2012_08_10

Page 1

www.media.link.com.mt

Numru 13,201

€0.55

Il-:img[a, 10 ta’ Awwissu, 2012

Fidu/ja tas-settur privat f’pajji]na

Muscat jiddefendi lil Sceberras Trigona

Storja f’pa;na 3

A;ir insensittiv u tal-mist[ija persuna wara l-ftehim talLabour ma’ dittatorjati b[al-Libja u l-Korea ta’ Fuq. Muscat, qal il-PN, qed juri kif Muscat, b’nies b[al Alex Sceberras Trigona u Karmenu Vella, se jie[du lill-pajji] 30 sena lura. Labour won’t work. Il-PN fakkar li Sceberras Trigona kien Ministru fi Gvern bla ma;;oranza, li mexxa l-pajji] kontra rrieda tal-poplu. Kien Gvern li mexxa b’id tal-[adid, u li kisser il-libertà talespressjoni u rrovina l-[ajja ta’ eluf ta’ ]g[a]ag[ Maltin. g[al pa;na 5

Ritratt> Michael Ellul

Il-mod kif Muscat qed jiddefendi dak li kiteb Alex Sceberras Trigona huwa “tal-mist[ija u insensittiv.” Dan qalu l-Partit Nazzjonalista fi stqarrija wara li Joseph Muscat, mal;urnal The Times, qal li lartiklu li deher fl-istess gazzetta, u li fih Sceberras Trigona qal li l-Gvern mhuwiex demokratiku, kien “e]er/izzju akkademiku tajjeb.” Dan l-artiklu tasSegretarju Internazzjonali tal-MLP qajjem rabja kbira, b’[afna jsemmu li Sceberras Trigona kien membru fil-gvernijiet vjolenti ta’ Duminku Mintoff, u kien ukoll il-

Charles Buhagiar issa jg[id li l-i]ball ma kienx tieg[u imma ta’ min ittajpja Storja f’pa;na 5

IVF Esperta dwar l-IVF tfisser l-Abbozz ta’ Li;i f’Malta dwar l-IVF b[ala modern g[aliex hu bba]at fuq l-a[[ar ri]ultati xjentifi/i Ara pa;na 8

Olimpjadi

L-isprinter tal-:amajka, Usain Bolt jirba[ it-tellieqa tal-200m u fl-istess [in jiddefendi t-titlu li kien reba[ erba’ snin ilu waqt l-Olimpjadi ta’ Beijing Ara pa;na 29


IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta‘ Awwissu, 2012

2 Lokali

Ag[ti d-demm… u tkun qed tag[ti tama lil [addie[or

Jason Micallef jer;a’ jirba[ fuq Muscat Muscat ja[rab milli jwie;eb b’mod /ar u wie;eb biss li finalment jirba[ is-sens komun minn Jerome Caruana Cilia

Tifkira

It-Temp

UV INDEX

9

IT-TEMP sabi[ VI}IBBILTÀ tajba IR-RI{ [afif g[al moderat mill-Majjistral BA{AR [afif li jsir [afif g[al moderat IMBATT ftit li xejn li jsir baxx millMajjistral TEMPERATURA l-og[la 38˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0 mm Xita mill-1 ta’ Settembru 644.8 mm IX-XEMX titla’ fis-06.16 u tin]el fid-19.59

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

Il-leader tal-MLP Joseph Muscat [arab milli jwie;eb jekk Jason Micallef g[andux jirri]enja jew jitne[[a mill-kariga li g[andu b[ala Kap tal-Media Laburista issa li huwa uffi/jalment kandidat Laburista g[all-elezzjoni li ;ejja. Kienet il-gazzetta il-mument li ftit ilu tat lewwel [jiel tal-U-Turn li kien se jag[mel l-eks Segretarju :enerali Laburista, wara li aktar kmieni din is-sena stess kien iddikjara li mhux se jikkontesta. L-a[bar li issa se jikkontesta kienet ikkonfermata ftit jiem ilu hekk kif [are; li l-kandidatura ta’ Micallef saret wa[da uffi/jali. De/i]joni li fil-kuriduri ta/-?entru Nazzjonali Laburista [afna ddeskrivewha b[ala l-a[[ar u l-akbar reb[a li wettaq ‘Il-King’ – kif inhu mag[ruf Jason Micallef – fuq Muscat, biex issa [a dak li ried u dak li kien qed ja[dem biex jasal g[alih. Imma din id-dikjarazzjoni qed tqanqal numru ta’ mistoqsijiet li qed jag[mlu [afna nies, dwar kemm Jason Micallef issa jista’ jibqa’ jokkupa l-kariga li g[andu. Min[abba l-fatt li jista’ jfisser li jkun a;evolat fuq kandidati o[ra. Dwar dan, meta lbiera[ filg[odu kien qed jindirizza konferenza tal-a[barijiet biex iniedi l-Kungress tal-MLP, Muscat evita li jwie;eb. Hu kien mistoqsi /ar u tond jekk nies b[al Jason Micallef u anke Evarist Bartolo, li wkoll g[andu kariga fil-media Laburista, g[andhomx kunflitt ta’ interess. Hu [arab milli jwie;eb u qal li jemmen li se jkun hemm il-prudenza. Pressat dwar dan, Muscat re;a’ [arab milli jag[ti twe;iba /ara u wie;eb biss li hu fidu/ju] li finalment jirba[ is-sens komun. Hu tenna li se jkun hemm il-buon sens dwar kif jintla[aq il-bilan/ ne/essarju. Kien fit-13 ta’ Jannar li g[adda li fil-konferenza ;enerali Laburista, Muscat fa[[ar lil Jason Micallef tad-de/i]joni li kien [a li ma jo[ro;x g[all-elezzjoni u ddeskrivih b[ala ra;el tal-partit, li se jag[mel sagrifi//ju personali, u minflok jikkontesta l-elezzjoni ;enerali se jkompli jmexxi l-istazzjon Laburista. Dikjarazzjoni li kienet intlaqg[et

Fit-13 ta’ Jannar li g[adda Muscat fa[[ar lil Jason Micallef (ritratt ) tad-de/i]joni li kien [a li ma jo[ro;x g[all-elezzjoni u ddeskrivih b[ala ra;el tal-partit, li se jag[mel sagrifi//ju personali, u minflok jikkontesta l-elezzjoni ;enerali se jkompli jmexxi l-istazzjon Laburista

b’/ap/ip kbir mis-sala. Issa li dan kollu tar mar-ri[, bir-ra;un li [afna persuni vi/in Muscat qed jistaqsu x’qed iwassal biex il-mexxej Laburista qed jidher il[in kollu li qed i/edi g[all-pressjoni ta’ Jason Micallef. Barra minn hekk, qed jistaqsu wkoll x’jaf Jason fuq il-mexxej Laburista li qed iwassal biex dejjem jiddomina fuqu. Fil-konferenza stampa, Muscat iddikjara li dan se jkun l-ewwel kungress li se jsir f’pajji]na minn partit politiku. {arsa lura flistorja, turi /ar li l-Partit Nazzjonalista kien jorganizza Kungressi b[al dawn fil-passat. Fost l-o[rajn meta Eddie Fenech Adami n[atar Kap tal-Partit kien g[amel indirizz li [afna jiftakruh sew, u dan kien propju f’Kungress tal-PN li kien sar fl-1 ta’ Mejju 1977.

B[al-lum 25 sena

IL-:IMG{A L-og[la 32˚C L-inqas 24˚C

IS-SIBT L-og[la 31˚C L-inqas 23˚C

IL-{ADD L-og[la 31˚C L-inqas 22˚C

IT-TNEJN L-og[la 31˚C L-inqas 23˚C

IT-TLIETA L-og[la 33˚C L-inqas 23˚C

UV

UV

UV

UV

UV

9

8

9

9

9

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 34˚C xemxi, Al;eri 38˚C xemxi, Amsterdam 20˚C imsa[[ab, Ateni 38˚C xemxi, Li]bona 32˚C xemxi, Berlin 20˚C imsa[[ab, Brussell 20˚C ftit imsa[[ab, il-Kajr 32˚C xemxi, Dublin 21˚C ftit imsa[[ab, Kopen[agen 20˚C imsa[[ab, Frankfurt 23˚C imsa[[ab, Milan 30˚C xemxi, Istanbul 32˚C xemxi, Londra 24˚C xemxi, Madrid 35˚C xemxi, Moska 24˚C imsa[[ab, Pari;i 26˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 32˚C xemxi, Ruma 31˚C xemxi, Tel Aviv 34˚C xemxi, Tripli 37˚C xemxi, Tune] 37˚C xemxi, Vjenna 24˚C ftit imsa[[ab, Zurich 23˚C ftit imsa[[ab, Munich 22˚C imsa[[ab, Stokkolma 18˚C xemxi, St. Petersburg 14˚C imsa[[ab

I

l-Prim Ministru tkellem dwar latte;;jament tal-Oppo]izzjoni li f’seduta matul il-;img[a ta’ qabel meta telqet ’il barra meta kienet qed ti;i diskussa lli;i dwar is-Servizz ta’ Impjiegi. Il-Prim Ministru qal li l-membri tal-Oppo]izzjoni ma fel[ux jisimg[u lil Louis Galea jsemmi l-[ni]rijiet li twettqu flimpjiegi matul l-amministrazzjoni So/jalista. Il-Ministru Louis Galea qal li l-Gvern mhux se j/edi g[at-theddid u se jkompli jiggverna skont il-Kostituzzjoni u lli;ijiet tal-pajji] u se jag[ti aktar demokrazija. Fl-istess waqt ma kienx se jittollera min jabbu]a mir-rieda tajba tal-Gvern. Il-Ministru Michael Falzon [abbar fil-Parlament li kienet se ssir inkjesta dwar nefqa ta’ Lm27 miljun f’kuntratti li ng[ataw b’ordnijiet diretti fl-a[[ar xhur tal-amministrazzjoni mill-Gvern So/jalista.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta’ Awwissu, 2012

Lokali 3

Pro;ett fil-Lukanda Seabank Resort & Spa li hu storja mibnija fuq il-vi]joni ta’ Silvio Debono li b’g[aqal u determinazzjoni emmen fil-[olma tieg[u, kabbar, investa u kompla jo[loq ix-xog[ol g[al mijiet ta’ familji Maltin biex illum jimpjega 1,200 [addiem

Fidu/ja tal-investituri f’pajji]na Investiment ta’ €32 miljun li jixhed il-vi]joni u l-fidu/ja tas-settur privat u tal-investitur Malti

L-investiment ta’ €32 miljun filLukanda Seabank Resort & Spa hu xhieda tal-fidu/ja tal-investitur Malti f’pajji]u kif ukoll xhieda li l-[idma li qed titwettaq bi pro;etti pubbli/i u privati madwar il-g]ejjer Maltin hi [idma bejn Gvern u privat u anke lpoplu biex ting[ata l-a[jar esperejnza lil kull turist li jag[]el li j]ur pajji]na. Dan qalu l-Prim Ministru Lawrence Gonzi meta lbiera[ inawgura sSeabank Resort & Spa fil-Mellie[a. Il-Prim Minsitru qal li din hi okka]joni ta’ /elebrazzjoni ta’ [olma li s-sidien raw li jwettquha u jag[mluha realtà. Hi wkoll /elebrazzjoni g[all-[addiema li kuljum huma l-ambaxxaturi denji mhux biss tal-lukanda fejn ja[dmu, i]da ambaxxaturi tal-pajji]. B’investiment ta’ €32 miljun, kompla l-Prim Ministru, is-Seabank tixhed il-vi]joni u l-fidu/ja tas-settur privat u tal-investitur Malti f’pajji]na. Pajji]na g[andu biex jifta[ar bis-

settur privat u bl-investituri Maltin. Lebda kliem mhu bi]]ejjed biex issettur privat ikun irringrazzjat g[al dak li qed jag[mel g[all-pajji]. G[alhekk dak il-kliem, il-Gvern jittradu/ih fi skemi biex is-sidien tannegozji kbar u ]g[ar, sidien ta’ [wienet u sidien ta’ lukandi u ristoranti jkomplu jinvestu, jikbru u jo[olqu aktar xog[ol. Il-Prim Ministru qal li l-pro;ett li ;ie inawgurat hu storja mibnija fuq ilvi]joni ta’ Silvio Debono li b’g[aqal u determinazzjoni emmen fil-[olma tieg[u, kabbar, investa u kompla jo[loq ix-xog[ol g[al mijiet ta’ familji Maltin biex illum jimpjega 1,200 [addiem. Il-kapa/ità tal-investitur, kompla lPrim Ministru hi li jag[raf il-mument it-tajjeb biex jinvesti. Dan linvestiment g[andu sinifkat partikulari g[a]-]mien li sar fih. Linvestitur tal-lukanda seta’ dde/ieda li ]-]mien ta’ kri]i finanzjarju u

ekonomiku dinji ma kienx i]-]mien tajjeb biex jid[ol g[all-pro;ett. I]da flok it-triq ta’ qtig[ il-qalb, investa u [oloq prodott turistiku ie[or partikulari f’pajji]na. Silvio Debono, Chairman talGrupp, qal li s-Seabank Resort & Spa mhix lukanda akbar i]da lukanda kompletament differenti li tit[addem fuq il-kun/ett all inclusive li mhux biss toffri lit-turisti dak li kollu li jkun qed jistenna mill-vaganza tieg[u, i]da toffri wkoll servizz ta’ kwalità. Fost affarijiet o[ra l-lukanda toffri diversi fa/ilitajiet b[all-akbar pixxina f’lukanda f’Malta, ;onna b’si;ar indi;eni mal-madwar, u anke seba’ ristoranti differenti. Silvio Debono rringrazzja lil dawk kollha li [admu fuq il-pro;ett biex f’temp ta’ tmien xhur setg[et tittella’ lukanda tal-og[la livelli. Hu semma d-diffikultajiet li ltaqa’ mag[hom tul it-twettiq tal-pro;ett u qal li g[alih ma kinitx fa/li d-de/i]joni li jinvesti €32

miljun f’xifer bajja fl-eqqel ta’ maltempata finanzjarja qalila li kienet qed ta[kem l-Ewropa. I]da lanqas minn dan il-maltemp ma qata’ qalbu g[aliex dejjem emmen fil-[ila tal[addiema u tal-management. “Fuq kollox dejjem emmint f’dal pajji],” qal Silvio Debono. Arthur Gauci, Kap E]ekuttiv talGrupp, qal li l-g[an ta’ dawk kollha li [admu fuq il-pro;ett kien wie[ed, ji;ifieri li jkun offrut prodott ;did u tal-og[la kwalità lill-operaturi turisti/i u lill-klijenti tag[hom. Din il-vi]joni ;dida di;à qed t[alli l-frott fis-swieq kontinentali tant li l-lukanda kwa]i la[qet il-kapa/ità s[i[a tag[ha. Matul il-lejl li g[adda kellha 1,200 resident. Arthur Gauci fakkar ukoll lill[addiem mil-Latvja, Maksims Artamonovs, ;uvni ta’ 27 sena li tilef [ajtu f’in/ident li se[[ waqt li kienu g[addejjin ix-xog[lijiet fuq il-bini tallukanda. :iet osservata wkoll minuta silenzju b’rispett lejn dan il-[addiem.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta’ Awwissu, 2012

4 Lokali

Attakki personali mill-media Laburista

Il-Prim Ministru qal li l-laqg[at li qed ikollu mas-so/jetà /ivili hi okka]joni biex hu kemm b[ala Prim Ministru kif ukoll b[ala Kap tal-Partit Nazzjonalista jkun aktar vi/in in-nies (Ritratt> Michael Ellul)

{in ta’ kwalità ma’ setturi differenti tas-so/jetà Laqg[at li qed iwasslu biex tinstab l-a[jar triq ’il quddiem g[al pajji]na minn Charles Muscat

Il-Federazzjoni tal-Asso/jazzjonijiet tal-Professjonisti lbiera[ ressqet ilproposti tag[ha lill-Prim Ministru Lawrence Gonzi waqt laqg[a missensiela KUNTATT li l-Prim Ministru qed ikollu mas-so/jetà /ivili – sensiela ta’ laqg[at li tfissru mill-Prim Ministru b[ala [in ta’ kwalità ma’ setturi differenti tas-so/jetà. Il-laqgha saret fil-kwartieri talFederazzjoni fil-G]ira, u l-Prim Ministru kien akkumpanjat mill-EwroParlamentari Simon Busuttil. Fl-introduzzjoni tal-laqg[a, Helga Pizzuto, il-President tal-Federazzjoni, spjegat li huma jirrappre]entaw 14-il asso/jazzjoni ta’ professjonisti li bejniethom g[andhom madwar 6,000 membru. Dan ifisser li l-Federazzjoni tal-Asso/jazzjonijiet tal-Professjonisti tirrappre]enta l-ma;;oranza ta’ dawk li joffru servizzi professjonali. Helga Pizzuto qalet li fil-laqg[a kienu se jressqu su;;erimenti biex is-

servizzi professjonali jkunu ta’ kwalità a[jar. Min-na[a tieg[u, il-Prim Ministru qal li l-laqg[at li qed ikollu mas-so/jetà /ivili hi okka]joni biex hu kemm b[ala Prim Ministru kif ukoll b[ala Kap talPartit Nazzjonalista jkun aktar vi/in innies.

Il-Prim Ministru kompla bis-sensiela ta’ laqg[at KUNTATT mas-so/jetà /ivili Dan ifisser [in ta’ kwalità ma’ setturi differenti biex tinstab l-a[jar triq ’il quddiem g[al pajji]na. Il-Prim Ministru qal li mil-lat ekonomiku pajji]na qed jirnexxielu jil[aq il-miri tieg[u u parti minn dan issu//ess hu dovut g[al integrità, g[as-

serjetà u g[all-istandards g[olja ta’ professjonisti f’pajji]na. Dan qed iwassal biex pajji]na qed ikompli jattira l-investiment, jo[loq ix-xog[ol u lisfidi jibdilhom f’opportunitajiet. Fi tmiem il-laqg[a, IN-NAZZJON [a l-kummenti ta’ Helga Pizzuto, ilPresident tal-Federazzjoni, dwar landament tal-laqg[a. Hi qalet li llaqg[a marret tajjeb [afna u matulha huma ressqu diversi su;;erimenti dwar kif ikun imtejjeb il-mod kif ikun regolati is-servizzi professjonali li jag[tu l-asso/jazzjonijiet membri talFederazzjoni. Hi qalet li l-Prim Ministru sema’ l-proposti tag[hom u anke kienu diskussi fid-dettall /erti aspetti u mistenni jkun hemm follow-up dwar dawn l-istess proposti. Din kienet laqg[a o[ra mill-aktar po]ittiva tal-Prim Ministru mas-so/jetà /ivili li ]gur se twassal biex il-Gvern jifhem a[jar il-b]onnijiet ta’ kull settur tas-so/jeta f’Malta u f’G[awdex.

{sara lil min jo[ro; bihom u mhux lejn min ikunu mmirati Il-kandidat tal-PN Claudio Grech fi stqarrija rrefera g[al attakki personali li qed isiru fuqu mill-media Laburista ma[suba biex inaqqsu r-reputazzjoni tieg[u u biex iwarrbuh min-nofs kemm jista’ jkun malajr. Claudio Grech qal li l-media Laburista qed taqbad ma’ storja ri/iklata li ;rat fl-1994 meta hu kien g[adu student u li tittratta l-[e;;a ]ag[]ug[a li kellu biex jid[ol fil-Korp tal-Pulizija. G[alkemm dan il-ka] kien diskuss u konklu] fil-Parlament fis-sena 2011, il-media talMalta Labour Party tag[]el li perjodikament taqbad ma’ din listorja biex ming[aliha tnaqqas il-kredibbiltà ta’ Claudio Grech. Dawn l-attakki juru li l-MLP hu ffukat li jg[awwi l-kisbiet li g[amel dan il-pajji] matul issnin li g[addew u li Claudio Grech qal li hu kburi li serva f’diversi karigi li wasslu g[al dan is-su//ess. Hu qal li l-media tal-Malta Labour Party g[al darb’o[ra [ar;et il-politika tal-firda billi tattakka lil min ikun, basta tag[mel gwadann politiku. Claudio Grech qal li pajji]na jixraqlu a[jar. Hu temm li tatti/i pwerili jag[mlu [sara lil min jo[ro; bihom u mhux lejn min ikunu mmirati. Hu qal li dawn lattakki se jag[tuh aktar ener;ija biex ja[dem fl-a[[ar interess ta’ pajji]u, tal-konstitwenza tieg[u u tal-Partit Nazzjonalista.

Ilqug[ ;odda fil-Bypass tal-Imrie[el Transport Malta qalet li minn studju li sar jirri]ulta li madwar 12-il persuna kuljum taqsam il-Bypass bilmixi minflok jintu]aw fa/ilitajiet i]jed sikuri fi Triq il-Mit[na. Kien g[alhekk li ;ew installati lqug[

;odda fil-Bypass tal-Imrie[el. Transport Malta sa[qet li numru ta’ soluzzjoni o[ra ;ew studjati imma nstab li ma kinux fattibbli ekonomikament jew teknikament fost l-o[rajn. Barra l-ilqug[, Transport Malta qed

tinstalla wkoll crash barriers biex twaqqaf karozzi milli jaqilbu bejn karre;;jata g[all-o[ra kif ukoll projbizzjonijiet li jipprevjenu li karozzi jaqsmu karre;;jata doppja meta jduru fuq il-lemin huma u

[er;in mill-Qasam Industrijali. L-ilqug[ g[all-persuni [a jkunu akkumpanjati minn sinjali tat-traffiku biex legalment ji;u prevenuti nies milli jaqsmu din is-sezzjoni perikolu]a tattriq.

Rata ta’ mg[ax

It-Te]or [abbar li r-rata ta’ mg[ax tal-iStock tal-Gvern ta’ Malta 2013 (VI) b’Rata ta’ Mg[ax li Tvarja u marbuta mal-Euribor tas-sitt xhur, g[all-perjodu bejn il-11 ta’ Awwissu 2012 u l-10 ta’ Frar 2013 (i]-]ew; dati inklu]i) [a tkun ta’ 1.09%. Din ir-rata ta’ mg[ax hi a;;ustata u bba]ata fuq ir-rata tal-Euribor tas-sitt xhur fisse[[ u ppublikata l-{amis 9 ta’ Awwissu, 2012 b’0.64% flimkien ma’ spread ta’ 45bps.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta’ Awwissu, 2012

Lokali 5

Charles Buhagiar issa jg[id li l-i]ball ma kienx tieg[u imma ta’ min ittajpja Jag[mel b[al Alfred Sant u flok jammetti l-i]ball jg[id li kien misprint L-eks Ministru u llum Shadow Minister Laburista Charles Buhagiar, f’ittra li bag[at lil dan il-;urnal bi dritt g[al risposta b’rabta mal-artiklu li ;ie ppubblikat f’dan l-istess ;urnal jumejn ilu intitolat ‘Muscat jibqa’ ma jg[idx jekk hux se jie[u passi kontra Charles Buhagiar’, l-istess Perit Buhagiar ammetta li kien hemm ]ball, i]da qal li l-i]ball ma [adux hu i]da l-bniedem li ttajpja l-istimi. Din id-dikjarazzjoni hi fotokopja ta’ dikjarazzjoni o[ra li kienet saret mill-MLP qabel l-a[[ar elezzjoni. Te[odna lura g[all-]mien Sant. B[alma g[amel Sant dakinhar, illum, ix-Shadow Minister Laburista wkoll qieg[ed iwa[[al f’[addie[or. Jg[id li l-i]ball mhux tieg[u i]da l-i]ball hu ta’ min itajpja – misprint. Fl-ittra bi dritt ta’ risposta, Charles Buhagiar jg[id li l-allegazzjonijiet mag[mula minn dan il-;urnal huma g[al kollox infondati. Hu qal li mhux minnu li fir-rapport tal-Bord talInkjesta jing[ad li hu qal li sar ]ball fil-kalkolu tal-istima li minflok €187,000 kellha ti;i € 333,000. Skont Charles Buhagiar, dan id-diskors ma ng[adx u ma ;iex imni]]el hekk firrapport tal-Bord tal-Inkjesta. Fl-ittra, hu kompla qal li l-istima ori;inali g[al Triq id-Dawr, inklu]a lpjazza, kienet maqsuma fi tliet stimi ta’ tliet fa]ijiet separati. Dawn it-tliet stimi, qal Charles Buhagiar, kienu

korretti mill-bidu nett u bejniethom ila[qu €214,000. Hu qal li bi ]vista, min ittajpja u kkalkula t-total [alla barra wa[da mit-tliet stimi, u li min jaqra l-istima seta’ jinduna li t-total korrett kien jammonta g[al € 214,000. Charles Buhagiar qal li l-istima ta’ € 330,000 saret sentejn wara u kienet tinkludi xog[ol addizzjonali inklu]i s-servizzi bir-rati ;odda talkuntrattur. L-iskop tal-istima ori;inali kien biss biex il-Kunsill seta’ japplika lill-MEPA g[all-fondi ta[t l-iskema ta’ CPPS tal-MEPA stess g[all-bini ta’ parke;; u fa/ilitajiet o[ra fi Triq id-Dawr u lpjazza. Charles Buhagiar qal li lKunsill tal-Mosta kellu allokazzjoni ta’ madwar € 390,000 u g[alhekk seta’ jkollu fondi bi]]ejjed biex issir din il-parti tal-pro;ett. Qal ukoll li sal-lum sar xog[ol ta’ bdil ta’ servizzi u bankini li g[andu valur ta’ madwar € 65,000, u g[alhekk, skont hu, mhux minnu li kien hemm xi ]ball li ‘sewa lillMostin €150,000’ kif allegat flartiklu ta’ dan il-;urnal. Bid-dikjarazzjonijiet li saru fl-ittra bid-dritt ta’ risposta, dan il-;urnal qed jifhem li l-istess Charles Buhagiar qed jammetti li sar ]ball flistimi tal-pro;ett, i]da minflok qed jammetti li l-i]ball [adu hu, qed iwa[[al f’min ittajpja l-istima u

Anzjana ta’ 84 sena titlef [ajjitha fil-Bajja tal-G[adira Mara ta’ 84 sena minn San Pawl il-Ba[ar mietet ilbiera[ waranofsinhar filBajja tal-G[adira wara li sabet ru[ha f’diffikultà waqt li kienet qed tg[um. L-anzjana ;iet innutata wi//a ’l isfel minn nies li kienu l-G[adira, u g[alhekk

sej[u l-g[ajnuna tal-Life Guards pre]enti fuq il-bajja sabiex din ting[ata lg[ajnuna u tittella’ l-art. Fil-post issej[et ukoll ambulanza, i]da kollu kien g[alxejn g[ax l-anzjana ;iet i//ertifikata mejta filpost.

Slovakk fil-periklu tal-mewt

Slovakk ta’ 22 sena jinsab fil-periklu tal-mewt wara li kien involut f’in/ident tat-traffiku fi Triq il-Missjunarji Maltin, ilMosta, g[all-[abta tat-3am fil-lejl ta’ bejn l-Erbg[a u l-{amis. L-in/ident se[[ meta l-;uvni kien qed isuq karozza tat-tip Maruti u g[al xi ra;uni tilef il-kontroll tag[ha u din inqalbet. Fil-karozza kien hemm ukoll ]ew;t ir;iel ta’ nazzjonalità Slovakka, li wie[ed minnhom jinsab f’kundizzjoni stabbli u lie[or ma sofra ebda ;rie[i. Fuq il-post issej[u l-membri tal-Protezzjoni ?ivili u ambulanza b’tim mediku li [adu lil tnejn mit-tlett ir;iel l-Isptar Mater Dei.

g[amel il-kalkoli. Jistona wkoll il-fatt li Charles Buhagiar jg[id li hu ma [ax ]ball u li ma ;iex imni]]el hekk fir-rapport talBord tal-Inkjesta. Dan g[aliex firrapport tal-Bord tal-Inkjesta hemm imni]]el “:ie nnutat waqt ix-xhieda tal-Perit Charles Buhagiar li kien hemm ]ball matematiku f’dan lammont li hu ammetta u minflok €187 ,067 .38 ried ji;i € 2 14 ,623 .46 . Dan l-’i]ball’ ta’ Charles Buhagiar hu simili [afna ta’ dak li g[amel ilMalta Labour Party ftit qabel lelezzjoni ;enerali li g[addiet. IlMexxej Laburista ta’ dak i]-]mien, Alfred Sant, waqt il-programm ‘Xarabank’ fuq l-istazzjon nazzjonali, ;imag[tejn qabel malpoplu Malti u G[awdxi mar jivvota fuq il-programmi elettorali ta]-]ew; partiti politi/i, ammetta li filprogramm elettorali tal-MLP kien hemm ]ew; ]balji, li hu kien sej[ilhom b[ala “misprints”, simili ta’ dak li g[amel Charles Buhagiar fil-ka] tal-istimi tal-pro;etti tat-toroq. Il-misprints ta’ Sant kienu b’rabta mal-in/eneratur ta’ G[awdex u lmaternity leave. Dan kollu jikkonferma kif ja[dem l-MLP – l-ewwel jg[a;;el biex jag[mel l-affarijiet imbag[ad wara jammetti li ]balja, jew ag[ar minn hekk, minflok jammetta li ]balja, jipprova jwa[[al l-i]ball f’[addie[or.

L-MLP jibqa’ l-istess minn pa;na 1

I]da minflok ke//ieh, Muscat tah promotion, u issa qed jiddefendi lil Sceberras Trigona, li g[amel dik id-dikjarazzjoni li ma titwemminx. Dan hu talmist[ija, sostna l-PN. Dan juri kemm Muscat hu insensittiv. Irid ibellag[ha linnies li l-partit tieg[u inbidel u li issa sar “moviment progressiv”. I]da dan mhux il-ka]. Il-Labour jibqa’ l-istess. Il-PN qal li Muscat ta promotion lil persuni b[al Alex Sceberras Trigona, Karmenu Vella u Leo Brincat – persuni li jirrappre]entaw il-veru MLP – l-oppressjoni tal-espressjoni tallibertà, il-vjolenza, Korp talPulizija korrott, disrispett lejn il-li;ijiet, qg[ad, sistema edukattiva di]astru]a, servizzi tas-sa[[a tal-Medjevali, taxxi u inkompetenza grassa. Jekk Muscat ikun fil-poter, qal il-PN, ikompli jag[ti aktar promotions lil dawn “iddinosawri politi/i”. Jag[milhom Minsitri. U g[al darb’o[ra Karmenu Vella, Alex Sceberras Trigona u Leo Brincat ikunu jiddettaw kif g[andna ng[ixu. Je[duna 30 sena lura. Jekk Muscat irid verament juri li l-MLP nbidel g[andu jke//i lil Karmenu Vella, Alex Sceberras Trigona u Leo Brincat, qal il-PN. “Dawn huma dinosawri politi/i tal-ag[ar tip.”


IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta’ Awwissu, 2012

6 Lokali

Titwaqqaf l-ewwel banda fl-Im;arr Is-So/jetà Filarmonika Marija Mtellg[a s-Sema ddoqq is-Sibt li ;ej minn Charles Muscat

Nhar is-Sibt li ;ej se tkun ;urnata importanti fl-istorja tarra[al tal-Im;arr hekk kif g[allewwel darba fl-istorja ta’ dan irra[al, se titnieda uffi/jalment u titbierek is-So/jetà Filarmonika Marija Mtellg[a s-Sema. Din il-banda twaqqfet fuq linizjattiva ta’ diversi nies millIm;arr fosthom Giovann Gatt li se jkun l-ewwel President tag[ha. L-ewwel passi biex twaqqfet saru f’Ottubru tas-sena l-o[ra meta tfassal l-istatut u bdew jinkitbu lmembri. Beda wkoll it-tag[lim talbandisti tant li b[alissa hemm madwar 30 bandisti, tfal, ]g[a]ag[ u xi adulti li qed jitg[allmu lmu]ika u l-istrumenti. It-tag[lim qed isir darbtejn fil-;img[a fluffi//ju tal-Kunsill Lokali. F’kummenti lil IN-NAZZJON, Giovann Gatt qal li fl-Im;arr kien ilu jin[ass il-b]onn li titwaqqaf banda biex it-tfal u ]-]g[a]ag[ ikunu jistg[u jitg[allmu jdoqqu xi strument mu]ikali filwaqt li lbanda tipparte/ipa fl-attivitajiet tal-parro//a. Il-programm ta’ nhar is-Sibt li ;ej meta l-banda se ddoqq g[allewwel darba fit-toroq tal-Imgarr, filg[axija se jkun hemm quddiesa u wara jsir it-tberik tal-banda u jsiru l-pre]entazzjonijiet talistrumenti mu]ikali u talistandardi. Wara, is-So/jetà Filarmonika Marija Mtellg[a s-Sema se ddoqq g[all-ewwel darba fit-toroq talIm;arr. It-tag[lim tal-bandisti qed isir mis-Surmasrt Direttur Nicholas Vella mis-Si;;iewi, u millAssistent Direttur Tancred Grech. Il-baned u s-so/jetajiet mu]ikali huma parti integrali mill-[ajja ta’ kwa]i kull belt u ra[al f ’ pajji]na u huma wkoll parti mill wirt kulturali u l - festi ta ’ pajji]na . G[alhekk tajjeb li ttie[det l inizjattiva biex anke fl - Im;arr g[all - ewwel darba jkun hemm banda biex tkun tista’ tkompli ssebba[ lil dan ir-ra[al b’mod spe/jali l-festa ta’ Santa Marija. Skont st[arri; li sar sentejn ilu, f’Malta u f’G[awdex kien hawn 90 banda attiva li bejniethom kellhom madwar 4,123 bandist jew apprendist. Il-membri tal-kumitat f’dawn il-baned kienu jla[[qu aktar minn 1,400. B’kollox bejn bandisti, apprendisti, membri fil-kumitati u membri, il-baned u s-so/jetajiet mu]ikali kellhom aktar minn 30,100 membru. Il-kuluri tal-banda se jkunu /elesti fuq l-abjad biex jirriflettu rrabta ma’ Marija Mtellg[a s-Sema jew a[jar Santa Marija li g[aliha hu ddedikat l-Im;arr.

In-ni//a tal-Erwie[ f’Birkirkara tmur lura g[as-sekli 17 u 18 u nbniet b[ala ni//a kommemorattiva g[a]-]mien il-pesta (Ritratt> Michael Ellul)

Xog[ol ta’ restawr fuq ni//a tas-sekli 17-18 Il-pro;ett jinkludi wkoll pavimentar tal-pjazza ta’ quddiem il-knisja l-qadima ta’ Birkirkara li se jibda fi ]mien ;imag[tejn In-ni//a tal-Erwie[, fizzona tal-Infetti, f’Birkirkara, tinsab g[addejja minn pro;ett ta’ restawr min[abba li meta nbniet bejn is-sekli 17 u 18, kienet miksija bis-cement, il-;ebla bdiet tiddeterjora b’mod aggressiv u g[alhekk issa qed isir xog[ol ta’ restawr biex tin]amm flistat ori;inali tag[ha. Ir-restawr li qed isir b’finanzjament tal-Kunsill Lokali ta’ Birkirkara, li jla[[aq il-€25,000, hu parti minn pro;ett ikbar ta’ kwa]i nofs miljun ewro, bilfondi allokati mill-European Regional Development Fund permezz talMEUSAC. Dan kollu mistenni ji;;enera aktar xog[ol u attività ekonomika. Meta ]ar dan ix-xog[ol ta’ restawr, il-Ministru tal:ustizzja, il-Konsultazzjoni Pubblika u l-Familja, Chris Said, semma kif f’pajji]na g[andna lokalitajiet marbutin direttament matturi]mu b[al San Pawl ilBa[ar u l-Belt Valletta, i]da g[andna wkoll lokalitajiet

o[ra li nistg[u ni;bdu turisti lejhom b[al Birkirkara. Dan g[aliex kull lokalità g[andha x’toffri min[abba l-identità individwali tag[ha. Il-Perit Mary Louise Musumeci spjegat li din inni//a tmur lura g[as-sekli 17 u 18 u nbniet b[ala ni//a kommemorattiva g[a]]mien il-pesta. Semmiet ukoll kif din kienet miksija cement min[abba li dak i]]mien kienu jemmnu li hu l-a[jar mod kif tibniha. Il-Ministru Chris Said elenka kif permezz talpro;ett ‘L-Ewropa fuq irRoti’ tal-MEUSAC, ilpubbliku jista’ j]ur pro;etti li qed isiru mill-Gvern, NGOs u mis-settur privat permezz tal-ERDF b’xejn. Il-Ministru Said fa[[ar irrwol u l-[idma talMEUSAC li f’erba’ snin irnexxielu jg[in lill-Kunsilli Lokali u NGOs jakkwistaw dawn il-fondi biex iwettqu 127 pro;ett jew inizjattivi differenti. Michael Fenech Adami, is-Sindku ta’ Birkirkara, fisser kif apparti minn dan

Il-Kunsilli Lokali ta’ Birkirkara, {al Balzan, {al Tarxien u Marsaskala bejniethom akkwistaw €1.65 miljun biex jinvestu fi pro;etti li jtejbu l-prodott turistiku fil-lokalitajiet rispettivi tag[hom ir-restawr tan-ni//a, ilpro;ett jinkludi pavimentar tal-pjazza ta’ quddiem ilknisja l-qadima ta’ Birkirkara li se jibda fi ]mien ;imag[tejn. Semma wkoll kif se jkun hemm dawl li ja[dem mix-xemx biss u xog[lijiet o[ra b[al latrini ;odda fi :nien lIstazzjon b’a//essibbiltà wkoll g[al persuni b’di]abbiltà. Se jkun hemm ukoll li]vilupp ta’ rotta li twassal g[al siti prominenti jew mhux daqstant mag[rufa, tal-patrimonju Karkari], kif ukoll id-disinn u l-istampar ta’ mappa tar-rotta li se tkun ukoll imfissra f’[ames lingwi. Il-Kap tal-MEUSEC, Vanni Xuereb, li kien pre]enti wkoll waqt din i]-

]jara, sostna li dan kollu qed isir bi strate;ija /ara biex ji;u meg[juna NGOs u fisser ukoll kif fl-a[[ar xhur, l-allokazzjoni millMEUSAC g[all-NGOs u Kunsilli Lokali, minn €10 miljun, la[qet it-€18-il miljun u dan jixhed issu//ess ta’ dawn l-entitajiet. Dan il-pro;ett tal-Kunsill Lokali hu wie[ed minn erbg[a li akkwistaw fondi mill-Fond Ewropew g[allI]vilupp Re;jonali ta[t issej[a Priority Axis 2. Flimkien ma’ Birkirkara, il-Kunsilli Lokali ta’ {al Balzan, {al Tarxien u Marsaskala, bejniethom akkwistaw total ta’ €1.65 miljun biex jinvestuhom fi pro;etti li jtejbu l-prodott turistiku fil-lokalitajiet rispettivi tag[hom.

Siti stori/i fi/-?ittadella miftu[a g[all-pubbliku Fil-jum tal-festa ddedikata lil Santa Marija, Heritage Malta se tifta[ erba’ siti li jinsabu fi/-?ittadella f’G[awdex g[all-pubbliku ming[ajr [las. Dawn is-siti huma l-Mu]ew talArkeolo;ija ta’ G[awdex, il-Mu]ew tal-Folklor, il-{abs l-Antik u l-

Mu]ew tan-Natura ta’ G[awdex. Dawn is-siti se jkunu miftu[in bejn id-9 a.m. u l-5 p.m., bl-a[[ar entratura tkun fl-4.30 p.m. Kull min jattendi g[all-open day se jkollu lopportunità jissie[eb ma’ Heritage Malta bi prezz imnaqqas.

Dawk li jissie[bu ma’ Heritage Malta jgawdu minn a//ess ming[ajr [las g[as-siti u mu]ewijiet u nofs innoll g[all-Ipo;ew. Dawk imsie[ba jgawdu wkoll minn prezz imnaqqas g[al diversi wirjiet li Heritage Malta ttella’ matul is-sena.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta’ Awwissu, 2012

Lokali 7

Skema ;dida ta’ sussidju g[all-ewwel residenza Il-benefi/jarji se jkunu qed jiffrankaw sa €14,500 fi [las ta’ interessi lill-banek minn Kenneth Xuereb

Il-Gvern u l-Awtorità tadDjar nidew skema ;dida ma[suba g[al dawk li jridu jixtru l-ewwel propjetà tag[hom ming[and is-settur privat. L-iskema tinvolvi lg[oti ta’ sussidju ta’ 2.5% fuq is-self mill-banek g[axxiri tal-ewwel residenza mis-settur privat, liema sussidju se jkun fuq l-ewwel €80,000. L-g[otja tal-[las fuq issussidju hi g[al perjodu li jvarja bejn tmienja u g[axar snin. L-iskema hija miftu[a g[al sena jew sakemm jintla[qu t-300 applikant. Il-benefi/jarji se jkunu qed jiffrankaw sa €14,500 fi [las ta’ interessi lill-banek. Id-dettalji ng[ataw millMinistru tal-:ustizzja, Konsultazzjoni Pubblika u lFamilja, Chris Said, waqt konferenza tal-a[barijiet li matulha mhux biss ing[ataw id-dettalji dwar l-iskema l;dida, i]da wkoll tqassmu l-

ittri lil dawk li kienu allokati post permezz tal-iskema Darek Fa/li. L-iskema ’’Darek Fa/li’ kienet tnediet fix-xhur li g[addew u permezz tag[ha l-Awtorità tad-Djar kienet [ar;et g[all-bejg[ 115-il appartament, tmien maisonettes u 98 garaxx. Dawn il-postijiet residenzjali u garaxxijiet huma mifruxa fi 15-il lokalità u qed jinbieg[u bi prezz sussidjat sa 25% fuq il-prezz kummer/jali. Dan ifisser li fuq appartament li jiswa € 50,000, koppja jew familja se tkun qed tiffranka €12,500. L-iskema Darek Fa/li tant kienet su//ess li lAwtorità tad-Djar ir/eviet 833 applikazzjoni. IlMinistru Chris Said qal li lAwtorità tad-Djar, konxja mill-fatt li kien hemm konkorrenza qawwija u mhux kul[add seta’ ji;i

L-Iskema Darek Fa/li kienet su//ess bi 833 applikazzjoni g[al 123 residenzi u 98 garaxx allokat post, issa qed tifta[ kapitlu ie[or permezz ta’ skema g[al min irid jixtri lewwel post residenzjali tieg[u. L-iskema tal-first-time buyers hi inti]a biex tg[in lil dawk li ma ;ewx allokati post bl-iskema Darek Fa/li, sabiex tag[tihom opportunità o[ra u jixtru darhom ming[and il-privat b’sussidju tajjeb [afna fuq is-self mill-banek. Il-Ministru Chris Said tenna li dawn l-iskemi huma mnebb[a millg[anijiet ewlenin talAwtorità tad-Djar fosthom li tg[olli l-livell talakkommodazzjoni filg]ejjer Maltin u li tag[ti kwalità ta’ [ajja a[jar lil

dawk li jersqu lejn isservizzi tag[ha. Il-Kap E]ekuttiv talAwtorità tad-Djar, Albert Buttigieg, qal li l-Awtorità qed tkompli fid-direzzjoni so/jali tag[ha li tg[in lillapplikanti jgawdu kwalità ta’ [ajja a[jar. Dan ifisser li l-benefi/jarji, blg[ajnuna tal-Awtorità tadDjar, se j[ossu anqas il-pi] tas-self mill-banek. G[al aktar informazzjoni wie[ed jista’ j]ur is-sit elettroniku tal-Awtorità tad-Djar www.housingauthority.com . mt, jista ’ jikkuntattja lill Customer Care tal-Awtorità billi j/empel 2299 1000 jew jibg[at email fuq customer.care@ha.gov.mt.

Bor]a ta’ studju mill-Università Kattolika tal-Portugall L- Università Kattolika tal - Portugall f ’ Li]bona, bi ftehim mal Ambaxxata Maltija f ’ Li]bona, qed toffri bor]a ta ’ studju g[al Malti biex jistudja Masters fit - Tmexxija u l - Istudji dwar id Demokrazija g[as - sena akkademika 20 1 2/20 1 3 . Il - kors hu offrut mill Istitut g[all - Istudji tal Politika tal - Università f ’ Li]bona . Din id degree ;dida fil- livell ta ’ Masters, li se ti;i mg[allma kollha kemm hi bl - Ingli], tindirizza t temi dwar demokrazija ;dida u liberali u t tis[i[ ta ’ diversi so/jetajiet . Il - kors hu twil 1 3 - il xahar, b ’ semestru fis sajf u ie[or fix - xitwa . G[al aktar informazzjoni wie[ed jista ’ jikkuntattja lix Charges d ’ Affaires Malti fil - Portugall, Raymond Bondin fuq ray . bondin@gov . mt .


IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta’ Awwissu, 2012

8 Lokali

Abbozz ta’ Li;i dwar l-IVF modern u bba]ata fuq l-a[[ar ri]ultati xjentifi/i L-abbozz tal-li;i li ppre]enta lGvern fis-27 ta’ Lulju li g[adda, li permezz tieg[u, g[all-ewwel darba f’pajji]na, se jkun qed ji;i regolat ittrattament u l-pro/ess tal-IVF b[ala metodu ta’ prokreazzjoni assistita, hu abbozz mill-aktar modern g[aliex hu bba]at fuq l-a[[ar ri]ultati xjentifi/i. Dan qalitu Eleonora Porcu, esperta tal-IVF li mill-1990 ’l hawn g[amlet madwar 4,000 trattament ta’ riproduzzjoni assistita, f’kummenti ma’ IN-NAZZJON ftit sig[at qabel ilbiera[ filg[axija indirizzat seminar dwar metodi ta’ prokreazzjoni medikament assistita u l-IVF. Porcu qalet li kif inhi pre]entata mill-Gvern Malti, il-li;i mistennija tit[addem favur il-[ajja, favur innies u kontra l-qerda tal-embrijuni. L-esperta dwar l-IVF qalet li huwa importanti li te]isti li;i li tirregola l-IVF. Hi qalet li l-li;i

Kolombjan jammetti li importa d-droga Il-passi;;ier Kolombjan li nhar it-Tlieta li g[addew inqabad midDwana ta’ Malta jipprova jda[[al nofs kilo droga kokaina fil-pajji] mill-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta, ammetta quddiem ilMa;istrat Joseph Apap Bologna lakku]i mi;jubin kontrih. Alexander Restrepo Diaz ta’ 36 sena, resident Barcelona, fi Spanja, ammetta li kien qed i;orr 52 kapsula bid-droga mo[bija filqalziet ta’ ta[t. Ammetta li importa d-droga bl-g[ajnuna ta’ persuna jew persuni o[rajn bliskop li din ti;i traffikata f’Malta. It-Taqsima tal-Intelligence tadDwana inter/ettat lill-passi;;ier hekk kif kien qed jipprova jo[ro; mill-Blue Exit tal-MIA wara li kien wasal Malta minn titjira f’Eindhoven, fl-Olanda. Wara tfittxija fil-bagalja li kien qieg[ed i;orr, u li ma kien fiha xejn, saret tfittxija fuq il-persuna tieg[u fejn instabu 52 kapsula bid-droga. Immedjatament kienet infurmata t-Taqsima ta’ Kontra dDroga tal-Pulizija li bdiet linvestigazzjonijiet tag[ha dwar ilka]. Il-ka] issa jmur quddiem ilMa;istrat Miriam Hayman biex tisma’ aktar provi u wara lakku]at jiffa//a ;uri quddiem ;urija, sakemm dejjem ma jikkonfermax l-ammissjoni tieg[u.

Maltija tippermetti li jkun hemm protezzjoni kontra l-qerda talembrijuni. Dan huwa pass importanti kemm minn lenti xjentifika kif ukoll minn dik legali, qalet l-esperta dwar l-IVF. Hi kompliet tispjega li kif inhi pre]entata l-li;i Maltija, ji;ifieri li ma t[allix l-iffri]ar tal-embrijuni, i]da tippermetti l-iffri]ar tal-bajd, se twassal g[all-istess rati ta’ su//ess daqslikieku t[alli l-iffri]ar talembrijuni. I]da filwaqt li xorta wa[da mistennija tkun ta’ su//ess, mhux se twassal g[all-qerda talembrijuni. Dan ifisser li jkunu mwielda listess numru ta’ trabi ming[ajr ma jkunu nqerdu l-embrijuni, u din hija xi [a;a po]ittiva ferm, spjegat Eleonora Porcu. Hi enfasizzat il-punt li l-li;i Maltija tie[u inkonsiderazzjoni la[[ar ri]ultati xjentifi/i tal-a[[ar xhur, u b’hekk, l-abbozz hu bba]at

fuq l-aqwa informazzjoni. Il-li;i pre]entata mill-Gvern Malti tag[ti tama ;dida lill-koppji bla tfal, u flistess [in se jing[ata b’xejn fl-Istpar tal-Gvern lill-koppji li jikkwalifikaw g[alih. Eleonora Porcu, li ilha tg[allem dwar medi/ini tar-riproduzzjoni mill-1997, ilha mill-1993 tikkoordina l-korsijiet f’riproduzzjoni assistita fl-Università ta’ Bologna. Fl-1994, hi n[atret Direttur ta/-?entru g[all-Istudji u tTerapija dwar l-Isterilità tal-Koppji fl-Università ta’ Bologna. F’Jannar 2001, kienet nominata mill-Gvern Taljan fuq kummissjoni biex tistudja l-iffri]ar tal-bajd, mag[ruf b[ala oocyte vitrification, wara li kienet ma[tura mill-Ministeru tas-Sa[[a. Hija wkoll membru tal-Kumitat tal-Bijoetika tal-Gvern Taljan.

St[arri; fost l-anzjani biex ji;u indirizzati l-b]onnijiet tag[hom Il-popolazzjoni fl-età sa 59 sena se tibda tonqos u dawk ’il fuq minn 60 sena se jkomplu ji]diedu drastikament matul l-10 snin li ;ejjin minn Rebecca Borg

Ftit ;img[at ilu, f’pajji]na beda jsir st[arri; fost l-anzjani ta’ ’l fuq minn 75 sena biex b’hekk il-Gvern, li jinvesti miljun ewro kuljum fissa[[a, ikun jista’ jindirizza l-isfidi li jiltaqg[u mag[hom l-anzjani kif ukoll il-b]onnijiet tag[hom. Il-kampjun ta’ din ir-ri/erka fuq ilb]onnijiet tal-anzjani u l-kura li dawn ikollhom b]onn hu dak ta’ 9,400 anzjan. S’issa, ;ew intervistati bejn it-3,000 u l-4,000 anzjan u rri]ultati kollha mistennija jo[or;u f’rapport bejn Ottubru u Novembru wara li l-ist[arri; jispi//a lejn nofs Settembru. Dan l-ist[arri; li qed isir bittelefon, idum bejn sebg[a u 10 minuti bl-g[ajnuna ta’ studenti talUniversità minn korsijiet differenti. Dan kollu hu mifrux fuq tliet stadji. Fl-ewwel stadju, l-anzjani ji;u mistoqsija l-b]onnijiet tal-anzjani ta’ kuljum u solitudni. Dan jo[ro; minn mistoqsijiet relatati ma’ kemm-il darba j]uruhom il-qraba, u jekk ikollhomx b]onn g[ajnuna biex iwettqu l-attivitajiet ta’ kuljum.

Fit-tieni stadju, l-anzjani ji;u intervistati dwar in-nuqqasijiet li jg[addu minnhom u t-tielet u l-a[[ar stadju jinkludi intervisti mal-informal carers, dawk il-qraba li jie[du [sieb l-anzjani qraba tag[hom.

In-nisa Maltin huma t-tielet l-aktar li jg[ixu minn fost in-nisa kollha fl-UE u l-ir;iel it-tieni l-aktar li jg[ixu Dawn id-dettalji kollha t[abbru waqt konferenza tal-a[barijiet misSegretarju Parlamentari g[allAnzjani u l-Kura fil-Komunità, Mario Galea, fid-Direttorat talInformazzjoni dwar is-Sa[[a. Hu fisser kemm hu importanti li lanzjani jikkollaboraw meta ji;u mistiedna jie[du sehem f’dan list[arri; biex b’hekk, il-Gvern ikun

jista’ jippjana g[all-isfidi u [ti;ijiet ;odda li jiltaqg[u mag[hom lanzjani. Hu ]ied jg[id kif filwaqt li lpopolazzjoni fil-fa]i 0-59 sena se tibda tonqos, dawk ’il fuq minn 60 sena se jkomplu ji]diedu drastikament matul l-10 snin li ;ejjin. Dan g[aliex hu mistenni li lpopolazzjoni ta’ ‘l fuq minn 65 sena ti]died g[al 111,700 fl-2060, ]ieda ta’ 72% meta mqabbla mal-2010. Barra minn hekk, hu qal ukoll kif filwaqt li n-nisa Maltin huma t-tielet l-aktar li jg[ixu minn fost in-nisa kollha fl-Unjoni Ewropea, l-ir;iel huma t-tieni l-aktar li jg[ixu. Biex jag[ti stampa aktar /ara talanzjani f’Malta, is-Segretarju Parlamentari rrefera wkoll g[alla[[ar /ensiment li sar fl-2010, fejn minn dan l-ist[arri; irri]ulta kif 16% tal-popolazzjoni huma persuna ta’ 65 sena u iktar, u 19% tal-popolazzjoni g[andhom 18-il sena. Dan juri wkoll kif filwaqt li l-anzjani jkomplu ji]diedu, ir-rata tal-fertilità qieg[da dejjem tonqos.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta’ Awwissu, 2012

Volontarjat 9

Southern Comfort – Pro;ett iffinanzjat mill-Fundazzjoni Spiro Mizzi Fil-jiem li g[addew, it-tfal li jattendu g[all-programm ta’ Southern Comfort f’Sagra Familja Bormla, ipparte/ipaw fi play li jisimha ‘Il:nien tar-Ra[al’. Dan l-avveniment immarka g[al darb’o[ra l-g[eluq ta’ sena o[ra ta’ tag[lim akkademiku u ta’ formazzjoni ta’ karattru. Fis-snin ta’ qabel, il-plays dejjem saru ;ewwa, fis-sala prin/ipali tasSagra Familja. Din is-sena, min[abba li l-play g[andha su;;ett ambjentali, ittellg[et fi ;nien Kottoner. Tibdil ]g[ir ie[or fil-play din is-sena kien lintroduzzjoni ta’ xi sentenzi bl-ingli]. Kien proprju s-sena li g[addiet li lKav. Maurice Mizzi wera x-xewqa li ting[ata aktar importanza g[alllingwa Ingli]a. B’introduzzjoni ]g[ira Victor Micallef - Project Manager bi pja/ir laqa’ g[al dan l-avveniment lillmistednin distinti, fosthom il-Kav Mauri/e Mizzi Chairman talFundazzjoni Spiro Mizzi, trustees o[ra tal-Fundundazzjoni u membri tal-Bord tal-Fundazzjoni, Rev. Fr. Hilary Tagliaferro u Dr. John Grech. Laqa’ wkoll lill-;enituri tat-tfal, g[alliema u [bieb o[ra tas-Sagra Familja. L-g[alliem tad-drama edukattiva Emanuel Cassar, imbag[ad introdu/a lit-tfal li kellhom jaqraw xi poe]iji bl-Ingli] u li kellhom jipparte/ipaw fil-play. Kemm il-poe]iji kif wkoll il-play intlaqg[u tajjeb ferm milludjenza, tant li /-/ap/ip ma naqasx. Wara dan, il-Kav Maurice Mizzi ppre]enta ktieb dwar il-;onna, littfal li [adu sehem. Innota wkoll bi pja/ir li kien sar progress mis-sena ta’ qabel u re;a’ enfasizza limportanza biex inkomplu nippromwovu t-tag[lim tal-Ingli] mitkellem. Hekk kif spi//a d-diskors tieg[u, ilKav Mizzi rregala lill-Ar/ipriet Fr. Joe Mifsud, /ekk sabi[ ta’ €2500. LAr/ipriet min-na[a tieg[u, irringrazzja lill-Kav Mizzi g[an-nom talFundazzjoni, g[as-support finanzjarju li minn sena g[al o[ra din ilFundazzjoni Spiro Mizzi kienet qieg[da tg[addi b’risq l-attivitajiet ta’ Southern Comfort, din id-darba

}ew; mumenti waqt is-serata li ttellg[et dan l-a[[ar waqt il-programm Southern Comfort li saret fis-Sala Sagra Familja f’Bormla

prin/ipalment biex tkopri l-[las talg[alliema u x-xiri ta’ aktar kompjuters. L-Ar/ipriet spi//a d-diskors tieg[u

billi rringrazzja wkoll lil dawk kollha li b’xi mod kienu qeg[din jag[tu l-[in tag[hom biex il-pro;ett Southern

comfort ikompli ji]viluppa lkapa/itajiet akkademi/i u intellettwali tat-tfal.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta’ Awwissu, 2012

10 Opinjoni ?ifri ppubblikati mill-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika juru li f’:unju waslu Malta 147,361 turist, li hu l-og[la numru ta’ turisti li qatt ]aru Malta fix-xahar ta’ :unju fl-istorja tat-turi]mu ta’ pajji]na.

Dawn qattg[u 1,182,138 lejl f’Malta – li hu wkoll l-og[la numru ta’ ljieli li turisti qattg[u Malta fix-xahar ta’ :unju, u nefqu €128.6 miljun. Dawn i/-/ifri juru ]ieda ta’ 8,628 (+6.2 fil-mija) fuq in-numru ta’ turisti

li waslu Malta fl-istess xahar is-sena l-o[ra> ]ieda ta’ 132,288 (+12.6 fil-mija) fuq in-numru ta’ ljieli li qattg[u Malta, u ]ieda ta’ €14.8 miljun (+13.1 fil-mija) fin-nefqa fuq l-istess xahar is-sena l-o[ra.

Lejn sena o[ra mill-aqwa g[as-settur turistiku Fl-industrija turistika bdejna din is-sena b’mod xi ftit kajman tant li fl-ewwel tliet xhur in-numru ta’ turisti li ]aru pajji]na kien inqas minn dak tal-istess l-ewwel kwart tas-sena l-o[ra. }ieda fin-numru ta’ ljieli

I]da wara April bdejna nirpiljaw. Xahar wara l-ie[or biex issa fl-ewwel sitt xhur ta’ din is-sena, g[alkemm g[adna ma l[aqniex bi ftit in-numru ta’ turisti li ]aruna fl-ewwel nofs tas-sena l-o[ra kellna likbar numru ta’ ljieli li qatt qattg[u t-turisti f’Malta b’]ieda ta’ 158,358 (3.5 filmija) iljieli fuq l-istess perijodu s-sena l-o[ra u log[la nefqa mit-turisti b’€484.4 miljun, b’]ieda ta’ €15.3 miljun (3.3 fil-mija). ?ifri ma[ru;a mill-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta juru li f’Lulju g[addew millajruport 445,232 passi;;ier – /ifra ta’ 7.1 fil-mija fuq listess xahar is-sena l-o[ra. Dan ifisser li dan mhux biss la[jar Lulju fl-istorja talajruport internazzjonali ta’ pajji]na i]da wkoll l-a[jar xahar min[abba li l-aktar xahar li kienu g[addew minnu passi;;ieri qabel kien f’Awwissu tal-2010 meta nnumru ta’ passi;;ieri kien ta’ 427,924. B’hekk fl-ewwel seba’ xhur ta’ din is-sena g[addew 2.8 fil-mija aktar passi;;ieri mill-ajruport meta mqabbla mal-istess perijodu ssena l-o[ra. Din i]-]ieda m’hemmx dubju li se tkun riflessa finnumru ta’ turisti li jkunu ]aru pajji]na fl-ewwel seba’ xhur tas-sena biex hekk anke f’dak li hu numru ta’ turisti li ]aruna nersqu lejn rekord ;did. L-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta Ladarba qed nikteb dwar lAjruport Internazzjonali ta’

Malta ma rridx ninsa nsemmi l-;est sabi[ li qed ter;a’ tag[mel l-MIA li qed ter;a’ tne[[i t-tariffi tal-in]ul fixxitwa, mi]ura li m’hemmx dubju ser tkompli tikkontribwixxi biex inkunu aktar kompetittivi. Mi]ura li tfissret mill-MHRA b[ala wa[da fid-direzzjoni t-tajba u li tinkora;;ixxi lil dawk

minn Joe M. Zahra joe.zahra@live.co.uk

?ifri ma[ru;a mill-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta juru li f’Lulju g[addew mill-ajruport 445,232 passi;;ier – /ifra ta’ 7.1 fil-mija fuq l-istess xahar is-sena l-o[ra.

involuti fis-settur turistiku biex jaraw kif jikkontribwixxu aktar biex Malta tkun aktar kompetittiva f’suq li qieg[ed isir dejjem iktar sensittiv. X’wassal g[al din il-bidla mil-lejl g[an-nhar fil-qasam turistiku minn April ’l hawn? Ir-ra;uni ewlenija kienet i]]ieda ta’ rotot li bdew jit[addmu minn April. Itturisti ma ji;ux jekk ma jkollhomx biex jaslu Malta. A[na niddependu g[al 98 fil-mija tat-turisti kollha tag[na mill-ajru. Minkejja li jirri]ulta li l-load factor fuq lajruplani li jittajru minn u lejn Malta kiber, it-tnaqqis fis-seat capacity fix-xitwa (Novembru#Marzu) li g[addiet kellu effett fuq in-numru ta’ turisti li j]uru pajji]na. Dan it-tnaqqis kien dovut g[al inqas titjiriet min-na[a tal-Air Malta li b[alissa g[addejja minn fa]i importanti ta’ ristruturizzaazzjoni, inqas titjiriet minn Ryanair li kienet idde/idiet li ttajjar 75 ajruplan inqas min[abba r-ri/essjoni ekonomika Ewropea, u inqas titjiriet min-na[a tal-easyJet mill-Italja. Tnaqqis fis-seat capacity

Dan kollu rri]ulta fi tnaqqis fis-seat capacity fix-xitwa li g[addiet ta’ 141,000 twoway, ekwivalenti g[al 70,500

passi;;ier inqas meta mqabbel max-xitwa pre/edenti 2010#2011. It-tnaqqis fin-numru ta’ turisti li ]aru Malta kien ferm inqas mit-tnaqqis fis-seat capacity g[all-fatt li l-Gvern u l-Awtorità Maltija g[atTuri]mu [admu fil-vi/in [afna mal-istakeholders fl-industrja tat-turi]mu, inklu]i l-linja talajru, fosthom l-Air Malta u llukandieri sabiex isir reklamar mill-aktar effettiv. Dan wassal sabiex l-average load factor fuq l-ajruplani li taru lejn pajji]na din ix-xitwa tela’ g[al 70.3% minn 65.4% ix-xitwa pre/edenti (2010#2011). G[al dan is-sajf, ji;ifieri lperijodu April-Ottubru, hi mistennija ]ieda mar;inali fisseat capacity lejn pajji]na minkejja l-fatt li l-Air Malta ser tkun qieg[da topera b’ajruplan inqas. Dan huwa rri]ultat ta’ numru ta’ rotot ;odda li bdew joperaw, u[ud minnhom sa minn April, u li kellhom impatt immedjat u po]ittiv fuq it-turi]mu. Dawn ir-rotot jinkludu seba’ rotot ;odda li l-linja tal-ajru low cost Ryanair, rotta ;dida li lAir France bdiet topera minn Toulouse fi Franza minn April: l-Air Berlin qed t[addem servizzi ;odda minn Stuttgart, Nuremberg, Cologne u Munich, li jinqasmu ma’

TUI cruises filwaqt li lLufthansa ]iedet il-frekwenza fir-rotot minn Munich u Frankfurt. Il-Gvern attent

Appena ]diedu n-numru ta’ rotot is-settur turistiku beda jikser rekords ;odda mhux biss mil-lat numeriku, i]da wkoll fin-numru ta’ ljieli li qattg[u Malta t-turisti u filflus li nefqu f’pajji]na. Il-Gvern, anke permezz talAwtorità Maltija g[atTuri]mu, mhu j[alli xejn barra fl-isforzi li qed isiru biex lindustrja turistika lokali tibqa’ pass ’il quddiem millkompetituri tag[na. Fi strate;ija mibnija fuq it-trepid tal-a//essibbiltà, il-marketing u l-prodott, il-Gvern ra li mhux biss ir-rotot ]diedu fla[[ar erba’ snin minn 56 g[al 81, i]da biex ikun hemm iktar promozzjoni ta’ pajji]na, liktar f’dawk il-bliet u z-zoni minn fejn qed joperaw ir-rotot il-;odda. Il-Gvern ja[dem kontinwament biex ikompli jtejjeb il-prodott mhux biss permezz ta’ pro;etti infrastrutturali b[all-estensjoni tal-Power Station, toroq u portijiet ;odda u servizzi dejjem a[jar f’kull qasam, i]da permezz ta’ pro;etti kapitali b[al dak ta’ Bieb ilBelt, it-teatru fil-miftu[, il-

paralment il-;did, ir-restawr tas-swar, promenades b[al dak li ;ie inawgurat f’San Pawl il-Ba[ar, il-;nien ta’ Pembroke li kien inawgurat il-;img[a l-o[ra, l-Akwarju tal-Qawra, ;onna pubbli/I, parks nazzjonali u pro;etti ta’ tisbi[ ma’ Malta u G[awdex kollha. Dan kollu jikkontribwixxi biex pajji]na jkun aktar modern u jkollu dehra a[jar ma’ min i]urna. Hemm ukoll l-ini]jattivi kulturali u artisti/i li jittie[du fl-ista;un tas-sajf b[all-Isle of MTV, in-Notte Bianca, inNotte Gozitano, il-Jazz Festival, Il-Festival Kulturali, in-numru kbir ta’ kantanti barranin li j]uruna f’dan lista;un u l-festi lokali li huma attrazzjoni mill-aqwa g[at-turisti. G[adni kif g[addejt mill-esperjenza talfesta ta’ San Pietru f’Bir]ebbu;a u tiskanta kemm hu kbir in-numru ta’ turisti li jipparte/ipaw malMaltin fil-festa. Dan juri kemm ikunu qed jie[du pja/ir b’dak li qed jaraw u kemm jipparte/ipaw f’esperjenza li ]gur qatt ma kellhom b[alha. Meta tkellimhom dawn ikunu pronti jg[idulek li qatt ma raw dan it-tip ta’ /elebrazzjonijiet. It-turi]mu lokali ]gur mhux il-ba[ar, ix-xemx u r-ramel. Hu ferm u ferm iktar. Ta[lita ta’ kultura, storja, tag[lim tallingwa Ingli], g[ads ta[t ilba[ar, attivitajiet mu]ikali. Hu g[alhekk li mill-a[[ar [ames snin, erbg[a minnhom kienu sena rekords. Hu g[alhekk ukoll li jidher li resqin lejn sena o[ra li ser tag[tina sodisfazzjon.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta’ Awwissu, 2012

Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

L-MLP irid ibiddel anke fejn mexjin tajjeb Ma tifhimx, u bir-ra;un, meta nisimg[u lillMLP li jrid ibiddel u jg[id li jrid ibiddel strate;ija anke f’setturi kru/jali tal-ekonomija nazzjonali li kul[add jaqbel li mexjin tajjeb fihom. Meta tbiddel strate;ija, kif qal li jrid jag[mel l-MLP dwar it-turi]mu, tkun qed tbiddel mill-qieg[. Li tbiddel g[all-a[jar, hu tajjeb u hekk g[andu jsir. I]da dan it-tibdil irid ikun /ar u dak li jkun qieg[ed ji;i propost irid ikun hemm ukoll il-kunsens li dan ikun g[all-a[jar u mhux g[all-ag[ar. L-MLP, i]da re;a’ parla u g[affe;. Quddiem ir-ri]ultati mill-aqwa li qed jikseb pajji]na flindustrija importanti tat-turi]mu, l-MLP b[al donnu ma fela[x ma jg[id xejn. Ma fela[x ma jattakkax lill-Gvern. G[aliex din hi l-politika tieg[u. Li jattakka u jipprova jo[noq u jkisser kull vu/i jew kull inizjattiva jew ri]ultati li jinkisbu b’ri]ultat tal-politika tal-Gvern. L-MLP irid ibiddel l-istrate;ija tat-turi]mu li qed tag[ti ri]ultati Kienet xokkanti d-dikjarazzjoni tal-MLP u ta’ Muscat li g[amel din il-;img[a meta qal li jrid ibiddel l-istrate;ija tat-turi]mu. Din iddikjarazzjoni l-MLP g[amilha wara li din il;img[a stess t[abbar xahar rekord g[at-turisti u l-Maltin li g[addew mill-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta. Lulju li g[adda kien xahar rekord fl-istorja tal-MIA bl-akbar moviment ta’ passi;;ieri li qatt ra l-ajruport.

Is-su//ess li qed jag[mel pajji]na fl-industrija tat-turi]mu hu evidenti. Dan jirrikonoxxih kul[add minbarra Muscat u l-MLP. Quddiem /ifri rekord li qed niksbu f’dan il-pilastru talekonomija nazzjonali li jo[loq u jsa[[a[ lattività ekonomika u qieg[ed ikompli jo[loq aktar jobs, Muscat jibqa’ jkun negattiv. Muscat jibqa’ jg[id tieg[u u li jrid ibiddel l-istrate;ija ta’ pajji]na g[at-turi]mu. Hekk kien g[amel il-mexxej ta’ qabel Muscat, Alfred Sant, meta biex jopponi l-VAT li ried ida[[al Gvern Nazzjonalista b[ala sistema moderna ta’ tassazzjoni kif prattikata f’ma;;oranza kbira ta’ pajji]i, ried ine[[i lVAT u jbiddel. Ried jag[mel sistema ;dida ta’ tassazzjoni li kienet fissret 33 taxxa ;dida. Tela’ l-Labour flelezzjoni tal-1996, u ;ab di]astru fl-ekonomja. L-ekonomija sta;nat u fi klima ta’ bidla li lLabour ta’ dak i]-]mien ried jag[mel fis-sistema ta’ tassazzjoni, ;ab xita ta’ taxxi li kienu ta’ pi] kbir fuq il-familji u fuq l-ekonomija tag[na. Muscat illum qieg[ed jimxi fuq l-istess passi. L-g[ajta li jbiddel hi f’kollox. I]da fis-settur tatturi]mu, hemm b]onn li pajji]na jibqa’ jibni fuq ir-ri]ultati li ksibna. I]da meta wie[ed janalizza l-po]izzjonijiet li [a l-Labour fl-g[a]liet li [a Gvern Nazzjonalista biex isa[[a[ it-turi]mu u niksbu ri]ultati tajbin anke fi ]minijiet millaktar diffi/li, jifhem u jirrealizza li l-Labour

kien jopponi g[al kollox. Kien kontra lintroduzzjoni tal-low-cost airlines. Kontra wkoll ir-ristrutturazzjoni tal-linja nazzjonali tal-ajru Air Malta. Jikkritika kontinwament il-[idma tal-Awtorità ta’ Malta dwar it-Turi]mu (MTA) u j[ares lejha b[ala nfiq ]ejjed f’inizjattivi li jippromwovu lil pajji]na b[ala destinazzjoni g[at-turi]mu b[alma hi l-inizjattiva g[all-kun/erti tal-Isle of MTV. L-MLP lanqas ma jaqbel dwar listrate;ija approvata tal-Gvern g[as-snin li ;ejjin, miftehma mal-imsie[ba fis-settur, biex pajji]na jkompli jikseb aktar ri]ultati u lindustrija tat-turi]mu tibqa’ b’sa[[itha u to[loq ix-xog[ol. Muscat qal li jrid ibiddel l-istrate;ija. Muscat, i]da, ma qalx u ma jridx jg[id x’se tkun listrate;ija tieg[u. Dan hu a;ir irresponsabbli. A;ir ta’ Muscat li jo[loq [afna mistoqsijiet u in/ertezza. Irri]ultati li kiseb pajji]na fl-industrija tat-turi]mu huma frott ta’ [idma flimkien li twettqet millGvern flimkien mas-sie[ba ewlenin tal-industrija tat-turi]mu. Minn dawn ir-ri]ultati qed igawdu linvestituri, il-[addiema li ja[dmu f’dan is-settur u s-so/jetà Maltija. Mal-Labour ma ta[dimx

Din hi dikjarazzjoni o[ra tal-MLP u ta’ Muscat li tkompli tikkonferma li mal-Labour ma ta[dimx.

Il-verità toffendi Il-lixka ntefg[et, g[amlet xog[olha u l-MLP wera kemm hu vojt mill-[sibijiet u kemm jaqa’ fl-assurd meta jitpo;;a fuq id-difi]a. Il-poster li [ri;na a[na offendiehom bil-kbir. Fakkar lill-Maltin u l-G[awdxin li min illum qed jippo]a ta’ progressiv u modern u qed jipprova jikkonvin/i lill-elettorat li Malta marida u l-fejqan ji;i biss b’Joseph Muscat fil-gvern, m’g[andu xejn x’joffri [lief dak li kien wettaq fis-snin 70.

Mhux addattat G[alkemm il-poster kien inti] biex juri li l-MLP g[andu rekord ta’ qag[ad kbir kull meta kien fil-gvern u li s’issa ma rajna l-

ebda proposta serja li se ;;ib aktar opportunitajiet ta’ xog[ol, il-kliem fuq l-istess poster feta[ diskussjoni aktar wiesg[a g[ax [afna qed jiktbu u jitkellmu dwar il-MLP b[ala li mhuwiex fit for purpose, ji;ifieri li mhux addattat biex jil[aq l-iskop ta’

partit politiku fil-gvern. Dan qed narawh fuq diversi livelli. Min tassew irid il-;id lillpoplu Malti ma jistax ta’ kuljum idoqq l-istess diska li kull fejn t[ares madwarna ssib di]astru kbir. Jew jitkellem daqsli kieku Muscat hu destinat li j;ib xi rivoluzzjoni meta din ir-rivoluzzjoni di;à saret u l-poplu Malti u G[awdxi ilu jg[ixha snin s[a[ bis-sa[[a tar-riformi li saru millParitit Nazzjonalista fil-gvern ta[t it-tmexxija ta’ Eddie Fenech Adami u Lawrence Gonzi.

Muscat hu falz Nhar il-{add f’The Sunday Times b[as-soltu qrajt l-artiklu li kiteb Mark Anthony Falzon. Fih wera b’mod tassew /ar kemm Muscat hu falz. Kien qed

jirreferi g[al dak li qed jg[id Muscat dwar kif meta jkun Prim Ministru hu se jifta[ ledukazzjoni b’tali mod li kull ]ag[]ug[ u ]ag[]ug[a se

Dak il-poster fakkar li l-Labour kapa/i biss je[odna lura fi ]mien Karmenu Vella b’ /ertifikat ta’ 10,000 fil-kju jitolbu x-xog[ol u b’Evarist Bartolo li kien bag[at lill-istudenti jiddejnu mill-banek

jkollhom l-opportunità li jil[qu l-ambizzjonijiet tag[hom permezz tal-mertu tag[hom u mhux g[al xi ra;uni o[ra. Il-kittieb, lettur fl-Università, fakkar lil Muscat li l-Università u b’implikazzjoni l-MCAST ukoll, huma mballati b’]g[a]ag[ ta’ kull klassi so/jali. Dawn l-istudenti qeg[din hemm g[ax qed jg[ixu f’so/jetà li temmen li l-edukazzjoni hi lmutur tal-ekonomija tag[na u g[ax il-gvern jag[raf li pajji]na jista;na jekk ma jin/entivax li]]g[a]ag[ tag[na biex ikomplu jistudjaw u b’hekk jil[qu kull qu//ata li huma kapa/i jil[qu. Issa l-fatt li Muscat ikompli ;img[a wara ;img[a jitkellem daqslikieku a[na g[adna fis-snin 70 meta fl-Università kien hemm biss ftit mijiet ta’ studenti u meta biex tid[ol fl-Università kellek b]onn ta’ parrinu jekk ma kontx iben jew bint xi laburista tal-qalba, juri li Muscat jew irid iqarraq jew tassew huwa maqtug[ mir-realtà li qed jg[ixu ]-]g[a]ag[ tag[na llum. }ieda fl-istudenti

B[al Mark Anthony Falzon jien g[addejt ]mien fledukazzjoni. Kont g[alliem fil-Kumpless

Sir Mikelan;elo Refalo f’Victoria G[awdex u kelli lprivile;; li kont ng[allem lillistudenti tas-Systems of Knowledge. Bejn studenti tal-ewwel sena u tat-tieni sena kont ng[allem madwar 300 student u studenta. B’distinzjoni ta’ xejn, ulied professjonisti u wlied ;enituri li lanqas kienu jafu jiffirmaw isimhom. Dawn l-istudenti li l-ma;;oranza kbira tag[hom illum qeg[din f’impiegi professjonali, avukati, tobba, accountants, sa/erdoti, g[alliema....dawn kienu l-benefi/jarji tar-rivoluzzjoni fl-edukazzjoni li kien da[[al il-President Emeritus Ugo Mifsud Bonnici. Kienu wkoll il-benefi/jarji talintroduzzjoni tal-istipendju g[al kull student u studenta biex min ma jifla[x xorta wa[da kien se jing[ata l-opportunità li jimmerita. X’differenza minn dak li kien ji;ri ftit snin qabel. G[alliema kienu jg[iduli li kull ma kellhom fis-sixth form kienu ftit g[exieren ta’ studenti. Meta jien ftit snin wara sibt sixth form b’mijiet ta’ studenti, b’ma;;oranza ta’ tfajliet, u b’kollox il-kumpless kien jilqa’ madwar 500 student. Illum issitwazzjoni tinsab a[jar g[ax

minn Salvu Felice Pace sfelicep@go.net.mt

f’G[awdex minbarra s-sixth form, hemm ukoll ]ew; /entri tal-MCAST, diversi skejjel spe/jalizzati u /entru talUniversità li qieg[ed dejjem jikber. Il-verità tassew li toffendi Dak il-poster fakkar li l-

Labour kapa/i biss je[odna lura. B’Karmenu Vella b’/ertifikat ta’ 10,000 fil-kju jitolbu x-xog[ol, b’Evarist Bartolo li fis-snin 90 kien bag[at lill-istudenti jiddejnu mill-banek u b’Leo Brincat li kien g[abba l-poplu bit-taxxi - x’tistenna^ Kien rispons tassew tajjeb dak tal-Partit Nazzjonalista li wara lmod fjakk kif Muscat irritalja g[al dak il-poster fl-istqarrija tieg[u fakkar kif kien jg[ix ilpoplu tag[na ta[t gvernijiet talLabour.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta’ Awwissu, 2012

12 Opinjoni#Ittri

Minn dak li qed igawdi l-poplu Muscat ma jinteressahx Sur Editur Muscat u l-klikka li hi mdawra ma’ Muscat, li tie[u lill-MLP lura u lil pajji]na g[a]-]minijiet ta’ 30 sena ilu – b’nies b[al Karmenu Vella, Alex Sceberras Trigona, Marie Louise Coleiro u Leo Brincat – ma jinteressahomx minn dak li kiseb pajji]na u dak li qed igawdi l-poplu llum Muscat u l-klikka tieg[u li jridu l-poter illum qabel g[ada ming[ajr ebda kredenzjali ta’ xejn, qed juru li qed jag[mlu biss dak li jinteressahom. Kliem ta’ tmaqdir, negattivi]mu u xejn ta’ ottimi]mu. Xejn kliem li jawgura li pajji]na, fuq dak li rnexxielu jikseb b’mod spe/jali tul dawn l-a[[ar erba’ snin ta’ sitwazzjoni ekonomika diffi/li, se jkompli miexi fit-triq it-tajba. G[al Muscat, is-servizzi tas-sa[[a qeg[din f’di]astru meta l-poplu llum qed igawdi

minn sptar ;did b’servizzi ta’ kura li qed ji]diedu kuljum u jinfirxu aktar fil-komunità bir-riformi li g[addejjin filqasam tal-kura primarja. Riformi li qed jaraw modernizzar ta/-/entri tassa[[a b[alma huma dak filMosta u fir-Rabat fejn se ji]diedu s-servizzi filkomunità. Is-servizzi tas-sa[[a jmisshom kul[add. Is-servizzi li qed jing[ataw b’xejn missistema tas-sa[[a pubblika f’pajji]na li hi tajba, qed jag[mlu u]u minnha aktar familji u anzjani. L-a[bar li ta l-Ministru tasSa[[a din il-;img[a li sservizzi fil-kura primarja qeg[din jag[mlu u]u minnhom aktar nies, hi twe;iba lill-MLP u konferma li l-investiment li qed jag[mel il-Gvern fil-qasam importanti tas-sa[[a qed i[alli r-ri]ultati. Kienet tal-mist[ija lkonferenza tal-a[barijiet li ta

l-MLP din il-;img[a, permezz tax-Shadow Minister Marie Louise Coleiro-Preca, fejn maqdret kwa]i kollox, fejn tat l-impressjoni li ssa[[a hi fi stat di]astru]. Xi jridna l-Labour nibqg[u ma nimmodernizzawx isservizzi ta’ kura tas-sa[[a? Xi jridna li nibqg[u ninqdew mill-Isptar San Luqa kif riedu jag[mlu huma wara li kienu opponew bil-qawwa kollha linvestiment tal-Gvern fi sptar state of the art? Dan hu l-Labour tal-lum. Labour li ma nbidilx. Labour li g[adu jinkludi politi/i prominenti ta]-]minijiet limg[oddi meta Marie Luise Coleiro-Preca kienet ukoll Segratarju :enerali tal-MLP. Dawk i]-]minijiet, tajjeb li tkun taf Marie Louise Coleiro-Preca, illum spi//aw u ma rridux ner;g[u ng[ixuhom.

M Attard Il-Mosta

Intejbu l-kwalità tal-[ajja Bil-fatti, mhux biss Malta rnexxielha tg[addi mill-ag[ar kri]ijiet ekonomi/i li [abtet wi//ha mag[hom id-dinja kollha, talli issa pajji]na jinsab fit-triq li jkompli jtejjeb il-kwalità tal-[ajja. L-ispazji ta’ rikreazzjoni, bl-a[[ar wie[ed :nien Pembroke, hu konferma ta’ kif dan il-Gvern qieg[ed jimmodernizza

pajji]na u jtejjeb l-istil ta’ [ajja tag[na. Dan i]da, irridu nib]g[u g[alih. Irridu nibqg[u na[dmu u nifhmu li l-Labour kapa/i, bl-g[a]liet politi/i tieg[u, je[odna lura u nitilfu dak kollu li ksibna. Nappella lil kul[add jifhem dan.

A Caruana

San :iljan

B[a/-?irasa L-artiklu ta’ kull ;img[a li jkun ippubblikat f’din il-

pa;na, ‘B[a/-?irasa’, miktub mis-Segretarju Parlamentari Mario Galea, jer;a’ jkun ippubblikat b[al-lum ;img[a.

L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[allpubblikazzjoni f’din ilpa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), bil-fax (numru 2124 2886 — Attn. Alex Attard) jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.co m.mt. L-ittri jridu jkunu

akkumpanjati bl-isem u lindirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma. Ittri bin-nome-de-plume ma jkunux ippubblikati u lEditur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm ilpunt tag[ha.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta’ Awwissu, 2012

Festi 13

Illum l-G[id ta’ San Lawrenz minn Joe Chetcuti - joechetcuti@onvol.net

Il-Belt Vittoriosa sa millbidu nett tas-snin ti//elebra ta’ kull sena lill-Patrun San Lawrenz Levita u Martri. Din il-parro//a g[al bosta snin serviet lill-G]ira Maltija meta fostna ma kienx hawn g[ajr i]-]ew; parro//i tal-Katidral tal-Imdina u tal-Birgu. Il-festa ta’ San Lawrenz kellha l-bidu f’Ruma fejn i]]ag[]ug[ ;arrab il-martirju u l-lok tad-difna tieg[u kien /entru fejn l-Insara jin;abru g[at-talb. Hekk kien il-bidu tal-festi li f’Ruma kienu ji;u mfakkra l-ewwel martri. Il-festa ta’ San Lawrenz tal-10 ta’ Awwissu kienet inxterdet mal-Ewropa Nisranija u fostna huwa mag[ruf li din kellha l-bidu tag[ha minn ]mien il-[akma tal-Konti Ruggieru. G[al bosta snin kienu tnejn il-festi ewlenin: l-Imnarja fl-Imdina u r-Rabat, is-subborg tal-Belt tal-Birgu fejn kienet il-Belt marittima m[arsa mill-Castel de Mare. L-ordni tal-Kavallieri g[alkemm San :wann ilPadrun tag[hom, g[al 40 sena kienet ti//elebra lil San Lawrenz li kien it-titular talKnisja Konventwali tal-Ordni sa ma nbena San :wann talBelt. Billi l-Knisja tilfet larkivju fil-gwerra, nafu wkoll li l-Kavallieri kienu jie[du sehem. Dan anke jidher filkarikatura li tinsab fil-Mu]ew tal-Birgu li fiha jidhru mhux biss fratelli u sa/erdoti u mu]i/isti, imma wkoll kavallieri u kbarat. G[all-festi kien jie[u sehem ukoll l-Isqof li kellu l-Palazz il-Birgu g[al bosta snin. Kien jie[u sehem ukoll l-inkwi]itur u s-segwa/i tieg[u g[ax dan kien jissussidja minn flusu stess il-festa. Meta ;ew ilFran/izi, riedu jeqirdu din ilfesta li kellha sa[[a kbira biex torbot lill-poplu mal-Knisja. Il-Fran/izi fis-sentejn li damu biddlu l-jum tal-10 ta’ Awwissu b[ala jum il-libertà, imma l-poplu kien g[araf ilqerq tag[hom u [eles minnhom. Il-festa g[all-bidu kellha [akma Ingli]a u kienu jie[du sehem l-uffi/jali kollha g[ax il-Kleru tal-Birgu beda jistedinhom b[ala l-[akkiema l-;odda, imma kien hemm ]mien li kaw]a tal-epidemiji, il-festa kienet issir blorazzjoni biss. Xi drabi kienet issir ukoll ir-regatta fil-port b[ala parti mill-festa, i]da meta fis-seklu 19 tfa//aw

L-istatwa ta’ San Lawrenz li hemm fil-Birgu waqt il-pur/issjoni. Jidher ukoll pavaljun tal-festa u xi ti]jin ie[or

il-Ka]ini u l-Baned, il-festa [adet ]volta o[ra u saret laqwa festa popolari flimkien mal-Imnarja. Il-Birgu ntlaqat millKon/ilju Re;jonali tal-1938 li ne[[a kull privile;; biex tit[assar fil-Birgu festa o[ra li ;abet il-firda. Sfortunatament il-Birgu t[arbat fil-gwerra billi lpoplu [are; u l-armar inqered. Però wara l-gwerra l-[idma tal-Vittoriosani, ilKleru u l-poplu bil-mod re;g[et irpiljat u sar bosta armar u l-festa saret popolari u mag[rufa g[all- armar sabi[. Il-festa ]ammet il-forma tag[ha u din tibda binnovena ta’ t[ejjija nhar it-8 ta’ Awwissu u din baqg[et tissejja[ tal-Antivi;ilja, g[ax dari l-festa ta’ San Lawrenz kienet obbligu u kellha jum ta’ sawm lejlet il-festa. Dakinhar il-poplu tal-Birgu [ejja statwa ta’ San Lawrenz

For/ina 2012 L-Ob Unit flimkien mal-crew kollu ta’ NET Television illum se jkunu l-Birgu biex dalg[odu tixxandar diretta il-Kon/elebrazzjoni Pontifkali Solenni u llejla l-[ru; tal-pur/issjoni bl-istatwa ta’ San Lawrenz.

mhux bil-gradilja f’idu b[alma s-soltu jidher, imma mdawwar bil-morda. Dan g[aliex San Lawrenz kien li beda fil-Knisja jie[u [sieb il-morda li dawn kien isej[ilhom it-Te]ori tal-Knisja. Fil-Birgu l-istatwa ta’ San Lawrenz hija statwa antika immens u din g[andha stil Spanjol ji;ifieri figura mlibbsa sabiex naraw lil San Lawrenz liebes ta’ Djaknu. Narawh fuq bradella u pedestall tal-fidda li kienu tfarrku fi ]mien il-gwerra, imma dawn ;ew restawrati mill-;did. Il-pjazza hija /-/entru talbelt b’ti]jin li dan isa[[rek tarah b’diversi pilandri ;odda u sbie[ immens kif ukoll insibu diversi statwi ta’ qaddisin li g[adhom tas-seklu l-ie[or. It-triq ewlenija hija m]ejna b’sett ta’ statwi l;miel tag[hom u nsibu wkoll kolonna g[olja immens li fuqha jitpo;;a San Lawrenz li jag[ti d-dawl lill-g[omja u jfejjaq lill-morda. Il-programm tal-festa qed jitkompla llum il-:img[a 10 ta’ Awwissu fejn fil-belt Vittoriosa fil-Knisja Matri/i u Kolle;;jata qed tkun i//elebrata l-festa ta’ San Lawrenz Levita u Martri. Dalg[odu fit-8.15 a.m.

l-Ar/ipriet, il-Kapitlu talKolle;;jata u l-Kleru jilqg[u lill-Eminenza Tieg[u lKardinal Prospero Grech OSA fid-da[la prin/ipali tal-Birgu. Se jsir diskors ta’ mer[ba mis-Sindku. L-Eminenza Tieg[u lKardinal flimkien malAr/ipriet fuq karozza miftu[a akkumpanjat mill-poplu jin]lu g[al Triq il-Mina l-Kbira, Pjazza tar-Reb[a u jid[lu fil-Monasteru ta’ Santa Skolastika. Fid-9.10 am l-Kardinal ser i]ur is-Sorijiet ta’ Santa Skolastika minn fejn se tibda l-pur/issjoni tal-bidu talquddiesa, sal-Knisja Kolle;;jata ta’ San Lawrenz. Fid-9.30 am tibda Kon/elebrazzjoni Pontifikali li se titmexxa mill-Eminenza Tieg[u l-Kardinal Prospero Gre/h flimkien mal-Kaptilu tal-Kolle;;jata u Sa/erdoti o[ra. Fil-bidu tal-quddiesa lKardinal se jing[ata l-ewwel pussess ta’ Kanonku Onorarju tal-Kolle;;jata ta’ San Lawrenz. Il-Pani;ierku se jsir mill-Ar/ipriet il-Kanonku Dun Joe Cilia. F’g[eluq ilquddiesa s-Sindku se jag[ti ‘:ie[ il-Birgu’ lill-Kardinal. Wara jsir ukoll diskors millKardinal u anke kxif ta’ r[ama kommemorattiva fil-Knisja.

Fil-11.30 am wara lKon/elebrazzjoni Pontifikali l-Kardinal flimkien malKapitlu, Kleru u mistednin distinti o[ra jitilg[u fl-Awla Kapitulari g[ar-ritratt u bibita. F’12 pm il-Kardinal flimkien mal-Kapitlu talKolle;;jata u mistiedna o[ra distinti se jmorru l-Ka]in tas-So/jetà Mu]ikali San Lawrenz fejn hemmhekk ukoll se jsir kxif ta’ r[ama kommemorattiva u jsir ri/eviment tal-okka]joni. F’12 pm tibda quddiesa. Fis-5.45 pm tibda quddiesa li se titmexxa minn Dun John Avellino u se janimaha lgrupp ta’ Agatha Zahra. Fis-6.30 pm jibda l-G[asar Solenni u fis-7.15 pm tibda [ier;a l-pur/issjoni bl-istatwa ta’ San Lawrenz u se jmexxi l-Kanonku Ar/ipriet Dun Joe Cilia. Fid-d[ul tal-pur/issjoni titkanta l-Antifona ta’ Dun Alwig Fenech u ssir /elebrazzjoni Ewkaristika. ’ : Illejla waqt din il-festa se jie[du sehem tliet baned, il-Banda Ani/i ta’ {al Qormi, il-Banda Stella Maris ta’ Tas-Sliema u l-Banda /ittadina King’s Own tal-Belt. Festi ta

barra


IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta‘ Awwissu, 2012

14 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

L-E:ITTU

Movimenti u tensjoni fis-Sinaj

L-ISKOZJA> :errejja li qed jie[du sehem f’attività bl-isem ‘Speed of Light’ jimxu minn in[awi spe/ifi/i qabel jag[tu wirja f’Arthur’s Seat, matul il-Festival Internazzjonali ta’ Edinburgh. Mijiet ta’ ;errejja b’dawn l-ilbies kollha dwal ipparte/ipaw f’koreografija tal-massa fi/-/entru tal-kapitali Sko//i]a bl-iskop li jilluminaw Arthur’s Seat< l-og[la wa[da fost grupp ta’ g[oljiet u mag[rufa b[ala ‘landmark’ ikoniku u ewlieni (Reuters)

IS-SIRJA

Ir-ribelli jitilfu distrett ta’ Aleppo Kmandanti tar-ribelli li qed ji;;ieldu kontra r-re;im talPresident Bashar al-Assad qalu li tilfu l-kontroll ta’ Salah al-Din – id-distrett strate;iku fil-belt ta’ Aleppo – wara offensiva mill-qawwiet ta’ Assad u meta din il-belt tinsab g[addejja minn sensiela ;dida ta’ bumbardamenti. L-Armata tar-re;im tidher li ‘rduppjat l-isforzi’ biex tie[u lura l-in[awi ta’ Aleppo li waqg[u f’idejn ir-ribelli u meta osservaturi jaqblu li Assad ]gur li ma jaffordjax disfatta ;o dan il-hub importanti. Skont l-a[[ar rapporti, irribelli tal-’Armata g[al Sirja {ielsa’ kkonfermaw l-irtirar minn Salah al-Din, lejn il-

Lbi/ ta’ Aleppo u fejn dawn il-;ellieda sa ftit ilu kienu qed joffru re]istenza qalila lillmilitar tar-re;im. I]da waqt li r-ribelli qalu li l-irtirar kellu ‘skop tattiku’, listampa tal-Gvern Sirjan sostniet li l-militar ta’ Assad issa g[andu kontroll assolut taddistrett u wara li ‘t-terroristi mer/enarji sofrew telf ta’ [ajja terribbli’. Salah al-Din hu kkunsidrat b[ala rotta importanti g[allmovimenti ta’ provvisti g[allmilitar tal-Gvern Sirjan u meta r-re;im ilu minn nhar lErbg[a jmexxi ‘offensiva totali’ biex jer;a’ ja[taf lura Aleppo minn idejn ir-ribelli li g[adhom qed jikkontrollaw distretti o[ra lejn il-Lvant ta’

din il-belt. Fl-istess [in l-in[awi tarribelli qed jisfaw mira ta’ bumbardamenti mill-ajruplani tal-gwerra tar-re;im, bilGvern ta’ Assad anki lbiera[ jirreferi g[al battalji bejn truppi u ribelli fl-istess in[awi ‘fejn numru kbir ta’ ribelli jew tilfu [ajjithom inkella [arbu’. Intant, l-Iran sejja[ g[al djalogu bejn il-Gvern Sirjan u l-Oppo]izzjoni waqt il-bidu (f’Tehran) ta’ summit dwar ilkri]i (u li attendew g[alih 29 pajji]) – bil-Ministru Iranjan g[all-Affarijiet Barranin Ali Akbar Salehi jsostni li ‘hu biss bid-djalogu’ li n-na[at avversarji jistg[u jaslu g[al soluzzjoni.

Il-pajji]i tal-Punent – li ma [adux sehem fil-konferenza ta’ Tehran – sadattant esprimew xetti/i]mu li l-Iran jista’ jservi b[ala medjatur u ;aladarba dan il-pajji] impenja ru[u bil-qawwi ‘favur’ ilGvern Sirjan immexxi minn Assad. Fi ]viluppi o[ra, l-awtoritajiet fil-Libanu arrestaw lil Michel Samacha, eks Ministru b’rabtiet mill-qrib ma’ Bashar al-Assad u li mag[ruf g[all-opinjonijiet tieg[u favur it-Tmexxija tasSirja. Ir-rapporti qalu li Samacha kellu jwie;eb g[allinterrogazzjoni tal-qawwiet tas-sigurtà interni tal-Libanu rigward ‘xi kwistjonijiet tassigurtà’.

L-E;ittu qed jistazzjona truppi u tankijiet tal-gwerra addizzjonali fil-peni]ola tas-Sinaj waqt dik li tidher b[ala eskalazzjoni taloffensiva militari tieg[u flin[awi spe/ifi/i. Il-moviment tar-reinforzi jsegwi l-qtil, jiem ilu, ta’ sittax-il gwardjan tal-fruntiera ta[t idejn suspettati militanti I]lami/i – u lArmata E;izzjana anki bdiet tag[laq il-mini li jwasslu lejn l-art ta’ Gaza b[ala mi]ura ta’ sigurtà. Sadattant, sorsi infurmati /a[du li se[[ew ‘l-isparaturi’ bejn pulizija u persuni armati barra g[assa flin[awi ta’ al-Arish u meta t-tensjoni qed issir dejjem aktar akuta, Il-vjolenza fir-re;jun bdiet nhar il-{add meta militanti wettqu l-aktar attakk ‘fa[xi’ fuq it-truppi E;izzjani fis-Sinaj g[al g[exieren ta’ snin. Dan kien segwiti b’attakki o[ra (nhar l-Erbg[a) fuq checkpoints fl-in[awi ta’ al-Arish u fejn irri]ultaw numru ta’ midruba – bl-E;ittu jibda l-offensiva tieg[u sig[at wara, fejn numru ta’ helikopters sparaw il-missili lejn zoni indikati. Il-pre]enza militari E;izzjana fis-Sinaj hi limitata u te[tie; lapprovazzjoni ta’ I]rael ta[t it-termini tat-trattat g[all-pa/i tal-1979 li rritorna l-peni]ola g[al ta[t il-kontroll tal-E;ittu. Fl-istess [in, analisti qed jg[idu li s-sitwazzjoni tas-sigurtà firre;jun qalbet g[all-ag[ar mindu spi//a r-re;im (E;izzjan) tal-eks President Hosni Mubarak u meta anki jidhru li ‘rabbew il-kura;;’ il-militanti I]lami/i f’dan itterritorju.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta’ Awwissu, 2012

A[barijiet ta’ Barra 15 IL-FILIPPINI

Impenn intensiv g[all-g[ajnuna fl-eqqel tal-g[arg[ar L-awtoritajiet Filippini baqg[u jistinkaw biex jg[inu mijiet ta’ eluf ta’ familji affettwati mill-g[arg[ar qattiel li paralizzaw l-belt kapitali ta’ Manila u l-vi/inanzi – b’uffi/jali jappellaw lillvoluntiera biex jg[inu jiddistribwixxu provvisti me[tie;a lil aktar minn 300,000 ru[ li sabu l-kenn ;ox-xelters g[all-emer;enzi. Intant, mietu ‘l fuq minn g[oxrin ru[ b’ri]ultat tax-xita qliel ‘ekwivalenti g[al xahrejn xita’ u li ilha nie]la fuq ilFilippini min-nhar it-Tlieta. Fl-istess [in, ;ie ddikjarat stat tal-emer;enza g[al diversi bnadi ta’ Manila u zoni o[ra, bl-g[arg[ar jaffettwa ‘l fuq minn ]ew; miljun Filippin tul tletin belt f’sittax-il provin/ja. Dan meta ‘eluf kbar ta’ familji’ qed jiffa//jaw ilperiklu u b’mijiet tal-eluf jispi//aw allo;;jati f’aktar minn sitt mitt /entru g[allevakwazzjoni – b’refu;jati o[ra jing[ataw il-kenn minn [bieb u qraba. Corazon Soliman, ilMinistru tal-Filippini b’responsabbiltà g[all-:id So/jali, spjegat li jin[tie;u [afna aktar voluntiera biex jg[inu bil-[idma talemer;enza u enfasizzat l-

importanza li ‘l-ikel jasal lirresidenti ddisprati’. Filwaqt li setturi governattivi organizzaw il’k/ejjen tal-komunità, ilvolum tan-nies evakwati tant hu kbir li s-servizzi ma jistg[ux ila[[qu u blawtoritajiet qed jappellaw g[al aktar medi/ini, kutri u ‘[wejje; li mhumiex imxarrbin’. Il-President tal-Filippini Benigno Aquino [are; direttivi biex id-Dipartiment tal-Kummer/ ja//erta li lprezz tal-ikel ba]iku jibqa’ listess fiz-zoni mhumiex affettwati mill-g[arg[ar u meta Manila u l-in[awi tatTramuntana ilhom ibatu lmaltemp mindu Tifun ‘Saola’ laqat il-pajji] aktar minn ;img[a ilu. Sal-biera[ numru sostanzjali ta’ toroq f’Manila kienu g[adhom mg[arrqin blawtoritajiet anki qed isegwu s’sitwazzjoni tal-;ibjuni’ meta l-ilma madwarhom qed jil[aq livelli ‘kriti/i’. L-g[arg[ar anki [alla linnies i]olati fid-djar tag[hom, b’u[ud ikunu kostretti jitilg[u fuq il-bjut tal-bini u rresidenzi – u bl-iskwadri tassalvata;; qed jippruvaw jil[quhom bid-dg[ajjes.

Konsegwenza tipika tal-g[arg[ar... Ra;el residenti ta’ Manila jidher bilqieg[da u ‘i]olat’ fuq is-saqaf tad-dar tieg[u (Reuters)

IR-RUSSJA

L-UNJONI EWROPEA

Tfal mi]muma ‘ta[t l-art’

Tittratta intopp ie[or ma’ Belarus

Erba’ membri ta’ setta Musulmana fir-re;jun ta’ Tatarstan qed jiffa//jaw akku]i dwar krudeltà kontra t-tfal li allegatament ‘kienu qed jin]ammu ta[t l-art’. Dan wara li lpulizija sabet bunker fejn madwar tletin tifel u tifla u xi erbg[in adulti kien qed jg[ixu fi kmamar ‘qishom katakombi’. Il-prosekuturi qalu li w[ud mit-tfal kienu ilhom jg[ixu hekk g[al aktar minn g[axar snin u meta mifhum li l-Kap anzjan tas-setta, Faizrakhman Sattarov – li ddikjara ru[u profeta Musulman – ‘kien qed ja[seb biex jibni kalifat I]lamiku tieg[u ta[t l-art’. L-awtoritajiet skoprew lis-setta ;o sobborg fil-belt ta’ Kazan u waqt li indagaw attakki fuq ir-reli;ju]i Musulmani f’Tatarstan.

L-Unjoni Ewropea llum tid[ol g[al ta[ditiet ur;enti dwar it-tilwima diplomatika bejn l-I]vezja u Belarus – u wara ‘manuvra politika’ li kienet tinvolvi ;ugarelli; f’dan il-ka] teddy-bears. Il-manuvra inkwistjoni – fejn kumpanija }vedi]a g[arrelazzjonijiet pubbli/i u]at ajruplan biex titfa’ numru ta’ teddy-bears b’messa;;i favur id-demokrazija u li ni]lu fuq Belarus bil-paraxut – wasslet

biex l-amministrazzjoni f’Minsk effettivament tke//i numru ta’ diplomati }vedi]i. Sadattant, l-I]vezja rrea;iet b’azzjoni kontra diplomati minn Belarus, li hu wie[ed mill-aktar pajji]i awtoritarji fl-Ewropa. Mistenni wkoll li llum, fi Brussells, ikunu diskussa sanzjonijiet ;odda tal-UE u meta Belarus ilu su;;ett g[al sanzjonijiet mill-1996; sentejn wara li Alexander

Lukashenko la[aq President ta’ din l-eks repubblika Sovjetika. Filwaqt li l-Istati Uniti kkundannat it-tke//ija taddiplomati }vedi]i minn Minsk mifhum li Belarus se jkun l-uniku su;;ett fuq la;enda tal-laqg[a (tal-lum) g[all-Ambaxxaturi tal-UE u wie[ed ma jeskludix de/i]joni biex l-ambaxxaturi Ewropej ikunu rtirati minn Minsk b[ala azzjoni kollettiva.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta’ Awwissu, 2012

Sajf 2012 17

16 Sajf 2012

X’g[andu jsir f’ka] ta’ in/ident fejn il-ba[ar minn Clinton Sammut

Kemm il-darba mmorru lba[ar u nesperjenzaw xi in/ident, minn wie[ed [afif b[al forsi tirfes rizza sa wie[ed aktar serju, b[al xi [add jin[araq bi/-charcoal waqt barbecue. :eneralment f’mumenti b[al dawn nin[akmu millpaniku spe/jalment meta lpersuna tkun qarib tag[na, imma l-paniku jikber meta nirrealizzaw li ma nafux x’g[andha nag[mlu biex innaqqsu l-[sara li tkun qieg[da ta[kem lill-;isem tal-persuna affettwata. In-NAZZJON tkellem ma’ Natal Falzon li hu Venture Leader fi [dan l-iScouts Group tan-Naxxar u instructor mal-g[aqda Emergency First Responders, dwar dan is-su;;ett. Matul din l-intervista se naraw wie[ed g[andu jag[mel f’emer;enzi b[al dawn. F’ka] ta’ emer;enza wie[ed x’g[andu jag[mel jew jiftakar^

B[ala regola persuna g[andha tiftakar [ames ittri ‘DRABC’ li jfissru Danger, Response, Airway, Breathing u Chest Compression. Meta persuna tiltaqa’ ma’ xi ka] ta’ emer;enza tara x’periklu hemm u jekk ilpersuna hix konxja. F’ka]i hekk wie[ed g[andu j/empel mill-ewwel 112 g[allg[ajnuna. Wara ti//ekkja jekk min we;;a’ g[andux xi [a;a f’[alqu li qieg[da tag[laq ilpassa;; tal-arja, forsi xi bi//a ikel, u g[alhekk taqliblu rasu lura biex jibda jie[u n-nifs. Biex wie[ed ikun jaf jekk persuna hix tie[u nifs g[andu jag[mel widnejh ma’ [alqha u jara’ jekk is-sider hux tiela’ filwaqt li nisimg[u

Natal Falzon Venture Scout Leader u membru fl-Emergency First

n-nifs u l-arja s[una mal-wi//. F’ka] li mhux tie[u n-nifs wie[ed g[andu japplika /chest compressions billi jag[ti 30 chest compressions u ]ew; nifsijiet. Jekk persuna li qieg[aa tag[ti lg[ajnuna tiddejjaq tag[mel [alqha mal-persuna g[andha tag[ti 80 chest compression u ]ew; nifsijiet. Jekk il-pazjent hu adult jew tifel, wie[ed g[andu jitfa’ dejjem idu fuq lg[adma tan-nofs tal-;isem filwaqt u japplika forza li jin]el terz tas-sider tieg[u. Meta l-pazjent hu tarbija wie[ed g[andu jag[mel ]ew;t iswaba’ fuq sider ittarbija u jag[mel pressjoni ]g[ira. F’ka] ta’ [ruq

Meta bniedem imiss o;;ett ja[raq, b[al barbecue jew charcoal, it-temperatura tal;isem til[aq dik tal-o;;ett u meta til[aq /erta temperatura ’l fuq mis-70 grad Celsius i//elloli jibdew imutu u dan

jibqa’ sejjer minn faxx g[al ie[or tal-;ilda sakemm ma nwaqqfux is-s[ana li tkun die[la fil-;ilda. Dan jista’ jitwaqqaf billi lpersuna tkessa[ il-ferita billi titfa’ idha f’xi [a;a kies[a fosthom l-ilma tal-ba[ar. F’ka] estrem li ilma ma jkunx hemm, luminata hi tajba i]da dan jista’ jwassal g[al infezzjoni min[abba pre]enti. Eventwalment meta persuna tin[araq se jkollha numru ta’ nfafet fiz-zona affetwata li ma g[andhom qatt jinfaqg[u g[ax issir [sara lill-;isem billi nift[u passa;; biex il-bakterja tid[ol u tinfetta l-ferita. Qatt ma g[andu jintu]a ssil; f’ka]ijiet b[al dawn min[abba li l-;ilda tkun sensittiva allura hu ferm a[jar li persuna ]]omm ilferita ta[t l-ilma g[al g[axar minuti jew tgerbeb /arruta mxarrba mal-id u ]]ommha mxarrba. Dan il-metodu fejn tkessa[ g[al 10 minuti hu tajjeb g[al numru ta’ [arqiet fosthom dawk mag[mula mi]-]ejt jag[li, mis[un, fwar, charcoal, sigaretti, [adida ta[raq, nar, [ruq minn kimika u anki [ruq millfrizzjoni u radjazzjonijiet b[al welding. Mhux l-ewwel darba nisimg[u li persuna rifset charcoal ja[raq f’sieqa jew dabet xi bicca plastik fuq idha. F’dan il-ka] wie[ed g[andu jkessa[ malajr u j[alli l-o;;ett imwa[[al hemm u jmur l-isptar fejn ittobba jidde/iedu x’g[andhom jag[mlu. F’ka] li persuna tie[u nnar din g[andha immedjatament titpo;;a /atta mal-art u mrembla biex jintefa’ n-nar jekk il-fjamma

tentakli li meta jolqtu [lejqiet o[ra, b[al [ut jew ilbniedem, dawn jisparawh mal-;ilda u ji;;enera sensazzjoni ta’ [ruq. Peress li din l-kimika hi kunsidrata alkaline wie[ed g[andu japplika fuq il-ferita sustanzi a/itu]i b[al [all u lumi. Jekk wie[ed i[ares sew fix-xemx fuq il-ferita se jara [ajta rqiqa tixba[ lil dik ta’ g[anqbuta. Permezz ta’ credit card jew ku//arina tal-;elat wie[ed g[andu jimpala t-tentakli ’l fuq mill-;ilda bil-mod u bil-pa/enzja. Qatt ma g[andek t[okk l-id affettwata g[ax din tkompli tg[arra is-sitwazzjoni.

jew arja s[una tid[ol fil-[alq, il-;isem jag[laq il-pajp tannifs li eventwalment twassal g[all-mewt tal-persuna. Xemxata u kura It-temperatura li ja[dem fiha l-;isem hi ta’ bejn 35-37

grad Celsius u meta din til[aq l-40 grad Celsius il;isem ma jibdiex ja[dem tajjeb u hi l-fa]i li ng[idu li persuna g[andha d-deni. A[na nistg[u ntellg[u d-deni meta noqog[du g[al [in twil fix-xemx b’temperaturi ’l fuq minn 38 grad Celsius. F’ka] li temperatura tar-ras taqbe] l-40 grad Celsius il;isem jista’ jaqa’ f’koma li tista’ twassal g[all-mewt. Is-sintomi kif wie[ed jinduna li g[andu xemxata huma komuni g[al dawk taddeni fosthom li j[oss kollox idur bih, is-swaba’ jnigg]u, g[atx kbir, stonku mdardar, saqajn dg[ajfin u ma tkunx tista’ tikkon/entra. Jekk wie[ed ikun ikkonsma l-alko[ol qabel dan ikompli jg[arraq issitwazzjoni fejn il-;isem ikun qieg[ed f’dehydration kbira. Il-persuna li qieg[da ssofri minn xemxata g[andha tittie[ed malajr f’post delli u frisk u b’permezz tal-ilma tal-vit u li]ar imxarrab ilpersuna g[andha tixxarab sakemm it-temperatura tin]el. Hu importanti li ttemperatura g[andha titni]]el bil-mod u mhux billi tapplika s-sil; jew ilma n;azzat g[ax b’hekk tkompli tg[arraq is-sitwazzjoni. Waqt dan il-pro/ess ilpazjent g[andu jing[ata x’jixrob min[abba li l-;isem ikun f’dehydration u jkun irid l-ilma. L-ilma g[andu jing[ata ftit ftit peress li

Persuna g[andha tevita [afna [in fix-xemx diretta g[ax tista’ tikkaw]a xemxata li t[alli konsegwenzi serji

Qtug[ u feriti relatati F’ka] ta’ qtug[ fejn jid[ol grif jew ferita [afifa, wie[ed g[andu ja[sel mad-dawra tal-ferita u mhux il-ferita

F’ka]i ta’ [ruq jew xemxati wie[ed g[andu dejjem ja[sel il-post affettwat bl-ilma fietel biex ibaxxi t-temperatura tal-;isem kemm jista’ jkun malajr

l-istonku jkun mag[luq. Heat Stroke

Hi simili g[al xemxata i]da ma ssirx mix-xemx imma mis-s[ana tal-madwar. Ka]i frekwenti huma meta persuna tkun qieg[da tag[mel xi e]er/izzju jew

meta xi [add inaddaf ilgaraxx b’ventilazzjoni baxxa. Dan iwassal biex ti]died it-temperatura tal-;isem. Meta persuna tinduna li qieg[da teg[req aktar missoltu din g[andha ]]id lammont tal-ilma bil-minerali

fih biex b’hekk il-;isem jer;a’ jie[u dawk il-minerali tant b]onju]i li jkun tilef mal-g[araq. Bram u tentakli

Huma [lejqiet li ji;bru lalkaline mill-mel[ tal-ba[ar u jag[mluh fi/-/elloli tat-

Ix-xorb tal-alko[ol fuq il-ba[ar jikkaw]a l-;isem biex jixxotta u b’hekk jista’ jwassal g[al xemxata

nnifisha g[ax kull darba li na[slu l-ferita dawk il-fatturi li jg[innu biex jg[aqqdu lferita qeg[din kull darba jin[aslu u jwassal biex ilferita ma ting[alaqx. F’ka] li l-ferita ma tag[laqx trid tmur g[and it-tabib. F’ka] li l-ferita hi kbira u d-demm ikun [iere; b’/erta kwantità wie[ed g[andu jitfa’ faxxa sterilizzata fuq il-ferita u jinfaxxaha u jg[olli l-id jew is-sieq ’il fuq biex inaqqas il-kwantità tad-demm li jkun [iere;. F’ka] li ma g[andekx /raret jew faxex nodfa wie[ed jista’ jgerbeb dak ilplasitk li nu]aw biex nissi;illaw l-ikel, madwar il-ferita u titfa pressa bi /raret o[ra g[ax il-plasitk se jipprote;i l-ferita minn kull infezzjoni. Meta persuna tirfes [;ie;a jew ida[[al sikkina f’idha jew f’sieqha din qatt

Meta persuna ikollha ferita fonda, g[andek titfa’ faxxa nadifa fuq il-ferita u tapplika pressjoni fuqha sakemm tinfaxxaha

ma g[andha titne[[a. Mhux biss g[ax tkompli tkabbar il-ferita i]da ukoll g[ax meta o;;ett jaqta’ jid[ol fil;isem dan jista’ jolqot xi vina jew arterja li meta jinqala’ jifta[ha u dak li jkun jibda jitlef id-demm u ji]vina. Kull ma persuna g[andha tag[mel hu li //empel g[all-assistenza medika immedjatament u sakemm tasal l-ambulanza wie[ed g[andu japplika pressjoni indiretta fuq il-persuna ikkon/ernata. Jekk il-ferita tinsab fil-pala tal-id wie[ed g[andu jerfa’ lid ’il fuq u japplika pressjoni

bejn il-muskoli li jinsabu bejn l-ispalla u l-minkeb sakemm il-persuna l-o[ra tinfaxxa l-ferita. F’ka] li jkun hemm amputazzjoni ta’ xi swaba’

s-subg[a g[andu jitqieg[ed f’ingwanta jew bor]a u jitqieg[ed f’ilma kiesa[ bis-sil;. Is-subg[a qatt ma g[andu jitpo;;a dirett fl-ilma.

F’ka] ta’ Emer;enza u aktar informazzjoni

Kull meta jkun hemm xi tip ta’ in/ident g[andek dejjem tu]a ingwanti sterilizzati kemm biex tipprote;i sa[[et il-vittma kif ukoll tieg[ek. Hemm g[add ta’ mard li jistg[u ji;u trasferiti minn persuna g[all-o[ra. Kun prudenti. Dejjem /empel 112 g[al aktar assistenza professjonali Jekk tixtieq iktar informazzjoni dwar din it-tema tistg[u //emplu lin-Naxxar Scouts Group fuq 99452726

Meta persuna tmiss o;;ett ja[raq b[al charcoal tal-bbq wie[ed g[andu immedjatament ja[sel il-ferita bl-ilma u ma jaqla’ l-ebda o;;ett imdewweb minn mal-;ilda


IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta’ Awwissu, 2012

18 A[barijiet ta’ Barra FRANZA

Azzjoni o[ra kontra l-kampijiet ta]-]ingari

Il-grupp ‘The Monkees’ fl-eqqel tal-popolarità tag[hom fis-sittinijiet. Il-mibki kantant Davy Jones jidher fin-nofs, it-tielet mix-xellug

IR-RENJU UNIT

‘The Monkees’ se jag[mlu ‘tribute tour’ waqt li jroddu ;ie[ lill-memorja ta’ Davy Jones It-tliet membri li fadal ta’ The Monkees – il-grupp talmu]ika popolari tas-sittinijiet – se jing[aqdu g[all-ewwel kun/erti live fi [mistax-il sena. Permezz ta’ dan it-tour, li jibda f’Novembru u li hu ddedikat g[all-mibki kantant Davy Jones (li miet fi Frar fletà ta’ 66 sena), The Monkees se jduru tnax -il lokalita flIstati Uniti u ming[ajr dubju g[andhom i;eddu l-appell kbir li kienu jgawdu maddilettanti tal-mu]ika ta’ /ertu età. Il-membri li fadal tal-grupp – Michael Nesmith, Micky Dolenz u Peter Tork – g[andhom jinterpretaw u[ud mill-akbar su//essi tag[hom b[al Daydream Believer u I’m a Believer, b’Nesmith (li

kien daqq mal-grupp g[alla[[ar darba fl-1997) jis[aq mal-;urnal Rolling Stone li ‘fil-verità mo[[u u qalbu baqg[u mal-grupp minkejja nnuqqas ta’ daqstant snin’. Intant, it-tour li jmiss se jinkludi spettaklu talmultimedia bir-ritratti u lvidjos ‘fejn jispikka David (Jones) li l-passat tieg[u b[ala protagonista ta’ The Monkees ma jintesa qatt’. Mistenni wkoll li parti mill-materjal li jindaqq waqt il-kun/erti tittie[ed mit-tielet album talgrupp li jismu Headquarters u fost l-interpretazzjoni ta’ kanzunetti o[ra li qatt qabel ma ndaqqu live. Fl-1966, erba’ ]g[a]ag[ entu]ja]mati kienu ffurmati b[ala The Monkees biex jie[du sehem fi programm tat-

televi]joni Amerikan. Fil-fatt, dan il-grupp ‘manifatturat g[at-televi]joni’ kellu fama b[ala ‘t-twe;iba Amerikana g[al The Beatles’ u rnexxielu jo[ro; erba’ albums li kollha la[qu lqu//ata tal-klassifika f’perijodu ta’ tlettax-il xahar. Intant, il-grupp ori;inali ta’ The Monkees sfaxxa fl-1969 bit-tluq ta’ Nesmith i]da fl1995 l-erba’ membri ng[aqdu mill-;did g[al tour tar-Renju Unit waqt li fis-sena ta’ wara [ar;u studio album bl-isem Justus. Kien hemm anki pro;etti ta’ ‘reunjoni’ o[ra – ming[ajr Nesmith – fl-2001 u fl-2011, i]da l-a[[ar tour kellu jinqata’ [esrem min[abba di]gwid u battibekki dwar il-programm involut.

Il-Pulizija Fran/i]a bdiet i]]arma kampijiet illegali ta]-]ingari mag[rufa b[ala Roma wara li l-Gvern wieg[ed azzjoni f’waqtha fuq il-ba]i tal-[arsien tassa[[a pubblika. Proprju lbiera[ ing[alqu tal-anqas ]ew; kampijiet qrib il-belt ta’ Lille – u wara inizjattivi simili talpulizija fl-in[awi ta’ Pari;i u Lyon – b’il fuq minn 240 ]ingari li ;ejjin millEwropa tal-Lvant jaqbdu ajruplan lejn Bukarest wara li kienu qablu volontarjament li jmorru lura lejn ir-Rumanija. Kriti/i tal-azzjoni qed jg[idu li l-Gvern ;did So/jalista ta’ Franza [a [sieb ‘l-istess e]odu talmassa’ b[alma kien isir ta[t l-eks President Nicolas Sarkozy, waqt li l-Ministru tal-Intern Fran/i] Manuel Valls qed jinsisti li lawtoritajiet se jimxu ‘b’determinazzjoni’ biex jimplimentaw id-direttivi tal-qrati g[at-tne[[ija talkampijiet illegali. L-awtoritajiet Fran/i]i

jinsistu akkost ta’ kollox li mhumiex a//ettabbli lkampijiet ming[ajr livelli ta’ sanità xierqa u meta ]]ingari, bl-a;ir tag[hom, ‘qed jimponu sfida g[all[ajja qalb il-komunitajiet tal-[addiema (fi Franza)’. Valls qal ukoll li [are; direttivi lill-uffi/jali biex jikkonsultaw ma’ politi/i lokali u asso/jazzjonijiet bil-[sieb li ja[sbu g[al akkommodazzjoni ;dida li tibbenefika lill-persuni vulnerabbli b[at-tfal u nnisa tqal. Meta, fis-sajf tal-2010, Sarkozy idde/ieda li jwaqqa’ l-kampijiet tarRoma u beda jke//i lil dawn i]-]ingari kienu [ar;u jipprotestaw il-;irien ta’ Franza minbarra lKummissjoni Ewropea. Sadattant, attivisti favur ir-Roma jg[idu li s-sistema ‘biex i]-]ingari jirritornaw id-dar volontarjament’ mhix g[ajr ‘finta li ta[bi impenn g[al tke//ija’ u li dawn innies qed jiffa//jaw iddiskriminazzjoni f’pajji]hom.

IL-KENJA

Xjenzati jsibu spe/i ta’ uman ;did Ri/erkaturi qed jg[idu li sejba ta’ fossili fit-Tramuntana tal-Kenja tindika li ‘spe/i ;dida tal-bniedem’ kienet tg[ix daqs ]ew; miljun sena ilu. Fil-fatt, l-iskoperta tissu;;erixxi li tal-anqas tliet spe/i (ta’ bnedmin) distinti kienu je]istu ‘flimkien’ fir-re;jun talAfrika, bir-ri/erka ]]id mal-provi akkumulati li jmorru kontra l-[sieb popolari dwar l-evoluzzjoni – minn primates ta]-]minijiet preistori/i g[all-bniedem ‘modern’. Il-;urnal Nature ippubblika din ir-ri/erka u wara li lantropolo;isti sabu tliet fossili umani li jmorru lura 1.78 miljun u 1.95 miljun sena u li jistg[u jitfg[u dawl ;did fuq it-teoriji dwar l-evoluzzjoni li ilhom ‘a//ettati u stabbiliti’ minn ;enerazzjoni g[all-o[ra.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta’ Awwissu, 2012

A[barijiet ta’ Barra 19 IN-NAZZJONIJIET UNITI

Prezzijiet tal-ikel og[la b’ka;un tat-temp estrem Il-prezzijiet tal-ikel madwar id-dinja [adu spinta drammatika f’Lulju li g[adda, bl-Organizzazzjoni FAO g[all-Ikel u l-Agrikoltura (tan-Nazzjonijiet Uniti) itenni li dan hu r-ri]ultat tat-taqlib fil-kundizzjonijiet tat-temp minn ‘estrem g[all-ie[or’. Din is-sitwazzjoni qanqlet bi]g[a ;dida dwar ripetizzjoni tal-kri]i tal-ikel tal-2007-2008 li kienet affettwat lill-aktar re;juni foqra tad-dinja. Sadattant, ikkontribwew g[all-’prezzijiet og[la (talikel)’ il-fatt li l-ista;un talmonsoons wasal tard fl-Indja u meta fl-Awstralja ni]let anqas xita mis-soltu. Il-FAO mbag[ad tinnota li s-sitwazzjoni hi dovuta wkoll g[al [albiet tax-xita ‘mhux fi ]mienhom’ fil-Bra]il; innixfa fl-Istati Uniti u lproblemi g[all-produzzjoni fir-Russja – bil-prezzijiet talikel jaqb]u b’sitta fil-mija minn :unju g[al Lulju u

wara li kienu naqsu matul ittliet xhur pre/edenti. L-indi/i tal-prezzijiet talFAO jikkalkulaw bidliet g[al kull xahar u jibba]aw fuq likel li jinkludu /-/ereali, loilseeds , il-prodotti tal-[alib, il-la[am u z-zokkor.

Ansjetà dwar kri]i simili g[al tal-2007 u l-2008 Fl-istess [in, lorganizzazzjoni [adet il-pass mhux tas-soltu li tippubblika l-indi/i dan ix-xahar min[abba ‘l-kundizzjonijiet tas-suq e//ezzjonali li huma affettwati mix-xejriet tattemp mhux komuni’. Il-prezz ta/-/ereali tela’ bi 17 fil-mija u dak taz-zokkor bi 12 fil-mija (minn :unju g[al Lulju) – u wara li l-in]ul tax-xita [arbtet il-

kultivazzjoni tieg[u fil-Bra]il (li jibqa’ l-akbar produttur taz-zokkor fid-dinja). Ir-rapport imbag[ad jelenka li l-prezzijiet tar-ross u lprodotti tal-[alib ma nbidlux, u bil-prezz tal-la[am jin]el b’1.7 fil-mija min[abba tnaqqis fil-prezzijiet talmajjal. Madankollu l-ispinta filprezzijiet ;abet ansjetà ;dida dwar kri]i tal-ikel simili g[all-pjaga li kellhom jikkonfrontaw numru ta’ pajji]i fl-2007 u l-2008 – u meta kienu qamu l-protesti vjolenti fit-toroq ta’ Haiti u lBra]il. Fil-fatt, Abdolreza Abbassian, analista ewlieni mal-FAO, jammetti li je]isti dan il-potenzjal meta lprezzijiet og[la tal-ikel iwe;;g[u lill-ifqar pajji]i li, b[ala konsegwenza, jridu j[allsu kontijiet og[la g[allimportazzjoni peress li ma jipprodu/ux bi]]ejjed ikel fitterritorji tag[hom.

Mara tirran;a l-prodott agrikolu f’suq tal-Ekwador. Il-prezzijiet tal-ikel qab]u b’sitta fil-mija bejn :unju u x-xahar li g[adda

L-ISTATI UNITI

Dehriet xokkanti jenfasizzaw il-[sara g[as-sa[[a mis-sigarretti Pakketti tas-sigarretti stampati b’dehriet ta’ pazjenti qed jie[du n-nifs fuq il-ventilaturi jg[inu biex in-nies li g[andhom il-vizzju tat-tipjip jag[tu ka] tat-twissijiet relattati dwar is-sa[[a. Studju li jibba]a fuq mitejn persuna li tpejjep u li deher fl-American Journal of Preventive Medicine sab li mat-83 fil-mija jkunu kapa/i jiftakru t-twissija rigward is-sa[[a ladarba din tkun akkumpanjata b’ritratt grafiku li jwassal messa;; /ar dwar ‘ilkonsegwenzi’. Meta mbag[ad it-twissija tibba]a fuq il-kliem biss, ir-rata ta’ su//ess

(ji;ifieri li l-messa;; jasal g[and innies) ma taqbi]x il-[amsin fil-mija. Ri/erkaturi mill-Università ta’ Pennsylvania – li u]aw tip ta’ teknolo;ija mag[rufa b[ala eyetracking – ikkalkulaw i]-]mien li tqatta’ kull persuna biex tara kwalunkwe parti tar-reklamar (fuq ilpakketti tas-sigarretti) li ;;orr ‘tikketti tat-twissija’. Fl-esperiment inkwistjoni, kull parte/ipant li [ares lejn l-irreklamar kien mitlub jikteb dawk it-twissijet biex [addie[or jikkalkula kemm kapa/i ‘timpressjona’ l-informazzjoni

provduta. Intant, l-istudju jg[id f’ka]i fejn persuna (li tpejjep) tin;ibed malajr lejn il-kliem fit-twissija grafika u aktar ma l-persuna ssegwi d-dehra (xbieha) provduta fuq il-pakkett, akbar tkun ilpossibbiltà li din tiftakar sew linformazzjoni provduta. It-Tabib Andrew Strasser, wie[ed mill-awturi ewlenin tal-istudju, qal bla tlaqliq li dawn huma ri]ultati importanti... ‘Dan g[aliex minbarra l-valur ta’ tikketta bi twissija grafika, ir-ri/erka tipprovdi [jiel dwar kif it-tikketti

jistg[u jkunu aktar effettivi u blinformazzjoni ‘l quddiem isservi g[allintroduzzjoni ta’ warning labels li j[allu impatt akbar b’ri]q is-sa[[a’, ikkummenta Strasser. Sadattant, Andrew Strasser jawgura li t-tikketti grafi/i jg[inu biex in-nies tinforma ru[ha aktar dwar is-sogri tattipijip u biex aktar persuni jidde/iedu li jwarrbu g[all-vizzju. Intant – u fuq ba]i ta’ din ir-ri/erka – il-Gvern tar-Renju Unit ukoll qed jinvolvi ru[u f’konsultazzjonijiet dwar l-ippakkjar tas-sigarretti u prodotti o[rajn tat-tabakk.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta‘ Awwissu, 2012

20 Arti

Ittellg[et b’su//ess wirja ta’ pitturi tal-artist Victor Pasmore Xog[ol ta’ restawr fuq pitturi tal-artist Victor Pasmore

Fil - Mu]ew Nazzjonali tal - Arti fil - Belt Valletta fil - jiem li g[addew ittellg[et b ’ su//ess wirja ta ’ pitturi tal - artist Victor Pasmore (1 908 -1 998) , figura emblematika tal Arti Britannika tas - seklu 20 , li ispirat ;enerazzjoni s[i[a ta ’ artisti Maltin . Din il - wirja kienet tinkludi pittura li ri/entement ing[atat mill familja ta ’ Victor Pasmore lill - Kollezzjoni Nazzjonali , li tinsab ta[t il - kura ta ’ Heritage Malta . Din id - donazzjoni tinkludi pre/i]ament l a[[ar pittura li Victor Pasmore [adem fuqha ftit qabel ma miet fl -1 998 u hi e]empju tal - istil tipiku li hu stess ]viluppa matul is snin . Pasmore ]viluppa forma ta ’ arti astratta b ’ mod strutturat u kien ispirat mill - pajsa;; kulturali Malti , partikularment wara li ;ie joqg[od f ’ Malta b ’ mod permanenti fl -1 965 . Il - pittura ppre]entata lil Heritage Malta tinkorpora dak l - element partikulari li Pasmore pprova jil[aq fix - xog[ol astratt tieg[u , saffi ta ’ kuluri vibranti

flimkien mal - u]u tal isprej . Wie[ed mir - rwoli ta ’ Heritage Malta hu li tippromwovi u timplimenta l - a[jar prattika possibbli fil qasam tal - konservazzjoni . Il - pittura ta ’ Pasmore waslet fid - Divi]joni tal Konservazzjoni ;ewwa Heritage Malta fi stat mitluq . L - interventi me[tie;a kienu diffi/li [afna biex jitwettqu u kull xog[ol fuq din il - pittura sar b ’ reqqa u attenzjoni kbira . Ix - xog[ol ta ’ restawr fuq il - pittura ta ’ Victor Pasmore hu biss wie[ed minn numru vast ta ’ pro;etti li Heritage Malta [admet fuqhom matul is snin . Xog[ol li sar minn tim ta ’ konservaturi esperti f ’ dan il - qasam . B[ala A;enzija Nazzjonali ta ’ Malta g[all - Wirt Kulturali , Heritage Malta g[andha l kompetenza u l - g[arfien biex tie[u [sieb , tistudja , u tippromwovi donazzjonijiet mog[tija lill - Kollezzjoni Nazzjonali .


IN-NAZZJON

Il-:img[a, 10 ta’ Awwissu, 2012

TV#Radju 21 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Passioni pericolose La 7, 23>30

Film Kanadi] li n[adem apposta g[at-televi]joni fl-2006 u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Charisma Carpenter (fir-ritratt) u lil James Thomas. Tliet ir;iel imutu f’/irkostanzi misterju]i. L-ewwel indikazzjonijiet jindikaw li hemm [a;a wa[da biss komuni bejniethom, mara partikulari. L-isem ori;inali tal-film hu Flirting with Danger.

Fil-qosor Rockna Radio 101, 19>15 L-artist mistieden fil-programm tal-lum se

jkun Oliver Degabriele (fir-ritratt), mu]i/ist li jg[ix Pari;i, i]da g[amel bosta snin attiv fix-xena lokali u daqq ma’ diversi gruppi, fosthom Etnika, One Dead Poet u Fuse. B[alissa hu membru f’diversi gruppi Fran/i]i, fosthom Akale Wube, Festen u Word Out. Jippre]enta Michael Bugeja.

Trappola in fondo al mare Italia 1, 21>10

Film thriller Amerikan li n[adem fl-2005 u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Jessica Alba (fir-ritratt) u lil Paul Walker. Grupp ta’ g[addasa fil-fond ikunu qed ja[dmu biex itellg[u l-fdalijiet ta’ bastiment minn qieg[ il-ba[ar fil-Bahamas. I]da, filwaqt li [asbu g[al [afna affarijiet, ma g[addilhomx minn mo[[hom li l-ba[ar tal-in[awi hu mimli bil-klieb il-ba[ar. Una tartaruga di nome Josef Canale 5, 8>35 Film }vedi] li n[adem fl-2004 b’re;ija ta’ Erik Leijonborg u li g[andu b[ala protagonist lill-attur Axel Skogberg (fir-ritratt) li meta n[adem ilfilm kellu biss 11-il sena. It-tifel Max ikollu ]ew; di]appunti kwa]i f’daqqa. Ikollhom ]ieda fil-familja, i]da t-tarbija tkun tifla u g[alhekk qatt ma jista’ jilg[ab football mag[ha. Barra minn hekk talab lil ;enituri biex jixtrulu kelb, u minflok ;abulu fekruna. I]da kemm jibqa’ di]appuntat meta jsir jaf a[jar lil din il-fekruna?

For/ina - NET Television, 09>00, 18>40, 20>30 u 21>35

L-edizzjoni tal-lum se tkun maqsuma f’]ew; partijiet. Filg[odu se nsegwu xandira diretta tal-pontifikal solenni tal-festa ta’ San Lawrenz fil-Birgu. Dan ilpontifikal se jitmexxa mill-Kardinal Malti Prospero Grech. Imbag[ad filg[axija se jixxandru l-pur/issjoni bil-vara artistika (ritratt lemin) u devota ta’ San Lawrenz. Ma jonqsux ukoll servizzi marbuta malg[aqdiet tal-lokal, u l-karatteristi/i kollha ta’ din il-festa.

Vu/i Missjunarja Radju Marija, 21>00 Il-programm tal-lum se jlaqqag[na ma’ Sr Tarcisia Farrugia (fl-ewwel ritratt) u ma’ Sr Adelina Grima (fit-tieni ritratt), it-tnejn millkongregazzjoni lokali ta’ ‘Ulied il-Qalb ta’ :esù’ li bejniethom qattg[u 70 sena fil-missjoni flIndja. Mir-rakkonti tag[hom tinstilet l-attitudni sempli/i u simpatika ta’ dawn i]-]ew; sorijiet lejn mijiet ta’ trabi u tfal li [add ma jkun irid u d-dedikazzjoni totali tag[hom biex ikabbruhom, jedukawhom u jsibulhom l-istat tag[hom.


IN-NAZZJON

Il-:img[a, 10 ta’ Awwissu, 2012

22 TV#Radju

Biex ji;bed l-attenzjoni Borotalco - Canale 5, 23.30 06>00

101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fit-08>00)

09>00 09>05 10>00 10>05 11>00 11>55 12>00 12>30 13.00 15>00 15>05

A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Magazine 101 Mu]ika bla Kumment - Snin 70 Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria

Film komiku Taljan tal-1982 li n[adem b’re;ija ta’ Carlo Verdone (fir-ritratt hawn ta[t ma’ Eleonora Giorgi), li jidher ukoll b[ala attur f’parti ewlenija fl-istess film.

Hu jkun bejjieg[ li j[abbat dar dar. Naraw x’jag[mel biex jikseb l-attenzjoni u eventwalment l-im[abba ta’ wa[da li tkun ta[dem b[alu.

(b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00 u fil-17>00)

17>55 18>00 18>30 19>15 21>00 23>00

Radju Malta - 93.7 FM 06:00 – Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:45 ?ama ?ama 09:00 - BBC 09:05 – Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - Newsline 12:45 Tifkiriet 13:30 - Qari bil-Malti 14:00 A[barijiet 14:05 – E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 - A[barijiet 16:05 – Drivetime (jinkludi 17:00 A[barijiet) 18:00 - Bulettin talA[barijiet 18:15 – - Nwar 19:00 - Ma’ Nathalie 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Qari bilMalti (r) 20:30 - Il-Belt Valletta 21:00 - BBC News 21:05 - Countdown 22:00 - LA[barijiet 22:05 - Night Moods 23:00 - Xi qrajt, xi smajt 23:03 – Ru]arju 23:30 Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Ma’ Pauline 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Kummentarju 12:30 Linja Diretta 13:15 - Bla Kantunieri 13:45 - ONE News 14:00 - Maltin Biss 15:30 Drive Time 15:45 - ONE News 16:30 - Tomatate 17:00 Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:15 - :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:10 - A[barijiet Sportivi 18:15 - Dirett Parlament 18:45 - Mid-Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone (jinkludi 19:45 ONE News) 20:15 - Collage 20:45 - Xalata Rock 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 - VO’s 24:00 - Bla Kantunieri (r) 02:00 - Weekend Party. RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet filQosor) 09:15 - G[alina Lkoll (11:00 RTK Qosor) 11:40 Headlines 11:55 - Fi {dan ilMulej 12:00 - RTK Bulettin

Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Mu]ajk Rockna Fuzzbox - George Galea Night Style

12:15 - Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:30 – Il-Polz ta/-?ittadin 16:40 - Headlines 17:00 RTK Bulettin 17:15 – Summer Mix! (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan ilMulej 19:05 - Ru]arju 19:25 Rakkont 19:40 – L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 21:00 – }g[a]ag[ fis-Sajf (r) 22:00 – Il-Qaddis tal-Jum 22:05 Ru]arju 22:25 - Ripetizzjonijiet - Rakkont, Ru[ il-Kelma, Upbringing, Tobba, Environment. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 – Teatru Miftu[ 10:00 - Santu Wistin: {ajja u Twemmin 11:00 - Classic FM 13:00 - Anali]i tal-:urnali 13:30 – Ktieb fl-Idejn 14:00 BBC News Hour 15:00 Classic FM 19:30 – Biex Hekk Jibqg[u Mag[n 20:00 – {The Soundtrack File 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 11:00 - Van;elu {aj 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju l-Erwie[ 13:00 - Qari tar-Rumanz 13:30 - Shalom 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Il-Muftie[ tal-G[erf 16:00 – Il-Kura tal-:nien 16:45 - Naturali 17:00 – G[arfuh fil-qsim tal-[ob] 17:30 Bullettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 - G[asar 18:00 Angelus u Ru]arju 18:30 Quddiesa 19:00 - Qawsalla ta’ Kari]mi 20:00 - Alla g[ani fil[niena 20:30 – Qari tar-Rumanz (r) 21:00 - Vu/i Missjunarja 22:00 - Proposto Spiritwali 23:00 - Ru]arju 23:30 – A[barijiet Reli;ju]i 23:50 Kompjeta 24:00 - Il-Ma[bub tal-Mulej. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast with Drew 10:30 - Simon Pisani 13:30 – Ian Lang 15:30 Nathan u Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 – Dance Top 20 20:00 – Paul Oakenfold 22:00 - Miss Roberta 24:00 – Defected in the House. Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 Fil-Kumpanija ta’ Tony 13:00 Ejjew G[andi 15:00 - All Time Favourites 17:00 - Melodiji tal-Passat 18:30 - All Time Favourites 22:00 - BeeZee Fridays.

TVM 07:00 - L-G[odwa t-Tajba 09:00 - Kids Zone 09:50 - }ona 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Teleshopping 13:10 Extraordinary Women (dok.) 14:00 - A[barijiet 14:05 Teleshopping 15:05 - Days that Shook the World (dok.) 16:00 A[barijiet 16:05 - Teleshopping 17:05 - Beast Legends (dok.) 18:00 - A[barijiet 18:10 - Sellili 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Pride and Prejudice. Film 2005 23:00 - L-A[barijiet 23:15 - Mixage. TVM 2 07:30 - BBC - The Truth About Food (dok.) 08:10 - BBC - Life of Mammals (dok.) 09:00 Extraordinary Dogs 09:30 Olympics. ONE 07:00 - Flippers 07:30 - ONE News 07:45 - Uni/i (r) 08:05 Lejn il-Kungress (r) 08:30 - ONE News 08:50 - Clint on ONE 09:00 - Lilliput 09:30 - Nuni 09:40 - Minuta Wa[da 09:45 Londri 10:00 - Teleshopping 10.35 - Hazzzard Daily Update 10:40 - Lapes u Karta 10:55 Vidoes Mu]ikali lokali 11:00 Teleshopping 11:45 - Londri 12:00 - {ajjiet 13:30 - ONE News 13:40 - Teleshopping 14:45 - Emilja (ep. 15) 15:40 Minuta Wa[da 15:45 - Londri 16:00 - Lilliput (r) 16:30 - Ieqaf 20 Minuta 16:55 - Clint on ONE 17:05 - Team PL 17:30 - ONE News Update 17:40 - Team PL 18:05 - Rifless 19:30 - ONE News 20:10 - London 2012 20:30 - Flippers 21:00 - DJ Vision 21:45 - Gazebo (r) 22:40 - Kudos (r) 23:15 - ONE News 23:45 - Team PL (r). Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 104.6 Music Entertainment 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News

19:20 - MEP u Int 19:30 {abbejtek (r) 20:30 - MillParlament 21:30 - Dokumentarju 22:00 - News 22:30 - Robert Musumeci Talk Show (r). Raiuno

06:45 - Unomattina estate (jinkludi Tg 1 fis-07:00, fit-08:00 u fid09:00) 10:00 - Tg 1 10:10 Unomattina vitabella 11:05 - Un ciclone in convento (TF) 12:00 E state con noi in tv 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 Don Matteo 7 15:10 - Capri 17:15 - Heartland (TF) 18:00 - Il commissario Rex (TF) 18:50 Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:30 - Techtechete - Il nuovo che fu 21:20 - Me lo dicono tutti! 23:40 - TV 7 00:45 L’appuntamento - scrittori in tv 01:15 - Tg 1 notte 01:50 Sottovoce. Raidue 07:10 - Tutti odiano Chris (TF) 07:30 - Cartoons 10:10 - Art Attack 10:35 - Tg 2 insieme estate 11:20 - Il nosto amico Charly (TF) 12:10 - La nostra amica Robbie (TF) 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Olimpiadi di Londra 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Olimpiadi di Londra 23:45 - Tg 2 notizie 24:00 Buonanotte Londra 01:30 - Tg Parlamento 01:50 - Quella sporca dozzina: missione di morte. Film ’87. Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Mini ritrtatti - Gino Cervi 08:35 - Totò, Fabrizi e i giovani d’oggi 10:10 - La storia siamo noi 11:15 - Agente Pepper (TF) 12:00 - Tg 3 12:15 - Per un pugno di libri 13:10 - La strada per la felicità (soap) 14:00 - Tg regione 14:45 - Tgr Piazza affari 14:55 - La casa nella prateria 15:45 - 14 Hours. Film 2005 17:10 - Geo Magazine 2012 19:00 - Tg 3 20:15 - Cotti e mangiati (sitcom) 20:35 - Un posto al sole 21:05 - La grande storia 23:15 - Tg regione 23:25 - Tg3 linea notte 23:55 - Lucarelli racconta 01:15 - Zettel - La filosofia del movimento 01:45 - Fuori

orario 01:55 - Un pomeriggio noioso. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina

08:35 - Una tartaruga di nome Josef. Film 2004 10:20 - I Cesaroni 13:00 Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 - Be My Baby. Film 2006 16:15 - Una ragazza speciale. Film 2000 18:15 - La ruota della fortuna 20:00 - Tg 5 20:40 Veline 21:20 - Ale & Freanz Show 23:30 - Borotalco. Film ’82 01:30 - Tg 5 notte. Rete 4 07:45 - Più forte ragazzi (TF) 08:40 - The Sentinel (TF) 09:50 Detective Monk (TF) 10:50 Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Pacific Blue (TF) 12:55 Distretto di polizia 4 (TF) 13:50 - Poirot 16:20 - My Life - Segreti e passioni (soap) 16:40 - Il ritorno di Ringo. Film ’65 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (TF) 20:10 - Siska (TF) 21:10 Julie Lescaut 23:25 - Carne tremula. Film ’97. Italia 1 07:20 - Hannah Montana (sitcom) 08:10 - Cartoons 10:30 Dawson’s Creek (TF) 12:25 Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 Gossip Girl (TF) 15:55 - Glee (TF) 16:45 - Giovani campionesse (TF) 17:40 - Love Bugs 3 (sitcom) 18:30 - Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:25 - CSI: NY (TF) 21:10 - Trappola in fondo al mare. Film 2005 23:25 Monster Ark - La profezia. Film 2008 01:15 - Nip#Tuck (TF). La 7 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La 7 09:55 - In onda 10:35 - JAG Avvocati in divisa 11:30 - Agente Speciale Sue Thomas 12:30 - I menù di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:10 - È arrivato mio fratello. Film ’85 16:10 - L’Ispettore Barnaby 18:00 - I menù di Benedetta 18:55 - Cuochi e fiamme 20:00 - Tg La 7 20:30 In onda 21:10 - Soldati a cavallo. Film ’59 23:20 - Passioni pericolose. Film 2006 01:00 - Tg La 7 01:10 - NYPD (TF) .


IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta’ Awwissu, 2012

TV#Radju 23 Favourite Channel 08:00 - Dun Benit 09:00 - Mrs Prichard 10:00 - Armar Festi 11:15 - Teleshopping 12:05 Kont Taf? 12:15 - F. News 12:30 - Teleshopping 13:00 Festi 15:00 - Teleshopping 16:30 - ECO 17:00 Teleshopping 17:30 - Ashram 18:15 - F. News 18:30 - (ikompli) Ashram 19:45 - Reporter 20:00 - Kont taf? 20:15 - F. News 21:00 - Ipokriti 22:00 Nintrefa ’l Fuq 23:15 - F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 - 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 2010 Onwards 14:30 - Drama Bronx 15:00 - Wasal il-{in g[all-Maltin 15:30 - Bell’Italia 16:00 - Romantica 17:00 Teleshopping 18:00 Total Request 20:00 - Bingo 75 20:30 - Non Stop Music. La 5 12:05 - Beautiful (soap) 12:40 Centovetrine 13:15 - Che trucco 13:35 - Spose Extralarge 14:00 Una mamma per amica (TF) 14:50 - Trust Me (TF) 15:40 The OC (TF) 17:25 - Chante! (TF) 17:55 - Dharma and Greg (sitcom) 18:15 - Non ditelo alla sposa 19:40 - The OC (TF) 20:25 - Una mamma per amica (sitcom) 21:10 - The Tudors (TF) 22:50 - Beautiful 23:25 Make Me Perfect. BBC Entertainment 07:15 - Teletubbies 07:40 - The Roly Mo Show 07:55 - ForgetMe-Not Farm 08:10 - Me Too! 08:30 - Keeping up Appearances 09:00 - Supernova 09:30 - The Weakest Link 10:15 EastEnders 10:45 - Doctors 11:15 - Monarch of the Glen 12:05 - India with Sanjeev Bhaskar 12:55 - The Old Guys 13:25 - Keeping up Appearances 13:55 - The Weakest Link 14:40 - EastEnders 15:10 - Doctors 15:40 - India with Sanjeev Bhaskar 16:30 - Supernova 17:00 - The Weakest Link 17:50 - Chimp Family Fortunes 18:45 - Doctors 19:15 - Doctor Who 20:00 - The Cup 20:30 - Twenty Twelve 21:00 - New Tricks 21:50 - The Impressions Show

with Culshaw and Stephenson 22:20 - ’Allo, ’Allo! 22:50 BBC Proms. TCM 07:55 - Gunsmoke

09:00 - The

High Chaparral 10:05 - Who’s Minding the Store? Film ’63 (U) 11:50 - Young Dillinger. Film ’65 (A) 13:45 - Gunsmoke 14:50 - The High Chaparral 16:00 - Day of the Evil Gun. Film ’68 (A) 17:50 - The Double Man. Film ’67 (U) 19:50 Phone Call From a Stranger. Film ’52 (U) 22:00 - Wes Craven’s New Nightmare. Film ’94 (15). MGM Movies 07:00 - Ned Kelly. Film ’70 (AA) 08:40 - Mission of the Shark. Film ’91 (PG) 10:15 - A Man Called Sarge. Film ’90 (15) 11:45 - Still of the Night. Film ’82 (AA) 13:15 - Till There Was You. Film ’91 (PG) 14:45 Blacula. Film ’72 (X) 16:15 - A Woman’s Tale. Film ’91 17:50 War Stories. Film 2003 19:15 Retroactive. Film ’97 (18) 20:45 - MGM’s Big Screen 21:00 Shark! Film ’69 22:30 - Leather Jackets. Film ’92 (18). Diva Universal 07:00 - Rex: A Cop’s Friend 07:55 - Kojak 08:55 - Rosemary and Thyme 09:55 - Ironside 10:55 - McLeod’s Daughters 11:55 - Quincy, M.E. 12:55 Kojak 14:00 - JAG 15:00 - JAG 16:00 - Ironside 17:00 - Quincy, M.E. 18:00 - JAG 19:00 Ironside 20:00 - Kojak 21:00 Agatha Christie’s Poirot 22:49 Great Women 23:00 - Quincy, M.E. Discovery Channel 07:15 - Deadliest Catch: Pirate School 08:10 - Extreme Fishing with Robson Green: At the Ends of the Earth 09:05 Mythbusters: Pirates 2! 10:00 How Do They Do It? 10:30 Destroyed in Seconds 10:55 Ultimate Survival: Western Pacific 11:50 - Wheeler Dealers: Lexus LS400 12:45 - Fifth Gear 13:40 - American Chopper: Senior vs Junior 14:35 - Dirty Jobs: Alligator Egg Collector 15:30 - Mythbusters: Car Vs Rain 16:25 - Deadliest Catch: The Island 17:20 - Extreme Fishing with Robson Green: At the Ends of the Earth 18:15 River Monsters: Silent Assassin 19:10 - How It’s Made 19:40 How Do They Do It? 20:05 Curiosity: Did God Create the Universe? 21:00 - Swamp Loggers: The Tipping Point 21:55 - Weapons That Changed the World: M1 Garand Rifle. A Haunting: 22:50 - Casa de los Muertos 23:45 - Monster in the Apartment.

Melita Movies 10:00 - Diary of A Wimpy Kid 11:30 - Toy Story 3 13:10 - Big Daddy 14:40 - Eat Pray Love 16:55 - Hollywood Buzz 17:20 The Bone Collector 19:15 Hide & Seek 21:00 - Street Kings 2: Motor City 22:35 Never Let Me Go 00:20 - Wall Street. Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 Hollywood Buzz 11:05 - How I Met Your Mother 11:30 Brothers and Sisters 12:15 Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 - The West Wing 15:15 - Fringe 16:00 - Gossip Girl 16:45 Alcatraz 17:30 - Amazing Race 18:15 - Days of Our Lives 19:05 - Films & Stars 19:35 - Person of Interest 20:30 - Glee 21:15 Gossip Girl 22:00 - Top Gear 23:05 - The Mentalist 23:50 How I Met Your Mother 00:15 2 Broke Girls 00:40 - Hung 01:10 - Bored To Death. Biography Channel 07:00 - America’s Court with Judge Ross 07:30 - Eye for an Eye 14. The Locator: 08:00 -

Separated But Not Forgotten 08:30 - The Locator: My Two Dad’s 09:00 - Real Housewives of Beverly Hills: Unforgivable 10:00 - Snapped: Women Who Kill: Larissa Schuster 11:00 America’s Court with Judge Ross 11:30 - Eye for an Eye. Ultimate Tourist Scams: 12:00 - Gambling Scam: Malaysia 12:30 - Identity Scam Theft: USA. 13:00 Storage Wars: Smoke ’Em If You Find ’Em 13:30 - Pawn Stars: The Eagle Has Landed 14:00 - James Stewart 15:00 Katharine Hepburn. Ultimate Tourist Scams: 16:00 - Gambling Scam: Malaysia 16:30 - Identity Scam Theft: USA. 17:00 - Real Housewives of Beverly Hills: Unforgivable. The Locator: 18:00 - Separated But Not Forgotten 18:30 - My Two Dad’s. 19:00 - Storage Wars: Smoke ’Em If You Find ’Em 19:30 - Pawn Stars: The Eagle Has Landed. Ultimate Tourist Scams: 20:00 - Gambling Scam: Malaysia 20:30 - Identity Scam Theft: USA. Hardcore Pawn: 21:00 - Gold War 21:30 Family Feud. 22:00 - Swamp People: Dark Waters 23:00 Lady Hoggers: Mud Hoggin’ 23:30 - American Hoggers: Calf Killer.

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 09:05 - Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 - P.B. Bear and Friends 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 - Kipper 09:45 - Oswald 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 - Barney and Friends 10:40 - Wobblyland 10:45 - Jarmies 11:00 Anthony Ant 11:15 - The Hoobs 11:40 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:05 - Wildlife 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - My Animal Family 12:45 - Benjamin’s Farm 12:50 - See The Sea 12:55 - Mio Mao 13:05 - P.B. Bear and Friends 13:10 - Wildlife 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 - Bob the Builder 13:35 - Fireman Sam 13:45 - Thomas and Friends 14:10 - Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 - Pingu 14:25 - Barney and Friends 14:55 Kipper 15:05 - Oswald 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 - Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 - Tiny Planets 15:55 - Pingu 16:00 - My Animal Family 16:15 Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 - Fireman Sam 17:05 Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 - P.B. Bear and Friends 17:35 - Wobblyland 17:40 - Baby

Antonio’s Circus 17:45 - Fluffy Gardens 18:00 Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - The Hoobs 18:50 - Gazoon 19:00 - Tork 19:15 - Dougie in Disguise 19:25 Pingu 19:30 - Gazoon 19:35 - Angelina Ballerina 19:50 - Gazoon 19:55 - The Hoobs 20:25 - Pingu 20:30 - Tiny Planets 20:35 - Pingu 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 - Bob the Builder. Disney Channel 09:00 - Wizards of Waverly Place: The Movie 10:35 - Wizards of Waverly Place 14:50 - Phineas and Ferb 15:15 - Jessie 15:40 - ANT Farm 16:00 - Good Luck Charlie: The Road Trip Movie! (U) 17:20 - Wizards of Waverly Place 17:45 - Jessie 18:10 - ANT Farm 18:35 - Good Luck Charlie 19:25 - So Random 19:50 - The Suite Life on Deck 20:15 - Jonas LA 20:40 - Shake It Up 21:05 - Good Luck Charlie 21:55 - Wizards of Waverly Place.

06>30 07>00 09>00 12>00 12>30 13>00 14.00 14>05 15>00 15>05 16>00 17>00 18>00 18>10 18>40 19>45 20>30 21.00 21.30 21.35 23>00 23>30

Bejni u Bejnek NET News Pontifikal, Festa S. Lawrenz, Birgu X’hemm g[all-Ikel Bejni u Bejnek Simpati/i NET News Teleshopping NET News Simpati/i Teleshopping Déjà Vu NET News Flusek For/ina, Festa S. Lawrenz, Birgu NET News For/ina, Festa S. Lawrenz, Birgu Anali]i tal-A[bar NET News For/ina, Festa S. Lawrenz, Birgu NET News For/ina, Festa Salvatur, {al Lija (r)

Sport fuq il-Cable Eurosport 07:00 - English Breakfast 08:30 - Olymp. Athletics 10:30 Olymp. Canoe Sprint: SF (live) 13:00 - Olymp. Games: Day 14 (live) 15:55 - London Eye 16:00 - Olymp. Volleyball: Men’s: SF (live) 18:00 - Olymp. Handball: Men’s: SF (live) 19:30 - Olymp. Basketball: Men’s SF (live) 19:55 - London Eye 20:00 Olymp. Athletics (live) 22:30 Olymp. Handball: Men’s: SF (live) 23:00 - Olymp. Basketball: Men’s SF (live). Eurosport 2 06:30 - Eneco Tour of Benelux UCI World Tour Cycling 07:30 - Eurosport 2 Morning News 08:00 - Rogers Cup Tennis 09:30 - Eneco Tour of Benelux UCI World Tour Cycling 10:30 - Rogers Cup Tennis 12:30 Eurosport 2 News 13:00 -

Eneco Tour of Benelux UCI World Tour Cycling 14:30 Eneco Tour of Benelux UCI World Tour Cycling: Stage 4 (live) 16:30 - Rogers Cup Tennis 18:00 - Rogers Cup Tennis: Rd of 16: Montreal (live) 19:45 - Eurosport 2 News 20:00 - Rogers Cup Tennis: Rd of 16: Montreal (live) 22:00 - Eneco Tour of Benelux UCI World Tour Cycling 23:00 - Eurosport 2 News.

GO Sports 1 07:00 - Serie A: Rd 9: Milan v Parma 09:00 - Barclays PL: Wk 21: Man. C. v Liverpool 11:00 Serie A: Rd 10: Inter v Juventus 13:00 - Barclays PL: Wk 23: Wigan Ath v Man. C. 15:00 Serie A: Rd 12: Inter v Cagliari 17:00 - Barclays PL: Wk 26: Man. C. v Fulham 19:00 - ATP Masters 1000: Rogers Cup: QF (live) 23:00 - Barclays PL 2012#2013: Preview of the Season 00:00 - Trans World Sport 01:00 - ATP Masters 1000: Rogers Cup: QF (live). GO Sports 2 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - Serie A: Rd 10: Roma v Milan 11:00 - PL World 11:30 Serie A: Rd 11: Milan v Catania 13:30 - Barclays PL: Wk 24: Man. C. v Tottenham H 15:30 FIFA Futbol Mundial 16:00 Serie A: Rd 12: Juventus v Palermo 18:00 - Barclays PL: Wk 27: Aston Villa v Man. C. 20:00 - 2012 US PGA Championship: Day 2 (live)

01:00 - Roma Channel. GO Sports 3 20:45 - Ligue 1: Rd 1:

Montpeillier Hérault SC v Toulouse FC (live) 22:45 - Inter Channel.

Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga: BR.

Monchengladbach v FC Schalke: dtd. 11.02.12 (r) 09:55 - Copa Libertadores: Vasco v Corinthians: dtd. 17.05.12 (r) 11:45 - FIFA Beach Soccer WC Qual.: Norway vs. Spain (r) 13:05 - NBA: San Antonio Spurs @ Oklahoma City : dtd. 09.01.12 (r) 14:55 - WWE: Smackdown (r) 15:45 - 2012 Alpari World Match Tour: Sweden: Day 1 (r) 17:50 - 2012 UIPM Pentathlon: Women's F.: Rome Italy (r) 19:15 - WWE: RAW 20:05 Bundesliga: BR. Monchengladbach v FC Schalke: dtd. 11.02.12 (r) 21:55 - NBA: San Antonio Spurs @ Oklahoma City : dtd. 09.01.12 (r) 23:40 WWE: RAW (r) 00:30 - FIFA Beach Soccer WC Qual.: Norway vs. Spain (r). Melita Sports 2 12:00 - 2012 Alpari World Match Tour: Sweden: Day 1 (r) 14:05 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 15:10 - Copa Libertadores: Vasco v Corinthians: dtd. 17.05.12 (r) 16:55 - America's Cup: World Series: Venice: Day 4 (r) 18:55 - 2012 Alpari World Match Tour: Sweden: Day 1 (r) 21:00 - 2012 UIPM Pentathlon: Women's F.: Rome Italy 22:25 WWE: RAW (r) 23:15 Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings. Malta Stars 08:00 - AME Cup: Tarxien v Hamrun (r) 09:50 - Melita GFA 1st Div.: Xewkija v Nadur: dtd. 04.05.12 (r) 11:55 - BOV PL: Valletta v Balzan: dtd. 14.04.12 (r) 14:05 - AME Cup: Birkirkara v Rabat (r) 15:50 - Malta Rugby Football Union: Overseas v Stompers: dtd. 17.03.12 (r) 17:40 - Malta Basketball Assoc.: Women's League: Loyola v Hibs (r) 19:00 - AME Cup: Tarxien v Hamrun (r) 20:50 - Melita GFA 1st Div.: Xewkija v Nadur: dtd. 04.05.12 (r) 22:55 - BOV PL: Valletta v Balzan: dtd. 14.04.12 (r) 01:05 - AME Cup: Birkirkara v Rabat (r).


IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta‘ Awwissu, 2012

24 Passatemp

Tisliba 1

2

5

3

4

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

Mimdudin>5. u 6. Li taf tistabar (10) 6. Ara 5 7. }ifna folkloristika (5) 10. Ba[ar kbir li j[addan kontinent (5) 11. La lili, la lilha u lanqas lilu (5) 12. Re[ja tal-[ila fil-;isem b’sawm jew b’mard (5) 14. Kelma li fil-letteratura tfisser sin/ier u fidil (5) 16. Ma ;iet u]ata qatt (5) 17. Fantasma (5) 18. Kunjom li jibda bil-vittma ta’ Kajjin? (5)

Weqfin>1. Isem mag[ruf ta’ missili Amerikana (6) 2. Xog[ol ta’ qerq (6) 3. Re/ipjent tal-k/ina (6) 4. Wie[ed, tnejn, tlieta u dan qabe] mit-tieqa, konna ng[idu (6) 8. Ming[ajrha l-;errej ma jag[mel xejn (5) 9. Aida madwar l-ewwel ta’ Lulju, tibdel isimha! (5) 12. Be]bu]a (6) 13. Rispostu]a (6) 14. Rabba s-sadid (6) 15. Mitt ratal qatran? (6)

L-erba’ turisti

Mat-turisti jduru l-ibliet ta’ Zurich, Berne, Geneva u Lausanne, erba’ minnhom jinsabu fl-istess tour. Liema huma?

Sudoku

Kur]ità

Soluzzjoni tal-biera[

Mimdudin> 5. Ajkla; 6.Tosku; 7. Xikel; 10. Porku; 11. Tabxa; 12. Torok; 14. Tabib; 16. {aw[a; 17. Qolla; 18. Issir. Weqfin> 1. Galopp; 2. Paniku; 3. Attent; 4. Nutara; 8. Qrara; 9. }biba; 12. Tonfqu; 13. Klamar; 14. Ta[bi]; 15. Ba/iri.

G[at-tfal Konfu/ju (551-479QK) ittieni iben ta’ Kong Qiu Liangho, kien g[alliem ?ini], editur, politikant u filosfu. Jibqa’ jissemma g[allkwotazzjoni: “An oppressive Government is more to be feared than tiger”. Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9.

Soluzzjonijiet

Sudoku L-ebda turisti

Dada Nru. 2

I]-]ifna tal-pingwini

Liema dada^

Liema minn dawn il-[ames dadi kien iffurmat mill-kubu miftu[ bera[ fil-parti t’hawn fuq?

I]-]ifna tal-pingwini

Liema dada^

In-Nri 4 u 5

Dawn il-[ames pingwini kienu f’vena mill-aqwa, tant li [assew li kellhom jg[addu ftit [in ji]fnu. Jekk tosservahom tajjeb g[andek issib tnejn xorta li qed insej[ulhom ‘tewmin’. Liema huma?


IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta’ Awwissu, 2012

Klassifikati 25 PROPRJETÀ Is-Swatar

APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar talbanju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.

Marsaskala

APPARTAMENT 2#3 tassodda, combined kbira, k/ina fitted tal-oak, kamra ta l-ikel, sitting room, kamra tal-banju, bil-bejt. Kundizzjoni tajba [afna. ?emplu 79490444.

Marsaxlokk

FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.

Santa Venera

FLAT l-ewwel sular finished u furnished. Tliet kmamar tas-sodda wa[da ensuite, gallarija quddiem u wara u parti mill-bejt bilwashroom. €110,000 (Lm47,000) ?emplu 79990798.

G{ALL-KIRI Il-{amrun

GARAXX tajjeb g[al store, 70 pied twil, 21 pied wiesa’ bi 13-il filata, livell mat-triq bil-bit[a u parapett. ?emplu 99554321.

Ir-Rabat

DAR moderna mibnija ;dida tajba g[al clinic jew uffi//ju f’area tal-Knisja. ?emplu 79255442.

VETTURI Citroen C2 VTR

SEWDA dejjem iggaraxxjata. Extras jinkludu VTR alloys, bucket seats b’trimmings kulur oran;jo, electric windows u mirja, power steering, kundizzjoni tajba [afna. 42,000kms, mudell 2006. Sid wie[ed. Prezz €6,500 o.n.o. ?emplu 99056674.

AVVI}I G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 99602436.

Gypsum Installation

TURNKEY CONTRACTORS, flat ceiling, wall lining, bulk head,

partition, coving, sound proofing, painting etc. Kwalità importanti. Bargain Price. Established 1995. ?emplu 99477655 jew 27632105. moderndesign@waldonet. net.mt

Ni]barazza

DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq ilparts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

Trasport bejn l-Ingilterra u Malta

GANGA Transport Services, Triq Wied il-G[ajn,

{a]-}abbar }BR2703. Issoluzzjoni tieg[ek g[al ;arr ta’ karozzi bejn l-Ingilterra u Malta. Store fl-Ingilterra. ?emplu 21803271 jew 99153153.

G{ALL-BEJG{ Boxing

72 videos bil-magazines dwar l-aqwa boxers, €50 kollha jew €1 il-wie[ed. Tapit 275cm x 315cm a[dar bil-wine €30. ?emplu 21243433. G[al kull xog[ol ta’ stampar u sheets tat-tombla B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici printing press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur, e//. u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress. com

Mejda tal-pranzu

KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata

Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bil-kannella, monitor tal-kompjuter, libsa talbridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum talKarnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.

Pushchair

3 wheeler Neoato Reverso Sport, kundizzjoni perfetta, ftit u]ata, €125. Puschair Inglesina, kundizzjoni tajba [afna €50. ?emplu 79409398.

PRIVAT Malti

FORM 1 – 5: Se jing[ataw lezzjonijiet g[arresits ta’ Settembru. ?emplu 79288881.

JIN{TIE:U Nies

BIEX jaqtg[u l-g[eneb. ?emplu lil Meridiana Wine Estate, Ta’ Qali bejn 9.00am u l-4.00pm fuq 21413550.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta’ Awwissu, 2012

26 Avvi]i PN

SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN AVVI}I POLITI?I {AL SAFI. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew g[al informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.

{AL BALZAN. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, fil-pjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet talftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.

AVVI}I O{RA IL-G}IRA. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[all-kiri tal-Bar talUffi//ju PN tal-lokalità. L-offerti g[andhom jintbag[tu lisSegretarju Kumitat Sezzjonali PN G]ira, Uffi//ju PN G]ira, Triq Manoel De Vilhena, ilG]ira. Il-Kumitat jirri]erva ddritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.

SAN PAWL IL-BA{AR. Il-

L-ISLA. Is-Segretarju talKumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor ittessera li hu mitlub imur flUffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m.

Kumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-bar flUffi//ju PN tal-lokalità. Dawk interessati g[andhom jibag[tu lofferti tag[hom indirizzati lisSegretarju Kumitat PN San Pawl il-Ba[ar jew i/emplu 99456411 jew 99642765. Il-Kumitat Sezzjonali PN jirriserva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.

{AL QORMI. Il-Kumitat

IL-QRENDI. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri talKumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).

SAN :ILJAN. Membri tal-

Kumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda.

I}-}URRIEQ. Membri talKumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ tesseri ;odda. AVVI}I SO?JALI JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe Cassar se jorganizzaw Barbecue, is-Sibt, 11 ta’ Awwissu fit-8 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €22 g[all-kbar u €11 g[at-tfal ta’ bejn il-5 u t-12-il sena. G[al bookings /emplu 79459227 jew 99468624.

CHRIS SAID. Il-{bieb ta’

Chris Said se jorganizzaw Barbecue, il-:img[a, 17 ta’ Awwissu fit-8 p.m. f’Ta’ Mena, Marsalforn. Prezz €10 g[allkbar u €5 g[at-tfal. G[al aktar informazzjoni u biljetti /emplu 79558860.

MARIO DE MARCO. Il-

{bieb ta’ Mario de Marco se jorganizzaw Barbecue, is-Sibt, 1 ta’ Settembru fit-8.30 p.m. f’La Grotta Restaurant, fil-lukanda Seabank, il-Mellie[a. Prezz €20 u biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 21444437, 21247049 jew 99450902.

{A}-}EBBU:. Il-Kumitat Sezzjonali ta]-}g[a]ag[ PN se jorganizza Lejla Maltija, il:img[a, 7 ta’ Settembru fit-8 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-lokalità. Prezz €15 u biljetti jinbig[u mill-bar tal-Uffi//ju PN jew /emplu 79460242. ANTOINE BORG. Il-{bieb ta’ Antoine Borg se jorganizzaw Tombla u Barbecue, is-Sibt, 8 ta’ Settembru fis-7.30 p.m. filBuskett Roadhouse. Prezz €18 g[all-kbar u €12 g[at-tfal. G[all-biljetti /emplu 27450114, 79703664 jew ibag[tu email fuq antoine@antoineborg.com.

ROBERT ARRIGO. Robert

Arrigo jav]a li qed jiltaqa’ ma’ kull min jixtieq jiltaqa’ mieg[u, kuljum bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. fl-uffi//ju tieg[u, 60 Triq Depiro, Tas-Sliema. ?emplu 23285000 jew 79492885.

JASON AZZOPARDI. Jason Azzopardi qed jiltaqa’ mal-kostitwenti tieg[u, fl-uffi//ju 26, Triq Bormla, Paola. G[al appuntament /emplu 22985100 jew 22985104. CHARLÒ BONNICI. Charlò

Bonnici jixtieq jav]a li jiltaqa’ ma’ min ikun jixtieq jiltaqa’ mieg[u, bla appuntament, fluffi//ju tieg[u f’20, Triq ilQarsajja, {’Attard, kull nhar ta’ {amis bejn it-3.30 p.m. u l-5.30 p.m.. Min jixtieq appuntament fluffi//ju tal-Mosta, jista’ j/empel 21430752 jew 79796667 jew jibg[at email lil info@charlobonnici.com.

Sezzjonali PN jav]a li l-Uffi//ju PN jinsab miftu[ ta[t management ;did wara t-tisbi[ u limmodernizzar li sar fl-a[[ar ;img[at. L-Uffi//ju PN qed ikun miftu[ kuljum bejn is-7 a.m. u tard filg[axija b’fa/ilitajiet b[al big screen u organizzar ta’ ikliet. G[al aktar informazzjoni /emplu 99479383.

JOE CASSAR. Joe Cassar jixtieq jav]a li qed jiltaqa’ mal-kostitwenti tas-7 Distrett (ir-Rabat, {a]-}ebbu;, {ad-Dingli, lIm;arr u l-Imtarfa) u tal-11-il Distrett ({’Attard, {al Balzan, il-Mosta u l-Imdina) kull nhar ta’ Tnejn u {amis bejn l-4 p.m. u s6 p.m. G[al appuntament tistg[u //emplu 22992418.

L-ISLA. Il-Kumitat Sezzjonali

MARIO DE MARCO. Mario de

PN jixtieq jav]a li l-bar talUffi//ju PN tal-lokalità re;a’ nfeta[ ta[t management ;did. Ilbar qed ikun miftu[ is-Sibt u l{add mill-5 p.m. ’l quddiem, u jintwerew log[ob tal-Premier Ingli] u s-Serie A Taljan.

IL-MOSTA. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a li lbar tal-Uffi//ju PN tal-lokalità re;a’ jinsab miftu[ kuljum ta[t management ;did.

TAL-PIETÀ. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a li lbar tal-Uffi//ju PN tal-lokalità issa qed jitmexxa minn management ;did. Qed ikunu servuti appetizers u jintwera l-football live. Qed ikunu organizzati ikliet, fosthom fenkati, la[am ta]]iemel u majjal mimli. G[allbookings tistg[u //emplu 99298312 jew 21244956. Il-bar qed ikun miftu[ kuljum mill-5 p.m. ’l quddiem u l-{add anke filg[odu.

TAS-SLIEMA. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[all-kiri tal-Bar talUffi//ju PN tal-lokalità. Kull min hu interessat jista’ jikkuntattja lill-President tal-Kumitat Sezzjonali PN Sliema fuq 99824277. Il-Kumitat jirri]erva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.

TONIO BORG. Il-Vi/i Prim

Ministru u Vi/i Kap tal-PN Tonio Borg jilqa’ lill-pubbliku fluffi//ju tieg[u f’Birkirkara bejn it-8 a.m. u l-10 a.m. G[al appuntament tistg[u //emplu 22042235 jew 21232873.

DAVID AGIUS. Min jixtieq jil-

taqa’ ma’ David Agius jista’ jag[mel dan ming[ajr b]onn ta’ appuntament kull nhar ta’ Tnejn wara l-4 p.m., f’187 Triq Santa Katerina {’Attard jew /emplu 79423101 jew 21417507 g[al appuntament fil-;ranet l-o[ra. David Agius hu Deputat g[as-7 Distrett ({a]-}ebbu;, {adDingli, ir-Rabat, l-Im;arr u lImtarfa) u g[all-11-il Distrett ({’Attard, {al Balzan, il-Mosta u l-Imdina).

Marco qed jiltaqa’ mal-pubbliku kull nhar ta’ {amis mill-4 p.m. sal-5.30 p.m. fl-uffi//ju tieg[u, 9 Brittania House, Triq l-Ifran, ilBelt Valletta u bejn il-5.30 p.m. u t-8 p.m. fl-uffi//ju tieg[u, 833 Triq il-Kbira San :u]epp, il{amrun. G[al appuntament /emplu 21255265 jew 22915022.

CAROLINE GALEA. Caroline

Galea tixtieq tav]a lill-kostitwenti li qed tilqa’ lin-nies fl-uffi//ju tag[ha f’25 Tarxien Road, Paola (quddiem il-Palace), kull nhar ta’ Tnejn u nhar ta’ Erbg[a bejn il5.30 p.m. u s-7.00 p.m. ming[ajr il-b]onn ta’ appuntament.

NOEL GALEA. Noel Galea jix-

tieq jav]a li qed jilqa’ lin-nies fluffi//ju tieg[u nhar ta’ Tlieta u nhar ta’ {amis filg[axija u s-Sibt filg[odu. G[al appuntament /emplu 99458101 jew 21641281. Email: noel.galea@global.net.mt.

CARMELO MIFSUD BONNICI. Carmelo Mifsud Bonnici qed jiltaqa’ mal-kostitwenti tieg[u kull nhar ta’ {add fl-10.30 a.m. fl-Uffi//ju PN i]-}ejtun, fil-11 a.m. fl-Uffi//ju PN il-Fgura u f’12 p.m. fl-Uffi//ju PN Marsaskala.

MALCOLM MIFSUD.

Malcolm Mifsud jav]a li qed jiltaqa’ ma’ kull min jixtieq jiltaqa’ mieg[u, kull nhar ta’ Erbg[a fl-4 p.m. f’123, Triq Melita, il-Belt Valletta u kull nhar ta’ {amis fil5.30 p.m. u s-Sibt fid-9.30 a.m. fi 33, Triq San Gejtanu, il-{amrun. ?emplu 21237181.

PHILIP MIFSUD. Philip Mifsud jav]a li qed jilqa’ lillkostitwenti fl-Uffi//ju ta’ {a]}ebbu;, kull nhar ta’ {amis bejn il-5 p.m. u s-7 p.m.; fl-Uffi//ju tar-Rabat kull l-ewwel u t-tielet Tlieta tax-xahar; u fl-Uffi//ju ta’ {ad-Dingli kull tieni u raba’ Tlieta tax-xahar. G[al aktar informazzjoni /emplu 21462304 jew 99425403. CLYDE PULI. Clyde Puli qed jilqa’ l-pubbliku b’mod regolari fl-uffi//ju tieg[u. G[al appuntament /emplu 23886200.

{’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642. BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200. BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. {AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038. G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426. {AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567. L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382. L-ISLA. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5.30 p.m. u s-7 p.m. fl-

Uffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21806226 jew 99602472. IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733. {AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456. L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979. L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852. L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603. IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507. IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. fl-Uffi//ju PN. IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com. PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222. RA{AL :DID. Kull nhar ta’ Tlieta u {amis bejn l-10 a.m. u l-11 a.m. u bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 79290954 jew 77290954. TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633. IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529. SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086. SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ :img[a bejn it-8.30 a.m. u 12.30 p.m. fl-Uffi//ju ‘Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 21441438 jew 21441682 jew tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt. IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99225033. VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273849. I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. flUffi//ju PN.


Il-:img[a, 10 ta’ Awwissu, 2012

27

Usain Bolt jirba[ il-200m Ara pa;na 29

Chris Hoy lest biex jibqa’ jikkompeti I/-/iklist Ingli], Sir Chris Hoy hu lest biex jag[mel U-turn u jibqa’ jikkompeti anke erba’ snin o[ra fl-Olimpjadi talBra]il. Nhar it-Tlieta li g[adda, Hoy reba[ is-sitt medalja tad-deheb tieg[u u mhux be[siebu jieqaf hawn. Skont rapporti fil-;urnali Ingli]i Hoy hu lest biex jikkompeti fil-Log[ob talCommonwealth ta’ sentejn o[ra fi Glasgow u skont kif imur, jidde/iedi jekk ji[ux sehem f’Rio jew le. Ta’ min jinnota li jekk Hoy jie[u sehem fl-Olimpjadi li jmiss dak i]-]mien ikollu 40 sena. Matul il-;img[a, hekk kif Hoy reba[ il-kategorija, Keirin ammetta li mhuwiex /ert jekk ;ismu hux se jkun jibqa’ jifla[ madwar 25 sieg[a ta’ ta[ri; fil-;img[a. Bi]-]ew; medalji li reba[ f’Londra, Hoy sar l-aktar atleta Ingli] li qatt reba[ medalji fl-Olimpjadi. Qabel Hoy, l-aktar atleta Ingli] li qatt kien reba[ fl-Olimpjadi kien Sir Steve Redgrave. Dan tal-a[[ar tkellem dwar is-su//ess ta’ Hoy u qal, “Chris kapa/i jibqa’ g[addej. G[alija g[adu ]g[ir u fadallu x’joffri lir-Renju Unit.”

Sir Chris Hoy

Xiang se jkun operat L-atleta ?ini] Liu Xang se jkun operat fir-Renju Unit wara li jumejn ilu dan, kontra kull mistenni, ma g[addiex g[assemifinali tal-110m hurdles wara li waqa’ hekk kif mar jevita l-ewwel hurdle. Xiang kien sar mag[ruf madwar id-dinja hekk kif reba[ il-medalja tad-deheb waqt lOlimpjadi tal-2004 f’Ateni u kien wie[ed mill-favoriti li jirba[ id-deheb f’Londra. It-tabib li se jkun qed jie[u [sieb loperazzjoni ta’ Xiang hu wie[ed mag[ruf u opera numru ta’ atleti kbar, wie[ed minnhom David Beckham. Xiang qed isofri mill-istess injury li

min[abba fiha kellu jirtira waqt lOlimpjadi ta’ Beijing. Sena ilu Xiang deher li rkupra millproblemi fi]i/i hekk kif [a l-fidda waqt ilkampjonati mondjali f’Dageu imma ddestin ried li dan jer;a’ j[oss l-u;ig[ waqt l-akbar manifestazzjoni tal-isport. Fil-finali tal-hurdles kien l-Amerikan Aries Merritt li reba[ il-medalja tad-deheb. “60% jie[du sustanzi ipprojbiti” Skont Victor Conte, sid tal-laboratorju BALCO, madwar 60 fil-mija tal-atleti waqt l-Olimpjadi jie[du xi sustanzi ipprojbiti imma mhux kollha jinqabdu. “Lorganizzaturi tal-Olimpjadi qed jg[idu li waqt dawn l-Olimpjadi qed isiru l-akbar ammont ta’ testijiet imma din hi kollha propoganda biex jidhru sbie[,” qal Conte. “It-testijiet ma tridx tibda tag[milhom ;img[at qabel jibdew l-Olimpjadi imma disa’ xhur qabel. Weightlifter jista’ jie[u sustanza ipprojbita biex il-muskoli tieg[u jikbru b’rata aktar mg[a;;la u jag[mel perjodu wieqaf biex b’hekk, meta jsiru ttestijiet ftit qabel l-Olimpjadi jew waqt lOlimpjadi dan ma jinqabadx,” spejga Conte. “Nemmen li madwar 60 fil-mija mill-atleti jag[mlu u]u minn sustanzi ipprojbiti,” temm jg[id Conte. Matul dawn l-a[[ar xhur numru kbir ta’ xjentisti [admu bla waqfien f’laboratorju spe/jalizzat fl-akwata ta’ Londra u s’issa saru madwar 6000 testijiet fuq l-atleti. Il-laboratorju ta’ BALCO, fil-passat, kien issuplixxa sustanzi lill-Ingli] Dwain

Chambers li kien instab [ati u ;ie sospi] g[al sentejn. Chambers t[alla jie[u sehem f’dawn l-Olimpjadi wara li reba[ appell quddiem is-CAS. Sitt snin ilu Conte kien arrestat g[al erba’ xhur fil-[abs u erbg[a o[ra f’daru stess.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta’ Awwissu, 2012

28 Sport REGATTA

Su//ess doppju g[all-:ermanja

ATLETIKA

Il-:ermani]i Peter Kretschmer u Kurt Kuschela ;;ustifikaw il-fatt li ;ew mag[]ula g[all-Olimpjadi billi reb[u l-medalja taddeheb fil-kategorija C2 talir;iel fuq distanza ta’ 1000m. Qabel l-Olimpjadi, fil:ermanja, kien hemm min ma qabilx mal-g[a]la ta’ dawn it-tnejn u bla dubju lbiera[ dawn taw l-aqwa risposta g[al min iddubitahom. Dawn it-tnejn g[elbu lisfida tal-a[wa mill-Belarus, Andrei u Aliaksandr Bahdanovich li huma champions mondjali biex [adu d-deheb filwaqt li fittielet post spi//aw ir-Russi Alexey Korovashkov u Ilya Pervukhin. Minkejja li kienu l-koppja tal-Azerbaijan Sergiy Bezugliy u Maksim Prokopenko li gawdew lewwel post g[al [afna [in, dawn, lejn l-a[[ar fa]i tattellieqa naqqsu r-ritmu u spi//aw fir-raba’ post. Liviu Dumitrescu-Lazar u Victor Mihalachi tarRumanija kienu fost il-favoriti li jirb[u imma dawn kellhom wirja ferm di]appuntanti u spi//aw fis-seba’ post. Intant, su//ess ie[or g[all:ermanja wasal fil-kategorija tal-K2 tan-nisa fuq distanza ta’ 500 metru. Il-:ermani]i,

Il-[olma ta’ Oscar Pistorius, dik li jtellaq fil-finali tarrelay se tkompli hekk kif it-tim tal-Afrika t’Isfel, minkejja li ma g[addiex mill-heat tal-biera[, xorta se jkun qed jie[u sehem fil-finali llejla wara li reba[ appell. Wie[ed mill-membri tat-tim, Ofentse Mogawane waqa’ fla[[ar dawra u b’hekk ma setax jg[addi l-[adida lil Pistorius, li hu atleta li g[andu ri;lejn foloz. It-tim tal-Afrika t’Isfel ressaq ilment fejn qal li atleta mill-Etjopja tellef lil Mogawane g[ax qasam minn quddiemu. Wara li jikkompeti llejla fir-relay, Pistorius jie[u sehem fil-Paralimpjadi li jibdew fid-29 ta’ Awwissu. Ta’ min jinnota li Pistorius sar l-ewwel atleta b’ri;lejn foloz li qatt [a sehem fl-Olimpjadi meta tellaq fil-400m. Intant, it-tim tal-:amajka ;ie eliminat mir-relay u dan ifisser li lbiera[ kienet l-a[[ar darba li Usain Bolt [a sehem f’dawn l-Olimpjadi.

Weber Franziska u Tina Dietze g[elbu lir-rivali Ungeri]i Katalin Kovacs u Natasa Janics. Filwaqt li l:ermani]i g[amlu r-rotta f’[in ta’ minuta u 42 sekonda, l-Ungeri]i g[amluha f’[in ta’ minuta u 43 sekonda. Fit-tielet post, b’[in ta’ minuta u 44 sekonda spi//aw il-koppja mill-Polonja Karolina Najac u Beata Mikolajczyk. Danuta Kozak tirba[ id-deheb L-Ungeri]a Danuta Kozak g[elbet l - isfida ta ’ Inna Osypenko - Radomska tal Ukrajna biex reb[et ilmedalja tad-deheb filkategorija tal-K1 tan-nisa fuq distanza ta’ 500m. L-

Ingli]a Rachel Cawthorn spi//at fis-sitt post u bla dubju dan hu di]appunt g[al din l-atleta mir-Renju Unit. Osypenko - Radomska , li kienet il - holder ta ’ din it tellieqa , kienet fuq quddiem g[al ma;;oranza tal - [in imma Kozak , li hi champion mondjali u anke tal - Ewropa qab]itha u reb[et f ’ [in ta’ 1.51.456’.Fit-tielet post spi//at Bridgitte Hartley talAfrika t’Isfel. Ta’ min jinnota li l-Ingli]a Cawthorn, fis-semifinali kienet irre;istrat it-tieni l-

a[jar [in imma fil-finali kellha wirja di]appuntanti. L-Awstralja teg[leb lill-Ungerija It-tim Awstraljan tal-ir;iel mag[mul minn Tate Smith, Dave Smith, Murray Stewart, u Jacob Clear reba[ ilmedalja tad-deheb filkategorija tal-K4 fuq distanza ta’ 1000m. Il-favoriti g[arreb[ ta’ din it-tellieqa, it-tim Ungeri], spi//a fit-tieni post. Din kienet is-sitt medlja taddeheb li reb[et l-Awstralja waqt dawn il-log[ob. L-Ungerija kellha bidu

Tkompli l-[olma ta’ Pistorius

[a]in u minn dan approfittaw mal-ewwel l-Awstraljani li marru fuq quddiem. Minbarra l-Ungerija, l-Awstraljani kellhom ukoll sfida denja minn na[a tal-iSlovakkja. Hekk kif kienu g[addew 250 metru mit-tellieqa lvanta;; tal-Awstralja kompla jikber u minn hawn il’ quddiem dawn ma [arsux lura. It-tim tar-Repubblika ?eka kellu tmiem mill-aqwa u fil-fatt spi//a biex [a t-tielet post u reba[ il-medalja talbron]. “Din ir-reb[a tpatti g[addi]appunt li kellna fis-snin li g[addew. Dan is-su//ess juri li a[na l-aqwa fid-dinja u dak li ;ara erba’ snin ilu waqt lOlimpjadi ta’ Beijing kien mument rari,” qal Smith.

G{AWM

Risztov tirba[ fil-ba[ar miftu[ L-Ungeri]a Eva Risztov reb[et it-tellieqa ta’ 10km filba[ar miftu[. Risztov g[elbet l-isfida ta’ Haley Andreson tal-Istati Uniti u tat-Taljana Martina Grimaldi. L-g[awwiema Ungeri]a g[amlet ir-rotta f’[in ta’ sieg[a u 57 minuta filwaqt li Ander-son, li ;iet it-tieni [adet biss ftit sekondi aktar minn Ristov biex g[amlet din irrotta. L-Ingli]a Keri-Anne Payne kienet biss 0.4 sekondi ‘l bog[od milli tirba[ medalja. Payne, g[al [afna [in kienet mal-ewwel tlieta imma fla[[ar ;iet maqbu]a minn Grimaldi. Ta’ min jinnota li Payne kienet reb[et il-medalja talfidda f’Beijing u ma rnexxielix tirrepeti dan issu//ess. Mal-ewwel fa]i tat-tellieqa Risztov di;à kienet bniet vanta;; fuq l-avversarji tag[ha. F’nofs it-tellieqa ttlieta ta’ quddiem kienu maqtug[in mill-kumplament tal-g[awwiema. Ta’ min jinnota li jara ttellieqa kien hemm il-Prim Ministru Ingli] David Cameron u l-g[awwiema Ingli]a Rebecca Adlington. Il-kompetizzjoni tal-biera[

L-Ingli]a Nicola Adams (xellug) fl-azzjoni

BOXING

Reb[a storika g[al Adams L-Ungeri]a Eva Risztov fl-azzjoni (bin-numru 25)

kienet it-tieni darba fl-istorja li saret din it-tip ta’ kompetizzjoni waqt edizzjoni ta’ Olimpjadi bl-ewwel wa[da tkun erba’ snin ilu f’Beijing. Cameron ji/[ad l-akku]i Il-Prim Ministru Ingli] David Cameron sostna li lFran/i]i ma [adux gost bissu//ess li kisbu l-Ingli]i fi/-

/ikli]mu u sa[anistra /a[ad allegazzjonijiet li dawn g[amlu dan b’mod in;ust. “Kont intervistat minn stazzjon televi]iv Fran/i] fejn akku]awna li ingannajna birregoli biex irba[na,” qal Cameron. “Na[seb li l-Fran/i]i mhux

biss ma [adux gost fir-reb[iet li ksibna fl-arena talVelodrome i]da anke bil-fatt li Wiggins reba[ it-Tour de France,” kompla Cameron. Minn total ta’ 10 titli, lIngli]i reb[u sebg[a minnhom u dwar dan, idDirettur Tekniku tat-tim Fran/i], Isabelle Gautheron qalet li tinsab sospri]a b’dawn ir-reb[iet tal-Ingli]i. “Il-Fran/i]i m’g[andhomx g[alfejn jiskantaw bis-su//ess tag[na g[ax jafu li nu]aw roti Fran/i]i,” qal Cameron hekk kif g[amel referenza g[allkumpanija Mavic li timanifattura r-roti li ju]aw ittim Ingli].

L-Ingli]a Nicola Adams saret l-ewwel mara li qatt reb[et medalja tad-deheb fil-boxing hekk kif g[elbet lill-favorita Ren Cancan ta/-?ina. Adams, li g[andha 29 sena, kienet tilfet kemm fl-2010 kif ukoll din is-sena stess kontra Cancan u quddiem il-pubbliku tag[ha stess, Adams pattiet g[al dawn i]]ew; telfiet bl-aqwa mod. Il-boxer Ingli]a reb[et 16-7 fejn sa wara l-ewwel rawnd kienet 4-2 minn fuq u qatt ma [arset lura minn meta bniet dan il-vanta;;. Il-medalja tal-bron] reb[uha l-Amerikana Marlen Esparza u Indian Mary Kom. Dan is-su//ess hu wie[ed storiku g[ar-Renju Unit li ilu ma jirba[ medalja filboxing sa mis-snin 50.

“Din hi [olma li saret realtà. Ilni nistenna dan ilmument minn meta bdejt nipprattika dan l-isport. Issupport li r/ivejt matul dawn l-a[[ar jiem kien wie[ed kbir u ma nistax ma nirringrazzjax lil kull min g[eni,” qalet Adams. EQUESTRIAN – LIngli]a Charlotte Dujardin reb[et it-23 medalja taddeheb g[ar-Renju Unit hekk kif ;abet l-akbar ammont ta’ punti fil-kategorija taddressage. Ta’ min jinnota li din kienet l-ewwel medalja li reba[ ir-Renju Unit fiddressage. Minbarra lmedalja tad-deheb ir-Renju Unit reba[ ukoll il-bron] permezz ta’ Laura Bechtol filwaqt li fit-tieni post spi//at l-Olandi]a Adelinde Cornelissen.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta’ Awwissu, 2012

Sport 29 ATLETIKA

Bolt jiddefendi t-titlu tal-200m L-isprinter mill-:amajka Usain Bolt reba[ it-tellieqa tal-200m biex b’hekk iddefenda t-titlu li kien reba[ erba’ snin ilu f’Beijing. Bolt, li kien l-akbar favorit g[amel dak li kien mistenni minnu u reba[ f’[in ta’ 19.32’. Ta’ min jinnota li Bolt, fl-2009 kien waqqaf rekord mondjali meta g[amel [in ta’ 19.19’. Fit-tieni post spi//a Yohan Blake tal-:amajka u dan g[amel [in ta’ 19.44’ filwaqt li s-su//ess g[all-:amajka kien wie[ed komplet g[ax fit-tielet post spi//a Warren Weir li hu wkoll mall-:amajka. Fix-xhur li g[addew kien hemm [afna min iddubita lil Bolt min[abba li dan, waqt ittrials tal-:amajka li saru ftit qabel l-Olimpjadi kien tilef darbtejn, kemm fil-100m kif ukoll fil-200m kontra Blake. Kien hemm anke spekulazzjonijiet li Bolt kellu problemi fi]i/i i]da fi]-]ew; tlielaq li [a sehem fihom matul dawn l-Olimpjadi Bolt deher f’kundizzjoni perfetta u [add ma seta’ jla[[aq mieg[u. Qabel l-Olimpjadi Bolt kien stqarr li jekk jirnexxielu jiddefendi dawn i]-]ew; titli, li eventwalment iddefefenda, qal li jil[aq l-istat ta’ le;;enda. Bla dubju, b’dawn i]-]ew; reb[iet jidher li Bolt seraq ixxena ming[and l-g[awwiem tal-Istati Uniti li matul dawn ilLog[ob sar l-aktar atleta li qatt reba[ medalji fl-Olimpjadi. Din kienet l-a[[ar tellieqa li [a sehem fiha Bolt min[abba li lbiera[, it-tim tar-relay tal:amajka ma g[addiex millheats. Rudisha jwaqqaf rekord mondjali Il-Kenjan David Rudisha reba[ it-tellieqa tat-800m

FUTBOL

L-Istati Uniti inkurunati champions

It-tliet sprinters tal-:amajka li spi//aw fl-ewwel tliet postijiet fit-tellieqa tal-200m. Warren Weir li spi//a t-tielet (xellug), Usain Bolt li reba[ it-tellieqa u Yohan Blake (lemin) li spi//a t-tieni

f’[in rekord ta’ 1.40.91’. Irrekord pre/edenti kien waqqfu Rudisha stess sentejn ilu f’Ruma meta kien g[amel [in ta’ 1.41.01’. “Ma kellix dubju li kont se nirba[. Xtaqt li t-temp ikun tajjeb biex nipprova nikser ir-rekord tieg[i stess u fortunatament dan se[[,” qal Rudisha hekk kif reba[. Intant, fit-tieni post spi//a Nijel Amos tal-Botswana f’[in ta’ 1.41.73’ biex reba[ lewwel medalja g[al pajji]u f’dawn l-Olimpjadi. Fit-tielet post da[al Timothy Kitum li hu wkoll mill-Kenja. Dan tala[[ar g[amel [in ta’ 1.42.53’. Rudisha ma kienx [a sehem fl-Olimpjadi ta’ Beijing min[abba injury. Deheb g[al Taylor I/-champion mondjali

Christian Taylor g[amel qab]a mill-aqwa u reba[ il-

medalja tad-deheb filkategorija tat-triple jump. Latleta Amerikan g[amel qab]a ta’ 17.81 metri, li hi l-aqwa qab]a li ;iet irre;istrata dan lista;un. Fit-tieni post spi//a lAmerikan Will Claye li kellu qab]a ta’ 17.62 metri filwaqt li fit-tielet post, b’qab]a ta’ 17.48 metri spi//a t-Taljan Fabrizio Donato. Leevan Sands, li kien [a l-bron] erba’ snin ilu kellu jritira. Reb[a o[ra g[all-Istati Uniti waslet permezz ta’ Ashton Eaton li reba[ id-deheb fiddecathlon. Eaton, li kien il-favorit ;ab total ta’ 8869 punt filwaqt li fittieni post spi//a l-kompatrijott Trey Hardee li ;ab 8671 punt. Fit-tielet post spi//a Leonel Suarez ta’ Kuba li ;ab 8523. Ta’ min jinnota li dan tala[[ar, erba’ snin ilu wkoll kien reba[ il-bron].

WRESTLING

Reb[iet g[al Vorobieva u Saori Ir-Russa Natalia Vorobieva u l-:appuni]a Saori Yushida reb[u l-medalja tad-deheb filkateogriji rispettivi tag[hom. Yoshida reb[et il-kategorija tal-55kg meta fil-finali reb[et kontra Tonya Lynn Verbeek tal-Kanada. Il-medalja talbron] f’din il-kategorija reb[itha Jackeline Renteria tal-Kolumbja. Yuliya Ratkevich tal-Azerbaijan reb[et il-medalja l-o[ra talbron]. Intant, Natalia Vorobieva g[elbet lil Zlateva Stanka talBulgarija biex reb[et iddeheb fil-kategorija tat-72kg. I]-]ew; medalji tal-bron] reb[uhom Guzel Manyurova tal-Kazakstan u Maider Unda ta’ Spanja.

BOXING – L-Irlandi]a

Katie Taylor g[elbet lil Sofya Ochigava biex reb[et il-

medalja tad-deheb talkategorija tas-60kg. LAmerikana Claressa Shields reb[et il-medalja tad-deheb fil-kategorija tals-75kg hekk kif fil-finali din reb[et kontra Torlopova Nadedza.

HOCKEY – L-Ar;etina,

illejla fid-9pm, tilg[ab filfinali kontra d-Danimarka. Din bla dubju se tkun partita e//itanti u l-Ar;entini se jibdew b[ala l-favoriti. Jekk lAr;entina tirba[ id-deheb tag[mel ‘Treble’ wara li di;à reb[et it-titlu mondjali u ttitlu tat-trophy. Barra minn hekk ti;i fi tmiemha bl-aqwa mod ilkarriera tal-captain talAr;entina Luciana Aymar. Din reb[et kull kompetizzjoni ma;;uri li hemm f’dan lisport minbarra l-medalja taddeheb fl-Olimpjadi.

Coe iwissi lill-Ingli]i Il-Kap tal-Kumitat li qed jorganizza l-Olimpjadi, Sebastain Coe wissa lill-

Ingilterra biex tkompli ta[dem biex jasal is-su//ess u mhux tikkuntenta b’dak li ;ie miksub s’issa. “Ilna na[dmu snin biex nibnu lba]i u issa qed naraw irri]ultat. Qed naraw diversi atleti jirb[u d-deheb f’Londra u fil-futur irridu nibqg[u sejrin hekk u ma rridux nikkuntentaw b’dak li g[andna,” qal Coe. “Irridu li fil-futur in[arsu lura u nkunu kburin b’dak li g[amilna,” temm jg[id Coe. S’issa, ir-Renju Unit reba[ aktar minn 20 medalja taddeheb u total ta’ aktar minn 45. Ta’ min jinnota li rRenju Unit ilu ma jirba[ daqstant medalji sa aktar minn seklu.

B’reb[a ta’ 2-1 fuq il-:appun, l-Istati Uniti reb[u g[attielet darba konsekuttiva l-medalja tad-deheb waqt lOlimpjadi. L-Amerikani, li kienu qed jilag[bu quddiem attendenza rekord marru fil-vanta;; wara biss tmien minuti permezz ta’ daqqa ta’ ras ta’ Lloyd. Il-:appun, wara dan ilgowl, ma wettqu l-ebda reazzjoni u sa tmiem l-ewwel taqsima l-iskor baqa’ dak ta’ 1-0. Fit-tieni taqsima lAmerikani ]iedu mal-vanta;; permezz ta’ Lloyd. 10 minuti wara t-tieni gowl ta’ Lloyd, waslet ir-risposta tal-:appuni]i permezz ta’ gowl ta’ Nagasato imma l-iskor

WATERPOLO

L-ewwel medalja tad-deheb g[all-Istati Uniti It-tim tal-waterpolo tannisa tal-Istati Uniti reba[ g[all-ewwel darba fl-istorja tieg[u l-medalja tad-deheb hekk kif fil-finali reba[ bi skor ta' 8-5. Is-serata talbiera[, b[al nhar il-Erbg[a, kienet wa[da po]ittiva g[allAmerikani li issa huma laktar pajji] li reba[ medalji tad-deheb. L-ewwel set spi//a fi draw ta' 1-1 filwaqt li t-tieni set spi//a 4-1 favur l-Amerikani. Minn hawn 'il quddiem dawn ma [arsux lura u komplew i]idu mal-iskor hekk kif reb[u t-tielet set 2-0 u kien biss fl-a[[ar set fejn tilfu 1-3. Minkejja li t-tim Amerikan minn dejjem kien wie[ed qawwi, fl-Olimpjadi qatt ma kiseb su//ess. Ta min jinnota li seba' players fit-tim Amerikan kienu pre]enti wkoll waqt l-Olimpjadi ta' erba' snin ilu f'Beijing. Player li ]gur impressjonat kienet Steffens li g[ad g[andha 19-il sena u waqt dawn il-Log[ob din spi//at b[ala l-aqwa skorer tat-tim b'total ta' 21 gowl. Il-medalja tal-bron] f'din iddixxiplina reb[uha lAwstralja wara reb[a ta' 13-11 kontra l-Ungerija.

Min qed jirba[ il-midalji Nazzjon

D F B T

1. Stati Uniti 39 25 2. ?ina 37 23 3. Gran Brittanja 24 13 4. Russja 12 21 5. Korea t’Isfel 12 7 6. :ermanja 9 15 7. Franza 8 9 8. Ungerija 8 4 9. Italja 7 6 10. Awstralja 6 13

26 19 14 23 6 10 12 3 6 10

90 79 51 56 25 34 29 15 19 29

Ri]ultati Basketball Semi Finali

Awstralja v Stati Uniti

Field Hockey

Ar;entina v New Zealand Pakistan v Korea t’Isfel Awstralja v :ermanja Olanda v Renju Unit

73-86 1-3 3-2 2-4 9-2

Handball

Norve;ja v Korea ta’ Isfel 31-25 Spanja v Montenegro 26-27

Volleyball

Korea t’Isfel v Stati Uniti Bra]il v :appun

Futbol tan-nisa

Kanada v Franza :appun v Stati Uniti

Waterpolo

Italja v Renju Unit ?ina v Russja Awstralja v Ungerija Stati Uniti v Spanja

0-3 3-0 1-0 2-1 11-7 16-15 13-11 8-5


IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta‘ Awwissu, 2012

30 Sport

Ir-rebbie[a tat-tlettax-il jum

G{AWM - L-Ungeri]a Eva Risztov

KAYAK - Il-:ermani]i Peter Kretschmer u Kurt Kuschela li reb[u l-kategorija C2 tal-ir;iel

ATLETIKA- David Lekuta Rudisha tal-Kenja hekk kif waqaf rekord mondjali fit-800m

BOXING- Nicola Adams

WRESTLING- Il-:appuni]a Saori Yushida wara li reb[et il-kategorija tal-55kg

WATERPOLO – Azzjoni mill-finali bejn Spanja u l-Istati Uniti, finali mirbu[a mill-Istati Uniti

ATLETIKA – Christian Taylor tal-Istati Uniti wara li reba[ ittriple jump


IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta’ Awwissu, 2012

Sport 31

Ferdinand se jg[in lil Bolt Id-difensur tat-tim tal-futbol ta’ Man Utd, Rio Ferdinand qal li se jag[mel minn kollox biex jikkuntenta lill-isprinter tal-:amajka, Usain Bolt biex imur g[al prova mar-Red Devils. Dan wara li Bolt sostna li jixtieq li jkollu prova mat-tim Ingli]. Fuq il-profil elettroniku tieg[u Ferdinand [alla messa;; pubbliku lill-aktar bniedem velo/i fid-dinja fejn qallu li se jg[addilu kelma mal-kow/. Ferdinand awgura lil Bolt tar-reb[a li kiseb fil100m. Fis-snin li g[addew Bolt kien di;à mar fi/-/entru ta’ ta[ri; ta’ Man Utd min[abba li kien g[en lil Cristiano Ronaldo jipperfezzjona t-teknika tal-;iri tieg[u. Bolt kien qal li [a gost [afna b’din lesperjenza u jixtieq jirritorna l-Ingilterra biex din id-darba jkunu l-plejers ta’ Man Utd li jg[inuh jipprattika l-futbol. Bolt ilu jistaqrr li jixtieq li jmur g[al din il-prova u nhar il-{add, wara li reba[ il-100m [a l-okka]joni biex jer;a’ jag[mel din it-talba fejn qal li jittama li n-nies ma ji[duhx bi/-/ajt meta jitkellem dwar din il-[a;a. Bla dubju, jekk Man Utd jag[tu prova lil dan latleta din se tkun mossa li ti;bed [afna attenzjoni fuqhom madwar id-dinja. Bolt, min-na[a tieg[u, wie;eb lil Ferdinand u qallu li lest jitkellem dwar lidea hekk kif ji;u fi tmiemhom l-Olimpjadi. Ta’ min jinnota li jekk Bolt imur g[all-prova marRed Devils dan ma jkunx l-ewwel atleta li jkun ipprova sport ie[or. Fl-2006, l-atleta Ingli] Dwain Chambers kien beda jilg[ab ir-rugby wara li dan kien sospi] g[al sentejn mill-atletika min[abba li kien instab [ati ta’ u]u ta’ sustanzi pprojbiti. Atleta ie[or li g[amel xi [a;a simili hu Adam Gemili li mar jilg[ab mal-klabb tar-Raba’ Divi]joni Dagenham & Redbridge. Plejer li tkellem dwar din il-possibbiltà kien lattakkant Wayne Rooney fejn b’ton sarkastiku qal, “Jekk ji;i mag[na Bolt ]gur li se j]id il-velo/ità tattim imma fil-fehma tieg[i a[jar jibqa’ jiffoka fuq latletika milli fuq il-futbol!.”

ta’ 2.1 miljun biljett u dan ifisser li nbieg[u 300,000 biljett aktar minn meta kienu saru lParalimpi/i ta’ Beijing erba’ snin ilu. Bla dubju fattur li g[en [afna fil-bejg[ tal-biljetti kien il-fatt li r-Renju unit reba[ numru kbir ta’ medalji u fil-fatt, fl-a[[ar xhar inbieg[u 6000,000 biljett tal-Paralimpjadi. Skont il-LOCOG, il-kumpanija li qed tie[u [sieb il-bejg[ tal-biljetti fadal madwar 400,000 biljett. “Li tbig[ l-akbar ammont ta’ biljetti qabel ma bdiet i/-/erimonja tal-log[ob juri kemm ]died linteress f’dan il-log[ob,” qal Philip Craven, li hu lKap tal-Kumitat li qed jorganizza l-Paralimpjadi. Dawn jibdew tliet ;img[at o[ra. Ta’ min jinnota li matul l-a[[ar xhur kien hemm xi problemi fis-sit li kienet qed tie[u [sieb il-bejg[ tal-biljetti tal-Olimpjadi u ri]ultat ta’ dan kien hemm u[ud li ma sabux biljetti u b’hekk idde/idew li jixtru biljetti g[all-Paralimpjadi. I/-/erimonja tal-g[eluq se tkun wa[da storika Skont id-Direttur tal-mu]ika, David Arnold, i//erimonja tal-g[eluq li se ssir nhar il-{add se tkun wa[da storika. David Arnold, ]vela li fost [afna li se jag[tu spettaklu se jkun hemm il-kantanti Paul McCartney u Adele. Arnold ma kkonfermax li se jkun hemm Kate Bush. Li hu ]gur hu li jekk i/-/erimonja tal-g[eluq tkun b[al dik tal-ftu[ ]gur li se tkun wa[da li tibqa’ mfakkra g[al dejjem.

Rio Ferdinand

Bejg[ rekord ta’ biljetti Il-Kumitat Organizzattiv tal-Olimpjadi ta’ Londra, ]vela li bieg[ numru rekord ta’ biljetti g[al-Log[ob Paralimpiku. Skont statisti/i uffi/jali nbieg[u total

Roger Daltrey, kantant Ingli] qal ukoll li rrekordja diska li se tindaqq g[all-ewwel darba waqt i//erimonja tal-g[eluq. Kantant ie[or li hu mistenni jkun pre]enti waqt din i/-/erimonja hu George Michael. Skont rapporti fil-;urnali Ingli]i waqt i/-/erimonja se jkun hemm replicas tal-aktar postijiet popolari f’Londra.

FUTBOL TALJAN

TRASFERIMENTI LOKALI

G[ada l-finali

Busuttil ma’ Melita

tas-Super Cup

G[ada, fis-2pm, f’Beijing, tintlag[ab il-finali tas-Super Cup Taljana bejn i/-champions Juventus u r-rebbie[a talCoppa Italia, Napoli. Juventus kellhom sta;un mill-aqwa u mhux biss reb[u l-kampjonat imma g[amlu dan ming[ajr ma sofrew telfa. Napoli kienu fil-fatt l-uniku tim li g[eleb lil Juventus u g[amlu dan fil-finali tal-Coppa Italia meta fl-Olimpico ta’ Ruma t-tim ta’ Mazzarri reba[ 2-0. Napoli se jkunu ming[ajr l-attakkant Ezequiel Lavezzi li ffirma ma’ PSG filwaqt li Juventus se jkollhom lil Caceres nieqes min[abba injury.

L-eks plejer internazzjonali Malti Carmel Busuttil se jibda jifforma parti mill-istaff tekniku ta’ Melita wara li la[aq ftehim mal-klabb. Matul dawn l-a[[ar ;img[at kien hemm spekulazzjonijiet li Busuttil jista’ jing[aqad ma’ Melita i]da dan ma setax jag[mel dan qabel ma jin[alla minn mal-MFA. Busuttil se jkun qed jg[in lil

Martin Gregory li se jkun qed imexxi lit-tim g[allewwel darba fil-Premier. Minbarra dan Busuttil se ja[dem ukoll fin-nursery mal-head coach Franco Agius. Il-President ta’ Melita, Paul Zammit qal li daqt se tinfeta[ il-Melita FC Football School li inkarigat minnha se jkun l-istess Busuttil.

FUTBOL FUTBOL

Ghedin i[abbar l-iskwadra provi]orja Il-kow/ nazzjonali ta’ Malta, Pietro Ghedin [abbar l-iskwadra provi]orja g[all-partita ta’ [biberija ta’ nhar it-Tlieta li ;ej kontra s-San Marino. Goalkeepers: Andrew Hogg, Henry Bonello, Justin Haber u Reuben Gauci Difensuri: Alex Cini, Alex Muscat, Andrei Agius, Edward Herrera, Ian Azzopardi, Luke Dimech,

Roderick Briffa, Ryan Camilleri u Steve Borg Midfielders: Dyson Falzon, Edmond Agius, Gareth Sciberras, John Mintoff, Paul Fenech, Ryan Fenech u Shaun Bajada Attakkanti: Adam Smeir, Andre’ Schembri, Andrew Cohen, Cleavon Frendo, Daniel Bagdanovic, Etienne Barbara, Julian Galea u Michael Mifsud

Reb[iet g[al Barcelona u Real Madrid Real Madrid g[elbu lil Mialn bi skor ta’ 5-1 filwaqt li Barcelona reb[u bl-g[oti tal-penalties kontra Man Utd. F’partita ta’ [biberija li ntlag[bet fl-Istati Uniti, Real reb[u kontra Milan. Kienu huma li marru fil-vanta;; permezz ta’ Di Maria b’gowl mill-isba[ filwaqt li Robinho, eks plejer ta’ Real Madrid innifsu, ;ab id-draw g[arRossoneri.

Wara dan il-gowl Cristiano Ronaldo po;;a lil Real filvanta;; u ftit wara g[amilhom 3-1. Minn korner, Sergio Ramos skurja g[al Real u fl-a[[ar minuta Calejno g[amel l-iskor 5-1. Fil-partita l-o[ra Barcelona, wara li ;ew draw 0-0, reb[u 2-0 bil-penalties. G[al Man Utd fallew ilpenalties Ashley Young u Wayne Rooney.

Ri]ultati

Europa League

Aktobe v Racing Genk 1-2 Dy. Moscow v Dundee Utd 5-0 Elfsborg v Horsens 2-3 Nicosia v RS Belgrade 5-6 (pen) Slaven Belupo v Ath. Bilbao 2-1 Aalesund v APOEL Nicosia 0-1 Anorthosis v Dila Gori 0-3 (sosp) Legia Warsaw v Ried 3-1 Metalurg Donetsk v Tromso 0-1 Mlada Boleslav v Twente 0-2 Rosenborg v Servette 0-0 AA Gent v Videoton FC 0-3 Trnava v Steaua Bucuresti 0-3 Young Boys Bern v Kalmar 3-0 Lech Poznan v Stockholm 1-0 NK Mura v Arsenal Kyiv 0-2 PAOK Saloniki v Tel Aviv 4-1 Sparta Prague v A. Wacker 2-2 Viktoria Plzen v R. Chorzow 5-0 V. Arnhem v Makhachkala 0-2 Z. Golubovci v FK Sarajevo 1-0 Bursaspor v KuPS Kuopio 6-0 Hannover v St. Patricks 2-0 R Bucuresti v SC Heerenveen 1-0 Inter v Hajduk Split 0-2 Marseille v Eskisehirspor 3-0 Maritimo v Asteras Tripolis 0-0 Liverpool v Gomel 3-0 Rapid Vienna v Novi Sad 2-0


Il-:img[a, 10 ta‘ Awwissu, 2012

32 Lokali

Ritratt mill-isba[ u mhux tas-soltu tal-Port il-Kbir fejn ilbiera[, lejlet il-festa ta’ San Lawrenz li qed tkun i//elebrata fil-Birgu llum, il-[ruq ta’ log[ob tan-nar [oloq xenarju differenti, bil-barkun minn fejn jin[araq in-nar jistrie[ fuq il-ba[ar kalm tal-port storiku tag[na. Spettaklu ie[or f’dawn il-jiem ta’ San Lawrenz, ise[[ ukoll fis-sema matul il-lejl, fejn [afna jag[mlu mill-a[jar li jistg[u li jaraw l-ispettaklu ta’ persejdi, kwiekeb fe;;ejja jew kif huma aktar mag[rufa, shooting stars – li f’dawn i]-]mien tas-sena dan l-ispettaklu jissejja[ id-Dmug[ ta’ San Lawrenz. (Ritratt> Michael Ellul)

Se tinbena mill-;did Triq il-Kosta Pro;ett ambizzju] li se jwassal g[al Triq il-Kosta b’erba’ karre;;ati, jitne[[ew il-perikli, se jsiru numru ta’ roundabouts u b’kollox se jinbdew mill-;did 12-il kilometru ta’ toroq minn Neil Camilleri

Il-bord tal-MEPA lbiera[ approva l-permessi g[al pro;ett ambizzju] li se jara Triq il-Kosta titwessa’ g[al erba’ karre;;ati. Waqt li se ji;u indirizzati l-partijiet perikolu]i ta’ din it-triq. Dan b[ala parti mill-pro;ett ta’ toroq TEN-T, li permezz tieg[u qed isiru toroq o[ra b[al dik ta/-?irkewwa, Triq Garibaldi, l-Underpass fi Triq Di/embru 13 u l-bypass talMellie[a. Il-pro;ett se jara lil Triq ilKosta titwessa’, primarjament biex tissolva l-problema ta’ kon;estjoni tat-traffiku, i]da anke biex jitne[[ew iddawriet perikolu]i fejn ise[[u [afna in/identi. Infatti t-triq

se tinbena skont standards internazzjonali. It-triq se ssir kompletament mill-;did minn Pembroke sa Kennedy Grove, fejn se ti;i modernizzata anke d-da[la g[al Bu;ibba. Il-pro;ett se jinkludi wkoll diversi servizzi, fosthom bankini, dwal, ;ibjuni g[all-[a]na tal-ilma tax-xita u bini mill-;did tal-a//ess g[attoroq sekondarji. Il-pro;ett ja[seb ukoll biex ikun hemm lanes g[a/-/iklisti. Se jsiru mill-;did numru ta’ roundabouts li hemm fit-triq u se tkun irran;ata anke d-da[la g[all-kumpless Splash and Fun. B’kollox se jinbdew mill-;did 12-il kilometru ta’ toroq.

Il-pro;ett se jikkumplimenta l-Park tas-Salini filwaqt li se ting[ata attenzjoni lis-salini nfushom, li se jkunu protetti iktar minn qatt qabel. Se jkunu protetti wkoll is-santwarju talg[asafar u anke zoni ta’ bosk. It-triq se ti;i drittata l-iktar quddiem il-landfill talMag[tab, qrib it-Torri talG[allis u l-:onna tal-Barbier. Kien hemm numru ta’ o;;ezzjonijiet g[al dan ilpro;ett, fosthom ming[and sidien ta’ g[elieqi privati u mill-g[aqda Flimkien g[al Ambjent A[jar, hekk kif ilpro;ett jirrikjedi li tittie[ed art privata biex tkun tista’ titwessa’ t-triq. Infatti biex

media•link COMMUNICATIONS

It-triq se ssir kompletament mill-;did minn Pembroke sa Kennedy Grove, fejn se ti;i modernizzata anke d-da[la g[al Bu;ibba isir dan il-pro;ett se jittie[du 72,000 metru kwadru ta’ art. Se jkollhom jinqalg[u wkoll 2,087 si;ra, li 1,140 minnhom mhumiex endemi/i. I]da minflok se ji;u mi]rug[a 7,265 si;ra endemika. U missi;ar endemi/i li se jinqalg[u, 915 minnhom se ji;u m/aqilqa g[al post ie[or. I]da l-pro;ett mag[]ul hu wie[ed minn tnejn proposti, u l-inqas wie[ed li se jag[mel u]u minn art privata. Il-

pro;ett se jsir minn Transport Malta. Din it-triq hi parti millpro;ett TEN-T u hu ppjanat li ssir b[ala parti mill-fa]i li jmiss, ta[t il-ba;it li se ting[ata Malta g[as-seba’ snin li ;ejjin. Ladarba l-pro;ett ;ie approvat il-Gvern jista’ japplika g[all-fondi Ewropej. Il-fa]i li jmiss tal-pro;ett TEN-T mistennija tinkludi wkoll il-junction tal-Kappara.


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.