2012_07_15

€0.75

Numru 2,119

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012 www.media.link.com.mt

Meta Muscat g[ajjar li]-]g[a]ag[ ‘Talibani’ … g[aliex kienu sostnew li Malta jaqblilha bis-s[ubija fl-Unjoni Ewropea B[al g[ada 22 sena ilu — is-

16 ta’ Lulju, 1990 — Malta,

permezz ta’ Guido de Marco, kienet g[amlet it-talba formali g[al s[ubija flUnjoni Ewropea. Talba li b’kollox [adet kwa]i 14-il sena biex issir realtà fl-1 ta’ Mejju, 2004.

Joseph Muscat, il-Mexxej Laburista, da[al fil-politika attiva fl-1992 u beda lkampanja personali tieg[u kontra d-d[ul ta’ Malta fl1993.

Dam jikteb negattivament sal-2003, cioe sa ftit wara li l-Maltin u l-G[awdxin g[a]lu g[al darba, darbtejn (f’Referendum u f’Elezzjoni :enerali) b’ma;;oranza kbira favur is-s[ubija.

G[alkemm kul[add jaf b’din il-battalja qalila ta’ Muscat kontra s-s[ubija flUE, x’aktarx li mhux kul[add jirrealizza kemm kien insistenti kontra dan ilpass u wisq aktar ma wie[ed jiftakar it-tbassir li kien g[amel, l-a;;ettivi li u]a u l-

It-Talibani ta’ Malta L-artiklu ta’ Joseph Muscat f’l-orizzont li fih g[ajjar ‘Talibani’ lill-Kunsill Nazzjonali ta]-}g[a]ag[

■ G[axar snin ta’ militanza minn Muscat kontra l-Unjoni Ewropea Ara wkoll pa;ni 6, 7 u 48

persistenza li kienet g[amlitu l-akbar protagonist filLabour kontra s-s[ubija.

Apparti l-programmi Made in Brussels, li Muscat kien jippre]enta fuq is-Super One, kollha bil-[sieb li juri li Malta ma jaqblilhiex biss[ubija, Muscat kiteb mijiet ta’ artikli f’gazzetti lokali tul g[al pa;na 2

Jeffrey Pullicino Orlando ma jippre]entax id-dettalji F’email li Marthese Portelli, il-President tal-Kumitat E]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista bag[tet ilbiera[ lil Jeffrey Pullicino Orlando, dan l-istess Deputat kien infurmat li l-a;ir tieg[u mhuwiex a//ettabbli u jmur kontra l-ispirtu li ntla[aq qbil fuqu fl-E]ekuttiv tal-{amis li g[adda.

G[alhekk, Marthese Portelli rreferiet innuqqasijiet ta’ Pullicino Orlando lill-Kunsill Amministrattiv biex dan jikkunsidra u jie[u dawk idde/i]jonijiet li jidhirlu xierqa u opportuni fi/-/irkustanzi.

qabad rittmu tajjeb u pajji]na ma jdumx ma jkollu attrazzjoni o[ra g[all-familji u g[at-turisti. Il-pro;ett — fuq ba]i ta’ publicprivate partnership u b’kofinanzjament tal-UE — se jiswa 15.6 miljun ewro.

Rapport u ritratti f’pa;na 3

Ara pa;na 8

Ori;inarjament, Jeffrey Pullicino Orlando kellu jippre]enta l-akku]i bilmiktub kontra Richard Cachia Caruana, spjegati b’mod dettaljat u /ar u f’dettall bi]]ejjed biex Cachia Caruana jkun jista’ jifformula d-difi]a tieg[u.

Skont dak li ntla[aq qbil dwaru fl-E]ekuttiv, Pullicino Orlando kellu jippre]enta wkoll lista ta’ xhieda li be[siebu jtella’, indikati blisem u l-kunjom, kif ukoll jindika liema xhieda se jkun qed iressaq g[al kull wa[da mill-akku]i u bi spjega dwar dak li se jkun qed jintalab biex jixhdu dwaru.

L-E]ekuttiv tal-{amis la[aq qbil li Pullicino Orlando kellu jippre]enta dawn sal:img[a f’nofsinhar. Madankollu, Marthese Portelli g[a]let li testendi dan i]-]mien sal-biera[ fl-10 ta’ filg[odu. g[al pa;na 5

Iridu jisfidu/jaw lis-Sindku ‘tag[hom’ stess f’Bormla Imkejjen infurmati tajjeb fil-Partit Laburista qalu lil il-mument li fil-;ranet li ;ejjin, kunsillieri laburisti se jressqu mozzjoni ta’ sfidu/ja f’Joe Scerri, is-Sindku ta’ Bormla, li kien elett bl-akbar numru ta’ voti (721) f’isem il-Partit Laburista fl-2009.

L-istess imkejjen qalu li minfloku se jinnominaw lil Alison Zerafa, il-Vi/i Sindku, u li b[alissa qed tkun imbuttata [afna fil-media laburista u li qed issirilha pressjoni biex to[ro; b[ala kandidat mal-PL fl-Elezzjoni :enerali.

Joe Scerri, li llum jokkupa l-kariga ta’ Sindku b[ala ‘indipendenti’, hu wie[ed mis-sitt kunsillieri laburisti f’dan il-kunsill, bil-PN rappre]entat minn kunsillier wie[ed.

Alison Zerafa jidher li qed tkun imbuttata biex tikkontesta bit-tama li xi [add mill-‘antiki’ – Joe Mizzi jew Chris Agius – jibqa’ barra wara l-Elezzjoni :enerali li jmiss.

Progress fix-xog[ol fuq l-Aquarium ■ Ix-xog[ol fuq il-pro;ett tal-Aquarium Nazzjonali fil-Qawra

Pro/eduri kriminali minn Richard Cachia Caruana kontra Joe Mizzi

L-edizzjoni ta’ Lulju tal-magazin LIFE & STYLE mal-[ar;a tal-lum

Joe Scerri, is-Sindku ta’ Bormla

30,000 votant ;did fl-Elezzjoni ■ Emenda approvata ftit tal-jiem ilu se tfisser li madwar 2,700 ]ag[]ug[ se jkunu jistg[u jivvutaw g[all-ewwel darba minkejja li isimhom g[adu ma jidhirx fir-Re;istru. B’hekk hu stmat li fl-elezzjoni li jmiss se jkun hemm 30,000 votant ;did.

Ara l-artiklu ta’ Chris Said f’pa;na 11

2

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

A[barijiet Lokali

Insensittiva L-SR Technics Malta politikament ‘tlesti’ l-50 ajruplan … kandidata ‘;dida’ laburista b’attitudni apolo;etika g[all-passat tal-Labour Nhar il-{add li g[adda, ilkandidata laburista Deborah Schembri kienet mitluba minn ;urnalist ta’ NET News biex tikkummenta dwar dak li kellhom jg[addu minnu mijiet ta’ [addiema fl-Imnarja 1982 meta lGvern Laburista kien issospendihom mix-xog[ol bla paga, g[al ;img[at s[a[, Deborah Schembri g[aliex kienu [adu dak ilmozzjoni fil-Parlament dak jum vaganza. i]-]mien.

It-twe;iba spontanja ta’ Li ma qalitx il-kandidata Deborah Schembri kienet laburista hu li meta l-PN, da[qa sarkastika u ldak i]-]mien kien iressaq kumment tag[ha li minn mozzjonijiet, jew ma jkunux tant problemi kienet qed pre]entati u diskussi inkella issirilha dik il-mistoqsija! jintlaqg[u b’oppo]izzjoni Hu evidenti li Deborah anki fi]ika mid-Deputati Schembri, g[alkemm taf Laburisti. bi]]ejjed x’kien ise[[ fi Mozzjoni biex ikun ]mien il-Gvern Laburista — diskuss il-qtil fa[xi ta’ li fih kien hemm g[add ta’ Nardu Debono fid-depot talesponenti tal-Labour li Pulizija, pere]empju, qatt g[adhom sal-lum fuq ilma kienet diskussa, front bench tal-partit — ma minkejja l-gravità tal-ka]. t[ossx li g[andha bl-ebda Il-mod apolo;etiku kif mod tg[addi ;udizzju fuq il- Deborah Schembri qed [ni]rijiet li twettqu millt[ares lejn il-passat mhux kollegi ‘;odda’ tag[ha. tant ’il bog[od tal-partit L-ebda kelma ta’ /ensura, tag[ha, juri l-insensittività kritika jew kundanna g[al politika tag[ha u ma tant azzjonijiet atro/i. jawgura xejn tajjeb g[allU dan ma kienx l-uniku pajji] jekk il-Labour jer;a’ kumment simili ta’ Deborah jkun fil-gvern.

Schembri. Meta ftit ;img[at Min ma jikkundannax, bla ilu kienet mistoqsija, fi riservi, il-[ni]rijiet li programm fuq it-televi]joni twettqu mil-Labour kontra ltal-istat, x’tikkummenta poplu, ikun qed jag[ti vot dwar azzjonijiet li kienu ta’ approvazzjoni biex twettqu minn Ministri pajji]na jer;a’ jg[addi minn Laburisti fis-snin tmenin, hi ]minijiet li konna [sibna li qabdet u qalet li jekk kien qatt ma jistg[u jer;g[u ji;u. hemm xi problemi nNammettu. Konna nazzjonalisti setg[u ressqu ]baljati.

FOCUS 101

…manutenzjoni fuq il-flotta ta’ 150 ajruplan ta’ Easyjet b’kuntratt ta’ biljun lira sterlina

minn Charles Muscat .....................................

Nhar l-Erbg[a 18 ta’ Lulju filHangar ta’ SR Technics Malta fil-Park tal-Avjazzjoni f’{al Safi se ssir /erimonja li matulha SR Technics se tg[addi l-50 ajruplan EasyJet lura lil kumpanija wara li lestiet ix-xog[ol ta’ manutenzjoni msejja[ ILCheck fuq dan l-ajruplan.

Ix-xog[ol ta’ manutenzjoni fuq l-ewwel ajruplan EasyJet mill-kumpanija SR Technics kien tlesta fil-21 ta’ Ottubru 2010 u dan ifisser li fuq medda ta’ 18-il xahar il-[addiema Maltin irnexxielhom ilestu xxog[ol ta’ manutenzjoni fuq 50 ajruplan EasyJet b’medja ta’ 11-il ;urnata xog[ol fuq kull wie[ed.

Dan se jkun il-50 ajruplan mill-flotta ta’ 150 tal-EasyJet li se jkun tlesta xog[ol ta’ manutenzjoni fuqhom f’Malta.

SR Technics kienet iffirmat ftehim mal-EasyJet biex fuq medda ta’ g[axar snin tag[mel

Imexxi> Mistednin>

Victor Scerri Francis Zammit Dimech ?ensu Galea

fil-pajji], fl-ekonomija u fil[addiema.

Fix-xhur li g[addew il-Prim Ministru Lawrence Gonzi kien inawgura l-Park tal-Avjazzjoni f’{al Safi li sar mill-Gvern permezz tal-Malta Enterprise b’investiment ta’ 17-il miljun ewro [alli jkun fa/ilitat ittkabbir tal-industrija talavjazzjoni b’aktar investiment u [olqien tax-xog[ol f’pajji]na.

L-industrija tal-avjazzjoni u tal-manutenzjoni tal-ajruplani matul l-a[[ar erba’ snin kompliet tikber f’pajji]na u llum aktar minn 1,000 ru[ ja[dmu f’dan is-settur. Din lindustrija hi ri]ultat tal-vi]joni tal-Gvern li jfassal ekonomija moderna mibnija fuq investiment b’impjiegi ta’ kwalità. It-tkabbir tal-industrija tal-avjazzjoni f’Malta mhux biss se jikkon/erna lmanutenzjoni tal-ajruplani imma xog[ol ie[or ta’ servizzi.

Bla foresight politiku u bi tbassir fallut minn pa;na 1

din il-kampanja tieg[u ta’ g[axar snin li matulhom saru tliet elezzjonijiet ;enerali u referendum. il-mument illum qed ixandar siltiet minn artikli li Muscat kiteb f’dawk is-snin biex kul[add jiftakar x’tip ta’ konvenjenza kienet dik tieg[u li f’daqqa wa[da, imbag[ad, beda jiddeskrivi lilu nnifsu b[ala ‘ewropeista konvint’.

F’wie[ed mill-artikli tieg[u (f’l-orizzont tas-17 ta’ Ottubru, 2001) Muscat kien g[ajjar lill-Kunsill Nazzjonali ta]-}g[a]ag[ b[ala ‘ ’ ’ g[aliex dan il-kunsill — li ji;bor fih lg[aqdiet kollha ta]-]g[a]ag[ Maltin — kien iddikjara f’rapport li Malta u ]-]g[a]ag[ Maltin kien jaqblilhom li Malta tissie[eb. it

Talibani ta

Il-lum mid-9.30 a.m. sal-11.00 a.m.

il-manutenzjoni fuq il-flotta kollha ta’ EasyJet b’kuntratt li jiswa biljun lira sterlina.

Wara li kien tlesta x-xog[ol ta’ manutenzjoni fuq l-ewwel ajruplan, ix-xog[ol tal[addiema Maltin kien imfa[[ar kemm mill-uffi/jali tal-EasyJet u ta’ SR Technics kif ukoll mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi.

SR Technics Malta di;a’ qed t[addem mal-130 ru[ u se tkompli ]]id in-numru ta’ [addiema fis-snin li ;ejjin fejn in-numru ta’ [addiema mistenni jaqbe] it-300. Fost il[addiema impjegati ma’ SR Technics hemm [addiema li sa ftit snin ilu kienu ja[dmu fitTarzna.

Dawn ing[ataw it-ta[ri; me[tie; barra minn Malta.

L-investiment ta’ SR Technics ;ie permezz ta’ strate;ija ekonomika iffukata fuq il-kapa/itajiet tal-[addiema Maltin u hu sinjal ta’ fidu/ja

Malta

F’artiklu ie[or — ukoll f’l-orizzont tal-31 ta’ Ottubru, 2001 — Muscat kien kiteb hekk: “S[ubija s[i[a = belli liri g[al tal-qalba u spejje] kbar g[all-poplu”. I]da llum nafu li xahar biss wara li Malta ssie[bet fl-UE, Muscat ikkontesta l-elezzjoni talParlament Ewropew u billi kien elett — g[aliex il-battalja tieg[u kontra l-UE kienet g[amlitu l-favorit fil-Labour — hu nnifsu beda jda[[al il-‘belli liri’ minn din il-kariga.

Fil-Kull{add tal-31 ta’ Ottubru, 1999, Joseph Muscat kiteb hekk: “Kien hemm konsorzji li kienu de[lin g[allpro;ett tal-Cruise Liner Terminal u re;a’ bdielhom min[abba li l-gvern irid ida[[al lil Malta fl-UE malajr”. Tg[id ilu ma jmur sal-Valletta Waterfront, is-Sur Muscat?

Minn artiklu ie[or (filKull{add tat-28 ta’ Settembru, 1997) nistg[u naslu g[allkonklu]joni illi kieku kien g[al Muscat hu propju issa, fl-2012, li forsi bdejna naraw g[andniex nissie[bu fl-Unjoni Ewropea: “Jekk 15-il sena o[ra l-istorja tkun mod ie[or, konvint li lPartit Laburista jkun l-ewwel wie[ed li jara li ssir l-a[jar g[a]la fl-interess ta’ Malta.”

Meta wie[ed jaqra mqar ftit minn dak li Muscat kiteb fl-10 snin ta’ militanza kontra s-s[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea, wie[ed ma jistax ma jasalx g[all-konklu]joni li dan hu politikant bla foresight politiku u li t-tbassir u l-kalkoli tieg[u huma b[al kastelli tar-ramel jew karti tal-log[ob li ladarba taqa’ wa[da, jaqg[u l-kumplament kollha wara xulxin.

Ara pa;ni 6 u 7

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

A[barijiet Lokali

3

■ (FUQ)> Dehra ;enerali tax-xog[ol li g[addej b[alissa fil-Qawra, fl-in[awi ta’ Fra Ben, fejn qed jinbena l-Aquarium Nazzjonali u (LEMIN) Impressjoni artistika ta’ kif ikun jidher mill-g[oli dan l-Aquarium meta jitlesta fix-xhur li ;ejjin

Pro;ett ie[or g[all-familji Maltin …li mistenni jattira wkoll numru kbir ta’ turisti Wie[ed mill-pro;etti l-kbar li b[alissa g[addej b’rankatura kbira hu dak tal-Aquarium filQawra.

Dan il-pro;ett qed isir b’investiment ta’ 15.6 miljun ewro kofinanzjati mill-UE u hu immirat lejn it-tis[i[ tal-prodott turistiku ta’ pajji]na.

Il-pro;ett, li qed isir permezz ta’ public private partnership se jinkludi aktar minn 25 display tank ta’ [ut inklu] [ut Mediterran, f’ambjent li permezz tieg[u l-vi]itatur jie[u esperjenza tar-ri]orsi tal-ib[ra Maltin, bilhabitat, il-blat u l-veduti tieg[u.

It-tank ewlieni tal-Aquarium se jkun qed jilqa’ fih [ut mill-O/ean Indjan, inklu] ]ew; tipi ta’ sharks. Dan it-tank se jkun b’diametru ta’ madwar tnax-il metru u se jinkludi mina biex il-vi]itaturi jkunu jistg[u jie[du esperjenza aktar mill-qrib tal-[ut f’dan it-tank.

It-tankijiet se jkunu mag[mula b’mod professjonali biex jimitaw l-ambjent ta’ ta[t ilba[ar.

L-aquarium se jinkludi wkoll class-room facility, touch pools, spazju temporanju g[al esebizzjonijiet u fa/ilitajiet veterinarji u ta’ kwarantina, fost o[rajn.

Il-parti l-kbira ta’ dan l-aquarium nazzjonali se jkun mibni ta[t il-livell tal-promenade, billivell tal-promenade ikun irran;at biex jinkludi ;nien pubbliku.

Il-pro;ett se jinkludi wkoll car park fuq ]ew; livelli u li jes’ 160 karozza, diving institute, fa/ilitajiet ta’ catering, reef club u kjosk ta’ informazzjoni g[at-turisti.

Il-pro;ett qed ikun esegwit b’finanzjament talUnjoni Ewropea u tal-privat bejn l-Awtorità Maltija tat-Turi]mu u l-Marine Aquatic Limited.

KIF SE JKUN

Ritratt> Roberto Runza

L-AQUARIUM TAL-QAWRA

4 A[barijiet Lokali

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

tag˙rif Il-Fiera Nazzjonali tal-Ktieb 2012. It-28 edizzjoni tal-Fiera

Nazzjonali tal-Ktieb din is-sena se ssir f’Dar il-Mediterran, il-Belt Valletta, bejn is-7 u l-11 ta’ Novembru. Il-Kumitat Organizzattiv jav]a li g[adhom kif [ar;u l-applikazzjonijiet u rregolamenti g[all-parte/ipazzjoni f’din il-Fiera. Dawk interessati g[andhom ji;bru l-pakkett informattiv u l-formoli, milLibrerija Nazzjonali, 36, Triq itTe]orerija, il-Belt Valletta, filjiem tal-uffi//ju bejn it-8.30 a.m. u nofsinhar. L-applikazzjonijiet jibqg[u jintlaqg[u sal-31 ta’ Awwissu 2012.

Mission Fund. Qed tkun organizzata [ar;a g[al G[awdex nhar is-Sibt 21 ta’ Lulju b’risq ilmissjunarji Maltin li qeg[din ja[dmu fil-pajji]i tat-Tielet Dinja.

Tluq mal-vapur tat-8.15 a.m. Fid-9 a.m. ikun hemm Quddiesa fisSantwarju Ta’ Pinu u waqfa f’Ta’ Dbiegi Crafts Village u o[ra fitTokk. Wara l-ikel ]jara fil-:nien u t-Torri Ta’ Kenuna, in-Nadur u wara Marsalforn. Lura l-Im;arr g[all-vapur tas-6 p.m. Prezz ta’ €25 li jinkludi t-trasport kollu f’G[awdex u l-ikel. Tfal bejn 6 u 12-il sena j[allsu €12. G[all-biljetti /emplu l-uffi//ju bejn id-9 a.m. u s1.p.m. 21413664 jew 99885078.

VersAg[tini. Kul[add Xog[lu Jog[;bu. Attività o[ra b’risq lIlsien Malti se ssir nhar l-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, fuq iz-zuntier tal-knisja

ta’ San Girgor, i]-}ejtun, fis-7 p.m.

Rakkonti bid-djalett, qari ta’ siltiet ori;inali mill-membri ta’ VersAg[tini, u mu]ika Maltija.

Kul[add mistieden. D[ul bla [las.

L-Imsida. Il-grupp ta]-]g[a]ag[ ‘Passi Wara Kristu’ se jorganizza barbecue b’risq l-istess grupp nhar il-:img[a 27 ta’ Lulju fis-7.30 p.m. fil-parke;; ta/-?entru Familja Mqaddsa fi Triq Johnny Catania, lImsida. Ikun hemm ukoll lotterija b’rigali sbie[. Il-prezz hu ta’ €10 g[all-kbar u €5 g[at-tfal ta[t l-10 snin. Booking mill-parro//a talImsida jew 79464824#79912990 jew ming[and il-membri tal-grupp.

L-Imqabba. L-G[aqda tan-Nar Madonna tal-:ilju se tag[ti wirja ta’ nar tal-ajru fir-ra[al tas-Sannat, G[awdex, nhar il-{add 22 ta’ Lulju, fl-okka]joni tal-festa titulari ad unur Santa Margerita. Il-[arqa tibda fis-7 p.m. u se tinkludi murtali tal-beraq u blalen. Aktar informazzjoni mis-sit www.talgilju.com. {al Tarxien. Il-Kunsill Lokali jixtieq jav]a li nhar it-Tlieta 17 ta’ Lulju fit-8 p.m. fil-Youth Centre ta’ {al Tarxien se ssir laqg[a g[a]]g[a]ag[ dwar in-Neighbourhood Watch.

Donazzjoni ta’ demm. Illum il{add se jsir ;bir ta’ demm bilMobile Blood Donation Unit minn [dejn il-knisja ta’ San Duminku, ir-Rabat, mit-8.30 a.m. sas-1 p.m.

Jekk t[ossok f’sa[[tek u tixtieq tag[ti d-demm, ;entilment mitlub tie[u mieg[ek il-karta tal-identità.

it-temp illum It-temp> Il-bi//a l-kbira xemxi. Il-Vi]ibbiltà> Tajba.

Ir-Ri[> {afif u varjabbli, li jsir mill-Punent g[all-Majjistral.

Il-Ba[ar> {afif. L-Imbatt> Ftit li xejn.

L-Og[la Temperatura> 36˚C. Ix-Xita> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a f’Malta u f’G[awdex 0.0mm. Ix-Xita> mill-1 ta’ Settembru 644.7mm. Ix-xemx> titla’ fis-5.56 u tin]el fit-20.19.

In-numri tal-lottu li telg˙u l-biera˙ 31 – 3 – 38 – 29 – 56

spiΩeriji VALLETTA: Royal Pharmacy, 271 Triq ir-Repubblika; IL-{AMRUN:

Darwin Pharmacy, 152 Triq il-Kbira San :u]epp; {AL QORMI: Evans Pharmacy, 40 Triq San Bastjan; BIRKIRKARA: St. Paul’s Pharmacy, Triq Brared; G}IRA: St. Matthew’s Pharmacy, 213 Triq ix-Xatt; TA’ GIORNI: Spi]erija Mer[ba Shop 2, Triq Lapsi; TAS-SLIEMA: Wales Pharmacy, 182 Triq Manwel Dimech; {’ATTARD: St. Catherine Pharmacy, Triq id-Dielja c#w Triq Santa Katerina; IN-NAXXAR: Brown’s Pharmacy, Triq San Pawl; IL-QAWRA: Euro Chemist, Triq il-Kurazza; {AL TARXIEN: Theresa Jo Pharmacy, 3A, Triq Xintill; BORMLA: White Cross Pharmacy Shop A, Block 1, Fuq San Pawl; MARSASKALA: San Tumas, Triq ilQaliet c#w Triq il-Lampuka; MARSAXLOKK: Pompei Pharmacy, 28 Xatt is-Sajjieda; {AL KIRKOP: Prestige Pharmacy, 16 Triq San :u]epp; {A}-}EBBU:: Plaza Pharmacy, 86 Triq il-Kbira; L-IMTARFA: Mtarfa Pharmacy, St. David Road; FONTANA: Fontana Pharmacy, Triq ilG[ajn; IN-NADUR: Nadur Pharmacy, Pjazza it-28 ta’ April 1688.

Servizz ta’ tobba fi/-?entri tas-Sa[[a fil-{dud u l-Festi Pubbli/i I/-?entri tas-Sa[[a tal-Mosta, Ra[al :did u l-Furjana huma miftu[in 24 sieg[a g[al emer;enzi biss sat-8 tal-g[ada filg[odu.

Il-pubbliku jrid jattendi /-/entru tas-sa[[a tad-distrett tieg[u.

Persuni ming[ajr karta ta’ identità ma ji;ux moqdija.

Gideb sfa//at mill-gazzetta tal-Labour X’a;;ettiv jista’ jintu]a g[al gazzetta li ta[li nofs l-ewwel pa;na b’rapport giddieb intenzjonat biex jag[ti stampa qarrieqa tal-fatti?

Nhar il-{add li g[adda, il-Kull{add, ilgazzetta tal-Partit Laburista, ippubblikat, flewwel pa;na tag[ha, rapport biex, suppost, turi li “t-tqattig[ u l-;lied intern fil-Partit Nazzjonalista hu mifru[x fl-g[eruq u f’g[add ta’ kumitati sezzjonali tal-PN”.

Il-Kull{add allega li fl-a[[ar jiem, talinqas tliet Segretarji ta’ kumitati sezzjonali tal-PN irri]enjaw mill-kariga tag[hom.

Il-gazzetta Laburista gidbet li Mary Cachia irri]enjat minn Segretarju tal-Kumitat Sezzjonali tal-Mosta — GIDBA SFA??ATA. Il-Kull{add ]iedet tivvinta li Joseph Vella irri]enja minn Segretarju tal-Kumitat Sezzjonali ta’ San Pawl il-Ba[ar — GIDBA

SFA??ATA.

Qalu wkoll li Tiziana Grima rri]enjat minn Segretarju tal-Kumitat Sezzjonali tanNaxxar min[abba di]gwid li hemm filkumtiat. GIDBA SFA??ATA g[aliex Tiziana Grima irri]enjat mill-kumitat min[abba ra;unijiet konnessi max-xog[ol tag[ha.

Meta gazzetta tirrikorri g[al qerq b[al dan ikun ifisser li jew hi bla skrupli u taqla’ u tivvinta fuq in-nies, jew is-sorsi li g[andha huma fjakki u qed ibellg[ulha l-gideb right, left and centre.

Il-Kull{add hi mag[rufa bi]]ejjed g[allivelli li mdorrija tin]el fihom i]da ta[t Joseph Muscat tassew li misset il-qieg[.

Insomma, gazzetta li b[all-Mexxej tal-partit li tirrappre]enta, g[aliha the end justifies the means inklu], naturalment, il-gideb u lqlajjiet.

Il-{addiem u t-Tim tas-Sena fl-Isptar Monte Carmeli Nhar il-:img[a li g[adda t[abbru r-rebbie[a tal-Premju {addiem tas-Sena u l-Premju Tim tas-Sena fl-Isptar Monte Carmeli.

Is-Segretarju Parlamentari Mario Galea fisser li din l-attività hi /elebrazzjoni tal-[idma li ssir fil-kwiet mill-[addiema tal-Isptar Monte Carmeli kif ukoll dawk li ja[dmu fis-servizzi fil-komunità..

Il-Premju {addiem tas-Sena ntreba[ minn Carmen Attard, li hi nurse inkarigata mis-Sala 8B tal-Ir;iel. B’mod konsistenti, is-Sinjura Attard turi [e;;a biex ti]viluppa vi]joni /ara

g[as-sala fejn ta[dem hi, filwaqt li ta[dem biex hi u t-tim tag[ha jkomplu jtejbu l-livell ta’ servizz lill-pazjenti fdati fil-kura tag[hom. Filpassat hi wettqet [afna xog[ol volontarju ma’ nies bi b]onnijiet kbar.

Il-Premju Tim tas-Sena din is-sena ntreba[ mit-tim tas-Support Services tal-Isptar Monte Carmeli. Dan it-tim jikkoordina diversi xog[lijiet essenzjali g[all-isptar, bhalma huma t-tindif, il-[arsien tal-;onna, it-trasport u servizzi o[ra li huma lkoll importanti g[allkura li jing[ata l-klijent.

Ftehim li minnu se jgawdu g[add kbir ta’ nisa mi]]ew;in Kundizzjonijiet a[jar g[al skrivani part-time fl-iskejjel Ftehim li ntla[aq fl-a[[ar jiem bejn l-U{M u l-awtoritajiet tal-Edukazzjoni se jibbenefika g[add kbir ta’ [addiema nisa li fil-bi//a l-kbira tag[hom huma mi]]ew;in.

Dan il-ftehim hu dwar lIskrivani Part-Time li ja[dmu fl-amministrazzjoni tal-iskejjel tal-istat — grad li kien in[oloq minn Gvern Nazzjonalista u li min[abba l-flessibbiltà relattiva tal-[inijiet, ja;evola bil-kbir lil dawk in-nisa li jridu ja[dmu u fl-istess [in jie[du [sieb id-dar u l-familja tag[hom.

Permezz ta’ dan il-ftehim, lIskrivani Part-Time kollha se jkunu jistg[u ja[dmu sa massimu ta’ 28 sieg[a fil;img[a, is-sena kollha.

Dan ifisser li b’se[[ immedjat, minflok ma dawn liskrivani jieqfu mix-xog[ol — u naturalment ming[ajr ma jit[allsu — fil-perijodu talvaganzi tas-sajf u vaganzi o[rajn statutorji, b[al fi ]mien il-Milied u l-G[id, l-impjieg tag[hom se jibqa’ g[addej tul is-sena kollha.

Dawn l-iskrivani g[andhom ukoll numru ta’ ;ranet ta’ leave pro rata u bilftehim li sar, min ikun me[tie; li f’xi ;img[at ja[dem g[al aktar minn 28 sieg[a, dawn is-sig[at ]ejda jkunu jistg[u ji]diedu malleave waqt il-vaganzi taliskejjel.

B’dan il-ftehim, issa kien de/i] li l-iskrivani, matul sena, se jkunu jistg[u ja[dmu total ta’ 1,456 sieg[a (52 ;img[a bi 28 sieg[a).

B’hekk, il-[addiema nisa

involuti mhux talli se jkollhom d[ul akbar fis-sena i]da wkoll ma jkollhomx il[tie;a li fil-perijodu li ma jkunux qed jattendu xxog[ol, i[allsu l-bolla xorta wa[da, kif kien ji;ri s’issa.

Il-Union {addiema Mag[qudin, li wettqet [idma kbira biex tikseb dawn ilkundizzjonijiet ;odda, mistennija tag[ti aktar dettalji dwar dan il-ftehim waqt laqg[a li se torganizza apposta g[all-iskrivani involuti fil-jiem li ;ejjin.

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

A[barijiet Lokali

5

Il-Prim Ministru jinawgura l-Bird Park fis-Salini Aktar minn 200 spe/i ta’ g[asafar f’ambjent naturali mill-isba[ Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi lbiera[ filg[axija inawgura l-Bird Park fis-Salini, inizjattiva tal-privat li setg[et issir b’kofinanzjament talUnjoni Ewropea.

Dan il-Bird Park jista’ jkun kunsidrat b[ala ‘oasi tan-natura’ b’aktar minn mitejn spe/i ta’ g[asafar f’ambjent naturali mill-isba[. Hi wkoll attrazzjoni ;dida g[all-familji Maltin kif ukoll g[at-turisti.

Dan l-investiment hu kunsidrat ukoll b[ala mod ;did u differenti ta’ edukazzjoni, post li fih kul[add jista’ jitg[allem fuq dawn l-annimali u nnatura b’mod dirett.

A;ir li mhux a//ettabbli minn pa;na 1

Minkejja li saret din l-estensjoni, Pullicino Orlando m’a;ixxiex in bona fide g[ax naqas li jsegwi lmozzjoni approvata mill-E]ekuttiv, u minflok g[a]el li jirrepeti biss dak li terzi persuni spekulaw filmezzi tax-xandir.

Fil-fatt, fl-email li bag[at ftit wara l-10 tal-biera[ filg[odu, Pullicino Orlando irrepeta dak li lWhip tal-Grupp Parlamentari Laburista, Joe Mizzi, qal filbulettin tal-a[barijiet tas-Super One il-:img[a filg[axija.

Pullicino Orlando ma tax aktar dettalji dwar l-akku]i kontra Richard Cachia Caruana, i]da bag[at link tal-filmat ta’ Joe Mizzi ji;i intervistat minn ;urnalist tasSuper One. Fl-email tag[ha, Marthese Portelli qalet li l-a;ir ta’ Pullicino Orlando ma kienx a//ettabbli u jmur kontra l-ispirtu li ntla[aq qbil fuqu fl-E]ekuttiv, ji;ifieri li fil-ka] kollu g[andhom ikunu rispettati lprin/ipji tal-;ustizzja naturali fejn l-akku]at g[andu jing[ata d-dritt li jag[mel id-difi]a tieg[u bl-aktar mod xieraq, biss skont akku]i definiti u /ari.

F’email bi twe;iba, Jeffrey Pullicino Orlando qal li ma kienx se jibg[at aktar emails g[ax ma kienx qieg[ed jifhem xi jrid lE]ekuttiv tal-PN ming[andu.

Qal li se jkun qed jag[ti aktar dettalji dwar l-allegazzjonijiet tieg[u fil-laqg[a tal-E]ekuttiv ta’ nhar it-Tlieta li ;ej.

Barra minn fondi tal-Unjoni Ewropea, dan il-Bird Park ibbenefika wkoll minn fondi tal-gvern u permezz ta’ din l-g[ajnuna l-privat seta’ jinvesti fil-prodott u s-servizz li joffri waqt li jkompli jimpjega u jkabbar lopportunitajiet.

Dan il-pro;ett jifforma parti minn investiment qawwi ta’ 33 miljun ewro minn fondi Ewropej fi pro;etti b’rabta ma’ agro-turi]mu, konservazzjoni u titjib tal-wirt rurali tal-pajsa;; Malti.

B’kollox kien hemm tnejn u g[oxrin lokalità li qed jibbenefikaw minn dawn il-fondi li qed jg[inu diversi pro;etti li kollha jwasslu biex

issir konservazzjoni u titjib tal-wirt naturali kif ukoll kulturali li jinsab f’zoni rurali madwar Malta u G[awdex.

Dan il-Bird Park jikkumplimenta numru ta’ pro;etti o[rajn f’din iz-zona partikolarment il-Park Nazzjonali tasSalini li l-gvern kabbar biex issa sar spazju akbar g[at-tgawdija tal-familji.

Fl-istess in[awi qed isir pro;ett ta’ riabilitazzjoni tas-Salini b’investiment ta’ aktar minn 7 miljun ewro. Mhux wisq ’il bog[od qed jinbena Aquarium Nazzjonali (ara pa;na 3); infeta[ lewwel water park f’Bu;ibba; qed issir ir-riabilitazzjoni tal-Mag[tab li se

jkun trasformat f’park g[all-familja, waqt li sar pro;ett ta’ tisbi[ milliskola ta’ San Pawl il-Ba[ar salGillieru.

Din iz-zona, b’hekk, saret wa[da importanti ta’ rikreazzjoni g[allfamilji Maltin u l-Prim Ministru, ilbiera[, stqarr li l-gvern hu kommess li jkompli jtejjeb il-fa/ilitajiet u linfrastruttura e]istenti biex jin[oloq aktar xog[ol g[all-[addiema f’dawk lin[awi.

G[all-okka]joni tal-biera[ kien pre]enti, fost l-o[rajn, George Pullicino, il-Ministru tar-Ri]orsi u Affarijiet Rurali.

Il-pain clinic fl-Isptar Mater Dei qed tag[ti servizz mill-aqwa Fost is-servizzi offruti fl-Isptar Mater Dei hemm dak offrut mill-Pain Clinic, li minkejja li mhuwiex wie[ed mill-aktar servizzi mag[rufa f’dan l-isptar qed jistabbilixxi reputazzjoni g[all-kwalità g[olja li qed tkun offruta.

Fil-fatt, matul dawn l-a[[ar snin kemm ilha topera lPain Clinic, saru madwar 1,200 pro/edura kull sena biex dawk il-persuni li jkunu jbatu minn u;ig[ kroniku jkunu jistg[u jtaffu dan l-u;ig[, u fil-ma;;oranza tal-ka]i jeqirduh kompletament.

It-Tabiba Marilyn Casha, li tispe/jalizza fl-aneste]ija, tenniet li s-servizzi offruti minn din il-klinika huma varji u jkopru kull tip ta’ w;ig[. Dan iwassal biex bosta persuni li jkunu jbatu minn u;ig[ kroniku, u li ma jistax jitfejjaq kompletament permezz tal-medi/ina, jistg[u jag[mlu u]u minn dan is-servizz fl-Isptar Mater Dei stess.

Marilyn Casha tenniet li fil-;ejjieni se jsir ukoll ta[ri; biex aktar tobba jkunu jistg[u ja[dmu f’din il-klinika, filwaqt li s-sena d-die[la se jsiru g[add ta’ workshops b’kollaborazzjoni mal-Università ta’ Malta f’dan il-qasam.

Hija semmiet ukoll li l-u;ig[ marbut mad-dahar hu laktar komuni li jkun trattat f’din il-klinika, li tintuza wkoll minn persuni milquta bil-marda tal-kan/er.

Permezz tas-servizzi ta’ Dr Casha u l-Konsulent Charles Gauci, tabib Malti ta’ fama mondajli li ji;i f’Malta ta’ spiss biex imexxi pro/eduri, din il-klinika qed toffri servizz importanti lis-so/jetà, kif enfasizza l-Ministru tasSa[[a, Joe Cassar, waqt ]jara f’din il-klinika, ilbiera[.

Joe Cassar tkellem ukoll dwar it-tif[ir li tir/ievi din ilklinika mill-pazjenti tag[ha.

Piju Mangion, wie[ed mill-pazjenti ta’ din il-klinika tkellem ma’ din il-gazzetta dwar l-esperjenza tieg[u. Hu qal li minkejja li kien ibati minn u;ig[ qawwi fin-na[a lleminija ta’ wi//u, tant li lanqas kien jista’ jiekol u g[amel ]mien jie[u mat-13-il pillola kuljum, wara intervent f’din il-klinika hu fieq g[al kollox.

Ix-xog[ol ta’ din il-klinika mistenni jkompli jikber fissnin li ;ejjin, hekk kif dejjem qed ta;;orna t-teknika tag[ha skont l-a[[ar ]viluppi tal-medi/ina.

Il-pain clinic fl-Isptar Mater Dei li qed ikollha ri]ultati sodisfa/enti [afna

Fatti dwar Muscat u l-Unjoni Ewropea

Biex [add ma jinsa…

B[al g[ada 22 sena ilu — is-16 ta’ Lulju 1990 — Malta, permezz ta’ Guido de Marco, Vi/i Prim Ministru u Ministru tal-Affarijiet Barranin, ressqet formalment l-applikazzjoni g[al s[ubija fil-Komunità Ewropea.

Sa minn day 1, il-Labour [are;, bissa[[a kollha, kontra dan l-i]vilupp importanti g[al pajji]na.

Sadattant, fl-1992, il-Partit Nazzjonalista kien konfermat fil-gvern b’elezzjoni ;enerali. Il-Labour bidel ilMexxej tieg[u u la[aq Alfred Sant, li ukoll kien b’ru[u u b’;ismu kontra ss[ubija.

Biex jag[ti palata qawwija f’din il-

po]izzjoni tal-Labour, minn imkien tfa//a JOSEPH MUSCAT li llum imexxi l-Partit Laburista.

F’dawn il-pa;ni tal-lum, [adna ftit siltiet minn mijiet ta’ artikli li Muscat kiteb kontra s-s[ubija tul is-snin twal — aktar minn g[axra — u li fihom jo[ro; l-aktar il-qilla tieg[u kontra din l-idea.

Kollox hu dokumentat u t-titlu ta’ kull silta hu t-titlu tal-artiklu rilevanti kif kien deher f’xi wa[da mill-gazzetti Maltin.

U ara hawnx xi [add li kapa/i jispjega kif minn po]izzjoni daqshekk radikali, Muscat seta’ jitfi s-swi// u f’daqqa wa[da jdur dawra s[i[a u jsir ewropista konvint.

JOSEPH MUSCAT jibqa’ mni]]el fl-istorja ta’ Malta b[ala l-aktar bniedem li [adem, tkellem u kiteb kontra s-s[ubija ta’ Malta fl-UE… i]da malli l-poplu Malti, b’ma;;oranza kbira, /a[ad l-argumenti tieg[u kollha dritt qabe] fuq in-na[a l-o[ra tal-istorja u sa wasal biex ikkontesta l-ewwel elezzjoni g[allParlament Ewropew — xahar wara ss[ubija — u billi kien sar mag[ruf [afna fost il-laburisti propju min[abba s-snin twal ta’ militanza kontra l-UE, hu kien elett wie[ed mid-Deputati Maltin fl-UE

Dati importanti

Biex wie[ed jifhem a[jar il-kitbiet ta’ Joseph Muscat kontra d-d[ul ta’ Malta flUnjoni Ewropea, je[tie; li jpo;;ihom filperspettiva ta’ meta nkitbu.

Dawn huma dati importanti bejn l-1990 u l-2004, ji;ifieri minn meta saret lapplikazzjoni formali g[ad-d[ul, sad-d[ul eventwali ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea.

Is-snin twal ta’ militanza Triq o[ra Fost l-aktar li g[andhom x’ jinkwetaw (bi s[ubija fl-UE) huma dawk li ja[dmu ma’ kumpaniji li jimpurtaw materjal minn barra l-UE… mhux qed inwerwru meta ng[idu dan. Din hi l-verità.

(Kull{add — 1 ta’ Awwissu, 1999)

X’se ji;ri^

Jekk jirba[ il-PN jinfet[u n-negozjati g[as-s[ubija u sa erba’ snin o[ra nkunu membri s[a[ tal-UE. Jekk jirba[ l-MLP, il-PN ikollu jabbanduna mqar g[al ftit il-[olma Ewropea tieg[u.

(Kull{add — 27 ta’ Ottubru 1996 — jum il-votazzjoni)

Somom Ewropej PN + BRUSSELL = TBATIJA (Kull{add — 29 ta’ Awwissu, 1999)

Il-Laburisti u l-UE> komdi [afna Nemmen li llum il-;urnata, u fil-futur qrib, pajji]na ]gur li ma jaqbillux jissie[eb mal-Unjoni Ewropea.

(Kull{add — 1 ta’ :unju, 1997)

Dqiq, zokkor u l-UE Bid-d[ul ta’ Malta fl-UE, il-prezz taddqiq se jog[la ]gur. Nibdew nixtru zzokkor bil-g[oli… il-prezz jog[la bi 300 fil-mija.

(Kull{add — 5 ta’ Settembru, 1999)

Il-paniku ta’ Lino Ftit li xejn nista’ nara ra;uni g[ala s[ubija s[i[a fl-Unjoni Ewropea tista’ ssolvi lproblemi finanzjarji tal-Gvern Malti.

B[alissa Malta ]gur li ma jaqblilhiex issir membru s[i[. Nistg[u nimxu ferm a[jar minn barra. Jekk g[axra jew [mistax-il sena o[ra l-istorja tkun mod ie[or, konvint li l-PL ikun l-ewwel wie[ed li jara li ssir la[jar g[a]la fl-interess ta’ Malta.

(Kull{add — 28 ta’ Settembru, 1997)

Kelmtejn bejn l-istilel Il-fatti juru li fl-ekonomija m’hawnx problemi kbar. Anzi, din g[andha g[aliex tmur a[jar g[aliex il-bi]a’ li

[afna jinqerdu g[al kollox bi s[ubija f’daqqa fl-UE issa spi//at.

(Kull{add — 19 ta’ Ottubru, 1997)

Rispett ;did g[al Malta fl-UE Bil-kun/ett ta’ ‘Svizzera fil-Mediterran’ f’mo[[na, u bir-rieda tajba f’qalbna, g[andna nimxu ’l quddiem biex nibnu d-dar Maltija fl-Ewropa.

(It-Tor/a — 14 ta’ :unju, 1998) It-triq Maltija lejn l-Ewropa

Gvern Laburista ;did iwassal lil Malta g[al zona ta’ kummer/ [ieles fi ]mien bejn [ames u seba’ snin (Kull{add — 16 ta’ Awwissu, 1998)

Attwalità politika 7

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

6 Attwalità politika

Is-salib tal-millennju …jekk jibqa’ g[addej bil-fissazzjoni

L-ORIZZONT— 17 TA’ OTTUBRU 2001>Muscat jg[ajjar li]-]g[a]ags[ ‘Talibani’

Bejn Malta u Vjenna Jidher /ar li l-Gvern Malti qed jilg[aq b’ilsienu barra lil Brussell biex jipprova jintg[o;ob. Qed idur il-pajji]i kollha tal-Unjoni… jg[idulna li lapplikazzjoni ta’ pajji]na tgawdi appo;; i]da meta ni;u g[as-si u n-no nindunaw li dan hu kollu da[q filwi//.

(Kull{add — 13 ta’ Di/embru, 1998) Il-veru qalb Ewropea g[al Malta :enwinament ikkonvin/ejt ru[i li lpolitika laburista hi t-triq li tista’ twassal lil Malta fi [dan il-familja Ewropea bl-inqas tbatija u fl-a[jar sitwazzjoni possibbli.

(Kull{add — 7 ta’ Marzu, 1999) :ejja Elezzjoni

Hemm nazzjonalisti li jridu li rreferendum isir malajr kemm jista’

jkun qabel ma l-poplu jibda j[oss [afna l-qarsa tal-mi]uri li jridu jidda[[lu… jib]g[u li g[add ta’ mi]uri se j;ibu aktar qg[ad u aktar nies se jkunu qed jie[du l-impressjoni li l-UE tfisser tbatija.

(Kull{add — 4 ta’ Lulju, 1999) Kemm se jissaportu fil-morsa Jidher /ar li Brussell irid li l-Gvern

Nazzjonalista jsejja[ referendum g[as-sena d-die[la (2000). Din hi morsa kbira g[an-nazzjonalisti.

(Kull{add — 11 ta’ Lulju, 1999) U l-mistoqsija hi Il-messa;; ewlieni li g[andhom f’mo[[hom l-Ewropej jidher li wasal /ar g[and il-Gvern Malti: ag[mlu referendum malajr kemm jista’ jkun.

(Kull{add — 18 ta’ Lulju, 1999)

tieg[u li jda[[al lil pajji]na b[ala membru s[i[ tal-UE, Gvern Nazzjonalista se jkun qed jg[abbi lillpoplu tag[na bis-salib tal-millennju.

(Kull{add — 19 ta’ Settembru, 1999) G[aliex tistag[;bu^ Il-fissazzjoni li nid[lu fl-UE issa akkost ta’ kollox qed tkompli ddg[ajjef lil Fenech Adami.

(Kull{add — 3 ta’ Ottubru, 1999)

KULL{ADD — 1 TA’ :UNJU, 1997 — Joseph Muscat jikteb li l-laburisti u l-Unjoni Ewropea huma komdi [afna flimkien u konvin/enti minkejja li l-Labour kien assolutament kontra s-s[ubija

KULL{ADD — 19 TA’ SETTEMBRU, 1999 — Meta Muscat qal li jekk il-Gvern Nazzjonalista jibqa’ g[addej bil-fissazzjoni li jda[[al lil Malta fl-UE se jkun qed jg[abbi lill-poplu bis-Salib tal-Millennju

KULL{ADD — 20 TA’ MARZU, 2000 — Muscat g[amel is-snin jispekula kif il-PN kien kien se jikkonferma l-appo;; tal-PN g[all-UE. Hawnhekk qed jispekula li kienu se jsiru Referendum u Elezzjoni fl-istess jum!

L-ORIZZONT — 5 TA’ FRAR, 2003 — Il-pariri finali ta’ Muscat qabel ir-Referendum fejn jg[id lill-qarrejja kif g[andhom jivvutaw… jg[idilhom li jistg[u jag[mlu kollox barra jivvutaw ‘IVA’ g[as-s[ubija

minn Muscat kontra l-UE Elezzjoni qabel s[ubija In-nazzjonalisti jafu li hu possibbli [afna li referendum jintilef. Dan jitfa’ lill-Partit Nazzjonalista fi kri]i kbira.

(Kull{add — 14 ta’ Novembru, 1999)

Termini Imerese …it - triq li hemm b]onn

B]onn ta’ konsensus Ejja naqblu fuq l-affarijiet komuni g[at-tnejn. Jekk il-PM (Eddie Fenech Adami) irid ikompli jwebbes rasu, [alli jwebbisha. Min jid[aq l-a[[ar jid[aq la[jar. Il-[a]in hu li minbarra li jitkisser il-gvern, ikissru lill-pajji] mieg[u.

(Kull{add — 19 ta’ Di/embru, 1999)

Pakkett [a]in Jekk il - Gvern Nazzjonalista jrid ikompli jwebbes rasu b ’ din l - affari tal - UE , allura rridu nkunu lesti li nesponu n - nuqqasijiet enormi li fih il - pakkett negozjat . ( l - orizzont — 1 3 ta ’ Novembru ,

Il-messa;; Ewropew Na[seb li hu f’dan il-kuntest li wie[ed

Ivvota ‘Le’, [assru jew po;;ih fi frame L - elettorat g[andu tliet g[a]liet quddiemu : jista ’ jivvota ‘ le ’, jew jista ’ j[assar il - vot billi jikteb messa;; jew xi kliem fuq il - vot , jew jista ’ jastjeni billi ma jmurx jivvota . L - g[a]liet huma sempli/i

Referendum elezzjoni Persuna qaltli li issa n-nazzjonalisti bilfors li qed jikkunsidraw bis-serjetà li jsej[u elezzjoni u referendum f’daqqa.

Dan ikun ifisser li f’;urnata wa[da mmorru nivvutaw g[all-gvern u g[allkwistjoni dwar l-UE. (Kull{add — 25 ta’ Marzu, 2000)

Fatti u studji Konvint li l-GWU mhix se tabdika mid-

Tliet snin

Inkunu po]ittivi Wasal i]-]mien li l-PL iniedi kampanja po]ittiva dwar ‘Svizzera filMediterran’.

(Kull{add — 28 ta’ Mejju, 2000)

Kien hemm konsorzji li kienu de[lin g[all-pro;ett tal-Cruise Liner Terminal u re;a’ bdielhom min[abba li l-Gvern irid ida[[al lil Malta fl-UE malajr. Dan jag[milhielhom kwa]i impossibbli li ja[dmu bis-sistema ta’ duty-free.

(Kull{add — 31 ta’ Ottubru, 1999)

nimxu ’ l quddiem issa ]gur mhix s[ubija s[i[a fl - Unjoni Ewropea . ( l - orizzont — 1 6 ta ’ Ottubru , 2002)

2002)

g[andu jikkunsidra ideat ;odda fosthom li wie[ed jista’ jikkunsidra s[ubija fil-European Free Trade Area (EPTA).

(Kull{add — 30 ta’ Jannar, 2000)

Fatti mhux paroli Il-fatti juru li s[ubija s[i[a fl-UE jkollha effett sinifikanti fuq l-industrija Maltija. Il-fatti diffi/li tmerihom.

(Kull{add — 30 ta’ April, 2000)

dover so/jali tag[ha li tie[u po]izzjoni /ara dwar l-UE meta tlesti l-istudji tag[ha.

(Kull{add — 10 ta’ Ottubru, 1999)

16 TA’ LULJU, 1990: Malta tapplika formalment g[as-s[ubija fl-UE 22 TA’ FRAR, 1992: Il-Partit Nazzjonalista jirba[ l-Elezzjoni :enerali MARZU, 1992: Joseph Muscat jid[ol jimmilita fil-Malta Labour Party 26 TA’ OTTUBRU, 1996: Il-Partit Laburista jirba[ l-Elezzjoni :enerali u jiffri]a lapplikazzjoni ta’ Malta g[al s[ubija fl-UE 5 TA’ SETTEMBRU, 1998: Il-Partit Nazzjonalista jirba[ l-Elezzjoni :enerali u jirriattiva l-applikazzjoni g[al s[ubija fl-UE 8 TA’ MARZU, 2003: Malta tivvota favur iss[ubija fl-UE f’Referendum Nazzjonali 12 TA’ APRIL, 2003: Il-Partit Nazzjonalista jirba[ l-Elezzjoni :enerali u l-Prim Ministru Eddie Fenech Adami jmur Atene biex jiffirma t-Trattat ta’ S[ubija fl-UE 1 TA’ MEJJU, 2004: Malta ssir membru flUnjoni Ewropea

No problem, Sir

Jekk irridu ninnegozjaw (mal-UE) inqabbdu lil min hu kapa/i. (l-orizzont — 26 ta’ Lulju, 2000)

L-ORIZZONT— 5 TA’ MARZU, 2003> L-a[[ar artiklu ta’ Muscat qabel ir-Referendum

Il-[idma tag[na lkoll L-indikazzjonijiet huma /ari. Fil-pajji], numru dejjem ji]died ta’ persuni qed

jg[idu li ma jridux li Malta tissie[eb b[ala membru s[i[ fl-UE. (l-orizzont — 21 ta’ Frar, 2001)

Switzerland in the Mediterranean is alive

The NP and those in favour of Malta joining the EU immediately at all costs occasionally try to convey the message that there is no alternative to membership… Switzerland in the Mediterranean is alive… and kicking (The Malta Independent — 14 ta’ Marzu, 2001) It-Talibani ta’ Malta …il-Kunsill Nazzjonali ta]-}g[a]ag[ qed iqis lill-Unjoni Ewropea bl-istess mod kif it-Talibani jqisu l-Quran, ji;ifieri l-bidu u t-tmiem ta’ kollox. (l-orizzont — 17 ta’ Ottubru, 2001)

Programm ta’ bdil S[ubija jew le fl-Unjoni Ewropea mhix il-fattur determinanti biex i]-]g[a]ag[ Maltin u G[awdxin isibu x-xog[ol. (l-orizzont — 31 ta’ Ottubru, 2001) Il-kura;; li nkunu differenti

Ejjew ma n[allux min joqg[od i[arref li jekk tissie[eb fl-UE u mbag[ad tara li mhux jog[;bok ix-xog[ol, tkun tista’ ter;a’ to[ro;. (l-orizzont — 1 ta’ Mejju, 2002) L-abjad u l-iswed Ir-realtà hi li l-Parlament Ewropew hu istituzzjoni li llum il-;urnata ftit li xejn g[andu poter. (l-orizzont — 10 ta’ Lulju, 2002) Lixka Maltija Jidher li, b[all-Maltin, l-I]landi]i mhux se jibilg[u l-lixka. (l-orizzont — 7 ta’ Awwissu, 2002)

u ma hemmx fejn wie[ed jit[awwad . ( l - orizzont — 5 ta ’ Frar , 2003)

G[andi [olma

Konvint li kull min jo[lom ;ejjieni sabi[ g[al dan il - pajji] jifhem li l Partnership hu l - a[jar mezz li bih nistg[u naslu . ( l - orizzont — 1 9 ta ’ Frar , 2003) Responsabbiltà

Kemm kien ikun aktar fa/li kieku g[edna ‘ iva ’. Kburi li nag[mel parti minn dawk li ma jag[]lux it - triq fa/li g[ax jib]g[u mit - taqbida . ( l - orizzont — 5 ta ’ Marzu , 2003) G[aqda u progress Na[seb li t - 30 membru eletti bil voti tag[na l - Laburisti u ta ’ dawk li ivvutaw Labour huma fid - dmir li jivvutaw kontra r - ratifikazzjoni ( tat - Trattat ta ’ S[ubija ta ’ Malta fl -

UE)

( l - orizzont —

30 ta ’ April , 2003)

8

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

Opinjoni# Lokali

De/i]jonijiet ibsin . Ma n[ossx li g[andi b]onn ner;a’ nfakkarkom dwar dak li g[adda minnu l-partit tul din il-;img[a. Mhuwiex normali li fil-kors tal-[idma tittie[ed de/i]joni b[al dik li saret fl-E]ekuttiv nhar il{amis li g[adda. Fir-realtà politika, din hi wa[da iebsa, biss ne/essarja. Kif jista’ ji;i permess li partit, li hu mimli bi storja u e]empji ta’ persuni li ssagrifikaw [ajjithom g[al ideal politiku, i[alli deputati fi [danu ja;ixxu kif a;ixxew?

Fl-intern tag[na, kif dejjem ;ara, [a niddiskutu u ma naqblux, biss ladarba hemm vu/i ta’ ma;;oranza, allura kull persuna trid tie[u [sieb issegwiha. Dan hu l-prin/ipju li jmexxi kull partit serju b[al ma hu tag[na. Ladarba nidde/iedu, ladarba naqblu fuq linja, allura kul[add g[andu jsegwiha.

1

. I]da, l-a;ir ta’ numru ta’ membri parlamentari wassal g[al din il-po]izzjoni. Lim;iba tag[hom tmur kontra dak li a[na ilna n[addnu u n[addmu s-snin. Il-poplu jafu dan. Jaf li a[na konna u bqajna partit li nafu kif ta[dem il-politika ming[ajr ma tlifna l-prin/ipji tag[na warajha. Dak li wettqu ma 2

jistax ji;i a//ettat, ta[t ebda forma jew mod. Passi ]baljati f’direzzjonijiet li ma ji[duhom imkien, salv li jirre;istraw azzjoni [a]ina mill-partit kollu. Dak li g[amlu jibqa’, i]da, imwa[[al mag[hom. Ma jag[milx stat ta’ fatt g[allbqija tag[na. Ma jix[etx dellijiet fuqna. Biss, hu x’inhu, l-a;ir tag[hom wassal g[all-konsegwenza li dde/i]jonijiet li partit serju g[andu jie[u, fir-realtà, je[odhom. . Bl-a;ir li rajna jsir, il-poter tar-rikatt, pulit jew le, f’din ille;i]latura tela’ b’sa[[a ferm u ferm iktar ’il fuq. Il-fatt li dan il-Gvern kellu ma;;oranza ta’ si;;u fisser li

3

kien hemm min approfitta ru[u minn din is-sitwazzjoni.

L-argumenti, jew ma jsirux, jew jekk ma taqbilx mag[hom taf li hemm ilkonsegwenzi li titlef il-poter.

Trid tg[addi ta’ dak li jkun, g[ax hu iktar importanti millpartit u mill-poplu li ele;;ieh.

Kien evidenti li waqt li konna lkoll mo[[na biex in]ommu ’l-pajji] g[addej [alli lekonomija ma tmurx lura, ixxog[ol jibqa’ jitkattar, il;ustizzja so/jali tibqa’ ti;i

osservata u l-pajji] ma jbatix mill-kri]ijiet ekonomi/i u politi/i, [addie[or kellu a;endi differenti. . Dik kienet ir-realtà li g[al dawn is-snin kollha kellna naffrontaw. Nissaportu biex bil-pa/enzja u s-sabar inkomplu nag[mlu l-;id lillpajji] u nassiguraw li ma jkunx hemm tbatija iktar fuq il-poplu. Il-partit kien elett g[al le;i]latura s[i[a u ddmir tag[na kien li nwasslu kemm nistg[u. Inwasslu kemm hu possibbli biex inwettqu l-programm elettorali tag[na. Il-vot favur tag[na ;ieb din irresponsabbiltà u, ta’ partit serju li a[na, hekk wettaqna.

Qlajna daqqiet. Sofrejna umiljazzjoni ]ejda. Biss [adna [sieb li, minkejja kollox, ma nitilfux rasna. }gur mhux forsi, wisq u wisq inqas li nwettqu azzjonijiet []iena.

4

. Is-serjetà f’partit titlob li min ma jimxix mal-linja tieg[u, ma jistax ikun permess li jer;a’ jkun kandidat. Dik hi s-serjetà, iebsa kemm hi iebsa, meta qed nikkunsidraw proprju ma’ persuni eletti fi [danna.

5

Xejn pja/evoli, imma ne/essarja biex is-sewwa jissa[[a[, il-verità to[ro; u [add ma jkompli j[ossna li qed nibag[tu messa;;i f’direzzjonijiet opposti. Lelettorat tag[na jippretendi minna li na;ixxu kif g[amilna. Jippretendi li a[na nibqg[u nkunu l-partit sod li a[na. Li nibqg[u preparati nag[mlu s-sagrifi//ji g[assewwa, ming[ajr ma na;ixxu skont il-li;i tal-;ungla, imma bl-ir;ulija. L-ir;ulija u rrettitudni fl-a;ir, g[alija, jirb[u l-konsiderazzjonijiet personali tag[na lkoll. . Tul dan i]-]mien kollu stajt na;ixxi b’mod differenti.

Stajt in[ares lejn l-interess personali tieg[i; i]da g[a]ilt din il-linja g[ax [assejt li g[andi dmirijiet o[rajn og[la lejn l-elettorat li g[a]ilni u lejn il-poplu li n[obb u nirrispetta. G[andi d-dmir li nibqa’ nassigura li l-gvern jasal sakemm jista’ fille;i]latura, li nibqa’ leali lejn il-prin/ipji tieg[u u na;ixxi kif g[andu ja;ixxi kull demokratiku kristjan.

Nassigura lil kull persuna li kien ikun iktar fa/li u b’ferm inqas sofferenzi u akku]i in;usti fil-konfront tieg[i li 6

minn Carmelo Mifsud Bonnici carmelo.mifsudbonnici@gov.mt

kieku mort il-kontra. Ma kinitx de/i]joni fa/li. I]da, fi [dan dan il-partit, ilma;;oranza hi mag[mula minn ferm iktar persuni li jifhmu li servizz veru g[allpajji] jitlob minna de/i]jonijiet ibsin. Partit li hu kapa/i ji;bed lejh politi/i serji. Partit li f’dawn ix-xhur se jkollu jaffronta sitwazzjonijiet o[ra, forsi iktar iebsa. Biss, jien /ert li se jibqa’ kapa/i jie[u dde/i]jonijiet it-tajba biex jibqa’ vu/i tal-poplu u jibqa’ dak li kapa/i jassigura l;ustizzja so/jali.

Il-Gvern jibqa’ g[addej b’[idmietu Pro/eduri kriminali kontra ...impenjat li jkompli jo[loq ix-xog[ol u l-;id Joe Mizzi u s-Super One tieg[u u jivvota mal-Oppo]izDavid Agius, il-Whip talzjoni .

Grupp Parlamentari minn Richard Cachia Caruana Nazzjonalista, qal ilbiera[ filDavid Agius qal li b[al

Richard Cachia Caruana, ilbiera[ filg[odu ippre]enta kwerela lill-Pulizija biex jinbdew pro/eduri kriminali kontra d-Deputat Laburista Joe Mizzi u l-editur tas-Super One, Kurt Farrugia, dwar allegazzjonijiet li Joe Mizzi g[amel fil-konfront tieg[u, imxandrin fuq is-Super One nhar il-:img[a li g[adda.

Fi stqarrija, Richard Cachia Caruana qal li l-allegazzjonijiet ta’ Joe Mizzi huma infondati, inveritieri, itellfu jew inaqqsu r-reputazzjoni tieg[u, u g[alhekk huma libellu]i.

Il-kwerela kienet iffirmata mill-Avukat Joe Zammit Maempel.

Konferma li r-ra;el miet mg[arraq Stephen Moon, li tilef [ajtu l:img[a filg[axija fir-Ramla l{amra, miet img[arraq.

Dan kien konfermat millawtopsja li saret ilbiera[ flIsptar :enerali ta’ G[awdex.

Il-missier Malti ta’ 42 sena mill-Belt, i]da li kien joqg[od ix-Xag[ra G[awdex, tilef [ajtu l-:img[a wara li sab ru[u f’diffikultà waqt li kien qed jg[um. Hu ttella’ mill-membri tal-Emergency Response and Rescue Corps, li ppruvaw jag[tuh in-nifs.

Ftit tal-[in wara, waslu wkoll xi membri mid-Dpartiment tal-

Protezzjoni ?ivili, li wkoll tawh l-ewwel g[ajnuna; i]da kien kollu ta’ xejn g[aliex irra;el miet fil-post.

Dak il-[in, fil-bajja kien hemm diversi persuni li raw dan kollu ji]vol;i quddiem g[ajnejhom.

L-awtopsja ikkonfermat li Stephen Moon miet min[abba l-ilma li bela’ u jirri]ulta li ma kellux problemi f’sa[[tu. Infatti Stephen Moon kien deskritt b[al bniedem avventuru] u b’sa[[tu tant li kien anki jie[u sehem f’maratoni u jipprttika //ikli]mu.

programm Il-Fatti Kollha fuq Radio 101 li l-Gvern se jibqa’ g[addej bil-[idma tieg[u biex jo[loq ix-xog[ol u l-;id f’pajji]na.

Il-gvern irid jibqa’ ffukat kif se j;ib aktar xog[ol f’pajji]na u kif se jg[in lis-self-employed fost o[rajn.

Il-Whip tal-Grupp Nazzjonalista tkellem dwar idde/i]jonijiet importanti li [a lE]ekuttiv nhar il-{amis filg[axija, u fakkar li dawn jolqtu lill-partit internament.

David Agius qal li s-si;;u parlamentari qieg[ed hemm biex jintu]a g[all-;id fiddiversi oqsma, b’mod partikulari fis-settur tas-sa[[a, bil-kontra ta’ kif ja[sibha lpartit ta’ Joseph Muscat, li g[andu g[atx g[all-poter.

Agius qal li bil-mozzjonijiet tal-Partit Laburista – kemm biex jirri]enja Richard Cachia Caruana u anki Carm Mifsud Bonnici jitne[[a minn ministru – il-Partit Laburista [are; dak li verament irid, ji;ifieri li jipprova jaljena mir-realtajiet veri tal-[ajja u minn dak li qed ise[[ madwarna.

Il-Whip Nazzjonalista g[amel kura;; lin-nies u sostna li tti;rija hi sal-barkun. Qal li l-PN

David Agius

fil-gvern ma kienx perfett f’dawn l-erba’ snin, imma li kieku l-PN sema’ minn dak li qal Joseph Muscat, b[al fil-ka] ta’ ?ipru, ]gur li ma kienx jitwettaq il-;id lill-pajji].

Wie[ed irid jara l-istat li ?ipru jinsab fih u jara ddifferenza minn pajji]na.

David Agius g[amel referenza g[al bosta kri]ijiet li hawn madwarna, fosthom filLibja fost o[rajn, u qal li mnalla kienet it-tmexxija tal-Partit Nazzjonalista fil-gvern li wasslet g[al de/i]jonijiet g[aqlija.

Id-de/i]joni li ttie[det il{amis li Jeffrey Pullicino Orlando, Jesmond Mugliett u Franco Debono ma jistg[ux jikkontestaw fil-lista tal-Partit Nazzjonalista, ma kinitx wa[da fa/li. I]da mhux a//ettabbli li xi [add imur kontra l-partit

deputati o[ra, hu dejjem kellu lbieb miftu[ u lest li jisma’ lil kul[add. Il-passi li [a l-Partit Nazzjonalista mhumiex biss g[all-;id tal-partit imma talpajji] ukoll, kif juri l-fatt li kienu approvati 60 kandidat, fosthom g[axra ;odda.

Hu tenna li dan il-partit g[andu b]onn l-aqwa m[u[ biex imexxu dan il-pajji], filwaqt li semma wkoll lil dawk li ma jidhrux imma jag[mlu xog[ol kbir, spe/jalment ilvoluntiera li ja[dmu fid-diversi oqsma fi [dan il-PN. David Agius qal li g[andu fidu/ja li l-Partit Nazzjonalista jer;a’ jkun fil-gvern, u dan, g[aliex meta wie[ed jara l-;id li kiseb pajji]na u l-[idma li saret, malajr jasal g[allkonklu]joni li l-pajji] g[adu je[tie; lill-PN. Il-Whip Nazzjonalista g[amel a//enn g[all-Partit Laburista li jrid ine[[i numru ta’ /ittadini minn fuq ir-re;istru elettorali. Il-Partit Nazzjonalista bl-emendi li g[amel din il;img[a, juri bil-fatti kollha li jrid li kul[add jivvota u jinkorpora lil kul[add, anki lil dawk li jkunu g[alqu t-18-il sena sa qabel l-elezzjoni, b’re;istru rivedut.

9

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

F’pa;ni o[rajn...

10 Weg[da o[ra titwettaq

11 Se jivvutaw aktar ]g[a]ag[

11 Abjad, iswed u persuna umana

19

Ittri lill-Editur:

Il-proposta ta’ Sargas

Responsabbiltà u konsegwenzi Rikatti, attakki vjolenti, gideb, insinwazzjonijiet, sotterfu;ji, manipulazzjoni. Dawn u o[rajn b[alhom kienu armi li ntu]aw spiss kontra l-Partit Nazzjonalista fl-istorja tieg[u ta’ ’l fuq minn 130 sena. U safrattant il-Partit Nazzjonalista, tul le]istenza tieg[u, ipprovda lil pajji]na l-itwal perijodu ta’ governanza, ipprovda l-akbar numru ta’ Prim Ministri u wassal lil Malta g[all-aqwa u l-aktar tragwardi stori/i mill1921 ’l hawn. L-Indipendenza. Id-d[ul ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea. L-introduzzjoni tal-munita komuni Ewropea.

Dawn il-kisbiet kollha waslu permezz ta’ determinazzjoni ]onqrija u wara oppo]izzjoni qalila tal-avversarji politi/i tieg[u. I]da r-rieda dejjem kienet akbar mill-ostakli u lprin/ipji dejjem g[elbu l-opportuni]mu ta’ [addie[or.

Fl-a[[ar jiem il-Partit Nazzjonalista kien wasal f’punt ie[or delikat tal-istorja tieg[u fejn l-avversarju politiku ewlieni, fidil g[at-tattika dejjiema tieg[u li l-ewwel ji;u l-interessi tal-partit qabel dawk tal-pajji], sfrutta sal-massimu /irkustanzi li nqalg[u u li kienu kaw]ati minn xi membri fi [dan l-istess Partit Nazzjonalista.

Il-Partit Nazzjonalista kien imsejja[ biex i[ares dritt f’g[ajnejn l-i]viluppi li se[[ew fl-a[[ar ;img[at u ja;ixxi skont il-gravità tal-ka] u kif inhu xieraq li jsir f’/irkustanzi b[al dawn. Ma qag[adx jin[eba jew idur mal-lew]a. Fi pro/ess demokratiku u trasparenti [a l-passi li dehrlu xierqa u dde/ieda b’;ustizzja kemm mal-istess persuni kon/ernati kif ukoll mal-eluf kbar li ’l fuq minn erba’ snin ilu tawh il-mandat biex imexxi lil pajji]na g[al le;i]latura s[i[a.

Il-punt ewlieni li [are; mil-laqg[a tal-Kumitat E]ekuttiv talPartit Nazzjonalista ta’ nhar il-{amis li g[adda kien li [add ma jista’ jaqbad u jie[u /erti de/i]jonijiet u mbag[ad jassumi li ma j;ibx fuqu l-konsegwenzi tag[hom. }gur li [add ma g[andu jippretendi li jag[mel fattih u jibqa’ g[addej qisu ma ;ara xejn. Ikun dg[ajjef u irresponsabbli dak li quddiem /erti atte;;jamenti jibqa’ kiesa[ u biered qiesu kollox kien normali.

Fil-konferenza tal-a[barijiet tal-Prim Ministru u uffi/jali

o[rajn nazzjonalisti wara l-laqg[a tal-Kumitat E]ekuttiv, kien enfasizzat li l-Partit Nazzjonalista se jibqa’ dejjem konsistenti mal-prin/ipji u mal-valuri tieg[u u tant ie[or id-de/i]jonijiet li ttie[du kienu konsistenti mas-serjetà u mal-valuri tieg[u, prin/ipalment li kul[add hu fil-libertà li ja;ixxi kif i[ossu i]da, finalment, irid jerfa’ r-responsabbiltajiet u l-konsegwenzi g[ad-de/i]jonijiet tieg[u.

Minkejja dan kollu, u minkejja ]viluppi o[rajn, g[al darb’o[ra l-Partit Nazzjonalista re;a’ wera li hu partit propo]ittiv u kien g[alhekk li fl-istess konferenza tala[barijiet il-Prim Ministru [abbar lista ta’ 60 kandidat li jinkludu g[axra ;odda — nies li ;ejjin minn kull qasam tal[ajja i]da li kollha, b’xi mod jew ie[or, huma l-[in kollu malpoplu u fost il-poplu.

Dan hu mument tassew delikat g[all-Partit Nazzjonalista.

Hu mument li jitlob mill-imsie[ba u l-partitarji tieg[u li jkomplu jing[aqdu qaqo//a madwar il-Prim Ministru u ddri;enti l-o[rajn tal-partit biex juru solidarjetà u jqawwu rrieda ta’ min qed ikompli l-missjoni favur pajji]na li nbdiet mill-patrijotti rinomati ta’ qabilna. }minijiet ibsin jitolbu aktar [e;;a u determinazzjoni. Li nafu bil-fatti li jinsabu f’ammonti mhux ]g[ar fil-Prim Ministru u f’dawk li jmexxu l-Partit Nazzjonalista. Hu f’dawn i]-]minijiet ibsin li jo[or;u l-a[jar karatteristi/i tal-Partit Nazzjonalista.

Nhar il-{amis, il-Prim Ministru wera l-ottimi]mu li minn dak kollu li ;ara l-Partit Nazzjonalista jo[ro; aktar b’sa[[tu.

Dan nemmnuh a[na wkoll g[aliex nafu li propju hu dan li kien se[[ fi ]minijiet o[rajn diffi/li b[al meta, fl-1981, ilpartit li llum hu fl-Oppo]izzjoni, kien baqa’ fil-gvern kontra rrieda tal-poplu.

Je[tie; li l-Partit Nazzjonalista jibqa’ ffukat fuq dak li qed iwettaq tant tajjeb fil-gvern biex, meta jasal il-waqt, jer;a’ jmur g[and il-poplu b’rekord li jag[mlu eli;ibbli li jkun konfermat fit-tmexxija ta’ pajji]na f’dawn i]-]minijiet ta’ sfidi kbar.

10

Opinjoni

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

IL-{ADD MA’ DUN PAWL

Mela darba…

D

arba kien hemm kangarù li sar champion talatletika. Imma sar ukoll arroganti u kiesa[, mo[[u biex jg[addi ]-]mien bl-o[rajn.

Spe/jalment ma’ pingwin ]g[ir, li kellu mixja kajmana u tad-da[q, u kienet tfixklu milli jispi//a tti;rija.

It-ti;rijiet kien jorganizzahom lupu. Darba minnhom qal lil kul[add li l-favorit g[at-ti;rija li jmiss kien il-miskin pingwin. Kul[add [asibha /ajta.

Imma l-kangarù irridikola lill-pingwin i]jed missoltu. Il-pingwin lanqas ried itellaq.

F’jum it-tellieqa mexa lejn il-post tat-tluq ma’ grupp li kien miexi wara l-lupu, u tellag[hom fuq muntanja. Kul[add beda jwaqqa’ l-pingwin g[a//ajt.

Imma fuqnett kul[add siket. G[ax fuq nett kien hemm b[al [ofra kbira [afna mimlija bl-ilma. Illupu ta s-sinjal biex tibda t-tellieqa> “Jirba[ min jaqsam l-ewwel g[an-na[a l-o[ra”. Il-pingwin, mimli e//itament, ni]el fl-ilma, u beda g[addej b’velo/ità kbira, tant li qata’ lil kul[add b’distanza kbira.

Il-kangarù bilkemm seta’ jasal in-na[a l-o[ra. {assu mbikki u umiljat, u kwa]i beda jeg[req. {aseb li l-pingwin qed jistennieh biex jirridikolah.

Imma l-pingwin kien tg[allem [afna mit-tbatija tieg[u u flok irridikola lill-kangarù, offra li jg[allmu jg[um.

L-annimali kollha fer[u [afna u lag[bu flimkien.

L-iktar li fera[ kien il-lupu, li ta tag[lima tajba lillkangarù.

Int u jien Ma na[sibx li hi attitudni wisq nisranija. Imma na[seb li meta niltaqg[u ma’ fanfarun li l-[in kollu jifta[ar b’rixu,

ilkoll nie[du gost meta jsib kappell ji;ih. Sakemm dak ilfanfarun ma nkunux a[na, naturalment!

Mhux bi spirtu ta’ mibeg[da u tpattija, imma biex kul[add jitg[allem li [add mhu kapa/i g[al kollox, u li hemm oqsma fejn int mg[andek ebda kapa/ità, u [addie[or, forsi anqas mag[ruf minnek, g[andu.

In-nies, g[all-kuntrarju, g[andha simpatija kbira g[al min hu kapa/i f’xi qasam, bla ma jitkessa[, bla ma jifta[ar bih innifsu, bla ma jmaqdar lill-o[rajn.

Jekk mhux g[al [a;a o[ra g[ax xi kapa/ità jkollu

kul[add, anke jekk ma jkunux jafu biha l-o[rajn u ma tissemmiex fil-;urnali u fuq ittelevixin.

Il-bravu veru hu umli, kapa/i jxammar il-kmiem u ja[dem mal-o[rajn. Il-bravu supperv jitlef [afna mill-valur tieg[u, g[ax jag[mel ilkapa/ità tieg[u g[as-servizz tieg[u u mhux tal-o[rajn.

Mentri spirtu ta’ solidarjetà jag[mel il-kapa/ità iktar apprezzata.

Mhemmx g[alfejn ikollna kwalitajiet kbar biex nitkess[u. Anke g[aliex kont elett membru ta’ kumitat taf titlag[lek g[al rasek. U mhemmx g[aliex, g[ax kul[add importanti u me[tie;.

Spiss issib membri komuni ta’ grupp, li jkunu ferm iktar im[e;;a u bie]la mill-membri

minn Dun Pawl Camilleri

................................................

pauca43@gmail.com

tal-kumitat stess. L-aqwa g[al kul[add hu l-qsim talkapa/itajiet ta’ kul[add ma’ kul[add g[al kul[add.

Jekk nag[rfu li kul[add hu b]onnju], bil-kwalitajiet tieg[u u nag[rfu ng[aqqduhom flimkien, tkun il-komunità li tiggwadanja.

G[aliex fl-g[aqda hemm is-sa[[a.

Nerfg[u qlubna ’l fuq Mulej, ne]]ag[ni mis-suppervja tieg[i.

G[inni nag[raf it-talenti li tajtni u n[addimhom b’umiltà u m[abba g[all-;id tal-o[rajn.

T[allinix numilja o[rajn

biex nidher [elu u kapa/i jien.

G[allimni, anzi, napprezza u ng[in lil min i]omm ru[u lura minkejja l-kapa/itajiet li tajtu Int< g[ax Int twajjeb ma’ kul[add.

Weg[da o[ra titwettaq G[all-Maltin is-sa[[a tibqa’ prijorità ewlenija. Filma;;oranza assoluta lMaltin huma konxji ta’ sa[[ithom u jag[mlu minn kollox biex jib]g[u g[aliha.

F’dan il-kuntest is-servizzi medi/i kemm tal-Gvern kif ukoll dawk tal-privat, huma g[odda kru/jali biex jassistu [alli f’pajji]na jkollna /ittadini b’sa[[ithom u filka] ta’ mard ting[ata l-aqwa kura li possibbilment twassal g[all-fejqan fejn jista’ jkun.

F’dawn l-a[[ar g[oxrin sena s-servizz mediku Malti g[amel qab]iet kbar. Sar investiment massi// flinfrastruttura bil-bini ta’ sptar ;did, rinnovazzjoni ta’ /entri u l-ftu[ ta’ klini/i li jispe/jalizzaw f’kundizzjonijiet li sa tletin, erbg[in sena ilu lanqas konna no[olmu li jistg[u je]istu.

Sar investiment kbir fitta[ri; tat-tobba u infermieri u dan wassal biex f’pajji]na tista’ tg[id ikunu offruti kwa]i kull tip ta’ trattament li wie[ed isib ’il bog[od minn xtutna. Dan biex ma nsemmux il-firxa ta’ servizzi u medi/ini b’xejn li kienu u jibqg[u salvawomo g[al eluf ta’ persuni li jbatu minn xi forma ta’ mard kroniku u [afna drabi serju.

Fl-istess waqt li sar dan kollu, is-servizz tas-sa[[a f’pajji]na tista’ tg[id sar vittma tas-su//ess tieg[u stess. Minbarra l-kwalità

Is-servizzi tas-sa[[a f’pajji]na dejjem sejrin ‘il quddiem

g[olja tas-servizz hemm ra;unijiet o[rajn fundamentali g[aliex l-istess servizz kien beda ma jla[[aqx mad-domanda e]istenti.

Fost l-iprem minn dawn irra;unijiet hemm dik ta’ popolazzjoni dejjem tikber.

Ovvjament, iktar ma ji]diedu l-anzjani iktar hemm i/-/ans li t-trattamenti jikbru.

G[al diversi snin ilproblema tal-istennija (waiting lists) kienet pjaga li tolqot kull amministrazzjoni f’xi [in jew ie[or. Din ilproblema kienet, u forsi g[adha, akuta spe/jalment f’/erti oqsma partikulari,

ng[idu a[na l-ortopedija (g[adam, irkoppa, hip replacements) u floftalmolo;ija (kura talg[ajnejn, pere]empju lkatarretti.)

Dan il-Gvern kien wieg[ed fil-bidu ta’ din il-le;i]latura li jimpenja ru[u biex jag[mel minn kollox biex jissara malproblema tal-istennija flIsptar Mater Dei. Intant, b’serje ta’ tibdiliet, riformi u ]ieda ta’ servizzi nistg[u ng[idu li l-gvern la[aq il-mira tieg[u u wettaq weg[da o[ra elettorali.

Ftit statistika ewlenija ti//ara [afna l-istampa f’dan ir-rigward:

L-operazzjonijiet f’Mater Dei ]diedu b’1,090 fl-ewwel [ames xhur ta’ din is-sena meta mqabbla massena 2011. Saru f’[ames xhur kwa]i 19,000 — medja ta’ 127 operazzjoni kuljum jekk tg[odd is-Sibtijiet u {dud u festi. Dan meta fl2011 kienu di;a ]diedu 1,952 fuq is-sena 2010. Bla dubju statistika impressjonanti meta tikkunsidra l-kobor ta’ pajji]na.

Idda[[lu servizzi extra bis-sa[[a talkollaborazzjonijiet malprivat b’servizz ta’ emer;enza fil-{dud, b’xejn, minn sptar privat.

Din il-kollaborazzjoni ]iedet drammatikament linterventi fil-qasam talkatarretti u interventi flortopedija. Fil-ka] talkattarretti l-istennija issa ni]let minn medja ta’ [ames snin g[al dik ta’ sena u nofs. B’hekk, il-lista g[al dan l-intervent, mg[adux iktar l-itwal lista fl-isptar.

Minn dan ix-xahar se tkun indirizzata l-lista marbuta mal-operazzjonijiet artroskopi/i /ioe dawk li g[and[om x’jaqsmu malu]u ta’ teleskopju li jikkura kumplikazzjonijiet flirkoppa b[all-qarqu/a talirkoppa u ligament. Dan se jsir bil-koperazjoni talprivat. Intant hawn madwar 1,800 pazjent jistennew dan

minn Caroline Galea info@carolinegalea.com

it-trattament fil-ma;;oranza persuni g[adhom ]g[ar.

Dawn huma biss ftit milliktar sforzi prin/ipali li dan il-gvern wettaq biex jindirizza l-problema talistennija g[all-operazjonijiet fl-Isptar Mater Dei. Ma ninsewx li l-istess sptar ikopri eluf ta’ ka]i regolarment fejn l-istennija mhix g[a]la min[abba lgravità ta’ /ertu mard.

Dan kollu jkun possibbli m[ux biss bl-intervent talgvern u b’investiment ta’ miljuni kbar kull sena.

Xieraq ukoll insellmu lil dawk l-eluf ta’ [addiema filkamp mediku li ta’ kuljum jag[tu dan is-servizz b’serjetà, dedikazzjoni u impenn biex f’pajji]na ngawdu minn servizz ta’ sa[[a daqshekk e//ellenti.

Il-{add, 8 ta’ Lulju, 2012

Opinjoni

11

2,700 ]ag[]ug[ ie[or bid-dritt tal-vot fl-elezzjoni li jmiss Fil-jiem li g[addew, qabel ma l-Parlament a;;orna g[allbtajjel tas-sajf, irnexxielna ng[addu numru ta’ li;ijiet importanti fosthom dawk dwar ir-Reati Ambjentali, u lemendi g[all-Kodi/i ?ivili dwar id-DNA u l-kunjomijiet.

Ressaqna wkoll g[allewwel qari l-Abbozz ta’ Li;i dwar il-[arsien tal-Embrijun u l-Abbozz ta’ Li;i dwar ilKoabitazzjoni. MillParlament g[addejna wkoll emendi g[all-Att dwar lElezzjonijiet :enerali – li hi lli;i li f’Malta tirregola lpro/ess elettorali s[i[.

L-elezzjonijiet f’pajji]na huma organizzati millKummissjoni Elettorali li lfunzjonijiet tag[ha jo[or;u mill-Kostituzzjoni u milli;ijiet elettorali.

Il-Kummissjoni Elettorali tie[u [sieb il-kumpilazzjoni, il-manteniment u lpubblikazzjoni tar-Registru Elettorali tal-Elezzjonijiet :enerali, tal-Kunsilli Lokali u tal-Parlament Ewropew.

Minn wara l-pubblikazzjoni tar-writ mill-President, li effettivament issejja[ Elezzjoni :enerali, ilKummissjoni Elettorali jkollha diversi obbligi. Dawn jinkludu l-[ru; ta’ Avvi]i filGazzetta tal-Gvern; tibda tilqa’ n-nominazzjonijiet talkandidati; l-istampar taddokumenti tal-votazzjoni u ttqassim tag[hom; l-istampar tal-karti tal-vot u l-bqija.

Dan kollu hu xog[ol

metikolu]. F’pajji]na hawn kunsens li l-Kummissjoni Elettorali di;a’ g[andha dmirijiet importanti [afna li jirnexxilha taqdi kull darba blaktar mod effi/jenti. Blemendi li g[addew millParlament ftit tal-jiem ilu, dawn id-dmirijiet u l-obbligi se jkomplu ji]diedu.

G[aliex issa kull min ikun g[alaq it-18-il sena sal;urnata tal-elezzjoni, se jkun jista’ jivvota. Sal-lum kienet te]isti anomalija peress li mijiet jekk mhux eluf ta’ ]g[a]ag[ ta’ 18-il sena kienu jispi//aw ma jistg[ux jivvutaw g[aliex isimhom ma kienx ikun imni]]el firRe;istru Elettorali.

Bil-Ligi Elettorali, irRe;istru jkun pubblikat darbtejn fis-sena: f’Ottubru u f’April. Dan ikun jinkludi lismijiet ta’ dawk li jkunu g[alqu t-18-il sena sat-30 ta Settembru u sal-31 ta’ Marzu rispettivament.

Fl-elezzjoni tal-2008, li saret fit-8 ta’ Marzu, dawk kollha li g[alqu t-18-il sena bejn l-1 ta Ottubru 2007 u t-8 ta’ Marzu 2008 ma kellhomx dritt jivvutaw g[ax naturalment ma kienx la[aq [are; ir-re;istru ta’ April 2008.

Minn issa ’l quddiem, matt[abbir tad-data tal-Elezzjoni :enerali, il-Kummissjoni Elettorali se tkun obbligata li tippubblika ‘Re;istru Elettorali rivedut’ li fih se jkunu inkluzi, dawk kollha li jkunu g[alqu 18-il sena bejn

l-ahhar registru elettorali u ddata tal elezzjoni.

Fir-Re;istru ta’ April 2012 hemm 329,294 elettur re;istrat. Hu kalkulat li b’din l-emenda li diga’ rreferejt g[aliha, u jekk jittie[ed irRe;istru Elettorali attwali, madwar 2,700 ]ag[]ug[ se jkunu jistg[u jivvutaw g[allewwel darba minkejja li isimhom g[alissa g[adu ma jidhirx fir-Re;istru. Dan ifisser ukoll li fl-Elezzjoni :enerali li jmiss se jkun hemm madwar 30,000 votant ;did.

Pass ie[or li [adna, u li personalment inqis importanti [afna, hu dak li l-votanti Maltin re;istrati f’G[awdex se jkunu jistg[u ji;bru ddokument tal-vot tag[hom mill-Ufficcju Elettorali f’Malta minflok minn G[awdex.

Dan jg[odd ukoll g[allG[awdxin re;istrati Malta.

B’din l-emenda dawk il-mijiet ta’ G[awdxin li jg[ixu jew ja[dmu Malta jistg[u jserr[u rashom li d-dokument tal-vot jistg[u ji;bruh personalment ming[ajr u;ig[ ta’ ras jew skari;; ]ejjed.

Emenda aktar importanti minn din hi dik li tikkon/erna l-pazjenti rikoverati flisptarijiet. Sal-lum mhuwiex possibbli li persuna rikoverata fi sptar, g[ajr g[ar-Residenza San Vin/enz de Paule, li tivvota fl-isptar stess. Dan kien iwassal g[as-sitwazzjoni ridikola b’pazjenti li jkunu jixtiequ jivvutaw jispi//aw

jin;arru fuq stretchers u g[all[olqien ta’ problemi lo;isti/i kollha li [a;a b[al din i;;ib mag[ha.

Naturalment, is-sitwazzjoni fi sptar hi fluwida [afna bilpopolazzjoni tinbidel kontinwament. Il-kumitat li bil-li;i kif inhi llum hu nominat biex jamministra lvotazzjoni f’San Vincenz, issa se jkun inkarigat jassigura li lvotazzjoni ssir u titmexxa blistess mod fl-isptarijiet lo[rajn kollha wkoll, inklu] flIsptar :enerali ta’ G[awdex.

Fi ]mien tlett ijiem milljum tal-pubblikazzjoni tarwrit tal elezzjoni, dan ilkumitat se jkun inkarigat li jir/ievi mill-awtoritajiet talisptarijiet il-listi tal-pazjenti fl-isptarijiet. Dawn iridu jibqg[u ji;u a;;ornati kuljum sal-jum tal-votazzjoni.

Persuni rikoverati se jkunu jistg[u jir/ievu d-dokument tal-vot tag[hom fl-isptar.

Barra minn hekk, f’kull sptar se jkun me[tie; li jkun hemm 13-il kaxxa tal-vot — wa[da g[al kull distrett — min[abba li fi sptar ikun hemm votanti mid-distretti kollha. Il-pazjenti fl-isptarijiet se jivvutaw il-:img[a, jum qabel il-votazzjoni propja.

Il-Parlament i//ara wkoll illi;i tal-50 metru. B’emenda li g[addejna, issa kien i//arat li l-50 metru jibdew jg[oddu mill-bieb tal-votazzjoni u mhux mill-perimetru tal-post tal-votazzjoni. Il-ka]ini politi/i biss iridu jing[alqu bilfors. Fil-ka] tal-[wienet li

minn Chris Said chris.said@gov.mt

jinsabu f’dawk il-50 metru, id-de/i]joni se tkun fiddiskrezzjoni tal-Kummissjoni Elettorali u tal-Kummissarju tal-Pulizija.

Permezz ta’ dawn l-emendi g[al-Li;i Elettorali, il-[idma tal-Kummissjoni Elettorali se ti]died. Permezz tag[hom se nwasslu biex f’pajjizna jkollna pro/ess elettorali aktar efficjenti, anqas burokratiku u li j[ares aktar id-drittijiet talvotant.

Intenni li t-track record talKummissjoni Elettorali jitkellem wa[du. M’g[andix dubju li l-fidu/ja li din tgawdi, l-audit trail u ttrasparenza li s-sistema tag[na tipprovdi, g[andhom iserr[u mo[[ kul[add.

Il-Kummissjoni Elettorali hi kapa/i tassigura li dawn lemendi fil-li;i jit[addmu bla[jar mod u bl-aktar mod efficjenti.

Abjad, iswed u persuna umana Il-mewt ta’ immigrant illegali f’/entru ta’ detenzjoni l-;img[a ta’ qabel re;g[et fet[et ferita li g[al ftit ]mien konna na[sbu li fieqet.

Bla dubju, il-fenomenu talmi;ja ta’ tant nies marsusin fuq xi dg[ajsa, teg[req jew ma teg[riqx, tinkwieta lilna lMaltin. U trid tkun bla demm u bla qalb biex ma tifhimx din ilpreokkupazzjoni.

A[na g]ira ]g[ira, poplu li bid-difetti tieg[u dejjem irnexxielu jimxi ’l quddiem, isib metodu kif jg[ix b[ala poplu wie[ed, minkejja d-differenzi ta’ opinjonijiet.

Bil-mi;ja fostna ta’ nies barranin ta’ ;ilda skura u b’kultura xi ftit jew wisq aljena g[al tag[na, bdew jinbtu be]g[at ;odda.

Xi w[ud mi/-/ittadini bdew jistaqsu: imma pajji]na jifla[ g[al dawn in-nies kollha u x’ji;ri jekk tant ji;u minn dawn l-immigranti li pajji]na ma jkunx jifla[hom; x’ji;ri jekk dawn in-nies jit[alltu mag[na, ji[dulna xog[olna, ‘ji[dulna’ lit-tifla jew tifel tag[na jew

jippre]entaw perikli ;odda g[as-so/jetà tag[na^ Na[seb dawn huma be]g[at li kull poplu jg[addi minnhom.

Jg[addu minnhom anki pajji]i o[rajn, inklu] dawk li qeg[din fin-na[a ta’ fuq tal-Ewropa.

Hemmhekk imorru numru sew ta’ immigrant illegali minn pajji]i li jmissu ma’ pajji]i membri tal-Unjoni Ewropea.

L-immigranti li ji;u hawn ikunu ;ejjin min-na[a ta’ fuq tal-Afrika, x’aktarx mil-Libja.

Mhux g[aliex ikunu Libjani imma g[aliex minn pajji]i o[ra fl-Afrika jsibu ru[hom hemmhekk.

Gvern Nazzjonalista minn dejjem [a po]izzjoni /ara dwar l-immigrazzjoni illegali. Dejjem g[amel [iltu biex filwaqt li jiddefendi l-interessi ta’ pajji]na ja;ixxi ma’ dawn il-persuni b’umanità kbira.

Lanqas fl-eqqel ta’ kri]ijiet inkwetanti ma [are; minn fommu kliem b[al “g[andna nibag[tuhom lura minn fejn ;ew” u “inrikkbuhom fuq dg[ajsa u nibag[tuhom minn fejn ;ew”.

Gvern Nazzjonalista [a din ilpo]izzjoni anki jekk il-partit oppost [a po]izzjoni aktar populista… po]izzjoni li x’aktarx takkwistalek aktar voti.

Filwaqt li [a din il-po]izzjoni, Gvern Nazzjonalista irre]ista li ma jimxix b’sistema ta’ /entri ta’ detenzjoni fejn l-immigranti irregolari jqattg[u perjodu fihom sakemm jew jing[ataw jew ma jing[atawx status ta’ refu;jat.

Ir-ra;unar wara din ilpo]izzjoni hu tajjeb. Dawn i//entri x’aktarx iservu b[ala deterrent g[al persuni o[rajn li forsi jkunu qed ja[sbuha jekk ji;ux f’Malta.

Matul is-snin na[seb li komplejna narmaw aktar ru[na biex dawn il-postijiet ikunu attrezzati xi ftit aktar u li lpersuni fdati bil-kura ta’ dawn limmigranti jkollhom it-ta[ri; me[tie;.

Na[seb li b’mod ;enerali kull min hu involut f’din loperazzjoni diffi/li jag[mel [iltu biex jag[mel dmiru sew u b’/ertu umani]mu.

Hi tassew [asra li jse[[u

;rajjiet koroh b[alma ;ara f’dawn il-;ranet. Il-mewt ta’ bniedem qatt m’hi sabi[a. IlGvern a;ixxa mill-ewwel u tressqu n-nies il-Qorti. Sintendi, dawn in-nies, suldati Maltin, huma inno/enti sakemm jinstabu [atja.

Bosta, fosthom l-Isqfijiet Maltin, urew it-t[assib tag[hom dwar il-poliitka ta’ detenzjoni li adottajna. Na[seb li din ilpreokkupazzjoni hi ;ustifikata sa /ertu punt. Jekk ikollna sitwazzjoni fejn ikollok nies maqfulin f’/entru li ma tistax tqisu xi lukanda ta’ [ames stilel, nies li g[addew minn tbatija, nies li ;ejjin minn kulturi differenti, u fejn ikollok [addiema, suldati u mhumiex, li qed ja[dmu ta[t pressjoni, li wkoll g[andhom il-be]g[at tag[hom, allura bilfors li tistieden l-g[aw;.

Anki jekk l-iskop wara dawn i/-/entri hu wie[ed ;enwin, irriskju li jkollna aktar imwiet inutli fis-snin li ;ejjin qieg[ed hemm.

Il-konklu]joni tieg[i hi li g[andna nie[du dan l-in/ident

minn Charlò Bonnici charlo.bonnici@gov.mt

sfortunat b[ala spunt g[al diskussjoni nazzjonali kif g[andna nimxu quddiem dan ilfenomenu. Naf li mhuwiex laqwa ]mien biex nag[mlu hekk, hekk kif qeg[din ftit xhur bog[od minn elezzjoni ;enerali, imma jekk veru g[andna g[al qalbna l-[ajja umana, barra l-interess nazzjonali, g[andna nag[mlu minn kollox biex inbieg[du kemm nistg[u in/identi simili fis-snin li ;ejjin.

12

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

Opinjoni

Premju lil Tom Il-;img[a l-o[ra kellna f’Malta lil Tom. Tom hu ]ag[]ug[ Ingli] li g[alkemm dejjem xtaq i]ur pajji]na, spi//a f’pajji]na bla [sieb.

Jg[idu li bl-im[abba tag[mel [afna affarijiet — veru hu l-ka] g[al Tom. Il-pjan ori;inali ta’ Tom kien li ji;i f’pajji]na g[al btala mal-ma[buba tieg[u i]da ;ara li ftit jiem qabel, din telqitu.

Frott il-qalb tajba tieg[u, Tom tella’ video fuq linternet biex jispjega dak li kien g[adda minnu u feta[ kompetizzjoni g[allma[bubin biex jirregala lbtala li kien ippjana i]da li ma setax iwettaq hu stess.

Dan il-;est wasal g[al widnejn l-Awtorità Maltija g[at-Turi]mu tant li din idde/idiet li tippremja lil Tom bi btala o[ra g[alih u

g[all-[abib tieg[u.

Stejjer b[al dawn i[allu impatt po]ittiv fuq lindustrija tat-turi]mu f’pajji]na propju g[aliex huma stejjer uni/i li ji;bdu l-attenzjoni tal-;urnalisti kemm Maltin kif ukoll barranin.

Ta’ min wie[ed ifa[[ar din id-de/i]joni tal-MTA li kienet f’waqtha [afna.

Hekk kif ninsabu fixxhur tas-sajf, ma rridux ninsew li lkoll kemm a[na g[andna sehem x’nag[tu fil-kwalità ta’ turi]mu offrut f’pajji]na.

Il-mod kif insuqu fit-toroq tag[na, kif in;ibu ru[na mat-turisti, fil-postijiet taddivertiment u flistabbilimenti tal-ikel spe/jalment jekk qed nag[tu servizz, fuq ix-xtajtiet…

Tom g[andu jservi ta’ e]empju g[alina lkoll.

Sena wara ■ Sena wara l-introduzzjoni ta’ servizz ;did tattrasport pubbliku, nistg[u ng[idu li din il-kwistjoni ftit g[adha fuq fomm innies.

Ra;uni li ti;i f’mo[[i hi li dan is-servizz tjieb u

minkejja li fadal xi ftit affarijiet li jistg[u jitjiebu, nistg[u ng[idu li s-servizz illum hu [afna a[jar minn dak li kellna ftit biss xhur ilu.

Ng[id dan kemm millkummenti li nisma’ ming[and in-nies b’mod ;enerali, i]da wkoll min[abba l-fatt li n-numru ta’ passi;;ieri li jag[mlu u]u minn dan is-servizz ]died b’madwar 10% meta mqabbel mas-sena ta’ qabel.

L-Oppo]izzjoni ikkritikat numru ta’ affarijiet, fosthom li mhux il-karozzi kollha huma attrezzati

b’sistema ta’ air condition.

Mandakollu l-istess Oppo]izzjoni naqset tg[id li 99% tal-karozzi g[andhom l-air condition.

Jien niftakar is-sistema lantika meta fil-jiem tas-sajf kont to[ro; g[arqan xraba.

X’differenza llum!

Mhux talli hekk, i]da smajt u[ud jg[idu li [ar;u fri]a mill-karozza. Veru hu ka] ta’ Oppo]izzjoni li tipprova ssib ix-xag[ra flg[a;ina g[aliex ma ssibx ma’ xiex taqbad.

L-Oppo]izzjoni ikkritikat ukoll il-fatt li mhux ilkarozzi kollha huma ;odda.

Il-verità hi li ]ew; terzi talkarozzi g[andhom biss sena.

Din ukoll hi differenza kbira mis-sitwazzjoni pre/edenti. Dan nistg[u nikkonfermawh mit-titjib tal-kwalità tal-arja fit-toroq tag[na.

minn Ryan Callus info@ryancallus.com

Kwa]i xejn mhu perfett f’din id-dinja. Mg[andniex ninsew minn fejn tlaqna g[aliex [afna drabi fa/li nag[mlu dan.

Il-verità hi li g[amilna passi ta’ ;gant, u g[alkemm dejjem jibqa’ lok fejn ittejjeb, sena wara ninsabu a[jar.

San :or; Preca kontra l-injoranza Fid-9 ta’ Mejju g[amilna lfesta annwali tal-qaddis kompaj]an tag[na San :or; Preca. A[na s-sa/erdoti mhux biss i//elebrajna l-Quddiesa tieg[u i]da kellna wkoll ittalb tal-Brevarju ad unur u tifkira tieg[u. G[al min jirrifletti sewwa fuq ilkontenut tat-Tieni Lezzjoni tal-Matutin ta’ dik il-;urnata ma jistax ma jkunx hemm tag[lim li a[na s-sa/erdoti suppost napprezzaw bil-kbir.

U mhux biss a[na ssa/erdoti. Lanqas biss, u forsi aktar minna sempli/i sa/erdoti, l-Isqfijiet u dawk kollha bil-pi] tal-kura talerwie[ b’mod partikulari fuq spallejhom, b[alma huma lkappillani u l-ar/iprieti. I]da anki dawk kollha responsabbli g[at-trobbijia tajba ta’ tfal u ]g[a]ag[.

Anki nies b[alma huma l;enituri jew reli;ju]i mog[tija g[at-tag[lim tat-tfal. U sa[ansitra laj/i b’missjoni li jkunu ta’ g[ajnuna f’dan ilqasam tat-tag[lim reli;ju].

Ir-ra;uni

G[aliex idde/idejt li nie[u l-okka]joni u nikteb fuq dan is-su;;ett? Okka]joni millinsistenza li San :or; jag[mel fuq dan il-punt tattag[lim. G[aliex hu punt li anki lili nkwetani u g[adu jinkwetani mhux ftit. Punt li tkellimt u ktibt fuqu bosta drabi. Punt li sa[ansitra qajjimt ma’ mexxejja talKnisja, b[alma huma lisqfijiet u l-kappillani.

G[adni niftakar meta, ftit snin ilu, /empilli l-Ar/isqof :u]eppi Mercieca u jien,

apposta, waqqajt id-diskors tag[na fuq l-injoranza reli;ju]a li hawn. Dakinhar San :or; Preca kien g[adu mhux dikjarat Qaddis!

Dun :or; kien jaf sewwa l[sara li l-injoranza reli;ju]a ;;ib fir-Reli;jon, fil-Knisja u fl-erwie[. Fl-ittra tieg[u lil Rakele Camilleri tas-26 ta’ :unju, 1934, Dun :or; g[amel dan /ar.

Wara li qal li Alla g[o;bu jassenjalu l-missjoni biex “ng[allmu kif nistg[u lillproxxmu tag[na”, Dun :or; mhux biss innota “kemm je[tie; li wie[ed i[abrek g[attag[lim” i]da anki lmenta minn “kemm huma ftit dawk li jinteressaw ru[hom mittag[lim!”

Il-Qaddis mhux biss g[amilha /ar li “skars hu ttag[lim”, imma anki qal li minn dan ;ej il-fatt li ftit huma l-bnedmin “li jg[o]]u l[ajja spiritwali”. Anki kompla jinnota li “Xejn m’hu prezzju] daqskemm it-tag[lim li hu lg[ajn ta’ kull ;id”.

U lil Rakele qalilha biex tara li s-sudditi tag[ha, fuq le]empju ta’ Sidna :esù Kristu stess, “jg[allmu lit-tfal il-veritajiet tal-fidi tag[na u lmorali”.

Fost l-o[rajn, espressament semmielha n-Novissimi u insista biex lit-tfal inkellmuhom “fuq Alla, fuq in-Novissimi u fuq il-[ajja ta’ Sidna :esù Kristu”.

Imbag[ad Dun :or; re;a’ fisser id-dispja/ir tieg[u bilkliem: “X’[asra hawn maddinja kollha akkaw]a tannuqqas ta’ tag[lim.” Anzi semma’ wkoll lill-Ispirtu s-

Santu u nnota “li l-Ispirtu sSantu jara wisq sbie[ issaqajn ta’ dawk li jg[allmu [wejje; tajba”.

Ried li s-sudditi ta’ Rakele Camilleri “jinteressaw ru[hom a[jar biex jag[tu ttag[lim”. G[al Sidna :esù Kristu qal li hu “Mg[allem wie[ed tal-bnedmin, li ;ie fiddinja biex jillumina bittag[lim tieg[u”.

U a[na^

A[na qeg[din inkompluha tajjeb din il-missjoni tag[na tat-tag[lim? Meta ng[id ‘a[na’, irrid infisser bosta kategoriji ta’ ma[turin apposta minn Alla l-Imbierek biex jg[allmu lill-poplu ta’ Alla l-veritajiet tal-fidi u tal[ajja reli;ju]a.

Isqfijiet, kappillani, sa/erdoti, reli;ju]i r;iel u nisa, anki laj/i mda[[la flg[aqdiet u l-istituzzjonijiet tal-Knisja: so/ji tal-Mu]ew, membri tal-Azzjoni Kattolika, sie[ba tal-Le;jun ta’ Marija, u x’naf jien. Bosta drabi ktibt fuq dan is-su;;ett, mhux biss f’kotba, i]da anki f’;urnali.

Nie[du ;rajja li, f’dan ilkuntest, tolqotna fil-la[am il[aj. Sena ilu kellna rreferendum dwar id-divorzju. {alli mmur dritt fuq ras ilmusmar. Tg[id il-poplu tag[na kien jivvota hekk numeru] g[ad-d[ul taddivorzju fostna, kieku kien mg[allem tajjeb f’dan ilqasam?

Kieku g[allimnih sewwa li d-divorzju jmur direttament kontra d-domma talindissolubbiltà ta]-]wie; u, per konsegwenza, hu ere]ija u

mhux biss dnub mejjet? Kieku hawn kellimnih fuq veritajiet b[as-salvazzjoni tar-ru[ li kontra tag[ha jmur kull dnub mejjet?

Kieku fta[nielu g[ajnejh dwar l-eternità u x’valur g[andhom il-[wejje; tad-dinja li jistg[u jix[tuna f’eternità ta’ telfien? Kieku fta[nielu g[ajnejh fuq ir-responsabbiltà ta’ vot favur id-divorzju u kif din ir-responsabbiltà ma tit[assar qatt u qatt?

Tg[id [arisna lejn u/u[ umani u mhux lejn dak ta’ Alla, u ppreferejna n]ommu [alqna mag[luq? Tg[id b]ajna li, jekk niddefendu lLi;i Divina, jg[idu bina u jitka]aw bina? Tg[id ippreferejna nittradixxu lil Alla u lir-reli;jon tag[na?

Iva, in[oss li g[andi nkun /ar u mhux noqg[od nilg[ab bid-diskors. In[oss li [afna minna huma responsabbli talim;iba tal-poplu min[abba nnuqqas ta’ tag[lim. Dik hi linsistenza ta’ San :or; Preca fuq dan is-su;;ett tad-dmir tat-tag[lim.

Naturalment, biex tg[allem, trid int stess tkun tabil[aqq kapa/i tg[allem.

Assolutament ma hu ebda garanzija li a[na kapa/i ng[allmu l-fatt li a[na kappillani jew sa/erdoti#reli;ju]i inkella so/ji ta’ g[aqdiet reli;ju]i.

Biex tkun kapa/i tg[allem, inti stess trid tkun mg[allem u m[arre; sewwa f’dak l-istess qasam li tkun trid tg[allem. U trid tipprepara ru[ek sewwa anki f’kull okka]joni li tkun sejjer titkellem. Hekk jew mhux hekk?

minn Anton Gauci

...........................................

Minn hawn, g[aldaqstant, il-[tie;a enormi ta’ preparazzjoni serja fisseminarji, spe/jalment fittag[lim teolo;iku u skritturistiku. Niftakru li, jekk ma tkunx taf :appuni] jew ?ini], l-g[ada li ssir sa/erdot jew anki sa[ansitra ting[a]el Papa, m’intix se tkun kapa/i titkellem dawn il-lingwi, mhux billi tkun ir/evejt ordinazzjoni sa/erdotali jew [atra ta’ Papa!

U mhux biss trid tkun im[arre; sewwa fit-tag[lim i]da trid anki tkompli tit[arre;. Dik hi n-natura umana, u xejn inqas!

Dik hi l-insistenza ta’ San :or; Preca biex, kif qal flittra tieg[u lil Rakele Camilleri, nikkomunikaw lil min ma jafux it-tag[lim ta’ Sidna :esù Kristu “Mg[allem wie[ed talbnedmin, li ;ie fid-dinja biex jilluminaha bit-tag[lim tieg[u”.

14 Intervista

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

CLAUDETTE PACE – Kantanta u pre]entatri/i televi]iva

Minn [a;a g[al o[ra bl-akbar entu]ja]mu minn Doris Azzopardi - doris.azzopardi@media.link.com.mt

Lil Claudette Pace ili nafha [afna ]mien u nistqarr li f’kull kuntatt li jkolli mag[ha dejjem niskopri xi valur jew karatteristika ;dida tag[ha. Ma’ Claudette dejjem taf fejn qieg[ed u forsi din hi wa[da mill-aktar affarijiet li Intervisti ma’ nisa nammira fiha.

Hi persuna sensittiva Maltin li rnexxew [afna g[all-we;g[at ta’ [addie[or. Omm e//ezzjonali b’vu/i bellezza u personalità stupenda. Pre]entatri/i mill-aqwa li liberament wie[ed jista’ jg[id li fuq is-sufan tal-istudios varji tag[ha po;;iet lil nofs Malta. {adt gost li kelli l-opportunità nitkellem ftit mag[ha bl-isku]a tal-intervista g[ax minn ma’ Claudette titlaq dejjem b’dak is-sens ta’ po]ittività lejn il-[ajja filwaqt li l-karattru bubbly (g[ax bil-Malti ma sibtx kelma li tfisser l-istess [a;a) hu litteralment konta;ju].

Ms.

Il-karriera tal-kant attwalment ;iet sekondarja g[al dik tat-televi]joni

Trabbiet in-Naxxar fejn g[adha toqg[od sal-lum.

G[andha [uha sentejn u nofs akbar minnha. Naxxarija tallaqmijiet, b’omm u missier min-Naxxar.

“Il-mamà u l-papà ftit nomadi, bidlu [afna djar.

G[amilna ]mien qasir noqog[du l-Qawra, imbag[ad il-Mellie[a i]da /-/entru ta’ [ajti kien in-Naxxar. Kelli tfulija sabi[a [afna.

“Iz-zona fejn konna noqog[du nbidlet [afna minn kif kienet fi tfuliti. Dak i]]mien konna mdawrin blg[elieqi. Illum noqg[od filflat ta’ fuq fejn trabbejt u ninsabu mdawrin bil-bini.”

Claudette tg[id li qabel ma torqod, bintha Christina tkun tridha tirrakkontalha storja ta’ veru dwar meta kienet ]g[ira.

Tirrakkontalha dwar ;ranet li kienu jqattg[u Ta’ Qali meta ma kien hemm xejn g[ajr g[elieqi u runway, jew Kennedy’s Groove meta kienet g[adha roqg[a ]g[ira.

“Konna nqattg[u ;ranet fuq il-ba[ar man-nannu, Alla ja[firlu, fuq id-dg[ajsa. Kellu sebat itfal u g[alhekk familja kbira i]da ma konniex immorru kollha flimkien.

Niftakarni ;ranet il-ba[ar u niekol il-bi//a [obz li tkun ippreparatli l-mamà fil-ba[ar biex ma nitlifx [in mill-ba[ar.”

Il-‘bagalja’

Il-familja g[al Claudette tfisser [afna

Tg[id li meta kienet ]g[ira riedet issir diversi affarijiet.

Minn tabib g[al avukat, g[alliema, i]da ironikament dawn l-affarijiet kollha ]ammithom fiha.

“Min jafni jaf li sikwit nitkellem fuq il-famu]a bagalja. Bagalja li tix[tilha x’tix[tilha fiha se ssibha ’l quddiem. Ridt insir tabib, studjajt is-su;;etti tax-xjenza, imbag[ad qlibt g[al-lingwi biex insegwi karriera ta’ avukat jew nutar.

“Imbag[ad g[edt li se nid[ol g[al g[alliema u bdejt l-ewwel sena, imbag[ad kienu introdotti t-theatre studies u g[edt li din dejjem kienet illinja tieg[i u d[alt g[aliha.

Er;ajt bdejt mill-bidu lUniversità u wara mort nistudja l-Italja.”

Claudette tg[id li l-;enituri tag[ha kienu preparati li se tmur barra minn Malta biex tistudja. Siefret g[all-ewwel darba fl-1984 ma’ tal-iskola g[ax il-fondatri/i tal-iskola kienet se ti;i beatifikata u minn dak l-ewwel vja;;, siefret kwa]i kull sena u ;ieli aktar minn darba.

Marret l-Awstralja “Kull opportunità ta’ safar

dejjem [adtha u g[alhekk ng[id li l-;enituri tieg[u kienu [aduha for granted.

Anzi kont qed na[sibha serjament li nitlaq g[alkollox u fil-fatt fis-sena 2000 kelli lpjan li mmur l-Awstralja.

Kont mort u ;ejt lura u kont g[edt li wara li mmur g[allEurovision, nitlaq g[alkollox.

“I]da ;ara li dak is-sajf iltqajt ma’ David, dak li llum hu r-ra;el tieg[i, u minkejja li er;ajt mort l-Awstralja, ;ejt lura.”

F’Bologna, Claudette kienet tistudja t-teatru i]da kien proprju hemm li skopriet ittalent tag[ha g[all-kant, minkejja li ftit qabel ma telg[et kienet [adet sehem f’Voices.

“Hemm kont bdejt immiss l-argument media. Studjajt affarijiet li g[andhom x’jaqsmu mar-radju u ttelevi]joni. Tg[allimt kemm a[na f’Malta mfissdin u indukrati. Kont nist[i ng[id lil s[abi li sakemm kont lUniversità Malta kont nie[u listipendju. Hemm mhux talli ma ti[ux stipendju talli trid t[allas biex tistudja.

“S[abi kienu ;ejjin minn familji li ma jifil[ux i[allsu u allura kienu jag[mlu sagrifi//ji kbar. Addio [ru; fil-weekend, l-aktar l-aktar tistieden lill-[bieb id-dar u nag[mlu platt g[a;in.”

Claudette kellha bor]a ta’ studju mill-Istituto di Cultura g[ax minkejja li ma konniex fl-Unjoni Ewropea, l-Italja dejjem tatna g[ajnuna kbira.

Tg[id li l-kuntatt mal-Istituto jibqa’ hemm u g[adhom

jikkunsidrawha b[ala ddottoressa tag[hom.

Intant, lura Malta Claudette kienet part-time lecturer lUniversità fl-istudju teatrali i]da x-xog[ol full-time tag[ha kien l-Università wkoll g[ax kienet l-assistenta ta’ Joe Saliba, li kien ilprecincts officer.

“Fost l-affarijiet li g[amilna hemm il-kreazzjoni talEvenings on Campus. Allura stajt inwettaq [afna minn dawk l-affarijiet li kont in[obb nag[mel, anke jekk mhux nie[u sehem jien stess i]da n;ibu nies o[rajn. Kienet esperjenza sabi[a [afna.

“In;enerali l-perjodu ta’ wara l-Italja kien sabi[ g[ax meta ti;i minn barra ti;i b’[afna ideat u b’[afna x’toffri u jekk ma jkollokx ilpossibbiltà li tag[mel dan, t[ossok frustrat.”

Minn hemm Claudette imxiet, kemm g[ax bilkarattru tag[ha ma tista;na mkien kif ukoll g[ax ir-rutina ddejjaqha. “:ietni l-possibbiltà li nid[ol fl-ambjent tar-reklamar u kif messejt ma’ dan is-settur d[alt f’dinja o[ra.

Radju u televi]joni “Bdejt die[la fid-dinja tarradju, imbag[ad tattelevi]joni. Esperjenzi li di;à kelli fil-famu]a bagalja tieg[i. Minn hemm bqajt roller coaster fil-qasam talmedia. Ma jiddispja/ini xejn li bqajt f’din it-triq g[ax g[amilt minn kollox.”

Minnu mija fil-mija. Illum

isem Claudette hu sinonimu mal-programmi ta’ waranofsinhar u hi tg[id li dan hu bis-sa[[a tal-fatt li hi kienet fil-post u l-[in ideali biex dan seta’ jse[[.

“Kien ]mien meta kellna stazzjon televi]iv wie[ed.

Kont dhert fuq tra]missjoni fejn konna qed ni;bru l-flus g[all-karità. Kienet g[adha ma bdietx issir ‘l-Istrina’.

I//umbawni u offrewli l-[in vojt li kellhom waranofsinhar. g[al pa;na 15

Intervista 15

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

Il-gosti u l-fehmiet ta’ Claudette Pace Ktieb favorit: The Power and the Glory ta’ Graham Greene, wie[ed mill-ewwel kotba li affaxxinawni, u l-awtobijografiji g[ax titg[allem [afna mill-i]balji u s-su//essi ta’ min jiktibhom.

Film favorit: The Piano.

Mu]ika favorita: Jazz, mhux il-jazz liberu u esa;erat li ma jsegwix minn fejn bdejt u fejn spi//ajt. Jazz daqsxejn antik, tas-snin 30-40 u 50, ta]-]minijiet diffi/li tat-Tieni Gwerra Dinjija meta lbniedem kien g[araf xi tfisser l-im[abba u x’inhuma l-valuri l-aktar essenzjali. Mu]ikalment anke millaspett tal-lirika kellu /erta feeling.

Lewn favorit: It-tifla t[obb [afna l-kuluri u jekk tistaqsik liema hu l-lewn favurit tieg[ek ma tistax tibdlu jew tu]a kulur li di;à g[a]el [addie[or.

Minkejja li lili jog[;obni [afna l-oran;jo billi jog[;ob [afna lil David, ir-ra;el tieg[i, ukoll, u g[a]lu qabli, allura g[andi tendenza ng[id li l-vjola.

Sta;un favorit: Ir-rebbieg[a. Malta g[andha sta;un bellezza u G[awdex joffri xeni spettakolari fil-mixjiet li nag[mlu fih, barra li ]]ewwi;t firrebbieg[a.

Il-vaganza ideali: Immorru bil-karozza. Dorna Sqallija kollha, partijiet mill-Italja u Franza. Din issena sejrin l-Iskozja. Nibbukkjaw l-ewwel jumejn u wara skont fejn je[duna r-ri[, il-GPS u l-mapep.

Ikollok tg[ix f’epoka mg[oddija liema tag[]el:

Qabel kont ng[id fis-snin sittin forsi min[abba /erti rivoluzzjonijiet partikulari, i]da wara kollox, mhux anke llum qed ng[ixu /erti rivoluzzjonijiet^ Kultant na[seb li ma nkunux qed napprezzaw i]-]mien li nkunu g[addejjin minnu. I]da epoka li tog[;obni [afna hi ta’ ]mien ir-Re;ina. Meta g[amilt il-parti ta’ Nancy f’’Oliver’ kienu affaxxinawni l-[wejje; tal-epoka Vittorjana.

L-akbar in;ustizzja g[alik hi... Xi [a;a li d[alt fiha hi li jien, minkejja li kelli x-xorti li jkolli tarbija, qed insegwi [afna l-kwistjoni tal-IVF u talkoppji li ma jistg[ux ikollhom tfal. Meta niltaqa’ mag[hom in[oss il-we;g[a tag[hom meta jg[iduli; “hekk sewwa, mela a[na ma jistax ikollna tfal u mbag[ad issib min jabortihom jew nisa li ma jridux tfal.” Minkejja li mhix in;ustizzja li qed ng[addi minnha jien, in[oss li anke fl-aspett mediku, filwaqt li hemm servizzi offruti [afna aktar milli adegwati, f’dan il-qasam g[andna m’a[niex konxji mit-tbatija.

Mhux fa/li fejn se ti;bed il-linja, lil min se tg[in u x’inhi koppja.

L-akbar pre;ju: Persuna a//essibbli. Bosta jkellmuni dwar ilproblemi tag[hom u nilqa’ mill-ewwel li jien mhux se nsolvilhom il-problemi tag[hom i]da billi niltaqa’ ma’ nies bi problemi u ma’ nies li jistg[u jsolvuhom, nipprova nlaqqag[hom flimkien. Jimpurtani mill-individwu.

U l-akbar difett: Kultant nie[u g[alija, nissuppervja ftit u rasi iebsa.

L-ikel favorit tieg[ek: Il-fenek u jog[;obni kwa]i b’kull mod li jissajjar.

X’tixtieq tag[mel li g[adek ma sibtx il-[in tag[mlu: Indoqq il-pjanu sewwa, sa issa n/ek/ek, qatt ma ddedikajt daqstant [in i]da nixtieq.

T[oss li f’dak li wettaqt f’[ajtek, il-fatt li int mara ffavuriek jew [adem kontrik^ Ma tag[milli l-ebda

differenza tkunx mara jew ra;el fil[ajja. Nemmen li jekk inti g[andek ilpotenzjali li tag[mel xi [a;a u jekk inti tag[]el li tag[mel dak li tag[mel, ma tag[milx differenza. Hemm min jag[]el li jkun mara tad-dar, hemm min ifittex karriera. L-importanti hu li ma mmorrux g[all-estremitajiet. Nemmen li llum il-;urnata mhux il-ka] li mara toqg[od id-dar biss u ma tinvolvi ru[ha f’xejn, lanqas fil-volontarjat. Lanqas li ta[dem fuq li ta[dem u tabbanduna lillfamilja, u dawn huma aktar ir;iel milli nisa. Illum hemm sforz qawwi biex nil[qu sens ta’ bilan/.

CLAUDETTE PACE> personalità stupenda

Kieku jkollok issib il-lampa ta’ Aladdin u tista’ twettaq xewqa wa[da biss, x’titlob^ Nelimina [afna mard. Fi]-]mien li

g[amilt na[dem mal-Ministeru tas-Sa[[a tg[allimt kemm hawn nies ibatu min[abba l-mard, l-aktar ilkan/er.

Kwotazzjoni g[al qalbek jew il-motto li tg[ix bih: I might if I try but I damm well won’t if I’don’t. Kienet tatuli g[alliema tal-vu/i li kelli l-

:ermanja u dejjem ]ammejtu f’mo[[i.

Kif tarak g[axar snin mil-lum: Mhux wisq differenti. Ma nimma;inanix ma nag[milx dak li qed nag[mel. Jista’ jkun li nibdel xi affarijiet g[ax m’iniex persuna ta’ rutina.

Persona;; li tammira: Diversi nies jispirawni… il-mamà tieg[i. Mara li fil-[ajja ma ng[atatx opportunità li tistudja i]da sfruttat il-fatt li [utha kienu jistudjaw u kienet tistudja minn fuq il-kotba tag[hom. Persuna li nammira [afna u n[ossni xxurtjata li hi ommi g[ax tag[tini /erta spinta.

Inkellimha regolarment u jekk inkun se nie[u xi de/i]joni, niddiskuti mag[ha u dejjem ikollha pariri siewja x’toffri. Kultant ma smajtx minnha u jiddispja/ini wara. Nammira [afna wkoll lil Gloria Mizzi, mara li ]]omm ru[ha, taf x’inhu postha u g[alhekk tibqa’ dejjem g[addejja b’dinjità u rispett ta’ kul[add.

Sensittiva g[al dak li jse[[ madwarha u lil hinn minn pa;na 14

Minn hemm niftakarni ng[id lill-mamà, li dejjem insibha hemm g[all-pariri, u qaltli biex nie[u l-opportunità li offrewli, g[ax emmnet li hi opportunità li tifta[li l-bibien.

“U tassew hekk ;ara. Minn dak i]-]mien – 1996#97 – ma waqaftx. {dimt fuq diversi stazzjonijiet b’Sellili jibqa’ bla dubju l-flagship tieg[i.”

Fuq it-televi]joni g[amlet affarijiet o[ra b[al ‘L-Isfida’ fuq Net Television fejn kienet talent scouter g[al diversi ]g[a]ag[. li g[addew millprogramm u llum saru ismijiet. Wie[ed ma jistax ma jsemmix nies b[al Ronald Briffa, Frank Zammit, Dorothy Bezzina, Larissa, Steve, Daniel, Carrie, Simon Law, u …

“Kien sodisfazzjon enormi li tarahom jinbtu u jiffjorixxu.

Inqishom kollha b[ala t-tfal tieg[i. Hemm numru sabi[ ta’ ]g[a]ag[ li issa msefrin.

Tajthom opportunità u w[ud minnhom baqg[u hemm, b[al Holly li baqg[et l-Ingilterra u sejra tajjeb [afna.”

Biss, ]mien il-karriera artistika ta’ Claudette nqaleb.

Bdiet b[ala kantanta i]da ttelevi]joni [a over. L-aktar aspett artistiku li Claudette telqet u jiddispja/iha hu tteatru. Tg[id li timmissja lfatt li tkun fuq il-palk bin-nies quddiemha. “ L-Ingli]i jg[idulha – walking the boards. Issensazzjoni hi xi [a;a straordinarja. Ir-reazzjoni taludjenza hemm dak il-[in.

Anke li nag[mel kun/ert live.

Hi xi [a;a li tog[;obni i]da ovvjament trid il-[in u l-[in tirann.

Il-familja u t-TV “Jien imbag[ad persuna li jekk b[alissa f’[ajti l-prijorità hi l-familja tieg[i u t-

televi]joni, allura nikkon/entra fuqhom. Jekk nista’ nag[mel xi [a;a o[ra nag[milha i]da mhux a skapitu tal-prijoritajiet.”

Mela Claudette kienet de/i]a li tmur l-Awstralja fittul i]da ltaqg[et ma’ David u bidlet fehmtha. Wara waslet ukoll Christina, li se tag[laq disa’ snin. Christina kburija

[afna bil-mamà tag[ha u ssegwiha f’kulma tag[mel.

“Tg[id lil kul[add li jien ilmamà tag[ha. Dan l-a[[ar issorprendietni. Christina hi ftit mist[ija i]da riedet ti;i filprogramm tieg[i g[ax Carmen Tedesco ssu;;erietli li fil-vaganzi tal-Milied in;ib xi tfal fl-istudio jsajru xi ri/etti mag[na.

“G[edtilha x’se nag[mel mhux biex ti;i hi g[ax jien ma n[obbx nimbuttaha fuq ittelevi]joni jew fil-festivals g[ax g[alija dan hu ]ball.

“Intant, t[ajret ti;i u la ;iet minnha [allejtha. :iet u [assitha komda. Biss, kienet fid-dinja tag[ha g[ax b[al missierha t[obb it-tisjir.

G[amlet il-kura;; u re;g[et ;iet darba o[ra. Wara [adet sehem ukoll f’Puree meta saret taf li se jkun hemm programm g[at-tfal. Applikat u ntg[a]let. G[all-bidu bdiet tist[i ftit i]da mbag[ad rabbiet il-fidu/ja u marret tajjeb.”

Christina tg[id li trid issir g[alliema tat-tisjir, i]da ovvjament g[adha ]g[ira, minkejja li l-inklinazzjoni hemm qieg[da.

Claudette, David u Christina sikwit jitilg[u G[awdex g[al ftit mistrie[.

Claudette tg[id li hekk kif titla’ r-rampa tal-vapur t[ossha tinqata’.

“G[awdex il-[in jieqaf. Ma g[andi g[a;la nag[mel xejn.

Jekk il-{add idde/idejna li mmorru Quddiesa flok o[ra, [add mhu sidna. In[obbu niltaqg[u mal-G[awdxin u ji;u jg[iduli /erti affarijiet u nie[u gost bihom.

Jum f’G[awdex “Nippreferi nitla’ meta

G[awdex ikun kwiet u meta ma jkunx hemm inva]joni talMaltin. Jum xitwi hu ideali.”

Min jaf lil Claudette jaf li ma g[andhiex kwiet u meta staqsejtha jekk g[andhiex xi pro;ett g[all-futur wi//ha deher /ar li iva, g[andha, u lpjan tag[ha jentu]ja]maha.

Ovvjament ma ppretendejtx li tg[idli i]da xi [a;a tin[ema hemm.

Dwar Claudette hemm [afna xi tg[id, u din l-intervista kopriet biss laqtiet mill-karriera tag[ha u mill-umanità tag[ha. Laqatni [afna l-fatt li Claudette u David

g[amlu l-kors tal-fostering bil[sieb li xi darba jkollhom lopportunità.

“Meta tara /erti problemi li ji//irkondaw lil /erti tfal, problemi li jinqabdu fihom u jag[mlulhom [afna [sara, inqisha b[ala [a;a sabi[a li trabbi lil xi [add li mhux tieg[ek bit-tama li xi darba jista’ jer;a’ lura mal-;enituri naturali tieg[u f’sitwazzjoni [afna a[jar. Dawn it-tfal qed jinqabdu f’sistemi ta’ piki ta’ koppji, u]ura, jew droga.

Aspetti u /irkostanzi mhux adattati g[at-tfal.”

Claudette tispikka g[allkarriera televi]iva tag[ha, karriera mibnija fuq pedamenti sodi u b’g[eruq fondi msejsa fuq il-professjonalità u lesperjenza li ;;orr mag[ha filbagalja rikka tag[ha.

I]da barra l-bagalja, kontenitur imprezzabbli ta’ g[arfien, Claudette g[andha kontenitur ie[or li jiddistingwiha – qalbha.

Qalb sensittiva g[al dak kollu li jkun g[addej madwarha.

Qalb li tifhem u tag[der u li ma tibqax passiva jekk temmen li tista’ tag[mel xi [a;a.

16 Negozji }g[ar

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

In-negozju tieg[ek TAG{RIF U KUMMENTI DWAR IS-SETTUR TAN-NEGOZJI }G{AR U DAQS MEDJU Fi ftit jiem o[ra mistennija titneda skema o[ra ;dida...

Il-Micro Guarantee Scheme Hekk kif kien [abbar Tonio Fenech, il-Ministru tal-Finanzi, l-Ekonomija u l-Investiment fl-a[[ar diskors tal-Ba;it g[al din is-sena, il-Gvern g[al darb’o[ra se jkompli jwie]en lis-settur tan-negozji ]-]g[ar bi skema o[ra ;dida li g[andha tkun ta’ benefi//ju kbir g[al kull min jag[]el li jipparte/ipa fiha.

Fi ftit tal-jiem o[ra, il-gvern se jniedi skema ;dida

li se tkun qed tit[addem mill-Malta Enterprise bilkollaborazzjoni ta’ diversi banek kummer/jali.

Permezz ta’ din l-iskema, is-sidien tan-negozji se jkunu jistg[u jie[du self mill-banek b’kundizzjonijiet favorevoli. Disg[in fil-mija tal-ammont jista’ jkun garantit mill-Malta Enterprise u mill-istess banek kummer/jali. B’hekk, is-sidien tan-negozju li se jkollhom b]onn ta’ flus biex ikomplu jinvestu, issa se

jkollhom g[odda o[ra x’ju]aw ming[ajr ma jitg[abbew bil-pi] kollu ta’ garanzija bankarja.

Din hi skema o[ra favur in-negozji ]-]g[ar: inizjattiva o[ra tal-gvern fil-katina ta’ g[ajnuniet li huma di;à e]istenti, fosthom il-MicroInvest im[addma mill-Malta Enterprise u l-JEREMIE Micro Credit Scheme im[addma flimkien malBank of Valletta.

In-negozju u l-amateurs

L-attività kummer/jali te[tie; impenn u dedikazzjoni biex tirnexxi u tikseb is-su//essi.

L-ebda imprenditur ma jista’ ja;ixxi ta’ amateur, u jippretendi li n-negozju tieg[u jimxi ’l quddiem.

Illum, aktar minn qatt qabel, biex tmexxi negozju, sar irid ikollok kapa/ità, u xejn ma jista’ jittie[ed for granted, waqt l-operat, g[aliex filmument li taqa’ lura millattività, tkun esklu] mis-suq u titlef il-kompetizzjoni.

I]da hekk kif kull imprenditur ma hux a//ettabbli li ja;ixxi ta’ amateur, hekk ukoll hu mistenni minn dawk li jkunu qed imexxu l-pajji], jew minn dawk li jkunu qed jippretendu li jistg[u jing[ataw i/-/ans li jmexxu pajji].

Qed ng[id dan, g[aliex biex in-negozju jimxi ’l quddiem irid ikollu l-ambjent ;ust fejn jitrawwem u jimxi ’l quddiem.

Ir-responsabbiltà biex ikun hawn ambjent ;ust g[annegozju taqa’ fuq lamministraturi tal-pajji]. Fi kliem ie[or taqa’ fuq il-gvern tal-;urnata. I]da f’dawn la[[ar snin, nistaqsi jien, ilgvern vera a;ixxa ta’ amateur fil-[idma tieg[u favur in-negozju^ Nistaqsi jien... [a [sieb li jara li ja;;orna u jimmo-

dernizza l-infrastruttura kollha me[tie;a li n-negozju tant g[andu b]onn sabiex jopera bl-inqas xkiel^ {a [sieb li jara li jifta[ issuq minn wie[ed ta’ 400,000 ru[ g[al kwa]i 400 miljun ru[ bi s[ubija fl-Unjoni Ewropea^ {a [sieb li jara li jtejjeb lambjent ta’ fejn ikun i;;enerat in-negozju, spe/jalment fiz-zoni industrijali^ {a [sieb jara li jwie]en kull fejn kien hemm b]onn, billi [oloq skemi ta’ g[ajnuniet g[an-negozji ]g[ar^ F’dawn l-a[[ar snin g[arafna nipprote;u bi]]ejjed il-qasam tatturi]mu, li minnu lkoll niddependu, biex inkabbru lattività kummer/jali talpajji] tag[na^ {adna [sieb ninvestu fledukazzjoni biex ikun garantit li jkollna aktar studenti imprendituri, b’livell ta’ edukazzjoni og[la^ Kellna gvern li [oloq opportunitajiet ta’ xog[ol, bi pro;etti kapitali, fejn fihom setg[u jsibu xog[ol mijiet ta’ [addiema^ Mil-lat finanzjarju, Ba;it wara l-ie[or naqqas kull fejn seta’ l-income tax biex g[en lin-negozju jkompli jikber^ F’dawn l-a[[ar snin , ilgvern vera li offra ammont kbir ta g[ajnuniet permezz

minn Anton Vella anton.vella@gov.mt

ta’ programmi tal-Unjoni Ewropea- l-ERDF^ U jekk g[al dawn ilmistoqsijiet, it-twe;iba tag[kom hi ‘iva’, il-gvern, tul din il-legi]latura g[amel [afna man-negozji ]g[ar, ilmistoqsija lo;ika li jkun jmiss imbag[ad hi: “Allura lgvern pre]enti vera a;ixxa ta’ amateur mas-settur tannegozju^” In[alli f’idejkom biex twie;bu i]da na[seb li l-fatti jitkellmu wa[edhom, g[aliex ilkoll nistg[u naraw u mmissu b’idejna r-ri]ultati.

Li hu ]gur hu li l-gvern qatt ma g[a]el li jitqan/e/ fejn jid[ol investiment u l-[olqien ta’ ambjent ;ust g[annegozju.

I]da nist[ajjilkom tistaqsuni: mela g[aliex qajjimt dan is-su;;ett illum, meta taf li hu ovvju li l-gvern qatt ma mexa ta’ amateur,

mas-settur tan-negozju^ Qed inqajjem dan il-punt illum, g[aliex f’dawn l-a[[ar jiem spiss smajna b’din ilkelma amateur li kienet u]ata [afna drabi, b[ala a;;ettiv u]at mill-kelliema talOppo]izzjoni, f’diskorsi indirizzati lejn il-[idma talGvern.

Ippermettuli, ner;a’ nistaqsi: Vera dan il-gvern, immexxi minn Lawrence Gonzi, f’dawn l-a[[ar snin, mexa ta’ amateur mas-settur tan-negozju^ Fl-opinjoni tieg[i, amateur hu dak li qed iwieg[ed minn dak li ma g[andux. Amateur hu dak li ji]ola lil pajji]na mill-bqija tad-dinja u jippretendi li madwarna ma hu ji;ri xejn li jista’ jaffettwa l-ekonomija ta’ Malta.

Amateur hu dak li filwaqt li jippretendi li g[andu ssoluzzjoni g[alkollox, meta mistoqsi ma hu kapa/i jissostanzja xejn minn dak li qed jg[id. Hu dak li bilpremessi ]baljati tieg[u jista’ jkun hu li jitfa’ lis-settur tannegozju f’ba[ar ta’ nkwiet.

Amateur hu dak li ma jafx xi tfisser konsistenza u li b’nuqqas ta’ serjetà , qed ja;ixxi b’mod irresponsabbli u qed jag[mel minn kollox biex itellef il-[idma tal-gvern fil-Parlament u barra lParlament.

Amateur hu dak li flok jikkritika l-policies tal-gvern,

jitfa’ t-tajn fuq il-persuni, u jag[ti l-gambetti kull fejn ifettillu, basta jil[aq l-iskop uniku tieg[u, li jie[u ttmexxija ta’ pajji]na f’idejh.

Dak hu l-vera amateur.

Is settur tan-negozju ma jistax jirriskja li jkollu amateurs imexxuh.

Jekk in[arsu lura naraw kemm g[amilna avvanzi kbar. Jekk naraw xi twettaq tul dawn l-a[[ar ftit snin naraw il-progress li sar.

Malta, minkejja //irkostanzi diffi/li, u minkejja diffikultajiet li ma kinux ]g[ar, kisbet ri]ultati tajbin. Dan ma ng[iduhx a[na biss i]da hu kkonfermat minn diversi organizzazzjonijiet internazzjonali stabbiliti filqasam ekonomiku.

In-negozju f’pajji]na hu wie[ed b’sa[[tu u ma hemm xejn li jaqta’ qalb in-negozju biex ikompli jinvesti, [lief [a;a wa[da biss... li jkun hawn min b’mod malinn jipprova jinganna lill-istess settur tan-negozju billi jwieg[du, li jekk jinbidel ilgvern se joffrulu s-sema flart, meta fil-fatt dan qatt ma jkun jista’ jse[[.

Din hi attitudni ta’ vera amateur, u s-sidien tannegozju, jekk verament jixtiequ li jkomplu jharsu ’l quddiem b’ottimi]mu, je[tie; li ma jaqg[ux g[al dan it-tip ta’ ingann.

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

Anzjani

17

L-anzjani tag[na TAG{RIF DWAR {IDMA MWETTQA MIS-EGRETARJAT PARLAMENTARI G{ALL-ANZJANI

Il-Messa;; ta’ Mario Galea, is-Segretarju Parlamentari g[all-Anzjani

In-night shelters f’Malta> kapitlu ie[or Din il-;img[a g[as-Segretarjat tieg[i hi wa[da ta’ fer[ g[ax [amest ijiem o[ra l-Prim Ministru Lawrence Gonzi u jien se nkunu qed nift[u t-tielet night shelter matul din il-le;islatura.

B[ala gvern introdu/ejna dan ilkun/ett totalment ;did g[al Malta fi]}ejtun u wara frixna s-servizz g[allMellie[a. Din id-darba bdilna ma[]en fir-Residenza San Vin/enz de Paul f’akkomodazzjoni komda li se tilqa’ tmienja min-nies g[al billejl.

Irrid infakkar li gvernijiet nazzjonalisti biddlu mill-qieg[ nett din ir-residenza li ta[t gvernijiet laburisti kienet intelqet u kienet saret post mitluq u abbandunat. Xempju talmist[ija! Gvernijiet nazzjonalisti dejjem taw l-aqwa u l-a[jar servizzi g[all-anzjani tag[na.

A[na r;ajna po;;ejna fuq l-a;enda tag[na din ir-Residenza u ma]-]mien bdilnieha g[al post li jirrispetta lillanzjani tag[na. Ir-Residenza llum mhux biss tilqa’ l-anzjani imma tara li tindirizza l-aspett so/jali, psikolo;iku, so/jali u reli;ju] tal-klijenti tag[ha.

Kburin ng[idu li llum qridna millMalti l-kelma Imgieret.

F’dak li kien l-Imgieret, minbarra l-

Wens u sedqa g[all-anzjani anke matul il-lejl

Blokka :wanni Pawlu II b’kura spe/jalizzata g[all-persuni biddimensja, hemm g[add kbir ta’ swali g[all-anzjani, /entru ta’ matul il-jum popolari g[all-klijenti bid-dimensja li

jg[ixu fil-komuntajiet tag[na, u sala g[ar-respite beds. Issa qed nift[u ttielet post ta’ kenn u wens g[allanzjani matul il-lejl.

In-night shelters joffru l-possibbiltà

li r-resident li jkun indipendenti jg[ix hemm matul il-lejl biss u matul il-jum ikompli [ajtu attiva fil-komunità. U lanzjani llum mhumiex mitluqa.

Issibhom attivi fil-[ajja so/jali, pubblika, politika u ekonomika talpajji].

Fin-night shelters jitwieldu l[biberiji u r-rispett bejn il-grupp li jg[ix fih u allura jkunu mi;;ielda ssolitudni u l-abbandun li bosta drabi lanzjani huma vittmi naturali tag[hom.

Fuq kollox f’dawn i/-/entri, irresidenti jwennsu lil xulxin u jg[ixu kuntenti b[all-familja wa[da. A[na na[sbulhom g[al kollox. Kamra komda u di/enti mg[ammra b’nursing call button biex inserr[u l-im[u[ tarresidenti li hemm min qed jie[u [siebhom.

In-night shelters huma fanal g[al matul il-lejl. Huma g[odda li jag[mlu d-differenza. Huma esperjenza fihom infushom. Strument [aj biex intejbu l[ajja tal-anzjani tag[na.

U dan minbarra l-fatt li dawn ilpostijiet ta’ wens huma opportunità o[ra biex in[addmu n-nies. Wa[edha r-residenza llum t[addem iktar minn 1,000 [addiem fi gradi differenti.

L-esperjenza ta/-?entri ta’ Matul il-Jum

T[allix ix-Xemx Iddewbek

Is-s[ana tista’ taffettwa lil kul[add imma /erti kategoriji ta’ nies qeg[din f’riskju iktar minn o[rajn.

Dawn jinkludu x-xju[, ittrabi u t-tfal ]g[ar, persuni bi problemi ta’ sa[[a mentali, pazjenti b’kundizzjonijiet kroni/i, persuni li jabbu]aw mill-alko[ol u d-drogi, persuni li g[andhom problemi ta’ mobbiltà, il-[addiema talid, nies li jipprattikaw l-isport, u n-nisa.

Is-Segretarjat Parlamentari g[all-Anzjani u Kura filKomunità g[adu kemm ippubblika l-fuljett T[allix ixXemx Iddewbek bl-g[an li lpubbliku, spe/jalment lanzjani u l-persuni vulnerabbli jitg[allmu jie[du mi]uri kontra s-s[ana.

Il-fuljett hu gwida sempli/i g[al min hu interessat jipprote;i ru[u mix-xemx u

hu ta’ natura edukattiva.

Ifakkar li s-s[ana t[alli diversi effetti li jinkludu telqa, nixfa fil-[alq, u;ig[ ta’ ras u dardir.

Ta’ min i]id li s-Segretarjat, matul ix-xhur tas-sajf, ikun attent biex jara li l-anzjani firresidenzi tal-gvern ikollhom il-kundizzjonijiet tajbin u komdi. Fil-fatt g[al kull avvi] ta’ heatwave, b’konsultazzjoni mar-residenti, l-anzjani jkollhom menus sajfin b’dieta bilan/jata.

Darbtejn kuljum jinqraw ittermometri li jitwa[[lu f’kull kamra li fihom individwi liktar vulnerabbli fid-djar jg[addu l-ma;;oranza tal-[in biex l-arja kundizzjonata tkun regolata skont it-temperatura rakkomandata.

Il-fuljett qed jitqassam filkomunità u jenfassiza stil ta’ [ajja relattivament fa/li kif iss[ana tista’ tkun meg[luba.

Illum f’Malta g[andna 19-il /entru ta’ Matul il-Jum u dawn i/-/entri j[addmu 70 persuna.

Mill-2008 ’l hawn is-Segretarjat g[allAnzjani feta[ tliet /entri: fil-Mellie[a, lImsida u s-Si;;iewi.

Dawn i/-/entri llum saru parti millesperjenza ta’ kull anzjan u jag[tu lopportunità lill-anzjani tag[na jibqg[u attivi fil-komunitajiet fejn twieldu, g[exu, trabbew u kibru.

I/-/entri jg[inu biex l-anzjani tag[na jibqg[u indipendenti. Dawn i/-?entri ta’ Matul il-Jum joffru l-opportunità lill-anzjani biex ikunu vi/in xulxin, u biex jag[mlu [bieb ;odda.

Dawn i/-/entri jservu wkoll b[ala mezz ta’ tag[lim u divertiment u jipprovdu respite g[al dawk li jie[du [sieb lill-istess anzjani matul il-;urnata.

L-attivitajiet organizzati jvarjaw minn ]fin, ta[ri; fuq il-kompjuter, crafts, sports u lkumplament. Fi/-/entru, l-anzjani jing[ataw ukoll informazzjoni dwar is-sa[[a.

Wie[ed jista’ jinnota l-parte/ipazzjoni attiva tal-anzjani fil-qasam tat-tag[lim G[alhekk isiru korsijiet immirati wkoll g[alladulti u l-anzjani. L-g[a]liet fejn l-anzjani jistg[u jmorru g[al dawn il-korsijiet huma diversi: fil-Kunsilli Lokali, fl-Università tatTielet Età, fl-iskejjel tal-Gvern jew filCommunity Training Learning Centres.

Aktar anzjani qed jattendu korsijiet filkompjuter [alli jibdew ju]aw it-teknolo;ija tal-informatika biex jikkomunikaw manneputijiet f’Malta u qraba barra minn Malta.

Fl-a[[ar sena 3,500 persuna da[lu g[allkors ICT4ALL.

Anzjani jag[mlu l-e]ercizzju fi/-/entru ta’ Matul il-Jum fil-Mellie[a

18 Ittri lill-Editur

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

Sport li battal it-toroq Sur Editur, L-interess li qajjem ilKampjonat Ewropew talfutbol [allieli /erti impressjonijiet li nixtieq nesprimi:

Po]ittivi

Rajt il-Libja tinbidel… sena wara l-gwerra Sur Editur, L-ewwel [a;a grazzi tat-talb u tal-g[ajnuna konkreta talMaltin.

Libja hurra… libya free… hekk g[ajtu [afna nies xi sena ilu u mara Maltija mi]]ew;a Libjan qaltli: “Qiesa [olma… lanqas temmen li konna fil-gwerra sena ilu”.

X’inhi s-sitwazzjoni llum? ?ertament rajna l-bidla u lLibjani [adu n-nifs; kuntenti li pajji]hom re;a’ sar parti mill-komunità internazzjonali. Biss ilgwerra [alliet l-effetti tag[ha; trawma fuq it-tfal u ]-]g[a]ag[, bini mfarrak, ;rie[i fi]i/i u morali, abbu]i, serq u nuqqas ta’ ordni.

Fuq kollox sens ta’ in/ertezza g[all-futur kemm g[al-Libjani kif ukoll g[allimmigrati.

Iridu jg[addu s-snin biex tinbena dik il-fidu/ja u lordni fil-pajji]. Hemm [afna x’jaqtag[lek qalbek imma hemm ukoll [afna Libjani lesti jibnu pajji]hom mill;did.

X’inhi s-sitwazzjoni ta’ [afna immigrati ming[ajr dokumenti? Se jintbag[tu lura? Jistg[u jkomplu ja[dmu f’dan il-pajji]?

Jistg[u jo[olmu li xi darba jaqsmu g[all-Ewropa?

G[al dawk li g[adhom filLibja, il-[ajja saret aktar in/erta u g[alhekk iduru lejn il-Knisja g[al kull g[ajnuna.

Dawk li jinsabu filkampijiet ta’ detenzjoni jew [absijiet jistennew i]-]jarat tas-sorijiet u l-voluntiera tag[na.

Nitolbu g[alhekk g[ajnuna finanzjarja u qlub ;eneru]i biex inkomplu din il-missjoni ma’ dawk li huma l-aktar ]vanta;;ati.

Min-na[a tieg[i nixtieq nirringrazzja lill-benefatturi kollha fosthom dawk talMission Fund g[allg[ajnuna li nir/ievu biex nag[tu tama ;dida lil dawn [utna fil-mumenti ta’ in/ertezza.

G[al dawk li jixtiequ jibag[tu d-donazzjonijiet tag[hom jistg[u jid[lu fuq il-websajt www.missionfund.org.mt ,

jew jibag[tuhom direttament f’dawn il-bank accounts: HSBC – 061197448050, BOV – 163 007 980 19, APS – 200 008 207 62 jew BANIF – 000 879 631 01.

DUN DANIEL FARRUGIA Tripli, Libja

l-ispettakli tal-ftu[ talkampjonat, g[aliex urew kemm tista’ tkun sabi[a larmonija fost in-nazzjonijiet; l-istadji urew l-avanz teknolo;iku li sar, pere]empju, bis-soqfa li llum jg[attu l-ispettaturi kollha u jnaqqsu d-disturb mill-

maltemp li kultant ja[kmu lpost; il-klassi g[olja ta’ log[ob u ta’ timijiet kompetittivi tant li [afna partiti spi//aw b’pare;; u b’numru baxx ta’ scores; refereeing tajjeb, minkejja li diffi/li fil-konfront ta’ dawk il-plejers li jippruvaw iqarrqu.

Negattivi:

il-kattiverja ta’ xi plejers (li qed issir i]jed frekwenti); gamba tesa (boot-offer);

id-daqqa fuq il-wi// minn dirg[ajn miftu[in; is-side u back-tackles; il-;bid mill-flokk; il-[tif mill-g[onq minn wara; i/-charge kiefer bilminkeb jew bil-koxxa; l-irfis apposta fuq il-pala tas-sieq; l-irkib a cammello: tog[la mar-rival tieg[ek g[allballun u tin]el apposta fuqu.

KIRILL

San Pawl il-Ba[ar

L-istatwa fuq il-G]ejjer ta’ San Pawl

Il-Quddiesa kon/elebrata f’jum il-festa tal-Qalb ta’ :esù minn Patri Joe Zahra OP flimkien ma’ Dun Glen Buhagiar u Dun David Torpiano. Jidher ukoll is-seminarista Antoine D’Amato.

Il-festa tal-Qalb ta’ :esù fi]-}urrieq Sur Editur, Mit-Tlieta 12 ta’ :unju 2012 sal-{amis 14 ta’ :unju 2012 kienu ;ranet ta’ kwaranturi fil-Parro//a ta’ Santa Katarina ta]-}urrieq. Filg[odu bdiet lespo]izzjoni tas-Santissimu Sagrament u wara nofsinhar kienet /elebrata quddiesa kantata bil-priedka minn Dun Noel Camilleri, Kappillan ta’ {al Kirkop.

Il-:img[a 15 ta’ :unju 2012 kien jum il-festa.

Filg[odu ing[ata bidu g[allespo]izzjoni tas-Santissimu Sagrament. Filg[axija tkanta l-G[asar u mbag[ad saret Quddiesa kantata kon/elebrata b’suffra;ju g[all-erwie[ talprokuraturi, retturi, fratelli u sorelli tal-Fratellanza tasSantissimu Sagrament u lQalb ta’ :esù. I/-/elebrant ewlieni kien Patri Joe Zahra.

Imbag[ad l-Ar/ipriet Dun Charles Attard ipprofessa sitt fratelli fl-istess fratellanza.

Kif intemmet il-Quddiesa

[ar;et il-pur/issjoni bisSagrament Imqaddes li g[addiet mit-toroq tar-ra[al bis-sehem tal-fratellanza, ilkleru, u t-tfal li g[amlu lEwwel Tqarbina.

Matul il-pur/issjoni sar talb u tkantaw innijiet ewkaristi/i.

X’[in il-pur/issjoni waslet quddiem id-dar tal-Ar/ipriet, inqara l-att ta’ konsagrazzjoni.

Mad-d[ul tal-pur/issjoni filknisja tkantaw it-Te Deum, O Salutaris Hostia, Tantum Ergo, u ng[atat il-barka sagramentali.

Matul dawn il-jiem [a sehem il-Kor Cantate Domino dirett minn Mro. Paul Portelli.

Il-Fratellanza tas-Santissimu Sagrament u l-Qalb ta’ :esù twaqqfet fi]-}urrieq minn Mons. Pietro Dusina b[ala Legat tal-Papa Gregorju XIII (1572–1585) nhar id-9 ta’ Frar 1575 meta kien qed jag[mel il-vi]ta pastorali tieg[u.

}URRIEQI I]-}urrieq

Sur Editur, Kull meta nkun fl-in[awi ta’ Bu;ibba u n[ares lejn il-G]ejjer ta’ San Pawl ninnota li l-istatwa ta’ San Pawl li hemm fuq ilg]ejjer, bil-lejl tkun fiddlam.

Nissu;;erixxi li jkun hemm sistema ta’ floodlighting.

Wara kollox din ilbajja hi marbuta malistorja glorju]a u reli;ju]a ta’ pajji]na.

Ta’ min ifakkar li din l-istatwa kienet ;iet restawrata minn Din lArt {elwa ftit tas-snin ilu u jixraq li titgawda mhux biss minn dawk ilftit li jmorru fuq il‘G]ejjer’ fix-xhur tassajf i]da mill-Maltin u tturisti li j]uru Bu;ibba fl-eluf tag[hom matul issena kollha.

F. VELLA

Mosta

Ma rridx in[assar festi Sur Editur, Ilu ftit, issa, li da[al l-ista;un tal-festi.

Ftit tal-ansjetà tinqala’ f’kull parro//a min[abba l-kwistjoni tan-nar. Ma tistax ti/[ad li n-nar jo[loq periklu g[al min ja[dmu u ja[arqu. Barra minhekk, in-nar (spe/jalment dak qawwi) ja[sad lill-bniedem, mit-trabi sal-anzjani.

In-nar i[amme; l-arja bid-d[a[en li ji;;enera, jag[mel [sara lil min jibla’ dawk id-d[a[en g[ax fihom hemm gassijiet tossi/i, jaqta’ lill-bhejjem, jisfratta l-gost li tisma’ l-banda g[addejja bilmar/ijiet, itarrax, u ;ieli jqabbad g[elieqi mi]rug[in.

In-nar m’g[andu ebda konnessjoni ma’ sens ta’ devozzjoni.

G[all-kuntrarju jista’ jwassal — f’tebqa’ t’g[ajn — g[al tra;edja li titfa’ lill-parro//a u lill-pajji] f’dieqa ta’ qalb.

Mhux jewwilla isba[ il-festa fil-;abra, nisimg[u u niftakru fiddon li Alla tana meta qieg[ed jag[tina /ans nivveneraw Qaddis li g[amilnieh il-patrun reli;ju] tal-belt jew ra[al tag[na?

Flok intellg[u l-murtali, ni]irg[u r-rispett lejn il-firxa kollha ta’ pajji]na.

P.R.B.

Bir]ebbu;a

Ittri lill-Editur 19

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

G[adni qed nistenna!

Sur Editur, G[adni qed nistenna li kunsillier lokali laburista tal-Isla jittella’ quddiem ilParlament bi ksur ta’ privile;; talli nhar il{amis 26 ta’ Jannar 2012 insulta lill-membru parlamentari Carm Mifsud Bonnici hekk kif dan kien [iere; mill-Parlament.

Jekk titressaq ilmozzjoni ]gur li l-ewwel wie[ed li jappo;;jaha jkun George Vella tal-Labour g[ax skont kif tkellem dan l-a[[ar jidher li g[andu wisq g[al qalbu d-dinjità tal-Parlament!

GEORGE PORTELLI

Tas-Sliema

Il-billboards Sur Editur, Tal-Labour [ar;u bilbillboard ‘Gonzi jag[laq widnejh’.

L-ewwel reazzjoni tieg[i hekk kif rajt dak ilbillboard kienet: Kemm kien g[aqli Gonzi li g[alaq widnejh g[all-parir tal-Labour biex pajji]na ma jisse[ibx fl-Unjoni Ewropea. Kemm g[amel sew li ma semax minnhom meta qalu biex ma nadottawx il-munita ewro.

Messu ma saddx widnejh Gonzi u ma pprivatizzax it-tarzna.

Kieku g[adna nippumpjaw il-miljuni; kieku l-poplu g[adu j[allas g[as-sussidju ta’ dik l-azjenda u g[al azjendi o[rajn illi li kien g[al-Labour g[adhom jiddependu mill-gvern u mit-taxxi tal-poplu.

Bla dubju l-poplu jkompli jg[id lil Gonzi: ibqa’ g[alaq widnejk g[al pariri tal-Partit Laburista, tat-tmexxija laburista u tal-Mexxej Laburista.

Pariri li kienu jiswewlna qares.

Grazzi g[at-tmexxija ta’ Gonzi minkejja kull ostaklu li sab g[ax pajji]na sar l-g[ira ta’ pajji]i o[rajn.

Il-‘makku’ baqa’ g[addej waqt li l-baleni g[otru.

ANTHONY DUCA {al G[axaq

Mintoff, l-Arriva u l-GWU Sur Editur, Il-General Workers’ Union dan l-a[[ar tat direttiva lixxufiera tal-Arriva li xarabanks li ma jkunux attrezzati bl-arja kundizzjonata ma jinstaqux mix-xufiera tal-Arriva u dan g[aliex ma jkunux f’kundizzjoni li jil[qu listandards tal-awtoritajiet!

G[ax issa t-trasport pubbliku bl-arja kundizzjonata!

Il-GWU qalet li l-kumpanija Arriva intimidat lix-xufiera tag[ha li jekk huma ma jsuqux ix-xarabanks, jittie[du passi dixxiplinarji kontrihom u li ma j[allsuhomx tal-[in li jag[mlu ma jsuqux.

Anzi skont Dom Mintoff, Prim Ministru u skont il-GWU fil-Kabinett So/jalista tieg[u, tal-Arriva suppost li wkoll jissospenduhom immedjatament mix-xog[ol u lil kull min jirrifjuta li ja[dem

Sargas!

l-overtime b’kastig ma j[alluhx jag[mel overtime sala[[ar tas-sena.

Skont Dom Mintoff u lGWU fil-kabinett tieg[u dak i]-]mien il-[addiema huma obbligati li jag[mlu x-xog[ol kollu li normalment jag[mlu.

G[all-informazzjoni talkumpanija Arriva dan kollu jo[ro; mi/-/irkulari talUffi//ju tal-Prim Ministru Mintoff Nru. 45 tal-1977 datata 4 ta’ Lulju 1977 (lemin). Dak i]-]mien il-Gvern Laburista kien issospenda bla [niena lill-[addiema kollha li kienu qed jobdu d-direttiva talU{M g[al azzjoni industrijali parzjali.

Il-GWU kienet qaltlu ‘prosit’. Kull min irid jikkonferma dan kull ma g[andu jag[mel hu li jara l-orizzont ta’ dak i]-]mien.

JOHN AGIUS

{al Qormi

Sur Editur, Kemm parla ftit ilu l-Partit Laburista favur ilproposta tal-kumpanija Sargas biex tibni power station prototip fuq /attra f’nofs il-bajja ta’ Marsaxlokk. Kien qisu wasal biex solva lkwistjoni tat-tariffi tad-dawl u l-ilma.

Issa donnu ;ara li dwar dik il-proposta r-ri[ qed jonfo[ xi naqra kontra. Minn kif tkellem Joseph Muscat dan l-a[[ar din il-proposta donnha li twaqqg[et lura b[ala sempli/iment wa[da mis-soluzzjonijiet li g[andu miftu[a quddiemu.

Jista’ jkun li l-kuntatti tajbin li kellhom talLabour mas-Sargas issa qed jidhru mhux daqshekk ta’ valur jew li jistg[u jag[tu l-frott.

Min irid jifhem [a jifhem!

Jista’ jkun ukoll li dak li qal ri/entement Muscat jid[ol e]att fit-tattika tieg[u li jsemmi [afna possibbiltajiet bla ma jintrabat ma’ ebda wa[da minnhom jew fi kliem sempli/i jkun qal [afna bla ma jkun qal xejn. Din tattika li ju]aha min hu inkompetenti u qarrieq.

JOS. FARRUGIA Birkirkara

Ma jaqbel lil [add!

Sur Editur, Il-labour qed ini]]el ilpolitika fl-aktar livell baxx.

Fl-aktar affarijiet li m’g[andux ikun hemm kontroversja fuqhom qed jigdeb u jer;a’ jigdeb b’mod li jnisslu firda fost il-Maltin.

Il-Gvern Nazzjonalista jkun pront iwie;eb b’/ifri u fatti biex juri l-falsità ta’ dak li jkun qed jg[id il-Labour.

B’daqshekk tal-PL ma jaqtg[ux qalbhom u jkomplu fl-istess linja b’gideb ;did.

Dan qed inissel konfu]joni f’u[ud mill-poplu.

G[adni niftakar fil-kontroversja li nqalg[et dwar ]g[a]ag[ li ma setg[ux jivvutaw fir-referendum rigward id-divorzju g[ax ma kinux la[qu kienu inklu]i firre;istru elettorali minkejja li kienu g[alqu t-18-il sena.

Tal-Labour qalu li dan kien ;ara tort tal-Gvern Nazzjonalista meta t-tort kien ta’ Joseph Muscat li ressaq ilmozzjoni rilevanti kif miktuba u wara li g[addiet mill-Parlament kienet torbot li jsir ir-referendum hekk kif sar.

Minkejja dan kollu g[adni niftakar min i/empel fuq Radio 101 u jg[id li kien jinsab konfu] g[ax dwar dan il-Gvern kien qed jg[id mod filwaqt li l-Oppo]izzjoni kienet qed tg[id ie[or. Hekk ta[dem it-tattika tal-gideb. sG[al mument jaqbel lil min qed jigdeb. I]da fit-tul ma jaqbel lil [add g[ax tkun qed titkisser il-kredibbiltà fissistema politika tal-pajji].

Imma hekk jaf ja[dem Muscat!

JOHN BORG In-Naxxar

Meta Muscat kien kontra

Sur Editur, Kelmtejn biex ng[idlek kemm huma interessanti l-kitbiet (akkumpanjati bir-ritratti) dwar xi protagonisti fi [dan ilPartit Laburista.

Il-kitbiet g[andhom [afna favur tag[hom g[ax jikkwotaw dak li l-Ingli]i jg[idulu chapter and verse.

Artiklu li jirka//a [afna kien dak tal-‘ba[bu[‘ Joseph Muscat meta, qabel ma sar Membru Parlamentari Ewropew, u meta kien ;urnalist tasSuper One kien iddikjara li jekk Malta tissie[eb fl-UE, tkun tg[abbiet bis-Salib talMillennju.

Konna nift[u daqstant toroq ;odda, insewwu dawk il-kilometri kollha ta’ swar massi//i, nibnu dak lg[add sabi[ ta’ skejjel ;odda, nag[tu wi// ;did lil bini storiku u nirrinovaw il;onna pubbli/i… kieku bqajna barra!

DANILO

Santa Lu/ija

20 Ittri lill-Editur

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

Bus stop nofs le[ja Sur Editur, Filwaqt li nifra[ lil Transport Malta g[an-numru ta’ toroq sbie[ li fet[et dan l-a[[ar, u g[all-kwalità g[olja fit-tlestija tag[hom, g[adhom jippersistu /erti sitwazzjonijiet li diffi/li [afna tifhimhom.

Pere]empju fi triq ewlenija f’Birkirkara, [dejn il-mit[na li hemm fi Triq Naxxar, hemm bus stop li wara li g[amel xitwa s[i[a bis-saqaf tal-[;ie; mifqug[, madwar xahar ilu ng[ata bidu biex jinbidel. {lief bi//a mill-qafas, wara aktar minn xahar, ma hemmx.

Tassew tal-mist[ija.

J. FARRUGIA Birkirkara

Il-Furjana> Tag[rif u ritratti fuq l-istand tal-monument tal-KOMR

Palata lit-turisti Sur Editur, Jekk hawn Kunsill Lokali li jag[raf id-doveri tieg[u dan hu, fl-opinjoni tieg[i, dak talFurjana. Ja[dem bil-g[aqal u jindokra t-tajjeb li hemm fillokalità tieg[u.

Mi]ura ri/enti li [a hi dik li jissalvagwarda l-monumenti li jinsabu tul il-:nien tal-Mall (bejn il-Biskuttin u l-:nien tal-Argotti).

Il-[olma tieg[i dinjija B[al f’passi;;ata wa[di g[al g[onq it-triq nag[tiha u g[alkemm qieg[ed g[al qalbi xejn ma kont nuriha b[al vagabond minn hawn g[al hemm bil-[sieb ma jag[milx bija u ru[i [ielsa mill-inkwiet tal-[ajja u kull ma fiha.

N.M.I.

Il-{amrun

Nist[ajjel ng[ix il-[olma li kelli fi]-]g[o]ija li d-dinja tkun mil-lum g[al g[ada [ielsa mit-tbatija nag[mel dak li nista’ li n[oss li jg[odd g[alija kull jum a[jar mill-ie[or tal-[a]en ming[ajr [tija.

Nixtieq kultant inqatta’ xi sieg[a kumpanija ming[ajr ma ru[i titlef tal-pa/i t-tgawdija u g[alkemm mhux dejjem irnexxili mal-bniedem insib xortija mieg[u nifta[ qalbi u nqisu b[ala [ija.

I]da s-snin de[lin sewwa u l-bidla nistenniha u g[alkemm in[ossni mbieg[ed mill-g[aw; tax-xju[ija meta l-[ajja tonqos u titlef mis-sbu[ija jkun il-waqt li ner[i l-[olma tieg[i dinjija.

Billi g[ad g[andna lvandali]mu jserrep fostna, nirrikmanda li kull monument ikollu lqug[ b’vireg dekorattivi tal-[adid, b[ala protezzjoni.

F’dal-ka] nixtieq ni;bed lattenzjoni tal-Kunsill g[allfatt li x’u[ud mill-istands, b’mappa u informazzjoni o[ra, li ftit ilu twa[[lu biswit monumenti o[ra fil-Furjana, ji]gwidaw (spe/jalment litturisti) g[ax huma l-kontra ta’ dak li attwalment hu.

T[ares lejn il-Monument tal-K.O.M.R. tara li l-Crown Works u fejn hemm iz-zona tal-Park & Drive, murija fuq ix-xellug tal-istand, mentri attwalment qeg[din fuq illemin.

Il-festa tat-Trinità fil-Marsa Sur Editur, Nixtieq nirringrazzja lil dawk kollha li [admu biex tkun /elebrata l-festa titulari tat-Trinità Qaddisa filMarsa nhar it-3 ta’ :unju 2012.

L-apprezzament tieg[i jmur lill-Kappillan, lillG[aqda Festi Esterni Ssma Trinità u lis-So/jetà Mu]ikali Trinità Qaddisa, li taw is-sehem tag[hom g[as-su//ess tal-festa.

Attrazzjoni partikulari kien l-armar fit-toroq li min[abba t-temp tajjeb ta’ din is-sena seta’ jintrama kollu.

Prosit g[all-armar ;did li sar, fosthom il-pavaljun forma ta’ ark fuq l-istatwa ta’ San :wann il-Battista u l-istatwa l-;dida tal-Qaddis Malti Dun :or; Preca.

L-istatwarji Michael u Adonai Camilleri Cauchi [admu statwa ori;inali li g[andha rabta spe/jali marra[al tal-Marsa.

Din l-istatwa turi l-vi]joni

ta’ San :or; Preca mat-tifel ji;bed il-karretta u li kkmandah jag[tih lg[ajnuna. Vi]joni li se[[et [dejn is-Salib tal-Marsa u kienet g[al qalb il-fundatur tas-So/jetà tal-Museum.

Kienet ideja tajba li saret fl-okka]joni tal-50 sena mill-mewt tieg[u. {a;a o[ra ta’ min jinkora;;iha ]gur li hi Radju Trinitarji FM li xandar i/-/elebrazzjonijiet kollha g[all-benefi//ju ta’ kul[add, l-iktar l-anzjani, ilmorda u l-emigranti permezz tal-live-streaming.

Il-festa ta’ din is-sena hi awgurju tajjeb g[al dik tassena li ;ejja fl-2013, meta lparro//a tkun qed ti//elebra /-/entinarju tag[ha li, kif fisser il-predikatur talpane;ierku Patri Martin Mamo, Kapu//in, g[andu j;eddidna fil-fidi f’Alla Trinità.

M. ATTARD

Il-Marsa

{addiema f’[idma fejjieda fi triq fil-Belt Valletta

G[eluq ta’ xquq fi triq fil-Belt Valletta PHILIP CASSAR I]-}urrieq

Sur Editur, Irrid nirringrazzja lil dawk il-[addiema li qeg[din jimlew ix-xquq bejn il-madum li tqieg[ed fi Triq San Zakkarija, Valletta, fa//ata tal-Knisja ta’ San :wann.

G[ax tg[id, [abat mal-festa tat-twelid talG[ammied.

Nixtieq nappella wkoll biex dax-xog[ol ikun

esti] g[al [afna toroq o[rajn fil-Belt g[aliex, g[al xi ra;uni, t[allew [afna xquq fit-toroq li kienu pavimentati mill-;did u dawn jistg[u jkorru [afna nies, [lief dawk li jid[lu u jo[or;u mill-Belt dejjem rekbin.

L. SAMMUT Il-Furjana

Ittri lill-Editur 21

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

L-ori;inal mhux il-kopja

Sur Editur, Kul[add inteba[ bit-tattika ta’ Muscat u tal-partit tieg[u li jo[ro; stqarrija u jag[ti ‘garanziji’ dwar [wejje; li ta[t ilPartit Nazzjonalista kul[add jista’ jo[odhom for granted.

Dan ifisser li l-Labour stess i[oss li mhux fdat mill-poplu dwar affarijiet serji b[alma huma n-negozju u l-kummer/, investiment, l-edukazzjoni u s-sa[[a u tant affarijiet o[rajn.

To[ro; wa[edha, allura, li l-poplu jkun jaqbillu [afna aktar li jag[]el l-ori;inal u mhux xi kopja fa]ulla b[al dik li qed jipproponi l-Labour.

G[al daqshekk biss, il-poplu [aqqu u jixraqlu gvern ie[or immexxi mill-PN. T. SAMMUT Ra[al :did

Jitmella[ jew ma jitmella[x^ Sur Editur, Joseph Muscat, il-{add 24 ta’ :unju 2012, f’Wied il-G[ajn qal li “jitmella[ x’qed jag[mlu ;nus barranin”.

Na[seb li meta jitkellem hekk Joseph Muscat ikun tilef rasu. Nispjega ru[i.

Mela g[alfejn f’Wied ilG[ajn stess, nhar il-{add 23 ta’ Novembru 2008, Muscat kien ta parir lill-Prim Ministru biex jag[mel b[all-Gvern Ingli] tellief Laburista u jra[[as il-VAT biex i[alli aktar flus fi bwiet in-nies?

Mela allura g[aliex kien kiteb f’gazzetta tal-I]landa biex jinda[al lin-nies ta’ dak il-pajji] u jg[idilhom kontra d-d[ul ta’ pajji]hom fl-UE. Mela g[alfejn hekk kif kien elett Kap tal-PL mar ilLibja u ;ie rebbie[ u trijonfanti jg[id li kienu tawh a//ess g[al parti mit-trattat li kien iffirmat bejn il-Libja u lItalja dwar l-immigrazzjoni, trattat li kien ilu xahar fuq linternet?

Mela x’qed jag[mel il-PL fil-Partit tas-So/jalisti Ewropej?

Mela g[alfejn il-PN hu msie[eb fis-Socialist International?

Mela g[alfejn Joseph Muscat jg[id lill-Prim Ministru biex jag[mel ilparaguni ma’ ?ipru?

Mela g[alfejn Muscat lillambaxxatur tal-Korea ta’ Fuq qallu li jrid isa[[a[ irrelazzjonijiet tal-PL mal-Partit Komunista Korean?

Mela x’mar jag[mel din

is-sena Joseph Muscat, baxx baxx, il-Libja?

Mela x’qed jag[mel ilPartit Laburista fil-Parlament Ewropew permezz ta’ erba’ membri Parlamentari So/jalisti Maltin?

Mela g[alfejn biex jispjega l-u-turn tieg[u dwar lEwropa, Muscat qag[ad i[arref dwar Tony Blair biex jg[id li hu kien g[amel b[alu u minn kontra sar favur?

Jitmella[ Muscat jew ma jitmella[x x’qed jag[mlu lbarranin? }gur min kif jitkellem Muscat ji;i jitmella[ mill-intelli;enza tal-Maltin.

Wara dan kollu qed ng[id li Joseph Muscat qed jirrealizza bla ma jaf li mhux tajjeb g[al man-‘nies’. Dan dejjem f’kontest politiku internazzjonali. Hawn qed to[ro; bil-qawwa t-tendenza laburista li jippreferu lkumpanija ta’ dawk li b[alhom ma j[obbux jag[mluha man-‘nies’ b[allKoreani ta’ Fuq. Wara kollox il-PL dejjem fittex ilkumpanija ta’ xi Gaddafi, xi Ceausescu, xi Hoxha e// e//.

Qed na[seb li l-vokazzjoni ;dida ta’ Joseph Muscat ta’ Ewropejista konvint hi fa]ulla daqs kemm hi fa]ulla l-g[ajta tal-Partit Laburista li hu lpartit tan-nies tax-xog[ol.

Jikkwalifikaw biss b[ala lPartit tal-{adma u dan flag[ar sens ta’ [idma politika opportunista u xejn korretta.

JOSEPH PACE Il-Marsa

Meta jaqbel lilhom Sur Editur, George Vella stqarr quddiem kul[add li dde/i]jonijiet u lmozzjonijiet il-PL iressaqhom meta jkun jaqbel lilhom u mhux meta jkun jaqbel lill-gvern!

Sku]i Dott. Vella, int il;urament tal-[atra tieg[ek b[ala Membru Parlamentari x’kien jg[id e]att? G[idli naqra. Jien ma nafx imma ]gur li d-diskors kien jinkludi lealtà lejn il-poplu

Malti u lejn ir-repubblika tieg[u u ]gur ma kien hemm xejn dwar interessi parti;jani f’dak il;urament.

Dott. Vella, ara ma tg[idlix li l-interessi nazzjonali jaqblu e]att malinteressi parti;jani tal-Partit Laburista. Naf li meta kontu fil-gvern hekk kemm-il darba kontu ta;ixxu u ma kienx ikun hemm distinzjoni bejn Partit Laburista u Gvern

Laburista u allura kienu saru abbu]i kbar b’mentalità korrotta b[al din.

In[oss li dak li ntqal fuq TVAM ma jaqbilx ma’ dak li hemm imni]]el fil;urament tal-[atra b[ala deputat.

Ma nafx g[andhiex titressaq xi mozzjoni filParlament dwar dan.

M. CARUANA San :wann

Indunajtu^ Sur Editur, Nispera li l-poplu Malti kollu nduna xi jfisser il-ka] li Richard Cachia Caruana in;ieb quddiem il-Parlament. Nispera li kul[add induna li dan pre/edent perikolu].

G[ax issa nibdew li jekk xi Direttur, jew xi Segretarju Permamenti jdejjaqna malajr inressquh quddiem il-Kamra tarRappre]entanti.

Tg[idli mela l-gvern ma jkollux ilma;;oranza tieg[u? L-ewwel [a;a anke jekk min jitressaq ma jsibx ma;;oranza ta’ membri li tikkundannah xorta jkun g[adda minn martirju u trawma qabel ikun ‘me[lus’.

It-tieni [a;a, kull min [adem flamministrazzjoni pubblika jaf kemm kultant biex tag[mel is-sewwa trid tg[id “le, dik ma napprovahiex” jew “ ma nistax

nirrikommanda dak li qed ikun su;;erit g[aliex mhux korrett”.

Allura dejjem jibqa’ l-possibbiltà li lil dak li g[edtlu ‘le’ jqisek li ma kkooperajtx u meta ji;i l-waqt jiftakar fik u jivvota biex jikkundannak b[alma kien hemm min ftakar f’affarijiet li ma kellhom xejn x’jaqsmu mal-akku]a kontra Richard Cachia Caruana.

Din tattika li tista’ tintu]a biex tintimida kapijiet fis-servizz pubbliku li mbag[ad ma j[ossuhomx liberi li jag[tu l-a[jar parir tag[hom jew li, addirittura, ikollhom jirrakkomandaw affarijiet mhux ;usti.

Jekk dan il-pre/edent ikun ‘esplojtjat’ issir [sara kbira lill-pajji] kollu.

IL-PROLETARJU Il-{amrun

Taf x’g[amilt onorevoli^ Sur Editur , Nistaqsi : Taf x ’ g[amilt onorevoli ? Dan b ’ referenza g[al dawk kollha li vvutaw favur il mozzjoni kontra Richard Cachia Caruana .

Taf li minn issa ’ l quddiem il - kapijiet tad dipartimenti tal - Gvern u ta ’ kumpaniji parastatali se jkunu su;;etti li d de/i]jonijiet tag[hom jo[duhom ta[t il - bi]a ’ tal - iskrutinju parlament ari .

De/i]jonijiet li jaffettwaw lit - 30 , 000 [addiem impjegati mal gvern b[al promozzjonijiet , trasferimenti , e// .

De/i]jonijiet li jaffettwaw ukoll lill poplu Malti kollu ( permessi , approvazzjoni , /a[da , klassifikazzjonijiet , pro/edimenti fil - Qrati e//) .

Tafu x ’ g[amiltu sinjuri Onorevoli ? Jekk kontu

tafu [a]in [afna aktar — anzi tal - mist[ija — g[aliex flok [dimtu favur il - poplu li tellakom g[entu biex fta[tulu bera[ il - bibien tal infern .

Dan tal - mist[ija aktar u aktar g[ax donnu li fil vot favur li tajtu da[[altu affarijiet li ma kellhom x ’ jaqsmu xejn mal - mozzjoni mressqa .

G . CASSAR {al Luqa

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

22

SPANJA

internazzjonali Elenkati l-mi]uri l-;odda g[all-awsterità

L-ISTATI UNITI

Miet il-produttur tal-films Zanuck Il-produttur tal-films Amerikan Richard Zanuck miet fl-età ta’ 77 sena min[abba attakk tal-qalb.

Zanuck kien importanti fl-industrja tal-films Amerikana u kien wara films b[al The Sound of Music, Cocoon, Driving Miss Daisy u Jaws. Ta’ 28 sena, hu kien il-kap tat-20th

Century Fox. Missieru kien Darryl Zanuck, le;;enda flindustrja tal-films Amerikani, u ommu l-attri/i Virginia Fox. Tul il-karriera tieg[u hu kien [adem [afna ma’ Stephen Speilberg li mala[bar tal-mewt qal li lindustrija tal-films kienet tilfet kolonna ewlenija.

Wara l-laqg[a tal-Kabinett ta’ tmiem il-;img[a, il-Gvern Spanjol ta d-dettalji talpakkett tal-mi]uri g[allawsterità ta’ 65 biljun ewro li l-Prim Ministru Mariano Pajoy [abbar nhar l-Erbg[a.

Dan, fost protesti vjolenti li qed isiru f’Madrid kontra dawn il-mi]uri u o[rajn li kienu introdotti qabel.

Spanja, li gawdiet minn 30 sena ta’ ]vilupp ekonomiku sal-2007, b[alissa tinsab fuq ta’ quddiem fil-kri]i finanzjarja li qed tolqot lillEwropa min[abba banek

dg[ajfa, re;juni b’dejn kbir u sta;nar ekonomiku akkupanjat minn qg[ad rekord.

Il-Kabinett approva sensiela ta’ mi]uri ta’ awsterità, li jinkludu qtug[ fil-pagi tal[addiema ta/-/ivil u qtug[ filbenefi//ji g[al dawk li qed jirre;istraw g[ax-xog[ol. IlGvern ikkonferma li kien se jwettaq dawn ir-riformi fissettur tal-ener;ija u t-trasport pubbliku. Dan, apparti ]ieda fir-rata tal-VAT kif ukoll leliminazzjoni ta’ inizjattivi finanzjarji meta wie[ed jixtri propjetà.

Il-:img[a filg[axija, ilPulizija f’Madrid kellha tispara l-balal tal-lastku biex tferrex il-folol tan-nies li ni]lu jipprotestaw.

Sadattant, l-ispi]a tas-self g[al Spanja f’dawn l-a[[ar xhur la[qet livelli allarmanti tant li l-investituri huma talopinjoni li dan il-pajji] se jimxi fil-passi tal-Gre/ja, lIralanda u l-Portugall u jitlob g[all-g[ajnuna finanzjarja biex ma jfallix.

Il-100 biljun ewro li se ting[ata Spanja huma biex issalva l-banek.

IR-RUSSJA> Dawk mag[rufa b[ala ‘United Buddy Bears’, skulturi kkuluriti minn artisti differenti minn madwar id-dinja, jidhru mi;bura fil-:nien Aleksandrovsky f’San Pietruburgu. (Ritratt> Reuters)

IR-RENJU UNIT

}balji fl-isptarijiet Ingli]i jwasslu g[al 12,000 mewt kull sena Kull sena jkun hemm kwa]i 12,000 mewt fl-isptarijiet fir-Renju Unit min[abba li]balji li jsiru mill[addiema.

Spiss intqal li t-tobba u linfermiera jag[mlu dijanjosi ]baljata, jonqsu li jag[tu ttrattament me[tie;, jew inkella jag[tu do]a [a]ina ta’ medi/ina.

Dan jirri]ulta minn ri/erka li saret mil-London School

of Hygiene and Tropical Medicine rigward imwiet f’g[axar sptarijiet Ingli]i.

Fir-rapport ing[atat twissija li l-anzjani huma partikularment vulnerabbli peress li dawn spiss ibatu minn numru ta’ problemi kkumplikati fis-sa[[a, li jistg[u jkunu diffi/li biex jintlem[u u kkurati.

Dan hu l-ewwel studju tax-xorta tieg[u u r-

ri/erkaturi jikkalkulaw li numru ta’ mwiet flisptarijiet jistg[u jkunu evitati.

Kien ikkalkulat li 13 filmija tal-imwiet setg[u kienu evitati peress li kienu kka;unati minn ]balji mittobba u l-infermiera. Intqal li dan ifisser li meta wie[ed iqis l-isptarijiet kollha tassistema tas-sa[[a tal-Gvern Ingli], l-NHS, dan jissarraf

fi 11,859 mewt kull sena.

L-istudju kien ippubblikat fil-British Medical Journal u fih kien ikkalkulat li 60 filmija ta’ dawk li mietu kienu anzjani b’diversi problemi ta’ sa[[a kkumplikati.

Ir-ri/erka li saret turi li xi w[ud mill-problemi kienu kkaw]ati minn tobba li g[adhom jil[qu u li t[allew wa[edhom.

Infatti jirri]ulta li meta t-

tobba ;odda jibdew ja[dmu g[all-ewwel darba, ikun hemm ]ieda ta’ tmienja filmija fl-imwiet fl-isptarijiet.

L-istudju [are; wara li rri]ulta li ra;el ta’ 22 sena miet bil-g[atx u qabel sa[ansitra kellu j/empel mill-mobile phone tieg[u lemer;enza g[aliex it-tobba u l-infermiera kienu qed jinjorawh u kellu g[atx kbir.

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

Internazzjonali

23

IS-SIRJA

Appell ta’ Franza lir-Russja Il-President Fran/i], Francois Hollande, ilbiera[ qal li kien g[ad hemm i//ans li tinstab soluzzjoni politika g[as-sitwazzjoni fisSirja u tkun evitata gwerra /ivili.

Imma hu [e;;e; lir-Russja biex ma tkomplix timblokka l-isforzi g[al ri]oluzzjoni filKunsill tas-Sigurtà tanNazzjonijiet Uniti.

Hu qal li kien informa lillPresident Russu, Vladimir Putin, li l-ag[ar [a;a li tista’ ti;ri fis-Sirja kienet gwerra /ivili, u g[alhekk kien hemm b]onn li ja[dmu flimkien biex tinstab soluzzjoni politika.

Dan, wara li l-{amis se[[ dak li qed jitqies b[ala lag[ar massakru sa issa filkunflitt fis-Sirja – kien hemm attakk qawwi mill-art kif ukoll mill-ajru kontra rra[al ta’ Tremseh, fejn qed jintqal li nqatlu tal-anqas 200 persuna.

Matul il-;urnata tas-Sibt, l-osservaturi tan-

Nazzjonijiet Uniti kienu qed jippruvaw jid[lu fir-ra[al biex jinvestigaw dak li ;ara.

Kien hemm kundanna kbira internazzjonali g[arrapporti tal-masskru f’dan ir-ra[al. Fost dawk li u]aw kliem iebes ta’ kundanna kien hemm Kofi Annan, ilmibg[ut spe/jali tan-NU u l-Lega G[arbija g[asSirja.

Is-Segretarju :enerali tan-Nazzjonijiet Uniti, Ban Ki-moon, qal li l-attakk jitfa’ dubju serju fuq kemm Assad hu impenjat li jwettaq il-pjan tal-pa/i.

Il-Gvern Sirjan qed jinsisti li din hi [idma militari kontra r-ribelli fir-ra[al u ma kellux rapporti ddettaljati sa issa dwar imwiet fost ilpopolazzjoni /ivli.

S’issa g[adu mhux /ar x’;ara f’Tremseh, bir-re;im Sirjan ig[id li wettaq operazzjoni militari spe/jali wara informazzjoni li kienu n;abru diversi ribelli hemmhekk.

FRANZA> {elikopters militari jittajru fuq l-Arc de Triomphe waqt il-parata tradizzjonali ta’ Jum Bastilja, il-jum nazzjonali Fran/i] li kien i//elebrat ilbiera[ fi Franza. (Ritratt> Reuters)

L-IRAN

Jer;a’ jwissi dwar i]-]ejt Ali Fadavi, kmandant navali tal-Gwadji Rivoluzzjonarji, qal li l-Iran hu kap/i li ma j[allix qatra wa[da ]ejt tg[addi mill-Fliegu ta’ Hormuz jekk is-sigurtà talpajji] tkun imhedda.

Hu ]ied ukoll li l-Iran kien se j]id il-pre]enza militari tieg[u fl-ib[ra firre;jun.

L-Iran spiss wissa li lest jag[laq il-Fliegu minn fejn jg[addi 40 fil-mija ta]-]ejt

dinji – ritaljazzjoni g[assanzjonijiet kontrieh. L-Istati Uniti g[adha kemm sa[[et ilpre]enza militari tag[ha firre;jun b[ala prekawzjoni filka] li l-Iran jipprova jimblokka l-Fliegu.

IT-TUNE}IJA

Arrestata l-omm tal-eroj tar-Rebbieg[a G[arbija Omm i]-]ag[]ug[ Tune]in li ssuwi/idju tieg[u ta bidu g[arRebbieg[a G[arbija kienet arrestata wara li kienet involuta fi ;lieda ma’ uffi/jal tal-qorti.

Salem Bouazizi, [u Mohammed Bouazizi li l-mewt tieg[u bdiet irrivoluzzjoni fid-Dinja G[arbija, qal li ommu kienet arrestata f’Sidi Bouzid,

il-belt fejn bdiet ir-rivoluzzjoni Tune]ina.

Hu qal li ommu kienet wie;bet g[al insult minn impjegat tal-qorti li mbag[ad imbuttaha u g[alaq il-bieb f’wi//ha. Dan, wara li marret b’applikazzjoni.

Mohammed Bouazizi ta n-nar lilu nnifsu fis-17 ta’ Di/embru tal-2010

wara li l-Pulizija kienu ssekwestrawlu l-karettun li kien imur ibig[ bih. Hu kien miet xahar wara.

Dan il-;est kien ta bidu g[al sensiela ta’ protesti fit-Tune]ija li malajr waslu filkapitali u wasslu biex id-dittatur veteran Zine al-Abidine Ben Ali kellu ja[rab millpajji] fl-14 ta’ Jannar tal-2011.

Dan wassal biex f’pajji]i G[arab

o[ra jibdew protesti simili kontra dditatturi li kien hemm u eventwalment waslu biex tne[[ew id-ditatturi flE;ittu u l-Libja.

Il-qraba ta’ dawk li nqatlu firrivoluzzjoni fit-Tune]ija qed jilmentaw li l-Gvern ftit li xejn g[amel biex jag[tihom kumpens jew biex itejjeb issitwazzjoni fil-pajji].

L-ISTATI UNITI

Miet it-tifel ta’ Sylvester Stallone T[abbret il-mewt ta’ Sage Stallone, it-tifel tal-attur popolari Amerikan Sylvester Stallone, li nstab mejjet firresidenza tieg[u f’Hollywood.

Sage kellu 36 sena u kien li]g[ar minn ]ew; subien li Stallone kellu mill-ewwel ]wie; tieg[u ma’ Sasha Czack. Il-Pulizija u l-avukat tat-tifel taw ver]jonijiet konfli;;enti dwar kif instab,

i]da l-Pulizija qalet li ma kienx hemm indikazzjonijiet ta’ vjolenza marbuta malmewt.

Kelliem g[all-Pulizija ta’ Los Angeles qal li l-pulizija marret fid-dar tieg[u wara telefonata li talbithom imorru jaraw jekk kienx kollox sew.

Min-na[a l-o[ra, l-avukat tal-vittma qal li t-tifel instab mill-fattiga tieg[u. L-avukat qal li l-familja tieg[u kienet

im[assba g[aliex kienu ilhom ma jisimg[u ming[andu u g[alhekk marret il-fattiga biex tara li kollox kien sew.

Sage Stallone deher f’diversi films, fosthom f’Rocky V fis-snin disg[in fejn kellu l-parti ta’ Rocky Balboa Jr., it-tifel talprotagonist kif ukoll f’Daylight ukoll b’missieru b[ala protagonist.

Stallone g[andu tlett itfal o[ra mill-mara pre]enti tieg[u, Jennifer Flavin.

Kelliem g[al Stallone qal li hu kien imkisser bl-a[bar. Hu rritorna lejn Los Angeles minn San Diego fejn kien fuq xog[ol.

Hemm spekulazzjoni li hu seta’ [a overdose ta’ pilloli, i]da mhux mag[ruf jekk dan kienx a//identali jew suwi/idju.

Sage Stallone

24

Lokali

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

Kap E]ekuttiv ;did g[al GO Yiannos Michaelides, Chief Commercial Officer, jin[atar il-Kap E]ekuttiv il-;did mis-7 ta’ Settembru 2012

MaltaPost to[ro; il-bolli ‘Olympics 2012’ Fis-27 ta’ Lulju MaltaPost se to[ro; ]ew; settijiet ta’ bolli li jikkommemoraw ilLog[ob Olimpiku ta’ Londra ta’ din is-sena.

Il-bolli, b’valur ta’ €0.37 u €2.11, juru l-logo tal-Log[ob Olimpiku u lil Wenlock, il-maskot talLog[ob.

Il-logo jirrappre]enta nnumru 2012, bi/-/rieki talOlimpijadi integrati fizzero. Il-logo se jintu]a fuq il-bolla tas-37/.

Il-maskot Wenlock li se jkun fuq il-bolla tat-€2.11.

Is-sett London 2012 Olympic Games, li kien disinjat minn Sean Cini, se jkun g[all-bejg[ mis-27 ta’ Lulju mill-ferg[at kollha tal-MaltaPost.

Ordnijiet jistg[u jsiru wkoll online fuq www.maltaphilately.com.

GO plc [abbret li Yiannos Michaelides, li fil-pre]ent jokkupa l-kariga ta’ Chief Commercial Officer, se jassumi r-rwol ta’ Kap E]ekuttiv mis-7 ta’ Settembru, 2012.

David Kay, li ilu Kap E]ekuttiv sa mill-2006, irri]enja min[abba ra;unijiet personali. Fil-;img[at li ;ejjin, hu se ja[dem millqrib ma’ Michaelides biex ji]gura li jkun hemm transizzjoni b’mod ordnat u bla xkiel.

B’effett immedjat, il-Bord tad-Diretturi [atar lil Yiannos Michaelides b[ala Deputat Kap E]ekuttiv, sakemm jassumi r-rwol ta’ Kap E]ekuttiv.

Ic-Chairman, ta’ GO, Deepak Padmanabhan, qal li ta[t it-tmexxija ta’ David Kay, GO kienet mibdula minn kumpannija tradizzjonali tattelekomunikazzjoni g[al wa[da moderna, flessibbli, iffukata fuq il-klijenti, u li toffri servizzi quad play.

Flimkien mat-tim mani;erjali ta’ GO, David

Il-Kap E]ekuttiv ta’ GO, David Kay, li g[adu kemm irre]enja

Kay kien strumentali biex ilkumpanija timxi ’l quddiem u tag[mel numru ta’ kisbiet sinifikanti.

Fost dawn il-kisbiet hemm li GO ]viluppat f’wa[da mill-brands l-iktar mag[rufa f’Malta, bi pre]enza qawwija mhux biss fis-settur talmowbajl, i]da wkoll fissetturi tal-broadband u Pay TV, kif ukoll it-tnedija ta’ g[add ta’ prodotti u servizzi

Il-Kap E]ekuttiv il-;did ta’ GO, Yiannos Michaelides

;odda f’kull settur li GO topera fihom.

Dwar il-[atra ta’ Yiannos Michaelides, Deepak Padmanabhan qal li dan g[andu iktar minn 20 sena esperjenza internazzjonali fis-setturi tat-telekomunikazzjoni u l-media.

H kien membru tal-Bord ta’ GO u, fl-2011, kien assuma wkoll il-kariga ta’ Chief Commercial Officer.

“Bla dubju, Michaelides se jkompli bl-istrate;ija talkumpanija li tkun innovattiva biex tkun tista’ tipprovdi esperjenza dejjem aqwa lillklijenti.”

Yiannos Michaelides g[andu B.Eng (Honours) u M.Eng minn McGill University (Montreal, Kanada) u M.B.A. b’distinzjoni minn Warwick Business School (UK).

Tnax-il rebbie[ g[ar-ROCS Group Free Throw Challenge

L-ATMs kollha fil-ferg[at tal-HSBC se jkunu upgraded sa tmiem l-2012 Sa tmiem l-2012, l-ATMs kollha fil-ferg[at tal-HSBC se jkunu next-generation ATMs, filwaqt li l-ATMs kollha barra mill-ferg[at se jkunu modernizzati sa tmiem l-2013.

Erbg[a u g[oxrin ATM tadditta Wincor huma di;à stallati fil-Mosta, i]-}ejtun, San :wann, Ra[al :did, isSwieqi, Birkirkara, Bugibba, il-G]ira, ir-Rabat (G[awdex), {al Qormi, il-Fgura, {al Balzan, i]-}urrieq, il-Mellie[a u r-Rabat.

“Fost il-funzjonalitajiet avvanzati tal-Express Banking, l-ATMs jippro/essaw id-depo]iti talflus kontanti b’mod real-time, ming[ajr il-[tie;a ta’ envelope tad-depo]itu.

“B’hekk, id-depo]iti huma kreditati b’mod immedjat filkont tal-klijent. Anki meta klijent qed jiddepo]ita /ekk m’hemmx b]onn ta’ envelope tad-depo]itu,” spjega l-Kap tar-Retail Banking &Wealth Management, Paul Steel.

L-istallazzjoni tal-ATMs il;odda jikkoin/idi ma’ programm ta’ €8 miljun g[all-immodernizzar talferg[at tal-HSBC Malta.

Il-ferg[at rinnovati talHSBC, li huma f’Bu;ibba, il{amrun, is-Swieqi, Ra[al :did, i]-}ejtun, il-Mosta, i]}urrieq, San :wann u Birkirkara, kienu mfasslin apposta biex jag[tu aktar privatezza u spazju lill-klijenti li j]uru l-ferg[at tal-HSBC.

ROCS Group huma mag[rufin g[al kompetizzjonijiet differenti li jsiru matul is-sena kollha.

Matul il-fiera tas-sajf ta’ din is-sena kellna kompetizzjoni tassew innovattiva, ir-ROCS Group Free Throw Challenge.

Din il-kompetizzjoni, jew a[jar sfida, kienet tassew popolari tant li i]jed minn elfejn persuna, kbar u ]g[ar, Maltin u barranin, [adu sehem f’din il-kompetizzjoni e/itanti.

Kuljum l-individwu bl-i]jed punti reba[ Android Tablet grazzi g[al The Notebook Centre ta’ San :wann.

Ftit mir-rebbie[a li [adu sehem f’din il-kompetizzjoni kienu: Angele Magro, Simon Bugeja, Manuel Cini, Steve Bondelet, Nicholas Curmi, Leanne Meachan, Kenneth Borg, David Mifsud u Ryan Vassallo.

Richard Demicoli, Direttur The Notebook Centre, qal li “din is-sena [sibna f’xi [a;a differenti! Kien unur kbir li na[dmu f’kollaborazzjoni mar-ROCS Group. “{adna gost li rajna [afna nies jipparte/ipaw waqt li flistess [in isiru i]jed familjari mal-kumpanija tag[na.

G[alina kien pass fiddirezzjoni t-tajba li permezz

U[ud mir-rebbie[a fil-kompetizzjoni ta’ ROCS Group

tieg[u kull persuna li da[al ilfiera ng[ata /-/ans jiskopri i]jed dwarna.”

Colin Aquilina, ROCS Group Head Finance & Business Development, stqarr li kull sena matul il-fiera tassajf ROCS jo[or;u b’xi log[ba ;dida li permezz tag[ha lklijenti jkunu m[e;;a jie[du sehem fi sport partikolari u permezz tieg[u jid[ol bi/-/ans li jirba[ rigali sbie[.

G[al din is-sena kien hemm Android Tablet kuljum grazzi lil The Notebook Centre.

“G[alina kien ta’ sodisfazzjon kbir li kellna b[ala partner kumpanija tant serja u leader fis-settur talinformatika hawn Malta. I]jed minn elfejn persuna [adu

sehem f’din il-kompetizzjoni.

Nistg[u ng[idu li kull min ipparte/ipa kien rebbie[ g[aliex ha mieg[u ballun talbasketball.”

L-offerti tal-fiera kollha se jibqg[u validi sal-a[[ar ta’ Lulju. G[al iktar informazzjoni ]uru l-uffi//ji ta’ ROCS tal-Furjana jew ilMellie[a, L-INGLOT ta’ TasSliema jew Perfumes & More, Tas-Sliema jew il-{amrun.

Tistg[u ]]uru wkoll is-sit elettroniku www.rocsgrp.com, jew tibag[tu email fuq info@rocsgrp.com jew inkella fuq il-pa;ni tal-Facebook ta’ INGLOT, ROCS u Perfumes&more.

Tistg[u wkoll i//emplu 20151515.

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

Collage

25

Koordinazzjoni: Joe Cassar – mument@media.link.com.mt

F’pa;ni o[ra>

28

Kotba ;odda

33

Bandiera Blu f’G[awdex FOTOGRAFIJA. Tidher fuq wi//u l-ansjetà waqt li qed josserva lil missieru jkun ippremjat fil-festa tal-Imnarja li g[addiet. Fit-tifel tidher ukoll l-g[o]]a li g[andu lejn in-nag[;a sabi[a li qed i]omm qrib tieg[u b’sigurtà imma fl-istess [in b’delikatezza. Kwa]i kwa]i n-nag[;a wkoll tidher kurju]a biex tara jekk il-;miel tag[ha hux se jkun ippremjat! Ir-ritratt ittie[ed mill-fotografu tag[na Josef Galea fil-;onna tal-Buskett il-:img[a, 29 ta’ :unju, Jum l-Imnarja 2012.

• Aktar dwar fotografija fil-pa;ni 26 u 27

26 COLLAGE FOTOGRAFIJA

Ritratt ta’ bini li kien sottomess mill-fotografu Joe P Smith fil-kategorija tal-Arkitettura

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

Ritratt ta’ televixins antiki li kien sottomess fil-kategorija tal-Arti

Rikonoxximent internazzjonali g[al fotografu Malti Onorat bit-titlu ta’ Nominat minn Black and White Spider Awards

Ritratt ta’ ra;el xi[, me[ud minn Joe P Smith, li kien sottomess fil-kategorija Portrait

Il-fotografu Malti Joe P Smith kien pre]entat bit-titlu ta’ Nominat fil-kategoriji tal-Arkitettura, Arti, Portrait u Moda, waqt is-seba’ edizzjoni annwali tal-Black and White Spider Awards.

G[a/-/erimonja, li kienet imxandra live online, attendew entu]jasti talfotografija minn 72 pajji] differenti li ]aru s-sit biex jaraw il-finali tal-aktar avveniment importanti flindustrija tal-fotografija tattip black & white.

Il-;urija internazzjonali kienet tinkludi professjonisti ewlenin fl-industrija fosthom minn National Geographic, Fratelli Alinari, Heffel Fine Art, u Tate f’Londra.

Dawn onoraw lillparte/ipanti fl-iSpider Awards b’180 titlu u 875 nominazzjoni f’14-il kategorija.

Basil O’Brien, id-Direttur Kreattiv tal-Awards, qal li hi

kisba tassew tajba li tkun mag[]ul fost l-aqwa minn 8,223 sottomissjoni li waslu din is-sena.

“Ir-ritratti li ssottometta Joe P Smith huma e//ezzjonali u jirrappre]entaw ilfotografija tat-tip black & white fl-aqwa tag[ha.

Ninsabu kuntenti li qed nippre]entawlu t-titlu ta’ Nominat.”

Wie[ed jista’ j]ur is-sit www.thespiderawards.com# gallery#7th, biex ikun jista’ jara r-ritratti tar-rebbie[a tas-seba’ edizzjoni annwali.

Il-Black and White Spider hi premju internazzjonali ewlieni li jonora l-e//ellenza fil-fotografija tat-tip black & white. Dan l-avveniment jitfa’ dawl fuq u[ud millaqwa fotografi professjonali u amatorjali minn madwar id-dinja, u fl-istess waqt jag[ti ;ie[ lill-aqwa ritratti me[udin fl-istil black & white.

COLLAGE FOTOGRAFIJA 27

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

minn E.V. Borg

‘Clarisse’ (Mark Micallef)

‘Sweat’ (David Sant)

“WALKS OF LIFE’

Wirja fotografika fil-Belt “Hemm persuni meravilju]i f’kull settur tal-[ajja; u[ud familjari, o[rajn le. Ag[mel

[iltek u pprova ag[mel [bieb ma’ [afna persuni. Il-bnedmin huma, f’i]jed minn dimensjoni wa[da, l-ikbar te]or li g[andna.”

Din il-kwotazzjoni minn Bryant H. McGill hi l-kun/ett jew vi]joni wara wirja estensiva: Walks of Life – A Photographic Exhibition, su;;ett jew tema ri/erkata minn sitt fotografi Maltin li t[ares lejn il-bniedem b[ala te]or g[alkemm fil-polarità tal-[ajja l-bniedem jista’ wkoll isir dipendenti fuq is-so/jetà.

Din il-kollezzjoni ta’ madwar 80 xog[ol tinkludi ‘persuni minn kull settur tal-[ajja’: dawk sinjuri u fqar, vanta;;jati u ]vanta;;jati, bnedmin b’talent u dawk ming[ajr: ir;iel, nisa u tfal.

Il-wirja hi mqassma f’sezzjonijiet: tfal bi tbissima, atturi ippu]ati, mu]ika u l-palk – jazz, g[ana folkloristiku, danza u ballet, anzjani jistrie[u, arkitettura u xeni orjentali flIndja.

G[alkemm ix-xog[ol filwirja hu ta’ format relattivament ]g[ir, il-wirja hi ppjanata u pre]entata tassew tajjeb skont is-su;;ett u f’/erti ka]i wkoll f’pari jew gruppi.

Louis Agius, Stephen Buhagiar, Leonard Cocks, Mark Micallef, Raymond Muscat u David Sant huma lfotografi parte/ipanti f’din ilwirja.

Il-wirja til[aq livell ;enerali tekniku g[oli jekk mhux e//ellenti.

Dwar il-livell artistiku mil[uq hu diffi/li tikkonkludi li huma arti g[ax id-definizzjoni ta’ kreattività u ori;inalità hi su;;ettiva.

Louis Agius jiddomina lwirja b’numru varju ta’ ritratti e//ellenti fosthom: Floating Town, belt mg[arrqa bl-ilma flIndja, fi gri]i fiddiena u kompo]izzjoni vertikali li diffi/li ma tolqotx l-g[ajn bilbilan/ li fiha ta’ dawl u dlam. }ew; xog[lijiet tal-istess fotografu huma: Purple Umbrella li tissu;;erixxi moviment kaw]at mir-ri[, u Moon Dance, ballerina eleganti u delikata f’moviment ta’ ballet f’atmosfera m/ajpra, ma;ika u misterju]a.

Karmenu, ritratt ta’ anzjan ta’ Leonard Cocks, hu espressiv u jolqot l-g[ajn g[ax kwa]i grottesk fit-tikmix profond fuq wi//u. Hu studju fi]iku i]da flistess [in psikiku, karikatura reali li tesponi [ajja ta’ di]appunti, delu]joni u di]illu]joni, possibbilment ri]ultat ta’ imrar u emar;inazzjoni totali. Dan ix-xog[ol hu relatat fil-vi/in ma’ Old Marathon Man ta’ R. Muscat.

Su;;ett ironiku kwa]i sarkastiku hu In-Nies taxXog[ol ta’ Stephen Buhagiar: erba’ persuni inkwadrati f’erba’ twieqi ta’ gallarija ta’ ka]in politiku j[arsu ’l isfel lejn innies g[addejjin mit-triq. Fuq rashom f’ittri kbar poster bilkliem tat-titlu. Il-messa;; hu espli/itu waqt li fi kjaroskur, ildwal mitigat jilg[ab fuq wi//hom mix-xellug g[al-lemin waqt li ji]died fl-intensità.

Rupees ta’ David Sant hu

ritratt tal-g[a;eb fl-atmosfera li jo[loq ta’ mara anzjana qisha [ier;a minn tila ta’ Rembrant.

British Museum ta’ Mark Micallef jag[ti dehra monumentali u maestu]a ta’ spazju fluttanti (imtajjar) filMu]ew imsaqqaf b’materjal trasparenti mirfud minn skeletru ;eometriku li jo[loq moviment g[al g[ajn il-bniedem.

Raymond Muscat jikkrea kjaroskur formidabbli bir-ritratt G[ana Maltija, erba’ g[annejja libsin qomos bojod ta[t sdieri suwed f’kompo]izzjoni bilan/jata u kuntrastu]a.

Log[ob tal-Karti ta’ Stephen Buhagiar jist[oqqlu kumment kritiku. Fuq ix-xellug karti tallog[ob definiti f’reali]mu fotografiku mi]muma f’idejn ta’ persuna mo[bija jew barra millkompo]izzjoni waqt li lkumplament tal-kwadru hu sfukat.

Clarisse ta’ Mark Micallef hu wi// ta’ tfajla ]ag[]ug[a immens sabi[a murija ma;enb Ix-Xall A[mar ta’ Leonard Cocks, wi// ta’ mara inno/enti u rilassat bi tbissima sedu/enti li ddewweb is-sil; waqt li G[araq ta’ David Sant relatat f’dan ilgrupp: wi// ta’ mara sewda, f’espressjoni emottiva u senswali li ma tindikax futur ferrie[i.

Dawn ix-xog[lijiet huma ming[ajr dubju artisti/i u jiddokumentaw il-bniedem filmixja tal-[ajja ta’ kuljum i]jed b[ala te]or milli b[ala ma]]ra ma’ g[onq is-so/jetà. Il-wirja hi dokument kulturali u artistiku li jeduka u jo[loq kur]ità u apprezzament g[all-[ila teknika li jirnexxilu jikseb il-bniedem.

Walks of Life – A Photographic Exhibition hi mtella’ mill-Malta Photographic Society. Tibqa’ miftu[a g[all-pubbliku sal-20 ta’ Lulju fis-sede tal-Awtorità tat-Turi]mu ta’ Malta, fl-Auberge d’Italie, Triq Merkanti, il-Belt Valletta. {inijiet: it-Tnejn u l-Erbg[a: 9 a.m. sal-5 p.m.; It-Tlieta, Il-{amis u l-:img[a: 9 a.m. sas-2 p.m.

‘Moon Dance’ (Louis Agius)

‘Maltese G[ana’ (Raymond Muscat)

28 COLLAGE TAG{RIF

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

L-ewwel ktieb g[at-tfal bil-Malti dwar San :or; Ma[ru; fl-okka]joni tal-festa ta’ San :or; f’G[awdex Il-lum il-{add 15 ta’ Lulju, fil-Belt Victoria, G[awdex, qed tkun /elebrata l-Festa Titulari ta’ San :or; Megalomartri, Patrun tal-Belt Victoria u ta’ G[awdex.

Il-Pur/issjoni Pontifikali li to[ro; mill-Ba]ilika se tintwera fuq il-programm For/ina, li jixxandar dirett fuq Net Television.

Il-programm tal-festa ilu li feta[, tista’ tg[id, minn nofs :unju, bl-avveniment prin/ipali jkun in-Novena g[all-Familja li saret filBa]ilika bejn it-30 ta’ :unju u t-8 ta’ Lulju.

F’kull Quddiesa tan-Novena ttellg[et rappre]entazzjoni drammatika bit-tema Insiru nixbhu lil :or;i, kif :or;i sar jixbah lil Kristu, fuq kitba ta’ Dun Simon M. Cachia, sa/erdot ]ag[]ug[ talparro//a, u bis-sehem tat-tfal u l-atturi ]g[a]ag[ :or;jani.

Sadattant, il-Klabb Kotba Maltin u l-istess Ba]ilika ta’ San :or; g[adhom kemm ippubblikaw l-ewwel ktieb g[at-tfal bil-Malti dwar il[ajja ta’ San :or;, qaddis martri tat-tielet seklu li listorja tieg[u hi wa[da milli]jed popolari fid-devozzjoni

nisranija u anki lil hinn minnha. :or;i Anici, tribun flarmata Rumana ta’ Djoklezjanu, safa vittma talPersekuzzjoni l-Kbira fis-sena 303 WK, u ng[ata l-martirju tal-qtug[ ir-ras, aktarx fil-belt tan-Nikomedija, fit-Turkija tal-lum.

Skont l-istoriku Ewsebju ta’ ?esarija, li kiteb l-Istorja talKnisja ta’ dak i]-]mien, uffi/jal prominenti f’dik ilbelt imperjali – li bosta studju]i jaffermaw li kien innobbli :or;i ta’ Lidda – /arrat bla bi]a’ u b’sinjal ta’ di]approvazzjoni l-editt li lImperatur kien [are; kontra linsara. {afna nsara o[ra segwew l-e]empju tieg[u, baqg[u s[a[ fil-fidi u [adu lmartirju.

L-istorja ta’ San :or; ilha popolari fost l-insara sa minn wara l-martirju tieg[u, meta beda jixtered b’mod impressjonanti l-kult tieg[u, lewwel fl-artijiet tal-Lvant u mbag[ad fl-Ewropa kollha.

Il-le;;enda li tirrakkonta kif is-suldat qalbieni, riekeb fuq i]-]iemel bajdani tieg[u, qered dragun tal-bi]a’ u [eles lill-prin/ipessa minn [alq il-

Il-ktieb dwar San :or;, addattat g[at-tfal

mewt, hi rappre]entazzjoni simbolika tar-reb[a tat-tajjeb fuq il-[a]in li kemm finnarrattiva popolari u kemm flarti baqg[et dejjem sinonima mal-figura ta’ San :or;.

Il-pubblikazzjoni ;dida li

;;ib l-isem Il-Qaddis li ssielet mad-Dragun, ori;inarjament miktuba bl-Ingli] minn Cornelia M. Bilinsky, tivvi]walizza b’mod millisba[ it-tifsira ta’ din l-istorja, b’lingwa;; sempli/i li

jinftiehem mit-tfal u blg[ajnuna ta’ g[add ta’ illustrazzjonijiet attraenti ta’ Theresa Brandon imxerrda fi 28 pa;na u qoxra sabi[a talkulur.

Il-ktieb inqaleb fi lsienna minn Francesco Pio Attard u mitbug[ b’mod tassew pulit g[and Gutenberg Press, bilpermess ;entili tas-Sorijiet Pawlini ta’ Boston, fl-Istati Uniti, li g[andhom id-dar editri/i Pauline Kids.

G[alkemm prin/ipalment immirat g[at-tfal u d-devoti ta’ San :or;, dan il-ktieb jiswa wkoll g[al dawk il-qarrejja kollha li jixtiequ jiffamiljarizzaw i]jed ru[hom mal-istorja ta’ wie[ed mill-aktar qaddisin popolari tal-Knisja.

Hu inizjattiva sabi[a g[asSena tal-Fidi li se tibda f’Ottubru li ;ej, billi ilu jin[ass il-b]onn li jkollna i]jed kotba bil-Malti b’rakkonti g[at-tfal dwar il[ajjiet tal-qaddisin, li huma e]empji sbie[ ta’ fidi.

Jinxtara g[all-prezz ta’ €6 mill-Ba]ilika ta’ San :or; (tel. 21556377), mill-Klabb Kotba Maltin u mill-[wienet tal-kotba ewlenin f’Malta u G[awdex.

Xeni minn Laboratorju konfu]jonali (Carmel Scicluna> MISS WILMA. :abra ta’ stejjer komi/i. Stampa> delfina ta’ Fernando Botero, 2011. pp. 222) minn Alfred Massa

A[na l-Maltin u l-G[awdxin imdorrijin naraw fuq it-televi]joni sensiela ta’ episodji li flimkien jiffirmaw dramm wie[ed. Hekk ukoll ir-Ru]arju; [ames posti, kull posta b’riflessjoni g[aliha imma fl-istess [in tag[mel sehem minn talba wa[da.

Dan japplika g[all-a[[ar ktieb ta’ Carmel Scicluna, MISS WILMA. Lil Carmel Scicluna b[ala kittieb iltqajt mieg[u l-ewwel darba fil:abra ta’ novelli MIKTUBA MAXXITAN (1995). Aktar tard segwejtu f’ G{ALL-IM{ABBA TA’ LESBJANA (1997) u wara firrumanz IN-NOFS MUDLAM (2004).

Scicluna hu pro]atur bravu fis-sens li l-pinna pro]ajka tieg[u g[andha xe[ta moderna bi stil partikolari.

Kulmin qara xi ktieb tieg[u jifhem tajjeb xi rrid ng[id. Hawn hu ju]a ssatira, il-parodija, biex iwassal ilmessa;; tieg[u. Imma l-qarrej irid jie[u l-istejjer kollha fit-totalità tag[hom g[ax kull storja g[alkemm hi rakkont fiha nnifisha, fl-istess [in tag[mel parti mill-istorja in;enerali.

L-istess b[all-posti tar-Ru]arju u lepisodji li semmejt aktar ’il fuq.

L-isfond tal-ktieb hu l-laboratorju ‘Marija Gratiaplena’ li jag[mel parti mid-Dipartiment Governattiv tasSa[[a Pubblika. Ta’ min jg[id li lawtur ja[dem b[ala analista filLaboratorju ‘Evans’, sezzjoni talkimika. Dan, naturalment, g[enu mhux

ftit biex jag[ti /erti dettalji u ju]a terminolo;ija marbuta max-xog[ol li wie[ed jistenna li jsir f’dan il-post.

Ik-karattru ewlieni hu Miss Wilma Draganti; mara li qab]et il-[amsin, imba//na, tal-M.U.S.E.U.M., e//entrika u kburija bil-po]izzjoni tag[ha b[ala Kap ta’ dan il-laboratorju.

Fl-istess [in hi xebba umana bit-tajjeb u bil-[a]in tag[ha b[al kull persuna ta[t il-kappa tax-xemx.

Il-[addiema kollha f’dan il-post tax-xog[ol huma mag[rufin billaqam. Hekk ng[idu a[na niltaqg[u mas-Sur Dino Totti mag[ruf b[ala Pluto; mat-tekniku Fred is-Satanist, ma’ Bung[as il-messa;;ier u ma’ o[rajn. Aktarx li kull [addiem g[andu marbut mieg[u l-laqam li jixraqlu.

Skont l-awtur il-[addiema rrendew dan il-post b[ala “laboratorju sparpaljat. Tal-firda. Tal-Ba[[.” Irra;uni g[ax bejniethom je]istu firda, piki, preferenzi, tnassis, battibekki, botti, konfoffi, g[ira u g[a]].

Kul[add jara kif jiskarta minn xog[lu, kul[add meta jsir xi ]ball jipprova jitfa’ [tija fuq [addie[or.

Tin[ass nuqqas ta’ koperazzjoni bejn min imexxi u l-[addiema; b’hekk te]isti konfu]joni s[i[a. Biex wie[ed jifhem dan, tajjeb isegwi lpraspura li wettaq Bung[as dwar ittestijiet tal-ilma tal-bir tal-Ministru Bianca Neve fil-Mellie[a! Jew it-

testijiet li kellhom isiru fuq ilkampjun tad-dqiq mill-E;ittu!

Kien is-sajf u Scicluna jg[idilna li bosta [addiema ta’ gradi differenti er[ilhom jaraw kif jiskartaw mixxog[ol u jmorru xi mkien g[all-frisk.

“U[ud mit-teknixins arahom reqdin quddiem il-fann!” Min jintbag[at b’xi xog[ol barra, min-na[a l-o[ra, ma jirritornax qabel ma jmur f’xi [anut jiekol erba’ pastizzi u jixrob xi tnejn birra kes[in. Stampa tal-g[a]] li jsaltan f’dan il-laboratorju tag[tiha lanalista Mandy meta lil Bung[as tg[idlu: “Til[aq torqod! Sal-[amsa u kwart kollu tieg[ek!....”

L-awtur jikteb fl-ewwel persuna.

Wara kollox hu wie[ed mill-istess [addiema, imma jidher li aktar mo[[u biex josserva lil s[abu milli biex ja[dem. Barra minn hekk, tist[ajlu m]ejjen ukoll b’don spe/jali; dak li jaqra l-im[u[ tal-o[rajn.

Naturalment, f’kitba ta’ din ixxe[ta, il-kittieb ikollu jdur g[allesa;erazzjonijiet. E]empju ta’ dan insibuh fi kliemu meta jg[id li “Kont tisma’ l-le[ja ta’ Dino tikber”! Minna[a l-o[ra, ma tonqosx anqas dik inniskata umoristika. Nimma;inaw lil Miss Wilma tirrakkonta rrabjata, umiljata u [amra daqs skorfna bilmist[ija meta waqfitilha l-karozza: “Tridu tarawni nimbotta l-Mini Minor bejn ]ew;t ir;iel m’og[la hawn kollhom tpin;ija!” tg[id lil

s[abha. Ma ninsewx li din kienet so/ja mu]ewmina.

Il-qarrej je[tie;lu j]omm quddiem g[ajnejh li din hi kitba satirika. Hi parodija. G[alhekk issib post ukoll ilkomi/ità. Kitba li tfakkarni f’dik issilta ta’ :u]è Ellul Mercer Malta :enna ta’ l-Art. B’dan il-mod, ilmessa;; tal-awtur mhux biss ikun po]ittiv imma jasal g[and il-qarrej bla tnikkir ]ejjed.

Fejn tid[ol l-ortografija Scicluna jimxi strettament mal-a[[ar struzzjonijiet fid-De/i]jonijiet talKunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti. {afna drabi kliem Ingli] jag[tih libsa fonetika b[al: stafrum, plis, ;obb, sikk, spejsxatil, e//. Jag[mel u]u wkoll minn kliem li forsi llum ftit li xejn g[adu fuq fomm il-poplu; kliem b[al: tirmet, spnar, foqsija, fernqu, karma u o[rajn.

Peress li kultant il-ktieb fih /ertu kliem u espressjonijiet kemxejn ‘vulgari’, na[seb li hu aktar adattat g[all-adulti. Personalment, nirrepeti dak li g[edt kemm-il darba, li ma narax il-[tie;a ta’ dan. B’danakollu, nirrispetta kull opinjoni opposta.

Kollox ma’ kollox, il-ktieb MISS WILMA (hard bound) joffri qari pja/evoli u rilassanti. Ktieb li ma jg[ajjix lill-qarrej; anzi, [afna drabi jnissillu tbissima. Importanti, i]da, li l-qarrej i]omm quddiem g[ajnejh il[in kollu li qieg[ed jaqra parodija.

COLLAGE LETTERATURA 29

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012 TWEG{IR IS-SI:RA

L-id, fis-si;ra tal-[ajja u l-mewt Poesi;ra ta’ Norbert Ellul-Vincenti Fis-si;ra tal-mewt titfa//a id, Im]er]qa maz-zokk B[al serp [ajjen jistad g[al vittma.

SAN :OR: 2012

Fis-si;ra tal-[ajja titfa//a id minn fuq U b’sebg[a wie[ed telettrifa lil Adam Mir-rqad g[all-[ajja, mix-xejn g[al kollox.

Issellem fit-toroq, twaqqaf it-traffiku, Iddur mal-g[onq g[all-g[afsa, Tid[ol f’ingwanta ta’ mara Jew fl-o[ra tal-bokser.

L-Id tikkonsagra l-:isem ta’ Kristu U tpin;i ma[fra Divina fuq [tijietna.

Rajtu g[addej fuq ]iemel kollu dija Mit-toroq imserrpin tal-Belt Victoria Lil :or;i l-Kavallier, li naqqax ismu Fil-pa;ni sbie[ u koroh tal-Istorja.

Id, li to[loq, id li taqdi, id li toqtol, id li tbennen.

Tiffirma l-kundanni, twettaq [elsien, Issakkar serraturi, timbotta firrolli, Tag[ti bil-[arta, tinfaxxa l-midrub.

G[ax huwa kien g[alina kenn u qawwa Fil-;rajja mqallba ta’ dil-g]ira tag[na; G[alina dejjem da[al quddiem Alla, U ried li minn hemm fuq, hawn jibqa’ mag[na.

Il-Midalja tal-:ie[

Rajnieh jissielet b’qawwa u [ila kbira Minn fuq is-swar g[oljin kontra l-g[edewwa Li jxejnu t-tag[lim bnin riedu ta’ Kristu, Mibni fis-sod, fl-im[abba, l-[aqq u s-sewwa.

U [are; b[al rebbie[ ikompli jirba[ Il-mard qalil li tul is-snin [akimna; U saffa l-art G[awdxija minn kull pesta Li faqqg[et b’qawwa kbira biex teqridna.

G[adek, San :or;, illum ukoll t[arisna Mid-dragun ;did tal-lum, l-idolatrija, F’dinja li kulma jmur trid tbarri ’l Alla, Fis-sakra g[all-poter, fil-flus medhija.

G[adek u tibqa’ Patrun kbir ta’ ;ensna G[ax inti d[alt fil-qlub, u sirt ta’ ;ewwa; Ix-xbieha tieg[ek da[let sew fi djarna, Dak ismek kullimkien jimla bil-[lewwa.

G[adek u tibqa’, :or;i, ta’ kull sena To[ro; b[ala l-Patrun tal-Belt Victoria, Qalb kant, /ap/ip u nar, mad-daqq tal-qniepen G[ax int ta’ din il-Belt il-;ie[ u l-glorja!

I;;ib fil-qlub ser[an minn kull fejn tg[addi Waqt li fl-g[ajnejn mg[ammxin id-dmug[ jin;ema’ G[ax wi//ek, surtek, qg[adtek u l-;miel tieg[ek Mhumiex ta’ dina l-art imma tas-sema!

Rev. George Mercieca Victoria, 5.6.2012

Kienet l-id li wellditna Li naddfitna u temg[etna.

U tkun l-id li tag[lqilna g[ajnejna fi tmiemna u ti;bed l-g[atu g[al fuqna fl-a[[ar att ta’ [niena.

Ktieb ie[or f’sensiela ta’ kotba minn Mary Haber O.F.S. Forsi llum ftit g[ad baqa ’ nies li jilbsu d - Domna Mirakolu]a, jew id - domna tal - Madonna tar - Ra;;i, kif [afna jsibuha .

Imma jista ’ jkun li ftit jafu l - ;rajja ta ’ din id domna u kif ;iet g[andna .

Fl - aktar pubblikazzjoni re/enti tag[ha, it - tieni [ar;a tal - ktieb Il - Midalja tal - :ie[, Mary Haber tfisser bir - reqqa l - istorja ta ’ din id - domna . Tg[idilna kif il - Madonna stess riditha u kemm bis - sa[[a ta ’ din id - domna, saru miraklu, konver]jonijiet u nqalg[u grazzji .

Il - ktieb jinkludi diversi stampi bil - kulur konnessi ma ’ din id - domna .

Jitqassam b ’ xejn imma kull donazzjoni tkun apprezzata u tg[in fl - ispejje] g[all pubblikazzjoni li jmiss .

Min irid kopja ta ’ dan il ktieb jista ’ jikteb jew i/empel lil Mary Haber, Blk A, Flat 3, Binja Kordin, Pjazza Sant ’ Antnin, Paola . Tel .

2 1 677867 .

30 COLLAGE TAG{RIF

Stedina g[al versi sbie[ bil-Malti g[at-tfal Il-Kunsill Nazzjonali talIlsien Malti u dDipartiment tal-Kurrikulu u t-Tag[lim Elettroniku fi [dan id-Direttorat g[al Kwalità u Standards flEdukazzjoni qed ja[dmu id f’id fuq pro;ett innovattiv li g[andu jwassal l-ilsien Malti blaktar mod pja/evoli u informali g[and listudenti tal-i]g[ar etajiet.

G[alhekk waqqfu kumitat flimkien u qed jistiednu lil kull min g[andu poe]iji, lirika jew g[anjiet bil-Malti g[attfal sa [ames snin biex jipparte/ipa f’dan ilpro;ett ta’ ;id g[all-futur ta’ lsienna.

Il-Kumitat tal-Pro;ett tal-Mu]ika se jist[arre; il-versi li jintbag[tulu, bil-[sieb li l-aktar addattati fosthom tin[adem mu]ika xierqa g[alihom. Il-kanzunetti mbag[ad jixxandru fuq YouTube u f’diska kompatta li titqassam filklassijiet tal-kinder u tassnin bikrin tal-primarja.

Il-versi jistg[u jkunu fuq temi [fief u ba]i/i li jid[lu fil-[ajja ta]-]g[ar u jintrodu/uhom g[allambjent naturali u l-[ajja so/jali ta’ madwarhom.

Fost is-su;;etti nistg[u nsemmu: l-ista;uni, lismijiet tax-xhur u l-jiem tal-;img[a, it-temp, il[wejje;, il-festi ta’ matul is-sena (b[all-Karnival, lG[id u l-Milied) u talir[ula, in-numri, l-ittri talalfabett u l-[sejjes tag[hom, il-partijiet tal;isem u movimenti bihom, il-kuluri, il-forom u l-qisien, l-annimali, ilfamilja, il-[addiema u xxog[lijiet, karattri veri jew mist[ajla li jappellaw g[at-tfal, il-;ugarelli, listrumenti mu]ikali, ilmezzi tat-trasport, illog[ob, u l-affarijiet mist[ajla tal-[olm.

Ikunu kunsidrati wkoll su;;etti o[rajn.

Il-versi g[andhom jintbag[tu sal-a[[ar ta’ Awwissu 2012 flindirizz: kunsilltalmalti@gov.mt.

Id-drittijiet tal-versi jibqg[u tal-awturi u lismijiet tag[hom jibqg[u jidhru u jissemmew kull fejn ikunu stampati jew jinstemg[u.

Il-{add, 8 ta’ Lulju, 2012

Liquigas Malta tniedi l-Auto Liquigas Jista’ jinxtara mill-ewwel station tal-fjuwil li tinsab fil-MIA Auto Liquigas hu l-isem ta’ fuel li mill-jiem li g[addew jista’ jinxtara f’Malta minn dawk li g[andhom vettura li tista’ tie[u l-Liquefied Petroleum Gas (LPG).

L-Auto Liquigas hu impurtat minn Liquigas Malta. Sidien ta’ vetturi mibdula biex jie[du l-LPG issa jistg[u jixtru l-Auto Liquigas mill-ewwel stazzjon li qed ibig[ dan il-fuel. Dan hu Top Car, li jinsab flAjruport Internazzjonali ta’ Malta, f’{al Luqa.

Dan t[abbar mill-Kap E]ekuttiv ta’ Liquigas Malta, Roberto Capelluto, filpre]enza tal-Ministru g[arRi]orsi u Affarijiet Rurali George Pullicino waqt laqg[a g[all-media li saret fit-Top Car Fuel Station. Dan hu lewwel stazzjon f’Malta li se jforni l-Auto Liquigas.

Kien hemm pre]enti wkoll uffi/jali g[olja ta’ Liquigas Malta, fosthom il-Kap talOperat Paul Agius Delicata, il-Kap tal-Finanzi Stephen Muscat, il-Manager Tekniku l-In; Robert Bonavia, u lManager g[as-Sales u Marketing Jesmar Mifsud.

Roberto Capelluto qal li din hi pa;na ;dida fl-istorja tat-trasport f’Malta.

Il-Kap tal-Operat ta’ Liquigas Malta Paul Agius Delicata, Kap E]ekuttiv ta’ Liquigas Malta, Roberto Capelluto u Ministru g[ar-Ri]orsi u Affarijiet Rurali George Pullicino

“Liquigas temmen li linvestiment kbir li qed tag[mel fl-Auto Liquigas se jikkontribwixxi kemm g[al ambjent [afna aktar nadif, kif ukoll biex jitnaqqsu l-ispejje] tas-sidien ta’ vetturi li ja[dmu bil-petrol.

“B[ala fuel, l-Auto Liquigas jiswa inqas u se jg[in biex jitnaqqas l-impatt tat-trasport fuq sa[[itna u fuq l-ambjent naturali Malti.”

Auto Liquigas hu fuel alternattiv li hu nadif, bla periklu u li jintu]a [afna

f’pajji]i Ewropej b[all-Italja, il-Polonja u l-:ermanja, u aktar ’il bog[od f’pajji]i b[all-Awstralja. Hi l-g[a]la l-aktar effettiva biex il-vetturi tal-lum li ja[dmu bil-petrol isiru vetturi li jag[mlu anqas [sara lill-ambjent.

Karozzi ;odda jew u]ati issa jistg[u jkunu impurtati f’Malta bis-switch doppju biex ikunu jistg[u ja[dmu kemm bil-petrol bla /omb jew bil-fuel LPG. Bil-prezzijiet tal-lum, lAuto Liquigas hu or[os [afna

mill-petrol jew diesel. Ilprezz tal-Auto Liquigas f’Malta se jkun ta’ €0.75 kull litru. Dan hu madwar 50% or[os mill-petrol bla /omb, u 46% or[os middiesel. Il-bidla (conversion) li trid issir fil-vettura tkun spi]a li trendi g[al dawk is-sidien li ju]aw il-vetturi tag[hom kuljum.

Il-bidla tal-vettura biex tkun ta[dem bl-LPG qed issir minn nies awtorizzati. Ilbidla g[all-LPG twassal biex il-vettura tkun tista’ ta[dem b’]ew; fuels, ji;ifieri ta[dem kemm bl-LPG jew inkella bil-petrol billi wie[ed ju]a switch, u jaqleb minn sistema g[all-o[ra anki fis-sewqan.

Jitwa[[al strument fuq iddashboard [alli s-sewwieq isibha fa/li li jibdel bejn petrol jew LPG. Il-bidla biex jintu]a l-LPG tiswa madwar €700 u €1,300, skont xi tkun il-vettura li tkun qed issirilha l-bidla.

L-ewwel stazzjon tal-fuel Auto Liquigas fil-MIA hu post konvenjenti g[al dawk li joqog[du jew ja[dmu finNofsinhar ta’ Malta.

Liquigas Malta qed ta[dem biex idda[[al l-Auto Liquigas fi stazzjonijiet talfuel o[rajn madwar Malta.

Tasal il-Fiat Punto Imniedi l-Vodafone Mobile Wi-Fi il-;did Series 6 ;dida Il-Fiat Punto l-;dida, mag[rufa b[ala l-Fiat Punto Pop, issa tinsab Malta u wie[ed jista’ jaraha fixshowroom ta’ FIAT fi Psaila Street, Birkirkara.

Filwaqt li n]amm id-disinn dinamiku tal-mudell, il-Fiat Punto l-;dida ng[atat xe[ta ftit i]jed eleganti u ta’ karattru b’titjib kemm fuq l-estetika u d-dettall minn ;ewwa u minn barra kif ukoll fit-teknolo;ija.

Il-mudell Punto l-;did, li ji;i kemm b[ala three door jew five door, g[andu g[a]la aktar wiesa’ ta’ magni, i]jed apparat teknolo;iku, u i]jed spe/ifikazzjonijiet minn qatt qabel. Dan iwassal biex ilmudell ikun jappella g[all-

[ti;iet i]jed sofistikati talkonsumatur tal-lum, li qed ifittex karozzi i]g[ar, li ma ja[lux, b’impatt i]g[ar fuq lambjent, fa/li li ssuqhom u flistess [in attraenti, komdi u pja/evoli.

Il-Punto l-;dida ti;i f’[ames ver]jonijiet differenti – Pop, Easy, Lounge, GBT u TwinAir. Teknikament, il-magna talPunto 2012 ;iet imtejba [afna u issa ti;i f’[ames ver]jonijiet petrol u ]ew; magni diesel.

Kull magna tinkludi tteknolo;ija Start&Stop flimkien ma’ Gear Shift Indicator li jissu;;erixxi l-a[jar gear biex jitnaqqas il-konsum u l-emissjonijiet bi 15 %.

Vodafone nediet il-wireless hotspot l-aktar velo/i filportfolio tag[ha – ilVodafone Mobile Wi-Fi l;did.

Dan il-prodott tal-internet tista’ tie[du mieg[ek fejn trid u jil[aq velo/ità sa 21.6Mbps.Il-Mobile WiFi jie[u sa [ames devices flistess [in. Il-Vodafone Mobile Wi-Fi jista’ jintu]a f’kull [in u kullimkien inklu] id-dar, ix-xog[ol jew meta tkun barra.

Il-klijenti ta’ Vodafone jistg[u jqabbdu aktar minn device wie[ed inklu] kompjuter, laptop, tablet, kamera u anki gaming console biex kollha jkollhom

a//ess g[all-internet minn device wie[ed.

Dawk il-klijenti li g[andhom pjan Smartphone jistg[u jakkwistaw Mobile Wi-Fi b’xejn b’konnessjoni tal-internet minn €10 fixxahar biss g[al 5GB ta’ Internet ma’ kuntratt ta’ 24 xahar. Klijenti li mhumiex fuq Smartphone Plan jistg[u jakkwistaw il-Mobile WiFi b’xejn, b’2GB ta’ data g[al €15 fix-xahar.

Aktar tag[rif jista’ jinkiseb billi wie[ed i/empel 247 b’xejn minn linja Vodafone jew 99999247 minn xi linja o[ra jew minn wie[ed mill[wienet ta’ Vodafone.

COLLAGE MEDIA 31

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

MEDIAFORUM Cyberspace minn Mario Azzopardi – marpardi@maltanet.net

Sta;un ie[or tal-festi

Kien hemm ]mien meta antropologu Olandi] li ilu jg[ix f’Malta g[al aktar minn nofs seklu, kien ipprofetizza li l-festi f’Malta kienu se jonqsu drastikament, hekk kif il-g]ira ti]viluppa ekonomikament, so/jalment u kulturalment.

Ma setax [a falza stikka akbar milli [a. Aktar ma g[adda ]-]mien, aktar baqa’ ji]died in-numru ta’ dawk ilMaltin li jie[du sehem attiv fil-festi parrokkjali. Kien qed jitkellem dwar dan xi [add (li b[alissa qed ninsa ismu) fuq listazzjon Smash.

Ir-rapporti fil-media juru li g[all-festi tas-sena li g[addiet (2011), fil-122 festa li saru f’Malta u G[awdex [adu sehem 3,900 ‘organizzatur’ u 8,200 ‘parte/ipant’. Dawn i//ifri ma kklassifikawx innatura tal-organizzazzjoni jew il-parte/ipazzjoni, i]da dawn i/-/ifri qed jinkudu n-numru ta’ nies li [adu sehem filpur/issjonijiet, b’medja ta’ 151 persuna f’kull pur/issjoni.

Jo[ro; ukoll li l-festi parrokkjali jibqg[u d-dominju tal-ir;iel, bis-sehem tan-nisa limitat g[all-bandisti, fost o[rajn.

Fl-2011 intefqu miljun u nofs ewro fuq il-festi (medja ta’ 12,100 ewro kull festa).

O;;ettivament, dan mhux ammont qawwi, l-aktar meta tqis x’investiment jista’ jkun qed jirrappre]enta fejn jid[ol it-turi]mu.

Statistika interessanti o[ra tkun dik li turi n-numru ta’ turisti li qed ji;bdu lejhom dawn il-festi, tal-inqas fejn jid[lu l-[ar;iet organizzati mill-a;enziji turisti/i.

In-nar u l-Knisja Kull sta;un tal-festi j;ib mieg[u wkoll il-kontroversji eterni dwar il-log[ob tan-nar.

Ilhom is-snin isiru l-ilmenti mill-isfera sekulari, l-aktar dwar l-e//essi bil-murtali –

sempli/ement bombi li jitterrorizzaw lit-trabi u t-tfal i]-]g[ar, lill-anzjani u fuq kollox, b’mod selva;;, lillmorda.

G[al kemm-il darba, dawk li ja[dmu n-nar f’Malta wrew il-[iliet pirotekni/i u artisti/i tag[hom f’kompetizzjonijiet li jinvolvu anki elementi barranin. I]da [add ma jista’ jkompli jag[mel ‘apolo;iji’ g[all-u]u bla gost tal-murtali tal-bomba.

Din is-sena ssie[bet ilKnisja fil-protesti, permezz tal-Kummissjoni tag[ha g[allAmbjent. F’rapport li qassmet lill-media, il-Kummissjoni sostniet li n-nar qed ikun ta’ dannu g[as-sa[[a, min[aba ttni;;is fl-arja.

L-istudju kien beda jsir fl2009 u sab li fl-ista;un tal-

Kummenti dwar websajts li Ωort Websajt Ewropea Il - passi ta ’ ;gant li g[amilna fis - settur tal -

festi qed ikun hemm livelli g[oljin [afna ta’ kimi/i tossi/i. Il-Kummissjoni, g[alhekk, sostenuta millKnisja, qed t[e;;e; lillfabbrikanti tan-nar biex imorru g[all-kwalità (li tassigura li ma jkunx hemm periklu g[as-sa[[a ta//ittadini) u mhux g[allkwantità.

Ir-rapport tkellem ukoll dwar in-numru relattivament kbir ta’ mwiet u sfre;ji li jse[[u min[abba l-log[ob tannar, meta dawn l-a//identi jitqabblu ma’ x’ji;ri f’pajji]i o[rajn Ewropej.

Il-Knisja qed tg[id li l-prezz li qed i[allas il-pajji] g[al dan il-‘passatemp’ hu g[oli wisq.

Anzi, jekk mhux se jsiru lbidliet ne/essarji dwar ilproduzzjoni piroteknika lokali, fosthom li jkunu projbiti /erti kimi/i perikolu]i b[all-potassium chlorate, ilgvern hu mwissi li l-pajji] qed jistieden tra;edja fi skala kbira.

Min-na[a tag[ha, lAsso/jazzjoni tal-Pirotekni/i Maltin qed tg[id li l-Knisja re;g[et ikkon/entrat attakk dirett ie[or kontra dawk li ja[dmu n-nar fil-mument meta kien riesaq l-ista;un talfesti.

L-EURO 2012 u l-Olimpjadi Issa g[adda l-e//itament tal-Euro 2012. Din is-sena, il-

festival kal/istiku kontinentali kellu xi mumenti ta’ frustrazzjoni televi]iva min[abba l-avvenimenti pjuttost drammati/i li kienu qed ise[[u fil-Parlament Malti.

Ng[idu a[na, il-partita bejn l-Italja u l-Irlanda ntlag[bet waqt li kienu qeg[din isiru la[[ar interventi qabel il-vot dwar l-Ambaxxatur g[all-

Unjoni Ewropea. U dan, flistess [in li Mario Balotelli kien qed jiskorja t-tieni goal Taljan b’rovexxata spettakulari, l-isba[ goal talkompetizzjoni.

B[as-soltu, kellna ta[lita ta’ ‘bravura’ u medjokrità kbira fejn jid[lu lkummentarji lokali, u b[assoltu, ma stajtx ma nkunx irritat bl-atte;;ament pru]untu] ta’ w[ud minnhom.

It-ton patronizzanti tag[hom (x’g[andu jag[mel il-kow/, lil min g[andu jibdel, xi strate;iji jridu jinbidlu, x’g[andha tag[mel id-difi]a, u x’g[andu jag[mel l-attakk, e//.,) dejjem i;eg[ilni nistaqsi: Imma b’dawn l-esperti fenomenali kollha, kif jista’ jkun li Malta mhijiex l-aqwa fid-dinja^ Lingwistikament kellek lil min jipprova jikkopja lillkummentaturi Taljani, u mbag[ad lil dawk li offrew aktar massakri tal-ilsien. U dan, meta sa[ansitra [are; ktieb dwar kif g[andu jkun interpretat bil-Malti r-re;istru tekniku g[al-log[ob talballun.

Imma ridt naqbad punt ie[or dwar it-televi]joni sportiv. Hu kalkulat li dawk li se jsegwu l-Log[ob Olimpiku ta’ Londra se jkunu qed jaraw medja ta’ 24 sieg[a televi]joni, mifruxin fuq issbatax-il jum tal-Log[ob. I//ifri dehru f’rapport li kien kummissjonat minn Freeview, servizz dwar liscreening di;itali.

Ir-rapport jikkalkula li kull spettatur se jkun qed isegwi medja ta’ 13.7 minuta log[ob kuljum. Bosta spettaturi o[rajn se jkunu qed isegwu kollox online, bl-ammont kalkulat li jil[aq it-tmien miljuni.

informatika huma riflessi fis - servizzi li llum il - Gvern joffri online b ’ ri]ultat li eluf kbar ta ’ Maltin u G[awdxin jistg[u jinqdew g[all - b]onnijiet tag[hom minn darhom stess . L - isforzi li kien g[amel u g[adu jag[mel il - Ministru Austin Gatt taw [afna frott u po;;ew lil pajji]na fuq minn Salvu Felice Pace nett tal - lista fejn jid[ol sfelicep@go.net.mt l - u]u popolari tal informatika .

D[alt fil-websajt www.doitineurope.com/malta/about/websites.htm. Din hi websajt spe/jalizzata li tmur ferm ’il bog[od millb]onnijiet ta’ kuljum. Fiha ssib taqsima dwar il-Gvern ta’ Malta b’tag[rif dwar l-istituzzjonijiet li jiffurmaw l-Istat Sovran Malti. Lista li ti;bor fiha l-Parlament Malti, ilGvern ta’ Malta, tinkludi l-Ministeri kollha, l-Awtorità tax-Xandir, diversi Kunsilli Lokali, il-partiti politi/i u aktar. Naturalment, is-siti tal-Ministeri g[andhom importanza kbira g[ax is-servizzi tal-Gvern jing[ataw minn hemm.

Fis-sit issib ]ew; direttorji, wie[ed bl-isem Directories of Malta Websites u ie[or bl-isem Yahoo Directories of Malta Websites. Dawn jikkon/entraw fuq taqsimiet varji, b[al l-ekonomija u l-kummer/, ix-xog[ol, is-sa[[a, ittrasport pubbliku, kultura, u oqsma o[rajn. Mis-sit tista’ tid[ol ukoll f’links bl-isem More about Malta, Malta Travel Guide u Europe Travel Guide.

L-ivvja;;ar fl-Ewropa Fl-istess sit issib taqsima bl-isem Destinations. Tifta[ b’lista mill-A saz-Z tad-destinazzjonijiet Ewropej. Issib ukoll din il-lista: Regions of Europe, Countries of Europe,

Cities of Europe, Beaches of Europe, Islands of Europe, u Ski Resorts of Europe.

Meta tifta[ xi partijiet ta’ dan is-sit issib klassifikazzjonijiet o[rajn, b[al Bliet Kapitali tal-Ewropa, Bliet o[rajn, u L-Akbar Bliet fl-Ewropa. B’mod ;enerali s-sit jag[mel u]u mit-tag[rif li jinsab mifrux fis-siti popolari tal-Wikipedia. Hemm ukoll is-solita gallarija tarritratti – ir-ritratt li jirrappre]enta lil Malta hu dak tal-Port il-Kbir.

Fejn issib dan ir-ritratt issib tag[rif dwar Malta utli [afna g[at-turisti. Ba]ikament issib gwida dwar Malta me[uda mill-Wikipedia, il-Wiki Media Atlas, il-BBC News Country Profile, u l-Malta Word Fact Book. Dwar Malta b[ala destinazzjoni jing[ata tag[rif dwar lattivitajiet li jsiru matul is-sena, l-attrazzjonijiet stori/i u kulturali, l-akkomodazzjoni, l-ikel barra, xi ri/etti Maltin u t-trasport pubbliku.

Innutajt li hemm /erti nuqqasijiet f’dan is-sit li jpo;;u lil pajji]na fi ]vanta;;. Fit-taqsima Islands of Europe, Malta u G[awdex mhumiex hemm. Fil-Beaches of Europe, m’hemmx imsemmija l-bajjiet popolari tag[na. Jista’ jsir aktar sforz biex isem Malta u G[awdex jidhru f’websajts b[al din li bla dubju ta’ xejn tattira miljuni ta’ vi]itaturi.

Fidu/ja doppja Tal-Labour jinsew li fit-22 xahar li kienu fil-gvern ftit tas-snin ilu kienu wasslu g[al dejn annwali rekord. Illum jitkellmu fuq id-dejn ming[ajr ma jqisu l-benefi//ji li jitgawdew mill-poplu tag[na issa u mhux xi darba. Id-dejn tag[na hu fil-ma;;orparti tieg[u mal-poplu tag[na stess u hu dejn produttiv g[ax il-qlig[ fuqu jibqa’ fl-ekonomija Maltija. Aqraw l-editorjal miktub minn John Zammit blisem Fidu/ja Doppja fil-portal tal-Partit Nazzjonalista: www.maltarightnow.com.

32

COLLAGE

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

RELI:JON

Il-Kardinal Bertone jappella g[al trattament b’xejn kontra l-marda tal-AIDS fl-Afrika Fi ftu[ it-tmien Konferenza Internazzjonali tal-AIDS, isSegretarju tal-Istat talVatikan, il-Kardinal Tarcisio Bertone, appella g[al a//ess bla [las g[al trattament talAIDS. Il-Konferenza fl-Istitut San Gallicano f’Ruma indirizzat it-tema Long live mothers and children.

Il-Kardinal Bertone g[amel appell imqanqal g[al koperazzjoni internazzjonali biex pazjenti tal-AIDS jing[ataw l-g[ajnuna.

“Fil-pre]enza ta’ tant Ministri u persuni f’awtorità fil-qasam tal-kura tas-sa[[a, nixtieq nappella lill-komunità internazzjonali, lill-pajji]i, liddonaturi, biex ilkoll u milliktar fis possibbli nipprovdu

Il-Kardinal Tarcisio Bertone

lill-pazjenti tal-AIDS trattament effettiv u bla [las.

“Fis-Santa Sede, f’isem ilPapa, nippre]enta l-vu/i ta’ min qed ibati, il-[afna pazjenti li m’g[andhomx vu/i. Ejja ma nitilfux ]mien u ninvestu firri]orsi me[tie;a bla ebda

dewmien”, qal Bertone.

Waqt li rrefera g[al programmi talOrganizzazzjoni Dinjija tasSa[[a u tal-Komunità Kattolika San Egidio, ilKardinal Bertone kompla jg[id li l-istudji jikkonfermaw li “l-a//ess universali g[attrattament hu possibbli, xjentifikament ippruvat u ekonomikament vijabbli.

Mhijiex utopja, hi xi [a;a fattibbli!”

Hu temm isejja[lu dmir ilfatt li wie[ed jirsisti biex jil[aq lin-nisa tqal u li g[andhom il-virus li jwassal g[all-marda tal-AIDS, bilg[an li jing[ataw it-terapiji me[tie;a biex it-tfal ma jkunux infettati.

Ji]diedu l-vokazzjonijiet fl-Ingilterra u Wales Hu mistenni li fl-Ingilterra u Wales, fl-2013, 38 ;uvni jkunu ordnati sa/erdoti. Dan ifisser kwa]i d-doppju talordinandi fl-2011 meta kienu ordnati 20 persuna.

Il-Catholic Herald irrappurtat dan u osservat li lg[add ta’ seminaristi flAr/idjo/esi ta’ Southwark biss hu iktar mid-doppju ta’ dak li kien hemm fl-2005,

meta kien ta’ 10, waqt li llum hu ta’ 26.

Is-sit fuq l-internet ta’ din lAr/idjo/esi jg[id li “kampanja ta’ talb g[allvokazzjonijiet ikkoin/idiet ma’ ]ieda drammatika flg[add ta’ ;uvintur li resqu b[ala kandidati potenzjali g[as-sa/erdozju”.

Il-Catholic Herald kompliet tirraporta dak li qal id-Direttur

tal-Vokazzjonijiet flAr/idjo/esi li tkellem dwar tqassim ta’ karti apposta bittalba tar-ru]arju u dwar linkora;;iment ta’ kull parro//a g[as-sig[at ta’ talb.

Iktar kmieni dan ix-xahar, Fr Stephen Langridge in[atar b[ala l-ewwel direttur fulltime fl-a[[ar tletin sena filqasam tal-vokazzjonijiet flAr/idjo/esi.

Il-Papa f’Castelgandolfo g[as-sajf Il-Papa Benedittu XVI se jkun qed iqatta’ x-xhur tas-sajf fir-residenza tas-sajf f’Castelgandolfo fejn wasal it-Tlieta tal-;img[a li g[addiet.

B[as-soltu, l-udjenzi privati u spe/jali ji;u sospi]i, waqt li l-udjenzi ta’ kull nhar ta’ Erbg[a – sospi]i tul Lulju – jing[ataw mill-Erbg[a l-1 ta’ Awwissu minn Castelgandolfo.

Fil-{dud u s-solennitajiet f’dal-perjodu, ittalba tal-Angelus issir ukoll mill-Palazz Appostoliku.

(Tag[rif mi;bur mill-Uffi//ju Komunikazzjoni tal-Kurja tal-Ar/isqof)

{SIEB

Xejn ma hu mbieg[ed minn Alla. –

Santa Monika

Il-15-il {add matul is-sena

Ftit [sibijiet…

1 Qari> G[amos 7, 12-15< 2 Qari> Efesin 1, 3-14< Evan;elju> Mk 6, 7-13 Il-{add li g[adda smajna fuq il-[idma diffi/li tal-Profeta: ilmessa;;ier tal-Kelma t’Alla li jrid jiltaqa’ ma’ [afna diffikultajiet.

Imma min hu dan il-Profeta? X’inhi l-[idma tieg[u? Illum g[adek issib min ja[seb li l-Profeta hu biss dak li fl-img[oddi kien i[abbar il-;ejjieni… l-Appostli huma biss dawk it-tnax li kien g[a]el Kristu… il-predikatur hu s-sa/erdot… tassew dan?

Nies sempli/i jsiru profeti u appostli Il-;rajja li tissemma fl-ewwel lezzjoni tal-lum mhijiex [a;a biss tal-img[oddi, imma hi esperjenza li titwettaq f’kull ]mien. G[amos, fit-Testment il-Qadim, kien bniedem umli u sempli/i, rag[aj, ji]bor il-;ummaj]. U b’danakollu Alla g[a]lu biex jag[mel il-;id, biex ikun profeta tieg[u, ji;ifieri biex iwassal Kelmtu lill-poplu. U g[al dan ix-xog[ol Alla tah g[ajnuna spe/jali.

Anki fl-Evan;elju g[andna s-sej[a tal-Appostli. Minn nies injoranti u sempli/i, Alla g[a]ilhom biex ixandruh fost innies.

Il-[idma tal-Appostli U x’kienet il-[idma tal-Appostli? Huma kellhom ixandru l-[tie;a tal-indiema, tal-konver]joni lejn Kristu. Kellhom ukoll iwettqu fejqan u g[emejjel ta’ karità. Madankollu, mhux kul[add laqag[hom; hekk ukoll ;ralu Kristu, mibg[ut minn Alla.

Il-[idma ta’ Kristu Fit-tieni lezzjoni San Pawl jg[idilna x’kienet il-missjoni ta’ Kristu fid-dinja: 1. Kristu ;ie fid-dinja, sar bniedem, biex jag[milna wlied adottivi ta’ Alla.

2. Hu ;abilna l-fidwa, il-ma[fra, id-dnubiet u fawwarna bilgrazzja tieg[u. Din hi l-grazzja ta’ [biberija u intimità ma’ Alla Missierna.

3. Hu g[aqqadna mieg[u, b[ala membri ta’ ;isem wie[ed.

Hu r-Ras li minnha nie[du l-[ajja.

Il-[idma tag[na Nir/ievu s-sagramenti biex bihom nitqaddsu, biex nersqu lejn Alla. Din hi l-ewwel parti tal-[idma nisranija. I]da nir/evuhom ukoll biex isa[[una [alli nwettqu apostolat filKnisja, g[all-;id tal-o[rajn.

Dan hu dmir ta’ kul[add: li jara kif se jwettaq din il-[idma, skont il-possibilitajiet tieg[u.

Fr Charles Fenech, OP

COLLAGE G{AWDEX 33

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

Pro;ett fl-G[arb b’fondi Ewropej Kienet inawgurata fa]i o[ra ta’ pro;ett kbir li qed iwettaq il-Kunsill Lokali tal-G[arb.

Dan seta’ ji;ri wara li tlesta l-pro;ett fit-tisbi[ tal-Pjazza }jara tal-Madonna, li hi lwesg[a ewlenija f’dan irra[al. Dan il-pro;ett sar b’investiment ta’ aktar minn €636,000 b’kofinanzjament mill-Programm g[all-I]vilupp Rurali g[al Malta 2007–2013.

Il-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono, li inawgurat dan il-pro;ett g[attisbi[ tal-pjazza, qalet li permezz tieg[u se jkomplu jissa[[u l-attrazzjonijiet turistici fil-g]ira ta’ G[awdex.

Il-Ministru fa[[ret l-

inizjattivi me[udin millKunsill Lokali proattiv talG[arb, li u]a diversi skemi,

fosthom dawk tal-fondi Ewropej, li qed jg[inu wkoll biex titjieb il-kwalità tal-[ajja

f’in[awi rurali marbutin ma’ Eko-G[awdex.

Il-Ministru g[al G[awdex spjegat ukoll kif l-G[arb gawda anki mill-iskema talMinisteru g[al G[awdex marbuta ma’ Eko-G[awdex biex jitwettqu pro;etti o[rajn, fosthom it-twaqqif ta’ mu]ew li fih qed ji;u esposti o;;etti sagri u xog[lijiet artisti/i marbutin mal-istorja talparro//a.

Il-pro;ett s[i[ ikopri rrestawr fil-Kappella ta’ San Dimitri u dik Ta]-}ejt, irrestawr tal-Pont Ta’ Sdieri, ilbini ta’ xi [itan tas-sejjie[ u rrestawr estensiv fil-pjazza prin/ipali tal-lokalità.

Il-[amsin anniversarju mill-mewt ta’ Dr Francesco Masini

L-ewwel bajja f’G[awdex li ttajjar il-Bandiera l-Blu Il-Bajja tar-Ramla l-{amra saret l-ewwel bajja f’G[awdex li se ttajjar ilBandiera l-Blu. Dan hu rikonoxximent ta’ xhur ta’ preparazzjoni, impenn u koordinazzjoni millawtoritajiet biex titjieb lesperjenza ta’ dawk kollha li j]uru l-bajja.

Il-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono nediet uffi/jalment il-Blue Flag fil-bajja tarRamla, u spjegat kif il[idma bejn il-Fondazzjoni Gaia, il-Ministeru g[al G[awdex u l-Awtorità Maltija g[at-Turi]mu wasslet g[al dan issu//ess.

Il-Bandiera l-Blu tfisser li din il-bajja la[qet numru ta’ kriterji, li jirreferu g[all-edukazzjoni u linformazzjoni ambjentali, il-kwalità tajba tal-ilma, limmani;jar ambjentali, issigurtà u s-servizzi u lfa/ilitajiet offruti.

L-MTA iffinanzjat walkway tal-injam u llifeguards, filwaqt li xi membri mill-Fondazzjoni Gaia se jmexxu /entru talinformazzjoni u jipprote;u s-Sand Dunes li hemm firRamla, li huma ekolo;ikament sensittivi u uni/i g[all-g]ejjer Maltin, li issa g[andhom sitt bajjiet /ertifikati bil-Blue Flag.

Bl-inawgurazzjoni tal-wirja G[awdex Ifakkar fil-Banca Giuratale, ir-Rabat, fet[u sensiela ta’ attivitajiet li se jikkommemoraw il-[amsin anniversarju mill-mewt ta’ Dr Francesco Masini (1894–1962), avukat G[awdxi li [adem g[all-;id tal-g]ira ta’ G[awdex.

Dawn l-attivitajiet ;ew organizzati mill-Uffi//ju talKultura fi [dan il-Ministeru g[al G[awdex, flimkien malfamilji Masini u Refalo.

Il-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono inawgurat din il-wirja, li kienet tinkludi g[add ta’ ritratti u dokumenti

relatati mal-[ajja u l-kisbiet ta’ Dr Masini, li hi rreferiet g[alih b[ala persuna;; G[awdxi li ddistingwa ru[u mhux biss g[as-su//essi personali fil-professjoni legali, i]da wkoll g[aliex matul [ajtu [adem u stinka biex jara li l-kundizzjoni ta’ [utu l-G[awdxin mhux biss titjieb, i]da ting[ata lattenzjoni li tixirqilha.

Isem Dr Masini hu marbut mal-istorja ta’ G[awdex meta flimkien ma’ patrijotti o[rajn G[awdxin hu waqqaf il-Partit ta’ G[awdex, biex b’hekk seta’ wkoll jirrappre]enta lil G[awdex fil-Parlament.

Il-Ministru g[al G[awdex sellmet lil Dr Masini b[ala patrijott G[awdxi li le]empju tieg[u hu meqjus b[ala ispirazzjoni biex lG[awdxin ifittxu dejjem dak li hu l-a[jar g[all-g]ira ta’ G[awdex.

G[all-inawgurazzjoni talwirja G[awdex Ifakkar kien hemm pre]enti fost l-o[rajn Chris Said, il-Ministru g[all:ustizzja, id-Djalogu u lFamilja, Anton Refalo, Kelliem Ewlieni tal-Partit Laburista g[al G[awdex, Anton Tabone, u[ud minn ulied Dr Francesco Masini u xi qraba o[rajn.

?erimonji tal-gradwazzjoni Dan l-a[[ar il-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono ppresediet ittqassim ta/-/ertifikati u l-premjijiet waqt ]ew; /erimonji tal-gradwazzjoni li saru fis-Sala tal-Iskola Sekondarja l;dida tas-Subien, fir-Rabat.

Fl-ewwel ka] hi qassmet i//ertifikati lill-istudenti tal-Form V talIskola Sekondarja tal-Bniet, fi [dan ilKulle;; ta’ G[awdex, waqt li fit-tieni ka], ippremjat lill-istudenti subien talIskola Sekondarja tas-Subien, li wkoll tifforma parti mill-istess Kulle;;.

minn Nathaniel Attard nathaniel.attard@media.link.com.mt

10 mixjiet madwar G[awdex Wie[ed mill - kriterji tal istrate;ija Eko - G[awdex jis[aq fuq kif g[andu jkun hemm livell og[la ta ’ sostenibbiltà fis - settur turistiku billi tkun enfasizzata l - [idma b ’ rabta ma ’ ni/e/ spe/ifi/i tat - turisti .

Kien propju g[al dan il - g[an li l - Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono ppre]entat ktieb ;did li hu mmirat g[an ni//a tat - turisti li jfittxu lil G[awdex b[ala destinazzjoni rurali .

Fil - fatt, il - ktieb Gozo – 1 0 Great Walks jinkludi fih g[axar ]jarat f ’ in[awi rurali, fil - qalba tal - ir[ula u f ’ siti ta ’ wirt storiku u madwar il kosta .

Kull rotta tie[u erba ’ sig[at u hi akkumpanjata minn [afna informazzjoni dwar il - post innifsu u l attrazzjonijiet tal madwar .

L - awturi tal - ktieb, Jonathan Henwood u Emmet McMahon, ippubblikaw ktieb ie[or simili, b ’ g[axar mixjiet f ’ Malta .

Il - pubblikazzjoni hi g[odda importanti biex tippromwovi lill - g]ira ta ’ G[awdex b[ala destinazzjoni li tattira litturisti li j[obbu jimxu fil kampanja u mal - kosta .

Storja ta’ su//ess g[al tliet a[wa G[awdxin Bdew b’[anut tal-kafè fi//entru tar-Rabat, G[awdex, g[axar snin ilu, fl-2002.

Illum, wara li investew g[ax emmnu fil-potenzjal tag[hom, g[andhom numru ta’ stabbilimenti madwar ilg]ejjer Maltin, fet[u katina esklusiva ta’ prodotti, u sa[ansitra rnexxielhom jid[lu fi swieq barranin, waqt li g[addejjin b’ta[ditiet biex jippenetraw is-swieq f’pajji]i ;odda.

Din l-istorja ta’ su//ess ta’ tliet a[wa G[awdxin hi xhieda ta’ kif anki n-negozji G[awdxin qed ikomplu

jsa[[u l-ekonomija billi jinvestu u j]idu l-impjiegi.

Waqt ]jara li g[amel lillkumpanija Jubilee Foods f’G[awdex, il-Ministru g[allKompetizzjoni :usta, inNegozji ]-}g[ar u lKonsumatur, Jason Azzopardi, fa[[ar l-impenn tat-tliet a[wa mmexxija minn Alex Scicluna, u ddedikazzjoni li dawn g[andhom lejn is-settur tannegozju tag[hom.

Ma]-]mien, din ilkumpanija kibret biex eventwalment fet[et ]ew; [wienet o[ra tal-kafè, fil-Belt

Valletta u fil-G]ira, u aktar tard da[let g[al pro;ett ambizzju] u investiet f’Budapest, l-Ungerija, fejn il[anut li fet[et, immexxi minn manager G[awdxi, ukoll sejjer tajjeb.

B[alissa, il-kumpanija g[addejja b’ta[ditiet fl-Indja, i/-?ina u f’xi pajji]i o[rajn Ewropej, u qed tikkunsidra lpossibbiltà li tipprova tid[ol anki f’dawn is-swieq u tifta[ stabbilimenti f’dawn il-pajji]i.

Aktar minn hekk, fl-2010 ilkumpanija investiet aktar minn nofs miljun ewro u fet[et il-katina ta’ prodotti

Jubilee Foods – bil-prodotti tag[ha llum jinbieg[u f’diversi [wienet, kafeteriji u supermarkets madwar Malta u G[awdex.

Din il-kumpanija G[awdxija llum timpjega 60 ru[, wara li din is-sena kompliet i]]id il-[addiema – fl-2005 kienet t[addem erbg[in ru[.

Biex fet[et il-linja l-;dida tal-prodotti esklusivi tag[ha, il-kumpanija gawdiet ukoll mill-fondi re;jonali tal-UE – madwar €30,000 li ppermettewlha tkompli tinvesti.

34 COLLAGE KUR}ITAJIET

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

INTERVALL PAWSA QASIRA TA’ MISTRIEÓ Tifel ta’ erba’ snin ipprova jixtri ferrovija

Tifel ta’ erba’ snin g[amel offerta ta’ £15,000 biex jixtri ferrovija ta’ vera mill-kumpanija tattrasport pubbliku fi New Zealand. Metlink, li hi m[addma mill-kunsill re;jonali ta’ Wellington.

Dawn [asbu li xewqithom qed tinqata’ meta r/evew l-offerta g[all-ferrovija qadima li xtaqu je[ilsu minnha.

Imma kienu di]appuntati meta saru jafu li t-talba tag[hom li g[amluha fuq is-sit Trade Me kienet saret minn tifel ta’ erba’ snin li ommu twa[[xet meta saret taf li kienet se titqanna b’ferrovija li ma xtaqitx tixtri.

Il-mara, meta saret taf x’g[amel binha, bag[tet email mill-ewwel fejn spjegatilhom x’kien ;ara.

“Ibni ta’ erba’ snin kien jilg[ab, bag[bas filkompjuter u rnexxielu jitfa’ offerta. Nista’ n[assarha?” talbithom.

Zelda MacKenzie, li kienet tir/ievi l-offerti, infaqg[et tid[aq meta qrat l-email u qaltilha biex ma t[abbilx rasha g[ax ma kinux se jibag[tulha lferrovija.

Il-ferrovija ilha ta[dem f’Wellington mill-1948 u [ar;uha mis-servizz ixxahar l-ie[or u tefg[uha g[all-bejg[.

L-g[arajjes u l-qraba kollha fl-ilma

Fit-tie; waqg[u minn moll g[all-ba[ar Eric u Maegan Walber minn Shelbyville , Michigan fl - Istati Uniti , riedu jie[du ritratt tal okka]joni tat - tie; tag[hom billi joqog[du

fuq moll ma[ru; fuq il ba[ar .

Hekk g[amlu imma waqt li kienu jippu]aw il - moll /eda ta[thom u l - grupp kollu spi//a l - ba[ar .

Ir - ra;el qal li f ’ daqqa wa[da [assew il - moll jitmejjel bihom u lkoll spi//aw fl - ilma .

L - g[arusa , g[ad li xxarrbet g[asra , ma tantx

inkwetat g[ax kellha libsa o[ra tat - tie; b[alha e]att li kienet u]at il - jum ta ’ qabel meta g[amlu l - provi ta/ - /erimonja tat - tie; , u biddlet dik imxarrba .

G[alqu subway min[abba tar;a Stazzjon tas-subway fi New York g[alquh g[al xi [in g[ax wa[da mit-tar;iet fidda[la tieg[u hi [arira aktar g[olja mill-o[rajn.

Dean Peterson irrapporta din it-tar;a fit-36 Street subway f’Sunset Park fi Brooklyn g[ax qal li kemmil darba tfixkel fiha.

Ir-ra;el g[amel xi jiem fil-post u qag[ad jiffilmja lin-nies ju]aw dawk it-tara; u nnota li kemm-il darba kien hemm passi;;ieri li

tfixklu fit-tar;a g[ax mhux g[olja b[all-o[rajn.

Meta ffilmja dak li xtaq po;;a l-video fuq youtube u kien hemm bosta li rrimarkaw dwar dan.

Meta rat hekk l-Awtorità tat-Trasport ta’ New York g[alqet l-istazzjon tassubway biex je]aminaw ittara;.

Fir-ritratt tal-lemin jidhru l-[addiema qed ikejlu ttar;a li bdiet twaqqa’ nnies.

Tarbija tin;arr f’kaxxa tax-xorb

It-tfajjel mi;bud minn missieru fit-triq

Il - Pulizija fi/ - ?ina qed tfittex ra;el li kien g[addej b ’ mutur ji;bed warajh lil ibnu ta ’ sentejn li kien qieg[ed f ’ kaxxa tax - xorb .

It - tfajjel , ]g[ir [afna biex joqg[od fuq wara tal - mutur , deher kuntent b ’ dak li kien g[addej minnu , mi;bud minn bi//a [abel .

Il - fotografu li ;ibed ir - ritratt fil - belt ta ’ Xi ’ an fil - provin/ja ta ’ Shaanxi qal li tka]a [afna b ’ dak li ra . “ G[all - ewwel [sibt li se nara xi kelb mi;bud bil - [abel ,” qal . “ Imma lanqas ridt nemmen lil g[ajnejja meta minflok annimal rajt tifel /kejken .”

COLLAGE PASSATEMP 35

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012 1

Weqfin> 1. {uta nofsha mara (6) 2. Tista’ tkun b[ala de]erta, l-itjeb u l-aqwa! (5) 3. Lewa u siker mod ie[or! (5) 4. Ma setax isibni qalb il-folla (7) 5. Barmil (5) 6. Immorru lura mnejn ;ejna (6) 7. O/eani (5) 12. Fih il-barmil jin]el jid[ak u jitla’ jibki (3) 14. Dabbar rasek! (3) 15. Il-kuntrarju (6) 16. Ma [ax sehem f’votazzjoni (7) 18. Titwa[[al fuq l-envelop (5) 19. Assam? Aqleb g[al dan il-kunjom (5) 20. Sat-tut jit[arbat biex jo[ro; sett ta’ regolamenti ta’ xi g[aqda! (6) 22. Belt fl-Italja mnejn [ar;u kanzunetti tassew sbie[ (5) 23. S[un tridu fuq il-mejda f’nofsinhar (5)

15

Soluzzjoni tat-Tisliba li dehret il-{add li g[adda Mimdudin> 1. Brimba; 3. Aktarx; 7. Tellaqt; 8. Marid; 9.

Reba[; 10. Purtinara; 11. Onfo[; 13. Maskri; 15. Adulta; 17.

Morna; 21. Issi;illa; 23. Sajfi; 24. Gravi; 25. Skorfna; 26. Pagani; 27. Warajh.

Weqfin> 1. Bolero; 2. Boloh; 3. Attur; 4. Tammira; 5. Salpa; 6.

Ideali; 7. Tiben; 12. Ful; 14. Sar; 15. Aringa; 16. Ti;rija; 18.

Nejja; 19. Tabor; 20. Jisba[; 22. Lesti; 23. Safra.

3

2

Mimdudin> 1. Il-kap mag[]ul minn fost il-kunsillieri eletti ta’ lokal (6) 3. A[dar? (6) 7. B[al jg[addi jdejh bil-mod il-mod fuq slielem differenti? (7) 8. In-na[a opposta tax-xellug (5) 9. Bie]la dejjem biex tag[tina l-g[asel (5) 10. Parti minn karozza (9) 11. Korla (5) 13. Safejn il-muti g[andhom jaslu? (6) 15. Hekk g[amlu t-tobba fuq ;isem ta’ xi [add f’teatru apposta (6) 17. Stra;i fil-bera[? (5) 21. Il-kastig tal-konfessur (9) 23. Is-saqaf tal-[alq li bih il-bniedem itieg[em l-ikel (5) 24. Sensiela ta’ programmi rran;ati wara xulxin (5) 25. Tg[addi lil xi [add bi]-]mien biha (7) 26. Tg[idx kemm nilag[quhom fis-sajf! (6) 27. Rasu iebsa daqs i]-]onqor, ng[idu (6)

4

5

6 8

7

10

9

11

13

12

16

pin PUBLICATIONS

14

18

17

20

19

21

22

24

25

26

pin PUBLICATIONS

Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà Tel> 25965412

23

27 IRBAÓ… voucher ta’ €20 li jissarraf f’g[a]la ta’ kotba tal-PIN (Pubblikazzjonijiet Indipendenza), Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà (Tel. 25965463). Indirizzaw is-soluzzjoni, flimkien mal-indirizz u n-numru tattelefon tag[kom, hekk: TISLIBA il-mument, Stamperija Indipendenza, Triq Herbert Ganado, Pietà PTA1450. G[andkom ]mien sa nhar is-Sibt li ;ej. Irrebbie[ ikun mitlub iwie;eb mistoqsija sempli/i fuq it-telefon. Ir-rebbie[ tat-Tisliba ta’ [mistax ilu hu: Mario Grech, 115, Stiefnu Zerafa Street, Marsa.

................

It-tigri ‘tewmin’ Fost dawn is-sitt tigri hawn tnejn l-istess u qed insej[ulhom ‘tewmin’. Liema huma?

Soluzzjonijiet Dawk bin-Nri. 2 u 4 Tigri ‘tewmin’

Programmi televi]ivi

Programmi Televi]ivi

Il-21 programm fuq il-lemin jinsabu xi mkien f’din il-gradilja ta’ ittri. Fittxuhom: jinsabu miktubin dejjem f’linja dritta, mimdudin mix-xellug g[al-lemin u vi/e-versa, weqfin minn fuq g[al isfel u vi/e-versa kif ukoll djagonalment minn fuq g[al isfel u vi/e-versa.

Il-{add, 1 ta’ Lulju, 2012

36 Intervista

KELMTEJN MAD-DEPUTATI TIEG{EK

MARIO DE MARCO

Id-deputat g[andu jkun hemmhekk g[all-poplu li vvutalu minn Gabriel Ellul gjellul@gmail.com

Id-deputat mhux sempli/ement le;islatur imma g[andu ja[dem b[ala deputat tal-poplu, billi jisma’ lopinjonijiet tal-Maltin u lG[awdxin u ja[dem biex ikompli jtejjeb lil Malta.

Dan qalu Mario de Marco, il-Ministru g[at-Turi]mu, ilKultura u l-Ambjent, f’intervista li kellu ma’ din ilgazzetta.

X’[ajrek taqbad ilkarriera politika^

Xi w[ud probabbilment ja[sbu li min[abba l-[idma ta’ missieri, l-g[a]la tieg[i li ninvolvi ru[i fil-politika kienet wa[da ovvja. Biss, firrealtà, il-[ajja politika ta’ missieri g[amlitha ferm iktar diffi/li g[alija biex nag[]el li nid[ol g[al din ir-responsabbiltà.

Missieri kien elett g[allewwel darba fl-1966, proprju sena wara li jien twelidt.

Min[abba f’hekk, jiena kbirt b’missieri involut kontinwament fil-politika u sirt naf bi/-/ar l-impenn li l[ajja politika tirrikjedi, il[inijiet twal ta’ xog[ol u ssagrifi//ji kollha li ;;ib mag[ha.

Iktar minn hekk, fi tfuliti u f’]g[o]iti, Malta kienet g[addejja minn ]minijiet diffi/li, b’g[add kbir ta’ nazzjonalisti jg[ixu ta[t il-bi]a’ ta’ vjolenza u theddid.

G[alhekk, il-Partit Nazzjonalista, b[ala l-partit floppo]izzjoni, kellu r-rwol kru/jali li jiddefendi l-g[eruq demokrati/i ta’ pajji]na, g[eruq li kienu f’riskju li jintilfu.

Fid-dawl ta’ dan kollu, ommi spiss kienet tav]ani biex ma ninvolvix ru[i fil[ajja politika jien ukoll. Limpenn ta’ missieri filpolitika kien bi]]ejjed g[allfamilja tag[na.

Madankollu, bla dubju ta’ xejn, meta wie[ed jikber u jitrabba fil-politika, b’xi mod jew ie[or ma jistax ma jsirx i[obbha. Dan jg[odd spe/jalment meta jkollok missier li l-politika kienet kwa]i kollox g[alih.

Fil-fatt, minbarra l-karriera legali ta’ missieri, jew ilkarriera akkademika tieg[u, na[seb l-iktar karriera li kienet g[al qalbu kienet dik politika. Din l-im[abba g[araf jg[addiha lil [addie[or, lil tant ]g[a]ag[ Maltin u G[awdxin… u din lim[abba g[addieha lili wkoll.

6 ta’ Jannar, 2012> Mument storiku fil-karriera ta’ Mario de Marco meta [a l-;urament b[ala Ministru g[at-Turi]mu, il-Kultura u l-Ambjent

Kif involvejt ru[ek filpolitika^

Sa minn tfuliti, dejjem kont ninvolvi ru[i u ng[in filkampanji elettorali ta’ missieri.

Fl-1996, wara li kont ksibt il-kwalifiki tieg[i b[ala avukat tal-li;i internazzjonali tal-kummer/, bdejt ninvolvi ru[i fil-Kumitat Sezzjonali tal-Partit Nazzjonalista fil{amrun, fejn kont ;ejt elett ukoll b[ala President talKumitat. G[al diversi snin [dimt ukoll b[ala rrappre]entant tal-ewwel distrett fi [dan l-e]ekuttiv talpartit.

Fl-2003, imbag[ad, idde/idejt li nikkontesta flelezzjoni ;enerali – elezzjoni li kienet wa[da spe/jali g[al pajji]na, g[ax kienet marbuta mar-referendum tas-s[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea.

Min[abba f’hekk idde/idejt li nag[ti l-kontribut tieg[i f’din l-elezzjoni, meta kont ;ejt elett g[all-ewwel darba.

F’dik il-le;islatura ppruvajt nag[ti l-impenn kollu tieg[i b[ala back-bencher. Kont involvejt ru[i f’diversi kumitati fil-Parlament, fosthom il-Kumitat g[allAffarijiet Barranin u lKumitat dwar il-Kontijiet Pubbli/i. B’hekk stajt napprezza tassew xi jfisser li tkun le;islatur fil-Parlament.

X’g[andu jkun ir-rwol tal-politiku^

Fl-a[[ar mill-a[[ar, meta inti deputat, m’intix sempli/ement le;islatur i]da g[andek ta[dem b[ala ddeputat tal-poplu. Nemmen li din hi d-deskrizzjoni li tassew tiddeskrivi r-responsabbiltajiet tad-deputat – li b’[idmietu, fil-partit tieg[u, g[andu dejjem i[ares u jipprova jaqdi l-b]onnijiet ta’ min ivvutalu.

Fid-dawl ta’ dan kollu, iddeputat g[andu jkun dejjem qrib tal-poplu – irid jisma’ lilmenti, is-su;;erimenti u lopinjonijiet tan-nies.

Din hi wkoll il-[olqa essenzjali biex il-partit filGvern ikun ta’ su//ess, g[all;id tal-poplu Malti kollu.

X’tikkummenta dwar il[idma tieg[ek f’din ille;islatura^

Wara li ;ejt elett g[at-tieni darba, fl-elezzjoni tal-2008, jiena ;ejt appuntat mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi biex inservi b[ala Segretarju Parlamentari g[at-Turi]mu.

Din il-kariga tatni /-/ans na[dem mal-membri l-o[ra tal-Kabinett – kienet opportunità unika, fejn kelli /-/ans ukoll li na[dem fi [dan l-Uffi//ju tal-Prim Ministru.

Meta kont Segretarju

Parlamentari kont niltaqa’ mal-Prim Ministru mill-inqas darba fil-;img[a, fejn mieg[u kont niddiskuti dak kollu relatat mat-turi]mu f’pajji]na.

Stajt nara l-[idma tal-Prim Ministru mill-vi/in, fejn osservajt kemm hu persuna dedikata f’xog[lu, kemm dejjem jie[u l-a[jar de/i]jonijiet, kemm hu persuna li tisma’ u tag[raf tag[ti kas is-su;;erimenti talo[rajn. Tg[allimt [afna ming[andu.

Iktar tard sirt ukoll Segretarju Parlamentari g[atTuri]mu, il-Kultura u lAmbjent biex f’Jannar li g[adda ;ejt appuntat b[ala Ministru ta’ dawn l-oqsma importanti.

Meta t[ares lura, liema okka]joni ta’ fer[ tispikka matul il-karriera politika tieg[ek^

Hemm diversi okka]jonijiet

– okka]jonijiet ta’ fer[, ta’ rispett. Nifra[ meta nara kif lindustrija tat-turi]mu f’Malta mxiet ’il quddiem matul issnin. Irridu niftakru li lindustrija tat-turi]mu hi wa[da volatili [afna – g[allqasam tat-turi]mu, kull sena hi wa[da differenti, kull sena fiha l-isfidi partikolari tag[ha.

In[tart Segretarju Parlamentari g[at-Turi]mu, il-Kultura u l-Ambjent

f’Marzu tal-2008.

Proprju f’Lulju tal-2008 f’Malta kellna strajk fittrasport pubbliku, strajk li, mill-aspett turistiku, kien [oloq inkonvenjent g[al dawk kollha li kellhom b]onn imorru jew jitilqu millajruport. Kellna naraw kif no[olqu trasport alternattiv biex jaqdi l-b]onnijiet ta’ dawn it-turisti.

Biss, fl-a[[ar mill-a[[ar, irnexxielna niffa//jaw din ilproblema bid-djalogu – niftakar kif dawk li strajkjaw irrispettaw il-[idma li konna qed nag[mlu a[na u a[na rrispettajna wkoll id-dritt tag[hom li jistrajkjaw. Hu ta’ sodisfazzjon li tara kif dan lepisodju spi//a b’wi// il-;id, fejn kul[add kien sodisfatt.

Mill-aspett internazzjonali, kellna kri]i ekonomika li bdiet fl-2008 u baqg[et g[addejja sal-2009 – kri]i li affettwat b’mod negattiv lil diversi pajji]i. Pajji]na rnexxielu jilqa’ wkoll g[al din l-isfida, tant li fl-2010 kellna sena rekord f’dak li g[andu x’jaqsam matturi]mu.

Iktar minn hekk, dan irrekord kien segwit minn sena o[ra rekord fit-turi]mu, dik tal-2011. Dan kollu ksibnieh minkejja sfidi kontinwi, fosthom is-s[aba tal-nugrufun li kienet ksiet l-Ewropa f’Marzu tal-2010, wara li ]broffa vulkan fl-I]landa.

F’Jannar 2011, iffa//jajna wkoll l-isfida tal-gwerra filLibja, li wasslet biex numru ta’ turisti jag[]lu li ma j]urux Malta min[abba li [asbu li se nkunu affettwati minn din ilgwerra.

G[alhekk, meta n[ares lura, jien ninsab sodisfatt b’dak kollu li pajji]na rnexxielu jikseb, spe/jalment meta wie[ed iqis li s-sena li g[addiet kien hemm 1,400,000 turist li ]aru lil Malta. Dan minbarra l560,000 turist li s-sena li g[addiet ;ew f’pajji]na permezz tal-vapuri ruiseliners.

In[oss sodisfazzjon meta nqis li a[na, poplu ta’ 400,000 ru[, is-sena li g[addiet ilqajna fostna kwa]i ]ew; miljun turist, li g[enu biex jo[olqu iktar impjiegi u jixprunaw l-ekonomija Maltija.

U s-settur kreattiv ta’ pajji]na^ Dan hu ta’ sodisfazzjon ukoll g[alik^ Bla dubju, il-qasam kulturali hu wkoll ta’

MARIO DE MARCO> “Meta n[ares lura, ninsab sodisfatt b’dak kollu li pajji]na rnexxielu jikseb, spe/jalment meta wie[ed iqis li s-sena li g[addiet kien hemm 1,400,000 turist li ]aru lil Malta

sodisfazzjon g[alija. {adt gost nara kif l-industrija kreattiva ta’ pajji]na qed ti]viluppa mal-medda ta]]mien.

Sfortunatament, hemm min ja[seb li l-istat qieg[ed jissussidja l-kreattività talMaltin, jissussidja t-talent lokali. Biss, meta wie[ed jag[mel studju iktar profond f’dan il-qasam, wie[ed jinnota kif il-kultura qed tikkontribwixxi sew g[allindustrija ta’ pajji]na – qed to[loq ix-xog[ol g[all-Maltin u l-G[awdxin.

Fil-fatt, f’pajji]na g[andna ’l fuq minn 3,000 intrapri]a fis-settur kreattiv, li f’daqqa qed jo[olqu impjiegi g[al kwa]i 8000 persuna.

Fid-dawl ta’ dan, lg[ajnuniet li qed joffri lGvern mhumiex sussidji i]da investiment f’pajji]na. Naraw kif qed ikunu offruti numru ta’ fondi, fosthom fondi g[al films Maltin u l-Malta Arts Fund, fost o[rajn.

X’valur g[andu l-ambjent Malti^ Pajji]na miexi ’l quddiem ukoll fil-qasam tal-ambjent.

Wie[ed g[andu jqis il-passi kbar li saru f’Malta f’dan ilqasam, fosthom l-in/entivi li l-Gvern qed joffri favur l-u]u tal-ener;ija nadifa, jew inkella t-trasformazzjoni fis-

sistema tat-trasport pubbliku li wasslet biex f’Malta jkollna inqas emissjonijiet u tni;;is tal-arja.

Insemmi wkoll il-passi li lGvern [a biex pajji]na jkollu ilma ba[ar tal-aqwa kwalità, kif fil-fatt g[andna meta mqabbel mal-pajji]i l-o[rajn kollha tal-Mediterran.

Dan kien possibbli wara li d-drena;; kollu li jipprodu/i pajji]na qed ikun trattat qabel ma jispi//a fil-ba[ar, b’investiment ta’ miljuni ta’ ewro.

Dan kollu hu ta’ sodisfazzjon personali g[alija. Biss, nixtieq ng[id ukoll li ma nixtieqx nie[u lmertu ta’ dan kollu. Nemmen li dawn ir-ri]ultati po]ittivi setg[u jinkisbu biss g[ax komplejna nibnu fuq ixxog[ol li kien sar minn dawk ta’ qabilna, fosthom millMinistri prede/essuri tieg[i.

Nixtieq infa[[ar ukoll il[idma ta’ dawk kollha li ja[dmu f’dawn is-setturi. IlMaltin huma bie]la u xxog[ol ta’ dawn il-[addiema hi kru/jali [afna g[al pajji]na.

Kif t[ares lejn il-futur tat-turi]mu, tal-kultura u lambjent f’pajji]na^ Il-futur g[andek dejjem t[ares lejh b’sens realistiku, b’sens ta’ sfida.

Id-dinja b[alissa g[addejja minn ]minijiet diffi/li, tant li fi kliem il-Kan/illier :ermani]a Angela Merkel, id-dinja tinsab g[addejja mill-ag[ar kri]i ekonomika mill-Ewwel Gwerra Dinjija s’issa.

Biss, Malta, mill-aspett talimpjiegi, fost o[rajn, i;;ib lg[ira tal-pajji]i l-o[rajn Ewropej. Dan ikompli juri kif a[na l-Maltin lesti li nilqg[u l-isfidi tal-futur b’sens ta’ realizzazzjoni, b’mo[[ dinamiku li jag[raf jadatta g[al problemi internazzjonali li jinqalg[u matul i]]minijiet.

Fir-rigward ta’ dan kollu, g[adna kemm nedejna lPolitika Nazzjonali relatata mat-Turi]mu g[as-snin 20122016 – politika li permezz tag[ha qed nippruvaw noffru prodott turistiku li hu iktar ;enwin.

Permezz ta’ dan il-pjan qed na[dmu biex it-turisti li j]uru pajji]na fis-snin li ;ejjin ikun jistg[u japprezzaw tassew lidentità Maltija, il-kultura ta’ pajji]na u l-ambjent Malti.

Fil-futur nixtieq nara iktar ]ag[]ag[ Maltin japprezzaw il-veru sens tal-kultura Maltija. Irrid nara iktar interess mill-poplu Malti g[al attivitajiet relatati mal-kultura ta’ pajji]na.

Qed issir ukoll [idma sfiqa

Malta, mill-aspett tal-impjiegi, fost o[rajn, i;;ib l-g[ira tal-pajji]i l-o[rajn Ewropej

‘

biex fl-2018, il-Belt Valletta ssir il-Belt Kapitali Ewropea tal-Kultura. Permezz ta’ dan it-titlu, Malta u G[awdex kollha u mhux il-Belt Valletta biss, se tkun tista’ tgawdi minn aktar turi]mu u minn popolarità akbar fost lEwropej.

Mill-qasam ambjentali, g[adna kemm tajna bidu g[al Politika Ambjentali Nazzjonali. Nemmen li lambjent hu importanti [afna g[al pajji]na – jekk wie[ed jag[mel ]ball fl-ambjent, se nibqg[u nbatu l-konsegwenzi ta’ dan l-i]ball g[all-[afna snin li ;ejjin.

X’tag[mel fil-[in liberu tieg[ek^

G[alija l-iktar [a;a importanti hi l-familja u allura

’

niddedika l-[in liberu kollu tieg[i g[aliha. Jiena u marti g[andna ]ew;t itfal – Andrea u Luca.

In[obb inqatta’ l-[in liberu kollu tieg[i mag[hom. In[obb ukoll il-ba[ar, tant li fi tmiem il-;img[a nippruvaw immorru ng[umu b[ala familja. In[obb ukoll il-qari.

Tixtieq tkompli tkun attiv fil-politika fis-snin li ;ejjin^ Nixtieq li nkompli nkun attiv fil-politika. Biss, ilpolitika trid te[odha b’sens temporanju.

G[aldaqstant, g[a]-]mien kollu li l-poplu jag[tini lfidu/ja tieg[u, jien se nkompli nag[ti l-impenn kollu tieg[i biex inservi lil dan il-pajji], li hu tant g[a]i] g[alija.

38 Avvi]i PN

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012 SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN {’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. fl-

AVVI}I POLITI?I SAN PAWL IL-BA{AR. Il-

Kumitat Sezzjonali PN se jorganizza Diskussjoni Politika bittema ‘Il-{idma tal-Gvern ?entrali u San Pawl il-Ba[ar’ mal-Ministri George Pullicino u Tonio Fenech u d-Deputati Nazzjonalisti ?ensu Galea u Michael Gonzi, il-{add, 22 ta’ Lulju fil-11 a.m. fl-Uffi//ju PN tal-lokalità. Mistieden spe/jali dDeputat Nazzjonalista Carmelo Mifsud Bonnici u tmexxi Daniela Bartolo.

{AL SAFI. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew g[al informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.

{AL BALZAN. Il-Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, fil-pjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet tal-ftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.

L-ISLA. Is-Segretarju tal-

Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor ittessera li hu mitlub imur flUffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m.

{AL QORMI. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri tal-Kumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).

AVVI}I SO?JALI GEORGE PULLICINO. Il-

{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw Barbecue, il-:img[a, 20 ta’ Lulju fit-8 p.m. fil-Grand Hotel Excelsior, il-Furjana. Prezz €26 g[all-kbar u €14 g[at-tfal ta’ ta[t it-12-il sena. G[al aktar dettalji /emplu 79062222 jew 21344589.

TONIO FENECH. Il-{bieb ta’

Tonio Fenech se jorganizzaw Barbecue, is-Sibt, 21 ta’ Lulju fillukanda Sea Bank, il-Mellie[a.

Prezz €15 g[all-kbar u €10 g[attfal ta’ ta[t l-10 snin. G[all-bookings /emplu 27327302, 79927302 jew ibag[tu email fuq fenechtonio@gmail.com.

MARIO GALEA. Il-{bieb ta’ Mario Galea se joganizzaw Barbecue, is-Sibt, 21 ta’ Lulju g[and Grabiel, Wied il-G[ajn.

Prezz €14 g[all-kbar u €5 g[attfal. G[all-biljetti /emplu 22992464, 99487102 jew 79369800, jew ming[and ilhelpers tas-soltu.

PETER MICALLEF. Il-{bieb ta’ Peter Micallef se jorganizzaw Barbecue, is-Sibt, 21 ta’ Lulju fit8.15 p.m. fil-Lukanda Pergola, ilMellie[a. G[all-biljetti /emplu 21465070 jew 79460054.

CHARLÒ BONNICI. Il-{bieb

ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw Barbecue, is-Sibt, 21 ta’ Lulju fit8 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :Iljan. Prezz €20 g[all-kbar u €10 g[at-tfal. G[al aktar informazzjoni /emplu 79047870.

SAN PAWL IL-BA{AR. Il-

Kumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda.

Kumitat Sezzjonali PN se jorganizza Ri/eviment g[at-Tesserati, eks Membri tal-Kumitat, eks Deputati tad-Distrett, Rappre]entanti tal-G[aqdiet Lokali u {bieb, l-Erbg[a, 25 ta’ Lulju fit-8.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-lokalità. Mistiedna spe/jali lPrim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi u s-Sinjura Kate Gonzi.

I}-}URRIEQ. Membri talKumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tallokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ tesseri ;odda.

TONIO BORG. Il-{bieb ta’ Tonio Borg se jorganizzaw Barbecue, il-:img[a, 27 ta’ Lulju fil-lukanda Dolmen Resort, ilQawra. Prezz €18 g[all-kbar u €9 g[at-tfal. Biljetti ming[and ilhelpers jew /emplu 79807644.

SAN :ILJAN. Membri tal-

CAROLINE GALEA. Il-{bieb

ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Barbecue, il-:img[a, 27 ta’ Lulju fit-8 p.m. fil-lukanda Pergola, ilMellie[a. Prezz €17, li jinkludi likel u t-trasport. Tfal nofs prezz.

G[all-biljetti /emplu 99843564, 99491069 jew staqsu lill-helpers tas-soltu.

JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe

Cassar se jorganizzaw Pasta Night, il-:img[a, 27 ta’ Lulju fit-8 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-Mosta. Prezz €10 u g[all-biljetti /emplu 79459227 jew 99468624.

Uffi//ju PN.

IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642.

BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200.

BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN.

BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.

{AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. flUffi//ju PN.

IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038.

G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426.

{AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.

IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN.

EDWIN VASSALLO. Il-{bieb ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Barbecue, il-:img[a, 27 ta’ Lulju fit-8 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €20 g[all-adulti u €10 g[at-tfal ta’ bejn il-5 u t-12-il sena. G[al aktar informazjoni jew trasport /emplu 21433869.

L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382.

L-ISLA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273985.

IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. fl-

SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb

{AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew

ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Barbecue, is-Sibt, 28 ta’ Lulju fit8.30 p.m. fil-Lukanda Le Meridien, San :iljan. Prezz €20 g[all-kbar u €10 g[at-tfal. G[all-biljetti /emplu 79010504 jew 21228585.

GEORGE PULLICINO. Il-

{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw ;urnata fuq il-Hera II f’G[awdex u Kemmuna, is-Sibt, 4 ta’ Awwissu. Prezz €25, li jinkludi l-ikel. G[al aktar dettalji /emplu 79062222 jew 21344589.

JASON AZZOPARDI. Il{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Barbecue, is-Sibt, 4 ta’ Awwissu fit-8 p.m. fid-Danish Village, l-G[adira. Prezz €18 g[all-kbar u €9 g[at-tfal. G[all-biljetti /emplu 99841333 jew 21666736.

JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe Cassar se jorganizzaw Barbecue, is-Sibt, 11 ta’ Awwissu fit-8 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan.

Prezz €22 g[all-kbar u €11 g[attfal ta’ bejn il-5 u t-12-il sena. G[al bookings /emplu 79459227 jew 99468624.

MARIO DE MARCO. Il{bieb ta’ Mario de Marco se jorganizzaw Barbecue, is-Sibt, 1 ta’ Settembru fit-8.30 p.m. fil-Bastion Terrace, Grand Hotel Excelsior, ilFurjana. Prezz €25 u l-biljetti jinxtraw ming[and il-helpers jew /emplu 21444437, 21247049 jew 99450902.

BBQ mill-Ferg[at S{PN, SI}M, MNPN, M}PN U APAN Data: Il-:img[a 3 ta’ Awwissu Post: Il-Lukanda Cavalieri, San :iljan {in: Fit-8.30 p.m.

Prezz: €20 g[all-kbar u €10 g[at-tfal (minn 6 snin sa 12-il sena) Jattendi l-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi.

G[all-biljetti /emplu 79463770, 79490867, 99473932 jew 99470968.

Trasport €2 jew parke;; fil-Portomaso Parking (€3) ji;i provdut jekk mitlub.

IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.

IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567.

Uffi//ju PN.

79442733.

{AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN.

IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.

MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN.

IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456.

L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN.

IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979.

L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.

L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852.

L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603.

IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507.

IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. fl-Uffi//ju PN.

IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com.

PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222.

RA{AL :DID. Kull nhar ta’ Tlieta u {amis bejn l-10 a.m. u l-11

a.m. u bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 79290954 jew 77290954.

TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633.

IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529.

SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086.

SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ :img[a bejn it-8.30 a.m. u 12.30 p.m. fl-Uffi//ju ‘Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 21441438 jew 21441682 jew tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt.

IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99225033.

VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273849.

I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. flUffi//ju PN.

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

39

SPORT

FUTBOL

L-FA Ingli]a xorta tista’ tie[u passi kontra John Terry Minkejja li John Terry ma nstabx [ati, l-FA Ingli]a xorta tista’ tie[u passi dixxiplinarji kemm kontra Terry kif ukoll kontra Anton Ferdinand, li akku]a lil Terry b’razzi]mu. Ilcaptain ta’ Chelsea u eks captain tat-tim nazzjonali Ingli], John Terry, ma nstabx [ati ta’ abbu] razzjali fil-konfront ta’ Anton Ferdinand.

Terry kien qed ikun akku]at li waqt illog[ba bejn Chelsea u QPR f’Ottubru li g[adda, hu g[ajjar lil Ferdinand bi kliem abbu]iv u razzjali. Fil-qorti tal-ma;istrati ta’ Westminster, il-:img[a, John Terry ma nstabx [ati ta’ din l-akku]a.

F’nota uffi/jali fuq is-sit tal-FA kien hemm miktub li wara li ntemm il-ka] fil-Qorti, issa l-FA se ti;i g[all-konklu]jonijiet tag[ha.

Ferdinand ukoll ammetta li u]a kliem offensiv fil-konfront ta’ Terry.

Jidher li dawn it-tnejn [elsuha mill-Qorti, i]da jidher li l-FA se tag[ti pieni lil dawn i]]ew; players biex ti;bor ;ie[ha wara dak kollu li ;ara. L-FA kienet ne[[iet lil John Terry minn captain, u l-kow/ nazzjonali ta’ dak i]-]mien, Capello, qal li ma jaqbilx ma’ din id-de/i]joni sakemm Terry ikun instab [ati. L-istess Capello [alla l-kariga ta’ kow/ nazzjonali min[abba dan kollu.

X’aktarx l-FA mhux se tie[u passi kontra Terry u Ferdinand dwar ka] ta’ razzi]mu imma se tag[tihom xi pieni min[abba l-kliem li kien u]at fil-ground.

Terry jista’ jkun immultat jew sospi] minn xi partiti, jew it-tnejn li huma. Sta;un ilu Suarez ta’ Liverpool kien ;ie sospi] tmien partiti u mmultat 40,000 lira sterlina wara li g[adda xi rimarki razzisti fil-konfront ta’ Evra ta’ Man Utd.

John Terry [iere; mill-qorti ta’ Westminster

MALTA FL-OLIMPJADI fuq NETTV

Illum jixxandar it-tieni programm

Charles Camenzuli ma’ Salvu Portelli, il-President tal-Federazzjoni Maltija tal-Isparar (lemin)

MOTO GP

Pedrosa se jibda mill-pole-position Is-sewwieq tal-Honda, Dani Pedrosa, illum se jibda millpole-position waqt il-Grand Prix tal-Italja. Pedrosa, li g[adu frisk mir-reb[a li kiseb fil-Grand Prix ta’ ;img[a ilu fil-:ermanja, irre;istra [in ta’ 1.47.284’ biex b’hekk se jibda quddiem Jorge Lorenzo talYamaha u Hector Barbera tadDucati.

Din hi d-39 darba li Pedrosa se jibda mill-pole-position, it23 wa[da f’din il-kategorija.

B[alissa, il-leader talkampjonat hu Jorge Lorenzo, filwaqt li Dani Pedrosa jinsab it-tieni. Pedrosa b[alissa g[addej minn forma tajba u dan irid japprofitta minn dan il-mument biex jil[aq lil Lorenzo, li g[andu vanta;; ta’ 14-il punt fuqu. Wara l-

Grand Prix tal-Italja jkun fadal disa’ Grand Prix g[al tmiem il-kampjonat.

Lorenzo esprima ddi]appunt tieg[u wara ssessjoni tal-kwalifikazzjoni u qal li kieku ma kellux problema fil-mutur lejn la[[ar dawriet kien fidu/ju] li kien jirre;istra l-a[jar [in.

“G[andna xi problemi tekni/i.

Di]appuntant g[ax kont irre;istrajt l-a[jar [in u ma kont qed nag[mel l-ebda ]ball,” qal Lorenzo.

Minkejja li kellu problema fil-mutur, Lorenzo xorta irnexxielu jiddefendi t-tieni post. : 1. Dani Pedrosa, 2. Jorge Lorenzo, 3.

Hector Barbera, 4. Nicky Hayden, 5. Casey Stoner Kif spi//aw

Illum, fuq NetTV bejn il-5.00pm u s-6.00pm jixxandar it-tieni minn serje ta’ programmi blisem “Malta fl-Olimpjadi”, li matulu ting[ata mhux biss [arsa lejn il-parte/ipazzjoni ta’ Malta fl-Olimpjadi ta’ Londra 2012, i]da wkoll [arsa lejn il-parte/ipazzjoni Maltija fledizzjonijiet l-img[oddija.

Mistiedna fil-programm Joe Cassar, isSegretarju :enerali tal-Kumitat Olimpiku Malti, Salvu Portelli, il-President talFederazzjoni Maltija tal-Isparar, it-tiratur William Chetcuti, kif ukoll Jimmy Bugeja, ilkow/ tal-istess Chetcuti.

Mistiedna wkoll atleti li fil-passat irrap-

pre]entaw lil Malta fl-Olimpjadi, fosthom l-eks judoka Laurie Pace, li kienet [adet sehem fledizzjonijiet tal-1992, tal-1996 u tal-2000.

Matul il-programm se tixxandar wkoll intervista li Charles Camenzuli g[amel mattiratur Peppi Grech, li bejn l-1960 u l-1972 kien [a sehem fi tliet edizzjonijiet tal-Olimpjadi.

Se jintwerew wkoll filmati marbuta ma’ Londra u l-infrastruttura li saret g[al dawn lOlimpjadi.

Malta fl-Olimpjadi g[andu produzzjoni u pre]entazzjoni ta’ Charles Camenzuli, b’direzzjoni ta’ ?ensu Arrigo u grafika ta’ Simon Borda.

40

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

Sport

FUTBOL

Is-su//ess ta’ Balotelli jista’ jnaqqas ir-razzi]mu^ Il-wirjiet tal-attakkant Taljan Mario Balotelli waqt ilEuro2012 tefg[u dawl fuq ilproblema ta’ razzi]mu li hemm fl-Italja. Permezz ta]]ew; gowls mill-aqwa li skurja Balotelli fis-semi finali kontra l-:ermanja, dan f’daqqa wa[da sar eroj nazzjonali.

Hekk kif dan il-player ta’ Man City skurja tnejn kienu [afna stejjer fil-midja ta’ diversi pajji]i li tkellmu dwar Balotelli u [afna tfal b[alu li kienu adottati ta’ eta` ]g[ira minn familji Taljani. Minkejja li Balotelli kien vittma ta’ razzi]mu anke fl-Italja huma [afna Taljani li ji/[du li filpajji] hemm problema ta’ razzi]mu. Fil-belt ta’ Firenze kienu inqatlu ]ew; persuni mis-Senegal u f’Turin kien hemm min [araq kampijiet li fihom kienu qed joqg[odu limmigranti. Dawn i]-]ew; ka]ijiet se[[ew f’Di/embru li g[adda.

Erba’ snin ilu fir-re;jun ta’ Castelvolturno ;ewwa Napli, numru ta’ persuni tal-mafia qatlu sitt immigranti millGhana u minn pajji]i flAfrika. Sentejn ilu aktar minn 50 persuna kienu midruba waqt protesti li saru minn ]g[a]ag[ Taljani li spi//aw attakkaw bdiewa immigranti.

Barra minn hekk hu fatt li lmafia li hemm fl-Italja timpjega u tabbu]a lill[addiema immigranti ;ejjin mill-Afrika i]da minkejja li dawn huma problemi fl-Italja ftit li xejn nisimg[u bihom. Laktar [a;a li nisimg[u biha hi meta player ta’ kulur li jilg[ab fl-Italja jkun attakkat u wie[ed minn dawn il-players

hu proprju Mario Balotelli.

Balotelli, li g[andu ;enituri mill-Ghana, twieled fi Sqallija u meta kellu tliet snin kien ;ie addottat minn familja Taljana.

L-eks player ta’ Inter trabba fi Brescia u b[al [afna tfal ta’ immigranti, dan dam biex kellu d-drittijiet li g[andhom it-Taljani. Kellu jistenna sa kemm kellu 18-il sena sakemm applika biex jikseb i/-/ittadinanza Taljana. “Trid tistenna fi kjuwijiet twal g[al sempli/i permess,” qal Balotelli.

Meta kien g[adu jilg[ab ma’ Inter Balotelli kien vittma ta’ attakki kontinwi ta’ partitarji Juventini u ta’ dan ilklabb ta’ Turin kien we[el diversi multi. L-istess partitarji Juventini li g[ajjru lil Balotelli u qalulu li m’huwiex Taljan min[abba lkulur tal-;ilda tieg[u huma listess partitarji li mal-ewwel gowl li skurja kontra l:ermanja intefg[u f’delirju ta’ fer[.

Balotelli, fl-2010 mar jilg[ab fl-Ingilterra u bla dubju, wa[da mir-ra;unijiet g[aliex dan telaq mill-Italja kienet sa[anistra r-razzi]mu.

Fl-Italja, fis-snin 90 limmigranti kienu 1% biss mittotal tal-popolazzjoni filwaqt li llum-il ;urnata dawn jag[mlu 7.5% talpopolazzjoni. Aktar ma kiber dan in-numru matul is-snin ilproblema tar-razzi]mu kompliet ti]died.

Skond rapport ma[ru; milla;enzija ta’ kontra r-razzi]mu l-Italja kienet wie[ed minn dawk il-pajji]i li ma tantx g[amel sforz biex ji;;ieled kontra din il-problema li

Balotelli ji//elebra l-ewwel gowl tieg[u kontra l-:ermanja fis-semi finali tal-Euro 2012

dejjem qed tikber.

Spe/jalista f’dan il-qasam, Judith Sunderland qalet li lGvern ta’ Mario Monti qieg[ed jiffoka aktar fuq lekonomija milli fuq problemi so/jali b[al ma hu r-razzi]mu.

L-istess Balotelli, qabel ma bdiet il-Euro wissa li jekk ikun hemm minn jg[ajjru dan jitlaq mill-grawnd u j[alli littim tieg[u jilg[ab b’10.

Kontra l-Kroazja xorta kin hemm partitarji li kantaw korijiet kontra Balotelli u sa[anistra tefg[u anke banana.

Balotelli hu player kontroversjali u matul dawn la[[ar snin kien hemm diversi okka]jonijiet fejn dan ]balja u ta’ player kburi li hu, ma ammettiex l-i]balji tieg[u.

Madankollu meta jid[ol razzi]mu dan g[andu ra;un.

Kien hemm /ertu perjodu fejn Balotelli seta’ tilef i/-/ans tieg[u li jie[u sehem fil-Euro min[abba li l-midja bdiet

Balotelli fl-azzjoni kontra l-Irlanda fejn da[al b[ala sostitut u skurja gowl

tispekula li l-kow/ nazzjonali Cesare Prandelli mhux se jsejja[lu.

Wara laqg[a li kellhom dawn it-tnejn bejniethom jidher li Prandelli kien konvint bil-grinta u determinazzjoni ta’ Balotelli li ried juri liddinja x’jaf. Dan tal-a[[ar, minkejja li spi//a tellief filfinali kontra Spanja ]gur li [alla impatt po]ittiv.

Balotelli kien jaf li l-Euro 2012 kienet l-a[[ar okka]joni tieg[u biex jikkonvin/i lil dawk xetti/i dwaru. Balotelli, li kien g[adu kemm reba[ ilkampjonat Ingli] ma’ Man City kien strumentali g[allitaljha fuq quddiem flimkien ma’ Cassano. Li kieku dawn i]-]ew; players lag[bu flimkien ftit snin ilu //ansijiet li t-tim Taljan kien jispi//a jilg[ab b’10 jew anke b’disg[a kienu kbar imma aktar ma g[adda ]mien kemm Balotelli kif ukoll l-attakkant

eks Roma, immaturaw u g[arfu li t-tim ji;i l-ewwel u qabel kollox.

Fi tmiem il-partita kontra l:ermanja kul[add ra ver]joni ta’ Balotelli li [add kien qatt ma ra. Balotelli jibki waqt li kien mg[annaq ma’ ommu.

Dan il-player li tant [oloq kontroversja u li tant jidher bla qalb, deher emozzjonat b’dak kollu li kien g[adu kemm se[[. L-sitess Balotelli jibki rajnih wara l-finali mitlufa kontra Spanja. Dan ilplayer li tant ;ie attakkat millpoplu tieg[u stess kien vi/in li jwassal lill-pajji]u g[ar-reb[ tal-Euro.

Mario Balotelli, li b[alissa wi//u qieg[ed jidher fuq diversi fa//ati ta’ rivisti Taljani jista’ jkun il-bniedem li jbiddel id-destin ta’ [afna tfal ta’ immigranti. Qed isiru sforzi biex dawn ikollhom listess drittijiet ta’ tfal Taljani o[ra.

Balotelli bil-medalja tal-fidda wara li l-Italja tilfet il-finali kontra Spanja

Sport 41

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

FUTBOL

Fabio Capello kuntent bil-verdett dwar John Terry CL-eks kow/ nazzjonali tal-Ingilterra, Fabio Capello, qal li hu kuntent bid-de/i]joni tal-ma;istrati tal-qorti ta’ Westminster.

Dan, wara li l-captain ta’ Chelsea u eks captain tat-tim nazzjonali Ingli], John Terry, ma nstabx [ati ta’ abbu] razzjali fil-konfront ta’ Anton Ferdinand.

Terry kien qed ikun akku]at li waqt il-log[ba bejn Chelsea u QPR f’Ottubru li g[adda, hu g[ajjar lil Ferdinand bi kliem abbu]iv u razzjali. Fil-qorti talma;istrati ta’ Westminster, il-:img[a, John Terry ma nstabx [ati ta’ din l-akku]a.

Din l-akku]a kienet wasslet biex irri]enja l-kow/ nazzjonali Ingli], Fabio Capello, wara li dan ma qabilx li Terry jitne[[a minn captain tat-tim nazzjonali qabel jinstab [ati. Capello ried li sakemm jinqata’ l-ka], Terry jibqa’ captain. I]da l-FA Ingli]a qabdet u ne[[iet lil Terry ming[ajr ma av]at lil dan il-kow/ Taljan.

Is-su//essur ta’ Fabio Capello, Roy Hodgson, minkejja li sejja[ lil Terry g[all-Euro 2012, g[amel lil Steven Gerrard b[ala l-captain. Li kieku Terry instab [ati kien je[el multa ta’ 2,500 elf lira sterlina.

ETO’O - Intant, il-kow/ nazzjonali tal-Kamerun, Denis Lavagne, ma jridx lil Samuel Eto’o ikun il-captain tat-tim darba dan jirritorna minn sospensjoni li qed jiskonta wara li kien il-mo[[ wara strajk tal-players f’Novembru li g[adda.

Eto’o kien sospi] g[al tmien xhur wara li hu u diversi players o[ra idde/idew li ma jilag[bux kontra l-Al;erija.

John Terry (xellug) u Fabio Capello

Louis Agius (nofs), wie[ed mill-membri ta’ JPL Sports Events, waqt il-konferenza ta’ nhar il-:img[a (Ritratt> B’KaraFC.com)

FUTBOL

Tmien timijiet jissieltu g[all-ewwel edizzjoni tal-AME Cup Tmien timijiet tal-Premier, dawk ta’ Balzan, Birkirkara, {amrun, Mosta, Qormi FC, Rabat, Sliema u Tarxien Rainbows, se jkunu qed jie[du sehem fl-ewwel edizzjoni tal-AME Cup. Din il-kompetizzjoni se tintlag[ab bejn it-22 ta’ Lulju u l-5 ta’ Awwissu fil-Luxol Stadium.

Dawn id-dettalji ng[ataw nhar il-:img[a li g[adda minn Louis Borg, wie[ed mill-membri tal-JPL Sports Events, li hi wa[da millorganizzaturi prin/ipali ta’ din il-kompetizzjoni.

Dawn it-tmien timijiet se jkunu mqassmin f’]ew; gruppi. Grupp A hu mag[mul minn Qormi FC, B’Kara FC, Rabat Ajax u Sliema Wanderers, filwaqt li Grupp B hu mag[mul minn Balzan FC, Mosta FC, Tarxien Rainbows u {amrun Spartans.

L-ewwel ]ew; timijiet jg[addu minn kull grupp. Irrebbie[ ta’ Grupp A jilg[ab kontra t-tim li ji;i t-tieni fi Grupp B, filwaqt li t-tim li jispi//a l-ewwel fi Grupp B jilg[ab kontra t-tim li ji;i t-

L-isprinter Amerikan, Tyson Gay (fin-nofs), ta sinjal ta’ qawwa qabel l-Olimpjadi hekk kif reba[ il-finali tal-100m waqt il-Grand Prix li sar fi Crystal Palace. Gay reba[ f’[in ta’ 10.03’ u spi//a quddiem Ryan Bailey u Nesta Carter. Dwain Chambers, Mark Lewis-Francis, Andrew Robertson u Simeon Williamson kollha ma g[addewx mill-heats.

tieni fi Grupp A. Barra minn hekk, it-tim li ji;i r-raba’ fi Grupp A jilg[ab kontra t-tim li ji;i r-raba’ fi Grupp B. Ittim li ji;i t-tielet fi Grupp A jilg[ab kontra dak li ji;i ttielet fi Grupp B. Il-finali tintlag[ab fil-5 ta’

Awwissu u qabel il-finali tintlag[ab il-partita g[at-tieni u t-tielet post.

Fil-gruppi jing[ataw tliet punti g[at-tim rebbie[, ]ew; punti g[at-tim li jirba[ bilpenalties, u punt lil dak it-tim li jitlef bl-g[oti tal-penalties.

Il-programm Grupp A22 ta’ Lulju: 6.30pm – B’Kara FC v Sliema W, 8.30pm –

Qormi FC v Rabat A. 26 ta’ Lulju: 6.30pm – Qormi FC v B’Kara FC, 8.30pm – Rabat A v Sliema W. 29 ta’ Lulju: 6.30pm – Rabat A v B’Kara FC, 8.30pm Qormi FC v Sliema W.

Grupp B23 ta’ Lulju: 6.30pm – Mosta FC v {amrun S., 8.30pm – Balzan FC v Tarxien R. 27 ta’ Lulju: 6.30pm – Balzan FC v Mosta FC, 8.30pm – Tarxien R v {amrun S. 30 ta’ Lulju: 6.30pm – Tarxien R. v Mosta FC, 8.30pm – Balzan FC v {amrun S.

Semi Finali2 ta’ Awwissu: 6.30pm – Rebbie[ Grupp v Runner-up Grupp B, 8.30pm – Rebbie[ Grupp B v Runner-up Grupp A

Log[ob g[all-5, is-6, is-7 u t-8 post 4 ta’ Awwissu: 6.30pm – 4 ta’ Grupp A v 4 ta’ Grupp B, 8.30pm – 3 ta’ Grupp A v 3 ta’ Grupp B

Log[ob g[at-3 u r-4 post u Finali 5 ta’ Awwissu: 6.30pm – Tellief Semi-Finali 1 v Tellief Semi-

Finali 2, 8.30pm – Rebbie[ Semi-Finali 1 v Rebbie[ Semi-Finali 2

42

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

Sport

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL

L-ewwel reb[a f’Malta g[al Power Night Star minn Kenneth Vella

Misjuq minn Mario Falzon, id-debuttant }vedi], Power Night Star, reba[ it-ti;rija ewlenija li saret il-:img[a filg[axija fil-korsa tal-Marsa, dik ri]ervata g[al ]wiemel talklassi Premier fuq distanza qasira ta’ 2140m. Din it-ti;rija kienet tag[mel parti mis-36 laqg[a tal-ista;un fuq seba’ ti;rijiet g[al ]wiemel tat-trott fuq distanza qasira ta’ 2140m.

Tlettax kienu ]-]wiemel li ;rew fit-ti;rija Premier. Kif mistenni, kien Oviedo Vici (Darren Mizzi) l-aktar velo/i wara l-karozza tat-tluq. Dan mexxa lill-kumplament ta]]wiemel g[al parti twila taddistanza, sakemm beda jnaqqas mill-pass fl-a[[ar metri.

Propju fuq il-linja finali, Oviedo Vici inqabe] minn Power Night Star (Mario Falzon). Op Le Cosseen (Charlò Debono) u Bonus Kall (Shaun Portelli) temmew warajhom f’dik l-ordni. Irrebbie[ kellu medja ta’ 1.15.6” fil-kilometru.

Fl-unika ti;rija tal-klassi Gold, il-Fran/i] Quebec (Mark Mifsud) kien kontinwament quddiem, u g[alkemm ]amm l-ewwel post sal-linja finali, il-;urija tatu ttielet po]izzjoni min[abba irregolarità fl-a[[ar metri.

B’hekk ir-reb[a ng[atat littieni pjazzat, Key Value (Marco Tanti) minn Orion du Vaumicel (Fren/u Cassar).

Energy Launcher (Charles Camilleri) temm fir-raba’ po]izzjoni.

Il-programm inkluda wkoll ]ew; ti;rijiet tal-klassi Silver.

Fl-ewwel wa[da, Passons d’Ortige akkwista l-ewwel

Id-debuttant Power Night Star (Mario Falzon) bin-numru wie[ed, jidher jirba[ it-ti;rija ewlenija, dik tal-klassi Premier.

reb[a fi xtutna wara li kien quddiem mill-bidu sat-tmiem filwaqt li fit-tieni wa[da sprint qawwi fl-a[[ar metri wassal lil Stoms Alex (Charles Camilleri) biex jiehu t-tieni reb[a sta;onali.

Waqt l-istess laqg[a, Tony Demanuele kien ippremjat b[ala l-a[jar sewwieq g[ax-

xahar ta’ :unju. Dan, wara li x-xahar li g[adda dan issewwieq reba[ ]ew; finali, permezz ta’ Zilver Boko filfinali tas-Sette Giugno u b’Icare de Jemma fil-finali talPrix de Caen. Barra dan, Demanuele kellu wkoll seba’ pjazzamenti o[ra fl-istess xahar.

Ir-ri]ultati kollha . Klassi Copper. Dist – 2140m. 1. Icare de Jemma (T. Demanuele) {in – 2.45.2” (1.17.2”) 2. Apple Tooma (M. Ellul) 3.

Royal Qui (I. Bilocca) 4. Nox Blue (C. Calleja) . Klassi Bronze. Dist – 2140m. 1. Stan du Bosq (C. Caruana) {in – 2.48.7” (1.18.9”) 2. Mac du Boult (T. Demanuele) 3.

Nolan Streamline (A. Mifsud) 4. Louise Wood (M. Desira) . Klassi Bronze. Dist – 2140m. 1. Quouky du Soir (R. Magro) {in – 2.44.4” (1.16.8”) 2. Marchallach (C. Camilleri) 3.

Orio de Marancourt (F. Cassar) 4. Polytain (N. Baldacchino) . Klassi Gold. Dist – 2140m. 1. Key Value (M. Tanti) {in – 2.44.7” (1.17”) 2. Orion du Vaumicel (F. Cassar) 3. Quebec (M. Mifsud) 4. Energy Launcher (C. Camilleri) . Klassi Premier. Dist – 2140m. 1. Power Night Star (M. Falzon) {in – 2.41.8” (1.15.6”) 2. Oviedo Vici (D. Mizzi) 3. Op Le Cosseen (C. Debono) 4. Bonus Kall (S. Portelli) . Klassi Silver. Dist – 2140m. 1. Passons d’Ortige (H. Mc Kay) {in – 2.45.1” (1.17.1”) 2. Bella Notte (E. Bondin) 3. Onwards Star (R. Magro) 4. Triangel Kall (F. Tanti) . Klassi Silver. Dist – 2140m. 1. Stoms Alex (C. Camilleri) {in – 2.45.6” (1.17.4”) 2. Ouraki du Drochon (T. Tanti) 3. Big Hit (C. Debono) 4. L’Alpha de Cosse (J. Farrugia) I Ti;rija

II Ti;rija

III Ti;rija

IV Ti;rija

V Ti;rija

VI Ti;rija

VII Ti;rija

OLIMPJADI

Pearce ifa[[ar lil Giggs Il-kow/ tat-tim tal-futbol tar-Renju Unit, Stuart Pearce, fa[[ar lill-winger u captain tat-tim, Ryan Giggs u qal li dan qed i[alli influwenza po]ittiva fit-tim. B[alissa t-tim tar-Renju Unit qieg[ed f’kamp g[at-ta[ri; fi Spanja qabel ma jilg[ab partiti ta’ [biberija kontra l-Messiku u lBra]il.

L-ewwel log[ba valida mill-grupp talOlimpjadi tintlag[ab fis-26 ta’ Lulju u tkun kontra s-Senegal. G[al Giggs din se tkun lewwel darba li qed jie[u sehem f’turnament internazzjonali min[abba li Wales qatt ma g[addew g[all-fa]i finali tal-Kampjonati Ewropej u tat-Tazza tad-Dinja.

“Giggs g[andu l-kwalitajiet li wie[ed irid ikollu biex imexxi tim. Ilna [amest ijiem fi Spanja u di;à qed nara grinta kbira min-na[a tat-tim. Giggs kellu sta;un tajjeb ma’ Man Utd,” qal Pearce.

Giggs hu wie[ed mit-tliet players fit-tim li g[andhom ’il fuq minn 23 sena. It-tnejn l-o[ra huma l-attakkant Craig Bellamy u d-difensur Micah Richards. Richards g[alaq 24 sena xhar

ilu u Pearce qal li hu ddispja/ut bil-fatt li Richards g[adu kemm g[alaq 24 sena u b’hekk jitqies wie[ed mill-players il-kbar. “Li kieku Richards g[alaq 24 sena wara l-Olimpjadi kont insejja[ lilu u fl-istess [in insejja[ player ie[or li jkollu l-opportunità li jie[u sehem flOlimpjadi f’Londra stess,” qal Pearce.

Konta l-Bra]il, Pearce jemmen li se jkollu indikazzjoni tajba ta’ fiex wasal it-tim, spe/jalment meta wie[ed i[ares lejn il-kwalità tal-players li g[andu dan it-tim mill-Amerika t’Isfel.

Dunn tinstab po]ittiva L-Amerikana Debbie Dunn se jkollha tirtira mill-Olimpjadi wara li nstabet po]ittiva. I/champions tal-400m, li qatt ma kienet [adet sehem fl-Olimpjadi, din is-sena kienet se tkun wa[da mill-membri tat-tim tal-4x400m.

Skont l-a;enzija Amerikana ta’ Kontra dDoping, Dunn [adet xi forma ta’ testosterone.

Dunn talbet lil s[abha biex ma jitilfux ilkon/entrazzjoni min[abba dan il-ka].

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

Sport

43

Kimberley Downs u Sultana b’impenn fil-Bel;ju minn Kenneth Vella .....................................

G[ada wara nofsinhar i]]iemel Amerikan Kimberley Downs, u wie[ed mis-sidien tieg[u, il-jockey Michael Sultana jer;g[u jkunu impenjati f’ti;rija fil-korsa ta’ Oostende fil-Bel;ju. Ftit taljiem ilu, fl-istess korsa u f’idejn l-istess Sultana, Kimberley Downs reba[ ti;rija ewlenija, il-Prix Paddock fiddebutt tieg[u f’din il-korsa u fuq distanza ta’ 1800m.

It-ti;rija ta’ g[ada se ssir fuq distanza twila ta’ 3200m u g[alkemm id-distanza hija twila, Michael huwa ottimist f’ri]ultat po]ittiv. F’kummenti li tani qabel ma [alla Malta, Sultana qal li l-a[[ar wirja li kellu ]-]iemel timlih bilkura;;. “Fl-a[[ar [ar;a, g[alkemm beda favorit, xorta ma konniex nistennew li ]]iemel se jtemm rebbie[. Fla[[ar jiem i]-]iemel ;ie preparat intensament g[atti;rija ta’ g[ada u fl-a[[ar kuntatt li kelli mat-trainer [abib tieg[i fil-Bel;ju, Tom Braem, jidher li Kimberley Downs g[addej minn forma tajba,” ikkummenta Michael Sultana.

Barra Michael Sultana, Kimberley Downs, ta’ sitt snin hu propjeta` wkoll ta’ Jonathan Borg. Qabel ma ;ie trasferit lejn il-Bel;ju kien iddebutta f’Malta fis-sbatax ta’ April 2011 u f’Malta dan i]-]iemel reba[ sitta mit-tmien ti;rijiet li [a sehem fihom, fosthom ilfinali tal-kampjonat Exotique.

Il-korsa ta’ Oostende hija wa[da kemmxejn ;dida filBel;ju u hi wa[da li g[andha art tal-[axix. Minn din il-pa;na nie[du l-opportunita` wkoll biex nawguraw kull su//ess lil Michael Sultana f’din it-ti;rija.

Arcadius imut b’attakk tal-qalb

Fl-Istati Uniti dan l-a[[ar thabbar li ]-]iemel ta’ tmien snin Arcadius miet wara attakk tal-qalb. Dan miet wara biss ftit minuti li reba[ it-ti;rija

Il-jockey Michael Sultana u Kimberley Downs, impenjati g[al darba o[ra g[ada fil-Bel;ju

Iroquois Steeplechase li saret fil-korsa ta’ Washington.

Il-jockey ta]-]iemel, Brian Crowley u sidu Ed Sawyer deher ma[suda u sorpri]i wara li Arcadius waqa’ [abta u sabta fl-art waqt li kien qed jittie[ed ritratt tal-pre]entazzjoni uffi/jali. Id-diri;enti tal-korsa ordnaw li ssir inkjesta biex ji;i stabblit x’seta’ wassal biex i]]iemel miet b’dan il-mod.

Dettori bit-tor/a olimpika

L-e//itament u l-entu]jasmu relatat mal-log[ob olimpiku ta’ ftit jiem o[ra f’Londra jidher li qed ja[kem lil kul[add. Matul il-;img[a t[abbar li l-jockey ta’ dixxendenza Taljana u stazzjonat fl-Ingilterra, Frankie Dettori se j;orr it-tor/a olimpika g[al ftit metri meta din se tittie[ed fil-korsa ta’ Ascot waqt il-vja;; tag[ha lejn Londra. F’din I/-/erimonja, Dettori se jkun fuq dahar i]-

]iemel irtirat Monsignor u j]omm l-istess tor/a quddiem il-pubbliku.

G[al Dettori l-korsa ta’ Ascot hi wa[da spe/jali g[ax fil-bidu tal-karriera tieg[u f’din il-korsa kien rebah seba’ ti;rijiet fl-istess laqg[a ta’ ti;rijiet.

Kritika dwar koros

Dan l-a[[ar fl-Italja kien hemm kritika dwar kundizzjoni [a]ina ta’ numru ta’ koros madwar il-pajji]. Dan fi sfond ta’ kri]i s[i[a fl-isport li milli jidher diffi/li li jinstabu soluzzjonijiet g[alih. Numru ta’ trainers, sidien u sewwieqa kellhom kritika lejn id-diri;enti tal-korsa ta’ Palermo. Skont huma din il-korsa mhux qed ting[ata manutenzjoni adatta u l-wi// tal-art tag[ha jinsab fi stat [a]ina min[abba nuqqas kbir ta’ ramel.

Fil-passat kienet di;a` saret kritika min[abba li waqt bidu

Studju li sar dan l-a[[ar fl-Ingilterra kompla jitfa’ dawl dwar kif jintreb[u /ertu ti;rijiet tal-galopp fil-pajji]

ufficjali wara l-karozza tat-tluq f’din il-korsa jistg[u jibdew biss sebg[a u mhux tmien ]wiemel. Fl-a[[ar xhur tnaqqsu wkoll in-numru ta’ programmi u anki n-numru ta’ ti;rijet g[al ]wiemel anzjani.

Jidher li d-diri;enti ta’ din ilkorsa, u ta’ o[rajn madwar ilpajji] m’humiex lesti li jkomplu jag[mlu investimenti kbar sakemm l-awtorita` tatti;rijiet UNIRE u l-gvern Taljan ma jag[tux garanziji /ari dwar il-futur tal-isport filpajji].

Studju interessanti

Dan l-a[[ar fl-Ingilterra ;ie pre]entat uffi/jalment studju interessanti dwar l-andament ta’ ]wiemel rebbie[a fit-ti;rija rispettiva tag[hom. Dan listudju wera li dawk i]]wiemel li g[al parti twila taddistanza jkunu f’nofs il-grupp ta’ parte/ipanti u li jkollhom sprint qawwi fl-a[[ar metri g[andhom /ans akbar li jo[or;u rebbie[a jew ikollhom pjazzament.

Skont dawn ix-xjenzati, dawk is-sewwieqa li j[allu li]]wiemel tag[hom isegwu lil o[rajn u mhux ikollhom ilkmand igawdu minn dak li xxjenzati ddeskrivew b[ala aerodynamic drafting. L-istess studju wera li b’dan il-mod i]]wiemel li jsegwu lil o[rajn ma ja[lux [afna mill-ener;ija tag[hom billi [afna drabi lqawwa tar-ri[ tkun qed ti;i ffacjata u milqug[a g[alihom mi]-]wiemel ta’ quddiem.

Fil-passat jockeys, flimkien ma’ atleti u sewwieqa talFormula 1 dejjem ikkummentaw dwar dak li jsej[ulu covering up jew inkella tevita r-ri[ billi t[alli lil [addie[or jiffa//jah g[alik.

I]da bil-pubblikazzjoni ta’ dan

l-istudju dan il-fattur qed jing[ata prominenza uffi/jali g[all-ewwel darba.

Ix-xjenzati qed isostnu li rri/erka tag[hom tista’ tkun ]viluppata aktar fil-futur u tibda ting[ata attenzjoni mhux mill-jockeys, trainers jew sidien i]da anki minn dawk li huma nvoluti fl-industrija talim[atri. “ Meta ssir anali]i fid-dettall tat-ti;rijiet, wie[ed jinnota li lvelo/ita` ta’ ]iemel ti]died erba’ darbiet aktar meta l-istess ]iemel jit[alla mo[bi fil-qatg[a tal-parte/ipanti g[al distanza twila,” qal Andrew Spence, uffi/jal tal-Istructure and Motion Laboratory fi [dan ilBritain Veterinary College.

“Meta wie[ed iqabbel iddifferenza fil-velo/ita` malpjazzament finali ta]-]iemel, isib li b’tattika b[al din finalment i]-]iemel jispi//a jiggwadanja tlieta jew erba’ postijiet,” tenna Spence.

L-istudju ta’ Spence u s[abu sar bl-g[ajnuna tal-kumpanija TurfTrax Racing li ffinanzjat lu]u ta’ /ippa spe/jali li tpo;;iet mal-armar ta]]wiemel li [adu sehem firri/erka. B’kollox l-istudju involva 4500 ]iemel li [adu sehem f’ti;rijiet diversi organizzati f’g[axar koros differenti fl-Ingilterra bejn l2005 u l-2007. Intqal ukoll li b[ala medja kull ti;rija ti;i de/i]a fl-a[[ar 500m tag[ha u din id-distanza tvarja b’200m skont id-distanza totali li fuqha ssir it-ti;rija.

Finalment dawn ix-xjenzati sostnew li mhux minnu li f’ti;rija ]-]wiemel i]idu l-pass fl-a[[ar metri. Dan min[abba ra;unijiet ta’ g[ejja. Huma biss dawk li ma jkunux fl-ewwel postijiet li jirnexxilhom jag[mlu dan.

44

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

Sport

OLIMPJADI

Ti]died il-pressjoni fuq Bolt

Usain Bolt tal-:amajka, hekk kif reba[ il-finali tal-100m erba’ snin ilu waqt l-Olimpjadi ta’ Beijing

Kenenisa Bekele, l-atleta mill-Etjopja favorit g[ar-reb[ tal-10,000m u l-5000m

Hekk kif fadal ftit jiem g[allbidu tal-Olimpjadi, ilpressjoni fuq i/-champion talir;iel tal-100m, Usain Bolt, qieg[da dejjem tikber. Dan, g[aliex fl-a[[ar xhur dan sofra telfiet li [add ma kien qed jistenna. Bolt, li waqqaf rekord mondjali fl-Olimpjadi ta’ Bejing ta’ erba’ snin ilu, issa mhux biss irid jiddefendi t-titlu imma anki jeg[leb lisfida ta’ sie[bu Yohan Blake, l-atleta li f’dawn l-a[[ar ]ew;t itlielaq, dik tal-100m u dik tal-200m, reba[lu darbtejn.

Waqt it-trials tal-:amajka, Blake g[eleb lil Bolt kemm fil-100m kif ukoll fil-200m, u [afna huma xetti/i dwar Bolt darba dan jidher li tilef irritmu. Bolt, sena ilu tilef ukoll il-finali tal-100m talkampjonati mondjali f’Dageu min[abba li kien skwalifikat g[ax telaq qabel l-isparatura.

Jidher li minn dakinhar ’il hawn l-affarijiet komplew jikkumplikaw ru[hom g[allaktar bniedem velo/i fiddinja.

Bolt qal li waqt l-Olimpjadi mhux biss irid jiddefendi ttitlu imma anki jipprova jwaqqaf rekord mondjali.

Jidher li din se tkun bi//a xog[ol iebsa g[al Bolt li, biex kollox ikompli ji;i [a]in, we;;a’ xi ftit u kellu jirtira mill-meeting ta’ Monaco u j]ur it-tabib tieg[u il:ermanja. Minbarra Blake, Bolt irid jeg[leb l-isfida talAmerikani Tyson Gay u Justin Gatlin, kif ukoll ta’ Asafa Powell tal-:amajka, li lkoll jidhru li qed jil[qu laqwa forma tag[hom fl-a[jar [in possibbli.

Il-finali tal-100m se ssir fil5 ta’ Awwissu u din bla dubju se tkun wa[da mill-aktar [a;iet mistennija waqt lOlimpjadi.

L-atmosfera fl-istadium Olimpiku f’Londra dakinhar se tkun wa[da mill-aqwa, u dan il-ground mistenni jkun mimli meta Mo Farah jipprova jsir l-ewwel atleta Britanniku

li qatt reba[ medalja taddeheb fil-kategorija tal10,000m u wkoll fil-5,000m.

Jessica Ennis u Dai Greene huma ]ew; atleti li jimlew lillIngli]i bit-tama li tintreba[ medalja tad-deheb f’edizzjoni tal-Olimpjadi li g[al darba o[ra hi mistennija ter;a’ tkun iddominata mi/-?ini]i, mirRussi, mill-Amerikani, mill:amajka u mill-pajji]i talLvant fl-Afrika.

Skwadra qawwija Minkejja li dan l-a[[ar Bolt kellu xi mumenti negattivi, wie[ed ma jistax jinnega l-fatt li t-tim tal-:amajka se jkun mill-aqwa. Bolt, sentejn ilu

kiseb rekord mondjali meta g[amel 100m f’[in ta’ 9.58 sekondi, u minn dakinhar ’il hawn kul[add beda jistasqi jekk dan l-atleta hux kapa/i jikser ir-rekord tieg[u stess.

Minbarra Bolt, il-:amajka g[andha lil Yohan Blake, atleta li reba[ it-tilu mondjali sena ilu u f’dawn l-a[[ar ;img[at ta sinjal /ar li mhux be[siebu j[alli lil Bolt jisraq ix-xena f’Londra. Blake g[amel 100m f’[in ta’ 9.75 sekondi, u jekk dan jibqa’ j]omm dan ir-ritmu ma tkunx sorpri]a li mhux biss ikollna champion Olimpiku ;did imma anki rekord mondjali min-na[a tieg[u.

Il-fatt li Bolt mhux se jie[u sehem fil-meeting ta’ Monaco jfisser li d-darba li dan se jtellaq se tkun fl-4 ta’ Awwissu, waqt il-heats g[allfinali tal-100m ta’ jum wara.

Bolt irid jirkupra mhux biss fi]ikament mill-problema talhamstring li g[andu imma anki mentalment wara d-disfatti li kellu matul l-a[[ar 12-il xahar.

Bolt irid jevita li jitlaq qabel l-isparatura g[ax din tkun lakbar disfatta g[alih meta wie[ed iqis li ilu j[ejji g[allOlimpjadi sentejn s[a[. “Jien i/-champion Olimpiku u hu ddmir tieg[i li nuri li jien g[adni l-aqwa. Naf x’irrid nag[mel biex nirba[. Irba[t fil-passat u din ma hix

esperjenza ;dida g[alija,” qal Bolt.

Erba’ snin ilu, il-:amajka reb[et mhux biss grazzi g[al Bolt; i]da anki Shelly-AnnFraser-Pryce reb[et il-medalja tad-deheb fil-kategorija tag[ha. Fit-trials ta’ ftit ;img[at ilu din irre;istrat [in rekord personali, u dan ikompli jimlieha bil-fidu/ja.

Fraser-Pryce trid teg[leb lsifida ta’ Stewart u Veronica Campbell Brown fil-100m, filwaqt li din tal-a[[ar se tipprova tibra[ ukoll, g[attielet darba konsekuttiva, ilmedalja tad-deheb filkategorija tal-200m.

Ta’ min jinnota li dawn ittlieta jridu joqog[du attenti mill-Amerikana Allyson Felix, li g[adha kemm irre;istrat laqwa [in f’dawn l-a[[ar 14-il sena fil-kategorija tal-200m.

Felix g[amlet dan waqt ittrials tal-Istati Uniti li saru ftit ilu.

Ir-rivalità bejn il-pajji]i tkompli tiddomina, spe/jalment dik bejn l-Etjopja u l-Kenya fejn jid[lu t-tlielaq f’distanzi twal. Fl-Olimpijadi ta’ erba’ snin ilu f’Beijing, dawn i]-]ew; pajji]i reb[u kull medalja tal-ir;iel fittlielaq tal-400m u ’l fuq. Farah g[andha bi//a xog[ol iebsa biex issir l-ewwel atleta Ewropea li tirba[ il-kategorija tal-10,000m. L-a[[ar darba li din il-kategorija ntreb[et minn atleta mill-Ewropa kienet fl1984, meta reba[ Alberto Cova.

Ir-rivali ta’ Mo Farah bla dubju se jkun il-holder tarrekord mondjali, Kenenisa Bekele. Dan mhux biss reba[ l-10,000m imma anki l5000m, u jekk jirba[ f’Londra jnaqqax ismu fl-istorja b[ala wie[ed mill-aqwa atleti fiddistanzi t-twal.

Il-fatt li Farah se jkun qieg[ed itellaq quddiem ilpubbliku tieg[u stess jaf jg[inu biex jag[mel dak lisforz u j/a[[ad lill-atleta mill-Etjopja milli jkompli biddominju tieg[u.

Yohan Blake tal-:amajka, li f’dawn l-a[[ar ;img[at g[eleb darbtejn lil Bolt

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

Sport

45

FORMULA 1

Romain Grosjean penalizzat Is-sewwieq tal-Lotus, Romain Grosjean, se jkun penalizzat g[all-Grand Prix ta’ Hockenheim fil-:ermanja min[abba li l-karozza tieg[u g[andha problema filgearbox. Grosjean se jibda [ames postijiet lura minn fejn ikun ikkwalifika waqt ir-round tal-kwalfikazzjoni g[allGrand Prix tal-:ermanja.

Intant, waqt il-Grand Prix tal:ermanja, is-sewwieq tal-McLaren, Lewis Hamilton, se jkun qieg[ed itellaq g[all-mitt darba fil-Formula 1.

McLaren, li beda jie[u sehem fl-2007, reba[ 18-il darba, spi//a fuq il-podju 46 darba, beda 21 darba mill-pole position u reba[ kampjonat.

Dan l-ista;un, Hamilton jinsab firraba’ post tal-klassifika tas-sewwieqa, 37 punt ta[t il-leader, Fernando Alonso, tal-Ferrari.

“Niftakar l-ewwel tellieqa tieg[i qisu lbiera[. I]-]mien tar minn dakinhar ’l hawn,” qal Hamilton.

Dispja/ir li g[andu Hamilton hu li ma laq[ax saq fi/-/irkwit l-antik ta’ Hockenheim.

Is-sewwieq tal-Mercedes, Nico Rosberg, qal li jixtieq i[alli impressjoni tajba meta jie[u sehem fil-Grand Prix

ta’ pajji]u. Sie[bu Schumacher, li hu ukoll :ermani], hu mistenni jissielet g[al post fuq il-podju, spe/jalment wara li matul il-;img[a dan [a l-a[bar it-tajba li d-diri;enza tixtieq i;;eddidlu lkuntratt.

“Se nag[mel minn kollox biex in;ib ri]ultat tajjeb quddiem il-pubbliku tieg[i stess. Il-karozza tag[na adattata a[jar g[all-:ermanja milli g[al Silverstone. {afna jistasquni jekk hux vanta;; meta ssuq f’pajji]ek. Mhux vanta;;, imma t[ossok a[jar li tkun qieg[ed issuq filpajji] tieg[ek.

Intant, i/-champion tar-Red Bull, Sebastian Vettel, qal li l-akbar rivali ta’ dan l-ista;un huma Fernando Alonso tal-Ferrari u Lewis Hamilton talMcLaren. Alonso hu l-leader talkampjonat filwaqt li Hamilton qieg[ed ir-raba’. Ta’ min jinnota li minkejja li Mark Webber tar-Red Bull qieg[ed ittieni, Vettel ma identifikax b[ala wie[ed mir-rivali u dan ikompli juri kemm ir-relazzjoni bejn dawn it-tnejn hi kemxejn negattiva.

“Il-kampjonat hu wie[ed missielet.

Hemm [afna sewwieqa li qed ikollhom wirjiet tajbin, imma jiena nemmen li

CHAMPIONS LEAGUE

Is-sewwieq tal-Mercedes Nico Rosberg

Hamilton u Alonso qeg[din f’livell g[alihom,” qal Vettel. Sena ilu, Vettel iddomina kwa]i mill-bidu sal-a[[ar;

i]da din is-sena l-;lieda g[ar-reb[ talkampjonat hi wa[da kbira u fil-fatt, flewwel seba’ Grand Prix kien hemm

OLIMPJADI

Chelsea ing[ataw 60 miljun Issa hu l-[in

Il-klabb Ingli] ta’ Chelsea ir/ieva s-somma totali ta’ 60 miljun ewro wara li reba[ i/-Champions League f’Mejju li g[adda. Dan ;ie ]velat f’rapport iddettaljat li [ar;et il-Uefa ftit tal-jiem ilu, fejn kien hemm miktub l-ammonti li [a kull klabb talli [a sehem fil-kompetizzjoni.

Chelsea g[elbu lil Bayern Munich fil-:ermanja stess blg[oti tal-penalties wara li l-partita ntemmet 1-1. Filwaqt li ttim ta’ Di Matteo [a 60 miljun ewro, Bayern Munich ir/ivew 42 miljun ewro.

Il-klabb :ermani] matul dawn l-a[[ar jiem [abbar li g[ad19-il darba konsekuttiva g[amel profitt fl-a[[ar tal-ista;un.

Milan ir/ivew 40 miljun ewro, u bla dubju, meta wie[ed i[ares lejn is-sitwazzjoni finanzjarja li hemm fl-Italja, din hi somma kbira g[at-tim ta’ Allegri, li jidher li se jir/ievi 60 miljun o[ra tal-bejg[ ta’ Ibrahimovic u Thiago Silva.

Intant, Barcelona, li kienu l-holders u ;ew eliminati minn Chelsea, ir/ievew 40.6 miljun ewro. Man Utd, li kellhom sta;un di]appuntanti u ;ew eliminati mill-fa]i tal-gruppi [adu 32.5 miljun ewro. Ta’ mi jinnota li r-rebbie[a talEuropa League, Atletico Madrid, [adu 10.5 miljun ewro minn total ta’ 40, li ;ew imqassma lill-klabbs li [adu sehem fl-Europa League.

Dan juri d-differenza kbira li hemm bejn i/-Champions League u l-Europa League, u meta wie[ed i[ares lejn dawn i/-/ifri jifhem g[aliex /erti klabbs kultant jippreferu li jikkon/entraw biss fuq il-kampjonat domestiku milli jie[du sehem fl-Europa League, g[ax l-introjtu hu ferm baxx.

Matul dawn l-a[[ar xhur, il-President tal-Uefa, Michel Platini, kemm-il darba sostna li g[andu idea li jelimina lEuropa Laegue u l-klabbs Ewropej jie[du sehem f’kampjonat wie[ed.

Players ta’ Chelsea, fosthom Lampard, Terry u Cole ji//elebraw ir-reb[ ta/-Champions League

biex il-Bra]il jibbrilla L-eks player Bra]ilajn Ronaldo qal li issa hu lmument biex il-Bra]il jibbrilla u jirba[ l-ewwel medalja taddeheb fl-istorja tieg[u flOlimpjadi. Fost il-favoriti g[ar-reb[ tal-medalja taddeheb f’Londra, minbarra lBra]il hemm Spanja, lUrugwaj u t-tim tar-Renju Unit li se jkun qieg[ed jilg[ab f’pajji]u stess.

L-Urugwaj sena ilu reba[ ilCopa America, filwaqt li Spanja, matul dawn l-a[[ar erba’ snin iddominaw il-futbol mondjali hekk kif reb[u ]ew; kampjonati Ewropej u Tazza tad-Dinja bejniethom.

Fost players importanti g[attim tal-Bra]il hemm Neymar, Pato, Hulk, Thiago Silva u Neymar. Dan tal-a[[ar ilu segwit minn diversi klabbijiet kbar Ewropej filwaqt li Pato irid jer;a’ juri lid-dinja li hu kapa/i jil[aq il-forma li kien rinomat g[aliha. Matul dawn la[[ar snin Pato kellu diversi injuries li tawh daqqa ta’ [arta fil-karriera tieg[u.

Il-Bra]il ilu jie[u sehem flOlimpjadi sa mill-1952 u minkejja li dan il-pajji] hu mag[ruf g[all-futbol qatt ma reba[ medalja tad-deheb flOlimpjadi.

Ronaldo kien lag[ab flOlimpjadi tal-1996 u dakinhar kien spi//a fit-tielet post. “Ma nistax insib ra;uni g[alfejn qatt ma rba[na l-medalja taddeheb. A[na minn dejjem nie[du l-Olimpjadi bis-serjetà.

L-Ar;entina din is-sena mhux se jkunu jistg[u jiddefendu ttitlu u jekk nirb[u, ir-reb[a tkun wisq aktar spe/jali,” qal Ronaldo.

Il-Bra]il, fil-fa]i tal-gruppi jilg[ab kontra l-E;ittu, ilBelarus u n-New Zealand.

Intant, anki t-tim tan-nisa talBra]il se jkun qieg[ed jipprova jirba[ l-ewwel medalja taddeheb tieg[u f’dawn lOlimpjadi. Il-Bra]il, fil-gruppi se jiltaqa’ kontra l-Kamerun, in-New Zealand u r-Renju Unit.

It-tim tan-nisa se jilg[ab lewwel partita tieg[u fil-25 ta’ Lulju, filwaqt li l-ir;iel jibdew l-impenji tag[hom jum wara.

L-Olimpjadi jibdew fis-27 ta’ Lulju u dan ifisser li tturnament tal-futbol se jibda jumejn qabel.

Ir-Renju Unit qieg[ed ukoll jipprova jirba[ l-ewwel medalja tad-deheb tieg[u sa mill-1912. Fost l-aktar players importanti fit-tim tar-Renju Unit hemm Ryan Giggs, li esprima d-di]appunt tieg[u li sie[bu u eks player ta’ Man Utd, David Beckham, t[alla barra mill-iskwadra, anki jekk dan kien wie[ed mill-aktar nies li [admu biex l-Olimpjadi jsiru Londra. L-ispekulazzjonijiet fil-;urnali Ingli]i qalu li rrelazzjoni bejn il-player ta’ LA Galaxy u l-kow/ Stuart Pearce mhijiex wa[da tajba.

L-Urugwaj ukoll ilu ma jie[u sehem fl-Olimpjadi. L-a[[ar li dawn reb[u medalja tad-deheb

kien fl-1928, u dan fil-fatt g[en biex il-pajji] reba[ id-dritt li jorganizza t-Tazza tad-Dinja ta’ sentejn wara, proprju flUrugwaj.

It-tim li se jkun qed jie[u sehem f’Londra elimina lillAr;entina fir-round talkwalifikazzjoni u l-players li ]gur li se jkunu importanti g[al dan it-tim huma l-attakkanti Suarez ta’ Liverpool u Edinson Cavani ta’ Napoli. Dawn, ittnejn li huma kellhom sta;un tajjeb mal-klabbijiet rispettivi tag[hom.

L-a[[ar darba li Spanja reb[u medalja Olimpika kien fl-1992 meta l-Olimpjadi kienu saru proprju f’Bar/ellona, imma minn dakinhar ’il hawn, il-pajji] reba[ tliet titli ma;;uri tal-futbol. }ew; players li se jkunu qed jilag[bu mat-tim Spanjol se jkunu Juan Mata u Jordi Alba. Mata se jkun ;ej mhux biss mis-su//ess filEuro, i]da anki fi/-Champions League ma’ Chelsea, filwaqt li Alba g[adu kemm reba[ ilEuro u anki sab ix-xibka filfinali. Ftit jiem wara, dan ing[aqad ma’ Barcelona ming[and Valencia.

Fil-kategorija tan-nisa, ilfavoriti li jirb[u l-medalja taddeheb huma l-Istati Uniti. Minn meta beda jintlag[ab il-futbol tan-nisa fl-Olimpjadi, ji;ifieri fl-1996, l-Istati Uniti reb[u tliet medalji tad-deheb f’erba’ edizzjonijiet. Fl-a[[ar ]ew; finali fuq spazju ta’ tmien snin l-Istati Uniti g[elbu lill-Bra]il.

46 Sport

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

TRASFERIMENTI

‘Capello se jmexxi lit-tim nazzjonali Russu’

Fabio Capello, li hu mifhum li se jibda jmexxi t-tim nazzjonali Russu

Skont il-winger tar-Russja, Andrei Arshavin, l-FA Russa di;à la[qet ftehim ma’ Fabio Caello biex dan jibda jmexxi lit-tim nazzjonali. Dan tala[[ar hu mifhum li se jkun ippre]entat uffi/jalmnet lillmidja g[ada. Capello kien ilu jmexxi lit-tim nazzjonali Ingli] g[al dawn l-a[[ar erba’ snin u ftit xhur qabel il-Euro dan [alla l-kariga minkejja li t-tim di;à kien ikkwalifika g[allfa]i finali.

Cpaello se jkun qieg[ed jie[u post Dick Advocaat li irre]enja wara l-Euro.

Capello ma kienx av]at li John Terry kien tne[[a minn captain tat-tim nazzjonali wara li dan jidher li g[adda xi kummenti razzisti fil-konfront tad-difensur ta’ QPR, Anton Ferdinand. I]da s-Sibt, dan in[eles minn kull akku]a. IrRussja, fil-Euro kienet eliminata mill-Euro 2012 filfa]i tal-gruppi. Dan bla dubju kien di]appunt kbir g[arRussi, spe/jalment wara li dawn bdew l-impenji tag[hom b’reb[a kbira fuq irRepubblika ?eka.

L-FA Russa ftit tal-;img[at ilu ikkuntattjat ukoll lillmanager ta’ Man City, Roberto Mancini; i]da dan tala[[ar irrifjuta l-offerta u filfatt ;edded il-kuntratt ma/champions Ingli]i. Ir-Russja se torganizza t-Tazza tad-Dinja tal-2018 u b’hekk trid kow/ ta’ esperjenza kbira biex jibda jibni tim g[al din l-edizzjoni.

Barra minn hekk, Capello se

jkun qed imexxi lil dan it-tim waqt it-Tazza tad-Dinja tal2014 fil-Bra]il.

PSG – Aktar ma jg[addu jiem aktar qed ti//ara ru[ha ssitwazzjoni rigward ittrasferiment ta’ Thiago Silva u Ibrahimovic ming[and Milan.

PSG offrew somma ta’ madwar 62 miljun ewro g[al dawn it-tnejn. Jidher li PSG se jag[tu salarju ta’ 14.5 miljun ewro fis-sena lill-attakkant Ibrahimovic li mar-Rossoneri kellu salarju ta’ 12-il miljun ewro fis-sena. L-attakkant }vedi] hu mistenni jiffirma kuntratt ta’ tliet snin.

Skont ir-rapporti fil-;urnali Fran/i]i, it-tabib ta’ PSG, Eric Rolland, mar il-Bra]il biex jinvista lil Thiago Silva.

Milan [abbru uffi/jalment li Thiago Silva iffirma ma’ PSG. Id-diri;enti ta’ PSG qed ifittxu li jikkonkludu ttrasferimenti qabel nhar il{amis li ;ej meta dawn jitilqu l-Istati Uniti biex i[ejju g[allista;un li ;ej. Jista’ jag[ti l-ka] li sa llejla jkun hemm xi a[bar uffi/jali min-na[a ta’ xi [add mi]-]ew; klabbs. F’rapporti fil;urnali Taljani, Milan issa qed jinteressaw ru[hom fl-attakkant ta’ Man City Edin Dzeko biex jie[u post Ibrahimovic. Man City kienu xtraw lil dan ilplayers ming[and Wolfsburg g[as-somma ta’ 27 miljun lira sterlina sena u nofs ilu.

DROGBA – L-attakkant Didier Drogba, li g[adu kemm iffirma mal-klabb ?ini] ta’ Shanghai Shenhua, qal li dan iffirma ma’ dan il-klabb mhux g[all-flus i]da g[ax g[alih, ilfatt li jilg[ab fl-Asja hu sfida kbira. Ilbiera[ aktar minn 300 partitarju laqg[u lill-eks attakkant ta’ Chelsea flajruport ta’ Shanghai biex

jag[tu merb[a lil dan il-player mill-Kosta tal-Ivorju.

VAN PERSIE – Skont irrapporti fil-;urnali Ingli]i, ;img[a o[ra l-futur talattakkant ta’ Arsenal, Robin van Persie, se jkun ]velat. Lattakkant Olandi], ;img[a ilu qal li mhux be[siebu j;edded il-kuntratt tieg[u malGunners, u hekk kif dan sostna hekk, kienu diversi lklabbs li urew l-interess fih.

Fost dawn il-klabbs kien hemm i/-champions Taljani, Juventus, u dawk Ingli]i, Man City.

Madankollu sors vi/in ta’ Arsenal qal lill-;urnal Ingli] li l-manager ta’ Arsenal, Arsene Wenger, se jitkellem ma’ Van Persie u jipprova jikkonvin/ih biex jibqa’ hemm. B[alissa Van Perise jinsab fuq btala wara li [a sehem fil-Euro u ;img[a o[ra jirritorna g[atta[ri; mal-Gunners. Jidher li d-diri;enza ta’ Arsenal se toffri kuntratt ta’ tliet snin lil Van Perise b’salarju ta’ tmien miljuni fis-sena.

MODRIC – Real Madrid qed joffru s-somma kbira ta’ 38 miljun ewro g[allmidfielder ta’ Tottenham, Luka Modric. Modric, li [a sehem fil-Euro mal-Kroazja kien segwit ukoll minn Man Utd, i]da dawn g[a]lu li jakkwistaw lil Kagawa.

Jidher li Moruinho jrid midfielder ie[or li kapa/i jo[loq il-log[ob b[al Xabi Alonso. Sena ilu Modric kien segwit minn Chelsea i]da Tottenham irrifjutaw kull offerta. Jidher li Tottenham, jekk ibig[u lil Modric se jippruvaw jakkwistaw lil Moutinho, li hu wie[ed millplayers favoriti tal-kow/ il;did Villas Boas.

OLIMPJADI

Vlasic se jkollha tirtira L-eks champion mondjali tal-high-jump, Blanka Vlasic, se jkollha tirtira mill-Olimpjadi min[abba injury fi spallitha. Vlasic, li [adet il-medalja tal-fidda waqt l-Olimpjadi ta’ Beijing ilha ti;;ieled kontra infezzjoni, u min[abba din l-istess infezzjoni ma tantx setg[et t[ejji bl-a[jar mod g[all-Olimpjadi.

Barra minn hekk, qabel ma qabditha din l-infezzjoni kellha operazzjoni fl-g[aksa kif ukoll fil-qasba ta’ saqajha. Fi stqarrija uffi/jali fuq is-sit tag[ha, Vlasic ]velat li mhux se til[aq tirkupra sa meta jibdew l-Olimpjadi.

L-atleta ta’ 28 sena mill-Kroazja kienet wa[da mill-favoriti g[ar-reb[ tal-medalja tad-deheb fid-dixxiplina tag[na. L-aqwa qab]a li kienet irre;istrat Vlasic kienet dik ta’ 2.08m. “Nista’ nikkompeti f’Londra imma ma nkunx f’sikti. Ma rridx nie[u sehem fl-Olimpjadi u ma nkunx nista’ nag[ti l-massimu tieg[i.

L-a[jar [a;a li nag[mel hi li noqg[od id-dar u nistrie[,” qalet Vlasic.

Minbarra li [adet il-fidda erba’ snin ilu f’Beijing, Vlasic reb[et il-medalja tad-deheb fil-kampjonati mondjali tal-2007 kif ukoll tal-2009 li saru f’Osaka u Berlin rispettivament. Sena ilu, din reb[et il-fidda waqt il-kampjonati mondjali f’Daegu.

Vlasic qalet li kienet ilha tikkunsidra ti[ux sehem jew le u min[abba li l-kundizzjoni tag[ha baqg[et l-istess din idde/idiet li tirtira. Dan ifisser li Vlasic ma tistax tiddefendi t-tieni post li kienet spi//at fih erba’ snin ilu f’Beijing.

Vlasic mhux qed t[ares lejn din l-a[bar b’mod negattiv u qalet li wara li tirkupra se ter;a’ tibda titt[arre; bl-a[jar mod biex filfutur tkompli tikseb aktar su//ess fil-karriera tag[ha.

Sport 47

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012 WATERPOLO

San :iljan jeg[lbu lil Sliema minn Stewart Said

Jirritornaw g[ar-reb[

Sliema...................................7 San :iljan .........................11 (0-4),(2-1),(2-3),(3-3)

San :iljan Giuseppe’s irritornaw g[ar-reb[ meta b’mod konvin/enti g[elbu lil Sliema McDonalds. It-tim ta’ Karl Izzo kien l-a[jar tim flilma, u g[a]el li jilg[ab lill-eks Bogdan Rath, awtur ta’ erba’ goals. G[al Sliema din kienet partita di]appuntanti g[aliex dawn qatt ma da[lu fil-partita, bl-aqwa skorer tag[hom, Salamon, ikun imra]]an tajjeb.

G[alihom irritornaw Gabarretta u Privitera, filwaqt li Rizzo kien nieqes.

San :iljan ma setax kellhom bidu a[jar meta reb[u l-ewwel sessjoni, 4-0. Sliema ppruvaw jirkupraw meta reb[u t-tieni sessjoni biex salmistrie[ da[lu bi tliet goals ]vanta;;. I]da l-:iljani]i re;g[u reb[u t-tielet sessjoni biex kabbru l-vanta;;. B’San

:iljan igawdu vanta;; ta’ erba’ goals, kien diffi/li g[al Sliema li jirkupraw fl-a[[ar sessjoni, li spi//at f’parità biex San :iljan reb[u, 11-7.

Sliema: I. Gergely, J.

Gabarretta (2), N. Lubrano (1), P. Privitera, M. Meli, J. Soler, D. Paolella, J. Brownrigg (1), C. Debono, F. Salamon (1), C. Cluett (1), M. Spiteri Staines (1), R. Coleiro San :iljan: D. Camilleri, J.C. Cutajar, D. Abela, K. Galea (3), K. Dowling, M. Zammit (2), B. Letica, A. Bianchi (1), R. Mock, K. Mock, P. Fava, B. Rath (4), M. Pisani (1) Referees: Ivan Sciriha, Raffaele Colombo

Isa[[u posthom

Valletta...............................11 Marsascala ........................16 (0-2),(4-4),(4-5),(3-5) Marsascala More sa[[ew rashom f’ras il-klassifika meta meritatament g[elbu lil Valletta Sterling, 16-11. Iddifferenza bejn i]-]ew; timijiet kienet li Marsascala

skurjaw is-sitt okka]jonijiet li kellhom b’ra;el aktar, filwaqt li Valletta skurjaw erba’ darbiet mill-[dax-il okka]joni li kellhom. Fattur importanti re;a’ kien il-barrani Joseph Kayes, awtur ta’ sitt goals, biex issa jinsab l-aqwa skorer b’44 goal. G[al Valletta rritorna minn injury Robert Kovacs, li lag[ab l-ewwel partita; i]da huma tilfu lillgoaler Andrea Sammut, li we;;a’ qabel il-partita.

Marsascala bdew tajjeb u reb[u l-ewwel sessjoni biex [adu vanta;; ta’ ]ew; goals.

It-tieni sessjoni spi//at f’parità, biex fit-tielet sessjoni, wara li Valletta ;abu l-iskor 7-7 f’nofs is-sessjoni, Marsascala re;g[u skurjaw tliet goals o[ra biex re;g[u kisbu l-vanta;; u g[alqu ssessjoni 11-8 minn fuq. Bilvanta;; li kellhom kien diffi/li g[al Valletta biex jirkupraw, u Marsascala sa[ansitra [adu s-sessjoni biex reb[u, 16-11.

Stephen Micallef (xellug) ta’ M’Scala issikkat minn Timmy Agius ta’ Valletta (Ritratt> Martin Agius)

Valletta: A. Sammut, S. Meli, R. Calleja, A. Galea, T. Agius (2), S. Cachia (1), R. Kovacs (3), M. Korolija (3), M. Cordina (2), J. C. Farrugia, A. Arrigo, E. Arrigo, K. Hyzler Marsascala: K. Schembri, G. Hedegus (4), M. Pace, B. Muscat, J. Kayes (6), L. Grixti, J. Licari (3), J. Cremona (1), S. Micallef (2), R. Scerri, D. Cassar, M. Fenech, K. Navarro, Referees: Peter Giordano, Raffaele Colombo

Premier

Klassifika L R D T F K Pt

Neptunes 1 1 Sliema 2 1 San :iljan 2 1 Sirens 2 1 Exiles 1 0

1st Div Marsascala Valletta Ta’ Xbiex Otters

0 0 17 9 8 0 1 26 23 6 0 1 23 22 5 0 1 24 29 4 0 1 12 19 0

L R D T F K Pt

2 2 0 0 2 1 0 1 2 1 0 1 2 0 0 2

31 27 20 24

20 11 30 5 25 4 27 3

TOUR DE FRANCE

OLIMPJADI

Greipel jirba[ it-13-il tappa

Il-G4S se terfa’ r-responsabbiltà

Il-:ermani] André Greipel reba[ it-13-il tappa tat-Tour de France wara li g[eleb l-isfida ta’ Sagan u Boasson Hagen.

Intant, Bradley Wiggins se jsir l-ewwel /iklist mir-Renju Unit li se jkun qed jilbes il-flokk isfar g[as-seba’ darba hekk kif dan irnexxielu jiddefendi l-ewwel post tal-klassifika ;enerali. Din kienet it-tielet reb[a g[al Grepiel waqt dan it-tour. Dan reba[ is-raba’ u l-[ames tappa.

Wiggins se jkun qed jikser ir-rekord ta’ Chris Boardman.Wiggins, li [a l-

flokk isfar mis-seba’ tappa g[andu vanta;; ta’ ]ew; minuti u [ames sekondi fuq leqreb rivali tieg[u, Chris Froome.

Kif spi//aw:

1. André Greipel, 2. Peter Sagan, 3. Edvald Boasson Hagen, 4. Sebastien Hinault, 5. Daryl Impey

Klassifika :enerali:

1. Bradley Wiggins, 2. Chris Froome, 3. Vincenzo Nibali, 4. Cadel Evans, 5. Jurgen Van den Broeck

Ir-rebbie[ tat-13-il tappa, André Greipel

Il-kumpanija tas-sigurtà GS4 qalet li se terfa’ rresponsabbiltà kollha wara li falliet milli tipprovdi s-sigurtà li kienet wieg[det g[al waqt l-Olimpjadi.

Il-Kap E]ekuttiv ta’ din il-kumpanija, John Connolly, se jkollu jwie;eb g[all-mistoqsijiet quddiem il-Parlament. Il-kumpanija ir/ieviet 250 miljun lira sterlina g[as-servizzi li kellha toffri.

“Inqasna milli nipprovdu dak li weg[edna li se nipprovdu. Kellna kuntratt mal-Locog u ma irrispettajniehx. Huwa xieraq li npattu g[alli]ball tag[na. Issa se na[dmu flimkien biex intejbu s-sitwazzjoni. Ninsabu ddeterminati li fi ]mien qasir kollox ikun lura g[an-normal,” qal Connolly.

Skont ir-rapporti fil-;urnali Ingli]i, ilkumpanija, ta’ dan in-nuqqas ta’ effi/jenza se titlef bejn 35 u 50 miljun lira sterlina. Il-G4S

kienet mitluba tipprovdi 10,400 persuna minn total ta’ 23,700 li se jkunu pre]enti waqt lOlimpjadi.

Skont il-kumpanija, di;à hemm 4,000 ru[ ja[dmu f’100 post madwar Londra, filwaqt li 9,000 ru[ o[ra waslu fl-a[[ar fa]i tat-ta[ri;.

Matul dawn l-a[[ar ;img[at, il-Kumitat organizzattiv tal-Olimpjadi kien ikkirtikat g[ax qabbad ftit nies biex ikunu ta’ sorveljanza. Filfatt, sa sena ilu, il-Kumitat kien qabbad biss 10,000 ru[ u wara testijiet li saru l-Kumitat Logoc qabbad 23,7000.

Fi stqarrija, il-G4S spjegat li d-diffikultajiet se[[ew meta l-kumpanija ma laq[itx t[arre; lil kull minn applika. Kien min[abba dan li lkumpanija ma setg[etx tipprovdi l-ammont li wieg[det.

Kif ]vela ftit jiem ilu l-;urnal IN-NAZZJON, il-goalkeeper tat-tim Nazzjonali Malti, Justin Haber, iffirma uffi/jalment ma’ Mosta FC. Haber se jkun qed jirritorna fil-Kampjonat Premier wara nuqqas ta’ [ames snin, bl-a[[ar esperjenza tieg[u f’Malta tkun dik ma’ Marsaxlokk. Haber, bejn l-2002 u l-2005 lag[ab ma’ Birkirkara. Ftit tal-jiem ilu, Haber attenda sessjoni ta’ ta[ri; fil-ground ta’ Mosta. Xi jiem ilu, Haber ]vela li kellu jag[]el bejn Mosta u l-eks klabb tieg[u, AO Kerkyra. Intant, jidher li Obinna Obiefule, l-attakkant ta’ Mosta li sta;un ilu spi//a b[ala l-aqwa skorer tal-kampjonat Malti, ;edded il-kuntratt tieg[u bi tliet snin.

48

Lokali

Il-{add, 15 ta’ Lulju, 2012

KIF MUSCAT JI::UDIKA LI}-}G{A}AG{ MALTIN

Minn issa ‘l quddiem Il-;rajjiet ta’ dawn l-a[[ar ;img[at ma kinux mis-sbie[.

Minkejja dan, in-nies li niltaqg[u mag[hom iriduna nkomplu nwasslu l-messa;; tag[na b’rispett lejn ilmandat elettorali tag[na.

Dan kien gvern li [abbat wi//u ma’ [afna affarijiet u g[awg f’dawn l-a[[ar snin.

I]da [ass b’sens ta’ responsabbiltà li g[andu dmir x’jaqdi. Il-poplu tellag[na f’mument diffi/li ta’ /irkustanzi mwieg[ra.

Il-[bieb tag[na /?iprijotti, li dejjem sibnihom mag[na, u a[na mag[hom, g[addejjin minn problemi finanzjarji fil-qasam bankarju li huma serji b’self ta’ kwa]i ]ew; biljun ewro biex isalvaw bank wie[ed.

U hawn Malta mehdijin bil-mozzjonjiet privati talOppo]izzjoni inti]i biex jeqirdu politikament persuni rispettabbli.

Ma hux a//ettabbli li jsiru dawn l-affarijiet li g[amlu [sara kbira lil pajji]na u g[ad ikunu pre/edent ikrah fil-futur. Kien g[alhekk li sie[bi Simon Busuttil g[amel kumment f’waqtu [afna meta qal li hemm b]onn li ter;a’ tissa[[a[ l-etika fil-politika.

Xi snin ilu l-kors tal-li;i kien ittawwal b’sena biex fla[[ar sena jkun hemm lezzjonijiet ta’ etika. G[aliex kull professjoni g[andha b]onn ir-regoli tag[ha taletika. Din l-etika ma hix ma]]ra ma’ g[onqna i]da mezz kif il-professjoni tag[na tibqa’ stmata g[ax tistma lilha nnifisha.

Jekk dan hu sew fil-qasam tal-li;i jew tal-medi/ina, kemm g[andu japplika iktar fil-qasam tal-politika, ji;ifieri t-tmexxija tal[wejje; pubbli/i?

U jekk tispi//a l-etika filpolitika, din issir, flok professjoni diffi/li imma nobbli, tellieqa sfrenata g[all-poter bla regoli u bla qies. Fejn kollox jiddependi fuq il-‘jien’.

Fil-politika hemm b]onn li jin[ass iktar is-sens ta’ ‘a[na’ i]da l-a[na ma tfissirx li kul[add irid jaqbel mieg[i. Ir-ri]ultat tal-a[[ar elezzjoni kien tali li kull deputat jista’ jg[id li rebba[ha lill-partit hu.

Fil-verità kien team effort straordinarju li wassalna li, g[all-ewwel darba fl-istorja ta’ pajji]na, partit jikseb ilma;;oranza ta’ voti g[at-

tielet darba konsekuttiva. {add g[alhekk ma g[andu dritt illi, b’xi pretensjoni jew o[ra, jikkondizzjona lillgvern, lill-partit jew b’xi mod ipo;;ih f’rokna.

Il-Partit Nazzjonalista sofra fl-istorja tieg[u ;rajjiet ag[ar minn dawn. Nies tieg[u kienu m]ebil[a, e]iljati, imwarrba, i]da lprin/ipji tieg[u ssa[[ew g[aliex kienu, u g[adhom, imxettla u m[awla fil[amrija fertili tas-sofferenza. {add u xejn ma hu se jbiddel dan. Ikunu kemm ikunu diffi/li /-/irkustanzi, esterni jew interni, is-sa[[a tal-partit la ;ejja millParlament u lanqas millMinistri jew Deputati; ;ejja mill-prin/ipji tieg[u, millistorja tieg[u.

Il-maltemp estern u intern g[ad jg[addi. Li ma jg[addix hu l-impenn tag[na lejn dak kollu li jag[milna nazzjonalisti. Is-sens ta’ servizz lejn l-‘a[na’ aktar milli lejn il-‘jien’, is-sens ta’ sagrifi//ju lejn l-ideali talpartit, ikunu x’ikunu //irkustanzi, is-sens ta’ dedikazzjoni lejn is-servizz tal-komunità, li mexxej wie[ed wara l-ie[or, li

media•link COMMUNICATIONS

mexxew lill-partit fi stadji u perjodi differenti urew b’sagrifi//ju, g[al buthom u g[al sa[[ithom.

Dan hu l-wirt li dal-partit g[andu jg[o]]. Dawn huma l-prin/ipji li g[andhom inebb[uh, id-dawl li g[andu juri t-triq fid-dlam.

Kull partit ikollu l-kurrenti tieg[u. Alla[ares kul[add jaqbel f’kollox g[ax inkunu re;imentati. I]da l-im[abba tal-partit g[andha tfisser ukoll sens ta’ qies u responsabbiltà g[al kif nesprimu ru[na fil-konfront ta’ xulxin, u fuq kollox li ma ninsew qatt li b’sa[[itna kemm na[sbu li a[na b’sa[[itna, [add ma hu b’sa[[tu iktar mill-partit innifsu.

Jien nara da]-]mien b[ala wie[ed ta’ azzjoni u riflessjoni. G[andna nkomplu bil-[idma tag[na — u [dimna qatig[ — sakemm tissaffar is-suffara. U g[andna nirriflettu fuq il-;id tal-partit issa li de[lin g[al battalja elettorali o[ra.

Fi ]mien ta’ battalja elettorali rridu ning[aqdu iktar, wara kap u tmexxija wa[da. Min ma hux lest li jag[mel dan affarih i]da ma

minn Tonio Borg tonio.borg@gov.mt

jistax ifixkel il-mixja ’l quddiem ta’ poplu li mo[[u iktar fuq l-andament talpajji] fix-xog[ol, fledukazzjoni u t-ta[ri;, milli fuq kwistjonijiet li jistg[u jinteressaw [afna lil min hu involut fihom i]da li g[allpoplu huma biss [ela ta’ [in.

Minn issa ’il quddiem ma nistg[ux in[arsu lura. Irridu n[arsu biss ’l quddiem.

L-attenzjoni tag[na trid tkun fuq kif inwettqu dak li weg[idna, biex imbag[ad nasso;;ettaw ru[na g[allverdett tal-poplu.