2012_09_05

www.media.link.com.mt

Numru 13,223

€0.55

L-Erbg[a, 5 ta’ Settembru, 2012

L-a;enzija Moody’s tikkonferma l-andament tajjeb tal-ekonomija Maltija L-a;enzija Moody’s ]ammet il-credit rating ta’ Malta fl-istess livell f’konferma o[ra ta’ kif lekonomija Maltija miexja fid-direzzjoni t-tajba. Dan jum biss wara li Moody’s wissiet li l-ekonomija kollettiva tal-Unjoni Ewropea qed taffa//ja prospetti negattivi, fost l-o[rajn min[abba l-kri]i tad-djun.

L-a;enzija qalet li qed i]]omm lil Malta fil-livell ta’ A3 primarjament min[abba s-su//ess tal-istrate;ija ta’ konsolidazzjoni fiskali talGvern Malti li rnexxielu jni]]el l-i]bilan/ g[al ta[t it3%, kif mitlub mill-Unjoni Ewropea.

Fil-fatt il-Gvern irnexxielu jnaqqas l-i]bilan/ minn 3.7% fl-2010 g[al 2.7% fl-2011. U dan mistenni jkompli jonqos fis-sentejn li ;ejjin. Dan minkejja s-sitwazzjoni internazzjonali, il-prezz talener;ija u l-isforzi tal-Gvern biex i]omm il-prezzijiet flistess livell, ir-ristrutturar talAir Malta u l-fa]i politika attwali.

Moody’s qalet li permezz

L-g[ada tal-maltempata

tal-istrate;ija mnedija fl2010, matul is-sena ta’ wara kien hemm tkabbir ekonomiku tajjeb, partikolarment mis-settur tannegozji ]g[ar u medji.

U l-pjanijiet tal-Gvern kif ippre]entati lill-Kummissjoni Ewropea jindikaw li l-pajji] se jibqa’ jara tkabbir ekonomiku tal-inqas sal2014.

L-a;enzija twissi, madanakollu, li s-sitwazzjoni fl-Ewropa, partikolarment fiz-zona ewro, tista’ taffetwa s-sitwazzjoni f’Malta kif ukoll fil-pajji]i membri lo[ra.

Fir-reazzjoni tieg[u, ilMinistru tal-Finanzi, lEkonomija u l-Investiment qal li l-fatt li Moody’s irrikonoxxiet is-su//ess talistrate;ija tal-Gvern jikkontradixxi dak li qed jg[id il-mexxej Laburista Joseph Muscat li kontinwament jipprova jpin;i stampa negattiva talekonomija Maltija. Dak li kien ilu jg[id il-Gvern issa ;ie konfermat anke minn din l-a;enzija internazzjonali.

Ara pa;na 16

Pro;etti

Il-pont fid-da[la tal-Belt se jitlesta fi]-]mien stipulat Ara pa;na 4

Investiment

L-MCP Car Park se jikber b’400 post ta’ parke;; Ara pa;na 5

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 5 ta‘ Settembru, 2012

2 Lokali

Salva {ajja... Ag[ti d-Demm

}ieda fl-impjiegi full-time f’April F’April li g[adda, in-numru ta’ persuni ja[dmu bi qlieg[ fuq ba]i full-time ]died b’1.4%, g[al 150,717.

?ifri tal-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika juru li fuq perjodu ta’ sena ]-]ieda kienet ta’ 2,103 [addiem full-

IT-TEMP

UV INDEX

8

IT-TEMP> il-bi//a l-kbira xemxi b’xi ftit s[ab kultant VI}IBBILTÀ> tajba IR-RI{: moderat mill-Punent BA{AR> [afif g[al moderat IMBATT> baxx mill-Majjistral TEMPERATURA: l-og[la 31˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 31.2mm Xita mill-1 ta’ Settembru 84.7 mm IX-XEMX> titla’ fis-06.36 u tin]el fit-19.26

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

L-ERBG{A L-og[la 29˚C L-inqas 21˚C

IL-{AMIS L-og[la 31˚C L-inqas 21˚C

IL-:IMG{A L-og[la 31˚C L-inqas 22˚C

IS-SIBT L-og[la 31˚C L-inqas 21˚C

IL-{ADD L-og[la 31˚C L-inqas 21˚C

UV

UV

UV

UV

UV

8

8

8

8

8

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) ilbiera[ kienet> Malta 28˚C xemxi, Al;eri 28˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 23˚C xemxi, Ateni 31˚C xemxi, Li]bona 30˚C xemxi, Berlin 23˚C ftit imsa[[ab, Brussell 23˚C xemxi, il-Kajr 34˚C xemxi, Dublin 16˚C imsa[[ab, Kopen[agen 21˚C imsa[[ab, Frankfurt 24˚C ftit imsa[[ab, Milan 22˚C imsa[[ab, Istanbul 28˚C xemxi, Londra 23˚C xemxi, Madrid 26˚C xemxi, Moska 18˚C imsa[[ab, Pari;i 23˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 29˚C ftit imsa[[ab, Ruma 20˚C xita, Tel Aviv 32˚C xemxi, Tripli 31˚C imsa[[ab, Tune] 27˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 23˚C imsa[[ab, Zurich 22˚C imsa[[ab, Munich 21˚C imsa[[ab, Stokkolma 17˚C imsa[[ab, San Pietruburgu 17˚C xemxi.

time. Min na[a l-o[ra, ilqg[ad ]died b’188 persuna.

L-ikbar ]idiet f’impjiegi full-time kienu re;istrati fissettur tas-sa[[a u s-social work u fil-qasam amministrattiv.

Fis-settur privat i]-]ieda flimpjiegi ammontat g[al 2.4%, bl-ikbar ]ieda kienet fis-settur tat-trasport u l-[a]na. Fissettur pubbliku kien hemm tnaqqis ta’ 1.2% biex f’ April kien hemm 40,733 [addiem ja[dmu mal-Gvern.

L-istatistika turi wkoll li kien hemm ]ieda ta’ 3.4% fin-numru ta’ nisa ja[dmu full-time, li f’ April kienu jammontaw g[al kwazi 51,689. Filwaqt li l-[addiema full-time ir;iel ]diedu b’0.4% g[al 99,028.

L-istatistika turi li anke fejn jid[lu l-impjiegi part-time kien hemm ]ieda – din iddarba ta’ 6.5 %.

Meta mqabbel ma’ April 2011, in-numru ta’ dawk li j[addmu ]died b’1.5% jew 2,027 persuna. Is-selfemployed ]diedu wkoll b’0.4% jew 76 persuna, g[al 17,728 persuna.

Fis-settur privat i]-]ieda fl-impjiegi full-time ammontat g[al 2.4%

B[al-lum 25 sena Im[abbra laqg[a li l-Prim Ministru kien se jag[mel mal-unions biex jispjega l-pjani tal-Gvern [alli jkunu m[arsa l-impjiegi tal-eluf ta’ [addiema li abu]ivament ;ew impjegati fis-servizz pubbliku lejlet l-elezzjoni mill-Partit So/jalista. Il-laqg[a ssir mal-Kunsill Nazzjonali tal-GWU u talKonfederazzjoni tat-Trade Unions Maltin (CMTU) biex tkun spjegata l-Li;i tas-Servizzi talImpjiegi li tipprovdi t-twaqqif ta’ skema ta’ [addiema aw]iljarji.

Il-Vi/i Prim Minsitru Guido de Marco [abbar diversi mi]uri li kienu se jittie[du biex jissa[[a[ il-Korp tal-Pulizija [alli titra]]an il-kriminalità. }viluppi fl-investigazzjonijiet dwar id-delitt fil-Belt urew li s-sellum u]at biex il-[alliel jew [allelin da[lu fid-dar ta’ Bonnici, insteraq mitTaqsima tal-Korporazzjoni Telemalta filFurjana.

Il-President Al;erin, Chadli Benjedid a//etta stedina biex i]ur Malta waqt ]jara li saret fl-Al;erija mill-Ministru tal-Affarijiet Barranin ?ensu Tabone.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 5 ta‘ Settembru, 2012

Lokali 3

Labour Won’t Work… i/edi mal-ewwel maltempata... Futur li jaqlibna

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 5 ta‘ Settembru, 2012

4 Lokali

Franco Debono mistenni jressaq mozzjoni o[ra

Il-wisa’ tal-pont se tonqos minn 20 metru g[al madwar 7 metri, kwa]i daqs dak li kien hemm ori;inarjament

Il-pont fid-da[la tal-Belt se jitlesta fi]-]mien stipulat Ix-xog[ol biex jerga’ jinkixef il-pont ori;inali ta’ Tumas Dingli, propju fidda[la tal-Belt, g[addej ;mielu u minkejja d-diffikultajiet u lisfidi li nqalg[u xorta wa[da se jitlesta fil-[in stipulat u flistess ba;it li kien ippjanat.

Kliem il-Perit Chris Paris waqt Technical Press Briefing.

L-investiment tal-Gvern ta’ €80 miljun huwa xhieda tal[idma favur il-Belt Kapitali.

F’mument minnhom fuq dan il-pro;ett u l-bini talParlament il-;did kien hemm mal-500 [addiem. Barra minn hekk ix-xog[ol mistenni li jkun lest sal-ewwel kwart tassena d-die[la.

Tkellimna mas-Site Engineer Karl Farrugia li qalilna li fil-pont instabu

Minkejja l-intoppi li nqalg[u, il-ba;it se jibqa’ dak li kien ippjanat [sarat estensivi li kienu kkaw]ati minn bomba tatTieni Gwerra Dinjija. Il-[sara tant hi estensiva li l-ewwel arkata (dik li tmiss mal-Belt) se jkollha ter;a’ tinbena mill;did. Hu spjega li ssitwazzjoni hija delikata [afna u se tie[u aktar [in minn dak ma[sub.

Farrugia tkellem dwar ilmi]uri ta’ sigurtà li qeg[din jittie[du f’dan il-pro;ett u sostna li qed isir monitora;; biex ikun ]gurat li xejn ma ji//aqlaq minn postu. Hu qal li s-sigurtà hi l-iktar [a;a importanti fil-pro;ett kollu.

Fil-fatt Farrugia semma li hemm buffer zones bejn il[addiema u n-nies li jag[mlu u]u mill-pont, kif ukoll peripheral walkways li ja//ertaw is-sigurtà u la//essibbiltà.

Il-Project Manager, Jean Marc Smits qal li l-wisa’ talpont se tonqos minn 20 metru g[al madwar 7 metri.

B[alissa l-[addiema qeg[din jikkoncentraw fuq il-bini ta’ scaffolding li se j]omm ilpont meta diversi metri talpont fuq kull na[a jitne[[ew.

L-a//ess g[all-Belt se jibqa’ miftu[ matul il-pro;ett kollu.

Wara li l-E]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista kkonferma dde/i]joni li kien [a fil-konfront tat-tliet deputati, id-deputat nazzjonalista Franco Debono mistenni jressaq mozzjoni ta’ sfidu/ja kontra l-Ministru tas-Sa[[a, l-Anzjani u l-Kura filKomunità Joe Cassar.

Debono kkonferma dan f’kummenti lill-;urnal The Times u anke fil-blog personali tieg[u fejn ippubblika lmozzjoni li mistenni jressaq.

Franco Debono qal li l-mozzjoni ta’ sfidu/ja fil-Ministru Joe Cassar hi bba]ata fuq tliet affarijiet li nqalg[u dan la[[ar. Ji;ifieri l-ambulanzi, il-[atra ta’ konsulenti u dDipartiment tal-Onkologija.

Iktar kmieni din is-sena, Franco Debono kien ivvota malOppozizzjoni fil-mozzjoni li wasslet g[ar-rizenja ta’ Carm Mifsud Bonnici minn Ministru tal-:ustizzja u l-Intern.

Waqt li s-sena li g[addiet kien hedded li jivvota malOppo]izzjoni f’mozzjoni ta’ sfidu/ja fil-Ministru Austin Gatt, g[alkemm fl-a[[ar mill-a[[ar kien astjena fuq dan ilvot.

Direttiva mill-GRTU lir-ri/evituri tal-lottu Il-GRTU li tirrappre]enta lir-ri/evituri tal-Lottu membri tal-Lotto Receivers Union tat direttiva lill-membri tag[ha li jekk il-Maltco ma tag[tix lura s-servizz tat-terminal lil wie[ed mill-membri, nhar il-:img[a l-membri kollha stess se jitfu sservizz tat-terminal.

Dan t[abbar it-Tlieta minn Joe Attard, uffi/jal tal-GRTU waqt il-Laqg[a :enerali Annwali g[arRi/evituri tal-Lottu li g[aliha attendew numru kbir ta’ ri/evituri.

Il-kwistjoni mal-Maltco, il-kumpanija Griega li tmexxi s-servizz talLog[ob u l-Lotteriji f’Malta, qamet wara li din il-kumpanija talbet li lgaranzija bankarja ta’ wie[ed mill-membri titla’ minn €10,000 g[al €23,000.

Wara li dan il-membru ma qabilx ma dan, il-Maltco tfiet is-servizz tat-terminal ta’ dan ir-ri/evitur tal-lottu u b’hekk dan ma setax ja[dem aktar u tilef il-[ob]a ta’ kuljum tieg[u.

Joe Attard spjega li lGRTU kitbet g[al iktar minn darba lil Maltco biex ter;a’ tattiva s-servizz tatterminal ta’ dan il-membru u biex tkun diskussa din ilkwistjoni. Minkejja dan, ilMaltco baqg[et twebbes rasha u g[alhekk il-GRTU ordnat id-direttivi lirri/evituri tal-lottu.

Joe Attard qal li l-GRTU lesta g[ad-djalogu imma jekk il-Maltco mhix lesta tiddiskuti mag[ha, il-GRTU lesta g[al aktar azzjonijiet industrijali matul l-10 snin li ;ejjin matul il-perijodu li l-Maltco g[andha l-kuntratt biex tmexxi l-log[ob u llotteriji f’pajji]na.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 5 ta‘ Settembru, 2012

Lokali 5

Konferma o[ra li Muscat mo[[u biss li jsir Prim Ministru Mhux g[ax qatt kien hemm b]onn konferma, i]da l-kummenti li Muscat g[adda fi stqarrija ma[ru;a mill-Malta Labour Party, huma prova o[ra kemm Muscat g[andu g[atx kbir g[all-poter u mo[[u biss li jsir l-i]g[ar Prim Ministru.

Dan qalu l-Partit Nazzjonalista fi stqarrija li spjega kif filwaqt li lfamilji Maltin huma ffukati fuq ix-xog[ol, is-sa[[a u ledukazzjoni, Muscat mo[[u biss fil-poter.

Il-politika ekonomika tal-Malta Labour Party hi ]baljata u ;;ib il-qg[ad, qal il-Partit Nazzjonalista, li kompla jispjega kif Muscat jag[]el [a]in.

Muscat g[a]el lil Karmenu

Vella biex jiktiblu lprogramm elettorali, li meta kien Ministru talIndustrija kien hawn 10,000 persuna bla xog[ol.

Muscat i;ib il-qg[ad, tant li g[a]el lil Edward Scicluna biex jag[mlu Ministru tal-Finanzi jekk ikun Prim Ministru, l-istess persuna li [are; ifa[[ar ilpolitika ekonomika ta’ Mintoff u li jrid ter;a’ ti;i attwata. Il-politika ekonomika ta’ Edward Scicluna, li hu kontra ssa[[a b’xejn u l-istipendji, tfisser qg[ad u sta;nar.

Il-Malta Labour Party ifisser futur in/ert g[allfamilji u l-[addiema Maltin. G[alhekk, Labour won’t work, temm jg[id ilPartit Nazzjonalista.

Il-President tal-Kunsill Libjan se ji;i f’Malta g[al-laqg[a tal-5+5 Il-President tal-Kungress :enerali Libjan Mohammed Al Magariaf, li hu l-ewwel President li qed imexxi l-ewwel istituzzjoni eletta demokratikament f’elezzjonijiet [ielsa, se jattendi g[al-laqg[a tal-5+5 li se ssir f’Malta bejn il-5 u s-6 ta’ Ottubru li ;ej. Al Magariaf a//etta l-istedina li saritlu mill-Vi/i Prim Ministru u Ministru tal-Affarijiet Barranin Malti Tonio Borg waqt laqg[a li saret fil-Libja. Tonio Borg kien l-ewwel Ministru Ewropew li kellu laqg[at malPresident tal-Kungress Libjan.

Waqt il-laqg[a, ;ew diskussi diversi temi fosthom kif jista’ jkun hemm aktar tkabbir ekonomiku bejn i]-]ew; pajji]i.

B[alissa, il-Konsolat Malti fi Tripli qed jo[ro; mal-130 visa kuljum sabiex jiffa/ilita n-negozju bejn i]-]ew; pajji]i.

Min-na[a tieg[u, il-President Libjan, li hu rikonoxxut b[ala l-kap tal-Istat Libjan, irringrazzja g[al diversi drabi lillGvern u lill-poplu Malti g[all-[idma u l-g[ajnuna kollha li ta matul ir-rivoluzzjoni Libjani. Fost l-o[rajn, ;ew diskussi wkoll il-boro] ta’ studju lil studenti Libjani u limmigrazzjoni irregolari.

Illum, il-Vi/i Prim Ministru Tonio Borg se jkollu laqg[at it-Tune]ija, waqt li g[ada se jmur l-E;ittu. Fl-E;ittu, fuq inizjattiva tal-Gvern Malti, il-Ministri tal-Affarijiet Barranin ta’ Malta, l-Italja, Gre/ja u ?ipru se jkollhom laqg[a malPresident E;izzjan Mohammed Morsi.

Fuq il-car park se jsir ;nien pubbliku li se jsebba[ l-ambjent fid-da[la tal-Belt

L-MCP Car Park se jikber b’400 post ta’ parke;; minn Charles Muscat

L-MCP Car Park li jinsab fil-Furjana qrib id-da[la talBelt se jkun riabilitat permezz ta’ pro;ett b’investiment ta’ €5 miljun. Dan il-pro;ett se jsir mill-privat u se jwassal biex ji]diedu aktar minn 400 post ta’ parking fil-parti tannofs g[al total ta’ 1,550 post, filwaqt li fuqu se jsir ;nien pubbliku. Dan il-pro;ett se jkompli jo[loq aktar xog[ol.

Dettalji dwar dan il-pro;ett ing[ataw ilbiera[ waqt konferenza tal-a[barijiet minn Jason Azzopardi, il-Ministru g[all-Kompetizzjoni :usta, in-Negozji }g[ar u lKonsumatur, mill-Perit talpro;ett, Ray Demicoli u minn Salvu Ellul, Direttur tal- MCP Car Park.

Il-Ministru Jason Azzopardi qal li l-Gvern se jressaq mozzjoni fil-Kumitat Parlamentari tal-Verifika dwar trasferiment ta’ proprjetà tal-Gvern biex i//ens tal-MCP Car Park li jag[laq fis-sena 2041, jittawwal b’65 sena o[ra bi [las ta’ €200,000 fis-sena.

Hu qal li dan il-pro;ett se jwassal g[al a//ess pubbliku a[jar g[al Belt. {afna mill-mozzjonijiet li jitressqu f’dan il-Kumitat ikun hemm qbil dwarhom mi]]ew; na[at tal-Kamra u g[alhekk ma jkunx hemm b]onn dibattitu filParlament.Il-Ministru

Azzopardi qal li dan ilKumitat jista’ anke jiltaqa’ qabel l-1 ta’ Ottubru meta se jer;a’ jitlaqqa’ l-Parlament wara l-vaganzi tas-sajf.

Il-Ministru Jason Azzopardi spjega wkoll li meta jitlesta lpro;ett, il-Gvern se jillibera 100 parke;; mill-Belt li b[alissa jintu]aw minn karozzi tal-Gvern. B’hekk ikunu qed ji]diedu aktar postijiet tal-parking. Dan minbarra li b[alissa qed jinbena parke;; ie[or minflok it-tara; tal-grawnd talFurjana.

Jason Azzopardi qal li filkuntratt bejn il-Gvern u lMCP Car Park intla[aq ftehim biex il-progett ma jinkludix il-bini ta’ [wienet kummer/jali [lief car wash u gym.

Il-Perit Ray Demicoli qal li meta nbniet l-ewwel fa]i talMCP Car Park, kien ma[sub li t-tieni fa]i tinkludi l-bini tal-parti tan-nofs. Hu qal li fuq is-saqaf tal-parke;; se jkun hemm metru u nofs [amrija biex isir il-;nien li se jwassal biex jisbie[ lambjentali qrib id-da[la talBelt filwaqt li jitjieb l-a//ess pubbliku lejn il-Belt.

Salvu Ellul qal li malli lpro;ett ikun approvat millParlament u jin[are; ilpermess tal-MEPA, huma se jibdew ix-xog[ol li g[andu jitlesta anke qabel i]-]mien

ippjanat ta’ 18-il xahar. Hu qal li huma mhux se jg[ollu ttariffi tal-parke;; g[ax huma jridu li kemm jista’ jkun ilpostijiet kollha jimtlew.

Min[abba li dan hu pro;ett ta’ importanza nazzjonali, ilMEPA mistennija t[affef ilpro/ess.

Il-President tal-GRTU Paul Abela f’kumment lil INNAZZJON qal li l-pro;ett se jg[in lin-negozji fil-Belt u lFurjana. Hu qal li l-GRTU kellha laqg[a mal-Prim Ministru Lawrence Gonzi dwar dan il-pro;ett li se jkun katalist g[an-negozji fil-Belt billi se jkun hemm aktar a//essibbiltà u b’hekk tikber l-attività kummer/jali.

Sadattant, f’kumment lil INNAZZJON, Reginal Fava, ilPresident tal-Komunità Kummer/jali tal-Belt qal li lkomunità kummer/jali taqbel [afna ma dan il-pro;ett li se jwassal biex l-MCP Car Park jikber b’400 parking u jing[ata dehra isba[. Hu qal li filwat li l-komunità kummer/jali taqbel mal-pro;etti kollha li qed isiru fil-Belt huma batew min[abba nuqqas ta’ parke;;.

Hu qal li l-Gvern fehem li din kienet problema u lMinistru Jason Azzopardi li hu responsabbli min-Negozji ]}g[ar kellu diversi laqg[at mal-komunità kummer/jali biex tissolva l-problema ta’ nuqqas ta’ parking.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 5 ta‘ Settembru, 2012

6 Intervista

Minkejja d-differenzi tag[na, a[na nibqg[u, kollha kemm a[na, Maltin minn Gabriel Ellul Minkejja d-differenzi tag[na, wara kollox, a[na

nibqg[u kollha kemm a[na Maltin. Hekk qal id-deputat Nazzjonalista Ninu Zammit, li ilu membru parlamentari sa mill-1981, f’intervista ma’ dan il-;urnal. Matul ilkarriera politika twila tieg[u serva b[ala Segretarju Parlamentari tal-Ilma u lEner;ija, Ministru g[allAgrikoltura u s-Sajd u Ministru g[ar-Ri]orsi u lInfrastruttura. Dawn kollha kienu responsabbiltajiet li wasslu biex Zammit ikollu rwol uffi/jali fil-bini talpowerstation ta’ Delimara, ta’ numru ta’ impjanti tar-reverse osmosis, fit-tibdil s[i[ tassettur agrikolu ta’ pajji]na u fl-i]vilupp ta’ numru kbir ta’ postijiet f’Malta, b’g[add ta’ pro;etti li laqtu’ kwa]i kull lokalità ta’ pajji]na.

Kif bdejt l-involviment tieg[ek fil-politika^ Sirt perit fl-1975 u din ilprofessjoni, b’mod naturali, g[enitni niltaqa’ iktar mannies. Niftakar kif l-eks

Ministru Nazzjonalista Carmelo Caruana [ajjarni biex nibda ninvolvi ru[i filpolitika, anke min[abba li hu kien qed joqrob lejn tmiem ilkarriera politika tieg[u.

Ikkontestajt g[all-ewwel darba fl-1981, dejjem bil[sieb li na[dem [alli Malta ter;a’ tikseb il-libertà li jixirqilha. Kont sirt membru parlamentari proprju wara dik l-elezzjoni.

G[aliex g[a]ilt lill-Partit Nazzjonalista^ Hemm diversi fatturi.

Wie[ed irid jikkunsidra l-istat li Malta kienet tinsab fih fissnin sebg[ajn. Konna wasalna f’estremità fejn kellek nies li

kienu jkunu arrestati u waqt li

Lira b’risq is-settur tal-biedja u s-sajd Malti.

Anke x-xog[ol li sar filPublic Works Division hu ta’ sodisfazzjon kbir, spe/jalment meta tara li l-[addiema kienu kuntenti bil-kundizzjonijiet ;odda tax-xog[ol li [loqnilhom. Flimkien wettaqna numru kbir ta’ pro;etti, fil-belt Valletta, f’Ta’ Sliema, f’San :wann, fi]-}ejtun, fl-Imdina. Kburi li prattikament g[amilna xi [a;a f’kull villa;;.

kienu mi]muma fid-depot jispi//aw imsawta. Kien hemm min inqatel u spi//a ta[t bridge. Il-[ajja kienet saret fgata, il-libertà kienet ma[nuqa. Kellna nuqqas ta’ affarijiet ba]i/i, l-affarijiet essenzjali. Pajji]na kellu nuqqas ta’ ilma, nuqqas ta’ dawl.

Il-familja tieg[i kienet Nazzjonalista i]da meta tara dan kollu, tinduna li ma kelli l-ebda g[a]la o[ra [lief li nag[]el lil Partit Nazzjonalista.

X’tikkummenta dwar il-[idma tieg[ek b[ala membru parlamentari qabel l-1987^ F’din l-ewwel le;islatura tieg[i kont shadow-minister tal-ener;ija. G[alkemm kont fl-Oppo]izzjoni, bl-ebda mod m’g[a]ilt li nibqa’ passiv.

Anzi, kont nistinka biex

Semmejt l-istat li Malta kienet fih f’dawn is-snin.

Dan kif jitqabbel ma’ Malta tal-;urnata tal-lum^ Illum totalment differenti.

Niftakar kif, sal-1986, konna

ng[addu sjuf s[a[ ming[ajr ilma. Il-qtug[ tal-ilma kienet saret xi [a;a sistematika, fejn il-provista tal-ilma kienet tinqata’ f’postijiet differenti kuljum. Biss, qatt ma kienet tinqata’ f’dawk it-toroq li fih kienu jg[ixu l-Ministri Laburisti. L-istess jista’ jing[ad g[as-sistema taddawl.

Din id-diskriminazzjoni kienet tidher ukoll fix-xog[ol.

Illum g[andna sitwazzjoni kompletament differenti g[al min jixtieq ja[dem. I]da dak i]-]mien, ridt il-favur ta’ xi persuna Laburista biex issib ix-xog[ol. Bi]]ejjed insemmi l-famu]i g[oxrin punt, sistema li kienet tippermetti li wie[ed jid[ol fl-Università skont min hu u mhux skont ilmarki li jkun kiseb. Insemmi wkoll il-mod kif konna ng[ixu, l-g[a]la limitata ta’ prodotti ta’ ikel li kellna.

Jekk inqabbel dan kollu mal-lum? Illum g[andna ssupermarkets, g[andna l-

Ikkontestajt g[all-ewwel darba fl-1981, dejjem bil-[sieb li na[dem [alli Malta ter;a’ tikseb dak li jixirqilha

Ninu Zammit ilu ji;i elett fil-Parlament Malti sa mill-1981

g[a]la li nixtru li rridu, nistg[u nsiefru ming[ajr limitu ta’ kemm nonfqu meta nkunu barra minn Malta.

Ner;a’ nsemmi l-qasam talilma. Konna wasalna f’dik lestremità fejn it-turisti kien ikollhom b]onn jixtru l-ilma fil-fliexken biex ja[slu lilhom infushom.

Id-differenza hi ovvja, meta wie[ed iqabbel dan kollu mal-;id li fih qed ng[ixu llum. Illum g[andna dik il[a;a sabiha - il-liberta’!

Int kellek karriera politika twila. Bla dubju li matulha ltqajt ma’ [afna sfida. Biss, kellek sodisfazzjon mill-involviment tieg[ek fil-politika^

Kienet hemm [afna mumenti meta l-politika tatni sodisfazzjon. Ninsab fer[an [afna li l-poplu ta’ dan iddistrett, sa mill-ewwel darba li kkuntestajt, dejjem tellg[ani. Nixtieq nie[u din l-

opportunità biex nirringrazzja lill-poplu tal-appo;; kbir li tani, tal-fidu/ja kbira li g[andu fija.

Is-sodisfazzjon fil-politika tiksbu meta ta[dem g[al kul[add, ming[ajr distinzjon ta’ kulur. Nie[u sodisfazzjon kbir ukoll meta niftakar filpro;etti li wettaqt, fosthom ilbini tal-powerstation tadDelimara, minkejja l-isfidi kollha li dan il-pro;ett ;ab mieg[u. Insemmi wkoll ilpro;etti tar-reverse osmosis ta’ Pembroke u ta/-?irkewwa jew inkella t-titjib fis-sistema’ ta’ distribuzzjoni tad-dawl u l-ilma f’pajji]na. Dan kollu hu ta’ sodisfazzjon kbir.

Ninsab sodisfatt ukoll li [dimt mal-bdiewa, marra[[ala u mas-sajjieda.

G[alihom kien irnexxielna ninnegozjaw pakkett ta’ g[ajnuna mill-Unjoni Ewropea li jaqbe] il-75 miljun Lira, pakkett li iktar tard kiber g[al 100 miljun

nag[mel kritika kostruttiva g[al ;id ta’ Malta. Din ilkritika ma kontx nag[milha biss fil-Parlament, i]da anke b’kitbieti fil-gazzetta. Fost issu;;etti li lissint il-kritika tieg[i dwarhom kien hemm lg[oti tal-permessi g[all-bini fil-green areas ta’ pajji]na.

Irridu niftakru li, f’dak i]]mien, kien jitwettaq abbu] sfrenat f’dan ir-rigward.

Wara l-elezzjoni tal-1987, int kont sirt responsabbli mis-setturi tal-ilma u l-ener;ija^ X’tiftakar minn dak i]-]mien^ Wara l-1987, ir-

responsabbiltà tieg[i b[ala Segretarju Parlamentari talIlma u l-Ener;ija offrietli sfidi kbar. L-infrastruttura ta’ Malta kienet g[adha lura [afna. Is-servizzi tad-dawl u l-ilma kienu g[adhom fi stat [a]in, kif jistg[u jixhdu dawk kollha li g[exu ta[t tmexxija Laburista fis-snin sebg[in u tmenin. Hu g[alhekk li mal[atra tieg[i, bdejt na[dem fuq diversi pro;etti li fl-a[[ar mill-a[[ar waslu biex Malta tqum fuq saqajha f’dan ilqasam ukoll. g[al pa;na 7

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 5 ta‘ Settembru, 2012

Intervista 7

Ninu Zammit isegwi [addiem waqt restawr fi ]mien li hu kien ministru

Is-sodisfazzjon fil-politika tiksbu meta ta[dem g[al kul[add ming[ajr distinzjoni minn pa;na 6

Niftakar kif kont [dimt biex jittejjeb l-apparat, fosthom ilcapacitors, li ma kinux qed ila[[qu mal-[ti;iet tal-pajji].

L-istess jista’ jing[ad g[attitjib fil-cables tal-pajji], kif ukoll il-bini ta’ g[add kbir ta’ distribution centres, xi [a;a li g[enet ittejjeb id-distribuzzjoni tal-elettriku f’pajji]na u li ttmexxija Laburista ma ridiex.

F’dak li g[andu x’jaqsam mal-ilma, niftakar kif kont [dimt biex tittejjeb il-provista lejn in-Nofsinhar ta’ Malta, li fis-snin ta’ qabel kienet qed tinqeda b’pajp ]g[ir, daqs ta’ pied.

X’tikkummenta mbag[ad dwar il-[idma tieg[ek fl-1996, meta l-Partit Laburista re;a’ kien fil-Gvern^ F’dak i]-]mien jiena n[tart b[ala l-kelliem Nazzjonalista g[all-biedja u s-sajd. {adt l-

okka]joni biex inkompli

nlissen il-kritika tieg[i, mhux biss f’dawn l-oqsma ;odda li kont ;ejt afdat i]da wkoll fuq l-oqsma li kont ilni na[dem fuqhom g[al numru kbir ta’ snin. Niftakar kif kont opponejt g[a]-]ieda filkontijiet tad-dawl u tal-ilma, fi ]mien meta l-prezz ta]-]ejt kien biss ta’ tnax-il dollaru kull barmil.

Wara l-elezzjoni tal-1998, er;ajt ing[atajt irresponsabbilta’ tal-biedja u ssajd. Niftakar l-isfidi li ltqajna mag[hom dak i]-]mien, min[abba li fix-xhur ta’ tmexxija tieg[u, il-Partit Laburista kienu ffri]aw lapplikazzjoni ta’ pajji]na g[ad-d[ul fl-Unjoni Ewropea.

Xi spikka fi]-]mien ta’ [idma tieg[ek fil-qasam tal-biedja u s-sajd^ Is-settur tal-agrikoltura jinvolvi [afna xog[ol. Wie[ed irid jiftakar li l-agrikultura tinvolvi numru sostanzjali ta’

setturi differenti - il-frott, issi;ar, [xejjex, i]-]ejt ta]]ebbu;a, fost [afna o[rajn.

Investejna 75 miljun Lira flagrikultura u introdu/ejt ilkun/ett tal-SMPPMA, Special Market Policy Programme for Maltese Agriculture, li firdet id-diversi setturi talagrikultura, [alli kull settur jing[ata l-attenzjoni li [aqqu, skont programm imfassal apposta.

Wie[ed irid jiftakar kif il[idma fil-biedja Maltija hi wa[da iebsa, g[ax il-klima tag[na kultant ta[dem kontrina. Madankollu, biss[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea, irnexxielna niksbu iktar fondi g[al dan is-settur.

F’dak li g[andu x’jaqsam mas-sajd, fost o[rajn, irnexxielna niffissaw territorju fil-ba[ar ta’ 25 mil mill-kosta ta’ Malta - territorju li fih ma jistax isir sajd minn persuni barranin. Dan kien su//ess

Illum g[andna dik il-[a;a sabiha – il-libertà! kbir g[al Malta, spe/jalment meta wie[ed iqqabbilna ma’ pajji]i o[rajn fil-Mediterran, li m’g[andhomx zona daqshekk kbira riservata g[as-sajjieda tag[hom.

U xi tg[idli dwar l-irwol tieg[ek b[ala Ministru tar-Ri]orsi u l-Infrastruttura^

Dan kien qasam ie[or li [dimt g[alih bil-qalb. Niftakar kif kont [dimt biex il[addiema f’dan il-qasam ikollhom kundizzjonijiet a[jar ta’ xog[ol, anke fid-dawl talklima iebsa tag[na. Il[addiema f’dan il-Ministeru ja[dmu barra, fil-miftu[.

G[alhekk [dimt biex ikollhom [inijiet tax-xog[ol a[jar. Kif di;à semmejt, wettaqt [afna xog[ol meta kont responsabbli b’dan il-

Ministeru - xog[ol li sar f’kull ra[al u li jinvolvi restawr ta’ kappelli u swar, il-pavimentar tal-Imdina, il-[idma filBarrakki ta’ Fuq u t’Isfel filbelt Valletta, il-:nien ta’ Hastings, fost [afna o[rajn.

Inti stqarrejt li mhux se ter;a’ tikkuntesta l-elezzjoni ;enerali li jmiss. Hekk kif tinsab fi tmiem il-karriera politika tieg[ek, tixtieq tg[addi xi messa;; partikulari^ Wara da]-]mien kollu, ilmessa;; tieg[i jibqa’ li, minkejja d-differenzi tag[na, wara kollox a[na Maltin.

Minkejja l-kulur politiku tag[na, a[na kollha g[andna l-istess nazzjonalità, l-istess pajji]. Irridu nitg[allmu na[dmu flimkien g[al ;id ta’ pajji]na.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 5 ta‘ Settembru, 2012

8 Lokali

Politika li kattret il-postijiet tax-xog[ol

Din is-sena se jkun hemm 31 stand tal-ikel, b’kull wa[da minnhom tirrappre]enta lokalità differenti Maltija

Ikel u xorb mill-Kumitati Sezzjonali Fuq il-Fosos Fl-14 ta’ Settembru se jing[ata bidu g[all-attivitajiet ta’ Fuq il-Fosos b’rabta malfesta tal-Indipendenza li din is-sena g[andhom is-slogan myCHOICE.PN - xog[ol, sa[[a, edukazzjoni. B[al kull sena o[ra, il-Kumitati Sezzjonali jie[du [sieb listands tal-ikel u x-xorb li jkunu armati Fuq il-Fosos.

Din is-sena se jkun hemm 31 stand tal-ikel, b’kull wa[da minnhom tirrappre]enta lokalità differenti Maltija, bi stand numru wie[ed tkun dik tal-

Mosta u stand numru 31 tkun dik tal-Mellie[a. Apparti milli kull stand se jkollha ikel differenti, se jkun hemm ukoll stands tal-[elu u tal-;elati.

Filwaqt li se jkun hemm stands li minnhom wie[ed jista’ jixtri ikel tradizzjonali Malti b[al kirxa, bebbux, ftajjar, [ob] bi]-]ejt u platti tipikament Maltin, se jkun hemm ikel ie[or li bla dubju ta’ xejn ikun imfittex u jin]el g[asel kemm mat-tfal u anke mall-kbar. Fost o[rajn se jkun hemm ukoll hot dogs u burgers, kejkijiet, imqaret,

pizza, sfine;, wraps u chips.

Apparti minn hekk, se jkun hemm ukoll ikel ?ini] u Indjan, la[am ta]-]iemel, fenek, kebabs, fro;a u t-torta tal-lampuki. G[all-bejg[ se jkun hemm ukoll insalati talfrott. B’kollox, se jkun hemm ukoll tliet stands li se jkunu b[ala cash points, dawn huma stand 7 ta’ {al Tarxien, 14 ta’ Tas-Sliema u 21 ta’ Birkirkara, liema stands se jkunu wkoll it-tliet bars ewlenin li se jkun hemm armati Fuq il-Fosos sal-20 ta’ Settembru.

Hija l-politika tal-gvern nazzjonalista li wasslet g[all-[olqien tax-xog[ol permezz ta’ inizjattivi li ttie[du tul din ille;i]latura. Dan kien ilmessa;; tal-Ministru g[anNegozji }g[ar, talKompetizzjoni :usta u lKonsumatur, Jason Azzoppardi waqt intervista fuq il-programm Newsdesk fuq Radio 101.

Il-Ministru Azzoppardi tkellem fuq kif numru ta’ artijiet ing[ataw lura lillpoplu. Semma wkoll ilftehim wara sentejn ta’ diskussjonijiet u negozjati mal-MCP carpark. Ftehim li g[andu jsebba[ id-da[la tal-belt sas-sena 2014 u j]id l-a//essibbiltà Il-Ministru Azzopardi sa[aq li kull pro;ett li jsir mill-Gvern u investiment privat jissarraf fil-[olqien ta’ aktar postijiet taxxog[ol, filwaqt li loppo]izzjoni tipprova timmina dan kollu. Jason Azzoppardi semma wkoll kif waqt ]jarat li jag[mel fin-negozji ]g[ar jinduna kif anke dawn in-negozji g[andhom parti importanti fi pro;etti kbar b[allinterconnector bejn Malta u Sqallija u l-campus il-;did tal-MCAST. Hu ]ied li filwaqt li f’pajji]i o[ra hemm bosta problemi

min[abba l-kri]i finanzjarja jew g[ax ma jistg[ux ila[[qu mad-djun, f’Malta dawn in-negozji jkollhom jirrifjutaw xog[ol g[ax ma jistg[ux ila[[qu maddomanda li g[andhom.

Huwa u jitkellem fuq ilhouse visits, il-Ministru Azzopardi qal li g[alkemm i[ossu sodisfatt meta mexxejja barranin ifa[[ru kif Malta marret ekonomikament tul il-kri]i, hu j[ossu aktar sodisfatt meta jid[ol f’dar ta’ negozjant ]g[ir u jisma’ kliem ta’ apprezzament g[ax pajji]na qieg[ed a[jar minn pajji]i o[ra fil-qasam tax-xog[ol u n-negozji ]]g[ar. Hu ]ied li x-xog[ol jin[oloq permezz ta’ skemi b[al micro invest li [olqot mal-400 impieg ;did u lmicro credit.

Dwar il-burokrazija lMinistru Azzopardi qal li n[olqot il-Business First.

Min-na[a l-o[ra lMinistru Azzopardi nnota kif il-Labour dejjem kien xettiku dwar dawn l-iskemi.

Il-Ministru tkellem ukoll fuq persuni qieg[da u fakkar kif Malta g[andha rekord ta’ 100% su//ess flassorbiment ta’ fondi Ewropej fi skemi ta’ tag[lim u investiment li jixpruna li jin[olqu postijiet tax-xog[ol ;odda.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 5 ta‘ Settembru, 2012

Lokali 9

Se ssir revi]joni tal-files tal-investituri Wara li tliet xhur ilu l-Awtorità g[as-Servizzi Finanzjarji (MFSA) kkonkludiet it-tielet investigazzjoni tag[ha dwar ilLa Vallette Multi Manager Property Fund, issa l-MFSA

qabbdet kumpanija professjonali indipendenti biex tag[mel revi]joni tal-files tal-investituri.

L-MFSA [abbret li g[a]let lil Mazaras, ditta internazzjonali tal-accountancy u l-konsulenza li g[andha pre]enza f’69 pajji] li mag[ha ja[dmu 13,000 professjonist, biex tag[mel ir-revi]joni tal-files.

Dan il-pro/ess g[andu jiddetermina l-validità tad-dikjarazzjoni ta’ investituri b’esperjenza mi]muma mill-bank u dan jinkludi e]ami tal-formoli tal-applikazzjonijiet kollha li g[andhom x’jaqsmu mal-La Vallette Multi Manager Property Fund flimkien ma’ e]ami tal-fact find ta’ kull investitur fejn hu l-ka].

Fejn hemm aktar minn 50,000 investiti fi strumenti finanzjarji matul il-[ames snin ta’ qabel l-investiment fil-La Vallette Multi Manager Property Fund, l-investitur jitqies prima facie li jissodisfa l-kriterji ta’ investitur b’esperjenza.

Ir-revi]joni tal-files se twassal g[al lista ta’ investituri li ma kinux eli;ibbli biex jinvestu f’dan il-fond u li l-bank g[andu joffrilhom kumpens addizzjonali. Il-kumpnes li g[andu jit[allas se jammonta g[al €1 g[al kull sehem, bittnaqqis tal-ammont li kien di;à t[allas.

Immigrant ma kienx mentalment stabbli meta attakka tliet kuntistabbli Il-Qorti preseduta mill-Ma;istrat Edwina Grima ddikjarat li immigrant ta’ 26 sena mill-Mali li qed ji;i akku]at bl-attentat ta’ qtil ta’ tliet kuntistabbli tal-Pulizija meta [ebb g[alihom b’sikkina ma kienx mentalment b’sa[[tu meta wettaq l-att.

F’digriet li tat il-Qorti qalet li Souleymane Samake g[andu jin]amm fl-Isptar Monte Carmeli biex ma jkunx ta’ periklu g[alih innifsu u g[al [addie[or.

Samake kien qed ji;i mixli bl-attentat ta’ qtil talKuntistabbli Brian Grech, Jason Schembri u Daniel Debattista u li kellu l-intenzjoni li jikkaw]alhom feriti gravi, liema reati ma se[[ewx min[abba xi [a;a a//identali u indipendenti mill-volontà tieg[u, liema attentat se[[ f’G[ar {asan, limiti ta’ {al Far f’Bir]ebbu;a fit-30 ta’ Marzu li g[adda.

Il-Qorti qieset ix-xhieda tal-Psikjatra Etienne Muscat li kien qal li hu e]amina lill-Immigrant fl-4 u fil-5 ta’ April fl-Isptar Mater Dei, fejn irri]ulta li f’xi [in hu kien qed jg[id li kien qed jitkellem ma’ Alla. Il-Pulizija kienu sparaw g[alih min[abba li meta kien misto[bi f’g[ar kien ta’ theddida g[alihom b’Samake jispi//a ji;i operat Fil-Qorti waqt il-;bir tal-provi kien [are; ukoll li huwa bniedem li mo[[u ja[seb fuq /erta esperjenzi li g[alih g[alkemm fil-verità jkunu per/ezzjonijiet, g[alih huma reali.

Minn e]amijiet li saru fuqu rri]ulta li g[andu problemi simili ta’ marda fil-mo[[. Il-Qorti qieset ukoll ix-xhieda tat-Tabib Joseph Spiteri, mis-Sezzjoni Forensika tal-[abs li jinsab lIsptar Monte Carmeli. Dan qal li hu g[andu problem psiki/i u li hemm nuqqas fl-i;jene tieg[u. Madankollu mil-lat po]ittiv, huwa qed jie[u l-medikazzjoni b’mod regolari. Qal i]da li mhux permissibbli li ji]vela aktar dwar il-pazjent min[abba li hu ma tax il-kunsens tieg[u biex ji]vela aktar dwaru.

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi jifra[ lis-suldati l-;odda li temmew b’su//ess ir-rekluta;;

Se jinxtraw [elikopter u ]ew; dinghies ;odda g[all-FAM 59 suldat ;did jing[aqdu mal-Forzi Armati minn Matthew Bonett

Waqt i/-/erimonja talpassing out parade filBarracks ta’ {al Luqa, li matulha 59 suldat ;did ng[aqdu mal-Forzi Armati ta’ Malta, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi [abbar li fil-futur qrib se jaslu Malta ]ew; dinghies kbar li se jiswew €2 miljun, li se jservu biex issir g[assa a[jar mal-ib[ra ta’ madwar pajji]na, kif ukoll il-Gvern se jinvesti f’[elikopter ;did g[all-Forzi Armati li jiswa €17-il miljun.

Fid-diskors tieg[u, il-Prim Ministru spjega kif iddinghies u l-[elikopter se jkunu qed ji]diedu ma’ infrastruttura b’sa[[itha li g[andha l-Forzi Armati u li kompliet tissa[[a[ fl-a[[ar snin, fost l-o[rajn bit-tieni ajruplan li sewa €19-il miljun, erba’ patrol boats, sistema ta’ komunikazzjoni u ]ew; lane/ ;odda li ;ew modernizzati. Il-Prim Ministru fakkar ukoll li g[adu kif tlesta wkoll xog[ol fuq hangar ;did li se jilqa’ l-

ajruplani tal-Armata, waqt li fl-istess [in, l-iskwadra marittima bniet blokk ;did li se jtejjeb il-kundizzjonijiet tax-xog[ol tal-membri taliskwadra.

Il-Prim Ministru fa[[ar limpenn tas-suldati l-;odda u [e;;i;hom biex jirrispondu f’kull /irkostanza, maltemp jew bnazzi, lejl jew nhar. Hu spjega li anke f’dan is-settur qed ikomplu jin[olqu limpjiegi f’pajji]na, u semma kif [afna mis-suldati l-;odda kienu jistudjaw l-MCAST qabel g[a]lu li jing[aqdu mal-Forzi Armati, tant li g[andhom kapa/itajiet tekni/i partikolari.

Fost is-suldati l-;odda hemm tnejn li huma l-ewwel ]ew; suldati li qed jigwadanjaw mill-iskema tal-gvern g[all-suldati atleti. F’din liskema, is-suldati ja[dmu 20 sieg[a fil-;img[a malArmata u jit[arr;u g[oxrin sieg[a fid-dixxiplina rispettiva tag[hom, biex jirrappre]entaw lil pajji]na f’kompetizzjonijiet internaz-

zjonali. L-ewwel ]ew; suldati li bbenefikaw minn din l-iskema huma Yessous Azzopardi li b[alissa jinsab l-Ukrajna jirrappre]enta littim nazzjonali tal-futbol ta’ ta[t il-21 sena, kif ukoll Marion Azzopardi li tilg[ab ir-rugby mat-tim nazzjonali u li inzertat l-uniku mara f’dan il-grupp ta’ suldati ;odda.

Il-ma;;oranza tas-suldati l-;odda di;à g[a]lu li jservu u jie[du esperjenza barra minn Malta fuq missjonijiet ta’ Crisis Management ta[t il-kappa tal-Unjoni Ewropea u fuq mandat tanNazzjonijiet Uniti.

Il-Prim Ministru fakkar ukoll li l-Forzi Armati ta’ Malta tag[ti l-aqwa ta[ri; possibbli lill-membri tag[ha, waqt li fl-istess [in suldati Maltin qed ja[dmu id f’id ma’ forzi barranin fil-protezzjoni ta’ vapuri, fost l-o[rajn max-xtut tas-Somalja.

Waqt i/-/erimonja f’{al Luqa, Rudy Emanuel Catania ng[ata l-premju b[ala l-aqwa rekluta g[al din is-sena.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 5 ta‘ Settembru, 2012

10 Opinjoni

Mintoff skont it-tifel ta’ ?ikku Cassar Missieri kien erba’ snin akbar minn Duminku Mintoff. Kien jg[idli li ta’ tarbija hu u ommi kienu jo[duni fi pram f’TalBarrani, meta f’dawk l-in[awi kien hemm biss raba’. Mintoff flimkien ma’ Moira kienu ji;u jilag[bu mieghi.

Nies qosra b’kari]ma

Missieri u Mintoff kienu [bieb sewwa g[alkemm ma kinux jaqsmu flimkien fehmiet politi/i. {afna diskussjonijiet kienu jg[alqu “insomma ?ikk int qatt ma qbilt mag[na”.

Bdejt nikber u Mintoff, Borg Olivier, u l-Arcisqof Gonzi kienu jissemmew ta’ kuljum.

Nies qosra, b’/erta kari]ma, li t-tlieta li huma [admu g[al Malta skond l-ideali tag[hom u l-oqsma fejn [admu. Ftit kienu jaqblu bejniethom, i]da kien hemm mumenti meta b’im[abba g[all-pajji] ing[aqdu (E]empju r-Rundown tas-servizzi).

Meta d[alt jien fil-qasam politiku fhimt li kellhom rispett lejn xulxin, rispett li mhux dejjem kien jidher. Fuq it-tlieta nkiteb [afna, studji saru u issa li t-tlieta salpaw minn fostna, jinkiteb i]jed. F’dan l-artiklu m’iniex se nag[mel anali]i politka. ’Il quddiem, xi [a;a n[a]]e], g[ax g[andi ]-]mien na[seb, infittex u nistudja.

Iltqajt l-ewwel darba ma’ Mintoff ftit ;img[at qabel lelezzjoni ta’ l-1971. Dak i]]mien fuq ix-xandir kienu jsiru sura ta’ konferenzi stampa fejn rappre]entanti tal-gazzetti kienu jag[mlu mistoqsijiet, mog[tija qabel lill-mexxejja politi/i.

Kont nidher g[all-“Il-Poplu” u darba minnhom fl-a[[ar

Dom Mintoff 1916-2012

konferenza li ta’ Mintoff b[ala Mexxej tal-Oppo]izzjoni interrompejtu waqt li kien qed iwie;eb lill-;urnalist ie[or.

G[amilt hekk apposta g[ax kont naf li Mintoff malajr jitlef l-erre u fuq it-televixin min ji]bel u jg[ajjat ma kienx jidher sabi[. Dak il-[in feta[lu u qalli “Wara (meta ni;u g[allmistoqsija tieg[ek) ng[allmek.’

Il-[in tieg[i wasal, wie;eb g[all-mistoqsija tieg[i, imma ma semmhiex l-interruzjoni li kienet mistoqsija: “G[aliex mela rri]enjajt fl-1958 u tfajt lil Malta g[al erba’ snin ta[t gvern Kolonjali.”

Il-programm spicca b’wi// il;id u Mintoff g[amilli s-sinjal biex ikellimni. Mort fejnu u staqsini “Int mhux it-tifel ta’ ?ikku? Missierek, missierek, kif inhu? G[adkom toqg[odu fl-istess dar?” Fhimt li kien g[adda l-maltemp, u bi tbissima tajtu t-tag[rif li ried. Da[al fejnu Salvu Sant u Mintoff talbu jg[addili l-programm talMLP. g[all-elezzjoni.

G[adu g[andi

Salvu li sirt nafu sewwa filParlament, newwilli ktejjeb u jien tlabt lil Mintoff jiffirmah.

G[adu g[andi, il-kotba li xi

[add jag[tini u jiffirma n]ommhom g[alihom. Mintoff kien jag[ti kotba lil missieri dwar l-arkeolo;ija Maltija dedikati fuq quddiem lill“Onorevali Dom Mintoff”.

Saqsieni biex kont sejjer iddar. G[edtlu li kont se naqbad l-a[[ar wa[da tal-linja. Dahar fuq Salvu, “Salv lill-avukat inwassluh id-dar”. Fhimt li xi [add kien tah xi tag[rif fuqi.

Mix-xandir wasalna {al Tarxien, Salvu kien g[afas kemm fela[ imma b’xorti tajba wasalna qawwijin u s[a[. B’xi mod xi [add mil-PN sar jaf b’din ir-rikba u [afna kienu jg[idu “Mintoff wassal lil Peppinu Cassar id-dar.”

Fl-elezzjoni ta’ 1981 mi;;ielda bi kbir, tlajt filParlament. Min[abba li kellna i]jed voti mill-MLP. ma d[alnix il-Parlament b’de/izjoni unanima tal-grupp parlamentari.

D[alna f’Mejju 1983 wara ftehim bejn Eddie Fenech Adami u Mintoff. Ta[didiet ta’ qabel bejn rappre]entanti talpartiti ma kienu waslu mkien.

F’dawk is-snin niftakar dibattiti s[an fil-Parlament meta Mintoff kien aktarx jilbes ;akketta tal-;ilda u /intorin wiesg[a b’bokkla kbira quddiem.

Fil-Parlament dejjem kien jitbissimli u jsellimli. Fl-1987 il-PN wara sittax-il sena flOppo]izzjoni tela’ fil-Gvern, u jien kont responsabbli millqasam tad-djar. Darba g[amel barax fuqi d-deputat G[awdxi Lino Debono.

Meta s-seduta li kienet filg[odu g[alqet, Mintoff g[amili sinjal li ried ikellimni.

Mort fejnu u qalli “Onor ma missekx g[amilt hekk”.

minn Joe Cassar stcassar@maltanet.net

G[edtlu biex ma jg[idlix Onorevoli u qalli “Mela xi trid ng[idlek?” u ssokta li ma mesnix we;ibt hekk, imissni mort l-uffi//ju u staqsejt lilluffi/jali tieg[i x’jag[mlu u hekk fis-seduta ta’ filg[axija kont inkun mg[arraf sewwa.

Mumenti b[al dawn

Mintoff kien jiddejjaq li seduti jsiru filg[odu u filg[axija. Smajt minnu, iddiskutejt il-ka], sibt li l-impjegati kienu mxew sewwa imma tawni aktar tag[rif dwar kif huma [adu /erti de/i]jonijiet.

Darba o[ra staqsieni jekk kontx inpejjep, u qalli li hu kien ilu li ne[[a l-pipa.

Meta miet missieri fl-1996 kien g[ajjatli u qalli “Ibni, missierek kien ra;el, na[seb li ;ieli semmini mieg[ek u qallek kif konna. S[abi jfa[[ruk [afna, kun onest b[alu.” Apprezzajt [afna dak li qalli. Meta mietet martu mort fuqu u tajtu lg[omor.

Tifkiriet ]g[ar, bla tlellix li ma jiksru l-ebda kunfidenzjalità.

Meta xi [add ji;i nieqes, huma [wejje; b[al dawn li ji;uni f’rasi. Fil-qasam politiku g[addejt nofs [ajti. Mintoff g[amel numru ferm akbar ta’ snin.

Niftakru jsemmi lil San Fran;isk t’Assisi b[ala lbniedem li kien jimxi warajh. }gur kien mieg[u fit-tbatija ta’ dawn l-a[[ar snin.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 5 ta‘ Settembru, 2012

Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

Elezzjoni 1998> il-;udizzju fuq il-fatti tal-Labour B[al-lum 14-il sena saret l-elezzjoni bikrija tal1998 meta l-poplu Malti ne[[a l-a[[ar Gvern Laburista li kellna wara biss 22 xahar.

L-eks Gvernatur tal-Istat ta’ New York, flAmerika, Mario Cuomo g[andu kwotazzjoni millaqwa dwar l-elezzjonijiet: il-kampanja jag[mluha bil-poe]ija, i]da mbag[ad jiggvernaw bil-pro]a.

Il-poe]ija tat-twebbil Il-Labour fl-elezzjoni tal-1996 kien infexx filpoe]ija. B[alma qed jag[mel Muscat issa, Alfred

Sant kien g[amel kampanja mimlija twebbil bi kliem sabi[: ‘}vizzera fil-Mediterran’, ‘L-G[oli tal-[ajja Jifnik’, ‘Gvern Laburista ;did ine[[i lVAT’. Meta kienu jistaqsuh ‘kif, kien iwie;eb, nikkonsultaw, kollox pass wara pass.’

Il-pro]a tal-fatti Kif tela’ fil-gvern, Sant qaleb g[all-pro]a. Flok il-VAT, da[[al tliet taxxi tas-sisa li kienu jitilg[u g[al 29 fil-mija. L-g[oli tal-[ajja kkarga. Iffri]a rrabtiet mal-Unjoni Ewropea, i]da l-Ewropej qalulu /ar, ma tistax tgawdi l-vanta;;i tas-s[ubija bla ma tid[ol.

L-esperiment tat-tliet taxxi tas-sisa faqa’ l-Kaxxa ta’ Malta u [affer [ofor rekord. Lino Spiteri nduna u rri]ejna wara [ames xhur. Leo Brincat g[amel Ba;it b’tant taxxi li pprova ja[bihom fid-diskors

tal-Ba;it. Fosthom, ]ieda kbira fil-kontijiet taddawl u l-ilma meta ]-]ejt kien bit-12-il dollaru lbarmil.

Kontijiet, [las g[as-sa[[a, bla stipendji U l-pro]a kompliet. Il-qg[ad f’Malta ]died anke jekk madwar id-dinja l-ekonomiji ta’ pajji]i o[rajn kienu sejrin tajjeb. Is-self-employed naqsu, lekonomija sta;nat. Ma’ 33 taxxa fi 22 xahar, ilLabour da[[al [las g[as-sa[[a u ne[[a l-istipendji.

Il-;lieda bejn Alfred Sant u Dom Mintoff ma kinetx fuq xatt fil-Birgu i]da fuq il-kuxjenza so/jali. Il-Labour kien qed ire;;a’ lura l-kisbiet so/jali ta’ [afna gvernijiet. Kien hawn li dak li

kienu jaduraw spi//aw g[ajruh traditur u ma ridux jafu bih aktar.

Il-Partit Nazzjonalista f’dik il-kampanja ma qabbilx poe]iji. Anzi qal /ar, jer;a’ jda[[al il-VAT u jinnegozja s[ubija fl-Unjoni li tkun de/i]a f’referendum. Dik l-elezzjoni kienet mhux fuq ittwebbil ta’ sentejn qabel i]da fuq ir-realtà talLabour.

Il-Labour dak i]-]mien kien wera xi jsarraf.

Minkejja li ma kienx affa/jat b’sitwazzjonijiet diffi/li b[al lum, b’mod partikulari l-kri]i finanzjarja u l-prezzijiet ta]-]ejt jisparaw m’og[la s-smewwiet, [a de/i]jonijiet li minnhom batew ilfamilji, il-[addiema, i]-]g[a]ag[, b’mod partikulari

l-istudenti. Kien dan il-Gvern Laburista li f’sentejn li g[amel jiggverna dawwar l-istipendju f’dejn, kien bag[at lill-istudenti jisselfu.

B[al-lum 14-il sena il-poplu Malti re;a’ fit-triq Ewropea u fit-triq tat-trasformazzjoni ekonomika li qed ng[ixu llum f’ekonomija moderna u soda li to[loq ix-xog[ol wara li kien induna kemm ilLabour ileqq fid-dehra i]da qares fil-fatti. Illum pajji]na qed igawdi minn de/i]jonijiet li ttie[du minn Gvernijiet Nazzjonalisti wara l-elezzjoni tal1998. Kienu passi g[aqlin li [adu l-mexxejja ta’ pajji]na, b’mod partikulari d-d[ul ta’ Malta flUnjoni Ewropea, u tant de/i]jonijiet o[rajn li wasslu biex illum a[na li a[na.

I]da minkejja dan kollu l-labour baqa’ ma nbidilx, inbidel il-mexxej i]da l-istess ideat u listess stil ta’ tmexxija g[adu jirrrenja. Il-Partit Laburista, irid li jer;a’ jg[aqqadna mal-passat tieg[u. L-a[[ar dikjarazzjonijiet ta’ Karmenu Vella fuq l-Unjoni Ewropea, u li skont hu l-ftehim li Malta g[andha mag[ha jista’ jer;a jinfeta[, jinkwetak mhux ftit. Karmenu Vella uriena li xxetti/i]mu fuq l-Unjoni Ewropea g[adu hemm, ma telaqx, minkejja t-tlellix kollu li qed juri l-partit Laburista.

F’mo[[ kull wie[ed u wa[da minnha g[andna n]ommu l-memorji ta’ dawk is-snin u nikkonfermaw l-fatt li l-Labour Won’t Work.

Partit tal-pinnuri Fl-a[[ar jiem komplejna insegwu l-mod di]onest li qed jimxi bih il-mexxej talMalta Labour Party Joseph Muscat, hekk kif dan qed jibqa’ jag[mel dikjarazzjonijiet barra millkuntest waqt li jikkontradixxi lilu nnifsu dwar diskors li jkun qal qabel.

Log[ob mal-im[u[ elettorali F’kelma o[ra Muscat qed jibqa’ j[awwad l-im[u[ tal-

elettorat u jdur lura minn kliem li jkun qal qabel biex ming[alih se jirba[ punti politi/i. Din hi politika taddilettanti u li tikkonferma kemm politikament Muscat hu mexxej immatur u ming[ajr esperjenza.

Bl-isku]a li l-partit tieg[u sar wie[ed progressiv, Muscat lest li jintg[o;ob ma’ kul[add u jinsa l-prin/ipji t-

tajba basta jirba[ il-voti ming[and kul[add.

Dan hu l-mod li qed jimxi bih dan il-bniedem li g[andu g[atx kbir li jkun fuq issi;;u tal-poter u ma jifla[x jistenna ;urnata aktar floppo]izzjoni. I]da dan m’huwiex il-mod ta’ kif g[andu jimxi mexxej politiku.

Jekk wie[ed i[ares lejn ilPrim Ministru Lawrence Gonzi jifhem kif il-mod ta’ tmexxija hi xorta o[ra u kul[add jaf fejn qieg[ed malPartit Nazzjonalista filGvern. Il-Partit Nazzjonalista jibqa’ partit li jg[o]] ilprin/ipji tieg[u u ma jasalx jag[mel dikjarazzjonijiet lil hinn mill-prin/ipji tieg[u basta jintg[o;ob ma’ sezzjoni partikulari ta’ nies.

Il-Partit Nazzjonalista ta[t it-tmexxija ta’ Lawrence Gonzi b[ala Prim Ministru

Evarist Bartolo qal, ftit jiem biss wara li Muscat kien elett mexxej tal-MLP> “aktar ma l-affarijiet jidhru li qed jinbidlu, aktar ma jkun qed jinbidel xejn”.

ma’ jilg[abx g[all-gallarija biex jidher sabi[ ma’ kul[add i]da lest li jie[u de/i]jonijiet ibsin u mi]uri mhux popolari basta jibqa’ miexi mal-prin/ipji tieg[u.

Sfidi ta’ ]minijiet moderni

Dan hu dak li jag[mel ilPartit Nazzjonalista b[ala partit popolari u b’sa[[tu g[ax jimxi fuq dak li sawwru matul i]-]mien, jara x’inhuma l-isfidi ta]]minijiet moderni u jimmodernizza lilu nnifsu skont l-isfidi u l-[ti;iet ta’ dak i]-]mien u mhux biex jidher sabih mal-elettorat.

Il-labour ta’ Muscat sar partit tal-pinnuri, jdur skont ir-ri[ li jkun qed jonfo[. Sar partit ming[ajr ebda valuri tant li l-laburisti stess m’g[adhomx jag[rfu lil partit li tant [abbu matul [ajjithom.

Kollox u kul[add

Muscat qed jg[id iva lil kul[add, qed iwieg[ed kollox u lil kul[add u sakemm g[adu fl-oppo]izzjoni qed jipprova ma ji;;ieled ma’ [add biex sal-a[[ar ;urnata

tal-votazzjoni jibqa’ jidher sabi[ ma’ kul[add.

Wara l-elezzjoni, u jekk ikun la[aq Prim Ministru, se nkunu qed naraw lil Muscat xorta o[ra hekk kif se jkun qed i[abbat wi//u malweg[di kollha li jkun g[amel qabel l-elezzjoni u ddikjarazzjonijiet sbie[ li g[amel lil kul[add biex jirba[ il-voti tal-ma;;oranza.

Dan hu dak li qed jag[mel Muscat: il-politiku b[al dak il-lupu li jbiddel sufu i]da mhux g[emilu. Fuq kollox dak li qed jag[mel illum Muscat jaf i;ib fix-xejn il[idma g[aqlija li g[amilna a[na b[ala PN f’dawn la[[ar snin biex naraw li pajji]na jibqa’ miexi ‘l quddiem fl-isfond tal-kri]i ekonomika dinija.

Jibqg[u l-istess Ner;a’ infakkar f’dak li kien qal l-eks Ministru

Laburista Evarist Bartolo ftit jiem biss wara li Muscat kien elett mexxej tal-PL: “aktar ma l-affarijiet jidhru li qed jinbidlu, aktar ma jkun qed jinbidel xejn”. {bieb ftakru sew din id-

minn David Casa, MEP david.casa@europarl.europa.eu

dikjarazzjoni ta’ Bartolo g[aliex tassew tispjega rrealtà tal-PL ta[t it-tmexxija ta’ Muscat. Il-mexxej laburista qed jag[ti limpressjoni li qed ibiddel kollox i]da fir-realta’ ma biddel xejn.

G[alkemm qed jag[ti limpressjoni li qed ibiddel [afna, Muscat ftit jista’ jag[mel dan g[aliex kif jg[id l-a[[ar billboard tal-PL ‘Futur li jg[aqqadna malpassat’. Il-futur tal-MLP hu bl-istess nies li fis-snin 70 u 80 [admu ta[t l-era ta’ Dom Mintoff b[ala Prim Ministru ta’ Malta. Kul[add jaf x’kien ir-ri]ultat ta’ dik l-era politika f’pajji]na.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 5 ta‘ Settembru, 2012

12 Ittri

It-triq lejn il-beatifikazzjoni ta’ Dun Mikiel Attard Sur Editur, Qrajt i]-]ew; pa;ni ta’ ‘Attwalita’ li ppublikajt fil-;urnal In-Nazzjon tat-22 ta’ Awwissu, kitba ta’ Joe M. Attard.

Kien fih [afna tag[rif utli dwar dan is-sa/erdot li g[adu kemm beda t-triq twila u diffi/li lejn il-beatifikazzjoni.

B[ala sa/erdot impenjat fil-[idma li qed issir g[all-beatifikazzjoni ta’ Madre Margerita, Fundatri/i tasSorijiet Fran;iskani tal-Qalb ta’

:esù u ta’ Dun Mikiel Attard, sacerdot G[awdxi, xtaqt nikkoriegi xi ine]attezzi li dehru f’din il-kitba.

L-ewwelnet mhux e]att jing[ad li Dun Mikiel hu l-”ewwel wild G[awdxi” lejn il-beatifikazzjoni.

L-ewwel wild hi Madre Margerita u kif stqarr il-Prefett tal-Kongregazzjoni tal-Qaddisin, nittamaw li s-sena ddiehla din “l-ewwel wild G[awdxija” tkun tista’ tissejja[ “Venerabbli” bl-

approvazzjoni tal-eroj/ita’ tal-virtujiet tag[ha.

F’nofs l-imsemmi artiklu wara li nkiteb “forsi fi zmien mhux ‘il bog[od, G[awdex ukoll ikollu lewwel beatu tieg[u” - “beatu” g[ax maskil, imma mhux ta’ min jinsa li hemm il-possibbilta tal-”beata” wkoll - kompla “u dan hu biss miraklu bog[od bl-intercessjoni tat-twajjeb Dun Mikiel”.

Altru li mhux BISS il-miraklu ’l bog[od. Kemm hemm [idmiet xi jsiru qabel li fil-ka] ta’ Madre Margerita di;à saru!

Nittama li dawn i]-]ewg kummenti ji//araw ftit aktar dak li nkiteb flAttwalità ta’ nhar l-Erbg[a tal-;urnal tieg[ek.

Dun Guzepp Gauci

Victoria, Gozo

Tislima lil Lawrence Farrugia Sur Editur, Kien bix-xieraq li l-Kazin tal Banda Vittoriosana San Lawrenz, din is-sena fakkar il-25 sena ta’ [idma tal-President fil-jiem li kellna l-festa tal- Padruna ta’ din il-belt Rebbie[a tag[na.

Lawrence Farrugia li okkupa s siggu ta’ President ta’ din isSo/jetà Mu]ikali sewwa sew wara Paul Mallia li wkoll kien la[aq g[alaq l-istess epoka ta’ ]mien b[ala President.

Lawrence Farrugia b’kura;; mexxa [idma f’din is- So/jetà Mu]ikali li [alliet tant frott, u llum nistg[u ng[idu li l-Ka]in minkejja diffikultajiet li tiltaqa’ mag[hom kull so/jetà simili, g[amel progress f’kull qasam. Il-Palazz u]at bhala sede jirrikjedi kontinwament kura me[tie;a.

Ng[idu li wara bosta snin, il-Ka]in illum g[andu pjan/ier talBanda tassew sabi[,waqt li fis-sede saru tant xog[lijiet. Lawrence Farrugia g[araf ji;bed tant [bieb benefatturi wkoll biex il-Banda tkompli bil-[idma tag[ha u ]]omm il presti;ju tag[ha.

Barra minn hekk, hu mexxa wkoll g[al bosta snin l-G[aqda tal Baned wara l-mewt tas-Sur Delia li kien il-fundatur. Kien g[alhekk xieraq li s-So/jetà Mu]ikali wettqet kun/ert bandistiku ad unur tieg[u. Bla dubju li f’kull [idma dejjem sab l-g[ajnuna ta’ s[abu kollha kumitat u membri u dan dovut g[al mod edukat u ;entlom li jmexxi g[aqda b[al din.

Waqt li nifir[ulu nawgurawlu g[al ;ejjini.

Lorenzo Zahra

Il-Birgu

Grazzi mill-Missjoni Sur Editur, Nixtieq nirringrazzja lil-Mission Fund tad-donazzjoni ta´€1,500 li rcivejt dan l-a[[ar. Din hi g[ajnuna kbira g[ax-xog[ol tag[na hawnhekk li jikkonsisti fix-xog[ol pastorali, visti lill-anzjani u lillmorda u t-taqsim tal-ikel lill-fqar li jigu d-dar tag[na.

Nixtieq in[ajjar lil dawk li jaqraw dan l-artiklu biex ikomplu jg[inu lill-Mission Fund fix-xog[ol kbir u sabi[ li qed tag[mel billi tibg[atu bolol uzati u donazzjonijiet. Dawn id-donazzjonijiet jistg[u jintbg[atu online jew permezz ta´ direct bank transfer lil wiehed minn dawn l-accounts: HSBC (Account No: 061 197 448 050), BOV (Account No: 163 007 980 19), APS (Account No: 200 008 207 62) or BANIF (Account No: 000 879 631 01). Tistg[u ssibu aktar informazzjoni fil- websajt: www.missionfund.org.mt.

Grazzi darb´ohra u ni]guralkom li nkompli niftakar fil-bosta benefatturi tal-Mission Fund [ajjin u mejtin fit-talb u fil-quddies tag[na ta´ kuljum. . Marie Louise Grech CMT mill-Polonja

Sr

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 5 ta‘ Settembru, 2012

A[barijiet ta’ Barra 13 minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

IS-SIRJA

Livell rekord ta’ refu;jati In-Nazzjonijiet Uniti qalet li ’l fuq minn 100,000 Sirjan [arbu minn pajji]hom f’Awwissu u b’din tkun log[la statistika g[al xahar wie[ed mill-bidu tal-konflitt fis-Sirja li kien faqqa’ f’Marzu tal-2011.

Intant, il-UNHCR, l-a;enzija tar-refu;jati tan-NU, tg[id li /-/ifra kwa]i tirdoppja ttotal tar-refu;jati (Sirjani) g[al 235,300 ‘fi spazju ta’ xahar’.

L-a[[ar /ifri ng[ataw meta Peter Maurer, li jmexxi lKumitat Internazzjonali tasSalib l-A[mar (ICRC), kien qed jiltaqa’ fis-Sirja malPresident Sirjan Bashar alAssad u fejn talab biex il[addiema tal-g[ajnuna filpajji] partikulari jing[ataw aktar a//essi g[al /erti bnadi.

Rapporti qalu li l-laqg[a qasira kienet anki ‘po]ittiva’, bit-televi]joni Sirjana ssostni li Assad ‘jappo;;ja l-[idma umanitarja tal-ICRC fis-Sirja

dment li tibqa’ indipendenti u imparzjali’.

L-indikazzjonijiet huma li Awwissu kien l-aktar xahar vjolenti g[as-Sirja u fejn kienu rrappurtati aktar minn 5,000 maqtula. Intant (u bil;lied ikompli jirranka) Melissa Fleming, b[ala kelliema ewlenija g[all-ICRC, irreferiet g[al ‘numri straordinarji ta’ refu;jati’ fost eskalazzjoni sinifikanti filmoviment ta’ persuni, li jinkludu nies li qed ifittxu l-kenn politiku.

Hu minnu wkoll li n-numru ta’ refu;jati ‘mhumiex irre;istrati’ u li marru filpajji]i li jaqsmu fruntiera mas-Sirja jista’ jkun og[la mill-235,300 ‘stabbiliti’ – bitTurkija dda[[al ’il fuq minn 80,000 ru[ u bi 8,000 o[ra qed jistennew mal-fruntieri tag[ha mas-Sirja. Dan meta l:ordan qed jg[id li da[lu mal-183,000 Sirjan fit-territorju tieg[u.

L-AFGANISTAN

Attakk waqt funeral Aggressur suwi/ida u]a l-isplussivi biex joqtol tal-anqas 25 persuna /ivili waqt funeral li kien qed isir fil-provin/ja ta’ Nangarhar lejn il-Lvant. Il-funeral inkwistjoni kien ta’ membru anzjan u influwenti ta’ tribù, bil-Gvernatur tad-distrett ta’ Dur Baba jispi//a fost g[exieren ta’ midruba.

In-nies tal-lokalità fl-a[[ar jiem kienu qamu kontra militanti tat-Taliban u uffi/jali tas-servizzi sigrieti Afgani qed jg[idu li l-azzjoni suwi/ida se[[et ‘b[ala tpattija min-na[a tat-Talibani li bag[tu lill-aggressur fost il-;emg[a tan-nies li marru jesprimu r-rispett waqt il-funeral’.

Barack Obama jie[u b’idejn il-Gvernatur ta’ Louisiana Bobby Jindal fl-ajruport ta’ New Orleans (Reuters)

L-ISTATI UNITI

Jiem impenjattivi g[al Obama u l-Partit Demokratiku Il-President Amerikan Barack Obama qed jappella lill-votanti waqt li jinsisti li ‘jemmen fil-kapa/ità tal[addiem Amerikan’; bilKonvenzjoni Nazzjonali talPartit Demokratiku j[ejji g[al diskorsi importanti mill-istess President, martu Michelle Obama u l-eks President (Demokratiku) Bill Clinton.

L-appell partikulari ta’ Obama sar fl-Istat ta’ Ohio u f’lejliet din il-Konvenzjoni – meta l-Partit Demokratiku filGvern irid jenfasizza ‘l-kisbiet ekonomi/i’ min-na[a talPresident li f’Novembru jikkonfronta lill-kandidat Repubblikan Mitt Romney flelezzjoni g[all-White House.

Il-Konvenzjoni Nazzjonali

tad-Demokrati/i, li qed issir f’Charlotte, fl-Istat ta’ North Carolina, g[andha programm ta’ tlett ijiem u ssegwi lKonvenzjoni tal-Partit Repubblikan li saret il-;img[a l-o[ra fi Florida.

Intant, Obama u l-Vi/i President Amerikan Joe Biden (mill-;did) se jkunu innominati formalment b[ala kandidati g[all-karigi attwali (u f’ka] ta’ mandat ;did ta’ tmexxija) – b’Michelle Obama u xi Sindki ta’ bliet ikkontrollati midDemokrati/i jkunu fost lewwel kelliema fil-konvenzjoni li tag[laq g[ada b’diskorsi tal-President u l-Vi/i President tal-Istati Uniti.

Il-President, fil-bidu tal;img[a, ]ar l-in[awi ta’

Lousiana u meta t-territorju talGulf Coast g[adu qed jiffa//ja l-impatt tal-g[arg[ar u l-qtug[ fil-provvista tad-dawl dovuti g[al Urugan Isaac li sewa l[ajja ta’ seba’ persuni.

Barack Obama tkellem dwar ‘il-qerda enormi’ u fa[[ar lil kull min [a l-inizjattiva biex isalva l-[ajja flimkien mal[idma min-na[a tal-awtoritajiet federali u tal-Istat biex jikkontrollaw l-emer;enza.

Fil-pre]ent fadal l-eluf ta’ persuni evakwati li g[adhom jg[ixu f’xelters, inkella mal-[bieb u lqraba – b’Obama jwieg[ed li lGvern ta’ pajji]u se jistinka biex i[affef ‘kull de/i]joni me[tie;a’ [alli ja//erta li r-re;jun kollu jkun protett bis-sistemi adegwati li jilqg[u g[all-maltemp tal-futur.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 5 ta‘ Settembru, 2012

14 A[barijiet ta’ Barra IN-NEPAL

Studju jindika l-istrate;iji tat-tigri waqt il-konflitt mal-bniedem dwar ri]orsi

It-tigra....Mill-bidu tas-Seklu G[oxrin, il-popolazzjoni dinjija tat-tigri slava; ni]let b’97 fil-mija u g[al xi 3,000 annimal tal-ispe/i

It-tigri fin-Nepal jidhru li – litteralment – qed jaddottaw ‘xifts ta’ bil-lejl’ biex jevitaw kuntatti mal-bnedmin u skont ir-ri/erka ta’ skwadra internazzjonali li pubblikaha l;urnal Proceedings of the National Academy of Sciences.

Dawn il-qtates slava; m’humiex is-soltu mag[rufa li jwettqu l-ka//a jew ‘jimmarkaw it-territorju tag[hom’ f’[inijiet spe/ifi/i talgurnata i]da l-istudju li jibba]a fuq it-tigri fil-Park Nazzjonali ta’ Chitwan (zona komuni g[all-bnedmin u l-annimali inkwistjoni) qed juri li t-tigri ‘jippreferu u j[ossuhom aktar komdi b’li jirriservaw lattivitajiet tag[hom g[al billejl’.

Ir-ri]ultati tal-istudju jmorru kontra l-idea konvenzjonali li ttigri je[tie;u l-massimu talispazju ming[ajr il-pre]enza tal-bniedem. Dan jista’ jwassal g[al sitwazzjonijiet fejn in-nies ikunu je[tie;u jibdlu l-lokalità inkella f’po]izzjoni fejn la//ess tag[hom g[ar-ri]orsi jispi//a kompromess biex i[allu l-ispazju g[at-tigri.

Neil Carter, ko-awtur talistudju u li ;ej mill-Unversità ta’ Michigan, fl-Istati Uniti,

jispjega li dan jinvolvi konflitt fundamentali dwar ir-ri]orsi u meta l-bnedmin u t-tigri je[tie;u l-istess ri]orsi.

Carter jg[id li jekk wie[ed jimxi fuq l-idea tradizzjonali li t-tigri jistg[u jg[ixu biss jekk jing[ataw l-ispazju g[alihom se jkollok dejjem sitwazzjoni ta’ konflitt... Dan g[aliex jekk (f’din is-sitwazzjoni) l-priorità ting[ata lin-nies, allura t-tigri li se jbatu u bl-affarijiet jirri]ultaw bil-kontra f’ka] li lg[a]la tkun bil-maqlub.

It-tigri jidhru aktar disposti li jo[or;u wara n]ul ix-xemx Il-Park ta’ Chitwan, qalb wied fir-re;jun tal-Himalayas, hu r-residenza ta’ xi 121 tigra.

Hemm anki n-nies li jg[ixu fillimiti tal-park u li jiddependu mill-foresta g[all-injam u l[axix, u meta ju]aw anki ttoroq li jg[addu mill-istess foresta.

Sadattant, Carter, li u]a sistema li tibba]a fuq it-tag[mir fotografiku biex jaqbad lattività f’dawn il-bnadi, itenni li

– skont l-anali]i ta’ eluf ta’ ritratti – il-bnedmin u t-tigri qed ju]aw l-istess rotot i]da f’[inijiet differenti tal-jum.

Fl-istess [in, il-kameras

iddokumentaw preferenza g[allejl min-na[a tat-tigri u peress li n-nies – fil-parti kbira – jevitaw il-foresta matul il-lejl, it-tigri jidhru aktar disposti li jo[or;u u jilg[abu wara n]ul ix-xemx.

Carter anki jis[aq li lkundizzjonijiet g[at-tigri f’Chitwan huma tajbin u li lforesti qed jer;g[u ji;;eneraw ru[hom ‘il hinn mil-limiti talpark.

Madankollu, hu fatt li n-nies, inklu]i turisti, qed jg[addu regolarment mill-foresti ta’ Chitwan, u Carter jinsisti li ttigri je[tie;u ju]aw l-istess spazju tan-nies jekk g[andhom ikollhom futur vjabbli..

Fil-fatt, hu jtenni li dak li qeg[din jaraw f’Chitwan hu kas fejn it-tigri qed jadottaw g[al /erti sitwazzjonijiet biex igawdi kul[add.

Dan fost awgurju li l-ispe/i tat-tigri jibqg[u protetti minn kull aspett u waqt li n-nies lokali jkollhom l-a//ess g[allaffarijiet me[tie;a g[allg[ajxien qalb il-foresta.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 5 ta‘ Settembru, 2012

A[barijiet ta’ Barra 15 SPANJA

Ine[[u l-immigranti illegali minn fuq g]ira Il-Pulizija ta’ Spanja u l-Marokk wettqu azzjoni kon;unta biex ine[[u numru sostanzjali ta’ immigranti illegali ta’ nazzjonalità Afrikana minn Isla de Tierra; g]ira /kejkna u di]abitata qrib [afna tat-territorju Marokkin.

L-istess g]ira titqies b[ala ‘punt ta’ a//ess fa/li’ g[all-Ewropa bl-immigranti inkwistjoni jaslu hemmhekk proprju l-;img[a lo[ra – anki waqt li grupp ie[or ta’ immigranti kien qed jipprova jaqsam fence li jissepara l-Marokk mit-territorju (Spanjol) ta’ Melilla.

L-awtoritajiet jemmnu li ]-]ew; azzjonijiet kienu jinvolvu ‘traffikar ta’ bnedmin kordinat mill-mafju]i’, bil-Pulizija Spanjola lbiera[ tevakwa g[exieren ta’ immigranti minn Isla de Tierra u tg[addihom ‘kontra qalbhom’ lill-awtoritajiet Marokkini.

Il-g]ira Isla de Tierra tifforma parti mill-ar/ipelago ta’ Alhucemas qrib ta’ Melilla – li, flimkien maz-zona Spanjola /kejkna ta’ Ceuta (u li wkoll tinsab ’il barra mill-kosta talMarokk) tattira l-mijiet tal-eluf tal-immigranti li huma ddisprati biex ja[arbu mill-faqar u l-inkwiet politiku ta’ pajji]hom.

L-ispinta fl-immigrazzjoni illegali lejn Spanja u li tag[ha ilhom jin]ammu r-rekords mill-2000 wasslu biex l-awtoritajiet Spanjoli u Ewropej jirrinfurzaw is-sigurtà u jibnu tliet ‘[itan’ (fences) f’Melilla u Ceuta.

L-UNJONI EWROPEA

Pronostiku negattiv minn ‘Moody’s’ L-a;enzija Moody’s naqqset il-pronostiku g[allcredit rating ‘AAA’ talUnjoni Ewropea g[al wie[ed ‘negattiv’ filwaqt li wissiet li l-po]izzjoni (rating) ta’ dan ilgrupp ta’ pajji]i tista’ ’l quddiem ting[ata evalwazzjoni inferjuri.

Kelliema g[al Moody’s qalu li l-pass jirrifletti l-aspettativa negattiva g[ar-ratings tal-pajji]i kontributuri ewlenin g[all-ba;it tal-UE u wara li la;enzija, aktar kmieni fissena, po;;iet ir-ratings tal:ermanja, Franza, l-Olanda u r-Renju Unit fuq hekk imsejja[ ‘negative outlook’.

Skont Moody’s dawn ilpajji]i kollha spi//aw esposti g[all-kri]i tad-dejn fir-re;jun u b’dan jaffettwa kemm (ilpajji]i) ‘jifil[u g[all-kreditu’.

Intant, l-a;enzija sostniet li f’ka] ta’ ‘pressjoni partikular-

ment qawwija’, il-pajji]i membri ta’ kategorija ‘AAA’ ikunu aktar disposti li jie[du [sieb l-obbligi tad-dejn ‘tag[hom’ milli jag[tu prijorità lill-obbligi tad-dejn kollettivi tal-UE. L-a;enzija g[aldaqstant spjegat, fost o[rajn, li ‘wie[ed bir-ra;un jassumi li l-livell tal-kreditu g[all-UE g[andu jirrifletti l-livell tal-kreditu tal-aktar stati membri b’sa[[ithom minn fost is-27 pajji] tal-Unjoni’.

Il-:ermanja, Franza, lOlanda u r-Renju Unit flimkien jag[mlu tajjeb g[al 45 fil-mija tal-ba;it tal-UE u Moody’s wissiet li f’ka] li jonqsu l-credit ratings ta’ dawn il-pajji]i ewlenin, kapa/i jirri]ulta effett ‘inevitabbli’ g[all-evalwazzjoni tal-UE b[ala entità s[i[a.

Michael Clarke Duncan waqt il-‘BET Awards’ tal-2010 f’Los Angeles (Reuters)

L-ISTATI UNITI

Imut l-attur Michael Clarke Duncan li kiseb fama g[al ‘The Green Mile’ L-attur Michael Clarke Duncan, li kiseb prominenza internazzjonali g[all-interpretazzjoni ta’ ra;el ikkundannat g[all-mewt filfilm /elebri The Green Mile, miet l-isptar f’Los Angeles, fl-età ta’ 54 sena.

Duncan, eks bodyguard u li kien twil 1.93 metri, ma rkupra qatt mill-effetti ta’ attakk f’qalbu li sofra f’Lulju i]da m’hemmx dubju li n-nies se jibqg[u jiftakruh b[ala ‘John Coffey’, il-pri;unier fuq Death Row bi kwalitajiet straordinarji, u li hu interpreta b’daqs-

tant konvinzjoni f’The Green Mile.

Fl-1999, Duncan ;ie nnominat g[al Oscar g[all-film ibba]at fuq ir-rumanz ta’ Stephen King u li kellu anki lill-attur Tom Hanks f’parti prin/ipali.

Intant, hu [adem ukoll fil-films Armageddon (mal-attur Bruce Willis) u Talladega Nights (ma’ Will Ferrell) minbarra li [a sehem fi programmi (sitcoms) popolari g[at-televi]joni u li jinkludu Two and a Half Men.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 5 ta‘ Settembru, 2012

16 Lokali

Impenn f’waqtu mis-servizzi ta’ emer;enza wara l-maltemp Diversi entitajiet governattivi kienu impenjati f’[idmiet ta’ salvata;;, tindif jew g[ajnuna o[ra waqt u wara l-maltemp li [akem il-g]ejjer Maltin il-{add filg[axija u matul il-jum tatTnejn. {addiema mid-Dipartiment tat-Tindif fi [dan il-Ministeru g[ar-Ri]orsi u l-Affarijiet Rurali kkon/entraw il-[idma ta’ tindif tag[hom fl-in[awi ta’ {al Balzan, Birkirkara, l-Imsida u {al Qormi.

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi, akkumpanjat millMinistru George Pullicino, ilbiera[ ]aru l-Imsida fejn iltaqg[u mal-[addiema u raw ixxog[ol ta’ tindif li kien g[addej.

Il-Ministru Pullicino fisser kif matul il-jum tal-biera[ in;abru madwar 125 tunnellata ta’ terrapien jew materjal ie[or minn Triq il-Wied.

Diversi gafef intu]aw biex in;abar [afna materjal u [mie; li ostakolaw it-toroq u komplew i]idu mal-g[arg[ar, partikularment fi Triq il-Wied, Birkirkara u l-Imsida. Fil-fatt Triq il-Wied kollha ng[alqet g[at-traffiku biex isiru tiswijiet ur;enti fuqha.

L-ilmijiet kbar qalg[u ttarmak f’diversi partijiet tat-triq; diversi karozzi wkoll in;arru mill-g[arg[ar u spi//aw meqruda. Kien hemm ukoll dar qadima f’tarf il-wied li partijiet minnha waqg[u.

Si;ar imqa//tin, knaten u ;ebel kbir ie[or tne[[ew mittoroq arterjali u ;ew trasportati f’numru ta’ trakkijiet. Il[addiema mid-Dipartiment tatTindif ]aru wkoll il-widien li kienu mi]g[uda bl-ilma kif ukoll ne[[ew xi terrapien minn quddiem diversi [wienet, djar u vetturi. {idma simili saret ukoll f’G[awdex.

Matul il-jum tat-Tnejn, l-istess [addiema kienu impenjati biex eliminaw il-[amrija li [onqu numru ta’ toroq arterjali. Minna[a tag[ha Transport Malta bdiet ukoll [idma biex tirran;a ammont kbir ta’ toroq li ntlaqtu mill-maltemp.

Patrick Murgo, id-Direttur

tad-Dipartiment tal-Protezzjoni ?ivili fisser l-impenn u ddedikazzjoni tal-pumpieri li [admu bla waqfien bejn il-{add u t-Tnejn.

Id-Dipartiment laqa’ l-ewwel sej[iet il-{add filg[axija wara li tromba kbira [akmet il-g]ejjer Maltin, partikularment finnofsinhar ta’ Malta, fil-Mellie[a u f’G[awdex. Membri midDipartiment g[enu biex [adu [sieb xi strutturi li ;arrbu [sarat kbar jew li kienu ta’ periklu g[an-nies kaw]a tal-irjie[ qawwija.

Il-[idma ta’ salvata;; bdiet malli bdiet nie]la x-xita qalila tTnejn filg[odu: il-pumpieri salvaw [afna nies li nqabdu filkarozzi tag[hom min[abba lg[arg[ar fit-toroq jew filwidien. Intalbet assistenza lil xi persuni li tkaxkru mill-ilmijiet u saret tfittxija g[alihom li rri]ultat fin-negattiv. Dan wara li l-Pulizija kkonfermat li dawn instabu qawwijin u s[a[.

Malli x-xita waqfet it-Tnejn filg[odu, beda x-xog[ol talippumpjar tal-ilma minn diversi, binjiet, residenzi u postijiet taxxog[ol. F’dan l-istadju taw issehem tag[hom membri millistazzjonijiet kollha tadDipartiment kif ukoll numru ta’ voluntieri tad-Dipartiment kif ukoll o[rajn mis-St. John Rescue Corps u mill-Emergency Fire & Rescue Unit.

Meta se[[et maltempata qalila o[ra o[ra t-Tnejn waranofsinhar, id-Dipartiment tal-Protezzjoni ?ivili re;a’ ssejja[ biex assista f’[idmiet ta’ salvata;; madwar Malta kollha, spe/jalment f’Birkirkara u flImsida. Membri mill-istazzjon tax-Xemxija assistew f’operazzjonijiet ta’ salvata;; fi/-/entru ta’ Malta.

Numru ta’ taqsimiet tal-Forzi Armati ta’ Malta (FAM) g[enu wkoll fil-[idma ta’ tindif u g[ajnuna o[ra li kien hemm b]onn fil-maltempati kif ukoll wara. Suldati mit-Taqsima Marittima kienu pre]enti fuq dinghy fin-na[a t’isfel tal-Imsida f’ka] li persuni n;arrew millg[arg[ar.

Wara l-jumejn ta’ maltemp li g[amlu lbiera[ [are; temp mill-isba[ (Ritratti> Martin Agius)

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi flimkien mal-Ministru George Pullicino ]aru x-xog[lijiet ta’ tindif fi Triq il-Wied l-Imsida

Karozza li spi//at tkaxkret mal-ilma fil-Wied tal-Imsida

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 5 ta‘ Settembru, 2012

18 A[barijiet ta’ Barra IR-RENJU UNIT

Kristjani jinsistu ‘bid-dritt tal-fidi’

FRANZA> Tfal tal-iskola elementari jistennew il-bidu tal-klassijiet fil-belt ta’ Marsilja, u meta g[adha kemm fet[et is-sena skolastika ;dida f’dan il-pajji] (Reuters)

Erba’ Kristjani Britanni/i li jg[idu li tilfu l-impjieg b’ri]ultat ta’ diskriminazzjoni kontra l-fidi reli;ju]a li j[addnu qed iressqu l-ka]i rispettivi lill-Qorti Ewropea dwar id-Drittijiet Umani – u meta fost dawn hemm eks [addiema ma’ linja tal-ajru li s-superjuri tag[ha kienu waqqfuha milli tilbes ;i]irana bil-kur/ifiss waqt il-[in taxxog[ol.

Il-mara partikulari, Nadia Eweida, kienet ta[dem b[ala check-in clerk ma’ British Airways u din spi//at titlef xog[olha b’ka;un talkwistjoni.

Sadattant, infermiera li jisimha Shirley Chaplin spi//at ittrasferita mill-post tax-xog[ol fuq direttiva tar-Royal Devon and Exeter NHS Trust hospital u g[all-istess ra;uni ta’ Nadia Eweida.

I]-]ew; ka]i l-o[ra jinvolvu lil Gary McFarlane, li jag[ti lpariri dwar ir-relazzjonijiet u li tke//a mill-kumpanija Relate wara li dan ‘[ass li filkuxjenza ma kellux jipprovdi pariri g[al persuni omosesswali, u Lilian Ladele, re;istratur ta]-]wie; li rrifjutat li twettaq /erimonji ta’ ]wie; /ivil bejn persuni tal-istess sess f’Londra.

Dawn l-erba’ kollha tilfu lka]i (separati) li tressqu quddiem it-tribunali talimpjiegi u fejn insistew li kienu diskriminati fuq ba]i tattwemmin reli;ju].

Intant, osservaturi jaqblu li dde/i]joni mill-Qorti Ewropea tad-Drittijiet Umani kapa/i t[alli ‘impatt storiku’ fuq ilbidla so/jali u wara li l-erbg[a ng[ataw l-appo;; millKummissjoni (Britannika) g[all-Ugwaljanza u d-Drittijiet Umani – u wara li l-ma;istrati interpretaw il-li;ijiet talugwaljanza b’mod ristrett i]]ejjed fir-rigward tal-fidi firreli;jon.

Ing[ad ukoll li din issitwazzjoni wasslet biex ilkumpaniji li jimpjegaw in-nies jispi//aw ‘jag[fsu ]-]ejjed’ fuq l-a;ir ta’ Kristjani skont dak li jemmnu fih u b’entitajiet o[ra jtennu li ‘fl-erba’ ka]i, ilpersuni partikulari setg[u kellhom it-twemmin tag[hom rispettat u ming[ajr effett g[al [addie[or’.

Madankollu, s-So/jeta Sekulari Nazzjonali, li tmexxi kampanja kontra l-’privile;; reli;ju]’, qalet li f’ka] li l-Qorti Ewropea to[ro; favur l-erba’ persuni tkun qieg[da ddg[ajjef il-li;i dwar l-ugwaljanza firRenju Unit.

L-ISTATI UNITI

L-ikel organiku ma j]idx is-sa[[a Ri/erkaturi fl-Università ta’ Stanford qed jg[idu li l-konsum talikel organiku ‘ma jag[milx il-bniedem aktar b’sa[[tu’ – g[alkemm dan it-tip ta’ dieta kapa/i tg[in biex persuna tkun anqas ‘esposta g[all-pesti/idi’.

It-tabiba Crystal Smith-Spangler, l-awtur ewlieni tal-anali]i, sostniet li hemm [afna ra;unijiet g[aliex persuna tag[]el l-ikel organiku u meta [afna jemmnu li dan huwa aktar sustanzju] – madankollu, hi u lkollegi tag[ha li [admu fuq l-istudju baqg[u xi ftit sorpri]i li l-ka] mhux minnu.

Fil-fatt, Smith-Spangler qed tg[id li m’hemmx wisq differenza bejn l-ikel organiku u dak konvenzjonali ‘u jekk kemm-il darba inti bniedem adult u qed (f’Kalifornja)

tibba]a d-de/i]joni (g[a]la) fuq kriterji ta’ sa[[a’.

Ir-ri/erkaturi (li l-[idma tag[hom spi//at ippubblikata fil-;urnal Annals of Internal Medicine) analizz aw ’il fuq minn mitejn studju tal-kontenut u l-kisbiet g[as-sa[[a asso/jati mal-ikel organiku u mhux organiku.

Intant, ma dehret l-ebda differenza spe/ifika bejn il-kontenut tal-ikel mil-lat ta’ nutrizzjoni – g[alkemm hemm daqs tletin fil-mija anqas /ans li l-ikel organiku jista’ jkun fih il-pesti/idi.

Fl-istess [in, il-kriti/i fissru l-[idma tarri/erkaturi fl-Università ta’ Stanford b[ala ‘inkonklussiva ’ u qed isej[u g[al aktar studji ta’ dan it-tip.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 5 ta‘ Settembru, 2012

20 Ambjent

Vodafone tippromwovi l-e-billing biex tnaqqas l-impatt ambjentali Vodafone Malta hi impenjata li tnaqqas ilcarbon footprint tag[ha u wa[da mill-inizjattivi li lkumpanija ilha tippromwovi g[al dawn l-a[[ar snin hi s-

sistema tal-e-billing.

Il-kumpanija issa g[andha aktar minn 41,000 klijent li g[andhom is-sistema tal-ebilling u sa Awwissu 2012, 79 fil-mija tal-klijenti

Is-sistema ta’ e-billing hi biss wa[da mill-inizjattivi li Vodafone qed tie[u biex tkun kumpanija sostenibbli li tg[in l-ambjent li ng[ixu fih

postpaid ta’ Vodafone kellhom l-e-billing meta mqabbla ma’ 69 fil-mija ssena l-o[ra, b’]ieda ta’ g[axra fil-mija f’sena.

Meta wie[ed iqis li karta wa[da t[alli 100g ta’ carbon footprint dawn ir-ri]ultati huma po]ittivi. “[afna minnha jit[assbu dwar lambjent u Vodafone hi konxja tal-impatt ambjentali,” qal Alexandre Froment-Curtil, Head of Marketing ta’ Vodafone Malta. “Li nfittxu modi ;odda kif innaqqsu l-impatt tag[na fuq l-ambjent sar parti mill-[ajja tag[na ta’ kuljum. E-billing hu wie[ed mill-g[anijiet strate;i/i tag[na li jg[inna inkomplu nkunu kumpanija responsabbli.”

Minn :unju 2008 Vodafone Malta [adet dan il-pass favur is-sostenibbiltà permezz tal-introduzzjoni tas-sistema tal-e-billing. Isservizz tal-e-billing hu

wie[ed sigur u ma jinvolvi l-ebda [las addizzjonali g[all-klijenti. B’din issistema l-klijenti jistg[u jaraw il-kontijiet tag[hom online minflok jir/ievu lkont bil-posta.

B[ala negozju responsabbli u modern, Vodafone qed tg[addi minn pro/ess kontinwu u li dejjem jevolvi biex tfittex metodi differenti ta’ xog[ol li jistg[u jg[inu filprotezzjoni tal-ambjent.

B[ala parti mill-inizjattiva dinjija ta’ Vodafone Group biex tnaqqas il-carbon footprint tag[ha b’50% sal2020, l-e-billing g[andu rwol importanti fil-pjan tarresponsabbiltà so/jali u tassostenibbiltà talorganizzazzjoni.

“Is-sistema ta’ e-billing hi biss wa[da mill-inizjattivi li Vodafone qed tie[u biex tkun kumpanija sostenibbli li tg[in l-ambjent li ng[ixu fih,” qalet Miriam Dalli,

Corporate Affairs Senior Executive ta’ Vodafone Malta. “Vodafone g[andha programm estensiv ta’ attivitajiet li jg[inna nil[qu l-miri ambjentali tag[na waqt li jinkludi ssostenibbiltà b[ala parti importanti tan-negozju.”

Is-sistema e-billing ta’ Vodafone tag[ti lill-klijenti dettallji dwar il-kontijiet talmowbajl u billi ma jintu]awx karti kul[add jag[ti sehmu g[al ambjent a[jar.

Il-klijenti ta’ Vodafone jistg[u jid[lu fis-sistema kull [in u jaraw mhux biss il-kont kurrenti tag[hom i]da wkoll kontijiet pre/edenti online. Li kieku kull dar tu]a l-e-billing, jonqos l-iskart fil-landfills b’mijiet ta’ tunnellati fissena u jg[in biex jitnaqqsu l-greenhouse gases b’miljuni ta’ tunnellati u jkunu salvati miljuni ta’ si;ar fis-sena.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 5 ta‘ Settembru, 2012

Attwalità 21

G[ada tkun inawgurata l-birrerija l-;dida ta’ Farsons Il-birrerija l-;dida ta’ Farsons, li ;iet tiswa €12.5 miljun, se tkun inawgurata g[ada mill-President ta’ Malta George Abela.

Din hi t-tielet u l-a[[ar fa]i ta’ investiment ta’ €40 miljun fi tliet pro;etti kapitali, li jinkludu /entru g[allippakkjar ;did g[al-luminati u /entru tal-Lo;istika ;did, li ttnejn kienu miftu[a fl-2008.

Ix-xog[ol tal-kostruzzjoni fuq il-Birrerija beda f’Lulju 2010 u tlesta fi ]mien erbg[a

u g[oxrin xahar. Il-pro;ett jinkludi wkoll torri ;did g[attrattament tal-malt, post g[all[a]na tal-materja prima, ;ibjun g[all-ilma tax-xita, laboratorju g[all-kontroll talkwalità u uffi//ji g[all[addiema.

It-teknolo;ija avvanzata u ssistemi ta’ awtomazzjoni li huma implimentati filBirrerija l-;dida se jtejbu lpro/ess pre]enti talfermentazzjoni tal-birra, u g[andhom ikomplu jwasslu

Il-birrerija l-;dida ta’ Farsons se tkun inawgurata g[ada wara investiment qawwi ta’ €12.5 miljun

g[al kwalità aqwa, aktar kapa/itajiet produttivi u aktar kosteffika/ja.

Il-pro;ett tal-birrerija jikkompleta l-Master Plan li nbeda aktar minn g[oxrin sena ilu, b’investiment totali

ta’ €100 miljun. Dan il-pjan kien il-ba]i g[all-i]vilupp mill-;did li se[[ f’diversi fa]ijiet tal-fa/ilitajiet talproduzzjoni tal-birra fuq sit mhux ]viluppat, kif ukoll blokk g[all-ippro/essar ;did u

Tank Farm.

Dan kien jinkludi pro/essi kkontrollati permezz ta’ kompjuters, u kien inawgurat fl-1990, b’fa]ijiet sussegwenti li tlestew matul l-g[axar snin ta’ wara.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 5 ta’ Settembru, 2012

22 TV#Radju minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Fil-qosor Space Cowboys Rete 4, 23>25 Clint Eastwood f’dan il-film tas-sena 2000 mhux biss jirre/ta f’parti ewlenija i]da hu wkoll ir-re;ista tieg[u. Hu jkun wie[ed millastronawti li lura fl-1958 twarrbu minn missjonijiet importanti. Issa wara li jkunu g[addew g[exieren ta’ snin isej[ulu biex jag[mel xi tiswijiet fuq satellita. Mieg[u ssejja[ dawk li kienu jiffurmaw parti mit-team tieg[u. Fost l-atturi nsibu lil Donald Sutherland, Tommy Lee Jones, James Garner u naturalment Clint Eastwood (ilkoll fir-ritratt).

L’invidia del mio migliore amico Italia 1, 23>20 Film komiku Amerikan li n[adem fl2004 b’re;ija ta’ Barry Levinson u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Joe Black u lil Amy Poehler (it-tnejn fir-ritratt), kif ukoll lil Ben Stiller u lil Rachel Weisz.

Tim u Nick ikunu [bieb tal-qalb, joqog[du biswit xulxin u anki ja[dmu flimkien.

Meta Nick jo[ro; b’invenzjoni li jkollha su//ess, dan jibda jistag[na b’rata mg[a;;la. Tim jibda jg[ir g[al sie[bu.

X’ji;ri meta anki l-mara ta’ Nick, Natalie, tidde/iedi li to[ro; g[all-politika?

Michael Treeby meta ftit tal-jiem ilu ltaqa’ ma’ wie[ed mill-kantawturi favoriti tieg[u Antonello Venditti

L-espert tal-mu]ika Taljana fuq Radio 101 Sajf Flimkien - NET Television, 18>10

The Others Raidue, 23>25

Fl-edizzjoni ta’ nhar ta’ Erbg[a ta’ Sajf Flimkien, li tkun ippre]entata minn Charles Saliba u minn Janice Darmanin, ikollha dejjem l-intervista ma’ xi pre]entatur ta’ Radio 101.

Illum din se tkun ma’ Michael Treeby, li issa ilu jikkontribwixxi lil dan l-istazzjon, primarjament dwar il-mu]ika Taljana, sa minn meta twaqqaf.

Film thriller li n[adem fl-2001 b’re;ija ta’ Alejandro Amenabar u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Nicole Kidman, lil Fionnula Flanagan u lil Alakina Mann.

Tg[id veru jkunu qed jidhru l-ispirti?

Accerchiato Rete 4, 21>10 L-isem ori;inali ta’ dan il-film ta’ azzjoni tal-1992 b‘re;ija ta’ Robert

Harmon hu Nowhere to Run u g[andu b[ala protagonist lil Jean Claude Van Damme (fir-ritratt).

L-istorja hi dwar ma[rub minn [abs fejn kien we[el bla [tija, li jsib kenn f’dar armla u jiddefendiha kontra spekulatur tal-bini li mo[[u kien biex jo[dilha darha.

Mister Fisherman NET Television, 20>30 Wa[da mis-sajdiet ferm popolari f’Malta hi s-sajda g[all-ka[li. Wie[ed jista’ jistad din is-sajda b’modi differenti, i]da l-aktar popolari hi s-sajda bir-rixa. Wie[ed jista’ ju]a tipi differenti ta‘ lixka, fosthom id-dudu l-abjad. Josef Camilleri ta’ Mister Fisherman mar jistad ma’ Adian Nelson u qabad ka[li u anki xi [ut ie[or.

Io so che tu sai che io so Iris 14>05 Film komiku Taljan tal-1982 b’re;ija ta’ Alberto Sordi li g[andu fost l-atturi ewlenin lill-istess Sordi, lil Monica Vitti u lil Isabella De Bernardi. Il-kopja Benetti jkunu ilhom mi]]ew;in 20 sena.

Investigatur privat jitqabbad jinvestiga dwar familja ;ara tag[hom, i]da bi ]ball jiffilmja lil ta’ De Bernardi. Il-filmat ji;i f’idejn il-missier tal-familja u jiskopri affarijiet li qatt ma kien jobsorhom.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 5 ta’ Settembru, 2012

TV#Radju 23

06>00 07>00 07>15 07>40 07>50

101 Breakfast Club - Ch. Saliba A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)

09>00 09>05

A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12>30 13.00 15>00 15>05

Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria - Ron Briffa (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

17>00 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 24>00

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Musica al fresco - Daniel Debono RnB Time - William Cauchi Fuzzbox - Christian Azzopardi Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella

Tutti pazzi per l’oro (Fool’s Gold) - Italia 1, 21>10

Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:45 ?ama ?ama 09:00 - BBC 09:05 - Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - Newsline 12:45 Tifkiriet 13:30 - Qari tarRumanz 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 A[barijiet 16:05 - Drivetime (jinkludi 17:00 BBC News) 18:00 - Bullettin tal-A[barijiet 18:15 - Nwar 19;00 - MillG]ira ta’ Calypso 19:50 Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 A[barijiet 20:05 - Qari tarRumanz (r) 20:30 - Il[na mi/?par 21:05 - Mu]ika u Sport 22:00 - L-A[barijiet 22:05 (ikompli) Mu]ika u Sport 23:00 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:03 - Ru]arju 23:30 Classic Hits.

ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Ma’ Pauline 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Kummentarju 12:30 A[na 13:15 - Rumanz 13:45 ONE News 14:00 - Minflok Siesta 15:30 - Drive Time 15:45 - ONE News 16:00 Mhux g[at-Tfal Biss 16:30 Tomatate 17:00 - Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:15 - :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett Lokal 18:45 - Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:15 Verset il-Lejl 20:45 - Eurovision Radio 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 Forum 24:00 - Mezza Notte 02:00 - Ta[t Sema Kwiekeb.

RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:45 Qari mill-Bibbja, 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet fil-Qosor) 09:15 - G[alina Lkoll (11:00 RTK Qosor) 11:40 - Headlines 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bullettin 12.15 Afternoon Favourites (jinkludi

13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:30 L-ICT Magazine 16:40 Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:15 - Summer Mix (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Rakkont 19:40 - {sibijiet mal-Melodija 21:00 - Ru[ il-Kelma 22:05 Ru]arju 22:25 - Ripetizzjonijiet - Rakkont, Edukazzjoni, I]-}g[a]ag[ fis-Sajf, Consumer Affairs, Mu]ika.

Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 - Mill-Bokka taxXelter 10:00 - BBC News Update 10:06 - Mhux Kelma Bejn Tnejn 11:00 - Classic FM 13:00 - Anali]i tal-;urnali (r) 13:30 - Meta l-Mo[[ Isir Palk 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19:30 - Nis;a 20:00 - Classic FM 21:00 - BBC World Service.

Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - {ajjitna 11:00 - Mixja ta’ 90 Sena ma’ Marija 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju ta’ San :u]epp 13:00 - Qari tarRumanz 13:30 - Shalom 14:30 - Qari ta’ Rumanz 15:00 Kurunella {niena Divina 15:30 - LejH Biss In[ares 16:00 Il-Kura;; Nofs il-Fejqan 17:00 - {ajjitna (r) 17:30 - Bullettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 - In-Nisrani f’Malta Llum 20:00 - Serenata Naplitana 20:30 - Qari tar-Rumanz (r) 21:00 - G[ajn ta’ :id 22:00 Sejja[li u Jien Inwie;bek 23:00 - Ru]arju 23:30 - Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 - Kompjeta.

Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan u Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats with Simon B 20:00 - Ben Glover 22:00 Toby’s Wall of Sound 24:00 Paul van Dyk. Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony (jinkludi Angelus fit-08:00 u f’12:00) 18:00 - Italia.com 20:00 - L.S. Live.

Matthew McConaughey u Kate Hudson (it-tnejn fir-ritratt hawn fuq) huma fost l-atturi ewlenin f’dani l-film komiku Amerikan li n[adem fl-2008 b’re;ija ta’ Andy Tennant. Ra;el li j[obb l-avventura, jitlob l-g[ajnuna tal-eks mara tieg[u biex itellg[u te]or li hemm mg[arraq f’qieg[ il-ba[ar. Jie[du sehem ukoll fil-bi//a xog[ol ikun hemm miljardarju u t-tifla tieg[u...

TVM 07:00 - L-G[odwa t-Tajba 09:00 - Kids Zone 09:50 - }ona 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Teleshopping 13:10 -

Journey to the Centre of the Earth (dok.) 14:00 - A[barijiet 14:05 Teleshopping 15:05 - Museum Secrets (dok.) 16:00 - A[barijiet 16:05 - Teleshipping 17:05 - I Believe IN (dok.) 18:00 - A[barijiet 18:10 - Sellili 20:00 A[barijiet# sports# rapport tattemp# rapport finanzjarju 20:40 Realtà 22:00 - Mixage 23:00 L-A[barijiet 23:15 - X’Joffri lKunvent (r).

TVM 2 07:00 - News 12:00 - Malta u lil hinn minnha 14:00 - Money docs 15:00 - Mela Isma’ Din 15:10 Art of Spain 16:00 - Sa[[tek Kollox 16:10 - History of Science 17:00 - Ti;rijiet Biss (r) 17:40 - Money Docs 18:30 Sitta f’Palazz 19:00 - A[barijiet bl-Ingli] 19:05 - G[awdex Illum 19:30 - Swim Up 20:00 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 20:10 - Art of Spain 21:00 De/eduti 22:30 - Swim Up 23:00 - History of Science.

ONE 07:00 - Flippers (r) 07:30 - ONE News 07:45 - Te]ori (r) 07:55 Kudos (r) 08:30 - ONE News 08:50 - Clint on ONE 08:55 Minuta Wa[da 09:00 - Lilliput 09:30 - Nuni 09:40 - Minuta Wa[da 09:45 - Londri 10:00 Teleshopping 10:35 - Hazzzard Daily Update 10:40 - Lapes u Karta 10:50 - Vidoes Mu]ikali lokali 11:00 - Teleshopping 11:45 - Londri 12:00 - {ajjiet 12:15 - Teleshopping 12:30 Gazebo (r) 13:30 - ONE News 13:40 - Teleshopping 14:45 Emilja (ep. 25) 15:40 - Minuta Wa[da 15:45 - Londri 16:00 Lilliput (r) 16:30 - Ieqaf 20 Minuta 16:55 - Clint on ONE 17:00 - Teleshopping 17:20 Hazzzard - Daily Update 17:30 ONE News 17:40 - Team PL 18:05 - Teleshopping 18:55 Kur]ità 19:30 - ONE News 20:15 - Flippers 20:45 - Issues 22:15 - Fresh & Funky 23:15 ONE News 23:45 - Team PL (r).

Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura

18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - M’Intix Wa[dek (live) 20:30 - Robert Musumeci Talk 21:30 - Dokumentarju 22:00 News 22:30 - Il-Parlament tal-Poplu (r).

Raiuno 06:45 - Unomattina estate (jinkludi Tg 1 fis-07:00, 08:00 u 09:00) 09:35 - Linea verde 10:00 - Tg 1 10:10 - Unomattina vitabella 11:00 - Un ciclone in convento (TF) 12:00 - E... state con noi in tv 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Don Matteo 7 15:10 - Live is Life - 80... e tanta voglia di rock. FIlm 2010 17:15 Il commissario Rex (TF) 18:50 Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:30 - Techetechete 21:20 Last Cop - L’ultimo sbirro (TF) 23:05 - Miss Italia 2012 - le finaliste 01:15 - Tg 1 notte 00:45 Speciale mostra d’arte cinematografica - Venezia 01:50 Sottovoce.

Raidue 07:10 - Tutti odiano Chris (sitcom) 07:30 - Cartoons 10:15 Incinta per caso (TF) 10:35 - Tg 2 insieme estate 11:20 - Il nostro amico Charly (TF) 12:10 - La nostra amica Robbie (TF) 13:00 Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 E... state con costume 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Senza traccia (TF) 14:45 - Army Wives (TF) 15:30 - Guardia costiera (TF) 16:15 - Blue Bloods (TF) 17:00 - 90210 (TF) 17:55 - Tg Sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold case - delitti irrisolti (TF) 19:35 - Ghost Whisperer (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 Biagio Antonacci sul 2 - Pensiero inedito 23:10 - Tg 2 notizie 23:25 - The Others. Film 2001 01:10 - Paralimpiadi - Londra 2012.

Raitre 08:00 - Ricordati di Napoli. Film ’57 09:40 - La storia siamo noi (attwalità) 10:40 - Cominciamo bene 13:10 - La strada per la felicità (soap) 14:00 - Tg regione 14:50 - Tgr piazza affari 15:00 La casa nella prateria (TF) 15:50 - The Boys from County Clare.

Film 2003 17:20 - Geo Magazine 2012 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg 3 regione 20:00 - Blob a Venezia 2012 20:15 - Cotti e mangiati (sitcom) 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - La grande storia 23:25 - Tg 3 linea notte estate 24:00 - Doc 3 - La dolce morte

01:00 - Visioni private - Tullio Pericoli 01:30 - Fuori orario 02:00 - Rai news.

Canale 5 08:00 - Tg 5 - mattina

08:40 - La telefonata di Belpietro (TF) 08:50 - Mattino cinque 11:00 Forum 13:00 - Tg 5 13:40 Beautiful (soap) 14:10 Centovetrine 14:45 - L’isola dei sogni. Film 2006 16:30 Pomeriggio cinque 18:30 - La ruota della fortuna 20:00 - Tg 5 20:40 - Veline 21:10 - Stalking La storia di Casey. Film 2012 23:00 - Una sconosciuta nell’ombra. Film 2009 01:00 - Tg 5 notte 01:30 - Veline 02:00 Mediashopping.

Rete 4 07:45 - Pacific Blue (TF) 08:40 Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 4 (TF) 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:05 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Hamburg Distretto 12 (TF) 16:40 - L’amore e la guerra.

Film 2005 18:55 - Tg 4 19:35 Tempesta d’amore (soap) 20:10 Siska (TF) 21:10 - Accerechiato.

Film ’92 23:25 - Space Cowboys. Film 2000 01:55 - Tg 4.

Italia 1 08:10 - Cartoons 10:30 Dawson’s Creek (TF) 12:25 Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 Hellcats (TF) 16:45 - Giovani campionesse (sitcom) 17:40 Love Bugs 3 18:25 - Anteprima Celebrity Games 18:30 - Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:20 - CSI: NY (TF) 21:10 Tutti pazzi per lo’oro. Film 2008 23:20 - L’invidia del mio migliore amico. Film 2004 01:15 - Nip#Tuck (TF).

La 7 07:00 - Omnibus 09:40 - Coffee Break (attwalità) 10:50 - Agente Speciale Sue Thomas (TF) 12:30 - I menù di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:10 - Amore mio aiutami.

Film ’69 16:10 - Il Commissario Cordier 18:00 - L’ispettore Barnaby (TF) 20:00 - Tg La 7 20:30 - In onda 21:10 - Se stasera sono qui 23:05 - Un capo in incognito 23:55 - Omnibus notte 01:05 - Cold Squad (TF) 01:50 - In onda.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 5 ta’ Settembru, 2012

24 TV#Radju Favourite Channel 08:00 - {in g[al Kollox 10:00 Newspoint 10:30 - L-Imqarbin 11:15 - Teleshopping 12:05 Kont Taf? 12:15 - F. News 12:30 - Teleshopping 13:00 - IlMadonna ta/-?oqqa 15:00 Teleshopping 16:30 - Newspoint 17:00 - Teleshopping 17:30 Nies B[alna 18:15 – F. News 18:30 - Mrs Prichard 19:45 Reporter 20:00 - Kont taf?

20:15 - F. News 21:00 - Mit-2 g[al 3 23:15 - Favourite News.

Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 – 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 – 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 – 2010 Onwards 14:30 Drama Bronx 15:00 - Wasal il{in g[all-Maltin 15:30 - Bell’ Italia 16:00 – Romantica 17:00 – Teleshopping 18:00 – Total Request 20:00 - Bingo 75 20:30 - Kontra r-Ri[.

La 5 11:00 - Tempesta d’amore 12:10 - Beautiful 12:30 - Centovetrine 13:05 - Non ditelo alla sposa 14:00 - Una mamma per amica (TF) 14:50 - Dirty Sexy Money (TF) 15:40 - The OC (TF) 16:30 - Instant Star (TF) 17:00 Samantha Chi? (TF) 17:50 - La tata (sitcom) 18:35 - Extreme Makeover Home Edition 19:40 The OC (TF) 20:25 - Una mamma per amica 21:10 Material Girls. Film 2006 23:00 - Beautiful (soap).

BBC Entertainment 07:10 - Teletubbies 07:35 Garth and Bev 07:45 - Buzz and Tell 07:50 - Nina and the Neurons 08:05 - Balamory 08:25 - Buzz and Tell 08:30 Spot’s Musical Adventures 08:35 - Dinnerladies 09:05 2point4 Children 09:35 - The Weakest Link 10:20 EastEnders 10:50 - Doctors 11:20 - Elephant Diaries Update Special 12:10 - The Iceberg That Sank the Titanic 13:00 - Rob Brydon’s Annually Retentive 13:30 - Dinnerladies 14:00 - The Weakest Link 14:45 EastEnders 15:15 - Doctors 15:45 - Elephant Diaries Update Special 16:35 - The Iceberg That

Sank the Titanic 17:25 - The Weakest Link 18:10 EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - Casualty 20:00 - My Family 20:30 - Beautiful People 21:00 - afterlife 21:50 - One Foot in the Grave 22:20 - Last of the Summer Wine 22:50 - India with Sanjeev Bhaskar 23:40 Ideal.

TCM 07:40 - Gunsmoke

08:40 - The High Chaparral 09:45 - Ben Hur. Film ’59 13:45 - Gunsmoke 14:50 - The High Chaparral 16:00 - Cat on a Hot Tin Roof.

Film ’58 18:05 - The Wings of Eagles. Film ’57 20:10 Branded. Film ’50 22:00 - True Lies. Film ’94.

MGM Movies 07:10 - The Charge of the Light Brigade (A) 09:20 - The Scalphunters (A) 11:05 Supernova (15) 12:35 - Parker Kane 14:10 - The Wilby Conspiracy (AA) 15:55 - War Stories 17:25 - MGM’s Big Screen 17:40 - Billion Dollar Brain (A) 19:25 - Bulletproof (15) 21:00 - The Golden Seal (PG) 22:35 - Knightriders (15).

Discovery Channel 06:50 - Wheeler Dealers: Suzuki SJ410 07:15 - American Chopper: Army National Guard 08:10 - Dirty Jobs: Mud Mineral Excavator 09:05 - Deadliest Catch: Friends and Rivals 09:55 - Ultimate Survival: Moab Desert 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 Extreme Engineering: Subways in America 12:35 - The Kustomizer 13:30 - Wheeler Dealers: Suzuki SJ410 14:25 American Chopper: Michigan Bike # My Name Is Earl 15:20 Mythbusters: Steel Toe Amputation 16:15 - Dirty Jobs:

Dirty Jobs of the Big Apple 17:10 - Deadliest Catch: A New Hunt Begins 18:05 - Ultimate Survival: Sierra Nevada 19:00 How It’s Made 20:00 - Mega Builders: Tunnelling Through History 21:00 - Flying Wild Alaska: Cakes on a Plane 22:00 - Around the World in 80 Ways: Titicaca or Bust 23:00 - Dynamo: Magician Impossible.

Iris 12:10 - Il commissario (TF) 14:05 - Io so che tu sai che io so.

Film ’82 16:15 - La donna è una cosa merqavigliosa. Film ’64 17:45 - Duane Hopwood - Il coraggio di cambiare. Film 2005 19:20 - Charlie’s Angels (TF) 20:10 - Starsky & Hutch (TF) 21:00 - Segreti di famiglia. Film 2001 22:40 - Iris a Venezia 2012 23:00 - The Body. 2000.

Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 - Films & Stars 11:05 - 2 Broke Girls 11:30 - The Mentalist 12:15 Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 - The West Wing 15:15 - Fringe 16:00 - Gossip Girl 16:45 - The Mentalist 17:30 - Supernatural 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Hollywood Buzz 19:30 - Films & Stars 20:00 - Suburgatory 20:30 - How I Met Your Mother 21:00 - 2 Broke Girls 21:30 Amazing Race 22:20 - Chuck 23:10 - Alcatraz 23:55 - Gossip Girl 00:40 - True Blood.

Biography Channel 07:00 - America’s Court with Judge Ross 08:00 - Confessions of an Animal Hoarder: Lolette and Robin 09:00 - Snapped: Women Who Kill: Tracie Andrews 10:00 - America’s Court with Judge Ross 10:30 -

Real Housewives of Beverly Hills: A Book, a Bachelorette and a Breakdown 11:30 America’s Court with Judge Ross 12:00 - Parking Wars. Pawn Stars: 13:00 - Pawn Shop Pinot 13:30 - Chopper Gamble. 14:00 - The Chawners’ Last Chance 16:00 - Parking Wars 17:00 Real Housewives of Beverly Hills: Back to Beverly Hills 18:00 - Confessions of an Animal Hoarder: Lolette and Robin. Pawn Stars: 19:00 Pawn Shop Pinot 19:30 Chopper Gamble. 20:00 Parking Wars. Hardcore Pawn: 21:00 - Skulls and Scoundrels 21:30 - The Gambler. 22:00 Hoarders: Ron # Carol. Hardcore Pawn: 23:00 - Stolen Gold?

23:30 - Banned for Life.

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 7:50 - Bob the Builder 08:00 - Fireman Sam 08:10 - Barney and Friends 08:40 - Pingu 08:45 Baby Antonio’s Circus 08:50 - My Animal Family 09:05 - Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 - P.B. Bear and Friends 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 - Kipper 09:45 - Igloo-Gloo 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 - Barney and Friends 10:40 - Wobblyland 10:45 - Jarmies 11:00 - Lots & Lots 11:15 - The Hoobs 11:40 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:05 Wildlife 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - My Animal Family 12:45 Benjamin’s Farm 12:50 - See The Sea 12:55 Mio Mao 13:05 - P.B. Bear and Friends 13:10 Wildlife 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 Bob the Builder 13:35 - Fireman Sam 13:45 Thomas and Friends 14:10 - Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 - Pingu 14:25 - Barney and Friends 14:55 - Kipper 15:05 - Angelina Ballerina 15:20 Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 Tiny Planets 15:55 - Pingu 16:00 - My Animal Family 16:15 - Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 - James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 - Fireman Sam 17:05 - Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 P.B. Bear and Friends 17:35 - Wobblyland 17:40 - Baby Antonio’s Circus 17:45 - Fluffy Gardens 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - The Hoobs 18:50 -

Gazoon 19:00 - Angelina Ballerina 19:15 Thomas and Friends 19:30 - Bob the Builder 19:40 - Fireman Sam 19:50 - Barney and Friends 20:20 - Pingu 20:30 - Monkey See Monkey Do 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 Bob the Builder 22:10 - Thomas and Friends 22:25 - Bob the Builder.

Disney Channel 08:10 - Jake and the Neverland Pirates 08:25 Handy Manny 08:35 - The Hive 08:40 - Mini Adventures of Winnie the Pooh 08:45 - Mouk 09:00 - Jonas 09:25 - So Random 09:50 - Hannah Montana 10:15 - Fish Hooks 10:40 - Kim Possible 11:05 - Shake It Up 11:30 - Wizards of Waverly Place 11:55 - Phineas and Ferb 12:20 Timon & Pumbaa 12:45 - The Suite Life on Deck 14:00 - Austin and Ally 14:25 - Shake It Up 14:50 - Phineas and Ferb 15:15 - Jessie 15:40 Fish Hooks 16:00 - Good Luck Charlie 16:30 Wizards of Waverly Place 16:55 - The Suite Life on Deck 17:20 - Austin and Ally 17:45 - Phineas and Ferb 18:10 - ANT Farm 18:35 - Good Luck Charlie 19:00 - Jessie 19:25 - The Suite Life on Deck 20:15 - Jonas 20:40 - Jonas 21:05 - Good Luck Charlie 21:55 - Wizards of Waverly Place 22:45 - Kim Possible.

06>30 07>00 09>30 10>45 12>00 12>30 13>00 14>00 14>05 15.00 15>05 16>00 17>00 18>00 18>10 19>10 19>15 19>45 20>30 21>30 21>35 23>00

Bejni u Bejnek NET News Chit Chat Teleshopping X’Hemm g[all-Ikel Bejni u Bejnek Simpati/i NET News Teleshopping NET News Simpati/i Teleshopping RPM NET News Sajf Flimkien Tlug[ tas-Super 5 (ikompli) Sajf Flimkien NET News Mister Fisherman NET News Evidenza NET News

Sport fuq il-Cable Eurosport 07:00 - US Open Tennis 09:00 Adventure 09:30 - Olympic Magazine 10:00 - Tour of Spain UCI World Tour Cycling 11:00 - US Open Tennis 15:00 - Tour

of Spain UCI World Tour Cycling: Stage 17 (live) 17:45 US Open Tennis: Men’s: QF (live).

Eurosport 2 07:30 - Eurosport 2 Morning News 08:30 - US Open Tennis 10:00 - Women’s U#20’s World Cup Football 12:00 - Nabisco Cup J League Football: SF, 1st Leg (live) 14:00 - US Open Tennis 17:30 - Speedway GP 18:30 - GP Speedway 19:30 Eurosport 2 News 20:00 - This

Week on World Wrestling Entertainment 20:30 - Pro Wrestling 21:30 - Heavyweight Boxing 23:00 - Tour of Spain UCI World Tour Cycling.

GO Sports 1 07:00 - Barclays PL: Wk 3: WBA v Everton 09:00 - PGA Omega European Masters: Day 3 13:00 - Serie A: Rd 2: Lazio v Palermo 15:00 - Ligue 1: Rd 4:

Olympique Lyonnais v Valenciennes FC 17:00 Barclays PL: Wk 3: Review 18:00 - Serie A: Rd 2: Bologna v Milan 20:00 - Samsung Diamond League: Zurich, Switzerland 22:00 - Trans World Sports 23:00 - PL World 23:30 - Ligue 1: Rd 4: SC Bastia v AS Saint-Etienne 01:30 - Serie A: Rd 2: Sampdoria v Siena.

GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - Ligue 1: Rd 4: SC Bastia v AS Saint-Etienne 11:00 - Serie A: Rd 2: Parma v Chievo Verona 13:00 - Barclays PL: Wk 3: Southampton v Man. Utd 15:00 - FIFA Futbol Mundial 15:30 PGA Omega European Masters: Day 3 19:30 - PL World 20:00 Ligue1: Rd 4: Highlights 21:00 - Barclays PL: Wk 3: Man. C. v QPR 23:00 - Serie A: Rd 2: Cagliari v Atalanta 01:00 - PGA Omega European Masters: Day 3.

Melita Sports 1

FIFA Beach Soccer WC Qual.: 08:00 - Poland vs. Hungary (r) 09:20 - Belarus vs. France (r).

11:00 - Intern. Friendly: Germany v Argentina (r) 13:00 Bundesliga: VfL Wolfsburg v Hannover (r) 14:55 - Fighting Spirit: It's Showtime #54 (r) 17:10 - 2012 UIPM Pentathlon: Woman's Final: China (r) 18:15 - 2012 Alpari World Match Tour: Korea: Day 2 (r) 20:35 Bundesliga: VfL Wolfsburg v Hannover (r) 22:30 - WWE: RAW (r) 23:20 - FIFA Beach Soccer WC Qual.: Poland vs.

Hungary (r) 00:50 - 2012 UIPM Pentathlon: Woman's Final: China (r).

Melita Sports 2 12:00 - 2012 Alpari World Match Tour: Korea: Day 2 (r) 14:20 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 15:25 - Intern. Friendly: Germany v Argentina (r) 17:25 Bundesliga: VfL Wolfsburg v Hannover (r) 19:20 - America's Cup: World Series: San Francisco: Day 4 (r) 20:55 Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings 23:30 Bundesliga: VfL Wolfsburg v Hannover (r) 01:25 - WWE: RAW (r).

Malta Stars 08:00 - Malta Basketball Assoc.: Siggiewi v Tata Motors (r) 09:35 - Malta Rugby Football Union: Overseas v Alligators: dtd.

27.03.12 (r) 11:10 - Malta Handball Assoc.: Kavallieri v Aloysians (r) 12:25 - MFA Futsal League: Paola Downtown v White Eagles (r) 13:50 - BOV PL: Valletta v Qormi (r) 15:55 Malta Basketball Assoc.: Siggiewi v Tata Motors (r) 17:35 Malta Rugby Football Union: Overseas v Alligators: dtd.

27.03.12 (r) 19:15 - Malta Handball Assoc.: Kavallieri v Aloysians (r) 20:35 - BOV PL: Valletta v Qormi (r) 22:40 - MFA Futsal League: Paola Downtown v White Eagles (r) 00:05 Melita GFA 1st Div.: Victoria Hotspurs v Ghajnsielem (r).

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 5 ta‘ Settembru, 2012

Passatemp 25 Sudoku

Tisliba 1

2

5

3

4

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

Diffi/li: da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9.

Mimdudin>5. Tag[ti kreddtu (5) 6. Tajba g[all-brodu (5) 7. Fela[ jie[u ;urament? (5) 10. Dan malajr jie[u n-nar (5) 11. Qalet li qed t[oss /ertu g[ejja? (5) 12. O[ro; is-sejf minn postu (5) 14. Ra;uni li tintreba[ filqorti? (5) 16. Barmil ta’ dari (5) 17. Twe;;a’ jekk tid[ol filg[ajn (5) 18. I]]arma (5)

Weqfin>1. Ma jkunx wiesa’ fil-ba[ar (6) 2. Ma joqog[dux fuqhom issriep! (6) 3. B[al dak li jaqa’ fuq /ertu ittri (6) 4. L-indafa u s-sa[[a (6) 8. Il-ba[rin bihom jorbtu (5) 9. Strument mu]ikali (5) 12. Tat-tin [add ma messu! (6) 13. Tara ta[mil mod ie[or? (6) 14. Kien jilbsu l-mexxej

Liema ritratt^

Minn dawn it-tliet ritratti numerati, liema hu dak li kien ]viluppat min-negattiva t’hawn fuq?

qabel bi//a minn Ottubru? (6) 15. Kies[a! (6)

Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin>- 5. Pieni; 6. Idumu; 7. Stira; 10. T[o]]; 11. Fer[a; 12. Gidem; 14. Bidwi; 16. Qroll; 17. Tanti; 18. Urina.

Weqfin>- 1. Sparat; 2. Vistu]; 3. Nixref; 4. Rumena; 8. Moqdi; 9. Frodi; 12. Grixti; 13. Marki]; 14. Ballun; 15. Intqal.

Soluzzjonijiet Dettalji ]ejda: ? – kantun; D – envelop; E – g[adma; Dettalji nieqsa: : - /inga; K – katina; J – bozza; I - widna.

G[at-tfal

{ajja ta’ kelb!

Dak bin-Nru. 1

Liema ritratt^

{ajja ta’ kelb!

:ibhom 21

Ix-xena t’hawn fuq ;iet riprodotta ta[t fi tnax-il kwadru, li tlieta minnhom g[andhom dettall i]jed u erbg[a o[ra g[andhom dettall inqas mill-ori;inal. X’inhuma dawn id-dettalji ]ejda jew nieqsa?

Kont taf li...

Sudoku

:ibhom wie[ed u g[oxrin

Da[[al is-7 numri f’kull /irku b’mod li kull wa[da mill-[ames ringieli jkollha totala ta’ 21.

Fid-dizzjunarju Webster (Edizzjoni 1996) kien hemm 315 ]ball?

B[ala medja, 12-il tarbija li jitwieldu kuljum jing[ataw lill;enituri ]baljati?

I/-/ikkulata toqtol lill-klieb g[ax teffettwa fuq il-qalb tag[hom?

Il-Ketchup fis-snin 1830 kien jintu]a b[ala medi/ina?

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 5 ta‘ Settembru, 2012

26 Klassifikati PROPRJETÀ

Santa Venera

APPARTAMENTI semi-finished u garaxxijiet kompluti bil-lift. Jibdew minn €815,807 (Lm35,000). ?emplu 99477271.

FLAT l-ewwel sular finished u furnished. Tliet kmamar tas-sodda wa[da ensuite, gallarija quddiem u wara u parti mill-bejt bil-washroom. €110,000 (Lm47,000) ?emplu 79990798.

Is-Swatar

Santa Venera

Bir id-Deheb

APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar tal-banju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000.

Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.

Marsaxlokk

FLATS kbar quddiem il-ba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tassodda. ?emplu 79843698.

Jekk se ssuq...

TIXROBX Jekk se tixrob...

ISSUQX

MAISONETTE bi 3 tassodda fully furnished. Prezz €158,397 (Lm68,000). ?emplu 99477271.

G{AL-KIRI Tas-Sliema

POST /entrali, appartament ;did bi 3 tas-sodda lest min kollox. Bil-lift. €800 fixxahar u Marsaskala bi 3 tassodda €400 fix-xahar. ?emplu 99477271.

AVVI}I G[al kull xog[ol

TA’ bini ;did, alterazzjonijiet fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil ta’ soqfa u xog[ol ta’ membrane u kull tip ta’ kisi u tibjid. ?emplu 79407292.

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq ilfil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//.

Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 99602436.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet.

Stima b’xejn minn qabel.

Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

G[al kull xog[ol

G[amara antika

TA’ madum ta’ l-art u tal[ajt, qlug[ ta’ madum u plumbing, gypsum board kif ukoll kisi bil-;ibs, graffiato u ]ebg[a bi 30 sena esperjenza. ?emplu 79091057.

TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. ?emplu 99870665.

Tiswijiet

KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bil-kannella, monitor tal-kompjuter, libsa talbridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

G{ALL-BEJG{ G[al kull xog[ol ta’ stampar u sheets tat-tombla

B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici printing press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur, e//. u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com

Mejda tal-pranzu

JIN{TIE:U Persuni

B’Esperjenza fuq xog[ol ta’ SHEET METAL u TWA{{IL ta’ bibien ta’ garaxxijiet fuq ba]i Full-Time. ?emplu 21673627, 21667107#8 jew applikaw personalment: FGP Ltd, 109, Valletta Road, {alLuqa, admin@fgp.com.mt

L-Erbg[a, 5 ta‘ Settembru, 2012

27 TRIATHLON SERIES

Konferma o[ra minn Galea u Vella Wood Wara l-wirjiet stupendi li kellhom fit-tieni ti;rija misserje, it-triatleti ta’ Birkirkara St. Joseph g[amlu pass ie[or lejn ir-reb[ tal-unuri filkategorija rispettiva tag[hom meta reb[u wkoll it-tielet ti;rija tal-klabb minn din isserje ta’ erba’ ti;rijiet li huma sponsorjati minn Festina u The Cyclist u organizzati ta[t lawspi/i tal-Asso/jazzjoni Maltija tat-Triathlon.

It-tielet ti;rija b[as-soltu bdiet b’g[awma ta’ 750 metru fil-bajja tas-Salina fejn l-atleti ta’ Birkirkara St. Joseph David Agius Lia u Keith Galea kienu l-ewwel li marru fuq quddiem u [ar;u mill-ilma wara 11.17min u 11.19 min rispettivament. Ftit wara [are; ukoll Graham Borg fi 11.55 min.

Wara 20 km bir-rota, Galea temm it-tieni tappa f’29 minuta u 43 sekonda segwit minn sie[bu tal-istess tim Rudolph Agius u Graham Borg li ]amm it-tielet post.

Galea ]amm pass kostanti anke fil-;irja ta’ 5 km li temmha fi 17-il minuta u 50 sekonda biex reba[ it-ti;rija f’[in globali ta’ 59 minuta u 42 sekonda u baqa’ mhux meg[luba dan l-ista;un.

Rudolph Agius temm it-tieni waqt li Steve Chetcuti li xejn ma kellu bidu tajjeb fit-ti;rija rnexxielu jtemm it-tielet overall biex kienu t-tlieta latleti ta’ Birkirkara St. Joseph SC.

It-ti;rija fil-kategorija tannisa ]viluppat f’wa[da sorprendenti hekk kif i/Champion Danica Bonello Spiteri ta’ St. Patrick AC sofriet telfa rari ming[and irrivali tag[ha tal-istess Birkirkara SJ. Hija temmet lg[awm ta’ 750m b’vanta;; enormi ta’ minuta u 32 sekonda fuq il-kontendenti mill-istess klabb. Fi tmiem lg[awma wara /-Champion kien hemm Margaret Seguna (Mellie[a AC) u Hannah Pace.

Imma kif kien mistenni Michelle Vella Wood ta’ Birkirkara St. Joseph bdiet irrimonta fil-fa]i ta’ 20 km birrota fejn kienet hi li temmet lewwel [ames sekondi qabel i/-Champion. Fit-tielet post da[let Johanna Calleja talistess klabb, minuta u 10 sekondi wara Bonello Spiteri.

Imbag[ad matul il-;irja ta’ 5 km Bonello Spiteri dehret li kienet qed t[oss is-s[ana qawwija u ma fel[itx tag[mel l-a[[ar attakk fuq il-leader waqt li mill-banda l-o[ra bdiet tara lil Calleja tersaq aktar qrib tag[ha.

F’nofs id-distanza Vella Wood kienet bniet vanta;; kbir bi]]ejjed biex tikkontrolla t-ti;rija u tirba[ f’21 minuta u 25 sekonda g[al [in totali ta’ sieg[a 7 minuti u 43 sekonda.

I/-Champion Bonello Spiteri kellha wkoll tbaxxi rasha g[al Calleja li la[qitha u qab]itha fil-;irja fl-a[jar [in tal-;urnata f’din il-frazzjoni

Keith Galea li temm it-tieni fil-fa]i bir-rota imma rkupra tajjeb fil-;irja

ta’ 21 minuta u 9 sekondi g[al [in totali ta’ sieg[a 8 minuti u 41 sekonda, disa’ sekondi quddiem Bonello Spiteri.

Fir-relay l-ewwel tim li temm it-ti;rija kien iffurmat minn M. Mifsud (g[awm), S. Sciberras (rota) u A. Camilleri (;irja). Dawn temmew itti;rija f’57 miunta u 54 sekonda. G[all-ewwel darba f’din is-serje [a sehem ukoll tim iffurmat minn atleti b’di]abbiltà fejn O. Scicluna g[amel l-g[awma, N. Aquilina l-parti tar-rota u D. Vandit il-;irja. Dan it-tim temm f’sieg[a 37 miuta u 19il sekonda.

Ir-raba’ u l-a[[ar ti;rija mis-serje se ssir il-{add 16 ta’ Settembru fis-Salina u tibda fis-7.30 a.m.

Michelle Vella Wood ta’ Birkirkara St. Joseph bdiet ir-rimonta fil-fa]i ta’ 20 km bir-rota

Mon Lung Kung Fu

Black Sash g[al Aleksic fil-Mon Lung Kung Fu

Sifu Charles Gaffiero ma’ Teodora Aleksic

Studenti li b[alissa qed jit[arr;u fl-arti tradizzjonali talMon Lung Kung Fu dan la[[ar ;ew ippre]entati b’/ertifikati u /inturini wara li g[addew minn e]ami li sarilhom fl-iskola tal-Kung Fu, li tinsab f’166, Triq Manwel Dimech, Sliema.

Dawn l-istudenti ta’ kategorija diversa ;ew e]aminati fit-teorija u l-prattika f’dan l-istil tradizzjonali talKung Fu mill-kap g[alliem lespert sifu Charles Gaffiero, ilpersuna li introdu/a l-Kung Fu f’Malta fl-1968.

Fost dawk li qag[du g[al dan l-e]ami, Teodora Aleksic, tfajla mis-Serbja li issa qed tg[ix f’Malta, li bdiet it-ta[ri; filKung Fu fl-età ta’ [ames snin.

Hija setg[et toqg[od g[al dan l-e]ami wara li lestiet it-ta[ri;

kollu u la[qet il-livell g[oli kif mistenni biex jista’ jinkiseb dan i/-/ertifikat tal-a[[ar.

Xhieda u osservaturi g[al dan l-e]ami li jie[u sieg[a u kwart ta’ attività intensiva, fizika kif ukoll mentali, kienu Sifu Noel Gatt, fil-pre]enza tal-istudenti li jattendu g[al dan it-ta[ri; fl-arti marzjali.

Fost [iliet o[ra, Teodora kellha tesebixxi tmien forms, studju fuq il-partijiet vitali tal;isem uman, kif tag[ti lewwel g[ajnuna f’ka]i ta’ korrimenti u kif g[andha tiddefendi ru[ha minn aggressuri armati.

Ta’ min isemmi li Teodora li issa g[alqet 14-il sena hija lewwel mill-istudenti nisa li kompliet it-ta[ri; kollu, g[alkemm qabilha kien hemm o[rajn jipprattikaw bis-serjetà

bl-intenzjoni li jiksbu dan ilgrad ferm presti;ju].

Studenti li g[addew mille]amijiet kienu: Keelan Azzopardi (Yellow Sash), Luka Djoric (Blue Sash), Melusine Quercia (Purple Sash) u Teodora Aleksic (Black Sash) L- iskola tal-Mon Lung Kung Fu se torganizza kors ie[or fis-Self Defense, fl-ewwel Sibt ta’ Ottubru.

Dawk interessati mitluba j/emplu 99491241 jew 79061120 g[al aktar tag[rif.

Fl-iskola jing[ata ta[ri; regolari fil-Mon Lung Kung Fu kif ukoll lezzjonijiet fixShaolin Kung Fu minn g[alliema ikwalifikati.

L-iskola tal-Mon Lung Kung Fu hi membru fl-International Kung Fu Federation.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 5 ta‘ Settembru, 2012

28 Sport FOOTBALL F’G{AWDEX - TAZZA INDIPENDENZA KWARTI TAL-FINALI

Jibda l-ista;un tal-futbol f’G[awdex Bidu tajjeb g[al Nadur

Nadur Y. ….........................3 Xag[ra Utd. …...................1

Nadur Youngsters ta[t ittmexxija l-;dida tal-kow/ Gotthard Conti kellhom bidu po]ittiv meta kisbu reb[a meritata fuq Xag[ra United. Huma kollettivament kienu a[jar mill-avversarji bl-akkwisti li g[amlu ta’ Mark Grima (eks-Victoria H) u Frankie Camilleri (eks-Ker/em A).

Anke r-ritorn fl-attakk ta’ Joseph Portelli [alla limpatt po]ittiv tieg[u. Fissemi finali issa jiltaqg[u kontra l-holders Xewkija Tigers.

Xag[ra United kienu msa[[a minn bosta akkwisti fejn Mario Azzopardi (eks}ebbu;) issa sar plajer tag[hom, filwaqt li re;g[u rritornaw l-a[wa Chris u John Camilleri (eksXewkija T) u Joseph Vella (eks-SK Victoria W).

G[amlu l-ewwel dehra mag[hom Jason Portelli (eks-G[ajnsielem) u lBulgaru S. Kootenski.

Kien fis-27 minuta li Nadur Youngsters fet[u liskor b’xutt ta’ CLAUDIO ANTUNES li kien devjat mid-difi]a tal-United.

Xag[ra wettqu reazzjoni

mmedjata fejn kisbu d-draw mal-ewwel meta wara minuta JASON PORTELLI g[eleb lil Grima minn frikik dirett.

Nadur irnexxielhom jer;g[u jie[du l-vanta;; fit43 minuta meta Claudio Antunes kompla lejn JOSEPH PORTELLI li b’xutt fuq il-;irja g[eleb lil Vella.

Wara l-intervall Xag[ra g[amlu tentattiv li jiksbu ddraw i]da d-difi]a talYoungsters g[arfet tikkontrolla tajjeb. Xag[ra komplew jippruvaw i]da hawn kienu Nadur li bdew jaqbdu lid-difi]a ta’ Xag[ra fuq sieq wa[da. Fil-fatt fid39 minuta kien MILOS STOJONOVIC li a//erta mill-kwalifikazzjoni b’xutt fil-baxx .

Nadur Y: M. Grima, B. Meilak, S. Attard, F. Camilleri (M. Portelli), A. Simoncic, C. Hili, C. Debono, M. Stojanovic, C. Antunes, A. Portelli (J. Grima), J. Portelli.

Xag[ra Utd: M. Vella, M. Azzopardi, J. Bartolo, M. Buhagiar, J. Portelli, M. Bezzina, J. Galea, J. Vella (D. Attard), S. Kootenski, C. Camilleri, J. Camilleri.

Referee: Trustin Farrugia Cann

Abbandunata min[abba x-xita

Sannat L...............................2 Ker/em A. ….......................3 (abbandunata fis-67)

Sannat Lions u Ker/em Ajax taw wirja tajba li i]da se tkun ikkan/ellata min[abba lfatt li sfat abbandunata min[abba xita qalila li g[amlitha impossibbli li llog[ba setg[et titkompla. Dan se[[ fis-67 minuta b’Ker/em igawdu vanta;; minimu.

G[aldaqstant din il-log[ba se ter;a’ tintlag[ab nhar lErbg[a 12 ta’ Settembru.

Sannat, ta[t it-tmexxija talkow/ professjonali Spanjol Guillermo Ganet, kellhom jiddebuttaw g[alihom lAlbani] Ernestia Qordia u lil Sunday Baala mill-Ghana, kif ukoll lag[bu mag[hom g[allewwel darba Patrick Camilleri u Emmanuel Cordina li fl-istagun l-ie[or kienu ma’ G[ajnsielem.

Ker/em kellhom lill-Bulgari Petar Kirilov Kyumyurdzhiev u Stoyko Sakaliev u lil Ian Xuereb (eks-Victoria H) li libsu l-flokk tag[hom g[allewwel darba.

Bidu tajjeb minn Sannat fejn wara seba’ minuti ing[ataw penalty g[al fawl tal-gowlkiper Courtney Mercieca fuq Baala, bl-istess SUNDAY BAALA ji]blokka

Jason Portelli li skorja l-uniku gowl g[al Xag[ra Utd

r-rizultat. Mal-[in Ker/em bdew jirkupraw tajjeb fejn fl20 minuta kisbu d-draw permezz ta’ MALCOLM VELLA. Huma kabbru lmoral u sitt minuti wara qalbu r-ri]ultat meta wara li Adrian Parnis salva parzjalment ixxutt minn barra l-kaxxa talistess Vellla, fl-azzjoni sussegwenti Peter Paul Buttigieg waqqa’ lil Jean Paul Mizzi u mill-[dax ilmetru l-eks Nazzjonali Bulgaru STOYKO SAKALIEV tefa’ ;ewwa.

Madankollu Sannat wettqu reazzjoni li kisbitilhom il-frott fil-31 minuta meta kien g[al darb’ohra SUNDAY BAALA li g[eleb lil Mercieca u kiseb doppjetta.

Mal-kwarta log[ob fit-tieni taqsima bdiet nie]la x-xita li bdiet tag[mel ilkundizzjonijiet tal-pitch diffi/li. I]da fis-16-il minuta

kienu Ker/em li re;g[u marru vi/in b’konklu]joni ta’ Ian Xuereb tkun salvata tajjeb minn Parnis. Minuta biss wara l-Ajax re;g[u marru minn fuq meta l-istess Xuereb ]marka lil MALCOLM VELLA li tefa’ f’lasti vojta b’xutt fil-baxx hekk kif Parnis kien [iere; fuqu u kiseb doppjetta. Hawn ix-xita kompliet u [ames minuti wara r-referi kellu jwaqqaf illog[ba u jabbandunaha.

Sannat L: A. Parnis, A. Debono, P. Buttigieg, P. Camilleri, D. Mercieca, F. Debono, S. Baala, M. Muscat, E. Qordia, M. Cordina, J. Buttigieg.

Ker/em A: C. Mercieca, P. Kirilov, A. Buttigieg (M. Tabone II), Mi. Vella, M. Tabone I, M. Mamo (S. Rais), J.P. Mizzi, S. Marinov, Ma. Vella, I. Xuereb, K. Mifsud.

Referee: Kevin Azzopardi

II Div. KO K#F

Qala Saints jibdew b’reb[a kbira Oratory Y. …......................1 Qala S. …............................4

Fil-log[ba li fet[et isseparju g[all-ista;un 2012-13, Qala Saints ma setax kellhom bidu a[jar meta rnexxielhom jissuperaw lil Oratory Youths bi skor konvin/enti u issa fissemi finali jaffrontaw lil G[ajnsielem. Is-Saints jidhru li tjiebu ferm mill-ista;un li g[adda fejn bi tliet gowls flewwel taqsima kwa]i a//ertaw mill-passa;; g[al rawnd ie[or. G[alihom iddebuttaw Sean Muscat u Frank Paul Azzopardi (eksNadur Y). Min-na[a ta’ Oratory Youths wie[ed kien jistenna xi [a;a a[jar u dan fid-dawl li fl-ista;un li g[adda kienu spi//aw runners-up filkampjonat. G[alihom g[amlu l-ewwel dehra tag[hom Demis Bajada u Frank Attard (eks}ebbu; R) u Manwel Scerri (eks-Xag[ra U).

Kienu Qala li fl-20 minuta fet[u l-iskor minn MARK

BONELLO wara kross ta’ John Paul Azzopardi. Fis-27 minuta Qala rduppjaw meta Sean Muscat wara azzjoni personali qassam lejn JOHN PAUL AZZOPARDI li g[eleb lil Bajada. Fl-34 minuta sSaints kabbru l-vanta;; meta minn frikik ta’ Mario Mifsud, DENNIS ABELA bir-ras anti/ipa l-gowlkiper Bajada.

Mal-45 minuta Oratory kienu sfortunati meta xutt tajjeb ta’ Francesco Cini spi//a mallasta bi Grima meg[lub.

Fit-tieni taqsima Qala komplew fejn [allew fl-ewwel taqsima meta wara tliet minuti Luke Buttigieg kellu x-xutt tieg[u minn barra l-kaxxa salvat g[al korner minn Bajada mg[ejjun mil-lasta.

Oratory wettqu reazzjoni konfu]a biex fis-16-il minuta Qala f’kontrattakk velo/i kabbru l-iskor meta ADRIAN VELLA wa[du quddiem Bajada ma falliex b’xutt filbaxx. }ew; minuti wara huma

kellhom fejn ikabbru l-vanta;; meta Sean Muscat wa[du filkaxxa sab lil Bajada jo[ro; fuqu biex imblokkalu. Fil-20 minuta l-Youths re;g[u kienu sfortunat meta l-frikik fil-baxx ta’ Reuben Mercieca kien salvat minn Grima mg[ejjun minn sieq il-lasta. Oratory komplew jippruvaw almenu jiskurjaw il-gowl ta’ konsolazzjoni li wasal ]ew; minuti fuq il-[in regolamentari meta minn ta’ Attard, kien SHAUN ATTARD li skorja.

Oratory Y: D. Bajada, C. Cardona, M. Grech, C. Attard, J. Attard, F. Cini (J. Grech), S. Attard, F. Attard (M. Scerri), A. Debrincat (O. Saliba), K. Farrugia, R. Mercieca.

Qala S: K. Grima, M. Zerafa (N. Portelli), L. Buttigieg, J. Rapa, M. Buttigieg, M. Bonello, A. Vella, M. Mifsud, D. Abela, S. Muscat (J. Buttigieg), F.P. Azzopardi (C. Caruana).

Referee: Joe Agius

Idawru telfa f’reb[a

Munxar F. …......................1 St Laurence S......................3

Munxar Falcons u St Laurence Spurs offrew log[ba nteressanti li spi//at favur Spurs meta dawru telfa f’reb[a. Huma gawdew minn supremazija territorjali minkejja li f’Munxar sabu oppo]izzjoni denja sa kwa]i l-partita kollha fejn kien fl-a[[ar mumenti li St Laurence a//ertaw mill-kwalifikazzjoni.

Madankollu r-reb[a ta’ Spurs kienet wa[da ;ust. G[alihom iddebuttaw Victor John Saliba u Alan Cini (eks-G[arb R), Mark Sciberras (eks-Xag[ra U) u Derek Borg (eks-Nadur Y).

G[al Munxar g[amel l-ewwel dehra mag[hom il-gowlkiper Felix John Cassar.

Kienu Munxar li fet[u l-iskor fis-26 minuta bi frikik dirett ta’ MATTHEW DEBRINCAT li [asad lil Micallef. St Lawrence wettqu reazzjoni fejn kisbu ddraw fis-37 minuta b’daqqa ta’ ras mill-vi/in ta’ DANIEL

MICALLEF wara frikik ta’ Mario Cutajar.

Spurs baqg[u jkunu insidju]i anke fit-tieni fa]i fejn fil-5 minuta gowl ta’ Fabian Cini kien im[assar g[al offside. St Laurence marru minn fuq malkwarta log[ob b’xutt mill-vicin ta’ DANIEL MICALLEF wara korner ta’ Fabian Cini. Mad-90 minuta St Laurence ssi;illaw dan is-su//ess permezz tassostitut WILLIAM PORTELLI wara azzjoni personali ta’ Fabian Cini.

Munxar F: FJ. Cassar, M. Azzopardi, M. Debrincat, G. Sillato, S. Debrincat (J. Debrincat), D. Borg (J. Mizzi), K. Borg, O. Curmi, M. Pace, J. Calleja (K. Xerri), C. Hili.

St. Lawrence S: S. Micallef, V.J. Saliba, J. Micallef (S. Sultana), M. Cutajar, L. Buttigieg, M. Sciberras, D. Borg, J. Theuma (W. Portelli), D. Micallef, F. Cini, L. Grima (F. Grima).

Referee: Joseph Camilleri

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 5 ta‘ Settembru, 2012

Sport 29

Tfal ta’ immigranti se jit[allew jilag[bu fil-YFA B’effett minn dan l-ista;un tfal ta’ immigranti ta’ bejn is-6 u s-16-il sena li jkunu da[lu Malta ming[ajr dokumenti u li jkunu rikonoxxuti b[ala tali mill-Gvern ta’ Malta se jkunu jistg[u jit[arr;u u jilag[bu filkompetizzjonijiet tal-YFA. Dan wara li ;ie approvat regolament ;did fi [dan il-YFA b[ala parti millprogramm tal-Football Social Responsibility fin-nurseries.

Dan [abbru l-President tal-YFA Fr. Hilary Tagliaferro li sa[aq li dan irregolament g[andu jbiddel ilmentalità ta’ kif in[arsu lejn dawn ilpersuni. “Ma konniex indunajna millewwel sakemm inqala’ ka] fejn tifel ma setax jilg[ab ma’ nursery min[abba r-regolamenti kif kienu.

Dak i]-]mien ma stajna nag[mlu xejn imma issa sibna soluzzjoni,” qal Fr. Hilary.

Huwa kompla li l-YFA temmen li kull tifel u tifla g[andhom dritt li jilag[bu jkunu ta’ liema kulur huma u jitwieldu fejn jitwieldu u g[alhekk jekk ma joffrux dan id-dritt ikunu qed jonqsu.

Fr. Hilary kompla li l-YFA dejjem [arset lejn l-edukazzjoni b[ala

prin/ipju g[alfejn tlaqqa’ t-tfal biex ji;u edukati permezz talisport.

“Dan ir-regolament se jwassal biex it-tfal i[arsu lejn tfal o[ra b[alhom u jirrispettawhhom b[ala tali. Kull tifel hu xbieha t’Alla. Issa bir-regola l;dida hemm formola spe/jali l-FSR (Special Permission Form) fejn tifel ikun jista’ ji;i re;istrat ma’ klabb jew nursery li tkun tista’ ;;ib ittra ori;inali ming[and wie[ed millBordijiet rikonoxxuti mill-Gvern Malti [alli t-tifel jilg[ab. Dan jista’ jg[inna wkoll biex il-quddiem forsi niskopru wkoll talenti ;odda. Imbag[ad sta g[all-klabb li meta dawn jag[lqu s-17il sena ji;ri wara d-dokumenti ori;inali biex ikun jista’ jirre;istrah mag[hom.

M’hemm l-ebda kumpens marbut mal-applikazzjoni u kull plejer jista’ ji//aqlaq minn nursery g[al o[ra kull sta;un, basta l-ista;un ikun spi//a.

Biex ji;u evitati l-abbu]i, irregolament jistipola li mhux permess li jilag[bu aktar minn ]ew; plejers flistess [in matul il-kampjonati u fl-

U#13 events In[obb il-Futbol tal-YFA, filwaqt li n-nursery jrid ikollha filpussess card ta’ permess spe/jali.

Fr. Hilary g[alaq billi qal li din hi ;urnata sabi[a g[all-YFA u l-MFA g[ax qed jg[inu tfal li kienu sfortunati fil-[ajja u s’issa din l-inizjattiva ntlaqg[et tajjeb [afna.

Is-Segretarju Parlamentari Clyde Puli qal li fil-;urnata tal-lum irridu niffa//jaw ir-realtà u d-drittijiet talbniedem jitkellmu wa[edhom kontra kull diskriminazzjoni u rispett s[i[ lejn il-bniedem. Huwa qal li din hi sfida g[al pajji]na li qed jipprova jibdilha f’opportunità.

Pre]enti wkoll il-kelliem Laburista g[all-isport u l-NGO’s Chris Agius li fera[ lill-MFA u l-YFA g[al din linizjattiva g[aliex biha l-futbol issa verament qieg[ed jg[aqqad. Huwa qal li rridu nitg[allmu na//ettaw lil [addie[or.

Carmelo Mifsud, Chairperson talKummissjoni g[all-Immigranti qal li meta dawn l-immigranti ;ew Malta ;abu realtajiet ;odda. Hu qal li llum

g[andna struttura u kollox qed isir kif g[andu jsir u l-isport hu struttura li bih is-so/jetà Maltija tibda tirrikonoxxi dawn in-nies.

Mifsud qal li matul din is-sena da[lu Malta 1,400 persuna li hu sej[ilhom ‘bla dokumenti’ li minnhom 127 huma subien bejn is-16 u 18-il sena waqt li 28 huma bniet.

B’kollox kienu 70 tifel u tifla ta’ bejn is-6 u s-16-il sena li din is-sena li minnhom 57 huma subien u 16 bniet.

Huwa temm jg[id li dan ir-regolament tal-YFA ifisser li hemm potenzjal ta’ aktar minn 200 persuna li nfet[ilhom il-bieb biex jintegraw fis-so/jetà Maltija.

Fl-a[[ar nett tkellem Bjorn Vassallo Kap E]ekuttiv tal-MFA li qal li lmessa;; hu wie[ed /ar u li jag[mel sens fi]-]minijiet tal-lum. Huwa qal li sfortunatament g[ad hawn min i[ares lejn dawn in-nies b’lenti differenti imma bil-futbol jinsab konvint li din se tinbidel. Huwa g[alaq billi appella lin-nurseries u skejjel biex ikabbru lobbligu tag[hom.

Joe Micallef, Segretarju tal-YFA qal li s’issa di;à kien hemm tliet applikazzjonijiet g[al dawn it-tfal.

WATERPOLO

Il-Kampjonat jista’ jintemm illum Minn Stewart Said

I]-]ew; Kampjonati tal-Waterpolo jinsabu f’fa]i delikata hekk kif illum filPixxina Nazzjonali jintlag[bu ]ew; partiti li possibbilment jidde/iedu ]-]ew; Kampjonati u jag[lqu l-ista;un.

Mill-Kampjonat Premier, i/-Champions Neptunes jistg[u jag[lqu s-serje ta’ PlayOffs illum meta fit-tielet Play-Off jilqg[u l-isfida ta’ Sliema fuq l-a[jar minn [amsa.

Neptunes li reb[u l-ewwel ]ew; PlayOffs b’]ew; wirjiet e//ellenti, ]gur li ser jippruvaw jag[lqu l-finali b’wirja o[ra tajba, i]da quddiemhom ]gur li ser isibu lil Sliema lesti biex ikomplu jittamaw g[aliex b’reb[a jibqg[u b’/ans li jirb[u lKampjonat fis-sena tal-Anniversarju.

Sadanittant fl-ewwel partita millEwwel Divi]joni, i/-Champions

Marsascala jiltaqg[u kontra Valletta fittieni Play-Off minn possibbiltà ta’ tlieta.

Reb[a g[al Marsascala tfisser ir-reb[ talKampjonat g[at-tim ta’ Pierre Borg u ttielet tazza dan l-ista;un wara r-reb[ tatTazza G[aqda :urnalisti Sports u nKnock-Out. Reb[a g[al Valletta tisforza t-tielet Play-Off li tkun dik de/i]iva g[al min jirba[ il-Kampjonat tal-Ewwel Divi]joni din is-sena. Fuq il-karta, Marsascala jer;g[u jibdew favoriti i]da Valletta ]gur li [er;in g[ar-reb[a u g[alhekk nistennew partita interessanti u akkanita.

Il-programm : 6 p.m. I Div. M’Scala v Valletta, 7.15 Premier Sliema v Neptunes Pixxina tal Qroqq

Neptunes u Sliema ltaqg[u bosta drabi o[ra dan l-ista;un

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 5 ta‘ Settembru, 2012

30 Sport MILL-KUNSILL TAL-MFA

L-MFA wettqet mi]approprjazzjoni ta’ fondi mog[tija mill-UEFA

Norman Darmanin Demajo min ipo;;i fuq is-si;;u tal-presidenza jrid jirrealizza li qieg[ed g[as-servizz tal-Asso/jazzjoni

Il-President tal-MFA Norman Darmanin Demajo ]vela kif ilprede/essur tieg[u l-Avukat Joe Mifsud kien ]amm fl-MFA parti minn flus ta’ assistenza mog[tija mill-UEFA biex jitqassmu lillklabbs ming[ajr ma kellu lawtorità li jag[mel dan.

Darmanin Demajo qal dan waqt laqg[a tal-Kunsill tal-MFA fejn tkellem dwar kif bejn lista;uni 2002-03 u l-2007-08, lamministrazzjoni pre/edenti ta[t il-presidenza tal-Avukat Joe Mifsud wettqet mi]approprjazzjoni ta’ fondi li ng[ataw lilha mill-UEFA. Dan irri]ulta wara li l-istess Darmanin Demajo talab liddipartiment tal-finanzi biex jing[ata rendikont tas-snin li g[addew kif tqassmu l-flus talUEFA lill-klabbs rispettivi.

Waqt li qal dan qara parti millittra tal-UEFA li ttenni li blebda mod Asso/jazzjoni mem-

bru tag[ha m’g[andha tag[mel xi u]u ie[or minn dawn il-fondi [lief li jing[ataw biss lill-klabbs.

I]da g[al [ames snin konsekuttivi, il-flus li l-MFA kienet ir/eviet mill-UEFA ma ;ewx imqassmin kollha lill-klabbs.

Kien fl-ewwel sena biss (200102) li l-fondi li kienu Lm78,000 tqassmu kollha u minnhom kienu bbenefikaw dawk il-klabbs li ma kinux [adu sehem fil-kompetizzjonijiet Ewropej.

I]da mbag[ad fis-sitt sta;uni sussegwenti dawn il-fondi, li kienu jammontaw g[al €74,000, ma tqassmux kollha fost il-klabbs: 2002-03 € 16,000; 2003-04 - €9,000; 2004-05 - €15,500; 2005-06 €14,500; 2006-07 - €17,000; 2007-08 - €2,000 Il-President tal-MFA sostna li meta sar jaf b’dan il-ka] mar quddiem il-Bureau kif ukoll quddiem l-E]ekuttiv min[abba li l-

ebda amministratur tal-MFA ma g[andu d-dritt li ju]a dawn ilfondi g[al affarijiet o[ra. Huwa qal li kien qed jitlob konferma mill-Kunsill - li min-na[a tieg[u approva – biex din is-somma wara li jsiru l-verifiki u l-kalkoli kollha titqassam lill-klabbs kif ori;inarjament kellu jsir.

Darmanin Demajo rrimarka lill-istess Kunsill kif fl-10 ta’ Di/embru tal-2008 huwa b[ala membru ta’ klabb ta’ Luxol kien kiteb ittra lis-Segretarju Joe Gauci, kif kellu dritt jag[mel li fiha allega abbu] ta’ poter u mi]approrprjazzjoni fuq assistenza mill-UEFA min-na[a talPresident ta’ dakinhar l-Avukat Joe Mifsud.

Huwa qal li kien bag[at kopja ta’ din l-ittra li/-chairman talBord tal-Inkjesta u li/-chairman tal-Bord tal-Awdituri. I]da skontu, dakinhar il-Kunsill minflok ma vverifika spi//a biex akku]ah b’intenzjoni malizzju]a u qal li kien ried jag[mel il[sara.

Darmanin Demajo qal li minn dan il-ka] irid jibg[at messa;; li min ipo;;i fuq is-si;;u tal-presidenza tal-MFA irid jirrealizza li qieg[ed g[as-servizz talAsso/jazzjoni u [add ma g[andu dritt li jabbu]a mill-poter jew inkella jidde/iedi fuq affarijiet spe/jalment meta jkunu fdati lilu minn xi [add biex jg[addihom lil xi [addie[or.

Intant waqt l-istess Laqg[a talKunsill t[abbar li l-klabb ta’ Hibernians ;ie mmultat millUEFA s-somma ta’ €5,000 wara li meta ;ie skorjat l-ewwel gowl fit-tieni leg tar-rawnd preliminari tal-UEFA Europa League, kontra Sarajevo, intefg[u ]ew; fliexken tal-plastik fid-direzzjoni tal-grawnd.

Referees konsistenti

A[bar po]ittiva kienet li r-referee Esther Azzopardi kisbet punti g[oljin - 8.4 (minn 10) mill-assessuri tal-UEFA waqt limpenn tag[ha f’partita millUEFA Champions League tanNisa. Anke l-erba’ uffi/jali lo[ra Maltin, Adrian Azzopardi, Paul Caruana, Roberto Vella u Mariano Debono, kisbu medja ta’ 8.4 punti wara li dawn ikkontrollaw ]ew; partiti millKampjonat tal-Irlanda ta’ Fuq, fl-a[[ar ;img[a ta’ Awwissu.

Il-klabb ta’ Floriana innomina lill-President, Justin Attard, b[ala membru tal-Kunsill g[al dan l-ista;un wara li Frank Agius bag[at ir-ri]enja tieg[u li ;ie wkoll innominat b[ala delegat.

L-istess Floriana ;ew irrapportati minn Birkirkara li ma onorawx id-de/i]joni tal-Players, Coaches’ Players’ Agents & Member Clubs Complaints Bord billi sal-31 ta’ Lulju, ma t[allsux il-pagament dovut lilhom inkonnessjoni mat-trasferiment ta’ Thomas Paris waqt li l-plejer Luke Agius kiteb li g[andu jie[u s-somma ta’ €4,915 ming[and listess Floriana. G[al dan l-a;ir Floriana ng[ataw prohibition.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 5 ta‘ Settembru, 2012

Sport 31 TENNIS

Azarenka fis-semifinali Victoria Azarenka g[addiet g[as-semifinali tal-US Open wara li g[elbet lill-holder lAwstraljana Samnantha Stosur.

Azarenka reb[et fi tliet sets mill-isba[ bil-punte;; 6-1, 46, 7-6.

Din il-log[ba tkompliet wara waqfa min[abba x-xita qawwija li g[amlet ilbiera[ ftit wara li bdiet il-log[ba.

Minkejja li l-qawwa taluragan Isaac battiet sew, dan xorta [arbat il-log[ob tal-US Open ilbiera[. Fil-jumejn li ;ejjin mistennija tin]el [afna xita u dan qed jinkwieta lillorganizzaturi li qed jib]g[u li jkollhom itawlu l-iskeda ta’ dan l-a[[ar Grand Slam tassena. Viktoria Azarenka kienet fil-vanta;; 3-0 kontra l-holder Samantha Stosur qabel ix-xita waqqfet [esrem din il-log[ba, li eventwalment kompliet Il-log[biet l-o[ra talkwartifinali li kienu ppjanati g[all-biera[ kienu millkwartifinali tan-nisa bejn

OLIMPJADI

Jacques Rogge se jkun operat Il-President tal-Kumitat Olimpiku Internazzjonali Jacques Rogge mhux se jkun pre]enti g[a/-/erimonja tal-g[eluq talParolimpjadi ta’ Londra g[aliex se jkollu jag[mel operazzjoni f’;enbu.

Kelliem g[al Kumitat Olimpiku Internazzjonali qal li Rogge se jag[mel operazzjoni f’;enbu u se jkollu b]onn xi ;ranet ta’ mistrie[.

Il-Kumitat Internazzjonali tal-Parolimpiadi kkonferma li Rogge mhux se jattendi g[a/-/erimonja tal-g[eluq tal-{add fi tmiem din il-manifestazzjoni li ilha sejra [dax-il ;urnata.

Jacques Rogge li g[andu 70 sena kien attenda g[a/-/erimonja tal-ftu[. Fi/-/erimonja tal-g[eluq mistennija li jie[du sehem Rihanna, Jay-Z u Coldplay.

FORMULA 1

Victoria Azarenka ti//elebra r-reb[a kontra Stosur

Maria Sharaopova u Marion Bartoli,u mill-kwartifinali talir;iel Novak Djokovic kellu jilg[ab kontra Stanislas

Wawrinka u l-Amerikan Andy Roddick kellu jiltaqa’ kontra l-Ar;entin Juan Martin Del Potro.

?IKLI}MU

Evans se jitlef il-kampjonat mondjali L-Awstraljan Cadel Evans se jitlef ilkampjonat mondjali iktar tard dan ix-xahar min[abba problemi fi rkopptu. Dan t[abbar fi stqarrija tat-tim tieg[u BMC. F’din l-istqarrija ntqal li Evans se jitlef il-kumplament tat-tlielaq ta’ din is-sena min[abba problema fi rkopptu lleminija.

Il-problema fl-irkoppa ta’ Evans mhux meqjusa b[ala wa[da gravi i]da l-Awstraljan g[andu b]onn il-mistrie[. Cadel Evans rebbie[

tat-titlu mondjali fl-2009 u rebbie[ tat-Tour issena l-o[ra, spi//a fis-seba’ post fit-Tour ta’ din is-sena, kompletament distakkat mirrebbie[ Bradley Wiggins.

Cadel Evans li g[andu 35 sena kien mistenni li jie[u sehem fi tlielaq fi Quebec u Montreal fil-Kanada din il-;img[a u iktar tard kien se jie[u sehem fit-Tour tal-Lombardija fl-Italja.

Il-kampjonat mondjali ta/-/ikli]mu se jsir f’Limburg l-Olanda fit-23 ta’ Settembru

FUTBOL

D’Ambrosio se jie[u post Grosjaen fil-Grand Prix tal-Italja Is-sewwieq Bel;jan Jerome d’Ambrosio se jsuq ma’ Lotus fil-Grand Prix tal-Italja tal-{add li ;ej fittrack ta’ Monza. Kelliem g[at-tim Lotus qal li Jerome d’Ambrosio se jie[u post Romain Grosjaen li kien sospi] wara l-in/ident tal-{add li g[adda fit-track ta’ Spa-Francorchamps.

Is-sewwieq Fran/i] kien sospi] g[all-Grand Prix wara li kien hu li kkaw]a dan lin/ident li seta’ kellu konsegwenzi ferm ag[ar.

F’dan l-in/ident kemm issewwieq tal-McLaren Lewis Hamilton kif ukoll il-leader tal-klassifika Fernando Alonso fuq Ferrari kellhom jiritiaw. Minkejja dan Fernando Alonso jista’ j[oss ru[u xxurtjat li ma ;ralu xejn g[aliex il-Lotus ta’ Grosjaen

taret minn fuq il-Ferrari tieg[u fejn din ma laqtitx ras Alonso g[al ftit pulzieri.

D’Ambrosdio li s-sena lo[ra saq ma’ Virgin, nhar il{add se jifforma koppja ma/-champion tad-dinja tassena 2007 Kimi Raikkonen.

D’Ambrosio qal li xxewqa tieg[u din is sena kienet li jer;a’ jikseb post f’karozza tal-Formula 1, u stqarr li b’hekk se ja[taf din l-opportunità b’idejh miftu[a.

“Irrid inpatti l-fidu/ja murija mit-tim fija billi nirba[ il-punti nhar il-{add f’Monza” qal D’Ambrosio.

Jekk jag[mel hekk D’Ambrosio jkun l-ewwel sewwieq Bel;jan f’g[oxrin sena li reba[ punti filkampjonat mondjali talFormula 1.

Owen jing[aqad ma’ Stoke City L-eks attakkant ta’ Manchester United u Liverpool Michael Owen ing[aqad ma’ Stoke City fuq kuntratt ta’ sena. Owen li g[andu 32 sena kien liberu wara li kien liberat fi tmiem l-ista;un li g[adda minn Manchester United. La[[ar log[ba li lag[ab filPremiership kienet fl-24 ta’ Settembru tas-sena l-o[ra, propju fil-Brittania Stadium fi draw ta’ 1-1 kontra Stoke City.

ZENIT – It-tim Russu ta’ Zenit St.Pteresburg nefaq issomma ta’ 80 miljun ewro flakkwist tal-plejers Hulk u Axel Witsel. I]-]ew; plejers iffirmaw kuntratt ta’ [ames snin ma/-champions Russi.

Hulk kien ma’ Porto, filwaqt li Witsel kien mar-rivali tag[hom Benfica.

DIARRA – Il-midfielder Fran/i] Lassana Diarra ng[aqad ma’ Anzhi

Makhachkala ming[and Real Madrid. Fis-sajf it-tim ta’ AC Milan jing[ad li kien qed isegwi lil dan il-plejer i]da ftehim ma’ Real Madrid qatt ma ntla[aq. Is-suq tattrasferimenti fir-Russja jag[laq fl-10 ta’ Settembru.

FENERBAHCE – It-tim Tork ta’ Fenerbahce akkwistaw lill-midfielder Portugi] ta’ Chelsea Meireles. Meireles li g[andu 29 sena u lag[ab 60 log[ba mat-tim nazzjonali Portugi] kien ing[aqad ma’ Chelsea wara esperjenza ma’ Liverpool. Fenerbahce kienu qed ifittxu midfielder wara ttluq ta’ Enre Belozoglu li ng[aqad ma’ Atletico Madrid.

ACERBI – Id-difensur /entrali ta’ Milan Acerbi ssejja[ fl-iskwadra Taljana mill-kow/ Cesare Prandelli wara li kemm Astrori kif ukoll Balzaretti ma rkuprawx minn

injury. L-Italja tilg[ab kontra lBulgarija nhar il-;img[a u kontra Malta nhar it-Tlieta.

MARTINEZ - I/-champions Rumeni CFR Cluj [abbru li akkwistaw b’self g[allkumplament tal-ista;un lillmidfielder ta’ Juventus Jorge Martinez.

Il-plejer Urugwajan ta’ 29 sena u li lag[ab 18-il darba g[al pajji]u sabha bi tqila biex isib post regolari ma’ Juventus wara li dan ing[aqad mag[hom ming[and Catania fis-sena 2010. Martinez hu marbut b’kuntratt ma’ Juventus u ssena l-o[ra kien misluf ma’ Cesena.

Cluj li reb[u l-kampjonat Rumen tliet darbiet fl-a[[ar erba’ snin, se jilag[bu fi Grupp H fi/-Champions League flimkien ma’ Manchester United Sporting Braga u Galatasaray.

FUTBOL

Kritika [arxa g[al Berbatov L-attakkant ta’ Fulham Dimitar Berbatov kien ikkritkat bil-qawwa millmezzi tal-midja talBulgarija, wara li dan irrifjuta s-sej[a mat-tim nazzjonali tal-Bulgarija. Hu rrifjuta s-sej[a fejn se jitlef il-log[biet li l-Bulgarija se tilg[ab din il-;img[a kontra l-Italja u l-Armenja.

Il-Bulgarija jinsabu wkoll fil-grupp ta’ Malta.

L-attakkant kien iritra mit-tim nazzjonali fis-sena 2010 i]da kien imsejja[ mill-kow/ Lubo Penev wara li Berbatov qal li lest biex jer;a’ jilg[ab g[al pajji]u. I]da issa wara li

ssejja[ Berbatov biddel fehmtu u rrifjuta.

Il-;img[a l-o[ra Berbatov kien ukoll f’ta[wida internazzjonali fejn l-ewwel a//etta lproposta ta’ Fiorentina, flistess jum ftiehem ma’ Juventus biex iktar tard ing[aqad ma’ Fulham. {afna kriti/i jg[idu li Berbatov hu plejer li jmewwet il-log[ba i]da o[rajn jg[idu li hu plejer ta’ klassi kbira. L-eks plejer ta’ Manchester United Dennis Law jaqbel ma’ dawn tal-a[[ar fejn qal li Berbatov hu plejer fantastiku.

L-Erbg[a, 5 ta‘ Settembru, 2012

32 Lokali

Missier Roselana, Josef Grech, jibki lil bintu li mietet tra;ikament nhar il-:img[a wara li g[erqet fil-banju (Ritratt> Martin Agius)

Xeni ta’ qsim il-qalb fil-funeral tat-tarbija Roselana L-omm, liebsa kollha abjad, dehret fi stat ta’ xokk u kienet emozzjonata [afna minn Charles Muscat

Fil-Kolle;;jata tal-Kun/izzjoni f’Bormla fost xeni ta’ qsim il-qalb sar ilfuneral ta/-/kejkna Roselana, tarbija ta’ disa’ xhur li mietet nhar il-:imgha wara li g[erqet b’banju.

Numru kbir ta’ nies kienu qrib il-knisja jistennew il-wasla tal-karozza tal-mejtin bit-tebut ta’ Roselana. Ftit qabel, da[let fil-knisja omm it-tarbija li g[ad g[andha 17-il sena u li kienet akkumpanjata minn Pulizija mara u xi qraba tag[ha. L-omm, liebsa kollha abjad, dehret fi stat ta’ xokk u kienet emozzjonata [afna.

Ftit wara waslet il-karozza talmejtin bit-tebut abjad /kejken ta’ Roselana, fost l-ilfiq tan-nies li kienu mi;burin quddiem il-knisja. It-tebut intrefa’ minn missier it-tarbija Josef Grech u minn missieru u dda[[al filknisja akkumpanjat mill-Ar/ipriet ta’ Bormla, Dun Joe Mifsud u minn [afna qraba.

Fil-Kolle;;jata ta’ Bormla kien hemm numru kbir ta’ nies, [afna minnhom bid-dmug[ f’g[ajnejhom li segwew il-quddiesa tal-funeral.

Waqt il-quddiesa, kemm omm it-

tarbija kif ukoll missierha dehru emozzjonati, jibku lill-g[a]i]a binthom li [alliethom f’età hekk ]g[ira f’in/ident sfortunat.

Fl-omelija, l-Arcipriet Dun Joe Mifsud qal li dan hu mument ta’ niket u ta’ sog[ba g[at-telfa tat-tarbija Roselana. Hu qal li din ma kinitx quddiesa ta’ funeral i]da quddiesa talglorja tal-:enna g[ax Roselana qed tg[ix [ajja ;dida mal-Mulej u qed issaltan fil-[ajja ta’ dejjem mal-kotra tal-an;li. Hu talab lil Mulej ifarra; lill-;enituri u lill-qraba tat-tarbija.

media•link COMMUNICATIONS

Malli spi//at il-quddiesa, omm ittarbija li fuq ordni tal-Qorti ma tistax tissemma b’isimha u lanqas tidher f’filmati jew ritratti, [ar;et qabel it-tebut ta’ bintha akkumpanjat minn ommha u mill-Pulizija u dda[[let f’karozza.

Nhar it-Tnejn omm it-tarbija, li hi minn Bormla, kienet tressqet il-Qorti u kienet akku]ata bil-qtil involontarju tattarbija tag[ha. L-omm qalet li ma kinitx [atja u qed tin]amm fit-Taqsima Forensika tal-Isptar Monte Carmeli biex ting[ata l-kura min[abba li kellha xokk u stress psikolo;iku.