2012_07_30 by maltarightnow dotcom

www.media.link.com.mt

Numru 13,191

€0.55

It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

L-MLP negattiv u ma japprezzax il-kisbiet li qed jag[mlu l-[addiema u s-selfemployed Wara waqfa ta’ kwa]i xahar min[abba li Joseph Muscat mar vaganza ftit sig[at wara li sejja[ g[al elezzjoni ;enerali bikrija, il-Partit Laburista organizza attività politika li g[al darb’o[ra kienet ikkaratterizzata minn attakki personali u [orox fuq il-Prim Ministru Lawrence Gonzi. Matul din l-attività g[amlu l-intervent tag[hom tliet kelliema Laburisti, ilkandidat laburista ;did Etienne Grech, id-deputat laburista Helena Dalli u leks Ministru So/jalista Karmenu Vella. Il-kandidat laburista ;did Etienne Grech qal li li]-]g[a]ag[, il-Labour irid jg[allimhom il-valuri tal-passat u lpassat glorju] tal-Labour. Fid-diskors tag[ha, Helena Dalli nfexxet tattakka lillPrim Ministru u qalet li g[andna Prim Minustru “ikkastrat” u li l-elezzjoni tal-2008 kellha tintrebah mil-Labour g[ax fil-verità kellu ra;un Alfred Sant dak i]-]mien. Min-na[a tieg[u, l-eks Ministru So/jalista Karmenu Vella qal li Lawrence Gonzi ;ab “kankru f’Malta” u li hawn “kollox sta;nat”. Karmenu Vella, li g[amel [ames snin b[ala Ministru fi Gvern li mexxa kontra r-rieda talpoplu, qal li Gonzi mhux demokratiku u qed imur kontra r-rieda tal-poplu. g[al pa;na 2

Il-Prim Ministru, Lawrence Gonzi, jiddjaloga ma’ Frank Pulis waqt l-attività MyView

Il-Partit Nazzjonalista se jkompli jg[in biex inti u wliedek tkomplu tg[ixu a[jar Wara snin twal ta’ konsultazzjoni dwar l-IVF, issa g[andna abbozz ta’ li;i dwar dan. B’din il-li;i l-;dida dwar l-IVF se ting[ata tama ;dida lill-koppji li ma jistax ikollhom tfal u se nkunu qed nirregolaw dak li f’pajji]na qabel ma kienx qed ikun irregolat. Hekk sostna l-Prim Ministru u Kap talPartit Nazzjonalista, Lawrence Gonzi, ilbiera[ filg[odu fl-a[[ar sessjoni minn sensiela ta’ MyView – Nitkellmu, li xxandret dirett fuq Net TV, Radio 101, mychoice.pn, Twitter u Facebook. Il-Prim Ministru fisser kif dan isservizz se jkun qed ji;i offrut mill-Isptar Mater Dei bis-sa[[a tas-servizzi talGvern. Il-Prim Ministru fisser ukoll kif ilPartit Nazzjonalista fil-Gvern se jkompli

joffri ;ejjieni sabi[, fejn se jkomplu jin[olqu aktar jobs u jobs b’pagi tajbin. Permezz tal-iskemi MicroInvest u MicroCredit qed jit[addmu kwantità ta’ jobs ;odda, g[ax dawn l-iskemi ng[ataw favur l-imprenditur i]-]g[ir. G[al tliet Budgets fuq xulxin, qal Lawrence Gonzi, tnaqqset l-income tax u ;ew introdotti skemi li j[allu aktar flus fil-but tannegozji tag[na. G[all-investiment tieg[ek, il-Gvern jag[tik lura billi jiffrankalek mill-income tax li te[el, sa massimu ta’ €25,000. Dan, g[aliex ilGvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista dejjem po;;a lill-investitur fuq quddiem; tant hu hekk li jekk ikun hemm idea tajba, il-Gvern jag[ti garanzija li jkopri 90% ta’ dak is-self li jkun hemm b]onn, bl-10% l-o[ra min-na[a tas-sidien tan-

Sa[[a

Sirja

1,139 persuna g[amlu u]u mill-MyHealth fl-ewwel sitt xhur

Assad “jirba[“ f’Damasku bil-;lied f’Aleppo jkompli g[addej

Ara pa;na 3

Ara pa;na 10

negozju. Dan ukoll jifta[ bieb ie[or g[all-investiment, li permezz tieg[u jkompli jin[oloq ix-xog[ol. Postijiet tax-xog[ol ;odda se jkomplu jin[olqu wkoll permezz talinterconnector li se jsir bejn Sqallija u Malta, xi [a;a ;dida g[al Malta li twassalna biex nixtru l-elettriku millEwropa bl-a[jar prezz g[ax dan se jkun qed jg[aqqad lil pajji]na mal-grid Ewropew tal-Ener;ija. G[alhekk, pajji]na mhux se jkollu g[alfejn jibqa’ jinnegozja l-prezz ta]-]ejt, u dan ikompli jg[in fil-kompetittività ta’ pajji]na. Bissa[[a ta’ dan, li mistenni jitlesta sala[[ar tas-sena d-die[la, il-pajji] umbag[ad jag[laq il-power station talMarsa. g[al pa;na 5

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

2 Lokali

Politika ta’ mi]informazzjoni min-na[a tal-MLP

L-Oppo]izzjoni Laburista qed tkompli b’politika ta’ mi]informazzjoni. Dan qalu l-Ministeru g[asSa[[a, l-Anzjani u l-Kura fil-Komunità b[ala risposta g[al dak li ntqal fl-attività politika tal-Malta Labour Party, il-{add 29 ta’ Lulju, f’{al Tarxien. Il-Ministeru tas-Sa[[a qal li mhux veru dak li qed tg[id l-Oppo]izzjoni Laburista dwar l-impjieg ta’ professjonisti ;odda fi [dan is-servizz tas-sa[[a, li skont l-Oppo]izzjoni lpro/ess biex jintg[a]lu limpjegati ma jimxix kif suppost. Il-Ministeru tasSa[[a qal li matul il;img[a li g[addiet saru

spjegazzjonijiet /ari fi tliet stqarrijiet differenti. I]da minkejja dan, lOppo]izzjoni qed tag[]el li tu]a lill-istudenti u tnissel dubju dwar dan il-pro/ess. Il-Ministeru tas-Sa[[a kompla jg[id li hu ovvju li ji;u impjegati dawk listudenti li g[addew mille]amijiet u saru professjonijsti. Intant, b’referenza g[alli;i dwar l-IVF, ilMinisteru qal li jidher li Muscat ja[seb li l-li;i tista’ ssir f’temp ta’ ftit ;ranet, meta fil-verità t-tnedija kienet ri]ultat ta’ snin ta’ studju u konsultazzjonijiet ma’ diversi awtoritajiet filqasam.

Ikomplu l-attakki fuq esponenti tal-Gvern minn pa;na 1

Fid-diskors tieg[u, ilMexxej Laburista, Joseph Muscat, qal li f’Malta xog[ol mhawnx u x-xog[ol li hawn hu xog[ol ta/-/ek/ik, u qal ukoll li bih b[ala Prim Ministru, il-[addiema filg[odu se jmorru kuntenti g[axxog[ol. Fi stqarrija bi twe;iba, ilPartit Nazzjonalista qal li Muscat mhux kapa/i japprezza l-kisbiet kbar li g[amel ilpoplu u l-Gvern f’dawn l-erba’ snin fil-qasam tax-xog[ol bil[olqien ta’ 20,000 job ;did , ;ew approvati 130 fabbrika ;dida, u Malta bil-[ames linqas rata ta’ qg[ad minn fost il-pajji]i kollha tal-Unjoni Ewropea. Muscat qal li f’Malta hawn il-faqar fost il-middle-class u li jekk hu jkun Prim Ministru se

jaqta’ l-faqar, se jkun hawn isser[an tal-mo[[. Dwar dan, ilPartit Nazzjonalista fi stqarrija qal li g[all-middle-class, ilMalta Labour Party dejjem fisser taxxi u aktar taxxi. Kull darba li ;ie dahru mal-[ajt, ilMalta Labour Party fil-Gvern dar fuq il-middle-class u g[asarhom b’taxxi u aktar taxxi biex jag[mel tajjeb minn fuqhom, qal il-Partit Nazzjonalista. Muscat qal li lPrim Ministru Lawrence Gonzi hu amateur u li bilkontra tieg[u, ma jifhem xejn fl-ekonomija. Il-PN qal li kull darba li Muscat ta parir ekonomiku, ilparir dejjem kien ]baljat, b[al meta qal li Malta g[andha tadotta lil ?ipru b[ala mudell ekonomiku, u ?ipru llum il;urnata spi//a f’xifer falliment. Fid-diskors tieg[u, Muscat attakka wkoll il-pro;etti tad-

da[la tal-Belt u l-pont talbreakwater f’Sant’Iermu – pro;etti li mhux biss i;ibu aktar turisti li j[allu aktar flus fil-bwiet tal-[addiema u s-selfemployed, imma li l-poplu stess qed jinvesti f’dawn ilpro;etti, b[al fil-ka] tal-Malita Investments, xhieda ta’ fidu/ja tal-poplu fl-ekonomija talpajji], qal il-Partit Nazzjonalista. Joseph Muscat infexx f’attakki parti;jani u f’diskors vojt dwar l-abbozz ta’ li;i dwar l-IVF li nieda l-Gvern din il-;img[a, li se jag[ti tama ;dida g[all-koppji ming[ajr tfal. Muscat ma kellu xejn xi jg[id dwar dan, u dan hu listess Muscat li kien jifta[ar li jekk ikun Prim Ministru, lewwel li;i li jg[addi tkun dik tal-IVF – dan kollu jirri]ulta li kien diskors vojt, qal il-Partit Nazzjonalista.

Muscat jara biss sa mnie[ru

It-Temp

UV INDEX

IT-TEMP xemxi, b’xi ftit s[ab g[all-ewwel VI}IBBILTÀ tajba IR-RI{ [afif g[al moderat mill-Majjistral, li jsir [afif u varjabbli tard wara nofsinhar BA{AR ;eneralment [afif IMBATT ftit li xejn TEMPERATURA l-og[la 37˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0mm Xita mill-1 ta’ Settembru 644.7mm IX-XEMX titla’ fis-06.07 u tin]el fit-20.10

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

Il-Mexxej Laburista, waqt li kien {al Tarxien, wera bi/-/ar kemm hu bla vi]joni meta [oloq dubju dwar kif ilpro;etti kapitali jo[olqu ]vilupp ekonomiku u kif jistg[u jo[olqu x-xog[ol. U ipprova ji]]ufjetta bi pro;etti li qed jag[mlu unur lil pajji]na. Dan qalu l-Ministeru g[allInfrastruttura, it-Trasport u lKomunikazzjoni, fi stqarrija b’reazzjoni g[al dak li qal Muscat ilbiera[ fil-g[odu. Il-Ministeru qal li ntejbu ddehra ta’ pajji]na ma jiswa xejn, tant li kemm Muscat, kelliema Laburisti u l-mezzi tax-xandir tal-Partit Laburista ippruvaw jwaqqg[u l-valur tal-pro;ett tal-pont ta’ Sant’Iermu, pro;ett li issa huwa destinazzjoni ;dida g[all-familji Maltin u G[awdxin u g[all-eluf ta’ turisti li j]uru l-Belt Valletta u

l-Port il-Kbir. Wara li nhar it-Tlieta li g[adda saret l-inawgurazzjoni uffi/jali tal-Pont ta’ Sant’Iermu, madwar 6,000 persuna, fosthom ammont kbir ta’ barranin, fittxew b’interess kbir l-informazzjoni dwar dan il-pro;ett u kif jistg[u j]uruh. Dan g[amluh permezz tas-sit elettroniku tad-Dipartiment tal-Informazzjoni. Il-kuntratturi li [admu fuq dan il-pont u t-titjib fl-a//ess ta’ madwaru fil-ma;;oranza tag[hom kienu Maltin, u ’l fuq minn €2.5 miljun marru filbwiet tal-[addiema tag[hom. I]da g[al Muscat dan huwa [ela ta’ flus u dan il-Gvern ma kellux jag[mlu dan il-pro;ett. Il-fatti juru li anki gvernijiet Laburisti minn dejjem riedu jfejqu din il-;er[a fil-Port ilKbir u jer;g[u jwaqqfu dan is-simbolu g[all-poplu Malti. Fil-fatt Joseph Muscat evita

milli jsemmi li prede/essur tieg[u, Karmenu Mifsud Bonni/i, fl-1985 kien di;à ta t-tender lill-Konsorzju Land Sea Civil Engineering biex jag[mlu dan il-pro;ett. Il-Mexxej Laburista jrid jifhem li llum il-Belt Valletta hija kalamita tal-qofol talpolitika u l-ekonomija ta’ pajji]na, u dan il-pont jinsab e]att fil-bokka, mhux biss talaktar port bie]el f’pajji]na, i]da fl-isba[ port filMediterran. Dan il-Gvern irid ikompli jsa[[a[ din il-kalamita g[atturi]mu permezz ta’ monumenti b[al dan. }gur li dan il-pont se jitni]]el b[ala destinazzjoni unika li kull min i]ur lil pajji]na jrid jesperjenzaha – kemm g[addehra spettakulari li joffri minn fuqu kif ukoll min[abba li ta’ kull filg[axija se jkun spettaklu minnu nnifsu.

B[al-lum 25 sena IT-TNEJN L-og[la 37˚C L-inqas 25˚C

IT-TLIETA L-og[la 34˚C L-inqas 23˚C

L-ERBG{A L-og[la 33˚C L-inqas 23˚C

IL-{AMIS L-og[la 32˚C L-inqas 22˚C

IL-:IMG{A L-og[la 32˚C L-inqas 22˚C

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 35˚ xemxi, Al;eri 29˚C xemxi, Amsterdam 19˚C imsa[[ab, Ateni 39˚C xemxi, Li]bona 26˚C xemxi, Berlin 20˚C imsa[[ab, Brussell 19˚C ftit imsa[[ab, il-Kajr 34˚C xemxi, Dublin 15˚C imsa[[ab, Kopen[agen 17˚C imsa[[ab, Frankfurt 21˚C imsa[[ab, Milan 29˚C xemxi, Istanbul 31˚C xemxi, Londra 15˚C ftit imsa[[ab, Madrid 30˚C xemxi, Moska 28˚C xemxi, Pari;i 19˚C imsa[[ab, Bar/ellona 31˚C xemxi, Ruma 29˚C xemxi, Tel Aviv 31˚C ftit imsa[[ab, Tripli 38˚C xemxi, Tune] 35˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 25˚C imsa[[ab, Zurich 18˚C imsa[[ab, Munich 20˚C imsa[[ab, Stokkolma 21˚C ftit imsa[[ab, San Pietruburgu 32˚C xemxi

mfakkar il-qtil ta’ Nardu Debono fidDepot tal-Pulizija, li se[[ fit-30 ta’ Lulju, fl-1980. Nardu Debono kien instab maqtul f’Wied i/-?awsli, limiti ta’ {al Qormi. Fuqu kien instab tben;il ma’ ;ismu kollu u feriti fuq in-na[a ta’ ;ewwa ta’ koxxtu. Debono kien qed jin]amm mill-Pulizija b’arrest biex ikun investigat dwar allegazzjonijiet konnessi ma’ tqeg[id ta’ bombi. F’mumenti kien irrappurtat li [arab millkustodja tal-Pulizija u aktar tard instab mejjet. Mill-inkjesta rri]ulta li l-kaw]a talmewt kienet li nfaqg[et il-milsa, li kkaw]at emora;ija interna. G[al snin s[a[ ta[t amministrazzjoni So/jalista ma sar xejn bis-serjetà biex ikun mag[ruf x’kien se[[ verament. Wara r-reb[a talPN fl-elezzjoni ta’ f’Mejju, il-ka] re;a’ nfeta[. Mill-investigazzjonijiet irri]ulta li Nardu Debono mhux veru li kien [arab lill-Pulizija i]da nqatel b’konsegwenza ta’ feriti li ;arrab waqt li kien qed ji;i investigat.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

Lokali 5

L-attività MyView tal-biera[ attirat ukoll numru sabi[ ta’ nies mhux biss fuq l-internet u l-media li xxandret fuqhom, imma wkoll fid-Dar ?entrali tal-Partit Nazzjonalista

G[andna ;ejjieni sabi[ quddiemna b’aktar jobs u jobs b’pagi tajbin minn pa;na 1

Mistoqsi dwar g[aliex wie[ed g[andu jivvota lillPartit Nazzjonalista, il-Prim Ministru spjega kif min jag[]el li ma jivvutax fl-Elezzjoni :enerali li jmiss, ikun qisu qed jivvota lill-Malta Labour Party u b’hekk ipo;;i lillOppo]izzjoni fil-Gvern. Minkejja li l-Prim Ministru fisser kif hu jkollu jbaxxi rasu quddiem il-verdett tal-poplu, hu ]ied jg[id li hu fid-dmir li jifta[ g[ajnejn il-poplu u jispjega dak kollu li g[andu x’joffri lillpajji] minn dak kollu li wettaq sa issa l-Partit Nazzjonalista filGvern. Lawrence Gonzi ]ied jg[id li sa issa [add ma jaf x’g[andu ppreparat il-Malta Labour Party g[ax dan baqa’ b’[alqu mag[luq. L-unika [a;a li hu konsistenti fiha Joseph Muscat f’erba’ snin u nofs li ilu Leader tal-Oppo]izzjoni hi li, b’differenza g[al tmexxijiet o[ra, baqa’ b’[alqu mag[luq g[all-politika adatta g[al pajji]na. Hawnhekk il-Prim Ministru sostna li l-g[a]liet g[andhom isiru mill-bidu nett u mhux fla[[ar mumenti tal-log[ba, u fisser kif l-unika prova li g[andu l-poplu tal-Malta Labour Party hu meta l-poplu stess fdah imexxi ’l pajji]na la[[ar, fejn fi 22 xahar li dam fil-Gvern, ]ied jg[id Lawrence

Gonzi, kisser il-pajji] u da[[lu fil-[ajt meta ma kien hemm kri]i mkien, ne[[a l-istipendji g[all-istudenti, g[amel it-taxxa fuq is-sa[[a u b’kollox da[[al 33 taxxa. Il-Partit Nazzjonalista jemmen fil-[addiema li kapa/i jsarrfu kull sfida f’opportunità, u hu l-partit li fil-maltemp mexxa u [are; id-dg[ajsa millmaltemp. Dan g[aliex g[exna erba’ snin ta’ inkwiet internazzjonali. Huwa fatt ukoll li mill-a[barijiet jo[ro; il-fatt li hemm pajji]i g[arkupptejhom. Sa issa, minkejja dan kollu, pajji]na mexa ’l quddiem u [a de/i]jonijiet tajbin u ma qg[adx fuq il-pariri ta’ Muscat, li qallu li g[andu jimxi fuq ilmudell ta’ ?ipru, pajji] li mexa b’politika [a]ina. L-istess Muscat kien jifta[ar bil-Prim Ministru Spanjol Zapatero. Spanja llum tinsab f’sitwazzjoni fejn il-qg[ad

tela’ g[al 25%, pajji] li ilu ma jkun f’sitwazzjoni b[al din sa minn ]mien ta’ dittatura. Madankollu, pajji]na kiseb ri]ultati tajbin fl-ekonomija; tant hu hekk li l-Ministru :ermani] Michael Link, li ;ie Malta sabiex jinawgura rrestawr li sar fil-Kappella tal:ermanja fil-Konkatidral ta’ San :wann, qal li Malta hi ankra soda fl-ekonomija Ewropea. Barra minn hekk, Malta u l-:ermanja biss huma l-pajji]i li j]ommu l-qg[ad flinqas livell ta’ qg[ad minn dak tal-2008. Dan kollu qed ise[[ fl-istess waqt li Joseph Muscat jg[id li pajji]na g[addej minn di]astru. Il-Leader tal-Malta Labour Party tal-lum, ]ied jg[id Lawrence Gonzi, mo[[u biss biex isir prim ministru. Hu hawnhekk fakkar kif l-istess Joseph Muscat, li kien millbidu nett kontra s-s[ubija ta’

Malta fl-Unjoni Ewropea u li ddeskriviha b[ala s-salib talmillennju, issa jrid ikun Prim Ministru meta Malta jkollha lpresidenza tag[ha fl-Unjoni Ewropea. Lawrence Gonzi staqsa x’fidu/ja g[andu wie[ed f’Joseph Muscat li issa jrid imexxi ’l pajji] fuq parir [a]in li kien ta hu stess, u dan juri kemm ma jafx fejn ipo;;i saqajh. B’referenza g[all-20,000 post tax-xog[ol ;did li n[olqu f’dawn l-a[[ar snin, il-Kap talPartit Nazzjonalista qal li Joseph Muscat imeri anki numri u statistika g[ax g[alih dawk l-impjiegi li qed jimlew il-vojt ma jitqisux b[ala ;odda. G[all-Malta Labour Party, jekk meta g[alqet it-Tarzna kien hemm 1,300 post tax-xog[ol li ntilfu, l-1,300 ru[ biex jimlew dak il-vojt ma jitqisux b[ala impjiegi ;odda. G[alhekk, ladarba Muscat ma jkunx onest

mieg[u nnifsu, huwa diffi/li li jkun onest mal-poplu. Ir-ri]ultat po]ittiv dwar ledukazzjoni li [are; ftit taljiem ilu, li 82% tal-istudenti Maltin ikomplu jistudjaw wara s-snin obbligatorji, kien ittrattat ukoll waqt dan id-djalogu. Minkejja li hu ri]ultat po]ittiv, il-Prim Ministru qal li hu mhux kuntent g[ax irid jara dan innumru jitla’ g[al 100%. Lawrence Gonzi tkellem ukoll dwar is-settur tas-sa[[a fejn qal li l-pajji] irnexxielu jaqta’ mill-waiting list, u hekk se jkompli jag[mel. Apparti minn hekk, se jkompli jindirizza l-isfidi li dan kollu jing[ata b’xejn. Hu ttratta wkoll id-di]abbiltà, aspett li lGvern qed ja[dem [afna fih sabiex ji;u offruti esperjenzi ta’ xog[ol u b’hekk [add ma jit[alla barra, la fil-qasam taledukazzjoni u lanqas fixxog[ol.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

Lokali 3

Is-Sibt fil-g[axija, fl-MFCC Ta’ Qali ittella’ kun/ert tal-kantant popolari Renzo Arbore, li kien deskritt b[ala spettakulari u allegru]. Il-kantant Taljan, li g[andu 75 sena, allegra lill-udjenza numeru]a b’u[ud mis-siltiet popolari fir-repertorju tieg[u. Arbore kien waqqaf L’Orchestra Italiana lura fl-1991, bl-iskop li jtella’ kun/erti u jxerred il-mu]ika tradizzjonali Naplitana. Huwa g[amel kun/erti f’diversi pajji]i fl-Ewropa, fl-Asja u l-Amerika. Il-karriera tieg[u bdiet b[ala pre]entatur fuq ir-radju fis-sittinijiet, u ma]-]mien stabbilixxa ru[u b[ala pre]entatur fuq it-televi]joni u direttur tal-films. Il-kun/ert tas-Sibt kien it-tieni wie[ed li Arbore kellu f’pajji]na.

1,139 persuna jag[mlu Ra;el iwe;;a’ u]u minn MyHealth [afif f’in/ident tat-traffiku fl-ewwel 6 xhur Fl-ewwel sitt xhur minn meta ;ie mniedi u beda jit[addem isservizz MyHealth, sa :unju li g[adda g[amlu u]u minn din is-sistema online 1,139 persuna, sistema li tlestiet fi ]mien sena u li g[aliha l-Gvern investa 350 elf ewro. Dan is-servizz hu ta’ benefi//ju g[all-pazjenti g[allfatt li kull min japplika g[alih ikollu a//ess g[ar-ri]ultati tale]amijiet medi/i tag[hom stess u b’hekk il-pazjent ma jkollux g[alfejn jiftakar l-istorja talmedi/ina tieg[u g[ax dan kollu jkun imni]]el f’din is-sistema, li tista’ ti;i a//essata mit-tabib jew

tobba mag[]ula mill-pazjent innifsu u li huma lli/enzjati ja[dmu f’pajji]na u li huma inklu]i f’MyHealth. B’din issistema qed ikomplu jissa[[u kemm is-servizzi tas-sa[[a talpajji] u anki dawk tal-privat, sistema li qed tpo;;i lil Malta fuq quddiem f’dan is-settur, aktar u aktar meta jkun ikkunsidrat li l-Ingilterra fadlilha sal-2015 biex tkun qed idda[[al sistema simili. Fost l-o[rajn, l-informazzjoni medika li hemm a//essibbli f’dan is-sit tinkludi l-medi/ini li l-pazjent qed jie[u, l-x-rays li jkunu ttie[du, ri]ultati medi/i u

medi/ini o[ra. B[alissa, din issistema tinkludi a//ess g[all-ittri li jing[ata l-pazjent meta jkun jista’ jitlaq mill-isptar (discharge letters), il-pazjent jing[ata lpossibbiltà li jag[]el iktar minn tabib wie[ed sabiex jag[tihom a//ess g[all-informazzjoni, u hemm ukoll a//ess g[al-lista talmedi/ini li wie[ed jista’ jing[ata mill-Ispi]erija tal-G[a]la Tieg[ek. Barra minn hekk, hemm ukoll a//ess g[ar-ri]ultati tat-testijiet mil-laboratorji, u hemm ukoll il-fa/ilità li wie[ed japplika g[al notifikazzjonijiet b’email dwar l-informazzjoni f’MyHealth.

Ra;el ta’ 46 sena millMellie[a ;arrab ;rie[i [fief wara li kmieni lbiera[ fil-g[odu, g[all[abta tas-sebg[a neqsin kwart, kien involut f’in/ident tat-traffiku. L-in/ident se[[ fi Triq in-Naxxar, il-G[arg[ur. Il-Pulizija marret minnufih fuq il-post fejn mill-ewwel st[arri; irri]ulta li waqt li vettura tat-tip Landrover Freelander kienet qed tinstaq fid-direzzjoni

minn San Pawl il-Ba[ar lejn San :wann, g[al xi ra;uni kellha impatt ma’ [ajt, bil-konsegwenza li nqalbet. Is-sewwieq ittie[ed lIsptar Mater Dei g[allkura medika, fejn kien i//ertifikat li kien qed isofri minn ;rie[i [fief. Min[abba l-in/ident, it-triq g[amlet ukoll xi [in mag[luqa. B’rabta ma’ dan il-ka] g[adhom g[addejjin linvestigazzjonijiet.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

4 Lokali

Parti mill-pubbliku li lbiera[ attenda l-attività MyView (Ritratti> Michael Ellul)

Gvern li jag[mel id-differenza Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista dejjem g[amel id-differenza, b’mod partikulari wkoll fil-qasam tat-turi]mu, u anki fost lanzjani, kif deher bi/-/ar mill-esperjenzi ta’ ]ew; persuni li g[amlu l-interventi tag[hom waqt MyView – Nitkellmu tal-biera[ filg[odu. Kif [are; bi/-/ar millintervent ta’ Frank Pulis, General Manager ta’ lukanda, il-Partit Nazzjonalista g[amel differenza fil-qasam tatturi]mu. Fil-kummenti tieg[u, Pulis spjega kif hu beda ja[dem fil-qasam tat-turi]mu sa minn età ]g[ira, u kif fl-40 sena esperjenza ta’ xog[ol f’dan il-qasam ra [afna tibdil. Hu semma kif jiftakar li meta l-lukanda kienet timtela bit-turisti kien ikun hemm problemi tal-elettriku u lilma. U dan kollu nbidel

meta nbidel il-Gvern g[ax pajji]na umbag[ad beda j[ares lejn it-turizmu b’ottimi]mu. Frank Pulis irrefera wkoll g[ar-rekord fil-qasam tatturi]mu, fejn is-sena li g[addiet in-numru ta’ turisti la[aq il-1,400,000 turist. Dwar dan kollu, il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista, Lawrence Gonzi, semma kif fl-1987 ilPartit Nazzjonalista fil-Gvern kellu jag[mel dak li m’g[amilx il-Malta Labour Party meta kien fil-Gvern. G[alhekk kien il-Partit Nazzjonalista li biddel ixxenarju tat-turi]mu b’mod radikali. Fost aspetti o[ra, ilPrim Ministru semma kif blinvestiment li sar, pajji]na sar l-iktar pajji] fil-Mediterran li g[andu l-ba[ar ta’ madwaru nadif, aspett importanti [afna kemm g[all-Maltin, i]da anki wkoll g[at-turisti li j]uru lg]ejjer tag[na. Il-blue flag

hija /ertifikat g[at-turi]mu. Hu ]ied jg[id li jekk f’pajji]na ma jkollniex l-ilma ma nkunux nistg[u nsostnu 1,300,000 turist. Minn esperjenza o[ra li qasam mal-pubbliku din iddarba Carmel Conti, anzjan li jag[mel u]u min-night shelter, [are; bi/-/ar kemm il-Partit Nazzjonalista filGvern g[andu g[al qalbu lanzjani. L-anzjan qal li hu permezz ta’ dan ix-shelter ma jonqsu xejn, u fil-post isib lil kul[add idur bih. Rigward dan is-servizz li qed ji;i offrut lill-anzjani, ilPrim Ministru qal li dan la[[ar infeta[ it-tielet night shelter, servizz, qal Lawrence Gonzi, li jserra[ l-im[u[ talanzjani li jib]g[u jorqdu wa[edhom u li jkunu jridu li xi [add jorqod mag[hom. Apparti dan is-servizz, ilGvern qed jag[ti wkoll lillanzjani li g[alqu t-80 sena /ekk ta’ 300 ewro.

Carmel Conti, anzjan li qed igawdi mis-servizz tan-night shelter

Frank Pulis, General Manager ta’ lukanda, li qal li l-Partit Nazzjonalista g[amel differenza fil-qasam tat-turi]mu

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

6 Lokali

L-UE tfisser l-arja li nie[du, l-impjiegi u l-prodotti li nikkunsmaw Peter Agius, li fl-a[[ar g[axar snin kien ja[dem malistituzzjonijiet Ewropej fi Brussell, ftit tal-;img[at ilu n[atar b[ala l-Kap tal-Uffi//ju tal-Parlament Ewropew f’Malta. Quddiemu g[andu diversi sfidi, bl-aktar wa[da diffi/li tkun dik ta’ kif se jkun qed jikkomunika l-politika Ewropea ma/-/ittadini Maltin. Matthew Bonett iltaqa’ ma’ Peter Agius u flimkien tkellmu dwar diversi su;;etti, fosthom anke l-isfidi li mistenni jiffa/ja Peter Agius f’din l-esperjenza l-;dida.

G[al [afna Maltin, l-isem Peter Agius hu isem ;did. Lewwel snin tal-karriera tieg[ek g[exthom fi Brussell ta[dem fl-istituzzjonijiet Ewropej u g[alhekk, forsi mhux [afna Maltin jafu bik. Min hu Peter Agius^

Jiena kont na[dem fi Brussell g[al dawn l-a[[ar g[axar snin. Qabel, kont nistudja l-li;i fl-Università ta’ Malta. Jien kont minn talewwel li tlajt na[dem Brussell, u l-ewwel xog[ol tieg[i kien li niffinalizza u nirrevedi t-trattati li Malta kienet se tiffirma malUnjoni Ewropea, li dak i]]mien kien mag[ruf b[ala tTrattat tal-Ade]joni. Xog[li kien li nara li t-trattat ikun miktub b’Malti tajjeb g[aliex il-Malti hi lingwa awtentika daqs kull lingwa o[ra, u ]ball fil-lingwa tatTrattat tista’ twassal g[al differenza legali bejn pajji] u ie[or. Hu g[alhekk li l-Unjoni Ewropea timpjega avukati biex jivverifikaw dawn it-trattati qabel jid[lu fis-se[[. Minn dak ix-xog[ol, li kien aktar relatat mal-lingwa, imxejt g[al xog[ol ie[or li hu aktar politiku li domt nokkupah g[al dawn l-a[[ar [ames snin. Xog[li kien li nipparte/ipa fin-

negozjati u nassisti l-Kunsill tal-Ministri fin-negozjati tieg[u mal-Parlament Ewropew. F’dan ix-xog[ol, stajt nifhem aktar kif issir il-politika Ewropea, kif isiru l-li;ijiet Ewropej, u l-importanza taddjalogu bejn l-istituzzjonijiet. Id-djalogu ma jsirx b’mod awtomatiku, tant li kieku l-istituzzjonijiet Ewropej kellhom jimxu g[al rashom, kieku jmorru f’direzzjonijiet kompletament differenti.

zjonijiet Ewropej ippermettieli li nara l-fa//ata differenti tannegozjati, kif l-Unjoni Ewropea tasal g[al qbil. Biex naslu g[al qbil, kul[add irid i/edi ftit, u kul[add irid ikun lest li jifhem il-po]izzjoni ta’ [addie[or.

G[aliex ta[seb li l-istituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropea ma jipruvawx jimxu id f’id^ X’hemm li j]ommhom milli jie[du po]izzjonijiet komuni^

Il-Parlament Ewropew g[andu rwol l-aktar determinanti peress li hu bil-kunsens u bl-approvazzjoni tal-Parlament Ewropew li li;i Ewropea tkun tista’ tid[ol fis-se[[. IlPresidenza tmexxi n-negozjati f’isem il-Kunsill tal-Ministri li jsiru ma’ numru ta’ Membri tal-Parlament Ewropew. Malta wkoll se jkollha l-Presidenza tal-Unjoni Ewropea fl-2017. Meta nsemmu li xi MEP n[atar Rapporteur hu xi [a;a importanti, g[aliex dak il-MEP ikun qed jirrappre]enta lParlament Ewropew kollu finnegozjati mal-istituzzjonijiet lo[rajn. In-negozjati jsiru bejn numru ]g[ir ta’ nies, u hemmhekk ji;u diskussi lpunti kollha ta’ diver;enza. Il-Parlament Ewropew japprova l-po]izzjoni tieg[u filKumitat, u g[alhekk hu importanti meta ng[idu li dawk lMEP’s qeg[din membri jew sostituti f’xi Kumitat. Dan ifisser li f’dak ilKumitat, l-MEP’s ikunu jistg[u jwettqu l-politika tag[hom. F’livell ta’ Kumitat, ti;i ffurmata l-po]izzjoni preliminari tal-Parlament Ewropew, biex imbag[ad filPlenarja, meta l-750 Deputat Ewropew jiltaqg[u fi Strasburgu, tkun addottata lpo]izzjoni finali tal-Parlament Ewropew.

Inti g[andek il-Kummissjoni Ewropea li tidealizza, tipproponi l-li;ijiet u dejjem tfittex interess komuni Ewropew. Dan l-interess Ewropew imbag[ad ji;i ffiltrat minn ]ew; organi differenti. Lewwel g[andek il-Kunsill talMinistri fejn l-istati kollha jaraw l-interessi nazzjonali tag[hom. Fil-Kunsill talMinistri, l-istati membri jibdew jistaqsu jekk il-proposta talKummissjoni Ewropea hix addattata g[al pajji]hom jew le. Il-pajji]i kollha j[arsu lejn ilbut tag[hom u jekk dik il-proposta hux se ssarraf f’impjiegi fil-fabbriki tal-pajji]i rispettivi. Min-na[a l-o[ra, il-Parlament Ewropew iqis l-interessi ta//ittadini. Il-Membri talParlament Ewropew jistaqsu x’inhuma l-aspirazzjonijiet ta//ittadini u x’jixtiequ l-Ewropej mill-Unjoni Ewropea. Ovvjament, kull politiku u kull [addiem tal-istituzzjonijiet kollha ja[dmu fl-interess ta//ittadini, i]da l-Membri talParlament Ewropew jaraw aktar b’mod dettaljat xi jkunu jridu /-/ittadini Ewropej. Il-fatt li [dimt ma’ diversi istituz-

Kif g[edt int, il-Parlament Ewropew g[andu rwol importanti. X’inhu l-irwol prin/ipali tieg[u meta tkun g[addejja li;i bejn l-istituzzjonijiet Ewropej^

Peter Agius li issa qed imexxi l-Uffi//ju tal-Parlament Ewropew f’Malta

Minn dak li qed ji;ri b[alissa fil-Parlament Ewropew, x’ta[seb li se jkunu s-su;;etti li se ji;u diskussi fil-;img[at u x-xhur li ;ejjin^

?ertament li huma l-politi/i li jiddeterminaw il-prijoritajiet tal-Parlament Ewropew. Jiena nista’ nag[tik opinjoni tieg[i personali. Jiena na[seb li fixxhur, u anke forsi fis-snin li ;ejjin, wa[da mill-aktar elementi importanti se tkun li lUnjoni Ewropea tassigura li ma titkellimx biss fuq awsterità i]da titkellem dejjem aktar fuq tkabbir ekonomiku. Dan il-pro/ess di;à beda filParlament Ewropew. It-tkabbir ekonomiku jinkludi li l-Unjoni Ewropea tiffoka biex tillibera lener;ija li baqg[alu s-suq komuni ta’ 500 miljun konsumatur. B’dan il-mod, isswieq Ewropej ikunu aktar integrati bejniethom b’500 miljun /ittadin li g[andhom drittijiet ta’ konsumatur. Jekk per e]empju, jiena se nixtri prodott fuq l-internet ma nsibx intoppi minkejja li nkun qed naqsam fruntiera. Din hi l-Unjoni Ewropea li no[olmu biha. Unjoni li fiha je]isti suq wie[ed, b’regoli mag[qudin, u li jippermettu biex i/-/ittadini u l-konsumaturi jkollhom aktar libertajiet. Il-Parlament Ewropew di;à qieg[ed jippromwovi [afna minn dawn l-azzjonijiet. B[alissa, fuq il-Mejda talParlament Ewropew hemm diversi inizjattivi mressqin mill-Kummissjoni Ewropea, fejn id-Deputati jikkunsidraw, per e]empju, ir-revi]joni talAccounting Directive, spe/jalment g[all-SME’s u lkumpaniji ]g[ar. Qed issir revi]joni wkoll tarregoli tal-Public Procurement g[all-SME’s, inklu] ukoll iddirettivi dwar il-Venture Capital. Dan il-kapital hu wie[ed interessanti [afna. Per e]empju jien g[andi kumpanija u g[andi idea tal-;enn, i]da

tant hi riskju]a li ma nsibx finanzjament. L-Unjoni Ewropea tista’ tg[in billi tpo;;i l-kapital li lest ikun irrisjkat fuq ideat ta’ dan it-tip. Ma ninsewx li Facebook, li llum hu intrapri]a fenomenali, minbarra li hu wkoll Social Media interessanti [afna, beda grazzi g[all-finanzjament ta’ dan it-tip. Kien hemm nies li rriskjaw u ffinanzjaw lil Zuckerberg. Zuckerberg [are; li kien fenomenu mondjali. LUnjoni Ewropea ma tistax tirriskja li jkollha l-Zuckerberg’s fostna u ma nindunawx bihom.

Xi sfidi ta[seb li se tiffa/ja fil-[idma tieg[ek b[ala Kap tal-Uffi//ju tal-Parlament Ewropew f’Malta^

Na[seb l-isfida prin/ipali ta’ kull komunikatur fuq livell Ewropew, ji;ifieri min irid jikkomunika l-Unjoni Ewropea li/-/ittadini fuq ba]i lokali, hi li filwaqt li nissimplifikaw ftit ilmaterji Ewropej li huma kumplessi [afna, nassiguraw li /ertu livell ta’ informazzjoni ta’ kwalità tg[addi lill-pubbliku. Irridu nu]aw il-lingwa;; talpubbliku. Illum, l-Unjoni Ewropea saret [a;a ta’ kuljum, kuljum qieg[da mag[na. Minn filg[odu, x[in inqumu, mill-arja li nie[du kif no[or;u barra, sal-prodotti li nikkunsmaw, sal-impjieg li g[andna. Kull [a;a li nag[mlu hi influwenzata mill-politika talUnjoni Ewropea. Allura //ittadin jaqbillu li jkun jaf x’inhu g[addej fl-Unjoni Ewropea g[ax jaffetwah direttament. Din hi s-sa[[a tal-Parlament Ewropew, li hu l-uniku istituzzjoni eletta demokratikament mi/-/ittadini. A[na stess g[a]ilna d-Deputati Maltin li qeg[din fil-Parlament Ewropew. Dawn is-sitt Deputati qed jassiguraw li lvu/i tag[na b[ala Maltin titwassal lill-Unjoni Ewropea, permezz tal-Parlament Ewropew.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

Lokali 7

Jitnieda l-Premju Anzjan tas-Sena

Disinn ta’ kif mistenni li jkun :nien Karin Grech

Approvat il-permess g[at-tisbi[ ta’ :nien Karin Grech f’San :wann L-Awtoritaà Maltija g[allAmbjent u l-Ippjanar lMEPA, approvat il-[ru; ta’ permess fuq talba talMinisteru g[ar-Ri]orsi u lAffarijiet Rurali biex jing[ata bidu g[al pro;ett ta’ tisbi[ li g[andu jag[ti aktar spazju miftu[ g[ar-rikreazzjoni talfamilji fil-qalba tal-komunità ta’ San :wann. Dan il-;nien, se jinkludi area ta’ landscaping, funtana, u play area g[at-tfal. IlMonument f’;ie[ Karin

Grech li jinsab f’dan il-;nien ;ie inkorporat fid-disinn il;did u se jing[ata spazju aktar prominenti fil-;nien. Ilpro;ett ta’ tisbi[ se jkun qed joffri spazju akbar u ta’ kwalità ferm a[jar g[ar-rikreazzjoni minn dak li je]isti llum. Il-Klabb tal-bo//i li jinsab f’dan is-sit se jing[ata post ;did f’San :wann biex b’hekk il-;nien se jkun qed jikber b’madwar 900 metru kwadru. Dan il-pro;ett jinvolvi

wkoll bini ta’ ?entru ?iviku minn fejn ir-residenti jkunu moqdija a[jar. Dan il-pro;ett jorbot malvi]joni tal-Gvern li jkompli jsebba[ spazji urbani. Dan la[[ar snin bi pro;etti b[alma huma: Pjazza Sant Ubaldeska f’Ra[al :did, Pjazza Mons. Isdor Formosa f’Gwardaman;a, u :nien Santa Marija tal-An;li f’Ba[ar i/-?ag[aq u /-?entru ?iviku u :nien fis-Swieqi fost o[rajn.

It-32 edizzjoni tal-Farsons Beer Festival Nhar il-:img[a ng[ata bidu g[at-32 edizzjoni tal-Farsons Great Beer Festival, festival li minbarra li joffri l-aqwa ditti lokali u internazzjonali talbirra, joffri wkoll l-aqwa talent tal-mu]ika f’Malta. Fost lartisti li se jkunu qed jie[du sehem matul dan il-beer festival, hemm il-Big Band

Brothers, Freddie Portelli, ilgrupp Tribali, Joe Demicoli, Airport Impressions, Kurt Calleja, Zoo, Fakawi, The Riffs u Red Elektrik fost numru ta’ bands o[ra u[ud minnhom ;odda. Dan hu festival li ta’ kull sena jkun mistenni millMaltin, dan g[aliex sab postu

fil-kalendarju ta’ attivitajiet Maltin u huma wkoll bosta turisti li j]uru pajji]na li jattendu g[al dan il-beer festival. Il-Farsons Great Beer Festival se jkun mifrux fuq g[axart ijiem, mill-:img[a 27 ta’ Lulju sal-{add 5 ta’ Awwissu.

Il-Premju Anzjan tasSena g[andu l-g[an illi ni//elebraw l-anzjanità attiva fil-komunità. Kliem is-Segretarju Parlamentari g[all-Anzjani u l-Kura fil-Komunità Mario Galea waqt it-tnedija tal-Premju Anzjan tasSena 2012 fi/-/entru ta’ Matul il-Jum ta’ {adDingli. I/-/entri ta’ Matul il-Jum huma popolari [afna malanzjani u j[addmu madwar 70 persuna. Dawn i/-/entri huma g[ejjun edukattivi u rikreattivi g[all-anzjani. B’kollox hawn 19-il centru mifruxin madwar Malta li fihom jattendu mal-2,000 anzjan. Mario Galea qal li l-anzjanità hi fa]i o[ra minn [ajjitna u xebba[ha ma’ ktieb illi fih tista’ taqra lesperjenza ta’ bniedem, ta’ ra[al jew ta’ komunità. Dan il-Premju g[andu wkoll l-iskop li jisfida lmentalità li x-xju[ija hi lag[ar parti tal-bniedem. Fil-fatt wie[ed seta’ jara kif bosta anzjani bdew ju]aw il-kompjuter u anke

l-iskype biex ikellmu lillqraba tag[hom barra millpajji]. Is-Segretarju Parlamentari Mario Galea spejga kif din is-sena lPremju se jkollu dimensjoni o[ra min[abba li hi ssena Ewropea ddedikata g[all-Anzjanità Attiva kif ukoll g[as-Solidarjetà Bejn il-;enerazzjonijiet. In-Nazzjon tkellem ukoll ma’ Margaret Mifsud li hi r-rebbie[a tal-Premju Anzjan tas-Sena 2011. Hi qaltilna li l-volontarjat kien jog[;obha minn mindu kienet tifla ]g[ira. Fuq kollox qalet li se tibqa’ g[addejja b’[idmietha u se tkompli tag[mel il-;id minkejja l-età tag[ha. Din is-sena se jing[ata wkoll Premju Spe/jali li lBord tal-G[a]la jkun irrikonoxxa li g[amel xog[ol siewi u me[tie; fiddar tal-anzjani fejn ikun qed jg[ix. Kien ippre]entat ukoll ilBord tal-G[a]la tal-Premju Anzjan tas-sena li g[andu b[ala Chairman lil Frank Farrugia.

Spe/jalista tal-IT tirrappre]enta ‘l Malta fl-Olimpjadi Diane Borg, l-Isportiva tasSena 2011, li hi ukoll spe/jalista tal-IT li ta[dem fisservizzi tal-IT fl-Università ta’ Malta, qed tirrappre]enta ’l Malta fil-log[ob Olimpiku li bdew f’Londra. Il-parte/ipazzjoni tag[ha f’dan il-log[ob presti;ju] se jkun su//ess ie[or fil-karriera ta’ din l-atleta. Apparti millunur tal-Isportiva tas-Sena

2011, hi kienet stabilliet ru[ha ukoll fir-rekord nazzjonali ta’ 200m. Barra minn hekk, fl-istess sena, Diane kienet reb[et ukoll midalja tad-deheb fillog[ob tal-pajji]i ]-}g[ar u reb[et ukoll midalja tal-fidda fil-100m. Ri/entement hi rrappre]entat ukoll lil Malta fil-Kampjonati Ewropej ta’ Helsinki.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

8 Opinjoni

Btala f’temperatura (possibilment) aktar friska Ninsabu fl-eqqel tas-sajf u kif inhu mistenni, il-Maltin jippruvaw jippjanaw ilvaganza annwali tag[hom barra minn Malta f’xi pajji] fejn it-temperatura mhix daqshekk qalila. Vaganza tant mistennija Illum il-;urnata per/entwali mdaqqas ta’ Maltin u G[awdxin, ikunu jistennew il-vaganzi tas-sajf biex jie[du l-vaganza tag[hom barra minn Malta, f’xi pajji] jekk jista’ jkun li qatt ma marru fih, u li ta’ min i]uru

kemm g[ax jaqblilhom finanzjarjament kif ukoll kulturalment, ambjentalment u so/jalment. G[alkemm illum huma bosta l-pajji]i li qeg[din i]uru l-Maltin, s’issa nistg[u ng[idu li r-Renju Unit u lItalja g[adhom il-pajji]i laktar popolari mag[hom. Mhux biss, i]da ;ie stabbilit ukoll li t-tul tat-tours laktar popolari u mfittxija huma dawk ta’ mhux inqas minn [amest ijiem u mhux aktar minn sebat ijiem. Apparti mill-Italja u lIngilterra, il-Maltin ifittxu wkoll Spanja, Franza, lAwstrija u l-I]vizzera fost o[rajn. Il-Gre/ja, it-Turkija, il-Polonja, ir-Russia u diversi pajjizi Ewropej o[ra, b[al Praga, Budapest, isSlovakkja, l-Ungerija, irRumania e//. huma wkoll pajji]i li qed jattiraw lit-turisti Maltin i]da f’numru inqas minn o[rajn. Fenomenu ;did

Dawn i]uruhom dawk ilMaltin li jkunu di;à marru filpajji]i l-aktar popolari. Fost dawn insibu dawk li jinteressaw ru[hom fil-kulturi u drawwiet differenti u fl-istorja ta’ pajji]i li ftit jew wisq sma-

minn Euchar Mizzi mizzieuchar@gmail.com

Illum il-;urnata qeg[din ninnutaw li vaganzi fost i]-]g[a]ag[ qeg[din ji]diedu g[ax dawn ji;u biex igawdu l-ib[ra tag[na u g[al avventuri o[ra

jna bihom jew qrajna dwarhom fil-kotba tal-istorja u li b’xi mod jew ie[or kellna xi konnessjoni mag[hom kemm ri/entament kif ukoll mal-medda ta]-]mien flimg[oddi. Imbag[ad insibu turisti o[rajn Maltin u G[awdxin li g[andhom nieshom imsefrin kemm fl-Ewropa kif ukoll flAmerika, il-Kanada u flAwstralja. Dawn in-nies, g[alkemm ma je[dux tour, imorru g[al rashom biex i]uru lil dawn qrabathom matul il-vaganzi b’e//ezzjoni tal-Awstralja li jippreferu li

jmorru jarawhom f’Di/embru u Jannar meta hemmhekk ikunu fl-ista;un tas-sajf. Fenomenu ;did li da[al dawn l-a[[ar ftit snin u li g[adu qed jibni ru[u, hu lfenomenu ta]-]g[a]ag[. Illum ji;u diversi ]g[a]ag[ f’numri ]g[ar ta’ sitta, tmienja, g[axra e//, li jitolbuk tippreparalhom ;ita f’xi pajji] fejn hemm il-ba[ar u nnightlife. Huma jsemmulek postijiet b[al Bar/ellona, Costa Brava, Ibi]a, Sqallija, il-Gre/ja b[al Glifada, Nizza, Monaco u o[rajn. Dawn huma ]g[a]ag[ li

g[andhom bejn il-[mistax u lg[oxrin jew tnejn u g[oxrin sena. :ie li jkunu tal-istess sess imma l-bi//a l-kbira ikunu m[alltin. Dawn ikunu kuntenti bilba[ar u anke filg[axija jsibu fejn jiddevertu f’xi nightclub jew f’xi nightspots o[ra. Illum ifittxu wkoll xi kun/erti li jkunu mnedija minn qabel u jippruvaw jorganizzaw vaganza in-konnessjoni mag[hom. Dawn ftit li xejn jimpurtahom mill-istorja u l-kultura tal-post li j]uru. ‘One day shopping’

Hemm imbag[ad nies li forsi g[andhom anqas finanzi x’jonfqu u dawn imorrulek darba u kultant anke aktar, f’day guided tours fi Sqallija. {ar;a li g[alkemm tkun ta’ ;urnata wa[da, fiha wkoll ilpja/ir u s-sodisfazzjon tag[ha. B[al dawn insibu wkoll One Day Shopping kif ukoll ‘:urnata Agriturismo u Xiri’ wkoll fis-Sqallija. Normalment dawn isiru fissajf u jaqsmu g[al Sqallija bil-ba[ar. Dawn qed isiru wkoll popolari mhux [a]in. Hemm wkoll dak li jissejja[ ‘turi]mu reli;ju]’, li hu qawwi mhux [a]in f’pajji]na. Dawn huma ;iti g[al Lourdes, Fatima, Medjugorge, is-Santwarji Marjani talEwropa, e//.

Dawn huma ;iti li primarjament ikunu mmexxija minn parro//i partikulari. Pere]empju, bosta Maltin imorru g[all-festa ta’ Santa Agata f’Katanja fis-Sqallija. Il-kwantità tan-nies li tara f’din il-festa, rari tarahom x’imkien ie[or f’okka]joni ta’ xi festa o[ra. Ma’ dan nista’ n]id ‘turi]mu missjunarju’, fejn numru ta’ ]g[a]ag[ u adulti jidde/iedu li jg[addu lbtajjel tag[hom jg[inu lillmissjunarji u lin-nies fqar u batuti fl-artijiet tal-missjoni. Veru li dawn ma jammontawx g[all-eluf imma nnumru qieg[ed dejjem jikber. L-anzjani u x-xitwa Tip ie[or ta’ safar (in com-

ing) li i]da tajjeb ng[idu li dan g[adu ma da[alx f’pajji]na g[ar-ra;uni sempli/i, li a[na ma n[ossux il-b]onn tieg[u, hu s-safar b’konnessjoni max-xtiewi kes[in [afna u l-anzjani. Bosta anzjani ji;u fostna matul ix-xhur kes[in taxxitwa tag[hom biex jiskansawha u jgawdu ambjent aktar s[un u allura aktar adattat g[al sa[[ithom. Dawn g[alina huma ta’ solliev kbir peress li dakinhar hu ]mien meta l-inqas li ji;u turisti fostna. G[all-kuntrarju, a[na lMaltin u l-G[awdxin, is-safar tag[na aktarx li jsir fix-xhur tas-sajf min[abba l-vaganzi li diversi [addiema jgawdu f’dan i]-]mien tas-sena. U peress li dawn l-a[[ar snin donnu li s-s[ana ]iedet fid-do]a tag[ha f’pajji]na, ilMaltin qed jidde/iedu li jevitaw kemm jista’ jkun ixxhur qlil tas-s[ana. G[alhekk meta jsiefru jaraw li jmorru x’imkien fejn it-temperatura tkun almenu ftit inqas minn pajji]na u hekk igawdu lvaganza ming[ajr infi[ ]ejjed u telqa ]ejda kka;unata minn s[ana li //edik.

Bosta anzjani ji;u fostna matul ix-xhur kes[in tax-xitwa tag[hom biex jiskansawha u jgawdu ambjent aktar s[un u allura aktar adattat g[al sa[[ithom

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 25965460 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

Metafora tal-esperjenza sabi[a li hi l-[ajja Il-;img[a beda l-Log[ob Olimpiku f’Londra, laktar ;rajja sportiva wiesg[a li ssir kull erba’ snin. G[at-tielet darba fl-istorja tal-Log[ob Olimpiku modern, din is-sena se jsir f’din il-belt li nafuha tant tajjeb, l-unika belt li se tkun ospitat dan illog[ob tliet darbiet fit-tletin edizzjoni tieg[u. Daqq u spettaklu uniku L-organizzaturi Ingli]i [asbu biex kemm jista’ jkun qniepen idoqqu madwar l-Ingilterra kollha flistess [in, fosthom il-Big Ben g[al 40 darba, xi [a;a rari li ssir biss f’okka]jonijiet kbar. U g[al filg[axija, l-organizzaturi offrew spettaklu qawwi li beda bid-daqq tal-akbar qanpiena fl-Ewropa – 27 tunnellata – ikkummissjonata apposta g[a/-/erimonja tal-ftu[. Din i/-/erimonja uriet lid-dinja dak li kienet u li hi l-Ingilterra mill-img[oddi agrikolu tag[ha, g[arrivoluzzjoni industrjali, g[all-istituzzjonijiet ta’ pajji] li esporta l-libertà, id-demokrazija u s-saltna tal-li;i f’[afna bnadi tad-dinja anke jekk mhux dejjem ipprattikahom sewwa hu, g[al potenza dinjija li ;;ieldet l-ag[ar ideolo;iji tas-seklu l-ie[or g[al pajji] li issa naqqas mill-qawwa i]da li xorta jibqa’ importanti b’kapitali fost l-aktar vibranti fiddinja.

Log[ob ta’ bnedmin kollha ndaqs I]da minkejja l-unur kbir g[al min jorganizzah, il-Log[ob Olimpiku hu tag[na l-bnedmin kollha; /elebrazzjoni mibdija fil-Gre/ja klassika li re;g[et qamet 116-il sena ilu; /elebrazzjoni tal-aqwa aspirazzjonijiet tal-bniedem u tal-pa/i bl-isport. I/-/rieki Olimpi/i huma simbolu tal-ugwaljanza u tal-g[aqda fost il-bnedmin ;ejjin minn liema kontinent ;ejjin; messa;; importanti f’dinja li donnha trid tag[]el il-bnedmin minn xulxin skont xi kulur. Il-bliet Griegi kienu jwaqqfu kull ;lied bejniethom tul il-log[ob Olimpiku klassiku f’sinjal tas-sliem li j;ib mieg[u l-isport meta milg[ub fl-ispirtu veru tieg[u. Xebh u tag[lim g[all-[ajja Il-Baruni Pierre de Coubertin, li [olom u wettaq il-qawmien mill-;did tal-Log[ob Olimpiku fl-1896, g[a]el b[ala motto t-tliet kelmiet bil-Latin ‘Citius Altius Fortius’ – ‘Og[la E[fef Aqwa’ – li huma lkomparattiv mhux is-superlattiv. Ji;ifieri mhux li tipprova tkun bilfors l-aqwa g[ax il-perfezzjoni mhix attribut tal-bnedmin, i]da li tipprova tkun a[jar, li tag[mel l-isforz biex ittejjeb lilek innifsek. L-isport g[andu xebh mal-[ajja kollha; xebh li nistg[u nitg[allmu minnu biex nitjiebu f’kull qasam; li nit[arr;u u nippreparaw irwie[na g[al

dak li nag[mlu, li nirrispettaw l-avversarju u lo[rajn, li nkunu nafu nirb[u u – aktar – li nkunu nafu nitilfu, li nitg[allmu mid-di]appunt [alli darb’o[ra nkunu a[jar. La darba jintemmu l-;img[at ta’ log[ob Olimpiku, jibda ftit wara l-log[ob paralimpiku, log[ob dedikat g[all-persuni b’di]abbiltà. Avveniment ie[or li ji//elebra l-[ajja, u xhieda kemm dawn in-nies minkejja d-diffikultajiet li g[andhom iwasslu messa;; b’sa[[tu lill-kumplament tad-dinja. Avveniment b’messa;; b’sa[[tu [afna. F’dawn il-log[ob Malta tie[u sehem ukoll, nies li g[andhom qalb kbira u li huma kburin b’dak li qed jag[mlu. G[andna wkoll nirringrazzjaw lil dawk li jippreparaw lil dawn i]-]g[a]ag[ g[al dawn illog[ob, li nafu id-dedikazzjoni u l-im[abba li jittrasmettu li]-]g[a]ag[ li minkejja b’di]abbiltà, jiffjorixxu fl-isport. Festa tal-[ajja nnifisha Fil-;img[at li ;ejjin, fil-Log[ob Olimpiku u Paralimpiku f’Londra, barra r-ri]ultati, se jkollna festa ta’ din li hi metafora tal-[ajja festa ta’ dak li jag[mel il-[ajja nnifisha b’dak kollu li tag[tina, anke kultant bid-di]appunti, l-esperjenza tant po]ittiva u tant sabi[a li fil-fatt hi.

George Abela President tal-Maltin kollha

Lil George Abela jien ivvutajtlu sabiex jil[aq President tar-Repubblika ta’ Malta. Innominat minn-Gvern Nazzjonalista, minkejja li mmilita fil-Malta Labour Party, George Abela hu lewwel President tarRepubblika li fid-dieher u blaktar mod ovvju kellu opinjoni politika differenti millgvern tal-;urnata. Ma jimpurtax. B[allPresidenti l-o[ra ta’ qablu, issi;;u presidenzjali jg[olli lillindividwu ’l fuq mill-politika parti;jana, George Abela hu l-President tal-Maltin kollha. Bil-fatti. Mhux biss dawk li jg[ixu hawn Malta izda anke dawk il-missjunarji li ja[dmu bla heda fost il-fqar fuq ilmuntanji remoti tal-Peru. Fi kliem George Abela stess dawn huma ambaxxaturi ta’ pajji]na.

Missjoni fil-Peru

Meta George Abela b[ala lPresident tar-Repubblika [abbar li kien se jmexxi missjoni fil-Peru, kien hemm min ma qabilx. Fil-verità dawn kienu verament ftit u jekk wie[ed kellu janalizza min kienu malajr jinduna li dawn g[andhom it-tendenza li jopponu g[al kull inizjattiva li tit[abbar. Donnhom oppo]izzjoni naturali, dejjem u kullimkien. Jien m’g[edt xejn. Imma applikajt. Allura ni;i li g[edt, g[aliex bl-applikazzjoni tieg[i wrejt li qbilt ma’ din linizjattiva. Intag[]ilt u mort.

minn Philip Mifsud Philip.Mifsud@pmaperiti.com

Kritika prematura Illum, li g[adni kif ;ejt lura, in[ossni fid-dmir li nag[ti l-opinjoni tieg[i u nir-

ribatti diversi kummenti in;usti fil-konfront ta’ George Abela fil-kapa/ità tieg[u ta’ President ta’ Malta. Illum

Lil George Abela jien ivvutajtlu biex jil[aq President tar-Repubblika ta’ Malta wara li kien innominat mill-Gvern Nazzjonalista, minkejja li mmilita fil-MLP

Mill-album tal-Istrina - Il-President ta’ Malta George Abela jwie;eb telefonati b’donazzjonijiet b’risq kaw]i ;usti

aktar minn qatt qabel nemmen kemm dawk li g[a;;lu kkritikaw ma kinux korretti. Kemm kien messhom stennew. Tal-anqas sakemm din lesperjenza tg[addi. Jekk imbag[ad ma tkunx su//ess, jekk ma t[allix il-frott mixtieq allura imbag[ad jikkritikaw kemm iridu.

G[an nobbli L - aktar argument

li sost new fuqu dawk li ma qablux kien g[aliex il President ma g[andux jag[mel ]jara b[al din li ma kinitx daqstant uffi/jali . Jien nistaqsi jekk qatt kienx hemm presidenti o[ra qabel George Abela li

tul il - Presidenza tag[hom qatt sifrux b ’ mod privat ? Mal - familja ? Ovvjament li iva . George Abela g[amel l - istess ma ’ familja naqra akbar , ma ’ numru ta ’ [bieb . Jekk qatt kelli dubju llum , wara li g[ext g[al madwar g[oxrin ;urnata mal - President , nemmen bl - aktar mod kon vint li din l - inizjattiva kienet wa[da nobbli , mog[nija fuq is - sens ta ’ altrui]mu u fuq kollox mibnija fuq l - im[abba lejn il - proxxmu !

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

10 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt IS-SIRJA

Jiddikjara reb[a fil-Battalja ta’ Damasku

Il-kandidat Repubblikan Mitt Romney (xellug) waqt il-laqg[a mal-Prim Ministru I]raeljan, Netanyahu, f’:erusalemm (Reuters)

L-I}RAEL

L-Istati Uniti kapa/i tirrispetta ‘azzjoni’ eventwali kontra l-Iran Mitt Romney, il-kandidat Repubblikan g[allPresidenza tal-Istati Uniti, beda ]jara fl-I]rael b[ala parti minn sensiela ta’ vja;;i barra pajji]u, u meta konsulent ewlieni tieg[u indika li dan g[andu “jirrispetta” attakk militari mill-I]raeljani kontra l-Iran biex i]ommuh milli ji]viluppa l-arma nukleari. F’ka] li jil[aq President minflok Barack Obama, Romney – li lbiera[ iltaqa’ f’:erusalemm mal-Prim Ministru I]raeljan,

Benjamin Netanyahu, u mal-President tal-I]rael, Shimon Peres – anki mistenni jimpenja ru[u g[al rabtiet eqreb bejn Washington u l-I]raeljani. Kien mistenni li Romney jag[mel diskors fejn itenni li “mhux a//ettabbli” li lIran ikollu l-kapa/ità g[alli]vilupp ta’ arma atomika. Dan, meta l-politika ta’ Obama (filwaqt li ma teskludix g[alkollox intervent militari) tenfasizza l-mezzi “li mhumiex militari” li

jwettqu l-pressjoni fuq Tehran. Madankollu, rapport filgazzetta I]raeljana Haaretz qal li Thomas Donilon, ilkonsulent tal-President Obama dwar is-sigurtà, proprju dan ix-xahar kellu xi ta[ditiet mal-Prim Ministru Netanyahu fejn a;;ornah dwar “pjan ta’ kontin;enza (Amerikan)” g[al attakk fuq l-Iran dment li d-diplomazija ma tra]]anx l-ambizzjonijiet nukleari tal-Istat fundamentalista.

Il-Gvern tal-President Bashar al-Assad iddikjara reb[a filbattalja g[al Damasku, bilqawwiet ta’ Assad anki jkomplu bil-bumbardamenti fuq ir-ribelli li qed jikkontrollaw l-in[awi ta’ Aleppo; il-hub kummer/jali tas-Sirja. Intant, il-militar tal-Gvern qed isibha aktar diffi/li biex i]omm il-kontroll fuq il-pajji] wara li r-ribelli avvanzaw lejn il-qalba tal-akbar ]ew;t ibliet Sirjani. Fil-fatt – u minkejja l-a[[ar kummenti trijonfali talMinistru Sirjan g[all-Affarijiet Barranin, Walid Moualem, waqt ]jara fl-Iran – ir-ribelli baqg[u jikkontrollaw diversi

setturi f’Aleppo u fejn il-;lied mal-Armata tal-Gvern ilu g[addej g[al diversi jiem, spe/jalment fid-distrett ta’ Salaheddine. L-attivisti tal-Oppo]izzjoni anki rrappurtaw ;lied f’distretti o[rajn ta’ Aleppo li waqg[u f’idejn ir-ribelli, u meta qed tikber l-istennija g[all-bidu tal“fa]i de/i]iva” fil-battalja g[al dan il-hub importanti. Fi ]viluppi o[ra, isSegretarju :enerali tal-Lega G[arbija, Nabil Elaraby, qal li s-sitwazzjoni fis-Sirja tammonta g[at-twettiq ta’ delitti tal-gwerra u li kulmin hu responsabbli jrid jin]amm kontabbli f’livell internazzjonali.

IZ-ZONA-EWRO

Iwieg[du protezzjoni Il-Kan/illier tal:ermanja, Angela Merkel, u l-Prim Ministru Taljan, Mario Monti, se jag[mlu minn kollox biex jipprote;u z-Zona-Ewro u jimplimentaw mill-aktar fis il-mi]uri li qablu dwarhom (f’:unju) l-Mexxejja talUnjoni Ewropea. Dan [are; minn stqarrija wara li Merkel u Monti, fi tmiem il-;img[a, iddiskutew il-kri]i fiz-Zona waqt telefonata u bil-weg[da tixba[ dawk li di;à g[amlu l-Kan/illier tal-:ermanja u

l-President ta’ Franza, Francois Hollande, u lPresident tal-Bank ?entrali Ewropew, Mario Draghi. Fl-a[[ar jiem, il-Mexxejja Ewropej enfasizzaw limpenji tag[hom biex jikkonfrontaw il-problemi tad-dejn taz-Zona-Ewro u wara li l-Gre/ja qajmet itt[assib li tista’ ma tonorax il-kundizzjonijiet tal-bailout, bil-konsegwenza li x’aktarx ikollha t[alli l-ewro. Ara: Qbil dwar il-parti lkbira tal-qtug[ fil-Gre/ja, pa;na 12

L-EMIRATI G{ARAB MAG{QUDA

Aktar arresti f’impenn kontra dissidenti u terrur potenzjali L-attivisti f’Dubaj qalu li fl-a[[ar ;ranet komplew larresti tal-I]lami/i f’diversi bnadi tal-Emirati G[arab Mag[quda u b[ala parti millimpenn “aktar qalil” kontra d-dissidenti. Mifhum li minn nofs ixxahar sal-lum spi//aw arrestati tal-anqas g[oxrin dissident – fil-parti l-kbira I]lami/i – meta l-awtoritajiet

lokali qed jinvestigaw dak li fissru b[ala “moviment b’rabtiet ma’ ta’ barra u li qed jippjana delitti kontra ssigurtà tal-Istat”. L-Emirati G[arab Mag[quda – federazzjoni ta’ seba’ emirati u esportatur ta]]ejt ewlieni – ma tippermetti l-ebda oppo]izzjoni politika organizzata fi [danha u lanqas ma ta[li ]-]mien biex

tie[u passi iebsa kontra ddissidenti, jew ti/[ad i//ittadinanza lill-I]lami/i li tqis b[ala theddida g[assigurtà. Mifhum ukoll li l-parti lkbira tal-arrestati g[andhom rabtiet mal-grupp I]lamiku lokali al-Islah (favur “Riforma”), b’attivisti u gruppi internazzjonali favur id-drittijiet umani qed ifissru

l-azzjoni mill-awtoritajiet b[ala “attakk fuq lOppo]izzjoni politika u fuq lI]lami/i b’mod partikulari”. Min-na[a tag[hom, lawtoritajiet fl-Emirati huma m[assbin dwar sitwazzjoni fejn l-I]lami/i qed jiksbu lpoter anki f’pajji]i b[allE;ittu, u dan min[abba lpossibbiltà li jqumu wkoll lelementi radikali fi [danhom.

Ftit tal-jiem ilu, Dahi Khalfan, b[ala l-Kap talPulizija f’Dubaj, wissa dwar “kumplott internazzjonali” inti] biex i;ib fit-tmiem ilGvernijiet fl-Istati G[arab tal-Golf. Intant, Khalfan sostna li r-re;jun je[tie; i[ejji biex jilqa’ g[at-theddid potenzjali tad-dissidenti I]lami/i, kif ukoll mis-Sirja u l-Iran.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

A[barijiet ta’ Barra 11

IL-MESSIKU> Dimostrant i;orr poster b’messa;; “kontra l-impo]izzjoni”, waqt li dimostrant ie[or (liebes maskra) ji;ri minn quddiem xi membri ta’ skwadra tas-sigurtà [dejn il-fa/ilitajiet tal-istazzjon “Televisa”, fil-Belt tal-Messiku. Id-dimostranti – membri tal-moviment tal-istudenti “Yo Soy 132” – kienu qed jie[du sehem fi protesta simbolika kontra l-President-elett tal-Messiku, Enrique Pena Nieto, u r-ri]ultat tal-elezzjoni tal-1 ta’ Lulju f’dan il-pajji] (Reuters).

KUBA

L-AL:ERIJA

Ti/[ad li l-mewt ta’ ]ew;ha kienet a//identali

Evakwati fost l-in/ertezza

L-armla ta’ Oswaldo Paya, l-attivist prominenti favur id-drittijiet umani, qed ti/[ad li ]ew;ha tilef [ajtu min[abba “xi ]ball dovut g[al sewqan [a]in”, u g[aldaqstant lanqas ma trid ta//etta r-rapport uffi/jali tal-Gvern Kuban. Oswaldo Paya miet b[allbiera[ ;img[a waqt in/ident gravi bil-karozza, u qrabatu “jemmnu” li kien hemm vettura o[ra “involuta”, g[alkemm ma jistg[ux iressqu l-provi. Intant, uffi/jali Kubani tennew li x-xufier tal-karozza – fejn Paya kien riekeb

b[ala passi;;ier – kien g[addej b’/erta velo/ità meta tilef il-kontroll u baqa’ die[el ;o si;ra, b’konsegwenzi fatali g[al Paya u attivist ie[or talOppo]izzjoni, Harold Cepero, li wkoll kien fuq in-na[a ta’ wara tal-karozza. Madankollu, Ofelia Acevedo, il-mara tal-attivist maqtul, ma ta//ettax din ilver]joni u qed tinsisti li lawtoritajiet “ma tawhiex permess” biex tkellem lixxufier u ra;el }vedi] li wkoll kien fil-karozza u li irnexxielu jsalva [ajtu.

Spanja dde/idiet li tevakwa lill-[addiema talg[ajnuna kollha tag[ha – u minbarra xi [addiema ta’ pajji]i o[ra – mill-kampijiet g[ar-refu;jati f’Tindouf, lejn il-Punent tal-Al;erija. Dan qed isir fost sens “aktar qawwi” ta’ in/ertezza u meta wie[ed ]gur ma jistax iserra[ rasu mis-sigurtà fir-re;jun min[abba l-a;ir tar-ribelli li jg[idu li huma “ferg[a” tal-Moviment talAl-Qaida fil-Maghreb I]lamiku (AQIM). Fil-fatt, grupp ta’ ribelli dan ix-xahar [elsu tliet [addiema tal-g[ajnuna Ewropej li kienu n[atfu minn kamp tar-refu;jati flin[awi ta’ Tindouf.

Intant , ajruplan militari , ilbiera[ kellu jwassal lill [addiema – tnax - il Spanjol , ]ew; Fran/i]i u Taljan – lura fi Spanja ; bil - Ministru Spanjol g[all Affarijiet Barranin , José Manuel Garcia - Margallo , itenni li d - de/i]joni ttie[det wara li Madrid irreveda “ il - provi konkreti ” dwar in - nuqqas tas - sigurtà fir - re;jun partikulari li aktar , kulma jmur , qed jid her instabbli . Garcia - Margallo kompla li t - territorju lejn it Tramuntana ta ’ Mali – ;ar tal - Al;erija – “ inbidel f ’ ba]i g[at - terrori]mu ”, u wara li n - na[a ta ’ fuq tal Mali , f ’ Marzu , in[atfet

minn ribelli Twareg u I]lami/i waqt kolp ta ’ stat . Minn dak i]-]mien ’il hawn, l-alleanza bejn itTwareg u l-I]lami/i ikkrollat u bir-ri]ultat li “I]lami/i talAl-Qaida” qed jikkontrollaw l-in[awi ta’ Timbuktu, Gao u Kidal – it-tlett ibliet prin/ipali tar-re;jun. Intant, eluf ta’ nies [arbu mir-re;jun u bl-entità re;jonali ECOWAS t[abbar pjani biex tibg[at mat-3,000 truppi fl-in[awi g[al intervent “f’waqtu”. Hu minnu wkoll li Spanja g[andha tkun lesta biex tappo;;a missjoni ta’ ECOWAS fir-re;jun; g[alkemm mhux /ar x’tip ta’ appo;; se tkun qed tag[ti.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

12 A[barijiet ta’ Barra

IR-RUMANIJA

De/i]iv g[al Basescu

Il-poplu Rumen ivvota f’referendum dwar jekk ilPresident Traian Basescu jg[addix minn pro/ess ta’ impeachment u fejn kapa/i jitne[[a mill-kariga. Kull ri]ultat g[andu jfisser riperkussjonijiet fittul g[all-istabbilità politika u ekonomika fir-Rumanija, meta Basescu di;à spi//a sospi] mill-Parlament f’sensiela ta’ mi]uri li allarmaw lill-Istati l-o[ra tal-Unjoni Ewropea. Min-na[a tieg[u, ilPresident [e;;e; bojkott g[ar-referendum u /a[ad akku]i li “qabe] il-limiti tal-awtorità” jew li inda[al fl-affarijiet tal-Gvern. Kellu jivvota ’l fuq minnofs tal-elettorat biex irreferendum ikun validu, u waqt li sal-biera[ ma la[qux da[lu ri]ultati, ilpajji] qed jiffa//ja wie[ed mill-aktar konfronti politi/i ja[arqu mindu irritorna g[ad-demokrazija, fl-1990. L-ITALJA> Mara ti;bed ritratt ta’ ra;el qed jipprova jiffriska billi jda[[al rasu fl-ilma ta’ funtana, waqt s[ana tikwi fil-belt ta’ Ruma (Reuters).

IL-GRE?JA

Qbil dwar il-parti l-kbira tal-qtug[ Il-Mexxejja politi/i filGre/ja qablu rigward il-parti l-kbira tal-mi]uri g[allawsterità li qed jesi;u lkredituri, u meta l-attenzjoni issa daret fuq il-qtug[ dovut fis-salarji u l-pensjonijiet bliskop li jwasslu g[all-a[[ar parti tat-tifdil me[tie; – ekwivalenti g[al 1.5 biljun ewro – fuq skala nazzjonali. Il-Gre/ja je[tie; tfaddal (b[ala qtug[ min-nefqa) mal11.5 biljun ewro g[all-2012 u l-2014 bl-iskop li tissodisfa lill-Unjoni Ewropea, il-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF) u l-Bank ?entrali talEwropa; il-kredituri internazzjonali li rrappre]entanti tag[hom jinsabu f’Ateni biex jevalwaw il-progress tal-pajji] waqt li jipprova jimxi skont it-termini tal-a[[ar bailout.

Il-Gvern tal-Prim Ministru Grieg Antonis Samaras, il;img[a l-o[ra irnexxielu jfassal lista ta’ mi]uri li bihom jista’ jiffranka l-flus skont il-kriterji stabbiliti. I]da t-tliet partiti msie[ba flamministrazzjoni tieg[u ma qablux u g[andhom ikomplu bit-ta[ditiet proprju llum. Intant, sorsi involuti fitta[ditiet qalu li mhux il-ka] li l-mexxejja politi/i mhumiex jaqblu, i]da qed ikunu diskussi proposti alternattivi biex ikunu protetti l-membri tas-settur pubbliku li g[andhom d[ul jew pensjoni baxxa. Dan meta skont is-sorsi, ilGre/ja te[tie; il-mi]uri (ta’ awsterità) li jiffrankaw 1.5 biljun ewro min-nefqa u bliskop li jkun iffinalizzat ilpakkett tal-g[ajnuna

ekwivalenti g[al 11.5 biljun ewro (g[all-Griegi) li suppost jing[ata mill-kredituri b[ala parti mill-ftehim stabbilit. Il-Gre/ja b[alissa qed ti;;ieled battalja ddisprata biex tikkonvin/i lill-UE u lIMF li qed tid[ol bis-serjetà g[all-impenji fiskali u li lesta [alli “tassew” timplimenta rriformi g[all-ekonomija li ilhom jin]ammu lura. Intant, il-kredituri ma jidhrux wisq konvinti millisforzi tal-Gre/ja u xi uffi/jali qalu lill-a;enzija Reuters li dan il-pajji] x’aktarx li jkollu b]onn ristrutturizzazzjoni taddejn fi ]mien delikat g[azZona-Ewro. L-istampa Griega irrappurtat li l-Mexxejja ta’ pajji]hom qed jiddiskutu s-sensji potenzjali mal-kuntratturi fissettur privat, minbarra “limitu”

g[all-pensjonijiet, qtug[ filbenefi//ji tal-;id so/jali, tnaqqis fl-e]enzjonijiet tattaxxa u salarji aktar baxxi g[all-[addiema fis-settur pubbliku. Ma’ dan hemm inti] li l-età g[all-irtirar mix-xog[ol ti]died b’sena biex tag[mel tajjeb g[an-nuqqas ta’ flus imfaddlin. Peress li d-de/i]joni dwar lg[ajnuna fiskali l-;dida lillGre/ja mhix mistennija qabel Settembru, is-sitwazzjoni finanzjarja diffi/li ta’ dan ilpajji] tidher qed issir dejjem aktar prekarja – bit-“Trokja” tal-kredituri g[andha tikkonkludi ]-]jara f’Ateni fi kwistjoni ta’ jiem qabel tirritorna (f’Settembru) biex tag[laq l-anali]i dwar jekk ilGre/ja [aqqhiex aktar sostenn fiskali.

IR-RENJU UNIT

Miet l-attur Geoffrey Hughes

L-attur Geoffrey Hughes, li jibqa’ msemmi g[allinterpretazzjonijiet tieg[u fis-sensiliet televi]ivi Coronation Street u Keeping Up Appearances, miet fl-età ta’ 68 sena wara li kien ilu marid bil-kan/er fil-prostata. Isem Hughes x’aktarx jibqa’ sinonimu malkarattru ta’ “Onslow” (ritratt) – wie[ed mill-aktar personalitajiet memorabbli f’Keeping Up Appearances – waqt li kien famu] ukoll g[ar-rwol ta’ “Twiggy” filkummiedja televi]iva The Royle Family.

It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

Chinshanl twaqqaf rekord mondjali Fit-tieni jum tal-Olimpjadi, Zulfiya Chinshanl tal-Kazakhstan waqqftet rekord dinji hekk kif reb[et il-medalja tad-deheb fil-kategorija tal-53kg fil-weightlifting. Din waqqfet rekord mondjali fil-clean-and-jerk b’refa’ ta’ 131kg. I/-?ini]a Guo Wenjun iddefendiet it-titlu tal-10 metri air pistol tan-nisa li kienet reb[et erba’ snin qabel f’Beijing. Fl-iskeet, l-Amerikana Kimberly Rhode reb[et il-midalja tad-deheb fil-kategorija tan-nisa hekk kif gabet punte;; ta’ 99 minn total ta’ 100. Dan il-punte;; hu daqs irrekord mondjali. L-Olanda reb[u l-ewwel deheb f’dan illog[ob permezz ta/-/iklista Marianne Vos. Din i/-/iklista kienet runner-up fl-a[[ar [ames edizzjonijiet tat-tlielaq fit-triq, u din id-darba g[elbet l-isfida tal-Ingli]a Lizzie Armitstead, li spi//at fit-tieni post. Din ilmidalja tal-fidda kienet l-ewwel wa[da

g[all-pajji] li qed jorganizza dawn lOlimpjadi. Fit-tielet post spi//at ir-Russa Olga Zabelinskaya. Fl-isport tal-qbi] fil-pixxina, il-koppja ?ini]a Wu Minxia u He Zi reb[u d-deheb fil-qbi] sinkronizzat minn g[oli ta’ tliet metri. Il-fidda ntreb[et mill-Istati Uniti permezz tal-Amerikana Abigail Johnston u Kelci Bryant, u l-bron] mill-Kanadi]i Emile Heymans u Jennifer Abel. Fil-Judo, il-Koreana An Kum Ae reb[et il-midalja tad-deheb fil-kategorija ta’ ta[t it52kg biex pattiet g[ad-deheb mitlufa erba’ snin ilu. Fil-kategorija ta’ ta[t is-66kg talir;iel, Lasha Shavdatusashvili tal-Georgia [asad lil kul[add meta reba[ id-deheb. Dan il-judoka g[and 20 sena u qieg[ed fit-32 post fir-rankings mondjali, u fil-finali g[eleb lill-Ungeri], Miklos Ungvari.

Zulfiya Chinshanl waqqfet rekord mondjali billi refg[et 131kg

fil-clean-and-jerk, fil-kategorija tat-53kg

Ara pa;ni 15 sa 20

FIL-QOSOR

il-[olma ta’ Radcliffe Si;;ijiet vojta fil-postijiet Tintemm Il-[olma li xi darba Paula hekk kif kien fadal erba’ mili Radcliffe tirba[ medalja tadg[al tmiem it-ti;rija din kellha fejn qed isir il-log[ob deheb ;iet fi tmiemha din iltirtira. Ta’ min jinnota li kienet L-Organizzaturi talOlimpjadi fet[u investigazzjoni biex jaraw g[alfejn fl-ewwel jumejn hemm [afna si;;ijiet vojta fil-postijiet fejn qed isir illog[ob. Sena ilu, meta lkumpanija LOCOG bdiet tbig[ il-biljetti, din kellha [afna problemi fis-sistema tal-biljetti g[ax kien hemm domanda tant kbira li ssistema kemm-il darba kkrollat u ma bdietx ta[dem sew, u huwa g[alhekk li l-fatt li qed ikun hemm [afna si;;ijiet vojta qed i[asseb [afna lil dawn l-organizzaturi. L-aktar post li fih kien hemm si;;ijiet votja kien larena li fih saru lkompetizzjonijiet tal-g[awm, fejn ironikament kien hemm ir-re;ina qed tattendi. Minbarra l-arena tal-g[awn kien hemm [afna vojt ukoll fil-courts ta’ Wimbledon, li sa ftit ;img[at ilu kienu mimlijin nies isegwu l-Grand Slam ta’ Wimbledon. “Nafu li hemm [afna si;;ijiet vojta u se ninvestigaw min suppost kien hemm u g[alfejn ma ;ewx,” qal kelliem g[al-LOCOG. Il-Ministru Ingli] Jeremy Hunt iddskriva x-xena tassi;;ijiet vojta b[ala wa[da “imbarazzanti u tal-mist[ija”. {afna qed jispekulaw li dawk is-si;;eijiet vojta huma ri]ervati g[all-membri talKumitati Olimpi/i u l-membri tal-media li jag[]lu li ma jmorrux. “Din hi [a;a in;usta. Hemm eluf ta’ nies li xtaqu jkunu pre]enti imma ma sabux biljetti min[abba li lIOC irri]ervat dawn is-

si;;ijiet g[al nies li idde/idew li ma ji;ux,” qal Hunt. Intant, il-Kap E]ekuttiv talKumitat li organizza dawn lOlimpjadi, Sebastian Coe, ]vela li s-suldati u l-istudenti se jing[ataw dawn is-si;;ijiet votja biex b’hekk igawdu ftit mill-emozzjonijiet ta’ din ilmanifestazzjoni sportiva u flistess [in jg[inu biex l-arenas li fihom qed isir il-log[ob ikunu mimlijin. Cavendish jilmenta I/-/isklist Britanniku Mark

Cavendish qal li ma setax jirba[ g[ax ta’ kontrieh g[amlu minn kollox biex itellfuh dan i/-/ans, anki jekk huma ma kellhomx /ans li jirb[u. Cavendish kien qieg[ed jipprova jirba[ lewwel medalja Olimpika filkarriera tieg[u, imma Alexandre Vinokourov reba[ id-deheb wara li Fabian Cancellara [abat meta kien fadal biss 10 mili. Cavendish kien il-favorit g[ar-reb[ tal-medalja taddeheb, u meta kien fadal 30 mil, it-tim Ingli] kien fuq quddiem. Fl-a[[ar fa]i, it-tim naqqas ir-ritmu u spi//a biex tilef lewwel post. “Mid-dehra, ittimijiet huma kuntenti jekk ma nirb[ux a[na, anki jekk dawn lanqas biss ikollhom tama li jirb[u huma stess. Dan juri kemm kul[add jib]a’ minna. L-Awstraljani ma jag[mlu xejn [lief itellfuk,” qal Cavendish. “Mhux se n;ibu sku]i. Se nag[mlu minn kollox biex nirb[u f’pajji]na,” temm jg[id Cavendish.

;img[a hekk kif din kellha g[al darba o[ra tirtira millOlimpjadi. Radcliffe, li g[andha 38 sena, ilha snin kbar tiddomina x-xena fl-Ingilterra fejn jid[lu l-maratoni; imma matul [ajjitha kienet ferm sfortunata u dejjem tiflet l-opportunità li tie[u sehem fl-akbar manifestazzjoni tal-isport. Tliet ;img[at ilu, Radcliffe re;g[et bdiet t[oss u;ig[ kbir f’sieqha u b’hekk kellha tirtira mill-Olimpjadi. Matul il-karriera tag[ha, Radcliffe reb[et tliet darbiet ilmaratona ta’ New York u tliet darbiet il-maratona ta’ Londra. Minkejja dawn is-su//essi kollha, Radcliffe mhux se jkollha /ans tirba[ medalja Olimpika, medalja li kull atleta jo[lom li jirba[. 12-il sena ilu Radcliffe [adet sehem fl-Olimpjadi ta’ Sydney u kienet spi//at fir-raba’ post, u din kienet l-aktar darba li kienet vi/in ta’ medalja Olimpika. Erba’ snin wara, flOlimpjadi ta’ Ateni, Radcliffe kienet il-favorita li tirba[ ilmedalja tad-deheb, imma kellha problemi fl-istonku u

g[adha kemm irkuprat ukoll minn injury f’saqajha. :img[a wara, waqt l-istess Olimpjadi, din ittantat xortiha u [adet sehem fil-10,000m; imma g[al darba o[ra ma setg[etx tispi//a t-tellieqa. Erba’ snin ilu, Radcliffe kellha ksur f’saqajha u fil-maratona tal-Ingitlerra spi//at fit-23 post. Tliet ;img[at ilu, Radcliffe marret g[an it-tabib popolari Hans Muller-Wohlfahrt fi Munich, il-:ermanja. I]da dan kien kollu g[alxejn. Il-fatt li atleta tal-kalibru ta’ Radcliffe mhux se tie[u sehem fl-Olimpjadi hu [asra. Fixxitwa din kienet anki qed tit[arre; fil-Kenja u qalet li qed t[ossha tajjeb. Radcliffe g[a]let li tmur we[idha lKenja, ’il bog[od mill-familja, biex tikkon/entra biss fuq lOlimpjadi. Meta kienet f’sikkitha, Radcliffe irre;istrat [in simili g[al dak ta’ Mary Keitany, ilfavorita g[ar-reb[ tal-medalja tad-deheb f’Londra. Id-destin ried li ftit ;img[at qabel l-Olimpjadi, li din iddarba qed isiru f’pajji]ha, hi ter;a’ tibda t[oss l-u;ig[.

Jipprotestaw kontra l-Olimpjadi Minkejja li pajji] jag[mel minn kollox biex jikseb id-dritt li jorganizza l-Olimpjadi, hemm u[ud li ma ji[dux gost li pajji]hom ikun qieg[ed jorganizza din il-manifestazzjoni talisport. Madwar 400 persuna [ar;u fit-toroq ta’ Londra biex jipprotestaw kontra l-Olimpjadi g[ax skont huma mhux kul[add igawdi indaqs minnhom. Waqt dawn il-protesti ma nqalg[ux in/identi. Skont dawn il-membri li jag[mlu parti minn g[aqda kontra l-Olimpjadi, ilbiljetti b’xejn jing[ataw biss lil min hu sinjur. {afna membri ]ammew banners b’messa;;i kontra David Cameron u Sebastian Coe. Chris Nineham, wie[ed minn dawn il-membri, qal li suppost l-Olimpjadi huma festa ta’ sport; imma dan mhux il-ka]. “Londra qatt ma messha torganizza l-Olimpjadi u m’g[andhiex ter;a’ titt[ajjar li ter;a’ filfutur,” qal Nineham meta kien intervistat.

Galiulina sospi]a temporanjament Luiza Galiulina talUzbekistan ;iet temporanjmaent sospi]a millOlimpjadi min[abba li g[amlet u]u minn sustanza pprojbita. Din hi t-tieni atleta fi ]mien jumejn li nstabet po]ittiva. Galiulina ;iet ittestjata fil-25 ta’ Lulju u minn dawn it-testijiet sar mag[ruf li din g[amlet u]u mis-sustanza furosemide. Din is-sustanza tintu]a biex wie[ed ine[[ui l-ilma u b’hekk jitlef il-pi] jew inkella

biex jin[eba l-u]u ta’ xi sustanzi o[rajn ipprojbiti. Galiulina, li tipprattika l;innastika, hi t-tieni atleta li ;iet sospi]a wara li fl-ewwel jum kien sospi] il-weightlifter tal-Albanija, Hysen Pulaku. Galiulina, li g[andha 20 sena, [adet sehem fl-Olimpjadi ta’ erba’ snin ilu f’Beijing. Filjiem li ;ejjin isir it-tieni test u jekk dan ukoll ikun po]ittiv din tkun sospi]a mill-Olimpjadi b’mod defenit, kif ukoll tista’ tkun skwalifikata g[al

massimu ta’ sentejn min[abba li tkun l-ewwel darba li din instabet po]ittiva. Jekk din ter;a’ tinstab po]ittiva, tkun sospi]a g[al g[omorha. Skont il-Kumitat Olimpiku Internazzjonali, waqt lOlimpjadi se jsiru total ta’ 5,000 test fuq l-atleti li se jkunu qeg[din jie[du sehem. Barra minn hekk, numru ta’ a;enziji ta’ kontra d-doping di;à g[amlu numru kbir ta’ testijiet fuq l-atleti qabel ma dawn marru Londra.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

14 Sport

I/-?ini]a Guo Wenjun (fin-nofs), Celine Goberville ta’ Franza (xellug) u Olena Kostevych tal-Ukrajna

L-Amerikana Kimberly Rhode, li reb[et il-medalja tad-deheb fil-kategeroija tal-Iskeet

SPARAR

Guo Wenjun tiddefendi t-titlu I/-?ini]a Guo Wenjun iddefendiet it-titlu tal-10 metri tal-air pistol li reb[et erba’ snin ilu f’Beijing, meta lbiera[ ;abet total ta’ 488.1 wara 10 tiri fil-finali. Fittieni post spi//at il-Fran/i]a Celine Goberville, filwaqt li fit-tilet post spi//at Olena Kostevych tal-Ukrajna. Ta’ min isemmi li Guo Wenjun kienet ta[t pressjoni

kbira qabel l-Olimpjadi min[abba li kienet il-favorita li tirba[ id-deheb f’din ilkategorija. Minkejja li lwirja li kellha f’Londra mhijiex tajba daqs dik li kellha f’Beijing erba’ snin ilu, din xorta irnexxielha tiddefendi t-titlu. Rhode tirba[ l-Iskeet L-Amerikana Kimberly

Rhode reb[et il-medalja taddeheb fil-kategeroija talIskeet hekk kif ;abet punte;; ta’ 99 minn total ta’ 100. Dan il-punte;; hu daqs ir-rekord mondjali, u wie[ed jista’ jg[id li din kienet wirja mill-aqwa min-na[a talAmerikana. Rhode g[elbet l-isfda ta/?ini]a Ning Wei, li ;abet punte;; totali ta’ 91, filwaqt

?IKLI}MU

li fit-tielet post spi//at Danka Bartekova tasSlovakkja. Din tal-a[[ar reb[et il-medalja tal-bron] wara li reb[et shoot-off kontra r-Russa Marina Belikova, li wkoll kienet ;abet 90 punt. Rhode mhux biss irnexxielha til[aq ir-rekord mondjali, imma anki saret lewwel Amerikana li qatt

reb[et [ames medalji f’[ames Olimpjadi konsekuttivi. L-ewwel darba li din reb[et id-deheb kienet fidDouble-Trap, waqt lOlimpjadi tal-1996 li saru f’Atlanta, l-Istati Uniti. Dakinhar hi kienet reb[et ilmedalja tad-deheb. Erba’ snin ilu f’Beijing din [adet il-medalja tal-fidda fl-iskeet.

QBI} FIL-PIXXINA

Marianne Vos tirba[ id-deheb I/-?ini]i jibbrillaw I/-/iklista Olandi]a Marianne Vos reb[et ilmedalja tad-deheb wara [afna stennija. Vos, runner-up fla[[ar [ames edizzjonijiet tattlielaq fit-triq, g[elbet l-isfida tal-Ingli]a Lizzie Armitstead, li spi//at fit-tieni post, u tarRussa Olga Zabelinskaya. Fil-fatt, Armitstead reb[et

l-ewwel medalja g[all-pajji] li qed jorganizza dawn lolimpjadi. Ir-rotta kienet twila 140.3km u kienu erba’ //iklisti li ssieltu g[all-ewwel post fl-a[[ar fa]i tat-tellieqa. Dawn kienu Vos, Armitstead, Zabelinskaya u l-Amerikana Shelley Olds.

Din tal-a[[ar kellha problema fir-rota hekk kif kien fadal 25km g[al tmiem it-tellieqa, u dan fisser li kien fadal biss tliet /iklisti fuq quddiem. Dawn l-erba’ /iklsiti gawdew l-ewwel post g[al xi [in, imma fi tmiem it-tellieqa kienet l-Olandi]a Vos li kienet fl-ewwel post.

Marianne Vos (nofs) wara li reb[et it-tellieqa fit-triq u g[elbet l-isfida ta’ Elizabeth Armitstead (xellug) u ta’ Olga Zabelinskaya (lemin)

Il-koppja ta/-?ina, Wu Minxia u He Zi, kellhom wirja mill-aqwa fil-qbi] sinkorinzzat minn 3 metri g[oli biex reb[u meritatament il-medalja tad-deheb. Fit-tieni post spi//aw l-Amerikani Abigail Johnston u Kelci Bryant, filwaqt li l-medalja tal-bron] reb[uha l-Kanadi]i Emile Heymans u Jennifer Abel. Minxia u Zi, li huma /champions mondjali, kellhom qab]a tajba [afna u bilkemm /aqilqu l-ilma hekk kif ni]lu fil-pixxina, fost i/-/ap/ip ta’ dawk pre]enti.

Dawn it-tnejn ;abu total ta’ 346.2 punti u wie[ed jista’ jg[id li tant kemm dawn iddominaw din il-kategorija li l-;lieda kienet g[at-tieni u t-tielet post. L-Amerikani ;abu 321.9 punt u bla dubju dan hu su//ess g[alihom, spe/jalment g[al Bryant li erba’ snin ilu kienet ferm vi/in li tirba[ medalja f’Beijing. Heymans u Abel tal-Kanada fi Frar li g[adda kienu reb[u l-fidda waqt it-Tazza tadDinja tal-FINA. Imma lbiera[, fit-tieni qab]a kienu kemxejn negattivi u kien hawn fejn tilfu l-punti.

Wu Minxia (xellug) u He Zi (lemin) ta/-?ina wara li reb[u d-deheb fil-kategorija tal-qbi] fil-pixxina

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

Sport 15 OLIMPJADI

Professur ibassar min se jirba[ il-medalji Professur Amerikan, bl-isem ta’ Dan Johnson, bassar li l-Istati Uniti se tkun l-aktar pajji] li jirba[ medalji waqt l-Olimpjadi ta’ Londra.

L-g[awwiem Amerikan Michael Phelps, li reba[ rekord ta’ tmien medalji tad-deheb waqt l-Olimpjadi ta’ Beijing. L-Istati Uniti reb[u total ta’ 110 medalji fl-2008.

Dan Johnson, anki erba’ snin ilu bassar min se jirba[ il-medalji, u kien 94% korrett ma’ dak li se[[ tassew f’Beijing. Dan il-professor jibba]a listudju tieg[u fuq kemm g[andu popolazzjoni l-pajji], ir-ri]orsi finanzjarji fejn jid[ol is-settur tal-isport, u lkwalità tal-[ajja fil-pajji]. Min[abba li Dan Johnson ;ie ferm qrib, [afna kienu kurju]i dwar x’se jbassar fuq l-Olimpjadi ta’ din is-sena. Skont Johnson, l-Istati Uniti se jirb[u total ta’ 99 medalja, 34 minnhom tad-deheb. Wara l-Istati Uniti jsegwu r-Russja, b’total ta’ 82, u /-?ina, b’total ta’ 67. It-tim tar-Renju Unit iddikjara li jixtieq jirba[ 48 jew aktar medalji, filwaqt li Dan Johnson qed ibassar li rRenju Unit jirb[u 45 medalja. L-istess Johnson qed ibassar li Malta ma tirba[ l-ebda medalja din is-sena.

Usain Bolt tal-:amajka ji//elebra r-reb[a tieg[u fil-kategorija tal-200m f’Beijing.

It-tbassir ta’ Dan Johnson Nazzjon

Kemm qal li se jirb[u

Al;erija Angola Ar;entina Awstralja Awstrija Bahamas Bahrain Bangladesh Barbados Bel;ju Belize Benin Bolivja Botswana Bra]il Bulgarija Burkina Faso Kamerun Kanada Afrika ?entrali Chad ?ile ?ina Kolumbja Kongo Kosta tal-Ivorju ?ipru Repubblika ?eka Zaire Danimarka Djibouti Dominican Republic Ekwador E;ittu El Salvador Estonja Etjopja Fiji Finlandja Franza Gabon Gambja :ermanja Ghana Renju Unit Gre/ja Gwatemala Guinea Guyana Haiti Honduras Hong Kong Ungerija I]landa Indja Indonesja Iran Iraq Irlanda I]rael Italja :amajka :appun :ordan Kenja Korea Kuwajt

2 0 6 38 4 2

2012

2 0 5 0 0 0 0 23 12 0 3 17 0 0 2 67 2 0 0 0 7

2008

2 0 6 42 4 2 0 1

0 4 0 0 0 0 13 12 0 1 17

Kemm reb[u fl-2008 2 0 6 46 3 2 0 0 0 2 0 0 0 0 15 5 0 1 18

7 0

0 0 2 79 2 0 0 0 7 0 7 0

3 0 2 8 0 4 37 0 0 60

2 0 2 7 0 4 36 0 0 53

45 7 0 0 0 0 0

36 7 0 0 0 0 0

7 7 5 0 4 2 31 7 31 0 12 29 0

7 6 5 0 2

3 5 2 0 3

26 7 22 0 12 29 0

1 1 1

1 19 1

1 1

1 19 1

0 0

1 100

2 0 0 0 6 0 7 0 2 1 1

0 2 7 0 4 41 0 0 41 0 47 4 0 0 0 0 0 0 10 1

25 0 25 31 0

Nazzjon Laos Latvja Lesotho Liberja Litwanja Lussemburgu Madagascar Malawi Malasja Mali Malta Mauritanja Mauritius Messiku Mongolja Marokk Mozambique Namibia Nepal Olanda New Zealand Nicaragua Ni;er Ni;erja Norve;ja Oman Pakistan Panama Paragwaj Perù Filippini Polonja Portugall Qatar Rumanija Russja Rwanda Arabja Sawdita Senegal Seychelles Sierra Leone Singapor Afrika ta’ Isfel Spanja Sri Lanka Sudan Suriname Swaziland }vezja }vizzera Sirja Tajwan Tanzanija Tajlandja Togo Trinidad u Tobago Tune] Turkija Uganda UAE Amerka Urugwaj Vanuatu Vene]wela Yemen }ambja }imbabwe

Kemm qal li se jirb[u

2012

2008

0 3 0 0 4

3 0 0 4

0 0

0 0 0

0 0 0 0 4 3 3

1 1

4 2 3 1 1

7 0 0 6 8 0 3 1

1 1

1 1 1 18

7 0 0 5 8 0 2 0 0 1

3 0 14 82 0 0 0 0 0

84 0 0 0 0 0

1 14

Kemm reb[u fl-2008 0 3 0 0 5 0 0 0 1

0 0 0

3 4 2 0 0 0 16 9 0 0 4 9 0 0 1

0 0 0 10 2 0 8 73 0 0 0 0 0

1 1 18

0 0 9 6

0 0 4 0 2

98 0 0

110

0 0

0 0 4

1 1 1 1

1 1

0 0 5 7 0 0 0 2 1

8 0 0

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

16 Sport G{AWM

Muffat tirba[ il-medalja tad-deheb Il-Fran/i]a Camille Muffat reb[et il-medalja tad-deheb fil-kategorija tal-400m freestyle, hekk kif g[elbet lsifida ta’ Allison Schmitt talIstati Uniti, li spi//at fit-tieni post, u tal-Ingli]a Rebecca Adlington, li spi//at it-tielet u b’hekk ma ddefendietx ittitlu li kienet reb[et f’Beijing. Franza tirba[ ir-relay

Reb[a o[ra g[al Franza waslet fir-relay tal-4X100m, hekk kif it-tim Fran/i] g[eleb l-sifida tat-tim Amerikan immexxi minn Ryan Lochte, li fl-ewwel jum kien reba[ id-deheb. Fit-tielet post spi//a t-tim Russu, filwaqt li /-champions tad-dinja, l-Awstraljani, spi//aw fir-raba’ post. Bla dubju din kienet ;urnata mill-aqwa g[al Franza fejn jid[ol l-g[awm. Vollmer twaqqaf rekord dinji L-Amerikana Dana

Vollmer mhux biss reb[et ilmedalja tad-deheb fil-kategorija 100m butterfly, imma anki g[amlet dan billi waqqfet rekord mondjali. Vollmer, li g[elbet l-isfida ta’ Lu Ying u Alicia Coutts, g[amlet il-100m f’[in ta’ 55.98 sekondi. Ir-rekord mondjali kien f’idejn Sara Sjostrom, li fl2009 kienet g[amlet [in ta’ 56.06 sekondi. Din kienet l-ewwel darba g[al Vollmer li qatt reb[et medalja f’event individwali. Fis-sena 2000, meta kien g[ad kellha 12-il sena, din ma kinitx g[addiet mit-trials, filwaqt li erba’ snin wara g[addiet mit-trials tar-relay u kul[add kien qal li din lg[awwiema kellha talent kbir. Fl-2008 Vollmer ma [aditx sehem fl-Olimpjadi min[abba li kellha problemi fi]i/i u t-tobba damu ma indunaw li kellha aller;ija mill-bajd. Fl-2003 din lg[awwiema kienet anki operata f’qalbha. Minn sena ilu din bdiet tikseb ri]ultati ferm tajba u lbiera[ la[qet ilqu//ata.

Van der Burgh jirba[ il-100m L-g[awwiem mill-Afrika ta’ Isfel, Cameron van der Burgh, reba[ il-medalja taddeheb fil-100m breaststroke, u minbarra li reba[, waqqaf rekord mondjali. Van der Burgh g[eleb l-isfida talAwstraljan, Christian Sprenger, li ;ie t-tieni, filwaqt li fit-tielet post da[al Brendan Hansen tal-Istati Uniti. Van der Burgh g[amel il-100m f’[in ta’ 58.46 sekondi. Lochte u Yang bl-a[jar [inijiet

Sun Yang u Ryan Lochte irre;istraw l-aqwa [inijiet waqt il-heats tat-200m freestyle, li l-finali tag[ha ssir illejla. Dawn it-tnejn, li reb[u medalja tad-deheb kull wie[ed fl-ewwel jum, it-tnejn g[addew g[all-finali ming[ajr [afna tbatija. Yang u Lochte bdew f’lanes [dejn xulxin u dawn it-tnejn kienu jidhru mo[[hom f’xulxin, u kien biss lejn l-a[[ar 25 metru meta ]iedu l-pass. Sun, li reba[ id-deheb fil-400m nhar is-Sibt li g[adda, da[al flewwel post, filwaqt li Lochte, li g[eleb l-isfida ta’ Phelps fl-ewwel jum waqt il-400m ind. medley, da[al fit-tieni post. “Kont g[ajjien mill-biera[ u domt ma rqadt. Issa nittama li t-Tnejn immur a[jar milli mort f’din il-heat,” qal lAmerikan Lochte. Park Ta-hawn, irre;istra l[ames l-aqwa [in, filwaqt li Paul Biedermann, li g[andu f’idu r-rekord mondjali, irre;istra l-10 l-aqwa [in. Phelps, li reba[ din it-tellieqa erba’ snin ilu, g[a]el li ma ji[ux sehem biex jiffoka fuq is-seba’ kategoriji li se jie[u sehem fihom. – Ir-Russa Maria Sharapova bdiet l-avventura tag[ha fl-Olimpjadi b’reb[a kbira ta’ 6-2, 6-0 kontra Shahar Peer tal-I]rael. Sharapova ma kinitx [adet sehem fl-Olimpjadi ta’ Beijing min[abba injury fi spallitha.

Il-Fran/i]a Camille Muffat waqt il-finali tal-400m freestyle

Ri]ultati Basketball

Ni;erja v Tune] Bra]il v Awstralja Amerika v Franza Spanja v ?ina Volleyball

Renju Unit v Bulgarija Russja v :ermanja Awstralja v Ar;entina Amerika v Serbja Field Hockey

New Zealand v Awstralja Olanda v Bel;ju ?ina v Korea Ar;entina v Kenja Renju Unit v :appun Handball

I]landa v Ar;entina Kroazja v Korea }vezja v Tune] Spanja v Serbja Franza v Renju Unit Futbol Ir;iel

Senegal v Uruguay Renju Unit v U.A.E. Messiku v Gabon Korea ta’ Isfel v }vizzera E;ittu v New Zealand Bra]il v Belarus :appun v Marokk Spanja v Honduras

TENNIS

Waterpolo

L-Amerikana Dana Vollmer, li reb[et il-medalja tad-deheb fil-kategorija 100m butterfly

Gre/ja v Kroazja Kazakstan v Spanja Italja v Awstralja Ungerija v Serbja Rumanija v Renju Unit Montenegro v Amerika

60-56 75-71 98-71 97-81 0-3 3-0 0-3 3-0 1-0 3-0 4-0 7-1 4-0

31-25 31-21 28-21 26-21 44-15 2-0 3-1 2-0 2-1 1-1 3-1 1-0 0-1

6-8 6-14 8-5 10-14 13-4 7-8

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

Sport 17 JUDO

An Kum Ae tpatti g[al erba’ snin ilu Il-Korena An Kum Ae reb[et il-medalja tad-deheb fil-kategorija ta’ ta[t it-52kg u b’hekk pattiet g[all-fatt li erba’ snin ilu tilfet i/-/ans li tirba[ id-deheb bi ftit. Fil-jum ta’ qabel, il-favoriti g[ar-reb[ tal-medalja tad-deheb inqalg[u waqt ir-round talkwalifikazzjoni, u Kum Ae approffitat minn dan biex reb[et id-deheb. Kum Ae, li g[andha 32 sena, g[elbet l-isfida ta’ Yanet Bermoy Acosta talKuba. Fir-round ta’ qabel issemi-finali, Kum Ae eliminat lill-favorita Misato Nakamura tal-:appun, u lit-Taljana Rosalba Forciniti fis-semifinali.

Shavdatuashvili ja[sad lil kul[add

Lasha Shavdatuashvili tal:or;ja [asad lil kul[add meta reba[ il-medalja tad-deheb fil-kategorija ta’ ta[t is-66kg. Lasha Shavdatuashvili, li g[ad g[andu 20 sena u qieg[ed fit-32 post tarrankings mondjali, fil-finali g[eleb lil Miklos Ungvari talUngerija. Ir-rebbie[ tal-medalja taddeheb kien wasal sal-finali wara li elimina lil Masashi Ebinuma tal-:appun u lil Cho Jun-Ho tal-Korea ta’ Isfel. – Il-Britanniku Andy Murray g[eleb lil Stanislas Wawrinka fl-ewwel TENNIS

round tas-singles. Erba’ snin ilu, Murray tilef fl-ewwel round, imma din id-darba dan jidher ikkon/entrat biex ipatti g[at-telfa li sofra fil-finali talGrand Slam ta’ Wimbledon, ftit tal-;img[at ilu. – L-isprinter minn St Kitts, Tmaeka Williams, ;iet sospi]a millOlimpjadi wara li ammettiet li g[amlet u]u minn sustanza pprojbita. Din kienet se tie[u sehem fil-kategoriji tal-100m u tal-200m. Sorsi vi/in it-tim ta’ St Kitts qalu li din l-atleta di;à [alliet il-villa;; Olimpiku u marret lura d-dar. Ma kienx ]velat liema sustanza [adet din l-atleta. DOPING

It-tim tal-futbol tal-Bra]il kellu jsofri biex reba[ 3-1 kontra l-Belarus. Fit-tmien minuta, Bressan feta[ l-iskor g[all-Belarus u Pato ;ab id-draw wara kwarta log[ob. Neymar g[amilhom 2-1 fil-65 minuta, filwaqt li Oscar issi;illa r-reb[a fid-90 minuta. B’din ir-reb[a, il-Bra]il g[adda mal-a[[ar tmienja.

Sparar bil-Qaws – It-tim tan-nisa tal-Korea ta’ Isfel g[eleb li/-?ina fil-finali biex reba[ il-medalja tad-deheb. Din kienet is-seba’ darba konsekuttiva li dan il-pajji] reba[ id-deheb f’din il-kategorija.

Il-Korena An Kum Ae tibki bil-fer[ wara li reb[et il-medalja tad-deheb fil-kategorija ta’ ta[t it-52kg

Wieghlifting- Zulfiya Chinshanl ti//elebra wara li reb[et il-medalja tad-deheb fil-kategorija tat-53kg. Din waqqfet rekord mondjali fil-clean-and-jerk

Aron Szilagyi tal-Ungerija reba[ il-medalja tad-deheb tal-fencing fil-kategorija individwali “sabre”. Fil-finali, Szilagyi g[eleb lit-Taljan Diego Occhiuzzi bl-iskor ta’ 15-8

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

18 Sport FUTBOL

Milan jeg[lbu lil Chelsea Milan g[elbu lil Chelsea f ’ partita ta ’ [biberija li ntlag[bet l - Istati Uniti f ’ Miami . I] - ]ew; timijiet kellhom /ansijiet tajbin . Milan bdew b ’ Bonero u Yepes fid - difi]a wara li bieg[u lil Thiago Silva , u minikejja l - [afna protesti mill - partitarji Milanisti matul dawn l - a[[ar ;img[at wie[ed jista ’ jg[id li Milan urew futbol ferm po]ittiv . Il - goal ta ’ Milan wasal permezz ta ’ Emanuelson , li skurja f ’ azzjoni ta ’ kontrat takk . G[a/ - champions Ewropej din kienet it - tieni telfa konsekuttiva waqt it tour tag[hom fl - Istati Uniti . G[al Chelsea irritorna Torres , li kien parti mit - tim Spanjol li reba[ il - Euro 20 1 2 . L - attakkant eks

Paul Scholes

Atletico Madrid lag[ab nofs sieg[a . Wara din il-partita, il-kow/ ta’ Milan, Allegri, qal, “Dawn il-partiti jg[inuk i]]id il-fidu/ja. Kienet prova tajba g[alina. Konna organizzati [afna fid-difi]a u barra minn hekk [loqna diversi okka]jonijiet ta’ skor. Minbarra r-reb[a, l-a[bar ittajba hi li spi//ajna l-partita ming[ajr injuries.” Intant, il-midfielder Riccardo Montolivo qal li ttim, minkejja li tilef [afna players matul dan is-sajf, g[adu wie[ed b’sa[[tu. “Ma nemminx li l-kwalità tat-tim naqset. Bla dubju, veru li tlifna ]ew; players kbar, imma t-tim kien b’sa[[tu anki qabel ma akkwista lil dawn il-players,” qal l-eks captain ta’ Fiorentina.

Ibrahimovic jiskurja l-ewwel goal L-akkwist il-;did ta’ PSG, Zlatan Ibrahimovic, kellu

b]onn biss ]ew; minuti biex skurja l-ewwel goal tieg[u flewwel log[ba tieg[u ma’ dan il-klabb li ffirma mieg[u matul dawn l-a[[ar ;img[at. Ibrahimovic, li telaq lil Milan, kien qed jilg[ab lewwel log[ba tieg[u ma’ PSG f’partita ta’ [biberija kontra DC United, li ]ammew lil PSG fi draw ta’ 1-1. Wara ]ew; minuti, Ibrahimovic ir/ieva ballun tajjeb ming[and Menez, qarraq b’difensur b’mossa tajba u skurja l-goal tal-vanta;;. Il-goal tad-draw ta’ DC United wasal minn penalty ta’ De Rosario. Ta’ min jinnota li l-partita kellha tieqaf g[al tliet kwarti min[abba l-maltemp.

Stephan El Shaarawy ta’ Milan (xellug) jissielet g[all-ballun ma’ Ahsley Cole ta’ Chelsea

Wara l-partita, l-istess Ibrahimovic kien intervistat u qal li jemmen li PSG huma b[alissa aqwa minn Milan. “Milan tilfu l-aqwa ]ew;

players li kellhom u bla dubju a[na a[jar minnhom. Dan lista;un irridu nippruvaw nirb[u kollox,” qal Ibrahimovic.

FUTBOL

Scholes ried jilg[ab fil-Euro 2012

Inkwiet g[al Mancini

Il-midfielder ta’ Man Utd, Paul Scholes, qal li kieku kien mg[ajjat biex ikun parti mit-tim Ingli] li [a sehem filEuro, kien ja//etta malewwel. Il-kow/ tat-tim nazzjonali Ingli], Roy Hodgson, kellu diversi players neqsin, fosthom Gareth Barry u Frank Lampard min[abba injury u xorta g[a]el li ma jsejja[x players b[al Cleverley, Carrick jew lill-istess Scholes. “Ma kontx offrut i/-/ans. Kont in[ossni kburi li kieku Hodgson talabni ng[in lil pajji]i,” qal Scholes. Ta’ min jinnota li Paul Scholes ma [ax sehem ukoll fit-Tazza tad-Dinja tal-2010, u matul l-ista;un li g[adda dan irritorna g[al-log[ob min[abba li l-manager ta’ Man Utd, Alex Ferguson, kien talbu jirrirtorna g[allfutbol g[ax kien hemm diversi midfielders imwe;;g[in. “Kont mejjet biex ner;a’ nilg[ab. Meta irtirajt kont qed nie[u gost nistrie[; imma ftit wara bdejt in[oss in-nuqqas tal-futbol. Meta irritornajt g[at-ta[ri; [adt gost bil-fatt li er;ajt iltqajt ma’ s[abi,” qal Scholes.

“Meta bdejt ner;a’ nilg[ab kont ftit nervu], g[alkemm g[andi [afna esperjenza. G[all-bidu [assejtni stramb, imma wara drajt,” kompla jg[id il-veteran. F’Mejju li g[adda, Scholes ;edded il-kuntratt tieg[u b’sena o[ra mar-Red Devils. “Ferguson ma sfurzanix biex nilg[ab l-ista;un li ;ej. Assuma li se nilg[ab. La Ferguson ried li jien nibqa’ nilg[ab, sinjal li rani g[adni tajjeb g[al-log[ob,” kompla jg[id Scholes. Scholes tkellem ukoll dwar l-andament tal-ista;un li g[adda, fejn ir-rivali, Man City, reb[u l-kampjonat proprju fl-a[[ar sekondi. “Ma kinitx xi [a;a sabi[a. Il-fatt li tlifna l-kampjonat b’dak il-mod g[andu jservina ta’ motivazzjoni biex l-ista;un li ;ej nilag[bu a[jar u ner;g[u nirb[u l-kampjonat. Mhix xi [a;a sabi[a li tara lil tim ie[or ji//elebra r-reb[ talkampjonat li tkun qed tilg[ab fih,” temm jg[id Scholes. Man Utd g[al perijodu ta’ ]mien kienu fl-ewwel post, imma kienu mil[uqa u City reb[u t-titlu bid-differenza filgoals.

Il-manager ta’ Man City, Roberto Mancini, jinsab inkwetat min[abba li ddifensur Vincent Kompany jista’ jitlef il-bidu talista;un min[abba injury li sofra fil-pexxul. Il-captian tat-tim we;;a’ nhar il:img[a meta City g[elbu lil Arsenal, u jekk dan idum ma jirritorna g[atta[ri; jista’ jitlef il-bidu tal-kampjonat Ingli], li jibda fis-17 ta’ Awwissu. Kompany kien ilu j[oss l-u;ig[ fil-pexxul minn sta;un ilu meta City lag[bu partita fl-Europa League. Skont xi rapporti, Kompany [alla lit-tim li b[alissa qieg[ed fl-Asja u mar l-Ingilterra biex ikun ikkurat. Matul il-;img[a li g[addiet, l-istess Kompany ;edded il-kuntratt tieg[u ma/-champions Ingli]i u stqarr li hu ferm kuntent mas-Citizenz u li mhux be[siebu jitlaq. Matul l-ista;un li g[adda, Kompnay kien ferm strumentali g[al City fir-reb[ tal-kampjonat. Man City jilag[bu l-ewwel log[ba tal-kampjonat kontra Southampton, fl-Etihad Stadium.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

Sport 19

Lewis Hamilton fuq McLaren, waqt il-Grand Prix tal-Ungerija

FORMULA 1

Hamilton jirba[ f’Budapest Is-sewwieq tal-McLaren, Lewis Hamilton, reba[ ilGrand Prix tal-Ungerija f’Budapest hekk kif beda mill-pole-position u ma /eda postu qatt, biex b’hekk issa jinsab fir-raba’ post tal-klassifika tas-sewwieqa, 47 punt ta[t il-leader tal-Ferrari, Fernando Alonso. Dan tal-a[[ar, ilbiera[ spi//a fil-[ames post, filwaqt li /-champion renjanti, Sebastian Vettel tar-Red Bull, spi//a fir-raba’ post. Hamilton g[eleb l-isfida tal-koppja ta’ Lotus, Kimi Raikkonen u Romain Grosjean, li spi//aw fit-tieni u fit-tielet post rispettivament. Hamilton, jum qabel kien kiseb il-150 pole-position flistorja tal-McLaren. Dan kien kiseb il-pole-position f’Barcelona, imma kien penalizzat. Alonso, minkejja li spi//a fil-[ames post, xorta kabbar il-vanta;; fuq l-eqreb rivali tieg[u, Webber tar-Red Bull, min[abba li l-Awstraljan spi//a fit-tmien post. Ilvanta;; li g[andu Alonso fuq Webber issa hu ta’ 40 punt. Ta’ min jinnota li Vettel

]amm mat-tradizzjoni g[ax dan, fil-karriera tieg[u qatt ma reba[ f’Lulju. Hamilton kien velo/i fis-sessjonijiet liberi u mal-ewwel wera li kien b’sa[[tu f’dan i/-/irkwit, li minn dejjem imorru tajjeb fih il-McLaren. G[all-McLaren din kienet il-[ames reb[a f’sitt Grand Prix. Fil-bidu tat-tellieqa, Hamilton kien attakkat minn Grosjean, filwaqt li lejn la[[ar tat-tellieqa kien Raikkonen li [abbat xi ftit lissewwieq Ingli]. Madankollu, kienet diffi/li g[al dawn it-tnejn biex jaqb]u lil dan is-sewwieq f’/irkwit fejn hu ferm diffi/li biex taqbe] lil dak li jkun. Din ir-reb[a ]gur li se ttaffi xi ftit il-pressjoni minn fuq Hamilton, li matul dan lista;un kemm-il darba kkritika lill-istaff tekniku. Matul dan is-sajf, Hamilton hu mistenni jibda jitkellem maddiri;enti tal-McLaren biex jara jekk hux se j;edded ilkuntratt, u ftit tal-;img[at ilu qal li jekk dan ma jkollux karozza li biha kapa/i jirba[ jikkunsidra li jitlaq. “Din it-tellieqa fakkritni f’dawk il-jiem meta kollox

imur tajjeb u int tkun iffukat. Li kieku llum tellaqt f’/irkwit fejn fa/li tattakka lissewwieqa, ir-ri]ultat jaf kien ikun differenti,” qal Hamilton. Din kienet it-tieni darba li Hamilton reba[ Grand Prix matul dan l-ista;un. L-ewwel Grand Prix li reba[ kien f’Montreal, il-Kanada. Il-kampjonat issa jieqaf u jirritorna f’Settembru b’]ew; Grand Prix fi spazju ta’ ;imag[tejn. Fit-2 ta’ Settembru jsir il-Grand Prix tal-Bel;ju, filwaqt li fid-9 ta’ Settembru jsir dak ta’ Monza, l-Italja. : 1. Lewis Hamilton – McLaren, 2. Kimi Raikkonen – Lotus, 3. Romain Grosjean – Lotus, 4. Sebastian Vettel – RedBull, 5. Fernando Alonso – Ferrari Klassifika Sewwieqa: 1. Fernando Alonso – 164, 2. Mark Webber – 124, 3. Sebastian Vettel – 122, 4. Lewis Hamilton – 117, 5. Kimi Raikkonen – 116 Klassifika Kostrutturi: 1. RedBull – 246, 2. McLaren – 193, 3. Lotus – 192, 4. Ferrari – 189 Kif Spi//aw

TRASFERIMENTI

Hamilton ji//elebra r-reb[a f’Budapest

AME CUP

Santi Cazorla vi/in ta’ Arsenal Reb[iet g[al B’Kara u Sliema

Skont rapporti fil-;urnali Ingli]i, Arsenal huma ferm vi/in li jakkwistaw lil Santi Cazorla. Jidher li Malaga jridu s-somma ta’ madwar 20 miljun lira sterlina g[al dan il-player u se jkollhom i/edu g[all-offerta ta’ Arsenal, li hi inqas minn din is-somma, min[abba li g[andhom problemi ta’ dejn kbir. Jekk Malaga ma j[allsux id-dejn li g[andhom sa tmiem l-ista;un, dawn jistg[u jkunu sa[ansitra relegati. Jekk Arsenal jakkwistaw lil

dan il-player, dan ikun laqwa akkwist ta’ dan is-sajf wara li xtraw ukoll lil Giroud u lil Podolski. Il-manager ta’ Arsenal, Arsene Wenger, ilu interessat sena f’dan il-player.

Fran/i]i, Lyon g[adhom ma ir/ivew l-ebda offerta. Llors dan l-ista;un di;à beda jirba[ ma’ Lyon hekk kif fil-finali tas-SuperCup Fran/i]a, huma g[elbu li/-champions, Montpellier.

– Il-President ta’ Lyon, Jean Michel Aulas, qal li l-goalkeeper Hugo Lloris mhux se jitlaq lill-klabb sakemm dan ma jitlobx biex jitlaq lit-tim Fran/i]. Fost ilklabbs interessati f’dan ilgoalkeeper hemm Tottenham. Skont rapporti fil-;urnali

– Skont rapporti fil-;urnali Ingli]i, Real Madrid huma lesti biex joffru s-somma ta’ 33 miljun lira sterlina g[all-midfielder ta’ Tottenham, Luca Modric. Madrid offrew lil Sahin b[ala parti mis-somma, imma lIspurs iridu biss flus.

LLORIS

MODRIC

B’Kara u Sliema kisbu reb[iet f’partiti validi minn Grupp A. Filwaqt li B’Kara g[elbu lil Rabat bl-iskor ta’ 4-1, Sliema g[elbu lil Qormi bl-iskor ta’ 3-0. Fil-partita bejn B’Kara u Rabat kienu tal-a[[ar li fet[u l-iskor permezz tassolitu Smeir. Johnnattan De Concecao ;ab id-draw g[all-Karkari]i u minn hemm ’il quddiem dawn ma [arsux lura u skurjaw tlieta o[ra permezz ta’ Jusselio Donizete u Joselito Dos

Reis, b’dan tal-a[[ar jiskurja tnejn. B’Kara issa jilag[bu fis-semi-finali kontra r-runner-up ta’ Grupp B. Fit-tieni partita, Sliema reb[u 3-0 kontra Qormi u kien Omar Fonstad Ghaouti li feta[ l-iskor, u Alex Muscat g[amilhom tnejn wara biss 11-il minuta. Qormi setg[u naqqsu ddistakk, imma Bello Osagie falla penalty. Ciantar skurja t-tielet goal ta’ Sliema fl-a[[ar minuta.

IN-NAZZJON It-Tnejn 30 ta’ Lulju, 2012

20 Sport FUTBOL

Passi dixxiplinarji kontra Terry Fis-serata li fiha saret i//erimonja tal-ftu[ talOlimpjadi, l-FA Ingli]a [abbret li se tie[u passi dixxiplinarji kontra d-difensur Ingli] John Terry. F’Ottubru li g[adda, John Terry, waqt partita kontra QPR, allegatament g[adda xi rimarki razzisti fil-konfront ta’ Anton Ferdinand. Dan kien tne[[a minn captain tat-tim nazzjonali u tressaq anki l-Qorti wara lEuro 2012. Dan il-ka] qajjem kontroversja kbira flIngilterra, u wara li lIngilterra kienet eliminata mill-Euro, Terry, li kien parti mit-tim Ingli], deher quddiem Qorti f’Westminster; i]da hu ma nstabx [ati li kien g[adda dawn il-kummenti. Madankollu, l-FA Ingli]a, li kienet ne[[ietu minn captain qabel ma nqata’ l-ka] il-Qorti, idde/idiet li tiddiskuti mal-esperti biex tara jekk ikunx ;ust li tie[u passi dixxiplinarji kontra ddifensur ta’ Chelsea. B[alissa, Terry jinsab ma’ Chelsea f’Miami fejn i/champions Ewropej qed i[ejju g[all-ista;un li ;ej. “G[al darba o[ra ni/[ad li g[addejt dawn il-kummenti. Se nitlob biex nattendi g[assmig[ tal-ka] biex niddefendi ru[i,” qal Terry. Bla dubju, din hi de/i]joni kemxejn kontroversjali minna[a tal-FA, li g[a]let li tinjora dak li qalet il-Qorti u xorta se tie[u passi kontra lcaptain tal-Blues. Ir-rapporti fil-;urnali Ingli]i qalu li l-FA Ingli]a tista’ tie[u passi dixxiplinarji kontra Ferdinand ukoll, imma sa issa Terry biss ;ie innotifikat bid-de/i]joni talFA. L-istess Terry, wara li lag[ab ma’ Chelsea f’partiti ta’ [biberija, esprima ssodisfazzjon li irritorna g[allfutbol. “Er;ajt bdejt nag[mel dak li n[obb. Din id-darba se nissemma fil-;urnali mhux min[abba affarijiet li jien minn dejjem /[adt li g[amilt imma g[all-futbol,” qal Terry. Sta;un ilu, Chelsea spi//aw fis-sitt post fil-kampjonat;

Id-difensur Ingli] John Terry

imma huma xorta se jkunu qed jilag[bu fi/-Champions League min[abba li reb[u din it-tazza kontra Bayern Munich fil-:ermanja stess. “Kellna sta;un di]appuntanti fil-kampjonat. Spi//ajna 25 punt wara Man City, u bla dubju l-g[an ta’ din is-sena hu li mmoru a[jar,” qal Terry. Sta;un ilu, Chelsea, f’Marzu, ke//ew lill-kow/ Andres Villas Boas, li kien g[adu kemm iffirma mag[hom fis-sajf. Minfloku n[atar Roberto Di Matteo, u dan spi//a biex wassalhom g[ar-reb[ ta/-Champions League kif ukoll tal-FA Cup kontra Liverpool. Minkejja li kien hemm xi spekulazzjonijiet li Chelsea se ja[tru kow/ mimli esperjenza b[al ma hu Guardiola jew Capello, dawn fl-a[[ar g[a]lu li joffru kuntratt lill-istess Di Matteo. Filwaqt li Guardiola jinsab bla klabb, Capello se jibda jmexxi lit-tim nazzjonali Russu. Sta;un ilu, l-attakkant ta’ Liverpool, Suarez, kien sospi] tmien partiti g[ax g[adda xi rimarki razzisti fil-konfront tad-difensur ta’ Man Utd, Patrice Evra. “Fil-passat rajna timijiet b[al ma huma Man Utd li jkampaw mhux biss malkampjonat imma anki flEwropa. Irridu nkunu b[alhom. Diffi/li [afna, g[ax trid tilg[ab [afna log[ob fi

ftit jiem. Imma dan hu s-sabi[ li triba[ ‘Double’ jew ‘Treble’,” temm jg[id Terry. Jekk l-FA tissospendi lil Terry, dan jitlef il-bidu talkampjonat u bla dubju din tkun a[bar [a]ina g[al Chelsea. Hargreaves ma’ QPR Il-midfielder Ingli] Owen

Hargreaves qieg[ed jit[arre; ma’ QPR. Fil-;img[at li g[addew, Man City [abbru li se jne[[u lil dan il-player, li g[al dawn l-a[[ar snin kien vittma ta’ [afna injuries. Hargreaves, li lag[ab 42 log[ba mat-tim nazzjonali Ingli], kien ing[aqad ma’ Man Utd ming[and Bayern Munich fl-2007 g[as-somma ta’ madwar 17-il miljun lira sterlina. Imma minn dakinhar ’il hawn dan qatt ma lag[ab futbol konsistenti. “Hargreaves qieg[ed jit[arre; mat-tim. Jidher ottimist li jista’ jer;a’ jibda jilg[ab il-futbol b’mod regolari. A[na kuntenti bil-fatt li qed ng[inu lil dan il-player jer;a’ jikseb il-kundizzjoni li jixtieq hu,” qal il-manager ta’ QPR, Mark Hughes. Kien hemm waqt meta dan il-player, li llum g[andu 31 sena, kien qieg[ed ja[sibha biex jirtira. “Ma rridx niffissa biex ner;a’ nilg[ab. Jien se nit[arre; u nara kif se jirrispondi ;ismi. Li ji;ri mer[ba bih. Jekk ma n[ossnix tajjeb ma nilg[abx,” qal l-eks player ta’ Bayern.

FUTBOL

Malta f’turnament fl-Ungerija It-tim nazzjonali Malti ta’ ta[t is-17-il sena se jie[u sehem f’turnament kwadrangulari li se jsir flUngerija. It-tim Malti se ju]a dan it-turnament b[ala t[ejjija g[all-partiti kompetittivi li jrid jilg[ab fix-xhur li ;ejjin. Filwaqt li t-turnament jibda llum, Malta tkun flazzjoni nhar l-Erbg[a, u lewwel log[ba tkun kontra lUngerija. Il-{amis, Malta tilg[ab kontra l-I]rael. It-tim Malti hu mmexxi minn Branko Nisevic, u dan se jkun meg[jun millassistent tieg[u, Charles Scerri, li g[adu kemm in[atar f’din il-kariga dan la[[ar.

FUTBOL

Wilshere barra sa Ottubru

Il-midfielder ta’ Arsenal, Jack Wilshere, se jdum barra sa Ottubru. Wilshere, li g[andu 20 sena, tilef [afna mill-ista;un li g[adda min[abba injury fl-g[aksa, u barra minn hekk, f’Mejju li g[adda kien operat f’irkopptu. “Nittamaw li Wilshere ikun qed jilg[ab f’Ottubru li ;ej,” qal il-manager ta’ Arsenal, Arsene Wenger. Ta’ min jinnota li anki l-midfielder lie[or, Diaby, hu mwe;;a’ u se jirritorna waqt li lkampjonat ikun di;à beda.

FUTBOL

“Ma rridux nilag[bu f’Beijing”

Il-President ta’ Napoli, Aurelio De Laurentis, qal li t-tim tieg[u mhux se jmur jilg[ab il-finali tas-Super Cup Taljana f’Beijing. Ilfinali kontra Juventus g[andha tintlag[ab fil-11 ta’ Awwissu u De Laurentis ma jridx jibg[at lit-tim tieg[u fl-Asja min[abba li jemmen li dan il-vja;; twil se jkollu effetti negattivi fuq ilkundizzjoni tal-players, li jibdew jilag[bu l-kampjonat fis-26 ta’ Awwissu.

“Dan hu vja;; talim;ienen. M’a[niex se mmorru Beijing,” qal b’ton ta’ rabja De Laurentis. Skont rapport fil-;urnali Taljani, jidher li De Laurentis ikkuntattja lillPresident tal-Juventus, Andrea Agnelli, biex hu wkoll ma jibg[atx lit-tim tieg[u Beijing – dan ikunu qed jag[mluh b[ala sinjal ta’ protesta. Minbarra li De Laurentis qal li l-partita se t[alli effetti

negattivi fuq it-tim, qal ukoll li din mhijiex daqstant importanti. “Qed nistaqsi kemm hi l-multa li rridu n[allsu jekk ma nilag[bux din il-log[ba g[ax nippreferi n[allas il-multa milli npatti qares fil-bidu tal-ista;un,” temm De Laurentis. Din il-partita kienet tintlag[ab fl-Italja, proprju f’San Siro; imma matul dawn l-a[[ar snin, il-FIGC kienet idde/idiet li tibda tintlag[ab fl-Asja.

L-iskwadra Maltija> Goalkeepers: M. Grech (Pietà), P. Schranz (Melita). Defensuri: B. Jaccarini (Birkirkara), K. Micallef (Pietà Hotspur), J. Sultana (Hibs), L. Zammit (Birkirkara), K. Zammit (Birkirkara). Midfielders: J. Brincat (Mosta), A. Cassar (Balzan), J. Corbolan (Floriana), R. Cutajar (Mellie[a), N. Pace Cocks (Luxol), D. Vella (Hibs), A. Xuereb (Sliema), D. Zampa (Valletta). Attakkanti: A. Attard (Melita), J. Degabriele (Hibs), G. Tabone (Floriana).

Jack Wilshere

Min[abba l-injuries li kellu, Wilshere tilef mhux biss ilEuro 2012 i]da anki lOlimpjadi ta’ Londra. Innuqqas ta’ Wilshere se jkun kbir g[al Arsenal g[ax dan kellu jkun il-player li fil-futur jimla l-vojt li [alla Fabregas meta [alla lil dan il-klabb. Minbarra li se jitlef xi log[biet tal-kampjonat, Wilshere se jitlef ukoll ilpartiti tar-round g[allkwalifikazzjoni tat-Tazza tadDinja kontra l-Moldova u lUkrajna.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

Ittri 21

€1,750 g[al pro;ett fil-Kenja

Sur Editur Gi.Fra. Kapu//ini, hu grupp ta]]g[a]ag[ fi [dan il-patrijiet Kapu//ini, li l-età tal-membri hi ta’ bejn it-18 u it30 sena. Wie[ed mill-g[anijiet tal-grupp hu li jiddedika l-ener;ija u l-[in biex ng[inu lil [addie[or. Bejn Ottubru 2011 u :unju 2012, il-grupp [a l-inizjattiva li jorganizza attivitajiet biex jin;abru fondi [alli jintbag[tu l-Kenya biex jintu]aw fuq il-pro;etti li l-Kapu//ini

g[andhom f’idejhom. Minn dawn lattivitajiet is-somma li n;abret kienet ta’ €1,750. Din is-somma tqassmet hekk: €800 intbag[tu lil Mons. Joe Alessandro biex jintu]aw fid-djo/esi ta’ Garissa u €950 ntbag[tu lill-Mons. Emanuel Barbara biex jintu]aw fid-djo/esi ta’ Malindi. Dawn id-donazzjonijiet li jin;abru ]gur li se jkunu ta’ g[ajnuna kbira fuq il-pro;etti li di;à hemm li jinkludu tqassim ta’ ikel qalb il-foqra, pro;etti ta’

edukazzjoni, pro;etti sanitarji u o[rajn ta’ manutenzjoni. Il-grupp tal-Gi.Fra. Kapu//ini jixtieq jirringrazzja lill-pubbliku talli laqa’ listedina tieg[u biex ikunu jistg[u jg[inu lil [addiehor. Nixtiequ nirringrazzjaw lil dawk kollha li b’xi mod jew ie[or offrew l-g[ajnuna tag[hom biex dawn l-attivitajiet kienu ta’ su//ess.

Grupp ta]-]g[a]ag[ fi [dan il-patrijiet Kapu//ini

Ringrazzjament wara kura fl-isptar Mater Dei

Sur Editur, Re/entement missieri kien rikoverat l-isptar g[al aktar minn xahar, sakemm [alla din id-dinja nhar l-Erbgha li g[addew 18 ta’ Lulju. Permezz ta’ din l-ittra xtaqt f’isem il-familja tag[na nirringrazzja lill-istaff talMedical Ward 5, Neurosurgical Ward u Surgical Ward 2 g[all-attenzjoni u d-dedikazzjoni li tawh matul il-mumenti diffi/li talmarda tieghu. Ma hemmx kliem biex nesprimu l-gratitudni tag[na g[al dak li g[amel l-istaff kollu ta’ dawn il-wards ma’ missieri. Kollha kemm huma, huma tassew investiment ghall-isptar Mater Dei.

Emmanuel Curmi Rabat

Tindifa fi Pjazza San Publiju Sur Editur, Irrid nirringrazzja lil min kien responsabbli ghat-tindifa kbira li ng[atat lill-Fosos (Pjazza San Publju) talFurjana, wara li spi//aw ilkun/erti tas-sajf. Issa jonqos li l-kapitelli talMall li hemm fil-[amrija u lfanali neqsin jer;g[u jsibu ru[hom f’posthom. Din l-attitudni li ‘basta nqdejna’ u tlaqna ’l hemm, ghandha tinqata’ darba ghal dejjem.

G. L. Camilleri Il-Furjana

L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, TalPietà PTA 1450), jew flindirizz elettroniku: alex.attard@media.link.co m.mt. L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u lindirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma. Ittri bin-nome-de-plume ma jkunux ippubblikati u l-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm il-punt tag[ha.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

22 Intervista

Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’

Insiru nafu a[jar min a[na Joe Mikallef jitkellem ma’ Oliver Friggieri (7) Fil-[ar;a tal-lum ta’ In-Nazzjon qed nippubblikaw is-seba’ parti fis-sensiela ta’ konversazzjonijiet ma’ Oliver Friggieri li fihom qed nittrattaw temi u realtajiet differenti. Illum se nitkellmu dwar il-piroteknika (il-log[ob tannar) fil-bliet u fl-ir[ula tag[na u dan bl-iskop pre/i] li nkomplu nittrattaw temi attwali. Temi li bosta drabi niddiskutu u ng[arblu bl-aktar mod akkanit, i]da li bosta drabi wkoll nag[]lu li ninjorawhom. Imma tajjeb li fil-[ajja mg[a;;a li qed ng[ixu nieqfu ftit u nirriflettu fuq temi attwali u li huma ta’ rilevanza. Bla dubju ta’ xejn, Oliver Friggieri, bisJidher li t-temi dwar il-festa ni]lu g[asel. Tkellimna dwar il-festi b’mod ;enerali. Tkellimna fit-tul u fid-dettall dwar ir-rwol tal-ka]ini. Nixtieq li llum nitkellmu ftit dwar aspett ie[or tal-festi. Qed nirreferi g[al-log[ob tan-nar. Inti x’ta[seb dwar illog[ob tan-nar^ Fih innifsu hu arti sabi[a [afna. Joffri spettaklu li jg[aqqad flimkien dawn l-aspetti: il-kulur, il-forma tal-kulur, ir-ritmu, il-[oss. Il-log[ob tan-nar hu qabelxejn dehra ta’ lwien differenti li bejniethom isawru kwadru wie[ed, meqjus, mg[a;;el u qasir. Kull lewn jid[ol fl-o[rajn, waqt li jidher f’xi forma jew o[ra. Il-figura ewlenija hi tonda, i/-/irku, u hi wkoll movimentata, qisha fjura li tifta[. Dan kollu jsir b’pass ritmiku pre/i], ji;ifieri hemm l-element tal-[in. Id-dehra kollha, fil-fa]ijiet tag[ha kollha, tag[mel ukoll [oss. Il-[sejjes ivarjaw filqawwa, u l-[oss l-aktar qawwi aktarx hu l-punt enfatiku tal-g[eluq. Dawn l-elementi flimkien isawru stqarrija.

sa[[a tal-kapa/itajiet indiskussi tieg[u, kapa/i janalizza u jid[ol fil-fond ta’ dawn it-temi li g[andhom jg[inuna aktar biex niskopru a[jar min a[na, fejn a[na u fejn tissokta triqitna. Ma’ Oliver Friggieri qed niltaqa’ b’mod regolari biex niddiskuti g[add ta’ temi, sitwazzjonijiet u mistoqsijiet. Il-qarrejja huma mistiedna jipparte/ipaw billi huma wkoll jibag[tulna l-[sibijiet tag[hom. Kull email g[al dan l-iskop g[andha tintbag[at f’dan l-indirizz elettroniku – joe.mikallef@media.link.com.mt.

Fil-qosor, dawn l-impressjonijiet jistg[u jin;abru hekk: il-kulur jidher skont forma, u kollox ise[[ b’ritmu e]att li jag[mel [oss. Il-log[ob tan-nar, mela, jidher, jinfeta[, jag[mel kollox b’pass regolari, u jinstema’ bil-qawwa. Huwa tag[qida ta’ sbu[ija li tidher daqskemm tinstema’. Sinestesija: ta[lita ta’ esperjenzi ta’ sensi differenti. Ta[seb li l-log[ob tan-nar hu tip ta’ espressjoni^ Juri fer[^ Iwassal messa;; ta’ awgurju^ Inti tistenna b’mod awtomatiku li fil-festa se jsir il-log[ob tannar – forsi tal-art jew tal-ajru^ B[al kull azzjoni o[ra fid-dinja tal-bniedem, illog[ob tan-nar hu stqarrija, joffri mod g[al espressjoni, hu forma ta’ messa;;. Kollox jindika li l-messa;; jinkludi sens ta’ [ila kif ukoll sens ta’ poter. Is-sabi[ (li jidher) u l-qawwi (li jinstema’) huma m]ew;in, u fil-kuntest parrokkjali dan juri li l-messa;; jafferma, iseddaq u jenfasizza. Fil-kuntest storiku Malti jista’ jkun li dan kollu ]viluppa b[ala parti mill-festa parrokkjali meqjusa b[ala /elebrazzjoni ta’

identità. Poplu /kejken, ma[kum, ried jirrikorri lejn espressjoni artistika li tindika l-kuntrarju tarrealtà: kobor, qawwa, poter. Din id-drawwa ma tistax tiftiehem we[idha. Na[seb li xejn ma jista’ jiftiehem wa[du, u kollox jimplika affarijiet o[ra. Pere]empju, il-kelma ‘ktieb’ timplika kittieb, librerija, kelma, sentenza, u l-bqija. Mela din id-drawwa tiftiehem l-a[jar fil-kuntest tal-festa Maltija kollha, okka]joni li biha l-Maltin, ma[kuma mill-barranin setg[ana, riedu juru le]istenza u l-identità tag[hom, u proprju b’mezzi li mhumiex tipi/i ta’ pajji] li hu tant /kejken, u ma[kum u l-bqija. Il-kultura Maltija tal-kobor tista’ tiftiehem f’dan id-dawl. Il-festa Maltija tesprimi s-sens tal-kobor, tal-akbar, tal-aqwa, tal-isba[, tal-a[jar. Is-superlattiv u l-assolut huma importanti fit-ta[dit Malti, xejra li llum hi riflessa anki fl-Ingli] ta’ Malta. Il-messa;; hu dejjem marbut mal-fer[. L-ispettaklu jitlob l-attenzjoni tal-folla biex t[ares, tisma’ u tistag[;eb. Aspetti ta’ din ix-xe[ta ma jinstabux f’festi ta’ niket. Ng[idu a[na, il-festa parrokkjali hi storbju]a, waqt li l-festi tal-:img[a l-Kbira jiddependu [afna mill-kwiet, mis-silenzju. Tinstema’ /-/uqlajta, [oss monotonu u ripetittiv, waqt li l-qniepen ma jindaqqux. Il-log[ob tannar hu ma[sub biex jag[ti sehmu f’festa ta’ fer[.

Il-log[ob tan-nar> Wara s-sbu[ija u l-arti hemm mo[bija wkoll g[add kbir ta’ sagrifi//ji, dedikazzjoni, pre/i]joni u sig[at ta’ [idma fis-skiet

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

Intervista 23

Festa bla log[ob tan-nar tista’ tkun festa su//ess^ Jew a[jar, jista’ jkollna festi bla log[ob tan-nar^ Minkejja li l-gosti jvarjaw, il-festività Maltija hi dejjem marbuta ma’ xi sura jew o[ra ta’ [oss, b[alma huma l-mar/i tal-banda, id-daqq talqniepen, i/-/ap/ip. Il-predikatur tal-pane;ierku (b[all-kelliema politi/i fil-mass meetings) jg[olli lvu/i. Hi wkoll festa ta’ kuluri, u l-Malti jg[id li hemm kuluri li ‘jg[ajtu’. Il-kuluri wkoll (li jidhru) jispi//aw biex jag[mlu [oss. {oss jew storbju? Sound jew noise? Hi kwistjoni ta’ gosti, u jidher li l-gosti jie[du ]-]mien biex jitrawmu, waqt li ma]-]mien jitbiddlu wkoll. Hawn tid[ol l-opinjoni pubblika. Hemm min jitkellem dwar esa;erazzjonijiet. Dwar [sejjes qawwija. Nifhem li storbju ]ejjed jikkaw]a inkonvenjent. Naqbel li /erti [sejjes jistg[u jkunu ridotti. Mill-;did, hi kwistjoni ta’ qies, ta’ kunsens li g[andu jintla[aq xi mkien fin-nofs bejn l-estremitajiet. F’epoka li tbiddlet anki fil-gosti tal-[sejjes tag[ha, l-aktar fil-qasam tad-divertiment ta]]g[a]ag[, tradizzjoni b[al din tista’ tissokta tg[ix jekk tag[raf ix-xejriet ta]-]mien u tadatta ru[ha g[alihom. Il-kultura ambjentali, antika [afna fil-qasam tal-letteratura Griega u Latina, hi kultura re/enti [afna filqasam edukattiv u politiku. Il-kultura favur il-qies fil-[sejjes, anki [sejjes mu]ikali, hi ]vilupp re/enti. Il-Latin jg[id li l-virtà tinsab fit-triq tan-nofs. Malta hi pajji] istintivament storbju]; g[alhekk l-edukazzjoni fil-qies hi aspett li jista’ jolqot lill[ajja Maltija fl-oqsma kollha. Bla dubju ta’ xejn in-nies mo[bija wara lmurtali u l-log[ob tan-nar kollu huma nies bravi. Nies ta’ talent. Nies ta’ arti liema b[alha. In-nies li ja[dmu f’dan il-qasam huma nies ta’ [ila kbira, li jafu jo[olqu. Na[seb li d-dedikazzjoni tag[hom hi ifned minn kull konsiderazzjoni o[ra. L-arti tag[hom titlob il-kura;;. Hi [asra kbira li arti b[al din hi wkoll perikolu]a daqshekk. Xi tg[idli g[al-log[ob tan-nar u tant tra;edji li kellna f’pajji]na marbutin ma’ dan id-delizzju^ Dan id-delizzju ji;;ustifika dan il-periklu kbir^ Hi realtà li tnikket g[al dejjem pajji] s[i[. {ajja wa[da hi eg[]e] minn dan kollu. Kull niket f’dan il-qasam inissel fina lkoll, b[ala komunità, b[al sens ta’ responsabbiltà, sens ta’ diqa kbira tassew, qisha mew;a li qatt ma nafu li hi l-a[[ar wa[da. Is-sabi[ kollu ta’ din is-seng[a jg[ib ta[t it-toqol u r-responsabbiltà kollettiva li ;;ib mag[ha kull tra;edja. Niket kbir li ebda arti ma tista’ ttaffi. Snin ilu kont fissirt dan kollu fi storja bl-isem ‘Il-Festa tanNar’, li hi parti mill-ktieb Stejjer g[al Qabel Jidlam. Hi we;g[a nazzjonali. Il-log[ob tan-nar g[adu delizzju jew sar opportunità kbira ta’ negozju^

Il-log[ob tan-nar> Bla dubju, naqblu li dawk kollha involuti huma artisti bravi li jissugraw kollox biex jesprimu l-[iliet tag[hom

Kull qasam ta’ [idma umana jimplika l-flus, u nifhem li ma jista’ jsir xejn ’il barra mil-li;i ekonomika. Kollox huwa anki ekonomiku. Bla dubju ta’ xejn, Malta qed tag[mel isem mill-isba[ g[aliha fil-qasam talpiroteknika. Qed nil[qu livelli g[oljin [afna.

Ma hemmx dubju li Malta kisbet prominenza internazzjonali f’dan il-qasam. Hemm argument ie[or – vallapena l-flus li jintefqu f’dan id-delizzju^ Flus li jsiru du[[an^ Kull [idma umana timplika l-aspett finanzjarju. Il-[asra kbira mhix ekonomika, imma umana.

Hemm we;g[a fina lkoll b[ala Maltin li nafu li din l-arti talbet il-prezz wisq g[oli tal-[ajja ta’ tant nies, bravi fis-seng[a tag[hom, altruwisti fi [sieb-

Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’

Insiru nafu a[jar min a[na In-nies li ja[dmu f’dan il-qasam huma nies ta’ [ila kbira, li jafu jo[olqu. Na[seb li d-dedikazzjoni tag[hom hi ifned minn kull konsiderazzjoni o[ra

hom, u telliefa quddiem il-li;i suprema tan-natura. Ma hemmx kliem biex jitfisser is-sentiment ta’ din it-telfa. Il-[ajja hi l-og[la valur. Il-kwistjoni tal-ispejje] hi kwistjoni ta’ prijoritajiet, u dawn ivarjaw. Kieku jkolli nistaqsik x’ta[seb li hi r-reazzjoni ta’ Kristu, tal-Madonna u ta’ tant qaddisin fid-dawl tal-log[ob tan-nar u dak kollu li j;ib mieg[u, xi tg[idli^ Ma nafx. Naf biss li Kristu ma jrid lil [add, [add minna li jwe;;a’. Hu jaf x’ji;ifieri.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

24 Storja

MONUMENTI FIL-G}EJJER MALTIN (3)

Mafkar lil Fra Diegu fil-{amrun minn Michael Galea

F’Misra[ San Pawl, il-{amrun, hemm monument li jfakkar lill-Ajk Fran;iskan Fra Diegu Bonanno Kien wie[ed minn disat b[ala xhieda ta’ itfal ta’ familja fqira. [idmietu. Twieled fil-21 ta’ Marzu Twaqqaf Kumitat 1831, u tg[ammed lOrganizzattiv ta[t ilg[ada minn idejn Patri Presidenza ta’ Sir Arturo Antonio Abela, Mercieca biex jin;abru Dumnikan, fil-knisja ta’ l-fondi me[tie;a. Sidtna Marija ta’ Porto Nhar il-{add, is-16 ta’ Salvo tad-Dumnikani, ilOttubru 1932 kien jum Belt Valletta. Il-;enituri il-kxif tal-monument. tieg[u, Antonio Bonanno Misra[ San Pawl, ilu Marianna xebba Cassar, {amrun, i]]ejjen biltawh l-ismijiet Joachinbnadar. In-nies ta’ kull :or;-Augustin-Gulielmuklassi so/jali, flimkien Toninu-Baskal-Felice u ma’ rappre]entanti talKal/idon. Tal-familja kleru, in;abret hemm. mill-ewwel bdew isej[ulu Pre]enti wkoll kien Gulielmu. Il-;enituri hemm it-tfal tal-Istitut tieg[u xtaquh li Fra Diegu, u ta’ istituti jitg[allem seng[a. Fil-fatt o[ra. qabbduh ja[dem ma’ Mal-wasla tal[ajjat, Kal/idon Ar/isqof Dom Maurus Genovese. Gulielmu kien Caruana, li ;ie milqgu[ devot kbir tal-Madonna minn Mons Giuseppe De tal-Karmnu. :ietu xPiro, u l-Provin/jal talxewqa li jsir Reli;ju] Ordni Fran;iskan Minuri Fran;iskan. Sadattant P. Antonio Bajada, kien di;à ng[aqad fitindaqq l-Innu tal-Papa. Terz’Ordni Fran;iskan. Imbag[ad ftit wara Fl-1856 libes g[allwasal il-Gvernatur Sir Vincent Apap ja[dem fuq il-monument ewwel darba l-libsa David Campbell, meta ta’ Fra Diegu meta kellu biss 22 sena. Fran;iskana b[ala Ajk. l-Banda Filarmonika San Fil-fatt dan hu l-ewwel monument Imbag[ad f’Mejju 1858 pubbliku li g[amel Giuseppe tal-{amrun saret il-Vestizzjoni u daqqet l-Innu tar-Re. Gulielmu [a l-isem ta’ Il-katavru ta’ Fra Diegu Sir Arturo Mercieca Diegu, g[all-qaddis San n;ieb fil-knisja talg[amel id-diskors prin/ipali, Diego t’Alcala. Fis-16 ta’ Fran;iskani Minuri, ta’ li kien bit-Taljan Lulju 1862, jum il-festa tal:ie]u, il-Belt. Jing[ad li n(Traduzzjoni): Madonna tal-Karmnu, g[amel nies bdiet tiffolla biex “Dan il-monument li se il-professjoni solenni fi [dan i]]omm b’tifkira bi//a mi/nikxfu g[all-ammirazzjoni l-Ordni tal-Fran;iskani /oqqa, tant li l-Patrijiet tag[na b[ala espressjoni ta’ Minuri. kellhom ida[[lu t-tebut fisarti l-aktar pura, g[andu Il-[idma ta’ Fra Diegu hi sagristija, u libbsu l-mejjet attribut, jekk ma ni]baljax, li marbuta ma’ [idma qaddisa /oqqa ;dida. Kien funeral jiddistingwih mill-o[rajn biex jg[in tfajliet li kienu imponenti u devot. Fra kollha — li huma ftit filji;;errew fit-toroq bil-g[an li Diegu ndifen fil-knisja ta’ g[add — li Malta waqqfet bil-[a]en jaqilg[u l-flus, u lit- Sidtna Marija ta’ :esù, irlill-og[la wliedha. Dak li ltfal iltiema foqra — [idma li Rabat. monument jirrappre]enta ma ssoktat dejjem tikber blG[addew bosta snin, i]da kisibx il-kobor ta’ dawk lg[ajnuna ta’ [afna l-[idma u l-opra ta’ Fra impulsi — twelid nobbli, benefatturi. Fra Diegu miet Diegu ma ntesietx, anzi talent, studji, jew g[ana — li qabel ma tlesta l-Istitut ilkompliet tikber. Kien hemm ;eneralment jg[inu lill;did nhar l-14 ta’ Mejju ix-xewqa li jitwaqqaf o[rajn biex jiksbu fama. 1902. mafkar f’post prominenti Jidher diffi/li temmen li Ajk

L-inawgurazzjoni tal-monument ta’ Fra Diegu. Minbarra folla kbira, kienet [adet sehem ukoll il-Banda San :u]epp tal-{amrun

Il-monument li juri lil Fra Diegu - karatteristika partikulari f’din il-pjazza f’post /entrali. Il-[amiem mhumiex parti mill-monument

umli tal-Ordni mendikanti, [are; minn [dan il-poplu, li kiber ming[ajr skola u li g[adda [ajtu jittallab, irnexxielu jirba[ post hekk g[oli fit-tifkira u r-rispett talpaj]ani tieg[u, li jimmerita limmortalità fil-bron]. Din hi prova elokwenti li l-kobor tabil[aqq jinsab pjuttost filvirtujiet tar-ru[, imwettqa f’opri tajba u hu a//essibbli g[all-morda u g[al dawk di]ereditati mill-g[ana.” Wara d-diskors ta’ Mercieca, il-Gvernatur Campbell u l-Ar/isqof resqu quddiem il-mafkar, li kien mg[otti b’bandiera Maltija. Kellha ]ew; kurduni bilkuluri sofor u bojod, biex setg[u jikxfu l-monument. L-Ar/isqof bierek l-istatwa ta’ Fra Diegu, u n-nies infexxet i//ap/ap. Imbag[ad il-Boy Scouts daqqu lfanfara salut bit-trombi lilleroj tal-karità Nisranija, u ttajru [amiem bojod. Tkanta

l-Innu lil Fran Diegu minn 150 vu/i, akkompanjat millBanda Filarmonica San Giuseppe, fuq il-mu]ika komposta minn Mro Giuseppe Camilleri, kliem ta’ un illustre religioso maltese. Il-monument tal-bron] hu xog[ol tal-iskultur Vincent Apap, li ta’ 22 sena kien g[adu kemm ;ie Malta minn Ruma, fejn mar jistudja filBritish Academy. Dan kien l-ewwel xog[ol tieg[u b[ala monument pubbliku. L-istatwa tal-bron] ti]en madwar 20 tunnellata. Ilpedistall, ma[dum fil-;ebla Si/iljana, fih erba’ bassiriljevi tal-virtujiet Obedientia – Humilitas – Castitas – Charitas. Filkolonna hemm skrizzjoni me[uda minn San Pawl Charitas Christi Urget Nos, u fuq il-ba]i tal-kolonna La Patria a Fra Diego Memore innalza 1932.

Mhux soltu li f’post hekk prominenti jsir monument lil bniedem bla skola li i]da bl-umiltà tieg[u ;ibed l-ammirazzjoni ta’ kul[add

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

TV#Radju 25 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Fil-qosor Diverso da chi^ Canale 5 21>20

Film komiku Taljan li n[adem fl-2009 b’re;ija ta’ Umberto Carteni u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Claudia Gerini (fir-ritratt), Luca Argentero u Filippo Nigro. Naraw kif u jekk tissolvix il-qag[da ta’ kunflitt bejn kandidat g[al Sindku li jkun gay u l-moralista Adele. L’ultimo sogno Raitre 21>05

Film drammatiku Amerikan li n[adem fl-2001 b’re;ija ta’ Irwin Winkler. Naraw lil Kevin Kline filparti ta’ perit li jaf li dalwaqt se jmut g[ax g[andu marda terminali. Fil-ftit ]mien li fadallu jrid jibni dar tal-[olm mal-kosta tal-Pa/ifiku u jinvolvi fil-pro;ett lil ibnu li jkun miksur minn mieg[u. Fost l-atturi nsibu lil Jena Malone (fir-ritratt) u Hayden Christensen. L-isem ori;inali tal-film hu Life as a House. Polisse La 7 21>10

Film Fran/i] tal-2011 b’Karin Viard (fir-ritratt) u Joey Starr fil-partijiet ewlenin. Fred ikun ja[dem Basic Rete 4 21>10

Thriller Amerikan tal-2002 b’re;ija ta’ John McTiernan li fih naraw lil John Travolta (fir-ritratt ma’ Connie Nielsen u Samuel L. Jackson) f’vena mill-aqwa. Lil Travolta narawh fil-parti tal-Investigatur Hardy li jissejja[ biex jinvestiga xi jkun ;ara sew meta fil-Panama fejn ikun qed isir xi ta[ri; militari, imutu erba’ suldati Amerikani u jg[ib il-kmandant tag[hom.

fit-taqsima tal-protezzjoni tal-minuri f’Pari;i. Hu jie[u grazzja ma’ reporter, li i]da tkun mi]]ew;a. X’tidde/iedi li tag[mel? Man Up + NET Television 22>25 Il-kampjonat Premier tal-waterpolo qed ji]vol;i f’wie[ed interessanti [afna, bi ;lieda diretta bejn i/-champions Neptunes, Sliema u San :iljan. Fil-programm tal-lum, bi produzzjoni u pre]entazzjoni ta’ Christian Micallef, insegwu dak li qed ji;ri f’dan il-kampjonat kif ukoll f’dak tal-I Divi]joni fejn insibu lil Marsaskala fil-qu//ata tal-klassifika. L’uomo del giorno dopo Rete 4 23>10

Kevin Costner, Peggy Lipton u Kidada Jones, li lkoll jidhru fir-ritratt, huma fost l-atturi f’dan il-film tal-1997 fejn naraw dak li jse[[ fl-Istati Uniti wara gwerra nukleari. L-isem ori;inali tal-film The Postman. Sky Kids Raiuno 21>20

Film Amerikan tal-2008 li ;ieli ntwera wkoll bl-isem Flyboys. I]-]ew; subien Jason u Kyle (partijiet interpretati minn Jesse James u Reiley McClendon, it-tnejn fir-ritratt), jin[bew fuq ajruplan. Naraw x’ji;ri wara...

Il-pont ta’ ta[t Sant’Iermu

Filmati mill-isba[ tal-pont ta’ Sant’Iermu Newsroom - NET Television, 21>32

Simon Vella Gregory b’edizzjoni o[ra ta’ dan il-programm li, fost o[rajn, illum iwasslilna filmati mill-isba[ tal-pont ta’ Sant’Iermu li kien inawgurat il-;img[a li g[addiet. Su;;etti o[rajn li se naraw fil-programm tal-lum

Cosa voglio di più Canale 5 23>40

Film Taljan tal-2010 li g[andu lil Alba Rohrwacher (fir-ritratt) fil-parti ewlenija ta’ Anna. Naraw dwar relazzjoni ta’ m[abba li tinbet bejn Anna u Domenico, dan tal-a[[ar mi]]ewwe; u anki jkollu t-tfal. Ma jg[addix wisq ]mien li bilfors iridu jag[mlu g[a]la fil-[ajja tag[hom.

ikunu l-i]viluppi fil-bini tal-ewwel akkwarju f’pajji]na li qed isir filQawra u li g[andu jitlesta g[all-bidu tas-sena d-die[la, u dwar l-istorja tal-Olimpjadi hekk kif il:img[a sar il-ftu[ uffi/jali tal-edizzjoni ta’ din is-sena f’Londra.

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

26 TV#Radju

Xewqa li forsi ssir realtà Il desiderio di Winky - Canale 5 08>35 06>00 07>00 07>15 07>40 07>50

101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club

It-tifla Winky Wong (Ebbie Tam, fir-ritratt) ikollha xewqa wa[da, dik li jkollha ]iemel ta’ veru li tkun tista’ tirkeb fuqu. I]da ]-]wiemel

jiswew flus tajbin. Tg[id jekk titlob lil Santa Claus g[all-Milied, dan jaqtag[lha xewqitha? Il-film in[adem fl-2005 u kiseb su//ess kbir.

(b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)

09>00 09>05

A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12>30 13.00 15>00 15>05

Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

17>00 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 24>00

Radju Malta - 93.7 FM 06:00 – Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:45 - ?ama ?ama 09:00 BBC 09:05 – Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet filqosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - Newsline 12:45 - Tifkiriet 13:30 - Qari bilMalti 14:00 A[barijiet 14:05 – E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 – Drivetime (jinkludi 17:00 A[barijiet) 18:00 Bulettin tal-A[barijiet 18:15 – - Nwar 19:00 - Maltin Biss (r) 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Qari bil-Malti (r) 20:30 Solidarjetà 21:00 - Countdown 22:00 - L-A[barijiet 22:05 Night Moods 23:00 - Xi qrajt, xi smajt 23:03 – Ru]arju 23:30 Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:30 - Qrib Xulxin 13:15 Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Minflok Siesta 15:30 Drive Time 15:45 - ONE News 16:30 - Tomatate 17:00 - Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett Ewropa 18:45 Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 ONE News 20:15 - Sport Action 20:45 - Pajji] li Jixraq lil Uliedna 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 Bla Kantunieri 23:00 Woodenman Jukebox 24:00 Music FM 02:00 - Serali. RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:57 Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 RTK qosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:40 - Headlines 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:12 - Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:30 - Mis-Swieq talFlus 15:40 - Fil-:nien (jinklu-

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Musica al fresco Club 90s Fuzzbox - Michael Bugeja Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella

di 16:00 BBC News) 16:40 Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:15 - Summer Mix! (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Rakkont 19:40 - {sibijiet mal-Melodija 21:00 - Int fjn sejjer? 22:00 Il-Qaddis tal-Jum 22:05 Ru]arju 22:25 - Ripetizzjonijiet - Rakkont, Gallarija, LAvukat # Nutar, Gastronomijai. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 - Meta l-Mo[[ isir Palk 10:00 - BBC News Update 10:06 - Triangolu 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-;urnali 13:30 Bioneers 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19.30 - KL 17 20:00 Draguni, Kastelli, Reijiet u R;ejjen 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - {ajjitna 11:00 - Qari mill-Iskrittura Mqaddsa 11:30 - Nitg[allmu Naqraw l-

Evan;elju skont San :wann 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju l- Erwie[ 13:00 - Qari ta’ Rumanz 14:30 - Shalom 15:00 Kurunella {niena Divina 15:30 - Mulej x’inhu l-bniedem biex int ta[seb fih? 16:00 Fl-Iskola ta’ San Piju ta’ Pietralcina 17:00 - {ajjitna (r) 17:30 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 - G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 - Qari Reli;ju] 19:30 - Ift[u l-Bibien 20:00 - Naturali 20:30 - Qari ta’ Rumanz (r) 21:00 Nixtarru kitbet San :or; Preca 22:00 - {udni f’Idejk 23:00 Ru]arju 23:30 - A[barijiet Reli;ju]i 23:50 - Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 u 13:30 - A[barijiet filqosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan & Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats 20:00 - Ben Glover 22:00 Nocturnal 24:00 - John Digweed. Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony 13:00 - Tempo on the mix 17:30 – All Time Favourites 18:30 – Don’t Stop the Music 20:00 Mu]ika Klassika.

TVM 007:00 - L-G[odwa t-Tajba 09:00 - Kids Zone 09:50 - }ona 12:00 - A[barijiet# rapport tattemp 12:10 - Teleshopping 13:10 - Century of Flight (dok.) 14:00 - A[barijiet 14:05 Teleshopping 15:05 - Egypt (dok.) 16:00 - A[barijiet 16:05 Teleshopping 17:05 - Amazon with Bruce Perry 18:00 - A[barijiet 18:10 - Sellili 20:00 A[barijiet# sports# rapport tattemp# rapport finanzjarju 20:40 X’Joffri l-Kunvent 21:30 Sherlock 2010 23:00 - L-A[barijiet 23:15 - G[awdex Illum (r). TVM 2 07:00 - Planets 07:50 - BBC Nature’s Great Events 08:40 True Stories 09:30 - Olympics. ONE 07:00 - Flippers (r) 07:30 - ONE News 09:00 - Lilliput 09:30 Nuni 09:40 - Minuta Wa[da 07:45 - Kur]ità (r) 08:00 Expressions (r) 08:30 - ONE News 09:00 - Lilliput 09:30 Nuni 09:45 - Londri 10:00 Teleshopping 10:30 - Hazzard Daily Update 10:35 - Lapes u Karta 10:50 - Vidoes Mu]ikali lokali 11:00 - Teleshopping 11:45 - Londri 12:00 - {ajjiet 12:15 - Rifless (r) 13:30 - ONE News 13:40 - Teleshopping 14:45 - Emilja (ep. 10) 15:40 Minuta Wa[da 15:45 - Londri 16:00 - Lilliput (r) 16:35 - Ieqaf 20 minuta 16:55 - Clint on ONE 17:05 - Teleshopping 17:20 Hazzzard - Daily Update 17:30 ONE News 17:40 - Team PL 18:05 - Telehsopping 18:35 Te]ori 18:45 - Kudos 19:30 ONE News 20:10 - London 2012 20:30 - Flippers 21:00 - Q 22:00 - Diskussjoni PL 23:15 - ONE News 23:45 - Team PL (r). Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - {abbejtek 20:30 Stylish Weddings (r)

21:30 - Dokumentarju 22:00 News 22:30 - M’Intix Wa[dek (r). Raiuno 06:45 - Unomattina estate (jinkludi 07:00, 08:00 u 09:00 - Tg 1) 10:00 - Tg 1 10:10 - Unomattina vitabella 11:05 - Un ciclone in convento 12:00 - E state con noi in tv 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 - Don Matteo 6 15:10 - Capri 17:15 - Heartland (TF) 18:00 - Il commissario Rex 18:50 - Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:30 - Techetechete - Il nuovo che fu 21:20 - Sky Kids. Film 2008 23:25 - Testimoni e protagonisti - Ventunesimo secolo - Monica Bellucci 00:50 - Tg 1 notte 01:25 - Sottovoce 01:55 Real School. Raidue 07:00 - Protestantesimo 07:30 Cartoons 10:00 - Art Attack 10:50 - Olimpiadi di Londra 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 Olimpiadi di Londra 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Olimpiadi di Londra 22:30 - Tg 2 notizie 22:45 - Buonanotte Londra 00:15 - Tg Parlamento 00:25 - Sorgente di vita 00:55 - Hawaii Five-O (TF) 01:50 - Spazio 1999 (TF). Raitre 08:00 - I lunghi giorni della vendetta - Faccia d’Angelo. Film ’67 10:00 - La storia siamo noi (dok.) 11:00 - Cominciamo bene 13:10 - La strada per la felicità 14:00 - TG regione 14:20 - Tg 3 14:55 - La casa nella prateria (TF) 15:45 - Notorius - L’amante perduta. Film ’46 17:20 - Geo Magazine 2012 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:15 - Cotti e mangiati (sitcom) 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - L’ultimo sogno. Film 2001 23:25 - Tg regione 23:25 Tg 3 linea notte estate 24:00 FIL - Felicità interna lorda 00:50 - La musica di Raitre. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina 08:35 - Il desiderio di Winky. Film 2006 11:00 - I Cesaroni 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful 14:10 - Un amore di nonna. Film 2012 16:30 - Le mogli di Gabriel. Film 2006

18:30 - La ruota della fortuna 20:00 - Tg 5 20:40 - Veline 21:20 - Diverso da chi? Film 2009 23:40 - Cosa voglia di più. Film 2010 02:00 - Tg 5 notte. Rete 4 06:50 - Magnum (TF) 07:45 Più forte ragazzi (TF) 08:40 The Sentinel (TF) 09:50 Detective Monk (TF) 10:50 Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Pacific Blue (TF) 12:55 Distretto di polizia 3 13:50 Poirot: corpi al sole. Film 2001 16:05 - My Life - Segreti e passioni (soap) 16:40 - Il commissario Navarro - Il verdetto. Film ’97 18:55 - Tg 4 19:35 Tempesta d’amore (soap) 21:10 Basic. Film 2003 23:10 - L’uomo del giorno dopo. Film ’97. Italia 1 07:20 - Hannah Montna (sitcom) 08:10 - Cartoons 10:30 Dawson’s Creek (TF) 12:25 Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 Gossip Girl (TF) 15:55 - Glee (TF) 16:45 - Giovani campionesse (TF) 17:35 - Mercante in fiera 18:30 - Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 - CSI: NY (TF) 21:10 - Grey’s Anatomy (TF) 23:00 - Rookie Blue (TF) 00:50 - L’Italia che funziona 01:05 - Nip # Tuck (TF) 02:00 Rescue Me (TF). La 7 07:00 - Omnibus estate 2012 07:30 - Tg La 7 09:55 - In onda 10:35 - Ultime dal cielo (TF) 11:30 - Agente Speciale Sue Thomas (TF) 12:30 - I menù di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:10 - The Kennedys 16:10 L’ispettore Barnaby (TF) 18:00 I menù di Benedetta 18:55 Cuochi e fiamme 20:00 - Tg La 7 20:30 - In onda 21:10 Polisse. Film 2011 23:35 - Film cronaca 00:10 - Tg La 7 00:15 Tg La 7 sport 00:20 - NYPD (TF).

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

TV#Radju 27 Favourite Channel 08:00 - Festi 10:00 - 7F 10:30 Favourite Cinema 11:15 Teleshopping 12:05 - Kont Taf? 12:15 - F. News 12:30 - Teleshopping 13:00 - Il-Madonna ta/-?oqqa 15:00 - Teleshopping 16:30 - Newspoint 17:00 Teleshopping 17:30 - Nies B[alna 18:15 - F. News 18:30 Mrs Prichard 19:45 - Reporter 20:00 - Kont taf? 20:15 - F. News 21:00 - Mit-Tnejn g[al 3 23:15 - F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 – 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 – 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 – 2010 Onwards 14:30 Drama Bronx 15:00 - Wasal il{in g[all-Maltin 15:30 Bell’Italia 16:00 – Romantica 17:00 – Teleshopping 18:00 – Total Request 20:00 - Bingo 75. La 5 10:15 - Tempesta d’amore 11:15 - Alisa segui il tuo cuore 12:00 Beautiful (soap) 12:30 Centovetrine 13:05 - Che trucco 13:35 - Spose Extralarge 14:00 Una mamma per amica (TF) 14:50 - Giudice Amy (TF) 15:40 - The OC (TF) 16:30 - Eastwick (TF) 17:20 - Chante! (TF) 17:55 - Dharma & Greg (sitcom) 18:15 - Non ditelo alla sposa 19:40 The OC (TF) 20:20 - Una mamma per amica (TF) 21:10 – Elisa di Rivombrose (it-VIII parti) 23:00 - Beautiful. BBC Entertainment 07:10 - Tellytales 07:20 Bobinogs 07:30 - Nina and the Neurons 07:45 - Teletubbies 08:10 - The Roly Mo Show 08:25 - Charlie and Lola 08:35 ’Allo, ’Allo! 09:10 - The

Impressions Show with Culshaw and Stephenson 09:40 Supernova 10:05 - Elephant Diaries 10:55 - Doctors 11:25 Coast 12:25 - New Tricks 13:15 - ’Allo, ’Allo! 13:50 - The Weakest Link 14:35 - The Impressions Show with Culshaw and Stephenson 15:05 - Doctors 15:35 - Elephant Diaries 16:25 New Tricks 17:15 - The Weakest Link 18:00 EastEnders 18:30 - Doctors 19:00 - Coast 20:00 - One Foot in the Grave 20:35 - Katy Brand’s Big Ass Show 21:00 Spooks 21:50 - Dinnerladies 22:20 - As Time Goes By 22:50 - London Hospital 23:40 - Gavin and Stacey. TCM 07:45 - The Man Who Never

Was. Film ’56 (U) 09:40 - Billy Two Hats. Film ’73 (AA) 11:30 - Beyond the Poseidon Adventure. Film ’79 (12) 13:45 Gunsmoke 14:50 - The High Chaparral 16:00 - Elvis: That’s the Way It Is. Dok. ’70 (PG) 17:55 - Young Dillinger. Film ’65 19:55 - Miss Congeniality. Film 2000 (12) 22:00 - 16 Blocks. Film 2006 (12) 23:55 Get Carter. Film 2000 (15). MGM Movies 07:30 - Electra Glide in Blue. Film ’73 (X) 09:25 Submerged. Film 2001 10:55 A Woman’s Tale. Film ’91 12:35 - Timestalkers. Film ’87 (PG) 14:10 - Shock to the System. Film 2006 (15) 15:45 Starcrossed. Film ’85 17:20 War Stories. Film 2003 18:50 Tom Jones. Film ’63 (PG) 21:00 - A Man Called Sarge. Film ’90 (15) 22:30 - MGM’s Big Screen 22:45 - Jinxed!. Film ’82 (15). Diva Universal 07:00 - Rex: A Cop’s Friend 08:00 - Kojak 09:00 - Wolff’s Turf 09:55 - Ironside 10:55 McLeod’s Daughters 11:50 Quincy, M.E. 12:50 - Kojak 13:50 - The Sign of Four (PG) 15:53 - La Prova 16:00 Ironside 17:00 - Quincy, M.E. 18:00 - JAG 19:00 - Ironside 20:00 - Kojak 21:00 - Agatha Christie’s Marple 22:53 Great Women 23:00 - Quincy, M.E. Discovery Channel 07:15 - Deadliest Catch: Breaking Point 08:10 - Extreme

Fishing with Robson Green 09:05 - Mythbusters: Grenades and Guts 10:00 - How Do They Do It? 10:30 - Destroyed in Seconds 10:55 - Ultimate Survival: Big Sky Country 11:50 - Wheeler Dealers: Porsche 928 12:45 - Hot Rod Apprentice: Hard Shine: Open Wheels 13:40 - American Chopper: Senior vs Junior: Window World Bike 14:35 - Dirty Jobs: Cave Digger 15:30 - Mythbusters: Phone Book Friction 16:25 - Deadliest Catch: A Wing and a Prayer 17:20 - Extreme Fishing with Robson Green 18:15 - River Monsters: Demon Fish 19:10 How It’s Made 19:40 - How Do They Do It? 20:05 - The Real Hustle 20:35 - The Real Hustle 21:00 - One Man Army: No Guts, No Glory 21:55 - Nothing Personal: Roadside Betrayal 22:50 - Robson’s Extreme Fishing Challenge 23:45 - I Shouldn’t Be Alive: Alaskan Avalanche.

Melita Movies 10:00 - Toy Story 3 11:40 - The Princess and The Frog 13:15 Jesse Stone 14:40 - Rise of the Planet of the Apes 16:25 - Anger Management 18:10 - The Da Vinci Code 21:00 - Mr. Popper's Penguins 22:45 - Never Let Me Go 00:25 - Girl Interrupted. Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 Hollywood Buzz 11:05 - How I Met Your Mother 11:30 - The Mentalist 12:15 - Person of Interest 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 - The West Wing 15:15 - Fringe 16:00 - Gossip Girl 16:45 Desperate Housewives 17:30 How I Met Your Mother 17:52 Suburgatory 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - 30 Rock 19:30 Top Gear 20:30 - Person of Interest 21:15 - The Mentalist 22:00 - Game of Thrones 23:05 Supernatural 23:55 - Alcatraz 00:40 - Bored To Death 01:05 Hung 01:35 - Entourage. Biography Channel 07:00 - Eye for an Eye:

Homecoming Havoc 07:30 America’s Court with Judge Ross 08:00 - Making Over America with Trinny and Susannah: A Pirates Life for Me: Linda Valenti 09:00 - Real Housewives of Beverly Hills: It’s My Party and I’ll Spend if I Want To. Snapped: Women Who Kill: 10:00 - Jessica McCord 10:30 Sharon Daniels. 11:00 - Eye for an Eye: Homecoming Havoc 11:30 - America’s Court with Judge Ross. Ultimate Tourist Scams: 12:00 - Hotel Scam: India 12:30 - Drug Bus Scam: Peru. 13:00 - Storage Wars: Unclaimed Baggage. Pawn Stars: 13:30 - Making Cents 14:00 Broadsiding Lincoln 14:30 Over the Top 15:00 - Sharpe Shooters 15:30 - Patton Pending. Ultimate Tourist Scams: 16:00 Hotel Scam: India 16:30 - Drug Bus Scam: Peru. 17:00 - Real Housewives of Beverly Hills: It’s My Party and I’ll Spend if I Want To 18:00 - Making Over America with Trinny and Susannah: A Pirates Life for Me: Linda Valenti 19:00 - Storage Wars: Unclaimed Baggage 19:30 - Pawn Stars: Making Cents. Ultimate Tourist Scams: 20:00 - Hotel Scam: India 20:30 - Drug Bus Scam: Peru. 21:00 Hardcore Pawn 21:30 - Hardcore Pawn: Booze and Guns 22:00 Braxton Family Values: I Love LA 23:00 - Pregnant in Heels: Daddy Boot Camp.

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 09:05 - Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 - P.B. Bear and Friends 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 - Oswald 09:50 - Kipper 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 - Barney and Friends 10:40 - Wobblyland 10:45 - Jarmies 11:00 Anthony Ant 11:15 - The Hoobs 11:40 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - My Animal Family 12:45 - Benjamin’s Farm 12:50 See The Sea 12:55 - Mio Mao 13:05 - P.B. Bear and Friends 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 - Bob the Builder 13:35 - Thomas and Friends 13:50 - Bob the Builder 14:00 - Fireman Sam 14:10 - Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 Pingu 14:25 - Barney and Friends 14:55 - Kipper 15:05 - Oswald 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 - Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 - Tiny Planets 15:55 - Pingu 16:00 - My Animal Family 16:15 - Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 - James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 - Fireman Sam 17:05 - Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 - P.B. Bear and Friends 17:35 - Wobblyland 17:40 - Baby Antonio’s Circus 17:45 - Fluffy Gardens 18:00 - Slim Pig

18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - The Hoobs 18:55 - My Animal Family 19:00 - Tork 19:15 - Dougie in Disguise 19:25 Pingu 19:35 - Angelina Ballerina 19:50 - My Animal Family 19:55 - The Hoobs 20:25 - Pingu 20:30 - Tiny Planets 20:35 - Pingu 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 - Bob the Builder. Disney Channel 09:00 - Recess 09:25 - So Random 09:45 - Have a Laugh 09:50 - Hannah Montana Forever 10:15 Fish Hooks 10:40 - Jake and Blake 11:05 - Sonny with a Chance 11:30 - Wizards of Waverly Place 11:55 - Phineas and Ferb 12:20 - Timon & Pumbaa 12:45 - Jessie 13:10 - ANT Farm 13:35 Good Luck Charlie 14:00 - Jessie 15:40 - ANT Farm 16:00 - Den Brother 17:25 - Wizards of Waverly Place 17:45 - Jessie 18:10 - ANT Farm 18:35 - Good Luck Charlie 19:25 - So Random 19:50 - The Suite Life on Deck 20:15 - Jonas 20:40 - Shake It Up 21:05 - Good Luck Charlie 21:55 - Wizards of Waverly Place.

07>00 09>30 10>30 12>00 12>30 13>00 14>00 14.05 15>00 15>05 16>00 17>00 18>00 18>10 19>35 19>45 20>30 21>30 21>32 22>25 23>00

NET News Chit Chat Teleshopping X’Hemm g[all-Ikel Bejni u Bejnek Simpati/i NET News Teleshopping NET News Simpati/i Teleshopping Déjà Vu NET News Sajf Flimkien Lift NET News La Famiglia NET News Newsroom Man Up + NET News

Sport fuq il-Cable Eurosport 07:00 - Olymp. Games: English Breakfast 08:30 - Olymp. Swimming 09:30 - Olymp. Games: Day 3 (live) 11:00 Olymp. Swimming: Heats (live) 12:45 - Olymp. Games: Day 3 (live) 14:30 - Olymp. Canoe Slalom (live) 16:00 - Olymp. Diving: Men’s 10m Synchronised F. (live) 17:00 Olymp. Weightlifting: Women’s 58kg (live) 18:15 - Olymp. Gymnastics: Artistic: Men’s Team F. (live) 20:15 - Olymp. Swimming: F. (live) 22:15 Together to London 22:45 Olymp. Handball: Prel. Women (live). GO Sports 1 07:00 - Serie A: Rd 6: Parma v Genoa 09:00 - PGA Austrian Golf Open: Day 1 13:00 - The Champ.: Wimbledon 2012:

Angelique Kerber v Agnieszka Radwanska 14:30 - Barclays PL: Wk 2: Man. Utd v Tottenham H 16:30 - Serie A: Rd 22: Genoa v Lazio 18:30 - FIFA Futbol Mundial 19:00 - Trans World Sport 20:00 - Barclays PL: Wk 3: Man. Utd v Arsenal 22:00 ATP World Tour 500: Bet-aHome Open: German Tennis Champ., Hamburg: F. 00:00 Serie A: Rd 21: Cagliari v Roma 02:00 - Barclays PL: Wk 8: Man. Utd v Norwich City.

Melita Sports 2 12:00 - Copa Libertadores: Vélez Sarsfield v Chivas Guadalajara: dtd. 23.02.12 (r) 14:00 Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 15:05 Bundesliga: 1.FC Kaiserslautern v Werder Bremen: dtd. 21.01.12 (r) 17:00 - La Liga: Getafe v Español: dtd. 18.02.12 (r) 18:55 - America's Cup: World Series: Newport: Day 3 (r) 20:30 Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings 23:05 npower Champ.: Leeds Utd v Cardiff City: dtd. 30.10.11 00:55 - America's Cup: World Series: Newport: Day 3 (r). Melita Sports 10 19:00 - La Liga: Getafe v Español: dtd. 18.02.12 (r) - Bundesliga: 1.FC

20:50

Kaiserslautern v Werder Bremen: dtd. 21.01.12 (r) 22:40 - NBA: Western Conference F.: Game 4: San Antonio @ Oklahoma City: dtd. 02.06.12 (r) 00:25 America's Cup: World Series: Newport: Day 3 (r).

GO Sports 2 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - Barclays PL: Wk 1: WBA v Man. Utd 11:00 - Serie A: Rd 11: Palermo v Bologna 13:00 - Trans World Sport 14:00 - HBO World Boxing Champ.: 12 Rd Super Featherweight Fight: Adrien Broner v Vincente Escobedo 17:00 - Barclays PL: Wk 5: Bolton W v Man. Utd 19:00 - Serie A: Rd 23: Catania v Genoa 21:00 - Roma Channel.

Malta Stars 08:00 - BOV PL: Sliema v Floriana: dtd. 07.04.12 (r) 10:15 - Melita GFA 1st Div.: SKVW v Hotspurs: dtd. 22.03.12 (r) 12:05 - AME Cup: Tarxien v Hamrun (r) 13:45 - Malta Basketball Assoc.: Luxol v A to Z Athleta (r) 15:10 - Malta Rugby Football Union: Kavallieri v Stompers: dtd. 25.02.12 (r) 16:40 - MOC Olympic Special (r) 17:20 BOV PL: Sliema v Floriana: dtd. 07.04.12 (r) 19:30 - Melita GFA 1st Div.: SKVW v Hotspurs: dtd. 22.03.12 (r) 21:15 - AME Cup: Rabat v Hamrun 22:50 - MOC Olympic Special (r) 23:25 Malta Rugby Football Union: Kavallieri v Stompers: dtd. 25.02.12 (r) 00:55 - AME Cup: Rabat v Hamrun (r).

Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga: 1.FC

Football Stars 1 08:00 - Bundesliga: 1.FC

Kaiserslautern v Werder Bremen: dtd. 21.01.12 (r) 09:55 - La Liga: Getafe v Español: dtd. 18.02.12 (r) 11:50 - npower Champ.: Leeds Utd v Cardiff City: dtd. 30.10.11 (r) 13:40 NBA: Western Conference F.: Game 4: San Antonio @ Oklahoma City: dtd. 02.06.12 (r) 15:30 - America's Cup: World Series: Newport: Day 3 (r) 17:05 - 2012 UIPM Pentathlon: Men's F: Rome Italy (r) 18:15 - WWE: Money In The Bank (r) 21:20 2012 Alpari World Match Tour: Germany: Day 1 (r) 23:25 - La Liga: Getafe v Español: dtd. 18.02.12 (r) 01:20 - 2012 UIPM Pentathlon: Men's F: Rome Italy (r).

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

28 Passatemp Sudoku

Tisliba 1

Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 in-numri kollha mill-1 sad-9.

Mimdudin>Weqfin>5. G[ammar fid-di]abitat? (5) 1. G[a;;el (6) 6. Re;ina miksija bir-rix (5) 2. Tempju orjentali sura ta’ 7. Dmir u obbligu (5) piramida kwadra (6) 10. Toqba mnejn tg[addi xi 3. Mezz ta’ trasport ta’ dari (6) [a;a (5) 4. Immaltrattat u msawwat (6) 11. Stat ta’ min jikkonsla fil8. Wi//u [mar bil-mist[ija (5) hemm (5) 9. Jg[idulek qisek wa[da, 12. O[xon u mer[i (5) g[ax tkun nieqes mill14. Gravi [afna s-sitwazener;ija (5) zjoni, ng[idu (5) 12. Nazzjon (6) 16. Bejniethom qatt tinda[al! 13. Ta l-[elsien lil min kien (5) mi]mum (6) 17. Vapuri [otbija tad14. G[amel [sejjes billi [abbat de]ert? (5) s[i[ [a;a m’o[ra (6) 18. Ivvenera bl-aqwa 15. Marbut ma’ qieg[ ilm[abba (5) ba[ar (6) Soluzzjoni tal-:img[a Mimdudin>- 5. Ta[an; 6. ?ajta; 7. Safar; 10. Spara; 11. A[rab; 12. Rotta; 14. Pagru; 16. Porga; 17. Numri; 18. Niket. Weqfin>- 1. Qtates; 2. Indana; 3. I//ara; 4. Tajjeb; 8. Rabti; 9. Drago; 12. Ra;uni; 13. Amorin; 14. Pagani; 15. Urtati.

Liema ritratt^

Liema minn dawn l-erba’ ritratti kien ]viluppat minnegattiva ta’ hawn fuq?

Ri/etta

Soluzzjonijiet In-Nru. 2

Liema ritratt^

‘Pea and chicken risotto’

Kalkolu… enigmatiku

Bejn dawn i]-]ew; xeni inti ta[seb li d-disinjatur qeg[dhom sew jew ta’ ta[t trid ti;i l-ewwel wa[da?

499 – 194 = 305 + 437 – 158 = 279 936 ÷ 36 = 26

Qabel u wara

I]-]ew; xeni qeg[din sew. Infatti f’dik ta’ ta[t il-kelb da[[allu f’[alqu sarima. L-uffi/jal ta twissija biex ilibbes sarima lill-kelb.

G[al sitt persuni trid: 400g ross, 450g bi//iet tat-ti;ie;, 200g pi]elli tal-fri]a, 120ml double cream, 120ml inbid abjad, 150g faqqieg[ ]g[ir, 3 mg[aref ]ejt ta]-]ebbu;a, basla mqaxxra u sslajsjata irqiq, ]ew; tewmiet imqattg[in irqiq, 1.2ltr stokk tat-ti;ie;, 50g ;obon Parmi;;an ma[kuk u ftit slajsis biex i]]ejjen, mel[ u b]ar mit[un frisk u weraq tat-tursin biex i]]ejjen.

Qabel u wara

Metodu>

Kalkolu… enigmatiku

Din log[ba tal-[sieb li g[andha tqattg[alkom ftit [in sew b[ala passatemp. Jekk taf li kull simbolu differenti g[andu n-numru partikulari tieg[u, solvi dawn is-sitt ekwazzjonijiet biex ji;u jaqblu ma’ xulxin.

Sudoku

Sa[[an mg[arfa ]ejt f’ta;en tond u g[alli l-faqqieg[ g[al erba‘ minuti sakemm jirtabu. Ne[[i minn fuq in-nar u qieg[du fil-;enb. }id il-kumplament ta]-]ejt u aqli l-basal u t-tewm g[al [ames jew sitt minuti sakemm jirtabu. Ix[et ir-ross u aqli g[al [ames minuti i]jed. Ferra’ l-inbid u sajjar waqt li t[awwad g[al erba’ minuti. }id ku//arun stokk u kompli [awwad sakemm illikwidu jassorbi. Kompli ]id l-istokk sakemm ir-ross ikun sar. Dan jie[u 20 minuta. Ix[et il-faqqieg[, il-bi//iet tat-ti;ie;, ilpi]elli u l-krema u sajjar g[al erba’ minuti o[ra. Roxx il-;obon Parmi;;an, mel[ u b]ar mit[un frisk. Servi fi skutelli s[an u ]ejjen bis-slajsis tal-;obon u l-weraq tat-tursin.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 4 ta’ :unju, 2012

Klassifikati 29 PROPRJETÀ

G{ALL-KIRI

Is-Swatar

Santa Venera

APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tas-sodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar tal-banju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.

Marsaskala

APPARTAMENT 2#3 tassodda, combined kbira, k/ina fitted tal-oak, kamra tal-ikel, sitting room, kamra tal-banju, bil-bejt. Kundizzjoni tajba [afna. ?emplu 79490444.

Marsaxlokk

FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.

Santa Venera

FLAT l-ewwel sular finished u furnished. Tliet kmamar tas-sodda wa[da ensuite, gallarija quddiem u wara u parti mill-bejt bilwashroom. €110,000 (Lm47,000) ?emplu 79990798.

{a] - }ebbu;

APPARTAMENT kbir fl ewwel sular fi blokka ta ’ tnejn . Parzjalment lest , k/ina , living u dining area ( open plan) , tliet kmamar tas - sodda , wa[da minnhom ensuite u kamra tal - banju . Washroom , bejt u l - arja . Prezz €1 45 , 000 . ?emplu 79050498 .

{ANUT Class 4 permit tajjeb g[al kollox. ?emplu 79460291 jew 21442967.

VETTURI Citroen C2 VTR

Ni]barazza

DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

SEWDA dejjem iggaraxxjata. Extras jinkludu VTR alloys, bucket seats b’trimmings kulur oran;jo, electric windows u mirja, power steering, kundizzjoni tajba [afna. 42,000kms, mudell 2006. Sid wie[ed. Prezz €6,500 o.n.o. ?emplu 99056674.

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

AVVI}I

Tiswijiet

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 99602436.

Gypsum Installation

TURNKEY CONTRACTORS, flat ceiling, wall lining, bulk head, partition, coving, sound proofing, painting etc. Kwalità importanti. Bargain Price. Established 1995. ?emplu 99477655 jew 27632105. moderndesign@waldonet. net.mt

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

Trasport bejn l-Ingilterra u Malta

GANGA Transport Services, Triq Wied il-G[ajn, {a]}abbar }BR2703. Is-soluzzjoni tieg[ek g[al ;arr ta’ karozzi bejn l-Ingilterra u Malta. Store fl-Ingilterra. ?emplu 21803271 jew 99153153.

G{ALL-BEJG{ Boxing

72 videos bil-magazines dwar l-aqwa boxers, €50 kollha jew €1-il wie[ed. Tapit 275cm x 315cm a[dar bil-wine €30. ?emplu 21243433.

G[al kull xog[ol ta’ stampar u sheets tat-tombla

B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici printing press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur, e//. u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpre ss.com

Mejda tal-pranzu

KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater

sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bil-kannella, monitor tal-kompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.

Pushchair

3 wheeler Neoato Reverso Sport, kundizzjoni perfetta, ftit u]ata, €125. Puschair Inglesina, kundizzjoni tajba [afna €50. ?emplu 79409398.

PRIVAT Malti

FORM 1 – 5: Se jing[ataw lezzjonijiet g[ar-resits ta’ Settembru. ?emplu 79288881.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

30 Fil-Lenti

Insiru nafu a˙jar lil...

Audrey Harrison Isem u kunjom

Audrey Harrison.

Kunjom xbubitek f’ka] ta’ mara mi]]ew;a Mizzi.

Data tat-twelid

12 ta’ Mejju, 1980.

Lokalità fejn toqg[od Marsaxlokk.

X’inhi l-konnessjoni tieg[ek mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu

Jien attri/i, kemm tat-teatru kif ukoll tat-televizjoni u ta/-/inema. L-ewwel darba li tlajt fuq palk kelli sitt snin u interpretajt il-parti principali. Minn dakinhar ’l hawn, nista’ ng[id li r-rwoli li kelli kienu varji, minn dawk serji g[al komi/i, b’karattri tajbin u kif ukoll katttivi. Barra minn hekk tul dan is-sajf, kull nhar ta’ :img[a fuq NET Television, flimkien ma’ José Bonello qed nippre]enta l-programm Sajf Flimkien

Jekk l-affarijiet imsemmija fit-twe;iba ta’ qabel mhumiex l-impjieg ewlieni tieg[ek, x’tag[mel aktar^

Jien na[dem il-MEPA fid-Direttorat tal-Infurzar, fejn ili g[al dawn l-a[[ar sitt snin.

G[andek xi delizzji^

In[obb naqra ta’ kuljum, u meta nista’, insiefer. Er;ajt bdejt immur b’mod regolari l-gym, biex nipprova in]omm il-figura tajba.

L-aktar [a;a li tatek sodisfazzjon f’[ajtek sa issa Qabel ma kelli lil ibni Craig kont ng[id li l-aktar [a;a li tatni sodisfazzjon kienet il-familja u li mmur tajjeb fl-istudji tieg[i. I]da issa nista’ ng[id li l-mi;ja ta’ ibni Craig biddlet il-mod

kif in[ares lejn il-[ajja.

Xi [a;a li ddejqek

Iddejjaqni [afna l-ipokrizija u t-tusta;ni. Fi]ikament, min[abba li jag[mel [afna bija t-temp, idejjaqni r-ri[ isfel, spe/jalment meta jkun dak it-temp umdu] li minnu normalment jag[mel f’Settembru.

Esperjenza li g[addejt minnha, po]ittiva jew negattiva, u li t[oss li minnha tg[allimt [afna

Meta twieled ibni tg[allimt napprezza [afna iktar il-[ajja u b’hekk l-affarijiet negattivi nipprova ndawwarhom f’xi [a;a po]ittiva.

Il-fatt li tg[ix fil-g]ejjer Maltin, xi t[oss li huma l-vanta;;i u l-i]vanta;;i^ Il-fatt li tasal malajr kullimkien narah vanta;;, spe/jament peress li n[obb il-ba[ar u nasal f'[akka t’g[ajn... i]da l-fatt li trid bilfors taqbad ajruplan jew vapur biex i]]ur pajji] ie[or iddejjaqni.

Liema hu s-sors favorit tieg[ek li minnu ssir taf l-a[barijiet: il-gazzetta, it-televi]joni, ir-radju jew l-internet, u g[aliex^

In[obb nara l-a[barijiet fuq it-televi]joni, i]da mhux dejjem inla[[aq. Ix-xog[ol kull filg[odu nag[ti daqqa t’g[ajn lejn il-gazzetti lokali kollha. Meta ma nla[[aqx nispi//a narahom online fis-sodda qabel norqod.

IR-RITRATT FAVORIT TIEG{EK LI FIH TIDHER INT — Ritratt ta’ ftit aktar minn sena ilu tieg[i ma’ ibni Craig, waqt wie[ed mill-mumenti sbie[ li nqattg[u flimkien.

G[alik xi jfissru dawn^: • l-im[abba – Diffi/li biex issibha, [a;a fa/li li

titlifha. In[oss li hi essenzjali biex ng[ix [ajja kompluta u hi [asra li xi w[ud i]ommu lura milli jilqg[uha. • il-[biberija – imprezzabbli. G[andi erbat i[bieb li ili nafhom sa minn tfuliti u kull meta ndur lejhom g[al dak kollu li jkolli b]onn, dejjem mo[[i mistrie[ li se nsibhom ta’ spalla. • il-libertà – Dritt fundamentali li ma ji;ix apprezzat minn min igawdih. In[ossni l-aktar libera meta mmur nog[dos bi/-/ilindri jew snorkelling, g[ax in[ossni li qeg[da f’dinja g[alija. • i/-/ensura – Ma naqbilx mag[ha fejn tid[ol l-arti, i]da f’/erti /irkustanzi hi me[tie;a biex tipprote;i lil dawk li huma l-aktar vulnerabbli. • ir-reli;jon – Flimkien mal-familja, hi l-ba]i tas-so/jetà b'sa[[itha. Illum il;urnata n[oss li g[amlet progress kbir u tag[mel sforzi biex ta;;orna ru[ha u tkun rilevanti kemm jista’ jkun g[al kul[add. • is-safar – Importanti biex taqta’ mill-[ajja mg[a;;la ta' kuljum. Jien ma tantx jag[mlu bija affarijiet li j]ejnu d-dar jew karozzi sbie[, i]da s-safar ma noqg[odx ming[ajru, g[ax apparti li jg[inni nirrilassa, jifta[li aktar mo[[i g[al kulturi differenti u nies ;odda li niltaqa’ mag[hom. • il-mewt – Sa ftit ]mien ilu ma kontx nib]a’ minnha, g[ax kont ng[id li dak li kelli nag[mel g[amiltu. I]da llum il-;urtnata ma nixtieqx li tasal fuqi kmieni, g[ax g[andi skop ie[or f’[ajti, dik li nara lil ibni jikber u jibni familja.

Sensiela koordinata minn Raymond Miceli li tlaqqag[na ma’ nies li g[andhom konnessjoni mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu. Tixtieq issir taf a[jar lil xi personalità minn dawn l-oqsma^ Ibg[at is-su;;erimenti tieg[ek fuq raymiceli@gmail.com u nag[mlu mill-a[jar biex nikkuntentawk.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

Konsumatur 31

Meta nixtru prodotti u servizzi minn pajji] fl-Unjoni Ewropea Is-safar hu attività popolari mal-ma;;oranza talkonsumaturi li jistennew ixxhur tas-sajf bil-[erqa biex imorru g[al btala u j]uru xi pajji]i li joffru attrazzjonijiet varji u li jilqg[u numru sostanzjali ta’ turisti kull sena.

minn Melanie N. Camilleri melanie-n.camilleri @mccaa.org.mt

Konsumatur rasu mistrie[a

{afna drabi kull meta mmorru g[al vaganza nit[ajru nixtru prodotti u servizzi mill-pajji] li nkunu qeg[din in]uru biex ikollna tifkira talpost jew g[ax ikun ;ibdilna lattenzjoni xi prodott min[abba l-prezz konvenjenti u l-kwalità. G[alkemm din l-attività tista’ tkun wa[da attrajenti g[all-konsumaturi, wie[ed irid joqg[od attent kull meta jidde/iedi li jixtri prodotti jew servizzi minn pajji] barrani b’mod partikulari jekk ilpajji] ma jkunx pajji] membru fl-Unjoni Ewropea. F’ka] li l-konsumatur i]ur pajji] fl-Ewropa huwa jista’ jserra[ rasu li jekk jinqalg[ulu xi diffikultajiet jew problemi min[abba prodott li jista’ jkun difettu], il-problema tista’ ti;i ri]olta ming[ajr [afna kumplikazzjonijiet peress li lli;ijiet tal-pajji]i Ewropej huma konformi ma’ dawk ta’ Malta. Fa/ilment tifta[ ilment

Jekk prodott mixtri minn pajji] fl-Unjoni Ewropea jinzerta difettu] jew ikollu xi nuqqasijiet, il-konsumatur jista’ fa/ilment jifta[ ilment ma/-/entru Ewropew g[allKonsumatur f’pajji]u biex dan jag[mel att ta’

Il-garanzija hi importanti biex f’ka] li l-prodott ikollu difett dan ikun jista’ jinbidel f’qasir ]mien

medjazzjoni malkummer/jant Ewropew. Tkun [a;a tajba i]da li qabel ma jidde/iedi li jag[mel akkwisti ta’ prodotti u servizzi, il-konsumatur jist[arre; u jistaqsi dwar lidentità u l-indirizz ;eografiku tal-bejjieg[. Dan g[andu jsir biex ilkonsumatur ikun jista’ jissalvagwardja d-drittijiet tieg[u f’ka] li jkollu b]onn jilmenta man-negozjant wara li jkun xtara prodotti u servizzi minn pajji] flEwropa. Jekk il-prodott li fi [siebna nixtru waqt li nkunu vaganza g[andu g[add ta’ funzjonijiet, tajjeb li mal-prodott nitolbu li jing[atalna ktejjeb talinformazzjoni biex inkunu nistg[u nist[arr;u dwar kif ilprodott ja[dem.

G[andha nistaqsu lill-bejjieg[ biex jag[tina l-garanzija forma ta’ dokument uffi/jali flimkien mat-termini u kundizzjonijiet

Bis-sa[[a ta’ din linformazzjoni li ti;i offruta fil-ktejjeb ikollna idea aktar /ara ta’ kif il-prodott g[andu jintu]a biex kemm jista’ jkun ma nikkaw]awlux [sara. G[aldaqstant tajjeb li dan ilktejjeb naqrawh u fejn ma nifhmux nistaqsu lill-bejjieg[ g[all-aktar tag[rif. L-importanza tat-tikketta

Importanti wkoll li nag[tu kas tat-tikketti u t-tabelli li jkunu mwa[[lin mal-prodott jew mal-kaxxa g[ax dawn ;eneralment jispjegaw g[al xiex g[andna noqog[du attenti meta nkunu qed nag[mlu u]u mill-prodott. F’ka] li ninjoraw linformazzjoni fuq dawn ittikketti tkun imbag[ad responsabbiltà tag[na jekk tin[oloq [sara irriversibbli lill-prodott. Il-ktejjeb tal-informazzjoni kif ukoll id-dokumenti kollha relatati max-xirjiet tag[na b[alma huma d-dokumenti tal-garanzija u l-kuntratt talbejg[ g[andhom jin]ammu f’ka] li jkollna b]onn

nag[mlu referenza g[alihom wara li nkunu xtrajna lprodott jew is-servizz. Ikun g[aqli wkoll li meta nixtru l-prodott nistaqsu lil tal-[anut biex jag[tina garanzija kummer/jali f’ka] li l-prodott ikollu b]onn jinbidel. Meta ning[ataw garanzija kummer/jali malprodott je[tie; li din tkun bilmiktub u li ting[ata b[ala dokument uffi/jali bit-termni u l-kundizzjonijiet kollha. Din it-tip ta’ garanzija g[andha tinkludi d-data ta’ tmiem kif ukoll informazzjoni o[ra li jista’ ji;i b]onn ilkonsumatur. Kull darba li nixtru prodotti u servizzi minn pajji]i membri fl-Unjoni Ewropea, il-prodott mixtri g[andu jkun ta’ kwalità tajba u skont lispe/ifikazzjonijiet imsemmijja fil-kuntratt talbejg[. I/-?entri Ewropej g[all-Konsumatur

Jekk dan ma jkunx il-ka] u l-prodott ikun wie[ed difettu] jew mhux kif stabbilit fil-

kuntratt tal-bejg[, ilkonsumatur g[andu dritt jing[ata l-opportunità li lprodott jissewwa jew jinbidel. Jekk dan ma jkunx possibbli, il-konsumatur jista’ jitlob g[al kumpens u jing[ata parti minn flusu lura jew l-ammont s[i[ li jkun [allas g[all-prodott. I/-/entri Ewropej g[allKonsumatur li jinsabu filpajji]i kollha membri flUnjoni Ewropea kif ukoll flI]landa u fin-Norve;ja jg[inu lil dawk il-konsumaturi kollha li jiltaqg[u ma’ problemi u diffikultajiet wara li jkunu xtraw prodotti minn xi pajji]i fl-Ewropea. G[aldaqstant, f’ka] ta’ ilment jew tilwima ma’ bejjieg[ barrani, ilkonsumatur jista’ j]ur i/?entru Ewropew g[allKonsumatur ta’ Malta biex dan jag[mel att ta’ medjazzjoni bejn ilkonsumatur u n-negozjant. Bis-sa[[a ta’ dawn i/-/entri l-konsumatur ma jkollux b]onn jer;a’ jsiefer biex iressaq l-ilment tieg[u malbejjieg[ Ewropew. Bl-g[ajnuna ta’ dawn i//entri Ewropej g[allKonsumatur, il-konsumaturi fil-pajji]i kollha tal-Unjoni Ewropea jistg[u j[ossuhom aktar kunfidenti u aktar protetti meta jixtru minn pajji] ie[or fl-Ewropa g[ax g[andhom mo[[hom mistrie[ li d-drittijiet tag[hom se jkunu m[arsa hekk kif ikunu m[arsa meta jag[mlu akkwisti minn pajji]hom stess.

It-Tnejn, 30 ta’ Lulju, 2012

32 Lokali

Il-Judoka Pollakk Pawel Zagrodnik ji;;ieled kontra Miklos Ungvari tal-Ungerija (bil-blu) waqt il-kwarti-finali tal-kategorija ta’ ta[t is-66kg. Dan, hekk kif issa l-Olimpjadi da[lu fl-aqwa tag[hom b’diversi kompetizzjonijiet. (Ritratt> Reuters)

Meta [add ma ried jorganizza l-Olimpjadi Grazzi g[all-ispirazzjoni ta’ professur Malti, l-edizzjoni tat-23 edizzjoni tal-Olimpjadi tas-sajf f’Los Angeles Kalifornja [alliet il-qlig[ wara esperjenzi koroh ta’ dejn fenomenali fl-edizzjonijiet ta’ qabel! L-istorja turi kif [afna mill-bliet li kienu jorganizzaw il-Log[ob kienu jitilfu g[exieren ta’ miljuni jew [afna aktar. E]empju /ar kienu dawk ta’ Montreal fl1976 li d-djun kbar t[allsu kollha biss wara sbatax-il sena u dawk f’Ateni li huma parti mill-inkwiet finanzjarju tal-Griegi f’dawn l-a[[ar snin. Kien hemm ]mien meta [add ma ried jorganizza llog[ob. Anki l-edizzjoni tal1984 f’Los Angeles kienet ferm fil-periklu. Barra l-aspett ekonomiku u finanzjarju kien hemm il-bojkott mill-Unjoni Sovjetika u nazzjonijiet So/jalisti o[ra, bi tpattija g[al dak li g[amlu l-Amerikani li

ma marrux g[all-edizzjoni li saret f’Moska fl-1980 min[abba l-inva]joni tasSovjeti/i fl-Afganistan. Meta Peter Ueberroth, ilPresident tal-Log[ob ta’ Los Angeles kien intervistat millWashington Post fit-30 ta’ Settembru 1984 u mistoqsi kif irnexxielhom jag[mlu qlig[, dan ammetta li disa’ snin qabel kien attenda diskors ta’ sieg[a mill-Professur Edward de Bono li kien ikkonven/ieh li wara kollox il-[sieb laterali jista’ jkun is-soluzzjoni. U filfatt hekk ;ara. Illum il-bliet li japplikaw biex jorganizzaw il-log[ob jag[mlu minn kollox biex jirb[u l-g[a]la. Niftakru x’kienu g[amlu lIngli]i f’Singapore f’Lulju 2005 biex jeg[lbu l-isfidi talFran/i]i li kienu favoriti, Moska, Madrid u New York li wkoll kellhom lambizzjonijiet kbar tag[hom, i]da Sebastian Coe u Tony Blair li kien Prim Ministru

minn Tony Formosa

dak i]-]mien, flimkien ma’ kontin;ent kbir ta’ nies influwenti irnexxielhom jikkonvin/u lil dawk li kellhom il-vot biex tintag[]el Londra. L-Edizzjoni ta’ Londra G[addew seba’ snin,

inbnew aktar minn 30 impjant, impressjonanti, intefqu xi £9.3 biljun u llum g[andna spettaklu ta’ sig[at

media•link COMMUNICATIONS

twal ta’ kompetizzjonijiet u pika kbira g[al medalji minn fost 10,940 atleta fosthom [afna miljunarji li se jirrappre]entaw 204 pajji]i f’26 dixxiplina sportiva u 302 event. L-Ingli]i ma nefqux $40 biljun b[alma g[amlu /-?ini]i g[al log[ob ta’ erba’ snin ilu. Wie[ed irid isemmi li hemm 70,000 voluntier b’uniformi pulita; dawn kienu mag[]ula minn 240,000 li applikaw meta [ar;et it-talba. Kien fl-1948 li fit-tieni darba li Londra organizzat l-Olimpijadi beda jkollna l-voluntieri. Ma ninsewx kien ]mien ie[or ftit snin wara tmiem il-Gwerra Dinjija. Illum bejn il-bejg[ taddrittijiet televi]ivi, d[ul kbir mill-isponsors, kontribuzzjonijiet ta’ miljuni minn nies li joqog[du Londra, bejg[ ta’ biljetti u negozju ie[or, hemm ippro;;ettat qlig[ ta’ biljuni.

Waqt li f’Los Angeles kellna tmien atleti illum g[andna l-g[awwiema Andrew Chetcuti u Nicola Muscat, lit-tiratur William Chetcuti u lil Rachid Chouhal u Diane Borg fl-atletika. Xi kompetizzjonijiet di;à bdew. Wie[ed irid isemmi li blimpenn tal-KOM u l-Gvern itta[ri; kien l-a[jar fl-istorja tal-parte/ipazzjoni Maltija li bdiet fl-1928 fl-Olimpijadi ta’ Amsterdam bit-team talwaterpolo li kien beda b’reb[a ta’ 3-2 fuq il-Lussimburgu. Din hi l-[mistax-il darba li Malta qed tipparte/ipa flOlimpijadi tas-Sajf. Wara l-festa ta’ EURO 2012 mill-Polonja u l-Ukrajna u l-ispettaklu kbir li [alla miljuni jitpaxxew b’log[ob sabi[, ma[sub u e//itanti spe/jalment mill-Ispanjoli, issa g[andna 26 dixxiplina sportiva minn fejn wie[ed jag[]el biex nassistu g[al dik li hi di;à msej[a: L-Akbar Festa Sportiva fid-Dinja.