2012_07_25

www.media.link.com.mt

Numru 13,187

€0.55

L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

Naffrontaw il-;ejjieni b’ener;ija ;dida

Muscat is-sors tal-informazzjoni ming[and l-MLP g[all-PN Ftit qabel l-elezzjoni ;enerali li g[addiet, Joseph Muscat li llum hu l-leader tal-Malta Labour Party, kien kixef li lMalta Labour Party kellu strate;ija ma[duma li jag[mel attakk fuq kandidat tal-Partit Nazzjonalista.

Il-paroli ta’ Muscat u lfta[ir tieg[u li jaf x’kien qed jin[ema fil-qalba tal-MLP, wassal biex il-PN ikun preparat g[all-attakk li kien se jsir minn Sant.

Dettalji dwar dan ing[ataw ilbiera[ f’konferenza tala[barijiet mis-Segretarju :enerali tal-PN, Paul Borg Olivier, fid-Dar ?entrali talPN, akkumpanjat millAssistent Segretarju :enerali, Jean Pierre Debono.

Is-Segretarju :enerali talPN qal li kien Muscat li fil-25 ta’ Frar 2008, ftit jiem qabel l-elezzjoni ;enerali, waqt dibattitu organizzat millAwtorità tax-Xandir fuq listazzjon nazzjonali, kien beda jag[ti l-ewwel [jiel u bil-paroli tieg[u beda jikxef listrate;ija tal-Malta Labour Party dwar l-attakk li kien se

Wara 65 sena nieqes mill-gwerra ’l hawn, il-pont tal-breakwater inbena mill-;did b[ala sinjal /ar u sinifikattiv li pajji]na baqa’ ji;;edded b’ener;ija ;dida i]da dejjem fuq valuri li sawruna b[ala poplu. (Ritratt> Brian Grech) Ara wkoll pa;na 32

Loreen f’Malta

Ir-rebbie[a tal-Eurovision Song Contest illum tag[ti kun/ert f’Ta’ Qali mimli mu]ika, talent u spettaklu Ara pa;na 3

Valletta eliminati Valletta kienu eliminati fit-tieni round ta/-Champions League meta tilfu fis-Serbja kontra Partizan Belgrade 3-1 Ara pa;na 31

g[al pa;na 4

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

2 Lokali

Chairman ;did g[all-Bank Of Valletta

Frederick Mifsud Bonnici hu /-Chairman il-;did talBOV minflok Roderick Chalmers li serva b[ala Chairman tal-istess bank g[al dawn l-a[[ar tmien snin u li rri]enja min[abba ra;unijiet personali.

Frederick Mifsud Bonnici g[andu 42 sena esperjenza fis-settur tas-servizzi finanzjarji u ftit ilu rtira mill-kariga li kellu ta’ partner ma’ PricewaterhouseCoopers.

Bejn l-1991 u l-1999 hu kien ukoll Deputy Chairman u aktar tard Chairman talBor]a ta’ Malta.

Apparti minn hekk, sa mill-1982 s’issa, hu serva wkoll bla waqfien b[ala membru elett fil-Kunsill talIstitut Malti tal-Accountants kif ukoll f’diversi kumitati fosthom tal-awditjar u kontra l-[asil tal-flus.

Hu wkoll lettur flUniversità ta’ Malta filFakultà tal-Ekonomija, Management u Accounts.

Fi stqarrija, il-BOV qal li Frederick Mifsud Bonnici, b[alissa g[andu wkoll irrwol tal-Malita Investments kif ukoll fuq il-bord tal-Atlas Insurance.

Mifsud Bonnici nnifsu sostna li qed i[ares ’il qud-

I/-Chairman tal-BOV Frederick Mifsud Bonnici

diem biex ja[dem mal-Bord tad-Diretturi u talManagement biex ti;i ]gurata l-kontinwità u s-su//ess fl-implimentazzjoni tal-pjan strate;iku tal-bank li jimmassimizza l-valur tal-flus investiti fil-kumpanija.

Min-na[a tieg[u, ilMinistru tal-Finanzi, lEkonomija u l-Investiment, Tonio Fenech irringrazzja lil Roderick Chalmers tal[idma tieg[u mal-Bank fissnin ta’ kri]i finanzjarja internazzjonali.

Hu sostna ukoll li jinsab fidu/ju] li Mifsud Bonnici, i/-Chairman il-;did se jkompli jmexxi l-bank fid-direzzjoni li g[andu u j]omm irreputazzjoni tal-bank blirwol importanti li g[andu flindustrija tas-servizz finanzjarju Malti.

It-Temp

UV INDEX

10

IT-TEMP> Xemxi bi ftit s[ab VI}IBBILTÀ> Tajba IR-RI{: Moderat mill-Punent g[allMajjistral BA{AR> {afif IMBATT> Ftit li xejn TEMPERATURA: L-og[la 30˚C XITA> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 644.7 mm

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi jiltaqa’ ma’ wa[da mill-[addiema fid-Dipartiment tas-Servizzi g[all-Istudenti (Ritratt> Michael Ellul)

Iktar minn 80% tal-istudenti jkomplu jistudjaw wara l-edukazzjoni obbligatorja Bl-g[aqal u l-investiment fil-qasam tal-edukazzjoni, innumru ta’ studenti li jkomplu jistudjaw wara li jtemmu liskola obbligatorja issa qabe] it-80%, mira li ntla[qet i]da li g[andha tkompli tikber.

Dan [abbru l-Prim Ministru Lawrence Gonzi waqt ]jara li g[amel ilbiera[ filg[odu fidDipartiment tas-Servizzi g[allistudenti, il-{amrun, flimkien mal-Ministru tal-Edukazzjoni u x-Xog[ol, Dolores Cristina.

Il-Prim Ministru qabbel i//ifra ta’ iktar minn 80% mal1999 fejn dak i]-]mien iktar minn nofs l-istudenti ma kinux ikomplu bl-istudju tag[hom wara s-snin obbligatorji g[ax kienu biss 43% li jkomplu jistudjaw. G[al din la[bar po]ittiva, il-Prim Ministru rringrazzja lillMinistru tal-Edukazzjoni u xXog[ol Dolores Cristina li tant ta[dem f’dan il-qasam, u semma kif din i/-/ifra ntla[qet bil-mertu ta’ [idmietha.

Id-Dipartiment tas-Servizzi g[all-Istudenti hu parti integrali mir-riforma fil-qasam tal-

edukazzjoni. F’dan idDipariment hemm mi;bura sservizzi kollha ta[t saqaf wie[ed li qabel kienu mifruxin madwar Malta, servizzi li jg[inu u jtejbu l-edukazzjoni ta’ kull tifel u tifla li jkollhom b]onn is-servizzi ta’ dan idDipartiment, li j[addan ukoll il-kun/ett tal-inklu]joni. Dan g[aliex ir-riforma tiffoka ukoll fuq il-fatt li l-ebda tifel jew tifla m’g[andu jit[alla fil-;enb.

Dan kollu hu possibbli permezz tas-servizzi li ji;u offruti minn professjonisti li b’dedikazzjoni kbira jg[inu lit-tfal jaslu fejn iridu.

Fost is-servizzi li ji;u offruti hemm dawk g[al min hu nieqes mis-smig[, mid-dawl jew min g[andu l-awti]mu u dan kollu jixhed il-passi kbar li qed isiru fil-qasam taledukazzjoni. Dan kollu ji;i identifikat fil-bidu tal-esperjenza skolastika ta’ kull tifel u tifla u jkompli jissa[[a[ ukoll permezz ta’ dawk imsej[a Learning Support Zones u Nurture Groups fl-iskola li listudenti jattendu u li f’mu-

menti maul il-;urnata, it-tfal jing[ataw attenzjoni spe/ifika biex dawn ikomplu ji]viluppaw. B’hekk, meta t-tfal jaslu biex imorru fi skejjel differenti jew kulle;;i, ting[atalhom l-attenzjoni kollha me[tie;a u s-soluzzjonijiet kollha g[alledukazzjoni tag[hom.

Servizzi o[ra li ji;u offruti huma dawk so/jali u psikolo;i/i li lkoll huma mmirati wkoll, apparti lejn it-tfal, lejn il-;enituri tag[hom li huma parti integrali mis-sistema edukattiva.

Il-Prim Ministru semma wkoll kif dawn jing[ataw ukoll korsijiet filg[axija biex il-b]onnijiet individwali ji;u moqdija.

Min-na[a tieg[u, id-Direttur ta’ dan id-Dipartiment, George Borg fisser kif dan idDipariment hu one-stop shop min[abba n-numru ta’ servizzi offruti minn dan il-post fosthom terapija psikolo;ika, edukazzjoni inklussiva, u servizzi dwar l-im;iba so/jali li lkoll huma ddisinjati g[allb]onnijiet tal-individwu.

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

B[al-lum 25 sena

L-ERBG{A L-og[la 30˚C L-inqas 21˚C

IL-{AMIS L-og[la 32˚C L-inqas 21˚C

IL-:IMG{A L-og[la 33˚C L-inqas 22˚C

IS-SIBT L-og[la 34˚C L-inqas 22˚C

IL-{ADD L-og[la 35˚C L-inqas 23˚C

UV

UV

UV

UV

UV

10

10

10

10

10

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN Malta 27˚C xemxi, Al;eri 19˚C xemxi, Amsterdam 27˚C xemxi, Ateni 33˚C xemxi, Lisbona 26˚C xemxi, Berlin 26˚C xemxi, Brussell 26˚C xemxi, il-Kajr 35˚C xemxi Dublin 18˚C xita, Kopen[agen 23˚C xemxi, Frankfurt 27˚C xemxi, Milan 28˚C xemxi, Istanbul 32˚C ftit imsa[[ab, Londra 27˚C xemxi, Madrid 29˚C xemxi, Moska 24˚C imsa[[ab, Pari;i 26˚C xemxi, Bar/ellona 29˚C xemxi, Ruma 26˚C xita, Tel Aviv 32˚C xemxi, Tripli 34˚C xemxi, Tune] 28˚C imsa[[ab, Vjenna 26˚C imsa[[ab, Zurich 24˚C xemxi, Munich 26˚C xemxi, Stockholm 23˚C imsa[[ab, St. Petersburg 17˚C xita.

F

il-Parlament kompla jinstema’ l-ka] kontra Nazzareno Pace wara li tqajjem ka] ta’ ksur ta’ privile;; kontrih wara li rri]ulta li kien fil-Parlament b’pistola fuqu. Minn provi mressqa, irri]ulta li Pace kien uffi/jal tas-Sigurtà u kien awtorizzat li j;orr arma tan-nar. Irri]ulta wkoll li fi ]mien l-amministrazzjoni So/jalista suldati tat-Task Force kienu jkunu fil-Parlament paj]ana u armati biex jaqdu d-doveri ta’ sigurtà fil-Kamra.

Mis-Sudan sar mag[ruf li Patri Malti n[ataf flimkien ma’ ]ew; :i]witi o[ra Taljani . Il-Gvern Malti feta[ kuntatti mal-Vatikan u mal-Gvern Sudani] fi sforz biex jinkiseb il-[elsien tassa/erdoti.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

Lokali 3

Il-kantanta }vedi]a Loreen

Ir-rebbie[a tal-Eurovision Song Contest f’Malta Ir-rebbie[a tal-Eurovision Song Contest ta’ din is-sena Loreen, tinsab f’Malta. Ilkantanta ta’ 28 sena millI]vezja, waslet f’pajji]na kmieni lbiera[ waranofsinhar.

Loreen tinsab f’pajji]na biex tag[ti kun/ert li se jsir illejla fit-tmienja ta’ filg[axija flMFCC f’Ta Qali.

Mal-wasla tag[ha fl-ajruport, il-kantanta }vedi]a ng[atat mer[ba minn diversi ammiraturi Maltin. Pre]enti g[all-wasla tag[ha kien hemm il-kantant Malti Kurt Calleja li taha rigal b[ala sinjal ta’ mer[ba.

Wara l-wasla tag[[a f’Malta, ;iet organizzata konferenza tal-a[barijiet g[all;urnalisti li kienu pre]enti flajruport. Waqt din il-konferenza stampa, il-kantanta Loreen qalet, li din ma kinitx l-ewwel darba li ]aret Malta.

Hi ddeskriviet lill-Maltin b[ala poplu b’qalb kbira u ferrie[i. Loreen spjegat li kull min se jattendi g[al dan il-kun/ert se jgawdi minn serata mimlija mu]ika, talent u spettaklu.

Wara s-su//ess bilkanzunetta Euphoria li wasslet lil din il-kantanta

g[ar-reb[ tal-Eurovision, Loreen spjegat, li l-[idma tag[ha fix-xena tal-mu]ika mhx se tieqaf hawn. Dan hekk kif fix-xhur li ;ejjin, hi mistennija to[ro; album ;did.

Fil-kun/ert tal-lejla se jkun hemm bosta wirjiet minn diversi kantanti lokali qabel l-ispettaklu ta’ Loreen, fosthom Kurt Calleja, Brooke, Tenishia kif ukoll Dj Ruby.

Loreen in;ibiet f’Malta minn Stand-Out Events li huma l-organizzaturi ta’dan il-kun/ert.

Skema o[ra li tiffa/ilita l-iffinanzjar tan-negozji ]-]g[ar Il-GRTU esprimiet sodisfazzjon g[all-implimentazzjoni tal-iskema Micro Guarantee mill-Gvern, li se tid[ol fis-se[[ fl-1 ta’ Awwissu li ;ej.

Fi stqarrija, il-GRTU qalet li din l-iskema hi pass ie[or fid-direzzjoni t-tajba biex tiffa/ilia l-a//ess g[all-iffinanzjar. L-g[an ta’ din l-iskema hu biex ta//elera t-tkabbir billi tiffa/ilita l-a//ess g[alliffinanzjar tad-dejn g[annegozji ]-]g[ar.

L-iskema Micro Guarantee kienet wa[da mill-proposti tal-GRTU fl-a[[ar Ba;it u kienet inklu]a b’su//ess filBa;it g[al din is-sena. Din liskema qed ti]died ma’ numru ta’ skemi li di;à je]istu favur in-negozji ]g[ar u medji, b[all-Micro Invest, il-Micro Credit, u l-iskemi ta’ sapport tal-ETC, b’mod spe/jali l-Employment Aid Programm u Training Aid Framework, kif ukoll aktar skemi tal-Malta Enterprise.

Dawn l-iskemi joffru linnegozji finanzi biex ikunu jistg[u jibdew u jkabbru loperat tag[hom, kif ukoll ikunu aktar innovattivi u jo[olqu profitt g[alihom infushom kif ukoll biex jin[olqu impjiegi g[al [addiema Maltin u G[awdxin. Il-GRTU qalet li tinsab kburija li kienet strumentali biex tag[mel pressjoni fuq ilGvern biex isib miljuni ta’ ewro biex jiffinanzjaw dan ilpakkett.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

4 Lokali

Imut missier id-Deputat Nazzjonalista Louis Deguara T[abbret il-mewt ta’ Joseph Deguara, missier id-Deputat Nazzjonalista u eks Ministru Louis Deguara. Hu miet fl-età ta’ 95 sena.

Joseph Deguara kien bniedem tal-familja u qatta’ [ajtu jservi lir-residenti tan-Naxxar b[ala spi]jar, xog[ol li wettaq sa mill-1945.

Hu kien attiv [afna flg[aqdiet tal-lokal,u serva b[ala eks President u eks Vi/i President tal-Peace Band Club, fin-Naxxar.

Joseph Deguara kien bniedem filantropiku u ta’ spirtu karitattiv kbir.

Infatti hu kien membru fis-so/jetà karitattiva Saint Vincent De Pauli.

Joseph Deguara hu benefattur tal-istatwa tal-Irxoxt ma[duma fl-injam li mistennija ti;i nawgurata flG[id li ;ej.

Il-funeral se jsir filknisja Marija Bambina tan-Naxxar, nhar il:img[a filg[odu.

Jinstab katavru f’g[alqa f’Pembroke Il-Pulizija qed tinvestiga s-sejba ta’ katavru f’g[alqa fi Triq Profs Walter Ganado, f’Pembroke. Issejba saret g[all-[abta tas5.50 p.m. tal-biera[.

Mill-ewwel st[arri; jirri]ulta, li minkejja li lkatavru kien fi stat ta’ dikompo]izzjoni, l-indikazzjonijiet huma li hu ta’ persuna ta’ sess femminili.

Fil-post kellha tissejja[ ukoll l-g[ajnuna tadDipartiment tal-Protezzjoni ?ivili.

Jirri]ulta li fuq it-tfajla nstab handbag, filwaqt li mhux qed ikun esklu], li lkatavru jista’ jkun ta’ wa[da mi]-]ew; tfajliet li ;ew irrappurtati nieqsa filjiem li g[addew.

Missier wa[da mit-tfajliet li kienu rappurtati nieqsa, Polina Rahman li g[andha 17-il sena mirRussja, jinsab f’Malta u kien fil-post fejn instab ilkatavru biex b’hekk jg[in lill-Pulizija fl-ist[arri; tag[ha.

Matul il-konferenza tal-a[barijiet li ta s-Segretarju :enerali tal-PN Paul Borg Olivier, akkumpanjat mill-Assistent Segretarju :enerali Jean Pierre Debono, ixxandru ]-]ew; dikjarazzjonijiet li g[amel Muscat dakinhar tad-dibattitu lejlet l-a[[ar elezzjoni

Il-paroli u l-fta[ir ta’ Muscat kixfu l-istrate;ija ta’ Sant minn pa;na 1

jag[mel il-Malta Labour Party fuq kandidat tal-Partit Nazzjonalista, li rrizulta li kien Jeffrey Pullicino Orlando.

Paul Borg Olivier qal li minbarra dan, Muscat kien kompla jparla ]ejjed u kixef il-pjan tal-Malta Labour Party waqt konversazzjoni privata fejn g[adda l-informazzjoni lill-persuna fil-PN ftit jiem qabel ma Sant [are; l-attakk fuq Pullicino Orlando.

Muscat, qal Paul Borg Olivier, ;ibed ittapit minn ta[t saqajn Sant.

Matul il-konferenza tal-a[barijiet ixxandru wkoll i]-]ew; dikjarazzjonijiet li g[amel Muscat dakinhar tad-dibattitu lejlet l-a[[ar elezzjoni.

Fid-dikjarazzjoni tieg[u, Muscat qal hekk: “Fil-jiem li ;ejjin se jkollna prova... naraw jekk ikollniex prova, li permezz tag[ha l-Prim Ministru attwali ja;ixxix meta ppre]entat b’fatti dwar korruzzjoni minn nies li qed jimbotta ’l quddiem hu stess... jekk hux se jkun lest li jie[u l-passi. Mhux billi jibg[at sempli/iment il-ka] g[and ilKummissarju tal-Pulizija, imma hemm b]onn sinjal politiku qawwi”.

U g[at-tieni darba fl-istess programm, Muscat re;a’ rrepeta hekk: “Fil-jiem li ;ejjin jekk Alla jrid, ikun hemm okka]jonijiet fejn naraw il-provi u naraw x’jag[mel Dr Gonzi dwar dawn il-provi.”

Fil-fatt, ftit jiem wara l-Malta Labour Party kien feta[ l-attakk fuq Jeffrey Pullicino Orlando dwar il-ka] tal-Mistra imma l-paroli ta’ Muscat u l-fta[ir tieg[u li jaf x’kien qed jin[ema fil-qalba talMLP, wassal biex il-PN ikun preparat g[all-attakk li kien se jsir minn Sant.

Is-Segretarju :enerali tal-PN fakkar li f’:unju tas-sena 2008, Joe Saliba li kien is-Segretarju :enerali tal-PN dak i]-]mien, kien kixef sehem Muscat b[ala s-sors talinformazzjoni mill-MLP g[al g[and il-PN. Dak i]-]mien Muscat, li kien di;à mexxej tal-Malta Labour Party, ma kienx /a[ad dan imma issa, erba’ snin wara, qed jipprova jne[[i l-[tija minn fuqu.

Paul Borg Olivier qal li l-{add li g[adda waqt li Muscat kien jinsab g[al btala privata, l-eks leader Laburista Alfred Sant fil-gazzetta Kul[add qal li linformazzjoni lill-Malta Labour Party dwar il-ka] tal-Mistra waslitlu permezz ta’ Whistleblower u mhux minn uffi/jal

Muscat ;ibed it-tapit minn ta[t saqajn Sant billi kixiflu l-istrate;ija mal-Partit Nazzjonalista tal-PN – kif qed jipprova jag[ti limpressjoni Muscat – qal is-Segretarju :enerali tal-PN. Anke l-eks Segretarju :enerali Laburista, Jason Micallef, giddeb lil Josph Muscat u qal li l-informazzjoni ma ;ietx minn uffi/jal tal-PN, qal Paul Borg Olivier.

Paul Borg Olivier staqsa g[aliex Muscat [alla erba’ snin mill-ka] biex issa qed ji/[ad li kien hu li ]vela l-istrate;ija tal-MLP. Dan kollu jkompli jikkonferma li kien Muscat li kien g[adda l-informazzjoni lill-persuna fil-PN u b’hekk ;ibed it-tapit minn ta[t saqajn Sant u ne[[a l-element ta’ sorpri]a minn dak li kien se jag[mel Alfred Sant.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

Lokali 5

Investiment g[al volum u stabbiltà tal-ener;ija Beda x-xog[ol tal-pro;ett tat-terminal g[all-Interconnector f’Qalet Marku b’100 [addiem ja[dmu fuq dan ix-xog[ol li se jibqa’ g[addej sa Mejju tas-sena d-die[la minn Charles Muscat

Fl-in[awi ta’ Qalet Marku, vi/in is-sit fejn g[addej ilpro;ett ta’ riabilitazzjoni talMag[tab, b[alissa g[addej xog[ol intensiv fuq is-sit fejn se jinbena t-terminal tal-interconnector li se jsir bejn Sqallija u Malta biex pajji]na jing[aqad mal-grid Ewropew tal-ener;ija.

Dan se jkun il-post li fih jasal l-interconnector li mbag[ad permezz ta’ mina li twassal sa/-?entru ta’ Distribuzzjoni tal-Kappara, titwassal l-ener;ija li tkun tista’ titwassal fil-lokalitajiet kollha ta’ pajji]na.

Tonio Fenech, il-Ministru tal-Finanzi, l-Ekonomija u lInvestiment, ilbiera[ ]ar dan is-sit u segwa x-xog[ol li g[addej mill-kuntrattur li g[andu madwar 100 [addiem ja[dmu fuq dan il-pro;ett li g[andu jitlesta sa Mejju 2013.

Hu kien akkumpanjat millProject Manager, il-Perit Martin Attard Montalto, u minn rappre]entanta talkumpanija Nexans li se tpo;;i l-cable bejn Malta u Sqallija kif ukoll minn nies o[rajn marbuta mal-pro;ett.

Il-Ministru Tonio Fenech qal li l-pro;ett tal-interconnector b’kollox se jiswa madwar €200 miljun, u li b’dan linvestiment pajji]na se jkollu sors ie[or ta’ ener;ija. Dan jinkludi t-tis[i[ ta/-?entru ta’ Distribuzzjoni tal-Kappara li se jsir ukoll bil-g[ajnuna ta’ €10 miljun mill-fondi talUnjoni Ewropea.

Bl-estensjoni tal-power station ta’ Delimara u bl-interconnector, il-kapa/ità tal-

Bl-estensjoni tal-power station ta’ Delimara u bl-interconnector, il-kapa/ità tal-ener;ija se titla’ minn 571 Megawatt g[al 670 Megawatt (Ritratt> Saviour Cassar, DOI)

ener;ija se titla’ minn 571 MegaWatt g[al 670 MegaWatt.

F’kumment lil IN-NAZZJON, il-Ministru Tonio Fenech qal li l-interconnector se jag[ti stabbiltà akbar lissistema tal-ener;ija u se jassigura li fuq livell ambjentali pajji]na ma jkollux b]onn aktar il-power station talMarsa.

Nofs din il-power station fil-Marsa qed ting[alaq din is-sena bis-sa[[a tal-estensjoni tal-power station ta’ Delimara u wara li jitlesta linterconnector is-sena ddie[la ting[alaq g[al kollox.

Il-Ministru Fenech qal li

L-estensjoni tal-Power Station ta’ Delimara li qed ta[dem fuq fa]i sperimentali di;à bdiet tag[ti /erta effi/jenza dan il-pro;ett hu importanti [afna g[all-ekonomija ta’ pajji]na g[ax biex nibqg[u nattiraw l-investiment u no[olqu l-jobs, irridu nassiguraw li jkollna l-ener;ija li g[andna b]onn kemm b[ala volum kif ukoll b[ala stabbiltà.

L-interconnector se jwassal ukoll g[al prezzijiet or[os talener;ija. F’ka] ta’ emer;enza,

l-interconnector mhux biss se jipprovdi il-200 Megawatt ta’ ener;ija, imma kapa/i jg[olli g[al 160 Megawatt g[al sieg[a s[i[a. Dan jag[ti //ertezza lil min irid jinvesti li pajji]na mhux biss g[andu lkapa/ità imma wkoll i//ertezza li pajji]na jipprovdi l-ener;ija li g[andna b]onn.

Il-kumpanija Nexans bdiet timmanifattura l-cable li se

jitpo;;a bejn Sqallija u Malta li se jinkludi]ew; fibre optic cables biex ti]died il-kapa/ità ta’ pajji]na fil-qasam talkomunikazzjoni.

F’kumment lil IN-NAZZJON, il-Perit Martin Attard Montalto spjega li l-cable minn Sqallija jasal sa Qalet Marku, u jg[addi g[al tul ta’ kilometru sat-terminal filMag[tab fejn il-vulta;; jitni]]el minn 20 KV g[al vulta;; ta’ Malta.

Qed issir ukoll mina li tg[aqqad it-terminal ma/?entru ta’ Distribuzzjoni talKappara u minn hemm jing[aqad man-network nazzjonali. Ix-xog[ol tat-terminal g[addej b’ritmu mg[a;;el u fil-jiem li ;ejjin il-kuntrattur se j;ib f’Malta magna spe/jali fuq istess mudell li biha t[affret i/-channel tunnel bejn l-Ingilterra u Franza g[alkemm fuq skala i]g[ar.

Tonio Fenech qal li g[alkemm g[alissa l-estensjoni tal-power station ta’ Delimara qed ta[dem fuq fa]i sperimentali, din di;à bdiet tag[ti /erta effi/jenza fis-sistema tal-produzzjoni talener;ija f’pajjizna.

Sadattant, il-Ministru Tonio Fenech qal li l-;img[a li g[addiet id-domanda g[allener;ija la[qet l-og[la livelli ta’ 420 Megawatt wara s-s[ana qawwija li [akmet lil pajji]na.

Dan wassal ukoll biex kien hemm xi qtug[ ta’ dawl f’/erti lokalitajiet min[abba li xi cabels ta[t l-art sa[nu.

Il-progett tal-interconnector mistenni jitlesta sal-a[[ar tassena d-die[la

Espert tal-Qorti ja[rab f’nofs investigazzjoni Il-Qorti preseduta mill-Ma;istrat Miriam Hayman qalet li dak li g[amel l-espert tal-Qorti James Holder li qabad u [alla Malta lejn lIngilterra wara li kien ing[ata linkarigu biex je]amina 300 filmat li g[andhom x’jaqsmu mal-allegat [asil ta’ flus u frodi tal-Casino di Venezia mhuwa xejn g[ajr disprezz lejn ilQorti.

Il-Ma;istrat Hayman [assitha wkoll offi]a g[all-fatt li dawn it-tapes li jistg[u jkunu prova sostanzjali f’dan il-ka] spi//aw fil-propjetà g[and kumpanija rivali, li hija d-Dragonara Casino.

James Holder, li g[amel ]mien ja[dem mal-kumpanija Dragonara Casino, kien appuntat je]amina dawn

il-filmati inkonnessjoni mal-akku]i li kienu n[ar;u f’Di/embru tal-2006 filkonfront tat-Taljan Fabio Zulian, li hu akku]at bi frodi ta’ madwar ¤172,000. L-Avukati tal-Casino di Venezia kienu o;;ezzjonaw g[all-fatt li Holder jing[ata dan l-inkarigu min[abba l-po]izzjoni tieg[u fidDragonara Casino.

Zulian kien ing[ata l-libertà provi]orja u l-permess li jmur l-Italja, i]da ma kienx re;a’ ;ie lura.

G[aldaqstant kien in;ieb Malta millPulizija Taljana talli kiser il-kundizzjonijiet tal-libertà provi]orja. Hu ilu mi]mum ta[t arrest minn Ottubru li g[adda.

L-Avukati Stefano Filletti u Joe Brincat, qalu li Zulian g[amel ]ball li

ma ;iex lura Malta, u dan min[abba l-istress li g[andu fuqu fuq dan il-ka].

Madankollu, Zulian baqa’ jg[ix fl-istess indirizz u kien g[alhekk li kien fa/li g[all-Pulizija li jsibuh. Id-Difi]a qalet li dan ifisser li Zulian ma kellux l-intenzjoni li ja[rab mill-;ustizzja.

Id-difi]a argumentat ukoll li wasal ]-]mien li Zulian ji;i fdat g[at-tieni darba u jing[ata l-libertà provi]orja.

Huwa [allas €162,000 talli kiser ilkundizzjonijiet tal-libertà provi]orja, u g[alhekk di;à sofra u [allas tali]ball li g[amell u g[alhekk m’g[andux jibqa’ jin]amm ta[t arrest preventiv. Il-Qorti qalet li se tidde/iedi dwar il-libertà provi]orja fi]-]mien opportun.

Taljan ie[or mixli b’dan il-frodi hu

Gaetano Caramazza. Hu kien ing[ata l-libertà provi]orja u mar l-Italja i]da qatt ma ;ie lura min[abba li kombinazjoni ta’ marda fatali u stress talQorti wassluh biex jikkommetti suwi/idju.

Nevio Barut, mis-Slovenia kien di;à ng[ata sentenza mill-Qorti fuq dan il-ka] wara li kien ammetta lakku]i mi;jubin kontrih.

L-espert tal-Qorti Martin Bajada, qal fil-Qorti li James Holder telaq lejn l-Ingilterra ming[ajr ma informa lil [add, anke jekk ;ie rintra//at u qal li ma jridx ji;i Malta.

Il-Qorti filwaqt li ddeplorat l-a;ir ta’ Holmes ordnat li t-tapes g[andhom ji;u fotografati fil-post u wara jer;g[u jittie[du l-Qorti immedjatament.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

6 Lokali

Il-U{M tippre]enta rapport bi proposti marbutin max-xog[ol Uffi/jali tal-Union {addiema Mag[qudin ippre]entaw kopja tar-rapport ‘Labour Market Programmes’, im[ejji mill-istess union, lill-Ministru talEdukazzjoni u x-Xog[ol Dolores Cristina.

Id-dokument, li fih numru ta’ ideat u proposti marbutin malqasam tax-xog[ol, se jitnieda g[all-konsultazzjoni pubblika.

Il-pre]entazzjoni saret misSegretarju :enerali Josef Vella u l-President Jesmond Bonello.

Pre]enti kien hemm ukoll Claudio Farrugia, il-Kap E]ekuttiv tal-Korporazzjoni g[ax-Xog[ol u t-Ta[ri;.

Offerta minn Dhalia fi pro;ett residenzjali Dhalia Real Estate Services qed toffri garaxx b’xejn ma’ kull appartament b’valur ta’ €94,000 jew aktar fil-pro;ett residenzjali li qed jinbena flok il-fabbrika tas7Up, f’Santa Venera.

Bi prezz spe/jali ta’ €94,000 il-klijenti jistg[u jixtru appartament komplut bi tliet kmamar tas-sodda, ]ew; kmamar tal-banju, terrazzin, washroom kif ukoll garaxx b’xejn f’wie[ed mill-aktar pro;etti residenzjali ewlenin f’Santa Venera.

Din l-offerta unika u ta’ darba li tnediet f’:unju tant kienet su//ess li fi ]mien qasir inbieg[u aktar minn 30 appartament.

Dwar din l-offerta, il-Kap E]ekuttiv tad-Dhalia Real Estate, Chris Grech, qal li din linizjattiva ;dida hi opportunità e//ellenti g[al dawk li jixtiequ jixtru jew jinvestu fil-proprjetà bi prezzijiet vanta;;u]i.

Aktar spazju miftu[ g[all-pubbliku, b’mod partikulari g[at-tfal. F’Marsaskala g[adha kemm ;iet inawgurata playing field ;dida fi Pjazza Mifsud Bonnici. Din l-inawgurazzjoni saret is-Sibt 21 ta’ Lulju. Fi/-/erimonja [adu sehem il-Girl Guides kif ukoll it-tfal tan-Nursery tal-Football tal-istess lokal. Dan il-pro;ett sar mill-Kunsill Lokali ta’ Marsaskala bil-fondi tal-Urban Improvement Funds tal-MEPA

Se ssir revi]joni tar-Re;istru Uffi/jali tas-Sa[[a tal-Pjanti Id-Direttorat g[as-Sa[[a tal-Pjanti qed jibda pro/ess sabiex issir revi]joni tar-re;istrazzjoni fir-Re;istru Uffi/jali ta’ Malta, mag[ruf b[ala MOR. F’dan il-pro/ess se jissej[u dawk kollha li di;à huma rre;istrati mad-direttorat biex b’hekk ti;i a;;ornata linformazzjoni fir-re;istru skont ilformula u l-informazzjoni ori;inali f’din ir-re;istrazzjoni.

Din l-informazzjoni se tg[in flispezzjonijiet g[as-sa[[a tal-pjanti.

Fir-re;istru tin]amm l-informazzjoni kollha ta’ dawk li jippropagaw, ikabbru u jbig[u jew jag[mlu xi attività o[ra asso/jata mal-pjanti,

prodotti tal-pjanti, ]rierag[ li hemm referenza g[alihom, jimportaw pjanti, prodotti tal-pjanti jew o;;etti o[ra hekk kif imni]]la f’Parti A ta’ Skeda V tal-Avvi] Legali 97 tal-2004 u xi emendi sussegwenti skont l-Att talKwarantina tal-Pjanti tal-2001.

F’dan ir-re;istru jitni]]lu wkoll iddettalji ta’ min jipprodu/i jew jimmani;;ja m[a]en kollettivi jew /entri minn fejn jintbag[tu Tuberi tasSolanum tuberosum L. apparti minn ]errieg[a tal-patata tal-frott tas-Citrus L., Fortunella Swingle, Poncirus Raf u l-ibridi tag[hom.

Dawk kollha li huma di;à rre;istrati

fir-re;istru se ji;u infurmati bil-miktub mid-direttorat sabiex jag[mlu appuntament biex id-dettalji jkunu riveduti.

Min jonqos milli jag[mel kuntatt se jkun infurmat bil-miktub li se jitne[[ew id-dettalji tieg[u mill-MOR bis-sa[[a tad-direttur.

Dawk kollha li mhumiex re;istrati g[andhom jirre;istraw minnufih billi jsir kuntatt mad-Direttorat tas-Sa[[a tal-Pjanti fuq in-numru 22927545 jew freephone 80072310 jew imorru direttament fi/-?entru talBijoteknolo;ija tal-Pjanti f’{al Lija waqt il-[inijiet tal-uffi//ju.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

Lokali 7

Mhux [ati li pprova jelimina lill-Kuntistabbli Mario Portelli

Romeo Bone ta’ 35 sena mill-Furjana, ma nstabx [ati dwar diversi akku]i fil-konfront tal-Kunstistabbli Mario Portelli, fosthom li ried jeliminah. Bone ma nstabx [ati mill-Ma;istrat Francesco Depasquale li fit12 ta’ Jannar tal-2011 ippjana biex jelimina lillKuntistabbli Portelli.

Portelli, mag[ruf a[jar b[ala PC 99 hu l-persuna li kixef [afna ka]i malPulizija fosthom l-allegat konnessjoni tal-ex Spettur David Gatt dwar involviment tieg[u flimkien ma’ persuni o[rajn fuq diversi reati kbar li se[[ew f’Malta.

Fuq informazzjoni ta’ Mario Portelli, David Gatt qed jiffa//ja 14-il akku]a, fosthom li organizza g[aqda ta’ kriminali li wettqu w[ud mill-akbar hold-ups li saru f’Malta g[alkemm il-parti lkbira tag[hom kienu fallew.

Mario Portelli kien allega li Bone kien mar vi/in iddar tieg[u biex ibe]]g[u u hu mill-ewwel kien /empel lill-Kummissarju tal-Pulizija John Rizzo, u dan se[[ g[all-[abta tas-6.30 ta’ filg[axija.

Portelli kien qallu li kien qed jag[raf lil Raymond Bone, i]da ma kienx qed jag[raf lil persuna l-o[ra li kellu mieg[u fil-karozza.

Portelli kien sostna li Bone u xi [add ie[or kien qed javvi/ina lejn ir-residenza tieg[u.

Wara, qal Portelli, hu mar g[all-karozza tieg[u li kienet fil-garaxx segwa lil Bone u li bl-g[ajnuna tieg[u kien inqabad mill-Pulizija tas-CID f’{al Luqa.

Il-Qorti ma emmnitx din il-ver]joni u qalet li ma hemm l-ebda prova li Bone

resaq lejn ir-residenza ta’ Portelli, saq bil-mod quddiemha u li l-Kuntistabbli Portelli be]a’ minnu u [assu mhedded.

Il-Qorti qalet li min ikun mhedded ma jmurx g[allkarozza tieg[u u jsuq g[al Bone sakemm finalment qabdu. Ing[ad li mhux minnu li Portelli mar g[all-karozza fil-garaxx tieg[u, g[ax vi/in ir-residenza tieg[u PC 99 m’g[andu garaxx u li kieku qag[ad imur g[all-karozza tieg[u fejn g[andu propju lgaraxx, ]gur li Portelli ma kienx jil[qu.

Il-Qorti qalet ukoll li ma jistax ikun li Portelli kien mhedded, g[ax ]gur kieku meta dan ;ie fa//ata ta’ Bone waqt li t-tnejn kienu bil-karozza, kien jag[mel minn kollox biex ja[rab u mhux jo[ro; g[alih u jikkonfrontah. Mhux talli hekk talli kien hu li mexxa l-pjan biex jinqabad Bone f’;irja bil-karozza tieg[u u tal-Pulizija.

Il-Qorti qalet ukoll li Portelli ma kellux g[alfejn jib]a’ minn Bone g[ax dan kellu x’jaqsam ma’ persuni o[rajn li g[addejjin pro/eduri fuq ka] ie[or.

Dak i]-]mien PC 99 kien Pulizija tat-Traffiku u wara mar ma’ tal-Mobile u g[alhekk ka]i o[ra dwar reati o[rajn ma kellux jid[ol fihom, anke jekk kien qed jag[mel xi st[arri; g[allPulizjija ma kellux id-dmir li jag[milha ma’ persuni mag[rufin b[ala kriminali.

Il-Prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispetturi Joseph Mercieca u Michael Mallia, filwaqt li l-Avukati Joseph Giglio, Giannella de Marco u Stephen Tonna Lowell dehru g[al Bone.

Jer;a’ jibda jinstema’ l-ka] ta’ tliet pulizija u bouncer Id-Difi]a tg[id li persuna ma tistax ti;i pro/essata darbtejn fuq l-istess ka] Skont il-Kostituzzjoni, ilLi;ijiet tal-Unjoni Ewropea u anke dawk tad-Drittijiet talBniedem, l-ebda persuna ma tista’ ti;i pro/essata darbtejn fuq l-istess ka]. Dan kien largument tad-Difi]a fil-ka] tal-Pulizija kontra Ramon Mifsud Grech ta’ 41 sena minn Birkirkara, Jean Paul Vella, ta’ 24 sena minn San :iljan u Ryan Tonna ta’ 31 sena mill-{amrun, li flimkien mal-bouncer Jonathan Micallef ta’ 29 sena minn Birkirkara, qed ji;u mixlijin li ming[ajr ra;uni ssekwestraw lill-Fran/i] Jean-Olivier Mesrine, u li g[amlulu [sara fil-camera di;itali tieg[u.

Il-pulizija qed ji;u mixlijin ukoll li wettqu reat li kienu fid-dmir li jaraw li dan ma jse[[x. L-erba’ r;iel di;à ;ew liberati mill-Ma;istrat Doreen Clarke minn dawn lakku]i u akku]i o[rajn min[abba li kien hemm ]ball fl-akku]a fejn l-allegat reat kien se[[ fit-3.30 a.m. tal-25 ta’ Ottubru tal-2009 u mhux fil-11 p.m. tal-24 ta’Ottubru.

Quddiem il-Ma;istrat Neville Camilleri saret ittrattazzjoni mid-Difi]a u lProsekuzzjoni fejn l-avukati lkoll qablu li pro/ess mill;did fuq l-istess ka] imur kontra d-Drittijiet Fundamentali tal-Bniedem.

L-Avukat Emmanuel Mallia, li qed jidher g[al Ramon Mifsud Grech, qal li l-akku]i huma l-istess b[al dawk li kienu mixlijin dwarhom quddiem ilMa;istrat Doreen Clarke. Hu qal li skont l-artiklu 527 talKodi/i Kriminali ta’ Malta, bid-drittijiet kollha fl-artiklu 39 (9) tal-Kostituzzjoni u lartiklu 6 tal-Konvenzjoni Ewropea fuq id-Drittijiet Umani, l-akku]at ma jistax jiffa//a l-istess akku]i g[attieni darba.

L-Avukati Peter Fenech u Lena Sammut, li qed jidhru g[al Jean Paul Vella, qablu mas-sottomissjonijiet talAvukat Mallia u kkwotaw diversi ka]i simili li ;ew de/i]i fil-Qorti, biex isa[[u l-argumenti tag[hom.

L-Avukati Gianella de

Marco, Gianluca Caruana Curran u Joseph Giglio li qed jidhru g[al Ryan Tonna, ukoll qablu mas-sottmissjonijiet tal-avukati l-o[ra. Huma sostnew ukoll li lProsekuzzjoni kellha ]-]mien bi]]ejjed biex anke ftit qabel ma ting[ata s-sentenza jitolbu li ssir korrezzjoni.

L-Avukat de Marco ikkonfermat, filwaqt li semmiet ka]i o[ra, u rriferiet g[allka] ta’ Patri Godwin Scerri li kien liberat minn akku]a g[ax ir-reat se[[ f’lokalità o[ra u mhux dik, li akku]awh biha l-Pulizija.

L-Avukat Larry Gauci, li qed jidher g[al Jonathan Micallef, qabel ma’ dawn issottmissjonijiet kollha filwaqt li s-Supretendent Dominic Micallef g[allProsekuzzjoni argumenta li peress li nbidlu l-[inijiet flakku]a, dan ifisser li din hi akku]a ;dida u m’hemm lebda ka] ta’ pro/ess doppju.

Il-Qorti, wara li semg[et is-sottomissjonijiet ta]-]ew; partijiet, [alliet il-ka] g[al 5 ta’ Novembru li ;ej.

Spettur tal-Pulizija mwissija mill-Qorti wara li naqset li tidher f’ka] L-Ispettur Therese Sciberras kienet imwissija mill-Ma;istrat Neville Camilleri wara li din naqset li tidher f’ka] fejn koppja jinsabu mixlijin b’serq ta’ handbag.

Il-Ma;istrat Camilleri qal li jekk din ter;a’ tirrepeti ru[ha fil-kaw]a li jmiss se tkun qed

isib lill-Ispettur [atja ta’ disprezz lejn il-Qorti.

Il-Qorti qalet li hi kienet qed tinnota li g[al dan il-ka] din ma kenitx l-ewwel darba li l-Ispettur tal-Pulizija naqset li tkun pre]enti g[al ka] li hi qed tmexxi b[ala Prosekutur u b’dan l-a;ir minbarra li qed itellef ix-xog[ol tal-Qorti, qed

i;;ib ix-xhieda g[al xejn.

Il-Qorti talbet ukoll lillIspettur Sciberras li fi ]mien 15-il ;urnata tippre]enta nota dwar il-ka] u fin-nuqqas ta’ dan tista’ tittie[ed azzjoni kontriha.

Kopja ta’ din id-de/i]joni me[uda mill-Qorti ntbag[tet lill-Kummissarju tal-Pulizija.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

8 Lokali

Korsijiet ;odda offruti fl-Università f’G[awdex g[as-sena akkademika 2012-2013

Membri tal-ekwipa;; tal-USS Cape St George g[amlu xog[ol volontarju f’Dar Mer[ba Bik waqt li l-vapur jinsab g[al waqfa f’Malta. L-a[[ar ]jara ta’ dan il-vapur f’Malta saret fl-1995 u l-iskop ta’ din i]-]jara hu biex il-membri tal-ekwipa;; ikollhom [in ta’ mistrie[. L-Ambaxxatri/i Amerikana g[al Malta, Gina Abercrombie Winstanley, qalet li dan ix-xog[ol volontarju hu parti mit-tradizzjoni tal-Forzi Navali Amerikani u jsir f’kull port li l-Forzi Navali Amerikani j]uru.

L-Ambaxxatri/i Amerikana qalet li din hi wkoll turija ta’ solidarjetà mill-ba[rin Amerikani u turi r-relazzjonijiet e//ellenti bejn i]-]ew; pajji]i.

Il-kampus tal-Università f’G[awdex se joffri g[add ta’ korsijiet g[as-sena akkademika 2012-2013 li permezz tag[hom studenti adulti, [addiema u persuni o[ra jkomplu jing[ataw lopportunità li jiksbu kwalifiki me[tie;a biex itejbu l-kompetenzi tag[hom.

Minbarra li jsa[[a[ isservizzi edukattivi f’G[awdex dan ikompli jtejjeb l-abbiltajiet ta’ dawn in-nies biex b’hekk ikunu jistg[u jkabbru l-potenzjal tag[hom fid-dinja taxxog[ol. Il-korsijiet li se jibdew f’Ottubru li ;ej jinkludu Diploma in Gozo Studies, Diploma in Commerce, Bachelor of

Commerce, Bachelor of Commerce (Hons) u Master of Arts in Island and Small States Studies.

Wie[ed minn dawn ilkorsijiet, Diploma in Gozo Studies, se ji;i offrut g[allewwel darba din is-sena u hu mfassal fuq erba’ semestri. Il-Ministeru g[al G[awdex se jissussidja lispejje] ta’ g[ajnuna li tla[[aq l-€400 g[al kull parte/ipant. {afna mill-parte/ipanti li di;à g[andhom impjieg f’G[awdex, permezz ta’ dawn il-korsijiet li se jkunu offruti mhux se jkun diffi/li biex japplikaw g[alihom, g[all-kuntrarju ta’ qabel, meta korsijiet simili kienu jkunu offruti f’Malta.

12-il kors mill-Istitut ta’ Formazzjoni Pastorali tal-Knisja Fis-sena akkademika li tibda f’Ottubru, l-Istitut talFormazzjoni Pastorali talKnisja se jorganizza 12-il kors differenti fosthom kors ;did fil-media education mill-perspettiva Kattolika.

Dawn il-korsijiet i[ejju operaturi pastorali biex jag[tu servizz f’oqsma differenti b[al dik taladolexxenti u ]-]g[a]ag[, tal-familja, direzzjoni spiritwali u tmexxija Nisranija.

Korsijiet o[ra qed isiru

fil-missjolo;ija, levan;elizzazzjoni, ittag[lim so/jali tal-Knisja, il-litur;ija, l-ispiritwalità Karmelitana, il-formazzjoni biblika u parish nursing.

Il-korsijiet ta’ dan l-istitut huma akkreditati mill-Malta Qualifications Council u jwasslu g[al general jew higher education award.

Il-prospectus jista’ jitni]]el mis-sit www.maltapfi.org. G[al iktar informazzjoni, wie[ed jista’ jibg[at email fuq pfi@maltadiocese.org.

L-a[[ar jiem tal-iskema ‘Nirran;a d-Dar Tieg[i’ L-iskema ‘Nirran;a d-Dar Tieg[i’ li kienet miftu[a g[al xahrejn, se tag[laq il-:img[a 27 ta’ Lulju 2012. G[alhekk, lAwtorità tad-Djar appellat biex biex min hu interessat jimla lapplikazzjoni u jg[addiha lill-uffi//ju tal-Customer Care talAwtorità sal-:img[a 27 ta’ Lulju 2012.

L-Uffi//ju tal-Awtorità tad-Djar ikun miftu[ g[all-pubbliku llum jew il-:img[a bejn it-8 a.m. u l-11.30 a.m.

Jekk hemm id-diffikultà ta’ mobbiltà, wie[ed g[andu j/empel l-uffi//ju tal-Customer Care fuq 22991000, u uffi/jal talAwtorità jkun jista’ jmur g[and il-persuna biex jg[inu japplika g[al din l-iskema.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

Lokali 9

Erba’ Rumeni mixlijin li ]ammew g[andhom o;;etti misruqin Geani Roberto Marin ta’ 31 sena, Tudor Cornel Marin ta’ 30 sena, Georgiana Elena Chiuc ta’ 20 sena, u Cornelia Marin ta’ 27 sena, in]ammu ta[t arrest preventiv mill-Ma;istrat Francesco Depasquale wara li kienu mixlijin li kellhom fil-pussess tag[hom o;;etti misruqin.

Fost l-o;;etti misjubin g[and ir-Rumeni kien hemm mobiles u lap top u s-serq allegatament sar minn Paceville u postijiet fl-in[awi.

Il-Pulizija qalet li sabet l-o;;etti misruqin f’rejd li g[amlet fl-appartamenti tar-Rumeni li huma residenti f’San :iljan. Il-valur tal-o;;etti misruqin jaqbe] il€ 233.

Huma tressqu mill-Ispetturi Luke Bonello u Trevor Micallef filwaqt li l-Avukat Anthony Farrugia qed jidher g[all-akku]ati li lkoll wie;bu li mhumiex [atjin talakku]i mi;jubin kontrihom.

In-numru ta’ persuni li qed jag[mlu u]u mis-servizz myHealth kulma jmur qed ji]died

Aktar servizzi mis-sit myHealth Il-pro;ett myHealth issa qieg[ed joffri a//ess g[al aktar ri]ultati ta’ e]amijiet medi/i. Il-pro;ett tlesta fi ]mien sena, sar b’investiment ta’ €350 elf u tnieda fl-a[[ar ta’ Jannar ta’ din is-sena.

Minn dakinhar ’l hawn baqa’ ji]died in-numru ta’ persuni li jag[mlu u]u mis-servizz li joffri kumdità u a//essibbiltà kontinwa u qed ju]awh kwa]i 1,200 persuna.

Fi stqarrija, il-Gvern qal li fost is-servizzi, is-sit jag[ti a//ess g[al discharge letters tal-Isptar Mater Dei, lista tattobbba li jistg[u ja[dmu f’pajji]na u li wie[ed jista’ jwasslilhom tag[rif mediku permezz ta’ dan is-sit, informazzjoni dwar medi/ini li wie[ed ikun intitolat li ji;bor permezz tas-servizz tal-Ispi]erija tal-G[a]la Tieg[ek, parti kbira tar-

Dan is-servizz se jservi b[ala punt ta’ referenza g[all-pazjenti u allura jfisser li l-persuna tkun tista’ tie[u aktar [sieb sa[[itha ri]ultati tal-laboratorju u rapporti dwar l-e]amijiet kollha di;itali ta’ x-rays, CT scans, MRI, ultrasound u o[rajn li jkunu saru flisptarijiet u l-kliniki talGvern.

Hugo Agius Muscat, ilkordinatur tal-eHealth, qal li l-ewwel pass li jrid jag[mel il-pazjent hu li jirre;istra g[all-e-ID. Is-sit jinsab fuq lindirizz www.myhealth.gov.mt u joffri wkoll il-possibbiltà li lpersuna tir/ievi notifika permezz ta’ email meta jkun hemm ri]ultat ;did.

Il-Ministru g[as-Sa[[a, l-

Anzjani u l-Kura filKomunità, Joe Cassar, qal li dan is-servizz kien pass ie[or importanti fl-istorja tasservizzi tas-sa[[a. Il-Ministru qal li l-politika tal-Gvern filqasam tas-sa[[a kienet dejjem dik li jtejjeb il-livell mhux biss tal-kura li ting[ata imma wkoll tal-infrastruttura.

Il-Ministru qal li dan isservizz se jservi b[ala punt ta’ referenza g[all-pazjenti u allura jfisser li l-persuna tkun tista’ tie[u aktar [sieb sa[[itha, g[ax id-de/i]jonijiet dwar is-sa[[a se jkunu bba]ati aktar minn qatt qabel fuq ir-ri]ultati medi/i.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

10 Opinjoni

Ne[tie;u kultura ta’ onestà Dak li se[[ fix-xena politika dan l-a[[ar ]gur li jibqa’ miktub fl-istorja politika, b[all-;rajjiet li skont jien huma fost l-aktar strambi biex tifhimhom.

Fejn pajji]i o[ra filparlamenti differenti hemm ministri u prim ministri li jitilfu vot ta’ fidu/ja g[ax f’pajji]hom tkun ;rat xi [a;a li biha fl-ekonomija, fil[olqien tax-xog[ol u f’servizzi o[ra governattivi jkun hemm fjask, hawn Malta dan il-fjask ma se[[x u g[allkuntrarju, g[andna gvern li jista’ jifta[ar li hu [adem g[all-[olqien tal-impjiegi u rnexxielu jo[loq l-impjiegi.

Il-Gvern [adem biex f’pajji]na ma jin[assx l-effett ta’ re/essjoni u hekk ;ara g[ax f’pajji]na g[adu mhux jin[ass l-effett ta’ re/essjoni b[alma ;ara f’pajji]i o[ra.

G[all-kuntrarju ta’ pajji]i o[ra, li llum fallew, pajji]na g[adu jgawdi fidu/ja kemm b[ala stat kif ukoll flekonomija li hu jmexxi.

Dan kollu jo[loq differenza minn pajji]i o[ra. F’pajji]na l-;rajjiet politi/i mhumiex marbutin mal-falliment flekonomija u l-[oqien taxxog[ol b[alma qed ji;ri f’pajji]i o[ra i]da g[andna fenomenu ie[or li qed jimla lpa;ni tal-;urnali tag[na.

Qed nirreferi g[all-istejjer politi/i li huma marbutin ma’ opinjonijiet personali ta’ politi/i u o[rajn li kollha jitkellmu fuq x’qed ji;ri politikament, min[abba stejjer personali.

Kwistjonijiet personali jsiru pubbli/i Il-kwistjonijiet personali ta’ numru ta’ deputati ma’ o[rajn

li sa ftit ilu setg[u kienu meqjusa personali issa spi//aw pubbli/i.

Issa Carm Mifsud Bonnici ;ie sfidu/jat fil-Parlament g[ax id-Deputat Nazzjonalista Franco Debono vvota malOppo]izzjoni fuq mozzjoni biex dan il-ministru jintalab jirri]enja.

Jeffrey Pullicino Orlando vvota mal-Oppo]izzjoni fuq mozzjoni simili sabiex din tne[[i lil Richard Cachia Caruna minn ambaxattur g[al Malta fl-UE mill-kariga uffi/jali tieg[u.

Issa sar mag[ruf li limsemmi deputat ma kienx lest li jibqa’ membru tal-Partit Nazzjonalista.

Minn dak kollu li ntqal pubblikament u minn dak li nkiteb fil-;urnali, nemmen li

[are; aktar fil-bera[ innuqqas ta’ qbil fuq livell personali.

L-eks Ministru John Dalli, li llum hu Kummissarju flUE, ukoll qieg[ed ikompli jg[addi l-kummenti dwar dak li qed ise[[ fil-PN. Kritika li dejqet lin-nies Tkun xi tkun il-kritika, kemm il-darba tkun wa[da interna, tispi//a ta[sad linnies. In-Nazzjonalisti jiddejqu jaraw dan l-a;ir u jistennew li jekk jista’ jkun, kritika b[al din tibqa’ interna.

Illum, i]da, bil-;urnali

jikkompetu g[al min se jippubblika g[all-ewwel darba storja jew juri xi kumment, il-kritika ftit li xejn tista’ tibqa’ interna.

L-internet u l-Facebook spi//aw sors ta’ informazzjoni li tbiddel ukoll f’kamp tal-gwerra tal-ideat.

Xi drabi ng[id li din politika miskina i]da drabi o[ra ng[id li dan hu ]vilupp politiku importanti li jse[[.

It-tentazzjoni tal-vanità ma tippermettix li xi deputat jibqa’ jitkellem internament u g[alhekk, biex wie[ed jie[u ra;un, fa/li li jasal li dak li jkollu xi jg[id jg[idu lill;urnalisti li mo[[hom biex ibig[u l-a[barijiet.

Il-;urnalisti mhumiex moralisti u lanqas ;udikanti tal-;ustizzja i]da xog[olhom hu li jxerrdu l-a[bar, tkun xi tkun il-konsegwenza.

Dan ifisser li kull min ikollu xi jg[id kontra l-Gvern illum jaf li se jkollu postu filpa;na ta’ quddiem tal-;urnal li lilu jag[]el li ji]vela lkummenti tieg[u. Illum sar hawn personalitajiet li lvanità donnha ;;eg[ilhom jg[idu xi [a;a biex jidhru u jinstemg[u. Saret marda so/jali li tkun trid tara lilek innifsek fuq il-front page ta’ ;urnal. Din is-sitwazzjoni tassigura s-suq tal-kummenti.

Din hi so/jetà li saret tie[u pja/ir tikkummenta u tiddiskuti.

I]da sar jin[ass fis-so/jetà li llum bil-mod ta’ kif qed isiru l-kummenti, il-politika qed tiftaqar minn /ertu sens ta’ responsabbiltà lejn il-;id komuni.

Qed jonqos is-sens ta’ onestà fis-so/jetà tag[na.

Illum tisma’ lil min jg[id li sar g[andna min ma ji[ux dak li jrid u allura jibda jtellef.

Sar g[andna nies fix-xena politika li fil-fehma tieg[i saru cheap u unfair. Legoi]mu refa’ wisq rasu. Il-

L-Oppo]izzjoni mxiet b’a;ir irresponsabbli u qatt ma waqfet tara jekk l-argument ta’ kritika kontra l-Gvern kienx motivat minn ra;uni jew ossessjoni

minn Edwin Vassallo edwin.vassallo@gov.mt

Dan l-a[[ar sentejn partikularment rajna lill-Oppo]izzjoni li bl-aktar mod irresponsabbli tipprova tappo;;ja argument personali u tie[u vanta;;

kummenti saru jsiru dwar kif ja[sibha dak jew l-ie[or skont x’jaqbel lil dak jew lill-ie[or.

Minn jitnigge] u jinqaras, jaqbe].

Il-Labour wara dawn l-attakki L-Oppo]izzjoni g[andha dmir li tikkritika lill-Gvern tal-;urnata filwaqt li tara kif tie[u postu i]da bit-tmexxija ta’ Joseph Muscat din id-do]a ta’ strate;ija ta’ tfixkil donnha qed tie[u sura o[ra.

Ma hemmx kuxjenza so/jali u ma hemmx skrupli. Kollox jg[odd u jiswa u kif jara li fuq livell personali xi deputat min-na[a tal-Gvern ma jaqbilx ma’ xi de/i]joni li [a xi ministru, allura dlonk tara, kif fil-fatt rajna, lillOppo]izzjoni tressaq mozzjoni kontra ministru bil[sieb li tipprova tie[u vanta;; minn fuq in-nuqqas ta’ qbil li jkun hemm bejn id-deputat u l-E]ekuttiv tal-Gvern.

Dan l-a[[ar sentejn partikularment rajna lillOppo]izzjoni li bl-aktar mod irresponsabbli tipprova tappo;;ja argument personali u tie[u vanta;; minn kull kelma li xi deputat Nazzjonalista seta’ jg[id filkonfront ta’ de/i]joni li lGvern ikun [a.

A;ir irresponsabbli g[ax lOppo]izzjoni qatt ma waqfet tara jekk l-argument ta’ kritika kontra l-Gvern kienx motivat minn ra;uni jew ossesjoni. Kien x’kien largument, kienet x’kienet ilmotivazzjoni, l-Oppo]izzjoni dejjem kienet lesta biex tie[u l-vanta;;i.

Rajna fil-fatt lillOppo]izzjoni tressaq mozzjonijiet g[al talba ta’ ri]enja ukoll fejn ma kienx hemm il-b]onn i]da rat kif

tikseb ra;uni ukoll jekk falza.

Hekk ;ara kemm fil-ka] tal-mozzjoni kontra Austin Gatt kif ukoll bil-mozzjoni kontra Karm Mifsud Bonnici.

Hekk ;ara wkoll fil-ka] talmozzjoni kontra Richard Cachia Caruna. F’kull ka] lOppo]izzjoni dejjem tressaq mozzjoni b’akku]a falza. Limportanti g[all-Oppo]izzjoni ta’ Muscat kien li tara li llum jew g[ada jidher li rnexxielu jaqta’ ras ta’ ministru jew persuna tal-fidu/ja tal-Prim Ministru.

B’dawn il-mozzjonijiet talLabour la saret ;ustizzja g[ax, anzi, saret in;ustizzja, u lanqas ma ]diedu l-postijiet tax-xog[ol. Kienu fil-veru sens tal-kelma mozzjonijiet tal-giljottina. Mozzjonijiet distruttivi minn Oppo]izzjoni distruttiva.

Ne[tie;u kultura ta’ onestà Fil-fehma tieg[i, meta

n[ares lejn dan kollu nasal biex ng[id li pajji]na qed jintla[aq minn [akma ta’ egoi]mu sfrenat fejn ftit li xejn sirt tista’ tafda. L-onestà qed tonqos mill-kummer/, mill-professjonijiet u filpolitika. Donnu wie[ed lest biex jara kif se jattakka lil sie[bu hekk kif dan idawwar ftit wi//u.

Nitkellmu dwar il-valur ta’ solidarjetà i]da nsejna fejn qeg[idnieh. Hawn min jitkellem dwar il-fraternità i]da dan il-valur illum spi//a donnu maqful fil-mu]ew tarRivoluzzjoni Fran/i]a.

Il-libertà saret tfisser libertina;; u libertà responsabbli li nsejna fejn toqg[od. Fejn tid[ol irresponsabbiltà kul[add responsabbli biss lejh innifsu u lejn l-aptiti tieg[u.

Il politika ni]let fil-fond talag[ar livell ta’ [mie;, hekk qal l-editur i]da rrid ni;bed lattenzjoni li jekk il-politika ni]let fl-ag[ar livell ta’ [mie; ma kinux il-polti/i biss li ni]]luha f’dak il-livell.

Irrid ng[id li l-;urnalisti u ledituri kellhom sehem ukoll x’joffru biex il-politika spi//at hawn. Li kieku /erti ;urnali tassew kien jimpurtahom millmotivazzjoni ta’ dak li kien qed jintqal qabel ma ppubblikaw, kieku forsi llum il-politika mhix fl-ag[ar livell ta’ [mie;.

L-attakk orkestrat kontra Gonzi akkost ta’ kollox L-istramb ta’ dan kollu qieg[ed hawn, li dan kollu qed ise[[ fil-mument li b[ala

Gvern nistg[u ng[idu li qed naraw su//ess g[all-mod ta’ kif qed jitmexxa dan il-pajji].

Fil-qasam politiku tal[olqien tax-xog[ol b[ala pajji] sejrin tajjeb, fl-edukazzjoni qed naraw progress, fil-qasam tas-sa[[a qed naraw ukoll titjib u servizzi li qed jg[inu lil [afna persuni jeg[lbu l-mard tag[hom, u ma hawnx fiex wie[ed jista’ tassew jikkritika lill-Gvern ta’ Gonzi fuq ilpolitika tieg[u b[ala Gvern.

Allura naraw fiex nistg[u ninfexxew.

G[alhekk f’dawn i//irkustanzi donnu hawn min ma ja[milx jara lil Lawrence Gonzi jgawdi s-su//ess li [adem g[alih u sforz l-g[ira naraw kif no[olqu qasma fejn ma hemmx.

Dan hu nuqqas ta’ onestà mhux biss ma’ Lawrence Gonzi i]da l-aktar mal-poplu Malti u G[awdxi.

Dan hu nuqqas ta’ onestà li ;ej minn nies li mhumiex kapa/i jag[mlu a[jar.

G[alhekk kul[add g[andu ikun i;;udikat minn dak li jg[id u jag[mel. Minn kull kelma li ng[idu nkunu ;;udikati fuq il-motivi u l;enwinità tag[na.

Dan i]-]mien jg[addi u perswa] li se j[alli warajh tag[lima kbira g[as-so/jetà tag[na.

Din l-esperjenza se t[allina mxennqin g[al aktar onestà u sens ta’ sewwa fil-[ajja.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 25965460 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

Il-Labour jibqa’ kattiv u vendikattiv Jekk hawn xi [add ja[seb li l-Labour ta’ Muscat illum mhux qieg[ed jadotta l-istess politika talLabour tal-passat – politika vendikattiva u kattiva – hu ]baljat. Il-Labour g[adu l-Labour kattiv u vendikattiv. Din hi l-istorja tal-Labour. Dan mhux qed ng[iduh bil-kliem biss. Il-fatti jikkonfermaw li Muscat mhu xejn differenti mil-Labour tal-passat.

Lil Muscat rajnieh quddiem g[ajnejna jqa//at lirjus b’manuvri li mexxa hu stess fil-Parlament biex tajjar Ministru integru – lil Carm Mifsud Bonnici – u qa//at lil Richard Cachia Caruana mill-kariga importanti ta’ Rappre]entant Permanenti ta’ Malta fl-UE. Politika ta’ attakki fero/i Dawn huma l-a[[ar vittmi tal-Labour ta’ Muscat.

I]da mhux biss. Hemm [afna aktar personalitajiet li tul dawn l-a[[ar erba’ snin, daqu xi jfisser ilLabour ta’ Muscat illum. Leader Laburista li g[andu ambizzjoni wa[da – li jsir Prim Ministru llum qabel g[ada. Muscat lest li jinqeda b’kul[add u kapa/i jattakka lil kull min jista’ jie[u vanta;; politiku minn fuq dahru.

Muscat mhux biss iddikjara ming[ajr ebda mist[ija u b’nuqqas kbir ta’ etika li “the end justifies the means,” i]da wkoll wettaq politika ta’ vendetta. Il-gazzetta il-mument tal-{add li g[adda kixfet b’g[axar e]empji l-kampanja u l-politika ta’ vendetta kontra kull min ja[seb li jista’ jfixklu g[all-ambizzjoni tieg[u.

Bil-provi, Muscat qieg[ed juri li mhux kapa/i ja[dem ma’ min ma jaqbilx mieg[u. Muscat u lLabour attakkaw personalment lil personalitajiet fil-midja – ewlenin fosthom il-kampanja malinna u vendikattiva fil-konfront ta/-Chairman tal-Public Broadcasting Services (PBS), Joseph Mizzi, li bi pjan oxxen ippruvaw jimmanipulaw biex ikissruh mhux biss fuq livell profesjsonali, i]da wkoll fuq livell personali. Attakk fero/i ie[or fuq il-PBS kien fil-kontront ta’ Anton Attard, il-Kap E]ekuttiv talPBS, g[ax Muscat u l-Labour ma fel[ux jaraw lillPBS miexi fit-triq professjonali u ta’ serjetà.

Muscat u l-Labour lanqas ma [afruha lill-eks Segretarju Internazzjonali tal-MLP, Joe Mifsud.

G[aliex beda jmexxi programm ta’ ;rajjiet kurrenti kull filg[odu fuq TVM, Joe Mifsud safa vittma ta’ attakki kontinwi u b’kummenti dispre;jattivi.

Personalitajiet o[ra vittmi tal-politika vendikattiva tal-Labour, u li mhumiex politi/i u li taqbel jew ma taqbilx mag[hom trid dejjem i]]omm rispett lejn ix-xog[ol tag[hom, kienu l-Isqfijiet Maltin u l-eks Chairman tal-Bank of Valletta, Roderick Chalmers.

Fil-konfront tal-Isqfijiet, Muscat u l-Labour irre/iprokaw ;est nobbli tal-Isqfijiet b’insulti u attakki fis-sig[at li fihom kienet qed tag[laq ilvotazzjoni dwar ir-referendum dwar id-d[ul taddivorzju. Il-midja Laburista, f’isteri]mu vendikattiv, ippubblikat stqarrija b’embargo biex tkun tista’ tixxandar wara li tag[laq il-votazzjoni fl-10 p.m.

Mal-istqarrija li xandret kontra kull etika, il-midja Laburista xandret kummenti mill-aktar ibsin kontra l-Isqfijiet.

Kontra Roderick Chalmers, li jgawdi rispett kbir g[all-professjonalità fix-xog[ol tieg[u, kien Muscat innifsu li g[a]el li jattakkah dwar nuqqasijiet li twettqu minn sussidjarja tal-Bank u li lMFSA kienet ukoll [adet passi.

Fil-mira tal-politika vendikattiva mmexxija minn Muscat kien hemm ukoll il-Ministru Austin Gatt, li hu evidenti li jdejjaqhom g[aliex il-kanuni ta’ Muscat u l-Labour huma mdawrin dejjem fuqu g[aliex hu Ministru li wettaq riformi kbar u diffi/li. Il-Ministru Dolores Cristina wkoll kienet attakkata, mhux biss hi i]da wkoll il-familja tag[ha. Ministru li wettqet riformi kbar fl-edukazzjoni u li s-su//ess tag[hom qanqlu lil-Labour tallum jorkestraw kampanja di]onesta u qarrieqa.

Muscat irid il-poter akkost ta’ kollox Il-kampanja di]onesta tal-Labour ni]let ukoll fillivell tal-politika lokali b’kampanja vili u ta’ mi]informazzjoni kontra l-eks Sindku ta’ San Pawl il-Ba[ar, Grazziella Galea. U dan biex Muscat jirba[ akkost ta’ kollox il-poter fil-lokalità.

Dawn huma ftit e]empji konkreti tal-politika ta’ Muscat. Politika li taqta’ l-irjus ta’ kull min ma jaqbilx mieg[u. Politika li di;à qed intieg[mu lmorr tag[ha issa li hu fl-Oppo]izzjoni, a[seb u ara jekk jing[ata /ans bit-tmexxija tal-gvern.

Lejlet l-Olimpjadi ta’ Londra Minn din il-;img[a jing[ata bidu g[al edizzjoni o[ra tallog[ob Olimpiku, f’manifestazzjoni unika u sportiva li tressaq flimkien lill-poplu tad-dinja fi spirtu mill-isba[.

L-istennija hi kbira minn [afna, mhux biss minn dawk li normalment isegwu l-isport b’interess i]da anke minn dawk b[ali li mhux dejjem isibu /-/ans li jsegwu l-isport fuq ba]i regolari. G[alhekk, wara li fil-jiem li g[addew segwejna b’interess kbir ilkampjonati Ewropej tal-futbol li saru fil-Polonja u l-Ukrajna rispettivament, l-attenzjoni ta’ [afna se tkun iffukata fuq dak li se jkun qed ji;ri fil-belt ta’ Londra.

Wara l-edizzjoni ta’ erba’ snin ilu f’Beijing, Londra se tkun qed tospita dan il-log[ob g[at-tielet darba fl-istorja talOlimpjadi u g[alhekk wie[ed jistenna organizzazzjoni talog[la livell minn belt li di;à g[andha l-esperjenza ta’ din l-organizzazzjoni.

G[al darb’o[ra pajji]na se jkun rappre]entat minn [ames atleti fi tliet dixxiplini differenti. L-akbar stennija hi flisparar hekk kif it-tiratur Malti William Chetcuti se jipparte/ipa fid-double trap bit-

tama li jikseb aktar ri]ultati po]ittivi g[alih personali u g[al Malta. L-erba’ atleti lo[ra huma Diane Borg u Rachid Chouhal fl-atletika, u Andrew Chetcuti u Nikky Muscat fl-g[awm. Lg[awwiem ibba]at fl-Istati Uniti, Chetcuti, se jkun lewwel wie[ed li se jid[ol flazzjoni minn fost l-atleti Maltin meta nhar it-Tlieta li ;ej se jipparte/ipa fil-heats tal-100 metru freestyle. Minn hawn in[e;;e; lill-Maltin u lG[awdxin kollha sabiex f’dawn il-jiem tal-log[ob, nie[du interess fil-parte/ipazzjoni ta’ dawn l-atleti u nsegwu b’interess il-kompetizzjonijiet rispettivi tag[hom bit-tama li pajji]na jaqta’ figura tajba f’dawn il-log[ob.

Wie[ed irid jifhem li se jkun diffi/li, g[alkemm mhux impossibbli, li pajji]na jirba[ l-ewwel midalja tieg[u f’dawn il-log[ob u g[alhekk b[ala spettaturi je[tie; li nag[tu l-appo;; kollu tag[na lil dawn l-atleti ming[ajr ma nix[tu pressjoni ]ejda fuqhom. Hu sabi[ li tirba[ i]da qabel dan hemm affarijiet o[ra li jag[mlu lparte/ipazzjoni fl-Olimpjadi isba[ g[al kull atleta.

Fl-istess waqt nawgura li din l-edizzjoni ta’ Londra tkun wa[da po]ittiva g[all[ames atleti Maltin u jtejbu la[jar ri]ultat tag[hom biex dejjem ikomplu mexjin fiddirezzjoni t-tajba. Nie[u gost ninnota li f’din il-le;i]latura l-isport f’pajji]na kompla jimxi ’l quddiem u li l-Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista [adem bis-s[i[ biex ikabbar in-nefqa tieg[u f’dan is-settur biex ikompli jxettel kultura sportiva fost ilMaltin u l-G[awdxin. Fiddawl ta’ dan il-fatt, il-Gvern [a diversi inizjattivi biex ji]viluppa u jtejjeb il-[iliet, waqt li jag[ti l-appo;; mixtieq lill-atleti tag[na li jipprattikaw l-isport b[ala dixxiplina.

G[aldaqstant, f’dawn la[[ar snin mhux biss ing[atat assistenza lill-Kumitat Olimpiku Malti, i]da tnediet il-Youth Development Scheme li biha l-Gvern qieg[ed jinvesti direttament f’atleti ]g[a]ag[. Tnediet ukoll Sports Competition Leave g[al atleti u l-uffi/jali tas-Settur Pubbliku li permezz tag[ha qed jing[atat madwar 1,000 ;urnata leave bi [las fis-sena biex l-atleti jie[du

sehem f’kompetizzjonijiet internazzjonali.

Dan mhux kollox u f’dawn l-erba’ snin ta’ din ille;i]latura tnediet ukoll it-2020 Sports Training Scheme g[all-[addiema tas-settur pubbliku, u t-20-20 Sports Training Scheme g[all[addiema fis-settur privat, li permezz tag[ha atleti nazzjonali u ta’ klassi jistg[u ja[dmu 20 sieg[a fil-;img[a filwaqt li jing[ataw 20 sieg[a leave bi [las biex jit[arr;u fid-dixxiplina sportiva tag[hom. Is-sena li g[addiet twaqqfet Unit Sportiva filForzi Armati ta’ Malta fejn latleti nazzjonali ji;u reklutati fl-Armata u jit[arr;u fiddixxiplina sportiva tag[hom sa 40 sieg[a fil-;img[a u flistess waqt jing[ataw karriera fl-armata. William Chetcuti hu fost l-ewwel atleti li ;ew impjegati ma’ din il-Unit.

Aktar tard din is-sena, f’Settembru se tifta[ l-ewwel Skola Nazzjonali tal-Isport u ftit tal-;img[at o[ra se jing[ataw l-ewwel boro] ta’ studju f’dan il-qasam g[al min irid ikompli jispe/jalizza fl-isport. Dan kollu jifforma parti minn investiment kontinwu li l-Gvern immexxi

minn David Casa david.casa@europarl.europa.eu

mill-PN qed jag[mel fl-isport fejn apparti l-investiment kontinwu fil-fa/ilitajiet sportivi, l-g[aqdiet sportivi tag[na qed igawdu minn 26 skema differenti u minn somma rekord ta’ €8 miljun f’assistenza.

Fid-dawl ta’ dan kollu wie[ed ma jistax ma japprezzax il-[idma tas-Segretarjat ta]-}g[a]ag[ u Sport immexxi minn Clyde Puli li f’din il-le;i]latura g[amel xog[ol importanti biex ilGvern tassew jippromwovi lisport f’pajji]na waqt li b[ala partit fil-gvern in;eddu lweg[da ta’ g[ajnuna kontinwa biex ji]viluppa l-isport f’pajji]na.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

12 Ittri APPREZZAMENT

Joseph Curmi u l-volontarjat

Joseph Curmi

Sur Editur, Bil-mewt ta’ Joseph Curmi, il-komunità Rabtija tilfet ;entlom mill-aqwa, tilfet bniedem umli, mimli talenti u kultura. Tilfet bniedem mag[ruf fil-lokal tag[na g[allvolontarjat tieg[u, mag[ruf g[all-kari]ma tieg[u u g[allg[ajnuna kbira li wera ma’ min kien fil-b]onn. Ilkomunità Rabtija verament tilfet dak li dejjem g[amlilha unur.

It-tbatija li ;arrab fl-a[[ar ;img[at u l-konsegwenzi talmarda qerrieda li [akmitu b[al sajjetta fil-bnazzi, kienu wkoll il-[sibijiet imdejqa u ta’ we;g[at kbar g[al min kien jafu. In-nuqqas tieg[u n[ass minnufih.

Huma [afna li jiftakru lil Joseph Curmi g[alliem flIskola Sekondarja fl-Imtarfa u aktar tard Assistent Kap talIskola. It-tfal ]gur li jiftakruh g[a]-]elu straordinarju li wera

mag[hom u g[all-pariri tajba li dejjem tahom.

Ta’ Radju Marija jiftakruh g[all-programmi li kien jippre]enta u li kienu marbutin mal-mu]ika sagra u klassika li tant kien i[obb. Id-diri;enti ta’ Radju Marija jiftakruh ukoll g[ax-xog[ol ta’ tqassim ta’ fuljetti tar-radju.

Il-parro//a tar-Rabat jiftakruh g[all-kitba tieg[u ta’ diversi artikli u [idma o[ra li wettaq f’xog[ol marbut mal-

parro//a. Naturalment talfamilja tieg[u jiftakruh b[ala lmissier e]emplari .

Lil Joseph Curmi jiftakruh ukoll tal-Kerygma. Jiftakruh ilpatrijiet ta’ San Duminku tarRabat g[all-g[ajnuna li ta lil din il-komunità Dumnikana u g[ad-daqq sabi[ tieg[u fuq lorgni li dejjem kont issibu jakkumpanja f’[afna millquddies li jkun hemm f’din ilknisja ddedikata lil Madonna tal-G[ar. Jiftakruh il-[bieb talMu]ew Wignacourt.

Jiftakruh ukoll tax-Xirka talIsem Imqaddes t’Alla u tant u tant g[aqdiet o[ra reli;ju]i li mag[hom kien ta’ wens u g[ajnuna.

Jiftakruh tal-Fondazzjoni Patri Martin Caruana g[axxog[ol li kien jag[mel g[al din fondazzjoni mibnija fuq ilkari]ma ta’ Patri Martin Caruana O.P. Jiftakruh [afna u [afna o[rajn fil-komunità Rabtija.

Joseph Curmi [adem bis-s[i[ u g[amel dan dejjem fissilenzju u g[all-glorja ta’ Alla kif dejjem kien jistqarr mieg[i.

Jiena g[andi diversi esperjenzi sbie[ mieg[u. Kont nie[u pja/ir nitkellem mieg[u dwar l-Italja peress li din l-art vi/in tag[na kien jafha sewwa g[ax ommu u l-antenati tieg[u (min-na[a ta’ ommu) kienu Taljani.

I]da l-isba[ esperjenza tieg[i ma’ Joseph Curmi (jew Joe, kif kul[add kien isejja[lu) kienet meta jiena tajtu l-opportunità biex jie[u sehem fil-programm ‘Mill-Arkivji ta’ Santu Spirtu’ li jiena kont nippre]enta fuq Radju Malta.

Flimkien wassalna dan ilprogramm sal-finali talpremjijiet tal-a[jar programmi mnedija mill-Awtorità taxXandir. Fit-tim mag[na kien hemm ukoll J.J. Camilleri li wkoll miet dan l-a[[ar u li [alla vojt kbir fil-letteratura Maltija.

G[al Joseph Curmi din lesperjenza ta’ ri/erka fl-arkivji ta’ Santu Spirtu fir-Rabat kienet tatu sfidi ;odda, i]da dejjem stqarr mieg[i kemm kien kuntent f’dan il-qasam li qatt ma [olom dwaru.

Kien jg[idli li sa[ansitra kienu j/emplu s-semmieg[a u jitkellmu mieg[u dwar dak li jkun g[adu kemm intqal filprogramm.

Jiena kont intir bil-fer[ narah daqshekk kuntent u apprezzat.

I]da llum imnikket b[alma huma mnikktin [afna u [afna o[rajn li [admu mieg[u filqrib. Joseph Curmi [alla vojt kbir.

Jiena nag[ti l-kondoljanzi tieg[i lill-familja rispettabbli tieg[u u ng[idilhom li le]empji sbie[ ta’ Joe jibqg[u fil-memorja tag[hom u ta’ dawk il-[afna li kienu jafuh.

Joseph Curmi miet nhar lErbg[a 18 ta’ Lulju fl-età ta’ 75 sena.

Peter Paul Ciantar

Ir-Rabat

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

Kultura 13

Minkejja li ninsabu fl-eqqel tas-sajf... kullana ta’ inizjattivi kulturali Fis-sala ta’ fuq g[and ilVee Gee Bee, il-Belt rajt wirja minn student tal-Atelier ta’ Madeleine Gera, ta’ numru ]g[ir ta’ kwadri ta’ diversi livelli. G[o;buni [afna lkwadri fotografi/i tad-dettalji ta’ San Lorenzo, Firenze, mag[mulin b’pa/enzja kbira minn Lee Roberts.

Laqtuni wkoll ]ew; portraits, ta’ Benjamin Van Beek, wie[ed juri wi// ta’ mara frontali, u l-ie[or wi// ta’ ]ag[]ug[ profil. It-tnejn huma stupendi.

Dejjem nie[u pja/ir nid[ol f’Palazzo Ferreria, g[ax tant hu mi]mum sabi[. Din iddarba kien hemm wirja ta’ ske/is, The Female Presence li juri kif minn figura ta’ mara l-artista Lida Sherafatmand to[ro; disinn g[all;ojjellerija.

Fi/-/entru kulturali Taljan kellna l-kwadri ta’ Paola Failla, Tra Terra e Mare, bejn art u ba[ar. Failla tg[allem larti f’Venezja u g[andha interessi anke fil-palk u fixxenarju, [a;a li tidher filkwadri tag[ha, misti/i filkuluri li jafu jmorru minn sa[[a g[al kwa]i nonapparenza, filwaqt li jesploraw l-ispazju fil-fond, bil-pjanuri tag[hom. Tu]a kitba qisha orjentali u deheb biex tissellef minn stili u ]minijiet varji.

Ktieb li [are; mill-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti hu Ballun Pin;ut ta’ Keith

Attard, li ji;bor espressjonijiet mil-log[ba talfutbol – xog[ol jg[in lill;urnalisti kif ukoll lill-kittieba tal-Malti. Kur]ità kif il-kelma gowler, tintu]a biss fil-Malti, g[ax bl-Ingli] hemm goalkeeper jew keeper.

Ktieb kommemorattiv I draw hu l-ktieb

kommemorattiv li [are; millBOV mal-esibizzjoni li kellhom dan l-a[[ar filHeadquarters, f’Santa Venera.

L-artisti huma Irene Zammit, Darren Tanti, Adrian Abela, Fabrizio Ellul, Nigel Baldacchino, Bertrand Fava, Anabel Cordina, kollha jippromettu. Hemm xog[ol interessanti [afna anke jekk mhux fuq l-istess livell.

Wirja [elwa kienet dik filPalazz ta’ San Anton, {’Attard, b’risq IlCommunity Chest Fund (50%), ta’ xog[lijiet ta’ Joseph u Margaret Ellul Vincenti, koppja otto;enarja.

Miftu[a mill-President ta’ Malta, George Abela, din sej[ulha Active Aging g[ax it-tnejn da[lu bis-serjetà g[all-arti ftit snin ilu, u qishom xempju ta’ kif wie[ed mhux biss ma jaqtax qalbu fletà, imma jista’ anke jibda attivitajiet ;odda, b[alma g[amlu huma.

Wirja ta’ /eramika F’din it-tielet wirja li g[amlu f’San Anton Joe qed

Il-qoxra tal-ktieb ‘Joseph Vella Bondin – Drammaturgu’ ta’ Charles Briffa

minn Norbert Ellul-Vincenti nibit2@gmail.com

su;;ett li jinteressani [afna.

Na[seb li ninsistu kemm ninsistu li l-kitba mhix kollox, minn hemm irridu nibdew biex ikollna teatru Malti. Ittieni problema kbira hi ludjenza, u l-udjenza trid tkun imrawma u motivata.

Kritika stilistika Ktieb ie[or ta’ min jakkwistah, hu Joseph Vella Bondin, Drammaturgu ta’

Il-qoxra tal-ktieb ‘M’hemmx b]onn siparju’ ta’ Mario Azzopardi

juri /eramika u Margaret tpin;ija, u juru li qed jag[mlu passi qawwija kull darba li jtellg[u wirja. Fil-veru sens, attivi fl-arti u mhux dejjem jirrepetu l-istess [a;a. Lisfond arkitettoniku ta’ Joe, ma jsegwix xi bini e]istenti ming[ajr ma jinterpretah f’ambjent tal-ist[ajjil, kif issu;;erit mit-tafal stess u mill-forn tan-nar li jifforma ttafal waqt li jsa[[an u jraqqad fi [danu matern.

Margaret g[andha g[asafar u fjuri, xeni lokali u stranjieri, bl-akwarell u bi]-]ejt jew akrilik, f’tiftixa mhux biss talg[ajnejn, imma anke tal-qalb u tal-fantasija.

M’Hemmx B]onn Siparju ta’ Mario Azzopardi hu studju dwar it-teatru kontemporanju f’Malta, ma[ru; mid-Drama Centre fi [dan il-Ministeru tal-Edukazzjoni. Fih ;abra ta’ kitbiet interessanti ferm dwar is-su;;ett, minn idejn differenti – Joe u Oliver Friggieri, Mario Azzopardi, Peppi Azzopardi, Albert Marshall, Immanuel Mifsud, Paul Xuereb, Charles Briffa, Ylenia Carabott, Marco Galea, Chris Gruppetta, Mario Micallef.

L-awturi kollha g[andhom, naturalment, l-aspett tag[hom, b[ala ri]ultat talkonnessjoni max-xena teatrali. Hawn min i[ares

minn lenti u hawn min minn o[ra. Hawn min jara dlam u hawn min jara dawl jew almenu xaqq b’sa[[tu ta’ dawl. Hawn minn jikkon/entra fuq skejjel u hawn min fuq kitba, min fuq kummer/ u min fuq intellettwalità, jew relevanza so/jali.

Niltaqg[u ma’ palk kontra kitba, direttur kontra awtur, televi]joni kontra palk, u elf [a;a o[ra. Ftit hemm dwar issehem tal-kritiku, ix-xenarju, id-dwal, is-sawnd, lelettronika, jew films imma dak kieku kien jestendi [afna i]jed is-su;;ett. Qed insemmi dan biex nuru kemm il-kelma “teatru” hi rikka u nebulu]a.

Fil-kitbiet ta’ dan il-ktieb issib anke referenzi g[allkarnival, mima, maskri, parati, pur/issjonijiet, litur;ija u o[rajn.

Kif inhi s-sitwazzjoni Malta? {eqq, jien nara li donnu hemm erba’ saqajn g[al din il-borma m[awra: dak li jipprovdi l-flus, il-poter jew ir-riedni tal-pajji]; ilkumpaniji bil-problemi tag[hom ta’ flus u opportunitajiet; il-kittieba taddrammi li jirriflettu t-tessitura Maltija; u fl-a[[ar, imma mhux l-inqas, l-udjenza.

B[ala kritiku tat-teatru mis27 ta’ Ottubru 1983, g[al ;urnal ie[or lokali, dan hu

Charles Briffa li je]amina bi kritika stilistika l-[idma drammaturgika konsiderevoli ta’ dan il-bniedem kbir fostna, li kiteb g[all-palk u g[arradju, bl-Ingli] u bil-Malti u reba[ bosta premjijiet. Hu xog[ol sabi[ [afna u esawrjenti kif jaf ikun Charles Briffa.

It-tieni parti tal-ktieb tag[tina awtobijografija tal;rajja kollha umana, akkademika u artistika ta’ Vella Bondin. Din tidher mhux biss veritiera u onesta imma wkoll umli. Ma t[alli xejn barra. Jidher li l-awtur ]amm rekord ta’ kull pass li g[amel, kull kitba, kull ri/erka, kull servizz.

Din it-tieni parti tag[ti [jiel tal-komplessità ta’ dan ilbniedem, it-talenti kbar, ilkontribut tieg[u akkademiku, ekonomiku, drammatiku; novellista, ri/erkatur, mu]i/ista, kantant, b’kontribuzzjonijiet internazzjonali b[al fi The Grove.

Organizza bosta kun/erti u kompetizzjonijiet mu]ikali spe/jalment fi [dan l-APS Bank, u anke [ejja linformazzjoni u introduzzjonijiet.

Fuq kollox din il-parti talktieb turi l-[ajja umana ta’ dan l-awtur, il-mard u ddipressjoni imma anke l[e;;a u l-im[abba talproxxmu fid-dar jew barra minnha, U tfakkarna li, jekk il-warda ma tikbirx ming[ajr xewk, ebda xewk m’g[andu lpoter a[[ari kontra l-warda tal-[ajja tal-bniedem.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

14 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

IR-RENJU UNIT

Mixlija dwar ‘hacking’

L-ISTATI UNITI> L-attur Doug Jones jaqbe] fl-ajru mal-wasla tieg[u g[all-première tal-film The Watch fit-teatru ta’ Grauman f’Hollywood, Kalifornja (Reuters)

Tmien persuni, fosthom ]ew; eks edituri tal-gazz etta News of the World (illum xolta), qed jiffa//jaw total ta’ dsatax-il akku]a relattati g[all-hacking tat-telefons u mistennija jidhru fil-Qorti tal-Ma;istrati ta’ Westminster fis-16 ta’ Awwissu.

L-eks edituri Rebekah Brooks u Andy Coulson se jkunu mixlija dwar hacking ta’ messa;;i fuq il-mobile ta’ Milly Dowler, tifla tal-iskola li sfat vittma ta’ omi/idju wara li din kienet g[abet fl-2002 fl-in[awi ta’ Surrey.

Brooks u Coulson huma fost seba’ membri tal-eks staff talgazzetta li qed jiffa//jaw akku]i dwar sehem fi pjan biex jinter/ettaw il-voicemails blakku]i jkunu relattati g[al 600 allegati vittmi bejn l-2000 u 2006.

IS-SIRJA

Twissija dwar l-armi kimi/i fost il-;lied f’Aleppo Ir-Russja lbiera[ wissiet lis-Sirja biex ma tu]ax l-armi kimi/i bl-ajruplani fighters tar-re;im Sirjan jibbumbardjaw Aleppo – it-tieni l-aktar belt importanti tal-pajji] – f’attakk li jag[ti spinta sinifikanti lill-kunflitt li qed i[asseb dejjem aktar liddinja.

Intant, Moska ‘qed tassumi’ li l-Gvern tal-President Sirjan Bashar al-Assad g[andu j]omm mal-obbligi internazzjonali tieg[u rigward l-armi kimi/i bilMinistru Russu g[allAffarijiet Barranin – permezz ta’ stqarrija – itenni li sSirja, fl-1968, irratifikat protokoll internazzjonali li jwarrab l-u]u tal-gassijiet velenu]i b[ala metodu ta’ gwerra.

B’hekk ir-Russja u l-Istati

Uniti jidhru li ffurmaw koalizzjoni mhux tas-soltu biex i;ieg[lu lill-Gvern Sirjan jabbanduna kull [sieb ta’ dan it-tip wara li kelliema g[al Damasku rrikonoxxew li pajji]hom g[andu l-armi kimi/i.

L-istess kelliema anki tennew li l-armi ‘m’g[andhomx jintu]aw kontra r-ribelli Sirjani i]da kapa/i jintu]aw kontra qawwiet minn barra sSirja.’

Sadattant, il-korrispondenti jemmnu li l-biera[ kien lewwel darba li ntu]aw l-ajruplani g[all-gwerra f’Aleppo, wara li r-ribelli Sirjani, fi tmiem il-;img[a l-o[ra, wettqu offensiva fuq din il-belt bl-iskop li ja[tfu l-kontroll lill-Armata ta’ Assad.

L-a[[ar rapporti mbag[ad irreferew g[al ;lied qalil qrib

il-Belt Antika storika ta’ Aleppo li ;iet dikjarata Sit g[all-Patrimonju Dinji minNazzjonijiet Uniti.

Hemmhekk spikkat anki lpre]enza ta’ helicopter-gunships – bil-militar favur Assad jibbumbardja /-/entru kummer/jali bl-artillerija u rrokits, u bl-Armata tipprova ta[taf lura d-distretti li waqg[u f’idejn ir-ribelli.

Mifhum ukoll li qawwiet tal-Gvern Sirjan f’Damasku [adu lura l-parti kbira tazzoni fil-kapitali li kienu [adu r-ribelli l-;img[a l-o[ra u b’rapporti m’humiex ikkonfermati jtennu li t-truppi ta’ Assad b[alissa qed iwettqu rejds fuq l-in[awi ta’ Qadam u Assali fl-istess belt.

F’Aleppo, mbag[ad, il;lied qed jinfirex madwar lin[awi bir-ribelli jsostnu li

qed jissuperaw lill-avversarji waqt battalji [orox – g[alkemm il-qawwiet ta’ Assad qed iwettqu l-kontraattakki fuq iz-zona ta’ Sakhour fejn ir-ribelli ftit taljiem ilu kienu qerdu numru ta’ tankijiet tal-gwerra.

Mietu tal-anqas tmenin ru[ – g[oxrin minnhom f’Aleppo – fil-vjolenza tal-biera[ madwar is-Sirja u dejjem skont l-elementi talOppo]izzjoni. Intqal li tlettax fost il-vittmi ta’ Aleppo tilfu [ajjithom waqt rewwixta ;o kumpless ta’ [abs fejn ilqawwiet tas-sigurtà fet[u nnar fuq il-pri;unieri.

Rapporti o[ra minn madwar is-Sirja mbag[ad irreferew g[al splu]jonijiet ;o [abs ie[or fil-belt ta’ Homs fejn qed jg[idu li saret rewwixta o[ra ta’ pri;unieri. Dan meta

g[axar persuni tilfu [ajjithom f’in[awi qrib ta’ Hama meta balla tal-artillerija laqtet il-karrozza li kienu qed jivvja;;aw biha.

Intant, il-President Assad [atar lill-:eneral Ali Mamlouk, li kien qed imexxi s-sigurtà interna, b[ala Kap ;did g[as-sigurtà nazzjonali minflok Hisham Ikhtiar; wie[ed mill-erba’ uffi/jali ewlenin tar-re;im li jiem ilu nqatlu fi splu]joni ta’ karrozza-bomba f’Damasku.

Fi ]vilupp ie[or, il-:eneral Masoud Jazayeri talGwardjani Rivoluzzjonarji tal-Iran qal li l-g[edewwa tas-Sirja, u b’mod partikulari ‘l-G[arab li saru mira ta’ mibeg[eda’ jispi//aw isofru ‘daqqiet de/i]ivi’ f’ka] li kellhom jintervjenu fil-konflitt Sirjan.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

A[barijiet ta’ Barra 15

L-E:ITTU

Ma[tur Prim Ministru ‘minn imkien’ Il-President E;izzjan Mohamed Mursi talab lil Hisham Kandil – ministru pjuttost ]ag[]ug[ li ftit jafu dwaru barra lE;ittu – biex jifforma gvern ;did, f’g[a]la li ddi]appuntat lill-investituri li kienu qed jattamaw li l-[atra tmur g[and spe/jalista flekonomija bi profil g[oli.

Kandil kien iservi b[ala burokratiku filMinisteru responsabbli mill-;enerazzjoni talilma sakemm is-sena lo[ra n[atar Ministru f’dan is-settur, wara lwaqg[a tal-eks President E;izzjan Hosni Mubarak.

Kelliem g[al Mursi, ilpolitiku tal-Fratellanza Musulmana li fit-30 ta’ :unju [a l-;urament b[ala l-ewwel President E;izzjan mag[]ul f’elezzjoni [ielsa, fisser lil Kandil b[ala patrijott indipendenti li ma kellu sehem fl-ebda partit politiku qabel u wara rrewwixta popolari li qa//tet lil Mubarak.

Dan fost spekulazzjoni li Kandil g[andu simpatiji I]lami/i anki jekk ilPrim Ministru ;did sa ri/entement /a[ad bi kliemu stess kwalunkwe affiljazzjoni ma’ xi moviment I]lamiku.

L-g[a]la ta’ Kandil hi sorpri]a kbira g[aliex dan fl-ebda [in ma spikka fost il-lista twila ta’ kandidati potenzjali g[all-kariga ta’ PM li listampa E;izzjana ilha ti//irkola f’dawn it-tliet ;img[at mindu Mursi [a l-poter fil-Kajr.

HONG KONG> Ra;el jirrea;ixxi g[al si;ra li nqalg[et mill-g[eruq b’konsegwenza ta’ Tifun ‘Vicente’ li laqat it-territorju fejn fost o[rajn [arbat in-negozju tul dan il-hub finanzjarju spe/ifiku. Diversi uffi/ini u l-Bor]a ta’ Hong Kong kellhom jibqg[u mag[luqin g[al sig[at wara li l-awtoritajiet [abbru l-og[la status ta’ alert relattat g[all-maltemp. (Reuters)

IZ-ZONA EWRO

Il-:ermanja analizzata minn Moody’s L-a;enzija Moody’s bidlet ilpronostisku g[all-credit rating massimu tal-:ermanja g[al wie[ed negattiv, b’dan qed jitqies b[ala l-ewwel pass lejn tnaqqis potenzjali mill-og[la grad ta’ AAA. Kelliema g[al Moody’s tennew li l-:ermanja qed tissogra mill-possibbiltà li l-Gre/ja ma tifformax aktar parti miz-zona ewro meta g[ad hemm il-[tie;a g[al aktar appo;; finanzjarju lil Spanja – fost it-t[assib li dan il-pajji], ’il quddiem, jista’ jkun kostrett li jfittex bailout totali.

L-img[axijiet fuq is-self ta’ Spanja (fuq ]mien qasir) lbiera[ re;g[u ]diedu waqt irkant tal-bonds tal-Gvern u blinvestituri jinkwetaw li limg[axijiet fuq il-bonds validi g[al g[axar snin se j]ommu llivelli g[oljin rekord – ji;ifieri mas-7.55 fil-mija.

Pajji]i o[ra taz-zona ewro ukoll qed jitqiesu b[ala ‘poten-

zjalment vulnerabbli’, blOlanda u l-Lussemburgu – ]ew; ekonomiji bil-grad ta’ AAA – jitpo;;ew fuq hekkimsejja[ negative watch minn Moody’s.

Il-pronostiku negattiv jirrifletti sogru akbar li r-rating AAA jitnaqqas qabel jg[addu sentejn o[ra b’Moody’s ma teskludix li l-Gre/ja tista’ t[alli z-zona ewro fost sensiela ta’ xokkijiet g[as-settur finanzjarju.

Fi ]viluppi o[ra, irrappre]entanti tat-Trojka – ilKummissjoni Ewropea, il-Fond Monetarju Internazzjonali u lBank ?entrali Ewropew – irritornaw fil-Gre/ja biex jevalwaw il-progress li g[amel ilpajji] lejn it-tnaqqis tad-dejn.

Intant, it-Trojka tidde/iedi jekk il-Gre/ja hix eli;ibbli biex tir/ievi l-a[[ar parti (31.5 biljun ewro) tal-pakkett talg[ajnuna ekwivalenti g[al 130

biljuni li qablu dwaru f’Marzu – bil-Prim Ministru Grieg Antonis Samaras jinsisti li se jkompli bl-implimentazzjoni tal-awsterità fost kundanna g[al uffi/jali barranin (li ma ssemmewx) talli [ar;u b’kummenti irresponsabbli fis-sens li lGre/ja se tfalli fl-isforzi biex issolvi l-problemi tag[ha.

Waqt li l-Ministru tal-Finanzi :ermani] Wolfgang Schaeuble kien qed i[ejji laqg[at f’Berlin mal-Ministru g[all-Ekonomija Spanjol Luis de Guindos, Moody’s wissiet li l-:ermanja u l-pajji]i b’ratings ekonomi/i g[oljin jistg[u jkollhom i]idu lappo;; g[al pajji]i b[al Spanja u l-Italja, li g[alkemm ma talbux bailout b[al tal-Gre/ja qeg[din ibatu xorta ta[t pi] ta’ dejn enormi.

L-a;enzija kompliet li anki jekk il-Gre/ja tibqa’ fl-ewro, x’aktarx li jkunu je[tie;u appo;; kollettiv akbar g[all-

Istati l-o[ra, b’mod partikulari Spanja u l-Italja.

Il-pi] x’aktarx li jaqa’ l-aktar fuq l-istati-membri bl-og[la ratings ta’ kreditu jekk iz-zona ewro g[andha tibqa’ preservata fil-forma attwali.

Min-na[a tieg[u, il-Ministeru tal-Finanzi f’Berlin tenna li l:ermanja se tibqa’ b’sa[[itha u li Moody’s qed tikkon/entra fuq l-element tas-sogru fuq]mien qasir.

Stqarrija minn Berlin anki sostniet li grazzi g[all-politika ekonomika u finanzjarja soda, il-:ermanja g[andha ]]omm listatus tag[ha minbarra li tkompli taqdi r-rwol ta’ protagonista fiz-zona ewro.

Hu minnu, sadattant, li Standard & Poor’s u Fitch – la;enziji l-o[ra tal-credit ratings – ]ammew l-og[la grad (AAA) tal-:ermanja minbarra l-pronistiku stabbli tal-pajji] partikulari.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

Feature 17

16 Feature

Aktar opportunitajiet g[all-persuni b’di]abbiltà fil-qasam tax-xog[ol Il-Ministru Chris Said> Fix-xhur li ;ejjin, il-Gvern mistenni jirrevedi l-li;i dwar il-kooperattivi bil-g[an li tirrifletti u twie;eb g[ar-realtajiet tal-lum

52 persuna b’di]abbiltà, fosthom 22 mara, qed jir/ievu ta[ri; kif ukoll iwettqu [idma mal-Kooperattiva Me2.

Din il-kooperattiva li twaqqfet fix-xhur li g[addew b[ala ri]ultat dirett ta’ pro;ett im[addem mill-Fondazzjoni g[al Servizzi ta’ {arsien So/jali u kofinanzjat mill-Fond So/jali Ewropew, qed tag[mel xog[ol kemm g[al kumpaniji privati kif ukoll g[al ministeri u a;enziji governattivi.

Fil-ftit ]mien li ilha mwaqqfa, il-[addiema tal-Me2 g[amlu xog[ol ta’ ppakke;;jar, infilsar ta’ materjal stampat g[all-posta, kif ukoll assistenza waqt summer school li qed issir f’Pembroke.

Id-dettalji ng[ataw minn Chris Said, il-Ministru tal:ustizzja, Djalogu u l-Familja, waqt ]jara lil u[ud mill-membri tal-kooperattiva waqt il-[idma tag[hom fl-Imtarfa.

Hu tenna l-impenn tal-Gvern li jsostni u jappo;;ja kull inizjattiva li permezz tag[ha jin[oloq ix-xog[ol u ji]diedu lopportunitajiet ta’ impjieg spe/jament lil persuni b’di]abbiltà.

Hu qal li l-g[an ewlieni talpro;ett Me2 hu li jassisti persuni b’di]abbiltà biex ji]viluppaw il-[iliet tag[hom u g[alhekk itejbu l-prospetti tag[hom ta’ xog[ol.

Il-Ministru Said [e;;e; aktar kumpaniji biex jag[mlu b[allMarsovin u Offset Printers u ju]aw is-servizzi talKooperattiva Me2. Ilkooperattiva di;à wriet ru[ha produttiva, tant li fi spazju ta’ ftit xhur il-membri tag[ha g[amlu 90,000 bi//a xog[ol differenti.

Bl-akkwist ta’ aktar xog[ol minn kumpaniji lokali jew minn a;enziji governattivi, il-persuni b’di]abbiltà membri talkoperattiva jakkwistaw aktar fidu/ja fihom infushom u lkooperattiva tkompli tkun su//ess.

Il-Ministru Said fakkar ukoll li fix-xhur li ;ejjin, il-Gvern mistenni jirrevedi l-li;i dwar ilkoperattivi bil-g[an li tirrifletti u twie;eb g[ar-realtajiet tallum. G[al min ikun g[aqli u

jirnexxilu jag[rafhom, hawn bosta opportunitajiet li fihom koperattivi jistg[u jimir[u u jag[mlu su//ess.

Dan g[aliex il-koperattivi i]ew;u flimkien l-g[anijiet ekonomi/i ma’ dawk so/jali.

Hu stmat li fl-2009, kien hemm madwar 5,000 membru f’koperattivi li flimkien ikkontribwew mal-_71 miljun g[all-ekonomija ta’ Malta.

Stephen Vella, Project Leader tal-Me2 spjega li l-persuni b’di]abbiltà li qed ja[dmu malkooperativa qed ji;u assistiti minn support workers talpro;ett Me2.

Stephen Vella spjega kif ilkooperattiva hi mmexxija minn Bord li ;ie elett mill-membri tal-istess kooperativa, waqt li rringrazzja lill-A;enzija Sapport fi [dan il-Fondazzjoni g[al Servizzi ta’ {arsien So/jali li pprovdiet il-bini fl-Imtarfa biex ix-xog[ol tal-kooperattiva jista’ jitwettaq.

Fl-istess binja l-pro;ett Me2 qed ju]a parti mill-post biex isir ta[ri; lil persuni b’di]abbiltà b[ala parti mill-pro;ett.

L-g[an tal-Koperattiva Me2 hu li tg[in biex ikun hemm aktar g[arfien minn min i[addem, kif ukoll i]]id lopportunitajiet ta’ xog[ol g[al persuni b’di]abbiltà. Il-kun/ett tal-kooperattiva jimxi fuq ]ew; livelli: wie[ed li j[arre; lillbenefi/jarji biex jifhmu lkun/ett ta’ kooperattiva u jkun enfasizzat li huma kapa/i bil[iliet li g[andhom; it-tieni hu lpro/ess li ji;u identifikati xog[lijiet li jikkumplimentaw il-kapa/itajiet individwali ta’ persuni b’di]abbiltà.

G[alhekk, numru ta’ support workers inga;;ati mal-pro;ett Me2 ja[dmu flimkien biex jistabbilixxu kuntatt professjonali ma’ kumpaniji lokali li jistg[u joffru xog[ol lill-kooperattiva.

Il-membri tal-koperattiva min-na[a tag[hom jikkumplimentaw lil xulxin biex jil[qu l-miri ta’ xog[ol li jkollhom peress li kull membru g[andu [iliet differenti li jag[milha possibbli li jkun hemm diversità fix-xog[ol li kapa/i jag[mlu b[ala

L-g[an tal-Koperattiva Me2 hu li tg[in biex ikun hemm aktar g[arfien minn min i[addem, kif ukoll i]]id l-opportunitajiet ta’ xog[ol g[al persuni b’di]abbiltà

kooperattiva.

Il-Kooperattiva Me2 qed titmexxa minn persuni b’di]abbiltà g[all-benefi//ju ta’ persuni b’di]abbiltà. Din qed tipprovdi aktar indipendenza u /ans ta’ integrazzjoni so/jali lill-membri tag[ha billi tipprovdilhom rwol attiv kemm fl-ekonomija kif ukoll fis-so/jetà.

Fl-istess [in qed turi lil kul[add kif persuni b’di]abbiltà wkoll g[andhom x’joffru kif ukoll ta[dem fil-qrib ma’ diversi entitajiet u t[e;;i;hom joffru aktar opportunitajiet lil dawn il-persuni.

Kumpaniji li jixtiequ javvi/inaw lill-Koperattiva Me2 dwar opportunitajiet ta’ xog[ol jistg[u jag[mlu dan billi j/emplu 2788 5110 jew jirreferu lejn l-uffi/ini tal-kooperattiva fl-Imtarfa. Aktar dettalji jinsabu wkoll fis-siti elettroni/i www.sapport.gov.mt u http:##me2coop.sharepoint.com.

Il-Kooperattiva Me2 qed titmexxa minn persuni b’di]abbiltà g[all-benefi//ju ta’ persuni b’di]abbiltà

52 persuna b’di]abbiltà b’ta[ri; u xog[ol mal-Kooperattiva Me2

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

18 A[barijiet ta’ Barra L-ISTATI UNITI

Sfida g[al [ajja itwal Intraprenditur fil-qasam tal;enetika qed jikkonfronta sfida g[all-identifikazzjoni tal-genes li wie[ed jasso/ja ma’ [ajja twila u fejn il-bniedem anki jibqa’ jgawdi lkwalità ta’ sa[[tu.

Fil-fatt, it-‘tellieqa’ biex isibu s-sigriet ta’ bnedmin li jg[ixu sa mitt sena u aktar g[andha tibda s-sena d-die[la (Settembru tal-2013) u wara li Jonathan Rothberg – intraprenditur, tabib u ;eneti/ista – u l-kollegi tieg[u [abbru li se jikkompetu g[all-Premju Genomics X ; ekwivalenti g[al g[axar miljun dollaru.

L-iskwadra ta’ Rothberg u sfidanti o[ra se jing[ataw sa tletin jum biex jiffissaw ilkodi/i tad-DNA s[i[a ta’ mitt persuni li g[alqu l-mitt sena u fejn l-ispi]a m’g[andhiex tkun akbar minn $1,000 g[al kull genome.

Ta[t ir-regoli tal-Premju Archon Genomics X, liskwadri g[andhom sa Mejju biex jirre;istraw u l-iskwadra ta’ Rothberg minn Life Technologies Corporation f’Kalifornja huma l-ewwel li da[lu formalment g[all-isfida.

Il-kapa/ità li wie[ed jo[ro; is-sekwenza tal-genome s[i[ ta’ bniedem g[al spi]a ta’ $1,000 jew anqas titqies b[ala tragward xjentifiku storiku u ]vilupp ewlieni li jippermetti biex il-pre]z tal-hekk-imsejja[ sequencing technology tad-DNA jor[os bi]]ejjed biex jintu]a fil-medi/ina b’mod ;enerali.

Dan fost o[rajn g[andu jg[in g[al dijano]i u pro/eduri simili, kif ukoll biex jitqabblu l-medi/ini malistruttura ;enetika ta’ pazjent partikulari.

Intant, mal-mitt persuna li g[alqu l-mitt sena taw id-

DNA tag[hom g[al dan ilpro;ett, bix-xjenzati jemmnu li n-nies li jg[ixu fit-tul [afna setg[u g[addew minn bidliet rari fil-;enetika tag[hom u li jipprote;u kontra l-mard komuni (aktar ’il quddiem fil[ajja) li jattakka l-qalb u kontra l-kan/er.

Jekk il-genes jistg[u jkunu identifikati bl-anali]i tal-kodika tad-DNA ta/-/entinarji, din isservi ta’ g[ajnuna kbira lix-xjenzati li qed ifittxu trattamenti medi/i ;odda u – forsi – metodi konkreti li jtawlu l-[ajja tal-bniedem.

Madankollu jin[tie;u [afna kampjuni tas-sekwenzi tadDNA biex wie[ed ja//erta mill-pre/i]joni ne/essarja fuq l-iskala ;enetika, g[alkemm Jonathan Rosberg jis[aq li ‘dDNA tal-imsemmija mitt anzjani hi bidu tajjeb fl-impenn biex tinstab il-funtana ta]]g[o]ija’.

L-OLANDA {elikopter jitfa’ l-kimika g[al fuq nirien li qabdu qalb foresta fil-provin/ja ta’ Girona (Reuters)

SPANJA

Tamiet akbar li jikkontrollaw in-nirien Il-kundizzjonijiet tat-temp saru aktar favorevoli g[alliskwadri li jridu jra]]nu nirien qalb foresta fir-re;jun ta’ Katalunja li ilhom jaqbdu min-nhar il-{add – bit-temperaturi aktar baxxi j]idu l-ottimi]mu lill-awtoritajiet.

Madankollu n-nirien la[qu [akmu territorju sostanzjali, b’talanqas erba’ persuni Fran/i]i jitilfu [ajjithom b[ala konsegwenza u numru ta’ nies ikunu trattati l-isptar g[all-[ruq.

Filwaqt li n-nirien x’aktarx li qabdu wara li xi [add rema’ sigarett f’e]empju tipiku ta’ negli;enza, hu minnu li Spanja g[addiet mill-aktar xitwa xotta g[al snin biex b’hekk spi//at dejjem aktar vulnerabbli g[al nirien qalb foresta.

Intant, eluf ta’ residenti fi sbatax-il belt – inklu]i La Jonquera u Figueres – ;ew imwissa biex jibqg[u f’darhom min[abba t-theddida mid-d[a[en u l-fjammi; b’mijiet ta’ nies anki jqattg[u l-lejl tat-Tnejn u t-Tlieta f’xelters g[allemer;enzi; fil-parti kbira fl-in[awi ta’ Figueres.

Mal-1,300 persuna – fosthom suldati, pulizija u voluntiera – salibiera[ kienu qed jikkumbattu n-nirien bl-appo;; ta’ ajruplani u [elikopters li huma attrezzati g[al dawn it-tipi ta’ emer;enzi.

L-obe]ità perikolu]a minn età ]g[ira Ir-ri/erkaturi fi/-?entru Mediku talUniversità VU f’Amsterdam qed isostnu li ttfal li g[andhom pi] esa;erat qed ipo;;u qalbhom f’periklu anki fl-età meta jkunu g[adhom jattendu l-iskola primarja.

Filwaqt li l-mard tal-qalb hu normalment asso/jat mal-perjodu tal-[ajja li fih il-bniedem ikun g[alaq l-erbg[in sena, ;ew indikati sinjali li jesi;u twissija fost tfal bejn is-sentejn u t-12il sena li jbatu minn forom ta’ obe]ità.

Fil-fatt, ]ew; terzi tat-307 itfal li servew g[al dan l-istudju kellhom tal-anqas sintomu bikri b[al pressjoni g[olja. Ir-ri]ultati kienu pre]entati fl-Archives of Disease in Childhood.

L-obe]ità hi problema akbar madwar id-dinja u qed teffettwa dejjem aktar lil nies ta’ età relattivament ]ag[]ug[a. Ir-ri/erkaturi f’Amsterdam ibba]aw l-istudju fuq informazzjoni u statistika li kienu ;abru bejn l-2005 u l2007.

L-ISTATI UNITI

Mietet pijuniera tal-ispazju Sally Ride, li tibqa’ famu]a b[ala l-ewwel Amerikana li vvja;;at fl-ispazju, mietet f’La Jolla, f’Kalifornja, fl-eta ta’ 61 sena wara li kienet mardet bil-kan/er.

It-titjira storika ta’ Ride (ritratt) fl-ispazju – fejn kienet telg[et bix-shuttle Challenger f’:unju tal-1983 – a//ertat fama dinjija u anki serqet limma;inazzjoni tal-

Amerikani, i]da l-ewwel mara li debuttat fl-ispazju ma kenitx hi i]da l-kosmonawta Sovjetika Valentina Tereshkova; bil-missjoni tag[ha tmur lura g[all-1963.

Mill-missjoni ta’ Ride ’l hawn, taru fl-ispazju iktar minn 45 mara mill-Istati Uniti u pajji]i o[ra – bi tnejn minnhom ikunu l-kmandant tax-shuttle.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

A[barijiet ta’ Barra 19

L-INDJA> Anzjana ]]omm il-[ajt ikkulurit tradizzjonali mag[ruf b[ala ‘Rakhis’ li jservi b[ala ti]jin li juri sens ta’ devozzjoni. Ir-ritratt ittie[ed fil-workshop ta’ din il-mara f’suq ta’ Ahmedabad, lejn il-Punent tal-pajji]. ‘Rakhi’ hu wkoll isem il-festival tal-{indu (li g[andu wkoll l-isem ta’ ‘Raksha Bandhan’) fejn skont it-tradizzjoni mara torbot dan il-[ajt partikulari ma’ jdejn [uha fi spe/i ta’ ‘talba g[al protezzjoni’. Il-festival se jkun i//elebrat madwar l-Indja fit-2 ta’ Awwissu li ;ej (Reuters)

IL-KOREA

{allas prezz qares talli qasam g[an-na[a Komunista Ekonomista li dde/ieda li jitlaq mill-Korea t’Isfel g[al [ajja ;dida filKorea ta’ Fuq g[adu jiddispja/ih sallum g[all-g[a]la li g[amel hekk kif spi//a j[allas l-ag[ar prezz possibbli meta ilu s-snin mifrud minn ma’ martu u wliedu li jista’ jkun huma mejtin inkella pri;unieri f’kamp talkon/entrament.

Fl-1985 a;enti tal-Korea ta’ Fuq Komunista kienu avvi/inaw lil Oh Kil-nam – li kien g[adu kemm lesta l-istudji tal-PhD (fil-:ermanja) dwar l-ekonomija fuq stil Marxista – u ssu;;erewlu biex imur jg[ix f’pajji]hom fejn fost affarijiet o[rajn kellu jing[ata xog[ol importanti b[ala ekonomista mal-Gvern ta’ Pyongyang.

L-offerta inkludiet ukoll trattament b’xejn g[all-mara ta’ Oh Kil-nam li kienet qed tbati bl-epatite u lekonomista – li qabel kien involut ma’ gruppi tax-Xellug fil-Korea t’Isfel – idde/ieda li ja[taf din lopportunità rari.

Madankollu, il-mara tieg[u Shin Suk-ja kienet assolutament kontra lidea li jitilqu lejn il-Korea ta’ Fuq i]da ma]-]mien din baxxiet rasha u f’Novembru tal-1985, hi, Oh Kil-nam u ]-]ew;t ibniet /kejknin tag[hom

waslu fi Pyongyang wara vja;; millMin-na[a tieg[u, ]ew;ha spi//a eks Berlin tal-Lvant (Komunista) u jaqra l-messa;;i bba]ati fuq idMoska. direttivi tal-Komunisti ‘fejn [assu Oh Kil-nam illum jirrakkonta li qisu pappagall’ i]da l-kbir kien induna ‘bl-i]ball’ malli wasal flg[adu ;ej, bl-awtoritajiet javvi/inaw ajruport ta’ Pyongyang u ra lit-tfal li lil Oh g[al missjoni bi skop malinn kienu newlulu l-fjuri qed itertru bilpartikulari. bard, fl-eqqel taxIl-pjan tal-Komunisti xitwa Koreana, waqt kien li Oh ikun ibba]at li kienu libsin [wejje; fl-Ambaxxata tal-Korea tradizzjonali rqaq. ta’ Fuq f’Copenhagen Uffi/jali Komunisti (fid-Danimarka) fejn mbag[ad wasslu lillseta’ jag[mel ‘b[alma ekonomista u lil kien se[[ fil-konfront familtu lejn bini qalb tieg[u’, ji;ifieri jattira il-muntanji u fi n[awi studenti mill-Korea ddominati minn t’Isfel lejn din lgwardjani, fejn Shin ambaxxata Komunista Suk-ja qatt ma bil-[sieb li dawn ng[atat xi forma ta’ ‘jin[atfu’ mill-a;enti tartrattament g[allre;im. epatite. Minflok hi u Kim Il-sung, l-ewwel Intant, il-mara tieg[u President tal-Korea ta’ Fuq ]ew;ha kellhom rrabjat bil-kbir meta jg[addu minn kors semg[et dwar il-pjan u intensiv ta’ indottrinazzjoni dwar linsistiet li hi u ]ew;ha kellhom i;orru ideolo;ija tal-‘Mexxej Kbir r-responsabbiltà g[all-i]balji tieg[u Komunsita’ Kim Il-sung, il-fundatur g[ax ma kinitx se t[allih iservi ta’ tar-re;im attwali fi Pyongyang. strument g[at-tbatija ta’ [addie[or.

Oh Kil-nam u martu bdew ja[dmu Fil-fatt, Oh Kil-nam irnexxielu ma’ stazzjon tar-radju fil-Korea ta’ ja[rab minn ta[t il-kontroll tal-Koreani Fuq i]da Shin ma damitx f’dan ixKomunisti meta avvi/ina d-desk talxog[ol wara li sa[[itha marret lura. immigrazzjoni fl-ajruport ta’

Kopenhagen u spjega li l-passaport li kien qed i;orr ma kienx tassew tieg[u.

Wara li qatta’ xahrejn [abs fidDanimarka, l-awtoritajiet Dani]i bag[tu lil Oh lejn il-:ermanja fejn ipprova je[les lil familtu i]da Shin u wliedu kienu ttie[du fil-kamp talkon/entrament ta’ Yodok fejn hu mifhum li l-kundizzjonijiet huma []iena daqs tal-eks kampijiet tan-Na]i.

G[al xi ]mien, Oh ma sema’ xejn dwar familtu, imbag[ad fi Frar tal1991 irnexxielu jikseb sitt ritatti ta’ martu u wliedu flimkien ma’ tapecassette b’messa;; ‘ming[andhom’ li jindika li kienu qed i[ossu t-telfa tieg[u u li forsi kien ikun xieraq kieku dan jirritorna lejn il-Korea ta’ Fuq. I]da l-ekonomista xamm li lKomunisti kienu qed jippruvaw i]ommuh milli jmur lura lejn il-Korea t’Isfel peress li hu kien tg[allem [afna mis-sigrieti tal-istess Komunisti, inklu]i dettalji dwar il-[tif ta/-/ittadini ;irien.

Madankollu, il-[sieb li ma setax jikkuntattja lil familtu kien qed ikisser lil Oh Kil-nam li fl-1992 irritorna filKorea t’Isfel ‘biex jistenna l-mewt’ u bid-destin jidde/iedi li dan kellu jgawdi [afna aktar snin ta’ [ajja li matulhom ma sema’ qatt aktar ming[and Shin Suk-ja u wliedhom.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

20 Kummer/

Introdott fis-suq il-mudell il-;did tal-Fiat Punto Series 6 Il-Fiat Punto l-;dida, issa fis-sitt serje u mag[rufa b[ala l-Fiat Punto Pop, issa tinsab Malta u wie[ed jista’ jaraha fix-showroom ta’ FIAT fi Triq Psaila, Birkirkara.

Filwaqt li n]amm id-disinn dinamiku tal-mudell, il-Fiat Punto l-;dida ng[atat xe[ta ftit i]jed eleganti u ta’ karattru b’titjib kemm fuq l-estetika u d-dettall minn ;ewwa u minn barra kif ukoll fit-teknolo;ija.

Il-mudell Punto l-;did, li ji;i kemm b[ala three door jew five door, g[andu g[a]la aktar wiesg[a ta’ magni, i]jed apparat teknolo;iku, u i]jed spe/ifikazzjonijiet minn qatt qabel. Dan iwassal biex ilmudell ikun jappella g[all[ti;iet i]jed sofistikati li qed ifittex il-konsumatur tal-lum, konsumatur li qed ifittex karozzi i]g[ar, li ma ja[lux, b’impatt i]g[ar fuq l-ambjent, fa/li li ssuqhom u fl-istess [in attraenti, komdi u pja/evoli.

Il-Punto l-;dida ti;i f’[ames ver]jonijiet differenti - Pop, Easy, Lounge, GBT u TwinAir. “Il-Fiat Punto 2012 qed tkompli tibni fuq l-impenn tal-kumpanija Taljana li twassal mudelli innovattivi u li jkunu fi klassi g[alihom,” qalet Francesca Mamo, Direttur Mani;erjali ta’ Pater Group, rappre]entanti u distributuri uffi/jali ta’ Fiat f’Malta.

“Ma[suba g[all-aktar settur kompetittiv u dinamiku tassuq tal-karozzi, il-Punto 2012 qed tkompli ssa[[a[ ir-reputazzjoni tag[ha ta’ supermini bi stil u teknolo;ikament avvanzata.

“L-i]viluppi ewlenin li saru fuq dan il-mudell jinkludu disinn esterjuri ;did, g[a]la ;dida ta’ kuluri, disinji ;odda ta’ alloy wheels, kuluri u materjali ;odda fuq ;ewwa, u

Il-mudell il-;did tal-Fiat Punto Series 6

magna ;dida bit-teknolo;ija rivoluzzjonarja TwinAir”, ]iedet tg[id Francesca Mamo.

L-importanza tal-mudell il;did tal-Punto m’g[andhiex tintesa. Il-mudell Fiat Punto minn dejjem kien wie[ed mill-i]jed mudelli b’sa[[ithom tad-ditta FIAT u dejjem kellu su//ess kbir.

Sa minn meta dan il-mudell da[al fis-suq fl-1993 minflok il-mudell Fiat Uno, il-Punto kellha su//ess kbir b’bejg[ li qabe] it-8.5 miljun vettura flEwropa. Id-disinn u l-istil distint tal-Punto kellhom su//ess immedjat spe/jalment grazzi g[ad-disinn mhux tassoltu tad-dwal vertikali fuq wara.

Matul is-snin ta’ wara, ilPunto mhux biss saret imfittxija [afna mill-familji i]da

wkoll mis-sewwieq individwali li kien qed ifittex mudell kumpatt b’dehra sportiva. IlFiat Punto saret punt ta’ riferiment g[al [afna mudelli li ;ew wara.

Illum, dan is-settur ta’ superminis sar ekwivalenti g[al- kwart tal-karozzi ;odda kollha li jinbieg[u, fejn 30 mudell mill-Ewropa, il:appun u l-Korea qed jippruvaw jiksbu l-a[jar sehem minn dan is-suq.

Il-Punto 2012 il-;dida se tkun qed tfittex dan is-suq filwaqt li tappella g[al ;enerazzjoni i]g[ar ta’ sewwieqa.

Wa[da mit-tibdiliet l-i]jed ovvji hu l-bumper ta’ quddiem li issa ng[ata l-istess kulur tal-kumplament talkarozza. Sabiex minn barra, il-mudell jirrifletti t-

teknolo;ija avvanzata li hemm ;ewwa, il-Punto l;dida tlaqqa’ flimkien iddisinn tal-Grande Punto 2005 ma’ dak tal-Punto Evo 2009.

Fuq wara, il-badge ta’ Fiat saret ukoll il-lock minn fejn wie[ed jifta[ il-boot, kemm timbottha u l-boot jinfeta[. Ilbumper ta’ wara wkoll ing[ata l-istess kulur talkumplament tal-karozza.

Il-fog lights u r-reversing lights ta’ wara saru i]jed fittul u integrati mal-kumplament tad-disinn. Il-15-inch alloys g[andhom disinn ;did u hemm tliet kuluri li ji;u b[ala metallic.

Teknikament, il-magna talPunto 2012 ;iet imtejba [afna u issa ti;i f’[ames ver]jonijiet petrol u ]ew; magni diesel. Kull magna tin-

kludi t-teknolo;ija Start&Stop (optional fuq Pop 1.2) flimkien ma’ Gear Shift Indicator li jissu;;erixxi la[jar gear sabiex jitnaqqas ilkonsum u l-emissjonijiet bi 15%.

Il-[ames magni huma TwinAir Turbo, MultiJet 2 Turbo diesel, MultiAir petrol, 1.2-litre Fire EVO II engine u 1.4-litre eight-valve, g[a]la ta’ magni li issa Fiat qed tirreferi g[alihom b[ala Air Technologies. Dawn il-magni jinkludu wkoll l-iStart&Stop u l-Gear Shift Indicator kif ukoll l-eco Drive software esklussiv.

Il-Fiat Punto l-;dida ver]joni 1.2 petrol Pop tibda minn €11,637 u dan ilmudell jista’ jinxtara bl-iskema tal-scrapping.

Il-Banif Bank jg[inek tixtri d-dg[ajsa li tixtieq Jekk minn dejjem kienet il-[olma tieg[ek li tixtri dg[ajsa imma qatt ma kellek il-mezzi finanzjarji biex tag[mel dan, kellem lill-Banif Bank g[ax jista’ jg[inek taqta’ x-xewqa li g[andek. Banif nieda prodott ;did iddisinjat skont il-b]onnijiet finanzjarji tieg[ek, immirat biex jg[inek tag[mel il-[olma tieg[ek realtà.

G[alhekk, jekk qieg[ed tippjana

biex tixtri l-ewwel dg[ajsa, jew tixtieq tibdel dik li g[andek, il-Boat Loan ming[and il-Banif hi s-soluzzjoni ideali g[alik.

Il-Banif Bank qed jag[tik l-opportunità biex tapplika g[al self li jkopri l-valur kollu tad-dg[ajsa ming[ajr il-b]onn li t[allas depo]itu. Tista’ wkoll tag[]el li tifrex il-pagamenti fuq perjodu ta’

tmien snin u b’hekk tag[mel dan isself aktar affordabbli.

Il-pro/ess biex tapplika g[all-Boat Loan ming[and il-Banif Bank hu fa/li [afna u t-tariffi involuti huma trasparenti. Kulma trid tag[mel hu li ]]ur wa[da mill-ferg[at tal-bank f’Malta u G[awdex u mieg[ek [u lkarta tal-identità, evidenza tad-d[ul finanzjarju permezz ta’ FS3 tas-sena

l-o[ra, kopja tar-rendikont finanzjarju tieg[ek ma’ banek o[ra, u proforma invoice tad-dg[ajsa li se ti;i m[allsa bil-Boat Loan.

Tista’ tikseb aktar informazzjoni fuq dan il-prodott billi ]]ur il-webajt www.banif.com.mt jew billi //empel 22601000 biex tag[mel appuntament fil-ferg[a li hi l-aktar konvenjenti g[alik.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

TV#Radju 21 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Fil-qosor Sajf Flimkien NET Televison, 18>10

Charles Saliba u Janice Darmanin b’edizzjoni o[ra ta’ nhar ta’ Erbg[a ta’ dan il-programm. Fl-intervista ma’ xi pre]entatur ta’ Radio 101 illum imiss lil Sergio Carbonaro (fir-ritratt) li kien beda lkarriera tieg[u ta’ pre]entatur proprju ma’ dan l-istazzjon, u g[alkemm g[al xi ]mien mar stazzjonijiet o[ra, bi]]mien idde/ieda li jirritorna fuq Radio 101. Ukoll fil-programm tallum, niltaqg[u ma’ Mario Azzopardi li jmexxi l-Malta Drama Centre u ma’ Sabrina Farrugia, studenta talistess ?entru. Davinia Marie Mifsud mis-Supportline 179 tal-A;enzija Appo;; titkellem dwar il-volontiera li jg[inu fil-[idma mwettqa. Ikun hemm ukoll ir-rokna ma’ Fr Karm Debattista MSSP u tisjir flimkien ma’ Liz Said.

Friends with Money La 5, 21.10

Catherine Keener, Joan Cusack u Jennifer Aniston, it-tlieta li huma jidhru firritratt, huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film Amerikan tal-2006. Erba’ nisa, illum adulti, ikun [bieb sew ta’ xulxin. Tlieta minnhom i]]ew;u u sabu dak li jixtiequ mid-dinja. I]da wa[da minnhom, Olivia, donnha li ma tafx x’g[andha tag[mel fil-[ajja. Din il-[a;a lit-tlieta l-o[ra tinkwetahom u b’xi mod jew ie[or jag[tu daqqa t’id biex forsi jsolvuha...

Film Norve;i] Un roditore per amico – Canale 5, 08>35

Film Norve;i] tal-2006 bi storja ddur madwar Svein (Thomas Saraby Vatle, fir-ritratt hawn ta[t) u l-;urdien pet tieg[u, Halvorsen.

Jg[allmu jag[mel xi bravuri biex ida[[lu g[all-kompetizzjoni, i]da meta jirrealizza li l-;urdien ma ji[ux gost, ma jibqax i;ieg[lu jag[mel dak li ma jixtieqx.

I]da sadanittant xorta wa[da Halvorsen ikun la[aq sar popolari u...

Sandro Onofaro ma’ Josef Camilleri

Espert Taljan Mr Fisherman - NET Television, 20>30

Sandro Onofaro, Taljan li hu espert fl-u]u ta’ metodi differenti ta’ sajdiet, g[o;bu j]ur il-ba[ar meravilju] ta’ pajji]na u Mr Fisherman g[a]el li jiltaqa’ mieg[u.

Hu fil-fatt juri teknika interessanti kif wie[ed g[andu jistad g[al spe/i ta’ [ut b[alma huma d-dnie/i u l-a//oli. Il-metodu li ju]a ftit li xejn hu mag[ruf fostna l-Maltin u tajjeb li nitg[allmu mill-o[rajn.

Obiettivo Brass Rete 4, 16>30

Film Amerikan tal-1978 bu storja ta’ spjuna;; ambjentat fi ]mien it-Tieni Gwerra Dinjija. Fil-:ermanja tin[ataf tren militari li fuqha jkunu qed ji;u ttrasportati kwantitajiet kbar ta’ deheb. Il-:eneral Patton jinkariga persuna biex tirkupra dawn id-dehbijiet. Fost l-atturi ewlenin insibu lil John Casavetes u lil Sofia Loren.

Una luna di miele tutta sua... (Honeymoon for One) Raiuno, 21>20 Film Amerikan tal2009 b’re;ija ta’ Kevin

Connor u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Jonathan Hawtrey u Nicollette Sheridan (ittnejn fir-ritratt). Eve Parker titlaq lill-g[arus li tkun waslet biex ti]]ewwe; min[abba li ssir taf li jkun qed jittradiha. Madankollu tidde/iedi li tmur xorta wa[da l-Irlanda, fejn kienu se jqattg[u qamar il-g[asel.

Hemm issir taf lil Sean...

Destinations NET Television, 21>32 Bil-programm tal-lum tag[laq it-tielet sensiela ta’ Destinations. Mireille Bonello, il-pre]entatri/i tal-programm, flimkien ma’ Omar Busuttil, li hu l-producer tal-programm se jkunu fl-istudio u mag[hom se naraw l-iktar mumenti spe/jali mid-destinazzjonijiet li rajna tul is-sensiela. Jasal ukoll fi tmiemu l-vja;; ta’ Marco Vella f’Bordeaux fi Franza, zona (fir-ritratt hawn fuq) fejn g[ajnejk l-aktar li jistrie[u huma fuq g[elieqi bid-dwieli.

Omar jirrakkonta l-esperjenzi li g[adda minnhom tul il-vja;; minn Londra sa Malta

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

22 TV#Radju

Tibda bi m[atra i]da jsir i[obbha Rugantino - Raitre, 21>05 06>00 07>00 07>15 07>40 07>50

101 Breakfast Club - Ch. Saliba A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)

09>00 09>05

A[barijiet fil-Qosor Magazine 101

Meta n[adem dan il-film fl-1973 b’re;ija ta’ Pasquale Festa Campanile, Adriano Celentano u Claudia Mori (it-tnejn fir-ritratt), fir-realtà di;à kienu ilhom disa’ snin mi]]ew;in.

L-istorja tal-film to[odna f’Ruma tal-1848

fejn Rugantino (Celentano), li jkun bniedem mag[ruf g[all-g[a]] tieg[u, min[abba m[atra jara li j;ennen lil Rosetta g[al warajh. I]da, lil hinn mill-im[atra, isir ukoll i[obbha.

Id-djalogar hu bid-djalett Romanesk.

(b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12>30 13.00 15>00 15>05

Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria - Ron Briffa (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

17>00 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 24>00

Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:45 ?ama ?ama 09:00 - BBC 09:05 - Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - Newsline 12:45 Tifkiriet 13:30 - Qari tarRumanz 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 A[barijiet 16:05 - Drivetime (jinkludi 17:00 BBC News) 18:00 - Bullettin tal-A[barijiet 18:15 - Nwar 19;00 - MillG]ira ta’ Calypso 19:50 Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 A[barijiet 20:05 - Qari tarRumanz (r) 20:30 - Il[na mi/?par 21:05 - Mu]ika u Sport 22:00 - L-A[barijiet 22:05 (ikompli) Mu]ika u Sport 23:00 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:03 - Ru]arju 23:30 Classic Hits.

ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Ma’ Pauline 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Kummentarju 12:30 A[na 13:15 - Rumanz 13:45 ONE News 14:00 - Minflok Siesta 15:30 - Drive Time 15:45 - ONE News 16:00 Mhux g[at-Tfal Biss 16:30 Tomatate 17:00 - Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:15 - :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett Lokal 18:45 - Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:15 Verset il-Lejl 20:45 - Eurovision Radio 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 Forum 24:00 - Mezza Notte 02:00 - Ta[t Sema Kwiekeb.

RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:45 Qari mill-Bibbja, 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet fil-Qosor) 09:15 - G[alina Lkoll (11:00 RTK Qosor) 11:40 - Headlines 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bullettin 12.15 Afternoon Favourites (jinkludi

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Musica al fresco - Daniel Debono RnB Time - William Cauchi Fuzzbox - Christian Azzopardi Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella

13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:30 L-ICT Magazine 16:40 Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:15 - Summer Mix (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Rakkont 19:40 - {sibijiet mal-Melodija 21:00 - Ru[ il-Kelma 22:05 Ru]arju 22:25 - Ripetizzjonijiet - Rakkont, Edukazzjoni, I]-}g[a]ag[ fis-Sajf, Consumer Affairs, Mu]ika.

Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 - Mill-Bokka taxXelter 10:00 - BBC News Update 10:06 - Mhux Kelma Bejn Tnejn 11:00 - Classic FM 13:00 - Anali]i tal-;urnali (r) 13:30 - Meta l-Mo[[ Isir Palk 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19:30 - Nis;a 20:00 - Classic FM 21:00 - BBC World Service.

Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - {ajjitna 11:00 - Mixja ta’ 90 Sena ma’ Marija 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju ta’ San :u]epp 13:00 - Qari tarRumanz 13:30 - Shalom 14:30 - Qari ta’ Rumanz 15:00 Kurunella {niena Divina 15:30 - LejH Biss In[ares 16:00 Il-Kura;; Nofs il-Fejqan 17:00 - {ajjitna (r) 17:30 - Bullettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 - In-Nisrani f’Malta Llum 20:00 - Serenata Naplitana 20:30 - Qari tar-Rumanz (r) 21:00 - G[ajn ta’ :id 22:00 Sejja[li u Jien Inwie;bek 23:00 - Ru]arju 23:30 - Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 - Kompjeta.

Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan u Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats with Simon B 20:00 - Ben Glover 22:00 Toby’s Wall of Sound 24:00 Paul van Dyk. Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony (jinkludi Angelus fit-08:00 u f’12:00) 18:00 - Italia.com 20:00 - L.S. Live.

TVM 07:00 - L-G[odwa t-Tajba 09:00 -Kids Zone 09:50 - }ona 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Teleshopping 13:10 -

Journey to the Centre of the Earth (dok.) 14:00 - A[barijiet 14:05 Teleshopping 15:04 - Ancient Rome: The Rise and Fall of an Empire (dok.) 16:00 - A[barijiet 16:05 - Teleshipping 17:05 Oceans (dok.) 18:00 - A[barijiet 18:10 - Sellili 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Realtà 22:00 - Mixage 23:00 - L-A[barijiet 23:15 - X’Joffri l-Kunvent.

TVM 2 07:00 - News 12:00 - Malta u Lil Hinn Minnha 14:00 - Sa[[tek lEwwel 14:10 - BBC - Early Flight (dok.) 15:00 - Mela Isma’ Din 15:10 - BBC - Art of Germany (dok.) 16:00 - BBC Earth - The Power of the Planet (dok.) 17:00 - Olympics 21:45 BBC - Art of Germany (dok.) (r) 22:35 - BBC - Earth Flight (dok.) (r).

ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Lilliput 09:30 - Nuni 09:40 Minuta Wa[da 09:45 - Londri 10:00 - Teleshopping 10:30 Hazzzard - Daily Update 10:35 Lapes u Karta 10:50 - Vidoes Mu]ikali lokali 11:00 Teleshopping 11:45 - Londri 12:00 - {ajjiet 12:15 Teleshopping 12:35 - Gazebo (r) 13:30 - ONE News 13:40 Teleshopping 14:45 - Emilja (ep.

8) 15:40 - Minuta Wa[da 15:45 - Londri 16:00 - Lilliput (r) 16:35 - Ieqaf 20 Minuta 16:55 Clint on ONE 17:05 Teleshopping 17:30 - ONE News 17:40 - Team PL 18:05 Teleshopping 18:55 - Kur]ità 19:30 - ONE News 20:15 Flippers 20:45 - Issues 22:15 Fresh & Funky (r) 23:15 - ONE News 23:45 - Team PL 00:05 Clint on ONE 00:10 - Flippers (r).

Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - M’Intix Wa[dek (live)

20:30 - Robert Musumeci Talk 21:30 - Dokumentarju 22:00 News 22:30 - Il-Parlament talPoplu (r).

Raiuno 06:45 - Unomattina estate (jinkludi Tg 1 fis-07:00, 08:00 u 09:00) 09:35 - Linea verde 10:00 - Tg 1 10:10 - Unomattina vitabella 11:00 - Unomattina storie vere 12:00 - E state con noi in TV 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La casa sul lago. FIlm 2009 17:15 - Heartland (TF) 18:00 - Il commissario Rex (TF) 18:50 - Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:30 - Techetechete - Il nuovo che fu 21:20 - Una luna di miele tutta sua... Film 2009 23:05 - Speciale Taorlmina Film Fest 24:00 - Tg 1 notte 00:35 Sottovoce 01:05 - Real School 01:35 - Senza rete.

Raidue 07:10 - Vite sull’onda (sitcom) 07:30 - Cartoons 10:15 - La complicata vita di Christine (TF) 10:35 - Tg 2 insieme estate 11:20 - Il nostro amico Charly (TF) 12:10 - La nostra amica Robbie (TF) 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 Tg 2 e... state con costume 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Senza tracca (TF) 15:30 - Guardia costiera (TF) 16:15 - The Good Wife (TF) 17:00 - One Tree Hill (TF) 17:50 - Tg 2 flash 17:55 Tg sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case (TF) 19:35 Ghost Whisperer (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Squadra speciale Cobra 11 (TF) 21:55 - Una scatenata coppia di sbirri (TF) 22:50 - Supernatural (TF) 23:35 Tg 2 notizie 23:50 - Anna Winter - Caccia al killer. Film 2009 01:20 - Tg Parlamento 01:35 Spazio 1999 (TF).

Raitre 08:00 - I due figli di trinità. Film ’72 09:30 - La storia siamo noi (attwalità) 10:30 - Cominiciamo bene 13:10 - La strada per la felicità (soap) 14:00 - Tg regione 14:45 - Tgr piazza affari 14:55 La casa nella prateria (TF) 15:40 - La carbonara. Film ’99 17:30 Geo Magazine 2012 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg 3 regione 20:00 Blob 20:15 - Cotti e mangiati 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Rugantino. Film ’73 23:10 - Tg regione 23:15 - Tg 3 linea notte 23:50 - Doc 3 Lovebirds 00:40 - Visioni private

- Marino Niola 01:10 - Fuori orario 01:15 - Werner Herzog cineasta.

Canale 5 08:00 - Tg 5 - mattina

08:35 Un roditore per amico. Film 2006 11:00 - Forum (attwalità) 13:00 Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 - Sogni sul ghiaccio. Film 2009 16:30 - La clinica tra i monit: I sentimenti del cuore.

Film 2007 18:30 - La ruota della fortuna 20:00 - Tg 5 20:40 Veline 21:20 - Turbulent Skies.

Film 2010 23:30 - La rivale.

Film 2006 01:30 - Tg 5 notte 02:00 - Veline.

Rete 4 07:45 - Più forte ragazzi (TF) 08:40 - The Sentinel (TF) 09:50 Detective monk (TF) 10:50 Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Pacific Blue (TF) 12:55 Distretto di polizia 3 12:50 Renegade (TF) 13:50 - Forum 15:10 - Wolff - un poliziotto a Berlino (TF) 16:05 - My Life (soap) 16:30 - Obiettivo Brass.

Film ’78 18:55 - Tg 4 19:35 Renegade (TF) 20:35 - Tempesta d’amore (soap) 21:10 - Chase (TF) 23:50 - Criminal Intent (TF) 01:35 - Tg 4 02:00 - Modamania.

Italia 1 07:20 - Hannah Montana (sitcom) 08:10 - Cartoons 10:30 Dawson’s Creek (TF) 12:15 Giffoni - l sogno continua 12:25 - Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 Gossip Girl (TF) 15:55 - Glee (TF) 16:45 - Giovani campionesse (sitcom) 17:35 - Mercante in fiera 18:30 - Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 - CSI: NY (TF) 21:10 - M & M Matricole e meteore 23:50 Radio Italia Live - il concerto 00:50 - Nip#Tuck (TF) 01:45 Rescue Me (TF).

La 7 07:00 - Omnibus Estate 2012 09:45 - Coffee Break 11:00 - In onda 11:40 - Agente Speciale Sue Thomas (TF) 12:30 - I menù di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:10 - Lettera al Kremlino. Film ’70 16:10 - L’Ispettore Barnaby 18:00 - I menù di Benedetta 18:55 - Cuochi e fiamme 20:00 Tg La 7 20:30 - In onda 21:10 Missione natura 23:15 - NYPD (TF) 00:10 - Tg La 7 00:15 - Tg La 7 Sport 01:20 - Cold Squad.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

TV#Radju 23 Favourite Channel 08:00 - {in g[al Kollox 10:00 Newspoint 10:30 - L-Imqarbin 11:15 - Teleshopping 12:05 Kont Taf? 12:15 - F. News 12:30 - Teleshopping 13:00 - IlMadonna ta/-?oqqa 15:00 Teleshopping 16:30 - Newspoint 17:00 - Teleshopping 17:30 Nies B[alna 18:15 – F. News 18:30 - Mrs Prichard 19:45 Reporter 20:00 - Kont taf?

20:15 - F. News 21:00 - Mit-2 g[al 3 23:15 - Favourite News.

Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 – 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 – 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 – 2010 Onwards 14:30 Drama Bronx 15:00 - Wasal il{in g[all-Maltin 15:30 Bell’Italia 16:00 – Romantica 17:00 – Teleshopping 18:00 – Total Request 20:00 Bingo 75 20:30 - Kontra r-Ri[.

La 5 12:30 - Centovetrine 13:05 - Che trucco 13:25 - Spose Extralarge 13:45 - Giro Giro Bimbo 14:00 Una mamma per amica (TF) 14:50 - Giudice Amy (TF) 15:40 - The OC (TF) 16:30 Eastwick (TF) 17:20 Chante! (TF) 17:40 - Dharma & Greg (sitcom) 18:00 - Non ditelo alla sposa 19:20 - Giro Giro Bimbo 19:40 - The OC (TF) 20:20 - Una mamma per amica 21:10 - Friends with Money. Film 2006 22:50 Beautiful (soap).

BBC Entertainment 07:10 - Tellytales 07:20 Bobinogs 07:30 - Nina and the Neurons 07:45 - Show Me Show Me 08:10 - Boogie Beebies 08:25 - Charlie and Lola 08:35 - After You’ve Gone 09:05 - 2point4 Children 09:35 - The Weakest Link 10:20 - EastEnders 10:50 - Doctors 11:20 - Bleak House 12:20 London Hospital 13:10 - Lead Balloon 13:35 - After You’ve Gone 14:05 - 2point4 Children 14:35 - EastEnders 15:05 Doctors 15:35 - Bleak House 16:35 - London Hospital 17:25 The Weakest Link 18:10 EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - Casualty 20:00 - My Family 20:30 - Fawlty Towers 21:00 - Life on Mars 21:50 -

Roger and Val Have Just Got In 22:20 - Last of the Summer Wine 22:50 - Great Ormond Street 23:40 - Blackadder the Third.

TCM 08:15 - Gunsmoke 09:15 - The High Chaparral 10:15 - One of Our Spies Is Missing. Film ’66 12:00 - Branded. Film ’50 (A) 13:45 - Gunsmoke 14:50 - The High Chaparral 16:00 - A Thunder of Drums. Film ’61 (U) 18:00 - Hondo and the Apaches.

Film ’67 19:45 - Captain Horatio Hornblower. Film ’51 (U) 22:00 - Navy Seals. Film ’90 (15).

MGM Movies 08:05 - The Scalphunters. Film ’68 (PG) 09:45 - Hannibal Brooks. Film ’69 (U) 11:25 War Stories. Film 2003 12:50 In the Time of the Butterflies.

Film 2001 (12) 14:20 - Women vs Men. Film 2002 15:45 Rockula. Film ’90 (PG) 17:15 MGM’s Big Screen 17:30 - DeLovely. Film 2004 (PG) 19:35 Driving Me Crazy. Film ’91 (PG) 21:00 - The Mechanic. Film ’72 (PG) 22:40 - Witchboard. Film ’87 (15).

Diva Universal 07:00 - Rex: A Cop’s Friend 08:00 - Kojak 09:00 - Wolff’s Turf 09:55 - Ironside 10:55 McLeod’s Daughters 11:55 Quincy, M.E. 12:55 - Kojak 14:00 - At Risk 15:51 - Great Women 16:00 - Ironside 17:00 Quincy, M.E. 18:00 - JAG 19:00 - Ironside 20:00 - Kojak 21:00 - Mystery Woman 22:44 Great Women 23:00 - Quincy, M.E. Discovery Channel 07:15 - Deadliest Catch: Endless 08:10 - Extreme Fishing with Robson Green: Kenya 09:05 Mythbusters: Western Myths 10:00 - How Do They Do It?: Airbags, Ice Rinks and Mattresses 10:30 - Destroyed in Seconds 10:55 - Ultimate Survival: Alaska 11:50 Wheeler Dealers: Lexus LS400 12:45 - FutureCar: The Body 13:40 - American Chopper: Stewart-Haas Racing Bike 14:35 - Dirty Jobs: Poo Pot Maker 15:30 - Mythbusters: Ninjas 16:25 - Deadliest Catch: Proving Grounds 17:20 - Extreme Fishing with Robson Green: China 18:15 - River Monsters: Death Ray 19:10 - How It’s Made 19:40 - How Do They Do It? 20:05 - Flying Wild Alaska: Money in the Sky 21:00 - Gold Rush: Alaska: The Pain Barrier 21:55 - Extreme Fishing with Robson Green: Australia (North East) 22:50 - River Monsters: Killer Snakehead 23:45 Hillbilly Handfishin: Bragging Rights.

Melita Movies 10:00 - Stuart Little 11:30 Diary of a Wimpy Kid 13:10 The Karate Kid 15:27 Hollywood Buzz 15:50 Gullivers Travels 17:12 Hollywood Buzz 17:35 - Big Daddy 19:10 - Our Family Wedding 21:00 - In America 22:45 - Buried Alive 23:55 -

When A Man Loves A Woman.

Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 Hollywood Buzz 11:05 - How I Met Your Mother 11:30 - The Mentalist 12:15 - Chuck 13:00 Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 - The West Wing 15:15 Fringe 16:00 - Gossip Girl 16:45 - The Mentalist 17:30 Supernatural 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Hollywood Buzz 19:30 - Films & Stars 20:00 - Suburgatory 20:30 How I Met Your Mother 21:00 2 Broke Girls 21:30 - Hung 22:00 - Bored To Death 22:30 Chuck 23:20 - Alcatraz 00:05 Gossip Girl 00:50 - True Blood.

Biography Channel 07:00 - Eye for an Eye: Boy Meets Girl 07:30 - America’s Court with Judge Ross 08:00 -

Making Over America with Trinny and Susannah: Frumpy Cinderella: Natalie Smith 09:00 - Real Housewives of Beverly Hills: Life, Liberty and the Pursuit of Wealthiness 10:00 Snapped: Women Who Kill: Dalia Dippolito 11:00 - Eye for an Eye: Boy Meets Girl 11:30 America’s Court with Judge Ross 12:00 - The Real Hustle 13:00 Storage Wars: Fu Dog Day Afternoon 13:30 - Pawn Stars: Kings and McQueens 14:00 Bodyshock: World’s Tallest Man: Looking for Love 15:00 Lorraine Kelly’s Next Big Fat Challenge 16:00 - The Real Hustle 17:00 - Real Housewives of Beverly Hills: Life, Liberty and the Pursuit of Wealthiness 18:00 - Making Over America with Trinny and Susannah: Frumpy Cinderella: Natalie Smith 19:00 - Storage Wars: Fu Dog Day Afternoon 19:30 Pawn Stars: Kings and McQueens 20:00 - The Real Hustle 21:00 - Hardcore Pawn 22:00 - Confessions of an Animal Hoarder 23:00 Hoarders: Season 3 Follow Up: Vula, Al, Jim, Arline and Glen.

Bejni u Bejnek NET News Chit Chat Teleshopping X’Hemm g[all-Ikel Bejni u Bejnek Simpati/i NET News Teleshopping NET News Simpati/i Teleshopping RPM NET News Sajf Flimkien Tlug[ tas-Super 5 (ikompli) Sajf Flimkien Lift NET News Mister Fisherman NET News Destinations Bejni u Bejnek NET News

Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - The Box 08:45 - Inside WTCC 09:15 - Countdown to the London 2012 Olym. Games 09:45 - IAAF World Challenge Athletics 11:00 - WATTS 11:30 - European Champ. Athletics 13:15 - Photo Finish 13:30 - European Champ. Athletics 14:30 Photo Finish 14:45 - IAAF World Champ. Athletics 16:15 Olym. Dream 16:30 - Together to London 16:45 - Olym.

Football: Preliminaries Women (live) 22:45 - Together to London 23:15 - Olym. Football GO Sports 1 07:00 - Serie A: Rd 16: Parma v Lecce 09:00 - Barclays PL: Wk 6 -Sunderland v Stoke C. 11:00 ATP World Tour 500: Bet-aHome Open: German Ten-nis Champ., Hamburg: F. 14:00 PGA Austrian Golf Open: Day 1 (live) 18:00 - Barclays PL: Wk 8: Fulham v QPR 20:00 - ATP World Tour 500: Bet-a-Home Open: German Tennis Champ., Hamburg: Highlights 21:00 HBO World Boxing Champ.: 12 Rd Super Featherweight Fight:

Adrien Broner v Vincente Escobedo 00:00 - PGA Austrian Golf Open: Day 1.

GO Sports 2 07:00 - Vincennes Horseracing 08:00 - The 141st Open Champ.

2012: Day 3 17:30 - Serie A: Rd 38: Cesena v Roma 19:30 - PL World 20:00 - Trans World Sport 21:00 - Roma Channel.

Circus 17:45 - Fluffy Gardens 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - The Hoobs 18:55 - My Animal Family 19:00 - Tork 19:15 - Dougie in Disguise 19:25 Pingu 19:35 - Angelina Ballerina 19:50 - My Animal Family 19:55 - The Hoobs 20:25 - Pingu 20:30 - Tiny Planets 20:35 - Pingu 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 - Bob the Builder.

Melita Sports 1 08:00 - npower Champ.: Cardiff City v Leicester City: dtd. 25.09.

11 (r) 09:55 - Bundesliga: 1.FC Kaiserslautern v Hannover: dtd.

18.12.11 (r) 11:55 - La Liga: Atletico Madrid v Valencia: dtd.

05.02.12 (r) 13:55 - Copa Libertadores: Corinthians v Boca Juniors: dtd. 04.07.12 (r) 16:40 2012 Alpari World Match Tour: Chicago Day 1 (r) 18:45 - FIFA Beach Soccer WC Qual.: Poland vs. Spain (r) 20:05 - NBA: Denver @ LA Lakers: dtd. 29.04.12 (r) 21:50 - La Liga: Atletico Madrid v Valencia: dtd. 05.02.12 (r) 23:45 - Copa Libertadores: Corinthians v Boca Juniors: dtd.

04.07.12 (r).

Disney Channel 09:00 - Camp Rock 2: The Final Jam (U) 10:40 Jake and Blake 11:05 - Sonny with a Chance 11:30 - Wizards of Waverly Place 11:55 - Phineas and Ferb 12:20 - Timon & Pumbaa 12:45 - Jessie 13:10 - ANT Farm 13:35 - Fish Hooks 14:00 Jessie 15:40 - ANT Farm 16:00 - Twitches 17:25 - Jessie 17:50 - ANT Farm 18:15 - Wizards of Waverly Place 18:40 - Good Luck Charlie 19:00 Disney Fairies 19:50 - Camp Rock 2: The Final Jam (U) 21:30 - Good Luck Charlie 21:55 Wizards of Waverly Place.

Melita Sports 2 12:00 - 2012 Alpari World Match Tour: Chicago Day 1 (r) 14:00 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 15:05 NBA: Denver @ LA Lakers: dtd.

29.04.12 (r) 16:50 - Bundesliga: 1.FC Kaiserslautern v Hannover: dtd. 18.12.11 (r) 18:45 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings (r) 19:50 - Copa Libertadores: Corinthians v Boca Juniors: dtd. 04.07.12 (r) 22:35 -

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 09:05 - Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 - P.B. Bear and Friends 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 - Oswald 09:50 - Kipper 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 - Barney and Friends 10:40 - Wobblyland 10:45 - Jarmies 11:00 Anthony Ant 11:15 - The Hoobs 11:40 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - My Animal Family 12:45 - Benjamin’s Farm 12:50 See The Sea 12:55 - Mio Mao 13:05 - P.B. Bear and Friends 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 - Bob the Builder 13:35 - Thomas and Friends 13:50 - Bob the Builder 14:00 - Fireman Sam 14:10 - Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 Pingu 14:25 - Barney and Friends 14:55 - Kipper 15:05 - Oswald 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 - Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 - Tiny Planets 15:55 - Pingu 16:00 - My Animal Family 16:15 - Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 - James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 - Fireman Sam 17:05 - Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 - P.B. Bear and Friends 17:35 - Wobblyland 17:40 - Baby Antonio’s

06>30 07>00 09>30 10>30 12>00 12>30 13>00 14>00 14>05 15.00 15>05 16>00 17>00 18>00 18>10 19.10 19.15 19>35 19>45 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00

Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings 01:10 Bundesliga: 1.FC Kaiserslautern v Hannover: dtd. 18.12.11 (r). .Melita Sports 10 19:00 - La Liga: Atletico Madrid v Valencia: dtd. 05.02.12 (r) 20:50 - NBA: Denver @ LA Lakers: dtd. 29.04.12 (r) 22:30 Copa Libertadores: Corinthians v Boca Juniors: dtd. 04.07.12 (r) 01:10 - America's Cup: World Series: Naples: Day 5 (r).

Malta Stars 08:00 - Malta Basketball Assoc.: Floriana v Luxol: dtd. 19.03.12 (r) 09:40 - Malta Rugby Football Union: Cup F.: Stompers v Overseas: dtd. 23.05.12 (r) 11:20 MFA Futsal League: Paola Downtown v White Eagles (r) 12:45 - Ladies 10's Cup F.: Falcons v Kavallieri (r) 13:50 Gozo Supercup F.: Sannat v Nadur (r) 16:05 - BOV PL: Valletta v Birkirkara: dtd. 17.03.

12 (r) 18:10 - Malta Basketball Assoc.: Floriana v Luxol: dtd.

19.03.12 (r) 19:50 - Malta Rugby Football Union: Cup F.: Stompers v Overseas: dtd.

23.05.12 (r) 21:30 - MFA Futsal League: Paola Downtown v White Eagles (r) 22:55 - Ladies 10's Cup F.: Falcons v Kavallieri (r) 00:00 - BOV PL: Valletta v Birkirkara: dtd. 17.03.12 (r).

Football Stars 1 08:00 - npower Champ.: Cardiff City v Leicester City: dtd.

25.09.11 (r) 09:55 - Bundesliga: 1.FC Kaiserslautern v Hannover: dtd. 18.12.11 (r) 11:55 - La Liga: Atletico Madrid v Valencia: dtd. 05.02.12 (r) 13:55 - Copa Libertadores: Corinthians v Boca Juniors: dtd. 04.07.12 (r) 16:40 - 2012 Alpari World Match Tour: Chicago Day 1 (r) 18:45 - FIFA Beach Soccer WC Qual.: Poland vs. Spain (r) 20:05 - NBA: Denver @ LA Lakers: dtd. 29.04.12 (r) 21:50 - La Liga: Atletico Madrid v Valencia: dtd. 05.02.12 (r) 23:45 - Copa Libertadores: Corinthians v Boca Juniors: dtd. 04.07.12 (r).

Football Stars 2 12:00 - 2012 Alpari World Match Tour: Chicago Day 1 (r) 14:00 Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 15:05 - NBA: Denver @ LA Lakers: dtd.

29.04.12 (r) 16:50 - Bundesliga: 1.FC Kaiserslautern v Hannover: dtd. 18.12.11 (r) 18:45 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings (r) 19:50 - Copa Libertadores: Corinthians v Boca Juniors: dtd. 04.07.12 (r) 22:35 Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings01:10 Bundesliga: 1.FC Kaiserslautern v Hannover: dtd. 18.12.11 (r).

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

24 Arti

Wirja ta’ prints mill-artista :ermani]a Monika Beisner fil-Mu]ew tal-Arkeolo;ija F’kollaborazzjoni ma’ Heritage Malta u mal-Malta Classics Association, Evenings on Campus 2012 tal-Università ta’ Malta jippre]entaw wirja ta’ illustrazzjonijiet g[all-Metamorfosi ta’ Ovidju mill-artista :ermani]a, Monika Beisner.

B[al Ovidju, Monika Beisner hi wkoll artista li t[obb tg[id l-istejjer permezz tax-xbihat li to[loq.

Tirrakkontahom bl-akbar reqqa u kumplessità.

G[alhekk, wie[ed jiskanta meta josserva kemm dawn ixxbihat g[andhom xebh mattpin;ija tat-tfal.

Imma anki Ovidju, firrakkonti tal-Metamorforsi tieg[u, kien b[al spe/i qed jindieghes f’log[ba tat-tfal: illog[ba ta’ kif se jo[loq forma ta’ realtà mit-ta[wida sfiqa tal;rajjiet mitolo;i/i tal-allat u lbnedmin, u kif se jippre]entaha lill-qarrejja raffinati u aktarx mo[[ ir-ri[ fi ]mien Ruma tal-ewwel seklu WK. Sa dak i]-]mien, l-ebda poeta Ruman ma kien ittanta jag[ti sura u karattru lil dawn il-kreaturi tal-mitolo;ija.

Mhux ta’ b’xejn li, millpa;ni tal-Metamorfosi, ma[nuqa b’narrattivi li spiss jid[lu wa[da fl-o[ra, to[ro; wirja vasta ta’ xbihat mentali minsu;in ;o xulxin,

Xog[ol artistiku bl-isem ‘BVIII Daedalus Icarus’

Xog[ol artistiku bl-isem ‘BI Deucalion’

b[allikieku l-imma;inazzjoi poetika ta’ Ovidju hi wisq qawwija biex tittollera anki li/ken suspett ta’ spazju, ta’ vojt, fin-narrattiva intensa tieg[u.

Ovidju rnexxielu jag[ti /ertà [ajja lil suriet umani u divini u anki forom tan-natura, li kollha j;arrbu xi bidla sabiex jo[or;u mid-diffikultà li jkunu nqabdu fiha. Monika Besiner qed tag[ti dimensjoni ;dida lil Ovidju bix-xbihat tag[ha li, b’immedjatezza li

ta[kem daqs kemm timpressjona, twassal l-intensità tal-passjonijiet umani (u mhux daqstant umani) li jfawru l-pa;ni talMetamorfosi.

Imma Beisner tag[mel iktar minn hekk. G[aliex kull xbieha li tag[tina, imnebb[a minn wa[da mit-trasformazzjonijiet ta’ Ovidju, mhix biss illustrazzjoni tal-;rajja. Kull wa[da g[andha wkoll dimensjoni indipendenti.

Fid-diversità tal-kreazzjoni,

Beisner kapa/i tara l-linji u ttessituri b’sempli/ità iktar konnessa mat-tfal. Xog[olha kapa/i jittrasmetti s-sens ta’ fer[ li bih irnexxielha to[loq forom u suriet ;odda kif kien g[amel il-poeta Ruman bilversi m[e;;a tieg[u.

Tabil[aqq, Beisner twassal il-versi Latini ta’ Ovidju bilpoe]ija partikolari tag[ha ta’ kulur u dettall.

Xi w[ud mix-xbihat huma tassew memorabbli.

Dik ta’ Dewkalju u Pirra, li tefg[u wara daharhom lg[adam ta’ ommhom (l-Art) li jaraw jinbidlu quddiem g[ajnejhom stess fi bnedmin tad-demm u l-la[am, hija rrappre]entata f’forma spirali li tfakkrek fit-tifsila intrikata ta’ arzella. Il-;ens tal-bniedem, meqrud mill-g[arg[ar, jag[mel b[all-ispirali, jikber u jirri;enera.

Il-mod ta’ kif tirrappre]enta l-;rajja ta’ Dedilu u Ikaru huwa, ter;a’, iktar straordinarju fis-serenità li to[loq.

Naraw lill-missier u l-iben murija b[ala kwa]i esseri wa[da li fiha l-iben, fil-

waqg[a sewda li ;ab b’idejh stess, jidher daqslikieku ddehra fil-mera tal-pre]enza ta’ missieru, l-istess missier li narawh ta’ lewn dehbi jittajjar f’sema ik[al u jg[ammex lg[ajn.

Forsi din hi dimensjoni ;dida tal-;rajja ta’ Ovidju?

Forsi n-na[a oskura ta’ kull wie[ed u wa[da minna hija eqreb milli soltu na[sbu – qrib daqs dellna stess?

Monika Beisner tgawdi reputazzjoni internazzjonali b[ala illustratri/i tal-kotba tat-tfal. Il-wirjiet tag[ha daru d-dinja. It-tpin;ijiet tag[ha g[ad-Divina Commedia ta’ Dante (2005) ;ew ippubblikati fil-:ermanja u l-Italja.

B[alissa qed ta[dem fuq lepika ta’ Gilgamex.

Wie[ed jista’ jara din ilwirja ta’ sitta u tletin print ta’ Monika Beisner fil-Mu]ew Nazzjonali tal-Arkeolo;ija, Triq ir-Repubblika, il-Belt Valletta, sal-15 ta’ Awwissu.

Id-d[ul huwa ming[ajr [las.

Il-ftu[ uffi/jali sar minn Paul Sant Cassia lbiera[ fl-24 ta’ Lulju.

Xog[ol artistiku bl-isem ‘BIIISemele Jupiter’

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

Passatemp 25

Tisliba 1

2

5

3

4

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Sib il-valuri tas-simboli

16

Kontra l-[in: ara ssibx f’g[axar minuti x’inhuma l-valuri tas-simboli tal-karti tal-log[ob. It-total tar-ringieli mimdudin jinsab fuq barra n-na[a tal-lemin u t-total tal-kolonni jinsab isfel nett.

17

18

Mimdudin>Weqfin>5. {uta mag[rufa b[ala 1. Skont il-qawl, kul[add sardellina (5) g[andu minnhom u Alla 6. Fjordilatte jew rag[wa jibg[athom (6) tal-[alib (5) 2 . Imlew kullimkien bil7. Tmur g[and xi [add q]ie] (6) biex tarah (5) 3. Seksieka tradituri (6) 10. Tifel hekk, tajjeb fl4. :mig[ b[ala ti]jin fliskola (5) ilbies (6) 11. Ta’ lewn bejn qastni u sewdieni (5) 8. {alib mag[qud bit12. G[aqdiet b[al dawk taltames (5) ma]uni (5) 9. Ikel fin g[all-flieles (5) 14. Dak li tag[mel i]-]ugraga 12. Illibera ru[u u [arab (6) fuq il-bejt tal-ka//atur! (5) 13. Fallakki (6) 16. Samta (5) 14. Li hu mid[la sewwa u 17. u 18. Storbju u konfu]joni ta’ tal-qalba (6) nies b’rashom mitlufa (10) 1 5 . ?a[da (6) 18. Ara 17.

Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin>5. Tango; 6. Id[ol; 7. Skola; 10. Idolu; 11. Traba; 12. T[o]]; 14.

Rassa; 16. Tfe;;; 17. {alfa; 18. Da[al.

Weqfin>1. Statwi; 2. Zokklu; 3. Mislut; 4. Plajja; 8. {oloq; 9. {absi; 12.

Tne[[i; 13. }af]af; 14. Ri;idu; 15. Asfalt.

Ri/etta

20 differenza

Ix-xena ta’ ta[t tvarja minn dik ta’ fuq f’mhux inqas minn g[oxrin differenza. Ara ssibhomx kollha.

– L-ewwel urini /-/urkett!…

Soluzzjonijiet Kelinu kellu leblieba li jpejjep il-pipa imma ma kellux nar. Sie[bu kien pront qabbadlu l-pipa.

Penne bit-ti;ie;, spina/i u faqqieg[

G[amillu pja/ir

Spadi: 7; Qalb: 3; Denari: 5; Mazzi: 9.

G[al 4 persuni

350g g[a;in penne, 250g isdra tat-ti;ie; maqtug[in irqiq u sslajsjati, 375 ml [alib tal-bott light, tewma mdaqqsa mg[aff;a, mg[arfa ]ejt, basla mqaxxra u sslajsjata, kikkra u nofs faqqieg[ slajsjat, mg[arfa cornflour, ku//arina mustarda Fran/i]a, 3 kikkri weraq tal-ispina/i, ]ew; mg[aref ;obon parmi;;jan ma[kuk u ]ew; mg[aref pinenuts mixwijin.

Il-valuri tas-simboli

:

Metodu

G[amillu pja/ir

Kelinu kien ipejjep il-pipa u kellu leblieba jie[u pipata. {ares lejn sie[bu u talbu jag[millu pja/ir. X’kien il-pja/ir?

20 differenza

Sajjar il-penne (ara l-istruzzjonijiet fuq il-pakkett), saffihom u ]ommhom s[an. Sa[[an i]-]ejt ;o ta;en, ]id il-basla u t-tewma u sajjar g[al minuta. }id il-bi//iet tas-sider u l-faqqieg[. Sajjar g[al ]ew; minuti jew sakemm tara li l-bi//iet tas-sider [adu lkulur. }id il-[alib tal-bott u l-cornflour. {allih jifta[ jag[li u [allih itektek g[al minuta. Ix[et l-ispina/i u servi fuq il-penne.

Roxx il-;obon ma[kuk u fuqu l-pinenuts.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

26 Klassifikati

PROPRJETÀ Marsaxlokk

FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.

Santa Venera

FLAT l-ewwel sular finished u furnished. Tliet kmamar tas-sodda wa[da ensuite, gallarija quddiem u wara u parti mill-bejt bil-washroom. €110,000 (Lm47,000) ?emplu 79990798.

Is-Swatar

APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar tal-banju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000.

Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.

{a]-}ebbu;

APPARTAMENT kbir flewwel sular fi blokka ta’

tnejn. Parzjalment lest, k/ina, living u dining area (open plan), tliet kmamar tas-sodda, wa[da minnhom ensuite u kamra tal-banju.

Washroom, bejt u l-arja.

Prezz €145,000. ?emplu 79050498.

VETTURI Citroen C2 VTR

SEWDA dejjem iggaraxxjata. Extras jinkludu VTR alloys, bucket seats bi trimmings oran;jo, electric windows u mirja, power steering, kundizzjoni tajba [afna.

42,000km, mudell 2006. Sid wie[ed. Prezz €6,500 o.n.o. ?emplu 99056674.

AVVI}I G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//.

Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol

b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 99602436.

Ni]barazza

DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.

Tiswijiet fil-pront u fil-post TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet.

Stima b’xejn minn qabel.

Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

Trasport bejn l-Ingilterra u Malta

GANGA Transport Services, Triq Wied il-G[ajn, {a]}abbar }BR2703. Is-soluzzjoni tieg[ek g[al ;arr ta’ karozzi bejn l-Ingilterra u Malta. Store fl-Ingilterra. ?emplu 21803271 jew 99153153.

G{ALL-BEJG{ G[al kull xog[ol ta’ stampar u sheets tat-tombla B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici printing press) – 3

Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-

na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bilkulur, e//. u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com

Mejda tal-pranzu

KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bil-kannella, monitor talkompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[allkbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.

Pushchair

3 wheeler Neoato Reverso Sport, f’kundizzjoni perfetta, ftit u]ata, €125. Puschair Inglesina, f’kundizzjoni tajba [afna €50. ?emplu 79409398.

PRIVAT Malti

FORMS 1–5: Se jing[ataw lezzjonijiet g[ar-resits ta’ Settembru. ?emplu 79288881.

JIN{TIE:U Electricians

BL-ESPERJENZA jin[tie;u g[al impjieg immedjat fulltime. ?emplu lil ElectroFix, {al Qormi 21675353.

L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

27

}ew; rekords nazzjonali fil-kampjonati tal-g[awm Matul il-Kampjonati Nazzjonali tal-G[awm li saru dan l-a[[ar fil-Pixxina Nazjnali f’Tal-Qroqq inkisru b’kollox seba’ rekords.

Tnejn minn dawn kienu rekords nazzjonali waqt li l[amsa l-o[ra huma rekords flage group.

It-tim tar-relay tal-4x50m freestyle ffurmat minn Andrew Chetcuti, Quelin Zammit, Edward Caruana Dingli u Andrea Agius waqqaf rekord nazzjonali f’din id-dixxiplina b’[in ta’ minuta u 38.78 sek biex tejjeb ir-rekord pre/edenti li kien twaqqaf fl-2010 minn Matthew Zammit, Mark Sammut, Edward Caruana Dingli u Andrew Chetcuti.

Ir-rekord l-ie[or nazzjonali wasal fil-4x50 medley relay meta Neil Muscat, Andrea Agius, Andrew Chetcuti u Edward Caruana Dingli tejbu r-rekord pre/edenti b’aktar minn ]ew; sekondi meta

waqqfu l-arlo;; f’1:49.7. Irrekord ta’ qabel kien ta’ 1:51.84.

Ir-rekords fl-age groups waslu minn Amy Micallef, Neil Muscat, Sarah Demicoli u Andrea Bellia, kollha g[awwiema ta’ Neptunes ta[t it-tmexxija ta’ Gail Rizzo.

Micallef g[amet il-200m IM f’2:31.79 bir-rekord pre/edenti jkun 2:33.0 u Muscat g[amlet il-200m freestyle f’2:06.19 meta rrekord pre/edenti kien ta’ 2:06.39. Dawn i]-]ew; rekords waslu f’Kategorija C. Rekord ie[or inkiser fi Grupp B minn Sarah Demicoli li g[amet il-200m butterfly f’2:47.08 u b’hekk naqqset 4.17 sek mir-rekord li kien twaqqaf aktar kmieni din is-sena.

Bellia ssuperat ir-rekord ta’ Rachel Sullivan fi Grupp B b’0.01 sek meta g[amlet 1:10.95 fil-100m butterfly waqt li Neil Muscat kompla

L-g[awwiema kollha ta’ Sirens ASC li [adu asehem fil-kampjonati tal-g[awm

jtejjeb ir-rekords tieg[u stess fi Grupp C meta naqqar 0.97 sek mir-rekord fil-200m IM u g[am id-distanza f’2:18.97.

Wirja po]ittiva minn Sirens ASC Intant, anke l-g[awwiema ta’ Sirens taw prestazzjoni

kollettiva ferm po]ittiva u rri]ultati miksuba kienu xhieda ta’ dan kollu.

Kienu 35 l-g[awwiema li [adu sehem u 75 fil-mija minnhom irnexxielhom itejbu l-[in personali tag[hom waqt li t-tlielaq kollha kienu e//itanti bi tmiem in/ert. L-

g[awwiem promettenti Jeremy Bugeja ta’ Sirens ASC reba[ total ta’ g[axar midalji.

Il-klabb ta’ Sirens jinsab grat lejn id-dedikazzjoni u xxog[ol siewi tal-kow/ Daniela Deguara filpreparazzjoni g[al dawn ilkampjonati.

?IKLI}MU FIT-TOROQ

Bonello jirba[ l-a[[ar rawnd u Formosa champion

Etienne Bonello jidher die[el quddiem Maurice Formosa fl-a[[ar ti;rija

L-a[[ar rawnd millkampjonat ta’ tlielaq fit-toroq sponsorjat minn 202 Jewellery sar dan l-a[[ar filbypass ta’ San Pawl. Etienne Bonello ta’ Team Greens reba[ dan l-a[[ar rawnd wara sprint mill-aqwa ma’ Maurice Formosa ta’ The Cyclist.

Tmiem din it-ti;rija dde/ieda wkoll ir-rebbie[ talkampjonat nazzjonali ta’ tlielaq fit-toroq g[al din issena. Finalment kien Formosa li kien dikjarat champion nazzjonali wara sfida qalila ma’ [uh Christian Formosa (Melita Discus) li kellu listess punti tieg[u fi]-]ew; tlielaq pre/edenti.

Etienne Bonello, li sa qabel

din it-ti;rija kien fit-tielet post tal-klassifika overall, spi//a fit-tieni post overall u qabe] lil Christian wara li reba[ l-a[[ar rawnd.

It-tliet /iklisti kellhom appo;; qawwi mi/-/iklisti lo[ra tal-istess tim tag[hom filwaqt li Team Greens kienu determinati li jirb[u din la[[ar sfida wara li dan lista;un kienu naqsu milli ja//ertaw reb[a fil-kampjonat ta’ tlielaq fit-toroq.

It-tellieqa kienet wa[da e//itanti mill-bidu u ftit ing[ata spazju lil dawk i//iklisti li riedu jattakkaw.

Barra dan, it-temp s[un u umdu g[amilha aktar diffi/li fl-a[[ar dawriet biex kienu

biss ftit i/-/iklisti li ]ammew fuq quddiem. Fil-fatt, it-ti;rija kienet de/i]a fl-a[[ar telg[a fil-bypass ta’ San Pawl b’g[add ta’ inizjattivi ta’ [arba, l-ewwel minn Waylon Mifsud (Mosta AF Sign Studio) li feta[ vanta;; ]g[ir imma malajr intla[aq minn Christopher Gatt (Team Greens).

Fl-a[[ar metri Maurice Formosa ta assalt qawwi hekk kif Christian deher li kien f’diffikultà li j]omm il-pass imma Bonello malajr approfitta u bi sprint qawwi qabe] ukoll lil Formosa fla[[ar 100m biex reba[ itti;rija. Mark Bonnici (Melita Discus) temm it-tielet.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

28 Sport L-ISTORJA TAL-LOG{OB OLIMPIKU (L-EWWEL PARTI)

Londra l-belt li organizzat Londra hi l-Belt li mill;urnata tal-g[a]la da[let g[al sfidi differenti minn dawk li kellhom id-29 edizzjoni ta’ qabel.

Li torganizza Olimpjadi f’mument meta d-dinja ta’ sport u mhux, ta’ kuljum qed ikollha quddiemha problemi ekonomi/i u so/jali li ma jispi//aw qatt, Belt li tkun qed torganizza Olimpjadi trid tkun lesta biex teg[leb dan kollu.

Londra hija lesta.

Hekk kienet l-ewwel g[ajta meta Londra ing[a]let.

Londra i]da qabilha g[andha 114 il-sena ta’ storja ta’ sport u f’dan l-artiklu se nag[tu [arsa fil-qosor [afna lejn ledizzjonijiet kollha pre/edenti.

Kien fl-1896 li l-Baruni Pierre de Coubertin twebbel li ssir l-ewwel edizzjoni.

Sentejn qabel kien tkellem ma rappre]entanti tal-isport minn 14-il pajji] bil-g[an li jing[ata bidu g[all-Kumitat Olimpiku Internazzjonali. Lewwel laqg[at saru flUniversita` Sorbonne f’Pari;i fl-1895 bid-de/i]joni tkun li ma jistennewx [ames snin u l-ewwel belt mag[]ula tkun dik ta’ Ateni g[all-1896.

Ateni xeg[let blentu]ja]mu u aktar malli [ar;et l-a[bar. Dan g[aliex dik is-sena f’Ateni nibtet lewwel sistema ta’dawl bilgass.

Ta’ min isemmi li l-edizzjoni tal-1916 ma kinitx saret min[abba li faqqg[et l-ewwel gwerra dinjija waqt li t-12 u t13 l-Edizzjoni bejn l-1940 u l-1946 ma sarux ukoll. Dan g[aliex wara li ing[a]let Tokjo, fit-7 ta’ Lulju 1937 il:appun kien fi Gwerra ma/?ina u mbag[ad faqqg[et ittieni Gwerra dinjija.

kultura ta’ Olimpja tal-Qedem fejn l-allat tal-mitolo;ija Griega bl-isport [olqu antagoni]mu bejn bliet u razez bejn kulturi u reli;jonijiet u fuq kollox kif sa[ansitra 3000 sena ilu g[al Olimpjadi - ilGwerer kieni jieqfu. U jekk il-Belt ta’ Londra fl-a[[ar ;urnata tkun qed tag[ti lakbar ;ih lil dak l-atleta li jkun g[adu kemm g[adda mit-toroq ewlenin fir-rotta talmaratona, fl-1896 fl-ewwel maratona, mill-belt ta’ Marathon lejn Ateni fuq mhedda ta’ 42 kilometri kien furnar, umli g[all-a[[ar imwieled u mrobbi fil-belt ta’ Amarussi li [are; rebbie[ fost l-ovazzjoni ta’ dawk kollha li tawh l-appo;; fit-toroq im[arbta lejn Ateni.

fiera. Aktar tard il-KOI iddikjara li kienu 94 l-events Olimpi/i. B’kollox [adu sehem 651 atleta minn 12-il pajji]. Tispikka l-maratona fejn Frederick Lorz rikeb vettura wara 9 mili waqt ittellieqa imma din ]viluppat [sarat fid-19-il mil u b’hekk re;a’ da[al fit-tellieqa sakemm inqabad u b’hekk sar l-ewwel atleta li qarraq bil-pubbliku u l-;urija. Ilmaratona kienet tinkludi lewwel ]ew; Afrikani suwed fl-Olimpjadi.

1900

- Kellha tkun il-belt

ta’ Ruma li torganizza dawn l-Olimpjadi. Madankollu bejn tra;edji naturali u problemi ta’ ekonomija l-Italja ma setg[etx torganizzahom u minnflok da[let Londra.

Mhur g[idlhom li aktar minn 100 sena wara f’ mument ta’ kri]i ekonomika kellhom jorganizzaw ukoll il-Log[ob.

Kienet edizzjoni i]da li tibqa’ mfakkra g[al dak li wettaq ilmaratoneta minn Carpi Dorando Pietri li kien lewwel wie[ed li da[al fl-istadium imma dar bil-kontra mat-track u deher jaqa’ diversi drabi. Mhux bog[od millinja tat-tmiem ]ew; uffi/jali [ar;u jg[inuh u min[abba f’hekk tilef id-dritt tar-reb[a li ng[atat lill-Amerikan Johnny Hayes. Ta’ dan i]da ;ranet wara ir-re;ina Victorja ippremjatu b’tazza tal-fidda li huwa ;est uniku li qatt ma se[[ aktar f’Olimpjadi.

- Wara li l-edizzjoni tal-1916 ma saritx min[abba li faqqg[et l-ewwel Gwerra Dinjija f’Berlin, ;ie de/i] li dik tal-1920 issir f’Antwerp fil-Bel;ju b[ala unur lejn belt li kienet sofriet [afna filgwerra. G[all-ewwel darba dda[[al ir-rit tal-;urament Olimpiku li ttie[ed minn Victor Boin li fl-istess waqt li kien fil-kompetizzjoni taxxwabel kien ukoll l-ewwel Segretarju :enerali talAsso/jazzjoni Dinjija tal:urnalisti tal-isport. Kienu wkoll l-Olimpjadi li fihom spikka l-Finlandi] ta’ 23 sena Paavo Nurmi li reba[ l10,000m u t-8,000m u [a fidda fil-5,000m biex temm id-dominju Amerikan fittrack.

1920

- Fuq rakkomandazzjoni ta’ Pierre de Coubertin, il-Kumitat Olimpiku Internazzjonali qabel li lEdizzjoni tal-1924 issir f’Pari;i. B’kollox [adu sehem 44 pajji] u aktar minn 3000 atleta. G[all-ewwel darba inbena wkoll ilVilla;; Olimpiku li ;abar fih l-atleti li kienu qed jie[du sehem. Fost dawn /ertu Johnny Weismuller g[awwiem Amerikan rebbie[ tal-100 metru u l-400 1924

- Ir-Re George 1 flistadium Panalleniku kollu r[am fil-qalba ta’ ateni quddiem 70,000 spettatur ta’ bidu g[all-akbar manifestazzjoni ta’ sport li 114 il-sena wara g[adha t[addan u to[loq interess u entu]ja]mu f’kull pajji] fid-dinja. Dakinhar [adu sehem ftit aktar minn 300 atleta minn 11 il-pajji].

Kienet edizzjoni li kattret il1896

- Wara Pari;i in[olqot kompetizzjoni bejn il-bliet Amerikani ta’ St. Louis u Chicago b’St. Louis ting[ata d-dritt li torganizza. Kien falliment. Bl-Amerikani l-anqas ideja dwar x’inhuma lOlimpjadi u uffi/jalment kienu [adu erba’ xhur u nofs g[alie xkien amalgamat ma’

metru fejn snin wara sar popolari fi/-/inema fil-parti ta’ Tarzan.

- L-edizzjoni tal-1928 saret f’Amsterdam fejn ghal Malta din hija edizzjoni storika. Dakinhar Malta [adet sehem g[all-ewwel darba flOlimpjadi fejn fost nuqqas ta’ qbil fil-Parlament jekk kellniex nie[du sehem jew le, fla[[ar, il-kontin;ent Malti [alla pajji]na fuq il-vapur Lubljana lejn Sqallija minn hemm g[amel ir-rotta kollha bit-tren tul l-Italja, mar ilBel;ju minn hemm lejn lOlanda u sakemm waslu lOlimpjadi kienu bdew.

Madankollu it-tim tal-waterpolo g[ajjien u ming[ajr qatt qabel ma kien lag[ab f’pixxina fil-partita tal-ftu[ issorprenda u g[eleb 3 -1 lilLussemburgu. F’din lEdizzjoni l-Konti Henri de Baillet [a post Coubertin bhala Segretarju tal-KOI. F’Amsterdam, in-nisa [adu sehem ghall-ewwel darba flatletika bl-attenzjoni i]da tibqa’ fuq il-Finlandi] Paavo Nurmi li ddomina l-atletika 1928

1908

- Erba’ snin wara f’Pari;i l-Olimpjadi kibru bilbosta u dan g[aliex fl-istess waqt tal-Log[ob il-Gvern Fran/i] nhieda l-esibizzjoni Universali. Edizzjoni li fiha [adu sehem g[all-ewwel darba atleti nisa fl-isparar bilqaws u fit-tennis. {adu sehem 24 pajji] u 997 atleta f’19-il sport differenti. {afna millisport kien sar g[all-ewwel u l-a[[ar darba, fosthom tlielaq bil-muturi, ballooning, g[awma ta’ 200m bl-ostakli u tlielaq ta[t wi// l-ilma.

Kienet l-ewwel darba flOlimpjadi li fi/-/erimopnja tal-Ftu[ ma kienx it-tim Grieg li da[al jimmar/ja l-ewwel.

Minbarra s-solitu atletika, g[awm, ;innastika u lotta, saru wkoll it-tug of war, /ikli]mu, fencing, football, horse riding, tennis, qdif, sparar, skating u ibburdjar waqt li tne[[a l-boxing g[aliex ma kienx jattira lillI]vedi]i li spi//aw it-tieni filklassifika tal-midalaji wara lIstati Uniti.

1904

1912 - L-Olimpjadi bdew jikbru u fi Stokkolma fl-1912 da[al il-football u l-g[awm. {adu sehem 28 pajji] u 2,408 kompetitur, inklu] 48 mara.

- L-G[axar Olimpjadi saru fl-1932 f’Los Angeles fejn id-distanzi twal biex wie[ed imur l-Istati Uniti naffru bil-bosta /erti pajji]i.

G[all-ewwel darba intu]a lpodju g[ar-rebbie[a fejn f’din l-edizzjoni inkisru 40 rekord Olimpiku u 16 il-rekord taddinja u g[all-ewwel darba ilmaratona ntreb[et minn atleta mill-Amerika t’Isfel lArgentin Juan Carlos Zabala.

1932

g[al pa;na 29

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

Sport 29

tliet edizzjonijiet minn pa;na 28

- Berlin reb[et id-dritt li torganizza l-Olimpjadi tal1936 fit-30 ta’ Jannar 1933 fi ]mien meta n-Na]ismu ta[t Adolf Hitler kien fl-aqwa tieg[u. Fl-1 ta’ Awwissu 1936 f’wa[da mill-akbar /erimonji Hitler inawgura lOlimpjadi fejn g[all-ewwel darba waslet it-tor/a Olimpika li kienet bdiet irrotta minn Olympia. Malta [adet sehem f’dawn lOlimpjadi bit-tim tal-waterpolo kif ukoll fl-atletika b’Cassar Torreggiani jtellaq fil-heat ta’ Jesse Owens lAmerikan iswed li reba[ u ddomina tant li Hitler irrifjuta li jkun hu li jippremjah. Kien ukoll il-perjodu tal-era faxxista bir-reb[ tal-kompetizzjoni tal-football mill-Italja li kompliet tkabbar il-propaganda ta’ Benito Mussolini.

1936

- L-Edizzjoni tal-1948 l-ewwel wa[da wara lGwerra saret f’ Londra fejn fin-nuqqas tal-:appun u l:ermanja il-belt ta’ Londra minkejja li kienet g[ad trid tirkupra minn dak li se[[, organizzat edizzjoni millisba[ fejn deher l-aktar l-element uman. Malta kienet pre]enti b’atleta wie[ed – Nestor Jacono li kien [a sehem fil-100 metru.

1948

- Wara nuqqas ta’ 40 sena, fil-15 l-Edizzjoni ta’ Helsinki fil-Finlandja g[all-

69 nazzjon, 13 minnhom ;odda, fosthom l-I]rael. Lewwel deheb g[all-USSR ntreb[et fid-discus tan-nisa minn Nina Romashkova waqt li t-tim Sovjetiku tal-;innastika reba[ l-ewwel minn tmien midalji tad-deheb konsekuttivi tieg[u.

[afjin u wrew il-ponn b’ingwanta sewda f’mument meta ndaqq l-innu Amerikan.

1972 - L-20 edizzjoni tal1972 fi Munich kienet imtappna b’dak li se[[ fil-5 ta’ Settembru. Il-massakru ta’ atleti u uffi/jali ta’ I]rael f’dak li huwa mag[ruf b[ala ‘s-Settembru l-Iswed’. Millattakk fil-villa;; Olimpiku g[al dak li se[[ fl-ajruport kien massakru li l-ebda

ri]ultati olimpi/i ma setg[u jnessu.

– F’Melbourne lUnjoni Sovjetika li kiene tg[adha kemm invadiet lUngerija it-tnejn kienu pre]enti waqt li l-E;ittu, lIraq u l-Libanu ma [adux sehem min[abba l-kri]i talKanal Suez meta l-E;ittu kien invadut minn I]rael. Fi/-/erimonja tal-ftu[ kienu lUngeri]i li [adu l-akbar applaws tal-pubbliku Awstraljan filwaqt li bi protesta ma ng[ata ebda applaws lil dawk Sovjeti/i. U b[alma dejjem ji;ri, l-polza tal-isport po;;iet lill-Ungerija u r-Russja flimkien fil-waterpolo f’dik li baqg[et mag[rufa b[ala l-partita taddemm min[abba l-;lied li se[[ bejn plejers ta]-]ew; timijiet.

1956

- Fl-Olimpjadi ta’ Tokjo il-fjamma olimpika nxteg[let minn Yoshinari Sakai li kien twieled dakinhar tat-tra;edja tal-bomba atomika ta’ Hiroshima. Il-Log[ob ;ie inawgurat mill-Imperatur Hiro Hito bl-akbar sorpri]a tasal fil-judo meta l-;gant mill-Olanda Anton Geeseink g[eleb lill-idolu tal-:appun Kaminaga.

1960 - Fl-24 ta’ Awwissu 1960 , madwar 4000 atleta ;ew milqug[a mill-Papa Gwanni XXIII. Edizzjoni li b’Giulio Andreotti b[ala kap tal-Kumitat Organizzattiv rat

ja fi [dan bosta pajji]i. Linva]joni tar-Russja flAfganistan kienet il-ka;un li l-Istati Uniti u bosta pajji]i o[ra ma [adux sehem. U[ud [adu sehem ta[t il-bandiera Olimpika. Malta kienet f’Moska b’g[add ta’ atleti blaqwa ri]ultat miksub minn Wenzu Vella fl-isparar.

- It-23 Olimpjadi f’Los Angeles kellhom marbuta mag[hom il-bojkott mill-Unjoni Sovjetika u millpajji]i ta’ wara l-purtiera tal[adid flimkien mal-Bulgarija, l-Vjetnam, il-Korea ta’ Fuq, l-Eitjopja, l-Angola u Lagos.

Kien il-log[ob fejn filwaqt li g[al Malta Peter Bonello kiseb id-9 post fil-boardsailing, wie[ed mill-protagonisti ma’ kien [add g[ajr Carl Lewis.

1984

1964

- Fil-Belt tal-Messiku il-kontroversja kienet g[aliex atleti kellhom jie[du sehem f’altitudni ta’ 2000 metru fuq il-livell tal-ba[ar. Malta [adet sehem bit-tiratur Peppi Grech, Tommie Smith u John Carlos.

Kienet in[olqot ukoll protesta meta fuq il-podju, protagonisti tal-200 metru telg[u

- L-Olimpjadi ta’ Montreal apparti s-su//ess tar-Rumena Nadia Comaneci fil-;innastika, kienu falliment f’dik li hi organizzazzjoni u politika tal-Kumitat Olimpiku Internazzjonali. Min[abba lapartheid tke//iet l-Afrika t’Isfel wara l-kwistjoni f’partita rugby bejn l-istess Afrika t’Isfel u New Zealand. Bosta talbu t-tke//ija ta’ New Zealand mill-Kumitat Olimpiku Internazzjonali. Din ma se[[itx bir-ri]ultat li 24 pajji] Afrikan irtiraw millLog[ob u marru lura pajji]hom.

1976

1968

1952

ewwel darba [a sehem tim mill-Unjoni Sovjetika u flimkien mar-ritorn tal:appun u l-:ermanja, kompliet tikber il-familja Olimpika meta [adu sehem

li]-]ew; :ermanji jimmar/jaw ta[t bandiera wa[da filwaqt li t-Taiwan immar/jaw ta[t protesta min[abba l-kwestjoni ma/?ina. G[all-ewwel darba permezz tar-RAI l-Olimpjadi ;ew imxandra kollha ‘live’.

Malta [adet sehem f’dan illog[ob b’numru mdaqqas ta’ atleti. Filwaqt li ]-]ag[]ug[ Cassius Clay, wara mag[ruf b[ala Mohammad Ali reba[ fil-boxing, kienet ukoll l-edizzjoni li fiha Abebe Bikila reba[ il-maratona minkejja li ;era [afi, Livio Berruti reba[ il-200 metru biex xejjen lisfida Amerikana filwaqt li Wilma Rudolf kienet ilgazzella tal-atletika u ddominat is-settur tan-nisa.

- L-g[a]la ta’ Moska g[all-1980 [olqot kontrovers1980

- Seoul, fl-1988 saret it-tieni Belt fil-Kontinent Asjatiku biex torganizza lLog[ob. Edizzjoni li la[qet ilmassimu tal-perfezzjoni fejn i]da kienet imtappna bl-akbar ka] ta’ doping. Dak tal-atleta Kanadi] Ben Johnson li nstab po]ittiv fi tmiem il-100 metru.

1988

L-a[[ar [ames edizzjonijiet li saru kif ukoll dettalji dwar l-edizzjoni ta’ din is-sena f’Londra jidhru fil-[ar;a ta’ g[ada

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

30 Sport FUTBOL

Il-Bra]iljan Cabral barra mill-Olimpjadi Il-goalkeeper tal-Bra]il Rafael Cabral irtira milliskwadra g[all-Olimpjadi wara li we;;a’ minkbu.

E]ami mediku li sarlu wera li l-goalkeeper we;;a’ serjament waqt it-ta[ri; u mhux se jil[aq jirkupra biex jie[u sehem fit-turnament fillog[ob ta’ Londra.

Issa sar mag[ruf li l-goalkeeper ta’ Fiorentina Neto, se jie[u post Cabral fl-ewwel tim waqt li l-goalkeeper ta’ Milan li g[andu 19-il sena Gabrial, se jkun is-sostitut tieg[u.

Madankollu l-kow/ Menezes [abbar li se jsejja[ goalkeeper ie[or ta’ riserva.

Il-Bra]il li huma favoriti li jirb[u l-ewwel midalja taddeheb tag[hom fit-turnament

se jift[u l-impenji l-{amis fi Grupp C kontra l-E;ittu.

Sadanittant it-turnament talfutbol tan-nisa se jibda llum fl-4 p.m. fil-Millennium Stadium bil-log[ba bejn irRenju Unit u New Zealand.

Fis-sezzjoni tan-nisa se jkunu qed jie[du sehem 12-il tim waqt li f’dik tal-ir;iel hemm16-il tim.

Jum impenjattiv f’Heathrow It-Tlieta kien l-aktar jum impenjattiv g[all-atleti li qed jaslu fl-ajruport ta’ Heathrow g[all-Olimpjadi.

Aktar minn 4,000 passi;;ier ivvja;;aw g[al-log[ob inklu] atleti, kow/is u turisti li se jkunu qed imorru Londra partikularment g[all-Olimpjadi.

Min[abba f’hekk aktar minn elf voluntier jinsabu stazzjonati l-ajruport biex jilqg[u lill-ufficjali.

B’kollox madwar 217-il elf passi;;ier g[addew mill-ajruport ilbiera[ li 90,000 kienu wasliet f’Londra.

Grupp ta’ persuni li se jkunu qed joffru spettaklu fl-Olimpjadi jit[arr;u g[all-prestazzjoni tag[hom fil-Park Olimpiku fi Strafford

ATLETIKA

Il-Marokkina Selsouli akku]ata b’doping L-atleta Marokkina tal-1,500m Mariem Alaoui Selsouli qed tiffa//ja investigazzjoni ta’ doping. Dan [abbritu l-membru tal-Kumitat Olimpiku Internzzjonali Nawal El Moutawakel.

Selsouli, rebbie[a ta’ midalja tal-fidda filkampjonati mondjali indoor din is-sena, di;à kienet sospi]a darba fuq doping u qed tiffa//ja sospensjoni g[al g[omorha jekk jinstab li re;g[et kisret ir-regolamenti tad-doping.

“Konna nixtiequ li kieku l-informazzjoni kienet aktar po]ittiva g[aliex konna qed nibba]aw [afna fuqha u b[alissa ma nafu xejn aktar,” qalet il-Marokkina El Moutawakel li kienet l-ewwel Musulmana li reb[et midalja tad-deheb fl-Olimpjadi meta reb[et l-400m fledizzjoni tal-1984.

Selsouli li waqqfet l-a[jar [in tas-sena ta’ 3 minuti 56.15 sek f’Pari;i aktar kmieni dan ixxahar, kienet sospi]a sentejn fl-2009 fuq doping.

FUTBOL

Villas-Boas di]appuntat b’Modric

L-g[awwiema Messikana Maria Fernandez Gonzalez tikellem mal-Amerikan Ryan Lochte waqt sessjoni ta’ mistrie[ mit-ta[ri; fil-pixxina ;enerali fl-Aquatics Centre qabel jibdew lOlimpjadi ta’ Londra. Lochte mistenni jkun l-akbar rivali tal-konnazzjonal Amerikan Michael Phelps waqt dawn l-Olimpjadi.

Il-Manager ta’ Tottenham Hotspur Andrè Villas-Boas wera d-di]appunt tieg[u li lmidfielder Luka Modric idde/ieda li ma jmurx mat-tim fl-Istati Uniti.

Tottenham jinsabu f’Los Angeles biex jilag[bu partita ta’ [biberija kontra Los Angeles Galaxy b[ala parti mit-tour li qed jag[mlu.

Villas-Boas qal li dde/i]joni ta’ Modric kienet wa[da sfortunata imma Tottenham kienu se jie[du lpassi kollha me[tie;a.

Hu qal li flimkien ma/Chairman g[amluha pubblika li lesti jilqg[u kwalunkwe offerta g[all-plajer li minna[a tieg[u ;ab ru[u [a]in g[aliex fil-passat kellu bosta offerti imma dejjem wera m;iba professjonali.

Tottenham l-Erbg[a se jkunu qed jilag[bu kontra Galaxy li se jkunu ming[ajr David Beckham u Landon Donovan imma se jkunu qed jiffa//jaw lill-eks Robbie Keane.

CAHILL – Everton la[qu ftehim man-New York Red Bulls g[at-trasferiment talmidfielder Awstraljan Tim

Cahill li se jmur fil-MLS jekk jg[addi minn e]ami mediku u jil[aq ftehim personali.

Rapporti qalu li t-trasferiment tal-plejer ta’ 32 sena li skorja 68 gowl f’278 log[ba ma’ Everton se jkun ta’ madwar $1.55 miljuni.

KOSCIELNY – L-internazzjonali Fran/i] Laurent Koscielny ffirma kuntratt ;did ma’ Arsenal. Id-difensur /entrali li g[andu 26 sena sie[eb lil Arsenal ming[and FC Lorient fl-2010 wara li kellu injury fil-bidu tattrasferiment issa lag[ab 85 log[ba mal-Gunners.

KAKA – Il-kow/ José Mourinho lbiera[ [alla barra mill-iskwadra lill-Bra]iljan Kaka g[all-partita ta’ [biberija kontra Oviedo u kompla kabbar ix-xnig[at l-playmaker se jitlaq il-klabb. Jidher li Kaka ltaqa’ ma’ Mourinho u d-Direttur Sanchez fejn ;ie mg[arraf li ma kellux post garantit fit-tim u kellu jfittex klabb ie[or. Kaka sewa lil Real 65 miljun ewro tliet snin ilu meta kien telaq lil Milan u issa qed jissemma li se jsie[eb lil Paris St. Germain.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

Sport 31 WATERPOLO

Exiles itellfu punti importanti lil San :iljan Minn Stewart Said

Exiles Ferretti.....................9 San :iljan Giuseppe’s.......9 (2-3),(1-1),(4-4),(2-1)

San :iljan tilfu ]ew; punti important meta ;ew mi]muma f’parità ta’ 9-9 minn Exiles Ferretti. Issa jinsabu punt vanta;; fuq Neptunes b’]ew; partiti iktar u jistennew il-konfront tal-lum ta’ Neptunes kontra Sliema.

It-tim ta’ Karl Izzo kien eratiku wisq b’sensiela ta’ passa;;i []iena. Min-na[a tag[hom Exiles taw wirja qalbiena fejn g[alkemm kienu minn ta[t g[al [afna [in baqg[u jemmnu li jistg[u jsalvaw xi [a;a mill-partita.

San :iljan reb[u l-ewwel sessjoni 3-2. Il-partita baqg[et bilan/jata bit-tieni sessjoni

tintemm f’parità. Id-distakk baqa’ ta’ gowl wie[ed fittielet sessjoni fejn fl-a[[ar [inijiet Letica kellu /ans g[al 9-6 i]da wara li falla wa[du, Toth skorja biex ;ab l-iskor 8-7.

L-a[[ar sessjoni kienet dik de/i]iva fejn Exiles irnexxielhom jirb[u biex salvaw punt mill-partita.

Exiles: A. Borg Cole, J, Rizzo Naudi (1), K. Rizzo Naudi, D. Pace Lupi, T. Sullivan (2), S. Vassallo, J. Spiteri Staines, K. Griscti, S. Galea Pace, P. Borg (1), A. Kunac, M. Toth (5), K. Lanzon San :iljan: D. Camilleri, J.C. Cutajar (1), D. Abela, K. Galea, K. Dowling, M.

Zammit, B. Letica (2), A. Bianchi (1), R. Mock, C. Gialanzè, P. Fava (1), B. Rath (3), M. Pisani (1) Referees: Paolo Bensaia, P. Balzan Ikomplu jirb[u

Ta’ Xbiex Amigos ..............6 Marsascala MOR¤. ..........12 (1-4),(3-1),(1-5),(1-2)

Marsascala komplew jiddominaw meta reb[u r-raba’ partita tag[hom filKampjonat tal-Ewwel Divi]joni wara li g[elbu lil Ta’ Xbiex Amigos 12-6.

Marsascala kellhom kontroll tul il-partita kollha fejn g[ajr l-ewwel minuti tal-partita, qatt ma kienu minn ta[t.

L-aqwa skorer tal-

Kampjonat Joseph Kayes kompla bil-magna ta’ gowls meta ]ied erba’ gowls o[ra.

Marsascala [adu vanta;; tajjeb fl-ewwel sessjoni meta reb[u 4-1. I]da Ta’ Xbiex da[lu fil-partita meta reb[u ttieni sessjoni biex sa tmiem it-tieni sessjoni kienu gowl minn ta[t.

I]da Wied il-G[ajn re;g[u [adu vanta;; tajjeb meta reb[u t-tielet sessjoni u fet[u vanta;; ta’ [ames gowls biex g[alqu l-partita biex l-a[[ar sessjoni kienet biss formalità.

Ta’ Xbiex> L. Borg, J. Cremona, A. Galea, M. Asciak, L. Suranyi (1), C. Bugeja (2), K. Galea (2), N. Bonello Ghio, S. Cini, C. Saliba, R. Attard, O. Zammit,

Premier

Kif Jinsabu

San :iljan Neptunes Sliema Sirens Exiles

1st Div Marsascala Valletta Ta’ Xbiex Otters

L R D T F K Pt 4 2 1 2 1 0 2 1 0 3 1 1 3 0 2

1 1 1 1 1

45 29 26 34 31

43 22 23 39 38

9 8 6 5 2

L R D T F K Pt 4 4 0 0 59 3 2 0 1 47 4 1 0 3 41 3 0 0 3 33

35 45 57 43

17

8 4 3

Y. Szeles (1)

Marsascala: K. Schembri, G. Hedegus, M. Pace, B. Muscat, J. Kayes, L. Grixti, J. Licari, J. Cremona, S. Micallef, R. Scerri, D. Cassar, M. Fenech, K. Navarro Referees: Ronnie Spiteri, Ivan Sciriha

Valletta eliminati imma mhux umiljati Valletta kienu eliminati mill-ewropa imma taw wirja po]ittiva kontra team li teknikament deher ferm a[jar minnhom.

Il-partita ntlag[bet f’xita kontinwa u atmosfera intimidanti bil-partitarji ta’ Partizan kontinwament jin/itaw lill-benjamini tag[hom li lag[bu log[ba ferm aggressiva u anke jekk irri]ultat forsi kien di;à de/i] mill-ewwel leg, riedu juru lqawwa tag[hom tant li ma waqfu qatt jippressaw lil Valletta f’kull parti tal-ground u ;ustament avvanza l-a[jar tim.

Wara [ames minuti Azzopardi kkommetta foul fuq Tomic u mill-freekick sussegwenti ta’ Babovic kien L. Markovic li laqat ir-rokna tallasta. F’risposta Beltija ]ew; minuti wara Michael Mifsud kien anti/ipat f’korner qabel seta’ jikkonkludi.

Imma s-Serbi qatt ma [allew lill-Beltin jirra;unaw bi pressing f’kull parti talground u fl-10 minuta fet[u liskor meta TOMIC beda lazzjoni hu stess u wara li xe[et fuq il-lemin, minn fejn waslet l-akbar [sara tul il-partita kollha, baqa’ die[el g[allcross u bir-ras minn ]ew; passi bog[od xe[et fix-xibka.

B’Michael Mifsud i]olat wisq fl-attakk u Valletta kostretti jiddefendu, l-azzjonijiet perikolu]i g[at-tim Malti waslu biss minn konklu]jonijiet minn barra fejn fl-14-il minuta Mifsud ittanta xortih bix-xutt imblukkat u fid-29 minuta kien William Barbosa li kkonkluda ftit g[oli b’xutt

CHAMPIONS LEAGUE II LEG II RD PARTIZAN B. (1) VALLETTA (0)

3

Petrovic, Volkov, Ivanov, Ostojic, Aksentijevic, Ilic, S. Markovic, Tomic, Babovic, L. Markovic, Scepovic Sost: Mitrovic flok Sceptovic 64 min., Vukic flok Babovic 66 min., Ninkovic flok Tomic 77 min.

1

Krul, Caruana, Azzopardi, Borg, Briffa, Gabriel, Dennis, Falzon, Mifsud, Barbosa, Riccardo Rocha Sost: Agius flok Caruana 46 min. R. Fenech flok Dennis 51 min., G. Agius flok D. Falzon 84 min.

Imwissija: Gabriel (V), Ilic (PB) Skorjaw: Tomic 10 min u 67 min, Mitrovic 73 min. (PB); Mifsud

(V) 60 min.

Referee: A. Sidiropoulos (Grieg

mid-distanza.

Fil-35 minuta /ans ie[or g[al Partizan li re;g[u laqtu llasta, din id-darba sieq ilwieqfa wara azzjoni o[ra elaborata ta’ Babovic bi Krul jinqabad fuq sieq wa[da. }ew; minuti wara il-captain Ilic deher jaqa’ fil-kaxxa meta ;ie f’kuntatt ma’ Krul wara li da[al wa[du fil-kaxxa imma minflok ing[ata dak li deher penalty wara li l-goalkeeper Belti ma [ax il-ballun, ir-referee [a isem il-captain ta’ Partizan.

L-a[[ar azzjoni tal-ewwel taqsima kienet attakk ie[or sabi[ ta’ Partizan konklu] ftit barra minn Scepovic.

B’Miller mhux kuntent blewwel taqsima, wara l-mistrie[ da[[al lil Edmond Agius flok Caruana biex isa[[a[ ilmidfield imma bi sfortuna ftit wara erba’ minuti kellu jibdel lil Denni li we;;a’ u floku da[al Ryan Fenech.

Fid-59 minuta azzjoni personali ta’ Mifsud li i]da darbtejn kellu x-xutt imblukkat qabel tilef ilpussess.

Madankollu kien il-preludju tad-draw g[aliex fis-60 minuta minn ]ball fid-difi]a ta’ Partizan, Barbosa seraq il-ballun u kompla lejn MICHAEL MIFSUD li b’[effa kbir waqt quddiem Petrovic sikket lultras ta’ Partizan u skorja ssitt gowl tieg[u fil-kompetizzjoni.

Imma dan id-draw ma damx wisq g[aliex wara li Krul li b’save stupend /a[[ad lil Babovic, ma seta’ jag[mel xejn fis-67 minuta meta g[al darb’o[ra TOMIC, wara li r/ieva ming[and Ilic, b’xutt angolat fil-baxx minn barra lkaxxa xe[et fir-rokna taxxibka.

Fit-73 minuta wasal ukoll it-tielet goal meta wara azzjoni personali ta’

Partizan Belgrade kif mistenni kienu superjuri anke fit-tieni leg

Aksentijevic li laqat sieq illasta, da[al g[ar-rebound MITROVIC li xe[et f’lasta vojta.

Fit-78 minuta kien il-goalkeeper Krul li evita r-ri]ultat tal-ewwel leg meta wettaq save mill-isba[ biex /a[[ad lis-sostitut Ninkovic li kien g[adu kemm da[al.

Fl-a[[ar sitt minuti tallog[ba Miller ta wkoll ftit glorja lill-veteran u assistent kow/ Gilbert Agius li da[al jag[mel dik li tidher l-a[[ar dehra tieg[u fl-Ewropa b[ala plejer hekk kif it-tliet minuti ta’ [in mi]jud intemmu b’save ie[or ta’ Krul fuq xutt ta’ Ninkovic biex Partizan g[addew 7-2 aggregate.

Ri]ultati

Shakhter K. v Liberec 1-1 (Liberec 2-1 agg ) Ventspils v Molde 1-1 (Molde 4-1 agg) RB Salzburg v Dudelange 4-3 (4-4 Dudelange bil-golws away) Ironi Kiryat S. v Zilina 2-0 (Kiryat 2-1 agg) Ekranas v Shamrock R. 2-1 (Ekranas 2-1 agg) FC Sheriff v Ulisses 1-0 (Sheriff 2-0 agg) Zestafoni v FK Neftci 2-2 (Neftci 5-2 agg) Basel v Tallinn Flora 5-0 (FC Basel 5-0 agg) Debrecen v Skenderbeu 3-0 (Debrecen 3-1 agg) Partizan B. v Valletta 3-1 (Partizan 7-2 agg) Zeljeznicar v NK Maribor 1-2 (NK Maribor 6-2 agg)

L-Erbg[a, 25 ta’ Lulju, 2012

32 Lokali

Spettaklu mill-isba[ ta’ dwal sinkronizzat u log[ob tan-nar mal-mu]ika kien il-qofol ta/-/erimonja tal-inawgurazzjoni uffi/jali tal-pont li hu mag[ruf a[jar b[ala l-pont tal-breakwater fid-da[la tal-Port il-Kbir (Ritratt> Brian Grech)

Simbolu tal-bidliet u l-pro;etti li qed ise[[u minn Benny Agius

Il-bini mill-;did tal-pont ta’ Sant’Iermu li tlesta u kien inawgurat ilbiera[, hu simbolu tal-bidliet u lpro;etti kollha li bdew ise[[u fla[[ar erba’ snin fil-Belt, fil-Port ilKbir u fil-Port ta’ Marsamxett.

Il-pont re;a’ nbena b[ala aspirazzjoni g[all-pajji] li qed jaffronta l;ejjieni b’ener;ija ;dida i]da dejjem fuq valuri li sawruna b[ala poplu.

B’dan il-kliem, Austin Gatt, ilMinistru g[all-Infrastruttura, Trasport u Komunikazzjoni, fisser issinifikat ta’ pro;ett ie[or fil-Port ilKbir meta lbiera[ inawgura uffi/jalment il-pont li hu mag[ruf a[jar b[ala l-pont tal-breakwater.

Wara 470 sena mit-tis[i[ tal-Forti Sant’Iermu, u wara 106 snin millbini tal-breakwater, issa ;ie inawgurat is-simbolu ta’ rinaxximent ie[or tal-Port il-Kbir ta’ Malta. Wara 65 sena nieqes mill-gwerra ’l hawn, illum pajji]na qed juri lid-dinja li Malta, b’rajha f’idejha, baqghet ti;;edded.

Sittin sena ilu, il-pont, parti millbreakwater li jag[ti wens lil Malta mill-qilla tal-ba[ar, twaqqa’ u kull Malti, spe/jalment l-anzjani, meta jarawh jiftakru fit-tra;edja tat-Tieni Gwerra Dinjija u t-tbatijiet li kellhom jg[addu minnhom.

Minn wara l-Indipendenza, kull

Gvern ikkunsidra li jer;a’ jibni dan il-pont. Wara aktar minn 65 sena, ilGvern pre]enti rnexxielu. L-istess kif qed jirnexxilu ji;;enera u jag[ti ddinjità mist[oqqa lill-belt Valletta.

Il-Gvern qed jinvesti bis-s[i[ filpro;etti kapitali bl-iskop li jin[oloq ix-xog[ol, bil-familji tal-[addiema jgawdu dak li jaqilg[u mill-[idma sfiqa li qed issir.

Il-Ministru Gatt qal li l-pont jinsab e]att fil-bokka mhux biss tal-aktar port bie]el f’pajji]na, i]da fl-isba[ port fil-Mediterran.

Dan il-pro;ett hu s-simbolu talisforzi kontinwi li jag[mlu l[addiema Maltin u G[awdxin biex

media•link COMMUNICATIONS

dan il-pajji] jimxi ’l quddiem, b’vi]joni /ara ta’ fejn irridu ntejbu u fejn irridu nwassluh.

Dan il-Gvern qatt ma be]a’ jaffronta l-futur u dejjem g[amel dan b’ener;ija ;dida g[all-;id tal-poplu kollu, temm il-Ministru Austin Gatt.

F’/erimonja qasira i]da sinifikanti, saret pre]entazzjoni vi]wali masswar ta’ Sant’Iermu fejn kienet rakkuntata l-istorja tal-bini tal-breakwater kif ukoll tal-[idma li saret biex tpo;;a l-pont f’postu. Spettaklu millisba[ ta’ dwal sinkronizzat malmu]ika g[alaq i/-/erimonja talinawgurazzjoni.