www.media.link.com.mt
Numru 13,161
€0.55
It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012
G[alik inpo;;u l-flus fix-xog[ol, fis-sa[[a u fl-edukazzjoni Stil ;did ta’ djalogu aktar mifrux u personalizzat fejn il-vu/i tieg[ek tg[odd Gvern Nazzjonalista se jkompli jo[loq aktar xog[ol u xog[ol a[jar u b’pagi tajbin hekk kif se jkompli jpo;;i flus il-poplu floqsma l-aktar importanti g[alik – ix-xog[ol, is-sa[[a u l-edukazzjoni. Dan iddikjarah il-Prim Ministru u Kap tal-PN Lawrence Gonzi fi djalogu interattiv u mhux tas-soltu li tmexxa mid-Dar ?entrali tal-PN u li offra stil ;did ta’ djalogu [aj, aktar mifrux u interattiv fejn instemg[et ukoll il-vu/i ta’ min ipparte/ipa f’dan iddjalogu anke permezz tassit elettroniku mychoice.pn. B’rabta mal-a[[ar ]viluppi li se[[ew fil-politika
f’pajji]na, il-Prim Ministru qal li dan hu perjodu ferm delikat fejn Malta qed tinnegozja biex i;;ib il-pakkett finanzjarju mill-Unjoni Ewropea. Hu f’dan ilmument li l-MLP ta gambetta politika kontra rRappre]entant ta’ Malta flUE, Richard Cachia Caruana, u qieg[ed f’periklu madwar nofs biljun ewro f’allokazzjonijiet finanzjarji g[al Malta. Il-Prim Ministru appella lill-poplu Malti jixtarr fuq latte;;jament li [adet lOppo]izzjoni Laburista u jifhem li Muscat jag[]el kif jaqbel lilu u li fl-a[[ar milla[[ar, b’dak li qed jag[]el Muscat, tbati int. g[al pa;na 5
L-attenzjoni tal-Maltin il-biera[ kienet kollha fuq il-log[ba bejn l-Italja u l-Ingilterra mill-Euro 2102, b’[afna nies jaraw il-log[ba barra minn djarhom fuq screens kbar. Wara 120 minuta ta’ log[ob u l-g[oti tal-penalties kienu l-partitarji tat-tim nazjonali Taljan li [ar;u ji//elebraw bi [;arhom is-su//ess ta’ l-Azzurri li g[addew g[as-semi finali fejn il-{amis jiltaqg[u mal-:ermanja.
L-E;ittu
Formula 1
Mohammed Morsi tal-Fratellanza Musulmana elett President tal-E;ittu. Ara pa;na 10
Fernando Alonso jirba[ il-Grand Prix tal-Ewropa f’Valencia u jitla’ fl-ewwel post tal-klassifika tas-sewwieqa. Ara pa;na 20
IN-NAZZJON It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012
2 Lokali
Ir-ritratt fuq ix-xellug juri l-lapida li inawgura Muscat fid-da[la tal-Belt minkejja li lbiera[ Muscat attakka b’mod superfi/jali lill-Prim Ministru li j[obb jinawgura l-lapidi. Fir-ritratt l-ie[or Muscat jindirizza l-attività Laburista f’Marsaskala bil-partitarji Laburisti warajh
Ikomplu l-attakki personali mill-MLP L-attività Laburista talbiera[ filg[odu kienet karatterizzata minn attakki personali [orox fuq il-Prim Ministru Lawrence Gonzi u l-Partit Nazzjonalista, fuq l-eks Prim Ministru u President Emeritus Eddie Fenech Adami, irRappre]entant Permanenti ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea, Richard Cachia Caruana, u leks Ministru Louis Galea. Fi stqarrija, il-Partit Nazzjonalista qal li dak li
se[[ fil-Parlament juri kemm l-MLP baqa’ ma nbidilx – jattakka lin-nies personali. Dan hu l-Labour ta’ Muscat, Alex Sceberras Trigona, Karmenu Vella, Leo Brincat, Evarist Bartolo u George Vella. Ilklikka ta’ Muscat kull darba li kellha l-poter f’idejha, [arbtet il-[ajja ta’ ;enerazzjonijiet s[a[. F’Wied il-G[ajn, Muscat qal li “jitnella[ x’qed jag[mlu ;nus barranin”. Matul il-
It-Temp
UV INDEX
9
IT-TEMP> xemxi mal-jum u sabi[ mal-lejl VI}IBBILTÀ> tajba IR-RI{: ;eneralment [afif u varjabbli BA{AR> [afif IMBATT> ftit li xejn TEMPERATURA: l-og[la 34˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0mm Xita mill-1 ta’ Settembru 644.6mm IX-XEMX> titla’ fis-05.47 u tin]el fit-20.22
laqg[a, il-kameras ta’ Super One bdew kontinwament jiffukaw fuq Carmen Ciantar, is-sie[ba tad-Deputat Nazzjonalista Jeffrey Pullicino Orlando, li kienet bilqieg[da wara Muscat biex tag[tih appo;;. Muscat qal li m’hemmx kulur politiku u li “a[na lkoll a[wa Maltin”. Il-Partit Nazzjonalista qal li Muscat mhux qed ikun ;enwin meta jipprova jag[ti limpressjoni li g[alih il-Maltin “ilkoll a[wa ta’ xulxin”, g[ax l-istil politiku tieg[u hu wie[ed li jattakka b’mod personali lil min ma jaqbilx mieg[u. Wara dak li se[[ filParlament dwar Richard Cachia Caruana, kull uffi/jal pubbliku issa jaf li l-MLP filGvern jista’ jke//ih b’vot filParlament, qal il-PN. Muscat, qal il-PN, g[a]el i]-]mien meta Malta qed tin-
Muscat mhux qed ikun ;enwin meta jipprova jag[ti l-impressjoni li g[alih il-Maltin ilkoll a[wa ta’ xulxin, g[ax l-istil politiku tieg[u hu wie[ed li jattakka b’mod personali lil min ma jaqbilx mieg[u negozja dwar il-ba;it tal-UE sabiex ine[[i lil Richard Cachia Caruana, li g[andu sehem importanti [afna f’dawn in-negozjati – u li dejjem ;ab l-aqwa kundizzjonijiet g[al pajji]na, u issa, li filParlament g[addiet tieg[u, Muscat g[andu ;enn biex Richard Cachia Caruana jitlaq illum qabel g[ada. Muscat ji;i jaqa’ u jqum mill-interessi ta’ pajji]na u tal-poplu Malti. Muscat jag[]el kif jaqbel lilu u tbati int. Kif jag[mel kull nhar ta’ {add, Muscat attakka lillPrim Ministru li skont hu
j[obb jinawgura l-ir[am u qal li hu mhuwiex hekk. IlPN qal li s-superfi/jalità ta’ Muscat hi tali li jakku]a lill-Prim Ministru Lawrence Gonzi li skont Muscat “ i[obb jinawgura l - lapidi ”, ming[ajr ma jg[id li lunika lapida li hemm fidda[la tal-Belt inawguraha Muscat. L-istil politiku ta’ Muscat, sostna l-PN, hu stil divi]iv, li jipprova jifred minflok jg[aqqad, jattakka lin-nies b’mod personali u ji;i jaqa’ u jqum mill-prijoritajiet talfamilji Maltin.
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
B[al-lum 25 sena
IT-TNEJN L-og[la 34˚C L-inqas 22˚C
IT-TLIETA L-og[la 34˚C L-inqas 22˚C
L-ERBG{A L-og[la 33˚C L-inqas 22˚C
IL-{AMIS L-og[la 33˚C L-inqas 23˚C
IL-:IMG{A L-og[la 33˚C L-inqas 23˚C
UV
UV
UV
UV
UV
9
9
9
9
9
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN Malta 29˚C xemxi, Al;eri 31˚C xemxi, Amsterdam 15˚C xita, Ateni 32˚C xemxi, Li]bona 30˚C xemxi, Berlin 23˚C imsa[[ab, Brussell 13˚C xita, il-Kajr 36˚C xemxi, Dublin 16˚C imsa[[ab, Kopen[agen 13˚C xita, Frankfurt 21˚C imsa[[ab, Milan 28˚C ftit imsa[[ab, Istanbul 31˚C xemxi, Londra 19˚C ftit imsa[[ab, Madrid 34˚C xemxi, Moska 20˚C imsa[[ab, Pari;i 17˚C xita, Bar/ellona 29˚C ftit imsa[[ab, Ruma 30˚C xemxi, Tel Aviv 29˚C xemxi, Tripli 33˚C xemxi, Tune] 33˚C xemxi, Vjenna 28˚C xemxi, Zurich 24˚C imsa[[ab, Munich 24˚C imsa[[ab, Stokkolma 19˚C imsa[[ab, San Pietruburgu 15˚C xita.
P
ersuni li joperaw fis-satra tal-lejl baqg[u jesprimu r-rabja tag[hom b’atti kodardi terroristi/i biex jippruvaw jiddistabbilizzaw il-pajji] kontra r-rieda talma;;oranza tal-poplu li esprima ru[u /ar f’elezzjoni demokratika. Dawn, flimkien mal-kriminalità mwettqa fil-bera[ minn partitarji So/jalisti, ;abu l-istmerrija talpoplu kollu li g[amel l-g[a]la tieg[u [alli l-pajji] jaqbad it-triq tal-progress u ma jaqax fil-pre/ipizju li kien qed jinbuttah lejh il-Partit So/jalista. Il-poplu kien qed ji;i msejja[ biex jikkundanna l-marmalja li kienet g[adha ma tridx tifhem il-qawwa tieg[u u lappo;; li ta lill-PN biex jag[ti lil pajji]na d-dinjità mitlufa. Il-PN kien qed jorganizza attività tal-massa biex juri ssa[[a tal-g[ajta tal-poplu g[ax-xog[ol, ;ustizzja u libertà.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012
Lokali 3
Pro;ett ta’ tisbi[ fil-Pjazza tal-G[arb Pro;ett ikkoordinat millKunsill Lokali tal-G[arb wassal g[all-ftu[ ta’ fa]i o[ra fittisbi[ tal-Pjazza }jara talMadonna tal-istess lokalità, pro;ett li qed isir b’investiment ta’ aktar minn €636,000 b’kofinanzjament millProgramm g[all-I]vilupp Rurali g[al Malta 2007-2013. Dan hu pro;ett ie[or filkullana ta’ pro;etti fil-qalba ta/-/entri tal-ibliet u l-ir[ula tal-g]ejjer Maltin, b’investiment li qieg[ed itejjeb iddehra tal-lokalitajiet filwaqt li joffri kwalità ta’ [ajja a[jar, bi spazji aktar miftu[a u isba[, li qed jitgawdew mirresidenti u mill-komunitajiet fl-ibliet u fl-ir[ula. Fi/-/erimonja tal-ftu[ ta’ dan il-pro;ett fl-G[arb, ilMinistru g[al G[awdex, Giovanna Debono, fissret li permezz ta’ dan it-tisbi[ se jkomplu jissa[[u l-attrazzjonijiet turisti/i fil-g]ira ta’ G[awdex. Il-Ministru Debono fa[[ret l-inizjattivi me[uda millKunsill Lokali proattiv tal-
G[arb, li u]a diversi skemi – fosthom dawk tal-fondi Ewropej – li qed jg[inu biex jintla[qu wkoll objettivi mattitjib tal-kwalità tal-[ajja f’in[awi rurali marbuta ma’ Eko-G[awdex. Il-pro;ett s[i[ fir-ra[al talG[arb ikopri restawr filKappella ta’ San Dimitri u lKappella Ta]-}ejt, ir-restawr tal-Pont Ta’ Sdieri, il-bini ta’ xi [itan tas-sejjieg[, u restawr estensiv fil-pjazza prin/ipali tal-lokalità. Il-Ministru g[al G[awdex spjegat ukoll kif l-G[arb ibbenefika mill-iskema talMinisteru g[al G[awdex, marbuta ma’ Eko Ghawdex, biex jitwettqu pro;etti o[rajn, fosthom it-twaqqif ta’ mu]ew li fih qed ji;u esebiti o;;etti sagri u xog[lijiet artisti/i marbutin mal-istorja talparro//a. G[al din l-inawgurazzjoni tkellem ukoll David Apap, isSindku tal-Kunsill Lokali talG[arb, saru xi qari ta’ poe]ija u interventi mu]ikali millBand Brass Delight.
Il-pro;ett tat-tisbi[ fl-G[arb hu inizjattiva me[uda mill-Kunsill Lokali proattiv tal-G[arb, li u]a diversi skemi, fosthom dawk tal-fondi Ewropej li qed jg[inu biex jintla[qu wkoll objettivi mat-titjib tal-kwalità tal-[ajja f’in[awi rurali marbuta ma’ Eko-G[awdex (Ritratti> George Scerri)
IN-NAZZJON It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012
4 Lokali
Il-PN bi djalogu modern biex ikun vi/in in-nies Il-Partit Nazzjonalista qed ju]a t-teknolo;ija moderna biex joqrob lejn in-nies u biex il-pubbliku jkun jista’ jesprimi ru[u. Dan kien kliem il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi, b’referenza g[ad-djalogu li kellu lbiera[ bl-isem My View – Nitkellmu, djalogu li xxandar fi trasmissjoni diretta fuq Radio 101, NET TV u s-sit mychoice.pn. Hu proprju permezz ta’ dan is-sit elettroniku li lbiera[ il-poplu Malti u G[awdxi kellu /-/ans jibg[at il-mistoqsijiet tieg[u direttament lill-Prim Ministru, li we;ibhom matul id-djalogu. Fi kliem il-Prim Ministru, din l-inizjattiva toffri mezz biex il-pubbliku jkollu komunikazzjoni diretta mal-PN. Dan fassal stil ta’ djalogu reali, kompla Lawrence Gonzi, li b’mod [aj jittratta g[add kbir ta’ su;;etti. Id-djalogu tratta firxa wiesg[a ta’ oqsma differenti, fosthom ix-xog[ol, l-edukazzjoni, is-sa[[a u l-ambjent. Lawrence Gonzi tenna li dawn kollha huma ta’ importanza fenomali g[all-pajji], min[abba li jolqtu b’mod [aj il-b]onnijiet u l-kwalità tal[ajja tal-poplu. Hu g[alhekk id-dover tag[na, tenna l-Prim Ministru,
li nisimg[u dawn il-kummenti u li nwie;bu dawn il-mistoqsijiet. Hu qal ukoll li dan iddjalogu serva b[ala esperjenza [ajja u sabi[a, filwaqt li esprima x-xewqat tieg[u li dan jer;a’ jkun repetut. Dan il-;urnal tkellem ukoll ma’ xi persuni li attendew dan id-djalogu. I]-]ag[]ug[ Mark Anthony Sammut spjega li lPN kien dejjem xprun ta’ ideat ;odda u innovattivi. Permezz ta’ dan l-istil ;did ta’ djalogu, spjega Sammut, ilPN qieg[ed jisma’ l-ideat ta’ kul[add. Dawn l-istess ideat u aspirazzjonijiet imbag[ad jintu]aw biex isawru l-[idma tal-Partit g[all-;id ta’ pajji]na. I]da dan il-mezz ;did ta’ djalogu ma jolqotx biss il;enerazzjoni ]ag[]ug[a. Tkellimna ma’ Frans Bugeja, li minkejja l-età matura tieg[u, jag[mel u]u mill-kompjuter. Hu spjega kif g[alih din l-inizjattiva ma kinitx sorpri]a. Il-PN, spjega Bugeja, dejjem kien dak il-partit li jo[ro; b’ideat ;odda. Permezz ta’ dan l-istil ;did ta’ djalogu, i/-/ittadini kollha issa g[andhom mezz biex ilissnu l-[sibijiet u d-domandi tag[hom. Din l-inizjattiva, temm jg[id Bugeja, tixhed tassew kemm il-PN huwa lpartit tal-poplu.
Id-djalogu interattiv kien esperjenza o[ra ta’ su//ess fuq inizjattiva li [a l-PN biex ikompli jitkellem u jisma’ aktar dwar l-esperjenzi u l-opinjonijiet tan-nies (Ritratt> Alex Degabriele)
Esperjenzi ta’ su//ess G[ad-djalogu interattiv li fih [a sehem ilbiera[ il-Prim Ministru Lawrence Gonzi, u li tmexxa mid-Dar ?entrali talPN, kien hemm pre]enti wkoll Marija Hammett u Joanne Lanfranco, ir-rebbie[a u r-runner-up tal-kompetizzjoni ‘Be a Prime Minister for a Day’. Fi kliem Marija Hammet, l-
esperjenza tag[ha kienet unika u lanqas basret li hi u lidea tag[ha [a tkun mag[]ula. Hi fa[[ret l-organizzazzjoni e//ellenti li kien hemm madwar il-Prim Ministru u l-istaff tieg[u fil;urnata li fiha “kienet Prim Ministru g[al ;urnata”. Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi qal li kienet esperjenza li minnha mhux biss tg[allem imma wkoll li minna gawda wkoll il-pajji]. Semma ]ew; laqg[at li hu kellu malMinistri Tonio Fenech u Chris Said fejn grazzi anke g[allparte/ipazzjoni ta’ Marija Hammett intla[aq bilan/ fejn li tirregola ma jfissirx li to[noq u fejn xi proposti ;ew ukoll irfinuti. Joanne Lanfranco kienet ipproponiet li jin[oloq /entru mediku apposta g[al persuni li jbatu minn eating disorders. Hi qalet li dan il-mard g[andu konsegwenzi fi]i/i u psikolo;i/i, u staqsiet x’azzjoni g[andha tittie[ed f’dawn ilka]ijiet. Il-Prim Ministru semma diversi kundizzjonijiet fosthom il-boulemia, l-anorexia u l-estrem l-ie[or tal-obe]ità
fost l-o[rajn. Hu ]ied li dan la[[ar il-poplu qed isir aktar konxju aktar minn qatt qabel fuq dawn il-kundizzjonijiet u din ;abet fil-bera[ dawn ilkundizzjonijiet. Hemm familji li ma jafux kif g[andhom jindirizzawhom, u g[alkemm ittie[du xi mi]uri, hemm b]onn ambjent apposta g[alihom. Il-Prim Ministru stqarr li dawn il-kundizzjonijiet je]istu u g[andhom b]onn kura differenti. Il-Prim Ministru tkellem ukoll dwar kif g[andna nie[du spunt minn esperjenzi ta’ su//ess b[al ‘Dar ilKaptan’ fejn kemm il-Gvern kif ukoll g[aqdiet mhux governattivi u l-privat joffru servizz a[jar lil persuni li jbatu minn di]abbiltà. Il-Prim Ministru [abbar li hemm diskussjonijiet g[addejjin ma’ diversi istituzzjonijiet fosthom mal-President ta’ Malta u l-Ministru tas-Sa[[a Joe Cassar, u wasal biex jitnieda pro;ett fejn dawn persuni li jbatu minn dawn ilkundizzjonijiet jistg[u jing[ataw dan is-servizz f’ambjent apposta g[alihom.
Taqa’ lasta tal-futbol fuq ra;el Ra;el ta’ 45 sena jinsab fil-periklu tal-mewt wara li waqg[et lasta tal-futbol fuqu fil-grawnd sportiv fi Triq l-Assedju l-Kbir, fil-Furjana. L-in/ident se[[ waqt turnament tal-futbol organizzat b’risq il-karità, g[all-[abta tal-4.15pm. Jirri]ulta li l-lasta tal-futbol waqg[et fuq ir-ra;el li kien gowler, wara li ddendel mag[ha u n[allet min-na[a tal-lasta li kienet i]]ommha f’postha. Ir-ra;el hu missier ta’ ]ew;t itfal.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012
Lokali 5
Id-djalogu interattiv li [a sehem fih il-Prim Ministru Lawrence Gonzi kien wie[ed [aj bi stil innovattiv u aktar personalizzat (Ritratt> Alex Degabriele)
Kull uffi/jal pubbliku jaf li l-MLP fil-Gvern jista’ jke//ih b’vot fil-Parlament minn pa;na 1
Il-vot kontra Richard Cachia Caruana hi kwistjoni tal-akbar importanza fejn issa kul[add jaf li jekk ikun hemm il-Labour fil-Gvern, kull uffi/jal pubbliku jkun jista’ ji;i mke//i b’vot filParlament. Il-Prim Ministru ddeskriva l-vot kontra Carmelo Mifsud Bonnici u Richard Cachia Caruana b[ala esperjenza terribbli li dwarha tkellem /ar ukoll l-E]ekuttiv tal-PN u li lpersuni responsabbli ta’ dan g[andhom jerfg[u l-konsegwenzi kollha ta’ g[emilhom. Il-Prim Ministru fa[[ar lill[addiema tal-Gvern li g[enu lil Malta jkollha l-aqwa u]u tal-flus tal-UE bejn 20032007. Il-Prim Ministru sa[aq ukoll li kien l-MLP li werwer kontra s-s[ubija fl-UE fosthom bi sku]i redikoli b[all-AIDS, illieva jew il-miljun, dak i]]mien flus Maltin, li skont George Vella Malta kellha tie[u bis-s[ubija fl-UE. Dan juri biss, sostna l-Prim Ministru, li dawn baqg[u lOld Vintage Labour. Xhieda o[ra ta’ dan il-fatt hu n-numru sostanzjali ta’ rikorsi li l-MLP
qed jippre]enta fil-konfront ta’ diversi votanti Maltin u G[awdxin, u dan biex dawn jinqatg[u mir-re;istru elettorali u b’hekk ma jkollhomx id-dritt tal-vot fl-elezzjonijiet li jmiss. L-MLP baqa’ l-partit li minflok jiddefendi d-dritt tal-vot jag[mel [iltu biex i/a[[du. LMLP qed jifli r-re;istru elettorali b’lenti parti;jana u jipprova j/a[[ad lin-nies middritt tal-vot. Fost id-diversi interventi li saru fid-djalogu interattiv, kien hemm dak ta’ Christine Borg li tkellmet fuq il-fatt li mqabbel ma’ bosta pajji]i Ewropej f’Malta hemm rata baxxa ta’ qg[ad u staqsiet kif se ji;u sostnuti l-impjiegi f’Malta. Il-Prim Ministru wie;eb li g[all-PN, l-aktar [a;a importanti hi l-[olqien tax-xog[ol g[al pajjizna billi nimmodernizzaw l-edukazzjoni u li ledukazzjoni tkun ta’ kwalità. L-istatistika turi li Gvern Nazzjonalista jibqa’ jo[loq numru rekord ta’ postijiet taxxog[ol meta mqabbel ma’ pajji]i o[ra li g[addejjin minn diffikultajiet. Il-Prim Ministru qal li mhix
g[ajta fierg[a meta l-Gvern jg[id li g[andu jkun hemm aktar xog[ol u xog[ol a[jar, spe/jalment meta tqis li l[addiema Maltin huma fost lanqas intaxxati fl-Ewropa. Il-Prim Ministru tkellem ukoll dwar l-industrija tatturi]mu fejn pajji]na qed igawdi minn bosta investimenti li saru fosthom millpro;etti ta’ tisbi[, l-introduzzjoni tal-kumpaniji low cost u l-investiment fl-istudenti spe/jalment meta studenti Maltin u barranin qed jiffrekwentaw l-Istitut g[all-Istudji Turisti/i. Il-Prim Ministru ta e]empju ie[or tal-fidu/ja tal-poplu Malti u G[awdxi fl-ekonomija ta’ pajji]na. Id-domanda qawwija li kien hemm g[allistocks tal-Gvern, fejn kien hemm talba ta’ €191 miljun g[al €120 miljun li [are; ilGvern, b[ala sinjal /ar talfidu/ja u l-istabbiltà ekonomika f’pajji]na. Dwar is-sa[[a, il-Prim Ministru semma l-investiment qawwi li g[addej fil-bini ta/?entru tal-Onkolo;ija g[allkura tal-mard tal-kan/er. Barra minn hekk, fisser ukoll li grazzi g[all-Isptar Mater
Muscat g[a]el kif jaqbel lilu u tbati int meta g[a]el i]-]mien li fih Malta qed tinnegozja biex i;;ib aktar flus mill-UE biex ine[[u lil Richard Cachia Caruana
Dei qed isiru aktar operazzjonijiet u ]diedet il-[idma bejn il-privat u l-gvern biex jitnaqqsu l-waiting lists spe/jalment g[all-operazzjoni tal-katarretti u operazzjonijiet o[ra. Dwar l-edukazzjoni l-Prim Ministru qal li l-Gvern se jkompli ja[dem biex il-pajji] ikollu aktar gradwati fl-informatika u fis-servizzi finanzjarji biex l-ekonomija Maltija tkompli tikber. L-edukazzjoni qed tissa[[a[ ukoll biex tipprovdi aktar [addiema kwalifikati fil-manifattura u fil-farma/ewtika bil[olqien ta’ Biocampus. Fl-istess [in qed titkabbar lUniversità u qed jinbena kampus ;did g[all-MCAST. Il-Prim Ministru wissa dwar id-dubji li kelliema tal-MLP qed jippruvaw ida[[lu fuq issostenibbiltà tal-istipendji. Filwaqt li fakkar x’g[amel ilLabour meta fl-1996 missew
l-istipendji u kissru l-weg[da li g[amlu, il-Prim Ministru sa[aq li g[all-PN l-istipendju hu investiment u mhux dejn. Id-diskussjoni trattat ukoll lil G[awdex u l-isfidi li g[andu quddiemu. Il-Prim Ministru fisser li bil-pro;ett Eko-G[awdex, il-Gvern qed jag[ti formola ekonomika sabiex din il-vi]joni tirnexxi, fosthom il-vapuri ta’ G[awdex, it-terminal talIm;arr u ta/-?irkewwa li g[andu jitlesta, u l-possibbiltà ta’ mina bejn Malta u G[awdex. Mistoqsija o[ra lill-Prim Ministru kienet dwar ilFamily Park li qed jinbena fin-nofsinhar ta’ Malta, u qal li l-Family Park f’Marsascala se jkun lest sal-a[[ar ta’ din is-sena, u kif f’Bu;ibba ;ie inawgurat il-Water Park, hekk ukoll g[andu jkun hemm ie[or fin-na[a t’isfel ta’ Malta u ie[or f’G[awdex.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012
6 Lokali
Il-BOV jawtorizza €27.9 miljun f’self lill-SMEs Il-benefi/jarji kienu 286 SME li investew total li jla[[aq €44.6 miljun Fl-ewwel sena tal-programm JEREMIE, il-Bank of Valletta awtorizza b’kemm jiswew €27.9 miljun f’self, li l-benefi/jarji tag[hom kienu 286 SME, bl-investiment totali jla[[aq l-€44.6 miljun. Dan t[abbar fl-ewwel anniversarju tal-inizjattiva JEREMIE mifruxa fuq tliet snin, u li ;ie //elebrat filPalazz Vilhena, l-Imdina. Il-pakkett finanzjarju JEREMIE jipprovdi kapital g[allintrapri]i ]-]g[ar u g[al dawk ta’ daqs medju b’rati ta’ interessi mnaqqsa u b’garanziji g[as-self imnaqqsa. Charles Borg, il-Kap E]ekuttiv tal-Bank of Valletta, qal li l-kun/ett talfinanzjament mill-Unjoni Ewropea – JEREMIE – tbiddel minn [olma g[arrealtà. Ir-ri]ultati kienu inkora;;anti u l-Bank of Valletta hu mudell g[allistati-membri l-o[ra talUnjoni Ewropea. Matul din l-okka]joni, ilBank of Valletta wassal dawn l-istejjer ta’ su//ess lil aktar minn 250 mistieden, li kienu jinkludu SME Envoys ;ejjin mis-27 pajji] tal-Unjoni Ewropea u xi uffi/jali g[olja midDirettorat :enerali talIndustrija u l-Intrapri]a fi
[dan il-Kummissjoni Ewropea. Fl-istess [in, l-SME Envoys kienu Malta biex jiddiskutu l-a//ess g[allfinanzi, is-simplifikazzjoni tal-le;i]lazzjoni tal-Unjoni Ewropea, u kif tista’ ting[ata spinta lillintrapri]a. Id-Direttur :enerali tadDirettorat :enerali dwar lIntrapri]a u l-Industrija fi [dan il-Kummissjoni Ewropea fera[ lill-BOV g[at-track record tieg[u, kif ukoll dwar kif ittratta t-talbiet li kellu g[all-finanzjament. L-g[an ta’ dan il-pro;ett hu biex ikunu meg[juna dawk l-imprendituri li g[andhom ideat tajbin biex ikollhom a//ess a[jar g[allfinanzi. Il-Ministru Jason Azzopardi qal li matul ilprogramm finanzjarju kurrenti li jkopri l-perijodu bejn l-2007 u l-2013, ilGvern Malti ddedika ammont sostanzjali talfondi strutturali tieg[u biex jassisti lill-SMEs Malta permezz ta’ skemi b[all-JEREMIE, kif ukoll skemi o[rajn immexxija mill-Malta Enterprise, mill-Awtorità tat-Turi]mu u millMinisteru tar-Ri]orsi u lAffarijiet Rurali.
Kors li jwassal g[all-Masters L-Università ta’ Malta, permezz tal-Istitut dwar il-G]ejjer u l-Istati ]-}g[ar, se toffri kors li jwassal g[al Masters flIstudji dwar G]ejjer u Stati }g[ar, f’Ottubru li ;ej, flUniversità ta’ Malta. Dan il-kors, bi studju part-time, hu mifrux fuq sentejn. Issessjonijiet tat-tag[lim normalment isiru fuq il-Kampus f’Tal-Qroqq nhar ta’ Tlieta u nhar ta’ {amis, kif ukoll fi/?entru ta’ G[awdex nhar ta’ :img[a filg[axija u s-Sibtijiet filg[odu. Il-mi]ati g[al dan il-kors huma €840 g[al kull semestru.
Il-President George Abela jir/ievi g[otja b’risq il-MCCF mi/-Chairman tal-HSBC Malta, Albert Mizzi, u l-Kap E]ekuttiv, Mark Watkinson
L-HSBC jippromovi lil Malta b[ala pajji] strate;iku L-HSBC Malta qed jiffoka fuq it-tis[i[ tal-konnettività globali ta’ Malta, spe/jalment ma’ swieq li qed jikbru u dawk emer;enti. Barra mirrwol ewlieni tieg[u fli]vilupp ekonomiku u finanzjarju ta’ Malta, l-HSBC qed jippromovi b’mod attiv lil Malta b[ala pajji] strate;iku bejn l-Ewropa u l-Afrika, flimkien mal-opportunitajiet li jirri]ultaw minn dan. Dwar dan tkellem il-Kap tal-HSBC Malta, Mark Watkinson, waqt ]jara uffi/jali mill-President George Abela fl-Uffi//ju Ewlieni tal-HSBC, il-Belt Valletta. Il-President Abela ntlaqa’ mill-Bord tadDiretturi, immexxija mi/Chairman, Albert Mizzi. Il-President Abela qal li b[ala l-ikbar bank internazzjonali f’Malta, l-HSBC g[andu sehem ewlieni fil-promozzjoni ta’ Malta madwar id-dinja, spe/jalment rigward is-settur tal-kummer/ u tasservizzi finanzjarji. Dan isa[[a[ il-vi]joni talpajji], li jrid isir /entru re;jonali u ta’ e//ellenza
L-HSBC g[andu sehem ewlieni fil-promozzjoni ta’ Malta madwar id-dinja, spe/jalment rigward is-settur tal-kummer/ u tas-servizzi finanzjarji g[as-servizzi finanzjarji. Malta tista’ tibbenefika [afna mill-footprint globali u lkompetenza tal-HSBC. Il-President George Abela fa[[ar lill-Bank f’Malta g[allivelli g[olja f’termini ta’ tmexxija korporattiva, kif ukoll g[all-importanza li jag[ti lis-sostenibbiltà u rresponsabbiltà so/jali. “Nirringrazzja lill-impjegati tal-Bank g[all-[in li jiddedikaw b[ala voluntiera flattivitajiet ta’ responsabilità so/jali korporattiva li jorganizza l-Bank,” qal il-President Abela. Waqt i]-]jara, l-HSBC Malta ikkonferma l-appo;; kontinwu tieg[u lejn L-Istrina b[ala wie[ed mill-isponsors ewlenin. I/-Chairman talHSBC Bank Malta, Albert Mizzi, ippre]enta g[otja lill-
President George Abela b’risq il-Malta Community Chest Fund (MCCF). “G[al darb’o[ra, a[na [erqanin biex nikkontribwixxu g[al L-Istrina permezz tal-appo;; finanzjarju tag[na u, aktar importanti minn hekk, permezz tal-[in, lener;ija u l-entu]ja]mu talimpjegati tag[na, li jag[tu sehemhom volontarjament,” qal Mark Watkinson. Il-President George Abela irringrazzja lill-HSBC g[allappo;; kontinwu tieg[u lejn il-Malta Community Chest Fund, spe/jalment l-involviment u l-parte/ipazzjoni talBank fi L-Istrina. “Ilna nikkollaboraw g[al diversi snin mal-HSBC, u nixtiequ li din ir-relazzjoni tkompli fil;ejjieni,” qal il-President Abela.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012
Lokali 7
Il-banek f’Malta msejsa fuq ba]i soda ta’ kapital u likwidità L-Asso/jazzjoni Maltija tal-Banek esprimiet is-sodisfazzjon tag[ha g[arre]iljenza tal-banek Maltin, li hi msejsa fuq ba]i soda ta’ kapital u likwidità. B’hekk kien assigurat il-kreditu likwidu g[all-familji Maltin kif ukoll g[all-industrija, u ssa[[a[ l-g[an tattkabbir ekonomiku sostenibbli f’dawn i]-]minijiet ta’ prova g[all-ekonomija. Din id-dikjarazzjoni g[amilha Mark Watkinson, li kien elett b[ala /Chairman tal-Bord tal-Asso/jazzjoni g[as-sena li ;ejja. I/-Chairman tal-Asso/jazzjoni Maltija tal-Bank qal, “Hu ta’ ;ie[ g[as-settur bankarju Malti li l-industrija bankarja Maltija kienet ikklassifika-
ta fit-12-il post minn 142 pajji] g[assolidità tal-banek tag[ha mill-Forum Ekonomiku Dinji, fir-rapport Kompetittività Globali g[all2011/2012. It-total mag[qud tal-balance sheet tal-banek membri tal-Asso/jazzjoni la[aq il-€50 biljun fl-a[[ar tal-2011, filwaqt li t-total tal-Kapital u r-Ri]ervi hu aktar minn €10 biljun. In-numru tal-impjegati full-time mag[hom kien madwar l-4,000. Il-kontribut dirett tas-settur bankarju g[all-ekonomija lokali jibqa’ wie[ed sinjifikanti, bil-pagi g[as-sena l-o[ra jammontaw g[all-€123 miljun, b’tassazzjoni fuq il-qlig[ tal-attivitajiet
ordinarji jil[aq il-€133 miljun u b’dividends im[allsa lix-shareholders residenti jammontaw g[al aktar minn €55 miljun. Is-self lill-klijenti ammonta g[al €18-il biljun, u ddepo]iti tal-klijenti ammontaw g[al €18.3 biljun. Waqt il-Laqg[a :enerali Annwali tal-Asso/jazzjoni Maltija tal-Banek, li saret m’ilux, kienu m[abbrin wkoll ilmembri l-o[ra tal-Bord, li huma Charles Borg, Edward Cachia, Marcel Cassar, Michael Ellul Sullivan, Mario Gauci, Joseph Said, Thomas Haag, Joaquim Silva Pinto u Henry Schmeltzer. Il-banek membri tal-Asso/jazzjoni
huma: Akbank T.A.S., APS Bank Ltd, Banif Bank (Malta) plc, Bank of Valletta plc, BAWAG Malta Bank Ltd, CommBank Europe Ltd, Credit Europe Bank N.V., Deutsche Bank (Malta) Ltd, Erste Bank(Malta) Ltd, FCM Bank Ltd., FIMBank plc, Fortis Bank Malta Ltd, HSBC Bank Malta plc, IIG Bank (Malta) Ltd, Investkredit International Bank plc, Izola Bank plc, Lombard Bank Malta plc, Mediterranean Bank plc, NBG Bank Malta Ltd., Nemea Bank plc, Raiffeisen Malta Bank plc, Sparkasse Bank Malta plc, Turkiye Garanti Bankasi A.S., VoiceCash Bank Ltd u Volksbank Malta Ltd.
Pubblikazzjoni tal-“Economic Bulletin” Informazzjoni dwar l-i]viluppi ekonomi/i f’Malta Tnediet ir-rivista Economic Bulletin, pubblikazzjoni mid-dipartiment g[all-ippjanar ekonomiku fi [dan il-Ministeru talFinanzi, l-Ekonomija u lInvestiment. Din il-pubblikazzjoni g[andha l-iskop li tag[ti informazzjoni dwar li]viluppi ekonomi/i f’Malta u tippre]enta studji dwar kwistjonijiet ta’ politika ekonomika miktubin mill-istaff tal-istess Dipartiment. Skont id-Dipartiment talIppjanar Ekonomiku, tul dan l-a[[ar ]mien, lekonomija Maltija kellha ta[dem f’ambjent in/ert u dg[ajjef, spe/jalment min[abba l-kri]i fiz-ZonaEwro, min[abba l-prezzijiet ta]-]ejt u t-tnaqqis ekonomiku globali. Minkejja dan l-ambjent ostili u mimli sfidi, lekonomija Maltija ]ammet, u sa[ansitra ;ie rre;istrat xi tkabbir bejn l2010 u l-2011, fejn in[olqu aktar impjiegi produttivi. Il-[olqien tal-impjiegi u t-titjib tal-livell tal-[ajja jiddependu minn kemm jista’ jitnaqqas l-i]bilan/, fuq kemm ti;i iddiversifikata l-ekonomija, u kemm jin[olqu vanta;;i kompetittivi b’setturi ta’ valur mi]jud. Dawn l-isfidi flimkien ma’ fatturi o[rajn, fosthom politika orjentata lejn aktar sostenibbiltà talfinanzi pubbli/i u ssostenibbiltà tas-settur bankarju, qed jikkontribwixxu lejn is-sostenibbiltà tal-ekonomija tag[na.
Id-delegazzjoni mill-Kamra tal-Ekonomija tal-Montenegro, waqt il-pre]entazzjoni li saritilhom fil-bini ewlieni ta’ SmartCity Malta
Delegazzjoni mill-Montenegro i]]ur SmartCity Malta Delegazzjoni mag[mula minn 15-il uffi/jal g[oli minn setturi different talKamra tal-Ekonomija tal-Montenegro dan l-a[[ar ]aret SmartCity Malta. Liskop ta]-]jara kien li jaraw x’servizzi u x’fa/ilitajiet toffri SmartCity Malta lillinvestituri potenzjali, kif ukoll il-possibbiltà ta’ opportunitajiet re/ipro/i. Suleiman Al Riyami, Country Director, SmartCity Malta u Nicholas Schembri, ilBusiness Development Manager, SmartCity Malta, laqg[u d-delegazzjoni u ng[ataw pre]entazzjoni qasira qabel ma ]aru l-post.
Id-delegazzjoni esprimiet l-interess qawwi u l-potenzjal ta’ SmartCity Malta g[all-kumpaniji tal-Montenegro li xtaqu jinvestu fi SmartCity Malta. Aktar kmieni din is-sena, SmartCity Malta ]iedet b’€35 miljun l-investiment dirett fi SmartCity Malta, biex issa l-ba]i kapitali telg[et g[al €66 miljun – investiment barrani sostanzjali li jikkonferma l-impenn tal-i]viluppaturi ta’ SmartCity f’Malta. Fi SmartCity Malta f’Rika]li, b[alissa qed jissokta x-xog[ol f’]ona o[ra talpro;ett – f’dik ta’ madwar il-laguna. Dan
ix-xog[ol mistenni jitlesta sal-a[[ar tassena u se jinkludi medda kbira /entrali ta’ ilma flimkien ma’ spazju pubbliku madwaru. Fl-istess waqt, ix-xog[ol strutturali fuq il-binjiet diversi ta’ SmartCity huma issa kwa]i lest. Il-binjiet se jilqg[u uffi//ji kif ukoll stabbilimenti kummer/jali. Ladarba jitlesta l-bini fit-tieni fa]i talpro;ett, l-ispazju g[all-u]u ta’ uffi//ji u fuq livell kummer/jali fi SmartCity Malta se ji]died bi 18,000 metru kwadru.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012
8 Lokali
Ftehim ;did ta’ tliet snin bejn il-Gvern u l-Fondazzjoni OASI Se jissa[[u l-programmi ta’ prevenzjoni, edukazzjoni u riabilitazzjoni mid-droga Il-Ministeru tal-:ustizzja, Konsultazzjoni Pubblika u lFamilja, u l-Fondazzjoni OASI la[qu ftehim li permezz tieg[u se jissa[[u l-programmi edukattivi, ta’ prevenzjoni, kura u riabilitazzjoni middroga li jing[ataw millFondazzjoni OASI fi/-?entru tag[ha f’G[awdex. Permezz ta’ dan il-ftehim, ilFondazzjoni OASI se tkun f’po]izzjoni li ssa[[a[ isservizzi tag[ha fit-tliet snin li ;ejjin. Id-dettalji ng[ataw millMinistru Chris Said waqt attività li saret fi/-?entru OASI, fir-Rabat G[awdex. Pre]enti kien hemm ilMinistru g[al G[awdex Giovanna Debono. L-attività, li kienet tinkludi Open Day, saret sabiex tfakkar l-20 sena mill-ftu[ ta/-/entru li minnu l-Fondazzjoni OASI toffri servizzi u g[ajnuna lil persuni dipendenti mid-droga. Matul l-20 sena li g[addew il-Fondazzjoni OASI g[enet 662 ru[ – kemm Maltin kif ukoll G[awdxin. B[alissa lklijenti tal-Fondazzjoni OASI, li qed isegwu kors ta’ riabilitazzjoni jew qed jibbenefikaw minn wie[ed mis-servizzi tag[ha, ila[[qu 32. Il-Ministru Chris Said fa[[ar il-[idma tal-
Fondazzjoni OASI mmexxija mill-fundatur u d-Direttur :enerali tag[ha Fr. Emanuel Cordina, u tkellem dwar il-;id li din qed tag[mel fost i]]g[a]ag[ Maltin u G[awdxin. “Is-662 persuna li fl-20 sena li g[addew ing[ataw lg[ajnuna mill-Fondazzjoni OASI jfissru 662 familja li bbenefikaw indirettament misservizzi ta’ fondazzjoni li qed tag[mel [afna ;id”. Hu qal li l-Gvern se jibqa’ jg[in g[aqdiet u fondazzjonijiet b[all-OASI g[aliex jemmen li dawn g[andhom rwol u funzjoni mill-aktar importanti x’jaqdu. Il-Ministru Said qal li lMinisteru tal-Familja fl-a[[ar [ames snin g[en lillFondazzjoni OASI b’aktar minn €730,000 mill-NGO Fund. Il-ftehim il-;did, li jinvolvi €900,000 fuq tliet snin, g[andu jservi sabiex ilFondazzjoni OASI tkompli ttejjeb is-servizzi tag[ha. Il-Ministru Chris Said qal li l-Jum Dinji kontra l-Abbu] mid-Droga, li jitfakkar kull sena fis-26 ta’ :unju, g[andu j;eg[elna nirriflettu fuq il-vittmi tad-droga u g[andu jixprunana nag[mlu dak kollu possibbli sabiex ng[inuhom jaqtg[u dan il-vizzju ikrah li tant jag[mel [sara fost il-
Il-Gvern se jibqa’ jg[in g[aqdiet u fondazzjonijiet b[all-OASI g[aliex jemmen li dawn g[andhom rwol u funzjoni mill-aktar importanti x’jaqdu familji Maltin u G[awdxin. Hu rrefera g[all-aktar studju ri/enti tal-ESPAD (2011) u spjega kif ir-ri]ultati jindikaw b’mod /ar li fis-snin li bejn l2007 u l-2011 kien hemm tnaqqis ta’ madwar 3% fl-u]u ta’ sustanzi ille/iti fost i]]g[a]ag[ ta’ 16-il sena. L-u]u tal-[axixa naqas minn 13% g[al 10%; filwaqt li l-u]u ta’ sustan]i ille/iti b’mod ;enerali naqas minn 15% g[al 12%. Il-Ministru Said qal li dawn ir-ri]ultati g[andhom jimlew lil kull min ja[dem f’dan ilqasam b’kura;; g[aliex qieg[ed jirri]ulta li l-[idma li ilha ssir fuq prevenzjoni u edukazzjoni qed tag[ti l-frott. Madanakollu dawn ir-ri]ultati ma jfissrux li l-[idma g[andha tieqaf hemm. Il-Gvern qed i[ejji abbozz ta’ li;i sabiex jag[mel illegali l-bejg[ taxxammiema (inhalants) lil ]g[a]ag[ ta[t it-18-il sena. Giovanna Debono, ilMinistru g[al G[awdex, fissret kif din l-okka]joni tirrappre]enta rikonoxximent tal-;id li [are; mill-operat tal-
OASI sal-lum filwaqt li tag[ti wkoll xhieda tal-fatt li din lorganizzazzjoni qed t[ares ilquddiem biex tkompli ssa[[a[ l-operat tag[ha g[all-;id tasso/jetà. Il-Ministru Giovanna Debono ddeskriviet il-[idma tal-OASI fil-qasam tal-kura kif ukoll tal-prevenzjoni tal-abbu] mid-droga u sustanzi o[ra, b[ala wa[da valida, li serviet b[ala katalist ewlieni fuq ba]i re;jonali filwaqt li tat kontribut sostanzjali fuq ba]i nazzjonali. Giovanna Debono spjegat kif [idma b[al dik talFondazzjoni OASI g[andha influwenza diretta fuq il-;id tas-so/jetà u g[alhekk hu importanti li l-awtoritajiet u entitajiet o[ra jikkollaboraw biex ji;i mmassimizzat ilpotenzjal tal-[idma tag[hom f’dan il-qasam. Huwa g[alhekk li l-Gvern se jkompli jag[ti s-sostenn me[tie; lil din il-Fondazzjoni kif g[amel tul dawn is-snin, qalet il-Ministru Giovanna Debono.
Il-Qorti tordna lill-MFS tg[addi l-art lura lill-Gvern minn Ray Abdilla
Il-Prim Awla tal-Qorti ?ivili preseduta millIm[allef Anthony Ellul, ordnat li l-art li qed tintu]a mill-Mediterranean Film Studios (MFS) ting[ata lura lill-Gvern wara li //ens tal-art ilu ma jit[allas g[al diversi snin, u g[alhekk kienu miksura lkundizzjonijiet tal-kuntratt. Il-kumpanija kienet ordnata wkoll li t[allas €395,993.48 b[ala /ens lill-Gvern. Il-kaw]a mid-Direttur tal-Artijiet saret kontra lMediterranean Film Studios li kellha fil-pussess tag[ha medda kbira ta’ art fir-Rinella u fejn il-kuntratt mal-Gvern kien ;ie ffirmat fis-sena 1995. L-art kienet ing[atat permezz ta’ emfitewsi g[al 65 sena. Madankollu l-ftehim kien jg[id li l-Gvern kellu d-dritt li jittermina lemfitewsi jekk il-kera ma tit[allasx fuq perjodu ta’ sentejn. Id-Direttur tal-Art qal li l-kera ilha ma tit[allas g[al perjodu ta’ 12-il sena. Jirri]ulta li permezz ta’ kuntratt pubbliku tat-2 ta’ Ottubru 1995 pubblikat min-nutar Vincent Miceli, Mediterranean Film Studios Limited ing[atat enfitewsi temporanja g[al perjodu ta’ 65 sena, ing[atat kumpless mag[ruf b[ala Rinella Studio Film Facilities, fir-Rinella lKalkara b’kejl ta’ madwar 94,251 metri kwadri, u bini mag[ruf b[ala Fortizza San Rokku u l-artijiet talin[awi b’kejl ta’ madwar 22,540 metri kwadri. I/-/ens hu ta’ €58,234 fis-sena, pagabbli bil-quddiem. M’hemmx dubju, qalet il-Qorti, li l-kumpanija tal-films g[andha diffikultajiet finanzjarji biex t[allas dak li hu dovut b[ala /ens lill-Gvern. Hi qalet li fi ]mien sentejn g[andha tkun f’qag[da li t[allas lill-Gvern dak li hu dovut lilu. Mill-kalkoli li g[amlet il-Qorti sal-lum hemm arretrati ta’ /ens fis-somma ta’ €803,6338 li jkopri lperjodu mit-2 ta’ Ottubru 1998 sal-1 ta’ Ottubru 2012 u li ma jinkludix fih l-img[ax. Minbarra s-somma li kienet ordnata biex t[allas hija kienet ordnata wkoll biex ti]gombra mill-proprjetà fi ]mien 40 jum millum, ji;ifieri sal-ewwel ta’ Awwissu li ;ej.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012
Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 25965460 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Muscat hu garanziji ta’ in/ertezzi G[aliex Muscat qieg[ed jag[ti garanziji? Garanziji minflok proposti. Minflok ideat ;odda. Minflok vi]joni li tag[ti fidu/ja li]-]g[a]ag[, lill[addiema, lis-self employed, lill-investituri, lillfamiliji u lill-anzjani tag[na. G[all-kuntrarju, Muscat g[addej b’kampanja kontinwa ta’ garanziji. Kampanja li tipprova tpin;i stampa f’mo[[ l-elettorat ta’ MLP differenti minn dak li kien sa ftit tas-snin ilu meta kien fil-Gvern. Stampa differenti wkoll minn dak li kien l-MLP fil-bidu tas-snin tmenin. Iva, insemmu t-tmeninijiet g[aliex Muscat g[adu mdawwar b’politi/i madwaru li kienu jiffurmaw parti mill-Gvern So/jalista tat-tmeninijiet li ggverna kontra r-rieda talma;;oranza. Gvern li l-politi/i li g[adhom sal-lum fil-Parlament fuq in-na[a tal-Oppo]izzjoni, jibqg[u jiddefendu akkost ta’ kollox. Kif rajna dan l-a[[ar lid-Deputat Laburista George Vella waqt il-programm Bondi+, jitmas[an u jiddefendi bil-qawwa kollha r-ras iebsa li kellu l-MLP wara lelezzjoni tal-1981 li baqa’ fil-Gvern sal-a[[ar ;urnata ta’ dik il-le;islatura minkejja li lma;;oranza elettorali ma kinitx warajh, u kienet wara l-PN. Illum, kul[add jifhem g[aliex Muscat qieg[ed jag[ti biss garanziji. Muscat intilef f’din il-kampanja ta’ garanzija wa[da wara l-o[ra biex jipprova mhux biss inessi l-passat, i]da biex jipprova jag[ti stampa li se jkun differenti. Kif nistg[u nemmnuh meta madwaru g[a]el hu li jitkellmu f’ismu nies b[al Karmenu Vella, Leo Brincat, Joe Debono Grech, Toni Abela, Marie
Louise Coleiro Preca, u Alex Sceberras Trigona fost l-o[rajn. Kollha b’kariga fl-MLP u w[ud minnhom ukoll deputati u kelliema tal-MLP li jekk ikun fil-Gvern, dawn l-istess nies jer;g[u jkunu Ministri u membri ta’ Gvern li jkunu qed imexxu f’isem il-poplu. I]-]g[a]ag[ f’riskju kbir bi Gvern Laburista
I]da l-garanziji li qed jag[ti Muscat qed jissarrfu f’politika li jekk l-MLP jkun fil-Gvern jer;a’ jkun ta’ theddida /ara g[a]-]g[a]ag[ u g[al [afna setturi o[ra tal-ekonomija ta’ pajji]na. Jer;a’ jo[loq politika ta’ in/ertezza. Politika li ma tag[tix ser[an il-mo[[. Bi]]ejjed insemmu l-garanziji li qed jag[ti Muscat li]-]g[a]ag[. Garanziji li jo[olqu biss theddida /ara g[a]-]g[a]ag[. Garanziji li qed jo[olqu in/ertezza dwar l-istipendji u pagi anqas g[a]]g[a]ag[. I]-]g[a]ag[ ikunu fost il-kategoriji li tkun f’riskju kbir bi gvern ie[or Laburista. Dan mhux qed jg[idu l-PN. Dan ir-riskju kbir g[a]-]g[a]ag[ qieg[ed jag[tih il-Labour innifsu. B’dikjarazzjonijiet minn esponenti Laburisti li jekk ikun fil-Gvern Muscat, ikunu huma li jmexxu setturi vitali u ta’ importanza g[all-futur ta]-]g[a]ag[ f’pajji]na. Quddiem id-dikjarazzjonijiet u l-g[emil ta’ esponenti Laburisti, Muscat g[alxejn jibqa’ jag[ti lgaranziji. Kul[add daq l-esperjenza ta’ Evarest Bartolo b[ala Ministru Laburista. Bartolo, li jer;a’
jkun Ministru tal-Edukazzjoni jekk Muscat ikun Prim Ministru, di;à da[aq bl-istudenti u bil-;enituri. Wara weg[diet u garanziji kategori/i li lLabour mhux se jmiss l-istipendji, kien Evarest Bartolo li ]arma s-sistema li sab u li kienet introdotta minn Gvern Nazzjonalista, u bag[at lillistudenti jiddejnu. Esponent ie[or Laburista, Edward Scicluna, li Muscat irid ipo;;ih Ministru tal-Finanzi, di;à qed iwissi li bil-Labour fil-Gvern trid issir riforma biex i]-]g[a]ag[ jing[ataw anqas mill-minimum wage biex b’hekk jin[oloq ix-xog[ol. Hu stess jammetti li din ir-riforma ‘mhix fa/li i]da li trid issir’. Dawn huma garanziji ta’ in/ertezzi. Garanziji ta’ instabbiltà. Garanziji ta’ Gvern Laburista li jer;a’ jkun ta’ theddida g[a]-]g[a]ag[. Il-qag[da pre]enti tal-edukazzjoni f’Malta toffri opportunitajiet g[a]-]g[a]ag[. Edukazzjoni li qed tirrispondi g[al [ti;iet tas-suq tax-xog[ol. 20,000 student iggradwaw f’erba’ snin. Jin[olqu wkoll flistess perjodu 20,000 post tax-xog[ol. Il-pre]ent tal-Labour jo[loq in/ertezzi
I]-]g[a]ag[ qeg[din jg[ixu l-vi]joni li g[andu lPN g[all-futur tag[hom. I]da l-pre]ent tal-Labour, dak li qed jitkellem dwaru Muscat fil-garanziji li qed jag[ti li]-]g[a]ag[, hu di;à ta’ theddida g[a]]g[a]ag[ u aktar in/ertezzi. A[seb u ara kif jikbru l-in/ertezzi g[a]-]g[a]ag[ b’Muscat fil-Gvern u jimplimenta kemm dak li qed jg[id li se jag[mel kif ukoll dak li g[andu f’mo[[u u ma jridx jitkellem dwaru.
INTIETEF
Voti, ri]enji u valuri Valuri
Qed ji;ini quddiem g[ajnejja reklam partikulari li kien jintu]a fil-passat mhux daqstant imbieg[ed minn xi [add li joffri servizzi finanzjarji li kien jg[id xi [a;a hekk: ”/erta affarijiet ma tixtrihomx bil-flus, g[al kull [a;a o[ra kellem lilna”. Kemm hu minnu. Hemm affarijiet li ma tixtrix bil-flus, ikollok kemm ikollok. Issa[[a e]empju. I]da mhux is-sa[[a biss. L-anqas il-valuri ma jinxtraw bil-flus. L-ir;ulija fis-sens wiesa’ tag[ha, il-lealtà u r-rispett, lanqas ma jinxtraw bil-flus.
F’kelma wa[da l-ebda valur ma jinxtara bil-flus. Forsi g[alhekk il-valuri huma daqstant prezzju]i? G[ax ma takkwistahomx bil flus. Ri]enji
Dawn l-a[[ar ;ranet, ]ew; persuni prominenti fix-xena politika Maltija offrew irri]enja tag[hom. Ri]enja li ntlaqg[et mill-Prim Ministru anki jekk kontra qalbu. Ri]enji sfurzati wara li mozzjonijiet separati mressqa mill-Oppo]izzjoni filParlament kisbu l-appo;; talma;;oranza tad-Deputati. Demokrazija fl-aqwa livell
Nistaqsi, kemm minn dawk li vvutaw favur il-mozzjoni, ivvutaw favuriha g[aliex verament emmnu fil-kontenut tal-mozzjoni^
tag[ha. Hekk hu. B[alma g[edt fil-ka] ta’ Carm Mifsud Bonnici, ng[id ukoll g[allka] ta’ Richard Cachia Caruana; ]gur li g[ad irridu nisimg[u [afna dwar il-vot ta’ b[al-lum ;img[a. Mistoqsijiet
Issa li g[addiet ;img[a minn dak il-vot, in[oss li g[andi npo;;i xi ftit mistoqsijiet g[all-attenzjoni ta’ min hu kkon/ernat, kif ukoll g[all-attenzjoni tal-pubbliku in;enerali. Nistaqsi, kemm minn dawk li vvutaw favur ilmozzjoni, ivvutaw favuriha g[aliex verament emmnu filkontenut tal-mozzjoni? Min-na[a l-o[ra kemm minn dawk li vvutaw favur ilmozzjoni ivvutaw hekk g[al ra;uni differenti? Kemm minnhom [assew li kif jg[idu ;iethom ix-xoqqa f’moxtha? Kemm minnhom [assew li
kienu ‘se jsibulu kappell ji;ih’? Kemm minnhom [assew li vvindikaw ru[hom? Nistaqsi wkoll, l-Oppo]izzjoni g[amlet xi kuntatt ma’ membri min-na[a tal-Gvern fuq din il-mozzjoni? Kellha xi [jiel li kienet se tirnexxi bilmozzjoni tag[ha? U elf mistoqsija o[ra... Aktar Valuri
Bdejt bil-valuri u nispi//a bihom. Nistieden lilek li qed taqra, mhux biex tag[mel ;udizzju, imma biex tag[mel ftit paraguni. Fuq na[a wa[da po;;i lil min ivvota biex Carm Mifsud Bonnici u Richard Cachia Caruana jitne[[ew mill-kariga, u fuq in-na[a l-o[ra po;;i lill-istess Richard Cachia Caruana u lil Carm Mifsud Bonnici. Ara l-valuri ta]-]ew; na[at, il-lealtà, ir-rispett l-ir;ulija,
minn Philip Mifsud info@philipmifsud.com
is-sens ta’ dover, il-qadi taddmirijiet... Ikkonkludi int. Dikjarazzjoni
Fl-a[[ar nett, f’din l-ewwel okka]joni li g[andi wara nhar it-tnejn irrid niddikjara li jien qatt ma kelli l-intenzjoni li nivvota favur il-mozzjoni talOppo]izzjoni kontra Richard Cachia Caruana, a[seb u ara kemm tkellimtha ma’ xi [add. L-anqas biss tg[addili minn mo[[i!
IN-NAZZJON It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012
10 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
IL-VATIKAN
:urnalist Amerikan b[ala PRO Il-Vatikan g[adu kemm impjega ;urnalist Amerikan li kien ja[dem g[al Fox News Network biex ikun uffi/jal ewlieni tar-relazzjonijiet pubbli/i. Greg Burke, kien korrispondent g[all-Ewropa u l-Lvant Nofsani bba]at f’Ruma tal-Fox News. Hu issa kien impjegat b[ala Senior Communications Adviser g[as-Segretarjat tal-Istat tal-Vatikan, departiment ewlieni tal-Vatikan. Burke, li g[andu 52 sena, kien ilu ja[dem g[axar snin mal-Fox News. Qabel g[al g[axar snin kien ja[dem g[ar-rivista “Time” f’Ruma u fil-bidu tal-karriera tieg[u kien ja[dem g[ar-reuters fil-kapitali Taljana u hu awtur ta’ diversi kotba. Ir-rwol ta’ Burke kien deskritt b[ala xi w[ud b[ala rivoluzzjoni fl-istruttura talkomunikazzjoni tal-Vatikan i]da ntqal li Patri Federico Lombardi kien se jibqa’ b[ala l-kelliem ewlieni talVatikan. Burke se jkun l-
unika persuna fl-istuttura tal-komunikazzjoni talVatikan b’esperjenza vasta fil-qasam tal-;urnali u ttelevi]joni barra d-dinja talmidja Kattolika. Lombardi kien qatta’ [afna snin ja[dem g[arRadju tal-Vatikan i]da qatt g[al midja li ma kinitx Kattolika. L-a[[ar persuna li kien jokkupa kariga g[olja fittaqsima tar-relazzjonijiet pubbli/i tal-Vatikan kien Joaquin Navarro-Vals, li kien ;urnalist ma’ ;urnal Spanjol qabel ma tqabbad mill-Papa :wanni Pawlu II biex ikun il-kelliem talVatikan. It-tmexxija tal-Papa Benedettu XVI ma tantx sejra tajba f’g[ajnejn il;urnalisti u u esperti filqasam tal-komunikazzjoni qalu li ra;uni ewlenija kienet g[aliex m’hemmx koordinazzjoni fir-relazzjonijiet pubbli/i u li setg[u bassru x’kienet se tkun irreazzjoni tal-midja.
IT-TUNE}IJA
Testradixxi l-eks PM Al-Baghdadi lura l-Libja Uffi/jali Libjani lbiera[ [abbru li t-Tune]ija kienet estradat l-eks Prim Ministru Libjan ta’ ]mien id-ditattura Libjana lura lejn pajji]u. Mohammed al-Ahwal, uffi/jal Libjan tas-si;urtà, qal li [elikopter kien trasferixxa lil al-Baghdadi Ali alMahmoudi lejn Tripli lbiera[. Bejn it-Tune]ija u l-Libja kienu ilhom g[addejjin negozjati dwar id-destin ta’ Al-Baghdadi. Al-BAghdadi kien ilu Prim Ministru tal-LIbja mill-2006 sakemm [arab
mil-Libja lejn it-Tune]ija flistess ]mien li r-ribelli Libjani kienu qed jie[du lkontroll tal-kapitali Libjana f’Awwissu tas-sena lig [addiet. Al-BAghdadi kien meqjus persuna qrib [afna ta’ Muammar Gaddafi. Hu kien [arab lejn il-g]ira Tune]ina ta’ Djerba u ftit wara kien rapportat li ;ellieda Libjani kienu marru u ppruvaw jaqbduh bil-forza. F’Novembru, il-Qorti Tune]ina dde/idiet favur lestradizzjoni lura lejn ilLibja.
Partitarji tal-Fratellanza Musulmana b’poster ta’ Morsi ji//elebraw fil-Kajr. (ritratt> Reuters)
L-E:ITTU
Morsi elett President tal-pajji] Fost tensjoni kbira, ilbiera[ t[abbar li Mohammed Morsi, il-kandidat tal-Fratellanza Musulama, kien elett b[ala Presdient tal-E;ittu. Dan ;img[a wara li saret l-elezzjoni. L-ewwel darba li dan ilpajji] G[arbi bl-akbar popolazzjoni ele;;a f’elezzjoni demokratika min se jmexxih. Morsi t[abbar li kien reba[ 51.7 fil-mija tal-voti B[al ma kien mistenni ftit wara li t[abbar ir-ri]ultat kien hemm in/identi vjolenti. L-a[bar tar-rebbie[ kellha ting[ata fis-2 pm imma dan t[abbar sag[tejn wara l-[in stabbilit u dan kompla jkabbar it-tensjoni u l-g[ajdut li kien hemm tbag[bis. Kontra Morsi kien ikkontesta Ahmed Shafik, eks ;eneral u eks Prim Ministru fi ]mien Hosni Mubarak.
Morsi g[andu 60 sena u hu in;inier li studja fl-Istati Uniti u fi ]mien Mubarak kien pri;unier politiku. Ftit wara li saret l-elezzjoni Presidenzjali, Morsi kien [abbar li hu kien ir-rebbie[ u dan kien kabbar it-tensjoni filpajji] peress li ri]ultat differenti kien ikompli jkabbar ilproblemi g[all-pajji]. Infatti Pjazza Tahrir, kienet mimlija partitarji talFratellanza Musulmana jistennew ir-ri]ultat. Ir-ri]ultat tal-elezzjoni E;izzjana qed ikun meqjus b[ala wie[ed storiku mhux biss g[all-E;ittu imma g[allbqija tal-Lvant Nofsani u mhux mistenni jkun it-tmiem tal-;lied g[all-poter bejn lArmata u l-Fratellanza Musulmana u o[rajn dwar il;ejjieni tal-E;ittu. Il-President ;did se jkollu
L-ewwel darba li l-mexxej tal-pajji] kien elett mill-poplu anqas poteri milli kien hemm meta saret l-ewwel fa]i talelezzjoni f’Mejju. Dan g[aliex it-tmexxija militari li [adet il-poter wara li Mubarak twarrab fil-11 ta’ Frar tal-2011, ne[[iet [afna poteri Presidenzjali u xoljiet il-Parlament li kien dominat mill-Fratellanza Musulmana. President I]lamiku fl-E;ittu hu ]vilupp storiku kbir u xi [a;a li ftit kienu jimma;inaw 18-il xahar ilu. Il-Fratellanza Musulmana kienet projbita fi ]mien Mubarak.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012
A[barijiet ta’ Barra 11
SPANJA> Folla ddawwar ]iemel f’Ciutadella fil-g]ira Spanjola ta’ Menorca waqt il-festa popolari ta’ San Joan (San :wann) u li fiha jispikkaw ir;iel rekbin i ]-]wiemel li jirrappre]entaw is-so/jetà antika tal-belt. (ritratt> Reuters)
IS-SIRJA
In-NATO se tiddiskuti l-ka] tal-jet Tork Hekk kif ilbiera[ komplew ir-rapporti konfli;enti dwar fejn tni]]el l-ajruplan militari Tork li twaqqa’ mis-Sirjani fi tmiem il-;img[a li g[addiet, it-Turkija sej[et laqg[a ur;enti g[an-NATO biex tiddiskuti l-ka]. Il-Gvern Tork sejja[ illaqg[a skont dak li hu mag[ruf b[ala l-Artiklu 4 fi/charter tan-NATO. Dan lartiklu jag[ti l-permess li tissejja[ meta pajji] membru j[oss li s-sigurtà tieg[u hi mhedda. Aktar qabel il-Minsiteru talAffarijiet Barranin Tork qal li l-ajruplan, tat-tip F-4 Phantom, kien fi spazju tal-
ajru internazzjonali barra lkosta Sirjana meta twaqqa’ mill-miltiar Sirjan. Ftit wara li kelliem g[all-Ministeru g[allAffarijiet Barranin Tork qal li kienu jafu fejn ni]el l-ajruplan u dan kien f’ib[ra Sirjan u kien jinsab fi fond ta’ madwar 1,3000 metru. I]da dwar i]-]ew; bdoti li kien hemm abbord g[add ma kienx hemm a[bar u qed tmajna ttama li dawn jinstabu [ajjin. Is-Sirjani qed jinsistu li lajruplan kien attakkat meta kien fi spazju tal-ajru Sirjan. Is-Sirja qed tinsisti li l-att ma kienx wie[ed ostili u li appena l-militar Sirjan induna li l-ajruplan, li sa dak il-[in
L-ISTATI UNITI
Inde/i]i dwar il-President Hekk kif ix-xahar ta’ Novembru meta se ssir l-elezzjoni Presidenzjali Amerikana jkompli joqrob, jidher li hemm [afna Amerikani inde/i]i jekk jag[tux il-vot lil Barak Obama jew lirRepubblikan Mitt Romney. Skont st[arri; tal-Associated Press-GfK, hemm kwart talAmerikani li g[adhom inde/i]i g[al min jivvutaw. Imbag[ad kien hemm 47 fil-mija li qalu se jivvutaw g[al Obama u 44 fil-mija g[al Romney. Barra minn hekk, [afna minn dawk is-27 fil-mija li qalu li kienu inde/i]i kif se jivvutaw qalu li aktarx jidde/iedu fil-;urnata tas-6 ta’ Novembru, id-data tal-elezzjoni
ma kienx mag[ruf ta’ min kien, kien Tork, il-Qawwa tal-Ba[ar Sirjana ng[aqdet ma’ dik Torka biex issib ilbdoti. Il-Gvern Tork ilbiera[ bag[at ittra ta’ protesta lisSirja dwar il-ka]. Dwar il-laqg[a li ssej[et mit-Turkija tan-NATO, din se ssir nhar it-Tlieta. Jidher li din il-laqg[a ssej[et biex itTurkija tassigura ru[ha li ladarba tidde/iedi l-po]izzjoni uffi/jali dwar il-ka], hi jkollha l-appo;; s[i[ tan-NATO warajha. Il-Gvern Tork wieg[ed li ttwe;iba tieg[u g[al dan il-ka] se tkun wa[da iebsa , de/i]iva
u le;ittima u li kienet se taqsam l-informazzjoni kollha li g[andha mal-pubbliku. Aktar qabel, Ahmet Davutoglu, il-Ministru g[allAffarijiet Barranin Tork, qal li l-ajruplan ma kienx armat u kien da[al fl-ispazju talajru Sirjan g[al ftit u bi ]ball i]da kien la[aq telaq meta twaqqa’ 15-il minuta wara. Hu qal li skont il-kalkolazzjoni li saru mit-Tork, l-ajruplan twaqqa’ fl-ispazju talajru internazzjonali meta kien madwar 24 kilometru mis-Sirja. Il-Ministru Tork insista wkoll li l-ajruplan ma kienx fuq xi missjoni sigrieta
L-ajruplan i;;arraf f’ib[ra Sirjani marbuta mas-Sirja i]da minflok kien qed jag[mel titjira ta’ ta[ri; marbuta marbuta mal-kapa/ità tar-radars Torok. Hu wkoll /a[ad li s-Sirjani ma kinux jafu ta’ min kien lajruplan. Ir-relazzjonijiet bejn is-Sirja u t-Turkija marru g[all-ag[ar minn mindu bdew l-irvellijiet kontra t-tmexxija ta’ Bashar al-Assad f’Marzu tas-sena li g[addiet u aktar minn 30,000 refu;jat Sirjan [arbu lejn itTurkija.
IR-RENJU UNIT
Rekord ta’ xita G[arg[ar wassal g[al mijiet ta’ nies biex jitilqu minn djarhom wara li f’partijiet tal-Ingliterra f’temp ta’ 24 sieg[a ni]let aktar xita milli s-soltu tin]el fix-xahar kollu ta’ :unju. Fost iz-zoni milquta lag[ar kien hemm dawk ta’
Cumbria, Lancashire u West Yorkshire hekk kif xmajjar faru. F’xi postijiet, nies kellhom ikunu salvati mill[addiema tas-salvata;; permezz ta’ lane/. Mhux qed ikun esklu] li fil-;ranet li ;ejjin tkompli nie]la aktar xita.
L - awtoritajiet qalu li hemm madwar 11, 000 resdienza u negozju li qed ikunu protetti mix xmajjar li faru u kien hemm xi linji tal - ferrovi ja li kienu interrotti per ess li l - linji spi//aw mg[arrqa .
IN-NAZZJON It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012
12 A[barijiet ta’ Barra
IR-RENJU UNIT
Ma jriduhomx jitkellmu dwar dieti quddiem it-tfal Fir-Renju Unit il-Gvern g[adu kemm nieda kampanja mmirata lejn il-;enituri biex jg[inuhom iwarrbu /erti ideati ]abljati li g[andhom it-tfal tallum rigward id-dehra tag[hom. Il-Gvern Ingli] issa qed i[e;;e; lill-;enituri biex ma joqog[dux ifa[[ru t-tfal tag[hom g[ad-dehra tag[hom u lanqas biex il-;enituri joqog[du jitkellmu dwar ilproblemi tal-pi] tag[hom quddiem it-tfal. Lynee Featherstoen, ilMinistru g[all-Ugwaljanza, [ar;et fuljett ta’ 12-il pa;na bl-iskop li jg[inu l-;enituri jaffa//jaw il-problemi u t[assib li t-tfal ikollhom dwar id-dehra tag[hom. Dan fost l-o[rajn iwissi li kummenti dwar il-pi] u ddehra kif ukoll ritratti mbag[bsa ta’ personalitajiet kienu qed jag[mlu [sara lillkarattru tat-tfal. Il-;enituri huma m[e;;a biex meta jkunu flimkien mat-tfal u ji;u r-riklami fuq it-televi]joni u l-personalità jkollha d-dehra tag[hom imbag[bsa bil-kompjuter biex jag[mlu t-tfal konxji ta’ dan. Barra minn hekk il-;enituri huma m[e;;a jevitaw ifa[[ru t-tfal g[al kemm huma sbie[ jew kemm huma rqaq jew inkella li jqabblu t-tfal ma’ personalitajiet jew jittantawhom dwar il-pi] tag[hom. Il-fuljett iwissi wkoll li ttfal, partikolarment il-bniet, qed jissugraw li ji]viluppaw nuqqas ta’ fidu/ja fihom infushom u possibbilment problemi mentali jekk jemmnu li r-ritratti mbg[absa ta’ personalitajiet u mudelli huma lverità. Fih hemm ritratti ta’ personalitajiet b[al Britney Spears u Keira Knightley ta’ kif kienu jidhru meta [adu r-ritratt u kif fil-fatt deher ir-ritratt meta kien irran;at.
L-ISTATI UNITI> Membri tas-Servizz Sigriet Amerikan jeskortaw lill-President Barack Obama mal-wasla tieg[u f’Orlando fi Florida. (ritratt> Reuters)
IL-GRE?JA
Il-PM Grieg mhux se jattendi g[as-summit tal-UE Il-Prim Ministru ;did talGre/ja Antonis Samaras mhux se jmur g[as-summit ta’ din il-;img[a tal-Unjoni Ewropea peress li qed jirkupra minn operazzjoni f’g[ajnejh. Hu kien operat is-Sibt u loperazzjoni kienet su//ess. Samaras, il-kap tal-partit ta/-/entru lemin, Demokrazija :dida, sar Prim Ministru nhar l-Erbg[a u qed imexxi koalizzjoni ta’ tliet partiti. Min[abba s-sitwazzjoni tassa[[a ta’ Samaras, delegazzjoni tal-Unjoni Ewropea, ilFond Monetarju Internazzjonali u l-Bank ?entrali Ewropew [assru ]jara li kienu se jag[mlu
f’Ateni. Dawn kienu sejrin biex jirrevedu l-progress li g[amlet il-Gre/ja rigward ilkundizzjoni marbuta malg[ajnuna finanzjarja li qed ting[ata.Huma kellhom jaslu llum imma issa jidher li ]]jara kienet posposta g[al Lulju. Il-Gre/ja tinsab ta[t pressjoni kbira biex twettaq il-kundizzjonijiet tal-bailout . Il-Gvern ;did Grieg hu mag[mul minn ]ew; partiti – id-Demokrazija :dida u lPartit So/jalista - li jappo;;jaw il-mi]uri ta’ awsterità marbuta mal-bailout flimkien mal-Partit tax-Xellug Demokratiku li hu ftit xettiku. Il-Gvern ;did qed jipprova
jtaffi xi w[ud mill-kundizzjonijiet imposti fuq il-Gre/ja biex ting[ata l-bailout. Is-sitwazzjoni Griega mistennija tkun tema ewlenija fuq l-a;enda tas-summit ta’ jumejn fi Brussell li jibda nhar il-{amis. Biex tkompli taggrava ssistwazzjoni Griega, ilMinistru tal-Finanzi ;did talGre/ja, Vassilis Rapanos kellu jidda[[al l-isptar wara li [assu [a]in u mhux ];ur jekk se jkun jista’ jmur. Il-kundizzjoni tieg[u kienet deskritta b[ala wa[da stabbli u li qed taqleb g[all-a[jar. Hu suppost kellu jie[u l-;urament tal-[atra nhar is-Sibt. Il-Gvern ;did Grieg qed jit-
Anki l-Ministru tal-Finanzi dubju] g[as-summit
lob li jieqaf it-tnaqqis fil-pagi u l-pensjonijiet kif ukoll sensiela ta’ bidliet o[ra biex jitaffa l-pi] li qed ikollu j;orr il-poplu Grieg. L-isfida tal-Gvern ;did Grieg hi jekk hux se jirnexxilu jirba[ kon/essjonijiet mill-UE. Il-pajji] kien ing[ata bailout fl-2010 ta’ 110 biljun ewro mbag[ad ie[or ta’ 130 biljun ewro din is-sena.
Il-{amis, 30 ta’ :unju, 2011 It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012
13
L-Italja tg[addi bil-penalties Kontra Spanja ma nistg[ux ni]baljaw – Pereira Id-difensur Portugi] Joao Pereira qal li kontra Spanja ma jistg[ux jag[mlu ]balji, indipendentement mill-mod ta’ kif tilg[ab Spanja tattikkament. Spanja u l-Portugall se jiltaqg[u nhar l-Erbg[a f’Donetsk l-Ukrajna flewwel semifinali tal-Euro 2012. “G[andna tim b’personalità kbira u ma nistg[ux nag[mlu ]balji fid-difi]a g[aliex huma b’sa[[ithom wisq” qal
Pereira waqt konferenza tal-a[barijiet fil-Polonja fejn il-Portugall g[andhom il-kwartier ta’ ta[ri; tag[hom. “Il-plejers fil-midfield huma b’sa[[ithom [afna u l-passa;;i tag[hom huma normalment pre/i]i u mi/idjali. G[alhekk irridu noqog[du attenti ma nag[mlux ]balji u nisfruttaw il-qawwa tal-attakk tag[na”. Pereira ma riedx jikkummenta dwar in-nuqqas ta’ attakkanti puri li hemm
fl-iskwadra Spanjola, fejn /ertament in-nuqqas ta’ David Villa [oloq iktar minn problema wa[da g[all-kow/ Del Bosque, fejn dan jidher g[adu mhux de/i] dwar ju]ax lil Cesc Fabregas jew lil Fernando Torres. Minkejja dan l-Ispanjoli s’issa avanzaw, g[alkemm kien biss kontra l-Irlanda li huma wrew qawwa kbira fl-attakk meta skorjaw erba’ gowls b’Torres jiskorja doppjetta. Fil-
log[biet l-o[ra kontra l-Italja, Kroazja u Franza, Spanja dehru xi ftit fjakki fl-attakk anki jekk huma dejjem kisbu r-ri]ultati li riedu. Pereira temm jg[id li g[allPortugall mhux daqshekk importanti jekk Spanja tilg[abx b’Torres jew ming[ajr Torres u lanqas jekk tilg[abx b’sitt midfielders jew le, g[aliex kontrihom trid tkun dejjem flaqwa tieg[ek.
14 Sport It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012
Il-fi]joterapista ta’ Spanja jg[id li l-jumejn iktar ser[an mhux vanta;; g[all-Portugall
Bastian Schweinsteiger fl-azzjoni fil-log[ba tal-kwarti finali kontra l-Gre/ja
L-g[aksa ta’ Schweinsteiger u l-‘ispjun’ jinkwetaw lill-:ermani]i }ew; affarijiet qed jinkwetaw lill-:ermanja ftit ;ranet qabel is-semifinali talEuro 2102. Dawn huma lproblema fl-g[aksa ta’ Bastian Schweinsteiger u lproblema tal-hekk imsej[a spija li qed ti]vela mal-medja :ermani]a, informazzjoni importanti b[all-formazzjoni tat-tim. Il-midfielder Schweinsteiger tilef xi sessjonijiet ta’ ta[ri; fl-a[[ar ;ranet min[abba problema flg[aksa, problema li issa ilu biha sa mill-bidu tas-sena. Din il-problema tista’ tkun ilkaw]a prin/ipali g[all-wirjiet normali i]da mhux e//ezzjonali ta’ Schweinsteiger. Il-captain Philipp Lahm qal li l-problema ta’ Schweinsteiger hi wa[da evidenti. Lahm qal li ma jimpurtax li titlef sessjoni ta’ ta[ri;, i]da meta tibda titlef [afna sessjonijiet jibda jkun diffi/li li tag[ti l-aqwa tieg[ek fillog[ba.
“I]da jien mhux inkwetat fuq Bastian” qal Lahm. “Hu plejer formidabbli li jaf ilpotenzjal tieg[u u /ert li nhar il-[amis ikun fl-aqwa tieg[u anki jekk mhux qed jit[arre; regolarment” Mistoqsi jekk plejers mhux fl-aqwa kondizzjoni fi]ika g[andhomx jilag[bu jew le, Philipp Lahm qal “Irridu plejers fl-aqwa kondizzjoni. G[andna skwadra mill-aqwa b’[afna alternattivi, anki jekk in-nuqqas eventwali ta’ Bastian Schweinsteiger tkun daqqa ta’ [arta g[alina” qal Lahm. It-tieni problema g[all:ermanja u l-kow/ Joachim Loew hi l-famu] spjun li qed jag[ti informazzjoni lillmedja :ermani]a sig[at twal qabel il-log[ba. L-a[[ar ka] kienet il-formazzjoni mibdula g[al-log[ba kontra lGre/ja, fejn Loew g[amel tliet tibdiliet importanti u sig[at qabel il-log[ba ilmezzi tal-medja :ermani]i
;a kienu jafu l-formazzjoni inizjali. Loew mhux qed jissuspetta fil-plejers, g[alkemm jista’ jkun li indirettament huma lplejers li qed jo[or;u din linformazzjoni. Loew fil-fatt qal li jista’ jkun li g[arajjes jew nisa u a;enti tal-plejers qed jg[addu din l-informazzjoni. Dwar dan Philipp Lahm qal li “hi xi [a;a mill-iktar naturali li plejer jg[id lill-g[arusa jew sie[ba li hu se jilg[ab, i]da ma jistax ikun li l-istess plejer jg[id lill-g[arusa l-formazzjoni kollha. Mhux [a;a sabi[a li informazzjoni daqshekk sensittiva li tkun intqalet bejn erba’ [itan tispi//a fuq il-midja ftit tal[in wara” kompla jg[id Lahm. “G[andna nazzjon s[i[ warajna u mhux sew li affarijiet b[al dawn ji;ru g[aliex tista’ ssir [sara kbira lit-tim kollu” temm jg[id il-captain Lahm.
Eusebio f’qag[da stabbli L-eks stilla tal-Benfica u l-Portugall Eusebio jinsab f’qag[da stabbli wara li hu dda[[al lisptar f’Poznan is-Sibt. Eusebio kellu jidda[[al l-isptar min[abba problemi f’qalbu. Eusebio stilla tal-Portugall fis-snin sittin jinsab mal-iskwadra Portugi]a u l-{amis kien flimkien ma’ Luis Figo jag[tu lappo;; tieg[u lil pajji]u fir-reb[a ta’ 1-0 kon-
tra r-Repubblika ?eka. Eusebio li g[alaq 70 sena f’Jannar li g[adda di;à dda[[al l-isptar tliet darbiet minn Di/embru li g[adda ’l hawn. “Eusebio hu b’sa[[tu [afna. Wera dan b[ala plejer u a[na m’g[andniex dubji li hu se jirkupra malajr biex ikompli jag[tina l-appo;; tieg[u” qal id-difesnur laterali Joao Pereira.
Il-fi]joterapista tat-tim nazzjonali Spanjol Javier Minano qal li l-fatt li lPortugall lag[bu l-log[ba tal-kwarti finali tag[hom jumejn qabel Spanja, ma jfissirx li l-Portugi]i se jkollhom vanta;; minn dan u li Spanja m’g[andhiex i;;ib din b[ala sku]a. Il-Portugall lag[ab ilkwarti finali tieg[u kontra rRepubblika ?eka l-{amis, filwaqt li Spanja lag[bet illog[ba tag[ha kontra Franza s-Sibt, 48 sieg[a wara. “Xi ftit effett ikun hemm, i]da anki a[na kellna 24 sieg[a vanta;; fuq Franza qabel ilkwarti finali, u g[alhekk [add m’g[andu ju]a dan b[ala sku]a” qal Minano li tkellem waqt konferenza tala[barijiet ilbiera[. Mhux soltu li Minano jkun pre]enti waqt konferenzi tal-a[barijiet. “Ftit snin ilu kienet xi
[a;a kwa]i impossibbli li plejer jilg[ab [amest elef minuta fi sta;un, kif qed jag[mlu xi w[ud minn dawn il-plejers illum” kompla jg[id Minano. “Hi sfida kbira g[al dawn il-plejers i]da anki pajji]i o[ra g[andhom plejers li lag[bu l-istess ammont ta’ log[ob. Il-plejers jinsabu f’kondizzjoni fi]ika tajba [afna minkejja dan kollu, u issa irid ikun ilkow/ li jag[]el l-a[jar elementi” Minano qal li g[adu mhux de/i] jekk il-kontin;ent jirritornax fil-kamp ta’ Gniewino fil-Polonja jew imurx dirett fil-kapitali Ukreni Kiev, dejjem jekk jg[addu g[all-finalissima tal-Euro 2012. “Il-kalma u l-fa/ilitajiet mill-aqwa li hawn fi Gniewino ]gur li se jkunu fatturi determinanti fl-g[a]la tag[na” temm jg[id Minano.
Avversarju familjari jistenna lil Spanja Bejn Spanja u finali o[ra hemm avversarju familjari g[all-Ispanjoli. Dan mhu [add [lief Cristiano Ronaldo, li jilg[ab ma’ Real Madrid flimkien ma’ Iker Casillas, Xabi Alonso u Sergio Ramos, u rivali kbir mal-plejers ta’ Barcelona li huma s-sinsla tal-iskwadra fenomenali Spanjola. Cristiano Ronaldo normalment jilg[ab fuq il-linja xellugija fejn mistenni jsib kollega ie[or li jilg[ab mieg[u ma’ Real Madrid, Alvaro Arbeloa. G[alkemm ma jistqarrx pubblikament ]gur li Cristiano Ronaldo jkun ferm kuntent jekk jiskorja l-gowl determinanti li jelimina lil Spanja mill-kompetizzjoni. Xabi Alonso li skorja doppjetta kontra Franza filkwrti finali u li fl-istess log[ba kien qed jilg[ab ilmitt log[ba g[al Spanja qal li l-Portugi]i g[andhom fi Cristiano Ronaldo u Nani ]ew; plejers formidabbli fuq il-linji. “Nafu lil Cristiano perfettament. Kellu sta;un brillanti. I]da l-iktar [a;a importanti hi li niffukaw fuq il-kwalitajiet tag[na” kompla Alonso. Plejers o[ra familjari mal-
Ispanjoli g[aliex jilag[bu fi Spanja ma’ Real Madrid huma d-difensuri Pepe u Fabio Coentreao. Alonso qal ukoll li qabel il-log[ba ]gur li se jifir[u b’xulxin i]da kif tibda l-log[ba kul[add irid jiffoka fuq il-log[ba u qal li Spanja se tag[mel minn kollox biex jg[addu g[all-finali. Spanja mmexxija minn Vicente Del Bosque qed jimmiraw li jsiru l-ewwel nazzjon li jirba[ it-titlu Ewropew g[at-tieni darba konsekuttiva, u bejn dawn i]-]ew; titli Spanja reb[et ukoll g[allewwel darba it-Tazza tadDinja. L-iktar li resqet qrib li tag[mel dan kienet liskwadra formidabbli tal:ermanja tal-Punent tas-snin sebg[in immexxija mill-kow/ Helmut Schoen u mill-captain Franz Beckenbauer. Il:ermanja tal-Punent kienet reb[et it-titlu Ewropew fl1972 meta g[elbet lill-Unjoni Sovjetika 3-0 fil-finali, sentejn wara reb[et it-Tazza tadDinja b’reb[a ta’ 2-1 fuq lOlanda, i]da falliet il-final tal-kampjonat Ewropew tal1976 meta tilfet wara l-g[oti tal-penalties kontra /?ekoslovakkja.
Sport 15 It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012 FUTBOL
Platini kontra t-teknolo;ija Il-President tal-UEFA, Michel Platini qal li hu kontra l-u]u tat-teknolo;ija fil-futbol. Platini kien qed iwie;eb g[al xi mistoqsijiet dwar ilgowl validu tal-Ukrajna kontra l-Ingitlerra fil-Euro li ma ng[atax in;ustament. Ir-referee Ungeri] li kkontrolla l-partita, Kassai sku]a ru[u bi stqarrija fuq is-sit elettroniku tal-FA Ungeri]a i]da minkejja dan Platini xorta g[adu jemmen li tteknolo;ija m’g[andhiex tkun u]ata fil-futbol. “Il-futbol irid jibqa’ log[ba tal-bnedmin. Jien qed ni;i intervistat b[alissa. Stajt ;ejt intervistat minn fuq it-telefown i]da g[a]ilt li nkun hawn g[ax jien kontra tteknolo;ija. Il-gowl im[assar tal-Ukrajna kien ]ball uman f’dawn l-a[[ar tliet snin dan kien l-uniku ]ball,” qal Platini. Skont Platini t-teknolo;ija tkompli tikkomplika l-affarijiet minflok issolvihom. Waqt it-Tazza tal-Konfederazzjo-
nijiet li se ssir sena o[ra filBra]il se jkun hemm blalen b’/ippa fihom biex hekk kif dan jaqbe] il-linja tal-gowl jimmarka. Platini qal li hu kontra dan ukoll u, “Il-UEFA ilha [ames snin tu]a [ames uffi/jali filgrawnd u minn dakinhar ’l hawn l-i]balji naqsu b’mod drastiku.” Fl-istqarrija tieg[u r-referee Kassai qal, “Waqt ix-xog[ol tag[na jkollna nie[du madwar 200 de/i]joni f’sieg[a u nofs. Jekk minn dawk il-200 de/i]joni tie[u ]ball f’wa[da tkun penalizzat u kkritikat.” L-istess Kassai ammetta li l-i]ball li wettaq fil-partita minn Grupp D jista’ jiswa qares u ma jkunx mag[]ul mill-FIFA biex jikkontrolla log[biet tat-Tazza tad-Dinja tal-2014. Intant, il-President talFIFA, Sepp Blatter, jum wara li se[[ dan l-in/ident qal li lu]u tat-teknolo;ija fil-futbol issa sar “ne/essarju” u mhux “kumdità jew privile;;”.
Il-President tal-UEFA, Michel Platini li qal li hu kontra l-u]u tat-teknolo;ija fil-futbol
EURO
Chalkias u Il-Uefa Liberopoulos tiddefendi l-bidla fil-format jirtiraw mit-tim Il-Uefa qalet li ladarba l-Euro tibda tkun b’24 tim minflok b’16 xorta se toffri spettaklu u l-kwalità tal-log[ob se jibqa’ ta’ livell g[oli. Dan qalu dDirettur tal-kompetizzjonijiet tal-Uefa, Martin Kallen hekk kif tkellem dwar il-Euro 2016 li se ssir fi Franza u se tkun lewwel edizzjoni tal-Euro li g[aliha se jie[du sehem 24 tim. Il-Euro ta’ din is-sena s’issa offriet log[ob millaqwa u bbilan/jat u hemm [afna li qed ja[sbu li llog[ob ma jibqax daqstant ibbilan/jat jekk ikun hemm numru akbar ta’ timijiet jikkompetu. Il-President tal-Uefa, Michel Platini, aktar kmieni matul din il;img[a wkoll tkellem dwar il-bidla fil-format tal-Euro u qal, “B[alissa l-aqwa timijiet tal-Ewropa qed jikkompetu fil-Euro. Imma hemm timijiet tajbin daqshom li mhux qeg[din hawn. Timijiet b[al ma huma l-I]vizzera, ir-
Rumanija, il-Bulgarija, lIslovenja u n-Norve;ja.” Tim ie[or li semma Platini kien it-tim Sko//i], tim li minbarra li jilg[ab b’passjoni kbira g[andu partitarji li ]gur jag[mlu ;id lill-futbol. Waqt xi partiti fil-Euro kien hemm log[biet fejn g[alihom kien hemm attendenza fqira u dwar dan Kallon qal, “Il-biljetti kienu nbieg[u kollha imma g[al xi ra;uni jew o[ra l-partitarji ma ;ewx g[al-log[ob. Jista’ jag[ti l-ka] li sabuha diffi/li biex jaslu s’hawn. Din minn dejjem kienet problema waqt turnaments internazzjonali.” Problema o[ra li affettwat l-attendenza kienet il-kri]i ekonomika li hemm f’diversi pajji]i li kienu qed jie[du sehem fil-Euro. Il-Uefa qed tistenna li mill-Euro 2012 ti;;enera d[ul ta’ madwar 1.345 biljun ewro filwaqt li filEuro 2008 d-d[ul kien dak ta’ 1.351 biljun ewro.
nazzjonali Grieg Il-gowler Kostas Chalkias, l-ixje[ plejer li kien hemm filEuro 2102, u l-attakkant Nikos Liberopoulos [abbru li se jirtiraw mit-tim nazzjonali Grieg. Chalkias li g[andu 38 sena lag[ab b’kollox 32 log[ba mal-Gre/ja f’perjodu ta’
g[axar snin u kien il-gowler ta’ riserva fl-iskwadra li [asdet lill-Ewropa meta reb[et it-titlu fl-2004. “Ninsab kburi u fer[an li tajt is-sehem tieg[i biex ilGre/ja waslet mal-a[[ar tmienja” qal Chalkias li we;;a’ kontra r-Repubblika
?eka fit-tieni log[ba talGrupp u ma setax ikompli jilg[ab. Liberopoulos li g[andu 36 sena skorja 13-il gowl g[al pajji]u f’76 log[ba, bl-a[[ar dehra tieg[u tkun propju jumejn ilu kontra l-:ermanja meta da[al b[ala sostitut.
16 Sport It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012
Gigi Buffon isalva penalty de/i]iv ta’ Ashley Cole
Il-penalties jag[mlu ;ustizzja mal-Italja L-Italja eliminaw lillIngilterra wara l-g[oti talpenalties biex issa fis-semi finali jiltaqg[u mal-:ermanja nhar il-{amis. Il-penalties ing[ataw wara li r-ri]ultat baqa’ ma nfeta[x wara 120 minuta ta’ log[ob li fih lItalja ddominat. Fil-fatt ir-ri]ultat jag[mel ;ustizzja mat-Taljani li kienu g[al kollox superjuri u kellhom l-a[jar /ansijiet ta’ skor. L-Ingilterra iddefendew g[al [inijiet twal, forsi ddefendew wisq ukoll u g[ajr g[al kwarta tajba fil-bidu tallog[ba dejjem [allew l-inizzjattiva f’idejn it-Taljani. L-ewwel taqsima kienet mill-iktar spettakolari minkejja li goals ma waslux. LItalja kellha bidu mill-aqwa meta wara tliet minuti Daniele De Rossi spara xutt minn barra l-kaxxa li g[eleb lil Hart i]da l-ballun stampa mal-laatsa. }ew; minuti wara risposta immedjata Ingli]a b’Milner iqassam lejn Johnson li minn ]ew; passi bog[od spara g[al ;ewwa i]da Buffon wettaq save miarkolu]. L-Ingli]i ddettaw il-log[ob fl-ewwel kwarta b’xutt ta’ Parker imur barra wara [ar;a
ta’ Buffon, u fl-14-il minuta Rooney issikkat minn Abate xe[et ftit g[oli bir-ras. ItTaljani re;g[u bdew jie[du lkontroll tal-log[ba u tista’ tg[id li ddominaw it-tieni parti tal-ewwel tasqsima. Fl20 minuta Cassano pprova xortih i]da l-mira kienet ]baljata u fil-25 minuta Mario Balotelli ;ie wa[du quddiem Hart i]da kellu mument ta’ e]itazzjoni u John Terry la[aq imblukkalu x-xutt. Fit-28 minuta kien Montolivo li kellu xutt imur barra u tliet minuti wara azzjoni o[ra ta’ skor g[allItalja i]da Balotelli ]markat kellu x-xutt tieg[u salvat minn Hart. Minuta wara risposta Ngli]a fejn Rooney bit-takkuna ]marka lil Welbeck li xe[et ftit g[oli. Fit-33 minuta Cassano kellu xutt fjakk imur barra u ftit wara l-istess Cassano impenja lil Hart b’xutt biddawra li kien salvat tajjeb mill-goalkeeper Ingli]. Fil-41 minuta Pirlo qassam lejn Cassano li bir-ras kompla lejn Balotelli li mill-vi/in xe[et ftit g[oli, biex fl-a[[ar azzjoni tal-ewwel taqsima kien Balotelli li kellu xutt bomba jmur ftit g[oli.
Fit-tieni taqsima l-Italja komplew jiddominaw u wara ]ew; minuti De Rossi falla /ans fa/li ta’ skor minn ]ew; metri bog[od. Fit-52 minuta Hart kien l-eroj ta’ l-Ingli]i meta salva x-xutt ta’ De Rossi u mir-rebound imblokka x-xutt ta’ Balotelli bil-ballun jasal g[and Montolivo li xe[et ftit g[oli. Mas-sieg[a log[ob kien hemm rovexxata ta’ Balotelli bil-ballun g[oli. Minn hawn ‘l quddiem lazzjoni perikolu]i naqsu ferm Hodgson da[[al lil Walcott u Carroll minflok Welbeck u Milner, filwaqt li Prandelli da[[al lil Diamanti minflok Cassano u Nocerino minflok De Rossi li we;;a’. L-Ingli]i resqu qrib b’xutt ta’ Young filwaqt li Diamanti impenja lil Hart. L-a[[ar /ans tad-90 minuta wasal g[and Nocerino li kien imblukkat minn Johnson. Fil-[in barrani t-Taljani baqg[u l-a[jar tim u resqu verament qrib meta Diamanti laqat il-lasta u l-istess Diamanti xe[et ftit g[oli minn qag[da tajba. L-Italja kellhom anki goal ta’ Nocerino m[assar biex kollox kellu ji;i de/i] bil-penalties.
KWARTI FINALI
0-0 2-4 bil-penalties
INGILTERRA
1-Joe Hart; 2-Glen Johnson, 6-John Terry, 15Joleon Lescott, 3-Ashley Cole, 16-James Milner (7Theo Walcott 61), 4Steven Gerrard, 17-Scott Parker (8-Jordan Henderson 94), 11-Ashley Young, 10-Wayne Rooney, 22-Danny Welbeck (9-Andy Carroll
60)
ITALJA
1-Gianluigi Buffon; 7Ignazio Abate (2-Christian Maggio 90+1), 15-Andrea Barzagli, 19-Leonardo Bonucci, 6-Federico Balzaretti, 21-Andrea Pirlo, 8-Claudio Marchisio, 18Riccardo Montolivo, 16Daniele De Rossi (23Antonio Nocerino 80), 9Mario Balotelli, 10-Antonio Cassano (22-Alessandro
Diamanti 78)
– Gerrard, Rooney (Ingilterra), Balotelli, Pirlo, Nocerino, Diamanti (Italja) – Pedro Proenca (Portugall) Skorjaw il penalties
Referee
Baoltelli u Gerrard ma ]baljawx i]da Montolivo xe[et barra l-penalty tieg[u u Rooney skorjah biex lIngilterra marret fil-vanta;;. It-tielet penalty kien skorjat minn Pirlo g[all-Italja i]da Young spara l-penalty tieg[u mal-mimduda. Ir-raba’ penal-
ties kienu determinanti b’Nocerino jiskorja g[allItalja u Buffon isalva l-penalty ta’ Ashley Cole. Ir-responsabilita’ ta’ l-a[[ar penalty waqg[et fuq Diamanti li bil-kelma g[eleb lil Hart biex po;;a’ lill-Italja fis-semi finali.
Sport 17 It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012
Kummenti
“Lg[abna log[ba kbira” — Prandelli Il-coach Taljan Cesare Prandelli kellu kliem ta’ tif[ir g[all-plejers tieg[u wara lg[oti tal-penalties li kkwalifikaw lill-Italja g[as-semi finali tal-Euro 2012. “Lg[abna log[ba kbira u kien jimmeritana din ir-reb[a” qal Prandelli. “Il-plejers mhux talli lag[bu log[ba kbira i]da kienu ferm iktar minn hekk. Ovvjament waqt l-g[oti talpenalties irid ikollok xi ftit ta’ fortuna” temm jg[id Prandelli. Dwar is-semi finali tal{amis Cesare Prandelli qal li l-:ermanja hu tim mill-aqwa li wasal s’hawn b’awtorita u se jibda b[ala favorit anki g[all-fatt li lag[bu 48 sieg[a qabel. I]da Prandelli qal li din hi semi finali u kollox jista’ ji;ri. Il-coach Ingli] Roy Hodgson qal li l-Ingilterra tat kollox u se t[alli t-tournament ming[ajr telfa, anki jekk ammetta li l-Italja kienet a[jar tul il-120 minuta log[ob. Hodgsom ilmenta g[al fatt li tilef i]-]ew; muturi f’nofs ilground Scott Parker li kellu jinbidel u Steven Gerrard li baqa’ jilg[ab minkejja li kien mu;ug[. Il-captain Ingli] Gerrard qal li l-plejers Ingli]i taw kull ma kellhom i]da l-fortuna fl-g[oti tal-penalties ma kinitx mag[hom
18 Sport It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012
Franza jabbanudaw ix-xena b’rashom baxxuta Ming[ajr sinsla, ming[ajr mexxej u bil-kow/ in/ert fuq il-futur tieg[u, it-tim nazzjonali Fran/i] temm lavventura tieg[u fl-Euro 2012 b’rasu baxxuta. It-tim immexxi minn Lurent Blanc tilef il-kwarti finali kontra Spanja 2-0 nhar is-Sibt b’wirja li ftit tat pja/ir lill-Fran/i]i u li ftit [alliet prospetti ta’ futur sabi[ g[alihom. Il-plejer Samir Nasri li da[al b[ala sostitut fit-tieni taqsima kellu kliem abbu]iv fil-konfront ta’ ;urnalist Fran/i] wara llog[ba u dan juri l-atmosfera ta’ tensjoni li kien hemm filkamp Fran/i]. It-tamiet g[all-Fran/i]i kienu g[oljin wara d-draw tajjeb ta’ 1-1 kontra lIngilterra u wara r-reb[a konvin/enti kontra l-Ukrajna, reb[a li prattikament po;;iet lil Franza mal-a[[ar tmienja. I]da t-telfa b[al sajjetta filbnazzi kontra l-I]vezja fet[et feriti u problemi li kien hemm fil-kamp Fran/i], fejn wara din it-telfa kien hemm argument bejn il-kow/ Blanc u l-plejer Ben Arfa. Id-diri;enti Fran/i]i qalu li m’hemmx paragun bejn ilproblemi li kien hemm sentejn ilu fl-edizzjoni tat-Tazza tad-Dinja tal-Afrika t’Isfel, u l-problemi li hemm b[alissa. Sentejn ilu l-plejers sa[ansitra [ar;u fuq strajk waqt sessjoni ta’ ta[ri; biex jag[tu
L-aqwa skorers
3 gowls: Mario Mandzukic (Kroazja); Mario Gomez (:ermanja); Alan Dzagoyev (Russja); Cristiano Ronaldo (Portugall) 2 gowls: Petr Jiracek, Vaclav Pilar (Rep. ?eka); Nicklas Bendtner, Michael Krohn-Dehli (Danimarka); Cesc Fabregas, Xabi Alonso (Spanja); Fernando Torres (Spanja); Andriy Shevchenko (Ukrajna); Zlatan Ibrahimovic (}vezja), Dimitris Salpingidis (Gre/ja) 1 gowl: Nikica Jelavic (Kroazja); Wayne Rooney, Andy Carroll, Joleon Lescott, Theo Walcott, Danny Welbeck (Ingilterra); Yohan Cabaye Jeremy Menez Samir Nasri (Franza); Lars Bender, Lukas Podolski, Philipp Lahm, Sami Khedira, Miroslav Klose, Marco Reus (:ermanja); Fanis Gekas, Giorgos Karagounis, Giorgos Samaras (Gre/ja); Sean St. Ledger (Irlanda); Antonio Di Natale, Andrea Pirlo, Mario Balotelli, Antonio Cassano (Italja); Robin van Persie, Rafael van der Vaart (Olanda); Jakub Blaszczykowski, Robert Lewandowski (Polonja); Pepe, Helder Postiga, Silvestre Varela (Portugall); Roman Pavlyuchenko, Roman Shirokov (Russja), David Silva, Jesus Navas (Spanja); Olof Mellberg, Sebastian Larsson (}vezja)
Il-kow/ Laurent Blanc jie[u b’idejn Samir Nasri wara t-telfa kontra Spanja
appo;; lil Nicolas Anelka li kien imke//i mill-kow/ Domench wara argument s[un bejniethom. Il-midfielder Florent Malouda qal li /erti “dimonji” re;g[u tfa//aw b’riferenza g[allproblemi li re;a’ kien hemm din is-sena. Franza bba]aw [afna fuq Karim Benzema l-attakkant
ta’ Real Madrid li minkejja laspettativi verament iddi]appunta. Fid-dif]a wkoll kien hemm il-problemi g[allFran/i]i fejn Blanc qag[ad jistenna sakemm ikun sospi] Philippe Mexes biex lag[ab lil Laurent Koscielny, li fillog[ba kontra Spanja wera li hu iktar sie[eb naturali g[al Rami fil-qalba tad-difi]a.
Laurent Blanc qal li nazzjonijiet b’sa[[ithom b[al Spanja, :ermanja u Italja jibba]aw fuq midfield qawwi ta’ xi klabb partikolari. Hu qal li anki l-Ingilterra g[andhom vanta;; bi plejers li jilag[bu ma’ Manchester United jew Chelsea. Anki n-nuqqas ta’ min imexxi fil-grawnd in[ass
ukoll g[al Les Blues. Lassistent ta’ Laurent Blanc, Alain Boghossian, qal li ma tistax tfaqqa’ subg[ajk u ssib mexxej fil-grawnd. Il-problemi tal-Fran/i]i huma kbar, u ]mien g[as-soluzzjonijiet ma tantx baqa’ hekk kif l-ewwel log[biet ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja 2014 jinsabu verament fil-vi/in.
It-triq li se twassal sal-finali ta' Kiev GRUPP A Rep. ?eka Gre/ja Russja Polonja
GRUPP B
L R D T F K Pt 3 2 0 3 1 1 3 1 1 3 0 2
1 1 1 1
08-06-12
4 3 5 2
5 3 3 3
6 4 4 2
Polonja v Gre/ja Russja v Rep. ?eka
1-1 4-1
Gre/ja v Rep. ?eka Polonja v Russja
1-2 1-1
Rep. ?eka v Polonja Gre/ja v Russja
1-0 1-0
12-06-12 16-06-12
:ermanja Portugall Danimarka Olanda
GRUPP C
L R D T F K Pt 3 3 0 0 5 3 2 0 1 5 3 1 0 2 4 3 0 0 3 2
09-06-12
2 4 5 5
9 6 3 0
Spanja Italja Kroazja Irlanda
Olanda v Danimarka :ermanja v Portugall
0-1 1-0
Danimarka v Portugall Olanda v :ermanja
2-3 1-2
Portugall v Olanda Danimarka v :ermanja
2-1 1-2
13-06-12 17-06-12
GRUPP D
L R D T F K Pt 3 2 1 0 6 1 7 3 1 2 0 4 2 5 3 1 1 1 4 3 4 3 0 0 3 1 9 0
10-06-12
Spanja v Italja Irlanda v Kroazja
1-1 1-3
Italja v Kroazja Spanja v Irlanda
1-1 4-0
Kroazja v Spanja Italja v Irlanda
0-1 2-0
14-06-12 18-06-12
KWARTI TAL-FINALI 1
KWARTI TAL-FINALI 2
KWARTI TAL-FINALI 3
21-6-12 Varsavja
22-6-12 Gdansk
23-6-12 Donetsk
Rep. ?eka v Portugall 0-1
:ermanja v Gre/ja
4-2
Spanja v Franza
Ingilterra Franza Ukrajna }vezja
L R D T F K Pt 3 2 1 3 1 1 3 1 0 3 1 0
11-06-12
Ukrajna v Franza }vezja v Ingilterra
0-2 2-3
Ingilterra v Ukrajna }vezja v Franza
1-0 2-0
15-06-12
19-06-12
24-6-12 Kiev 2-0
Ingilterra v Italja pen 2-4
28-6-12 Varsavja
PORTUGALL v SPANJA
:ERMANJA v ITALJA
Kiev
1-1
KWARTI TAL-FINALI 4
27-6-12 Donetsk
Rebbie[a S#F 1 v Rebbie[ S#F 2
7 4 3 3
2-1
SEMI-FINALI 2
1-7-12
3 3 4 5
Franza v Ingilterra Ukrajna v }vezja
SEMI-FINALI 1
FINALI
0 5 1 3 2 2 2 5
IN-NAZZJON It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012
Sport 19 SPARAR
REGATTA
Jeffrey Pisani jirba[ il-Horace Micallef Enterprise Trophy
Tlielaq tar-Regatta g[a]-]g[a]ag[
Ilbiera[ fir-ranges talMalta Shooting Sport Federation fil-Bidnija kient organizzata kompetizzjoni o[ra Trap g[all-Horace Micallef Enterprise Trophy, fejn ir-rebbie[ kien Jeffrey Pisani. Jeffrey Pisani spi//a b’total ta’ 68 plattina wara li laqat 45 minn 50 fl-ewwel fa]i u 23 minn 25 fil-barrage finali. Il-kompetizzjoni kienet tikkonsisti fi sparatura fuq 50 plattina fl-ewwel fa]i, blaqwa sitta jid[lu g[all-barrage fuq 25 plattina o[ra. Fit-tieni po]izzjoni spi//a Alvin Vella b’total ta’ 67 wara 46 fl-ewwel fa]i u 21 fil-barrage. It-tielet post kien miksub minn Charlie Calleja li laqat 46 fl-ewwel fa]i fejn kien fl-ewwel post sa dan listadju, i]da laqat biss 19 filbarrage biex spi//a b’total ta’ 65 u kellu jikkuntenta bittielet po]izzjoni. Kevin Pace kiseb ir-raba’
post b’total ta’ 64, segwit minn Stephen Vella b’64 ukoll u minn Jean Pierre Borg b’59.
Wara l-kompetizzjoni ilPresident tal-MSSF Salvu Portelli ppre]enta t-trofej u midalji lir-rebbie[a.
KOMPETIZZJONIJIET EWROPEJ
EURO CUP
Illum jittellghu l-poloz tal-ewwel rawnds
Illum il-log[ba bejn Valletta u Hibernians
Illum f’nofsinhar filkwartieri tal-UEFA f’Nyon lI]vizzera jittellg[u l-poloz talewwel ]ew; rawnds preliminari tal-UEFA Champions League u tal-Europa League. Minkejja li ninsabu fl-eqqel tas-sajf u minkejja li ninsabu fl-aqwa mumenti tal-Euro 2012, dawn il-poloz huma ferm u ferm importanti g[alina l-Maltin g[aliex lerba’ timijiet Maltin se jkunu jafu l-avversarji tag[hom filkompetizzjonijiet Ewropej. I/-Champions Maltin Valletta se jkunu fi/Champions League fejn flewwel rawnd preliminari se jkunu seeded u l-avversarji tag[hom jistg[u jkunu wie[ed minn dawn it-tlieta. Tre Penne ta’ San Marino, Lusitanos ta’
Andorra u B36 Torshavn talG]ejjer Faroe. L-ewwel leg ta’ dan irrawnd preliminari tintlag[ab fit-3 u 4 ta’ Lulju u t-tieni leg fl-10 u 11 ta’ Lulju. G[ada jkun ukoll stabbilit l-avversarju ta’ Valletta fit-tieni rawnd preliminari, dejjem jekk huma javvanzaw sat-tieni rawnd. It-tliet timijiet l-o[ra B’Kara, Hibernians u Floriana jkunu impenjati fl-ewwel rawnd preliminari tal-Europa League, fejn B’Kara se jkunu seeded, filwaqt li Hibernians u Floriana mhux se jkunu seeded u possibbilment se jkollhom polza iktar diffi/li. Il-log[biet tal-ewwel rawnds preliminari tal-Europa League jintlag[bu fil-5 ta’ Lulju u fit-12 ta’ Lulju.
Ir-rivali tal-ista;un li g[adda Valletta u Hibernians illum jiltaqg[u kontra xulxin fit-tielet log[ba tal-Euro Cup, kompetizzjoni bejn it-timijiet li se jie[du sehem fil-kompetizzjonijiet Ewropej fil-;ranet li ;ejjin. Din se tkun log[ba ferm interessanti fejn il-kow/ ta’ Valletta Mark Miller se jkollu l-ewwel log[ba kontra l-eks tim tieg[u, wara l-firda polemiku]a bejn id-diri;enti ta’ Hibernians u Mark Miller. I]-]ew; na[at g[andhom tliet punti s’issa f’din il-kompetizzjoni fejn Valletta reb[u d-derby kontra Floriana 2-1, filwaqt li Hibernians kellhom reb[a kbira Birkirkara 5-0. Il-kompetizzjoni tkompli g[ada bil-log[ba bejn Floriana u Birkirkara, bi]-]ew; log[biet jintlag[bu fis-Centenary Stadium u jibdew fis-6.30pm.
L-G[aqda Regatta Nazzjonali ser torganizza regatta g[a]-]g[a]ag[ ta’ ta[t it-18-il sena. Dawn it-ti;rijiet saru parti mill-kalendarju sportiv tal-g[aqda u fil-fatt din hija t-tnax–il edizzjoni. Dawn ir-Regatti qed jigu organizzati g[all-ewwel darba ta[t il-patro/inju tal-Kunsill Malti g[al-isport meg[juna mid-direttur sportiv kon/ernat is-sinjura Margaret Mercieca u s-sur Sinclair Cassar Asst. CEO tal-KMS flimkien masSur Salvino Ellul Bonici. Din is-sena fir-Regatta tal-Under 18 b[as-sena lo[ra ser issir b’format ;did ikun hemm Regatta wa[da, f’post wie[ed b’[ames ti;rijiet. Dawn it-ti;rijiet huma ta’ b’erba’ mqadef, tal-kajjikk, tal-pass b’]ew; imqadef, fregatina, u nispi//aw ta’ b’erbg[a. Iddistanza hija ta’ kwa]i nofs korsa tat-ti;rijiet li jsiru filfesti tal-Vitorja u l-{elsien ji;ifieri ftit ’il fuq min 500m. Ser ikun hemm
pre]entazzjoni tat-trophies wara r-regatta.
Il-programm
Is-Sibt 30 ta’ :unju 2012 mill-5.00pm sat-8.00pm minn Rinella Bay, il-Kalkara. Din is-sena ser ikun hemm il-klabbs kollha parte/ipanti li huma Bormla, il-Birgu, l-Isla, u l-Kalkara, il-Marsa, u Bir]ebbu;a. Wara t-ti;rijiet ser jing[ataw trophies g[al dawk il-klabbs li jkunu ;abu l-aktar ammont ta’ punti mitti;rijiet kollha. Din ilpre]entazzjoni ser issir mi/Chairman tal-KMS kif ukoll u xi persuni o[ra distinti mistednin. L-g[aqda Regatta Nazzjonali t[e;;e; lill-pubbliku sportiv Malti jattendi dawn it-ti;rijiet u jag[tu lappo;; tag[hom li]]g[a]ag[. L-g[aqda titlob ukoll sabiex f’dawn il-;ranet il-pubbliku jikkopera malawtoritajiet billi ma jsirx parke;; fejn indikat millavvi]i kif ukoll ma jsirux campings fuq il-moll.
Di]appunt mill-UEFA dwar il-ka] ta’ Bursaspor Il-UEFA wriet id-di]appunt tag[ha wara li qorti tal-arbitra;; fl-isport ne[[iet issanzjoni kontra t-tim Tork Bursaspor u b’hekk Bursaspor jistg[u jie[du sehem flEuropa League sta;un ie[or. Il-UEFA kienet issospendiet lil Bursaspor champions Torok fl-2010, g[al sena milli jie[du sehem f’kompetizzjonijiet Ewropej wara li
dawn naqsu li j[allsu l-pagamenti dwar akkwisti ta’ plejers li g[amlu. Il-Qorti tal-Arbitra;; [alliet is-sospensjoni ta’ sena millkompetizzjonijiet Ewropej, i]da din issa ;iet trasformata f’sentenza sospi]a g[al tliet snin. Fl-istess verdett il-Qorti ]iedet il-multa li kienet mog[tija mill-UEFA minn 50 elf g[al 250 elf ewro.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012
20 Sport FORMULA 1
TENNIS - WIMBLEDON
Fernando Alonso jirba[ f’Valencia u jitla’ fl-ewwel post
Ostaklu diffi/li g[al Murray
L-Ispanjol Fernando Alonso reba[ il-Grand Prix tal-Ewropa li sar fit-track ta’ Valencia u bis-sa[[a ta’ din ir-reb[a tela’ fl-ewwel post fil-klassifika tassewwieqa. Fit-tieni post spi//a l-Finlandi] Kimi Raikkonen u fit-tielet post il-:ermani] Michael Schumacher biex b’hekk is-seba’ darbiet champion tad-dinja rritorna fuq ilpodium wara nuqqas ta’ sitt snin, sa minn meta kien g[adu sewwieq mal-Ferrari. Bis-sa[[a ta’ din ir-reb[a li waslet minkejja li Fernando Alonso beda mill-11-il po]izzjoni fil-grid, Alonso issa g[andu 111-il punt u g[andu 20 punt vanta;; fuq Mark Webber tar-Red Bull. G[al Fernando Alonso din kienet id-29 reb[a fil-karriera tieg[u fejn reba[ ukoll ]ew; titli mondjali ma’ Renault fis-snin 2005 u 2006. Fernando Alonso kien perfett fejn irkupra po]izzjoni wara o[ra u sfrutta bl-a[jar mod il-problemi mekkani/i li kellu /-champion tad-dinja Sebastien Vettel fuq Red Bull u anki l-Lotus ta’ Romain Grosjean. }ew; dawriet mit-tmiem Lewsi Hamilton li kien qed jissielet g[at-tielet post kellu in/ident mal-Williams ta’ Maldonado u spi//a [abat mar-rail u kellu jiritra. Su//ess personali wkoll g[al Michael Schumacher li rritorna fuq il-podium fl-età ta’ 43 sena biex sar l-ixja[ sewwieq li tela’ fuq il-podium sa mill1970, meta l-Awstraljan Jack Brabham kien spi//a fit-tieni post fi Brands Hatch.
Fernando Alonso jg[olli t-tazza wara r-reb[a f’Valencia
Kif Spi//aw
Klassifika Sewwieqa
F. Alonso (Ferrari) K. Raikkonen (Lotus) M. Schumacher (Mercedes) M. Webber (Red Bull) N. Huelkenberg (F. India) N. Rosberg (Mercedes) P. Di Resta (F. India) J. Button (McLaren) S. Perez (Sauber) P. Maldonado (Williams)
Il-Britanniku Andry Murray se jibda l-avventura tieg[u filGrand Slam ta’ Wimbledon kontra l-eks numru tlieta fiddinja, Nikolay Davydenko. Murray, li jinsab fir-raba’ post tar-rankings mondjali It-tennista numru wie[ed fid-dinja, Novak Djokovic se jibda kontra Juan Carlos Ferrero u jista’ jag[ti l-ka] li Djokovic jiltaqa’ ma’ Roger Federer mala[[ar erbg[a. Intant, Sharapova, it-tennista numru wie[ed fid-dinja li g[adha kemm reb[et lOpen ta’ Franza tibda kontra Laura Pous-Tio. Sharapova kienet reb[et dan il-Grand Slam ta’ Wimbledon meta kien g[ad kellha 17-il sena, ji;ifieri fl-2004 tista’ tiltaqa’ kontra t-tennista numru tnejn fid-dinja, Vicotoria Azarenka jew kontra Serena Williams biss fil-finali. Azarenka tibda l-avventura tag[ha b’log[ba kontra Irina Falconi filwaqt li Serena, li tinsab fis-sitt post tar-rankings mondjali tibda kontra Barbora Strycova Zahlavova. Petra Kvitova, li hi l-holder,
F. Alonso (Spanja) 111 pt M. Webber (Awstralja) 91 L. Hamilton (Renju Unit) 88 S. Vettel (:ermanja) 85 N. Rosberg (:ermanja) 75 K. Raikkonen (Fillandja) 73 R. Grosjean (Franza) 53 J. Button (Renju Unit) 49 S. Perez (Messiku) 39 P. Maldonado (Vene]wela)30
Klassifika Kostrutturi
Red Bull McLaren Lotus Ferrari Mercedes Sauber Williams Force India Toro Rosso
176 pt 137 126 122
92 60 45 44 6
se tibda tilg[ab kontra Akgul Amanmuradova filwaqt li Caroline Wozniacki, li hi sseba’ l-aqwa tennista fiddinja, tibda b’log[ba delikata kontra Tamira Paszek. Ta’ min jinnota li Murray tilef it-tliet partiti li lag[ab bi t[ejjija g[al dan il-Grand Slam imma fil-karriera tieg[u reba[ [ames darbiet u tilef erbg[a kontra Davydenko. Din se tkun l-ewwel darba li dawn it-tnejn se jilag[bu kontra xulxin fuq il-[axix. Roger Federer, li reba[ dan il-Grand Slam g[al sitt darbiet, se jibda jilg[ab kontra Albert Ramos filwaqt li Rafael Nadal li g[adu kemm reba[ l-Open ta’ Franza g[asseba’ darba se jibda kontra Thomaz Belluci. Janko Tipsarevic, li ttmien l-aqwa tennista fiddinja se jibda kontra David Nalbandian. Jo-Wilfried Tsonga, li wasal sas-semifinali tal-Wimbledon g[andu partita delikata kontra Lleyton Hewitt. Dan ilGrand Slam jibda nhar itTnejn li ;ej.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012
Ittri 21
Ka//aturi ta’ [ars mhux indukrat jitjassru b’vizzju terribbli Sur Editur, Fil-[ar;a tal-:img[a 15 ta’ :unju f’In-Nazzjon issemma n-numru ta’ dawk li nqabdu hawn Malta bil-pornografija tat-tfal u tressqu l-Qorti u ;ew kundannati. Fil-ktieb ‘Pornography: slaying the dragon’ David Powlison jistqarr li hu sa minn /kunitu kien jitjassar mill-pornografija meta kien jara rivista ma[mu;a Amerikana, li sfortunatament tinsab ukoll g[all-bejg[ ming[and xi [wienet hawn Malta. Dan il-kittieb jg[id kemm-il sena dam jipprova jirba[ dan il-vizzju u ;ieli sa g[amel sitt xhur me[lus minnu i]da mbag[ad kien jer;a’ jaqa’. Hu jg[id kif g[ax ma kienx jg[akkes g[ajnejh kien ikun
-
’
-
L ittri f din il pa;na
qisu ka//atur g[al persuni lebsin imqa//at u dawn ixxbihat kien ‘jerfag[hom’ filma[]en tal-memorja biex imbag[ad kien jag[mel iddnub solitarju. Powlison aktarx li ma g[amilx adulterju jew fornikazzjoni g[ax kellu trobbija tajba u dan kien jg[inu ma jin;arrx g[al kollox malkurrent. Dak li wassal lil Powlison biex jie[u de/i]joni darba g[al dejjem kien wara diskors li g[amel dwar il-valuri nsara meta mar isibu wie[ed millparte/ipanti u stqarr mieg[u li kien f’xifer li jag[ti bis-sieq i]-]wie;, I[alli lil martu u jmur ma’ o[ra. Hawnhekk Powlison jikteb li induna li lil din il-persuna kien ikun kollu g[al xejn
jg[idilha li dak li qed tag[mel hu [a]in, e//. La ried jg[in lil dan ir-ra;el ried jara x’se jg[idlu. Qatag[ha li jistqarr mieg[u d-diffikultajiet li hu stess kien jiltaqa’ mag[hom u kemm ilkonsegwenzi kienu jkunu drasti/i jekk wie[ed jag[mel adulterju. Wara [adu wkoll g[and direttur spiritwali biex ikun jista’ jg[inu aktar. Powlison jistqarr li l - viz zju tal - pornografija qisu b[al vizzji l - o[ra tad droga u xorb . Dak il - [in t[ossok fuq il - qu//ata tad dinja i]da wara tant taqa ’ ’ l isfel li d - disprament ma tkunx tifil[u . Allura g[al pja/ir ta ’ mument jiswa li tg[ix iddisprat ?
. Bonett Balzan Il-Balluta
J
L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt. L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u l-indirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012
22 Intervista
Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’
Insiru nafu a[jar min a[na Joe Mikallef jitkellem ma’ Oliver Friggieri (2) Fil-[ar;a tal-lum ta’ In-Nazzjon qed nippubblikaw it-tieni parti fis-sensiela ta’ konversazzjonijiet ma’ Oliver Friggieri li fiha se nittrattaw temi u realtajiet differenti. Bl-iskop pre/i] li nittrattaw temi attwali. Temi li bosta drabi niddiskutu u nag[rblu bl-aktar mod akkanit, i]da li bosta drabi wkoll nag[]lu li ninjorawhom. Imma tajjeb li fil - [ajja mg[a;;a li qed ng[ixu nieqfu ftit u nir riflettu fuq temi attwali u li huma ta ’ rilevanza . Bla dubju ta ’ xejn , Oliver Friggieri , bis - sa[[a tall - kapa/itajiet indiskussi Kemm qeg[din nimpurtaw malajr l-ideat minn barra^ L-affarijiet f’pajji]na qabel kienu jaslulna snin wara li jkunu da[lu f’pajji]i o[rajn. Illum jidher li qed jaslu aktar malajr^ Malta qatt ma kienet i]olata, sewwasew g[aliex kienet immexxija minn [akmiet importanti [afna. Kienet, madankollu, g]ira ]g[ira b’lingwa mka]bra, ji;ifieri b’kultura tag[ha mka]bra. Bosta elementi jfissru g[ala l-ideat kienu jie[du ]-]mien biex jikbru f’Malta, u kienu jie[du [afna ]mien biex imutu. Din hi regola kullimkien, l-aktar fil-g]ejjer, filpajji]i ]g[ar, fl-artijiet tax-xifer, fil-periferiji. Kull pajji] g[andu r-ritmu partikulari tieg[u. Hu diskors
twil li jixraqlu approfondiment g[alih anki biex forsi j[ajjar lill-Membri Parlamentari Ewropej tag[na jitkellmu dwar /erti realtajiet fi [dan l-UE,
tieg[u , kapa/i janalizza u jid[ol fil - fond ta ’ dawn it - temi li g[andhom jg[inuna aktar biex niskopru a[jar min a[na , fejn a[na u fejn tissokta triqitna . Ma’ Oliver Friggieri qed niltaqa’ b’mod regolari biex niddiskuti g[add ta’ temi, sitwazzjonijiet u mistoqsijiet. Il-qarrejja huma mistiedna jipparte/ipaw billi huma wkoll jibag[tulna l-[sibijiet tag[hom. Kull email g[al dan l-iskop g[andha tintbag[at f’dan l-indirizz elettroniku – joemikallef@media.link.com.mt
pere]empju l-qag[da ;eografika, l-ispazju. It-teknolo;ija l-;dida biddlet lid-dinja f’ra[al globali wie[ed. Il-kuntatti huma mg[a;;lin, immedjati. Fit-trilo;ija tieg[i Hekk T[abbat il-Qalb Maltija ppruvajt inpin;i l-oppost ta’ dan, fl-img[oddi daqskemm fi ]miennaa. Jista’ pajji] jg[ix fil-pa/i totali billi jag[laq il-bibien u t-twieqi kollha ta’ pajji]u? L-inva]jonijiet huma regola fl-istorja ta’ Malta. Illum l-inva]joni teknolo;ika, li forsi qieg[da tisfida l-aktar lill-istituzzjonijiet /ivili u reli;ju]i aktar minn [a;a o[ra, wasslet biex il-Maltin ma jdumux biex jag[]lu. Il-kriterju tal-g[a]la sar internazzjonali: x’qeg[din jag[mlu l-o[rajn. Liema hu l-a[jar mod, fil-fehma tieg[ek, biex wie[ed ji;;udika sewwa l-pre]ent ta’ Malta u l-Maltin^
L-a[jar mod hu s-safar, ji;ifieri li tistudja l-pajji]i li huma b[al Malta, u li huma l-oppost ta’ Malta. Mod ie[or hu naturalment l-ist[arri; tal-Istorja, kemm imbieg[da u kemm re/enti. Ma tistax tifhem il-wi// jekk ma tin]ilx fil-fond. L-g[awwiem veru jrid ikun g[addas. Effett ta’ xiex qieg[ed ji;ri hekk^ Forsi talmedja^ Forsi tat-teknolo;ija. Forsi g[ax itta[lit mal-barranin ]died u sar aktar frekwenti, Forsi g[ax il-Maltin saru jsiefru aktar^ L-internet^ It-teknolo;ija biddlet il-kultura tal-bniedem f’diversi aspetti naturali tieg[u, u qieg[da tbiddlu anki fl-aspetti kulturali tieg[u. Tista’ tbiddillu laspetti naturali tieg[u? G[adu kmieni biex wie[ed jg[id dan. Forsi iva. Illum nafu li hemm il-kultura anki fil-[ajja ta’ /erti annimali... Hu x’inhu, it-teknolo;ija lillbniedem di;à biddlitlu s-sens ta]]mien u tal-ispazju. Messitlu larlo;; (ji;ifieri da[litlu fil-mo[[), u tatu sens ;did ta’ kif jikkomunika mill-bog[od, il-mod kif jara d-distanzi.
Fuq kollox tatu kunfidenza kbira max-xjenza, u [aditlu valur importanti: is-sens tal-misteru. Naqsu l-mistoqsijiet. Ftit huma dawk li jistaqsu kif ja[dem kompjuter u kull strument meravilju] ie[or.
B’g[afsa ta’ buttuna> L-a//essibbiltà g[all-medja – kompjuters, internet, televi]joni u o[rajn – qatt ma kienet fa/ilitata daqskemm hi llum
Imma x’inhi r-ra;uni primarja ta’ dan kollu^ Il-profond sar ovvju, evidenti, u l-injoranza hi effi/jenti xorta wa[da. Tifel fuq ajruplan ftit li xejn jistaqsi ‘Ma, imma kif qeg[din intiru u n]ommu f’dan lg[oli kollu?’ ‘G[aliex bi//a karta f’idi taqag[li fl-art, u dan l-ajruplan tant tqil ma jaqax?’ Forsi qeg[din nitilfu wkoll is-sens tal-misteru, [a;a li di;à ;rat f’/erta arti, anki fil-letteratura stess, b[alma ;rat fil-filosofija. Hemm l-espert li jaf, imma
IN-NAZZJON It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012
Intervista 23
hemm il-konsumatur li jikkonsma u xejn aktar. Min jiekol ma g[andu ebda b]onn jistaqsi u jiskopri rri/etta. Tajjeb, imma dan kollu x’jimplika fuq innatura tal-bniedem? Ma jistaqsix kif it-teknolo;ija tidher tisfida lis-sens komun. Hi l-epoka tal-buttuna: tag[fas buttuna u l-[a;a ti;ri. Kif? Ma jinteressanix. Il-bniedem teknolo;iku spi//a biex ma jistag[;ibx anki quddiem meravilji xjentifi/i kbar. U dan jimplika wkoll li... Jimplika wkoll li l-istess natura umana, bierda u aljenata quddiem l-iskoperti tax-xjenza (li huma, wara kollox, l-ittri tal-alfabett etern ta’ Alla li [alaq u [eba l-‘iskoperti’), ma t[ossx il-b]onn li tistag[;eb quddiem fjuri u insett, li huma misteri [ajjin. Il-kultura tal-ovvju, kif nixtieq insejja[ lil dan kollu, turina li l-karattru tal-bniedem hu wie[ed: jistag[;eb jew ma jistag[;ibx. Il-mistoqsija mhux biss hi ‘o[t il-g[erf’; hi wkoll ‘bint l-umiltà.’ U l-umiltà fejn hi^ Xi mkien ’il bog[od. Dan ma huwiex is-seklu tag[ha. U allura l-Maltin saru jassorbu kollox^ Kulma jsir barra jg[odd g[alina wkoll^ Iddivorzju f’Malta da[al [afna u [afna wara li da[al f’pajji]i o[rajn. G[aliex^ X’inhi rra;uni^ Iva. Il-kriterju m’g[adux Malti versus barrani. M’g[adhiex issir distinzjoni bejn Malta u barra minn Malta. Issa hemm kriterju wie[ed: Jekk [a;a te]isti barra minn Malta, g[ala m’g[andhiex ti;ri Malta wkoll?
Dan kollu jitlob edukazzjoni kollha kemm hi ;dida fil-livelli kollha. Il-;enerazzjonijiet li telg[in g[andhom il-jedd li l-Ingli] u l-Malti li jitg[allmu jkun mimli b’kontenut li huwa utli moralment g[alihom biex jg[ixu [ajja xierqa. Waqt li Malta mxiet bil-mod matul l-Istorja, issa g[andha mnejn tg[a;;el i]]ejjed u titfixkel. Kull pajji] g[andu d-dritt g[ar-ritmu tieg[u. U l-medja, x’inhi l-funzjoni tag[ha^ X’inhi tag[mel^ Nie[u biss l-e]empju mit-televi]joni. It-televi]joni hi punt ta’ riferiment importanti g[all-informazzjoni u g[at-tag[lim. Titlob kompetenza morali u akkademika, inkella tkun sfruttament tal-im[u[. Malwaqg[a tas-sistemi totalitarji, kien hemm il-qawmien tal-passjoni g[al-libertà fil-bniedem. Dan wassal g[all-epoka taz-zapping, il-kultura tal-
buttuna li biha tg[addi kontinwament minn stazzjon televi]iv g[al ie[or bla ebda lealtà permanenti lejn [add. Hi l-epoka tal-frammentarjetà, tal-bi//iet.
Ebda lealtà permanenti... Mela l-lealtà tat-telespettatur ma hi lejn [add imma lejh innifsu, volatili, varjabbli, buru], sta;unali, kurju]. Qeg[din nitkellmu dwar sistema ta’ poter ;did, li forsi lanqas g[ad g[andna le;i]lazzjoni dwaru. Ix-xandir illum g[andu responsabbiltà morali kbira sewwasew g[aliex il-pubbliku hu m/a[[ad aktar minn qatt qabel mill-ispazju li g[andu jkollu biex jifforma ;udizzju. Dak l-ispazju hu l-g[arfien ta’ x’[asbu u xi kkonkludew esperti, qablu, a[jar minnu,
u g[alih. Il-medja tista’ ;;arraf dan kollu sewwasew g[aliex hi l-poter li sikwit aktar jo[loq lir-realtà milli jirriflettiha u jippre]entaha. Il-medja sikwit to[loq li]-]raben biex imbag[ad jin[olqu s-saqajn, u mhux il-kuntrarju. Qieg[ed nitkellem dwar il-medja li timprovvi]a u mhux dwar il-medja li hi kompetenti u mibnija fuq is-sehem ta’ esperti li jag[mlu tant ;id meta jwasslu l-g[arfien tag[hom lill-poplu kollu. Il-poplu jist[oqqlu biss l-a[jar. Anki l-mod kif sirna na[sbu u na;ixxu. Forsi anki kif nippre]entaw id-dehra tag[na, kif in;ibu ru[na. Il-bniedem postmodern, tal-lum, huwa [ieles salpunt li jsib il-[sieb lest g[alih minn [addie[or. Na[sbu u na;ixxu ming[alina bil-libertà, imma filfatt nag[mlu hekk skont l-influwenzi enormi li qeg[din ja[kmu fuqna fl-epoka postverbali: l-epoka tal-imma;ni...
llum. Na[sbu li qeg[din na[sbu a[na,waqt li l-[sieb ikun in[aseb u dda[[al f’mo[[na bla ma nafu: b’mod divertenti, medjatiku. A[na poplu matur jew le^ Jew nin[akmu malajr minn dak li ji;ri lil hinn minn xtutna biex nidhru ’cool’ b[alhom^ Juru li a[na parti mid-dinja, u juru wkoll sa liema grad a[na kapa/i nidde/iedu g[al rasna. Malta g[andha storja twila ta’ kumpless ta’ inferjorità, u dan il-kumpless naqas xi drabi u ]died ukoll xi drabi. Nistg[u u g[andna g[alfejn neg[lbuh, imma mhix
[a;a [afifa min[abba li Malta sikwit tka]bret kemm fl-iskola u kemm fil-qasam politiku u kulturali . L-g[adu ta’ Malta hu biss Malta. Meta nrabbu l-kumpless li mmaqdru lil Malta nkunu qeg[din ninvolvu definizzjoni tag[na nfusna. Il-kolonjali]mu [alla l-benefi//ji u [alla wkoll il;rie[i mentali. Min[abba dan il-kumpless antik, li madankollu llum hawn ma;;oranza li g[elbitu b’xi mod, jista’ jkun li kulma hu barrani jitqies minnufih b[ala tajjeb u a[jar, u obbligatorju. Dan kollu kif qieg[ed jeffettwa l-g[eruq tag[na b[ala Maltin^ L-g[eruq tag[na sikwit qeg[din jinqatg[u, u fil-livelli kollha. Is-sistema edukattiva tag[na tista’ tittratta din il-krizi ta’ identità
sewwasew billi tistudja sewwa x’qeg[din jag[mlu l-istati membri tal-Unjoni Ewropea li huma wkoll ]g[ar. In-Nord Ewropew g[andu [afna x’jg[allimna dwar kif g[andna nkunu Il-kuntatt ma’ barra> It-teknolo;ija, is-safar, il-barranin li j]uru Malta u moderni, a;;ornati, miftu[in G[awdex... il-kuntatt ma’ dak li qed ji;ri lil hinn minn xtutna hu kontinwu - ji;ifieri meta nag[mlu b[alhom u nistmaw il-kulJi;ifieri ninsabu f’epoka postverbali, illum tura tag[na. Inkella hemm l-g[a]la l-o[ra – kif meta l-kelma hi tant u]ata^ inkunu antikwati, mag[luqin, parrokkjali – ji;ifieri {a;a li tintu]a [afna u ]]ejjed tispi//a biex titlef il- meta ma nistmawx il-kultura tag[na, ji;ifieri lilna valur tag[ha. B[al munita li tittiekel meta tg[addi nfusna. minn id g[al o[ra. B[as-saqajn tal-istatwa ta’ San Inkunu Maltin moderni meta nkejlu b’riga internazPietru fil-Vatikan: kul[add ibewwes fihom, u issa szjonali u napplikaw kriterji lo;i/i, imsoffijin mill-kumpsaqajn ittieklu. Letteralment ma humiex hemm aktar! less tal-inferjorità li writna anki mill-edukazzjoni. Jekk ma Il-bron] jittiekel, a[seb u ara l-kliem, li ma hux [lief nsalvawx l-identità Maltija se nkunu qeg[din no[olqu [oss. problemi kbar g[all-;enerazzjonijiet li telg[in. Fid-dawl tat-teoriji tal-Istorja, ma hemm xejn ;did Huma wkoll g[andhom id-dritt li jing[ataw il-grad f’dan. Hu biss il-metodu li jitbiddel. It-teknolo;ija, xieraq, medju, Ewropew, ta’ stima lejhom infushom, mezz meravilju], g[andha prezz ukoll. ji;ifieri stima lejn pajji]hom: storja, tradizzjoni, ambjent, lingwa, kultura. Inkella se nkunu ttradejniehom L-influwenzi barranin fuqna x’juru^ quddiem il-;enerazzjonijiet tal-pajji]i l-o[rajn, ilkoll L-influwenzi barranin huma mag[;unin [a;a kunfidenti fihom infushom u fil-kultura tag[hom. wa[da mag[na, b’mod li lanqas jing[arfu millg[a]liet personali tag[na stess. Qisna ninsabu mexjin f’riefnu li qieg[ed jimbuttana hu, waqt li a[na kuntenti u kburin li ninsabu mexjin a[na stess. Meta nirkbu ajruplan, intiru, imma a[na ma nkunux qeg[din intiru. Inkunu bilqieg[da, u ntiru bla ma ntiru. L-istess fil-qasam tal-influwenzi fuqna
Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’
Insiru nafu a[jar min a[na Il-kriterju m’g[adux Malti versus barrani. M’g[adhiex issir distinzjoni bejn Malta u barra minn Malta. Issa hemm kriterju wie[ed> Jekk [a;a te]isti barra minn Malta, g[ala m’g[andhiex ti;ri Malta wkoll^
IN-NAZZJON Is-Sibt, 23 ta’ :unju, 2012
24 Storja
IL-MONUMENTI FIL-MALL (7)
Il-monument f’;ie[ Sir Ugo Mifsud minn Vincent Zammit
Fi Frar tal-1942, waqt dibattitu ur;enti fil-Kunsill talGvern dwar l-internament ta’ numru ta’ Maltin mill-Gvern Ingli], Ugo Mifsud tah attakk tal-qalb, u jumejn wara miet persuna;; ie[or li tieg[u nsibu monument fil-;nien talMall il-Furjana. Dan hu Sir Ugo Mifsud, bniedem li rabat ismu mal-istorja politika u kostituzzjonali tal-ewwel nofs tas-seklu 20. Ugo Mifsud twieled fis-sena 1889 fil-Belt Valletta. Listudji tieg[u saru flUniversità ta’ Malta. Hekk kif iggradwa b[ala avukat millewwel wera l-kapa/itajiet tieg[u, tant li mhux l-ewwel darba li kiteb studji biex dehru f’;urnali spe/jalizzati barra minn Malta. Il-[idma tieg[u fil-qasam legali internazzjonali kompliet matul il-karriera tieg[u. Kien membru ta’ g[aqdiet internazzjonali, kif ukoll attenda diversi laqg[at. Barra minn hekk, kien ikun mistieden ukoll biex imexxi laqg[at importanti fit-tletinijiet. Dan kompla jikkonferma rrispett li kien muri Ugo Mifsud. Il-[idma tieg[u fil-kamp politiku f’Malta kienet intensiva. B[ala rappre]entant tasSocjetà Filarmonika La Valette, Ugo Mifsud kien jattendi g[al-laqg[at talAssemblea Nazzjonali fissena 1919. Fil-fatt, matul ittieni laqg[a tal-Assemblea hu
Il-FIMBank plc, l-istituzzjoni finanzjarja internazzjonali bba]ata f’Malta u li tispe/jalizza fl-iffinanzjar tal-kummer/, qed jiffinanzja l-konservazzjoni ta’ disa’ monumenti li jinsabu fil-;nien imsejja[ Il Maglio, jew kif inhu mag[ruf a[jar, il-Mall, filFurjana. Il-pro;ett qed ikun ikkoordinat minn Din l-Art [elwa. Il-manutenzjoni preventiva ta’ dawn ilmonumenti qed issir minn Heritage ResCo. Dawn qed jikkoordinaw ix-xog[lijiet malKunsill Lokali tal-Furjana u mal-Ministeru g[at-Turi]mu, Kultura u l-Ambjent.
kien mag[]ul b[ala Segretarju. Meta fis-7 ta’ :unju 1919 inqalg[u l-irvellijiet fit-toroq tal-Belt Valletta li fihom mietu erba’ Maltin, Ugo Mifsud kien isSegretarju tal-Assemblea li kienet qed tiltaqa’ f’dak ilwaqt. Jing[ad li fid-diskussjonijiet li kien hemm wara dawn lin/identi, biex Malta ting[ata Kostituzzjoni aktar qrib laspirazzjonijiet tal-Maltin, Ugo Mifsud kien imda[[al fit-tfassil tag[ha. Ftit wara, ilKostituzzjoni mag[rufa b[ala ta’ Amery-Milner ing[atat lil Malta, u b’hekk g[all-ewwel darba l-Maltin setg[u jkollhom self-government, g[alkemm b’diversi ristrezzjonijiet. Ugo Mifsud ikkontesta lelezzjonijiet ;enerali li
n]ammu fis-sena 1921 u kien elett fl-Assemblea Le;i]lattiva. Hu kien [are; fuq lEwwel Distrett, u kkontesta f’isem il-partit Unione Politica Maltese, immexxi minn Mons. Panzavecchia. F’dan il-gvern Ugo Mifsud kien ing[ata l-Ministeru talBiedja u Sajd. G[all-elezzjoni tas-sena 1924, Mifsud ikkontesta g[al darb’o[ra, u kien ;ie elett. Din id-darba ng[ata r-responsabbilità ta’ Ministru tal-Finanzi. I]da ftit wara, l-Prim Ministru ta’ dak i]-]mien (Francesco Buhagiar) ing[ata l-kariga ta’ M[allef, u g[alhekk irri]enja. Minfloku la[aq Dr Ugo Mifsud, biex b’hekk sar li]g[ar Prim Ministru flImperu Ingli]. Fis-sena 1926 se[[et lg[aqda bejn il-partiti Unione
Il-monument dedikat lil Sir Ugo Mifsud
Politica Maltese u Partito Democratico Nazionalista, biex kien ;ie ffurmat il-Partit Nazzjonalista, li tieg[u Dr Ugo Mifsud spi//a b[ala lkap, flimkien ma’ Dr Enrico Mizzi. Mifsud kien ;ie elett g[al darb’o[ra fl-elezzjoni tas-sena 1927, u re;a’ kkontesta l-elezzjoni tas-sena 1932, fejn g[al darb’o[ra sar Prim Ministru ta’ Malta. Hu kien ;ie elett membru talKunsill tal-Gvern fis-sena 1939, lejlet it-Tieni Gwerra Dinjija. Fi Frar tal-1942, waqt dibattitu ur;enti fil-Kunsill tal-Gvern dwar l-internament ta’ numru ta’ Maltin millGvern Ingli], Ugo Mifsud tah attakk tal-qalb, u jumejn wara
Dettall mill-monument lil Sir Ugo Mifsud
miet. U[ud mill-internati marru j]uru personalment larmla ta’ Sir Ugo Mifsud hekk kif ;ew lura mill-e]ilju, biex juruha l-apprezzament tag[hom lejn dak li g[amel g[alihom Sir Ugo, u juruha ddispja/ir tag[hom g[at-telfa li ;arrbet. Ugo Mifsud kien ing[ata lonorifi/enza ta’ Sir fis-sena 1927. Fis-sena 1963, quddiem mi;img[a imdaqqsa, inkixef monument f’;ie[ Sir Ugo Mifsud fil-;nien tal-Mall. Ilmonument t[allas millammiratur u [abib ta’ Sir Ugo Mifsud, Dr Constantine John Colombos, u n[adem mill-iskultur Malti Vincent Apap.
Ugo Mifsud ikkontesta l-elezzjonijiet ;enerali li n]ammu fis-sena 1921 u kien elett fl-Assemblea Le;islattiva
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012
TV#Radju 25 minn Raymond Miceli MATRIMONI E ALTI DISASTRI (Raidue 23>45) - Nanà (Margherita Buy, fir-ritratt ta’ Francesca Inaudi) ikollha fuq l-40 sena u l-familja
tag[ha dejjem idejquha g[ax g[a]let li tibqa’ ma ti]]ewwi;x. O[tha Beatrice waslet biex tie[u dan il-pass, i]da ma tkunx tista’ tag[ti kas wisq tal-preparamenti g[ax ikollha titlaq fuq xog[ol. Tie[u [sieb l-affarijiet Nanà, li intant ikollha bosta waqtiet flimkien ma’ Alessandro (Fabio Volo), dak li kellu jsir ir-ra;el ta’ o[tha...
Fil-qosor {a]en u Mrar NET Television 20>30 In-Nobbli j[ajjar lil Adreana, tfajla mill-isba[, biex tmur ta[dem b[ala seftura fid-dar tieg[u. Peress li din tkun imdejqa f’dar ir-ra;el ta’ ommha, ta//etta. Tg[id g[ad jiddispja/iha li [adet din id-de/i]joni? Il-wasla fir-ra[al ta’ Catherine, in-neputija ta’ Dun Krispin, tqajjem [afna kurzitajiet, l-aktar ta’ Kolina li ma tieqafx tag[mel l-investigazzjonijiet tag[ha. Wenza, dejjem tqis kull pass u mossa li jag[mel in-Nobbli. Marija tie[u fer[a bil-flus li jkun ;ab :u]eppi minn sajda ta’ lampuki li [add qabel ma kien qabad b[alha. Anki :u]eppi, forsi g[all-ewwel darba, narawh fer[an u jordna biex kemm Marija, Katrin u Teresa jmorru l-Belt biex jixtru bi//a drapp kull wie[ed u j[itu libsa g[all-Milied. Newsbuzz NET Television 15>45
Juan Barbara (fir-ritratt ma’ Ivan Grech tal-Winter Moods), kif ukoll Megan Darmanin u Neil Portelli jmorru g[allkun/ert ta’ din il-band popolari Maltija li sar waqt il-Beland Music Festival fi]-}ejtun b’risq Puttinu Cares. Naraw intervista esklussiva mal-front man tal-Winter Moods. Ma jonqsux siltiet mill-g[axar kanzunetti fil-qu//ata tal-klassifika u films ;odda li qed jintwerew fi/-/inema hawn Malta. Malta Llejla NET Television 17>00 Stephanie Spiteri b’edizzjoni o[ra ta’ dan il-programm. Fost o[rajn se jkun hemm
il-kontribuzzjoni ta’ David Spiteri (fir-ritratt) dwar in-nutrizzjoni. Mark Azzopardi u Christine Haber jitkellmu dwar ]ew; programmi li se jkunu fl-iskeda ta’ NET Television li se tibda l;img[a d-die[la – Netube u Indifest. Ikun hemm ukoll il-kontribut ta’ Mark Vassallo, Noel Farrugia u Geoffrey Bezzina. Mill-:uf sal-Iskola NET Television 13>20 Fuq talba ;enerali mit-telespettaturi, l-a[[ar programm ta’ din l-edizzjoni ta’ Mill-:uf sal-Iskola se tittratta l-i]vilupp tat-tarbija ;img[a b’;img[a. Il patriota Rete 4 21>10
Film Amerikan tal-2000 b’re;ija ta’ Roland Emmerich bi storja ambjentata fis-seklu 18 fl-istat Amerikan ta’ Carolina. Lil Benjamin (Mel Gibson) ikunu qatlulu lil ibnu. Hu jkun determinat li jivvendika din il-mewt u ma ja[sibhiex darbtejn biex jg[aqqad numru mdaqqas ta’ nies g[al kontra l-Ingli]i. Fost l-atturi nsibu lil Heath Ledger (fir-ritratt) u lil Joely Richardson. Bejni u Bejnek NET Television 23>30 Il-mistieden ta’ Joséf Bonello g[al-lum se jkun il-player tal-waterpolo Stevie Camilleri, li bi ]vista konna ;ibna dwaru ;img[a ilu.
Eddie jsellem lil dawk li l-Imnarja ’82 qattg[uha l-ba[ar
L-Imnarja ta’ 30 sena ilu Newsroom - NET Television, 21>32
Il-programm tal-lum se jkun kollu kemm hu ddedikat g[all-in/identi tal-Imnarja tal-1982. Minn g[adda minnhom bilkemm jemmen li di;à ilhom 30 sena. Dawk li twieldu wara, bilkemm jemmnu li pajji]na g[adda minn dawn l-affarijiet. Wara r-ri]ultat pervers tal-Elezzjoni :enerali ta’ Di/embru 1981 fejn il-PN kellu l-ma;;oranza assoluta tal-voti, i]da ;ie assenjat tliet si;;ijiet inqas fil-Parlament, dawk eletti f’isem il-PN g[a]lu li ma jid[lux jie[du l-;urament b[ala Membri tal-Oppo]izzjoni. Carnera - The Walking Mountain Rete 4, 00>25
Film bijografiku Taljan li n[adem fl-2007 b’re;ija ta’ Renzo Martinelli dwar il-bokser Prima Carrera, li narawh interpretat minn Andrea Iaia (fir-ritratt). Minkejja li kien Taljan, hu emigra lejn Franza fejn innotah Leon See li stinka biex [adu lejn New York. Hemm Prima ma jdumx ma jsir l-aqwa bokser tad-dinja. Il-film i[ares lejn issu//essi sportivi u lejn il-[ajja privata tieg[u.
Inbdiet kampanja ta’ di]ubbidjenza /ivili, u l-Imnarja li qabel kienet tkun festa pubblika, Eddie Fenech Adami [e;;e; lill-Maltin biex jo[duha btala kif kien wieg[ed li se ji;ri meta jkun elett Gvern immexxi mill-PN. Bosta obdew id-direttiva, i]da l-Gvern ta’ Mintoff mexa mag[hom b’id tal-[adid – sospensjonijiet, transfers, li/enzji ta’ [wienet irtirati, [addiema tat-Tarzna li dakinhar ma [admux ji;u msawta, e//. Naraw numru ta’ intervisti, fosthom ma’ Eddie Fenech Adami u ma’ Lawrence Gonzi.
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012
26 TV#Radju
06>00 07>00 07>15 07>40 07>50
101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)
09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 13.00 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>15 20>00 21>00 23>00 24>00
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Replay ikompli Ladies Choice Fuzzbox - Michael Bugeja Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
Mirren fil-parti tar-Re;ina The Queen - Raitre 21>05
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 – Frank u Ron (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 09:00 - BBC 09:05 – Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 Newsline 12:45 - Tifkiriet 13:30 - Qari bil-Malti 14:00 A[barijiet 14:05 – E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 A[barijiet 16:05 – Drivetime (jinkludi 17:00 A[barijiet) 18:00 - Bulettin tal-A[barijiet 18:15 – - Nwar 19:00 Sehemna fl-Ewropa 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Qari bilMalti (r) 20:30 - Solidarjetà 21:00 - Countdown 22:00 - LA[barijiet 22:05 - Night Moods 23:00 - Xi qrajt, xi smajt 23:03 – Ru]arju 23:30 - Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:30 - Qrib Xulxin 13:15 Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Minflok Siesta 15:30 Drive Time 15:45 - ONE News 16:30 - Tomatate 17:00 - Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett Ewropa 18:45 Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 ONE News 20:15 - Sport Action 20:45 - Pajji] li Jixraq lil Uliedna 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 Bla Kantunieri 23:00 Woodenman Jukebox 24:00 Music FM 02:00 - Serali. RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:57 Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 RTK qosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:40 - Headlines 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:12 - Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:25 - Kaskata Kulturali 15:30 - Rapport Finanz.
15:40 - Fil-:nien (jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:15 - Jaqblu... ma Jabqlux! (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan ilMulej 19:05 - Ru]arju 19:25 Rakkont 19:40 - {sibijiet mal-Melodija 20:53 - Kaskata Kulturali 21:00 - Straightforward 22:00 - Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet - Rakkont, Fil-Fond tal-A[bar, Ifta[ Qalbek, Home Decor, Legali. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 - Meta l-Mo[[ isir Palk 10:00 - BBC News Update 10:06 - Triangolu 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-;urnali 13:30 Bioneers 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19.30 - KL 17 20:00 Draguni, Kastelli, Reijiet u R;ejjen 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - {ajjitna 11:00 - Il-verità te[liskom 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju l- Erwie[ 13:00 Shalom 14:30 - Qari ta’ Rumanz 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Il{abbata 16:00 - Fl-Iskola ta’ San Piju ta’ Pietralcina 17:00 {ajjitna (r) 17:30 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 - Qari Reli;ju] 19:30 Il- Muftie[ tal-G[erf 20:00 Lejh Biss In[ares 20:30 - Qari ta’ Rumanz (r) 21:00 -
Nixtarru kitbet San :or; Preca 22:00 - {udni f’Idejk 22:30 A[barijiet Reli;ju]i 22:50 Kompjeta 24:00 - Ru]arju.
Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 u 13:30 - A[barijiet filqosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan & Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats 20:00 - Ben Glover 22:00 Nocturnal 24:00 - John Digweed. Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony 13:00 - Tempo on the mix 17:30 – All Time Favourites 18:30 – Don’t Stop the Music 20:00 Mu]ika Klassika.
Helen Mirren tinterpreta b’mod mill-aqwa lparti tar-Re;ina Elizabetta II f’dan il-film tal2006 b’re;ija ta’ Stephen Frears tant li meritatament g[al din il-parti ng[atat il-Premju Oscar. L-istorja to[odna fis-sena 1997 meta Lady Diana, l-eks mara tal-Prin/ep Karlu tmut f’in/ident tat-traffiku f’Pari;i. TVM 07:00 - TVAM 09:00 - Mela Isma’ Din (r) 09:15 - Kwi]]un (r) 10:00 - Purée (r) 11:00 - Dot EU 11:30 - Asteriks 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Sellili 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) Sellili 16:00 A[barijiet 16:10 - I]-}ona 17:40 - Sa[[tek l-Ewwel 17:45 - Mela Isma’ Din 18:00 - A[barijiet 18:10 - Kwi]]un 18:55 - Purée 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - X’Joffri l-Kunvent 21:45 - Qalbinnies 22:30 - Meander 23:15 - L-A[barijiet 23:30 G[awdex Illum (r). TVM 2 12:00 - Ripetizzjoni tal-partita talEuro 2012 15:00 - A[barijiet 15:05 - Dokumentarju 15:15 BBC - Life - Hunters (r) 16:15 G[awdex Illum 17:00 - A[barijiet 17:05 - Wirt, Arti u Kultura (r) 17:35 - Mela Isma’ Din 17:45 Kenn il-Ba[[ara 18:15 - Dissett 19:15 - Trekking 19:45 - A[barijiet g[al Dawk Neqsin misSmieg[ 20:45 - BBC - Life Hunters (r) 21:35 - Malta u Lil Hinn Minnha. ONE 07:00 - ONE Breakfast
09:00 Liquorish Daily Update 09:10 Teleshopping 09:40 - Londri (r) 10:00 - Teleshopping 10:35 Healthy Living (r) 11:45 Teleshopping 12:45 - Kalamita 13:30 - ONE News 13:35 Kalamita 16:20 - Lapes u Karta 16:30 - Tomatate 17:05 Teleshopping 17:20 - Liquorish Daily Update 17:30 - ONE News 17:40 - Pink Panther (r) 18:15 Malta fuq Kanvas (r) 19:00 Londri 19:20 - Minuta Wa[da! 19:30 - ONE News 20:05 - Euro Twenty-12 20:35 - Liquorish 23:15 - ONE News 23:45 Minuta Wa[da 23:50 - Kalamita (r). . Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - {abbejtek 20:30 Stylish Weddings (r) 21:30 - Dokumentarju 22:00 -
Peress li Diana ma kenitx g[adha ma’ ]ew;ha, ir-Re;ina dak i]-]mien kellha l-[sieb li tinjora dak li ;ara. I]da l-Prim Ministru Ingli] ta’ dak i]-]mien, Tony Blair, taha parir li jkun ]ball kbir jekk tag[mel dan, g[ax il-poplu lil Diana [abbha. Fost l-atturi nsibu wkoll lil Michael Sheen u lil Sylvia Syms.
News 22:30 - M’Intix Wa[dek
(r).
Raiuno 06:45 - Unomattina estate (jinkludi 07:00, 08:00 u 09:00 - Tg 1) 10:10 - Unomattina vitabella 11:00 - Unomattina storie vere 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 Un caso d’amore. Film 2009 17:15 - Heartland (TF) 18:00 - Il commissario Rex 18:50 Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:30 - Affari tuoi gold 21:20 Concerto per l’Emilia 23:55 Un’estate italiana 01:00 - Tg 1 notte 01:35 - Sottovoce. Raidue 07:00 - Sorgente di vita 07:30 Cartoons 10:20 - La complicata vita di Christinee (TF) 10:40 Tg2 insieme 11:25 - Il nostro amico Charly (TF) 12:10 - La nostra amica Robbie (TF) 13:00 Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 e... state con costume 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Dribbling Europei 14:45 - Senza traccia (TF) 15:30 - Guardia costiera (TF) 16:15 - The Good Wife (TF) 17:00 - One Tree Hill (TF) 17:45 - Tg 2 flash 17:50 - Tg 2 sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case (TF) 19:35 - Ghost Whisperer (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Squadra speciale Cobra 11 (TF) 21:50 - Una scatenata coppia di sbirri (TF) 23:30 Tg 2 notizie 23:45 - Matrimoni e altri disastri. FIlm 2010 01:15 Tg Parlamento 01:25 Protestantesimo 02:00 - Morire d’amore. Film ’70. Raitre 06:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agora 10:10 - La storia siamo noi (dok.) 11:15 - Agente Pepper (TF) 12:00 - Tg 3 sport 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 Sabrina, vita da strega (sitcom) 13:10 - La strada per la felicità 14:00 - TG regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr piazza affari 15:00 La casa nella prateria (TF) 15:50 - Tolgo il disturbo. Film ’90 17:25 - Geo Magazine 2012 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Europastadio 20:25 Blob 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - The Queen. Film 2006 22:55 - Tg regione 23:00 Tg 3 linea notte estate 23:35 Paesaggi con figure - Viaggio
nell’Italia da ritrovare 00:35 Aion001. Film 2008 01:30 - Alle soglie della vita. Film ’58. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina 08:35 Estate di George. Film 2003 11:00 - Forum (attwalità) 13:00 Tg 5 13:40 - Beautiful 14:10 Centovetrine 14:45 - Pomeriggio cinque cronaca 16:50 - Un uomo da copertina. Film 2008 18:45 Il braccio e la mente 20:00 - Tg 5 20:30 - Veline 21:10 - Ciao Darwin 5 00:15 - Damages (TF) 01:15- Tg 5 notte 02:00 - Veline. Rete 4 07:45 - Più forte ragazzi (TF) 08:40 - The Sentinel (TF) 09:50 Detective Monk (TF) 10:50 Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Cuore contro cuore (TF) 12:55 - Distretto di polizia 13:50 - Forum 15:10 - Wolff - un poliziotto a Berlino (TF) 16:05 My Life - Segreti e passioni (soap) 17:00 - Il commissario Cordier 18:55 - Tg 4 19:35 Ricette di sera 19:45 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - La signora in giallo (TF) 21:10 - Il patriota. Film 2000 00:25 - Carnera Thee Walking Mountain. Film 2007. Italia 1 07:20 - Hannah Montana (sitcom) 08:10 - Cartoons 10:30 Dawson’s Creek (TF) 12:25 Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 Gossip Girl (TF) 15:55 - Le cose che amo di te (TF) 16:45 Mammoni 17:10 - Friends (TF) 17:35 - Mercante in fiera 18:30 Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 - CSI: NY (TF) 21:10 - Grey’s Anatomy (TF) 23:00 - Rookie Blue (TF) 00:50 Nip # Tuck (TF) 01:45 - Saving Grace (TF). La 7 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La 7 09:45 - Ti ci porto io 11:10 L’aria che tira 12:30 - I menu di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:10 - Exodus. Film ’60 16:10 L’ispettore Barnaby (TF) 18:00 I menu di Benedetta 18:55 Cuochi e fiamme 20:00 - Tg La 7 20:30 - Otto e mezzo 21:10 L’infedele 23:45 - Tg La 7 23:50 - Tg La 7 sport 24:00 Halifax (TF) 01:50 - Otto e mezzo.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012
TV#Radju 27 Favourite Channel 08:00 - Stenba[ 10:00 Teleshopping 11:15 - EGOV4U 11:45 - Reporter 12:00 - Kont Taf? 12:15 - F. News 12:30 Niskata 14:15 - F. News 15:00 Teleshopping 16:30 - Bawxati (r) 17:00 - Newspoint 17:30 On Air 18:15 - F. News 18:30 (ikompli) On Air 19:45 Reporter 20:00 - Kont taf? 20:15 - F. News 21:00 Crossroads 23:15 - F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 – 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 – 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 – 2010 Onwards 14:30 - Drama Bronx 15:00 - Wasal il-{in g[all-Maltin 15:30 - Bell’Italia 16:00 – Romantica 17:00 – Teleshopping 18:00 – Total Request 20:00 - Bingo 75. La 5 12:20 - Centovetrine 12:45 Glam God 13:45 - Giro giro bimbo 14:00 - Una mamma per amica (TF) 14:50 - Giudice Amy (TF) 15:40 - The OC (TF) 16:30 - The Starter Wife (TF) 17:20 - Chante (TF) 17:40 Dharma & Greg (sitcom) 18:00 Uomini e donne 19:20 - Giro giro bimbo 19:40 - The OC (TF) 20:25 - Una mamma per amica (TF) 21:10 – Elisa di Rivombrose (it-III parti) 23:00 Beautiful 23:20 - Centovetrine 23:45 - Uomini e donne. BBC Entertainment 07:10 - 3rd & Bird 07:20 Bobinogs 07:30 - Gigglebiz 07:45 - Teletubbies 08:10 Jackanory Junior 08:25 - Garth and Bev 08:35 - ’Allo, ’Allo! 09:10 - The Royle Family 09:40 - The Weakest Link 10:25 Walk on the Wild Side 10:55 Doctors 11:25 - Small Island 13:00 - Coast 14:00 - The Weakest Link 14:45 - Walk on the Wild Side 15:15 - Doctors 15:45 - Small Island 17:15 - The Weakest Link 18:00 EastEnders 18:30 - Doctors 19:00 - Coast 20:00 - One Foot in the Grave 20:30 - Rev 21:00 - Spooks 21:50 - Dinnerladies 22:20 - As Time Goes By 22:50 - Twenty Thousand Streets Under the Sky 23:40 - Gavin and Stacey. TCM 07:45 - Fort Utah. Film ’67 09:20 - Cattle Town. Film ’52
10:40 - The Man Who Never Was. Film ’56 (U) 12:35 Sherlock Holmes and the Voice of Terror. Film ’42 (U) 13:45 Gunsmoke 14:50 - Rawhide 16:00 - Return of the Gunfighter. Film ’67 (U) 17:55 - The Young and the Brave. Film ’63 19:40 The Sins of Rachel Cade. Film ’61 22:00 - Garden State. Film 2004 (15) 23:55 - Absolute Power. Film ’97 (15). MGM Movies 08:20 - Smile. Film ’75 (PG) 10:15 - Rockula. Film ’90 (12) 11:45 - Hercules. Film ’83 (PG) 13:25 - Mannequin. Film ’87 (PG) 14:55 - The Manhattan Project. Film ’86 (PG) 16:55 Crime and Punishment. Film ’98 (12) 18:25 - It’s a Mad, Mad, Mad, Mad World. Film ’63 (U) 21:00 - Order of Death. Film ’84 (18) 22:45 - MGM’s Big Screen 23:05 - Cop. Film ’88 (18). Diva Universal 07:00 - Rex: A Cop’s Friend 08:00 - Quincy, M.E. 09:00 Wolff’s Turf 09:55 - Ironside 10:55 - McLeod’s Daughters 11:55 - ER 12:50 - Quincy, M.E. 13:50 - The Casebook of Sherlock Holmes 15:52 - La Prova 16:00 - Ironside 17:00 Wolff’s Turf 18:00 - JAG 19:00 - Ironside 20:00 - Quincy, M.E. 21:00 - Agatha Christie’s Marple 22:54 - Parole D’Amore 23:00 ER. Discovery Channel 07:15 - Deadliest Catch: Sea of Misery 08:10 - Extreme Fishing with Robson Green: Sri Lanka 09:05 - Mythbusters: Crimes and Mythdemeanours 10:00 - How Do They Do It? 10:30 Destroyed in Seconds 10:55 Ultimate Survival: Land of Ice 11:50 - Wheeler Dealers: BMW 840 12:45 - Hot Rod Apprentice: Hard Shine: 57 Chevy Gasser 13:40 - American Chopper:
DECA Bike and Colmet Bike 14:35 - Dirty Jobs: Date Palm Pollinator 15:30 - Mythbusters: Snow Special 16:25 - Deadliest Catch: Lockout 17:20 - Extreme Fishing with Robson Green 18:15 - River Monsters: Silent Assassin 19:10 - How It’s Made 19:40 - How Do They Do It? 20:05 - The Real Hustle 20:35 The Real Hustle 21:00 - I Escaped: Real Prison Breaks 21:30 - I Escaped: Real Prison Breaks 21:55 - Get Out Alive: Alabama Prison Riot 22:50 -
Robson Greens Extreme Fish Fight 23:45 - I Shouldn’t Be Alive: Swept Away. Melita Movies 10:00 - Flubber 11:35 - Diary of a Wimpy Kid 13:15 - Jesse Stone: No Remorse 14:37 Hollywood Buzz 14:59 Eat Pray Love 17:14 - Hollywood Buzz 17:40 - Grown Ups 19:25 - Up! 21:00 - Death at a Funeral 22:35 - Water For Elephants 00:35 Moscow Zero. Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 Hollywood Buzz 11:05 - How I Met Your Mother 11:30 - The Mentalist 12:15 - Person of Interest 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 - The West Wing 15:15 - Fringe 16:00 - Gossip Girl 16:45 Desperate Housewives 17:30 How I Met Your Mother 17:52 Suburgatory 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - 30 Rock 19:30 Top Gear 20:30 - Person of Interest 21:15 - The Mentalist 22:00 - Game of Thrones 23:05 Supernatural 23:55 - Alcatraz 00:40 - Bored To Death 01:05 Hung 01:35 - Entourage. Biography Channel 07:00 - Eye for an Eye: Smokin’ Weed 07:30 - America’s Court with Judge Ross 08:00 Holidate: Philadelphia# Seattle 09:00 - Hoarders: Tra and Jill 10:00 - Snapped: Women Who Kill: Linda Pedroza 11:00 - Eye for an Eye: Smokin’ Weed 11:30 - America’s Court with Judge Ross 12:00 - Little Miss Perfect: Ashely vs Brandijean. Pawn Stars: 13:00 - Helmet Head 13:30 - Spidey Cents 14:00 Megan Fox 15:00 - Making Cents. 15:30 - American Restoration: American Hero 16:00 - Snapped: Women Who Kill: Linda Pedroza 17:00 Hoarders: Tra and Jill 18:00 Holidate: Philadelphia# Seattle. Pawn Stars: 19:00 - Helmet Head 19:30 - Spidey Cents. 20:00 Hoarders: Tra and Jill 21:00 Little Miss Perfect: Ashely vs Brandijean 22:00 - Real Housewives of Beverly Hills: Life, Liberty and the Pursuit of Wealthiness 23:00 -
Thintervention with Jackie Warner: Sink or Swim.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 09:00 - My Animal Family 09:15 - Benjamin’s Farm 09:20 - Kipper 09:30 - Mio Mao 09:40 P.B. Bear and Friends 09:50 - Kipper 10:00 James the Cat 10:05 - Fluffy Gardens 10:20 James the Cat 10:25 - Benjamin’s Farm 10:30 See The Sea 10:35 - My Animal Family 10:50 Benjamin’s Farm 10:55 - Baby Antonio’s Circus 11:05 - Mio Mao 11:15 - Kipper 11:35 - P.B. Bear and Friends 11:45 - Baby Antonio’s Circus 11:50 - Benjamin’s Farm 11:55 - Baby Antonio’s Circus 12:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:25 - Tigga and Togga 12:35 - Monkey See Monkey Do 12:45 - Oswald 13:00 - Barney and Friends 13:25 - Dougie in Disguise 13:35 Bob the Builder 13:45 - Thomas and Friends 14:00 - Bob the Builder 14:10 - Jarmies 14:25 Pingu 14:30 - Tiny Planets 14:35 - Pingu 14:40 Monkey See Monkey Do 14:50 - Oswald 15:05 Anthony Ant 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 The Hoobs 15:55 - Tigga and Togga 16:05 Pingu 16:10 - Tiny Planets 16:15 - Pingu 16:20 Jarmies 16:35 - Kipper 16:45 - Fireman Sam 16:55 - Anthony Ant 17:10 - See The Sea 17:15 My Animal Family 17:30 - Benjamin’s Farm
17:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Tiny Planets 18:30 - The Hoobs 18:55 - Gazoon 19:00 - Tork 19:15 - Dougie in Disguise 19:25 - Pingu 19:35 Angelina Ballerina 19:55 - Tiny Planets 20:00 Barney and Friends 20:25 - Pingu 20:30 - Gazoon 20:35 - Pingu 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 Benjamin’s Farm 21:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 - Monkey See Monkey Do. Disney Channel 09:00 - Radio Rebel 10:25 - Phineas and Ferb 10:40 - Shake It Up 11:30 - ANT Farm 12:20 Jessie 13:10 - Good Luck Charlie 14:00 - Wizards of Waverly Place 14:50 - Phineas and Ferb 15:15 - So Random 16:00 - Frenemies 17:20 - Wizards of Waverly Place 17:45 - Jessie 18:05 - Cars Toons 18:10 - ANT Farm 18:35 - Good Luck Charlie 19:25 - So Random 19:50 - Radio Rebel 21:30 - Good Luck Charlie 21:55 - Wizards of Waverly Place.
07>00 09>00 09>30 11>45 12>30 13>00 13>05 13.20 14>20 14>50 15>00 15>05 15>20 15>45 16>40 16>45 17>00 18>00 18>10 18>55 19>30 19>45 20>30 21>30 21>32 23>00 23>30
NET News Bejni u Bejnek (r) Teleshopping It-Tnejn l’Huma X’Hemm g[all-Ikel NET News Teleshopping Mill-:uf sal-Iskola EGOV4U Flimkien ma’ Nancy (r) NET News Flimkien ma’ Nancy (r) Teleshopping Newsbuzz Bla Kumment Teleshopping Malta Llejla NET News (ikompli) Malta llejla Kontra l-{in Minn Varsavja sa Kiev NET News {a]en u Mrar NET News Newsroom NET News Bejni u Bejnek
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - Motorsports Weekend 08:45 - Football 14:45 - Aegon International Tournament, ATP Tennis 16:45 - Olympic Dream 17:00 - World’s Strongest Man 18:00 - Wuxi Classic Snooker 20:00 - Football 20:30 WATTS 20:45 - This Week on
World Wrestling Entertainment 21:15 - Pro Wrestling 22:15 Horse Racing Time 22:30 Football.
GO Sports 1 07:00 - Barclays PL: Wk 2: Norwich C. v Stoke C. 09:00 Serie A: Rd 2: Fiorentina v Bologna 11:00 - Trans World Sport 12:00 - ERC Heineken Cup: SF: Ulster v Edinburgh. The Champ.: Wimbledon 2012 14:00 - Day 1 (live) 22:30 Highlights Day 1 23:30 - Day 1.. GO Sports 2 07:00 - Vincennes Horseracing 08:00 - PGA BMW International Open: Day 1 12:00 - Barclays PL: Wk 3: WBA v Stoke C. 14:00 - The Champ.: Wimbledon 2012: Day 1 (live) 22:30 - Roma Channel.
Melita Sports 2 12:00 - NBA Live (r) 12:20 2012 UIPM Pentathlon: Women's F.: Rome Italy (r) 13:45 Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 14:50 Bundesliga: BR.
Monchengladbach v Werder Bremen: dtd. 19.11.11 (r) 16:45 - La Liga: Malaga v Villarreal: dtd. 28.11.11 (r) 18:35 Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings (r) 19:40 - npower Champ.: Leeds Utd v Southampton: dtd. 03.03.12 (r) 21:30 - NBA Live (r) 21:50 - La Liga: Barcelona v Rayo Vallecano: dtd. 29.11.11 (r) 23:40 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings.
Melita Sports 10 NBA F.: 19:00 - Game 5: Oklahoma @ Miami (r) 21:30 Game 6: Miami @ Oklahoma (r). 00:00 - Copa Libertadores: SF 2nd Leg: Corinthians v Santos (r).
GO Sports 6 14:00 - The Champ.: Wimbledon 2012: Day 1 (live) 22:30 MUTV.
Malta Stars 08:00 - BOV PL: Birkirkara v Hibernians: dtd. 28.04.12 (r) 10:05 - Melita GFA 1st Div.: SKVW v Victoria H. (r) 11:50 Boxing: Prize Night: Dolmen dtd. 11.05.12 (r) 13:35 - Malta Basketball Assoc.: Loyola v Depiro (r) 15:05 - Malta Rugby Football Union: Kavallieri v Stompers: dtd. 03.03.12 (r) 16:40 - Football Nurseries (r) 17:15 - MOC Olympic Special (r) 17:50 - BOV PL: Birkirkara v Hibernians: dtd. 28.04.12 (r) 19:55 - Melita GFA 1st Div.: SKVW v Victoria H. (r) 21:40 Boxing: Prize Night: Dolmen dtd. 11.05.12 (r 23:25 - Malta Basketball Assoc.: Loyola v Depiro (r) 00:55 - Malta Rugby Football Union: Kavallieri v Stompers: dtd. 03.03.12 (r) 02:30 - Football Nurseries (r).
Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga: BR.
Football Stars 1 08:00 - Bundesliga: BR.
GO Sports 3 14:00 - The Champ.: Wimbledon 2012: Day 1 (live 22:30 - Inter TV. GO Sports 4 14:00 - The Champ.: Wimbledon 2012: Day 1 (live) 22:30 Juventus TV. GO Sports 5 14:00 - The Champ.: Wimbledon 2012: Day 1 (live) 22:30 - LFC TV.
Monchengladbach v Werder Bremen: dtd. 19.11.11 (r) 09:50 - La Liga: Malaga v Villarreal: dtd. 28.11.11 (r) 11:40 - npower Champ.: Leeds Utd v Southampton: dtd. 03.03.12 (r) 13:25 - NBA F.: Game 6: Miami @ Oklahoma (r) 15:55 - 2012 UIPM Pentathlon: Women's F.: Rome Italy (r) 17:15 Bundesliga: BR. Monchengladbach v Werder Bremen: dtd. 19.11.11 (r) 19:05 - NBA Live (r) 19:25 - WWE: No Way Out (r) 22:30 - La Liga: Malaga v Villarreal: dtd. 28.11.11 (r) 00:20 - npower Champ.: Leeds Utd v Southampton: dtd. 03.03.12 (r).
Monchengladbach v Werder Bremen: dtd. 19.11.11 (r) 09:50 - La Liga: Malaga v Villarreal: dtd. 28.11.11 (r) 11:40 - npower Champ.: Leeds Utd v Southampton: dtd. 03.03.12 (r) 13:25 - NBA F.: Game 6: Miami @ Oklahoma (r) 15:55 - 2012 UIPM Pentathlon: Women's F.: Rome Italy (r) 17:15 Bundesliga: BR. Monchengladbach v Werder Bremen: dtd. 19.11.11 (r) 19:05 - NBA Live (r) 19:25 - WWE: No Way Out (r) 22:30 - La Liga: Malaga v Villarreal: dtd. 28.11.11 (r) 00:20 - npower Champ.: Leeds Utd v Southampton: dtd. 03.03.12 (r).
IN-NAZZJON It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012
28 Tag[rif
Batman vs Spiderman Science Fiction vs Science Fact
Tisliba
Mimdudin>5. Ma tantx kienu ta’ valur dawn il-muniti (5) 6. Meta tg[addi minnhom fittex il-bankini (5) 7. La bojod u lanqas suwed, dawn in-nies (5) 10. Inwaddab, kemm kemm? (5) 11. Kunjom Mabel Angela? (5) 12. Il-patri jista’ jie[u bi//a biss! (5) 14. Ir-raba’ parti (5) 16. Issa[[an [afna talkurat? (5) 17. Ma jg[addix mill-e]ami (5) 18. Ammont ta’ flus (5)
Weqfin>1. Tag[mel ix-xfafar jaqtg[u i]jed (6) 2. Bdot (6) 3. Bi//a minn poe]ija (6) 4. Kien donnu jrid jirri;etta (6) 8. S[una tajba (5) 9. Warajhom tisma’ rrag[ad (5) 12. {las mist[oqq (6) 13. Kollu g[alxejn (6) 14. Kos, b’ras tirran;a lmantar tal-;ild tal-annimal bil-pil! (6) 15. M’g[adniex narawh jitlob il-karità (6)
Soluzzjoni tas-Sibt
Mimdudin>- 5. Qabel; 6. Ankra; 7. Zekka; 10. Aroma; 11. Nemus; 12. Bwiet; 14. Bajda; 16. Kwiet; 17. Libra; 18. Jobdi. Weqfin>- 1. Tqalla; 2. {lieqa; 3. {axken; 4. Marsus; 8. Doris; 9. Tmajt; 12. Bandla; 13. Tawwal; 14. Bieqja; 15. Amorin.
Fil-qosor
L-Emirates tniedi offerta ta’ btala f’Dubaj g[all-familja Emirates u d-Dubai Tourism & Commerce Marketing (DTCM) qed joffru lill-familji /-/ans biex ‘Jag[mlu iktar f’Dubaj’ (Do More in Dubai) dan is-sajf permezz tal-offerti fantasti/i g[all-familji bit-tfal li huma ta[t it-tnax-il sena. Disponibbli sat-30 ta’ Settembru, il-promozzjoni tikkon/idi mad-Dubai Summer Surprises. Sa ]ew;t itfal ta[t l-età ta’ 12-il sena, li qed jivvja;;aw ma’ ]ew; adulti fi Klassi Ekonomika huma eli;ibbli biex jir/ievu l-akkomodazzjoni (minimu ta’ tlett iljieli) u ikliet fil-lukandi parte/ipanti kumplimentari, u kif ukoll il-passa;; tal-ajru mnaqqas b’50% minn dak ta’ adult. Il-familji g[andhom g[a]la ta’ ’l fuq minn 70 lukanda u appartamenti f’Dubaj, li jvarjaw bejn ]ew; sa [ames stilel, f’lokalitajiet vi/in il-ba[ar jew fi/-/entru tal-belt, skont ilgosti ta’ kull familja. Barra minn hekk, biex wie[ed ikun jista’ jiddeverti iktar l-offerta tista’ tkun esti]a g[al iktar minn tlett ijiem u din tinkludi kolazzjon b’xejn, ikliet g[attfal stil buffet f’nofsinhar u fil-g[axija, u t-taxxi tal-kamra u tas-service charges. L-offerta ‘Do More in Dubai’ u iktar informazzjoni dwarha jinsabu onlajn www.emirates.com#mt fis-sezzjoni Special Offers, billi tikkuntattja l-Uffi//ju tal-Bejg[ talEmirates fl-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta fuq in-numru 25577255, jew permezz tal-a;enti tal-ivvja;;ar.
Il-Euro Media Forum u Science is Culture b’kollaborazzjoni mal-EdenCinemas qed jorganizza l-avveniment The Batman vs Spiderman Superhero event – Science Fiction vs Science Fact, li se ssir illum it-Tnejn 25 ta’ :unju fis-7 p.m. fl-Istitut Kulturali Taljan, Pjazza San :or;,Valletta. Biex tikkoin/idi mal-premiere ta’ The Amazing Spiderman nhar l-Erbg[a, 4 ta’ Lulju fid-9 p.m. kif ukoll il premiere tad Dark Knight Rises fl-a[[ar ;img[a ta’ Lulju, dan l-avveniment jag[ti [arsa rari tax-xjenza wara lpoteri li hemm fil-comics talBatman u Spiderman u kif dawn is-superheroes saru parti mill-kultura popolari. Wara li inizjalment kienu twieldu u trabbew fil comic books, dawn il-karattri mbag[ad sar progress fuqhom fil-kotba, il-films tattelevi]joni u l-internet, li issa da[lu fid-dinja ta/-/inema ma’ sensiela ta’ films li jmiss u li l-films tag[hom hu mistenni li jkunu l-avveniment /inematiku tas-sena. Peress li fis-snin 60, l-istejjer tad-detective comics ta’ Batman u ta’ Marvel Spiderman, serqu limma;inazzjoni tal-]g[a]ag[ dawn saru [a;a wa[da mag[hom. Mistoqsijiet dwar min se jirba[ fosthom: Spiderman jew Batman? Jista’ Einstein idawwar lil Tobey Maguire fi Spiderman. Probabbilment le, Einstein miet tmien snin qabel ma Spiderman ;ie ma[luq minn Stan Lee u Steve Ditko. I]da dan hu possibbli permezz taxxjenza moderna? Justin Camilleri ( espert dwar films Sci - Fi) se jmur ras ma ’ ras kontra James Ciarlò ( ix - xjenzat) u David Pace ( espert dwar Batman) biex jesplora l - ori;ini u l popolarità wara dawn l -
eroj u l - istejjer li nkitbu dwar Spiderman u Batman .
Il-kelliema se jesploraw ukoll il-veritajiet xjentifi/i wara l-[olqien ta’ Batman, jew il-possibbiltà li ra;el jinbidel fi Spiderman. Il-kelliema se jippruvaw jikkonvincu (jew le) lilludjenza permezz ta’ e]empji varji: je]istu superheroes, x’possibbilitajiet hemm li g[ad narawhom fostna? Ludjenza mitluba li ;;ib mag[ha e]empji personali ta’ superheros favoriti. Il-moderatur, Fleur Vella se jara li jippre]enta stampa sew ta’ dawn il-karattri permez ta’ filmati li se jintuzaw biex
jo[olqu dibattitu ja[raq u divertiment garantit. Se jkun hemm ukoll kompetizzjoni kwizz fejn il-mistoqsijiet ikunu spe/ifikament marbuta ma’ Spiderman u Batman kif ukoll kompetizzjoni tal-a[jar kostumi. Ittema tal-kostum tista’ tvarja minn Anime g[al pirati u Sailor Moon. Ser jkun hemm diversi premjijiet li jinkludu biljetti b’xejn g[all-premier ta’ The Amazing Spiderman u The Dark Knight li se jsir fl-Eden Cinema. G[all-prenotazzjonijiet ;entilment ibag[tu sms fuq 9945 4066 jew email lil euromediaforum@gmail.com.
L-HP tniedi aktar offerti g[all-istampar biex ittejjeb l-effi/jenza tan-negozji L-HP [abbret 15-il prodott, servizz u soluzzjoni ;dida g[all-istampar b’titjib g[allproduttività, soluzzjonijiet ;odda ta’ sigurtà u aktar offerti mobbli li bihom innegozji ta’ kull daqs jkunu jistg[u jaqbdu u jikkomunikaw b’aktar sigurtà u effi/jenza. L-offerti l-;odda jinkludu: • Printer HP Officejet, erba’ printers HP LaserJet u HP Scanjet li bihom in-negozji ]g[ar u medji u l-intrapri]i jistg[u jistampaw id-dokumenti tag[hom ferm aktar malajr u bi kwalità g[olja ta’
linka. Dawn jg[inuhom ukoll jestendu l-uffi//ju tag[hom lil hinn mill-post fi]iku tieg[u. • G[axar soluzzjonijiet ;odda u mtejba, applikazzjonijiet u offerti ta’ sigurtà biex ti]died l-effi/jenza, jitjiebu l-pro/essi tal-[idma tan-negozji u biex l-istess pro/essi jkunu kkontrollati u aktar siguri. L-HP Digital Workflow Integration Services, estensjoni tal-HP Managed Print Services, b’soluzzjoni aktar b’sa[[itha g[al sistemi integrati g[al a//ess g[all-informazzjoni li jtejbu l-pro/essi
tan-negozji f’[in reali, u li joffru punt wa[dieni ta’ kuntatt g[all-immani;jar tas-sistemi. Ron Coughlin, il-Vi/i President Anzjan u l- General Manager tal-LaserJet u lEnterprise Solutions tal-HP qal, “L-HP qed i;;edded illinja kollha tal-MFPs u llum qed inniedu prodotti ;odda li huma intelli;enti, li jistg[u jitqabbdu elettronikament u mas-sistema tal-cloud. Barra minn hekk qed inkomplu nil[qu l-[ti;iet ;odda tannegozji li huma klijenti tag[na.”
IN-NAZZJON It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012
Klassifikati 29 PROPRJETÀ
Is-Swatar
APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar tal-banju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.
Marsaxlokk
FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.
Santa Venera
FLAT l-ewwel sular finished u furnished. Tliet kmamar tas-sodda wa[da ensuite, gallarija quddiem u wara u parti mill-bejt bil-washroom. €110,000 (Lm47,000) ?emplu 79990798.
G{ALL-KIRI
Il-Belt Valletta
POST g[all-kiri g[al u]u esklussiv g[al kummer/. Area 54 metru kwadru. G[al aktar informazzjoni ikteb P.O. Box 284 In-Nazzjon.
Il-Fgura
{ANUT ;did fis-suq Class 4 lest min kollox tajjeb g[al kull negozju, bil-fire alarm, cameras, toilet, e//. Bla rigal. Livell mat-triq, bil-parapett
33x20 piedi, ;ewwa 22x30 piedi u isfel 35x22 piedi. ?emplu 99442591.
tal-Gvern, San Pawl il-Ba[ar. ?emplu 99887233.
G{AT-TWELLIJA
AVVI}I
DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.
G[al kull xog[ol
Tiswijiet fil-pront u fil-post
Il-Mosta
{ANUT tax-xag[ar g[attwellija. ?emplu 99427680.
TA’ dawl, ilma, xog[ol ta’ tik[il u tibjid, qlug[ ta’ madum. ?emplu 79973566 jew 27659116.
G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
Nixtri
KOTBA gwida fuq pajji]i u bliet differenti fl-Ewropa u lil hinn. ?emplu 79422620.
Nixtri
GARAXX in-na[a tal-iskola
Ni]barazza
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
Trasport bejn l-Ingilterra u Malta
GANGA Transport Services, Triq Wied il-G[ajn, {a]}abbar }BR2703. Is-soluzzjoni tieg[ek g[al ;arr ta’ karozzi bejn l-Ingilterra u
Malta. Store fl-Ingilterra. ?emplu 21803271 jew 99153153.
G{ALL-BEJG{ G[al kull xog[ol ta’ stampar u sheets tat-tombla B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici printing press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur, e//. u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com
Biljetti tat-Tombla
EMI Bingo Sheets, free delivery (packets x 10 sheets available). ?emplu 99870603, 21228138 jew 21224607.
Mejda tal-pranzu
KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod
tal-;ilda, tliet si;;ijiet talinjam, tapit kbir a[dar bilkannella, monitor tal-kompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.
JIN{TIE:U
Driver
G{AS-servizz tal-meals on wheels, dettalji mill MCC Flat 8, 17, Triq Santa Monica, Gwardman;a. ?emplu 21230181.
{ajjat#{ajjata
FIS-settur tal-manifattura, esperjenza fuq magna tal[jata hi me[tie;a. Ikkuntattja lil Sails & Canvas Ltd, IlMarsa fuq 79451643 jew ibg[at fuq info@sailsandcanvas.net
Jin[tie;u
NIES ja[dmu b[ala shutterers full-time fuq sit ta’ kostruzzjoni. ?emplu 99803542.
Mastrudaxxa
BL-esperjenza. ?emplu Casaform fuq 79447266.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012
30 Fil-Lenti
Insiru nafu a˙jar lil...
Domenique Azzopardi Isem u kunjom
tant t[obb ti;;ieled mat-terapija u tkun fra;li [afna. F’Lulju tal-2011, missieri [alliena. Li titlef lil missierek fl-età ta’ 16-il sena, fil-mumenti meta tkun g[adek qieg[da timmatura, t[ossha [afna aktar. Din l-esperjenza g[allimtni [afna, fost o[rajn, li fid-dinja m’g[andek taqta’ qalbek minn xejn u li meta ta[seb li tkun fallejt dejjem g[andek issib dak ir-ra;; ta’ dawl li jtik it-tama li tkompli tg[ix il-[ajja tieg[ek. Tag[lima o[ra hija li f’dak i]-]mien, tinduna min huma l-[bieb ta’ vera u li dejjem se ssibhom hemm biex jg[inuk fil-mumenti diffi/li tal-[ajja.
Domenique Azzopardi.
Data tat-twelid
7 ta’ April 1995.
Lokalità fejn toqg[od {al Safi.
X’inhi l-konnessjoni tieg[ek mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu
Minn meta kont g[andi daqsxejn ta’ tifla /kejkna dejjem interessatni l-media in;enerali. I]da nistqarr li l-mu]ika minn dejjem kellha rwol importanti fil-[ajja tieg[i. Fl-età ]g[ira ta’ 4 snin bdejt nit[arre; fil-vuci u minn dakinhar ’il hawn qatt ma [arist lura. Il-karriera tal-mu]ika g[andha l-vanta;;i kif ukoll l-i]vanta;;i tag[ha. Wie[ed mill-i]vanta;;i hu li ;eneralment ti;i kkritikata b’mod mhux kostruttiv u li jeffettwa [afna l-mod ta’ kif t[ares lejk innifsek fil-mera, i]da g[alkemm fiha n-ni]liet tag[ha, fiha wkoll it-telg[at tag[ha. Fost u[ud minn dawn l-esperjenzi tieg[i nsibu l-Malta Junior Song for Europe, il-Konkors Kanzunetta Indipendenza, il-Malta Song for Europe, li fih, ta’ 15-il sena kont l-i]g[ar parte/ipanta li qatt da[let fih, kif ukoll esperjenzi barra minn xtutna.
G[andek xi delizzji^
Il-fatt li tg[ix fil-g]ejjer Maltin, xi t[oss li huma l-vanta;;i u l-i]vanta;;i^
Il-g]ejjer Maltin g[andhom [afna vanta;;i kif ukoll ]vanta;;i. Nemmen li l-mentalità Maltija fadlilha [afna fejn tag[mel kambjament u titjib b[al kull nazzjonalità o[ra.
Liema hu s-sors favorit tieg[ek li minnu ssir taf l-a[barijiet: il-gazzetta, it-televi]joni, ir-radju jew l-internet, u g[aliex^
L-internet huwa l-aktar mezz favorit tieg[i li minnu nsir naf l-a[barijiet. G[alkemm permezz tat-televi]joni, gazzetti u radju ssir taf [afna a[barijiet, l-internet hu dak il-mezz li bih tista’ tikkomunika fa/ilment ma’ pajji]i ’l bog[od mill-g]ira tag[na u titg[allem [afna minnu jekk tag[mel u]u tajjeb minnu.
Minbarra l-kant, fost id-delizzji tieg[i nsibu l-qari, i]-]fin, id-drama u l-[ru;.
L-aktar [a;a li tatek sodisfazzjon f’[ajtek sa issa L-aktar [a;a li tatni sodisfazzjon f’[ajti kienet il-fatt li g[alkemm persuna tg[addi minn diversi esperjenzi li kapa/i jbiddluk fil-[ajja, kapa/i wkoll ma titlifx l-identità tieg[ek u tibqa’ dak li int, kif ;ara fil-[ajja tieg[i.
G[alik xi jfissru dawn^: • l-im[abba – Trid tkun fis-sitwazzjoni li t[obb biex tkun taf xi tfisser l-im[abba, i]da l-punti ;enerali huma r-rispett, l-onestà, il-fidu/ja u li l-kuntentizza ta’ [addie[or tkun importanti anki iktar mill-kuntentizza tieg[ek.
Xi [a;a li ddejqek L-ipokresija.
Esperjenza li g[addejt minnha, po]ittiva jew negattiva, u li t[oss li minnha tg[allimt [afna
Fl-2009, il-familja kollha [adet xokk qawwi hekk kif [adna l-a[bar li missieri, marad bil-marda talkan/er. Ilkoll nafu kemm hija diffi/li din il-marda biex tiqfilha u tag[mel il-kura;; fil-mumenti hekk dg[ajfin. L-akbar tbatija hi meta tara persuna li
•
il-[biberija –
Rispett, onestà u sin/erità. •
•
•
•
IR-RITRATT FAVORIT TIEG{EK LI FIH TIDHER INT — Jien ma’ [ija Christian. Minbarra li a[na a[wa hemm ukoll [biberija kbira bejnietna
•
il-libertà – Il-libertà tkun sabi[a meta persuna
tag[raf tg[ixha ’l bog[od mill-vizzji []iena u li ma jag[mlulekx ;ie[. i/-/ensura – Tippreveni milli jse[[u jew jintqalu affarijiet li g[al [afna nies jew g[all-mentalità tal-pajji] jistg[u ji;u interpretati [a]in. F’/erti sitwazzjonijiet i/-/ensura jkollha rwol importanti biex /erti affarijiet ma jag[tux impressjoni jew e]empji []iena. ir-reli;jon – Kull bniedem fid-dinja jfittex qawwa akbar minnu biex jemmen u jimxi fuq il-passi tag[ha. Ir-reli;jon hija sabi[a g[al dawk in-nies li ma jarawhiex b[ala [aga li trid issir ta’ bilfors i]da xi [a;a li tfittex g[aliha int minn jeddek ming[ajr ebda tip ta’ sfurzar. is-safar – Il-mezz ta’ kif wie[ed jinqata’ mir-rutina normali ta’ kuljum u jie[u vaganza li tiffriskalu l-menti. Hu wkoll il-mezz ta’ kif il-kulturi jiltaqg[u flimkien u jsiru jafu d-drawwiet ta’ xulxin li minnhom jitg[allmu. il-mewt – It-tmiem tal-[ajja fuq wi// id-dinja u l-bidu ta’ [ajja o[ra ;dida.
Sensiela koordinata minn Raymond Miceli li tlaqqag[na ma’ nies li g[andhom konnessjoni mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu. Tixtieq issir taf a[jar lil xi personalità minn dawn l-oqsma^ Ibg[at is-su;;erimenti tieg[ek fuq raymiceli@gmail.com u nag[mlu mill-a[jar biex nikkuntentawk.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 23 ta’ :unju, 2012
Konsumatur 31
Kuntratti tal-bejg[ u garanziji... x’g[andek tkun taf^ Meta konsumatur jit[ajjar jixtri prodott jew servizz, [afna drabi ji;i mitlub jiffirma kuntratt tal-bejg[ li jing[atalu mill-kummer/jant. Trid toqg[od b’seba’ g[ajnejn
Il-kuntratt tal-bejg[ jorbot kemm lill-konsumatur kif ukoll lill-bejjieg[ u g[aldaqstant wie[ed g[andu joqg[od b’seba’ g[ajnejn qabel ma jiffirmah u kemm jista’ jkun g[andu ja//erta ru[u li qara u fehem kull klawsola li hemm fil-kuntratt. Fejn il-konsumatur ma jifhimx dak li hemm imni]]el fil-kuntratt tal-bejg[ min[abba kliem mhux /ar u ambigwu jew tipa rqiqa [afna, jaqbillu jistaqsi lin-negozjant jfehmu lklawsoli mni]]la fl-istess kuntratt biex il-konsumatur ikollu stampa aktar /ara qabel ma jixtri l-prodott jew is-servizz li jixtieq. F’/irkustanzi fejn ilkonsumatur jinsab dubbju] dwar il-kuntratt, hu jista’ jitlob li jing[ata kopja tieg[u biex ikun jista’ jaqrah bil-kwiet u fil-kumdità meta jmur lura ddar qabel ma jixtri jew i[allas xi depo]itu. Il-kuntratt tal-bejg[ jista’ jsir b’mod verbali i]da l-konsumatur jaqbillu aktar jekk dan isir bil-miktub u fejn ma jifhimx il-klawsoli mni]]la, hu jista’ jag[]el li jurih lil persuna ta’ fidu/ja biex din tg[inu jifhem aktar il-kundizzjonijiet spe/ifi/i tal-kuntratt. Il-kundizzjonijiet tal-kuntratt g[andhom ikunu /ari u miktubin b’lingwa sempli/i u li tinftiehem u d-drittijiet talkonsumatur g[andhom jkunu m[arsa u mhux miksura meta jsir il-kuntratt tal-bejg[.
minn Melanie N. Camilleri melanien.camilleri@mccaa.org.mt
kundizzjonijiet u l-firma talbejjieg[. Informazzjoni me[tie;a
Qabel tiffirma xi kuntratt kun /ert li fhimt kollox. Jekk le staqsi
Dak li kien imwieg[ed ma jing[atax
Jekk konsumatur i[oss li ddrittijiet tieg[u mhux qed ikunu issalvagwardjati jew ilkuntratt qed joffri klwasoli mhux ;usti fir-rigward tieg[u hu jista’ jidde/iedi li ma jixtrix il-prodott jew is-servizz mixtieq. {afna drabi jinzerta li filkuntratt tal-bejg[ ji;u mweg[da /ertu affarijiet li meta l-konsumatur jixtri lprodott jew is-servizz jinteba[ li dak li kien ;ie mwieg[ed ma ng[atalux. G[alhekk ilkonsutmatur g[andu jitlob lill-kummer/jant biex jitterminalu l-kuntratt f’ka] li di;à [allas il-flus jew jag[tih skont g[al dik il-parti tal-ftehim li ma tkunx ;iet imwettqa. Il-konsumatur g[andu joqg[od attent g[all-klawsoli mhux ;usti u g[all-informaz-
Il-kundizzjonijiet tal-kuntratt g[andhom ikunu /ari u miktubin b’lingwa sempli/i u li tinftiehem u d-drittijiet tal-konsumatur g[andhom jkunu m[arsa u mhux miksura meta jsir il-kuntratt tal-bejg[
zjoni qarrieqa fil-kuntratti talbejg[. Jekk konsumatur ikun konvint li l-informazzjoni offruta mhix ;enwina g[andu jirrifjuta li jiffirma l-kuntratt talbejg[. G[aldaqstant, il-konsumatur g[andu dejjem jaqra l-kundizzjonijiet kollha b’reqqa kbira u ma ji[ux de/i]jonijiet mg[a;;lin u fuq ba]i tal-prezz biss. Il-kuntratt tal-bejg[ g[andu joffri informazzjoni fuq ilkaratterisiti/i tal-prodott u tasservizz li wie[ed irid jixtri kif ukoll il-prezz totali li l-konsumatur irid i[allas. F’ka]i fejn il-konsumatur jinduna b’xi nuqqas ta’ konformità mal-kuntratt tal-bejg[ la darba jkun xtara l-prodott, hu g[andu jinforma lin-negozjant mill-ewwel biex tinstab soluzzjoni g[all-problema kemm jista’ jkun malajr. Garanzija kummer/jali
{afna drabi l-bejjieg[a jag[tu garanzija kummer/jali mal-prodott li jista’ jibbenefika minnha l-konsumatur f’/irkustanzi fejn per e]empju jkun hemm b]onn isiru xi tiswijiet jew bdiel ta’ spare parts. Il-garanzija
kummer/jali mhix obbligatorja i]da jekk il-kummer/jant jidde/iedi li joffriha, hu jrid jimxi mag[ha fejn jipprovdi lafter sales service u jkollu ma[]un il-parts me[tie;a, kif ukoll jonora dak kollu li hemm miktub fiha. Garanzija kummer/jali g[andha dejjem tkun bil-miktub u f’ka] fejn bejjieg[ iwieg[ed li se joffri garanzija, l-konsumatur g[andu jesi;i li din ting[atalu b[ala dokument g[aliex jekk il-ftehim mal-garanzija ma jsirx bilmiktub, ikun diffi/li g[allkonsumatur biex jipprova x’;ie miftiehm. Il-konsumatur jaqbillu jaqra l-kundizzjonijiet kollha filgaranzija kummer/jali qabel jag[mel de/i]joni ta’ xiri u fejn ma jaqbilx mal-klawsoli tal-garanzija hu jista’ jirrifjuta li jixtri l-prodott jew isservizz. Barra minn hekk, jista’ jitlob xi kundizzjonijiet o[ra li ma jkunux fil-garanzija. Jekk ikun hemm ftehim mal-bejjieg[ dwar dan, ilkundizzjonijiet g[andhom jkunu mi]juda bil-miktub fuq il-garanzija fejn ikun hemm id-data ta’ meta ]diedu u l-
Fid-dokument tal-garanzija kummer/jali g[andu jkun hemm imni]]el l-isem u l-indirizz ta’ min ikun qed joffri l-garanzija, g[al kemm tul ta’ ]mien qed ting[ata l-garanzija, kif g[andu jintalab rimedju ta[t il-garanzija u x’tip ta’ rimedju toffri din il-garanzija. Barra minn dan, sakemm ma jkunx hemm miktub fiddokument tal-garanzija ma jistax jintalab [las g[at-trasport tal-o;;etti jew xi [las ie[or biex tkun esegwita l-garanzija kummer/jali. Tajjeb ukoll li niftakru li meta o;;ett jinbidel ta[t il-garanzija kummer/jali, il-garanzija tkompli u mhux ter;a’ tibda mill-bidu. Il-garanzija kummer/jali tista tkun ta’ sitt xhur jew aktar, l-importanti li dak kollu li hemm imwieg[ed ji;i mwettaq kemm mill-bejjieg[ kif ukoll mill-konsumatur. Jekk dan ma jse[[x il-konsumatur jista’ jilmenta mannegozjant li mhux qed i]omm mal-weg[diet tieg[u. L-istess jista’ jag[mel ilbejjieg[ kemm-il darba l-konsumatur ma jimxix mallgaranzija. Per e]empju jekk fil-garanzija jkun hemm miktub li l-o;;ett irid isirlu servizz kull sitt xhur u dan ma jsirx mill-konsumatur, ilgaranzija tista’ ti;i invalida. F’ka] ta’ tilwim li ma ji;ix solvut, il-konsumatur jista’ jirrikorri g[all-g[ajnuna flUffi//ju tal-Konsumatur.
It-Tnejn, 25 ta’ :unju, 2012
32 Lokali
Divertiment mill-aqwa b’log[ob fl-ilma g[at-tfal fil-Water Park f’Bu;ibba (Ritratt> Alex Degabriele)
Tfal jiddevertu fil-Water Park f’Bu;ibba minn Joanna Mifsud
Mijiet ta’ tfal di;à bdew igawdu fil-Water Park li g[adu kif ;ie inawgurat f’Bu;ibba. Dan jixhduh ilkjuwijiet twal ta’ tfal entu]jasti li sibna lbiera[ meta ]orna l-Water Park flewwel jum wara li kien inawgurat, kollha jistennew li jmiss lilhom biex jid[lu jesperjenzaw din l-avventura. Il-Park hu maqsum fi tliet sezzjonijiet, identifikati bi tliet kuluri differenti, bit-tfal jilag[bu fiz-zona skont it-tul tag[hom. Dan sar sabiex ji;i ]gurat is-sa[[a u s-sigurtà tattfal. Waqt li t-tfal ikunu qeg[din jilag[bu, il-;enituri jew min ikun qed jakkumpanja lit-tfal jistg[u joqog[du bilqieg[da jarawhom millvi/in jiddevertu. Il-Water Park, immirat g[at-tfal u l-familji, sar b’investiment ta’ €600,000 u hu mibni fuq medda ta’ 800 metru kwadru, bi 17-il water feature differenti. Omm li [adet i]-]ew; uliedha jesperjenzaw din lattrazzjoni ;dida g[at-tfal, esprimiet ma’ IN-NAZZJON
l-apprezzament tag[ha g[allinvestiment f’dan il-park u wriet ix-xewqa li jift[u aktar simili madwar Malta u G[awdex sabiex it-tfal Maltin kollha jkollhom l-opportunità jesprimu ru[hom bil-log[ob fl-ilma. Jekk [sibna li dan il-park hu attrazzjoni g[at-tfal biss, ma domniex ma biddilna lfehma u li dan di;à sar l-g[ira tal-anzjani wkoll. Anzjan li ;ie jakkumpanja lit-tifla tieg[u u lin-neputija wera xxewqa kbira tieg[u li jsiru Water Parks simili g[all-anzjani li ma tantx huma mobbli u g[al dawk li jib]g[u jin]lu jg[umu fil-ba[ar miftu[. Permezz ta’ pro;etti b[al dawn, it-tfal ikollhom aktar spazju fejn jo[or;u l-kreattività tag[hom, jag[mlu aktar e]er/izzju u fuq kollox igawdu minn livell ta’ g[ajxien a[jar. Apparti l-fatt li dan ilpro;ett hu investiment dirett fit-tfal Maltin, hu pro;ett li se jag[ti spinta ’l quddiem ilkomunità kummer/jali ta’ Bu;ibba, it-tnejn prijoritajiet importanti g[all-Gvern.
Tifel jesprimi ru[u bil-funtani tal-ilma fil-Water Park f’Bu;ibba li kien inawgurat mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi nhar is-Sibt filg[axija (Ritratt> Joseph Galea)
media•link COMMUNICATIONS