www.media.link.com.mt
Numru 13,183
€0.55
Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
JPO se jkompli L-unika mira jappo;;ja tieg[i hi li l-mandat tal-PN nidde/iedu l-a[jar g[al pajji]na
Jirri]enja mill-PN imma b’rispett lejn dawk li vvutawlu se jikkollabora biex jitwettaq il-programm tal-PN
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi g[amel din id-dikjarazzjoni u appella biex kul[add jirrispetta r-realtà u jfittex l-interess tal-pajji]
Jeffrey Pullicino Orlando se jkompli jikkollabora biex jitwettaq il-mandat tal-PN filGvern. Dan minkejja li lbiera[ ppre]enta ittra ta’ ri]enja mill-Partit Nazzjonalista. Id-dikjarazzjoni li se jikkollabora malGvern biex ikompli jitwettaq il-mandat elettorali tal-PN saret minn Jeffrey Pullicino Orlando fl-ittra li ppre]enta lillPrim Ministru u Kap tal-PN Lawrence Gonzi, f’laqg[a ta’ madwar tliet kwarti li saret ilbiera[ filg[axija fis-sitta fid-Dar ?entrali tal-PN f’Tal-Pietà. Fl-ittra tieg[u, Jeffrey Pullicino Orlanda qal ukoll li minkejja r-ri]enja tieg[u mill-PN, se jkompli jikkollabora biex jitwettaq ilprogramm elettorali tal-PN b’rispett lejn dawk li vvutawlu.
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi qal li hu d-dover tieg[u li jkompli ja[dem fl-interess tal-pajji] biex ikunu m[arsa lpostijiet tax-xog[ol, linvestiment u lopportunitajiet ta’ investiment, il-[olqien ta’ ambjent ekonomiku li jag[ti lill-familji l-pagi u lill-Gvern id-d[ul li g[andu b]onn biex isostni l-
■ L-ittra s[i[a ta’ Jeffrey Pullicino Orlando f’pa;na 5 Jeffrey Pullicino Orlando [iere; mid-Dar ?entrali tal-PN ilbiera[ (Ritratt> Martin Agius)
It-Tune]ija
Olimpjadi
Kundanna fl-assenza g[all-eks President Ben Ali b’konnessjoni mal-imwiet waqt ir-rivoluzzjoni tal-2011
It-tiratur tad-Double Trap, William Chetcuti se j;orr il-bandiera ta’ Malta waqt i/-/erimonja tal-ftu[ tal-Olimpjadi li se ssir fis-27 ta’ Lulju li ;ej
Ara pa;na 15
Ara pa;na 30
investimenti li g[addejjin b[alissa fl-edukazzjoni, flekonomija u fis-sa[[a. F’konferenza tala[barijiet wara li lbiera[ filg[axija ntemmet illaqg[a ma’ Jeffrey Pullicino Orlando, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi tkellem dwar l-ittra ta’ ri]enja ta’ Jeffrey Pullicino Orlando mill-Partit Nazzjonalista.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
Lokali 5
L-ittra ta’JPO lill-Prim Ministru
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi, flimkien mas-Segretarju :enerali tal-PN Paul Borg Olivier, jisma’ l-mistoqsijiet tal-;urnalisti wara li ta d-dettalji tal-laqg[a li kellu ma’ Jeffrey Pullicino Orlando
Il-PN se jkompli jwettaq il-programm elettorali minn pa;na 1
Fl-ittra, Pullicino Orlando g[amilha /ara li b’rispett lejn l-eletturi li vvutawlu fl-a[[ar elezzjoni ;enerali, kien se jirrispetta dik il-fidu/ja u kien se jkompli jag[ti l-appo;; tieg[u lill-Gvern fittwettiq tal-programm elettorali. Jeffrey Pullicino Orlando qal li jistenna li jkun ikkonsultat f’ka]i o[ra li mhumiex parti mill-programm elettorali u jkun me[tie; l-appo;; tieg[u. Jeffrey Pullicino Orlando se jkun qed jonora lobbligu parlamentari li g[andu u se jikkollabora fit-twettiq tal-programm elettorali. Il-Prim Ministru qal li dan ifisser li lPartit Nazzjonalista jista’ jkompli jwettaq il-programm elettorali tieg[u kif intrabat li jag[mel u kif l-elettorat inkarigah li jag[mel. Se jkun hemm a;enda skont il-programm elettorali li tinkludi l-Att dwar min jikxef ilkorruzzjoni mag[rufa b[ala Whistleblower Act; li;i dwar il-wirt kulturali u tliet li;ijiet o[rajn importanti b[al dik tal-koabitazzjoni, l-IVF u White Paper dwar is-servizzi parlamentari biex
il-Parlament ikun istituzzjoni aktar indipendenti u awtonoma. Il-Prim Ministru sejja[ is-sitwazzjoni b[ala xenarju ;did. Jekk wie[ed i[ares lejh jara li l-Gvern jista’ jkompli g[addej bil-[idma tieg[u biex il-pajji] ikompli jitmexxa fis-sitwazzjonijiet ta’ b[alissa b[alma hu x-xenarju fil-qasam ekonomiku. Il-Prim Ministru qal li b[alissa l-Gvern qed ja[dem fuq id-dokument ta’ qabel ilba;it. Hu esprima t-tama li dan ix-xog[ol jitlesta dalwaqt biex malli jitlesta u jing[alqu l-konsultazzjonijiet dwaru tibda t-t[ejjija g[all-ba;it tas-sena li ;ejja. Dan se jkun ba;it importanti [afna g[aliex ixxenarju ekonomiku u l-obbligi li Malta g[andha mal-UE, jiskattaw ma’ dan ilba;it. Il-pajji] irid joqg[od attent kif iwettaq il-mekkani]mu me[tie;. Il-Prim Ministru qal li g[alhekk irid jiddiskuti mal-Grupp Parlamentari u ma’ Jeffrey Pullicino Orlando separatament biex g[all-[abta ta’ Novembru jkun jista’ jitressaq il-Ba;it g[all-approvazzjoni talParlament. Il-Prim Ministru appella biex kul[add
jirrispetta r-realtà u li kul[add ifittex linteress tal-pajji]. Meta wie;eb il-mistoqsijiet tal;urnalisti, il-Prim Ministru qal li j[oss li hu d- dover tieg[u li jag[mel [iltu biex iwettaq il-mandat tal-poplu. Tkellem ukoll dwar laqg[a li kellu malKummissarju Ewropew John Dalli. Fitta[dita li kellhom tkellmu dwar diversi affarijiet anke dwar il-funzjoni tieg[u b[ala Kummissarju. Il-Prim Ministru spjega wkoll il-po]izzjoni iebsa li [a lGvern Malti rigward il-kwistjoni talpensjonijiet u tal-a;;ustament g[all-g[oli tal-[ajja. Tkellmu wkoll dwar l-e]er/izzju li se[[ nhar it-Tlieta fl-E]ekuttiv tal-PN. Kien rikonoxxut il-fatt li g[al darb’o[ra l-PN ma [arabx mill-isfida u u]a mezz demokratiku minflok qa//at l-irjus. Il-Prim Ministru fisser li l-PN ma g[amilx b[al min tefa’ l-;ebla u [eba idu, li hu a;ir tipikament Labour. Tkellmu wkoll dwar affarijiet po]ittivi u kostruttivi li huma inti]i biex il-PN ikompli miexi ’l quddiem u jkompli jissa[[a[.
Prim Ministru, Wara numru ta’ konsiderazzjonijiet, b’dispja/ir qed nissottometti r-ri]enja tieg[i mill-Partit Nazzjonalista, b’mod immedjat. Ir-ra;uni g[al dan tinbet mill-fatt li m’iniex komdu nimmilita f’partit li n[ataf minn Richard Cachia Caruana u Austin Gatt. Ming[ajr ma nnaqqas mill-merti li dawn l-individwi jista’ jkun li g[andhom, jien ma naqbilx mal-mod kif huma jag[mlu l-politika. Naf li b’dan il-pass diffi/li mhux se nibqa’ nag[mel parti mill-Grupp Parlamentari tal-Partit Nazzjonalista. G[alhekk se nkun qed ninforma lillIspiker tal-kamra tarrappre]entanti Michael Frendo, b’din ir-ri]enja mill-Partit Nazzjonalista. Se nkun qed nitlob ukoll laqg[a mieg[u biex niddiskutu t-triq ’il quddiem f’dawn i//irkostanzi. 5,100 kostitwent, tawni l-ewwel preferenza tag[hom fl-a[[ar elezzjoni ;enerali li kont ikkontestajt mal-Partit Nazzjonalista. G[alhekk se nkun qed nonora l-mandat li tawni, u se nkompli nikkollabora biex ikun implimentat ilprogramm elettorali talPartit Nazzjonalista. F’dawn i/-/irkostanzi nistenna, li f’ka] li jkun hemm mi]uri li ma kinux fil-programm elettorali u li jkunu se jitressqu filParlament, inti tikkonsultani. Din id-de/i]joni ma g[andha bl-ebda mod tkun interpretata b[ala nuqqas ta’ rispett li jien g[andi lejk fuq livell personali, din se tibqa’ bla mittiefsa.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
2 Lokali
Is-sanzjonar ta’ xi binjiet se jkun simplifikat Permezz ta’ Avvi] Legali li se jid[ol fis-se[[ fl-1 ta’ Awwissu, il-pro/edura ta’ sanzjonar ta’ binjiet li ma kinux mibnija skont ir-regoli sanitarji se tkun simplifikata. Bosta sidien qed isibu problemi meta ji;u biex japplikaw g[al servizzi b[al meters tad-dawl u l-ilma hekk kif f’dan l-istadju jsiru jafu li l-binja li xtraw in bona fede ma kinitx skont ir-regolamenti. Effettivament issa dan lAvvi] Legali se jag[ti lpoter lill-MEPA biex tissanzjona postijiet residenzjali e]istenti li ma josservawx il-li;i tas-sanità meta dawn in-nuqqasijiet ma jkunux estensivi u jikkon/ernaw id-daqs talbtie[i interni u ta’ wara, lg[oli bejn l-art u s-saqaf u kmamar mibnijin fil-btie[i ta’ wara. Il-Perit Alexander Borg, id-Direttur tal-Infurzar talMEPA, li hu inkarigat minn dan il-pro;ett, tkellem malgazzetta in-NAZZJON u qal li skont ir-regolamenti sanitarji, il-btie[i f’binja ta’ ]ew; sulari trid tkun ta’ 10 piedi u tikber b’pied g[al kull sular addizzjonali. Lg[oli tal-kmamar g[andu jkun ta’ mhux inqas minn 2.6 metri u kmamar fil-
btie[i m’g[andhomx jokkupaw iktar minn 35% tal-bit[a. Hu spjega kif l-aspett ta’ sanità f’ka]i b[al dawn huwa prijorità u qal li lparametri li huma kkunsidrati b[ala a//ettabbli mhux se jo[olqu riskju g[as-sa[[a pubblika. Permezz ta’ dawn irregolamenti, btie[i li jkunu bejn 50% u 65% tal-qisien stipulati mir-regolamenti sanitarji se jkunu sanzjonati u l-istess g[al kmamar b’g[oli ta’ madwar ]ew; metri u nofs. Il-Perit Borg qal li l-iktar binjiet komuni li qed ikollhom dawn il-problemi huma appartamenti u djar li nbnew fis-snin tmenin f’lokalitajiet li kibru b’rata mg[a;;la f’dawk i]]minijiet fosthom Bu;ibba u Wied il-G[ajn. Ebda ]vilupp ;did wara lewwel ta’ Awwissu li ;ej mhu se jing[ata e]enzjoni mir-regolamenti sanitarji g[alkemm il-Perit Borg qal li l-parti l-kbira tal-binjiet li kienu ]viluppati f’dawn la[[ar snin huma konformi mar-regolamenti. Il-Malta Developers Association laqg[et b’sodisfazzjon din idde/i]joni.
Approvati xog[lijiet interni li saru fis-Sea Bank Dik li kellha tkun approvazzjoni g[al alterazzjonijiet ikkunsidrati minuri i]da li di;à saru filLukanda Sea Bank filMellie[a, spi//aw ikunu dibattuti fit-tul mill-Bord tal-MEPA. Is-sidien tal-Lukanda Sea Bank applikaw biex lAwtorità tapprova xog[lijiet li twettqu i]da li skont diversi membri talbord huma permessibbli. Il-bidliet ma jaffettwax il-kobor jew il-kun/ett talpro;ett i]da jittrattaw diversi zoni interni tallukandi, fosthom iz-zona tal-pool, iz-zona taddivertiment u ;ibjuni fejn jin]amm l-ilma u jkun trattat. L-ewwel reazzjoni ta’ w[ud mill-membri tal-Bord kienet li dawn ma kinux alterazzjonijiet minuri u li l-Awtorità kellha timxi blistess riga mal-applikanti lkbar u ]-]g[ar. Is-sid tal-Lukanda Sea Bank, Silvio Debono,
argumenta li l-lukanda applikat fl-2010 g[al dan li]vilupp u li mhux possibbli li pro;ett ta’ € 32 miljun li jimpjega 5,000 persuna jitwaqqaf min[abba dewmien mhux ka;unat mill-applikant. Filwaqt li kien hemm qbil ;enerali fost il-membri talbord li l-alterazzjonijiet mhux se jkabbru l-pro;ett u fil-fatt se jag[mluh isba[, l-argumenti opposti g[allapprovazzjoni kienu li lkwistjoni kienet ta’ natura fundamentali fejn min kiser il-li;i u g[amel xog[lijiet qabel il-permess g[andu j[allas l-obbligi. Membri o[ra tal-bord argumentaw li l-MEPA g[andha tkun realistika, timxi skont l-i]vilupp li jkun qed isir fil-pajji] u tifhem li fi pro;etti kbar ikun hemm bidliet filpjanti. Dan ming[ajr ma jinkisru l-ligijiet u ming[ajr ma jsiru abbu]i. L-argumenti favur lapprovazzjoni ta’ dawn l-
Il-pro;ett tas-Sea Bank sar b’investiment ta’ €32 miljun li jimpjega 5,000 persuna
alterazzjonijiet kienu bba]ati fuq il-fatt li dawn huma skont ir-regoli talippjanar u ma jo[or;ux ’il barra mill-permessi approvati. Fil-fatt dawn lemendi ma jinkludux ]ieda ta’ kmamar jew g[oli ta’ sulari fuq li di;à hemm. Fost l-aktar strutturi li qanqlu diskussjoni kien hemm l-indoor pool li issa qed issir fuq il-kun/ett ;did u aktar modern u se fil-fatt se tkun struttura msaqqfa. Membri tal-Bord kkritikaw id-dewmien ta’ sentejn biex il-MEPA trattat dawn ix-xog[lijiet g[alkemm kien innotat ukoll li tul dan i]-]mien ilMEPA kompliet ta[dem fuq din l-applikazzjoni ta’ dan il-pro;ett kbir. Il-Bord tal-MEPA ma qabilx li s-sidien tallukandi jkunu penalizzati parti mill-garanzija bankarja ta’ €100,000 g[aliex dawn lalterazzjonijiet mhumiex ma;;uri. Qabel ta lapprovazzjoni tieg[u g[al dawn ix-xog[lijet li saru, il-Bord tal-MEPA nnota li dan il-pro;ett mexa skont il-perjodu stipulat.
It-Temp
UV INDEX
10
IT-TEMP> xemxi b’xi ftit s[ab filg[odu VI}IBBILTÀ> tajba IR-RI{: [afif mill-Punent li jsir mill-Punent il-Lbi/ BA{AR> [afif IMBATT> ftit li xejn TEMPERATURA: l-og[la 33˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0mm Xita mill-1 ta’ Settembru 644.7mm IX-XEMX> titla’ fis-06.00 u tin]el fit-20.17
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
IL-:IMG{A L-og[la 33˚C L-inqas 22˚C
IS-SIBT L-og[la 35˚C L-inqas 23˚C
IL-{ADD L-og[la 35˚C L-inqas 23˚C
IT-TNEJN L-og[la 31˚C L-inqas 23˚C
IT-TLIETA L-og[la 31˚C L-inqas 22˚C
UV
UV
UV
UV
UV
10
10
10
10
10
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) ilbiera[ kienet> Malta 31˚C xemxi, Al;eri 33˚C xemxi, Amsterdam 17˚C imsa[[ab, Ateni 35˚C xemxi, Li]bona 29˚C xemxi, Berlin 19˚C imsa[[ab, Brussell 15˚C xita, il-Kajr 37˚C xemxi, Dublin 15˚C imsa[[ab, Kopen[agen 17˚C imsa[[ab, Frankfurt 21˚C imsa[[ab, Milan 29˚C xemxi, Istanbul 30˚C xemxi, Londra 18˚C xemxi, Madrid 36˚C xemxi, Moska 15˚C im/ajpar, Pari;i 19˚C imsa[[ab, Bar/ellona 31˚C xemxi, Ruma 31˚C xemxi, Tel Aviv 34˚C xemxi, Tripli 31˚C ftit imsa[[ab, Tune] 34˚C xemxi, Vjenna 30˚C ftit imsa[[ab, Zurich 24˚C ftit imsa[[ab, Munich 24˚C imsa[[ab, Stokkolma 21˚C ftit imsa[[ab, San Pietruburgu 17˚C imsa[[ab.
B[al-lum 25 sena
I
l-Prim Ministru Eddie Fenech Adami jer;a’ jappella g[all-g[aqda fost ilpoplu u jenfasizza li hu billi titne[[a l-firda li l-pajji] jista’jaqbad it-triq talprogress fl-iqsar ]mien. F’diskors waqt /erimonja li fiha nkixfet ir[ama ta’ tifkira fil-Ka]in tal-PN f’San Pawl il-Ba[ar, il-Prim Ministru tenna li minkejja d-diffikultajiet li jiltaqa’ mag[hom il-Gvern, min[abba li hemm min fil-MLP li ma jistax ja//etta li jkun Oppo]izzjoni kostruttiva, ma jridx li ju]a l-metodi tal-img[oddi. “Irridu nibqg[u leali lejn il-prin/ipji tas-sewwa u l-verità u f’dak kollu li nag[mlu nkunu ispirati minn skop wie[ed, il-;id tal-poplu Malti u G[awdxi.” Eddie Fenech Adami kkundanna lkampanja viljakka li kienet g[addejja biex jit[amme; isem il-pajji].
IN-NAZZJON Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
Lokali 3
Ji]diedu bi 8% n-nies li ja[dmu bi qlig[ f’g[axar snin Informazzjoni li n;abret mill-Korporazzjoni g[axXog[ol u t-Ta[ri; (ETC) dwar is-suq tax-xog[ol, uriet li fuq perijodu ta’ g[axar snin, il-popolazzjoni ta’ dawk li ja[dmu bi qlig[ ]diedet bi 8.2 fil-mija. L-Uffi//ju Nazzjonali talIstatistika (NSO), fi stqarrija, qal li meta wie[ed iqabbel i/-/ifri, isib li f’g[axar snin l-impjiegi fulltime ]diedu bi 11,295 – minn 138,002 persuna fl2002 g[al 149,297 ru[ fl2011. F’g[axar snin, l-aktar attivitajiet ekonomi/i li rrappurtaw l-og[la ]idiet flimpjiegi kienu fl-oqsma talkummer/ bl-ingrossa u limnut, it-tiswija ta’ vetturi u muturi kif ukoll attivitajiet amminstrattivi u servizzi ta’ appo;;. Min-na[a l-o[ra, limpjiegi full-time fis-settur tal-manifattura naqsu b’7,039 jew 26.2 fil-mija. L-istatistika wriet ukoll li l-impjiegi fis-settur privat ]diedu bi 18,177 jew 20.2 fil-mija, filwaqt li l-impjiegi fis-settur pubbliku naqsu
b’6,882 persuna, meta mqabbla mal-2002. I]-]idiet fl-impjiegi fissettur privat kienu re;istrati fis-setturi tal-kummer/ blingrossa u l-imnut, fil-qasam tat-tiswija tal-karozzi u lmuturi kif ukoll f’attivitajiet professjonali, xjentifi/i u tekni/i. L-impjiegi fost in-nisa ]diedu b’10,830 fuq perijodu ta’ g[axar snin, blakbar ]ieda re;istrata floqsma tas-sa[[a u l-[idma so/jali. Anki l-[addiema selfmeployed, dawn ]diedu minn 15,909 fl-2002 g[al 17,634 fl-2011. Fl-istess perijodu, bejn l2002 u l-2011, ix-xog[ol part-time ]died b’20,862 persuna. L-akbar ]ieda kienet re;istrata fl-oqsma tal-kummer/ bl-ingrossa u limnut u fit-tiswija tal-vetturi u l-muturi. Persuni li kellhom xog[ol part-time b[ala impjieg sekondarju, ]diedu b’56.7 fil-mija filwaqt li n-numru ta’ persuni li x-xog[ol parttime hu l-g[ajxien tag[hom, ]died b’74.3 fil-mija.
Fil-Ferries f’Tas-Sliema g[addejjin l-a[[ar preparamenti biex illejla jing[ata bidu g[ar-reality show innovattiv, GO Reality Weekend, fejn erba’ personalitajiet se jqattg[u tlett ijiem fuq cabin cruiser lussu]. F’dawn it-tlett ijiem se jkunu qed jiddependu kompletament fuq il-kapa/itajiet tag[hom li ju]aw internet biex jg[addu minn jum g[al ie[or, jieklu u jaffrontaw id-diversi sfidi li hemm preparati g[alihom.
Mintoff f’qag[da kritika L-eks Prim Ministru u eks Mexxej Laburista Duminku Mintoff re;a’ jinsab l-isptar f’qag[da kritika. Il-Perit Mintoff idda[[al l-Isptar Mater Dei l-Erbg[a waranofsinhar, g[all-[abta tal-5.30, f’qag[da kritika u jinsab rikoverat fit-Taqsima
tal-Kura Intensiva isofri minn ilma fil-pulmun. Bullettin mediku ma[ru; ilbiera[ waranofsinhar, it-tieni wie[ed, qal li l-perit qed iwie;eb tajjeb g[at-trattament li qed jing[atalu. Dom Mintoff twieled fis-6 ta’ Awwissu tal-1916
f’Bormla u x-xahar id-die[el se jag[laq 96 sena. Hu serva b[ala Prim Ministru g[al erba’ le;islaturi - bejn l-1955 u l-1958, u wara lIndipendenza ta’ Malta, bejn l-1971 u l-1984. Bejn l-1949 u l-1984 hu kien Mexxej talPartit Laburista.
IN-NAZZJON II-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
4 Lokali
Is-skiet ta’ Muscat u I;;enerati aktar minn 40,000 unit l-MLP g[al erba’ snin s[a[ hu risposta tal-elettriku Fl-ewwel sitt xhur ta’ din is-sena, bejn Jannar u :unju, is-sistema ta’ pannelli fotovoltaji/i installata fuq il-bejt tal-Ministeru g[al G[awdex, i;;enerat aktar minn 40,000 unit talelettriku. B’hekk, ilMinisteru g[al G[awdex qed ji;;enera madwar 30 fil-mija tal-elettriku rikjest mid-diversi dipartimenti, uffi/ini u sezzjonijiet li jiffunzjonaw minn ;ewwa lbini amministrattiv tal-istess Ministeru jew daqs kemm jikkunsmaw elettriku madwar 20 familja f’sena. Dawn il-pannelli wasslu sabiex ji;i ;;enerat erba’ darbiet aktar elettriku milli kien ji;i ;;enerat qabel. Dan kollu hu frott inizjattiva me[uda mill-Ministeru g[al G[awdex xi snin ilu u din kienet l-ewwel inizjattiva tax-xorta tag[ha li ;iet me[uda minn entità talGvern wara li ;ie de/i] li lflus iffrankati mill-konsum tal-elettriku ji;u investiti f’aktar pannelli biex aktar ma jg[addi ]-]mien, aktar tikber is-sostenibbiltà fl-u]u t’ener;ija minn sorsi alternattivi. Huwa mistenni li sal-a[[ar ta’ din is-sena, issistema ser tkun qed ti;;enera 50% tal-elettriku kkunsmat, permezz ta’ ]ieda ta’ aktar pannelli li se ji;u installati fuq il-kumplament tal-bejt tal-Ministeru fix-xhur li ;ejjin.
Il-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono fissret kif dan il-pro/ess jikseb relevanza akbar fil-kuntest talmiri ewlenin marbuta malpjan ta’ azzjoni dwar EkoG[awdex. Fil-fatt dan il-pro;ett qed iwettaq wa[da mit-80 mi]ura elenkati fil-Pjan ta’ Azzjoni 2010-2012. Inizjattivi o[ra talMinisteru g[al G[awdex marbuta ma’ dan il-pjan t’Azzjoni jinkludu studju dettaljat dwar il-possibbiltà li ji;u installati aktar sistemi li ji;;eneraw l-elettriku mix-xemx fuq bini amministrattiv u bini ie[or talGvern inklu] skejjel u l-isptar ;enerali ta’ G[awdex. Permezz ta’ dan l-istudju ;ew approvati ]ew; pro;etti estensivi li bejniethom ser jiswew investiment ta’ madwar €11-il miljun bl-g[ajnuna ta’ fondi Ewropej. Matul dawn l-a[[ar [ames snin, sostniet ilMinistru, aktar minn 1,700 familja bbenefikaw minn sussidju ta’ kwa]i €2,000,000 wara li pparte/ipaw fl-iskemi talGvern marbuta mal-installazzjoni ta’ pannelli fotovoltaji/i jew solar water heaters. Residenti G[awdxin li jbig[u l-elettriku fuq il-grid jibbenefikaw ukoll minn rata og[la ta’ 28 /ente]mu g[al kull unit.
Irrapporta reat li wettaq hu stess Keith Lanzon ta’ 22 sena, mill-Mosta ;ie kundannat sentejn [abs sospi]i g[al erba’ snin mill-Ma;istrat Anthony Vella wara li ammetta li g[amel rapport lillPulizija dwar reat li wettaq huwa stess. Lanzon, li ja[dem b[ala “deliveryman” g[amel rapport lill-Pulizija li xi [add mhux mag[ruf kien seraqlu €2,800, fi flus kontanti mill-vann li bih ja[dem. Mill-investigazjoni talPulizija, irri]ulta li madwar sag[tejn wara li seraq il-flus, Lanzon mar
jag[mel rapport lillPulizija li xi [add kien serqu. Wara [in sostanzjali ta’ interrogazzjoni, i]]ag[]ug[ ammetta li kien hu li seraq il-flus li huma propjetà tal-kumpanija fejn ja[dem. Keith Lanzon ing[ata wkoll ordni ta’ supervi]joni mill-Qorti g[al perjodu ta’ tliet snin u li jrid irodd lura l-flus li seraq fi ]mien sitt xhur. Il-Prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispetturi Edmond Cuschieri u Joseph Busuttil filwaqt li l-Avukat Anthony Cutajar deher g[all-akku]at.
Il-Mexxej Laburista Joseph Muscat kien kixef li l-MLP kellu strate;ija ma[duma li jag[mel attakk fuq kandidat tal-Partit Nazzjonalista. Muscat meta kien g[adda linformazzjoni qal li l-attakk tal-MLP kien se jkun fuq kandidat prominenti tal-Partit Nazzjonalista. Dan qalu l-Partit Nazzjonalista fi stqarrija g[al dak li qed jg[id il-Partit Laburista, b’rabta ma’ kif Muscat kien is-sors ta’ informazzjoni fil-ka] tal-Mistra. Il-Partit Nazzjonalista qal li issa li g[addew erba’ snin minn meta l-Partit Nazzjonalista ]vela li kien Muscat li kixef l-informazzjoni, l-MLP qed jipprova jsib mezz kif jo[ro; minn dak li kien qal Muscat. L-eks Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista, Joe
L-MLP imkien ma /a[ad li Muscat parla ma’ persuna fil-Partit Nazzjonalista dwar il-ka] tal-Mistra Saliba f’intervista ma’ The Sunday Times tal-15 ta’ :unju 2008, kien ]vela li Muscat ta l-informazzjoni biex juri li hu kien jaf sew x’inhi l-istrate;ija tal-MLP dwar il-kampanja li kellha ssir mill-Partit Laburista. Minn dakinhar li Joe Saliba ]vela li Muscat kien is-sors tal-informazzjoni, Muscat u lMLP baqg[u siekta u qatt ma /a[du dan. Is-skiet ta’ Muscat u l-MLP g[al erba’ snin s[a[ hu risposta u konferma kemm dak li ]vela Joe Saliba hu minnu. Huwa biss issa, f’reazzjoni ta’ paniku, li Muscat u l-MLP qed jippruvaw ji/[du dan – f’attentat
fjakk biex Muscat jipprova jg[atti xturu – konferma o[ra kemm Muscat hu politiku be]]ieg[ u amateur. Fl-istqarrija tieg[u l-MLP imkien ma /a[ad li Muscat parla ma’ persuna fil-Partit Nazzjonalista dwar il-ka] talMistra; minflok gideb u allega li kien il-Partit Nazzjonalista li ‘llikja’ l-istorja tal-Mistra – tipika ta’ Muscat li jipprova jix[et fuq [addiehor dak li hu tieg[u. Il-Partit Nazzjonalista temm jg[id li, li kieku Muscat u lMLP ma kellhom xejn x’ja[bu kienu ji/[du dak li qal Joe Saliba erba’ snin ilu. Dan ma g[amluh qatt.
Muscat jg[id li l-ballun mhux f’saqajh Il-Kap tal-Oppo]izzjoni Joseph Muscat kien mag[fus mill-;urnalisti f’konferenza tala[barijiet jekk hux se jressaq mozzjoni ta’ sfidu/ja wara ddikjarazzjoni ta’ Jeffrey Pullicino Orlando li se jibqa’ jappo;;ja l-mandat elettorali tal-Partit Nazzjonalista. Imma Joseph Muscat baqa’ jirrepeti
biss li l-ballun qieg[ed f’saqajn il-Prim Ministru. Matul din il-konferenza stampa li saret fi/-?entru Laburista fil-{amrun, Joseph Muscat qal li l-poplu fl-a[[ar elezzjoni ma vvutax g[al Gvern ta’ koalizzjoni imma g[al Gvern Nazzjonalista. Joseph Muscat qal li l-Gvern
tilef uffi/jalment il-ma;;oranza fil-Parlament u l-Oppo]izzjoni tistenna lill-Prim Ministru jerfa’ r-responsabbiltà tieg[u. I]da waqt il-mistoqsijiet tal;urnalisti jekk hux se jressaq mozzjoni ta’ sfidu/ja, Joseph Muscat kompla jirrepeti li lballun qieg[ed f’saqajn [addie[or.
It-8 edizzjoni tax-Short Film Festival
It-8 edizzjoni talKinemastik International Short Film Festival se tkun [olqa o[ra minn katina ta’ attivitajiet li l-Gvern flimkien ma’ numru ta’ NGOs qed jorganizzaw f’pajji]na matul dan issajf. Waqt konferenza tala[barijiet fil-Ministeru responsabbli mill-Kultura ng[ataw id-dettalji ta’ dan l-avveniment. Din is-sena l-programm se jkun mifrux bejn is-27 ta’ Lulju u l-5 t’Awwissu u se jkun hemm bosta attivitajiet kemm minn artisti lokali u anke o[rajn minn barra minn xtutna. Fosthom Kun/ert minn Dark Horses, Capitol K, Dj Danjeli, Phil Adams u o[rajn. Attrazzjoni partikolari se
jkun ix-xog[ol tal-artist Amerikan Matt Lambert. L-udjenza se jkollha lopportunità li titkellem ma’ dan l-artist ta’ fama internazzjonali. The Kinemastik Children’s Film Festival se jsir fil-5 t’Awwissu mit8.30 ta’ filghaxija fi Gnien Herbert Ganado fil-Furjana. Il-Ministru g[at-Turi]mu, il-Kultura u l-Ambjent, Mario de Marco qal li lGvern hu impenjat li jg[in lill-artisti u l-organizzazzjonijiet. Fil-fatt, il-Malta Film Fund g[al din is-sena g[andu allokat €250,000. Dan il-Fond twaqqaf fl2008, u minn dakinhar s’issa, f’pajji]na n[admu 65 film internazzjonali li [allew b’kollox fl-ekonomija Maltija €150 miljun. In-Nazzjon tkellem mal-
President tal-grupp Kinemastik li spjegalna dwar in-numru sabi[ ta’ artisti lokali li qed jie[du sehem flindustrija ta/-/inema u qal li dawn anke j[abbtuha ma’ dawk barranin. Dan kollu qed ise[[ b’kollaborazzjoni mal-Gvern li jag[ti g[ajnuna kbira lil bosta g[aqdiet nongovernattivi b[al Kinemastik. Din is-sena l-festival se jsir fil-miftu[ - fi ;nien Herbert Ganado fil-Furjana u se jkun hemm skrin li jag[ti g[al fuq is-sur. Dan bl-iskop li jsir l-a[jar u]u mill-ispazji miftu[in li g[andna f’pajji]na. Fost il;urija se jkun hemm l-artist Malti Kenneth Scicluna. Ilpubbliku wkoll se jkollu lopportunità li jivvota g[alla[jar film.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
6 Lokali
Ordni biex jinqerdu 5,130 par ]arbun Aktar minn 5,000 par ]arbun li fuqhom kellhom l-isem tad-ditta Nike se jinqerdu fuq ordni tal-Qorti wara li din iddikjarat li lmarka tag[hom mhix ;enwina u wara li ;ie skopert li dawn ;ew importati Malta permezz ta’ piraterija. L-ordni tal-Qorti ng[atat lill-Kontrollur tad-Dwana, biex jeqred din il-konsenja fi ]mien 90 jum. Mill-provi li nstemg[u quddiem l-Im[allef Mark Chetcuti, jirri]ulta li f’kontejner li kien in[att fil-port [ieles ta’ Marsaxlokk minn fuq il-vapur CMA CGM SAMSON, fit-18 ta’ Jannar, 2012, l-uffi/jali taddwana sabu konsenja ta’ ]raben sportivi, li j;ibu lisem Nike. Hawn da[al suspett li dawn ma kinux verament tad-ditta u minn e]amijiet li saru aktar tard fuq l-istess konsenja, li kienet tla[[aq il-5,130 par ]arbun, instab li dawn kienu ffalsifikati. Dan ;ie ]velat wara rapport
li sar minn Elena Pigozzi, li hi l-brand protection manager tal-kumpanija. Wara li rri]ulta li kien hemm ksur tal-li;i, ilkumpanija bdiet pro/eduri legali kontra l-kumpanija li timmanifattura dawn it-tip ta’ ]raben, Al-Baraka D’Algerie Agence, millAl;erija, kif ukoll kontra min kien responsabbli g[all-importazzjoni tag[hom f’Malta, li hi kumpanija bba]ata fi/?ina. Wara li rat li l-allegazzjonijiet kollha kienu kkonfermati permezz tad-dokumenti esebiti, il-Qorti ddikjarat li ]-]raben huma ffalsifikati g[alhekk ordnat li jinqerdu fi ]mien 90 ;urnata. Il-Qorti ordnat ukoll ilkumpanija li timmanifattura ]-]raben biex t[allas lispejje] kollha f’dak li g[andu x’jaqsam ma’ trasport, il-[a]na u l-qerda tal-o;;etti inkwistjoni, kif ukoll l-ispejje] tal-uffi/jali tad-Dwana.
}ag[]ug[ jin]amm arrestat fuq akku]i ta’ importazzjoni ta’ nofs kilo droga Stefano Scicluna ta’ 23 sena mi]-}ejtun in]amm ta[t arrest preventiv wara li tressaq b’ur;enza l-Qorti quddiem il-Ma;istrat Edwina Grima mixli b’importazzjoni ta’ nofs kilo droga mephedrone. Il-Pulizija ressqet lil Scicluna wara li sar con-
trolled delivery bid-droga allegatament tasal bil-posta fir-residenza ta’ Scicluna. Minn informazzjoni li kellha t-Taqsima ta’ Kontra d-Droga u minn aktar st[arri; irri]ulta li s-sustanza kienet importata mi/?ina b[ala wa[da li suppost li tintu]a g[a]-]ebg[a.
Scicluna g[aldaqstant kien mixli b’importazzjoni ta’ droga g[al skop ta’ traffikar u pussess tal-istess droga. Il-Prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispettur Jesmond Borg filwaqt li l-Avukat Stephen Tonna Lowell deher g[allakku]at.
Argument f’residenza f’{al Tarxien i[alli ra;el isofri minn ;rie[i gravi Ra;el ta ’ 42 sena minn {al Tarxien qed isofri minn ;rie[i gravi i]da ma jinsabx fil - periklu tal mewt wara li l - Erbg[a waranfosinhar , flimkien ma [uh ta ’ 37 sena , kien involut f ’ argument fid - dar
tieg[u ma ’ ra;el ta ’ 35 sena minn {a] - }ebbu; . L - argument se[[ fir - resi denza tal - a[wa fi Triq l Isqajjaq f ’ {al Tarxien . Filwaqt li r - ra;el ta ’ 35 sena qed isofri minn ;rie[i ta ’ natura [afifa , ir - ra;el
ta ’ 37 sena , li ji;i [u dak li jinsab f ’ kundizzjoni gravi , ma sofra l - ebda ;rie[i . Il - Pulizija g[adha g[addejja bl - investigaz zjonijiet tag[ha b ’ rabta ma ’ dan il - ka] .
Ra;el iwe;;a’ gravi f’hit and run Ra;el ta’ 64 sena millMosta we;;a’ gravi i]da mhux fil-periklu tal-mewt wara li nhar l-Erbg[a filg[axija g[all-[abta tassebg[a neqsin g[axra kien involut f’in/ident hit and run. L-in/ident se[[ fi Triq ilQawra f’San Pawl il-Ba[ar. Ir-ra;el li kien miexi f’din ittriq, allegatament intlaqat minn vettura.
Kun parti mis-su//ess ta’ operazzjoni... ag[ti d-demm
Fil-post issej[et ambulanza li [adet lir-ra;el l-isptar fejn aktar tard matul il-lejl kien stabbilit li kien qed isofri minn grie[i gravi i]da mhux fil-periklu tal-mewt. B’rabta ma’ dan il-ka] ilPulizija talbet l-g[ajnuna talpubbliku u kull min jista’ jg[in b’informazzjoni relatata ma’ dan l-in/ident, hu ;entilment mitlub i/empel
21224001-9, jew 119 jew inkella jirrikorri fl-eqreb g[assa tal-Pulizija. Mill-investigazzjonijiet jidher li l-vettura involuta x’aktarx hi ta’ kulur blu. Il-pubbliku hu m[e;;e; biex f’in/identi simili ta’ dan, jag[mel kuntatt mal-Pulizija, anki b’mod kunfidenzjali, u jg[addi kull tip ta’ informazzjoni li jista’ jkollu.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
Intervista 7
L-ishma fil-Malita Investments mistennija jag[tu dividend ta’ sebg[a fil-mija Il-business profile tal-kumpanija juri li d-d[ul e]istenti hu /ar u jista’ jkun kwantifikat minn Charles Muscat
Nhar it-Tnejn li ;ej Malita Investments plc se to[ro; 20 miljun sehem ordinarju g[all-pubbliku b’valur nominali ta’ 50 /ente]mu kull sehem. F’ka] ta’ over allotment, il-kumpanija se to[ro; 10 miljun sehem ie[or bl-istess valur u g[alhekk il-valur totali tal-ishma jista’ jammonta g[al €15-il miljun. Il-kumpanija Malita Investments twaqqfet b[ala entità tal-Gvern biex tixtri, ti]viluppa, tamministra u t[addem portafoll ta’ assi immobbli li jinkludu proprjetà ta’ importanza nazzjonali. Il-Gvern se jibqa’ j]omm tal-inqas 70 fil-mija talishma kollha tal-kumpanija sakemm il-Parlament ma japprovax mod ie[or. F’intervista ma’ IN-NAZZJON, Kenneth Farrugia, i/Chairman tal-Malita Investments, spjega li lGvern Malti g[amel investiment kapitali ta’ €25 miljun fil-kumpanija u fl-istess [in ittrasferixxa d-d[ul mi/-/nus tal-art okkupata millAjruport Internazzjonali ta’ Malta u l-Valletta Cruise Liner Terminal. Il-Bord tad-Diretturi jinkludi nies ta’ esperjenza twila fil-qasam tal-account-
ing, tal-verifika u tal-kontijiet, tal-amministrazzjoni, talqasam bankarju u l-investiment kif ukoll tal-qasam talassigurazzjoni. Barra minn hekk, il-bord waqqaf kumitat tal-verifika, kumitat g[al investiment kif ukoll kumitat responsabbli g[al remunerazzjoni u nominazzjoni. Dan biex ji]gura lade]joni mal-kodi/i ta’ prin/ipji u l-governanza korporattiva tajba. Kenneth Farrugia qal li lGvern Malti g[amel investiment kapitali ta’ 25 miljun fil-Malita Investments u flistess waqt ittrasferixxa ddritt tal-art okkupata millAjruport Internazzjonali ta’ Malta u mill-Valletta Cruise Liner Terminal lil kumpanija. Dawn i]-]ew; proprjetajiet strate;i/i huma t-tnejn mag[rufa g[al importanza nazzjonali u dejjem [allsu //nus dovuti tal-art b’mod regolari u li issa dawn se jing[ataw lill-Malita Investments. Bit-trasferiment ta’ dawn i]-]ew; proprjetajiet kif ukoll bl-investiment kapitali, il-Malita Investments g[andha kapitalizzazzjoni qabel il-[ru; ta’ ishma lill-pubbliku ta’ €59 miljun. Hu spjega li l-ewwel ]ew;
Kenneth Farrugia appella biex wie[ed jaqra l-prospett tal-kumpanija jew jikkonsulta intermedjarju finanzjarju tieg[u g[al aktar informazzjoni
L-ewwel ]ew; pro;etti ta’ ri;enerazzjoni urbana f’idejn il-Malita Investments huma l-bini tal-Parlament il-;did u t-Teatru Miftu[
pro;etti ta’ ri;enerazzjoni urbana f’idejn il-Malita Investments huma l-bini talParlament il-;did u t-Teatru Miftu[ li ng[ataw b’titlu ta’ enfitewsi ta’ 65 sena marbut ma’ pagament ta’ €82 miljun u /ens annwali ta’ €100,000. Il-Gvern se jikri lParlament u t-Teatru Miftu[ skont kuntratt miftiehem mal-Malita Investments. Ilfondi g[al dawn i]-]ew; proprjetajiet se jsir skont ilfa/ilità ta’ finanzjament fuq perijodu ta’ €40 miljun li sar mal-Bank tal-Investiment Ewropew b’rata fissa vanta;;u]a ta’ mg[ax, l-u]u tal-kapital tal-kumpanija ta’ €25 miljun, mid-d[ul talbejg[ ta’ ishma fuq is-suq tal-Bor]a ta’ Malta kif ukoll mid-d[ul tal-operat talkumpanija nnifisha. Kenneth Farrugia spjega li d-d[ul tal-Malita Investments se jkun ;ej primarjament mi/-/nus talAjruport u tal-Valletta Cruise Ports kif ukoll mill[las tal-kera tal-bini talParlament il-;did u t-Teatru Miftu[. Min-na[a l-o[ra, l-ispejje] tal-kumpanija huma l-[las tal-img[ax tas-self b’rata fissa vanta;;u]a mill-Bank ta’ Investiment Ewropew u lispejje] amministrattivi u ttaxxi. Dan juri kemm dan il-
Il-Malita Investments g[andha kapitalizzazzjoni qabel il-[ru; ta’ ishma lill-pubbliku ta’ €59 miljun bank g[andu fidu/ja filmudell tan-negozju talMalita Investments. Hu spjega li min[abba n-natura taxxog[ol tag[ha, il-kumpanija g[andha spejje] amministrattivi baxxi min[abba li g[andha impjegata wa[da biss. Kenneth Farrugia spjega li l-business profile talkumpanija juri li d-d[ul e]istenti hu /ar u jista’ jkun kwantifikat min[abba l-fatt li hu ;ej minn arran;amenti kuntrattwali fuq perijodu twil ta’ snin. L-ispejje] taloperat u l-finanzjament talkumpanija wkoll g[andhom vi]ibbiltà kbira. Aktar tard il-kumpanija mistennija ta[tar ]ew; diretturi o[ra fil-bord li jkunu jirrappre]entaw lil azzjonisti u li jintg[a]lu f’elezzjoni millistess azzjonisti. I/-Chairman tal-Malita Investments spjega li lazzjonisti jir/ievu d[ul konsistenti fuq il-valur nominali tal-ishma ordinarji tag[hom. Hi l-intenzjoni tad-diretturi li jitqassam dividend totali lillazzjonisti ta’ bejn 60 fil-mija u 70 fil-mija tal-profitt wara
t-taxxa f’kull sena finanzjarja. Hu qal li l-kumpanija mistennija t[allas l-ewwel dividend f’April 2013. Hu mistenni wkoll li l-interim dividend jit[allas f’Settembru 2012 wara l-pubblikazzjoni tar-ri]ultati ta’ nofs is-sena. Hu stmat li d-dividend gross annwali li jit[allas ikun ta’ sebg[a fil-mija tal-prezz tal[ru;. Kull sena l-kumpanija mistennija to[ro; dividend interim u annwali. Dawn l-ishma se jkunu wkoll ikkwotati fuq il-Bor]a ta’ Malta. Kenneth Farrugia qal li g[alhekk wie[ed se jkun jista’ jixtri jew ibig[ lishma tieg[u f’suq sekondarju. Barra minn hekk, wie[ed ikollu pjattaforma fejn ikollu a//ess g[all-ishma talkumpanija. Kenneth Farrugia appella biex wie[ed jaqra l-prospett tal-kumpanija jew jikkonsulta intermedjarju finanzjarju tieg[u g[al aktar informazzjoni. Is-sottoskrizzjonijiet g[allishma jift[u nhar it-Tnejn 23 ta’ Lulju u jag[lqu nhar il:img[a 27 ta’ Lulju.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
8 Parlament
Servizz temporanju lill-Kumitati Re;jonali Il-[addiema li kienu jag[tu servizz lit-Tribunal Lokali, meta dawn kienu jaqg[u ta[t ir-responsabbiltà tal-Kumitati Kon;unti, qed jag[tu servizz temporanju lill-Kumitati Re;jonali. Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi qal dan bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Laburista Joe Mizzi. Il-Prim Ministru sostna li d-Dipartiment g[all-Gvern Lokali m’g[andu l-ebda talba g[al impjegati bl-istess skali mill-Kumitati Re;jonali.
Hu fakkar li r-responsabbiltà tal-Kumitat Re;jonali, li jag[mel talba lid-Direttur sabiex ikun jista’ jimxi malLi;i u wara l-approvazzjoni li ting[ata tkun tista’ tin[are; sej[a g[all-inga;; fis-settur pubbliku, li lKumitati Kon;unti jag[mlu parti minnu. Id-Dipartiment g[allGvern Lokali [are; memorandum dwar dan li fih spjega l-istruttura li biha lKumitati Kon;unti g[andhom jimxu f’dan ir-rigward.
{idma g[al i]jed uffi/jali tad-detenzjoni B[alissa g[addej pro/ess biex ji]died in-numru ta’ uffi/jali tad-detenzjoni g[a/-?entru tad-Detenzjoni f’{al Safi. Dan qalu l-Prim Ministru Lawrence Gonzi bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Laburista An;lu Farrugia. Il-Prim Ministru stqarr li b[alissa hemm ]ew; suldati jew tlieta li huma responsabbli mis-supervi]joni ta’ kull xift u dawn jitqassmu bejn ]ew; binjiet fi/-?entru tad-Detenzjoni ta’ {al Safi.
Benefi/jarji nisa tal-Pensjoni g[ar-Romol In-numru ta’ nisa romol li jir/ievu pensjoni g[ar-romol ta’ inqas minn €500 fixxahar b[ala per/entwal g[an-numru ta’ nisa romol kollu f’pajji]na, hu ta’ 47.8 fil-mija.
Dan qalu Chris Said, ilMinistru g[all-:ustizzja, Konsultazzjoni Pubblika u lFamilja, bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Laburista Noel Farrugia.
Il-MEPA qed tiffa/ilita l-[ajja tal-klijenti tag[ha biex jinqdew a[jar
Il-MEPA ssa[[a[ l-g[ajnuna tag[ha lill-klijenti L-Awtorità Maltija g[allAmbjent u l-Ippjanar (MEPA) [ar;et 170 notifika li se jin[are; permess mhux e]ekutibbli. Permess mhux e]ekutibbli hu kun/ett ;did li l-MEPA ressqet b[ala g[ajnuna lill-klijenti. Dan sostnieh Mario de Marco, il-Ministru g[atTuri]mu, l-Ambjent u lKultura, bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista ?ensu Galea. Hu qal li s’issa, wara li tittie[det id-de/i]joni, normalment il-klijent jista’ jkun je[tie;, fost affarijiet o[rajn, jissottometti dokumentazzjoni, i[allas multi g[al sanzjonar, iqieg[ed garanziji bankarji u j[allas g[al parke;; mhux provdut permezz tal-Commuted Parking Payment Scheme (CPPS) jew
l-Urban Improvement Fund (UIF). Meta l-klijent ikollu wie[ed jew dawn ir-rekwi]iti kollha, il-permess ma jistax jin[are; qabel dawn il-[lasijiet ikunu effettwati. Jekk il[lasijiet ma jsirux sa sitt xhur, il-permess jaqa’. Il-Ministru de Marco fisser li issa l-MEPA fasslet strate;ija biex il-klijent jista’ ju]a t-terminu s[i[ tal-permess, ji;ifieri l-validità legali skont il-kundizzjoni li tirregola l-validità sabiex jag[mel il[lasijiet me[tie;a. Wara xahar mid-de/i]joni u meta l-applikant ma jkunx [allas jew talab rikonsiderazzjoni, tin[are; kopja tal-permess, li l-klijent jista’ ju]a, pere]empju, biex juri lill-bank li tassew g[andu permess. Dan il-permess jibqa’ validu skont il-kundizzjoni tal-permess ma[ru;.
Jekk permess hu validu g[al [ames snin jista’ jissottometti l-flus me[tie;a tul dak il-perijodu i]da jekk jag[mel dan wara sentejn, ikun g[ad fadallu tliet snin biex isarraf dak il-permess. Fejn ikun hemm multa applikabbli g[ax ikun di;à sar xog[ol fuq is-sit bla permess, il-[ru; ta’ permess mhux e]ekutibbli, mhux applikabbli qabel ma jit[allsu l-multi me[tie;a. Mario de Marco stqarr li din hi mi]ura amministrattiva biex ta;evola lill-klijent u ma timponix [lasijiet immedjati meta forsi l-permess mhux ma[sub li jintu]a minnufih. Din ilmi]ura hi favorevoli ukoll g[al min ikun o;;ezzjona fil[in stipulat, fuq l-applikazzjoni, g[ax jista’ jissottometti appell immedjatament quddiem it-Tribunal.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
Parlament 9
Suldati tal-FAM, u[ud minnhom b’tag[mir kontra l-irvellijiet, f’rewwixta li kienet inqalg[et fl-2011
Disa’ ka]i li fihom suldati we;;g[u waqt xog[olhom fil-Barracks ta’ {al Safi
Minn Ottubru tal-2006 sa nofs Awwissu 2011, kien hemm disa’ ka]i li fihom numru ta’ suldati u uffi/jali ta’ detenzjoni we;;g[u meta kienu attakkati minn immigranti residenti fil-Barracks ta’ {al Safi. Bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret midDeputat Laburista An;lu Farrugia, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi fisser kif lewwel ka] imur lura g[all-25 ta’ Ottubru 2006. Diversi immigranti irregolari sfurzaw il-grada ta’ Warehouse 2 biex ja[arbu b’konsegwenza li suldat li kien g[assa mal-grada ;arrab ;rie[i gravi f’saba’ ta’ idu l-leminija. Fl-4 ta’ Novembru 2006, immigrant irregolari rnexxielu ja[rab mis-C Block u meta ssuldat li kien g[assa ;era warajh biex jaqbdu, l-immigrant attakkah b’konsegwenza li s-suldat ;arrab ;rie[i [fief f’;enbu u tqattg[etlu l-uniformi.
Fid-29 ta’ Jannar 2009, immigranti irregolari qajmu protesta f’Warehouse 2 u bdew jitfg[u diversi o;;etti fid-direzzjoni tas-suldati. Irri]ulta li uffi/jal tad-detenzjoni ntlaqat fuq mo[[u minn bott ta’ shaving foam u sofra ;rie[i [fief. Fit-30 ta’ Marzu 2009, membri tad-detenzjoni da[lu fis-C Block biex iqassmu materjal tat-tindif lill-immigranti irregolari. Dawn il-persuni kienu attakkati minn numru ta’ immigranti li ppruvaw ja[arbu b’ri]ultat li uffi/jal tad-detenzjoni ntlaqat b’daqqa ta’ sieq fuq wi//u u sofra ;rie[i [fief. In/ident ie[or se[[ fis-6 ta’ April 2009 meta uffi/jal taddetenzjoni da[al fis-C Block biex jeskorta infermiera li kienet se tqassam il-medi/ina. L-uffi/jal kien attakkat minn immigrant irregolari u ntlaqat b’daqqa ta’ pajp f’sidru. Fis-16 ta’ April 2009, numru ta’ immigranti irrego-
lari ppruvaw ja[arbu mis-C Block b’ri]ultat li suldat li kien g[assa mal-grada ntlaqat u kellu ksur fis-swaba’ ta’ idu l-leminija. Fis-7 ta’ :unju 2009, uffi/jal tad-detenzjoni pprova j]omm immigrant irregolari milli ja[rab u dan intlaqat b’daqqa ta’ si;;u bil-konsegwenza li sofra ;rie[i [fief f’idu l-leminija. Waqt li uffi/jal tad-detenzjoni kien qed jeskorta immigrant irregolari lejn l-Isptar Monte Carmeli, dan attakkah u tah daqqa ta’ ponn fuq wi//u bil-konsegwenza li sofra ;rie[i [fief. Il-ka] se[[ fil-25 ta’ Lulju 2011. L-a[[ar ka] se[[ fis-16 ta’ Awwissu 2011 waqt li uffi/jal tad-detenzjoni kien qed jag[mel xog[ol ta’ manutenzjoni fuq il-bejt ta’ Warehouse 2. Dan kien attakkat minn immigranti irregolari li kienu qed iqajmu rewwixta. B’ri]ultat ta’ dan, luffi/jal intlaqat b’daqqa ta’
}ew; uffi/jali tal-Pulizija li kienu pre]enti fir-rewwixta tal-2011
[adida u sofra ;rie[i [fief fuq spallejh. Intant, meta kien qed iwie;eb g[al mistoqsija li saritlu mill-istess interpellant, ilPrim Ministru qal li hu rari [afna li qatt inqala’ ;lied jew
di]gwid min[abba kwistjonijiet tal-ikel fi/-?entru ta’ Detenzjoni ta’ {al Safi. IlPrim Ministru fisser li l-ikel, ta’ kuljum ikun spezzjonat mill-uffi/jali inkarigati mi//entri ta’ detenzjoni.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
10 Illum il-:img[a Mill-1 ta’ Lulju ?ipru [a lPresidenza tal-Unjoni Ewropea. {adha fl-istess jum li t-trojka, ji;ifieri uffi/jali millKummissjoni Ewropea, il-Bank ?entrali Ewropew u l-Fond Monetarju Internazzjonali,
waslu ?ipru biex jiddiskutu bail-out g[al ?ipru, il-[ames pajji] tal-Unjoni Ewropea li qed jitlob mi]ura simili. L-ekonomija ta’ ?ipru hi b[alissa f’qag[da tal-biki. ?ipru ;ie esklu] mis-swieq tal-bonds is-
sena li g[addiet. Dik is-sena g[amel self g[al ]mien qasir mar-Russja. Issa li dan is-self wasal biex jiskadi ?ipru jrid aktar flus. U allura dar g[all-Unjoni Ewropea!
Il-qattusa g[a;;elija frie[ g[omja tag[mel Dan hu l-istess ?ipru li Joseph Muscat, il-mexxej tal-MLP, riedna n]ommu b[ala mudell g[allekonomija ta’ pajji]na. Pajji] kwa]i fallut. Pajji] li l;urnal :ermani] Bild meta ?ipru [a l-presidenza talUnjoni Ewropea [are; bl-istorja: ‘G]ira falluta tie[u l-poter fl-Ewropa’. Splu]joni b’konsegwenzi
Veru li ?ipru g[adda minn stra;i meta kwa]i 100 container mimlijin munizzjon u tag[mir militari, li nqabdu minn fuq bastiment li kien sejjer is-Sirja bi ksur tal-embargo fl-2009, splodew u g[amlu [sara kbira lil power station li biex tissewwa trid tasal la[[ar tas-sena d-die[la, bil-konsegwenzi kollha li dan ;ieb mieg[u, i]da dik ma kinitx l-unika ra;uni g[allfalliment. Skont rapport f’The Economist tas-7 ta’ Lulju 2012, Vassos Shiarly, Ministru tal-Finanzi ?ipriott stqarr li mhux l-isplu]joni biss wasslet g[all-kri]i. “Kien hemm splu]joni nukleari finanzjarja fil-Gre/ja u a[na konna minn tal-ewwel li ntlaqatna mill-blast.” Il-banek ?ipijotti kienu esposti g[all-ekonomija Griega u sofrew telf kbir ekwivalenti g[al 25 fil-mija tal-Prodott Gross Domestiku ta’ ?ipru. Aktar ra;unijiet g[al kri]i
The Economst isemmi ra;unijiet o[ra g[all-inkwiet finanzjarju ?iprijott fosthom dejn pubbliku li qed ji]died min[abba, fost ra;unijiet o[ra, pagi u benefi//ji lis-servizz /ivili li ddeskriva b[ala ;eneru]i ]]ejjed. Mela dan hu ?ipru li Muscat riedna n]ommuh b[ala mudell g[alina. Il-mexxej tal-Labour imdorri jag[mel il-frejje;. Biss din kienet wa[da kbira! Il-Mexxej tal-Labour issa jidher li qabad kantaliena ;dida. “Il-Gvern sew qed jag[mel i]da messu g[amilha qabel, jew sena ilu.” {alli naraw ]ew; ka]i milli semma. L-Oppo]izzjoni qed tg[id li l-Gvern g[amel sew li oppona l-proposti tal-Kummissjoni Ewropea fejn tid[ol l-età tal-irtirar u tibdil radikali fil-mekkani]mu tal-COLA i]da dan messu g[amlu sena ilu g[aliex skonthom, il-country specific recommendations talKummissjoni Ewropea tal-2011 kienu “prattikament l-istess” g[al dawk ta’ din is-sena. Ta[wida tal-Oppo]izzjoni
Dan mhu veru xejn tant li l-Gvern [are; stqarrija fil-11 ta’ Lulju fejn sa[aq li “jekk l-Oppo]izzjoni mhix kapa/i tag[raf id-distinzjoni bejn dak li ;ie rrakomandat is-sena li g[addiet u din is-sena, a[seb u ara kemm hi kapa/i tiddefendi l-interessi ta’ pajji]na f’dawn l-istess fora.” Il-Gvern qal ukoll li waqt li kien “qabel mar-rakkomandazzjoni tas-sena l-o[ra dwar il-COLA, xi [a;a li kienu qed jitolbu l-imsie[ba so/jali u l-unions, din issena l-Kummissjoni talbet spe/ifikament biex millCOLA jitne[[a l-impatt tal-prodotti impurtati, xi [a;a li l-Gvern ma jistax ja//etta.” Fir-rigward tal-pensjonijiet “kien din is-sena li lKummissjoni tablet spe/ifikament l-a//ellerazzjoni ta]-]ieda fl-età tal-pensjoni, meta studji tal-Gvern, ibba]ati fuq il-metodolo;ija tal-Kummissjoni dwar life expectancy, urew li dan m’g[andux isir qabel l2029.”
minn Joe M. Zahra joe.zahra@live.co.uk ?ipru – il-mudell li l-MLP riedu jsegwu kieku kienu fil-gvern, li kien ifisser li l-ekonomija Maltija kienet tkun iddikjarata falluta
Dan g[all-ewwel ta[wida tal-Oppo]izzjoni. Issa ni;u g[at-tieni wa[da. It-tieni fro;a tal-MLP
Joseph Muscat qal li inizjattivi re/enti biex jippruvawx jiksbu ftehim vanta;;u] mal-istati tal-Golf biex jipprovdulna l-gass messu sar ferm qabel, u tenna li dan hu ka] ie[or li jikxef il-medjokrità ta’ gvern u li ma jarax ’il bog[od. G[all-kuntrarju, riedu jkunu l-inizjattivi li [a lgvern Malti favur il-poplu tal-Libja fil-;lieda tieg[u kontra d-dittatura ta’ Gaddafi, li kompla ressaqna daqshekk fil-qrib mal-Qatar meta anki tajna kontribut importanti g[al programmi umanitarji li kienu appo;;jati mill-Istat tal-Qatar. Il-;img[a li g[addiet kien hawn Malta l-:eneral Ghanim Bin Shaheen Al-Ghanim, id-Deputat Ministru tad-Difi]a tal-Qatar, li kellu laqg[at mal-Vi/i Prim Ministru Tonio Borg, li wara ddeskrivew ir-relazzjonijiet bejn i]-]ew; pajji]i b[ala e//ellenti, b’Tonio Borg jinnota li dawn ir-relazzjonijiet g[addew minn sa[[a g[al sa[[a. Dawn ir-relazzjonijiet g[andhom iwasslu wkoll biex niksbu vanta;;i ekonomi/i. I]da mhux mal-Qatar biss Malta g[andha relazzjonijiet tajbin. Il-gvern Malti g[andu relazzjonijiet tajba wkoll ma’ Dubaj li qed jibnu Smart City u li g[andhom interessi fil-kumpanija GO. U mal-Kuwajt, li grazzi g[all-istand li kien [a favurihom l-mibki Guido De Marco meta kien President talAssemblea :enerali tan-Nazzjonijiet Uniti, u huma kienu okkupati mill-Iraq, baqg[u [bieb kbar tag[na.
“Jekk l-Oppo]izzjoni mhix kapa/i tag[raf id-distinzjoni bejn dak li ;ie rakkomandat mill-Kummissjoni Ewropea s-sena li g[addiet u din is-sena, a[seb u ara kemm hi kapa/i tiddefendi l-interessi ta’ pajji]na f’dawn l-istess fora.” - Stqarrija tal-Gvern
Mela r-relazzjonijiet mal-pajji]i tal-Golf ;ew kollha g[aliex g[andna gvern li dejjem g[araf jiddefendi lil min kien oppress, li qatt ma’ be]a’ jg[id dak li ja[seb, u li dejjem irnexxielu jibdel dawn l-azzjonijiet tieg[u f’vanta;;i g[al pajji]na u l-poplu tag[na. Wara kollox, mhux hekk kienu jag[mlu d-dili;enti tal-MLP fil-konfront tal-Libja ta’ Gaddafi! Dawn sa waslu li stqarrew li a[na a[wa fid-demm u mhux talli ma kkundannawx il-[ni]rijiet li kien jag[mel irre;im tal-Kurunell Gaddafi i]da kienu jappo;;jawh g[ax suppost kien jag[tina ]-]ejt bi r[is. {alliha li meta l-gvern ta’ Mintoff ried i[affer g[a]-]ejt spi//at il-[biberija u bag[at bi//a tal-gwerra ]]omm rig milli j[affer g[a]-]ejt. I]da dawk g[alLabour kienu blood brothers! X’jimporta! Il-gvern pre]enti jag[mel l-affarijiet f’waqthom. Ma jg[a;;ilx i]]ejjed, kif i[obb jag[mel Joseph Muscat u kif g[amlu ta’ qablu. Ma jwig[edx u jag[mel il-kuntrarju. Il-mexxej ta’ qablu millOppo]izzjoni wieg[ed [afna affarijiet. I]da meta mbag[ad il-poplu tellg[u, g[amel il-kuntrarju u l-poplu wara biss 20 xahar tah tkaxkira ferm ikbar mir-reb[a kbira li kien g[amel fl-1996. Joseph Muscat illum qed jag[mel b[al ta’ qablu, iwieg[ed kollox lil kul[add. Bl-isba[ wa[da li jra[[as il-kontijiet tad-dawl u l-ilma. S’issa g[adu ma qalilniex kif. Ara l-gvern li g[adna, id-dawl u l-ilma qed jissussidjahom g[al min verament je[tie; u ggarantielna li din is-sena l-kontijiet ma jog[lewx. Il-kontijiet tad-dawl u l-ilma jiddependu minn diversi fatturi, fosthom il-prezz ta]-]ejt u l-effi/jenza fil-power station. Il-prezz ta]-]ejt ma jiddependix minna g[ax a[na ]ejt m’g[andniex. L-effi/jenza filpower station se tikber meta jit[addem l-impjant il;did f’Delimara li ja[li inqas u jni;;es mill-inqas. Min-na[a l-o[ra, jekk xi gvern jidde/iedi li jra[[as i]-]ejt g[al kul[add, jista’, i]da jrid jara minn fejn se j;ib il-flus biex jag[mel tajjeb. Dan ikun jista’ jag[mlu biss billi jitfa’ pi]ijiet o[ra fuq kul[add u jkun fl-istess waqt jinkora;;ixxi lil min ja[li. Iktar ma l-Oppo]izzjoni titg[allem ti]en kliemha qabel titkellem, a[jar. L-Oppo]izzjoni di;à g[amlet [afna frejje;, [afna stqarrijiet kontraditorji. Illum ilpoplu mhux ba[nan.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 25965460 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Sitwazzjoni ;dida imma //arata Is-sitwazzjoni politika li kellna fil-pajji] dan la[[ar i//arat wara lbiera[ u llum g[andna sitwazzjoni ;dida g[all-pajji] imma li hi wkoll /ara. Hu /ar issa, b’dikjarazzjoni tieg[u stess, li Jeffrey Pullicino Orlando se jibqa’ jappo;;ja lmandat elettorali tal-Partit Nazzjonalista minkejja li telaq mill-istess partit. Hu ddikjara b’mod /ar [afna wkoll f’ittra li bag[at lill-media kollha li se jibqa’ jirrispetta lvot ta’ dawk li vvutawlu u li vvutawlu g[ax [are; mal-Partit Nazzjonalista. G[alhekk se jikkollabora mal-Gvern biex ikompli jwettaq il-programm elettorali tal-Partit Nazzjonalista. Dan hu l-mod kif qed titwettaq ukoll ilKostituzzjoni tag[na li issa hi [afna i]jed /ara dwar is-sinifikat tal-vot ta’ kull votant. IlKostituzzjoni tag[na llum tg[id li kull min ivvota lil kwalunkwe kandidat tal-Partit Nazzjonalista vvota biex ikollu Gvern Nazzjonalista u mhux biss biex jitla’ dak il-kandidat. Hu g[alhekk li lKostituzzjoni tag[na tiggarantixxi ma;;oranza ta’ si;;ijet lil min kiseb il-ma;;oranza tal-voti. Min ried l-instabbiltà arralu
Min kien qed jittama li ji;ri mod ie[or milli ;ara lbiera[ arralu. It-tama ta’ dawk li jridu l-
instabbiltà u l-in/ertezza fil-pajji] g[ax hekk jaqblilhom g[osfrot. U min ilu jg[id ripetutament is-snin li ;ejja elezzjoni dalwaqt qag[ad jg[id li lballun qieg[ed f’saqajn [addie[or u mhux f’saqajh. Kellhom ra;un il-;urnalisti jag[fsu lil Joseph Muscat fuq x’se jag[mel hu issa. Imma b[as-soltu qag[ad jilg[ab bil-kliem waqt li xorta kellu ja//etta li fis-sitwazzjoni li qieg[ed fiha hu l-ballun mhux f’saqajh. Ra;unijiet ta’ personalitajiet Ta’ min jinnota li fir-ra;unijiet li ta Jeffrey Pullicino Orlando g[ala telaq mill-Partit Nazzjonalista m’hemm l-ebda ra;uni ta’ politika imma hemm biss ra;unijiet ta’ personalitajiet.Mill-bqija, jaqbel mal-programm tal-Partit Nazzjonalista u se jkompli ja[dem biex jitwettaq. Li wie[ed jitlaq minn partit g[al ra;uni ta’ personalitajiet hi [a;a li mhix mixtieqa. L-interess kollettiv f’kull g[aqda, ka]in, klabb jew partit g[andu jirba[ fuq il-personalitajiet individwali. Ilkollettiv hu akbar mis-somma tal-individwi f’g[aqda. Imma Jeffrey Pullicino Orlando llum bid-dikjarar jaqbel mal-programm tal-Partit Nazzjonalista u se jkompli ja[dem biex jitwettaq.
Prim Ministru bi prijoritajiet /ari Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi fil-konferenza stampa li ta lbiera[ wera g[aliex, minkejja d-diffikultajiet kollha li ffa//ja, hu mexxej li kiseb tant g[all-pajji].
Lawrence Gonzi lbiera[ g[amel dikjarazzjoni tal-bniedem integru u sod li hu: “l-unika mira tieg[i hi li nidde/iedi l-a[jar g[al pajji]na.” Il-Prim Ministru wera g[aliex irnexxielu jmexxi pajji] tant tajjeb fl-atmosfera ekonomika dinjija mwieg[ra li hawn madwarna: g[ax lewwel [a;a g[alih tibqa’ l-familji Maltin, ixxog[ol g[alihom, l-edukazzjoni ta’ wliedhom, is-sa[[a li jgawdu, il-livell tal-g[ajxien a[jar, lambjent biex il-pajji] jo[loq il-;id fin-negozji kbar u ]g[ar. Din hi l-mira vera li kull min hu fil-politika m’g[andux jitlifha imma li [afna fil-politika qed jitilfuha. Il-familji Maltin mhux mill-personalitajiet jinteressahom imma s-sustanza tal-impjiegi, tat-ta[ri;, tal-ambjent, tas-sa[[a, tal-kwalità tal-[ajja. Din li ]viluppat ilbiera[ hi sitwazzjoni politika ;dida, imma hi sitwazzjoni /ara li fiha lGvern Nazzjonalista issa jista’ jiffoka fuq il-prijoritajiet veri tieg[u.
Tal-Labour g[adhom u jibqg[u l-istess Dan l-a[[ar waqqfitni mara u qaltli kif ]ew;ha kien jg[idilha l-istejjer li kienu jse[[u kull meta kien jitla’ fil-gvern il-Malta Labour Party. {addiema li kienu Laburisti kienu jippre]entaw ru[hom quddiem il-kapijiet tag[hom, li naturalment kienu mag[]ula g[al kulur politiku tag[hom, b’labra b’ras [amra fil-beritta jew filpavru tal-qmis. ‘’A[na u huma’’
X’kien ji;ri? Jekk kien ikun hemm b]onn ta’ sieg[a sahra, [add ma kien je[odha [lief dawk tal-labra bir-ras [amra. L-istess kien ji;ri fittqassim tax-xog[ol u tal-promozzjonijiet. Joseph Muscat ]gur li jaf ferm aktar minni b’dawn listejjer. U jaf li jekk ikun hemm MLP fil-gvern, il-partitarji
tal-MLP mhux se joqog[du lura milli jitolbu dak li g[alihom hu tag[hom, g[ax lMLP dejjem mexa bil-kultura antikwata ta’ “a[na u huma”. {afna mill-partitarji tal-MLP ;ew mag[;una f’politika vendikattiva u ta’ g[ira u politika ta’ “[u kemm tista’ u bi dritt, g[ax dan gvern tag[na”. Anki jekk dan ikun ifisser in;ustizzja ma’ [addie[or. Muscat jitkellem daqs li kieku l-a[[ar li kellna gvern tal-MLP kien fis-snin 80. Ma jsemmiex il-gvern ta’ Alfred Sant li tieg[u hu stess kien ilprotagonista prin/ipali fuq ilmidja Laburista. Dawk mid[la tad-dipartimenti talgvern f’dawk it-22 xahar jafu kif kienu jsiru l-affarijiet. Muscat irid jag[ti limpressjoni li ta[t it-tmexxija tieg[u l-affarijiet se jsiru b’mod differenti. Nhar il-
Meta persuna tkellmet ma’ Muscat dwar li ma tridx tivvota MLP jekk jibqg[u /erti nies fl-MLP, Muscat wie;eb pront pront ‘’Imma jien nikkmanda’’
{add Muscat wieg[ed li filgvern huma se “jabbandunaw l-idea ta’ politika tribali li min jid[ol fil-gvern jid[ol g[al nofs il-poplu biss.” Jien nikkmanda
{sieb nobbli, i]da kemm hu veritier? Kif jista’ Muscat jippo]a b[ala mexxej ta’ partit mibdul meta madwaru g[andu l-arkitetti tal-politika ma[mu;a u parti;jana estrema? Dan l-a[[ar Muscat ]ar dar ta’ [abib tieg[i u mill-ewwel [abibi qallu li qatt mhu se jivvota Labour b’Alex Sceberras Trigona, Leo Brincat, Karmenu Vella, Joe Debono Grech u o[rajn fl-og[la postijiet fil-partit. Pront pront Muscat qallu: “Imma jien nikkmanda”. G[adna kif [adna r-risposta dwar min jikkmanda fl-MLP. Kif ]vol;ew l-affarijiet, illog[ba li tal-Labour qed jilag[bu biex issir elezzjoni kemm jista’ jkun malajr, [ar;et /ara daqs il-kristall li Muscat in;arr mal-kurrent u sab ru[u osta;; ta’ Karmenu Vella u Joe Mizzi. Kemm tassew tkellem tajjeb Lawrence Gonzi nhar il{add meta stqarr li “Muscat
[amme; idu bit-tajn tal-eks Ministri li llum re;a’ dawwar lilu nnifsu bihom”. L-eks Ministru u deputat Laburista Joe Mizzi kien baqa’ /ass u sieket quddiem l-allegazzjonijiet serji li g[amel hu stess dwar [wejje; li skont hu kienu saru meta hu stess kien Ministru. U l-eks Ministru u deputat tal-MLP Karmenu Vella wara snin s[a[ ta’ silenzju, issa jrid ibag[bas mal-istorja tal-Air Malta, u dan g[amlu meta Muscat kien biswitu biex jag[ti lillallegazzjonijiet tieg[u aktar kredibbiltà. Il-vjolenza arma politika tal-MLP
Fl-MLP jikkmandaw dawk li ma jist[ux mill-passat tag[hom meta ggvernaw ming[ajr mandat, meta kienu [adu sehem fi gvernijiet korrotti, meta kienu [allew il-vjolenza ssir larma politika tag[hom u meta dawn lill-poplu kienu tawh il-loqom waqt li lill[addiema kienu tawhom ilkorpi militari u aktar re/enti lill-istudenti kienu
minn Salvu Felice Pace sfelicep@go.net.mt
bag[tuhom jiddejnu millbanek. Kif jista’ Muscat jikkmanda meta wera tant nuqqas ta’ esperjenza meta [are; bi [merijiet b[ala dik li l-Gre/ja biss hi ag[ar minn Malta. Jaf x’qed jg[id Muscat? Ried lil Lawrence Gonzi isegwi lil ?ipru b[ala mudell g[allekonomija tag[na. U ?ipru llum qed jittallab biex l-ekonomija tag[ha tkun salvata. Le, [bieb, tal-Labour ma nbidlux. Fl-MLP b[al ka] tal-[uta, l-intiena tibda mirras.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
12 Opinjoni#Ittri
. .
BHAC-CIRASA... Richard Cachia Caruana Il-Labour g[amel frameup fuq Richard Cachia Caruana. Bnew storja ivvintata. Gidbu fuqu. G[amlu kampanja kontrih fuq il-midja tag[hom. Ovvjament, bis-sehem talKap tag[hom Muscat. Kampanja bla ebda skrupli. Il-Labour ta[t Muscat m’g[andux limiti. Lewwel orkestraw kampanja kontra Richard Cachia Caruana fil-Parlament. Anki hawn, ma kinitx tinteressahom il-verità. Lg[an tag[hom kien biss li jkissru lil Richard Cachia Caruana. Li jtellfu lil Malta bniedem kapa/i. Li kien qed jag[mel bi//a xog[ol e//ellenti. I]da lg[atx g[all-vendetta talLabour hija kbira. Anki wara li rri]enja komplew jigdbu. U jivvintaw fuqu. G[amlu allegazzjonijiet serji [afna. Li rri]ultaw li kienu foloz. Tajjeb niftakru x’;ara meta kien g[addej il-;uri dwar l-attentat ta’ qtil ta’ Richard Cachia Caruana. Dak i]-]mien, il-Labour kienu g[amlu kampanja s[i[a. Biex jinfluwenzaw l-e]itu tal-;uri. Il-Kap talOppo]izzjoni ta’ dak i]]mien, Alfred Sant u lmidja tag[hom kienu orkestra wa[da. Jivvintaw l-allegazzjonijiet. Minflok [allew il-;ustizzja ssir filQorti [aduha fil-ka]ini talLabour. U fuq il-midja tag[hom. Dawru l-;uri ta’ attentat ta’ qtil f’kampanja politika ma[mu;a parti;jana. Imma l-kilba g[allvendikazzjoni tal-Labour m’g[andhiex limiti. Issa komplew jivvintaw u jattakkaw lil Richard Cachia Caruana. B’dak li g[amel il-Labour fil;ranet li g[addew, ippruvaw joqtlu lil Richard Cachia Caruana g[at-tieni darba. Ist[u jekk tafu kif!
“G[a]i] Prim Ministru…” Dil-gimg[a rajt ritratt b’messa;; [elu. Tifel ]g[ir kien [a ritratt mal-Prim Ministru Lawrence Gonzi. It-tifel bag[at kopja tarritratt lill-Prim Ministru Kastilja. Fuq wara ta’ dan ir-ritratt, dan it-tifel kitiblu hekk: “G[a]i] Prim Ministru, grazzi talli qed tiddedika [ajtek biex tibnili l-futur tieg[i.”
minn Mario Galea
“G[andi post g[alik” Din ;ratli tassew. Mela kont tiela’ l-lift taluffi//ju. Tela’ mieg[i impjegat tal-Gvern. Ma kontx nafu. Qabad konversazzjoni mieg[i. Qalli, “Sinjur jien na[dem i/-?imiterju talAddolorata.” “Prosit [abib, xog[ol importanti,” we;ibtu. “Sinjur jekk jinqalag[lek xi [aga t[abbilx rasek. G[andi bi//a lesta g[alik. Post g[all-kwiet u g[allfrisk. Bully, qieg[ed g[alik Sinjur,” qalli bl-akbar serjetà. “X’qed tipprova tg[idli [abib? Li g[andek post lest g[alija /-/imiterju?,” staqsejtu skantat. “Iva, mela, Sinjur. Mela int taf x’jista’ jinqalag[lek. U [a ng[idlek, jekk fil-ka] tinkwetax. G[ax jien ni;i nnaddaflek kuljum. Jien lilek nirrispettak f’[ajtek u wara mewtek. Mhux se n[allik fil-[mie;. }gur li le,” kompla jg[idli b’solennità liema b[alha. “Isma’ [abib, int bisserjetà qed tg[idli? Jew ;ej bi/-/ajt dalg[odu?,” staqsejtu mfixkel. “Le sinjur, qed ng[idlek bis-serjetà kollha. Taf kemm naf nies b[alek li nqalg[alhom xi [a;a u spi//aw hemm. Ma tafx x’jista’ jinqalag[lek Sinjur. Jien sempli/ement irrid inserra[lek rasek li fil-ka] jien nie[u [siebek,” we;ibni. Indunajt li ma kienx qed ji//ajta. “Grazzi [afna mill-qalb [abib. Veru obbligat. Serra[tli rasi dalg[odu,” we;ibtu. Sadattant il-lift wasal. {ri;t mil-lift. U kif ing[alaq il-bieb tal-lift kont pront g[amiltlu l-qrun. U din id-darba kien imiss lili li bl-akbar solennità u devozzjoni nibag[tu jsaqqi l-[ass tal-Marsa.
Id-dritt u r-rispett lejn g[ajru Sur Editur, Sa ftit ]mien ilu, meta kont nisma’ lil min jilmenta millistorbju u l-iskomdu ta’ xi forma ta’ struttura ma;enbu, kont nipprova nifhmu u nag[dru. Illum, li jien ukoll g[addej mill-istess sitwazzjoni, nifhem aktar u a[jar dak li jg[addu minnu listess individwi. Naf li x-xog[ol irid isir u naqbel ma’ dan ladarba jkun hemm il-permessi me[tie;a. I]da dejjem emmint li f’kull [a;a li ssir ta[t il-kappa taxxemx, g[andu jkun hemm iddritt u r-rispett re/iproku. I]da milli jidher, illum il;urnata kul[add i[ares lejn id-dritt bla ma g[all-inqas jittawwal lejn ir-rispett lejn g[ajru. Kif g[edt, jekk ix-xog[ol g[andu jsir, [a jsir, i]da nemmen li jekk m’hemmx awtorità li t[ares lillindividwi terzi, g[andha titwaqqaf wa[da. Jekk hemm di;à, nitlob lil min jilluminani fejn g[andi nirrikorri. Li l-istorbju fix-xog[ol talbini jibda fis-7.30 a.m. lili b[ala pensjonant, tag[tini ;ewwa, g[ax inkun g[adni qed inqum mis-sodda. U verament in[ossha [a;a kiefra. I]da naf li f’xi [in, dan ix-xog[ol irid jibda. Li jintu]a /ertu makkinarju tqil, nifhimha wkoll. I]da li ljack hammer jintu]a l-[in kollu bejn is-7.30 a.m. u s6.30 p.m. hi xi [a;a li ;;ennen lill-;irien. U dan meta x-xog[ol ikun qed isir ma;enbek – tifirdek biss ;ebla ta’ disa’ pulzieri.
Lanqas ma naf minn meta, jum tax-xog[ol tal-[addiema tal-;ebel qed jaqbe] it-tmien sig[at stipulati bil-li;i Maltija. I]da din mhix bi//a tieg[i. Aktar tirrigwarda lillAwtorità tas-Sa[[a u Sigurtà fil-Post tax-Xog[ol. I]da jien, b[ala /ittadin, g[andi ni//a[[ad mid-dritt ta’ djalogu mal-familja, minnuqqas ta’ mistrie[ waranofsinhar u minn dak ta’ kmieni filg[odu? U dan mhux kollox. In[oss li dari, li b’tant sagrifi//ju batejna jien u marti biex ikollna, spi//at saret tal-istess [addiema ta’ ma;enbi. Inqum filg[odu u nara krejn fuq ilbit[a tieg[i, bil-bajla u lkonkos. {add ma jav]ak minn qabel biex tie[u lprekawzjonijiet u tilqa’ g[allkonkos li jaqa’ u j[ammi;lek l-art, il-pjanti u kulma jkollok fit-terrazzin jew fil-;nien. Jekk tkellem lill-[addiema bil-kelma t-tajba, jg[idulek li g[andhom ix-xog[ol u jridu jlestu. Jekk tabbu]a tg[idilhom kelma o[ra, jg[idulek li g[andhom ilpermess. I]da sku]i, hemm xi permess li jeqridli lprivatezza u l-pa/i interna? Kull darba li l-[addiema jitilqu, jien, marti u t-tfal, na[lu sa[[itna u l-ilmijiet biex innaddfu warajhom f’darna. Nitlob li l-Awtorità tid[ol sew f’dawn is-sitwazzjonijiet li qed iqarrbu familji s[a[ lejn il-;enn. Ma n[ossx li b[ala /ittadin onest, jien u nies o[ra b[ali, g[andna nit[allew ng[addu minn dan
il-kalvarju. Mhix kwistjoni li nitolbu jew ning[ataw xi flus, i]da nitolbu xi forma ta’ li;i li taqbe] g[alina fl-g[ejja mentali li qed tkun ikkaw]ata fuqna ming[ajr [tija. G[ejja li appena nid[lu fis-sodda, nafu li fi ftit sig[at ikollna bilfors intiru minnha biex insegwu mill-;did il-bumbardamenti, jum wara l-ie[or. Il-pa/i fil-familji tinqered. Jaslu t-tfal mix-xog[ol, ikollhom seba’ mitt sena sa ma jer;g[u jitilqu ’l barra, g[ax jafu li mill-5.30 p.m. sas-6.30 p.m. jew is-7 p.m. mhux se jkun hemm mistrie[ u kwiet biex niddiskutu b[ala familja. Hemm b]onn ur;enti li ssir xi [a;a. Ma jistax ikun li min suppost jara li dawn laffarijiet ma jsirux, jag[laq g[ajnejh u qisu mhu jsir xejn. Tmien sig[at storbju biljack hammer kuljum ;a hu [afna, a[seb u ara 11-il sieg[a. Nistenna g[alhekk li xi [add awtorevoli jinnota ttalba tieg[i u jag[ti titwila. Barra minn hekk, nissu;;erixxi li meta tkun se ssir xi binja, il-perit fuq ixxog[ol jag[mel kuntatt mal;irien, ifehimhom x’se jsir, il[inijiet ta’ skomdu x’se jkunu, u xi kemm se jdum g[addej ix-xog[ol. Barra minn hekk, il-[addiema g[andhom i]ommu kuntatt mal-;irien kull meta jkunu se jag[mlu xi xog[ol li jo[onqilhom il-privatezza taddar tag[hom. Joseph Navarro
Il-Kalkara
IN-NAZZJON Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
Settur bankarju 13
Il-Fond g[all-Karità tal-Bank ?entrali Ewropew jisponsorja lil Dar ir-Refu;jati Il-:img[a 6 ta’ Lulju 2012, il-Gvernatur tal-Bank ?entrali ta’ Malta Josef Bonnici, filkapa/ità tieg[u ta’ membru tal-Kunsill Governattiv talBank ?entrali Ewropew (B?E), inawgura uffi/jalment kamra ;dida bil-kompjuters g[ar-refu;jati li jg[ixu f’Dar ir-Refu;jati f’{al Balzan. Il-fondi g[al dan il-pro;ett, li jammontaw g[al €6,500, kienu allokati lill-Bank ?entrali ta’ Malta mill-Fond g[all-Karità tal-B?E g[all2011. It-tema mag[]ula mill-B?E g[all-2011 kienet ‘Integrazzjoni So/jali, Edukattiva u Kulturali flEwropa’. Waqt il-pre]entazzjoni lGvernatur qal li jifhem li rrefu;jati g[addejjin minn fa]i diffi/li fil-[ajja tag[hom u jittama li din l-inizjattiva
tag[tihom l-g[odda biex i]idu l-opportunitajiet tag[hom biex jintegraw iktar malajr fis-so/jetà. Hu nnota b’sodisfazzjon li din l-inizjattiva ssa[[a[ ittema mag[]ula mill-Fond g[all-Karità tal-B?E g[all2011. Dun Alfred Vella millKummissjoni Emigranti ta’ Malta [e;;e; lir-refu;jati li attendew g[all-pre]entazzjoni biex japprezzaw din id-donazzjoni u biex jie[du interess attiv biex jitg[allmu kif ju]aw din il-fa/ilità. B’hekk huma jkunu jistg[u jintegraw aktar malajr fisso/jetà kif ukoll i]idu lopportunitajiet g[ax-xog[ol. Dun Vella rringrazzja lis-sorijiet tal-Bon Pastur talli pprovdew il-kamra u g[allappo;; kontinwu u l-assistenza tag[hom tul dawn l-a[[ar
Din id-donazzjoni saret biex ir-refu;jati f’Malta jkunu jistg[u jit[arr;u g[all-futur
16-il sena.
Irringrazzja wkoll lil Suor Christine Burns talli offriet li tag[ti t-ta[ri;
ne/essarju lir-refu;jati, u temm bl-apprezzament tieg[u lill-membri tal-NGO ‘Kopin’
u lir-‘Red Cross’ li se jipprovdu volontarjament lezzjonijiet u ta[ri; lir-refu;jati.
Tnaqqis fil-karti Il-kumpanija Ewropea Mapfre tal-ewro foloz fl-ewwel bl-akbar rata ta’ tkabbir sitt xhur tal-2012 Fl ewwel nofs tal 20 2 xi karta tal flus falza g[andu fl-assigurazzjoni non-life fl-2011 tne[[ew mi/ /irkulazzjoni jikkuntattja lill pulizija jew -
- 1
-
Skont il-klassifika tal-akbar gruppi tal-assigurazzjoni nonlife Ewropej, li kienet ippubblikata mill-Fundacion Mapfre, il-Grupp Mapfre li jinsab fissitt post, jispikka b’]ieda ta’ 13.4 fil-mija fi premiums non-life li ammontaw g[al €14,473 miljun u b’hekk kellu l-ikbar rata ta’ tkabbir. F’sena mmarkata minn kri]i fiz-zona ewro u livelli rekord ta’ telf fis-settur dinji talassigurazzjoni, ikkaw]at minn katastrofi naturali, l-aqwa g[axar gruppi tal-assigurazzjoni fl-Ewropa fis-settur non-life kisbu tkabbir ta’ tlieta fil-mija fil-premiums fissena 2011, sabiex dawn la[qu l-€198,150 miljun. Il-grupp :ermani] Allianz baqa’ fl-ewwel post tal-klassifika, li kienet ippubblikata g[at-tmien sena konsekuttiva, bi premiums non-life ta’ €44,772 miljun.
Fil-klassifika ma kienx hemm lanqas tibdil mit-tieni sal-[ames post, li huma okkupati minn Axa, Zurich, Generali u Achmea (l-isem il;did tal-kumpanija Olandi]a Eureko). Il-prestazzjoni ta’ Mapfre li hi misjuqa mid-dinami]mu tan-negozju internazzjonali u tar-riassigurazzjoni, qab]et b’10 punti per/entwali ]]idiet fil-premiums miksuba mill-gruppi ta’ kumpaniji o[ra msemmija fir-rapport. Barra minn hekk, i]-]ieda fil-premiums irre;istrata minn Mapfre fl-2011 hi ta’ seba’ punti per/entwali iktar minn dik tal-grupp Ingli] RSA (6.2 fil-mija), il-kumpanija bittieni l-akbar rata ta’ tkabbir. Il-grupp Spanjol hu segwit mill-kumpanija Ergo mill:ermanja, li qab]et ilkumpanija Ingli]a Aviva, kumpanija li waqfet tikkon-
solida s-sehem tag[ha filkumpanija Delta Lloyd fl2011. Groupama u RSA klassifikaw fit-tmienja u d-disa’ post rispettivament. Id-diffikultajiet li ltaqg[u mag[hom l-akbar kumpaniji tal-assigurazzjoni Ewropej fis-swieq domesti/i fl-2011 u l-ispejje] li jirri]ultaw minn katastrofi naturali kienu parzjalment kumpensati mid-dinami]mu talekonomiji emer;enti firre;jun tal-Asja-Pa/ifiku u flAmerika Latina. Il-klassifika ta’ Fundacion Mapfre tinkludi wkoll informazzjoni dwar il-livelli ta’ solvabbiltà tal-gruppi analizzati. Dawn il-figuri juru li fl2011, erbg[a mill-g[axar gruppi (MAPFRE, Zurich, Achmea u RSA) kellhom iktar mid-doppju tal-kapital tas-solvabbiltà me[tie; f’kull pajji].
L-istatistika li turi li l-po]izzjonijiet li ;ew fihom il-kumpaniji Ewropej fosthom Mapfre
total ta’ 251,000 karta talewro foloz. Dan ifisser li lg[add ta’ karti tal-flus foloz li tne[[a mi/-/irkulazzjoni bejn Jannar u :unju 2012 kien 15.2 fil-mija anqas meta jitqabbel ma/-/ifri g[all-istess perjodu tal-2011. Fl-istess [in kien hemm tnaqqis ta’ 19 fil-mija g[al dak li hu l-g[add mi;bur flewwel nofs tal-2012 meta jitqabbel mas-sitt xhur ta’ qabel. Meta jitqabbel mal-g[add ta’ karti tal-ewro ;enwini fi//irkulazzjoni (medja ta’ 14.6-il biljun fl-ewwel nofs tal-2012) il-proporzjon talkarti tal-flus foloz g[adu baxx [afna. Madankollu l-Eurosistema – ji;ifieri l-Bank ?entrali Ewropew (B?E) u s-17-il bank /entrali nazzjonali tazzona tal-ewro – tibqa’ twissi lill-pubbliku biex joqg[od attent fejn jid[lu l-karti talflus li jg[addu g[al g[andu minn tran]azzjonijiet bi flus kontanti. Il-karti tal-flus ;enwini jing[arfu fa/ilment permezz tat-test “{oss-{ares-Mejjel” imfisser fil-pa;ni dwar lewro fil-websajt tal-B?E u fil-websajts tal-banek /entrali nazzjonali tal-Eurosistema. Madankollu, f’ka] ta’ dubju, karta tal-flus li tqajjem suspett g[andha titqabbel direttament ma’ wa[da li ]gur tkun ;enwina. Kull min jissuspetta li jkollu
-
-
–
fejn il-prattika nazzjonali tippermetti – lill-bank /entrali nazzjonali tal-pajji]. Id-denominazzjonijiet li ji;u falsifikati l-aktar jibqg[u dawk ta’ €20 u €50. Fis-sitt xhur li g[addew il-proporzjon tal-karti ta’ €20 foloz naqas waqt li dak talkarti ta’ €50 foloz ]died bi ftit. Dawn i]-]ew; denominazzjoniet flimkien i;ibu 77.0 fil-mija tat-total tal-karti talflus falsifikati fl-ewwel nofs tal-2012. Warajhom, l-aktar denominazzjoni falsifikata kienet dik ta’ €100 bi 17 filmija tat-total. Il-proporzjon tad-denominazzjonijiet l-o[ra (€5, €10, €200 u €500) hu baxx [afna. Il-bi//a l-kbira (97.5 filmija) tal-karti tal-flus foloz mi;bura fl-ewwel nofs tal2012 instabu f’pajji]i tazzona tal-ewro waqt li madwar 2 fil-mija biss instabu fi stati membri tal-Unjoni Ewropea barra z-zona talewro u 0.5 fil-mija nstabu f’partijiet o[ra tad-dinja. L-Eurosistema tag[mel sforz kbir biex ti]gura li lpubbliku jkun mg[arraf sew dwar kif jag[raf karta tal-flus falza u, fil-ka] tal-professjonisti li jmexxu l-flus kontanti, li l-magni li jimmani;;jaw u jippro/essaw ilkarti tal-flus jag[rfu tajjeb u jne[[u l-karti tal-flus foloz mi/-/irkulazzjoni.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
14 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt FIL-QOSOR Salvi wara t-trawma... BURKINA FASO: Taljan u ]ew; Spanjoli, ilkoll [addiema tal-g[ajnuna li
kienu ilhom minn Ottubru mi]muma minn ;ellieda I]lami/i f’Mali, waslu blajruplan f’Ouagadougou wara li fil-jum ta’ qabel kienu liberati mill-istess aggressuri. L-a[[ar rapporti qalu li t-tlieta, li n[atfu flAl;erija, kienu fi triqthom lura lejn l-Ewropa filwaqt li jippruvaw ‘jinsew din ittrawma twila’. Akku]ati dwar terrori]mu IR-RENJU UNIT: Tressqu akku]i fil-konfront ta’ erba’ persuni ta[t illi;ijiet g[al kontra t-
I?-?INA> Tifla ]g[ira tag[mel l-‘akrobaziji’ waqt li tilg[ab fuq il-linji tal-ferrovija li g[adhom kemm inbnew f’Lop Nor, fir-re;jun awtonomu ta’ Xinjiang Uighur. (Reuters)
IS-SIRJA
Vjolenza u insistenza bil-veto Ir-ribelli Sirjani f’Damasku kellhom konfronti armati ;odda mal-qawwiet leali g[all-President tas-Sirja Bashar al-Assad u meta filkapitali rrenjat arja ta’ twerwir wara l-qtil, nhar lErbg[a, ta’ tliet alleati kbar ta’ Assad. Sadattant, l-isforzi lejn soluzzjoni diplomatika x’aktarx sfumaw fix-xejn wara li r-Russja u /-?ina – membri permanenti talKunsill tas-Sigurtà tanNazzjonijiet Uniti – e]er/itaw il-veto (b’din tkun tielet azzjoni simili min-na[a tar-Russi) dwar ri]oluzzjoni li thedded lill-awtoritajiet Sirjani bis-sanzjonijiet dment li dawn ma jirtirawx il-militar mill-ibliet ta’ pajji]hom. In-NU anki qed twettaq pressjoni fuq Damasku biex tieqaf milli tu]a ‘l-armamenti kbar’ fuq iz-zoni tar-
residenti. Sadattant, kelliema filkapitali Sirjana sostnew li lbelt qed tidher ‘paralizzata’ wara l-attakk bil-bomba ta’ nhar l-Erbg[a fejn inqatlu fost o[rajn il-:eneral Daoud Rajiha, li kien imexxi lMinisteru tad-Difi]a Sirjana; l-Vi/i-Ministru tieg[u Assef Shawkat (li kien [aten Assad) u l-Ministru g[allIntern Sirjan Mohammed Ibrahim al-Shaar. Rapporti lbiera[ irreferew g[al ‘aktar bumbardamenti’ fuq distretti tal-kapitali, bittelevi]joni tal-istat twissi residenti li aggressuri lebsin b[ala membri tal-Gwardja Repubblikana ‘kienu qed jippjanaw biex jattakkaw linnies u jwettqu d-delitti fi w[ud mid-distretti’. Attivisti mal-moviment ta’ kontra Assad sadattant wie;bu li rnexxielhom
‘jinter/ettaw’ diskorsi bejn ‘il-membri proprju talGwardja Repubblikana’ f’Midan u qalu ‘li qed jib]g[u minn massakru (ta’ /ittadini) potenzjali.’ Intant, il-President Assad – li ma [are; bl-ebda stqarrija pubblika mindu nqatlu lkapijiet ewlenin tad-difi]a u s-sigurtà – deher fuq ittelevi]joni waqt li Fahd alFreij, sa ftit ilu Vi/i KapKmandant tal-Armata, kien qed jie[u l-;urament b[ala lMinistru (;did) responsabbli mid-Difi]a. U fost l-indikazzjonijiet li
Assad qed jirnexxilu j]omm l-istruttura tal-kmand milli tikkrolla, ir-residenti f’Damasku qalu li ‘ftit [adu nifs’ mill-ag[ar ;lied li [akem il-kapitali mindu qamet ir-rewwixta kontra rre;im – bil-helicoptergunships anki lbiera[
jappo;;jaw lill-qawwiet ta’ Assad kontra r-ribelli u fost splu]jonijiet qalb id-distretti tal-Grigal u n-Nofsinhar. Ix-xhieda fl-in[awi qalu wkoll li r-ribelli attakkaw ilkwartieri ;enerali ewlenin tal-pulizija f’Damasku; bizzoni tal-kapitali fejn mhumiex ise[[u l-battalji jispi//aw fil-parti kbira di]abitati u bir-residenti ‘flin[awi tal-;lied’ jinsabu ansju]i u konfu]i minbarra li qed ‘jistennew l-ag[ar’. L-a[[ar rapporti qalu li lI]vezja, id-Danimarka u lAwstrija rtiraw temporanjament iddiplomati/i minn Damasku meta l-Mexxejja tal-Punent anki jinkwetaw li ;ellieda ‘tal-jihad’ (gwerra qaddisa) li g[andhom stil simili g[allAl-Qaida ssie[bu fil-;lieda hekk imsej[a ‘de/i]iva’ filqalba tas-Sirja.
terrori]mu i]da ma jidhirx li hemm konnessjoni malOlimpjadi li jibdew fil-pajji] il-;img[a d-die[la. L-arresti huma frott l-investigazzjoni twila mis-servizzi sigrieti Britanni/i, u bi tlett ir;iel qed ikunu akku]ati dwar ‘ta[ri; g[al terrori]mu li ng[ataw fil-Pakistan’. Intant, mara – li l-istess b[at-tlett ir;iel hi residenti f’Londra – hi akku]ata talli kienet filpussess ta’ dokumenti meqjusa b[ala ‘utli g[al terroristi’. ‘Jirkupraw’ pittura ta’ Matisse L-ISTATI UNITI: Rapporti qalu li l-pulizija f’Miami ‘x’aktarx li rkupraw’ pittura rari tal-
Fran/i] Henri Matisse li g[axar snin ilu kienet insterqet minn mu]ew filVenezwela. Dan wara li ra;el u mara allegatament ippruvaw ibig[u l-pittura Odalisque a la culotte rouge lil persuni li fil-fatt kienu a;enti tal-FBI qed jippu]aw ta’ xerrejja paj]ana. Il-valur tal-pittura, li tlestiet fl-1925, huwa kkalkulat mat-$3 miljuni u din ilha mill-2003 li ‘sparixxiet’ mill-Mu]ew g[all-Arti Kontemporanja ta’ Caracas. Jg[addi l-‘bailout’ g[al Spanja IL-:ERMANJA: Ilkamra t’isfel tal-Parlament (jew il-Bundestag) f’Berlin approva l-kontribuzzjoni tal:ermanja g[all-pakkett talg[ajnuna g[as-settur tal-
banek fi Spanja u li hu validu g[az-zona ewro s[i[a. Il-vot g[adda b’[afna aktar mill-ma;;oranza sempli/i li kellha b]onn ilKan/illier Angela Merkel u bir-ri]ultat ikun ftit jew wisq mistenni wara li l-partiti ewlenin tal-Oppo]izzjoni indikaw li kellhom jappo;;jaw il-pakkett. Sadattant Spanja lbiera[ i;;enerat tliet biljun ewro mis-swieq finanzjarji u permezz tal-kwistjoni talbonds fejn l-investitur jista’ jifdi flusu wara [ames snin. Madankollu Spanja din iddarba kienet im;ieg[la t[allas rati ta’ interessi og[la (ta’ 6.46 fil-mija) minn tala[[ar irkant (ta’ :unju) fuq dejn u fejn ir-rati kienu stabbiliti mas-6.07 fil-mija.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
A[barijiet ta’ Barra 15 IT-TUNE}IJA
Ben Ali jing[ata [abs g[al g[omru fl-assenza tieg[u
Zine al-Abidine Ben Ali fi ]mienu b[ala President tat-Tune]ija (Reuters)
Qorti ta’ Tunis ikkundannat lill-eks President Zine al-Abidine Ben Ali g[al g[omru l-[abs b’konnessjoni mal-mewt ta’ dimostranti waqt leqqel tar-rivoluzzjoni tal-2011 fitTune]ija u li tat il-bidu g[all-hekk imsej[a ‘Rebbieg[a G[arbija’. Il-kundanna nqrat fl-assenza ta’ Ben Ali li fl-14 ta’ Jannar tal-2011 kien [arab, flimkien mal-familja tieg[u, lejn l-G[arabja Sawdita — u meta l-kapijiet tas-sigurtà tieg[u we[lu sa g[oxrin sena pri;unerija g[all-istess akku]a. L-eks Ministru g[all-Intern Tune]in Rafik Belhaj Kacem ;ie kkundannat g[al [mistax-il sena [abs u b’Ali Seriati, li kien imexxi s-sigurtà g[al Ben Ali, irid jiskonta g[oxrin sena [abs rigward il-qtil taddimostranti waqt l-in/identi vjolenti
li s-sena l-o[ra [akmu l-in[awi ta’ Tunis u fl-ibliet ta’ Sousse, Nabeul, Bizerte u Zaghouan. Kacem u Seriati huma fost erbg[in uffi/jal tar-re;im antik Tune]in li ng[ataw sentenzi ta’ bejn [ames snin u g[oxrin sena pri;unerija b’konnessjoni ma’ din it-telf tal-[ajja. Sadattant, Ahmed Friaa – li kien in[atar Ministru g[all-Intern ftit qabel il-[arba ta’ Ben Ali mitTune]ija – hu fost tliet uffi/jali li twarrbulhom l-akku]i inkwistjoni. Filwaqt li li mhux mistenni li Ben Ali jispi//a estradit lejn it-Tune]ija, issentenzi tal-biera[ qanqlu rabja u protesti fl-awla tal-qorti, fejn il-qraba tal-vittmi tar-rivoluzzjoni ma a//ettawx il-verdetti li ma ja[sbux li huma ‘[orox bi]]ejjed’ fi/-/irkustanzi. Min-na[a tag[hom, il-qraba tal-
ikkundannati wkoll irrabjaw dwar ilpro/essi li jemmnu li ‘mhumiex ;usti minbarra li jibba]aw fuq l-interessi politi/i’ – bil-pulizija jkollha tintervjeni [alli tberred is-sitwazzjoni bejn dawn il-qraba u l-familjari tal-vittmi. Il-Gvern Tune]in kellu jiffa//ja lkritika talli naqas milli jipperswadi lG[arabja Sawdita biex ‘tg[addi lura’ lil Ben Ali u lil martu Leila Trabelsi; ‘is-simbolu’ ta’ klikka sinjura u sa ftit ilu ‘omnipotenti’ u li f’g[ajnejn [afna Tune]ini tikkaratterizza l-era korrotta pre/edenti. L-eks President Ben Ali di;à kien ikkundannat g[al g[exieren ta’ snin ta’ [abs g[all-abbu]i li jvarjaw millmewt ta’ dimostranti g[al korruzzjoni; i]da t-Tune]ini jinkwetaw li dan ma jasal qatt biex jiskonta lpri;unerija ‘li jist[oqqlu’.
L-ISTATI UNITI
Imut l-eks kap tas-servizzi sigrieti E;izzjani ta[t Mubarak Omar Suleiman, li g[al snin s[a[ mexxa s-servizzi sigrieti tal-E;ittu ta[t l-eks President Hosni Mubarak miet l-isptar, fi Cleveland, u waqt li kien g[addej minn sensiela ta’ testijiet medi/i. Il-:eneral Suleiman, li kien in[atar Vi/i President E;izzjan minn Mubarak waqt l-a[[ar jiem tar-re;im pre/edenti (fil-Kajr), anki pprova jikkuntesta g[allPresidenza waqt l-elezzjonijiet ta’ din is-sena fl-E;ittu i]da spi//a skwalifikat mittellieqa min[abba ra;unijiet tekni/i. Sadattant, Hussein Kamal, wie[ed mill-assistenti ta’ Suleiman, qal lill-a;enzija Reuters li l-mewta tal:eneral ma kenitx mistennija u li ‘se[[et g[all-g[arrieda’ waqt li kien qed jag[mel it-testijiet dovuti. L-a[[ar rapporti lbiera[ imbag[ad irreferew g[allpreparazzjonijiet biex ilkatavru ta’ Suleiman jittie[ed lura l-E;ittu u wara
Il-:eneral Omar Suleiman (Reuters)
li dan kien mar fi Cleveland akkumpanjat minn diversi membri tal-familja. Omar Suleiman dam imexxi s-servizzi sigrieti E;izzjani (Egis) g[al tmintax-il sena u f’Jannar tal-2011 kien sar l-ewwel Vi/i President E;izzjan fi tletin sena – b’din il-[atra tkun ikkonfermata proprju erbat ijiem wara l-bidu tarrewwixta popolari kontra Mubarak. :imag[tejn wara, Suleiman deher fuq it-televi]joni tal-istat biex i[abbar li Mubarak kien warrab mill-Presidenza fost /elebrazzjonijiet kbar fi Pjazza Tahrir – i/-/entru tar-rivoluzzjoni – fil-belt kapitali ta’ Kajr. Intant – u wara li din issena ma kisibx firem bi]]ejjed biex jikkuntesta g[all-ewwel elezzjonijiet Presidenzjali fl-E;ittu wara l-era ‘Mubarak’ – Suleiman idde/ieda li j[alli pajji]u lejn Abu Dhabi (u skont irrapporti). Analisti llum jaqblu li Suleiman kien personalità kru/jali wara l-Presidenza ta’ Mubarak u li b[ala l-kap tas-servizzi sigrieti g[en jinforza l-istat polizjesk li ]amm lil Mubarak fil-poter daqshekk fit-tul. Jing[ad ukoll li Mubarak anki kien jiddependi fuq Suleiman waqt in-negozjati malI]rael, il-Palestinjani u lIstati Uniti kull meta kellhom jittrattaw kwistjonijiet diffi/li.
Pulizija Bulgaru jg[in lil turista fl-entratura g[all-Ajruport ta’ Burgas, lejn il-Lvant ta’ Sofija (Reuters)
L-I}RAEL
L-ebda g[a;la g[al konflitt wara l-attakk fuq it-turisti fil-Bulgarija Il-Gvern I]raeljan indika li m’g[andux jid[ol ‘b’g[ajnejh mag[luqa’ g[al konflitt mal-Iran jew mal-gwerrillieri Hezbollah (alleati ta’ Tehran) fil-Libanu – u minkejja li dan qed jakku]ahom b’konnessjoni mal-isplu]joni qattiela ta’ nhar l-Erbg[a li swiet il[ajja ta’ /ittadini I]raeljani fil-Bulgarija. Fl-attakk inkwistjoni, aggressur suwi/ida kkon/entra fuq xarabank tatturisti fl-ajruport ta’ Burgas fejn mietu mieg[u [ames I]raeljani u x-xufier Bulgaru tax-xarabank – u bil-Prim Ministru tal-I]rael Benjamin Netanyahu jwieg[ed ‘reazzjoni determinata’ g[al dak
li fisser b[ala ‘terrur sponsorjat mill-Iran’. Intant, l-Ambaxxata Iranjana fil-Bulgarija /a[det g[all-akku]i I]raeljani b’konnessjoni mal-attakk u bilHezbollah ma jlissinx kelma. Fl-istess [in, l-Uffi/jali filBulgarija g[ad iridu jg[idu min ja[sbu li wettaq dan lattakk, meta mifhum li lawtoritajiet lokali qed jippruvaw jidentifikaw lill-aggressur permezz ta’ kampjuni tadDNA li ttie[du mill-fdalijiet tieg[u. I]da g[alkemm I]rael ilu jhedded li jirrikorri g[al qawwa militari biex jikkontrolla l-ambizzjonijiet tal-Iran g[al allegati armi nukleari, ilMinistru tad-Difi]a I]raeljan
Ehud Barak deher attent fi kliemu dwar ‘twe;iba potenzjali’ g[ad-dmija fil-Bulgarija. Meta lbiera[ tkellem fuq irradju tal-I]rael Barak qal li se jsir minn kollox biex isibu lill-persuni responsabbli millqtil tat-turisti inno/enti flimkien mal-entitajiet li jirrappre]entaw, u bl-iskop li jie[du dak li [aqqhom. Madankollu, hu minnu li lI]rael m’g[andux jid[ol f’xi konfront li jikkompromettilu l-kapa/ità militari u li j]id ilpossibbiltà ta’ xi azzjoni Iranjana kontra miri Amerikani fir-re;jun tal-Golf jew sitwazzjoni ta’ tfixkil g[at-trasport ta]-]ejt (bilba[ar) minn din ir-rotta importanti.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
A[barijiet ta’ Barra 17
16 A[barijiet ta’ Barra IN-NAZZJONIJIET UNITI
Inkjesta ;dida dwar il-mewt tal-eks Kap tan-NU Dag Hammarskjold G[andha tinfeta[ investigazzjoni ;dida dwar ilmewt tas-Segretarju :enerali tan-NU Dag Hammarskjold li kien tilef [ajtu meta l-ajruplan tieg[u ;;arraf fi]-}ambja fit18 ta’ Settembru tal-1961. Investigazzjoni li mexxiet in-NU fl-1962 naqset milli tistabbilixxi l-kaw]a ta’ din ilmewta misterju]a u issa mistenni li kummissjoni internazzjonali ta’ avukati te]amina provi ;odda konnessi mal-ka]. L-ajruplan ta’ Hammarskjold, diplomatiku mwieled l-I]vezja, kien qed jivvja;;a lejn il-Kongo waqt missjoni ta’ pa/i meta
kkraxxja qalb foresta qrib lin[awi ta’ Ndola, fitTramuntana tar-Rode]ja, li llum hi mag[rufa b[ala ]}ambja. Fit-tra;edja salvat persuna wa[da biss minn fost il-passi;;ieri u l-membri talekwipa;; fuq l-ajruplan. Intant, David Lea, i/Chairman tal-kummissjoni internazzjonali tal-avukati, qal li wasal i]-]mien g[al inkjesta ;dida dwar il-ka] g[aliex g[ad hemm it-twemmin li g[ad trid tkun ]velata l-verità s[i[a, minbarra dik dwar /erti aspetti sinifikanti. Sal-lum, tliet investigazzjonijiet ma ddeterminawx il-ka;un tat-
ti;rif u ma naqsux it-teoriji dwar ‘sabuta;;’ jew ‘xi attakk fuq [ajjet Hammarskjold’. Lewwel ]ew; investigazzjonijiet kienu segwiti bl-inkjesta uffi/jali tan-NU li kkonkludiet li wie[ed ma setax jeskludi attentat fuq il-[ajja. Fl-istess [in, u g[alkemm linkjesta li jmiss ma ;;orr lebda mandat uffi/jali, din se tinkludi avukati u personalitajiet ta’ profil g[oli li jittamaw li jistg[u jirrevedu l-provi, minbarra li jlestu rrapport tag[hom fi ]mien sena, meta mbag[ad jissottmettu r-ri]ultati lin-NU. David Lea qal li ktieb tal-
akkademika Britannika Susan Williams bl-isem Who Killed Hammarskjold? (li kien ippubblikat is-sena l-o[ra u li kkonkluda li x’aktarx xi [add kien waqqa’ l-ajruplan taddiplomatiku }vedi]) jipprovdi l-provi ;odda li je[tie;u jkunu e]aminati. Hammarskjold – l-unika persuna li ng[atat Premju Nobel g[all-Pa/i wara mewtha u li (wara l-kri]i ta’ Swejz) kien waqqaf l-ewwel missjoni g[all-pa/i li t[ares lill-membri armati tal-qawwiet tan-NU – tfisser mill-eks President talIstati Uniti John F. Kennedy b[ala l-akbar statista tas-seklu (li g[adda).
GREENLAND
Tinqata’ iceberg li fiha d-doppju ta’ Manhattan
IL-KANADA> }ew; tigri ]g[ar tar-razza Siberjana li twieldu ftit tal-;img[at ilu jilag[bu ma’ zokk fiz-zoo ta’ St Felicien, f’Quebec (Reuters)
Xjenzjati u esperti qed isegwu fenomenu ;did hekk kif iceberg li fiha d-doppju ta’ Manhattan (l-aktar borough iffullat ta’ New York) inqatg[et minn mal-Petermann Glacier, fit-Tramuntana ta’ Greenland. Ritratti minn satellita tan-NASA – la;enzija tal-ispazju Amerikana – urew spe/i ta’ ‘g]ira’ qed tinqasam u ti]]er]aq minn g[arma kbira sil; fl-
istess in[awi fejn, fl-2010, kienet inqasmet ‘g]ira ta’ sil;’ o[ra ta’ 250 kilometru kwadru. Dan il-pro/ess li minnu ji]viluppaw licebergs u li jsej[ulu ‘calving’ hu pro/ess naturali li jse[[ kultant ]mien u jeffettwa l-gla/ieri kollha li jwasslu sax-xifer tal-o/eani. Sadattant, ix-xjenzati, f’dawn l-a[[ar snin, esprimew t[assib dwar il-medda
tas-sil; fi Greenland u wissew li din qed iddub b’rata estensiva fost it-temperaturi aktar s[an minn tas-snin pre/edenti. Min-na[a tag[hom, l-esperti huma sorpri]i bil-bidliet li se[[ew filPetermann Glacier f’dawn is-snin u waqt li ma jqisux l-a[[ar ]viluppi b[ala ‘forma ta’ kollass’, jammettu li l-qtug[ tal-iceberg hu avveniment drammatiku u daqstant ie[or sinifikanti.
}AN}IBAR
Jg[ibu fl-g[arqa ta’ ferry
{addiema tas-salvata;; sal-biera[ kienu qed ifittxu g[al aktar minn mitt persuna li g[ebu wara li ferry talpassi;;ieri g[erqet flar/ipielgu ta’ }an]ibar, flO/ean Indjan. Tal-anqas erbg[in passi;;ier huma konfermati mejtin, filwaqt li ;ew salvati 145 ru[ li kienu fuq l-MV Skagit#Kalama li spi//a maqlub fuq ;enb minnhom, qrib il-g]ira ta’ Chumbe, wara li kien telaq mitTan]anija. Intant, lawtoritajiet lokali ma kellhomx qalbhom qawwija li jittellg[u aktar [ajjin millba[ar. SPANJA
Nirien f’Tenerife
L-iskwadri tal-emer;enza qed jikkumbattu nirien li ilhom jaqbdu minn nhar il{add fil-g]ira ta’ Tenerife. Lelement ta’ periklu s’issa qed jikka;una l-evakwazzjoni ta’ mijiet ta’ residenti mill-belt ta’ Vilaflor. Sadattant, ir-residenti filvilla;; ta’ Chirche wkoll spi//aw evakwati min[abba l-effetti tad-d[a[en, i]da lawtoritajiet insistew li lfjammi m’effettwawx irresorts turisti/i popolari qalb ix-xtajtiet ta’ Tenerife.
I?-?INA> Pulizija paramilitari jie[u nifs twil u jg[olli l-azzarin fuq rasu waqt li jaqsam xmara bl-a[jar mod li jista’. Dan ir-ritratt ittie[ed f’Hangzhou, fil-provin/ja ta’ Zhejiang, fejn il-pulizija kienu g[addejjin b’e]er/izzju ta’ prova g[al kontra t-terrori]mu (Reuters)
IN-NAZZJON Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
18 Finanzi
Proposta le;i]lazzjoni Ewropea biex tittejjeb il-protezzjoni tal-konsumaturi fis-servizzi finanzjarji Il-kri]i finanzjarja saret kri]i tal-fidu/ja tal-konsumaturi. In-nuqqas ta’ trasparenza, in-nuqqas ta’ sensibilizzazzjoni dwar ir-riskji u limmani;;jar [a]in tal-kunflitti ta’ interess wasslu biex ilkonsumaturi madwar l-UE ripetutament inbig[ulhom prodotti ta’ investiment u assigurazzjoni li ma kinux jg[oddu g[alihom. Tentattiv biex titqajjem il-fidu/ja
Il-fidu/ja tal-konsumaturi fis-settur finanzjarju spi//at u barra minn hekk, biex tkompli tg[arraq is-sitwazzjoni, ille;i]lazzjoni e]istenti ma ]viluppatx malajr bi]]ejjed biex tirrifletti l-kumplessità dejjem tikber tas-servizzi finanzjarji. Il-fidu/ja baxxa tal-konsumaturi tista’ ter;a’ tinkiseb biss jekk jittie[du passi biex dawn in-nuqqasijiet ji;u indirizzati u b’hekk jitqieg[du sisien sodi g[at-tkabbir fl-UE. Biex il-konsumaturi jkollhom fidu/ja u l-ekonomija tikber fuq perjodu ta’ ]mien medju u twil huma me[tie;a swieq fil-livell ta’ konsumatur b’sa[[ithom u regolati sew li
Il-Kummissjoni Ewropea nediet pakkett ;did ta’ le;i]lazzjoni g[ax temmen li dik pre]enti ma ]viluppatx bi]]ejjed mar-realtajiet pre]enti
jpo;;u l-a[jar interessi talkonsumaturi fil-qalba tag[hom. G[alhekk il-Kummissjoni Ewropea ressqet pakkett le;i]lattiv li jg[olli l-istandards u jne[[i l-lakuni g[allbenefi//ju tal-konsumaturi.
Spe/ifikament, il-pakkett jipproponi standards ;odda u fa/li g[all-konsumatur fir-rigward tal-informazzjoni dwar l-investimenti, jg[olli l-istandards g[all-g[oti tal-pariri, u jissikka /erti regoli dwar ilfondi ta’ investiment biex ji]gura s-sigurtà tag[hom. Michel Barnier
Il-Kummissarju g[as-Suq Intern u s-Servizzi, Michel Barnier, qal li wara l-akbar kri]i finanzjarja fil-passat re/enti, is-settur finanzjarju jrid ipo;;i lill-konsumaturi fil-qalba tieg[u. Spjega l-fatt li l-prodotti fillivell ta’ konsumatur iridu jkunu aktar siguri, l-istandards tal-informazzjoni jridu jsiru aktar /ari, u dawk li jbig[u l-prodotti jridu jkunu l[in kollu su;;etti g[all-og[la standards. Hu g[alhekk li a[na adottajna pakkett dedikat biss g[allkonsumaturi, [alli l-konsumaturi jkunu jistg[u jag[]lu prodotti finanzjarji abba]i ta’ informazzjoni /ara u soda u pariri professjonali li jpo;;u l-interessi tal-konsumatur flewwel post. Elementi ewlenin tal-pakkett
Il-pakkett hu mag[mul minn tliet proposti le;i]lattivi. Insibu proposta g[al regolament dwar dokumenti bittag[rif ewlieni g[al prodotti ta’ investiment g[all-konsumaturi aggregati (PRIPs). Insibu wkoll ir-revi]joni tad-Direttiva dwar ilMedjazzjoni talAssigurazzjoni (IMD), u fla[[ar, il-proposta biex
tissa[[a[ il-protezzjoni g[al dawk li jixtru fondi ta’ investiment (attwalment regolati mid-Direttiva dwar l-Impri]i g[all-Investiment Kollettiv fit-Titoli Trasferibbli (UCITS). Prodotti ta’ investiment g[all-konsumaturi aggregati (PRIPs)
Il-proposta tal-Kummissjoni rigward il-PRIPs ittejjeb ilkwalità tal-informazzjoni li ting[ata lill-konsumaturi meta jkunu qed iqisu li jinvestu. Il-prodotti ta’ investiment huma kumplessi u jista’ jkun diffi/li tipparagunahom jew tifhem ir-riskji involuti. Il-konsegwenzi ta’ te[id ta’ riskji mhux mistennija u t-telf li jirri]ulta jistg[u jkunu devastanti g[all-konsumaturi, min[abba li l-investimenti ta’ spiss ikunu s-sinsla ta’ tfaddil tul [ajjet il-konsumatur. Min[abba li s-suq tal-investimenti fil-livell ta’ konsumatur fl-UE jmiss l-€10 triljun, ix-xiri ta’ prodotti []iena jew mhux adattati malajr jista’ jsir problema kbira. Il-proposta tal-Kummissjoni g[andha l-g[an li tinforma lill-konsumaturi f’format fa/li biex jinftiehem billi tintrodu/i standard ;did u innovattiv g[al informazzjoni dwar ilprodotti, standard li hu qasir u sempli/i, u g[alhekk [afna aktar fa/li g[all-konsumaturi.
Dokument bit-tag[rif ewlieni – ser[an il-mo[[
Dan id-dokument hu msej-
ja[ id-‘Dokument bit-Tag[rif Ewlieni’ jew Key Information Document (KID). Il-proposta tg[id li kull manifattur ta’ prodotti ta’ investiment, e]empju mani;ers ta’ fondi tal-investiment jew assiguraturi u banek, se jkollu jipprodu/i dan id-dokument g[al kull prodott ta’ investiment. Kull KID se jipprovdi informazzjoni dwar il-karatteristi/i ewlenin tal-prodott, kif ukoll ir-riskji u l-ispejje] asso/jati mal-investiment f’dak ilprodott. L-informazzjoni dwar irriskji se tkun kemm jista’ jkun diretta u paragunabbli, ming[ajr ma tissimplifika wisq prodotti li spiss ikunu kumplessi. Il-KID se jag[milha /ara lil kull konsumatur jekk jistax jitlef il-flus b’/ertu prodott u kemm hu kumpless il-prodott. Il-KID se jsegwi standard komuni fir-rigward tal-istruttura, il-kontenut u l-pre]entazzjoni. B’dan il-mod, il-konsumaturi se jkunu jistg[u ju]aw id-dokument biex jipparagunaw il-prodotti ta’ investiment differenti u fl-a[[ar jag[]lu l-prodott li jaqdi lb]onnijiet tag[hom l-a[jar. Il-prodotti li se jkunu je[tie;u KID jinkludu t-tipi kollha ta’ fondi ta’ investiment, investimenti bba]ati fuq assigurazzjoni u prodotti strutturati g[all-konsumaturi komuni, flimkien mal-pensjonijiet privati. Revi]joni tad-Direttiva dwar il-Medjazzjoni talAssigurazzjoni (IMD)
Il-Kummissjoni qed tipproponi revi]joni tal-IMD, li attwalment tirregola l-prassi tal-bejg[ g[al prodotti talassigurazzjoni kollha, minn prodotti tal-assigurazzjoni ;enerali b[all-assigurazzjoni tal-vetturi u tad-djar sa dawk li fihom elementi ta’ investiment. Il-konsumaturi ta’ spiss ma jkunux konxji tar-riskji asso/jati max-xiri ta’ polza tal-assigurazzjoni. Filwaqt li lpariri professjonali pre/i]i huma kru/jali fil-bejg[ talassigurazzjoni, st[arri; ri/enti juri li aktar minn 70 fil-mija tal-prodotti tal-assigurazzjoni jinbieg[u ming[ajr parir xieraq. Il-le;i]lazzjoni attwali talUE ma tindirizzax fid-dettall il-bejg[ ta’ prodotti tal-assigurazzjoni, ir-regoli jvarjaw mal-istati membri, u japplikaw biss g[all-intermedjarji.
g[al pa;na 19
IN-NAZZJON Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
Finanzi 19
Il-fidu/ja tal-konsumatur tista’ ter;a’ tinkiseb minn pa;na 18
L-g[an tal-proposta talKummissjoni hu li tittejjeb ilprotezzjoni tal-konsumatur fis-settur tal-assigurazzjoni billi jin[olqu standards komuni g[all-bejg[ tal-assigurazzjoni u ji;i ]gurat l-g[oti ta’ pariri xierqa. Se tag[mel hekk billi ttejjeb it-trasparenza u tistabbilixxi kundizzjonijiet ekwi g[allbejg[ tal-assigurazzjoni millintermedjarji u l-bejg[ millimpri]i tal-assigurazzjoni.
Proposti g[al numru ta’ bidliet
Biex jintla[aq dan qed ji;u proposti l-bidliet li ;ejjin: • Se japplikaw l-istess livelli ta’ protezzjoni tal-konsumatur, irrispettivament minn liema mod il-konsumaturi jixtru prodott tal-assigurazzjoni. Kemm jekk konsumatur jixtri prodott direttament ming[and impri]a talassigurazzjoni kif ukoll jekk indirettament ming[and intermedjarju, e]empju a;ent jew sensar tal-assigurazzjoni, il-konsumatur se jir/ievi listess livell ta’ protezzjoni. Dan ma je]istix illum peress li l-IMD attwali tkopri biss il-bejg[ ipprovdut minn intermedjarji. • Il-konsumaturi se jing[ataw bil-quddiem informazzjoni /ara dwar l-istatus professjonali tal-persuna li tbeg[ilhom il-prodott talassigurazzjoni. Se ji;u introdotti regoli li jindirizzaw b’mod aktar effika/i r-riskji ta’ kunflitt ta’ interess, inklu] id-divulgazzjoni tar-remunerazzjoni li jir/ievu l-bejjieg[a talprodotti tal-assigurazzjoni. • Il-bejg[ ta’ prodott tal-assigurazzjoni se jkollu jkun akkumpanjat b’pariri professjonali onesti. • Se jkun e[fef g[all-intermedjarji li joperaw bejn ilfruntieri, biex b’hekk ji;i promoss il-[olqien ta’ suq intern reali fis-servizzi talassigurazzjoni. Impri]i g[all-Investiment Kollettiv fit-Titoli Trasferibbli (UCITS)
Id-Direttiva tal-UCITS ori;inali [olqot is-suq intern g[all-fondi ta’ investiment flEwropa.
Il-le;i]lazzjoni attwali talUE tal-fondi g[all-investiment (id-Direttiva UCITS) kienet il-ba]i g[al suq integrat li jiffa/ilita l-offerti transfruntieri ta’ fondi ta’ investiment kollettiv. L-UCITS kienu su//ess u jintu]aw [afna mill-investituri fil-livell ta’ konsumatur Ewropej, tant li jimmani;;jaw kwa]i €6 triljun f’assi. L-UCITS jinbieg[u wkoll regolarment lil investituri lil hinn mill-UE, fejn huma apprezzati ferm min[abba llivell g[oli ta’ protezzjoni li joffru lill-investitur. Il-proposta talKummissjoni g[al emendi fl-UCITS attwali hi bba]ata fuq l-esperjenza mill-kri]i finanzjarja, sabiex tkompli ti]gura s-sigurtà tal-investituri u l-integrità tas-suq. B’mod partikulari, il-proposta se ti]gura li l-marka tal-UCITS tibqa’ affidabbli billi ti]gura li d-dmirijiet u r-responsabbiltajiet taddepo]itarju (l-entità li ]]omm l-assi) ikunu /ari u uniformi madwar l-UE. Il-proposta tal-lum tindirizza tliet oqsma: • definizzjoni pre/i]a talkompiti u r-responsabbiltajiet tad-depo]itarji kollha li ja;ixxu f’isem fond UCITS; • regoli /ari dwar ir-remunerazzjoni tal-mani;ers talUCITS, il-mod li bih ji;u remunerati ma g[andux jinkora;ixxi te[id ta’ riskji ]ejda. Il-politika tar-remunerazzjoni se tkun marbuta a[jar mal-interess fit-tul talinvestituri u tal-kisba talg[anijiet tal-investiment talUCITS; kif ukoll • kuntatt komuni dwar kif ksur ewlieni tal-qafas legali talUCITS ji;i sanzjonat, blintroduzzjoni ta’ standards komuni dwar il-livelli talmulti amministrattivi [alli ji;i ]gurat li dawn il-multi dejjem jaqb]u l-benefi//ji potenzjali li jinkisbu millksur tad-dispo]izzjonijiet. Dan kollu qieg[ed isir biex il-fidu/ja tal-konsumatur ter;a’ tirpilja malajr kemm jista’ jkun u b’hekk jer;a’ jibda jinvesti b’ser[an il-mo[[ u b’sigurtà ikbar minn qatt qabel.
Qed isir sforz biex il-konsumatur i[ossu infurmat u kunfidenti fl-investiment li jkun se jag[mel u b’hekk l-ekonomija tikber fuq perjodu ta’ ]mien medju jew twil
Bid-dokument KID il-konsumatur se jing[ata l-informazzjoni kollha me[tie;a qabel jikkommetti ru[u g[all-investiment
IN-NAZZJON Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
20 Madwarna
?ans li jintreb[u ]ew; scholarships fl-open day ta’ Computer Domain
Waqt il-premjazzjoni ta/-/ertifikat ta’ e//ellenza
Banif Bank jifra[ lir-rebbie[a ta/-/ertifikat ta’ e//ellenza mog[ti minn ‘tripadvisor’ Marie Josette Vella Magro, il-manager talferg[a ta’ Banif Bank f’G[awdex, ]aret lil Louis Vincent Buttigieg u martu, Tanja Nina Van Poucke Buttigieg, sidien tal-B&B uniku u attraenti ‘Dar ta’ }eppi’, li jinsab il-Qala, biex tifir[ilhom g[as-su//ess miksub minnhom. Dawn ing[ataw i/-/ertifikat ta’ e//ellenza
mog[ti minn tripadvisor. Dan ir-rikonoxximent ing[ata lill-istabbiliment talli fuq perjodu ta’ 12-il xahar, ir/ieva biss kummenti po]ittivi b’punte;; massimu ta’ [amsa minn [amsa fuq dan issit elettroniku li kiseb popolarità kbira fost dawk li j[obbu jivvja;;aw.
DVD tal-festa tal-:ilju Is-So/jetà Mu]ikali Madonna tal-:ilju talImqabba se tag[mel DVD tal-festa ta’ din is-sena. Dan id-DVD se jinkludi laqwa waqtiet mill-festi li saru fl-Imqabba ad unur ilMadonna tal-:ulju. Inklu]i se jkun hemm ilfesti ta’ ;ewwa li saru filknisja parrokkjali, flimkien mal-pur/issjoni bl-istatwa, kif ukoll il-festi esterni, b[alma huma l-mar/i, il-programm vokali u strumentali li ttella’ lejlet il-festa, kif ukoll l-ispettaklu tan-nar. Min hu interessat li jakkwista kopja ta’ dan id-DVD g[andu j/empel 79853044. Aktar dettalji fuq is-sitt elettroniku www.tal;ilju.com.
Matul l-open day ta’ Computer Domain li se ssir g[ada l-21 ta’ Lulju, tnejn mill-vi]itaturi li se jattendu u jkunu rre;istraw isimhom se jirb[u scholarship kull wie[ed. L-ischolarships offruti se jkunu relatati malindustrija tal-IT filwaqt li lkwalifikazzjoni tag[hom hi rikkonoxxuta internazzjonalment. Dan kollu se jing[ata bla [las g[alkemm termini u kundizzjonijiet japplikaw. L-open day ta’ g[ada tifta[ fid-9 a.m. u tkompli sas-1 p.m. biex il-vi]itaturi kollha jkollhom i/-/ans li j]uru l-iskola, jie[du informazzjoni ne/essarja biex jistudjaw g[all-grad ta’ ba/ellerat jew Masters flimkien ma’ kull informaz-
zjoni ne/essarja relatata mal-korsijiet industrijali offruti mill-iskola. Ma’ din l-informazzjoni wie[ed jista’ wkoll jitkellem ma’ lecturers li jiggwidaw lil dawk interessati dwar x’korsijiet jistg[u jag[]lu g[all-karriera li jixtiequ filwaqt li ting[ata informazzjoni dwar lg[ajnuniet li jistg[u jie[du, fosthom dawk offruti millGvern. Waqt din l-attività kull vi]itatur jista’ jissottometti CV g[al dawk il-postijiet ta’ xog[ol kurrenti jew li jistg[u jin[olqu fil-futur. Computer Domain tinstab fi Triq il-Kostituzzjoni, ilMosta. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.computerdomain.com.
?ineforum mi/-?AK B[al-lum ;img[a, fis-27 ta’ Lulju fi/-?entru Animazzjoni u Kommunikazzjoni ta’ Triq S. Sommier, f’Birkirkara fis-7.30 p.m. se jsir /ineforum bil-film The Hours tar-re;ista Stephen Daldry. Dan il-film, g[andu b[ala atturi ewlenin lil Meryl Streep, lil Julianne Moore u lil Nicole Kidman. L-istorja hi bba]ata fuq il-ktieb Mrs Dalloway u turina tliet ;enerazzjonijiet ta’ nisa li, b’xi mod jew ie[or f’[ajjithom, messew ma’ ka]i ta’ suwi/idju. Min[abba s-su;;ett jistg[u jattendu dawk li g[andhom 16-il sena jew aktar.
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
TV#Radju 21 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Face of Malta 2012 NET Television, 21.00 G[as-seba’ sena konsekuttiva Glow Promotions, ta[t it-tmexxija ta’ Alan Daramin u Jeff Francalanza, aktar kmieni dan ix-xahar tellg[et il-Konkors Face of Malta 2012 fejn tnax-il tfajla (ilkoll jidhru fir-ritratt hawn fuq) ntg[a]lu g[al kalendarju tas-sena d-die[la. Ir-rebbie[a ta’ dan il-konkors, Martina Vella (fir-ritratt fuq ix-xellug), reb[et it-titlu ta’ Miss Face of Malta, filwaqt lil Alison Lowell reb[et it-titlu Princess of the World Malta 2012.
Fil-qosor Le indagini di Padre Castell Rete 4, 21>00 }ew; episodji minn din is-sensiela televi]iva, b’wie[ed minnhom, dak bl-isem Il segreto di Maria, [afna minnu kien iffilmjat f’Malta. Fost ilpostijiet li jidhru nsibu l-Palazz ta’ Gomerino, kif ukoll kappella li tinsab fuq l-irdumijiet ta’ {ad Dingli. Rockna Radio 101, 19>15 Il-mistieden g[all-programm tal-lum hu lkantawtur Nicky Bomba, li se jkun qed jitkellem dwar l-aktar album ri/enti tieg[u mal-grupp Bustamento. Un sogno troppo grande (Dreamland) Rete 4, 2250 Film Amerikan tal-2006 b’re;ija ta’ Jason Matzner li jlaqqag[na ma’ Audrey (Agnes Bruckner, fir-ritratt hawn ta[t ma’ John Corbett, li narawh fil-parti ta’ missierha). Huma jkunu jg[ixu f’post millisba[ fidde]ert ta’
New Mexico. Audrey tkun tixtieq li tmur l-Università, i]da missierha minn wara
l-mewt ta’ martu Mary, qatt ma rifes mill-bieb ’il barra, u g[aldaqstant Audrey jkollha tie[u [siebu. Hemm imbag[ad Calista, il-[abiba ta’ Audrey, li minkejja diffikultajiet ta’ sa[[a dejjem mo[[ha li trid tirba[ it-titlu ta’ Miss America. Vu/i Missjunarja Radju Marija, 21>00 Il-programm tal-
lum se jlaqqag[na ma’ Michele La Ferla (fir-ritratt) li meta kellu biss 20 sena mar g[amel esperjenza missjunarja f”Palermo, biex imbag[ad tliet snin wara mar Havana, il-belt kapitali ta’ Kuba. G[alkemm ilpajji] hu wie[ed Komunist, l-atmosfera nbidlet xi ftit wara ]-]jara tal-Papa :wanni Pawlu II fl-1998. Madankollu l-persekuzzjoni tal-Kattoli/i ma g[ebitx g[alkollox. Jippre]entaw Frank Cassar u Helena Sammut. Il grande dittatore La 7, 21>10 Il-film kapulavur ta’ Charles Chaplin li n[adem fl-1940 u li hu satira dwar Hitler. Naraw x’jag[mel barbier Lhudi li jkun fula maqsuma ma’ Hitler. Barra Chaplin, fost l-atturi
nsibu wkoll lil Paulette Goddard u lil Jack Oakie.
Simone Spiteri
Attivitajiet kulturali g[as-sajf Sajf Flimkien - NET Television, 18>10
Audrey Harrison u Joséf Bonello jippre]entaw l-edizzjoni tal-lum ta’ dan il-programm, li nhar ta’ :img[a jiffoka primarjament fuq il-kultura u l-identità tag[na l-Maltin. Simon Mercieca jkompli jitkellem dwar il-kultura Mediterranja li naturalment dik Maltija tifforma parti minnha. Simone Spiteri, li hi attri/i, direttri/i u awtri/i, tag[ti tag[rif dwar id-dramm ta’ Shakespeare li l-MADC se ttella’ dan is-sajf fil-:onna ta’ San Anton. Naraw ukoll dwar l-edizzjoni ta’ din is-sena talEvening on Campus, li tkun organizzata minn koperattiva fi [dan l-Università ta’ Malta. Il-produzzjoni tal-programm hi ta’ Paula Fleri Soler.
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
22 TV#Radju
Film }vedi] tal-2010 06>00
101 Breakfast Club
La rivincita di Klara - Canale 5, 8.35
(b’waqfa g[all-A[barijiet fit-08>00)
09>00 09>05 10>00 10>05 11>00 11>55 12>00 12>30 13.00 15>00 15>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Magazine 101 Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>30 19>15 21>00 23>00 24>00
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 – Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:45 ?ama ?ama 09:00 - BBC 09:05 – Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - Newsline 12:45 Tifkiriet 13:30 - Qari bil-Malti 14:00 A[barijiet 14:05 – E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 - A[barijiet 16:05 – Drivetime (jinkludi 17:00 A[barijiet) 18:00 - Bulettin talA[barijiet 18:15 – - Nwar 19:00 - Ma’ Nathalie 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Qari bilMalti (r) 20:30 - Il-Belt Valletta 21:00 - BBC News 21:05 - Countdown 22:00 - LA[barijiet 22:05 - Night Moods 23:00 - Xi qrajt, xi smajt 23:03 – Ru]arju 23:30 Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Ma’ Pauline 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Kummentarju 12:30 Linja Diretta 13:15 - Bla Kantunieri 13:45 - ONE News 14:00 - Maltin Biss 15:30 Drive Time 15:45 - ONE News 16:30 - Tomatate 17:00 Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:15 - :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:10 - A[barijiet Sportivi 18:15 - Dirett Parlament 18:45 - Mid-Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone (jinkludi 19:45 ONE News) 20:15 - Collage 20:45 - Xalata Rock 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 - VO’s 24:00 - Bla Kantunieri (r) 02:00 - Weekend Party. RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet filQosor) 09:15 - G[alina Lkoll (11:00 RTK Qosor) 11:40 Headlines 11:55 - Fi {dan ilMulej 12:00 - RTK Bulettin
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Mu]ajk Rockna Fuzzbox - George Galea Newsdesk (r) Night Style
12:15 - Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:30 – Il-Polz ta/-?ittadin 16:40 - Headlines 17:00 RTK Bulettin 17:15 – Summer Mix! (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan ilMulej 19:05 - Ru]arju 19:25 Rakkont 19:40 – L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 21:00 – }g[a]ag[ fis-Sajf (r) 22:00 – Il-Qaddis tal-Jum 22:05 Ru]arju 22:25 - Ripetizzjonijiet - Rakkont, Ru[ il-Kelma, Upbringing, Tobba, Environment. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 – Teatru Miftu[ 10:00 - Santu Wistin: {ajja u Twemmin 11:00 - Classic FM 13:00 - Anali]i tal-:urnali 13:30 – Ktieb fl-Idejn 14:00 BBC News Hour 15:00 Classic FM 19:30 – Biex Hekk Jibqg[u Mag[n 20:00 – {The Soundtrack File 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 11:00 - Van;elu {aj 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju l-Erwie[ 13:00 - Qari tar-Rumanz 13:30 - Shalom 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Il-Muftie[ tal-G[erf 16:00 – Il-Kura tal-:nien 16:45 - Naturali 17:00 – G[arfuh fil-qsim tal-[ob] 17:30 Bullettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 - G[asar 18:00 Angelus u Ru]arju 18:30 Quddiesa 19:00 - Qawsalla ta’ Kari]mi 20:00 - Alla g[ani fil[niena 20:30 – Qari tar-Rumanz (r) 21:00 - Vu/i Missjunarja 22:00 - Proposto Spiritwali 23:00 - Ru]arju 23:30 – A[barijiet Reli;ju]i 23:50 Kompjeta 24:00 - Il-Ma[bub tal-Mulej. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast with Drew 10:30 - Simon Pisani 13:30 – Ian Lang 15:30 Nathan u Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 – Dance Top 20 20:00 – Paul Oakenfold 22:00 - Miss Roberta 24:00 – Defected in the House. Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 Fil-Kumpanija ta’ Tony 13:00 Ejjew G[andi 15:00 - All Time Favourites 17:00 - Melodiji tal-Passat 18:30 - All Time Favourites 22:00 - BeeZee Fridays.
Film }vedi] li n[adem fl-2010 b’re;ija ta’ Alexander Moberg b’Rebeca Plymholt (fir-ritratt) fil-parti tal-protagonista Klara. TVM 07:00 - L-G[odwa t-Tajba 09:00 - Kids Zone 09:50 - }ona 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Teleshopping 13:10 Extraordinary Women (dok.) 14:00 - A[barijiet 14:05 Teleshopping 15:05 - Days that Shook the World (dok.) 16:00 A[barijiet 16:05 - Teleshopping 17:05 - Beast Legends (dok.) 18:00 - A[barijiet 18:10 - Sellili 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Mercury Rising. Film ’98 23:00 - L-A[barijiet 23:15 Mixage. TVM 2 07:00 - A[barijiet 12:00 - Malta u Lil Hinn Minnha 14:00 Sa[[tek l-Ewwel 14:10 - BBC The Truth About Food (dok.) 15:00 - Mela Isma’ Din 15:10 BBC - Life of Mammals (dok.) 16:00 - Sa[[tek l-Ewwel 16:10 BBC - True Stories (dok.) 17:00 - Wirt, Arti u Kultura 17:30 Mela Isma’ Din 17:40 - BBC The Truth about Food (dok.) 18:30 - Asteriks 19:00 - A[barijiet bl-Ingli] 19:05 - Int Min Int? 19:30 - Waltzing Matilda 20:00 -
A[barijiet g[al Dawk Neqsin mis-Smig[ 20:10 - BBC - Life of Mammals (dok) (r) 21:00 F’Salib it-Toroq 22:00 - Mela Isma’ Din 22:10 - BBC - True Stories (dok) (r) 23:00 - Ti;rijiet Biss (r). ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Lilliput 09:30 - Nuni 09:40 Minuta Wa[da 09:45 - Londri 10:00 - Teleshopping 10:30 Hazzzard Daily Update 10:35 Lapes u Karta 10:50 - Videos mu]ikali lokali 11:00 Teleshopping 11:45 - Londri 12:00 - {ajjiet 12:15 - Better Living Sajf (r) 13:30 - ONE News 13:40 - Teleshopping 14:45 - Emilja (ep. 6) 15:40 Minuta Wa[da 15:45 - Londri 16:00 - Lilliput (r) 16:35 - Ieqaf 20 Minuta 16:55 - Clint on ONE 17:05 - Teleshopping 17:30 ONE News Update 17:40 - Team PL 18:00 - Healthy Living 19:05 - GO Reality Weekend 19:30 ONE News 20:15 - Flippers 20:40 - GO Reality Weekend 21:35 - Gazebo (r) 22:35 - Kudos (r) 23:15 - ONE News 23:45 Team PL 24:00 - Clint on ONE 00:05 - Flippers (r). Smash 08:00 - Er;a’ Lura
09:00 -
{abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 104.6 Music Entertainment 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:20 - MEP u Int 19:30 {abbejtek (r) 20:30 - MillParlament 21:30 - Dokumentarju 22:00 - News 22:30 - Robert Musumeci Talk Show (r). Raiuno 06:45 - Unomattina estate (jinkludi Tg 1 fis-07:00, fit-08:00 u fid09:00) 10:00 - Tg 1 10:10 Unomattina vitabella 11:00 Unomattina storie vere 12:00 - E state con noi in tv 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 Verdetto finale 15:15 - Robin Pilcher: Un rischo che vale la pena correre. Film 2008 17:15 Heartland (TF) 18:00 - Il commissario Rex (TF) 18:50 Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:30 - Techtechete - Il nuovo che fu 21:20 - Napoli prima e dopo 23:40 - TV7 00:45 L’appuntamento 01:15 - Tg 1 notte 01:50 - Sottovoce. Raidue 07:10 - Vite sull’onda (sitcom) 07:30 - Cartoons 10:15 - La complicata vita di Christine (TF) 10:35 - Tg 2 insieme estate 11:20 - Il nostro amico Charly (TF) 12:10 - La nostra amica Robbie (TF) 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 Tg 2 e... state con costume 13:50 - Tg 2 Eat Parade 14:00 - Senza traccia (TF) 15:30 - Guardia costiera (TF) 16:15 - The Good Wife (TF) 17:00 - One Tree Hill (TF) 17:50 - Tg 2 Flash L.I.S. 17:50 - Tg 2 sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case (TF) 19:35 - Ghost Whisperer (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 NCIS - unità anticrimine (TF) 23:25 - Tg 2 notizie 23:40 L’Ultima parola 01:15 - Tg Parlamento 01:35 - Spazio 1999 (TF). Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Gambe d’oro. Film ’58 09:45 - La storia siamo noi 10:45 - Cominciamo bene 13:10 - La strada per la felicità (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:45 - Tgr Piazza affari 14:50 - Tg 3 L.I.S. 14:55 - Tour de France 17:15 - Geo Magazine 2012 19:00 - Tg 3 19:20 - Tg regione
20:00 - Blob 20:15 - Cotti e mangiati (sitcom) 20:35 - Un posto al sole 21:05 - La grande storia 23:15 - Tg regione 23:20 Tg3 linea notte 23:55 - Lucarelli racconta 01:25 - Zettel - Male 01:55 - Fuori orario. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina 08:35 - La rivincita di Klara. Film 2010 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 -
Extreme Makeover Home Edition 15:10 - Parenthood (TF) 16:10 Fotografie. FIlm 2005 18:30 - La ruota della fortuna 20:00 - Tg 5 20:40 - Veline 21:20 - Sono romano ma non è colpa mia (varjetà) 24:00 - La perfezionista. Film 2007 01:45 - Tg 5 notte. Rete 4 07:45 - Più forte ragazzi (TF) 08:40 - The Sentinel (TF) 09:50 Detective Monk (TF) 10:50 Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Distretto di polizia 3 (TF) 12:50 - Renegade (TF) 13:50 - Il tribunale di Forum 15:35 - My Life - Segreti e passioni (soap) 16:30 - Splendore nell’erba. Film ’61 18:55 - Tg 4 19:35 Tempesta d’amore (soap) 20:10 Siska (TF) 21:00 - Le indagini di padre Castell (TF) 22:50 - Un sogno troppo grande. Film 2006 00:45 - Tg 4 01:10 - L’Italia che funziona 01:25 - Ciccio perdona... io no. Film ’68. Italia 1 07:10 - Il piccolo orsetto polare 2. Film 2005 08:40 - Cartoons 10:30 - Dawson’s Creek (TF) 12:25 - Studio aperto 13:05 Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 - Gossip Girl (TF) 15:55 Le cose che amo di te (TF) 16:45 - Friends (sitcom) 17:35 Mercante in fiera 18:30 - Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 - CSI: NY (TF) 21:10 300. Film 2007 23:35 - Conan il barbaro. Film ’82 02:05 - Rescue Me (TF). La 7 07:00 - Omnibus 09:45 - Coffee Break (attwalità) 11:10 - Ti ci porto io 12:30 - I menù di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 L’uomo che volle farsi re. Film ’75 16:10 - L’Ispettore Barnaby 18:00 - I menù di Benedetta 18:55 Cuochi e fiamme 20:00 - Tg La 7 20:30 - In onda 21:10 - Il grande diattatore. Film ’40 23:35 - Tg La 7 23:40 - Tg La 7 sport 23:45 Porte aperte. Film ’90 .
IN-NAZZJON Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
TV#Radju 23 Favourite Channel 08:00 - Dun Benit 09:00 - Mrs Prichard 10:00 - Armar Festi 11:15 - Teleshopping 12:05 Kont Taf? 12:15 - F. News 12:30 - Teleshopping 13:00 Festi 15:00 - Teleshopping 16:30 - ECO 17:00 Teleshopping 17:30 - Ashram 18:15 - F. News 18:30 - (ikompli) Ashram 19:45 - Reporter 20:00 - Kont taf? 20:15 - F. News 21:00 - Ipokriti 22:00 Nintrefa ’l Fuq 23:15 - F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 - 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 2010 Onwards 14:30 - Drama Bronx 15:00 - Wasal il-{in g[all-Maltin 15:30 - Bell’Italia 16:00 - Romantica 17:00 Teleshopping 18:00 Total Request 20:00 - Bingo 75 20:30 - Non Stop Music. La 5 12:30 - Centovetrine 13:05 - Che trucco 13:25 - Spose Extralarge 13:45 - Giro giro bimbo 14:00 Una mamma per amica (TF) 14:50 - Giudice Amy (TF) 15:40 - The OC (TF) 16:30 - Eastwick (TF) 17:20 - Chante! (TF) 17:40 - Dharma and Greg (sitcom) 18:00 - Non ditelo alla sposa 19:20 - Giro giro bimbo 19:35 The OC (TF) 20:25 - Una mamma per amica (sitcom) 21:10 - The Tudors (TF) 22:50 Beautiful. BBC Entertainment 07:10 - Tellytales 07:20 - Little Prairie Dogs 07:30 - Nina and the Neurons 07:45 - Show Me Show Me 08:10 - Boogie Beebies 08:25 - Charlie and Lola 08:35 - Keeping up Appearances 09:05 - Supernova 09:35 - The Weakest Link 10:20 EastEnders 10:50 - Doctors 11:20 - Monarch of the Glen 12:10 - Great Ormond Street 13:00 - The Old Guys 13:30 Keeping up Appearances 14:00 The Weakest Link 14:45 EastEnders 15:15 - Doctors 15:45 - The Inspector Lynley Mysteries 16:30 - Great Ormond Street 17:20 - Supernova 17:50 - Elephant Diaries 18:40 Doctors 19:10 - Doctor Who 20:00 - The Royle Family 20:30 - Twenty Twelve 21:00 - New Tricks 21:50 - The Impressions
Show with Culshaw and
Stephenson 22:20 - ’Allo, ’Allo! 22:50 - Live at the Apollo 23:35 - Little Britain.
. TCM 08:15 - Gunsmoke 09:20 - The High Chaparral 10:25 - Target Zero. Film ’55 (A) 12:15 - Rider on a Dead Horse. Film ’62 (A) 13:45 - Gunsmoke 14:50 - The High Chaparral 16:00 - Pork Chop Hill. Film ’59 (A) 17:50 The Haunting. Film ’63 (X) 20:00 - Forever Young. Film ’92 (PG) 22:00 - Stir of Echoes. Film ’99 (15). MGM Movies 06:55 - It’s a Mad, Mad, Mad, Mad World. Film ’63 (U) 09:25 - Starcrossed. Film ’85 11:00 Submarine X-1. Film ’68 (U) 12:30 - Undercover Blues. Film ’93 (12) 14:00 - Supernova. Film 2000 (15) 15:30 - Smile. Film ’75 (A) 17:20 - Sketches. Film ’92 19:00 - One Man Jury. Film ’78 (18) 20:45 - MGM’s Big Screen 21:00 - Where Angels Fear to Tread. Film ’91 (PG) 22:55 - Knightriders. Film ’81 (15). Diva Universal 07:00 - Rex: A Cop’s Friend 08:00 - Kojak 09:00 - Wolff’s Turf 09:55 - Ironside 10:55 McLeod’s Daughters 11:55 Quincy, M.E. 12:55 - Kojak 14:00 - JAG 16:00 - Ironside 17:00 - Quincy, M.E. 18:00 JAG 19:00 - Ironside 20:00 Kojak 21:00 - Agatha Christie’s
Poirot 22:49 Great Women 23:00 - Quincy, M.E.
Discovery Channel 07:15 - Deadliest Catch: Cain and Abel 08:10 - Extreme Fishing with Robson Green: Thailand 09:05 - Mythbusters: Voice Flame Extinguisher 10:00 - How Do They Do It? 10:30 Destroyed in Seconds 10:55 Ultimate Survival: Arctic Circle 11:50 - Wheeler Dealers: Alfa Romeo Spider Veloce 12:45 Fifth Gear 13:40 - American Chopper: Schneider Electric Bike 14:35 - Dirty Jobs: Bell Maker 15:30 - Mythbusters: Alaska Special 16:25 - Deadliest Catch: Redemption Day 17:20 -
Extreme Fishing with Robson Green: The Philippines 18:15 River Monsters: European Maneater 19:10 - How It’s Made: Episode 54 19:40 - How Do They Do It? 20:05 Curiosity: Life Before Birth 21:00 - Swamp Loggers 21:55 -
Stan Lee’s Superhumans: Rubber Band Man 22:50 - A Haunting: Spirits of the Dead 23:45 - A Haunting: Where Evil. Melita Movies 10:00 - Garfield 11:20 - Ramona and Beezus 13:05 - Anger Management 14:50 - Mr. Popper's Penguins 16:30 Hollywood Buzz 16:55 - Push 18:45 - You Again 20:30 Hollywood Buzz 21:00 - Big Mommas 22:45 - The Da Vinci Code 01:35 - Gabriel. Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 Hollywood Buzz 11:05 - How I Met Your Mother 11:30 Brothers and Sisters 12:15 Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 - The West Wing 15:15 - Fringe 16:00 - Gossip Girl 16:45 Alcatraz 17:30 - Amazing Race 18:15 - Days of Our Lives 19:05 - Films & Stars 19:35 - Person of Interest 20:30 - Glee 21:15 Gossip Girl 22:00 - Top Gear 23:05 - The Mentalist 23:50 How I Met Your Mother 00:15 2 Broke Girls 00:40 - Hung 01:10 - Bored To Death. Biography Channel 07:00 - Eye for an Eye: Love or Theft 07:30 - America’s Court with Judge Ross 08:00 - Making
Over America with Trinny and Susannah: To Be Married: Denise 09:00 - The Real Housewives of Miami: Beach Slap 10:00 - Snapped: Women Who Kill: Cynthia George 11:00 - Eye for an Eye: Love or Theft 11:30 - America’s Court with Judge Ross 12:00 - The Real Hustle 13:00 - Storage Wars: Hang ’em High Desert 13:30 Pawn Stars: Broadsiding Lincoln 14:00 - John Edward Cross Country: The Process 15:00 John Edward Cross Country: Soul Survivor 16:00 - The Real Hustle 17:00 - The Real Housewives of Miami: Beach Slap 18:00 - Making Over America with Trinny and Susannah: To Be Married: Denise 19:00 - Storage Wars: Hang ’em High Desert 19:30 Pawn Stars: Broadsiding Lincoln 20:00 - The Real Hustle 21:00 Hardcore Pawn 22:00 - Swamp People: Shooting Wild 23:00 Lady Hoggers: Boss Hog 23:30 American Hoggers: Man Down.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 09:05 - Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 - P.B. Bear and Friends 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 - Oswald 09:50 - Kipper 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 - Barney and Friends 10:40 - Wobblyland 10:45 - Jarmies 11:00 Anthony Ant 11:15 - The Hoobs 11:40 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - My Animal Family 12:45 - Benjamin’s Farm 12:50 See The Sea 12:55 - Mio Mao 13:05 - P.B. Bear and Friends 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 - Bob the Builder 13:35 - Thomas and Friends 13:50 - Bob the Builder 14:00 - Fireman Sam 14:10 - Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 Pingu 14:25 - Barney and Friends 14:55 - Kipper 15:05 - Oswald 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 - Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 - Tiny Planets 15:55 - Pingu 16:00 - My Animal Family 16:15 - Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 - James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 - Fireman Sam 17:05 - Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 - P.B. Bear and Friends 17:35 - Wobblyland 17:40 - Baby Antonio’s Circus 17:45 - Fluffy Gardens 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - The Hoobs 18:55 - My Animal Family
19:00 - Tork 19:15 - Dougie in Disguise 19:25 Pingu 19:35 - Angelina Ballerina 19:50 - My Animal Family 19:55 - The Hoobs 20:25 - Pingu 20:30 - Tiny Planets 20:35 - Pingu 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 - Bob the Builder. Disney Channel 09:00 - Recess 09:25 - So Random 09:45 - Have a Laugh 09:50 - Hannah Montana Forever 10:15 Fish Hooks 10:40 - Jake and Blake 11:05 - Sonny with a Chance 11:30 - Wizards of Waverly Place 11:55 - Phineas and Ferb 12:20 - Timon & Pumbaa 12:45 - Jessie 13:10 - ANT Farm 13:35 Good Luck Charlie 14:00 - The Suite Life on Deck 14:25 - Shake It Up 14:50 - Cars Toons 15:15 - Jessie 15:40 - ANT Farm 16:00 - The Cheetah Girls: One World (U) 17:20 - Wizards of Waverly Place 17:45 - Jessie 18:10 - ANT Farm 18:35 - Good Luck Charlie 19:00 - Cars Toons 19:25 - So Random 19:50 - The Suite Life on Deck 20:15 - Jonas 20:40 - Shake It Up 21:05 Good Luck Charlie 21:55 - Wizards of Waverly Place.
06>30 07>00 09>30 10>30 12>00 12>30 13>00 14.00 14>05 15>00 15>05 16>00 17>00 18>00 18>10 19>35 19>45 20>30 21.00 23>00
Bejni u Bejnek - Stephen Calleja NET News Chit Chat Teleshopping X’Hemm g[all-Ikel^ Bejni u Bejnek - Charles Saliba Simpati/i NET News Teleshopping NET News Simpati/i Teleshopping Déjà Vu NET News Sajf Flimkien Lift NET News Flusek Face of Malta 2012 NET News
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - Inside WTCC
Malaga v Sevilla: dtd. 29.01.12
09:00 Tour de France Cycling 10:00 Together to London 10:15 International Football 11:00 Mundialito Beach Soccer (live) 12:15 - Mundialito Beach Soccer (live) 13:30 - Tour de France Cycling 14:00 - Tour de France Cycling: Stage 18: Blagnac-Brive la Gaillarde (live) 16:45 International Football 17:45 Australian Goldfields Open, Snooker 19:15 - Horse Racing Time 19:30 - World’s Strongest Man 20:00 - World’s Strongest Man 20:30 - FIS Summer Grand Prix Ski Jumping: Wisla, Poland (live) 22:15 - Tour de France Cycling 23:00 - Mercury Insurance Open Tennis: QuarterFinals (live).
(r).
GO Sports 1 07:00 - Serie A: Rd 20: Roma v Bologna 09:00 - Trans World Sport 10:00 - F1: Grosser Preis Santander Von Deutschland, Hockenheim: Practice 1 (live) 11:40 - Barclays PL: Wk 27: Everton v Chelsea 14:00 - F1:
Melita Sports 10 19:00 - Bundesliga: Borussia Dortmund v SC. Freiburg: dtd. 05.05.12 (r) 21:15 - WWE: RAW (r) 22:00 - NBA: Miami @ Oklahoma City: dtd. 26.03.12 (r) 00:00 - La Liga: Malaga v Sevilla: dtd. 29.01.12 (r).
Grosser Preis Santander Von Deutschland, Hockenheim: Practice 2 (live) 16:00 - ATP 250 Series – Gstaad: QF (live +1) 20:00 - Samsung Diamond League: Monaco (live) 22:15 Serie A: Rd 22: Roma v Inter 00:30 - Barclays PL: Wk 30: QPR v Everton. GO Sports 2 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - FIFA Futbol Mundial 09:30 - The Champ.: Wimbledon 2012: David Ferrer v Juan Martin del Potro 12:00 - ATP World Tour 500: German Tennis Champ., Hamburg: QF (live) 20:30 - PL World: Wk 49 21:00 - Roma Channel. GO Sports 3 10:00 - 141st Open Champ. 2012: Day 2 (live) 21:00 - Inter Channel. Melita Sports 1 08:00 - FIFA Beach Soccer WC Qual.: Italy v Spain (r) 09:15 La Liga: Malaga v Sevilla: dtd. 29.01.12 (r) 11:05 - Bundesliga:
Werder Bremen v VfL Wolfsburg: dtd. 10.12.11 (r) 12:55 - npower Champ.: West Ham Utd v Leeds Utd: dtd. 28.08.11 (r) 14:45 - WWE: NXT (r) 15:30 - NBA: Orlando @ Miami: dtd. 19.03.12 (r) 17:25 FIFA Beach Soccer WC Qual.: Portugal v France (r) 18:55 WWE: RAW 19:45 - La Liga: Malaga v Sevilla: dtd. 29.01.12 (r) 21:35 - Copa Libertadores: Santos v Corinthians: dtd. 13.06.12 (r) 23:40 - WWE: RAW (r) 00:30 - La Liga:
Melita Sports 2 12:00 - Bundesliga: BR. Dortmund v 1.FC Kaiserslautern: dtd. 11.12.11 (r) 13:55 Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 15:00 - Copa Libertadores: Santos v Corinthians: dtd. 13.06.12 (r) 17:05 - 2012 Alpari World Match Tour: Chicago: USA Day 2 (r) 19:10 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings (r). FIFA Beach Soccer WC Qual.: 20:15 - Italy v Spain (r) 21:30 - Portugal v France (r). 23:05 - NBA: Miami @ Oklahoma City: dtd. 26.03.12 (r) 00:50 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings.
Malta Stars 08:00 - Malta Handball Assoc.: Luxol v LaSalle: dtd. 01.04.12 (r) 09:20 - Melita GFA 1st Div.: Xaghra v SKVW: dtd. 12.01.12 (r) 11:05 - BOV PL: Hibernians v Mosta: dtd. 11.02.12 (r) 13:10 - MFA Futsal League: Naxxar v Paola (r) 14:45 - Malta Rugby Football Union: Overseas v Stompers: dtd. 17.03.12 (r) 16:35 - Malta Basketball Assoc.: Depiro v A to Z Athleta (r) 17:55 - Malta Handball Assoc.: Luxol v LaSalle: dtd. 01.04.12 (r) 19:15 - Melita GFA 1st Div.: Xaghra v SKVW: dtd. 12.01.12 (r) 21:00 - BOV PL: Hibernians v Mosta: dtd. 11.02.12 (r) 23:05 - MFA Futsal League: Naxxar v Paola (r) 00:40 - Malta Rugby Football Union: Overseas v Stompers: dtd. 17.03.12 (r). Football Stars 1 08:00 - FIFA Beach Soccer WC Qual.: Italy v Spain (r) 09:15 La Liga: Malaga v Sevilla: dtd. 29.01.12 (r) 11:05 - Bundesliga: Werder Bremen v VfL Wolfsburg: dtd. 10.12.11 (r) 12:55 npower Champ.: West Ham Utd v Leeds Utd: dtd. 28.08.11 (r) 14:45 - WWE: NXT (r) 15:30 NBA: Orlando @ Miami: dtd. 19.03.12 (r) 17:25 - FIFA Beach Soccer WC Qual.: Portugal v France (r) 18:55 - WWE: RAW 19:45 - La Liga: Malaga v Sevilla: dtd. 29.01.12 (r) 21:35 Copa Libertadores: Santos v Corinthians: dtd. 13.06.12 (r) 23:40 - WWE: RAW (r) 00:30 La Liga: Malaga v Sevilla: dtd. 29.01.12 (r).
IN-NAZZJON Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
24 Avvi]i PN
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN {’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. fl-
AVVI}I POLITI?I
AVVI}I SO?JALI
SAN PAWL IL-BA{AR. Il-
GEORGE PULLICINO. Il-
Kumitat Sezzjonali PN se jorganizza Diskussjoni Politika bittema ‘Il-{idma tal-Gvern ?entrali u San Pawl il-Ba[ar’ mal-Ministri George Pullicino u Tonio Fenech u d-Deputati Nazzjonalisti ?ensu Galea u Michael Gonzi, il-{add, 22 ta’ Lulju fil-11 a.m. fl-Uffi//ju PN tal-lokalità. Mistieden spe/jali dDeputat Nazzjonalista Carmelo Mifsud Bonnici u tmexxi Daniela Bartolo.
{AL SAFI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew g[al informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.
{AL BALZAN. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, fil-pjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet talftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.
L-ISLA. Is-Segretarju talKumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor ittessera li hu mitlub imur flUffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. {AL QORMI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri talKumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).
SAN :ILJAN. Membri talKumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda. I}-}URRIEQ. Membri talKumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l[las ta’ tesseri ;odda.
{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw Barbecue, illum il:img[a, 20 ta’ Lulju fit-8 p.m. fil-Grand Hotel Excelsior, ilFurjana. Prezz €26 g[all-kbar u €14 g[at-tfal ta’ ta[t it-12-il sena. G[al aktar dettalji /emplu 79062222 jew 21344589.
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’
Tonio Fenech se jorganizzaw Barbecue, g[ada s-Sibt, 21 ta’ Lulju fil-lukanda Sea Bank, il-Mellie[a. Prezz €15 g[all-kbar u €10 g[attfal ta’ ta[t l-10 snin. G[all-bookings /emplu 27327302, 79927302 jew ibag[tu email fuq fenechtonio@gmail.com.
MARIO GALEA. Il-{bieb ta’
Mario Galea se joganizzaw Barbecue, g[ada s-Sibt, 21 ta’ Lulju g[and Grabiel, Wied ilG[ajn. Prezz €14 g[all-kbar u €5 g[at-tfal. G[all-biljetti /emplu 22992464, 99487102 jew 79369800, jew ming[and ilhelpers tas-soltu.
€9 g[at-tfal. Biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 79807644.
JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe
Cassar se jorganizzaw Pasta Night, il-:img[a, 27 ta’ Lulju fit-8 p.m. fl-Uffi//ju PN talMosta. Prezz €10 u g[all-biljetti /emplu 79459227 jew 99468624.
EDWIN VASSALLO. Il-{bieb
ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Barbecue, il-:img[a, 27 ta’ Lulju fit-8 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €20 g[all-adulti u €10 g[at-tfal ta’ bejn il-5 u t-12-il sena. G[al aktar informazzjoni jew trasport /emplu 21433869.
CAROLINE GALEA. Il-{bieb ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Barbecue, il-:img[a, 27 ta’ Lulju fit-8 p.m. fil-lukanda Pergola, il-Mellie[a. Prezz €17, li jinkludi l-ikel u t-trasport. Tfal nofs prezz. G[all-biljetti /emplu 99843564, 99491069 jew staqsu lill-helpers tas-soltu. SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb
PETER MICALLEF. Il-{bieb
ta’ Peter Micallef se jorganizzaw Barbecue, g[ada s-Sibt, 21 ta’ Lulju fit-8.15 p.m. fil-Lukanda Pergola, il-Mellie[a. G[all-biljetti /emplu 21465070 jew 79460054.
ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Barbecue, is-Sibt, 28 ta’ Lulju fit-8.30 p.m. fil-Lukanda Le Meridien, San :iljan. Prezz €20 g[all-kbar u €10 g[at-tfal. G[all-biljetti /emplu 79010504 jew 21228585.
CHARLÒ BONNICI. Il-{bieb ta’
GEORGE PULLICINO. Il-
Charlò Bonnici se jorganizzaw Barbecue, g[ada s-Sibt, 21 ta’ Lulju fit-8 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €20 g[all-kbar u €10 g[at-tfal. G[al aktar informazzjoni /emplu 79047870.
SAN PAWL IL-BA{AR. Il-
Kumitat Sezzjonali PN se jorganizza Ri/eviment g[at-Tesserati, eks Membri tal-Kumitat, eks Deputati tad-Distrett, Rappre]entanti tal-G[aqdiet Lokali u {bieb, l-Erbg[a, 25 ta’ Lulju fit-8.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-lokalità. Mistiedna spe/jali lPrim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi u s-Sinjura Kate Gonzi.
TONIO BORG. Il-{bieb ta’ Tonio Borg se jorganizzaw Barbecue, il-:img[a, 27 ta’ Lulju fil-lukanda Dolmen Resort, il-Qawra. Prezz €18 g[all-kbar u
{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw ;urnata fuq il-Hera II f’G[awdex u Kemmuna, isSibt, 4 ta’ Awwissu. Prezz €25, li jinkludi l-ikel. G[al aktar dettalji /emplu 79062222 jew 21344589.
JASON AZZOPARDI. Il-{bieb
ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Barbecue, is-Sibt, 4 ta’ Awwissu fit-8 p.m. fid-Danish Village, l-G[adira. Prezz €18 g[all-kbar u €9 g[at-tfal. G[allbiljetti /emplu 99841333 jew 21666736.
JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe
Cassar se jorganizzaw Barbecue, is-Sibt, 11 ta’ Awwissu fit-8 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €22 g[all-kbar u €11 g[at-tfal ta’ bejn il-5 u t-12-il sena. G[al bookings /emplu 79459227 jew 99468624.
BBQ mill-Ferg[at S{PN, SI}M, MNPN, M}PN U APAN Data: Il-:img[a 3 ta’ Awwissu Post: Il-Lukanda Cavalieri, San :iljan {in: Fit-8.30 p.m. Prezz: €20 g[all-kbar u €10 g[at-tfal (minn 6 snin sa 12-il sena) Jattendi l-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi. G[all-biljetti /emplu 79463770, 79490867, 99473932 jew 99470968. Trasport €2 jew parke;; fil-Portomaso Parking (€3) ji;i provdut jekk mitlub.
Uffi//ju PN.
IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu
99804642.
BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200. BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m.
fl-Uffi//ju PN. BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. {AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038. G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426. {AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567. L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382. L-ISLA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273985. IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733. {AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456. L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979. L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852. L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603. IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507. IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. fl-Uffi//ju PN. IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com. PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222. RA{AL :DID. Kull nhar ta’ Tlieta u {amis bejn l-10 a.m. u l-11 a.m. u bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 79290954 jew 77290954. TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633. IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529. SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086. SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ :img[a bejn it-8.30 a.m. u 12.30 p.m. fl-Uffi//ju ‘Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 21441438 jew 21441682 jew tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt. IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99225033. VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273849. I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. flUffi//ju PN.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
Passatemp 25
Tisliba
18. G[adda minn mit[na u Mimdudin>5. Qanqal is-sentimenti bi farrak (5) spe/i ta’ ;ita wara lewwel ta’ April? (5) Weqfin>6. Balla tal-[adid li tit1. Irraxka, illixxa (6) waddab biex teqred (5) 2. Itellquhom minn 7. Ir-ra;el ta’ Doris, forsi! Sqallija g[al Malta 96) (5) 3. Inkiteb biex jir/ievi ‘In10. Son]a (5) Nazzjon’ kuljum (6) 11. Li ma ji]loqx ta[t l-id 4. Be]]a’ bil-babaw!(6) (5) 8. Sensazzjoni ta’ grad 12. Isem ta’ tfajla fil-bevang[oli ta’ temperatura (5) da (5) 9. Tissikka fil-folla (5) 14. Fittxu ag[mlu 12. }ina ]ejda (6) xog[olkom (6) 13. Qtug[ ta’ nifs kbir (6) 16. Tilef lewnu (5) 14. Sa fejn wie[ed jista’ 17. Dan jie[u n-nar malajr jasal (6) (5) 15. G[aqda (6) Soluzzjoni tat-Tisliba tal-biera[ Mimdudin>- 5. Fi;el; 6. Le[ja; 7. La[ma; 10. Tmiem; 11. Urtar; 12. Ka//a; 14. Varar; 16. {rara; 17. Zakak; 18. ?anga. Weqfin>- 1. Effett; 2. Allarm; 3. ?lampu; 4. Wa[[ar; 8. Bi//a; 9. Ftira; 12. Krozzi; 13. Afrika; 14. Vira/i; 15. Ra[[as.
Sudoku Samurai Star {ames log[biet sudoku f’xulxin. F’kull wa[da da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9. Jaqblilkom tibdew minn tan-nofs.
?ess
Soluzzjonijiet
Jirba[ l-abjad Log[ba ta’ C.P. Sydenham. Imissu jilg[ab l-abjad. Kif jista’ dan jirba[ billi jag[ti checkmate f’]ew; mossi?
Tag[rif
Samurai Star
G[a]el il-vali;;a ‘f’ L-g[a]la f’idejh
Is-Sur Nin kien dilettant tas-safar. Spiss ;ej u sejjer f’artijiet o[ra. Bis-snin il-vali;;a li kellu bdiet titmermer u dde/ieda li jmur jixtri wa[da ;dida. Fil-parti ta’ fuq narawh i[ares lejn vetrina ta’ [anut josserva disa’ vali;;i mmarkati bl-ittri.
Jirba[ l-abjad
L-g[a]la f’idejh
Cb5 – d6
• Qabel is-sena 1850 il-blalen tal-golf kienu mag[muin mill-;ild mimlija bir-rix. • Arlo;;i mibnija qabel is-sena 1687 kellhom id wa[da, dik tassig[at. • Iktar mietu Amerikani b’in/identi bil-karozzi milli mietu filgwerer li fihom kienu mda[[lin l-Amerikani. • Fi ]mien Peter the Great, kull Russu li j[alli d-daqna ried bilfors i[allas taxxa.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
26 Klassifikati PROPRJETÀ
G{ALL-KIRI
Is-Swatar
Il-Belt Valletta
APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar tal-banju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.
Marsaxlokk
FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.
Santa Venera
FLAT l-ewwel sular finished u furnished. Tliet kmamar tas-sodda wa[da ensuite, gallarija quddiem u wara u parti mill-bejt bil-washroom. €110,000 (Lm47,000) ?emplu 79990798.
POST g[all-kiri g[al u]u esklussiv g[all-kummer/. Area 54 metru kwadru. G[al aktar informazzjoni ikteb P.O. Box 284 ‘In-Nazzjon’.
Il-Qala, G[awdex
GARAXX 20 pied x 10 piedi, mhux imbieg[ed minn {ondoq ir-Rummien. Fih dawl, ilma, toilet u shower, tajjeb g[allville;;jatura, livell mat-triq. €450 fis-sena. ?emplu 21487458 jew 99803558.
VETTURI
Citroen C2 VTR
SEWDA dejjem iggaraxxjata. Extras jinkludu VTR alloys, bucket seats bi trimmings oran;jo, electric windows u mirja, power steering, kundizzjoni tajba [afna. 42,000kms, mudell 2006. Sid wie[ed.
Prezz €6,500 o.n.o. ?emplu 99056674.
AVVI}I
G[al kull xog[ol
ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
Ni]barazza
G{ALL-BEJG{
DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
Mejda tal-pranzu
KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod
tal-;ilda, tliet si;;ijiet talinjam, tapit kbir a[dar bilkannella, monitor tal-kompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.
Pushchair
3 wheeler Neoato Reverso Sport, f’kundizzjoni perfetta, ftit u]at, €125. Puschair Inglesina, f’kundizzjoni tajba [afna €50. ?emplu 79409398.
JIN{TIE:U
{addiem
IL-KUMPANIJA Starfruit Ltd. li hi involuta f’importazzjoni ta’ frott frisk, tixtieq timpjega full-time persuna responsabbli u ener;etika. Dawk li g[andhom bejn l-20 u l-40 sena u huma interessati, huma mitluba ji;u f’dan l-indirizz: Starfruit Ltd. 7, Triq il:ibjun, {’Attard.
Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
27 TRIATHLON
Bonello Spiteri tibqa’ tiddomina Immexxija minn Keith Galea f’forma e//ellenti it-triatleti ta’ Birkirkara St. Joseph iddominaw il-kategorija talir;iel fit-tieni ti;rija mis-serje tat-triathlon organizzata millklabb ta’ B’Kara SJ. L-atleti minn dan il-klabb kisbu l-ewwel erba’ postijiet u kollha g[amlu dan ta[t issieg[a u ]ew; minuti. Fil-kategorija tan-nisa /Champion nazzjonali Danica Bonello Spiteri ta’ St. Patrick’s AC xejnet kull oppo]izzjoni tal-avversarji mill-klabb ta’ Birkirkara biex ]ammet ir-rekord tag[ha intatt f’din is-serje. I/-Champion Nazzjonali Dermot Galea, David Agius Lia u u /-Champions Ewropej ta’ ta[t il-25 sena Keith Galea, kollha ta’ Birkirkara St. Joseph kienu lewwel li lestew l-g[awma ta’ 750m fis-Salini. Dawn it-tlieta kollha g[amlu [in ta[t il11-il minuta u 30 sekonda. Dermot u Keith Galea [ar;u mill-ilma qabel Agius Lia li tilef ftit [in fit-tran]izzjoni.
Madankollu, Rudolph Agius li [a post Agius Lia fil-parti tar-roti g[amel id-distanza f’29 mnuta u tmien sekondi biex temm qabel Dermot Galea waqt lil-leader Keith Galea kellu [in ta’ 29 minuta u 17-il sekonda. L-a[[ar 5 km ;irja raw atleta ie[or ]ag[]ug[ ta’ Birkirkara jispikka. Dan kien Steve Chetcuti li kellu pass e//ellenti tant li Dermot Galea u Agius ma setg[ux ila[[qu mieg[u u mar fit-tieni post ming[ajr i]da qatt ma kien ta’ theddida g[al Keith Galea. Finalment Keith Galea [are; rebbie[ f’59 minuta u 52 sekonda, Chetcuti temm ittieni f’sieg[a u 46 sekonda waqt li Dermot Galea da[al it-tielet f’sieg[a, minuta u 12il sekonda. Fil-kategorija tan-nisa /Champions Danica Bonello Spiteri a//ertat mir-reb[a flewwel fa]i tal-g[awm meta telg[et mill-ilma wara 11-il minuta u 43 sekonda quddiem Hannah Pace (12:16) u
Margaret Seguna (12:28). B’Pace tnaqqas il-pass waqt l-20 km tar-rota u Seguna ssofri minn g[add ta’ punctures, kienet atleta ta’ Birkirkara SJ Michelle Vella li kompliet issegwi lil-leader fejn kienet aktar minn minuta velo/i minn Bonello Spiteri fuq ir-rota u naqqset id-distakk g[al 25 sekonda. I]da Bonello Spiteri re;g[et [adet il-kontroll waqt il-;irja ta’ 5km biex temmet ittriathlon f’sieg[a sitt minuti u 30 sekonda. Vella Wood temmet it-tieni f’sieg[a 7.31 min u Johanna Calleja da[let ittielet f’sieg[a 9.50 min. Gary Farrugia (g[awm), Etienne Bonello (/ikli]mu) u G. Micallef (atletika) reb[u lkompetizzjoni tar-relay f’57 minuta u 5 sekondi. F’din irrelay [adu sehem 11-il tim. It-tielet ti;rija minn din isserje sponsorjati minn Festina Watches (Malta) u The Cyclist ta’ San :wann, se ssir il-{add 2 ta’ Settembru filbajja tas-Salina u tibda fid7.30 a.m.
Keith Galea
Danica Bonello
ASM
TI:RIJIET TA}-}WIEMEL
Serata ta’ attivitajiet sportivi tal-ASM
Tispikka ti;rija bilancjata tal-klassi Premier
G[ada l-Asso/jazzjoni Sport Muturi se torganizza serata ta’ attivitajiet sportivi bil-karozzi, il-muturi u o[rajn li huma membri fid-diversi sezzjonijiet tal-ASM. Din l-attivita` li tkompli sal[inijiet tard fil-g[axija issa da[let sew fil-kalendarju annwali tal-Assocjazzjoni g[all dan i]-]mien tas-sena. Din l-attivita` b’differenza g[al kull dixxiplina li l-ASM g[andha sa tibda g[all-[abta tal-5pm u tkompli sa madwar il-11pm sa ssir ta[t id-dawl artifi/jali. G[alkemm it-ti;rijiet mhux se jkunu tal-kampjonat ]gur li sa jkunu ti;rijiet kumbattuti spe/jalment mis-sewwieqa ;odda f’kull sezzjoni jew dawk li kienu weqfin g[all diversi gimg[at. G[all din l-attivita partikolari qed isir kemm it-tahrig g[as-sewwieqa kollha u wkoll xog[ol fuq kull korsa kemm tal-karozzi u wkoll tal-muturi. :iet ippreparata wkoll korsa ;dida g[all-Quadbikes li se jsuqu kemm fuq il-korsa ;dida mfassla kemm fuq dik talkarozzi u wkoll fuq tal-muturi. Il-Bangers ha jergaw jigu lura b’erba karozzi. Wie[ed jara li f’dawn it-ti;rijiet jista’ jsir kuntatt bejn karozza u o[ra waqt li fl-Autocross jing[ata
penalita` meta jsiru certu kwalita ta kuntatt. Is-sezzjoni tat-Trials ser jg[atu spettaklu ta’ hila ta’ sewqan fuq ostakoli kemm naturali u mod ie[or. Matul din il-;img[a qed jing[ata ta[rig fit-Trials lil min qed jithajjar jibda dan li sport fejn ma hemmx velo/ita` i]da hemm teknika kif wie[ed isuq fuq ostakli. B[alissa din is-sezzjoni fiha [afna sewwieqa ta’ eta ]g[a]ug[a i]da hemm jistg[u jie[du sehem sewwieqa ta’ kull eta. L-G[awdxin se jipparte/ipaw ukoll fl-Autocross. Grupp imdaqqas minn dawn ha jikkompetu flimkien f’Ta Qali g[all darb’o[ra waqt
dawn il-Fun Runs. Dawn isuqu bl-istess regoli tal-ASM Autocross f’Malta. Fl-Autocross se jkun hemm kemm sewwieqa u karozzi ;odda bi t[ejjija g[all Kampjonat li jibda f’Ottubru li ;ej. L-istess [a;a tista’ ting[id g[all-Motocross kemm talKlassi A u dawk tal-Klassi B. Wara dan kollu, nhar is-Sibt 28 ta’ Lulju, l-ASM se torganizza ‘Pasta Night b’differenza’ g[and ‘Ta’ Zaccu’ limiti tas-Si;;iewi. Il-booking hu miftu[ g[all-membri, il-familji u l-[bieb tag[hom. Dettalji jinsabu fuq is-sit elettroniku tal-ASM www.asm.com.mt u wkoll fuq Facebook A.S.M. Malta.
Fil-korsa tal-Marsa llejla ssir is-37 laqg[a tal-ista;un fuq seba’ ti;rijiet g[al ]wiemel tat-trott fuq distanza qasira ta’ 2140m. L-aktar ti;rija mistennija se tkun wa[da tal-klassi Premier li bhall-kumplament tat-ti;rijiet se ssir fuq distanza qasira ta’ 2140m u fiha se jie[du sehem fost l-o[rajn ]wiemel li fl-a[[ar ;img[at kellhom wirjiet tajbin. It-ti;rija Premier se tkun is-seba’ wa[da u tibda fid-9 p.m. Hawn se nsibu 13-il ]iemel jie[du sehem li huma Matrix Reloaded, Maximal Value, Label Chouan, Speeden, Shakira Trot, Milord Barbes, Donna Clara, Super Qui, Arnie Sensation, Nabab du Chatelet, Malin Roro, Kakisis u Mont Cenis Honey. Din g[andha tkun ti;rija mill-aktar bilan/jata fejn attenzjoni spe/jali se ting[ata lil Label Chouan (David Ellul) li fl-a[[ar [ar;a tieg[u reba[ il-finali tal-kampjonat VOB u Shakira Trot li f’idejn Nathaniel Barbara tipprova tirre;istra t-tieni rebha
tag[ha minn daqstant dehriet f’Malta. L-ewwel ti;rija tal-klassi Copper tibda fis-7pm. Tbassir
. Klassi Copper. Dist – 2140m. Win – Loulou de la Rose. Place – Esmeralda Run, Ideal de Suce. . Klassi Bronze. Dist – 2140m. Win – Law Suit. Place – Syllabub, Marlow As. . Klassi Silver. Dist – 2140m. Win – West Life. Place – Ackaturbo, Wonderofyou. . Klassi Gold. Dist – 2140m. Win – Little Nick. Place – Natif de l’Homme, Netter Williams . Klassi Gold. Dist – 2140m. Win – Pouvoir Magique. Place – Plaisir d’Amour, Peasant Gallant. . Klassi Premier. Dist – 2140m. Win – Label Chouan. Place – Shakira Trot, Arnie Sensation. . Klassi Silver. Dist – 2140m. Win – Orage du Pont. Place – Man Quick, Lucas Ness. I Ti;rija
II Ti;rija
III Ti;rija
IV Ti;rija
V Ti;rija
VI Ti;rija
VII Ti;rija
IN-NAZZJON Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
28 Sport
It-tim tal-basketball tal-Istati Uniti li se jkun qieg[ed jipprova jiddefendi t-titlu li reba[ erba’ snin ilu f’Beijing
OLIMPJADI
Valentina Vezzali t-tama tal-Italja Il-fencer Taljana Valentina Vezzali u l-Amerikana Mariel Zagunis se jibdew b[ala lakbar ]ew; favoriti g[ar-reb[ tal-midalja tad-deheb waqt lOlimpjadi ta’ Londra li jibdew ;img[a o[ra. Vezzali, li llum il-;urnata g[andha 38 sena hi l-aktar fencer popolari fl-istorja u din se tkun il-[ames darba li se tkun qed tikkompeti fl-Olimpjadi. I/-champion mondjali se ;;orr il-bandiera Taljana waqt i/-/erimonja tal-ftu[ li se ssir fis-27 ta’ Lulju u jum wara din se tkun qed tipprova tirba[ ir-raba’ medalja tad-deheb konsekuttiva tag[ha fil-kategorija individwali tal-foil. “Naf li jien se nibda b[ala lfavorita u kul[add se jipprova jirba[li. Din il-[a;a drajtha u aktar ma jippruvaw jirb[uli aktar inkun motivata biex niddefendi t-titlu,” qalet Vezzali. Din tal-a[[ar b[alissa qeig[da wkoll fil-qu//ata tar-rankings mondjali u hi parti minn tim Taljan qawwi li g[andu fencers li se jie[du sehem filkategoriji epee, foil, u sabre. Mariel Zagunis, li g[andha 27 sena hi n-numru wie[ed tan-nisa fil-kategorija sabre. Ta’ min jinnota li Zagunis hi l-unika fencer mara mill-Istati Uniti li qatt irnexxielha tirba[ midalja tad-deheb waqt lOlimpjadi. Din mhux biss g[amlitha darba i]da sa[anistra darbtejn. L-ewwel su//ess tag[ha wasal fl-2004 flOlimpjadi ta’ Ateni u erba’ snin wara f’Beijing ikkonfermat il-qawwa tag[ha meta re;g[et reb[et id-deheb. Is-su//ess li kisbet Zagnus g[en [afna biex l-isport talfencing fl-Istati Uniti jie[u spinta ’l quddiem u g[al darb’o[ra l-Amerikani qed jistennew wirja mill-aqwa min-na[a
ta’ Zagunis li se tkun qed tipprova tirba[ it-tielet midalja tad-deheb konsekuttiva g[al pajji]ha. Fl-2008 l-Istati Uniti reb[u sitt midalji f’din id-dixxiplina u din id-darba jittamaw li j]idu ma’ dan in-numru biex i[abbtuha mal-qawwiet talEwropa u dawk Asjati/i, spe/jalment i/-?ini]i u lKoreani. Ir-Russi, intant, jittamaw li jer;g[u jirb[u l-midalja tad-deheb fil-kategorija sabre. Dawn se jkunu qed jiddependu fuq fencer Fran/i]. F’Ateni Christian Bauer mexxa lit-Taljan Aldo Montano li hu attwalment i/champion mondjali. Dik issena Montano reba[ ir-deheb. Wara mexxa li/-?ini] Zhong Man li wkoll reba[ il-medalja tad-deheb f’Beijing. Zhong se jipprova jiddefendi l-midalja li reba[ f’Beijing i]da din iddarba Bauer se jkun qed imexxi lit-tieni l-aqwa fencer fir-Russja, Alexey Yakimenko. Andrea Baldini se jkollu //ans li jirba[ il-midalja taddeheb fil-kategorija tal-foil wara li dan erba’ snin ilu ma t[alliex jie[u sehem flOlimpjadi ta’ Beijing min[abba li nstab po]ittiv. Bla dubju jekk Baldini jirba[ f’Londra din tkun risposta mill-aqwa wara d-di]appunt li kellu fl-2008. Sar mag[ruf li Baldini kien vittma ta’ sabuta;; u b’hekk instab po]ittiv. Min[abba f’hekk Baldini skonta sitt xhur sospensjoni u fl-2009 dan irritorna u reba[ it-titlu mondjali i]da ]gur li l-[olma ta’ kull atleta hi midalja Olimpika. L-isport tal-fencing ilu jintlag[ab waqt l-Olimpjadi sa mill-1896. Il-kompetituri ta’ din is-sena se jkunu qed
jissieltu g[al total ta’ 10 midalji tad-deheb. L-Amerikani ta[t pressjoni kbira
It-tim tal-basketball talir;iel tal-Istati Uniti jinsab ta[t pressjoni kbira, pressjoni li hi ri]ultat tal-livell g[oli li dawn urew matul is-snin. LAmerikani, li qeg[din filqu//ata tar-rankings mondjali g[andhom bi]a’ kbira li jirritornaw id-dar ming[ar medalja tad-deheb. L-Istati Uniti minn dejjem kellha tim tal-basketball qawwi u fil-fatt, minn 16-il darba li dawn [adu sehem flOlimpjadi, 13-il darba minnhom spi//aw biex reb[u l-midalja tad-deheb u dan juri id-dominanza tal-Amerikani f’dan l-isport. Hu g[alhekk li 12-il membru li se jiffurmaw it-tim Amerikan b[alissa jinsabu ta[t pressjoni kbira g[ax jafu li l-Federazzjoni u l-Kumitat Olimpiku ta’ pajji]hom qed jistennew li dawn jirrepetu dak li g[amlu dawk li kkomptew qabilhom u jirb[u. Mill-1936 sal-1972, lAmerikani reb[u 63 partita konsekuttiva u dawn in-numri huma ri]ultat ta’ kampjonat domestiku ta’ livell g[oli. Ittelfa wara 63 partita kienet waslet kontra l-Unjoni Sovjetika u ta’ min jinnota li din kienet fil-fatt, telfa kontroversjali. Wara din it-telfa lAmerikani qamu fuq saqajhom u rre;istraw 21 partita o[ra bla telfa li kienu milg[uba bejn l-1976 u l1988. Ironikament, re;g[et kienet l-Unjoni Sovjetika li tat telfa lit-tim Amerikan waqt ledizzjoni tal-Olimpjadi ta’ Seoul.
Bla dubju wie[ed millakbar ri]ultati di]appuntanti li qatt kiseb it-tim Amerikan kien fl-Olimpjadi tal-2004 f’Ateni meta bdew l-avventura tag[hom b’telfa mhux mistenijja kontra l-Puerto Rico. Barra minn hekk tilfu wkoll kontra l-Ar;entina biex spi//aw reb[u l-midalja talbron]. G[all-Istati Uniti li tirba[ il-midalja tal-bron] filbasketball hu kwa]i falliment filwaqt li g[al pajji]i o[ra dan jaf ikun su//ess kbir. Min[abba li t-tim kien iddi]appunta fl-2004, it-tim tal-2008 li [a sehem f’Beijing kellu r-responsabbiltà li jer;a’ jikseb il-fama u s-su//ess. Il-Federazzjoni Amerikana talbet lil dak it-tim biex ji;ri x’ji;ri juri wirjiet tajbin. It-tim irnexxielu fil-fatt jirba[ ilmidalja tad-deheb u issa din is-sena t-tim irid jiddefendi dak it-titlu. I/-Chairman tat-tim li se jikkompeti din is-sena, Jerry Colangelo jinsab fidu/ju] li lplayers se jinsew dak kollu li se[[ fil-passat u jikkon/entraw fuq xog[olom. B[alissa t-tim jinsab f’Los Angeles jag[mel l-a[[ar preparamenti tieg[u qabel jitlaq lejn Londra. “M’a[niex ta[t pressjoni. Fl-2008 konna g[adna qed nibnu tim. Issa ninsabu lesti biex nissieltu g[all-unuri. Nippreferi niddefendi titlu milli nipprova nirb[u g[allewwel darba ,” qal Colangelo. B[ala t[ejjija g[allOlimpjadi it-tim Amerikan se jilg[ab numru ta’ partiti ta’ [biberija kontra Spanja u lAr;entina. L-ewwel log[ba uffi/jali tat-tim se tkun dik kontra Franza fid-29 ta’ Lulju. Ta’ min jinnota li t-tim
g[andu diversi players strumentali neqsin min[abba injury. Chris Bosh, Dwight Howard, Derrick Rose u Dwayne Wade huma ftit minn dawn. I]da minkejja li hemm [afna players neqsin tajjeb li wie[ed jg[id li t-tim ta’ din is-sena hu aktar matur u mimli b’esperjenza minn dak ta’ erba’ snin ilu. Fost wie[ed mill-aktar players li huma mistennija jkunu de/i]ivi hemm LeBron li g[andu 27 sena u jinsab flaqwa tal-karriera tieg[u. Erba’ snin ilu dan il-player kien g[adu qed ji]viluppa mentri llum il-;urnata hu wie[ed milleaders tat-tim. Players o[rajn li b[alissa jinsabu fl-aqwa tag[hom huma Chris Paul, Deron Williams u Carmelo Anthony. Dawn il-players ta’ klassi jibdew b[ala favoriti li jirb[u lmidalja tad-deheb, anke jekk fil-kamp Amerikan b[alissa hemm tensjoni kbira. Ir-rekord tat-tim Amerikan fl-Olimpjadi 2008 2004 2000 1996 1992 1988 1984 1980 1976 1972 1968 1964 1960 1956 1952 1948 1936
Deheb Bron] Deheb Deheb Deheb Bron] Deheb Ma [adux sehem Deheb Fidda Deheb Deheb Deheb Deheb Deheb Deheb Deheb
IN-NAZZJON Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
Sport 29 FORMULA 1
Vettel g[adu qatt ma reba[ fil-:ermanja jew f’Lulju Id-darbtejn Champion tadDinja Sebastien Vettel nhar il-{add se jipprova jkisser mag[mul waqt il-GP tal:ermanja f’Hockhenheim il{add. G[alkemm hu l-i]g[ar sewwieq li qatt reba[ ti;rija tal-Formula 1, l-i]g[ar li qatt reba[ titlu mondjali u l-i]g[ar sewwieq li sar darbtejn Champion tad-Dinja, issewwieq ta’ 25 sena tar-Red Bull g[ad irid jirba[ ti;rija f’pajji]u jew matul ix-xahar ta’ Lulju. Imwieled Heppenheim, anqas minn 50 km bog[od, Vettel se jkun qed itellaq fil[ames Grand Prix tal:ermanja fil-karriera tieg[u fejn spi//a fit-tmien post, darba t-tieni, t-tielet u r-raba’ fit-ti;rijiet f’pajji]u. “Hu differenti. Imma millbanda l-o[ra mhux se tie[u aktar punti f’dan il-GP u g[alhekk se nkun qed ingawdi tmiem il-;img[a u nag[mel l-almu kollu. Dejjem hemm folla spe/jali. Soqt fuq dak i/-/irkwit fi tlielaq differenti u dejjem [adt gost. Larea fejn jikkampjaw il-parti-
tarji vi/in i/-/irkwit il-;did hi xi [a;a spe/jali fejn niltaqg[u mal-partitarji,” qal Vettel. Reb[a tkun spinta kbira g[all-moral ta’ Vettel li jinsab it-tielet overall u 16-il punt wara sie[bu tal-istess tim, lAwstralajn Mark Webber li jinsab fit-tieni post wara disg[a minn 20 ti;rija. Hockhenheim hi famu]a g[as-siti tal-ikkampjar li jakkomodaw eluf ta’ partitarji li jqattg[u l-iljieli jixorbu lbirra u l-jgawdu l-barbikjus g[alkemm in-numru naqas fla[[ar snin. Madankollu b’Nico Rosberg u Michael Schumacher ifittxu li jippruvaw jag[tu lill- Mercedes lewwel reb[a tag[hom f’pajji]hom sa minn Juan Manuel Fangio f’Nuerburgring fl1954, l-organizzaturi qed jistennew folla kbira. Wara li kien irtira fl-ewwel seba’ ti;rijiet dan l-ista;un, is-seba’ darbiet champion Schumacher fl-a[[ar ]ew; ti;rijiet kiseb it-tielet - lewwel podju sa minn meta rritorna fix-xena - u s-seba’ post.
“Din is-sena hi l-ewwel darba li t-tim tal-Mercedes kien kapa/i jtellaq ma’ ta’ quddiem u min[abba f’hekk, qed nittamaw li jkollna [afna appo;; mill-partitarji u nippremjawhom bil-prestazzjoni tag[na,” qal Schumacher. “Po;;ejna fil-mira tag[na li nag[tu lil kul[add ra;uni g[alfejn ji//elebra fi tmiem din il-;img[a.” Rosberg, fis-sitt post filklassifika qed itellaq g[allewwel darba f’daru b[ala rebbie[ wara s-su//ess li kellu fi/-?ina. “Hockenheim dejjem hu spe/jali g[alina u spe/jalment g[alija,” qal Rosberg li kien imwieled f’Wiersbaden filvi/in u ji;i iben i/-Champion tal-Formula 1 tal-1982, Keke Rosberg. “G[andi memorji tajbin tatti;rijiet pre/edenti f’Hockhenheim. Qabel il-karriera tieg[i fil-Formula 1, irba[t [afna drabi f’dan i//irkit u qatt mhu se ninsa la[[ar ti;rija ta’ missieri filkampjonat DTM fl-1995. Tlajt mieg[u fuq is-saqaf talkarozza meta g[amel dawra
Sebastien Vettel, li qatt ma reba[ f’pajji]u jew matul dan ix-xhar
mal-Motodrom u dak kien ilmument li dde/iedejt li nsir sewwieq b[alu. “Se nkun qed nag[ti l-massimu biex ikolli prestazzjoni tajba g[all-partitarji tag[na fil-Mercedes Grandstand u nittamaw li nkunu nistg[u ni//elebraw ri]ultat tajjeb. Na[seb li l-karozza tag[na g[andha tmur a[jar fuq dan i/-/irkwit milli f’Silverstone. Hockhenheim g[andu
FUTBOL
OLIMPJADI
FUTBOL
‘Kont nippreferi ‘Ma nistg[ux infallu’ lil Mourinho’ Il-Ministru tal-Isport firRussja, Vitaly Mutko qal li minkejja li hu kuntent bil[atra ta’ Fabio Cpaello b[ala kow/ nazzjonali dan kien jippreferi lil Jose Mourinho minfloku. “Nemmen li Capello g[andu l-kwalitajiet ne/essarji biex imexxi littim nazzjonali Russu imma kont nippreferi lil Mourinho,” qal Mutko f’intervista fuq stazzjon televi]iv. Jidher li l-FA Russa kkuntattjat lil Mourinho qabel ma [atret lil Capello
imma l-Portugi] g[a]el li jibqa’ ma’ Real Madrid. Minbarra Mourinho l-FA Russa tkellmet ukoll malmani;er ta’ Man City Roberto Mancini imma dan ;edded il-kuntratt ma/champions Ingli]i. Capello hu mistenni jir/ievi salarju ta’ madwar 10 miljun lira sterlina wara li dan iffirma kuntratt ta’ sentejn, b’possibbiltà li j;eddu g[al sentejn o[ra. Mourinho ma’ Real issa se jipprova jirba[ i/Champions League wara li reba[ il-kampjonat.
It-tennista Russa Nadia Petrova qalet se tag[mel minn kollox biex tirba[ il-medalja tad-deheb waqt l-Olimpjadi li jibdew fi ftit jiem o[ra. “Ilmentalità Russa hi li jekk se tikkompeti fl-Olimpjadi ma tistax tfalli u trid tirba[,” qalet Petrova. Fl-istorja tal-Olimpjadi kien hemm diversi tennisti Russi li spi//aw biex reb[u d-deheb. Fost dawn hemm Elena Dementieva, Dinara Safina u Vera Zvonareva. Fl-2008 Petrova ma setg[etx tie[u sehem flOlimpjadi min[abba li r-ranking tag[ha kien baxx i]da din is-sena din tinsab fil-21 post tar-rankings mondjali. F’Londra din se tkun flimkien ma’ Maria Sharapova,
straights twal u kantunieri qosra.” It-ti;rija tista’ wkoll tkun kru/jali g[all-ista;un talMcLaren wara prestazzjonijiet fqar f’Valencia u Silverstone li [allewhom firraba’ post fil-klassifika talkostrutturi. Lewis Hamilton li se jkun qed ji//elebra l-100 ti;rija tieg[u fil-Formula 1 il-{add, ni]el 37 punt ta[t il-leader
Zvonareva u Maria Kirilenko. “Ninsab e/itata biex nibda nilg[ab. Erba’ snin ilu kont ferm vi/in li nikkwalifika g[all-Olimpjadi ta’ Beijing imma ta’ min jiftakar li dakinhar r-Russja kellha erba’ tennisti mal-ewwel 10 fid-dinja u kienet xi ftit diffi/li biex inkun mat-tim,” kompliet tg[id Petrova. Meta ;iet mistosqija jekk ta[sibx li r-Russja tibda b[ala wa[da mill-favoriti din qalet li dan i]-]mien kull pajji] hu kapa/i jirba[ u [add ma jibda b[ala favorit. Ta’ min jinnota li l-ewwel 12-il tennist fiddinja huma ;ejjin minn pajji]i differenti minn madwar iddinja u m’hemm l-ebda pajji] li g[andu ma;;oranza minn dawn.
Di Matteo kuntent b’ Hazard
Il-mani;er ta’ Chelsea, Roberto Di Matteo qal li hu impressjonat bil-wirja talakkwist il-;did Eden Hazard li skurja fl-ewwel partita tieg[u minn meta ffirma mal-klabb, kontra Seattle Sounders FC. I/-champions Ewropej li qed i[ejju g[all-ista;un li ;ej reb[u 4-2 kontra t-tim Amerikan. Wara biss tliet minuti Lukaku feta[ l-iskor g[all-Blues filwaqt li Hazard g[amilhom tnejn fil-11-il minuta. Chelsea naqqsu mir-ritmu wara dawn i]-]ew; gowls u fil-fatt Montero skurja tnejn fi spazju ta’ 18-il minuta biex ;ab id-draw. {ames minuti minn tmiem l-ewwel taqsima Cheslea re;g[u marru fil-vanta;; permezz ta’ Marin filwaqt li r-raba’ gowl skurjah Lukaku.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
30 Sport TOUR DE FRANCE
Valverde jirba[ is-17-il tappa L-Ispanjol Alejandro Valverde reba[ is-17-il tappa tat-Tour De France hekk kif dan g[eleb l-isfida tal-koppja Britannika Chris Froome u Bradley Wiggins. Dan tal-a[[ar ]amm lewwel post fil-klassifika ;enerali. Ir-rotta tas-17-il tappa bdiet f’Bagneres de Luchon u kienet twila 143.5km. Ta’ min
jinnota li din kienet l-a[[ar tappa fil-muntanji.
Kif spi//aw:
1. Alejandro Valverde, 2. Chris Froome, 3. Bradley Wiggins, 4. Thibaut Pinot
Klassifika :enerali:
1. Bradley Wiggins, 2. Chris Froome, 3. Vincenzo Nibali, 4. Jurgen Van den Broeck
It-tiratur tad-Double Trap, William Chetcuti (Ritratt> Martin Agius)
TRASFERIMENTI
OLIMPJADI
‘Hamsik imissu jitlaq minn ma’ Napoli’
William Chetcuti se j;orr il-bandiera Maltija It-tiratur tad-Double Trap, William Chetcuti se j;orr il-bandiera ta’ Malta waqt i/-/erimonja tal-ftu[ tal-Olimpjadi li se ssir fis-27 ta’ Lulju li ;ej. Din se tkun it-tieni darba li Chetcuti se jkun qieg[ed i;orr ilbandiera Maltija. Tmien snin ilu, waqt lOlimpjadi ta’ Ateni t-tiratur Malti kien ;arr il-bandiera Maltija. Chetcuti, sena ilu kiseb id-dritt li jikkompeti fl-Olimpjadi meta spi//a flewwel post fit-Tazza tad-Dinja tad-Double Trap f’Beijing. Waqt l-Olimpjadi ta’ Londra, Malta se tkun rappre]entata minn [ames atleti. Dawn se jkunu l-istess William Chetcuti, Rachid Chouhal u Diane Borg fl-Atletika u Andrew Chetcuti u Nicola Muscat fl-g[awm. L-ewwel fl-azzjoni se jkun l-g[awwiem Andrew Chetcuti li t-Tlieta 31 ta’ Lulju fl-
10 a.m. se jkun qed jie[u sehem fil-heats tal-100m freestyle. Is-semifinali tal-istess
kompetizzjoni jsiru filg[axija William Chetcuti, fit-2 ta’ Awwissu fid-9 a.m. jibda r-rawnds ta’ kwalifikazzjoni fidDouble Trap. Il-finali ta’ din ilkompetizzjoni jsiru bejn it-3 u t-3.40 p.m. L-g[ada 3 ta’ Awwissu fl-10.40 a.m. jibdew il-preliminari tal-100m tan-nisa flAtletika fejn Malta se tkun rappre]entata minn Diane Borg. Fl-istess jum fis-7.05 p.m. jibdew il-heats waqt li s-semifinali u lfinali jsiru fl-4 tax-xahar, l-istess jum li fih Rachid Chouhal se jkunu qed jie[u sehem fl-10 a.m. fil-preliminari u l-heats tal-100m tal-ir;iel fl-10 a.m. Il-:img[a 3 ta’ Awwissu wkoll, ikun imiss lil Nikki Muscat li tie[u sehem fil-heat tal50m freestyle tan-nisa li se jibdew fl-10 a.m.
L-a;ent tal-midfielder ta’ Napoli, Marek Hamsik qieg[ed i[e;;u biex jitlaq lil dan il-klabb. Mino Raiola, li hu wkoll l-a;ent ta’ Mario Balotelli ta’ Man City u Zlatan Ibrahimovic. “Hamsik huwa l-furtuna ta’ Napoli. Meta nitkellem dwar Hamsik ng[id l-istess diskors li ng[id g[al Messi. Messi jag[mel lil Barcelona spe/jali jew it-tim ta’ Barcelona jag[mel lil Messi spe/jali?. Listess diskors jista’ jing[ad g[al Michael Schumacher meta kien mal-Ferrari. Plejer kbir g[andu dejjem ifittex sfidi ;odda biex ikun dejjem motivat. Il-presidenti talklabbs iridu jifhmu li l-plejers ma jistg[ux jibqg[u jilag[bu dejjem mal-istess tim,” qal Raiola.
THIAGO SILVA – Lakkwist il-;did ta’ PSG, Thiago Silva, spjega r-ra;uni g[aliex telaq minn ma’ Milan. “Din hi l-ewwel darba li qed nitkellem minn meta ffirmajt ma’ PSG. Ma’ Milan kelli esperjenzi mill-isba[. Kuntent li ng[aqadt ma’ PSG imma flistess [in ninsab imdejjaq li tlaqt minn ma’ Milan. Jien ma ridtx nitlaq lil Milan,” qal iddifensur Bra]iljan. “Kien hemm min qal li jien mer/enarju u ;ejt hawn g[allflus imma jien ridt nibqa’ mar-Rossoneri u fil-fatt ftit ;img[at qabel kont g[adni kemm ;eddidt il-kuntratt ma’ Milan. Issa nittama li n[alli impatt po]ittiv ma’ dan it-tim,” temm jg[id Silva.
FUTBOL LOKALI
Carabott ma’ }urrieq L-eks plejer internazzjonali Malti, David Carabott ;ie ma[tur b[ala kow/ ta’ }urrieq g[all-ista;un li ;ej. Carabott, li g[adnu 44 sena se jkun qed jie[u post Roberto Debrincat u l-g[an tat-tim bla dubju se jkun li ji;i promoss g[all-Ewwel Divi]joni.
Carabott, matul il-karriera tieg[u lag[ab ma’ diversi klabbs fostohm Hibernians, Valletta, Marsaxlokk, Msida St. Joseph u Sliema Wanderers. Carabott hu l-aktar plejer li lag[ab partiti mat-tim nazzjonali Malti.
OLIMPJADI
Nadal mhux se jie[u sehem I/-champion Olimpiku Rafael Nadal se jkollu jitlef lOlimpjadi ta’ Londra min[abba li g[adu ma rkurpax minn injury flirkoppa. Nadal, li reba[ ilmedalja tad-deheb erba’ snin ilu f’Beijing, fi stqarrija uffi/jali qal li dan hu wie[ed mill-aktar mumenti diffi/li
tal-karriera tieg[u. Nadal kien se j;orr ilbandiera ta’ Spanja waqt i//erimonja tal-ftu[. Ladarba rtira Nadal bla dubju l-akbar favoriti g[ar-reb[ tal-medalja huma Novak Djokovic u Roger Federer. Dan tal-a[[ar g[adu kemm reba[ il-Grand Slam ta’ Wimbledon.
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
Sport 31 FUTBOL
Is-CAS tne[[i s-sospensjoni ta’ Bin Hammam It-Tribunal tal-Arbitra;; Sportiv (CAS) ne[[iet issospensjoni li kellu Mohamed Bin Hammam, eks kandidat g[all-elezzjoni Presidenzjali tal-FIFA li saret sena ilu. Bin Hammam kien akku]at li matul is-sajf li g[adda dan prova jxa[[am lil xi persuni biex jivvutawlu fl-elezzjoni Presidenzjali tal-FIFA li g[aliha kienu qed jikkontestaw hu u Sepp Blatter, li eventwalment kien rielett b[ala President. Fit-18 ta’ Marzu ta’ sena ilu Bin Hammam kien ]vela li se jisfida lil Sepp Blatter g[all-kariga ta’ President talFIFA. F’Mejju tal-istess sena, il-FIFA [abbret li se tinvestiga erba’ uffi/jali, Bin Hammam inklu] kif ukoll ilVi/i President Jack Warner wara li saru allegazzjonijiet minn membru tal-Concacaf, Chuck Blazer li Bin Hammam u Warner pruvaw ixa[[mu xi nies. Hekk kif [ar;et din l-a[bar
Bin Hammam qal li Blatter kien jaf b’dawn il-pagamenti li saru u li hemm komplott kontrih biex dan ma jkunx jista’ jo[ro; g[all-elezzjoni Presidenzjali. Jumejn wara li qal hekk, Bin Hammam irtira lkandidatura tieg[u u l-FIFA ssospendiet kemm lilu kif ukoll lil Warner minn kull attività relatata ma’ futbol. F’:unju ta’ sena ilu Blatter re;a’ ;ie konfermat b[ala President u [oloq Kumitat talEtika biex jie[u de/i]joni dwar Hammam u Warner. Xahar wara l-FIFA ssospendiet lil Bin Hammam minn kull [a;a li g[andha x’taqsam malfutbol g[al g[omru u f’Novembru li g[adda l-istess Bin Hammam ressaq l-appell tieg[u quddies is-CAS. Skont is-CAS il-FIFA ma kellhiex evidenza bi]]ejjed biex tissospendi lil Bin Hammam g[al g[omru. Madankollu, is-CAS enfasizzat li minkejja li
Mohamed Bin Hammam
ne[[iet is-sospensjoni ma tridx tag[ti x’tifhem li Bin Hammam hu inno/enti. F’risposta tal-FIFA din a//ettat id-de/i]joni tas-CAS u qalet li Bin Hammam se jibqa’ sospi] sakemm issir
investigazzjoni separata millKonfederazzjoni Asjatika. Fi stqarrija li [ar;et is-CAS din qalet li hi lesta li ter;a’ tifta[ il-ka] jekk tinstab aktar evidenza. S’issa g[adu mhux mag[ruf x’se jag[mel il-
Kumitat tal-Etika tal-FIFA. }gur li g[all-FIFA din idde/i]joni hi wa[da imbarazzanti u tkompli titfa’ dawl ikrah fuq min qieg[ed imexxi fi [dan din ilFederazzjoni.
FUTBOL INGLI}
FUTBOL LOKALI
Ledley King se jirtira
Sliema jeg[lbu lil Mosta
Id-difensur ta’ Tottenham, Ledley King ]vela li se jirtira mill-futbol min[abba n-numru kbir ta’ problemi fi]i/i li kellu matul dawn l-a[[ar snin. King, li ilu captain tat-tim sa mill-2005, ilu jsofri minn problemi fl-irkoppa u dde/ieda li jirtira. King, li llum il-;urnata g[andu 31 sena qal li ]gur mhux se jer;a’ jirritorna g[al-log[ob. Il-kuntratt ta’ King mal-Ispurs intemm fi
tmiem l-ista;un li g[adda u minkejja li dan mhux se j;eddu dan se jibqa’ ja[dem fi [dan il-klabb. “Irrid nirringrazzja lil kul[add. Fis-snin li g[addew tlift [afna partiti min[abba l-problemi li kelli imma l-partitarji u listaff mediku minn dejjem kienu pa/ezju]i mieg[i. Sfortunatament se jkolli nirtira g[ax ;ismi mhux qed jippermettili nkompli nilg[ab,” qal King.
Meta fadal kwa]i biss xhar g[all-bidu tal-kampjonat ittimijiet jibdew jilag[bu partiti ta’ [biberija kontra xulxin. Nhar l-Erbg[a filg[axija Sliema g[elbu lil Mosta bi skor ta’ 2-0 f’partita li ntlag[bet fi/-Charles Abela Stadium. Sliema skurjaw gowl f’kull taqsima, u dawn irnexxielhom ma jaqilg[ux gowl minkejja li lag[bu g[al [inijiet twal b’10 plejers. G[al Mosta ddebuttaw Justin Haber u Daniel Bogdanovic b’dan tala[[ar ma tantx ikollu wirja daqstant tajba. Haber kellu log[ba tajba u dan kien mibdul mas-sieg[a log[ob. I]-]ew; timijiet pruvaw numru ta’ plejers barranin li b[alissa qeg[din bi prova mag[hom. Ta’ min jinnota li jit[arre; fejn ilgrawnd kien hemm Roderick Bajada, plejer ta’ Sliema li sena ilu kien misluf lil Valletta. Bajada ma [ax sehem fil-log[ba. Din kienet it-tieni partita ta’ [biberija li lag[bu Sliema dan l-ista;un wara li dawn, ;img[a ilu ;ew draw 2-2 kontra Qormi.
jer;a’ jirritorna mat-tim wara li dan lag[ab ma’ Mosta u G]ira. Id-difensur Spanjol Sierre Camacho se jer;a’ jkun parti minn dan it-tim. Zammit ]vela li b[alissa hemm ]ew; plejers Spanjoli li qeg[din fuq prova mat-tim. Melita se jkunu qed jilag[bu filkampjonat Premier wara li sta;un ilu dawn ;ew promossi mill-Ewwel Divi]joni. It-tim ta’ Martin Gregory se jibda l-impenji tieg[u kontra Birkirkara f’Awwissu li ;ej. Minabrra li akkwistaw plejers ;odda, Melita [atru lil Franco Agius b[ala head coach tannursery. Agius qabel kien qed ja[dem ma’ B’Kara.
Tarxien u }ejtun jispi//aw fi draw F’partita ta’ [biberija o[ra li ntlag[bet ukoll nhar lErbg[a, Tarxien Rainbows u
Santos Silva jitlaq lil B’Kara B’Kara [abbru li l-winger Bra]iljan, Jorge Santos Silva telaq lill-klabb. Sanstos Silva se jmur jilg[ab f’pajji]u u issa hu mistenni li B’Kara
}ejtun Corinthians spi//aw fi draw ta’ ming[ajr gowls. Melita jakkwistaw plejers ;odda Il-President ta’ Melita, Paul Zammit ikkonferma li l-klabb Ledley King
hu vi/in li jakkwista lil Malcolm Licari li di;à beda jit[arre; mat-tim filwaqt li lPortugi] Rudi Alinho se
Mitev ma’ Mosta
Mosta [abbru li akkwistaw lid-difensur Bulgaru Daniel Mitev ming[and Sliema Wanderers. Dan tal-a[[ar iffirma kuntratt ta’ sena ma’ Mosta. Mitev hu t-tielet akkwist ta’ Mosta wara li dawn akkwistaw lil Steve Bezzina ming[and Valletta u lill-gowler internazzjonali Malti Justin Haber.
jakkwistaw plejer biex jie[u post dan il-Bra]iljan li ng[aqad ma’ B’Kara f’Jannar li g[adda. Santos Silva kien iddebutta ma’ B’Kara kontra Marsaxlokk, liema partita spi//at 1-0 il-Karkari]i. Sanstos Silva, ftit ;img[at ilu skurja kontra Metalurg
Skopje fid-draw ta’ 2-2 li rre;istraw B’Kara f’partita valida mill-ewwel rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[all-Europa League. Impenn g[al Marco Borg Ilbiera[ ir-referee Malti
Marco Borg kien impenjat f’partita mit-tieni rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[all-Europa League. Din il-partita bejn Mlada Boleslav u Thor intlag[bet fl-Islanda filgrawnd ta’ Mestsky. Potezica u Briffa sospi]i
Marko Potezica u Julain Briffa ;ew sospi]i disa’ xhur u sena rispettivament wara li nstabu po]ittivi. Potezica hu sospi] sal-4 ta’ April tal-2013 wara li nstab po]ittiv meta sarulu testijiet wara l-partita bejn Mqabba u Mosta, partita li ntlag[bet fil-21 ta’ April ta’ din is-sena. Intant, Briffa hu sospi] sal4 ta’ Lulju ta’ sena o[ra wara li dan instab po]ittiv meta sarulu testijiet wara l-log[ba bejn {amrun Spartans u Mqabba, log[ba li kienet intlag[bet fil-11 ta’ Mejju ta’ din is-sena. Mqabba ;ew immultati 400 ewro min[abba li kellhom ]ew; plejers li nstabu po]ittivi. Lufi ji/[ad l-ispekulazzjonijiet Il-kow/ ta’ Pietà Hotspurs, Edmon Lufi /a[ad l-
ispekulazzjonijiet li qed jg[idu li dan jista’ jing[aqad ma’ Floriana. Lufi qal li minkejja li hu kuntent li hu asso/jat ma’ klabb b[al ma hu Floriana dan g[adu ta[t kuntratt ma’ Pietà u jixtieq li jkompli bil-pro;ett li qieg[ed ja[dem fuqu ma’ Pietà.
Il-:img[a, 20 ta’ Lulju, 2012
32 Lokali
Il-Breast Care Support Group Europa Donna, Malta, organizza t-tieni edizzjoni tal-Look Good Feel Good Fashion Show. L-g[an ta’ din l-okka]joni kien biex jitwassal il-messa;; li l-mara tibqa’ sabi[a anke wara li tg[addi mit-trawma tal-kan/er. U[ud mill- mudelli li [adu sehem huma nisa li fiequ mill-marda u wrew li l-[ajja tibqa’ g[addejja normali anki wara trattament g[all-kan/er.
262 tabib isegwu programm ta’ ta[ri; g[at-tobba f’Malta Mill-2009 ’l hawn, kienu 262 it-tobba li bdew ta[ri; li qed jing[ata Malta stess u li bih mhux qed ikollhom g[alfejn isiefru. Minn dawn, 207 kienu Maltin u G[awdxin filwaqt li l-55 l-o[ra kienu barranin. Permezz tal-ftehim li ori;inarjament ;ie ffirmat fl2009, il-Gvern solva l-problema li kien qieg[ed jesperjenza s-settur tas-sa[[a meta numru sostanzjali ta’ tobba Maltin kienu jitilqu minn pajji]na biex ikomplu jistudjaw barra minn Malta. Peress li l-programmi ta’ spe/jalizzazzjoni jirrikjedu numru ta’ snin ta’ studju, [afna minn dawn it-tobba kienu jil[qu jibnu [ajja personali u professjonali barra
minn pajji]na u eventwalment jibqg[u jg[ixu hemmhekk. Dan kollu nbidel meta fl2008 l-Gvern Malti sar lewwel Gvern li g[amel ftehim mal-UK Foundation Programme, li huwa programm ta’ ta[ri; ta’ sentejn g[at-tobba gradwati qabel dawn jid[lu fi programm ta’ spe/jalizzazzjoni. Permezz ta’ dan il-ftehim in[oloq ilFoundation Programme Malta, li huwa mmexxi minn tim ta’ spe/jalisti Maltin, u li permezz tieg[u t-tobba ;odda Maltin setg[u jag[]lu li jibqg[u jistudjaw hawn Malta stess. Il-UK Foundation Programme huwa programm ta’ su//ess li hu mfittex minn eluf ta’ tobba ;odda minn
pajji]i differenti. Il-ftehim li sar fisser ukoll li Malta hi luniku pajji] li g[andha dan il-ftehim. Il-programm huwa mqassam fuq sentejn u jipprovdi ta[ri; prattiku littobba ggwidati minn spe/jalisti fid-diversi oqsma relatati. B’dan il-mod il-pazjent Malti ikun qieg[ed igawdi minn servizzi ta’ tabib im[arre; u ppreparat skont il-kundizzjoni tal-persuna. Il-programm huwa wie[ed dettaljat ferm fejn it-tabib irid jil[aq numru ta’ standards ri;idi li jridu ji;u miksuba matul is-sentejn tal-programm. Il-pazjent huwa //entru tat-ta[ri;, li fost lo[rajn jinkorpora wkoll [iliet fil-komunikazzjoni, [idma ma’ professjonisti o[ra u fuq
media•link COMMUNICATIONS
kollox [iliet klini/i. Ir-reputazzjoni tajba li kiseb il-Foundation Programme Malta, kif ukoll il-fatt li pajji]na g[andu sptar modern, irrifletta f’]ieda finnumru ta’ tobba ;odda li riedu jistudjaw f’pajji]na. Filfatt dan l-interess ma kienx limitat g[al tobba Maltin biss. Illum, tobba minn diversi pajji]i qed japplikaw biex isegwu dan il-programm u jibdew it-triq ta’ spe/jalizzazzjoni f’Malta. Il-Ministru g[as-Sa[[a, lAnzjani u Kura fil-Komunità Joe Cassar qal li dan il-programm g[amel differenza kbira g[all-pazjenti Maltin min[abba l-fatt li naqqas il-b]onn li l-isptar u s-servizzi tas-sa[[a ju]aw s-servizz ta’ tobba barranin. Il-
Il-pazjent huwa /-/entru tat-ta[ri; programm qieg[ed joffri lopportunità biex tobba ;odda jing[ataw l-aqwa ta[ri; possibbli f’pajji]na. Il-Ministru qal li t-tim ta’ spe/jalisti li jmexxu lFoundation Programme Malta qed jag[mlu unur g[al pajji]na permezz tal-livell g[oli ta’ ta[ri; li qed iwasslu. Dan ;ie rikonoxxut ukoll mill-istess UK Foundation Programme li s-sena li g[addiet estendew il-kollaborazzjoni permezz ta’ dan ilprogramm sas-sena 2016.