www.media.link.com.mt
Numru 13,189
€0.55
Il-:img[a, 27 ta’ Lulju, 2012
Il-MEPA tapprova l-permess g[at-tieni fa]i tal-Isptar tal-Kura tal-Kan/er minn Charles Muscat
Il-Bord tal-MEPA lbiera[ approva l-permess g[at-tieni fa]i tal-pro;ett tal-Isptar g[all-Kura talKan/er li qed jinbena ma;enb l-Isptar Mater Dei. Dan l-Isptar li se jispe/jalizza fil-kura talkan/er qed isir millGvern b’investiment ta’ €60 miljun li 85 fil-mija minnhom huma kofinanzjati mill-fondi talUnjoni Ewropea. Il-permess g[al ewwel fazi kien approvat fis-sena 2009 u kien jinkludi tt[affir tas-sit u l-bini ta’ tliet bunkers ta[t l-art g[all-linear accelerators li huma magni moderni g[ar-ra;;i u xi ]vilupp ie[or.
g[al pa;na 3
Ir-rispons kien sinjal ta’ fidu/ja fil-pro;etti Nazzjonali fosthom il-Parlament il-;did u t-Teatru miftu[ (Ritratt> Martin Agius)
Jin[atfu l-ishma ta’ Malita Investments plc L-offerta ta’ 30 miljun sehem b’valur nominali ta’ 50 /ente]mu kull sehem g[al total ta’ €15-il miljun li [arget ilkumpanija Malita Investments, in[atfet mill-pubbliku. L-offerta ta’ Malita Investments [ar;et nhar it-Tnejn li g[adda u kellha tag[laq illum il-:imgha imma min[abba r-
rispons qawwi tal-pubbliku, l-offerta g[alqet ;urnata qabel. Ori;inarjament il-[sieb ta’ Malita Investments kien li to[ro; 20 miljun sehem u f’ka] ta’ over allotment, b[alma fil-fatt ;ara, il-kumpanija [ar;et 10 miljun sehem ie[or bl-istess valur u g[alhekk il-valur totali tal-
Pixkerija
Overdrive
Investiment f’pixkerija ;dida b’risq is-sajjieda u l-konsumatur
Edizzjoni tal-Magazine Overdrive b’xejn ma In-Nazzjon tal-lum
Ara pa;na 5
ishma kien jammonta g[al €15-il miljun. Dan hu sinjal ie[or ta’ fidu/ja filkumpanija Malita Investments u filpro;etti nazzjonali li qed jag[mel ilGvern, partikularment il-bini talParlament il-;did u t-Teatru Miftuh.
g[al pa;na 5
IN-NAZZJON Il-:img[a, 27 ta’ Lulju, 2012
2 Lokali
Dan il-pro;ett qed isir fuq medda art ta’ 20,000 metru kwadru u se jkollu esebiti mal-100 spe/i ta’ [uta differenti (Ritratt> Michael Ellul)
Miexi kif pjanat ix-xog[ol fuq l-Akkwarju, il-Qawra Pro;ett b’investiment ta’ €15.6 miljun L-in[awi turisti/i tal-Qawra, Bu;ibba u San Pawl il-Ba[ar qed ikomplu jissa[[u bilpro;ett li jinsab g[addej fuq luniku akkwarju pubbliku filQawra li qed isir b’investiment ta’ €15.6 miljun b’ko-finanzjament mill-Unjoni Ewropea, li qed to[ro; ’il fuq minn €8 miljun, u mis-settur privat. Dan il-pro;ett, mifrux fuq 20,000 metru kwadru b’parti sostanzjali ta[t l-art, hu l-ikbar wie[ed f’kullana ta’ pro;etti li qed isiru f’dawn l-in[awi.
F’Jannar li g[adda tlesta xxog[ol ta’ skavar u l-pro;ett kollu mistenni jitlesta flewwel xhur tas-sena d-die[la. Waqt ]jara li saret ilbiera[ filg[odu mill-Ministru tatTurimu, l-Ambjent u lKultura, Mario de Marco, ilPerit Kevin Fsadni spjega kif l-objettiv ta’ dan kollu hu li ji;i mg[oddi l-messa;; ambjentali ekolo;iku, kun/ett imsejja[ edutainment sabiex tispikka l-importanza tal-ba[ar ta’ madwarna.
It-Temp
UV INDEX
9
IT-TEMP> Il-bi//a l-kbira xemxi VI}IBBILTÀ> Tajba IR-RI{: {afif u varjabbli li jsir l-iktar millPunent BA{AR> {afif IMBATT> Ftit li xejn TEMPERATURA: L-og[la 34˚C XITA> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 644.7 mm
Dan kollu se jkun qed isir bi klassijiet apposta g[al tfal fejn jing[ataw informazzjoni me[tie;a u se jkun hemm ukoll istitut g[ad-diving fejn skejjel minn dan il-qasam ikunu jisg[u ju]aw il-fa/ilitajiet ta’ dan is-sit, il-klassijiet u l-pool. Dan se jkun qed isir vi/in siti ta’ diving naturali u g[alhekk wie[ed ji;i m[ajjar jin]el f’dawn is-siti naturali. Hu kompla jispjega kif filpassat kien hemm tentattivi biex dan il-pro;ett isir millprivat biss jew min-na[a talGvern wa[du i]da dan qed isir realtà permezz ta’ Public Private Partnership. Min-na[a tieg[u, il-Perit David Cassar minn Marine Aquatic spjega kif fis-26 tank tal-ilma differenti se jkun hemm madwar mitt spe/i differenti ta’ [ut, li mhumiex biss Mediterranji i]da se jkun hemm varjetà sabi[a li tinkludi il-clown fish u anke barracuda. F’dan is-sit se jkun hemm
ukoll waterfeatures, playground, u anke sit ta’ parke;; g[all-karozzi. Hu kompla jispjega kif id-dawl li se jkun stallat hu wie[ed effi/jenti g[ax huma LEDs u apparti minn hekk is-soqfa li huma talinjam g[andhom ukoll karatteristi/i termali. Il-Perit Pierre Poulton fisser kif b[alissa g[addej xog[ol fuq l-akkwarju nnifsu u kif fla[[ar tas-sajf mistennija jitlestew it-tankijiet, imbag[ad il-focus ikun fuq iz-zona pedonali. Hu qal ukoll li l[;ie; li se jitwa[[al di;à jinsab f’Malta u fisser ukoll kif lakwarju se jkun jikkonsisti f’xenarji differenti minn madwar il-g]ejjer Maltin b[al swar, Wied i]-}urrieq, partijiet minn ta[t il-ba[ar u l-ambjent bl-g[an li jkompli j[ajjar ukoll kemm lit-turisti u anke lill-Maltin jesploraw il-qasam tad-diving f’pajji]na, ni//a li kif spjega l-Ministru tatTuri]mu, l-Ambjent u l-
Kultura nnifsu, Mario de Marco, tilqa’ eluf ta’ nies filg]ejjer Maltin. Se jkun hemm ukoll rikreazzjoni ta’ submarine li leffetti tag[hom ikomplu jo[olqu l-effetti marittimi li jixhed l-istorja ta’ g]iritna. Irrotta li wie[ed jie[u sabiex jdur dan is-sit kollu se tkun dik ta’ madwar sieg[a u sieg[a u nofs. Dwar dan kollu, il-Ministru Mario de Marco sostna li dan hu investiment li se jkompli jtejjeb il-prodott turistiku Malti g[ax il-pro;ett qed isir fiz-zona li fiha jmorru mas57% tat-turisti li ji;i f’Malta. Fl-istess zona, ji;ifieri filQawra, San Pawl il-Ba[ar u Bu;ibba, hemm 15-il-/entru tad-diving, madwar 150 restorant, u ’l fuq minn 60 snack bar. G[alhekk b’dan ilpro;ett, l-ekonomija tkompli ti]died u jkomplu jin[olqu ukoll postijiet tax-xog[ol relatati mat-turi]mu.
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
B[al-lum 25 sena IL-:IMG{A L-og[la 34˚C L-inqas 23˚C
IS-SIBT L-og[la 35˚C L-inqas 23˚C
IL-{ADD L-og[la 37˚C L-inqas 23˚C
IT-TNEJN L-og[la 35˚C L-inqas 23˚C
IT-TLIETA L-og[la 34˚C L-inqas 22˚C
UV
UV
UV
UV
UV
9
10
11
10
10
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN Malta 30˚C xemxi, Al;eri 36˚C imsa[[ab, Amsterdam 24˚C xemxi, Ateni 38˚C xemxi, Lisbona 25˚C xemxi, Berlin 30˚C ftit imsa[[ab, Brussell 26˚C xemxi, il-Kajr 35˚C xemxi Dublin 20˚C ftit imsa[[ab, Kopen[agen 23˚C xemxi, Frankfurt 31˚C xemxi, Milan 30˚C xemxi, Istanbul 31˚C ftit imsa[[ab, Londra 25˚C xemxi, Madrid 31˚C ftit imsa[[ab, Moska 28˚C imsa[[ab, Pari;i 30˚C xemxi, Bar/ellona 31˚C xemxi, Ruma 29˚C xita, Tel Aviv 32˚C ftit imsa[[ab, Tripli 30˚C xemxi, Tune] 34˚C xemxi, Vjenna 26˚C imsa[[ab, Zurich 28˚C xemxi, Munich 30˚C ftit imsa[[ab, Stockholm 21˚C imsa[[ab, St. Petersburg 25˚C ftit imsa[[ab.
I
l-kumpanija nazzjonali tal-ajru Air Malta wkoll kienet intu]at biex lejlet l-elezzjoni jkunu impjegati [addiema bil-g[an li jkunu infulwenzati filmod kif jivvutaw. Fis-sitt ;img[at qabel l-elezzjoni ji;ifieri bejn l-1 ta’ April u d-9 ta’ Mejju, il-Partit So/jalista fil-gvern impjega madwar 300 [addiem fl-Air Malta. Dan kien ifisser spi]a ta’ Lm1 miljun fis-sena g[all-kumpanija anke jekk ma kinetx tin[ass il-[tie;a ta’ daqstant nies f’nifs wie[ed. F’mistoqsija parlamentari, id-Deputat Laburista Leo Brincat staqsa lill-Prim Ministru Eddie Fenech Adami dwar x’passi kienu ttie[du mill-Gvern kontra l-;urnal wara li re;g[et idda[let il-kelma ‘Nazzjon’. Il-Prim Ministru qal li l-u]u tal-kelma ‘Nazzjon’ saret skont il-li;i u g[alhekk ma kienx il-ka] li jittie[du passi kontra l-Editur tal-;urnal. Sar mag[ruf li wie[ed mi]-]ew; patrijiet Taljani li n[atfu fis-Sudan irnexxielu ja[rab u jasal f’Zaire. Flimkien ma]-]ew; patrijiet Taljani kien in[ataf ukoll patri Malti. In Nazzjon Tag[na
IN-NAZZJON Il-:img[a, 27 ta’ Lulju, 2012
Lokali 3
Disinn tal-isptar il-;did tal-kan/er li se jkollu 96 sodda li minnhom 74 se jkunu in-patient u 22 sodda fid-Day Care Centre.
Pass kbir ‘il quddiem fil-Pjan Nazzjonali g[all-Kura tal-Kan/er minn pa;na 1
Il-permess tat-tieni fa]i ta/?entru ;did tal-Onkolo;ija jkopri l-istruttura tal-Isptar li se jkun fuq erba’ livelli fejn isfel ikun hemm il-workshops u l-plant room u fuqhom ikun hemm il-kmamar fejn ting[ata l-kura spe/jalizzata g[allkan/er. Jirri]ulta li kien hemm xi
tibdil mill-pjanti originali u issa l-helicopter pad mhux se ssir fuq dan i/-/entru. Fil-laqgha pubblika talMEPA li kellha quddiemha din l-applikazzjoni, saret diskussjoni dwar il-fatt li lapplikant kien g[adu ma ressaqx l-applikazzjoni g[allpermess ambjentali. Kien spjegat li min[abba tibdil li
kontinwament ikun hemm flapparat tal-kura tal-kan/er, dan il-pro/ess ried jie[u /ertu ]mien. Min[abba li dan hu pro;ett ta’ importanza nazzjonali, ilBord tal-MEPA qabel li lapplikant irid iressaq din lapplikazzjoni fi ]mien tmien xhur mill-[rug tal-permess tat-tieni fa]i. Il-bini tat-tieni
fa]i mistenni jitlesta fi ]mien sena. Dan l-isptar ;did tal-kan/er se jkollu 96 sodda li minnhom 74 se jkunu inpatient u 22 sodda fid-Day Care Centre. Fl-Isptar Boffa li b[alissa jintu]a g[all-kura tal-kan/er hemm biss 27 sodda. Meta lIsptar Boffa jing[alaq, is-sit
se jinbidel fi pro;ett turistiku. Dan il-pro;ett se jfisser pass kbir ’il quddiem fil-Pjan Nazzjonali g[all-Kura talKan/er u jikkumplimenta lProgramm Nazzjonalui talBreastscreening li beda fissena 2009 kif ukoll ilProgramm Nazzjonali talColorectal Screening li se jibda minn din is-sena.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 27 ta’ Lulju, 2012
4 Lokali
Min jille;izla fid-dmir li jil[aq l-aqwa ;id possibbli Il-bnedmin ta’ rieda tajba, li g[andhom il-mandat li jille;i]law, g[andhom dmir fil-kuxjenza li jippruvaw jil[qu l-aqwa ;id possibbli jew kemm jista’ jkun, inaqqsu l-[sara. Hekk sostnew l-Isqfijiet Mons.Pawlu Cremona u Mons Mario Grech f’Pastorali li [ar;u dwar lIVF. L-IVF hi pro/edura medika li permezz tag[ha, koppji bi problemi ta’ infertilità jistg[u jsiru ;enituri, b’hekk tag[ti tama ;dida g[all-koppji bla tfal. L-Isqfijiet Maltin qalu li hu po]ittiv li fil-pajji] hawn dibattitu dwar kif numru ta’ koppji jistg[u jindirizzaw id-diffikultà tal-infertitiltà. Din, qalu lIsqfijiet, hija xhieda ta’ kemm ng[o]]u l-[ajja umana. Huwa ;ie[ g[assocjetà tag[na li hawn dan l-entu]ja]mu favur il-[ajja umana, spe/jalment minn dawn il-koppji li jag[mlu [afna sagrifi//ji kbar, qalu l-Isqfijiet. Il-Pastorali titkellem
dwar il-po]izzjoni talKnisja favur il-[ajja u tis[aq li dan il-valur tal[ajja ma jistax ikun mittiefes. L-Isqfijiet sostnew il-po]izzjoni tal-Knisja kontra l-iffri]ar tal-embrijuni u qalu li x-xjenza g[andha dejjem tintu]a g[as-servizz tal-bniedem. Il-Pastorali ssostni li lKnisja Kattolika g[andha d-dritt u d-dmir li tesprimi ;udizzju morali fuq irri/erka u fuq metodi tekni/i fir-rigward tat-tnissil tal-bniedem. L-Isqfijiet qalu li lKnsija mhux biss tawgura i]da impenjata b’diversi modi sabiex il-koppji li jkunu g[addejjin minn sitwazzjonijiet diffi/li jkunu meg[juna filwaqt li appellaw g[all-obbligu talformazzjoni nisranija. Filwaqt li sellmu lillkoppji mi]]ew;in li g[elbu l-problema tal-infertilità billi adottaw jew a//ettaw li jkunu foster parents qalu li l-Knsija t[ares lejn it-tfal li twieldu bl-IVF b[ala g[e]ie] u don ta’ Alla.
Mintoff jinsab f’kundizzjoni tajba Il-kundizzjoni ta’ sa[[et l-eks Prim Ministru u eks mexxej tal-Malta Labour Party Duminku Mintoff tjiebet [afna fla[[ar sig[at. Tant li, skont bullettin mediku b’a;;ornament dwar is-sa[[a tal-Perit Mintoff ma[ru; mid-Dipartiment tal-Informazzjoni, issa Mintoff in[are; mill-ITU u jinsab fit-Taqsima tal-Qalb talIsptar Mater Dei. Mintoff ilu l-isptar minn b[al nhar l-Erbg[a li g[adda ;img[a, u dda[[al wara li ]viluppa l-ilma fil-pulmun. Is-sena l-o[ra u fl-a[[ar xhur l-eks Prim Ministru dda[[al diversi drabi l-isptar g[all-kura. Huwa jag[laq 96 sena x-xahar id-die[el.
Mhux [ati li seraq flus minn fuq anzjan Tristan Falzon ta’ 30 sena minn {al Qormi ma nstabx [ati mill-Ma;istrat Miriam Hayman li nhar il-{add 28 ta’ Ottubru tal-2007, g[all[abta tal-11.00 ta’ filg[axija, huwa seraq madwar Lm300 (€699) minn fuq il-persuna ta’ :u]eppi Mangion, anzjan ta’ 87 sena, u li llum huwa mejjet. Huwa ma nstabx [ati li da[al fir-residenza ta’ l-anzjan li tinsab f’{al Qormi stess u dan min[abba nuqqas ta’ provi. Xhud importanti kien is-Sur;ent Andrew St John li qal li l-anzjan :u]eppi Mangion, kien bniedem bed ridden (ma jqumx mis-sodda). Qal li flimkien ma’ pulizija o[rajn kienu marru jkellmuh fil-garaxx fejn kien jg[ix. Dan kien qalilhom li kien Tristan Falzon li aljenah u [adlu lkartiera tal-flus li kien i]omm fil-but tal-pi;ama u g[araf lil Falzon minn sett ta’ ritratti li ;ie muri dan l-anzjan.
Min-na[a tieg[u Falzon kien qal li jaf lill-mejjet g[ax zitu Francine g[amlet ]mien tie[u [siebu. Qal li mar jarah u ftit wara mar bniedem ie[or, /ertu Etienne, li wara g[oxrin minuta qallu biex jitlaq g[ax ried isakkar il-bieb ta’ :u]eppi Mangion. Kompla jg[id li hu qatt ma ra kartiera g[andu u nnega li hu seraq lill-anzjan. Ammetta i]da, li kien jaf li dan kellu [afna flus, fejn qal li kul[add kien jaf b’dan kollu. Mill-provi rri]ulta wkoll li kien sar rapport minn /erta Mary Caruana - ;ara tal-mejjet. I]da meta l-istess Mary Caruana telg[et tixhed, ma ftakret xejn minn dan kollu, [lief fil-fatt li ;ie misruq lilha portmoni u fuq daqshekk, qalet fix-xhieda tag[ha, li g[amlet rapport l-g[assa. Mistoqsija kinitx taf lil Falzon, wie;bet fin-negattiv. Mistoqsija kinitx taf lil anzjan, qalet li kien ;ar tag[ha
però ma kinitx tafu sew. Ma ftakritx xi in/ident li seta’ ;ralu li wasslu g[all-allegata serqa. Ing[ad ukoll li Caruana kienet ressqet tali lment tasserqa tal-mejjet :u]eppi Mangion mal-Pulizija, i]da dwar dan hi ma ftakret xejn. Xehed ukoll /ertu Etienne Schembri li qal li ma kienx jaf lil Tristan Falzon. Qal li fuq is-serqa tal-mejjet zijuh kien jaf b’dak li sema’ ming[and il-familjari tieg[u. Sadattant l-anzjan ma la[aqx xehed f’dawn il-pro/eduri g[ax la[aq miet. Il-Qorti fis-sentenza tag[ha qalet li ftit jew xejn hemm provi li jwasslu sal-grad li trid il-Li;i li jwasslu g[all-[tija tal-imputat, u g[aldaqstant qieg[ed ji;i lliberat millakku] kollha. G[al Falzon deher l-Avukat Chris Cardona filwaqt li l-Prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispettur Daniel Zammit.
18-il xahar [abs wara li seraq minn kappella Il-Qorti ppreseduta millMa;istrat Neville Camilleri, ikkundannat lil Gianluca Torres, ta’ 39 sena minn Siraku]a, fi Sqallija, u llum residenti r-Rabat, g[al 18-il xahar [abs wara li ammetta li kien involut f’serqa minn kappella li tinsab Paceville u li huwa re/idiv. Torres ammetta li f’San :iljan nhar it-Tlieta li g[addew, bejn il-11.30 a.m. u s-1.30 p.m., ikkommetta serq ta’ flus kontanti minn ;ewwa l-Millenium Chapel. Huwa ammetta li seraq valur li jaqbe] il-€232.94 . Dan sar g[ad-dannu ta’ Saviour Grima u persuni o[ra. Torres qal fil-Qorti li hu g[amel dak li g[amel g[ax is-sie[ba tieg[u mistennija
twelled tarbija l-;img[a ddie[la u xtaq li jixtri kott g[aliha. Huwa qal li mar biex jag[ti l-flus lura lillMillenium Chapel, liema flus kien seraq minn kaxxa tad-donazzjonijiet tal-knisja. Il-Prosekuzzjoni mmexxija mill-Ispettur Luke Bonello qalet li hu mar u ta lura €75 i]da s-serqa kienet aktar minn dan l-ammont, b’Torres jg[id li hu [aseb li tilef il-flus lo[ra li kien g[ad baqa’ jrodd lura. Ing[ad ukoll li l-kaxxa tad-donazzjonijiet tinfeta[ fla[[ar tax-xahar bis-somma dejjem tkun wa[da ;eneru]a. L-Avukat Renzo Porsella Flores qal li Torres iddispja/ih g[al dak li g[amel u sa[ansitra mar jisku]a ru[u
ma’ Fr. Hilary Tagliaferro, li jmexxi l-kappella. Huwa qal ukoll li r-reati ta’ serq li kien iwettaq fil-passat il-klijent tieg[u kienu g[at-te[id taddroga, i]da din id-darba g[alkemm [a]in xorta wa[da, ir-ra;uni kienet xorta o[ra. Il-Ma;istrat Camilleri wissa lil Gianluca Torres li blammissjoni tieg[u kien qed jirriskja li ji;i kkundannat g[al piena ta’ [abs, b’Torres iwie;eb li ma jimpurtax sakemm hu jkollu l-kuxjenza f’postha. Huwa qal ukoll li sab impieg u li ilu fih biss ;img[a. Il-Qorti qalet fis-sentenza tag[ha li Torres ing[ata diversi okka]jonijiet millQorti u jidher li baqa’ ma tg[allimx.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 27 ta’ Lulju, 2012
Lokali 5
L-offerta g[alqet ;urnata qabel minn pa;na 1
Il-kumpanija Malita Investments twaqqfet b[ala entità tal-Gvern biex tixtri, ti]viluppa, tamministra u t[addem portafoll ta’ assi immobbli li jinkludu proprjetà ta’ importanza nazzjonali fosthom il-Parlament il;did u t-Teatru Miftuh. F’intervista ma’ IN-NAZZJON ftit jiem ilu, i/Chairman ta’ Malita Investments, Kenneth Farrugia qal li l-Gvern Malti g[amel investiment kapitali ta’ €25 miljun filkumpanija u fl-istess [in ittrasferixxa d-d[ul mi//nus tal-art okkupata millAjruport Internazzjonali ta’ Malta u mill-Valletta Cruise
Liner Terminal. Sadattant il-Gvern se jibqa’ j]omm tal-inqas 70 fil-mija tal-ishma kollha tal-kumpanija sakemm il-Parlament ma japprovax mod ie[or. Aktar tard il-kumpanija mistennija ta[tar ]ew; Diretturi o[ra filBord li jkunu jirrappre]entaw lil azzjonisti u li jintg[a]lu f’elezzjoni mill-istess azzjonisti. Hu stmat li d-dividend gross annwali li se jit[allas fuq kull sehem ikun ta’ 7 fil-mija tal-prezz tal-[ru;. Kull sena l-kumpanija mistennija to[ro; dividend interim u annwali. Dawn l-ishma se jkunu wkoll ikkwotati fuq il-Borza ta’ Malta.
L-iskema MicroGuarantee tg[in biex i]]omm il-qg[ad f’livell baxx L-iskema MicroGuarantee se tkun qed tg[in biex ilqg[ad ta’ pajji]na jibqa’ f’livell baxx. Dan kien kliem id-Direttur :enerali talAsso/jazzjoni Maltija ta’ Min I[addem, Joe Farrugia, f’kummenti li ta lil dan il;urnal dwar din l-iskema ;dida. Filfatt, l-iskema MicroGuarantee tnediet proprju ftit tal-;ranet ilu u tifforma parti mill-weg[diet li t[abbru fil-Ba;it li g[adda. Permezz ta’ din l-iskema, ilGvern se jkun qed joffri garanzija fuq is-self linnegozji ]g[ar, dawk li j[addmu inqas minn 20 persuna. Il-garanzija titla’ sa 90% jew sa massimu ta’ elf ewro. Mistoqsi jekk kienx hemm b]onn ta’ skema b[al din, Joe Farrugia qal li pajji]na jibba]a [afna mill-ekonomija tieg[u fuq l-intrapri]i ]g[ar. Din l-iskema se tkun qed toffrilhom a//ess finanzjarju, li g[andu jservi biex dawn innegozji jkunu jisg[u jkabbru u jwettqu pro;etti ;odda. I]da fi kliem Farrugia, intrapri]a ta’ dan it-tip g[andha sservi wkoll biex tg[in lil min ikun qed jippjana li jifta[ negozju ;did. Dan kollu, tenna dDirettur, huwa s-sigriet tassu//ess ta’ Malta. Iktar minn hekk, fi kliem Joe Farrugia, l-iskema MicroGuarantee g[andna
n[arsu lejha wkoll b’lenti iktar ;enerali, ming[ajr ma ninsew l-iskemi l-o[ra li lGvern qed i[addem biex jg[in lil dawk in-negozji li jridu jift[u jew ikabbru. Dan kollu g[andu j[alli impatt [afna fuq l-ekonomija Maltija, fatt li g[andu jwassal g[al [olqien ta’ aktar impjiegi. L-impjiegi fis-settur talintrapri]i ]g[ar u medji, spjega Joe Farrugia, huma filfatt fil-qofol tal-[idma li qed issir fi [dan l-Unjoni Ewropea biex ting[eleb il-kri]i ekonomika internazzjonali u b’hekk jonqos il-qg[ad. Dan jg[odd ukoll g[al Malta, tenna Farrugia, li g[andha tag[mel u]u minn din l-iskema biex i]omm il-qg[ad tag[ha f’livell baxx. Dan minbarra li din l-iskema se jgawdu minnha g[add kbir ta’ Maltin u G[awdxin li jixtiequ jkomplu jinvestu finnegozju tag[hom, temm jg[id Joe Farrugia.
Din il-pixkerija se tinbena fuq medda ta’ 2,700 metru kwadru
Investiment f’pixkerija ;dida b’risq is-sajjieda u l-konsumatur Dak li qabel kien is-sit taleks impjant tar-Reverse Osmosis fil-Marsa se jinbidel f’pixkerija ;dida flok dik li b[alissa hemm fix-xatt talBelt. Wara li f’ Settembru tas-sena l-o[ra n[ar;u l-permessi me[tie;a, u sar ilpro/ess kollhu marbut mattenders, fil-;img[at li ;ejjin se jinbeda ix-xog[ol fuq ilbini. Ix-xog[ol se jkun maqsum f’erba’ fa]ijiet bl-ewwel xog[ol ikun dak tat-twaqqig[ tal-bini. F’din iz-zona filMarsa di;à hemm impjanti o[ra ta’ food processing, fosthom il-bi//erija. Dan il-pro;ett li se jkun jiswa mat-tliet miljun ewro
huwa ko-finanzjat b’fondi mill-Unjoni Ewropea li jla[[qu mal-[amsa u sebg[in fil-mija. Il-biera[ waranofsinhar ilMinistru tar-Rizorsi u lAffarijiet Rurali George Pullicino ta dettalji dwar din il-pixkerija. Hu qal li kien ilu jin[ass il-b]onn li jinstab sit alternattiv. Dan g[aliex il-pixkerija pre]enti ma til[aqx l-istandards Ewropej. Il-pixkerija fil-Marsa se jkollha l-og[la livell ta’ i;jene, u se tkun maqsuma fuq ]ew; sulari, b’dak t’isfel ikun g[all-u]u fejn jid[ol u ji;i rkantat il-[ut, mg[ammar bil-fa/ilitajiet kollha li
tin[tie; g[all-operat tal-pixkerija. Filwaqt li g[all-ewwel darba, it-tieni sular iservi g[all-ippro/essar tal-[ut, billi jkun hemm spazju u apparat biex [ut li ma jinbieg[x ikun jista’ ji;i ppro/essat [alli lkonsumatur igawdi minn g[a]la akbar ta’ prodotti friski. Din il-pixkerija se tkun fuq medda ta’ 2,700 metru kwadru u tkopri wkoll spazju g[al parke;; g[all-impjegati kif ukoll g[al min ikollu b]onn jinqeda minn dan ilpost u se tkun tista’ tilqa’ fiha 12-il pitkal. Ix-xog[ol fuq ilpixkerija mistenni jie[u madwar sena u nofs biex jitlesta.
Jin;ieb Malta biex iwie;eb g[al frodi ta’ €25,000 Quddiem il-Ma;istrat Antonio Mizzi tressaq George Sammut ta’ 50 sena minn {al Qormi biex iwie;eb g[al akku]i ta’ madwar €25,000 fi frodi fil-konfront ta’ ]ew; negozjanti a[wa. Sammut in;ieb Malta permezz ta’ mandat ta’ arrest Ewropew, wara li dan kien qed jg[ix Londra. In-negozjanti a[wa, Alex u Raymond Sammut qed
jikkontendu wara li dan weg[idhom li kien se jibda negozju mag[hom li kien se jirrendi. L-akku]at, George Sammut, ilu li mar jg[ix lIngilterra madwar tmien snin u mill-provi jirri]ulta li hu kien ilu madwar [ames snin iwieg[ed lill-a[wa Sammut li kien se jibg[atilhom ilflus. Kien madwar erba’ snin ilu li l-allegati vittmi g[amlu rap-
port lill-Pulizija u sena ilu [are; il-mandat ta’ arrest Ewropew u kienu mag[rufa bih il-Pulizija Ingli]a. Sammut ing[ata l-libertà provi]orja fuq depo]itu ta’ €2,000 u garanzija personali ta’ €20,000 bil-kundizzjoni li ma jsifirx minn Malta u jirrapporta l-G[assa ta’ {al Qormi kuljum bejn it-tmienja ta’ filg[odu u s-sieg[a ta’ wara nofs inhar.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 27 ta’ Lulju, 2012
6 Lokali
Pro;ett li jippreserva l-wirt storiku tal-Belt Valletta Wara li f’Novembru li g[adda beda x-xog[ol ta’ restawr fuq il-Kappella tal:ermanja fil-Konkatidral ta’ San :wann, wara tmien xhur dan ;ie inawgurat millPrim Ministru Lawrence Gonzi. Dan il-pro;ett, li sewa €150,000, u li kollox t[allas mill-Gvern :ermani], dam g[addej tmien xhur. Dan mhux biss hu restawr talwirt storiku tal-Belt Valletta i]da wkoll ta’ pajji]na u dan kollu jixhed ukoll ir-rabta u l-kollaborazzjoni bejn Malta u l-:ermanja, ]ew; pajji]i li g[andhom rabtiet flimkien sa mill-istorja passata ta’ Malta, aspett li semma wkoll il-Ministru tal-Affarijiet Barranin tal-:ermanja, Michael Link. Ix-xog[ol ta’ restawr inkluda r-restawr talartal u ]ew; pitturi. Din l-inawgurazzjoni hi parti mill-pro;ett li hemm g[addej biex ji;i trasformat il-Konkatidral ta’ San :wann, b’[idma wkoll millFondazzjoni tal-Konlatidral ta’ San :wann. Fid-diskors tal-okka]joni, il-Prim Ministru semma kif dan mhux l-uniku pro;ett li hemm il-Belt Valletta g[ax hemm pro;etti o[ra b[allbini ta’ Bieb il-Belt, ilParlament il-:did u rri;enerazzjoni tat-Teatru Rjal, li lkoll flimkien se
jkunu qed isawru era ;dida g[all-belt kapitali ta’ pajji]na. Dan apparti linvestiment li qed isir biex ikun hemm il-konnettitivtà bejn il-portijiet u /-/entru tal-belt kapitali permezz tallift li kwa]i wasal biex jitlesta. Apparti mill-impatt artistiku u estetiku li dan kollu j[alli, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi qal li dawn il-pro;etti kollha j[allu wkoll impatt ekonomiku qawwi b[ala parti millinvestiment li qed isir f’dak kollu li jista’ joffri pajji]na u b’hekk ikompli ji]died itturi]mu u jin[olqu iktar impjiegi. Lawrence Gonzi spjega wkoll kif dan ir-restawr li sar kien possibbli bis-sa[[a tal-[idma min-na[a talKan/illier tal-:ermanja, Angela Merkel, li meta ;iet f’pajji]na kienet impressjonata bilKonkatidral, tant li g[enet g[al dan kollu b’kontribut finanzjarju. Dan kollu sar fuq post deskritt b[ala monument artistiku u presti;ju] li j[addan il-valuri fundamentali li jsawru l-kultura u t-twemmin tal-Maltin li jirrifletti wkoll il-wirt Ewropew. G[alhekk, ir-restawr li sar fuq din il-kappella hu simbolu tal-impenn b’risq ilkultura Maltija.
Il-Vi/i Prim Ministru Tonio Borg waqt il-laqg[a ma’ Michael Link, il-Ministru g[all-Affarijiet Barranin :ermani]
Relazzjonijiet e//ellenti bejn Malta u l-:ermanja Il-Vi/i Prim Ministru u lMinistru tal-Affarijiet Barranin Tonio Borg kellu laqg[a mal-Ministru g[allAffarijiet Barranin :ermani] Michael Link waqt ]jara li hu qed jag[mel f’pajji]na. F’din il-laqg[a r-relazzjonijiet bejn Malta u l-:ermanja tfissru mill-Vi/i Prim Ministru Malti b[ala e//ellenti, b’koperazzjoni f’diversi oqsma bejn i]]ew; pajji]i. Tul dawn is-snin Malta bbenefikat minn g[ajnuniet mill-:ermanja fosthom permezz tal-qasam tal-kultura u
fil-problema tal-immigrazzjoni. Grazzi g[all-inizjattiva tal-Gvern :ermani] aktar minn 280 immigrant ;ew rilokati lejn il-:ermanja mill - 2006 ’l hawn biex jibdew [ajja ;dida hemm. Is-settur turistiku :ermani] jirrappre]enta t-tielet l-akbar numru ta’ vi]itaturi filwaqt li /ifri g[as-sena 2011 juru li kien hemm ]ieda ta’ 6.7% fitturisti :ermani]i li ]aru pajji]na. Fil-qasam tax-xog[ol, 70 intrapri]a :ermani]a qed jo[olqu mal-2,500 impjieg
f’Malta. Il-kummer/ bejn i]-]ew; pajji]i ]died sew bis-s[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea, b’/ifri juru ]ieda fil-kummer/ g[al 631 miljun ewro meta mqabbla ma’ 620 miljun fl2004. Matul din il-laqg[a, il-Vi/i Prim Ministru kellu kliem ta’ tif[ir g[all-Ambaxxata :ermani]a f’Malta li g[enet finanzjarjament fir-restawr tal-Kappella tal-:ermanja filKonkatidral ta’ San :wann fi pro;ett li sewa madwar €150,000.
L-Ambaxxata Maltija fl-Italja b’[idma favur il-[olqien tax-xog[ol Il-[idma tal-Ambaxxata Maltija f’Ruma, fl-Italja, matul din is-sena kattret ilkuntatti kummer/jali g[al pajji]na u sa[[et ir-relazzjonijiet bilaterali bejn Malta u l-Italja. Dan bil-g[an li jin[olqu aktar jobs f’pajji]na biex igawdu minnhom il-familji Maltin. Fuq livell diplomatiku, fl-ewwel nofs ta’ din is-sena, l-Ambaxxata [admet biex tkun su//ess i]-]jara
statali tal-President ta’ Malta George Abela li kien akkumpanjat mill-Vi/i Prim Ministru u Ministru talAffarijiet Barranin Tonio Borg. Huma kellhom laqg[at, fost o[rajn, mal-President Taljan Giorgio Napolitano u mal-Prim Minisru Mario Monti. Fuq linja kummer/jali saru diversi inizjattivi. F’April, lAmbaxxatur Malti g[all-
Italja pparte/ipa f’seminar internazzjonali fl-okka]joni tal-Fiera Internationale delle Lingue Straniere u tkellem dwar l-importanza tatturi]mu g[al Malta. L-Ambaxxatur ta’ Malta feta[ ukoll uffi/jalment lItalia Malta Business Forum, organizzat f’Milan millMalta Entreprise, li inkluda sessjoni ta’ laqg[at individwali bejn negozjanti Maltin u Taljani.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 27 ta’ Lulju, 2012
Lokali 7
}ag[]ug[ mixli b’importazzjoni }ew;t ir;iel ta’ nofs kilo mephedrone isofru ;rie[i serji jing[ata l-libertà provi]orja Stefan Scicluna ta 23 kien sar il [in idde/ieda li o;;ezzjonat min[abba l bi]a wara [abta sena mi] }ejtun li jinsab jpo;;i s sustanza fil kexxun ta intra// tal provi fil kon ,
,
-
’
mixli li nhar is-17 ta’ Lulju 2012, u fix-xhur ta’ qabel, importa jew offra li jimporta medi/ina psikotropika u ristretta mag[rufa b[ala mephedrone u li kellu din ilmedi/ina fil-pussess tieg[u, ing[ata l-libertà provi]orja mill-Ma;istrat Miriam Hayman fuq depo]itu ta’ €4,000 u garanzija personali ta’ €20,000. Scicluna qed ikun mixli wkoll li l-imsemmija droga nstabet f’/irkustanzi li juru li ma kinitx g[all-u]u esklussiv tieg[u. Fil-Qorti nhar lErbg[a bdew jinstemg[u lprovi tal-ka] fejn xehdu diversi persuni mid-Dwana u l-Posta. Carmel Camilleri, li kellu x’jaqsam ma’ dan il-pakkett, il-:img[a, 13 ta’ Lulju li g[adda qal li wara li saru testijiet fuq il-pakkett fejn [are; li l-probabbilità kienet li din kellha fiha sustanza tal mephedrone, hu pprova j/empel lit-Taqsima talPulizija ta’ Kontra d-Droga, i]da ma setax jaqbad. Peress li hu ja[dem sas-1.30 p.m. u
-
-
-
tal-iskrivanija tieg[u u jitlaq id-dar. Hu re;a’ g[amel kuntatt mal-Pulizija nhar it-Tnejn, 16 ta’ Lulju meta re;a’ da[al lura g[ax-xog[ol. IlMa;istrat Miriam Hayman staqsiet lil Camilleri, jekk kinitx qed tifhmu sew li hu mar id-dar, u [alla dik li kienet allegatament droga fliskrivanija tieg[u. Hu wie;eb fl-affermattiv, xi [a;a li lMa;istrat Hayman dehret li ma [aditx pja/ir b’din l-attitudni. Is-superjur ta’ Camilleri, Carmel Sammut qal fix-xhieda tieg[u li testijiet preliminari rri]ultaw li l-pakkett seta’ kellu sustanza pprojbita. Testijiet tal-Pulizija aktar tard ikkonfermaw li filpakkett kien hemm nofs kilo mephedrone. G[al Scicluna qeg[din jidhru l-Avukati Gianella de Marco, Stephen Tonna Lowell u Joe Giglio. LAvukat Giglio tenna fis-sottomissjonijiet li g[amel dwar il-libertà provi]orja li lProsekuzzjoni kienet
’ front tal-[addiema tadDwana, aktar u aktar peress li missier l-akku]at ukoll ja[dem mas-sezzjoni tadDwana. L-Avukat Giglio qal ukoll li l-klijent tieg[u ried jordna dawk li jissej[u legal highs, u ma kellu l-ebda idea li dawn kellhom sustanza pprojbita. Dan mhux biss jaffettwa l-intenzjoni talakku]at li jwettaq ir-reat, i]da li f’dan il-ka] hemm innuqqas tal-intenzjoni. Sadattant l-Avukat Giglio qal li l-pakkett kien indirizzat lil Scicluna, xi [a;a li hu qatt ma [eba, anzi qal li hu ta ddettalji kollha dwar l-indirizz tal-gmail tieg[u u offra lill’
-
}ew; sewwieqa dda[[lu l-Isptar Mater Dei jsofru minn ;rie[i ta’ natura gravi wara [abta bejn ]ew; karozzi kmieni lbiera[ filg[odu fi Triq ilKosta, fil-limiti tanNaxxar. Stqarrija tal-pulizija qalet li l-in/ident se[[ ftit wara l-5 a.m. I]-]ew; persuni, ;uvni ta’ 21 sena mwieled ilBosnija Herzegovina, u ra;el Malti ta’ 59 sena, it-
tnejn li huma, huma residenti f’San Pawl il-Ba[ar. L-ewwel wie[ed kien qed isuq Volkswagen Golf waqt li l-ie[or kien qed isuq Mercedes Benz. Huma dda[[lu l-isptar b’ambulanza u kienu //ertifikati li jinsabu f’qag[da gravi aktar tard. Il-Pulizija g[adha g[addejja bl-investigazzjonijiet tag[ha dwar dan l-in/ident tat-traffiku.
Pulizija biex jaraw kif g[amel l-ordni biex jimporta dan il-pakkett mi/-?ina. Il-Ma;istrat Hayman semg[et ukoll minn xhud kif il-pakkett kien ilu Malta minn April li g[adda fejn t[alla flimkien ma’ pakketti o[rajn fuq tieqa fl-uffi//ju tal-posta. Il-prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispettur Jesmond Borg.
Pro;ett ta’ miljun ewro g[all-protezzjoni Appell ie[or tad-dniefel u l-fkieren L-Awtorità Maltija g[all-Ambjent u lIppjanar, il-MEPA, irnexxielha tikseb miljun ewro f’fondi li huma mmirati lejn il-pro;ett, Project Migrate, biex itejjeb il-protezzjoni taddenfil ta’ geddumu qasir, mag[ruf b[ala bottlenose, u l-fekruna l-komuni mag[rufa b[ala loggerhead turtle, li jinsabu fl-ib[ra Maltin. Dan t[abbar waqt konferenza tal-a[barijiet li matulha kien hemm pre]enti wkoll il-Ministru g[at-Turi]mu, l-Ambjent u l-Kultura Mario de Marco. Dan il-pro;ett li qed ikun ko-finanzjat millfondi Life + tal-kummissjoni Ewropea, se jkun qed jissarraf fi ;bir ta’ data marittima li g[andha to[loq aktar g[arfien biex insiru nafu aktar dwar
l-istatus ta’ konservazzjoni ta’ dawn i]-]ewg spe/i u z-zoni importanti g[all-kontinwazzjoni ta’ /iklu tal-[ajja tag[hom. Il-pro;ett g[andu jwassal ukoll g[all-identifikazzjoni ta’ zoni potenzjali g[all-g[alf jew rotot migratorji importanti, li fl-a[[ar mill-a[[ar ikunu protetti wkoll. G[al dan il-pro;ett, il-MEPA ing[aqdet ma’ organizzazzjoni ta’ konservazzjoni tal-ba[ar, ilKAI Marine Services, organizzazzjoni Spanjola li se tkun qed tikkontribwixxi finanzjarjament g[al dan il-pro;ett. Dan il-pro;ett, Project Migrate, se jkun mifrux fuq tliet snin, u qieg[ed jigi wkoll ko-finanzjat mill-Ministeru g[at-Turi]mu, l-Ambjent u lKultura kif ukoll mill-Bank of Valletta.
g[at-tfajla Ungeri]a rappurtata nieqsa
Il-Pulizija qed tappella g[al g[ajnuna mill-pubbliku fit-tfittxija g[al tfajla mill-Ungerija li hi rappurtata nieqsa. L-a[[ar li dehret it-tfajla, Agnes Revesz, kien f’Bu;ibba, is-Sibt 21 ta’ Lulju, u kienet liebsa top gri] u bermuda shorts ro]a. Agnes, li toqg[od Bu;ibba, hi twila 170cm u g[andha xag[arha mi]bug[ a[mar. Il-Pulizija qed titlob lil kull min jista’ jkollu xi informazzjoni g[as-sejbien tat-tfajla biex jmur fl-eqreb g[assa tal-pulizija jew i/empel 119, 21221111, jew 21224001.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 27 ta’ Lulju, 2012
8 Lokali
Kappillan ;did g[as-Swatar
L-Ar/isqof Pawlu Cremona [atar lill-Kanonku Dun Karm Busuttil b[ala kappillan talparro//a ta’ San :or; Preca, isSwatar. Dun Karm Busuttil twieled Birkirkara fit-22 ta’ :unju 1947. Hu r/ieva l-edukazzjoni tieg[u fl-iskola St. Francis, l-iskola primarja ta’ Birkirkara u fisSeminarju Minuri. Fl-1966 da[al
fis-Seminarju Ma;;uri u ;ie ordnat sa/erdot fl-20 ta’ Lulju 1974. Dun Karm serva b[ala vi/i kappillan fil-parro//a ta’ San :u]epp {addiem, Birkirkara, tal-Madonna tal-Karmnu, ilG]ira, tal-Kun/izzjoni, il{amrun, u fil-parro//a ta’ Sant’Elena, Birkirkara fejn ;ie ma[tur kanonku fit-8 ta’ Mejju 1986. B[ala parti mill-[idma
pastorali tieg[u serva wkoll b[ala religious counsellor fl-iskejjel primarji tal-istat. Dun Karm wettaq ukoll [idma pastorali fis-Swatar sa minn qabel din saret parro//a f’Di/embru tal-2009, fejn imbag[ad serva b[ala vi/i kappillan. Il-parro//a tas-Swatar ti;bor fiha madwar 5,100 persuna f’1,500 familja.
Middlesea tirre;istra profitt ta’ €7.17 miljun fl-ewwel sitt xhur tal-2012 Ir-ri]ultati konsolidati talGrupp Middlesea g[allewwel sitt xhur tal-2012 juru profitt qabel it-taxxa ta’ €7.17 miljun, meta mqabbel ma’ €1.58 miljun re;istrati matul l-istess perjodu is-sena l-o[ra. Irri]ultati ta’ :unju 2012, jikkonsolidaw ir-ri]ultati ta’ MSV Life p.l.c. fuq ba]i line by line filwaqt li l-figuri komparattivi tal-2011 jikkonsolidaw biss is-sehem tal-Grupp fil-profitt talkumpanija asso/jata wara ttaxxa. Il-profitt wara t-taxxa allokat g[all-azzjonisti ammonta g[al €2.79 miljun, meta mqabbel ma’ €1.12 miljun fl-2011. I]]ieda fil-livell tal-profitt hi ri]ultat tat-titjib fl-operat purament tekniku talHolding Company li kien ukoll imsa[[a[ minn prestazzjoni po]ittiva talportafoll ta’ investiment talGrupp. I/-/aqliq fis-swieq finanzjarji [alla impatt favorevoli fuq id-d[ul mill-portafoll ta’ investimenti, partikolarment dawk relatati ma’ MSV Life p.l.c. Ix-xejra negattiva fil-Bor]a ta’ Malta ttaffiet permezz ta’ titjib fis-sentiment fis-swieq finanzjarji barranin, li madankollu fl-a[[ar xahrejn indikaw xejra negattiva, ri]ultat tal-in/ertizzi kkaw]ati mis-sitwazzjoni ekonomika fiz-zona ewro. Middlesea Insurance p.l.c. irre;istrat titjib sodisfa/enti b[ala kumpanija standalone kemm fid-d[ul tekniku kif ukoll fill-gross premiums. Il-gross premium tan-negozju ;enerali sottoskritt ]died b’7.3% minn €17.11 miljun fl-2011
g[al €18.36 miljun f’:unju 2012. Is-solvabbilità tal-Grupp rat ]viluppi po]ittivi, b’ri]ultat tat-titjib firri]ultati tal-kumpanija u ttitjib fil-po]izzjoni ta’ solvabbilità ta’ MSV Life p.l.c. L-ekwità totali tal-Grupp, attribwibbli g[all-azzjonisti ammontat g[al €60.23 miljun fit-30 ta’ :unju, 2012, meta mqabbla ma’ €56.51 miljun fil-31 ta’ Di/embru, 2011. Il-Bord tad-Diretturi ma pproponiex il-[las ta’ interim dividend g[all-ewwel sitt xhur tassena finanzjarja li ntemmu fit-30 ta’ :unju, 2012. Fl-ewwel sitt xhur tal2012, Middlesea Insurance p.l.c. nediet numru ta’ prodotti ;odda, li jinkludu servizz ta’ assistenza, fejn il-kumpanija toffri servizz ta’ roadside u home assistance permezz tal-kumpanija asso/jata Middlesea Assist. Prodotti ;odda o[ra jinkludu l-extended warranty, GAP u l-assigurazzjoni fuq it-ti;ijiet. Dawn il-prodotti ;ew introdotti fi ]mien meta l-kumpanija kienet g[addejja minn pro/ess ta’ tibdil tal-identità korporattiva, pro;ett ma[sub biex jirrifletti l-evoluzzjoni talMiddlesea b[ala membru tal-Grupp MAPFRE, permezz ta’ e]er/izzju ta’ rebranding f’Mejju. Sadinittant, wara sitt xhur ta’ operat, Middlesea Assist di;à qed tipprovdi servizz b’valur mi]jud g[oli lill-klijenti ta’ Middlesea, li konsistentement ikollhom kliem ta’ tif[ir g[all-effi/jenza fis-servizz ta’ roadside assistance provdut millkumpanija.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 27 ta’ Lulju, 2012
Lokali 9
Konferma o[ra tal-fidu/ja fl-ekonomija ta’ pajji]na Titnieda karta tal-kreditu innovattiva bejn PAVI u Banif Bank minn Jesmar Baldacchino
Filwaqt li l-pajji]i l-o[ra Ewropej ta’ madwarna qed ji;;ieldu l-kri]i ekonomika, pajji]na qieg[ed igawdi minn fidu/ja u kunfidenza flekonomija tag[na. Dan hu frott il-politika tal-Gvern fissettur finanzjarju u lg[ajnuna li joffri lin-negozji ]-]g[ar b[all-iskema talMicro Loan Guarantee li tnediet fil-;ranet li g[addew bil-Gvern jissussidja sa 90% tas-self g[all-intrapri]i ]]g[ar, u l-iskema Micro Invest fejn saru 380 pro;ett b’investiment ta’ €47 miljun. Apparti €8 miljun o[ra li ng[ataw fi kreditu tat-taxxa fuq medda ta’ sena u nofs. Dan intqal mill-Ministru g[all-Kompetizzjoni :usta, lIntrapri]i ]-}g[ar u lKonsumatur, Jason Azzopardi waqt it-tnedija ta’ karta tal-kreditu innovattiva bejn PAVI Supermarket u Banif Bank li se toffri aktar flessibbiltà finanzjarja u flistess [in tinkludi numru ta’ benefi//ji esklussivi g[allkonsumaturi. Jason Azzopardi fera[ lil PAVI g[al din l-inizjattiva u g[amel referenza g[al dak li qal il-Vi/i President talKummissjoni Ewropea, Antonio Tajani li ddeskriva lil pajji]na b[ala mudell bi pratti/i tajbin g[all-pajji]i lo[ra membri fl-Unjoni Ewropea.
L-istabbiliment PAVI sar b’investiment ta’ €19-il miljun u llum joffri x-xog[ol lil 200 [addiem. Jason Azzopardi qal ukoll li dan issu//ess fl-ekonomija ta’ pajji]na qed jirrifletti li Malta g[andha l-[ames l-inqas rata tal-qg[ad fl-Unjoni Ewropea. Kien il-Kap E]ekuttiv ta’ Banif Bank f’Malta, Joaquim Silva Pinto li ddeskriva kif din il-karta tal-kreditu hi lewwel wa[da tax-xorta tag[ha u hi turija ta’ kif dan il-bank Portugi] qieg[ed juri fidu/ja fl-intrapri]i Maltin. Hu ddeskriva kif il-bank irnexxielu jikseb su//ess kbir f’qasir ]mien grazzi g[allistabbiltà tal-ekonomija f’Malta. Min-na[a tieg[u, i/Chairman ta’ PAVI, Alfred Lupi qal li din il-karta talkreditu se toffri bosta vanta;;i ;odda lil kull min jag[mel ix-xirja tieg[u minn dan l-istabbiliment. Dan g[aliex se jkunu jistg[u jag[mlu x-xirja tag[hom fl-aktar jum konvenjenti g[alihom jew jag[mlu xirja wa[da g[axxahar kollhu. Lupi spjega kif il-PAVI Credit Card mhix se ;;orr mi]ata fis-sena, se jkunu jistg[u jsiru pagamenti flessibbli u perjodu li fih ma jit[allasx interessi sa massimu ta’ 51 ;urnata.
Il-kwadru tal-Ver;ni tal-Grazzja Divina li jinsab fil-knisja tal-Kapu//ini fir-Rabat, G[awdex
Restawrat il-kwadru tal-Ver;ni tal-Grazzja Divina fir-Rabat, G[awdex Il-pro;ett sar bl-appo;; tal-Bank of Valletta :ie restawrat il-kwadru talVer;ni tal-Grazzja Divina, ilpittura titulari fil-knisja talkapu//ini dedikata lill-Ver;ni Marija tal-Grazzja Divina firRabat, G[awdex. Il-pittura hi attribwita b’/ertezza kbira lill-pittur Malti Stefano Erardi (16301716). Din kienet ikkummissjonata millKanon/i tal-Knisja talMatrijarka ta’ G[awdex (illum mag[rufa b[ala lKatidral ta’ G[awdex) b[ala radd ta’ [ajr lejn il-Ver;ni Marija meta t-terremot di]astru] ta’ Jannar 1693 g[amel [sara lil bosta bini
i]da ma kien hemm l-ebda mwiet. Fil-fatt, ta[t ix-xbieha ta’ Sidtna Marija flimkien ma’ :esù hemm pur/issjoni solenni li qed tavvi/ina lkappella li kien hemm fi ]mien il-Medjevu u li tbiddlet fil-knisja li hemm illum. Aparti mill-[sara naturali li saret mal-qoxra tal-pittura fuq perjodu ta’ tliet mitt sena, ilpittura tkabbret biex tid[ol fil-kwadru tal-;ebel fil-knisja pre]enti fejn parti /irkulari ]diedet fuq il-parti ta’ fuq talpittura rettangulari ori;inali. Ittaqqbu xi partijiet fil-kanvas biex jitpo;;ew ]ew; kuruni tad-deheb li sussegwentement
insterqu u kollha [allew leffett tag[hom fuq il-pittura. Charles Azzopardi, Marketing Manager fi [dan il-Bank of Valletta, qal li lBank of Valletta jemmen flimportanza tax-xog[lijiet ta’ preservazzjoni li tg[in biex jikbru l-g[arfien u l-kuxjenza kulturali. B’dan il-pro;ett, ilBOV irid i]id il-kuxjenza g[all-appo;; fi pro;etti talkonservazzjoni waqt li flistess [in il-bank jipprovdi sapport lejn xog[lijiet fi stat ta’ de;enerazzjoni. Ir-restawr ta’ din il-pittura sar minn Prevarti Art Restoration and Conservation.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 27 ta’ Lulju, 2012
10 Illum il-:img[a ?ifri ppubblikati mill-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika juru li l-popolazzjoni medja ta’ dawk ja[dmu bi qlig[ fl-ewwel xahrejn ta’ din is-sena ]diedet b’1.5 fil-mija meta mqabbla mal-istess xahrejn tas-sena
l-o[ra. Skont l-istess statistika fi Frar kien hemm 150,166 [addiem full-time. Kien hemm ukoll 53,005 [addiema part-time, li g[al 29,005 minnhom l-impjieg part-time kien l-impjieg
primarju tag[hom. Hekk fl-a[[ar ta’ Frar nistg[u ng[idu li kellna 179,171 [addiem ja[dmu bi qlig[ li 29,000 minnhom kienu qed ja[dmu ;urnata mqassra ta’ xog[ol.
Qrobna lejn l-180,000 impjieg bi qlig[ Il-mira ewlenija tal-Gvern dejjem kienet dik li jo[loq ixxog[ol. Xog[ol produttiv li jag[ti sodisfazzjon lil min jag[mlu u li j[allilu d[ul tajjeb. Dan, gvernijiet Nazzjonalisti rnexxielhom jag[mluh dejjem minkejja lkri]ijiet ekonomi/i u finanzjarji li sabu ma’ wi//hom. Ji]diedu l-impjiegi f’pajji]na Filwaqt li f’pajji]i o[rajn limpjiegi qed jonqsu, f’pajji]na baqg[u ji]diedu [lief g[all-2009 meta kellna tnaqqis mar;inali fl-impjiegi full-time min[abba l-kri]i
finanzjarja u ekonomika li g[amlet [erba mill-ekonomiji tad-dinja. Anki jekk it-telf fl-impjiegi full-time g[amlu tajjeb g[alih l-impjiegi part-time li ]diedu bi kwa]i 2,000. Dakinhar, ta’ gvern g[aqli, il-Gvern Nazzjonalista mmexxi minn Lawrence Gonzi [a mi]uri biex salva eluf ta’ impjiegi u hekk il-qag[da tal-impjiegi f’pajji]na m’aggravatx kif ;ara f’tant pajji]i Ewropej. Il-Gvern Malti bil-mi]uri li [a rnexxielu j]omm it-telf ta’ impjiegi full-time fl-2009 g[al 600. Sintendi meta nag[tu /ifra b[al din ma jfissirx li fl-2009 ntilfu biss 600 impjieg full-time. Intilfu ferm i]jed. Biss bil-mi]uri li ttie[du n[olqu mijiet ta’ impjiegi li g[amlu tajjeb g[al o[rajn li ntilfu. 1964-1971 u l-impjiegi
Hawnhekk min irid jifhem u mhux mo[[u mtappan millpolitika parti;jana, jifhem li hemm differenza bejn i]]ieda fin-numru ta’ dawk ja[dmu bi qlig[ u ]-]ieda flimpjiegi ;odda. Fl-a[[ar /ifra jridu jid[lu dawk l-impjiegi li jkunu ntilfu u li ;ew sostituti. Jien dejjem ktibt u g[idt li bejn l-1964, is-sena talIndipendenza u :unju 1971, meta saret l-elezzjoni u tela’ gvern tal-Labour, Gvern Nazzjonalista [oloq aktar minn 26,000 impjieg. Dan ma jfissirx li dawk
ja[dmu bi qlig[ ]diedu b’26,000. Dawk kienu ]diedu b’madwar 16,000. I]da flistess perijodu kien hemm setturi li tilfu madwar 10,000 – fosthom id-dipartimenti tasServizzi Militari Ingli]i u ssettur tal-kostruzzjoni. U dawn l-impjiegi mitlufa ;ew sostitwiti. Allura ma tg[oddhomx mal-impjiegi ma[luqa? Kieku dawk il-10,000 impjieg mitlufa ma ;ewx sostitwiti kieku dawk ja[dmu bi qlig[ kienu ji]diedu ferm inqas. Dan l-a[[ar qrajt f’;urnal tal-partit talOppo]izzjoni li pajji]i o[rajn ma ji;brux statistika b[al din. Dan forsi is-sabi[ li tkun pajji] ]g[ir, b’ekonomija relattivament ]g[ira, li tista’ tag[mel affarijiet li [addie[or ma jistax jag[milhom. U wara kollox, g[aliex g[andna dejjem nikkuppjaw u ma no[or;ux b’ideat ;odda u friski? }ieda b’6,513-il impjieg full time Bejn l-2007 u l-2011
jirri]ulta li dawk ja[dmu bi qlig[ full-time ]diedu b’6,513, ]diedu 8,414-il impjieg parttime filwaqt li ntilfu 4,365 biex hekk b’kollox in[olqu 19,292 impjieg ;did. Jekk nie[du Jannar u Frar ta’ din is-sena /-/ifra ta’ impjiegi li n[olqu titla’ g[al 20,865. Hemm imbag[ad dawk ja[dmu part-time. Dawn listatistika taqsamhom fi tnejn: dawk li ja[dmu part-time u g[andhom impjieg ie[or u dawk li l-impjieg part-time hu l-impjieg primarju tag[hom. M’hemmx dubju li hemm ra;uni g[aliex dan isir! Il[addiema li l-part-time hu limpjieg primarju tag[hom, j[allsu l-kontribuzzjoni tasSigurtà Nazzjonali, jistg[u j[allsu l-income tax, g[andhom kundizzjonijiet ta’ xog[ol li huma m[arsa milli;ijiet tal-pajji]. Dawn il-[addiema g[andhom jitqiesu b[ala [addiema li qed ja[dmu bi qlig[ i]da b’sig[at inqas. {addiema, li g[al diversi ra;unijiet ma jistg[ux jag[tu ;urnata s[i[a ta’ xog[ol.
Il-mira ewlenija tal-Gvern dejjem kienet dik li jo[loq ix-xog[ol, xog[ol produttiv li jag[ti sodisfazzjon lil min jag[mlu u li j[allilu d[ul tajjeb
{addiema nisa li g[andhom familja, persuni li jridu jie[du [sieb anzjan u allura ma jistg[ux jag[tu ;urnata s[i[a ta’ xog[ol, [addiema li jippreferu ma ja[dmux ;urnata ta’ tmien sig[at. Imma xorta jibqg[u persuni li ja[dmu bi qlig[ u li qed jag[tu kontribut lillekonomija. Fl-a[[ar [ames snin dawn ]diedu b’4377 – jew b’17.8 fil-mija. Jirri]ulta minn statistika li [ar;et ftit ta]-]mien ilu millUnjoni Ewropea li f’pajji]na dawk li jiggradwaw l-iktar li jsibu impjieg malajr fost ilpajji]i kollha tal-UE. Anki dan g[andu jimliena bil-kura;; g[ax jirri]ulta wkoll li l-aktar kategorija li hi milquta minn nuqqas ta’ xog[ol fl-Unjoni Ewropea huma ]-]g[a]ag[. Frott ippjanar tajjeb
Biss anki hawnhekk irri]ultati miksuba minna filqasam tal-impjiegi huma frott ippjanar tajjeb. Is-sistema edukattiva ta’ pajji]na qed tikkontribwixxi lejn is-settur tal-impjiegi. L-MCAST, li gvern talMLP#So/jalista kien ]arma u li re;a’ nbena mix-xejn u mill-;did minn gvern Nazzjonalista, qed jipprepara ]g[a]ag[ g[ax-xog[ol. Nafu li meta l-Gvern Malti beda j[ajjar kumpanniji kbar biex jag[mlu manutenzjoni fuq lajruplani l-MCAST ikkopera billi [arre; in;iniera g[al din il-linja ta’ xog[ol. Illum g[andna aktar minn kumpanija wa[da li qed jag[mlu manutenzjoni fuq lajruplani. U li qed i[addmu mijiet ta’ [addiema Maltin. Sal-1971 kellna f’pajji]na skola tal-catering fl-Imsida. Il-Gvern tal-Labour g[alaqha. Gvern Nazzjonalista feta[ lIstitut g[all-Istudji Turisti/i fejn hemm mijiet ta’
]g[a]ag[ u minn fejn jiggadwaw madwar 200 student fis-sena. Studenti li [afna minnhom ikomplu l-istudji tag[hom flUniversità u l-MCAST u [afna o[rajn minnhom jissuktaw it-ta[ri; tag[hom barra pajji]na. Dawn il[addiema huma llum is-sinsla tas-settur turistiku li qed jikseb rekord wara l-ie[or mhux biss g[ax pajji]na g[andu x’joffri f’diversi oqsma i]da anki g[aliex itturist qed jing[ata servizz tajjeb minn [addiema m[arr;a tajjeb fl-istituti edukattivi li llum g[andna. lx-xog[ol ma ji;ix mill-ajru Dejjem ng[idu li x-xog[ol ma ji;ix mill-ajru. Ix-xog[ol ji;i b’[idma kbira min-na[a tal-Gvern. Il-Laburisti
jitka]aw g[al [afna pro;etti li qed jitwettqu. Jien ng[id li hi iktar g[ira milli tka]ar! Jitka]aw bil-pro;ett talparlament il-;did, it-teatru u Bieb il-Belt. Biss kieku dan il-pro;ett mhux jitwettaq, apparti li se jag[ti dehra friska u moderna lill-belt kapitali ta’ pajji]na, mhux i[addem mijiet ta’ Maltin! Nie[du t-toroq li qed jinbnew. Dawn qed jag[tu mpjieg lil madwar 1,500 [addiem. Ix-xog[ol ta’ restawr ta’ swar u fortifikazzjonijiet, ta’ pro;etti ta’ tisbi[, qed i[addmu mijet o[rajn. Pro;etti meg[juna mill-UE qed jo[olqu mijiet, jekk mhux eluf ta’ impjiegi. Jien kultant ni;i fid-dubju jekk tal-MLP g[andhomx linja politika. Illum kul[add qed jaqbel mag[na li flimkien mal-kontroll tal-finanzi talpajji], flimkien mal-kontroll tal-i]bilan/ tal-Gvern, irid ikun hemm politika ta’ tkabbir ekonomiku.
minn Joe M. Zahra joe.zahra@live.co.uk
Issa x’inhu t-tkabbir ekonomiku jekk mhux [olqien ta’ impjiegi ;odda! Il-Gvern Malti dan ilu li fehmu. Fehmu qabel l-Unjoni Ewropea u l-Fond Monetarju Internazzjonali. Fehmu meta fla[[ar ba;it [a mi]uri biex jikkontrolla d-defi/it, i]da [a mi]uri o[rajn biex ikabbar lekonomija. Il-Gvern fehem li jekk ma jid[olx hu g[al /erti pro;etti [add mhu ser jid[ol g[alihom. Da[al g[al pro;etti kbar li qed ibiddlu wi// Malta u mhux talli l-qg[ad f’pajj]na ma ]diedx anzi ]diedu l-impjiegi. Fi Frar qbi]na l-179,000 impjieg bi qlig[. G[all-poplu Malti dawn huma r-ri]ultati li jg[oddu u mhux il-[merijiet u l-kliem fierag[ ta’ min mo[[u biss li jag[mel [sara lill-Gvern. }g[a]ag[ favur gvern Nazzjonalista Il-poplu, b’mod spe/jali ]]g[a]ag[, fuq dawn r-ri]ultati se jivvota. I]-]g[a]ag[ li se jivvutaw g[all-ewwel darba, li minn st[arri; tal-opinjoni li sar dan l-a[[ar, urew li huma favur il-gvern Nazzjonlista. G[aliex hu dan il-gvern li
tahom opportunitajiet li ]g[a]ag[ f’pajji]i o[rajn m’g[andhomx, u li f’pajji]na qatt ma kellna b[alhom.
Statistika li turi l-ammont ta’ impjiegi li n[olqu fuq ba]i full-time u part-time matul din il-le;i]latura
IN-NAZZJON Il-:img[a, 27 ta’ Lulju, 2012
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pjetà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 25965460 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Investiment fl-isport Ninsabu fil-jum li fih se jift[u l-Olimpjadi ta’ Londra, ;urnata mistennija minn [afna u wkoll minna l-Maltin. :urnata li fiha d-dinja ting[aqad fil-bidu ta’ festa sportiva li ddum g[addejja l;img[at. Proprju issa, din l-edizzjoni se ssir fil-belt kapitali Ingli]a, it-tielet darba li qed tkun organizzata f’dan il-post. L-aqwa atleti minn madwar id-dinja jipparte/ipaw kontra xulxin fi spettakli differenti ta’ sport differenti. U minkejja l-limitazzjonijiet tag[na lMaltin, se nkunu pre]enti g[al dan il-log[ob. B’kollox se jkun hemm [ames atleti Maltin li se jag[tu s-sehem tag[hom f’dawn il-log[ob, bl-g[an li jg[ollu isem pajji]na. L-atleti li se jirrappre]entaw lil pajji]na huma William Chetcuti, Rachid Chouhal, Nicky Muscat, Diane Borg u Andrew Chetcuti. Kollha denji li jidhru f’isem Malta waqt dan il-log[ob. Investiment minn età bikrija G[alkemm huma [amsa biss l-atleti li se jirrappre]entaw lil pajji]na, l-isport f’pajji]na fla[[ar snin ra qab]a kbira b’investiment ma jaqta’ xejn, li sa[ansitra jibda fi tfal ta’ età ]g[ira u jibqa’ sejjer sa infrastruttura ta’ livell g[oli. Rajna li permezz ta’ mentalità ;dida u anke grazzi g[ar-riforma li g[adda minnha s-settur edukattiv, lisport fl-iskejjel ]died sostanzjalment, il-Kunsill Malti g[all-Isport waqqaf l-Isport Promotion Unit li
qed tag[mel ;id kbir fl-iskejjel, kif ukoll komplew jissa[[u l-programmi tal-Kunsill Malti g[all-Isport. Dan kollu minbarra l-g[ajnuna kbira li l-g[aqdiet sportivi jsibu mill-KMS li jkun hu l-bastun tag[hom f’mumenti diffi/li u jg[inu b’diversi skemi u g[ajnuniet li joffri. L-g[aqdiet sportivi qed igawdu minn 26 skema differenti u minn somma rekord ta’ €8 miljun ewro f’assistenza. Min-na[a tieg[u, il-Gvern kompla bl-investiment fil-fa/ilitajiet. Fa/ilitajiet tal-og[la livell u li huma a//essibbli g[al kul[add. Rajna fl-a[[ar xhur u ;img[at l-inawgurazzjoni ta’ diversi fa/ilitajiet fosthom il-Kumpless Sportiv ta’ {al Kirkop u numru ta’ grawnds u pitches sportivi. Dan mhux biss g[ax rajna wkoll ideat innovattivi b[all-ftu[ tal-ewwel Outdoor Fitness Gymnasia, li huma ta’ attrazzjoni, b’mod partikulari dak ta’ Ta’ Qali li fixxhur inqas s[an tas-sena, fi tmiem il-;img[a, ikun mimli b’persuni jag[mlu l-e]er/izzju fi]iku. Investiment fl-atleti nazzjonali F’dawn l-erba’ snin il-Gvern [a diversi inizjattivi biex ikompli ji]viluppa l-[iliet u jag[ti appo;; lillatleti nazzjonali u elite, li jipprattikaw l-isport b[ala dixxiplina vera u proprja. Fil-fatt, f’dawn l-a[[ar snin mhux biss ing[atat lassistenza lill-Kumitat Olimpiku Malti, i]da tnediet il-Youth Development Scheme li biha l-Gvern qieg[ed jinvesti f’atleti ]g[a]ag[. Tnediet ukoll l-
iSports Competition Leave g[all-atleti u l-uffi/jali tas-Settur Pubbliku li permezz tag[ha qed jing[ataw madwar 1,000 ;urnata leave bi [las fis-sena biex atleti jie[du sehem f’kompetizzjonijiet internazzjonali. F’dawn l-erba’ snin tnediet ukoll it-20/20 Sports Training Scheme g[all-[addiema tas-settur pubbliku, u t-20/20 Sports Training Scheme g[all[addiema fis-settur privat, li permezz tag[ha atleti nazzjonali u ta’ klassi jistg[u ja[dmu 20 sieg[a fil;img[a filwaqt li jing[ataw 20 sieg[a leave bi [las biex jit[arr;u fid-dixxiplina sportiva tag[hom. Is-sena li g[addiet twaqqfet Unit Sportiva filForzi Armati ta’ Malta fejn l-atleti nazzjonali ji;u rreklutati fl-Armata u jit[arr;u fid-dixxiplina sportiva tag[hom sa 40 sieg[a fil-;img[a u fl-istess waqt jing[ataw karriera fl-armata. William Chetcuti hu fost l-ewwel atleti li ;ew impjegati ma’ din ilUnit. Aktar tard din is-sena se tifta[ l-ewwel Skola Nazzjonali tal-Isport u ftit tal-;img[at o[ra se jing[ataw l-ewwel boro] ta’ studju f’dan il-qasam g[al min irid ikompli jispe/jalizza fl-isport. Dan kollu juri li l-Gvern hu impenjat bis-serjetà li jg[in lill-atleti Maltin u G[awdxin, jimxi mag[hom mill-bidu tal-i]vilupp sa[ansitra minn meta jkunu tfal, u jibqa’ mag[hom sakemm jil[qu livelli g[oljin anke meta jkunu la[qu livelli li jikkompetu ma’ atleti o[ra ta’ fama mondjali.
Sfida lil Joseph Muscat – issa jew qatt! Kull deni [udu b’;id. Ilmozzjoni moq]ie]a li wasslet g[at-tke//ija ta’ Richard Cachia Caruana wasslet ukoll biex l-MLP juri bi/-/ar li g[adu kapa/i jaqa’ f’bassezzi tal-mist[ija. Partit tal-infamità Il-partit tal-infami frame-ups re;a’ wera l-veru kulur tieg[u. Nhar il-{add f’The Times kiteb artiklu Mario de Marco. Kien artiklu mill-qalb li wera n-niket li l-im;iba tal-MLP, tal-GWU u tal-Malta Today ikkaw]aw lil ommu u lillfamilja tieg[u. Kien artiklu li sejja[ l-abjad abjad u l-iswed iswed. Il-paragrafu li wassalni biex nikkummenta dwaru f’dan lartiklu kien dan li ;ej. Wara li Mario kiteb dwar il-;rajjiet politi/i ta’ dawn l-a[[ar
;img[at, kompla jikteb dwar il-mozzjoni tal-MLP li kkaw]at ir-ri]enja ta’ RCC mill-po]izzjonijiet tieg[u. “Kienet mozzjoni li injorat it-tbatija tal-[afna li sofrew biex ti;i ssodisfata l-jien talftit. Mozzjoni li kellha ssapport tal-istess membri parlamentari Laburisti li kienu taw is-sapport tag[hom lirre;im li kien responsabbli g[at-tortura ta’ [afna nies, ilmewt ta’ Nardu Debono, il-qtil ta’ Raymond Caruana, il-
frame-up ta’ Pietru Pawl Busuttil, it-tfig[ tal-gass taddmug[ fuq folla pa/ifika f’TalBarrani, il-[ruq tal-binja ta’ The Times, ftit mill-;rajjiet tal-g[ajb li kienu fil-qu//ata tal-pa;ni suwed tal-istorja talMLP.” Ir-re;im ta’ Dom Mintoff L-istorja tal-MLP millwaqg[a tar-re;im fl-1987, li Mintoff kien g[adda f’idejn
Karmenu Mifsud Bonnici ftit tas-snin qabel, qatt ma tista’ tintesa. Mhux biss g[ax listorja, ji;ri x’ji;ri tibqa’ listorja, i]da wkoll g[ax ilprotagonisti ta’ dak ir-re;im li g[alih irrefera Mario de Marco g[adhom l-istess protagonisti fl-partit immexxi llum minn Joseph Muscat. Alfred Sant kien g[amel sforz biex inaddaf kemm jista’ jkun lill-MLP minn elementi vjolenti, i]da ma kienx kapa/i jew ma t[alliex ine[[i minn posthom lil dawk li kienu filqalba tar-re;im tal-mist[ija fissnin 70 u 80. L-akbar [tija taqa’ fuq Joseph Muscat li mal-elezzjoni tieg[u b[ala Kap tal-MLP sejja[ lura lil dawk li Sant kien warrab, biex illum l-MLP spi//a b’dominazzjoni ta’ parlamentari u membri distinti fil-partit li kienu u g[adhom sal-lum [atja tal-;rajjiet tal-
g[ajb li semma Mario de Marco. Ossessjoni ta’ Muscat Muscat kellu l-vanta;; li jsir Kap tal-MLP snin qabel ma
kellha ssir elezzjoni ;enerali u g[alhekk, li kieku ried, seta’ jnaddaf lill-partit minn dawk lelementi li kkaw]aw tant tbatija lil [uthom Maltin. Muscat kien g[amel l-g[a]la tieg[u g[ax hekk kienet iddeddat il-kilba tieg[u li jsir Prim Ministru fl-i]g[ar età possibbli. Allura da[al g[attmexxija tal-partit bil-motto li l-g[an a[[ari kien ji;;ustifika l-mezzi, ikunu xi jkunu. Dan rajnieh bl-im;iba tal-MLP filparlament li wasslet g[attne[[ija ta’ Karm Mifsud Bonnici u Richard Cachia Caruana. Lino Spiteri kemm-il darba argumenta li n-Nazzjonalisti g[andhom b[ala target politiku lil Karmenu Vella li, l-unika tebg[a li g[andu hi li rnexxielu jibqa’ ji;i elett filParlament mis-snin 70. Dan mhux argumentar serju. Kul[add jaf li fis-sistema politika tag[na jekk partit politiku jappo;;ja sewwa kandidat tieg[u f’distrett favorevoli, anke jekk ipo;;i xadin b[ala kandidat ix-xadin jitla’. {alli ni;i g[all-isfida li
g[andu l-MLP u, fuq kollox, Joseph Muscat. Sfida li jew ti;i milqug[a issa jew qatt. Rajna lill-E]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista jivvota biex ittliet parlamentari li ma tawx is-sapport tag[hom lill-Gvern, appo;; li l-Gvern kellu d-dritt g[alih, ma jkollhomx id-dritt tal-kandidatura tag[hom flelezzjoni li jmiss.
minn Salvu Felice Pace sfelicep@go.net.mt
:rajjiet tal-g[ajb
Pass kura;;u] u de/i]iv. LMLP g[andu jkollu l-kura;; li j[ares lejn il-passat ta’ parlamentari Laburisti u o[rajn, ji]en b’;ustizzja d-deni li dawn kienu kkaw]aw lillpoplu Malti u anki lill-MLP innifsu, u jie[u d-de/i]joni li g[al ra;unijiet ferm anqas serji, [a l-Partit Nazzjonalista, ji;ifieri li ma j[allihomx ikunu kandidati fl-elezzjoni ;enerali li jmiss. Ng[id issa jew qatt g[ax numru kbir minn dawn ilpersuni llum kibru fl-età u g[alihom dan hu l-a[[ar /ans li jkunu fil-poter. Persuni b[al Karmenu Vella, Leo Brincat, George Vella, Marie Louise Coleiro Preca, Joe Debono Grech, Alex Sceberras Trigona, Karmenu Farrugia - dawn li Joseph Muscat innifsu ttimbrahom b[ala l-politi/i immorali li appo;;jaw il-gvern ille;ittimu
ta’ Mintoff u KMB mill-1981 sal-1987 - dawn it-talin qatt ma kienu //ensurati mill-partit tag[hom. Minflok, l-MLP ]ammhom b[ala kandidati politi/i f’distretti fejn jitilg[u sparati biex ming[alihom i[assru lpassat moq]ie] tag[hom bilvot tal-partitarji Laburisti. B’hekk huma jkunu jistg[u jg[idu li l-poplu kellu l-g[a]la u lilhom re;a’ g[a]el. Din hi manipulazzjoni skifu]a li ilha sejra s-snin u tibqa’ sejra sakemm anke wie[ed jew wa[da minn dawn il-politi/i jippre]entaw ru[hom quddiem l-elettorat f’elezzjoni ;enerali. Sfida g[al Joseph Muscat kull Nazzjonalist u Laburist ;enwin g[andu ja[dem biex lMLP jie[u l-passi me[tie;a biex inaddaf il-partit minn persuni li kkaw]aw dawk “il;rajjiet tal-g[ajb”.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 27 ta’ Lulju, 2012
12 Opinjoni#Ittri
. .
BHAC-CIRASA... Night shelter ;did Madwarna pajji]i o[ra Ewropej qed inaqqsu lpensjonijiet. L-Ingilterra qed inaqqsu s-servizzi lillanzjani. L-istess f’diversi pajji]i Ewropej. F’Malta sadattant qed in]iduhom. F’din ille;i]latura komplejna sebba[na San Vin/enz de Paul. Irran;ajna u ]idna ssodod fl-Isptar Karin Grech. Fta[na l-eks Blue Sisters b[ala dar tal-anzjani. F’dawn l-a[[ar erba’ snin ]idna 860 sodda ;dida g[all-anzjani tag[na. B[al-lum tmint ijiem ilPrim Ministru u jien fta[na night shelter mill-isba[ f’San Vin/enz de Paul. Night shelter mg[ammar bil-kumditajiet kollha. Kull anzjan g[andu kamra g[alih. Matul il-lejl se jkun hemm l-istaff mag[hom. Filg[odu lanzjani se jie[du kolazzjon qabel imorru d-dar. Min m’g[andux trasport jista’ fa/ilment ju]a lArriva. G[ax l-Arriva tid[ol San Vin/enz u tieqaf e]att quddiem in-night shelter. Ta’ kuljum a[na nag[mlu g[a]la politika. Dik li ninvestu [afna flus biex l-anzjani tag[na jsibu s-servizzi li g[andhom b]onn. Biex sakemm ikun possibbli x-xju[ija nsarrfuha f’esperjenza dinjitu]a. Fil-qasam tassa[[a biss a[na nonfqu miljun ewro kuljum. Tabil[aqq kif jg[id ilPrim Ministru. I;;udikawna fuq dan li nag[mlu. Mhux fuq dak li ng[idu.
In-Nanna Giovanna Mela t-tifla ta’ Giovanna Debono kellha baby. Giovanna saret nanna. G[andhom baby boy. Minn qalbi nifra[ lillfamilja ta’ Giovanna. Jalla l-Mulej i]omm idejh fuq ittarbija u l-familja tag[ha. Giovanna wrietni r-ritratti u veru g[andhom tarbija [elwa.
minn Mario Galea
Il-Bambin ikompli mag[ha. Mela wa[da mara marret tkellem lill-Ministru Giovanna Debono d-dar. Kien hemm il-baby tattifla. U Giovanna wrietha lill-baby. Il-mara g[amlet g[a;eb kemm kienet [elwa t-tarbija. {in minnhom daret lejn Giovanna u bl-aktar serjetà staqsietha, “Giovanna dan il-baby lil min [are; jixbah? }gur li ma [ari;x jixbah lilkom daqskemm hu [elu.”
Michael Gonzi... Sie[bi t-tabib Michael Gonzi qalli wa[da tajba. :ratlu dil-;img[a. Mar jara tifel ]g[ir. Meta invistah u lesta, it-tifel dar fuq Michael. Qallu “Doctor, inti [uk Lawrence Gonzi, il-Prim Ministru?” “Iva,” wie;bu Michael Gonzi. “Isma’, [uk g[alfejn jib]a’ mill-murtali talfesta?” “Jib]a’ mill-murtali talfesta?” staqsieh Michael. “Iva, naf /ert li jib]a’ [afna mill-murtali talfesta,” insista t-tifel. “Le ta, [ija ]gur ma jib]ax mill-murtali talfesta,” wie;bu Michael. “Mela jew ma tafx li [uk il-Prim Ministru jib]a’ mill-murtali talfesta jew mhux qed tg[idli l-verità,” argumenta mieg[u t-tifel. “Le ja[asra, [ija ma jib]ax mill-murtali talfesta. Din minn fejn ;ibtha?” staqsieh Michael. “G[ax fit-toroq rajt irritratti kbar tieg[u qed isodd widnejh,” wie;bu ttifel bl-akbar serjetà.
Il-President Emeritu Eddie Fenech Adami flimkien mas-Sinjura Violet de Marco u binha Mario de Marco
Il-libertà l-ewwel u qabel kollox Sur Editur, Serata organizzata millKumitat Sezzjonali tal-Partit Nazzjonalista ta’ Santa Venera fakkret it-tieni sena mill-mewt ta’ Guido de Marco, li fi ]mienu okkupa diversi karigi fosthom dik ta’ President ta’ Malta u Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista. Il-kommemorazzjoni saret fis-sala tal-Ka]in tal-Partit Nazzjonalista ta’ Santa Venera nhar il-{add 22 ta’ Lulju, Kif wie[ed jistenna, kien hemm pre]enti s-Sinjura Violet de Marco u qraba o[ra. Kien hemm pre]enti wkoll Eddie Fenech Adami li mieg[u Guido de Marco [adem [afna mill-qrib u g[al snin twal, u deputati o[ra. Sala mimlija nies laqg[et b’/ap/ip kbir ir-recording taddiskors ta’ Guido de Marco li darba g[amel lill-poplu Malti minn Sqallija fuq Radio Master lejlet il-festa talImnarja ta’ 30 sena ilu, meta fuq direttiva tal-Partit
Nazzjonalista, inNazzjonalisti ma marrux g[ax-xog[ol. Din kienet wa[da mill-mi]uri ta’ re]istenza passiva ordnata mill-Partit Nazzjonalista biex il-partit jirrea;ixxi g[arri]ultat pervers tal-elezzjoni. Wara li l-udjenza ;iet indirizzata mill-Ministru Mario de Marco, g[amel iddiskors tal-okka]joni Richard Muscat li sofra [ames snin minn [ajtu e]iljat, b’theddida, li jekk jirfes art twelidu ji;i arrestat. Kien diskors twil, studjat u ri/erkat li minkejja li fih elenka l-[idma ta’ prim ministri Nazzjonalisti, fakkarna (mhux g[ax se ninsew), minn xiex g[adda pajji]na, l-eks Laburisti stess jitme]m]u meta ssemmihulhom. Tkun [asra jekk diskors b[al dan jitqieg[ed fl-arkivji. Nissu;;erixxi, li b[alma ;ieli sar, id-diskors ta’ Richard Muscat ji;i ppubblikat bilMalti u bl-Ingli], f’librett li
jing[ata mal-gazzetti tal-Partit Nazzjonalista u ma’ gazzetta o[ra popolari bl-Ingli]. B’hekk, dawk li g[adhom i]g[ar fl-età u ma jiftakrux /erti ;rajjiet, isiru jafu xi kwalità ta’ nies kellu jmexxuh il-Partit Nazzjonalista – persuni serji, b’vi]joni /ara, u dejjem fl-a[jar interess ta’ pajji]na. Is-serata ntemmet b’diskors mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi li wkoll wera limportanza li n]ommu quddiem g[ajnejna s-slogan li kien i[obb ju]a Guido de Marco qabel itemm kull meeting pubbliku: “Il-libertà l-ewwel u qabel kollox”. Hu wieg[ed ukoll, li kif dejjem ;ara, anke din id-darba lPartit Nazzjonalista wara lburraxka li g[adda minnha, se jissaffa, jitqawwa u jo[ro; rebbie[. Jalla dan ikun g[all-;id talg[a]i]a Malta tag[na.
Emily Barbaro-Sant Il-Mosta
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi u s-Sinjura Catherine Gonzi waqt is-serata tal-{add li g[adda
IN-NAZZJON Il-:img[a, 27 ta’ Lulju, 2012
Avvi]i PN 13
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN {’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. fl-
AVVI}I POLITI?I {AL SAFI. Il-Kumitat Sezzjonali
PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew g[al informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.
{AL BALZAN. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, fil-pjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet tal-ftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.
L-ISLA. Is-Segretarju tal-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor it-tessera li hu mitlub imur fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l-{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m.
{AL QORMI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri tal-Kumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).
SAN :ILJAN. Membri tal-
Kumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda.
I}-}URRIEQ. Membri tal-
Kumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l[las ta’ tesseri ;odda.
AVVI}I SO?JALI TONIO BORG. Il-{bieb ta’
Tonio Borg se jorganizzaw Barbecue, illum il-:img[a, 27 ta’ Lulju fil-lukanda Dolmen Resort, il-Qawra. Prezz €18 g[all-kbar u €9 g[at-tfal. Biljetti ming[and ilhelpers jew /emplu 79807644.
JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe
Cassar se jorganizzaw Pasta Night, illum il-:img[a, 27 ta’ Lulju fit-8 p.m. fl-Uffi//ju PN talMosta. Prezz €10 u g[all-biljetti /emplu 79459227 jew 99468624.
EDWIN VASSALLO. Il-{bieb ta’
Edwin Vassallo se jorganizaw Barbecue, illum il-:img[a, 27 ta’ Lulju fit-8 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €20 g[all-adulti u €10 g[at-tfal ta’ bejn il-5 u t-12-il sena. G[al aktar informazjoni jew trasport /emplu 21433869.
CAROLINE GALEA. Il-{bieb
ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Barbecue, illum il-:img[a, 27 ta’ Lulju fit-8 p.m. fil-lukanda Pergola, il-Mellie[a. Prezz €17, li jinkludi likel u t-trasport. Tfal nofs prezz. G[all-biljetti /emplu 99843564, 99491069 jew staqsu lill-helpers tas-soltu.
SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb ta’
Simon Busuttil se jorganizzaw Barbecue, g[ada s-Sibt, 28 ta’ Lulju fit-8.30 p.m. fil-Lukanda Le Meridien, San :iljan. Prezz €20 g[all-kbar u €10 g[at-tfal. G[allbiljetti /emplu 79010504 jew 21228585.
GEORGE PULLICINO. Il-{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw ;urnata fuq il-Hera II f’G[awdex u Kemmuna, is-Sibt, 4 ta’ Awwissu. Prezz €25, li jinkludi l-ikel. G[al aktar dettalji /emplu 79062222 jew 21344589.
JASON AZZOPARDI. Il-{bieb
ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Barbecue, is-Sibt, 4 ta’ Awwissu fit-8 p.m. fid-Danish Village, lG[adira. Prezz €18 g[all-kbar u €9 g[at-tfal. G[all-biljetti /emplu 99841333 jew 21666736.
JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe
Cassar se jorganizzaw Barbecque, is-Sibt, 11 ta’ Awwissu fit-8 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €22 g[all-kbar u €11 g[attfal ta’ bejn il-5 u t-12-il sena. G[al bookings /emplu 79459227 jew 99468624.
CHRIS SAID. Il-{bieb ta’ Chris
Said se jorganizzaw Barbecue, il:img[a, 17 ta’ Awwissu fit-8 p.m. f’Ta’ Mena, Marsalforn. Prezz €10 g[all-kbar u €5 g[at-tfal. G[al aktar informazzjoni u biljetti /emplu 79558860.
MARIO DE MARCO. Il-{bieb
ta’ Mario de Marco se jorganizzaw Barbecue, is-Sibt, 1 ta’ Settembru fit-8.30 p.m. f’La Grotta Restaurant, fil-lukanda Seabank, il-Mellie[a. Prezz €20 u biljetti ming[and ilhelpers jew /emplu 21444437, 21247049 jew 99450902.
AVVI}I O{RA IL-G}IRA. Il-Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[all-kiri tal-Bar talUffi//ju PN tal-lokalità. L-offerti g[andhom jintbag[tu lisSegretarju Kumitat Sezzjonali PN G]ira, Uffi//ju PN G]ira, Triq Manoel De Vilhena, G]ira. Il-Kumitat jirri]erva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a. SAN PAWL IL-BA{AR. Il-
Kumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-bar flUffi//ju PN tal-lokalità. Dawk interessati g[andhom jibag[tu lofferti tag[hom indirizzati lisSegretarju Kumitat PN San Pawl il-Ba[ar jew i/emplu 99456411 jew 99642765. Il-Kumitat Sezzjonali PN jirriserva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.
IL-QRENDI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jav]a li l-Uffi//ju PN jinsab miftu[ ta[t management ;did wara t-tisbi[ u limmodernizzar li sar fl-a[[ar ;img[at. L-Uffi//ju PN qed ikun miftu[ kuljum bejn is-7 a.m. u tard filg[axija b’fa/ilitajiet b[al big screen u organizzar ta’ ikliet. G[al aktar informazzjoni /emplu 99479383.
L-ISLA. Il-Kumitat Sezzjonali
PN jixtieq jav]a li l-bar talUffi//ju PN tal-lokalità re;a’ nfeta[ ta[t management ;did. Ilbar qed ikun miftu[ is-Sibt u l{add mill-5 p.m. ’l quddiem, u jintwerew log[ob tal-Premier Ingli] u s-Serie A Taljan.
IL-MOSTA. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li lbar tal-Uffi//ju PN tal-lokalità re;a’ jinsab miftu[ kuljum ta[t management ;did.
TAL-PIETÀ. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li lbar tal-Uffi//ju PN tal-lokalità issa qed jitmexxa minn management ;did. Qed ikunu servuti appetizers u jintwera l-football live. Qed ikunu organizzati ikliet, fosthom fenkati, la[am ta]]iemel u majjal mimli. G[allbookings tistg[u //emplu 99298312 jew 21244956. Il-bar qed ikun miftu[ kuljum mill-5 p.m. ’l quddiem u l-{add anke filg[odu.
BBQ mill-Ferg[at S{PN, SI}M, MNPN, M}PN U APAN Data: Il-:img[a 3 ta’ Awwissu Post: Il-Lukanda Cavalieri, San :iljan {in: Fit-8.30 p.m. Prezz: €20 g[all-kbar u €10 g[at-tfal (minn 6 snin sa 12-il sena) Jattendi l-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi. G[all-biljetti /emplu 79463770, 79490867, 99473932 jew 99470968. Trasport €2 jew parke;; fil-Portomaso Parking (€3) ji;i provdut jekk mitlub.
Uffi//ju PN.
IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu
99804642.
BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200. BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8
p.m. fl-Uffi//ju PN. BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. {AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038. G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426. {AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567. L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382. L-ISLA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273985. IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733. {AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456. L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979. L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852. L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603. IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507. IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. fl-Uffi//ju PN. IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com. PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222. RA{AL :DID. Kull nhar ta’ Tlieta u {amis bejn l-10 a.m. u l11 a.m. u bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 79290954 jew 77290954. TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633. IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529. SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086. SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ :img[a bejn it-8.30 a.m. u 12.30 p.m. fl-Uffi//ju ‘Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 21441438 jew 21441682 jew tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt. IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99225033. VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273849. I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. flUffi//ju PN.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 27 ta’ Lulju, 2012
14 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
IL-GRE?JA
L-ewwel ]jara ta’ Barroso fi tliet snin
IL-BOSNJA> Is-Segretarju-:enerali tan-Nazzjonijiet Uniti Ban Ki-moon (xellug) u Bakir Izetbegovic, i/-Chairman tal-Presidenza Bosnijaka li tirrappre]enta l-komunitajiet Musulmani, Serbi u Kroati, jqieg[du l-fjuri fi/-?entru li jfakkar il-Massakru ta’ Sreberenica, f’Potocari. Fis-sajf tal-1995, qawwiet Serbi tal-Bosnja mmexxija mill-:eneral Ratko Mladic qatlu mat-8,000 ir;iel u subien Musulmani fl-in[awi ta’ Srebrenica u Potocari u difnuhom f’oqbra tal-massa< b’din l-azzjoni tissejja[ b[ala l-akbar atro/ità fl-Ewropa mit-Tieni Gwerra Dinjija ’l hawn. (Reuters)
IS-SIRJA
Lejn il-battalja li tidde/iedi d-destin ta’ Aleppo Ir-ribelli f’Aleppo salbiera[ kienu qed ja[]nu lmunizzjon u provvisti medi/i, bil-qawwiet tal-President Sirjan Bashar al-Assad ilestu g[al battalja kbira li x’aktarx tidde/iedi d-destin tat-tieni laktar belt importanti tas-Sirja. Sadattant, l-artillerija u lhelicopter-gunships ta’ Assad komplew jattakkaw ilpo]izzjonijiet tar-ribelli fejn mietu tal-anqas g[oxrin – fost rapporti li t-truppi u t-tankijiet tal-gwerra tar-re;im qed ji//irkondaw Aleppo filwaqt li jistennew ir-rinforzi. Ir-ribelli qed jg[idu li jikkontrollaw almenu nofs lin[awi tal-belt u waqqfu check points u zoni g[allisnipers filwaqt li jistennew lassalt. Mill-banda l-o[ra, kelliema g[all-gvern Sirjan jistennew li l-qawwiet tas-sigurtà jibdew
kontro-offensiva ;enerali bejn illum il-:img[a u g[ada, bittankijiet tal-gwerra qed jitilqu lejn Aleppo mill-belt ta’ Hama u l-provin/ja ta’ Idlib qrib il-fruntiera mat-Turkija. Il-battalji fit-toroq ta’ Aleppo – il-hub kummer/jali tas-Sirja – ilhom g[addejjin g[al dawn l-a[[ar jiem waqt li r-ribelli qed jippruvaw i]ommu n-neighbourhoods li rnexxielhom ja[tfu waqt il;lied ta’ tmiem il-;img[a. Intant, il-fatt li l-;urnalisti barranin fis-Sirja jridu ja[dmu ta[t restrizzjonijiet kbar ifisser li r-rapporti tan-na[at avversarji ma jistg[ux ikunu verifikati mis-sorsi indipendenti – b’eluf ta’ residenti f’Aleppo qed jg[ixu ta[t bi]a’ kbira huma u jistennew battalja intensiva g[all-belt li tista’ anki tkun ‘finali’. Mhux esklu] li l-battalja
g[al Aleppo ssegwi dak li se[[ qabel fil-kapitali Sirjana Damasku fejn ir-ribelli kienu [atfu diversi bnadi qabel ;ew sfurzati jirtiraw quddiem offensiva kbira tal-qawwiet ta’ Assad. Il-qawwiet tal-gvern Sirjan qed jg[idu li jridu jeliminaw lill-gruppi tat-terroristi mittoroq ta’ Aleppo bil-bumbardamenti fl-in[awi jkomplu sa tard ilbiera[ filwaqt li spikka wkoll l-isparar bl-artillerija f’Damasku. Fi ]viluppi o[ra, ilBrigadier Manaf Tlas – li hu fost l-aktar personalitajiet ewlenin li telaq li/-/irku ta’ madwar Assad – ippre]enta ru[u b[ala protagonista li jista’ jg[in jg[aqqad lill-gruppi rispettivi tal-Oppo]izzjoni fis-Sirja u lil hinn minnha skont pjan g[at-trasferiment tal-poter fil-pajji].
Il-President talKummissjoni Ewropea José Manuel Barroso wasal f’Ateni g[al ta[ditiet fost t[assib dwar jekk il-Gre/ja g[amlitx bi]]ejjed biex ta//erta mill-fondi li jmiss b’konnessjoni mal-a[[ar pakkett tal-g[ajnuna fiskali li kienet ftiehmet flimkien malUnjoni Ewropea, il-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF) u l-Bank ?entrali Ewropew. Din hi l-ewwel ]jara ta’ Barroso fil-Gre/ja wara tliet snin u dan mistenni jikkonferma x-xewqa tal-UE li lGriegi jibqg[u jiffurmaw parti miz-zona ewro – irrispettivament mid-diskors /ar u dirett li qed isir wara lkwinti. L-IMF, intant, qal li tta[ditiet dwar il-mi]uri talawsterità kontinwi (min-na[a tal-Gre/ja) se jkomplu sa Settembru meta tard fil;urnata kienu mistennija laqg[at bejn Barroso u l-Prim Ministru Grieg Antonis Samaras. Wara ]ew; elezzjonijiet ;enerali u xhur ta’ sta;nar politiku, il-Gre/ja llum qed issibha diffi/li biex tilqa’ lmiri ekonomi/i li a//ettat b[ala kundizzjoni g[all-
bailout u l-awdituri internazzjonali jridu ja//ertaw jekk ilpajji] g[amilx bi]]ejjed biex jir/ievi l-fondi me[tie;a ming[and l-istituzzjonijiet. Id-de/i]joni dwar il-pagamenti li jmiss lill-Gre/ja ssir f’Settembru u jekk jinstab li din ma la[qitx il-kriterji stabbiliti, kapa/i titlef l-a[[ar parti tal-bailout stabbilit, ikkalkulata mal-31.5 biljun ewro. Aktar kmieni fil-;img[a lPrim Ministru Samaras qal li l-Gre/ja g[andha tbati ri/essjoni ‘aktar profonda’ milli [asbu g[all-bidu . Intant, b’dan il-pajji] mhux mistenni jaqbad it-triq tali]vilupp qabel l-2014, x’aktarx li Samaras se jitlob g[al aktar ]mien biex pajji]u j[allas lura d-dejn dovut. Intant, delegazzjoni li tirrappre]enta lit-‘Trojka’ – lUE, l-IMF u l-Bank ?entrali Ewropew – kellha ta[ditiet, f’Ateni, mal-Ministru Grieg g[all-Finanzi Yannis Stournaras g[all-ewwel djalogu ‘ta’ sustanza’ bejn l-istituzzjonijiet u l-amministrazzjoni ;dida tal-Gre/ja, avolja s’issa g[adu kmieni wisq biex wie[ed jitkellem dwar ri]ultati.
IZ-ZONA EWRO
Spinta wara l-kliem po]ittiv ta’ Draghi Il-President tal-Bank ?entrali Ewropew Mario Draghi qal li l-istess Bank lest jag[mel dak kollu me[tie; biex jappo;;ja lewro – b’dan il-messa;; po]ittiv iservi biex jixpruna lill-munita kif ukoll lisswieq tal-ishma fl-Ewropa. Permezz tal-messa;;, limg[axijiet fuq is-self ta’ Spanja li hu validu g[al
g[axar snin ni]lu mir-rekord ta’ 7.6 fil-mija g[al 7 filmija u meta rata og[la minn ‘sebg[a’ titqies b[ala insostenibbli g[al pajji] fittul ta]-]mien. Sadattant Draghi qal li hu impenjat biex isa[[a[ lizzona ewro u li m’g[andux i]omm lura minn azzjoni li tbaxxi l-ispejje] fuq is-self g[all-gvernijiet Ewropej.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 27 ta’ Lulju, 2012
A[barijiet ta’ Barra 15
IL-:ERMANJA
Ja[rab ambjentalista mag[ruf Il-Kanadi] Paul Watson, konservazzjonista marittimu mag[ruf, kiser il-kundizzjonjiet ta’ pledge u [arab mill-:ermanja, birrapporti jg[idu li dan telaq g[al destinazzjoni mhix mag[rufa. Watson – li waqqaf ilgrupp Sea Shepherd (ibba]at fl-Istati Uniti) li jopponi l-ka//a g[allbaleni – spi//a arrestat fil:ermanja f’Mejju wara li lCostarica [ar;itlu mandat g[all-arrest fost akku]i li dan u s[abu, fl-2002, ipperikolaw l-ekwipa;; ta’ vapur tag[ha li kien [are; jistad g[all-klieb il-ba[ar. L-in/ident partikulari kien se[[ waqt konfront flib[ra tal-Gwatemala, u Watson, li g[andu 61 sena, kien qed jissogra li jispi//a estradit lejn il-Costarica. Intant qorti fi Frankfurt anki lbiera[ [ar;et direttiva g[all-arrest mill-;did ta’ dan il-konservazzjonista.
L-INDJA> Anzjan bl-isem Hamid ju]a martell biex ikisser magna barra scrapyard fiz-zona industrijali ta’ Mumbaj (Reuters)
IL-BULGARIJA
Il-Gvern ta’ Borisov jeg[leb vot ta’ sfidu/ja Il-Gvern Bulgaru ta/-/entru-lemin ilbiera[ irnexxielu ji]gi//a minn vot ta’ sfidu/ja li ssejja[ min[abba li dan naqas milli jirriforma l-;udikatura ineffi/jenti – fost l-impenji falluti kontra l-korruzzjoni u l-kriminalità organizzata li qed i[assbu lill-Unjoni Ewropea. Intant, il-Kabinett tal-Prim Ministru Boiko Borisov g[eleb dan il-vot – ir-raba’ ta’ dan it-tip mindu [a l-poter tliet snin ilu – bl-appo;; ta’ deputati indipendenti, u g[al ri]ultat ftit jew wisq mistenni. L-Oppo]izzjoni tax-xellug u l-Partit MRF li jirrappre]enta lill-Bulgari ta’ nisel Tork kienu ressqu l-a[[ar mozzjoni ta’ sfidu/ja wara li l-UE qalet li kellha ssegwi aktar fit-tul is-sistema tal-;ustizzja talBulgarija, b’attenzjoni partikulari g[allisforzi ta’ Sofija biex tra]]an il-kriminalità organizzata u l-korruzzjoni li tidher b[ala istituzzjonalizzata. Xi elementi anki rreferew g[all-attakk
suwi/ida tal-;img[a l-o[ra fl-ajruport ta’ Burgas – fejn kienu mietu [ames turisti I]raeljani – b[ala e]empju tad-dg[ufija tal-gvern rigward politika tas-sigurtà. Hemm min jg[id ukoll li l-monitora;; esti] tal-Bulgarija mill-UE g[andu j]ommha milli tissie[eb maz-zona Schengen minbarra li jirrinforza d-dehra tag[ha b[ala ‘stat-membru tal-UE tat-tieni klassi’. L-awtoritajiet Bulgari g[ad iridu jitfg[u imqar uffi/jal ewlieni l-[abs dwar akku]i ta’ korruzzjoni u g[alkemm l-ist[arri; talopinjoni qed juru l-Partit GERB ta’ Borisov b[ala l-aktar entità politika popolari, dan xorta tilef l-appo;; min[abba xi mi]uri g[all-awsterità li da[[al u n-nuqqas ta’ ri]ultati sinifikanti fil-;lieda kontra lkriminalità u l-korruzzjoni. Sadattant, il-kriminalità organizzata filBulgarija baqg[et tinfluwenza lillekonomija lokali fejn fost o[rajn qed
ittellef l-investiment importanti minn barra li jistimola l-i]vilupp. Dan qed jg[iduh esperti tal-UE u analisti lokali meta hu stmat li l-kriminalità organizzata ti;;enera mal-1.8 biljun ewro fis-sena jew [amsa fil-mija tal-prodott domestiku Bulgaru. L-isfida prin/ipali g[all-Bulgarija ;ejja mill-‘oligarki’ li jmexxu n-negozji le;ittimi i]da li huma anki involuti fi skemi g[all-abbu] tat-taxxa – minbarra li jiddependu wkoll mill-korruzzjoni. Min-na[a tieg[u, il-gvern ta’ Borisov waqqaf qorti spe/jalizzata li tippro/essa kontra l-kriminalità organizzata minbarra li adotta li;i ;dida u aktar ri;ida g[allikkonfiskar ta’ assi li nkisbu bil-mezzi illegali. Madankollu l-Bulgarija xorta g[ad trid tikkonvin/i lill-poplu u lill-istati sie[ba tal-UE li qed tikkumbatti l-kriminalità u lkorruzzjoni bis-serjetà dovuta.
Il-Prim Ministru Boiko Borisov
IN-NAZZJON Il-:img[a 27 ta’ Lulju, 2012
16
Feature
Feature 17
minn Joe Mikallef
Is-sajf u l-ba[ar ingawduhom bla periklu g[alina u g[al [addie[or Il-ba[ar, kemm g[allg[awm kif ukoll g[al xi dawra b’xi dg[ajsa, hu g[a]la awtomatika g[al eluf ta’ Maltin, G[awdxin u turisti li f’dan i]-]mien tassena jkunu qed i]uru lg]ejjer Maltin. Nistg[u nifta[ru li g[andna ba[ar mill-isba[ u fost laktar nodfa fil-Mediterran. Kburin li g[andna ba[ar ka[lani u bajjiet il-;miel tag[hom. G[alhekk, fis-sajf, f’pajji]na d-destinazzjoni laktar popolari fost il-familji u ]-]g[a]ag[ hi l-ba[ar. Imma dan kollu jista’ jitlef is-sabi[ u l-gost tieg[u jekk b’nuqqas ta’ attenzjoni wie[ed jispi//a jwe;;a’ jew ikorri. U, ag[ar minn hekk, jekk wie[ed min[abba nuqqas ta’ prudenza jispi//a jikkaw]a periklu g[al [addie[or. Fil-jiem li g[addew Transport Malta, permezz tad-Direttorat tal-Portijiet u lYachting li hu responsabbli
mill-qasam marittimu, nediet il-kampanja tag[ha g[al dan l-ista;un tas-sajf g[arrigward tas-sigurtà fuq ilba[ar bl-iskop pre/i] li flib[ra madwar il-kosta jkomplu jonqsu l-in/identi li xi drabi, sfortunatament, ikunu fatali. It-tnedija ta’ din ilkampanja saret fl-isfond ta’ aktar investiment minn Transport Malta madwar lib[ra Maltin, kemm investiment biex saru zoni ;odda ri]ervati esklussivament g[allg[awwiema kif ukoll biex saru numru ta’ sinjali ;odda li jg[inu lis-sewwieqa talopri tal-ba[ar waqt li jkunu qed isuqu l-in;enji tag[hom. L-iskop ta’ dan linvestiment hu biex lg[awwiema jkollhom aktar postijiet ri]ervati esklussivament g[alihom, filwaqt li min ikun qieg[ed isuq xi tip ta’ opra tal-ba[ar madwar il-kosta Maltija,
ikollu aktar sinjali li jg[inuh waqt li jkun qieg[ed jie[u gost flimkien mal-familja jew il-[bieb tieg[u. F’kumment lil In-Nazzjon, l-In;inier Joe Degabriele, uffi/jal g[oli ta’ Transport Malta, fisser li d-Direttorat Portijiet u Yachting jie[u [sieb ukoll li minn sena g[al sena j]id is-sinjali ta’ fuq ilba[ar indirizzati g[al dawk li jkunu qed isuqu xi tip ta’ opra tal-ba[ar. F’dan ir-rigward qed isir [afna xog[ol importanti, fosthom korsijiet g[al dawk li jsuqu in;enji b’mutur ta’ aktar minn 30Hp bl-iskop li titkabbar il-kuxjenza g[al sewqan responsabbli filba[ar. Id-Direttorat jemmen li filba[ar g[andhom ikunu osservati prin/ipji kardinali mill-aktar fundamentali, fosthom id-dixxiplina, ilprudenza, l-attenzjoni massima u s-sens komun. Lg[awwiema g[andhom kull dritt li jie[du gost. Issewwieqa tal-in;enji wkoll g[andhom kull dritt li jie[du gost. Mela dak li jrid isir hu li kul[add jie[u gost b’responsabbiltà. Il-bilan/ hu
l-aqwa [a;a biex f’siner;ija kul[add jie[u gost ming[ajr ma jdejjaq lil [addie[or. Hu g[alhekk li Transport Malta, flimkien mal-Pulizija u l-Armata, minn sena g[al
o[ra qed tkompli ]]id ilmezzi tag[ha biex ji]died il[arsien tas-sigurtà fuq ilba[ar. Hu temm li Transport Malta kompliet tag[mel aktar
investiment madwar il-kosta Maltija bl-iskop li l-ib[ra Maltin ikunu dejjem siguri, kemm g[all-g[awwiema kif ukoll g[al dawk li g[andhom xi tip ta’ opra tal-ba[ar.
Aktar zoni ri]ervati esklussivament g[all-g[awwiema Transport Malta g[all-ista;un tas-sajf 2012 ]iedet tliet zoni o[ra ri]ervati esklussivament g[all-g[awwiema. Dawn it-tliet zoni ;odda saru f’Marsaxlokk, f’Tignè u fi/-?irkewwa. Dan ifisser li l-g[add ta’ zoni ri]ervati esklussivament g[all-g[awwiema issa ]died g[al 45. Il-lista ta’ zoni ri]ervati g[all-g[awwiema hi din> Malta • Il-Bajja tal-:nejna • G[ajn Tuffie[a • Golden Bay • Paradise Bay • Il-Bajja tal-Armier • Il-Mellie[a (Il-Bajja tal-G[adira) • Il-Mellie[a (It-Tunnara) • M;ieba[ • Selmun • Il-Bajja ta’ San Pawl il-Ba[ar (Tal-Ve//ja) • Il-Bajja ta’ San Pawl il-Ba[ar (Tal-
G[a]]elin) • Il-Bajja ta’ San Pawl il-Ba[ar (Il-Fekruna) • Bu;ibba (Main Square) • Bu;ibba (Perched Beach) • Il-Bajja tal-Qawra • Il-Bajja tas-Salini • San :iljan (il-Bajja ta’ San :or;) • San :iljan (Spinola Cavalieri) • San :iljan (Spinola) • Tas-Sliema (Exiles) • Ta’ Xbiex • Marsamxett (Waterpolo Pitch) • Il-Kalkara (Ir-Rinella)
• Marsaskala (I]-}onqor) • Marsaskala (eks Lukanda Jerma) • Marsaskala (Il-Bajja ta’ San Tumas) • Xrobb l-G[a;in • Delimara (Il-Kalanka) • Bir]ebbu;a (Pretty Bay) • St Paul’s Bay (Ix-Xemxija) • Tas-Sliema (Fond G[adir) • Bir]ebbu;a (San :or;) • I/-?irkewwa • Tignè (Tas-Sliema) • Marsaxlokk G[awdex • Il-Qbajjar • Marsalforn • Ir-Ramla l-{amra • {ondoq ir-Rummien • M;arr ix-Xini • Ix-Xlendi Kemmuna • Blue Lagoon • San Niklaw • Santa Marija
IN-NAZZJON Il-:img[a, 27 ta’ Lulju, 2012
18 A[barijiet ta’ Barra
IT-TAN}ANIJA
Sorpri]i minn studju konness mal-obe]ità
IL-:ORDAN> Dawn l-erba’ ljuni jiffissaw lejn il-kamera mill-enclosure tag[hom fiz-zoo li jinsab fil-limiti tal-kapitali :ordani]a Amman (Reuters)
L-EMIRATI G{ARAB MAG{QUDA
Twissija dwar kumplott kontra l-gvernijiet G[arab tal-Golf Il-Kap tal-Pulizija f’Dubaj wissa dwar ‘kumplott internazzjonali’ inti] biex iwaqqa’ lill-gvernijiet talpajji]i G[arab tal-Golf – fejn sa[aq li r-re;jun g[andu jkun ippreparat biex jikkonfronta kwalunkwe theddida min-na[a ta’ dissidenti Iranjani, kif ukoll min-na[a tas-Sirja u l-Iran. Il-kummenti ta’ Dahi Khalfan, meqjus fost l-aktar uffi/jali tas-sigurtà li ma jog[modx il-kliem, qed jitqiesu b[ala f’waqthom u tal-anqas g[oxrin dissident spi//aw arrestati fl-Emirati G[arab Mag[quda minn April sal-lum.
Meta kellem lill-;urnalisti, Khalfan irrefera g[al kumplott internazzjonali kontra l-Istati tal-Golf b’mod partikulari kontra lpajji]i G[arab b’mod ;enerali – u kollox miexi skont pjan fiss biex lelementi responsabbli jie[du l-kontroll tal-;id asso/jat ma’ dawn il-pajji]i. L-uffi/jal spjega li aktar ma jikbru l-fondi sovrani talpajji]i tal-Golf u aktar ma dawn jinvestu flus fil-banek tal-Punent akbar g[andu jkun il-kumplott biex jinsteraq irriedni fl-artijiet spe/ifi/i. U[ud mill-arrestati inkwistjoni huma Islami/i li
n;abru mill-Pulizija fost mi]uri tas-sigurtà uffi/jali u fost t[assib li dawn setg[u jaslu biex iwettqu /erti azzjonijiet wara s-su//essi politi/i tal-Fratellanza Musulmana f’pajji]i G[arab o[rajn, inklu] l-E;ittu. Intant, uffi/jali talMinisteru g[all-Intern talEmirati G[arab Mag[quda ma kkummentawx dwar larresti, u minkejja li kelliema f’Dubaj, il-;img[a l-o[ra, [abbru li lawtoritajiet qed jinvestigaw moviment b’konnessjoni barranija li, qalul, kien qed jippjana delitti kontra ssigurtà tal-Istat.
Ri/erka ;dida serviet biex tikkontradixxi l-[sieb li le]er/izzju hu aktar importanti mid-dieta fil;lieda kontra l-obe]ità filbniedem. Fil-fatt, studju dettaljat dwar il-membri ta’ tribù mag[ruf b[ala Hadza u li g[adhom jg[ixu l-istess stil ta’ ka//aturi primittivi jissu;;erixxi li l-ammont tal-kaloriji li ne[tie;u hu karatteristiku uman ‘fiss’. L-istudju u d-diskors taxxjenzjati jissu;;erixxi wkoll li residenti fil-pajji]i talPunent qed i]idu fil-pi] bilkonsum esa;erat tal-ikel aktar minn stil ta’ [ajja li hi ftit jew wisq nieqsa millattività. Sal-2015 se jkun hawn sitwazzjoni fejn wa[da minn kull g[axar residenti filPunent tispi//a tbati blobe]ità bl-istatistika talOrganizzazzjoni Dinjija tasSa[[a (WHO) tindika li kwa]i wie[ed minn kull tliet membri tal-popolazzjoni dinjija (sa dak i]-]mien) tkun tbati mill-pi] ]ejjed. Fl-istess [in, ja[sbu li listil tal-[ajja tipiku ‘talPunent’ ja[ti l-aktar g[allobe]ità li tissejja[ ‘epidemija’ meta hemm involuti diversi fatturi b[allikel ippro/essat (bi kwantitajiet ta’ zokkor u xa[am); porzjonijiet kbar (ta’ ikel) u nuqqas ta’ attività fi]ika, fejn wie[ed jiddependi dejjem aktar fuq il-karrozzi u l-magni li jnaqqsulu l-istrapazz. Madankollu, il-bilan/ relattiv bejn sitwazzjoni fejn persuna tiekol i]-]ejjed u n-nuqqas ta’ e]er/izzju jibqa’ kwistjoni g[al
dibattitu – b’esperti jispjegaw li l-[tie;a tag[na g[all-kaloriji naqset drastikament minn ]mien irrivoluzzjoni industrijali u li dan jinvolvi ‘fattur ta’ sogru akbar’ (fejn tid[ol l-obe]ità) minn xi bidliet fid-dieta. L-istudju pubblikat fil;urnal PLoS ONE e]amina din it-teorija fejn ibba]a fuq il-kwantitajiet ta’ ener;ija li ja[lu l-membri tat-tribù Hadza fit-Tan]anija. Dan it-tribù hu mudell ideali tal-istil ta’ [ajja ‘antika’, bil-membri g[adhom jikka//jaw bilqaws g[all-annimali filwaqt li jduru qalb l-a[rax g[allfrott selva;;. Huma anki j[obbu ju]aw l-injam u tipi ta’ mannaretti u ma jirrikorru qatt g[all-armi tan-nar jew g[odda moderni. Intant, xjenzjati mill-Istati Uniti, ir-Renju Unit u tTan]anija ibba]aw fuq tletin persuni, ir;iel u nisa Hadza, bejn it-18 u l-75 sena biex jikkalkulaw ilkonsum ta’ ener;ija u sabu li filwaqt li l-livell talattività fi]ika hu bil-wisq og[la fost dawn in-nies, irrata tal-metaboli]mu tag[hom mhix differenti minn ta/-/ittadini talPunent; dejjem skont lanali]i tal-pi] tal-;isem. It-Tabib Herman Pontzer mill-Kulle;; ta’ Hunter fi New York jammetti li rri]ultati huma sorpri]a minbarra li jsostnu kemm il-konsum ta’ ener;ija hi [a;a kkumplikata’ – i]da flistess [in jenfasizza limportanza tal-e]er/izzju fi]iku g[as-sa[[a ;enerali tal-bniedem.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 27 ta’ Lulju, 2012
A[barijiet ta’ Barra 19 L-ISTATI UNITI
Appell g[as-sens komun fejn jid[lu l-armi Il-President Amerikan Barack Obama jrid il-mi]uri g[all-kontroll tal-armi tan-nar ‘li jirriflettu s-sens komun’. Dan l-appell partikulari ng[ata wara l-massakru tal-;img[a lo[ra f’/inema ta’ Denver, f’Kolorado, fejn ra;el armat spara fuq in-nies u qatel tnax waqt il-wiri tal-a[[ar film ta’ ‘Batman’. Obama insista li azzarini tattip AK-47 g[andhom jin;arru mis-suldati u mhux jispi//aw f’idejn it-tfal, filwaqt li sa[aq li l-ma;;oranza tas-sidien talarmi jaqblu li je[tie; isir minn kollox biex il-kriminali ma jiksbuhomx. “Persuna bi problemi mentali m’g[andux isibha daqshekk fa/li li tikseb arma u l-passi preventivi m’g[andhomx ikunu kontroversjali i]da frott is-sens komun,” kompla Obama, li wieg[ed li se ja[dem ma’ membri ta]-]ew; partiti politi/i (id-Demokrati/i filGvern u r-Repubblikani) minbarra organizzazzjonijiet
/ivi/i, bl-iskop li jint[alaq konsensus. Min-na[a tieg[u, Mitt Romney, ir-rivali Repubblikan g[all-Presidenza tal-Istati Uniti, qed jg[id li bidliet g[al-li;ijiet li jirregolaw il-pussess tal-armi tan-nar fl-Istati Uniti mhumiex se jevitaw tra;edji b[al ta’ Denver. Romney qal dan f’Londra, fejn qed jattendi g[allOlimpjadi, waqt il-bidu ta’ ]jara li qed jag[mel f’diversi pajji]i u meta d-dibattitu dwar il-kontroll tal-armi tan-nar s’issa ftit ing[ata attenzjoni waqt ilkampanja presidenzjali fl-Istati Uniti li qed tikkon/entra l-aktar fuq l-ekonomija. Sadattant, James Holmes, ra;el ta’ 24 sena, qed jin]amm mill-Pulizija b’konnessjoni malisparatura fi/-/inema li tinsab fis-subborg ta’ Aurora, u rrapporti jg[idu li Holmes anki kien bag[at notebook ‘b’kitba li tiddettalja massakru’ lil psikjatra li qed ja[dem fl-istess università li hu kien jattendi.
L-ISTATI UNITI
Lejn ]ieda fil-prezz tal-ikel fl-2013 Id-Dipartiment Amerikan g[all-Agrikultura wissa li lprezzijiet tal-ikel fl-Istati Uniti x’aktarx li ji]diedu s-sena ddie[la b’konsegwenza tan-nixfa li qed tiddomina bnadi kbar tarre;jun tal-Midwest. Tbassar li l-prezzijiet tal-[alib, il-bajd u l-la[am se jog[lew iktar mir-rata normali tal-inflazzjoni (ji;ifieri bejn it-tlieta u l[amsa fil-mija); bin-nixfa fiz-zona indikata – li hi anki l-ag[ar mill-1956 ’l hawn – i]]id ukoll l-ispejje] tal-;wie]. Sa ftit ilu, anki g[olew il-prezzijiet tal-qmu[ u tas-soyabean b’ka;un tal-g[elieqi mnixxfa u l-qerda ta’ [afna mill-prodott agrikolu.
IL-KOREA TA’ FUQ> Il-Mexxej Korean Komunista Kim Jong-Un u martu Ri Sol-Ju jattendu /-/erimonja inawgurali ta’ Fiera g[ad-Divertiment tal-Poplu fuq il-g]ira ta’ Rungna, li tinsab tul ix-Xmara Taedong fi Pyongyang. Dan ir-ritratt [ar;itu l-a;enzija tal-a[barijiet Komunista KCNA, u l-osservaturi jaqblu li dawn ix-xbihat ta’ Jong-Un da[kan u qed jiddeverti huma inti]i biex jippre]entaw ‘dehra anqas ]orra’ tal-Istat Komunista li fil-parti l-kbira hu i]olat mill-bqija tad-dinja. Intant, il-fiera inkwistjoni tinkludi fost o[rajn dolphinarium, tipi ta’ log[ob g[all-familja u wkoll korsa g[all-mini-golf (Reuters)
IN-NAZZJON Il-:img[a, 27 ta’ Lulju, 2012
20 Feature
Il-Kardinal Malti Prospero Grech se j]ur Malta g[all-festa ta’ belt twelidu minn Noel Castillo
Il-Kapitlu tal-Knisja Konventwali, Matri/i u Kolle;;jata ta’ San Lawrenz tal-Birgu g[andu pja/ir i[abbar li l-Kardinal Malti Mons. Prospero Grech se j]ur Malta g[all-ewwel darba minn meta n[atar Kardinal, proprju g[all-festa ta’ San Lawrenz, il-festa ta’ belt twelidu, il-Belt Vittoriosa. Il-Kardinal Vittoriosan se jasal Malta nhar il-:img[a 3 ta’ Awwissu. G[al din lokka]joni, il-Kapitlu talKolle;;jata flimkien mallKumitat Festi Esterni San Lawrenz, is-So/jetà Mu]ikali San Lawrenz, lG[aqda Piroteknika 10 ta’ Awwissu, is-Sezzjoni }g[a]ag[ Palmi]i u l-Grupp Armar tal-Knisja [ejjew programm ta’ /elebrazzjonijiet kbar mifruxa bejn it-30 ta’ Lulju u l-11 ta’ Awwissu. It-Tnejn 30 ta’ Lulju Fis-6 p.m. jkun hemm
quddiesa kon/elebrata filparro//a fl-okka]joni ta’ g[eluq il-25 sena talpresidenza ta’ Lawrence V. Farrugia b[ala President tas-
So/jetà Mu]ikali San Lawrenz. Tie[u sehem f’din il-quddiesa l-Banda Vittoriosana San Lawrenz. Mis-6.30 p.m ’l quddiem, flarea msej[a tal-Mandra;;, l-G[aqda Piroteknika 10 ta’ Awwissu se ttella ‘Laurenti Fest 2012’, bis-sehem talaqwa talent Malti. It-Tlieta 31 ta’ Lulju F’nofsinhar tindaqq mota mill-knejjes u l-kappelli kollha tal-parro//a li t[abbar il-bidu tal-festa ta’ San Lawrenz 2012. Fis-6 p.m. ssir quddiesa g[allmembri tal-kumitati involuti fl-organizzazzjoni tal-festa u d-devoti ta’ San Lawrenz. Wara jsir il-[ru; tal-vara titulari ta’ San Lawrenz min-ni//a u ssir pro/essjoni mal-knisja. Aktar tard jing[ata wkoll bidu g[allfesti esterni b’mar/ mill-
Banda Vittoriosana San Lawrenz.
Bejn l-1 ta’ Awwissu u t-8 ta’ Awwissu Issir in-novena f’;ie[ San Lawrenz fil-knisja parrokkjali. L-Erbg[a 1 u l{amis 2 ta’ Awwissu se
Il-Kardinal Prospero Grech flimkien mal-President ta’ Malta u s-Sinjura Abela u l-Ar/isqof Pawlu Cremona ftit wara li sar mag[ruf li se jin[atar Kardinal Malti wara [afna u [afna snin
jkun hemm /elebrazzjonijiet spe/jali fl-okka]joni ta’ g[eluq il-25 sena presidenza ta’ Lawrence V. Farrugia b[ala President tas-So/jetà Mu]ikali San Lawrenz. G[al din l-okka]joni, lErbg[a 1 ta’ Awwissu se ssir attività so/jali fil-ka]in tasSo/jetà fejn ti;i inawgurata wirja u anke kxif ta’ lapida kommemorattiva. Wara jsir mar/ madwar it-toroq talBirgu mill-Banda Vittoriosana San Lawrenz. Il-{amis 2 ta’ Awwissu Il-Banda Vittoriosana San
Lawrenz tag[mel mar/ akkumpanjata mill-g[aqdiet tal-Birgu u so/jetajiet mu]ikali Maltin u wara programm vokali u strumentali fuq il-plan/ier meravilja f’Misra[ ir-Reb[a. Il-:img[a 3 ta’ Awwissu
Ting[ata mer[ba xierqa lill-Kardinal mal-wasla tieg[u fl-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta fuq titjira tal-Airmalta minn Ruma f’12.25 p.m. IlKardinal se jintlaqa’ millKapitlu tal-Kolle;;jata Vittoriosana. Filg[axija, lentitajiet kollha tal-festa jtellg[u Lejla So/jali g[addell tal-kampnar talKolle;;jata.
San Lawrenz
Il-{add 5 ta’ Awwissu Isir ir-ri/eviment annwali tal-festa fis-sede tas-So/jetà Mu]ikali San Lawrenz. Lg[ada t-Tnejn 6 ta’ Awwissu,
il-quddiesa tan-novena filknisja titmexxa mill-Ar/isqof ta’ Malta, Monsinjur Pawl Cremona. Aktar tard, ilBanda San Mikiel ta’ {a]}abbar tag[mel mar/ madwar it-toroq tal-Birgu u wara jkun hemm wirja awdjovi]iva fuq il-festa ta’ San Lawrenz imtellg[a mis-Sezzjoni }g[a]ag[ Palmi]i.
dimostrazzjoni bl-istatwa grazzju]a ta’ San Lawrenz jag[ti d-Dawl lill-G[omja, xog[ol ta’ Vincenzo Cremona, sa ma din tittella’ fost briju kbir fuq il-kolonna tag[ha fi Triq il-Mina lKbira. Waqt din iddimostrazzjoni jkun hemm [ruq ta’ log[ob tan-nar millPort il-Kbir.
It-Tlieta 7 ta’ Awwissu Ikun imiss il-Kun/ert ‘Vittoriosa in Festa‘ mill-
Il-{amis 9 ta’ Awwissu Lejlet il-festa. Filg[odu fil-
Banda Vittoriosana San Lawrenz. Din is-sena, peress li g[andna sajf pjuttost sportiv bl-Olimpjadi u anke bil-Euro 2012, intg[a]let mu]ika kollha konnessa malisport. Fil-kun/ert se jie[du sehem il-kantanti Laura Bruno, Debbie Scerri u Ludwig Galea kif ukoll i]-]effiena ta’ Keith Dance Studio. Ilkun/ert ji;i fi tmiemu b’mod spettakolari bl-u]u ta’ log[ob tan-nar li jsir mad-dawra kollha ta’ Misra[ ir-Reb[a. L-Erbg[a 8 ta’ Awwissu
Din hi ;urnata ferm ma[buba mill-Vittoriosani. Din il-;urnata jsibuha b[ala l-Antevi;ilja. Filg[axija, fla[[ar jum tan-novena filknisja ssir il-prietka tradizzjonali fuq is-sehem talBirgu fl-Assedju l-Kbir u wara tindaqq l-antifona ta’ San Lawrenz, kompo]izzjoni tal-Kan. Alwig Fenech. Aktar tard issir id-
knisja jkun hemm kon/elebrazzjoni solenni bilkant tat-Te Deum. Wara jibda l-mar/ tradizzjonali ta’ filg[odu mill-Banda Vittoriosana San Lawrenz. Filg[axija, fis-6.30 p.m. jkun hemm it-translazzjoni solenni tar-relikwa ta’ San Lawrenz u wara jibda mar/ u programm mu]ikali millBanda De Paule ta’ Ra[al :did. Kemm waqt it-Te Deum kif ukoll waqt ittranslazzjoni jkun hemm [ruq ta’ log[ob tan-nar mill-Port il-Kbir. Filg[axija, fil-Port il-Kbir, se jer;a’ jittella’ l-ispettaklu annwali ta’ log[ob tan-nar li sar parti mill-kalendarju pirotekniku ta’ pajji]na u aktar minn hekk, [ar;a millaqwa g[all-familja kollha fleqqel tas-sajf Malti. Dan l-ispettaklu annwali ji;i ppre]entat ta’ kull sena mill-G[aqda Piroteknika 10 ta’ Awwissu. g[al pa;na 21
IN-NAZZJON Il-:img[a, 27 ta’ Lulju, 2012
Feature 21
Premju :ie[ il-Birgu lill-Kardinal Grech minn pa;na 20
Dan l-ispettaklu pirotekniku msejjah ‘La Notte Di San Lorenzo 2012’, se ji;i ppre]entat fl-10 p.m. [dejn il-klabb tar-Regatta talistess belt (in-na[a li ti;i fuq ir-ri[ tal-Kalkara) u se jsir bil-kollaborazzjoni ta’ JAC Steel Ltd. Il-pre]entaturi tasserata se jkunu Dorian Cassar u Ruth Frendo. Waqt dan l-ispettaklu, apparti lmurtali tradizzjonali Maltin, se jkun hemm wirjiet spettakolari ta’ nar sinkronizzat mal-mu]ika. Dawk kollha li se jattendu g[al din is-serata piroteknika, jistg[u jaslu fil-post billi jg[addu mill-mina talKalkara u jduru fl-ewwel triq fuq ix-xellug li ti;i e]att filpost imsemmi. In[e;;u wkoll li jintu]a parke;; kbir vi/in [afna talpost - il-Fortini Football Ground. Ta’ min jg[id ukoll li mit-8 p.m. ’l quddiem tul il-post fejn se jkun hemm armata s-sistema tas-sound u fejn hu mistenni li jer;g[u jin;abru l-eluf tan-nies, se jkun hemm ukoll parati millgrupp Tama Tnabar, fire
jugglers u mar/i briju]i millBanda Madonna tal-Karmnu tal-Balluta. Lejlet il-festa ti;i fi tmiemha b’wirja ta’ log[ob tan-nar tal-art quddiem ilKolle;;jata fix-Xatt talBirgu. Il-:img[a 10 ta’ Awwissu
Dan hu Jum San Lawrenz, l-aktar ;urnata g[a]i]a g[al kull Vittoriosan. Fit-8.15 a.m, il-Vittoriosani u anke lpoplu Malti huma m[e;;a biex jin;abru [dejn id-da[la prin/ipali tal-Birgu ([dejn ilmina li saret re/entement) biex jag[tu mer[ba xierqa lill-Kardinal Malti Monsinjur Prospero Grech mal-wasla tieg[u f’belt twelidu. Mal-wasla jsir diskors ta’ mer[ba mis-Sindku tal-Birgu John Boxall. Immedjatament wara, jibda korteo li jwassal lill-Kardinal sal-Kolle;;jata. Waqt dan il-korteo, l-G[aqda Piroteknika 10 ta’ Awwissu ssellem ukoll lil dan ilKardinal Vittoriosan bi [ruq ta’ log[ob tan-nar mill-Port il-Kbir. Il-Kardinal Malti jintlaqa’ mill-Kapitlu tal-Kolle;;jata fil-bieb tal-knisja u
immedjatament wara fuq lartal ma;;ur tal-knisja, jinqara d-digriet li bih ilKardinal Vittoriosan jin[atar Kanonku Onorarju talMatri/i Vittoriosana. Wara jibda l-Pontifikal Solenni ta’ Jum San Lawrenz immexxi mill-istess Kardinal flimkien mal-Kapitlu talKolle;;jata Vittoriosana. G[al dan il-Pontifikal huma mistennija jattendu l-og[la awtoritajiet tal-pajji] u diversi sa/erdoti u reli;ju]i minn madwar Malta kollha. Il-pani;ierku tal-festa ad unur San Lawrenz Levita u Martri jsir mill-Ar/ipriet talistess Kolle;;jata, il-Kan. Joe Cilia. Fi tmiem il-Pontifikal, ilKunsill Lokali jippre]enta lpremju ‘:ie[ il-Birgu’ lillKardinal Vittoriosan Monsinjur Prospero Grech. Immedjatament wara jsir kxif ta’ r[ama kommemorattiva fil-knisja. Wara l-Pontifikal ikun hemm ri/eviment fl-Awla Kapitolari u wara l-Kardinal u l-awtoritajiet pre]enti jitwasslu sal-Ka]in tal-Banda Vittoriosana San Lawrenz
Il-Kardinal Prospero Grech flimkien mal-Prim Ministru Lawrence Gonzi
g[al ri/eviment ie[or u anke kxif ta’ lapida kommemorattiva o[ra. Filg[axija, fis-7.15 p.m., to[roq il-pur/issjoni tant popolari bl-istatwa devota ta’ San Lawrenz. Il-pur/issjoni tkun akkumpanjata millBanda ?ittadina King’s Own tal-Belt Valletta, il-Banda ?ittadina Anici ta’ {al Qormi u s-So/jetà Filarmonika Stella Maris ta’ Tas Sliema. Apparti hekk, waqt il-pur/issjoni jkun hemm akkumpanjament kontinwu ta’ log[ob tan-nar mill-Port il-Kbir. Is-Sibt 11 ta’ Awwissu Dawn il-festi spe/jali li se
jsiru ad unur San Lawrenz
Fil-jiem li ;ejjin fil-Birgu se jkunu organizzati g[add ;mielu ta’ attivitajiet kbar biex tkun /elebrata l-festa ta’ San Lawrenz
fil-Belt Vittoriosa, ji;u fi tmiemhom is-Sibt 11 ta’ Awwissu, meta l-Banda Vittoriosana San Lawrenz tag[mel il-mar/ tradizzjonali tal-g[ada tal-festa meta takkumpanja lura l-istatwa ta’ San Lawrenz jag[ti dDawl lill-G[omja. L-organizzaturi tal-festi j[e;;u lill-poplu Vittoriosan, lid-dilettanti kollha tal-festi kif ukoll lill-poplu Malti biex jipparte/ipaw bi [;arhom f’dawn il-festi, l-aktar nhar l10 ta’ Awwissu filg[odu biex ting[ata mer[ba xierqa lil wie[ed minn [utna, li tant g[amel ;ie[ lill-Belt Vittoriosa u lil Malta tag[na, meta n[atar Kardinal millPapa Benedittu XVI.
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 27 ta’ Lulju, 2012
22 TV#Radju minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt Anali]i tal-A[bar NET Television, 21.00 Hekk kif din il-;img[a bdew jintlaqg[u l-applikazzjonijiet mill-istudenti l-;odda biex jibdew l-istudji tag[hom flMCAST, il-programm se jist[arre; kif l-industrija qed ta[dem mill-qrib ma’ din listituzzjoni edukattiva. Bissehem ta’ studenti u o[rajn li ggradwaw mill-MCAST issir anali]i kif it-tag[lim u t-ta[ri; li
jing[ataw qed jindirizzaw il-[ti;iet tal-industrija l-;dida li qed tattira l-ekonomija Maltija. Produzzjoni u pre]entazzjoni ta’ Roderick Agius.
Fil-qosor l-embrijolo;ija u l-ekolo;ija akkwatika flUniversità ta’ Nairobi fil-Kenja. Ma jdumx wisq ma, minbarra x-xog[ol akkademiku, jinvolvi ru[u fi/-chaplaincy tal-Università u jibda jg[in studenti Nsara f’Nairobi. Aktar tard jirtira milli jg[allem, u jitfa’ l-ener;ija tieg[u fl-organizzazzjoni ta’ rtiri fi/-?entru Spiritwali ta’ Mwangaza, fil-periferija tal-belt kapitali tal-Kenja. Jippre]entaw Frank Cassar u Helena Sammut. Rockna Radio 101, 19>15
Michael Bugeja fil-programm se jintervista lillmembri tal-grupp Plato’s Dream Machine, li tnejn minnhom qed jidhru fir-ritratt hawn fuq. Dan ilgrupp qed ja[dem fuq materjal ;did u g[adu kemm [are; diska li ;;ib l-isem ta’ Qawsalla f’Nofs ta’ Triq. Return to Me La 7, 21>10
Minnie Driver u David Duchovny (it-tnejn fir-ritratt) huma lprotagonisti f’dan il-film Amerikan tal-2000. Naraw dwar rapport li ji]viluppa bejn perit li jkun g[adu kif tilef lil martu f’in/ident tattriq u seftura ta’ ori;ini Taljana. Tg[id kienet kumbinazzjoni? Vu/i Missjunarja Radju Marija, 21>00 Il-programm tal-lum se jlaqqag[na ma’
Fr Victor Jaccarini (fir-ritratt), :i]wita li wara li kien strumentali biex sar il-Laboratorju tal-Akkwakultura filFortizza ta’ San Lu/jan, fl-1990 mar jg[allem
Cuori nella tormenta Raitre, 08>00
Marina Suma u Lello Arena (it-tnejn fir-ritratt), kif ukolll Carlo Verdone huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film Taljan tal-1984. L-istorja hi dwar ]ew;t ir;iel li jkunu xe[tu g[ajnejhom fuq l-istess mara. Déjà Vu NET Televsion, 17>00
Wara li Beth tkun g[amlet [ilitha biex tg[in lil Luke jippre]enta l-assignment fil-[in kif mitlub minn Ms Priscilla, tkun qed tistenna l-grazzi. I]da taqlag[ha xorta wa[da ming[andu. Josie tibda tiffitta xi ftit i]]ejjed lit-tabib. Perdiamoci di vista Canale 5, 23>30 Il-protagonist hu pre]entatur televi]iv (Carlo Verdone) li biex i]id l-udjenzi tal-
programmi tieg[u jkun lest jag[mel minn kollox u bla ebda skrupli. Jispi//a jitke//a mix-xog[ol wara li jkollu ;lieda diretta waqt programm ma’ mara fis-si;;u tar-roti, parti interpretata minn Asia Argento (fir-ritratt). Minkejja li kellu g[ax jiddejjaq mill-pre]enza tag[ha g[ax b’mod indirett tilef l-impjieg min[abba fiha, jibda jiffrekwentaha u jispi//a biex jinbidel hu...
Simon Mercieca
Il-kultura Mediterranja Sajf Flimkien - NET Television, 18>10
Audrey Harrison u Joséf Bonello jippre]entaw l-edizzjoni tal-lum ta’ dan il-programm, li nhar ta’ :img[a jiffoka primarjament fuq il-kultura u l-identità tag[na l-Maltin. Qed jag[ti kontribut regolari u mill-aktar interessanti kull ;img[a l-istoriku u Direttur tal-Istitut tal-Istudji Mediterranji tal-Università ta’ Malta Simon Mercieca. Intant ukoll waqt il-programm tal-lum Joyce Grech se tag[ti tag[rif dwar l-attività tal-films qosra li se ssir b[ala parti mill-Evenings on Campus. Marthese Brincat tag[ti tag[rif dwar l-edizzjoni ta’ din is-sena tal-maratona O[loq Tbissima, li ssir b’risq il-[idma tal-MSSP. Il-produzzjoni tal-programm hi ta’ Paula Fleri Soler. Toscana anadata e ritorno Raiuno, 15>15 Max u l-eks mara tieg[u Juliane,
minkejja li huma :ermani]i, kienu ltaqg[u waqt btala fi Siena, fl-Italja. Anki jekk ma g[adhomx flimkien, il-memorji jibqg[u.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 27 ta’ Lulju, 2012
TV#Radju 23
Jie[u sura ta’ kelb 06>00
101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fit-08>00)
09>00 09>05 10>00 10>05 11>00 11>55 12>00 12>30 13.00 15>00 15>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Magazine 101 Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria
Un fratello a quattro zampe - Canale 5, 8.35
Marietta (Maria Ehrich, fir-ritratt) dejjem xtaqet li jkollha kelb b[ala pet, i]da l-;enituri tag[ha, li jkollhom ukoll iben i]g[ar minn Marietta, ma ridux i/edu. Fl-okka]joni ta’ g[eluq l-g[axar snin tag[ha, Marietta tir/ievi ;ebla ma;ika ming[and tifel fl-Afrika li jkun
qed ji;i sponsorjat mill-familja ta’ Marietta. Din tesprimi x-xewqa tag[ha g[al kelb, u dan ma jdumx ma jitfa//a. Il-problema i]da li [uha jkun g[eb u /erti affarijiet iwassluha g[all-konklu]joni li fil-fatt il-kelb hu [uha li issa [a din is-sura.
(b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>30 19>15 21>00 23>00 24>00
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 – Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:45 ?ama ?ama 09:00 - BBC 09:05 – Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - Newsline 12:45 Tifkiriet 13:30 - Qari bil-Malti 14:00 A[barijiet 14:05 – E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 - A[barijiet 16:05 – Drivetime (jinkludi 17:00 A[barijiet) 18:00 - Bulettin talA[barijiet 18:15 – - Nwar 19:00 - Ma’ Nathalie 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Qari bilMalti (r) 20:30 - Il-Belt Valletta 21:00 - BBC News 21:05 - Countdown 22:00 - LA[barijiet 22:05 - Night Moods 23:00 - Xi qrajt, xi smajt 23:03 – Ru]arju 23:30 Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Ma’ Pauline 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Kummentarju 12:30 Linja Diretta 13:15 - Bla Kantunieri 13:45 - ONE News 14:00 - Maltin Biss 15:30 Drive Time 15:45 - ONE News 16:30 - Tomatate 17:00 Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:15 - :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:10 - A[barijiet Sportivi 18:15 - Dirett Parlament 18:45 - Mid-Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone (jinkludi 19:45 ONE News) 20:15 - Collage 20:45 - Xalata Rock 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 - VO’s 24:00 - Bla Kantunieri (r) 02:00 - Weekend Party. RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet filQosor) 09:15 - G[alina Lkoll (11:00 RTK Qosor) 11:40 Headlines 11:55 - Fi {dan ilMulej 12:00 - RTK Bulettin
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Mu]ajk Rockna Fuzzbox - George Galea Newsdesk (r) Night Style
12:15 - Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:30 – Il-Polz ta/-?ittadin 16:40 - Headlines 17:00 RTK Bulettin 17:15 – Summer Mix! (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan ilMulej 19:05 - Ru]arju 19:25 Rakkont 19:40 – L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 21:00 – }g[a]ag[ fis-Sajf (r) 22:00 – Il-Qaddis tal-Jum 22:05 Ru]arju 22:25 - Ripetizzjonijiet - Rakkont, Ru[ il-Kelma, Upbringing, Tobba, Environment. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 – Teatru Miftu[ 10:00 - Santu Wistin: {ajja u Twemmin 11:00 - Classic FM 13:00 - Anali]i tal-:urnali 13:30 – Ktieb fl-Idejn 14:00 BBC News Hour 15:00 Classic FM 19:30 – Biex Hekk Jibqg[u Mag[n 20:00 – {The Soundtrack File 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 11:00 - Van;elu {aj 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju l-Erwie[ 13:00 - Qari tar-Rumanz 13:30 - Shalom 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Il-Muftie[ tal-G[erf 16:00 – Il-Kura tal-:nien 16:45 - Naturali 17:00 – G[arfuh fil-qsim tal-[ob] 17:30 Bullettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 - G[asar 18:00 Angelus u Ru]arju 18:30 Quddiesa 19:00 - Qawsalla ta’ Kari]mi 20:00 - Alla g[ani fil[niena 20:30 – Qari tar-Rumanz (r) 21:00 - Vu/i Missjunarja 22:00 - Proposto Spiritwali 23:00 - Ru]arju 23:30 – A[barijiet Reli;ju]i 23:50 Kompjeta 24:00 - Il-Ma[bub tal-Mulej. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast with Drew 10:30 - Simon Pisani 13:30 – Ian Lang 15:30 Nathan u Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 – Dance Top 20 20:00 – Paul Oakenfold 22:00 - Miss Roberta 24:00 – Defected in the House. Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 Fil-Kumpanija ta’ Tony 13:00 Ejjew G[andi 15:00 - All Time Favourites 17:00 - Melodiji tal-Passat 18:30 - All Time Favourites 22:00 - BeeZee Fridays.
TVM 07:00 - L-G[odwa t-Tajba 09:00 Kids Zone 09:50 - }ona 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Teleshopping 13:10 Extraordinary Women (dok.) 14:00 - A[barijiet 14:05 Teleshopping 15:05 - Days that Shook the World (dok.) 16:00 A[barijiet 16:05 - Teleshopping 17:05 - Beast Legends (dok.) 18:00 - A[barijiet 18:10 - Sellili 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - The Great Outdoors. Film ’88 23:00 - L-A[barijiet 23:15 Mixage. TVM 2 07:00 - A[barijiet 12:00 - Meusac
Q & A with UK Minister for European Affairs 13:00 - Is-Sajf mas-Salv 14:00 - Sa[[tek l-Ewwel 14:10 - BBC - The Truth About Food (dok.) 15:00 - Mela Isma’ Din 15:10 - BBC - Life of Mammals (dok.) 16:00 - Sa[[tek l-Ewwel 16:10 - BBC - True Stories (dok.) 17:00 Extraordinary Dogs 17:30 - Mela Isma’ Din 17:40 - BBC - The Truth about Food (dok.) 18:30 Asteriks 19:00 - A[barijiet blIngli] 19:05 - Int Min Int? 19:30 Waltzing Matilda 20:00 - A[barijiet g[al Dawk Neqsin mis-Smig[ 20:10 - BBC - Life of Mammals (dok) (r) 21:00 - BBC - True Stories (dok) (r) 22:00 - Olympics Opening Ceremony. ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Lilliput 09:30 - Nuni 09:40 Minuta Wa[da 09:45 - Londri 10:00 - Teleshopping 10:30 Hazzzard Daily Update 10:35 Lapes u Karta 10:50 - Videos mu]ikali lokali 11:00 Teleshopping 11:45 - Londri 12:00 - {ajjiet 12:15 - Better Living Sajf (r) 13:30 - ONE News 13:40 - Teleshopping 14:45 Emilja (ep. 9) 15:40 - Minuta Wa[da 15:45 - Londri 16:00 Lilliput (r) 16:35 - Ieqaf 20 Minuta 16:55 - Clint on ONE 17:05 Teleshopping 17:30 - ONE News Update 17:40 - Team PL 18:05 Rifless 19:05 - GO Reality Weekend 19:30 - ONE News 20:10 - London 2012 20:30 Flippers 21:00 - Gladiators Fight Night 23:15 - ONE News 23:45 (ikompli) Gladiators Fight Night. Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’
Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 104.6 Music Entertainment 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:20 - MEP u Int 19:30 {abbejtek (r) 20:30 - MillParlament 21:30 - Dokumentarju 22:00 - News 22:30 - Robert Musumeci Talk Show (r). Raiuno
06:45 - Unomattina estate (jinkludi Tg 1 fis-07:00, fit-08:00 u fid09:00) 10:00 - Tg 1 10:10 Unomattina vitabella 11:00 Unomattina storie vere 12:00 - E state con noi in tv 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 Verdetto finale 15:15 - Toscana andata e ritorno. Film 2008 17:15 Heartland (TF) 18:00 - Il commissario Rex (TF) 18:50 - Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:30 Techtechete - Il nuovo che fu 21:05 - Rai Sport Olimpiadi Londra 2012 22:00 - Londra 2012 - Cerimonia d’apertura 00:30 L’appuntamento - sc n v 01:00 Tg 1 notte 01:35- Sottovoce. Raidue 07:10 - Vite sull’onda (sitcom) 07:30 - Cartoons 10:15 - La complicata vita di Christine (TF) 10:35 - Tg 2 insieme estate 11:20 - Il nostro amico Charly (TF) 12:10 La nostra amica Robbie (TF) 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 e... state con costume 13:50 - Tg 2 Eat Parade 14:00 - Senza traccia (TF) 15:30 - Guardia costiera (TF) 16:15 - One Tree Hill (TF) 17:50 Tg 2 Flash L.I.S. 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case (TF) 19:35 - Ghost Whisperer (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - NCIS - unità anticrimine (TF) 23:25 - Tg 2 notizie 23:40 - Anna Winter Colpevole di omicidio. Film 2010 01:20 - Tg Parlamento 01:40 Spazio 1999 (TF). Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Cuori nella tormenta. Film ’84 09:40 - La storia siamo noi 10:40 - Cominciamo bene 13:10 La strada per la felicità (soap) 14:00 - Tg regione 14:45 - Tgr Piazza affari 14:55 - La casa nella prateria 15:45 - Il richiamo della foresta. Film 2009 17:10 - Geo Magazine 2012 19:00 - Tg 3 19:20 - Tg regione 20:00 - Blob 20:15 - Cotti e mangiati (sitcom)
20:35 - Un posto al sole 21:05 - La grande storia 23:15 - Tg regione 23:20 - Tg3 linea notte 23:55 Lucarelli racconta 01:10 - Zettel La filosofia del movimento 01:40 Fuori orario 01:50 - Kinski il mio nemico più caro. Film ’99. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina 08:35 - Un fratello a 4 zampe. Film 2004 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 - Un soldato, un amore. Film 2009 16:30 - Un domestico milionario. FIlm 2006 18:30 - La ruota della fortuna 20:00 - Tg 5 20:40 Veline 21:20 - Ficarra e Picone Ma chi ce lo doveva dire? (varjetà) 23:30 - Perdiamoci di vista. Film ’93 01:30 - Tg 5 notte 02:00 Veline. Rete 4 07:45 - Più forte ragazzi (TF) 08:40 - The Sentinel (TF) 09:50 Detective Monk (TF) 10:50 Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Pacific Blue (TF) 12:55 Distretto di polizia 3 (TF) 13:50 Il tribunale di Forum 15:35 - My Life - Segreti e passioni (soap) 16:10 - Colpo grosso. Film ’60 18:55 - Tg 4 19:35 - Renegade (TF) 20:35 - Tempesta d’amore (TF) 21:10 - Julie Lescaut Predatori. Film 2008 22:50 - La sottile linea rossa. Film ’98 02:00 L’Italia che funziona. Italia 1 07:20 - Hannah Montana (sitcom) 08:10 - Cartoons 10:30 Dawson’s Creek (TF) 12:25 Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 - Gossip Girl (TF) 15:55 - Glee (TF) 16:45 - Giovani campionesse (sitcom) 17:35 - Mercante in fiera 18:30 Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 - CSI: NY (TF) 21:10 Terminator 3: Le macchine ribelli. Film 2003 23:20 - Arctic predator. Film 2010 01:15 - Nip#Tuck (TF). La 7 07:00 - Omnibus 09:45 - Coffee Break (attwalità) 11:00 - In onda 11:40 - Agente Speciale Sue Thomas 12:30 - I menù di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:10 Piedipiatti. Film ’91 16:10 L’Ispettore Barnaby 18:00 - I menù di Benedetta 18:55 - Cuochi e fiamme 20:00 - Tg La 7 20:30 In onda 21:10 - Return to Me. Film 2000 23:20 - Tg La 7 23:30 - L’amante. Film ’91 01:50 - Cold Squad (TF) .
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 27 ta’ Lulju, 2012
24 TV#Radju Favourite Channel 08:00 - Dun Benit 09:00 - Mrs Prichard 10:00 - Armar Festi 11:15 - Teleshopping 12:05 Kont Taf? 12:15 - F. News 12:30 - Teleshopping 13:00 Festi 15:00 - Teleshopping 16:30 - ECO 17:00 Teleshopping 17:30 - Ashram 18:15 - F. News 18:30 - (ikompli) Ashram 19:45 - Reporter 20:00 - Kont taf? 20:15 - F. News 21:00 - Ipokriti 22:00 Nintrefa ’l Fuq 23:15 - F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 - 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 2010 Onwards 14:30 - Drama Bronx 15:00 - Wasal il-{in g[all-Maltin 15:30 - Bell’Italia 16:00 - Romantica 17:00 Teleshopping 18:00 Total Request 20:00 - Bingo 75 20:30 - Non Stop Music. La 5 13:05 - Che trucco 13:25 - Spose Extralarge 13:45 - Giro giro bimbo 14:00 - Una mamma per amica (TF) 14:50 - Giudice Amy (TF) 15:40 - The OC (TF) 16:30 - Eastwick (TF) 17:20 Chante! (TF) 17:40 - Dharma and Greg (sitcom) 18:00 - Non ditelo alla sposa 19:20 - Giro giro bimbo 19:35 - The OC (TF) 20:20 - Una mamma per amica (sitcom) 21:10 - The Tudors (TF) 22:50 - Beautiful. BBC Entertainment 07:10 - Tellytales 07:20 Bobinogs 07:30 - Nina and the Neurons 07:45 - Show Me Show Me 08:10 - Boogie Beebies 08:25 - Charlie and Lola 08:35 Keeping up Appearances 09:05 Supernova 09:35 - The Weakest Link 10:20 - EastEnders 10:50 Doctors 11:20 - Monarch of the Glen 12:10 - Going for the Gold: The Bill Johnson Story 13:40 The Old Guys 14:10 - Keeping up Appearances 14:40 EastEnders 15:10 - Doctors 15:40 - The Inspector Lynley Mysteries 16:30 - The Weakest Link 17:20 - Supernova 17:50 Elephant Diaries 18:40 - Doctors 19:10 - Doctor Who 20:00 - The Cup 20:30 - Twenty Twelve 21:00 - New Tricks 21:50 - The
Impressions Show with Culshaw and Stephenson.
TCM 08:25 - Gunsmoke 09:25 - The High Chaparral 10:25 - The Hallelujah Trail. Film ’65 (U) 13:45 - Gunsmoke 14:50 - The High Chaparral 16:00 - Fort Massacre. Film ’58 (U) 17:35 The Hill. Film ’65 (12) 19:55 Dial M for Murder. Film ’54 (PG) 22:00 - The Silence of the Lambs. Film ’91 (18). MGM Movies 06:55 - The Manhattan Project. Film ’86 (PG) 08:55 - Hunter: Back in Force. Film 2003 10:20 - It’s a Mad, Mad, Mad, Mad World. Film ’63 (U) 12:55 Stagecoach. Film ’86 14:30 Saved! Film 2004 16:05 - K9000. Film ’91 17:40 - Dirt 19:15 - Conflict of Interest. Film ’93 (15) 20:45 - MGM’s Big Screen 21:00 - Ned Kelly. Film ’70 (AA) 22:40 - Coming Home. Film ’78 (18). Diva Universal 07:00 - Rex: A Cop’s Friend 08:00 - Kojak 09:00 - Wolff’s Turf 09:55 - Ironside 10:55 McLeod’s Daughters 11:55 Quincy, M.E. 12:55 - Kojak 14:00 - JAG 16:00 - Ironside 17:00 - Quincy, M.E. 18:00 - JAG 19:00 - Ironside 20:00 - Kojak 21:00 - Agatha Christie’s Poirot 22:49 - Great Women 23:00 - Quincy, M.E. Discovery Channel 07:15 - Deadliest Catch: Old Age and Treachery 08:10 - Extreme Fishing with Robson Green: Sri Lanka 09:05 - Mythbusters: Snow Special 10:00 - How Do They Do It? 10:30 - Destroyed in Seconds 10:55 - Ultimate Survival: Pacific Island 11:50 Wheeler Dealers: Mercedes Benz 190E 2.3-16 Cosworth 12:45 Fifth Gear 13:40 - American Chopper: Senior vs Junior: Domani Studios Bike 14:35 Dirty Jobs: Well Digger 15:30 Mythbusters: Viral Hour 16:25 Deadliest Catch: Breaking Point 17:20 - Extreme Fishing with Robson Green 18:15 - River Monsters: Alaskan Horror 19:10 - How It’s Made 19:40 - How Do They Do It? 20:05 Curiosity: World’s Dirtiest Man 21:00 - Swamp Loggers 21:55 Daredevils: Return of the Human Spider 22:50 - A Haunting: Spellbound 23:45 - A Haunting: Echoes of the Past.
Melita Movies 10:25 - Beverly Hills Chihuahua 2 11:50 - Marmaduke 13:20 Deadly Encounter 14:50 - Just Wright 16:27 - Hollywood Buzz 16:50 - Hide & Seek 18:30 Tristan and Isolde 20:32 Hollywood Buzz 21:00 - Death at a Funeral 22:30 - Mirrors 2 00:00 - Moscow Zero. Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 Hollywood Buzz 11:05 - How I Met Your Mother 11:30 Brothers and Sisters 12:15 Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 - The West Wing 15:15 - Fringe 16:00 - Gossip Girl 16:45 Alcatraz 17:30 - Amazing Race 18:15 - Days of Our Lives 19:05 - Films & Stars 19:35 - Person of Interest 20:30 - Glee 21:15 Gossip Girl 22:00 - Top Gear 23:05 - The Mentalist 23:50 How I Met Your Mother 00:15 2 Broke Girls 00:40 - Hung 01:10 - Bored To Death. Biography Channel 07:00 - Eye for an Eye: Bare None 07:30 - America’s Court with Judge Ross 08:00 - Making
Over America with Trinny and Susannah: Dolphins, Wetsuits and a Waist: Terran Rosenberg 09:00 - Real Housewives of Beverly Hills: Plenty of Baggage 10:00 - Snapped: Women Who Kill: Kelly Ryan 11:00 - Eye for an Eye: Bare None 11:30 America’s Court with Judge Ross 12:00 - The Real Hustle 13:00 Storage Wars: Pay the Lady 13:30 - Pawn Stars: Cannons & Klingons 14:00 - Denise Robertson In My Life 15:00 - In My Life: Martine McCutcheon 16:00 - The Real Hustle 17:00 Real Housewives of Beverly Hills: Plenty of Baggage 18:00 Making Over America with Trinny and Susannah: Dolphins, Wetsuits and a Waist: Terran Rosenberg 19:00 - Storage Wars: Pay the Lady 19:30 Pawn Stars: Cannons & Klingons 20:00 - The Real Hustle 21:00 Hardcore Pawn 22:00 - Swamp People: First Mates 23:00 - Lady Hoggers: Big Nasty 23:30 American Hoggers: Life on the Line.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 09:05 - Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 - P.B. Bear and Friends 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 - Oswald 09:50 - Kipper 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 - Barney and Friends 10:40 - Wobblyland 10:45 - Jarmies 11:00 Anthony Ant 11:15 - The Hoobs 11:40 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - My Animal Family 12:45 - Benjamin’s Farm 12:50 See The Sea 12:55 - Mio Mao 13:05 - P.B. Bear and Friends 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 - Bob the Builder 13:35 - Thomas and Friends 13:50 - Bob the Builder 14:00 - Fireman Sam 14:10 - Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 Pingu 14:25 - Barney and Friends 14:55 - Kipper 15:05 - Oswald 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 - Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 - Tiny Planets 15:55 - Pingu 16:00 - My Animal Family 16:15 - Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 - James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 - Fireman Sam 17:05 - Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 - P.B. Bear and Friends 17:35 - Wobblyland 17:40 - Baby Antonio’s Circus 17:45 - Fluffy Gardens 18:00 - Slim Pig
18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - The Hoobs 18:55 - My Animal Family 19:00 - Tork 19:15 - Dougie in Disguise 19:25 Pingu 19:35 - Angelina Ballerina 19:50 - My Animal Family 19:55 - The Hoobs 20:25 - Pingu 20:30 - Tiny Planets 20:35 - Pingu 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 - Bob the Builder. Disney Channel 09:00 - Twitches Too 10:20 - The Suite Life on Deck 10:40 - Jake and Blake 11:05 - Sonny with a Chance 11:30 - Wizards of Waverly Place 11:55 - Phineas and Ferb 12:20 - Timon & Pumbaa 12:45 - Jessie 13:10 - ANT Farm 13:35 - Fish Hooks 14:00 - The Suite Life on Deck 14:25 Shake It Up 14:50 - Phineas and Ferb 15:15 Jessie 15:40 - ANT Farm 16:00 - Ratatouille (U) 17:45 - Jessie 18:10 - ANT Farm 18:35 - Good Luck Charlie 19:00 - Disney Fairies 19:25 - Pixie Hollow Games 19:50 - Twitches Too 21:05 Good Luck Charlie 21:55 - Wizards of Waverly Place.
06>30 07>00 09>30 10>30 12>00 12>30 13>00 14.00 14>05 15>00 15>05 16>00 17>00 18>00 18>10 19>35 19>45 20>30 21.00 21.30 21.35 23>00
Bejni u Bejnek - John Montanaro NET News Chit Chat Teleshopping X’Hemm g[all-Ikel^ Bejni u Bejnek - Peppi Azzopardi Simpati/i NET News Teleshopping NET News Simpati/i Teleshopping Déjà Vu NET News Sajf Flimkien Lift NET News Flusek Anali]i tal-A[bar NET News La Famiglia NET News
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - Olym. Football 10:30 Olym. Games 12:00 - WATTS 12:30 - Together to London 13:00 - Olym. Football 15:00 Olym. Games 16:30 - WATTS 17:00 - Together to London 17:30 - Olym. Football 19:30 Olym. Games 21:00 - WATTS 21:30 - Together to London 22:00 - Olym. Games: Opening Ceremony (live). GO Sports 1 07:00 - Samsung Diamond League: Monaco 09:00 - Trans World Sport 10:00 - F1: Eni Magyar Nagydij, Budapest: Practice 1 (live) 11:45 - Barclays PL: Wk 15: Wigan Ath v Blackburn R 14:00 - F1: Eni Magyar Nagydij, Budapest: Practice 2 (live) 16:00 - ATP 250 Series: Gstaad: SF 21:00 PGA Austrian Golf Open: Day 3 01:00 - F1: Eni Magyar Nagydij, Budapest: Practice 1 & 2. GO Sports 2 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - Serie A: Rd 18: Cesena v Novara 11:00 - Barclays PL: Wk 40: Everton v Newcastle Utd 13:00 - PGA Austrian Golf Open: Day 3 (live) 17:00 - Serie A: Rd 18: Genoa v Udinese 19:00 - Barclays PL: Wk 18:
Norwich City v Newcastle Utd 21:00 - Roma Channel.
Melita Sports 1 08:00 - 2012 Alpari World Match Tour: Chicago Day 1 (r) 10:00 - La Liga: Real Betis v Athletic Bilbao: dtd. 11.02.12 (r) 11:45 - Bundesliga: BR. Monchengladbach v FSV Mainz: dtd. 18.12.11 (r) 13:35 - npower Champ.: Birmingham City v Leicester City: dtd. 16.10.11 (r) 15:25 - WWE: NXT (r) 16:15 NBA: Indiana @ Miami: dtd. 13.05.12 (r) 18:25 - Pentathlon WC 2012: Women's Event: Budapest Hungary (r) 19:15 WWE: RAW 20:05 - La Liga: Real Betis v Athletic Bilbao: dtd. 11.02.12 (r) 21:55 - Copa Libertadores: Flamengo v Real Potosi: dtd. 02.02.12 (r) 23:45 - WWE: RAW (r) 00:35 - 2012 Alpari Match Tour: Chicago Day 1 (r). Melita Sports 2 12:00 - Bundesliga: BR.
Monchengladbach v FSV Mainz: dtd. 18.12.11 (r) 13:55 Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 15:00 - Copa Libertadores: Flamengo v Real Potosi: dtd. 02.02.12 (r) 16:50 America's Cup: World Series: Newport: Day 2 (r) 18:25 - 2012 Alpari World Match Tour: Chicago Day 1 (r) 20:30 - NBA: Indiana @ Miami: dtd. 13.05.12 (r) 22:40 - Swedish ATG Horse
Racing: V65 Race Meetings 01:15 - America's Cup: World Series: Newport: Day 2 (r). Melita Sports 10 19:00 - NBA: Indiana @ Miami: dtd. 13.05.12 (r) 21:05 - America's Cup: World Series: Newport: Day 2 (r) 22:35 - FIFA Beach Soccer WC Qual.: Poland v Spain (r) 23:50 - La Liga: Real Betis v Athletic Bilbao: dtd. 11.02.12 (r). Malta Stars 08:00 - Malta Handball Assoc.:
SportinMalta v Luxol Amazon (r) 09:20 - Melita GFA 1st Div.: Sannat v Ghajnsielem: dtd. 23.02.12 (r) 11:05 - BOV PL: Sliema v Valletta: dtd. 24.03.12 (r) 13:20 - MFA Futsal League: Sportinmalta v Capital Boys (r) 14:45 - Malta Rugby Football Union: Overseas v Stompers: dtd. 30.01.12 (r) 16:25 - Malta Basketball Assoc.: Loyola v Athleta (r) 17:55 - Malta Handball Assoc.: SportinMalta v Luxol Amazon (r) 19:15 - Melita GFA 1st Div.: Sannat v Ghajnsielem: dtd. 23.02.12 (r) 21:00 - BOV PL: Sliema v Valletta: dtd. 24.03.12 (r) 23:10 - MFA Futsal League: Sportinmalta v Capital Boys (r) 00:30 - Malta Rugby Football Union: Overseas v Stompers: dtd. 30.01.12 (r). Football Stars 1 08:00 - 2012 Alpari World Match Tour: Chicago Day 1 (r) 10:00 La Liga: Real Betis v Athletic Bilbao: dtd. 11.02.12 (r) 11:45 Bundesliga: BR. Monchengladbach v FSV Mainz: dtd. 18.12.11 (r) 13:35 - npower Champ.: Birmingham C. v Leicester C.: dtd. 16.10.11 (r) 15:25 - WWE: NXT (r) 16:15 - NBA: Indiana @ Miami: dtd. 13.05.12 (r) 18:25 Pentathlon WC 2012: Women's Event: Budapest Hungary (r) 19:15 - WWE: RAW 20:05 - La Liga: Real Betis v Athletic Bilbao: dtd. 11.02.12 (r) 21:55 Copa Libertadores: Flamengo v Real Potosi: dtd. 02.02.12 (r) 23:45 - WWE: RAW (r) 00:35 2012 Alpari World Match Tour: Chicago Day 1 (r). Football Stars 2 12:00 - Bundesliga: BR. Monchengladbach v FSV Mainz: dtd. 18.12.11 (r) 13:55 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 15:00 - Copa Libertadores: Flamengo v Real Potosi: dtd. 02.02.12 (r) 16:50 - America's Cup: Newport: Day 2 (r) 18:25 - 2012 Alpari World Match Tour: Chicago Day 1 (r) 20:30 NBA: Indiana @ Miami: dtd. 13.05.12 (r) 22:40 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings 01:15 - America's Cup: World Series: Newport: Day 2 (r).
IN-NAZZJON Il-:img[a , 27 ta’ Lulju, 2012
Passatemp 25
Tisliba 1
2
5
3
4
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
Mimdudin>5. G[amel trab minn xi [a;a soda u iebsa (5) 6. {lieqa li ;;ieg[lek tid[ak (5) 7. Mawran barra l-pajji] (5) 10. G[afas il-grillu (5) 11. Itlaq i;ri u skappa (5) 12. Direzzjoni li wie[ed jaqbad lejn xi mkien (5) 14. {uta ta’ lewn a[mar, b’]aqq fiddiena (5) 16. Din tnaddfek minn ;ewwa (5) 17. Waqt it-tlug[ tal-lottu, [amsa biss jitilg[u (5) 18. Dulur (5)
18
Weqfin>1. G[assiesa tal-;rieden (6) 2. Paggatur f’sular bejn tara; u ie[or (6) 3. Ma baqax imdardar lilma (6) 4. Bnin u ta’ fejda (6) 8. Il-qawl jg[id li dan u }ebbu;i, jag[mlu Lhudi! (5) 9. F’Londra, Gori ltaqa’ ma’ kunjom Malti! (5) 12. Mel[ fil-mo[[? (6) 13. G[asfur li jin]amm f’ga;;a d-dar (6) 14. Dawn kontra t-twemmin Kristjan (6) 15. Iffastidjati (6)
Soluzzjoni tat-Tisliba tal-biera[ Mimdudin>5. Ikxef; 6. Talin; 7. {a]na; 10. Fonti; 11. Telqa; 12. Qadef; 14. Botni; 16. {alja; 17. Isfel; 18. Rikba. Weqfin>1. Mikxuf; 2. Affari; 3. Stinat; 4. Tnalja; 8. Bnadi; 9. :lata; 12. Qassis; 13. Fra;li; 14. Bajtra; 15. Intqal.
G[at-tfal
Super Sudoku… mill-1 sas-16
Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 4 kaxxi b’4 nnumri kollha mill-1 sas-16.
Is-silwett
G[alkemm huma orjentati diversament, erba’ kwadretti f’din l-istampa fihom e]attament disinn identiku. Ara ssibhomx. Identifikahom permezz tal-ittri u n-numri li hawn fil-;nub.
Il-Qawl
A[jar tag[ti milli twieg[ed. Ifisser li hi l-azzjoni li tg[odd mhux il-paroli. Soluzzjonijiet
Il-kwadretti identi/i: B1 – F9; E2 – B4; D3 – D8; F5 – B7. Is-silwett In-Nru. 3 I[obb il-lan;as 4 – 10 – 3 – 12 – 1–9–6–2– 7 – 11 – 5 – 8. Kwadretti simili
F’din l-istampa hawn erba’ pari ta’ kwadretti identi/i. Ara ssibx dawn il-pari.
I[obb il-lan;as
Percy kien i[obb jiekol il-lan;as. Kien i[obbu tg[idx kemm. Ara jirnexxilekx tqieg[ed dawn it-tnax-il lan;asa wara xulxin billi tibda bin-Nru. 4 sa dik l-aktar mikula.
Super Sudoku
Kwadretti simili
IN-NAZZJON Il-:img[a, 27 ta’ Lulju, 2012
26 Klassifikati PROPRJETÀ Is-Swatar
APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tas-sodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar talbanju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz € 210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess millkomun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.
Marsaskala
APPARTAMENT 2#3 kmamar tas-sodda, combined kbira, k/ina fitted tal-oak, kamra tal-ikel, sitting room, kamra tal-banju, bil-bejt. Kundizzjoni tajba [afna. ?emplu 79490444.
Marsaxlokk
FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.
Santa Venera
FLAT l-ewwel sular finished u furnished. Tliet kmamar tas-sodda wa[da ensuite, gallarija quddiem u wara u parti mill-bejt bilwashroom. €110,000 (Lm47,000) ?emplu 79990798.
{a] - }ebbu;
APPARTAMENT kbir fl - ewwel sular fi blokka ta ’ tnejn . Parzjalment lest , k/ina , living u din ing area ( open plan) , tliet kmamar tas - sodda , wa[da minnhom ensuite u kamra tal - banju . Washroom , bejt u l - arja . Prezz € 1 45 , 000 . ?emplu 79050498 .
G{ALL - KIRI Il - Qala , G[awdex
GARAXX 20pied x 1 0piedi , mhux imbieg[ed minn {ondoq ir Rummien . Fih dawl , ilma , toilet u shower . Tajjeb g[al velle;;jatura , livell ma ’ triq , € 450 fis sena . ?emplu 2 1 487458 jew 99803558 .
VETTURI Citroen C2 VTR
SEWDA dejjem iggaraxxjata . Extras jin kludu VTR alloys , bucket seats b ’ trimmings kulur oran;jo , electric win dows u mirja , power steering , kundizzjoni tajba [afna . 42 , 000kms , mudell 2006 . Sid wie[ed . Prezz € 6 , 500 o . n . o . ?emplu 99056674 .
AVVI}I G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
Gypsum Installation
wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
TURNKEY CONTRACTORS, flat ceiling, wall lining, bulk head, partition, coving, sound proofing, painting e//. Kwalità importanti. Prezz bargain. Established 1995. ?emplu 99477655 jew 27632105. moderndesign@waldonet.net .mt.
Trasport bejn l-Ingilterra u Malta
Ni]barazza
G{ALL-BEJG{
DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6
GANGA Transport Services, Triq Wied il-G[ajn, {a]}abbar }BR2703. Is-soluzzjoni tieg[ek g[al ;arr ta’ karozzi bejn l-Ingilterra u Malta. Store fl-Ingilterra. ?emplu 21803271 jew 99153153. G[al kull xog[ol ta’ stampar u sheets tat-tombla B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici printing press) – 3
Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-
na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoic-
es, posters u brochures bilkulur, e//. u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress. com
Mejda tal-pranzu
KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bil-kannella, monitor talkompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[allkbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.
Pushchair
3 wheeler Neoato Reverso Sport, kundizzjoni perfetta, ftit u]ata, €125. Puschair Inglesina, kundizzjoni tajba [afna €50. ?emplu 79409398.
PRIVAT Malti
FORMS 1–5: Se jing[ataw lezzjonijiet g[ar-resits ta’ Settembru. ?emplu 79288881.
JIN{TIE:U Dishwasher
PART-TIME g[al filg[axija biss. ?emplu Ir-Rokna Restaurant#Pizzeria Paceville 21384060 bejn id-9.30 a.m. u l-11.30 a.m. u bejn il-5.30 p.m. u s-7 p.m.
Il-:img[a, 27 ta’ Lulju, 2012
27
Dixxendenti Maltin fl-Olimpjadi Waqt l-Olimpjadi ta’ Londra se jkun hemm tliet atleti femminili li g[andhom dixxendenza Maltija. Dawn huma Georgina Cassar, Emily Sciberras u Chloe Spiteri. Cassar, li tipprattika l;innastika ritmika, twieldet f’:ibiltà fl-1993 u g[andha missierha Malti. Sentejn ilu din irrappre]entat lil :ibiltà waqt il-Log[ob talCommonwealth f’Delhi. Cassar se tkun l-ewwel atleta fl-istorja li se tkun qed tirrappre]enta lil :ibiltà. F’intervista l-kow/ tag[ha Sally Holmes fa[[ret [afna lil Cassar u qalet li tisma’ u toqg[od attenta g[al kulma tg[idilha. Holmes qalet li Cassar, min[abba l-iskola u ssig[at twal ta’ ta[ri;, ftit g[andha /ans tiddeverti b[al ]g[a]ag[ tal-età tag[ha imma temmen li dan kollu se jiswa ta’ ;id ’il quddiem. Emily Sciberras, li g[ad
g[andha 16-il sena se tirrappre]enta lir-Russja flOlimpjadi. Sciberras tipprattika l-;innastika u ilha tag[mel dan minn meta kellha biss erba’ snin. Sciberras xtaqet tipprattika l-figure skating imma l-kow/ li llum il-;urnata qed tmexxiha [ajritha biex tipprattika l;innastika. Din l-atleta trabbiet f’Geraldton fil-Puntent talAwstralja u meta kellha seba’ snin marret tg[ix f’Moska biex tipprattika l-;innastika. Sciberras reb[et il-medalja tad-deheb waqt il-kampjonti tal-Juniors fl-2008 li kienu saru ;ewwa Brjansk firRussja stess. It-tielet atleta ta’ dixxendenza Maltija li se tkun qed tie[u sehem fl-Olimpjadi se tkun Chloe Spiteri li tipprattika r-wrestling. Spiteri li g[andha 22 sena ilha tipprattika dan l-isport mill-
Georgina Cassar waqt il-Log[ob tal-Commonwealth f’Delhi fl-2010
2007 u meta wie[ed iqis li hi parti mit-tim Ingli] li se jie[u sehem fl-Olimpjadi [ames snin biss wara li bdiet tipprattika dan l-isport dan juri kemm Spiteri kienet iffukata fuq dak li kienet qed tag[mel. Fost l-unuri li reb[et Spiteri, l-a[[ar unur li din reb[et qabel ma se tkun qed
tikkompeti f’Londra hu t-titlu ta’ champion tas-seniors flIngilterra. Spiteri tit[arre; we[idha u t[allas kollox hi. Din m’g[andhiex kow/ min[abba li l-Federazzjoni tar-Wrestling fl-Ingilterra tag[]el li tonfoq flus kbar fuq barranin minflok fuq it-talent lokali.
“Li kieku ng[atajt lg[ajnuna finanzjarja minn meta bdejt nipprattika dan lisport kieku issa qed nittama li f’Londra nirba[ il-medalja tad-deheb. Wasalt hawn bil[ila tieg[i. Qatt ma stajt nitt[arre; fuq ba]i full time b[al xi [add professjonali,” spjegat Spiteri.
TI:RIJIET TA}-}WIEMEL
HANDBALL
Sena impenjattiva g[al Grima Ji;u fi tmiemhom Id-delegat Malti Alan Grima kellu sena impenjattiva u g[adu kemm irritorna millAwstrija fejn kien pre]enti g[al-log[ob tal-Kampjonat tal-Ir;iel ta’ ta[t it-18-il sena. Din is-sena Grima kien nominat g[al total ta’ 25
partita internazzjonali f’kompetizzjnoijiet differenti fosthom log[biet millKampjonati Ewropej, partiti ta’ kwalifikazzjoni g[atTazza tad-Dinja, partiti ta/Challenger Trophy u partiti ta’ kwalifikazzjoni g[all-
Kampjonati Ewropej. Waqt il-kampjonat Ewropew fl-Awstrija Alan Grima kien supervisor fi 11-il partita. Il-:ermanja reb[et ittitlu wara li reb[et finali e//itanti kontra l-I]vezja bliskor ta’ 30-29 fil-[in barrani.
?IKLI}MU
Bonello jirba[ it-titlu nazzjonali
Etienne Bonello re;a’ reba[ it-titlu nazzjonali tat-Time Trial g[at-tieni sena konsekuttiva. Maurice Formosa kellu wirja millaqwa u waqqaf rekord f’dak li hu [in li fih g[amel ir-rotta tal-Mi]ieb. Din kienet rotta ferm diffi/li g[a/-/iklisti li kienu
qed itellqu g[all-a[[ar darba matul dan l-ista;un. Formosa tat-tim ‘The Cyclist’ g[amel din ir-rotta f’sag[tejn u 19-il minuta filwaqt li Christian Formosa ta’ Melita Discus spi//a fit-tieni post hekk kif g[amel ir-rotta f’[in ta’ sag[tejn u 25 minuta. Etienne Bonello tat-Team
Greens spi//a t-tielet u dan kien bi]]ejjed g[alih biex ja//erta ru[u mir-reb[ tattitlu. Bonello kien iddomina lewwel ]ew; time trials, dawk ta’ Ba[ar i/-?ag[aq u {a]}ebbu; u b’hekk ma kellux g[alfejn jirba[ l-a[[ar time trial. Din kienet is-seba’ darba li Bonello reba[ dan it-titlu.
il-kampjonati sajfin minn Kenneth Vella
Illejla fil-korsa tal-Marsa tintemm is-sensiela ta’ kampjonati sajfin organizzati matul l-a[[ar ;img[at. Dan permezz ta’ seba’ finali g[al ]wiemel tat-trott fuq distanza qasira ta’ 2140m li se jag[mlu parti mit-38 laqg[a talista;un. Din il-laqg[a se ssir qabel waqfa ta’ ftit aktar minn xahar matul is-sajf biex tkun tista’ ssir ilmanutenzjoni ne/essarja filkumpless tal-korsa. L-aktar finali mistennija se tkun issitt wa[da, dik miftu[a g[al ]wiemel tal-klassi Premier u li tibda g[all-[abta tad-9.10 p.m. Hawn se nsibu miktuba 12-il ]iemel li huma Malin Roro, Net de Ginai, Veikko Hornline, Power Night Star, Label Chouan, Milord Barbes, Nitesco d’Antony, Mont Cenis Honey, Oviedo Vici, Shakira Trot, Op Le Cosseen u Bonus Kall. G[alkemm din se tkun ti;rija bilan/jata, attenzjoni spe/jali se ting[ata lil Shakira Trot (Nathaniel Barbara) li fl-ewwel ]ew; [ar;iet tag[ha f’Malta [ar;et rebbie[a darbtejn, Power Night Star (Mario Falzon) li wkoll ;ej minn
reb[a fid-debutt tieg[u fi xtutna u Oviedo Vici (Darren Mizzi) li fl-a[[ar ;img[at kien fost l-aktar ]wiemel konsistenti. L-ewwel ti;rija, li tkun finali ta’ konsolazzjoni g[al ]wiemel tal-klassi Bronze, tibda fis-7 p.m. Tbassir
I Ti;rija. Finali Konsolazzjoni Klassi Bronze. Win - Syllabub. Place - Orion de Marancourt, Phenix d’Or. II Ti;rija. Finali Klassi Copper. Win - Icare de Jemma. Place - Royal Qui, Loulou de la Rose. III Ti;rija. Finali Konsolazzjoni Klassi Silver. Win - Ouraki du Drochon. Place - Zerbin, Big Hit. IV Ti;rija. Finali Klassi Bronze. Win - Quoky du Soir. Place - Stan du Bosq, Law Suit. V Ti;rija. Finali Klassi Gold. Win - Little Nick. Place - Pouvoir Magique, Key Value. VI Ti;rija. Finali. Klassi Premier. Win - Shakira Trot. Place - Power Night Star, Oviedo Vici. VII Ti;rija. Finali Klassi Silver. Win - Orage du Pont. Place - Stoms Alex, Koko Loco.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 27 ta’ Lulju, 2012
28 Sport OLIMPJADI
Il-Koreani lesti biex jiddominaw Minkejja li l-Korea t’Isfel hi mag[rufa b[ala l-pajji] li fih beda jintlag[ab il-cricket, ]gur li l-aktar sport li huma rinomati g[alih in-nies millKorea t’Isfel hu proprju lisparar bil-qaws. Bla dubju, It-tim Korean jibda b[ala lfavorit li f’Londra mhux biss se jIrba[ il-medalji tad-deheb i]da anke li jiddomina. Bl-ilbies popolari kollu abjad, l-atleti Koreani se jippruvaw jirrepetu dak li g[amlu mhux biss f’Beijing erba’ snin ilu imma anke f’Sydney fl-2000 u f’Ateni fl-2004. It-tim tal-ir;iel, matul dawn l-a[[ar 12-il sena dejjem irnexxielu jirba[ il-medalja tad-deheb. Ta’ min jinnota li t-tim tan-nisa hu aqwa minn dak tal-ir;iel u dawn ilhom jirb[u d-deheb fit-team event minn meta dan l-isport kien introdott fl-Olimpjadi, ji;ifieri mill-1988 f’Seoul. Hu min[abba dawn irri]ultati li dawn g[al darba o[ra se jer;g[u jibdew b[ala l-favoriti u f’intervista ma’ stazzjon televi]iv, Ki Bobae, plejer tat-tim tan-nisa, qalet li l-aktar [a;a diffi/li matul dawn l-a[[ar xhur kienet l-g[a]la tal-atleti g[all-Olimpjadi g[ax tant kemm hu g[oli l-livell, li kien hemm min hu kapa/i jirba[ id-deheb u xorta baqa’ d-dar. “Fil-ka] tag[na, aktar diffi/li tag[milha mat-tim milli tirba[ medalja taddeheb waqt l-Olimpjadi,” qalet Ki Bo-bae. Dan juri llivell g[oli li hemm fejn jid[ol dan l-isprt tal-isparar bil-qaws u juri wkoll kif ilpajji] qieg[ed ikompli jipprodu/i atleti li kapa/i jiksbu s-su//ess. Kategorija li l-Koreani jista’ jkollhom xi ftit diffikultà fiha hi l-kategorija tal-individuals. In-nisa Koreani kienu ilhom jirb[u lmedalja tad-deheb mill-1984, proprju mill-Olimpjadi ta’ Los Angeles. I]da erba’ snin ilu dawn kellhom i/edu g[all-qawwa ta/-?ini]a Zhang Juanjuan. Theddida o[ra g[all-Koreani se tkun Deepika Kumari, atleta promettenti li qed taspira li ssir l-ewwel Indjana li tirba[ medalja Olimpika. Filwaqt li g[an-nisa se tkun sfida biex dawn jer;g[u jirb[u t-titlu, g[all-ir;iel dan se jkun mument ta’ prova g[ax dawn, minkejja l-klassi tag[hom, qatt ma rnexxielhom jirb[u lkategorija tal-individwali. L-eks numru wie[ed fiddinja, Im Dong-hyun, reba[ ]ew; medalji Olimpi/i fitteam event u waqqaf rekords mondjali. Minkejja dan kollu, Im Dong-hyun jammetti li aktar
ma joqorbu l-Olimpjadi, aktar qed ikun nervu]. “In[oss pressjoni kbira fuqi biex nirba[. Imma fl-istess [in din hi opportunità taddeheb g[alija u se nag[mel minn kollox biex nirba[,” qal Dong-hyun. L-akbar theddida g[al Dong-hyun bla dubju hi lAmerikan Brady Ellison li b[alissa jinsab fil-qu//ata tar-rankings mondjali. Ilkompetizzjoni tal-isparar bilqaws f’Londra se tkun fuq [ames sets, tliet vle;e; kull set. Dan se jkun format ;did g[ax qabel l-atleti kienu jisparaw sessjoni ta’ 12-il vle;;a. L-atleti se jing[ataw ]ew; punti jekk jirb[u set, punt jekk ji;u draw u l-ewwel atleta li jil[aq is-sitt punti, jirba[. Hausding jonqsu pass ie[or Il-:ermani] Patrick Hausding, erba’ snin ilu f’Beijing [a l-medalja talfidda f’dak li hu qbi]
sinkronizzat i]da jaf li biex f’Londra jirba[ id-deheb irid jag[mel pass ie[or u jeg[leb l-isfida ta/-?ini]i. Hausding, li g[adu g[andu 23 sena, se jkollu g[al darba o[ra lil Sascha Klein mieg[u u dawn it-tnejn flimkien iridu jo[or;u b’xi [a;a spe/jali jekk iridu jeg[lbu li/-?ini]i. “Dan hu sport li fih kollox jiddependi minnek u lavversarji ma tridx tag[ti kashom. Kul[add jaf li /?ini]i je//ellaw f’dan lisport imma kul[add jaf ukoll li dawn ;ieli spi//aw fuq in-na[a telliefa,” qal Hausding. B[alissa Hausding qieg[ed jitt[arre; f’Berlin ftit jiem qabel jer[ilha g[al Londra fejn hemm jittama li jirrepeti s-su//ess li qed ikollu filkampjonati Ewropej. Hausding ilu jirba[ it-titlu Ewropew g[al [ames darbiet konsekuttivi. Hausding, minbarra li qed ikollu su//ess kbir fil-kategorija tal-10m, se jittanta xortih ukoll fil-kategorija talispringboard tat-3m. “Il-prijorità tieg[i hi li nirba[ il-kategorija tal-10m sinkorinazzata g[ax f’dik ilkategorija wrejt li jien l-a[jar matul dawn l-a[[ar snin. Irba[t f’Beijing u rrid ner;a’ nirba[ fl-Ewropa,” qal Hausding. “Wara l-kategorija tal-10m se niffukaw fuq talispringboard g[ax nemmen li g[andi /ans tajjeb li nispi//a mal-aqwa atleti. Dawn huma l-g[anjiet tieg[i imma [add ma jaf x’se ji;ri,” qal latleta, li qed ikun immexxi mill-kow/ Jan Kretzschmar. L-istess Kretzschmar jaf
kemm hi diffi/li biex Hausding, jew xi atleta ie[or ta[t it-tmexxija tieg[u, jirba[ medalja tad-deheb f’Londra, spe/jalment meta wie[ed i[ares lejn il-klassi ta’ atleti li g[andhom i/-?ini]i. Erba’ snin ilu, minn tmien medalji tad-deheb dawn reb[u sebg[a, u wa[da minn dawn kienet proprju filkategorija li se jie[u sehem fiha Hausding. L-unika medalja li ma reb[itx i/-?ina kienet dik li reba[ l-Awstraljan Matthew Mitcham. I/-?ini]i di;à taw sinjal ta’ qawwa f’Marzu li g[adda meta reb[u l-medalji taddeheb waqt il-Kampjonati tal-Qbi] tal-FINA li saru f’Dubaj. “Meta tmur tikkompeti fl-Olimpjadi lakbar xewqa tieg[ek tkun li tirritorna f’pajji]ek b’medalja. Imma fl-istess [in nafu kemm tjieb il-livell talavversarji tag[na, spe/jalment tal-ir;iel. Nafu li /-?ini]i se jibdew b[ala lfavoriti imma mit-tieni post sat-tmien post kollox hu inde/i],” qal il-kow/ Kretzschmar. Il-kompetizzjoni hi qawwija u ]ball ]g[ir jista’ jkun kru/jali. Kien fil-fatt ]ball b[al dan li tellef li/?ini]i /-/ans li jirb[u tmien medalji minn tmienja f’Beijing u ]gur li dawn din id-darba jridu jpattu g[al dak l-i]ball u fl-istess [in juru li mhumiex tajbin fl-Asja biss, i]da anke fl-Ewropa.
Il-:ermani] Patrick Hausding
Zhang Juanjuan, li se tkun qed tiddefendi l-medalja tad-deheb li reb[et f’Beijing
Ki Bo-bae, membru tat-tim tan-nisa tal-Korea tal-isparar tal-qaws
IN-NAZZJON Il-:img[a, 27 ta’ Lulju, 2012
Sport 29 FORMULA 1
Alonso jittama li jkompli jirba[ f’g[eluq sninu Il-leader tal-kampjonat, Fernando Alonso tal-Ferrari jittama li nhar il-{add, meta jag[laq 31 sena jirba[ il-Grand Prix tal-Ungerija. Ironikament, jekk Alonso jirba[ din tkun il31 darba li jkun reba[ Grand Prix. Dan is-sewwieq, aktar ma jg[addi ]mien aktar qieg[ed ikollu wirjiet tajbin. Bir-reb[a ta’ nhar il-{add li g[adda fil:ermanja, Alonso feta[ vanta;; ta’ 34 punt fuq l-eqreb rivali tieg[u Mark Webber tarRed Bull. Ir-Red Bull ma tantx kellhom Grand Prix po]ittiv ;img[a ilu filwaqt li l-McLaren jittamaw li jmorru a[jar la darba sar xog[ol ta’ titjib fuq il-karozza tag[hom. Button talMcLaren spi//a fit-tieni post u qal li kien ferm kuntent bilprestazzjoni tieg[u. Sie[bu Lewis Hamilton kellu jirtira u aktar ma jg[addi ]mien aktar jidher li dan is-sewwieq Ingli] mhux se jissielet g[arreb[ tal-kampjonat. Fit-tielet post tal-klassifika tas-sewwieqa hemm I/champion Sebastian Vettel li qieg[ed 44 punt ta[t Alonso.
Minn meta l-Ferrari tejjbu lkarozza tag[hom fil-Grand Prix ta’ Spanja, Alonso reba[ ]ew; Grand Prix u spi//a fittieni post fl-a[[ar tlett itlielaq. Reb[a fl-Ungerija tkompli tqarreb lil Alonso lejn it-tielet titlu fil-karriera tieg[u, wara ttnejn li reba[ mar-Renault fl2005 u fl-2006. “Irrid inkompli nirba[. Mhux se nkun kuntent qabel ma jkollna l-aktar karozza velo/i,” qal Alonso. Intant, Stefano Domenicali li hu l-kap tat-tim qal, “Fl-Ungerija matul dawn la[[ar tliet snin ir-Red Bull minn dejjem marru tajjeb filwaqt li fl-a[[ar Grand Prix fil-:ermanja l-McLaren, permezz ta’ Button urew li qeg[din f’forma tajba.” Ta’ min jinnota li lkonsistenza li qed juri Alonso hi s-sigriet tas-su//ess li dan qed jikseb. Mill-ewwel Grand Prix tas-sena, dak fl-Awstralja, il-Ferrari qatt ma kellhom karozza li kellha tirtira. Fl-2003 Alonso, meta kellu 22 sena, kien sar l-i]g[ar sewwieq li beda mill-pole position u spi//a biex qatt
reba[ f’Budapest. Fl-2008 Vettel kien kiser dan ir-rekord. Fl-a[[ar seba’ Grand Prix f’Budapest, il-McLaren reb[u [amsa minnhom u dan juri kemm il-McLaren g[andhom /ans tajjeb li jirb[u nhar il{add. Reb[a g[al Button tkompli tikkonferma kemm dan is-sewwieq, din is-sena qed ikun a[jar minn sie[bu Hamilton li jidher li g[adu inde/i] jekk i;eddidx ilkuntratt jew le mat-tim. Sentejn ilu dan il-Grand Prix reb[u Webber tar-Red Bull u jekk dan jirba[ nhar il-{add inaqqas id-distakk minn ma’ Alonso. Barra minn hekk Webber isir it-tieni sewwieq li jkun kiseb tliet reb[iet dan lista;un. L-uniku sewwieq li reba[ tliet darbiet hu proprju Alonso. Waqt il-Grand Prix tal:ermanja Webber iddi]appunta filwaqt li sie[bu Vettel kien penalizzat. Jekk xi sewwieq talMcLaren jikseb il-pole position din tkun il-150 pole g[al dan ittim. Hamilton kien kiseb ilpole f’Barcelona i]da kien penalizzat.
Is-sewwieq tal-Ferrari Fernando Alonso li b[alissa qieg[ed fil-qu//ata tal-klassfika tas-sewwieqa
Minkejja li /-/irkwit g[andu reputazzjoni li hu diffi/li biex tattakka, mill-a[[ar seba’ Grand Prix, darba biss intreba[ missewwieq li kien beda mill-pole. Reb[a g[al Alonso tkun tfisser li dan ikompli jersaq lejn ir-reb[ tat-titlu i]da mill-a[[ar 12-il sena, ]ew; sewwieqa biss reb[u t-titlu wara li reb[u lGrand Prix Ungeri].
Vettel kien spi//a fit-tieni post i]da min[abba din ilpenalità dan spi//a fil-[ames post. Wara dan il-Grand Prix ikun hemm il-waqfa tas-sajf u jirba[ min jirba[, Alonso se jibqa’ leader matul din il-waqfa. IlGrand Prix li jkun imiss ikun dak tal-Bel;ju fit-2 ta’ Settembru.
OLIMPJADI
OLIMPJADI
‘Qieg[ed hawn grazzi g[al ;lieda’
Goddard e//itat biex jisfida lil Phelps
Il-judoka Ingli] Ashley Mckenzie ]vela li qieg[ed jikkompeti fl-Olimpjadi min[abba li t[ajjar jipprattika l-judo wara ;lieda li kellu fit-triq meta kien g[ad kellu 11-il sena. McKenzie kien tifel imqareb [afna u sa[anistra tke//a mill-iskola. McKenzie qal li kellu ;lieda ma’ tifel ie[or li pprova jisraqlu karta tal-log[ob. “Il-karta li ried jisraqli kienet l-aqwa wa[da. Imbuttani u kwa]i tefg[ani mal-art. Ppruvajt nissielet i]da re;a’ imbuttani u lanqas naf kif sibt ru[i mal-art,” qal McKenzie. Dan tal-a[[ar kien qed jaqra fuq l-internet u induna li dak ittifel tefg[u mal-art b’mossa tal-judo. McKenzie idde/ieda li jmur jipprattika dan l-isport fi klabb lokali fejn kumbinazzjoni kien hemm l-istess tifel li kellu xi jg[id kontrih. “Jien u hu g[amilna pa/i u tani lura l-karta tal-log[ob,” qal bi tbissima McKenzie. Il-judoka li llum il-;urnata g[andu 23 sena qal li hu kburi bil-mod ta’ kif ta’ xejra po]ittiva lil [ajtu. Hekk kif McKenzie beda jikkompeti f’diversi kompetizzjonijiet lokali dan beda jirba[ u l-;enituri tieg[u, li tant kienu jinkwetaw g[alih, issa kienu kuntenti bit-tifel tag[hom. “Meta bdejt nirrealizza li nista’ nie[u sehem fl-Olimpjadi g[idt lili nnifsi li mhux se na[li ]mien g[ax din hi [olma tieg[i,” qal McKenzie. Il-[olma ta’ McKenzie hi li jirba[ f’Londra quddiem familtu u quddiem s[abu i]da din mhux se tkun fa/li g[alih g[ax irid jeg[leb l-isfida tal-favorit Rishod Sobirov tal-Uzbekistan. “F’[ajti g[elibt [afna ostakli. Issa se nipprova nirba[ medalja. Jekk ma jirnexxilix nag[mel minn kollox biex jirba[ erba’ snin o[ra fil-Bra]il,” temm jg[id McKenzie.
L-g[awwiem Ingli] James Goddard qal li jinsab ferm e//itat biex jikkompeti kontra lAmerikan Michael Phelps, li skont hu, huwa laqwa atleta li qatt kien hawn fid-dinja. Bilkummenti li g[adda dwar Phelps, Goddard qajjem dibattitu bejn min hu l-aqwa atleta fiddinja. Skont Goddard, fil-futur in-nies se jkunu qed jitkellmu dwar it-tmien medalji tad-deheb li reba[ Phelps erba’ snin ilu f’Beijing u mhux fuq it-tliet medalji tad-deheb li reba[ l-isprinter tal:amajka, Usain Bolt. Bolt, minbarra li reba[ tliet midalja tad-deheb waqqaf rekord mondjali f’kull tellieqa li [a sehem fiha. Phelps, grazzi g[at-tmien midalji li reba[ g[adda lil Mark Spitz li fl-1972 kien reba[ seba’ midalji.
FUTBOL
“Xorta konna se nke//u lil Dalglish”
Is-sid ta’ Liverpool, John W. Henry ammetta li li kieku l-eks kow/ ta’ Liverpool, Kenny Dalglish reba[ l-FA Cup dan xorta kien ikun imke//i. Dalglish, li matul l-ista;un li g[adda reba[ il-Carling Cup ma’ Liverpool, tke//a u minfloku n[atar Brendan Rodgers. Liverpool, fil-kampjonat, kellhom l-ag[ar sta;un f’dawn la[[ar 50 sena f’Anfield hekk kif dawn reb[u biss sitt log[biet minn 19 li lag[bu f’darhom. U[ud kienu sostnew li kieku Liverpool reb[u l-finali tal-FA Cup kontra Chelsea, Dalglish kien isalva postu i]da John W. Henry qal li fil-;urnata tal-finali ta’ din it-tazza d-de/i]joni kienet di;à ittie[det. Dalglish kien in[atar kow/ ta’ Liverpool f’Jannar tal-2011 u dan kien [a post Roy Hodgson. “Il-log[ob tat-tim ta[t Dalglish ma kienx wie[ed po]ittiv,” qal John W Henry.
Phelps s’issa reba[ total ta’ 14-il medalja taddeheb fl-Olimpjadi u din is-sena se jkun qed jie[u sehem f’seba’ kategoriji. “Na[seb li Phelps hu l-aqwa atleta li qatt kien hawn fid-dinja. Onorat li se ntellaq kontrih u kontra Ryan Lochte. G[alija li nikkompeti kontra dawn it-tnejn hi [olma. Nittama li nikseb ri]ultat po]ittiv,” qal Goddard li g[andu 29 sena. Xahar ilu, waqt it-trials tal-Istati Uniti Phelps g[eleb lil Lochte fil-200m filwaqt li Lochte reba[ fil-400m. Goddard, erba’ snin ilu, fil-kategorija tal-200m kien spi//a fis-sitt post filwaqt li spi//a r-raba’ fil-kampjonati mondjali ta’ sena ilu. Goddard qal li l-fatt li se jikkompeti f’pajji]u se jg[inu [afna. “L-atleti Ingli]i se jkollhom motivazzjoni akbar biex jirb[u,” qal Dennis Pursley li hu l-kow/ ta’ Goddard.
OLIMPJADI
OLIMPJADI
Tellg[ulhom bandiera bi ]ball ‘Bolt u Blake
F’partita tal-futbol bejn it-tim tan-nisa tal-Korea ta’ Fuq u l-Kolombja sar ]ball hekk kif waqt li l-players kienu qed jag[mlu l-warming up, fuq l-iscreen tal-grawnd intweriet il-bandiera tal-Korea t’Isfel. Il-players u l-istaff tat-tim tal-Korea ta’ Fuq ma [adux gost b’dan l-i]ball u fil-fatt ma ridux jilag[bu. Il-players damu mawdar sieg[a fid-dressing rooms sakemm ma ntweritx il-bandiera tal-Korea t’Isfel. IlKumitat li qed jorganizza l-Olimpjadi, il-LOGOC, [are; stqarrija fejn talab apolo;ija lit-tim tal-Korea ta’ Fuq. Il-Korea ta’ Fuq g[elbet lill-Kolumbja 2-0 f’partita valida minn Grupp G. Ir-relazzjoni bejn il-Korea ta’ Fuq u l-Korea t’Isfel mhix tajba u kien g[alhekk li l-players [assewom offi]i b’dan l-i]ball. Bla dubju l-Kumitat Organizzativ ma xtaqtx jibda lOlimpjadi b’dan l-i]ball i]da kelliem g[al dan il-Kumitat qal li ma saret l-ebda [sara kbira b’dan l-i]ball. Gun Sin Ui, il-kow/ tat-tim Korean qal li r-reb[a ma taffitx g[ad-di]appunt ta’ dan l-i]ball. “Dan l-i]ball hu problema kbira. It-tim kien lest biex ma jilg[abx jekk l-i]ball ma kienx se jitran;a. Ma kienx jag[mel sens li nilag[bu wara li l-players tag[na kienu ppre]entatati b[ala players ta’ pajji] ie[or,” qal Ui.
huma lesti’ L-isprinters tal-:amajka Usain Bolt u Yohan Blake huma [erqanin biex jikkompetu f’Londra. Dan qalu t-tabib tat-tim Winston Dawes. Dawes /a[ad li Bolt g[andu problemi fi]i/i u qal li dawn it-tnejn se jimpressjonaw. “It-tnejn li huma qeg[din fl-aqwa forma. Jekk kollox imur tajjeb nemmen li se jkun hemm xi rekords,” qal Dawes. Bolt, sentejn ilu waqqaf rekord mondjali fil-100m u fit-200m i]da Blake din is-sena reba[lu waqt ittrials tal-:amajak u b’hekk wie[ed jistenna sfida kbira bejn dawn ittnejn. Erba’ snin ilu Bolt reba[ il-midalja f’Beijing u b’hekk, f’Londra, se jkun qed jiddefendi t-titlu.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 27 ta’ Lulju, 2012
30 Sport TRASFERIMENTI
Kompany j;edded ma’ Man City Il-[ames atleti Maltin li se jie[du sehem fl-Olimpjadi
OLIMPJADI
Illum issir i/-/erimonja tal-ftu[ Illejla fl-10 p.m. ([in ta’ Malta) issir i/-/erimonja talftu[ tal-Olimpjadi ta’ Londra. Minkejja li l-log[ob tal-futbol di;à beda din i/-/erimonja li se jarawha biljuni ta’ nies minn madwar id-dinja se ssir illejla fl-istadium Olimpiku. I/-/erimonja se tibda biddaqq tal-akbar qanpiena fiddinja li qed tissejja[ Isles of Wonder. L-atleti Olimpi/i se jimxu madwar trejqa ffurmata minn g[elieqi ]g[ar mifruda b’[itan ]g[ar u xmara. Fost il-[afna annimali li se jkun hemm f’dawn l-g[elieqi se jkun hemm 12-il ]iemel, tliet baqriet, ]ew; mog[]iet, 10 ti;i;iet, disa’ papri, mer[la ta’ 70 nag[;a u tlett iklieb tan-nag[a;. Rapporti fil-;urnali Ingli]i qed jispekulaw li waqt i/-/erimonja se jkun hemm mudell kbir tal-karattru popolari Lord
Voldemort. Fost [afna nies li se jkollhom parti f’din i/-/erimonja se jkun hemm il-footballer David Beckham, wie[ed millaktar persuni li [adem biex Londra torganizza lOlimpjadi g[at-tielet darba flistorja. Waqt i/-/erimonja l-atleta Malti li se j;orr il-bandiera Maltija se jkun it-tiratur tadDouble Trap William Chetcuti. Din se tkun it-tieni darba li Chetcuti se jkun qed i;orr il-bandiera Maltija. Id-direttur ta’ din i/-/erimonja hu Danny Boyle u lispi]a totali se tkun ta’ madwar 42 miljun lira sterlina. Min ;arr il-bandiera Maltija matul is-snin
1928: Amsterdam – (Il-kontin;ent Malti wasal wara //erimonja tal-ftu[)
1936: Berlin - Godfrey Craig 1948: Londra - Francis Zammit Cutajar 1960: Ruma - Christopher Dowling 1968: Mexico City - Peppi Grech 1972: Munich - Anthony Caruana 1980: Moska - Francis Chetcuti 1984: Los Angeles - Peter Bonello 1988: Seoul - Joanna Agius 1992: Bar/ellona - Laurie Pace 1996: Atlanta - Carol Galea 2000: Sydney - Laurie Pace 2004: Atheni - William Chetcuti 2008: Beijing - Marcon Bezzina 2012: Londra - William Chetcuti
Id-difensur u captain ta’ Man City, Vincent Kompany ;edded il-kuntratt tieg[u b’sitt snin. Kompany, sta;un ilu kien strumentali fir-reb[ tal-kampjonat Ingli] u issa jittama li dan l-ista;un mhux biss jiddefedi t-titlu flimkien ma’ s[abu i]da anke li javanza fi/Champions League. Sta;un ilu Man City kienu eliminati millfa]i tal-gruppi ta’ din il-kompetizzjoni. LAMPARD – Il-midfielder ta’ Chelsea, Frank Lampard stqarr li jixtieq jibqa’ malklabb u hu lest biex jibda jiddiskuti l-futur mad-diri;enti. Il-kuntratt ta’ Lampard jintemm sena o[ra. KAKÀ – Skont rapporti fil;urnali Taljani Milan iridu lil Kakà g[al sena b’self ming[and Real Madrid. Kakà, ma’ Real g[andu salarju ta’ 10 miljun ewro u Milan iridu li jekk jie[du lil Kakà b’self Real i[allsu nofs is-salarju ta’ dan il-player. Milan iridu lil Kakà b’self g[ax ma jridux i[allsu ssomma ta’ 25 miljun ewro li Real qed jitolbu g[alih. L-indikazzjoniet li Kakà jirritorna ma’ Milan huma aktar
/ari anke wara li l-biera[ Milan ]velaw in-numri li bihom se jilag[bu l-players matul l-ista;un li ;ej. In-numur 22, li kien jilg[ab bih Kakà ;ie /edut minn Nocerino u dan ikompli jikkonferma kemm id-diri;enti ta’ Milan huma konviniti li lplaymaker Bra]iljan se jkun tag[hom fil-jiem li ;ejjin. VAN PERSIE – Il-manager ta’ Man City, Roberto Mancini jidher li hu di]appuntant min[abba li d-diri;enti mhux qed jag[mlu bi]]ejjed biex jikkuntantawh u jakkwistaw lill-attakkant ta’ Arsenal Van Persie. Mancini qal li jittama li d-Direttur Sportiv Brian Marwood jag[mel minn kollox fil-jiem li fadal biex b’hekk City jakkwistaw player li jkun importanti g[alihom biex jiddefendu t-titlu li reb[u f’Mejju. “Wara dak li g[amilna sena ilu hu importanti li nkomplu nirb[u u biex nag[mlu dan irridu players ta’ klassi. Din issena se tkun aktar diffi/li g[alina biex nirb[u,” qal Mancini. Van Persie hu segwit ukoll minn Juventus u Man Utd.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 27 ta’ Lulju, 2012
Sport 31 OLIMPJADI – FOOTBALL
Reb[a sorpri]a mill-:appun Il-biera[ kien imiss li jifta[ it-tournament tal-football talir;iel fejn dan it-tournament mill-ewwel beda b’sorpri]a meta kontra kull mistenni l:appun g[eleb lil Spanja 1-0, f’log[ba li l-:appuni]i reb[u meritatament. Il-goal tar-reb[a tal-:appun wasal fl-34 minuta permezz ta’ Yuki Otsu u ftit qabel intemmet l-ewwel taqsima Spanja kellhom lil Inigo Martinez imke//i. Fit-tieni taqsima Spanja xe[tu kollox fuq l-attakk biex isalvaw illog[ba i]da kienu l-:appuni]i li fallew g[add ta’ /ansijiet
fa/li ta’ skor. F’log[biet o[ra l-Marokk u l-Honduras temmew fi draw ta’ 2-2 f’log[ba li ntlag[bet f’St. James Park, filwaqt li Korea t’Isfel u l-Messiku temmew fi draw ta’ ming[ajr goals. Spanja meqjusa fost ilfavoriti li jirb[u l-midalja taddeheb lag[bu bl-a[jar plejers fosthom Juan Mata, Jordi Alba u Javi Martinez. Minkejja lpussess tal-ballun l-Ispanjoli bdew isibuha ferm diffi/li kontra d-difi]a organizzata tal:appun li dejjem kien perikolu]i fil-kontrattakki.
FOOTBALL AME CUP
It-tieni reb[a g[al Birkirkara
Fl - 34 minuta l - attakkant li jilg[ab fil - :ermanja ma ’ Borussia Moenchengladbach Otsu da[al tajjeb fil - kaxxa biex g[eleb lill - goalkeeper Spanjol ta ’ Manchester United De Gea . Ri]ultati
Honduras v Marokk Messiku v S. Korea Spanja v :appun Urugwaj v Em. G[arab Gabon v }vizzera Belarus v New Zealand Bra]il v E;ittu G. Britannia v Senegal
2-2 0-0 0-1 2-1
1-1 1-0 3-2 1-1
Il-biera[ fl-istadium talLuxol f’St. Andrew’s kompliet l-ewwel edizzjoni talAME Cup, fejn qed jie[du sehem tmien timijiet talkampjonat Premier, maqsuma f’]ew; gruppi, blewwel tnejn minn kull grupp jg[addu g[as-semi finali. Fl-ewwel log[ba talbiera[ Birkirkara kisbu ttieni reb[a konsekuttiva meta b’mod drammatiku g[elbu lil Qormi 3-2, wara li Qormi kienu filvanta;; sa tmiem l-ewwel taqsima. Fl-ewwel log[ba tag[hom Qormi tilfu kontra Rabat 20, filwaqt li l-Istripes g[elbu lil Sliema Wanderers 4-2. Qormi kellhom bidu tajjeb il-biera[ u marru fil-vanta;; wara 12-il minuta permezz ta’ Abubaker Bello Osagie, i]da seba’ minuti wara, lIstripes kisbu l-goal taddraw permezz ta’ Joselito Dos Reis. Qormi da[lu jistrie[u filvanta;; grazzi g[al goal ta’ Joseph Chetcuti fil-31 min-
uta. Fit-tieni taqsima B’Kara kisbu l-goal taddraw mas-sieg[a log[ob permezz ta’ Rodrigo Pereira. Fl-ewwel minuta ta’ [in mi]jud kien Joselito Dos Reis li skorja t-tieni goal personali tieg[u biex ta ttieni reb[a konsekuttiva littim immexxi minn Paul Zammit. Fit-tieni log[ba Sliema Wanderers kisbu l-ewwel su//ess meta g[elbu lil Rabat Ajax 4-0. Protagonista g[al Sliema kien Omar Fonstad Ghaouti li skorja hat trick fl-10 minuta, u fit-tieni taqsima fil-50 u fid-69 minuta. Il-goal l-ie[or talWanderers kien skorjat minn Clifford Gatt Baldacchino fit-73 minuta. It-tournament ikompli llum b’]ew; log[biet minn Grupp B fejn fl-ewwel log[ba Mosta jiltaqg[u ma’ Balzan Youths u fit-tieni konfront {amrun Spartans jilag[bu kontra Tarxien Rainbows.
FOOTBALL TALJAN
Juventus jibdew kontra Parma Dwell bejn Suzuki tal-:appun u Rodrigo ta’ Spanja
OLIMPJADI – BASKETBALL
It-tim tan-nisa Amerikan mhux kuntent bid-deheb It-tim tal-basketball tannisa tal-Istati Uniti qed ifittex f’Londra l-[ames midalja taddeheb konsekuttiva. I]da jidher li dan mhux bi]]ejjed g[all-plejers Amerikani. Minejja d-dominanza tag[hom u minkejja lg[add ta’ reb[iet kbar li dejjem kisbu, l-Amerikani qed jippruvaw ixerrdu u jkabbru iktar il-popolarità tal-loig[ba. Il-coach Amerikan qal li jridu jirb[u u jag[tu spettaklu g[ax b’hekk biss ikomplu jressqu n-nies lejn din illog[ba. Fil-verità l-Amerikani di;à jag[mlu dan, g[aliex kull fejn ikunu se jilag[bu lAmerikani ikun hemm atten-
denzi rekord propju biex jaraw dan il-log[ob spettakolari, dan g[aliex kwa]i rri]ultat ma jkun qatt f’dubju g[ax l-Amerikani dejjem ikunu l-favoriti g[ar-reb[a. Dan ma ji;rix biss lit-tim tan-nisa i]da anki lit-team talir;iel li dejjem ikun ta’ attrazzjoni bi plejers ta’ klassi mondjali li jilag[bu fl-NBA li hu ming[ajr dubju l-aqwa kampjonat fid-dinja fejn illivell hu meqjus fi pjaneta o[ra. Minkejja li [afna drabi lattenzjoni tkun fuq id-dream team tal-ir;iel, it-tim tan-nisa mhu xejn inqas, la f’dawk li huma ri]ultati u lanqas
f’dawk li huma prestazzjonijiet. Fl-a[[ar sittax-il sena lAmerikani reb[u 72 log[ba minn 73 wa[da. Reb[u erba’ titli Olimpi/i konsekuttivi u tliet titli mondjali. Huma g[adhom ma tilfux log[ba flOlimpjadi mill-1992 ’l hawn. Fit-tim Amerikan hemm [ames plejers li se jkunu qed jilag[bu l-ewwel Olimpjadi tag[hom i]da hemm ukoll plejers ta’ esperjenza b[al Diana Taurasi, Sue Bird u Tamika Catchings. Huma se jkunu qed ifittxu t-tielet midalja tad-deheb flOlimpjadi wara r-reb[iet li kisbu f’Beijing u f’Ateni.
I/-champions Taljani Juventus jibdew jiddefendu ttitlu mirbu[ fl-ista;un li g[adda b’log[ba f’Turin kontra Parma, filwaqt li Milan ukoll jibdew f’darhom meta jilqg[u lil Sampdoria. Dan kien stabbilit ilbiera[ meta ttellg[u l-poloz tal-kampjonat Taljan tas-Serie A g[all-ista;un 2012-13. F’log[biet o[ra tal-ewwel jum li jibda fis-26 ta’ Awwissu, nsibu lil Inter imorru g[and it-tim neo promoss ta’ Pescara; Napoli jin]lu fi Sqallija kontra Palermo filwaqt li r-Roma mmexxija minn Zdenek Zeman jibdew fl-Olimpico kontra Catania. Fit-tieni ;urnata tal-programm tispikka l-log[ba f’San Siro bejn Inter u Roma u fil-[ames ;urnata l-log[ba prin/ipali tkun bejn Napoli u Lazio. Fis-sitt ;urnata Juventus jilqg[u lil Roma filwaqt li jkun hemm ukoll Inter kontra Fiorentina. L-ewwel derby jkun idderby Della Madonnina bejn Inter u Milan li se jintlag[ab fis-seba’ ;urnata fis-7 ta’
Ottubru. Wara waqfa min[abba impenji tat-tim nazzjonali lkampjonat ikompli fil-21 ta’ Ottubru bil-log[biet Juventus v Napoli u Lazio v Milan. Fil[dax-il jum fl-4 ta’ Novembru l-partitissima bejn Juventus u Inter u fit-tnax-il ;urnata Milan v Fiorentina u d-derby tal-kapitali bejn Lazio u Roma. Fit-13-il ;urnata id-derby della Lanterna bejn Genoa u Sampdoria u, fil-;urnata ta’ wara, il-klassika bejn Juventus u Milan. L-a[[ar derby fil-programm ikun dak ta’ Turin bejn Torino u Juventus fit-2 ta’ Di/embru. Il-programm tal-ewwel ;urnata hu dan:
26 ta’ Awwissu 2012
Atalanta-Lazio Chievo-Bologna Fiorentina-Udinese Genoa-Cagliari Juve-Parma Siena-Torino Roma-Catania Milan-Sampdoria Pescara-Inter Palermo-Napoli.
Il-:img[a, 27 ta’ Lulju, 2012
32 Lokali
L-Erbg[a filg[axija kien inawgurat ix-xog[ol ta’ restawr li sar fil-Kappella tal-:ermanja fil-Konkatidral ta’ San :wann. Dan ix-xog[ol, li sar b’investiment ta’ €150,000 ;ie inawgurat mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi. Ara storja f’pa;na 6 (Ritratt> Trevor Sollars)
L-Olimpjadi> L-Isport jirritorna f’daru G[at-tielet darba f’mija u erba’ snin, il-belt ta’ Londra se torganizza l-Olimpjadi tasSajf. [afna jbassru li minkejja d-diffikultajiet kbar li qed jiddominaw id-dinja b[alissa laktar mil-lat ekonomiku u ttwerwir ta’ attakki terroristi/i, din it-tletin edizzjoni talLog[ob modern se tkun meqjusa b[ala l-akbar avveniment fl-istorja. Il-lum jibda l-ispettaklu
Xi seba’ snin ilu, Londra kienet intg[a]let biex tospita dawn il-log[biet, minkejja sfida minn diversi bliet o[ra fosthom Parigi li [afna kienu jqisu b[ala l-aktar favoriti. G[alkemm, b[al kollox, dejjem ikun hemm il-kriti/i li g[al xi ra;unijiet anki strambi, jippruvaw imaqdru de/izzjonijiet b[alma hi dik konnessa mal-Olimpijadi, lg[a]la ta’ Londra ni]let tajjeb ma’ kul[add. Wie[ed jrid jg[id li [afna mid-dixxiplini sportivi raw it-
twelid tag[hom fl-Ingilterra. Kieku ma kienx hekk forsi ma kienx ikollna daqstant varjetà ta’ kompetizzjonijiet. Hu sinifikanti l-[sieb li l-premjazzjonijiet isiru fil-post fejn [afna jemmnu li kienu twieldu diversi dixxiplini sportivi, fosthom it-tigrijiet bil-kanuri u l-boxing, waqt li l-finali talfootball u t-tennis se jsiru filkatidrali ta’ Wembley u Wimbledon. Interessanti wkoll l-isfidi tant mistennija minn atleti minn diversi pajjizi talCommonwealth fosthom il:amajkani li jippruvaw jiddominaw fuq l-istess art li kienet tiddominahom g[al g[exieren ta’ snin. F’din l-edizzjoni tal-log[ob Olimpiku nistennew li jinkisru numru ta’ rekords fl-atletika g[aliex it-t[ejjijiet u t-ta[ri; tal-lum bl-g[ajnuna anki taxxjenza wassluna g[all-aqsar [injiet fil-kompetizzjonijiet, lakbar qab]a u l-itwal tefg[a. L-ispettaklu fid-dixxiplini sportivi kollha ]gur li mhux se jonqos.
minn Clyde Puli clyde.puli@gov.mt
Integrità u lealtà
Nemmen li f’din il-belt ta’ storja u sbu[ija se jispikkaw ilvaluri veri tal-isport fosthom lintegrità u l-lealtà f’[in meta lisport hu mhedded l-aktar bilkorruzzjoni, vjolenza, doping u l-periklu mnissel mill-im[atri illegali. Dawn huma theddid serjissimi g[all-isport u g[al dawk il- miljuni li jipprattikawh barra l-biljuni li jsegwuh mill-erba’ rji[at tad-dinja.
media•link COMMUNICATIONS
Fil-fatt g[all-Ministri talIsport, l-Olimpjadi ta’ Londra bdew nhar l-Erbg[a b’laqg[at tal-Ministri tal-Isport filCommonwealth, li g[alihom attendejt jien b[ala s-Segretarju Parlamentari tal-Isport Malti. Waqt din il-laqg[a kienet diskussa fid-dettall it-tema biex tkun salvagwardjata l-integrità s[i[a tal-isport, u diversi pajji]i, fosthom Malta, urew limpenn li qed isir f’pajji]hom biex ji;u indirizzati sitwazzjonijiet li qed itappnu lintegrità tal-isport mibnija fuq il-valuri ta’ kompetizzjoni u fairplay. Atleti Maltin li jag[mluna kburin
Tajjeb li niddedika wkoll il[sieb tieg[i lill-[ames atleti Nazzjonali Maltin li fil-;ranet li ;ejjin se jkunu qed jirrappre]entawna f’dan il-log[ob. :ranet ilu kelli l-opportunità li n]ur lil dawn l-ambaxxaturi ta’ pajji]na waqt l-a[[ar sezzjonijiet ta’ ta[ri; qabel ma’ marru Londra u stajt napprezza limpenn u l-entu]ja]mu li
g[andhom dawn l-atleti biex jaqtg[u figura tajba g[al pajji]na. Dan jimlina bil-kura;; biex b[ala Gvern inkomplu ninvestu fl-atleti tag[na b[al g[amilna f’din il-le;i]latura fejn nidejna skemi u inizjattivi differenti li jiffa/ilitaw it-ta[ri; tal-atleti. Fost dawn l-iskemi nidejna it20#20 Sport Training Leave g[all-atleti Nazzjonali li ja[dmu mas-settur pubbliku u mal-privat; waqqafna Unit Sportiva fil-Forzi Armati ta’ Malta u l-iSports Competition Leave fejn atleti u uffi/jali li ja[dmu mas-Settur Pubbliku qed jing[ataw madwar 1,000 ;urnata leave bi [las fis-sena biex jie[du sehem f’kompetizzjonijiet internazzjonali. Finalment nawgura kull su//ess lill-atleti Maltin f’dan il-log[ob. Il-fatt l-a[na konvinti li dawn l-atleti se jag[tu xejn anqas mill-a[jar tag[hom jag[milna kburin li a[na wkoll irrappre]entati f’din il-festa sportiva li ti;bed nazzjonijiet prattikament minn madwar iddinja kollha.