2012_08_06

Page 1

www.media.link.com.mt

Numru 13,197

€0.55

It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

Il-Labour i;ib il-qg[ad Il-politika tal-Partit Nazzjonalista li to[loq il-jobs hi bba]ata fuq l-immodernizzar ta’ Malta u fuq fidu/ja s[i[a fuq il-[iliet tal-poplu Malti minn Gabriel Ellul

Il-Prim Minsitru Lawrence Gonzi fisser kif il-Partit Nazzjonalista se jibqa’ j[addan politika li to[loq il-jobs g[all-Maltin u l-G[awdxin, politika bba]ata fuq l-immodernizzar ta’ Malta u fuq fidu/ja s[i[a fuq il-[iliet tal-poplu Malti. G[all-kuntrarju, il-Labour i;ib il-qg[ad kif g[amel blistorja tieg[u ta’ sta;nar ekonomiku, meta l-MLP rnexxielu jo[loq rekords ;odda ta’ qg[ad. Dan ilkuntrast elenkah il-Prim

Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi, f’intervista lbiera[ filg[odu li xxandret fuq listazzjon Radio101, waqt ilprogramm Focus101, immexxi minn Trevor De Giorgio. Waqt l-intervista, il-Prim Ministru spjega kif il-Partit Nazzjonalista dejjem [adem biex Malta tkun pajji] attraenti g[all-investiment mis-settur privat, kemm lokali kif ukoll barrani.

g[al pa;na 5

L-iktar event mistenni fl-Olimpjadi ta’ Londra kien ming[ajr dubju l-100m tal-ir;iel. Hawn kien ikkonfermat li l-:amajkan Usain Bolt hu prattikament imbattibbli fejn b’[in ta’ 9.63 sekondi kiser ir-rekord Olimpiku, u kien biss 0.05 ta’ sekonda ’l bog[od mir-rekord mondjali tieg[u stess ta’ 9.58 sekondi. U dan minkejja li kemm il-:amajkan Yohan Blake li reba[ il-midalja tal-fidda kif ukoll l-Amerikan Justin Gatlin li reba[ il-bron], kisbu l-a[jar [in personali tag[hom Ara pa;ni 13-19

Festa tat-tonn

Spanja

Festa tat-tonn f’Marsaxlokk ;ibdet folol kbar ta’ nies li gawdew minn prezzijiet spe/jali ta’ tonn frisk u ikel bnin

Inva]joni ta’ bram tul il-Costa Del Sol

Ara pa;na 3

Ara pa;na 10


IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

Lokali 5

Il-Partit Nazzjonalista se jibqa’ jo[loq il-jobs minn pa;na 1

Dan dejjem wassal g[all[olqien ta’ iktar jobs u jmur kontra l-mod ta’ tmexxija tal-MLP, li jgerrex linvestiment barrani. Xhieda ta’ dan, sostna lPrim Ministru, huwa l-fatt li ta[t il-Labour, pajji]na kellu l-og[la rati ta’ qg[ad fl-istorja ta’ pajji]na. Biex jindirizza din il-problema, gvern Laburista addotta soluzzjonijiet li ma kinux sostenibbli, fosthom billi [oloq korpi ddixxiplinati jew inkella billi impjega eluf ta’ [addiema malGvern jiem qabel elezzjoni ;enerali. Pajji]na kellu j;orr il-pi] ta’ dawn id-de/i]jonijiet []iena g[al diversi snin. I]da l-politika tal-Partit Nazzjonalista hi mibnija fuq fidu/ja fl-investitur, flimprenditur u fil-[iliet talpoplu Malti. Il-Partit Nazzjonalista, kompla l-Prim Ministru, ma jemminx f’monopolju talistat u lanqas ma jemmen f’sussidji li jkomplu jinkora;;ixxu dan ilmonopolju. Il-Partit Nazzjonalist, minflok, jemmen f’kompetizzjoni b’sa[[itha biex b’hekk l-ekonomija Maltija tkompli to[loq ixxog[ol. Aktar minn hekk, ta[t tmexxija ta’ Gvern Nazzjonalista, qed isir investiment kontinwu fi]]g[a]ag[ Maltin u fledukazzjoni tag[hom. Dan kollu qed ikompli jg[in biex pajji]na jsir dejjem aktar attraenti g[allinvestiment barrani u dan fil-fatt qed iwassal g[allftu[ ta’ fabbriki ;odda, li jwassal g[al iktar [olqien ta’ jobs. Dan kollu sar u qed isir waqt ]mien ta’ kri]i ekonomika internazzjonali, meta bosta pajji]i qed jiffa//jaw problemi kbar, b’miljuni jirre;istraw bla xog[ol, kompla Lawrence Gonzi.

G[addas mitluf

Sa tard il-lejl li g[adda lForzi Armati u l-Pulizija kienu g[addejjin bi tfittxija f’Wied il-G[ajn g[al g[addas Malti li ;ie rappurtat nieqes g[all-[abta tal-5 p.m. Fit-tfittxija kienu involuti ]ew; patrol boats u [elikopter tal-FAM, kif ukoll lan/a talPulizija. It-tfittxija kienet mistennija tibqa’ g[addejja matul il-lejl.

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi fisser kif il-politika tal-Partit Nazzjonalista li tat ir-ri]ultati tul dawn l-erba’ snin mill-aktar diffi/li, hi mibnija fuq fidu/ja fl-investitur, fl-imprenditur u fil-[iliet tal-poplu Malti (Ritratt> Michael Ellul)

Fid-dawl ta’ dan kollu, Malta rnexxielha to[loq 20,000 job ;did, minkejja dawn l-isfidi. Dan filwaqt li fl-istess erba’ snin, iggradwaw 20,000 student, jew iktar minn 5,000 student fis-sena. Dan jo[loq kuntrast evidenti mar-ri]ultati ta’ tmexxija Laburista, spjega l-Prim Ministru. Bil-politika tieg[u kontra lMCAST, bl-istorja tieg[u ta’ sta;nar ekonomiku, l-MLP rnexxielu jo[loq rekords ;odda ta’ qg[ad. Dan b’kuntrast ma’ gvernijiet Nazzjonalisti, li j[addnu rekords fix-xog[ol ta’ pajji]na jew inkella fledukazzjoni tal-Maltin u lG[awdxin, tenna Lawrence Gonzi. F’dan ir-rigward, kompla lPrim Ministru, il-fatti jitkellmu wa[edhom. Din issena rat l-akbar numru ta’ ]g[a]ag[ jag[]lu biex ikomplu l-istudji tag[hom wara li temmew is-sekondarja.

Bil-politika kontra l-MCAST, bl-istorja tieg[u ta’ sta;nar ekonomiku, l-MLP rnexxielu jo[loq rekords ;odda ta’ qg[ad. Dan b’kuntrast ma’ gvernijiet Nazzjonalisti, li j[addnu rekords fix-xog[ol u fl-edukazzjoni Din i/-/ifra ta’ 82%, tixhed li l-Gvern irnexxielu jil[aq ilmira tieg[u u jaqbe] it-80%, kif kien ippjanat. Aktar minn hekk, kompla Lawrence Gonzi, pajji]na g[andu b]onn ta’ aktar ]g[a]ag[ li jag[]lu su;;etti tax-xjenza jew talmatematika. Il-Partit Nazzjonalista qed i[ares lejn Malta fil-futur – identifika setturi ;odda g[all-[olqien tax-xog[ol, biex dawn ikomplu jissa[[u. Kien proprju gvern Nazzjonalista li g[araf ilpotenzjal tal-Maltin f’setturi b[al ICT, l-avjazzjoni, jew inkella s-settur tas-servizzi finanzjarji.

Din il-politika, spjega Lawrence Gonzi, wasslet biex eluf ta’ Maltin u G[awdxin qed igawdu minn xog[ol f’dawn l-oqsma, b’pagi u b’kundizzjonijiet tax-xog[ol tajbin [afna. Fid-dawl ta’ dan kollu, ilParti Nazzjonalista jibqa’ impenjat li jo[loq setturi ;odda ta’ xog[ol g[all-poplu Malti. Bi]]ejjed wie[ed isemmi lavvanzi kbar li pajji]na wettaq fil-qasam tad-digital gaming, kompla l-Prim Ministru, qasam li se j[addem mhux biss nies im[arr;in fl-u]u talkompjuters i]da wkoll atturi, artisti, stori/i, mu]i/isti u scriptwriters, fost bosta o[rajn.

L-istess jista’ jing[ad g[allqasam tal-life sciences, settur li l-gvern Nazzjonalista qed jinvesti [afna fih, spe/jalment bil-bini ta’ kampus ;did biswit l-Isptar Mater Dei, ma[sub apposta g[allb]onnijiet futuri ta’ din lindustrija ta’ ri/erka. I]da, kif spjega Lawrence Gonzi, il-Labour jibqa’ jara kollox fin-negattiv. Minkejja l-esperjenza li kiseb bil-[idma tieg[u b[ala Ewroparlamentari, Joseph Muscat ta pariri []iena, kompla l-Prim Ministru. Hu semma kif il-Kap talOppo]izzjoni, waqt id-diskors tal-Ba;it ta’ sentejn ilu, kien issu;;erixxa li Malta tikkopja lil ?ipru biex teg[leb l-isfidi tal-kri]i ekonomika internazzjonali. Dan il-parir, kompla Lawrence Gonzi, seta’ wassal biex [oloq problemi kbar g[all-poplu Malti, spe/jalment meta wie[ed iqis l-istat [a]in li ?ipru g[addejja minnu b[alissa. Fid-dawl ta’ dan kollu, jidher kemm il-Partit Nazzjonalista kien jaf jag[mel id-de/i]jonijiet diffi/li, biex jeg[leb l-isfidi li pajji]na jiltaqa’ mag[hom, qal il-Prim Ministru. Il-Partit Nazzjonalista jibqa’ l-partit li jinvesti fixxog[ol, fl-edukazzjoni u fissa[[a, kompla jg[id Lawrence Gonzi. Dan l-investiment fil-;id ta’ pajji]na jidher ukoll fixxog[ol li qed isir fl-ispazji pubbli/i ta’ g]iritna, kif jidher bl-inawgurazzjoni tal-;nien ;did f’Pembroke f’dawn la[[ar jiem, jew inkella xxog[ol li qed isir fuq lakwarjum fil-Qawra. Jidher ukoll mill-Adventure Park ;did f’Ta’ Qali, fi Pjazza San :or; fil-belt Valletta jew il-Waterpark f’Bu;ibba, fost bosta o[rajn. Dan kollu jkompli jixhed limpenn tal-Partit Nazzjonalista, li jrid jag[mel lil Malta pajji] dejjem isba[ u a[jar, temm jg[id Lawrence Gonzi.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

2 Lokali

42 xahar [abs dwar serq bi vjolenza }ag[]ug[ ta’ 24 sena ammetta akku]i b’rabta ma’ serq bi vjolenza u kien kundannat 42 xahar [abs mill-Ma;istrat Doreen Clarke. Christopher Mifsud minn {al Qormi, kien akku]at b’serq bil-vjolenza fuq ra;el residenti {al Qormi u li sar re/idiv. Il-Prosekuzzjoni kienet immexxija mill-Ispetturi Carlos Cordina u Joseph Agius.

Muscat ikompli jikkonferma li Labour won’t work Il-Partit Nazzjonalista qal ilbiera[ li kull darba li l-Labour kien fil-gvern sploda l-qg[ad u b[ala e]empju spe/ifika li ta[t Karmenu Vella b[ala Ministru Laburista tal-Industrija, kien hawn 10,000 persuna bla xog[ol. Fi stqarrija bi twe;iba g[ad-diskors li g[amel il-leader Laburista Joseph Muscat ilbiera[, ilPN qal li kull darba li l-Labour kien fil-gvern sallab lis-self-employed u n-negozji ]g[ar b’taxxi. L-a[[ar li Leo Brincat kien Ministru Laburista tal-Finanzi ne[[a l-VAT u da[[al ittaxxa rigressiva tas-CET; filwaqt li impona 33 taxxa fuq il-familji u s-self-employed. Kull darba li l-Labour kien fil-gvern [arbat is-sistema edukattiva. Il-PN fakkar li l-a[[ar li Evarist Bartolo kien Ministru Laburista talEdukazzjoni ne[[a l-istipendji u l-istudenti kellhom imorru jiddejnu. Kull darba li l-Labour kien fil-gvern ta lillpoplu Malti servizz tas-sa[[a medjokri u sptarijiet u djar tal-anzjani tas-second hand. IlPN fakkar ukoll li l-a[[ar li l-Labour kien filgvern g[amel taxxa fuq il-mard.

Kull darba li l-Labour kien fil-gvern wera inkompetenza grassa fit-tmexxija. Il-Labour dejjem l-istess – l-ewwel ;enn biex ikun fil-gvern, imbag[ad, meta jitla’, ikisser pajji]. Il-PN sa[aq li l-istess jer;a’ ji;ri jekk Muscat ikun Prim Ministru. L-IVF, qal il-PN, hu ka] tipiku. Muscat ilu xhur jg[id li jekk ikun fil-gvern l-ewwel li;i li jressaq tkun dik tal-IVF. Issa g[addew [mistax minn meta l-gvern nieda l-abbozz ta’ li;i dwar l-IVF u Muscat g[adu b’sieq ’l hemm u sieq ’l hawn jara fejn se jonfo[ ir-ri[ qabel jikkommetti ru[u, u filpro/ess imaqdar u jkun negattiv. Kieku Muscat kien veru preparat, qal il-PN, kien ikollu po]izzjoni /ara sa mill-ewwel ;urnata. Il-PN qal li dan l-a;ir intwera wkoll meta xxog[ol ;ie injorat fil-billboards ta’ paniku li tella’ l-Labour dan il-weekend – billboards li permezz tag[hom il-Labour stess ammetta li jekk ikun filgvern i;ib il-qg[ad. Muscat, sostna l-PN, meta tkellem ilbiera[ filg[odu kompla jikkonferma hu stess li Labour won’t work, g[ax il-Labour i;ib il-qg[ad u jix[et lil pajji]na 30 sena lura.

Mistoqsijiet ippreparati g[al Muscat

IT-TEMP

UV INDEX

9

IT-TEMP> Xemxi VI}IBBILTÀ> Tajba IR-RI{: {afif min-Nofsinhar il-Lbi/ BA{AR> {afif IMBATT> Ftit li xejn TEMPERATURA: L-og[la 33˚C XITA> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 644.8 mm IX-XEMX> Titla’ fis-06.13 u tin]el fil-20.03

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

IT-TNEJN L-og[la 33˚C L-inqas 25˚C

IT-TLIETA L-og[la 37˚C L-inqas 25˚C

L-ERBG{A L-og[la 35˚C L-inqas 24˚C

IL-{AMIS L-og[la 35˚C L-inqas 24˚C

IL-:IMG{A L-og[la 34˚C L-inqas 24˚C

UV

9

UV

UV

UV

UV

9

10

9

9

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 32˚C xemxi, Al;eri 32˚C xemxi, Amsterdam 23˚C xemxi, Ateni 37˚C xemxi, Lisbona 24˚C xemxi, Berlin 19˚C xemxi, Brussell 22˚C imsa[[ab, il-Kajr 34˚C ftit imsa[[ab, Dublin 14˚C imsa[[ab, Kopen[agen 21˚C imsa[[ab, Frankfurt 23˚C xita, Milan 28˚C imsa[[ab, Istanbul 3˚C xemxi, Londra 19˚C ftit imsa[[ab, Madrid 28˚C xemxi, Moska 29˚C imsa[[ab, Pari;i 20˚C xita, Bar/ellona 30˚C xemxi, Ruma 31˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 32˚C xemxi, Tripli 28˚C xemxi, Tune] 40˚C xemxi, Vjenna 27˚C xemxi, Zurich 21˚C imsa[[ab, Munich 25˚C ftit imsa[[ab, Stockholm 22˚C imsa[[ab, St. Petersburg 22˚C imsa[[ab.

L-MLP lbiera[ filg[odu pprova jikkopja lillPartit Nazzjonalista u g[amel djalogu fejn Muscat ta l-impressjoni li kien qed jirrispondi mistoqsijiet tan-nies bl-internet. I]da l-istil li g[a]el Muscat kien g[al kollox differenti minn dak miftu[ g[al kul[add li g[amel il-Partit Nazzjonalista, g[ax filwaqt li fid-djalogi tal-Partit Nazzjonalista kull min xtaq seta’ pparte/pa b’mod live u bag[at mistoqsija jew su;;eriment lill-Prim Ministru, bil-Prim Ministru f’sieg[a jirrispondi aktar minn 60 mistoqsija li jid[lu dak il-[in stess, ilLabour g[alaq il-bieb g[al min ried jipparte/ipa b’mod [ieles u minflok g[amel djalogu orkestrat b’nies mag[]ulin minn qabel u b’mistoqsijiet mag[rufa minn qabel u approvati minn Muscat. Fil-fatt, minkejja l-kampanja tal-MLP qabel din l-inizjattiva ikkupjata li damet g[addejja

;imag[tejn, kienu biss ftit aktar minn 100 persuna li bag[tu mistoqsija lil Muscat, li minnhom ;ew mag[]ula madwar 10. Din it-tattika serviet biex il-MLP seta’ jlesti t-twe;ibiet tieg[u minn qabel kif deher bi/-/ar tul l-attività kollha hekk kif Muscat seta’ jwie;eb b’fa/ilità g[al mistoqsijiet li bilkemm setg[u jinftiehmu min[abba l-kwalità [a]ina tal-awdjo. Din l-attività ta’ Muscat kienet karatterizzata minn nuqqasijiet kbar u di]organizzazzjoni s[i[a. {add ma jaf min kien qed jitkellem, kien hemm semmieg[a qed jisimg[u l-mu]ika techno u din bdiet tinstema’ waqt li kien qed jitkellem Muscat, il-pre]entatri/i tas-Super One, Miriam Dalli kontinwament bdiet issikket lill-kelliema biex ikun jista’ jirrispondi Muscat, u affarijiet jaqg[u fil-kamra fejn kien hemm Muscat.

B[al-lum 25 sena Is-sejba tal-pittura tal-Caravaggio, li kienet insterqet mill-Konkatidral ta’ San :wann f’Di/embru 1984, kienet ri]ultat ta’ [idma intensiva mill-Pulizija wara li a;ixxew fuq informazzjoni li kienet twasslet mill-Kuratur tal-Mu]ew tal-Konkatidral lill-Prim Ministru u lill-Ministru Ugo Mifsud Bonnici. Din l-istess informazzjoni kienet twasslet ukoll lillMinistru tal-Kultura tal-Gvern So/jalista. Il-[idma tal-Pulizija wasslet biex il-pittura nstabet f’fabbrika fil-Marsa li minnha kienu ji;u esportati prodotti ma[dumin lokalment. It-tila nstabet imkebba f’pezza tal-;ild biex ma ssirilhiex [sara i]da sinjal /ar li kienet lesta biex tin[are; barra l-pajji]. Fil-Parlament, il-Prim Ministru Eddie Fenech Adami tkellem dwar l-Abbozz ta’ Li;i dwar l-Investigazzjonijiet ta’ In;ustizzji. Hu qal li permezz ta’ dan labbozz il-Gvern kien qieg[ed iwettaq weg[da elettorali biex issir ;ustizzja ma’ min sofra in;ustizzji fis-snin ta’ amministrazzjoni So/jalista.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

Lokali 3

Festa tat-tonn G[al sena o[ra l-villa;; pittoresk ta’ Marsaxlokk nhar is-Sibt li g[adda kien fl-isfond ta’ edizzjoni o[ra tal-Festa tat-Tonn organizzata bilkollaborazzjoni tal-Ministeru g[ar-Ri]orsi u l-Affarijiet Rurali u l-Fondazzjoni Maltija tal-Produtturi fl-Akwakultura u l-Kunsill Lokali. Il-folla ta’ nies li g[al darb’o[ra ;ibdet din il-Festa tat-Tonn setg[et tgawdi minn tonn frisk imsajjar b’diversi ri/etti Mediterranji, bejg[ ta’ tonn frisk bi prezz spe/jali u informazzjoni dwar varjetà ta’ [ut li jitkabbar f’Malta. Saru wkoll ]jarat bil-lan/a fuq fish farm tat-tonn ’il barra minn Marsaxlokk. (Ritratti: Joseph Galea)


IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

4 Lokali

Jitressaq il-Qorti fuq numru ta’ akku]i Il-Pulizija ressqet quddiem il-Ma;istrat Doreen Clarke lil James Grima ta’ 37 sena residenti l-Mosta, akku]at li fit-2 ta’ Awwissu 2012 u fil;img[at ta’ qabel, kellu filpussess tieg[u d-droga eroina f’/irkustanzi li juru li ma kinitx g[all-u]u personali tieg[u. Hu kien akku]at ukoll li nstab fil-pussess tal-kokaina, g[amel [sara f’karozza, ;arr sikkina u arma tan-nar ming[ajr li/enzja, ma obdiex ordnijiet tal-Pulizija u li

fixkilhom fil-qadi ta’ dmirijiethom. Akku]i o[ra kienu li saq karozza b’velo/ità e//essiva u b’manjiera perikolu]a, u li nnegozja affarijiet li kien jaf li kienu miksuba b’g[emil ta’ reat. James Grima kien akku]at ukoll li g[amel atti ta’ [asil tal-flus u li sar re/idiv. L-akku]at wie;eb li mhux [ati. Il-Qorti ma tatx illibertà provi]orja u n]amm fil-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin.

Jammetti li kka;una [sara b’mod volontarju :uvni ta’ 16-il sena, ta’ nazzjonalità Russa, residenti f’TasSliema, ammetta quddiem il-Ma;istrat Doreen Clarke li fit-28 ta’ Lulju li g[adda g[all-[abta ta’ nofs il-lejl, ikka;una danni li jla[[qu €2,350 fuq POS System fi stabbiliment f’San :iljan. Huwa ;ie ordnat li j[allas €1,000 lill-vittma fi ]mien jumejn u li ma jag[milx reat ie[or fi ]mien sena. Il-Prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispettur Trevor Micallef.

Direttiva mill-MUMN L-MUMN ordnat direttivi lill-infermiera fidDipartiment tal-Emer;enza fl-Isptar Mater Dei u fi/?entru tas-Sa[[a fil-Mosta biex jirrifjutaw li jirkbu fuq ambulanza jekk l-istat tag[ha ma tkunx wa[da tajba u ma jkollhiex is-sirena jew s-sistema tal-arja kkundizzjonata ja[dmu. Fi stqarrija, l-MUMN ikkritikat l-istat talambulanzi li jintu]aw midDipartiment tal-Emer;enza fl-Isptar Mater Dei u sostniet li l-kundizzjoni ta’ w[ud minnhom mhix a//ettabbli u g[alkemm dejjem baqg[et siekta fuq dan is-su;;ett, g[aliex l-infermiera f’dan issettur dejjem ipprovdew servizz essenzjali, qed t[oss li wasal i]-]mien li titkellem dwar dak li qed tiddeskrivi b[ala tkaxkir tas-saqajn. L-MUMN sostniet li ilha tirrimarka dwar l-istandards tal-ambulanzi u g[alkemm id-Divi]joni tas-Sa[[a assigurat kemm il-darba lillMUMN li se jinxtraw ambulanzi ;odda, qalet li g[addiet sena minn meta saret din l-assigurazzjoni u issa l-MUMN qed tqis li dawn mhux se jinxtraw u minflok se jibqg[u jinkrew ambulanzi mill-privat. Il-Union Maltija talInfermiera u l-Qwiebel sostniet ukoll li l-istess Divi]joni tas-Sa[[a g[adha qed tistudja kif l-infermiera jistg[u jag[tu l-kura u jamministraw medi/ini millambulanza. L-MUMN qalet li hawnhekk ukoll qed tqis li mhu se jsir xejn.

Is-So/jetà Mu]ikali San :u]epp fil-{amrun tag[ti bidu g[all-festi esterni Is-So/jetà Mu]ikali San :u]epp fil-{amrun llum itTnejn tag[ti bidu g[all-festi esterni biex ti//elebra l-festa ta’ San Gejtanu l-{add li ;ej. Wara diversi attivitajiet reli;ju]i, fil-komunità, kif ukoll fil-bini tas-So/jetà fil-jiem li g[addew, illum is-So/jetà tifta[ il-;img[a ta’ mar/i u attivtajiet ewlenin kemm fit-toroq ewlenin kif ukoll fil-bini tasSo/jetà, u li l-qofol tag[hom jil[qu bil-mar/ tradizzjonali tal{add li ;ej, filg[odu. Illum it-Tnejn, filg[axija, ilBanda San :u]epp tibda mar/ minn quddiem is-sede tasSo/jetà filwaqt li g[ada tTlieta, fit-8 p.m tkun i//elebrata quddiesa fit-terazzin tal-ka]in mid-Direttur Spiritwali tas-So/jetà Patri Raymond Calleja O. Carm, fil-

jum propju tal-festa ta’ San Gejtanu. Wara, g[all-[abta tad9 p.m., il-Banda San :u]epp tallegra lill-partitarji :u]eppini bid-daqq ta’ mar/i ;odda u o[rajn popolari fit-terazzin tasSo/jetà. Jidderie;u l-mar/i l;odda s-surmastrijiet rispettivi li kkomponewhom. Nhar l-Erbg[a, fid-9 p.m., ilBanda San :u]epp tibda mar/ minn quddiem il-bini tasSo/jetà u l-g[ada l-{amis, filg[axija, isir ir-ri/eviment annwali g[all-membri tasSo/jetà, mistednin distinti u lg[aqdiet tal-{amrun fitterazzin tal-ka]in. Il-programm vokali u strumentali fuq il-plan/ier tasSo/jetà, ta[t id-direzzjoni tasSurmast John Ivan Borg, bissehem tal-kor Bel Canto, se jsir il-:img[a. Wara, il-Banda San

:u]epp tibda mar/ minn quddiem il-Kappella ta’ San :or; li jintemm quddiem ilka]in tas-So/jetà fis-1 a.m. F’lejlet il-festa, fit-8.30 p.m., il-Banda San :u]epp ting[aqad f’mass band malBanda San Gejtanu g[ad-daqq tal-Innu Popolari Xerrdu lFer[, u wara li kull banda ddoqq l-Innu Mar/ rispettiv tag[ha, il-Banda San :u]epp tibda mar/ minn quddiem ilknisja li jintemm fis-1 a.m. fost il-briju uniku li jafu jag[mlu lpartitarji :u]eppini. F’jum il-festa, il-{add li ;ej, fil-11.15 a.m. jing[ata bidu g[all-mar/ tradizzjonali li jintemm fit-3.15 p.m., u filg[axija, fis-7 p.m., is-So/jetà tag[ti mer[ba lil San Gejtanu waqt il-[ru; tal-vara millknisja.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

6 Lokali

}ieda sostanzjali fl-investiment g[ar-ri/erka u l-i]vilupp In-nefqa totali g[ar-ri/erka u l-i]vilupp fl-2010 kienet tla[[aq mat-€42 miljun, ]ieda sostanzjali ta’ €10.2 miljun mill-2009. Dan irri]ulta minn statistika uffi/jali tal-Uffi//ju Nazzjonali talIstatistika. Kien hemm ]ieda fl-ispi]a rikorrenti ta’ €5.9 miljun fis-settur privat. Barra minn hekk, kien hemm ]ieda fil-kapital ta’ €2.9 miljun fis-settur tal-edukazzjoni og[la, li jirrifletti l-investiment flUniversità ta’ Malta. {afna mill-fondi ;ew millUnjoni Ewropea. Is-settur privat ikkontribwixxa g[al 62.3%, filwaqt li l-edukazzjoni g[olja u l-Gvern ikkontribwixxew 34% u 3.7% rispettivament. Fl-2010 l-oqsma tal-In;inerija u t-Tekonolo;ija u x-Xjenzi Naturali rre;istraw ]ieda sostanzjali fir-ri/erka u l-i]vilupp meta mqabbel mas-snin ta’ qabel, li jikkontribwixxu g[al 53.9% u 33.6% flispi]a totali tar-ri/erka u l-i]vilupp. Il-ma;;orparti tar-ri/erka u l-i]vilupp fl-oqsma tal-in;inerija u t-Tekonolo;ija u x-xjenzi naturali saret fis-settur privat, filwaqt li l-ikbar ammont

ta’ ri/erka twettaq fis-settur tal-edukazzjoni og[la. Kull settur g[andu jiffinanzja l-parti l-kbira tarri/erka tieg[u, flimkien ma’ fondi barranin, b’mod partikulari fondi Ewropej u o[rajn missettur finanzjarju. Fondi barranin g[ar-ri/erka u li]vilupp huma ta’ €4.3 miljun jew 11.3% talfondi totali. Fl-2010 1,836 [addiem kienu impjegati massettur tar-ri/erka u l-i]vilupp, li minnhom 1,117 iddedikaw parti mill-[in tag[hom g[ar-ri/erka u l-i]vilupp. L-ikbar numru ta’ impjegati kien fissettur tal-edukazzjoni og[la, b’933 [addiem, segwit mis-settur privat bi 825 impjegat. L-ikbar numru ta’ [addiema kienu impjegati fil-qasam tal-in;inerija u t-tekonolo;ija, b’626 [addiem, segwit mix-xjenzi naturali b’407, u xxjenzi so/jali b’299 impjegat. G[as-sena 2011, il-ba;it g[all-attivitajiet relatati mas-sa[[a kien €3.2 miljun, g[atteknolo;ija u l-industrija €2.9 miljun, u kultura, rikreazzjoni, reli;jon u media €2.6 miljun.

S[ubija strate;ika bejn Gasan u Zammit Groups Gasan Group u Zammit Group [abbru s[ubija strate;ika tal-interessi awtomobilisti/i u marittimi tag[hom li g[andha twassal g[all-[olqien ta’ kumpanija wa[da – GasanZammit Limited. Din l-g[aqda tfisser li lkumpanija l-;dida GasanZammit se tkun it-tieni lakbar importatur tal-karozzi f’Malta b’g[a]la wiesg[a ta’ ditti internazzjonali. Id-diretturi ta]-]ew; negozji esprimew il-fidu/ja tag[hom

f’din is-s[ubija l-;dida filwaqt li sa[qu li din g[andha twassal biex til[aq tliet g[anijiet ewlenin – ]ieda fit-tkabbir, ]ieda fil-valur g[allistakeholders kollha, kif ukoll servizz a[jar g[all-klijenti, servizz li jgawdi minn 130 sena ta’ operat f’dan is-settur. Din is-s[ubija strate;ika bejn tnejn mill-akbar operaturi Maltin fis-settur tal-karozzi, talmuturi u dak marittimu, se tkun qed tissa[[a[ u tibni fuq lesperjenza u s-su//essi li ]]ew; kumpaniji kisbu matul is-

snin twal tal-[idma tag[hom. GasanZammit Limited se tkun qed topera minn Gasan Centre, fl-Imrie[el, /entru li se jkun qed jilqa’ fih id-ditti kollha ta[t saqaf wie[ed. B’hekk, dan mistenni jo[loq lakbar kumpless uniku, tat-tip multi-showroom f’Malta, fejn il-klijenti se jkollhom l-akbar g[a]la ta’ ditti u mudelli awtomobilisti/i u marittimi ta[t saqaf wie[ed. Il-kumpanija l-;dida tibda bloperat tag[ha f’Ottubru li ;ej, su;;etta g[all-awtorizzazzjoni mill-Uffi//ju tal-Kompetizzjoni :usta.

Il-klijenti tal-GO jakkwistaw sa sitt darbiet il-kapa/ità attwali tag[hom tad-data

Upgrade tal-internet b’xejn mill-GO Il-GO qed tag[ti upgrade tal-internet b’xejn sa 35Mbps lill-klijenti kollha tag[ha ;odda u e]istenti fuq il-pakketti tal-internet, ji;ifieri il-Home Pack, ilHome Pack Interactive, idDuo Pack u l-Business Pack. B’din l-offerta, il-klijenti tal-GO qed igawdu aktar velo/ità u aktar u]u taddata – u ma j[allsu xejn aktar. Permezz tal-upgrades il;odda b’xejn tal-internet, il-klijenti residenzjali u kummer/jali tal-GO issa jakkwistaw sa sitt darbiet il-kapa/ità attwali tag[hom

tad-data, sa tliet darbiet ilvelo/ità tad-download, u sa darbtejn il-velo/ità talupload tag[hom. L-offerta tal-upgrade b’xejn tal-internet qed ti;i pprovduta g[at-tul kollu tal-ftehim attwali li g[andhom il-klijenti. Ladarba jiskadi l-ftehim kurrenti tag[hom, il-klijenti jistg[u jiksbu upgrade b’xejn tal-internet g[al sentejn billi sempli/ement i;eddu l-kuntratt tag[hom. Il-velo/itajiet kollha huma su;;etti, fost o[rajn g[all-wiring fuq il-bini talklijent u l-a//essibbiltà fuq il-linja.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

Lokali 7

Appell dwar ix-xiri minn siti tal-irkant }diedu l-ilmenti fil-pajji]i Ewropej L-Awtorità Maltija g[allKompetizzjoni u g[allAffarijiet tal-Konsumatur appellat lill-pubbliku joqg[od attent u jinforma ru[u sew fuq is-sit elettroniku qabel ma jidde/iedi jekk jixtrix mill-penny auction websites. Dan l-avvi], li qed jo[ro; ukoll permezz talUffi//ju g[all-Affarijiet tal-Konsumatur, jg[id li hu importanti li wie[ed joqg[od attent min[abba li normalment f’dawn it-tipi ta’ siti, wie[ed mhux biss i[allas g[all-prodott irkantat i]da wkoll g[al kull darba li ssir offerta, anki jekk wie[ed jitlef l-irkant. G[alhekk, l-Awtorità appellat li wie[ed g[andu jaqra t-termini u l-kundizzjonijiet qabel ma jippro/edi. Meta wie[ed jirre;istra ru[u jkun ifisser li dan ikun qabel mat-termini u l-kundizzjonijiet kollha u b’hekk il-konsumatur ikun da[al f’kuntratt ma’ dak is-sit, fejn [afna drabi biex to[ro; minnu jkun irid isir [las addizzjonali. Wie[ed g[andu joqg[od attent ukoll meta ji;i mitlub biex jag[ti kopja tad-dokumenti personali, b[al kopja tal-passaport jew kopja tal-karta talkreditu. Fl-a[[ar ;img[at, lAwtorità, permezz talUffi//ju g[all-Affarijiet tal-Konsumatur, qed ta[dem f’kollaborazzjoni ma’ entitajiet o[rajn biex ikomplu ji;u m[arsa d-drittijiet tal-konsumatur wara li fl-a[[ar ;img[at ]diedu b’ammont konsiderevoli nnumru ta’ ilmenti f’dan issettur fil-pajji]i Ewropej.

Esperjenza mill-aqwa g[al tfajliet Maltin fil-qasam ta]-]fin fl-Italja

Maltin jag[tu spettaklu fl-Italja Boro] ta’ studju lill-studenti Maltin li jippromettu Grupp ta’ ]effiena mid-Dance College Studios tal-Msida g[adhom kemm [adu sehem f’show annwali organizzata milliskola ta]-]fin Areadanza, ta’ Livorno, lItalja, fejn ;ew imfa[[ra g[all-ispettaklu li taw mill-g[alliema tal-iskola. I]-]effiena, [dax b’kollox, tmexxew mill-prin/ipal ta’ Dance College Studios, Kim Schembri. Mal-wasla tag[hom lura Malta, Kim Schembri qalet li ]jajjar b[al dawn jiswew mitqilhom deheb g[all-istudenti. L-istudenti jsa[[u s-sens tal-kunfidenza li jkollhom fuq il-palk u jinteb[u aktar kemm hu importanti t-ta[ri; intensiv f’kull ma jag[mlu f’[ajjithom.

Ri/entement, studenta mid-Dance College Studios reb[et bor]a ta’ studju fliskola Areadanza. Il-kulle;; Malti u liskola Taljana ftiehmu li jag[tu boro] ta’ studju lill-studenti li jippromettu. Dawn il-boro] ta’ studju jikkonsistu f’;img[a s[i[a ta’ ta[ri;. Ann Chircop Beck, li g[andha 12-il sena, kienet lewwel studenta Maltija li gawdiet minn din l-iskema. Min-na[a l-o[ra, Chiara Mencacci, li wkoll g[andha 12-il sena, qattg[et ;img[a tit[arre; f’Dance College Studios. F’Livorno kien hemm ukoll Amy Spiteri, li ti]fen u tg[allem f’Dance College Studios.

Amy Spiteri, ta’ 19-il sena, hija studenta tal-komunikazzjoni fl-Università ta’ Malta u g[adha kemm g[addiet mill-Professional Dance Teachers Associate Examination filFreestyle tan-National Association of Teachers of Dancing tal-Ingilterra. Mistoqsija dwar i]-]jara fl-Italja, Amy Spiteri qalet li l-;img[a ]fin fi skola barra minn Malta kienet esperjenza utli [afna g[aliha. “Nixtieq ng[id grazzi lil Areadanza ta//ans li tawni ng[in fit-tag[lim tal-klassijiet ta]-]g[ar. I]-]jara tag[na kienet wa[da memorabbli, grazzi spe/jalment g[al Gaia Lemmi u Denise Sorti, li kienu ]-]ew; g[alliema tag[na f’Livorno.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

8 Opinjoni

X’kuntrasti dawn! Il-kuntrasti jezistu l-[in kollu u kullimkien. Insibu kuntrasti drammati/i bejn i//ar u l-iskur, bejn is-sabi[ u likrah, bejn it-tajjeb u l-[a]in, bejn in-niket u l-fer[. F’Malta, il-kuntrasti filpolitika ma jonqsux lanqas. Jispikka l-kuntrast bejn ilpolitika m[addna mill-Gvern Nazzjonalista u l-politika jew in-nuqqas tag[ha tal-PL. G[ax il-PN hu l-partit taxxog[ol, jemmen fil-[addiema tieg[u. U g[ax jemmen fil[addiema, il-PN jiffoka fuq il-[olqien tal-impjiegi. F’dawn l-a[[ar erba’ snin, ilpagi tal-[addiema komplew ji]diedu, in[olqu opportunitajiet ;odda tax-xog[ol, ;ew salvati 5,000 impjieg, u fuq kollox, il-[idma tal-Gvern wasslet biex illum il[addiema u l-familji tag[hom g[andhom aktar flus fil-but. G[all-kuntrarju, l-MLP ma jemminx fil-[addiema tieg[u; jemmen li jiena u inti makku; jemmen u jipprattika politika ta’ privile;;i. Il-PN jemmen fl-inizjattiva privata. Il-MLP jemmen filpoter tal-gvern li jo[noq! G[andna e]empji /ari [afna. Muscat [are; qatta bla [abel kontra l-privatizzazzjoni tat-

Tarzna. Filwaqt li l-Gvern ried li t-Tarzna ti;i fuq saqajha u ma tistrie[x fuq issussidji li jo[or;u mill-but tieg[i u tieg[ek, Muscat ried li int u jien nibqg[u nissussidjaw it-Tarzna b’25 miljun ewro kull sena. Filwaqt illi f’dawn l-a[[ar snin, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi kien qieg[ed jie[u de/i]jonijiet ibsin u g[aqlin sabiex jara lekonomija ta’ Malta tkompli tikber u titkattar, kellek lil Muscat jag[mel g[a]liet []iena li jixhdu biss nuqqas ta’ g[aqal u maturità. Filwaqt li kellek lil Lawrence Gonzi jie[u de/i]jonijiet li nazzarda ng[id ma kienu xejn popolari, kellek li Muscat jag[]el fuq dak li jaqbel lilu dak il-[in. Kellna [afna episodji dan la[[ar fil-Parlament fejn ilMLP g[a]el li jattakka lillpersuni, u dan g[all-gwadann tieg[u biss. X’kuntrasti dawn! L-akbar sodisfazzjon g[allpoplu Malti ikun meta ji;i xi politiku barrani f’Malta u jag[tina l-aqwa /ertifikat tasserjetà u r-responsabbilità li mexa biha l-Prim Ministru Lawrence Gonzi f’dawn la[[ar erba’ snin sabiex

irnexxielu jkabbar lekonomija ta’ pajji]na f’mumenti daqstant delikati g[all-pajji]i kollha tal-Unjoni Ewropea. F’dawn l-a[[ar ;ranet kellna lil Ministru :ermani] Michael Link li ;ie hawn Malta u ddeskriva lil pajji]na b[ala ankra ta’ stabbiltà. Bir-ra;un, g[aliex Malta hija t-tieni l-aktar pajji] li irnexxielu jkabbar lekonomija tieg[u f’dan ilmaltemp kollu li g[addej mad-dinja kollha. Jekk tisma’ l-a[barijiet talmedia laburista ta[seb li ;ej la[[ar tad-dinja u li f’Malta kul[add mejjet bil-;u[. Imeru l-fatt mag[ruf. Imeru listatistika, anki dik ma[ru;a mill-Kummissjoni Ewropa. Sfortunament g[all-PL u g[al pajji]na, minkejja l-bidla fit-tmexxija, l-MLP g[adu listess b[ala ma kien tletin sena ilu meta l-istorja politika Maltija kienet fl-ag[ar tag[ha. Hawn min [aseb li b’Muscat b[ala leader talMLP, il-passat ikrah talLabour kien se jinbidel; imma anki hawnhekk falla l-Labour. Meta persuna b’attitudini [a]ina tag[mel bidla

kosmetika, tista’ tibda tog[;ob aktar l-g[ajn, imma jekk ma tidde/idix ukoll tbiddel l-attitudini tag[ha ebda bidla fiha ma tkun importanti. U l-Labour sa issa dak li irnexxielu jag[mel. Bidel lemblema, l-isem, il-kuluri, sa[ansitra anki l-ingravati; imma sa hemm wassal – xejn aktar. L-MLP g[adu l-istess. U jidher li hekk se jibqa’! G[all-PN, int importanti. Il-PN jinteressah minnek u jag[ti kasek. G[all-PN, isservizz tas-sa[[a g[andu jkun dejjem l-aqwa, l-a[jar u b’xejn g[al kul[add, g[allfqir u g[as-sinjur. G[all-PN, l-investiment fis-sa[[a g[andu jibqa’ u huwa g[alhekk li jo[ro; miljun ewro kuljum biex jipprovdi laqwa servizzi tas-sa[[a lillpoplu Malti u G[awdxi kollu. G[all-PN, l-edukazzjoni hi pilastru ewlieni li fuqu hi mibnija l-politika tal-Gvern. Il-PN irid li u t-tfal tieg[ek jirnexxu, u hu g[alhekk li qieg[ed jinvesti 1.4 miljun ewro fl-edukazzjoni, investiment ta’ €6,000 g[al kull tifel u tifla. Huwa g[alhekk li qed jinvesti flistipdenju, li ]died minn 19-il

minn Paula Mifsud Bonnici mifbon@maltanet.net

miljun ewro fl-2004 g[al 23 miljun ewro din is-sena. L-g[a]liet li se jkun qed jag[mel il-poplu Malti u G[awdxi fl-elezzjoni ;enerali li jmiss huma dwar idde/i]jonijiet tajbin u dawk []iena, bejn is-sustanza politika u l-ba[[ politiku, bejn ir-ri]ultati ta’ dan ilGvern – li jitkellmu wahedhom u jgawdu minnhom in-nies – u bejn lg[a]liet []iena ta’ Muscat u l-effett tag[hom. Nistednuk t[ares lejn ilkuntrasti fil-politika tal-PN u tal-Labour. L-g[a]la tieg[ek hija /ara [afna. Paula Mifsud Bonnici President Kunsill :enerali PN


IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

Labour won’t work Il-Partit Nazzjonalista tella’ billboard b’messa;; wie[ed pre/i]: ‘Labour won’t work’. G[aliex l-MLP jo[loq il-problemi g[alik, ewlenin fosthom il-qg[ad. L-MLP g[andu politika [a]ina. B’ri]ultat tag[ha tbati int u l-familji tieg[ek. Il-Labour g[andu politika [a]ina li kull darba li wettaqha meta kien fil-gvern dejjem irri]ultat f’]ieda fil-qg[ad. L-MLP irid iwettaq l-istess politika li di;à wettaq bl-istess nies. U[ud minnhom kienu ministri fil-gvernijiet ta’ Dom Mintoff, Karmenu Mifsud Bonni/i u Alfred Sant. Il-Partit Nazzjonalista qed jag[mel u]u minn billboard li hu simili kemm fil-messa;; kif ukoll filgrafika g[al dak li kien intu]a 30 sena ilu waqt kampanja elettorali fl-Ingilterra. Dak il-billboard hu meqjus li biddel il-mod ta’ kif isiru l-kampanji politi/i. Dan jintu]a f’diversi kampanji politi/i, inklu] dik li g[addejja b[alissa fl-Istati Uniti. LMLP fil-Gvern je[odna lura 30 sena, meta f’pajji]na kien hawn nuqqas ta’ xog[ol u qg[ad g[oli. Il-PN i;ib ix-xog[ol Mal-Partit Nazzjonalista taf fejn int. Il-Partit g[andu policies li jo[olqu x-xog[ol. Il-Partit Nazzjonalista fil-gvern jo[loq ix-xog[ol, jo[loq iljobs g[a]-]g[a]ag[, g[an-nisa, g[al min jitlef ixxog[ol u g[all-[addiema. Fil-[ajja xejn ma hu garantit. Dak li g[andek trid ta[dem g[alih kuljum. Il-Partit Nazzjonalista hu l-partit li jo[loq ix-xog[ol g[all-[addiema,

g[as-self employed, g[al min hu fin-negozju ]g[ir jew kbir. Il-Partit Nazzjonalista hu ffukat fuq i]]ieda fl-investiment u ]-]ieda fl-impjiegi. Ixxog[ol ma ji;ix b’kumbinazzjoni. L-impjiegi ma jin[olqux bix-xejn. It-tis[i[ u ]-]ieda fl-impjiegi na[dmu g[alihom kuljum. De/i]joni wa[da biss, tista’ tkun bi]]ejjed [a]ina li twassal g[al ]ieda fil-qg[ad. G[alhekk fid-de/i]jonijiet li nie[du dejjem naraw kif se no[olqu aktar xog[ol. Kull meta l-Partit Nazzjonalista jkun fil-gvern limpjiegi ji]diedu. Ji]diedu l-jobs. Kull meta lMLP jkun fil-Gvern i;ib sta;nar u ji]died ilqg[ad. L-iskemi u l-inizjattivi li [a l-Gvern fil-qasam tax-xog[ol qed jissarrfu f’[olqien ta’ impjiegi ;odda u ]ieda fl-impjiegi. F’erba’ snin in[olqu aktar minn 20,000 job ;did. Illum hawn 150,000 [addiem ja[dmu bi qlig[ – ]ieda ta’ 16,000 persuna fuq l-1998. L-impjiegi part-time qab]u t52,000. Id-doppju ta’ dawk li kienu fl-1998. Aktar nisa qed ja[dmu bi qlig[. 50,000 mara ta[dem full-time – ]ieda ta’ kwa]i 14,000 fuq l-1998. Innisa ja[dmu part-time ]diedu b’14,000 o[ra. Ilparte/ipazzjoni tan-nisa fis-suq tax-xog[ol ]diedet minn 35% fl-1998 g[al 44%. F’dawn l-a[[ar erba’ snin ;ew approvati 130 fabbrika ;dida jew estensjoni ta’ fabbriki li di;à kienu Malta, b’investiment ta’ €320 miljun; min jimpjega talab lill-ETC tibg[atlu 43,427 [addiem

g[all-post tax-xog[ol li ried jimpjega; u l-ETC sabet impjieg lil 15,300 [addiem. Fl-eqqel tal-kri]i finanzjarja u ekonomika, ilGvern g[en lill-fabbriki li kienu f’diffikultajiet. Dawn min-na[a tag[hom fl-2009 u fl-2010 investew €110 miljun biex sa[[ew l-impjiegi f’Malta u ]iedu l-impjegati mag[hom bi 300. Ir-rata ta]-]ieda tal-impjiegi f’Malta hi aktar mill-medja Ewropea u minn dik taz-zona ewro. Fl2011 ir-rata ta’ tkabbir f’Malta kienet ta’ 2.4 filwaqt li dik taz-zona ewro kienet 0.1 u tal-UE kienet ta’ 0.2. Rapport tal-Organizzazzjoni Dinjija tax-Xog[ol (ILO) juri li Malta hi wie[ed minn [ames pajji]i biss tal-UE fejn l-impjiegi huma aktar milli kienu fl-2008. Dan ir-rapport jg[id ukoll li fl-UE, Malta u l-:ermanja biss g[andhom qg[ad anqas milli kien qabel il-kri]i finanzjarja u ekonomika internazzjonali. Il-PN kapa/i jo[loq ix-xog[ol Il-Partit Nazzjonalista, kuntrarju g[all-MLP, kapa/i jo[loq ix-xog[ol g[all-[addiema. Ir-ri]ultati huma totalment differenti minn dawk tal-MLP u lmexxejja tieg[u. Filwaqt li gvern wa[du jista’ j;ib il-qg[ad, mhux il-Gvern wa[du li jo[loq ix-xog[ol. Il-Gvern irid ikun kapa/i j;ib mieg[u lis-settur privat li flimkien jo[olqu x-xog[ol. G[alhekk hu fa/li g[al gvern li j;ib il-qg[ad, i]da hu diffi/li li jo[loq l-impjiegi.

Intietef

Is-sajf u l-kampanja elettorali Awwissu.. L-aqwa tas-sajf. }mien normalment xott mill-attività politika. Hekk g[andu jkun. Is-sajf ji;i biex wie[ed jirrilassa ftit. Igawdi aktar ilfamilja, jie[u pja/ir bil-festi, il-ba[ar u forsi xi safra wkoll. Hekk qed jag[mlu l-Maltin dan is-sajf, b[alma wara kollox g[amlu fis-sjuf ta’ qabel. I]da minkejja dan,

hawn min qed jipprova jtellef din is-serenità. Hawn min g[adu ma qatax qalbu. Hawn min g[adu g[addej, prattikament b’kampanja elettorali. Il-Malta Labour Party g[andu interess li jikkonvin/i lill-poplu li ninsabu f’kampanja elettorali. Irid jibqa’ j]omm in-nies tieg[u fuq alert.

Kampanja elettorali^ Imma fil-verità l-pajji] mhux f’kampanja elettorali,

lanqas il-Partit Nazzjonalista ma hu f’kampanja elettorali. Il-Partit Nazzjonalista filGvern g[adu ffukat fuq il[idma politika tieg[u, g[adu ffukat fuq ix-xog[ol, fuq limpjiegi u fuq li jkompli jkattar il-;id tal-familji Maltin. Minkejja dan, din ille;i]latura waslet lejn ittmiem tag[ha u g[aldaqstant l-elezzjoni ;enerali verament tinsab fil-qrib. Jien nara li fl-ewwel kwart tas-sena d-die[la. Imma dik [add minna ma jiddeter-minaha. Jiddeterminaha l-Prim Ministru u dan sakemm ikun fil-Parametri Kostituzzjonali. Tajjeb wie[ed jg[id li kostituzzjonalment, lelezzjoni tista’ ssir f’Awwissu tas-sena ddie[la, ji;ifieri sena o[ra.

Il-Gvern Nazzjonalista [adem bla waqfien biex jiggarantixxi edukazzjoni, pensjonijiet u tant benefi//ji o[ra matul din il-le;i]latura u se jkompli jag[mel dan kull darba li jkun elett

Minkejja dan, qatt ma nemmen li elezzjoni ttawwal daqstant. Anki min[abba lfatt li Awwissu ma jag[milx sens. Surveys Is-surveys kontra tag[na.

Kollha kemm huma jindikaw li l-MLP g[andu vanta;; sostanzjali fuq il-Partit Nazzjonalista. Hemm konsistenza, u lindikazzjonijiet li jag[tu dawn is-surveys huma ta’ min jorbot fuqhom. Dan ifisser li g[andna [afna x’nag[mlu. Jekk irridu ner;g[u nirb[u. U jekk irridu nirb[u, sempli/ement biex inkunu rba[na elezzjoni o[ra jew g[aliex a[na verament a[jar minn [addie[or^ Mistoqsijiet pertinenti li ma ssibx twe;iba g[alihom kif ;ieb u la[aq. Aktar u aktar wara l-maltempata re/enti li g[adda minna l-partit. L-ekonomija. Min jirba[ l-elezzjoni li jmiss, jiggverna. Imexxi lpajji]. Bl-isfidi kollha li din it-tmexxija ;;ib mag[ha.

Irid i[ares l-impjiegi, irid jara li n-nies ikollha l-flus fil-but, irid jara li l-poplu j]omm u jkattar l-istandard ta’ g[ajxien li issa dera bih. Min jirba[ l-elezzjoni li jmiss jrid isostni lbenefi//ji pre]enti, ilpensjonijiet, is-servizzi tassa[[a, l-edukazzjoni u listipendji, u l-benefi//ji so/jali l-o[ra… Min se jirba[ l-elezzjoni li jmiss se jkollu quddiemu [ames snin li fihom jrid i]omm ir-ritmu ekonomiku li ilna g[addejjin bih. Din mhix /ajta g[aliex i//irkustanzi mhumiex sbie[. Anzi pjuttost koroh [afna. Hekk kienu f’dawn la[[ar snin u ma tantx hemm xi prospetti sbie[ li dawn se jinbidlu. X’ta[seb^ Tul din il-le;i]latura u forsi tul l-o[rajn ta’ qabilha li l-Partit Nazzjonalista ilu fil-Gvern b’dak il-[afna li

g[amel ma setax jog[;ob lil kul[add. Urta lil [afna u dan wie[ed jifhmu. Kull gvern hu suxxettibbli

minn Philip Mifsud philip.mifsud@pmaperiti.com

g[al dan. I]da minkejja dan kollu, hawn xi [add li ja[seb li Joseph Muscat u nnies ta’ madwaru jistg[u jmexxu l-ekonomija a[jar mill-Gvern pre]enti^ Li Muscat jista’ jo[loq daqstant jew aktar impjiegi^ Li jista’ jiggarantixxi listipendji, il-benefi//ji so/jali u s-servizzi tassa[[a bla [las^ Jekk ta[seb u temmen dan, allura nitolbok tag[mel kuntatt mieg[i [alli tikkonvin/ini!


IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

10 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

IS-SIRJA

Ji]died il-;lied f’Aleppo Matul il-;urnata talbiera[ ]died il-;lied fittieni l-akbar belt Sirjana, Aleppo, hekk kif qed jikbru l-indikazzjonijiet li lmilitar tar-re;im Sirjan. minn [in g[all-ie[or. jista’ j]id id-do]a tal-attakki. Attakki li di;à g[amlu [erba mill-belt li partijiet kbar minnha ilhom ;img[at f’idejn ir-ribelli. Sorsi qalu li hemm madwar 20,000 suldat tarre;im tal-President Sirjan Bashar al-Assad mi;bura madwar il-belt, jistennew lordni biex jid[lu fl-azzjoni. Min-na[a l-o[ra, ir-ribelli qed isostnu li huma lesti g[al offensiva qawwija kontrihom. L-offensiva f’Aleppo ilha g[addejja ;img[a, b’attakki mir-re;im kemm mill-ajru kif ukoll mill-art mir-ribelli. I]da minkejja diversi kundanni internazzjonali, g[ad m’hemm ebda [jiel li se jkun hemm xi intervent militari simili g[al dak li kien hemm filLibja. Sadattant kien rappurtat li r-re;im kien kiseb ilkontroll lura tal-kapitali Damasku wara ;lied qalil f’dawn l-a[[ar ;ranet. Irribelli ammettew li kell-

hom jirtiraw minn Damasku i]da insistew li dan kien irtirar temporanju u kienu qed ilestu biex jer;g[u jid[lu f’Damasku. Is-Sibt, kien hemm 48 pellegrin li n[atfu minn ir;iel armati f’subbor; ta’ Damasku fejn hemm santwarju importanti Musulman. Hemm rapporti li qed isostnu li dawn in[atfu g[ax kienu suspettati li huma konsulenti militari Iranjani li qed jg[inu lir-re;im Sirjan. Pellegrini mill-Iran kif ukoll barranin o[ra f’dawn l-a[[ar xhur in[atfu fisSirja i]da n[elsu ftit wara. L-Iran hu l-akbar alleat li g[andha s-Sirja fir-re;jun u insista li se jkompli jappo;;ja lil Assad imma qed ji/[ad li bag[at truppi lejn is-Sirja. L-Iran ilbiera[ wissa kontra intervent militari barrani kontra s-Sirja u wissa li jekk dan is-se[[, kien se jkaxkar fih anki lill-I]rael. It-twissija saret mill-Ali Larijani, l-Ispeaker talParlament Iranjan u qrib [afna l-Mexxej Suprem Iranjan l-Ayatollah Ali Khamenei, l-aktar persuna b’sa[[itha fl-Iran.

L-ISTATI UNITI> Skultura bl-isem Forever Marilyn mill-artist Seward Johnson ba]at fuq ix-xena mill-film The Seven Year Itch tidher f’Palm Springs f’Kalifornja. Ilbiera[ kien imfakkar il-50 anniversarju mill-mewt tal-attri/i Amerikana Marilyn Monroe (ritratt Reuters)

IN-NI:ER

Saadi Gaddafi jrid jitlaq Saadi Gaddafi, wie[ed mit-tfal taleks dittatur Libjan Muammar Gaddafi, applika biex l-ordni tanNazzjonijiet Uniti li ma jistax jivvja;;a titne[[a. Hu b[alissa qed jg[ix fin-Ni;er fejn

igawdi minn appo;; kbir i]da hu ma jistax i[alli l-pajji]. Il-Gvern ;did Libjan talab g[allestradizzjoni ta’ Saadi Gaddafi i]da lGvern tan-Ni;er, li fil-passat gawda minn appo;; kbir finanzjarju mir-

re;im ta’ Gaddafi, irrifjuta li jie[u dan il-pass u f’Novembru ta kenn lil iben Gaddafi g[al ra;unijiet umanitarji. F’intervista ri/enti mill-avukat ta’ Saadi, intqal li iben Gaddafi salva

minn tal-anqas attentat wie[ed kontra [ajtu fin-Ni;er. Saadi kien [arab lejn in-Ni;er hekk kif ikkrolla r-re;im ta’ Gaddafi s-sena li g[addiet. Kontrih hemm ukoll talba g[all-arrest mill-Interpol.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

A[barijiet ta’ Barra 11 L-ISTATI UNITI

Stennija g[al in]ul fuq Mars Hemm stennija kbira g[all-in]ul tal-vettura Curiosity fuq il-pjaneta Mars illum. Uffi/jali fl-a;enzija spazjali Amerikana, inNASA, qalu li s’issa kollox kien qed jidher li l-vettura spazjali b’Curiosity fiha tinsab fuq ir-rotta t-tajba. Biex l-ewwel fa]i tal-missjoni tkun su//ess, il-vettura spazjali trid tg[addi minn ‘kaxxa’ ta’ tliet kilometri bi 12-il kilometri flatmosfera ta’ Mars. Il-Curiosity, mag[rufa wkoll b[ala l-Mars Science Laboratory, ilha tmien xhur tivvja;;a mid-dinja ljejn Mars, vja;; ta’ 560 miljun kilometru. Fi tmiem il-;img[a, ilvettura spazjali kienet qed tivvja;;a b’velo/ita ta’ 13,000-il kilometru u meta llum il-vettura spazjali tmiss l-atmosfera ta’ Mars, madwar seba’ minuti qabel tmiss l-art, min[abba lgravità, din tkun qed tivv-

ja;;a b’velo/ita ta’ 21,000 kilometru fis-sieg[a. Il-vettura trid tin]el f’dik li hi mag[rufa b[ala Gale Crater, [ofra kbira fuq wi// Mars. Il-Curiosity hi mg[ammra bl-aktar apparat sofistikat li qatt intbag[at fl-ispazju. Il-missjoni ewlenija hi li tfittex jekk qatt xi darba kienx hemm xi forma ta’ [ajja fuq Mars. Il-Curiosity se tie[u wkoll ritratti hekk kif tkun nie]la u l-iskop hu li tag[ti lix-xjenzjati informazzjoni importanti dwar in-natura e]atta tal-art fejn se tin]el il-vettura. Missjonijiet lejn Mars m’humiex fa/li. Fl-istorja tal-esplorazzjoni ta’ din ilpjaneta aktar kien hemm fallimenti – 24 missjoni li fallew – milli su//essi – 15-il missjoni li rnexxew. I]da ri/entement, in-NASA kellha sitt missjonijiet li kienu su//ess u ]ew; fallimenti biss.

L-ISTATI UNITI

Salvati minn chihuahua

Il-BELARUS> Ra;el ju]a dak mag[ruf b[ala water jetpack’ waqt kompetitizzjoni f’/entru ta’ divertiment f’Pleshchenitsy, 70 kilometru minn Minsk (ritratt Reuters)

L-ITALJA

Bejn s[ana u maltemp Fl-Italja qed ikun imbassar li bejn illum u l-Erbg[a, parti kbira mill-pajji] se jin[akem minn s[ana kbira bit-temperatura til[aq, jekk mhux taqbe], l-40 grad Celsius. L-aktar li se jintlaqat [a]in se jkun in-Nofsinhar talpajji] fil-waqt li fitTramuntana tal-Italja, li xorta se jkun hemm s[ana, qed ikun imbassar li jkun hemm il-maltemp. Din se tkun il-[ames darba dan is-Sajf li l-Italja n[akmet minn mew;a ta’ s[ana. Ixxahar ta’ Lulju kien it-tielet wie[ed l-aktar s[un mill1979. S’issa dan is-Sajf it-temperatura kienet ta’ 1.8 grad Celsius aktar mis-soltu filwaqt li fl-2003 kienet ta’ 1.9

grad aktar u fl-2006 ta’ ]ew; gradi aktar mis-soltu. Sadattant Lulju kien ukoll xahar fejn ftit li xejn g[amlet xita, partikularment fit-Tramuntana tal-Italja u uffi/jali wissew li dan qed iqanqal t[assib g[ar-riservi talilma peress li anki f’:unju ftit li xejn g[amlet xita. Dan is-Sajf jirri]ulta li s’issa hu l-aktar wie[ed niexef wara s-Sajf tal-2001. Sadattant ]ew; nisa mietu wara min[abba valangi kkaw]ati mix-xita matul illejl bejn is-Sibt u l-{add f’Valle Isarco f’Alto Adige. Sadattant fl-istess re;jun kien hemm erba’ persuni f’]ew; vetturi u persuna fuq mutur li spi//aw imblukkati f’mina wara li l-[ru; safa mblukkat minn valanga.

Bell, kelb tar-razza chihuahua, irnexxielu jsib tlett itfal li kienu ntilfu f’bosk fi Newman fl-istat ta’ Georgia. It-tlett it-tfal, ta’ bejn [ames u tmien snin, kienu mal-familja fil-bosk meta tbieg[du u g[ebu. Il-;enituri hekk kif ma setg[ux isibu lit-tfal, fil-pront /emplu lill-Pulizija i]da tfittxija intensiva ma serviet g[alxejn. Fil-post kien hemm [abib tal-familja flimkien mal-kelb Bell, li g[andu biss tliet snin. Immedjatament, il-kelb jidher li xamm ittfal u beda jinba[ kontinwament u ji;ri sakemm waqaf fil-post fejn kienu jinstabu t-tfal. It-tfal, g[alkemm b’qatg[a kbira fuqhom g[ax intilfu, kienu qawwijin u s[a[.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

12 A[barijiet ta’ Barra

L-INDJA> Pont fil-periferiji ta’ Jammu li tfarrak mill-g[arg[ar li laqtu r-re;jun wara xita qalila (ritratt Reuters)

SPANJA

Inva]joni ta’ bram tul il-Costa Del Sol Kilometri twal ta’ bajjiet tul izzona popolari tat-turisti Costa Del Sol spi//aw mimlijin bram. Dan kien di;à ;ara fil-bidu ta’ Lulju u madwar 1,000 persuna kellhom jing[ataw kura medika min[abba t-tingi] tal-bram. Tul il-kosta kollha ta’ Malaga finNofsinhar ta’ Spanja, l-awtoritajiet kellhom jag[lqu l-a//ess g[all-bajjiet min[abba l-ammont kbir ta’ bram li hemm. Barra minn hekk, xjenzjati lem[u roqg[a kbira ta’ bram mag[rufa

b[ala Pelagia Noctiluca mag[rufa bl-Ingli] b[ala Mauve Stinger u tkun ta’ lewn vjola b’tentakoli li jistg[u jaslu sa tliet metri u jnigg]u [afna. Il-Ministeru tat-Tur]imu Spanjol qed isostni li l-inva]jonijiet ta’ bram li qed t[abbat wi//ha mag[hom Spanja hu ka;un tas-sajd ]ejjed firre;jun peress li issa n[olqot sitwazzjoni fejn dawk il-[lejjaq tal-ba[ar li jieklu l-bram, b[at-tonn, pixxispad u fkieren, kwa]i g[ebu g[al kollox.

Ra;unijiet o[ra li ng[ataw kienu lkurrenti li qed i;orru l-bram lejn ilkosta kif ukoll t-temperaturi g[oljin. Ta’ min jg[id li f’;urnata wa[da f’Lulju, f’bajja fi Spanja, kienu n;abru aktar minn 770 kilogramma ta’ bram. Min[abba din is-sitwazzjoni, tul ilbajjiet twa[[lu diversi posters biex iwissu n-nies x’g[andhom jag[mlu f’ka] li jitnigg]u mill-bram. Barra minn hekk qed isiru rondi ta’ g[assa kemm mill-ba[ar kif ukoll mill-ajru biex jintlem[u rqajja’ kbar ta’ bram qabel ma jid[lu f’xi bajja.

Sadattant hemm sitwazzjoni simili fil-:appun fejn irqajja’ kbar ta’ bram intlem[u madwar impjanti talelettriku fil-Bajja ta’ Ise f’Chubu. L-awtoritajiet qed jikkalkulaw li hemm madwar 24,000 tunellata minn dawn il-kreaturi jg[umu fl-in[awi – darbtejn il-livell normali u t-tieni lakbar ammont ta’ bram qatt dokumentat f’dawn l-a[[ar g[axar snin. Issa qed jittie[du mi]uri biex ikun evitat li l-bram jimblukkaw il-pajpijiet minn fejn ji;i ppumpjat l-ilma tal-ba[ar g[all-impjanti.

L-ITALJA

I?-?INA

Andreotti jidda[[al l-isptar

Kienu jittraffikaw l-organi tan-nies

L-eks Prim Ministru Taljan Giulio Andreotti dda[[al fi sptar f’Ruma min[abba problemi b’qalbu. Andreotti, li hu Senatur g[al g[omru, idda[[al l-isptar isSibt filg[axija. Fit-3 ta’ Mejju, Andreotti kellu jidda[[al ur;entament fl-isptar wara li kellu problemi biex jie[u n-nifs wara li kien ]viluppa bronkite. Skont sorsi fl-Isptar Gemelli fejn jinsab rikoverat Andreotti, il-kundizzjoni tieg[u issa hi wa[da sodisfa/enti imma xorta se jin]amm ta[t oservazzjoni.

Il-Pulizija ?ini]a arrestat 137 persuna, fosthom 18-il tabib, li wettqu operazzjonijiet illegali fuq nies fqar biex je[dulhom l-organi u jbig[uhom. L-arresti twettqu f’Lulju i]da l-a[bar in[ar;et fi tmiem il-;img[a. It-traffikar tal-organi fi/?ina hi industrija illegali kbira, l-aktar talkliewi. Il-qofol tal-arresti saru f’Shijiazhuang,

il-kapitali tal-provin/ja ta’ Hebei. Jirri]ulta li kien hemm xi w[ud mill-vittmi li kienu operati kontra r-rieda tag[hom. Sadattant il-{add, il-Pulizija ?ini]a [abbret ukoll li kienet arrestat kwa]i 2,000 persuna f’[idma kbira kontra medi/ini foloz. L-awtoritajiet qalu li ssekwestraw kwa]i 200 miljun ewro f’medi/ini foloz.


It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

13

Rekord Olimpiku minn Usain Bolt Ara pa;na 19

Tispikka l-pre]enza tad-Dukessa ta’ Cambridge


IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

14 Sport BADMINTON

I/-?ina jirb[u l-midalji kollha tad-deheb

Il-koppja ?ini]a Cai Yun u Fu Haifeng jippu]aw bil-midalja tad-deheb mirbu[a

Kif kien mistenni /-?ina kaxkru lmidalji kollha tad-deheb fil-kompetizzjonijiet tal-Badminton meta birreb[iet ilbiera[ fis-singles u doubles tal-ir;iel a//ertaw mill-[ames titli olimpi/i wara s-su//essi li kisbu fissingles u doubles tan-nisa u fil-mixed doubles.

Fil-final tas-singles tal-biera[ Lin Dan sar l-ewwel atleta li rnexxielu jiddefendi b’su//ess it-titlu mirbu[ erba’ snin ilu. G[al darb’o[ra Lee Chong Wei ta di]appunt kbir lill-Malasjani li kienu qed jittamaw li jiksbu l-ewwel midalja tad-deheb f’dan l-isport.

Lin Dan g[eleb lil Lee Chong Wei

15-21, 21-10 u 21-19 f’log[ba spettakolari li [adet sieg[a u 19-il minuta. Fil-final g[all-midalja tal-bron] i/?ini] Chen Long g[eleb lill-Korean Il Hyun Lee 21-12, 15-21 u 21-15. Fil-kompetizzjoni tad-doubles il-

koppja ?ini]i Cai Yun u Fu Haifeng

taw il-[ames midalja tad-deheb li/?ina fil-badminton meta g[elbu lillkoppja Dani]a Mathias Boe u Carsten Mogensen 21-16, 21-15. Il-midalja tal-bron] fid-doubles intreb[et mill-koppja Koreana Chung u Lee li fil-log[ba g[all-midalja tal-bron] g[elbu lill-koppja Malasjana f’]ew; sets.

IBBURDJAR

Il-[ames midalja g[al Ben Ainslie

Il-Britanniku Ben Ainslie ji//elebra bil-log[ob tan-nar wara r-reb[a tieg[u fil-klassi Finn

Il-Britanniku Ben Ainslie sar l-iktar ba[[ar li reba[ midalji fl-Olimpjadi meta l-biera[ reba[ il-[ames midalja tad-deheb konsekuttiva. Ben Ainslie reba[ il-kompetizzjoni Finn. Wara r-reb[a tieg[u Ainslie qal li hu mhux se jieqaf u issa se jimmira li jikseb is-sitt midalja tad-deheb tieg[u. Ainslie qal li fid-dinja qatt ma tista’ tg[id x’se ji;ri filfutur i]da qal li ma ja[sibx li se jkun hemm f’Rio erba’ snin o[ra. F’kundizzjonijiet ta’ temp mill-aqwa fin-Nofsinhar talIngilterra Ainslie ]ied midalja tad-deheb o[ra mat-tlieta deheb u l-o[ra fidda li kien reba[ fil-log[ob pre/edenti. Ainslie g[adda lil Jonas Hogh-Christensen li ma kienx meqjus fost il-favoriti fil-bidu tal-kompetizzjoni i]da kellu fa]i verament tajba ta’ kwalifikazzjoni, biex ilbiera[ reba[ il-midalja tad-deheb. Il-midalja tal-bron] intreb[et minn Jonathan Lobert ta’ Franza. Fil-kompetizzjoni Star tal-ir;iel midalja tad-deheb g[all-koppja }vedi]a Fredrick Loof u Max Salminen, bil-fidda tmur g[and il-koppja Harmish Pepper u Jim Turner ta’ New Zealand. Il-midalja tal-bron] intreb[et mill-koppja Robert Stanjek u Frithjof Kleen tal-:ermanja.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

Sport 15 BOXING

Elena Savelyeva tid[ol fl-istorja Olimpika Il-boxer Russa Elena Savelyeva da[let fl-istorja tal-log[ob Olimpiku meta saret l-ewwel mara li reb[et ;lieda boxing waqt l-Olimpjadi. Hi g[elbet lill-boxer tal-Korea ta’ Fuq Kim-Hyae fl-ewwel ;lieda boxing tan-nisa li qatt saret fl-Olimpjadi. Il-boxing s’issa kien dejjem riservat g[all-ir;iel biss u fl-edizzjoni ta’ Londra din hi l-ewwel darba li dan l-isport se jikkontestaw in-nisa wkoll biex b’hekk issa d-dixxiplini Olimpi/i kollha qed ikunu kontestati kemm mill-ir;iel kif ukoll minn nisa. Fi tmiem il-;lieda Savelyeva qalet li t[ossha ferm onorata li da[let fl-istorja tal-Olimpjadi billi saret l-ewwel mara li reb[et ;lieda boxing.

MARATONA

Gelana ssir t-tieni mara mill-Etjopja li tirba[ il-maratona Olimpika L-atleta mill-Etjopja Tiki Gelana saret ittieni mara mill-Etjopja li reb[et il-maratona fl-istorja tal-Olimpjadi. L-atleta l-o[ra li reb[et id-deheb fil-maratona tan-nisa kienet Fatima Roba fl-Olimpjadi ta’ Atlanta tal1996. Tiki Gelana kellha taqtig[a [arxa millKenjana Priscah Jeptoo, f’maratona ferm diffi/li fil-qalba tal-kapitali Ingli]a li bdiet u ntemmet ta[t xita kontinwa, kultant xita qalila wkoll li g[amlitha iktar iebsa g[all-atleti. Gelana li g[andha 24 sena reb[et f’[in ta’ sag[tejn 23 minuta u seba’ sekondi, fejn

g[addiet biss b’[ames sekondi lill-atleta Kenjana Prsicah Jeptoo li kellha tikkuntenta bil-midalja tal-fidda. Il-midalja tal-bron] intreb[et mir-Russa Tatyana Petrova Archipova li temmet ilmaratona f’[in ta’ sag[tejn, 23 minuta u 29 sekonda. Wa[da mill-favoriti Mary Kaitany talKenja, darbtejn rebbie[a tal-maratona ta’ Londra, spi//at fir-raba’ post, wara li nqatg[et lura meta kien jonqos tliet kilometri g[at-tmiem f’The Mall ftit ’il bog[od minn Buckingham Palace.

Elena Savelyeva dikjarata rebbie[a

SPARAR

Deheb u fidda g[all-Korea t’Isfel Tiraturi tal-Korea t’isfel reb[u l-midalja tad-deheb u l-fidda lbiera[ fil-kompetizzjoni 50m pistol. Il-midalja tad-deheb intreb[et minn Jongoh Jin li fl-ewwel fa]i kiseb punte;; ta’ 562, u fil-fa]i finali kiseb punte;; totali ta’ 100 biex spi//a b’total ta’ 662 punt. Il-midalja tal-fidda ntreb[et minn Korean ie[or Young Rae Choi li temm b’total ta’ 661.5 wara li temm l-ewwel fa]i b’punte;; ta’ 569, i]da kiseb biss 92.5 fil-fa]i finali. Il-midalja tal-bron] intreb[et minn Zhiwei Wang ta/-?ina li kiseb punte;; ta’ 566 fl-ewwel fa]i u 92.6 fit-tieni fa]i u temm b’total ta’ 658.6 punt.

It-tiratur Jongoh Jin jifra[ fuq il-podium wara r-reb[ tal-midalja tad-deheb

Tiki Gelana tidher tirba[ il-midalja tad-deheb fil-maratona tan-nisa


IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

16 Sport

TENNIS

Murray j]id mal-glorja Britannika Andy Murray g[eleb lil Roger Federer biex mhux biss patta g[attelfa fil-final presti;ju] ta’ Wimbledon ftit tal-;img[at ilu propju fuq l-istess centre court ta’ Wimbledon, i]da b’wirja impressjonanti reba[ il-midalja tad-deheb biex kompla ]ied mal-glorja sportiva Britannika tal-a[[ar jiem. Andy Murray quddiem folla entu]jasta ma ta l-ebda /ans linnumru wie[ed tad-dinja u prattika-

ment ;abu fix-xejn b’wirja ta’ tennis tal-og[la livell. Murray reba[ fi tliet sets ming[ajr storja bil-punte;; 6-2, 6-1, 6-4. Fi tmiem il-log[ba Andy Murray qal li dan kien l-a[jar mod biex jinsa l-final ta’ Wimbledon. Hu qal li s-Sibt filg[axija ra atleta Britanni/i jirb[u tliet midalja tad-deheb fl-atletika u dan iktar immotivah biex jikseb hu wkoll il-midalja tad-deheb. G[al Federer, rebbie[ tat-titli kollha

u rekord ta’ 17-il titlu grand slam, kien jonqos biss ir-reb[ ta’ midalja Olimpika; xi [a;a li kisibha l-biera[ anki jekk kellu jikkuntenta b’dik talfidda. Il-;urnata kellha di]appunt g[al Murray meta wara l-pre]entazzjoni re;a’ kien fil-court flimkien ma’ Laura Robson biex lag[ab il-final talmixed doubles meta l-koppja Britannika tilfet kontra l-koppja millBelarus mag[mula minn Max Mirnyi

u Viktoria Azarenka, biex Murray kellu jikkuntenta bil-fidda. Fil-log[ba g[all-midalja tal-bron] su//ess g[all-Ar;entin Juan Martin Del Potro li g[eleb f’]ew; sets 7-5, 64 lil Novak Djokovic tas-Serbja. Fid-doubles tan-nisa l-a[wa Serena u Venus Williams reb[u midalja taddeheb o[ra meta fil-final g[elbu lillkoppja tar-Republika ?eka Lucie Hradeska u Andrea Hlavackova 6-4, 6-4 f’[in ta’ sieg[a u nofs.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

Sport 17 :INNASTIKA

It-tieni midalja konsekuttiva g[al Zou Kai Zou Kai ]amm it-titlu Olimpiku fuq il-floor biex sar it-tieni ;innasta li ]amm ittitlu, bl-a[[ar wie[ed ikun il;innasta tal-Unjoni Sovjetika Nikolai Adrianov li reba[ ]ew; titli Olimpi/i fuq il-floor fissnin sebg[in. Zou Kai kellu battalja qalila mill-:appuni] Kohei Uchimura li reba[ il-midalja tad-deheb flall round individwali tal-ir;iel. Il-bilan/ u l-perfezzjoni ta’ Zou kienu l-fattur determinanti biex reba[ id-deheb b’punte;; totali ta’ 15.933. Il-:appuni] Uchimura kiseb l-istess punte;; tar-Russu Denis Ablyazin li t-tnejn kisbu total ta’ 15.800 i]da l-fidda marret g[and Uchimura birregola tat-tie break. Il-bilan/ finali ta’ Uchimura hu b’hekk ta’ midalja tad-deheb u tnejn fidda, g[aliex hu m’g[addiex g[all-iktar finali fil-;innastika. Fuq il-pommel horse ir-reb[a marret g[and Krisztian Berki

tal-Ungerija biex ta di]appunt kbir lill-pubbliku Britanniku li baqa’ ming[ajr champion Olimpiku fil-;innastika wara stennija ta’ 116-il sena. Berki u l-Britanniku Louis Smith temmew bl-istess punte;; ta’ 16.066 i]da r-reb[a tad-deheb marret g[and lUngeri] min[abba skor a[jar fl-e]ekuzzjoni tal-e]er/izzju fuq il-horse. Il-midalja tal-bron] intreb[et minn Britanniku ie[or max Whitlock b’punte;; totali ta’ 15.600. It-tielet titlu fil-;innastika lbiera[ inkiseb mir-Rumena Sandra Raluka Izbasa fil-vault tan-nisa. Ir-Rumena spi//at b’punte;; ta’ 15.191. Midalja tal-fidda marret g[and l-Amerikana McKayla Maroney li temmet bi skor ta’ 15.083, bil-midalja tal-bron] tinkiseb minn Maria Paseka tar-Russja b’punte;; ta’ 15.050.

I/-?ini] Zou Kai jifra[ wara s-su//ess miksub fl-e]er/izzju tal-floor

WEIGHTLIFTING

Rekord tad-dinja minn Zhou Lulu

Zhou Lulu tidher terfa’ l-biera[ biex reb[et id-deheb b’punte;; rekord tad-dinja

I/-?ini]a Zhou Lulu reb[et il-midalja taddeheb u waqqfet rekord tad-dinja fil-kompetizzjoni tal-75 kg. Zhou Lulu refg[et total ta’ 333kg wara li refg[et 146 kg fis-snatch u 187 kg fil-Clean and Jerk biex spi//at b’total rekord ta’ 333 kg. Fil-kompetizzjoni inkiser rekord tad-dinja ie[or dak tal-isnatch meta r-Russa Tatiana Kashirina refg[et 151 kg. Wara dan ir-Russa refg[et 181 fil-Clean and Jerk biex temmet b’total ta’ 332 kg u reb[et il-midalja talfidda. Il-midalja tal-bron] intreb[et minn Hripsime Khurshudyan tal-Armenja li spi//at b’total ta’ 294 kg wara li refg[et 128 kg fis-snatch u 166 kg fil-Clean and Jerk.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

18 Sport DIVING

FENCING

Deheb o[ra g[all-Italja Deheb g[al L-Italja kkonfermat il-qawwa tag[ha filfencing meta kisbet midalja o[ra tad-deheb fil-kompetizzjoni tal-foil tat-timijiet talir;iel. Ta’ min isemmi li anki fil-foil tan-nisa l-Italja reb[et id-deheb kemm fil-kompetizzjoni individwali kif ukoll f’dik tat-timijiet.

Fil-final l-iskwadra Taljana mag[mula minn Andrea Baldini, Andrea Cassara’, u Giorgio Avola, g[elbet lill-iskwadra :appuni]a 45-39. Fil-final g[all-midalja tal-bron] il-:ermanja g[elbet lill-Istati Uniti 45-27.

Wu Minxia Wu Minxia reb[et is-sitt midalja tad-deheb tag[ha flistorja olimpika meta reb[et il-kompetizzjoni springboard minn 3 metri. Wu kienet fi klassi g[aliha u kisbet punte;; finali ta’ 414 punt, fejn g[elbet li/-?ini]a l-o[ra He Zi li mag[ha reb[et id-deheb fil-kompetizzjoni tas-synchronised talkoppji. Il-midalja tal-bron] intreb[et minn Laura Sanchez tal-Messiku li kisbet punte;; ta’ 362.4 kontra l-punte;; ta’ 362.2 tat-Taljana Tania Cagnotto.

I/-champion Olimpika Wu Minxia

WATERPOLO NISA

Mag[rufa l-a[[ar erbg[a Andrea Baldini jifra[ wara punt miksub fil-final tal-biera[

LOTTA

L-ewwel deheb g[all-Iran Hamid Soryan ta l-ewwel midalja tad-deheb lill-Iran fid-dixxiplina tal-Lotta Greco Rumana meta fil-final tal-kategorija 55 kg g[eleb lil Rovshan Bayramov tal-Azerbaijan. Soryan li g[andu 26 sena kien meqjus fost ilfavoriti anki jekk erba’ snin ilu kellu di]appunt meta kien eliminat fil-kwarti finali fl-Olimpjadi ta’ Beijing. Soryan hu champion tad-dinja g[al [ames darbiet i]da qatt ma kien reba[ midalja Olimpika. Soryan g[adda sal-final bi skor kwa]i perfett fejn ma waqqa’ l-ebda punt fis-semi finali kontra d-Dani] Haakan Nybloom u lanqas fil-kwarti

finali kontra l-Ungeri] Peter Modos. Il-midalji tal-bron] intreb[u minn Mingiyan Semonov tarRussja u l-Ungeri] Peter Modos. Din kienet l-ewwel midalja assenjata fiddixxiplina tal-lotta Greco Romana fejn sa tmiem l-Olimpjadi ikun hemm 18-il kategorija o[ra. Fit-tieni kompetizzjoni l-biera[ dik tal-kategorija 74 kg, midalja tad-deheb intreb[et mirRussu Roman Vlasov li fil-final g[eleb lil Arsen Julfalakyan tal-Armenja. Il-midalji tal-bron] intreb[u minn Emin Ahmedov tal-Azerbaijan u minn Aleksandr Kasakevic tal-Litwanja.

Il-biera[ intlag[bu l-kwarti finali tal-waterpolo tan-nisa fejn ikkwalifikaw l-Ungerija, l-Awstralja, l-Istati Uniti u Spanja. Fl-ewwel log[ba tal-biera[ l-Ungerija g[elbu lir-Russja 11-10 wara log[ba ferm missielta u kumbattuta. Fit-tieni kwarti finali kien hemm bilan/ assolut bejn i/?ina u l-Awstralja fejn sa tmiem ir-raba’ sessjoni liskor kien 16-16 u l-log[ba

kellha tkun de/i]a bil-penalties. Fl-g[oti tal-penalties kienu l-Awstralja li reb[u 42. Fit-tielet kwarti finali lIstati Uniti wkoll kisbu passa;; mal-a[[ar erbg[a meta g[elbu lill-Italja 9-6. Fl-a[[ar log[ba mill-kwarti finali Spanja g[elbet lillGran Britannja 9-7 biex b’hekk intemmet il-[olma tal-Britanni/i li jid[lu fizzona tal-midalji.

Plejers Awstraljani jifir[u wara r-reb[a bil-penalties

?IKLI}MU

Deheb g[al Lasse Norman Hansen fl-omnium Fa]i mill-final bejn Hamid Sorjan u Rovshan Bayramov

Id-Dani] Lasse Norman Hansen reba[ il-midalja tad-deheb fi/-/ikli]mu fl-omnium event. Ir-reb[a waslet wara li l-istess /iklist Dani] kellu waqg[a kerha fit-tellieqa scratch. Il-midalja tal-fidda f’din il-kompetizzjoni nkisbet minn Bryan Coquard ta’ Franza u l-midalja tal-bron] intreb[et minn Edward Clancy tal-Gran Britannja.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

Sport 19 ATLETIKA

Usain Bolt il-vle;;a umana Usain Bolt ikkonferma li hu prattikament imbattibbli fuq id-distanza tal-100m meta l-biera[ g[eleb l-isfida ta’ Blake u Gatlin biex re;a’ reba[ it-titlu Olimpiku u kiser ukoll ir-rekord Olimpiku. F’atmosfera indeskrivibbli fl-istadium Olimpiku ta’ Londra, Usain Bolt b[assoltu kellu bidu diffi/li i]da wara l-ewwel erbg[in metru ta’ diffikultà [are; b[al vle;;a biex ma kien hemm l-ebda dubju min se jirba[ il-midalja tad-deheb. Usain Bolt temm f’[in ta’ 9.63 sekondi li hu rekord Olimpiku u kien 0.05 biss ’il bog[od mir-rekord dinji tieg[u stess ta’ 9.58. Ilqawwa ta’ Bolt tkompli to[ro; meta wie[ed iqis li lavversarji tieg[u Yohan Blake u Justin Gatlin g[amlu l-a[jar [inijiet tag[hom ta’ kull ]mien, i]da xorta ma la[qux mieg[u. Il-:amajkan Yohan Blake kiseb il-midalja tal-fidda f’[in ta’ 9.75 li hu ripetizzjoni tal-aqwa prestazzjoni tieg[u. Ilmidalja tal-bron] intreb[et minn Justin Gatlin tal-Istati Uniti li temm f’[in ta’ 9.79 li hu l-aqwa [in personali tieg[u. Fit-triple jump tan-nisa latleta mill-Kazakhstan Olga Rypakova reb[et il-midalja tad-deheb b’qab]a ta’ 14.98 metri li hi wkoll l-a[jar qab]a tag[ha din is-sena. Il-midalja tal-fidda ntreb[et minn Caterine Iburguen tal-Kolombja li qab]et qab]a ta’ 14.80, /entimetru iktar mill-Ukrena Olha Saladuha li reb[et ilmidalja tal-bron]. Fil-final tal-400m tannisa, Christine Ohuruogu u Dee Dee Trotter minkejja li t-tnejn kisbu l-a[jar [inijiet

Usain Bolt bir-ra;un ji//elebra t-titlu u r-rekord Olimpiku f’[in ta’ 9.63 sekondi

tag[hom f’dan l-ista;un, ma rnexxilhomx jeg[lbu l-isfida tal-Amerikana Sanya Richards Ross li reb[et ilmidalja tad-deheb. Richards Ross temmet ittellieqa f’[in ta’ 49.55 sekondi. Hi kienet segwita mill-Britannika Christine Ohuruogu li kisbet il-fidda f’[in ta’ 49.70, filwaqt li lAmerikana De Dee Trotter kisbet il-bron] b’[in ta’ 49.72. Final o[ra mistennija kienet it-3,000m steepelchase fejn kif kien mistenni kienu l-atleti millKenja li ddominaw fejn kisbu l-midalja tad-deheb u tal-bron]. Ir-reb[a marret

g[and Ezekiel Kemboi f’[in ta’ tmien minuti u 18.56 sekondi. Dan ma kienx xi [in fantastiku u kien ferm ’il bog[od mir-rekord Olimpiku u r-rekord mondjali. Fit-tieni post b’[in ta’ tmien minuti u 19.08 da[al il-Fran/i] Mahiedine Mekhissi-Benabbad, filwaqt li l-Kenjan Abel Kiprop Mutai reba[ il-bron] b’[in ta’ 8:19.73. L-a[[ar midalja tas-serata tal-atletika kienet dik talhammer bir-reb[a tmur g[and l-Ungeriz Krisztian Pars li xe[et il-hammer g[al distanza ta’ 80.59 metri. Midalja tal-fidda ntreb[et

minn Primos Kozmus tasSlovenja b’tefg[a ta’ 79.36 li kienet ukoll l-a[jar tefg[a personali tieg[u. B’tefg[a ta’ 78.71 metri, il-:appuni] Koji Murofushi kiseb ukoll l-a[jar tefg[a tieg[u personali u biha kiseb il-midalja tal-bron]. Finalment intemmet lavventura tal-atleta millAfrika t’Isfel Oscar Pistorius fl-400m. L-atleta ming[ajr saqajn li wara battalja twila rnexxielu jikseb id-dritt li jie[u sehem fl-Olimpjadi flimkien ma’ atleti normali, spi//a fla[[ar post fis-semi finali tal-400m u b’hekk kien eliminat.

Min qed jirba[ il-midalji Nazzjon

D

1. ?ina 30 2. Stati Uniti 28 3. Gran Brittanja 16 4. Korea t’Isfel 10 5. Franza 8 6. Italja 6 7. Kazakstan 6 8. :ermanja 5 9. Russja 4 10. Ungerija 4

F

B

4 8 5 0 10 16

6 9 3 0 7 15 3

17 14 14 18 11 10

1

T

61 60 37 20 25 14 6 22 35 8

Ri]ultati Basketball Nisa

Franza v Russja Angola v R. ?eka Kanada v Awstralja ?ina v USA Kroazja v Turkija Handball Nisa

}vezja v Korea Bra]il v Angola Montenegro v Russja Kroazja v Gr. Brittanja Norve;ja v Spanja

65-54 47-82 63-74 66-114 65-70 28-32 29-26 25-25 37-14 20-25

Hockey R;iel

New Zealand v Bel;ju 1-1 Pakistan v S. Afrika 5-4 Indja v Korea 1-4 Olanda v :ermanja 3-1 Gr. Brittanja v Awstralja 3-3 Volleyball Nisa

Al;erija v Rep. Dom. ?ina v Korea Gr. Brittanja v :appun Italja v Russja USA v Turkija Waterpolo Nisa KF

Sanya Richards Ross bil-bandiera Amerikana wara r-reb[a fl-400m

L-atleta Oscar Pistorius li l-biera[ kien eliminat fis-semi finali tal-400m

Ungerija v Russja ?ina v Awstralja USA v Italja Spanja v Gr. Brittanja

0-3 3-2 0-3 2-3 3-0 11-10 18-20 9-6 9-7


IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

20 Sport FOOTBALL

Draw ta’ ming[ajr goals g[ar-Red Devils Manchester United il-biera[ temmew fi draw ta’ ming[ajr goals log[ba ta’ [biberija fin-Norve;ja kontra Vaalerengen Oslo. Din kienet wa[da minn g[add ta’ log[biet ta’ [biberija li ntlag[bu fi tmiem il-;img[a. F’xi w[ud minn dawn il-log[biet Tottenham Hotspur g[elbu lil Watford 1-0 b’goal ta’ Jermaine Defoe, u blistess skor Bayern Munich g[elbu lil Hamburg 1-0 b’goal ta’ Weiser fil-25 minuta. Anki Milan komplew bit-tour tag[hom fl-Istati Uniti meta g[elbu lil Deportiva Olimpia, champions ta’ Honduras, 3-1. Milan a//ertaw bi tliet goals fl-ewwel taqsima fejn kien Robinhi li feta[ l-iskor u Nocerino skorja doppjetta lejn tmiem l-ewwel taqsima. Deportivo skorjaw permezz ta’ Escalante fit-72 minuta. Log[ba mistennija u interessanti kienet bejn Paris St. Germain u Barcelona bir-ri]ultat jintemm fi 2-2 saddisg[in minuta u Barcelona jirb[u wara l-g[oti talpenalties. Kienu Barcelona li fet[u vanta;; doppju b’goals ta’ Rafinha fis-sitt minuta u Messi skorja minn penalty fis-56 minuta. Erba’ minuti wara, Zlatan Ibrahimovic naqqas l-iskor g[al PSG minn penalty u Camara kiseb id-draw tmien minuti mit-tmiem. Fl-g[oti tal-penalties Barcelona kienu iktar pre/i]i u reb[u 4-1. I/-champions Taljani li kienu ming[ajr Antonio Conte fuq il-bank, g[elbu lil Malaga 2-0 b’doppjetta ta’ Matri, b’goal f’kull taqsima. Antonio Conte jista’ je[el sospensjoni ta’ sena u tliet xhur jekk jinstab [ati fla[[ar ka] ta’ korruzzjoni li he]]e] lill-futbol Taljan. I/-champions Ingli]i Manchester City wkoll reb[u 20 kontra Wolfsburg, grazzi g[al goals ta’ Sergio Aguero u Yaya Tourè. Ilbiera[ ukoll kien hemm draw ta’ ming[ajr goals bejn Schalke u Udinese filwaqt li Fiorentina kisbu reb[a ta’ 2-1 kontra Aris Salonika bil-goals tal-Vjola skorjati minn Romulo u Jovetic.

Il-plejer Portugi] ta’ Manchester United Nani, f’azzjoni mil-log[ba tal-biera[

AME CUP

SPARAR

Birkirkara jirb[u l-ewwel edizzjoni b’penalty lejn it-tmiem

Darren Vella jirba[ kompetizzjoni Skeet

Birkirkara reb[u l-ewwel edizzjoni tal-AME Cup li saret fil-Luxol Stadium, meta fil-final tal-biera[ filg[axija g[elbu lil Sliema Wanderers 2-1, grazzi g[al penalty skorjat seba’ minuti mit-tmiem. Kienu Sliema li marru filvanta;; f’din il-finalissima meta Omar Fonstad El Ghaouti feta[ l-iskor i]da fid-19-il minuta Birkirkara kisbu l-goal tad-draw permezz ta’ Shola Shodiya. Kollox deher riesaq lejn lg[oti tal-penalties i]da seba’ minuti mit-tmiem ilgoalkeeper Slimi] Henry Bonello ikkommetta penalty u kien imke//i u mill-11-il metru kien Joselito Dos Reis li skorja l-goal tarreb[a. Fil-log[ba g[at-tielet u rraba’ po]izzjoni reb[a ta’ Mosta fuq Balzan Youths 43 f’log[ba mill-iktar e//itanti. Mosta marru filvanta;; fit-18-il minuta permezz ta’ Firaz Aboulezz, i]da Balzan kisbu l-goal tad-draw fit-32 minuta permezz ta’ Elton Da Silva wara li l-istess plejer kien

falla penalty erba’ minuti qabel. Mosta da[lu jistrie[u filvanta;; grazzi g[al goal ta’ Obinna Obifuele fil-41 minuta. Kif bdiet it-tieni taqsima Balzan dawru r-ri]ultat favur tag[hom b’goals ta’ Martin Deanov u Dylan Grima. I]da kienu Mosta li kellhom l-a[[ar kelma meta skorjaw darbtejn b’doppjetta ta’ Obinna Obifuele g[al skor finali ta’ 4-3. Fil-log[biet li ntlag[bu sSibt, {amrun Spartans kisbu s-seba’ post wara li g[elbu lil Qormi 4-3, filwaqt li l-[ames post kien miksub minn Rabat Ajax li fil-final g[all-[ames u ssitt post g[elbu lil Tarxien Rainbows 2-1. Kienu Tarxien li marru fil-vanta;; permezz ta’ Brandon Manzonelli wara nofs sieg[a log[ob i]da fittieni taqsima r-Rabtin wettqu rimonta tajba fejn lewwel kien Manwel Moral Fuster li kiseb id-draw mas-sieg[a log[ob, biex disa’ minuti wara wasal il-

goal tar-reb[a Rabtija li kien skorjat minn Adam Smeir. Fil-log[ba l-o[ra {amrun Spartans wettqu rimonta spettakolari kontra Qormi biex evitaw l-a[[ar post filklassifika. Il-Qriema g[alqu l-ewwel taqsima fil-vanta;; 3-1 b’goals li waslu fl-a[[ar tmien minuti tat-taqsima. Leighton Grech feta[ liskor g[al Qormi fis-37 minuta i]da minuta wara waslet risposta immedjata ta’ {amrun permezz ta’ Massimo Grima. Qabel intemmet it-taqsima kienu skurjati ]ew; goals fi spazju ta’ minuta g[al Qormi permezz ta’ Abubaker Bello Osagie u Joseph Chetcuti biex it-taqsima g[alqet 3-1 favur Qormi. Fit-tieni taqsima landament tal-log[ba nbidel kompletament fejn wara tliet minuti Nikolay Bozhov naqqas l-iskor g[allIspartans u fis-67 minuta Angel Yoshev g[amilhom 3-3. Fil-71 minuta wasal ilgoal tar-reb[a {amruni]a skorjat minn Ryan Spiteri.

Il-biera[ kienet organizzata kompetizzjoni o[ra skeet mill-Malta Shooting Sport Federation bir-reb[a finali tmur g[and Darren Vella li spi//a b’total ta’ 136 plattina minn massimu ta’ 150. Il-kompetizzjoni kienet tikkonsisti fl-ewwel fa]i fuq 125 plattina bl-aqwa sitta jg[addu g[all-fa]i finali fuq 25 plattina o[ra. Darren Vella kien fil-vanta;; fl-ewwel fa]i fejn laqat 112 minn 125 plattina. Hu kien segwit minn Clive Farrugia li laqat 110, u minn Noel Scicluna, Joe Muscat u Jason Sciberras li kollha laqtu 105 plattini kull wie[ed. Fis-sitt post ikkwalifika Elenio Mifsud li laqat 93. Fil-fa]i finali Darren Vella kellu l-a[jar prestazzjoni wkoll meta laqat 24 minn 25 biex temm b’toal ta’ 136. Fittieni post spi//a Clive Farrugia li laqat 20 fil-fa]i finali biex spi//a b’total ta’ 130. It-tielet post kien miksub minn Noel Scicluna li temm b’total ta’ 127 wara li laqat 22 fil-fa]i finali. Fir-raba’ post spi//a Joe Muscat b’total ta’ 125, segwit minn Jason Sciberras li spi//a b’total ta’ 122. Elenio Mifsud spi//a fis-sitt post b’total ta’ 106 wara li laqat biss 13 fil-barrage finali.

TAZZA JOHAN CRUYFF

Reb[a g[al PSV PSV Eindhoven reb[u l-final tat-Tazza Johan Cruyff meta lbiera[ g[elbu lil Ajax Amsterdam 4-2. PSV marru fil-vanta;; permezz ta’ Ola Toivonen fit-3 minuta u Lens skorja t-tieni wie[ed ftit wara. Ajax naqqsu l-iskor permezz ta’ Alderweireld i]da Toivonen re;a’ kabbar l-iskor g[al PSV. Fl-a[[ar minuti Ajax skorjaw b’auto goal ta’ Marcelo u PSV g[alqu l-log[ba b’goal ta’ Wijnaldum.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

Ittri 21 APPREZZAMENT

Tislima lil Charlie Grech mill-Birgu Sur Editur, Ippermettili ftit versi f’dal;urnal tag[na biex insellem lil se[ibna Charlie Grech (mill-Birgu) li [alliena flg[omor ta’ 58 sena fis-17 ta’ :unju 2012. Jiddispja/ini ferm li sirt naf b’mewtu, altru llum – 27.7.12 meta g[addejt salA//ess, il-Birgu, g[al qadja partikulari. G[al min ma jafx, se[ibna Charlie kien impjegat hemmhekk f’dan l-Uffi//ju Governattiv u kien persuna;; li jist[oqqlu kull g[arfien

Esperjenzi Furjani]i Sur Editur, Nag[mel referenza g[allittra li ;;ib l-isem Palata litturisti iffirmata minn NMI (ilmument tal-15 ta’ Lulju, 2012) u b’mod partikulari fejn issemmiet mi]ura ri/enti li ttie[det mill-Kunsill Lokali Floriana biex jissalvagwarda l-monumenti li jinsabu tul :nien il-Mall. Nixtieq infakkar li r-restawr li qed isir fuq il-monumenti kollha ta’ :nien il-Mall qed ise[[ bl-g[ajnuna finanzjarja li ng[atat lill-Kunsill Lokali Floriana minn Fimbank Malta Limited. Dan kien possibbli li jse[[ wara bosta laqg[at li kelli (f’isem il-Kunsill Lokali Floriana) mas-Sinjura Margrith Lutschg Emmennegger (f’isem Fimbank Malta Limited) li matulha ntla[aq ftehim f’dan is-sens, bl-approvazzjoni tasSindku ta’ dakinhar, Nigel Holland, matul il-[ames le;i]latura tal-Kunsill Lokali Floriana (2007 – 2012).

Edward Torpiano

eks Kunsillier Il-Furjana

L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com .mt. L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u lindirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma. Ittri bin-nome-de-plume ma jkunux ippubblikati u lEditur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm ilpunt tag[ha.

g[al b]ulitu u t-tbissima li kellu fi dmirijietu waqt ixxog[ol g[al kulmin kien ‘jinqeda’ ming[andu (fit-tieqa tal-mistoqsijiet). Kont ili ninnota n-nuqqas tieg[u dawn l-a[[ar xhur, imma ma [assejtx li kelli nistaqsi affarijiet li jien ma mortx hemm g[alihom. Illum ;ieni l-kura;; biex nistaqsi g[alih.

Bla ma [adt ebda kelma ming[and ir-receptionist ta’ hemmhekk, indikali b’subg[u ir-ritratt (jew santa) tat-telfa tieg[u. Sin/erament ng[id li ssummajt ru[i u qabi]li ddmug[. Kiefra l-mewt! Tid[ol f’qoxortok u tallarma ru[ek. Tlift [abib ta’ veru. Ma jistax jonqos li [biebu f’dawn luffi/ini ma tnikktux b’din

mewtu f’età daqstant ]g[ira. {asra; imma mal-mewt m’g[andniex risposta. {alla jibkuh lill-g[a]i]a martu Miriam u lill-familjari tieg[u. Lil dawn kollha — partikularment lil martu – insabbarhom ta’ nisrani li jien. Naf li b’daqshekk mhux se n;ib lura lil se[ibna Charlie, imma min jemmen f’Alla b’xi mod isib is-ser[an tal-qalb.

Jiddispja/ini tassew Miriam. Jisg[obbija li ma sirtx naf b’mewtu dakinhar li se[[et biex stajt nattendi f’dil-fidi ta’ m[abba. A[firli [abib. Qed nitolbu g[alik jien u marti avolja ma tafekx. Mulej, ikollok [niena minn ru[u u ieqaf mal-g[e]ie] tieg[u li [alla warajh.

Alfred Attard Bormla


IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

22 Intervista

Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’

Insiru nafu a[jar min a[na Joe Mikallef jitkellem ma’ Oliver Friggieri (8) Fil-[ar;a tal-lum ta’ In-Nazzjon qed nippubblikaw it-tmien parti fis-sensiela ta’ konversazzjonijiet ma’ Oliver Friggieri li fihom qed nittrattaw temi u realtajiet differenti. Illum se nitkellmu dwar id-divertiment u dan bl-iskop pre/i] li nkomplu nittrattaw temi attwali. Temi li bosta drabi niddiskutu u ng[arblu bl-aktar mod akkanit, i]da li bosta drabi wkoll nag[]lu li ninjorawhom. Imma tajjeb li fil-[ajja mg[a;;a li qed ng[ixu nieqfu ftit u nirriflettu fuq temi attwali u li huma ta’ rilevanza. Fil-[ar;iet li g[addew tkellimna dwar is-sajf u stili ta’ [ajja – lifestyles. Bla dubju ta’ xejn, aspett partikulari hu d-divertiment. Naqblu li d-divertiment hu meqjus b[ala wa[da mill-akbar, jekk mhux l-akbar, industrija ta’ ]mienna. Din kienet wa[da mill-konklu]jonijiet f’wa[da mill-puntati ta’ din is-sensiela tag[na. Kif tispjegah dan il-fatt^ Il-bniedem jiftakar u jinsa fl-istess [in. Jikkon/entra daqskemm jaljena rasu, u jo[ro; barra mis-su;;ett, u jimra[ fil-[sieb b[alma jirnexxilu jmexxi lil mo[[u stess. Nafu kollox bis-sa[[a ta’ mo[[na, u dwar mo[[na nafu ftit. Huwa magna effi/jenti li, madankollu, ftit li xejn tag[ti sodisfazzjon. Mo[[na sikwit imexxina hu, ifakkarna meta ma nixtiqux niftakru, u jnessina meta nixtiequ niftakru. Staqsi lill-istudenti lejlet jew l-g[ada tal-e]ami.

Ilkoll jg[idulek li xtaqu jiftakru dak kollu li huma

Bla dubju ta’ xejn, Oliver Friggieri, bis-sa[[a tal-kapa/itajiet indiskussi tieg[u, kapa/i janalizza u jid[ol fil-fond ta’ dawn it-temi li g[andhom jg[inuna aktar biex niskopru a[jar min a[na, fejn a[na u fejn tissokta triqitna. Ma’ Oliver Friggieri qed niltaqa’ b’mod regolari biex niddiskuti g[add ta’ temi, sitwazzjonijiet u mistoqsijiet. Il-qarrejja huma mistiedna jipparte/ipaw billi huma wkoll jibag[tulna l-[sibijiet tag[hom. Kull email g[al dan l-iskop g[andha tintbag[at f’dan l-indirizz elettroniku – joe.mikallef@media.link.com.mt.

kienu /erti li kienu jafu, anki bl-amment. Mela mo[[na hu anki magna awtomatika, imma mhux biss. Ji;ifieri a[na niddevertu biex ninsew^ Nixtiequ ninsew u mhux dejjem jirnexxilna. Anzi, nispi//aw biex niftakru anki meta proprju jkollna b]onn ninsew. Id-divertiment hu wa[da mill-invenzjonijiet il-kbar fl-istorja kollha. Ilkelma tfisser li ddawwar, tbiddel id-direzzjoni. Il-kliem marbut mag[ha jfisser ftit jew wisq hekk ukoll: aljenazzjoni, btala, vaganza, intervall, break. L-industrija kibret sal-punt li waslet flestremi tra;i/i. Il-punt l-aktar imbieg[ed, estrem, tad-divertiment huwa sewwasew il-punt fejn il-mo[[ ma jibqax f’sensih, u jkun inqata’ kemm jista’ minn mad-dinja monotona ta’ issa u hawn.

Il-problema tad-droga ma hi xejn [lief problema ta’ feli/ità. Hekk hi wkoll kull esperjenza o[ra li fiha l-bniedem jipprova jag[mel kulma jista’ biex ma jikkon/entrax fuq l-ordnijiet tal-;urnata. Il-kmandment il-kbir tal-[ajja ta’ kuljum hu li jkollna nikkon/entraw fuq issa u fuq hawn, waqt li ;o fina jkun hemm ix-xewqa tal-vja;;, ilb]onn li nsiefru u nitilqu mill-monotonija tal-fatti u tal-postijiet u tal-persuni pre/i]i ta’ madwarna. Nixtiequ nfittxu dak li hu vag, impre/i], misterju]. Minn fejn hi ;ejja din il-[tie;a kollha? Ma jidhirx li bid-divertiment tieg[u, kemm meta hu tajjeb u kemm meta ma hux tajjeb, il-bniedem qieg[ed isolvi xi [a;a^ Id-divertiment mhuwiex soluzzjoni; hu biss sedattiv, mezz kif in-nojja ting[eleb g[al ftit. Is-

soluzzjoni mhix kwistjoni li tinsa u taljena rasek, imma li to[loq mill-;did lirrealtà tedjanti. I]da dan ftit li xejn huwa possibbli.

Divertiment> Il-bniedem ifittex li ja[rab mir-realtà tal-[ajja ta’ kuljum biex jistrie[ u jduq sensazzjonijiet li ma jesperjenzahomx kuljum


IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

Intervista 23

Imma fil-fatt, fejn jibda u fejn jispi//a d-divertiment f’[ajjitna^ Ma na[sibx li g[andu fruntieri fissi, g[ax hu b]onn kontinwu, b[alma hu n-nifs qawwi kull meta n[ossu li qeg[din naqtg[u nifisna u nib]g[u li nifgaw. Meta nkunu fuq ix-xog[ol nixtiequ li nieqfu kull meta nistg[u, u mhux biss fil-minuti qsar tal-break. Kull meta naqbdu diskors li jdejjaqna, infittxu li naqilbu g[al diskors ie[or. Quddiem it-televi]joni n[ossu l-b]onn li nie[du nifs ;did, u sewwasew billi nsibu programmi ta’ divertiment, appuntu programmi ta’ varjetà. Id-dimenzja hi b]onn. Nie[du lejla televi]iva. A[barijiet koroh, tra;i/i, huma minsu;in ma’ a[barijiet [fief, pja/evoli. L-isport hu meqjus b[ala wa[da mill-eqdem forom ta’ divertiment. Il-Griegi l-qodma ilhom li skoprew li l-isport hu me[tie; kemm g[all-aspett fi]iku u kemm g[all-aspett intellettwali, spiritwali, tal-bniedem. IlLatini tal-qedem kienu jtennu ‘mens sana in corpore sano’ – ‘mo[[ f’sa[[tu f’;isem f’sa[[tu’. Ji;ifieri d-divertiment mhuwiex xi kompartiment mag[luq, maqtug[ g[alih wa[du... A[na [lejjaq li ne[tie;u l-log[ob, l-aljenazzjoni, ilvaganza. It-teknolo;ija turi li l-bniedem ivvinta lforom tad-divertiment g[ax kellu b]onnhom. Allura g[alhekk ng[idu li l-epoka tag[na hi epoka superfi/jali^ Hi epoka superfi/jali g[ax da[let fi kri]i tal-[sieb, u g[ax id-dinja tal-immedjatezza medjatika, l-aktar televi]iva, da[let u [adet il-post li kellha d-dittatura politika sa ftit snin ilu. Tant hu minnu li r-rivoluzzjonijiet re/enti kollha li saru fl-Ewropa daqskemm fl-Afrika huma kollha dovuti g[all-influwenza tat-teknolo;ija li sfrundat ilbarrieri. Nibdew mir-Rumanija u naslu sal-a[barijiet ta’ dalg[odu. Hi epoka superfi/jali g[ax tant messet il-qofol, ilqieg[, li issa forsi tinsab fil-fa]i li tinduna. Id-divertiment hu [a;a sabi[a, imma fi ]mienna qeg[din naraw li kwa]i kwa]i sar l-ideal, ix-xewqa ewlenija tag[na lkoll. Nibdew il-jiem tal-;img[a nistennew il-weekend.

Ng[addu minn xahar g[al ie[or u nistennew xi festa pubblika, xi interruzzjoni tal-monotonija. Hu l-b]onn ta’ xi [a;a o[ra. In-nojja b’dak li hu issa u hawn.

U fil-fehma tieg[ek liema hi l-akbar forma ta’ divertiment^ Hi l-arti, ji;ifieri kull forma li l-bniedem jo[loq bliskop li joffri alternattiva g[all-mod ovvju kif jidhru l-affarijiet ta’ kuljum. Nie[du e]empju mill-pittura. Nimma;inaw kwadru ta’ fjura. Fjura vera tiswa ftit /ente]mi, imma kwadru ta’ pittura ta’ fjura jista’ jiswa flus kbar. Dan ifisser li l-kwadru tal-fjura mhux biss mhuwiex fjura, imma hu wisq aqwa mill-fjura. Ji;ifieri inti tikteb biex tinsa^ Il-kitba ta’ poe]ija u ta’ rumanz hi sforz biex wie[ed jinsa l-pre]ent veru^ Kull arti hi alternattiva g[ar-realtà. Hi sfida lirrealtà vera, dik li l-a[barijiet ta’ kuljum jippre]entawlna bil-krudeltà tag[ha kollha. Hekk kienet dejjem sa issa n-natura tal-bniedem, vjolen-

Divertiment> Il-bniedem ifittex li jiddeverti, li jisso/jalizza u li g[al mumenti fil-[ajja tieg[u ja[rab mir-rutina

ti, barbaru, u hekk jidher li se tibqa’. L-arti, g[all-kuntrarju, tipprova tinterpreta dan kollu u tippre]entah b’mod pja/evoli. L-arti tbiddel l-ikrah f’sabi[, u tbiddel anki lill-[a]in f’tajjeb. Din hi l-‘gidba’ tal-arti kollha li jitkellem dwarha Platun minn kmieni. Allura l-arti jirnexxilha tiddeverti, tnessi dejjem^ Le, sikwit l-arti serja tant hi gravi li twassal g[all-kollass tal-awtur innifsu, waqt li ma toffri ebda soluzzjoni prattika. Il-bniedem, misteru fih innifsu fi pjaneta li jien insej[ilha ‘pjaneta mistoqsija’, jaf aktar jistaqsi milli jwie;eb. Jibqa’ bniedem dejjem. {u l-e]empju tra;iku ta’ Lady Diana. Hi mara li waslet sal-qu//ata bit-tama li ssib linqas [a;a li ssib kull tfajla komuni: ra;el li j[obbha. Qisha siefret ’il bog[od biex fittxet kikkra kafè li setg[et sabitha kullimkien, f’darha stess. Ma sabithiex. {allset l-og[la prezz g[al [a;a komuni, u baqg[et ma sabithiex. It-tag[lima ta’ dan kollu: il-feli/ità ma tinxtarax. Allura d-divertiment ma jasalx biex jippre]enta alternattiva g[all-[ajja ta’ kuljum^ Nirrakkontalek ka] sempli/i li ;ara lili. Kont Pari;i u mort il-Louvre biex nara l-kwadru ta’ Mona Lisa.

Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’

Insiru nafu a[jar min a[na Il-kmandament il-kbir tal-[ajja ta’ kuljum hu li jkollna nikkon/entraw fuq issa u fuq hawn, waqt li ;o fina jkun hemm ix-xewqa tal-vja;;

Madwari kien hemm bosta nisa wisq isba[ mill-wi// ta’ Mona Lisa, imma dan il-wi// kien sar famu] g[aliex sar arti, aljenazzjoni, forma ideali. {in bla waqt ;ie xi [add [dejja u staqsieni ‘Could you please tell me where the toilet is?’ Kelli ng[idlu li ma nafx. Kont ninsab hemm g[all-ewwel darba f’[ajti biex nara l-kwadru ta’ Mona Lisa, mag[luq f’ga;;a, ammirat minn kul[add mill-bog[od, minkejja kollox. Illum li g[addew is-snin minn dik i]-]jara tieg[i fil-Louvre ta’ Pari;i, nirrealizza li kelli mmur hemm mhux biex nara kwadru famu], imma biex nitg[allem li l-bniedem hu dejjem bniedem, anki quddiem kapulavur. U allura minn dan kollu dwar id-divertiment x’se nikkonkludu^ Nikkonkludu li l-b]onn tad-divertiment

jinsab im[awwel fina b[ala [lejjaq li se jkollna nibqg[u nfittxu dejjem is-sens l-aktar elementari ta’ kollox.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’Awwissu, 2012

24 Storja

MONUMENTI FIL-G}EJJER MALTIN (4)

Il-monument tal-Assedju l-Kbir minn Michael Galea

Bla dubju, wa[da mill-isba[ pa;ni fl-istorja tal-G]ejjer Maltin hi dik li tfakkar ir-reb[a tal-Insara fuq il-Musulmani wara l-Assedju ta’ Malta fl-1565 Fl-istorja tal-Kristjane]mu fl-Ewropa, l-Assedju ta’ Malta [a post flimkien mal-Assedju ta’ Vjenna u l-Battalja Navali ta’ Lepanto. Kienet il-g]ira ]g[ira ta’ Malta li ]ammet lis-Sultan Suleiman, il-Kbir, li ja[taf l-Ewropa ta[t l-Imperu Ottoman. Dan kien il-qofol tal-messa;; u t-tifsira wara r-reb[a tal-Insara fuq it-Torok fl-Assedju ta’ Malta. Kien g[alhekk li fit-8 ta’ Mejju 1927 kien inawgurat fil-Belt Valletta monument b’tifkira tal-Assedju. Kien jum il-{add, b’temp mill-isba[. Il-;emg[a distinta kienet tinkludi l-awtoritajiet tal-Qrati, Membri tal-Assemblea Le;i]lattiva (il-Parlament ta’ dak i]-]mien), il-Kapitlu tal-Katidral, rappre]entanti ta’ Konsulati f’Malta u personalitajiet o[ra /ivili u ekkle]jasti/i. Pre]enti g[al dik i/-/erimonja kien hemm ukoll l-Isqof Mawru Caruana (1915-1943). Saru diversi diskorsi g[all-okka]joni. Il-Kap tal-Ministeru (ji;ifieri l-Prim Ministru) Sir Ugo Mifsud, f’diskors ta’ introduzzjoni fisser l-iskop ta’ dik i/-/erimonja. L-idea biex jitwaqqaf dan il-monument kienet ta’ Dr Albert Magri tal-Unione

Politica Maltese (UPM). Imbag[ad Sir Thomas Van Best, l-Uffi/jal li kien qed jamministra l-Gvern, kixef il-monument, li sa dak il-[in kien mg[otti b’bandiera kbira Maltija. F’dak il-[in il-;emg[a nfexxet f’/ap/ip kbir. Immedjatament wara lIsqof bierek il-monument. Sir Arturo Mercieca, Prim Im[allef, fid-diskors tieg[u qal: “Monument li n-nazzjon ilu bsota snin jistenna”. Tkellem ukoll Patri Anastasio Cuschieri, Karmelitan, poeta u patrijott. Hu fakkar li l-monument kien twaqqaf b[ala “turija ta’ gratitudni tal-poplu Malti lejn id-difensuri qalbiena tal-libertajiet tag[na, fl-istess [in biex jibqa’ g[al dejjem b[ala espressjoni ta’ m[abba lejn dawk ta’ qabilna li, filwaqt li ;;ieldu qalb wa[da, taw lil artna din il-kuruna ta’ glorja kollha dija”. Il-monument imponenti, ma[dum fil-bron], hu xog[ol l-iskultur Malti Antonio Sciortino. Dan ilmonument iddedikat lill-eroj tal-Assedju l-Kbir tal-1565 hu kompost minn tliet figuri li ji;bru fil-qosor l-epoka li huma jfakkru, ji;ifieri: ilkura;; ta’ Malta m[arsa mill-fidi u mi/-/iviltà

Il-monument tal-Assedju fil-Belt Valletta, quddiem il-Qorti, kif ikun kull sena waqt il-kommemorazzjoni li ssir lejlet it-8 ta’ Settembru

Latina. Il-Kura;; hu rappre]entat minn figura qawwija mlibbsa l-elmu u l-korazza. Il-fidi tidher qieg[da ]]omm it-tjara tal-Papa, filwaqt li /-?iviltà, biex tag[laq il-kumpless arkitettoniku, qieg[da ]]omm ras Minerva (ji;ifieri /-?iviltà klassika li willdet l-Imperu Ruman). Qabel ma twaqqaf ilmonument, fuq il-post kien hemm fontana kbira. Mill-1927 ’l hawn, ji;ifieri minn mindu twaqqaf dan il-monument, kwa]i kull sena fuq dan il-post issir /erimonja ta’ tifkira tat-8 ta’

Il-monument, xog[ol Antonio Sciortino, inawgurat b’pompa kbira fit-8 ta’ Mejju 1927

Settembru, li [afna drabi ssir lejliet organizzata mill-Kumitat Festi Nazzjonali, bit-tqeg[id ta’ fjuri u b’diskors kommemorattiv. Din i/-/erimonja ;iet interrotta bejn l-1940 u l-1944 min[abba l-gwerra u mbag[ad bejn l-1975 u l1986 meta t-8 ta’ Settembru tne[[iet minn festa pubblika. Mill-1945 ’l hawn bdew jitfakkru ]-]ew; assedji: dak tal-1565 u dak tal-1943. L-ewwel diskors ta’ tifkira li sar f’Settembru 1927 inqara mill-poeta Dun Karm Psaila. “Kull nazzjon, sewwa

kbir, sewwa ]g[ir, li bil-g[aqal, bil-[ila u bil[idma tieg[u wasal biex qala’ l-isem ta’ nazzjon /ivili, g[andu fl-istorja tieg[u ;ranet aktar sbie[ minn o[rajn; ;ranet li fihom deher aktar mfisser sewwa, aktar miftu[, il-karattru tieg[u qawwi u [abrieki; u g[aldaqshekk hu dmir ta’ kull nazzjon /ivili li jrid i]omm dan it-titlu ta’ ;ie[, li jfakkar lil uliedu ta’ llum dawk il-;ranet kbar talimg[oddi, li fihom kiber quddiem l-g[ajnejn taddinja; l-ewwelnett, b[ala rahan ta’ gratitudni lejn dawk li bil-g[aqal tag[hom, bil-[ila tag[hom, bissagrifi//ju tag[hom qalg[ulu dak l-isem sabi[, imbag[ad b[ala tag[lim lill;enerazzjonijiet pre]enti.” Ta’ min isemmi li meta f’Mejju 1972 [are; l-ewwel sett tal-flus de/imali ta’ Malta, dan il-monument sab postu fuq wara tal-munita tal-50c. Fis-sajf tal-2010 l-organizzazzjoni Din l-Art {elwa bl-appo;; tal-FIM Bank (Malta) wettqet restawr fuq dan il-monument bissehem tar-restawratur James Licari.

Monument imponenti bi tliet figuri li jfakkru l-kura;; ta’ Malta m[arsa mill-fidi u mi/-/iviltà Latina


IN-NAZZJON

It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

TV#Radju 25 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Fil-qosor Houdini l’ultimo mago Rete 4 21>10

Catherine Zeta Jones u Guy Pearce (it-tnejn fir-ritratt) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film thriller li n[adem fl-2007 b’re;ija ta’ Gillian Armstrong. L-isem ori;inali tal-film hu Death Defying Acts. Zafir, un cavallo speciale Canale 5 8>35

Film Dani] li n[adem fl-2003 u li fih naraw tifla, Anna (parti interpretata minn Rose Marie Hermansen, fir-ritratt) li tkun determinata li trid tipparte/ipa f’ti;rija ta]-]wiemel b’Zafir, ]iemel li jkun jin]amm imwarrab g[ax bosta jsostnu li hu selva;;. Il caso Paradine Raitre 16>15

Film drammatiku tal-1947 li n[adem b’re;ija ta’ Alfred Hitchcock u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Ann Todd u Charles Laughton (ittnejn firritratt), kif ukoll li Gregory Peck Witness Rete 4 23>15 Thriller Amerikan tal-1985 b’re;ija ta’ Peter Weir li fih

naraw lil Harrison Ford u Lukas Haas (it-tnejn fir-ritratt) u lil Kelly McGillis filpartijiet ewlenin. Samuel, tifel ta’ 8 snin, waqt li jkun qed jivvja;;a ma’ ommu, jara delitt jitwettaq. Ja[rab millpost u l-pulizija jqeg[duh ta[t il-[arsien ta’ John Book, wie[ed minnhom, peress li jkun xhud importanti u li ma jmurx ikun hemm min jispi//a joqtol lilu. Jaslu biex jaqbdu mqar persuna wa[da minn dawk li kienu involuti?

u Alida Valli. Mara tkun qed titressaq il-Qorti akku]ata bil-qtil ta’ ]ew;ha. L-avukat li jkun qed jiddefendiha jispi//a jie[u grazzja mag[ha. I]da x’ji;ri fl-awla tal-Qorti? Il vento del perdono Raitre 21>05 Jean (Jennifer Lopez, fir-ritratt flimkien ma’ Becca Gardner),

tkun trid ta[rab mill-g[arus tag[ha li hu bniedem vjolenti. Naraw kif l-affarijiet jirran;aw bissa[[a tat-tifla ta’ Jean. Fost latturi nsibu wkoll lil Robert Redford u lil Morgan Freeman. L-isem ori;inali tal-film hu An Unfinished Life. K.O. per amore Canale 5 14>10 Anne (Alexandra Neldel, fir-ritratt ma’

Hedrik Duryn) tkun mara mhux mi]]ew;a li g[andha tlett itfal. Tkun g[adha kif wirtet farm antik li tkun tixtieq tibdlu f’attrazzjoni agroturistika. I]da ssir taf li g[andu wkoll [afna dejn. Naraw x’g[ajnuna jag[ttha l-eks bokser Kalle.

Festa mag[rufa g[all-piroteknika For/ina - NET Television, 18>40, 20>30 u 21>35

Fl-edizzjoni tal-lum se nsegwu l-festa ta’ Kristu Salvatur li ssir f’{al Lija. Meta ssemmi din illokalità ma jistax jonqos li ma ssemmix il-log[ob tannar u l-arti li jafu joffru lpirtekni/i ta’ dan il-lokal. G[alhekk f’{al Lija niltaqg[u ma’ w[ud mill-membri

tal-Kamra tan-Nar San Mikiel. Naraw ukoll x’inhu ssehem tal-Banda San Pio X u s-So/jetà Sant’Andrija, b’din tal-a[[ar tie[u [sieb l-armar fit-toroq. Intant l-appuntament li jmiss ta’ For/ina hu dak ta’ nhar il-:img[a g[all-festa ta’ San Lawrenz mill-Birgu.


IN-NAZZJON

It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

26 TV#Radju

Jispi//aw f’[abs fit-Tajlandja Bangkok senza ritorno (Brokedown Palace) - Canale 5 23>30 06>00 07>00 07>15 07>40 07>50

101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)

09>00 09>05

A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12>30 13.00 15>00 15>05

Alice u Darlene, partijiet interpretati minn Kate Beckinsale u Claire Danes li jidhru firritratt, ikunu ]ew;t i[bieb li hekk kif itemmu l-iskola, jidde/iedu li b[ala btala jmorru vja;; flimkien fit-Tajlandja. Waqt li jkunu hemm jindihes mag[hom

l-Awstraljan Nick Parks li jikkonvin/ihom biex imorru mieg[u Hong Kong. I]da fl-ajruport fuq i]-]ew; tfajliet isibu kwantità ta’ droga li kien qeg[dilhom Nick u jispi//aw il-[abs b’piena ta’ 33 sena. Iddisprati jqabbdu avukat li jkun jiswa kemxa flus mhux [a]in.

Mu]ika Bla Kumment - Snin 80 Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00 u fis-17>00)

17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00

Radju Malta - 93.7 FM 06:00 – Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:45 - ?ama ?ama 09:00 BBC 09:05 – Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet filqosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - Newsline 12:45 - Tifkiriet 13:30 - Qari bilMalti 14:00 A[barijiet 14:05 – E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 – Drivetime (jinkludi 17:00 A[barijiet) 18:00 Bulettin tal-A[barijiet 18:15 – - Nwar 19:00 - Maltin Biss (r) 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Qari bil-Malti (r) 20:30 Solidarjetà 21:00 - Countdown 22:00 - L-A[barijiet 22:05 Night Moods 23:00 - Xi qrajt, xi smajt 23:03 – Ru]arju 23:30 Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:30 - Qrib Xulxin 13:15 Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Minflok Siesta 15:30 Drive Time 15:45 - ONE News 16:30 - Tomatate 17:00 - Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett Ewropa 18:45 Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 ONE News 20:15 - Sport Action 20:45 - Pajji] li Jixraq lil Uliedna 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 Bla Kantunieri 23:00 Woodenman Jukebox 24:00 Music FM 02:00 - Serali. RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:57 Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 RTK qosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:40 - Headlines 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:12 - Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:30 - Mis-Swieq talFlus 15:40 - Fil-:nien (jinklu-

Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Musica al fresco Club 90s Fuzzbox - Michael Bugeja Night Style - Joe Vella

di 16:00 BBC News) 16:40 Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:15 - Summer Mix! (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Rakkont 19:40 - {sibijiet mal-Melodija 21:00 - Int fjn sejjer? 22:00 Il-Qaddis tal-Jum 22:05 Ru]arju 22:25 - Ripetizzjonijiet - Rakkont, Gallarija, LAvukat # Nutar, Gastronomijai. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 - Meta l-Mo[[ isir Palk 10:00 - BBC News Update 10:06 - Triangolu 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-;urnali 13:30 Bioneers 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19.30 - KL 17 20:00 Draguni, Kastelli, Reijiet u R;ejjen 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - {ajjitna 11:00 - Qari mill-Iskrittura Mqaddsa 11:30 - Nitg[allmu Naqraw l-

Evan;elju skont San :wann 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju l- Erwie[ 13:00 - Qari ta’ Rumanz 14:30 - Shalom 15:00 Kurunella {niena Divina 15:30 - Mulej x’inhu l-bniedem biex int ta[seb fih? 16:00 Fl-Iskola ta’ San Piju ta’ Pietralcina 17:00 - {ajjitna (r) 17:30 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 - G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 - Qari Reli;ju] 19:30 - Ift[u l-Bibien 20:00 - Naturali 20:30 - Qari ta’ Rumanz (r) 21:00 Nixtarru kitbet San :or; Preca 22:00 - {udni f’Idejk 23:00 Ru]arju 23:30 - A[barijiet Reli;ju]i 23:50 - Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 u 13:30 - A[barijiet filqosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan & Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats 20:00 - Ben Glover 22:00 Nocturnal 24:00 - John Digweed. Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony 13:00 - Tempo on the mix 17:30 – All Time Favourites 18:30 – Don’t Stop the Music 20:00 Mu]ika Klassika.

TVM 07:00 - L-G[odwa t-Tajba 09:00 - Kids Zone 09:50 - }ona 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Teleshopping 13:10 Century of Flight (dok.) 14:00 A[barijiet 14:05 - Teleshopping 15:05 - Egypt (dok.) 16:00 A[barijiet 16:05 - Teleshopping 17:05 - Amazon with Bruce Perry 18:00 - A[barijiet 18:10 - Sellili 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - X’Joffri l-Kunvent 21:30 - Sherlock 2010 23:00 - LA[barijiet 23:15 - G[awdex Illum (r). TVM 2 07:00 - Planets 07:50 - BBC Nature’s Great Events 08:40 True Stories 09:30 - Olympics. ONE 07:00 - Flippers (r) 07:30 - ONE News 07:45 - Kur]ita (r) 08:00 Expressions (r) 08:30 - ONE News 08:50 - Clint on ONE 08:55 - Minuta Wa[da 09:00 Lilliput 09:30 - Nuni 09:40 Minuta Wa[da 09:45 - Londri 10:00 - Teleshopping 10:35 Hazzard Daily Update 10:40 Lapes u Karta 10:55 - Vidoes Mu]ikali lokali 11:00 Teleshopping 11:45 - Londri 12:00 - {ajjiet 12:15 - Rifless (r) 13:30 - ONE News 13:40 Teleshopping 14:45 - Emilja (ep. 13) 15:40 - Minuta Wa[da 15:45 - Londri 16:00 - Lilliput (r) 16:35 - Ieqaf 20 Minuta 16:55 - Clint on ONE 17:05 Teleshopping 17:20 - Hazzzards - daily update 17:30 - ONE News 17:40 - Team PL 18:05 Teleshopping 19:30 - ONE News 20:10 - London 2012 20:30 Flippers 21:00 -Q 21:45 Resume 22:50 - Lejn il-Kungress tal-PL 23:15 - ONE News 23:45 - Team PL (r). Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - {abbejtek 20:30 -

Stylish Weddings (r) 21:30 - Dokumentarju 22:00 News 22:30 - M’Intix Wa[dek (r). Raiuno 06:45 - Unomattina estate (jinkludi 07:00, 08:00 u 09:00 - Tg 1) 10:00 - Tg 1 10:10 - Unomattina vitabella 11:05 - Un ciclone in convento 12:00 - E state con noi in tv 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 - Don Matteo 6 15:10 - Capri 17:15 - Heartland (TF) 18:00 - Il commissario Rex 18:50 - Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:30 - Techetechete - Il nuovo che fu 21:20 - Paura in volo. Film 2009 23:15 - La musica slava 00:35 - Tg 1 notte 01:10 - Sottovoce 01:40 - Real School. Raidue 07:00 - Protestantesimo 07:30 Cartoons 10:00 - Art Attack 10:50 - Olimpiadi di Londra 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 Olimpiadi di Londra 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Olimpiadi di Londra 22:30 - Tg 2 notizie 22:45 - Buonanotte Londra 00:15 - Tg Parlamento 01:25 Protestantesimo 02:00 - Spazio 1999 (TF). Raitre 08:00 - Ritratti - Rino Gaetano 08:55 - La strada per Fort Alamo. Film ’64 10:15 - La storia siamo noi (dok.) 11:15 - Agente Pepper (TF) 12:00 - Tg 3 12:15 - Per un pugno di libri 13:10 - La strada per la felicità 14:00 - TG regione 14:20 - Tg 3 14:45 - Tgr piazza affari 14:55 - Tgr speciale Leonardo 15:25 - La casa nella prateria (TF) 16:15 - Il caso Paradine. Film ’47 17:55 - Geo Magazine 2012 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:15 - Cotti e mangiati (sitcom) 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Il vento del perdono. Film 2004 23:00 - Tg regione 23:30 Tg 3 linea notte estate 23:40 FIL - Felicità interna lorda 00:35 - La musica di Raitre - ‘I puritani’ ta’ Bellini. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina 08:35 Zafir, un cavallo speciale. Film

2003 10:20 - I Cesaroni 13:00 Tg 5 13:40 - Beautiful 14:10 K.O. per amore. Film 2010 16:15 - Cooper - un angelo inaspettato. Film 2011 18:15 - La ruota della fortuna 20:00 - Tg 5 20:40 Veline 21:20 - Milano Palermo: Il ritorno Film 2007 23:30 Bangkok senza ritorno. Film ’99 01:40 - Tg 5 notte. Rete 4 06:50 - Magnum (TF) 07:45 Più forte ragazzi (TF) 08:40 The Sentinel (TF) 09:50 Detective Monk (TF) 10:50 Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Pacific Blue (TF) 12:55 Distretto di polizia 4 13:50 Poirot a Styles Court. Film ’90 16:05 - My Life - Segreti e passioni (soap) 16:55 - Il commissario Navarro - Il verdetto. Film ’97 18:55 - Tg 4 19:35 Tempesta d’amore (soap) 20:10 Siska (TF) 21:10 - Houdini L’ultimo mago. Film 2006 23:15 - Witness. Film ’85. Italia 1 07:20 - Hannah Montna (sitcom) 08:10 - Cartoons 10:30 Dawson’s Creek (TF) 12:25 Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 Gossip Girl (TF) 15:55 - Glee (TF) 16:45 - Giovani campionesse (TF) 17:40 - Love Bugs 3 (sitcom) 18:30 - Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 - CSI: NY (TF) 21:10 - Grey’s Anatomy (TF) 23:00 - Rookie Blue (TF) 00:50 - Nip # Tuck (TF) 01:45 - Rescue Me (TF). La 7 07:00 - Omnibus estate 2012 07:30 - Tg La 7 09:55 - In onda 10:35 - JAG - Avvocati in divisa (TF) 11:30 - Agente Speciale Sue Thomas (TF) 12:30 - I menù di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:10 - Cari fottutissimi amici. Film ’94 16:10 - L’ispettore Barnaby (TF) 18:00 - I menù di Benedetta 18:55 - Cuochi e fiamme 20:00 - Tg La 7 20:30 In onda 21:10 - Polisse. Film 2011 23:35 - Film cronaca 00:10 - Tg La 7 00:15 - Tg La 7 sport 00:20 - Un capo in incognito Waste Management 01:15 NYPD (TF).


IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

TV#Radju 27 Favourite Channel 08:00 - Festi 10:00 - 7F 10:30 Favourite Cinema 11:15 Teleshopping 12:05 - Kont Taf? 12:15 - F. News 12:30 - Teleshopping 13:00 - Il-Madonna ta/-?oqqa 15:00 - Teleshopping 16:30 - Newspoint 17:00 Teleshopping 17:30 - Nies B[alna 18:15 - F. News 18:30 Mrs Prichard 19:45 - Reporter 20:00 - Kont taf? 20:15 - F. News 21:00 - Mit-Tnejn g[al 3 23:15 - F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 – 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 – 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 – 2010 Onwards 14:30 Drama Bronx 15:00 - Wasal il{in g[all-Maltin 15:30 Bell’Italia 16:00 – Romantica 17:00 – Teleshopping 18:00 – Total Request 20:00 - Bingo 75. La 5 10:15 - Tempesta d’amore 12:05 - Beautiful (soap) 12:40 Centovetrine 13:15 - Che trucco 13:35 - Spose Extralarge 14:00 Una mamma per amica (TF) 14:50 - Giudice Amy (TF) 15:40 - The OC (TF) 16:30 - Eastwick (TF) 17:20 - Chante! (TF) 17:55 - Dharma & Greg (sitcom) 18:15 - Non ditelo alla sposa 19:40 The OC (TF) 20:25 - Una mamma per amica (TF) 21:10 – Elisa di Rivombrose (id-IX parti) 23:00 - Beautiful. BBC Entertainment 07:15 - Teletubbies 07:40 - The Roly Mo Show 07:55 - ForgetMe-Not Farm 08:10 - Fimbles 08:30 - ’Allo, ’Allo! 09:05 - The

Impressions Show with Culshaw and Stephenson 09:35 - The Weakest Link 10:20 - Elephant Diaries 11:10 - Doctors 11:40 Coast 12:40 - New Tricks 13:30 - The Weakest Link 14:15 Elephant Diaries 15:05 - Doctors 15:35 - Coast 16:35 - New Tricks 17:25 - The Weakest Link 18:10 - EastEnders 18:40 Doctors 19:10 - Himalaya with Michael Palin 20:00 - One Foot in the Grave 20:35 - Katy Brand’s Big Ass Show 21:00 Spooks 21:50 - Dinnerladies 22:20 - As Time Goes By 22:50 - London Hospital 23:45 - Gavin and Stacey. TCM 07:50 - Thunder Pass. Film ’54 (U) 09:25 - Rio Bravo. Film ’59 (U) 12:05 - The Young and the Brave. Film ’63 (U) 13:45 Gunsmoke 14:50 - The High Chaparral 16:00 - The Young

Lions. Film ’58 (A) 19:10 Goodbye, Mr Chips. Film ’69 (U) 22:00 - Legally Blonde. Film 2001 (12) 23:50 - Garden State. Film 2004 (15).

Hollywood Buzz 16:55 - Anger Management 18:40 - Angels & Demons 21:00 - Below The Beltway 22:35 - I Heart Huckabees 00:20 - Precious.

MGM Movies 07:10 - The Charge of the Light Brigade. Film ’68 (A) 09:15 Hunter: Return to Justice. Film 2002 10:40 - K-9000. Film ’91 12:10 - The Manhattan Project. Film ’86 (PG) 14:05 - Saved! Film 2004 15:35 - Mannequin. Film ’87 (PG) 17:05 Supernova 18:35 - Bound for Glory. Film ’76 (A) 21:00 Crazy Joe. Film ’94 22:30 MGM’s Big Screen 22:45 - Toy Soldiers. Film ’91 (15).

Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 Hollywood Buzz 11:05 - How I Met Your Mother 11:30 - The Mentalist 12:15 - Person of Interest 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 - The West Wing 15:15 - Fringe 16:00 - Gossip Girl 16:45 Desperate Housewives 17:30 How I Met Your Mother 17:52 Suburgatory 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - 30 Rock 19:30 Top Gear 20:30 - Person of Interest 21:15 - The Mentalist 22:00 - Game of Thrones 23:05 Supernatural 23:55 - Alcatraz 00:40 - Bored To Death 01:05 Hung 01:35 - Entourage.

Diva Universal 07:00 - Rex: A Cop’s Friend 07:55 - Kojak 08:55 - Rosemary and Thyme 09:55 - Ironside 10:55 - McLeod’s Daughters 11:55 - Quincy, M.E. 12:55 Kojak 14:00 - We’ll Meet Again (12) 15:51 Great Women 16:00 - Ironside 17:00 - Quincy, M.E. 18:00 - JAG 19:00 Ironside 20:00 - Kojak 21:00 Agatha Christie’s Marple 22:53 Parole D’Amore 23:00 - Quincy, M.E. Discovery Channel 07:15 - Deadliest Catch: Sea Change 08:10 - Extreme Fishing with Robson Green 09:05 Mythbusters: Myth Evolution 10:00 - How Do They Do It? 10:30 - Destroyed in Seconds 10:55 - Ultimate Survival: Shooting Survival 11:50 Wheeler Dealers: Jeep CJ7 12:45 - Hot Rod Apprentice: Hard Shine: It’s Personal 13:40 American Chopper: Senior vs Junior: Lawless Drag Bike Part 1, PJD Bike Part 3 and Geico Bike Part 2 14:35 - Dirty Jobs: Snake Wrangler 15:30 Mythbusters: Viewer Special Threequel 16:25 - Deadliest Catch: Frontier Medicine 17:20 -

Extreme Fishing with Robson Green 18:15 - River Monsters: The Mutilator 19:10 - How It’s Made 19:40 - How Do They Do It? 20:05 - The Real Hustle 21:00 - One Man Army: Faster, Stronger, Smarter 21:55 Nothing Personal: Blood Ties 22:50 - Extreme Fishing with Robson Green: Costa Rica 23:45 - I Shouldn’t Be Alive: Ice Cave Survivor. Melita Movies 10:25 - Garfield 11:45 - Marley and Me: The Puppy Years 13:15 - Jesse Stone: Innocents Lost 14:42 - Hollywood Buzz 15:05 The Art of Getting By 16:28 -

Biography Channel 07:00 - America’s Court with Judge Ross 07:30 - Eye for an Eye: Boy Meets Girl. The Locator: 08:00 - Childhood Pursuit 08:30 - A Father’s Amends. 09:00 - Real Housewives of Beverly Hills: The Dinner Party From Hell. Snapped: Women Who Kill: 10:00 - Kathleen Denson 10:30 Kerri Faye Brown. 11:00 America’s Court with Judge Ross 11:30 - Eye for an Eye 12:00 Ultimate Tourist Scams: Mortgage Scam: Cyprus 12:30 Ultimate Tourist Scams: Phone Jacker Scam 13:00 - Storage Wars: Driving Miss Barry. Pawn Stars: 13:30 - Peeping Pawn 14:00 - Sharpe Shooters 14:30 Kings and McQueens 15:00 Pablo Pawncasso 15:30 - Take a Seat. Ultimate Tourist Scams: 16:00 - Mortgage Scam: Cyprus 16:30 - Phone Jacker Scam. 17:00 - Real Housewives of Beverly Hills: The Dinner Party From Hell. The Locator: 18:00 Childhood Pursuit 18:30 - A Father’s Amends. 19:00 Storage Wars: Driving Miss Barry 19:30 - Pawn Stars: Peeping Pawn. Ultimate Tourist Scams: 20:00 - Mortgage Scam: Cyprus 20:30 - Phone Jacker Scam. Hardcore Pawn: 21:00 Desperate Pawn 21:30 - Skulls and Scoundrels. 22:00 - Braxton Family Values: Getting the Band Back Together 23:00 - Pregnant in Heels: Baby Bump Bridezilla.

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 09:05 - Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 - P.B. Bear and Friends 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 - Kipper 09:45 - Oswald 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 - Barney and Friends 10:40 - Wobblyland 10:45 - Jarmies 11:00 Anthony Ant 11:15 - The Hoobs 11:40 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:05 - Wildlife 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - My Animal Family 12:45 - Benjamin’s Farm 12:50 - See The Sea 12:55 - Mio Mao 13:05 - P.B. Bear and Friends 13:10 - Wildlife 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 - Bob the Builder 13:35 - Fireman Sam 13:45 - Thomas and Friends 14:10 - Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 - Pingu 14:25 - Barney and Friends 14:55 Kipper 15:05 - Oswald 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 - Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 - Tiny Planets 15:55 - Pingu 16:00 - My Animal Family 16:15 Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 - Fireman Sam 17:05 Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 - P.B. Bear and Friends 17:35 - Wobblyland 17:40 - Baby Antonio’s Circus 17:45 - Fluffy Gardens 18:00 -

Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - The Hoobs 18:50 - Gazoon 19:00 - Tork 19:15 - Dougie in Disguise 19:25 Pingu 19:30 - Gazoon 19:35 - Angelina Ballerina 19:50 - Gazoon 19:55 - The Hoobs 20:25 - Pingu 20:30 - Tiny Planets 20:35 - Pingu 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 - Bob the Builder. Disney Channel 09:00 - Jonas 09:25 - So Random 09:50 - Hannah Montana Forever 10:15 - Fish Hooks 10:40 - Jake and Blake 11:05 - Sonny with a Chance 11:30 Wizards of Waverly Place 11:55 - Phineas and Ferb 12:20 - Timon & Pumbaa 12:45 - The Suite Life on Deck 14:00 - Austin and Ally 15:40 ANT Farm 16:00 - Aladdin and the King of Thieves (U) 17:20 - Wizards of Waverly Place 17:45 - Jessie 18:10 - ANT Farm 18:35 - Good Luck Charlie 19:25 - So Random 19:50 - The Suite Life on Deck 20:15 - Jonas 20:40 - Shake It Up 21:05 - Good Luck Charlie 21:55 - Wizards of Waverly Place.

07>00 09>30 10>30 12>00 12>30 13>00 14>00 14.05 15>00 15>05 16>00 17>00 18>00 18>10 18>40 19>45 20>30 21>30 21>35 23>00

NET News Chit Chat Teleshopping X’Hemm g[all-Ikel Bejni u Bejnek Simpati/i NET News Teleshopping NET News Simpati/i Teleshopping Déjà Vu NET News Man Up + For/ina - Festa Salvatur, {al Lija NET News For/ina NET News For/ina NET News

Sport fuq il-Cable Eurosport 07:00 - English Breakfast 08:30 - Olymp. Athletics 09:30 - Olymp. Games: Day 10 (live) 11:00 - Olymp. Athletics (live) 13:30 - Olymp. Games: Day 10 (live) 15:00 - Olymp. Gymnastics: Artistic: Men’s and Women’s F. (live) 15:25 London Eye 15:30 - Olymp. Gymnastics: Artistic: Men’s and Women’s F. (live) 17:15 Olymp. Equestrian: Jumping: Team F. (live) 18:00 - Olymp. Cycling: Track (live) 19:40 London Eye 19:45 - Olymp. Athletics (live) 22:30 - Olymp. Diving: Men’s 3m Springboard: Prel. Rd (live) 23:00 - Together to London 23:30 - Olymp. Basketball: Preliminaries: Argentina v USA (live). GO Sports 1 07:00 - Serie A: Rd 2: Milan v Lazio 09:00 - Barclays PL: Wk 1: Man. C. v Swansea City 11:00 - WGC Bridgestone Invitational: Day 1 15:00 Barclays PL: Wk 3: Tottenham H v Man. C. 17:00 - ATP Masters 1000: Rogers Cup: Rd 1 (live). GO Sports 2 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - ATP World Tour 500: Citi Open, Washington DC: Last 16 13:00 - Barclays PL: Wk 2: Bolton W v Man. C. 15:00 - Serie A: Rd 2: Juventus v Parma 17:00 - Trans World Sport 18:00 - Serie A: Rd 2: Cesena v Napoli 20:00 - ATP World Tour 500: Citi Open, Washington DC: Highlights 21:00 - Roma Channel. Melita Sports 1 Bundesliga: 08:00 - Bayer

Leverkusen v VfB Stuttgart: dtd. 04.02.12 (r) 09:55 Hamburg SV v Bayern Munich: dtd. 04.02.12 (r). 11:50 WWE: Money In The Bank (r)

14:55 - NBA: Boston @ New York: dtd. 25.12.11 (r) 17:00 2012 Alpari World Match Tour: Germany: Day 1 (r) 19:00 2012 UIPM Pentathlon: Woman's F.: China (r) 20:05 Bundesliga: Bayer Leverkusen v VfB Stuttgart: dtd. 04.02.12 (r) 22:00 - WWE: Money In The Bank (r) 01:05 - FIFA Beach Soccer WC Qual.: Spain vs. Hungary (r). Melita Sports 2 12:00 - Copa Libertadores: Boca Juniors v Zamora : dtd. 19.04.12 (r) 14:05 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings. Bundesliga: 15:10 -

Bayer Leverkusen v VfB Stuttgart: dtd. 04.02.12 (r) 17:05 - Hamburg SV v Bayern Munich: dtd. 04.02.12 (r). 19:00 - America's Cup: World Series: Venice: Day 1 (r) 21:00 - 2012 UIPM Pentathlon: Woman's F.: China (r) 22:05 Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings 00:40 2012 Alpari World Match Tour: Germany: Day 1 (r). Malta Stars 08:00 - BOV PL: Sliema v Floriana: dtd. 07.04.12 (r) 10:15 - Melita GFA 1st Div.: Xaghra v Ghajnsielem: dtd. 39.03.12 (r) 12:00 - Malta Futsal Assoc.: White Eagles v Sportinmalta (r) 13:25 - Malta Basketball Assoc.: Luxol v A to Z Athleta (r) 14:45 - Malta Rugby Football Union: Valletta v Overseas: dtd. 11.02.12 (r) 16:20 - Malta Futsal Assoc.: White Eagles v Sportinmalta (r) 17:45 - BOV PL: Sliema v Floriana: dtd. 07.04.12 (r). AME Cup: 20:00 - 3rd#4th Place 21:35 - F. 23:10 - Malta Basketball Assoc.: Luxol v A to Z Athleta (r) 00:30 - Malta Rugby Football Union: Valletta v Overseas: dtd. 11.02.12 (r).


IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

28 Passatemp Sudoku

Tisliba 1

2

5

3

4

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

Mimdudin>5. Isimha ssibu waqt li tixrob granita? (5) 6. {abrieki (5) 7. Ni]]lu fir-re;istru (5) 10. }ifna spanjola-amerikana li kienet popolari [afna (5) 11. Mhux mg[awwe; (5) 12. Dawwar bejn subg[ajh u seraq? (5) 14. Tamborlin li kien jit[abbat b[ala nuffara fi ]mien idDejma (5) 16. Wi//u sar a[mar nar quddiem in-nies (5) 17. G[andu minn ]mien ilbrodu, ng[idu (5) 18. In]el g[alih u [udu mill-art (5)

18

Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 in-numri kollha mill-1 sad-9.

Weqfin>1. Jekk ]ejjed, tlablib fil-vojt (6) 2. u 13. Ma porku antik, isir sensibbli g[all-ilwien kollha, l-inqas g[all-a[dar u l-aktar g[all-ik[al? (12) 3. u 4. Mexa mal-li;i billi ta bidu g[al passi legali (6,6) 4. Ara 3 8. Tazza ta]-]ejt jew bugija bix-xemg[a (5) 9. Leblieba g[all-ksib ta’ xi [a;a (5) 12. {uta tal-qieg[ li ssibha vi/in xi qarnita (6) 13. Ara 2 14. Di]ordni (6) 15. Kap ta’ università (6)

Soluzzjoni tal-:img[a Mimdudin>5. Adura; 6. Nemel; 7. Bjadu; 10. Folol; 11. Rjali; 12. }atat; 14. Sabar; 16. Abjad; 17. Unità; 18. Toqol.

Il-pittur

F’kull kwadrett hawn tliet partikularitajiet li ma ssibhomx fl-o[rajn; ara ssibx liema huma?

Dettal nieqes kull darba

Ara ssibx id-dettall nieqes minn kull stampa imma li hu dejjem pre]enti fit-tlieta l-o[ra.

Weqfin>1. Ma[tuf; 2. Panjol; 3. Bnadar; 4. Xlendi; 8. Platt; 9. Tabba’; 12. }ar;un; 13. Tabbab; 14. Skarta; 15. Romblu.

Ri/etta

– G[andi u;ig[ ta’ ras taqsam. G[addi l-kelma!

Soluzzjonijiet Ix-xena ta’ ta[t trid tkun lewwel wa[da. Infatti, f’din ix-xena l-ka//atur jidher li kien g[adu kif spara u f’ta’ fuq qed i;ieg[el lill-kelb imur i;iblu t-tajra. Qabel u wara

1. Tieqa tal-vapur spazjali; 2. L-antenna tal-aljeni; 3. L-a[[ar skaluna; 4. Il-bieb tal-vapur spazjali.

‘Chicken bites’

Dettalji neqsin

G[andek b]onn> 600 kapuljat tat-ti;ie;; ]ew; ku//arini curry powder; ku//arina paprika mild; 90g frak tal-cornflakes; 80ml ]ejt tas-salad; nofs ku//arina mel[. Metodu>

Qabel u wara

Dawn i]-]ew; xeni kellhom ir-ritratt mi;bud sieg[a wara minn xulxin. Skont int, qeg[din sew fl-ordni e]atta jew ta’ ta[t trid ti;i qabel?

Sudoku

{allat flimkien ;o skutella l-ikkapuljat, il-curry, paprika, mel[ u nofs il-cornflakes. Irrombla ]ew; ku//arini mit-ta[lita fi blalen. Po;;i l-cornflakes li baqa’ fi platt. }id il-blalen u rromblahom fit-ta[lita. Sa[[an i]-]ejt ;o ta;en kbir fuq nar moderat. Sajjar il-blalen fi gruppi ta’ erbg[a, dawwarhom g[al [ames minuti jew sakemm jie[du lewn dehbi u msajrin sew.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

Klassifikati 29 PROPRJETÀ

VETTURI

Is-Swatar

Citroen C2 VTR

APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar tal-banju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.

SEWDA dejjem iggaraxxjata. Extras jinkludu VTR alloys, bucket seats bi trimmings oran;jo, electric windows u mirja, power steering, kundizzjoni tajba [afna. 42,000km, mudell 2006. Sid wie[ed. Prezz €6,500 o.n.o. ?emplu 99056674.

Marsaskala

Ni]barazza

APPARTAMENT ]ew; kmamar tas-sodda jew tlieta, combined kbira, k/ina fitted taloak, kamra tal-ikel, sitting room, kamra tal-banju, bilbejt. Kundizzjoni tajba [afna. ?emplu 79490444.

Marsaxlokk

FLATS kbar quddiem il-ba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tassodda. ?emplu 79843698.

Santa Venera

FLAT l-ewwel sular finished u furnished. Tliet kmamar tas-sodda wa[da ensuite, gallarija quddiem u wara u parti mill-bejt bil-washroom. €110,000 (Lm47,000) ?emplu 79990798.

AVVI}I DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa talkonkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bis-sejjie[, bilqoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

Gypsum Installation

TURNKEY CONTRACTORS, flat ceiling, wall lining, bulk head, partition, coving, sound proofing, painting e//. Kwalità importanti. Prezz bargain. Established 1995. ?emplu 99477655 jew 27632105. moderndesign@waldonet.net. mt

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

Trasport bejn l-Ingilterra u Malta

GANGA Transport Services, Triq Wied il-G[ajn, {a]}abbar }BR2703. Is-soluzzjoni tieg[ek g[al ;arr ta’ karozzi bejn l-Ingilterra u Malta. Store fl-Ingilterra. ?emplu 21803271 jew 99153153.

G{ALL-BEJG{ Boxing

72 video bil-magazines dwar l-aqwa boxers, €50 kollha jew €1 l-wie[ed. Tapit 275cm x 315cm a[dar bilwine €30. ?emplu 21243433.

Mejda tal-pranzu

KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet talinjam, tapit kbir a[dar bilkannella, monitor tal-kompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[allgosti tag[kom, kostum talKarnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.

G[al kull xog[ol ta’ stampar u sheets tat-tombla B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici printing press) – 3

Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-

na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bilkulur, e//. u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress. com

Pushchair

3 wheeler Neoato Reverso Sport, kundizzjoni perfetta, ftit u]ata, €125. Puschair Inglesina, kundizzjoni tajba [afna €50. ?emplu 79409398.

PRIVAT Malti

FORMS 1–5: Se jing[ataw lezzjonijiet g[ar-resits ta’ Settembru. ?emplu 79288881.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

30 Fil-Lenti

Insiru nafu a˙jar lil...

Dominic Cini l-a[barijiet: il-gazzetta, it-televi]joni, ir-radju jew l-internet, u g[aliex^

Isem u kunjom

Dominic Cini (stage name Minik).

L-internet g[ax nu]ah [afna g[ax xog[ol tieg[i

Data tat-twelid

9 ta’ April 1982.

Lokalità fejn toqg[od Il-Birgu.

G[alik xi jfissru dawn^: • l-im[abba – Jekk imqar tg[id ‘in[obbok’ lil

X’inhi l-konnessjoni tieg[ek mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu Dhert kemm-il darba fuq il-media lokali kemm

b[ala kantant#kompo]itur u issa anki b[ala attur (Aleandro f’Déjà Vu fuq NET Television, l-ewwel sensiela li ntweriet bejn Settembru 2011 u April 2012 issa qed tidher ir-ripetizzjoni tag[ha, imbag[ad minn Ottubru se nkunu nistg[u naraw sensiela ;dida). Darba wkoll [adt sehem f’festival popolari [afna fl-Ukrajna, fejn kelli diversi press conferences u fejn ovvjament kont qed nirrappre]enta lil Malta. Na[dem b[ala produttur mu]ikali fir-recording studio Freetime Productions li jinsab f’Ta’ Xbiex.

G[andek xi delizzji^

Il-mu]ika [ajti, ma nistax ng[ix ming[ajrha, anki nqum u norqod biha.

L-aktar [a;a li tatek sodisfazzjon f’[ajtek sa issa

L-aktar [a;a li tag[tini sodisfazzjon hi li nara dejjem il-familja mag[quda, grazzi lil Alla.

Xi [a;a li ddejqek

Iddejjaqni l-ipokrisija.

Esperjenza li g[addejt minnha, po]ittiva jew negattiva, u li t[oss li minnha tg[allimt [afna (ag[ti dettalji)

Kelli diversi esperjenzi kemm po]ittivi u kif ukoll negattivi imma l-iktar [a;a se qatt ma ninsiha hija il-bullying, kont abbu]at bis-swat [afna drabi fliskejjel minn student stess ta’ età akbar minni g[ax kont kwiet [afna imma llum il-;urnata tg[allimt [afna minna g[ax illum rabbejt qoxra soda u ma n[alli lil [add jiddie[ak b’[addie[or.

Il-fatt li tg[ix fil-g]ejjer Maltin, xi t[oss li huma l-vanta;;i u l-i]vanta;;i^

Vanta;;i - bi/-/okon li g[andna ma nistg[u ingorru qatt g[ax g[andna kollox mag[na, mhux dik il-[a;a li biex tmur minn post g[all-ie[or trid tivvja;;a fit-tul. }vanta;; - tant hawn kantanti u li huma tajbin li diffi/li [afna biex tipprometti f’pajji]ek stess.

• •

xi [add jew anki jg[iduha lilek t[ossok tajjeb kemm fil-fond ta’ qalbek kif ukoll minn barra, g[ax l-im[abba m’hawnx isba[ minnha. L-im[abba hija g[aqda. {obb lilek innifsek u lil ta’ madwarek. il-[biberija – Il-[biberija ]]ommlok kumpanija kif ukoll [bieb tal-qalb jg[inuk biex tifta[ qalbek meta jkollok xi [a;a ddejqek, jekk dejjem ikollok [bieb li tista’ tafda mag[hom. il-libertà – {elsien minn xi [a;a li fil-[ajja tieg[ek kont sofrejt, bkejt, u we;;ajt u issa t[ossok kuntent aktar minn qatt qabel. i/-/ensura – Hemm [afna minnha din, sfortunatament, spe/jalment fuq drama lokali. Ifhem, fuq it-televi]joni u stazzjonijiet barranin naraw u nisimg[u [afna affarijiet li mhux suppost tg[idhom imma dak g[ax b’lingwa o[ra, g[ax kif ng[iduhom bil-Malti kul[add iqarras wi//u jew jitka]a... jien b’xejn ma nitka]a g[ax kul[add ugwali. ir-reli;jon – Twemmin f’Alla. is-safar – Ser[an mill-istress. Meta nsiefer jien inkun f’;enna, il-fatt li taqta’ mir-rutina ta’ kuljum u nkun nista’ ngawdi l-familja [ajar g[al mill-anqas ;img[a f’sena, wara li fil-kumplament tas-sena na[dmu bla waqfien. il-mewt – Diffi/li [afna meta jmutlek xi [add li jkun g[al qalbek, kemm b[ala [abib#a jew membru tal-familja. Ingawdu u napprezzaw il-[ajja g[ax ma nafux meta jmissna u mhux ingorru g[al kull [a;a ta’ xejn.

Liema hu s-sors favorit tieg[ek li minnu ssir taf

IR-RITRATT FAVORIT TIEG{EK LI FIH TIDHER INT — Dan ir-ritratt li fih nidher jien, flimkien ma’ marti Ina u t-tifel tag[na Ainsley meta fl-2010 morna g[al btala fuq cruise liner

Sensiela koordinata minn Raymond Miceli li tlaqqag[na ma’ nies li g[andhom konnessjoni mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu. Tixtieq issir taf a[jar lil xi personalità minn dawn l-oqsma^ Ibg[at is-su;;erimenti tieg[ek fuq raymiceli@gmail.com u nag[mlu mill-a[jar biex nikkuntentawk.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

Konsumatur 31

Pariri g[al dawk il-konsumaturi li qeg[din i]uru l-Olimpjadi Issa li g[addej il-log[ob Olimpiku f’Londra, [afna huma dawk il-konsumaturi li jinsabu hemm b[alissa kif ukoll dawk li be[siebhom i]uru din il-belt kapitali Ingli]a sabiex jipparte/ipaw b[ala spettaturi waqt dan illog[ob li beda jentu]ja]mana u j]ommna mka[[lin mattelevi]joni sabiex kemm jista’ jkun ma nitilfu xejn minn dak kollu li qed ji;ri.

minn Melanie N. Camilleri melanien.camilleri@mccaa.org.mt

L-Olimpjadi u d-drittijiet tieg[ek Fl-okka]joni ta’ dan ilLog[ob Olimpiku, il-

Kummissjoni Ewropea [asbet biex tag[ti ftit pariri lil dawk il-fanati/i tal-isport li jinsabu Londra jew be[siebhom imorru matul il-;ranet li ;ejjin sabiex dawn ikunu jafu x’inhuma d-drittijiet kif ukoll iddmirijiet tag[hom b[ala konsumaturi. Il-Kummissjoni Ewropea hi konxja mill-problemi li jistg[u jiltaqg[u mag[hom ilkonsumaturi waqt dan il-perijodu tal-Olimpjadi. G[aldaqstant, biex tag[mel il-[ajja aktar fa/li g[al dawn il-fanati/i tal-isport [ejjiet websajt mimlija informazzjoni li toffri kull tip ta’ pariri g[aqlin g[al dawn il-konsumaturi li jixtiequ j]uru Londra sabiex jattendu g[allavvenimenti sportivi li qed jittellg[u. Kull min irid a//ess g[al dawn il-pariri siewja jrid jid[ol fis-sit ec.europea.eu fis-sezzjoni tal-Health and Consumers fejn wie[ed jista’ jsib kull tip ta’ informazzjoni li tista’ tinteressa lil dawk ilkonsumaturi li g[adhom se j]uru Londra kif ukoll lil dawk li qeg[din hemm di;à. Dritt li tie[u flusek lura Permezz ta’ din il-websajt wie[ed jista’ jikseb pariri u informazzjoni fuq l-akko-

Wie[ed mill-[wienet f’Londra li hu armat apposta g[all-okka]joni tal-Olimpjadi 2012

modazzjoni fil-lukandi u postijiet o[rajn f’Londra u fuq id-drittijiet tieg[u b[ala passi;;ier li jivvja;;a bl-ajru b’mod spe/jali jekk dan jinzerta dewmien fl-ajruport jew ji;u kkan/ellati xi titjiriet min[abba /irkustanzi lil hinn mill-kontroll tieg[u. Meta konsumatur jivvja;;a bl-ajru g[andu d-dritt li jing[ata l-flus lura jew tibdil tar-rotta jekk it-titjira tieg[u tit[assar jew jekk g[al xi ra;uni ma jit[alliex jitla’ fuq l-ajruplan. Id-dritt g[al flus lura japplika jekk it-titjira jkollha dewmien ta’ [ames sig[at jew aktar. Tajjeb li konsumatur ikun infurmat ukoll dwar id-dritt tieg[u g[all-assistenza kif ukoll id-dritt g[al kumpens f’ka] ta’ dewmien fit-tul, t[assir tat-titjira jew jekk hu ma jit[alliex jitla’ fuq l-ajruplan. F’ka]i ta’ dan it-tip hu g[andu d-dritt li jilmenta kif ukoll li jkollu a//ess g[al mezzi ta’ riparazzjoni. Il-le;i]lazzjoni Ewropea filfatt tistipula wkoll min hu responsabbli f’ka] ta’

dewmien fit-tul, korriment jew bagalji mmani;;jati [a]in sabiex ikun ]gurat li l-konsumatur jie[u dejjem dak li [aqqu u li jkun intitolat g[alih. Sit elettroniku g[alik Dan is-sit elettroniku li t[ejja mill-Kummissjoni

Ewropea joffri wkoll informazzjoni dwar prodotti u

servizzi mixtrija li jistg[u jinzertaw difettu]i jew mhux kif stipulat fil-kuntratt tal-bejg[. Pariri dwar garanziji u x’tip ta’ rimedji wie[ed jista’ jitlob ta[t garanzija jinsabu wkoll f’din il-pa;na elettronika mag[mula apposta biex tg[in lil dawk il-konsumaturi kollha li g[andhom xi problema jew tilwima mal-bejjieg[. G[aldaqstant, jekk kon-

sumaturi jixtru prodotti jew servizzi waqt li jkunu Londra u dawn jinzertaw difettu]i jew b’xi nuqqasijiet, jistg[u jserr[u rashom li bl-g[ajnuna ta’ dan is-sit elettroniku se ji;u infurmati dwar dak kollu li hemm b]onn li jkunu jafu biex ikunu jistg[u jie[du r-rimedju li jixtiequ. Kull min jixtieq jikseb din linformazzjoni li [ejjiet ilKummissjoni Ewropea jrid jid[ol fil-link http:##ec.europa.eu#dgs#health_ consumer#london_2012#index_ en.htm. G[al aktar tag[rif wie[ed jista’ j/empel 23952000 jew il-freephone 80074400.

B[ala konsumatur tgawdi minn numru ta’ drittijiet meta tixtri minn barra minn pajji]ek, allura ara li tkun tafhom biex tkun tista’ tgawdi ser[an il-mo[[


It-Tnejn, 6 ta’ Awwissu, 2012

32 Lokali

IR-RENJU UNIT> Mclain Ward tal-Istati Uniti jirkeb i]-]iemel Antares waqt il-kompetizzjoni tal-qbi] individwali lbiera[ fi Greenwich Park waqt il-Log[ob Olimpiku f’Londra (ritratt Reuters)

Vi]joni fit-tul g[al pajji]na A[na m’a[niex qeg[din filpolitika g[a/-/ap/ip u g[allprosit. A[na qeg[din fil-politika g[ax verament nemmnu f’pajji]na u nemmnu li jekk na[dmu bil-g[aqal, pajji]na jista’ jkun a[jar milli di;à hu. Din kienet ir-ra;uni g[alfejn nies kbar, ;ganti fil-politika Maltija, taw [ajjithom u sa[[ithom g[al pajjizna. Wara li dawn temmew il-missjoni tag[hom setg[u b’wi//hom minn quddiem i[arsu lura u b’sodisfazzjon jg[idu li verament [allew il-pajji] [afna a[jar milli sabuh. Illum, a[na g[andna l-istess missjoni, il-missjoni li naraw lil dan il-pajji] isba[ u a[jar milli tawhulna, li naraw lil dan ilpajji] dejjem joffri opportunitajiet a[jar lil kull Malti u G[awdxi. Dan hu li qed nag[mlu, u dan hu li se nkomplu nag[mlu fis-snin li ;ejjin.

Din il-le;i]latura, li bil-mod qed tasal fit-tmiem tag[ha, se tibqa’ mag[rufa g[al diversi ra;unijiet. }gur se tkun mag[rufa b[ala l-le;i]latura li fiha pajji]na probabbilment iltaqa’ mal-ag[ar mew; ekonomiku li qatt rajna fl-istorja ta’ pajji]na, u li xorta wa[da irnexxielna neg[lbu u nibqg[u, anki ekonomikament nimxu ’l quddiem. I]da, aktar minn hekk, irridu naraw lil pajji]na isba[ u a[jar, u jien konvint li [a;’o[ra g[al xiex se tibqa’ mfakkra din ille;i]latura hi ]gur l-ammont enormi ta’ pro;etti li saru u li qed isebb[u lil pajji]na. Kull ma wie[ed irid jag[mel hu li jdur ftit ma’ dawn i]-]ew; g]ejjer u jara u jifhem li verament pajji]na qed isir ;awhra fil-Meditterran. Irrestawr tas-swar tag[na qed jer;a’ jo[ro; il-;miel tal-wirt li writna u li rridu nindukraw

minn Karl Gouder

sabiex jitgawda minn dawk kollha li ji;u warajna. Ilpro;etti fl-infrastruttura qed juru li pajji]na llum verament sar pajji] li j[abbatha mal-a[jar pajji]i. L-ispazji miftu[a qed ibiddlu postijiet li konna nistmerru g[al postijiet li huma l-;miel tag[hom, u iktar minn hekk, li qed infittxu sabiex

media•link COMMUNICATIONS

inkunu nistg[u ngawdu lillg[e]ie] tag[na. G[aliex a[na verament irridu li kull Malti u G[awdxi jg[ix [ajja a[jar. Qed nag[mlu kull ma nistg[u sabiex noffru l-a[jar opportunitajiet tax-xog[ol g[al kul[add. Qed ninvestu kemm nifil[u fl-edukazzjoni u s-sa[[a; i]da qed nifhmu li g[alkemm ixxog[ol, is-sa[[a u l-edukazzjoni huma kru/jali, hemm affarijiet o[rajn li huma important g[allMaltin, u dawn huma li jkollna pajji] sabi[, li nkunu nistg[u ngawdu f’ambjent nadif u sikur. Dan qed nag[mluh ukoll g[ax nag[rfu li g[a]-]mien li ;ej wa[da mill-industriji kru/jali g[al pajji]na dejjem se tibqa’ t-turi]mu, u qed nag[rfu wkoll li g[ad jasal ]mien meta l-pajji]i ta’ madwarna li forsi llum g[andhom problemi interni u allura mhux qed jattiraw daqshekk turisti, g[ad jirkupraw u g[ad ikunu

kompetizzjoni [arxa g[alina. U allura g[ax a[na n[arsu fit-tul irridu nassiguraw li jsir linvestiment kollu possibbli issa biex pajji]na jibqa’ jisbie[ u jkun jista’ joffri l-a[jar esperjenza possibbli lil kull min jag[]el li ji;i j]urna, u sabiex meta jmur lura f’pajji]u jag[mel l-a[jar riklam g[al pajji]na. A[na qatt m’a[na se nieqfu. Irridu l-[in kollu, kuljum, nassiguraw li nibqg[u ninvestu kemm nifil[u sabiex dan il;miel ta’ pajji] li g[andna jibqa’ jisbie[, filwaqt li nkomplu naraw li nibqg[u nsa[[u u nimmodernizzaw lekonomija ta’ pajji]na, inkomplu noffru l-a[jar edukazzjoni lit-tfal u ]]g[a]ag[ tag[na u nibqg[u ninvestu fis-sistema tas-sa[[a tag[na sabiex verament kull Malti u G[awdxi jkun jista’ jg[ix l-a[jar [ajja possibbli skont l-abbiltajiet tieg[u.


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.