2012_06_27

www.media.link.com.mt

Numru 13,163

€0.55

L-Erbg[a, 27 ta’ :unju, 2012

L-impjiegi ji]diedu bi 3,000 fl-ewwel xhur tal-2012 Ji]diedu wkoll il-pagi meta mqabbla ma’ sena ilu Fl-ewwel tliet xhur ta’ din is-sena l-impjiegi ]diedu bi kwa]i 2% fuq l-ewwel kwart tas-sena li g[addiet, ]ieda ta’ aktar minn 3,000 impjieg g[al total ta’ 171,000 post tax-xog[ol. Fl-istess perjodu kien hemm ]ieda fil-pagi fuq l-istess perjodu sena ilu. ?ifri tal-Labour Force Survey, ippubblikati millUffi//ju Nazzjonali talIstatistika, juru li filwaqt li ]diedu l-impjiegi, ir-rata talqg[ad kompliet tonqos millivelli tal-istess perjodu tal2011 g[al ftit aktar minn 6%.

I]-]ieda fl-impjiegi kienet dovuta primarjament g[al ]ieda ta’ postijiet tax-xog[ol mas-settur privat.

Minn kull mitt ru[ fl-età bejn il-15 u l-64 sena, 60 g[andhom xog[ol. Ilma;;oranza, kwa]i 90% kellhom impjieg full-time, minkejja li ]diedu l-impjiegi part-timer. L-istatistika turi wkoll li r-rata ta’ nisa li ja[dmu ]diedet bi tliet punti per/entwali fuq l-istess perjodu tas-sena li g[addiet, waqt li x-xog[ol fost l-ir;iel naqas bi ftit.

L-akbar ammont ta’ r;iel huma impjegati fil-qasam tan-negozju, f’dak tat-tiswija tal-karozzi u l-affarijiet taddar, fil-qasam tal-lukandi u r-ristoranti u fit-trasport u lkomunikazzjoni. g[al pa;na 2

Il-kun/ert grandju] tal-Isle of MTV Fuq il-Fosos tal-Furjana lbiera[ kien su//ess ie[or mhux biss g[all-organizzaturi ta’ dan in-netwerk ta’ stazzjonijiet tal-mu]ika, i]da wkoll g[all-pajji]na u g[all-pubbli/ità li se ning[ataw meta jintwera fuq l-istazzjonijet televi]ivi b’miljuni ta’ telespettaturi ]g[a]ag[. L-atmosfera f’dan is-sitt kun/ert meravilju] tal-Isle of MTV Malta, kienet mill-aktar vibranti u bis-sehem ta’ artisti ta’ fama internazzjonali. (Ritratt Martin Agius) Ara wkoll pa;na 32

It-Turkija

Euro Cup

Twissija u kundanna g[as-Sirja dwar it-twaqqig[ tal-ajruplan

Birkirkara kisbu l-ewwel reb[a fil-kompetizzjoni Euro Cup meta l-biera[ g[elbu lil Floriana 3-0

Ara pa;na 21

Ara pa;na 19

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 27 ta’ :unju, 2012

2 Lokali

Ji]diedu l-postijiet tax-xog[ol mas-settur privat minn pa;na 1

Min-na[a l-o[ra, aktar minn nofs in-nisa f’impjieg ja[dmu f’xog[lijiet marbutin mas-servizzi b[alma hu s-settur pubbliku, l-edukazzjoni, issa[[a u l-qasam so/jali.

Is-self-employed f’dawn l-ewwel tliet xhur tal-2012 kienu jammontaw g[al ftit aktar minn 13% ta’ dawk kollha li ja[dmu bi qlig[ fil-g]ejjer Maltin.

Il-Labour Force Survey juri wkoll ]ieda fil-pagi fuq l-istess perjodu sena ilu. Bejn Jannar u Marzu ta’ din is-sena, il-paga medja f’Malta kienet tammonta g[al €15,620, li jfisser ]ieda ta’ aktar minn € 500 f’sena. L-og[la salarji jirri]ulta li huma m[allsa fil-qasam talfinanzi, dak tar-real-estate u dak tal-kera.

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi qal li din l-industrija qed to[loq aktar xog[ol u tinvesti fl-ekonomija ta’ pajji]na (Ritratt> Marti Agius)

5% tal-industrija tat-turi]mu mit-tag[lim tal-Ingli] Aktar minn miljun barrani ;ew f’Malta jitg[allmu l-Ingli] minn Charles Muscat

L-industrija tat-tag[lim talIngli] tikkontribwixxi 5% talindustrija tat-turi]mu f’pajji]na u s’issa aktar minn miljun student barrani ;ew f’Malta biex jitg[allmu lIngli].

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi tkellem dwar l-i]vilupp ta’ din l-industrija meta lbiera[ inawgura l-EC Central Office, f’St Julians Business

It-Temp

UV INDEX

9

IT-TEMP> Xemxi bi ftit s[ab VI}IBBILTÀ> Tajba IR-RI{: {afif mill-Grigal li jdur mil-Lvant BA{AR> Moderat g[al qawwi li jsir moderat IMBATT> Baxx mill-Majjistral TEMPERATURA: L-og[la 32˚C XITA> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 644.6 mm IX-XEMX> Titla’ fis-05.47 u tin]el fil-20.22

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

Centre, f’Paceville. EC hi kumpanija Maltija tat-tag[lim tal-Ingli] li twaqqfet fl-1991 u llum g[andha 15-il /entru tat-tag[lim tal-Ingli] fosthom fl-Ingilterra, fl-Istati Uniti talAmerika, fil-Kanada, flAfrika ta’ Isfel u f’Malta.

Il-Prim Ministru ddawwar mal-kwartieri l-;odda talkumpanija minn Andrew Mangion, Direttur u Chairman; u minn Mike Xuereb, il-Kap E]ekuttiv ta’ EC Malta; u ltaqa’ mal[addiema fil-post tax-xog[ol tag[hom.

Il-Prim Ministru qal li 10 snin ilu l-kumpanija EC firxet il-[idma tag[ha fis-suq internazzjonali u dan wassal biex il-kumpanija kibret. Fakkar li tliet snin ilu hu kien inawgura /-?entru l-;did ta’ EC f’Time Square, fi New York. Anke ss[ubija ta’ Malta fl-UE g[enet biex il-kumpanija

setg[et tkompli tid[ol aktar fis-swieq internazzjonali.

Lawrence Gonzi qal li ssu//ess ta’ EC hu xhieda talkura;; u s-sens ta’ imprenditorija tal-investitur Malti li kapa/i jirba[ il-kompetizzjoni u jiffa//ja l-isfidi. Ilkumpanija EC g[enet biex illum Malta hi stabbilita b[ala wie[ed mill-a[jar pajji]i g[attag[lim tal-Ingli].

F’kumment lil IN-NAZZJON, il-Prim Ministru qal li s-su//ess tal-kumpanija hu wkoll dovut g[all-fatt li lGvern [oloq ambjent biex din l-iskola setg[et tkompli tikber u tinvesti.

Il-Gvern g[adda li;ijiet biex naqqas l-Income Tax lil dawk il-familji li j]ommu lillistudenti barranin g[andhom u qed ikompli jiffa/ilita l-applikazzjonijiet g[al visa talistudenti li jkunu jridu ji;u f’Malta biex jitg[allmu l-

Ingli].

Il-Prim Ministru qal li din lindustrija qed to[loq aktar xog[ol u tinvesti fl-ekonomija ta’ pajji]na.

Il-Gvern iffirma memorandum of understanding malLibja biex studenti Libjani ji;u f’Malta jitg[allmu lIngli] u b’hekk din l-industrija tkompli tikber u to[loq ixxog[ol.

I/-Chairman u Direttur talkumpanija EC qal li din issena madwar 40,000 student u studenta minn 120 pajji] se jkunu studjaw l-Ingli] fi//entri tal-kumpanija u d-d[ul jammonta g[al madwar €70 miljun.

F’Malta EC timpjega madwar 320 persuna li 100 minnhom ja[dmu fl-Uffi//ju ?entrali l-;did. Il-kumpanija b’kollox timpjega madwar 1,100 ru[ fi/-/entri tag[ha madwar id-dinja.

B[al-lum 25 sena

L-ERBG{A L-og[la 32˚C L-inqas 22˚C

IL-{AMIS L-og[la 32˚C L-inqas 22˚C

IL-:IMG{A L-og[la 33˚C L-inqas 21˚C

IS-SIBT L-og[la 34˚C L-inqas 22˚C

IL-{ADD L-og[la 34˚C L-inqas 22˚C

UV

UV

9

9

UV

UV

UV

9

10

9

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN Malta 29˚C xemxi, Al;eri 35˚C xemxi, Amsterdam 20˚C imsa[[ab, Ateni 32˚C xemxi, Lisbona 32˚C xemxi, Berlin 15˚C imsa[[ab, Brussell 19˚C imsa[[ab, il-Kajr 35˚C xemxi, Dublin 18˚C imsa[[ab, Kopen[agen 17˚C ftit imsa[[ab, Frankfurt 20˚C imsa[[ab, Milan 30˚C imsa[[ab, Istanbul 31˚C xemxi, Londra 21˚C xemxi, Madrid 36˚C xemxi, Moska 24˚C imsa[[ab, Pari;i 20˚C imsa[[ab, Bar/ellona 30˚C xemxi, Ruma 28˚C xemxi, Tel Aviv 30˚C xemxi, Tripli 32˚C xemxi, Tune] 34˚C xemxi, Vjenna 23˚C ftit imsa[[ab, Zurich 21˚C imsa[[ab, Munich 19˚C imsa[[ab, Stockholm 17˚C imsa[[ab, St. Petersburg 19˚C imsa[[ab.

I

l-poplu kien imsejja[ biex jiltaqa’ Fuq ilFosos tal-Furjana [alli jkompli l-;lieda tieg[u g[as-sewwa. Il-PN kien qed isejja[ lill-poplu biex isa[[a[ ir-reb[a li [adem g[aliha u jipprotesta kontra l-vjolenza talklikka So/jalista. Ma kinitx l-intenzjoni talPN li jasal g[al dan il-punt wara lespressjoni /ara tal-poplu fl-elezzjoni tad-9 ta’ Mejju. I]da l-ftit li riedu je[duha kontra r-rieda tal-poplu, kienu se jsibu lill-istess poplu b’sa[[tu, kura;;u] u determinat li jiddefendi r-reb[a li kiseb.

Min, apposta kien qed jipprova jag[ti limpressjoni li bit-twerwir tieg[u kien se j/a[[ad lill-poplu milli jwettaq ir-rieda tieg[u, kien sejjer imqarraq. Il-PN kien qed isejja[ lill-poplu biex bil-pre]ena tieg[u juri li r-rieda tal-istess poplu hi sovrana.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 27 ta’ :unju, 2012

Lokali 3

Il-prijorità ta’ Muscat hi biss il-poter Il-Partit Nazzjonalista qal fi stqarrija li l-prijorità tal-leader Laburista Joseph Muscat hi l-poter u g[alhekk lest jag[mel minn kollox biex jil[aq l-iskop tieg[u. Minn politiku li jiddikjara the end justifies the means, wie[ed ma jistax jistenna a[jar.

B’referenza g[al diskors li g[amel Muscat fuq il-midja Laburista Super One Radio, il-PN qal li filwaqt li lGvern immexxi mill-PN jibqa’

ffukat fuq l-aktar affarijiet importanti fosthom ix-xog[ol, is-sa[[a u l-edukazzjoni u filwaqt li l-Prim Ministru Lawrence Gonzi qed i[ejji biex fil-jiem li ;ejjin imur Brussell g[al laqg[at biex jassigura li lallokazzjoni tal-fondi tal-UE lil Malta ma jitnaqqsux b’€500 miljun – biex ikompli jinvesti f’aktar xog[ol u xog[ol a[jar, f’settur tassa[[a a[jar u f’edukazzjoni g[al

kul[add –Muscat mo[[u biss li jkun l-i]g[ar Prim Ministru ta’ Malta.

Il-PN qal li Muscat qed ikompli jisfrutta d-diffikultajiet interni li [olqu lil partit tliet Deputati Nazzjonalisti bl-a;ir mhux a//ettabbli tag[hom billi vvutaw malOppo]izzjoni Laburista.

Fl-istqarrija l-PN qal li l-a[[ar Labour Force Survey, juri ]ieda fl-

impjiegi u tnaqqis fil-qg[ad. Dan ma ;arax b’kumbinazzjoni imma min[abba politika ekonomika tajba mill-PN fil-Gvern u tad-determinazzjoni tal-[addiema Maltin.

Ix-xog[ol, is-sa[[a u l-edukazzjoni huma l-aktar affarijiet importanti u l-Gvern qed jinvesti f’dawn it-tliet oqsma importanti g[all-benefi//ju tal-[addiema, tas-self employed u tal-familji tag[hom.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 27 ta’ :unju, 2012

4 Lokali

Vapur re;istrat Malta jinkalja fit-Tune]ija

Il-vapur MV Flash, irre;istrat f’Malta, inkalja qrib ilg]ejjer Galite, fit-Tramuntana tal-kosta Tune]ina. {add mit-23 membru tal-ekwipa;; ma we;;a’ u ma kienx rappurtat tni;;is. Il-vapur, li kien qed i;orr 126,000 tunnellata ta’ fa[am mill-Istati Uniti lejn l-Italja ;arrab xi [sarat fit-tankijiet tal-ballast u fil-kamra tal-magni. B[alissa qed ti;i ppjanata [idma biex jitne[[a l-pi] ]ejjed minn fuqu.

Bidliet fis-sistema tal-e]amijiet tal-Matrikola Opportunitajiet akbar ta’ su//ess kemm lill-istudenti kif ukoll li]-]g[a]ag[ u l-adulti li jixtiequ jer;g[u lura g[all-edukazzjoni Is-senat tal-Università ta’ Malta, fuq proposta talGvern, approva bidliet g[assistema pre]enti tal-e]amijiet tal-Matrikola.

Bis-sa[[a ta’ dawn il-bidliet, l-istudenti se jkollhom lopportunità li jiksbu /-?ertifikat tal-Matrikola fuq medda ta’ [ames snin, minflok f’sena wa[da. B’din il-mi]ura, ilGvern qed ja//erta li jin]amm l-istess livell ta’ kwalità fit-tag[lim, i]da qed joffri opportunitajiet akbar ta’ su//ess kemm lill-istudenti tas-Sixth Form, kif ukoll li]]g[a]ag[ u l-adulti li jixtiequ jer;g[u lura g[all-edukazzjoni. Din il-bidla se ti;i fisse[[ mis-sessjoni li jmiss talMATSEC f’Settembru li ;ej.

Fuq proposta wkoll talGvern, is-senat approva li mas-su;etti fil-livell tas-sec-

ondary education certificate u ta/-?ertifikat tal-Matrikola, b’[idma s[i[a mal-istituzzjonijiet ta’ tag[lim vokazzjonali, jinkludu wkoll su;;etti vokazzjonali.

G[alhek fis-snin li ;ejjin, dawn is-su;;etti jibdew ikunu fost l-g[a]la ta’ su;;etti li l-istudenti jistg[u jie[du meta jersqu g[al dawn l-e]amijiet.

Din il-bidla fis-sistema tale]amijiet f’Malta se ssegwi bidla o[ra fis-sistema tale]amijiet ta/-?ertifikat talMatrikola. Din il-bidla g[andha importanza kbira g[a]-]g[a]ag[ u g[all-adulti u se tg[inhom jirnexxu dejjem aktar fl-edukazzjoni tag[hom, u wkoll fl-aspirazzjonijiet tag[hom fuq livell personali u fid-dinja taxxog[ol.

Din il-bidla ilha tin[adem mill-2010, meta l-Ministru tal-Edukazzjoni u x-Xog[ol, Dolores Cristina, waqqfet grupp ta’ [idma dwar ilMATSEC fi [dan ilKummissjoni Nazzjonali g[al Edukazzjoni Og[la. Fuq irrakkomandazzjonijiet ta’ dan il-grupp ta’ [idma, il-Gvern g[amel numru ta’ proposti g[at-titjib fl-amministrazzjoni ta/-?ertifikat talMatrikola.

Dan kollu hu parti millisforzi tal-Gvern li qed ja[dem bis-s[i[ biex ipo;;i lill-istudenti fi/-/entru tal[idma tieg[u u jag[tih kull opportunità li jirnexxi.

Il-pubbliku hu m[e;;e; li jikkuntattja lill-Università ta’ Malta g[al aktar tag[rif dwar il-bidliet fl-e]amijiet talMATSEC.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 27 ta’ :unju, 2012

Lokali 5

Dak li allega Pullicino Orlando hu ridikolu Il-Prim Ministru di]appuntat bl-email ta’ Pullicino Orlando li fiha talab lill-E]ekuttiv tal-PN biex Richard Cachia Caruana jitke//a mill-PN L-eks Rappre]entant Permanenti ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea Richard Cachia Caruana ddikjara li dak li qed jallega Jeffrey Pullicino Orlando fl-ittra li bag[at lillPresident tal-E]ekuttiv tal-PN u li sej[et biex Richard Cachia Caruana jitke//a mill-PN, hu ridikolu u li juri bi/-/ar li Jeffrey Pullicino Orlando hu maqtug[ mir-realtà.

Richard Cachia Caruana qal dan f’kummenti li ta dwar littra li Jeffrey Pullicino Orlando bag[at lill-President tal-Kumitat E]ekuttiv tal-PN, fejn talab lill-E]ekuttiv jikkunsidra t-tke//ija ta’ Richard Cachia Caruana millPN. Jeffrey Pullicino Orlando ta tliet ra;unijiet g[at-tke//ija ta’ Cachia Caruana.

L-ewwel g[ax, skont hu, irRappre]entant Permanenti ta’ Malta g[all-UE, bejn l-1996 u l-1998 ftiehem ma’ uffi/jali g[olja fil-Gvern ta’ Alfred Sant g[all-interessi personali tieg[u u po;;a lill-kollegi

tieg[u fi ]mien it-tmexxija pre/edenti ta’ Eddie Fenech Adami f’dawl ikrah.

It-tieni g[ax ftiehem ma’ uffi/jali ta’ pajji]i barranin minn wara dahar il-Grupp Parlamentari Nazzjonalista u lParlament. It-tielet ra;uni hi g[ax, skont Jeffrey Pullicino Orlando, Cachia Caruana [oloq id-di]gwid li wassal g[all-problemi li qed jiffa//ja l-Prim Ministru Lawrence Gonzi fil-partit u fil-Parlament.

Pullicino Orlando qal li min[abba li din hi materja ur;enti g[andha titpo;;a fuq la;enda tal-ewwel laqg[a talKumitat E]ekuttiv fejn hu se jkun qed iressaq evidenza u jelabora iktar fuq dawn ilpunti.

Il-;img[a li g[addiet, Jeffrey Pullicino Orlando vvota mal-Oppo]izzjoni Laburista fuq il-mozzjoni tag[ha kontra Richard Cachia Caruana, biex dan kellu jirri]enja mill-kariga. Fl-istess vot, id-Deputat Nazzjonalista Jesmond Mugliett astjena.

B’rabta mal-vot filParlament kontra Richard Cachia Caruana kif ukoll malvot kontra Carm Mifsud Bonnici, il-Kumitat E]ekuttiv tal-PN kien ikkundanna b’mod unanimu lid-deputati Nazzjonalisti li vvutaw mhux mal-Grupp Parlamentari Nazzjonalista.

Fi twe;iba g[all-ittra ta’ Jeffrey Pullicino Orlando, Marthese Portelli, il-President tal-Kumitat E]ekuttiv tal-PN infurmat lid-Deputat Nazzjonalista li r/eviet l-email tieg[u u li kienet se tressaqha mal-korrispondenza fil-laqg[a li jmiss talE]ekuttiv, skedata g[all{amis 12 ta’ Lulju.

F’kummenti lil INNAZZJON, il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi qal li kien sorpri] u di]appuntat dwar l-email ta’ Jeffrey Pullicino Orlando.

Lawrence Gonzi kkonferma li din se titressaq malkorrispondenza g[al-laqg[a li

jmiss tal-E]ekuttiv u qal li bi prudenza mhux se jitkellem dwar il-kontenut tal-email sa dakinhar meta ti;i diskussa flE]ekuttiv, fejn hu “se jipparte/ipa fid-diskussjoni kif dejjem sar fl-ispirtu demokratiku tal-E]ekuttiv talPN”.

Sadattant, fi ]vilupp ie[or, il-Prim Ministru /a[ad li b’xi mod g[amel xi stqarrija li timplika li hu jrid lil Franco Debono jikkontesta l-elezzjoni ;enerali li jmiss.

Debono allega dan is-Sibt li g[adda waqt il-programm Dissett fuq l-istazzjon nazzjonali.

Kelliem g[all-PN qal li, bilmaqlub, il-Prim Ministru jirreferi g[all-kundanna unanima tal-Kumitat E]ekuttiv, li qalet li t-tliet deputati li, bil-vot tag[hom wasslu g[ar-ri]enja ta’ Carm Mifsud Bonnici u Richard Cachia Caruana jridu jerfg[u r-responsabbiltà ta’ dak li g[amlu u jiffa//jaw ilkonsegwenzi.

Laqg[a dwar l-interconnector Tonio Fenech, ilMinistru tal-Finanzi, lEkonomija u Investiment, iltaqa’ f’Palermo malPresident tar-Re;jun ta’ Sqallija, Raffaele Lombardo u ddiskuta lpermess min-na[a talawtoritajiet Taljani biex l-interconnector ikun jista’ jing[aqad mannetwork Taljan tatTERNA, f’Ragusa.

L-Interconnecting cable li se jsir b’investiment ta’ €182 miljun, se jippermetti li pajji]na jkollu sors ta’ elettriku stabbli minn impjanti akbar u aktar effi/jenti.

Dan se jfisser ukoll anqas emissjonijiet fl-arja.

L-interconnector se jag[ti l-opportunità g[al akkwist ta’ elettriku minn grids barranin u b’hekk titnaqqas sostanzjalment id-dipendenza tal-prezz ta]-]ejt.

L-investiment flinterconnector flimkien mal-estensjoni l-;dida talpower station f’Delimara se twassal ukoll biex tintefa g[al kollox ilpower station fil-Marsa.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 27 ta’ :unju, 2012

6 Intervista

Il-politika ;;ib mag[ha responsabbiltà u servizz minn Gabriel Ellul

Il-karriera politika ;;ib mag[ha responsabbiltajiet kbar imma g[andha tintu]a g[all-;id tal-o[rajn. Dan kien kliem id-Deputat Nazzjonalista Karl Gouder, f’intervista li kellu mal-;urnal IN-NAZZJON u li, fost affarijiet o[rajn, matulha spjega kif beda l-involviment politiku tieg[u fil-Partit Nazzjonalista. Karl Gouder hu l-i]g[ar Deputat fil-Parlament.

X’jispikka matul dawn is-snin kollha ta’ [idma^ L-affarijiet ]g[ar huma dawk li jispikkaw l-iktar. Id-deputat g[andu iktar sa[[a milli ja[seb. Bil-[idma tieg[u jista’ jg[in lil [afna nies. Stajt nisma’ l-problemi tan-nies u nag[mel xi [a;a dwarhom. Nipprova nag[mel is-sehem politiku tieg[i b’diversi modi – [afna drabi l-pubbliku jkollu b]onn lil min jiggwidah u d-deputat jag[ti sehmu billi jiggwidahom dwar ilpro/eduri tal-Gvern.

Minbarra l-g[ajnuna diretta li tista’ toffri lill-pubbliku, b[ala deputat tista’ toffri wkoll l-opinjoni tieg[ek, spe/jalment waqt it-tfassil ta’ li;ijiet ;odda. L-ideat tieg[ek iservu b[ala g[odda li jg[inu biex jag[;nu lpolitika ta’ pajji]ek. Is-sa[[a tad-

Kif tiddeskrivi lilek innifsek^

Hu diffi/li li niddeskrivi lili nnifsi.

Jien bniedem pjuttost kalm. Ma nippanikjax malajr u nipprova na[dem kemm nista’, bl-iktar mod prattiku.

Fuq kollox, nag[mel [ilti kollha biex ma nwe;;ax lin-nies ta’ madwari.

Xi t[obb tag[mel fil-[in liberu tieg[ek^ Jien in[obb [afna s-sajf. G[alija dan hu ]mien meta l-[ajja tikkalma u b’hekk ikolli iktar [in g[alija. In[obb [afna l-boating u l-water-skiing, sport li nista’ nipprattikah biss f’dan i]]mien tas-sena.

In[obb ukoll is-safar, spe/jalment is-safar fit-tul. Flimkien ma’ grupp [bieb, in[obb insiefer f’xi pajji] imbieg[ed u nag[mlu esperjenza ta’ trekking, fejn nie[du mag[na laffarijiet b]onju]i biss u nduru lpajji]i skont l-aptit. Ma jkollna xejn ippjanat u l-vaganza nfassluha meta nkunu hemm stess. Meta nag[mel safra ta’ dan it-tip, indum madwar tlieta jew erba’ ;img[at u b’hekk tkun tista’ taqta’ ftit mir-rutina ta’ matul issena. Ili ftit ma nsiefer b’dan il-mod, min[abba l-impenji politi/i tieg[i,

deputat hawnhekk tissarraf f’de/i]jonijiet li jbiddlu d-direzzjoni tal-pajji].

imma qed nippjana li jkolli esperjenza ta’ dan it-tip fil-futur.

Xi tfisser il-politika g[alik^ Il-politika hi responsabbiltà kbira.

Il-politiku g[andu responsabbiltà lejn Malta, lejn il-pubbliku Malti. Irid

joqg[od attent xi jg[id jew kif i;ib ru[u. Kull [a;a li tag[mel g[andha impatt fil-[ajja ta’ dawk ta’ madwarek. Dan jg[odd b’mod spe/jali fil-ka] tal-politiku li bl-im;iba u dde/i]jonijiet tieg[u jeffettwa lil [afna nies.

Hu g[alhekk importanti li filpolitika, dejjem timxi pass pass. Trid tikber bil-mod u tevita l-arroganza jew is-suppervja. Il-[ajja politika stess tg[allmek [afna u din l-esperjenza g[andha sservik ta’ ;id iktar tard, tul il-mixja politika tieg[ek.

Il-politiku g[andu dejjem jiftakar li qieg[ed hemm biex jaqdi rresponsabbiltajiet tieg[u. Dawk li jag[]lu li jinkludu l-politika f’[ajjithom g[andhom jag[mlu dan

Karl Gouder kien elett mill-E]ekuttiv tal-Partit biex jifforma parti mid-Deputati Nazzjonalisti fil-Parlament wara li Michael Frendo n[atar Speaker tal-Kamra fl-2010 (Ritratt> Michael Ellul)

b’kawtela. Il-politiku mhux qieg[ed hemm biex jaqla’ l-flus imma biex jaqdi lin-nies.

Kemm ilek attiv fil-politika^ Ili attiv, forsi b’mod mhux uffi/jali, mi]-]minijiet postsekondarji u terzjarji tieg[i. Il-politika minn dejjem kienet tinteressani, b’mod spe/jali meta bdejt immur l-Università. Niftakar kif, filpostsekondarja, meta kont nattendi lKulle;; San Alwi;i, kont ;ejt elett b[ala membru fil-kunsill tal-istudenti.

Iktar tard, fl-Università, kont ;ejt elett ukoll fil-Kunsill Studenti Universitarji, g[al sentejn konsekuttivi. Din tala[[ar laqqg[etni iktar mal-[ajja politika, hekk kif jien u s[abi kellna ta[t ir-responsabbiltà tag[na iktar

minn 10,000 student.

Sentejn wara, proprju fis-sena 2005, kont elett b[ala Vi/i Sindku ta’ San :iljan. Kienet l-ewwel darba li kkontestajt g[all-elezzjoni tal-Kunsill Lokali u permezz ta’ din il-kariga stajt napprezza dejjem iktar ir-realtà politika. Kelli sfidi akbar minn dawk li kont iltqajt mag[hom fl-Università u kont napprezza wkoll il-kuntatt li kelli man-nies tal-lokalità. Wara dan, kont ikkontestajt g[all-elezzjoni ;enerali, imma ma kontx ;ejt elett. Biss, fl2010, wara li Michael Frendo n[atar b[ala Speaker tal-Kamra, jien ;ejt elett mill-E]ekuttiv tal-Partit biex nifforma parti mid-Deputati Nazzjonalisti fil-Parlament. B’hekk sirt l-i]g[ar Deputat tal-Kamra.

G[aliex g[a]ilt li ta[dem fi [dan il-PN^ Fit-trobbija tieg[i, qabel l-1987, stajt ng[ix b’mod dirett il-kuntrast bejn i]-]ew; partiti. Fuq na[a kien hemm il-Partit Laburista u l-;rajjiet kollha li kienu jse[[u f’dawk i]]minijiet koroh tal-istorja ta’ pajji]na.

Fuq in-na[a l-o[ra kien hemm il-Partit Nazzjonalista, li kien qed jissielet g[ad-drittijiet tal-Maltin. Iktar tard fittrobbija tieg[i, wara l-1987, stajt napprezza l-mod kif id-demokrazija f’pajji]na kienet qieg[da tifforma.

Iktar minn hekk, i]-]g[o]ija tieg[i kien il-mument meta Malta ;;ieldet biex tissie[eb fl-Unjoni Ewropea.

Imma minkejja dawn l-influwenzi tal-passat, kien wasal ]mien meta jien

po;;ejt bilqieg[da u staqsejt lili nnifsi – liema partit irrid nissie[eb mieg[u?

Niftakarni nag[mel din il-mistoqisja proprju qabel ma kont ikkontestajt g[all-elezzjoni tal-Kunsill Lokali ta’ San :iljan. F’dan il-ka] kelli g[a]la bejn il-Partit Nazzjonalista, partit li joffrilek l-opportunitajiet u j[allik tirnexxi wa[dek, u l-Partit Laburista, li jwieg[dek l-affarijiet, flok joffrilek lopportunità. Kien f’dan il-mument li g[amilt id-de/i]joni definittiva tieg[i. g[al pa;na 7

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 27 ta’ :unju, 2012

Intervista 7

Nag[ti l-massimu tieg[i g[all-;id tal-o[rajn Il-potenzjal ta]-]g[a]ag[ Maltin hu wie[ed kbir. Hu gost kbir g[alija li na[dem ma]-]g[a]ag[. G[amilt kwa]i 12-il sena noffri l-[in tieg[i fi [dan ilYoung Enterprise. L-a[[ar tliet snin ta’ dawn is-snin kont okkupajt ukoll il-kariga ta’ Kap E]ekuttiv ta’ din lorganizzazzjoni.

I]-]g[a]ag[ g[andhom g[atx kbir g[at-tag[lim u rieda kbira li jimxu ’l quddiem f’[ajjithom. Permezz talYoung Enterprise, kont na[dem biex dawn ikabbru attitudni po]ittiva – attitudni li tikkonvin/ihom li jekk ja[dmu, jistg[u jaslu. Iktar minn hekk, i]-]g[a]ag[ jafu jkunu wkoll l-aqwa g[alliema u mhux darba li bis-sa[[a tag[hom, tg[allimt lezzjonijiet ;odda.

Nemmen bis-s[i[ li ]-]g[a]ag[ huma l-iktar ri]orsa prezzju]a ta’ pajji]na.

minn pa;na 6

Meta t[ares lura lejn is-snin kollha li ilek attiv politikament, x’inhi l-iktar okka]joni ta’ fer[ g[alik^ Fuq xejra personali, niftakar f’]ew; okka]jonijiet li kienu ta’ fer[ kbir g[alija, kemm ili nag[ti sehmi filpolitika. L-ewwel wa[da se[[et fl2005, meta ;ejt elett g[all-ewwel darba fil-Kunsill Lokali ta’ San :iljan, b[ala Vi/i Sindku. Kelli ri]ultat veru tajjeb u kont apprezzajt [afna l-g[add kbir ta’ nies li kienu appo;;jawni, f’din l-ewwel darba li kont ikkontestajt.

It-tieni esperjenza ta’ fer[ se[[et madwar sentejn ilu, meta sirt Deputat Parlamentari b’vot li kien ittie[ed mill-E]ekuttiv tal-Partit, wara li Michael Frendo kellu jirri]enja missi;;u parlamentari tieg[u biex jaqdi ddmirijiet ta’ Speaker tal-Kamra.

Permezz ta’ dan il-vot, sirt naf li lE]ekuttiv tal-PN jafda fija u fil-[idma tieg[i.

Issemmilna xi esperjenza spe/jali li g[addejt minnha meta kont Vi/i Sindku ta’ San :iljan^ L-esperjenza tieg[i ta’ Vi/i Sindku, bejn is-sena 2005 u s-sena 2010, kienet wa[da sabi[a [afna. Forsi liktar ]ew; esperjenzi ta’ importanza personali huma marbutin ma’ ]ew;

pro;etti spe/jali li konna wettaqna b[ala Kunsill, biex intejbu l-[ajja tarresidenti :iljani]i. Niftakar fil-pro;ett ta’ Ta’ Giorni, li ra l-i]vilupp u t-titjib ta’ zona residenzjali s[i[a, li kienet ilha ]mien twil fi stat ta’ abbandun.

Permezz ta’ dan il-pro;ett, irresidenti setg[u jg[ixu [ajja a[jar, spe/jalment it-tfal, li issa kellhom zoni rikreattivi ;odda fejn jilag[bu.

Niftakar ukoll il-pro;ett tal-;nien ta’ Spinola, li kien fi stat [a]in [afna qabel ma twettaq ir-restawr me[tie;.

San :iljan se jibqa’ bl-isfidi tieg[u, spe/jalment min[abba li j]uruh g[add kbir ta’ persuni. Madankollu nemmen li l-Kunsill Lokali jista’ jkompli jaqdi rwol importanti biex itejjeb lil din illokalità.

Karl Gouder ifisser lilu nnifsu b[ala bniedem pjuttost kalm, ma jippanikjax malajr u jipprova ja[dem kemm jista’ bl-iktar mod prattiku (Ritratt> Michael Ellul)

Is-snin tieg[ek fil-postsekondarja kienu snin attivi. X’wasslek biex tinvolvi ru[ek daqshekk f’dan i]-]mien ta’ [ajtek^ Fis-snin postsekondarji u terzjarji tieg[i, kont [adt sehem f’numru ta’ g[aqdiet u attivitajiet, fosthom lg[aqda AIESEC, fil-Mini-European Assembly, fil-KSU u fil-Young Enterprise. Dawn l-attivitajiet kollha g[enuni biex in[ares lejn il-futur b’ottimi]mu. Niftakar kif fit-tieni sena tieg[i fil-postsekondarja kont [adt sehem fil-President’s Award Scheme, xi [a;a li kompliet issa[[a[ it-ta[ri; tieg[i b[ala scout, li kont ir/evejt meta kont i]g[ar.

Meta n[ares lura u niftakar f’dawn l-attivitajiet kollha, napprezza kemm

ng[o]] dawn il-memorji sbie[ ta’ [ajti. Permezz tas-sehem tieg[i f’dawn l-attivitajiet tg[allimt inkun iktar prattiku. Fuq kollox, tg[allimt li kollox hu possibbli jekk ta[dem bi]]ejjed g[alih. Ovvjament, dawn lattivitajiet kienu wkoll ta’ gost fihom infushom.

Permezz ta’ dan kollu tg[allimt diversi affarijiet li g[adhom qed iservuni ta’ ;id sal-lum, spe/jalment min[abba l-impenji tieg[i fil-politika.

Fil-kuntest politiku, jekk ta[dem, tkun ippremjat ukoll, ladarba tkun [dimt bi]]ejjed.

Fid-dawl tal-fatt li fil-passat [dimt [afna mal-Young Enterprise, x’potenzjal g[andhom i]-]g[a]ag[ Maltin^

Il-politiku g[andu responsabbiltà lejn Malta, lejn il-pubbliku Malti. Irid joqg[od attent xi jg[id jew kif i;ib ru[u. Kull [a;a li jag[mel g[andha impatt fuq il-[ajja ta’ dawk ta’ madwaru

Il-[ajja politika g[andha impatt fuq il-qraba tieg[ek^ Meta tkun fil-politika, ti;bed lattenzjoni u l-kritika lejk. Min[abba f’hekk, il-qraba kultant iwe;;g[u iktar minnek. Il-politika tnaqqasli wkoll il-

[in liberu tieg[i u dan jaf ikollu impatt fuq il-[in li nqatta’ man-nies qrib tieg[i. Biss, jien nimxi b’regola li darba f’;img[a rrid niltaqa’ mal-qraba tieg[i, f’[in partikulari miftiehem minn qabel. B’hekk nag[mel [ilti kollha biex dan il-[in jibqa’ ming[ajr appuntamenti politi/i.

Il-politika b’liema mod g[enitek biex ti]viluppa personalment^

Ladarba tkun qed tag[ti sehmek filpolitika, trid jew ma tridx, se tkun influwenzat minnha fid-de/i]jonijiet kollha li tie[u. Dan minbarra li lpolitika se tnaqqaslek ukoll il-[in li tqatta’ mal-qraba u l-[bieb tieg[ek.

B’g[o]]a niftakar fi kliem Guido de Marco li kien qal li l-[ajja tal-politiku qatt m’g[andha tkun tiddependi kompletament fuq il-politika. G[alhekk, irrid inkun lest li nkompli ng[ix il-[ajja normali tieg[i, jekk ma nkunx nista’ nkompli f’din it-triq. Biss fil-[idma politika tieg[i xorta rrid nag[ti lmassimu tieg[i, g[all-;id tal-o[rajn.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 27 ta’ :unju, 2012

8 Lokali

Kandidat Laburista jmaqdar il-Water Park Il-Ministeru g[ar-Ri]orsi u l-Affarijiet Rurali, qal li r-reazzjoni bi stqarrija talkandidat Laburista Chris Fearne li maqdar il-Water Park f’Bu;ibba li kien inawgurat is-Sibt li g[adda, tmur kontra lentu]ja]mu tat-tfal u l;enituri li qed jag[]lu li jmorru jiddevertu f’dan ilpark innovattiv f’pajji]na.

Chris Fearne qal li l[inijiet tal-park tal-ilma jinkora;ixxu lit-tfal jilag[bu fix-xemx fissig[at perikolu]i ta’ kmieni wara nofsinhar.

Il-Ministeru qal fi twe;iba, li l-;enituri huma liberi li jie[du t-tfal tag[hom f’liema [in tal;urnata jridu hekk kif inhuma liberi li jie[du luliedhom fi x[in iridu [dejn il-ba[ar. }gur [add m’g[andu jippretendi li lGvern jag[laq l-a//ess g[all-bajjiet ta’ pajji]na f’[inijiet li x-xemx tkun laktar qawwija.

Il-Ministeru g[ar-Ri]orsi u l-Affarijiet Rurali kompla jg[id li r-responsabbiltà tibqa’ f’idejn il-;enituri.

Hu g[alhekk li l-Gvern g[amel diversi kampanji edukattivi dwar l-effetti tax-xemx.

Il-Gvern ma jistax u m’g[andux l-intenzjoni li fi stat liberu jikkmanda lillpubbliku fi x[in jo[ro; mid-dar u fejn imur.

Tajjeb li jing[ad li t-tfal jit[allew fil-park biss g[al 20 minuta u r-regolamenti tal-Water Park jistabbilixxu wkoll li t-tfal huma m[e;;a li jilbsu kpiepel u japplikaw il-krema protettiva kontra x-xemx.

Il-Ministeru g[ar-Ri]orsi u l-Affarijiet Rurali sa[aq li hi [asra li l-kandidat Laburista qed jag[]el li jkun negattiv.

:lieda legali fil-Qorti bejn eks Sindku Laburista u eks kunsillier Laburista L-eks Sindku Laburista Paul Chetcuti Caruana mixli li mmalafama eks kunsillier Laburista minn Ray Abdilla

L-eks Sindku Laburista tal-Mosta Paul Chetcuti Caruana beda g[addej pro/eduri fil-Qorti mixli li mmalafma lill-eks kunsillier Laburista Paul Agius.

L-eks Sindku tal-Mosta kien allega li Paul Agius hu korrott u li sa[ansitra g[amel rapport lill-Pulizija fejn qal li dak li suppost kien sie[bu fil-kunsill, kien qed jie[u salarju ming[and kumpanija rigward tender.

L-Ispettur Angelo Gafà li qed imexxi lProsekuzzjoni, qal quddiem il-Ma;istrat Audrey Demicoli li s-sena l-o[ra Chetcuti Caruana talab lill-Pulizija biex jinvestigaw lil Paul Agius fuq ka] ta’ korruzzjoni dwar ;bir ta’ skart minn residenzi. Dan g[aliex l-eks Sindku Laburista kien qal li fl-a[[ar sentejn, Paul Agius kien qed jhedded li jirri]enja minn kunsillier Laburista jekk it-tenders ma kinux se jing[ataw kif jixtieq hu.

Meta l-kunsill kellu jidde/iedi fuq min kellu jie[u t-tender, Paul Agius li kien il-

kunsillier responsabbli g[at-tindif tattoroq, kien qal li hu jemmen li t-tender g[andha ting[ata lill-kumpanija Northern Cleaners, li kienu qeg[din jag[mlu dan ix-xog[ol qabel u li skont hu kienu taw servizz tajjeb [afna.

Agius kien /a[ad dawn l-allegazzjonijiet u dejjem insista li hu kien ried li ttender ting[ata lil Northern Cleaners g[all-;id tal-lokalità tal-Mosta.

L-Ispettur Gafà qal li mill-investigazzjonijiet tal-Pulizija rri]ulta li ma kien hemm ebda ka] ta’ korruzzjoni fil-konfront ta’ Agius, u g[alhekk ma ttie[du lebda passi. Kien hawn li Paul Agius idde/ieda li jibda pro/eduri kriminali kontra l-eks Sindku Laburista.

L-Avukat An;lu Farrugia li qed jidher g[all-eks Sindku Laburista, staqsa lillQorti g[aliex f’dan il-ka] kien se joqg[od jinqala’ Ministru biex jag[ti xxhieda tieg[u, f’dan il-ka] il-Ministru Chris Said, li meta se[[ il-ka] kien

Tmut Brigitte Engerer Pjanista ‘brillanti’ li kellha /ittadinanza Maltija Mietet il-pjanista Brigitte Engerer, meqjusa b[ala wa[da mill-aktar pjanisti ‘brillanti’ tal-;enerazzjoni tag[ha.

Engerer tat l-ewwel kun/ert tag[ha fl-età /kejkna ta’ disa’ snin fit-teatru ‘des Champs Elysees’, fejn ironikament tat ukoll l-a[[ar kun/ert tag[ha, propju [amsin sena wara.

Brigitte Engerer daqqet ma’ w[ud mill-aqwa artisti fid-dinja, fosthom ma’ Herbert von Karajan, meqjus b[ala wie[ed mill-aqwa maestri li qatt rat id-dinja. Von Karajan stieden lil Engerer biex iddoqq mal-orkestra filarmonika ta’ Berlin meta kien g[ad kellha biss 25 sena. Stediniet minn Daniel Barenboim u Zubim Mehta segwew.

Apparti minn hekk, Engerer kellha lopportunità li ddoqq fl-aqwa teatri madwar id-dinja.

Kien fl-2011 li l-Ambaxxata Maltija f’Pari;i organizzat kun/ert fil-pre]enza ta’ Mario de Marco, li dak i]-]mien kien Segretarju Parlamentari g[at-Turi]mu u l-Kultura. F’dak il-kun/ert, Engerer kienet l-artista ewlenija u kien propju dakinhar wara l-kun/ert li Engerer ir/eviet i/-/ittadinanza Maltija minn Mario de Marco.

Engerer irrekordjat diversi albums ta[t tabelli presti;ju]i. Apparti minn dan, hi r/eviet bosta unuri presti;ju]i fi Franza.

Il-pjanista Brigitte Engerer mietet fletà ta’ 59 sena nhar is-Sibt 23 ta’ :unju 2012 f’Pari;i.

Segretarju Parlamentari responsabbli g[all-Kunsilli Lokali Il-Ministru tal-:ustizzja Chris Said, qal li dak i]-]mien il-kunsill lokali tal-Mosta kien i;;amjat u dan peress li l-bord ta’ a;;udikazzjoni ma kienx twaqqaf u g[alhekk ma setg[ux jing[ataw it-tenders.

Il-Ministru Said qal li f’attentat biex jipprova jag[ti daqqa t’id, hu kien issu;;erixxa li l-bord ta’ a;;udikazzjoni jkun mag[mul minn ]ew; kunsillieri Laburisti, tnejn Nazzjonalisti u ie[or indipendenti. Minkejja dan, l-eks Sindku Laburista kien o;;ezzjona min[abba li Paul Agius kien l-uniku kunsillier indipendenti.

Ix-xhud qal li hu qatt ma kien konxju li Paul Agius kien xi darba hedded li se jirri]enja jekk it-tenders ma kinux se jing[ataw kif xtaq hu.

L-Avukat Arthur Azzopardi qed jidher g[al Paul Agius.

60 immigrant salvati mill-FAM Il-Forzi Armati ta’ Malta (FAM) ilbiera[ salvaw grupp ta’ 60 immigrant minn fuq il-ba[ar.

Id-dg[ajsa tal-immigranti ntlem[et madwar 55 mil nawtiku fin-nofsinhar ta’ Malta minn wie[ed mill-ajruplani l-;odda tal-armata u iktar tard din ;iet inter/ettata mill-Patrol Boat P52 tal-Iskwadra Marittima.

L-immigranti ;ew trasferiti g[al fuq il-Patrol Boat wara talba li g[amlu huma stess min[abba kundizzjonijiet []iena fuq il-ba[ar.

Il-grupp, li kien jikkonsisti f’49 ra;el u 11-il mara, idda[[al f’Xatt itTiben kmieni waranofsinhar. Limmigranti qalu li huma mis-Somalja u l-Eritrea.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 27 ta’ :unju, 2012

Parlament 9

L-impenn g[all-i]vilupp sostenibbli jrid ji;i mill-pajji]i kollha Malta g[andha tag[ti wkoll il-kontribut favur il-[arsien tal-ambjent Il-messa;; li jo[ro; missummit ta’ Rio dwar il[arsien tal-ambjent u li]vilupp sostenibbli hu li g[andu jkun hemm impenn aktar qawwi, anke fuq livell politiku, biex ikunu implimentati l-inizjattivi su;;eriti.

Il-Parlament, il-biera[ iddiskuta dan is-summit u ssehem ta’ Malta fih, g[oxrin sena wara l-ewwel summit.

Il-Ministru Mario de Marco qal li fl-1974 il-popolazzjoni tad-dinja kienet ta’ erba’ biljun ru[. Din is-sena tla[[aq g[al seba’ biljun ru[ filwaqt li sas-sena 2050 mistennija til[aq id-disa’ biljun ru[. Wie[ed minn kull [ames persuni llum jg[ixu f’faqar estrem filwaqt li wie[ed minn kull sebg[a jbati l-;u[. Dan juri li rri]orsi mhumiex ji]viluppaw bl-istess rata tal-popolazzjoni u l-istess ri]orsi mhux qed jitqassmu b’mod ;ust.

L-ewwel summit ta’ Rio, 20 sena ilu, kien xeg[el ilbozza tal-g[arfien dwar issitwazzjoni tal-ambjent kif ukoll biex jibdew jittie[du passi [alli l-bniedem ma jkomplix jeqred lilu nnifsu.

Il-Ministru de Marco qal li wa[da mit-temi diskussi kienet dik dwar bliet sostenibbli. Illum wie[ed minn kull tliet persuni jg[ixu fil-bliet. G[alhekk hu importanti li l-bliet ikunu sostenibbli. G[alkemm b[ala pajji] hi i]g[ar minn belt medja f’pajji]i o[ra, Malta g[andha tag[ti wkoll il-kontribut favur il-[arsien tal-ambjent.

Kull pajji] g[andu jag[ti sehmu biex i[ares l-ambjent

Hu rikonoxxut il-b]onn ta’ aktar produzzjoni ta’ ikel biex ting[eleb is-sitwazzjoni fejn biljun persuna jbatu l-;u[ kuljum. Tema o[ra trattata hi l-produzzjoni tal-ilma. L-ispi]a ta’ [amsa fil-mija tal-produzzjoni tal-ener;ija f’pajji]na tmur g[all-produzzjoni ta’ ilma [elu mill-ilma ba[ar.

biex fis-summit li jmiss ma jkunx hemm l-istess kummenti.

F’intervent ie[or tkellem dwar is-sitwazzjoni u ssehem ta’ Malta kif ukoll saret referenza g[at-t[ejjija li qed issir g[all-15-il laqg[a tal-Kummissjoni Mediterranja g[all-I]vilupp Sostenibbli li se ssir is-sena

Il-popolazzjoni dinjija mistennija til[aq id-disa’ biljun ru[ sas-sena 2050 Mario de Marco qal li f’interventi li g[amel tkellem, fost o[rajn, dwar in-nuqqas ta’ implimentazzjoni ta’ passi li kienu su;;eriti fl-ewwel summit ta’ Rio. Hu qal li dan innuqqas se[[ g[ax ma kienx hemm struttura li tie[u [sieb l-implimentazzjoni.

Tkellem dwar il-[tie;a li jkun hemm struttura xierqa

d-die[la f’Malta.

Id-Deputat Laburista Leo Brincat qal li biex jintla[qu l-miri ffissati fissummit ta’ Rio u f’laqg[at o[ra internazzjonali, g[andu jkun hemm aktar impenn politiku mill-pajji]i kollha.

Hemm b]onn pjan ta’ azzjoni g[all-[arsien talambjent u g[all-qerda talfaqar.

Dokumenti dwar ir-rimi tal-mercaptan m’g[addewx lill-Bord ta’ Inkjesta Philip Schembri, i/Chairman tal-Bord ta’ Inkjesta dwar l-allegat rimi illegali ta’ kimika msej[a mercaptan mill-Enemalta, qal li l-Bord ta’ Inkjesta talab id-dokumenti li qal li kellu f’idejh idDeputat Laburista Joe Mizzi wara li hu b’mod pubbliku qal li kellu dokumenti li kien lest jg[addihom lil Bord ta’ Inkjesta. I/-Chairman qal li lBord qal lil Joe Mizzi li huma kienu lesti jirrispettaw is-sors li kellu imma Joe Mizzi qal li hu kien g[adda d-dokumenti lura lil min tahomlu.

Dan [are; il-biera[ meta lKumitat Parlamentari dwar ilKontijiet Pubbli/i beda jiddiskuti r-Rapport talKorporazzjoni Enemalta ta’ Di/embru 2011 dwar l-inkjesta fuq l-allegat rimi illegali ta’ kimika imsej[a mercaptan. Irrapport kien tpo;;a fuq ilMejda tal-Kamra tarRappre]entanti fit-30 ta’ April li g[adda.

Fil-bidu tal-laqg[a, li tmexxiet mid-Deputat Laburista Charles Mangion b[ala /-Chairman, saret diskussjoni dwar il-lista taxxhieda li g[andha tissejja[ quddiem il-Kumitat u lpro/edura li se tintu]a.

Il-Membru tal-Kumitat Leo Brincat talab li b[ala xhud ikun hemm rappre]entant talMEPA u kien hemm qbil filwaqt li d-Deputat Laburista Joe Mizzi ta lista ta’ persuni o[rajn mill-Korporazzjoni Enemalta u minn WasteServ u ma kienx hemm o;;ezzjoni.

Il-Ministru Tonio Fenech talab li jittella’ wkoll Karl Camilleri, Kap E]ekuttiv talEnemalta. B’kollox se jitressqu 16-il xhud u kull xhud hu intitolat li jekk irid i;ib assistent personali tieg[u.

Dwar id-dati tal-laqg[at li fihom se jidhru x-xhieda, kien de/i] li jsiru tliet seduti fis16, 17 u 18 ta’ Lulju fl-4 p.m.

Joe Mizzi talab li jittellg[u

dokumenti marbutin mat-tender.

Tonio Fenech qal li hu m’g[andux o;;ezzjoni g[attalbiet tal-Oppo]izzjoni imma qal li wie[ed m’g[andux jorbot il-kwistjoni tal-mercaptan mal-pro/eduri jekk /ertu xiri li sar mill-Enemalta hux korrett.

Hu qal li x-xiri ta/-/ilindri talgass m’g[andux x’jaqsam mar-rapport ta’ inkjesta dwar il-mercaptan. Tonio Fenech qal li l-a[jar li l-Kumitat jiffoka fuq il-kwistjoni ta’ kif in[araq il-mercaptan u qal li hemm nies kompetenti li jitrattaw jekk it-tenders sarux kif suppost.

Ix-xiri ta/-/ilindri tal-gass mhux relatat mar-rapport ta’ inkjesta dwar il-mercaptan I/-Chairman qal li jekk pro/eduri finanzjarji tat-tender kienu abbu]ati u dan jo[ro; mil-laqg[at tal-Kumitat, jaqbel li l-Awditur :enerali jinvestiga. Skont Joe Mizzi mir-rapport ta’ inkjesta ma to[ro;x ilverità.

Wara l-Awditur :enerali, Peter Grech spjega fil-qosor fiex jikkonsisti r-rapport.

Attendew ukoll il-membri tal-Bord ta’ Inkjesta. Antoine d’Ambrogio, f’isem l-Awditur :enerali, ta sommarju tar-rapport ta’ inkjesta dwar ir-rimi tal-mercaptan u qal li saru diversi intervisti ma’ persuni mill-Enemalta u entitajiet o[rajn. L-Enemalta, allegatament, irmiet darbtejn il-mercaptan imma ma jirri]ultax li f’dak il-perijodu kien hemm xi ka]i ta’ persuni li belg[u xi gassijiet min[abba dan.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 27 ta’ :unju, 2012

10 Opinjoni

{ruq ta’ kotba, [ruq ta’ bnedmin Qomt kmieni biex nibda nikteb. Marti qaltli li d-dawl kien mar, mhux tag[na biss imma wkoll tal-;irien. Hekk it-ti;rib kien qed jinqasam, turija ta’ solidarjetà.

Fta[t it-twieqi bera[ biex jg[addi a[jar id-dawl taxxemx u hekk fi bwieti kont se nsib iktar flus minkejja li fuqi flus ma n]ommx.

Il-ftila u s-sulfarina

Tbissimt wa[di x[in ftakart fir-ra;;i tax-xemx li jg[addu g[al fuq lenti u karta ta[t titkebbes. Ftakart ukoll fillampi tal-pitrolju li missieri u ommi kienu jixeg[lu meta ddawl kien imur ta’ sikwit.

Ix-xemg[a fil-knejjes li tag[mel deni lill-pitturi. Innar li jsa[[an, me[tie; g[all[ajja fid-dinja.

In-nar g[adda f’idejn ilbniedem. B[al kollox jista’ jag[mel ta’ rasu, ja[raq u jeqred. Jitferrex meta bintu lfjamma titlob l-g[ajnuna tarri[, sakemm tissikket bit-tifi tal-ilma. Imma l-[erba n-nar ikun g[amilha u t-tiswija iebsa. Dak li nqered ma jistax jin;ieb lura.

Ray Bradbury (1920-2012)

G[adu kemm ;ie nieqes Ray Bradbury (1920-2012)

imsemmi l-aktar g[an novella Fahrenheit 451 fejn jimra[ fil;ejjieni kif g[amel George Orwell ( 1903-1950) b’1984 u Aldous Huxley (1894-1963) bi Brave New World.

Il-bnedmin fettlilhom jeqirdu l-kotba kollha, jew kwa]i kollha. Xi ktieb ’l hawn u ’l hinn jibqa’ u g[alhekk il-qasam tan-nar flok jitfi n-nar jibda jxerred in-nar. Ktieb jibda jin[araq meta t-temperatura tasal filgrad ta’ 451 skont Gariel David Fahrenheit (1686-1736) jew a[jar Bradbury.

In-numru 451 jidher fuq lelmu tal-pumpiera u fuq lg[odda tag[hom. Il-kotba dejjem jag[mlu deni lillbniedem.

Il-kaptan li jmexxi l-[ruq jistqarr “kelli naqra xi ftit minnhom (kotba) matul i]]mien biex inkun naf fiex qieg[ed, u l-kotba ma jg[idu xejn li bih tista’ tg[allem jew temmen. Huma dwar nies li ma humiex. Tqanqila ta’ [jiel ta’ x’ji;ri f’mo[[ il-bniedem, jekk huma st[ajjil.

“Jekk ma humiex st[ajjil, huma ag[ar, mg[allem jg[ajjar lill-ie[or iblah, filosfu jg[ajjat biex jitfi l-[oss [iere; mill-ger]uma ta’ ie[or.

“Kollha jduru ’l hawn u ’l

Il-bnedmin fettlilhom jeqirdu l-kotba kollha, jew kwa]i kollha.

Xi ktieb ’l hawn u ’l hinn jibqa’ u g[alhekk il-qasam tan-nar flok jitfi n-nar jibda jxerred in-nar

Il-qoxra tal-ktieb imsemmi bl-isem ta’ ‘Fahrenheit 451’ tal-kittieb Ray Brandbury

hinn, ine[[u l-kwiekeb u jitfg[u x-xemx. Tispi//a mitluf.”

Dinja ta’ robots tal-landa Il-[abib tag[na Guy Montag ja[dem fil-qasam tal[ruq u bil-mannar u l-pompa

jeqred meta flok ilma jxerred kerosin.

Dinja ta’ robots tal-landa fejn in-nies tg[ix, tara ttelevixin fuq il-[itan talkmamar. Hemm il-kelb il-kbir li jg[in lill-pumpiera, li l-[in kollu jg[ixu qalb id-d[a[en fi djar li ma jistg[ux jie[du nnar imma li xi ftit kotba g[andhom.

Idoqq l-allarm u l-pumpiera jitilqu lejn dar ta’ xi[a li g[andha eluf ta’ kotba, fosthom dawk ta’ Dante (1265-1321) , Swift (16671745), u Marcus Aurelius

(121-180). Jibdew ibattlu lixkafef wara li jorbtu lix-xi[a u jag[lqulha [alqha.

Imma lil Montag ti;rilu wa[da. “Ktieb nie]el, qisu sema minnu, b[al [amiema bajda f’idejh, bil-;wiena[ i[abbtu.”

Fid-dawl jmg[ammex u mmewwe;, folja kienet imdendla miftu[a, b[al ;ewna[ tas-sil;, il-kliem fuqha mpitter fin. F’dik ilge;wi;ija u [erba, Montag kellu biss dqiqa biex jaqra folja, imma [e;;et f’rasu g[all-minuta ta’ wara b[al kieku kienet stampata hemm bl-azzar tan-nar.

Kotba li g[andhom is-se[er I]-]mien raqad fid-dawl tax-xemx ta’ wara nofsinhar.

Waqqa’ l-ktieb. Malajr ie[or waqa’ f’dirg[ajh.” Kien iddobba ktieb ma’ dawk li kellu mo[bija f’daru. Ix-xi[a b’sulfarina tag[ti n-nar lilha nnifisha. Montag isir [abib ma’ Faber, bniedem li qered il-kotba tieg[u g[ax kien be]a’ imma li g[amel ilpjanijiet biex fid-dinja jibqg[u l-kotba li g[andhom is-se[er li jg[aqqdu [sibijiet ilbniedem, b[ad-drapp li bi//a bi//a jsir libsa.

Il-kotba jbe]]g[u g[ax juru l-pori f’wi// il-bniedem. “Ta’ sikwit il-kittieba l-kbar imissu l-[ajja.” It-televixin i;ib l-

istampi imma ma jag[tix ]mien g[all-[sieb. U hekk i]]ew;t i[bieb i[ejju pjanijiet biex il-kotba ma jinqerdux u ddinja ma tkunx te[tie; gwerer.

minn Joe Cassar stcassar@maltanet

Montag irid ja[rab. “Ftakar f’razzett li kien ]ar meta kien g[adu ]g[ir [afna, [a;a ta’ darba u barra minn ]mienha meta kien sab is-seba’ stur talist[ajjil, ’l hinn mill-[itan talparlatorji u ’l hinn mill-foss tal-landa tal-belt, baqar jomog[du l-[axix u [nie]er f’g[adajjar s[an f’nofsinhar u klieb neb[u wara n-nag[a; fuq g[olja.”

Jaqsam xmara u jsib ru[u qalb in-nies.

Jista’ jkun li Bradbury kiteb in-novella b[ala kritika ta’ /ensura b’[arsa lejn dinja ta’ xjenza mist[ajla. Leo Lowenthal (1900 - 1993), li ra l-[ruq tal-kotba fl-1933 minn nies ta’ Hitler, irrakkonta lesperjenza tieg[u fi ktejjeb I Roghi dei Libri u jsemmi lktieb ta’ Bradbury kif ukoll dak li kien qal il-poeta Heinrich Heine (1797-1856).

“Hemm fejn [arqu l-kotba g[ad jasal ]mien li jin[arqu lbnedmin.”

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 27 ta’ :unju, 2012

12 Ittri

Is-sarka]mu ta’ George Vella Sur Editur , Fil - programm TVAM tad -1 9 ta ’ :unju 20 1 2 , it Tabib George Vella tal Partit Laburista qal li issa l - Gvern , immexxi mill Partit Nazzjonalista , se jkollu jmexxi fil wheelchair .

Waqt li qal dan id diskors u seta ’ jisimg[u

kull min kien qed isegwi dan il - programm dak il [in , George Vella beda jitbissem g[al din il battuta sarkastika tieg[u stess .

Dak il - [in jien verament iddi]gustajt ru[i b ’ dan id diskors xejn sabi[ .

Jiena , b[ala wa[da li kelli u g[andi qraba u

[bieb li huma kostretti li jg[ixu fil - wheelchair , xejn ma [adt gost b ’ dan id diskors .

Anzi , bl - aktar mod ;enwin nixtieq nipprotesta g[al dan l - a;ir insensittiv u nippretendi li George Vella jisku]a ru[u mal - mijiet li ta ’ kuljum ikollhom jg[ixu fil - wheelchair .

Qatt ma kont na[seb li Tabib – u li suppost g[andu esperjenza vasta fil - kamp politiku – se jasal jid[ak u ji//ajta bil mankanzi ta ’ [addiehor .

Nistenna l - apolo;ija tieg[u .

T . Zerafa

I] - }urrieq

Il-mu]ika fil-knejjes

Sur Editur, Jekk m’iniex sejra ]ball, il-Kurja tal-Ar/isqof jew xi Kummissjoni relatata, kienet [ar;et xi direttivi dwar il-kant u l-mu]ika li g[andhom jintu]aw filknejjes. I]da jidher, li hawn u[ud li j[ossu li m’g[andhomx joqog[du g[ar-regoli stabbiliti, u jag[mlu li jridu.

Id-direttivi kienu jg[idu li l-mu]ika li tindaqq waqt il-quddiesa u waqt kun/erti fi knejjes, kellha tkun mu]ika sagra. U hekk g[andu jkun! Il-knisja, anke waqt kun/ert, tibqa’ d-dar ta’ Alla u g[aldaqstant m’g[andhiex tindaqq mu]ika profana.

Jidher, li mhux waqt ilquddiesa biss ir-regoli stabbiliti dwar il-mu]ika li g[andha tintu]a, qed ji;u injorati, i]da anke waqt itti;ijiet. Dan l-a[[ar, g[addejt minn quddiem kappella fejn kien qed ji;i amministrat is-Sagrament ta]-}wie;, u bdiet tindaqq is-signature tune talanimated film Beauty and the Beast. Din il-kwalità ta’ mu]ika hi adattata g[al ;o knisja?

Jew resqin bil-mod ilmod lejn sitwazzjoni b[al dik tal-ilbies? Fejn lg[arajjes, il-bridesmaids u l-mistednin jid[lu fil-knisja b’nofs ilbies u [add ma jg[idilhom xejn?

Na[seb li b[alma nara dan jiena, jarah [addie[or ukoll.

G[aliex id-dar ta’ Alla m’g[andhiex tkun rispettata anke fl-ilbies?

Meta l-g[arajjes jibbukkjaw knisja biex ji]]ew;u fiha, qed jing[atawlhom dawn iddirettivi? Jiena darba kont issu;;erejt li l-g[arajjes g[andhom jing[ataw lista bil-miktub ta’ dak me[tie; u mistenni minnhom, jaqrawha sewwa u jiffirmawha. X’qed isir ma nafx. Nifhem li g[al kollox hemm [inu u postu.

Emily Barbaro-Sant Il-Mosta

L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[allpubblikazzjoni f’din ilpa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.co m.mt.

L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u lindirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma.

Ittri bin-nome-de-plume ma jkunux ippubblikati u lEditur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm ilpunt tag[ha.

Il-{amis, 30 ta’ :unju, 2011 L-Erbg[a, 27 ta’ :unju, 2012

13

Seba’ plejers ta’ Real kontra xulxin illejla Seba’ plejers ta’ Real Madrid mistennija li jkunu kontra xulxin illejla fl-ewwel semi finali tal-Euro 2012 bejn il-Portugall u Spanja.

Id-difensur Spanjol hu mistenni li jimmarka lil Cristiano Ronaldo li s’issa f’dan it-tournament skorja tliet goals u laqat il-lasta erba’ darbiet.

Hu qed jikkontesta bis-s[i[ biex ikun mag[]ul b[ala l-plejer tat-tournament.

Minbarra Arbeloa u Cristiano Ronaldo, [ames plejers o[ra ta’ Real Madrid se jkunu qed jissieltu lllejla biex pajji]hom jasal sal-finalissima tal-Euro 2012. Dawn huma lIspanjoli Iker Casillas, Sergio Ramos, u Xabi Alonso, flimkien

mal-Portugi]i Pepe, u Fabio Coentrao.

Mistoqsi jekk tkellimx ma’ Ronaldo qabel il-log[ba, Arbeloa qal li s’issa g[ad ma kellux i/-/ans jitkellem ma’ Cristiano Ronaldo.

“Probabli nkellmu llum meta niltaqa’ mieg[u qabel il-log[ba. Ilkoll nafu kif qed jilg[ab Ronaldo f’dan il-Euro 2012, qed jilg[ab b’kunfidenza kbira u qed jilg[ab tajjeb [afna. Meta jkun f’din il-forma diffi/li ]]ommu, i]da se nippruvaw inwaqqfuh” qal Arbeloa.

Id-difensur Spanjol qal li jinsab ippreparat sew biex jaffronta lil Ronaldo. “Bilfors trid tkun mentalment u fi]ikament ippreparat biex

taffronta plejer b[al Ronaldo. Hu wie[ed mill-aqwa plejers tad-dinja u g[alhekk trid tag[mel sforz ferm ikbar biex tipprova tra]]nu. Iebsa ferm biex tikkontrollah 90 minuta, i]da se tkun sfida mill-isba[ g[alija g[ax se ne[odha kontra l-aqwa taddinja” kompla jg[id Arbeloa.

Li jkun hemm plejers avversarji tal-istess klabb mhux xi [a;a rari, i]da seba’ kontra xulxin tal-istess klabb hi xi [a;a spe/jali. Real Madrid minbarra dawn is-seba’ plejers, g[andhom ]ew; plejers o[ra li g[adhom jie[du sehem mal-:ermanja, dawn huma Ozil u Khedira, filwaqt li kellhom ukoll lill-Fran/i] Benzema li kien eliminat. Dan jixhed

il-qawwa straordinarja ta’ Real Madrid.

G[al Ronaldo, Pepe u Coentrao, minbarra l-kollegi ta’ Real Madrid, se jaffrontaw ukoll in-nukleu ta’ Barcelona li regolarment jiltaqg[u mag[hom fil-Liga u tista’ tg[id jafuhom bl-amment.

Fost dawn hemm Busquets, Xavi, Iniesta, Pique, u Fabregas. Andres Iniesta kellu kliem ta’ tif[ir g[addifensur /entrali Portugi] Pepe.

“Nafu sew b[ala avversarju milliktar diffi/li. Hu wie[ed mill-aqwa difensuri tad-dinja, u jaf jattakka wkoll fejn hu verament perikolu].

Irridu nkunu fl-aqwa tag[na biex ng[addu g[all-final” qal Iniesta.

Mhux tajjeb bi]]ejjed biex nirba[ il-Ballon d’Or – Pirlo Il-midfielder Taljan Andrea Pirlo qal ilbiera[ li hu mhux tajjeb bi]]ejjed biex jirba[ il-Ballon d’Or g[aliex ma jiskorjax [afna goals.

Pirlo ta’ 33 sena kellu wirja brillanti kontra l-Ingilterra u g[ada mistenni li jkun pedina fondamentali g[all-Italja fis-semi finali kontra l-:ermanja. “Hemm Messi u Ronaldo. Hu impossibli li ti;i qabilhom” qal Pirlo.

Dwar il-:ermanja, Pirlo qal li l-Italja trid toqg[od attenta minn Mesut Ozil li qal qed jilg[ab futbol straordinarju. “Il:ermanja huma iktar friski g[ax lag[bu 48 sieg[a qabilna. Minkejja dan Pirlo qal li l:ermanja xorta qed jib]g[u mill-Italja.

“G[andna midfield mill-aqwa, fil-livell ta’ Spanja u l-:ermanja. G[andi entu]ja]mu kbir biex nilg[ab din il-log[ba importanti li waslet lejn it-tmiem tal-karriera tieg[i u tista’ tkun fost tal-a[[ar f’dan

il-livell” temm jg[id Pirlo.

Intant il-fi]joterapisti Taljani g[addejjin bi ;lieda kontra l-[in biex jirkupraw littliet plejers imwe;;g[in Daniele De Rossi, Giorgio Chiellini u Ignazio Abate. Flok De Rossi hemm lest Nocerinio, i]da l-iktar li qed jinkwieta lill-Azzurri hu Abate g[aliex is-sostitut naturali tieg[u, Christian Maggio se jkun sospi] g[ada kontra l:ermanja.

LOG{OB G{AL-LUM

Semi-Finali Donetsk 8.45 p.m.

Spanja v Portugall (Diretta Rai 1 u TVM)

16 Sport IN-NAZZJON L-Erbg[a, 27 ta’ :unju, 2012

Il-Portugall g[andu rekord tajjeb fil-penalties Illum f’Donetsk tintlag[ab l-ewwel semifianli bejn il-Portugall u Spanja, ]ew; pajji]i ;irien bi storja twila u ferm differenti filwaqt li lPortugi]i g[adhom qatt ma reb[u turnament ma;;uri.

Il-Potugall, li lag[bu 34 log[ba kontra Spanja u li minnhom reb[u biss sitta, g[andhom rekord tajjeb flg[oti tal-penalties hekk kif eliminaw lill-Ingilterra filkwarti tal-finali tal-Euro 2004 u fit-Tazza tad-Dinja tal-2006.

Spanja reb[u kull log[ba fil-fa]i tan-knock-out fitTazza tad-Dinja tal-2010 10, reb[u bil-penalties tliet darbiet u tilfu bil-penalties tliet darbiet o[ra f’turnament ma;;uri.

SPANJA Il-holders

Spanja huma favorti ladarba se jkunu qed jag[mlu u]u mill-esperjenza li ;abru mill-a[[ar serje po]ittiva li kellhom tul dawn l-a[[ar erba’ snin meta reb[u l-Euro 2008 u tTazza tad-Dinja 2010.

Madankollu, il-politika ta’ Vicente del Bosque li jibda ming[ajr attakkant wasslet g[al dibattitu qawwi bil-kriti/i jg[idu li s-sistema tag[hom ta’ pussess twil ta’ ballun issa saret tedjanti.

Draw 1-1 fl-ewwel log[ba kontra l-Italja, kien segwit minn reb[a 4-0 kontra l-Irlanda meta Fernando Torres li kien beda mill-bidu skorja ]ew; gowls.

Log[ba tattika ]]ejjed li rri]ultat f’reb[a minima 1-0 fuq il-Kroazja kienet segwita minn reb[a 2-0 f’partita anqas divertenti fil-kwarti tal-finali kontra Franza meta Xabi Alonso skorja bir-ras fid-19-il minuta. Imbag[ad komplew iqassmu l-ballun bejniethom ming[ajr ma jo[olqu periklu ie[or qabel il-penalty ta’ Alonso lejn it-tmiem.

IL-PORTUGALL

Cristiano Ronaldo sab ilforma wara bidu kwiet talPortugall u ]gur li se jer;a’

jkun il-fulkru g[a/-/ansijiet tag[hom li javvanzaw g[all-finali. Il-plejer ta’ Real Madrid mistenni jkun ta’ prova iebsa g[ad-difi]a Spanjola, aktar milli kien it-tim kollu Fran/i].

Il-Portugall beda b’telfa 1- 0 kontra l - :ermanja fi grupp diffi/li qabel reba[ 3-2 lid-Danimarka f’log[ba li esponiet diffikultajiet fiddifi]a sakemm is-sostitut Silvestre Varela tahom irreb[a fis-87 minuta.

Ronaldo qam mir-raqda b’doppjetta fir-reb[a 2-1 kontra l-Olanda u [adem tajjeb ma’ Nani fir-reb[a 10 fil-kwarti tal-finali fuq irRepubblika ?eka.

L-attakkant Helder Postiga se jitlef din illog[ba min[abba injury imma floku se jilg[ab Almeida.

Bookmakers

Spanja huma kwotati 2#5 li jirb[u u l-Portugall 7#4 li jirb[u huma.

Spanja huma kwotati 8#5 li jirb[u t-turnament u lPortugall 11#2.

Cristiano Ronaldo, it-theddida prin/ipali ta’ Spanja

Alonso - Spanja mhix se tibdel l-istil tedjanti

Xabi Alonso (lemin) i[ares lejn Cesc Fabregas waqt konferenza tal-a[barijiet

Spanja mhumiex se jibdlu l-istil li bih jilag[bu g[alkemm hawn min ja[seb li l-volum qawwi ta’ pussess u passa;;i qosra huma tedjanti. Dan qalu lmidfielder Xabi Alonso.

Ir-reb[a 2-0 fuq Franza sSibt fil-kwarti tal-finali wasslet biex il-media Taljana u dik internazjonali kkritikat in-nuqqas ta’ ambizzjoni flattakk Spanjol waqt li partitarji newtrali f’Donetsk saffru u bbuwjaw talli lIspanjoli naqsu milli jipprovdu log[ba divertenti.

“Dik hi l-opinjoni tag[hom u hi valida daqs kwalunkwe opinjoni o[ra. Jg[idu xi jg[idu n-nies ma na[sibx li se

nibdlu l-istil tag[na,” qal Alonso li g[andu 30 sena u li skorja ]-]ew; gowls kontra Franza fil-kwarti tal-finali.

“Ninsab /ert li [afna millpartitarji qed jie[du gost jaraw partiti sbie[ u timijiet kbar. Na[seb li dan hu ta’ ;id kbir mhux biss g[alissa imma anke g[all-futur tatturnament.”

Alonso, li kien akkumpanjat minn sie[bu Cesc Fabregas, qal li Spanja, il-Portugall, il-:ermanja u lItalja, it-timijiet li huma fissemifinali, kollha j[obbu j]ommu l-pussess u jikkontrollaw il-log[ba waqt li jfittxu li jattakkaw ma’ kull /ans li jkollhom.

“It-timijiet li fadal jist[oqqilhom li jkunu hemm.

A[na nilag[bu dejjem blistess idea, ikun min ikun lavversarju.”

Mistoqsi kif iqabbel lilu nnifsu mal-Ar;entin talklabb tieg[u Barcelona, Lionel Messi, ladarba qed jilg[ab fl-istess po]izzjoni, Fabregas da[ak. “Qatt ma nista’ nqabbel lili ma’ Messi.

Inkun [mar jekk nag[mel hekk. Ma na[sibx li n-nies qed jistennewni naqbe] erba’ plejers u nix[et il-ballun fixxibka kif jag[mel hu. Nilg[ab fejn jg[idli l-kow/ imma din il-po]izzjoni tog[;obni g[aliex g[andi l-libertà li navvanza,” qal Fabregas.

Sport 17 IN-NAZZJON L-Erbg[a, 27 ta‘ :unju, 2012

SEMIFINALI

Casillas ifittex il-100 reb[a kontra l-Portugall Formazzjonijiet probabbli>

PORTUGALL (4-3-3)

12-Rui Patricio, 21-Joao Pereira, 2-Bruno Alves, 3Pepe, 5-Fabio Coentrao, 16-Raul Meireles, 4-Miguel Veloso, 8-Joao Moutinho, 17-Nani, 9-Hugo Almeida, 7-Cristiano Ronaldo

SPANJA (4-3-3)

1-Iker Casillas, 17-Alvaro Arbeloa, 15-Sergio Ramos, 3-Gerard Pique, 18-Jordi Alba, 8-Xavi, 16-Sergio Busquets, 14Xabi Alonso, 21-David Silva, 10-Cesc Fabregas, 6-Andres Iniesta

Referee: Cuneyt Cakir (Turkija) Stadium: Donbass Arena, Donetsk Jesa: 50,000 Ranking mondjali: Portugall 10, Spanja 1 Il-captain ta’ Spanja Iker Casillas jista’ jsir l-ewwel plejer li jikseb il-100 reb[a fil-futbol internazzjonali jekk it-tim tieg[u jeg[leb lill-Portugall fl-ewwel semifianli tal-Euro 2012 li se tintlag[ab illum.

Biex jag[mel dan fil-136 log[ba tieg[u bil-flokk nazzjonali, il-goalkeeper ta’ Real Madrid ikun irid i/a[[ad lil sie[bu fl-istess klabb u captain Portugi] Cristiano Ronaldo li s’issa skorja tliet gowls u kien f’forma e//ellenti.

Jekk jeliminaw lillPortugi]i, li fl-istorja reb[u lill-;irien Iberi/i darba biss minn seba’ konfronti kompetittivi, ikun ifisser li

Spanja tid[ol b’/ans enormi li ssir l-ewwel pajji] li jirba[ titli kontinentali konsekuttivi u fl-istess [in tkun ukoll reb[et it-Tazza tad-Dinja bejniethom.

Casillas jemmen li l-eks Plejer tas-Sena Ronaldo, g[adu ma pprodu/iex dik ilforma li g[enet lil Real Madrid jirb[u La Liga g[allewwel darba wara erba’ snin l-ista;un li g[adda.

“L-ista;un li kellu ma’ Madrid kien inkredibbli f’termini tal-mod kif lag[ab, il-gowls li skorja u rrekords,” qal il-goalkeeper ta’ 31 sena mag[ruf fi Spanja b[ala “San Iker” g[as-saves mirakolu]i tieg[u.

Il-goalkeeper Spanjol Iker Casillas illum irid jg[aqqad il-mija

“Ma na[sibx li Ronaldo b[alissa jinsab fl-aqwa livell tieg[u,” qal il-captain Spanjol f’intervista mal;urnal Spanjol Marca.

Ronaldo, li jinsab determinat u kon/entrat, qed jassedja l-lasti avversarji bix-xuttijiet tieg[u matul illog[ob tal-Portugall f’dan ilEuro 2012 u Casillas qal li jrid joqg[od attent minn xi devjazzjoni tal-ballun fl-arja min[abba l-mod stramb kif Ronaldo jolqot il-ballun.

“Il-ballun kultant jag[mel affarijiet strambi,” qal Casillas dwar il-ballun li qed jintu]a f’dan il-Euro 2012, ‘it-Tango 12’, li skont hu ma jinbaramx u jibdel iddirezzjoni daqs il-’Jabulani’

Plejers Portugi]i fl-a[[ar sessjoni ta’ ta[ri; ilbiera[ qabel l-isfida kontra Spanja

li kien intu]a fit-Tazza tadDinja sentejn ilu.

“Dan il-ballun ma jil[aqx dawk l-estremitajiet imma jekk tolqtu tajjeb, dejjem jinbaram u jdur b’mod stramb u g[alhekk irrid noqg[od il-[in kollu attent.”

Sfida bilan/jata L-a[[ar sfida kompetittiva ta’ Spanja kontra l-Portugall waslet fit-Tazza tad-Dinja tal2010 meta reb[u 1-0 partita bilan/jata b’gowl fit-tieni taqsima mill-attakkant David Villa.

Spanja kienu t[abtu biex nifdu d-difi]a Portugi]a f’dik il-log[ba f’Cape Town, imma l-introduzzjoni tal-attakkant twil Fernando Llorente

kmieni fit-tieni taqsima bidlet il-log[ba.

Llorente, li s-sa[[a u t-tul tieg[u kienu wisq g[ad-difi]a /entrali Portugi]a, jista’ jer;a’ jkun g[a]la o[ra llum jekk il-log[ba ssegwi ]vilupp simili. Dan qalu d-difensur Gerard Pique.

“G[amel u]u mis-sa[[a tieg[u fl-ajru bl-a[jar mod possibbli u ssielet qisu ljun.

Jista’ jkun g[a]la o[ra g[alina g[al din is-semifinali u qed jit[arre; iebes [afna,” qal Pique li g[andu 25 sena.

“Hu wie[ed mill-plejers li g[ad iridu jilag[bu f’dan itturnament imma ]gur li se jkollu /ans u dan i/-/ans jista’ jasal kontra l-Portugall.”

Pique jaf tajjeb ukoll lil Ronaldo u lill-winger l-ie[or Portugi], Nani, mi]-]mien meta kien ma’ Manchester United u qal li jkun dnub mejjet g[al Spanja jekk ja[sbu li l-Portugall hu biss plejer wie[ed, Ronaldo.

“Nani hu plejer li g[andu kwalitajiet enormi meta ji;i f’sitwazzjoni ma’ plejer wie[ed kontra wie[ed. Jista’ jitfa//a fuq il-lemin jew fuq ix-xellug u hu mwieled skorer g[aliex g[andu xutt tremend.

Irridu nu]aw l-armi kollha disponibbli biex inwaqqfu lilu u lil Ronaldo,” qal Pique.

Ir-rebbie[ minn dan ilkonfront jiltaqa’ kontra rrebbie[ mis-semifinali ta’ g[ada bejn il-:ermanja u lItalja fil-final ta’ Kiev nhar il{add.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 27 ta’ :unju, 2012

Sport 19

Birkirkara jeg[lbu lill-Greens b’wirja tajba minn Cristian Muscat

0

EURO CUP

FLORIANA

J. Agius, A. Bolanos Garcia, A. M. De La Torre, D. Pisani, F. Guzman, M. Micallef, B. Farrugia, C. Borg, S. Borg, K. Onosiughe, R. Darmanin Sostituzzjonijiet - C. Caruana flok K. Onosiughe 51 min., J. Brincat flok R. Darmanin 57 min., J. Borg flok C. Borg 81 min.

3

BIRKIRKARA (1)

R. Gauci, J. Zerafa, P. Borg, N. Vukanac, R. Camenzuli, J. Santos Silva, F. Zammit, R. Scicluna, R. Muscat, J. P. Mifsud Triganza, S. Shodiya Haruna Sostituzzjonijiet - O. ElGhaouti flok J. P. Mifsud Triganza 46 min., C. Johanson flok F. Zammit 55 min., A. Cassar flok J. Zerafa 73 min.

Imwissija - S. Borg 47 min. (F), R. Camenzuli 85 min. (B) Skurjaw - S. Shodiya Haruna 21 min., J. Santos Silva 63 min., O.

El-Ghaouti 90 min. (B) Referee - Chris Lautier

In-Nazzjon Plejer tal-Loghba - J. Santos Silva (B)

F’log[ba mill-Euro Cup, Birkirkara g[elbu lil Floriana bl-iskor ta’ 3-0 b’wirja konvin/enti mit-tim kollu li tawgura tajjeb g[al-log[biet li fihom se jkunu impenjati l-Istripes fil-jiem li ;ejjin.Floriana kellhom xi plejers barranin li qed jag[mlu prova mal-klabb fosthom Alejandro Bolanos Garcia, Antonio Miguel De La Torre u Kelvin Onosiughe.

Min-na[a l-o[ra Birkirkara kellhom lil Rodrigo Pereira sospi] u lill-plejer internazzjonali Gareth Sciberras nieqes min[abba injury f’idu. Fost issostituti tal-Istripes kien hemm 2 plejers barranin bi prova – Christer Johanson u Omar ElGhaouti li ;ew utilizzati fit-2 taqsima.

Birkirkara [ar;u tajjeb u flewwel 20 minuta kellhom ilkontroll assolut tal-log[ba.

Rimarkabbli huwa l-fatt li flewwel 17–il minuta l-Istripes kellhom 4 offsides. Wara biss 4 minuti freekick dirett ta’ Mifsud Triganza minn fuq illemin g[adda ftit barra. Wara kwarta log[ob wara ]ball ta’ Manolito Micallef [ataf il-ballun Shodiya li b’xutt fil-pront g[al ftit ma [asadx lil Agius li laqa’ tajjeb. Azzjoni wara lo[ra, Birkirkara ma damux ma fet[u l-iskor meta fil-21 minuta wara li Reuben Gauci xxuttja l-ballun ’il fuq, SHOLA SHODIYA HARUNA kien

pront biex anti/ipa fejn kien sejjer il-ballun, u qabbe] il-ballun minn fuq il-goalkeeper Agius.

Fil-ftu[ tat-tieni taqsima Birkirkara komplew jattakkaw u fit-53 minuta, wara azzjoni personali fuq il-lemin, Jorge Santos Silva kkrossja lejn ilcaptain tat-tim nazzjonali ta’ ta[t il-21 sena Rowen Muscat i]da dan xuttja g[oli. Fit-63 minuta Shodiya Haruna qabe] plejer avversarju, qassam lil JORGE SANTOS SILVA li dan wa[du quddiem il-goalkeeper avversarju ma sabx diffikultà biex jitfa’ fix-xibka. Fit72 minuta Floriana kellhom /ans doppju ta’ skor – l-ewwel meta xutt ta’ Caruana minn tarf il-kaxxa ;ie mdawawr f’korner minn Zerafa u t-2 meta mill-korner li rri]ulta Sacha Borg mar ferm vi/in li jnaqqqas il-mar;ni tal-iskor g[all-Greens meta wara li qabe] 2 plejers ;ewwa l-kaxxa ra t-tentattiv angulat tieg[u ja[bat mal-wieqfa. Meta konna qed nistennew it-tisfira finali tar-referee Lautier, Birkirkara g[amluhom 3 meta Shola Sharuna Shodiya krossja tajjeb lejn il-plejer li qieg[ed bi prova ma’ Birkirkara OMAR EL-GHAOUTI u dan b’daqqa ta’ ras tajba g[eleb lill-goalkeeper tal-Greens John Agius biex ftit sekondi wara r-referee Lautier saffar it-tisfira finali.

Clide Borg ta’ Floriana ssikkat minn Jean Pierre Mifsud Triganza ta’ Birkirkara

TENNIS

Nadal, Murray u Serena Williams jikkwalifikaw Rafael Nadal, Andy Murray u Serena Williams ikkwalifikaw g[al round ie[or fittournament presti;ju] ta’ Wimbledon.

Rafael Nadal beda [a]in kontra l-Bra]iljan Thomaz Bellucci meta kien erba’ games minn ta[t fl-ewwel set, i]da Nadal irkupra sew biex reba[ il-log[ba 7-6, 6-2, 6-3. LIsko//i] Andy Murray ukoll beda tajjeb meta reba[ fa/ilment kontra Nikolay Davydenko 6-1, 6-1, 6-4.

L-g[ada tal-eliminazzjoni ta’ Venus Williams, o[tha Serena ]ammet l-isem talfamilja ’l fuq b’reb[a 6-2, 6-4 kontra

Barbora Zahlavova Strycova tar-Republika ?eka.

Ir-rebbie[ tas-sena 2002 Lleyton Hewitt tilef kontra s-seed numru [amsa l-Fran/i] JoWilfred Tsonga 3-6, 4-6, 4-6 filwaqt li Bernard Tomic tilef kontra l-Bel;jan David Goffin.

I/-champion tas-sena l-o[ra Petra Kvitova g[elbet lil Akgul Amanmuradova 6-4, 6-4 filwaqt li Francesca Schiavone kellha tirkupra wara li tilfet l-ewwel set kontra l-Brittanika Laura Robson. Schiavone reb[et 2-6, 6-2, 6-4.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 27 ta’ :unju, 2012

20 Sport

Il-log[ob tal-FISEC se jsir f’Malta bejn il-5 u l-11 ta’ Lulju Bejn il-5 u l-11 ta’ Lulju Malta se tkun qed torganizza edizzjoni o[ra tal-Log[ob talFISEC miftu[ g[al studenti minn skejjel Kattoli/i.

Dettalji dwar dan il-log[ob ing[ataw waqt konferenza tal-a[barijiet mog[tija millKunsill Malti tal-FISEC. Louis Borg, Vi/i-President tal-Kumitat Internazzjonali u Direttur tal-Log[ob ta’ Malta qal li log[ob din is-sena kien ta’ impenn u sfida qawwija g[all-kumitat Malti min[abba li l-parte/ipazzjoni ta’ numru ta’ pajji]i kienet sal-a[[ar dubju]a ka;un tal-kri]i ekonomika li laqtet diversi pajji]i Ewropej.

Flimkien mal-atleti Maltin din is-sena se jie[du sehem atleti mill-Awstrija, Franza, lUngerija, l-Italja, il-Portugall, l-Olanda, il-Bel;ju, Flanders, l-Ingilterra u l-Bra]il.

“Hija [asra li pajji] b[al Spanja bi tradizzjoni kbira filFISEC se jkun nieqes minn dan il-log[ob min[abba prob-

lemi finanzjarji li laqtu lpajji],” qal Louis Borg.

Bro. Martin Borg fsc, Chairman tal-Kunsill Malti tal-FISEC, irringrazzja lisSegretarju Parlamentari g[a]}g[a]ag[ u Sport Clyde Puli u lill-Kunsill Malti g[allIsport tal-appo;; tag[hom.

“Kieku mhux g[all-g[ajnuna tas-Segretarjat tal-Isport u lKunsill Malti g[all-Isport u ta’ numru ta’ kumpaniji, kieku qatt ma jkun possibbli g[alina li norganizzaw dan illog[ob,” qal Bro Martin li [abbar ukoll il-motto g[al din is-sena ‘Giving is joy’.

“B’dan il-motto xtaqna nwasslu l-messa;; li anke lisport jista’ jkun mezz ta’ solidarjetà bejn il-;nus.”

David Azzopardi, Direttur Tekniku dwar l-isport qal li llog[ob se jinkludi l-atletika, basketball, football, futsal, handball, g[awm, table tenis u volleyball. G[al dawn iddixxiplini se jintu]aw diversi fa/ilitajiet li huma l-Matthew

Micallef St. John Track filMarsa, il-padiljun nazzjonali f’Ta’ Qali, il-kumpless talisport fl-Università, il-pixxina nazzjonali tal-Qroqq, ilground tal-football ta’ Sirens, is-sala tal-isport fl-iskola Santa Monika u l-kumpless sportiv tal-Kottonera.

Is-Segretarju Parlamentari Clyde Puli waqt li awgura kull su//ess lill-kumitat organizzattiv, sa[aq li lGvern permezz tal-KMS hu impenjat li jg[in fl-organizzazzjoni ta’ kompetizzjonijiet internazzjonali ta’ din ixxorta.

“Barra assistenza finanzjarja il-Gvern qed jg[in lillKunsill Malti tal-FISEC billi po;;a g[ad-dispo]izzjoni lkumplessi sportivi tieg[u.

Dan minbarra assistenza o[ra mill-iskema tal-bednights offruta flimkien mal-Awtorità tat-Turi]mu.”

Clyde Puli awgura kull su//ess lill-atleti Maltin u sa[aq li g[al [afna minnhom

Bro Martin Borg fsc (lemin) jippre]enta poster tal-log[ob lis-Segretarju Parlamentari Clyde Puli

se tkun l-ewwel esperjenza fix-xena internazzjonali.

“L-organizzazzjoni ta’ kompetizzjonijiet ta’ din ixxorta f’pajji]na mhux biss hi tajba mil-lat ekonomiku i]da fuq kollox tg[in biex aktar atleti jiksbu l-esperjenza internazzjonali sa minn età ]g[ira,” qal Clyde Puli.

TRASFERIMENTI

WATERPOLO

Sliema jirb[u t-Tazza tal-President g[as-sitt darba Minn Stewart Said

Neptunes Emirates. ..........4 Sliema McDonalds ............6 (1-2), (1-2), (1-0), (1-2)

Sliema McDonalds g[elbu lil Neptunes Emirates 6-4 biex reb[u t-Tazza talPresident g[as-sitt darba biex la[qu lill-istess Neptunes Emirates. Eroj g[al Sliema re;a’ kien Istvan Gergely li ddistingwa ru[u b’g[add ta’ saves meg[jun ukoll mid-difi]a Slimi]a filwaqt li Neptunes sabuha diffi/li biex jinfdu lid-difi]a organizzata ta’ Sliema.

Pre]enti wkoll kien hemm Kenneth Vella, uffi/jal talmedia tal-Kunsill Malti talFISEC li g[al dan il-log[ob qed ikun meg[jun ukoll minn Banif Bank, Eurosport, General Soft Drinks, ilkumpanija Tal-Lira, M Demajo Group u Emotions Signworks.

Sliema reb[u l-ewwel ]ew; sessjonijiet biex bnew vanta;; ta’ ]ew; gowls.

Neptunes irnexxilhom jerb[u s-sessjoni biex naqqsu d-distakk g[al gowl wie[ed. I]da Sliema re;g[u reb[u l-a[[ar sessjoni biex reb[u l-partita 6-4.

Fl-a[[ar tal-partita Ian Azzopardi Assistent Te]orier mill-Community Chest Fund u Joe Caruana Curran, President tal-ASA, ippre]entaw it-trofew lill-captain ta’ Sliema John Soler.

POOL

Ri]ultati sodisfa/enti g[at-timijiet Maltin It-timijiet nazzjonali Maltin tal-Pool, li qed jie[du sehem filkampjonati mondjali fi Blackpool, qed jiksbu ri]ultati sodisfa/enti It-tim Malti tal-ir;iel kiseb erba’ reb[iet u daqstant telfiet.

Wara li fl-ewwel ;urnata g[eleb lil West Indies 12-9 it-tim Malti kiseb reb[iet ta’ 11-10 kontra l-Irlanda ta’ Fuq, 17-4 kontra l-Kenja u 14-7 kontra Franza filwaqt li ;ie meg[lub mit-timijiet tal-Afrika t’Isfel 10-11, l-Iskozja 9-12, l-Indja 9-12 u mittim tal-Ingilterra 8-13.

It-timijiet ta]-]g[a]ag[ ta’ ta[t il-21 sena u u dak ta’ ta[t it18-il sena ma kellhomx bidu daqstant tajjeb.

Neptunes: I. Bugeja, N. Lanzon (2), E. Aquilina, M. Stellini, G. Pace, A. Ciric (1), S. Camilleri (1), J. Camilleri, B. Lanzon, S. Gravina, R. Sciortino, T. Molnar, C. Mercieca Sliema: I. Gergely, J. Gabarretta (2), N. Lubrano, P. Privitera, M. Meli (1), J. Soler (1), D. Paolella, J. Brownrigg, C. Debono, F. Salamon (2), M. Rizzo, M. Spiteri Staines, C. Cluett Referees: Mario Dalli, Ivan Sciriha Jirb[u g[at-tielet darba

Marsascala MOR€.........11 Ta’ Xbiex Amigos .............9 (3-3), (3-1), (3-1), (2-4)

Marsascala MOR¤ reb[u t-Tazza G[aqda :urnalisti Sports g[at-tielet darba meta f’konfront bilan/jat g[elbu lil Ta’ Xbiex Amigos 11-9.

G[alkemm il-konfront kien bilan/jat Marsascala kienu ftit a[jar mill-avversarji fejn kellhom lil barranin tag[hom f’forma tajba fejn skorjaw disa’ mill-g[axar gowls.

G[al Ta’ Xbiex kienet wirja qalbiena i]da l-esperjenza ta’ Marsascala kienet determinanti.

L-ewwel sessjoni ntemmet f’parità ta’ 3-3 biex Marsascala reb[u t-tieni u ttielet sessjoni b’vanta;; ta’ ]ew; gowls. Huma [adu vanta;; ta’ erba’ gowls g[all-a[[ar sessjoni li kien bi]]ejjed g[alkemm Ta’ Xbiex reb[u l-a[[ar sessjoni i]da ma kienx bi]]ejed biex jevitaw ittelfa.

Fi tmiem il-partita lPresident tal-ASA Joe Caruana Curran u Willie Vassallo, membru talG[aqda :urnalisti Sports, ippre]entaw it-tazza lill-captain ta’ Marsascala Joseph Cremona.

Marsascala: K. Schembri, C. Mifsud, M. Pace, B. Muscat, J. Kayes (3), L. Grixti, J. Licari, J. Cremona (1), S. Micallef, R. Scerri, D. Cassar, M. Fenech, J. Szolt (7) Ta’ Xbiex: L. Borg, J. Cremona, S. Botond (3), M.Asciak, S. Cini, C. Bugeja (1), A. Bugeja, J. Tabone, K. Galea, A. Galea (1), R. Attard, O. Zammit (1), Y. Szeles (3) Referees: Alex DeRaffaele, Peter Balzan

Giroud isie[eb lil Arsenal L-attakkant internazzjonali Fran/i] Olivier Giroud sie[eb lil Arsenal fuq kuntratt twil.

Arsenal [abbru li l-plejer ta’ 25 sena g[amel e]ami mediku t-Tnejn u a//etta lkuntratt li uffi/jalment jibda mill-1 ta’ Lulju.

Il-klabb qal li l-kuntratt hu su;;ett g[all-pro/essi normali li jinkludu permess ta’ xog[ol.

Giroud ing[aqad ma’ Arsenal ming[and i/Champions Fran/i]i Montpellier wara li lag[ab ma’ Franza fil-Euro 2012.

Huwa skorja 21 gowl minn 36 log[ba fil-kampjonat Fran/i] u spi//a laqwa skorer ma’ Nene ta’ Paris St. Germain.

Giroud qal li kienet [olma g[alih li se jmur jilg[ab ma’ klabb tal-Premier League u kien attirat mill-filosofija ta’ Arsenal u r-reputazzjoni talmanager Arsene Wenger.

“Ninsabu kuntenti [afna li akkwistajna lil Olivier Giroud. Hu plejer fi]ikament b’sa[[tu u e//ezzjonali filblalen fl-ajru u ja[dem [afna. Ninsabu e//itati dwar dan l-akkwist u se jtina dimensjoni akbar fl-attakk,” qal Wenger li l-ista;un li g[adda wassal lit-tim sattielet post.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 27 ta’ :unju, 2012

22 A[barijiet ta’ Barra

IR-RENJU UNIT

Evitabbli xi mwiet min[abba l-a]]ma

L-AFGANISTAN> Truppi Amerikani jift[u n-nar fuq militanti fil-provin/ja ta’ Kunar (ritratt Reuters)

IR-RENJU UNIT

Il-moralità element ewlieni fit-trobbija tat-tfal It-tfal iwettqu reati mhux biss min[abba l-ambjent li jkunu trabbew fih imma g[ax m’g[andhomx sens morali skont studju ;did li g[adu kemm kien pubblikat.

L-istudju mil-Università ta’ Cambridge studja 700 ]ag[]ug[ f’Peterborough tul perjodu ta’ g[axar snin u nstab li filwaqt li hu minnu li l-post fejn jitrabbew iwassal biex xi w[ud iwettqu atti kriminali, hi l-moralità li hu lakbar fattur fid-de/i]jonijiet tag[hom.

Imbag[ad kien hemm

]g[a]ag[ o[ra li j]ommu iebes quddiem it-tentazzjoni li jwettqu reat minkejja //irkustanzi.

L-istudju, il-Peterborough Adolescent and Young Adult Development Study sar millIstitut ta’ Kriminolo;ija talUniversità.

Matul il-perjodu ta’ studju, dawn i]-]g[a]ag[ ammettew li wettqu 16,000 reat. L-i]jed komuni kienu vjolenza, vandali]mu u serq mill-[wienet.

Ir-ri/erka wriet ukoll li terz ta]-]g[a]ag[ qatt ma jwettqu reat u l-ma;;or parti tar-reati

twettqu minn grupp ]g[ir – b’madwar erbg[a fil-mija responsabbli g[al nofs ir-reati u l-ma;;oranza tar-reati serji b[al serq mid-djar u mill-karrozzi.

Instab li dawk li wettqu laktar reati spiss bdew ta’ 12-il sena i]da r-ri/erka sabet li rra;uni ewlenija g[aliex /erti ]g[a]ag[ j]ommu lura milli jwettqu reat hi mhux min[abba li jib]g[u mill-konsegwenzi i]da g[ax moralment i[ossu li dak hu ]baljat.

Min-na[a l-o[ra dawk li jwettqu reati ma jimpurtahomx

li jiksru l-li;i u g[andhom tendenza li ja;ixxu ming[jar ma ja[sbuha darbtejn u g[alhekk aktar vulnerabbli g[at-tentazzjoni li jwettqu reat.

Il-Professur Per-Olof H. Wikstrom, li kien responsabbli g[all-situdju, qal li [afna ]g[azag[ mhumiex im[ajra li jwettqu reat u ma jarawx dan b[ala xi [a;a li trid issir, tkun xi tkun is-sitwazzjoni tag[hom.

Hu qal li kienet ]baljata lidea li ]-]g[a]ag[ se jwettqu reat f’/erti ambjenti jekk ikun hemm l-opportunità.

Jirri]ulta li disg[a minn kull g[axar ka]i ta’ mewt kull sena min[abba la]]ma, skont it-tobba, jistg[u jkunu evitati.

Tobba fir-Renju Unit qalu li dawn l-imwiet setg[u kienu evitati bi trattament a[jar. Fost lo[rajn intqal li wisq nies b’din il-marda ma jifhmux kemm hu importanti li ju]aw l-inhaler, li twaqqaf il-kundizzjoni milli taggrava. Fir-Renju Unit hemm tmien miljun persuna b’din il-marda i]da lma;;oranza jqisuha b[ala marda irritanti. {afna mill-imwiet isse[[u f’minoranza li jkollhom forma severa tala]]ma, l-aktar dawk li kienu l-isptar wara attakk.

I]da t-Tabib Dinesh Saralaya, li jmexxi klinika spe/jalizzata fil-kura tala]]ma fi Bradford, qal li pazjenti li ma ju]awx regolarment l-inhaler mag[ruf b[ala il-preventer u ju]aw biss dak mag[ruf b[ala reliever kienu qed jissugraw. Dan peress li l-iskop tal-preventer hu li l-marda tkun imra]]na u ma taggravax.

L-UNJONI EWROPEA

Il-Montenegro ting[ata l-barka

Il-Ministri tal-Affarijiet Barranin tal-UE qablu li g[andhom jinfet[u n-negozjati g[as-s[ubija tal-Montenegro.

I]da fl-istess [in insistew malMontenegro biex jag[mel aktar rigward ir-rispett tal-li;i u d-drittijiet fundamentali.

Id-de/i]joni issa trid ti;i approvata waqt is-summit ta’ din il-;img[a tal-Unjoni Ewropea.

Il-Kummissjoni Ewropea xxahar li g[adda kienet irrakkomandat li l-Montenegro jibda l-pro/ess g[al s[ubija i]da esprimiet it-t[assib tag[ha dwar il-b]onn ta’ riformi filqasam tal-;udikatura u rigward il-korruzzjoni u l-kriminalità organizzata f’din l-eks Repubblika Jugoslava.

Il-Montenegro kien applika g[as-s[ubija fl-2008.

Filwaqt li fil-Montenegro kien hemm sodisfazzjoni kbir g[al din l-a[bar, Ranko Krivokapic, l-Ispeaker talParlament wissa li n-negozjati kienu se jkunu diffi/li u se jdumu s-snin.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 27 ta’ :unju, 2012

A[barijiet ta’ Barra 23

IR-RENJU UNIT

Diskors rari mill-kap tas-servizz sigriet Ingli] Fl-ewwel diskors pubbliku tieg[u fi kwa]i sentejn, Jonathan Evans, il-kap tas-servizz sigriet Ingli] MI5, qal li ir-rivoluzzjonijiet li kien hemm fitTune]ija, il-Libja, l-E;ittu u l-Jemen kienu joffru tama fil-;ejjieni ta’ aktar demokrazija fil-Lvant Nofsani.

I]da hu wissa li militanti Islami/i tal-al-Qaeda issa kienu qed jippruvaw jistabilixxu ru[hom f’dawn ilpajji]i u wissa li kien hemm grupp ]g[ir ta’ Ingli]i li kienu qed jippruvaw imorru u jiltaqg[u mal-membri talal-Qaeda f’dawn il-pajji]i biex jing[aqdu mag[hom u jing[ataw it-ta[ri; biex iwettqu attakki.

Hu qal li xi w[ud minnhom kienu se jirritornaw fir-Renju Unit u jkunu ta’ theddida g[as-sigurtà nazzjonali.

Evans qal li wa[da millakbar theddidiet g[ar-Renju Unit aktarx kienet se ti;i minn militanti Ingli] li jg[ixu fil-pajji] u li ng[ataw ta[ri; mill-alQaeda fl-Afganistan, ilPakistan, is-Somalja jew ilJemen.

Evans, li ilu jmexxi l-MI5 minn April tal-2007, qal li t-t[ejjijiet g[al-Log[ob Olimpiku f’Londra kienu

IL-KROAZJA

?ittadin onorarju Blue Ivy, it-tifla tal-kantanta Beyonce u Jay-Z, saret /ittadin onorarju mill-beltg]ira Korata ta’ Hvar. Dan wara li Beyonce qalet li ssemmiet it-tifla wara si;ra li kienet rat meta kienet f’Hvar f’Settembru tal2011. It-tifla twieldet f’Jannar.

Is-Sindku tal-belt qal li min[abba r-rabta ma’ Beyonce, it-turi]mu lejn Hvar kien ]died.

sejrin tajjeb g[alkemm dan il-log[ob kien se jkun tentazzjoni g[all-g[edewwa tar-Renju Unit.

Hu qal li l-livell ta’ theddid g[ar-Renju Unit b[alissa kien “sostan]jali” li jfisser li kien hemm possibbiltà kbira ta’ attakk i]da xorta livell anqas milli kien g[al [afna ]mien minn dawn la[[ar g[axar snin.

Hu ]ied li g[alkemm ilu ma jkun hemm attakk filpajji] mill-2005, it-theddida hi hemm.

Il-Kap tal-MI5 qal li hu stmat li hemm bejn 100 u 200 resident fil-pajji] li huma mda[[la f’attività militanti fil-Lvant Nofsani u fil-ma;;oranza huma ]g[a]ag[ minn bliet b[al Londra u Birmingham tal-età bejn it-18 u t-30 sena.

Hu wissa wkoll dwar ittheddida dejjem tikber ta’ attività ostili minn fuq lInternet, dawk mag[rufa b[ala cyber attacks u qal li l-aktar li qed ikunu fil-mira kienu kumpaniji, kemm minn gruppi kriminali kif ukoll minn pajji]i.

Hu semma ka] ta’ kumpanija ewlenija i]da ma svelax l-isem, li tilfet 800 miljun lira Sterlina b[ala ri]ultat ta’ cyber atttack minn pajji] ie[or.

L-ISTATI UNITI> Il-kelb Uggie li [a sehem fil-film The Artist jidher wara li [alla l-marka ta’ siequ fis-siment barra l-Grauman’s Chinese Theatre f’Hollywood. Din hi tradizzjoni antika fejn stilel tad-dinja tal-ispettaklu j[allu l-marki ta’ idhom jew sieqhom biex imbag[ad titpo;;a fuq il-bankina fiz-zona. (ritratt Reuters)

IL-GRE?JA

Bidu kaotiku g[all-Gvern Grieg {afna Griegi kienu sorpri]i g[all-a[bar li Vassilis Rapanos, ftit ;ranet biss wara li n[atar Ministru tal-Finanzi, irri]enja.

Rapanos nhar il-:img[a dda[[al b’ur;enza l-isptar ftit qabel kellu jmur biex jie[u l;urament tal-[atra, wara li lmenta li kellu u;ig[ kbir flistonku u sturdament.

Il-media Griega qalet li hu kellu passat ta’ problemi serji b’sa[[tu i]da hekk kif in[are; mill-istpar ta’ Hygeia, intqal li t-testijiet li saru kienu juru li kollox kien normali. Sorsi qalu li Rapanos, li g[andu 64 sena u kien i/-chairman tal-Bank ?entrali Grieg, kien ta[t [afna pressjoni mill-familja tieg[u biex ma ja//ettax il[atra min[abba l-pressjoni li kien se jkun ta[tha min[abba l-problemi li g[andu b’sa[[tu.

Anki l-Prim Ministru

Antonis Samaras g[andu problemi peress li ftit ;ranet ilu kien operat f’g[ajnejh u g[alhekk lanqas hu mhu se jattendi g[as-summit ta’ din il-;img[a tal-Unjoni Ewropea. Din kienet se tkun l-ewwel summit li kien se jattendi l-gvern ;did Grieg.

Issa minflok Rapanos, ilbiera[ in[atar l-ekonomista Yannis Stournaras li jgawdi minn rispett kbir fil-Gre/ja.

Sadattant wara li anki ?ipru [abbar li kien se jitlob g[al g[ajnuna finanzjara mill-Unjoni Ewropea, qed ikun stmat li dan il-pajji] se jkollu b]onn mal-g[axar biljun ewro – aktar minn nofs id-daqs tal-ekonomija ?iprijotta. ?ipru talbet din l-g[ajnuna biex tipprote;i l-banek tag[ha li huma esposti [afna g[ad-dejn li g[andha lGre/ja. Fl-istess [in il-Gvern ?iprijott qed jipprova jikseb

?ipru jitlob l-g[ajnuna wkoll self anki mir-Russja u /-?ina.

Ilbiera[, l-a;enzija Fitch, g[amlet downgrade tal-marka ta’ fidu/ja ta’ ?ipru g[al dak ta’ ‘junk’.

Dan se[[ ftit wara li Spanja applikat formalment biex ting[ata 100 biljun ewro f’g[ajnuna finanzjara millUnjoni Ewropea biex tipprote;i l-banek tag[ha min[abba d-dejn li g[andhom. Ftit sig[at wara, la;enzija tal-credit rating Moody’s naqset il-marka ta’ fidu/ja, dik li tissejja[ ilcredit rating, ta’ 28 bank Spanjol u dan se jkompli jikkomplika s-sitwazzjoni, peress li issa min[abba ddowngrade minn Moody’s, ilbanek Spanjoli se jkollhom i[allsu aktar biex jissellfu.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 27 ta’ :unju, 2012

24 Volontarjat

Sfida bil-kajak minn Malta sa Ruma Qadfa b’risq il-Malta Community Chest Fund fuq il-passi ta’ San Pawl Il-qaddiefa tal-Kayak for Cancer Dorian Vassallo u Albert Gambina se jer;g[u jaqdfu ming[ajr ebda g[ajnuna minn Malta sa Ruma, fir-rotta li kien [a San Pawl, biex ji;bru lfondi g[all-Malta Community Chest Fund.

Ispirati mill-vja;; ta’ San Pawl, il-qaddiefa se jie[du r-rotta li kien g[amel minn Malta g[al Ruma. Din irrotta g[andha distanza ta’ 600 mil nawtiku.

Kif jaslu Fiumicino se jkomplu jaqdfu tul ix-xmara Tevere sa Forte Sant’Angelo barra mill-Vatikan. Numru ta’ qaddiefa Taljani se jkunu qed jakkumpanjaw lit-tim Malti tul parti mill-vja;;.

Ta[t il-patruna;; distint ta’ George Abela, ilPresident ta’ Malta, il-qaddiefa tal-Kayak for Cancer qed jippjanaw li jag[mlu laktar vja;; twil li qatt g[amlu bil-kayak f’Lulju tas-sena d-die[la, ming[ajr l-g[ajnuna ta’ vetturi talba[ar.

Huma se j[ejju g[al dan lavveniment minn issa, b’numru ta’ vja;;i regolari madwar Malta u l-g]ejjer u minn Malta sa Sqallija.

Il-;bir ta’ fondi wkoll se jibda minn issa u Dorian u Albert qed ifittxu kumpaniji biex jisponsorjawhom kif ukoll qed jag[mlu appell g[al donazzjonijiet millpubbliku.

Il-fondi se jmorru g[attag[mir tal-qadfa u talkampe;; u l-bqija ta’ dak kollu li jin;abar se jmur g[all-organizzazzjonijiet ta’ karità mag[]ula millMCCF. Il-qaddiefa ilhom jit[arr;u mill-bidu tas-sena biex itellg[u n-numru ta’ mili nawti/i, isa[[u ;isimhom u jit[ejjew g[all-maratona ta’ qdif is-sena li ;ejja.

L-ewwel avveniment talKayak for Cancer se jkun qadfa ming[ajr assistenza bir-rotta Malta-LinosaLampedusa-Malta fil-bidu ta’ Lulju, qadfa twila ta’ 75 mil nawtiku.

Di;à bdew it-t[ejjijiet biex Dorian Vassallo u Albert Gambina jippruvaw jaqsmu bejn Malta u Ruma permezz ta’ kajak

Din tkun segwita minn qadfiet regolari u avvenimenti o[ra sakemm ji;u biex jitilqu g[all-qadfa l-

kbira sa Ruma s-sena ddie[la.

Id-donazzjonijiet g[andhom jintbag[tu b’/ekk lill-

Malta Community Chest Fund, il-Palazz, il-Belt, b’nota li dawn huma g[allKayak for Cancer.

:abra sabi[a waqt Notte Scarlatta f’Ta’ Sannat b’risq Puttinu Cares Waqt l - edizzjoni ta ’ din is - sena tan - Notte Scarlatta organizzata mill - Kunsill

Lokali ta ’ Ta ’ Sannat , in;abret is - somma sabi[a ta ’ €1, 704 b ’ risq Puttinu

Cares , l - organizzazzjoni li tg[in lil dawk morda bil marda qerrieda tal - kan/er .

Waqt l-attività Notte Scarlatta f’Ta’ Sannat f’G[awdex in;abret somma sabi[a b’risq il-[idma importanti li qed titwettaq minn Puttinu Cares

Is-somma n;abret waqt attivitajiet diversi li ttellg[u f’din il-lokalità fosthom minn bejg[ ta’ ftira G[awdxija kbira li saret minn David’s Bakery kif ukoll minn inbid offrut minn Delicata Winery.

Attivitajiet o[ra kienu jinkludu wirja minn Gozo Scale Modelling Club, ]jajjar f’akkwarju mtella’ minn G&R Supermarket, kun/ert minn Georgina Gauci, wirja tal-karozzi, attivitajiet kulturali fosthom reenactment, ]fin u daqq folkloristiku, kif ukoll kant u ]fin.

Minbarra li n;abru fondi b’risq din l-organizzazzjoni, din l-attività serviet biex in[olqot aktar kuxjenza dwar Puttinu Cares fost is-Sannatin kif ukoll fost dawk li ]aru l-lokalità g[al din l-attività.

L-attività li jmiss b’risq Puttinu Cares f’G[awdex hi High Tea kbir fil-pjazza tan-Nadur, nhar il-:img[a 6 ta’ Lulju fis-7.30 p.m.

Biex tibbukkja post jew g[all-biljett tal-ikel (€ 2 . 50) tista ’ //empel 79704840, 99899780 jew 79270074.

Il-President talKomunità A[madija Musulmana ta’ Malta, Laiq Ahmed Atif, ippre]enta o;;etti ta’ ikel u frott lil Fr Martin Micallef, idDirettur tad-Dar talProvidenza. F’kelmtejn li g[amel, Laiq Ahmed Atif qal li kien il-pja/ir tieg[u li f’isem il-Komunità tieg[u jg[in, iservi u jie[u sehem fil-kaw]a ;usta u nobbli li toffri d-Dar lirresidenti tag[ha. Hu ]ied jg[id li huma jemmnu fiddinjità umana li ma g[andha t[alli lil [add jinqata’ mill-bqija daqskemm jemmnu fl-ugwaljanza u fl-im[abba tal-umanità fejn kull persuna hija meqjusa b[ala persuna umana.

Laiq Ahmed Atif tenna li l-persuni b’di]abbiltà mhumiex inqas millo[rajn. Huma wkoll bnedmin u jist[oqqilhom kull rispett u dinjità. Hu temm jg[id li hu importanti li niffukaw aktar fuq l‘abbiltà’ milli fuq id‘di]abbiltà’ biex kul[add jing[ata /ans jesprimi labbiltà tieg[u.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 27 ta’ :unju, 2012

TV#Radju 25 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Fil-qosor Simpati/i NET Television, 20.30 Wara s-sorpri]a mhux mistennija u x-xokk li jie[u Joe, il-familja kollha te[odha kontrih u jispi//a wa[du. Doddie, Charlie u Salvu jippruvaw jg[inu mill-a[jar li jistg[u. Anki Ruth. I]da Joe ta’ rasu u jag[]el li jibqa’ j]omm kelmtu minkejja li qed ibati. Dora wkoll tinsab inkwetata min[abba Joe. Fl-a[[ar Joe j/edi. I]da donnhom is-sorpri]i jibqg[u sal-a[[ar... anki f’dan l-a[[ar episodju minn din is-sensiela.

Bejni u Bejnek NET Televison, 23>30 Il-programm tal-lum hu l-a[[ar wie[ed minn din is-sensiela li bdiet f’Ottubru u li matulha rajna lil Joséf Bonello (fir-ritratt) ilaqqag[na ma’ 210 persuni, f’[afna minnhom persuna wa[da kull programm, bl-uni/i differenzi qabel l-elezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali

meta kien qed ikun hemm il-kontestanti u bosta drabi kien qed ikun hemm tnejn min-nies. Illum minflok Joséf jintervista lil xi [add, se jkun hemm Ronald Briffa, li in/identalment mill-;img[a d-die[la se jirritorna fuq dan l-istazzjon, li se jintervista lil Joséf.

Tajjeb insiru nafu a[jar lil dan il-pre]entatur li minn Ottubru ’l hawn kien qed ikollu madwar 300 sieg[a fil-;img[a fuq NET Television, bejn b’dan il-programm u b’Kontra l-{in.

Fr Joe Borg

Gino Cauchi

Karl Gouder

Il-partiti politi/i u l-media Iswed fuq l-Abjad - NET Television, 21>32

Fil-programm tal-lum se naraw kif il-partiti politi/i ju]aw media differenti biex iwasslu l-messa;; tag[hom.

Se jie[du sehem Karl Gouder, Assistent Direttur Informazzjoni tal-Partit Nazzjonalista li hu wkoll

Membru Parlamentari, Gino Cauchi, kelliem Laburista dwar il-media, u Fr Joe Borg, lecturer fil-Komunikazzjoni fl-Università ta’ Malta.

Produzzjoni u pre]entazzjoni ta’ Stephen Calleja.

Chit-Chat NET Television, 15.45 L-a[[ar programm ta’ din l-iskeda. Matulu t-tfal residenti tal-programm tkellmu dwar ftit minn kollox, anki su;;etti li forsi na[sbu li t-tfal ma tantx jistg[u jitkellmu dwarhom. It-tfal g[andhom [afna ideat u su;;erimenti li anki l-kbar g[andhom x’jitg[allmu minnhom.

Fil-programm tal-lum, li se jkun ippre]entat minn Janice Darmanin u Clarissa Ellul, filwaqt li se ting[ata [arsa lura lejn is-su;;etti li kienu ttrattati, bit-tfal jg[idu liema g[o;buhom u laqtuhom l-aktar, se jkun hemm ukoll it-tfal li se juru x’talenti g[andhom. Dawn ivarjaw [afna u ]gur li se joffru programmi divertenti.

A Beautiful Mind Rete 4, 21>10

Film drammatiku mill-aqwa li n[adem fl-2001 b’re;ija ta’ Ron Howard li fih naraw lil Russell Crowe (fir-ritratt fuq il-lemin flimkien ma’ Jennifer Connelly) f’parti mhix tas-soltu g[alih, dik ta’ John Forbes Nash Jr. Dan il-bniedem e]ista verament u minkejja li kellu /ertu element ta’ ;enn, kien reba[ Premju Nobel fl-1994.

Malta Llejla NET Television, 17>00 Kull nhar ta’ Erbg[a, Stephanie Spiteri waqt dan il-programm, ikollha intervista ma’ xi [add partikulari, li g[alkemm hu fil-[ajja pubblika, mhux dejjem inkunu nafuh daqstant. Din l-intervista llum se tkun mal-Ministru Dolores Cristina. Ukoll waqt Malta Llejla tal-lum se jkun hemm Fr Martin Micallef, li hu d-Direttur tad-Dar tal-Providenza, li jitkellem dwar il-Maratona tal-Volleyball b’risq l-istess dar, ir-rokna mat-tabib Andrew Agius u tag[rif dwar il-programm For/ina li din il-;img[a se jkun darbtejn mat-telespettaturi, nhar il-:img[a meta se titwassal il-festa tan-Nadur u l-{add meta l-programm se jkun minn {al Luqa.

Le ragazze della Casa Bianca La 5, 21>10 Michelle Williams (fir-ritratt hawn fuq) u Kirsten Dunst, huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film Amerikan tal-1999 li l-isem ori;inali tieg[u hu Dick. Betsy u Arlene, ]ew; tfajliet ta’ 15-il sena, imorru ma’ tal-iskola g[al ;ita fil-White House. Waqt li jkunu hemm jitqabbdu wa[da biex tie[u [sieb il-kelb u l-o[ra biex tag[ti pariri lill-President.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 27 ta’ :unju, 2012

26 TV#Radju

Film }vedi] 06>00 07>00 07>15 07>40 07>50

Misa dei Lupi - Canale 5, 8.35

101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club

Minkejja li g[ad g[andha biss g[axar snin, Misa (Kim Jansson, fir-ritratt) ta[seb ta’ adulta wara l-esperjenzi li g[addiet minnhom. Ommha mietet u missierha, issa jkollu [abiba ;dida u jrid iqatta’ s-sajf fi btala mag[ha fil-provin/ja ta’ Skaane. Misa ma tkunx trid tmur mag[hom, u forsi huma lanqas tant xtaquha wkoll. Fuq xewqa ta’ Misa stess, tmur tg[ix g[and nannitha f’zona qrib il-foresta.

Hemm tiltaqa’ ma’ tifel tamparha, Gustav (Per Nilja) u ssir mid[la sew tieg[u kif ukoll tal-familja tieg[u.

I]da l-akbar [biberija li tag[mel hemmhekk tkun ma’ lupa li tg[ix fis-selva;;. Il-problema hi li l-villa;; kollu jib]a’ minn din il-lupa u jridu jeqirduha.

Kull [a;a [a]ina li ssir,

(b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)

09>00 09>05

A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12>30 13.00 15>00 15>05

Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

17>00 17>55 18>00 18>15 20>00 21>00 23>00 24>00

Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - L-G[odwa t-Tajba (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill-:urnali Lokali, 07:35 Mill-Media Internazzjonali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet filqosor) 08:45 - ?ama ?ama 09:00 - BBC 09:05 - Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - Newsline 12:45 - All Time Favourites 13:30 Qari tar-Rumanz 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 A[barijiet 16:05 - Drivetime (jinkludi 17:00 BBC News) 18:00 - Bullettin tal-A[barijiet 18:15 - Ma’ Nathalie 19:00 Nwar 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari tar-Rumanz (r) 20:30 - Nis;a 21:00 - Mu]ika Romantika 22:00 - L-A[barijiet 22:05 - Xi Qrajt, Xi Smajt 22:08 Ru]arju 22:30 - Soul, Rhthym & Blues 23:30 Ripetizzjoni.

ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Ma’ Pauline 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Kummentarju 12:30 A[na 13:15 - Rumanz 13:45 ONE News 14:00 - Minflok Siesta 15:30 - Drive Time 15:45 - ONE News 16:00 Mhux g[at-Tfal Biss 16:30 Tomatate 17:00 - Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:15 - :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett Lokal 18:45 - Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:15 Verset il-Lejl 20:45 Eurovision Radio 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 - Forum 24:00 - Mezza Notte 02:00 - Ta[t Sema Kwiekeb.

RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet filQosor) 09:15 - G[alina Lkoll (11:00 RTK Qosor) 11:40 Headlines 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bullettin 12.15 - Afternoon Favourites

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Malli Jidlam 80s Corner Fuzzbox - Christian Azzopardi Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella

(jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:25 - Kaskata Kulturali 15:30 - G[and in-Nutar 16:40 Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:12 - Realtajiet ta’ llum (jin-kludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan ilMulej 19:05 - Ru]arju 19:25 Rakkont 19:40 - {sibijiet mal-Melodija 20:53 - Kaskata Kulturali 21:00 - Ru[ il-Kelma 22:05 - Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet - Rakkont, l-Polz ta/-?ittadin, Servizz b’im[abba, Sa[[a, Straightforward, Ambjent.

Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 - Mill-Bokka taxXelter 10:00 - BBC News Update 10:06 - Mhux Kelma Bejn Tnejn 11:00 - Classic FM 13:00 - Anali]i tal-;urnali (r) 13:30 - Meta l-Mo[[ Isir Palk 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19:30 Nis;a 20:00 - Classic FM 21:00 - BBC World Service.

Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - {ajjitna 11:00 - Tag[lim u Twemmin Nisrani 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju ta’ San :u]epp 13:00 - Shalom 14:30 Qari tar-Rumanz 15:00 Kurunella {niena Divina 15:30 - Lourdes 16:00 - Il-Kura;; Nofs il-Fejqan 17:00 - {ajjitna (r) 17:30 - Bullettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 - Lifesong 20:30 - Qari tar-Rumanz (r) 21:00 - G[ajn ta’ :id 22:00 - Kristu Fostna (r) 23:00 - Il-{ajja Vera (r) 23:30 - Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 Kompjeta.

Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 Nathan u Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats with Simon B 20:00 - Ben Glover 22:00 - Toby’s Wall of Sound 24:00 - Paul van Dyk. Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony (jinkludi Angelus fit-08:00 u f’12:00) 18:00 - Italia.com 20:00 - L.S. Live.

dejjem jg[idu li tort tal-lupa.

Il-film in[adem fl-2003 b’re;ija ta’ Linus Torell.

TVM 07:00 - TVAM 09:00 - Mela Isma’ Din (r) 09:15 - Kwi]]un (r) 10:00 - Purée (r) 11:00 Qalbinnies 11:30 - Madwarna 12:00 - A[barijiet# rapport tattemp 12:10 - Sellili 14:00 A[barijiet 14:05 - (ikompli) Sellili 16:00 - A[barijiet 16:10 I]-}ona 17:40 - Sa[[tek l-Ewwel 17:45 - Mela Isma’ Din 18:00 A[barijiet 18:10 - Kwi]]un 18:55 - Purée 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Bijografiji Mons. Mikiel Azzopardi 21:45 Mixage 22:30 - Minn Lenti Interkulturali 23:15 - L-A[barijiet 23:30 - Leli ta’ {a]-}g[ir (r).

TVM 2 16:00 - A[barijiet 16:05 - Planet Earth 17:00 - A[barijiet bl-Ingli] 17:05 - Ti;rijiet Biss 17:35 Mela Isma’ Din 17:45 Qalbinnies 18:30 - Asteriks (r) 19:00 - Swim Up 19:30 - A[barijiet g[al Dawk Neqsin mis-Smig[ 19:40 - Euro 2012 Pre Match programme 20:35 - Euro 2012 SF. Portugall v Spanja 22:45 - Euro 2012 Highlights Programme 23:45 - Swim Up (r).

ONE 07:00 - ONE Breakfast

09:00 Liquorish Daily Update 09:10 Teleshopping 09:40 - Londri (r) 10:00 - Teleshopping 10:30 Sieg[a }mien 12:15 Teleshopping 12:45 - Kalamita 13:30 - ONE News 13:35 (ikompli) Kalamita 16:20 - Lapes u Karta 16:30 - Tomatate 17:00 - Teleshopping 17:20 - Liqourish Daily Update 17:30 - ONE News Update 17:40 - Teleshopping 18:00 - Looks 18:50 - Londri 19:20 - Minuta Wa[da 19:30 ONE News 20:05 - Euro Twenty-12 20:35 - TX 22:00 Fresh & Funky 22:45 - Ieqaf 20 minuta 23:15 - ONE News 23:45 - Minuta Wa[da (r) 23:50 - Kalamita (r).

Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - M’Intix Wa[dek (live)

20:30 - Robert Musumeci Talk 21:30 - Dokumentarju 22:00 News 22:30 - Il-Parlament talPoplu (r).

Raiuno 06:45 - Unomattina estate (jinkludi Tg 1 fis-07:00, 08:00 u 09:00) 09:35 - Linea verde 10:00 - Tg 1 10:10 - Unomattina vitabella 11:00 - Unomattina storie vere 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 Segui il tuo cuore. Film 2006 17:15 - Heartland (TF) 18:00 - Il commisario Rex (TF) 18:50 Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:25 - Euro 2012. SF. Portugall v Spanja 23:05 - Notti Europee 00:35 - Tg 1 notte 01:10 Sottovoce 01:40 - Real Schoool Quale sapere?.

Raidue 07:10 - Vite sull’onda (sitcom) 07:30 - Cartoons 10:20 - La complicata vita di Christine (TF) 10:40 - Tg 2 insieme 11:25 - Il nostro amico Charly (TF) 12:10 La nostra amica Robbie (TF) 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 e... state con costume 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Dribbling Europei 14:45 - Senza tracca (TF) 15:30 - Guardia costiera (TF) 16:15 - The Good Wife (TF) 17:00 - One Tree Hill (TF) 17:45 - Tg 2 flash 17:50 - Tg sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case (TF) 19:35 - Ghost Whisperer (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Squadra speciale Cobra 11 (TF) 22:50 - Tg 2 notizie 23:05 - Eva 00:05 Guardami 00:50 - Tg Parlamento 01:00 - Hawaii Five-0 (TF) 01:55 - Contender. Film 2000.

Raitre 08:00 - Agora 10:10 - La storia siamo noi (attwalità) 11:15 Agente Pepper (TF) 12:00 - Tg 3 sport 12:45 - Sabrina, vita da strega (sitcom) 13:10 - La strada per la felicità (soap) 14:00 - Tg regione 14:50 - Tgr piazza affari 15:00 - La casa nella prateria (TF) 15:50 - Mani di fata. Film ’83 17:30 - Geo Magazine 2012 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg 3 regione 20:00 - Stadio Europa 20:25 - Blob 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Chi l’ha visto? 23:20 - Tg 3 linea notte 23:55 - Doc 3 00:45 - Gatec -

Wild Horse Redemption 01:45 Fuori orario 02:00 - Rai news 24.

Canale 5 08:00 - Tg 5 - mattina 08:35 Misa dei lupi. Film 2003 11:00 Forum (attwalità) 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 Centovetrine 14:45 - Pomeriggio cinque cronaca 16:50 - Derby.

Film 2007 18:45 - Il braccio e la mente 20:00 - Tg 5 20:30 Veline 21:10 - Il diario di Bridget Jones. Film 2001 23:30 La rivale. Film 2006 01:30 - Tg 5 notte 02:00 - Veline.

Rete 4 07:45 - Più forte ragazzi (TF) 08:40 - The Sentinel (TF) 09:50 Detective monk (TF) 10:50 Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Cuore contro cuore (TF) 12:55 - Distretto di polizia 13:50 - Forum 15:10 - Wolff - un poliziotto a Berlino (TF) 16:05 My Life (soap) 16:30 - Panico nello stadio. Film ’76 18:55 - Tg 4 19:35 - Ricette di sera 19:45 Tempesta d’amore (soap) 20:30 La signora in giallo (TF) 21:10 A beautiful mind. Film 2001 23:55 - La scorta. Film ’93.

Italia 1 07:20 - Hannah Montana (sitcom) 08:10 - Cartoons 10:30 Dawson’s Creek (TF) 12:25 Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 Gossip Girl (TF) 15:55 - Le cose che amo di te (TF) 16:45 Mammoni - short (reality) 17:10 - Friends (sitcom) 17:35 Mercante in fiera 18:30 - Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 - CSI: NY (TF) 21:10 - La mummia. Film ’99 23:50 - Conan il distruttore. Film ’83 01:50 -Nip#Tuck (TF).

La 7 07:00 - Omnibus 09:45 - Ti Ci Porto Io 11:10 - L’aria che tira 12:30 - I menu di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:10 - Glory Uomini di gloria. Film ’89 16:10 - L’Ispettore Barnaby 18:00 - I menu di Benedetta 18:55 Cuochi e fiamme 20:00 - Tg La 7 20:30 - Otto e mezzo 21:10 SOS Tata 00:10 - Tg La 7 00:15 - Tg La 7 Sport 00:20 Halifax (TF).

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 27 ta’ :unju, 2012

TV#Radju 27 Favourite Channel 08:00 - Stenba[ 10:00 Teleshopping 11:15 - Newspoint 11:45 - Reporter 12:05 Favourite Link 12:10 - Kont Taf? 12:15 - F. News 12:30 Niskata 15:00 - Teleshopping 16:30 - The Sapiano Show (r) 17:30 - Makura 18:15 – F. News 18:30 - (ikompli) Makura 19:45 - Reporter 20:00 - Kont taf?

20:15 - F. News 21:00 - Mitqlu Deheb 23:15 - Favourite News.

TCM 07:30 - Gunsmoke 08:30 Rawhide 09:30 - The Young Guns. Film ’56 (A) 11:05 Arizona Frontier. Film ’40 12:10 - Canyon River. Film ’56 13:45 - Gunsmoke 14:50 - Rawhide 16:00 - Guns for San Sebastian.

Film ’68 (U) 18:05 - Bridge to the Sun. Film ’61 (U) 20:15 Imitation General. Film ’58 22:00 - Soldier. Film ’98 (18) 23:55 - Disclosure. Film ’94 (18).

Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 – 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 – 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 – 2010 Onwards 14:30 Drama Bronx 15:00 - Wasal il{in g[all-Maltin 15:30 Bell’Italia 16:00 – Romantica 17:00 – Teleshopping 18:00 – Total Request 20:00 Bingo 75 20:30 - Kontra r-Ri[.

MGM Movies 07:10 - Asteroid. Film ’97 09:15 - Vera Cruz. Film ’54 (PG) 10:45 - Joey. Film ’97 (PG) 12:20 - Three. Film ’69 (A) 14:05 - The Dust Factory. Film 2004 (PG) 15:45 - Killing Mr Griffin. Film ’97 (15) 17:15 MGM’s Big Screen 17:30 - A Woman’s Tale. Film ’91 (12) 19:05 - Twice Told Tales. Film ’63 21:00 - Brannigan. Film ’75 (15) 22:50 - Bring Me the Head of Alfredo Garcia. Film ’74 (18).

La 5 12:45 - I Want to be a Hilton 13:35 - Giro Giro Bimbo 14:00 Una mamma per amica (TF) 14:50 - Giudice Amy (TF) 15:40 - The OC (TF) 16:30 - The Starter Wife (TF) 17:20 Chante! (TF) 17:40 - Dharma & Greg (sitcom) 18:00 - Uomini e Donne 19:20 - Giro Giro Bimbo 19:40 - The OC (TF) 20:25 Una mamma per amica 21:10 Le ragazze della Casa Bianca.

Film ’99 23:00 -Beautiful (soap) 23:20 - Centovetrine 23:40 Uomini e donne.

BBC Entertainment 07:10 - 3rd & Bird 07:20 Bobinogs 07:30 - Gigglebiz 07:45 - Teletubbies 08:10 Jackanory Junior 08:25 - Garth and Bev 08:35 - After You’ve Gone 09:05 - 2point4 Children 09:35 - The Weakest Link 10:20 - EastEnders 10:50 - Doctors 11:25 - Bleak House 12:30 Mastermind 13:00 - Lead Balloon 13:30 - After You’ve Gone 14:00 - The Weakest Link 14:45 - EastEnders 15:15 Doctors 15:45 - Bleak House 16:55 - Mastermind 17:25 - The Weakest Link 18:10 EastEnders 18:35 - Doctors 19:05 - Casualty 19:55 - My Family 20:25 - Fawlty Towers 21:00 - Life on Mars 21:50 The Big Top 22:20 - Last of the Summer Wine 22:50 - Peckham

Finishing School for Girls 23:40 - Blackadder the Third.

Diva Universal 07:00 - Rex: A Cop’s Friend 08:00 - Quincy, M.E. 09:00 Wolff’s Turf 09:55 - Ironside 10:55 - McLeod’s Daughters 11:55 - ER 12:55 - Quincy, M.E. 14:00 - Rosemary and Thyme 16:00 - Ironside 17:00 - Wolff’s Turf 18:00 - JAG 19:00 Ironside 20:00 - Quincy, M.E. 21:00 - Try to Remember (15) 22:50 - Great Women 23:00 ER. Discovery Channel 07:15 - Deadliest Catch: A Slap in the Face, or a Kick in the Butt 08:10 - Extreme Fishing with Robson Green 09:05 Mythbusters: Shattering Subwoofer 10:00 - How Do They Do It? 10:30 - Destroyed in Seconds 10:55 - Ultimate Survival: Namibia 11:50 Wheeler Dealers: Lotus Elan 12:45 - Twist the Throttle: Suzuki 13:40 - American Chopper: 10th Anniversary Bike 14:35 - Dirty Jobs: Rum Distiller 15:30 - Mythbusters: Baseball Myths 16:25 - Deadliest Catch: Ends of the Earth 17:20 -

Extreme Fishing with Robson Green 18:15 - River Monsters: European Maneater 19:10 - How It’s Made 19:40 - How Do They Do It? 20:05 - Deception with Keith Barry: Black Ops 21:00 Gold Rush: Alaska: No Guts, No Glory 21:55 - Extreme Fishing with Robson Green: Spain and

Portugal 22:50 - River Monsters: Amazon Assassins 23:45 Hillbilly Handfishin: Kansas Girls do it Better.

Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 Hollywood Buzz 11:05 - How I Met Your Mother 11:30 - The Mentalist 12:15 - Chuck 13:00 Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 - The West Wing 15:15 Fringe 16:00 - Gossip Girl 16:45 - The Mentalist 17:30 Supernatural 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Hollywood Buzz 19:30 - Films & Stars 20:00 - Suburgatory 20:30 How I Met Your Mother 21:00 2 Broke Girls 21:30 - Hung 22:00 - Bored To Death 22:30 Chuck 23:20 - Alcatraz 00:05 - Gossip Girl 00:50 - True Blood.

Biography Channel 07:00 - Eye for an Eye:

Homecoming Havoc 07:30 America’s Court with Judge Ross 08:00 - Holidate: Philadelphia# San Diego 09:00 - Hoarders: Dennis and Nadene#Erin and Malinda 10:00 - Snapped: Women Who Kill: Linda Henning 11:00 - Eye for an Eye: Homecoming Havoc 11:30 America’s Court with Judge Ross 12:00 - Little Miss Perfect: Madison vs Angelina. Pawn Stars: 13:00 - Whale of a Time 13:30 - Pawn Illustrated. 14:00 OMG Sextuplets 15:00 - Lorraine Kelly’s Big Fat Challenge 16:00 - Snapped: Women Who Kill: Linda Henning 17:00 Hoarders: Dennis and Nadene# Erin and Malinda 18:00 Holidate: Philadelphia#San Diego. Pawn Stars: 19:00 Whale of a Time 19:30 - Pawn Illustrated. 20:00 - Hoarders: Dennis and Nadene#Erin and Malinda 21:00 - Little Miss Perfect: Madison vs Angelina 22:00 - Confessions of An Animal Hoarder: 80 Cats and a Baby 23:00 - Hoarders: Dennis and Nadene#Erin and Malinda.

18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Tiny Planets 18:30 - The Hoobs 18:55 - Gazoon 19:00 - Tork 19:15 - Dougie in Disguise 19:25 - Pingu 19:35 Angelina Ballerina 19:55 - Tiny Planets 20:00 Barney and Friends 20:25 - Pingu 20:30 - Gazoon 20:35 - Pingu 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 Benjamin’s Farm 21:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 - Monkey See Monkey Do. Disney Channel 09:00 - Aladdin and the King of Thieves (U) 10:20 - The Suite Life on Deck 10:40 - Shake It Up 11:30 - ANT Farm 12:20 - Jessie 13:10 - Good Luck Charlie 14:00 - Wizards of Waverly Place 14:50 - Phineas and Ferb 15:15 - So Random 16:00 - The Suite Life Movie 17:20 - Wizards of Waverly Place 17:45 - Jessie 18:05 - Cars Toons 18:10 - ANT Farm 18:35 - Good Luck Charlie 19:25 - So Random 19:50 - Aladdin and the King of Thieves (U) 21:10 - ANT Farm 21:30 - Good Luck Charlie 21:55 - Wizards of Waverly Place.

NET News Bejni u Bejnek (r) Teleshopping It-Tnejn l’Huma X’Hemm g[all-Ikel NET News Teleshopping House Magazine Teleshopping Bla Kumment Chit Chat Bla Kumment Teleshopping Malta Llejla Be PM for a Day NET News (ikompli) Malta llejla Kontra l-{in Tlug[ tas-Super 5 (ikompli) Kontra l-{in Minn Varsavja sa Kiev NET News Simpati/i NET News Iswed fuq l-Abjad NET News Bejni u Bejnek

Sport fuq il-Cable Eurosport 08:00 - European Champ.

Athletics: Day 1 (live) 14:30 Photo Finish 14:45 - Wuxi Classic Snooker: Day 3 (live) 16:45 - European Champ.

Athletics: Day 1 (live) 20:00 Football 20:30 - Photo Finish 20:45 - Wednesday Selection 20:50 - Travelers Champ. PGA Tour Golf 21:50 - Riders Club 21:55 - BMW International Open, Euro PGA Golf 22:25 Ladies Euro Tour Golf 22:35 Golf Club 22:40 - Sailing 23:10 - Yacht Club 23:15 - Alexia’s Selection 23:30 - Olympic Magazine 23:55 - European Champ. Athletics.

GO Sports 1 07:00 - Barclays PL: Wk 7: Stoke C. v Man. Utd 09:00 Serie A: Rd 10: Fiorentina v Genoa 11:00 - The Champ.: Wimbledon 2012: Highlights Day 2 12:00 - ERC Heineken Cup: Final: Leinster v Ulster.

The Champ.: Wimbledon 2012: 14:00 - Day 3 (live) 22:30 Highlights Day 3 23:30 - Day 3.

GO Sports 2 07:00 - Vincennes Horseracing 08:00 - PGA BMW International Open: Day 3 12:00 - Barclays PL: Wk 10: Stoke C. v Fulham 14:00 - The Champ.: Wimbledon 2012: Day 3 (live) 22:30 - Roma Channel.

GO Sports 3 14:00 - The Champ.: Wimbledon 2012: Day 3 (live) 14:00 - Inter TV. GO Sports 4 14:00 - The Champ.: Wimbledon 2012: Day 3 (live) 22:30 -

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 09:00 - My Animal Family 09:15 - Benjamin’s Farm 09:20 - Kipper 09:30 - Mio Mao 09:40 P.B. Bear and Friends 09:50 - Kipper 10:00 James the Cat 10:05 - Fluffy Gardens 10:20 James the Cat 10:25 - Benjamin’s Farm 10:30 See The Sea 10:35 - My Animal Family 10:50 Benjamin’s Farm 10:55 - Baby Antonio’s Circus 11:05 - Mio Mao 11:15 - Kipper 11:35 - P.B. Bear and Friends 11:45 - Baby Antonio’s Circus 11:50 - Benjamin’s Farm 11:55 - Baby Antonio’s Circus 12:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:25 - Tigga and Togga 12:35 - Monkey See Monkey Do 12:45 - Oswald 13:00 - Barney and Friends 13:25 - Dougie in Disguise 13:35 Bob the Builder 13:45 - Thomas and Friends 14:00 - Bob the Builder 14:10 - Jarmies 14:25 Pingu 14:30 - Tiny Planets 14:35 - Pingu 14:40 Monkey See Monkey Do 14:50 - Oswald 15:05 Anthony Ant 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 The Hoobs 15:55 - Tigga and Togga 16:05 Pingu 16:10 - Tiny Planets 16:15 - Pingu 16:20 Jarmies 16:35 - Kipper 16:45 - Fireman Sam 16:55 - Anthony Ant 17:10 - See The Sea 17:15 My Animal Family 17:30 - Benjamin’s Farm 17:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks

07>00 09>00 09>30 11>45 12>30 13>00 13>05 13.20 15>20 15>35 15>45 16>40 16>45 17>00 17>50 18>00 18>10 18>55 19.10 19.15 19>30 19>45 20>30 21>30 21>32 23>00 23>30

Melita Movies 10:00 - The Princess and The Frog 11:40 - Stuart Little 13:05 - A Family Thanksgiving 14:32 Hollywood Buzz 14:55 - Knight and Day 16:40 - Hollywood Buzz 17:05 - Moulin Rouge 19:10 - Conviction 21:00 Marley and Me 22:25 - Cyrus 23:55 - Gabriel.

Juventus TV

GO Sports 5 14:00 - The Champ.: Wimbledon 2012: Day 3 (live) 22:30 - LFC

TV

GO Sports 6 14:00 - The Champ.: Wimbledon 2012: Day 3 (live) 22:30 -

MUTV

Melita Sports 1 ~08:00 - npower Champ.: Leeds Utd v West Ham Utd: dtd.

17.03.12 (r) 09:55 - Bundesliga: VfB Stuttgart v FC Augsburg: dtd. 20.11.11 (r) 11:55 - La Liga: Barcelona v Levante: dtd.

03.12.11 (r) 13:50 - Copa Libertadores: SF 2nd Leg: Corinthians v Santos (r) 15:45 Carling Cup: Rd 5: Chelsea v Liverpool: dtd. 29.11.11 (r) 17:35 - 2012 UIPM Pentathlon: Women's F.: Rome Italy (r) 19:00 - NBA Live (r) 19:20 NBA F.: Game 7: Miami @ Oklahoma (r) 21:55 - La Liga: Barcelona v Levante: dtd.

03.12.11 (r) 23:45 - NBA F.: Game 7: Miami @ Oklahoma (r) 02:20 - Cape Epic: 2012: South Africa: ep. 01 (r).

Melita Sports 2 12:00 - 2012 Alpari World Match Tour: Korea: Day 2 (r) 14:20 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 15:25 - NBA F.: Game 7: Miami @ Oklahoma (r) 18:00 Bundesliga: VfB Stuttgart v FC Augsburg: dtd. 20.11.11 (r) 19:55 - La Liga: Barcelona v Levante: dtd. 03.12.11 (r) 21:45 - Bundesliga: VfB Stuttgart v FC Augsburg: dtd. 20.11.11 (r) 23:40 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings.

Melita Sports 10 17:55 - America's Cup: World Series: Venice: Day 3 (r). NBA F.: 19:55 - Game 6: Miami @ Oklahoma (r) 22:25 - Game 7: Miami @ Oklahoma (r). Copa Libertadores00:55 - SF 2nd Leg: Corinthians v Santos (r02:50 - F.: 1st Leg (live).

Malta Stars 08:00 - Malta Basketball Assoc.: Luxol v AtoZAthleta (r) 09:20 Malta Rugby Football Union: Valletta v Overseas: dtd. 13.03.

12 (r) 10:55 - Boxing: Prize Night: Dolmen dtd. 11.05.12 (r) 12:40 - Football Nurseries (r) 13:15 - MOC Oly. Special (r) 13:50 - Melita GFA 1st Div.: Xaghra Utd v Zebbug R. (r) 15:50 - BOV PL: Floriana v Valletta: dtd. 05.05.12 (r) 18:05 Malta Basketball Assoc.: Luxol v AtoZAthleta (r) 19:25 - Malta Rugby Football Union: Valletta v Overseas: dtd. 13.03.12 (r) 21:00 - Boxing: Prize Night: Dolmen dtd. 11.05.12 (r) 22:45 - Football Nurseries (r) 23:20 - MOC Olym. Special (r) 23:55 - Melita GFA 1st Div.: Xaghra Utd v Zebbug R. (r).

Football Stars 1 08:00 - npower Champ.: Leeds Utd v West Ham Utd: dtd.

17.03.12 (r) 09:55 - Bundesliga: VfB Stuttgart v FC Augsburg: dtd. 20.11.11 (r) 11:55 - La Liga: Barcelona v Levante: dtd.

03.12.11 (r) 13:50 - Copa Libertadores: SF 2nd Leg: Corinthians v Santos (r) 15:45 - Carling Cup: Rd 5: Chelsea v Liverpool: dtd. 29.11.11 (r) 17:35 - 2012 UIPM Pentathlon: Women's F.: Rome Italy (r) 19:00 - NBA Live (r) 19:20 - NBA F.: Game 7: Miami @ Oklahoma (r) 21:55 - La Liga: Barcelona v Levante: dtd. 03.12.11 (r) 23:45 - NBA F.: Game 7: Miami @ Oklahoma (r) 02:20 - Cape Epic: 2012: South Africa: ep. 01 (r) 02:50 Copa Libertadores: F.: 1st Leg (live).

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 27 ta’ :unju, 2012

28 Passatemp Sudoku

Tisliba 1

2

5

3

4

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

Mimdudin>5. Arbulat, wieqaf (5) 6. Katie tinbidel ladarba hi ta’ prin/ipji morali! (5) 7. Jekk tal-wi// hi fawra minn tbaqbiqa (5) 10. {add ma jkun irid li xi [add jirfishulu (5) 11. Kwa]i b’[amsa b[alu jkollok gallun (5) 12. Qam fuq saqajh u ma baqax sejjer (5) 14. G[ata ta’ sodda jew mejda (5) 16. Hawn isir [afna ]fin (5) 17. Skansa l-[las ta’ taxxa (5) 18. Dejjaq, iffitta (5)

Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9.

Weqfin>1. Xorob belg[a wara belg[a (6) 2. G[axart elef metru kwadrat (6) 3. Daqq il-qanpiena (6) 4. Darba jitrabba, bil-mod biex te[les minnu (6) 8. Sieqi marret fuq qoxra ta’ banana u … (5) 9. Min hu hekk ]gur li mhux g[a]]ien (5) 12. Irrisponda (6) 13. Tilef kulma kellu u ;ie fix-xejn (6) 14. Drapp irqiq tal-[arir,

X’inhi l-ordni^

Dawn l-erba’ stampi huma riproduzzjonijiet tal-fa]i finali tax-xena. Kapa/i tindika lordni korretta?

trasparenti li bih jag[mlu l-velijiet jew mantijiet (6) 15. Ta flus minn ta[t g[al xi g[ajnuna barranija li ma [aqqux (6)

Soluzzjonijiet

Soluzzjoni tal-biera[

L-ordni e]atta: 2 - 1 - 3 4 X’inhi l-ordni^

1. Il-professur jidher jitkellem dwar id-difetti tal-vista talg[ajnejn.

2. David kien ma;enb Ricky. David qallu li hu di;à kien jaf fuq l-argument. Ma kienx interessat g[ax nannuh g[andu vista qasira.

3. Aktar tard, Ricky g[adda minn quddiem id-dar ta’ David.

Hemm ra lin-nannu ta’ David.

4. Ricky beda ja[seb li David ma tantx kien jifhem fin-nu//alijiet. G[aliex Ricky [aseb hekk?

Multiplikazzjonijiet

G[at-tfal

Il-bravissmu Ricky

Mimdudin 3 X 2 X 5 = 30; 9 X 6 X 1 = 54; 8 X 7 X 4 = 224; Weqfin 3 X 9 X 8 = 216; 2 X 6 X 7 = 84; 5 X 1 X 4 = 20.

Mimdudin>5. Aqdef; 6. Torri; 7. Pjuma; 10. Fro;a; 11. I]fen; 12. Pirat; 14. :onna; 16. {oloq; 17. Talab; 18. Jifga.

Weqfin>1. {affef; 2. Tfajla; 3. Stampi; 4. ?iklun; 8. Sorra; 9. Dfint; 12.

Patata; 13. T[obbu; 14. :jojja; 15. Adurat.

Ricky [aseb hekk g[ax osserva li n-nannu ta’ David ma kienx corta vista u kien jara millbog[od g[ax kien qed jaqra l-;urnal ming[ajr nu//ali fil-;nien. Li kieku ma jarax sew kien iqieg[ed il-;urnal ma’ wi//u.

Il-bravissmu Ricky

Hawn g[axar differenzi bejn dawn i]-]ew; stampi.

Ara ssibuhomx kollha u mbag[ad pin;uhom bil-kuluri li tippreferu intom.

Multiplikazzjonijiet

Da[[al f’kull kaxxa vojta n-numri li jidhru hawn fuq b’mod li mmultiplikati ma’ xulxin jag[tuk ir-ri]ultati hawn fuq murija, sew mimdudin kif ukoll weqfin.

Sudoku

Differenzi u tpin;ijiet

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 27 ta’ :unju, 2012

Klassifikati 29 PROPRJETÀ Is-Swatar

APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar talbanju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000.

Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.

Marsaxlokk

FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.

Santa Venera

FLAT l-ewwel sular finished u furnished. Tliet kmamar tas-sodda wa[da ensuite, gallarija quddiem u wara u parti mill-bejt bil-washroom. €110,000 (Lm47,000) ?emplu 79990798.

{a]-}ebbu;

APPARTAMENT kbir flewwel sular fi blokka ta’ tnejn. Parzjalment lest, k/ina, living u dining area (open plan), tliet kmamar tassodda, wa[da minnhom ensuite u kamra tal-banju.

Washroom, bejt u l-arja.

Prezz €145,000. ?emplu 79050498.

G{ALL-KIRI Il-Belt Valletta

POST g[all-kiri g[al u]u esklussiv g[al kummer/.

Area 54 metru kwadru. G[al aktar informazzjoni ikteb P.O. Box 284 ‘In-Nazzjon’.

Il-Fgura

Nixtri

GARAXX in-na[a tal-iskola tal-Gvern, San Pawl il-Ba[ar. ?emplu 99887233.

{ANUT ;did fis-suq Class 4 lest minn kollox tajjeb g[al kull negozju, bil-fire alarm, cameras, toilet, e//. Bla rigal. Livell mat-triq, bilparapett 33x20 pied, ;ewwa 22x30 pied u isfel 35x22 pied. ?emplu 99442591.

Ni]barazza

AVVI}I G[al kull xog[ol

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ dawl, ilma, xog[ol ta’ tik[il u tibjid, qlug[ ta’ madum. ?emplu 79973566 jew 27659116.

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq ilfil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//.

Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 99602436.

Nixtri

KOTBA gwida fuq pajji]i u bliet differenti fl-Ewropa u lil hinn. ?emplu 79422620.

DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet.

Stima b’xejn minn qabel.

Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

Trasport bejn l-Ingilterra u Malta

GANGA Transport Services, Triq Wied il-G[ajn, {a]}abbar }BR2703. Is-soluzzjoni tieg[ek g[al ;arr ta’ karozzi bejn l-Ingilterra u Malta. Store fl-Ingilterra. ?emplu 21803271 jew 99153153.

G{ALL-BEJG{ G[al kull xog[ol ta’ stampar u sheets tat-tombla

B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici printing press) – 3

Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-

na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bilkulur, e//. u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com

Biljetti tat-tombla

EMI Bingo Sheets, free delivery (pakketti b’10 sheets ). ?emplu 99870603, 21228138 jew 21224607.

Mejda tal-pranzu

KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bil-kannella, monitor tal-kompjuter, libsa talbridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum talKarnival g[all-kbar f’kun-

dizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.

JIN{TIE:U Xufier G{AS-servizz tal-meals on wheels. Dettalji minn MCC

Flat 8, 17, Triq Santa Monica, Gwardman;a. ?emplu 21230181.

{ajjat#{ajjata

FIS-settur tal-manifattura, esperjenza fuq magna tal[jata hi me[tie;a. Ikkuntattja lil Sails & Canvas Ltd, ilMarsa fuq 79451643 jew ibg[at email fuq info@sailsandcanvas.net.

Jin[tie;u

NIES ja[dmu b[ala shutterers full-time fuq sit ta’ kostruzzjoni. ?emplu 99803542.

Mastrudaxxa

BL-esperjenza. ?emplu Casaform 79447266.

Salesperson

BIEX ibig[ prodotti u makkinarju relatati mal-kostruzzjoni lil periti, designers u kuntratturi. Ibag[tu SMS fuq 79486820 jew email fuq ol@patabone.com.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 27 ta’ :unju, 2012

30 Attwalità minn Clinton Sammut

Il-fekruna Loggerhead...

X’taf dwarha^ Il-;img[a li g[addiet ;riet a[bar pjuttost interessanti li [alliet lil diversi nies affaxxinati dwar il-;rajja li fekruna tat-tip Loggerhead, jew kif inhi xjentifikament mag[rufa, Caretta caretta, telg[et fil-bajja tal-:nejna u biedet hemm.

Dan l-avveniment kien ilu snin ma jse[[ fil-g]ejjer Maltin u dan jista’ jkun min[abba diversi fatturi li jag[mlu l-bajjiet ina//essibbli biex ilfkieren ibidu, kif se naraw aktar ’il quddiem.

X’inhi l-fekruna Loggerhead^ Il-fekruna ta’ dan it-tip hi klassifikata fil-familja talCheloniidea li huma rettili.

Ir-rettili, b[as-sriep, g[andhom il-;ilda mag[mula minn qxur a[rax u iebes, u lLoggerhead hekk g[andha.

L-isem Loggerhead ing[ata minn[abba d-daqs tar-ras prominenti li din il-fekruna g[andha flimkien ma’ xedaq kbir u b’sa[[tu li jag[mel

forza tant kbira li jkisser diversi tipi ta’ qxur ta’ molluski u krusta/i.

Dawn il-fkieren ;eneralment jikbru madwar 90 /m b’pi] ta’ madwar 135 kg.

I]da wie[ed ma jeskludix il-fatt li dawn jikbru aktar minn hekk. Fil-fatt, ;ieli nstabu fkieren akbar fosthom dawk b’250 /m u b’pi] ta’ 454 kg, kwa]i nofs tunnellata.

Il-[ajja tag[hom hi simili g[al dik tal-bniedem. Jil[qu l-età sesswali tag[hom ta’ bejn 17 u 33 sena u jg[ixu bejn 47 u 67 sena. Sakemm

il-fkieren jil[qu l-istadju ta’ adulti hu ferm diffi/li li wie[ed jag[raf id-differenza bejn is-sessi i]da meta dan jintla[aq, l-uni/i ]ew; differenzi huma li l-ir;iel g[andhom denb e[xen u lqoxra li hemm ma]-]aqq hi ferm i]g[ar minn tan-nisa.

Il-kulur tal-;ilda jvarja minn isfar g[al kannella filwaqt li l-qoxra tal-fekruna hi bejn a[mar u kannella. Ilfkieren iqattg[u l-ma;;oranza ta’ [ajjithom fl-ilma [lief g[al dawk il-mumenti qosra meta fekruna titla’ mill-ba[ar u tbid il-bajd f’bejta. Dan ilpro/ess tirrepetih erba’ darbiet in fila f’perjodu ta’ 15-il ;urnata bejn bejta u o[ra.

Wara li l-fekruna tbid, i//iklu ta’ riproduzzjoni tag[ha jieqaf g[al sentejn jew tlieta.

Bis-sa[[a tal-International Union for the Conservation of Nature dawn il-fkieren ;ew im[arsa bil-li;i internazzjonali g[ax il-popolazzjoni tag[hom kulma jmur qieg[da tonqos u qeg[din f’riskju ta’ estinzjoni.

B[al kull spe/i ta’ rettili o[ra, dawn il-fkieren huma laktar attivi matul il-jum g[ax temperaturi g[oljin i]idu lmetaboli]mu tal-;isem u anki t-ta[bit tal-qalb, fatturi li jag[mlu lill-fekruna aktar attiva u ferm iktar effi/jenti fil-ka//a tag[ha.

Temperaturi ta’ inqas minn 12-il grad Celsius jistg[u jkunu ta’ riskju serju g[al fekruna u b’hekk fix-xitwa lfkieren ipassu f’postijiet ferm aktar s[an.

Perikli li jiffa//jaw dawn il-fkieren Hemm diversi tipi ta’ perikli li dawn ir-rettili jiffa//jaw fil-[ajja ta’ kuljum, fosthom: 1. Ammont kbir ta’ plastik li jintrema fil-ba[ar u li l-

fkieren ja[sbuh bram u jikluh biex imbag[ad jispi//aw fgati jew avvelenati.

2. Konzijiet u xbieki li lfkieren je[lu fihom u jmutu.

3. Xbieki tat-tkarkir li jinqab-

Il-fekruna Loggerhead, ‘Caretta caretta’, wa[da mill-ispe/i li qeg[din f’riskju ta’ estinzjoni

du fihom huma u jkunu fil-qieg[ jieklu.

4. Riskju li meta jkunu filwi// jintlaqtu minn xi dg[ajsa jew jet ski.

5. Ka//a illegali tag[hom.

Problema o[ra li jiffa//jaw hi li l-post fejn dawn l-ispe/i jistg[u jbidu qieg[ed kulma jmur jonqos b’mod drastiku.

Dan g[aliex il-fkieren, imorru jbidu fil-post fejn ikunu twieldu, u [afna drabi dawn qeg[din isibu l-bajjiet iffullati bin-nies, dwal ]ejda, attivitajiet ta’ BBQs u anki storbju e//essiv.

Dan iwassal biex u[ud ma jbidux u b’hekk il-popolazzjoni ;enerali tkompli tonqos u titqieg[ed f’riskju eminenti.

Dehra mill-ajru tal-bajja tal-:nejna fejn il-;img[a l-o[ra fekruna ‘Caretta caretta’ biedet 79 bajda - okka]joni storika g[al pajji]na

Biex jonqos ir-riskju ]ejjed ta’ mortalità fost dawn ilfkieren kien sar qbil minn diversi pajji]i biex jinfet[u diversi /entri ta’ riabilitazzjoni ta’ dawn il-fkieren biex b’hekk ikun hemm g[ajnuna diretta lil dawn l-[lejqiet.

Numru ta’ xjenzjati madwar id-dinja qeg[din josservaw li dawn il-fkieren qed i;ibu ru[hom ferm differenti minn dak osservat sa issa matul issnin. {afna fkieren qed jitilg[u f’bajjiet iffullati bin-nies u b’diversi dwal madwar il-kosta.

Dan l-a;ir g[adu misterju] imma jista’ jkun min[abba lfatt li l-bajjiet fejn hu possibbli g[alihom li jbidu naqsu bilkbir.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 27 ta’ :unju, 2012

Attwalità 31 I/-/entru ta’ riabilitazzjoni fi [dan San Lu/jan twaqqaf fissena 2000 fi [dan idDipartiment tas-Sajd. Dan sar b’tentattiv s[i[ u determinazzjoni biex isalvaw numru ikbar ta’ fkieren milli jmutu wara xi in/ident.

Bil-g[ajnuna tal-pubbliku ;enerali, sajjieda u anki talForzi Armati ta’ Malta, numru ta’ fkieren feruti qed jidda[[lu f’dan il-post fejn isibu diversi veterinarji lesti biex janalizzaw l-istat tag[hom u x’passi jridu jittie[du.

Diversi fkieren, b’mod spe/jali dawk li jkunu belg[u xi plastik jew snanar, iridu jkunu operati biex ikunu me[lusa minnhom. O[rajn ikun irid isir intervent ta’ malajr biex jin[elsu mix-xbieki li jkunu nqabdu fihom u hemm sa[ansitra xi w[ud li jid[lu anki b’xi sieq nieqsa.

Sfortunatament, avolja jsiru numru ta’ sforzi biex isalvaw dawn il-kreaturi, [afna minnhom xorta jmutu.

Matul dawn is-snin fi/-?entru ta’ Riabilitazzjoni fil-Forti San Lu/jan da[lu mal-180 fekruna ta’ etajiet differenti li 100 minnhom kienu me[lusa fil-bajja tal-:nejna u forsi, g[ala le, jista’ jkun li din il-fekruna li ;iet tbid fil-:nejna hi wa[da minn dawn il-fkieren li ;ew me[lusa fis-snin li g[addew wara li din ;iet salvata minn mewta /erta.

Il-pubbliku hu m[e;;e; li jekk isib xi fekruna f’diffikultà jag[mel kuntatt ma’ dan i//entru fuq in-numru 99422085.

Il-[idma li ssir fi/-?entru ta’ San Lu/jan

Fekruna tbid il-bajd tag[ha fir-ramel. Skont il-po]izzjoni tal-bajd (jekk hux ’l isfel jew ’il fuq) ikun determinat is-sess tal-fekruna

Il-[ajja tal-fekruna Loggerhead Wie[ed japprezza a[jar kif din il-fekruna titwieled u tikber jekk ba]ikament ikollu jsegwi /-/iklu tal-[ajja ta’ dan it-tip ta’ fkieren millbidu sat-tmiem. Billi l-bniedem g[amel dan, skopra u tg[allem diversi aspetti fuq din l-ispe/i li hi ggustata kwa]i minn kul[add madwar d-dinja kollha.

Biex inkunu nistg[u nag[tu stampa a[jar se nkunu qeg[din insegwu l[ajja ta’ Marvic, fekruna Loggerhead li l-[ajja tag[ha tibda minn fuq bajja Awstraljana.

Meta kien wasal i]-]mien biex tbid, omm Marvic kienet g[a]let din l-bajja li twieldet fiha biex tag[mel dan u biedet madwar 75 bajda, fosthom dik li fiha kien hemm Marvic. Millpo]izzjoni tal-bajd kien innutat li se to[ro; fekruna tas-sess femminili u dan g[aliex il-bajd li jinsab laktar ’il fuq u b’hekk ikollu aktar s[ana, minnu jo[or;u fkieren ta’ sess femminili, filwaqt dawk li jkunu filqieg[ isiru r;iel.

Wara sittin ;urnata l-bajd kollu beda jfaqqas u Marvic g[amlet l-a[jar li setg[et biex [ar;et mill-bajda u minn ta[t ir-ramel. Kien filg[axija u kif Marvic [ar;et minn ta[t irramel awtomatikament bdiet tfittex affarijiet li jleqqu, ba]ikament ir-ra;;i tal-qamar fuq il-ba[ar.

Mietu fil-bajda {afna frie[ tal-fkieren,

fosthom [ut Marvic bdew jitilg[u mir-ramel u kollha ;irja wa[da g[all-ba[ar, imma mhux kul[add kien iffortunat b[alma kienet Marvic g[ax [afna millfkieren mietu fil-bajda jew inkella kienu wisq g[ajjiena biex jo[o;u minn ta[t irramel. O[rajn, kif appena bdew [er;in, sabu diversi predaturi lesti g[alihom fosthom igwana u gawwi li bdew jaqbduhom u jikluhom.

Dawk li rnexxielhom jag[mluha sal-ba[ar ukoll mhux kollha rnexxielhom jg[ixu g[ax il-[ajja hemm isfel mhix ward u ]ahar.

Infatti [afna ;ew mikula

minn diversi annimali marittimi fosthom molluski u [ut.

Marvic irnexxielha b’tant determinazzjoni tg[ix f’tapiti kbar ta’ alga partikulari mag[rufa b[ala Sargassum.

F’dan it-tapit ta’ alga jg[ixu diversi spe/i ta’ annimali o[ra fosthom krusta/i li dawn il-fkieren jg[ixu fuqhom u peress li dan it-tip ta’ alga jinsab fil-wi//, birri[ diversi tipi ta’ insetti ji;u fuqu li jittieklu minn dawn lfkieren.

Wara 17-il sena li fihom Marvic daret diversi postijiet bil-g[awm, fosthom anki lba[ar Meditteran, Marvic [asset il-b]onn li tmur lura fuq il-bajja li twieldet fiha u dan biex tkun tista’ tbid ilbajd fl-istess xatt fejn twieldet.

Dan g[all-fkieren hu xi [a;a awtomatika li jsibu listess bajja li twieldu fiha biex ibidu fiha.

Meta waslet, telg[et u biedet madwar 77 bajda.

G[attiethom b’delikatezza liema b[alha u re;g[et ni]let fil-ba[ar biex tkompli /-/iklu ta’ riproduzzjoni. Kull [mis-

tax-il ;urnata g[al [ames darbiet wara xulxin Marvic telg[et fuq din il-bajja tbid ilbajd. B’kollox f’perjodu ta’ tliet xhur Marvic biedet ’il fuq minn 300 bajda, li per/enta;; ]g[ir [afna minnhom se jfaqqsu u jirnexxilhom jikbru sal-età bi]]ejjed biex ikunu sesswalment riproduttivi.

Wara dan l-avveniment Marvic tag[mel sentejn biex ter;a’ tkun tista’ tbid il-bajd u l-ma;;oranza ta’ [ajjitha tg[um madwar il-ba[ar f’zoni relattivament baxxi u tikka//ja g[all-ikel b[al molluski, alga, krusta/i i]da fuq kollox, bram li ssib b’abbundanza f’diversi zoni tal-madwar.

Kurazza kbira

G[alkemm Marvic fiha madwar 105 /m, b’pi] ta’ madwar 150 kg, b’kurazza kbira u b’sa[[itha li diffi/li tinfed, Marvic u s[abha g[andhom diversi g[edewwa, fosthom il-klieb il-ba[ar li kapa/i jikluhom.

Dan ifisser li Marvic kull meta tkun qed tg[um jew

tikka//ja trid toqg[od attenta u tara li ma jkunx hemm xi kelb il-ba[ar li jista’ jiblag[ha.

Waqt wa[da mill-avventuri tag[ha Marvic rat brama ikbar mis-soltu imma x[in marret biex tikolha indunat li t-tog[ma hi differenti u bdiet t[ossha ma tifla[x.

Fortunatament sajjied filqrib ;abarha u [adha f’post apposta. Marvic semg[et li kienet kielet xi bor]a talplastik u mhux brama.

Skont ma bdiet tisma’ mill-kuratur tag[ha, [afna fkieren b[alha qed imutu billi jibilg[u dan it-tip ta’ affarijiet li l-bniedem b’mod irresponsabbli qieg[ed jarmi fil-ba[ar. Wara diversi xhur fil-kura ta’ dan il-bniedem ;entili rnexxielha tirba[ ilmewt. Marvic ;iet immarkata b’tikketta apposta u mitluqa lura l-ba[ar.

Marvic illum il-;urnata g[andha madwar 60 sena u daret kwa]i d-dinja kollha u biedet kemm-il darba. Bissa[[a tag[ha, il-popolazzjoni tal-Loggerhead baqg[et tkun possibbli.

L-Erbg[a, 27 ta’ :unju, 2012

32 Lokali

Isle of MTV Malta 2012

Il-kun/ert tal-Isle of MTV Malta lbiera[ filg[axija feta[ bil-kbir is-siparju tal-kun/erti g[as-sajf 2012 fil-g]ejjer Maltin. L-atmosfera unika Fuq il-Fosos tal-Furjana g[as-sitt edizzjoni konsekuttiva tal-Isle of MTV Malta kienet g[al darb’o[ra esperjenza li l-eluf ta’ ]g[a]ag[ pre]enti ]gur se jibqg[u jiftakru. Il-protagonisti tal-kun/ert tal-biera[ kienu l-artisti ta’ fama mondjali Nelly Furtado, Will.i.am, Cassie, Eva Simons u Tyler James. Il-kun/ert feta[ bis-sehem tad-DJ’s Maltin J Joy u M Joy. (Ritratti> Martin Agius)

media•link COMMUNICATIONS