2012_08_19

€0.75

Numru 2,124

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012 www.media.link.com.mt

Nag[mlu lil Sqallija fuq il-mudell ta’ Malta — Raffaele Lombardo, l-eks President tar-Re;jun ta’ Sqallija Il-parir li Raffaele Lombardo, l-eks President tar-Re;jun ta’ Sqallija, ta lill-ko/ittadini tieg[u qabel ma [alla din ilkariga fil-bidu ta’ dan ix-xahar kien: “Nag[mlu lil Sqallija

L-ittra tal-20 ta’ Awwissu, 1962 — 50 sena ilu — li fet[et it-triq biex Malta ssir sovrana u indipendenti

fuq il-mudell ta’ Malta.”

50 sena mit-talba ta’ :or; Borg Olivier g[all-Indipendenza G[ada t-Tnejn 20 ta’ Awwissu ja[bat il-[amsin anniversarju ta’ ;rajja politika fundamentali g[al pajji]na.

Kien infatti t-Tnejn, 20 ta’ Awwissu 1962, meta lPrim Ministru Malti :or; Borg Olivier, permezz “ta’ ittra qasira, de/i]iva u su//inta”, invoka ming[and il-Gvern Ingli] id-dritt li Malta ssir stat indipendenti.

Kien il-Professur Henry Frendo li ]vela g[allewwel darba din l-ittra filktieb tieg[u The Origins of Maltese Statchood pubblikat f’Settembru 1999 u, fl-istess jiem, imxandra bi prominenza fl-ewwel pa;na ta’ din il-gazzetta.

It-talba formali g[allIndipendenza saret minn Borg Olivier waqt pro/ess ta’ negozjati li kellu dik il[abta fl-Ingilterra u wara li deher /ar li l-Ingli]i ma kinux interessati jkomplu jg[inu daqs kemm pajji]na

ARA WKOLL… ■ Feature spe/jali …

Pg. 6 u 7 ■ L-editorjal …… Pg. 9

kien je[tie; f’dawk i]]minijiet diffi/li.

Imsa[[a[ bil-mandat li lPartit Nazzjonalista kien ing[ata fl-Elezzjoni :enerali ta’ Frar tal-1962, :or; Borg Olivier kien determinat li jsarraf ilweg[da elettorali li jistinka kemm jifla[ biex iwassal lil Malta g[all-Indipendenza.

Dik il-[abta, filParlament kien hemm erba’ partiti o[rajn barra l-PN: ilMalta Labour Party ta’ Duminku Mintoff; il-Partit tal-{addiema Nsara ta’ Toni Pellegrini, il-Partit Demokratiku Nazzjonalista ta’ Herbert Ganado u lPartit Kostituzzjonali Progressiv ta’ Mabel Strickland. g[al pa;na 2

B[alissa Sqallija qed t[ejji g[all-elezzjonijiet re;jonali fi tmiem Ottubru li ;ej fost kri]i kbira finanzjarja u ekonomika u xejn anqas fil-qasam politiku u so/jali.

Fl-a[[ar xhur il-qag[da ekonomika u finanzjarja marret g[all-ag[ar u Sqallija tinsab mg[arrqa fid-dejn, filqg[ad u b’livell tal-[ajja li dejjem sejjer lura.

Il-Gvern ?entrali Taljan minn Ruma, kien qed jippressa lill-politi/i Sqallin biex jag[mlu dak kollu li jistg[u [alli jinqalg[u minn din ilkri]i waqt li l-Isqallin bdew jikkunsidraw ru[hom li kienu qed ji;u bullied mill-gvern tag[hom stess.

Kien f’dan ix-xenarju, li waqt id-diskors tieg[u, Raffaele Lombardo — mexxej ta’ moviment politiku Sqalli li fl-a[[ar [ames snin [adem f’alleanzi politi/i min-na[a g[al o[ra tax-xena politika Tatljana — semma l-kuntest ta’ Malta.

Lombardo qal li hekk kif il-

(FUQ) Sotto titlu fil-gazzetta Taljana la Repubblica tal-1 ta’ Awwissu li g[adda fejn tissemma Malta minn Raffaele Lombardo (xellug)

kumplament tal-poplu Taljan i[ares b’disprezz lejn lIsqallin, jg[ajruhom koroh, ma[mu;in u kattivi, li g[andhom di]ordni flekonomija tag[hom, li jonfqu [a]in il-flus tal-istat u li huma pi] fuq il-pajji] kollu, wasal ilwaqt li huma jistaqsu: “G[aliex a[na g[andna nibqg[u mag[qudin malItalja?”

Raffaele Lombardo jwie;eb hu stess din il-mistoqsija.

“Ikun jaqblilna jekk naslu fi ftehim kunsenswali bejn ittnejn biex nisseparaw.

“F’mo[[i ji;i l-[sieb dwar Malta, pere]empju; pajji] li rnexxielu joffri opportunitajiet ekonomi/i importanti, sistema ta’ tassazzjoni a;evolata. Hu mudell g[alina dwar [afna aspetti.”

L-eks President Sqalli awgura li warajh, ir-Re;jun ta’

Sqallija tkun immexxija minn xi [add politikament b’sa[[tu biex ikun jista’ ja[dem fuq dawn it-temi tant importanti g[all-poplu Sqalli.

B[alissa Sqallija tgawdi minn status ta’ re;jun awtonomu li filwaqt li jag[tiha /erti drittijiet, jitfa’ fuqha wkoll pi]ijiet b’mod spe/jali fejn jid[lu l-infiq u d-d[ul tarre;jun.

Sqallija g[andha popolazzjoni ta’ ’l fuq minn [ames miljun persuna u hi lakbar g]ira fir-re;jun talMediterran filwaqt li hi mdawra minn g[add ta’ g]ejjer o[ra li jiffurmaw parti mit-territorju Taljan.

Sqallija kienet ing[aqdet definittivament malkumplament tal-Italja fl-1860 u wara t-twelid tar-Repubblika Taljana fl-1946, Sqallija ng[atat l-istat ta’ re;jun awtonomu.

300 super yacht i[allu 39 miljun ewro f’Malta fl-2011

Hekk kif din il-;img[a, kumpanija ta’ fama mondjali, il-Y.CO, ikklassifikat lil Malta fost laqwa [ames destinazzjonijiet Mediterranji g[as-super yachts, sar mag[ruf li matul is-sena li g[addiet, f’Malta da[lu tliet mitt super yacht li bejniethom [allew madwar 39 miljun ewro flekonomija Maltija.

Minkejja li din l-industrija hi kunsidrata b[ala wa[da relattivament ;dida meta mqabbla ma’ destinazzjonijiet o[rajn Ewropej, kollox qed juri li l-kapa/ità ta’ Malta li tadatta malajr

g[all-[ti;iet li jinqalg[u, qed jag[milha dejjem aktar kompetittiva.

Imkejjen fl-industrija qalu li ]viluppi li se[[ew fl-a[[ar sentejn f’pajji]na, l-aktar bilprivatizzazzjoni ta’ dik li kienet il-Manoel Island Yacht Yard li issa saret il-Palumbo Super Yacht Yard, taw palata ;mielha ’l quddiem u li jistg[u jkomplu jpo;;u din lindustrija spe/jalizzata fuq ba]i aktar soda u li trendi aktar.

Rapport s[i[ f’pa;na 4

Il-Labour irid jibdel il-ftehim mal-UE Karmenu Vella jitkellem dwar ‘tibdil’ f’attività tal-GWU Jekk il-Malta Labour Party jkun fil-gvern wara l-Elezzjoni :enerali li jmiss hu se jkun qed jipprova jibdel il-ftehim ta’ Malta mal-Unjoni Ewropea — ftehim li kien approvat mill-poplu g[al darba darbtejn fl-2003. {jiel dwar l-intenzjoni tal-Labour [are; ftit tal-jiem ilu meta Karmenu Vella, Deputat u eks Ministru Laburista — u li f’idejh Muscat [alla l-kitba tal-programm elettorali — kien qed jitkellem f’attività tal-GWU li matulha stqarr li l-ftehim ta’ Malta mal-UE jista’ jinbidel “skont i/-/irkustanzi tal-mument”.

Din l-istqarrija wasslet g[al kummenti ta’ stmerrija minn g[add kbir ta’ Maltin.

Rapport s[i[ f’pa;na 8

IT-TAQTIG{A G{ALL-POTER BEJN AN:LU FARRUGIA U JASON MICALLEF FIL-MOSTA…

Fi ‘gwerra’ bejn tnejn qed igawdi t-tielet wie[ed Karmenu Vella, kif rappurtat f’l-orizzont, dwar it-tibdil fil-ftehim ta’ Malta mal-UE

Ara pa;ni 2 u 3

2 A[barijiet Lokali

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012

IT-TAQTIG{A G{ALL-POTER BEJN AN:LU FARRUGIA U JASON MICALLEF FIL-MOSTA

Fi ‘gwerra’ bejn tnejn igawdi t-tielet wie[ed Kif ]velat il-mument tal{add li g[adda, l-a[bar uffi/jali li Jason Micallef se jkun kandidat fl-elezzjoni ;enerali, wasslet g[al gwerra fuq il-{dax-il Distrett, partikularment fil-Mosta, bejn in-nies tad-Deputat Mexxej Laburista Anglu Farrugia u n-nies tal-eks Segretarju :enerali tal-MLP, Jason Micallef.

Sorsi fi [dan il-Partit Laburista fil-Mosta tkellmu ma’ din il-gazzetta u ]velaw kif it-tensjoni, li kienet ilha xhur tin;ema’ fost in-nies ta’ An;lu u ta’ Jason, issa splodiet u fil-Mosta hemm ‘gwerra’ s[i[a bejn i]-]ew; fazzjonijiet.

Din kienet tin[ass sew waqt il-festa ta’ Santa Marija fil-Mosta matul din il;img[a fejn it-tensjoni bejn il-partitarji ta]-]ew; kandidati spikkat f’pika qawwija.

B[alma ]velajna l-{add li g[adda, kanvassers ta’ Micallef qed jg[idu li ]‘]iemel’ tag[hom “mhux ilKING biss tal-Marsa u l{amrun imma issa anke talMosta”.

L-istess sorsi qalulna li “An;lu Farrugia qabdu paniku u da[[alha f’mo[[u li Jason se jag[tih kedda kbira fl-elezzjoni ;enerali u, g[alhekk, komplew l-istess sorsi, “id-Deputat Mexxej qed jara kif ji;bed it-tapit minn ta[t saqajn l-eks Segretarju :enerali, fosthom billi qed jinsisti ma’ Muscat

Anthony Agius Decelis

li Jason ma jibqax imexxi lmedia laburista.

Il-problema vera g[al Muscat, i]da, hi akbar g[ax b’xi mod Muscat irid jara kif se jispjega lid-delegati laburisti li l-kelma tieg[u waqt il-konferenza ;enerali waqqag[hielu Micallef.

Wara li lid-delegati kien spjegalhom li Jason ma kienx se jikkontesta, issa Muscat irid jispjega wkoll g[aliex Muscat i[ossu bla sa[[a quddiem Jason.

Donnu li l-g[erq tal-kobba m[abbla u l-konfu]joni li nqalg[et fil-Mosta bejn ilkandidati laburisti hu kollu fil-mistoqsija: X’jaf Jason fuq Muscat li qed iwassal biex Jason jiddomina u jirba[ fuq Muscat^ Illum nistg[u ni]velaw li fil-‘gwerra’ bejn ta’ An;lu u ta’ Jason qed tgawdi t-tielet persuna, ji;ifieri d-Deputat Laburista Anthony Agius Decelis li wkoll jitla’ middistrett tal-Mosta.

Kunsill Lokali ji//irkola emails tal-Labour Il-Kunsill Lokali ta’ Ra[al :did b’ma;;oranza laburista, regolarment qed jibg[at g[and in-nies emails ta’ propaganda parti;;jana li jikkonsistu f’artikli li An;lu Farrugia, id-Deputy Leader laburista jkun kiteb f’l-orizzont.

Mal-artikli, qed tintbag[at nota ming[and Farrugia nnifsu li tg[id: “Kif nag[mel ta’ spiss, qed ng[addielkom l-artikli li ppubblikajt matul din il-;img[a fuq l-orizzont, flimkien mal-istqarrija li [ri;t”.

Dawk li tkellmu mag[na staqsew jekk dan hux permissibbli li jsir minn kunsill lokali li hu /ar li ma jafx jag[mel distinzjoni bejn id-dmirijiet u l-obbligi tal-kunsilli u l-propaganda politika.

Qalulna wkoll li jekk il-Labour qed juri din l-arroganza meta hu fl-Oppo]izzjoni a[seb u ara x’jag[mel jekk ikollu l-poter tal-gvern f’idejh.

FOCUS 101 Illum mid-9.30 a.m. sal-11.00 a.m.

Imexxi> Noel Muscat Mistednin> Frans Agius Paula Mifsud Bonnici

Is-sorsi tag[na qalulna li Agius Decelis u n-nies tieg[u qed i[allu lil An;lu u Jason, u lin-nies tag[hom, ji;;ieldu lil xulxin, f’taqtig[a [arxa g[allpoter, filwaqt li hu qed jie[u vanta;; minn din is-sitwazzjoni.

Persuna qrib [afna ta’ Agius Decelis qalet li dan mg[andux relazzjoni millaqwa ma’ Muscat waqt li flistess [in ma jgawdi ebda appo;; fi/-?entru Nazzjonali Laburista fil-{amrun.

Dan, spjega s-sors tag[na, kaw]a tad-di]gwid li mart Agius Decelis, Josette, kellha g[al erba’ snin s[a[ ma Muscat u t-tmexxija laburista, min[abba li dak i]-]mien hi, b[ala Vi/i Sindku tal-kunsill tal-Mosta, kienet tag[mel pressjoni kontinwa biex Muscat jie[u passi filkonfront tat-Tabib Pawlu Chetcuti Caruana, l-eks Sindku Laburista tal-Mosta, min[abba t-tmexxija di]astru]a tieg[u kemm dam Sindku.

“Josette Agius Decelis qatt ma sabet appo;; minn Muscat”, qalu s-sorsi li tkellmu ma’ il-mument, g[aliex Muscat kien qrib ittabib Chetcuti Caruana min[abba li dan, min-na[a tieg[u, kien qrib [afna ta’ Alfred Sant u allura parti minn klikka li fiha kien hemm Muscat.

Kien biss ftit ;ranet qabel lelezzjoni tal-Kunsill filMosta, f’Marzu li g[adda, li Muscat, meta kien /ar li l-

Il-pika to[ro; fil-bera[ b’botta u risposta. Jason jawgura l-festa t-tajba lill-Mostin permezz ta’ riklam f’l-orizzont tat-Tnejn li g[adda u An;lu Farrugia jawguralhom permezz ta’ ‘flyers’

poplu Mosti kien urtat bilLabour f’dik il-lokalità — min[abba li Muscat ma g[amel xejn u injora l-karba tal-familji Mostin li stennew li jittie[du passi fil-konfront ta’ Chetcuti Caruana millpartit tieg[u stess — talab, kontra qalbu, lil Chetcuti Caruana biex ma jer;ax jikkontesta.

I]da, kien kollu g[alxejn g[aliex ir-residenti Mostin ne[[ew lil-Labour millKunsill tal-Mosta u vvutaw

biex il-Mosta tibda titmexxa minn ma;;oranza ta’ kunsillieri tal-Partit Nazzjonalista.

Persuni mid[la sew talMosta qalulna li l-kobba talLabour fil-Mosta qed tkompli tit[abbel ;mielha u li fil;ranet u l-;img[at li ;ejjin mistennija tmur g[all-ag[ar b’Muscat jirrepeti dak li kien g[amel dwar il-kunsill lokali, ji;ifieri li jorbot idejh u jibqa’ /ass quddiem it-tgerfix u ddi]gwid li je]isti.

:or; Borg Olivier kien jemmen f’Malta minn pa;na 1

Din is-sitwazzjoni kienet riflessa fil-Parlament b’mod li l-Partit Nazzjonalista kellu 25 membru, l-istess ammont li kellha l-Oppo]izzjoni kollha f’daqqa — Oppo]izzjoni li min g[al ra;uni, u min g[al o[ra, kienet qed topponi lIndipendenza kif riedha l-PN. :or; Borg Olivier, i]da, kien politiku u statista tena/i, ta’ pa/enzja infinita, fin filmetodu u strate;ista iffukat.

Dawn il-kwalitajiet servewh tajjeb [afna g[aliex biex jikseb l-Indipendenza ma kienx bi]]ejjed li jeg[leb lostakli lokali i]da wkoll ilqawwa tal-Gvern Ingli] li kellu l-lussu li seta’ ju]a aktar pressjoni fuq Borg Olivier min[abba l-qasma politika profonda f’pajji]na.

Minkejja din is-sitwazzjoni prekarja — bis-sensji bl-eluf mis-Servizzi Ingli]i, b’industrializzazzjoni u turi]mu li kienu g[adhom biss

:or; Borg Olivier

xewqat sbie[ u b’livell ta’ edukazzjoni li kien g[adu ming[ajr struttura soda — :or; Borg Olivier g[amel din it-talba g[all-Indipendenza g[aliex kellu fidu/ja kbira filpoplu.

Borg Olivier, kien jemmen bis-s[i[ li l-istess Indipendenza kellha tkun ilba]i li biha u permezz tag[ha pajji]na, g[all-ewwel darba f’mijiet ta’ snin, seta’ jie[u

rajh f’idejh u jmexxi [wej;u kif l-aktar jaqbel lilu.

Il-kura;; u d-determinazzjoni ta’ Borg Olivier [amsin sena ilu, raddew lil pajji]na sitwazzjoni ;dida, li tat futur lil ;enerazzjonijiet s[a[ u li wasslitu biex illum, minkejja /-/okon fi]iku tieg[u, u minkejja perijodi ta’ diffikultajiet kultant mhux ]g[ar, jappartjeni g[allfamilja kbira Ewropea, b’garanzija g[ad-demokrazija tag[na u l-progress u s-sedqa tal-poplu. {amsin sena ilu Borg Oliver wera x’kapa/i jag[mel partit politiku li tabil[aqq ikollu g[al qalbu l-interess nazzjonali. Tag[lima g[allMaltin kollha ta’ kull ]mien u ta’ kull lewn politiku.

Malta grata g[al dak irra;el li emmen f’pajji]na u tibqa’ tag[tih ;ie[.

Ara pa;ni 6 u 7 u l-editorjal f’pa;na 9

4 A[barijiet Lokali

tag˙rif

Il-Fiera Nazzjonali tal-Ktieb 2012.

It-28 edizzjoni tal-Fiera Nazzjonali tal-Ktieb din is-sena se ssir f’Dar ilMediterran, il-Belt Valletta, bejn is7 u l-11 ta’ Novembru. Il-Kumitat Organizzattiv jav]a li [ar;u lapplikazzjonijiet u r-regolamenti g[all-parte/ipazzjoni f’din il-Fiera.

Dawk interessati g[andhom ji;bru l-pakkett informattiv u l-formoli, mil-Librerija Nazzjonali, 36, Triq it-Te]orerija, il-Belt Valletta, filjiem tal-uffi//ju bejn it-8.30 a.m. u nofsinhar. L-applikazzjonijiet jibqg[u jintlaqg[u sal-31 ta’ Awwissu 2012.

Get-Together tas-sajf. IlFraternità Sekulari ta’ Charles de Foucauld (G[awdex) se torganizza l-get together tag[ha g[as-sajf nhar il-:img[a 24 ta’ Awwissu. Tibda b’Quddiesa fis-7.15 p.m. g[and isSorijiet Sale]jani, Don Bosco House, Triq ix-Xwejni, il-Qbajjar, segwita minn attività so/jali filqrib. G[al iktar informazzjoni /empel 79968020 jew 21553610.

Ikla mill-eks studenti tas-Salezjani. Il-Kumitat

tal-Federazzjoni Nazzjonali tal-eks studenti tas-Salezjani se jorganizza l-ikla ta’ kull sena li se ssir filGrawnd ta’ St Patrick’s nhar is-Sibt 25 ta’ Awwissu fis-7.30 p.m.

Hemm set menu u menu ie[or g[attfal. Il-prezz hu ta’ €20 g[alladulti, €12 g[al ]g[a]ag[ ta[t it18-il sena u €8 g[al tfal ta[t it-12-il sena. Jing[ataw ukoll welcome drink u se jkun hemm ukoll mu]ika live. Min jixtieq jibbukkja g[andu j/empel lil Fr Charles Cini (tel.

79492555), Saviour Bianchi (tel.

99065834), Rose Bonnici (tel.

99854952) jew Alfred Borg (tel.

79372033). Tistg[u wkoll tibbukkjaw permezz tal-email: nfppdb@gmail.com.

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012

I]-}urrieq. Il-Banda Santa Katarina V.M. se twassal b’mar/i briju]i lill-qassis il-;did Dun Dillon Bugeja mid-dar tieg[u sal-knisja ar/ipretali ta’ Santa Katarina fejn se ji//elebra l-Ewwel Quddiesa solenni nhar l-Erbg[a 22 ta’ Awwissu mill-5.15 p.m. ’il quddiem. Il-mar/ jibda minn Triq il-Qroll u jg[addi minn dawn ittoroq: San Pietru, il-{addiema, Misra[ San Lazzru, l-In;iniera, i/?ombini, il-Kbira, Misra[ irRepubblika u jispi//a fuq izzuntier. Il-banda tkun immexxija mill-Ass. Surmast Josef Grech.

MaltaPost. Il-kaxxa tal-ittri fi Triq l-Im;arr, ix-Xewkija, G[awdex, li ma kinitx qed tintu]a min[abba xog[ol ta’ kostruzzjoni, issa re;g[et qed tintu]a. MaltaPost tav]a wkoll li s-Sub Uffi//ju talposta li jinsab f’6, Misra[ Fren/ Abela, {ad-Dingli, se jkun mag[luq bejn g[ada u l-Erbg[a li ;ej. Il-pubbliku jista’ jinqeda millUffi//ju Postali li jinsab fi/-?entru ?iviku, Misra[ il-Parro//a, irRabat.

Donazzjoni ta’ demm. Illum il-{add se jsir ;bir ta’ demm bilMobile Blood Donation Unit minn [dejn il-knisja parrokkjali ta’ San :u]epp, il-Manikata, mit-8.30 a.m. sas-1 p.m. Jekk t[ossok f’sa[[tek u tixtieq tag[ti d-demm, ;entilment mitlub tie[u mieg[ek il-karta talidentità.

Korrezzjoni. B’riferenza g[arrapport bit-titlu ‘Numru rekord ta’ infermiera se jiggradwaw din issena’, pubblikat fil-[ar;a tal-{add li g[adda ta’ din il-gazzetta, f’pa;na 5, irid jing[ad li fl-2002 in-numru ta’ infermiera ja[dmu mas-settur pubbliku kien ta’ 1950 u mhux ta’ 950, kif tni]]el bi ]vista.

it-temp illum It-temp> Xemxi, bi ftit s[ab kultant. Il-Vi]ibbiltà> Tajba. Ir-Ri[> {afif mill-Grigal, li jsir varjabbli. Il-Ba[ar> {afif. L-Imbatt> Ftit li xejn.

L-Og[la Temperatura> 33˚C. Ix-Xita> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a f’Malta u f’G[awdex 0.0mm. Ix-Xita> mill-1 ta’ Settembru 644.9mm.

Ix-Xemx> titla’ fis-6.23 u tin]el fit-19.49.

In-numri tal-lottu li telg˙u lbiera˙ 65 — 69 — 20 — 73 — 11

spiΩeriji VALLETTA: Chemimart, 20#21 Triq ir-Repubblika; {AMRUN: San Gejtanu Pharmacy, Triq il-Kappillan Mifsud; {AL QORMI: Anici Pharmacy, Triq Anici; BIRKIRKARA: Holy Cross Pharmacy, 37 Triq il-Kbira; TA’ XBIEX: Remedies Chemists Marina Court, 49A Triq Abate Rigord; SWIEQI: J.V.’s Pharmacy, Wies isSwieqi; TAS-SLIEMA: Chemimart Ltd. Pharmacy, 4, 5, 6 Il-Piazzetta, Triq it-Torri; {’ATTARD: M4 Pharmacy, Triq il-Linja; NAXXAR: Victory Pharmacy, 36 Triq il-Vitorja; BU:IBBA: Promenade Pharmacy, St. Paul’s Court, Pioneer Road; SANTA LU?IJA: Sta. Lucia Pharmacy, 1 Misra[ Dorell; BORMLA: Verdala Pharmacy, 57 Triq il-Gendus; {A}}ABBAR: Felice Dispensary, 95 Triq is-Santwarju; BIR}EBBU:A: Blossoms Pharmacy, N.B. Triq Gurgier; {AL KIRKOP: Kirkop Pharmacy, 9 Triq il-Parro//a; SI::IEWI: Menelo Pharmacy, Triq it-Tabib Nikola Zammit; RABAT: Ideal Pharmacy, 63 Triq il-Kbira; VICTORIA: Azzopardi Pharmacy, Triq il-Kapu//ini; NADUR: Vella Pharmacy, 15 Triq 13 ta’ Di/embru.

Servizz ta’ tobba fi/-?entri tas-Sa[[a fil-{dud u l-Festi Pubbli/i I/-?entri tas-Sa[[a tal-Mosta, Ra[al :did u l-Furjana huma miftu[in 24 sieg[a g[al emer;enzi biss sat-8 tal-g[ada filg[odu.

Il-pubbliku jrid jattendi /-/entru tas-sa[[a tad-distrett tieg[u.

Persuni ming[ajr karta ta’ identità ma ji;ux moqdija.

300 super yacht i[allu 39 miljun ewro fl-ekonomija Maltija fl-2011 L-industrija tas-super yachts f’pajji]na qed tikber b’rata mg[a;;la tant li mat-300 super yacht ]aru Malta matul is-sena li g[addiet u rabtu fil-Grand Harbour Marina tal-Birgu.

I]da, iktar minn hekk, dawn il-yachts li jiswew miljuni kbar u g[andhom b[ala sidien fost l-iktar persuni sinjuri fid-dinja, huma stmati li [allew mad-39 miljun ewro flekonomija Maltija f’nefqiet varji fosthom mi]ati g[all-irmi;;, pagi g[all-ekwipa;;i, manutenzjoni u provvisti kif ukoll flindustrija tad-divertiment.

Il-waqfiet tas-Super Yachts f’Malta, idumu medja ta’ [amest’ijiem.

Hu mag[ruf li Malta tgawdi minn /erti vanta;;i li jag[mluha ideali g[al waqfa qasira waqt vja;; lejn destinazzjonijiet o[rajn.

Fost dawn hemm il-po]izzjoni ;eografika tal-pajji], popolazzjoni li titkellem tajjeb blIngli] u konnessjonijiet tajbin bl-ajru minn u lejn diversi ajruporti ewlenin madwar lEwropa.

Propju fl-a[[ar jiem, il-kumpanija ta’ fama mondjali, Y.Co, ikklassifikat lil Malta fost l-aqwa [ames destinazzjonijiet Mediterranji g[as-super yachts.

Dawn huma ri]ultati tajbin [afna meta wie[ed iqis li l-industrija f’Malta hi wa[da relattivament ]ag[]ug[a meta mqabbla ma’ postijiet stabbiliti o[rajn, spe/jalment filPunent tal-Mediterran.

Jidher ukoll li l-industrija tas-super yachts lokali irkuprat tajjeb mid-daqqa temporanja li kienet sofriet fl-2009 kemm min[abba lkri]i finanzjarja kif ukoll min[abba ddewmien fl-g[oti tat-tender g[all-fa/ilitajiet tas-super yachts b[ala parti mill-privatizzazzjoni tat-Tarzna.

Dan kien ]vilupp importanti ferm u l-fatt li l-Grupp Palumbo issa qed jie[u [sieb ilfa/iltajiet ta’ Manoel Island u tat-Tarzna jawgura tajjeb biex pajji]na jkompli jattira iktar super yachts biex jag[mlu lmanutenzjoni u jqattg[u l-ista;un tax-xitwa ba]ati f’pajji]na.

{addiema tal-istamperija tal-GWU jilmentaw dwar il-qag[da tag[hom …jg[idu li bil-Labour fil-gvern il-pajji] jirritorna g[al ]mien is-‘swat’ ta’ 30 sena ilu {addiema tal-Union Print — il-kumpanija tal-pubblikazzjonijiet tal-GWU — talbu lil din il-gazzetta biex jippubblikaw g[add kbir ta’ lmenti li qed iwasslu biex [ajjithom qed issir wa[da mi]erabbli.

Dawn il-[addiema, li g[amlulna kundizzjoni stretta ta’ anonimità, xebb[u lqag[da tag[hom pre]enti ma’ dik ‘tas-snin sebg[in’ fejn ilftit tal-qalba huma a;evolati u l-kumplament huma so;;etti g[al trattament li huma jsostnu li qed jiffrustrahom.

L-istess sorsi tag[na qalu li din il-qag[da kompliet tippersisti, anzi ti]died, wara l-[atra ta’ Ronnie Pellegrini b[ala Human Resources Manager.

Il-[addiema allegaw li lewwel ‘pro;ett’ ta’ Pellegrini f’din il-[atra kien li jitwa[[al inkwatru tal-eks Ministru So/jalista Lorry Sant fluffi//ju tieg[u.

Huma ilmentaw li fl-a[[ar ]minijiet, dawk fosthom li ja[dmu bil-;urnata tne[[ewlhom in-nofstanhari fix-xhur tas-sajf. Dan jikkuntrasta bil-kbir malpo]izzjoni li tie[u l-GWU filka] tal-[addiema tal-gvern.

Il-[addiema semmew ukoll it-tnaqqis ta’ nofs sieg[a break kif ukoll in-nuqqas ta’ flessibbiltà kif [addiem jie[u l-leave tieg[u.

G[ar-rigward tal-po]izzjoni ta’ Ronnie Pellegrini, dawn il-

[addiema qalulna li dan hu qrib [afna ta’ Jason Micallef, il-Kap tal-media tal-Labour u li issa sar mag[ruf li se jikkontesta l-elezzjoni ;enerali. Huma qalu li dawn it-tnejn spiss jiltaqg[u filkumpless tas-Super One filMarsa fejn hemm l-uffi//ju ta’ Micallef.

Il-[addiema tal-Union Print qalu lil din il-gazzetta li fla[[ar ]mien sar ftehim biex il-Partit Laburista ma j[allas xejn g[ar-riklami kbar u spissi tieg[u — kwa]i kuljum — li jidhru f’l-orizzont u it-Tor/a — tant li l-Labour ma [allasx /ente]mu wie[ed g[al [afna riklami li g[amel f’Marzu li g[adda meta kienu saru lelezzjonijiet g[all-Kunsilli Lokali meta hu kalkulat li saru b’madwar 30,000 ewro riklami.

Sa qabel dan il-ftehim, ilPartit Laburista kellu skont ta’ 50 fil-mija fuq ir-reklamar.

Ilment ie[or tal-[addiema hu li l-Union Print qed issir dejjem aktar qisha ka]in talLabour. Qalu li meta ftit xhur ilu kienet saret fil-Parlament mozzjoni ta’ sfidu/ja fil-gvern u kien hemm aspettattiva kbira li l-gvern se jaqa’, flistamperija tag[hom ittie[du [afna billboards bi slogans laburisti biex ipo;;u lill[addiema f’atmosfera elettorali.

Wie[ed minn dawk li tkellem ma’ din il-gazzetta qal li j[ossu /ert li, wara dak li qed jara jse[[ f’din ilkumpanija tal-GWU, “jekk jer;a’ jitla’ l-Labour fil-gvern ire;;a’ l-arlo;; 30 sena lura, fi ]mien is-swat, kif qed ji;ri lilna pre]entament”.

A[barijiet Lokali 5

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012

Jing[ataw il-libertà b’garanzija personali ta’ €2,000

Seba’ persuni o[ra lbiera[ kienu akku]ati li lejlet ilfesta ta’ Santa Marija kka;unaw ;rie[i ta’ natura gravi fuq persuna o[ra, f’in/ident fir-Rabat, G[awdex.

Huma tressqu quddiem il-Ma;istrat Paul Coppini.

Il-persuni akku]ati huma Emanuel Cini ta’ 30 sena mi]-}ebbu;, G[awdex, Shaun-Pierre Cassar ta’ 25 sena, Christian Sultana ta’ 22 sena, Jason Cassar ta’ 22 sena, Daniel Agius ta’ 21 sena, ilkoll minn Ker/em, u Josmike Sultana ta’ 19-il sena flimkien ma’ ;uvni ie[or ta’ 17-il sena.

L-imputati kienu akku]ati li fil-Ka]in Aurora u fi Triq ir-Repubblika, ir-Rabat, G[awdex, apparti milli kka;unaw ;rie[i gravi fuq persuna o[ra, ikka;unaw ukoll ;rie[i [fief fuq erba’ persuni wara li [ebbew g[alihom u heddewhom, u volontarjament g[amlulhom [sara jew g[arrqulhom il[wejje;, mobbli jew immobbli.

Dan, filwaqt li fl-istess [in kisru l-bonordni blg[ajjat u l-;lied.

L-imputati ma ammettewx l-akku]i mi;juba fil-konfront tag[hom u ng[ataw illibertà b’garanzija personali ta’ €2,000 kull wie[ed.

Il-Prosekuzzjoni qed titmexxa mill-Ispettur Frank Anthony Tabone.

Is-sidien tal-kampijiet jitilqu mill-bajja tal-Mag[luq Il-kampijiet li kienu qed jokkupaw il-bajja tal-Mag[luq f’Marsaxlokk tne[[ew missidien tag[hom stess hekk kif ilbiera[ f’nofsinhar skadew l24 sieg[a mog[tija millMEPA u d-Dipartiment talArtijiet biex ji]gumbraw millbajja.

Fl-a[[ar jiem, [afna missidien kienu di;à [allew ilpost, u meta skada ]-]mien, ilbajja kienet prattikament vojta. Li fadal kienu biss il;ebliet li bihom kienu jintrabtu l-kampijiet u lpo]izzjoni tag[hom turi bi/-

/ar kif il-bajja kienet me[uda kwa]i kollha minnhom.

Il-kwistjoni tal-kampijiet f’Tal-Mag[luq spi//at fuq fomm kul[add meta l-{add li g[adda, protesta pa/ifika minn xi residenti spi//at f’aggressjoni fero/i hekk kif wie[ed mir-residenti safa aggredit minn xi sidien talkampijiet.

L-Awtorità tal-Ambjent u lIppjanar (MEPA) [ar;et avvi] ta’ infurzar li fih is-sidien ing[ataw 15-il jum /ans biex ji]gumbraw mill-bajja, i]da wara intervent ta’ Jason

We;;g[u f’in/ident tat-traffiku Tliet persuni, fosthom tifla ]g[ira, kienu involuti f’in/ident tat-traffiku li se[[ ilbiera[ kmieni wara nofsinhar, ftit ’il fuq mir-roundabout li minn {al Luqa twassal g[al {al Farru;.

G[al xi ra;uni, is-sewwieqa tal-karozza, Fiat Punto, tilfet il-kontroll tal-karozza tag[ha li kienet qed tinstaq fiddirezzjoni ta’ {al Farru;. Il-karozza baqg[et die[la f’arblu tad-dawl.

Is-sewwieqa flimkien mal-passi;;ieri – ra;el u tifla ]g[ira – ittie[du l-Isptar Mater Dei b’ambulanza li ssej[et fil-post. Instab li l-mara kienet qed issofri minn grie[i f’g[onqha, filwaqt li r-ra;el sofra ;rie[i [fief. It-tifla ma sofriet l-ebda ;rie[i.

Erba’ Taljani [atja ta’ aggressjoni fuq Fran/i]a

Erba’ ]ag[]ag[ Taljani, ilbiera[ tressqu l-Qorti akku]ati li nhar itTlieta li g[adda wettqu attentat vjolenti g[all-pudur ta’ tfajla ta’ 18il sena, ta’ nazzjonalità Fran/i]a.

Giuseppe Bellissimo ta’ 27 sena, Vito Borges ta’ 25 sena, Davide Sufrè ta’ 26 sena u Vincenzo Galato ta’ 23 sena, kollha ammettew lakku]i mi;juba kontrihom.

Huma ng[ataw sentenza ta’ [ames xhur [abs sospi]a g[al sena.

ID-D{UL F’ISTITUZZJONIJIET EDUKATTIVI POST-SEKONDARJI

F’Malta ji]diedu… fl-Ingilterra jonqsu Fl-a[[ar ;img[at kien rappurtat li pajji]na irre;istra ]ieda fl-ammont ta’ studenti li jkomplu jistudjaw wara s-17-il sena.

Min-na[a l-o[ra, wara li l-;img[a ta’ qabel g[alqu l-applikazzjonijiet g[all Università u l - ewwel sej[a g[all applikazzjonijiet fl - MCAST sar mag[ruf li komplessivament kienet re;istrata ]ieda ta ’ 1, 000 applikazzjoni g[ad - d[ul f ’ istituzzjonijiet tal - edukazzjoni terzjarja u post - sekondarja b[all - Università u l MCAST .

Hu stabbilit li din i] - ]ieda ta ’ dawk li f ’ pajji]na qed ikomplu bl - edukazzjoni terzjarja hi dovuta g[as - sistema tal istipendji u l - istudju bla [las li l - Gvern jag[ti lil min ikun qed jistudja fl istituzzjonijiet terzjarji .

B ’ kuntrast ma ’ dan , fl - Ingilterra , fejn kienet imposta ]ieda fil - prezz tal - mi]ati g[all - korsijiet Universitarji , in - numru ta ’ applikazzjonijiet ta ’ studenti g[allUniversità din is-sena naqas b’mod qawwi.

William Hutton, il-Prin/ipal ta’ Hertford College u li qed imexxi kummissjoni indipendenti dwar il-mi]ati g[all-korsijiet universitarji qal li, filwaqt li g[adu kmieni biex isiru konklu]jonijiet, kollox jindika li

Azzopardi, il-Ministru responsabbli mill-Artijiet, fuq talba tal-Kunsill Lokali ta’ Marsaxlokk, l-azzjoni ta’ ]gumbrament tmexxiet ’il quddiem.

F’nofs Settembru mistennija tid[ol fis-se[[ by-law talKunsill Lokali ta’ Marsaxlokk li biha jkun projbit l-ikkampjar fil-bajja tal-Mag[luq.

F’ka] ta’ kontravenzjoni, ilKunsill ikun jista’ jinforza din il-by-law direttament ming[ajr il-[tie;a tal-intervent talMEPA jew tad-Dipartiment tal-Artijiet.

hemm evidenza sostanzjali li turi li ]-]ieda fil-mi]ati g[all-korsijiet fl-Università wasslet g[at-tnaqqis fl-applikazzjonijiet flUniversitajiet Ingli]i.

Dan ammettih ukoll David Willetts, ilMinistru g[all-Universitajiet, waqt intervista fuq l-istazzjon tar-radju BBC 4.

Willetts qabel mar-rapport tal-kummissjoni fejn dan isostni li student minn g[oxrin qal li mhux se jkompli l-istudji tieg[u hekk kif kien hemm ]ieda fil-mi]ati l-;odda li da[[al il-gvern ta’ Cameron fuq korsijiet flUniversitajiet Ingli]i. U[ud minn dawn ilkorsijiet sa[ansitra kellhom ]ieda fil-mi]ati g[al £9,000 fis-sena.

Din i]-]ieda fil-mi]ati wasslet g[al tnaqqis ta’ 8.8% jew 37,000 applikazzjoni — meta mqabbel ma’ sentejn ilu. L-akbar tnaqqis kien re;istrat fost l-istudenti ta’ bejn it-18 u d-19-il sena li naqsu b’7%.

L-istess kummissjoni innutat li filwaqt li kien re;istrat tnaqqis fl-applikazzjonijiet g[all-Universitajiet Ingli]i fejn se[[et i]]ieda fil-[las g[all-korsijiet, dan ma kienx re;istrat fl-Iskozja, f’Wales u fl-Irlanda ta’ Fuq li, b[al Malta, joffru korsijiet talUniversità b’xejn jew ikunu sussidjati b’mod qawwi.

Jappellaw g[all-g[ajnuna biex jinstab Matthew Zahra

G[addew erbat ijiem u Matthew Zahra, ir-ra;el ta’ 27 sena mill-Belt li kien rappurtat nieqes l-Erbg[a li g[adda, g[adu ma nstabx u l-appelli g[allg[ajnuna biex dan ir-ra;el, missier ta’ tlett itfal, jinstab, baqg[u sejrin.

Din il-gazzetta, ilbiera[ tkellmet ma’ missier Matthew, li kompla jappella g[all-g[ajnuna biex jinstab ibnu. Hu talab biex min g[andu xi tip ta’ informazzjoni jg[addiha mill-iktar fis, jew lill-qraba tieg[u, inkella direttament lill-Pulizija fin-numru 119.

Wie[ed jista’ jg[addi wkoll l-informazzjoni fleqreb G[assa tal-Pulizija.

Min-na[a tieg[u, ilmissier fa[[ar il-koperazzjoni li huma qed jing[ataw mill-Pulizija.

L-a[[ar li deher Matthew, fil-15 ta’ Awwissu – meta fil-fatt kien rappurtat nieqes – kien proprju fl-in[awi talBelt Valletta, liebes jeans u flokk iswed.

Il-karozza tieg[u nstabet l-g[ada f’Marsaxlokk.

Tfajla Litwana fil-periklu tal-mewt wara waqg[a ta’ erba’ sulari

Tfajla ta’ 20 sena mil-Litwanja tinsab fil-periklu tal-mewt wara li fis-sig[at bikrin ta’ lbiera[ filg[odu, waqg[et g[oli ta’ erba’ sulari. Il-ka] se[[ fi Triq Monsinjur Innocenz Zammit, fl-Imsida, qrib [afna tal-Università.

Il-Pulizija kienet infurmata b’dan l-in/ident g[all-[abta tas-2.30am. Fil-post mar ukoll tim mediku, li ta l-ewwel g[ajnuna lit-tfajla, li kienet /ertifikata li qed issofri minn grie[i gravi u fil-periklu li titlef [ajjitha.

In-nies li tkellmu ma’ din il-gazzetta spjegaw li t-tfajla milLitwanja kienet g[adha f’sensiha wara l-waqg[a. Qalulna wkoll li t-tfajla [adet daqqa ma’ xi wires li hemm imdendlin mal-binja fejn se[[ il-ka].

Filwaqt li l-Pulizija g[adhom g[addejjin bl-investigazzjonijiet, infet[et ukoll inkjesta, immexxija mill-Ma;istrat Anthony Vella.

Il-GRTU dwar qtug[ tal-elettriku fi Triq Bisazza, f’Tas-Sliema

Il-qtug[ tad-dawl b’mod frekwenti fi Triq Bisazza, f’Tas-Sliema, jirrifletti stat ta’ di]organizzazzjoni fl-Enemalta.

Hekk sostniet il-GRTU, fi stqarrija, li fiha qalet ukoll li hi tinsisti li l-kummer/ ma jistax jiffunzjona sew jekk is-servizz talelettriku jibqa’ hekk.

Filwaqt li n-negozji j[allsu g[as-servizz tal-elettriku, qalet ilGRTU, l-Enemalta mhix tonora l-obbligi mistennija minnha.

Min[abba dan kollu, il-GRTU sostniet li g[andhom jittie[du dde/i]jonijiet skont il-prijoritajiet; u hawnhekk g[andu jid[ol ilMinisteru tal-Finanzi, l-Ekonomija u l-Investiment biex jie[u azzjoni.

8 A[barijiet Lokali

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012

Il-Labour irid jibdel il-ftehim mal-UE Karmenu Vella jitkellem dwar ‘it-tibdil’ f’attività tal-GWU Karmenu Vella, id-Deputat Laburista li serva b[ala Ministru fil-gvernijiet laburisti ta[t Mintoff, Karmenu Mifsud u Alfred Sant, u li tqabbad minn Joseph Muscat biex jikteb il-manifest elettorali talLabour, fl-a[[ar jiem g[amel stqarrija serja [afna li jaf ikollha riperkussjonijiet gravi fuq pajji]na fis-snin li ;ejjin.

Waqt li kien qed jitkellem f’business breakfast organizzat mill-GWU b’rabta mal-proposti tag[ha lill-partiti politi/i g[all-elezzjoni ;enerali li jmiss, Karmenu Vella iddikjara li l-ftehim ta’

Malta mal-Unjoni Ewropea jista’ jinbidel.

Din hi stqarrija importanti [afna kemm g[al dak li jista’ hemm warajha u — aktar minn hekk — g[aliex din hi stqarrija li fl-a[[ar erba’ snin qatt ma kienet baqg[et tintqal minn [add fil-Labour u ntefg[et issa, mo[bija waqt business breakfast li, i]da, i;;orr pi] kbir la ntqalet minn min qed i[ejji dak li jkun qed jag[mel il-Partit Laburista jekk ikun fil-gvern.

Fid-diskors tieg[u, skont kif rappurtat minn l-orizzont, Karmenu Vella qal li “irridu

n]ommu quddiem g[ajnejna li l-ftehim li g[andna malUnjoni Ewropea mhux kuntratt li ma jinbidel qatt, imma jinbidel skont i//irkustanzi tal-mument u g[aldaqstant /erti kundizzjonijiet jistg[u jinbidlu”.

Dan il-kliem ma jag[ti lebda lok g[al interpretazzjoni.

Hu /ar u ma j[alli l-ebda dubju.

Ir-rapport f’l-orizzont tat-Tnejn li g[adda dwar dak li qal Karmenu Vella f’attività tal-GWU> il-ftehim mal-UE jista’ jinbidel

F’ka] li l-Partit Laburista jer;a’ jkun fil-gvern, ikun qed jer;a’ jipprova jifta[ il-ftehim li dwaru l-poplu Malti kien qal l-a[[ar kelma u ta l-verdett tieg[u f’Referendum nazzjonali fl-2003.

Dak il-ftehim hu definittiv u [add ma jista’ joqg[od jilg[ab mieg[u kif irid, issa, il-Partit Laburista.

I]da kliem b[al dak li qal Karmenu Vella fl-attività talGWU, kien jing[ad ukoll qabel l-Elezzjoni :enerali li g[addiet fl-2008.

Tant hu hekk, li r-rapport kummissjonat mill-Malta

Labour Party stess dwar ittelfa tal-Elezzjoni tal-2008, kellu kummenti ibsin [afna dwar kliem simili li kien jintqal mil-Labour qabel dik lElezzjoni.

Ir-rapport kien qal, fost lo[rajn, hekk: “Rigward l-Unjoni Ewropea, il-Partit Laburista [are; messa;;i kontradittorji li setg[u taw indikazzjoni lil setturi tal-elettorat li l-partit kien g[adu qed i[addem /erta diffidenza lejn il-pro;ett Ewropew.”

“Il-ftu[ tal-pakkett ta’ negozjar mal-UE (dwar it-

tarzna) tefa’ lill-MLP fuq iddifi]a fuq l-issue tal-UE li g[adha ;er[a friska fl-istorja tal-partit.”

“Hemm min g[adu jsemmi l-po]izzjoni li l-partit kien [a kontra l-Unjoni Ewropea u li mbag[ad irtira minnha. Dawn g[adhom ma jistg[ux ja//ettaw li l-istess nies ibieg[u po]izzjoni differenti dwar l-UE. G[alihom din ma tista’ qatt titqies kredibbli.” “… id-diskors dwar ilftu[ tal-pakkett tan-negozjati x’aktarx kompla g[arraq ilpossibbiltà li l-Partit Laburista

jirnexxielu jibni brand ;dida u, minflok, irrinforza lkonnessjoni tieg[u ma’ dik lidentità antika tal-Partit Laburista tat-80 li dejjem ikkaratterizzatu.”

“Il-Partit Laburista tkellem dwar il-[tie;a li jer;g[u jkunu diskussi nnegozjati mal-Unjoni Ewropea dwar it-Tarzna rigward sussidji u [arsien ta’ impjiegi. Kien hemm ukoll twe;iba ta’ Dr Sant waqt programm fuq ix-xandir televi]iv nazzjonali (Dissett TVM-5 ta’ Frar 2008) li hu kien konvint li l-Ewropej ikunu lesti ja//ettaw li jift[u l-pakkett. Twe;iba b[al din setg[et ma ni]litx tajjeb ma’ dawk li kienu qed jaraw lillPartit Laburista b[ala wie[ed li ne[[a kull tip ta’ diffidenza vis-à-vis l-Unjoni Ewropea.”

Issa li Karmenu Vella /arrat il-maskra tal-Labour g[arrigward ta’ dak li g[andhom f’mo[[hom fir-relazzjonijiet ta’ pajji]na mal-Unjoni Ewropea, ikun xieraq li Muscat ma jibqax jin[eba dwar l-aktar issues li jolqtu lill-poplu Malti direttament.

Mhux ;ust mal-elettorat li temi ta’ din l-importanza jkunu ]velati b’dan il-mod. IlMaltin tkellmu g[al darba darbtejn dwar il-ftehim ta’ pajji]na mal-Unjoni Ewropea.

Il-Malta Labour Party issa qed jg[idilna, permezz ta’ wie[ed mill-heavyweights tieg[u, li jrid jer;a’ jisfida dde/i]joni tal-poplu.

Mhemmx dubju li dan g[andu jkun argument ie[or ewlieni fil-kampanja elettorali li jmiss.

Il-Maltin jiddi]approvaw l-idea li ressaq Karmenu Vella Dak li qal Karmenu Vella waqt attività tal-GWU li l-ftehim ta’ Malta mal-Unjoni Ewropea jista’ jinbidel kien rappurtat fil-blog ta’ Daphne Caruana Galizia din il-;img[a u qanqal reazzjoni qawwija ta’ stmerrija minn numru kbir ta’ Maltin li g[amlu l-kummenti tag[hom.

Dawn kienu u[ud mir-reazzjonijiet: CICCIO: This is exactly why Labour cannot be trusted with policy.

They create so much confusion and uncertainty.

ANGUS BLACK: One further proof that Malta’s future with the EU will be in serious jeopardy should Labour win next election.

EDGAR: It is all bottomed up and some, like Karmenu Vella, cannot keep it in.

NATALIE: This is scary. People

who voted for EU membership should take note.

PM: Dear Mr Vella, you think that we can change the agreement. But what about the other 26 members?

Do they think that it can be changed?

TUMAS MUSCAT: It’s this sort of arrogance by the MLP in demanding a ‘special relationship’ with the EU which delayed Malta’s membership in the first place. It just can’t be done, old habits die hard, I guess.

SPIRU: Spain — 25 per cent unemployment and rising; Ireland went through it all, Italy too, Portugal on the verge of, Cyprus needed a bailout, Greece, let’s not even go there and open page 1, and Malta, tajjeb u [a]in, we’re still moving on, no mass unemployment, no bailouts

needed and good governance at the helm.

ETIL: Aha — paving the way to opt out of the EU when the Labour Party is in government?

NOEL D’EMANUELE: Di;à beda jberraq JOSEF: Be]quha fl-a[[ar!

EVARIST SALIBA: The European Community became the European Union, and it is bound to go on changing, but not on the lines that Karmenu Vella, who is echoing the old Labour Party mantra in international relations, is suggesting.

His comments lead to obvious questions. What changes has he got in mind? Are we going to an election with such fundamental questions unanswered?

P. SHAW: After all these years,

deep down the MLP still holds grudge against the PN for getting us into the EU. The apex of this grudge emerged through the vote against Richard Cachia Caruana.

MATT: MLP never made it a secret that they are anti EU. POCOTO: Irid li jinbidel il-ftehim imma ma jridx li jinbidlu l-ministri tal-Labour. Fi ftit xhur o[ra jaf ikollna l-istess ministri li kellna fl-1996-1998, u[ud minnhom anke qabel l-87 (ilGuy, Leo, Debono Grech, Coleiro, AST, Michael Farrugia).

SC: Already planning on how to mess up everything. Dark days ahead.

VINZINT: The dinosaur’s ramblings don’t surprise me.

CHRISTIAN: Such is the stuff our future government stalwarts are made of.

9

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012

Mumenti tal-akbar importanza g[al pajji]na fl-a[[ar [amsin sena F’pa;ni o[rajn...

10 L-isfida Air Malta

13 Soluzzjonijiet^

13 Is-sorpri]i tar-Ramadan

19

Ittri lill-Editur:

Ministeru vast ... ministru [abrieki

L-aqwa de/i]jonijiet [adhom il-PN Din il-[ar;a ta’ il-mument qed tfakkar il-50 anniversarju ta’ ;rajja importanti [afna u de/i]iva fl-istorja ta’ pajji]na. B[al g[ada 50 sena ilu, fl-20 ta’ Awwissu 1962, il-Prim Ministru :or; Borg Olivier kien talab uffi/jalment l-Indipendenza ta’ Malta mill-Gvern Ingli], aspirazzjoni li l-Partit Nazzjonalista kien sejjes l-e]istenza kollha tieg[u sa minn twelidu, lejn tmiem is-seklu dsatax.

L-Indipendenza, eventwalment, kienet negozjata u konklu]a fi ]mien sentejn, bejn l-1962 u l-1964 i]da l-jum tal-21 ta’ Settembru 1964 ma kienx biss tragward li g[alih [admu kemm fel[u l-missirijiet stori/i ta’ dan il-partit i]da pjuttost il-bidu ta’ era ;dida b’[afna sfidi i]da fl-istess [in bil-[olqien ta’ opportunitajiet li l-;ens Malti, b’g[aqal u determinazzjoni rnexxielu jisfrutta b’risq il-pajji] u l-poplu tag[na.

Meta wie[ed jifli l-importanza tal-;rajja li qed infakkru ma jistax ma jiftakarx fl-ostakli inutli li saru minn u[ud f’pajji]na li, min g[al [a;a u min g[al o[ra, ipprova jwaqqaf din ilmixja naturali lejn il-[elsien s[i[ tag[na.

Hu, dan, wie[ed mill-[sibijiet ewlenin li ji;u f’mo[[na meta nikkunsidraw il-mew; li Borg Olivier u s[abu kellhom jikkumbattu b’determinazzjoni biex jaslu g[al dak li emmnu fih bis-s[i[. Dan hu importanti li jitfakkar g[aliex nibqg[u nosservawh fi ;rajjiet o[rajn ta’ bixra nazzjonali li pajji]na g[adda minnhom wara l-kisba tal-Indipendenza.

L-ewwel snin tal-Indipendenza kienu taqbida wa[da twila u kontinwa biex il-pajji] jasserixxi ru[u fil-qasam internazzjonali. Pajji] bla ri]orsi naturali i]da b’poplu [awtiel u intraprendenti li ma jaqtax qalbu malajr. Illum, wara 48 sena ta’ Indipendenza, nistg[u n[arsu lura u naraw kemm dak ilpass kien strumentali mhux biss mil-lat kostituzzjonali i]da, fuq kollox, biex jitwettaq ]vilupp f’kull sens li qatt ma konna rajna b[alu qabel.

Min, fostna, g[al xi ra;uni jew o[ra, kien xettiku dwar lIndipendenza seta’ jirrealizza li pajji]na jmur ’il quddiem meta jkollu mexxejja b’vi]joni g[at-tul u determinazzjoni li jwasslu

sal-konklu]joni dak li jfasslu b’g[aqal u wara [afna [sieb.

Pajji]na kien fortunat li f’dawn is-snin kollha sab partit li ma j[arisx sal-ponta ta’ mnie[ru; li ma ja;ixxix fuq dak li jkun jaqbillu f’mument partikulari; li ma joqg[odx ikejjel x’jaqbillu f’termini ta’ voti i]da jimxi bi pjan ba]at fuq dak li tassew jaqbel fl-interess nazzjonali anke jekk g[al xi mument jista’ jidher u jin[ass li jkun qed jissagrifika l-popolarità tieg[u.

U b[alma :or; Borg Olivier, 50 sena ilu, ma [alliex lil min jaqtag[lu qalbu fil-mixja lejn l-Indipendenza, l-istess g[amel Eddie Fenech Adami meta rnexxielu jag[raf li l-pass lo;iku li kien imiss wara l-akkwist tal-Indipendenza u s-sovranità ta’ pajji]na, kien propju dak li nissie[bu fil-blokk politiku, so/jali, ekonomiku u kummer/jali li nappartjenu g[alih: l-Unjoni Ewropea.

X’ma rax ma’ wi//u Eddie Fenech Adami fit-triq lejn iss[ubija fl-UE^ X’ma vvintawx dawk li, b[all-mexxej laburista pre]enti, [admu g[al snin twal biex pajji]na jibqa’ ma jarax irrealtà ta’ madwarna u nibqg[u i]olati, g[alina wa[edna, f’rokna maqtug[in minn kul[add u bl-i]viluppi jg[addu minn fuq rasna^ G[al darb’o[ra, i]da, il-PN [aseb, [adem, ippjana u idde/ieda u f’pajji]na llum [add ma g[adu jiddubita jekk g[amilx tajjeb li ssie[eb fl-Unjoni Ewropea. Ix-xetti/i, g[al darb’o[ra, tilfu l-argument.

L-istess ;ara meta ftit tas-snin ilu Lawrence Gonzi u l-Partit Nazzjonalista kienu idde/idew li kien il-waqt li pajji]na, jissie[eb fiz-zona ewro, ming[ajr aktar telf ta’ ]mien u g[al dan l-iskop wettqu pjan effi/jenti u effettiv biex i;ibu l-finanzi fis-sod b’mod li jag[mluna eli;ibbli g[al tali s[ubija. U anke f’dak il-ka], il-Labour u o[rajn kienu kontra u [admu biex ma nissi[bux. L-istorja i]da re;g[et tat ra;un lil min hu qalbieni.

G[alhekk li llum ner;g[u nsellmu lil Borg Olivier g[al dak li wettaq i]da, fuq kollox, g[aliex ma [alliex lil dawk ta’ bla vi]joni jaqtg[ulu qalbu. U dawk li, fil-PN, ;ew wara Borg Olivier, kienu tal-istess stoffa. G[alhekk pajji]na rnexxa.

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012

Opinjoni

13

Soluzzjonijiet^ Il-Partit Laburista ilu xhur s[a[ isejja[ lill-gvern biex imur g[al Elezzjoni u ddikjara kemm-il darba li hu lest biex jid[ol g[al din lisfida. Jis[aq li l-Partit Laburista hu lest biex imur g[all-Elezzjoni.

Il-mistoqsija importanti li wie[ed jistaqsi hi jekk ilPartit Laburista hux im[ejji biex, jekk il-poplu jag[tih ilfidu/ja tieg[u, imexxi lillpajji], b’mod partikulari, fissitwazzjoni internazzjonali ferm diffi/li li hawn b[alissa.

Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista wera bil-fatti li kien kapa/i jo[loq ix-xog[ol f’kull sitwazzjoni li sab ru[u fiha. Partit li dejjem kellu mexxejja li kapa/i jkollhom vi]joni /ara fejn iridu jmorru, g[aliex dejjem kien hemm direzzjoni tajba, fejn tfasslet politika kemm nazzjonali kif ukoll internazzjonali li wasslet lil Malta fejn hi llum.

Dan seta’ jsir g[aliex ilmexxejja tal-Partit Nazzjonalista dejjem emmnu fil-poplu Malti u kellhom fidu/ja fih. Fidu/ja li lMaltin u l-G[awdxin

sarrfuha f’edukazzjoni u xog[ol, li llum po;;ietna ma’ s[abna l-ewropej b’sehem s[i[ mag[hom biex nie[du d-de/i]jonijiet flimkien.

Joseph Muscat u l-Partit Laburista dejjem be]]g[u lill-poplu Malti mill-Ewropa u sa[qu li ma konniex lesti biex nid[lu g[al dik l-isfida li llum kul[add jaf u konvint li kienet de/i]joni li qed issarraf f’[afna ;id g[alina lkoll.

Il-Partit Nazzjonalista dejjem kien minn ta’ quddiem biex jo[loq ixxog[ol. Hu g[andu track record tajjeb li ]gur ma j[ammrilniex wi//na meta tqabbel il-kapa/ità tal-Partit Nazzjonalista ma’ dik talPartit Labirista f’dan ilqasam.

F’dawn l-a[[ar erba’ snin, minkejja sitwazzjoni internazzjonli diffi/li ferm, Malta rat il-[olqien ta’ 20,000 impjieg ;did.

Il-gvern kompla jinvesti b’mod qawwi fl-edukazzjoni g[aliex emmen, kif dejjem g[amel, li l-edukazzjoni hi /-/avetta ta’ kull su//ess.

Ilum naraw investiment

f’kull settur tal-edukazzjoni mil-livell primarju sa dak terzjarju u anke numru sabi[ ta’ boro] ta’ studju u kull forma ta’ g[ajnuna lil dawk li jkunu jridu jkomplu jistudjaw wara li j;ibu lewwel degree tag[hom millUniversità.

L-istess fil-qasam tassa[[a, rajna riformi kbar.

Hawn qed ikompli jsir investiment qawwi, li ma jaqta’ xejn, biex il-poplu jibqa’ jkollu l-a[jar servizz bl-aqwa teknolo;ija, minn persuni professjonali.

Dan kollu qed isir bi pjan u qed ikompli jsir g[aliex hemm vi]joni /ara fejn irridu naslu u g[aliex nemmnu bisserjetà, li int u l-familja tieg[ek jixraqilkom l-a[jar servizz.

Sal-lum g[adna ma smajna xejn min-na[a tal-Partit Laburista x’inhi l-vi]joni tieg[u. Kif se jasal g[allweg[di li qed jg[id li se jag[mel.

Meta kien konfrontat millPartit Nazzjonalista li l-Partit Laburista g[andu rekord li j;ib il-qg[ad — fatt li ma jista’ jmerih [add — kont nistenna, kif perswa] li kien

jistenna wkoll il-poplu Malti, li l-Partit Laburista jo[ro; jg[idilna kif kien se jag[mel biex i;ib ix-xog[ol jekk ikun hu fil-Gvern.

Mhux talli m’g[amilx dan, talli [are; iwiegeb b’dawk il-billboards, biex jippruvaw jiskreditaw lill-gvern. Illum ]gur li kull min irid ikompli jistudja jista’ jkompli ming[ajr tfixkil ta’ xejn, anzi jing[ata kull g[ajnuna.

Jien niftakar ]mien ikrah ta[t tmexxija Laburista, meta kienu jag[mlu minn kollox biex ma tkomplix bl-istudji tieg[ek. Anzi kienu jg[idulek /ar u tond li //ertifikat tal-Università hu biss karta tal-in/ova.

Il-Partit Laburista nesa kemm fi ]mienhom ridna nistennew biex nie[du servizzi l-aktar sempli/i u essenzjali u dan meta s[abna l-Ewropej kienu ilhom ]mien li kellhom dawn isservizzi ming[ajr problemi ta’ xejn, b[al telefon, televixin, ilma fil-vit, e//.

Tg[iduli li dak i]-]mien mhux se jer;a’ ji;i.

Hu g[alhekk li jien nistenna li l-Partit Laburista jo[ro; jitkellem /ar kif se

minn Peter Micallef peter.micallef@gov.mt

jag[mel biex ikompli jmexxi lil Malta ’l quddiem u x’inhuma s-soluzzjonijiet tieg[u g[ad-diffikultajiet li qed jg[id li hawn, biex b’hekk il-poplu Malti jkollu g[a]la /ara.

G[a]la li b[alissa jaf fejn qieg[ed u fejn sejjer il-pajji] u jekk jitla’ l-Labour hemm biss ba[[. Partit li g[andu mexxej li qed jag[mel minn kollox biex jirba[ l-elezzjoni u mbag[ad wara jara kif jillapazza ftit minn hawn u ftit minn hemm.

Malta jixirqilha ferm a[jar.

Is-sorpri]i tar-Ramadan Illum ja[bat dak li lmisilmin isej[ulu l-G[id i]}g[ir, li ji;i fl-a[[ar taxxahar tas-sawm, irRamadan. Jew a[jar, sakemm bg[att dan l-artiklu g[all-istampa kul[add kien qed jissoponi li l-g[id kellu jkun illum, g[alkemm sa nhar il-{amis ma kienx /ar jekk kienx se jkun is-Sibt, g[alkemm ma kien xejn probabbli li kien se ja[bat itTnejn.

Imma kif jista’ jkun li wie[ed ma jkunx /ert meta g[andha taqa’ festa importanti – anki sa tlett ijiem qabel^ Din hi wa[da mill-mistoqsijiet li sikwit niltaqa’ mag[hom. Hi wa[da minn dawk is-sorpri]i g[al min mhux musulman.

Wa[da mis-sorpri]i, g[ax hemm o[rajn.

Cioè, dettalji ta’ festa li, mal-ewwel daqqa t’g[ajn tidher li tixba[ [afna rRandan tal-insara (u fil-fatt l-isem stess a[na l-Maltin [adnieh mill-isem tax-xahar musulman, g[aliex l-insara G[arab jag[tuh isem ie[or).

I]da fil-fatt hemm xi differenzi importanti li tajjeb li wie[ed ikun attent g[alihom. G[aliex inkella jkun qed jissogra li ma jifhimx x’inhu jara u jisma’.

• Sorpriza o[ra: Ix-xahar

tar-Ramadan hu dak meta, f’pajji] musulman, tal[wienet, spe/jalment tal[wejje;, jaraw li jkollhom la[jar prodotti fil-vetrini.

Madwar g[axar snin ilu, meta l-Libjani kienu jridu jg[idu kif it-tfal ta’ Gaddafi riedu jimmonopolizzaw kollox, kienu jirrakkuntaw listorja kif suppost li Saadi kien waqqaf il-kontenituri mimlijin [wejje; ta’ [addie[or [alli jid[lu tieg[u biss. L-istorja kienet turi lkorruzzjoni proprju g[aliex l-ista;un tar-Ramadan hu wkoll l-ista;un tal-bejg[ – kif sar il-Milied tag[na.

L-ista;un tas-sawm musulman, fil-prattika hu wkoll l-ista;un meta l-bliet g[andhom notte bianca, biex ng[idu hekk, kuljum g[al dak ix-xahar.

• It-tielet sorpri]a: IrRamadan hu wkoll l-ista;un meta jintwerew l-a[jar sensiliet televi]ivi.

Hemm kumpaniji televi]ivi li – b[all-gruppi tag[na li jag[mlu l-karrijiet tal-karnival jew ja[dmu nnar u s-sorpri]i g[all-festa tar-ra[al – jibdew ja[dmu fuq is-sensiela tas-sena ta’ ftit wara l-festa.

• Dan jg[odd biss g[atTV. L-a[jar films ta//inema jin[admu g[al wara

l-festa tal-G[id i]-}g[ir.

I]da peress li [afna familji jibqg[u mqajmin tul il-lejl, u jkunu mi;burin madwar itTV, ikun hemm kompetizzjoni kbira bejn listazzjonijiet ewlenin taddinja G[arbija g[al min juri s-sensiela l-aktar popolari – b’episodju kuljum, li mbag[ad jixxandar flistazzjonijiet i]-]g[ar, kif ukoll fuq il-YouTube g[al min ma jkunx fela[ jibqa’ mqajjem biex jarah.

• Is-sensiela li ;ibdet lakbar udjenza dis-sena kienet wa[da E;izzjana dwar grupp ta’ [allelin G[arab fl-I]rael, li bis-serq tag[hom iwaqqg[u g[a/-/ajt lill-Gvern I]raeljan.

Milli stajt nara jien, dissensiela kienet popolari mitterritorji Palestinjani salAfrika ta’ Fuq. • Ni;u g[all-mistoqsija: Kif jista’ jkun li xahar ta’ sawm ikun asso/jat ma’ xahar ta’ divertiment u xiri u festini u [afna [elu^ Dan mhux da[k fil-wi//^ Le, g[aliex l-iskop tarRamadan mhux l-istess b[al dak tas-sawm nisrani. Tala[[ar g[andu l-iskop li jservi ta’ spe/i ta’ apprentista;; mal-mewt u s-Salib.

G[all-misilmin, il-festa tas-sa;rifi//ju (li tissejja[ l-

G[id il-Kbir minnhom ukoll) hi festa o[ra.

• Mela x’inhu r-Ramadan^ Is-sawm musulman hu dan: ma tista’ tiekol xejn, tixrob xejn, ma tpejjipx, u ma jkollokx relazzjonijiet sesswali bejn tlug[ u n]ul ix-xemx. Fis-sig[at taddlam, i]da, is-sawm mhux mitlub. G[alhekk mhux ipokresija li wie[ed jag[mel festa bil-lejl.

Naturalment hemm mexxejja reli;ju]i li jilmentaw li bosta misilmin mhux qed jag[tu kas l-aspett spiritwali tal-ista;un, li mhux qed ju]aw ix-xahar biex jitolbu aktar u jistudjaw ir-reli;jon, u li r-Ramadan sar kummer/jalizzat wisq.

I]da n-nies jag[tu kas daqs kemm jag[tu kas il-ma;;oranza tal-insara ta’ dawk ilqassisin li jilmentaw dwar ilkummer/jalizzazzjoni talMilied.

• Ni;i g[all-ewwel sorpri]a li bdejt biha: g[aliex id-data mhix /erta kwa]i sal-a[[ar^ G[aliex ilkalendarju li jintu]a g[al dawn il-festi hu dak talqamar. Biex wie[ed ikun /ert li waslet il-festa jkun irid ikollu l-konferma li qed jidher il-qamar kwinta.

Dan qatt ma tista’ tkun fi//ert meta se jidher /ar.

minn Ranier Fsadni ranierfsadni@europe.com

Biex wie[ed ikun /ert li waslet il-festa jkun irid ikollu l-konferma li qed jidher il-qamar kwinta

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012

22

internazzjonali

Pulizija jg[asses lit-tliet membri tal-Pussy Riot fil-qorti ta’ Moska, ftit qabel il-qari tal-verdett nhar il-:img[a li g[adda (Reuters)

IR-RUSSJA

Kundannati s-sentenzi mog[tija lill-membri ta’ Pussy Riot Is-sentejn [abs mog[tija littliet membri ta’ Pussy Riot – il-grupp tal-punk-rock mag[mul min-nisa – u li we[lu l-pri;unerija dwar “mibeg[da g[ar-reli;jon”, qanqlu reazzjonijiet ta’ kundanna internazzjonali mid-diversi oqsma relatati mal-politika, id-divertiment, il-mu]ika u l-ispettaklu.

L-imputati Nadezhda Tolokonnikova, Marina Alyokhina u Yekaterina Samutsevich, nhar il-:img[a we[lu l-[abs talli fi Frar kienu u]aw Katidral f’Moska b[ala palk minfejn iwasslu protesta unika kontra lPresident tar-Russja, Vladimir Putin.

Filwaqt li t-tlieta qalu li riedu jipprotestaw dwar lappo;; li l-Kap tal-Knisja Ortodossa (fir-Russja) kien qed jag[ti lil Putin (li ;imag[tejn wara kien elett President g[at-tielet darba) l-Im[allef Marina Syrova

sostniet, waqt il-qari talverdett, li l-membri tal-Pussy Riot kellhom l-iskop li jxerrdu l-mibeg[da “tat-tip razzista”, u fejn [allew “effett negattiv fuq l-ordni so/jali”.

Intant, l-Istati Uniti, lUnjoni Ewropea u [afna gruppi favur id-drittijiet talbniedem ikkritikaw bl-a[rax is-sentenzi li huma fissru b[ala “sproporzjonati”, u bilmoviment Amnesty International jis[aq biex dawn ikunu irtirati.

Id-Dipartiment tal-Istat Amerikan esprima t-t[assib dwar il-verdett u l-impatt fuq l-espressjoni [ielsa fir-Russja, bl-Istati Uniti tis[aq ilpreokkupazzjoni dwar il-mod kif it-tliet nisa kienu ttrattati mis-sistema tal-;ustizzja Russa.

Il-kap tal-politika barranija tal-UE, Catherine Ashton, sostniet li s-sentenzi ta’ [abs jix[tu dubju fuq kemm Moska tirrispetta l-obbligi tal-

pro/ess legali xieraq, trasparenti u indipendenti – bil-Kan/iller tal-:ermanja, Angela Merkel, tirreferi g[all-istess sentenzi b[ala “[orox i]]ejjed”.

Intant, l-Amnesty International qalet li d-digriet tal-qorti f’dan il-ka] wera “li l-awtoritajiet Russi mhumiex lesti j]ommu lura biex jo[onqu d-dissens”, g[alkemm xi korrispondenti barranin ma ja[sbux li lPresident Putin u l-Gvern tieg[u setg[u riedu lpubbli/ità negattiva li ;;enera dan il-;uri.

Hu minnu wkoll li filwaqt li l-ist[arri; popolari fir-Russja ma tantx wera appo;; g[allPussy Riot, saru protesti mqanqlin u numeru]i favur ilmu]i/isti kkundannati f’numru ta’ pajji]i madwar id-dinja – inklu]i Londra, New York, Belgrad, Kjev, Berlin, Sofija, Dublin u Bar/ellona.

Attivista liebsa maskra tesprimi l-appo;; g[all-punkrockers ikkundannati waqt dimostrazzjoni fi Pjazza Venceslaw ta’ Praga, fir-Repubblika ?eka (Reuters)

Aktar reazzjonijiet wara l-verdett...

Pyotr Verzilov, li hu mi]]ewwe; lil Nadezhda Tolokonnikova, qal li “id-dehra tar-Russja kienet tbe]]g[ek anki qabel dan il-ka], u dak li se[[ issa jag[ti sinjal /ar li lpajji] qed javvi/ina li/-?ina jew il-Korea ta’ Fuq”.

Bryan Adams, wie[ed mill-aktar ismijiet rispettati filqasam tal-mu]ika Rock, sostna li s-sentenzi jmisshom iqanqlu sens ta’ g[ajb, “meta l-mu]i/isti Russi we[lu l-[abs talli sempli/iment qalg[u l-affarijiet minn fuq l-istonku”.

Elijah Wood, l-attur ta’ Lord of the Rings, bag[at messa;; fuq Twitter fis-sens li “kien b’dispja/ir li sema’ lverdett dwar il-membri ta’ Pussy Riot, g[alkemm ma j[ossux sorpri]”.

L-Organizzazzjoni g[as-Sigurtà u Koperazzjoni flEwropa (OSCE), li hi l-akbar entità g[all-[arsien taddrittijiet umani fl-Ewropa, sa[qet li l-verdett dwar it-tliet mu]i/isti hu “parti minn tendenza li qed ti]viluppa lejn ittra]]in tal-libertà tal-espressjoni”.

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012

Internazzjonali

23

EKWADOR

Ministri Amerikani se jiltaqg[u dwar Assange Il-Ministri g[all-Affarijiet Barranin minn madwar ilkontinent Amerikan se jiltaqg[u nhar il-:img[a biex jiddiskutu d-di]gwid bejn lEkwador u r-Renju Unit dwar Julian Assange, il-fundatur talwebsajt kontroversjali, Wikileaks.

L-Ekwador, ftit tal-jiem ilu, idde/ieda li jag[ti l-kenn politiku lil Assange, li g[andu nisel Awstraljan, wara li dan ilu minn :unju joqg[od flAmbaxxata Ekwadorenja ta’ Londra.

L-istess Julian Assange qed jiffa//ja l-estradizzjoni lejn lI]vezja biex iwie;eb g[al reati sesswali u li qed ji/[ad g[alihom – bir-Renju Unit jag[milha /ara li lest jostakolah fl-impenn biex jitlaq lejn l-Ekwador.

Intant, il-Gvern Ekwadoren qal li d-drittijiet umani ta’ Assange jistg[u jkunu abbu]ati jekk dan jispi//a estradit lejn lI]vezja biex iwie;eb g[allallegati reati, u g[aldaqstant, tlieta u g[oxrin membru talOrganizzazzjoni tal-Istati Amerikani (OAS) ivvutaw

biex ikollhom din il-laqg[a dwaru f’Washington (bl-Istati Uniti tkun wa[da mit-tliet Stati-membri biss li opponew).

Il-websajt ta’ Assange ippubblikat cables diplomati/i b’informazzjoni klassifikata f’sitwazzjoni li imbarazzat numru ta’ pajji]i li jinkludu lill-Istati Uniti, u bl-Awstraljan qed jinkwieta li jekk jittie[ed lI]vezja jista’ anki ’l quddiem jispi//a trasferit g[and lAmerikani.

Sadattant, is-Segretarju :enerali tal-OAS, José Miguel Insulza, qal li l-laqg[a tal:img[a g[andha tindirizza “ilproblema tat-twissija li ng[atat lill-Ekwador dwar ilpossibbiltà ta’ intervent flambaxxata tieg[u f’Londra”.

Dan, wara li l-Ekwador fisser b[ala ‘theddida’ l-ittra tar-Renju Unit li ;ibdet lattenzjoni g[all-potenzjal li jitwarrab l-istatus diplomatiku tal-Ambaxxata Ekwadorenja u li jippermetti biex il-Pulizija Britannika tid[ol fil-bini u tarresta lil Assange talli ma rrispettax it-termini ta’ pledge li ntrabat bihom.

IS-SIRJA

Ji/[du li ried ja[rab L-istampa fis-Sirja /a[det li l-Vi/i President Sirjan, Farouq al-Shara, qatt ikkunsidra li ja[rab wara rapporti li dan kien ipprova jitlaq lejn il-:ordan.

Dan [are; wara li ku;in ta’ Shara, nhar il-{amis, [abbar li l-Ministru kien “abbanduna” lill-President Sirjan, Bashar al-Assad, u fejn anki sejja[ biex lArmata “tissie[eb firrewwixta kontra r-re;im ta’ Damasku”.

Madankollu, l-istampa talGvern Sirjan qalet li Farouq al-Shara kien ilu ja[dem mill-bidu tar-rewwixta lejn soluzzjoni politika li tikkonkludi d-dmija, filwaqt li sostniet li Shara “jilqa’ b’sodisfazzjon” il-[atra taddiplomatiku Al;erin Lakhdar Brahimi b[ala lmedjatur internazzjonali l;did g[as-Sirja.

Il-Ministru al-Shara pjuttost ]amm profil baxx IN-NAZZJONIJIET UNITI

Kritika g[all-Iran

Is-Segretarju :enerali tan-NU, Ban Ki-moon, ikkritika bla[rax l-a[[ar attakki verbali “offensivi” tat-Tmexxija Iranjana fil-konfront tal-I]rael.

Dan, wara li eluf ta’ Iranjani [adu sehem fi protesti sponsorjati mill-Istat u fejn ilPresident Iranjan, Mahmoud Ahmadinejad, qalilhom li “ma kienx hemm post g[all-I]rael f’re;jun futur tal-Lvant Nofsani”.

Aktar qabel, il-Mexxej Suprem Iranjan, l-Ayatollah Ali Khamenei, tenna li xi darba “l-I]rael mhux se je]isti aktar, u l-art ting[ata lura lillpajji] Palestinjan”.

fir-rewwixta kontra Assad; i]da x-xahar li g[adda hu attenda g[all-funeral statali tat-tliet uffi/jali tas-sigurtà ewlenin tar-re;im li kienu nqatlu fi splu]joni ta’ bomba f’Damasku.

Fi ]viluppi o[ra, ilMinistru g[all-Affarijiet Barranin Russu, Sergei Lavrov, kien ikkwotat li rRussja topponi l-idea ta’ no-fly zone fuq is-Sirja.

G[alkemm l-ebda membru tal-Kunsill tasSigurtà tan-Nazzjonijiet Uniti ma ppropona n-no-fly zone formalment, isSegretarju tal-Istat Amerikan, Hillary Clinton, sostniet, dan ix-xahar, li pajji]ha u t-Turkija kienu qed i[arsu lejn il-mi]uri kollha (fosthom lintroduzzjoni ta’ no-fly zone) biex jg[inu lir-ribelli Sirjani li qed ji;;ieldu biex iwaqqg[u lil Bashar alAssad mill-poter.

IL-VJETNAM> Mara timxi minn triq mifqug[a bl-g[arg[ar b’effett tat-Tifun “Kai Tak”, li anki kka;una numru ta’ mwiet fl-in[awi. Il-maltemp fl-istess [in wettaq il-[sarat f’eluf ta’ djar f’dan il-pajji], u bit-tifun jistraxxna territorji Vjetnamiti tat-Tramuntana u fin-Nofsinhar ta/-?ina. (Reuters)

L-AFRIKA TA’ ISFEL

I[abbar investigazzjoni tal-massakru

Il-President tal-Afrika ta’ Isfel, Jacob Zuma, [abbar li se ssir investigazzjoni dwar il-massakru tal-[addiema filminjiera ta’ Marikana li xxukkjat lid-dinja, filwaqt li fisser l-imwiet tan-nies flin[awi b[ala “tra;i/i”.

Tal-anqas erbg[a u tletin ru[ mietu ta[t l-isparar talpulizija, li fet[u n-nar fuq il[addiema li nhar il-{amis kienu qed jistrajkjaw flin[awi tal-minjiera tal-

kumpanija Lonmin, u f’zona mag[rufa g[all-produzzjoni tal-platinum.

L-in/ident anki [alla qrib it-tmenin midruba, u Zuma, li qata’ [esrem ]jara li kien qed jag[mel fil-Mozambique, tenna n-niket tieg[u dwar dak li se[[.

Sadattant, Zuma issa stqarr li hu konvint li Kummissjoni tal-Inkjesta g[andha ti]vela lverità tal-ka] u li “se jo[or;u l-fatti” – bil-President i]id li

se jipprova jag[mel l-almu [alli ja//erta li d-dmija ma tirrepeti ru[ha qatt.

Il-poplu tal-Afrika ta’ Isfel g[adu fi stat ta’ xokk dwar “il-Massakru ta’ Marikana”, li se[[ tmintax-il sena wara lera tal-apartheid, u lPersident Zuma enfasizza ssens ta’ luttu nazzjonali, minbarra l-importanza talimpenji li jippermettu lprotesti pa/ifi/i b[ala l-ba]i tad-demokrazija.

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012 www.media.link.com.mt

Fil-pa;ni ta’ ;ewwa>

2-3 Films g[al din il-;img[a u l-Jum ta/-?inema g[at-Tfal

8-9 Il-[olma tal-Arkivju Mu]ikali ssir realtà g[all-Banda San :u]epp ta’ G[ajnsielem

Ix-xena tal-gallarija, mhux kif nafuha tradizzjonalment

‘Romeo and Juliet 2 (and a Zombie)’ ‘Romeo and Juliet’

hi l-aktar storja ta’ m[abba mag[rufa fid-dinja. B[alma nafu, l-istorja ntemmet tra;ikament. I]da x’kien ji;ri kieku d-destin kien fuq in-na[a talma[bubin u l-[ajja da[kitilhom minflok ma tathom bis-sieq^ Din hi storja komika ta’ dak li seta’ kien.

Miktuba u ta[t id-direzzjoni ta’ Steve Hili, attur lokali u pre]entatur fuq stazzjon lokali tar-radju. L-istorja tirrakkonta l;rajja ta’ dak li seta’ ;ara kieku Juliet qamet biss [ames minuti qabel; kieku hi u

15 T[ejjija g[all-kun/ert ta’ Venditti fi g]iritna

Romeo [arbu lejn Londra (tal-pre]ent); kieku Paris u Rosaline jer;g[u lura fixxena; u kieku Tybalt irritorna b[ala zombie (ovvjament).

Eh, bil-[aqq, niltaqg[u wkoll ma’ sa[[ara mi;nuna minn dramm Sko//i] ukoll.

‘Romeo and Juliet 2 (and a Zombie)’ hi tajba g[all-udjenza ta’ ’l fuq minn 18-il sena, u hi l-iktar storja ta’ m[abba mi;nuna, imqarba u... differenti li se tara din is-sena!

Din il-kummiedja ori;inali se tittella’ filclubrooms tal-MADC fil-31 ta’ Awwissu, u l-1 u t-2 ta’ Settembru 2012. Ibbukkja lbiljetti tieg[ek fuq 99449161 jew www.panto.com.mt.

L-attur huma: Aleksandra Radulovic – formalment mag[ruf b[ala Prince, Alba Florian Viton – Rosaline, Joseph Zammit – Romeo, Chantelle Micallef Grimaund – Juliet, David Chircop – Paris, Joe Depasquale – Zombie Tybalt, Sean Briffa – is-sa[[ara.

2

?inema

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012

The Angels’ Share

Brave

(KRS – 16)

(KRS (KRS –– U) U)

F’film dirett minn Ken Loach nistennew xi [a;a tajba u hawn g[andna lil Paul Brannigan b[ala Robbie, ]ag[]ug[ vjolenti fi Glasgow fejn ikun g[amel [afna g[edewwa, fost dawn mhux l-inqas lill-a[wa fero/i tat-tfajla tqila tieg[u Leonie (Siobhan Reilly).

Issa Robbie ja[lef li jbiddel [ajtu u jifforma familja hekk kif jibda jag[mel xog[ol g[all-komunità ta[t il-[arsien ta’ supervi]ur qalbu tajba, u dan minflok ma jmur il-[abs .

Ikun dan li jintrodu/ih g[al whisky tasting, wara li jinduna li kellu /erta kap/ità biex itieg[em ix-xorb.

Minn hawn, hu u tlieta o[ra, li wkoll kienu qed jag[mlu xog[ol g[all-komunità minflok [abs, jippjanaw is-soltu serqa a[[arija qabel irabbu l-g[aqal g[al dejjem. Is-serqa tkun ta’ erba’ flixken whisky mill-aktar rari, minn kartell antik [afna, waqt bejg[ bi rkant fejn il-prezz jitla’ sa aktar minn miljun lira sterlina.

G[all-ewwel darba f’film animat tal-Pixar filparti ewlenija g[andna mara, jew a[jar tfajla, prin/ipessa ribellu]a, Merida, b’le[en Kelly Macdonald.

Kontra s-soltu wkoll, Merida mhix prin/ipessa mnikkta jew f’xi g[ali kbir.

G[andha karattru ferrie[i b’dak ix-xag[ar twil a[mar jittajjar mar-ri[, b’vu/i akuta, Ninsabu fl-Iskozja tal-img[oddi meta dan ma kienx pajji], i]da kien maqsum bejn diversi clans, renji, u r-renjanti u l-;enituri ta’ Merida jridu j]ew;uha, skont it-tradizzjoni, lil xi iben ta’ tliet Lords, imma hi xejn ma tkun kuntenta b’dan u tispi//a teg[leb lit-tliet pretedenti fl-

isparar bil-qaws u l-vle;e;. Darba minnhom hi tmur fil-mas;ar fejn issib sa[[ara (Julie Walters) li tag[tiha kejk li permezz tieg[u “ommha tinbidel”.

Imma filwaqt li Merida riedet lil ommha tibdel fehmitha li trid i]]ewwi;ha lil min trid hi, dak li ji;ri jkun li ommha tinbidel f’ors!

Issa jkollha tu]a l-[ila u l-intelli;enza tag[ha kollha biex tiddefendi lil ommha-ors u tbiddel il-mag[mul qabel ikun tard wisq.

Djalogu brillanti mhux nieqes minn dawk li bl-Ingli] jissej[u one-liners, g[alkemm hawn huma bl-Isko//i], u sight gags, sa tmiem qawwi li jqanqal.

Seeking a Friend for the End of the World (KRS – 16)

Red Tails

(KRS – PG)

:rajja vera li tispirak mill-istorja militari Amerikana li f’dan ilfilm tipprovdilna bosta drama u avventura. Il-film hu bba]at fuq avvenimenti li se[[ew veru, g[alkemm, naturalment, ji]diedu g[add ta’ intri//i fittizji minn im[abba sa [arba minn [abs u politi/i.

Matul it-Tieni Gwerra Dinjija, piloti suwed im[arr;a f’Tuskegee, f’Alabama, kienu jing[ataw il-;enb fuq missjonijiet ta’ ftit importanza, ta’ rutina, b[al jg[assu bliet u r[ula li lAlleati kienu di;à reb[u fl-Italja. I]da l-Kurunell Ballard (Terence Howard) li spiss kien jaqbe] g[alihom, jirnexxilu jwassal biex jing[ataw ix-xog[ol li jakkumpanjaw bombers waqt bumbardamenti fuq l-Italja, fejn jiksbu fama b[ala r-Red Tails.

Il-kittieba inkludew il-melodramm biex i[awru l-istorja li probabbli ma kellhiex b]onn tit[awwar. Imma rridu nammettu li hemm udjenza li tfittex intri//i b[al dak ta’ im[abba bejn wie[ed mill-piloti Lightning (David Oyelow) u tfajla Taljana (Daniela Ruah), u l-problema tax-xorb ]ejjed tal-Ma;;ur Stance (Cuba Gooding Jr.) Vi]walment il-film mhux nieqes minn sekwenzi ta’ ;lied flajru effettivi u e//itanti bl-effetti di;itali superjuri.

Hemm xamma ta’ stramberiji f’din il-kummiedja-dramm apokalittika hekk kif il-;img[a ta’ qabel g[adna kemm rajna fuq kanal televi]iv Taljan film televi]iv, Meteor li wkoll jittratta dwar meteorita mistennija tikkraxxja fuq il-pjaneta tag[na.

L-umori]mu hawn, i]da, ma jdumx ma jisfuma hekk kif isir aktar emozzjonali u tiskanta kif jid[ollok f’mo[[ok u j]ommok tirrifletti.

Fi ]mien tliet ;img[at asterojde se ta[bat mad-dinja u teqridna. Dodge (Steve Carell) g[alhekk jibda jiddubita x’qed imur jag[mel fl-uffi//ju tal-kumpanija talassigurazzjoni fejn kien ja[dem. I]da jiltaqa’ ma’ Penny (Keira Knightley) anzju]a g[ax g[adha kemm [assret minn mal-ma[bub tag[ha.

Dodge jrid imur i]ur lill-ma[buba ta’ tfulitu filwaqt li Penny tixtieq til[aq tara lill-;enituri tag[ha qabel tintemm id-dinja, i]da dawn jg[ixu fl-Ingilterra, u hi titlef l-a[[ar titjira kummer/jali. Imma Dodge jg[idilha li jaf lil xi [add li kellu ajruplan, u g[alhekk jibdew jivvja;;aw. I]da d-dinja riesqa lejn tmiemha u allura l-prijoritajiet tag[hom jinbidlu.

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012

?inema

3

Il-Jum ta/-?inema g[at-tfal KRS Film Distributors [abbru edizzjoni o[ra tal-Jum ta/-?inema g[at-tfal li se jkun fl-1 ta’ Settembru, f’Malta u G[awdex.

Festa o[ra ta’ /inema bil-wiri tal-a[jar films fis-swali lokali.

Il-wiri tal-films jibda mid-9am u jispi//a fis-7pm. Il-films li se jintwerew f’Citadel, G[awdex, jibdew mill-3.45pm sas-6.15pm.

Is-16-il film mag[]ulin jinkludu ;eneri differenti ma[suba biex ji;bdu mhux biss lit-tfal i]da lill-familja kollha. Il-prezz hu spe/jali u attraenti. €2.50 g[at-tfal u €4 g[all-adulti li jakkumpanjawhom. Se jkun hemm ]ieda /kejkna fil-prezz g[allfilms bit-3D.

Dawn huma l-films g[all-wiri> Step Up 4: Miami Heat (3D), Diary of a Wimpy Kid: Dog Days, Brave (3D), Red Tails, Dr. Seuss’ The Lorax (3D), The Dark Knight Rises, Snow White and the Huntsman, Ice Age 4: Continental Drift (3D),The Amazing Spider-Man, Men In Black III, Battleship, Marvel Avengers Assemble, The Hunger Games, Mirror Mirror, The Pirates! In An Adventure With Scientists, u We Bought A Zoo. Booking minn kmieni hu rakkomandat. Il-films se jkunu g[allwiri f’dawn is-swali: Eden – San :iljan, Empire – Bu;ibba, Embassy – Il-Belt, TalLira – Il-Fgura, u Citadel – G[awdex.

4

Televi]joni

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012

cable#digital tv televiΩjoni Favourite Ch.

melita 31#108, GO Plus 106

08.00 KMK • 09.05 Kont taf? • 09.15 F. News • 09.30 ECO • 10:30 The Design Workshop (r) • 12.00 Kont taf? • 12.15 F. News • 12.30 Musbie[ g[al Ri;lejja • 13.00 Mitqlu Deheb • 15.00 TMit-2 g[al 3 • 17.00 7 F • 18.00 F. Cinema 18.15 F. News • 18.30 Sejja[tli • 20.00 Kont taf?

• 20.15 F. News • 21.00 Festi • 23.15 F. News.

Eurosport

melita 600, GO Plus 801

08.00 Women’s U#20’s WC Football: Group Stage: Brazil v Italy (live) • 10.00 Summer GP Ski Jumping • 11.00 Women’s U#20’s WC Football: Group Stage: Nigeria v Republic of Korea (live) • 13.00 Summer GP Ski Jumping: Hinterzarten, Germany (live) • 14.45 Vattenfall Cyclassics Hamburg UCI World Tour Cycling (live) • 16.20 Tour of Spain UCI World Tour Cycling: Stage 2 (live) • 17.45 Women’s U#20’s WC Football • 19.00 Euro Beach Soccer League Beach Football • 21.00 Western & Southern Open Tennis • 22.00 Western & Southern Open Tennis: F.: Women’s (live).

BBC Entertainment

melita 300, GO Plus 301

07.15 Teletubbies • 07.40 The Roly Mo Show • 07.55 Nina and the Neurons • 08.10 Me Too! • 08.20 The Weakest Link • 09.20 Keeping up Appearances • 09.50 Supernova • 10.20 The Old Guys • 10.50 Chimp Family Fortunes • 11.20 The Impressions Show with Culshaw and Stephenson • 11.50 ’Allo, ’Allo! • 12.25 London Hospital • 13.20 Lark Rise to Candleford • 14.10 Lark Rise to Candleford • 15.00 Doctors • 17.20 Chimp Family Fortunes • 18.00 Doctor Who • 18.45 Doctor Who Confidential • 19.05 London Hospital • 20.00 Ideal • 20.20 Twenty Twelve • 21.00 afterlife • 21.55 Spooks • 22.45 New Tricks • 23.40 BBC Proms.

TCM

melita 310, GO Plus 701

08.00 The Adventures of Sherlock Holmes. Film ’39 (PG) • 09.35 Sherlock Holmes and the Secret Weapon. Film ’43 (U) • 10.50 Sherlock Holmes and the House of Fear. Film ’45 (A) • 12.10 Sherlock Holmes in Washington.

Film ’43 (U) • 13.20 Sherlock Holmes Faces Death. Film ’43 (A) • 14.45 Sherlock Holmes and the Voice of Terror. Film ’42 (A) • 16.00 The Charge at Feather River. Film ’53 (U) • 17.50 Billy Two Hats. Film ’73 (AA) • 19.45 The Only Game in Town. Film ’70 (A) • 22.00 Posse. Film ’93 (15).

MGM Movies

melita 312, GO Plus 702

NET Television melita 102, GO Plus 102

07.00 NET News 07.45 For/ina, Festa Sant’Elena, Birkirkara 13.00 Indifest (r) 14.00 NET News 14.05 (ikompli) Indifest 15.00 NET News 15.05 Don’t Stop Me Now (r) 17.00 Stejjer (r) 18.00 NET News 18.10 Flusek (r) 18.40 Simpati/i, the making of 19.45 NET News, NET Sports, NET Meteo 20.30 Il-President Emeritus Eddie Fenech Adami jing[ata l-Midalja Robert Schuman 21.30 NET News 21.32 Malta Journalism Awards 2012 23.00 NET News.

TVM 07.00 08.00 09.00 09.50 10.00 10.30 10.45 11.30 12.00 12.10

07.00 Ring of the Musketeers. Film ’94 (15) • 08.25 For Better or for Worse. Film ’90 (15) • 09.55 Carry on Columbus. Film ’92 (PG) • 11.25 Hannibal Brooks. Film ’69 (U) • 13.05 Till There Was You. Film ’91 (PG) • 14.35 MGM’s Big Screen • 14.50 The Alamo. Film ’60 (U) • 17.25 The Calendar Girl Murders. Film ’84 (15) • 19.00 Thieves Like Us. Film ’74 (AA) • 21.00 In the Custody of Strangers. Film ’82 (15) • 22.35 Coming Home. Film ’78 (18).

13.10 14.00 14.05 15.05

Discovery Channel

18.00 18.10 18.20 19.05 20.00 20.40

melita 400, GO Plus 501

07.15 American Chopper: Senior v Junior: Cadillac Build-Off • 08.10 Mythbusters: Banana Slip, Double Slip • 09.05 Destroyed in Seconds • 09.35 Destroyed in Seconds • 10.00 Extreme Engineering: Rio De Janerio’s Power Island Project • 10.55 Wheeler Dealers: BMW M5 • 11.50 Dirty Jobs: Mannequin Factory • 12.45 Swords: Life on the Line: Long Lines and Short Tempers • 13.40 Auction Hunters: Diesel Digs • 14.10 Auction Hunters: Half Pipe Dreams • 14.35 Auction Kings: Spy Watch/Model A • 15.05 Auction Kings: Dinosaur Tooth#Victorian Furniture • 15.20 How Sports are Made • 16.00 I Could Do That • 16.25 Mighty Ships: Umiak I • 17.20 Deadliest Catch • 18.15 River Monsters: Jungle Killer • 19.10 Extreme Fishing with Robson Green: Sri Lanka • 20.05 Hillbilly Handfishin: I Want the Big One • 21.00 Alone in the Wild • 21.55 Stan Lee’s Superhumans: Human Crash Test Dummy • 22.50 Fight Quest: Indonesia • 23.45 Airplane Repo.

Melita Movies

melita 801

Melita More

melita 802

10.00 • 13 Going On 30 • 11.35 Marmaduke • 13.00 Moulin Rouge • 15.05 Water For Elephants • 17:01 The Tree of Life • 19.25 Cinema Verite • 21.00 In America • 22.45 Gospel Hill • 00.20 The Great New Wonderful.

08.00 Hollywood Buzz • 08.20 Full House • 09.00 The West Wing • 09.50 ER • 10.40 Top Gear • 11.45 Brothers and Sisters • 12.20 Amazing Race • 13.20 Person of Interest • 19.20 How I Met Your Mother • 20.00 Mike & Molly • 20.22 2 Broke Girls • 20.45 Suburgatory • 21.15 Brothers and Sisters • 22.00 Desperate Housewives • 22.45 Alcatraz • 23.20 Bored To Death • 23.55 The Mentalist • 00.45 Supernatural.

Biography Channel

melita 411

07.00 America’s Court with Judge Ross • 07.20 Pawn Stars: Bare Bones • 08.00 Pawn Stars: Ready Set Pawn • 08.20 Pawn Stars: Rough Riders • 09.00 Pawn Stars: Cornering the Colonel • 09.20 Pawn Stars: Phoning It In • 10.00 Confessions of an Animal Hoarder: Janice and JD • 11.00 Confessions of an Animal Hoarder: Lolette and Robin • 12.00 Confessions of an Animal Hoarder: Lauren and Jack • 13.00 Confessions of an Animal Hoarder: Janice and JD • 14.00 Confessions of an Animal Hoarder: Lolette and Robin • 15.00 Pawn Stars: Bare Bones • 15.20 Pawn Stars: Ready Set Pawn • 16.00 Pawn Stars: Rough Riders • 16.20 Pawn Stars: Cornering the Colonel • 17.00 Pawn Stars: Phoning It In • 17.20 Pawn Stars: Bare Bones • 18.00 Pawn Stars: Ready Set Pawn • 18.20 Pawn Stars: Rough Riders • 19.00 Braxton Family Values: Getting the Band Back Together • 20.00 Genesis • 21.00 The Rolling Stones • 22.00 Pawn Stars: Making Cents • 22.20 Pawn Stars: Off the Wall • 23.00 Pawn Stars: Evel Genius • 23.20 Pawn Stars: Not on My Watch.

16.00 16.05 16.35 17.05

23.00 23.15

melita 101, GO Plus 101

L-G[odwa t-Tajba G[anafest Il-Quddiesa tal-{add Mela Isma’ Din Mill-Im[a]en tal-Festa (r) Madwarna X’Joffri l-Kunvent (r) Malta u Lil Hinn Minnha Report (ikompli) Malta u Lil Hinn Minnha World’s Worst Disasters A[barijiet TVM Shop Aushwitz - The Nazi and the Final Solution Report Fawlty Towers Keeping Up Appearances Gladiators of World War II Report Madwarna Venere Nista’ A[barijiet American Gangster. Film 2007 A[barijiet Mill-Im[a]en tal-Festa.

TVM 2 melita 104, GO Plus 104

07.00 News 11.40 Electric Proms 2007 - Paul McCartney 13.10 Frozen Palent 14.10 Sa[[tek Kollox 14.15 World’s Best Curses 14.00 Mela Isma’ Din 15.10 Century of Flight 16.00 Sa[[tek Kollox 16.10 Storjografija 16.40 X’Joffri l-Kunvent.

17.30 Mela Isma’ Din 17.40 World Best Curses 18.30 G[a]liet 19.00 A[barijet bl-Ingli] 19.05 Extraordinary Dogs 19.30 Ttyl 20.00 A[barijiet 20.10 Century of Flight 21.00 F’Salib it-Toroq 22.00 Mela Isma’ Din 22.10 Frozen Planet 23.00 Mixage.

ONE 07.30 07.45 08:30 08.45 09.00 09.30 10.15 10.30 12.30 13.30 13.40 14.40 15.55

melita 103, GO Plus 103

ONE News Country Jamboree ONE News Uni/i Lilliput Malta Fuq Kanvas :awhra Maltija So/jetà Kreattiva Gazebo ONE News Teleshopping Issues (r) :awhra Maltija (r)

MEG RYAN u HUGH JACKMAN f’xena mill-film KATE & LEOPOLD (Rete 4 21.10)

16.10 16.40 17.15 17.30 17.35 18.05 18.35 19.30 20.35 21.40 23.15

Teleshopping Pink Panther (r) Te]ori (r) ONE News Teleshopping Kudos Q (r) ONE News Resume (r) Amen ONE News.

Raiuno melita 150, GO Plus 201

07.05 Overland 9 08.00 Tg 1 mattina 08.20 La piccola moschea nella prateria 08.40 La cittadinanza 09.00 Tg 1 mattina 09.05 Pongo & Peggy - Gli annimali del cuore 09.55 Linea verde orizzonti estate 10.30 A Sua Immagine 10.55 Santa Messa dalla Chiesa Santissimo Salvatore in Pantelleria (Trapani) 11.50 A sua immagine 12.00 Angelus da Castelgandolfo 12.10 (ikompli) A sua immagine 12.20 Linea verde estate 13.30 Tg 1 telegiornale 14.00 Attenti a quei due - la sfida 16.10 Da da da 16.30 Tg 1 telegiornale 16.35 Terra d’amore 18.00 Il commissario Rex (TF) 18.50 Reazione a catena 20.00 Tg 1 20.35 Rai Tg sport 20.40 Techetechete 21.20 Don Zeno L’uomo di Normadelfia 23.35 Speciale Tg 1 00.40 Tg 1 notte 01.10 Applausi speciali - La vita è scena 01.25 Viaggio a Reims.

Raidue 07.00 07.20 08.20 08.40 08.55 10.00 11.30 13.00 13.30 13.45 14.45 15.45 17.40 18.00 18.05 19.35 20.30 21.05 23.20

00.30 00.50

melita 151, GO Plus 202

Tutti odiano Chris (TF) Ulisse Avengers Cartoons Battle Dance Lezioni di giallo La nave dei sogni - Samoa Tg 2 giorno Tg 2 motori Il commissario Herzog Delitti in paradiso Monte Welsh Due uomini e mezzo Tg 2 L.I.S. La mia amico immaginaria Il clown (TF) Tg 2 notizie NCIS Los Angeles La domenica sportiva estate Tg 2 notizie Protestantesimo.

Raitre melita 11#152, GO Plus 203

07.25 Wind at My Back. TF 08.10 L’ultima violenza. Film ’57 09.45 Addio mia bella signora!

Film ’54 11.10 Agente Pepper. TF 12.00 Tg 3 12.10 Tg 3 agenda del mondo 12.25 Telecamere salute 12.55 Prima della prima 13.25 Passepartout 14.00 Tg regione 14.30 Figu 14.35 Tg 3 L.I.S.

14.40 18.05 19.00 20.00 20.10 21.05 23.25 23.40

Don Giovanni ta’ Mozart mit-Teatro La Scala I misteri di Murdoch Tg 3 Blob Un caso per due. TF Kilimangiaro Tg 3 Simon Konianski. Film 2009.

Canale 5 melita 16#154, GO Plus 205

08.00 Tg 5 mattina 08.50 Extreme Makeover Home Edition 09.50 Tg com 10.20 I Cesaroni 13.00 Tg 5 13.40 Dalida 16.00 Angeli e diamanti 18.30 La ruota della fortuna 20.00 Tg 5 20.40 Dopo Tg 5 21.10 Trofeo Berlusconi. Milan v Juventus 23.30 Io ti assolvo. Film 2007 02.00 Voglio sposare mia moglie. Film 2005.

Rete 4 07.00 07.45 08.50 09.25 10.00 11.00 11.25 12.00 13.10 14.10 15.05 16.45 18.50 19.35 21.10

23.20

melita 14#153, GO Plus 206

Mediashopping Vita da strega Slow Tour Correndo per il mondo Santa Messa Il cammino di Padre Pio Tg 4 Pianeta mare I miti dello spettacolo Walter Chiari Donnavventura Letto a tre piazze. Film ’60 King Solomon’s Mines.

Film ’50 Tg4 Telegiornale Colombo. TF Kate & Leopold. Film 2000 Il seme della discordia.

Film 2008.

Italia 1 melita 20#155, GO Plus 204

07.00 Il mondo di Patty (TN) 07.40 Cartoons 10.35 Most Vertical Primate.

Film 2001 12.25 Studio aperto 13.00 S! My Dad Says. sitcom 14.00 Rookie of the Year. Film ’93 16.45 Camp[ionato Mondiale Motociclismo 20.50 Fuori giri 22.00 Fast and the Furious: The Tokyo Drift. Film 2006 00.05 The Ballad of Ricki Bobby. Film 2006.

La 7 melita 23#156, GO Plus 207

07.00 Omnibus estate 07.30 Tg La 7 07.50 Il lungo cammino dopo la notte. Film 2001 09.35 Chiamata d’emergenza 10.00 Ti ci porto io 11.45 Jack Hunter 13.30 Tg La 7 14.00 Banzai 16.35 Casa Mia Casa Mia 17.15 The District. TF 18.05 L’Ispettore Barnaby. TF 20.00 Tg La 7 20.30 Cash Taxi 21.10 Lontano dal paradiso.

Film 2002 23.15 Tg La 7 23.20 Tg La 7 sport 23.25 The Show Best Off 01.35 Ad alto rischio.

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012

TV#Radju

5

radju Radio 101

101 FM

06.00 Fidi u {ajja - Noel Bartolo • 08.30 Mar/i u Bandolari - Joe Chetcuti • 09.30 Focus 101 • 11.00 Identikit (r) • 11.55 Avvi]i talMejtin • 12.30 Mid-Dinja tal-Mar/i - Nenu Aquilina • 13.00 Radio 101 Hit List `• 17.05 Skor • 18.30 Slowdown - Mark Garrett • 20.30 Allegro Andante - Joe Fenech • 22.30 80s Corner - George Galea • 23.30 Is-Snin tar-Rock ’n Roll - Noel Mallia.

Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 08.00, 12.00, 18.00.

A;;ornamenti ta’ l-a[barijiet: 10.00, 15.00, 17.00, 18.00.

Radju Malta

93.7 FM

ONE Radio

92.7 FM

RTK

103 FM

Bay Radio

89.7 FM

07.05 Infittxu dak li Jg[aqqadna • 07.30 Frott Artna • 08.00 Quddiesa • 08.45 Mill-Gazzetti tal-{add • 09.15 Solidarjetà (r) • 10.05 Mar/ifest • 11.50 Mwiet u Angelus • 11.58 Xi Qrajt Xi Smajt • 12.10 Relax • 14.01 Mu]ika u Sport • 18.15 20#990 • 19:50 Avvi]i tal-Mewt u rRu]arju 20.05 Ri]ultati Sportivi • 20.30 Minn Nashville • 22.05 Ward u }ahar • Xi Qrajt, Xi Smajt • 23.03 Ru]arju • 23.30 Classic Hits.

Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 07.00, 12.00 u 18.00. A;;ornamenti tal-a[barijiet: 10.00, 14.00, 17.00, 20.00 u 22.00. BBC News 15.00 u 21.00.

FOR?INA (NET Television 7.45) - Charles Saliba u Mireille Bonello jippre]entaw din ledizzjoni mhux tas-soltu tal-programm For/ina, g[all-fatt li l-festa ta’ Sant’Elena li ssir millBa]ilika ad unur tag[ha filg[odu. Mat-tmienja pre/i] to[ro; il-pur/issjoni u mbag[ad meta tid[ol issir quddiesa li wkoll se nkunu nistg[u narawha waqt ix=xandira.

IL-MIDALJA ROBERT SCHUMAN TING{ATA LILL-PRESIDENT EMERITU EDDIE FENECH ADAMI (NET Television 20.30) - Xandira ta//erimonja li saret g[all-a[[ar ta’ Mejju li g[adda. Din

ing[atatlu b[ala rikonoxximent g[all-[idma li wettaq tul il-karriera tieg[u biex l-Ewropa tkompli ting[aqad flimkien. kif ukoll g[all-[idma tieg[u biex jassigura l-pa/i u d-drittijiet g[al kul[add f’Malta. Din ilmidalja kienet ippre]entata minn Joseph Daul, il-President tal-Grupp tal-Partit Popolari Ewropew.

MALTA JOURNALISM AWARDS 2012 (NET Television 21.35) - L-g[oti taledizzjoni ta’ din issena ta’ dawn ilpremjijiet presti;ju]i.

Fir-ritratt jidhru dawk li reb[u unur f’isem media.link. Dawn kienu Clayton Tanti, Dione Borg, Josianne Camilleri, Chris Micallef, Joe Cassar u Victor Abela.

06.05 ONE Breakfast • 08.00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem • 08.15 ONE Club • 08.50 Mill-:urnali • 10.30 Pajji] li jixraq lil Uliedna • 14.00 Il-{add fuq ONE • 16.00 Familja ONE • 18.00 Italo Super Hits • 19.30 Sunday ONE • 20.45 Memorji u Nostal;ija • 22.00 Stetoskopju • 00.00 Music Box. Bulletin tal-A[barijiet fis-06.45, 11.45, 17.45, 21.45 u 02.45. A[barijiet fil-qosor 08.45, 09.45, 14.45.

06.30 Tmiem il-:img[a 103 FM • 08.30 Quddiesa tal-{add • 09.15 Hello Maks! • 10.15 G[aqqad il-Kelma • 11.55 Fi {dan il-Mulej • 12.15 Il-{add Mieg[ek • 19.00 Fi {dan il-Mulej • 19.05 Ru]arju • 19.25 Il{add Mieg[ek • 22.00 Qaddis tal-Jum • 22.05 Ru]arju • 22.25 Nisimg[ek!

A[barijiet: fis-06.00, 07.00, 08.00, 11.00, 12.00, 13.00, 15.00, 17.00 u s-18.00.

BBC: 10.00, 14.00, 16.00.

06.30 Bay Breakfast • 10.30 Bay’s Top 40 • 13.30 Ben Glover • 16.30 Weekend Drive • 18.35 RnB Top 20 • 20.30 Hed Kandi • 22.30 Bimbo Jones • 23.30 Noctural Sunshine.

A[barijiet: 6.30 p.m.

Campus FM

103.7 FM

XFM

100.2 FM

Calypso Radio

101.8 FM

Radju Marija

102.3 FM

09.00 BBC World Service • 10.00 Draguni, Kastelli, Rejiet u R;ejjen • 11.00 Classic FM • 13.00 The Soundtrack File • 14.00 BBC World Service.

07.00 The Weekend Breakfast • The XFM Official Countdown • 13.00 The Xfm Chillout Zone • 18.00 The Weekend Special.

06.00 Calypso Breakfast • 10.00 Dak Kien }mien • 13.00 Golden Mix • 16.00 Mal-Melodija Maltija • 19.00 Let’s Go • 22.00 Night Shift.

IO TI ASSOLVO (Canale 5 23.30) Film Taljan tal-2007 li fih naraw, lil Gabriel Garko fil-parti tal-qassis Francesco.

Hu jer;a’ jmur fil-lokalità fejn kien [a t-trobbija tieg[u, i]da issa b[ala l-qassis li se jie[u post il-kappillan ta’ qabel, Padre Raoul, li spi//a maqtul b’mod brutali.

Ftit jiem qabel, Padre Raoul kien bag[at ittra lill-Isqof fejn talbu biex jag[tih permess ma jibqax reli;ju]. Fost l-atturi nsibu wkoll lil Cosima Coppola (fir-ritratt), Lorenzo Flaherty, Stefania Sandrelli, Tony Bertorelli, Andrea Ferreol u Alberto Molinari. Il-film kien in[adem apposta g[al Canale 5 b’re;ija ta’ Monica Vullo.

Cosima Coppola hi attri/i u ballerina Taljana li twieldet f’Taranto fl-1983, u barra g[at-televi]joni [admet kemm fuq il-palk kif ukoll fit-teatru.

07.00 Quddiesa • 08.00 Angelus u Kuntatt • 12.00 Angelus mill-Vatikan u Ru]arju • 12.30 Ru]arju tal-Erwie[ • 13.00 Mill-G]ira tat-Tliet G[oljiet • 14.00 {olqa mal-Maltin ta’ Barra (r) • 14.30 Serenata Naplitana • 15.00 Kurunella {niena Divina • 15.30 Bejn {sieb u Armonija (r) • 16.30 Kuntatt • 17.30 A[barijiet Reli;ju]i • 17.50 G[asar • 18.00 Angelus u Ru]arju • 18.30 ikompli Kuntatt • 20.00 F’{ie[ ilQaddisin (r) • 22.00 Il-Kappillan Tieg[ek (r) • 23.00 Ru]arju • 23.30 A[barijiet Reli;ju]i • 23.50 Kompjeta.

Smash Radio

104.6 FM

Bastjani]i FM

95.0 FM

07.00 Salvinu Lanzon Magic Moments • 11.00 DJ Frank • 14.00 Non-stop Music.

06.50 {sieb tal-:urnata • 08.15 Quddiesa tal-{add • 09.15 All Time Favourites • 12.00 Minn Wara l-Istandard • 14.00All Time Favourites • 15.00 Realtajiet Siekta (r) • 17.00 All Time Favourites.

6

Restawr

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012

Pro;ett ta’ restawr fil-mit[na ta’ Kola minn Heritage Malta Heritage Malta qieg[da tniedi pro;ett biex jer;g[u jin[admu partijiet millmakkinarju, kemm dak estern, kif ukoll dak intern, tal-mit[na ta’ Kola.

Anali]i li sar fuq l-injam intern talmekkani]mu tal-mit[na sab li din kienet qieg[da ssofri minn deterjorament avvanzat, li f’xi ka]i kienet ta’ periklu g[all-istabbiltà strutturali tat-torri tal-mit[na.

Min[abba numru ta’ fatturi u biex ji;u rispettati l-karatteristi/i ori;inali

tal-mekkani]mu, l-injam spe/jalizzat me[tie; g[al dan il-pro;ett ma setax ikun fornut lokalment imma kellu ji;i impurtat.

Xog[lijiet fuq ir-rikostruzzjoni u rrestawr tal-mekkani]mu intern huma issa fil-fa]i finali tag[hom. Fil-jiem li g[addew, il-mekkani]mu tal-mit[na kien ]armat biex isirulu xog[lijiet ta’ tiswija u restawr fuq l-elementi li g[andhom jin]ammu, u wara jigu integrati dawk l-elementi ;odda.

Fil-;ranet li ;ejjin hu ma[sub ukoll li jsiru xog[lijiet ta’ tiswija u manutenzjoni fuq il-;ebla li tinstab fit-tromba tal-mit[na.

Dawn ix-xog[lijiet ta’ restawr qed jitwettqu bl-og[la livelli minn Heritage Malta, bil-g[an li l-mit[na ta’ Kola tin;ieb lura g[allkundizzjoni operattiva tag[ha ori;inali. Huwa ma[sub li xxog[lijiet fuq din il-mit[na jitlestew sa qabel tmiem is-sena.

Il-mit[na ta’ Kola fix-Xag[ra G[awdex hi wa[da minn numru ta’ mtie[en e]istenti fil-g]ejjer Maltin li jmorru lura g[al ]mien il-Kavallieri ta’ San :wann.

Din il-mit[na nbniet fis-seklu tmintax propju fir-renju tal-Gran Mastru Manuel de Vilhena. Lejn la[[ar tas-seklu dsatax, il-mit[na ta’ Kola g[addiet f’idejn il-familja Grech li baqg[u joperawha ’l fuq minn mitt sena.

IIl-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012

Feature

7

Kelmtejn ma’ Ines minn Doris Azzopardi Ta’ 81 sena, b’mo[[ frisk daqs ta’ 20, dehra kkurata u memorja ta’ ljunfant, Ines Ciancio kapa/i ]]omm konversazzjoni dwar kollox. G[andha mitt interess u delizzju, idejn imberkin mill-Bambin, attitudni ferri[ija u qalb ;eneru]a. Beltija, minkejja li ilha [afna toqg[od il-{amrun, fejn g[adha toqg[od sal-lum. Devota kbira tal-Madonna, il-Qalb ta’ :esù u Padre Pio, u hi m]ejna b’wie[ed mill-isba[ doni li jista’ jkollu l-bniedem – il-mog[drija u l-qawwa li ta[fer. Dan kollu jifforma l-personalità ta’ Ines, li mort in]urha dan l-a[[ar biex nitkellem mag[ha dwar it-tifkiriet ta’ tfulitha fi ]mien il-Gwerra, il-passjoni tag[ha g[all-poe]ija li hi tikteb, u su;;etti o[ra li b[al /irasa bdew ife;;u minn kullimkien...

Twieldet fil-31 ta’ Marzu tal-1931.

Trabbiet il-Belt, e]attament fi Strada Felice, flimkien ma’ sitt ibniet o[ra u ]ew; subien. G[exet il-Gwerra kollha u fil-jiem ta’ tfulitha kienet tmur l-iskola lBelt ukoll.

Ines tirrakkonta li kienet tmur g[allquddies Ta’ :ie]u u tiftakar l-art titrieg[ed ta[t saqajha. Kienet marret toqg[od il-{amrun maz-zija i]da wara sitt xhur re;g[et marret il-Belt fuq xewqa ta’ ommha.

“Il-memorji ta’ ]mien il-Gwerra ma marruli qatt. Kont nag[mel il-passi;;ati mal-papà x-xatt tal-Belt, in-na[a talbreakwater. Konna nie[du xi [a;a x’nieklu mag[na u niftakarni ng[addi minn fuq il-pont li waqa’ fil-Gwerra.

Niftakar lill-papà jg[addina minn fuq ilfallakki u jien minn dejjem kont nib]a’ mill-fond.”

Ines dejjem kienet tip kurju] u trid tiskopri. Ma kinitx tkun trid tin]el fixxelter biex issegwi xi jkun qed ji;ri.

Tg[id li kienet pjuttost imqarba.

“Ma nafx li kont nib]a’, anke jekk nara l-mejtin. Kont narahom g[addejjin bihom u nersaq biex niskopri xi jkun ;ara.”

Biss, Ines kellha esperjenza iebsa meta hi flimkien ma’ numru konsiderevoli ta’ persuni o[ra ntradmu. Kienu fi Strada San Domenico meta da[lu f’bini biex jistkennu minn air raid.

“L-air raid kien fit-8 p.m. In-nanna kienet qed tlesti liz-ziju s-suldat biex imur g[ax-xog[ol u la[aq mar. A[na tlaqna lejn ix-xelter, mhux dak li kien hemm f’Dar il-Mediterran i]da f’ma[]en fa//ata ta’ fejn illum hemm lappartamenti. Dan ma kienx im[affer filblat.”

Kienu [afna tfal, ;enituri u nanniet.

Nannitha kienet i]]omm il-muftie[ ta’ dan il-ma[]en. Ines tg[id li kieku ni]lu Dar il-Mediterran ma kien ji;rilhom xejn i]da l-ma[]en kien eqreb.

“Intradamna u [ar;una minn ta[t itterrapien fil-5 a.m. G[amluna bo//a biex nie[du l-arja. Fortunatament [add minna ma tilef [ajtu. Kienu ;ew il-patrijiet Dumnikani jg[inu lil tal-ARP. Voluntieri kemm trid.

“Nisma’ lil zijti tg[idli li a[na suppost mejtin. Niftakar sidri jrid jinqala’ bl-

Ines, l-ewwel mix-xellug, flimkien ma’ tnejn minn [utha

isplu]joni u l-[oss tat-terrapien nie]el.

G[adu f’widnejja l-g[ajjat u t-tisbit talommijiet u n-nanniet fuq il-[ajt biex xi [add jinteba[ li a[na konna mirdumin hemm. Kif saru jafu e]attament ma nafx.”

Missierha lanqas kien jaf x’;ara. Sar jaf wara li [ar;uhom. Hu kien ja[dem isSuq tal-Belt, ibig[ il-la[am. Anke s-suq kien waqa’.

Ines irrakkontatli kif missierha g[amel ]mien twil jie[u [sieb id-Duluri tas-Suq tal-Belt. Kien missierha li inkurunaha.

Kienu jin;abru [afna flus u jitpo;;ew ilbank. Bihom kienu jinxtraw si;;ijiet tarroti g[al persuni fil-b]onn u jag[tu l-flus g[all-missjoni.

“Il-papà kellu sa[ansitra l-gandlieri talfidda biex i]ejjinha, fost affarijiet o[ra.

Wara naf li kien tahom lil xi knejjes qabel miet.”

Ines g[andha rabta mal-{amrun u ma’ San Gejtanu. Tiftakar lil missierha jmur bit-tramm g[all-festa u jie[u lill-familja mieg[u.

It-tifkiriet ta’ Ines ta’ ]mien il-Gwerra huma infiniti. Il-karattru allegru tag[ha j;ieg[lek tara l-po]ittiv f’dak i]-]mien ta’ bi]a’ u saram. Tiftakar il-[ar;a salBelt f’nhar il-Pre/ett tag[ha biex tara tTeatru Rjal. Hi l-kbira u la[qet il-faqar ta’ ]mien il-Gwerra meta missierha ma kienx ja[dem. I]da minkejja dan, tg[allmet minn kollox.

“Ommi g[allmitni l-[jata u l-pittura u kienet t[allasli l-istudju. Kienet twissini biex ma ng[idx lill-papà kemm qed tag[tini flus biex nitg[allem u jien kont ng[idilha li mhix qed ta[lihom g[ax kont brava u kont se ninvesti fl-istudji tieg[i.”

U tassew hekk kien g[ax Ines taf t[it sewwa u tpitter ukoll. Barra minn hekk, studjat wa[edha l-aritmetika u l-lingwi.

T[obb il-Malti u l-poe]ija u dejjem blambizzjoni li tid[ol f’konkorsi letterarji u o[rajn b’konnessjoni mal-[jata u ttpin;ija.

Ines urietni xi /ertifikati li ng[atat meta reb[et konkors letterarju u tattpin;ija kif ukoll ftit mill-[afna pupi li g[andha u li t[obb tlibbes bl-akbar kura.

Fosta kollox, Ines reb[et konkors talpoe]ija Taljan b’poe]ija minn tag[ha li kienet tradotta g[at-Taljan.

“Il-pupi n[obbhom [afna, forsi g[aliex meta kont ]g[ira fi ]mien il-Gwerra kont im/a[[da [afna minnhom. G[alhekk gawdejthom kbira. G[adni sal-lum nixtri u noqg[od inlibbishom.”

Idejn Ines huma mberkin. Kienet tag[mel sa[ansitra ]-]raben fi ]mien ilGwerra u kienet tg[allem lill-;irien ukoll.

“Ommi kienet tberikli jdejja g[ax kulma nara kont nag[mlu.”

Intant, Ines i]]ew;et ta’ 22 sena.

G[all-qamar il-g[asel marret dawra ma’ Malta bil-mutur. }ew;ha rikkibha kif seta’ g[ax il-mutur ma kellux mod kif jista’ jg[abbi passi;;ier ie[or u ma kellux sar;.

“Wara g[amilli wie[ed i]da sa dak i]]mien kont qed nistenna tarbija u ma [ri;tx darba o[ra bil-mutur.”

Ines kellha tlett itfal. Id-dakra g[allkitba bdiet meta kienet tara lir-ra;el jaqra. Il-[in liberu tieg[u kien jg[addih

jaqra u jistudja. Hu kien involut fil-qasam tal-in;inerija u dejjem ried i]omm ru[u a;;ornat.

Sabet ukoll imbuttatura millG[awdxi Dun Karm Camilleri, li dejjem kien i[e;;i;ha biex taqra. Hi fil-fatt ikkummentat li tifhem li llum il-kompjuter [a post il-kotba stampati i]da lfaxxinu tal-ktieb ma jista’ jissuperah xejn.

“Kelli sufan li dejjem kont Ritratt ta’ Ines me[ud ftit tas-snin ilu inkun fuqu n[it jew naqra.

Kont in[obb infassal in[afna. Bi tlett itfal hi xorta kienet tla[[aq novelli f’mo[[i billejl i]da ma g[ax kienet organizzata u g[allmet lil niktibhomx g[ax qatt ma kont sibt /ans uliedha jg[inuha. nikteb. I]da f’/ertu punt bdejt in[a]]e] “Nemmen li l-ulied g[andhom jag[tu il-poe]iji. Sibt g[ajnuna minn ku;in daqqa t’id. L-akbar tnejn kienu bniet u tieg[i li kien g[alliem. Wara ftit kont kienu jag[tuni daqqa t’id. Il-Mulej bg[att xi poe]iji lil tar-redifussion u ippremjahom g[ax kibru u sabu impjieg bag[tu g[alija biex naqra wa[da tajjeb. Dejjem g[addew mill-e]amijiet u minnhom.” kienu bil-g[aqal. Min jaf kemm g[amluli Hawn Marija kkummentat li kien i]l-mog[dija ta’ dak li n[it u kont ]mien meta fl-iskejjel l-Ingli] kien mitkellem aktar mill-Malti u g[alhekk il- nag[tihom xelin biex nag[mlilhom ilqalb. Kont nag[mel [afna kutri g[atlingwa Maltija kienet aktar g[al qalbha. trabi g[ax kont nirrakkma wkoll.”

Tg[id li meta l-affarijiet bdew jinbidlu, Hawn Ines re;g[et lura g[al ]g[o]itha [adet gost [afna g[ax fl-a[[ar il-lingwa meta ta’ 17-il sena kienet ta[dem iltag[ha kien se jkollha r-rikonoxximent ;er]ijiet tas-suf g[al zijuha li kellu [anut mist[oqq. fit-Triq tal-Gan;, il-Belt. {ames xelini bis-suf b’kollox kull ;er]i li kienu jinxtraw mill-ba[rin. Tg[id li dawk ta’ lewn /elesti kienu l-aktar rikjesti.

“Kien ikun hemm min jag[tini xi ;lekk biex naqlag[lu t-tixlil u jag[tini ]ew; xelini, u jekk in[allilu xi [ajta kien jg[idli. Il-[ajja kienet iebsa veru i]da n[ares lura u ng[id li kienet [ajja [elwa g[ax varjata. {ajja mg[ixa fil-milja kollha tag[ha. Ir-rakkonti tal-passat jimlewli [ajti.”

Il-kliem waqa’ fuq il-perjodu li fih Ines u ]ew;ha flimkien ma’ wliedhom li kienu g[adhom /kejknin kienu l-Libja. }ew;ha tela’ fuq xog[ol bil-familja u Ines inseriet ru[ha sewwa tant li tg[allmet ukoll il-lingwa. Tg[allmet ukoll issajjar il-kuskus kif suppost.

Minn esperjenza g[al o[ra. Kull rakkont mimli po]ittività minkejja li mhux dejjem il-[ajja kienet ward u Ines f’jum it-tie; ]ahar. G[andha 81 sena u g[adha to[lom u tippjana g[all-futur. T[obb is-safar, lIntant, id-diskors re;a’ waqa’ fuq ilbies u g[andha elf interess. ]mien il-Gwerra. Ines kienet taffaxxina “S[abi ta’ dak i]-]mien illum filru[ha tara l-ajruplani tal-g[adu jg[addu ma;;or parti ma g[adhomx mag[na i]da fil-baxx minn fuq l-g[assa tal-pulizija hemm wie[ed li llum g[andu 94 sena, li tal-{amrun fi triqthom lejn il-Marsa. g[adu [aj. Hu kien dak li kien Qatt ma fehmet g[ala meta jkunu ;ejjin lura kienu jduru dawra mal-kampnari tal- ilaqqag[na fuq il-bejt ta’ Budaw, il-Belt, biex nilag[bu. Jismu Nettu.” knisja tal-{amrun, ta’ San Gejtanu.

Ma stajtx indum aktar g[and Ines g[ax “Kont narahom iduru u jie[du r-rotta kien sarli l-[in biex ner;a’ lura l-uffi//ju g[al Tas-Sliema. Kont imqarq/a g[ax u Ines riedet ixxarrab il-fenek fl-inbid anke meta kien ikun hemm il-curfew, qabel issajru. Biss, g[and Ines ner;a’ jien flimkien ma’ [ija, sena akbar minni, mmur g[ax naf fi/-/ert li hemm aktar konna naraw kif niskapulaw lis-suldat u no[or;u fit-triq. Konna naraw l-ajruplani x’niskopri. Laqtitni l-fidi soda tag[ha, iddevozzjoni lejn il-Madonna, il-Qalb ta’ u nidentifikaw l-arma ta’ Hitler fuqhom. :esù u Padre Pio, u wkoll il-;enero]ità “Min jaf kemm-il darba [ija kien jisraq tag[ha. il-[ob] lill-mamà biex imur jag[tih lill“Jekk bniedem ikun sin/ier u jaf pri;unieri :ermani]i li kienu jin]ammu i[obb, ikun dejjem fer[an g[ax ikollu l{al Luqa. Huma kienu jag[tuh lura xi pa/i.” B’din il-fra]i [allejt lil Ines rigal g[ax kienu ja[dmu [afna xog[ol tkompli fid-dar bil-weg[da li bil-;ebla Maltija.” nirritornalha r-ritratti li silfitni, sku]a Id-diskors re;a’ lura g[all-[jata, talent tajba biex inqatta’ ftit aktar [in nit[addet li bih Ines g[enet lill-familja. Kienet t[it mag[ha. g[all-[wienet u xog[olha kien apprezzat

8 Avvenimenti

Avvenimenti 9

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012

Arkivju mu]ikali ;did g[all-Banda San :u]epp ta’ G[ajnsielem Intervista mal-President Gino Cauchi lejlet okka]joni storika fl-istorja ta’ din il-banda Kif twieldet l-idea li jsir dan l-arkivju mu]ikali^

Dan il-pro;ett kien ilu snin twal iberren f’mo[[ ilmembri tal-banda tag[na i]da kienet l-amministrazzjoni pre]enti li dde/idiet li verament tibda ta[dem biss[i[ sabiex din il-[olma talarkivju mu]ikali ssir realtà.

Tajjeb insemmi li lamministrazzjoni pre]enti ;iet iffurmata fl-2006 u tinkludi ta[lita qawwija ta’ element ]ag[]ug[ flimkien ma’ membri li kellhom snin twal ta’ esperjenza. B’dawn lingredjenti u b’entu]ja]mu kbir ;ie de/i] li nid[lu g[al dan il-pro;ett tant ambizzju].

Dakinhar ma konniex nafu li t-triq kienet se tkun wa[da twila i]da llum bi pja/ir ng[id li ninsabu biss ftit ;ranet ’il bog[od mill-inawgurazzjoni ta’ dan l-arkivju.

Silvio Pace, id-disinjatur, flimkien mal-mastrudaxxa Joseph Tabone

Bla dubju, dan se jkun wie[ed mill-aktar elementi importanti fis-so/jetà mu]ikali tag[kom.

L-arkivju g[andu /erta importanza min[abba li fih se jin]ammu merfug[a u mi;bura l-istorja u l-mu]ika kollha tal-banda tag[na mifruxin fuq aktar minn tmenin sena. F’dan l-arkivju se jkun hemm dokumenti mu]ikali li huma ta’ wirt g[a]i] u storiku g[al G[ajnsielem kif ukoll b’mod partikulari g[all-banda tag[na. Fil-fatt, ix-xog[lijiet

mu]ikali jmorru lura sal-1928 meta dakinar twaqqfet ilbanda tag[na minn Mons.

Giuseppe De Piro. Il-mu]ika mi;bura mill-arkivista tag[na Loreto Galea se tin]amm filkaxxi tal-injam miksija bil;ild blu, il-kulur tal-banda tag[na.

Xi tg[idli fuq id-disinn tieg[u x-xog[ol tal-injam^

Il-kumitat pre]enti dde/ieda li jafda x-xog[ol tad-disinn f’idejn Silvio Pace, mill-Belt ta’ Pinto, li filpassatt kien g[amel xog[ol ie[or fil-ka]in tag[na, fosthom l-arma l-;dida talbanda. L-g[a]la tieg[u kienet wa[da naturali g[ax Silvio hu espert fil-Barokk. Wara diversi diskussjonijiet mieg[u ;ie ppre]entat id-disinn finali b’g[amara ta’ 20 pied tul u 12-il pied g[oli.

Id-disinn g[andu numru ta’ ward bl-arma tan-nofs tinkuruna din l-g[amara. Ixxog[ol tal-injam ing[ata lil Joseph Tabone li g[amel diversi xog[lijiet o[ra ta’ dan il-kobor, fosthom fil-knisja ar/ipretali. L-arkivju n[adem b’]ew; kwalitajiet ta’ njam bil-kawba tintu]a g[all-unit filwaqt li l-iskultura tnaqqxet bl-injam tal-;ew] sabiex jin[oloq kuntrast.

L-iskultura hi /ertament l-aktar element importanti g[aliex titlob seng[a kbira.

Min [adem fuq dan ix-

xog[ol^

Ix-xog[ol ing[ata lil Lawrence Grima minn {al Qormi, bniedem umli u b’talent kbir li ]gur se jibqa’ msemmi g[all-kapa/ità tieg[u fix-xog[ol li g[amel fl-arkivju tag[na. Nassigurak li wie[ed jibqa’ mmeraviljat meta jara d-49 warda differenti li g[amel, wa[da differenti minn o[ra. Dan apparti xog[ol ie[or elaborat fl-arma tal-banda fosthom larpa u l-fanfara. Kull min se jkollu x-xorti jara l-arkivju se jibqa’ jimpressjona ru[u b’din l-opra artistika. {u liskultur, Michael u John Grima [adu [sieb il-lostru u ntu]at it-teknika bit-tajjara.

Naf li g[andkom ka]in tassew kbir fil-qalba tarra[al. F’liema sala se jitpo;;a dan l-arkivju^

Minbarra x-xog[ol fuq larkivju, dan il-kumitat g[amel rinnovazzjoni s[i[a tas-sala tal-kumitat. Fuq disinn tal-mibki Richard Young, din is-sala g[andha soffitt mill-isba[ ma[dum mill-kawba waqt li l-ir[am kien imporatat mill-Italja. Fil[itan wie[ed isib pitturi blistorja tal-banda filwaqt li fa//ata ta’ fejn se jitpo;;a larkivju tpo;;iet vetrina bi strumenti antiki u trofej li lbanda tag[na ng[atat matul is-snin. Din is-sala se ti;i inawgurata flimkien malarkivju mu]ikali.

Impressjoni artistika tal-arkivju

I/-/erimonja tal-inawgurazzjoni u l-pjanijiet g[all-futur Jikkummenta s-Segretarju Kevin Cauchi

Xieraq li mument storiku b[al dan ikun i//elebrat b’festa millisba[. Is-serata li se ssir fil-21 t’Awwissu fit-8.30pm tikkonsisti fi programm mu]ikali u strumentali mmexxi mis-Surmast Mro Sunny Galea u l-Assistent Surmast Mro Frankie Debono. Ilprogramm se jittella’ quddiem il-ka]in biex wie[ed ikun jista’ jgawdi n-nar sinkronizzat mal-mu]ika filwaqt li japprezza ssbu[ija tal-ka]in tag[na li dakinhar se jkun im]ejjen kif verament jixraq. Fi tmien il-programm il-kumitat jid[ol fil-ka]in sabiex formalment ji;i inawgurat l-arkivju mu]ikali f’sala li se tag[mel ;ie[ mhux biss lill-banda tag[na i]da lil G[ajnsielem kollu.

Sabiex jitfakkar dan l-avveniment storiku g[all-banda tag[na, dakinhar se jkun hemm g[all-bejg[ inbid kommemorattiv f’numru limitat ta’ 100 flixkun. Dan l-inbid g[andu l-arma talbanda, imbuzzata fuq tikketta tal-metall tar-ram, biddeskrizzjoni ta/-/elebrazzjoni. Kemm is-CD il-;dida kif ukoll il-ktieb li no[or;u g[all-festa se jkunu ddedikati g[all-arkivju.

L-arkivju fil-fa]i tat-tlestija tieg[u

Il-futur

Wenzu Grima, l-iskultur

Dawn il-pro;etti tant ambizzju]i, dak tal-arkivju mu]ikali u lkamra tal-kumitat, jag[mlu parti minn pjan akbar – dak tarrinnovazzjoni totali tal-ka]in. Fil-fatt, ftit tax-xhur ilu ;iet inawgurata s-sala prin/ipali tal-ka]in filwaqt li tlestiet ukoll sala professjonali tas-snooker. L-attenzjoni issa se tmur fuq irrinnovazzjoni tal-area tal-bar. Pro;ett ie[or ewlieni hu dak talinstallazzjoni tal-pannelli fotovoltaj/i bl-g[ajnuna li [adna minn skema tal-Fond Ewropew g[all-I]vilupp Re;jonali. Il-pro/ess tat-tenders immexxi mill-kaxxier tag[na Elvin Tabone jinsab fi stadju avvanzat u jekk ma jinqala’ xejn, fix-xhur li jmiss il-bejt tal-ka]in tag[na se jkun qed jag[ti kontribut ambjentali. Barra minn hekk, il-kumitat g[addej b’[afna xog[ol ie[or ta’ manutenzjoni u ti]jin u hawnhekk nirringrazzja lid-direttur talka]in Pawlu Azzopardi tal-kontribut kbir li jag[ti.

Ejjew napprezzaw li ming[ajr il-volontarjat, [afna mixxog[ol qatt ma seta’ jsir. G[alhekk nixtieq niddedika dan ilmument storiku tal-inawgurazzjoni tal-arkivju mu]ikali lillvoluntiera kollha li taw is-sehem tag[hom matul is-snin sabiex jaraw lill-G[aqda Mu]ikali San :u]epp tkompli miexja ’l quddiem.

Ftit ftit ji]diedu d-dettalji tal-iskultura

10

Tag[rif

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012

Sit ;did minn fejn tixtri onlajn minn kull fejn trid madwar id-dinja Ix-xiri onlajn sar xi [a;a fa/li. B’g[afsa ta’ buttuna, tista’ tixtri kulma trid. I]da sfortunatament f’Malta g[ad g[andna /erti ]vanta;;i meta mqabbla ma’ pajji]i o[ra.

L-internet mhux dejjem jirnexxilu jeg[leb il-limitazzjoni ;eografika tal-g]ejjer tag[na min[abba d-distanza u lba[ar.

Fil-fatt, mhux l-ewwel darba li l-konsumatur Malti jibqa’ di]appuntat meta jsib li minn min qed jixtri, ma jibg[atx il-prodott tieg[u lejn Malta, jew meta t-twassil ta’ o;;ett f’indirizz fir-Renju Unit pere]empju, ikun b’xejn, g[al Malta mbag[ad ikun jinvolvi spi]a kbira.

Dan kollu jkompli jikkomplika ru[u meta l-konsumatur ikun jixtieq jirritorna l-o;;ett li jkun xtara.

Express Group fil-fatt qed joffri tliet soluzzjonijiet fi prodott wie[ed: l-ebda limitu fuq id-daqs u t-toqol talprodott mixtri – b’hekk din hi soluzzjoni unika g[allkonsumaturi lokali; il-klijent jista’ jag[mel u]u minn indirizz f’erba’ pajji]i differenti li huma r-Renju Unit, Franza, il-:ermanja u l-Italja biex jie[u vanta;; mittrasport b’xejn li l-bejjieg[a [afna drabi joffru f’dawn ilpajji]i, lo;istika u trasport professjonali lejn Malta flindirizz li jipprovdi l-klijent; prezz /ar u trasparenti li jiddependi kemm fuq xi prodott hu kif ukoll fuq il-pi] tieg[u.

Express Group hi kumpanija spe/jalizzata fil-lo;istika u t-trasport u g[andha l-infrastruttura kollha ne/essarja biex toffri l-a[jar servizz lil kull min jixtri onlajn.

Peress li dan hu servizz kompletament onlajn, is-sit Shiplowcost.com ma[luq minn ICON hu sit ta’ komunikazzjoni bejn il-klijent u l-kumpanija. Kul[add jista’ j]ur dan is-sit, u jista’ jag[mel u]u millkalkulatri/i biex ji//ekkja kemm jiswa t-trasport talo;;ett lejn Malta ming[ajr l-ebda obbligazzjoni.

Jekk ikollok Facebook account tista’ tu]a l-istess dettalji tieg[ek ta’ Facebook biex issir membru ta’ Shiplowcost u tissettja d-dettalji tad-delivery fi ftit sekondi – ming[ajr ma jkollok g[alfejn ta[li wisq [in biex tirre;istra mill-;did b’dettalji ;odda.

Hu wkoll fa/li biex t[allas g[as-servizz hekk kif ji;u a//ettati diversi credit cards lokali u internazzjonali.

Wie[ed mill-aspetti l-aktar b’sa[[ithom ta’ Shiplowcost.com hu l-fatt li ma je]isti l-ebda limitu fuq x’jista’ jintbag[at. Is-servizz jippermetti lill-klijent li j]omm tracking ta’ kulma jkun xtara, u jkun jaf meta u x[in se jasal g[all-konvenjenza tieg[u.

Banif Bank jippremja lill-ferg[a tas-sena g[all-2011 Lejlet it-tielet anniversarju mill-ftu[ tag[ha, ilferg[a ta’ Banif Bank li tinsab fil-Fgura r/eviet lunur tal-ferg[a tas-sena g[all-2011, ri]ervat g[allferg[a li kisbet l-a[jar ri]ultati matul is-sena minn fost il-ferg[at kollha fid-Dipartiment Kummer/jali tal-bank. Dan l-unur ;ie ppre]entat lill-manager tal-ferg[a, Martin Borg mill-Kap E]ekuttiv tal-bank, Joaquim F. Silva Pinto, waqt ikla fil-board room tal-bank fl-uffi/ini tieg[u filG]ira fil-pre]enza tal-istaff kollu tal-ferg[a.

Waqt l-indirizz tieg[u lir-rebbie[a, Silva Pinto f’isem il-Bord tad-Diretturi u l-Kumitat E]ekuttiv tal-bank fera[ lil dak responsabbli ta’ din issu//ess miksub. Hu temm li g[andhom g[alfejn

ikunu kburin li huma l-ewwel ferg[a li reb[u dan l-unur u li dan kien mument importanti fl-istorja tal-bank. Sa[aq li g[andhom g[alfejn ikunu sodisfatti bil-kontribut li taw lejn ir-ri]ultati miksuba mill-bank.

Silva Pinto kkonkluda billi kkonferma l-impenn tal-bank li jibqa’ jinvesti fil-[addiema tieg[u sabiex jg[inhom jil[qu l-aspettattivi tag[hom kif inhu implikat fil-valur umanistiku tal-Banif.

Il-Kap E]ekuttiv Kummer/jali, Luís Avides Moreira, il-Kap E]ekuttiv g[as-Swieq Finanzjarji u Investimenti, Paulo E. Machado Fernandes, u lKap tad-Dipartiment Kummer/jali, Anthony Bonnici kienu pre]enti g[al dan l-avveniment.

Fotografi artisti/i Maltin b[ala a;;udikanti f’kompetizzjoni internazzjonali tal-arti organizzata min-Nazzjonijiet Uniti }ew; fotografi artisti/i Maltin, li huma Kevin Casha u Sergio Muscat, kienu fost 100 a;;udikant minn madwar id-dinja biex jikkontribwixxu g[al kompetizzjoni tal-arti tat-tfal sostnuta min-Nazzjonijiet Uniti, imsej[a ‘Arti g[all-Pa/i’. Din il-kompetizzjoni ;ibdet lejha 6,700 konkorrent minn 92 pajji] u kienet organizzata mill-UNODA (United Nations Office for Disarmament Affairs) flimkien mal-Harmony for Peace Foundation.

Il-kompetituri, li kienu maqsumin fi tliet gruppi f’etajiet bejn 5 u 17-il sena, kellhom jissottomettu l-bi//a xog[ol tal-arti tag[hom ibba]ata fuq ittema ‘Imma;ina Dinja {ielsa mill-Armi Nukleari’.

Casha u Muscat i;;udikaw kwa]i 600 stampa, kull wa[da f’]ew; rawnds, sakemm l-a[[ar 12-il bi//a xog[ol ing[a]lu biex ji;u ppubblikati f’kalendarju li dalwaqt g[andu jitqassam madwar id-dinja.

“In[ossuna onorati li pparte/ipajna fla;;udikazzjoni ta’ din il-kompetizzjoni,” qalu lfotografi, li t-tnejn huma membri tal-Istitut Malti

tal-Fotografija Professjonali (MIPP - Malta Institute of Professional Photography). “Dawn ittfal huma l-futur tas-so/jetà tag[na u g[alhekk importanti li jifhmu l-perikli tal-gwerra u l-fer[ li ;;ib mag[ha l-pa/i.

A[na /erti li din il-kompetizzjoni tathom i//ans li jirrifletu, u ta’ dan a[na grati lejn lUNODA u l-Harmony for Peace talli organizzaw din il-kompetizzjoni u talli wrew fidu/ja billi tawna /-/ans li nkunu parti minn dan il-panel presti;ju].

“Din il-kontribuzzjoni li tajna, tatna lura i]jed mill-isforz li tajna. Meta rajna x-xog[ol ta’ dawn it-tfal, minn pajji]i u kulturi differenti, rajna linno/enza u s-sempli/ità fl-interpretazzjoni artistika tag[hom tas-su;;ett. Dan kollu tana tama m;edda mill-;did g[al futur ta’ pa/i u armonija.”

Ix-xog[lijiet finali jistg[u ji;u a//essati fuq issit tal-konkors http:##www.unartforpeace.org; issit tal- United Nations Office for Disarmament Affairs http:##www.un.org#disarmament; u fuq issit tal-Harmony for Peace Foundation http:##harmonyforpeace.org.

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012

Arti

11

George Scicluna u l-pittura tieg[u Ri/ensjoni ta’ Norbert Ellul-Vin/enti

L-artista [dejn wa[da mill-kreazzjonijiet tieg[u

Saret moda kul[add jo[ro; ktieb b[ala rikordju ta’ kungress, jew wirja, jew xi manifestazzjoni o[ra artistika jew akkademika.

Fl-arti g[andna numru sabi[ ta’ kotba fuq l-artisti tag[na, u fuq xog[olhom “in fieri”, jew b[ala retrospettiva. {a;a sabi[a, g[ax b’hekk ikun hemm xi [a;a li tibqa’ g[assnin ta’ wara. B’hekk ukoll insiru nafu l-artisti a[jar, fixxog[ol tag[hom.

Mhux kul[add g[andu listess triq g[al dan il-g[an.

George Scicluna g[a]el li j[alli f’idejn il-kritiku mag[ruf E.V. Borg, u kuratur tieg[u g[al bosts snin, biex jintrodu/ilu lil xog[lu.

Ma nafx l-g[a]la ta’ min kienet, jekk hux tal-artista jew tal-editur, li dan il-ktieb jinqasam fil-mumenti talwirjiet img[oddija, u fil-kitba kritika tal-istess kuratur#kritiku. Hekk jew hekk ma setax, l-artista j[alli

f’idejn a[jar. It-test huwa blIngli].

Dan il-ktieb, mela, jirre;istra 15-il sena ta’ attività artistika ta’ George Scicluna, u daqshekk ie[or tal-attività kritika u kuratorjali ta’ E.V.Borg.

Il-ktieb /kejken, fih /ertu gost, bil-pittura illustrata blisba[ kulur possibbli, karta sabi[a u deskrizzjonijiet li jag[tuk [jiel tal-i]vilupp talartista. G[ax Scicluna hu artista li ]viluppa, pass pass, ta[t l-id u l-g[ajn ta’ E.V.Borg li mid-dehra dejjem kien qrib tieg[u.

L-artista G[awdxi twieled fl-1966, u g[alhekk, minkejja li jidher aktar ]ag[]ug[, jaf xi tfisser il-[ajja, mis-snin li di;à g[addew minn fuqu.

Borg jg[id li George huwa espressjonista qawwi li jartikula l-kunflitti ;ewwiena b’passjoni u ming[ajr bi]a’.

Jg[id li Scicluna jemmen li larti b[all-[ajja hi ;lieda

Il-qoxra tal-katalgu

‘Composition with an Orange’

dejjiema u divina.

Huwa l-ewwel g[amel kors fid-disinn grafiku ([a;a li bilfors tin[ass [afna f’parti mix-xog[ol tieg[u), imbag[ad studja l-arti fil-Malta School of Art, u fl-a[[ar segwa korsijiet fl-Akkademia di Belle Arti f’Perugia.

Scicluna j[ares lejn ilpittura tieg[u b[ala, “My Story in Paintings” ipin;i xxenarju G[awdxi, lill-membri tal-familja u lit-tfal tieg[u.

Ipin;i n-nies g[addejjin fittriq, il-qattus li jaqsam donnu sultan tal-isqaqien, daqs ilpniezel tal-pittura jixxemmxu fit-tieqa g[ad-dehra talkatidral fuq l-g[olja wa[danija.

Kultant Scicluna jidher donnu ma jridx [lief jitfa’ fuq tila, pre]enza ta’ xi [a;a li tolqtu, tkiddu, tistaqsi “jien min jien^” jew “x’qed nag[mel ta[t din ix-xemx taqli l-bajd^” Ara, pere]empju, dik il-

mara tad-dar – jekk mara taddar hi – qed tperre/ l-ixkupa biex tinxef fix-xemx, wara ttindif tad-dar, forsi. G[aliex kellha to[ro; barra biex issib ix-xemx li ma tid[olx fid-dar^ “Despite there being no rules in art, every piece of art that is produced comes with its own set of perfect rules” jg[id l-artista tag[na.

G[alkemm m’hemmx regoli, kull bi//a xog[ol tirrikjedi rregoli tag[ha.

Dan jg[odd b’mod partikolari g[al dak ix-xog[ol aktar ’il quddiem fejn Scicluna jissara mal-figura permezz ta’ Mikelangelo u o[rajn, li joffru spazju g[attaqtig[a li hi tal-artista G[awdxi, it-taqtig[a tal-linji, tad-disinn, tal-inkwadratura, tal-[abs, jew kodi/i li jo[noq l-individwalità tal-individwu filwaqt li jiffurmah, donnu bid-daqqiet tal-martell fuq linkwina, jew l-irbit tal-ir[am, madwar l-iskjav nofs [ajja ta’

Mikelangelo.

Insibu kwadri li jlaqqg[u ilmodern ma’ figuri tal-arti famu]i. Hemm dik is-serje ta’ kwadri a-la-Edvard Munch, [luq miftu[a mwe;;g[in, idejn jitkarrbu, twer]iq bla [ajja jitlob il-[ajja.

U fl-a[[ar g[andna wkoll dawk il-kwadri astratti g[al kollox, im]ewqa bl-isba[ ilwien, u donnhom iridu jasserixxu saltna tas-sliem ukoll jekk f’din id-dinja hawn l-g[elt u l-bi]a’.

Dawn huma kwadri millisba[, jixeg[lu bi lwien ikan;u, u b[all-bqija talkwadri ta’ Scicluna g[andhom ]ebg[a mista – mixed medium.

Min kien pre]enti g[al dawn il-wirjiet, jie[u pja/ir i;edded il-memorja, u min i[obb lil dan l-artista, hawn isib mhux biss x’jara imma anke x’jisma’ millkummentarju m[e;;e; ta’ fomm il-kuratur.

‘Old facade with letterbox in St. Augustine Sq., Victoria Gozo’

12 Klassifikati PROPRJETÀ In-Naxxar

GARAXX semi-basement 20’x70 12-il filati g[oli, saqaf bil-planki. Prezz: €60,564 (Lm26,000). ?emplu 99277295 jew 99421156.

Gwardaman;a u Tal-Pietà

FLATS kantuniera, ]ew; kmamar tas-sodda, tnejn talbanju, area tajba u sabi[a.

Blokk ]g[ir. €72,000. ?emplu lis-sid fuq 79592925.

{al G[axaq

APPARTAMENTI kantuniera ;ebel u saqaf. Tliet kmamar tas-sodda, quddiem greenarea. €84,000. ?emplu 79316057 jew 79691449.

Il-Qrendi

APPARTAMENTI kbar 150sqm ;ebel u saqaf. Tliet kmamar tas-sodda u gallarija kbira. €100,000. ?emplu 79316057 jew 79691449.

Is-Swatar

APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar talbanju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000.

Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.

I]-}ejtun (:ebel San Martin)

BLOKKA kantuniera quddiem green area.

Flat#Maisonettes bi tliet kmamar tas-sodda u tnejn talbanju. Kmamar kbar. Area kwieta [afna. €84,000. ?emplu lis-sid fuq 79592925.

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012 Marsaskala

APPARTAMENT ]ew; kmamar tas-sodda jew tlieta, combined kbira, k/ina fitted taloak, kamra tal-ikel, sitting room, kamra tal-banju, bilbejt. Kundizzjoni tajba [afna. ?emplu 79490444.

AVVI}I G[al kull xog[ol

FLAT l-ewwel sular finished u furnished. Tliet kmamar tassodda wa[da ensuite, gallarija quddiem u wara u parti millbejt bil-washroom. €110,000 (Lm47,000) ?emplu 79990798.

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma.

Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol.

B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

G{ALL-KIRI

Gypsum Installation

Marsaxlokk

FLATS kbar quddiem il-ba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tassodda. ?emplu 79843698.

Santa Venera

Marsalforn

FLATS e]att [dejn il-ba[ar bl-g[amara, tv u fans u xXag[ra, G[awdex, maisonette l-ewwel sular komplut blg[amara u l-bejt. ?emplu 21551097, 99269053 jew 99221449.

Marsalforn

FLATS moderni g[allville;;jatura bil-veduta talba[ar u tv socket. Prezzijiet moderati. ?emplu 21558861, 21896768 jew 27896768.

G{ALL-KIRI/BEJG{ Il-{amrun

{ANUT 24mx5m. Bla rigal.

Permess Klassi 4. ?emplu 21235288,79394841 jew 79235286.

VETTURI Fiat Uno Fire

5 DOOR. Dejjem garaxxjata, sid wie[ed. Kundizzjoni tajba [afna, kulur abjad. Magna 999cc. ?emplu 79274422.

TURNKEY CONTRACTORS, flat ceiling, wall lining, bulk head, partition, coving, sound proofing, painting e//. Kwalità importanti. Prezz bargain. Established 1995. ?emplu 99477655 jew 27632105. moderndesign@waldonet.net. mt

Ni]barazza

DJAR u garaxxijiet, in;orr kull tip ta’ materjal, prezz ra;onevoli u Atlas highup sa [ames sulari bi truck 6 wheeler g[all-bejg[. ?emplu 21433352, 79081719 jew 99499619.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet.

Stima b’xejn minn qabel.

Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Nixtri

AFFARIJIET antiki, fajjenza antika, g[amara antika u affarijiet ta’ xi kollezzjoni. ?emplu 21822703, 21802514, 21675703 jew 79451871.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

Trasport bejn l-Ingilterra u Malta

GANGA Transport Services, Triq Wied il-G[ajn, {a]}abbar }BR2703. Is-soluzzjoni tieg[ek g[al ;arr ta’ karozzi bejn l-Ingilterra u Malta. Store fl-Ingilterra. ?emplu 21803271 jew 99153153.

G{ALL-BEJG{ G[al kull xog[ol ta’ stampar u sheets tat-tombla B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici printing press) – 3

Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-

na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bilkulur, e//. u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress. com

G[amara

TAL-pine tal-kamra tassodda – gwardarobba ta’ sitt bibien, gradenza b’erba’ kxaxen u bil-mera fuqha u ]ew; komodini bil-kxaxen.

Kundizzjoni perfetta €700 biss. Sodda super king size bil-headboard tar-ram.

Kwa]i ;dida €450. ?emplu 99498584.

G[amara

TAL-qasab, sottospecchio tal-kawba b’]ew; si;;ijiet, tumble dryer ;dida u lott inkwatri. ?emplu 79243655.

G[odda

G{AD-deheb, fidda u filugranu. ?emplu 21338848 jew 77338848.

Mejda tal-pranzu

KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bil-kannella, monitor tal-kompjuter, libsa talbridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum talKarnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.

Pushchair

3 wheeler Neoato Reverso Sport, kundizzjoni perfetta, ftit u]ata, €125. Puschair Inglesina, kundizzjoni tajba [afna €50. ?emplu 79409398.

PRIVAT A-level/Intermediate

MALTI, Maths, Physics, Biology, Chemistry, Taljan: Birkirkara, Marsaskala, ilKalkara, il-{amrun (qrib ilJunior College). ?emplu 21472561, 21660812, 99891548 jew 99458791.

Ingli] - Alevel/Intermediate

GRUPPI ]g[ar. G[alliem gradwat u bl-esperjenza. San :iljan u l-{amrun (qrib ilJunior College). ?emplu 21385545 jew 79266226.

Malti

FORMS 1–5: Se jing[ataw lezzjonijiet g[ar-resits ta’ Settembru. ?emplu 79288881.

O-level

FORMS 1–4: Maths, Malti, Physics, Taljan, Ingli], Biology u Chemistry: Birkirkara, il-{amrun, Marsaskala jew il-Kalkara. ?emplu 21472561, 21660812, 99891548 jew 99458791.

Tag[rif 13

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012

Kif tissupera interview ming[ajr stress ]ejjed ■ Ibdlu l-mod kif ta[sbuha dwar il-pro/ess tal-interview ■ Ftakru li hu sempli/i konversazzjoni ■ L-ippjanar jikkalma l-bi]a’ u jibni l-kunfidenza fikom infuskom Forsi din is-sitwazzjoni hi ment mad-dentist u g[aldaqsIppreparaw aktar frekwenti ma]-]g[a]ag[ tant ma hemmx il-bi]a’ li qabel l-interview milli ma’ persuni adulti. I]da nistg[u nwe;;g[u. Wara kolLura g[al Chris, hu di;à fatt /ert hu li meta ni;u biex mar g[al sitt interviews o[ra lox, hu konversazzjoni ma’ nissuperaw interview g[al f’dawn l-a[[ar tliet xhur. persuna o[ra. L-ag[ar [a;a li post tax-xog[ol, nippanikjaw, Issupera l-ewwel fa]i f’]ew; tista’ ti;ri hi li ma insiru anzju]i u donnu naraw ka]i i]da qatt ma waslet lnintg[a]lux g[ax-xog[ol u kollox jikkrolla quddiemna. wara kollox, jista’ ma jkunx l- offerta konkreta g[ax?ertament dan hu dovut xog[ol. Ovvjament, g[al kull impjieg ideali g[alina. g[all-fatt li mpjieg ifisser It-tieni [a;a li rridu niftakru interview hemm kompetiz[afna g[al kull wie[ed u zjoni u g[aldaqstant hu ferm hi li din hi konversazzjoni wa[da minna u mhux ta’ b’ximportanti li nkunu nafu kif mi]-]ew; na[at. A[na wkoll ejn li l-istress jiddomina nistg[u nbig[u lilna nfusna qed nag[mlu l-mistoqsijiet u f’dawn il-waqtiet li f’[ajjitna billi nippreparaw ru[na g[aldaqstant int intervistatur jidhru ferm twal. sewwa. Tajjeb li nibdew potenzjali daqskemm hi dik na[sbu fina nfusna b[ala il-persuna li qed tmexxi lXena komuni interview. Dan hu tassew ixprodott u b’hekk inkunu Chris qed jistenna fil-waitxog[ol ideali g[alija? Dak li nistg[u nippre]entaw dak li ing room g[al interview. jidher tajjeb fuq il-karti forsi nistg[u noffru lill-kumpanija Bag[tu g[alih wara li xeba’ mhux daqstant tajjeb fil-pratfejn applikajna. japplika ’l hawn u ’l hemm. tika? G[andna ninvestigaw Tistg[u timma;inaw kif Di;à kellu xi interviews o[ra jekk il-kumpanija fejn appnistg[u nitilg[u fuq palk li ma kellhomx ri]ultat likajna g[ax-xog[ol hix nirre/taw parti ming[ajr ma po]ittiv. Probabbilment kienu tassew il-kumpanija li nixnkunu studjana l-parti tag[na bosta dawk li applikaw g[alltiequ na[dmu fiha g[ax jekk sewwa u pprattikajnieha? Li istess xog[ol. G[al kull nie[du l-impjieg se nsiru parti nie[du l-affarijiet qisu xejn g[adma hawn mitt kelb, jg[id minnha u se ninvestu parti mhu xejn hu ]ball g[ax il-Malti. sostanzjali minn [ajjitna fiha.

Idejh qed jeg[rqu u jwa[[lu u qalbu qed t[abbat sitta sitta. Tattika biex nikkalmaw {alqu mwa[[al u kwa]i konWa[da mill-a[jar tattiki vint li mhux se jirnexxilu jlis- biex nittrattaw l-istress hi persen kelma. Da[lu diversi mezz tan-nifs. G[andna ;uvintur u tfajliet o[ra qablu. nie[du nifsijiet ]g[ar ’il F’g[ajnejh kollha jidhru a[jar ;ewwa. Nie[du l-arja ’l minnu u fi ftit tal-kliem qabel ;ewwa mill-imnie[er u ma da[al g[all-interview di;à no[or;u l-arja bil-mod minn qata’ qalbu. [alqna ming[ajr ma nag[mlu Issa jmiss lilu. Ixxotta jdejh [sejjes. Din it-tattika g[andha mill-g[araq fil-qalza biex tintu]a qabel l-intervista. meta jie[u b’idejn dak li jittaTattiki ta’ rilassament b[al ma li se jkun il-boss tieg[u yoga u meditazzjoni huma fil-futur, ma jkunux imxareffettivi biex nissuperaw ka]i rbin. estremi ta’ bi]a’ minn interviews. Interview fil-fatt jista’ Bidla fil-[sieb jikkaw]a attakki ta’ paniku L-ewwel u l-aktar pass jekk il-bi]a’ jkun daqstant importanti biex nissuperaw il- kbir. G[al dan it-tip ta’ bi]a’ hu li npo;;u l-interview ansjetà tajjeb li wie[ed qabel fil-perspettiva tieg[u. Dan jara x’inhuma r-rikwi]iti wara kollox mhux xi appunta- tieg[u.

nistg[u nkunu qed nitilfu opportunità. Il-preparazzjoni ;;eg[ilna n[ossuna aktar kunfidenti u anqas anzju]i.

Bi]a’ li ma ti;ix a//ettat

Lura g[al Chris, anke min[abba n-numru ta’ interviews ming[ajr risposta tajba, hu j[ossu rrifjutat u dan kwa]i se jibda teffettwa l-istima fih innifsu.

Dan kollu jwe;;g[ek i]da tajjeb li meta ji;ri dan ma ni[dux l-affarijiet b‘mod personali. Hemm diversi fatturi li setg[u effettwaw u impossibbli biex tg[id tassew g[aliex ix-xog[ol ma [adtux int. Jista’ jkun li hemm kandidati g[ax-xog[ol li huma interni, ji;ifieri di;à ja[dmu mal-kumpanija. Ka] ie[or jista’ jkun li l-impjieg di;à jkun imwieg[ed lil xi [bieb jew qraba u g[alhekk l-interview ikun g[alxejn.

Imbag[ad hemm fattur ie[or importanti u dan hu li fost ilkandidati kollha g[al dan ixxog[ol jista’ jkun hemm ilpersuna perfetta g[alih u

b’dan inteb[u waqt l-interview. Kul[add hu tad-demm u l-la[am u g[aldaqstant tid[ol il-grazzja biex ma nsemmix ukoll in-nuqqas ta’ qbil fuq pagi u kundizzjonijiet.

{alluh jg[addi

Hemm xi [a;a li tista’ titg[allem minn kull interview u g[aldaqstant wara li nkunu ppreparajna ru[na sewwa ma hemm xejn aktar x’nistg[u nag[mlu [lief li n[alluh jg[addi u nistennew.

Wie[ed ma jridx jinsa li biex jasal g[al interview g[andu mertu, u persenta;; ]g[ir minn dawk li japplikaw jintg[a]lu g[alih.

Ag[tu lilkom infuskom mertu li mortu hemm u esponejtu lilkom infuskom u kkompetejtu ma’ [addie[or minkejja li swielkom [afna biex wasaltu hemm. Fuq kollox, emmnu li l-offerta ttajba, dik ideali g[alikom, g[ad tassal u g[ad tkunu la[jar persuna g[all-a[jar kumpanija.

14

Tag[rif

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012

Statwa ;dida ta’ Santa Marija fil-Mosta Da[let sewwa d-drawwa f’pajji]na li fil-jiem tal-festa tar-ra[al tag[na n]ejnu t-twieqi u d-djar tag[na bi statwi devoti u artisti/i kopji ta’ dawk titulari li nsibu fil-knejjes u o[rajn ori;inali.

Kull min ]ar il-Mosta f’dawn il-;ranet tal-festa ta’ Santa Marija, seta’ jara u jammira l-istatwa mdaqqsa li kienet ma[duma mill-iskultur ]ag[]ug[ Mosti Shawn Saliba. Din kienet tinsab f’numru 2 Pjazza Rotunda, fa//ata tal-knisja talMosta fl-intrata tad-dar tas-Sinjura Miriam Vassallo.

Kienet ilha x-xewqa tas-Sinjura Vassallo li ssebba[ darha filjiem tal-festa bix-xbieha tal-Assunta u kien g[alhekk li fil-festa tas-sena li g[addiet ikkummissjonat lill-artist Mosti biex ja[dem din l-istatwa.

L-istatwa n[admet fil-kartapesta u terrakotta u hi f’qies ta’ madwar 6 piedi. Fiha naraw il-figura prin/ipali ta’ Marija Assunta mdawra b’]ew; an;li. Ix-xog[ol tad-deheb fuq din listatwa sar mill-induratur Joe Galea waqt li x-xog[ol tal-[jata tal-pavaljun li j]ejjen l-istatwa sar minn Josephine Cassar millMosta wkoll.

Din l-istatwa kienet imbierka l-{add 12 ta’ Awwissu filg[axija mir-Rev. Ar/ipriet tal-Mosta Dun Albert Buhagiar.

L-a[[ar pubblikazzjoni mill-Malta University Press Migration and Asylum in Malta and the European Union: Rights and Realities 2002 to 2011 Dan il-ktieb hu rri]ultat finali ta’ pro;ett ta’ ri/erka u ]ew; seminars li saru bejn Jannar 2010 u Jannar 2011 bl-g[ajnuna talProgramm Jean Monnet tal-Kummissjoni Ewropea.

L-g[an tal-pro;ett kien li jiddokumenta lkwistjonijiet legali, politi/i, so/jali u dawk ta’ politika li g[andhom x’jaqsmu mal-migrazzjoni fl-UE, u b’mod spe/jali f’Malta, u li jiskopri l-esperjenza talimmigrant irregolari matul il-vja;; tieg[u jew tag[ha “lejn l-Ewropa” mill-pajji] ta’ ori;ini tieg[u jew tag[ha, salwasla f’Malta u l-esperjenza u status sussegwenti tieg[u jew tag[ha.

L-g[an ewlieni tal-pubblikazzjoni ta’ din il-;abra ta’ artikli hu li jkunu disponibbli g[all-iskop ta’ dokumentazzjoni u anali]i d-diffikultajiet li jiltaqa’ mag[hom l-immigrant, i]da dawn jitqieg[du wkoll filkuntest ta’ dawk li tiffa//ja Malta b[ala Stat g]ira ]g[ir periferali biex jindirizza l-fenomenu tal-migrazzjoni irregolari (ta’ sikwit immigrazzjoni ‘illegali’ millperspettiva tal-li;i nazzjonali).

It-384 pa;na tal-ktieb huma editjati mill-Professur Peter Xuereb (Kap tad-Dipartiment, Id-Dritt Ewropew u Komparattiv, l-Università ta’ Malta) u g[andu da[la millProfessur Henry Frendo (President, Bord tal-Appell tarRefu;jati, Malta) Il-ktieb li jinbieg[ €35 jista’ jinxtara mill-[wienet talkotba ewlenin jew minn www.sierra-books.com. G[al aktar informazzjoni tistg[u tikkuntattjaw lil Malta University Press, Tel: 23403448 jew email: mup@um.edu.mt.

Midnight Walk g[all-Hospice G[ar- raba’ sena konsekuttiva Hospice Malta se torganizza Midnight Walk, attività ta’ ;bir ta’ fondi, nhar il-:img[a, 14 ta’ Settembru 2012.

Fid-9 ta’ billejl, qabel tibda din il-mixja li hi twila 4 kilometri, se jkun hemm attività mid Disney Characters, [in g[arre;istrazzjoni u sessjoni ta’ aerobics b[ala warm-up fil-Pjazza ta’ Bu;ibba, minn fejn tibda u tispi//a l-mixja.

Qabel tibda il-mixja f’nofsillejl se tin]amm ukoll minuta silenzju b’tifkira tal-g[e]ie] qraba mejtin tal-parte/ipanti kollha. Iddonazzjoni g[al min jixtieq jipparte/ipa hi ta’ €5 kull persuna. Il-parte/ipanti kollha re;istrati sas-7 ta’ Settembru jing[ataw t-shirt b[ala tifkira kif ukoll refreshments.

Dawk kollha li jixtiequ jie[du sehem f’din l-attività huma m[e;;a wkoll biex isibu qraba u [bieb li jkunu lesti li jisponsorjawhom. Il-fondi kollha li jin;abru Il-Kumitat Amministrattiv fi [dan is-So/jetà Mu]ikali Madonna tal-:ilju tal-Imqabba jinforma li l-lotterija li b[ala premju kellha gwarni/ bi xbieha tal-istatwa artistika u devota tal-Madonna tal-:ilju telg[et nhar l-Erbg[a 15 ta’ Awwissu 2012 u ntreb[et minn Rita Borg mill-Imqabba. Il-biljett rebbie[ kien b’numru 014348. Il-Kumitat jixtieq jirringrazzja lil dawk kollha li [adu sehem f’din il-lotterija.

Aktar informazzjoni tinkiseb fuq www.talgilju.com.

minn din il-mixja se jmorru g[as-servizzi bla [las ta’ kura paljattiva li toffri Hospice Malta lil nies morda bil-kan/er, motor neurone disease jew mard terminali ie[or, u l-familji tag[hom.

G[al aktar informazzjoni ikkuntattja lil Hospice Malta, 39, Vjal il-Bon Pastur, Balzan BZN 1623 jew /empel 21440085 jew email: info@hospicemalta.org.

Formoli tar-re;istrazzjoni jistg[u jinkisbu wkoll mill-website www.hospicemalta.org.

Dawn ji;u a//ettati sa mhux aktar tard minn nhar l-Erbg[a 7 ta’ Settembru 2012.

Donazzjonijiet o[ra jistg[u jsiru wkoll permezz ta’ SMS vojt fuq 5061 7384 g[al ¤2.33, 5061 8100 g[al €4.66 jew 5061 9234 g[al €11.65 Persuni b’marda terminali jista’ jkollhom [ajja aktar fa/li bl-g[ajnuna tag[kom. Inti tista’ tghin biex [add ma jg[addi minn dalvja;; wa[du.

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012

Mu]ika

15

minn Noel d’Anastas

Stennija g[all-kun/ert ta’ Antonello Venditti Kien kanta f’Malta f’lejlet lImnarja tal-2001 fil-Heiniken Jammin Festival li kien sar f’Ta’ Qali. Antonello Venditti kien wie[ed mill-mistiedna internazzjonali flimkien malesponenti dance Dario G, ATB u Fragma.

Niftakar li wara l-kun/ert kont ktibt xi [a;a hekk: “Venditti kien /elebrità. Wera kemm il-mu]ika tieg[u kienet bis-sens. Kemm il-vu/i tieg[u baqg[et kbira...” (In-Nazzjon, 6 ta’ Lulju 2001) Venditti, li kien kiseb fama internazzjonali u sar famu] fis-sebg[inijiet b’temi so/jali, kien tana la crème de la crème li kien offra matul is-snin, fosthom il-famu]i Ci vorrebbe un amico, In questo mondo di ladri, Benvenuti in Paradiso, Alta marea, Che c’è u Grazie Roma li kien kantaha aktar bil-qalb wara li ftit tal;img[at qabel, l-iscudetto kien re;a’ mar fil-Belt Eterna wara tant snin!

Wara 11-il sena, Antonello Venditti, il-kantawtur Ruman li llum g[andu 63 sena, se jer;a’ jigi fostna biex jag[ti kun/ert kbir fil-grounds talMFCC f’Ta’ Qali nhar il:img[a li ;ej, 24 ta’

Awwissu. Il-kun/ert mistenni f’Malta qed jitwassal millpromoturi Stand Out Events li sena ilu wasslulna l-kun/ert ta’ Zucchero u aktar re/enti lil Loreen, ir-rebbie[a tal-a[[ar edizzjoni tal-Eurovision Song Contest.

Il-kun/ert fostna se jkun parti mill-Unica Tour 2012 li Venditti qed jag[mel b[alissa fl-Italja, segwit b’kun/erti filKanada, l-Istati Uniti u flAwstralja b[ala promozzjoni g[all-album kurrenti ‘Unica’ ma[ru; f’Novembru li g[adda. :ej Malta bil-band tieg[u u se jkun attrezzat bl-armar u lapparat kollu li se jkollu waqt il-kun/erti li qed jag[ti flItalja. F’dan il-kun/ert, Venditti qed jibba]a l-mu]ika tieg[u aktar fuq element rock, differenti mid-dehra tieg[u f’pajji]na fl-2001 fejn kien ippre]enta numru ta’ ballads fuq stil aktar klassiku. Dan ilkun/ert mistenni jdum madwar sag[tejn u nofs u se jinkludi fih diversi kanzunetti popolari fosthom dawk li kien kanta fostna snin ilu u o[rajn mag[rufa b[al Sotto il segno dei pesci, Le cose della vita, Piero e Cinzia, Compleanno

Venditti fil-kun/ert ri/enti fi Sqallija

di Cristina, Ricordati di me, Amici mai, Dalle pelle al cuore, Notte prima degli esami, Indimenticabile, Sara, Ogni volta, Che fantastica storia la vita, Roma Capoccia li Venditti din ikantaha biddjalett, u numri o[ra millalbum kurrenti.

L-album ‘Unica’ huwa l-20 wie[ed ta’ Venditti b’tema ffukata fuq l-im[abba.

Jistaqarr li huwa kontinwazzjoni mal-album pre/edenti ‘Dalla pelle al cuore’. Huwa wkoll karatterizat minn sfond politiku u so/jali. Fuq lim[abba, kien irrimarka li llum aktar minn qatt qabel,

Winter Moods mistiedna spe/jali Mistiedna spe/jali f’dan il-kun/ert se jkun hemm il-grupp Winter Moods. Bejn il-band lokali u l-kantant Ruman te]isti [biberija artistika intima. Ivan Grech, il-frontman tal-grupp, iqis li dan ilkun/ert se jkun “[olma li se ssir realtà”. Venditti jiddeskrivi lband Maltija b[ala wa[da kbira u jara fiha joie de vivre – il-[ajja tipika Maltija li fiha hemm espress ukoll is-sens tas-solidarjetà.

Il-grupp Winter Moods se jkun fuq l-istage fit-8pm u mistenni jdoqq g[al madwar sieg[a, qabel Antonello Venditti.

• Il-biljetti g[al dan il-kun/ert huma hekk: Bronze – e25, Silver – e40, Gold – e80 u Platinium VIP Seated – e150. Dawn jistg[u jinkisbu mis-sit www.ticketline.com.mt jew billi //empel 27450000 jew 77221003. Dawk li jixtru biljetti Platinium VIP se jkunu intitolati g[al parke;; VIP, post bilqieg[da fuq quddiem nett, CD ‘Unica’ u l-opportunità li jiltaqg[u mill-qrib ma’ Antonello Venditti. G[al aktar informazzjoni ara wkoll www.standoutevents.com.mt.

Vers il-{oss – Kelmet il-Kanzunetta Dan hu l-isem ta’ serje ta’ ta[ditiet u workshops minn artisti u esponenti mag[rufa sew fix-xena mu]ikali Maltija li se jwasslu l-g[erf, lesperjenzi tag[hom u teknika fil-qasam tal-kitba tal-kanzunetta. Fost il-kelliema se jkun hemm ilProf. Joe Friggieri, Rita Pace, Alfred C. Sant, Gorg Peresso, Paul Abela, Mario Vella (Brikkuni), Albert Marshall, Philip Vella, Adrian ‘Drinu’ Camilleri (Kantilena) Giovann Attard u Adrian Grima.

Dawn it-ta[ditiet se jsiru bejn il-5 ta’ Settembru u l-21 ta’ Novembru 2012 bejn is-6pm u t-8pm fil-lukanda Excelsior, fil-Furjana. Il-[las tar-re;istrazzjoni hu ta’ €10. G[all-applikazzjoni jew g[al aktar tag[rif /emplu 79491680 jew 77443683 jew iktbu lil jezzer@go.net.mt.

• Fis-17 ta’ Awwissu fil-V-Gen f’Paceville daqqew il-gruppi Norm Rejection, Martyrium u Indigo Darkpsych. Nhar is-SIbt li ;ej, 25 ta’ Awwissu fil-V-Gen se jdoqqu Dripht u Sempli/iment tat-Triq. Ukoll flistess jum, f’Mirage Underground, fil-Pjazza JF Kennedy fir-Rabat, G[awdex, g[all-[abta tad-9:00 se jdoqqu l-gruppi Loathe u Ascendor. Melchiore Sultana u l-grupp tieg[u flimkien mal-band Deep 88 se jdoqqu f’Riviera Martinque Bar, f’G[ajn Tuffie[a.

• 40 sena ilu, fl-24 ta’ Awwissu 1972, kien ;ie jkanta Gianni Nazzaro fuq stedina talGvernatur :enerali Sir Anthony Mamo filballu tal-qamar ta’ Awwissu fil-Palazz talVerdala fil-Buskett. Nazzaro kien baqa’ impressjonat bil-mer[ba kbira li kienu tawh it-tfajliet Maltin.

g[andha b]onn il-mara bilqawwa u s-sentimenti tag[ha.

Ji;bor fih disa’ tracks fosthom Come un vulcano, Forever u t-titlu tal-album, Unica (Mio danno ed amore) li [ari;ha bhala single. La ragazza del lunedi (Silvio) hija dedika lilleks President Silvio Berlusconi. Pre]enti waqt ilkonferenza g[all-midja lokali, Venditti kien qal li f’kull track li fih dan l-abum hemm riferenzi g[ad-diski tal-passat tieg[u. Jag[ti l-e]empju g[addiski Sotto il segno dei pesci u l-;dida Non ci sono anime.

G[al Venditti, il-kun/ert tieg[u f’Malta se jkollu

importanza kbira “... ilkun/ert ta’ [ajti”. Kien stqarr li l-g]ira tag[na hija fost laktar importanti fid-dinja.

Jikklassifikaha b[ala g]ira ma;ika. “Huwa pajji] fejn ilpoplu jg[ix tajjeb, xi [a;a rari peress li fid-dinja l-popli mhumiex qed jg[ixu sew.”

Ma’ Malta, Venditti g[andu wkoll rabta spe/jali fejn mu]i/ist Malti, il-keyboardist u arran;atur Aidan Zammit li fit-tmeninijiet kien idoqq malAvatar, kien parti millkumpless mu]ikali ta’ Venditti, fosthom fil-kun/erti fil-Kanada u fi Stadio Olimpico ta’ Ruma fl-2009.

Fil-21 ta’ Lulju 2012 ittellg[et it-12-il edizzjoni tal-Universong f’Tennerife fejn Audrey Marie Bartolo wasslet lil Malta fit-tielet post. Hi interpretat il-kanzunetta ‘Shivers’ miktuba minn Miriam Christine u bi kliem ta’ Deo Grech. Fil-festival li qed ji;bed l-attenzjoni ta’ bosta dilettanti tal-mu]ika [adu sehem 15-il pajji] minn madwar id-dinja.

Audrey Marie Bartolo ntg[a]let mill-g[aqda ‘World Association of Festivals and Artists’ fejn hemm b[ala president u segretarju ;enerali Norman Hamilton u Robbie Cefai rispettivament. Anna Bonnet akkumpanjat lill-kantanta.

Nomad Son imfa[[ar fuq Metallized.it Dan l-a[[ar, Nomad Son kellu re/ensjoni tajba tal-album ‘The Eternal Return’ fuq is-sit Taljan li jispe/jalizza fil-mu]ika metal Metallized.it.

Daniele Salvatelli jfa[[ar lil Nomad Son u jag[ti impressjoni tajba tal-mu]ika metal lokali. Hu jikkonkludi l-artiklu tieg[u hekk: “The Eternal Return, seppur dotato di una produzione a tratti leggermente impastata, è un lavoro davvero ben congegnato e suonato con autentica passione.

La strada intrapresa a partire dalla precedente opera prima intitolata First Light, ci fa ben sperare in una progressiva crescita artistica culminante in un futuro capolavoro. Le premesse ci sono tutte, attendiamo fiduciosi.”

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012

39

SPORT

Appell qawwi mill-President tal-MFA favur sport nadif u [ieles minn kull im[atri u korruzzjoni Sig[at biss qabel beda lkampjonat Malti tal-Premier u l-g[ada tad-de/i]joni dwar il-ka] tal-log[ba Norve;ja kontra Malta milg[uba fl2007 u li ntemmet b’reb[a 40 g[an-Norve;ja, ilPresident tal-MFA sejja[ laqg[a ur;enti malPresidenti tal-klabbs kollha tal-Premier.

Minn informazzjoni li g[andu dan il-;urnal jidher li f’din il-laqg[a sar appell qawwi favur sport nadif u [ieles minn kull im[atri u korruzzjoni o[ra [alli l-aktar log[ba popolari f’Malta tin]amm integra, nadifa u [ielsa minn kull im[atri u korruzzjoni.

Dan kien l-appell li g[amlu l-President tal-MFA, Norman Darmanin Demajo, u l-Kap E]ekuttiv talAsso/jazzjoni, Bjorn Vassallo, fil-laqg[a malPresidenti tal-klabbs filKwartieri :enerali tal-MFA

f’Ta’ Qali. G[al din il-laqg[a attendew il-Presidenti kollha tal-klabbs tal-Premier.

Il-laqg[a ssej[et e]att lg[ada li l-Bord tadDixxiplina tal-UEFA [are; bil-verdett dwar il-log[ba Norve;ja kontra Malta, milg[uba fit-2 ta’ :unju 2007, li fiha Malta kienet meg[luba 4-0, bi tlieta millgoals jaslu fl-a[[ar [injiet tal-log[ba.

Dan il-;urnal hu infurmat li fil-laqg[a mal-Presidenti tal-Premier saret referenza g[ad-de/i]joni tal-UEFA rigward il-log[ba Norve;ja kontra Malta – de/i]joni li fiha l-eks plejer tat-tim nazzjonali Malti Kevin Sammut, mag[ruf b[ala “ilviper”, kien sospi] g[axar snin, filwaqt li l-plejers Stephen Wellman u Kenneth Scicluna kienu liberati.

Dan il-ka] kien l-ewwel investigat mill-MFA, li wara l-investigazzjoni tag[ha

g[addiet l-informazzjoni miksuba f’dossier ta’ 500 pa;na lill-UEFA. Ironikament, fis-sena li fiha se[[ dan il-ka] ta’ korruzzjoni, ji;ifieri fis-sena 2007, il-plejer Malti Kevin Sammut kien ivvutat b[ala lPlejer tas-Sena tal-MFA. Sadattant, jirri]ulta li lMFA se tkun qed issegwi din il-laqg[a tas-Sibt b’laqg[at o[ra mal-klabbs u malplejers li jilag[bu filPremier.

Jidher /ar li l-integrità filfutbol Malti qed tkun

ittrattata bi prijorità millMFA, tant li fl-a[[ar xhur kienu diversi l-klabbs Maltin li ddiskutew mal-uffi/jali legali u mal-uffi/jali dwar lintegrità tal-investimenti barranin li qed isiru filklabbs Maltin.

Sadattant l-MFA, ilbiera[ wara nofsinhar [abbret li dwar dan il-ka] ta’ korruzzjoni Norve;ja-Malta se ssir konferenza tala[barijiet nhar it-Tnejn fin12.30pm, fis-sala tasCentenary Stadium. Fiha, ilmedia Maltija se tkun indirizzata mill-istess President Norman Darmanin Demajo, flimkien malIntegrity Officer, Franz Tabone, u l-Prosekutur, lavukat Adrian Camilleri, li se jag[tu l-a[[ar dettalji talka] tal-partita, li kienet ta[t investigazzjoni mill-UEFA. Ilbiera[ kienu bosta ddilettanti f’pajji]na li stenb[u jitkellmu dwar dan

il-ka] li tebba’ bil-bosta limma;ni tal-futbol Malti. {afna sa[ansitra wrew ixxetti/i]mu tag[hom dwar kif jista’ jkun plejer wa[du kien kapa/i jag[mel dan kollu u jinkiseb ir-ri]ultat li ried.

Sadattant, Kevin Sammut irritorna Malta lbiera[ u irrifjuta li jitkellem malmedia. Minfloku i]da tkellem l-avukat tieg[u, Michael Sciriha, li qal li kkonferma li Sammut kien se jappella mis-sentenza waqt li qal li s-smig[ kien wie[ed in;ust u kienet reb[a legali li ma ng[atax sospensjoni g[al g[omru.

Huwa qal li d-difi]a kellha 12-il xhud xi tressaq, imma dawn ma setg[ux jinstemg[u g[aliex Sammut kien ikollu j[allas l-ispejje] kollha tag[hom. Huwa qal li filjiem u s-sig[at li ;ejjin se tissejja[ konferenza tala[barijiet mid-difi]a biex jispjegaw il-fatti kollha.

Draw fid-derby u reb[a g[al Qormi

Ara pa;na 47

1-1

1-0

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012

Sport

41

Il-Kenja tevalwa l-wirja fqira tal-atleti tag[ha waqt l-Olimpjadi L-Awtoritajiet Kenjani huma ferm iddi]appuntati li atleti barranin li jittrenjaw il-Kenja kisbu ri]ultati a[jar mill-atleti Kenjani, li l-wirjiet fqar u rri]ultati deludenti miksuba qajmu g[adab kbir fil-pajji].

Il-Kenja spi//at fit-28 post fil-klassifika ;enerali talmidalji, b’]ew; midalji taddeheb, erbg[a tal-fidda u erbg[a tal-bron], ikkomparat mat-tlettax-il post komplessiv f’Beijing, fejn intreb[u sitta tad-deheb, erbg[a tal-fidda u erbg[a tal-bron].

L-uni/i ]ew; midalji taddeheb f’Londra kienu miksuba minn Ezekiel Kemboi fit-3,000m steeplechase, u minn David Rudisha fit-800m, li anki kiser ir-rekord tad-dinja.

L-atleta Britanniku Mo Farah u Stephen Kiprotich tal-Uganda rebbie[ talmaratona f’Londra, jag[mlu t-ta[ri; tag[hom f’Eldrot, fi//entru tat-ta[ri; ta’ altitudni g[olja, meqjus b[ala l-mekka tal-atleti fuq distanzi twal.

Kiprotich hu amministrat mill-kumpanija Olandi]a Global Sports Management, li anki tie[u [sieb it-ta[ri; talKenjan Asberl Kirui li filmaratona tal-Olimpjadi ta’ Londra spi//a fit-tieni post.

Il-ministru tal-isport talKenja, Dr. Paul Otuoma, li kien f’Londra fil-;imag[tejn tal-Log[ob, qal li Kirui u Kiprotich bdew jitkellmu waqt il-maratona u taw limpressjoni li qed jg[inu lil xulxin.

Hu qal li kumitat indipendenti se jkun imwaqqaf biex jara g[alfejn il-wirjiet tal-atleti Kenjani kienu fqar u r-ri]ultati ma kinux dawk mistennija u mixtieqa. Ottouma ddeskirva l-wirjiet tal-atleti Kenjani b[ala fjask.

“Irrid rendikont iddettaljat dwar dak kollu li se[[ biex nie[du l-azzjonijiet ne/essarji u nibdew na[dmu g[al Rio 2016,” qal il-ministru Kenjan.

Il-President tal-Kumitat Olimpiku Kenjan, Kip Keino, wa[[al fi problemi tekni/i b[ala l-kaw]a prin/ipali tarri]ultati []iena mill-atleti Kenjani. Hu qal li l-atleti jidher li ma kinux ippreparati tajjeb g[all-a[[ar sforz fittellieqa, fejn fl-a[[ar metri lKenjani ma setg[ux ila[[qu mal-avversarji.

Kip Keino qal li l-kow/is ma ppreparawx tajjeb lillatleti biex i]ommu r-ritmu tat-tellieqa. Hu qal ukoll li lkontin;ent Kenjan mar tard wisq f’Londra u ma la[aqx adatta ru[u mal-bdil fil-klima.

Ezekiel Kemboi wie[ed mi]-]ew; Kenjani li reba[ deheb fl-olimpjadi waqt it-3,000m steeplechase

David Rudisha waqqaf rekord tad-dinja fit-800m

G{AWM

L-g[awwiema Awstraljani /edew ta[t pressjoni L-g[awwiema Awstraljani ammettew li ma fel[ux g[all-pressjoni u li ssotovalutaw lillavversarji tag[hom, u kaw]a ta’ hekk lg[awwiema Awstraljani reb[u biss midalja wa[da tad-deheb mill-g[axra mirbu[a fil-pixxina Olimpika.

L-g[awwiema Eamon Sullivan qal li tkun kemm tkun ippreparat, hemm differenza kbira bejn kampjonati mondjali u Olimpjadi, fejn skont Sullivan, il-pressjoni hi mitt darba ikbar. Sullivan qal li ma ppreparawx bi]]ejjed g[al avveniment b[al dan; i]da qal li erba’ snin o[ra f’Rio, listorja se tkun differenti.

L-Awstralja s-soltu tiddomina fil-pixxina u tikseb [afna midalji fl-ewwel ;img[a talOlimpjadi, u normalment dan ir-reb[ jag[ti spinta lill-kumplamernt tal-kontin;ent Awstraljan.

Il-wirja tal-g[awwiema Awstraljani kient meqjusa b[ala katastrofika wara li reb[u biss midalja tad-deheb grazzi g[at-team tan-nisa tarrelay 4x100m freestyle. Dan, b’kuntrast masseba’ midalji tad-deheb mirbu[a fl-g[awm

f’Beijing mill-kontin;ent Awstraljan.

L-Awstralja spi//at komplessivament fl-g[axar post fil-klassifika tal-midalji, b’total ta’ sebg[a deheb, 16 fidda u 12 bron]. Mhux ta’ l-istess opinjoni kienet Cate Campbell, wa[da millg[awwiema membri tar-relay rebbie[a taddeheb. Hi qalet li qed ikunu wisq ossessjonati birreb[ tal-midalji tad-deheb u l-midalji l-o[ra qishom saru ming[ajr valur. Campbell qalet li mhemm xejn tal-mist[ija li tikseb fidda jew bron] fl-Olimpjadi.

“Il-kompetizzjoni hi verament iebsa, u kul[add qed itejjeb il-[inijiet tieg[u. Qed jinkisru rekords li kienu miksuba bil-malji spe/jali, xi [a;a li kul[add kien ja[seb li se jdumu [afna snin biex jinkisru. I]da dawn qed jinkisru wara ftit snin,” qal Campbell.

I]da l-wirja fqira tal-g[awwiema Awstraljani ;ieg[let lill-uffi/jali Awstraljani biex jaraw x’mar [a]in f’Londra. Sullivan qal li xorta j[oss li l-g[awwiema Awstraljani g[amlu dak kollu li setg[u.

Melanie Schlanger, Alicia Coutts, Brittany Elmslie u Cate Campbell, li reb[u l-unika midalja fl-g[awm g[all-Awstralja fir-relay tal-4x100m freestyle

42

Sport

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012

ATLETIKA

Richards-Ross tirba[ ukoll fi Stokkolma I/-Champion Olimpika tal400m, Sanya Richards-Ross, reb[et l-ewwel ti;rija tag[ha sa mill-Olimpjadi ta’ Londra u Yuliya Zaripova g[amlet laktar [in velo/i tas-sena fit3,000m steeplechase tan-nisa waqt id-Diamond League ta’ Stokkolma fl-I]vezja. Huma kienu fost 11-il Champion Olimpiku li kienu qed jie[du sehem f’din il-laqg[a flistess Stadium fejn kienu saru l-Olimpjadi tal-1912.

Sanchez, tar-Repubblika Domenikana, kien meg[lub fl-400m hurdles waqt li /Champion tal-1,500m Makhloufi kien superat fit800m minn Etijopjan ta’ 18il sena.

Valerie Adams ta’ New Zealand, li ;iet promossa g[all-midalja tad-deheb jumejn wara li ntemmu lOlimpjadi meta l-atleta millBelarus li reb[itilha nqabdet bid-doping, reb[et it-tfig[ tax-shot b’tefg[a ta’ 20.26m quddiem ir-Russa Evgeniia Kolodko.

L-Amerikana Richard-Ross ma kinitx ma’ quddiem sala[[ar kurva tal-400m, imma fid-dritta finali g[amlet sforz qawwi biex temmet l-ewwel quddiem Amantle Montsho tal-Botswana f’49.89sek, waqt li l-Britannika Christine Ohurougo temmet it-tielet.

Ir-Russa Zaripova, li waqqfet rekord mondjali meta reb[et id-deheb f’Londra, tejbet ilprestazzjoni tag[ha billi ;riet

9 minuti 05.02sek u re;g[et g[elbet lit-Tune]ina Habiba Ghribi kif g[amlet f’Londra.

Felix Sanchez tarRepubblika Domenikana, li lbikja tieg[u malli reba[ l400m hurdles kienet wie[ed mill-aktar mumenti emozzjonanti tal-Olimpjadi, tilef kontra l-Amerikan Michael Tinsley, l-atleta li kien spi//a t-tieni f’Londra.

I/-Champion Olimpiku tal1,500m l-Al;erin Taoufik Makloufi kien sorpri] fit800m mill-Etijopjan ta’ 18-il sena, Mohammed Aman, li g[amel [in ta’ minuta, 43.56sek, bil-Kenjan Abraham Rotich jid[ol ittielet.

Fil-100m tal-ir;iel, lAmerikan Ryan Vailey, reba[ f’[in ta’ 9.93sek, waqt li Nesta Carter u Michael Frater li kienu parti mit-tim :amajkan li reba[ ir-relay tal-4x100m fl-Olimpjadi, spi//aw it-tieni u t-tielet rispettivament.

Ir-Russa Anna Chicherova kienet Champion Olimpika o[ra li [ar;et rebbie[a meta reb[et il-high jump b’qab]a ta’ 2 metri.

Id-discus tan-nisa wkoll ipprodu/iet l-istess ri]ultat ta’ Londra meta l-Kroata Sandra Perkovic reb[et b’tefg[a ta’ 68.77m quddiem ir-Russa Darya Pischalnikova, li temmet ittieni.

Imma /-Champion Olimpika, l-Amerikana

L-Etijopjan Mohammed Aman, li g[amel [in ta’ minuta, 43.56sek fit-800m u g[eleb li/-Champion Olimpiku tal-1,500m l-Al;erin Taoufik Makloufi

Jennifer Suhr kellha serata negattiva fil-pole vault meta ma irnexxilhiex taqbe] 4.55m u kienet il-Kubana Yarisley

TENNIS

Djokovic u Federer resqin lejn finali o[ra I/-Champion Olimpika, Serena Williams, sofriet lewwel telfa tag[ha fi kwa]i tliet xhur meta kienet eliminata mill-kwarti talfinali tas-Cincinnati Open wara telfa 6-4, 6-4 kontra l:ermani]a Angelique Kerber.

Williams kienet reb[et 19il log[ba konsekuttiva sa mit-telfa tag[ha fl-ewwel round tal-Open ta’ Franza; imma kellha tiffa//ja lil Kerber li tinsab fl-aqwa forma wara li waslet salkwarti tal-finali fi 12 milla[[ar 17-il turnament li [adet sehem fihom din issena.

O[t Serena, Venus Williams, marret a[jar meta g[addiet g[as-semi-finali b’reb[a, 6-2, 6-7, 6-4 fuq i/Champion tal-US Open, Samantha Stosur, wara sag[tejn u 34 minuta.

Intant, fost l-ir;iel, innumru 2, Novak Djokovic se jkollu /ans li jpattiha lil Juan

Martin Del Potro, li temmlu l-[olma tar-reb[ ta’ midalja fl-Olimpjadi meta jiltaqg[u fis-semi-finali.

Djokovic, li tilef kontra Del Potro g[ar-reb[ talmidalja tal-bron] ;imag[tejn ilu, kellu reb[a komda, 6-3, 6-2 fuq is-seed nru 12, ilKroat Marin Cilic, waqt li lAr;entin Del Potro g[eleb f’76 minuta lill-Fran/i] Jeremy Chardy.

In-numru 1, Roger Federer, li g[eleb lill-Amerikan Mardy Fish 6-3, 7-6 bi stil, se jkun qed jilg[ab semi-finali kollha }vizzera meta jilg[ab kontra sie[bu fit-Tazza Davis, Stanislas Wawrinka, fis-semi-finali l-o[ra.

“Ninsab kuntent [afna li kont kapa/i nilg[ab fuq livell g[oli u n]omm il-livell tul il-log[ba kollha,” qal Federer.

Wawrinka, li hu rrankjat fis-26 post fid-dinja, g[eleb lill-Kanadi] Milos Raonic, 26, 7-6, 6-4.

Nadal dubju] g[at-Tazza Davis

Rafa Nadal qal li jrid jirkupra kompletament minn injury persistenti fl-irkoppa b’marda mag[rufa b[ala “Hoffa Syndrome” qabel jirritorna g[al-log[ob kompetittiv, u g[alhekk jinsab fid-dubju jekk ji[ux sehem fis-semi-finali tat-Tazza Davis kontra l-Istati Uniti.

In-numru 2 fid-dinja ilu ma jilg[ab sa minn meta kien eliminat fit-tieni round ta’ Wimbledon mi/-?ek Lukas Rosol, f’:unju. Huwa tilef lOlimpjadi u nhar l-Erbg[a irtira wkoll mill-US Open.

“L-importanti issa li nirkupra u nirritorna meta rkupptejja jkunu mija fil-mija perfetti. Issa naraw jekk inkunx lest g[al Gijon g[atTazza Davis. Il-mira tieg[i hi li nkun hemm jekk il-captain g[andu fidu/ja fija, imma dejjem jiddependi millcaptain u mill-irkoppa,” qal Nadal.

Silva, fidda fl-Olimpjadi li reb[et b’qab]a ta’ 4.70m.

I/-Champion Olimpika talLong Jump tan-nisa, Brittney

Reese, ukoll marret [a]in meta temmet fid-disa’ post f’dan l-event mirbu[ mirRussa Yelenka Sokolova.

OLIMPJADI

Iktar minn [ames miljun vi]itatur Fost l-ikbar rebbie[a flOlimpjadi ta’ Londra kien bla dubju /-/entru kummer/jali Westfield fi Stratford City, fuq l-g[atba tal-villa;; Olimpiku filLvant ta’ Londra. Dan g[aliex f’/ifri mog[tija mill-i]viluppatur Awstraljan Westfield, intqal li madwar 5 miljun u nofs vi]itatur da[lu f’dan i//entru.

Dan kien b’kuntrast ma’ /entri kummer/jali o[ra, liktar fil-punent tal-kapitali Ingli]a, fejn il-kummer/ kien wie[ed fqir [afna.

Dawn qed iwa[[lu filkampanja negattiva li saret qabel l-Olimpjadi biex turisti li m’g[andhomx x’jaqsmu mal-Olimpjadi ma jersqux lejn Londra.

Din il-kampanja tal-mezzi tat-trasport f’Londra g[enet biex jittaffew il-problemi tat-trasport, i]da mill-banda l-o[ra gerrxet it-turisti

normali li ]gur kienu j]idu mal-kummer/.

Fl-ewwel ;img[a kien hemm tnaqqis ta’ 4.5 filmija fil-kummer/ fil-West End ta’ Londra. G[allkuntrarju, il-vi]itaturi kollha tal-villa;; olimpiku riedu jg[addu minn dan i/-/entru kummer/jali li feta[ f’Settembru tas-sena 2011.

Il-kap e]ekuttiv ta’ Westfield, Steven Lowy, qal li iktar minn [ames miljun ru[ ]aru /-/entru fil;imag[tejn tal-Olimpjadi.

Din i/-/ifra mistennija tkun madwar 9 fil-mija tan-nies kollha li mistennija j]uru dan i/-/entru din is-sena.

44 Sport

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012

WATERPOLO

Neptunes dritt fil-finali wara t-telfa ta’ Sliema minn Stewart Said

Sliema McDonalds..............8 Sirens Ritter Sport............11 (4-3),(1-4),(2-0),(1-4)

Sirens Ritter Sports wettqu sopri]a meta b’wirja e//ellenti g[elbu lil Sliema McDonalds, 11-8. Sirens lag[bu partita tajba fejn kellhom jirkupraw minn bidu [a]in u ]vanta;; ta’ tliet gowls. Sliema fallew /ans tad-deheb li jg[addu dirett g[all-finali, fejn riedu reb[a; issa jilag[bu fis-semi-finali kontra San :iljan. Sirens jilag[bu l-a[[ar partita tag[hom kontra Exiles, li tidde/iedi min se ji;i fir-raba’ post.

G[al Sirens irritorna Claudio Spiteri DeBarro, filwaqt li Andrew Zarb Cousin kien nieqes. G[al Sliema nieqes kien hemm Michael Rizzo.

Sliema fet[u tajjeb meta reb[u l-ewwel sessjoni, 4-3.

I]da t-tim ta’ San Pawl ilBa[ar wettaq rimonta u dawwar l-iskor g[al 7-5 fittieni sessjoni. Sliema irkupraw l-i]vanta;; fit-tielet sessjoni, 7-7, u fl-a[[ar sessjoni marru 8-7 minn fuq b’goal ta’ John Soler. I]da Babay ;ab l-iskor 8-8, sakemm fl-a[[ar ]ew; minuti, Babay darbtejn u Dino Zammit taw reb[a lil Sirens ta’ 11-8.

Sliema: I. Gergely, J. Gabarretta (2), N. Lubrano, P. Privitera (1), M. Meli, J. Soler (2), D. Paolella, J. Brownrigg, C. Debono, F. Salamon (3), C.

Cluett, M. Spiteri Staines, R. Coleiro Sirens: A. Grech, A. Attard, A. Sammut, P. Micallef, A. Babay (5), C. Kiss (1), J. Borg, D. Cutajar (2), L. Caruana, C. Zammit, C. Spiteri DeBarro, D. Zammit (3), M. Grech Referees: Ivan Sciriha, Domenico De Meo Reb[a fl-a[[ar mumenti Ta’ Xbiex Amigos...............................13 Valletta Sterling................15 (4-1),(4-4),(2-5),(3-5) F’partita fejn i]-]ew; timijiet kienu jafu d-destin tag[hom, Valletta Sterling g[elbu lil Ta’ Xbiex Amigos, 15-13, u kisbu t-tielet reb[a sta;onali kontra t-tim ta’ Mario Zammit. Valletta kienu /erti mit-tieni post u minn play-off. Huma kellhom

neqsin lil Sean Meli u lil David Zoltan, li kien qed jiskonta l-15-il ;urnata sospensjoni. Bir-reb[a ta’ Otters, g[al Ta’ Xbiex din kienet l-a[[ar partita talista;un; huma spi//aw fla[[ar post b’seba’ punti. G[al Valletta spikkaw Robert Kovacs u Timmy Agius, li bejniethom skorjaw 12 minn 15-il gowl.

Ta’ Xbiex reb[u l-ewwel sessjoni, 4-1, u ]ammew ilvanta;; fit-tieni sessjoni, fejn baqg[u bi tliet gowls vanta;; g[al 8-5. Valletta bdew irrimonta tag[hom fit-tielet sessjoni meta skorjaw erba’ darbiet biex dawru l-iskor 9-8.

I]da gowl ta]-]ag[]ug[

Spiteri ta’ Sirens jipprova xutt g[al-lasta tal-goalkeeper Gergely ta’ Sliema (Ritratt> Brian Grech)

promettenti Andreas Galea ;ab l-iskor 9-9, sakemm sa tmiem is-sessjoni, l-iskor g[alaq 10-10. Ta’ Xbiex dehru resqin lejn reb[a meta sa ]ew; minuti mit-tmiem kienu 13-11 fil-vanta;;. I]da l-Beltin dawru l-iskor b’erba’ gowls minn Kovacs (2), Agius u Calleja, biex reb[u lpartita, 15-13.

Ta’ Xbiex: J. Cremona, L. Borg, A. Galea (1), M. Asciak, L. Suranyi (4), C. Bugeja, K. Galea (2), S. Cini, L. Pace, C. Saliba, R. Attard (1), Y. Szeles (5) Valletta: E. Arrigo, R. Calleja (1), A. Galea, T. Agius (5), S. Cachia (1), A. Galea, M. Cordina (1), R. Kovacs (7), A. Arrigo, A. Sammut, K. Hyzler Referees: Massimo Angileri, Peter Giordano

Klassifika Premier L R D T Neptunes Sliema San :iljan Sirens Exiles

I Div Marsascala Valletta Otters Ta’ Xbiex

8 8 8 8 8

5 1 5 1 4 1 3 1 0 2

2 2 3 4 6

L R D T 9 9 9 9

7 6 3 2

0 0 0 0

F K Pt

109 81

84 21 66 19 93 91 15 89 96 11 73 108 2

F K Pt

2 133 100 26 3 124 116 20 6 110 119 12 7 99 132 7

TAZZA :ERMANI}A

Hoffenheim eliminati

Andrew Little (lemin) ta’ Rangers, jiskorja kontra East Stirlingshire waqt log[ba mit-Tielet Divi]joni Sko//i]a f’Ibrox Stadium, Glasgow, l-Iskozja, ilbiera[. Din kienet l-ewwel log[ba li Rangers lag[bu f’darhom sa minn meta ;ew relegati g[all-ewwel darba fit-tielet divi]joni wara li kienu sfurzati jmorru f’amministrazzjoni min[abba kontijiet ta’ taxxi mhux-im[allsa.

Rangers reb[u 5-1.

It-tim mir-Raba’ Divi]joni :ermani]a, Berliner AK 07, wettaq wa[da mill-akbar sorpri]i fl-ewwel round tatTazza :ermani]a meta reba[ 4-0 kontra l-klabb talBundesliga Hoffenheim.

Il-holders, Borussia Dortmund, bdew jiddefendu ttazza b’reb[a, 3-0, g[and klabb ie[or mir-Raba’ Divi]joni, FC Oberneuland.

Metin Cakmak feta[ l-iskor g[al Berliner wara ]ew; minuti u Justin Gerlach irdoppja wara nofs sieg[a.

Kevin Kruschke g[amilhom 3-0 qabel il-mistrie[, b’Cakmak jiskorja t-tieni goal personali u r-raba’ wie[ed tallog[ba fit-tieni taqsima.

Dortmund marru fil-vanta;; wara 10 minuti minn Marco Reus qabel Jakub Blaszczykowski irdoppja u Ivan Perisic g[alaq il-log[ba fit-tieni taqsima.

Il-klabbs tal-Bundesliga, Bayer Leverkusen, SC Freiburg, Stuttgart u Borussia Moenchengladbach kollha komplew javvanzaw ming[ajr problemi.

Ri]ultati I Rd

Wilhelmshaven v Augsburg 0-2 Sonnenhof G. v FSV Frankfurt 1-2 Luebeck v E. Braunschweig 0-3 Carl Zeiss J v B. Leverkusen 0-4 A. Aachen v B. M’gladbach 0-2 Hallescher v MSV Duisburg 0-1 Unterhaching v Cologne 1-2 Oberneuland v B. Dortmund 0-3 Berliner AK v Hoffenheim 4-0 V. Hamburg v Freiburg 1-2 Falkensee-Fink. v Stuttgart 0-5 Offenburger FV v St. Pauli 0-3 Coppa Italia III Rd

Atalanta v Padova Bologna v Varese Cagliari v Spezia Catania v Sassuolo Cesena v Crotone Chievo v Ascoli Cittadella v Ternana Fiorentina v Novara Livorno v Perugia Palermo v Cremonese Pescara v Carpi Torino v Lecce

2-0 2-1 2-1 1-0 3-2 4-0 1-0 2-0 4-1 3-1 1-0 4-2

Sport 45

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012 FOOTBALL FIR-RENJU UNIT

Liverpool jibdew b’telfa kbira f’The Hawthorns Brendan Rodgers ma setax kellu debutt ag[ar filPremiership b[ala manager ta’ Liverpool, bir-Reds jisfaw umiljati minn West Bromwich Albion f’The Hawthorns u fejn il-Baggies sabu x-xibka ta’ Pepe Reina xejn anqas minn tliet darbiet, g[al ri]ultat finali ta’ 3-0.

Mitlub jikkummenta dwar id-disfatta, Rodgers irrefera b’mod partikulari g[attke//ija tad-difensur Daniel Agger u l-fatt li West Brom kienu mog[tija ]ew; penalties fi spazju ta’ ftit minuti, li g[alih kienu “de/i]jonijiet [arxa li g[amlu l-affarijiet wisq diffi/li g[all-g[axar players tieg[u”.

F’din il-log[ba ddebuttaw Joe Allen (eks Swansea) u Fabio Borini (eks Chelsea u Roma) fit-team ta’ Liverpool; i]da dawn ftit [allew effett u jidher li tteam ta’ Merseyside se jkollu jadotta diversi bidliet fissistema tal-log[ob jekk irid jirkupra malajr mid-disfatta.

Sadattant, Liverpool, listess b[al West Brom, qed i[ejju g[al era ;dida ta[t managers differenti, bi Steve Clarke – sa ftit ilu assistent manager mal-istess Reds (u li xhur ilu tke//a flimkien maleks manager ta’ Liverpool, Kenny Dalglish) – bla dubju jinsab kuntent bl-ewwel [ar;a tal-Baggies ta[t ittmexxija tieg[u.

Mhux l-istess jing[ad g[al Arsenal, li wara t-tluq drammatiku tal-attakkant Robin Van Persie – li issa ssie[eb ma’ Manchester United – ma setg[ux jippenetraw id-difi]a ta’ Sunderland fl-Emirates Stadium, u meta jidher li lmanager Arsene Wenger se jkollu jiffa//ja bidu ta’ sta;un ie[or diffi/li.

Intant, Van Persie mistenni jiddebutta nhar it-Tnejn bilflokk ta’ United, li jibdew limpenji tag[hom g[and Everton, bi]-]ew; log[biet lo[ra tal-programm jintlag[bu llum, b’Wigan jilqg[u lil Chelsea u bi/-champions, Manchester City, jilqg[u linneo-promossi, Southampton, f’darhom.

Sadattant, l-ewwel seba’ log[biet tal-ista;un talPremiership ipprodu/ew

dsatax-il goal, b’Fulham u Swansea City jiskurjaw g[axra minnhom g[allispejje] ta’ Norwich City u QPR rispettivament.

Fil-log[ob tal-biera[: EMIRATES STADIUM: Sunderland irnexxielhom jo[or;u b’punt ming[and Arsenal, bl-attakkanti l-;odda Lucas Podolski u Olivier Giroud jonqsu milli j[allu lmarka fl-ewwel [ar;a malGunners. Giroud, li da[al b[ala sostitut, falla opportunità tajba fit-tieni taqsima u wara li l-a[jar /ans g[al Arsenal ;ie f’saqajn Abou Diaby, li ra x-xutt tieg[u salvat minn Simon Mignolet, u bil-Black Cats ikomplu jiddefendu b’g[aqal g[al ri]ultat finali ta’ 0-0.

CRAVEN COTTAGE: Fulham kisbu reb[a kbira ta’ 5-0 fuq Norwich City f’log[ba kwa]i ming[ajr storja u fejn il-Kroat, Mladen PETRIC, iddebutta b’]ew; goals wara li Damien DUFF kien feta[ liskor g[all-Cottagers. Fil-fatt, Fulham komplew bilpassi;;ata anki wara lmistrie[, b’Alex KACANIKLIC jag[milhom erbg[a, u bi Steve SIDWELL jiskorja l-[ames u l-a[[ar goal minn penalty wara foul filkaxxa fuq Hugo Rodallega.

LOFTUS ROAD: Il-log[ba bejn Queens Park Rangers u Swansea ukoll spi//at bi skor identiku, fejn it-team minn Wales umilja g[al kollox lil dak ta’ Londra minkejja li kien qed jilg[ab barra minn daru. G[as-Swans kellu wirja tajba [afna MICHU, lattakkant li huma kisbu fissajf ming[and Rayo Vallecano (ta’ Spanja) u li skorja darbtejn, l-istess b[al Nathan DYER, u qabel Scott SINCLAIR ikkonkluda lumiljazzjoni tal-Hoops g[al debutt mill-aqwa g[al Michael Laudrup b[ala manager ta’ Swansea.

MADEJSKI STADIUM: Penalty skurjat minn Adam LE FONDRE tard fit-tieni taqsima salva punt g[al Reading kontra Stoke, u meta tal-ewwel qed jirritornaw mal-kbar wara assenza ta’ erba’ snin. Le Fondre ma ]baljax mill-[dax-il metru wara li d-difensur ta’ Stoke, Dean Whitehead, intwera l-

Claudio Yacob ta’ West Brom (xellug) jipprova jisraq il-ballun lill-attakkant ta’ Liverpool, Luis Suarez (Reuters)

karta l-[amra g[al foul filkaxxa fuq Garath McCleary.

Sa dak il-[in, Stoke kienu qed igawdu l-vanta;; ta’ Michael KIGHTLY, u fejn kien “kompli/i” l-goalkeeper tar-Royals, Adam Federici, li [alla l-ballun ja[rablu g[al ;ox-xibka.

THE HAWTHORNS:

West Bromwich Albion bdew l-impenji tag[hom bilkbir kontra Liverpool, li spi//aw il-log[ba b’g[axra wara t-tke//ija ta’ Daniel Agger. Kien Zoltan GERA li po;;a lill-Baggies filvanta;; e]att qabel ilmistrie[, u bil-ftu[ tat-tieni taqsima jirri]ulta fit-tke//ija ta’ Agger u bil-penalty mitluf ta’ Shane Long g[al West Brom. Intant, il-Baggies re;g[u ng[ataw penalty, minuti wara, g[all-foul ta’ Martin Skrtel fuq Long, u din id-darba Peter ODEMWINGIE ma ]baljax; bis-sostitut Romelu LUKAKU jag[laq kull diskors bit-tielet goal, g[axar minuti mit-tmiem.

UPTON PARK: West Ham United immarkaw irritorn fil-Premiership b’reb[a g[all-ispejje] ta’ Aston Villa, li f’dan l-ista;un jinsabu ta[t il-gwida ta’ Paul Lambert (eks Norwich). Il-Hammers kienu l-a[jar team fil-ground u kien jist[oqqilhom din ir-reb[a, li waslet bil-goal ta’ Kevin NOLAN, [ames minuti millmistrie[ u li kien bi]]ejjed g[al ri]ultat finali ta’ 1-0.

ST JAMES PARK:

Newcastle fet[u l-ista;un fuq nota tajba b’reba[ ta’ 2-1 fuq Tottenham fil-konfront ta’ filg[axija. Il-Geordies kellhom jistennew sat-tieni taqsima biex imorru filvanta;; minn Demba BA, b’Jermaine DEFOE i;ib iddraw momentarju u sakemm Newcastle issi;illaw ir-reb[a permezz ta’ penalty skurjat minn Hatem BEN ARFA, g[axar minuti mit-tmiem.

Ri]ultati u klassifiki Premiership

Arsenal v Sunderland Fulham v Norwich Newcastle v Tottenham QPR v Swansea Reading v Stoke West Brom v Liverpool West Ham v Aston Villa Illum Wigan A. v Chelsea Man City v Southampton G[ada Everton v Man United Kif jinsabu Fulham Swansea City West Brom Newcastle West Ham Utd Reading Stoke Arsenal Sunderland Chelsea Everton Man City Man Utd Southampton Wigan Tottenham Aston Villa Liverpool Norwich City QPR

L R D 1 1 0 1 1 0 1 1 0 1 1 0 1 1 0 1 0 1 1 0 1 1 0 1 1 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0

T 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0-0 5-0 2-1 0-5

1-1

3-0 1-0

F 5 5 3 2

K Pti 0 3 0 3 0 3 1 3 0 3

0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 2

1 1 1 1 1 1 1 0 0 1 0 0 1

Premier Sko//i]

Ross County v Celtic Hearts v Inverness CT Kilmarnock v Motherwell St Johnstone v Aberdeen St Mirren v Hibernian Illum Dundee Utd v Dundee Dumbarton v Cowdenbeath Dunfermline v Partick T. Falkirk v Raith R. Hamilton v Morton Livingston v Airdrie Utd

II Div

Albion v Alloa Arbroath v Ayr East Fife v Queen of S. Forfar v Stranraer Stenhousemuir v Brechin

III Div

Annan At. v Berwick Clyde v Peterhead Elgin v Stirling Queens Park v Montrose Rangers v East Stirling

Leeds Utd v Wolves Barnsley v M’boro Birmingham v Charlton Burnley v Bolton Crystal P v Watford Derby v Sheff Wed Hull v Brighton Ipswich v Blackburn Leicester v Peterborough Millwall v Blackpool Nottm For v Bristol C Kif jinsabu

0 0 0 0 0 0 1 1 0 1 0 1 0 1 0 3 0 1 0 5 0 5 0 5 0

I Div

The Championship

1-1 2-2 1-2 1-2 1-2

0-3 0-1 0-2

1-1

0-2 0-3 4-2 0-0 4-0 3-1 0-3 0-2 3-1 2-2 5-1

Blackpool Burnley Leicester Watford Barnsley Cardiff City Hull City Leeds Utd Notts Forest Derby Co Sheff Wed Birmingham Blackburn Rov Charlton Ipswich Crystal Pal. Brighton Bristol City Huddersfield Middlesboro Wolves Bolton Millwall Peterboro Utd

L R D 1 1 0 1 1 0 1 1 0 1 1 0 1 1 0 1 1 0 1 1 0 1 1 0 1 1 0 1 0 1 1 0 1 1 0 1 1 0 1 1 0 1 1 0 1 1 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0

T 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

1-0 1-0 1-1 2-0 2-3 2-2 1-0 1-1 2-0 0-2 1-0

F 2 2 2 3

K Pti 0 3 0 3 0 3 2 3 1 0 3 1 0 3 1 0 3 1 0 3 1 0 3 2 2 1 2 2 1

1 1 1 1 1 1 2 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0

1 1 1 1

3 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 2 0 2 0 2 0 2 0

League One

Bury v Brentford Crawley v Scunthorpe Crewe v Notts Co Hartlepool v Swindon MK Dons v Oldham Portsmouth v Bournemouth Preston v Colchester Sheff Utd v Shrewsbury Stevenage v Carlisle Tranmere v Leyton Or. Walsall v Doncaster Yeovil v Coventry

League Two

1 1 1 1

Wimbledon v Chesterfield Bristol Rovers v Oxford U Cheltenham v Dag & Red Exeter v Morecambe Fleetwood v Torquay Gillingham v Bradford Plymouth v Aldershot Port Vale v Barnet Rochdale v Northampton Rotherham v Burton Albion Southend v Accrington York v Wycombe

0-0 3-0 1-2 0-0 2-0

1-1

0-0 1-0

1-1

3-1 0-3

1-1

1-0 0-2 2-0 0-3 0-0 3-1 0-2 3-0 0-0 3-0 0-1 1-3

46

Sport

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012 ?IKLI}MU

Song jiffirma ma’ Barcelona

FC Barcelona [abbru li la[qu ftehim ma’ Arsenal g[at-trasferiment ta’ Alex Song g[as-somma ta’ 19-il miljun ewro.

Il-midfielder internazzjonali tal-Cameroon se jiffirma kuntratt ta’ [ames sta;uni u jing[ata r-release fuq klawsola ta’ 80 miljun ewro jekk ikun se ji;i ttrasferit qabel.

Barcelona qalu li g[ada, ilplejer se jkun qed jag[mel e]ami mediku u mbag[ad jing[aqad mal-kumplament tal-iskwadra g[allpre]entazzjoni uffi/jali f’Gamper.

Wiggins mhux se jikkompeti

Bradley Wiggins

I/-/iklist Ingli] Bradley Wiggins mhux se jie[u sehem fit-Tour tad-Danimarka biex b’hekk jistrie[ wara li dan reba[ it-Tour de France u lmidalja tad-deheb flOlimpjadi. Wiggins, li hu membru ta’ Team Sky, sar lewwel Britanniku li qatt reba[ it-Tour de Fance.

B[alissa Wiggins jinsab fuq btala f’Mallorca u mhux se jing[aqad mal-kumplament tat-tim li se jikkompeti fitToure li jibda fit-22 ta’ Awwissu u jintemm fis-26 ta’

Awwissu.

Jista’ jag[ti l-ka] li Wiggins issa jkun inklu] fit-tim li se jikkompeti fit-Tour tar-Renju Unit, li jibda fid-9 ta’ Settembru; imma jekk dan ma jse[[x, Wiggins jie[u sehem fil-kampjonati mondjali li se jsiru ;img[a wara, fl-Olanda.

L-a[bar li Wiggins mhux se jie[u sehem fit - Tour tad Danimarka mhux se tin]el tajjeb mal - organizzaturi, li ilhom il-;img[at jirreklamaw li g[al dan it - tour se jkun hemm Wiggins flimkien ma’ sie[bu Cavendish.

Cavedish se jkun akkumpanjat minn Peter Kennaugh u Geraint Thomas ]ew; /iklisti o[ra li [adu sehem fl-Olimpjadi ta’ Londra. Luke Rowe, /iklist promettenti minn Wales, ;ie inklu] fit-tim, li hu mag[mul minn Bernard Eisel talAwstrija, Davide Martinelli tal-Italja, Lars-Peter Nordhaug tan-Norve;ja u Michael Rogers tal-Awstralja.

Plejer }vizzeru jhedded referee

Plejer tat-Tieni Divi]joni }vizzera ;ie sospi] g[axar partiti mill-kampjonat wara li hedded referee u qallu li kien se joqtlu talli ke//ieh.

Il-Lega }vizzera (SFL) qalet fi stqarrija li l-plejer Adis Jahovic ta’ FC Wil tant kien irrabjat talli tke//a fl-ewwel taqsima li qal lir-referee, “Jekk narak noqtlok.”

L-in/ident se[[ fil-log[ba kontra FC Biel fil-5 ta’ Awwissu, u s-SFL qalet li lplejer mill-Ma/edonja kien jinstab [ati li “hedded lirreferee serjament u b’im;iba [a]ina”.

FUTBOL

Ferdinand immultat

Id-difensur ta’ Man Utd, Rio Ferdinand, ;ie mmultat 45,000 lira sterlina mill-FA min[abba li g[adda kummenti razzisti fil-konfront tad-difensur ta’ Chelsea, Ashley Cole.

Fil-;img[at li g[addew, Ferdinand, fuq il-profil elettroniku tieg[u rrefera g[al Ashley Cole b[ala “;elat ta//ikkulata”. Ferdinand seta’ ;ie sospi] g[al xi partiti, imma lFA g[a]let li timmultah minflok.

Sport 47

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012

Bilan/ assolut b’gowls ta’ eks plejers minn Cristian Antony Muscat

BOV PREMIER

SLIEMA W. (1)

1

FLORIANA (1)

1

H. Bonello, J. Mintoff, B. J. Borg, T. Paris, T. Timotic, J. Mifsud, L. Farrugia, O. Bugeja, K. Martinelli, M. Muchardi, B. Farrugia, B. Farrugia, V. Muscat, P. Gonzalez, A. Alhinho, C. Borg, D. Pisani, Muscat, I. Woods, M. C. Caruana, R. Darmanin Ciantar Sost: T. Cilia flok C. Borg Sost: A. Decesare flok M. 68min, S. Borg flok T. Paris Ciantar 70min, O. Elghaouti 78min flok P. Gonzalez 77min, D. Fenech flok A. Muscat 85min Imwissija: B. Farrugia 19min, T. Farrugia 43min, C. Borg 57min, C. Caruana 71min (F), J. Mintoff 38min, M. Muchardi 76min, B. Muscat 90min (S) Skurjaw: V. Alhinho 31min (F), I. Woods 35min (S) Referee: Trustin Farrugia Cann il-mument Plejer tal-Log[ba: V. Alhinho (F) Fid-derby l-antik Malti, Sliema Wanderers u Floriana temmew il-konfront fi draw 1-1, f’log[ba li offriet bilan/ assolut bejn i]-]ew; timijiet. G[al Sliema Wanderers iddebuttaw Pablo Gonzalez, Matias Muchardi u Branislav Timotic, waqt li Miguel Ciantar irritorna wara esperjenza ta’ sena ma’ Balzan.

L-istess kien qed jirritorna Ivan Woods wara snin ma’ Floriana, fejn kien sa[ansitra beda l-ista;un b[ala plejer-kow/ mal-Greens waqt l-impenji flEwropa ftit ;img[at ilu.

Min-na[a l-o[ra, g[al Floriana ddebutta Valdo Alhinho, li b[al Woods imma fuq in-na[a l-o[ra, kien qed jilg[ab kontra l-eks tim tieg[u, Sliema Wanderers.

Fil-11-il minuta, Sliema Wanderers [olqu l-ewwel azzjoni perikolu]a meta lakkwist il-;did, l-Ar;entin Pablo Gonzalez, g[adda tajjeb lejn il-captain, Alex Muscat, li baqa’ die[el wa[du; i]da lgoalkeeper ta’ Floriana, Jurgen Borg, inter/etta.

Tliet minuti biss wara, xutt ta’ Beppe Muscat g[all-

Il-goalkeeper ta’ Floriana Jurgen Borg isalva fuq il-captain ta’ Sliema Alex Muscat li kien ;ie wa[du quddiemu wara li [arab lil Owen Bugeja (Ritratti> Brian Grech)

Wanderers g[adda g[oli, u fit18-il minuta, Alex Muscat re;a’ da[al tajjeb fil-kaxxa, i]da fil-[in opportun tfixkel quddiem il-lasta. Fit-28 minuta, l-eks plejer ta’ Sliema Wanderers, il-Portugiz Valdo Alhinho, kellu l-free-kick insidju] tieg[u mdawwar f’korner mill-goalkeeper ta’ Sliema, Henry Bonello.

Fil-31 minuta, Floriana fet[u l-iskor meta minn kross ta’ Ryan Darmanin ikkonnettja tajjeb VALDO ALHINHO u bir-ras g[eleb lil Bonello biex tefa’ lill-partitarji ta’ Floriana

f’delirju ta’ fer[.

Tliet minuti biss wara, tentattiv minn rovexxata spettakolari ta’ Alex Muscat ;ie mdawwar f’korner millgoalkeeper Borg. Mill-korner mog[ti minn Pablo Gonzalez, g[ola fuq kul[add l-eks plejer ta’ Floriana IVAN WOODS u tefa’ fix-xibka biex ;ab l-iskor indaqs. Fit-43 minuta, Floriana kienu sfortunati li ma marrux fil-vanta;; meta free-kick insidju] ta’ Ivan Woods stampa mal-mimduda.

Fil-55 minuta, Floriana kellhom azzjoni perikolu]a

meta Christian Caruana g[adda tajjeb lejn Ryan Darmnanin, i]da xxuttja g[oli. Fis-67 minuta, free-kick insidju] ta’ Pablo Gonzalez, li Ivan Woods ma la[aqx g[al ftit, u fl-74 minuta Valdo Alhinho ta pass [a]in, approfitta Pablo Gonzalez, i]da xxuttja g[oli.

Qabel it-tisfira finali tarreferee Trustin Farrugia Cann, free-kick insidju] ta’ Valdo Alhinho kien salvat millgoalkeeper ta’ Sliema Wanderers, Henry Bonello, g[al ri]ultat li jista’ jitqies ;ust.

Qormi jibdew b’reb[a minima fuq Rabat

Fl-ewwel log[ba, li tat bidu g[all-Kampjonat BOV Premier 2012-13, Qormi bdew fuq nota po]ittiva meta

g[elbu lit-tim promoss ta’ Rabat Ajax bl-iskor minimu ta’ 1-0. Il-gowl li dde/ieda llog[ba g[al Qormi wasal

Jonathan Bondi ta‘ Qormi jipprote;i l-ballun minn Ryan Micallef ta‘ Rabat Ajax

minn Joseph Chetcuti fid-19il minuta.

G[al din il-log[ba, Qormi kellhom lill-akkwist il-;did li [adu ming[and {amrun Spartans, Gaetan Spiteri, sospi]; imma iddebutta Leighton Grech li fl-ista;un li g[adda lag[ab ma’ Birkirkara qabel ing[aqad ma’ Vittoriosa Stars b’self.

Kien fl-14-il minuta li Qormi kellhom l-ewwel azzjoni perikolu]a meta xutt imkaxkar ta’ Kris Thackray kien salvat b’diffikultà millgoalkeeper Sean Mintoff. {ames minuti wara, Qormi fet[u l-iskor meta Leighton Grech g[adda lejn JOSEPH CHETCUTI, li b’xutt minn barra l-kaxxa tefa’ fix-xibka, bil-ballun i[akkek malmimduda qabel intemm ;ewwa.

Fit-48 minuta, azzjoni personali ta’ Abubakar Bello Osagie g[al Qormi intemmet b’xutt tajjeb tieg[u li g[adda barra. Fil-51 minuta, Abubakar Bello-Osagie g[adda lil Leighton Grech, i]da dan ra xxutt jg[addi g[oli.

Kien fil-61 minuta li waslet l-ewwel azzjoni denja ta’ nota minn Rabat meta xutt angulat tal-plejer li g[adu kemm issejja[ mat-tim nazzjonali, Adam Smeir, g[adda ftit barra.

Ftit sekondi wara, xutt tas-

0

BOV PREMIER

RABAT A.

S. Mintoff, G. J. Gesualdi, C. Schembri, I. Carapic, H. Backhaus, N. Astrauskas, A. Smeir, M. Moral Fulster, D. Falzon, R. Micallef, Y. Cauchi Sost: C. Muscat flok G. J. Gesualdi 55min, J. Caruana flok H. Backhaus 62min, J. Felice flok R. Micallef 79min

QORMI (1)

1

M. Farrugia, K. Thackray, R. Sammut, M. Bartolo, J. Chetcuti, A. Bello-Osagie, L. Sciberras, M. Gauci, G. Buttigieg, J. Bondin, L. Grech Sost: S. Wellman flok G. Buttigieg 70min, A. Cassar flok L. Grech 79min, C. Farrugia flok J. Chetcuti 84min

Imwissija: L. Grech 47min, M. Gauci 50min, (Q), I. Carapic 69min(R) Skurja: J. Chetcuti 19min (Q) Referee: Paul Caruana il-mument Plejer tal-Log[ba: J. Chetcuti (Q) sostitut Christian Muscat, g[al Rabat ukoll, [abat mad-difi]a Qormija u l-goalkeeper Matthew Farrugia salva b’diffikultà.

Fit-78 minuta, free-kick insidju] ta’ Kris Thackray ippan/jat mill-goalkeeper Rabti, Sean Mintoff, u mirrebound xutt ta’ Abubakar Bello Osagie [abat maddifensur Montenegrin ta’ Rabat, Ivan Karapic.

Meta kul[add stenna ttisfira finali tar-referee Paul

Caruana, minn kross ta’ Dylan Falzon ikkonnettjja tajjeb is-sostitut Justin Felice bir-ras; i]da t-tentattiv tieg[u kien imdawwar f’korner bi bravura mill-goalkeeper ta’ Qormi, Matthew Farrugia.

Sekondi wara, Rabat Ajax kienu sfortunati li ma ;abux l-iskor indaqs u [adu l-ewwel punt meta xutt ta’ Adam Smeir [abat mal-mimduda, u e]att wara din l-azzjoni perikolu]a, ir-referee saffar it-tisfira finali.

48

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012

Lokali

BI T{EJJIJA G{ALL-KUNGRESS TAL-LABOUR

Il-familja tibqa’ /-/entru tag[na . Il-Partit Nazzjonalista jista’, bid-differenza ta’ partiti o[rajn, jifta[ar li tul i]-]mien li ilu fil-Gvern, ikkunsidra dejjem b’sa[[a lfamilja. Ma kkunsidrahiex b’veduti mag[luqa, imma miftu[a. L-g[ajnuna, lopportunitajiet li hu [oloq f’dawn l-a[[ar [amsa u g[oxrin sena biddlu ta’ ta[t fuq dak kollu li kellna.

M’g[alaqniex ru[na g[al realtajiet ;odda, g[al sitwazzjonijiet li ]viluppaw.

Ma abbandunajniex u ntlaqna, i]da bqajna rridu nassistu u nkabbru. Illum ilfamilja, f’din is-so/jetà, baqg[et /entrali g[allpolitika nazzjonali tag[na.

Baqg[et wa[da li rridu narawha tavvanza u tikber f’kull qies.

1

. Il-prin/ipji demokrati/i nsara ]ammewna nsostnu u n[addmu politika li permezz tag[ha nag[tu opportunitajiet, mekkani]mi li permezz tag[hom ilmembri tas-so/jetà jikbru. {adna [sieb li ma n[allux is-so/jetà ti;i m/ekkna. Lil min hu minn ta[t [adna [sieb inda[[lulu kemm nistg[u toroq li bihom mhux jin]el ’l isfel, i]da jitla’ ’l fuq. Ma qbilniex ma’ dawk 2

li jridu j]idu t-taxxi, b[alma s-so/jalisti kontinwament iridu jag[mlu kullimkien flEwropa. Tul dawn is-snin, anzi, naqqasna kontinwament it-taxxa fuq id-d[ul u fl-istess [in da[[alna mekkani]mi ta’ assistenza, ta’ ;ustizzja so/jali, g[al min isib ru[u f’sitwazzjonijiet sfortunati.

Il-mard, it-tra;edji jistg[u ji;u fuq kull persuna, u a[na [adna [sieb li s-so/jetà tkun hemm g[al min i;arrabhom. . Iva, waqt li so/jetajiet o[rajn g[amlu prezz fuq issa[[a, pajji]na baqa’ jassigura li kull membru tasso/jetà, ;ej minn fejn hu ;ej, minn liema klassi so/jali, ekonomika jew legali, ikollu s-servizz tassa[[a kollu ming[ajr [las.

Waqt li [addie[or irid imaqdar dan kollu, il-poplu jibqa’ jag[raf li s-servizz li g[andna hu uniku. Kull familja taf li llum jew g[ada, xi [add qrib tag[ha jew xi [add minnha stess se jsib ru[u fil-b]onn li jmur lIsptar Mater Dei. Dik hi rrealtà; u dan il-partit [a [sieb li sa[[et kull membru tas-so/jetà tkun, kemm jista’ jkun, assigurata. Ma ;ibniex u m’g[amilniex distinzjoni, 3

imma rajna li ng[ollu lil kull persuna ’l fuq, g[all-istess livell – mhux dawk li g[andhom il-mezzi jing[ataw il-kura u dawk li m’g[andhomx ikunu ttraskurati jew abbandunati! . {adna [sieb ukoll nag[tu l-opportunità lil kull membru tas-so/jetà li javvanza ekonomikament – progress ekonomiku firrispett tal-li;i u d-dinjità umana f’]ew; direzzjonijiet.

L-ewwel, dak tax-xog[ol.

Dawk li jg[ixu f’din il-g]ira jag[rfu li b’dan il-Partit Nazzjonalista fil-gvern, ixxog[ol ma naqasx, b[alma ma naqasx it-ta[ri;, lavvanz, l-edukazzjoni mill;did g[al min irid jibdel illinja biex jaqla’ iktar u jkun iktar kuntent f’xog[lu. Ittieni, fil-ftu[ u l-assistenza g[al min irid jimxi g[al rasu u jifta[ negozju ;did jew jibdel dak li g[andu jew li xtara. It-talent ta’ min kapa/i jo[lom u jie[u riskji kummer/jali, minflok ]ammejnieh lura, a[na [adna [sieb ng[inuh biex jitkabbar. Ferm iktar familji [adu xi benefi//ju middiversi skemi li kienu preparati u mog[tija. Ferm iktar familji kibru 4

media•link COMMUNICATIONS

ekonomikament, so/jalment, u huma kapa/i jie[du de/i]jonijiet aqwa g[alihom infushom. . L-istat demokratiku u Ewropew ta’ dawn il-g]ejjer mhux qieg[ed hemm biex i]omm lura lin-nies, lanqas biex jinda[al fejn ma jesg[ux, imma biex jassisti u jkabbar. Fl-istess [in, i[ares lejh innifsu b[ala difensur ta’ dawk li g[andhom b]onn.

I[ares li jiddefendi lil dawk li huma minn ta[t, lil dawk kollha li b’xi mod huma ]vanta;;ati jew vulnerabbli.

A[na dejjem konna u nibqg[u kontra kull forma ta’ tirannija, le;i]lazzjoni ]ejda u nuqqas ta’ t[addim ;ust u ekwu tal-;id tas-so/jetà. Ilpajji] kiber u se jkompli jikber, g[aliex fi [dan dan ilPartit Nazzjonalista g[ad hemm bnedmin li huma f’po]izzjoni li jifhmu dak li g[addej u jressqu proposti li jwettqu s-sewwa.

5

. Is-so/jetà g[andha larlo;; tag[ha, il-partit g[andu tieg[u. Xi w[ud ja[sbu li hemm b]onn li dawn ikunu kordinati bilpre/i]. O[rajn, b[ali, ja[sbu li dak tal-partit g[andu dejjem ikun iktar avvanzat 6

minn Carmelo Mifsud Bonnici carmelo.mifsudbonnici@gov.mt

minn dak tas-so/jetà. Partit g[andu d-dmir li jmexxi ’l quddiem. Imexxi mhux billi jitkaxkar minn o[rajn fuq dak li, f’mument jew ie[or, b’reazzjoni ja[seb li g[andu jwettaq, i]da billi jkollu vi]joni u ankri tal-valuri tieg[u. Is-so/jetà tag[na mxiet ’il quddiem, u kienet kapa/i twettaq appuntu g[aliex g[andha partit li lideat tieg[u huma /ari, li j[ares ’il quddiem, li jag[ti mhux fl-arja imma b’mod konkret opportunitajiet ;odda, li j[ares lejn ilfamilja b[ala /-/entru ta’ [idmietu. Partit li fih issewwa jirba[.

40

Sport

Il-{add, 19 ta’ Awwissu, 2012

Awstraljana b’dixxendenza Maltija tie[u sehem fl-Ekwestriju fil-Log[ob Paralampiku Joann Formosa, tfajla ta’ dixxendenza Maltija, se tkun qed tie[u sehem flisport tal-Ekwestriju waqt il-Log[ob Paralimpiku li se jibda fi ftit jiem o[ra f’Londra.

Joann ilha ]mien twil to[lom li tirrappre]enta lill-Awstralja fid-dressage, u issa bis-sa[[a tad-determinazzjoni li g[andha flimkien mat-talent u lg[ajnuna imprezzabbli tal-kow/ Manuela McLean u tim dedikat, se tkun qed tirrealizza din il-[olma.

Joanne se tkun qed tie[u sehem bi]]iemel tag[ha, Worldwide PB, u hi wa[da minn erba’ Awstraljani fit-team tal-Ekwestriju tal-Awstralja li se jkun qed jirrappre]enta lill-Awstralja.

Formosa kienet we;;g[et waqt li kienet riekba fuq i]-]iemel meta dan sfratta u [alliha ming[ajr l-u]u s[i[ ta’ saqajha t-tnejn; illum hi tag[mel u]u mill-krozzi biex timxi. Dan l-in/ident i]da qatt ma qatg[elha qalbha; anzi skont Formosa stess kompla ]idilha lim[abba lejn l-annimali tant li reb[et diversi kompetizzjonijiet.

Formosa, li tie[u [sieb diversi ]wiemel o[ra li ssib abbandunati jew mitluqa f’xi g[alqa mwarrba, g[andha qraba tag[ha jg[ixu Malta fosthom zijiet u ku;ini. Hija g[andha ferm g[al qalbha l-g]ira Maltija u l-[olma li jmiss wara dan il-log[ob hi li xi darba ti;i Malta. Minkejja li qed issofri minn di]abbiltà kbira, Joann g[amlet sagrifi//ji kbar kemm personali kif ukoll finanzjarji biex tirrealizza l-[olma tag[ha f’Londra, xi [a;a li kienet Joann Formosa fuq i]-]iemel tag[ha WorldwidePB, li bih se tie[u sehem fil-log[ob Paralampiku to[lom biha meta kienet g[adha tifla.

Joann li twieldet fid-19 ta’ Frar 1961 f’Melbourne hi wa[da minn [ames a[wa, erba’ bniet u tifel.

Missierha kien emigra meta kien g[adu ;uvni u ]]ewwe; flAwstralja ftit wara fejn kellu razzett tal-baqar wara li wiret il[ajra ming[and missieru li wkoll kien irabbi l-annimali f’TalBalal f’Malta. Minn eta` ]g[ira Joann uriet interess fi]-]wiemel u missierha u ommha xtrawlha wie[ed talli kienet tg[inhom firrazzett.

Joann Formosa waqt mument ta’ ta[ri;

Joann Formosa ddur ma]-]iemel tag[ha bl-g[ajnuna tal-krozzi