2012_07_17

Page 1

www.media.link.com.mt

Numru 13,180

€0.55

It-Tlieta, 17 ta’ Lulju, 2012

L-eks Kummissarju tal-Pulizija ji/[ad dak li qal Joe Mizzi L-eks Kummissarju talPulizija George Grech, /a[ad dak kollu li allega d-deputat Laburista Joe Mizzi rigward investigazzjoni mill-Korp tal-Pulizija meta hu kien Kummissarju tal-Pulizija. George Grech, fi stqarrija qal li meta kien fil-kariga ta’ Kummissarju tal-Pulizija dejjem g[adda b’mod korrett kwalunkwe informazzjoni li kien jir/ievi biex isiru linvestigazzjonijiet kollha me[tie;a. Dan sar anke fil-ka] li rrifera g[alih Joe Mizzi. George Grech qal li mhuwiex minnu dak li allega Joe Mizzi ji;ifieri li kien sar xi ]ball, intenzjonat, biex ikun hemm tfixkil flinvestigazzjonijiet talPulizija f’reat li g[andu x’jaqsam mad-droga. George Grech sa[aq li fl-ebda /irkustanza ma saret xi tip ta’ komunikazzjoni ma’

Richard Cachia Caruana dwar dan il-ka]. George Grech sostna li g[amel din iddikjarazzjoni waqt li hu msiefer u qal li malli jirritorna Malta, se jie[u pariri dwar id-drittijiet legali tieg[u. L-Uffi//ju tal-Prim Ministru ppubblika wkoll rapport tal-Assistant Kummissarju Michael Cassar dwar lallegazzjoni ta’ Joe Mizzi. F’dan ir-rapport [are; kif fuq l-informazzjoni li kien ir/ieva l-assistent Kummissarju Michael Cassar, kien g[amel tfittxija abbord lan/a f’The Strand Tas-Sliema li i]da ma kienet wasslet g[all-ebda sejba ta’ droga. L-informazzjoni li Cassar kellu kienet li fuq dg[ajsa kien se jkun hemm nies li se jag[mlu u]u mill-kokaina waqt boat party. g[al pa;na 4

Xara Lodge fil-limiti tar-Rabat, jinkludi fa/ilitajiet moderni g[as-settur tal-konferenzi (ritratt> Michael Ellul)

Fi tliet snin kienu organizzati 75 konferenza bi 15,600 delegat minn Charles Muscat

Bis-sa[[a tal-Fond g[allKonferenzi li twaqqaf ftit aktar minn tliet snin ilu mill-Gvern, kienu organizzati 75 konferenza li bejniethom ;abu 15,600 delegat li [allew €11-il miljun fl-ekonomija ta’ pajji]na. Dan t[abbar il-biera[ waqt ]jara li Tonio Fenech, il-

Ministru tal-Finanzi, lEkonomija u l-Investiment u Mario de Marco, il-Ministru tat-Turi]mu, il-Kultura u lAmbjent g[amlu f’Xara Lodge fil-limiti tar-Rabat. Dan il-post li issa kwa]i tlesta g[al kollox, jinkludi fa/ilitajiet moderni g[assettur tal-konferenzi, fosthom ]ew; swali kbar, kmamar

Safar

A//ess

}ieda fil-Maltin li siefru matul Mejju

Ti]died il-[idma fi/-?entri A//ess. Se jinfeta[ /entru ie[or

Ara pa;na 3

Ara pa;na 6

g[al workshops, tliet k/ejjen u fa/ilitajiet o[ra, inklu] parke;; ta[t l-art. Dan l-investiment ta’ miljuni ta’ ewro sar millkumpanija privata Xara Palace Hotel Company Limited li tmexxi wkoll illukanda Xara Palace u lPalazz De Piro fl-Imdina.

g[al pa;na 3


IN-NAZZJON It-Tlieta, 17 ta’ Lulju, 2012

Lokali 3

Kumpanija privata tinvesti f’ kumpless g[all-konferenzi fir-Rabat minn pa;na 1

Il-kumpanija gawdiet ukoll mill-g[ajnuna talfondi tal-Unjoni Ewropea. Justin Zammit Tabona, id-Direttur Mani;erjali talkumpanija qal li Xara Lodge tista’ takkomoda sa 400 delegat f’daqqa i]da g[andha wkoll fa/ilitajiet g[al konferenzi ]g[ar. Hu qal li di;à [olqu 50 impjieg ;did full-time u o[rajn part-time u qed jikkoperaw mal-bdiewa u mar-residenti taz-zona biex jixtru prodotti friski ta’ Malta g[al k/ejjen tag[hom. Il-post jista’ wkoll jintu]a g[at-ti;ijiet u anke g[al industrija tal-agrituri]mu. Justin Zammit Tabona qal li di;à saru xi bookings g[al konferenzi f’Xara Lodge. Il-Ministru Tonio Fenech qal li s-settur talkonferenzi j[alli effett po]ttiv fuq pajji]na u g[alhekk fl-eqqel tal-kri]i ekonomika u finanzjarja internazzjonali li laqtet ukoll lit-turi]mu, il-gvern kien waqqaf il-Fond talKonferenzi [alli entitajiet tal-gvern jippromwovu dan is-settur. Il-fond kien tnieda b’allokazzjoni ta’ €300,000 fl-ewwel sena u l-Gvern kompla jalloka fondi g[al dan is-settur li kompla jikber. Hu qal li anke l-privat qed jinvesti

fis-suq tal-konferenzi b[alma hu l-ka] ta’ Xara Lodge. Il-Ministru Mario de Marco qal li dawk li ji;u g[al konferenzi jonfqu iktar minn turisti normali u [afna drabi l-konferenzi jkunu organizzati fix-xhur kwieti bejn Novembru u April. Dwar il-Fond talKonferenzi, Mario de Marco qal li fi tliet snin ilgvern ivvota aktar minn miljun ewro fih. Hu qal li bil-g[ajnuna tal-fond, din is-sena mistennija jsiru 25 konferenza f’Malta li se j;ibu 4,400 delegat li se j[allu €3miljun flekonomija. Mario de Marco qal li lgvern [adem ukoll biex tejjeb l-a//essibbiltà lejn Malta tant li minn 45 destinazzjoni ftit snin ilu, dawn telg[u g[al 81 destinazzjoni. Dawn jinkludu diversi swieq ;odda li qabel pajji]na ma kellux konnessjoni mag[hom. G[awdex ukoll g[andu lpotenzjal li jattira konferenzi ta’ daqs medju u g[alhekk is-settur privat f’G[awdex g[andu jisfrutta dan ilpotenzjal u jinvesti fih. Il-Ministru Mario de Marco fa[[ar l-appo;; li lMinisteru tat-Turi]mu qed isib mill-Ministru Tonio Fenech li qed jag[raf limportanza tat-turi]mu g[al ekonomija ta’ pajji]na.

Ri]ultati tajbin [afna fl-e]amijiet tal-matrikola 78% tal-istudenti li din is-sena g[amlu l-e]amijiet tal-Matrikola f’livell Avvanzat g[addew. Dan filwaqt li g[addew ukoll 82% tal-istudenti li g[amlu l-e]amijiet fil-livell Intermedjarju. Din is-sena saru total ta’ 9,933 e]ami fil-livell Intermedjarju u 6,127 e]ami ie[or fil-livell Avvanzat, bl-e]amijiet ta]]ew; livelli kollettivament jkopru 28 qasam ta’ studju differenti. Kien hemm 4,000 student li g[amlu le]amijiet mi]-]ew; livelli. Dawn ir-ri]ultati jixhdu s-su//ess tal-istudenti Maltin, li b’[idmiethom irnexxielhom jiksbu gradi bejn A u E. Minn dawn listudenti, kien hemm madwar 51% li ;abu grad

bejn A u C fil-livell Intermedjarju u iktar minn 48% ;abu dawn il-gradi fle]amijiet tal-livell avvanzat. Dawn il-gradi jippermetu li l-istudenti jid[lu f’numru kbir ta’ korsijiet offruti flUniversità ta’ Malta, skont kriterji stabbiliti mill-istess Università. Dawn ir-ri]ultati huma sinjal tajjeb g[ax juru li listudenti Maltin g[andhom il-bibien miftu[a biex ikompli javvanzaw fl-istudji tag[hom. Iktar minn hekk, fi ftit ;img[at o[ra se jsiru wkoll l-e]amijiet resits, blg[an li joffru lill-istudenti lopportunità li jtejjbu l-gradi tag[hom, jekk i[ossu li dan hu ne/essarju biex jag[]lu l-kors preferut g[all-istudji terzjarji tag[hom.

Il-biera[ fil-Belt Valletta kienet i//elebrata l-festa tal-Madonna tal-Karmnu. Din il-festa ssir kull sena fis-16 ta’ Lulju propju fil-jum iddedikat lill-Madonna tal-Karmelu. G[al Pontifikal li sar il-biera[ filg[odu fil-ba]ilika fil-belt attenda l-Prim Minsitru Lawrence Gonzi. Prezenti g[al din i/-/erimonja kien hemm ukoll il-mara tal-President Emeritus Guido de Marco, Violet de Marco, is-Segretarju Parlamentari Mario de Marco u s-Sindku tal-Belt Alexei Dingli

}ieda fil-Maltin li siefru matul Mejju Kien hemm ]ieda finnumru ta’ Maltin li siefru f’Mejju li g[adda, mea mqabbel ma’ Mejju 2011. I]]ieda, li til[aq it-13% fuq issena ta’ qabel, wasslet biex, f’Mejju 2012, 27,817-il passi;;ier i[allu lil Malta, b’4,106 minnhom jag[mlu dan g[al ;urnata wa[da biss. Dan kollu [are; minn statistika ppubblikata millUffi//ju Nazzjonali talIstatistika, li tispjega wkoll kif 20,495 mit-total ]aru destinazzjonijiet fl-Unjoni Ewropea, filwaqt li 3,216 o[ra ]aru destinazzjonijiet barra mill-kontinent Ewropew. Dan ifisser ]ieda ta’ 10% fin-numru tal-Maltin li j]orru postijiet Ewropej, meta mqabbel ma’ Mejju tal2011, kif ukoll ]ieda ta’ 33% fin-numru ta’ Maltin li ]aru postijiet barra mill-Ewropa. Bla dubju ta’ xejn, i]-]ew; destinazzjonijiet li huma l-

Fl-ewwel [ames xhur ta’ din is-sena, kien hemm 109,555 persuna li siefru iktar popolari mag[na lMaltin jibqg[u l-Italja u rRenju Unit, li f’dan il-perjodu tas-sena bejniethom ;abru madwar 51% tal-vja;;i kollha barra minn Malta. Madankollu, meta mqabbel ma’ Mejju tas-sena ta’ qabel, Mejju li g[adda ra ]ieda wkoll fin-numru ta’ persuni li siefru minn Malta g[al postijiet fil-:ermanja u fi Franza, g[alkemm din i]]ieda kienet wa[da mar;inali. L-istatistika tg[id ukoll li 59% tat-turisti li [allew Malta f’dan i]-]mien tas-sena kienu r;iel, ji;ifieri ]ieda ta’ 7% fuq l-istess perjodu fis-sena ta’ qabel. Kienet re;istrata wkoll ]ieda fin-numru ta’ nisa Maltin li vja;;aw barra minn

pajji]na, ]ieda li til[aq it23%. Il-ma;;oranza talMaltin li vvja;;aw f’dan ilperjodu kellhom età ta’ bejn il-25 u l-44 sena, segwiti minn passi;;ieri ta’ età bejn l-45 u l-64 sena. Din i]-]ieda fin-numru ta’ Maltin li jivvja;aw barra minn xtutna tkompli ]]id ma]-]idiet re;istrati fix-xhur ta’ qabel, spe/jalment meta wie[ed iqis li fil-perjodu bejn Jannar u Mejju 2012, kienet re;istrata ]ieda medja ta’ 3% meta mqabbla mal-istess perjodu fl-2011. Dan ifisser li, fl-ewwel [ames xhur ta’ din is-sena, kien hemm 109,555 persuna li siefru ‘l barra minn xtutna, b’90% minnhom i]uru postijiet Ewropej.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 17 ta’ Lulju, 2012

4 lokali

Ma sar l-ebda kuntatt ma’ Richard Cachia Caruana minn pa;na 1

Jirri]ulta li wara li saret ittfittxija li rri]ultat finnegattiv, Joe Mizzi li dak i]]mien kien Ministru bla portafoll kien bag[at g[allAssistent Kummissarju Michael Cassar u qallu li kien impossibbli li ma nstabitx droga. Fil-fatt Joe Mizzi baqa’ jsostni li l-pulizija

fittxet fuq id-dg[ajsa l[a]ina. L-Assistent Kummissarju fir-rapport tieg[u sa[aq li xog[lu u xog[ol il-pulizija ta’ mieg[u dejjem g[amluh b’mod metikolu] ming[ajr ebda distinzjoni. B’rabta ma’ dawn lallegazzjonijiet ta’ Joe Mizzi, il-biera[ Richard Cachia Caruana ippre]enta kaw]a

/ivili ta’ libell kontra Joe Mizzi kif ukoll kontra l-editur tal-istazzjon One TV Kurt Farrugia. Dwar dawn l-istess allegazzjonijiet ta’ Joe Mizzi, nhar is-Sibt li g[adda Richard Cachia Caruana ppre]enta wkoll kwerela lill-Pulizija biex jinbdew pro/eduri kriminali kontra Joe Mizzi u l-editur ta’ One TV.

Transport Malta titlob lil MLP biex ine[[i billboards li huma ta’ periklu Fi protest ;udizzjarju li kien ippre]entat fil-Prim Awla tal-Qorti ?ivili Transport Malta talbet lillQorti biex ine[[i l-billboards li skont hi huma ta’ periklu g[as-sewwieqa. L-Awtorità qalet li hi qed tag[mel dan wara s-sentenza mog[tija mill-Prim Awla tal-Qorti ?ivili li ordnat li l-billboards tal-Partit Laburista g[andhom jit[allew fejn huma. Fid-dawl ta’ dan kollu, Transport Malta qalet li qed tag[milha /ara li trid te]enta ru[ha minn kull responsabbiltà g[al xi n/ident li jista’ jinqala’, wara dde/i]joni tal-Qorti u bilbillboards jibqg[u fejn huma. Transport Malta qalet li w[ud mill-billboards li qieg[ed l-Partit Laburista huma perikolu]i u fil-fatt f’wie[ed minn dawn is-siti fejn tqieg[du mill-istess

partit, ]mien ilu, qabel ma kien hemm l-istess billboards tal-P.L. kienu se[[ew ]ew; in/identi fatali. G[alhekk, qalet Transport Malta hi qed tappella lill-Partit Laburista biex jimxi b’responsabbiltà dwar din il-materja. Il-protest li sar kontra lPresident u s-Segretarja talPartit Laburista, l-Avukati Stefan Zrinzo Azzopardi u Lydia Abela jg[id li hu jikkonsidra li hemm periklu g[as-sewwieqa g[allbillboards li tpo;;ew f’“Santa Venera Tunnels”, “Birkirkara By-Pass”, fil-Marsa fejn i//imiterju tat-Torok u l-“Coast Road” ta’ Bu;ibba. Il-protest jg[id ukoll li dawn il-billboards ma jirrispettawx il-linji gwida li dawn g[andhomx ikunu f’junction b[al dak tal-Marsa jew anqas minn 50 metru minn pelican crossing fil-ka]

tal-billboard ta’ Bu;ibba. Filwaqt li qalet li mhijiex lintenzjoni tag[ha biex to[noq il-libertà tal-espressjoni ta’ xi [add, Transport Malta qalet li hi fid-dmir li tapplika l-li;i u ma t[alliex jitpo;;ew billboards ming[ajr permess li jikkaw]aw periklu g[al dawk li ju]aw it-toroq. Transport Malta qalet li b’mod konsistenti hi ne[[iet billboards meta rat li huma ta’ periklu u fil-fatt bejn it-12 u t13 ta’ :unju li g[adda hi ne[[iet disa’ billboards li ma kellhomx x’jaqsmu malpolitika. Il-protest jg[id li hu illo;iku u ina//ettabbli li partit politiku argumenta li lbillboards tieg[u ma jistg[ux jitne[[ew, anke li kieku huma ta’ periklu. Il-protest kien iffirmat mill-Avukati Franco B. Vassallo u Joseph Camilleri.

Richard Cachia Caruana mhux obbligat li jippre]enta l-lista tax-xhieda minn qabel Ix-xhieda ta’ Pullicino Orlando infurmati biex jattendu g[all-E]ekuttiv tal-lejla Il-President tal-E]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista Marthese Portelli infurmat lil Richard Cachia Caruana li mhux obbligat li jippre]enta minn qabel illista tax-xhieda tieg[u filka] li ressaq id-Deputat Jeffrey Pullicino Orlando kontrih. Dan peress li listess Pullicino Orlando naqas milli j]omm malpro/edura li ntla[aq qbil dwarha waqt l-a[[ar laqg[a tal-Kumitat E]ekuttiv li saret il-{amis li g[adda. Fl-email tag[ha, Marthese Portelli spjegat li Pullicino Orlando naqas milli jippre]enta l-akku]i bil-miktub kontra Cachia Caruana spjegati b’mod dettaljat u /ar u f’dettall bi]]ejjed biex Cachia Caruana jkun jista’ jifformula d-difi]a tieg[u, u lanqas ma ppre]enta lista ta’ xhieda li be[siebu jtella’, indikati bl-isem u lkunjom, b’indikazzjoni ta’ liema xhieda se jkun qed iressaq g[al kull wa[da mill-akku]i u bi spjega dwar dak li se jkun qed jintalab jixhdu dwaru. Din il-pro/edura kienet de/i]a mill-Kumitat E]ekuttiv wara konsultazzjoni ma’ Jeffrey Pullicino Orlando u Richard Cachia Caruana. Marthese Portelli infurmat lil Richard Cachia Caruana li peress li Pullicino Orlando ma

]ammx ma’ dan il-ftehim, hi ma kenitx f’po]izzjoni li tibg[at l-informazzjoni li Pullicino Orlando kellu jibg[at sa nhar il-:img[a f’nofsinhar, u li mbag[ad kien esti] sas-Sibt fl-10 ta’ filg[odu. G[alhekk, Marthese Portelli infurmat lil Richard Cachia Caruana li b[ala konsegwenza tannuqqasijiet ta’ Jeffrey Pullicino Orlando, Cachia Caruana mhux obbligat li jippre]enta minn qabel ixxhieda li be[siebu jressaq g[ad-difi]a tieg[u. Marthese Portelli di;à rriferiet in-nuqqasijiet ta’ Pullicino Orlando lillKumitat Amministrattiv biex jikkunsidra u jie[u dawk id-de/i]jonijiet li jidhirlu xierqa u opportuni fi/-/irkustanzi. Sadattant, Marthese Portelli bag[tet tinforma lill-[ames xhieda li se jippre]enta Jeffrey Pullicino Orlando, ji;ifieri d-Deputati Laburisti Joe Mizzi u Karmenu Vella, lill-Kummissarju talPulizija John Rizzo, lillKap tal-Komunikazzjoni tal-Gvern Gordon Pisani, u lill-Kummissarju Ewropew John Dalli, u stednithom jattendu g[allaqg[a tal-E]ekuttiv li se ssir illejla fid-Dar ?entali tal-Partit Nazzjonalista fil5 p.m.


IN-NAZZJON It-Tlieta 17 ta’ Lulju, 2012

2 Lokali

Ma jintlaqax l-appell }ag[]ug[ Taljan iwe;;a’ gravi fi ;lieda tal-Avukat :enerali fuq il-libertà provi]orja tas-suldati }ag[]ug[ Taljan ta ’ 2 1 sena we;;a ’ gravi i]da mhux fil - periklu tal mewt wara ;lieda li nqalg[et ilbiera[ filg[odu fi Triq San :or; , f ’ San :iljan . Il - ka] se[[ g[all - [abta tas - 6 a . m u mill - ewwel st[arri; tal - Pulizija rri]ulta li kien qam

argument bejn ]ew;t ir;iel . Fil - post issej[et ambulanza li [adet lit Taljan l - Isptar Mater Dei g[all - kura . L - identità tar ra;el l - ie[or involut fl argument g[adha ma ;ietx stabbilita . Il - Pulizija qed tinvestiga l - ka] .

Niket NIKET B’niket in[abbru l-mewt ta’ , fl-età ta’ 42 sena, mill-Mosta u li joqg[od ix-Xag[ra, G[awdex, li miet fit-13 ta’ Lulju 2012, ikkonfortat bis-Sagramenti Mqaddsa. {alla jibku t-telfa tieg[u lill-;enituri tieg[u Eva u Colin, lil [utu, lil uliedu Daniel u Dylan u lil omm uliedu Maryanne, lis-sie[ba tieg[u Ina, lill-familjari kollha, bosta ku;ini, qraba u [bieb, lill-[bieb tal-Mellie[a Athletic Club u lill-kollegi tal-Kunsill Lokali, l-G[asri. Il-funeral, li se jsir illum, it-Tlieta, jitlaq fis-7 ta’ filg[odu mill-Isptar :enerali ta’ G[awdex g[all-Knisja Ar/ipretali tal-Mosta, fejn fid-9 a.m. issirlu l-quddiesa præsente cadavere u wara, g[a/-/imiterju tal-istess parro//a. Hu mitlub li minflok fjuri jintbag[tu g[otjiet ta’ karità lid-Dar tal-Providenza, is-Si;;iewi. Il-familja jiddispja/iha li ma tistax tilqa’ nies id-dar. Ag[tih, O Mulej, il-mistrie[ ta’ dejjem, id-dawl ta’ dejjem jiddi lilu, jistrie[ fis-sliem. Amen. Stephen Moon

It-Temp

UV INDEX

10

IT-TEMP> ftit imsa[[ab b’waqtiet twal xemxin VI}IBBILTÀ> tajba IR-RI{: moderat mill -Majjistral itTramuntana BA{AR> moderat IMBATT> baxx mill- Majjistral TEMPERATURA: l-og[la 30˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 644.7 mm IX-XEMX> titla’ fis-05.58 u tin]el fit-20.18

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

Il-Qorti tal-Appell Kriminali preseduta millIm[allef David Scicluna ma laqg[etx talba tal-Avukat :enerali li jkun hemm aktar kundizzjonijiet ibsin filkonfront ta]-]ew; suldati filForzi Armati ta’ Malta, akku]ati bil-qtil ta’ Abdalla Mohammed ta’ 36 sena millMali. L-Avukat :enerali ma qabilx mal-kundizzjonijiet mog[tija mill-ewwel Qorti preseduta mill-Ma;istrat Saviour Demicoli wara li dawn ing[ataw il-libertà provi]orja fuq depo]itu ta’ €9,000 u garanzija personali ta’ €30,000. Il-Qorti tal-Appell qablet mad-de/i]joni tal-ewwel Qorti u qalet li se ]]omm listess kundizzjonijiet u g[alhekk injorat it-talba talAvukat :enerali li ji]died id-depo]itu fil-konfront ta’ Gunner Clive Cuschieri, ta’ 29 sena minn Ra[al :did u

s-Sur;ent Mark Anthony Dimech ta’ 44 sena millG]ira. Il-Qorti tal-Appel /a[det ukoll it-talba tal-Avukat :enerali biex i]-]ew; suldati jkollhom [inijiet spe/ifikati dwar x[in jo[or;u mid-dar u x[in jid[lu. Kundizzjoni o[ra li baqg[et fis-se[[ hi dik li l-akku]ati jridu jiffirmaw fl-G[ases talPulizija tal-lokalitajiet tag[hom kuljum. Gunner Clive Cuschieri u s-Sur;ent Mark Anthony Dimech, suldati fil-Forzi Armati ta’ Malta, huma mixlijin bil-qtil volontarju ta’ Abdalla, qed ji;u akku]ati wkoll li kka;unawlu ;;rie[i gravi u li biddlu t-tra//i tar-reat. Fil-Qorti [are; li Mohammed, li kien ilu mfittex mill-2009, miet kaw]a ta’ [ames daqqiet li qala’ ming[and Gunner Cuschieri, u dan wara li s-

Sur;ent Dimech kien qed jissara ma’ Mohammed. Sadanittant, suldat ie[or, Lance Bombardier Gordon Pickard, qed ji;i mixli li biddel it-tra//i tar-reat f’dan il-ka]. Mix-xhieda kien [are; li meta Abdalla Mohammed ittie[ed fi/-?entru ta’ Detenzjoni, [afna millimmigranti ma riduhx jibqa’ mag[hom g[ax beda jmissilhom l-o;;etti personali tag[hom. Numru ta’ immigranti illegali sa[ansitra pprotestaw ma’ uffi/jali taddetenzjoni u heddew li f’ka] li Mohammed jit[alla mag[hom kienu se jsawtuh u anke jqajmu rewwixta. G[al Mark Anthony Dimech qeg[din jidhru lAvukati Joe Giglio, Giannella De Marco u Stephen Tonna Lowell filwaqt li g[al Clive Cuschieri qeg[din jidhru lAvukat Franco Debono u Rachel Tua.

Imfakkar f’G[awdex il-198 anniversarju mit-twaqqif tal-Korp tal-Pulizija B[ala parti mill -1 98 sena mit - twaqqif tal - Korp tal - Pulizija , illejla se ssir quddiesa g[al pulizija G[awdxin u dawk pensjonanti fil - Kappella ta/ - ?imiterju Santa Marija , f ’ G[awdex stess . Il - quddies tibda fis - 6 p . m . G[all - [abta tat - 8 p . m .

mbag[ad , il - Banda tal Pulizija se ddoqq fi Triq Mikielan; Refalo , f ’ Marsalforn , fejn se tittella ’ wkoll wirja mill Precision Drill Team , flimkien ma ’ wirja o[ra mis - Sezzjoni tal - Klieb tal - Pulizija . Pre]enti g[al din l - okka]joni se jkun

hemm ukoll ]ew; ]wiemel tal - Kavallerija , kif ukoll mutur tat - traffiku . Dan kollu minbarra li l G[assa tal - Pulizija tar Rabat se tkun miftu[a g[all - pubbliku bejn id - 9 a . m . u l - 5 p . m . Il pubbliku hu m[e;;e; jattendi .

B[al-lum 25 sena IT-TLIETA L-og[la 30˚C L-inqas 23˚C

L-ERBG{A L-og[la 31˚C L-inqas 23˚C

IL-{AMIS L-og[la 33˚C L-inqas 22˚C

IL-:IMG{A L-og[la 33˚C L-inqas 22˚C

IS-SIBT L-og[la 34˚C L-inqas 23˚C

UV

UV

UV

UV

UV

10

10

10

10

10

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienu> Malta 33˚C xemxi, Al;eri 29˚C xemxi, Amsterdam 15˚C imsa[[ab, Ateni 36˚C xemxi, Lisbona 33˚C xemxi, Berlin 20˚C imsa[[ab, Brussell 16˚C imsa[[ab, il-Kajr 38˚C xemxi, Dublin 17˚C imsa[[ab, Kopen[agen 18˚C imsa[[ab, Frankfurt 20˚C ftit imsa[[ab, Milan 27˚C xemxi, Istanbul 31˚C xemxi, Londra 16˚C xita, Madrid 29˚C xemxi, Moska 24˚C imsa[[ab, Pari;i 21˚C imsa[[ab, Bar/ellona 26˚C ftit imsa[[ab, Ruma 28˚C xemxi, Tel Aviv 33˚C xemxi, Tripli 34˚C xemxi, Tune] 31˚C xemxi, Vjenna 18˚C imsa[[ab, Zurich 18˚C ftit imsa[[ab, Munich 17˚C imsa[[ab, Stokkolma 21˚C xemxi, St. Petruburgu 16˚C imsa[[ab.

M

alta bdiet tgawdi mill-fidu/ja ;dida bir-reb[a tal-Partit Nazzjonalista fit-tmexxija tal-pajji]. Kien hemm reazzjoni immedjata mill-industrija turistika Ingli]a. Rapporti li dehru f’;urnali spe/jalizzati kollha fa[[ru ddeterminazzjoni tal-Gvern Malti l-;did biex jer;a’ j;ib din l-industrija fuq saqajha. B[ala prova kemm inbidel g[alkollox latte;;jament tal-qasam turistiku Ingli] lejn Malta kien hemm il-mod kif il-;urnali turisti/i Ingli]i irrapportaw i]-]jara li Michael Refalo, is-Segretarju Parlamentari g[at-Turi]mu, g[amel fl-Ingilterra flewwel ;img[at wara l-bidla fil-Gvern. Fi stqarrija g[all-Istampa, il-Grupp Parlamentari Nazzjonalista qal li jrid li xxog[ol kollu tal-Parlament isir f’ordni u bl-akbar serjetà bid-dinjità li tixraq lillog[la istituzzjoni tal-pajji]. Kienu rappurtati wkoll l-ewwel diskorsi li saru fil-Parlament minn tliet Deputati ;odda Nazzjonalisti, Francis Zammit Dimech, Ray Bondin u Tony Abela.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 17 ta’ Lulju, 2012

Lokali 5

Malta wie[ed minn [ames pajji]i b’iktar impjiegi mill-2008 Malta u l-:ermanja biss g[andhom anqas nies ifittxu x-xog[ol issa milli kellhom erba’ snin ilu

Il-Ministru Chris Said i[abbar dan il-pro;ett ta’ ta[ri; bil-g[an li jitjieb il-prodott turistiku

Ta[ri; b’xejn lil [addiema fl-industrija tat-turi]mu Se jkunu qed igawdu mal-400 [addiem L-MHRA qed torganizza programm li permezz tieg[u se jkun qed jing[ata ta[ri; lill-front-liners fl-industrija tat-turi]mu. F’konferenza tala[barijiet, il-Ministru Chris Said ta dettalji dwar dan ilprogramm li permezz tieg[u, impjegati fl-industrija tatturi]mu se jkunu jistg[u jippre]entaw il-prodott turistiku Malti bl-a[jar mod possibbli. Dan il-pro;ett jipprovdi ta[ri; biex b[ala pajji] inkunu f’po]izzjoni li noffru l-a[jar servizz fl-industrija tat-turi]mu, industrija li hi pilastru ewlieni fl-ekonomija tag[na. Qal dan il-Ministru g[all:ustizzja u l-Konsultazzjoni Pubblika Chris Said, li spjega kif permezz ta’ dan il-programm qed jing[ata ta[ri; lil numru ta’ [addiema fl-industrija tat-turi]mu, [addiema li jiltaqg[u direttament mat-turisti u li permezz ta’ dan il-

programm se jkunu qed jing[ataw l-opportunità li jmorru cruise madwar il-portijiet u dawriet madwar Malta b’buses miftu[in. Dan qed isir biex dawn il[addiema jkunu jistg[u jwasslu l-prodott turistiku Malti b’aktar /ertezza u kunfidenza, bl-iskop li jittejjeb il-prodott turistiku Malti. L-inizjattiva qed issir millMHRA b’kollaborazzjoni mal-Ministeru li jmexxi Chris Said hekk kif dan hu responsabbli mill-g[aqdiet u limsie[ba so/jali. Il-Ministru qal li hemm diversi fondi li l-g[aqdiet u limsie[ba so/jali jibbenefikaw minnhom u sostna li lMinisteru tieg[u qed jg[in filfinanzjament ta’ dan il-pro;ett hekk kif dan se jkun qed jara aktar minn 400 impjegat ji;u m[arr;a fuq perjodu ta’ sentejn. Min-na[a tieg[u, il-

President tal-MHRA Tony Zahra qal li dan il-programm qed jipprovdi ta[ri; u li se jing[ata /ertifikat g[al kull min ilesti dan il-kors. Tony Zahra rringrazzja lil kull min qed jie[u sehem f’dan il-programm u awgura li t-ta[ri; irendi tajjeb. Il-programm qed isir ukoll b’kollaborazzjoni ma’ Captain Morgan Cruises u buses tasSightseeing. Michael Zammit Tabona, Direttur Mani;erjali tal-kumpanija responsabbli minn dawn, qal li Malta g[anda [afna x’toffri u li lkumpanija li jirrappre]enta hu bi pja/ir tg[in biex programmi b[al dawn ikunu jistg[u jsiru. Chris Said temm jg[id li lministeru lest li jkompli jg[in lill-g[aqdiet u l-imsie[ba so/jali biex ikomplu jag[tu ta[ri; utli, f’qasam li jkopri madwar tletin fil-mija talprodott gross domestiku.

Parti minn Triq Di/embru 13 ting[alaq mil-lejla Transport Malta [abbret li min[abba x-xog[ol li g[addej fi Triq Di/embru 13, parti minn din it-triq se tkun mag[luqa mil-lejla fid-9 ta’ filg[axija sakemm jing[ataw i]jed dettalji. Traffiku [iere; mill-Belt se jg[addi mit-Triq Nazzjonali, jdur fuq ix-xellug mat-traffic lights kif taqbe] Bieb ilBombi fid-direzzjoni lejn irroundabout tal-Menqa, Triq Belt il-{a]na u r-roundabout

tas-Salib tal-Marsa. It-trasport pubbliku se jg[addi biss mit-Triq Nazzjonali, Triq Di/embru 13 u Triq is-Salib tal-Marsa ma;enb il-knisja tal-Marsa fid-direzzjoni tar-roundabout tas-Salib tal-Marsa. Traffiku die[el lejn il-Belt mhux se ji;i affettwat. Is-sewwieqa huma m[e;;a josservaw is-sinjali ta’ diver]joni u jippro/edu b’kawtela.

Qed ji;u introdotti jew mi]juda numru ta’ restrizzjonijiet fuq il-parke;; f’parti minn Triq Patri F. Bilocca u parti minn Triq isSalib fil-Marsa, fi Triq il{a]na, parti mill-Moll talInjam li tag[mel mal-Moll i/-?iangaturi, kif ukoll ittriq ta’ quddiem ilMaltacom Exchange Building. Karozzi pparkjati [a]in f’dawn it-toroq se jkunu rmunkati.

L-Organizzazzjoni Dinjija tax-Xog[ol, l-ILO, qed issejja[ g[al azzjoni qawwija mill-pajji]i Ewropej biex isa[[u lfinanzi tag[hom waqt li qed t[e;;i;hom iniedu programmi favur il-[olqien tal-impjiegi. L-ILO qed tag[mel dan f’rapport li g[adha kemm ippubblikat dwar l-impjiegi fil-pajji]i taz-zona ewro u kif dawn il-pajji]i qed jirrispondu g[at-tnaqqis li kellhom fl-impjiegi fla[[ar erba’ snin. Ir-rapport jg[id li madwar iz-zona ewro mill2008 l-impjiegi naqsu bi tliet miljuni u nofs. I]da hemm numru ta’ e//ezzjonijiet fejn limpjiegi ]diedu, fosthom Malta. L-ILO tg[id li [ames pajji]i biss tal-ewro g[andhom aktar impjiegi llum milli kellhom fl-2008. Dawn huma: il-:ermanja, l-Awstrija, il-Bel;ju, ilLussemburgu u Malta. U tkompli tg[id li ]ew; pajji]i biss g[andhom anqas nies ifittxu x-xog[ol

issa milli kellhom erba’ snin ilu. Dawn huma: il:ermanja u Malta. Ir-rapport tal-ILO iwissi li jekk il-programmi ta’ awsterità li g[addejjin bihom numru ta’ pajji]i Ewropej ma jirnexxux, ilqg[ad f’dawn il-pajji]i jista’ ji]died b’[ames miljuni o[ra. L-ILO tg[id li hu essenzjali li l-pajji]i li g[andhom finanzi dg[ajfin isa[[uhom, i]da dan m’g[andux isir b’mod li j]id l-impjiegi. L-ILO tikkritika lil dawk il-pajji]i li qed jg[ollu t-taxxi fuq ix-xog[ol biex ming[alihom jirran;aw il-qag[da tal-finanzi tag[hom. Hi tg[id li taxxi fuq ix-xog[ol huma ta’ xkiel kemm g[all-[addiem biex ja[dem kif ukoll g[all-kumpaniji biex jo[olqu l-impjiegi. Ir-rapport jag[mel sej[a wkoll biex il-banek jer;g[u jibdew jisilfu linnegozji, spe/jalment dawk ]g[ar, g[ax il-kri]i talbanek f’numru ta’ pajji]i Ewropej naqqset [afna sself li dawn jag[mlu.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 17 ta’ Lulju, 2012

6 Lokali

Ti]died il-[idma fi/-?entri A//ess Dalwaqt jinfeta[ ?entru A//ess ;did fl-Imsida minn Charles Muscat

B[alissa f’Malta hawn tliet ?entri A//ess li joffru firxa ta’ servizzi fil-komunità. Fost dawn is-servizzi hemm dawk tal-Korporazzjoni tax-Xog[ol u t-Ta[ri;, tad-Dipartiment tas-Sigurtà So/jali u wkoll tad-Dipartiment tad-Djar. F’]ew; ?entri A//ess hemm ukoll is-servizz ta’ Child Care. F’intervista ma’ INNAZZJON, Raphael Scerri, i/-Chairperson tal-Bord tadDiretturi ta’ A//ess, jispjega l-[idma ta’ dawn /entri li qieg[da dejjem ti]died u [abbar li dalwaqt jinfeta[ ?entru A//ess ;did fl-Imsida. X’inhu l-iskop ta’ dawn i/-?entri A//ess^ Fis-16 ta’ Novembru 2002 infeta[ l-ewwel ?entru A//ess fil-Birgu u l-iskop

kien biex inkunu aktar qrib u aktar a//essibbli g[allpubbliku. Is-servizzi kienu je]istu, imma kienu jing[ataw biss mid-Dipartimenti u minn xi entitajiet b[all-Korporazzjoni tax-Xog[ol u t-Ta[ri; (ETC) u d-Dipartiment tas-Sigurtà So/jali. I/-?entri A//ess riedu jwasslu dawn is-servizzi li kienu di;à offruti aktar qrib il-pubbliku biex dawn ikunu aktar a//essibbli. G[alhekk l-iskop hu li a[na nkunu qrib ta’ dawk li g[andhom b]onn is-servizz tag[na u b’hekk inkunu aktar effettivi u /-/ittadini jutilizzaw aktar dawn isservizzi u min-na[a l-o[ra nisimg[u wkoll x’inhuma il[ti;iet li g[andhom b]onn.Liskop ta’ dawn i/-?entri ma kienx biss li nipprovdu servizz ta’ one-stop-shop fejn ta[t saqaf wie[ed tista’ tu]a s-servizzi kollha – imma ridna mmorru aktar minn hekk. Ridna no[olqu servizzi ;odda skont il-[ti;iet ta’ dik il-lokalità. G[alkemm Malta hi pajji] ]g[ir, g[andna [ti;iet differenti f’lokalitajiet differenti. I/-?entru A//ess tal-Birgu qed jaqdi l-[ti;iet taz-zona tal-Kottonera fejn il[ti;iet huma differenti minn dawk ta’ zoni o[rajn f’Malta. G[alhekk meta fi Frar 2008 nfeta[ it-tieni ?entru A//ess fil-Qawra, g[alkemm bdejna noffru l-istess servizzi b[a/?entru A//ess tal-Birgu, b[al dawn tal-ETC u tadDipartiment tas-Sigurtà So/jali, in[ass il-b]onn ta’ servizzi ;odda. Dan min[abba li fiz-zona tal-

Qawra hemm komunità akbar ta’ nies barranin li joqog[du fin-na[a ta’ fuq ta’ Malta. F’Awwissu 2009 nfeta[ ittielet ?entru A//ess fil-Belt Valletta fejn ukoll instab li hemm [ti;iet differenti. G[alhekk l-iskop ta’ dawn i/?entru mhux biss li noffru sservizzi vi/in ta’ min g[andu b]onnhom, imma wkoll li nisimg[u ming[and dawn innies dwar il-b]onnijiet tag[hom. G[alkemm illum di;à g[andna tliet /entri u fil-futur qrib se nift[u r-raba’ ?entru A//ess fl-Imsida, l-appell tieg[u hu li mhux biss i//ittadini ji;u g[andna imma anke l-entitajiet governattivi u volontarji li qed joffru servizzi imprezzabbli, jag[mlu wkoll u]u millfa/ilitajiet ta/-?entri A//ess u jippromwovu s-servizzi tag[hom. B’hekk inkabbru l-g[arfien tas-servizzi li jing[ataw f’dik il-komunità partikulari u nkunu qed in]idu l-inizjattivi favur i/-/ittadin. X’tip ta’ servizzi joffru lill-pubbliku^ Fi/-?entri A//ess

jing[ataw servizzi varji fosthom dawk tal-ETC fejn wie[ed imur biex jirre;istra g[ax-xog[ol u anke informazzjoni dwar ilpostijiet tax-xog[ol vakanti. Wie[ed jista’ wkoll japplika g[al korsijiet ta’ ta[ri; u skemi o[ra li tipprovdi l-ETC. Rigward isservizzi so/jali, dawk kollha li jkunu offruti fidDipartiment tal-Belt jing[ataw ukoll fi/-?entri A//ess. G[alhekk wie[ed jista’ japplika g[all-Kartuna rRo]a, g[a/-Children’s Allowance u g[an benefi//ji tal-qg[ad. Hemm ukoll is-servizz ta’ Child Care fosthom SmartKids fil-Qawra u filBirgu fejn aktar minn 100 tifel u tifla ju]aw i/-?entru fil-Birgu kuljum.Hemm ukoll l-A;enzija Appo;; li permezz tal-community team u s-social workers tag[ha tara x’inhuma l-[ti;iet permezz ta’ dawn in-nies li ja[dmu filkomunità. B’hekk huma jkunu jistg[u jniedu programmi ;odda u jkunu aktar effettivi filkomunità. Fi/-?entri A//ess jing[ataw ukoll servizzi ta’ Housing So/jali.

Il-[idma ta/-?entri A//ess qieg[da dejjem ti]died u se jinfeta[ ?entru A//ess ;did fl-Imsida

Raphael Scerri spjega kif i/-?entri tal-A//ess joffru servizzi varji

Kemm hu n-numru ta’ nies li ju]aw dawn isservizzi kull sena^ Matul is-sena li g[addiet aktar minn 20,000 persuna u]aw is-servizzi tadDipartiment tas-Sigurtà So/jali li jing[ataw fi/?entri A//ess.

Fost dawk kien hemm biex wie[ed japplika g[annumru tas-Sigurtà So/jali, min biex japplika g[al xi benefi//ju tas-Sigurtà So/jali u servizzi o[rajn. Aktar minn 16,000 persuna u]aw is-servizzi talKorporazzjoni tax-Xog[ol u t-Ta[ri; (ETC) fosthom biex jirre;istraw mal-ETC, jew [adu dik li tissejja[ lEmployment History, ji;ifieri d-dettalji dwar ilpostijiet li [admu fihom biex ikunu jistg[u

jippre]entaw id-dettalji lil xi dipartimenti o[rajn jew japplikaw g[al xi ta[ri;. Aktar minn 100 tifel u tifla [adu s-servizzi ta’ Child Care li jing[ataw fi/?entri A//ess. F’dawn i/?entri jing[ataw ukoll isservizzi tal-A;enzija Support li jinkludu d-Day Centre g[al persuni b’di]abbiltà u madwar 17-il persuna b’di]abbiltà ju]aw dan is-servizz fi/-?entru A//ess tal-Birgu. G[alhekk eluf ta’ nies qed ju]aw is-servizzi ta/-?entru A//ess skont il-b]onnijiet li jkollhom. B[alissa je]istu tliet ?entri A//ess f’Malta. Hemm xi [sieb li jinfet[u aktar f’Malta u G[awdex^

Fil-fatt dalwaqt jinfeta[ ?entru A//ess fl-Imsida. Liskop ta/-?entri A//ess hu li s-servizzi ta’ diversi dipartimenti tal-Gvern jitwasslu eqreb lejn i//ittadin. G[alhekk aktar ma jkun hawn minnhom, aktar inkunu vi/in il-klijenti tag[na. Aktar ma nkunu filqalba tal-komunità, aktar nisimg[u ming[and in-nies dwar il-b]onnijiet tag[hom. G[alhekk, fuq l-inizjattiva tal-Ministeru responsabbli mill-Familja, kien identifikat post fl-Imsida li b[alissa qed ikunu modernizzat [alli nkomplu nifirxu dawn is-servizzi li llum ikunu offruti fiddipartimenti biex dawn jing[ataw aktar fillokalitajiet.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 17 ta’ Lulju, 2012

Lokali 7

Opportunità ta’ aktar fondi mill-UE g[a]-}g[a]ag[

L-Awtorità tad-Djar g[andha 17-il skema differenti

Skema ;dida biex iktar nies isiru sidien ta’ djarhom u jib]g[u g[all-bini

}g[a]ag[ u gruppi ta]]g[a]ag[ qed ikunu m[e;;a japplikaw g[al numru ta’ opportunitajiet ta’ fondi ta[t l-Iskema tal-‘Youth in Action’. Dawk kollha li huma interessati u jixtiequ jsiru jafu aktar dwar dawn lattivitajiet, inizjattivi u pro;etti li fuqhom jistg[u jibbenefikaw minn fondi huma mistiedna jattendu wa[da mil-laqg[at ta’ informazzjoni pubbli/i li qed ji;u organizzati dan ix-xahar. Il-laqg[a li jmiss se ssir nhar it-Tlieta, 17 ta’ Lulju bejn is-6 u t-8 p.m. fi/?entru A//ess tal-Qawra, Triq il-Frejgatina, il-Qawra. Laqg[a o[ra ta’ informazzjoni se ssir f’G[awdex, nhar it-Tlieta, 24 ta’ Lulju bejn is-6 u 8 p.m. flOratorju ta’ Dun Bosco, Pjazza Santu Wistin, irRabat, G[awdex. Dawk li jattendu g[al dawn il-laqg[at jing[ataw struzzjonijiet kif g[andhom japplikaw sabiex jibbenifikaw minn Youth Exchanges, Youth

Democracy Projects, European Voluntary Services u kooperazzjoni mal-pajji]i ;irien, s[ab flUnjoni Ewropea. Se jing[ataw informazzjoni dwar ta[ri; u networking g[al [addiema ]g[a]ag[ u organizzazzjonijiet kif ukoll laqg[at ma’ policy makers. Dan kollu se jsir b’fondi mill-‘Youth in Action Programme’. ‘Youth in Action’ hu programm tal-Unjoni Ewropea g[al ]g[a]ag[ ta’ bejn il-15 u t-28 sena. Hu mmirat biex inissel sens ta’ /ittadinanza attiva, solidarjetà u tolleranza bejn ]g[a]ag[ Ewropej u biex jinvolvihom u jiffurmaw l-Unjoni futura. Dan il-programm i[e;;e; ilmobbiltà ta’ kul[add malUnjoni Ewropea kollha u lil hinn, jipprovdi tag[lim mhux formali u djalogu interkulturali u jinkora;;ixxi l-inklu]joni ta]-]g[a]ag[ kollha, irrispettivament mill-isfond edukattiv, so/jali u kulturali li ;ejjin minnu.

Rispons qawwi g[all-iskemi tal-Awtorità tad-Djar Fil-jiem li ;ejjin, l-Awtorità tad-Djar se tniedi skema ;dida inti]a biex familji li jg[ixu fil-housing estates talAwtorità jsiru sidien ta’ djarhom u b’hekk isiru iktar responsabbli mill-bini hekk kif dan isir tag[hom. Dan [abbru l-Kap E]ekuttiv tal-Awtorità tad-Djar Albert Buttigieg f’intervista ma’ InNazzjon. Hu qal li l-iskema bl-isem ‘Sir sid ta’ Darek’, li se titnieda mill-Ministru Chris Said, mhix se tin[are; fuq il-housing estates kollha i]da se tkun mifruxa madwar Malta, b’mod partikolari fejn ir-residenti di;à [adu l-inizjattiva biex jirran;aw il-komun. Albert Buttigieg qal li din liskema se tg[in kemm lillAwtorità kif ukoll lir-residenti hekk kif “meta jkollok xi [a;a tieg[ek ikollok iktar sense of belonging.” Hu qal li fil-pre]ent lAwtorità qed t[addem skema o[ra, bl-isem ‘Il-Binja tieg[i d-dar tieg[i’ biex to[loq g[arfien li d-dar tieg[ek tibda mill-binja u mhux biss millbieb tal-appartament tieg[ek, u dan biex kul[add jie[u [sieb iz-zoni tal-komun ukoll. Sadattant, iktar minn 800 persuna applikaw g[all‘Iskema Kiri’, skema o[ra li permezz tag[ha, l-Awtorità qed tikri proprjetajiet

ming[and il-privat b’rati kummer/jali u tikrihom lura lin-nies bi prezz issussidjat. Fl-ewwel fa]i l-Awtorità laqg[et l-applikazzjonijiet tan-nies. Fit-tieni fa]i, li waslet biex tintemm, lAwtorità, permezz tal-periti tag[ha, rat il-proprjetajiet u evalwat fejn hemm b]onn li jsiru xog[lijiet. Fit-tielet fa]i se jsiru l-kuntratti ta’ g[axar snin mas-sidien u l-proprjetajiet jibdew ji;u allokati linnies. Albert Buttigieg qal li apparti li tg[in lill-familji filb]onn, permezz ta’ din l-iskema qed ja[dem anke fuq ilproblema ta’ [afna appartamenti vojta u l-b]onn li ma jinbeniex aktar bini ;did. Il-Kap E]ekuttiv talAwtorità tad-Djar qal ukoll li da[lu mat-800 applikazzjoni g[al skema o[ra - l-iskema ‘Darek fa/li’. Permezz ta’ din l-iskema, 123 proprjetà li kienet bniet l-Awtorità se jinbieg[u wkoll bi prezzijiet issussidjati. Dan permezz ta’ [las ta’ 15% tal-prezz issussidjat fid-data tal-konvenju u pagamenti ming[ajr img[ax fix-xahar. “Dan se jwassal biex il-familji li jie[du dawn l-appartamenti jiffrankaw mal€20,000 li kieku kienu j[allsu fi mg[axijiet mal-banek.” Dan mhux g[ax l-Awtorità g[andha xi [a;a kontra l-

banek i]da g[ax trid tg[in lil faxxa partikolari ta’ nies. Skema o[ra tal-Awtorità jisimha ‘Ninvesti fid-Dar tieg[i’ u biha l-Gvern xtara bi prezzijiet kummer/jali artijiet li kien [a wara l-gwerra u qed jag[ti l-opportunità lir-residenti biex jixtruhom ming[and l-Awtorità tad-Djar bi prezzijiet issussidjati. Ilprezzijiet se jvarjaw skont kemm ir-residenti jkunu ilhom jg[ixu f’dawn id-djar. Din l-iskema wkoll qed tintlaqa’ tajjeb. Mal-Kap E]ekuttiv tkellimna anke dwar l-iskema ‘Nirran;a d-Dar tieg[i’, li hi mmirata l-aktar g[allanzjani. Dawn se jing[ataw l-g[ajnuna biex jirran;aw id-djar tag[hom u jag[mluhom iktar a//essibbli biex huma jkunu jistg[u jibqg[u jg[ixu fil-komunità. B[ala e]empju jistg[u jirran;aw xi madum li jkun ta’ xkiel g[alihom jew jag[mlu l-kamra tal-banju iktar a//essibbli. Albert Buttigieg semma wkoll kif iktar minn 1,200 persuna qed jibbenefikaw mill-iskema ‘Sussidju talKera’ li biha jing[ataw sussidju fuq il-kera tal-proprjetajiet li jikru ming[and il-privat sakemm qed jistennew li jing[ataw residenza millAwtorità.

Linji gwida kontra t-Tuta absoluta It-Tuta absoluta, ba[rija rqiqa li ttaqqab il-pjanta, minkejja li g[andha preferenza qawwija g[at-tadam, tista’ wkoll tattakka pjanti o[ra filfamilja Solanacea. G[alhekk, id-Direttorat g[as-Sa[[a talPjanti jfakkar lil kull min ikabbar it-tadam dwar limportanza li jkompli jsegwi l-punti g[al strate;ija effettiva g[al konta din il-ba[rija li tirriprodu/i b’rata mg[a;;la [afna. L-insetti huma attivi billejl u jista[bew bejn ilweraq matul il-jum. G[alhekk, id-Direttorat [are; punti dwar kif min ikabbar ittadam, g[andu j]omm f’mo[[u strate;ija effettiva kontra dan l-insett. L-u/u[ fejn jitkabbar ittadam fl-g[elieqi u s-serer li m’g[andhomx sistema ta’ netting xierqa f’Malta u G[awdex, g[andu jkollhom pheromone traps (li g[andhom jitpo;;ew u jin]ammu tajjeb) g[all-mass trap monitoring tat-Tuta absoluta. Serer b’netting xieraq g[andhom ikunu mg[ammra b’pheromone traps madwar is-serra fuq barra. G[all-mass trap monitoring, in-nases

g[andhom jitpo;;ew skont listruzzjonijiet tat-tikketta talpheronomes u g[andhom jitpo;;ew mhux aktar minn metru ’l fuq mill-art u ji;u mqassma b’mod uniformi fisserer jew fl-g[elieqi. In-nases bil-pheronome g[andhom ji;u moniterjati regolarment, u n-numru approssimattiv ta’ ba[rijiet adulti maqbuda g[andhom ji;u rre;istrati u g[andhom jitne[[ew darba fil-;img[a. Pjanti tat-tadam infettati bitTuta absoluta g[andhom ji;u mbexxa b’insetti/idi adegwati li jkunu re;istrati g[allu]u fuq it-tadam malAwtorità Nazzjonali kompetenti. Kwalunkwe materjal ta’ wara l-[sad tal-pjanti tattadam, kemm jekk infettat jew le, g[andu ji;i meqrud mhux aktar tard minn 72 sieg[a mill-[sad. Dawk li jkabbru ttadam g[andhom i]ommu rekords tal-mi]uri ta’ kontroll imwettqa fiz-zoni kkultivati kontra t-Tuta absoluta skont lAnness. Metodi o[ra ta’ kontroll jinkludu prattiki kulturali b[all-[amrija li tin[arat b’mod adegwat, u tisqija.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 17 ta’ Lulju, 2012

8 Parlament

Finalizzati 1,422 ka] quddiem i/-?entru Malti tal-Arbitra;; Il-ka]ijiet li tressqu quddiem i/-?entru Malti talArbitra;; u li ;ew finalizzati bejn l-2007 u l-2011 ammontaw g[al 1,422 ka]. Chris Said, il-Ministru g[all-:ustizzja, ilKonsultazzjoni Pubblika u l-Familja [abbar dan bi twe;iba g[all-mistoqsija parlamentari li saret midDeputat Laburista Helena Dalli. Hu fisser li fl-2007 kienu finalizzati 301 ka], fl-2008 kienu konklu]i 296 ka], fl2009 intemmu 297 ka], fl2010 ;ew finalizzati 297 ka], u matul is-sena li g[addiet ing[alqu 231 ka]. Il-Ministru Said fakkar li /-?entru Malti tal-

Arbitra;; g[andu numru ta’ panels ta’ Arbitri g[al diversi tipi ta’ tilwim. Nies f’dawn il-gruppi ta’ arbitri, li jistg[u jkunu f’aktar minn grupp wie[ed, ikunu assenjati ka]ijiet meta ssir talba g[al hekk li/Chairman ta/-?entru; ji;ifieri fil-ka] li l-partijiet ma jaqblux fuq l-arbitru li jkun se jidde/iedi l-ka]. Il-partijiet f’arbitra;; jit[allew fil-libertà li jag[]lu lil min iridu huma b[ala arbitru, anki persuni li mhumiex f’dawn il-gruppi ta’ arbitri. Luniku kriterju hu li l-persuna li tkun arbitru g[andha tkun indipendenti u imparzjali. Kull tibdil fil-li;ijiet tal-istampa jrid ikun konformi mad-dritt g[al-libertà tal-espressjoni

Kriterji g[all-benefi//ju tal-qg[ad Sabiex persuna tikkwalifika g[all-benefi//ju talQg[ad trid tkun qed tirre;istra ta[t l-Ewwel Parti tar-Re;istru mi]mum millKorporazzjoni g[ax-Xog[ol u t-Ta[ri; (ETC). Dan qalu Chris Said, ilMinistru g[all-:ustizzja, ilKonsultazzjoni Pubblika u l-Familja, bi twe;iba g[allmistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Laburista Stefan Buontempo.

Il-Ministru Said qal li wie[ed g[andu jissodisfa ]ew; testijiet tal-kontribuzzjonijiet tas-sigurtà so/jali: l-ewwel test irid juri li l-persuna kkon/ernata tkun [admet u [allset 50 kontribuzzjoni tul il-[ajja assigurabbli tag[ha, u fl-a[[ar sentejn kalendarji li ji;u qabel it-talba g[all-benefi//ju, kellha tal-inqas 20 kontribuzzjoni m[allsa jew akkreditati.

Il-li;ijiet tal-istampa qeg[din hemm biex ikunu rispettati Il-li;ijiet dwar l-istampa i]ommu bilan/ bejn id-dritt tal-libertà tal-espressjoni, iddritt ta’ kull persuna g[allintegrità tar-reputazzjoni tag[ha u d-dritt ta’ kul[add li jit[alla fil-libertà jifforma lopinjonijiet u l-ideat tieg[u ming[ajr ma jkun indottrinat. Dan qalu Chris Said, ilMinistru g[all-:ustizzja, ilKonsultazzjoni Pubblika u lFamilja, bi twe;iba g[all-mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista ?ensu Galea. Il-Ministru Said sostna li mezzi tal-istampa li jg[aw;u u jivvintaw il-fatti b’mod li

jqarrqu bl-udjenza jew bilqarrejja tag[hom ikunu fil-fatt qed jonqsu serjament mirrispett g[ad-dritt ta’ dawk ilqarrejja jew ta’ dik l-udjenza li jiffurmaw l-ideat u l-opinjonijiet tag[hom fil-libertà u jkunu fil-fatt qed jie[du ssura ta’ mezzi ta’ komunikazzjoni ta’ kultura dittatorjali. Hu qal li l-li;ijiet tal-istampa di;à jinkludu dispo]izzjonijiet li jipprovdu kontra l-abbu] tal-mezzi taxxandir u tal-istampa; i]da dan ma jfissirx li fil-prattika ma jkunx hawn xorta wa[da min jabbu]a. Chris Said ]ied li kull tibdil

fil-li;ijiet tal-istampa jrid ikun konformi mad-dritt g[allibertà tal-espressjoni u g[alhekk, sostna l-Ministru, ma jkunx g[aqli li wie[ed jintrodu/i li;ijiet tal-istampa li jxekklu d-dritt tal-media li tikkritika u li twettaq ir-rwol tag[ha f’so/jetà demokratika. F’dan l-istadju, temm jg[id il-Ministru Said, ikun tajjeb li dawn il-li;ijiet u l-mod kif ikunu qed jitwettqu jkunu e]aminati minn ]mien g[al ]mien sabiex ikun determinat jekk hemmx b]onn ta’ xi tibdil fihom, u dan dejjem firrispett s[i[ g[ad-dritt tal-libertà tal-espressjoni.

Ebda ka] ta’ serq Ma kien hemm ebda ka] ta’ serq minn gwardjan tas-sigurtà fid-Direttorat tal-Infurzar ta’ Transport Malta f’Sa Maison. Dan sostnieh Austin Gatt, il-Ministru g[all-Infrastruttura, Trasport u Komunikazzjoni, bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Laburista An;lu Farrugia.

1,403 in/identi fil-post tax-xog[ol Fl - ewwel sitt xhur ta ’ din is - sena , kien hemm 1, 403 persuni li g[amlu

talba g[al benefi//ju g[all - korriment fil - post tax - xog[ol . Dan sostnieh

il - Ministru Chris Said bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari .


IN-NAZZJON It-Tlieta, 17 ta’ Lulju, 2012

Parlament 9

Il-MEPA g[adha qed tistenna dokumenti relatati mal-mercaptan Il-MEPA g[adha qed tistenna d-dokumenti ne/essarji ming[and l-Enemalta dwar ilmercaptan. Dan sostnih Ian Stafrace, il-Kap E]ekuttiv talAwtorità Maltija g[allAmbjent u l-Ippjanar (MEPA) waqt is-smig[ tax-xhieda quddiem il-Kumitat g[allKontijiet Pubbli/i, b’rabta mar-rapport ta’ inkjesta talKorporazzjoni Enemalta, li kien sar f’Di/embru 2011, dwar l-allegat rimi irregolari tal-kimika mercaptan. Fil-bidu tal-laqg[a, li tmexxiet mid-Deputat Laburista Charles Mangion b[ala Chairman tal-Kumitat, Michael Sant, uffi/jal millMEPA, wie;eb numru ta’ mistoqsijiet li saru midDeputat Laburista Leo Brincat. Hu qal li l-Awtorità kienet av]ata bil-problema tal-mercaptan u d-Dipartiment tal-Protezzjoni ?ivili (CPD) kienet av]ata fil-bidu ta’ Lulju tal-2009. Leo Brincat qal li r-rimi ta’ din il-kimika ma sarx, kif suppost mill-Korporazzjoni Enemalta, skont il-prin/ipji ba]i/i dwar it-tmexxija taliskart. Michael Sant qal li lEnemalta kellha sitwazzjoni ta’ emer;enza u dDipartiment tal-Protezzjoni ?ivili [a l-passi me[tie;a biex ir-riskju kien indirizzat minnufih. Il-MEPA, b[ala regolatur, m’g[andhiex nies im[arr;in kontra perikli g[assa[[a u g[alhekk kellhom ikunu n-nies mill-Protezzjoni ?ivili biex trattaw il-ka]. B[ala prattika, meta jkun hemm /irkustanzi ta’ periklu pubbliku, il-pro/edura ta’ rimedju tkun applikata misCPD. Membri mid-CPD marru l-Qajjenza g[ax kien hemm xi tnixxijiet li kellhom ikunu trattati. Michael Sant sostna li ddisponiment ta’ materjal kimiku g[andu jkollha li/enzja ma[ru;a mir-regolamenti dwar it-tmexxija taliskart. Hu stqarr li hawn siti f’Malta g[all-[a]na ta’ materjal kimiku b[alma hu l-mer-

Il-prassi dejjem kienet li l-gass jinxtara m[allat bil-mercaptan

captan, i]da m’hawnx siti g[al rimi ta’ tali materjal. Michael Sant qal li mill-evidenza jirri]ulta li kien hemm deterjorazzjoni tal-kontenituri bil-mercaptan u allura kellha tittie[ed azzjoni. Fakkar li ddiskussjonijiet li kienu saru mal-Enemalta kienu saru filqosor u fil-kuntest tal-istorja tal-esportazzjonijiet li kienu saru fil-passat. Ian Stafrace, Kap E]ekuttiv tal-MEPA kien talab, ming[and l-uffi/jali talAwtorità, rendikont tal-ka] biex wie[ed jara jekk l-obbligi legali mill-Enemalta ;ewx obduti jew le. Il-MEPA xtaqet id-dokumentazzjoni kollha u sal-lum g[adha qed tistenna d-dokumenti ne/essarji ming[and l-Enemalta. Hu qal li l-MEPA talbet full audit talmaterjali kollha li huma perikolu]i biex il-ka] ma jer;ax jirrepeti ru[u. Francis Attard, Direttur :enerali tal-Kuntratti qal li fejn jid[ol ix-xiri tal-fuel g[all-ener;ija, dan hu e]enti mir-regoli tal-public procurement. Francis Darmanin, li kien Procurement Manager malEnemalta, fuq mistoqsijiet tad-Deputat Laburista Joe Mizzi, qal li xi tliet snin ilu kienet intalbet stima g[addisponiment tal-mercaptan. LEnemalta kienet talbet alternattivi g[ad-disponiment, il-

qerda jew ir-rimi tal-mercaptan. Ivan Bonello, Procurement Manager mal-Enemalta, qal li ma kellu x’jaqsam xejn ma’ dan il-ka] g[ax ilu f’din ilkariga sa mill-2010, ji;ifieri xhur wara li fe;; il-ka]. Fuq mistoqsija li saret millMinistru Tonio Fenech, kien spjegat minn uffi/jal talEnemalta li l-prassi dejjem kienet li l-gass jinxtara m[allat bil-mercaptan. Dakinhar tal-ka], kien hemm problema g[ax il-gass LPG ma ;iex im[allat lest bil-mercaptan. L-Enemalta kienet ir/eviet konsinja ta’ mercaptan biex tit[allat mal-LPG. Anthony Bonello, li kien responsabbli mir-Ri]orsi Umani, qal li ma kienx responsabbli mit-ta[lit talLPG mal-mercaptan. Hu qal li, sa fejn jaf hu, ma jafx b’nies li kienu jafu jag[mlu dan it-ta[lit jew li kienu m[arr;a biex jag[mlu dan. Il-Kumitat g[all-Kontijiet Pubbli/i kompla jsejja[ i]jed xhieda, fosthom, Alex Tranter li kien Non-Executive Chairman tal-Enemalta li qal li kien sar jaf bil-ka] tal-mercaptan permezz tal-media. Hu tkellem dwar in-nuqqas ta’ awditur intern g[allEnemalta. Is-smig[ ta’ aktar xhieda hu mistenni li jkompli llum wara nofsinhar.

Servizzi g[al studenti b’diffikultajiet ta’ m;iba Id-Dipartiment tasServizzi g[all-Istudenti jipprovdi diversi servizzi fliskejjel li permezz tag[hom jing[ata appo;; lil studenti li qed jesperjenzaw diffikultà ta’ im;iba, kemm dik li ;ejja minn di]abbiltà kif ukoll li ;ejja minn diffikultajiet so/jali u emozzjonali. Bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari, Dolores Cristina, il-Ministru g[allEdukazzjoni u x-Xog[ol fissret li dawn is-servizzi jinkludu l-Autism

Supporting Team, Spe/jalista fl-SEBD, Servizz ta’ Psikologu, Counselling, {addiema So/jali u Social Support Workers. Il-Ministru Cristina qalet li f’numru ta’ skejjel hemm ukoll Learning Support Zones u Nurture Groups li joffru appo;; lil studenti b’diffikultajiet ta’ Im;iba So/jali u Emozzjonali. Hi sostniet li hemm ukoll ]ew; learning support centres g[al studenti li jkollhom b]onn provvediment edukattiv barra l-iskola.

Applikazzjonijiet pendenti g[al Supply LSAs B[alissa hemm 169 applikazzjoni pendenti g[axxog[ol minn supply learning support assistants biex ikunu impjegati. Bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari, Dolores Cristina, il-Ministru g[allEdukazzjoni u x-Xog[ol fissret li qabel ma jkun konklu] le]er/izzju tal-klassifikazzjoni g[as-sena skolastika li ;ejja,

li jinvolvi trasferimenti mitluba minn LSAs, /aqliq biex jimtlew vakanzi li n[olqu minn nuqqasijiet minn LSAs li huma ]ejda u biex ikunu assenjati LSAs ma’ tfal li g[adhom fil-pro/ess ta’ statementing, il-Ministeru ma jkunx f’po]izzjoni li jindika kemm minnhom se jibdew xog[ol sal-a[[ar ta’ din issena.

Evalwazzjoni tal-iscreening kontra l-kan/er tas-sider Din is-sena, fil-Pjan Nazzjonali g[all-Kan/er, se ssir evalwazzjoni talProgramm Nazzjonali ta’ Screening g[all-Kan/er tas-Sider. Bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari, Joe

Cassar, il-Ministru g[asSa[[a, l-Anzjani u lKura fil-Komunità qal li b[ala parti minn din levalwazzjoni, se jkun determinat jekk u kif g[andu jkun esti] dan ilprogramm.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 17 ta’ Lulju, 2012

10 Intermezz

INTERMEZZ MONDJALI Rassenja kulturali internazzjonali

Analizzat il-poeta tan-nirien Il-[ajja mlewna u kontradittorja ta’ Karmenu Vassallo, poeta tan-nirien (1913-1987), qed tkun i//elebrata f’bijografija attenta li kiteb Marcel Zammit Marmarà, ippubblikata fis-sensiela SKS. L-awtur fittex fil-kitbiet kollha ta’ Karmenu Vassallo, bosta minnhom miktubin b’g[add kotran ta’ psewdonimi, kif ukoll f’dokumenti, manuskritti, arkivji, ritratti, intervisti bir-radju u mal-400 ittra personali. Dan hu xog[ol g[ani dwar poeta li ;arrab [afna u li baqa’ j]omm postu b[ala romantiku ewlieni filmixja letterarja lokali. Din ir-rubrika intervistat lil Zammit Marmarà.

G[aliex qed tikkon/entra fuq il-bijografija ta’ Vassallo, u x’inhi r-relevanza tieg[u llum^

Mindu kont tifel l-iskola dejjem kien il-poeta favorit tieg[i. Jag[ti [oss lil dak li normalment m’g[andux [oss u mo[[u dejjem jhewden u jo[lom, jirrifletti, jikkuntesta, jiddibatti, jistaqsi, jirribella, u jiddjaloga ma’ Alla. Jibki u jifra[ mix-xejn. Kien jg[id li aktar minn qatt qabel jikbirlu r-rispett g[all-annimali u l-[xejjex u jonqoslu g[all-bnedmin. Vassallo jibqa’ dejjem relevanti g[ax il-kitba tieg[u hi universali, li ssie[bu fil-moviment letterarju Ewropew. Hu poeta dejjem u kullimkien, mhux f’Malta biss, bil-kitba tieg[u tg[odd g[al kul[add, f’kull post u f’kull ]mien. G[andu l-valur tal-qawwa tal-kelma, fil-profondità tal-kitba ming[ajr il-[tie;a ta’ dizzjunarju biex jinftiehem.

Fid-da[la g[all-ktieb, Oliver Friggieri jikklassifika l-bijografija kritika tieg[ek b[ala “po]ittivista”. Kif tfiehem dan il-;eneru^ Inkun pru]untu] jekk nanalizza u nikkummenta jiena stess dwar il-bijografija ta’ Karmenu Vassallo. Il-klassifikazzjoni u l-anali]i tal-bijografija l-a[jar li tit[alla f’idejn il-kriti/i. Il-po]ittivi]mu jitqies b[ala metodu xjentifiku f’konfront mal-metafi]ika. Fis-seklu dsatax, Auguste Comte kiteb bosta xog[lijiet dwar il-po]ittivi]mu, fosthom The Course in Positive Philosophy. B’reazzjoni g[al dan il-metodu, l-antipo]ittivisti qiesu din it-teorija b[ala ideolo;ija tax-xjenza. Po]ittivisti moderni jibba]aw ix-xog[ol tag[hom fuq ri/erka kwantittattiva. Illum, it-terminu ‘po]ittivi]mu’ g[andu tifsira wiesg[a [afna.

Ma’ Karmenu Vassallo kienet we[let it-tikketta ta’ poeta pessimista. Stqarr li kellu b[al ;ibda naturali g[an-niket u l-malinkonija. Kien pessimista “patolo;iku” jew irrendewh hekk i//irkustanzi^

Kienu /-/irkustanzi. Vassallo jfisser ukoll mudell ta’ perseveranza, ta’ tama, u finalment tal-kapa/ità li jirnexxilu jirre]isti u jeg[leb diffikultajiet kbar psikolo;i/i, g[ax l-ewwel ried jirba[ il-konfront mieg[u nnifsu. Meta beda jemmen fil-[iliet letterarji tieg[u b[ala s-salvazzjoni tieg[u, g[eleb il-qtig[ il-qalb kif ukoll il-bi]a’ tal-esklu]joni so/jali, li parti minnha kienet kaw]a ta’ dak li hu kien jemmen li kienu difetti fi]i/i.

Fih hemm ukoll do]i qawwija ta’ kommi]erazzjoni. X’ta[seb^

Vassallo kien iqis lilu nnifsu vittma ta’ xorti [a]ina. G[adda minn perijodi ta’ qtig[ il-qalb f’[ajtu “mg[obbija bi tletin salib”. Kien f’dan il-perijodu li kiteb l-aqwa xog[lijiet tieg[u. Fil-poe]ija ‘Van;elu Ie[or’ kiteb versi b[al “Wa[di ming[ajr ma rrid. Wa[di fid-dinja”. Kiteb poe]iji jisimhom sa[ansitra ‘Wa[di’ u ‘Imsejken Jiena’ (1934). F’dan il-kuntest tinftiehem ukoll it-tnehida ddisprata: “Irrid u ma nistax inkun b[all-bqija

minn Mario Azzopardi marpardi@maltanet.net

Fl-istess manuskritt kiteb: “Ma nist[ix nistqarr li g[adni u nibqa’ favur il-piena talmewt sakemm bniedem jibqa’

joqtol bla jedd bniedem ie[or”. Vassallo tant kien sensittiv li kien i[oss [afna g[allvittma u lil min ikun [alla warajh, spe/jalment tfal iltiema.

Interessanti li Vassallo kellu xog[lijiet satiri/i li rari, jekk qatt, ing[ataw pubbli/ità. Ji;ifieri l-poeta kellu l-mumenti “[fief” tieg[u.

L-aspett umoristiku u satiriku ma tantx jinsab fil-kitbiet ta’ Vassallo, imma flIl-qoxra tal-ktieb Il-{ajja ta’ Karmenu Vassallo miktub minn Marcel 1937 kien [are; ]ew; kotba Zammit Marmarà ]g[ar, }wie; f’Qieg[ il-Ba[ar u Mastru Rjus, it-tnejn biltal-[lejjaq fuq din l-art”. Insibu bosta versi fejn psewdonimu V.E.K.A. F’Mastru Rjus insibu karattru Vassallo jit[assar lilu nnifsu. li biex jistudja ras [addie[or spi//a biex tilef rasu. Mid-disperazzjoni u l-kommi]erazzjoni tieg[u {oloq karattri b[all-Kontinu Boqqa Brodu u l-Baruni nnifsu jg[addi g[all-kuntestazzjoni tad-destin u xxorti [a]ina, li jag[mluh differenti mill-bqija meqjusa Rolandu Wa[[althulu. Fis-17 ta’ Ottubru 1938 kiteb aritklu f’Il Berka, ‘Il-Faqar tal-Kitba Satirika filb[ala bnedmin normali. Letteratura Maltija’. F’dan id-dawl wie[ed jista’ jara li Vassallo kien qieg[ed jesperimenta bi stili differenMeta da[al fil-politika l-ewwel darba kien ivvota favur il-piena kapitali. Kif tirrikon/ilja dan ti fit-triq letterarja tieg[u. Karmenu Ellul Galea kien qalli kif meta kien is-sens qawwi ta’ kastig estrem mal-Kristjanità li refu;jat is-Si;;iewi fi ]mien il-gwerra, mhux lkien jiddikjara^ F’Novembru 1945 Vassallo kien elett fil-Kunsill ewwel darba li Vassallo kien jo[ro; b’xi wa[da minn tal-Gvern. F’wa[da mis-seduti tal-Kunsill, tressqet tieg[u fuq iz-zuntier u jifqa’ lil kul[add bid-da[q. g[all-vot il-piena kapitali, u kien hu biss li vvota favur. Kien jemmen li Knisja u Stat g[andhom jimxu }gur li sal-1983, skont manuskritt b’noti awtobijoid f’id. Din po]izzjoni ortodossa [afna, i]da kien grafi/i, baqa’ tal-fehma li sakemm il-bniedem joqtol iqis ru[u anki b[ala ribell. Sa fejn kien rivoluzbniedem ie[or, il-piena kapitali kellha tibqa’ zjonarju Karmenu Vassallo^ tin]amm. Meta f’wa[da mis-seduti tal-Kunsill tressaq Vassallo hu wkoll il-poeta tal-paradoss. Il-;abriet g[all-vot il-‘[abel’, kien hu wa[du li vvota favuru. tieg[u kollha jimplikaw jew jibdew b’poe]ija ddedikata lil Alla. Studja u g[ex ta’ reli;ju] masKarmenu Vassallo kien So/jetà ta’ San Pawl u kien jonqsu jie[u biss l-a[[ar professjoni meta tilef il-vokazzjoni. Kien kiteb li favur il-piena tal-mewt j[oss ru[ ta’ qassis u qalb ta’ poeta, li j[ossu mixg[ul b’g[erf il-Mulej. g[aliex kien jemmen li Fil-kitba kien kura;;u] [afna. Kiteb versi li wasslu sakemm il-bniedem kien lill-Vigarju tal-Isqof biex jibg[at g[alih. Kien hemm ukoll min beda jqisu b[ala eretiku, imma ma be]ax kapa/i joqtol bniedem jippubblika dak li kiteb u ma qag[adx iqis il-konsegie[or, din g[andha tibqa’ wenzi u l-attakki fuqu.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 17 ta’ :unju, 2012

Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, {amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 25965460#2#3 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

It-twessig[ tad-dritt tal-vot “Taxxa bla rappre]entanza hi tirannija.” Hekk kien qal l-Avukat James Otis f’Massachusetts, flAmerika kolonjali, fil-kampanja ta’ re]istenza kontra taxxa li l-Parlament Ingli] fl-1765 kien g[amel fuq dak kollu li jkun stampat fil-kolonji Amerikani. Dan il-prin/ipju – li min i[allas taxxa g[andu jkun rappre]entat fl-assemblea li tidde/iedi dik ittaxxa, li tidde/iedi l-kemm u l-kif tag[ha, u li tidde/iedi kif jintefqu l-flus li jid[lu minnha – kompla jixtered fis-snin ta’ wara biex anima rrivoluzzjoni Amerikana. Il-prin/ipju li m’g[andu jkun hemm l-ebda taxxa bla rappre]entanza hu ssies ta’ dak li se[[ fid-dinja demokratika tul l-a[[ar 250 sena: it-twessig[ tad-dritt tal-vot. Vot mat-18 e]att f’Malta Il-;img[a li g[addiet, il-Parlament Malti g[adda emendi g[al-li;i elettorali li komplew iwessg[u ddritt tal-vot f’Malta. Emendi g[all-Att dwar lElezzjonijiet :enerali li hi l-li;i li tirregola lpro/ess elettorali s[i[. Emendi li permezz tag[hom il-Kummissjoni Elettorali kompliet ting[ata ktar responsabbiltajiet u dmirijiet. B’ri]ultat ta’ emenda importanti li g[addiet millParlament, dawk li jag[lqu t-18-il sena sad-data proprja tal-elezzjoni se jkunu jistg[u jivvutaw. Dan

ifisser li ng[ata d-dritt tal-vot li]-]g[a]ag[ kollha li jag[lqu t-18 bejn meta jo[ro; ir-Re;istru Elettorali u l-elezzjoni ;enerali li ssir wara. Dawn i]]g[a]ag[ qabel ma kinux jistg[u jivvutaw. Hu kalkulat li jkun hemm madwar 2,700 ]ag[]ug[ u ]ag[]ug[a bid-dritt tal-vot fl-elezzjoni li jmiss. Dan minkejja li sal-lum, l-ismijiet ta’ dawn i]-]g[a]ag[ ma jidhrux fir-Re;istru Elettorali attwali. Aktar drittijiet lill-votant

Emenda o[ra importanti approvati mill-Parlament tikkon/erna l-pazjenti li jkunu qeg[din g[all-kura fl-isptarijiet. Sal-lum mhux possibbli li persuna li tkun g[all-kura fi sptar, g[ajr g[ar-Residenza San Vincenz de Paul, li tivvota fl-isptar stess. Dawn ilpersuni wkoll, issa se jkollhom il-kumdità li jivvutaw fl-isptar stess u ma jg[addux millistrapazz li jittie[du, [afna minnhom fuq si;;u tarroti u fuq strechers, fi/-/entri tal-votazzjoni biex jivvutaw. B’dan l-i]vilupp, dawn il-pazjenti se jkunu qed jivvutaw il-:img[a, ;urnata qabel il-jum talvotazzjoni. Din hi emenda li se tevita [afna skumdità mhux biss g[all-pazjenti, i]da wkoll g[all-infermieri u paramedi/i o[ra li kienu jkunu jridu jakkumpanjaw lill-pazjenti. }vilupp ie[or fl-emendi approvati hu fil-;bir tad-

dokumenti tal-voti. Il-Maltin re;istrati G[awdex se jkunu jistg[u ji;bru d-dokument tal-vot tag[hom mill-Uffi//ju Elettorali f’Malta minflok f’G[awdex. Dan japplika wkoll g[all-G[awdxin re;istrati Malta. Dawn huma kollha emendi li j[arsu lejn iddrittijiet tal-votant. Muscat jattakka d-dritt tal-vot tal-Maltin Waqt li l-Parlament g[adda din il-li;i biex iwessa’ d-dritt tal-vot f’Malta, stunat bil-kbir ilkampanja li l-Labour Party re;a’ qed jag[mel biex jaqta’ d-dritt tal-vot ta’ /ittadini Maltin. L-g[ajta “l-ebda taxxa bla rappre]entanza” – li nebb[et lil tant bnedmin li ssieltu g[ad-demokrazija madwar id-dinja – il-Labour ta’ Muscat g[adu ma semag[hiex, anzi g[adu jinsisti li ju]a l-istess

metodi antiki li kien ju]a biex i/a[[ad dritt ba]iku [afna ta’ /ittadini Maltin u li l-prova tad-dritt tag[hom li jivvutaw qieg[da fit-taxxi li j[allsu. Dibattitu li jrid jistenna F’Malta g[ad nistg[u niddiskutu aktar twessig[ tad-dritt tal-vot, li tin]el l-età tal-vot, pere]empju. Imma dan id-dibattitu donnu jrid jistenna lil partit ewlieni f’Malta, il-Labour, jinfatam mill-kampanji tieg[u kontra d-dritt tal-vot tal-Maltin.

Insa[[u u nipprote;u l-qasam tal-konsumatur

1. Il-;img[a li g[addiet kienet wa[da importanti ferm g[all-qasam tad-drittijiet talkonsumatur g[aliex g[allewwel darba f’pajji]na nidejna l-li;i tal-Pro/eduri Kollettivi, jew class actions. Weg[da elettorali o[ra li wettaqna, g[ax tassew irriduk tkun im[ares iktar.

Nipprote;u d-drittijiet tieg[ek Mill-ewwel ta’ Awwissu li ;ej, konsumatur li jixtieq jifta[ kaw]a g[aliex b’xi mod jew ie[or ;ew miksura ddrittijiet tieg[u, se jkun jista’ jag[mel dan flimkien ma’

konsumaturi o[ra li jkollhom l-istess ra;uni. M’a[niex biss se nissalvagwardjaw l-interess tal-konsumatur, i]da wkoll tal-intrapri]i ]g[ar u medji li min-na[a tag[hom ukoll se jkunu jistg[u jressqu l-ka]i

tag[hom. F’kull ka], rappre]entant wie[ed se jkun jista’ jirrappre]enta grupp ta’ nies dwar l-istess kwistjoni u b’hekk ji;u ffrankati [afna spejje]. 2. Il-ligi tg[id li sabiex tinfeta[ kaw]a, din trid tinfeta[ minn minimu ta’ ]ew; persuni. Bla dubju, [afna drabi konsumatur jew intrapri]a jaqtg[u qalbhom sabiex jift[u kaw]a wa[edhom, i]da issa din ilproblema se ti;i eliminata permezz ta’ din il-li;i g[aliex grupp ta’ nies jistg[u jing[aqdu bejniethom u jippre]entaw il-ka] tag[hom flimkien. Din il-pro/edura se tfisser tnaqqis ta’ [afna [ela ta’ [in u spejje] ]ejda. Pro/edimenti kollettivi 3. Se jkun possibbli li

wie[ed jifta[ kaw]a sabiex

Permezz ta’ din il-li;i l-;dida issa grupp ta’ nies jistg[u jing[aqdu bejniethom u jippre]entaw il-ka] tag[hom flimkien

jintalab kumpens g[all-[sara, ji;ifieri fejn wie[ed jipprova jfittex g[al [sara li saret lil membri ta’ dik il-“klassi”, jew sabiex jintalab it-twaqqif tal-ksur, jew anki sabiex jintalab ir-rettifika talkonsegwenzi ta’ ksur, b[al e]empju meta grupp ta’ konsumaturi jkunu xtraw xi appliances difettu]i, u jitolbu li l-prodotti difettu]i jinbidlu ma’ appliances ;odda. 4. Se jkunu jistg[u jinfet[u ]ew; tipi ta’ pro/edimenti kollettivi. L-ewwel, permezz ta’ “azzjoni ta’ grupp” li f’dan il-ka], il-pro/eduri jkunu jistg[u ji;u ppre]entati f’isem numru ta’ persuni u fejn ir-rappre]entant tal-klassi jkollu talba flimkien malmembri l-o[ra tal-grupp, jew it-tieni, f’azzjoni rappre]entattiva, fejn korpi rappre]entattivi jkunu jistg[u jift[u kaw]a ming[ajr ma huma jkollhom interess ;uridiku. Dan ifisser li l-kaw]a tista’ ti;i ppre]entata f’isem g[add ta’ persuni minn korp rappre]entattiv b[alma hi g[aqda ta’ konsumaturi

re;istrata f’isem ilkonsumaturi jew inkella minn xi korpi kostitwiti. Barra minn hekk, inti b[ala konsumatur jew sid ta’ xi negozju, se jkollok il-[in ne/essarju sabiex tidde/iedi jekk tixtieqx tissie[eb jew le fil-kaw]a. Intaffu l-ispejje] tal-qrati 5. {adna [sieb nipprovdu

biex konsumatur jew intrapri]a jkunu jafu li se tkun qed tinfeta[ kaw]a dwar l-istess ka] tieg[u. Dan se jsir permezz ta’ pubblikazzjoni tal-ka]i fil-gazzetta tal-Gvern kif ukoll f’;urnali lokali kemm bl-Ingli] kif ukoll bilMalti, jew anki f’mezzi o[ra tax-xandir skont kif tordna lQorti. Dak li jkun se jing[ata anki /ans jissie[eb f’tali kaw]a anki wara li tkun infet[et. 6. {sibna wkoll sabiex intaffu l-ispejje] tal-qrati. Dawk il-pro/edimenti kollettivi li se jinfet[u minn g[aqdiet tal-konsumaturi li jkunu re;istrati, se jitnaqqsulhom [afna lispejje] ;udizzjarji

minn Jason Azzopardi jason.azzopardi@gov.mt

kontrihom. Dawn se jkunu wkoll e]entati mill-[las ta’ mi]ati tal-qorti tar-re;istru fuq il-pre]entazzjoni talkaw]a dwar il-pro/edimenti kollettivi. 7. Insellem lil sie[bi Chris Said li vara dan il-pro/ess issena li g[addiet u mess lili li nwassal sal-port. Nirringrazzja lill-Awtorità g[all-Kompetizzjoni u lAffarijiet tal-Konsumatur kif ukoll lid-Direttur :enerali mill-Uffi//ju talKompetizzjoni li [admu bla heda sabiex din il-li;i titlesta fil-[in stipulat. Qatt daqs illum ma kienu daqshekk im[arsa d-drittijiet talkonsumaturi f’pajji]na. Issa f’idejk...


IN-NAZZJON It-Tlieta, 17 ta’ Lulju, 2012

12 Ittri

Gvern Nazzjonalista biss lest jisma’ u ja;ixxi dwar Bormla

Wa[da mi]-]ew; imtie[en f’Bormla li je[tie;u li jkunu m[arsa (ritratt fuq) u r-ritratt l-ie[or juri dar li hi ta’ e]empju ta’ kif kul[add irid jara lill-belt ta’ Bormla

Sur Editur, Min jaqra kitbieti f’dan il;urnal, jaf jg[addilu minn rasu (jew ja[seb) li jien g[andi xi a;enda mo[bija versu l-Gvern Nazzjonalista u l-politika tieg[u f’din il-belt Bormli]a biex inxekklu b’xi mod minn [idmietu. {alli nirrepeti g[al darb’o[ra dak li stqarrejt snin ilu f’dan listess ;urnal li jien, g[andi kull rispett u kull grazzi g[al kulma wettaq f’Bormla l-Gvern tallum. Biex inkun qed ng[id kollox ukoll, lill-Prim Ministru Lawrence Gonzi ktibtlu darbtejn dwar Bormla, pajji]i, u we;ibni d-darbtejn. Mela, dan kollu stqarrejtu biex il-qarrej jittratta kitbieti b[ala l-karba ta’ /ittadin serju u denn ta’ pajji]u li lil pajji]u jixtieqlu l-;id g[ax nemmen li b’aktar impenn u bi pjani serji, din il-belt tista’ ter;a’ tkun lg[o]]a ta’ min jabitaha biex lisem li jwe;;a’ li wirtet jittaffa ftit ftit sakemm ;ie[ha jsir mill;did l-g[ira ta’ min jixtiqilha l-

g[aw; u l-istmerrija. Fil-[ar;a tal-{add 1 ta’ April ktibt dwar Mu]ew fuq il-Ba/ir Nru. 1. G[adni nemmen li din kienet tkun l-a[jar g[a]la biex Bormla setg[et tibda tilbes ilbiesha. Mhux sew li f’medda ta’ art b[al din f’Bormla m’g[andniex fejn nibag[tu turist x’jara u xi j]ur. Ktibt dwar il-blokk bini ta’ dik li darba kienet il-Pixkerija. L-istess… hawnhekk a//ennajt g[al twaqqif ta’ mu]ew ie[or. Ikkonkludejt li post ta’ talb u adorazzjoni f’dik li hi knisja ta[t l-art fl-in[awi ta’ Santa Liena, jixirqilha attenzjoni u azzjoni. U… nirrepeti kitbieti, Gvern Nazzjonalista biss jidher li hu lest li jisma’ u ja;ixxi. Dan hu li jien nistenna! Nistenna aktar [niena ma’ pajji]i. Pere]empju, jista’ xi [add mill-qarrejja jasal jemmen li f’Bormla g[andna ]ew; imtie[en (ara r-ritratt ta’ wa[da minnhom) li wa[da minnhom dalwaqt tispi//a gorbo; u l-o[ra (ritratt) waqt li tant dominanti, t[alliet bla raddiena u t[alliet ukoll f’idejn min jokkupaha. Jista’ xi [add jispjegalna jekk dawn i]-]ew; imtie[en humiex tal-poplu? Kull darba li nistaqsi dan, [add ma jwie;eb. Li kieku l-istat jie[du lil dawn i]-]ew; ;awhar f’idejh u jlibbishom ;ie[hom, kieku… g[allanqas ikollna fejn nibag[tu turist jara xi [a;a f’Bormla. U n[e;;e; lil min hu responsabbli, biex jie[u [sieb dil-mi]erja ta’ dan is-sur meravilju] ta’ ta[tha biex jittrattah bl-istess mod u g[o]]a ta’ kif qed ji;u ttrattati s-swar fil-belt ta’ biswitna. Imma g[aliex a[na le? Kif [add ma jwie;eb? Mhux tal-biki d-dehra ta’ dan is-sur? Possibbli ma jist[i [add minn min suppost li jara li povertà b[al din ma tfaqqarx sur u pajji]? Ara min i[obb lil daru kif jib]a’ g[aliha u jsebba[ha u jg[o]]ha (ara r-ritratt l-ie[or). Iva, din dar f’Bormla. X’differenza! Hekk irridu li narawha lil Bormla tag[na. Hekk irridu narawhom is-swar tag[na, b[al din id-dar. U (Sur Editur) ippermettili nifra[lu lil dan is-sid g[al kif jemmen li g[andha tkun beltna Bormla. U biex intemm kitbieti g[allum, nixtieq xi [add jg[idilna kif il-medda ta’ arkati li nsibuhom fi Triq ir-Regatta t[allew mhux skavati u abitati meta ttriq ta’ fuqhom hi mi]muma fuq l-arkati tag[hom. Dawn huma mbarrati bi /nagar li jistg[u jinqalg[u u jitne[[ew. Kieku dawn ji;u abitati nkunu nistg[u ng[idu li f’Bormla g[andna outlets, [wienet partikulari fejn jinbieg[u affarijiet turisti/i li llum, dal-;eneru ta’ bejg[ i[addem lin-nies u lg[arfien ta’ se[er dil-belt jibda jixxieheb ma’ min pajji]u sab id ;eneru]a u finanzi biex jiddandan bih.

Alfred Attard Bormla


IN-NAZZJON It-Tlieta, 17 ta’ Lulju, 2012

Madwarna 13

Wirja u restawr fil-kappella ta’ San :akbu l-kbir fin-Naxxar minn Clinton Sammut

Fil-25 ta’ Lulju ti;i //elebrata l-festa ta’ San :akbu lKbir, li kien wie[ed millappostli ta’ :esù Kristu, filwaqt li kien l-ewwel appostlu li temm [ajtu ta[t il-martirju ta’ qtug[ ir-ras. Id-devozzjoni lejn dan ilqaddis tmur lura minn ]mien il-Kavallieri meta f’Malta kien di;à hawn numru ta’ kappelli ad unur dan lappostlu u qaddis ta’ Kristu. Il-kappella San :akbu

Wa[da minn dawn il-kappelli ]g[ar insibuha finNaxxar, u tinsab biswit ilparke;; tal-eks Trade Fair Grounds. In-Nazzjon tkellem ma’ Bruce Cortis, resident Naxxari u kuratur ta’ din ilkappella, li tana xi informazzjoni rigward l-istorja ta’ din il-kappella. Hemm dokumenti li juru li din il-kappella kienet inbniet u kienu jitqaddsu quddisiet fiha sa qabel l-Assedju l-Kbir, fl-1545. Din il-kappella g[amlet ]mien ma tissemmiex iktar imma isimha re;a’ fe;; fissena 1618 f’ittra pastorali mill-Isqof Cagliares. Hu ma[sub li matul lAssedju l-Kbir it-Torok li kienu telg[u f’din il-lokalità kienu pprofanaw din il-kappella u ;arrfuha. Illum il-;urnata l-u]u ta’ din il-kappella naqas bil-kbir u l-funzjonijiet litur;i/i ;ew limitati g[al dawk tal-festa ta’ San :akbu li ssor fil-25 ta’ Lulju. F’din il-kappella nsibu

pittura ta’ San :akbu li kienet impittra mill-pittur popolari Antonio Da Dinnto. Ma]-]mien din il-pittura sofriet [sarat ikka;unati millg[eluq tal-post u l-umdità. Sar xog[ol ta’ restawr fuqha u l-a[[ar ]ew; xog[lijiet biss huma dokumentati. Dawn kienu dak tal-1928-1930 u li sar issa fis-sena 2012 mirrestawratur Alfred Briffa. Hu mifhum li l-a[[ar restawr li sar kien ferm intensiv u dan g[aliex barra l-elementi tal-g[eluq u umdità, ilkolla li kienet ing[atat firrestawr ta’ qabel kienet dewdet u d-dud g[amel il[sara fuq wara tal-pittura. Wirja ta’ kappelli Maltin

Il-fondi biex isir tali restawr in;abru permezz ta’ numru ta’ attivitajiet li jsiru f’din ilkappella spe/jalment meta joqorbu festi litur;i/i b[al dik tal-:img[a l-Kbira u l-Milied u anki grazzi g[ad-donazzjonijiet li ng[ataw g[al dan il-g[an. Fil-fatt bejn il-11 u s-16 ta’ Lulju ttellg[et wirja f’din ilkappella flimkien malG[aqda {bieb tal-Kappelli Maltin, u din il-wirja kienet ad unur ir-restawr li sar talpittura u b[ala parti mi/-/elebrazzjonijiet g[al festa ta’ dan il-qaddis. F’din il-wirja wie[ed seta’ jara numru ta’ mudelli ta’ kappelli Maltin minn diversi artisti Maltin fosthom Angelo Fenech, Rene Sacco u Carmel Vella. Flimkien ma’ dawn il-

mudelli kien hemm numru ta’ ritratti li juru g[add ta’ kappelli Maltin imferrxin ma’ Malta u G[awdex. Fost dawn ir-ritratti jew pitturi nsibu tliet kappelli o[ra li kienu jinsabu fin-Naxxar u li sfortunatament bi]-]mien dawn inqerdu, fosthom tnejn li kienu jinsabu fil-pjazza tanNaxxar, kappella Santa Margerita u kappella San Bastjan li nqerdu bi ftu[ Vjal ix-Xog[ol lura fis-snin sebg[in. Kappella o[ra hi dik ta’ Santa Katerina fix-Xwieki li llum hi parti minn proprjetà privata. Il-programm tal-festa

Bruce Cortis stqarr li hemm numru ta’ pro;etti li jridu jsiru f’din il-kappella fosthom iz-zokklatura tal-ir[am li tikkumplimenta mad-disinn li di;à jinsab fil-kappella. T[ejja wkoll programm g[all-festa ta’ San :akbu maqsuma fuq tlett ijiem fejn kul[add hu m[e;;e; jattendi. It-Tnejn 23 ta’ Lulju u tTlieta 24 ta’ Lulju fis-7.30 p.m. se jing[ad ir-ru]arju u tindaqq il-kurunella f’;ie[ San :akbu, animati millmembri tas-so/jetà talMuseum tas-subien u tal-bniet rispettivament. L-Erbg[a 25 ta’ Lulju, nhar il-festa ta’ San :akbu, fis7.30 p.m. se jing[ad irru]arju u tindaqq il-kurunella f’;ie[ San :akbu u ssegwi quddiesa minn Dun Mattew flimkien ma’ omelija. Il-kant tal-quddiesa se jsir kollu millkantanta Sarah Micallef.

Il-kappella ta’ San :akbu li tinsab fin-Naxxar biswit dawk li kienu t-Trade Fair Grounds

Il-pittura ta’ San :akbu li tinsab fil-kappella u li ;iet restawrata din is-sena

U[ud mill-mudelli tal-kappelli li kienu esibiti waqt din il-wirja fi [dan il-kappella


IN-NAZZJON It-Tlieta, 17 ta’ Lulju, 2012

14 A[barijiet ta’ barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt L-UNGERIJA

Jinqabad l-aktar Na]ista imfittex

Il-kriminal tal-gwerra Na]ista l-aktar imfittex min[abba s-sehem tieg[u filqtil ta’ 15,000 Lhudi nstab li qed jg[ix fl-Ungerija. L-investigazzjoni biex isir mag[ruf x’kien sar minn Laszlo Csatary, li llum g[andu 97 sena, kienet ilha g[addejja 15-il sena f’[idma mlaqqma ‘Operation last Chance”. Sa fejn hu mag[ruf Csatary hu l-a[[ar kriminal tal-gwerra Na]ista li g[adu [aj. Ephraim Zuroff, il-kap ta/?entru Wiesenthal f’:erusalemm, qal li Csatary instab wara informazzjoni li ng[atat minn persuna Ungeri]a. Wara negozjati dwar il-kumpens, ta’ 25,000 dollaru Amerikan, il-persuna tat id-dettalji kollha u minna[a tieg[u Zuroff informa lawtoritajiewt Ungeri]i f’Settembru i]da s’issa g[adhom ma ttie[du ebda passi. Csatary irri]ulta li qed jg[ix fil-kapitali Ungeri]a Budapest u ;urnal popolari Ingli] il{add ippubblika ritratti tieg[u jdur fit-toroq ta’ Budapest. Jidher i]da li l-awtoritajiet Ungeri]i qed ikaxkru saqajhom dwar il-ka]. Kien g[alhekk li /-?entru Wiesenthal ikkoopera mal;urnal Ingli] The Sun biex titpo;;a pressjoni fuq lawtoritajiet Ungeri]i. Csatary matul it-Tieni Gwerra Dinjija kien serva b[ala uffi/jal g[oli tal-Pulizija Ungeri]a fil-belt ta’ Kosice, fis-Slovakkja li dak i]-]mien kienet ta[t tmexxija Ungeri]a. Hu kellu sehem importanti fid-deportazzjoni ta’ eluf ta’ Lhud minn Kosice u r-re;jun ta’ madwar lejn Auschwitz fir-Rebbieg[a tal-1944. Barra minn hekk hu kien mag[ruf g[all-krudeltà li biha kien jistma lil-Lhud fiz-zona li kien jikkontrolla. Fl-1948, qorti ?eka kienet ikkundannatu g[all-mewt wara li kien [arab lejn ilKanada fejn g[ex ta[t identità falza sal-1995 meta nkixef u kellu jer;a’ ja[rab.

IL-KAZAKSTAN> Is-Soyuz TMA-05M titlaq mi/-/entru spazjali ta’ Baikonur b’abbord astronawt Russu, Amerikan u :appuni] g[al missjoni ta’ erba’ xhur fuq l-istazzjon spazjali internazzjonali. (ritratt Reuters)

L-EMIRATI G{ARAB MAG{QUDA

SPANJA

Vapur tal-qawwiet Amerikani involut fi sparatura fil-Golf

Inva]joni ta’ bram

Uffi/jali tal-Istati Uniti lbiera[ qalu li vapur talqawwiet Amerikani feta[ innar fuq dg[ajsa waqt in/ident ‘il hinn mill-kosta tal-Emirati G[arab Mag[quda. Ir-rapporti qalu li skwadra tas-sigurtà fuq il-USNS Rappahannock sparat fiddirezzjoni tad-dg[ajsa wara li din injorat sensiela ta’ twissijiet filwaqt li avvi/inat b’velo/ità lill-vapur Amerikan. Filwaqt li ma ng[atat l-ebda konferma konkreta ta’ vittmi, xi a;enziji tal-a[barijiet indikaw il-possibbiltà li almenu persuna setg[et tilfet [ajjitha fl-in/ident u filwaqt li

ma eskludewx g[al midruba. Ir-rapporti komplew li liskwadra fuq ilRappahannock – li jintu]a g[al refuelling – idde/idiet li tifta[ in-nar meta rikonoxxiet it-theddida potenzjali taddg[ajsa li spi//at ta[rab millin[awi ftit wara l-isparatura. Intant, kelliema g[an-Navy Amerikana f’Bahrain qalu li lekwipa;; tad-dg[ajsa ma’ ta l-ebda ka] tat-twissijiet hu u javvi/ina il-USNS Rappahannock f’zona ta’ ba[ar qrib Jebel Ali. Fl-istess [in il-kelliema sostnew li l-ba[rin fuq ilvapur Amerikan u]aw dejjem il-pro/eduri g[all-protezzjoni

bba]ati fuq il-kun/ett ta’ twissija qabel irrikorrew g[all-forza – u fejn imbag[ad sparaw lejn id-dg[ajsa b’machine-gun. Fil-pre]ent hemm tensjoni g[olja fir-re;jun tal-Golf Persjan, partikularment wara li l-Iran [are; b’aktar theddid li lest jag[laq iz-Zona ta’ Hormuz; li sservi b[ala rotta ta’ ba[ar strate;ika u ta’ importanza kbira g[all-vapuri li jittrasportaw i]-]ejt u tipi o[ra ta’ merkanzija. L-in/ident talbiera[ qed ikun investigat waqt li lidentità tal-membri talekwipa;; tad-dg[ajsa g[adha mhix mag[rufa.

G[awwiema tul il-Costa del Sol fi Spanja qed ikunu mwissija min[abba lammont kbir ta’ bram li hemm fil-ba[ar. Kien rappurtat li min[abba din l-inva]joni ta’ bram li hemm, f’Malaga madwar 1,000 persuna kellhom jing[ataw kura min[abba gdim mill-bram. Il-Ministeru tat-Turi]mu Spanjol qal li s-sajd e//essiv kif ukoll il-kurrenti tal-ba[ar kienu r-ra;uni ewlenija g[aliex [afna bajjiet kienu ntlew bil-bram. Min[abba f’hekk, kull darba li f’bajja ikun hemm [afna bram, l-awtoritajiet Spanjoli qed jtellg[u bandiera [amra beix jinfurmaw lin-nies.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 17 ta’ Lulju, 2012

A[barijiet ta’ Barra 15

L-ISTATI UNITI> Kompetituri jippruvaw jg[inu mara tissupera ostakolu waqt avveniment sportiv fl-in[awi ta’ Mount Snow f’West Dover, fl-Istat ta’ Vermont. Dan ir-ritratt ittie[ed waqt it-’Tough Mudder’, fejn il-kompetituri jridu jikkonfrontaw provi fi]i/i diffi/li g[all-a[[ar u ‘ta[t kundizzjonijiet militari’ fejn (anki) jkollhom jeg[lbu ostakoli tat-tajn, l-ilma u n-nirien. (Reuters)

L-ITALJA

IL-KOREA TA’ FUQ

Indikazzjonijiet ta’ the]]i]a fost l-elit ta’ Pyongyang Il-Partit Komunista li jmexxi lill-Korea ta’ Fuq g[adu kemm warrab uffi/jal militari li kien qrib [afna ssede tal-poter u fost indikazzjonijiet li l-Mexxej Kim Jong-un u l-konsulenti tieg[u jistg[u qed iwettqu ‘bidliet u taqlib’ fost l-elit biex isa[[u l-kontroll tag[hom fi Pyongyang. Jidher li g[addejjin ilmanuvri sorprendenti ta[t Kim Jong-un li [a l-poter wara l-mewt ta’ missieru, Kim Jong-il, f’Di/embru li g[adda u li fl-a[[ar jiem deher fuq it-televi]joni talIstat fil-kumpanija ta’ mara misterju]a filwaqt li japplawdi lill-grupp ta’ kantanti femminili. Ir-ritratti ta’ Kim Jong-il da[kan u jiddeverti waqt lispettaklu huma kuntrast assolut g[ad-dehra ]orra tradizzjonali tad-dinastija ta’ familtu li spikkat tul is-snin – u meta llum qed ife;;u lbidliet politi/i importanti fi Pyongyang. L-Uffi/jal militari ewlieni Ri Yong-ho, li kien qrib [afna tal-eks-dittatur Kim Jong-il, twarrab mill-karigi influwenti tieg[u fi [dan il-Partit

Komunista – u fejn anki tne[[ielu r-rwol ta’ Vi/iChairman tal-Kummissjoni Militari ?entrali – waqt laqg[a tal-politburo li saret fi tmiem il-;img[a.

Il-pjan biex jitqa//at l-uffi/jal seta’ kien ilu x-xhur Intant – u b[alma ji;ri ta’ spiss meta jitke//ew uffi/jali veterani tar-re;im – issemma l-mard b[ala r-ra;uni g[aliex twarrab Ri Yong-ho; i]da lmembri tal-Istitut Nazzjonali g[all-Unifikazzjoni fil-Korea t’Isfel irrimarkaw dwar lazzjoni g[all-g[arrieda li skont huma tista’ tindika qtug[ tal-irjus fil-politburo ta’ Pyongyang. Fil-fatt, Ri Yong-ho, li g[andu 70 sena, ma wera lebda [jiel ta’ mard meta, jiem ilu, deher fi Pyongyang flimkien ma’ Kim Jong-un u uffi/jali militari o[ra li kienu qed i]uru tifkira mwaqqfa g[all-unur ta’ Kim Il-sung;

il-fundatur tal-Istat komunista u n-nannu talMexxej komunista attwali. Il-membri tal-Istitut g[allUnifikazzjoni fil-Korea t’Isfel anki jemmnu li l-pjan biex jitqa//at Ri Yong-ho kien ilu x-xhur ji]viluppa u li l-pass seta’ kkonkluda sensiela ta’ mi]uri bba]ati fuq reshuffle tal-militar komunista. Dan meta setg[u tne[[ew di;a mal-200 fizzjal ta’ livell medju b[ala parti mir-reorganizzazzjoni talKorea ta’ Fuq li qed issir ta[t idejn uffi/jali spe/ifi/i. Sadattant, Jang Songthaek, iz-ziju ta’ Kim Jongun u li hu mi]]ewwe; lil o[t Kim Jong-il, hu indikat b[ala l-veru poter fil-Korea ta’ Fuq fejn qed iservi ta konsulent ewlieni g[al neputih li g[ad ma g[alaqx it-tletin sena. L-esperti mbag[ad jg[idu li t-tmexxija ;dida fi Pyongyang tinsab ta[t pressjoni qawwija biex tikkonferma l-le;ittimità politika tag[ha bl-aktar mod konkret u filwaqt li ttejjeb il-moral ta’ poplu fqir ming[ajr wisq ambizzjonijiet fil-[ajja.

Se jer;a’ jsemmi lill-partit ‘Forza Italia’ L-eks-Prim Ministru Taljan Silvio Berlusconi g[andu jer;a’ jag[ti t-titlu ori;inali ta’ ‘Forza Italia’ lill-partit tieg[u – g[alissa lPopolo Della Liberta (PDL) – i]da dan ma kkonfermax li se jikkuntesta b[ala kandidat g[all-kariga ta’ Prim Ministru flelezzjonijiet li se jsiru matul is-sena d-die[la. Berlusconi ]vela dan kollu lill-gazzetta :ermani]a Bild, b’kollox jindika li dan qed jippjana ritorn qawwi fiddinja tal-politika u wara li kien ilu x-xhur i]omm profil relattivament baxx. ‘Nistqarr li m’inix se nonqos lill-partit tieg[i – u in/identalment, il-PDL dalwaqt g[andu jirritorna g[all-isem antik tieg[u, ji;ifieri ‘Forza Italia’’, qal Berlusconi fl-intervista lil Bild li kienet pubblikata lbiera[. ‘Forza Italia’ hu l-partit politiku li [oloq Berlusconi meta la[aq Prim Ministru Taljan g[all-ewwel darba fl1994. Intant, dan il-partit ing[aqad ma’ gruppi konservattivi o[ra biex jitwieled il-PDL fl-1998, i]da Berlusconi tkellem kemm-il darba dwar limpenn biex imorru lura g[all-isem ori;inali.

Silvio Berlusconi (Reuters)

Silvio Berlusconi s-sena lo[ra kien sfurzat li jispi//a minn Prim Ministru waqt leqqel ta’ kri]i finanzjarja u fost t[assib li l-Italja setg[et tonqos mill-obbligi tag[ha rigward id-dejn pubbliku ekwivalenti g[al 1.9 triljun ewro. Intant, uffi/jali ewlenin tal-PDL qalu li Berlusconi se jkun il-kandidat ta//entru-lemin fl-elezzjonijiet tal-2013; bl-eks-PM innifsu di;à jo[ro; indikazzjonijiet /ari li be[siebu jikkonfronta mill-;did il-politika. {afna sostenituri qed jittamaw li r-ritorn ta’ Berlusconi jg[in biex jg[aqqad lil ta/-/entrulemin u filwaqt li jirritornaw is-sostenituri li kienu abbandunaw lill-PDL waqt l-elezzjonijiet lokali ta’ Mejju li g[adda.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 17 ta’ Lulju, 2012

16 Feature

Feature 17

L-Isptar ta’ Riabilitazzjoni Karin Grech b’servizz ta’ kwalità g[alik Il-Gvern immexxi millPartit Nazzjonalista g[andu g[al qalbu s-sa[[a ta’ kull /ittadin f’dan l-ar/ipelagu Malti u dan mhux jing[ad bil-kliem i]da jidher bilfatti. Matul dawn l-a[[ar snin rajna numru ta’ pro;etti jsiru b’risq is-sa[[a fosthom il-bini tal-isptar Mater Dei li kien deskritt b[ala ‘sptar state of the art’, il-bini talisptar tal-onkolo;ija, tilqim b’xejn kemm lit-tfal, lilladulti u lill-anzjani, breast screening u [afna servizzi o[rajn. L-aqwa kura g[all-pazjent

Fl-Isptar Karin Grech ting[ata attenzjoni individwali minn diversi tobba u spe/jalisti lill-anzjani biex dawn ikunu jistg[u jmorru lura fil-komunità tag[hom fl-iqsar ]mien possibbli

Kif kul[add jaf, is-sa[[a mhix marbuta mal-mard biss i]da wkoll ma’ diversi aspetti o[ra fosthom ilmobbiltà tal-bniedem, waqg[at, ksur u anki operazzjonijiet o[ra b[ala konsegwenza ta’ xi in/ident li jinqala’. Mhux kull waqg[a li jkollok jew operazzjoni li tag[mel, wara ftit sig[at tqum minnha u titlaq ’il barra mill-isptar qisu qatt ma ;ara xejn jew inkella jkollok b]onn erbat ijiem mistrie[ u ter;a’ tibda r-rutina tal-[ajja b[as-soltu. Sfortunatament insibu mumenti u ka]i meta dan ma jkunx possibbli u l-pazjent ikun irid kura aktar intensiva u spe/ifika b[al, ng[idu a[na, fi]joterapija, li tg[in

sabiex jit[addmu l-muskoli u l-;ogi meta dawn ikunu bbiesu jew f’ka]i ta’ trawma li jkunu g[addew minnha lpazjenti, b[al meta tinbidel l-irkoppa jew l-g[adma tal;enbejn. Dan il-pro/ess ;ieli jie[u ;img[at s[a[ u ;ieli anki snin, u dan jiddependi minn numru ta’ fatturi fosthom letà tal-persuna, filwaqt li pazjent, iktar ma jkun avvanzat fl-età, aktar idum ma jg[addilu, g[ax ilflessibbiltà u l-abbiltà li lbniedem ifiq tkun naqset drastikament. Investiment ta’ €2.2 miljun G[al dan il-g[an, il-Gvern [asseb li l-Isptar Karin Grech, li jinsab fi Gwardaman;a, ikun konvertit fi sptar ta’ riabilitazzjoni. L-g[an ta’ dan il-pro;ett

hu li jservi b[ala g[ajnuna g[al pazjent biex jirkupra malajr u f’qasir ]mien imur lura fi [dan il-komunità tieg[u fejn trabba u g[ex, biex b’hekk ikun ferm g[al qalbu, u wkoll biex ikun ta’ g[ajnuna g[all-membri talfamilja tal-istess pazjent. Nafu li f’/erti ka]i wlied il-pazjent li jkun ta’ età avvanzata jkunu jridu /ertu ta[ri; u informazzjoni dwar kif g[andhom iqandlu lil qrabathom meta jmorru lura d-dar u dan jing[ata f’dan l-

isptar biex b’hekk titnaqqas tbatija ]ejda kemm lillpazjenti kif ukoll lil dawk li jie[du [siebhom. Biex ikompli jing[ata servizz ta’ kwalità g[olja flisptar, g[addej programm intensiv ta’ tibdil infrastrutturali u ta’ manutenzjoni. Fil-fatt, fl2011, da[lu fl-Isptar ta’ Riabilitazzjoni Karin Grech 1,498 pazjent. 1,298 pazjent kienu trasferiti mill-Isptar Mater Dei. Mill-2008 sal-2011, ilGvern nefaq €2.2 miljun fittibdil infrastrutturali. Sar xog[ol estensiv fis-swali, kmamar tal-banju ;odda, fire doors ;odda, g[amara ;dida u [afna affarijiet o[ra. }ieda fin-numru ta’ sodod B[alissa g[addej it-tibdil infrastrutturali f’]ew; swali

o[ra li se joffru bejniethom 60 sodda addizzjonali u b’hekk dawn se ji]diedu mal-239 sodda li l-isptar di;à g[andu fi [danu. Matul l-2011, l-Ispi]erija ta’ RHKG nefqet mal€528,378 f’medi/ini g[allpazjenti. Fil-Medical Outpatient tal-Isptar Karin Grech attendew 2,263 fissena 2011 waqt li fis-sena ta’ qabel attendew 1,306. Fis-sena 2011 it-taqsima tal-iSpeech Language Unit kellha 577 ka] ;did u saru 4,732 sessjoni, 935 iktar fuq

is-sena tal-qabel. Is-servizz tal-Orthotics and Prostetics Unit fl-2011 g[amlu u]u minnu 4,879 pazjent b’]ieda konsiderovoli meta mqabbla mat-3,117-il pazjent li g[amlu u]u mill-istess dipartiment lura fis-sena 2010. }jarat lill-pazjenti fi djarhom Fl-2011, 1,653 pazjent u]aw is-servizzi talOccupational Therapy. Dawn jammontaw g[al 32,450 sessjoni. Il-[idma tinkludi wkoll 233 ]jara fid-djar privati u 196 family training sessions. In-numru ra’ pazjenti li ng[ataw l-attenzjoni fisswali ]diedu b’200 ka] u dan fisser 7,156 sessjoni ta’ trattament. Fl-Outpatients Department, 394 pazjent attendew g[as-sessjonijiet tal-Occupational Therapy u dan fisser 4,665 intervent. Id-Dipartiment talOccupational Therapy tadDay Hospital ir/ieva 416-il pazjent u pprovda 6,390 sessjoni. Saru 36 home visit

u kien hemm ]ieda drastika ta’ 152 sessjoni ta’ grupp g[al 1,117-il pazjent. Matul is-sena 2011, idDipartiment ra 1,498 ka] ;did b’total ta’ 67,111-il sessjoni ta’ trattament. Fissena 2010, saru 56,349 sessjoni ta’ trattament.

Fl-2011, 1,653 pazjent u]aw is-servizz tal-Occupational Therapy fi 32,450 sessjoni

Il-barranin ukoll igawdu minn dawn is-servizzi li l-Isptar Karin Grech joffri matul is-sena kollha

Bil-pro;ett il-;did aktar swali se jkunu qeg[din jinfet[u u dan ifisser aktar sodod disponibbli g[al dawk li se jfittxu l-kura tag[hom fl-Isptar Karin Grech

B[ala parti mill-kura u mit-terapija, l-anzjani jer;g[u jing[ataw l-opportunità li jag[mlu attivitajiet ta’ kuljum b[at-tisqija tal-pjanti ta[t supervi]joni


IN-NAZZJON It-Tlieta, 17 ta’ Lulju, 2012

18 A[barijiet ta’ Barra

IL-POLONJA

Uragani qattiela u ‘drammati/i’ Tal-anqas ra;el tilef [ajtu u numru ta’ Pollakki ndarbu waqt sensiela ta’ uragani li laqtu t-territorju tal-Punent u t-Tramuntana ta’ dan il-pajji]. L-esperti qed iqisu dan ilfenomenu b[ala wie[ed mhux komuni. Il-qilla ‘estrema’ talirwiefen kienet bi]]ejjed biex teqred mal-mitt residenza filprovin/ji ta’ KujawyPomorze u Wielkopolska, u kkaw]at [sarat f’numru konsiderevoli ta’ si;ar qalb il-foresta ta’ Bory Tucholskie; f’park nazzjonali u destinazzjoni turistika popolari. L-elementi anki kka;unaw [sarat fil-linji tad-dawl g[al diversi bnadi, filwaqt li l-

osservaturi jg[idu li g[ad li luragani mhumiex xi [a;a impossibbli g[all-Polonja, ittemp li effettwa lill-pajji] f’dan is-sajf kien ‘partikularment drammatiku’. L-esperti qed ibassru aktar kundizzjonijiet ta’ maltemp. Ir-rapporti lokali intant qalu li ra;el anzjan residenti filvilla;; ta’ Wycinki miet wara li r-residenza tieg[u kkrollat fuqu b’konsegwenza ta’ uragan. Fl-istess [in, ir-residenti tad-diversi zoni milquta b[alissa g[addejjin b’[idma intensiva ta’ tindif u tiswijiet fis-soqfa tad-djar u l-linji taddawl, u wkoll qed jitne[[ew is-si;ar li tqa//tu mill-a[[ar irwiefen terribbli.

L-IRAN

Jag[lqu restorants fuq kun/ett ta’ moralità

IL-KROAZJA> Wirja spettakolari ta’ arti mag[mula mit-tiben bil-forma tal-annimali waqt festival tipiku f’Osijek. Hu mifhum li mal-g[oxrin artist mill-Kroazja, il-Bosnja, il-:ermanja, l-Ungerija, is-Skovakkja u l-Messiku, u]aw mat-tletin tunnellata tiben biex tellg[u dawn it-tipi ta’ ‘xbiehat’ (Reuters)

Il-Pulizija Iranjana g[alqet numru ta’ restorants u kafetteriji b[ala infurzar ;did ta’ mi]uri li skont lIstat i[arsu l-moralità minbarra li jilqg[u kontra stili ta’ [ajja meqjusa li jabbu]aw il-kriterji talI]lam. Skont l-A;enzija talA[barijiet tal-Istudenti Iranjani (ISNA) uffi/jali u membri tal-’pulizija tal-

moralità’ wettqu rejds f’87 restorant u kafetterija fiddistrett ta’ Tehran fejn spi//aw arrestati numru ta’ nisa talli ma rrispettawx ilmod ta’ lbies xieraq g[allI]lami/i. L-awtoritajiet spjegaw li l-azzjonijiet huma parti minn pjan biex ja//ertaw mis-sigurtà g[all-in[awi talmadwar u li se jkomplu fi bnadi o[ra ta’ Tehran.

IR-RENJU UNIT

Qed jintesew il-karattri tradizzjonali tal-letteratura Il-karattri tradizzjonali talkotba klassi/i li sa[[ru ;enerazzjonijiet ta’ tfal qeg[din jitwarrbu mill’;enerazzjoni l-;dida’. Dan skont studju re/enti millUniversità ta’ Worcester. Il-karattri ‘minsija’ jinkludu lil Anne of Green Gables waqt li wie[ed minn kull [amest itfal Britanni/i ja[sbu li Long John Silver, ilprotagonist ta’ Treasure Island (il-ktieb ta’ Robert Louis Stevenson) hu karattru mill-avventuri ta’ Peter Pan. Numru ta’ tfal intervistati mbag[ad qalu li l-karattru Mathilda ta’ Roald Dahl – u mhux il-karattru ta’ Heidi – kienet tg[ix qalb l-Alpi, u tnax fil-mija wie;bu li Tracy Beaker kellha darha qalb ilmuntanji.

Intant, jista’ jkun li l-profil g[oli li ng[ata lill-iljun blisem Aslan fil-film popolari The Lion, the Witch and the Wardrobe (ibba]at fuq innovella tal-fantasiji ta’ C.S. Lewis) ]ied l-g[arfien tieg[u fost it-tfal, i]da anki hemm u[ud li fl-intervista insistew li dan huwa ors jew ;iraffa. Il-500 li wie;bu g[allist[arri; – u li l-etajiet tag[hom ivarjaw minn seba’ snin g[al erbatax-il sena – kienu anqas /erti dwar aspetti o[ra ta’ din in-novella. Dan meta sbatax fil-mija jemmnu li l-wardrobe ipprovda ‘lentratura g[all-:nien Sigriet’ u tmienja fil-mija jemmnu li dan kien iwassal g[allfabbrika ta/-/ikkulata le;;endarja ta’ Willy Wonka. Ir-ri/erkaturi mal-

Università ta’ Worcester qalu li l-istudju juri li l-karattri klassi/i li snin ilu kienu tant ma[bubin mit-tfal – u li jinkludu fost o[rajn lil Jemima Puddleduck u Pippi Longstocking – t[allew ‘ji]gi//aw mill-memorja talpajji]’, b’wie[ed biss minn kull erbat itfal (illum) jafu ble]istenza tal-karattri inkwistjoni. Anki fil-ka] ta’ Harry Potter, kienu biss nofs it-tfal intervistati li qalu li semg[u dwar is-sa[[ar ]ag[]ug[ – b’anqas minn 46 fil-mija jafu dwar Robinson Crusoe (li [oloq l-awtur Daniel Defoe). Dan meta 45 fil-mija biss fost it-tfal huma familjari ma’ Alice in Wonderland (talawtur Ingli] Charles Lutwidge Dodgson).

Hemm imbag[ad ‘sinjali ta’ interess’ fost it-tfal rigward u[ud mill-aktar stejjer tat-tfal popolari li jinkludu Charlie and the Chocolate Factory ( li qrawh 33 fil-mija); Wind in the Willows (29 fil-mija) u Winnie the Pooh (28 fil-mija). I]da jidher li qed jitwarrbu stejjer klassi/i o[ra b[al Anne of Green Gables (li qraw dwarha sitta fil-mija biss fost it-tfal); The Merry Adventures of Robin Hood (sitta fil-mija) u Swallows and Amazons (disg[a filmija). Fl-istess [in, Roald Dahl spi//a l-ewwel fil-lista talaktar awtur tat-tfal popolari b’terz tal-voti kollha li n;abru u b’JK Rowling, l-awtri/i ta’ Harry Potter, tispi//a warajh b’21 fil-mija.

‘Charlie and the Chocolate Factory’...L-istorja skont il-film tad-direttur Tim Burton, b’Johnny Depp (ritratt) fil-parti ta’ Willy Wonka


IN-NAZZJON It-Tlieta, 17 ta’ Lulju, 2012

A[barijiet ta’ Barra 19 L-EMIRATI G{ARAB MAG{QUDA

Possibbiltà li kien evitat attentat L-awtoritajiet fl-Emirati G[arab Maqg[uda qalu li qed jinvestigaw grupp, b’rabtiet internazzjonali, li kienu qed jippjanaw “reati kontra ssigurtà tal-Istat”. Skont il-mezzi tax-xandir tal-pajji], l-awtoritajiet ordnaw l-arrest tal-grupp filwaqt li l-investigazzjoni qed tkompli biex jinkixef il-kobor talkonfoffa kif ukoll e]attament x’kienu qed jippjanaw. Intqal li l-indikazzjonijiet huma li lgrupp kien qed jippjana li jwettaq diversi reati kif ukoll “jisfida l-

Kostituzzjoni u l-prin/ipji ba]i/i talGvern fil-pajji]” u li dan kien qed jie[u l-ordnijiet minn organizzazzjonijiet barranin. Il-protesti li waslu biex erba’ mexxejja G[arab jitne[[ew mill-poter u sa[[a[ il-moviment Islamiku madwar il-Lvant Nofsani s’issa ma messewx l-Emirati, grazzi l-aktar g[al servizzi so/jali tajbin [afna. I]da l-awtoritajiet huma m[assba li l-bidla fil-poter fi pajji]i o[ra G[arab tista’ ssa[[a[ il-moviment Islamista fl-Emirati.

Tul dawn l-a[[ar tliet xhur, lawtoritajiet fl-Emirati arrestaw talanqas g[axar Islamisti f’pass rari kontra d-dissidenti f’dan il-pajji]. Islamisti fl-Emirati jsostnu li filwaqt li g[andhom l-istess ideolo;ija talFratellanza Musulmana fl-E;ittu, m’g[andhom ebda rabta diretta malgrupp li jitqis b[ala punt ta’ riferiment g[all-gruppi Islamisti fir-re;jun. I]da analisti jsostnu li l-Islamisti flEmirati jistg[u japprofittaw minn /ertu sens ta’ dwejjaq fost i/-/ittadini tal-pajji] li huma l-minoranza minn

popolazzjoni ta’ tmien miljun peress li l-ma;;oranza huma barranin u l-ideat barranin, l-aktar mill-Punent, li dawn i;ibu mag[hom. I]da fl-istess [in hemm min isostni li hu proprju dan li jipprote;i l-Emirati – l-pre]enza kbira ta’ barranin minn madwar id-dinja

Il-pre]enza ta’ [afna barranin ta[dem favur u kontra l-istabbiltà

SPANJA> Juan Josè Padilla jin]el g[arkupptejh quddiem barri fl-a[[ar ;lieda kontra barri waqt il-festa ta’ San Fermin f’Pamplona. Padilla kien tilef g[ajn f’Ottubru li g[adda wara li kien intlaqat f’g[ajn mill-qrun ta’ barri f’Zaragoza. (ritratt Reuters)

IL-GRE?JA

Misteru dwar lan/a tas-sajd Taljana Hemm misterju dwar lan/a tas-sajd Taljana li g[ebet barra l-kosta talGe/ja. Tliet sajjieda li kienu abbord instabu fuq liferafts i]da l-kaptan hu nieqes. Il-lan/a, il-“Fatima II” ba[[ret minn Porto Palo f’Sqallija b’erba’ Taljani abbord, fosthom ilkaptan, kif ukoll ]ew; E;izzjani u Tune]in. I]da wara li ntilef ilkuntatt mal-lan/a, is-sid informa l-awtoritajiet u ng[ata bidu g[al tfittxija li inkludiet il-forti tassalvata;; fil-Gre/ja, ilLibja, it-Tune]ija, lE;ittu u anki Malta. Il-{add imbag[ad wie[ed mit-tliet sajjieda

Taljani, minn fuq liferaft irnexxielu jag[mel kuntatt ma’ membru talfamilja. Wara ftit huma nstabu barra l-kosta ta’ Kreta blg[ajnuna tas-sinjal li kien qed jibg[at it-telefon /ellulari tas-sajjied. Skont it-tliet sajjieda li salvaw, huma kienu fillan/a meta semg[u g[ajjat u tiri ta’ arma tannar u meta marru jaraw x’;ara kienu attakkati mit-tliet sajjieda barranin l-o[ra abbord li mbag[ad po;;ewhom fil-liferafts u telqu. Issa hemm suspetti li ttliet sajjieda G[arab li kien hemm abbrod setg[u ba[[ru lejn l-E;ittu.

IR-RENJU UNIT

Inva]joni ta’ qamel Min[abba l-perjodu twil ta’ umdità, kien hemm qab]a kbira fin-numru ta’ nies li qed jispi//aw mira tal-qamel. Uffi/jali fir-Renju Unit qalu li b[alissa qed ikun hemm wie[ed minn kull g[axart itfal li qed ikollhom il-qamel fix-xag[ar u qed ji]diedu wkoll l-adulti li qed ikunu effettwati. Il-kundizzjonijiet umdi wasslu biex dawn l-insetti ji]diedu u hemm diversi skejjel li huma [erqana li jibdew il-btajjel biex ti;i kontrollata s-sitwazzjoni. I]da issa hemm t[assib hekk kif miljuni ta’ nies se jkunu qed jattendu g[alLog[ob Olimpiku partikularment f’Londra. Bit-temp f’:unju jitni]]el b[ala dak fejn l-aktar g[amlet xita u matul ix-xahar ta’ Lulju ix-xita kompliet nie]la,

il-kundizzjonijiet tat-temp qed jg[inu l-firxa ta’ dawn linsetti. Barra minn hekk jirri]ulta li l-qamel bnew re]istenza g[at-trattamenti konvenzjonali kontrihom. Ian Burgess, direttur g[arri/erka dwar l-insetti filMedical Entomology Centre, qal li b[alissa kien hemm livell aktar g[oli mis-soltu ta’ qamel fil-pajji]. Hu qal li apparti li t-temp g[en biex ilpopolazzjoni tag[hom ti]died, it-temp wassal biex aktar tfal jina]ammu ;ewwa u g[alhekk kien aktar fa/li biex it-tfal ji;u infettati. Burgess qal li r-ri/erka qed turi li madwar g[axra fil-mija tal-istudenti fl-iskejjel g[andhom il-qamel fuqhom. Hu ]ied li dan ifisser li fi skola primarja medja jissarraf f’ 40 student infettati. Hu qal li /-/ansijiet huma li

dawn issa qed jinfettaw anki membri tal-familja fosthom il-;enituri li mbag[ad jistg[u jinfettaw il-kollegi taxxog[ol. ?ifri wrew li s’issa din issena kien hemm ]ieda ta’ 15 fil-mija ta’ ka]i ta’ nies bilqamel fuqhom b’dawk li jg[ixu jew ja[dmu fi bliet kbar u li ju]aw it-trasport pubbliku regolarment l-aktar effettwati. Hu stmat li nofs it-tfal flIngilterra tal-età bejn l-erbg[a u l-11-il sena jispi//aw bilqamel f’xag[arhom kull sena u 33 miljun Lira Sterlina jintefqu fuq prodotti kull sena. Madwar 10% tal-istudenti fl-iskejjel g[andhom il-qamel fuqhom


IN-NAZZJON It-Tlieta, 17 ta’ Lulju, 2012

20 Ambjent

Roderick Galdes u l-alka tal-Armier B[al bajjiet o[ra li jinsabu fil-Mediterran, dawk filg]ejjer Maltin jir/ievu ammont sostanzjali ta’ alka (Posidonia oceanica) min[abba maltempati u linfluwenza tal-mew;. Peress li l-bajjiet tag[na huma pjuttost dojoq, ;ieli jinksew kompletament bl-alka spe/jalment fix-xhur tax-xitwa u anki jiffurmaw munzelli kbar mag[rufin b[ala banquettes. Dawn l-avvenimenti mhux darba jew tnejn qajmu dibattitu fuq x’g[andu jsir b’din lalka. Dawk li g[andhom g[al qalbhom il-bajjiet minn punto di vista ta’ g[awm, divertiment u rikreazzjoni ma ja[sbuhiex darbtejn u malajr jg[idu li din g[andha titne[[a minnufih u kemm jista’ jkun malajr wara x-xitwa. O[rajn li forsi anki g[andhom g[al qalbhom l-ambjent naturali Malti jargumentaw li din jew ma g[andhiex titne[[a jew g[andha titne[[a

kemm jista’ jkun tard. Irridu nifhmu li bosta turisti j]uru l-g]ejjer Maltin min[abba l-ba[ar u x-xemx li tisre; fuq pajji]na fix-xhur tas-sajf. G[alhekk tajjeb li nifhmu li hemm b]onn li talinqas f’/erti bajjiet jew inkella fil-perjodu meta jkollna [afna turisti fil-g]ejjer Maltin, din g[andha titne[[a. Ta’ min jg[id ukoll li jekk l-alka ma titne[[iex din tista’ tibda tiddeterjora u tikkaw]a rwejja[ xejn pja/evoli. Dawn huma fost l-argumenti prin/ipali li s-soltu jitqajmu meta wie[ed jg[id g[ala g[andha titne[[a l-alka minn fuq il-bajjiet tag[na. Madankollu, Roderick Galdes xejn ma kien korrett meta fis-seduta parlamentari numru 466, permezz ta’ mistoqsija parlamenti (numru 34012), stqarr li konsegwenza tal-alka pre]enti fl-Armier qed jintilef [afna ramel millbajja g[ax mhux qed ikun

jista’ jer;a’ ji]died b’mod naturali. Tassew mhux talli l-alka ma ttellifx l-akkumulazzjoni tar-ramel, talli sa[ansitra sservi biex tissalvagwardjah billi ma jin;arrx ’il barra mill-mew; qawwi waqt ilmaltempati. Ta’ min jg[id li bosta ri/erka li saret kemm f’pajji]na minn ri/erkaturi lokali kif ukoll f’pajji]i o[ra wasslet g[al konklu]jonijiet li juru li l-alka g[andha rwol importanti [afna fil-bajjiet tag[na. Dan g[aliex tnaqqas ir-rata ta’ ero]joni tal-bajjiet u sservi b[ala sors ta’ karbonju organiku g[all-bajjiet u g[allg[arem tar-ramel li jospita bosta flora u l-fawna b’mod dirett jew indirett. Kieku wie[ed kellu anki jikkunsidra l-aspett ;eomorfolo;iku tal-bajjiet tag[na, japprezza aktar kemm hu importanti li nipprote;u l-bajjiet

mill-ero]joni u dan g[aliex lakkumulazzjoni tar-ramel fuq il-bajjiet tag[na hi kkundizzjonata minn [afna restrizzjonijiet. Irridu n]ommu f’rasna li f’pajji]na 2.4 fil-mija biss talkosta tiffurma bajjiet imrammlin. Dan ifisser li hu importanti aktar li nie[du [sieb il-bajjiet tag[na li fuqhom insibu bosta flora u fawna li [afna drabi huma ta’ importanza kbira min[abba ddistribuzzjoni ristretta tag[hom jew min[abba li huma rari. G[alhekk hu ne/essarju li lalka titne[[a kemm jista’ jkun tard u li ma jsir l-ebda tindif fix-xitwa jew fir-rebbieg[a. Bajjiet li mhumiex popolari ma g[andhomx jitnaddfu mill-alka u g[andhom jibqg[u fl-istat naturali tag[hom. Lalka li titne[[a mill-partijiet ta’ quddiem tal-bajjiet g[andha fejn u meta possibbli

Il-Qala ta’ Santa Marija miksija bl-alka li tnaqqas ir-rata ta’ ero]joni tar-ramel. Fuq wara jidher g[arem tar-ramel (sand dune) li fih jospita bosta spe/i ta’ flora u fawna rari u protetti bil-li;i

minn Karl Agius agiuskarl@gmail.com

ti;i depo]itata f’partijiet o[ra tal-istess bajja sabiex ma jintilifx is-sors ta’ karbonju. It-tindif tal-alka permezz talmakkinarju jista’ jwassal ukoll sabiex mal-alka l-gafef jew makkinarju ie[or ji;bru rramel. Studju f’Sardenja sab li madwar 65kg ta’ ramel kien jin;abar ma’ kull metru kubu ta’ alka mi;bura. Tajjeb li noqog[du attenti li dan ma jsirx u li fejn possibbli t-tindif isir b’mod manwali. Irrid ng[id ukoll li meta kont anki qieg[ed nag[mel studju fuq l-g[arem tar-ramel u kont staqsejt lil dawk kollha kon/ernati jekk l-alka g[andhiex titne[[a kmieni kemm jista’ jkun, kien hemm bosta li qalu li hemm b]onn li nedukaw u ninfurmaw aktar lill-pubbliku bl-importanza tal-alka. Tassew li din hi xi [a;a me[tie;a sabiex ikun hemm ilkooperazzjoni ta’ kul[add. Biss, wara kollox, tajjeb li nsibu bilan/!

G[alkemm je]istu opinjonijiet differenti fuq l-alka, jibqa’ l-fatt li l-alka tnaqqas il-pro/ess tat-telfien tar-ramel


IN-NAZZJON

It-Tlieta, 17 ta’ Lulju, 2012

TV#Radju 21 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Fil-qosor Molto incinta (Knocked Up) Italia 1 21.10 Katherine Heigl (fir-ritratt), Seth Rogen, Leslie Mann u Paul Rudd huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film Amerikan tal-2007 li n[adem b’re;ija ta’ Judd Apatow. Tfajla li kollha karriera sabi[a, tixrob [afna u tispi//a fis-sodda ma’ ]ag[]ug[ im[arbat li ltaqg[et mieg[u f’bar. Ftit jiem biss wara tiskopri li [ar;et tqila. X’taqbad tag[mel?

Film Olandi] li n[adem fl-2010 b’re;ija ta’ Joram Lürsen li l-isem ori;inali tieg[u hu Het Geheim li tfisser ‘Sigriet’. Ben Stikker (Thor Braun) u missieru Koos (Theo Maassen) jidde/iedu li flimkien iridu jag[mlu shows tal-ma;ija. I]da l-affarijiet mhux dejjem imorru kif mixtieq, u jum minnhom l-assistenta tag[hom Sylvie (Java Siegertsz), tg[ib verament. Dan jo[loq paniku u wara anki ji;u fl-inkwiet. Il-mezzi tax-xandir u anki l-qraba ma j[alluhomx bi kwiethom. Kif se jo[or;u minn sitwazzjoni b[al din?

Laura Bruno

Simone Gauci

}effiena mistednin

Sajf Flimkien NET Television 18>10

Charles Camenzuli u Marbeck Spiteri jippre]entaw l-edizzjoni tat-Tlieta ta’ dan il-programm. Charles Camenzuli jie[u [sieb ]ew; servizzi relatati mal-isport, wie[ed dwar l-Akkademja tal-Football li se jmexxi Justin Haber (fir-ritratt) g[al subien u bniet ta’ bejn is-sitt snin u s-sbatax-il sena li se jifta[ f’Settembru fil-Furjana u li g[aliha se jkollu l-g[ajnuna ta’ nies tekni/i mill-klabb Ingli] ta’ Sunderland, u l-ie[or dwar il-log[ob tal-FEESAC li sar dan l-a[[ar f’Malta. Intant il-programm ikollu wkoll numru ta’ servizzi relatati mas-sa[[a u s-sbu[ija, u fost il-kontributuri f’dan ir-rigward se jkun hemm Aaron Simpson, Ilona Cilia Pisani u Joyce Muscat.

Indifest - NET Television 20.30

Simpati/i NET Television 13.00 u 15>05 Fl-ewwel episodji li se naraw illum tkun se tittella’ pageant tal-:img[a l-Kbira u Katrin, minkejja l-età tag[ha tkun se tie[u sehem. I]da x’ji;ri? Fit-tieni episodju naraw x’tidde/iedi li tibda tag[mel Petra u x’sigriet hemm marbut ma’ villa li g[andu s-Sur Tonna f’G[awdex. Netube NET Television 22.15 Il-mistieden ta’ Mark Azzopardi waqt il-programm tal-lum se jkun Ludwig Galea (it-tnejn fir-ritratt). Fost il-filmati li se jintwerew, naraw iljunfanti jg[umu f’pixxina, dwar l-effetti ta’ meta tisker, u tifel ji]fen u jimita lil Elvis Presley.

Ritratt J.J. Chircop

Ritratti J.J. Chircop

L’apprendista mago Canale 5 08.35

Sbirri La 5 21.10

Film dwar x’jag[mel ;urnalist wara li ibnu jmut meta jifga f’pillola tal-ecstasy. Fil-parti ewlenija naraw lil Raoul Bova.

Ronald Briffa u Christine Haber b’edizzjoni o[ra ta’ dan il-programm li jservi ta’ gwida g[all-Konkors Kanzunetta Indipendenza li se jsir f’Settembru li ;ej Fuq il-Fosos fil-Furjana. Il-mistednin g[al-lum se jkunu ]-]effiena Vogue u l-kantanta Christabelle u Lyndsey Pace. Mit-Taqsima talKantanti Stabbiliti llum se niltaqg[u ma’ Laura Bruno li l-kanzunetta tag[ha hi Kemm Xtaqt u Simone Gauci li l-kanzunetta tag[ha hi Id f’id. Mit-Taqsima tat-Talent }ag[]ug[ insiru nafu a[jar lil Jade Amber Muscat u narawha tinterpreta live lkanzunetta tag[ha Ftakart fl-Im[abba. G[at-telespettaturi jkun hemm ukoll il-log[ba tal-u/u[. Jade Amber Muscat Il Padrino Rete 4 21.10

Film drammatiku mill-aqwa li n[adem fl-1972 b’re;ija ta’ Francis Ford Coppola dwar familja tal-Mafja fi New York. Fost l-atturi ewlenin insibu lil Marlon Brando, lil Al Pacino u lil James Caan. Il-film, li hu twil kwa]i tliet sig[at, kien reba[ tliet Oscars.


IN-NAZZJON

It-Tlieta, 17 ta’ Lulju 2012

22 TV#Radju Camille - Raitre, 15>45 - Sienna Miller u 06>00 07>00 07>15 07>40 07>50

101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club

James Franco f’xena minn dan il-film :ermani] tal-2007. Narawhom b[ala koppja li g[adha ti]]ewwe;, i]da mal-ewwel jibda jberraq...

(b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)

09>00 09>05

A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12.30 13>00 15>00 15>05

Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Ix-Xtajtiet Tag[na The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

17>00 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 24>00

Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - L-G[odwa t-Tajba (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill-:urnali Lokali, 07:35 Mill-Media Internazzjonali, 07:50 Avvi]i tal-Mewt, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet filqosor) 08:45 - ?ama ?ama 09:00 - BBC News 09:05 Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 Newsline 12:45 – All Time Favourites 13:30 - Qari bilMalti 14:00 A[barijiet 14:05 E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime (jinkludi 17:00 BBC News) 18:00 - Bulettin ta’ lA[barijiet 18:15 - Il-Maltin Min Huma? 19:00 - Nwar 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bilMalti (r) 20:30 – Bomerang 21:00 - Nice ’N Easy 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Xi qrajt, xi smajt 22:10 - Ru]arju 22:30 – Il-Kun/ert ma’ Albert Storace 23:30 - Ripetizzjoni ta’ programmi. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Linja Diretta 13:15 - Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Klassika 15:30 - Drive Time 15:45 ONE News 16:00 - Mhux g[atTfal Biss 16:30 - ONE Cocktail 17:00 - Kummentarju 17:05 Rush Hour (jinkludu 17:15 :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett 18:45 - Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:15 - G[alina l-Anzjani 20:45 - ONE Beat Box 21:45 ONE News 22:00 Kummentarju 22:05 - Fr Colin u l-{bieb 24:00 Flimkien 02:00 - Bla Kantunieri (r). RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet filQosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:40 -

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Musica al freddo 80s Corner Fuzzbox - Eric Montfort Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella

Headlines 11:55 - Fi {dan ilMulej 12:00 - RTK Bulettin 12:12 – Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:30 - Bir-Rispett Kollu (jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:15 – BSummeer Mix! (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan ilMulej 19:05 - Ru]arju 19:25 Rakkont 19:40 – L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 21:00 Mer]uq - ra;; ta’ a[bar tajba 22:00 - Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 – Ktieb fl-Idejn 10:00 - BBC News Update 10:06 - Pri]ma 11:00 - Classic FM 13:00 - Anali]i tal-;urnali 13:30 - KL 17 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19:30 - Teatru Miftu[ 20:00 – Ikoni Mu]ikali I 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 – {ajjitna 11:00 - Ara Ommok 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju talErwie[ 13:00 - Ti]wiqa Mu]ikali 14:00 - Jiena Hu l{ob] u l-{ajja 15:00 Kurunella {niena Divina 15:30 – Il-Ma[bub tal-Mulej 16:00 Il-Kappillan Tieg[ek 17:00 {ajjitna (r) 17:30 – Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 – Mulier 20:00 – Ninbidlu f’:esù permezz ta’ Marija 21:00 - Bejn {sieb u Armonija 22:00 - G[and Min Imorru Mulej? 23:00 - Ru]arju 23:30 – Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 - Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 – Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 – Nathan & Talitha 18:30 - A[barijiet 18:40 – Bay Beats 20:00 – Ben Glover 22:00 - Carl Bee 24:00 - CR2 records. Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 – Il-{sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony 13:00 – All Time Favourites 16:30 L-G[a]la Tieg[i 18:30 – Flashback 20:30 – All Time Favourites.

TVM 07:00 - L-G[odwa t-Tajba 09:00 - Kids Zone 09:50 - }ona 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Teleshopping 13:10 Nature’s Greatest Events (Dok. 2009) 14:00 - A[barijiet 14:05 Teleshopping 15:05 - Planets. Dok 16:00 - A[barijiet 16:05 Teleshopping 17:05 - True Stories 18:00 - A[barijiet 18:10 - Sellili 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Il-Kristu talKerrejja (ep. 3) (r) 21:45 -

International Short Film Festival 23:00 - L-A[barijiet 23:15 - IsSajf mas-Salv.

TVM 2 07:00 - News 12:50 - Luxdesign 14:00 - Sa[[tek l-Ewwel 14:10 BBC - Ancient Rome - The Rise and Fall of an Empire (dok.) 15:00 - Mela Isma’ Din 15:10 BBC - Journey to the Centre of the World (dok.) 16:00 - Sa[[tek l-Ewwel 16:10 - BBC - Oceans (dok.) 17:00 - G[a]liet (r) 17:30 - Mela Isma‘ Din 17:40 - BBC Ancient Rome - The Rise and Fall of an Empire (dok.) (r) 18:30 - Waltzing Matilda 19:00 A[barijiet bl-Ingli] 19:05 - IsSajf ma’ Salv 19:30 - Ti;rijiet Biss 20:00 - A[barijiet g[al Dawk Neqsin mis-Smig[ 20:10 BBC - Journey to the Centre of the World (dok.) (r) 21:00 F’Salib it-Toroq 22:00 - Mela Isma’ Din 22:10 - BBC - Oceans (dok.)(r). ONE 07:00 - BreakfastNews 09:00 Lilliput 09:30 - Nuni 09:40 Minuta Wa[da 09:45 - Londri 10:00 - Teleshopping 10:30 Hazzard Daily Update 10:35 Lapes u Karta 10:50 - Vidoes Mu]ikali lokali 11:00 Teleshopping 11:45 - Londri 12:00 - {ajjiet 12:15 Teleshopping 12:30 - Fresh & Funky (r) 13:30 - ONE News 13:40 - Teleshopping 14:45 Xablott (ep. 3) 15:40 - Minuta Wa[da 15:45 - Londri 16:00 Lilliput (r) 16:30 - Expressions 16:55 - Clint on ONE 17:05 Teleshopping 17:30 - ONE News 17:40 - Team PL 18:05 - Better Living 19:30 - ONE News 20:15 - Flippers 20:45 -Mad-Daqqa t’G[ajn 21:45 - Klassi G[alina (ep. 3) 22:15 - }ona Sport Sajf 22:45 - Stejjer Qosra 23:15 ONE News 23:45 - Team PL (r) 24:00 - Clint on ONE 00:05 Flippers (r).

Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - Il-Parlament tal-Poplu 20:30 - Madagascar (r) 21:30 Bejnietna (r) 22:00 - News 22:30 - Stylish Weddings (r). Raiuno 06:45 - Unomattina estate (jinkludi Tg 1 fis-07:00, 08:00 u 09:00) 10:00 - Tg 1 10:10 - Unomattina vitabella 11:00 - Unomattina storie vere 12:00 - E state con noi in tv 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - Rosamunde Pilcher 17:15 - Heartland (TF) 18:00 - Il commissario Rex (TF) 18:50 Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:30 - Techetechete - il nuovo che fu 21:20 - Last Cop - ultimo sbirro (TF) 23:10 - Passaggio a Nord Ovest 00:15 - Tg 1 notte 00:50 - Sottovoce 01:50 Specchio Segreto.

20:15 - Cotti e mangiati (sitcom) 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Circo Estate 23:15 - Tg regione 23:20 - Tg 3 linea notte estate 23:55 - Correva l’anno 00:45 - Lezioni dalla crisi 01:15 - Prima della Prima - Il giro di vite ta’ Benjamin Britten. Canale 5 08:00 - Tg 5 - mattina 08:35 L’apprendista mago. Film 2010 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 -

Extreme Makeover Home Edition 15:10 - Parenthood (TF) 16:10 Inga Lindstrom - Un’estate a Norrsunda. Film 2008 18:30 - La ruota della fortuna 20:00 - Tg 5 20:40 - Veline 21:10 - Quinta coloonna 24:00 - Rubicon (TF) 01:00 - Tg 5 notte 01:30 - Veline 02:00 - Mediashopping. Rete 4 07:45 - Più forte ragazzi (TF) 08:40 - The Sentinel (TF) 09:50 Detective Monk (TF) 10:50 Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Distretto di polizia 3 12:50 - Renegade 13:50 - Forum 15:10 - Wolff - un poliziotto a Berlino (TF) 16:05 - My Life Segreti a passioni 16:40 - Fuoco verde. Film ’54 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:10 - Siska (TF) 21:10 - Il padrino Film ’72 01:05 - Leroy. Film 2007.

Raidue 07:10 - Vite sull’onda (sitcom) 07:30 - Cartoons 10:15 - La complicata vita di Christine (TF) 10:35 - Tg 2 insieme estate 11:20 - Il nostro amico Charly (TF) 12:10 - La nostra amica Robbie (TF) 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 Tg 2 e... state con costume 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Senza traccia (TF) 15:30 - Guardia costiera (TF) 16:15 - The Good Wife (TF) 17:00 - One Tree Hill (TF) 17:50 - Tg 2 Flash L.I.S. 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case (TF) 19:35 - Ghost Whisperer (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - La spada della verità (TF) 22:40 - Supernatural (TF) 23:25 - Tg 2 notizie 23:40 - Emozioni - Lucio Dalla 01:00 Tg Parlamento 01:10 - Hawai Five-0 (TF).

Italia 1 07:10 - Capitan Sciabola. Film cartoon 2003 08:40 - Cartoons 10:35 - Dawson’s Creek (TF) 12:25 - Studio aperto 13:05 Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 - Gossip Girl (TF) 15:55 Le cose che amo di te (TF) 16:45 - Friends (TF) 17:35 - Mercante in fiera 18:30 - Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 - CSI: NY (TF) 21:10 - Molto incinta. Film 2007 23:50 - Il bivio 02:00 - Studio aperto (TF).

Raitre 08:00 - I due pompieri. Film ’68. 09:30 - La storia siamo noi (dok.) 10:30 - Comincianom bene 12:00 - Tg 3 sport 12:25 - Tg 3 fuori tg 13:10 - La strada per la felicità 14:00 - Tg Regione 14:20 - Tg 3 14:45 - Tgr - Piazza affari 14:50 - Tg 3 L.I.S. 14:55 - La casa nella prateria (TF) 15:45 Camille. Film 2007 17:10 - Geo Magazine 2012 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob

La 7 07:00 - Omnibus Estate 2012 09:45 - Coffee Break (attwalità) 11:10 - Ti ci porto io 12:30 - I menù di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 - Stringi i dente e vai. Film ’75 16:10 - L’Ispettore Barnaby (TF) 18:00 - I menù di Benedetta 18:55 - Cuochi e fiamme 20:00 - Tg La 7 20:30 In onda 21:10 - Il lecito (attwalità) 22:35 - Moana (it-II parti) 00:35 NYPD (TF).


IN-NAZZJON It-Tlieta, 17 ta’ Lulju, 2012

TV#Radju 23 Favourite Channel 08:00 - Ashram 10:00 - Ftakar Candid 11:15 - Teleshopping 12:05 - Kont taf? 12:15 - F. News 12:30 - Teleshopping 13:00 - Ipokriti 14:20 - Nintrefa ’l Fuq 15:00 -Teleshopping 16:30 - 7F 17:00 - Teleshopping 17:30 - {in g[al Kollox (jinkludi 18:15 F. News) 19:45 - Reporter 20:00 - Kont Taf? 20:15 - F. News 21:00 - Potovanja 22:00 - Take Me 23:15 - F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 - 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 2010 Onwards 14:30 - Drama Bronx 15:00 - Wasal il-{in g[all-Maltin 15:30 - Bell’Italia 16:00 - Romantica 17:00 Teleshopping 18:00 - Total Request 20:00 - Bingo 75 20:30 - Non Stop Music. La 5 12:30 - Centovetrine 13:05 - Che trucco 13:25 - Spose Extralarge 13:45 - Giro Giro Bimbo 14:00 Una mamma per amica (TF) 14:50 - Giudice Amy (TF) 15:40 - The OC (TF) 16:30 - Eastwick (TF) 17:20 - Chante (TF) 17:40 - Dharma & Greg (sitcom) 18:00 - Non ditelo alla sposa 19:20 Giro Giro Bimbo 19:35 - The OC (TF) 20:25 - Una mamma per amica (TF) 21:10 - Sbirri. Film 2009 23:25 - Beautiful (TF). BBC Entertainment 07:10 - Tellytales 07:20 - Little Prairie Dogs 07:30 - Nina and the Neurons 07:45 - Show Me Show Me 08:10 - Boogie Beebies 08:25 - Charlie and Lola 08:35 - As Time Goes By 09:05 - One Foot in the Grave 09:35 Dinnerladies 10:05 - EastEnders 10:35 - Doctors 11:05 - Coast 12:05 - The Inspector Lynley Mysteries 12:50 - As Time Goes By 13:20 - One Foot in the Grave 13:50 - The Weakest Link 14:35 - EastEnders 15:05 Doctors 15:35 - Coast 16:30 -

The Inspector Lynley Mysteries 17:15 - The Weakest Link 18:00 - EastEnders 18:30 - Doctors 19:00 - Bleak House 20:00 After You’ve Gone 20:30 Gavin and Stacey 21:00 London Hospital 21:50 - 2point4 Children 22:20 - Lead Balloon 22:50 - Life on Mars 23:40 Fawlty Towers

TCM 07:50 - Gunsmoke 08:50 - The High Chaparral 09:50 - Agatha Christie’s Murder in Three Acts. Film ’86 11:40 - Bridge to the Sun. Film ’61 (U) 13:45 Gunsmoke 14:50 - The High Chaparral 16:00 - Imitation General. Film ’58 (U) 17:40 How the West Was Won. Film ’62 (U) 20:40 - Zorro Rides Again. Film ’37 22:00 - Mystic River. Film 2003 (15). MGM Movies 06:59 - Smile. Film ’75 (A) 08:50 - Eddie and the Cruisers II: Eddie Lives! Film ’89 (12) 10:35 - Mr Wonderful. Film ’93 (15) 12:15 - Return to Macon County. Film ’75 (15) 13:45 Stagecoach. Film ’86 15:20 - It’s a Mad, Mad, Mad, Mad World. Film ’63 (U) 17:50 - Eddie and the Cruisers. Film ’83 (PG) 19:25 - Witchboard. Film ’87 (15) 21:00 - Trade Off. Film ’95 22:30 - Sometimes They Come Back. Film ’91 (15). Diva Universal 07:00 - Rex: A Cop’s Friend 08:00 - Kojak 09:00 - Wolff’s Turf 09:55 - Ironside 10:55 McLeod’s Daughters 11:55 Quincy, M.E. 12:55 - Kojak 14:00 - ER 15:50 - Great Women 16:00 - Ironside 17:00 Quincy, M.E. 18:00 - JAG 19:00 - Ironside 20:00 - Kojak 21:00 - Rex: A Cop’s Friend 23:00 - Quincy, M.E. Discovery Channel 07:15 - Deadliest Catch: The Darkened Seas 08:10 - Extreme Fishing with Robson Green: Australia (North East) 09:05 Mythbusters: Speed Cameras 10:00 - How Do They Do It? 10:30 - Destroyed in Seconds 10:55 - Ultimate Survival: Best of Compilation 1 11:50 Wheeler Dealers: Bel Air 12:45 - Overhaulin’: Twins Bel Air 13:40 - American Chopper: OCC Trike Bike 14:35 - Dirty Jobs: Tower Top Hand 15:30 Mythbusters: James Bond Special 16:25 - Deadliest Catch: Blown Off Course 17:20 -

Extreme Fishing with Robson Green: North America 18:15 River Monsters: Jungle Killer 19:10 - How It’s Made 19:40 How Do They Do It? 20:05 James May’s Man Lab 21:00 Mythbusters: Swinging Pirates 21:55 - Moments of Terror: Boxing Day Tsunami 22:50 -

How to Command a Nuclear Sub: Lurking in the Shallows 23:45 - Ultimate Survival: Sahara. Melita Movies 09:45 - Catch That Kid 11:15 -

The Princess and The Frog 12:50 - A Knight's Tale 15:00 Water For Elephants 17:00 - The Longest Yard 19:00 - Chronicles of Narnia 21:00 - Knight and Day 22:50 - America 00:20 - 41 Year Old Virgin. Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 - Films & Stars 11:05 - How I Met Your Mother 11:30 - The Mentalist 12:15 - Person of Interest 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 - The West Wing 15:15 Fringe 16:00 - Gossip Girl 16:45 - 2 Broke Girls 17:07 - 30 Rock 17:30 - Supernatural 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Films & Stars 19:30 - Mike & Molly 20:00 - How I Met Your Mother 20:30 - Alcatraz 21:15 Fringe 22:00 - Hung 22:30 True Blood 23:35 - Chuck 00:25 - Game of Thrones. Biography Channel 07:00 - Eye for an Eye: Street Performer Smackdown 07:30 America’s Court with Judge Ross 08:00 - Making Over America with Trinny and Susannah: Candy Store Girl: Paula Baumgartner 09:00 - The Real Housewives of Miami: Black Ball’d 10:00 - Snapped: Women Who Kill: Adrienne Emily Hickson 11:00 - Eye for an Eye:

Street Performer Smackdown 11:30 - America’s Court with Judge Ross 12:00 - The Real Hustle 13:00 - Storage Wars: Blame It on the Rain 13:30 Pawn Stars: Peacemaker. Braxton Family Values: 14:00 - The Bermuda Triangle 15:00 - Taste of a Wedding Singer. 16:00 The Real Hustle 17:00 - The Real Housewives of Miami: Black Ball’d 18:00 - Making Over America with Trinny and Susannah: Candy Store Girl: Paula Baumgartner 19:00 Storage Wars: Blame It on the Rain 19:30 - Pawn Stars: Peacemaker 20:00 - The Real Hustle. Hardcore Pawn: 21:00 Gold Hustle 21:30 - Sibling War. 22:00 - Curse of the Mermaid 23:00 - Lorraine Kelly’s Big Fat Challenge.

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 09:05 - Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 - P.B. Bear and Friends 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 - Oswald 09:50 - Kipper 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 - Barney and Friends 10:40 - Wobblyland 10:45 - Jarmies 11:00 Anthony Ant 11:15 - The Hoobs 11:40 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - My Animal Family 12:45 - Benjamin’s Farm 12:50 See The Sea 12:55 - Mio Mao 13:05 - P.B. Bear and Friends 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 - Bob the Builder 13:35 - Thomas and Friends 13:50 - Bob the Builder 14:00 - Fireman Sam 14:10 - Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 Pingu 14:25 - Barney and Friends 14:55 - Kipper 15:05 - Oswald 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 - Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 - Tiny Planets 15:55 - Pingu 16:00 - My Animal Family 16:15 - Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 - James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 - Fireman Sam 17:05 - Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 - P.B. Bear and Friends 17:35 - Wobblyland 17:40 - Baby Antonio’s Circus 17:45 - Fluffy Gardens 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu

18:25 - The Hoobs 18:55 - My Animal Family 19:00 - Tork 19:15 - Dougie in Disguise 19:25 Pingu 19:35 - Angelina Ballerina 19:50 - My Animal Family 19:55 - The Hoobs 20:25 - Pingu 20:30 - Tiny Planets 20:35 - Pingu 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 - Bob the Builder. Disney Channel 09:00 - Recess 09:25 - So Random 09:45 - Have a Laugh 09:50 - Hannah Montana 10:15 - Fish Hooks 10:40 - Jake and Blake 11:05 - Sonny with a Chance 11:30 - Wizards of Waverly Place 11:55 - Phineas and Ferb 12:20 - Timon & Pumbaa 12:45 - Jessie 13:10 - ANT Farm 13:35 - Good Luck Charlie 14:00 - The Suite Life on Deck 14:25 - Shake It Up 14:50 - Phineas and Ferb 15:10 - Cars Toons 15:15 - Jessie 15:40 - ANT Farm 16:00 - High School Musical: El Desafio Argentina 17:40 - Jessie 18:05 - ANT Farm 18:30 - Good Luck Charlie 19:20 - Cars Toons 19:25 - So Random 19:50 - The Suite Life on Deck 20:15 - Jonas 20:40 - Shake It Up 21:05 Good Luck Charlie 21:55 - Wizards of Waverly Place.

06>30 07>00 09>30 10>30 12>00 12>30 13>00 14>00 14>05 15.00 15<05 16>00 17>00 18>00 18>10 19>35 19>45 20>30 21>30 21>36 22>15 23>00

Bejni u Bejnek - Bryn Manning NET News X’Fattart Teleshopping X’Hemm g[all-Ikel^ Bejni u Bejnek - Frank Salt Simpati/i NET News Teleshopping NET News Simpati/i Teleshopping Insiru Nafu Lil... NET News Sajf Flimkien Lift NET News Indifest NET News (ikompli) Indifest Netube NET News

Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - The Box 08:45 - Tour de France Cycling 10:00 Australian Goldfields Open, Snooker 12:00 - Tour de France Cycling 13:00 - World Junior Champ. Athletics 14:30 - UEFA European U#19 Champ. Football 16:00 - Australian Goldfields Open, Snooker 18:00 - World Junior Champ. Athletics 19:30 European Champ. Athletics: Lucerne (live) 21:30 - Boxing 23:00 - World Series by Renault Motor Racing 23:30 - Rally 23:45 - European Champ. Athletics. GO Sports 1 07:00 - Barclays PL: Wk 11: Fulham v Everton 09:00 - HBO World Boxing Champ.: Amir Khan v Danny Garcia 12:30 Serie A: Rd 11: Novara v Roma 14:30 - PL World: Wk 48 15:00 - Barclays PL: Wk 15: Everton v Wolves 17:00 - The Champ.: Wimbledon 2012: Lukas Rosol v Rafael Nadal 21:00 - 141st Open Champ. 2012: Preview 21:30 Samsung Diamond League: London, England: Day 1 23:30 The Champ.: Wimbledon 2012:

Elena Baltacha v Petra Kvitova 01:00 - Serie A: Rd 1: Bologna v Roma.

GO Sports 2 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - PGA Aberdeen Management Scottish Open: Day 2 13:00 - The Champ.: Wimbledon 2012: Ivo Karlovic v Andy Murray 16:30 - Serie A: Rd 12: Roma v Lecce 18:30 Barclays PL: Wk 16: Bolton W v Everton 20:30 - FIFA Futbol Mundial 21:00 - Roma Channel. Melita Sports 1 08:00 - La Liga: Real Madrid v Athletic Bilbao: dtd. 22.01.12 (r) 09:50 - npower Champ.:

Nottingham Forest v Derby County: dtd. 17.09.11 (r) 11:40 NBA: Chicago @ New York: dtd. 08.04.12 (r) 13:55 Bundesliga: VfB Stuttgart v Bayern Munich : dtd. 11.12.11 (r) 15:50 - Copa Libertadores: Corinthians v Vasco: dtd. 24.05.12 (r) 17:50 - 2012 UIPM Pentathlon: Women's Final: Rome Italy (r) 19:15 - FIFA Beach Soccer WC Qual.: Russia v Poland (r) 20:40 - npower Champ.: Nottingham Forest v Derby County: dtd. 17.09.11 (r) 22:30 - Carling Cup: Rd 2: Exeter City v Liverpool: dtd. 24.08.11 (r) 00:20 - La Liga: Real Madrid v Athletic Bilbao: dtd. 22.01.12 (r). Melita Sports 2 12:00 - Copa Libertadores: Corinthians v Vasco: dtd. 24.05.12

(r) 13:55 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 15:00 - La Liga: Real Madrid v Athletic Bilbao: dtd. 22.01.12 (r) 16:50 - Carling Cup: Rd 2: Exeter City v Liverpool: dtd. 24.08. 11 (r) 18:40 - 2012 Alpari World Match Tour: Chicago: USA Day 1 (r) 20:45 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings (r) 21:50 - Bundesliga: VfB Stuttgart v Bayern Munich : dtd. 11.12.11 (r) 23:45 - NBA: Chicago @ New York: dtd. 08.04.12 (r) 02:00 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings. Melita Sports 10 19:00 - La Liga: Real Madrid v Athletic Bilbao: dtd. 22.01.12 (r) 20:50 - FIFA Beach Soccer WC Qual.: Czech Republic v Hungary (r) 22:05 - Copa Libertadores: Corinthians v Vasco: dtd. 24.05.12 (r) 00:00 Bundesliga: 1.FC Koln v FC Schalke: dtd. 28.01.12 (r). Malta Stars 08:00 - Melita GFA 1st Div.: Ghajnsielem v Xaghra: dtd. 01.02.12 (r) 09:45 - Malta Handball Assoc.: Aloysians v Luxol (r) 11:05 - Malta Basketball Assoc.: Floriana v Luxol (r) 12:30 - Malta Rugby Football Union: Alligators v Kavallieri: dtd 06.12.11 (r) 14:05 - BOV PL: Marsaxlokk v Qormi: dtd. 03.03.12 (r) 16:20 Boxing: Prize Night: Dolmen dtd. 11.05.12 (r) 18:05 - Melita GFA 1st Div.: Ghajnsielem v Xaghra: dtd. 01.02.12 (r) 19:50 Malta Handball Assoc.: Aloysians v Luxol (r) 21:10 Malta Basketball Assoc.: Floriana v Luxol (r) 22:35 Malta Rugby Football Union: Alligators v Kavallieri: dtd 06.12.11 (r) 00:10 - BOV PL: Marsaxlokk v Qormi: dtd. 03.03.12 (r). Football Stars 1 08:00 - La Liga: Real Madrid v Athletic Bilbao: dtd. 22.01.12 (r) 09:50 - npower Champ.:

Nottingham Forest v Derby County: dtd. 17.09.11 (r) 11:40 NBA: Chicago @ New York: dtd. 08.04.12 (r) 13:55 Bundesliga: VfB Stuttgart v Bayern Munich : dtd. 11.12.11 (r) 15:50 - Copa Libertadores: Corinthians v Vasco: dtd. 24.05.12 (r) 17:50 - 2012 UIPM Pentathlon: Women's Final: Rome Italy (r) 19:15 - FIFA Beach Soccer WC Qual.: Russia v Poland (r) 20:40 - npower Champ.: Nottingham Forest v Derby County: dtd. 17.09.11 (r) 22:30 - Carling Cup: Rd 2: Exeter City v Liverpool: dtd. 24.08.11 (r) 00:20 - La Liga:


IN-NAZZJON It-Tlieta, 17 ta’ Lulju, 2012

24 Passatemp

Tisliba

Mimdudin>5. Itlaq i;ri minn ta[t idejn l-g[adu (5) 6. Meta tag[mel xita qliel

ng[idu li nfet[u dawn tas-sema! (5) 7. Qalbu f’idu (5) 10. Issir mill-[alib (5) 11. Dawk li jag[mluha mieg[u (5) 12. X’[a jekk tawh kedda? (5) 14. G[odda li tfarrak l-iebes (5) 16. Jag[milha l-vandalu (5) 17. Trid ixxammarhom biex ta[sel idejk sew (5) 18. Li hu ta’ Alla jew li ;ej minnu (5)

Weqfin>1. ?aqlaq minn postu (6) 2. Sejjes u ssoda r-ra;unar tieg[u (6) 3. Ma baqax artab (6) 4. Ibirdu? Le, ta’ ;ens divers minn xulxin (6) 8. Bi//a drapp twila tal[arir (5) 9. u 12. X’[a, jekk ma ;itux kif riedha? (5,6) 12. Ara 9 13. Da[al g[al xi dmir (6) 14. Tinsab fis-sodda g[ax ma tifla[x (6) 15. Somma totali (6)

Soluzzjoni tat-Tisliba tal-biera[ Mimdudin>- 5. Barka; 6. Iebes; 7. {afja; 10. Skant; 11. Brama; 12. Prezz; 14. Mimmi; 16. Briku; 17. Laggu; 18. Kliem. Weqfin> 1. Ibbies; 2. Tarrant; 3. Mi;jub; 4. Issara; 8. {abel; 9. Xamma; 12. Pendlu; 13. Zerzur; 14. Makakk; 15. Intemm.

I]-]ew; vetrini Fil-kwadri jidhru l-vetrini ta’ ]ew; [wienet differenti li fihom ilbies tan-nisa. Ara ssibx kemm u liema huma l-ilbies ugwali fi]-]ew; disinji?

Ir-ritratt Liema minn dawn il-[ames ritratti kien ]viluppat minnegattiva ta’ hawn fuq?

Ri/etta

Soluzzjonijiet

Ir-ritratt

Metodu> Sa[[an il-butir ;o ta;en u aqli t-tewm fuq nar baxx sakemm jirtab. }id il-;in;er u l-curry u sajjar g[al ]ew; minuti. }id listokk u g[olli l-fjamma sakemm jag[li. Baxxi n-nar u [allih itektek sakemm jonqos bin-nofs. }id il-krema sakemm ikollok zalza mag[quda. Roxx mel[ u b]ar. Ix[et il-prawns u sa[[an fiz-zalza g[al tliet minuti. }id il-meraq tal-lumija u ]ejjen bittursin. Servi l-curried prawns bil-[ob] imsa[[an.

Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9.

Ir-ritratt Nru. 4 kien ]viluppat min-negattiva.

400g prawns ittowjati jekk iffri]ati; ]ew; sinniet tewm mg[aff;in; ]ew; ku//arini curry; ku//arina trab tal-;in;er; 50g butir; 125ml stokk tat-ti;ie;; 4 mg[aref single cream; il-meraq ta’ nofs lumija; mel[ u b]ar mit[un frisk; ]ew; mg[aref tursin imqatta’ rqiq; weraq tat-tursin biex i]]ejjen; pitta bread imsa[[an biex isservi.

Sudoku

I]-]ew; vetrini

G[al 4 persuni trid>

Sudoku

‘Curried Prawns with pitta bread’


IN-NAZZJON It-Tlieta, 17 ta’ Lulju, 2012

Klassifikati 25 PROPRJETÀ -

Is Swatar

APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar tal-banju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.

mill-bejt bil-washroom. €110,000 (Lm47,000) ?emplu 79990798.

G{ALL-KIRI -

Il Belt Valletta

POST g[all-kiri g[al u]u esklussiv g[al kummer/. Area 54 metru kwadru. G[al aktar informazzjoni ikteb P.O. Box 284 ‘In-Nazzjon’.

AVVI}I

Marsaxlokk

FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698. Santa Venera

FLAT l-ewwel sular finished u furnished. Tliet kmamar tas-sodda wa[da ensuite, gallarija quddiem u wara u parti

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati

;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436. Ni]barazza

DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619. -

-

Tiswijiet fil pront u fil post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront. Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

G{ALL-BEJG{ -

Mejda tal pranzu

KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet,

magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet talinjam, tapit kbir a[dar bilkannella, monitor tal-kom-

pjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 17 ta’ Lulju, 2012

26 Avvi]i PN

SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN {’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. flAVVI}I POLITI?I

AVVI}I SO?JALI

SAN PAWL IL-BA{AR. Il-

GEORGE PULLICINO. Il-

Kumitat Sezzjonali PN se jorganizza Diskussjoni Politika bittema ‘Il-{idma tal-Gvern ?entrali u San Pawl il-Ba[ar’ mal-Ministri George Pullicino u Tonio Fenech u d-Deputati Nazzjonalisti ?ensu Galea u Michael Gonzi, il-{add, 22 ta’ Lulju fil-11 a.m. fl-Uffi//ju PN tal-lokalità. Mistieden spe/jali dDeputat Nazzjonalista Carmelo Mifsud Bonnici u tmexxi Daniela Bartolo.

{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw Barbecue, il:img[a, 20 ta’ Lulju fit-8 p.m. fil-Grand Hotel Excelsior, ilFurjana. Prezz €26 g[all-kbar u €14 g[at-tfal ta’ ta[t it-12-il sena. G[al aktar dettalji /emplu 79062222 jew 21344589.

TONIO FENECH. Il-{bieb

Sezzjonali PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew g[al informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.

ta’ Tonio Fenech se jorganizzaw Barbecue, is-Sibt, 21 ta’ Lulju fil-lukanda Sea Bank, ilMellie[a. Prezz €15 g[all-kbar u €10 g[at-tfal ta’ ta[t l-10 snin. G[all-bookings /emplu 27327302, 79927302 jew ibag[tu email fuq fenechtonio@gmail.com.

{AL BALZAN. Il-Kumitat

MARIO GALEA. Il-{bieb

{AL SAFI. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, fil-pjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet tal-ftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.

ta’ Mario Galea se joganizzaw Barbecue, is-Sibt, 21 ta’ Lulju g[and Grabiel, Wied il-G[ajn. Prezz €14 g[all-kbar u €5 g[attfal. G[all-biljetti /emplu 22992464, 99487102 jew 79369800, jew ming[and ilhelpers tas-soltu.

L-ISLA. Is-Segretarju talKumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor ittessera li hu mitlub imur flUffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m.

{bieb ta’ Peter Micallef se jorganizzaw Barbecue, is-Sibt, 21 ta’ Lulju fit-8.15 p.m. filLukanda Pergola, il-Mellie[a. G[all-biljetti /emplu 21465070 jew 79460054.

{AL QORMI. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri tal-Kumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).

{bieb ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw Barbecue, is-Sibt, 21 ta’ Lulju fit-8 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :Iljan. Prezz €20 g[all-kbar u €10 g[at-tfal. G[al aktar informazzjoni /emplu 79047870.

SAN :ILJAN. Membri tal-

Kumitat Sezzjonali PN se jorganizza Ri/eviment g[at-Tesserati, eks Membri tal-Kumitat, eks Deputati tad-Distrett, Rappre]entanti tal-G[aqdiet Lokali u {bieb, l-Erbg[a, 25 ta’ Lulju fit-8.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-lokalità. Mistiedna spe/jali l-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi u s-Sinjura Kate Gonzi.

Kumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda.

I}-}URRIEQ. Membri talKumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tallokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ tesseri ;odda.

PETER MICALLEF. Il-

CHARLÒ BONNICI. Il-

SAN PAWL IL-BA{AR. Il-

TONIO BORG. Il-{bieb ta’ Tonio Borg se jorganizzaw Barbecue, il-:img[a, 27 ta’ Lulju fil-lukanda Dolmen

Uffi//ju PN.

Resort, il-Qawra. Prezz €18 g[all-kbar u €9 g[at-tfal. Biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 79807644.

IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu

JOE CASSAR. Il-{bieb ta’

BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-

Joe Cassar se jorganizzaw Pasta Night, il-:img[a, 27 ta’ Lulju fit-8 p.m. fl-Uffi//ju PN talMosta. Prezz €10 u g[all-biljetti /emplu 79459227 jew 99468624.

EDWIN VASSALLO. Il{bieb ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Barbecue, il-:img[a, 27 ta’ Lulju fit-8 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €20 g[all-adulti u €10 g[at-tfal ta’ bejn il-5 u t-12-il sena. G[al aktar informazjoni jew trasport /emplu 21433869. CAROLINE GALEA. Il-

{bieb ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Barbecue, il-:img[a, 27 ta’ Lulju fit-8 p.m. fil-lukanda Pergola, il-Mellie[a. Prezz €17, li jinkludi l-ikel u ttrasport. Tfal nofs prezz. G[allbiljetti /emplu 99843564, 99491069 jew staqsu lill-helpers tas-soltu.

SIMON BUSUTTIL. Il{bieb ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Barbecue, is-Sibt, 28 ta’ Lulju fit-8.30 p.m. filLukanda Le Meridien, San :iljan. Prezz €20 g[all-kbar u €10 g[at-tfal. G[all-biljetti /emplu 79010504 jew 21228585. GEORGE PULLICINO. Il{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw ;urnata fuq il-Hera II f’G[awdex u Kemmuna, isSibt, 4 ta’ Awwissu. Prezz €25, li jinkludi l-ikel. G[al aktar dettalji /emplu 79062222 jew 21344589. JASON AZZOPARDI. Il{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Barbecue, is-Sibt, 4 ta’ Awwissu fit-8 p.m. fidDanish Village, l-G[adira. Prezz €18 g[all-kbar u €9 g[at-tfal. G[all-biljetti /emplu 99841333 jew 21666736. JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe Cassar se jorganizzaw Barbecue, is-Sibt, 11 ta’ Awwissu fit-8 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €22 g[all-kbar u €11 g[at-tfal ta’ bejn il-5 u t-12-il sena. G[al bookings /emplu 79459227 jew 99468624.

BBQ mill-Ferg[at S{PN, SI}M, MNPN, M}PN U APAN Data: Il-:img[a 3 ta’ Awwissu Post: Il-Lukanda Cavalieri, San :iljan {in: Fit-8.30 p.m. Prezz: €20 g[all-kbar u €10 g[at-tfal (minn 6 snin sa 12-il sena) Jattendi l-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi. G[all-biljetti /emplu 79463770, 79490867, 99473932 jew 99470968. Trasport €2 jew parke;; fil-Portomaso Parking (€3) ji;i provdut jekk mitlub.

99804642.

BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200. BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN.

Uffi//ju PN.

{AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. flUffi//ju PN.

IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038. G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426.

{AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.

IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN.

IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.

IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567.

L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382. L-ISLA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273985. IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN.

{AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733.

{AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN.

IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.

MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN.

IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456. L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN.

IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979. L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.

L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852.

L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603. IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507.

IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. fl-Uffi//ju PN.

IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com.

PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222. RA{AL :DID. Kull nhar ta’ Tlieta u {amis bejn l-10 a.m. u l-11

a.m. u bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 79290954 jew 77290954. TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633. IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529. SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086. SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ :img[a bejn it-8.30 a.m. u 12.30 p.m. fl-Uffi//ju ‘Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 21441438 jew 21441682 jew tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt. IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99225033. VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273849. I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. flUffi//ju PN.


It-Tlieta, 17 ta’ Lulju, 2012

27 5KM FIT-TOROQ

Mifsud u Hili jibqg[u mhux meg[luba Ir-rebbie[a tas-sena l-o[ra tat-ti;rijiet ta’ 5km fit-toroq organizzati minn Birkirkara St. Joseph, Aaron Mifsud (Pembroke Athleta) u Carmen Hili (St. Patrick), bdew jiddefendu t-titlu billi reb[u t-ti;rijiet rispettivi tag[hom fl-ewwel ti;rija mill-g[axar edizzjoni tasserje. It-tliet ti;rijiet se jsiru filby-pass tal-Imtarfa ta[t lawspi/i tal-Malta Amateur Athletic Association u se jkunu sponsorjati minn The Cyclist ta’ San :wann.

L-ewwel sitt atleti fitti;rija kollha rre;istraw [in ta[t is-17-il minuta. Mifsud i]da feta[ vanta;; sostanzjali fl-ewwel nofs tat-tellieqa u [are; rebbie[ f’16-il minuta u 9 sekondi li kien ukoll la[jar [in personali tieg[u fuq ir-rotta tal-Imtarfa. Erba’ atleti intant kienu qed jissieltu g[at-tieni post b’Simon Spiteri ta’ St. Patrick itemm b’vanta;; minimu fuq Steve Chetcuti u Clive Gerada ta’ B’Kara SJ u Bertrand Sant ta’ Allcomers. Fil-kategorija tan-nisa t-

ti;rija ta’ Carmen Hili kienet sfida solitarja kontra l-[in hekk kif Hili, li tidher determinata li ]]omm it-titlu li reb[et is-sena l-o[ra, g[amlet [in ta’ 18-il minuta u 54 sekonda. Fit-tieni post ;iet Francesca Arrigo talLadies Running Club li da[let 16-il sekonda quddiem Marica Micallef (St. Patrick AC). It-tieni ti;rija minn din isserje se ssir b[al-lum ;img[a, it-Tlieta 24 ta’ Lulju u tibda fis-7 p.m. fil-by-pass tal-Imtarfa.

Carmen Hili li bdiet tiddefendi t-titlu b’reb[a

CRICKET

Stockport Grammar School itemmu s-serje 2-2 Il-;img[a li g[addiet kienet wa[da impenjattiva fejn jid[ol il-log[ob tal-cricket f’Malta hekk kif minbarra ]]ew; log[biet li kien jonqos jintlag[bu kontra Stockport Grammar School (SGS) intlag[bu wkoll il-konfronti mill-Kampjonat tas-Sajf bejn Krishna CC u Overseas CC u l-log[ba bejn Marsa CC u ttim Ingli] ta’ Travellers. Ta’ min jirrimarka lil biex setg[et tintlag[ab din il-partita t-tim Ingli] kellu jissellef xi plejers. Sfortunatament illog[ba bejn Malta u The Rest kellha ti;i posposta. It-tielet log[ba bejn SGS u Marsa kienet log[ba li t-tim tal-Marsa jrid jinsa malajr. Kienu Marsa li bdew l-ewwel bil-bat imma l-plejers tag[hom kienu eliminati kollha fl-a[[ar over. Kulma g[amlu kien total ta’ 100 run minn 40 over. L-og[la skors g[amluhom Mark G. Sacco bi 17-il run u Sarfraz Ali b’16-il run. Kien hemm ukoll 19-il extra. D. Wright kien l-a[jar bowler g[al SGS u [oloq [afna problemi g[at-tim talMarsa hekk kif [a sitt wickets. A. Jones [a ]ew; wickets, M. Cox u M. Murphy [adu wicket kull wie[ed. It-tim ta’ SGS dam biss 18-il over biex reba[ illog[ba. Innings tajjeb ferm minn O.Hall ta’ 78 run li inkluda 12-il four u wassal g[arreb[a. Marsa rnexxielhom jie[du tliet wickets g[al 2-1 minn fuq fis-serje. Fir-raba’ u l-a[[ar log[ba tas-serje kienu SGS li bdew l-

ewwel fuq bat. Huma g[amlu skor de/enti ta’ 183 run mill40 over. D.Wright re;a’ spikka anke bil-bat u skorja 75 run. M. Schofield Jnr skorja 22 run u M. Murphy 19. G[at-tim tal-Marsa, Matt Towns, Kevin Krishna u Martin Llewlyn [adu wicket kull wie[ed waqt li Andy Naudi [a tnejn. Din il-log[ba baqg[et missielta sal-a[[ar ballun u Marsa kellhom b]onn erba’ runs biex jirb[u. Andy Naudi, li g[amel l-og[la skor ta’ 57 li inkluda 6 u 4 kien qed jiffa//ja dan il-ballun, imma rnexielu jag[mel run wie[ed biss u SGS reb[u l-log[ba u g[amlu s-serje 2-2. Fil-bidu tal-innings Nowell Khosla skorja 53 run li inkluda ]ew; fours u six. G[at-tim ta’ SGS A. Jones [a tliet wickets, C. Marshall tnejn, u M. Proctor, D. Wright u H. Barnes wie[ed kull wie[ed. Intant fil-Kampjonat tasSajf, kien hemm log[ba interessanti bejn Krishna u Overseas, imma ma kienx hemm [afna runs li wie[ed jistenna minn log[ba ta’ 20 over. Overseas ibbattjaw lewwel u g[amlu 62 run biss qabel in[ar;u kollha. Mike Caruana g[amel l-og[la skor ta’ 28 run. L-extras kienu 13 u [add aktar ma g[amel aktar minn 10 runs. G[al Krishna Bikram Arora [a tliet wickets, Dhruv Duggal tnejn, Sumair Khan tnejn u Ewan Perens wie[ed. Kul[add stenna li Krihsna kienu se jirb[u l-log[ba malajr. Imma Overseas ma

It-tim ta’ Stockport Grammar School li ;ie draw 2-2 kontra Marsa CC

qatg[ux qalbhom u baqg[u sejrin sakemm waslu fi stadju fejn jekk Overseas jie[du wicket wie[ed li kien baqa’, jirb[u. Huma kellhom ]ew; /ansijiet li jirb[u, catch spi//at twaqqg[et u /ans ta’ run out kien fallut ukoll. Sumair Khan kien l-eroj meta g[amel 20 run u l-extras kienu ta’ 16. G[all-Overseas Roger Bradley [a tliet wickets u Jim Hunter tnejn biex Krishna [adu g[axar punti u Overseas [adu punt. Intlag[bet ukoll partita ta’ [biberija bejn Marsa u Travellers CC li ntreb[et minn dawn tal-a[[ar Is-Sibt li ;ej il-Kampjonat tas-Sajf ikompli u Krishna CC jilag[bu kontra Marsa CC.

Skema minn Hibernians SC Bi t[ejjija g[all-bidu ta’ Kampjonat 2012-13, Hibernians Supporters Club nieda skema ta’ ;bir ta’ fondi b’risq it-tim ta’ Hibernians FC. Il-Kumitat qed jitlob lappo;; tal-partitarji kollha biex jissie[bu f’din l-iskema li fiha, kull sostenitur jintrabat li jag[ti donazzjoni darba fixxahar. Il-Kumitat mhux se jag[mel ammont stabbilit ta’ kemm wie[ed jista’ joffri fid-donazzjonijiet tieg[u. Dawk kollha li se jintrabtu li joffru l-g[ajnuna tag[hom sal-a[[ar ta’ Awwissu, se jid[lu bi/-/ans li jir[bu Goal

Card ma[ru;a mill-MFA biex ikunu jistg[u jaraw illog[ob kollu tal-Kampjonat Premier. Aktar inizjattivi se jittie[du iktar tard matul dan l-ista;un g[al dawk li se jkunu jag[mlu parti minn din l-iskema. IlKumitat jirringrazzja lil kull min di;à offra l-g[ajnuna tieg[u u j[e;;e; lill-partitarji kollha biex jg[inu bl-a[jar mod possibbli. Il-membru tal-kumitat responsabbli minn din l-iskema hu Oglive Busuttil u kull min jixtieq jag[mel kuntatt mieg[u jista’ jag[mel dan billi j/empel 99894427.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 17 ta’ Lulju, 2012

28 Sport TENNIS

Serena tirba[ it-titlu fi Stanford Is-seed nru 1 Serena Williams issuperat ;img[a w;ig[ f’saqajha min[abba [in twil tivvja;;a u g[elbet lillkonnazzjonal Amerikana Coco Vandeweghe 7-5, 6-3 biex ]ammet it-titlu ta’ Stanford Classic. Tmint ijiem biss wara li reb[et il-[ames titlu tag[ha f’Wimbledon, Williams issieltet g[al set point fl-ewwel set qabel issuperat lil Vandeweghe li kienet waslet sal-ewwel finali tag[ha f’turnament WTA. Williams, li g[andha 30 sena, g[amlet u]u mill-esperjenza kollha tag[ha biex g[elbet lill-avversarja ta’ 20 sena u rre;istrat 21 punt rebbie[. Vanderweghe kisbet 20 punt rebbie[ imma g[amlet ukoll 25 ]ball mhux sfurzat. Williams, li kienet ilha ;img[a s[i[a tipprova tirkupra minn saqajn tqal wara li vvja;;at minn Londra lejn Kalifornja, kienet kuntenta bit-titlu. “Lg[abt tajjeb bi]]ejjed biex nirba[ imma nista’ nkun [afna a[jar. Imma hemm [afna affarijiet po]ittivi u kont qed nissielet u qatt ma qtajt qalbi. Bqajt g[addejja u ma lg[abtx l-a[jar tieg[i. Imma mentalment kont hemm u dan g[enni [afna.” Vanderweghe serviet g[allewwel set meta kienet 5-4 minn fuq imma ma rnexxilhiex tirre;istra l-punt fl-uniku set point li kellha meta Williams irrispondiet tajjeb [afna.

Williams kellha b]onn sitt break points biex tirkupra 5-5 imma finalment Vanderweghe /ediet b’double fault. “Kont ili ;img[a s[i[a nservi tajjeb u na[seb li kontra Serena s-service tieg[i kien tajjeb ukoll, imma hi plejer kbir u taf tie[u vanta;; mill-opportunitajiet li ji;uha, spe/jalment it-tieni service fuq set-point,” qalet Vanderweghe. Williams marret 3-1 minn fuq fit-tieni set meta Vanderweghe re;g[et g[amlet double fault u g[alkemm g[amlet pressjoni fuq Williams bis-service qawwi li g[andha, ma setg[etx tikseb il-break point fuq is-service ta’ Williams u Serena ssi;illat ir-reb[a b’forehand. Dan kien it-43 titlu fil-karriera ta’ Williams u b’hekk la[qet lil o[tha akbar minnha Venus, b[ala l-aktar plejers attivi li reb[u titli WTA. Innumru 4 fid-dinja issa reb[et ukoll 28 mill-a[[ar 29 log[ba tag[ha. Williams qalet li issa se tie[u ftit jiem mistrie[, tilg[ab log[ba ta’ esibizzjoni u mbag[ad tmur Londra biex tipprepara g[all-Olimpjadi fejn se tkun qed tiddefendi ttitlu tag[ha ma’ Venus u timmira wkoll g[all-midalja taddeheb fl-individwali. “Midalja tad-deheb tkun tfisser [afna g[alija imma ma nistax nibba]a t-tama u l[olm kollu tieg[i fuqha,” qalet Williams.

Serena Williams reb[et it-43 titlu fil-karriera tag[ha u la[qet lil o[tha Venus

TRIATHLON

Tliet Fran/i]i fl-ewwel post

Atleti Fran/i]i ddominaw il-finali tat-Tazza tad-Dinja tat-Triathlon li saret flUngerija. Piere Le Corre qasam il-linja finali l-ewwel segwit mill-konnazzjonali Aurelien Raphael u Anthony Pujades. Raphael beda l-;urnata bl-aktar g[awma velo/i segwit mill-qrib minn Pujades u Le Corre li tem-

mew fit-tieni u l-[ames post rispettivament. It-tliet Fran/i]i mbag[ad kienu jiffurmaw parti millgrupp ta’ quddiem fil-parti tar-rota flimkien mar-Russi Igor Polyanskiy u Andrey Bryukhanov. Kien matul il-fa]i tatti;rija li t-tliet atleti Fran/i]i marru fuq quddiem b’Le Corre jirba[ bi 11-il sekonda

vanta;; fuq Raphael b’[in ta’ 51 minuta u 54 sekonda. Pujades temm it-tielet anqas minn 16-il sekonda wara rrebbie[. “Illum [assejtni tajjeb [afna. Kienet ti;rija sabi[a, [dimna tajjeb fuq ir-rota u g[amilna sforz kbir flg[awma u g[alhekk kuntent b’dak li ksibna,” qal Le Corre.

Hughes irid lil Ferdinand jikkon/entra fuq il-futbol

Mark Hughes irid li t-tim jiffoka biss fuq il-futbol

Il-manager ta’ Qaueens Park Rangers, Mark Hughes, qal li Anton Ferdinand g[andu jit[alla jikkon/entra fuq il-log[ba tal-futbol wara d-dehra tieg[u fil-Qorti filka] ta’ John Terry l-;img[a lo[ra. Mark Hughes kellem lill;urnalisti tlett ijiem wara li leks captain tal-Ingilterra kien me[lus minn kull akku]a ta’ razzi]mu kontra d-difensur ta’ QPR Ferdinand. “Anton u jien na[sbu li qed i;ib ru[u sewwa f’perjodu diffi/li. Ovvjament kien mitlub jag[ti l-ver]joni tas-sitwazzjoni tieg[u fil-Qorti u din kienet sitwazzjoni trawmatika imma [are; minnha. Issa rridu biss li jikkon/entra fuq il-futbol g[aliex hu plejer li jrid ja[seb biss fuq il-futbol,” qal Hughes qabel lewwel log[ba mill-pre-season li se tintlag[ab fl-Asja. John Terry ma nstabx [ati li abbu]a razzjalment minn Ferdinand waqt il-log[ba bejn Chelsea u QPR f’Ottubru. Dan il-ka], li [a [amest ijiem biex ;ie de/i] fil-Qorti,

kien wassal biex Terry tilef ilfaxxa ta’ captain mit-tim nazzjonali Ingli] u l-kow/ nazzjonali, it-Taljan Fabio Capello, irri]enja mill-kariga. QPR jinsabu ming[ajr l-eks captain Joey Barton li ;ie sospi] 12-il partita meta ;;ieled mal-plejers meta tke//a talli ta bil-minkeb lil Carlos Tevez fl-a[[ar log[ba tal-ista;un kontra Manchester City. QPR kien irnexxielhom i]ommu fil-Premier g[addannu ta’ Bolton Wanderers. Hughes qal i]da li dan hu ka] mag[luq u l-plejers se jkunu kapa/i jilag[bu ming[ajr Barton. “Din hi xi [a;a li rridu nidraw u nibqg[u g[addejjin u ninsab /ert li l-plejers disponibbli se jag[mlu bi//a xog[ol tajba.” Ferdinand jista’ jilg[ab flewwel log[ba tal-pre-season ta’ QPR kontra Sabah talMalasja li se tintlag[ab itTlieta waqt li Barton, li tne[[a minn captain u kien ukoll immultat sitt ;img[at paga, tne[[a mill-iskwadra g[at-tour fl-Asja.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 17 ta’ Lulju, 2012

Sport 29 OLIMPJADI

Jibdew jaslu l-ewwel atleti f’Londra Il-preperazzjoni g[allOlimpjadi ta’ Londra 2012 tinsab fl-aqwa tag[ha meta issa fadal biss g[axart ijiem g[a/-?erimonja tal-Ftu[. Eluf ta’ atleti u uffi/jali bdew jaslu Londra i]da lmistoqsija dwar ir-rekluta;; ta’ uffi/jali tas-sigurtà g[adha hemm. L-ewwel prijorità hi dik imsej[a b[ala l-’Games Lane’ li bdiet topera fuq l-M4 u l-laboratorju ta’ kontra ddoping beda jiffunzjona. Intant i/-Chairman tal-G4S irrifjuta li jag[ti l-appo;; tieg[u lill-Kap E]ekuttiv dwar il-fjask li sar fl-uffi/jali tas-sigurtà. G[al dan il-g[an l-ajruport ta’ Heathrow se jservi b[ala l-post fejn ilbiera[ ;ew pro/essati 236,955 passi;;ier, li jfisser rekord fuq l-233, 562 tal-31 ta’ Lulju tal-2011. Normalment mill-ajruport f’dan i]-]mien tas-sena jg[addu 190,000 passi;;ier. Matul il-jum komplew jaslu aktar atleti u uffi/jali minn

madwar 50 pajji] differenti. 335 atleta waslu lbiera[. Fost dawn kien hemm ittim Amerikan tal-Ibburdjar u kienu ferm e//itati g[al dawn l-Olimpjadi fejn se jkunu qed jikkompetu fin-Nofsinhar talkosta ta’ Weymouth. “Ippreparajna tajjeb u di;à [adna sehem f’kompetizzjoni f’dan il-ba[ar. Nafu g[alhekk x’qed nistennew f’Weymouth u hu tajjeb li g[andna ftit jiem biex nidraw u nil[qu nirran;aw dak li hemm b]onn. I]da ninsabu lesti g[al-log[ob,” qalet Anna Tunnicliffe, membru fit-tim Amerikan. Il-voluntiera se jkunu qed jidderie;u lill-atleti lejn ixxarabanks u l-ferroviji li se jkunu qed jie[du [afna minnhom lejn il-Villa;; Olimpiku fi Stratford, filLvant ta’ Londra. Fl-aqwa tieg[u l-villa;; se jkun qed jilqa’ 16,000 atleta u uffi/jali. Dawk li se jivvja;;aw bittriq se jkunu qed igawdu

minn dawk imsej[a b[ala Games Lanes, li fl-aktar mument kru/jali tat-traffiku, se jkunu qed joperaw bejn Junction 3 u Junction 2 talM4 motorway lejn Londra u hemm multi kbar sa 130 sterlina g[al dawk li jinqabdu jag[mlu u]u minnhom ming[ajr permess. Bdiet ta[dem ukoll l-akbar operazzjoni kontra d-doping fl-istorja tal-Olimpjadi fejn bdew jittie[du l-ewwel minn serje ta’ madwar 6,000 kampjun g[al testijiet fillaboratorju. Nofs il-kompetituri se jkunu e]aminati, inklu] kull rebbie[ tal-midalja flOlimpjadi u l-log[ob paralimpiku. Intant ftit jiem biss qabel il-log[ob, il-kap e]ekuttiv tal-G4S Nick Buckles kien kritikat talli l-kumpanija privata tas-sigurtà naqset milli timpjega uffi/jali ;odda tas-sigurtà g[all-Olimpjadi wara li l-;img[a l-o[ra sar mag[ruf li 3,500 suldat kienu

Membri tat-tim Russu li waslu Heathrow ilbiera[

qed jidda[lu biex jimlew ilvojt ta’ nuqqas ta’ staff. Madankollu /-Chairman talKumitat Organizzattiv talOlimpjadi ta’ Londra Sebastian Coe, qal li s-sigurtà tal-log[ob ma ;ietx kompromessa min[abba li lG4S naqset milli timpjega aktar uffi/jali.

BASKETBALL

Bryant se jirtira min-nazzjonal wara l-Olimpjadi It-tim Olimpiku Amerikan tal-Basketball li ;ab fix-xejn lir-Repubblika Domenikana

b’reb[a 113-59 fl-ewwel log[ba ta’ t[ejjija g[allOlimpjadi, [a ftit mistrie[

Kobe Bryant fl-azzjoni mat-tim Amerikan

mit-ta[ri; f’Washington DC biex ta esibizzjoni g[allveterani tal-militar Amerikan u l-familji tag[hom. G[all-plejer Kobe Bryant il-log[ob ta’ Londra se jkunu t-tieni Olimpjadi tieg[u u qal li din se tkun ukoll l-a[[ar darba li se jirrappre]enta lillIstati Uniti fuq il-court talbasketball. “Hu unur kbir g[alija g[aliex dejjem ridt nilg[ab g[all-Istati Uniti fl-Olimpjadi u fl-2008 kelli l-opportunità li nag[mel dan i]da issa din ]gur li se tkun l-a[[ar darba g[alija g[all-Istati Uniti.” Il-kow/ Mike Krzyzewski li mexxa lit-tim f’Beijing lejn midalja tad-deheb fl-2008, ukoll [abbar li din se tkun la[[ar darba tieg[u fittmexxija tat-tim Olimpiku. It-tim issa se jkompli bit-

TENNIS

Federer jaqbe] lil Sampras Roger Federer ]ied rekord ie[or mal-kollezzjoni li g[andu meta beda l-287 ;img[a tieg[u b[ala nnumru 1 fid-dinja. Federer, rebbie[ ta’ 17-il grand slam, irritorna filqu//ata tar-ranking wara nuqqas ta’ sentejn meta g[eleb lill-Britanniku Andy Murray fil-final ta’ Wimbledon il-;img[a lo[ra. Dan kien is-seba’ titlu li reba[ l-Ivizzeru ta’ 30 sena

fl-All England Club u a//ertah li jil[aq u jaqbe] irrekord ta’ Pete Sampras ta’ 286 ;img[a fl-og[la post tar-rankings mondjali. “In[ossni kburi [afna li kelli l-unur li naqbe] irrekord ta’ Pete Sampras g[aliex dan kien l-eroj ta’ meta kont tifel u dejjem [arist il-fuq lejh,” qal Federer li l-ewwel darba li kien tela’ fin-numru 1 kien fi Frar tal-2004. “Din is-sena flimkien mat-

tim tieg[i po;;ejt fil-mira li nirritorna b[ala n-numru 1 imma bil-klassi li kien hemm fil-log[ba qatt ma stennejt li kont se nag[mel dan daqshekk malajr.” Sampras reba[ 14-il titlu grand slam matul karriera ta’ 14-il sena. “L-aktar [a;a diffi/li flisport hi li ]]omm fl-ewwel post. Roger kien kapa/i jag[mel dan b’log[ob millaqwa u konsistenti,” qal Pete Sampras.

ta[ri; f’Washington fejn matul il-lejl tat-Tnejn kellu jilg[ab ukoll kontra l-Bra]il. Wara din il-log[ba jmur Manchester biex ikompli bilpreparazzjoni tieg[u qabel jilg[ab kontra r-Renju Unit nhar il-{amis u mbag[ad imur Bar/ellona g[all-partiti kontra l-Ar;entina fit-22 u Spanja fl-24 tax-xahar imbag[ad jirritorna Londra.

Intilfu g[al erba’ sig[at

Id-darbtejn Champion taddinja tal-400m hurdles Kerron Clement ma tantx [a impressjoni tajba ta’ Londra fl-ewwel jum tieg[u g[allOlimpjadi wara li x-xarabank li kellha twasslu minn Heathrow sal-villa;; Olimpiku tilfet it-triq g[al erba’ sig[at. “Tlifna erba’ sig[at. Mhux impressjoni tajba ta’ Londra. L-atleti huma g[ajjenin, bil;u[ u jridu jaqdu l-b]onnijiet tag[hom. Fejn hu l-villa;; Olimpiku jekk jog[;bok?,” qal Clement fuq Twitter. Fuq il-Motorway M4 kien rappurtat traffiku qawwi lejn Londra wara li l-lane spe/jali g[all-Olimpjadi beda jiffunzjona lbiera[. Clement, li g[andu 26 sena, reba[ it-titlu mondjali fl-2007 ul-2009 qabel tilfu kontra lBritanniku Dai Greene f’Daegu s-sena l-o[ra.

Jin[ataf il-President tal-Kumitat Olimpiku Libjan Il-President tal-Kumitat Olimpiku Libjan ittie[ed mill-karozza tieg[u minn persuni armati fi Tripoli u l-uffi/jali tal-Kumitat Olimpiku qalu li ma jafux x’sar minnu. Nabil Elalem kien filkarozza ma’ kollega tieg[u meta ]ew; karozzi li kienu qed i;orru persuni lebsin ilbies tal-militar waqqfuhom fit-triq. “Qalulu li kien hemm b]onn jin]el mill-karozza u jmur mag[hom. Staqsihom jekk jistax jie[u t-telefon /ellulari u l-laptop mieg[u u mbag[ad [arbu bih,” qal Arafat Jwan li ]ied jg[id li ma kinux jafu min kienu dawn il-persuni. Ezz-Edine Journaz, kelliem g[all-kumitat qal lil stazzjon televi]iv filLibja li l-persuni kienu sostnew li kienu mill-

armata u li kienu talbuh biex imur mag[hom b’mod ‘pulit’. Hu qal li b’kollox kienu bejn tmienja u disa’ persuni u kienu kollha armati. Il-Ministru tal-Isport filLibja, Fethi Tarbel qal li kien infurmat bil-ka] u talab g[all-[elsien immedjat ta’ Elalem. “Nikkundannaw azzjoni b[al din. Kulmin g[amel dan hu kriminal. Dan imur kontra r-rivoluzzjoni u je[odna lura g[all-kultura ta’ Gaddafi... Ma nafx jekk kellux xi ka]i ma’ xi [add.” Sa mit-tne[[ija ta’ Gaddafi mill-poter, il-gvern temporanju qed isibha diffi/li biex jikkontrolla gruppi armati li qed jirrifjutaw li j/edu l-armi u [afna drabi jie[du l-li;i b’idejhom biex ira]]nu linnies.


IN-NAZZJON It-Tlieta 17 ta’ Lulju, 2012

30 Sport CHAMPIONS LEAGUE I LEG II RD KWALIFIKAZZJONI

Valletta jridu jwaqqfu l-mixja ta’ FK Partizan Illum fit-8.45 p.m. fil-Hibs Ground f’Kordin, i/Champions lokali Valletta FC se jkunu qed jilag[bu l-ewwel Leg tat-tieni round ta’ kwalifikazzjoni tal-UEFA Champions League kontra FK Partizan tas-Serbja. Il-moral ta’ Valletta hu wie[ed g[oli spe/jalment li lakkwisti l-;odda li kellhom g[al dan l-ista;un, jidher li amalgamaw tajjeb malkumplament tal-iskwadra u dan deher /ar fil-partiti kontra Lusitanos ta’ Andorra fejn ilBeltin iddominaw i]-]ew; legs u qatt ma kienu fil-periklu. Il-Bra]iljani Jhonnattan, Jusselio Donizete u Ricardo Rocha, flimkien ma’ Denni Dos Santos u William Barbosa jitg[u jkunu l-plejers li jag[mlu d-differenza anke kontra FK Partizan. Wara dawn il-wirjiet konvin/enti, Valletta i]da jafu li l-avversarji tal-lum huma ferm aktar diffi/li u mhux qed jistennew log[ba fa/li. Madankollu bl-appo;; talpartitarji numeru]i tag[hom lisfida taf tkun differenti. Il-kow/ Mark Miller di;à wissa li FK Partizan se jkunu fuq livell ie[or u l-plejers je[tie; li jkunu mhux biss flaqwa kundizzjoni fi]ika u mentali i]da wkoll dixxiplinati tattikament. Dan jindika li Valletta se jkunu qed ifittxu ri]ultat po]ittiv f’pajji]na bit-tama li jisfruttaw il[effa tal-attakkanti tag[hom fil-partita ta’ ritorn ;img[a o[ra. Michael Mifsud li skorja erba’ goals fl-ewwel leg f’Kordin kontra Lusitanos, qal li l-plejers se jag[tu l-massimu g[al din il-partita. Partizan reb[u 24 darba lkampjonat nazzjonali u g[andhom storja kbira warajhom fejn sa[ansitra kien lewwel klabb mill-Balkani u lEwropa tal-Lvant li lag[ab fil-final tat-Tazza ta/Champions fl-1966 li tilef

kontra Real Madrid u l-ewwel klabb mis-Serbja li [a sehem fil-fa]i tal-gruppi ta/Champions League, xi [a;a li Valletta qed jaspiraw li xi darba jaslu g[aliha. Partizan g[andhom rekord li dejjem avvanzaw mit-tieni round ta’ din il-kompetizzjoni. Fl-iskwadra ta’ Partizan minbarra plejers mis-Serbja hemm plejers minn Sierra Leon, il-Bra]il, il-Bulgarija, ir-Repubblika tal-Afrika ?entrali, l-Ma/edonja u lLibja. It-tim hu mmexxi mill-captain Sasa Ilic li hu mag[ruf laktar g[all-kreattività u lpassa;;i pre/i]i tieg[u. G[alkemm g[andu 34 sena Ilic lag[ab ukoll ma’ bosta klabbs ewropej fosthom Celta Vigo fi Spanja, Galatasaray fit-Turkija, Red Bull Salzburg u Larissa. Din se tkun ir-raba’ darba li Partizan se jkunu qed jilag[bu kontra oppo]izzjoni Maltija i]da l-ewwel darba fi/Champions League. Flista;un 1984-85 lag[bu kontra Rabat Ajax fit-Tazza UEFA u reb[u ]-]ew; partiti 2-0, waqt li fl-ista;un 1990-91 fl-istess Tazza UEFA kienu elimninaw lil Hibernians 5-0 aggregate fl-ewwel round sakemm sfaw eliminati minn Inter fit-tielet round. L-a[[ar darba tag[hom f’Malta kienet fl-ista;un 2002-03 fit-tieni round ta’ kwalifikazzjoni tat-tazza UEFA u dakinhar kienu eliminaw lil Sliema Wanderers 6-2 aggregate. Min[abba l-ispazju ristrett g[al din il-log[ba, dawk li g[andhom il-‘VIP Blue Card’ tal-ista;un li g[adda u l-‘Blue & White Card’ ta’ Valletta FC huma intitolati li jid[lu biss f’Side A tal-Hibernians Stadium. Il-bejg[ tal-biljetti g[al din il-partita jinxtraw biss ming[and Valletta FC. It-ticket booths tal-istadium mhux

Il-programm

Champions League II Rd Kwal. I Leg

Ulisses v Sheriff Flora v Basel HJK v KR Neftci v Zestafoni Dudelange v Salzburg Liberec v Shakhter Zilina v H. K. Shmona TNS v Helsingborg Skenderbeu v Debrecen Valletta v Partizan Shamrock R. v Ekranas BATE v Vardar AEL v Linfield Ludogorets v D. Zagreb Mariborv Zeljeznicar Buducnost P. v Slask Molde v Ventspils se jinfet[u qabel il-partita u [add mhu se jit[alla jid[ol filHibernians Stadium ming[ajr biljett. Ir-referee tal-logb[a se jkun l-I]raeljan Liran Liany.

Michael Mifsud u l-Bra]iljan Jhonnattan li jafu jkunu ta’ theddida g[ad-difi]a ta’ Partizan

Giordano jibda l-avventura ma’ Qormi FC

Wara Pietro Ghedin, eks plejer ta’ Catania u Lazio u li b[alissa qed imexxi littim nazzjonali Malti, Taljan ie[or, Vito Giordano, Direttur Sportiv ta’ bosta klabbs fosthom Nocerina, Juve Stabia, Cavese u Scafatese, wasal Malta lbiera[ biex jibda limpenji tieg[u b[ala direttur tekniku ma’ Qormi FC. Qabel [alla l-Italja Giordano qal li qed i[oss emozzjoni sabi[a u jinsab kuntent [afna li se jkun qed ja[dem ma’ Qormi FC fejn ilbiera[ filg[axija stess kellu jiltaqa’ mal-President ta’ Qormi Matthew Fenech biex jiffinalizzaw il-kuntratt tieg[u. “Nittama li nag[mel xog[ol utli g[aliex il-mira tieg[i hi li ntejjeb il-potenzjal ta]]g[a]ag[. Hemm ukoll il-possibbiltà li nservi b[ala pont ma’ klabbs importanti flItalja biex i]-]g[a]ag[ tag[hom jilag[bu wkoll fil-kampjonat Malti,” kien kwotat li qal Giordano fuq is-sit tal-klabb ta’ Nocerina.

Vito Giordano

Mitev ma’ Mosta Intant Mosta jidher li dan lista;un be[siebhom ikomplu jsa[[u l-iskwadra tag[hom bil-g[an li jkunu fost l-ewwel sitta fil-kampjonat Premier. Wara l-akkwist tal-goalkeeper Malti Justin Haber u lkonferma tal-attakkant Ni;erjan Obinna Obifuele, ittim ta[t il-Presidenza ta’ George Galea u t-tim manager Jeffrey Farrugia, issa akkwista wkoll lill-midfielder Bulgaru ta’ 28 sena Danjel Mitev. Barra dan, Mosta li b[alissa g[andhom jit[arre; ukoll mag[hom lil Daniel Bogdanovic, li jekk jilg[ab Malta di;à ta l-konferma li se jkun qed jilbes il-flokk ta’

Mosta, issa jidhru interessati wkoll fi tliet plejers o[ra. Fost dawn hemm il-midfielder Manolito Micallef u Duncan Pisani ta’ Floriana kif ukoll Angus Buhagiar ta’ Birkirkara FC. Mhix esklu]a l-possibbiltà li fil-jiem li ;ejjin Mosta jiffinalizzaw xi wie[ed minn dawn it-trasferimenti. Sadattant id-difensur ta’ Mosta Adrian Borg jinsab f’negozjati ma’ {amrun Spartans biex jing[aqad mag[hom b’self. Dan wara li bl-akkwist ta’ Steve Bezzina u forsi anke bil-wasla ta’ Manolito Micallef, Borg li g[andu 23 sena mhux mistenni li jsib wisq spazju fit-tim.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 17 ta’ Lulju, 2012

Sport 31 WATERPOLO

L-ewwel draw bejn Sirens u Exiles minn Stewart Said L-ewwel draw

Sirens Ritter Sports..........10 Exiles Ferretti....................10

(2-3),(2-1),(1-4),(5-2) Sirens Ritter Sports u Exiles Ferretti spi//aw fi draw ta’ 10-10 f’partita e//itanti. Dan kien l-ewwel draw dan l-ista;un fi]-]ew; Kampjonati. I]-]ew; timijiet wettqu diversi rimonti tul ilpartita fejn sa[ansitra Sirens kienu 9-5 minn ta[t fl-a[[ar sessjoni. Il-partita kienet bilan/jata u ]-]ew; timijiet kien jimmeritahom xi [a;a minn dan il-konfront b’Exiles ikunu vi/in l-ewwel reb[a sa minuta mit-tmiem. Exiles bdew il-partita tajjeb fejn marru 3-0 minn fuq i]da Sirens wettqu rimonta tajba fejn skurjaw ]ew; gowls flewwel sessjoni u tnejn o[ra fit-tieni sessjoni sakemm Sullivan ;ab l-iskor 4-4. Exiles [adu r-riedni talpartita fit-tielet sessjoni fejn skurjaw erba’ darbiet konsekuttivi biex marru 8-4 fil-vanta;; sakemm Spiteri DeBarro naqqas id-distakk. I]da fl-a[[ar sessjoni Sirens wettqu rimonta tajba meta rnexxilhom i;ibu l-iskor indaqs g[al 10-10 g[allewwel draw tal-ista;un. Sirens: A. Grech, A. Attard, A. Sammut, P. Micallef, A. Babay (1), C. Kiss (2), J. Borg (3), D.

Cutajar (1), A. Zarb Cousin, C. Zammit (2), C. Spiteri DeBarro (1), D. Zammit, N. Grixti Exiles: A. Borg Cole, J. Rizzo Naudi, S. Vassallo, D. Pace Lupi (1), T. Sullivan (1), J. Spiteri Staines (1), K. Griscti, S. Galea Pace, P. Borg (1), A. Kunac (2), M. Toth (4), K. Lanzon Referees: Stefano Scappini, Peter Balzan Isa[[u posthom Marsascala MOR€...........16 Otters Nivea.........................9 (5-4),(2-2),(4-0),(5-3) Marsascala MOR€

komplew isa[[u posthom f’ras il-klassifika meta g[attieni darba dan l-ista;un g[elbu lil Otters Nivea 16-9. G[al darba o[ra t-tim ta’ Wied il-G[ajn ibba]a fuq ilqawwa ta]-]ew; barranin Hedegus u Kayes li bejniethom skurjaw g[axar gowls. G[at-tieni darba konsekuttiva t-tim ta’ Pierre Borg irnexxilu jiskorja lokka]jonijiet kollha ta’ ra;el aktar. L-ewwel sessjoni kienet bilan/jata fejn Marsascala reb[u 5-4. It-tim G[awdxi ]amm il-pass mal-avversarji fit-tieni sessjoni i]da fit-tielet sessjoni Marsascala [ar;u lqawwa tag[hom meta

James Spiteri Staines ta’ Exiles jipprova xutt g[al-lasta ta’ Sirens issikkat minn Charlie Zammit (xellug) u David Cutajar (ritratt> Brian Grech)

skurjaw erba’ darbiet ming[ajr risposta u g[alqu lpartita. L-a[[ar sessjoni kienet biss formalità u finalment Marsascala reb[u 16-9. Marsascala: K. Schembri, G. Hedegus (5), M. Pace, B. Muscat, J. Kayes (5), L. Grixti, J. Licari (1), J. Cremona (1), S. Micallef, R. Scerri (1), D. Cassar (2), M. Fenech (1), C. Mifsud Otters: A. Cachia, G. Attard, G. Zammit, Z. Radocz

Capello kow/ tar-Russja L-eks kow/ nazzjonali tal-Ingilterra, it-Taljan Fabio Capello se jkun ilkow/ nazzjonali l-;did tarRussja. Dan [abbru l-;urnal La Gazzetta Dello Sport ilbiera[. “Idde/idejna li na[tru lil Fabio Capello b[ala lmanager il-;did tat-tim nazzjonali tag[na,” kien kwotat li qal il-Vi/iPresident tal-Federazzjoni Russa Nikita Simonyan. “Se nkunu qed nistennew lil Capello f’Moska fil-jiem

li ;ejjin biex niffinalizzaw id-dettalji u niffirmaw ilkuntratt.” Capello li g[andu 66 sena rri]enja minn kow/ talIngilterra fi Frar. Hu se jkun qed jie[u post lOlandi] Dick Advocaat li telaq lit-tim nazzjonali wara l-Euro 2012 biex imur imexxi lil PSV Eindhoven fl-Olanda. “Ninsab kuntent jekk innegozjati jmorru tajjeb g[aliex nemmen li hekk se ji;ri. Se tkun avventura

mill-isba[ g[aliex ir-Russja hu pajji] kbir,” qal it-Taljan lill-a;enzija ANSA. Capello li se jkun it-tielet kow/ barrani fl-istorja tarRussja u l-{amis li g[adda kien meqjus fost il-favoriti wara laqg[a li kellu ma’ Simonyan u l-Ministru talIsport Vitaly Mutko. Il-media Russa qalet li tTaljan se jiffirma kuntratt ta’ sentejn bil-possibbiltà li j;eddu b’sentejn o[ra u b’salarju annwali ta’ €10 miljun.

(2), S. Dimech, M. Balatoni (4), J. Paris (1), D. Schembri (1), E. Farrugia, K. Debattista, C. Martin, K. Scicluna (1), K. Grima Scott Referees: Ivan Sciriha,

Peter Giordano

Log[ob g[al-lum 6 p.m. I Div. Ta’ Xbiex v Valletta 7.15 p.m. Premier

San :iljan v Neptunes

Premier

Kif Jinsabu

Neptunes Sliema Sirens San :iljan Exiles

I Div Marsascala Valletta Ta’ Xbiex Otters

L R D T F K Pt 1 1 0 0 17 9 2 1 0 1 26 23 3 1 1 1 34 39 2 1 0 1 23 22 2 0 1 1 22 29

8 6 5 5

1

L R D T F K Pt

3 3 0 0 47 29 14 2 1 0 1 27 30 5 2 1 0 1 20 25 4 3 0 0 3 33 43 3

Ferguson irid £5 miljuni g[al Berbatov Il-manager ta’ Manchester United Alex Fergusion jinsab lest li jbig[ lill-attakkant Bulgaru Dimitar Berbatov g[al £5 miljun. Dan qalu lplejer Bulgaru nnifsu. Berbatov li skorja rekord ta’ 48 gowl g[all-Bulgarija tilef post fl-ewwel [dax ta’ United anke jekk il-klabb f’Marzu g[a]el li jadotta lklawsola li kellu fil-kuntratt u j]idlu sena o[ra. Hu sie[eb lil United ming[and Tottenham Hotspur fl-2007 g[al 30.7 miljun sterlina. “Naqra l-;urnali u nara li qed jiktbu li l-prezz tieg[i hu ta’ £10 miljun. Immur

inkellem lil Sir Alex u jg[idli li b’[ames miljuni nitlaq,” kiteb il-Bulgaru ta’ 31 sena fuq il-Facebook tieg[u. Berbatov skorja 14-il gowl fl-ewwel sta;un ma’ United u skorja 12-il gowl fit-tieni sta;un qabel spi//a b[ala laqwa skorer bi 22 gowl lista;un ta’ wara. Madankollu l-ista;un li g[adda sab ru[u wara Wayne Rooney, Danny Welbeck u Javier Hernandez fl-ordni skont min jibda fit-tim u Ferguson kien ammetta li ma kienx f’po]izzjoni li jiggarantixxi post fl-ewwel [dax g[all-Bulgaru.

TOUR DE FRANCE

Dundee flok Rangers fil-Premier Sko//i] Jer;a’ jirba[ Fedrigo Dundee se jkunu qed jie[du post Rangers filPremier Sko//i] sta;un ie[or wara li l-klabb minn Glasgow kien relegat g[atTielet Divi]joni min[abba kri]i finanzjarja. Dan kien de/i] mill-klabbs Sko//i]i lbiera[. Dundee spi//aw b[ala runners up l-ista;un li g[adda fl-Ewwel Divi]joni Sko//i]a.

Rangers kienu ordnati li jibdew mit-Tielet Divi]joni wara li sfaxxaw ta[t djun kbar u b’hekk kisru lmonopolju li huma flimkien mar-rivali mill-istess belt, Celtic, kellhom fil-futbol Sko//i] g[al g[exieren ta’ snin. “Kien miftiehem li Dundee FC se jkunu mistiedna biex jimlew il-post vakanti ta’

Rangers FC fil-Premier League,” qalet stqarrija talSPL wara l-laqg[a ;enerali annwali. Dundee kienu Champions Sko//i]i fl-1962 i]da ilhom barra mill-Premier mill-2005 u se jkunu qed jiltaqg[u kontra r-rivali kbar Dundee United li l-istadium tag[hom jinsab biss ftit metri bog[od minn tag[hom.

Il-Fran/i] Pierrick Fedrigo g[amilhom erbg[a g[al Franza meta /-/iklist ta’ FDJ reba[ il-15-il tappa tat-Tour de France li kienet ta’ 158.5 km minn Samatan. L-Amerikan Christian Vande Velde da[al it-tieni u l-Fran/i] Thomas Voeckler it-tielet. Bradley Wiggins ]amm

il-flokk isfar b[ala leader overall meta da[al fil-grupp ta’ wara kwa]i 12-il minuta wara r-rebbie[. Fedrigo kiseb ir-raba’ reb[a fit-Tour meta g[eleb lil Vande Velde wara [arba twila. Illum tkun ;urnata ta’ mistrie[ qabel il-pelaton jibda l-a[[ar ]ew; tappi filmuntanji Pirinej.


It-Tlieta, 17 ta’ Lulju, 2012

32 Lokali

Dan l-ajruplan hu parti mill-investiment li qed jag[mlu Malta School of Flying u Malta Wings li qed isib l-appo;; tal-iskema Jeremie (ritratt> Michael Ellul)

Aktar kumpaniji jgawdu mill-iskema Jeremie Ajruplan ;did g[all-Malta School of Flying u Malta Wings Ajruplan ;did g[allkumpaniji Maltin ]g[ar Malta School of Flying u Malta Wings, li issa jimmarka lflotta ta’ sitt ajruplani, ifisser aktar [olqien ta’ xog[ol ta’ kwalità u li jrendi. Dan, flimkien mal-bini ta’ hangar ;did li se jinfeta[ f’Settembru, hu investiment ta’ €410, 000, bi €395,000 ing[ataw mill-iskema Jeremie m[addma mill-BOV. Dan sostnih il-Ministru g[all-Kompetizzjoni :usta, Negozji }g[ar u lKonsumatur Jason Azzopardi fl-okka]joni talinawgurazzjoni ta’ dan lajruplan ;did g[al dawn il-

kumpaniji Maltin li j[addmu 16-il persuna u li twaqqfu fl2004. Il-Ministru Jason Azzopardi ]ied jg[id li din ilkumpanija g[arfet kemm hi tajba l-ekonomija Maltija u g[alhekk investiet f’dan kollu. }ied jg[id ukoll li l-iskema Jeremie di;à approvat 330 pro;ett li b’kollox g[alihom ing[ataw aktar minn €27miljun. Hu semma ukoll kif f’Malta hawn 155,000 negozju li [adu kreditu ta’ taxxa mill-iskema Microinvest li permezz ta’ dan kollu n[olqu 260 impjieg ;did. Dwar dan kollu, hu rrifera g[al dak li qallu ftit

tal-jiem ilu Antonio Tajani, il-Vi/i President talKummissjoni Ewropea, dak li Malta hi l-a[jar prattika talSMEs. Min-na[a tieg[u, Patrick Fenech, id-Direttur Mani;erjali ta’ Malta School of Flying u Malta Wings qal li dan kollu hu pass kbir u importanti kemm g[al dawn il-kumpaniji i]da wkoll g[al Malta. Hu fisser kif dan lajruplan il-;did, l-uniku wie[ed b’]ew; magni u li apparti l-pilota jesa’ tliet passi;;ieri, joffri servizz ;did, dak ta’ Air Taxi, servizz ta’ 24 sieg[a kuljum li hu ta’ benefi//ju g[all-

media•link COMMUNICATIONS

L-iskema Jeremie di;à approvat 330 pro;ett li b’kollox g[alihom ing[ataw aktar minn €27miljun businessmen li jsiefru ur;enti jew g[al ftit sig[at. Barra minn hekk, dan se jintu]a wkoll g[al ta[ri; avvanzat g[al commercial pilot licenses u instrument rating. B’hekk apparti milli dan kollu jwessa’ aktar opportunitajiet ta’ korsijietg[all-istudenti, jibbenifikaw ukoll ilbusinessmen. Barra minn hekk, wara li wie[ed ilesti dan it-ta[ri;,

ikun jista’ japplika ma’ kumpanija tal-ajru kummer/jali. Hawnhekk, idDirettur Mani;erjali fisser kemm dan kollu hu ta’ sodisfazjon g[aliex limpjegati g[andhom il-mezzi biex jikbru mal-kumpanija. Semma wkoll kif il-hangar il;did li se jkun lest f’Settembru hu 800 metru kwadru u b’hekk ikun jesa’ ssitt ajruplani kollha talkumpanija.


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.