-na[a tal-Oppo]izzjoni li wara li jinstemg[u x-xhieda u ssir id-diskussjoni fuq ilmozzjoni tag[hom fl-istadju tal-kumitat, tkun l-istess Oppo]izzjoni li jkollha ddi/enza politika li tg[id li kellha ]ball, li ma ;abet l-

ebda prova wa[da li hi wa[da kontra l-Ambaxxatur Cachia Caruana, u li allura qed tirtira l-mozzjoni. Kieku lOppo]izzjoni tag[mel hekk sal-lejla tkun qed turi li kapa/i ta;ixxi fl-interess nazzjonali, li kapa/i tag[raf meta ti]balja u g[aliex le, tkun anki kapa/i tag[mel aktar ;id lilha nnifisha billi turi sens ta’ g[aqal u maturità.

I]da jekk dak li kien irrappurtat li qal l-Kap talOppo]izzjoni f’intervista malgazzetta The Sunday Times huwa korrett, allura lOppo]izzjoni mhi se tag[mel xejn minn dan kollu, anzi se tippersisti bl-a;ir tag[ha.

Mhux biss – talli nafu uffi/jalment li g[allOppo]izzjoni huwa ka] ta’ ‘no regrets’ kemm rigward din il-mozzjoni, kif ukoll rigward il-mozzjoni li g[amlu kontra l-Ministru tal-Intern, Karm Mifsud Bonnici, li b’opportuni]mu sfrenat immanuvraw biex dan ilMinistru ;ie kapa/i jitne[[a mill-kariga tieg[u.

Aktar ma l-Oppo]izzjoni t[oss lilha nnifisha b[ala ‘kwa]i fil-Gvern’ g[ax tara ‘opinion polls’ li f’dan l-istadju

minn Francis Zammit Dimech

qed jag[tuha vanta;; /ar, aktar tirrikorri g[all-arroganza, g[al politika ta’ opportuni]mu, u g[al poltika mibija fuq ilvendikazzjoni. Tistg[u timma;inaw dan il-Partit x’jag[mel jekk ikun fil-Gvern.

Fil-ka] tal-mozzjoni kontra l-Ministru Karm Mifsud Bonnici riedu ja[tfu lopportunita’ g[ax deputat filGvern kien tkellem fuq listess su;;ett. Fil-ka] talmozzjoni kontra lAmbaxxatur Cachia Caruana, tkellmu wara li l-istess deputat fil-Gvern g[amel xi rimarki fuq l-Ambaxxatur filParlament. Ikkalkolaw li dan huwa /ans ie[or li jridu

media•link COMMUNICATIONS

jippruvaw isarrfu, anki jekk b’dan l-a;ir saret [sara kbira lil Malta ma’ gvernijiet barranin li qed isegwu x’qed ji;ri u ma jistg[ux jifhmu kif l-Oppo]izzjoni tag[mel mozzjoni kontra Ambaxxatur u takku]ah bi tradiment lejn pajji]u billi toqg[od fuq interpretazzjoni [a]ina talWikileaks li f’kull ka] kienet taf biha almenu disa’ xhur ilu.

Mhux hekk biss. Meta lOppo]izzjoni ippre]entat ilmozzjoni, qalet li qed tag[mel kollox min[abba lWikileaks – umbag[ad filParlament qalet li l-mozzjoni ma ssemmix il-Wikileaks!

Dan iffisser biss li ippruvat tistad kemm tifla[ u baqg[et tg[ajjat bl-istess akku]i anki meta messha fehmet li ma kien irnexxielha taqbad xejn.

L-a;ir tal-Oppo]izzjoni jitfa’ wkoll dubju serju fuq kemm jista’ jkun veru li llum dawn saru favur ilPartnership for Peace g[ax jekk inti favur triq ma tag[milx assedju kontra pro/edura li intu]at erba’ snin ilu favur dik it-triq u tibba]a l-argument tieg[ek fuq Wikileaks ta’ tmien snin ilu!

L-Oppo]izzjoni jekk hi lesta timxi b’dan il-mod ma’ min okkupa l-kariga ta’ Ministru biex ikun ta’ servizz lejn pajji]u, u b’dan il-mod kontra Ambaxxatur li [adem dejjem fl-interess nazzjonali, x’tasal biex tag[mel kontra kull min ma jaqbilx mag[ha jekk tkun fdata fil-Gvern?!

Nemmen li dan huwa mument kru/jali fejn irridu lkoll nifhmu x’inhuma ttatti/i tal-Oppo]izzjoni.

G[edtha di;à u ner;a’ ng[idha – dan g[andu jservi b[ala wake-up call lil kull min mhux biss isegwi l-Partit Nazzjonalista imma lil kull min irid li Malta tibqa’ miexja fit-triq ’il quddiem, b’politika li hi tassew iffukata favur il-[olqien tax-xog[ol u l-;id ekonomiku, b’politika li hi serja u li tgawdi r-rispett ta’ kul[add.

Id-dibattitu llejla g[andu jservi biex nifhmu u ni;;udikaw a[jar lill-Partit Laburista li g[ax g[atxan g[all-poter, lest jag[ti kull gambetta li ja[seb li jista’ jag[ti anki jekk ikun qed jag[mel l-akbar [sara lillisem tajjeb li llum tgawdi Malta.