2012_08_09

Page 1

www.media.link.com.mt

Numru 13,200

€0.55

Il-{amis, 9 ta’ Awwissu, 2012

Prova o[ra li l-Labour won’t work B’nies b[all-eks Ministru Laburista Sceberras Trigona li llum hu spalla ma’ spalla ma’ Muscat, il-Labour verament jitfag[na 30 sena lura Rimarki li ma jitwemmnux li g[amel ilbiera[ f’artiklu li kiteb fil-gazzetta The Times l-eks Ministru Laburista Alex Scebebrras Trigona li llum hu spalla ma’ spalla ma’ Muscat, huma prova li l-Labour won’t work u li b’nies b[al Sceberras Trigona, ilLabour verament jitfag[na 30 sena lura. L-eks Ministru Laburista Alex Sceberras Trigona, li llum hu s-Segretarju Internazzjonali tal-MLP fittmexxija li g[a]el Muscat, qal li l-Gvern attwali “mhux demokratiku u b’arroganza jmur kontra l-ewwel artiklu tal-Kostituzzjoni li jibda bilkliem ‘Malta hi pajji] demokratiku’”. Fl-istess artiklu, Sceberras Trigona jirreferi g[all-elez-

zjoni tal-1981 li warajha, lMLP iggverna kontra rrieda tal-ma;;oranza talvotanti. Hu jg[id li l-Partit Nazzjonalista qatt ma //ekkja jekk kellux dritt jikkontesta r-ri]ultat li [are; minn dik l-elezzjoni, filwaqt li jistaqsi jekk l-MLP g[andux jag[mel l-istess illum. Sceberras Trigona kompla jg[id ukoll li l-MLP seta’ jisforza s-sitwazzjoni fl-elezzjoni li g[addiet billi j/edi si;;u mirbu[ fl-10 distrett biex, skont hu, jitla’ Harry Vassallo talAlternattiva Demokratika. Dan g[aliex l-emendi Kostituzzjonali ma jid[lux fis-se[[ jekk iktar minn ]ew; partiti jkunu rappre]entati fil-Parlament.

Titjib fil-kundizzjonijiet finanzjarji tal-Pulizija Storja f’pa;na 4

g[al pa;na 3

Ji]diedu l-jobs

L-Ewropa

Ikomplu x-xejriet po]ittivi fis-settur tax-xog[ol b’aktar impjiegi full-time u aktar nisa b’impjieg

Diversi pajji]i milquta minn s[ana kbira fosthom anki s-Serbja.

Ara pa;na 3

Ara pa;na 14


IN-NAZZJON Il-{amis, 9 ta’ Awwissu, 2012

2 Lokali Super Five In-numri tas-Super Five li telg[u lbiera[ huma 35, 13, 4, 31 u 10. {add ma qata’ l-[ames numri. 42 qatg[u erba’ numri u reb[u €1150.25 kull wie[ed, filwaqt li 1,367 qatg[u tliet numri u reb[u €41.23 kull wie[ed. Il-premju li jmiss mhux se jkun inqas minn €200,000.

Kritika mill-MLP ming[ajr proposti L-MLP ma ji[ux interess u ma ndunax bil-pro/ess ta’ konsultazzjoni wiesg[a dwar dak li qed isir fi/-/entri tas-sa[[a Waqt konferenza tal-a[barijiet imsej[a mill-Malta Labour Party biex jikkritika lqasam tal-kura primarja, b[alma ;ara fl-oqsma kollha li l-Labour qed jikkritika, ilkelliema Laburista li indirizzat il-konferenza stampa ma kinitx lest jg[id xi proposti g[andu l-MLP g[al dan ilqasam. Mistoqsija x’inhuma l-proposti tal-Malta Labour Party li se jimplimenta jekk ikun filGvern, ix-Shadow Minister Laburista dwar is-sa[[a, Marie Louise Coleiro Preca, naqset milli twie;eb. Waqt l-istess konferenza tal-a[barijiet, Coleiro Preca kkritikat ir-riforma tal-kura primarja, id-dewmien flappuntamenti, u l-burokrazija biex pazjenti jing[ataw servizzi. Dwar il-konferenza tala[barijiet li fiha din il-;img[a l-Ministru tas-Sa[[a Joe

Cassar ta rendikont ta’ kemm persuni ju]aw i/-?entri tasSa[[a u l-Bere;, Marie Louise Coleiro Preca qalet li l-poplu xeba’ jisma’ l-istess affarijiet. Minn dan ir-rendikont irri]ulta li din is-sena, millBere; u /-?entri tas-Sa[[a tal-Gvern, di;à ng[ataw aktar minn 670,000 servizz tas-Sa[[a u ]diedu b’mod qawwi l-vi]ti li jag[mlu ttobba f’dawn i/-/entri kif ukoll il-pazjenti li ji;u e]aminati. Ix-Shadow Minister Laburista qalet li taqbel malinizjattiva MyHealth u l-possibbiltà li tobba jistg[u jirreferu pazjenti direttament lil spe/jalisti, imma kkritikat iddewmien li skont hi qed i;ib fix-xejn it-tajjeb ta’ din is-sistema. I]da anke hawn, mistoqsija g[al soluzzjonijiet u proposti, ix-Shadow Minister Laburista

It-Temp

UV INDEX

9

IT-TEMP sabi[ VI}IBBILTÀ tajba IR-RI{ [afif u varjabbli li jsir l-aktar mill-Punent BA{AR [afif IMBATT ftit li xejn TEMPERATURA l-og[la 41˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0 mm Xita mill-1 ta’ Settembru 644.8 mm IX-XEMX titla’ fis-06.15 u tin]el fit-20.00

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

IL-{AMIS L-og[la 35˚C L-inqas 25˚C

IL-:IMG{A L-og[la 32˚C L-inqas 24˚C

IS-SIBT L-og[la 32˚C L-inqas 22˚C

IL-{ADD L-og[la 31˚C L-inqas 23˚C

IT-TNEJN L-og[la 31˚C L-inqas 22˚C

UV

UV

UV

UV

UV

9

9

9

9

9

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN Malta 38˚C xemxi, Al;eri 20˚C imsa[[ab, Amsterdam 18˚C imsa[[ab, Ateni 35˚C xemxi, Li]bona 28˚C xemxi, Berlin 21˚C xemxi, Brussell 17˚C imsa[[ab, il-Kajr 37˚C xemxi, Dublin 17˚C imsa[[ab, Kopen[agen 19˚C imsa[[ab, Frankfurt 20˚C imsa[[ab, Milan 29˚C xemxi, Istanbul 35˚C xemxi, Londra 19˚C ftit imsa[[ab, Madrid 30˚C xemxi, Moska 32˚C imsa[[ab, Pari;i 20˚C imsa[[ab, Bar/ellona 30˚C ftit imsa[[ab, Ruma 32˚C xemxi, Tel Aviv 34˚C xemxi, Tripli 40˚C xemxi, Tune] 33˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 23˚C ftit imsa[[ab, Zurich 21˚C xemxi, Munich 20˚C imsa[[ab, Stokkolma 22˚C imsa[[ab, St. Petersburg 22˚C xita

Marie Louise Coleiro Preca [arbet milli twie;eb. Fi stqarrija bi twe;iba, ilMinisteru tas-Sa[[a, l-Anzjani u l-Kura fil-Komunità qal li bin-negattività tag[ha, lOppo]izzjoni tag[mel minn kollox biex tiskredita l-[idma ta’ 632 professjonist u [addiem f’dan il-qasam. Il-Ministeru qal li mhux veru li l-Ministru evita milli jitkellem dwar ir-riforma filkura primarja i]da tkellem spe/ifikament dwarha waqt ilkonferenza tal-a[barijiet. Lanqas mhu veru li s-sistema MY Health mhux ta[dem, tant li dan il-metodu qed jintu]a u se jkompli jinfirex. Minn din is-sistema, ilpazjent u t-tabib g[andu a//ess g[al discharge letters tal-Isptar Mater Dei; lista ta’ tobba li jistg[u ja[dmu f’pajji]na u li lilhom jista’ jitwassal it-tag[rif mediku; informazzjoni dwar il-medi/ini li persuna hi intitolata li ti;bor permezz tas-servizz talIspi]erija tal-G[a]la Tieg[ek; a//ess g[all-parti l-kbira tarri]ultati tal-laboratorju li jkunu n[admu mil-laboratorji tal-Gvern u rapporti dwar e]amijiet kollha di;itali ta’ xrays, CT Scans, MRI, Ultrasound u o[rajn li jkunu saru fl-isptarijiet u l-klini/i tal-Gvern. Il-Ministeru qal ukoll li lOppo]izzjoni tant ma ti[ux interess f’dan il-qasam li ma ndunatx li kien hemm pro/ess ta’ konsultazzjoni wiesg[a dwar dak li qed isir fi/-/entri tas-sa[[a, b’mod partikolari dawk tal-Mosta u tar-Rabat fejn qed isir investiment totali

B[al-lum 25 sena

I

l-Prim Ministru Eddie Fenech Adami [abbar li f’Malta kien se jsir kungress dwar tag[lim, informazzjoni u dokumentazzjoni rigward id-Drittijiet tal-Bniedem, organizzat mill-UNESCO li g[a]let g[al dan il-kungress. Il-Ministru tal-Politika So/jali, Louis Galea ta tag[rif dwar [idma li kienet qed issir minn mijiet ta’ [addiema li fl-a[[ar jiem qabel lelezzjoni kienu ;ew impjegati mal-Gvern anke jekk ma kienx hemm xog[ol g[alihom. Kieku l-Gvern ma [oloqx /erti opportunitajiet ta’ xog[ol, dawn il-[addiema kienu jispi//aw i[arsu lejn xulxin ma jag[mlu xejn. Il-Pulizija tag[laq i/-/irku fl-investigazzjonijiet tag[ha dwar is-serqa ta’ flus li kienu destinati g[all-[addiema tat-Tarzna. Minn investigazzjonijiet li saru, il-Pulizija waslet g[all-arrest ta’ xi persuni li kellhom jitressqu quddiem il-Qorti aktar ’il quddiem.


IN-NAZZJON Il-{amis, 9 ta’ Awwissu, 2012

Lokali 3

Hekk imexxi l-Labour

Jag[ti transfer lis-sidien tal-gabbani tal-hotdogs, tal-;elati u tad-doughnuts biex ibiddel u jkun differenti, u b’disrispett kbir jidfen il-monument tal-eks President Anton Buttigieg fil-Qala f’G[awdex Is-Sindku Laburista l-;did tal-Qala Clint Camilleri spi//a f’nofs kontroversja wara li fil-festa tal-;img[a lo[ra po;;a lis-sidien tal-gabbani talikel madwar il-monument tal-eks President ta’ Malta Anton Buttigieg. Is-Sindku Labursta Clint Camilleri ried jag[mel xi [a;a differenti u

ne[[a l-gabbani minn fejn kienu jkunu qabel – [dejn il-Knisja. I]da lpost ;did li g[a]el is-Sindku tal-Qala g[as-sidien tal-gabbani kien madwar il-bust tal-eks President ta’ Malta Anton Buttigieg, biex b’hekk irridu/ieh g[ar-redikolu u ne]]g[u mid-dekor u r-rispett li suppost

Ji]diedu l-impjiegi full-time Matul ix-xahar ta’ Marzu dawk ilpersuni li ja[dmu f’impjieg full-time ]diedu b’2,453 jew 1.7%. Is-settur privat b[alma hu s-settur tas-sa[[a u l-[idma so/jali u s-settur tal-arti, iddivertiment u r-rikreazzjoni, kienu li]jed setturi li raw ]ieda fl-impjiegi. Statistika ppubblikata millUffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika turi li s-settur privat kien l-i]jed li [oloq ix-xog[ol, bl-impjiegi massettur privat ]diedu b’2,261 jew ]ieda ta’ 2.1%. L-impjiegi malGvern ]diedu b’192 persuna jew 0.5%. Is-settur privat jipprovdi 109,589 post tax-xog[ol. Sal-a[[ar ta’ Marzu kien hawn 157,355 persuna li ja[dmu bi qlig[, li minnhom 98,855 huma r;iel u 51,534 huma nisa. Matul l-istess xahar kien hemm 17,670 persuna self-employed. Re;a’ kien hemm ]ieda fin-numru tan-nisa li ja[dmu li ]diedu b’2,211 jew 4.5%. Din i]-]ieda fl-impjiegi full-time fost in-nisa g[al darb’o[ra ;iet irre;istrata fis-settur tas-sa[[a u l-[idma so/jali. L-impjiegi fost lir;iel ]diedu b’242 jew 0.2% bis-set-

tur li l-i]jed ra ]ieda fl-impjiegi g[all-ir;iel ikunu dawk relatati mattrasport u d-divertiment. L-iktar settur li joffri postijiet tax-xog[ol fulltime hu s-settur tal-bejg[. Meta mqabbel mal-istess xahar tas-sena li g[addiet, l-impjiegi parttime ]diedu bi 3,014 jew 6% biex lammont tela’ g[al 53,271. L-iktar settur li joffri xog[ol part-time hu ssettur tal-akkomodazzjoni. Dawk ilpersuni li x-xog[ol ewlieni tag[hom hu part-time ]diedu b’2,057 jew ]ieda ta’ 7.3% filwaqt li dawk il-persuni li g[andhom kemm xog[ol fulltime kif ukoll xog[ol part-time ]diedu b’957 jew 4.3%. L-ir;iel u n-nisa li g[andhom impjieg part-time ]diedu b’1,297 u 1,717 rispettivament. I]-]ieda flimpjiegi part-time ;iet irre;istrati li]jed fis-settur tal-akkomodazzjoni. Meta mqabbel mal-istess xahar tassena li g[addiet kien hemm ]ieda ta’ 304 persuni ming[ajr xog[ol matul ix-xahar ta’ Marzu, biex il-persuni ming[ajr xog[ol jammontaw g[al 6,966. Kien hemm tnaqqis fis-settur tal-kostruzzjoni u l-manifattura.

g[andu jkollu. Nies li tkellmu ma’ dan il-;urnal qalu li [afna persuni gergru min[abba d-de/i]joni tas-Sindku talQala. Jirri]ulta wkoll li anke tal-gabbani gergru [afna min[abba dan il-post il;did li po;;iehom fih is-Sindku

Laburista, tant li w[ud minnhom ma ramawx. Dawk li ramaw [adu daqqa ta’ [arta fil-bejg[ b’din id-de/i]joni li [a s-Sindku Laburista. G[ar-residenti tal-Qala tmiem il;img[a li g[adda kien wie[ed spe/jali g[aliex matulu //elebraw ilfesta ta’ San :u]epp.

Membru ta’ Gvern Laburista li mexxa l-pajji] b’id tal-[adid minn pa;na 1

Fi stqarrija b’reazzjoni g[al dawn iddikjarazzjonijiet li ma jitwemmnux, ilPartit Nazzjonalista qal li bil-passat talmist[ija tieg[u, Alex Sceberras Trigona jmissu jist[i juri wi//u fil-pubbliku, a[seb u ara jkollu l-wi// jg[id li dan il-Gvern, li kien elett demokratikament, mhux demokratiku. L-istqarrija tkompli li l-Partit Nazzjonalista, ma ji[ux lezzjonijiet ta’ demokrazija minn bniedem li kien membru prominenti ta’ Gvern li mexxa l-pajji] b’id tal-[adid g[al [ames snin s[a[ kontra r-rieda demokratika talpoplu. Lanqas ma jie[u lezzjonijiet ta’ demokrazija minn bniedem li kisser laspirazzjonijiet ta’ eluf ta’ ]g[a]ag[, li

ddefenda stil dittatorjali ta’ tmexxija li wassal g[at-telf ta’ eluf ta’ impjiegi, li g[amel [biberiji intimi u patti sigrieti ma’ re;imi dittatorjali u li ddefenda lattro/itajiet li dawn wettqu fuq nieshom stess. Il-Partit Nazzjonalista fakkar li Alex Sceberras Trigona, flimkien ma’ nies b[al Leo Brincat u Karmenu Vella, kien responsabbli g[al dak i]-]mien terribbli u li llum l-MLP ta’ Muscat qed jippromwovihom fuq quddiem nett. Alex Sceberras Trigona, li tfisser b[ala dinosawr politiku tal-ag[ar xorta, messu ilu li rtira i]da minflok, jikteb f’;urnal li kien in[araq mill-partit tieg[u fil-gvern biex jg[ajjar lill-Gvern Nazzjonalista mhux demokratiku.


IN-NAZZJON Il-{amis, 9 ta’ Awwissu, 2012

4 Lokali

?erimonja tal-gradwazzjoni ta’ 69 rekluta ;did fil-Korp tal-Pulizija li g[alqet ukoll kapitlu ie[or fl-istorja tal-Korp tal-Pulizija bl-Akkademja ma tibqax aktar fil-bini tal-Forti Sant’Iermu fil-Belt, u se tkun trasferita g[al bini modern f’Ta’ Kandja (Ritratti> Martin Agius)

Titjib b’responsabbiltà u b’g[aqal Il-Gvern idde/ieda li jtejjeb il-kundizzjonijiet finanzjarji tal-membri talKorp tal-Pulizija. Dan qed jag[mlu g[aliex irid li d-d[ul finanzjarju talmembri tal-Korp tal-Pulizija ikun jirrifletti x-xog[ol li jag[mlu. It-titjib filkundizzjonijiet finanzjarji tal-Pulizija se jsir b’responsabbiltà u b’g[aqal g[aliex iridu jkunu assigurati l-finanzi tal-pajji] biex jibqa’ miexi fis-sod u ma ji;rix kif ;ara f’pajji]i o[ra li llum qed jikkrollaw ta[t djun u ]bilan/i kbar. Dan qalu l-Prim Minsitru Lawrence Gonzi meta lbiera[ attenda /-/erimonja tal-gradwazzjoni ta’ 69 rekluta ;did filKorp tal-Pulizija. I/-/erimonja talbiera[ g[alqet ukoll kapitlu ie[or flistorja tal-Akkademja li issa mhux se tibqa’ fil-bini tal-Forti Sant’Iermu filBelt peress li se tkun trasferita g[al bini aktar modern f’Ta’ Kandja. Il-qofol ta/-/erimonja kien kollu marbut mal-grawdazzjoni ta’ 69 ]ag[]ug[ fosthom sitt rekluti nisa li wara sena ta[ri; intensiv se jkunu qed isa[[u l-Korp tal-Pulizija li issa la[aq it-total ta’ 1,950 membru. Mal-wasla tieg[u, il-Prim Ministru

ng[ata s-salut bid-daqq tal-innu Malti mill-banda tal-Pulizija u wara spezzjona t-tliet skwadri tar-rekluti. Imbag[ad saret talba mill-kappillan talPulizija Fr. Raymond Bonnici. Wara, ir-rekluti mmar/jaw f’parata u n;abru quddiem il-podium fejn kien hemm il-Prim Ministru u lKummissarju tal-Pulzija John Rizzo biex ing[ataw il-;urament tal-[atra. Imbag[ad kien imiss li ji;u rikonoxxuti l-a[jar rekluti tal-kors, blog[la unur jing[ata lill-Kuntistabbli Elisia Scicluna li ddistingwiet ru[ha tul il-kors. Unuri o[ra ng[ataw lil Brendon Gauci, Antoine Sciberras u Glen Vella. Elisia Gauci g[amlet diskors f’isem ir-rekluti s[abha fejn irringrazzjat lilluffi/jali kollha u membri o[ra fil-Korp tal-Pulizija li kienu strumentali fit-ta[ri; tag[hom matul il-kors li segwew. Il-Kummissarju John Rizzo [e;;e; lir-rekluti ;odda biex jag[rfu j[arsu sewwa l-;urament li [adu u jg[arfu wkoll li l-Pulizija ma jfissirx biss ittlellix tal-uniformi i]da jfisser xog[ol ta’ responsabbiltà u dixxiplina. Filwaqt li fera[ lill-membri ;odda

tal-Korp u lill-familji tag[hom, il-Prim Ministru tkellem fost affarijiet o[ra dwar l-investiment li sar fil-passat u aktar ri/entement b’mod partikulari bid-dedikazzjoni li wera Carm Mifsud Bonnici meta kellu r-responsabbiltà talPulizija fil-Ministeru tieg[u. Il-Prim Ministru semma l-investiment li sar ri/entement bl-introduzzjoni tad-DNA information Exchange System, l-Automated Fingerprint Identification System u l-upgrade taxSchengen Information System fost pro;etti o[ra. Il-Prim Ministru semma wkoll ittrasferiment tal-Akkademja tal-Pulizija li issa se tkun f’Ta’ Kandja fejn qed tinbena Akkademja li se tkun attrezzata g[all-[ti;iet ta’ dan is-servizz. Sakemm jitlesta x-xog[ol, l-Akkademja se topera temporanjament mill-bini fejn kien hemm l-iskola Umberto Calosso, f’Santa Venera. Dwar ix-xog[ol u l-[idma talPulizija, il-Prim Ministru qal li l-[idma tal-Pulizija titlob sagriffi//ji, impenn u dedikazzjoni. Il-Pulizija jkunu vi/in ilperiklu aktar minn o[rajn.

”Intom ta[dmu f’sitwazzjonijiet delikati immens. Ti;u f’kuntatt ma’ nies li jkunu f’mumenti vulnerabbli [afna min[abba dak li jkunu g[adhom kemm g[addew minnu. G[alhek ilGvern idde/ieda li jtejjeb il-kundizzjonijiet finanzjarji tal-membri tal-Korp tal-Pulizija”, qal il-Prim Ministru L-okka]joni tal-gradwazzjoni tar-rekluti l-;odda g[alqet b’/erimonja simbolika li turi dan l-i]vilupp. Il-bandiera ta’ Malta u dik tal-Korp tal-Pulizija tni]]lu mill-arblu fil-misra[ tal-parati f’Sant’ Iermu, u g[addew f’idejn il-Kmandanat tal-Akkademja Ronald Kelly li minna[a tieg[u g[addiehom lillKummissarju tal-Pulizija John Rizzo biex jittellg[u fl-akkademja l-;dida. Ir-rekluti tat-32 kors ba]iku ta’ ta[ri; fil-Korp tal-Pulizija g[alqu /-/erimonja tal-gradwazzjoni b’salut lill-uffi/jali pre]enti u lill-familjari tag[hom bittixjir tradizzjonali tal-brieret fl-ajru. Pre]enti g[a/-/erimonja kien hemm ukoll numru ta’ trainees li se jkunu qed jibdew it-ta[ri; fit-33 kors. LAkkademja tal-Pulizija ilha mwaqqfa sa mill-1988.


IN-NAZZJON Il-{amis, 9 ta’ Awwissu, 2012

Lokali 5

Aktar pazjenti bil-kura tal-Herceptin Medja ta’ 250 vjala ta’ Herceptin fix-xahar b’xejn lill-pazjenti morda bil-kan/er Il-Gvern qed jinvesti aktar biex ji;;ieled il-kan/er. F’dawn l-erba’ snin li g[addew il-Gvern, filwaqt li investa aktar fil-prevenzjoni fosthom bil-ftu[ ta’ Breast Screening Center, investa wkoll f’Linear Accelerator ;did biex ting[ata kura aktar effettiva permezz tar-ra;;i u wkoll ]ied il-medi/ini b’xejn kontra tipi differenti ta’ kan/er, fosthom kan/er fiddemm, fil-mo[[, fis-sider u o[rajn. Il-Gvern jixtri medja ta’ 2,200 vjala ta’ Herceptin fissena, u mill-2009 ‘l hawn, b[ala medja ntu]aw 250 vjala ta’ Herceptin fixxahar. Din l-g[ajnuna addizzjonali lill-pazjent tfisser aktar a//essibbilità lejn medi/inali li jg[inu waqt il;lieda kontra l-kan/er. Il-pazjenti li jkollhom kan/er tas-sider qed jing[ataw il-Herceptin b’xejn wara li ji;i stabbilit li dawn il-persuni g[andhom dan it-tip ta’ kan/er u li jista’ ji;i kkontrollat

permezz ta’ din ilmedi/ina. Hekk kif kien im[abbar fl-2008, il-medi/ina Herceptin idda[[let fil-formolarju tal-medi/ini li joffri l-Gvern. Dan il-pass fisser li l-pazjent seta’ jie[u lHerceptin b’xejn. L-ewwel konsenja ta’ 20 vjala kienet waslet f’Di/embru 2008 u bdiet ting[ata minnufih b’xejn lill-pazjenti skont irrakkomandazzjonijiet talonkolo;ista li jkun qieg[ed isegwi l-pazjent. Din il-medi/ina ting[ata permezz ta’ injezzjoni filvina, normalment darba fil;img[a g[al total ta’ tliet ;img[at, skont il-b]onnijiet medi/i tal-pazjent. Normalment dan il-pro/ess jie[u madwar 80 minuta, u jiddependi fuq il-pi] u trattamenti o[ra li l-pazjent ikun qieg[ed jir/ievi. Il-Herceptin ting[ata lillpazjenti li jkunu f’dak li jissejja[ livell 3 tal-kan/er, wara li jkunu g[amlu intervent kirur;iku.

Chairman ;did g[all-MRA Mario Galea, accountant u awditur li ri/entament irtira mill-kumpanija Ernst & Young wara karriera twila ta’ 35 sena, in[atar b[ala /Chairman il-;did tal-Bord talAwtorità ta’ Malta dwar irRi]orsi (MRA). Il-[atra t[abbret millMinistru g[ar-Ri]orsi u lAffarijiet Rurali wara li fla[[ar jiem kien a//etta rri]enja ta’ Fleur Vella. I/-Chairman il-;did, Mario Galea, kien responsabbli mittwaqqif tal-istess kumpanija Ernst & Young f’Malta, fejn ukoll serva b[ala Managing Partner, Head of Assurance u Compliance Officer. Mario Galea kien jifforma wkoll parti mill-Kunsill talIstitut Malti tal-Accountants sa :unju ta’ din is-sena fejn serva wkoll b[ala president tal-Istitut bejn is-snin 2005 – 2007. G[al 12-il sena kien membru wkoll tal-Bord talAccountancy fil-Ministeru tal-

Mario Galea

Finanzi. Matul il-karriera tieg[u kien ukoll membru talkunsill tal-Federazzzjoni ta’ Accountants Ewropej (FEE) fi Brussel g[al sentejn u rrappre]enta lill-Gvern Malti f’fora relatati mal-professjoni tieg[u partikolarment flAuditing Regulatory Committee of the Internal Market Directorate tal-Unjoni Ewropea.

Prodott b’riskju g[at-tfal ]g[ar L-Awtorità ta’ Malta g[all-Kompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur av]at lill-pubbliku li Chicco Polly Highchair Products instab li g[andhom riskju g[at-tfal ]g[ar min[abba xi partijiet li jo[or;u ’l barra u li jistg[u jkunu ta’ periklu g[as-sa[[a ta’ tfal ]g[ar.

Chicco qed tav]a lill-;enituri kollha li ju]aw Chicco highchair b’dawn il-fatturi biex jikkuntattjaw lill-Korporazzjoni Vivian fuq in-numru 21 344 610 jew fuq e-mail: mariebellemuscat@viviancorp.com G[al aktar kjarifika wie[ed jista’ jikkuntattja lill-MCCAA fuq 2395 2000.


IN-NAZZJON Il-{amis, 9 ta’ Awwissu, 2012

6 Lokali

Il-Pulizija temmen b’/ertezza li l-mewt tal-Avukata Margaret Mifsud, li fir-ritratt tidher il-karozza li nstabet mejta fiha, hu ka] ta’ omi/idju u ma mititx fil-po]izzjoni li nstabet fiha (Ritratt> Michael Ellul)

Provi jindikaw li l-eks ra;el tal-vittma kien qed isegwiha minn Ray Abdilla

Mill-investigazzjoni li g[amlet il-Pulizija jirri]ulta li l-Libjan Nizar l Mostafa AlGadi, ta’ 34 sena minn Tripli mixli bil-qtil tal-eks mara tieg[u l-Avukat Margaret Mifsud, kien qed isegwiha waqt li hi kienet ma’ s[abha f’ristorant fix-Xemxija. Minn st[arri; li g[amlu lPulizija, nhar l-Erbg[a, 18 ta’ April li g[adda waqt li lvittma kienet qieg[da fir-ristorant Fortress g[all-[abta tad-9.30pm, l-akku]at kien mitt metru ’l bog[od, flin[awi tal-Mas;ar Olimpiku. Dan [are; meta quddiem ilMa;istrat Saviour Demicoli xehed il-Kap tat-Taqsima talOmi/idiji, Keith Arnaud, meta beda jixhed fil-kumpilazzjoni li bdiet ilbiera[ filg[odu fejn fi ftit aktar minn sag[tejn iffoka fuq in-nuqqas

ta’ kredibilità fil-konfront talLibjan fejn allegatament dan ma qalx il-verità mal-Pulizija g[al kif se[[ew il-fatti. Sadanittant El-Gadi, li qal li l-professjoni tieg[u hi ta’ kok, wie;eb li ma kienx [ati tal-akku]i mi;jubin kontrih. L-Ispettur Arnaud li se jkompli jixhed dwar dan il-ka] nhar it-Tnejn li ;ej, qal li mill-investigazzjonijiet li g[amlet il-Pulizija dwar ittelefonati u l-SMS’s li saru, jikkonfermaw li Al-Gadi gideb dwar fatti importanti tal-ka], l-aktar fejn kien fillejl ta’ bejn it-18 u d-19 ta’ April li g[adda, il-lejl li fih inqatlet l-Avukat Mifsud li nstabet mejta f’karozza f’Ba[ar i/-?ag[aq f’/irkostanzi suspettu]i. L-Ispettur Arnaud qal li lvittma nstabet b’wi//ha

imserra[ lejn in-na[a tat-tieqa tal-passi;;ier bid-demm ma’ [alqha u ma’ mne[irha. Millinvestigazzjoni rri]ulta li din mietet permezz ta’ pressjoni fuq sidirha li pprojbita milli timla l-pulmuni bin-nifs u g[alhekk mietet min[abba nuqqas ta’ ossi;inu. Hu qal li b’/ertezza dan ka] ta’ omi/idju u ma mititx filpo]izzjoni li nstabet fiha g[ax kellha d-demm niexef f’g[ajnejha x-xellugija u minn [alqha d-demm nie]el mi]-]ew; na[at. Kieku mietet kif instabet id-demm kien ikun ikkon/entrat fuq in-na[a tal-lemin. Hu xehed li minn investigazzjonijiet li saru biex jittie[du ri]ultati dwar minn fejn saru t-telefonati jew intbag[tu messa;;i, u dan permezz tal-Antenni, l-akku]at

Il-Pulizija tixhed fit-tul dwar il-provi li g[andha dwar il-qtil tal-Avukat Margaret Mifsud ma qalx il-verità dwar fejn kien fil-[inijiet ta’ meta sfat nieqsa l-Avukat Margaret Mifsud. Irri]ulta, qal ix-xhud, li Nizar l Mostafa Al-Gadi kien qed isegwi lill-vittma meta din inqatlet. Ix-xhud qal ukoll li fost ilgideb tal-akku]at mill-istqarrijiet li kien ta lill-Pulizija, hu kien ta l-impressjoni li bejnu u l-vittma l-affarijiet kienu mexjin sew, anzi kien stqarr li kienu l-koppja perfetta. L-Ispettur Arnaud beda xxhieda tieg[u billi qal li fit-18 ta’ April li g[adda l-vittma kellha farewell dinner fil-konfront tal-kollega tag[ha fl-istess uffi//ju, Astrid Bonnici,

fir-ristorant Fortress, fixXemxija. L-Avukat Mifsud marret g[al Bonnici bil-karozza tag[ha qabel l-ikla f’Bu;ibba fejn kienet toqg[od il-kollega tag[ha, u baqg[et qatt ma marret lura d-dar. Hu qal li kien meta ommha, li mag[ha kienet tg[ix, qamet g[all-[abta tal4am u skopriet li bintha kienet g[adha ma waslitx iddar, li bdiet tinkwieta, u dan g[aliex din qatt ma da[let tard, anke g[ax kienet hi li normalment traqqad li]-]ew; uliedha bniet tag[ha. g[al pa;na 7


IN-NAZZJON Il-{amis, 9 ta’ Awwissu, 2012

Lokali 7

Telefonati u SMS’s jikkonfermaw li l-akku]at gideb dwar fatti importanti tal-ka] minn pa;na 6

Omm il-vittma Therese Mifsud kienet /emplet lil [abiba ta’ bintha Astrid Bonnici fejn din qaltilha li lilha kienet waslitha ftit qabel il-11.30 p.m. u wara kellha tibqa’ sejra lejn id-dar. Kien g[alhekk li omm il-vittma marret tag[mel rapport lillPulizija fl-G[assa ta’ Birkirkara. Dakinhar, qabel ma marret tiekol mal-[bieb tag[ha fejn kollox iltaqg[u madwar 12-il persuna fix-Xemxija, lAvukat Margaret Mifsud kienet tfiet il-mobile tag[ha fejn qalet lil ommha li kienet qed tag[mel hekk biex ma joqg[odx i/emplilha l-akku]at u jdejjaqha, u g[alhekk hija [alliet it-telefon tal-[abiba tag[ha Astrid Bonnici biex f’ka] li riedet tkellimha //emplilha fuqu. L-Ispettur Arnaud qal li El Gadi jinsab mixli wkoll f’ka] separat, bl-attentat ta’ qtil talAvukat Mifsud f’Marzu li g[adda fejn allegatament ipprova jifgaha. Kien g[alhekk li fl-24 ta’ Marzu, 2012, l-akku]at li kien qed jg[ix g[and il-;enituri talvittma, l-istess vittma u t-tfal kien tke//a mir-residenza f’Birkirkara. Minkejja li l-akku]at u lvittma ma kinux g[adhom flimkien, l-akku]at kien involut f’in/ident f’karozza fejn sofra xi ;rie[i u l-familja Mifsud kienet tag[tu kenn firresidenza tag[ha. Wara, l-akku]at mar joqg[od fil-lukanda Eurostar Hotel, f’Pa/eville, u baqa’ hemm sakemm spi//a arrestat dwar il-mewt tal-eks mara tieg[u. Ing[ad ukoll li fil-15 u s-16 ta’ April li g[adda lLibjan ukoll ipprova jaggredixxi lill-vittma. Fil-15 ta’ April, filwaqt li lAvukat Mifsud marret ti;bor lil ulieda mill-iskola St Joseph, El Gadi qabad u da[al fil-karozza tag[ha u talabha ripetutament biex imorru salbandli b[ala familja. Hi rrifjutat, u wara [afna battibekki fejn l-akku]at ma riedx jo[ro; mill-karozza, finalment spi//a biex telaq. L-g[ada, El Gadi re;a’ rrepeta l-istess storja fejn ilvittma marret biex ti;bor ittfal mill-iskola tal-ballet. Din id-darba bi sforz ie[or qawwi rnexxielu jikkonvin/iha biex imorru flimkien sal-Pizza Hut jew McDonald’s, bl-Avukat tispi//a //edi l-armi min[abba l-insistenza tat-tfal biex imorru. Dakinhar, anke kif ikkonfermaw l-istess tfal mal-Pulizija, hu pprova jbus

lill-vittma waqt li kienu flistabbiliment Pizza Hut. Mix-xhieda tal-Ispettur Arnaud [are; ukoll li wara lin/ident tal-24 ta’ Marzu li g[adda, fejn allegatament lakku]at ipprova jifga lillAvukat Mifsud, hi bdiet tib]a’ [afna minnu. Dan kollu ;ie kkonfermat ukoll minn dak li qalu lillPulizija omm u z-zija talvittma, kif ukoll [abiba tag[ha Geraldine Watson, residenti l-Kanada. Iz-zija talvittma qalet li El Gadi kien ibe]]a’ lil Mifsud min[abba li kien jag[tiha fastidju b’mod regolari. Darba minnhom il-vittma kienet marret tie; u wara lakku]at /emplilha u qalilha x’kienet liebsa, li kienet qabdet taksi biex marret it-tie; u li wara kienu xi [bieb li wassluha d-dar. U dan kien kollu minnu. Darba o[ra, l-akku]at irnexxielu jista[ba fil-but talkarozza tal-Avukat Margaret Mifsud fi triqitha lejn il-Qorti fejn hi kienet [adet il-qatg[a ta’ [ajjitha meta kif [ar;et mill-karozza sabitu ma’ wi//ha. Dan kien jag[mlu biex juriha li meta jrid jista’ jkun jaf il-passi tag[ha. Ir-relazzjoni bejn il-koppja ma kinitx kif qal l-akku]at, wa[da perfetta. L-uffi/jal talPulizija xehed li mill-provi, laktar ta’ dak li kien jing[ad permezz ta’ emails bejn ilvittma u Geraldine Watson, ilkoppja, grazzi g[allatte;;jamenet tal-El Gadi, kienu fi stat di]astru]. F’email li bag[tet lil [abiba tag[ha filKanada, l-Avukat Mifsud qalet li ma jinteressahix x’ji;ri minn El Gadi u limportanti l-ewwel u qabel kollox huma t-tfal u wara lkarriera tag[ha. Il-Pulizija sadanittant sabet ukoll karta fid-dar tal-vittma li kkwotat diversi fra]ijiet ta’ dak li kien jg[idilha El Gadi, fosthom dwar kif toqtol persuna ming[ajr ma’ wie[ed i[alli l-ebda tra//i, jew dwar id-dar ;dida li kienet xtrat ilvittma f’{al Lija, fejn El-Gadi kien jg[idilha li dan hu s-sit ideali fejn wie[ed jista’ joqtol u jidfen persuna ming[ajr ma j[alli ebda tra//i. Dwar dan hi kienet tg[idlu biex ma jkomplix jitkellem dwar dawn laffarijiet. L-Ispettur Arnaud qal lillPulizija li fit-18 ta’ April li g[adda, hu kien kera karozza tal-marka KIA Picanto g[all;urnata wa[da bil-prezz ta’ €20. Wara li kien kellem lillvittma permezz ta’ messa;; fuq il-mobile dwar CV li kell-

ha tipprintjalu, allegatament hu ltaqa’ ma’ Russa u Olandi]a u qag[ad je[dilhom ir-ritratti f’Portomaso. Wara, hu qal li mar jiltaqa’ malAvukat Mifsud vi/in id-dar tal-;enituri tag[ha fejn kienet tg[ix ma’ wliedha, u dan g[ax hi stess kienet qaltlu biex imur g[alihom. Hu qal ukoll lill-Pulizija li l-vittma kienet [ar;et mid-dar u wara li da[let fil-karozza tieg[u kellu x’jaqsam mag[ha

mill-in[awi ta’ fejn toqg[od Astrid Bonnici. El Gadi ma weriex lillPulizija diversi messa;;i bilmobile li ntbag[tu bejn ilvittma u l-akku]at fit-18 ta’ April stess. Diversi drabi talabha biex ta[firlu g[al dak li kien g[amlilha u biex ter;a’ ta//ettah lura f’[ajjitha. Qalilha li kien l-ewwel wa[da li [abb u li se jibqa’ j[obb g[al dejjem. Minn na[a tag[ha l-vittma

Il-Pulizija sabet karta fid-dar tal-Avukat Mifsud li kkwotat diversi fra]ijiet ta’ dak li kien jg[idilha l-akku]at, fosthom dwar kif toqtol persuna ming[ajr ma’ wie[ed i[alli l-ebda tra//i sesswalment. Hu qal ukoll lillPulizija li meta kienu jkunu flimkien kienu ji;;ennu g[al xulxin. Wara qal li kien mar Pa/eville u ltaqa’ ma’ tfajla Russa u [adha Bu;ibba, fejn qag[du hemm g[al madwar tliet sig[at fejn beda jfittex ristorant li ma kienx jaf x’jismu biex japplika biex ja[dem mieg[u. Wara li qata’ qalbu u bittfajla Russa tgorr g[ax g[ajjiet timxi, El-Gadi stqarr li kien re;a’ mar Pa/eville. L-Ispettur Arnaud qal li dan kollu hu gideb fejn il-provi juru li minn dan ma sar xejn. El-Gadi ma setax kellu x’jaqsam sesswalment malvittma f’Birkirkara g[ax din tg[ix f’in[awi residenzjali fejn hemm ukoll il-bandli u post li g[andu a//ess kontinwu g[all-pubbliku. Kien fit-7.45pm li huwa /empel lill-eks mara tieg[u u dak il-[in kien g[adu San :iljan, u dan peress li t-telefonata tieg[u kienet inqabdet mill-Antenna tat-torri ta’ Portomaso. Hu ma setax ikun f’Birkirkara peress li fit8.01pm kien qed jittoppja lmobile fl-Imrie[el. Minn aktar st[arri; irri]ulta li fid-9.30pm, dejjem tat-18 ta’ April li g[adda, waqt l-ikla li kienet qieg[da pre]enti g[aliha l-vittma, l-akku]at kien ir/ieva telefonata minn Libjan ie[or, u dak il-[in hu kien ix-Xemxija, konferma li kien qed isegwi lill-Avukat Mifsud. Ix-xhud kompla jg[id li fil11.30pm Astrid Bonnici kienet g[adha kemm waslet id-dar Bu;ibba wara li kienet wasslitha l-vittma. Dak il-[in El-Gadi pprova jaqbad lill-eks mara tieg[u, u minn informazzjoni tas-Service Provider din it-telefonata kienet saret

qaltlu li ma tistax ta//ettah lura f’[ajjitha min[abba li ma setg[etx tafdah aktar u li seta’ jkompli jitkellem ma’ wliedu permezz ta’ telefonati, messa;;i jew Skype. Hi ssu;;erietlu biex ikellem lill-avukat tieg[u biex il-Qorti tidde/iedi dwar il-kustodja tal-ulied. El Gadi i]da ma qabilx, g[ax be]a’ li l-unika /ans li jkollu jara lil uliedu jkunu fl-A;enzija Appo;;. L-Ispettur Arnaud, qal ukoll li El Gadi kompla qajjem aktar suspetti dwar il-qtil talAvukat Mifsud g[all-mod kif a;ixxa. Ka] ie[or hu meta fid-19 ta’ April, meta l-Pulizija kienet g[adha qed tfittex lill-Avukat Margaret Mifsud, meta kien jaf li l-Pulizija qeg[din ifittxuh waqt li kien g[adu kemm jibda xog[ol f’[anut flG[adira, rema ]-]arbun tieg[u fil-ba[ar, u dan peress li ma

riedx ida[[al lil sid ir-ristorant f’xi basla u [arab millbieb ta’ wara tal-istabbiliment. Kien hemm ukoll suspetti fuq l-u]u tal-mobiles talakku]at. Fil-pussess tieg[u kellu iPhone 4 u BlackBerry, u fil-kamra tieg[u l-Pulizija sabu Samsung. Minkejja li b’mod regolari kien qed ju]a’ l-BlackBerry, fil-lejl ta’ bejn it-18 u d-19 ta’ April li g[adda hu kien qed jag[mel u]u minn Samsung ro]a. }volta o[ra fil-ka] kien li bejjieg[ tal-pastizzi talkumpanija Champs Pastizzeria, li jinsab Pa/eville, li qal li g[all-[abta tas-2.10am tad-19 ta’ April, l-akku]at qal li mar hemmhekk, fejn ta’ spiss kien imur, u staqsa g[al lighter minkejja li ma kienx ipejjep. G[all-[abta tat3.15am. huwa re;a’ mar g[and tal-pastizzi u dam hemm sa kwa]i l-4.15am. Fil[in li g[amel hemm staqsa persuna u anke lil tal-pastizzi biex ixommlu l-qmis li kien fiha ri[a qawwija ta’ fwie[a. Il-Pulizija kellmu wkoll lirreceptionist tal-lukanda Eurostar, li wkoll hu Libjan u li dan ikkonferma li ma kinitx normali li l-akku]at imur lura fil-lukanda wara nofsillejl kif se[[ f’dak il-lejl. Sadanittant [are; ukoll li l-handbag u liscarf li kellha l-Avukat Mifsud mag[ha dakinhar ma nstabu mkien. L-Avukati Manwel Mallia, Arthur Azzopardi, u Kathleen Grima kienu pre]enti waqt ilkumpilazzjoni b[ala parti /ivili g[an-nom tal-;enituri tal-vittma, Tere]a u William Mifsud. L-Avukat Martin Testaferrata Morinio Viani qed jidher g[all-akku]at.


IN-NAZZJON Il-{amis, 9 ta’ Awwissu, 2012

8 Lokali

Servizz ta’ Roadside Assistance madwar l-Ewropa kollha Il-Middlesea Motor Insurance policy ;iet imtejba g[al darb’o[ra sabiex tipprovdi iktar valur lill-klijenti. Din il-polza issa g[andha benefi//ju ie[or mi]jud hekk kif qed ji;i offrut servizz ta’ Roadside Assistance u Breakdown Service madwar l-Ewropa kollha. Dan flimkien ma’ servizz b’xejn ta’ assistenza fit-toroq ta’ Malta u G[awdex li di;à qed ji;i pprovdut b’xejn, 24\7 lill-klijenti kollha li g[andhom Motor Policy malMiddlesea Insurance. Il-klijenti kollha li g[andhom polza fuq ba]i comprehensive u dawk b’kopertura ta’ third party fire and theft u third party only li ]iedu lkopertura tag[hom sabiex tinkludi s-servizz s[i[ ta’ Roadside Assistance, jistg[u awtomatikament jibbenefikaw minn dan is-servizz minn kwalunkwe post flEwropa. Klijenti tal-Middlesea jistg[u jag[mlu u]u minn dan is-servizz kemm f’Malta kif ukoll barra billi j/emplu fuq in-numru tal-call centre ta’ Middlesea Assist ipprovdut lilhom. Il-perjodu ta’ kopertura hu ta’ massimu ta’ 14 -il ;urnata mid-data ta’ tluq minn Malta. Is-servizz ta’ towing, f’ka] ta’ [sara hu limitat g[attrasport sal-eqreb post ta’ tiswija sa massimu ta’ 350 km jew massimu ta’ €300, liema minnhom jintla[aq lewwel. F’ka] li jkun hemm b]onn issir tiswija tul il-perjodu ta’ kopertura u l-vettura tkun wieqfa g[al mill-inqas 72 sieg[a, Middlesea se t[allas €50 kuljum g[al perjodu massimu ta’ tlett ijiem (mas-

simu ta’ €150) g[al skopijiet ta’ akkomodazzjoni alternattiva. Servizzi o[ra ta’ Roadside and Breakdown Assistance inklu]i fil-Middlesea Motor Policy kemm lokalment kif ukoll madwar l-Ewropa, jinkludu tiswija fuq il-post wara [sara mekkanika jew elettrika; servizz ta’ battery boost b’limitu ta’ ]ew; servizzi fil;img[a; ittowjar tal-vetturi wara [sara jew in/ident; servizz ta’ trasport alternattiv jekk il-karozza jkollha [sara matul il-lejl, fi tmiem il;img[a jew f’festa pubblika; transport g[all-passi;;ieri talvettura; assistenza f’ka] ta’ puncture; kunsinna ta’ fjuwil b’limitu ta’ darba tul il-perjodu tal-polza, u servizz ta’ locksmith b’limitu ta’ darba tul il-perjodu tal-polza. Klijenti li g[andhom kopertura limitata ta’ Assistenza, b[all-klijenti assigurati fuq ba]i third party only jew third party fire and theft jistg[u jtejbu l-kopertura tag[hom bi [las ta’ €9.50. Keith Mallia Milanes, Chief Officer responsabbli mis-sottoskrizzjoni f’Middlesea Insurance, qal li Middlesea introdu/iet servizz li hu uniku fis-suq lokali b’servizzi innovattivi li qed ji;u introdotti regolarment mill-Middlesea Insurance, b[all-assigurazzjoni fuq itti;ijiet u l-assistenza f’ka]i ta’ emer;enza g[ad-djar u g[all-ivvja;;ar, extended warranty u GAP (Guaranteed Asset Protection) insurance huma su//essi kbar g[allkumpanija sabiex tirba[ lisfidi f’dan is-suq kompetittiv u jassiguraw li l-Middlesea tibqa’ il-kumpanija ewlenija tal-assigurazzjoni f’Malta.

Installazzjoni ta’ dawl li ja[li anqas ener;ija bis-sa[[a tal-iskema Eko-G[awdex u li minnha qed tgawdi s-So/jetà Filarmonika Santa Marija fi]-}ebbu; G[awdex

Investiment bl-iskema Eko-G[awdex Il-Ka]in tas-So/jetà Filarmonika Santa Marija fi]}ebbu; G[awdex, permezz ta’ finanzjament mill-iskema Eko-G[awdex, investa f’inizjattivi favur l-ambjent fosthom il-bini ta’ ;ibjun talilma, l-installazzjoni ta’ lift u l-installazzjoni ta’ dawl li ja[li anqas ener;ija. Is-So/jetà Filarmonika r/eviet g[otja ta’ €47,000 mill-Ministeru g[al G[awdex mill-fondi allokati g[al din liskema, li minnha jibbenefikaw Kunsilli Lokali, Kumitati Amministrattivi u Organizzazzjonijet Mhux Governattivi g[at-twettiq ta’ pro;etti li huma konformi mal-Pjan ta’ Azzjoni EkoG[awdex 2010-2012. Fi ]jara li g[amlet f’dan il-

ka]in, il-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono esprimiet is-sodisfazzjon tag[ha g[al dawn il-pro;etti filwaqt li wriet apprezzament g[all-inizjattivi ta’ din isso/jetà filarmonika favur lambjent u l-qasam so/jali. Giovanna Debono qalet li permezz ta’ dawn il-pro;etti, dan il-ka]in kien se jkompli jtejjeb l-a//essibilità tieg[u filwaqt li joffri ambjent aktar sostenibbli. Permezz ta’ lift li jesa’ tmien persuni, aktar persuni bi b]onnijiet spe/jali, anzjani u o[rajn ikunu jistg[u jipparte/ipaw fl-attivitajiet li ji;u organizzati b’aktar fa/ilità. Hi rreferiet ukoll g[al pro;etti o[rajn li qed isiru

bis-sa[[a tal-iskema EkoG[awdex fil-lokalità ta]}ebbug, fosthom il-bini ta’ 1,400 metru kubu ta’ [itan tas-sejjie[ fi Triq i]-}ebbu; u Triq ir-Rabat. Il-Ministeru g[al G[awdex, permezz tal-iskema EkoG[awdex, ippermetta lil g[add ta’ entitajiet f’G[awdex ilestu mas-60 pro;ett differenti, investiment ta’ €2.5 miljun. Dawn il-pro;etti jolqtu medda wiesg[a ta’ oqsma fosthom l-ambjent, l-ekonomija u l-qasam so/jali, kif ukoll ilqasam kulturali, kollha oqsma li permezz tag[hom mhux biss jibbenefikaw minnhom residenti G[awdxin i]da wkoll Maltin u turisti li j]uru l-g]ira.


IN-NAZZJON Il-{amis, 9 ta’ Awwissu, 2012

Lokali 9

MSV Life ippremjata bl-Equality Mark L-MSV Life ;iet ippremjata bi/-/ertifikat tal-Equality Mark millKummissjoni Nazzjonali tal-Ugwaljanza (NCPE), bl-appo;; tal-European Social Fund (ESF). Il-Kap E]ekuttiv talMSV Life plc, David G Curmi, qal li dan il-premju hu rikonoxximent tal[idma biex nipprovdu ambjent li hu liberu minn kull tip ta’ diskrimnazzjoni. Hu prova li l-kumpanija tirrispetta lill-[addiema pre]enti u tal-futur. LEquality Mark hu prova tar-responsabbiltà li lkumpanija g[andha li tipprovdi a//ess ugwali u ]vilupp ta’ karriera bba]at fuq il-potenzjal tal[addiema, ming[ajr ma t[ares lejn il-;eneru, i]]mien jew fatturi o[ra tal[addiema. Dan ir-rikonoxximent formali jikkonferma li lpratti/i tax-xog[ol talMSV Life huma ta’ standard ta’ kwalità li huma garantiti u a//essibbli g[all-[addiema tag[ha. I/-/ertifikat jikkonferma li d-drittijiet tal-[addiema huma rispettati u ssalvagwardati. Dawn iddrittijiet huma appo;;jati minn policies li ma jiffukawx biss fuq lugwaljanza, i]da anke fuq l-assigurazzjoni ta’ protezzjoni kontra sexual harassment u anke ta’ mi]uri favur il-familja lillimpjegati kollha. Norman Mifsud, isSenior Manager tar-Ri]orsi Umani u lAmministrazzjoni talMSV, qal li l-inizjattivi li jg[inu lill-impjegati biex isibu bilan/ bejn ix-xog[ol u l-familja juru li l-MSV hi ddedikata lejn lugwaljanza u ssa[[a[ irreputazzjoni tag[ha ta’ employer of choice.

Il-Ministru David Lidington (fin-nofs), flimkien ma’ Ms Louise Stanton, Kummissarju G[oli tar-Renju Unit, u Mark Watkinson, Kap E]ekuttiv ta’ HSBC Malta.

Is-swieq emer;enti huma opportunitajiet enormi fl-i]vilupp ta’ swieq ;odda g[an-negozji Il-Ministru Ingli] g[allEwropa, David Lidington, fisser is-swieq emer;enti b[ala opportunitajiet enormi biex ikunu ]viluppati swieq ;odda g[an-negozju li jistg[u wkoll joffru potenzjal g[attkabbir tar-rabtiet qawwija tan-negozju li Malta g[andha mar-Renju Unit. David Lidington enfasizza dan meta kien il-kelliem ewlieni mistieden waqt laqg[a organizzata millBritish Business Forum. Din se[[et waqt i]-]jara uffi/jali li g[amel dan l-a[[ar f’Malta. Il-Ministru Lidington iddiskuta l-fatturi li wasslu g[ar-rabtiet qawwija ta’

negozju li Malta g[andha mar-Renju Unit u g[amel enfasi fuq il-potenzjal li hemm g[at-tkabbir fil;ejjieni. “Hemm possibbiltà tajba li aktar negozji fir-Renju Unit isiru interessati li jibdew joperaw anki f’Malta b[ala ba]i biex jil[qu ddemokraziji ;odda u swieq li qed jikbru, spe/jalment dawk tul il-kosta tal-Afrika ta’ Fuq,” qal Lidington. “I/-/aqliq globali ta’ poter ekonomiku lejn ekonomiji ;odda joffri opportunitajiet mill-aqwa kif ukoll sfidi kbar [afna,” qal Lidington. “A[na rridu n[arsu lejn dawn isswieq emer;enti b[ala

Potenzjal g[at-tkabbir tar-rabtiet qawwija tan-negozju li Malta g[andha mar-Renju Unit opportunitajiet enormi biex ni]viluppaw swieq ;odda g[an-negozji tag[na.” Mark Watkinson, Kap E]ekuttiv tal-HSBC Malta, li ppresieda l-laqg[a, qal li din kienet opportunità unika biex mexxejja tan-negozji f’Malta jtejbu r-rabtiet li g[andhom mar-Renju Unit waqt li jkomplu jist[arr;u l-fatturi li hemm fir-relazzjonijiet ta’ negozju bejn Malta, ir-Renju Unit u l-bqija tal-Ewropa. Opportunitajiet b[al dawn

g[al netwerking u komunikazzjoni miftu[a finnegozju, fisser il-Kap E]ekuttiv tal-HSBC Malta, huma ta’ valur spe/jalment min[abba x-xenarju ekonomiku ta’ b[alissa. Il-British Business Forum f’Malta, li twaqqaf fl-2009 minn HSBC Malta u lKummissjoni G[olja Ingli]a, ji;bor fi [danu membri talkomunità tan-negozju f’Malta li g[andhom rabtiet diretti ma’ kumpanniji Ingli]i.

ATM ;dida f’{al Lija

L-ATM ta’ {al Lija hi d-89 wa[da fil-flotta ta’ BOV

Il-Bank of Valletta installa ATM ;dida fi Triq Sir Ugo Mifsud, f’{al Lija, qrib il-knisja parrokkjali, servizz mil[uq tajjeb millkomunità tal-vi/inanzi. L-ATM il-;dida toffri iktar konvenjenza lirresidenti ta’ {al Lija u z-zoni tal-madwar billi tipprovdi a//ess dirett g[all-flus kontanti millBOV u servizzi o[ra 24 sieg[a kuljum, bla problema ta’ parking. Din l-installazzjoni tkompli ssa[[a[ il-flotta ta’ ATMs madwar Malta u G[awdex u din hi l-35 wa[da li ;iet installata f’postijiet strate;i/i li m’g[andhomx ferg[a tal-BOV. Michael Galea, Chief Officer Operations fi [dan il-Bank of Valletta, qal li l-Bank qed inkompli jinvesti fil-flotta ta’ ATMs l-ikbar

wa[da f’Malta u G[awdex, bl-g[an li n;ibu sservizzi tag[na qrib il-komunità ta’ {al Lija u ta’ dawk kollha li jg[addu mill-pjazza ta’ {al Lija. Fisser ukoll li s-sinifikat ta’ din l-ATM hu akbar meta tqis il-fatt li din ;iet inawgurata fil;img[a tal-festa popolari ta’ {al Lija. Hu importanti wkoll il-fatt li l-BOV qed jimmarka l-pre]en]a f’din il-lokalità u jwessa’ l-firxa ta’ servizz f’villa;; ie[or importanti b[ala parti mill-istrate;ija biex jopera qrib il-komunitajiet. L-ATM ta’ {al Lija hi d-89 wa[da fil-flotta ta’ BOV li tinkludi l-uniku drive-thru ATM f’Malta. Din tifforma parti mill-programm implimentat mill-bank li jestendi u jtejjeb innetwork tieg[u b’investiment ta’ €1.5 miljun.


IN-NAZZJON Il-{amis, 9 ta‘ Awwissu, 2012

10 Opinjoni

Nemmnu f’pajji]na g[ax pajji]na ;a emmen fina Xtaqt nu]a din il-fra]i b[ala t-titlu ta’ dan l-artiklu g[ax minn x[in smajthom sal-kitba ta’ dan l-artiklu bqajt nirrifletti fuqhom u verament hemm x’wie[ed jomg[od. Kunsill Lokali }g[a]ag[ Naxxar {afna mill-kunsilli lokali f’diversi lokalitajiet japplikaw mal-A;enzija }g[a]ag[ biex fihom jilqg[u dawk i]-

]g[a]ag[ li jixtiequ jkunu parti mill-kunsill lokali mag[mul apposta g[alihom. Dawn i]-]g[a]ag[ barra li jie[du l-esperjenza tant me[tie;a ta’ tmexxija u organizzazzjoni, ikollhom esperjenza diretta ta’ politika lokali fejn ja[dmu flimkien g[all-;id tal-lokalità tag[hom. It-Tnejn waqt ri/eviment li organizzajt g[all-kunsilliera ]g[a]ag[ tal-lokalità tanNaxxar kelli /-/ans nitkellem dwar l-impenn li wrew dawn l-istess kunsilliera waqt dan ilpro;ett u kif iddeterminazzjoni u [idma tag[hom wasslithom biex reb[u pro;ett ta’ €10,000 li se jirrifletti u jkun mifrux madwar in-Naxxar kollu. Punt importanti li n[oss li l;enituri g[andhom jifhmu hu l-fatt li kunsill lokali ta]]g[a]ag[, g[all-inqas b’riferrenza g[al dak li jien responsabbli g[alih, ma fihx politika parti;jana, anzi b’enfasi ng[id li l-politika li fih hi biss dik lokali. Xi jfisser dan? Ifisser li li]]g[a]ag[ qeg[din nag[tuhom lok fejn dawn jistg[u jag[tu l[ajja lid-direttivi u policies relatati ma]-]g[a]ag[ biex dawn jibqg[u jirriflettu l-eku pre]enti ta’ din il-;enerazzjoni li sfortunatament mhux dejjem ting[ata dik l-importanza. G[al din l-attività kien hemm il-Professur Oliver Friggieri pre]enti u dan qal li ]-]g[a]ag[ ma g[andhomx jib]g[u jie[du sehem attiv fisso/jetà tag[hom g[ax dawn g[andhom jemmnu f’pajji]hom li ;a emmen fihom. U dawn il-kliem donnhom [allew impatt po]ittiv fuq kull min kien pre]enti. Pajji]na ;a emmen fina

Kont qieg[ed na[seb kif dan kien possibbli u tinduna li meta t[ares madwarek tara opportunitajiet u bibien miftu[in g[a]-]g[a]ag[ kemm

fuq ba]i lokali kif ukoll fuq skala akbar, dik internazzjonali. Il-fidu/ja hi mifruxa mittwelid tal-individwu fejn meta t-tarbija ting[ata l-aqwa kura fi sptar ta’ kwalità u professjonalità li twassal biex tkun b’sa[[itha biex tikber fisso/jetà. Saru numru ta’ investimenti relatati mas-sa[[a [olistika tal-individwu, kemm ta’ età ]g[ira u akbar fosthom flispazji pubbli/i u anki o[rajn b[all-Aquapark, il-BirdPark. Dan kollu jg[in f’numru ta’ oqsma fit-tkabbir tat-tfal fosthom billi jkollhom postijiet siguri fejn dawn jistg[u jilag[bu u jiltaqg[u ma’ tfal o[ra. Dan il-kuntatt jg[in littfal ikunu kunfidenti fihom infushom u jisso/jalizzaw ferm a[jar milli wie[ed ja[seb. Barra minn hekk permezz ta’ dawn l-ispazji u pro;etti, ilfamilja tkun tista’ ]]ur numru ta’ postijiet fejn barra li titg[allem fuq l-ambjent tag[na b’permezz talBirdPark, tie[u l-opportunità biex isa[[a[ il-kwalità ta’ [in flimkien, li llum hu tant ne/essarju fil-[ajja mg[a;;la li qeg[din ng[ixu fiha. B’[in ta’ kwalità a[jar jg[in lit-tfal jikbru a[jar spe/jalment f’aspett mentali u [olistiku g[ax i[ossuhom protetti u siguri. Opportunitajiet edukattivi

Naraw li opportunità o[ra hi l-edukazzjoni fuq ba]i primarja, sekondarja u ter]jarja. Il-persuna ting[ata ttag[lim tant me[tie; u edukazzjoni formali biex meta to[ro; mis-sistema tkun tista’ ssib impjieg li tkun tixtieq, grazzi g[all-kwalifiki li tkun ;abet matul is-snin. Wie[ed irid jinnota li din lopportunità hi mog[tija b’xejn mill-istat mhux biss fuq ba]i ta’ primarja u sekondarja i]da anki post sekondarja u flUniversità. L-g[ira ta’ [afna pajji]i madwarna hi li Malta hi wie[ed mill-ftit jew l-uniku pajji] li mhux biss jag[ti stipendju lil kull student i]da wkoll g[ajnuniet o[ra fosthom l-iSmart Card biex jinxtraw kotba u materjal edukattiv ie[or. Fil-fehma tieg[i din hi fidu/ja kbira min-na[a tal-istat lejna]-]g[a]ag[ u li baqg[et tikber u tissa[[a[ matul is-snin.

Pajji]na jemmen fina b’diversi metodi u modi f’[ajjitna li jibdew mill-;urnata tat-twelid u jibqg[u mag[na matul il-[ajja kollha

minn Clinton Sammut clintonsammut@gmail.com

mhux l-inqas ikompli jg[in lillpajji]na jesprimi l-fidu/ja f’kull ]g[a]ug[ u ]g[a]ug[a. Kelmtejn lejn kull ;enitur Bosta ;enituri g[andhom il-

L-opportunitajiet li l-pajji] joffri li]-]g[a]ag[ i[allu l-frott tag[hom tul [ajjithom kollha

Wie[ed ma g[andux jinsa opportunitajiet o[ra li l-Gvern joffri fosthom scholarships fejn student meta jidde/iedi li jkompli l-istudju fuq livell ta’ Masters jew dottorat ikun jista’ japplika biex jie[u g[ajnuniet finanzjarji biex ma jaqtax qalbu mill-ispejje] u b’hekk ikompli j]id il-[iliet akkademi/i li jwassluh biex jil[aq karigi ;odda u aktar b]onju]i g[all-istat innifsu spe/jalment dak relatat mal-ekonomija Maltija. Min jaf kemm-il ]ag[]ug[ u ]ag[]ug[a fis-so/jetà Maltija kellu /-/ans imur barra minn xtutna fuq esperjenza ta’ tag[lim b[al xi programm ta’ Erasmus biex jie[u esperjenza ta’ tag[lim u informazzjoni fuq is-su;;ett li jkun qieg[ed jistudja. Din l-esperjenza mhux biss tg[in lill-individwu b’mod attiv u tag[tih esperjenza unika i]da tinkora;;ih biex ’il quddiem anki jag[mel il-qalb u jkompli l-istudji akkademi/i tieg[u barra minn xtutna. Youth Exchanges

Opportunità o[ra hi l-Youth Exchanges li mijiet ta’ ]g[a]ag[ u g[aqdiet Maltin [adu l-opportunità li japplikaw u jmorru f’pajji]i barranin fejn tg[allmu l-kultura u tag[rif ie[or li l-ktieb jew ittelevi]joni flimkien malinternet qatt ma kienu se jaslu jg[allmuhom. Safra li [afna ]g[a]ag[ qatt ma jaslu jinsewh. Grazzi g[ass[ubija tag[na fl-Unjoni Ewropea nibbenefikaw minn sussidji kbar ta’ madwar 80 fil-mija tal-prezz totali, li jfisser li kull persuna irrispettivament millpo]izzjoni finanzjarja tag[ha tista’ tibbenefika.

L-opportunitajiet ma jispi//awx Fis-sajf [afna jmorru jsibu xxog[ol biex b’hekk mhux biss

jaqalilg[u paga i]da wkoll i]idu l-esperjenza tag[hom li jkunu jistg[u juruha lillpersuna li tkun se t[addimhom fil-futur. Hawnhekk il-pajji] ukoll ra kif jista’ jg[in u jag[ti palata lil kull individwu. Dan jag[mlu billi matul is-sena mhux biss jorganizza attivitajiet relatati ma’ opportunitajiet ta’ mpjieg i]da wkoll flimkien mal-ETC jorganizza numru ta’ korsijiet o[ra li jg[inu biex i]idu tta[ri; lil kull min japplika. Fost dawn insibu korsijiet relatati ma’ impjiegi flavjazzjoni, skrivani u [afna o[rajn li t-ta[ri; g[alihom hu ferm importanti u f’sinkronija mal-investiment li qieg[ed jag[mel il-Gvern f’pajji]na. L-MCAST li tispe/jalizza f’oqsma b[al dawk relatati mal-avjazzjoni, l-istudenti li qeg[din jiggradwaw qed jispi//aw jo[or;u u jsibu numru ta’ bibien miftu[in fosthom fil-qasam talavjazzjoni b[al f’kumpaniji b[al-Lufthansa Teknik. Dan kien possibbli g[ax il-Gvern g[araf kemm i]-]g[a]ag[ Maltin mhux biss huma kapa/i i]da huma determinati u fuq kollox bie]la fil-professjoni rispettiva tag[hom, kwalitajiet li jammirawhom numru ta’ investituri barranin. Dan il-kliem ma g[edtux jien i]da l-mani;er tal-SR Tekniks li taw lura lill-EasyJet il-50 ajruplan b’manutenzzjoni dettaljata, bi professjonalita’ u fil-[in stipulat ming[ajr ebda dewmien. Dan kollu jqawwi qalb linvestitur li jkompli jinvesti f’pajji]na, ikompli jkattar lekonomija tag[na u fl-a[[ar u

mentalità li uliedna qeg[din imorru f’dik l-g[aqda jew lo[ra biex ja[lu [inhom u joqog[du ’l bog[od millistudju u x-xog[ol akkademiku. Jien ma naqbilx. Il-bniedem hu magna li biex jg[ix u ja[dem a[jar ma g[andux b]onn biss tip wie[ed ta’ ]ejt i]da [afna tipi li jg[inuh ja[dem a[jar. L-istess it-tfal, g[andhom b]onn l-edukazzjoni biex ’il quddiem isibu xog[ol u xog[ol ta’ kwalità i]da wkoll g[andhom b]onn mumenti ta’ ser[an il-mo[[, mumenti ta’ ]vog fejn ikunu jistg[u ji//aqalqu ftit u jag[mlu e]er/izzju. Li tifel il-[in kollu d-dar jistudja jew jara’ t-television, jilg[ab jew fuq l-kompjuter biss ma hux ta’ g[ajnuna kemm g[al sa[[tu u l-mod kif ji]viluppa l-abbiltajiet so/jali tieg[u. Sirna iktar ng[ixu f’[ajja virtwali milli [ajja reali u dan tinduna bih meta tara grupp ta’ tfal li qatt ma ltaqg[u flimkien kemm hu diffi/li g[alihom li jibdew jikkomunikaw flimkien. Id-drama, l-iscouts, il-baned, l-isports u mitt elf [a;a o[ra huma postijiet vitali u ta’ [tie;a so/jali g[al individwu biex jifforma l-karattru tieg[u, irabbi sens ta’ lealtà lejn [addie[or u fuq kollox ikabbar i/-/irku ta’ [bieb tieg[u li ’l quddiem ]gur se jsibhom hemm g[alih. Forsi hemm min ja[seb li xorta dan kollu jista’ jtellef lkwalità tal-istudju. Minn esperjenza personali li g[addejt minnha jien u li anku ri/entement rajt tfal o[ra jg[addu minnha permezz talkors tad-drama, indunajt li lkwalità tal-istudju mhux biss tjiebet fost it-tfal i]da kienu ttfal stess li sabu metodi ;odda ta’ kif jistudjaw li hu ferm pja/evoli minn dak tas-soltu li hu monotonu u ma jwassal g[al imkien [lief g[ad-dwejjaq u frustrazzjoni fost it-tfal. Permezz ta’ dawn l-attvitajiet intom il-;enituri se tiskopru aktar dak li tfal huma kapa/i g[alih u fuq kollox kif i[obbu jipprtikawh. Dan jg[in biex lesperjenza edukattiva u akkademika tkun ferm ta’ interess u b’inqas u;ig[ ta’ ras possibbli.


IN-NAZZJON Il-{amis, 9 ta’ Awwissu, 2012

Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

Bil-fatti mal-Labour ma ta[dimx Il-billboards li l-Partit Nazzjonalista nieda u beda jtella’ fit-toroq ewlenin ta’ pajji]na fi tmiem il;img[a li g[addiet [olqu diskussjoni. Sinjal /ar li dan l-ewwel billboard kien effettiv. Billboard li dwaru tkellmu [afna u g[addew il-kummenti u lopinjoniijiet tag[hom. Billborad li fil-veru sens talkelma laqat lill-MLP u lil Muscat li g[adu mdawwar bil-politi/i ta’ 30 sena ilu, fil-la[am il[aj. Jekk hawn billboard li kul[add fil-qasam talkomunikazzjoni jaf sew, hu dak li l-kumpanija Ingli]a ‘Saatchi and Saatchi’ fl-1979 kienet u]at fil-kampanja elettorali rebbie[a ta’ Margaret Thatcher. Hu billboard sempli/i ta’ kju twil quddiem uffi//ju tad-dole fejn imorru jirre;istraw l-Ingli]i, bil-messa;; ‘Labour isn’t working’. Il-qawwa qieg[da fil-fatti

Kien messa;; effettiv g[ax sempli/i u bittifsira doppja li la l-gvern tal-Labour fl-Ingilterra u lanqas il-[addiem Ingli] ma kien qed ja[dem. U l-qawwa tal-messa;; kienet fil-fatti – il-qg[ad li kien hemm fl-Ingilterra dak i]-]mien. Hu billboard ikoniku li mbag[ad intu]a f’[afna kampanji o[rajn madwar id-dinja. U issa anke f’Malta. Il-fatt li l-Partit Nazzjonalista g[a]el imma;ini antika 30 sena u aktar, kien apposta u b’messa;; – g[ax daqstant qed je[odna lura l-Labour Malti.

Dan qed ng[iduh b’responsabbiltà u b’messa;; /ar ibba]at fuq il-fatti. Fuq dak li qieg[ed jag[]el Muscat illum. Fuq fatti bba]ati fuq de/i]jonijiet li [a [add [lief Muscat tul l-erba’ snin li ilu jmexxi l-MLP. U minflok biddel lill-MLP wara tliet telfiet elettorali konsekuttivi, flimkien marreferendum dwar id-d[ul ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea, re;a’ [adu g[all-ag[ar ]minijiet tieg[u. Dan nistg[u narawh b’min Muscat g[a]el li jdawwar lilu nnifsu bihom, u tellag[hom fuq ilkarru tat-tmexxija tal-MLP. Il-Labour lura 30 sena

Alex Sceberras Trigona, illum il-vu/i ta’ Muscat fil-politika barranija; Karmenu Vella, li Muscat [atru biex jiktiblu u jfassallu l-programm elettorali tieg[u, u Leo Brincat, Shadow Minister u esponent ewlieni ta’ Muscat huma llum in-nies ewlenin madwar Muscat. Huma kienu Ministri tal-Labour 30 sena ilu u ;abu kjuwijiet twal g[ax-xog[ol. Mhux g[ax-xog[ol biss. Il-kjuwijiet kienu g[al kollox. Kjuwijiet g[all-ilma [dejn il-bowser g[aliex gvernijiet Laburisti ma investewx fl-infrastruttura ta’ pajji]na u lanqas biex pajji]na jimmodernizza. Kjuwijiet g[at-televisions tal-kulur li kont trid ixxa[[am g[alihom biex ikollok u li l-kwantità tag[hom kienet determinata mill-Gvern So/jalista. Kjuwijiet ukoll g[at-telefons skarsissimi li f’dan il-ka] ukoll wie[ed ried lill-

Ministru biex jaqbe] g[alih u jing[ata servizz tattelefon, g[ax inkellha kont trid tistenna ming[ajr [add ma kien jg[idlek meta tista’ ting[ata sservizz. Imma x-xog[ol kien l-akbar falliment talLabour, kull darba li kien fil-gvern. Bil-messa;; /ar – ‘Labour won’t work’. Il-Labour ma ja[dimx u mal-Labour ma ta[dimx. Jibqa’ ma jwe;ibx

Issa l-Labour qed jipprova jilg[ab bil-billboard biex jipprova jdawru. Imma l-qawwa tal-billboard to[ro; mill-fatt li l-Labour jibqa’ ma jwe;ibx g[al dak li jg[id il-billboard. Il-Labour, anke llum, mhux kapa/i jg[id kif i;ib ix-xog[ol. Dan hu l-maqlub ta’ dak li qed tgawdi Malta b[alissa – rekord ta’ xog[ol – l-ewwel darba li f’Malta g[andna aktar minn 150,000 ru[ ja[dmu full-time. G[andna wkoll sena wara o[ra, rekord ta’ turisti li qed i]uru l-g]ejjer Maltin bl-industrija tatturi]mu tkompli tissa[[a[ b[ala pilastru ewlieni tal-ekonomija tag[na. Industrija li qed tkompli to[loq aktar opportunitajiet ta’ xog[ol u aktar jobs g[al min irid ja[dem. Industrija li qed t[alli flus fil-bwiet tal-[addiema u tal-familji tag[na. G[ax anke l-qawwa tal-billboard f’Malta qieg[da fil-fatti – ir-rekord ta’ xog[ol li hawn illum, u r-rekord ta’ qg[ad li dejjem ;ab ilLabour.

Labour won’t work “Those that fail to learn from history, are doomed to repeat it.” Hekk qal l-istatista Ingli] Sir Winston Churchill. Kliem mimli g[erf li hu tassew minnu. Kliem li jg[odd f’diversi /irkustanzi tal-[ajja, mhux l-inqas fixxena politika. Kliem li b[ala poplu g[andna n]ommuh f’mo[[na meta naraw l-a[[ar g[ajta talPartit Nazzjonalista ta’ ‘Labour won’t work’. Aktar u aktar meta fi [dan il-Malta Labour Party g[ad hemm listess politi/i ta]-]mien li mieg[u qieg[ed isir ilparagun.

Labour won’t work economically Il-passat tal-Labour hu

mimli gvernijiet Laburisti li ;abu sta;nar ekonomiku, qg[ad, g[oli tal-[ajja u tnaqqir tal-kundizzjonijiet tal-[ad-

L-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta hu pro;ett ta’ Gvern Nazzjonalista li wasal biex din is-sena jara rekord ;did ta’ turisti f’pajji]na

diema. Ta[t il-[akma So/jalista ta’ Dom Mintoff u Karmenu Mifsud Bonnici, il[addiem Malti kellu jerfa’ lpi] ekonomiku ta’ wage freeze. F’pajji]na kien jispikka n-nuqqas ta’ investiment u opportunitajiet. I]-]g[a]ag[ kellhom il-korpi minflok lvastità ta’ opportunitajiet li

X’g[andhom komuni l-Ajurport Internazzjonali ta’ Malta, l-Isptar Mater Dei, il-vapuri tal-Gozo Channel, il-Power Station ta’ Delimara u l-pro;ett tad-da[la tal-belt kapitali tag[na^ Kollha saru mill-Gvern Nazzjonalista

g[andna llum ta[t Gvern Nazzjonalista. Il-politika tal-Gvern So/jalista tal-Malta Labour Party ma ;abet xejn g[ajr problemi ekonomi/i li lkonsegwenzi tag[hom kellu jiffa//jahom il-poplu Malti. L-istess re;a’ ;ara ta[t ilgvern ta’ Alfred Sant. Re;a’ beda jerfa’ rasu l-qg[ad, lista;nar ekonomiku u dan flistess [in li pajji]na ra d-d[ul ta’ xita ta’ taxxi. Labour won’t work for a better education Il-falliment tal-Labour mhuwiex biss limitat g[allqasam tal-impjiegi u l-ekono-

mija. Anke l-edukazzjoni dejjem marret lura ta[t tmexxija Laburista. Ta[t il-gvern So/jalista ta’ Dom Mintoff u Karmenu Mifsud Bonnici lbibien tal-Università ta’ Malta kienu mag[luqin g[allma;;oranza, l-investiment fledukazzjoni kien biss fillivell elementari u nieqes minn kull forma ta’ vi]joni. F’pajji]na kienet tirrenja lmedjokrità edukattiva. Ta[t il-gvern ta’ Alfred Sant mbag[ad l-istudenti ntbag[tu jiddejnu. G[al darb’o[ra beda jispikka nnuqqas ta’ vi]joni fledukazzjoni hekk kif b[al donnu l-gvern ta’ Sant, g[ajr g[at-tne[[ija tal-istipendju, ftit li xejn kellu pjani g[al dan il-qasam hekk vitali.

Labour won’t work for better infrastructure X’g[andhom komuni lAjurport Internazzjonali ta’ Malta, l-Isptar Mater Dei, ilvapuri tal-Gozo Channel, ilPower Station ta’ Delimara u l-pro;ett tad-da[la tal-belt kapitali tag[na? Kollha pro;etti li saru ta[t gvern Nazzjonalista u li sabu l-oppo]izzjoni tal-Malta Labour Party u lmexxejja tieg[u. Kollha

minn Angelo Micallef

pro;etti li, li kieku kien g[alLabour, ma sarux u l-poplu minflok kien jibqa’ blajruport qadim, bl-Isptar San Luqa, b’vapuri tat-tieni klassi, b’da[la tal-Belt mitluqa u b’power station li ma tifla[x b’mod assolut tla[[aq mal[ti;iet tal-lum ming[ajr ma tag[mel dannu kbir ambjentali. G[al darb’o[ra, il-politika Laburista sempli/ement ma ta[dimx. Tis[i[ tal-libreriji Nag[laq l-artiklu tal-llum billi nesprimi s-sodisfazzjon

tieg[i g[al dak li ;ara lbiera[ hekk kif numru ta’ libreriji lokali, fosthom dik ta’ Marsaxlokk, ing[ataw g[otja mill-Gvern sabiex jissa[[u. Inizjattivi b[al din tassew jixirqilhom kliem ta’ tif[ir.


IN-NAZZJON Il-{amis, 9 ta’ Awwissu, 2012

12 Opinjoni#Ittri

Muscat b’diskors ‘du[[an’ biss Teleserje ;dida fuq NET TV Id-diskors dwar il-bosta ripetizzjonijiet televi]ivi li jkun hemm b[al dan i]-]mien tas-sena hu diskors komuni. Listazzjonijiet jie[du l-opportunità, ng[idu a[na, li jirrepetu sensiliet ta’ drama li jkunu g[amlu su//ess ma’ popolazzjoni dejjem tikber ta’ telespettaturi. Il-fenomenu tad-drama televi]iva f’Malta g[adu ma kienx studjat, tne[[i g[al xi te]ijiet rari minn studenti universitarji. B’danakollu, b[al tant u tant materjal akkademiku ie[or, dawn it-tentattivi qatt ma jing[ataw pubbli/ità. Fost realtajiet interessanti, id-drama televi]iva lokali kienet il-motiv biex il-pubbliku jaqleb minn stazzjon g[al ie[or, irrispettivament tal-alleanzi parti;jani. Dan il-fenomenu mbag[ad in;arr fejn jid[lu programmi o[ra, l-aktar it-talk shows. Intant, kien pass importanti li NET TV [adu l-inizjattiva biex jippre]entaw teleserje kompletament ;dida g[all-iskeda tas-sajf. {a]en u Mrar (produzzjoni tad-D3 Masque Entertainment) qed tixxandar kull nhar ta’ Tnejn, b’kitba ta’ Tanja Bartolo (interessanti kif qed ji]diedu l-kittieba nisa) li qed tinterpreta wkoll parti ewlenija. Meg[jun minn kast tajjeb [afna, inklu]i veterani b[al Lino Grech, Michael Tabone, Margaret Agius u Tere]a Gauci, dan ix-xog[ol hu ssettjat f’ambjent ra[li, madwar mitt sena ilu. Dan ix-xenarju jidher li hu favorit malprodutturi u minkejja l-element ta’ Dejà vu, il-pubbliku g[adu jikkonkorri g[alih. Jidher li s-setting ma jitlobx elaborazzjoni kbira g[ax lambjent ra[li g[adek issibu fa/ilment u jista’ jkun li dan hu l-ka;un li d-djar tal-produzzjoni ma jag[]lux epoki o[ra, ng[idu a[na ]mien l-G[arab, l-Ispanjoli jew il-Franci]i, biex fuqhom jibnu l-;rajjiet televi]ivi. Forsi j[ossuhom imblukkati mhux biss mill-[tie;a ta’ ri/erka attenta, imma anki minn dettalji “tekni/i” b[all[tie;a ta’ kostumi elaborati jew lokalitajiet li jitolbu [afna aktar dettall storiku. I]da m’hemmx dubju li minkejja lappell li g[ad g[andhom xog[lijiet “folkloristi/i” ({a]en u Mrar jipprova anki jintrodu/i, b’inkonsistenza, id-djalett), itteleserje kontemporanju bil-Malti je[tie; jid[ol biex jiskopri epoki differenti. Anki dawk qrib [afna ta’ ]mienna. Dwar Victor Pasmore Kif kien jixraq, il-media kollha tat importanza lill-g[otja li g[amlet il-familja tal-artist importanti Ingli], Victor Pasmore lill-Mu]ew tal-Arti. Setg[et saret iktar kon/entrazzjoni dwar it-tifsira ta’ din l-g[otja u nittama li programmi spe/ifikament indikati g[all-attività u l-anali]i estetika (b[al Meander) [adu [sieb biex jiddokumentaw sew it-tifsira ta’ din id-donazzjoni lill-Mu]ew tal-Arti. Sa issa, luniku xog[ol ta’ Pasmore li qed jing[ata attenzjoni pubblika wiesg[a hu dak li hemm espost fa//ata tat-teatru tond fi/?entru tal-Kreatttività tal-Belt. Ir-rivista TV Guide (The Times) da[let fejn ma da[litx ilmedia l-o[ra u xandret intervista twila mal-kuratri/i talMu]ew, Katya Micallef. Pasmore g[ex f’Malta bejn l-1965 u l-1998, is-sena li fiha miet. Il-punt fundamentali fl-intervista li saret mal-kuratri/i hu li f’Malta, l-artist internazzjonali kien sab “attitudni rilassata” li g[aqqad mal-istil ta’ [ajja trankwill tal-Maltin, b’mod li kien skopra “dimensjoni ;dida g[all-passjoni tieg[u.” In/identalment, ir-rabta ta’ Pasmore f’Malta g[andha tkun sfruttata aktar mill-media vi]iva, g[ad hawn personalitajiet ta’ kalibru, b[all-arkitett u grafista Richard England jew i/-

/eramista Gabriel Caruana li jistg[u jag[tu xhieda diretta tar-relazzjoni tag[hom mal-artist Ingli], li hu wkoll wie[ed mill-aktar famu]i fil-lista Britannika tas-seklu g[oxrin.

TVM2 L-inawgurazzjoni ta’ TVM2 (minflok Educational Channel) fissret dinami]mu ;did. Qabel kien hemm materjal pedago;iku dirett, i]da issa l-enfasi jinsab fuq linfotainment, fejn jispikkaw dokumentarji ta’ kwalità li jvarjaw mir-renju tal-anninali sar-renju tad-dittaturi. Ikun interessanti li wie[ed ikun jaf x’udjenzi g[andhom dawn il-programmi e//ellenti u lil min qed jolqtu l-aktar. Tistenna li kanal b[al dan ikollu kwantità ta’ ripetizzjonijiet, i]da anki hawn, l-

g[a]la hi ma[suba biex tinkludi materjal li jag[mel sens u li jmiss temi kurrenti.

MARIO AZZOPARDI marpardi@maltanet.net

Sur Editur, Kemm ilu leader tal-Partit Laburista, [lief diskorsi mimlijin du[[an ma smajniex minn fomm Joseph Muscat. {lief kliem vag, ming[ajr xejn konkret, ming[ajr su;;erimenti jew alternattivi g[al dak li jg[id li dan ilGvern qed jag[mel [a]in, ma g[andux x’joffri. U x’be[siebu jag[mel hu, jekk u meta jkun fil-gvern, ma jg[id xejn, forsi g[ax jib]a’ li nisirqulu l-ideat – ideat forsi b[all-pariri li ta’ lillIslanda, jew lilna stess biex nag[mlu b[al ?ipru. B[all-a[[ar diskors li g[amel dan l-a[[ar fejn tkellem dwar l-industrija

tat-turi]mu. Jekk tifli dan id-diskors ma ssib xejn ;did, i]da kif jitkellem donnu s-su//ess li tarah b’g[ajnejk u tmissu b’idejk ma je]istix, i]da jg[id biss li j;ib aktar turisti, li jrid jara din l-industrija timxi ’l quddiem – g[ax b[al dak li qallu mhux dan li kul[add irid. Donnu r-rekords fitturi]mu huma xi [a;a talfantasija. L-440,000 turist li da[lu Malta matul Lulju, g[al Muscat huma fanta]mi u dak li qed tbassar lMHRA hu xi diskors biex tag[ti palata lill-PN. Dwar dan Muscat ma jg[id xejn. Tista’ ddur f’kull qasam li trid. Muscat qatt ma jg[id

xejn konkret. U l-progress u su//ess f’kull qasam tas-so/jetà Maltija, dak ;ie mill-ajru... dak g[ax kumbinazzjoni xxitan ried hekk. Il-Ministri, il-Kabinett, il-Gvern m’g[amlu xejn. Kollox ;ie wa[du... Id-diskorsi ta’ Muscat jemminhom min irid i[alli lil min imexxih minn imnie[ru, jemmen kollox b[al mazzun, u jrid i[alli g[amad fuq g[ajnejh li ma j[allihx jara u ji]en biex jasal g[ad-de/i]joni tieg[u. Min g[andu rasu fuq g[onqu Muscat ma jikkonvin/ihx. Paul Galea

Tal-Pietà

L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), bil-fax (numru 2124 2886 — Attn. Alex Attard) jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt. L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u

l-indirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma. Ittri bin-nome-de-plume ma jkunux ippubblikati u l-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm il-punt tag[ha.


IN-NAZZJON Il-{amis, 9 ta’ Awwissu, 2012

Opinjoni 13

Nanniet, intom barka! Nhar is-26 ta’ Lulju //elebrajna l-festa ta’ Sant’Anna u San :wakkin, il;enituri tal-Ver;ni Marija u n-nanniet ta’ :esù. F’din l-istess ;urnata, mara, li bintha ma jistax ikollha ulied, saret nanna adottiva g[ax bintha, f’dak il-jum stess, kienet g[adha kemm adottat legalment tifel minn pajji] barrani. Dawn i]-]ew; realtajiet ;eg[luni nintasab bilqieg[da u napprezza lvalur tan-nanniet fil-familja postmoderna. Il-[ajja ta’ kuljum tg[allimni kemm in-nanniet huma me[tie;a fil-[ajja mg[a;;la li qeg[din ng[ixu fiha. Misjuqin mill-[ti;iet talfamilja, xi koppji mi]]ew;in qeg[din jaraw il-b]onn li jo[or;u ja[dmu. {afna huma dawk in-nisa li, g[alkemm i]]ew;u, g[adhom g[addejjin bil-karriera tag[hom. Ixxog[ol huwa xog[ol. Jitlob [afna sagrifi//ju, impenn, u e//ellenza.

Huma [afna n-nisa mi]]ew;in li qeg[din jg[inu lill-ekonomija ta’ pajji]na bix-xog[ol ta’ jdejhom. Imma x’ji;ri jekk ikun hemm l-ulied fin-nofs^ Hawnhekk jid[ol ir-rwol importanti tan-nanniet. Min[abba li dawn huma, filma;;oranza tag[hom, pensjonanti, g[andhom i]jed [in x’joffru biex jie[du [sieb ulied uliedhom. Mhux lewwel darba li niltaqa’ ma’ nanniet li jg[iduli bit-tbissima fuq xufftejhom: “Er;ajna bdejna nrabbu Father!” U tassew, g[ax g[andhom ra;un biex ibig[u. Qawl minn Wales jg[id: “L-im[abba perfetta ma tasalx sakemm ma jitfa//ax lewwel neputi.” B’mod ;enerali, in-nanniet jie[du [sieb ulied uliedhom b’responsabbiltà kbira. I[obbuhom b’g[o]]a liema b[alha, biex ma ng[idilkomx i]jed mill-istess uliedhom. Jixtrulhom, jitimg[uhom,

Importanti li n-nanniet jimxu id f’id mal-;enituri fit-trobbija ta’ wlied uliedhom

ja[sluhom, ilibbsuhom, jo[or;uhom… Insomma, jag[mlulhom lilma ji]fen. Meta nkun filpre]enza tan-nanniet kemm niggustahom narahom jitkellmu b’tant fer[ fuq ulied uliedhom. Nifhimhom g[aliex fihom jaraw l-estensjoni tag[hom infushom u talfamilja tag[hom. Li tkun nannu u nanna hi missjoni importanti li te[tie; [afna g[aqal. G[alhekk, se noffri xi su;;erimenti sempli/i li jistg[u jg[inu lin-nanniet tag[na jaqdu l-funzjoni tag[hom b’[afna g[aqal u m[abba dedikata. Importanti li n-nanniet jimxu id f’id mal-;enituri fittrobbija ta’ wlied uliedhom. Lil dawn i/-/kejknin issirilhom [sara kbira jekk irregoli tal-;enituri tag[hom ji;u injorati min-nanniet. Ittfal jitme]m]u jekk ji;u ddixxiplinati. G[alhekk jippruvaw ju]aw lin-nanniet b[ala tarka biex jie[du dak li jridu ming[and il-;enituri tag[hom. B[ala nanna u nannu ibqa’ is[aq fuq dak li l;enituri jesi;u minn uliedhom. Taqbi]x il-linja! In-nanniet g[andhom jitolbu

rispett min-neputijiet tag[hom, spe/jalment meta dawn ikunu f’darhom. B[ala nannu u nanna qatt twarrab id-dritt li g[andek li n-neputijiet tieg[ek i;ibu ru[hom sewwa meta jkunu mieg[ek. Neputijietek, [elwin kemm huma [elwin, jikbru. Qatt tikkoopera flim;iba [a]ina tag[hom billi t[allihom jag[mlu li jridu g[ax [elwin. Jekk tinnota /erta m;iba li ma tkunx skont is-sewwa, informa malajr lill;enituri tag[hom [alli jiddixxiplinawhom huma. Importanti li b[ala nannu u nanna timxu id f’id mal;enituri ta’ wliedek f’dan irrigward. In-nanniet huma mimlija b’g[erf il-[ajja. Mela titlifx din l-opportunità tad-deheb li taqsam l-esperjenzi li g[addejt minnhom man-neputijiet tieg[ek li, g[ada pitg[ada, jistg[u jkunu ta’ g[ajnuna g[alihom. In-nanniet huma g[ajn ta’ inkora;;iment kbir g[al ulied uliedhom meta jisimg[uhom. B[ala nannu u nanna tg[allem ismag[hom. I//elebra mag[hom il-kisbiet li jag[mlu. Ift[ilhom g[ajnejhom meta tara li

minn Patri Mario Attard OFM Cap

hemm b]onn u, fuq kollox, kun spalla ta’ kenn g[alihom. Bl-ikbar im[abba u rispett offri l-kritika kostruttiva tieg[ek lill-;enituri tag[hom [alli tg[inhom jikbru u jimmaturaw fit-trobbija ta’ wliedhom. {obb lin-neputijiet tieg[ek indaqs. G[alkemm hu normali li tin;ibed i]jed lejn xi w[ud minnhom i]jed minn o[rajn, [obbhom ilkoll xorta wa[da. G[e]ie] nanniet, ibqg[u kunu [ajt ta’ g[all-familji tag[kom! Nanniet, intom barka!

Dak li hu tag[na Is-sajf Malti, minbarra ba[ar, xemx u turisti, i;ib mieg[u wkoll il-festi titulari tal-parro//i tal-bliet u l-ir[ula tag[na. Dan hu su;;ett kontroversjali [afna u li dwaru ilna nisimg[u snin twal dwar riformi u tibdil u direttivi u stqarrijiet u battibekki. M’iniex se nid[ol fil-kwistjoni tal-festi, imma jkollna nammettu li l-festi tag[na huma l-vetrina talkultura Maltija. Ejjew in[allu l-ambjent talKnisja barra g[al dan largument, minkejja li jekk tne[[i l-Knisja mill-festi

Maltin ma jibqg[ux festi imma jsiru festivals b[alma jsiru f’pajji]i o[ra imma b’xejra Maltija. Ejjew nie[du biss il-festi esterni. Illum il-;urnata l-ebda festa fi g]iritna ma baqg[et lura flarmar. Kul[add jipprova jag[mel l-a[jar. Kultant forsi b’pika mal-festa tar-ra[al qrib jew mal-parro//a l-o[ra talistess ra[al jin[olqu opri ta’ livell artistiku kbir. Fit-toroq tag[na drajna naraw statwi ta’ artisti Maltin li jsebb[u ttoroq tag[na fil-jiem tal-festa. Xi w[ud minn dawn listatwi artisti/i, kemm ;odda kif ukoll dawk antiki,

Il-programmi li jag[mlu l-baned fuq il-plan/ieri fil--bliet u l-ir[ula tag[na [afna drabi jkunu ta’ livell g[oli

ikomplu jissebb[u blinduratura. U xi ng[idu g[allpedestalli ta’ ta[thom^ Xog[ol tal-injam ma[dum b’seng[a mill-aqwa u msebba[ bi skultura fina. G[alkemm illum xi skultura m’g[adhiex issir fl-injam minn skulturi primi imma ssir tar-re]ina, xorta wa[da wie[ed japprezza d-disinji mirqumin li jkun fiha din liskultura. L-istess ng[idu g[all-pavaljuni u l-bandalori. Disinji sbie[, tara wie[ed tinsa l-ie[or. Wara kull pavaljun hemm g[add ta’ nies involuti. Min jiddisinjah, min ifasslu u j[itu, min ipittru. L-istess [a;a ng[idu g[all-armar lie[or kollu. Fi ftit kliem nistg[u ng[idu li t-toroq tag[na fil-jiem tal-festa jinbidlu f’wirja ta’ dak li jaf jag[mel il-[addiem Malti. Hi wkoll ferg[a minn dak li jag[mel il-volontarjat. Forsi l-aktar punt kontroversjali fil-festi Maltin hu fejn jid[ol in-nar. Minkejja kollox, ma nistg[ux ni/[du l-fatt li /erti kmamar tan-nar la[qu livell tabil[aqq g[oli u dan issarraf f’unuri anke barra minn Malta. Nemmen li l-kontroversja dwar il-piroteknika hi aktar dwar il-kwantità u l-[in li fih jin[araq in-nar milli dwar ilkwalità.

I]da l-festi esterni tag[na mhumiex armar fit-toroq u nar biss. Element importanti ie[or hu l-mu]ika mill-baned tag[na. Il-mar/i llum ]diedu u filwaqt li qabel kienu jsiru l-:img[a, is-Sibt u l-{add, illum sar ikollna mar/i tista’ tg[id il-;img[a kollha. Din hi xkaffa o[ra fil-vetrina li joffru l-festi tag[na. Il-mar/i huma kitba tas-surmastrijiet Maltin u din il-[a;a tag[mel ;ie[ mhux biss lis-surmast kompo]itur imma lill-mu]ika Maltija in;enerali. Fil-qasam mu]ikali tal-festi tag[na hemm ukoll il-programmi ta’ fuq il-plan/ier. Hawn ukoll ilbaned juru [ilithom. :ieli jindaqqu siltiet mu]ikali li a[na mdorrijin nisimg[u f’kun/erti fi Vjenna jew Pari;i jew bliet kbar o[ra. Siltiet ta’ kompo]ituri ta’ fama internazzjonali. Wisq nib]a’ li hawn qeg[din nittraskuraw ftit dak li hu tag[na. Huma bosta ssurmastrijiet Maltin li kitbu mu]ika ta’ livell g[oli [afna. Fil-programmi tal-baned

minn Fr Reno Muscat OP renosop@gmail.com

nisimg[u spiss b’Verdi, Puccini u o[rajn. Jien ng[id li jixraq li ma’ dawn is-siltiet nibdew nisimg[u aktar b’Nani, Camilleri, Isouard u o[rajn Maltin b[alna li [allewlna opri mu]ikali ta’ livell g[oli [afna. Tajjeb li nib]g[u g[al dak li hu tag[na. Dak li hu tag[na hu tag[na biss u [add ma jista’ jie[u [siebu minflokna. G[alhekk tajjeb li nippromwovu dak kollu li hu Malti fil-festi Maltin u malqubbajt bil-lew], mal-beraq u l-murtali u mal-pavaljuni u listatwi u l-pedestalli tajjeb nimbuttaw ’il quddiem ilmu]ika operistika Maltija.

Tajjeb li nib]g[u g[al dak li hu tag[na. Dak li hu tag[na hu tag[na biss u [add ma jista’ jie[u [siebu minflokna


IN-NAZZJON Il-{amis, 9 ta’ Awwissu, 2012

14 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

Ajruplan iwaddab l-ilma fuq nirien li hemm f’foresta f’Samandag tul il-kosta mal-Mediterran fil-provin/ja ta’ Hatay (Ritratt> Reuters)

L-ITALJA

Diversi pajji]i Ewropej milquta minn mew;a ta’ s[ana Diversi pajji]i Ewropej f’dawn il;ranet qed jintlaqtu minn s[ana kbira li qed to[loq diversi problemi fosthom nirien fil-kampanja. Fost l-ag[ar effettwati huma Spanja, l-Italja u l-Gre/ja imma anki fir-Renju Unit qed ikun imbassar li lejn tmiem il-;img[a se jkun hemm mew;a ta’ s[ana fil-kapitali ta’ Londra.

Anki s-Serbja, pajji] li wie[ed ma jasso/jax mas-s[ana, rapporti qalu li t-temperatura f’xi bnadi la[qet is-46 grad Celsius u anki rRumanija u l-Kroazja qed jintlaqtu minn s[ana kbira, l-awtoritajiet tassa[[a f’dawn il-pajji]i jkollhom jikkuraw [afna nies g[all-effetti tas-s[ana.

Sadattant f’Sqallija kienet re;istrata temperatura ta’ 44 grad Celsius imma skont it-tbassir flItalja, lejn tmiem il-;img[a, se tirritorna termperatura aktar normali. L-aktar li qed ikun effettwat minn din il-mew;a ta’ s[ana flItalja hu /-?entru u Nofsinhar talpajji].

L-ISTATI UNITI

Erbat ijiem jilg[ab l-Xbox fuq il-kompjuter Tifel ta’ 15-il sena kellu jidda[[al l-isptar wara li qatta’ erbat ijiem jilg[ab illog[ob fuq l-Xbox. It-tifel, minn Columbus f’Ohio f’[in minnhom [assu [a]in min[abba n-nuqqas ta’

ikel u xorb. Jidher li t-tifel kien g[adu kemm xtara log[ba ;dida u baqa’ mka[[al jilg[ab il-log[ba. Skont ommu, it-tfajjel kien jo[ro; mill-kamra tassodda tieg[u biex inaqqar xi

[a;a jew inkella jie[u xower ta’ malajr imbag[ad imur lura fil-kamra. Skont ommu t-tifel mistenni jirkupra ming[ajr problemi i]da issa ne[[ietlu l-kaxxa tal-log[ob.

B’kollox hemm 13-il belt flItalja, il-ma;;oranza f’Sqallija u Calabria imma anki Bologna, Firenze u l-kapitali Ruma, fejn lawtoritajiet huma fuq l-allert min[abba s-s[ana li qed tag[mel. Sadattant fi Spanja, il-Gre/ja u tTurkija komplew ikunu rapportati nirien kbar fil-kampanja.

IR-RENJU UNIT

Xita ta’ alka Residenti fir-ra[al ta’ Berkeley f’Gloucestershire kienu sorpri]i g[all-a[[ar meta fuq il-post ni]let xita ta’ alka. Ir-residenti sabu t-toroq bilkarozzi u d-djar miksija alka tal-ba[ar wara maltempata. Esperti qalu li aktarx dan kien ikkaw]at minn tromba

tal-arja mhux tas-soltu li ;ibdet fiha dak li sabet fuq wi// il-ba[ar madwar 30 kilometru bog[od. Kien hemm residenti li mill-;nien tag[hom ;abru barmil mimli ta’ alka. {a;a stramba i]da li kulma kien hemm kienet alka u ebda [ut jew [lejjaq o[ra tal-ba[ar.


IN-NAZZJON Il-{amis, 9 ta’ Awwissu, 2012

A[barijiet ta’ Barra 15 IL-:ORDAN

T[assib li s-Sirja se tinqasam Ir-Re Abdullah tal-:ordan lissen it-t[assib tieg[u li lPresident Sirjan Bashar alAssad jista’ jipprova jistabilixxi territorju g[al niesu tassetta Alawita jekk jara li ma jistax i]omm kontroll tal-bqija tas-Sirja. Ir-Re Abdullah qal dan f’intervista mal-istazzjon Amerikan CBS u qal li pass simili kien se jkompli jikkomplika s-sitwazzjoni fil-Lvant Nofsani g[al [afna snin o[ra. Ir-rewwixta kontra ttmexxija ta’ Assad hi mmexxija l-aktar minn Musulmani Sunniti li jiffurmaw il-ma;;oranza talpopolazzjoni Sirjana. LAlawiti huma minoranza filpajji] li huma ferg[a talI]lam li tfe;; mit-twemmin Xietta.

IR-RUSSJA> Nadezhda Tolokonnikova , membru tal-grupp mu]ikali punk Russu “Pussy Riot” ixxejjer mill-vann tal-pulizija wara smig[ fil-qorti f’Moska. Il-prosekuzzjoni talbet piena ta’ tliet snin [abs g[aliha, u g[a]-]ew; membri tal-grupp nisa l-o[ra tal-grupp, talli da[lu f’katidral Ortodoss fil-kapitali Russa u kantaw talba biex il-President Vladimir Putin jitne[[a. (Ritratt> Reuters)

L-E:ITTU

Attakk bil-[elikopters kontra militanti fis-Sinai Il-militar E;izzjan wettaq attakk rari bil-[elikopters kontra militanti ba]ati fizzona tas-Sinai. Dan b’reazzjoni g[allattakk nhar il-{add tul ilfruntiera mal-I]rael minn grupp ta’ militanti li qatlu 16il suldat E;izzjan. Fl-attakk bil-[elikopters, kien rapportat li tal-anqas 20 militant inqatlu. L-attakki twettqu madwar il-belt ta’ Sheikh Zuwaid, madwar tmien kilometri millMedda ta’ Gaza. L-a[[ar darba li l-militar E;izzjan feta[ in-nar fuq din l-iskala fis-Sinai kien fil-gwerra tal1973 kontra l-I]rael. Dan l-attakk se[[ hekk kif l-E;ittu qed tibg[at [afna truppi tul il-fruntiera malMedda ta’ Gaza fiz-zona ta’ Rafah g[al dik li mistennija

tkun konfrontazzjoni de/i]iva mal-militanti. L-attakki twettqu b’[elikopters tat-tip Apache fl-istess [in li suldati E;izzjani da[lu fir-ra[al ta’ alToumah qrib Sheikh Zuwaid u ntqal li l-[idma militari kienet qed tkompli. Intqal li fl-attakk inqatlu wkoll tliet vetturi armati li kienu f’idejn it-terrorisiti. Fl-attakk ta’ nhar il-{add, militanti b’]ew; vetturi armati saqu lejn l-I]rael fejn imbag[ad kienu konfrontati u maqtula mill-militar I]raeljan. Fl-istess [in, l-awtoritajiet E;izzjani wettqu rejds tul ilfruntiera mal-Medda ta’ Gaza biex jag[lqu mini li hemm ta[t l-art li jintu]aw biex jid[lu fl-E;ittu minn Gaza. Dawn spiss jintu]aw biex

L-ikbar azzjoni militari E;izzjana mill-1973 jidda[[lu armi u provvisti o[ra lejn Gaza. L-I]rael sadattant ta lillE;ittu l-katavri ta’ sitt persuni li kien hemm fil-vetturi armati meqruda nhar il-{add. Il-katavri ma kinux identifikati imma uffi/jali tas-sigurtà qed jg[idu li dawn kienu Bedwini u militanti Palestinjani minn Gaza. Tul din l-a[[ar sena misSiani, militanti wettqu diversi attakki lejn l-I]rael b’dak ta’ nhar il-{add ikun l-aktar serju.

Il-:ordan g[andu fruntiera komuni mas-Sirja finNofsinhar u li l-popolazzjoni tieg[u fil-ma;;oranza hi Sunnita. Ir-Re Abdullah bassar li Assad ma kienx se j/edi u kien se jkompli ju]a l-qawwa militari tieg[u sakemm jelimina t-theddida mir-ribelli. Hu qal li jemmen li Assad jemmen li m’g[andu ebda alternativa o[ra li jkompli ji;;ieled sal-a[[ar. Hu ]ied ukoll li dan kollu ma kienx ;ej minn Assad wa[du imma s-sistema tarre;im fis-Sirja. B[alissa l-ag[ar ;lied fisSirja hu kon/entrat f’Aleppo, it-tieni l-akbar belt Sirjana, fejn [afna truppi Sirjani qed ji;;ieldu mill-art u l-arju kontra r-ribelli fil-belt.


IN-NAZZJON Il-{amis, 9 ta’ Awwissu, 2012

Feature 17

16 Feature

Fi]-]ew; ritratti fuq jidhru impressjonijiet artisti/i tal-kampus il-;did li minnu se jibdew igawdu eluf ta’ studenti li jir/ievu sena wara o[ra l-edukazzjoni f’dan il-Kulle;;. Ir-ritratt l-ie[or fuq il-lemin juri l-istadju avvanzat tal-pro;ett tal-ewwel fa]i ta’ dan il-kamups ;did li qed jinbena b’investiment li se jla[[aq ¤120 miljun u li se jag[ti lill-istudenti ambjent mill-aktar modern u attrezzat g[all-[ti;iet tal-edukazzjoni tag[hom

L-ewwel fa]i tal-kampus il-;did tal-MCAST F’Jannar li ;ej l-ewwel studenti se jibdew igawdu mill-investiment tal-kampus il-;did

17-il binja differenti fil-Kampus il-;did ■ ■

Il-pro;ett tal-Kampus il-;did huwa investiment ta’ €120 miljun. Il-Kampus il-;did se jinfirex fuq medda ta’ 100,000 metru kwadru – daqs 20 grawnd talfutbol. Meta jitlesta l-Kampus il-;did, l-MCAST ikun jista’ jilqa’ sa 10,000 student full-time u [afna o[rajn fuq ba]i part-time. Il-bini tal-ewwel fa]i se jiswa madwar €22 miljun, li minnhom €9.6 miljun huma ffinanzjati mill-Unjoni Ewropea (ERDF). B[alissa, l-MCAST ji;;enera 17% tal-elettriku li ju]a permezz ta’ sorsi alternattivi ta’ ener;ija, fosthom ir-ri[ u xxemx. Fil-Kampus il-;did, din ir-rata se tkompli ti]died blinstallazzjoni ta’ aktar sistemi ta’ ener;ija alternattiva. Meta jitlesta, il-Kampus il-;did se jkollu 17-il binja differenti.

Meta jitlesta l-Kampus il-;did talMCAST, l-10 Istituti tal-Kulle;; se jkunu kollha bba]ati f’zona wa[da f’Kordin. Il-Kampus se jestendi millKnisja ta’ Sant Antnin f’G[ajn Dwieli, sax-Xatt tal-Marsa, fejn se jinbena lIstitut Marittimu b’a//ess dirett g[allba[ar. B’kollox il-Kampus se jinfirex fuq medda ta’ aktar minn 100,000 metru kwadru, jew 20 grawnd talfutbol. Dan jinkludi wkoll il-;onna li hemm biswit it-Telg[a ta’ Kordin u li fihom se jinbnew fa/ilitajiet sportivi g[allistudenti. Il-bini tal-Kampus il-;did huwa investiment ta’ €120 miljun. L-ewwel fa]i ■ L-ewwel fa]i tal-bini tal-Kampus il-;did tal-MCAST bdiet fit-3 ta’ Awissu 2011 meta twaqqa’ l-bini li kien hemm qabel u beda t-t[affir tal-pedamenti. Din il-fa]i, li qed isse[[ permezz ta’ pro;ett kofinanzjat mill-Fond g[all-Izvilupp Re;jonali Ewropew (ERDF) talUnjoni Ewropea (€9.6 miljun millUE, u l-kumplament mill-Gvern Malti), tinkludi l-bini li se jilqa’ fih l-Istitut tax-Xjenza Applikata, li feta[ is-sena li g[addiet, l-Istitut tan-Negozju u l-Kummer/, kif ukoll Dar l-Istudent b’g[add ta’ fa/ilitajiet differenti g[allistudenti.

L-Istitut tax-Xjenza Applikata se jinkludi fih g[add ta’ klassijiet ;odda, kif ukoll 11-il laboratorju spe/jalizzati f’oqsma xjentifi/i u teknolo;i/i differenti. Dawn illaboratorji se jkunu mg[ammra b’apparat sofistikat li jg[in biex jipprepara lill-istudenti g[ad-dinja tax-xog[ol waqt li joffrilhom ilmezzi me[tie;a biex iwettqu ri/erka xjentifika fl-oqsma industrijali li jkunu jixtiequ jispe/jalizzaw fihom. Il-bini li se jilqa’ fih l-Istitut tanNegozju u l-Kummer/ ukoll se jinkludi klassijiet bl-aktar teknolo;iji avvanzati biex jilqg[u g[all-b]onnijiet differenti talistudenti f’dan il-qasam. Fid-Dar l-Istudent il-;dida, listudenti se jkollhom aktar fa/ilitajiet biex ikunu jistg[u jorganizzaw attivitajiet li jmorru lil hinn millkurrikulu tal-korsijiet tag[hom, i]da li huma importanti ferm g[alli]vilupp tag[hom f’adulti responsabbli u attivi fis-so/jetà. Ta[t dawn il-binjiet, l-MCAST qed jibni parke;; g[al madwar 630 karozza g[all-u]u tal-g[alliema u lstudenti. Dan il-parke;; jifforma parti minn Green Travel Plan li lMCAST qed iwettaq biex i[ajjar aktar studenti ju]aw mezzi tal-

ivvja;;ar li jag[mlu inqas [sara ambjentali. ■

F’din l-ewwel sena minn meta nbeda l-pro;ett, l-ewwel mit-tliet binjiet, l-Istitut tax-Xjenza Applikata, di;a tlestiet. B[alissa g[addejjin ix-xog[lijiet mekkani/i u tal-elettriku u fi ]mien qasir se jibdew ukoll ix-xog[lijiet li jonqos (finishes) biex il-binja tkun tista’ tibda tintu]a. Il-bini tal-Istitut tanNegozju u l-Kummer/ wasal biex jitlesta wkoll. Matul dan is-sajf se jitlestew ix-xog[lijiet ta’ t[affir biex ikun jista’ jitkompla x-xog[ol talbini tal-parke;;, u ta’ Dar l-Istudent, it-tielet kumpless tal-ewwel fa]i.

Ix-xog[lijiet me[tie;a ;ew ippjanati b’mod li l-ma;;oranza tax-xog[lijiet ta’ t[affir isiru matul ix-xhur tas-sajf biex jonqos linkonvenjent ta’ storbju matul issena akkademika. Sabiex l-istudenti u l-istaff ikunu jistg[u jibqg[u ju]aw il-Kampus b’kumdità, ilpassa;; temporanju li hemm b[alissa biswit is-sit tal-Kampus il;did, u li attwalment irid jifforma parti mill-bini tal-parke;; il-;did, se jit[alla. B’hekk, l-istudenti u l-istaff ikunu jistg[u jg[addu minn na[a ta’ fuq tal-Kampus g[an-na[a t’isfel ming[ajr perikli u skari;; ]ejjed.

L-MCAST feta[ 162 kors g[as-sena 2012#2013 F’Lulju li g[adda, l-MCAST feta[ lewwel sej[a g[all-applikazzjonijiet minn studenti ;odda g[all-korsijiet full-time li se jibdew f’Ottubru li ;ej. F’din is-sej[a, lMCAST ir/ieva 3,174 applikazzjoni minn studenti differenti, ]ieda ta’ 255 jew 8.7% fuq is-sena ta’ qabel. Din is-sena l-MCAST feta[ 162 kors, fosthom 10 korsijiet ;odda: – MCAST Level 4 Diploma in Financial

– – – – –

Services MCAST-BTEC Extended Diploma in Fish Husbandry MCAST Foundation Diploma in Applied Science MCAST Diploma in Applied Science MCAST-BTEC Extended Diploma in Environmental Sustainability MCAST-BTEC Higher National Diploma in Electrical and Electronics

– – – –

Engineering (IEEE) Bachelor of Engineering (Honours) in Electronics and Control Engineering (IEEE) Bachelor of Engineering (Honours) in Electronics Engineering(IEEE) Bachelor of Engineering (Honours) in Mechanical Engineering (Plant) (IME) Bachelor of Engineering (Honours) in Mechanical Engineering

(Manufacturing) (IME)

F’Settembru li ;ej, l-MCAST jer;a’ jifta[ l-applikazzjonijiet g[al dawk il-korsijiet li jkunu jistg[u jilqg[u aktar studenti, biex jag[ti /ans lil aktar studenti jibdew l-istudji tag[hom fl-MCAST. Dawn jinkludu dawk li g[adhom qed jistennew li jag[mlu xi resits tal-e]amijiet g[all-kwalifiki me[tie;a biex ikomplu jistudjaw.


IN-NAZZJON Il-{amis, 9 ta’ Awwissu, 2012

18 A[barijiet ta’ Barra

IR-RENJU UNIT

‘Vertigo’ l-a[jar film

Nies mi;bura fi triq mg[arrqa fiz-zona ta’ Marikina fil-kapitali Filippina, Manila, wara 11-il ;urnata konsekuttiva ta’ xita qalila (Ritratt> Reuters)

IL-FILIPPINI

850,000 affettwati mill-g[arg[ar Il-Protezzjoni ?ivili u truppi matul il;urnata tal-biera[ [admu bla ra]an biex iwasslu ikel, ilma u g[ajnuna o[ra lil madwar 850,000 persuna li kellhom jitilqu minn djarhom jew spi//aw i]olati mill-g[arg[ar ikaw]ati minn 11-il ;urnata ta’ xita kontinwa fuq il-kapitali talFilippini Manila u z-zoni ta’ madwar. Madwar 60 fil-mija ta’ Manila, belt

fejn jg[ixu 12-il miljun persuna, tinsab mg[arrqa. B’kollox dan it-temp kkaw]a 64 vittma u beda meta t-Tifun Saola ntmess malg]ira Filippina ta’ Luzon lejn tmiem Lulju. {afna toroq tal-kapitali Filippina huma letteralment xmajjar min[abba l-ammont ta’ ilma li hemm. Apparti x-xita li waslet

biex xmara tfur, is-sitwazzjoni marret g[all-ag[ar min[abba ]-]ieda fil-livell tal-ba[ar li g[erreq zoni o[ra tal-kapitali. It-Tlieta ni]let 390 millimetru ta’ xita u r-rekord g[all-akbar ammont f’;urnata kien f’Settembru tal-2009 meta ni]let 454 millimetru u 80 fil-mija tal-kapitali spi//at mg[arrqa u aktar minn 700 persuna tilfu [ajjiethom.

Fi st[arri; li sar, il-film ta’ Alfred Hitchock ‘Vertigo’ [are; b[ala la[jar film li qatt in[adem. L-ist[arri; sar millBritish Film Institute’s Sight and Sound Magazine. Dan l-ist[arri; isir kull g[axar snin u g[al dawn l-a[[ar 50 sena dejjem kien hemm il-film ‘Citizen Kane’ ta’ Orson Wells, li n[adem fl-1941, fl-ewwel post. Fl-a[[ar st[arri; g[axar snin ilu, ‘Vertigo’, li n[adem fl1958, kien spi//a fit-tieni post b’[ames voti anqas. Fl-ist[arri;, il-films kollha g[andhom aktar minn 40 sena u fih [adu sehem 864 distributur talfilms, kritiku u espert talfilms. Dawn ivvutaw minn lista ta’ 2,045 film. L-aktar film re/enti filklassifika hu 2001: ‘A Space Odyssey’ ta’ Stanley Kubrick li [are; fl-1968 u li jinsab fis-sitt post. Fi st[arri; ie[or fost diretturi tal-films, il-film ‘Tokyo Story’ [are; lewwel. F’dan l-ist[arri; [adu sehem Martin Scorsese, Quentin Tarantino, Francis Ford Coppola u Woody Allen.

I?-?INA

Ma]-]ew; miljun evakwati min[abba tifun Hekk kif it-Tifun Haikui mess mal-art fi/-?ina u qanqal ri[ ta’ 110 kilometru fis-sieg[a, l-awtoritajiet kellhom jevakwaw madwar ]ew; miljun persuna u [afna titjiriet minn u lejn Shanghai u bliet o[ra kienu m[assra. Dan apparti li ebda basti-

menti ma t[allew jid[lu filportijiet ta’ Shanghai, laktar li jaraw xog[ol fiddinja f’dak li huma containers. Il-maltemp effettwa wkoll l-ivvja;;ar minn Shanghai. Il-maltemp ;ab mieg[u [afna xita li kkaw]at g[arg[ar kbar fir-re;jun.

Dan il-maltemp wassal biex 270,000 persuna filFilippini ja[arbu minn djarhom u l-awtoritajiet jag[lqu l-iskejjel u luffi//ini. Il-maltemp mistenni jibda jbatti lejn l-a[[ar tal;img[a fejn imbag[ad tibda [idma tat-tindif.


IN-NAZZJON Il-{amis, 9 ta’ Awwissu, 2012

A[barijiet ta’ Barra 19

L-ISTATI UNITI> Delegazzjoni tal-Gvern :appuni] tidher tiela’ abbord ajruplan militari Amerikan tat-tip MV-22 Osprey g[al titjira ta’ prova fil-Pentagon f’Washington (Ritratt> Reuters)

IL-POLONJA

Miet xhud storiku tat-Tieni Gwerra Fil-Polonja t[abbar li miet il-Ma;;ur Ignacy Skowron, l-a[[ar Pollakk li kien [a sehem flewwel battalja tat-Tieni Gwerra Dinjija. Hu kellu 97 sena. Hu miet f’Kielce fin-Nofsinhar tal-Polonja. Skowron kien kaporal fost 200 suldat Pollakk

g[assa fl-1 ta’ Settembru tal-1939 mal-ba]i militari ta’ Westerplatte qrib Gdansk meta l-bastiment tal-gwerra :ermani], Schlezwig-Holstein, feta[ in-nar fuqhom. Huma mbag[ad damu ;img[a ta[t attakk minn 3,500 suldat Na]ista mill-art, ajru u ba[ar sakemm inqabdu

pri;uniera. Hu kien in[eles fl-1940 min[abba l-kundizzjoni ta’ sa[[tu u mar jg[ix mal-familja f’Kielce. Hu mbag[ad [adem mal-ferroviji tal-Istat Pollakk sakemm irtira fl-1975 u wara dedika [ajtu jitkellem pubblikament dwar il-kruha tal-gwerra.

IL-KOREA TA’ FUQ

Handbag li jiswa daqs paga ta’ sena Ri Sol-ju, mart il-mexxej tal-Korea ta’ Fuq, dehret f’ritratt li fih g[andha handbag tad-ditta lussu]a Dior. Handbag li jiswa daqs kemm jaqla’ [addiem fil-Korea ta’ Fuq f’sena u hekk kif hemm [afna fil-pajji] li qed ibatu minn ;u[ kbir. Ri dehret b’dan il-handbag meta akkumpanjat lir-ra;el tag[ha waqt ]jara f’ba]i militari. Il-handbag ma jinstabx g[al bejg[ fil-Korea ta’ Fuq imma fil-Korea t’Isfel jinbieg[ g[al aktar minn €1,000

li hu l-ekwivalenti tad-d[ul annwali ta’ [addiem fil-Korea ta’ Fuq. Ri hi kuntrast kbir minn ra;el tag[ha li dejjem jidher f’libsa skura li kienet saret popolari mal-Komunisti ?ini]i fil-passat. F’pass mhux tas-soltu, dan il-pajji] ix-xahar li g[adda konferma li Ri hi l-mara ta’ Kim wara li bdiet tidher [afna fir-ritratti li jittie[du tieg[u u kien hemm [afna spekulazzjoni dwar min kienet.

Kim kien wiret il-poter wara li lejn tmiem is-sena li g[addiet miet missieru Kim Jong-Il. Fil-Korea ta’ Fuq parti kbira tal-popolazzjoni qed tbati minn nuqqas kbir ta’ ikel, kemm min[abba ra;unijiet ambjentali kif ukoll min[abba t-tmexxija [a]ina tas-settur agrikolu l-importanza kbira li ting[ata lill-militar fil-pajji]. Hu stmat li b[alissa hemm tliet miljun persuna li g[andhom b]onn l-ikel filpajji].

Ri-Sol-ju, mart il-mexxej Korean, tidher b’dak li osservaturi qalu hu handbag lussu] (Ritratt> Reuters)


IN-NAZZJON Il-{amis, 9 ta‘ Awwissu, 2012

20 Madwarna

}ieda ta’ tlieta fil-mija fir-ri/ikla;; Il-kampanja tal-lotterija ambjentali ta’ GreenPak ‘Tirba[ Int...Jirba[ lAmbjent’ irre;istrat ]ieda ta’ tlieta fil-mija filparte/ipazzjoni tar-residenti li rri/iklaw l-iskart tag[hom. Permezz ta’ din il-lotterija ambjentali, li issa ntemmet, 24 resident minn Malta u G[awdex reb[u €200 kull wie[ed. Minn mindu tnediet f’Ottubru tal-2011, il-lotterija ambjentali ta’ kull ;img[a ppre]entat premjijiet fi flus lir-residenti li ddisponew kif suppost mill-iskart ri/iklabbli fil-bring-in-sites (BIS) ta’ GreenPak jew permezz tal;bir tal-boro] tar-ri/ikla;; li jsir minn wara l-bibien. Ir-rebbie[a xxurtjati ttellg[u minn diversi lokalitajiet minn madwar Malta u G[awdex, minn {’Attard, {al Balzan, Bir]ebbu;a, il-Fgura, ilFurjana, il-Kalkara, {al Luqa, il-Marsa, l-Imqabba, Ra[al :did, Pembroke, {al Safi, Ta’ Sannat, {al Tarxien, il-

Qrendi, il-Birgu, ix-Xewkija, {a]-}ebbu; u ]-}urrieq. Kurt Scerri, l-Uffi/jal Edukattiv ta’ GreenPak, qal: “L-ini]jattiva ta’ GreenPak serviet biex tinkura;;ixxi sseparazzjoni tal-iskart u tippremja lir-residenti talli jirri/iklaw iktar. “Kif jindika l-isem tallotterija ‘Tirba[ Int...Jirba[ lAmbjent’, i]-]ew; partijiet huma rebbie[a. Dan hu t-tip ta’ mudell, flimkien ma’ kampanji edukattivi dwar ilbenefi//ji u l-importanza tarri/ikla;;, li jifforma lprin/ipji ba]i/i ta’ GreenPak.” Il-lista s[i[a tar-rebbie[a tinsab fuq is-sit https:##www.greenpak.com.mt #community-news#1562-thelottery-winners. G[al aktar tag[rif dwar leqreb bring-in-site ta’ GreenPak, u l-Kunsilli Lokali re;istrati mal-iskema ta’ rkuprar tal-iskart ta’ GreenPak, wie[ed jista’ j]ur is-sit www.greenpak.com.mt.

Katia Paris mill-Fgura tir/evi l-premju fi flus minn Kurt Scerri, l-Uffi/jal Edukattiv ta’ GreenPak (lemin), fil-pre]enza ta’ binha u l-maskot ta’ GreenPak, Green Gary

Vodafone torganizza foot screening b’xejn g[at-tfal tal-impjegati tag[ha F’inizjattiva biex tkompli ssa[[a[ limpenn tag[ha lejn [ajja bilan/jata g[all-impjegati tag[ha, Vodafone Malta organizzat programm ta’ foot screening b’xejn g[al tfal li l-;enituri tag[hom ja[dmu mal-kumpanija. Dan il-programm qed isir flimkien malklinika podopedjatrika fi/-?entru tasSa[[a ta’ Birkirkara li nfet[et b’fondi mog[tija mill-Vodafone Malta Foundation. “Il-[ajja tal-impjegati tag[na u talfamilji tag[hom hi ta’ importanza kbira g[al Vodafone,” qal il-Kap tarRi]orsi Umani Martin Gregory. “Vodafone g[andha l-impenn li to[loq opportunitajiet li jikkontribwixxu g[al bilan/ b’sa[[tu bejn ix-xog[ol u l-[ajja barra middinja tax-xog[ol. L-g[an ewlieni tag[na hu li nie[du [sieb is-sa[[a talimpjegati tag[na u tal-familji tag[hom. Aktar minn hekk, qed nippruvaw norganizzaw attivitajiet li fihom ninvolvu lit-tfal tag[na biex huma wkoll i[ossu li Vodafone hi estensjoni tal-familja tag[hom.” Bl-g[ajnuna tal-ispe/jalista u podopedjatra Ivan Farrugia li jmexxi lklinika n[oloq ambjent mhux tas-soltu f’Vodfone House, apposta g[al dawn is-sessjonijiet, b’o;;etti li jie[du gost bihom it-tfal inklu] crayons, b]ie]aq, tpin;ijiet u mu]ika. Is-servizz li kien offrut b’xejn lill-familji ta’ Vodafone hu e]ami inizjali li qed jiffoka fuq lidentifikazzjoni bikrija ta’ difetti, prevenzjoni u l-kura u l-korrezzjoni ta’ formazzjonijiet difettuzi fis-saqajn. “Sodisfatti [afna bir-rispons g[al dawn is-sessjonijiet offruti lillimpjegati ta’ Vodafone,” qal Ivan Farrugia. “S’issa g[amilna check-up

fuq 45 tifel u tifla u qed nistennew 33 o[ra fil-jiem li ;ejjin.” Sessjoni tipika ddum madwar 20 minuta.

Sadanittant, dan is-servizz hu a//essibbli g[at-tfal kollha sal-età ta’ 15-il sena mill-klinika podopedjatrika

fi/-?entru tas-Sa[[a ta’ Birkirkara. Isservizz hu bla [las. G[al aktar tag[rif /empel 21494961#2.


IN-NAZZJON

Il-{amis, 9 ta’ Awwissu, 2012

TV#Radju 21 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Fil-qosor Don’t Stop Me Now NET Television, 20>30 Edizzjoni o[ra ta’ dan il-programm ippre]entat minn Eileen Montesin li fih naraw l-avventura ta’ g[axar parte/ipanti kemm fil-kant kif ukoll f’[iliet o[rajn. It-tema tal-kant fil-programm tal-lum se tkun is-sajf. Lil Graziella Vella (fir-ritratt), narawha tkanta dwett ma’ Francesco Catania li waqt Déjà Vu nafuh b[ala Luke. Graziella hi studenta tal-MCAST fejn qed issegwi kors ta’ diploma fil-Health and Social Care u dan is-sajf qed tie[u esperjenza ta[dem ma’ tfal li huma Down Syndrome. Il-bi//a xog[ol mhux tas-soltu li se tkun b’rabta ma’ tema so/jali. Indagine su un cittadino al di sopra di ogni sospetto La 7, 21>10 Film drammatiku Taljan li n[adem fl-1970 b’re;ija ta’ Elio Petri li g[andu b[ala

interpreti ewlenin lil Gian Maria Volonté u lil Florinda Bolkan. Il-Kap tas-Sezzjoni tal-Investigazzjonijiet fuq id-Delitti f’Ruma, proprju dakinhar li [a l-[atra tieg[u, qatel lill-ma[buba. ?ert minnu nnifsu li [add m’hu se jissuspetta fih, xejn ma joqg[od i[abbel rasu biex ja[bi xi provi li seta’ [alla. Il-film kien reba[ numru ta’ premjijiet presti;ju]i, fosthom l-Oscar g[all-a[jar film barrani u l-premju tal-;urija fil-Festival ta’ Cannes.

5 appuntamenti per farla innamorare Canale 5, 21>20 Genevieve Gernier (Nia Vardalos, fir-ritratt, li in/identalment hi wkoll ir-re;ista tal-film kif ukoll kitbet l-iscript tieg[u) tkun ta[dem f’[anut li jbig[ il-fjuri. Fejn jid[lu l-ir;iel, ikollha teorija li [olqitha hi stess, dik li ma tag[tix aktar minn [ames appuntamenti lill-istess ra;el li jkun qed juri interess fiha.

Tg[id ikun hemm xi ra;el li tant jog[;obha li g[alih lesta tmur kontra kull regola? L-isem ori;inali ta’ dan il-film Amerikan tal-2009 hu I Hate Valentine’s Day.

Pierre Cordina ma’ Ronald waqt il-programm

Programm varjat Sajf Flimkien - NET Television, 18>10

Mireille Bonello u Ronald Briffa b’edizzjoni o[ra ta’ dan il-programm varjat li fost o[rajn ikollu rokna ma’ Pierre Cordina li matulha jag[ti klassifika tal-aktar g[axar diski popolari mag[na l-Maltin kif ukoll xi kurzitajiet dwar il-kantanti. Ikun hemm ukoll xi [add mill-Bicref dwar l-ambjent ta’ madwarna, Claudia Catania dwar xog[ol artistiku fuq il-qxur tal-bajd, Graziella u Clayton dwar is-sbu[ija, u tisjir minn Neil Darmanin. Dan minbarra numru ta’ kompetizzjonijiet kemm bit-telefon kif ukoll bl-sms.

La piscina Raitre, 00>05

Film Fran/i] tal-1966 b’Jane Birkin, Alain Delon u Romy Schneider fost l-atturi ewlenin. Ra;el u mara jkunu qed iqattg[u btala f’villa lussu]a mislufa lilhom minn [bieb. X’ji;ri i]da meta jing[aqdu mag[hom [abib komuni tat-tnejn u bintu Penelope li jkollha 18-il sena. Fantozzi Rete 4, 21>10 Dan il-film Taljan tal-1975 b’re;ija ta’ Luciano Salce hu l-ewwel wie[ed li introdu/a lkarattru tal-in;inier Ugo Fantozzi,

ma[luq u interpretat minn Paolo Villaggio (fir--ritratt). Naraw kif dan il-bniedem sfortunatament spiss isib il-kuntrarju kemm fuq il-post tax-xog[ol kif ukoll minna[a tal-familja tieg[u. Minbarra Villaggio, f’partijiet o[ra ewlenin insibu lil Liù Bosisio, Plinio Fernando u Anna Mazzamauro.

Mister Roberts - Rete 4, 16>50 Jack Lemmon, James Cagney, Henry Fonda u William Powell (l-erbg[a fir-ritratt) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film tal-1955. L-azzjoni ti]vol;i fuq vapur tan-navy li jkun i;orr il-merkanzija u li jkun qed iba[[ar fl-O/ean Pa/ifiku. Naraw id-diversi /ajt li jsir bejn membri tal-ekwipa;; biex il-[ajja ma tkunx wisq monotona.


IN-NAZZJON

Il-{amis, 9 ta’ Awwissu, 2012

22 TV#Radju

Film komiku Taljan 06>00 07>00 07>15 07>40 07>50

101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)

09>00 09>05

A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12.30 13>00 15>00 15>05

Mu]ika bla Kumment - Snin Sittin Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Il-Festa Tag[na The Big Show - Martin Sapiano A[barijiet fil-Qosor Hitsteria - Ronald Briffa (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00 u fil-17>00)

17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00

Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:45 ?ama ?ama 09:00 - BBC 09:05 - Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 Newsline 12:45 - Tifkiriet 13:30 - Qari bil-Malti 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 A[barijiet 16:05 - Drivetime (jinkludi 17:00 A[barijiet) 18:00 - Bulettin tal-A[barijiet 18:15 - Nwar 19:00 - Nitfa Kultura 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bil-Malti (r) 20:30 Nie[du {sieb Darna 21:00 BBC News 21:05 - Maltin Biss 22:00 - L-A[barijiet 22:05 Night Moods 23:00 - Xi qrajt, xi smajt 23:00 - Ru]arju 23:30 Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Ma’ Pauline 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Linja Diretta 13:15 - In-Novella 13:45 - ONE News 14:00 Problemi tal-Qalb 15:30 - Drive Time 15:45 - ONE News 16:00 - Mhux g[at-Tfal Biss 16:30 ONE Cocktail 17:00 - Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:15 - :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:10 - A[barijiet Sportivi 18:30 - Joe Grima Live 19:45 - ONE News 20:00 - Prime Time Quiz Show 20:15 - G[alina l-Anzjani 20:45 - Rock Moods 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 Radju Argument 24:00 - Mezza Notte 02:00 - Night Rythms. RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 05:45 Qari mill-Bibbja, 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet fil-Qosor) 09:15 G[alina Lkoll (jinkudi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:40 - Headlines 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 - Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News)

Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Musica al fresco Disco inferno - Tony Borg Fuzzbox - Lito Night Style - Joe Vella

15:30 - I]-}g[a]ag[ fis-Sajf (jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 - Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:15 - Summer Mix (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 18:50 - Mid-Dinja Kattolika 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Rakkont 19:40 - L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 21:00 - Fil-:nien 22:00 - Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet - Rakkont, Mer]uq, Stilista, Wellbeing, Mu]ika. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # News on Cam-pus 09:30 - Nis;a 10:00 BBC News Update 10:05 - I’m Alright! 11:00 - Classic FM 13:00 - Anali]i tal-;urnali 13:30 - Il[na mi/-/par 14:00 BBC News Hour 15:00 Classic FM 19:30 - Ilbies lImperatur 20:00 - Putumayo Radio Show 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi 09:00 {ajjitna) 11:00 Mill-Bit[a g[all-:enna 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju l-Erwie[ 13:00 Qawsalla ta’ Kari]mi (r) 14:00 Nifhmu Flimkien is-Sa[[a Mentali 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Totus Tuus Gospa 16:00 - Il-Knisja: G[ajn ta’ G[erf 17:00 - {ajjitna (r) 17:30 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 - G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 G[annu lil ismu 20:00 - MillG]ira tat-Tliet G[oljiet 21:00 Alla wa[du bi]]ejjed 22:00 Lejn il-qawmien 23:00 Ru]arju 23:30 - A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 - Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 Simon Pisani (jinkludi 11:30 A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan u Talitha 18:30 - News 18:40 - Bay Beats with Simon B 20:00 - Ben Glover 22:00 - Tiesto Club Live 24:00 - Eddie Halliwell. Bastjani]i FM - 95 FM 06:30 - Ru]arju 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 - Fil-kumpanija ta’ Tony (jinkludi 08:00 u 12:00 - Angelus) 13:00 - Tempo on the Mix 17:00 - {annieqa :i]imin 17:30 - All Time Favourites 18:00 - Realtajiet Siekta 20:00 - All time Favourites 20:30 - Country Fever.

Roba da Ricchi - Rete 4, 23>40

Film komiku Taljan tal-1987 b’re;ija ta’ Sergio Corbucci. Bi storja ambjentata fost illussu, naraw xi jsir minn tliet koppji. Mara tissedu/i ra;el biex twasslu biex joqtol lil ]ew;ha, qassis jibda jinnamra, u ra;el minkejja li jaf li martu qed tittradih xejn ma jiddejjaq basta jaraha kuntenta. Fost l-atturi nsibu lil Renato Pozzetto (ritratt), Francesca Dellera, Serena Grandi, Lino Banfi, Paolo Villaggio, Milen Vukotic, Vittorio Caprioli u Maurizio Micheli. TVM 07:00 - L-G[odwa t-Tajba 09:00 - Kids Zone 09:50 - }ona 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Teleshopping 13:10 - Art of Germany (dok.) 14:00 A[barijiet 14:05 - Teleshopping 15:05 - Early Flight (dok.) 16:00 - A[barijiet 16:05 - Teleshopping 17:05 - History of Science (dok.) 18:00 - A[barijiet 18:10 - Sellili 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Is-Sajf mas-Salv 21:30 Mill-Im[a]en tal-Festa 22:00 Absolutely Fabulous 22:30 Swim Up 23:00 - L-A[barijiet 23:15 - International Short Film Fest. TVM 2 07:00 - BBC - Days the Shook the World (dok.) 07:50 - BBC Extraordinary Women (dok.) 08:40 - BBC - Beast Legends (dok.) 09:30 - Olympics. ONE 07:00 - Flippers 07:30 - ONE News 07:45 - :awhra Maltija (r) 08:00 - }ona Sport Sajf (r) 08:30 - ONE News 08:50 - Clint on ONE 08:55 - Minuta Wa[da 09:00 - Lilliput 09:30 - Nuni 09:40 - Minuta Wa[da 09:45 Londri 10:00 - Teleshopping 10.35 - Hazzzard Daily Update 10:40 - Lapes u Karta 10:55 Vidoes Mu]ikali lokali 11:00 Teleshopping 11:45 - Londri 12:00 - {ajjiet 12:15 Teleshopping 12:30 - MadDaqqa t’G[ajn (r) 13:30 - ONE News 13:40 - Teleshopping 14:45 - Nies B[alna (ep. 6) 15:40 - Minuta Wa[da 15:45 - Londri 16:00 - Lilliput (r) 16:30 Stylish Living 16:55 - Clint on ONE 17:05 - Team PL 17:30 ONE News 17:40 - Team PL 18:05 - Teleshopping 18:20 Starmakers 19:30 - ONE News 20:10 - London 2012 20:30 Flippers 21:00 - Kun/ert Santa Marija Mosta 22:45 - On D Road 23:15 - ONE News 23:45 - Team PL. Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina

ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - Il-Parlament tal-Poplu 20:30 - Forum 21:30 - CNI 22:00 - News 22:30 Motordrome (r). Raiuno 06:45 - Unomattina estate (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00 u d09:00) 10:00 - Tg 1 10:10 Unomattina vitabella 11:05 - Un ciclone in convento 12:00 - E state con noi in TV 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 Don Matteo 7 15:10 - Capri 17:15 - Heartland (TF) 18:00 - Il commissario Rex (TF) 18:50 Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:30 - Techetechete - Il nuove che fu 21:20 - Superquark 23:35 -Magna Grecia Film Festival 00:40 - Tg 1 notte 01:15 Sottovoce 01:45 - Rai Educational - In Italia. Raidue 07:10 - Vite sull’onda (sitcom) 07:30 - Cartoons 10:00 Olimpiadi di Londra 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Olimpiadi di Londra 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Olimpiadi di Londra 23:30 - Tg 2 notizie 23:45 Buonanotte Londra 01:15 - Tg Parlamento 01:30 - Spaziio 1999 (TF). Raitre 08:00 - Mini ritratti - Quartetto Cetra 08:40 - Vivere in pace. Film ’46 10:10 - La storia siamo noi 11:15 - Agente Pepper (TF) 12:00 - Tg 3 12:15 - Per un pugno di libri 13:10 - La strada per la felicità (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:45 - Tgr Piazza Affari 14:55 - La casa nella prateria (TF) 15:45 - Vai avanti tu che mi vien da ridere. Film ’82 17:15 - Geo Magazinee 2012 19:00 - Tg 3 20:00 - Blob 20:15 - Cotti e mangiati (sitcom) 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Law & Order - I due volti della giustizia (TF) 23:25 - Tg regione 23:55 - Tg 3 linea notte estate 00:05 - La piscina. Film ’68 01:50 - Scrittori per un anno. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina

08:35 - La banda Olsen e il mistero della

miniera d’argento. Film 2006 10:20 - I Cesaroni 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful 14:10 Rosamunde Pilcher 16:15 - Love Song - una canzone per te. Film 2009 18:15 - La ruota della fortuna 20:00 - Tg 5 20:40 - Veline 21:20 - 5 appuntamenti per farla innamorare. Film 2009 23:20 Perduti in Africa. Film 2010 01:30 - Tg 5 notte 02:00 Veline. Rete 4 07:45 - Più forte ragazzi (TF) 08:40 - The Sentinel (TF) 09:50 Detective Monk (TF) 10:50 Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Pacific Blue (TF) 12:55 Distretto di polizia 4 13:50 Poirot 16:05 - My Life - Segreti e passioni (soap) 16:50 - Mister Roberts. Film ’55 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:10 - Siska 21:10 - Fantozzi. Film ’75 23:40 - Roba da ricchi. Film ’87 01:55 - Tg 4. Italia 1 07:20 - Hannah Montana (sitcom) 08:10 - Cartoons 10:30 Dawson’s Creek (TF) 12:25 Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 Gossip Girl (TF) 15:55 - Glee (TF) 16:45 - Giovani campionesse (TF) 17:40 - Love Bugs 3 (sitcom) 18:30 - Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 - CSI: NY (TF) 21:10 - Human Target (TF) 23:50 - San Valentino di sangue in 3D. Film 2009 01:50 Rescue Me (TF). La 7 07:00 - Omnibus Estate 2012 07:30 - Tg La 7 09:55 - In onda 10:35 - JAG - Avvocati in divisa (TF) 11:30 - Agente speciale Sue Thomas (TF) 12:30 - I menù di Benedetta 13:30 - Tg La 7 (TF) 14:10 - Milady - I quattro moschettieri. Film ’74 16:10 - Il commissario Cordier (TF) 18:00 - I menù di Benedetta 18:55 Cuochi e fiamme 20:00 - Tg La 7 20:30 - In onda 21:10 -

Indagine su unj cittadino al di sopra di ogni sospetto. Film ’70 23:25 - La valigia dei sogni 00:05 - N.Y.P.D. (TF) 01:00 - Tg La 7 01:05 - Tg La 7 sport 01:10 - N.Y.P.D. (TF).


IN-NAZZJON Il-{amis, 9 ta’ Awwissu, 2012

TV#Radju 23 Favourite Channel 08:00 - Makura 10:00 - One Star Hotel 10:30 - Mad-Daqqa Ni]fnu 11:15 - Teleshopping 12:05 - Kont Taf? 12:15 - F. News 12:30 - Teleshopping 13:00 - {in g[al Kollox 15:00 Teleshopping 16:30 - Favourite Cinema 17:00 - Teleshopping 17:30 - The Design Work Workshop 18:15 – F. News 18:30 - (ikompli) The Design Work Workshop 19:45 - Reporter 20:00 - Kont taf? 20:15 - F. News 21:00 - Armar Festi 22:00 - Duggan 23:15 - F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 – 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 – 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 – 2010 Onwards 14:30 Drama Bronx 15:00 - Wasal il{in g[all-Maltin 15:30 Bell’Italia 16:00 – Romantica 17:00 – Teleshopping 18:00 – Total Request 20:00 - Bingo 75 20:30 - Non Stop Music. La 5 10:05 - Tempesta d’amore 12:05 - Beautiful 12:40 - Centovetrine 13:15 - Che trucco 13:35 - Spose Extralarge 13:45 - Giro Giro Bimbo 14:00 - Una mamma per amica (TF) 14:50 - Trust Me (TF) 15:40 - The OC (TF) 16:30 - Eastwick (TF) 17:20 Chante! (TF) 17:55 - Dharma & Greg (sitcom) 18:15 - Non ditelo alla sposa 19:40 - The OC (TF) 20:25 - Una mamma per amica (TF) 21:10 - El internado (TF) 22:45 - Beautiful (soap) 23:20 - Make Me Perfect. BBC Entertainment 07:15 - Teletubbies 07:40 - The Roly Mo Show 07:55 - ForgetMe-Not Farm 08:10 - Me Too! 08:30 - My Family 09:00 - Last of the Summer Wine 09:30 The Weakest Link 10:15 EastEnders 10:45 - Doctors 11:15 - Casualty 12:05 - Bleak House 13:05 - My Family 13:35 - Last of the Summer Wine 14:05 - Roger and Val Have Just Got In 14:35 - EastEnders 15:05 - Doctors 15:35 - Casualty 16:25 - Bleak House 17:25 - The Weakest Link 18:10 EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - Monarch of the Glen 20:00 - Keeping up Appearances 20:30 - Ideal 21:00 - India with Sanjeev Bhaskar 21:50 Supernova 22:20 - The Old Guys 22:50 - New Tricks 23:40 - Twenty Twelve. TCM 07:35 - Gunsmoke

08:40 - The High Chaparral 09:45 - Bombers B-52. Film ’57 (U) 11:45 -

Bandolero! Film ’68 (A) 13:45 Gunsmoke 14:50 - The High Chaparral 16:00 - Young Dillinger. Film ’65 (A) 18:00 Betrayed. Film ’54 (U) 20:05 Fathers’ Day. Film ’97 (12) 22:00 - Deep Blue Sea. Film ’99 (15). MGM Movies 07:00 - Billion Dollar Brain. Film ’67 (A) 08:45 - Dirt 10:20 - MGM’s Big Screen 10:35 The Great Train Robbery. Film ’79 (A) 12:25 - Driving Me Crazy. Film ’91 (PG) 13:50 The Calendar Girl Murders. Film ’84 (15) 15:25 - Stagecoach. Film ’86 (U) 17:00 - It’s a Mad, Mad, Mad, Mad World. Film ’63 (U) 19:30 - Rage. Film ’94 21:00 - Retroactive. Film ’97 (18) 22:30 - Neon City. Film ’91 (15). Diva Universal 07:00 - Rex: A Cop’s Friend 07:55 - Kojak 08:55 - Rosemary and Thyme 09:55 - Ironside 10:55 - McLeod’s Daughters 11:55 - Quincy, M.E. 12:55 Kojak 14:00 - Rex: A Cop’s Friend 15:00 - Rex: A Cop’s Friend 16:00 - Ironside 17:00 Quincy, M.E. 18:00 - JAG 19:00 - Ironside 20:00 - Kojak 21:00 - Pretend You Don’t See Her (PG) 22:51 Great Women 23:00 - Quincy, M.E. Discovery Channel 07:15 - Deadliest Catch: It’s Not All Mai Tais and Yahtzee 08:10 - Extreme Fishing with Robson Green: At the Ends of the Earth 09:05 - Mythbusters: Shooting Fish in a Barrel 10:00 - How Do They Do It? 10:30 - Destroyed in Seconds 10:55 - Ultimate Survival: Georgian Republic 11:50 - Wheeler Dealers: Corvette C4 12:45 - Rides: Summer School 13:40 American Chopper: Senior vs Junior: Chicago Black Hawks Bike Part 1, Bling Star Bike Part 2 14:35 - Dirty Jobs: Vomit Island Workers 15:30 Mythbusters: Swimming in Syrup 16:25 - Deadliest Catch: Pirate School 17:20 - Extreme Fishing with Robson Green: At the Ends of the Earth 18:15 River Monsters: Jungle Killer 19:10 - How It’s Made 19:40 How Do They Do It? 20:05 Sons of Guns: Armored and Dangerous 21:00 - Nothing Personal: Young Guns 21:55 American Chopper: Senior vs Junior: Mikey’s Decision 22:50 - American Loggers: The Tough Get Going 23:45 Rising: Rebuilding Ground Zero: Reclaiming the Skyline.

Melita Movies 10:05 - Toy Story 3 11:45 Chronicles of Narnia 13:40 - 12 Men of Christmas 15:07 Hollywood Buzz 15:30 - Just Wright 17:10 - Gullivers Travels 18:35 - Eat Pray Love 21:00 What's Your Number 22:50 Cyrus 00:20 - The Great New Wonderful. Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 - Films & Stars 11:05 - How I Met Your Mother 11:30 - Brothers and Sisters 12:15 - Chuck 13:00 Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 - The West Wing 15:15 Fringe 16:00 - Gossip Girl 16:50 - Suburgatory 17:15 - 2 Broke Girls 17:40 - How I Met Your Mother 18:15 - Days of Our Lives 19:10 - Brothers and Sisters 20:00 - Mike & Molly 20:30 - Desperate Housewives 21:15 - Supernatural 22:00 True Blood 23:05 - Person of Interest 23:55 - Entourage 00:25 - Bored To Death 00:50 Alcatraz. Biography Channel 07:00 - America’s Court with Judge Ross 07:30 - Eye for an Eye. The Locator: 08:00 - A Soldier’s Fight for Truth 08:30 A Dying Wish. 09:00 - Real Housewives of Beverly Hills: Turn, Turn, Turn. Snapped: Women Who Kill: 10:00 - Linda Fields 10:30 - Shawna Nelson. 11:00 - America’s Court with Judge Ross 11:30 - Eye for an Eye. Ultimate Tourist Scams: 12:00 - Car Diversion Scam: Spain 12:30 - Holiday Club Scam: Spain. 13:00 - Storage Wars: The Empire Strikes Out 13:30 - Pawn Stars: Getting a Head 14:00 - Hoarders: Phyllis and Janet 15:00 - Confessions of an Animal Hoarder: Janice and JD. Ultimate Tourist Scams: 16:00 - Car Diversion Scam: Spain 16:30 - Holiday Club Scam: Spain. 17:00 - Real Housewives of Beverly Hills: Turn, Turn, Turn. The Locator: 18:00 - A Soldier’s Fight for Truth 18:30 - A Dying Wish. 19:00 - Storage Wars: The Empire Strikes Out 19:30 Pawn Stars: Getting a Head. The Locator: 20:00 - Car Diversion Scam: Spain 20:30 - Holiday Club Scam: Spain. Hardcore Pawn: 21:00 - Whack Job 21:30 - Acid Test. 22:00 - I Survived: Beyond and Back: Ann, Peter, Jennifer 23:00 - My Ghost Story.

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 09:05 - Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 - P.B. Bear and Friends 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 - Kipper 09:45 - Oswald 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 - Barney and Friends 10:40 - Wobblyland 10:45 - Jarmies 11:00 Anthony Ant 11:15 - The Hoobs 11:40 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:05 - Wildlife 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - My Animal Family 12:45 - Benjamin’s Farm 12:50 - See The Sea 12:55 - Mio Mao 13:05 - P.B. Bear and Friends 13:10 - Wildlife 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 - Bob the Builder 13:35 - Fireman Sam 13:45 - Thomas and Friends 14:10 - Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 - Pingu 14:25 - Barney and Friends 14:55 Kipper 15:05 - Oswald 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 - Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 - Tiny Planets 15:55 - Pingu 16:00 - My Animal Family 16:15 Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 - Fireman Sam 17:05 Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 - P.B. Bear and Friends 17:35 - Wobblyland 17:40 - Baby Antonio’s Circus 17:45 - Fluffy Gardens 18:00 Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets

18:20 - Pingu 18:25 - The Hoobs 18:50 - Gazoon 19:00 - Tork 19:15 - Dougie in Disguise 19:25 Pingu 19:30 - Gazoon 19:35 - Angelina Ballerina 19:50 - Gazoon 19:55 - The Hoobs 20:25 - Pingu 20:30 - Tiny Planets 20:35 - Pingu 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 - Bob the Builder. Disney Channel 09:00 - Austin and Ally 09:50 - Wizards of Waverly Place 10:40 - Phineas and Ferb 11:05 Phineas and Ferb 11:30 - Shake It Up 12:20 - The Suite Life on Deck 113:10 - So Random 14:00 Sonny with a Chance 14:50 - Hannah Montana 15:15 - The Suite Life on Deck 15:40 - Wizards of Waverly Place 16:00 - Radio Rebel 17:25 Wizards of Waverly Place 17:50 - Jessie 18:15 ANT Farm 18:40 - Good Luck Charlie 19:25 - So Random 19:50 - The Suite Life on Deck 20:15 Jonas LA 20:40 - Shake It Up 21:05 - Good Luck Charlie 21:55 - Wizards of Waverly Place.

06>30 07>00 09>30 10>30 12>00 12>30 13>00 14>00 14>05 15.00 15>05 16>00 17>00 18>00 18>10 19>35 19>45 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00

Bejni u Bejnek NET News X’Fattart Teleshopping X’Hemm g[all-Ikel^ Bejni u Bejnek Simpati/i NET News Teleshopping NET News Simpati/i Teleshopping Insiru nafu lil... NET News Sajf Flimkien Lift NET News Don’t Stop Me Now NET News (ikompli) Don’t Stop Me Now Anali]i tal-A[bar (r) NET News

Sport fuq il-Cable Eurosport 07:00 - English Breakfast 08:30 - Olymp. Athletics 10:00 - Olymp. Athletics (live) 10:30 - Olymp. Canoe Sprint: Finals (live) 12:00 - Olymp. Athletics (live) 13:00 - Olymp. Diving 13:55 - London Eye 14:00 Olymp. Games: Day 13 (live) 17:00 - Olymp. Volleyball: Women’s: SF (live) 18:00 Olymp. Handball: Women’s: SF (live) 19:25 - London Eye 19:30 - Olymp. Athletics (live) 23:15 - Olymp. Basketball: Women’s: SF (live). GO Sports 1 07:00 - Barclays PL: Wk 23: Man. Utd v Bolton W 09:00 PGA Austrian Golf Open: Day 4 13:00 - Serie A: Rd 31: Lecce v Roma 15:00 - FIFA Futbol Mundial 15:30 Barclays PL: Wk 25: Man. Utd v Stoke City 17:30 - The Champ.: Wimbledon 2012: Men's Doubles F. 21:30 - PL World 22:00 - ATP World Tour 500: Citi Open, Washington DC: Last 16 (live) 02:00 - Trans World Sport. GO Sports 2 07:00 - Vincennes Horseracing 08:00 - FIFA Futbol Mundial 08:30 - Serie A: Rd 7: Milan v Palermo 10:30 - Barclays PL: Wk 15: Man. C. v Newcastle Utd 12:30 - PL World 13:00 Barclays PL: Wk 17: Man. C. v Norwich City 15:00 - ATP World Tour 500: Citi Open, Washington DC: F. 18:00 Barclays PL: Wk 19: Man. C. v Arsenal 20:00 - 2012 US PGA Championship: Day 1 (live) 01:00 - Roma Channel. Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga: VfL

Wolfsburg v SC Freiburg: dtd. 10.02.12 (r) 09:50 - Copa Libertadores: Libertad v Universidad de Chile: dtd. 17.05.12 (r) 11:45 - NBA:

Charlotte @ Miami: dtd. 02.01.12 (r) 13:30 - 2012 Alpari World Match Tour: Korea: Day 2 (r) 15:50 America's Cup: World Series: Venice: Day 3 (r) 17:45 - 2012 UIPM Pentathlon: Women's F.: Rome Italy (r) 19:15 - WWE: NXT 20:05 - NBA: Charlotte @ Miami: dtd. 02.01.12 (r) 21:55 - FIFA Beach Soccer WC Qual.: Russia vs. Spain (r) 23:30 - WWE: NXT (r) 00:20 Bundesliga: VfL Wolfsburg v SC Freiburg: dtd. 10.02.12 (r). Melita Sports 2 12:00 - America's Cup: World Series: Venice: Day 3 (r) 14:00 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 15:05 Copa Libertadores: Libertad v Universidad de Chile: dtd. 17.05.12 (r) 17:05 - NBA: Charlotte @ Miami: dtd. 02.01.12 (r) 18:55 - FIFA Beach Soccer WC Qual.: Russia vs. Spain (r) 20:30 - 2012 Alpari World Match Tour: Korea: Day 2 (r) 22:55 Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings 01:30 WWE: NXT (r). Malta Stars 08:00 - Malta Rugby Football Union: Valletta v Overseas: dtd. 13.03.12 (r) 09:35 - AME Cup: Birkirkara v Qormi (r) 11:05 BOV PL: Mosta v Qormi: dtd. 10.04.12 (r) 13:25 - Melita GFA 1st Div.: Sannat v Ghajnsielem: dtd. 19.04.12 (r) 15:15 - AME Cup: Tarxien v Hamrun (r) 17:05 - Malta Basketball Assoc.: Women's League: Hibs v Luxol (r) 18:35 - Malta Rugby Football Union: Valletta v Overseas: dtd. 13.03.12 (r) 20:10 - AME Cup: Birkirkara v Qormi (r) 21:40 BOV PL: Mosta v Qormi: dtd. 10.04.12 (r) 00:00 - Melita GFA 1st Div.: Sannat v Ghajnsielem: dtd. 19.04.12 (r).


IN-NAZZJON Il-{amis, 9 ta‘ Awwissu, 2012

24 Kummer/

L-impjegati ta’ Nectar Group jag[tu daqqa t’id lil Victim Support Malta L-utenti tas-servizzi offruti minn Victim Support Malta (VSM) issa se jinqdew f’ambjent iktar privat u komdu, kif tassew jixirqilhom. Grupp ta’ impjegati minn Nectar Group qattg[u jumejn jag[mlu xog[ol ta’ manutenzjoni filbini ta’ VSM fl-Imsida. Filwaqt li l-impje;ati ta’ Nectar installaw partitions talgypsum u wettqu xog[ol ba]iku fuq l-elettriku, tisbi[ u tiswijiet fuq l-g[amara, Nectar Group ta g[otja ta’

kompjuters biex ikun fa/ilitat ix-xog[ol ta’ kuljum ta’ VSM. Id-Direttri/i ta’ Victim Support Malta, Roberta Lepre, qalet li VSM hi rikonoxxenti g[al din linizjattiva ming[and ilKumitat So/jali ta’ Nectar, b[ala parti mill-programm ta’ Corporate Social Responsability tal-Grupp. Hi qalet: “Nectar Group g[enna nersqu pass ie[or iktar vi/in fl-g[an tag[na li niksbu ;ustizzja vera g[all-vittmi

tal-kriminalità.” Victim Support Group jittratta kull tip ta’ vittmi talkriminalità, inklu]i vittmi ta’ vjolenza domestika, abbu] sesswali u t-telfa ta’ xi [add g[a]i]. L-organizzazzjoni hi membru ta’ Victim Support Europe u tal-World Society of Victimology. Kull min g[andu b]onn l-assistenza u l-appo;; jista’ j/empel fuq linja kunfidenzjali 21228333 jew i]ur is-sit www.victimsupportmalta. org.

L-impjegati tal-kumpanija Nectar Group wettqu xog[ol volontarju fil-bini ta’ Victim Support Malta fl-Imsida

Il-wi-fi hotspot l-aktar Offerti ;odda minn velo/i bil-Vodafone Banif Bank mobile wi-fi l-;did Banif Bank (Malta) plc nieda l-offerti marbuta malCampus Package g[as-sena skolastika l-;dida, immirati biex jaqdu l-b]onnijiet finanzjarji tal-istudenti b’/ittadinanza Maltija li qed isegwu kors f’livell postsekondarju jew terzjarju u li jir/ievu stipendju. Il-Campus Package hu lg[a]la ideali g[al studenti li qed ifittxu servizz bankarju aktar flessibbli waqt li jgawdu minn rati preferenzjali fuq firxa wiesg[a ta’ prodotti. Din issena Banif Bank qieg[ed jippremja lil studenti ;odda li jie[du l-Campus Package billi qed jag[ti rigal b’xejn minn g[a]la vasta ta’ premjijiet li qed ikunu offruti bil-kollaborazzjoni ta’ AtoZ Electronics. L-istudenti jistg[u jgawdu minn dan il-pakkett attraenti billi jirre;istraw linteress tag[hom onlajn fuq is-sit tal-Facebook ta’ Banif Bank www.facebook.com#TheCa mpusProject. Dawk li jag[]lu li jift[u l-kont Campus Package ma’ Banif Bank ji;u mitluba jirrispondu mistoqsija fa/li u jekk jirrispondu tajjeb awtomatikament jirb[u wie[ed minn [afna rigali sbie[ li jinkludu 32GB pen drive, iPod Touch, Coby 8MB MP4 Player, Aiptek Hi-speed HD Camcorders, Samsung Digital

Camcorders kif ukoll Philips 27” 3D Full HD Monitor fost o[rajn. Aktar dettalji dwar irrigali kollha li qed ji;u offruti jinsabu fuq is-sit elettroniku tal-bank. Listudenti li jir/ievu listipendju tag[hom fil-kont tal-Banif sa Di/embru 2012, awtomatikament jipparte/ipaw ukoll fi/-/ans li jirb[u wie[ed minn tliet iPads 3. Studenti li jag[]lu lil Banif Bank huma intitolati g[all-pakkett finanzjarju preferenzjali li jinkludi Visa Debit Card b’xejn li tista’ tintu]a kullimkien madwar id-dinja, anke g[al xiri onlajn. Il-Banif jirrikonoxxi l-fatt li listudenti jistg[u ji;u b]onn flus addizzjonali. G[alhekk qed joffri wkoll il-fa/ilità ta’ self b’moratorju fuq il[las tal-kapital biex jintu]a mill-istudenti biex jixtru dak li g[andhom b]onn g[all-istudju tag[hom. L-istudenti jgawdu wkoll minn rati favorevoli fuq terminu ta’ depo]itu flessibbli u fuq rati talkambju. Dawk li g[alqu t18-il sena jistg[u japplikaw g[al Visa Classic Credit Card b’xejn li tinkludi polza tal-assigurazzjoni fuq is-safar u x-xiri. L-istudenti jistg[u j[addmu l-kontijiet tag[hom onlajn permezz tal-Banif@st – is-servizz ta’ bankjar bl-internet offrut mill-bank b’xejn.

Vodafone nediet l-aktar wireless hotspot velo/i filportfolju tag[ha – ilVodafone mobile wi-fi l-;did. Dan il-prodott tal-internet tista’ tie[du mieg[ek fejn trid u jil[aq velo/ità sa 21.6Mbps. Jie[u sa [ames devices flistess [in u jista’ jintu]a f’kull [in u kullimkien inklu] iddar, ix-xog[ol jew meta tkun barra. Il-klijenti ta’ Vodafone jistg[u jqabbdu aktar minn device wie[ed fosthom kompjuter, laptop, tablet, kamera u gaming console biex kollha jkollhom a//ess g[all-internet minn device wie[ed. “Wara s-su//ess kbir li kellna s-sena l-o[ra bil-

mobile wi-fi, Vodafone qed tniedi mobile wi-fi aqwa bi speeds li jil[qu velo/ità ta’ 21.6Mbps. Il-klijenti jistg[u jqabbdu sa [ames devices flistess [in,” qal Alexandre Froment-Curtil, Kap talMarketing ta’ Vodafone Malta. “Vodafone qed toffri pjan tal-internet g[al kul[add – g[all-klijenti low-end u dawk high-end – billi toffrilhom il-flessibbiltà li jag[]lu dik it-tariffa li hi la[jar g[all-b]onnijiet tag[hom.” Dawk il-klijenti li g[andhom pjan Smartphone jistg[u jakkwistaw mobile wi-fi b’xejn b’konnessjoni tal-internet b’€10 fix-xahar biss g[al 5GB ta’ internet ma’ kuntratt ta’ 24-

il xhar. Klijenti li mhumiex fi Smartphone Plan jistg[u jakkwistawh b’xejn, b’2GB ta’ data g[al €15 fix-xahar. Hu fa/li li wie[ed jibda ju]a l-Vodafone mobile wi-fi g[ax m’hemmx b]onn wires jew installazzjoni. Id-device g[andu wkoll display screen li jag[ti tag[rif dwar it-tip u ssa[[a tas-signal disponibbli, ilkonnettività wi-fi u kemm baqg[alha sservi l-batterija. Aktar tag[rif jista’ jinkiseb billi wie[ed i/empel 247 b’xejn minn linja Vodafone jew 99999247 minn xi linja o[ra. Wie[ed jista’ wkoll i]ur xi [anut ta’ Vodafone jew jid[ol fuq vodafone.com.mt#mobilewifi g[al aktar dettalji.

Vodafone issa qed toffri lill-klijenti tag[ha l-aktar wireless hotspot velo/i tag[ha


IN-NAZZJON Il-{amis, 9 ta‘ Awwissu, 2012

Passatemp 25 Sudoku

Tisliba 1

2

3

5

4

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9.

16

17

18

Mimdudin>5. Re;ina tat-tjur (5) 6. Xorb morr li j;ib il-mewt (5) 7. Traversa (5) 10. {an]ir (6) 11. Ta[wida li ;;ib l-inkwiet (5) 12. Huma je[lu spiss ma’ rasna! (5) 14. Il-qawl jg[id li ’l dan tridu

xi[ waqt li barbier tridu ]ag[]ug[! (5) 16. Frotta b’qoxra bellusija (5) 17. :arra ]g[ira g[all-ilma (5) 18. Ma tibqax nejja (5)

Weqfin>1. Mod kif ]iemel ji;ri bilqab]a (6) 2. Fer[ ta’ ;enn [tija ta’ bi]a’ kbir (6) 3. Ma ja[rablu xejn minn quddiem g[ajnejh (6) 4. Jag[mlu [afna kuntratti (6) 8. Stqarrija s[i[a tad-dnubiet (5) 9. Issibha fl-a[[ar talmazzita? (5) 12. Tberbqu l-flus (6) 13. Dari konna nbillu l-pinna fih (6) 14. {ami ta’ [ob] fil-fran (6) 15. Il-vapuri li jkunu fit-tarzna, jid[lu fihom g[at-tiswija (6)

Soluzzjoni tal-biera[

Mimdudin> 5. Indja; 6. Raqda, 7. Safar; 10. Sadda; 11. Astut; 12. :elat; 14. Tajba; 16. S[i[a; 17. Patri; 18. Iswed. Weqfin> 1. Rimors; 2. Palata; 3. Arkata; 4. Sabbat; 8. Adult; 9. {tija; 12. :ulepp; 13. Ta[ri;; 14. Ta[]i]; 15. Antida.

Liema ritratt^

Liema ritratt (mill-1 sal-5) kien ]viluppat min-negattiva t’hawn fuq?

G[at-tfal

Qwiel Maltin

Immorru r-Russja

Kull wie[ed mis-su;;etti fil-kaxxi ta’ ta[t tista’ ssibu fil-kaxxi ta’ din ix-xena. Sib il-kwadri u trasferixxi l-ittri fil-kaxxi ]g[ar t’hawn ta[t. G[andek tispelli l-isem ta’ belt fir-Russja.

It-twieqi (i.e. l-g[ajnejn) i]ejnu l-palazzi. Ifisser li sse[er tal-g[ajnejn il-mara jkattrilha ;mielha. Ix-xemg[a torbot u lqniepen t[oll. Ifisser li ]]wie; ise[[ fejn ix-xemg[a fuq l-artal u jin[all mal-mewt.

Soluzzjonijiet

Sudoku

846623

Blokki di;itali

Moscow

Liema ritratt^

Liema numru jkollok jekk tiffittja ma’ xulxin dawn is-sitt blokki di;itali?

In-Nru. 1

Dan it-tfajjel jinsab ma;enb il-ba[ar. Bis-s[ana tax-xemx ;ie[ l-aptit ta’ ;elat. Pin;i din ix-xena [elwa bil-kuluri li tippreferi.

Blokki di;itali

Immorru r-Russja

Ma;enb il-ba[ar


IN-NAZZJON Il-{amis, 9 ta’ Awwissu, 2012

26 Klassifikati PROPRJETÀ

VETTURI

Is-Swatar

Citroen C2 VTR

APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar talbanju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess millkomun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.

Marsaskala

APPARTAMENT 2#3 tassodda, combined kbira, k/ina fitted tal-oak, kamra ta l-ikel, sitting room, kamra tal-banju, bil-bejt. Kundizzjoni tajba [afna. ?emplu 79490444.

Marsaxlokk

FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.

Santa Venera

FLAT l-ewwel sular finished u furnished. Tliet kmamar tassodda wa[da ensuite, gallarija quddiem u wara u parti millbejt bil-washroom. €110,000 (Lm47,000) ?emplu 79990798.

SEWDA dejjem iggaraxxjata. Extras jinkludu VTR alloys, bucket seats b’trimmings kulur oran;jo, electric windows u mirja, power steering, kundizzjoni tajba [afna. 42,000kms, mudell 2006. Sid wie[ed. Prezz €6,500 o.n.o. ?emplu 99056674.

AVVI}I G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq ilfil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

Gypsum Installation

TURNKEY CONTRACTORS, flat ceiling, wall lining, bulk head, partition, coving, sound proofing, painting etc. Kwalita importanti. Bargain Price. Established 1995. ?emplu 99477655 jew 27632105. moderndesign@waldonet.net. mt

Ni]barazza

DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq ilparts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’

magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

Trasport bejn l-Ingilterra u Malta

GANGA Transport Services, Triq Wied il-G[ajn, {a]-}abbar }BR2703. Issoluzzjoni tieg[ek g[al ;arr ta’ karozzi bejn l-Ingilterra u Malta. Store fl-Ingilterra. ?emplu 21803271 jew 99153153.

G{ALL-BEJG{ Boxing

72 videos bil-magazines dwar l-aqwa boxers, €50 kollha jew €1-il wie[ed. Tapit 275cm x 315cm a[dar bil-wine €30. ?emplu 21243433.

G[al kull xog[ol ta’ stampar u sheets tat-tombla

B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici printing press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur, e//. u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpre ss.com

Mejda tal-pranzu

KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bilkannella, monitor talkompjuter, libsa talbridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum talKarnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.

Pushchair

3 wheeler Neoato Reverso Sport, kundizzjoni perfetta, ftit u]ata, €125. Puschair Inglesina, kundizzjoni tajba [afna € 50 . ?emplu 79409398 .

PRIVAT Malti

FORM 1 – 5: Se jing[ataw lezzjonijiet g[arresits ta’ Settembru. ?emplu 79288881.

JIN{TIE:U Nies

BIEX jaqtg[u l-g[eneb. ?emplu lil Meridiana Wine Estate, Ta’ Qali bejn 9.00am u l-4.00pm fuq 21413550.


Il-{amis, 9 ta’ Awwissu, 2012

27

Illum jer;a’ fl-azzjoni Bolt Illum, fid-9.55pm, l-isprinter tal-:amajka, Usain Bolt se jikkompeti fil-200m fejn jittama li jkompli j]id massu//ess li kiseb nhar il-{add li g[adda meta reba[ il-100m u waqqaf rekord Olimpiku. Bolt, waqt il-kampjonati mondjali f’Berlin li kienu saru fl-2009 kien waqqaf rekord dinji fil-200m meta g[amel [in ta’ 19.19’ u minkejja li jidher li hu diffi/li g[al Bolt biex jikser dan ir-rekord, bla dubju jibda l-favorit f’din ittellieqa li skont hu, hi lfavorita tieg[u. Bla dubju l-akbar theddida ta’ Bolt hu sie[bu Yohan Blake. Dan tal-a[[ar ftit tal;img[at ilu g[eleb lill-istess Bolt waqt it-trials tal-:amajka imma jidher li Bolt, li kellu xi problema ]g[ira, issa hu lura g[all-aqwa forma tieg[u. Bolt kien stqarr li jekk

jirnexxielu jiddefendi t-titli li reba[ f’Beijing dan isir le;;enda u b’hekk, l-atleta mill-:amajka ]gur li se jkun motivat. Asafa Powell, atleta ie[or mill-:amajka mhux se jkun qed jie[u sehem. Wara l-wirja li kellu nhar il-{add Bolt jidher li l-avversarji tieg[u jridu jo[olqu xi [a;a spe/jali jekk be[siebhom jirb[u din it-tellieqa. Firrawnd ta’ kwalifikazzjoni Bolt g[adda bl-inqas sforz u dan juri l-qawwa tieg[u f’din il-kategorija li hi aktar adattata g[alih min[abba li Bolt hu atleta li jbati kemxejn fil-[ru; i]da ladarba jaqbad ir-ritmu [add ma jwaqqfu. L-istess Bolt qal li jinsab imdejjaq bil-fatt li l-membri tas-sigurtà mhux qed i[alluh ida[[al mieg[u l-[abel talqbi] li ju]a biex jag[mel ilwarming up. Il-Kap tal-Kumitat li qed

jorganizza l-Log[ob Sebastian Coe qal li se tinfeta[ investigazzjoni biex jara rra;uni g[aliex Bolt mhux qed jit[alla jda[[al dan il-[abel. “Jekk mhux qed i[alluh jid[ol bih fit-track g[andhom ra;un, jekk mhux qed i[alluh jid[ol bih fl-istadium qed ji]baljaw,” qal Coe. “Din hi regola stramba. Ji;ri x’ji;ri jien se tg[addi ta’ rasi u se nda[[al dan il-[abel mieg[i fit-tellieqa li jmiss,” qal Bolt. Bolt mhux biss ikkritika din is-sikkatura ]ejda i]da anke ikkritika l-mod kif bih l-atleti qed ikunu trattati fil-grawnd. “Ftit sekondi qabel tellaqna fil-100m bdew jg[iduli biex ma naqbi]x illinja. Jien ilni ntellaq snin u dawn l-affarijiet ji;u naturli m’hemmx g[alfejn ikolli xi [add jg[idli x’nag[mel,” temm jg[id l-aktar bniedem velo/i fid-dinja.

Yohan Blake, l-akbar theddida ta’ Bolt


IN-NAZZJON Il-{amis, 9 ta’ Awwissu, 2012

28 Sport FUTBOL

Rekord ta’ attendenza g[all-finali Il-finali tal-futbol tan-nisa tal-lejla, dik bejn il-:appun u l-Istati Uniti se tkun segwita minn attendenza rekord li hu mifhum li se tla[[aq it83,000 ru[. Din il-prtita bla dubju se tkun wa[da ferm mistennija meta wie[ed iqis li l-Istati Uniti huma l-holders filwaqt li l-:appun reb[u

t-Tazza tad-Dinja. L-Istati Uniti g[addew b’reb[a ta’ 4-3 kontra lKanada u dawn kellhom b]on il-[in barrani biex jirb[u dan il-konfront. Il:appun reba[ 2-1 kontra Franza biex ibbukkja post fil-finali. L-akbar attendenza li

kienet rat il-finali kien waqt l-Olimpjadi tal-1996 meta lIstati Uniti lag[bu kontra /?ina. Din l-attendenza tkompli turi kemm qed ji]died linteress fil-futbol tan-nisa u dan l-interess qed ji]died b’ri]ultat li l-livell tal-futbol qed ji]died ukoll.

KAYAK

L-Ungerija tirba[ tnejn tad-deheb L-Ungerija reb[u ]ew; kategorija fil-kayak hekk kif dawn reb[u deheb fil-kategorija K2 tal-ir;iel u K4 tan-nisa. L-ikbar rivali tal-Ungerija, il:ermanja, li kienet favorita li tirba[ wa[da deheb, wa[da fidda u tnejn bron]. Rudolf Dombi u Roland Kokney tal-Ungerija kkonfermaw il-qawwa tag[hom hekk kif dawn reb[u l-kategorija K2 fuq distanza ta’ 1000m. Il-koppja Ungeri]a rkupraw ]vanta;; li kellhom u spi//aw biex qab]u lir-rivali :ermani]i u reb[u d-deheb. Il-koppja tal-:ermanja, Martin Hollestein u Andreas Ihle kienu l-holders ta’ din ilkategorija u ma rnexxielhomx jiddefendu t-titlu li kienu reb[u f’Beijing u sa[anistra spi//aw it-tielet biex [adu l-bron] filwaqt li l-Portugall, permezz ta’ Fernando Pimenta u Emanuel Silva, spi//a fit-tieni post. I]id mal-medalji

In-Norve;i] Eirik Veras Larsen ]ied medalja tad-deheb o[ra ma’ dik li kien reba[ fl2004 meta lbiera[ reba[ il-kategorija tal-K1 fuq distanza ta’ 1000m. Il-Kandi] Van Koverden, li kien wie[ed mill-akbar favoriti kellu bidu mill-aqwa

i]da naqqas ir-ritmu u fl-a[[ar 300m ;ie maqbu]. Dan hu t-tieni di]appunt konsekuttiv g[al dan l-atleta Kanadi] wara li erba’ snin ilu, minkejja li beda b[ala favorit, kien spi//a fit-tmien post. Van Koverden spi//a fittieni post u reba[ il-medalja tal-fidda filwaqt li fit-tielet post spi//a l-:ermani] Max Hoff. Larsen g[amel [in ta’ tliet minuti u 26 sekonda biex spi//a madwar sekonda qabel Van Koeverden. Brendel ja[sad lil Vajda

Il-:ermani] Sebastian Brendel wettaq sorpri]a u g[eleb l-isfida tal-Ungeri] Attila Vajda li kien l-akbar favorit g[ar-reb[ tal-medalja tad-deheb. Brendel, li reba[ ilkategorija C1 fuq distanza ta’ 1000m, g[eleb lill-holder Vajda li mhux biss ma rnexxielux jiddefendi t-titlu imma anke spi//a fis-sitt post. Fit-tieni post spi//a liSpanjol David Cal Figueroa filwaqt li fit-tielet post spi//a Mark Olderswah tal-Kanada. Cal Figueroa kellu tmiem mill-aqwa fl-a[[ar 500m u kien hawnhekk fejn dan reba[ il-fidda. Brendel g[amel irrotta f’[in ta’ tliet minuti u 47

sekonda filwaqt li Figueroa g[amel [in ta’ tliet minuti u 48 sekonda. Reb[a fuq ir-rivali

It-tim tan-nisa tal-Ungerija tal-kategorija K4 g[eleb lirrivali :ermani]i biex reba[ iddeheb u temm id-dominju tal:ermani]i. It-tim Ungeri], mag[mul minn Gabriella Szabo, Kozak Danusia, Kovacs Katalin u Krizstina Zur g[amel id-distanza ta’ 500m f’[in ta’ minuta u 30 sekonda filwaqt li sekonda wara da[al it-tim :ermani] mag[mul minn Carolin Leonhardt, Franziska Weber, Katrin Wagner-Augustin u Tina Dietze. “Ma nistax niddeskrivi lfer[ tieg[i b[alissa,” qalet Katalin Kovacs, memrbu tattim Ungeri] li reba[ il-K4. Ta’ min jinnota li Kovacs kienet di;à reb[et il-medalja taddeheb kemm f’Ateni kif ukoll f’Beijing imma kienet g[amlet dan fil-kategorija K2. Gabriella Szabo tal-Ungerija ddeskriviet din ir-reb[a b[ala wa[da storika kontra tim :ermani] li fih kellu lil Katrin Wagner-Augustin. Din tala[[ar kienet qed tfittex li tirba[ il-[ames medalja taddeheb fil-karriera tag[ha.

Sarah Attar saret l-ewwel atleta femminili li rrappre]entat lillArabja Sawdija waqt l-Olimpjadi. Attar, li g[andha 19-il sena, [adet sehem fil-heats tat-800m. “Din hi t-tieni mara minn dan il-pajji] li kkompetiet fl-Olimpjadi wara l-judoka Wojdan Ali Seraj Abdulrahim Shaherkani.

FIL-QOSOR

Rogge ifa[[ar lil Londra Il-Kap tal-Kumitat Olimpiku Internazzjonali (IOC), Jacques Rogge fa[[ar lill-belt ta’ Londra u qal li din organizzat l-Olimpjadi bl-a[jar mod possibbli. Hekk kif fadal sa nhar il-{add g[al tmiem din il-manifestazzjoni sportiva, Rogge ma kellu fuq xejn x’jikkritika. “Kuntent bil-mod ta’ kif marru l-affarijiet. Hawnhekk kollox organizzat. Nemmen li mhux jien biss na[sibha hekk. Il-Federazzjonijiet talpajji]i wkoll qaluli li huma kuntenti,” qal Rogge. Ta’ min jinnota li r-Renju Unit ilu mill-1908 ma jirba[ daqshekk medalji u dan ilfattur g[en [afna biex ji;bed l-interess tal-poplu mirRenju Unit. Tammetti telfa

It-tim rebbie[ tal-Ungerija (nofs) ji//elebra r-reb[ tal-kategorija K2.

Il-Ministru g[all-Isport flAwstralja Kate Lundy qalet li temmen li r-Renju Unit, sa tmiem il-Log[ob, se jkun reba[ aktar medalji millAwstralja. Dan ifisser li hi se jkollha tilbes flokk tar-Renju Unit u taqdef minn na[a sa na[a tal-villa;; Olimpiku. Lundy u Hugh Robertson, li hu l-Ministru g[all-Isport tal-Ingilterra, kienu g[amlu m[atra bejniethom skont min jirba[ l-aktar medalji. Jekk lAwstralja tirba[ aktar mirRenju Unit Robertson se jkollu jilbes flokk tat-tim talHockey Awstraljan u jag[mel dawra bih mal-bini tal-Kummissjoni Awstraljana

li tinsab f’Londra. Erba’ snin ilu, waqt l-Olimpjadi ta’ Beijing ir-Renju Unit kien spi//a ]ew; postijiet qabel lAwstralja u jidher li g[al darba o[ra, ir-Renju Unit se jikkonferma l-qawwa tieg[u. Ta’ min jinnota li r-Renju Unit kien ilu mill-Olimpjadi ta’ Seoul fl-1988 jispi//a ta[t l-Awstralja imma jidher li matul dawn l-a[[ar tmien snin inqalbet il-folja u l-fattur li l-Log[ob qed isir f’Londra hu fattur li jiddetermina [afna r-ri]ultat a[[ari. Isinbayeva se tibqa’ tikkompeti

Ir-Russa Yelena Isinbayeva se tibqa’ tikkompeti fil-pole vault u be[siebha tirba[ il-medalja taddeheb waqt l-Olimpjadi talBra]il li se jsiru erba’ snin o[ra wara li din is-sena [adet biss il-bron] f’Londra. Waqt l-Olimpjadi ta’ Ateni u Beijing Isinbayeva kienet waqqfet rekords mondjali u kien g[alhekk li kienet qed titqies b[ala l-akbar favorita g[ar-reb[ tad-deheb nhar itTnejn li g[adda. Il-wirja li kellha din l-atleta ma kinitx wa[da sodisfa/enti u issa lmira tag[ha l-ewwel se tkun dik li tirritorna g[ar-reb[ sena o[ra f’pajji]ha waqt ilkampjonati mondjali. “Se nikkompeti fir-Russja u wara nistrie[ biex ner;a’ nibda n[ejji g[all-Olimpjadi ta’ Rio,” ]velat Isinbayeva.


IN-NAZZJON Il-{amis, 9 ta’ Awwissu, 2012

Sport 29

BASKETBALL

Jiksbu l-ewwel reb[a sa mill-1948

Ma Long ta/-?ina fl-azzjoni

TABLE TENNIS

I/-?ina jirb[u kollox

Bir-reb[a li kiseb it-tim tal-ir;iel fuq il-Korea t’Isfel, i/-?ina spi//at biex reb[et il-medalji kollha tad-deheb li kien g[ad-dispo]izzjoni f’din id-dixxiplina. I/-?ini]a g[elbu lill-Korea t’Isfel bi skor ta’ 3-0 biex b’hekk irrepetew dak li kienu g[amlu fl-2008 meta f’Beijing ukoll reb[u kull medalja f’din id-dixxiplina. Dan is-su//ess kbir ikompli

jikkonferma l-qawwa ta’ dan il-pajji] fejn jid[ol dan lisport u barra minn hekk ikompli j]id mal-medalji taddeheb li reb[et i/-?ina f’Londra. Ma Long u Zhang g[elbu lil Ryu Seungmin u Joo Saehyuk biex reb[u d-deheb. Intant, il-:ermani]i reb[u l-medalja tal-bron] billi reb[u 3-1 kontra l-Hong Kong.

BASKETBALL – IrRussja g[addiet g[as-semi finali b’reb[a ta’ 83-74 kontra l-Litwanja. Strumentali g[arRussi kien is-solitu Andrei Kirilenko. Dan tal-a[[ar g[amel total ta’ 19-il punt filwaqt li Mozgov, li wkoll kellu wirja tajba, g[amel total ta’ 17-il punt. Ir-Russja, fis-semi finali tilg[ab kontra Spanja jew Franza.

FIL-QOSOR

Mo Farah vi/in ‘double’ L-atleta Ingli] Mo Farah g[amel pass ie[or lejn it-tieni medalja tad-deheb hekk kif dan, ilbiera[, ibbukkja post fil-finali tal-5000m wara li spi//a fit-tielet post fil-heats. Farah di;à reba[ il-10,000 nhar is-Sibt filg[axija. Il-kow/ ta’ Farah, Alberto Salazar kien qal li Farah tjieb fit-tlielaq fuq distanzi twal i]da nhar is-Sibt dan kellu jit[abat biex kiseb din irreb[a f’13-il minuta u 26 sekonda. “Kienet diffi/li. Kont ftit g[ajjien imma fortunatament g[addejt u issa se nikkon/entra biss fuq it-tellieqa li jmissni,” qal Farah wara li spi//a t-tielet fil-heat. Ta’ min jinnota li Farah hu l-ewwel Ingli] li qatt reba[ id-deheb fil-10,000 metru. Jekk Farah jirba[ il-5000m jirrepeti dak li kien g[amel erba’ snin ilu Kenenisa

Bekele tal-Etiopja li kien reba[ kemm il-10,000m kif ukoll il-5000m. Farah qal li minkejja li [assu xi ftit g[ajjien nhar isSibt li g[adda, dan ma g[a]ilx li jirtira mill-5000m biex jipprova jni]]el ismu flistorja. Reb[a ‘l bog[od mid-deheb

Il-boxer Ingli]a Nicola Adams tinsab reb[a ‘l bog[od minn medalja tad-deheb u din ir-reb[a tista’ tasal kontra /?ini]a Ren Cancan li hi nnumru wie[ed f’dan l-isport. Fis-semifinali Adams eliminat lill-Indjana Mary Kom u l-boxer ta’ 29 sena minn Leeds kellha wirja mill-aqwa li timlieha b’kura;; g[al meta taffronta lill-favorita Cancan. Ironikament, erba’ snin ilu Adams kienet se tieqaf tip-

prattika dan l-isport g[ax ma sabet lil [add min jg[inha finanzjarjament u erba’ snin wara, illejla, se tkun qed tikkompeti biex tirba[ iddeheb fl-akbar manifestazzjoni kbira tal-isport. Ta’ min jinnota li Cancan lag[bet darbtejn matul dawn l-a[[ar snin kontra Adams u dejjem [ar;et fuq in-na[a rebbie[a u dan ifisser li Adams trid twettaq xi [a;a spe/jali biex ittemm din it-tradizzjoni negattiva li g[andha kontra din l-atleta ?ini]a. “Se naffronta l-finali b[al kwalunkwe finali ta’ turnament lokali ie[or u rrid ninsa li se nkun qed nikkompeti f’finali tal-Olimpjadi. Ilni nistenna dan il-mument 12-il sena u fl-a[[ar wasal. Issa ma rridx niddi]appunta. Minkejja li fl-a[[ar ]ew; [ar;iet tlift darbtejn, din kont irba[tilhom,” qalet Adams.

It-tim tal-ir;iel tar-Renju Unit kiseb l-ewwel reb[a sa mill-1948 u kiseb din ir-reb[a l-biera[ fuq /?ina. It-tim Ingli], li kien qed jilg[ab partita valida minn grupp B reba[ bi skor ta’ 90-50. Ta’ min jinnota li din il-log[ba kienet l-a[[ar wa[da g[all-kow/ Chris Finch u bla dubju dan sellem bl-

aqwa mod hekk kif kiseb reb[a fuq ir-rivali. Player li kellu log[ba mill-aqwa g[all-Ingli]i kien Kieron Achara li g[amel total ta’ 16-il punt. Nhar is-Sibt, ir-Renju Unit tilef kontra l-Awstralja u wara dan id-di]appunt kien hemm min tefa’ dubji kbar fuq dan it-tim li wie;eb bl-a[jar mod.

DOPING

“G[amilt kollox wa[di u ma g[idt lil [add” “G[amilt kollox wa[di u ma g[idt lil [add, la lill-kow/, la lil marti u lanqas lill-familja.” Dawn kienu l-ewwel kliem tal-atleta Taljan Alex Schwazer waqt konferenza tal-a[barijiet fejn fiha tkellem dwar dak kollu li g[adda minnu matul l-a[[ar xhur. Ftit tal-jiem ilu [ar;et la[bar li Schwazer instab po]ittiv. “Qatt ma imma;inajt li se nag[mel konferenza tala[barijiet biex nitkellem dwar ]ball b[al dan. G[amilt kollox wa[di u ma ridt inda[[al lil [add fin-nofs. Stajt nevita li nkun ittestjat imma ma stajtx in]omm kollox fija u dde/idejt li no[ro; fil-bera[,” qal Schwazer.

“ Mort it - Turkija u xtrajt is-sustanzi wa[di mill-belt ta’ Antalya. {allast 1500 ewro ta’ kollox wara li kont infurjamt ru[i dwar kollox minn fuq l-Internet. Wara t1 3 ta ’ Lulju bdejt nie[u dawn is-sustanzi imma bdejt inqum billejl blinkwiet li se ninqabad g[ax kont naf li xi ;urnata jew o[ra se ninqabad,” kompla Schwazer. “Fit-30 ta’ Lulju ;ew ilmembri tal-A;enzija ta’ Kontra d-Doping u ;ejt ittestjat. Li kieku irrifjutajt li nkun ittestjat lanqas kien ikolli [e;;a immur g[all-Olimpjadi. Il-kuxjenza bdiet tniggi]ni,” qal Schwazer.

IBBURDJAR

Fa/li g[all-Awstralja L-Awstralja sabuha fa/li biex reb[u l-medalja taddeheb fil-kategorija tal-iskiff 49er tal-ir;iel. Tant kemm kienet fa/li g[allAwstraljani, li dawn kienu di;à a//ertaw mid-deheb firrawnd ta’ kwalifikazzjoni u l-interess kien aktar fuq min se jirba[ il-fidda u l-bron].

Fit-tieni post spi//aw irrivali tal-Awstralja, New Zealand filwaqt li [ames nazzjonijiet i;;ieldu g[arreb[ tal-bron], li eventwalment [aduha d-Dani]i. Kienu biss tmien punti li fdew lid-Danimarka, li kienu t-tielet, mill-Awstrija, li kienu fis-seba’ post flimkien

mal-Fillandja. Nathan Outteridge u Iain Jensen tal-Awstralja [adu ddeheb billi reb[u [ames minn total ta’ 15-il rawnd. Il-koppja ta’ New Zealand, Peter Burling u Blair Take re[bu l-ewwel medalja g[al pajji]hom f’din id-dixxiplina.

L-atleta Taljan, Alex Schwazer jg[atti wi//u waqt konferenza tal-a[barijiet


IN-NAZZJON Il-{amis, 9 ta’ Awwissu, 2012

30 Sport

Is-su//essi tat-tnax-il jum

Discus - Il-:ermani] Robert Harting

Equestrian - Steve Guerdat tal-I]vizzera li reba[ id-deheb

Kayak - It-tim Ungeri] tan-nisa li reba[ il-K4

Wrestling - Kaori Icho tal-:appun wara li reb[et il-kategorija tat-63kg

Table Tennis- Il-koppja ?ini]a Zhang Jike u Ma Long wara li reb[u l-finali kontra l-Korea t’Isfel

Kayak - Eirik Veras Larsen wara li reba[ il-K1


IN-NAZZJON Il-{amis, 9 ta’ Awwissu, 2012

Sport 31 ATLETIKA

Serata mill-aqwa g[all-Istati Uniti Il-biera[, fl-atletika, kienet serata mill-aqwa g[all-Istati Uniti li reb[u ]ew; medalji tad-deheb fi ftit minuti permezz ta’ Felix u Merritt. L-Amerikana Allyson Felix reb[et il-medalja tad-deheb fil-kategorija tal-200m hekk kif din g[elbet l-isfida talfavorita u champion tal-100m, Shelly-Ann Fraser-Pryce tal:amajka. Fuq il-podju spi//at ukoll atleta Amerikana o[ra, Carmelita Jeter li spi//at fittielet post u reb[et il-bron]. Intant, fi spazju ta’ ftit minuti l-Istati Uniti reb[u medalja tad-deheb o[ra hekk kif Aries Merritt reba[ il-kategorija tal-100m hurdles. Biex reba[ din it-tellieqa, Merritt kellu jeg[leb li/-champion mondjali Jason Richardson. LAmerikan li reba[ it-tellieqa g[amel [in ta’ 12.92’ filwaqt

li Richardson, li [a l-fidda, g[amel [in ta’ 13.04’. Fittielet post spi//a Hansle Parchment tal-:amajka li g[amel [in ta’ 13.12’. Il-holder Dayron Robles, li tilef [afna mill-ista;un min[abba injury we;;a’ hekk kif qabe] is-sitt hurdle u kellu jirtira. Ta min jiftakar li l-eks champion tad-dinja, I/-?ini] Liu Xnag ma g[addiex millheat tar-rawnd preliminari.

Russja v Litwanja Franza v Spanja

Allyson Felix tal-Istati Uniti fl-azzjoni

dan il-[in u irre;istrat [in ta’ 52.70’ biex g[elbet lil Dmus, li hi champion mondjali, li da[let f’[in ta’ 52.77’. Fittielet post spi//at Zuzana Hejnova tar-Repubblika ?eka li g[amlet [in ta’ 53.38’. WATERPOLO – L-Italja

eliminat lill-Ungerija, li huma /-champions renjanti. L-Italja [ar;et rebibie[a bi skor ta’ 11-9 u din ir-reb[a tfisser tmiem ta’ dominju Ungeri] li ilu g[addej madwar 12-il sena. G[ada l-Italja tilg[ab kontra s-Serbja fis-semi finali.

jilg[ab kontra t-tim Taljan ta’ Cagliari f’Sardinja. Intant, il-kow/ ta’ Sliema, Clive Mizzi rre]enja mill-kariga u jidher li se jkun il-kow/ Taljan Alfonso Greco li se jie[u post Mizi. Greco li hu eks player ta’ Lazio u Cagliari.

WATERPOLO

Neptunes jibqg[u jittamaw Minn Stewart Said

Neptunes Emirates ]ammew it-tamiet [ajja li jg[addu dirett g[al final meta fid-derby tal-Balluta g[elbu lil San :iljan Giuseppe’s 1511. It-tim ta’ Markoch kien la[jar tim fl-ilma fejn g[alkemm San :iljan kellhom mumenti tajbin, Neptunes g[arfu jisfruttaw lokka]jonijiet fl-a[jar mumenti tag[hom. G[al San :iljan din kienet it-tieni telfa konsekuttiva biex dawn issa jilag[bu fil-play-offs kontra Sliema jew Neptunes. Huma kellhom neqsin lil Karl Galea u Christian Gialanze filwaqt li rritorna Nikola Sutic. San :iljan kellhom bidu tajjeb u reb[u l-ewwel sessjoni 3-2. I]da Neptunes irkupraw u wara li marru 5-3 minn ta[t, sa tmiem it- tieni sessjoni ;abu l-iskor indaqs. Fit-tielet sessjoni /‘Champions’ urew il-qawwa tag[hom meta f’temp ta’ tliet minuti skorjaw erba’ darbiet ming[ajr risposta biex marrru 9-5 fil-vanta;;. I]da wara li lkow/ ta’ San :iljan sejja[ time-out, San :iljan skorjaw tliet darbiet biex naqqsu d-

distakk g[al gowl wie[ed. Neptunes re;g[u fet[u vanta;; ta’ tliet gowls sa tmiem is-sessjoni biex fla[[ar sessjoni Neptunes issi;illaw ir-reb[a. Neptunes: I. Bugeja, N. Lanzon (2), E. Aquilina, M. Stellini (2), G. Pace, A. Ciric (2), S. Camilleri (4), J. Camilleri, Z. Mizzi, S. Gravina, R. Sciortino, T. Molnar (5), C. Mercieca San :iljan: D. Camilleri, J.C. Cutajar, N. Sutic (1), B. Plumpton, K. Dowling, M. Zammit (3), B. Letica (3), A. Bianchi (3), R. Mock, K. Mock, P. Fava, D. Abela, M. Pisani (1) Referees: Massimo Angileri, Daniele Bianco I[allu g[all-a[[ar Otters Nivea ........................9 Valletta Sterling ...............11 (4-3),(0-5),(1-1),(4-2)

Valletta Sterling kisbu reb[a o[ra fl-ewwel divi]joni meta f’partita missielta g[elbu lil Otters Nivea 11-9. Din kienet it-tieni reb[a g[al Valletta fuq Otters f’dan lista;un fejn dawn i]-]ew; timijiet probabbilment jer;g[u jiltaqg[u fil-playoffs. G[al Valletta kien

hemm nieqes Anthony Galea filwaqt li Otters kellhom lil kow/ Alfred Cachia sospi]. Otters fet[u tajjeb fejn reb[u l-ewwel sessjoni 4-3. I]da t-tim Belti qam fit-tieni sessjoni fejn skorja [ames gowls ming[ajr risposta biex dawwar l-iskor u feta[ vanta;; ta’ erba’ gowls. Iddistakk baqa’ l-istess fit-tielet sessjoni b’Valletta jamministraw il-partita. I]da fl-a[[ar sessjoni wara li Timmy Agius falla /-/ans tal-10-5, Otters bdew ir-rimonta tag[hom u irnexxilhom jiskorjaw erba’ darbiet biex ;abu l-iskor 9-9. I]da fl-a[[ar minuta u nofs, Valletta skorjaw darbtejn o[ra biex reb[u l-partita 11-9. Otters: A. Cachia, G. Attard (2), G. Zammit, Z. Radocz (4), S. Dimech, M. Balatoni (1), J. Paris (1), D. Schembri (1), K. Scicluna, K. Debattista, C. Martin, E. Farrugia, K. Grima Scott Valletta: A. Sammut, S. Meli (1), R. Calleja, J.C Farrugia, T. Agius (2), S. Cachia, A. Galea (1), M. Cordina (1), R. Kovacs (3), D. Zoltan (3), A. Arrigo, K. Hyzler Referees: Ivan Sciriha, Alex DeRaffaele

Field Hockey

19 24 13 6 21

76 75 48 24 50 11 28 10 32 4 17 3 11 2 8

Handball

Islanda v Ungerija Spanja v Franza }vezja v Danimarka

Volleyball

Ar;entina v Bra]il Stati Uniti v Italja Polonja v Russja

Kroazja v Stati Uniti Italja v Ungerija Spanja v Montenegro Awstralja v Serbja

FIFA

Malta titla’ ]ew; postijiet Minkejja li t-tim nazzjonali Malti ma kienx flazzjoni, dan avvanza ]ew; postijiet fir-rankings tal-FIFA biex issa jinsab fil-143 po]izzjoni. Malta tilg[ab kontra San Marino nhar it-Tlieta li ;ej qabel ma tibda tilg[ab partiti validi mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja tal-2014, partiti li jibdew f’Settembru. Intant, l-Ingilterra, li ;iet eliminata mill-kwartifinali tal-Euro tinsab fittielet post filwaqt li Spanja, rebbie[a ta’ din ledizzjoni, baqg[u lewwel. Fit-tieni post hemm il-:ermanja li kienu eliminati mis-semifinali tal-Euro kontra lItalja. It-tim nazzjonali talBra]il mhux qed jilg[ab partiti kompetittivi min[abba li dan hu awtomatikament ikkwalifikat g[at-Tazza tad-Dinja li jmiss. Dawn jinsabu fit13-il post u qatt fl-istorja ma dawn kienu daqstant ’l isfel f’din il-klassifika. L-Olanda, il-Kroazja u d-Danimarka kollha qeg[din mal-ewwel 10, anke jekk l-Olanda ddi]appuntant bil-kbir u ;iet eliminata mill-fa]i tal-gruppi tal-Euro.

83-74 59-66

:appun v Afrika t’Isfel 2-1 Korea t’Isfel v :ermanja 1-4 Olanda v New Zealand 2-2 Ar;entina v Renju Unit 2-1

Waterpolo

Shaun Bajada ma’ Valletta

Neptunes Emirates ...........15 San :iljan Giuseppe’s .....11 (2-3),(3-2),(7-4),(3-2)

D F B T

Basketball

TRASFERIMENTI LOKALI

Skont sorsi qrib Valletta, i/-champions se jakkwistaw lil Shaun Bajada ming[and B’Kara. Bajada, li hu anke wie[ed mill-players tat-tim nazzjonali Malti jidher li se jibda t-ta[ri; g[ada. Bajada se jkun parti milliskwadra li nhar is-Sibt, 11 ta’ Awwissu, se

Nazzjon

1. ?ina 35 22 2. Stati Uniti 31 20 3. Gran Brittanja 22 13 4. Korea t’Isfel 12 6 5. Russja 11 18 6. Franza 8 9 7. :ermanja 7 15 8. Italja 7 6 9. Ungerija 6 2 10. Kazakstan 6 0

Ri]ultati

Deheb g[al Antyukh

Ir-Russa Natalya Antyukh reb[et il-400m hurdles minkejja li kellha sfida qawwija minn na[a tal-Amerikana Lashinda Demus. Antyukh kienet reb[et il-medalja talbron] waqt l-Olimpjadi ta’ Ateni fl-2004 u din is-sena kienet hi li kellha l-aqwa [in fid-dinja f’din il-kategorija. Fil-finali Antyukh tejjbet

Min qed jirba[ il-midalji

33-34 22-23 24-22 0-3 0-3 0-3 8-2 11-9 9-11 8-11

Ri]ultati Champions League

Dudelange v Maribor 0-1 Neftchi v Ironi Kiryat Shmona2-2 Helsingborg v Slask Wroclaw 3-1 Ekranas v Anderlecht 0-6 Helsinki v Celtic 0-2 Liberec v Cluj 1-2 Basel v Molde 1-1 Vaslui v Fenerbahce 1-4 Club Brugge v Copenhagen 2-3 Dinamo Zagreb v Sheriff 4-0 Panathinaikos v Motherwell 3-0 Partizan Belgrade v Limassol 0-1

Il-Programm Europa League

Aktobe v Racing Genk Dynamo Moscow v Dundee United Elfsborg v Horsens Nicosia v Red Star Belgrade Slaven Belupo v Athletic Bilbao Aalesund v APOEL Nicosia Anorthosis v Dila Gori Legia Warsaw v Ried Metalurg Donetsk v Tromso Mlada Boleslav v Twente Rosenborg v Servette AA Gent v Videoton FC Trnava v Steaua Bucuresti Young Boys Bern v Kalmar Lech Poznan v Stockholm NK Mura v Arsenal Kyiv PAOK Saloniki v Bnei Yehuda Tel Aviv Sparta Prague v Admira Wacker Viktoria Plzen v Ruch Chorzow Vitesse Arnhem v Makhachkala Zeta Golubovci v FK Sarajevo Bursaspor v KuPS Kuopio Hannover v St. Patricks Rapid Bucuresti v SC Heerenveen Inter v Hajduk Split Marseille v Eskisehirspor Maritimo v Asteras Tripolis Liverpool v Gomel Rapid Vienna v Novi Sad


Il-{amis, 9 ta’ Awwissu, 2012

32 Lokali

Xog[lijiet b’investiment mill-Gvern li se jissarraf f’titjib tal-ambjent li fih l-isportivi G[awdxin jipprattikaw id-dixxiplini rispettivi tag[hom u jgawdu minn kwalità ta’ [ajja a[jar

Investiment g[at-tgawdija tal-isportivi G[awdxin L-isport hu parti integrali mill-pro;ett Eko-G[awdex g[ax joffri kwalità ta’ [ajja a[jar Fil-Kumpless Sportiv ta’ Victoria f’G[awdex, g[addej xog[ol estensiv ta’ ristrutturar u manutenzjoni b’investiment ta’ madwar €420,000, li se jissarraf f’titjib tal-ambjent li fih lisportivi G[awdxin jipprattikaw iddixxiplini rispettivi tag[hom. Wara li tlestew ix-xog[lijiet relatati mal-manutenzjoni tas-saqaf tas-sala

ewlenija tal-kumpless, tfassal ukoll saqaf ;did li se jkun qed jg[atti dak e]istenti biex jilqa’ g[all-elementi naturali. Dan listess saqaf se jippermetti wkoll li ji;u installati panelli votovoltaj/i. Meta ]aret ix-xog[ol li qed isir f’dan il-kumpless sportiv, il-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono, qalet li l-isport huwa promotur ewlieni

ta’ so/jetà li taddotta stili ta’ [ajja aktar b’sa[[itha. Giovanna Debono fissret li l-isport hu parti integrali mill-pro;ett EkoG[awdex g[ax joffri kwalità ta’ [ajja a[jar g[al kull min jipprattikah. Il-Ministru Debono qalet li dan ixxog[ol strutturali se jkompli jtejjeb ilfa/ilitajiet u j]id is-servizzi g[al dawk

media•link COMMUNICATIONS

kollha li jmorru f’dan il-kumpless. It-titjib fil-fa/ilitajiet mistennija joffru ambjenti aktar akkoljenti lit-tfal li se jkunu qed jipparte/ipaw f’edizzjoni o[ra ta’ Skola Sport li ter;a’ tibda f’Novembru li ;ej. Skola Sport toffri ta[ri; f’diversi dixxiplini sportivi g[al studenti mill-ewwel sena primarja salewwel sena sekondarja.


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.