2012_06_28

Page 1

www.media.link.com.mt

Numru 13,164

€0.55

Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012

Approvata l-g[ajnuna g[ar-ristrutturar tal-Air Malta Il-Kummissjoni Ewropea tapprova l-pjan li ressaq quddiemha l-Gvern Malti biex isalva lil-linja nazzjonali tal-ajru Il-Kummissjoni Ewropea approvat l-g[ajnuna g[ar-ristrutturar tal-Air Malta. Din l-a[bar tajba g[al-linja nazzjonali tal-ajru Maltija [ar;et minn Brussell ilbiera[ bid-de/i]joni tal-UE ti;i kkomunikata millUffi//ju Rappre]entattiv talKummissjoni Ewropea f’Malta permezz ta’ stqarrija. L-istqarrija tal-Kummissjoni Ewropea tg[id li l-Kummissjoni approvat l-g[ajnuna mill-istat kif talab il-Gvern Malti biex isalva lillAir Malta bl-iskop li din issir sostenibbli. Wara investigazzjoni fil-fond, ilKummissjoni kkonkludiet li l-ammont ta’ €130 miljun f’g[ajnuna mog[tija lil-linja tal-ajru g[ar-ristrutturar tag[ha hi konformi mar-regolamenti tal-UE dwar is-sussidji mill-istat. Il-Kummissjoni ddikjarat li

rri]ultalha li l-pjan ta’ ristrutturar jindirizza b’mod xieraq il-problemi finanzjarji tal-Air Malta, u l-mi]uri ta’ ristrutturar previsti – b[at-tnaqqis sinjifikanti fil-kapa/ità u l-bejg[ ta’ assi – g[andhom ji]guraw il-vijabbiltà fit-tul ming[ajr appo;; kontinwu mill-istat waqt li bl-ebda mod ma jiskru r-regoli tal-kompetizzjoni. Kien kwa]i sentejn ilu, f’Novembru 2010, li l-Kummissjoni awtorizzat fa/ilità ta’ self ta’ €52 miljun g[allAir Malta b[ala g[ajnuna g[as-salvata;;, li kienet su;;etta g[allpre]entazzjoni mill-Gvern Malti ta’ pjan ta’ ristrutturar fi ]mien sitt xhur. F’Mejju tal-2011 imbag[ad Malta infurmat lill-Kummissjoni b’]ieda filkapital tal-Air Malta g[all-ammont ta’ €130 miljun b[ala g[ajnuna g[arristrutturar.

g[al pa;na 3

“Grazzi Prim Ministru” kienet il-fra]i fuq fomm kull tifel u tifla li lbiera[ wara nofsinhar ]aru lill-Prim Ministru Lawrence Gonzi fl-uffi//ju tieg[u ;ewwa Kastilja, laqg[a li kienet il-qofol ta]-]jara ta’ 83 tifel u tifla minn Benga]i, li nhar it-Tlieta waslu Malta akkumpanjati minn g[alliema u ;enituri. Huma esprimew il-gratitudni tag[hom g[all-impenn li wera l-Prim Ministru sabiex jg[in lill-poplu Libjan f’mumenti diffi/li. (Ritratt> Martin Agius)

Lotteriji

EURO 2012

€39.1 miljun minn Maltco Lotteries

Spanja fil-finali wara li eliminat lill-Portugall bl-g[oti tal-penalties

biex tmexxi lotteriji nazzjonali g[all-g[axar snin li ;ejjin Ara pa;na 2

Ara minn pa;ni 13 sa 19


IN-NAZZJON Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012

2 Lokali

929 persuna jgawdu mill-Pensjoni tal-Wens Mill-2008 sal-lum, kien hemm 929 persuna li bbenefikaw mill-Pensjoni talWens. Dan qalu Chris Said, il-Ministru g[all-:ustizzja, il-Konsultazzjoni Pubblika u l-Familja bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Laburista Stefan Buontempo. Il-Ministru Said fisser li sabiex wie[ed japplika g[all-Pensjoni tal-Wens irid ikun ;uvni jew xebba, inkella separat\a jew armel\a u jkun qed idur b’xi [add li

ji;i minnu u li jkun jinsab f’sodda jew si;;u tar-roti. Il-massimu li persuna tista’ tibbenefika b[ala Pensjoni tal-Wens hu ta’ €98.69 fil-;img[a. Barra minn hekk wie[ed ikun intitolat g[all-bonus addizzjonali, il-bonus ta’ :unju u Di/embru, il-karta r-ro]a, benefi//ju tal-Ener;ija u g[ajnuna li ti;i mill-Unjoni Ewropea. Il-benefi/jarji wkoll jistg[u jikkwalifikaw g[all-g[ajnuna medika i]da f’isem il-kap tal-familja.

Super 5 In-numri tas-Super Five li telg[u lbiera[ huma 10, 29, 42,33 u 16. {add ma qata’ l-[ames numri. 56 qatg[u erba’ numri u reb[u €1182.00 kull wie[ed, filwaqt li 2,354 qatg[u tliet numri u reb[u €32.81 kull wie[ed. Il-premju li jmiss mhux se jkun inqas minn €670,000.

It-Temp

UV INDEX

9

IT-TEMP ftit imsa[[ab g[all-ewwel li jsir il-bi//a l-kbira xemxi VI}IBBILTÀ lokalment im/ajpar mas-seb[ li ssir tajba IR-RI{ [afif u varjabbli li jsir l-aktar minNofsinhar BA{AR [afif IMBATT baxx mill-Punent Majjistru li jsir baxx mill-Grigal TEMPERATURA l-og[la 32˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0 mm Xita mill-1 ta’ Settembru 644.6 mm

Investiment ta’ €39 miljun minn Maltco Lotteries f’pajji]na Se tkompli tmexxi l-log[ob tal-lotteriji g[all-g[axar snin li ;ejjin Maltco Lotteries Ltd. iffirmat ftehim mal-Gvern biex tkompli tmexxi g[all-g[axar snin li ;ejjin il-log[ob tal-lotteriji nazzjonali, wara li kienet ilha tmexxi dawn il-log[ob g[al dawn l-a[[ar tmien snin. L-iffirmar ta’ dan il-ftehim ifisser li l-kumpanija Maltco Lotteries se tkun qed tinvesti f’pajji]na €39.1 miljun. Il-Ministru tal-Finanzi, lEkonomija u l-Investiment Tonio Fenech, waqt id-diskors tieg[u fil-ftu[ tal-konferenza fl-okka]joni tal-iffirmar ta’ dan il-ftehim qal li permezz tal-pro/ess sabiex ting[a]el ilkumpanija, il-Gvern assigura li dik l-kumapnija mag[]ula f’dan il-ka] Maltco Lotteries, la darba ting[ata d-drittijiet sabiex tibda ta[dem, din l-istess kumpanija t[alli effett po]ittiv mill-att finanzjarju

IL-{AMIS L-og[la 32˚C L-inqas 22˚C

IL-:IMG{A L-og[la 33˚C L-inqas 22˚C

IS-SIBT L-og[la 34˚C L-inqas 22˚C

IL-{ADD L-og[la 34˚C L-inqas 22˚C

IT-TNEJN L-og[la 34˚C L-inqas 21˚C

UV

UV

UV

UV

UV

9

9

9

10

10

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN Al;eri 32˚C xemxi, Amsterdam 20˚C imsa[[ab, Ateni 33˚C ftit imsa[[ab, Li]bona 30˚C imsa[[ab, Berlin 17˚C imsa[[ab, Brussell 21˚C imsa[[ab, il-Kajr 34˚C xemxi, Dublin 21˚C imsa[[ab, Kopen[agen 16˚C ftit imsa[[ab, Frankfurt 23˚C imsa[[ab, Milan 29˚C ftit imsa[[ab, Istanbul 26˚C ftit imsa[[ab, Londra 23˚C imsa[[ab, Madrid 32˚C imsa[[ab, Moska 19˚C imsa[[ab, Pari;i 25˚C imsa[[ab, Bar/ellona 30˚C xemxi, Ruma 30˚C xemxi, Tel Aviv 30˚C xemxi, Tripli 32˚C xemxi, Tune] 34˚C xemxi, Vjenna 24˚C ftit imsa[[ab, Zurich 25˚C ftit imsa[[ab, Munich 23˚C ftit imsa[[ab, Stokkolma 16˚C imsa[[ab, St. Petersburg 17˚C imsa[[ab

wkoll li mill-5 ta’ Lulju li ;ej, l-età sabiex wie[ed ikun jista’ jipparte/ipa fil-log[ob li toffri l-Maltco Lotteries se titla’ minn 16 g[al 18, wara li saru emendi fil-Lotteries and Other Games Act 2010. Waqt din il-konferenza tkellmu wkoll il-kap e]ekuttiv tal-Maltco Lotteries Katakis u l-Kap e]ekuttiv f’isem Intralot li tmexxi l-Kumpanija Maltco Lotteries Ltd., Costantinos Antonopoulos, li t-tnejn li huma sa[qu li Malta huwa lpajji] ideali sabiex ilkumpanija tag[hom tkompli tikber u ti]viluppa.

L-età sabiex wie[ed ikun jista’ jipparte/ipa fil-log[ob li toffri l-Maltco Lotteries se titla’ minn 16 g[al 18

B[al-lum 25 sena

E

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

fuq id-d[ul tal-Gvern. Tonio Fenech kompla jg[id li l-iffirmar ta’ dan il-ftehim u l-g[oti tal-li/enzja sabiex ilkumpanija tkun tista’ tibda ta[dem, ifisser ukoll introduzzjoni ta’ aktar teknolo;ija ;dida, li se tag[mel l-log[ob li toffri Maltco Lotteries aktar interessanti u li fl-a[[ar milla[[ar a[jar g[al benefi//ju tal-pubbliku. Fost il-log[ob li toffri l-kumpanija hemm ilLotto, is-Super 5, u g[allewwel darba wara g[axar snin se ter;a’ tista’ tibda tintlag[ab l-Lotterija Nazzjonali. Il-Ministru Fenech semma

luf ta’ Maltin u G[awdxin, wie;bu g[assej[a tal-Partit Nazzjonalista u [onqu kull rokna tal-akbar pjazza f’Malta biex wasslu messa;; kontra l-vjolenza u messa;; /ar li kull theddid g[ad-demokrazija kien se jsa[[a[ aktar id-determinazzjoni tal-poplu. Il-Prim Ministru Eddie Fenech Adami qal li l-PN ried li f’Malta jkun hawn ir-rikon/iljazzjoni s[i[a g[aliex ma jridx li tibqa’ l-firda li kien hawn fl-a[[ar snin. I]da r-rikon/iljazzjoni tista’ ssir biss ma’ min jemmen fiddemokrazija. Fil-Partit So/jalista hemm min jemmen fit-triq tal-vjolenza u l-poplu se jibqa’ mag[qud jissielet biex isa[[a[ irreb[a li g[amlet id-demokrazija. Il-Prim Ministru bag[at lura d-dikjarazzjonijiet li kienu m;ieg[la jiffirmaw [addiema u sidien tal-[wienet fl-Imnarja tal-1982 meta l-PN kien [e;;e; lill-poplu juri r-re]istenza tieg[u kontra l-arroganza tal-Gvern So/jalista, dak i]-]mien gvern kontra r-rieda tal-poplu.


IN-NAZZJON Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012

Lokali 3

Ri]ultat ta’ [idma intensiva g[al futur b’sa[[tu minn pa;na 1

Il-Kummissjoni qalet li kellha g[add ta’ dubji dwar jekk il-pjan ta’ ristrutturar li tressaq quddiemha kienx konformi mal-linji gwida tal-UE dwar is-salvata;; u r-ristrutturar – u g[alhekk fet[et investigazzjoni kif ji;ri f’ka]i b[al dawn. Issa din l-investigazzjoni ;iet konklu]a, u lKummissjoni Ewropea dde/idiet li l-pjan ta’ ristrutturar, li jkopri perjodu ta’ 5 snin sa Novembru 2015, hu bba]at fuq argumenti realisti/i u g[andu jippermetti li l-Air Malta ssir vijabbli fi ]mien ra;jonevoli. IlKummissjoni qalet ukoll li hi sodisfatta bit-tnaqqis prospost permezz tal-irtirar minn diversi rotot, u anke bil-fatt li l-Air Malta se tikkontribwixxi g[ar-ristrutturar billi tbieg[ art u proprjetà o[ra, kif ukoll tie[u self privat mill-banek. Il-Kummissjoni kkonkludiet ukoll li l-injezzjoni pre/edenti tal-kapital tal-2004 saret skont il-kundizzjonijiet tas-suq u g[alhekk ma tistax ti;i interpretata b[ala g[ajnuna mill-istat skont ir-

regoli Ewropej. G[aldaqstant l-UE tikkonkludi li l-mi]uri kollha huma konformi marregoli tal-UE b’rabta malg[ajnuna mill-istat. Fir-reazzjoni tieg[u lMinistru tal-Finanzi, lekonomija u l-investiment Tonio Fenech qal li dan hu sinjal tal-[idma intensiva kemm tal-Gvern, tarRappre]entant Permanenti ta’ Malta g[all-Unjoni Ewropea Richard Cachia Caruana u ddiretturi tal-Air Malta li ppjanaw u attwaw il-pjan u kkonvin/ew lill-Kummissjoni Ewropea bl-impenn favur futur b’sa[[tu g[all-linja talajru Air Malta. Tonio Fenech fakkar li lAir Malta affa//jat sfidi kbar fosthom ]idiet fenomenali tal-prezz ta]-]ejt, problemi b[all-kri]i finanzjarja internazzjonali u low cost airlines, liema sfidi wasslu g[al fallimenti ta’ linji talajru b[al Malev, Spanair u lAir Finland. Hu qal li blg[aqal tal-pjan, bl-impenn tal-[addiema li fehmu s-sitwazzjoni u l-unions li appo;;jaw il-[idma li saret, il-Kummissjoni Ewropea tat

Il-Kummissjoni ddikjarat li rri]ultalha li l-pjan ta’ ristrutturar jindirizza b’mod xieraq il-problemi finanzjarji tal-Air Malta

dan il-;udizzju po]ittiv g[all-Air Malta. Fi stqarrija, l-Air Malta uriet l-apprezzament tag[ha li l-Kummissjoni Ewropea apprezzat u approvat il-[idma li saret fl-a[[ar xhur. Filkummenti tieg[u, i/Chairman tal-Air Malta Louis Farrugia qal li l-pjan kien jissodisfa regoli stretti tas-suq liberu. Hu qal li l-kumpanija qed timxi mat-targets imwaqqfa li din is-sena tnaqqas it-telf biex is-sena ddie[la tibbilan/ja it-telf u lprofitti filwaqt li sena wara tkun qed topera bi profitt.

Fl-istess stqarrija, i/-Chief Executive Officer tal-Air Malta Peter Davies wera lapprezzament tieg[u g[allapprovar tal-pjan ta’ ristrutturar. Hu fakkar li dan il-pjan irid ikompli ji;i attwat g[allperjodu li ;ej biex ilkumpanija tkompli ta[dem g[all-futur fis-sod. B’hekk Malta tibbenefika ekonomikament kemm fil-qasam tatturi]mu kif ukoll dak taxxog[ol. Anke l-Ministeru g[atTuri]mu, l-Ambjent u lKultura esprima s-sodisfazzjon tieg[u g[al din id-

de/i]joni u sa[aq li l-linja nazzjonali hija [olqa importanti fil-katina ekonomika ta’ pajji]na spe/jalment fis-settur tat-turi]mu. L-MHRA fi stqarrija fakkret kif l-asso/jazzjoni appo;;jat il-pjan iktar kmieni din is-sena min[abba l-importanza tal-linja tal-ajru g[assostennibiltà tal-industrija tatturi]mu f’Malta. G[alhekk, lMHRA temmet tg[id li laqg[et l-approvazzjoni ta’ dan il-pjan u tis[aq li l-Air Malta g[andha ]]omm rwol /entrali fil-qasam tat-turi]mu f’Malta.


IN-NAZZJON Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012

4 Lokali

Omm tallega li s-sie[eb tag[ha samat lil binha fil-banju Omm ta’ ]ew;t itfal millFgura u li qed tistenna tarbija o[ra qalet li s-sie[eb tag[ha samat lil binha ta’ ftit anqas minn tliet snin filbanju meta waddab fuqu ilma jag[li waqt li kien qed ja[slu kmieni filg[odu fil;urnata tas-Sibt, 2 ta’ :unju li g[adda. L-omm qalet fil-Qorti li ssie[eb tag[ha ma tantx kien i;ib lil binha ]-]g[ir i]da kellu relazzjoni tajba ma’ [uh. Hija qalet ukoll li din kienet l-ewwel darba li [asel lil binha, u dan se[[ wara li ommha kienet g[adha kemm tbidillu l-[arqa. Andrea Camilleri ta’ 29 sena minn {al Luqa qed iwie;eb mhux [ati li samat lit-tifel Jesred Fenech u li kka;unalu ;rie[i gravi u li kka;una feriti [fief fuq Sharon Fenech wara li [ebb g[aliha. L-Ispettur Jurgen Vella, qal li l-omm, Sharon Fenech g[andha ]ew; subien minn relazzjoni li kellha fil-passat. Sharon Fenech qalet li hija kienet rieqda meta se[[ l-in/ident. Tenniet li filg[odu kmieni Andrea Camilleri beda jikkustinja mag[ha fuq it-tifel u li hi kienet qed tabbandunah u qed tag[ti aktar importanza lit-tfal milli lilu. Wara qalha li kien sejjer ipejjep sigarett u hija re;g[et raqdet. F’[in minnhom hija qamet g[ax semg[et l-g[ajjat tat-

tifel li beda jg[id, “ja[raq papa” u meta marret ti;ri sabet lil Andrea Camilleri bix-xower f’idu, bl-ilma ja[raq nie]el u hu qalilha li kien qed ja[slu bil-kiesa[. Hija qalet li l-“mixer” kien fuq il-kiesa[, i]da l-ilma kien g[adu [iere; fuq ilmis[un u g[aldaqstant dan ifisser li kien hu li dawwar il-“mixer” wara li samtu. Sharon Fenech qalet li hija libset lit-tifel millewwel biex tie[du l-klinika tal-Gvern u bil-mowbajl tag[ha ppruvat i//empel lambulanza, i]da l-akku]at ma [allihiex, anzi qabad isawwatha u [adilha l-mowbajl u sabbtu mal-art. Hija qalet li da[[let ti;ri filkamra tas-sodda u nqaflet hemm ma]-]ew;t itfal. Ix-xhud kompliet tg[id li b’xi mod irnexxielha ter;a’ tarma l-mowbajl fejn dan baqa’ ja[dem u bag[tet messa;; lil o[tha biex din i//empel g[all-ambulanza. Hija qalet li Andrea Camilleri telaq ’il barra u ftit tal-[in wara waslet lambulanza. Sharon Fenech qalet li binha mtela’ bid-dbabar fuq rasu u wi//u, u fuq spallejh kellu wkoll il-[mura filwaqt li kellu problemi f’sidru fejn sal-lum fl-isptar Mater Dei qed jibdlulu l-faxxa jum iva u jumejn le u dan wara li minn sidru baqa’ jo[ro;lu ddemm u l-materja.

Kjarifika B’riferenza g[ax-xhieda li ta fil-Qorti l-Ministru Chris Said nhar it-Tlieta fil-pro/eduri li g[addejjin kontra l-eks Sindku Laburista tal-Mosta Paul Chetcuti Caruana, irid ikun ikkjarifikat li fil-Kunsill Lokali tressqet mozzjoni li kienet tg[id li l-Kumitat ta’ A;;udikazzjoni g[andu jkun mag[mul minn ]ew; kunsillieri Laburisti, ]ew; kunsillieri Nazzjonalisti u ie[or indipendenti.

Xahrejn [abs g[al Somalu wara li kiser il-kundizzjonijiet tal-Qorti Somalu ta’ 33 sena li kien baqa’ mi]mum fil-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin biex jg[addi ;uri fuq kompli/ità ta “gang rape” u li kien re;a’ spi//a l-[abs wara li [abib tieg[u, ta’ nazzjonalità Ingli]a, kien irtira l-garanzija ta’ depo]itu li kien g[amel f’ismu, kien ikkundannat xahrejn [abs. Omar Osman, residenti ]}ejtun, instab [ati millMa;istrat Consuelo Scerri Herrera li kiser il-kundizzjonijiet tal-libertà provi]orja. Huwa kien tressaq il-Qorti fl2007 u baqa’ mi]mum ta[t arrest u finalment kien ing[ata l-libertà fl-2009 fuq depo]itu ta’ €6,000, u li i]da ma kienx f’po]izzjoni li j[allas. Kienu diversi t-talbiet li saru mill-Avukat tieg[u lillQorti biex id-depo]itu jitnaqqas u f’diversi okka]joni-

jiet it-talbiet kienu mi/[uda. Finalment is-sena l-o[ra dan id-depo]itu tni]]el g[al €4,000. Xorta wa[da huwa kien informa lill-Qorti li ma kellux minn fejn i[allas dan lammont, i]da finalment ]ew; Ingli]i, Jeremy Cope u Michael Owen intervjenew u finalment is-Somalu ng[ata llibertà provi]orja. Osman kien ing[ata l-libertà b’mod limitat fejn seta’ jo[ro; biss g[al sag[tejn u nofs kuljum. Hu kellu wkoll jiffirma fl-G[assa tal-Pulizija kuljum bejn is-7.30 a.m. u t8.00 a.m. u ried ikun id-dar sal-10.00 a.m. Huwa kien re;a’ tressaq il-Qorti peress li mar jiffirma fil-[in li huwa kellu jkun id-dar. Meta kien ing[ata l-libertà provi]orja, Cope u Owen kienu qalu li huma konvinti li Omar huwa persuna inno/enti, u dan g[ax kienu

jafuh qabel peress li kien jag[mlilhom xi xog[ol fil”farmhouse” li g[andhom fi]}ejtun. Barra minn hekk skont Cope, meta kienu saru testijiet tad-DNA dan kien irri]ulta fin-negattiv dwar listupru. L-unika prova fil-konfront ta’ Omar hija x-xhieda ta’ [abib tieg[u li qal li kien rah jerfa’ lil mara vittma. L-istess mara li kienet f’sakra ma tarax art, kienet qalet l-istess ver]joni, i]da [add ma kien ftakar li Omar kien qieg[ed fix-xena tar-reat dak il-[in tal-istupru. Il-Ma;istrat Scerri Herrera qalet li Osman kien jaf bilkonsegwenzi tal-ksur ta’ “bail” li kienet ordnat millQorti u anke wettaq sfida o[ra meta kien jaf li bl-a;ir tieg[u Cope seta’ kien li bata’ meta dan intrabat li j[allas ilple;; tieg[u.

Jallega li strutturi illegali fil-bini ta’ Supermarket imorru lura 21 sena John Cordina minn {a]}abbar ippre]enta protest ;udizzjarju fil-Prim Awla talQorti ?ivili fil-konfront ta/Chairman tal-Awtorità dwar lAmbjent u l-Ippjanar, ilMEPA u diversi entitatjiet o[ra fejn allega li strutturi illegali li jmorru lura 21 sena g[adhom fis-se[[. Cordina, li huwa propjetarju ta’ villa li tinsab ma;enb “Scotts Supermarket” qal li llum g[ad hemm pendenti quddiem ilBord tal-Appelli tal-MEPA applikazzjoni ta’ estensjoni ta’ estensjoni ta’ garaxxijiet minn /ertu Joseph Portelli. Il-protest fil-fatt qed isir ukoll kontra l-istess Joseph Portelli, Carmen Farrugia, ilMinistru g[at-Turi]mu lAmbjent u l-Kultura, lKummissarju tal-Pulizija u lPrim Ministru, b[ala Ministru responsabbli mill-Intern. Dwar l-estensjoni ta’ garaxxijiet qal

li huwa wie[ed minn dawk li g[amel l-o;;ezzjonijiet dwarhom u li sal-lum il-ka] ma kienx konklu]. Cordina qal li f’21 sena ta’ irregolarità kien hemm ]mien meta l-post kien jaqa’ ta[t Pirella Supermarkets. Ing[ad ukoll li dan il-kumpless ta’ bini huwa milqut minn diversi ordnijiet ta’ twettiq (“enforcement notices”) u hemm minnhom li wara 15-il sena wara ma ;ewx e]egwiti. Huwa qal li g[aldaqstant l-istrutturi illegali mibnija minn Joseph Portelli u Pirella “Supermarkets” Limited g[adhom hemmhekk. Il-protest jg[id ukoll li lMEPA quddiemha g[andha applikazzjoni ta’ Carmen Farrugia li ti;i sanzjonata propjetà kif mibnija, u li dawn jinkludu l-etensjoni tas“Supermarket”, m[a]en, parke;; g[al karozzi u sinjali,

fejn hemm Cordnina wkoll kien o;;ezzjona. Cordina qal li l-irregolaritajiet li ilhom je]istu 21 sena jinkludu l-entratura g[all-istess “Supermarket”. Filwaqt li Cordina qal li lKummissarju tal-Pulizija naqas milli jie[u l-passi kollha me[tie;a, fejn jirrigwardja illegalitajiet, li dwar dan messu jie[u passi, dan iddewmien qieg[ed jikser iddrittijiet fundamentali tieg[u, skont il-Kostituzzjoni ta’ Malta u l-Protokoll dwar ilKonvenzjoni Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem. Ilprotest ta’ [mistax-il ;urnata [a ]mien lill-awtoritajiet kon/ernati biex jie[du l-mi]uri ne/essarji biex iwaqqfu l-irregolaritajiet u dan permezz ta’ avvi]i ta’ infurzar u biex ji;u de/i]i l-applikazzjonijiet pendenti. Il-protest kien iffirmat mill-Avukati Errol Cutajar u Frank Cassar.


IN-NAZZJON Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012

Lokali 5

Gvern li jemmen fin-negozji ]-]g[ar u medji Il-Gvern hu impenjat li jkompli jg[in lin-negozji ]g[ar u medji biex ikomplu jespandu, jo[olqu aktar postijiet tax-xog[ol u jkomplu jtejbu l-kundizzjonijiet tal-[addiema. Kien dan il-messa;; talPrim Ministru Lawrence Gonzi waqt li inawgura l-55 edizzjoni tal-Fiera Internazzjonali ta’ Malta. IlPrim Ministru qal li dan lavveniment sar tradizzjoni g[al [afna familji u negozji, avveniment li kien xhieda minn sena g[all-o[ra tat-tibdil li g[adda minnu pajji]na. Il-Prim Ministru semma kif f’dak li hu ]vilupp ekonomiku, Malta g[amlet passi ta’ ;gant u negozjanti li emmnu fl-ekonomija tag[na u fid-direzzjoni li kien miexi biha l-pajji], investew u ;;eneraw eluf ta’ impjiegi g[all-[addiema bie]la u flessibbli. Xi [a;a li tispikka fil-fiera li fiha qed jie[du sehem aktar minn 250 esebitur, hi d-diversifikazzjoni tal-investiment u negozji. Il-Prim Ministru semma kif il-Gvern qieg[ed joffri skemi u in/entivi sabiex dawn it-tipi ta’ negozji ]g[ar u medji jiffjorixxu u jibqg[u

ji;;eneraw l-impjiegi f’pajji]na g[a]-]g[a]ag[ u g[all-[addiema. Hu semma kif mhux b’kumbinazzjoni li f’4 snin in[olqu 20,000 impjieg ;did u li Malta g[andha wa[da mill-anqas rati ta’ qg[ad flUnjoni Ewropea. Semma kif l-impjiegi ]diedu bi 3,247 fuq is-sena li g[addiet. Dan ;ara waqt li l-parti l-kbira tal-pajji]i ta’ madwarna u li nag[mlu l-kummer/ mag[hom kellhom tnaqqis fl-impjiegi u tnaqqis fil-kundizzjonijiet. F’Malta m’g[andniex din is-sitwazzjoni u dan hu rikonoxxut mill-pajji]i kollha fl-Unjoni Ewropea li qeg[din jaraw lil Malta, flimkien ma’ ftit pajji]i o[rajn, b[ala mudell ta’ mani;;jar ekonomiku effi/jenti. Minflok mi]uri ta’ awsterità sar bil-maqlub, ing[ataw in/entivi biex ji]died linvestiment. Waqt li f’tant pajji]i nsibu tnaqqis fil-kundizzjonijiet tax-xog[ol ta’ [afna impjegati u tnaqqis filpagi, f’Malta l-paga medja hi 2,000 ewro aktar milli kienet 4 snin ilu. Dan se[[ ukoll hekk kif flistess waqt kien hawn ]ieda

Eluf ta’ Maltin kull sena jkunu qed jistennew din il-fiera, li issa tinsab fil-55 edizzjoni tag[ha

wkoll fl-investiment barrani, g[aliex pajji]na g[andu reputazzjoni ta’ stabbiltà, serjetà, u produttività. Dan linvestiment [oloq aktar opportunitajiet u g[a]liet ta’ xog[ol b’pagi tajbin. Il-Prim Ministru qal li lFiera ta’ Malta hi tieqa o[ra fuq l-andament u l-i]vilupp

ekonomiku f’pajji]na. G[alhekk il-Gvern japprezza l-[idma li jag[mlu ssidien ta’ negozji ]g[ar u medji, li jinvestu u li ji;;eneraw il-;id mhux biss g[alihom i]da anki g[allimpjegati. G[alhekk se jissokta limpenn fost o[rajn b’aktar

skemi finanzjarji, b’aktar effi/jenza fosthom anki permezz tal-Business First, b’aktar attività ekonomika , bi pro;etti li ji;;eneraw ixxog[ol g[all-SMEs u fuq kollox b’direzzjoni ekonomika tajba fejn innegozju u l-kummer/ ikompli jikber.



IN-NAZZJON Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012

Lokali 7

Il-konservazzjoni tal-monumenti tal-Mall fi stadju avvanzat {amsa minn disa’ monumenti di;à ng[ataw id-dehra ori;inali Ix-xog[ol ta’ konservazzjoni fuq il-monumenti li jinsabu filMaglio, il-Furjana, mag[ruf b[ala l-Mall, miexi b’rata mg[a;;la, hekk kif [amsa mid-disa’ monumenti se jer;g[u jing[ataw id-dehra ori;inali tag[hom. Ix-xog[ol fuq dawn il-monumenti jag[mel parti minn pro;ett kbir ikkordinat minn Din l-Art {elwa u ffinanzjat minn FIMBank, bil-g[an li ji;u kkonservati l-monumenti kollha li jinsabu f’dan il-;nien. Minn meta nbeda l-pro;ett f’April li g[adda s’issa, t-tim

ta’ esperti minn Heritage ResCo lestew ix-xog[ol ta’ konservazzjoni-restawr fuq ilmonumenti li jfakkru lil Giovanni Di Nicolò Pappafy, Sir Hannibal Scicluna, Sir Filippo Sceberras, Marquis Josepho Scicluna u Sir Adrian Dingli. B’mod ;enerali, dawn ixxog[lijiet qed isiru biex jissewwew il-[sarat li saru millkundizzjonijiet atmosferi/i, b’mod partikulari dawk ikkaw]ati mill-mel[ fl-arja, kif ukoll [sarat ri]ultat ta’ vandali]mu.

Il-pro;ett ta’ konservazzjoni fuq l-erba’ monumenti li fadal, dawk ta’ Sir Hugo Mifsud, Marquis Vincenzo Bugeja, Sir Luigi Preziosi u Sir Aloisio Pisani, g[andu jitlesta sala[[ar ta’ Awwissu. Il-Mall kien inbena millGran Mastru Lascaris biex fih il-Kavallieri setg[u jqattg[u l[in tal-mistrie[ tag[hom jilag[bu log[ba msej[a ‘palamaglio’, minn fejn [a ismu dan il-;nien. Dan il-;nien kien infeta[ biex jitgawda mill-pubbliku fi ]mien lIngli]i.

Is-Sibt se jsir il-[las tal-allowance tat-tfal Id-Dipartiment tas-Sigurtà So/jali jixtieq jinforma lill-pubbliku li l-parti l-kbira tal-applikazzjonijiet tal-Allowance tat-Tfal li waslu g[and id-Dipartiment, g[all-perjodu mis-7 ta’ Lulju 2012 sal-5 ta’ Lulju 2013, ;ew ippro/essati. Il-[las dovut g[all-ewwel tlettax-il ;img[a se ji;i depo]itat fil-kont bankarju indikat millfamilji kon/ernati nhar is-Sibt 7 ta’ Lulju 2012. Id-Dipartiment jixtieq jav]a wkoll li dawk lapplikazzjonijiet li g[adhom ma ;ewx pro/essati huma dawk li jew waslu fidDipartiment tard jew li waslu fid-Dipartiment ming[ajr l-informazzjoni jew dokumenti li huma me[tie;a biex tkun tista’ ti;i stabbilita rrata dovuta.

G[aldaqstant id-Dipartiment qed jie[u [sieb biex f’dawn il-ka]i jo[ro; lil dawn il-familji pagament provi]orju g[al tlettax-il ;img[a bilquddiem bir-rata minima ta’ €6.73 fil-;img[a g[al kull wild. Hekk kif dawn l-applikazzjonijiet ji;u ppro/essati, il-familji kkon/ernati se jit[allsu d-differenza dovuta hekk kif ti;i stabbilita mill-kalkoli tal-mezzi. Id-Dipartiment [aseb biex dawn il-familji ji;u av]ati, permezz ta’ ittra, dwar dan il-pagament provi]orju. F’ka] ta’ diffikultà, il-membri tal-pubbliku huma ;entilment mitluba jmorru fl-eqreb Uffi//ju Distrettwali tad-Dipartiment jew inkella jistg[u j/emplu 25903000 kif ukoll fuq SPIC 159.

Minn [anut wie[ed fl-2002 g[al erba’ [wienet u kumpanija tal-ikel Jubilee Foods tippjana li tifta[ iktar [wienet barra minn Malta Wara li minn [anut wie[ed f’G[awdex ]iedet tnejn o[ra f’Malta u wie[ed fl-Ungerija, u wara li bl-g[ajnuna ta’ fondi tal-UE fet[et kumpanija biex tbig[ l-ikel tag[ha stess, ilkumpanija Jubilee Foods g[addejja b’ta[ditiet ma’ pajji]i Ewropej u o[rajn [afna iktar ’il bog[od, biex tist[arre; ilpossibbiltà li tifta[ [wienet ;odda hemm ukoll. Dan [are; waqt ]jara li l-Ministru g[all-Kompetizzjoni :usta, Negozji }g[ar u l-Konsumatur Jason Azzopardi g[amel lill-kumpanija Jubilee Foods. L-a[wa Scicluna bdew b’[anut wie[et fir-Rabat, G[awdex, fl-2002, i]da investew u fet[u ]ew; [wienet o[ra, wie[ed filBelt u l-ie[or fil-G]ira, u iktar tard [anut ie[or f’Budapest flUngerija, li jitmexxa minn Manager G[awdxi. I]da dan ma kienx bi]]ejjed, u dan l-a[[ar investew €600,000 biex fet[u wkoll il-kumpanija Jubilee Foods, bliskop li l-kumpanija tkun tista’ tiffoka iktar fuq il-bejg[ talprodotti tag[ha stess f’diversi [wienet, kafetteriji u supermarkets f’Malta u G[awdex. Barra minn hekk, Jubille Foods g[andha wkoll ]ew; [wienet o[ra minn fejn tbig[ il-prodotti tag[ha, wie[ed fl-Ibra;; u l-ie[or f’supermarket lokali. Dan filwaqt li di;à qed tbig[ il-prodotti tal-ikel barra minn Malta, fost o[rajn, fir-Renju Unit. Biex nidew din il-kumpanija, is-sidien g[amlu u]u minn €30,000 li [adu mill-Fondi Re;jonali tal-Unjoni Ewropea. Apparti dan, il-kumpanija g[addejja b’ta[ditiet ma’ pajji]i o[ra, fosthom l-Indja, i/-?ina u ma’ pajji]i o[ra Ewropej biex tikkunsidra l-possibbiltà li tifta[ xi [wienet f’dawn il-pajji]i. Din is-sena, l-impjegati tal-kumpanija la[[qu s-sittin. Il-Ministru Azzopardi [e;;e; aktar kumpaniji biex jag[mlu u]u tajjeb mill-iskemi m[addma mill-Gvern, fosthom MicroInvest u MicroCredit, li qed jg[inu lis-sidien tannegozji jinvestu u qed jissarrfu f’su//essi kbar. Hu qal li dan tal-Jubilee hu e]empju /ar li meta n-negozji jkun meg[juna jinvestu, jin[olqu l-impjiegi. Jason Azzopardi fa[[ar l-impenn u l-b]ulija tal-a[wa Scicluna li jmexxu din il-kumpanija li tant qed tag[mel su//ess, kemm f’Malta kif ukoll barra minn xtutna.


IN-NAZZJON Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012

8 Lokali

Fl-a[[ar tmien snin ;ew investiti €80 miljun fi pro;etti ta’ toroq arterjali u distributorji minn pa;na 32

F’Binja Mattia Preti hemm tmien appartamenti li se jinqasmu ugwalment bejn familji u anzjani

Housing b’ser[an il-mo[[ Imniedi kun/ett ;did biex ;enerazzjonijiet differenti biex jipprovdu appo;; u wens lil xulxin Erba’ familji u erba’ anzjani fosthom koppja, se j]an]nu appartamenti tal-Gvern ;odda li jinsabu f’Binja Mattia Preti fi Triq il-Merkanti fil-Belt Valletta. F’din il-binja, lAwtorità tad-Djar se tkun qed t[addem pro;ett pilota ta’ mixed-community living b’familji u b’;enerazzjonijiet differenti jg[ixu flimkien sabiex jipprovdu appo;; u wens lil xulxin. Il-binja u l-appartamenti kienu inawgurati waqt /erimonja qasira u konferenza tal-a[barijiet li kienet indirizzata mill-Ministru tal:ustizzja, Konsultazzjoni Pubblika u l-Familja Chris Said, mi/-Chairman talAwtorità tad-Djar Saviour Paul Gauci u mill-Kap E]ekuttiv talAwtorità tad-Djar Albert Buttigieg. F’Binja Mattia Preti hemm tmien appartamenti li se jinqasmu ugwalment bejn familji u anzjani. Filfatt erba’ mill-appartamenti fihom kamra tas-sodda wa[da ]ew; appartamenti o[ra fihom tlitt ikmamar tas-sodda, filwaqt li ]ew; appartamenti o[ra fihom ]ew;t ikmamar tas-sodda. Lappartamenti tlestew minn kollox inklu] bit-tqeg[id talmadum, is-servizzi tad-dawl u

l-ilma u l-kmamar tal-banju. Fil-ka] tal-appartamenti li fihom [a jid[lu l-anzjani, tlestew ukoll il-k/ejjen. Fadal isiru xog[lijiet fuq il-lift filkomun li mistenni jkun lest sa tmiem Lulju li ;ej. Il-Ministru Chris Said qal li jixraq li l-kun/ett ta’ mixedcommunity living jibda jit[addem fis-Sena Ewropea dwar l-Anzjanità Attiva u sSolidarjetà bejn il:enerazzjonijiet. Hu qal li lGvern qed jinvesti f’aktar servizzi g[all-anzjani biex ikunu jistg[u jg[ixu [ajja aktar attiva f’darhom u fil-komunità tag[hom stess. Il-Gvern da[[al u qed i]id is-servizzi filkomunità biex kemm jista’ jkun l-anzjani jibqg[u jg[ixu fid-dar tag[hom. Fost dawn isservizzi jing[ataw il-homehelp, meals on wheels, telecare, commcare u s-servizz talhandyman. Il-Gvern feta[ ]ew; night shelters fi]-}ejtun u filMellie[a, u f’qasir ]mien se jifta[ ie[or f’San Vin/enz de Paule. Feta[ ukoll tliet day centres o[ra g[all-anzjani biex illum g[andna 19-il day centre. Aktar minn 1,500 anzjan u anzjana jipparte/ipaw flattivitajiet f’dawn id-day centres. Il-Ministru Chris Said qal li

f’dawn l-a[[ar snin, il-Gvern addotta politika li permezz tag[ha qed jin/entiva lparte/ipazzjoni attiva talanzjani tag[na fl-oqsma kollha tas-so/jetà. Dan qed jag[mlu g[ax jemmen li l-anzjani g[andhom rwol u sehem importanti [afna fit-tkattir tal;id f’pajji]na. Il-Gvern [a diversi inizjattivi biex aktar anzjani jit[ajru jibqg[u attivi u jibqg[u jikkontribwixxu lisso/jetà. Illum 13,148 anzjan u anzjana qed ja[dmu ming[ajr m’huma qed jitilfu xejn millpensjoni tag[hom. Mijiet o[ra qed jag[tu kontribut billi jinvolvu rwie[hom f’g[aqdiet, so/jetajiet, Kunsilli Lokali u f’bordijiet pubbli/i. Il-Kap E]ekuttiv tal-Awtorità tad-Djar Albert Buttigieg tkellem dwar il-kun/ett ta’ mixed-community living. Hu qal li fl-appartamenti fi Triq ilMerkanti fil-Belt Valletta kull familja se tkun abbinata ma’ anzjan jew anzjana li se jkunu m[e;;a jie[du [sieb xulxin flaffarijiet ta’ rutina ta’ kuljum. “Jekk dan il-pro;ett pilota jkun su//ess, bil-familji jag[tu daqqa t’g[ajn lill-anzjani matul il-;urnata biex jassiguraw li ma jkun jonqoshom xejn, lesti li nifirxuh f’binjiet tal-Gvern o[ra.”

Dawn mistennija jitlestew qabel jibda l-ivja;;ar tas-sajf lejn G[awdex. Ix-xog[ol hawnhekk waqa’ ftit lura min[abba l-maltemp. Fil-fatt hu mistenni li l-pro;ett kollu jitlesta f’Settembru li ;ej. Ittriq se tiswa €11-il miljun. Il-Ministru Gatt tkellem dwar Triq l-Im;arr, mixXewkija sar-Rabat, G[awdex u qal li fl-4 ta’ Lulju xxog[lijiet fir-Rabat se jkunu lesti u t-triq tkun tista’ tinfeta[ g[at-traffiku. Minna[a l-o[ra t-triq ewlenija tarRabat, G[awdex, hu ppjanat li tinfeta[ fl-ewwel nofs t’Awwissu. Dan l-investiment infrastrutturali f’G[awdex huwa ta’ €12-il miljun. Mistoqsi dwar il-bypass Ta’ Penellu fil-Mellie[a, ilMinistru Gatt qal li x-xog[ol fuq din il-bypass g[addej kif ippjanat. Dan il-pro;ett jiswa €10 miljuni. Meta semma l-mina fi Triq Di/embru Tlettax fil-Marsa, ilMinistru Gatt qal li anki hawnhekk instabu fdalijiet arkeolo;i/i li sal-lum g[adhom qed ikunu investigati

mis-Superintendenza tal-Wirt Kulturali. Il-qofol tax-xog[ol fuq din it-triq arterjali se jkun qed isir bejn Lulju u Settembru, meta se ting[alaq karre;;jata minnhom. Ixxog[ol se jsir f’dawn ixxahrejn min[abba li t-traffiku jonqos drastikament u b’hekk nevitaw kon;estjonijiet bla b]onn. Dan il-pro;ett qieg[ed isir bi spi]a €10.5 miljuni. Pro;etti o[ra huma linstallazzjoni ta’ dawl LED li biex ji]died l-u]u effi/jenti tal-ener;ija, sinjali tat-traffiku u ]ebg[a tat-toroq, sinjali ta’ direzzjoni u, crash barriers, ilkostruzzjoni ta’ [itan tassejjie[ u [itan tal-ilqugh, lintroduzzjoni ta’ t[awwil ta’ pjanti, si;ar u titjib simili ie[or u l-introduzzjoni ta’ fa/ilitajiet g[al kull min qed jag[mel u]u mit-triq – pedestrian crossings, bus stops, bankini u karre;;jata g[a/-/iklisti b[al fil-ka] ta/?irkewwa. Minn meta d[alna flUnjoni Ewropea sal-lum ;ew investiti madwar €80 miljun fi pro;etti ta’ toroq arterjali u disrtibutorji.

Strate;ija g[al aktar [arsien g[ad-drittijiet tal-konsumatur Il-konsumatur jixraqlu l-a[jar possibbli u g[andu jing[ata limportanza kollha biex ji;u ssalvagwardjati l-interessi tieg[u”. Dan qalu l-Ministru g[all-Kompetizzjoni ;usta, Negozji ]g[ar u l-Konsumatur Jason Azzopardi meta [abbar pro/ess ta’ konsultazzjoni pubblika g[all-istrate;ija nazzjonali g[alledukazzjoni tal-konsumatur. Il-Ministru Azzopardi rrimarka l-importanza li dan il-Gvern jag[ti lill-konsumatur, propju g[aliex [atar Ministru responsabbli g[alih. “Dan jg[inna nkunu aktar qrib tag[kom ilkonsumaturi sabiex ng[inukom u niggwidawkom f’dak kollu li te[tie;u bl-a[jar mod possibbli”, sostna l-Ministru Azzopardi. Hu sa[aq li l-g[an ta’ din il-konsultazzjoni huwa sabiex ji;u m[e;;a u ggwidati aktar il-konsumtauri sabiex jag[mlu de/i]jonijiet tajba u g[aqlin meta ji;u biex jixtru xi prodott jew jag[mlu u]u minn xi servizz.


IN-NAZZJON Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012

Parlament 9

Mekkani]mu finanzjarju biex jg[in pajji]i Ewropej f’diffikultajiet Fl-a[[ar erba’ snin l-ekonomija Ewropea g[addiet mill-aktar perijodu diffi/li Il-Ministru Tonio Fenech ressaq g[ad-diskussjoni lAbbozz ta’ Li;i dwar ilparte/ipazzjoni u l-g[oti ta’ Appo;; g[al Stabbiltà Finanzjarja ta[t ilMekkani]mu g[al Stabbiltà Ewropea. B’dan l-abbozz Malta tirratifika ftehim talUnjoni Ewropea g[al mekkani]mu li se jg[in pajji]i f’diffikultajiet jew istituzzjonijiet finanzjarji fuq livell Ewropew. Il-Ministru Fenech qal li fla[[ar erba’ snin l-ekonomija Ewropea g[addiet mill-aktar perjodu diffi/li. Dan wassal pajji]i differenti f’diffikultajiet kbar li da[[luhom fi kri]i. L-istrumenti huma ma[suba li jo[olqu qafas ta’ g[ajnuna g[all-ekonomija Ewropea. Ming[ajr dan il-mekkani]mu jkun qed ji;i pperikolat ilfutur tal-Unjoni Ewropea. Wara l-esperjenza tal-Gre/ja, il-pajji]i tal-UE rrealizzaw li ma jistg[ux jibqg[u jinstabu soluzzjonijiet g[all-problemi tal-pajji]i wie[ed wara l-ie[or, i]da kellu jitfassal qafas temporanju biex jg[in lill-pajji]i li bdew isibu ru[hom f’diffikultà sakemm jinstab mekkani]mu permanenti. Il-Ministru Fenech spjega ddifferenza bejn il-mekkani]mu temporanju (EFSF) u lmekkani]mu permanenti (ESM) u s-sehem ta’ Malta fi]-]ew; mekkani]mi. Filwaqt li tal-ewwel is-sehem ta’ Malta hu f’forma ta’ garanziji, fit-tieni mekkani]mu hemm sistema aktar vanta;;ju]a g[all-pajji] peress li lg[ajnuna mog[tija ma titqisx b[ala dejn. Il-mekkani]mi mhumiex ma[suba biex ikopru tmexxija irresponsabbli minn gvernijiet

Imressqa mozzjoni dwar il-koabitazzjoni Chris Said, il-Ministru tal:ustizzja, il-Konsultazzjoni Pubblika u l-Familja, ressaq quddiem il-Parlament mozzjoni dwar il-koabitazzjoni. Il-mozzjoni, li ppre]enta lMinistru responsabbli millFamilja, tipproponi l-Ewwel Qari tal-Abbozz ta’ Li;i msejja[ Att li jipprovdi g[ar-regolamentazzjoni talKoabitazzjoni. Din il-mozzjoni kienet ippre]entata lillIskrivan tal-Kamra t-Tlieta filg[axija. Fost affarijiet o[rajn, din il-li;i mistennija jkollha provvedimenti biex koppji mhux mi]]ew;in, li jg[ixu flimkien, jing[ataw l-istess drittijiet /ivili li jkollhom il-

mi]]ew;in. Barra minn hekk, bir-re;istrazzjoni ta’ civil partnership, ikunu mag[rufa dawk il-persuni li quddiem l-Istat jidhru li qeg[din f’koabitazzjoni. Kien fl-1998 li l-Partit Nazzjonalista wieg[ed filProgramm Elettorali tieg[u li jda[[al li;i dwar ilkoabitazzjoni. Imbag[ad f’Marzu ta’ sentejn ilu, ilKumitat Parlamentari g[allAffarijiet So/jali tal-Kamra tar-Rappre]entanti g[amel pubbliku g[add ta’ proposti li kien ir/ieva ming[and innies dwar li;i fuq ilkoabitazzjoni, wara li kien nieda konsultazzjoni pubblika.

L-LGA g[andha tkun aktar konxja tal-problemi so/jali Sforzi biex ikun hemm tis[i[ fiz-zona ewro

i]da inti]i biex ikabbru lkompetittività fl-Ewropa [alli jkun hawn stabbilità u tkabbir ekonomiku. Id-Deputat Laburista Charles Mangion qal li limpenn li qed jid[ol g[alih pajji]na llum iwassal g[al mistoqsijiet dwar x’inhi s-sitwazzjoni Maltija. Filwaqt li rrefera g[as-settur tas-servizzi

[addie[or. Alfred Sant qal li ori;inarjament il-pjan tal-ewro kellu jkun li kull pajji] jerfa’ l-pi] tal-politika ekonomika tieg[u ming[ajr ma jkun hemm appo;;. Meta n[olqu l-problemi tal-Gre/ja, beda jkun realizzat li sitwazzjoni b[al din kien se jkollha effett fuq l-ekonomija tal-pajji]i l-o[ra.

{idma biex jitwaqqaf qafas ta’ g[ajnuna g[all-ekonomija Ewropea finanzjarji, hu qal li jkun g[aqli li jit[ejja pjan profond dwar l-impatt fuq dan is-settur tal-i]viluppi li qed ise[[u. Id-Deputat Laburista Alfred Sant re;a’ tkellem b’xetti/i]mu kontra l-munita ewro. Hu qal li l-Gvern kien isostni li l-ewro kienet tiggarantixxi l-munita nazzjonali, i]da l-munita nazzjonali spi//at ikkontrollata minn

G[alhekk kellu jin[oloq mekkani]u, l-ewwel temporanju mbag[ad wie[ed permanenti. Alfred Sant qal li anke dan il-mekkani]mu g[ad irid ikun a;;ornat. Dan juri li l-introduzzjoni tal-ewro ma ;abitx listabbilità li kienet ma[suba u l-mi]uri li qed jittie[du mhumiex se joffru garanziji li jsolvu l-problemi.

Fl-a;;ornament tas-sedutal-biera[ d-Deputat Nazzjonalista Edwin Vassallo tkellem dwar t[assib li g[andu rigward ilmod kif qed ta[dem lAwtorità dwar il-Log[ob u l-Lotterija (LGA) fil-[ru; ta’ permessi g[al [wienet tal-log[ob. Hu qal li filMosta jidher li saru talbiet g[al [ru; ta’ permessi g[al [wienet tal-log[ob li huma qrib ka]ini tal-banda. Edwin Vassallo qal li meta kienet diskussa lkwistjoni dwar il-ftu[ bla kontroll tal-[wienet tallog[ob, kien argumentat li kellhom isiru regoli [alli dawn ikunu jistg[u jift[u fil-periferiji. I]da llum qed naraw li qed jer;g[u jift[u fl-istess postijiet. Id-Deputat Nazzjonalista qal li ma jistax jifhem kif lAwtorità dwar il-Log[ob u l-Lotteriji qed to[ro; il-permessi f’/erti postijiet u r-

regolamenti qed ji;u interpretati b’mod dejjaq minflok bil-mod wiesa’ kif kien spjegat fid-diskussjoni filParlament. Hu qal li dawn il-[wienet tal-log[ob huma /entri ta’ vizzji li jistg[u jwasslu lil individwi fi problemi serji so/jali. L-Awtorità ma g[andhiex sempli/imenti to[ro; permessi g[allog[ob i]da g[andha tara leffett tal-log[ob fuq isso/jetà. Hu fatt li [afna minn dawk fir-riskju talfaqar huma vittmi tallog[ob. Edwin Vassallo qal li kif il-CARITAS tkellmet dwar il-[tie;a li ti]died il-paga minima, kellha titkellem ukoll dwar il-kontroll li g[andu jkun hemm fuq illog[ob. Dan hu vizzju li jwassal g[al vizzji o[ra b’periklu g[as-so/jetà. Hu appella biex anke r-reklamar tal-log[ob ikun ristrett.


IN-NAZZJON Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012

10 Lil hinn minn xtutna

G[a]la diffi/li g[all-elettorat Messikan Nhar il-{add li ;ej ilMessikani se jmorru jivvutaw biex ja[tru l-Kungress u President tar-Repubblika ;did. Imma filwaqt li anki hawn il-problemi ekonomi/ifinanzjarji-so/jali mhumiex nieqsa, l-istess b[alma kien ilka] tal-Gre/ja [mistax ilu, dan aktar se jkun referendum milli elezzjoni, g[alkemm minflok dwar il-munita ewro u l-istess Unjoni Ewropea, f’dan il-pajji] Sud-Amerikan is-su;;ett tar-referendum hu lgwerra kontra d-droga.

minn Joe Calleja jocal@me.com

70 sena s[a[ Infatti l-Messiku ilu esportatur ewlieni tad-droga lejn l-Istati Uniti g[al millinqas 100 sena. Il-produzzjoni u t-trasport tad-droga kienu tnejn mill-ftit tar;iet li kellhom il-fqar u ]-]g[a]ag[

bla skola u ambizzju]i biex javvanzaw fil-[ajja. Barra minn hekk, g[al 70 sena s[a[ il-pajji] kien ma[kum mid-dittatura talPartido Revolucionario Institucional (PRI), partit b’ta[lita ta’ nazzjonali]mu u so/jali]mu li fil-fatt fis-snin sebg[in kien ;ie a//ettat flInternazzjonali So/jalista. Fl-istess IS hemm ukoll partit ie[or ewlieni Messikan, Xellugi wkoll, il-Partido de la Revolucion Democratica (PRD), li kien twaqqaf minn uffi/jali u membri li telqu mill-PRI, u li ;abru mag[hom g[add ta’ partiti o[ra Xellugin, fosthom il-Partit Komunista Messikan. Tul dawk is-70 sena filMessiku ma kienx hemm problema kbira tal-vjolenza marbuta mad-droga, u dan mhux g[ax id-dittatura kellha xi ponn tal-[adid fit-tmexxija, i]da g[ax l-atte;;jament taddiversi presidenti u gvernijiet tal-PRI kien: “bieg[u u esportaw kemm tridu droga flAmerika ta’ fuq, basta filpajji] ma jkunx hawn vjolenza u ma xxerrdux iddroga fost i]-]g[a]ag[ Messikani …u, naturalment, ag[tuna persenta;; millbejg[.” F’nuqqas ta’ ma;;oranza g[all-President I]da waslet l-elezzjoni storika tas-sena 2000. Storika g[ax g[all-ewwel darba minn wara l-unika rivoluzzjoni filpajji] (dik tal-1910-17) l-

oppo]izzjoni rnexxielha teg[leb lill-PRI u ttella’ President tar-Repubblika, Vincente Fox ta/-?entruLemini Partido Accion Nacional (PAN), g[alkemm il-PRI xorta baqa’ j]omm ilkontroll ta]-]ew; kmamar talKungress. Dan, f’pajji] fejn il-poteri e]ekuttivi u le;i]lattivi huma

It-tliet kandidati ewlenin> Peña Nieto (PRI), Josefina Vàsquez Mota (PAN) u Manuel López Obrador (PRD)

mqassmin kemm filpresidenza kif ukoll filKungress, u allura jfisser tfixkil u dewmien fir-riformi u fit-te[id tad-de/i]jonijiet, meta l-President ma jkollux ilma;;oranza tal-Kungress mieg[u. Minkejja li, min[abba f’hekk, Fox (li ma setax jer;a’ jikkontesta g[ax fil-Messiku president iservi mandat, sexenio, wie[ed biss) ma kienx irnexxielu jwettaq diversi weg[diet tal-PAN, flelezzjoni tal-2006 kien g[al darb’o[ra kandidat tal-PAN, Felipe Calderón, li [are; rebbie[, g[alkemm bi ftit. I]da filwaqt li l-PAN irri]ulta l-ikbar partit kemm fil-Kamra tad-Deputati kif ukoll fis-Senat, ma kellux ma;;oranza g[ax i]-]ew; partiti Xellugin PRI u PRD bejniethom kisbu aktar si;;ijiet, wara li lejn tmiem ilkampanja elettorali kienu kkon/entraw l-attakki tag[hom kontra Calderón u lPRI, minflok kontra xulxin. Barunijiet tad-droga infiltrati sew Minkejja dan, Calderón

Dan ]gur kien kaw]a taddelu]joni tal-elettorat filpolitika, li kienu g[a]lu li jsarrfuha fl-astensjoni li la[qet rekord ta’ 55 fil-mija ma jmorrux jivvutaw, b’5.5 filmija o[ra j[assru l-vot. B’hekk is-sitwazzjoni ta’ Gonzales kompliet marret g[all-ag[ar u f’dawn it-tliet snin ma setax ji//aqlaq, bilgwerra kontra d-droga tirri]ulta f’aktar minn 50,000 ru[ maqtula, vjolenza kriminali li kompliet tinxtered u l-fibra ekonomika u so/jali ta’ partijiet kbar tal-pajji] titmermer. F’nofs mill-31 stat Messikan il-gvern tilef jew wasal biex jitlef il-kontroll. Ftehim mhux uffi/jali Dan g[ax is-suq tad-droga tant kompla jikber li, b[alma ;ara fil-Kolumbja, il-cartels

bdew jinqasmu u jnibtu o[rajn ;odda li “irreklutaw” eks suldati, eks pulizija u kriminali psikopati/i bi ;lied, anzi gwerer, bejn gangijiet rivali, u bdejna dejjem aktar nisimg[u b’i;sma bi rjus maqtug[in, imbi//rin jew

imdendlin ma’ pontijiet, u b’oqbra tal-massa. Barra minn hekk, filwaqt li sa ftit ilu dan ftit li xejn effettwa lill-Messikan medju, issa beda jinstab li l-vittmi ma kinux aktar jinkludu biss membri ta’ gangijiet rivali, suldati jew pulizija, i]da wkoll negozjanti ordinarji, uffi/jali lokali ta/-/ivil, ;urnalisti, avukati tad-drittijiet umani, immigrant millAmerika ?entrali, u sempli/ement nies li jinqabdu f’nofs il-;lied. Quddiem din is-sitwazzjoni ta’ vjolenza bla kontroll u lfaqar kroniku, l-g[a]la quddiem l-elettorat Messikan fl-elezzjoni g[all-President, ilKamra u wkoll g[as-Senat (dawn g[al sitt snin) hija wa[da tassew diffi/li u iebsa. It-tliet kandidati ewlenin g[all-presidenza huma Josefina Vàsquez Mota talPAN, Peña Nieto tal-PRI u Manuel López Obrador talPRD. Kemm Nieto u Vàsquez Mota t-tnejn qed jg[idu li jappo;;jaw il-gwerra ta’ Calderón kontra d-droga, b’xi

differenzi ]g[ar. I]da Obrador qed iwieg[ed li jne[[i larmata mit-toroq fi ]mien sitt xhur, jeqred il-korruzzjoni fi [dan il-gvern, u jattakka lkaw]i tal-kriminalità billi jeqred il-qg[ad u l-faqar. L-opinion polls urew lil Nieto tal-PRI konsistentement fuq quddiem, ;ieli anki b’50 fil-mija, g[alkemm dan la[[ar dan il-vanta;; ni]el qrib is-36 fil-mija, b’Obrador jersaq lejn it-32 fil-mija, filwaqt li Vàsquez Mota kienet tinsab b’madwar 21 filmija biss. Dan kien ]gur effett li Obrador u Vàsquez Mota qed ifakkru l-img[oddi tar-re;imi tal-PRI, imma l-Messikani qed i[ossu li l-istat qed jitlef il-gwerra tad-droga, u g[al [afna, g[alhekk, l-a[jar fost lag[ar g[a]liet li g[andu hi rritorn lejn il-ftehim antik mhux dikjarat bejn il-PRI u ttraffikanti tad-droga. Qed jirra;unaw li [a]in kemm kien [a]in, dak ilftehim, “sigriet, ipokritu u /iniku” kemm trid, g[all-inqas kien jipprote;i li/-/ittadin komuni. Il-problema i]da hi li, b[alma ktibt, is-suq illum hu frammentat u hemm [afna kapijiet. Imma l-messa;; ta’ Nieto qed jibqa’: “li nwaqqfu lvjolenza f’pajji]na hu aktar importanti milli nwaqqfu ttraffikar tad-droga barra millMessiku.”

xorta wa[da pprova j]omm mal-weg[da tieg[u ta’ “gwerra” kontra cartels taddroga Messikani. I]da din xejn ma kienet [a;a fa/li, kemm min[abba li l-pulizija u l-armata ma kinux im[arr;a bi]]ejjed, u l-aktar g[ax ilbarunijiet tad-droga kienu la[qu infiltraw sew fihom. Waslet ukoll l-elezzjoni tal2009 biex jin[atru l-membri tal-Kamra tad-Deputati (fejn l-elezzjoni ssir kull tliet snin), u l-PAN tilef il-ma;;oranza relattiva, li issa tinsab f’idejn il-PRI b’241 minn 500 si;;u, kontra l-147 tal-PAN u t-72 tal-PRD.

Gwerra kontra d-droga li ssarrfet f’50,000 vittma fi tliet snin

Wie[ed mill-[afna gangijiet armati u vjolenti mda[[lin fil-produzzjoni u t-traffikar tad-droga – l-ikbar pjaga tal-Messiku


IN-NAZZJON Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012

Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 25965460 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

X’;id qed isir bil-vendikazzjoni^ Il-Labour ilu g[addej b’kampanja mill-aktar personali kontra Richard Cachia Caruana. Joseph Muscat stess ilu jikteb kontrih u jipprova j[amm;u. Li qed jiddi]appunta lil kul[add issa hu kif fuq ilkarru tal-vendikazzjoni personali Laburista, rikeb min messu jaf a[jar. Karatteristika vedikattiva tal-MLP fl-aqwa tag[ha Il-karatteristika vendikattiva dehret fl-aqwa tag[ha fil-kampanja twila tal-Labour u ta’ Muscat kontra Richard Cachia Caruana. Il-Labour dejjem hekk mexa ma’ dawk li ma jaqbilx mag[hom. Richard Cachia Caruana ta sehem importanti fla[[ar 30 sena biex il-Partit Nazzjonalista – millOppo]izzjoni u mill-Gvern – ikun l-g[odda fdata mill-Maltin biex jag[mel il-;id li g[amel lill-pajji]. Il-Labour i[ares lejn l-a[[ar 30 sena u jist[i meta jara kif i;;udikawh il-Maltin. Mill-a[[ar seba’ elezzjonijiet ;enerali, il-Labour tilef sitta. Richard Cachia Caruana mexxa n-negozjati tekni/i g[as-s[ubija fl-Unjoni Ewropea li minnhom Malta [ar;et b’pakkett mill-aqwa. U issa l-Labour ta’

Muscat jist[i jara lil Richard Cachia Caruana ja[dem bil-mod tipiku tieg[u – pre/i], esi;enti, serju, organizzat u li jikseb ir-ri]ultati g[al Malta kollha – biex a[na l-Maltin fl-a[[ar tmien snin gawdejna elf miljun ewro mill-UE u mhux il-miljun Lira flus kontanti li kien ipaspar Muscat. F’dis-saga kollha, mil-Labour ma nistennewx a[jar. Li qed jistaqsu [afna nies f’dawn il-;ranet hu lil min rikeb fuq il-karru Laburista:

• X’;id qed isir b’dil-vendikazzjoni? • X’qed tgawdi Malta b’din il-kampanja mimlija paranojja? • Il-familji, il-[addiema, l-istudenti – x’qed igawdu bil-Parlament jog[xa fit-tpattija personali? • Il-[sara li di;à saret lil Malta hi u tinnegozja ba;it ta’ seba’ snin mal-Unjoni Ewropea g[adha mhix bi]]ejjed? Dawn huma l-mistoqsijiet li jistaqsi min qed jara lil numru ta’ politikanti jwaqqg[u l-politika nnifisha. Politika Laburista li taqta’ l-irjus Il-kampanja li mexxa Muscat bil-mozzjonijiet li ressaq fil-Parlament – mozzjonijiet li jaqtg[u l-irjus – ilha g[addejja mil-leader Laburista Muscat. Dan hu l-istil tieg[u. Din hi l-politika tieg[u. L-istess saga rajna fil-mozzjoni kontra Carm Mifsud Bonnici. L-istess tattika. L-istess log[ba politika. Xejn differenti. L-istess ri/etta u pjan ta’ politika mimlija vendikazzjonijiet. Carm Mifsud Bonnici wkoll kellu jirri]enja minkejja l-[idma qawwija li ;ibdet l-ammirazzjoni mhux biss tal-poplu tag[na i]da tal-komunità internazzjonali g[all-mod li pajji]na mexxa [idma umanitarja u ta’ evakwazzjoni fir-rivoluzzjoni li qamet fil-Libja. Gvernijiet Laburisti tal-passat jibqg[u jissemmew g[all-vendikazzjonijiet politi/i. Vendikazzjonijiet fuq il-postijiet tax-xog[ol bil-vittmi jkunu [addiema u familji li qed jaqilg[u l-g[ajxien tag[hom li i]da g[ax b’fehma politika differenti jkunu diskriminati u jsirulhom il-vendikazzjonijiet. Gvern Laburista wkoll ordna s-sospensjoni mix-xog[ol ta’ [addiema li

obdew direttiva tal-PN fl-Imnarja tal-1982. Studenti wkoll batew bi gvernijiet So/jalisti. Dawk li riedu jkomplu jistudjaw ried ikollhom il-parrinu biex jid[lu l-Università f’sistema fil-livell terzjarju li kienet tiddiskrimina fost i]-]g[a]ag[ u l-istudenti. Illum qed naraw politika mill-MLP ta’ vendikazzjonijiet differenti li i]da, g[andha l-istess effett. Ilvendikazzjonijiet qatt ma mexxew lill-poplu tag[na ’l quddiem. Gvernijiet Nazzjonalisti [admu biex twettqet irrikon/iljazzjoni nazzjonali mill-[sara li wettqu gvernijiet So/jalisti tal-img[oddi. Pajji]na mexa ’l quddiem u mhux biss g[amel g[a]liet importanti, i]da l-g[a]liet sarrafhom f’su//essi. Aktar xog[ol u pagi a[jar. Aktar studenti jkomplu bl-istudji u jiggradwaw. Aktar ]g[a]ag[ itemmu l-istudji tag[hom b’/ertifikat u kwalifiki. }diedu s-self employed u lintrapri]i ]g[ar u ta’ daqs medju. L-investiment barrani qieg[ed jo[loq aktar opportunitajiet f’industriji li l-[addiema tag[na qed juru li qed ja//ellaw fihom. Settur tas-servizzi b’sa[[tu. Settur finanzjarju li hu lg[ira ta’ pajji]i o[rajn. Industriji ;odda b[alma huma dawk farma/ewti/i, fil-manutenzjoni tal-ajruplani u o[rajn ta’ valur mi]jud qed jo[olqu [afna opportunitajiet. Muscat jimpurtah biss mill-poter

I]da Muscat ma jimpurtah xejn minn dan. Muscat jimpurtah biss minn [a;a wa[da – li akkost ta’ kollox, u b’kull mezz possibbli, jirba[ il-poter, u jekk ikun Prim Ministru, jer;a’ jkollu madwaru lill-politi/i tal-passat.

Id-differenza vera bejn l-MLP u l-PL! Nhar il-{add li g[adda lMexxej Laburista Joseph Muscat indirizza attività politika tal-Partit Laburista. Kienet laqg[a tipika, ta[t tinda, b’monologu mil-leader Laburista u bl-ebda forma ta’ interazzjoni min-na[a tal-pubbliku. Aktar konfu] minn qatt qabel Min mar g[all-attività Laburista b’xi mistoqsija, aktarx [are; ’il barra bil-mis-

toqsija mhux imwie;ba jew ag[ar minn hekk, aktar konfu] minn qatt qabel. Minn mar jew sema’ dak li ntqal waqt l-attività Laburista ftit li xejn seta’ jsib differenzi

bejn il-monologi tal-Partit Laburista u l-monologi talMalta Labour Party. Ir-ri/etta konsistenti – attakka lil kull min ma jaqbilx mieg[ek, tkunx konkrett filpolitika u ibni u bba]a kollox fuq slogans vojta. X’differenza g[all-istil ;did, frisk u innovattiv li fl-istess jum kien qieg[ed i[addem ilPartit Nazzjonalista. Minflok monologu, il-Partit Nazzjonalista organizza dibattitu [aj, viva/i u tassew miftu[. Minflok monologu, ilPartit Nazzjonalista ta’ lil kul[add i/-/ans li jag[mel ilmistoqsijiet tieg[u lil Lawrence Gonzi b’mod dirett. Minflok monologu, il-Partit

Ir-ri/etta tal-politika bejn il-PL u l-MLP baqg[et konsistenti – attakka lil kull min ma jaqbilx mieg[ek, tkunx konkrett fil-politika u ibni u bba]a kollox fuq slogans vojta

Nazzjonalista mar g[al attività li tassew tirispetta l-kultura ta’ ]minijietna, kultura bba]ata fuq l-u]u tal-mezzi moderni tal-komunikazzjoni. Il-Partit Nazzjonalista, minflok baqa’ mwa[[al fil-passat, g[amel pass ’il quddiem. Joseph Muscat ‘ji;i jitnella[‘

Normalment ma nu]ax fra]i hekk [arxa b[al ‘ni;i nitnella[‘ fuq il-mezzi tax-xandir. I]da kien b’dan il-kliem li lleader tal-Malta Labour Party ddeskriva l-attitudni tal-Partit Laburista lejn dak li g[addej madwarna. Il-mexxej Laburista g[amilha /ara li ‘a[na (il-Partit Laburista) x’ni;u nitnell[u’ minn dak li g[addej barra minn xtutna. Din il-politika mag[luqa u antika ta’ i]olament internazzjonali hi l-istess politika li wasslet lill-Partit Laburista jag[mel snin jikkampanja kontra s-s[ubija ta’ pajji]na fl-Unjoni Ewropea. L-istess politika li umiljat lil

Malta mal-komunità internazzjonali tul is-snin tar-renju So/jalista ta’ Dom Mintoff u Karmenu Mifsud Bonnici. G[al darb’o[ra f’Marsaskala lleader Laburista ta prova o[ra li d-differenza bejn il-Malta Labour Party u l-Partit Laburista hi ine]istenti g[aliex fir-realtà huma l-istess [a;a ming[ajr ebda tibdil. Partit tal-islogans ‘Malta }vizzerra filMediterran’, ‘Partnership LA[jar G[a]la’, ‘I/-?ittadin lEwwel’, ‘L-Ewwel Int’, ‘A Fair Society’... il-lista ta’ slo-

gans Laburisti ma tispi//a qatt. Slogans li kollha g[andhom marbut mag[hom [afna xog[ol ta’ PR i]da ftit li xejn politika soda u li t[alli l-frott. Slogans li jkomplu juru kif bejn il-Malta Labour Party u lPartit Laburista ma hemm ebda differenza. Att ta’ gwerra^ Matul dawn il-jiem is-sitwazjoni tas-Sirja kompliet

minn Angelo Micallef angelo.micallef@gmail.com

tmur g[all-ag[ar. Mhux talli rre;im ta’ Bashar Al Assad mhux lest jag[ti widen lil dawk li jridu l-;id tal-umanità u l-pa/i fir-re;jun talli issa anke pajji]i o[ra fir-re;jun iridu joqog[du attenti mirre;im Sirjan. Din id-darba x-xorti [a]ina misset lil qawwiet tal-ajru Torok li kellhom ajruplan militari li safa attakkat, x’aktarx f’ib[ra internazzjonali. Wie[ed ikompli jistaqsi, kemm se jdumu pajji]i b[a/-?ina u rRussja jirre]istu l-mew;a li qieg[da t[e;;e; lill-komunità internazzjonali tag[mel xi [a;a dwar din it-tra;edja umana?


IN-NAZZJON Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012

12 Mediarama#Ittri

Ver]joni pro]ajka ta’ teleserje Wa[da mill-ideat tajbin relatati mar-rivista ta’ kull ;img[a, IlGwida, hi l-pubblikazzjoni (f’puntati) tal-ver]joni narrattiva tatteleserial ‘F’Salib it-Toroq’ (TVM). Dan is-serje, bi produzzjoni mexxejja tad-dar 26th Frame, issa ilu g[addej sew u jidher li g[andu pubbliku qawwi. U din xi [a;a li tista’ ting[ad g[al diversi sensiliet o[ra, g[alkemm mhux kollha jil[qu livell a//ettabbli. Is-su//ess ta’ dan it-teleserial partikulari aktarx li g[andu x’jaqsam malesperjenza twila tad-direttur Charles Stroaud fil-kamp televi]iv. Intant, ‘F’Salib it-Toroq’, bi script frisk u ming[ajr pretensjoni ta’ Frederick Zammit, qed ikompli jkabbar ilpopolarità tieg[u bis-serje pro]ajka stampata, xi [a;a li qed tinstiga lin-nies biex jaqraw. Il-[sieb g[andu jkun ikkunsidrat minn rivisti o[rajn bil-Malti li jo[or;u mal-gazzetti tal-{add. Sadanittant, Fredrick Zammit g[andu programm kulturali g[addej fuq ir-radju nazzjonali. Ta’ kull ;img[a, ‘Nitfa Kultura’ jippre]enta lil tliet protagonisti li jkunu intervistati dwar ilkontribut tag[hom fl-oqsma kulturali differenti fil-pajji], millmu]ika sal-letteratura, mill-folkor sal-arti vi]iva u t-teatru. Il-programm jixxandar kull nhar ta’ {amis fis-7 p.m. fuq Radju Malta. Tfakkira dwar ir-radjudramm Wie[ed mill-awturi li taw sehem qawwi lill-;eneru tarradjudramm fl-img[oddi mhux imbieg[ed hu Joe Vella Bondin, li hu wkoll ri/erkatur fil-kamp mu]ikali u li stabbilixxa ru[u b[ala kantant liriku importanti g[all-pajji] u anki b[ala drammaturgu. Joe Vella Bondin, li minkejja t-talenti versatili tieg[u, g[andu tendenza li j]omm profil pubbliku baxx, hu wkoll l-awtur tal-;rajja tal-opra f’Malta, ippubblikata minn Pubblikazzjonijiet Indipendenza (PIN). Issa g[adu kemm [are; volum li janalizza t-teatru ta’ Joe Vella Bondin, kompilazzjonui kritika ffirmata mill-Professur Charless Briffa, espert tal-letteratura u Kap tad-Dipatiment tatTraduzzjoni u l-Interpretar fl-Università. Il-ktieb, ma[ru; dan ix-xahar minn KKM, g[andu wkoll awtobijografija kon/iza tal-kantant-awtur, li turi l-[idma impressjonanti ta’ Joe Vella Bondin kemm f’Malta kif ukoll barra. I]da forsi s-sinifikat mhux tas-soltu ta’ dan il-volum hu li jikkon/entra wkoll fuq ir-radjudramm, ;eneru divertenti li kien

ji;bed lil tant nies imma li issa sparixxa u donnu li [add mhu interessat li jirxuxtah. Xi snin ilu kien hemm tentattiv ammirevoli minn Campus FM biex jer;a’ jkun introdott ir-radjudramm, i]da l-avventura ma damitx g[addejja wisq. Ta’ min jg[id li stazzjonijiet nazzjonali b[ar-RAI, g[ad g[andhom sal-lum is-slott merfug[a g[ad-drama radjufonika.

‘Liqourish’

Wie[ed mill-a[jar programmi li tfa//aw f’dawn l-a[[ar snin hu ‘Liquorish’, li g[all-iskeda kurrenti qed jie[u lill-parte/ipanti fil-Marokk (b’estremitajiet li mis-sil; tal-muntanji jispi//aw fisSa[ara) u qed ikun tra]mess minn One-TV. Jekk m’iniex sejjer ]ball, dan il-programm issa da[al fis-sitt sena tieg[u, bi pre]entazzjoni ta’ Andrea Cassar. Il-pubbliku li minn sena g[al o[ra jsegwi dan ir-reality show differenti hu assigurat li t-tim tekniku qed jag[mel minn kollox biex ju]a l-a[jar teknolo;ija biex iwassal prodott sofistikat. U fil-verità, ftit hemm x’tikkritika mill-aspett tekniku, l-aktar meta tqis li ‘Liquorish’ jin;ibed, normalment, fuq terren diffi/li. L-iffilmjar jikkonsisti f’mijiet ta’ sig[at li minnhom, komplessivament, ikunu editjati u murijin biss mal-40 sieg[a. Il-kru tekniku, ta’ min jg[id (kif ukoll it-tabib li jakkumpanja lill-grupp), jg[ix l-istess avventura diffi/li u sfidanti talparte/ipanti, xi [a;a li ‘Liquorish’ [ass li kellu jaffermaha f’artiklu pubbli/itarju, biex ma jkunx hemm min ja[seb li l-kru jkun ospitat f’xi lukanda komda, separatament mill-parte/ipanti. Dwar ‘Liquorish’ nara ]ew; difetti kardinali: (a) hemm wisq [ela ta’ ener;ija fuq sekwenzi banali, ng[idu a[na argumenti vojta bejn /erti parte/ipanti li mhux l-ewwel darba spi//aw b’mod “vulgari” u (b) il-mistednin li jin;iebu biex jikkummentaw fl-istudio mhux dejjem huma g[all-altezza u laspettattiva tal-programm. Hemm wisq /arlatani]mu li matulu jkun “diskuss” biss lovvju, dak li jista’ jara kul[add superfi/jalment. L-importanza tal-anali]i serja mill-istudio g[andha tkun ikkunsidrata [afna aktar, u g[alhekk, il-pre]enza ta’ psikologu (kif ;ieli kien hemm) hi indispensabbli. ‘Liquorish’ jista’ jkun segwit online (www.liquorish.tv) fejn jintwerew “l-a[jar bi//iet” mill-programmi rispettivi. Ilpubbliku g[andu anki l-opportunità li jkun interattiv, billi jivvota g[al dawk ilparte/ipanti li j[oss li g[andhom jinbidlu min[abba performance fqira jew inadegwata. MARIO AZZOPARDI marpardi@maltanet.net

Il-bieb ta’ Sant’An;lu se jer;a’ jitqieg[ed f’postu Sur Editur, Nikteb b’referenza g[allittra ta’ Lorenzo Zahra bittitlu ‘Il-bieb ta’ Sant’An;lu’, li dehret f’dan il-;urnal nhar it-Tlieta 19 ta’ :unju. Minn meta Heritage Malta [adet f’idejha partijiet millForti Sant’An;lu l-idea kienet li l-bieb ji;i restawrat u mqieg[ed lura f’postu. Fil-fatt dan in;ieb mill-Carpentry Workshop tal-Marsa fl-20 ta’ Ottubru 2011 u llum jinsab fid-Divi]joni tal-

Konservazzjoni ta’ Heritage Malta f’Bighi sabiex ikun jista’ jsirlu x-xog[ol ta’ restawr me[tie;. Ladarba x-xog[ol estensiv ta’ restawr li qed isir fuq idda[la ewlenija tal-Forti jkun lest, l-g[an ta’ Heritage Malta hu li dan il-bieb eventwalment jer;a’ jitqieg[ed fil-post ori;inali tieg[u fid-da[la prin/ipali talForti Sant’An;lu. Kif setg[u jaraw l-eluf ta’ vi]itaturi li ;ew fil-Forti

Sant’An;lu g[all-open day ta’ nhar il-{add 17 ta’ :unju, b[alissa Heritage Malta qed tamministra pro;ett estensiv ta’ madwar €14-il miljun li mhux biss qed jikkonserva lforti i]da wkoll se jirriabilita l-istrutturi li jaqg[u ta[t irresponsabbiltà tag[ha f’attrazzjoni kulturali ewlenija.

Kenneth Gambin

Kap Kuratorjali Heritage Malta


Il-{amis, 30 ta’ :unju, 2011 Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012

13 FIL-QOSOR

Cesc Fabregas ji//elebra flimkien ma’ Iker Casillas

Il-:ermanja jib]g[u mill-Italja Il-midfielder tal-Italja Andrea Pirlo sostna li l:ermanja jib]g[u millItalja. “Il-:ermanja, wara dak kollu li ;ara fil-passat jafu li se nag[mlulhom il[ajja diffi/li. Iridu joqog[du attenti li ma jer;g[ux jitilfu b[alma kienu g[amlu fl-2006,” qal Pirlo. Il-:ermanja qatt ma g[elbet lill-Italja f’turnament internazzjonali. “Se nibqg[u nilag[bu log[ba offensiva. Il-:ermanja ma tilg[abx b[all-Ingilterra. Il-:ermani]i jattakkaw,” temm jg[id Pirlo. – Il-Uefa mmultat lill-Federazzjonijiet tal-Kroazja u tal-Portugall min[abba li l-partitarji tag[hom ;abu ru[hom [a]in. L-FA tal-Kroazja ;iet immultata €30,000 filwaqt li dik Portugi]a ;iet immultata €7,000 wara li xi partitarji pruvaw jaqb]u fil-grawnd waqt il-kwartifinali kontra r-Repubblika ?eka. PIENI

Spanja g[al darba o[ra fil-finali wara li eliminat lill-Portugall

LOG{OB G{AL-LUM

Semi-Finali Varsavja 8.45 p.m.

Italja v :ermanja (Diretta Rai 1 u TVM)


14 Sport IN-NAZZJON Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012

1-01-23

Miroslav Klose, l-uniku plejer :ermani] li b[alissa jilg[ab fl-Italja

FATTI U FIGURI

Il-:ermanja ilha 17-il sena ma tirba[ lill-Italja Illum ikun mag[ruf ittieni tim fil-finali tal-Euro 2012 tal-{add li ;ej meta flIstadium Nazzjonali ta’ Varsavja tintlag[ab it-tieni semifinali bejn il-:ermanja u l-Italja. * Il-:ermanja

g[andhom rekord fqir kontra l-Italja b’seba’ reb[iet minn 30 partita kontra l-14-il reb[a tal-Italja. Barra dan ilhom ma jirb[u lill-Italja g[al dawn l-a[[ar 17-il sena. Ag[ar minn hekk g[all:ermanja, iltaqg[u seba’ darbiet kontra l-Italja f’turnaments ma;;uri u qatt ma reb[ulhom. Dawn *

jinkludu telfiet memorabbli ta’ 4-3 wara l-[in barrani fis-semifinali tat-Tazza tadDinja tal-1970 fil-Belt talMessiku; 3-1 fil-final tatTazza tad-Dinja tal-1982 f’Madrid u l-aktar re/enti 20 f’darhom stess f’Dortmund waqt issemifinali tat-Tazza tadDinja tal-2006. Punt ferm a[jar g[all:ermani]i hu li ;ejjin minn serje ta’ 15-il reb[a konsekuttiva f’partiti kompetittivi sa minn meta tilfu kontra Spanja 1-0 fissemifinali tat-Tazza tadDinja tal-2010 fl-Afrika t’Isfel sentejn ilu. *

* L-attakaknt prolifiku

:ermani] Miroslav Klose u Mario Gomez skorjaw 19-il gowl bejniethom f’dawn il15-il partita – g[axra Klose u disg[a Gomez. * L-Italja, li kellhom b]onn il-penalties biex jeg[lbu lillIngilterra wara draw 0-0 sal[in barrani fil-kwarti talfinali, skorjaw biss erba’ gowls fl-a[[ar seba’ partiti. * Id-difi]a Taljana ]ammet sod fil-Euro 2012 u qalg[et biss ]ew; gowls. Kienu biss lIspanjol Cesc Fabregas u l-

Kroat Mario Mandukic li skorjaw kontrihom, it-tnejn fi draw 1-1 fil-fa]i tal-gruppi.

Il-konfronti pre/edenti

{ Milan Italja v :ermanja 23-11-24 { Duisburg :ermanja v Italja 28-04-29 { Turin Italja v :ermanja 2-03-30 { Frankfurt :ermanja v Italja 1-01-33 { Bologna Italja v :ermanja 15-11-36 { Berlin :ermanja v Italja 26-03-39 { Firenze Italja v :ermanja 26-11-39 { Berlin :ermanja v Italja 5-05-40 { Milan Italja v :ermanja 30-03-55 { Stuttgart :ermanja tal-Punent v Italja 18-12-55 { Ruma Italja v :ermanja tal-Punent 31-05-62 TD#F Santiago :ermanja tal-Punent v Italja 13-03-65 { Hamburg :ermanja tal-Punent v Italja 17-06-70 TD#F Belt tal-Messiku Italja v :ermanja tal-Punent (wara l-[in barrani) 26-02-74 { Ruma Italja v :ermanja tal-Punent 8-10-77 { Berlin :ermanja tal-Punent v Italja 14-06-78 TD#F Buenos Aires :ermanja tal-Punent v Italja 11-07-82 TD#F Madrid Italja v :ermanja tal-Punent 22-05-84 { Zurich :ermanja tal-Punent v Italja 5-02-86 { Avellino Italja v :ermanja tal-Punent 18-04-87 { Cologne :ermanja tal-Punent v Italja 10-06-88 KE#F Duesseldorf :ermanja tal-Punent v Italja 25-03-92 { Turin Italja v :ermanja 23-03-94 { Stuttgart :ermanja v Italja 21-06-95 { Zurich :ermanja v Italja 19-06-96 KE#F Manchester :ermanja v Italja 20-08-03 { Stuttgart :ermanja v Italja 1-03-06 { Firenze Italja v :ermanja 4-07-06 TD#F Dortmund :ermanja v Italja 9-02-11 { Dortmund :ermanja v Italja Lag[bu

:

3-1 0-1 1-2

0-2 3-1 2-2 3-2 5-2 3-2 1-2

2-1 0-0 1-1

4-3 0-0 2-1 0- 0 3-1 1-0 1-2

0-0 1-1 1-0

2-1 2-0 0-0 0-1 4-1 0-2 1-1 30

L-Italja reb[u: 14 Il-:ermanja reb[u 7 Draws: 9 *TD#F - Tazza tad-Dinja Finali, KE#F - Kampjonati Ewropej Finali, { - Partita ta’ {biberija


Sport 15 IN-NAZZJON Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012

Il-kow/ nazzjonali tal-Italja, Cesare Prandelli (fin-nofs) josserva l-plejers tieg[u waqt sessjoni ta’ ta[ri;

Formazzjonijiet probabbli>

SEMIFINALI

Il-:ermanja trid tpatti g[at-telfa tal-2006 Hekk kif illum tintlag[ab it-tieni semifinali, il-:ermanja trid tpatti g[at-telfa li kienet sofriet kontra l-Italja fis-semifinali tat-Tazza tad-Dinja tal-2006 li kienet intlag[bet proprju fil-:ermanja

It-Taljani, dakinhar, baqg[u sejrin biex reb[u t-titlu u din id-darba jittamaw li jag[mlu l-istess. Madankollu, it-tim :ermani] hu wie[ed ferm differenti minn dak li kien affronta lit-tim ta’ Lippi sitt snin ilu. Plejer li g[adu jifforma parti mit-tim Taljan hu Andrea Pirlo, il-midfielder li seraq ix-xena fil-kwartifinali kontra l-Ingilterra b’log[ob mill-isba[ u penalty ta’ klassi kbira. Jg[asses lil dan ilplejer ta’ Juventus se jkun hemm Bastian Schweinsteiger li jidher li se jil[aq jirkupra minn injury fl-g[aksa. Il-:ermanja qatt ma g[elbet lill-Italja f’turnament internazzjonali u ]gur li din hi l-akbar opportunità g[al dan it-tim ]ag[]ug[ tal-:ermanja li qed ifittex li jni]]el ismu flistorja. Il-:ermanja se tkun ;ejja minn reb[a fa/li ta’ 4-2 kontra l-Gre/ja filwaqt li lItalja, li lag[bet jumejn wara, se tkun ;ejja minn reb[a bilpenalties kontra l-Ingilterra. Wie[ed jistenna li t-tim :ermani] se jkun aktar frisk g[al dan il-konfront u dan jaf ikollu effett, spe/jalment jekk il-partita tmur g[al [in barrani.

Qabel ma bdiet din il-Euro [add ma stenna lill-Italja li se tasal s’hawn, spe/jalment wara li fix-xhur li g[addew we;;a’ Giuseppe Rossi u Cassano kellu jkun operat f’qalbu. Madankollu dan tala[[ar irkupra tajjeb u jidher li se jkun hu flimkien ma’ Balotelli li se jibdew flattakk. Dan ifisser li Di Natale se jer;a’ jibda minn fuq il-bank. Balotelli, minkejja li qed ikollu wirjiet tajbin qed ikun negattiv fil-konklu]jonijiet tieg[u. Plejer li se jil[aq jirkupra g[al din il-partita se jkun De Rossi li kien mibdul kontra l-Ingilterra. Prandelli se jkollu jibdel iddifi]a hekk kif se jirritorna Chiellini fi/-/entru tad-difi]a u wie[ed irid jara jekk Abate hux se jil[aq jirkupra. L-Italja, li s’issa minn dejjem fittxet li ssib il-gowl trid toqg[od ferm attenta mill-attakkant Mario Gomez kif ukoll minn Miroslav Klose, l-uniku plejer :ermani] li jilg[ab fl-Italja. Klose, plejer ta’ Lazio hu wie[ed minn dawk il-plejers li fl-2006 kien fil-grawnd meta l-Italja reb[et 2-0 kontra l-:ermanja u bbukjat post filfinali.

Il-kow/ nazzjonali tal:ermanja, Loew g[andu lil kul[add disponibbli u b’hekk g[andu g[a]la vasta. Plejer li ]gur se jitlef din ilpartita se jkun id-difensur tal-Italja, Maggio li hu sospi]. Minkejja li l-:ermanja hi wa[da mill-akbar favoriti g[ar-reb[ ta’ din it-tazza ddifi]a ma tantx kellha wirjiet tajbin u fil-fatt l-unika partita li fiha l-:ermanja ma qalg[ux gowl kienet l-ewwel wa[da tal-grupp kontra lPortugall li kienu laqtu anke l-lasta. Il-kow/ nazzjonali talItalja Prandelli ammetta li l:ermanja se tibda b[ala lfavorita i]da qal li t-tim se jag[mel minn kollox biex jirrepeti l-wirja li kellu kontra l-Ingilterra. Jekk il-:ermanja tasal salfinali tkun it-tieni darba konsekuttiva li tkun qed tikkontesta l-finali talkampjonati Ewropej wara li din tilfet il-finali tal-2008 kontra Spanja. G[all-Italja, jekk tasal salfinali dan ikun su//ess kbir wara l-falliment fit-Tazza tad-Dinja tal-2010 fejn it-tim ta’ Lippi kien ;ie eliminat mill-fa]i tal-gruppi.

:ERMANJA (4-2-3-1)

1-Manuel Neuer, 20-Jerome Boateng, 14-Holger Badstuber, 5-Mats Hummels, 16-Philipp Lahm, 7-Bastian Schweinsteiger, 6-Sami Khedira, 21-Marco Reus, 8-Mesut Ozil, 10Lukas Podolski, 23-Mario

ITALJA (4-3-1-2)

1-Gianluigi Buffon, 7-Ignazio Abate, 15-Andrea Barzagli, 19-Leonardo Bonucci, 6Federico Balzaretti, 16Daniele De Rossi, 21-Andrea Pirlo, 8-Claudio Marchisio, 18-Riccardo Montolivo, 9Mario Balotelli, 10-Antonio Gomez Cassano Referee: Stephane Lannoy (Franza) Stadium: Stadium Nazzjonali Varsavja Jesa: 50,000 Ranking mondjali: :ermanja 3, Italja 12

Bastian Schweinsteiger li se jkollu bi//a xog[ol iebsa biex iwaqqaf lil Andrea Pirlo


16 Sport Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012 INGILTERRA

Capello jattakka lil Rooney L-eks kow/ tat-tim nazzjonali Ingli], Fabio Capello attakka lill-attakkant Ingli] Wayne Rooney u sostna li dan jilg[ab tajjeb biss ma’ Man Utd. Rooney, fil-jiem li g[addew qal li meta Capello kien imexxi lill-Ingilterra xi drabi kien ikun hemm nuqqas ta’ ftehim min[abba li dan ma jafx jitkellem l-Ingli] bl-aqwa mod. Capello wie;eb g[al dawn l-akku]i u qal li Rooney jifhem biss bl-iSko//i]. Din bla dubju kienet referenza g[all-fatt li Rooney jilg[ab biss ma’ Man Utd, it-tim li hu mmexxi mill-manager Sko//i], Alex Ferguson. “Rajt lil Rooney kontra l-Italja u kelli limpressjoni li dan jifhem biss bl-iSko//i],” qal Capello. Rooney kien sospi] g[allewwel ]ew; partiti tal-Euro u rritorna kontra l-Ukrajna u skurja l-gowl tar-reb[a i]da ma kellux xi wirja tajba. Kontra l-Italja dan qatt ma kkaw]a periklu lil Buffon. Listess Roy Hodgson, wara li l-Ingilterra kienet eliminata mill-Euro ammetta li Rooney ma kellux wirjiet tajbin u [afna stennew li dan ikollu prestazzjonijiet a[jar. Qabel it-turnament [afna kienu inkwetati bil-fatt li Rooney kien se jitlef l-ewwel ]ew; partiti i]da dan ma kellux impatt po]ittiv fit-tim.

FRANZA

Nasri jitlob apolo;ija Il-midfielder Fran/i] Samir Nasri talab apolo;ija g[al kumment offensiv li g[adda fil-konfront ta’ ;urnalist wara li Franza kienet eliminata mill-Euro kontra Spanja. “B[alissa hawn [afna kliem ]ejjed dwari. Jien irrid ni//ara li jiddispja/ini ta’ dak li g[idt u nisku]a ru[i ma’ kul[add,” qal il-midfielder ta’ City permezz ta’ stqarrija uffi/jali. Rapporti fil-midja Fran/i]a spekulaw li lFederazzjoni tal-futbol Fran/i] kienet lesta biex tissospendi lil Nasri mittim nazzjonali g[al sentejn u wie[ed irid jara x’passi se tie[u ladarba Nasri talab sku]a. Nasri g[ajjar ;urnalist li avvi/inah biex jintervistah wara li Franza tilfet 20 kontra Spanja filkwartifinali.

ITALJA

Montolivo se jer;a’ jag[ti penalty I]-]g[a]ag[ ta’ Loew Il-midfielder Taljan Riccardo Montolivo qal li lpartita kontra l-:ermanja se tkun wa[da spe/jali, spe/jalment min[abba l-fatt li ommu hi :ermani]a kif ukoll qal li jekk ji;i /-/ans li jer;a’ jag[ti penalty dan ma joqg[odx lura. Il-midfielder ta’ Milan jaf jitkellem il-lingwa :ermani]a u qal li minkejja li parti minnu hi :ermani]a dan se jinsa kollox meta jin]el fil-grawnd. “Bla dubju din hi partita spe/jali g[alija. Jien nofsni :ermani] u qattajt diversi sjuf il-

:ermanja meta kont i]g[ar. G[ad g[andi [afna [bieb Hamburg. Madankollu, jien in[ossni Taljan,” qal Montolivo. Il-plejer ta’ 27 sena jidher li se jibda kontra l-:ermanja u wara li falla l-penalty kontra lIngilterra jrid ipatti g[alih. “Jekk ner;g[u nispi//aw bil-penalties ner;a’ nag[tih. Min ma jag[tix penalties ma jfallihomx. Trid tkun kura;;u] fil-[ajja,” temm jg[id l-eks captain ta’ Fiorentina.

u l-esperjenza tat-tim ta’ Prandelli :ERMANJA

It-tim ]ag[]ug[ ta’ Joachim Loew wera bla dubju l-a[jar futbol s’issa hekk kif qed ifittex li jirba[ it-titlu g[ar-raba’ darba wara dawk tal-1972, 1980 u l-1996. Mario Gomez skorja t-tliet gowls hekk kif g[elbu lil Portugall 1-0 u lill-Olanda 2-1. Reb[a 2-1 fuq idDanimarka b’gowls ta’ Lukas Podolski u Lars Bender wasslithom biex fil-kwarti talfinali jilag[bu kontra l-Gre/ja fejn reb[u 4-2 f’wa[da millaktar partiti pja/evoli tat-turnament meta Loew b’sorpri]a serra[ lil Gomez. Gomes mistenni li jirritorna mill-bidu g[as-semifinali f’Varsavja kontra l-Italja. Imma d-difi]a fqira li wrew il-:ermani]i fl-ewwel gowl kontra l-Gre/ja jag[ti lok litTaljani li jittamaw li kapa/i jirb[u huma b[alma g[amlu fit-Tazza tad-Dinja tal-2006. ITALJA

L-aspettativa kienet baxxa f’turnament wara serje ta’ telfiet f’partiti ta’ [biberija u skandlu ie[or ta’ korruzzjoni imma l-Italja ssorprendew lil kul[add b’futbol aktar miftu[ mis-soltu anke fid-draw 0-0 kontra l-Ingilterra fil-kwarti tal-finali. Il-gowl e//ellenti ta’ Antonio Di Natale minn

su;;eriment perfett ta’ Andrea Pirlo fid-draw 1-1 kontra Spanja kien e]empju ta’ kemm it-tim ta’ Prandelli qed ifittex li jilg[ab futbol differenti, imma d-draw 1-1 mal-Kroazja u r-reb[a 2-0 fuq l-Irlanda kienu ikonsistenti. Pirlo skorja jew [adem lerba’ gowls tal-Italja f’dan itturnament u l-:ermani]i se jkollhom iwaqqfuh milli j[alluh jiddetta l-log[ob u dan jista’ jkun diffi/li bi Schweinsteiger dubju]. L-attakkant Mario Balotelli hu l-akbar enigma. Skorja gowl stupend kontra l-Irlanda imma falla wisq /ansijiet kontra l-Ingilterra qabel skorja lpenalty fir-reb[a 4-2 bilpenalties. Il-:ermani]i se jkunu kunfidenti li bidu qawwi difensiv jista’ jwassal biex l-attakkant Taljan jitlef it-tempra jekk jibda mill-bidu. Il-penalties

Il-:ermani]i huma surmastijiet tal-penalties u reb[u [amsa minn sitt partiti li spi//aw bil-penalties f’turnaments ma;;uri waqt li l-Italja issa reb[u tlieta minn tmienja.

Bookmakers

Il-:ermanja huma kwotati 2#5 li jirb[u u l-Italja 7#4. Il-:ermanja huma kwotati li jirb[u t-turnament 13#8 u lItalja 11#2.


Sport 17 Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012

Cesc Fabregas wara li skurja l-gowl de/i]iv li po;;a lil Spanja fil-finali

Il-holders jeliminaw lill-Portugall bil-penalties Spanja rnexxielha telimina lill-Portugall bl-g[oti talpenalties u b’hekk g[andha /-/ans tiddefendi t-titlu li reb[et erba’ snin ilu. It-tim ta’ Del Bosque se jilg[ab ilfinali kontra l-:ermanja jew l-Italja li jiltaqg[u kontra xulxin illejla. Il - kow/ ta ’ Spanja Del Bosque [asad lil kul[add u [alla kemm lil Fabregas kif ukoll lil Torres fuq il - bank u beda b ’ Negredo . G[all Protugall , Almeida [a post Postiga li we;;a ’ fil log[ba kontra r - Repubblika ?eka . Spanja kienu ;ejjin minn reb[a kontra Franza filwaqt li l-Portugall g[eleb lirRepubblika ?eka. L-ewwel /ans denja ta’ nota wasal fid-disa’ minuti meta Arbeloa, minn ;ewwa l-kaxxa spara l-ballun g[oli. Wara din l-azzjoni r-ritmu tal-log[ob naqqas drastikament u ]-]ew; timijiet dehru jistudjaw lil xulxin. Hekk kif g[addew 28 minuta Spanja kellhom /ans tajjeb meta l-attakkant Negredo kkontrolla u ddefenda ballun, g[adda lejn Xavi u dan g[adda lejn Iniesta b’dan tal-a[[ar jixxuttja g[oli. Tliet minuti wara l-Protugall wettqu reazzjoni permezz tas-solitu Ronaldo li minn barra lkaxxa ra x-xutt tieg[u jg[addi ftit barra.

10 minuti mill-bidu tattieni taqsima Del Bosque biddel lil Negredo li ma kienx effettiv u da[[al lil Fabregas u dan fisser li g[al darba o[ra Spanja kienet qed tilg[ab ming[ajr attakkant. }ew; mintui wara kienu lPortugall li kellhom /ans hekk kif Ronaldo g[adda ballun lejn Almeida u lattakkant ta’ Besiktas xuttja g[oli. Spanja irrispondew g[al dan i/-/ans meta [olqu azzjoni tajba bejn Xavi u Navas b’dan tal-a[[ar jara xxutt tieg[u salvat tajjeb minn Patricio. 20 minuta mit-tmiem Ronaldo kellu free kick tajjeb li mar ftit g[oli. L-istess winger ta’ Real Madrid re;a’ kellu free kick ie[or li mar barra. Fl-a[[ar ]ew; minuti lPortugall tilfu /ans kbir li jiskurjaw hekk kif [arbu b’kontra attakk u Ronaldo xuttja barra. Sa tmiem id-90 minuta lPortugall offrew sfida denja lill-avversarji tag[hom filwaqt li Spanja, g[al darba o[ra, ma urewx dak illog[ob li tant kienu famu]i g[alih. Il-fatt li Del Bosque kwa]i dejjem lag[ab ming[ajr attakkant ta /ans lill-avversarji jag[lqu tajjeb. Bla dubju in-nuqqas ta’ attakkant b[alma hu David Villa, attakkant li mhux biss

kapa/i jsib ix-xibka i]da anke jifta[ l-ispazji bil-movimenti kontiwnti tieg[u, in[ass. G[al [afna [in tal-ewwel taqsima tal-[in mi]jud ma kien hemm l-ebda azzjoni denja ta’ nota u ]-]ew; timijiet g[alqu lil xulxin. Fil-103 minuti Patricio g[amel miraklu fuq Iniesta hekk kif salvalu xutt minn ;ewwa lkaxxa. Fit-tieni taqsima //ansijiet kienu ftit u Spanja tilfu /ans meta Pedro, li sab ru[u wa[du, intla[aq minn difensur li tajjar il-ballun f’corner. Fl-a[[ar minut tallog[ba kienu Spanja l-aktar tim li ppressaw i]da l-gowl baqa’ ma wasalx. Alonso u Moutinho ta’ Spanja u tal-Portugall fallew l-ewwel ]ew; penalties filwaqt li meta falla Bruno Alves tal-Portugall, Fabgres kellu /-/ans jitfa’ lit-tim tieg[u fil-finali. Dan tala[[ar skurja l-gowl de/i]iv. Fl-istorja tal-Euro l-ebda tim qatt ma rnexxielu jiddefendi t-titlu. Il-goalkeeper ta’ Spanja, Casillas sar l-ewwel player li qatt kiseb 100 reb[a internazzjonali. Ta’ min jinnota li l-plejers Spanjoli libsu faxxa sewda b’sinjal ta’ rispett lejn Miquel Roque, plejer ta’ Real Betis li miet bil-marda tal-kan/er. Roque kien g[ad kellu 23 sena.

SEMI-FINALI

0-0 2-4 bil-penalties

PORTUGALL

12-Rui Patricio, 21-Joao Pereira, 2-Bruno Alves, 3Pepe, 5-Fabio Coentrao, 16-Raul Meireles (18Silvestre Varela 113), 4Miguel Veloso (6-Custodio 105), 8-Joao Moutinho, 17Nani, 9-Hugo Almeida (11-Nelson Oliveira 81), 7-

Cristiano Ronaldo

SPANJA

1-Iker Casillas, 7-Alvaro Arbeloa, 15-Sergio Ramos, 3-Gerard Pique, 18-Jordi Alba, 16-Sergio Busquets, 14-Xabi, Alonso, 8-Xavi (7-Pedro 87), 6-Andres Iniesta, 21-David Silva, (22-Jesus Navas 60), 11Alvaro Negredo (10-Cesc

Fabregas 54)

Skorjaw il-penalties: Portugall – Pepe, Nani Spanja – A. Iniesta, Pique, S. Ramos, C. Fabregas Referee: Cuneyt Cakir (Turkija) Attendenza: 43,765 spettatur

KUMMENTI

Log[ba bilan/jata Il-kow/ nazzjonali ta’ Spanja, Vicente Del Bosque sostna li l-partita kontra l-Portguall kienet wa[da ferm bilan/jata. “”Kienet log[ba bilan/jata, forsi konna xi ftit a[jar fil-[in mi]jud. Kienet diffi/li biex insibu l-gowl g[ax ta’ kontrina ddefendew tajjeb,” qal Del Bosque. Intant, il-winger Portugi], Nani esprima d-di]appunt tieg[u u qal, “Diffi/li ta//etta telfa meta tkun g[amilt minn kollox. Meta log[ba tispi//a bil-penalties ma tista’ tag[mel xejn aktar. Dan hu lfutbol u rrid ng[id prosit lil Spanja.”


18 Sport Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012

:ERMANJA

Klose se ‘jispija’ lill-Italja L-attakkant :ermani] Miroslav Klose qal li meta l:ermanja tilg[ab kontra l-Italja dan se ‘jispija’ lill-Italja u jg[addi l-informazzjoni lil s[abu. Klose, li hu l-uniku plejer :ermani] li jilg[ab fl-Italja qal li se jisma’ sew xi jkun qed jintqal bejn il-plejers fil-grawnd biex b’hekk ikollu [jiel talpjanijiet li jkollhom. “Se nipprova nisma’ xi jkunu qed jg[idu. Se nipprova nisma’ wkoll x’jg[idilhom il-kow/,” qal Klose. Klose, li skurja 64 gowl f’120 partita mat-tim nazzjonali jonqsu jiskurja biss erba’ gowls biex jil[aq ir-rekord ta’ Gerd Mueller. Il-plejer ta’ Lazio sab ix-xibka fil-kwartifinali kontra l-Gre/ja.

Mitt miljun raw Italja v Ingilterra

Il-kow/ nazzjonali tal-Ingilterra, Roy Hodgson (lemin) ma’ Ashley Cole wara li l-Ingilterra ;iet eliminata kontra l-Italja

INGILTERRA

Hodgson irid plejers ;odda Il-kow/ nazzjonali talIngilterra Roy Hodgson qal li jixtieq li jkun hemm plejers ;odda li jiksbu post fittim nazzjonali Ingli]. Kyle Walker u Chris Smalling huma tnejn minn dawn ilplejers li fil-futur huma mistennija jifformaw parti mittim Ingli] li se jie[u sehem fit-Tazza tad-Dinja tal-2014. “Nittama li fil-futur ikun hemm plejers li, bil-wirjiet tag[hom jag[tuni g[a]la aktar vasta. Irrid li l-plejers li nsejja[ mat-tim i]idu l-

L-aqwa skorers

3 gowls: Mario Mandzukic (Kroazja); Mario Gomez (:ermanja); Alan Dzagoyev (Russja); Cristiano Ronaldo (Portugall) 2 gowls: Petr Jiracek, Vaclav Pilar (Rep. ?eka); Nicklas Bendtner, Michael Krohn-Dehli (Danimarka); Cesc Fabregas, Xabi Alonso (Spanja); Fernando Torres (Spanja); Andriy Shevchenko (Ukrajna); Zlatan Ibrahimovic (}vezja), Dimitris Salpingidis (Gre/ja) 1 gowl: Nikica Jelavic (Kroazja); Wayne Rooney, Andy Carroll, Joleon Lescott, Theo Walcott, Danny Welbeck (Ingilterra); Yohan Cabaye Jeremy Menez Samir Nasri (Franza); Lars Bender, Lukas Podolski, Philipp Lahm, Sami Khedira, Miroslav Klose, Marco Reus (:ermanja); Fanis Gekas, Giorgos Karagounis, Giorgos Samaras (Gre/ja); Sean St. Ledger (Irlanda); Antonio Di Natale, Andrea Pirlo, Mario Balotelli, Antonio Cassano (Italja); Robin van Persie, Rafael van der Vaart (Olanda); Jakub Blaszczykowski, Robert Lewandowski (Polonja); Pepe, Helder Postiga, Silvestre Varela (Portugall); Roman Pavlyuchenko, Roman Shirokov (Russja), David Silva, Jesus Navas (Spanja); Olof Mellberg, Sebastian Larsson (}vezja)

kwalità tat-tim,” qal Hodgson. L-Ingilterra tilg[ab partita ta’ [biberija kontra l-Italja fil-15 ta’ Awwissu u f’Settembru tibda tilg[ab firrawnd ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja. Lewwel partita se tkun dik kontra l-Moldova. Plejers o[rajn li huma mistennija jkunu parti mit-tim Ingli] huma Jack Wilshire, Phil Jones, Martin Kelly u anke Daniel Sturridge. “Sakemm nibda nilag[bu

l-log[ob ta’ kwalifikazzjoni nkun il[aqt rajt il-plejers u nkun nista’ nag[]el,” temm jg[id Hodgson. Hodgson in[atar b[ala kow/ nazzjonali f’Mejju li g[adda u ftit kellu /ans isegwi lill-plejers mill-qrib. Dan [a post Fabio Capello wara li dan tal-a[[ar [alla l-kariga min[abba nuqqas ta’ qbil mal-FA Ingli]a. Hekk kif tintemm il-Euro jibda l-ka] ta’ John Terry filQorti wara li dan kien akku]at li g[adda.

Skont l-organizzaturi talEuro, il-partita bejn l-Italja u l-Ingilterra tista’ tkun l-aktar partita li qatt kienet segwita fl-istorja ta’ dawn il-kampjonati Ewropej. Skont lewwel figuri uffi/jali il-partita segwewha mitt miljun ru[. Dan l-ammont hu mistenni jkompli jikber ladarba l-istazzjonijiet televi]ivi ta’ madwar id-dinja jibag[tu r-rapporti tag[hom lill-Uefa. Fl-Ingilterra, medja ta’ madwar 20 miljun ru[ raw ilpartita fuq l-istazzjon talBBC. L-a[[ar darba li lmedja kienet akbar kien filEuro 2004 meta l-Ingilterra

kienet ;iet eliminata millPortugall. Dik il-partita, filfatt hi l-aktar kwartifinali li qatt kienet segwita fl-istorja tal-Euro. Total ta’ 228 miljun ru[ raw il-partita li kienet spi//at bl-g[oti tal-penalties. Fl-Italja, total ta’ 22 miljun ru[ raw il-partita bejn it-tim ta’ pajji]hom u l-Ingilterra. Ta’ min jinnota li l-aktar partita li attirat nies il-grawnd kienet dik bejn l-I]vezja u lIngilterra, partita li dawn tala[[ar reb[u 3-2. Jaraw din ilpartita fil-grawnd Olimpiku ta’ Kiev kien hemm total ta’ 64,640 ru[.

It-triq li se twassal sal-finali ta' Kiev GRUPP A Rep. ?eka Gre/ja Russja Polonja

GRUPP B

L R D T F K Pt 3 2 0 3 1 1 3 1 1 3 0 2

1 1 1 1

08-06-12

4 3 5 2

5 3 3 3

6 4 4 2

Polonja v Gre/ja Russja v Rep. ?eka

1-1 4-1

Gre/ja v Rep. ?eka Polonja v Russja

1-2 1-1

Rep. ?eka v Polonja Gre/ja v Russja

1-0 1-0

12-06-12 16-06-12

:ermanja Portugall Danimarka Olanda

GRUPP C

L R D T F K Pt 3 3 0 0 5 3 2 0 1 5 3 1 0 2 4 3 0 0 3 2

09-06-12

2 4 5 5

9 6 3 0

Spanja Italja Kroazja Irlanda

Olanda v Danimarka :ermanja v Portugall

0-1 1-0

Danimarka v Portugall Olanda v :ermanja

2-3 1-2

Portugall v Olanda Danimarka v :ermanja

2-1 1-2

13-06-12 17-06-12

GRUPP D

L R D T F K Pt 3 2 1 0 6 1 7 3 1 2 0 4 2 5 3 1 1 1 4 3 4 3 0 0 3 1 9 0

10-06-12

Spanja v Italja Irlanda v Kroazja

1-1 1-3

Italja v Kroazja Spanja v Irlanda

1-1 4-0

Kroazja v Spanja Italja v Irlanda

0-1 2-0

14-06-12 18-06-12

KWARTI TAL-FINALI 1

KWARTI TAL-FINALI 2

KWARTI TAL-FINALI 3

21-6-12 Varsavja

22-6-12 Gdansk

23-6-12 Donetsk

Rep. ?eka v Portugall 0-1

:ermanja v Gre/ja

4-2

Spanja v Franza

Ingilterra Franza Ukrajna }vezja

0-2 2-3

Ingilterra v Ukrajna }vezja v Franza

1-0 2-0

19-06-12

SPANJA v Rebbie[ S#F 2

1-1

KWARTI TAL-FINALI 4 24-6-12 Kiev

2-0

Ingilterra v Italja pen 2-4

:ERMANJA v ITALJA

Kiev

7 4 3 3

Ukrajna v Franza }vezja v Ingilterra

15-06-12

28-6-12 Varsavja

1-7-12

3 3 4 5

2-1

27-6-12 Donetsk

FINALI

0 5 1 3 2 2 2 5

Franza v Ingilterra Ukrajna v }vezja

SEMI-FINALI 2 pen 2-4

3 2 1 3 1 1 3 1 0 3 1 0

11-06-12

SEMI-FINALI 1 PORTUGALL v SPANJA

L R D T F K Pt


Sport 19 IN-NAZZJON Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012

IL-PROTAGONISTI TA’ ITALJA V :ERMANJA

Fejn kienu sitt snin ilu... Fl-4 ta’ Lulju tal-2006 l-Italja eliminat lill-:ermanja mis-semifinali tat-Tazza tad-Dinja li kienet qed issir proprju fil-:ermanja. It-tim :ermani] li kien fil-grawnd dakinhar u ferm differenti g[al dak li llejla se jkun qed jer;a’ jilg[ab kontra l-Italja f’semifinali o[ra, din id-darba tal-kampjonati Ewropej Sitt snin ilu [afna millKhedira: Khedia kien Bender: Bender kien

plejers li llejla se jilag[bu din is-semifinali lanqas kienu biss [olmu li sitt snin wara se jkunu qed jissieltu g[al post fil-finali tal-Euro. :ermanja Neuer: Dan il-goalkeeper

kienu g[adu lanqas biss lag[ab mat-tim tal-kbar ta’ Schalke. Kien il-goalkeeper tat-tim nazzjonali :ermani] ta’ ta[t id-19-il sena. Neuer ]vela li s-semifinali tal-2006 ra flimkien ma’ s[abu filpjazza ta’ Gelsenkirchen. Gundagon: Dan kien g[ad kellu 15-il sena u kien g[adu mal-primavera ta’ Bochum. Schemlzer: Dan iddifensur kien g[adu kellu 19il sena u kien jilg[ab mattieni tim ta’ Borussia Dortmund. Howedes: Howedes kien g[ad kellu 19-il sena u proprju fl-2006 dan kien reba[ il-kampjonat ta’ dik ilkategorija meta kien jilg[ab ma’ Schalke. Hummels: Dan kien wie[ed mill-pilastri tat-tim ta’ ta[t id-19-il sena ta’ Bayern Munich.

qieg[ed isegwi programm ta’ rijabilitazzjoni wara operazzjoni serja f’irkopptu. Schweinsteiger: Dan kien wie[ed mill-plejers li dakinhar, fl-4 ta’ Lulju kellu sehem fil-partita. Ilmidfielder ta’ Bayern lag[ab g[al 73 minuta u kien mibdul minn Borowski. Ozil: Dan kien wie[ed mill-akbar talenti fil:ermanja u kien g[ad kellu 19-il sena. Schurrle: Dak i]-]mien Schurrle kien jilg[ab mat-tim ta’ Ludwigshafener SC. Podolski: Dan l-attakkant kien lag[ab il-partita kollha, inklu] il-[in mi]jud. Klose: Klose beda flimkien fuq quddiem ma’ Podolski. Wiese: Kien g[adu ;ej minn sta;un mimli injuries meta kien jilg[ab ma’ Werder Bremen. Muller: Muller kien g[adu jilg[ab mat-tim tal-primavera ta’ Bayern Munich. Badstuber: Dan kien g[ad kellu 17-il sena. Badstuber dak i]-]mien kien mat-tim ta]-]g[ar ta’ Bayern Munich.

g[adu kemm lag[ab l-a[[ar sta;un tieg[u mat-tim talprimavera ta’ Monaco 1860. Lahm: Lahm kien wie[ed mill-plejers li dakinhar lag[bu kontra l-Italja. Kellu log[ba mill-aqwa. Mertesacker: Dan kien beda fid-difi]a flimkien ma’ Metzelder. Kroos: Kroos kien g[adu kemm iffirma ma’ Bayern Munich. Kien wie[ed millaqwa plejers tat-tim nazzjonali :ermani] ta’ ta[t is-17-il sena u kellu sta;un mill-aqwa ma’ Hansa Rostock. Goetze: Kellu biss 14-il sena madankollu kien di;à qed juri talent kbir meta kien jilg[ab ma’ Borussia Dortmund. Boateng: Kien jilg[ab mat-tim ta]-]g[ar ta’ Hertha Berlin. Reus: Fl-2006 dan kien telaq minn ma’ Borussia Dortmund biex imur jilg[ab ma’ Rot Weiss i]da d-destin ried li jer;a’ jirritorna ma’ dan il-klabb snin wara. Zieler: Dakinhar kien goalkeeper ta’ riserva mattim ta’ ta[t it-18-il sena ta’ Man Utd. Gomez: Dan l-attakkant kien g[adu kemm temm lewwel sta;un tieg[u ma’ Stuttgart u kien di;à jilg[ab mat-tim nazzjonali :ermani] ta’ ta[t il-21 sena. Loew: Dan il-kow/, dak i]-]mien kien assistent talkow/ Klinsmann. Italja

Claudio Marchisio li fl-2006 kien g[adu jilg[ab mal-primavera ta’ Juventus. Ftit ;img[at wara li l-Italja reb[et it-Tazza tad-Dinja dan beda jilg[ab mat-tim tal-kbar ta’ Juventus fis-Serie B wara l-iskandlu ta’ Calciopoli

Buffon: Kien wie[ed mill-protagonisti tas-serata tal-4 ta’ Lulju. Maggio: E]attament fl-4 ta’ Lulju ta’ dik is-sena Maggio ffirma kuntratt ma’ Sampdoria. Chiellini: Dan id-difensur kien g[adu kemm lag[ab lewwel sta;un tieg[u ma’ Juventus. Ftit ;img[at wara Chiellini, u l-plejers kollha ta’ Juventus li kienu jiffrumaw parti mit-tim li eventwalment reba[ ittazza, saru jafu li Juventus ;ew relegati fis-Serie B wara li fe;; l-iskandlu ‘Calciopoli’. {afna minn dawn il-plejers baqg[u malBianconeri. Ogbonna: Dan kien g[adu lanaqas qatt ma lag[ab partita fis-Serie A. Dak i]-]mien Ogbonna kellu 18-il sena u kien wie[ed mill-aqwa plejers tal-primavera ta’ Torino.

L-attakkant tal-:ermanja, Mario Gomez li fl-2006 kien g[adu jilg[ab ma’ Stuttgart u kien mat-tim nazzjonali :ermani] ta’ ta[t il-21 sena

Motta: Motta kien jilg[ab ma’ Barcelona u fl-ista;un li kien g[adu kemm intemm dan kien lag[ab total ta’ 15il partita. Balzaretti: B[al Chiellini, dan ukoll kien g[adu kemm temm l-ewwel sta;un tieg[u ma’ Juventus. Abate: Dan kien g[adu lanqas lag[ab fis-Serie A. Kien g[adu kemm temm lista;un ma’ Piacenza fisSerie B fejn ma tantx kellu wirjiet daqstant tajbin. Marchisio: Kien wie[ed mill-aktar plejers strumentali fit-tim talprimavera ta’ Juventus li kien g[adu kemm reba[ ilkampjonat. Balotelli: Dan l-attakkant kontroversjali dakinhar kien jilg[ab ma’ Lumezzani fisSerie C1. Fis-sajf li l-Italja reb[et it-Tazza tad-Dinja Balotelli kellu prova ma’ Barcelona i]da ttrasferiment ma kienx se[[. Cassano: Cassano kien g[adu kemm iffirma ma’ Real Madrid. Di Natale: Kien g[adu ;ej minn sta;un di]appuntanti ma’ Udinese fejn skurja biss tmien gowls. Sirigu: Kien il-goalkeeper tal-primavera ta’ Palermo u kien g[adu qatt ma lag[ab fis-Serie A. Giaccherini: Dan ilmidfielder kien jilg[ab ma’ Bellaria Igea Marina, tim li jilg[ab fis-Serie C2. De Sanctis: Kien goalkeeper fiss ta’ Udinese. Kien di;à lag[ab mat-tim nazzjonali Taljan fl-2005.

Barzagli: Kien wie[ed mill-plejers fuq il-bank tassostituti fil-partita kontra l:ermanja. De Rossi: De Rossi kien parti mit-tim Taljan i]da ma kienx lag[ab min[abba li dan kien skwalifikat g[ax fil-fa]i tal-gruppi tke//a wara li ta daqqa ta’ minkeb lill-plejer tal-Istati Uniti. Borini: Kien g[ad kellu 15il sena u kien wie[ed millaqwa plejers tal-primavera ta’ Bologna. Montolivo: Montolivo kien g[adu kemm temm it-tieni sta;un tieg[u fis-Serie A, u lewwel wie[ed ma’ Fiorentina. Bonucci: Kien wie[ed mill-pilastri tat-tim talprimavera ta’ Inter. Fl-a[[ar ;urnata tal-kampjonat tasSerie A dan lag[ab mat-tim tal-kbar. Giovinco: Kien l-istilla tattim tal-primavera ta’ Juventus. Pirlo: Kien wie[ed millaqwa plejers kontra l:ermanja. Kien fil-fatt hu li prova lil Fabio Grosso bilpass li wassal g[all-gowl. Diamanti: Kien g[adu kemm temm l-ista;un ma’ Prato fis-Serie C2. Nocerino: Dan ilmidfielder kien g[adu kemm lag[ab l-ewwel sta;un tieg[u fis-Serie A. Prandelli: Prandelli kien g[adu kemm temm l-ewwel sta;un tieg[u ma’ Fiorentina. Dawn tal-a[[ar kienu kkwalifikaw g[a/-Champions League i]da ma [adux sehem wara li fe;; l-iskandlu ‘Calciopoli’.


IN-NAZZJON Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012

20 Sport TENNIS ?IKLI}MU

Cavendish irid su//ess doppju I/-/iklist Britanniku Mark Cavendish qal li din is-sena jrid jirba[ kemm it-Tour de France kif ukoll medalja Olimpika. It-Tour de France jibda s-Sibt li ;ej. “Ninsab f’kundizzjoni perfetta. Din is-sena nqast fil-pi] u g[amilt dan g[ax irrid inkun aktar velo/i,” spjega /-champion mondjali. FUTBOL INGLI}

Fa/li g[al Federer, Stosur eliminata It-tennista }vizzeru, Roger Federer kellu wirja mill-aqwa fit-tieni rawnd hekk kif dan g[eleb lil Fabio Fognini 6-1, 6-3, 6-2. Sorpri]a il-biera[ kienet it-telfa ta’ 6-2, 0-6, 6-4 li sofriet Samantha Stosur kontra l-Olandi]a Arantxa Rus. Stosur, li hi l-[ames l-aqwa tennsita fid-dinja

kellha wirja di]appuntanti. L-iSpanjol David Ferrer g[eleb lil Dustin Brown 7-5, 6-4, 6-4. Wozniacki ;iet eliminata hekk kif tilfet 5-7, 7-6, 6-4 kontra l-Tamira Paszek tal-Awstrija. Il-partita kellha tkun posposta min[abba x-xita. Din kienet l-ewwel darba li Wozniacki tilfet flewwel rawnd ta’ dan il-Grand Slam.

Parker se jitlef il-bidu tal-kampjonat Giroud mhux minflok Van Persie TRASFERIMENTI

Il-midfielder ta’ Tottenham, Scott Parker jista’ jitlef il-bidu tal-kampjonat g[ax se jkollu jkun operat f’irkopptu. Il-kow/ nazzjonali tal-Ingilterra, Roy Hodgson kien qal li Parker qed i[oss l-u;ig[ waqt ilEuro u jidher li din il-problema ggravat. Jekk Parker jitlef numru kbir ta’ partiti tal-kampjonat Tottenham se jkollhom ifittxu midfielder ie[or. Parker issa ]gur se jitlef ilpartita li l-Ingilterra g[andha kontra l-Italja fil-15 ta’ Awwissu fl-I]vizzera.

Il-midfielder Ingli] Scott Parker fl-azzjoni waqt il-Euro 2012

Ferdinand lura g[at-ta[ri;

Id-difensur ta’ Man Utd, Nemanja Vidic se jirritorna g[at-ta[ri; fil-;img[a li ;ejja. Il-plejer tas-Serbja ilu mwe;;a’ sa minn Di/embru li g[adda meta Man Utd kienu lag[bu kontra Basel fi/Champions League. Din bla dubju hi a[bar tajba g[allkow/ Alex Ferguson. Jidher li Vidic se jil[aq jirkupra g[allewwel partita ta’ Man Utd kontra Everton. Il-plejers ta’ Man Utd li qed jilag[bu filEuro jirritornaw g[at-ta[ri; ;imag[tejn o[ra.

L-attakkant Fran/i], Olivier Giroud qal li hu ma ng[aqadx ma’ Arsenal biex jimla l-post vojt li se j[alli Van Persie. Matul dawn l-a[[ar ;img[at kien hemm spekulazzjonijiet li Van Persie se jitlaq lill-Gunners i]da dan g[adu mal-klabb. Minbarra li akkwistaw lil Giroud, Arsenal xtraw ukoll lil Podolski. COSMI – Siena [abbru li [atru lil Serse Cosmi b[ala l-kow/ tag[hom. Cosmi, li matul l-ista;un li g[adda mexxa lil Lecce, iffirma kuntratt ta’ sentejn.

MANDZUKIC – L-attakkant tal-Kroazja, Mario Mandukic li kellu wirjiet tajbin fil-Euro qal li Bayern Munich jinsabu interessati fih. Mandzukic, li b[alissa jilg[ab ma’ Wolfsburg qal li l-klabb tieg[u hu lest li j/edih. DOMINGUEZ – Borussia Moenchengladbasch [abbru li akkwistaw liddifensur Spanjol, Alvaro Dominguez ming[and Atletico Madrid. Il-plejer ta’ 23 sena ffirma kuntratt ta’ [ames snin ma’ dan il-klabb.

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL

Label Chouan jirba[ il-finali VOB Misjuq minn David Ellul, ilFran/i] Label Chouan reba[ ilGran Finali VOB g[al ]wiemel tal-klassi Premier fuq distanza qasira ta’ 2140m. Din il-finali kienet tag[mel parti mill-34 laqg[a tal-ista;un fuq g[axar ti;rijiet. Il-programm tat-Tlieta filg[axija inkluda wkoll ti;rija normali tal-klassi Premier u ti;rija tal-galopp fuq distanza qasira ta’ 1250m. Dawn intreb[u minn Oviedo Vici (Darren Mizzi) u Nuage de la Tour (Ramon Grima) rispettivament b’Redent Magro jtemm la[jar sewwieq b’]ew; reb[iet. Tmienja kienu ]-]wiemel li bdew il-Gran Finali. Kien Milord Barbes (Fren/u Cassar) l-aktar velo/i fl-ewwel battuti. Dan feta[ vanta;; ]g[ir minn Label Chouan u Niky du Donjon (Joe Vella). I]da t-ti;rija [adet ]volta o[ra fl-a[[ar metri meta Milord Barbes beda jnaqqas mill-pass u nqabe] fost l-o[rajn minn Label Chouan li [a l-[ames reb[a tassena bi ftit mill-favorita Lady de Vindecy (Julian Farrugia). Milord Barbes kellu jikkuntenta bit-tielet po]izzjoni filwaqt li Count Of Life (Claudio Refalo) da[al fir-raba’ po]izzjoni. Label Chouan kellu medja ta’ 1.15.3” fil-kilometru.

Ir-ri]ultati kollha.

I Ti;rija. Klassi Copper. Dist 2140m. 1. Royal Qui (I. Bilocca) {in – 2.47.5” (1.18.3”) 2. Zut (J. Schembri) 3. Garden Pax (J. Gafa’) 4. Apple Tooma (C. Caruana) II Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 2140m. 1. Super Mack Grocer (M. Borg) {in – 2.47.8” (1.18.4”) 2. Mac du Boult (T. Demanuele) 3. One Fouteau (J. Zammit) 4. Ninio Vici (M. Desira) III Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 2140m. 1. Quoky du Soir (R. Magro) {in – 2.44” (1.16.6”) 2. Polytain (D. Baldacchino) 3. Nep (C. Xerri) 4. Nuthan d’Emi (C. Calleja) IV Ti;rija. Klassi Galopp. Dist – 1250m. 1. Nuage de la Tour (R. Grima) {in – 1.15.7” 2. Little Anthony (D. Zammit) 3. Honey Moon (E. Zammit) V Ti;rija. Klassi Gold. Dist – 2140m. 1. Naja In Blue (M. Falzon) {in – 2.43.9” (1.16.6”) 2. Reado November (S. Portelli) 3. Imbra d’Alfa (C. Camilleri) 4. Key Value (T. Tanti) VI Ti;rija. Klassi Premier. Dist – 2140m. 1. Oviedo Vici (D. Mizzi) {in – 2.42.1” (1.15.8”) 2. Nitesco d’Antony (D. Ellul) 3. Veikko Hornline (C. Caruana) 4. Net de Ginai (C. Camilleri) VII Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2140m. 1. Orage du Pont (C. Camilleri) {in – 2.44.7” (1.17”) 2. Lucas Ness (M. Farrugia) 3. Man

Quick (J. Cordina) 4. Noble de Fontaine (A. Spiteri) VIII Ti;rija. Gran Finali VOB. Klassi Premier. Dist – 2140m. 1. Label Chouan (D. Ellul) {in – 2.41” (1.15.3”) 2. Lady de Vindecy (J. Farrugia) 3. Milord Barbes (F. Cassar) 4. Count Of Life (C. Refalo) IX Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2140m. 1. Okilebo de Bremont (N. Baldacchino) {in – 2.44.8” (1.17.1”) 2. Cal Win (S. Portelli) 3. Must du Buisson (C. Calleja) 4. Notre Allegro (L. Ghigo) X Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2140m. 1. Onwards Star (R. Magro) {in – 2.45.4” (1.17.3”) 2. Ackaturbo (S. Portelli) 3. Kosai LJ (F. Cassar) 4. Olifant du Puoy (F. Tanti) Su//ess g[al Michael Sultana fil-Bel;ju It-Tnejn li g[adda, il-jockey

Micheal Sultana rnexxielu jirba[ ti;rija ewlenija fil-korsa l-;dida ta’ Ostende fil-Bel;ju permezz ta’ Kimberley Downs. Dan huwa su//ess importanti u doppju g[al Sultana mhux biss g[ax reba[ din it-ti;rija i]da fuq kollox g[ax l-Amerikan Kimberley Downs hu ]iemel propjetà tieg[u flimkien ma’ Jonathan Borg, preparat u m[arre; minnu u ttella’ ji;ri lBel;ju wara numru ta’ xhur ji;ri Malta.



IN-NAZZJON Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012

22 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

IS-SIRJA

Assad jg[id li l-pajji] jinsab fi stat ta’ gwerra Hekk kif il-vjolenza fisSirja kompliet taggrava, ilPresident Sirjan Bashar alAssad qal li l-pajji] issa kien jinsab fi stat ta’ gwerra. Ftit wara, ir;iel armati da[lu fil-bini tal-istazzjon televi]iv Ikhbariya, li hu favur ir-re;im u qatlu tliet persuni. Fl-attakk barra lkapitali Damasku, in-newsroom tal-istazzjon inqerdet. L-attakk se[[ wara ;lied qalil fil-kapitali Damasku u li avversarji ta’ Assad qalu kien l-ag[ar s’issa fil-kapitali. Il-;lied tal-biera[ kien qrib qag[diet tal-Gwardja Repubblikana. Dawn huma mmexxija minn Maher alAssad, [u ]-]g[ir talPresident u huma inkarigati li jipprote;u l-kapitali. Fi ]vilupp separat, sorsi Sirjani qalu li uffi/jal g[oli tal-Qawwa tal-ajru Sirjana, il-Ma;;ur :eneral Faraj Shehadeh, in[ataf minn ir;iel armati mir-residenza tieg[u f’Damasku. Assad waqt li kien qed jindirizza Kabinett ;did, qal li l-pajji] kien fi stat ta’

gwerra u kritika dawk ilpajji]i li kienu qed isej[u biex hu jwarrab. Fl-istess [in rapport tasservizzi sigrieti Amerikani qal li ma kienx hemm [jiel li r-re;im kien se j/edi fil;ejjieni qarib u Kofi Annan, il-mibg[ut tan-Nazzjonijiet Uniti g[as-Sirja, sejja[ laqg[a ur;enti g[as-Sibt f’:inevra. Hillary Clinton, is-Segretarju tal-istat Amerikan, qalet li kellha tama kbira f’din il-laqg[a. Fl-istess [in, Jean Amrie Guehenno, id-deputat ta’ Anna, qal li issa l-vjolenza fis-Sirja aktarx kienet qab]et il-livell ta’ qabel ma da[al fis-se[[ waqfien mill;lied f’April. Waqfien mill;lied li fil-bi//a l-kbira tieg[u kien injorat. Uffi/jali fis-servizzi sigrieti Amerikani qalu li l-kunflitt fis-Sirja qalu li dawk qrib ir-re;im kienu qed jire]istu sew u membri talmilitar li [arbu ma kinux ta’ livell g[oli. Dan minkejja li din il-;img[a ;enerali u ]ew; kurunelli flimkien ma’ 30 suldat ie[or Sirjani [arbu lejn it-Turkija.

L-ISTATI UNITI

Imut il-US Navy ‘seal’ ori;inali T[abbret il-mewt ta’ Gunnar, foka ta’ 38 sena li qatt [afna ]mien ja[dem mal-Qawwa tal-Ba[ar Amerikana. Hu ma kienx e]attament membru tan-Navy SEALS, ittaqsima spe/jali li fost l-o[rajn qatlet lil Osama bin Laden, imma dan kien l-annimal li n-Navy Amerikana kienet tu]a matul il-Gwerra l-Bierda biex ji;bor affarijiet bil-mo[bi xi kultant sa fond ta’ 150 metru. Barra minn hekk hu kien t[arre; kif ukoll ju]aw turnavit u jdawwar wheel valve kbir. Wara li spi//a s-servizz tieg[u mill-militar Amerikan, hu tpo;;a fiz-Zoo Nazzjonali tal-kapitali Washington fejn miet.

IR-RENJU UNIT> Ir-Re;ina Eli]abetta II tie[u b’idejn Martin McGuinness, l-Ewwel Deputat First Minister tal-Irlanda ta’ Fuq u eks kmandant tal-IRA, fil-Lyric Theatre f’Belfast. Dan il-;est ]g[ir imma mimli simboli]mu qed jitqies b[ala l-a[[ar ]vilupp kbir li kien fadal fil-pro/ess ta’ pa/i g[all-Irlanda ta’ Fuq (Ritratt> Reuters)

L-E:ITTU

Mara u Nisrani b[ala Vi/i President Hekk kif nhar is-Sibt, Mohamed Mursi mistenni jie[u l-;urament b[ala lewwel mexxej tal-E;ittu elett mill-poplu, b[ala Vi/i President se jkun hemm mara. Fost l-ewwel affarijiet li g[amel Mursi hekk kif kien konfermat li kien reba[ l-elezzjoni Presidenzjali kien li jsejja[ g[all-g[aqda fil-pajji] wara aktar minn sena ta’ kaos. Hu se jie[u l-;urament tal[atra aktarx quddiem l-Qorti Kostituzzjonali. Fil-passat, il;urament kien jittie[ed quddiem il-Parlament i]da ftit

;ranet ilu t-tmexxija militari xoljiet il-Parlament u issa lbini jinsab mag[luq u ta[t g[assa militari. B’kollox se jkun hemm sitt Vi/i President u fosthom, apparti l-mara, se jkun hemm ukoll persuna Nisranija kif ukoll o[rajn li m’g[andhom x’jaqsmu mal-Fratellanza Musulmana li tag[ha kien kandidat Mursi. Pass ie[or importanti li [abbar Mursi, minn fuq ilpa;na tal-Facebook tieg[u, hu li ma jridx li r-ritratt tieg[u jiddendel fl-uffi/ini tal-Istat u

li l-bibien tal-uffi//ju tieg[u huma miftu[a g[al qraba ta’ dawk li mietu waqt il-protesti kif ukoll li meta jkun qed jivvja;;a bil-karozza, ma jitwaqqafx it-traffiku kollu b[alma kien isir fi ]mien Hosni Mubarak. Sadattant fi ]vilupp importanti ie[or, il-Qorti E;izzjana xoljiet digriet tal-Gvern li kien jag[ti permess lill-Armata li tarresta persuni /ivili. De/i]joni li qed titqies b[ala disfatta kbira g[at-tmexxija militari li nhar is-Sibt g[andha //edi l-poter lil Mursi.

IT-TUNE}IJA

Jridu jwaqqg[u l-Gvern Membri tal-Parlament Tune]ini qed jag[fsu g[al vot ta’ sfidu/ja kontra l-Gvern min[abba dde/i]joni li ji;i estradat lejn il-Libja l-eks Prim Ministru tar-re;im ta’ Muammar Gaddafi. It-Tune]ija estradat lil Al Baghdadi Ali alMahmoudi lejn il-Libja l-{add i]da l-President

Moncef Marzouki lmenta li dan se[[ ming[ajr ilpermess tieg[u. Marzouki hu membru ta’ partit sekulari fil-koalizzjoni tal-Gvern immexxi mill-partit Islamista, l-Ennahda u dan issa qed ji;i akku]at ta’ a;ir unilaterali. I]da hemm dibattitu ja[raq [afna jekk kienx hemm b]onn il-barka tal-President.


IN-NAZZJON Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012

A[barijiet ta’ Barra 23

?IPRU

Jibdew ifasslu somma tal-g[ajnuna finanzjarja Il-President ?iprijott Dimitris Christophias warrab b’rabja akku]i mill-;urnalisti li hu kien bieg[ il-pajji] wara li ?ipru [abbar li kien se jkun qed jitlob l-Unjoni Ewropea g[al g[ajnuna finanzjarja. Il-President Christophias qed ikun kritikat [afna talli kaxkar saqajh kemm biex talab l-g[ajnuna kif ukoll biex jittie[du mi]uri [alli tissa[[a[ lekonomija tal-pajji]. It-Tlieta, uffi/jali taz-zona ewro qalu li l-pajji] g[andu mnejn se jkollu b]onn aktar minn nofs id-daqs talekonomija ?iprijotta ta’ 17.3 biljun ewro f’g[ajnuna finanzjarja. ?ipru, b’settur bankarju espost [afna

g[ad-dejn li g[andha l-Gre/ja, it-Tnejn [abbar li kien se japplika g[al g[ajnuna mill-fond ta’ salvata;; finanzjarju tal-Unjoni Ewropea. Ix-xog[ol fuq kemm e]attament se jkollu b]onn ?ipru g[ad irid ji;i determinat u x-xog[ol f’din id-direzzjoni mistenni jibda l-;img[a d-die[la meta uffi/jali mill-Kummissjoni Ewropea u l-Bank ?entrali Ewropew u probabbilment anki l-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF) imorru Nikosija g[al diskussjonijiet. Vassos Shiarly, il-Ministru talFinanzi ?iprijott, insista li s’issa lammont li se jintalab g[adu ma kienx stabbilit u l-involviment tal-IMF fl-

g[ajnuna li se ting[ata kienet g[adha ta[t diskussjoni. I]da sorsi fi [dan iz-zona ewro komplew jinsistu li minn wara l-kwinti, issomma li qed ti;i kunsiderata hi dik ta’ g[axar biljun ewro. Shiarly, filwaqt li kompla ji/[ad li s’issa ssemg[u xi somom ta’ flus i]da fl-istess qal li ?ipru kien ilu jipprepara g[al din l-eventwalità partikolarment biex titwitta t-triq min[abba l-mi]uri li se jkollhom ikunu imposti b[ala kundizzjoni g[as-self li se jing[ata l-pajji], partikolarment jekk ikun hemm ilparte/ipazzjoni tal-IMF. G[al diversi xhur kien hemm spekulazzjoni li ?ipru kien se jkollu jitlob

g[al g[ajnuna finanzjarja. Il-pajji] kien i]olat mis-swieq finanzjarji g[al aktar minn sena u b’hekk kien diffi/li [afna biex jiskeb self. Il-pajji] kien ukoll involut f’ta[ditiet ma/-?ina u r-Russja dwar self lill-pajji]. Infatti fl-2011, ?ipru kien evita li jissellef mill-UE u minflok mar g[and irRussi minn fejn sellef 2.5 biljun ewro. Din is-somma mistennija tkopri lb]onnijiet tal-pajji] g[al din is-sena i]da mhux is-sena ta’ wara meta ?ipru jrid jifdi 2.25 biljun ewro f’dejn apparti li jsalva l-banek. Dan kollu qed isse[[ hekk kif ?ipru jie[u l-Presidenza tal-UE g[all-a[[ar sitt xhur ta’ din is-sena.

ID-DANIMARKA

Il-jogging jg[inek tg[ix fit-tul

IL-KANADA> {addiem fuq wa[da mill-15-il turbina tar-ri[ ;odda li nfet[u uffi/jalment f’Amherst fi Nova Scotia (Ritratt> Reuters)

L-ISTATI UNITI

{idma kbira kontra s-cyber crime Il-forzi tas-sigurtà Amerikani [abbru li 24 persuna kienu arrestati b’rabta ma’ operazzjoni kbira li saret mifruxa f’erba’ kontinenti marbuta mal-kriminalità fuq l-Internet partikolarment serq ta’ dettalji ta’ credit cards u informazzjoni bankarja. L-investigazzjoni kienet ilha sejra sentejn fejn a;enti tal-FBI g[amluha ta’ hackers. L-inves-

tigazzjoni evitat 205 miljun dollaru f’telf permezz ta’ 411,000 credit card li d-dettalji tag[hom kienu nsterqu. Kien hemm 11-il persuna li kienu arrestati flIstati Uniti u l-o[rajn f’diversi pajji]i madwar iddinja fosthom ir-Renju Unit u l-:appun. Dawn kollha kellhom età li tvarja bejn it-18 u l-24 sena u xi w[ud minnhom qed jissugraw 40 sena [abs .

Persuni li jag[mlu l-jogging b[ala e]er/izzju regolari jistg[u j]idu l-[ajja b’ammont ta’ snin – bil-kardjolo;isti jinnutaw li f’dan il-ka] l-life expectancy g[andha ti]died b’sitt snin g[all-ir;iel u b’[amsa g[an-nisa. Intant, it-tobba li studjaw l-effetti tal-;iri fuq il-[ajja ta’ xi elfejn jogger Dani] – u li ;ew imqabbla man-nies li jag[mlu anqas e]er/izzju, jg[idu li sieg[a wa[da biss ta’ dan le]er/izzju fil-;img[a hi bi]]ejjed biex tiggarantixxi benefi//ji tas-sa[[a ‘sorprendenti’. Fl-istess [in, l-istudji jsibu li l-jogging ‘bil-mod’ huwa la[jar mezz biex i]]id mas-snin ta’ [ajja – b’dan l-istil ta’ ;iri hu preferibbli g[all-’istrapazz ]ejjed u l-velo/ità’. L-ir;iel dilettanti tal-jogging li ji;ru bejn sieg[a u sag[tejn u nofs fil-;img[a – u fejn ju]aw il-bankini g[al ;irjiet ‘li ma jkissruhomx fi]ikament’ – jg[ixu medja ta’ 6.2 sena aktar mill-ir;iel li ma jemmnux fl-e]er/izzju. L-anali]i partikulari g[amlitu skawdra li [admet fuq ilCopenhagen City Heart Study u g[alkemm in-nisa li jag[mlu dan l-e]er/izzju jgawdu ftit anqas benefi//ji (mil-lat ta’ sa[[a) xorta wa[da jiggwadanjaw sa 5.6 snin ta’ [ajja ‘addizzjonali’. Ir-ri]ultati ta’ din ir-ri/erka kienu pre]entati waqt laqg[a tal-European Society of Cardiology li saret ;ewwa Dublin, fl-Irlanda – bil-karjolo;ista ewlieni Peter Schnohr (li hu involut mal-pro;ett) jis[aq ‘b’/ertezza’ li l-jogging regolari jissarraf f’[ajja itwal. L-istudju, li beda fl-1976, segwa s-sa[[a kardjovaskulari ta’ xi 20,000 persuna b’etajiet li jvarjaw bejn il-21 u t-93 sena; u bil-persuni attivi mitluba li jevalwaw jekk ji;rux b’ritmu normali, velo/i jew ‘kajman’. Intant, Schnohr, li hu bba]at f’Kopenhagen, qal li te]isti relazzjoni bejn ‘l-ammont u l-intensità’ tal-jogging u s-sogru tal-mewt g[al persuna fuq perijodu ta]-]mien partikulari. Hawnhekk instab li r-rata tal-mewt hi aktar baxxa fost innies li jag[mlu l-jogging moderat milli fost dawk li ma ji;rux u o[rajn li jmorru g[al-livelli estremi.


IN-NAZZJON Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012

24 Kultura

Il-kor }{N Symphonik

Kun/ert tal-Kor }{N Symphonik b’risq id-Dar Don Bosco Il-kor }{N Symphonik qed jorganizza kun/ert, b’risq idDar Don Bosco mmexxija minn St Patricks, g[ada l:img[a 29 u s-Sibt 30 ta’ :unju, fit-8 p.m. fl-Awditorju tal-Parro//a ta’ {’Attard. Ilkun/ert, Seasons of Love, se jkun lejl kbir ta’ mu]ika li tfakkarna kemm tkun a[jar [ajjitna jekk ng[ixuha u nkejluha b’mumenti ta’ m[abba. Il-membri tal-kor huma kollha voluntiera li ;ejjin minn oqsma differenti tal[ajja. Flimkien ja[dmu biex jo[olqu ambjent sabi[ fejn ji]viluppaw it-talenti tag[hom, waqt li ju]aw illingwa tal-mu]ika biex jippromwovu messa;; favur

id-dinjità tal-bniedem u l;ustizzja so/jali ... messa;;i li huma l-ba]i tal-[idma ta]}g[a]ag[ {addiema Nsara. Kull sena l-kor, flimkien ma’ band, i[ejji kun/ert b’ta[lita sabi[a ta’ mu]ika minn stili differenti. Millmu]ika ferri[ija tal-istil gospel g[al diski aktar ta’ riflessjoni; minn mu]ika li qed tinstema’ fuq l-a[[ar pop charts g[al diski li baqg[u popolari anke wara [afna snin; dan il-kun/ert ji;bed lispirazzjoni mill-ambjent u lener;ija po]ittiva li ]gur ma tonqosx fil-kor. Il-profitti minn dan ilkun/ert se jintu]aw biex jg[inu lid-Dar Don Bosco, immexxija mis-Salesjani ta’

Don Bosco u tim professjonali ta’ [addiema. Id-dar tilqa’ u tipprovdi ambjent ta’ familja lil ]g[a]ag[ li ma tantx g[andhom /ans li jkunu integrati ma’ familji. F’dan l-ambjent dawn i]]g[a]ag[ ji]viluppaw b’valuri tajba u b’sa[[ithom li jippreparhom biex ikollhom [ajja a[jar u indipendenti filfutur. Il-biljetti jiswew €8, jew €5 g[al tfal ta[t it-12-il sena, u tistg[u tibbukkjaw billi tibag[tu email fuq symphonik@zhnmalta.org. G[al aktar informazzjoni fittex ‘Symphonik’ fuq Facebook jew id[ol fis-sit http:##symphonik.zhnmalta.org.

Ktieb ;did dwar Floriani G[adu kemm ;ie ppubblikat il-ktieb ;did Floriani: The Making of a Monument. Dan hu l-ewwel ktieb tal;eneru tig[u f’Malta li juri lpro/ess kollu involut biex jin[oloq il-monument talbron]. Dan il-monument f’;ie[ l-in;inier militari Pietro Paolo Floriani jinsab fillokalità msemmija g[alih, ilFurjana, u sar mill-artist Malti Chris Ebejer. Inkixef fid-19 ta’ April 2009. Il-pro/ess metikolu[ biex sar ;ie kollu dokumentat u ppubblikat f’dan il-ktieb li juri l-pro/ess mill-kun/ett salinawgurazjoni. “Huma [afna li jaraw ilmonumenti li hawn madwarna imma huma verament ftit dawk li jafu x-xog[ol, l-arti, is-seng[a u t-teknika li hemm involuti sabiex tin[oloq opra b[al din. G[alhekk kien il[sieb tieg[i li g[all-ewwel darba to[ro; din ilpubblikazzjoni b’sett ta’

fotografija li jmexxi lill-qarrej matul il-pro/ess kollu,” qal Chris dwar din ilpubblikazzjoni. Il-ktieb jibda b’da[la millKontessa Carla Compagnoni Floriani, dixxendenta diretta ta’ Floriani nnifsu, filwaqt li Stephen Degiorgio kiteb irri/erka interessanti fuq linvolviment li kellu Floriani mal-Ordni ta’ San :wann mal-wasla tig[u f’Malta sabiex jiddisinja s-swar il;odda barra l-belt kapitali. Raymond Saliba, l-editur tal-ktieb, ippubblika studju fuq il-monumenti f’Malta li jitlaq minn vja;; mill-era Neolitika sal-kontemporanju filwaqt li jag[ti tifsira tag[hom ukoll u jiddistingwi diversi monumenti minn skop u raguni diversi li g[alihom inbnew. F’sezzjoni o[ra, Saliba jag[ti wkoll da[la analitika fuq il-monument li Ebejer [oloq f’;ie[ Pietro Paolo. Dan il-ktieb hu ta’ interess

Il-qoxra tal-ktieb ‘Floriani> The Making of a Monument’

kemm g[all-Melitensia kif ukoll g[al dawk li j[obbu larti. Permezz tieg[u Chris qieg[ed jie[u lill-qarrejja g[al vja;; matul il-kors tal-[idma li wettaq. Din ilpubblikazzjoni pulita ;iet iddisinjata minn Tarcisio Bonnici u tinsab fil-[wienet tal-kotba ewlenin.


IN-NAZZJON

Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012

TV#Radju 25 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Fil-qosor Anali]i tal-A[bar NET Television, 21>00 Il-programm se janalizza statistika uffi/jali ma[ru;a mill-Kummissjoni Ewropea li ]velat li l-[addiem Malti hu l-inqas intaxxat mill-[addiema l-o[ra fil-pajji] tal-Unjoni Ewropea. Bis-sehem ta’ esperti u ta’ rappre]entanti mill-imsie[ba so/jali u korpi kostitwiti, il-programm janalizza l-fatturi li qed iwasslu biex il-[addiem Malti qed jibqag[lu aktar flus fil-but waqt li l-Gvern qed ida[[al aktar mit-taxxi, minkejja li fl-a[[ar erba’ snin [a sensiela ta’ mi]uri u inizjattivi biex naqqas it-taxxa kemm fuq id-d[ul finanzjarju tal-[addiem, kif ukoll naqqas u ne[[a taxxi o[ra. Produzzjoni u pre]entazzjoni ta’ Roderick Agius. Destinations NET Television, 21>35 Il-kantant Ludwig Galea se jkun fl-istudio flimkien mal-pre]entatri/i Mireille Bonello biex jirrakkonta l-esperjenzi ta’ safar li kellu, u[ud fuq xog[ol u w[ud b[ala btala. Fost o[rajn isemmi l-esperjenza fit-Turkija

meta rrappre]enta lil Malta fil-Eurovision Song Contest. Intant id-destinazzjoni li se n]uru permezz ta’ filmati se jo[odna sa Sierra Leone (fir-ritratt), pajji] li minkejja l-faqar li g[ad hemm, kulmin i]uru jintlaqa’ b’ospitalità liema b[alha. Marco Vella jispjega dwar l-inbejjed tipi/i ta’ Bordeaux, filwaqt li Omar Busuttil jo[odna sax-xmara ta’ Alcantara. L’amore a tredici anni Canale 5, 08>35 Film Amerikan tal-2002 b’re;ija ta’ Mark Medoff bi storja li hi ambjentata fl-istat ta’ Alabama fl-1947. Tfajla ta’ 13-il sena (Tania Raymonde, fir-ritratt) li tkun tippretendiha [afna, tmur toqg[od f’lokalità ]g[ira qrib Abbeville. }ew; subien [bieb li jg[ixu hemm, kif jarawha mill-ewwel jintilfu g[al warajha u min[abba fiha r-relazzjoni ta’ [biberija li kellhom tixxellef.

Fl-ista;un tas-sajf Il-Mara tal-Lum - NET Television, 13>20

Fl-a[[ar programm ta’ din is-sensiela d-diskussjoni se tkun dwar is-sajf. Charmaine Gauci, id-Direttur tad-Dipartiment tal-Promozzjoni tas-Sa[[a u Prevenzjoni tal-Mard, titkellem dwar kif in[arsu s-sa[[a waqt dan l-ista;un. L-eks atleta Maria Mifsud Bonnici tg[idilna kif in]ommu ru[na attivi. Rosette Thake, koordinatri/i ta’ Kidstart Summer Club, titkellem dwar attivitajiet edukattivi u ta’ divertiment g[at-tfal fix-xhur tas-sajf. Charles Spiteri, Direttur tal-Cleansing Department Directorate fi [dan il-Ministeru tar-Ri]orsi u l-Affarijiet Rurali jag[ti tag[rif dwar ix-xog[ol ta’ tindif li qed isir fi xtutna.

Charmaine Gauci

Malta Llejla NET Television, 17>00 Peress li l-programm tal-lum hu l-a[[ar wie[ed qabel il-waqfa g[as-sajf, Stephanie

Spiteri stiednet lil dawk kollha li kkontribwew fil-programm minn Ottubru ’l hawn biex iqattg[u ftit sig[at flimkien. Narawhom f’ambjent kemxejn differenti minn tas-soltu. Che pasticcio, Bridget Jones! Canale 5, 21>10 In[adem fl-2004 b’re;ija ta’ Beeban Kidron, dan il-film hu s-sequel ta’ The Diary of Bridget Jones li dan listazzjon wera lbiera[ fl-istess [in. Bridget (Renée Zellweger, fir-ritratt fuq il-lemin ma’ Hugh Grant)

tiddefendi m[abbitha lejn Marc minn wa[da li tag[mel minn kollox biex tattira l-attenzjoni tieg[u. Naraw g[aliex tmur it-Tajlandja u kif hemmhekk issib ru[ha f’nofs bawxata.

Maratona tal-Volleyball NET Television, 22>30 Xandira diretta mill-Maratona tal-Volleyball li qed issir b’risq id-Dar tal-Providenza, bis-sehem ta’ g[add kbir ta’ volontiera.

Maria Mifsud Bonnici

Hostel Italia 1, 00>30 Film tal-bi]a’ Amerikan li n[adem fl-2005 b’re;ija ta’ Eli Roth u li g[andu fost l-atturi ewlenin li Jay Hernandez, Derek Richardson, Eythor

Gudjonsson u Barbara Nedeljakova, din tal-a[[ar fir-ritratt. Tlett i[bieb imorru g[al btala fl-Ewropa tal-Lvant bit-tama li hemm isibu xi mara li fa/li ‘jg[abbuha’. I]da darba hemmhekk, bla ma jafu kif isibu ru[hom fil-mira ta’ klikka ta’ psikopati/i. Il-film hu twil sieg[a u nofs u fis-swali ta/-/inema mar tajjeb.

Rosette Thake


IN-NAZZJON

Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012

26 TV#Radju

Ritratt tal-[ajja tal-lum Friends with Money - Canale 5, 23>30 06>00 07>00 07>15 07>40 07>50

101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)

09>00 09>05

A[barijiet fil-Qosor Magazine 101

Erba’ nisa jkunu ilhom [bieb minn meta saru adulti. Issa li de[lin fil-mezz’età i]da, donnu li l-[biberija tag[hom qed issir aktar diffi/li, fost o[rajn min[abba mezzi finanzjarji u stili ta’ [ajja differenti minn ta’ xulxin.

In[adem fl-2006 b’re;ija ta’ Nicole Holofcener, u fost l-atturi ewlenin li naraw fih insibu lil Catherine Keener, Joan Cusack u Jennifer Aniston, li jidhru fir-ritratt. Il-film hu twil sieg[a u 28 minuta.

(b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12.30 13>00 15>00 15>05

Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet X’G[andna g[all-Weekend The Big Show - Martin Sapiano A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

17>00 17>55 18>00 18>15 20>00 21>00 23>00 24>00

Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Ron (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 09:00 BBC 09:05 - Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet filqosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - Newsline 12:45 Tifkiriet 13:30 - Qari bil-Malti 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime (jinkludi 17:00 A[barijiet) 18:00 - Bulettin talA[barijiet 18:15 - - Nwar 19:00 - Nitfa Kultura 19:50 Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 A[barijiet 20:05 - Qari bilMalti (r) 20:30 - Nie[du {sieb Darna 21:00 - BBC News 21:05 - Maltin Biss 22:00 - LA[barijiet 22:05 - Night Moods 23:00 - Xi qrajt, xi smajt 23:00 - Ru]arju 23:30 - Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Ma’ Pauline 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Linja Diretta 13:15 - In-Novella 13:45 - ONE News 14:00 Problemi tal-Qalb 15:30 - Drive Time 15:45 - ONE News 16:00 - Mhux g[at-Tfal Biss 16:30 ONE Cocktail 17:00 - Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:15 - :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:10 - A[barijiet Sportivi 18:30 - Joe Grima Live 19:45 - ONE News 20:00 - Prime Time Quiz Show 20:15 - G[alina l-Anzjani 20:45 - Rock Moods 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 Radju Argument 24:00 - Mezza Notte 02:00 - Night Rythms.. RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet fil-Qosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkudi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:40 - Headlines 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 - Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:25 - Kaskata Kulturali 15:30 - Jg[idu Tag[hom i]-}g[a]ag[

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Malli Jidlam Country Music Club Fuzzbox - Lito Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella

(jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 - Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:15 - L-Argument Matul il-:img[a (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan ilMulej 19:05 - Ru]arju 19:25 Rakkont 19:40 - L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 20:53 Kaskata Kulturali 21:00 Servizz b’Im[abba 22:00 - IlQaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 - Ripetizzjonijiet - Jaqblu, Ma Jaqblux, Stilista, Fil-:nien, Upbringing, Cyber Crime. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # News on Cam-pus 09:30 - Nis;a 10:00 BBC News Update 10:05 - I’m Alright! 11:00 - Classic FM 13:00 - Anali]i tal-;urnali 13:30 - Il[na mi/-/par 14:00 BBC News Hour 15:00 Classic FM 19:30 - Ilbies lImperatur 20:00 - Putumayo Radio Show 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi 09:00 {ajjitna) 11:00 Ara Ommok 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju lErwie[ 13:00 - Tifkiriet millImg[oddi 13:30 - Melodija Si/iljana 14:00 - Kif Jitkellmu n-Nies 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Totus Tuus Gospa 16:00 - Il-Knisja: G[ajn ta’ G[erf 17:00 - {ajjitna (r) 17:30 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 - G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 - MillPalk sal-:enna 20:00 - I]-]wie; sitwazzjoni u realtà llum 21:00 - Alla wa[du bi]]ejjed 22:00 Lejn il-qawmien 23:30 - A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 Simon Pisani (jinkludi 11:30 A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan u Talitha 18:30 - News 18:40 - Bay Beats with Simon B 20:00 - Ben Glover 22:00 - Tiesto Club Live 24:00 - Eddie Halliwell. Bastjani]i FM - 95 FM 06:30 - Ru]arju 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 - Fil-kumpanija ta’ Tony (jinkludi 08:00 u 12:00 - Angelus) 13:00 - Tempo on the Mix 17:00 - {annieqa :i]imin 17:30 - All Time Favourites 18:00 - Realtajiet Siekta 20:00 - All time Favourites 20:30 - Country Fever.

TVM 07:00 - TVAM 09:00 - Mela Isma’ Din (r) 09:15 - Kwi]]un (r) 10:00 - Purée (r) 11:00 - 6 f’Palazz 11:30 - Ttyl 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Sellili 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) Sellili 16:00 A[barijiet 16:10 - }ona 17:40 Sa[[tek l-Ewwel 17:45 - Mela Isma’ Din 18:00 - A[barijiet 18:10 - Kwi]]un 18:55 - Purée 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Football. Euro 2012. SF. :ermanja v Italja 22:40 - Venere 23:15 - L-A[barijiet 23:30 Gadgets (r). TVM 2 11:00 - Planet Earth - Living Together (r) 12:00 - Ripetizzjoni partit Euro 2012 15:00 - A[barijiet 15:05 - Dokumentarju 15:15 - Sitta f’Palazz 15:45 Madwarna 16:00 - Planet Earth (r) 17:00 -A[barijiet bl-Ingli] 17:05 - G[a]liet (r) 17:35 - Mela Isma’ Din 17:45 - Dokumentarju 18:00 - Maratona tal-Volleyball 19:30 - A[barijiet g[al Dawk Neqsin mis-Smig[ 19:40 Euro 2012. Pre-Match Programme 20:45 - Maratona tal-Volleyball 22:45 - Euro 2012 Highlight Programme 23:45 Swimup (r). ONE 07:00 - ONE Breakfast

09:00 Liquorish Daily Update 09:10 Teleshopping 09:40 - Londri (r) 10:00 - Teleshopping 10:30 Sieg[a }mien 12:30 Teleshopping 12:45 - Kalamita 13:30 - ONE News 13:35 (ikompli) Kalamita 16:20 - Lapes u Karta 16:30 - Teleshopping 16:50 - Sal-:ister 17:20 Liquorish Daily Update 17:30 ONE News Update 17:40 Aroma Kitchen 19:05 - Londri 19:30 - ONE News 20:05 - Euro Twenty-12 20:30 - Emilja (ep. 34) 21:45 - Ilsien in-Nisa 23:15 - ONE News 23:45 - Minuta Wa[da 23:50 - Kalamita (r). Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - Il-Parlament tal-Poplu

20:30 - Forum 21:30 - CNI 22:00 - News 22:30 Motordrome (r). Raiuno 06:45 - Unomattina estate (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00 u d09:00) 10:00 - Tg 1 10:10 Unomattina vitabella 11:00 Unomattina storie vere 12:00 La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 Verdetto finale 15:15 -Veleni a guguleto. Film 2006 17:15 Heartland (TF) 18:00 - Il commissario Rex (TF) 18:50 Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:25 - Football. Euro 2012. SF. :ermanja v Italja 23:05 - Notti Europee 00:35 - Tg 1 notte 01:10 - Sottovoce 01:40 - In Italia - La mediazione civile. Raidue 07:10 - Vite sull’onda (sitcom) 07:30 - Cartoons 10:20 - La complicata vita di Christine (TF) 10:40 - Tg2 insieme 11:00 Giudizio di parificazione del ren-

diconto generale dello stato 12:00 - La nostra amica Robbie (TF) 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 Tg 2 e...state con costume 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 Dribbling Europee 14:45 - Senza traccia (TF) 15:30 - Guardia costiera (TF) 16:15 - The Good Wife (TF) 17:00 - One Tree Hill (TF) 17:50 - Tg sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case (TF) 19:35 - Ghost Whisperer (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 Private Practice (TF) 22:40 Brothers & Sisters (TF) 23:25 Tg 2 notizie 23:40 - Fratelli d’Italia 00:35 - Tg Parlamento 00:45 - La porta delle 7 stelle. Film 2004. Raitre 08:00 - Agora 10:10 - La storia siamo noi (dok.) 11:15 - Agente Pepper (TF) 12:00 - Tg 3 sport 12:45 - Sabrina, vita da strega (sitcom) 13:10 - La strada per la felicità (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:50 Tgr piazza affari 15:00 - La casa nella prateria (TF) 15:50 Good Morning Vietnam. Film ’87 17:50 - Geo Magazine 2012 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg Regione 20:00 - Stadio Europa 20:25 Blob 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Sulle tracce del crimine (TF) 23:05 - Tg 3 linea notte estate 23:40 - Nanuk Short 00:30 - Cult book 01:00 - La

musica di Raitre 01:40 Fuori orario. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina 08:35 L’amore a tredici anni. Film 2002 11:00 - Forum (attwalità) 13:00 Tg 5 13:40 - Beautiful 14:10 Centovetrine 14:45 - Pomeriggio cinque cronaca 16:50 Rosamunde Pilcher 18:45 - Il braccio e la mente 20:00 - Tg 5 20:30 - Veline 21:10 - Che pasticcio, Bridget Jones! Film 2004 23:30 - Friends with Money. Film 2006 01:30 - Tg 5 notte 02:00 Veline. Rete 4 07:45 - Più forte ragazzi (TF) 08:40 - The Sentinel (TF) 09:50 Detective Monk (TF) 10:50 Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Cuore contro cuorer (TF) 12:55 - Distretto di polizia (TF) 13:50 - Il tribunale di Forum 15:10 - Wolff - un poliziotto a Berlino (TF) 16:05 - My Life Segreti e passioni (soap) 16:30 La mortadella. Film ’71 18:55 Tg 4 19:35 - Ricette di sera 19:45 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - La signora in giallo (TF) 21:10 - Sfilata d’amore e moda 23:20 - Criminal Intent (TF) 00:05 - Sognando Italia 01:00 - American graffiti. Film ’73. Italia 1 07:20 - Hannah Montana (sitcom) 08:10 - Cartoons 10:30 Dawson’s Creek (TF) 12:25 Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 Gossip Girl (TF) 15:55 - Le cose che amo di te (TF) 16:45 Mammoni short 17:10 - Friends (sitcom) 17:35 - Mercante in fiera 18:30 - Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 - CSI: NY (TF) 21:10 - Mistero 00:30 Hostel. Film 2005. La 7 07:00 - Omnibus 09:45 - Ti ci porto io 11:10 - L’aria che tira 12:30 - I menu di Benedetta 13:30 - Tg La 7 (TF) 14:10 Hollywood Party. Film ’68 16:10 - L’Ispettore Barnaby (TF) 18:00 - I menu di Benedetta 18:55 Cuochi e fiamme 20:00 - Tg La 7 20:30 - Otto e mezzo 21:10 Il treno. Film ’64 23:55 - Tg La 7 24:00 - Tg La 7 sport 00:05 - Halifax (TF) 02:00 NYPD (TF).


IN-NAZZJON Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012

TV#Radju 27 Favourite Channel 08:00 - Stenba[ 10:00 Teleshopping 11:15 - Favourite Cinema 11:45 - Reporter 12:00 - Kont Taf? 12:15 - F. News 12:30 - Niskata 14:05 - A[barijiet fil-qosor 15:00 - Teleshopping 16:30 - Nintrefa ‘l Fuq 17:30 Jien u Int 18:15 – F. News 18:30 - (ikompli) Jien u Int 19:45 - Reporter 20:00 - Kont taf? 20:15 - F. News 21:00 Valletta Side 22:00 - The Sapiano Show 23:15 - F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 – 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 – 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 – 2010 Onwards 14:30 Drama Bronx 15:00 - Wasal il{in g[all-Maltin 15:30 Bell’Italia 16:00 – Romantica 17:00 – Teleshopping 18:00 – Total Request 20:00 - Bingo 75 20:30 - Non Stop Music. La 5 12:45 - I Want to be a Hilton 13:45 - Giro Giro Bimbo 14:00 - Una mamma per amica (TF) 14:50 - Guidice Amy (TF) 15:40 - The OC (TF) 16:30 - The Starter Wife (TF) 17:20 Chante! (TF) 17:40 - Dharma & Greg (sitcom) 18:00 - Uomini e donne 19:20 - Giro Giro Bimbo 19:40 - The OC (TF) 20:25 Una mamma per amica (TF) 21:10 - Glee (TF) 22:55 Beautiful (soap) 23:15 Centovetrine 23:35 - Uomini e donne. BBC Entertainment 07:10 - 3rd & Bird 07:20 Bobinogs 07:30 - Gigglebiz 07:45 - Teletubbies 08:10 Jackanory Junior 08:25 - Garth and Bev 08:35 - My Family 09:05 - Last of the Summer Wine 09:35 - The Big Top 10:10 EastEnders 10:40 - Doctors 11:10 - Casualty 12:00 - Bleak House 13:00 - My Family 13:30 - Last of the Summer Wine 14:00 - The Big Top 14:35 EastEnders 15:05 - Doctors 15:35 - Casualty 16:25 - Bleak House 17:25 - The Weakest Link 18:10 - EastEnders 18:40 Doctors 19:10 - Monarch of the Glen 20:00 - Keeping up Appearances 20:30 - Blackadder the Third 21:00 - Peckham Finishing School for Girls 21:50 - Lab Rats 22:20 - The Old Guys 22:50 - Small Island.

TCM 07:55 - Gunsmoke 09:00 Rawhide 10:05 - Bridge to the Sun. Film ’61 (U) 12:10 Imitation General. Film ’58 13:45 - Gunsmoke 14:50 Rawhide 16:00 - Gunsight Ridge. Film ’57 17:40 - The

Four Horsemen of the Apocalypse. Film ’62 (A) 20:40 - Bells of Coronado. Film ’50 22:00 - Hell on Wheels 23:00 Deadwood. MGM Movies 07:20 - Khartoum. Film ’66 (PG) 09:25 - Crossplot. Film ’69 (PG) 11:00 - MGM’s Big Screen 11:15 - Mary Christmas. Film 2002 12:45 - K-9000. Film ’91 14:20 - Undercover Blues. Film ’93 (12) 15:50 - Ned Kelly. Film ’70 (PG) 17:35 - Once Bitten. Film ’85 (12) 19:10 - Brannigan. Film ’75 (15) 21:00 - Desperate Hours. Film ’90 (15) 22:45 Some Girls. Film ’88 (15). Diva Universal 07:00 - Rex: A Cop’s Friend 08:00 - Quincy, M.E. 09:00 Wolff’s Turf 09:55 - Ironside 10:55 - McLeod’s Daughters 11:55 - ER 12:55 - Quincy, M.E. 14:00 - Rex: A Cop’s Friend 16:00 - Ironside 17:00 - Wolff’s Turf 18:00 - JAG 19:00 Ironside 20:00 - Quincy, M.E. 21:00 - The Casebook of Sherlock Holmes 23:03 - La Prova 23:10 - ER. Discovery Channel 07:15 - Deadliest Catch: Ends of the Earth 08:10 - Extreme

Fishing with Robson Green 09:05 - Mythbusters: Deadly Straw 10:00 - How Do They Do It? 10:30 - Destroyed in Seconds 10:55 - Ultimate Survival: Zambia 11:50 - Wheeler Dealers: Bond Bug 12:45 Rides: Bad Check 13:40 American Chopper: Teutul Triumph Bike 14:35 - Dirty Jobs: Hair Fairy 15:30 Mythbusters 16:25 - Deadliest Catch: Bitter Tears 17:20 Extreme Fishing with Robson Green: Zimbabwe and Zambia 18:15 - River Monsters: Amazon Assassins 19:10 - How It’s Made 19:40 - How Do They Do It?: Airbus: Chainsaw 20:05 Dynamo: Magician Impossible 21:00 - Finding Bigfoot: Moonshine and Bigfoot 21:55 The World’s Toughest Driving Tests 23:45 - Track Me if You Can.

Melita Movies 10:00 - Diary of a Wimpy Kid 11:30 - The Princess and The Frog 13:05 - The Day After Tomorrow 15:07 - Hollywood Buzz 15:30 - Marley and Me 16:55 - Hollywood Buzz 17:20 The Longest Yard 19:15 Unstoppable 21:00 - Our Family Wedding 22:40 - The

Incredible Journey of Mary Bryant.

Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 - Films & Stars 11:05 - How I Met Your Mother 11:30 - Brothers and Sisters 12:15 - Chuck 13:00 Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 - The West Wing 15:15 Fringe 16:00 - Gossip Girl 16:50 - Suburgatory 17:15 - 2 Broke Girls 17:40 - How I Met Your Mother 18:15 - Days of Our Lives 19:10 - Brothers and Sisters 20:00 - Mike & Molly 20:30 - Desperate Housewives 21:15 - Supernatural 22:00 True Blood 23:05 - Person of Interest 23:55 - Entourage 00:25 - Bored To Death 00:50 Alcatraz. Biography Channel 07:00 - Eye for an Eye 11 07:30 - America’s Court with Judge Ross 08:00 - Holidate: Atlanta#Los Angeles 09:00 Hoarders: Claudie 10:00 Snapped: Women Who Kill: Shayne Lovera 11:00 - Eye for an Eye 11 11:30 - America’s Court with Judge Ross 12:00 Little Miss Perfect: Asia & Kaylee. Pawn Stars: 13:00 Bow Legged 13:30 - Put Up Your Dukes. 14:00 -

Confessions of An Animal Hoarder: 80 Cats and a Baby 15:00 - Hoarders: Dennis and Nadene# Erin and Malinda 16:00 - Snapped: Women Who Kill: Shayne Lovera 17:00 Hoarders: Claudie 18:00 Holidate: Atlanta# Los Angeles. Pawn Stars: 19:00 - Bow Legged 19:30 - Put Up Your Dukes. 20:00 - Hoarders: Claudie 21:00 - Little Miss Perfect: Asia & Kaylee 22:00 I Survived: Beyond and Back: Camron, Kathy, Robert 23:00 - Psychic Kids: House of Spirits.

17:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Tiny Planets 18:30 - The Hoobs 18:55 - Gazoon 19:00 - Tork 19:15 - Dougie in Disguise 19:25 - Pingu 19:35 Angelina Ballerina 19:55 - Tiny Planets 20:00 Barney and Friends 20:25 - Pingu 20:30 - Gazoon 20:35 - Pingu 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 Benjamin’s Farm 21:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 - Monkey See Monkey Do. Disney Channel 09:00 - High School Musical (U) 10:35 - Have a Laugh 10:40 - Shake It Up 11:30 - ANT Farm 12:20 - Jessie 13:10 - Good Luck Charlie 14:00 Wizards of Waverly Place 14:50 - Phineas and Ferb 15:15 - So Random 16:00 - High School Musical 2 (U) 17:45 - Jessie 18:05 - Cars Toons 18:10 - ANT Farm 18:35 - Good Luck Charlie 19:25 - So Random 19:50 - High School Musical (U) 21:30 - Good Luck Charlie 21:55 - Wizards of Waverly Place.

NET News Bejni u Bejnek (r) Teleshopping It-Tnejn l’Huma X’Hemm g[all-Ikel^ NET News Teleshopping Il-Mara tal-Lum Teleshopping Bla Kumment Animal Diaries (r) Teleshopping Malta Llejla Be PM for a Day NET News (ikompli) Malta llejla Flimkien ma’ Nancy Kontra l-{in Minn Varsavja sa Kiev NET News RPM Anali]i tal-A[bar NET News Destinations Maratona tal-Volleyball NET News Maratona tal-Volleyball

Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - European Champ. Athletics: Day 2 (live) 14:30 European Champ. Athletics 15:15 - European Champ. Athletics: Day 2 (live) 19:15 UCI World Tour Cycling: Teams Presentation (live) 20:00 - Football 20:30 - Wuxi Classic Snooker 23:00 Football. GO Sports 1 07:00 - Serie A: Rd 14: Fiorentina v Roma 09:00 Barclays PL: Wk 16: Stoke C. v Blackburn R 11:00 - The Champ.: Wimbledon 2012: Highlights Day 3 12:00 - Serie A: Rd 17: Novara v Fiorentina. The Champ.: Wimbledon 2012: 14:00 - Day 4 (live) 22:30 Highlights Day 4 23:30 Day 4. GO Sports 2 07:00 - Vincennes Horseracing 08:00 - PGA BMW International Open: Day 4 12:00 - Barclays PL: Wk 17: Everton v Stoke C. 14:00 - The Champ.: Wimbledon 2012: Day 4 (live) 22:30 - Roma Channel.

Melita Sports 2 12:00 - Copa Libertadores: F.: 1st Leg (r) 14:35 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 15:40 - npower Champ.: Reading v Blackpool: dtd. 24.03.12 (r) 17:30 Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings (r) 18:35 Carling Cup: Arsenal v Man. C.: dtd. 29.11.11 (r) 20:25 - NBA F.: Game 7: Miami @ Oklahoma (r) 23:00 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings 01:35 - 2012 UIPM Pentathlon: Woman's F.: China (r). Melita Sports 10 17:30 - NBA F.: Game 6: Miami @ Oklahoma (r) 20:00 America's Cup: World Series: Newport: Day 1 (live) 22:00 Copa Libertadores: F.: 1st Leg (r) 00:30 - America's Cup: World Series: Newport: Day 1 (r).

GO Sports 6 15:00 - PGA: Irish Open: Day 1(live) 19:00 - MUTV.

Malta Stars 08:00 - Malta Rugby Football Union: Overseas v Stompers: dtd. 17.03.12 (r) 09:50 Football Nurseries (r) 10:25 MOC Olympic Special (r) 11:00 - BOV PL: Valletta v Hibernians: dtd. 12.05.12 (r) 13:15 - Melita GFA 1st Div.: Xewkija T. v Sannat L. (r) 15:00 - Boxing: Prize Night: Dolmen dtd. 11.05.12 (r) 16:45 - Malta Basketball Assoc.: Luxol v Loyola (r) 18:10 Malta Rugby Football Union: Overseas v Stompers: dtd. 17.03.12 (r) 20:00 - Football Nurseries (r) 20:35 - MOC Olympic Special (r) 21:10 BOV PL: Valletta v Hibernians: dtd. 12.05.12 (r) 23:25 - Melita GFA 1st Div.: Xewkija T. v Sannat L. (r) 01:10 - Boxing: Prize Night: Dolmen dtd. 11.05.12 (r).

Melita Sports 1 08:00 - NBA F.: Game 7: Miami @ Oklahoma (r) 10:30 - Copa Libertadores: F.: 1st Leg (r) 13:05 - npower Champ.: Reading v Blackpool: dtd. 24.03.12 (r) 14:55 - La Liga: Valencia v Español: dtd. 03.12.11 (r) 16:50 - Bundesliga: Hamburg SV v Hoffenheim: dtd. 20.11.12 (r) 18:45 - Cape Epic: 2012: South Africa: ep. 02 (r) 19:15 - WWE: NXT 20:00 America's Cup: World Series: Newport: Day 1 (live) 22:05 2012 UIPM Pentathlon: Woman's F.: China (r) 23:10 WWE: NXT (r) 00:00 - La Liga: Valencia v Español: dtd. 03.12.11 (r).

Football Stars 1 08:00 - NBA F.: Game 7: Miami @ Oklahoma (r) 10:30 - Copa Libertadores: F.: 1st Leg (r) 13:05 - npower Champ.: Reading v Blackpool: dtd. 24.03.12 (r) 14:55 - La Liga: Valencia v Español: dtd. 03.12.11 (r) 16:50 - Bundesliga: Hamburg SV v Hoffenheim: dtd. 20.11.12 (r) 18:45 - Cape Epic: 2012: South Africa: ep. 02 (r) 19:15 - WWE: NXT 20:00 America's Cup: World Series: Newport: Day 1 (live) 22:05 2012 UIPM Pentathlon: Woman's F.: China (r) 23:10 WWE: NXT (r) 00:00 - La Liga: Valencia v Español: dtd. 03.12.11 (r).

GO Sports 3 14:00 - The Champ.: Wimbledon 2012: Day 4 (live) 22:30 - Inter TV. GO Sports 4 14:00 - The Champ.: Wimbledon 2012: Day 4 (live) 22:30 - Juventus TV.

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 09:00 - My Animal Family 09:15 - Benjamin’s Farm 09:20 - Kipper 09:30 - Mio Mao 09:40 P.B. Bear and Friends 09:50 - Kipper 10:00 James the Cat 10:05 - Fluffy Gardens 10:20 James the Cat 10:25 - Benjamin’s Farm 10:30 See The Sea 10:35 - My Animal Family 10:50 Benjamin’s Farm 10:55 - Baby Antonio’s Circus 11:05 - Mio Mao 11:15 - Kipper 11:35 - P.B. Bear and Friends 11:45 - Baby Antonio’s Circus 11:50 - Benjamin’s Farm 11:55 - Baby Antonio’s Circus 12:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:25 - Tigga and Togga 12:35 - Monkey See Monkey Do 12:45 - Oswald 13:00 - Barney and Friends 13:25 - Dougie in Disguise 13:35 Bob the Builder 13:45 - Thomas and Friends 14:00 - Bob the Builder 14:10 - Jarmies 14:25 Pingu 14:30 - Tiny Planets 14:35 - Pingu 14:40 Monkey See Monkey Do 14:50 - Oswald 15:05 Anthony Ant 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 The Hoobs 15:55 - Tigga and Togga 16:05 Pingu 16:10 - Tiny Planets 16:15 - Pingu 16:20 Jarmies 16:35 - Kipper 16:45 - Fireman Sam 16:55 - Anthony Ant 17:10 - See The Sea 17:15 My Animal Family 17:30 - Benjamin’s Farm

07>00 09>00 09>30 11>45 12>30 13>00 13>05 13.20 15>20 15>35 15>40 16>45 17>00 17>50 18>00 18>10 18>45 18>55 19>30 19>45 20>30 21>00 21>30 21>35 22>30 23>00 23>30

GO Sports 5 14:00 - The Champ.: Wimbledon 2012: Day 4 (live) 22:30 - LFC TV.


IN-NAZZJON Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012

28 Passatemp

Tisliba 1

2

5

3

4

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

It-tmien ]balji

16

Osserva b’attenzjoni x-xena tal-lemin u ssib li hawn tmien partikularitajiet li jag[mluha differenti minn dik fuq ix-xellug. X’inhuma t-tmien ]balji?

Mimdudin>5. G[asfur g[annej b[allortulan! (5) 6. Raspa tinbidel f’mara ta’ m;iba ]orra? (5) 7. Ir-ra;el bih irewwa[ fissajf (5) 10. Nuqqas ta’ g[a;la filmixi (5) 11. Trid tixtrih biex tfassal libsa (5) 12. }bandola ta’ dari (5) 14. Li jie[du bosta wisa’ jew estensjoni (5) 16. Trankwillità (5) 17. Ressaq lejn xulxin tnejn biex jiftiehmu (5) 18. Ag[laq [alqek! (5)

18

Sudoku

Weqfin>1. Re/ipjenti u]ati filk/ejjen (6) 2. Mara mill-Belt Eterna (6) 3. {addiem li ja[sel bl-ilma tal-;ir abjad (6) 4. Ma setax jimxi sewwa (6) 8. Nuqqas ta’ lewn fil-wi// (5) 9. Tlug[ is-sema ta’ Sidna :esù Kristu (5) 12. Inkullah (6) 13. :ieb f’mo[[u dak li kien nesa (6) 14. Spirtu [a]in li jarda’ ddemm ta’ nies reqdin (6) 15. Mhux mimsus jew imbag[bas (6)

Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin>5. Erett; 6. Etika; 7. Vampa; 10. Kallu; 11. Litru; 12. Waqaf; 14. Friex; 16. Ballu; 17. Evada; 18. Xabba. Weqfin>1. Bekbek; 2. Ettaru; 3. ?empel; 4. Kankru; 8. }laqt; 9. Attiv; 12. Wie;eb; 13. Ftaqar; 14. Filoxx; 15. Xa[[am.

Il-Marjorettes

Re/entement f’Ohio, fl-Istati Uniti tal-Amerika, [ames marjorettes tfajliet fer[ana u fuq ru[hom li ja[dmu fi/-/irklu, irnexxielhom idawru bastun fuq is-subg[a l-werrej ta’ jdejhom u jg[adduh minn id g[al o[ra bla waqfien g[al tnejn u sebg[in sieg[a u [mistax-il minuta.

Soluzzjonijiet Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9.

G[at-tfal

1. Id-dawra tal-kappell u s-saqaf tal-lukanda; 2. Il-lenti tal-g[ajn ix-xellugija u l-ittra ‘o’; 3. Ftit [axix fin-nofs u ss[aba wara l-iski x-xellugija; 4. Il-balla fuq nett in-na[a tal-lemin u l-pompon; 5. Il-pern tal-elm u g[ajn ix-xellugija; 6. Ir-riga inferjuri ta//rieki tal-malja tal-[adid u d-du[[an; 7. Is-sieq ix-xellugija talarmatura u parti mixxalpa.

17

Il-konfront

1. Ir-rixa ta’ wara r-ras ilpappagall; 2. Il-lasta fejn joqg[od ilpappagall; 3. Imnie[er il-mara; 4. L-iskollatura tal-mara; 5. Parti mi/-/off tal-fardal; 6. Id-dublett iktar wiesa’ n-na[a t’isfel; 7. Il-faxxa tal-ixkupa; 8. Il-ba]i tal-lasta tal-pappagall. It-tmien ]balji

Pin;u bil-kuluri li tixtiequ lil din it-tifla u l-fjuri li hawn madwarha. G[andu jkollkom tpin;ija tassew sabi[a.

Il-konfront> X’g[andhom komuni^ Dawn i]-]ew; xeni g[andhom komuni seba’ partikularitajiet. E]: Id-dawra tal-kappell u s-saqaf tal-lukanda. Baqa’ sitta u dawn g[alik.

Sudoku

Tpin;ija


IN-NAZZJON Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012

Klassifikati 29 PROPRJETÀ Is-Swatar

APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar tal-banju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.

Marsaxlokk

FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.

Santa Venera

FLAT l-ewwel sular finished u furnished. Tliet kmamar tas-sodda wa[da ensuite, gallarija quddiem u wara u parti mill-bejt bil-washroom. €110,000 (Lm47,000) ?emplu 79990798.

G{ALL-KIRI Il-Belt Valletta

POST g[all-kiri g[al u]u esklussiv g[all-kummer/. Area 54 metru kwadru. G[al aktar informazzjoni ikteb P.O. Box 284 ‘In-Nazzjon’.

Il-Fgura

{ANUT ;did fis-suq Class 4 lest minn kollox tajjeb g[al kull negozju, bil-fire alarm, cameras, toilet, e//. Bla rigal. Livell mat-triq, bil-parapett 33x20 pied, ;ewwa 22x30 pied u isfel 35x22 pied. ?emplu 99442591.

Il-Marsa

F’POST /entrali u industrijali, im[a]en ta’ daqs 180m.sq (110’x18’)#200 m.sq (120’x18’), 20#22 filata. Prezz €6,988 p.a. (Lm3,000). Open showroom fil-bypass talMarsa ta’ daqs 470 m.sq li jinkludi wkoll ]ew; uffi/ini ta’ daqs 36 m.sq (33’x12’) ilwie[ed u garaxx ta’ daqs 89 m.sq (60’x16’). Prezz €11,647 (Lm5000 p.a.). ?emplu 99371834.

AVVI}I G[al kull xog[ol

TA’ dawl, ilma, xog[ol ta’ tik[il u tibjid, qlug[ ta’ madum. ?emplu 79973566 jew 27659116.

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

Nixtri

KOTBA gwida fuq pajji]i u bliet differenti fl-Ewropa u lil hinn. ?emplu 79422620.

Nixtri

GARAXX in-na[a tal-iskola

tal-Gvern, San Pawl il-Ba[ar. ?emplu 99887233.

Ni]barazza

DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.

Piano tuning

PROFESSJONALI. ?emplu 99280050.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

Trasport bejn l-Ingilterra u Malta

GANGA Transport Services, Triq Wied il-G[ajn, {a]}abbar }BR2703. Is-soluzzjoni tieg[ek g[al ;arr ta’ karozzi bejn l-Ingilterra u

Malta. Store fl-Ingilterra. ?emplu 21803271 jew 99153153.

G{ALL-BEJG{ G[al kull xog[ol ta’ stampar u sheets tat-tombla B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici printing press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur, e//. u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com

Biljetti tat-tombla

EMI Bingo Sheets, free delivery (pakketti b’10 sheets). ?emplu 99870603, 21228138 jew 21224607.

Mejda tal-pranzu

KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet talinjam, tapit kbir a[dar bilkannella, monitor tal-kompjuter, libsa tal-bridesmaid,

pitturi ori;inali mpittrin g[allgosti tag[kom, kostum talKarnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.

JIN{TIE:U Xufier G{AS-servizz tal-meals on wheels. Dettalji minn MCC

Flat 8, 17, Triq Santa Monica, Gwardman;a. ?emplu 21230181.

{ajjat#{ajjata

FIS-settur tal-manifattura, esperjenza fuq magna tal[jata hi me[tie;a. Ikkuntattja lil Sails & Canvas Ltd, IlMarsa fuq 79451643 jew ibg[at email fuq info@sailsandcanvas.net.

Jin[tie;u

NIES ja[dmu b[ala shutterers full-time fuq sit ta’ kostruzzjoni. ?emplu 99803542.

Mastrudaxxa

BL-esperjenza. ?emplu Casaform 79447266.

Salesperson

BIEX ibig[ prodotti u makkinarju relatati mal-kostruzzjoni lil periti, designers u kuntratturi. Ibag[tu SMS fuq 79486820 jew email fuq ol@patabone.com.


IN-NAZZJON Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012

30 Sajf 2012 minn Clinton Sammut

Is-sajf, il-ba[ar u l-bram X’g[andek tkun taf^ Is-sajf re;a’ wasal u [afna Maltin u G[awdxin ikunu qed jistennewh biex flimkien mal-familji tag[hom imorru ftit sal-ba[ar jipprattikaw lisport tant mixtieq matul issena. Il-bajjiet f’dawn i]]minijiet ikunu ppakkjati b’kull tip ta’ nies, kemm Maltin kif ukoll barranin li jag[]lu li ji;u Malta biex igawdu dawn il-jiem tant sbie[. Barra minn hekk, fejn ilba[ar [afna huma dawk li jift[u l-aptit u fost id-diversi tipi ta’ ikel b[al dak li jsir fuq l-bbqs, jiddomina fuq kollox l-ikel tradizzjonali Malti, b[al ng[idu a[na, dik il-kisra [ob] bi]-]ejt u ttadam b’xi ftit ]ebbu;, [abaq u xi ;bejna Maltija. Lil dawk li jafu jg[umu mhux l-ewwel darba li tarahom jammiraw il-[olqien vast ta’ [lejqiet marritimi fosthom id-diversi spe/i ta’ [ut, krusta/i u anki tipi ta’ alga differenti. Imma mhux kollox ward u ]ahar u ta’ spiss naraw diversi g[awwiema jid[lu ji;ru ’l ;ewwa g[ax ikunu tnigg]u minn xi brama. Dan ix-xenarju sar komuni u [afna saru jittamaw li jkollna sajf ming[ajr dan ittip ta’ vi]itaturi. Fuq din ittema tkellimna ma’ Alan Deidun, Senior lecturer IOIMalta Operational Centre flUniversità ta’ Malta. G[all-mistoqsija dwar i]]ieda fl-ammont tal-bram, Alan Deidun stqarr li diversi bijologi li jistudjaw il-ba[ar jaqblu li probabbilment hemm numru ta’ fatturi li qeg[din ja[dmu flimkien biex iwasslu g[al din i]]ieda. Fosthom insibu l-fenomenu mag[ruf b[ala overfishing fil-Mediterran, b’attivitajiet ta’ sajd li mhumiex sostenibbli li wasslu g[al tnaqqis drastiku fil-

popolazzjonijiet ta’ numru ta’ spe/i ta’ [ut. Dan qieg[ed jo[loq ]bilan/ fl-ekosistemi tal-ba[ar filMediterran, tant li post lispe/i ta’ [ut li normalment insibu fil-ba[ar qieg[ed jittie[ed mill-bram. Fattur ie[or jista’ jkun i]]ieda fit-temperatura talba[ar Mediterran, li se[[et f’dawn l-a[[ar ftit snin, tant li /-/iklu riproduttiv ta’ [afna spe/i tal-bram issa qieg[ed jitlesta f’iqsar ]mien. Fatturi o[rajn importanti huma ]-]ieda fl-u/u[ talkonkos li jinsabu fil-ba[ar, b[al mollijiet, li huma ideali biex il-bram ikun jista’ jirriprodu/i. It-tni;;is tal-ba[ar ukoll jista’ jilg[ab parti f’dan kollu billi dak li nqisu b[al tni;;is jista’ fil-fatt jg[in ilpopolazzjonijiet tal-bram biex ji]diedu. Sajf ming[ajr brama, g[ala^ Il-fatturi klimati/i li jeffettwaw il-ba[ar, b[attemperatura, ir-ri[ u lkurrenti, jiddeterminaw innumru ta’ bram li attwalment naraw, billi l-bram hu tip ta’

organi]mu li mhux kapa/i jg[um kontra l-kurrent u g[alhekk ji;i mbuttat minn post g[al ie[or – g[alhekk jissejja[ plankton. Din is-sena, e]empju, irriproduzzjoni tal-bram, li normalment isse[[ f’Di/embru u Jannar, saret aktar tard, prin/ipalment f’Marzu, min[abba l-;img[at ta’ maltemp u ta’ ri[ qawwi li kellna tul ix-xitwa din issena. Matul is-sajf ninnotaw li diversi tipi u forom ta’ bram ikun pre]enti, xi w[ud komuni u o[rajn inqas. Staqsejna lil Alan Deidun liema tipi ta’ bram se jkollna dan is-sajf u jekk hux minnu li kull gidma tal-bram twassal g[all-istess tip ta’

Brama komuni [afna madwar il-g]ejjer Maltin u li ]gur li xi darba jew o[ra ltqajna mag[ha

sintomi jew inkella sa[ansitra xi fatalità. Alan Deidun ikkummenta li madwar 80-90 fil-mija talbram li naraw fl-ib[ra Maltin huma individwi tal-ispe/i mag[rufa b[ala mauve stinger li l-isem xjentifiku tag[ha hu Pelagia noctiluca, spe/i komuni [afna u mag[rufa ma’ kull min imur il-ba[ar. Dan g[andha kulur vjola jag[ti fir-ro]a. Fil-;img[at li ;ejjin ]gur naraw xi by the wind sailor (isem xjentifiku: Velella velella), li ma tniggi]x u li ti;i mbuttata f’wi// il-ba[ar permezz ta’ qlug[ ]g[ir. F’dawn l-a[[ar snin ]diedu wkoll spe/i aktar perikolu]i (fis-sens li jnigg]u u jistg[u jwasslu biex persuni effettwati jkollhom jidda[[lu l-isptar), b[al Portuguese man o’ war, Physalia physalis, u l-box jellyfish, Carybdea marsupialis. Anki spe/i o[rajn li mhumiex perikolu]i, b[al comb jellies (li huma kwa]i kompletament trasparenti u li mhumiex e]attament bram), cigar jellyfish, Olindias phosphorica, moon jellyfish, Aurelia aurita u crystal jellyfish, Aequorea forskalea, ukoll ]diedu f’dawn l-a[[ar snin. Meta jkun hemm kuntatt ma’ dawn il-bram persuna g[andha ]]omm f’mo[[ha ]ew; fatturi: (1) l-ispe/i talbrama li tkun nigg]itha u (2) il-kundizzjoni medika talistess persuna. Wie[ed g[andu dejjem ifittex attenzjoni medika spe/jalment meta j[oss xi sintomi gravi b[al qtug[ ta’ nifs, u;ig[ fis-sider jew g[andu l-kundizzjoni tala]ma. It-trattament tat-tingi]a fejn il-ba[ar mill-individwu jiddependi [afna mill-ispe/i tal-brama, i]da fortunatament

Comb Jelly mag[rufa b[ala Olindias phosphorica (ritratt me[ud Fomm ir-Ri[)

hemm xi ftit regoli li japplikaw g[al kull tingi]a ta’ brama. E]empju tipiku hu li m’g[andek qatt ta[sel ittingi]a b’ilma [elu, i]da dejjem b’ilma tal-ba[ar. M’g[andek qatt tog[rok jew tag[mel ice packs jew ilma ja[raq fuq il-ferita. L-applikazzjoni ta’ alko[ol jew sustanzi a/idu]i, b[al [all jew meraq tal-larin; jista’ f’[afna ka]i, i]da mhux dejjem, jg[in. L-inizjattiva Spot the Jellyfish L-inizjattiva Spot the

Jellyfish hi mmexxija minn Alan Deidun flimkien ma’ grupp ]g[ir ta’ kollaboraturi fi [dan l-Istitut fl-Università, l-IOI-Malta Operational Centre. Fosthom insibu lil Aldo Drago, Joel Azzopardi u Martin Galea De Giovanni. Din l-inizjattiva bdiet f’Mejju ta’ sentejn ilu, fil2010, meta ;iet l-idea li

g[andha ssir kampanja immirata g[at-tfal b[ala parti mill-programm IOI-KIDS. L-idea tal-inizjattiva evolviet minn diversi kampanji simili li jinsabu f’diversi pajji]i barranin, ibba]ati fuq l-g[ajnuna talpubbliku. F’Malta, b’kuntrast ma’ dawn il-pajji]i, ;iet adottata s-sistema tal-SMS biex isiru dawn ir-rapporti. Dan intlaqa’ ferm tajjeb millpubbliku kemm billi taw diversi su;;erimenti i]da wkoll saru iktar minn 750 rapport fejn jid[lu annotamenti ta’ bram madwar xtutna. Min jixtieq iktar informazzjoni dwar dan jista’ j]ur is-sit elettroniku www.ioikids.net#jellyfish u hemm wie[ed isib informazzjoni rigward diversi spe/i ta’ bram filwaqt li hemm mappa tal-g]ejjer Maltin li tindika fejn qeg[din jidhru l-bram flib[ra tag[na.

Kull min g[andu xi su;;ett g[al qalbu bit-tema tas-sajf u jixtieq li niktbu dwaru jew nag[mlu r-ri/erka u nippubblikawha fil-;ranet li ;ejjin, hu m[e;;e; jibg[at email fuq clinton.sammut@media.link.com.mt. Grazzi.

Il-Portugese Man o’War (Physalia physalis), brama mill-iktar perikolu]i li qeg[din jidhru fil-ba[ar madwar il-g]ejjer Maltin


IN-NAZZJON Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012

Mu]ika 31

Mu]i/isti Maltin jing[aqdu mal-kampanja Harmony Il-linja tal-ajru se to[loq l-aqwa vja;; mu]ikali permezz ta’ kampanja ;dida Il-kompo]itur u mu]i/ista Malti Ruben Zahra u l-accordionist Andrew Micallef, huma fost l-ewwel minn dawk fiddinja li qed jag[mlu interaction ma’ kompo]izzjoni mu]ikali, Harmony, li Emirates ikkummissjonat. Il-video, li tpo;;a online filjiem li g[addew, kiseb aktar minn 500 ‘like’ f’jumejn biss. Il-linja tal-ajru, li dan l-a[[ar nediet il-pjattaforma tal-marka tag[ha Hello Tomorrow, trid tolqot lil dawk l-ammiraturi tal-mu]ika fin-network tag[ha billi titlobhom jg[inu [alli jo[olqu l-aqwa ‘mash up’ mu]ikali. Il-Harmony Campaign ta’ Emirates tistieden lillparte/ipanti li jag[mlu interaction mar-recordings ta’ mu]i/isti professjonali li jdoqqu strumenti tradizzjonali minn madwar id-dinja, b[allarpa ?eltika, it-tanbur Taiko, ix-Shekere, l-Oudht, il-flawt tal-Indja, u ]-]aqq (bagpipe) ta’ Malta. Il-video Malti juri lil Ruben Zahra jdoqq i]-]aqq, blakkumpanjament tal-accordion minn Andrew Micallef. I]-]aqq hu strument Malti tradizzjonali mag[mul minn qasab ta’ Malta bl-u]u ta’ qarn ta’ barri li jservi b[ala ]-]aqq tal-istrument. Ilbor]a hi mag[mula mill-;ilda tal-mog[]a jew tal-g[o;ol. I]]aqq hu kunsidrat b[ala wie[ed mill-bagpipes l-aktar primittivi fil-Mediterran u kien jintu]a biex jipprovdi divertiment mu]ikali g[all-komunitajiet tarra[[ala f’Malta f’okka]jonijiet b[all-Milied, il-Karnival u anke ti;ijiet. Dawk li jid[lu fil-Harmony Campaign jistg[u jippruvaw larran;amenti mu]ikali li hemm u jag[mlu ta[lita minnhom biex jo[olqu ver]jonijiet differenti tal-iscore. L-arran;ament overall tal-kompo]izzjoni hu disinjat biex ji]gura li kull ta[lita strumentali li tista’ ssir tinstema’ b[ala perfetta. Il-fans tal-Harmony jistg[u j]idu t-talenti tag[hom fitta[lita billi jirrekordjaw lilhom infushom qed idoqqu l-iscore fuq webcam jew mikrofonu u japplowdjaw il-files tal-video jew audio fuq il-Harmony Gallery. Is-sottomissjonijiet li jimpressjonaw lill-;udikanti ta’ Emirates se jkunu uploaded fi/channel li l-linja tal-ajru g[andha fuq YouTube. “Emirates tg[aqqad aktar minn 120 destinazzjoni minn madwar id-dinja. Kull destinazzjoni g[andha t-tradizzjonijiet kulturali partikulari tag[ha li l[in kollu jitbidlu u jkunu interpretati mill-;did hekk kif jid[lu ideat u influwenzi ;odda. B[ala l-pont bejn dawn id-destinazzjonijiet, Emirates qieg[da fl-a[jar post biex tqarreb dawn l-ideat flimkien u l-g[an talkampanja Harmony tag[na hu l-nil[qu dan permezz tal-

mu]ika,” qal Maurice Flanagan, Vi/i Chairman E]ekuttiv – Emirates Airline & Group. “Emirates tappo;;ja lmu]ika bil-kbir u hi l-imsie[ba kburija tal-orkestri sinfoni/i fosthom is-Symphony Orchestras ta’ Sydney, ta’ Melbourne u ta’ San Francisco, waqt li s-sistema ta’ divertiment g[al waqt it-titjira toffri

aktar minn 700 kanal ta’ ;eneru ta’ mu]ika, li jinkludu klassi/i u [ar;iet ;odda minn madwar id-dinja,” qal Flanagan. “Issa qed nie[du l-passjoni tag[na pass ie[or ’il quddiem billi nistiednu segwa/i talmu]ika biex jg[inuna no[olqu vja;; mu]ikali uniku li juri l[afna destinazzjonijiet varjati li naqdu. Ma jimpurtax intix

mu]i/ista professjonali, jew dilettant jew jekk int tixtieq biss tie[u l-opportunità li turi x’tista’ tag[mel b’]ew; kzazel u mg[arfa tal-injam, irridu ninvolvuk.” Meta l-files tal-video jew audio jkunu mtellg[in fuq ilHarmony microsite, dak li jkun jir/ievi email li jkollha link g[al video fil-Harmony Gallery. Mill-Gallery, links

g[all-videos jistg[u fa/ilment jinfirxu permezz tal-Facebook, Twitter u email. Il-pjattaforma tal-marka Hello Tomorrow ta’ Emirates tniediet fit-2 ta’ April, 2012 u tinkludi reklami fl-istampar, ittelevi]joni u b’mod di;itali, li jinkludu billboards ikoni/i f’Times Square ta’ New York u l-istazzjon /entrali tal-ferrovija f’Milan.


Il-{amis, 28 ta’ :unju, 2012

32 Lokali

Il-Pro;ett fi Triq Garibaldi u Triq il-Kunsill tal-Ewropa sar b’investiment ta’ €10.5 miljun

Il-pro;etti mill-Gvern fit-toroq i[addmu 1500 persuna Il-pro;etti ta’ toroq li saru tul dawn la[[ar snin fissru mhux biss infrastruttura a[jar u anqas in/identi fatali, imma wkoll g[ajxien g[al mijiet ta’ familji Maltin u G[awdxin fejn b’kollox [admu 25 kuntrattur li bejniethom jimpjegaw madwar 1500 persuna. Dan sostnieh il-Ministru g[allInfrastruttura, trasport u Komunikazzjoni Austin Gatt meta lbiera[ inawgura x-xog[lijiet fi Triq Garibali fil-Marsa u Triq il-Kunsill talEwropa f’{al Luqa. G[all-okka]joni attendew l-Assistent Parlamentari Charlo Bonnici u uffi/jali ta’ Trasport Malta.

Il-Ministru Gatt qal li [afna millkuntratturi jistqarru li kieku l-Gvern ma [oloqx il-pro;etti ta’ toroq u dawk kapital, fl-a[[ar erba’ snin kienu jispi//aw ike//u l-[addiema. Dan jag[milna kburin b[ala Gvern g[ax mhux biss se n[allu pajji] [afna a[jar milli sibnieh, b’e]empju /ar huma ttoroq, i]da [loqna x-xog[ol g[all-poplu tag[na biex ikollu g[ajxien a[jar, sostna l-Ministru Gatt. Il-pro;ett kien stmat li jie[u sena biex isir però min[abba x-xita kontinwa li g[amlet fix-xitwa li g[addiet, Transport Malta kellha tikkon/edi l-;img[at mitlufa lillkuntrattur. Il-pro;ett sewa kwa]i €10.5

miljun, li 85% minnhom t[allsu minn fondi Ewropej u l-Gvern /entrali [allas il-kumplament. Dawn i]-]ew; toroq ilhom miftu[a g[at-traffiku aktar minn xahar waqt li kienu qed isiru l-a[[ar irqaqat u t-tisbi[ tal-pro;ett. Ix-xog[ol li sar f’{al Luqa hu aktar importanti min[abba l-binja mill-qieg[ li qed isir fit-toroq u s-sigurtà li joffru, kemm fid-disinn u anke fil-materjali li jintu]aw. Dan il-pro;ett jifforma parti millpro;ett s[i[ fuq dik li tissejja[ it-TENT Network liema pro;ett jinkludi xog[lijiet fuq Xatt l-G[assara talG[eneb il-Marsa, Triq il-Marfa, ?irkewwa, Triq l-Im;arr – mix-

media•link COMMUNICATIONS

Xewkija sar-Rabat G[awdex, il-bypass ta’ Pennellu fil-Mellie[a u l-mina fi Triq Di/embru Tlettax fil-Marsa. Il-Pro;etti tat-TEN-T Network jiswew mas-€60 miljun li minnhom l-Unjoni Ewropea qed t[allas 85% tal-ispi]a eli;ibbli, bil-Gvern Malti j[allas il-bqija. Il-Ministru Gatt semma t-Triq ta’ Xatt l-G[assara tal-G[eneb u qal li l-pro;ett ilu lest u jintu]a minn l-a[[ar ta’ Mejju. Din it-triq ;iet tiswa kwa]i €7.5m. Dwar Triq il-Marfa, fil-Mellie[a, ilMinistru Gatt qal li b[alissa qed issir ilparti tat-triq quddiem il-Lukanda Paradise Bay u l-parti ta’ fuq fejn inni//a quddiem id-da[la g[all-Armier. g[al pa;na 8


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.