2012_09_06

Page 1

www.media.link.com.mt

Numru 13,224

€0.55

Il-{amis, 6 ta’ Settembru, 2012

Pazjenti Maltin se jgawdu minn kura spe/jalizzata fl-Italja minn Jerome Caruana Cilia

Ftehim li tfisser b[ala storiku bejn Malta u l-Italja se jwassal biex pazjenti Maltin se jibbenefikaw minn kura spe/jalizzata fi sptarijiet Taljani. Wara li numru kbir ta’ pazjenti qed jie[du trattament tal-kura barra minn Malta, partikularment fir-Renju Unit, grazzi g[al ftehim mil[uq bejn ilGvern Malti u dak Ingli], il-Gvern la[aq ftehim ma’ diversi re;juni fl-Italja, biex pazjenti Maltin ikunu jistg[u jing[ataw kura spe/jalizzata f’diversi klini/i u sptarijiet. Il-Ministru tas-Sa[[a Taljan, Renato Balduzzi u l-Ministru tas-Sa[[a, lAnzjani u l-Kura filKomunità, Joe Cassar, ilbiera[ iffirmaw ftehim storiku li permezz tieg[u pazjenti Maltin li jsofru minn mard rari u kumpless u li je[tie;u kura spe/jalizzata, se jkunu g[al pa;na 4

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi lbiera[ iltaqa’ mal-[addiema fil-post tax-xog[ol u fl-ambjent fejn il-[addiema jieqfu u jistrie[u (Ritratt> Michael Ellul)

Ir-ri]ultati ekonomi/i jissarrfu f’[olqien ta’ jobs minn Jesmar Baldacchino

Ir-ri]ultati ekonomi/i po]ittivi li qed jikseb il-Partit Nazzjonalista fil-Gvern, kif jixhed ir-rapport tal-Moody’s dwar lekonomija Maltija, qed jissarrfu f’[olqien ta’ aktar jobs u aktar xog[ol u pagi a[jar. Dan fissru l-Prim Ministru u Kap talPartit Nazzjonalista Lawrence Gonzi f’laqg[a informali li kellu mal-[addiema fil-fabbrika tal-Golden Harvest, filQasam Industrijali ta’ San :wann, fejn il-Prim Ministru ltaqa’ personalment ma’ grupp ta’ [addiema u tkellem mag[hom

u sema’ u wie;eb g[al mistoqsijiet li g[amlulu. Il-laqg[a mal-[addiema fil-post taxxog[ol u fl-ambjent fejn il-[addiema jieqfu u jistrie[u, kienet parti millattivitajiet tat-48 sena mill-kisba talIndipendenza. It-tema g[all-festi li lPartit Nazzjonalista qed jorganizza g[allIndipendenza hi ‘mychoice.pn – Xog[ol, Edukazzjoni, Sa[[a’. Akkumpanjat mill-Ministru g[allFinanzi, l-Ekonomija u l-Investiment,

Scicluna... comics Il-pjan ta’ ekonomija g[al Malta kif issu;;erit minn Edward Scicluna msejja[ b[ala Scicluna... comics Ara pa;na 2

Tonio Fenech, u mill-kandidati tal-Partit Nazzjonalista Caroline Galea u Claudio Grech, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi ddawwar f’oqsma differenti tal-fabbrika fejn kellu /-/ans jiltaqa’ mal-[addiema li spjegawlu fiex kien jikkonsisti x-xog[ol tag[hom. Fil-pre]ent, il-Golden Harvest timpjega aktar minn 140 [addiem, li fosthom hemm min ilu ja[dem ma’ din ilkumpanija g[al aktar minn 30 sena.

Rekord ie[or F’Awwissu nkiser rekord ie[or ta’ passi;;ieri fl-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta. Il-moviment ta’ ajruplani wkoll kiber b’6.6%. Ara pa;na 4

g[al pa;na 5


IN-NAZZJON

Il-{amis, 6 ta‘ Settembru, 2012

2 Lokali

Scicluna... comics minn Rebecca Borg

Jekk il-pjan ta’ ekonomija g[al Malta hu dak li qed jissu;;erixxi Edward Scicluna, dak li jista’ jkun Ministru tal-Finanzi jekk ilLabour ikun fil-Gvern, hu l-istess ta’ ]mien Mintoff, allura dan il-pjan ta’ ekonomija g[andu jissejja[ Scicluna... comics. Hekk sostna l-espert finanzjarju Joe GP Bonello meta kien mitlub jikkummenta minn IN-NAZZJON dwar il-kummenti fl-artiklu li kiteb Edward Scicluna f’The Times dakinhar tal-funeral tal-eks Prim Ministru Dom Mintoff. Mill-esperjenza tieg[u meta hu kien jg[ix f’dawk i]-]minijiet kemm b[ala missier u anke b[ala self-employed, l-espert finanzjarju semma kif f’dak il-perjodu nnumru ta’ self employed naqas minn 28,000 g[al 18,000, tnaqqis ta’ 10,000 ru[. Edward Scicluna qed jissu;;erixxi li Malta ter;a’ ;;edded l-ekonomija ta’ ]mien Mintoff meta r-rapport ta’ Moody’s jikkonferma kif Malta sejra tajjeb ekonomikament. Joe GP Bonello spjega x’kienet tinkludi lekonomija ta’ ]mien Mintoff, ji;ifieri li laqwa li niffrankaw il-flus, li n;emmg[u u jkollna flus fil-kaxxa. U min[abba f’hekk, wie[ed jg[ix [ajja fejn la kellu ener;ija fissens ta’ infrastruttura u lanqas g[andek sistemi ta’ komunikazzjoni u xejn aktar. Fi ]mien Mintoff, ]ied jg[id Bonello, biex wie[ed isib xog[ol ried jid[ol f’korp taxxog[ol b[al id-Dejma, il-Pijunieri, Ba[[ar u Sewwi u [afna o[rajn li lkoll kemm huma kellhom nuqqas ta’ dritt li jid[lu f’union u g[alhekk ma setg[ux jistrajkjaw g[ax Mintoff kien jemmen li jekk tistrajkja, tkun qed tnaqqas mill-produttività u dan jirrifletti ru[u fit-tnaqqis tal-Prodott Gross Domestiku. Ta[t din l-era li Edward Scicluna jrid

Edward Scicluna, li fa[[ar il-politika ekonomika ta’ Mintoff, ikun Ministru tal-Finanzi jekk il-Labour ikun fil-Gvern

i;edded, Bonello ]ied jg[id li sabiex wie[ed isiefer ma setax jo[ro; ’il barra mill-pajji] b’iktar minn Lm50. Fisser ukoll kif f’pajji]na hawn 1,600 ristorant, u li kieku dawn kollha kienu fi ]mien Mintoff, kien jag[laqhom biex i[alli wie[ed f’ka]in biss u jag[laq ukoll is-supermarkets [alli jkun hawn bulk buying biex b’hekk, ikun hemm aktar flus fil-kaxxa ta’ Malta. Xi [a;a o[ra li ;iet infurzata fi ]mien Mintoff kienet il-li;i fuq il-wirt, imsej[a ttaxxa tas-su//essjoni. Bonello mera wkoll lil Scicluna g[al fatt li fl-artiklu tieg[u qal li Mintoff qatt ma kien Ministru tal-Finanzi, meta fil-verità kien.

Super 5

It-Temp

UV INDEX

8

IT-TEMP ftit imsa[[ab VI}IBBILTÀ tajba IR-RI{ moderat mill-Punent Majjistru li jsir Majjistral BA{AR moderat IMBATT baxx mill-Majjistral TEMPERATURA l-og[la 29˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0 mm Xita mill-1 ta’ Settembru 70.5 mm IX-XEMX titla’ fis-06.37 u tin]el fid-19.24

In-numri tas-Super 5 li telg[u lbiera[ huma: 13, 42, 30, 9, 15. Wie[ed qata’ l-[ames numri u reba[ € 349,383.20. 33 qatg[u erba’ numri u reb[u €1,583.36 kull wie[ed filwaqt li 1,395 qatg[u tliet numri u reb[u € 43.70.

L-Indipendenza l-bidu ta’ kull riforma u kisba fil-pajji] Id-Deputat Nazzjonalista ?ensu Galea qal li lIndipendenza miksuba fl1964 kienet il-bidu tal-kisbiet kollha li g[amel il-pajji] minn dak i]-]mien ’l hawn. Meta kien qed jitkellem waqt il-programm Newsdesk fuq Radio 101 ilbiera[, ?ensu Galea sostna li l-Gvern Nazzjonalista rnexxielu jag[mel titjib kbir fis-sa[[a, fix-xog[ol u fl-edukazzjoni g[aliex il-PN g[andu fidu/ja fil-poplu Malti. Irrifera wkoll g[addikjarazzjoni tal-MLP li nnegozjati mal-UE jistg[u jkunu negozjati mill-;did u qal li dan mhux possibbli. Dwar il-[olqien ta’ 20,000 post tax-xog[ol, id-Deputat Nazzjonalista ?ensu Galea qal li dan hu s-su//esss li rnexxielu jikseb il-Gvern fla[[ar snin, filwaqt li kkritika l-politika Laburista u qal li lMLP hu partit bla proposti. Dwar l-edukazzjoni, ?ensu Galea qal li l-Gvern feta[ opportunitajiet g[all-istudenti kollha, kemm g[al dawk li huma kapa/i akkademikament kif ukoll g[al dawk li g[andhom kapa/itajiet o[ra. Il-Gvern qed jinvesti €6,000 g[al kull student u studenta fl-edukazzjoni, sostna ?ensu Galea, li kompla li fil-passat ta’ Gvern Laburista fl-Università kien hemm biss madwar elf student waqt li llum hemm 12,000. Il-Gvern jag[ti wkoll numru ta’ boro] ta’ studju waqt li hemm 10,000 student

ie[or jistudjaw fl-MCAST. ?ensu Galea tkellem dwar ir-rilevanza tal-Indipendenza u fakkar fid-diffikultajiet li g[adda minnhom il-Partit Nazzjonalista biex baqa’ ji//elebra dan il-jum. Hu qal li l-poplu Malti kollu g[andu jifra[ b’dan il-jum g[aliex dan kien il-jum li fih twieled il-pajji] u li permezz tieg[u lpajji] seta’ javvanza ’l quddiem. ?ensu Galea kompla li lPartit Nazzjonalista dejjem emmen fil-kapa/itajiet talpoplu u qal li dan hu element importanti biex il-pajji] u lpoplu jkompli mexjin ’il quddiem. Fisser li lIndipendenza kienet il-bidu li warajh il-poplu Malti g[amel diversi kisbiet. Ming[ajr l-Indipendenza ma stajniex navvanzaw u nimxu ’l quddiem, sostna ?ensu Galea, li kompla li lIndipendenza kienet ukoll att ie[or ta’ fidu/ja tal-Partit Nazzjonalista fil-polu Malti. Kuntrarjament g[al dan, kien hemm min kien xettiku u negattiv dwar il-futur ta’ Malta Indipendenti, bl-istess mod kif kien hemm min kien xettiku dwar is-s[ubija ta’ Malta fl-UE u kien isostni li Malta kienet se tinbela’ millpajji]i tal-UE. Hu l-Partit Nazzjonalista li biddel il-mod kif issir ilpolitika fil-pajji], sostna ?ensu Galea, li appella biex il-poplu jipparte/ipa f’dawn il-festi biex fihom isir djalogu dirett bjen il-Partit Nazzjonalista u l-poplu.

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

B[al-lum 25 sena

IL-{AMIS L-og[la 30˚C L-inqas 21˚C

IL-:IMG{A L-og[la 30˚C L-inqas 21˚C

IS-SIBT L-og[la 29˚C L-inqas 21˚C

IL-{ADD L-og[la 30˚C L-inqas 21˚C

IT-TNEJN L-og[la 30˚C L-inqas 21˚C

UV

UV

UV

UV

UV

8

8

7

8

8

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 28˚C xemxi, Al;eri 28˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 23˚C xemxi, Ateni 31˚C xemxi, Li]bona 30˚C xemxi, Berlin 23˚C ftit imsa[[ab, Brussell 23˚C xemxi, il-Kajr 34˚C xemxi, Dublin 16˚C imsa[[ab, Kopen[agen 21˚C imsa[[ab, Frankfurt 24˚C ftit imsa[[ab, Milan 22˚C imsa[[ab, Istanbul 28˚C xemxi, Londra 23˚C xemxi, Madrid 26˚C xemxi, Moska 18˚C imsa[[ab, Pari;i 23˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 29˚C ftit imsa[[ab, Ruma 20˚C xita, Tel Aviv 32˚C xemxi, Tripli 31˚C imsa[[ab, Tune] 27˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 23˚C imsa[[ab, Zurich 22˚C imsa[[ab, Munich 21˚C imsa[[ab, Stokkolma 17˚C imsa[[ab, St. Petersburg 17˚C xemxi

Il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Eddie Fenech Adami faqa’ bu]]ieqa li bdew jonf[u s-So/jalisti meta xewxu lill-[addiema li l-Gvern kien se jag[ti s-sensja lil dawk li kienu impjegati fis-Servizz Pubbliku lejlet l-elezzjoni mill-Partit So/jalista fl-attentat tieg[u li jirba[ il-voti. F’diskors quddiem eluf ta’ Maltin u G[awdxin f’Marsaxlokk, il-Prim Ministru ]vela li madwar 2,000 [addiem kienu impjegati illegalment ming[ajr ktieb tax-xog[ol. Eddie Fenech Adami qal li s-So/jalisti kienu g[adhom mifxulin mit-telfa elettorali u g[alhekk bdew jo[olqu tixwix biex jisservew bil-[addiema li ttradew g[al 16-il sena. F’diskors fil-Kungress talUNESCO, il-Prim Ministru enfasizza l-impenn ta’ Malta favur il-[idma biex jitwassal il-messa;; tadDrittijiet tal-Bniedem.


IN-NAZZJON Il-{amis, 6 ta‘ Settembru, 2012

Lokali 3

Tessera ;dida Waqt it-tnedija tat-tessera l-;dida tal-Partit Nazzjonalista, is-Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista Paul Borg Olivier fisser li t-tema tat-tessera turi l-[idma li qed iwettaq il-partit biex ikompli jkollna x-xog[ol, l-aqwa kwalità ta’ sa[[a u l-a[jar edukazzjoni (Ritratt> Roberto Runza) minn Jerome Caruana Cilia

Is-Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista Paul Borg Olivier appella biex fil-festi glorju]i tal-Indipendenza m’g[andniex in[arsu biss lejn il-passat tag[na, imma wkoll lejn futur – fejn se jkun pajji]na fil-[ames u l-g[axar snin li ;ejjin. Dan l-appell sar minn Paul Borg Olivier ilbiera[ filg[axija waqt ittnedija tat-tessera l-;dida tal-Partit Nazzjonalista g[as-sena 2013, fi Pjazza Sant’Anna, f’Tas-Sliema. Dwar it-tema tal-festi talIndipendenza ‘my choice.pn – Xog[ol, Sa[[a, Edukazzjoni’, Paul Borg Olivier qal li din turi l-[idma li qed iwettaq ilpartit biex ikompli jkollna x-xog[ol, laqwa kwalità ta’ sa[[a u l-a[jar edukazzjoni.

Paul Borg Olivier sostna li l-festi talIndipendenza huma importanti g[ax se jsiru f’mument kru/jali g[all-pajji]na u g[all-Partit Nazzjonalista li quddiemu g[andu sfidi kbar fosthom l-elezzjoni ;enerali li jmiss. Il-festi tal-Indipendenza jimmarkaw it-twelid ta’ pajji]na u jfissru li a[na kapa/i nie[du d-de/i]jonijiet g[al pajji]na. Is-Segretarju :enerali talPartit Nazzjonalista qal li l-Gvern [adem u stinka minkejja l-kri]i finanzjarja li hawn madwarna u kien kapa/i jikseb ri]ultati tajbin. Hu qal li l-Partit Nazzjonalista hu lpartit tax-xog[ol. Matul l-a[[ar erba’ snin f’pajji]na [loqna 20,000 post taxxog[ol ;did u ;ew salvati aktar minn 5,000 post tax-xog[ol. Dan ma ;arax

b’kumbinazzjoni imma g[ax il-Gvern [adem bil-g[aqal, g[en lin-negozji ]]g[ar u lil min i[addem, ;ab il-fidu/ja f’pajji]na u attira l-investiment lejn Malta. Fis-snin li g[addew Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista ta prijorità lil dawn it-tliet oqsma li huma prijorità filpolitika tal-Partit Nazzjonalista. Hu rrefera g[a/-/ifri ma[ru;a millAjruport Internazzjonali ta’ Malta li jikkonfermaw li x-xahar ta’ Awwissu kien xahar ie[or rekord f’dak li g[andu x’ jaqsam mal-ammont ta’ persuni li g[addew mill-Ajruport. B’ kollox g[addew aktar minn 460,000 ru[ li jfisser ]ieda ta’ 7.9% meta mqabbel mal-istess xahar tas-sena l-o[ra. B’referenza g[all-qasam tas-sa[[a,

Paul Borg Olivier sostna li l-Partit Nazzjonalista biss jista’ jiggarantixxi laqwa servizz tas-sa[[a b’xejn. Barraminhekk, il-Partit Nazzjonalista jwettaq politika li biha int tkompli ttejjeb il-kwalità tal-[ajja tieg[ek. L-edukazzjoni, sostna Paul Borg Olivier, hi pilastru ie[or fil-politika talPN. Kull tifel u tifla qeg[din igawdu minn investiment ta’ €6,000 kull wie[ed. Hu qal li l-aqwa bidla ta l-Partit Nazzjonalista, g[ax jag[ti l-g[a]la fixxog[ol, fis-sa[[a u fl-edukazzjoni tag[na. Il-festi organizzati mill-Partit Nazzjonalista biex ifakkru lIndipendenza se jsiru Fuq il-Fosos talFurjana bejn l-14 u l-20 ta’ Settembru.


IN-NAZZJON Il-{amis, 6 ta’ Settembru, 2012

4 Lokali

Rekord ie[or ta’ passi;;ieri fl-ajruport f’Awwissu

Il-Ministru tas-Sa[[a Taljan, Renato Balduzzi u l-Ministru tas-Sa[[a, l-Anzjani u l-Kura fil-Komunità, Joe Cassar, jiffirmaw il-ftehim li permezz tieg[u Maltin li jsofru minn mard rari u kumpless jir/ievu kura spe/jalizzata f’/entri u sptarijiet re;jonali Taljani

1,400 pazjent b’kura barra minn Malta fl-a[[ar [ames snin minn pa;na 1

riferuti f’?entri u Sptarijiet Re;jonali Taljani li huma spe/jalizzati [afna. B’dan ilmod il-pazjent jir/ievi l-aqwa trattament g[al kundizzjoni tieg[u. Il-Ministru Joe Cassar iffirma tliet ftehim separati mar-Re;juni tal-Lombardija, Sqallija u t-Toskana fl-Italja. Dawn il-ftehim kienu ffirmati mill-Kummissarji rispettivi ta’ kull Re;jun u huma mibnija fuq Memorandum li kien iffirmat

bejn i]-]ew; Ministeri f’Di/embru tas-sena 2009. Dan jinkorpora d-dijanjosi u kura spe/jalizzata tal-pazjenti Maltin fl-Italja, ta[ri; spe/jalizzat g[al Professjonisti fil-qasam tassa[[a, il-parte/ipazzjoni f’diversi programmi tassa[[a, programmi ta’ ri/erka u ]vilupp u kollaborazzjoni fi twinning projects. Jirri]ulta li xi pazjenti Maltin di;à bbenefikaw minn trattament fi/-/entru ISMETT fi Sqallija.

L-aqwa trattament g[al pazjenti b’kundizzjonijiet rari Il-Ministeru qed ja[dem biex jo[loq programm talkura g[at-trattament talkliewi u l-frixa f’Pisa, u s’issa di;à ntbag[tu pazjenti g[all-kura f’Milan. Din is-sena kien hemm 261 pazjent li ng[ataw jew g[adhom qed jing[ataw kura barra minn Malta u matul issena l-o[ra kien hemm 314-il pazjent.

B’kollox tul dawn l-a[[ar [ames snin madwar 1,400 pazjent ing[ataw trattament mediku spe/jalizzat fi klini/i u sptarijiet barra minn Malta. Fost il-kundizzjonijiet li g[alihom iridu jing[ataw trattamenti spe/jalizzati hemm dak tal-Blood Disorder, Cardiac, Hand Surgery, Urology, Vascular, Immunology u [afna o[rajn.

}ag[]ug[ fil-periklu tal-mewt

}ag[]ug[ ta’ 25 sena mirRabat jinsab fil-periklu talmewt wara li tilef il-kontroll talkarozza tieg[u u baqa’ die[el f’si;ra waqt li kien qed isuq filbypass ta’ {a]-}ebbu; fiddirezzjoni mir-Rabat g[al {a]}ebbu;. Is-sewwieq kien qieg[ed isuq Hyundai Accent bajda meta se[[ l-in/ident g[all-[abta tal5pm. Membri mid-Dipartiment tal-Protezzjoni ?ivili [ar;u li]]ag[]ug[ mit-tifrik tal-karozza, u ssej[et ukoll ambulanza biex

jittie[ed l-Isptar Mater Dei biex jing[ata l-kura me[tie;a. F’in/ident separat, kmieni lbiera[ filg[odu, g[all-[abta tal4.45am, Jugoslav ta’ 52 sena residenti Bir]ebbuga we;;a’ gravi fil-Belt, fi Triq irRepubblika, waqt li kien qieg[ed jag[mel xog[ol ta’ tiswija fuq lift meta g[al xi ra;uni dan /eda. Hu ma jinsabx fil-periklu tal-mewt. Ambulanza [adet lir-ra;el lIsptar Mater Dei g[all-kura me[tie;a.

L-in/ident tat-traffiku li se[[ ilbiera[ fil-bypass ta’ {a]-}ebbu;

Matul ix-xahar ta’ Awwissu re;g[u ;ew re;istrati /ifri rekord filmoviment ta’ persuni flAjruport Internazzjonali ta’ Malta. Matul dan ixxahar kien re;istrat moviment ta’ 461,153 persuna. Dan jikser irrekord li kien intla[aq ixxahar ta’ qabel b’moviment ta’ 445,232 persuna. I]-]ieda re;istrata tfisser ]ieda ta’ 7.7 fil-mija jew 33,578 persuna aktar millistess xahar is-sena li g[addiet. F’Awwissu, isseat capacity ukoll irre;istra rekord b’536,632 ji;ifieri ]ieda ta’ 7.5%. Il-wasla u t-tluq ta’ ajruplani wkoll kiber b’6.6% fuq l-istess perijodu s-sena li g[addiet kif ]died ukoll il-;arr talmerkanzija u l-posta b’]ieda ta’ 14.6% fuq listess xahar is-sena li g[addiet. Matul ix-xahar ta’ Awwissu, il-moviment ta’ passi;;ieri mill-:ermanja u minn Franza rre;istraw tkabbir ta’ 14.7% u ta’ 14.6% rispettivament, filwaqt li dak minn Spanja u l-Italja ]-]ieda kienet ta’ 6.2% u ta’ 5.7% rispettivament. Il-moviment ta’ persuni bejn Jannar u Awwissu juri ]ieda ta’ 3.7% fuq listess perijodu tal-2011 g[al total ta’ 2,487,903 passi;;ier. I]-]ieda ta’ 2.8 punti per/entwali fil-medja tas-seat load factor kienet l-aktar fattur li kkontribwixxa g[arri]ultati miksuba.


IN-NAZZJON Il-{amis, 6 ta’ Settembru, 2012

Lokali 5

Malta tiffirma ftehim ta’ kooperazzjoni mat-Tune]ija Il-Vi/i Prim Ministu u Ministru tal-Affarijiet Barranin Malti Tonio Borg ilbiera[ kellu ta[ditiet fitTune]ija mal-Ministru Abdeddalem b’rabta malparte/ipazzjoni fis-sessjoni tal-Kummissjoni m[allta bejn Malta u t-Tune]ija. Tonio Borg spjega kif anke matul is-sena li g[addiet saru numru ta’ laqg[at matTune]ija dwar diversi oqsma fosthom il-kooperazzjoni filqasam marittimu, fil-kultura u fl-isports. F’kummenti lil dan il;urnal il-Vi/i Prim Ministru qal li din il-Kummissjoni baqg[et tiltaqa’ anke wara rivoluzzjoni fit-Tune]ija sabiex tibqa’ tiddiskuti kwistjonijiet li jtejbu rrelazzjoni tal-pajji] ma’ o[rajn b[al fil-ka] ta’ Malta. Tonio Borg qal li wara rrivoluzzjoni t-Tune]ija kienet wie[ed mill-pajji]i li l-aktar irnexxiet sabiex tersaq lejn valuri ta’ pajji] demokratiku. Fi tmiem il-laqgha fitTunezija, kienu ffirmati tliet ftehim bejn Malta u tTunezija dwar l-affarijiet Marittimi u l-kooperazzjoni bejn il-portijiet, dwar l-isports u dwar programm kulturali. Tonio Borg qal li dan juri li bejn i]-]ew; pajji]i hemm relazzjoni dinamika u li Malta se tibqa’ tg[in lit-Tune]ija fil-pro/ess demokratiku tag[ha. Aktar ta[ditiet din il;img[a saru mal-President tal-Kungress :enerali Libjan, Al-Magaraif, li hu meqjus b[ala l-kap tal-Istat Libjan, fejn stieden lil Al Magariaf biex jattendi l-laqgha tal-5+5 li se ssir Malta fil-5 u s-6 ta’ Ottubru li ;ej. L-istess stedina saret lill-President tatTune]ija li kkonferma li se jattendi. Illum, il-Vi/i Prim Ministru Tonio Borg se jkollu ta[ditiet mal-President il-;did E;izzjan Mohamed Morsi.

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi ltaqa’ ma’ [addiema ta’ kumpanija li investiet fondi mill-Unjoni Ewropea li rnexxilha takkwista, fit-ta[ri; avvanzat tal-[addiema (Ritratt> Michael Ellul)

Il-Gvern miexi fid-direzzjoni t-tajba minn pa;na 1

Aktar tard il-Prim Ministru tkellem ma’ w[ud mill-[addiema, li ressqulu numru ta’ mistoqsijiet. Il-Kap E]ekuttiv tal-Golden Harvest, Mark Aquilina, qal li l-Golden Harvest ing[atat /ertifikat importanti mill-AIB li jirrikonoxxi l-istandards g[oljin filkwalità tal-prodott. Dan irrikonoxximent seta’ jinkiseb wara li lkumpanija investiet fondi mill-Unjoni Ewropea li rnexxilha takkwista, fitta[ri; avvanzat tal-[addiema. Dan linvestiment fir-rizors uman talkumpanija ssarraf fi kwalità og[la talikel u ]diedet ukoll l-esportazzjoni. Filwaqt li fera[ lill-Golden Harvest wara li kisbet dan i/-/ertifikat, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi g[amel referenza g[all-a[[ar rapport dwar Malta tal-a;enzija internazzjonali talkreditu, Moody’s, liema rapport ifa[[ar il-[idma tal-Gvern g[all-konsolidament fiskali wara li rnexxilu jnaqqas id-defi/it g[al ta[t it-3%. Fisser dan ir-rapport b[ala /ertifikat ie[or g[all-Gvern li qed jikseb ir-ri]ultati fi ]mien ta’ kri]i

ekonomika madwar l-Ewropa. Il-Prim Ministru qal li dawn irri]ultati mhux qed jinkisbu mill-Gvern biss i]da wkoll permezz tal-[iliet tal[addiema Maltin. Fisser li l-ikbar ri]ors li g[andu pajji]na hu r-ri]ors uman, u g[alhekk il-Gvern qed jinvesti fledukazzjoni.

L-investiment b’fondi tal-UE fir-ri]orsi tal-[addiema ssarraf fi kwalità og[la tal-prodotti u f’aktar esportazzjoni Il-Prim Ministru qal li fl-istess ;urnata li Moody’s [ar;et ir-rapport tag[ha, la[[ar statistika ppubblikata mill-NSO uriet li ]diedu l-[addiema li qed ja[dmu bi qlig[. Lawrence Gonzi qal li l-Partit Nazzjonalista hu l-partit tal-edukazzjoni, tat-ta[ri; u tal-opportunitajiet.

Il-Partit Nazzjonalista fil-Gvern feta[ il-bibien bera[ lit-tfal ta’ kull tip ta’ familja g[all-Università, l-MCAST, lITS, il-Junior College u l-Higher Secondary fejn qed jing[ataw korsijiet ta’ kull tip lil studenti li kollha jgawdu listipendji. L-edukazzjoni u t-ta[ri; jag[tu lill[addiema l-opportunitajiet tax-xog[ol u pagi a[jar. Hawnhekk qal li hawn rekord ta’ studenti li qed jiggradwaw u ]ieda ta’ studenti li qed ikomplu jistudjaw u jid[lu fl-Università. Tkellem ukoll dwar l-MCAST u qal li permezz ta’ dan l-istitut l-istudenti qed jing[ataw l-edukazzjoni skont il-[ti;iet tas-setturi differenti tax-xog[ol u b’hekk isiru [addiema m[arr;a. Il-Prim Ministru qal li g[alkemm pajji]na hu wie[ed ]g[ir, g[andna kapa/itajiet kbar spe/jalment mill[addiem Malti li hu kapa/i jitg[allem malajr, jaddatta ru[u u g[andu [iliet kbar. Qal li l-Gvern investa wkoll flintrapri]i ]-]g[ar u sostna li s-sabi[ talpolitika hi li din tissarraf fil-[olqien taxxog[ol.


IN-NAZZJON Il-{amis, 6 ta’ Settembru, 2012

6 Intervista

Il-partit b’vi]joni u l-partit tal-edukazzjoni u x-xog[ol minn Gabriel Ellul

Il-Partit Nazzjonalista hu dak il-partit li j[addan vi]joni g[al pajji]na, li jinvesti fledukazzjoni tal-poplu Malti u li ja[dem biex i]id l-impjiegi. Dan hu kliem il-Perit David Vassallo, ta’ 34 sena u kandidat tal-Partit Nazzjonalista g[all-elezzjoni ;enerali fuq is-Seba’ Distrett, f’intervista li kellu ma’ INNAZZJON.

sehmi f’g[aqdiet tal-lokalità. Kont ;ejt elett bl-iktar numru ta’ voti minn fost il-kandidati l-o[ra Nazzjonalisti. Dan [e;;i;ni biex nikkontesta l-elezzjoni talKunsill Lokali tal-2008, kif ukoll l-elezzjoni ;enerali ta’ dik is-sena. :ejt elett g[al darb’o[ra b[ala kunsillier i]da ma kontx ;ejt elett flelezzjoni ;enerali. B[alissa qed na[dem fit-tielet le;i]latura tieg[i fil-kunsill lokali, li bdiet meta g[at-tielet darba, ;ejt elett b[ala kunillier ta’ {ad-Dingli iktar kmieni din is-sena.

Xi tg[idli dwarek innifsek^

Ng[ix mal-familja tieg[i f’{ad-Dingli, li huwa ra[al twelidi. Iggradwajt b[ala perit fis-sena 2000 u wara bdejt na[dem biex nakkwista lMasters fuq l-In;inerija. Kont nistudja l-Masters b[ala kors part-time, g[ax di;à kont bdejt na[dem b[ala perit, f’dak li g[andu x’jaqsam mattoroq. Ma tantx g[andi passatempi, g[alkemm inqis l-involviment tieg[i fil-gruppi u l-g[aqdiet lokali b[ala impenn li jag[tini sodisfazzjon kbir. Fil-fatt illum il-;urnata g[adni involut fil-Kumitat tal-Festa.

Ta[seb li l-[idma tieg[ek ta’ perit taffettwa linvolviment tieg[ek filpolitika^

Na[seb li l-fatt li jien perit, xi ftit jew wisq, tg[in ukoll f’dak li hu s-settur talkostruzzjoni. Dan jorbot ukoll mal-[idma fil-kunsill lokali, fejn minn dejjem kont responsabbli tal-pro;etti li qed isiru fil-lokalità tieg[i. Nemmen li l-g[arfien li ksibt permezz tal-professjoni tieg[i, b’dan il-mod qieg[ed jg[inni nikkontribwixxi iktar.

G[aliex g[a]ilt lill-Partit Nazzjonalista^

Fil-Partit Nazzjonalista jolqtuni tliet affarijiet partikulari. L-ewwel nett, ilvi]joni li dejjem kellu g[al pajji]na. Kif jixhed il-passat, dan il-partit kien dejjem ilpartit li emmen fil-pajji] u dejjem [ares ’il quddiem. Kien ukoll il-partit li ra filMaltin u l-pajji] tag[na, dak li forsi o[rajn ma bdewx jaraw. Bi]]ejjed insemmi lIndipendenza, jew inkella ss[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea. I]-]mien dejjem tana ra;un. Dawn huma biss ]ew; e]empji minn fost [afna o[rajn. Minbarra dan, tolqotni [afna wkoll il-[idma kbira li l-Partit Nazzjonalista g[amel fl-edukazzjoni, fosthom il-

Kif t[ares lejn ir-rwol talpolitiku

David Vassallo jappella lill-poplu Malti biex fl-g[a]la li jag[mel fl-elezzjoni ;enerali, iqis sew li jag[]el lil dak il-partit li tassew jaf imexxih fis-snin li ;ejjin (Ritratt> Martin Agius)

[idma b’risq l-Università, lMCAST jew inkella r-riforma fl-edukazzjoni. Dan jikkonferma kemm il-Partit Nazzjonalista jinvesti b’mod qawwi fl-ikbar ri]orsa li g[andu pajji]na – il-Maltin. It-tielet, nammira kemm ilPartit Nazzjonalista ja[dem

bil-qawwi [afna fil-qasam tax-xog[ol f’pajji]na, biex limpjiegi jkomplu ji]diedu. Irri]ultati li naraw illum, minkejja l-kri]i ekonomika internazzjonali, jixhdu kemm din il-politika hija wa[da ta’ su//ess.

Kif bdejt l-involviment tieg[ek fil-politika^

Bdejt ninvolvi ru[i filpolitika meta kkontestajt lelezzjoni tal-Kunsill Lokali fl-2005. Din kienet l-ewwel elezzjoni tieg[i u g[a]ilt li nikkontesta g[aliha wara li kont ili diversi snin noffri

Il-politiku g[andu jaqdi ]ew; irwoli importanti [afna. Il-politiku g[andu jkun qrib tan-nies biex b’hekk ikun jista’ jaqdihom. It-tieni, nemmen li l-politiku g[andu jkollu element ta’ vi]joni lejn il-futur tal-pajji]. Jekk wie[ed mhux kapa/i j[ares lejn lisfidi li qed jaffa//ja pajji]na fil-;ejjieni, mhux se jaqdi dmiru tajjeb b[ala politiku.

X’inhi l-esperjenza tieg[ek wara l-ewwel darba li kkontestajt^ Li tikkontesta elezzjoni ;enerali hija sfida fiha nnifisha i]da nemmen li,

g[al pa;na 7


IN-NAZZJON Il-{amis, 6 ta’ Settembru, 2012

Intervista 7

Il-Partit Nazzjonalista rnexxielu jag[ti lill-poplu kwalità ta’ [ajja tajba fi ]mien diffi/li minn pa;na 6

g[alkemm ma kontx ;ejt elett, l-esperjenza kienet wa[da li g[allmitni [afna. Dan jg[odd b’mod spe/jali min[abba ]-]jarat li bdejt nag[mel fid-djar, ]jarat li bdew ilaqqg[uni ma’ nies li mhumiex minn {ad-Dingli. {ad-Dingli huwa ra[al ]g[ir u kul[add jaf lil xulxin. Permezz tal-fatt li kkontestajt l-elezzjoni ;enerali, qed nie[u /-/ans biex niltaqa’ ma’ nies o[rajn, biex nisma’ iktar nies u b’hekk inkun nista’ na[dem g[all-;id tag[hom.

X’tikkummenta dwar lesperjenza tieg[ek b[ala kunsillier ta’ {ad-Dingli^

Kienet esperjenza po]ittiva. Dejjem impenjajt ru[i filpro;etti infrastrutturali tallokal, fosthom il-bini jew irrestawr ta’ toroq u l-;onna tag[na. Dan g[amiltu min[abba l-karriera tieg[i b[ala perit. Aktar minn hekk, irnexxieli n;ib [afna pro;etti tal-Gvern lejn {ad-Dingli. Mill-2005 ’l hawn, {adDingli gawda minn kwa]i miljun ewro f’g[ajnuna millGvern, kollha flus li ntu]aw biex il-lokalità tieg[i tkompli titjieb. B[alissa g[addej ukoll ixxog[ol fuq Triq tal-Irdum u Triq it-Turretta, ]ew; toroq li jg[aqqdu l-lokalità malirdum, b’investiment ta’ iktar minn €300,000. Qed isir ukoll xog[ol fuq it-toroq rurali.

G[aliex g[a]ilt li tikkontesta^

Ili involut [afna fillokalità ta’ {ad-Dingli u fl2005 g[a]ilt li nikkontesta lelezzjoni tal-Kunsilli Lokali. Kont ;ejt elett kemm dik iddarba, kif ukoll fid-darbtejn ta’ wara. Na[seb li l-kontribut tieg[i fil-Kunsill Lokali ta’ {adDingli serva wkoll biex jg[allimni li l-politika hija esperjenza po]ittiva. Permezz tal-kontribut tieg[i, tajt sehmi f’diversi pro;etti li saru fil-lokalità, g[all-benefi//ju talkomunità. Na[seb li llum il-;urnata wasalt biex nag[mel pass ie[or. Il-kontribut li tajt fillokalità nixtieq li nwessg[u u bis-sehem tieg[i filpolitika, nag[ti kontribut ikbar.

Jekk tkun elett fuq xiex tixtieq tiffoka l-[idma tieg[ek^

Gabriel Ellul jintervista lill-kandidat Nazzjonalista David Vassallo li se jikkontesta l-elezzjoni ;enerali fuq is-Seba’ Distrett Elettorali (Ritratt> Martin Agius)

Na[seb li hemm tliet setturi li fuqhom nixtieq nimpenja ru[i. Wie[ed minnhom huwa l-qasam tal-pro;etti g[ax dan hu relatat max-xog[ol tieg[i u g[alhekk jinteressani. Jinteressani wkoll is-settur tal-ambjent.

Il-politiku g[andu jkun qrib tan-nies u jkollu element ta’ vi]joni lejn il-futur tal-pajji] F’pajji]na sar [afna xog[ol b’risq dan is-settur, g[amilna progress tajjeb, i]da nemmen li g[ad fadal xi jsir. Huwa settur li jinteressani [afna, spe/jalment min[abba li Malta hija pajji] ]g[ir imdawra bil-ba[ar u g[alhekk g[andna /erti limitazzjonijiet. Nemmen li l-politiku g[andu jimpenja ru[u fl-ambjent, [alli n[allu lil pajji]na a[jar milli sibnieh.

It-tielet settur li jinteressani huwa l-qasam so/jali – qasam li jag[tik sodisfazzjon kbir fil-politika min[abba li permezz tieg[u tiltaqa’ ma’ nies li g[andhom /erti problemi u ttejbilhom [ajjithom. Flopinjoni tieg[i, dan issodisfazzjon jimmarka lqofol tal-kontribut ta’ kull persuna fil-politika.

Kif t[ares lejn il-;ejjieni ta’ pajji]na^

B[ala pajji] in[oss li ninsabu fl-istess ba[ar b[al pajji]i o[rajn u ffa//jajna listess problemi li ffa//jaw il-pajji]i ;irien tag[na. Minbarra li rnexxielna n]ommu kwalità ta’ [ajja tajba [afna, fi ]mien meta listati Ewropej g[addejjin minn kri]i ekonomika internazzjonali, pajji]na rnexxielu jkompli jimmodernizza lilu nnifsu. Kompla jkabbar u jtejjeb linfrastruttura tieg[u biex jibqa’ jattira l-investiment u jibqa’ jo[loq ;ejjieni tajjeb g[alih. Dan il-pro/ess ta’

immodernizzar g[andu jkompli jsir, u g[andu jissa[[a[. Fil-;ejjieni, g[alhekk, g[andna nkomplu niffukaw il-[idma tag[na fuq it-tibdil ta’ pratti/i u sistemi antiki, biex pajji]na jkompli jisfrutta lopportunitajiet li niltaqg[u mag[hom.

G[andek xi messa;; partikulari^

L-appell tieg[i jmur g[allpoplu Malti, biex fl-g[a]la li jag[mel fl-elezzjoni ;enerali, iqis sew li jag[]el lil dak il-partit li tassew jaf imexxih fis-snin li ;ejjin. Wie[ed g[andu jirra;una u jafda biss lil dak il-partit li kapa/i jmexxi lil pajji]na fis-sitwazzjoni pre]enti. Lg[a]la tal-partit politiku g[andha ssir kemm bilmo[[ kif ukoll bil-qalb.


IN-NAZZJON Il-{amis, 6 ta’ Settembru, 2012

8 Lokali

Akku]ata li da[[let id-droga fil-[abs fi tliet okka]jonijiet minn Ray Abdilla

Sabrina Caruana ta ’ 30 sena minn {al Qormi kienet mixlija li nhar it Tlieta , 2 1 ta ’ Awwissu ta ’ din is sena u fix - xahar ta ’ qabel , da[[let b ’ kollox madwar 1 2 - il gramma eroina fil - Fa/ilità Korrettiva ta ’ Kordin . Il - mara ng[atat il - libertà provi]orja mill - Ma;istrat Edwina Grima fuq depo]itu ta ’ €1, 000 u

garanzija personali ta ’ € 8 , 000 . Caruana qed ti;i mixlija li ttraffikat id - droga fil - [abs meta marret i]]ur lis - sie[eb tag[ha li qed jiskonta sentenza ta ’ pri;unerija . Il - Pulizija kienet qed tag[mel sorveljanza fuq Caruana fejn din allegatament instabet bid - droga fuqha . It - tfajla kienet wie;bet li mhix [atja tal - akku]i mi;jubin

kontriha . Hi qed ti;i mixlija wkoll li ming[ajr attività le;ittima da[[let id - droga fil - konfini tal - [abs u li kienet fil - pusses tal - istess droga . Il - Prosekuzzjoni qed titmexxa mill - Ispettur Dennis Theuma . Caruana ilha arrestata minn mindu tressqet il - Qorti fit - 23 ta ’ Awwissu li g[adda .

€70,000 lil 28 g[aqda tal-banda

Il-Gvern qassam madwar €70,000 f’fondi lil 28 g[aqda tal-banda biex iwettqu pro;etti g[atta[ri; mu]ikali ta]]g[a]ag[. Is-So/jetà Filarmonika La Vittorja tal-Mellie[a li kienet wa[da minn fost it28 banda, ibbenefikaw minn din l-iskema u b’hekk, is-So/jetà setg[et tag[mel studio mu]ikali b’apparat modern kif ukoll tinvesti fi strumenti ;odda g[at-tag[lim talmu]ika li]-]g[a]ag[. Dawn id-dettalji t[abbru waqt l-inawgurazzjoni uffi/jali ta’ dan l-istudio li saret mis-Segretarju Parlamentari g[a]}g[a]ag[ u l-Isport Clyde Puli. Clyde Puli qal li lGvern irid jag[ti kull opportunità li]-]g[a]ag[ biex jil[qu laspirazzjonijiet tag[hom u fakkar li din l-iskema li qed ti;i amministrata minn A;enzija }g[a]ag[, hi weg[da elettorali o[ra mwettqa mill-Gvern.

Ka//aturi jiktbu lill-Gvern

Il-Ka//aturi San Ubertu kitbu lill-Ministru Mario de Marco u lill-media fejn g[addew artiklu li nkiteb millKumitat Kontra l-qtil talG[asafar (CABS) u l-[sara li qed issir lil pajji]na. Huma qed isostnu li din lorganizzazzjoni qed tag[mel [sara kbira lis-settur turistiku sabiex til[aq l-g[anijiet tag[ha li skont il-Ka//aturi San Ubertu, qeg[din ji;u a//ettati mill-Gvern u l-isforzi talinfurzar min-na[a tal-ka//aturi ;ew injorati. Huma qed jg[idu li l-Pulizija Maltija assistew lill-CABS waqt li kienu qed joperaw lajruplan b’apparat fuqu li jirrekordja xi illegalità f’Malta, g[alkemm dawn ma kellhomx il-permessi me[tie;a biex itajruh. Fissru wkoll li g[allkuntrarju ta’ Malta, il-CABS ma t[allewx mill-awtoritajiet fi Franza u l-Pulizija Fran/i]a ma offrewlhom l-ebda assistenza. Skont il-Ka//aturi San Ubertu, CABS se jer;g[u ji;u Malta dan ix-xahar biex jag[mlu aktar pubbli/ità b’kuntrast kif qed jittrattawhom l-awtoritajiet Fran/i]i. David Borg Cardona, isSegretarju tal-G[aqda Ka//aturi San Ubertu, qed jitlob lill-Gvern Malti u lillawtoritajiet biex jintervjenu [alli l-CABS ma jit[allewx jitfg[u aktar dell ikrah fuq Malta.


IN-NAZZJON Il-{amis, 6 ta’ Settembru, 2012

Lokali 9

Festival ta’ xjenza, ri/erka u arti fil-Belt

Ix-xjenza hi divertenti, interessanti [afna u rrilevanza tag[ha f’[ajjitna qed tikber ta’ kuljum. Dan hu lmessa;; li se twassal l-ewwel edizzjoni tal-festival ‘IxXjenza fil-Belt’, li se ssir nhar il-:img[a 28 ta’ Settembru, mis-6 p.m. ’il quddiem. Science in the City hi parti minn /elebrazzjoni Ewropea msej[a Researchers’ Night – Lejlet ir-Ri/erkaturi. Ilpubbliku hu mistieden jipparte/ipa f’g[add ta’ attivitajiet divertenti u innovattivi ta’ arti, teatru u mu]ika, kollha ispirati mixxjenza. L-attivitajiet se jsiru fil-Belt Valletta, u jibdew millKavallier ta’ San :akbu ?entru ta’ Kreattività u jibqg[u sejrin fi Triq ilMerkanti, quddiem ilKonkatidral ta’ San :wann, g[al Triq ir-Repubblika, fi Pjazza San :or; u, aktar ’l isfel, sal-Kamra tal-Kummer/. Dan t[abbar mill-Professur Alex Felice, il-Koordinatur tal-Festival Science in the City, f’konferenza tala[barijiet fil-kampus tal-Belt Valletta. Science in the City hu lewwel festival ta’ xjenza u arti li qed isir f’Malta. G[al dakinhar, it-tfal, i]-]g[a]ag[ u l-familji kollha huma mistiedna ji;u l-Belt, u jiltaqg[u ma’ xjentisti millUniversità ta’ Malta u artisti ispirati mix-xjenza. Fl-istess waqt ikunu jistg[u jipparte/ipaw f’attivitajiet relatati max-xjenza f’ambjent divertenti u rilassanti. “Din is-serje ta’ attivitajiet se sservi ta’ opportunità g[all-pubbliku Malti biex

Edward Duca, Mani;er g[all-pro;ett Science in the City, jispjega l-programm tal-festival Ix-Xjenza fil-Belt Valletta

jiltaqa’ max-xjentisti u ri/erkaturi, u jsir jaf x’qed isir fil-laboratorji tag[hom. Ftit Maltin jafu x’tip ta’ ri/erka interessanti u utli qed issir Malta, u li din l-istess ri/erka kapa/i ttejjeb il-kwalità tal[ajja mhux biss tag[na i]da wkoll tal-;enerazzjonijiet futuri,” kompla jg[id ilProfessur Felice. Wilfred Kenely, il-Kap E]ekuttiv ta’ Research Innovation Development Trust, qal li din l-attività se tipprovdi wkoll pjattaforma biex nippromwovu l-fond il;did tal-Università, it-Trust tar-Ri/erka, Innovazzjoni u

}vilupp. Minn din is-sena, lUniversità bdiet tfittex fondi ulterjuri biex tkun tista’ tespandi r-ri/erka tag[ha. Biex ir-ri/erka tkompli, hemm b]onn l-g[ajnuna u lappo;; ta’ kumpaniji, istituzzjonijiet u individwi. G[al dan il-g[an, ‘Science in the City’ se tkun qed telenka l-valur u l-[ti;iet tax-xjenza u r-ri/erka. Edward Duca, Mani;er g[all-pro;ett Science in the City u Alexiei Dingli, isSindku tal-Kunsill tal-Belt, indirizzaw ukoll il-konferenza li g[aliha attendew diversi rappre]entanti mill-imsie[ba

involuti f’dan il-pro;ett. Il-festival Science in the City g[andu l-appo;; talProgramm EU FP7 u l-Malta Arts Fund. L-attività qed tkun ikkoordinata mill-Università ta’ Malta, bl-appo;; talKunsill Lokali tal-Belt Valletta, il-MEUSAC, ilKunsill Malti g[ax-Xjenza u t-Teknolo;ija, il-Kunsill Malti g[all-Kultura u l-Arti, Where’s Everybody, Malta Chamber of Scientists, Notte Bianca, iCreatemotion, Lily Agius Gallery, il-Kavallier ta’ San :akbu ?entru ta’ Kreattività, u Research,

Innovation and Development Trust (RIDT) tal-Università. Ir-Researchers’ Night (Lejlet ir-Ri/erkaturi) hi /elebrazzjoni mifruxa malEwropa kollha li ta’ kull sena, fl-a[[ar :img[a ta’ Settembru, tressaq lillpubbliku lejn ir-ri/erkaturi. Dan l-avveniment qed issir wa[da mill-iktar inizjattivi popolari tal-Unjoni Ewropea. Hu mmirat lejn ilpubbliku in;enerali, b’mod spe/jali g[all-familji, i]]g[a]ag[, u anki dawk li forsi ma tantx jaraw lilhom nfushom b[ala entu]jasti taxxjenza.

Il-festival ‘Ix-Xjenza fil-Belt’ ’Il fuq 20 attività f’14 il-post differenti fil-Belt b[ala /elebrazzjoni tax-xjenza b’mod divertenti

u rilassanti L-attività ewlenija se tkun show televi]iv minn Pjazza San :or;, ippre]entat mill-artist popolari Pawlu Borg Bonaci, fejn se jintwerew u[ud mir-ri/erkaturi, esperimenti live, u divertiment g[all-familja kollha Fil-Kavallier San :akbu, ?entru g[al Kreattività se tittella’ esebizzjoni minn artisti Maltin imsej[a ‘How^’, festival ta’ films xjentifi/i, ta[dita mill-Malta Café Scientifique, u kun/ert bil-pjanu. Il-Kavalier San :akbu se jkun ittrasformat f’/entru g[all-iskoperta tax-xjenza sat-28 ta’ Ottubru 2012. F’Palazzo Ferreria, il-Malta Association for Contemporary Music qed tikkoordina kun/erti qosra ta’ 20 minuta l-wie[ed (ripetuti fit-8 p.m., id-9 p.m. u l-10.30 p.m.) bil-parte/ipazzjoni ta’ mu]i/isti mill-Konservatorju tal-Mu]ika ta’

Venezja fuq il-flawt u l-elettronika. Fi Triq Merkanti u Triq ir-Repubblika se jkun hemm stallazzjonijiet kbar tal-arti b’tema xjentifika li ]gur se ji;bdu l-attenzjoni talpubbliku. Dawn jinkludu Joyride minn Emmanuel Bonnici, Humanised Fruit Flies figuri g[oljin sitt piedi ma[dumin minn Liliana Fleri Soler, skultura ispirata mid-DNA msej[a You are the staircase minn Norbert Francis Attard, u ‘Cortex’ skultura mdendla minn Raphael Vella. Fi Triq id-Dejqa (Strada Stretta), Chris Briffa se jinstalla xog[ol artistiku – esperjenza li ma g[andhiex tintilef. Fil-Ka]in tal-Banda King’s Own, il-vi]itaturi se jkollhom i/-/ans li jiltaqg[u max-xjentisti u jiddiskutu r-ri/erka waqt li jinfriskaw irwie[hom b’xi xarba. Il-MEUSAC u l-Auberge d’Italie qed jilqg[u nNa[a tal-UE b’shows u attivitajiet divertenti g[at-tfal.

Il-MCST se jtella’ wirjiet xjentifi/i interattivi u shows xjentifi/i live fil-parke;; quddiem ilBank ?entrali. Sfilata ta’ Maskri Grotteski ma[dumin fuq ittema tax-xjenza tul it-toroq ewlenin tal-Belt, g[andhom jo[olqu atmosfera ferrieha g[allfamilji Gruppi ta’ studenti universitarji se jag[tu wirja tax-xjenza g[ad-divertiment ta’ kul[add. Ir-RIDT, li twaqqaf mill-Università ta’ Malta fl-2011 biex jo[loq struttura ta’ appo;; li ssostni u tespandi r-ri/erka tal-Università billi tipprovdi fondi ulterjuri biex jg[inu r-ri]orsi e]istenti, se jkun pre]enti fil-Kamra talKummer/ ta’ Malta b’wirja awdjovi]iva li tenfasizza r-rwol ta’ dan il-fond. Fil-jiem u ;imghat li ;ejjin se jkun hemm aktar dettalji fis-sit ta’ Science in the City: www.scienceinthecity.org.mt< jew fuq Facebook: www.facebook.com\ScienceInTheCityMalta


IN-NAZZJON Il-{amis, 6 ta’ Settembru, 2012

10 Lil hinn minn xtutna

Olanda> Elezzjoni o[ra bikrija, g[alxejn^ Nhar l-Erbg[a li ;ej fl-Olanda se ssir l-elezzjoni, sentejn qabel i]-]mien, wara li f’April li g[adda lgvern ta’ koalizzjoni tilef il-ma;;oranza ]g[ira li kellu, min[abba li l-partit populista ta’ Geert Wilders, il-Partit tal-Libertà (PVV), ma baqax jappo;;jah g[ax irrifjuta li jivvota aktar mi]uri ta’ awsterità.

Ewropea, hu ferm ewro-xettiku. Hu kontra l-mi]uri “ridkoli” ta’ awsterità li qed ji;u ‘sfurzati’ fuq ilpopli Ewropej u li qed ifissru sagrifi//ji kbar filwaqt li l-UE malbanek qed tkun [anina ]]ejjed. Il-mexxej talminn partit Roemer hu Joe Calleja kontra aktar jocal@me.com integrazzjoni Ewropea li jsostni li qed issir b’g[a;;la ]ejda. Is-So/jalisti jemmnu li l-ekonomija tista’ tie[u rru[ biss jekk is-swieq finanzjarji jkunu ta[t ilkontroll tal-Istat. Il-ko-fundatur tal-PS Remi Poppe wissa li l-partit “ma jistax jibqa’ kontra kollox…jekk il-partit irid jiggverna ikollu jadotta atte;;jament po]ittiv. Je[tie; inkunu prammati/i”.

90 fil-mija tal-voti bejniethom

Din xejn ma hi [a;a ;dida g[al dan il-pajji], spe/jalment f’dawn l-a[[ar snin. Bi]]ejjed ng[id li fl-a[[ar g[axar snin l-Olandi]i kellhom [ames gvernijiet differenti, ji;ifieri kull gvern dam bejn wie[ed u ie[or sentejn biss! Mhux hekk biss, minn wara t-Tieni Gwerra Dinjija kienu biss [ames koalizzjonijiet li temmew ilmandat. }mien ilu kien hemm tliet partiti kbar biss tradizzjonali, il-Partit Popolari g[all-Libertà u dDemokrazija (VVD), /entru-lemini, membru fil-Partit tal-Liberali u Demokrati/i Riformisti Ewropew (ELDR), L-Appell Kristjan Demokratiku (CDA) /entru lemini wkoll, fil-Partit Popolari Ewropew (PPE), u l-Partit Laburista (PvdA) so/jaldemokratiku, fil-Partit So/jalista Ewropew (PSE), li fis-Snin {amsin kienu jiksbu 90 fil-mija tal-voti bejnithom. Illum dawn jiksbu inqas minn 50% flimkien, m’hemm l-ebda partit dominant fuq il-lemin jew ixxellug, u b’hekk il-formazzjoni ta’ gvern sod ta’ koalizzjoni qed issir dejjem i]jed diffi/li. Sas-Snin Disg[in, il-gvern kien ikun mag[mul minn ]ew; partiti. Din kibret g[al tlieta f’dawn l-a[[ar g[oxrin sena. Illum je[tie;u erba’ jew anki [ames partiti biex jiggarantixxu ma;;oranza ta’ si;;ijiet fil-parlament! Issa, fi ]mien ta’ kri]i finanzjarja\ekonomika sar aktar diffi/li jintla[aq ftehim bejn il-partiti, aktar u aktar meta bdew jinbtu partiti populisti kemm fuq illemin kif ukoll fix-xellug. Wara l-elezzjoni tal-2010 Mark Rutte, il-mexxej tal-VVD, li kien irri]ulta l-ikbar partit b’20.4 fil-mija biss, dam erba’ xhur biex irnexxielu jg[aqqad gvern, u dan biss wara li kiseb l-appo;; minn barra (ji;ifieri ma jiffurmax parti uffi/jali mill-gvern, b’ministri tieg[u) tal-partit populista PVV ta’ Wilders, li issa waqqa’ l-gvern. Elezzjoni kumplessa Din is-sitwazzjoni mhix mistennija titjieb, anzi, wara l-elezzjoni tal-;img[a d-die[la se tikkomplika i]jed. Bi]]ejjed insemmi li qed jikkontestaw 22 partit, 12 minnhom ;odda, u li biex partit jikseb si;;ijiet fil-Parlament bi]]ejjed i;ib 0.67 fil-mija, inqas minn wie[ed fil-mija tal-voti. Xi [a;a li ma naf li te]isti mkien fl-Ewropa, u li trid tinbidel bilfors biex l-Olanda jkollha aktar stabbiltà politika.

Intant hemm min qed ibassar li fost daqstant partiti se jmorru tajjeb dawk tax-xellug, ji;ifieri lLaburisti#So/jaldemokrati/i tal-PvdA immexxija minn Diederick Sansom u dak aktar xellugi, is-

Il-Prim Ministru Liberali Mark Rutte [iere; mill-uffi//ju tieg[u f’April li g[adda meta l-gvern tieg[u tilef il-ma;;oranza wara biss sentejn

So/jalista ewro-xettiku SP ta’ Emile Roemer. I]da apparti li dawn ma jaqblux dwar il-politika internazzjonali u l-kwistjonijiet Ewropej, xorta bejniethom mhux mistennija jkollhom bi]]ejjed si;;ijiet, is-76 me[tie;a minn 150 fil-Parlament, biex jiffurmaw ma;;oranza, lanqas jekk jing[aqdu mag[hom il-[odor Xellugin (GL) li ddikjaraw li lesti jag[mlu hekk, i]da li mistennija jnaqqsu l-voti binnofs. U kieku stess x’inhuma s-soluzzjonijiet li dawn qed jipproponu g[all-kri]i: Il-Laburisti ma jaqbux li ddefi/it jitni]]el minn 4.6% g[at-3% tal-Prodott Gross Domestiku, u jridu li dan jin]el g[al 1%, i]da sal2015. L-emfasi ta’ mi]uri ta’ awsterità se tkun fuq taxxa aktar g[olja fuq is-‘sinjuri’, ristrutturar talbanek, tnaqqis fil-bonuses, i]da dan kollu fi [dan lUnjoni Ewropea. €150,000 g[al 65 fil-mija Is-So/jalisti mill-banda l-o[ra wkoll iridu jg[ollu ttaxxi lil min g[andu aktar minn €150,000 g[al 65 fil-mija, u ffri]ar tal-pagi tal-[addiema tal-gvern li jaqilg[u d-doppju tas-salarju medju. G[alkemm il-PS mhuwiex kontra l-Unjoni

Karikatura ta’ Geert Wilders, kap tal-partit populista PVV li jista’ jer;a’ jkollu /-/avetta tal-gvern f’idejh

X’alternattiva o[ra hemm^ Il-populista PVV ta’ Wilders g[andu po]izzjoni lemin estrema f’dak li jirrigwarda s-sigurtà tal-pajji], i]da xellugin estremi fejn jid[ol il-Welfare State u kwistjonijiet ta’ sigurtà so/jali. Fuq kollox hu kontra l-Unjoni Ewropea. Wara ]mien jimmotiva l-elettorat tieg[u kontra lIslamizzazzjoni tal-Olanda, il-kap Wilders dawwar il‘kanuni’ kontra l-Unjoni Ewropea, u pprova jbiddel din l-elezzjoni f’referendum kontra l-Ewropa, g[ax irid li l-Olanda to[ro; mill-UE. G[alhekk, minkejja li probabbli jista’ jkun li g[al darb’o[ra Wilders ikollu /-“/avetta” tal-gvern f’idejh, il-probabbiltà hi li din id-darba se jibqa’ barra g[al kollox minn kwalunkwe gvern. X’jifdal? Wara li waqqg[ulu l-gvern, il-Prim Ministru Rutte f’April xorta wa[da kien irnexxielu jg[addi mi]uri inkluzi fil-Ba;it ta’ awsterità bl-appo;; ta’ [ames partiti: il-VVD tieg[u, il-KristjanDemokrati/i (CDA), is-So/jalLiberali ta’ “Demokrazija 66”, il-{odor (GL) u l-Unjoni Kristjana (CU). Bejniethom dawn il-[ames partiti kellhom 77 si;;u – i]da filwaqt li l-[odor, b[alma ktibt, qed jg[idu li lesti jing[aqdu fi gvern max-xellug – anki kieku stess, skont dejjem l-opinion polls, wara l-elezzjoni mhux se jkollhom l-istess ma;;oranza, i]da bejn 70 u 73 si;;u, meta je[tie;u mill-inqas 76. G[aldaqstant il-probabbiltà hi li l-Olandi]i mill;img[a d-die[la se jassistu g[all-;img[at jew xhur ta’ negozjati biex forsi ji;i ffurmat gvern li se tkun

[a;a tassew diffi/li …sakemm Wilders ma jidde/idix li jappo;;ja lix-xellugin minn barra, i]da x’se jitlob b[ala ‘[las’?

Karikatura bil-karattri ta’ Tom & Jerry dwar l-elezzjonijiet fl-Olanda li b’tant partiti, ir-ri]ultat tag[hom rari jwassal g[all-gvern sod


IN-NAZZJON Il-{amis, 6 ta’ Settembru, 2012

Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 25965460 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

Ekonomija tajba u ta’ ser[an il-mo[[ Ekonomija tajba fejn ikun qieg[ed jin[oloq ix - xog[ol u l - [addiema jsibu x - xog[ol li jag[tihom mhux biss sodisfazzjon i]da wkoll paga tajba li til[aq ukoll l - aspirazzjonijiet tal familji tal - [addiema , twassal g[as - ser[an il mo[[ . L - ekonomija tag[na sejra tajba . L ekonomija qed to[loq ix - xog[ol . L - ekonomija qed taspira lill - investituri lokali u barranin biex isa[[u l - investiment tag[hom f ’ pajji]na , u o[rajn jitfg[u [arsithom fuq il - g]ejjer tag[na g[al investiment ;did .

Moody’s i]]omm il-credit rating ta’ Malta fl-istess livell ?ertifikat ie[or importanti g[all - ekonomija ta ’ pajji]na ng[ata din il - ;img[a mill - A;enzi ja internazzjoanli Moody ’ s , li ]ammet il - credit rating ta ’ Malta fl - istess livell . Dan hu /erti fikat ie[or li l - ekonomija tag[na miexja fid direzzjoni t - tajba .

Dan hu ri]ultat li g[andu sinifikat akbar meta wie[ed iqis li jum biss qabel ma ng[ata dan ir - ri]ultat lil Malta , l - istess a;enzija inter nazzjonali wissiet li l - ekonomija kollettiva tal Unjoni Ewropea qed tiffa//ja prospetti negat tivi , fost l - o[rajn min[abba l - kri]i tad - djun . I/ - /ertifikat lil Malta hu ta ’ kura;; kbir g[all - poplu tag[na li fl - a[[ar snin [adem u g[araf ukoll is - sitwazzjoni ekonomika dinjija u stinka aktar biex jibqa ’ jgawdi livell tajjeb ta ’ kwalità ta ’ [ajja . Mhux biss , i]da [adem aktar biex ikollu kwalità ta ’ [ajja a[jar u jkompli jtejjibha .

Ekonomija li baqg[et to[loq ix-xog[ol E]att b[al dan i] - ]mien erba ’ snin , konna qeg[din nassistu g[all - ag[ar ]minijiet li qatt ra s - settur finanzjarju dinji . Rajna banek kbar jikkrollaw u ekonomiji kbar , b ’ ri]ultat tal - fal limenti ta ’ diversi banek madwar id - dinja , jikkollassaw . U[ud mill - ekonomiji g[adhom g[arkupptejhom sal - lum u g[adhom fi kri]ijiet akbar milli kienu erba ’ snin ilu . U[ud irnexxielhom jirkupraw u mexjin fit - triq it tajba . O[rajn , b[alma hu pajji]na , [ass xorta l - impatt tat - the]]i]a fl - ekonomija dinjija i]da g[araf jie[u l - inizjattivi u l - mi]uri me[tie;a biex jilqa ’ g[all - isfidi u l-impatt ikun millanqas u jag[raf jirkuprah malajr. Ix-xejriet po]ittivi tal-ekonomija ta’ Malta qed in]ommuhom f’dan il-livell u qed inkomplu mexjin fit-triq it-tajba g[aliex il-Gvern, flimkien mal-poplu kollu, irnexxielu jikseb su//ess fl-istrate;ija ta’ konsolidazzjoni fiskali u ni]]el l-i]bilan/ g[al ta[t it-3%, kif mitlub ukoll mill-Unjoni Ewropea. Wara li s-sena li g[addiet l-i]bilan/ ni]el g[al 2.7%, dan mistenni jkompli jin]el fis-sentejn li ;ejjin. Dan is-su//ess ksibnieh minkejja sfidi kbar li kellna n[abbtu wi//na mag[hom – fosthom ilprezz internazzjonali tal-ener;ija, ir-riforma flAir Malta li wkoll qed titwettaq b’su//ess u miexja skont il-miri tal-Gvern, kif ukoll l-isfidi li qed tg[addi minnhom il-politika attwali. Huma ri]ultati li nkisbu g[aliex l-ekonomija qed to[loq ix-xog[ol. Fl-a[[ar erba’ snin in[olqu 20,000 post tax-xog[ol waqt li fl-ag[ar ]minijiet tar-ri/essjoni dinjija, il-Gvern Malti

salva 5,000 post tax-xog[ol. Wara kull post tax-xog[ol ;did, hemm familja. Wara kull post tax-xog[ol li l-Gvern salva bl-g[ajnuna tal-intervent f’waqtu biex flok azjenda ting[alaq tinvesti u ssa[[a[ l-operat tag[ha, ukoll hemm familja – familji li baqg[u jgawdu minn paga tajba u minn aktar aspirazzjonijiet. Dan l-andament po]ittiv tal-ekonomija tag[na li baqg[et to[loq ix-xog[ol, hu ri]ultat ukoll tas-su//ess li kisbet Malta fis-setturi importanti tal-ekonomija tag[na b[alma huma s-settur finanzjarju, tat-teknolo;ija tal-informatika, talmanutenzjoni tal-ajruplani, tal-farma/ewtika kif ukoll tas-settur turistiku. Dawn huma kollha setturi li komplew jikbru u jo[olqu l-opportunitajiet tax-xog[ol. Setturi li s-su//ess tag[hom qed iwasslu lil Malta tibqa’ l-[ames pajji] bl-anqas rata ta’ qg[ad fl-Unjoni Ewropea .

Kapa/i nkomplu nimmodernizzaw lill-pajji]na u ngawdu minn kwalità ta’ [ajja a[jar Filwaqt li rridu nibqg[u nevalwaw il - qag[da tax - xog[ol biex noffru opportunitajiet ta ’

xog[ol anke lil min qieg[ed isib diffi/li li jsib impjieg , ir - realtà f ’ pajji]na hi li x - xog[ol u l investiment li qed jattira pajji]na f ’ setturi dif ferenti tal - ekonomija tag[na , hu ta ’ ser[an il mo[[ . Hu proprju dan is - ser[an tal - mo[[ li jkompli jsa[[a[na biex inkomplu nimmodernizzaw lill - pajji]na u ng[ixu kwalità ta ’ [ajja a[jar .

Libertà Mhedda! Il-fra]i ‘Libertà Mhedda’ tfakkar lil bosta qarrejja ta’ In-Nazzjon fil-ktieb e//elenti ta’ Dione Borg dwar dak li g[adda minnu pajji]na tul lera Mintoffjana. I]da llum mhux g[alhekk intitolajt dan l-artiklu tieg[i hekk. Intitolajt l-artiklu tieg[i hekk g[aliex b[alissa fil-Qorti Ewropea tad-Drittijiet Umani fi Strassburgu g[andna ka] ta’ natura differenti fejn xi [add g[andu l-libertà tieg[u mhedda. :i]irana bil-kur/ifiss Il-ka] jikkon/erna lil Nadia Eweida, mara Ingli]a li kienet ta[dem mal-linja nazzjonali tal-ajru Ingli]a l-British Airways. Fis-sena 2006,

Eweida tke//iet minn xog[olha wara li rrifjutat li

tne[[i ;i]irana bil-kur/ifiss li kienet liebsa waqt l-[in taxxog[ol. Eweida [adet il-ka] tag[ha quddiem il-Qorti Ewropea tad-Drittijiet Umani fejn qieg[da targumenta li l-azzjoni tat-tke//ija tikkostitwixxi ksur tal-libertà tat-twemmin. Bla dubju ta’ xejn f’so/jetà moderna kull twemmin jew nuqqas ta’ twemmin g[andu mhux biss ji;i a//ettat i]da m’g[andu bl-ebda mod jag[mel differenza g[al persuna kon/ernata. Naturalment dan ifisser ukoll li xi [add li g[andu twemmin reli;ju] partikulari g[andu dritt li jimmanifesta t-twemmin tieg[u. Naturalment sakemm din ilmanifestazzjon ma tkunx b’xi mod g[ad-detriment ta’ xi [add jew tas-so/jetà in;enerali u dej-

L-a[bar li l-e]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista fejn ikkonferma d-de/i]joni tieg[u kontra Franco Debono hi turija ta’ g[aqal u prudenza minn na[a tal-e]ekuttiv fi kwistjoni mill-aktar delikata

jem sakemm din b’xi mod ma tnaqqarx mid-drittijiet ta’ [addie[or. Hu g[alija diffi/li nifhem kif li [addiema ta’ linja tal-ajru jkollha fuqha kur/ifiss jista’ b’xi mod itellef jew inaqqar iddrittijiet ta’ xi [add. Il-fatt li hi liebsa kur/ifiss blebda mod ma jobliga lil xi [add itih qima jew xi forma ta’ rikonoxximent. Hu biss il-mezz tag[ha kif i]omm ru[ha qrib ilfidi Nisranija tag[ha. G[alhekk hija [asra li f’so/jetà suppost tolleranti b[alma hi s-so/jetà Ingli]a u f’pajji] li suppost jirrispetta l-libertà reli;ju]a b[alma hu r-Renju Unit persuna [a titlef xog[olha sempli/iment g[aliex libset ;i]irana b’kur/ifiss. De/i]joni g[aqlija konfermata! L-a[bar li l-e]ekuttiv tal-

Partit Nazzjonalista kkonferma d-de/i]joni tieg[u kontra lOnorevoli Franco Debono kienet tassew ka] ta’ de/i]joni g[aqlija konfermata minn e]ekuttiv li mexa b’mod prudenti u g[aqli fi kwistjoni mill-

aktar delikata. L-g[aqal tad-de/i]joni minn na[a tal-e]ekuttiv kompla ji;i konfermat fis-sig[at wara li ttie[det. J’alla l-Partit Nazzjonalista jibqa’ dejjem ikun dak il-partit li jie[u dde/i]jonijiet me[tie;a ming[ajr bi]g[a, b’kura;; u b’determinazzjoni li jkompli jkun ta’ servizz g[al poplu Malti.

minn Angelo Micallef angelo.micallef@gmail.com

Elezzjoni Presidenzjali! Tul dawn l-a[[ar jiem fl-

Istati Uniti saru ]ew; konvenzjonijiet politi/i, wa[da talPartit Repubblikan tal-kandidat Mitt Romney u l-o[ra tal-Partit Demokratiku tal-President attwali Barack Obama. G[al min isegwi l-politika Amerikana kienu ]ew; konvenzjonijiet mill-aktar interessanti. F’dik tal-Partit Demokratiku spikkaw l-PR stunts, u nnuqqas ta’ diskussjoni dwar materji ekonomi/i li fl-Istati Uniti b[alissa mhumiex fl-a[jar stat possibli. G[al kuntrarju dik tal-Partit Repubblikan forsi kienet nieqsa mill-glitz and glamour tal-kampanja Obama

i]da /ertament rat [afna aktar attenzjoni ting[ata fuq lekonomija Amerikana. It-triq lejn l-elezzjoni hija wa[da twila [afna u g[ad jista’ ji;ri [afna, spe/jalment f’elezzjoni missielta b[alma ser tkun din. Jum il-Vittorja!

Nag[laq billi nawgura festa mill-aqwa lil kul[add hekk kif nhar it-8 ta’ Settembru ni//elebraw Jum il-Vittorja. J’alla f’dan il-jum niftakru f’dawn lantenati tag[na li [admu u anke taw [ajjithom sabiex pajji]na llum hu dak li hu.


IN-NAZZJON Il-{amis, 6 ta’ Settembru, 2012

12 Mediarama#Ittri

Araldika Malta

Wara l-mewt ta’ Mintoff

G[addew ;ranet bi]]ejjed biex forsi jing[adu kummenti minn /erta distanza dwar il-manifestazzjonijiet, partitarji u statali, li saru wara l-mewt ta’ Dom Mintoff. Fil-funeral tal-istat l-affarijiet imxew b’normalità u ftit hemm wie[ed xi jg[id dwarhom. M’hemmx dubju li Mintoff kien [aqqu dan l-oma;; nazzjonali, taqbel jew ma taqbilx mal-metodi konfrontazzjonali tieg[u. Kienet mistennija wkoll ir-reazzjoni tal-media: mill-affezzjoni tal-;urnali laburisti sar-riserva /ivili tal-gazzetti fuq in-na[a talGvern. I]-]ew; ;urnali ta’ kuljum bl-Ingli] probabbilment kienu s-sorsi li l-aktar li stajt tirreferi g[alihom biex taqra t-temperatura tal-pajji]. Is-sorsi televi]ivi wkoll stajt tanti/ipahom u na[seb li l-kanal nazzjonali, minbarra servizzi f’waqthom, wera bilan/ matur filmewt ta’ politiku li m’hemmx dubju dwar l-impatt li kellu fuq Malta. L-akbar sehem, kif mistenni wkoll, tah il-One TV, bi programmi kwa]i ma jaqtg[u xejn, inklu]i servizzi ta’ intervisti, evalwazzjoni, anedotti u fuq kollox, il-“coverage” tal-“korteo” (maratona ta’ aktar minn erba’ sig[at u nofs) li organizza l-Malta Labour Party lejlet l-espozizzjoni tal-katavru tal-eks -mexxej filPalazz tal-Belt. Korteo maratona

Xtaqt nikkon/entra fuq il-maratona. Il-mexxej tal-Malta Labour Party, Dr. Joseph Muscat, appella biex il-korteo jkun newtrali, fis-sens li ji;bed anki lin-Nazzjonalisti. Dan ma se[[x (i) g[ax Malta g[adha maqsuma min-nofs u (ii) g[ax [afna g[adhom ma jistg[ux jinsew is-snin ta’ intolleranza u vjolenza politika li se[[ew ta[t Mintoff minn grupp ]g[ir ta’ partitartji li [atfu u kkompromettew lill-Malta Labour Party, sostenuti minn klikka ta’ pulizija kriminali. I]da anki jekk in-Nazzjonalsiti ma [ar;ux g[all-korteo (jew g[all-funeral statali), m’hemmx dubju li kien hemm eluf minnhom isegwu x’kien qed ise[[ permezz tal-media. Kien anti/ipat li l-folol g[al matul il-korteo kienu se jkunu f’burdata emottiva (anki quddiem il-katavru fil-palazz kien hemm xi xeni estremi) , i]da kollox ma’ kollox, l-avveniment kien organizzat tajjeb u b’dinjità. I]da stona dak li se[[ fil-knisja parrokkjali ta’ Bormla, fejn irreazzjoni tan-nies bdiet riesqa lejn meeting pubbliku. U kumplessivament, na[seb li l-waqfien tat-tebut minn knisja ghal o[ra kien xi [a;a li Dom Mintoff qatt ma kien jippermetti. Ir-ra;el kellu l-konvinzjonijiet Kristjani tieg[u, i]da l-pompa u /-/irkustanza ekkle]jali (u anki sekulari) ma kinux elementi li jemmen fihom. Bosta kienu dawk li quddiem il-kameras qalu li ma kienx jemmen fil-protokol. I]da fuq l-iskrin, l-aktar li spikka kien l-g[ajjat li re;a’ rrijabilita lil Mintoff, fost il-partitarji tieg[u, b[ala “Salvatur”, “:gant”, “Missier Malta”, e//. Anki Alfred Sant li f’Bormla kien iddenunzja lil Mintoff b[ala “traditur”, issa kien ikkwotat li qed jarah b[ala politiku “monumentali.” Minn dak li rajna fit-triqat, minkejja li waqqa’ Gvern tieg[u stess (interessanti kif il-bidu u t-tmiem politiku ta’ Mintoff kienu karatterizzati minn konfronti diretti mal-mexxejja talpartit tieg[u), Mintoff baqa’ jgawdi l-kult sal-a[[ar. Fil-media internazzjonali G[ad trid tkun l-istorja li tevalwa lil Mintoff o;;ettivament. Fil-pre]ent hemm wisq emozzjoni, wisq kummenti attenti, wisq ewfemi]mi. Biex tie[u idea tal-bniedem minn /erta distanza, u biex tifhem tassew x’kien jirrappre]enta Mintoff anki fil-kamp internazzjonali, ridt issegwi x’qalet il-media globali. Altru li mhux il-media kollha ikkumplimentat lil Dom

Mintoff u kien hemm anki denunzji aggressivi b[al dawk li dehru fin-New York Times jew fil-Catholic Herald, ;urnal li da[al anki biex jattakka lilll-Perit g[all-isfre;ju arkitettoniku li g[amel minn Malta meta ng[ata (mill-Gvern Kolonjali) linkarigu g[ar-rikostruzzjoni ta’ Malta wara l-[erba tal-gwerra. Il-;urnal akku]a lil Mintoff (u ]ew; periti Ingli]i li [adem mag[hom) li wera disrispett anki ekolo;iku u li injora g[al kollox il-bini mill-;did tat-Teatru Rjal u Bere; importanti li “kien fa/li li ter;a’ tibnihom” dak i]-]mien. Insomma, ir-reverenza mintoffjana u l-b]onn ta’ [afna Maltin li jkollhom missier putattiv biex jistkennu ta[t ;wien[ajh (minflok ja[sbu b’mo[[hom u jie[du azzjonijiet li jbiddlu /-/irkustanzi ta’ [ajjithom) g[adhom hemm. U dik il-[tie;a, lill-“missier” tbiddlu f’eroj populist. MARIO AZZOPARDI marpardi@maltanet.net

Sur Editur, Qed nikteb b’referenza g[all-ittra li dehret it-Tnejn, 27 ta’ Awwissu bl-isem ‘G[aqda fuq l-Araldika f’Malta’. L-g[aqda Araldika Malta n[olqot biex tqajjem interess f’dan il-patrimonju li jmur lura mill-medjuevu u li g[adu jg[ix mag[na sallum ta[t forom differenti. B[ala president u fundatur ta’ Araldika Malta nixtieq nirringrazzja min kiteb din l-ittra g[all-punt li qajjem

fuq ir-re;istrazzjoni talarmi. B[ala Araldika Malta nemmnu li g[andu jin[oloq xi forma ta’ re;istru talarmi g[al bosta ra;unijiet. L-ewwel ra;uni hija li kif qeg[din b[alissa l-armi huma fuq kunjomijiet, sistema irrazzjonali g[assempli/i ra;uni li hemm familji li m’g[andhom xejn x’jaqsmu ma’ xulxin isibu ru[hom ju]aw l-istess arma. It-tieni ra;uni hi li b[al ma qal sew l-awtur tal-ittra,

l-arma hi proprjetà li tintu]a, li tintiret, li turi identità, kemm ta’ familja kif ukoll ta’ g[aqda u g[alhekk g[andu jkun hemm re;istru sabiex jassigura li ma jsirx pla;ju ta’ dawn l-armi minn familji jew g[aqdiet o[ra. B[alissa Araldika Malta qed tfassal numru ta’ proposti li g[andna nippre]entaw lill-ministru kkon/ernat fil-;img[at li ;ejjin. Ivan Vassallo

,

President Araldika Malta

Wara l-Olimpjadi ta’ Londra Sur Editur, Issa li l-Olimpjadi 2012 g[addew, kull pajji] li [a sehem fihom jag[mel post mortem [alli jtejjeb ilprestazzjoni tieg[u erba’ snin o[ra. Rajna lil ?ipru, li jikkompeti mag[na fil-log[ob tal-Pajji]i ]-}g[ar, jirba[ dik li kellha tkun l-ewwel midalja Olimpika. Pajji]na re;a’ mar tajjeb fl-isparar Double Trap fejn ;ab 90 Fil-mija.

Jekk wie[ed imur lura minn kemm ilu jie[u sehem William Chetcuti, ji;ifieri fi/?ina, fil-Gre/ja u issa firRenju Unit, insib li l-iskor pjuttost baqa’ fejn kien – dak ta’ 134, 134 u 135, dejjem minn 200 plattina. Dan qieg[ed juri li pajji]na g[andu b]onn ta’ kow/ Internazzjonali kif ukoll xi [add im[arre; a[jar f’dik li hi psikjatrija. Dak kollu li sar mill-kow/

lokali Jimmy Bugeja hu ta’ min ifa[[ru g[ax biex til[aq il-livell li la[qet Malta f’din id-dixxiplina bilfors trid [e;;a kbira u talent. Din hi l-opinjoni personali tieg[i u dejjem ng[id grazzi lil kull min kien responsabbli g[al dan ir-ri]ultat. Wara kollox kien i]-]ag[]ug[ ta’ 27 sena William Chetcuti li ried ji;bed il-grillu lejn il-plattina. John Rizzo

Eks PRO Malta Sport

Festa sabi[a fil-{amrun Sur Editur, Il-festa ta’ San Gejtanu fil{amrun g[al darb’o[ra re;g[et kienet su//ess kbir u dan mal-ewwel wie[ed irid jattribwih g[all-[idma millaqwa tal-forzi tal-ordni u talg[aqda li te]isti bejn i]-]ew; baned tal-{amrun. In-nies [onqu t-toroq prin/ipali matul ;img[a s[i[a u g[al darb’o[ra ppruvaw kemm din il-festa hi wa[da popolari fis-sens li hi festa verament tal-poplu. Kif iddikjaraw il-Presidenti ta]-]ew; g[aqdiet mu]ikali u l-Kappillan, il-{amrun irnexxielu j[assar dik listigma li kienet in[olqot madwaru li fil-festa ta’ San Gejtanu dejjem jinqala’ l;lied. Kemm-il darba li kien ji;ri li xi kwistjoni bejn xi familjari waqt il-jiem tal-festa, kienet ti;i minfu[a fil-midja b[ala ;lied kbir. Illum il-fatti ;ew fl-a[[ar stabbiliti kif verament huma u l-festa llum g[andha biss madwarha awra ta’ festa

ta’ veru. Jing[ad x’jing[ad, fil-festi, b[al kull /elebrazzjoni ta’ massa, jin[tie; bilfors li jkun hemm tmexxija g[aqlija imma soda min-na[a tal-Pulizija. Inutli li l-Kurja to[ro; direttivi u tg[abbi bihom lillkumitati tal-baned g[ax dawn ]gur li wa[idhom ma jistg[ux i]ommu l-ordni. Li jistg[u jwissu u jav]aw lill partitarji tag[hom biex filfesta j;ibu ru[hom sew u jikkoperaw mal-Pulizija; imma iktar minn hekk ma jistax isir u l-onus g[assu//ess tal-festa jaqa’ fuq ilforzi tal-Ordni. U fil-festa tal{amrun hekk ;ara. Il-pulizija mexxijin millAssistent Kummissarju Raymond Zammit, isSupretendent Charles Magri, l-Ispetturi Daryl Borg, Robert Vella, Stephen Saliba, Kevin Farrugia u l-Ma;;ur Mario Rotin re;a’ rnexxirlhom ma ju]awx barrikati g[ax bil[idma li g[amlu b[ala t[ejjija g[all-festa u l-laqg[at li saru

rri]ultaw fil-kooperazzjoni ta’ kull min kien involut. Il-partitarji u l-poplu in;enerali, li kif g[edna attenda g[a/-/elebrazzjonijiet bi [;aru, [adu pja/ir, taw gost, t[alltu u xorbu flimkien kemm fit-triqat, kemm fil-bars u kemm fil-ka]ini innifishom. Prova kbira tal-g[aqda li te]isti fil-Paro//a ta’ San Gejtanu. Element ie[or li wie[ed g[andu jsemmi li qed ikompli jkabbar il-festa hu l-armar tattriq prin/ipali tal-{amrun, Triq il-Kbira San :u]epp u xieraq li wie[ed jag[ti prosit li]-]ew; gruppi ta’ ]g[a]ag[ li qed jie[du [sieb jarmaw din it-triq u li kull sena qed i]idu sew fl-attrezzamenti tal-armar. Hawn ta’ min wie[ed jissu;;erixxi li forsi dawn i]]ew; gruppi jing[aqdu fi grupp wie[ed jg[inu lil xulxin bl-esperjenza u l-ener;ija u b’hekk din it-triq tkun unita wkoll fit-ti]jin.

. Cordina

Joe C

Il-{amrun

L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lillEditur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt. L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem

u l-indirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma. Ittri bin-nome-de-plume ma jkunux ippubblikati u l-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm il-punt tag[ha.


IN-NAZZJON Il-{amis, 6 ta’ Settembru, 2012

Madwarna 13

Appo;; lill-MASMOM biex jie[u grupp g[al pellegrina;; f’Lourdes 65 persuna morda kienu fost grupp ta’ Sorelle, Barrellieri, pellegrini u qraba li attendew g[allpellegrina;; annwali lejn Lourdes organizzat mill-Malta Association of The Sovreign Military Order of Malta (MASMOM). U[ud minn dawn il-pazjenti kienu appo;;jati finanzjarjament millVodafone Malta Foundation. F’Lourdes il-kontin;ent Malti ng[aqad ma’ 7,500 membri talOrdni minn madwar id-dinja g[al din l-attività spiritwali. “Il-Vodafone Malta Foundation dejjem tipprova tg[in f’dawn linizjattivi,” qal Martin Gregory, Kap tar-Ri]orsi Umani ta’ Vodafone Malta. “Permezz tal-MASMOM g[enna lil dawk li l-aktar g[andhom b]onn u g[amilniha possibbli biex tliet pazjenti jmorru fuq dan ilpellegrina;;. A[na ]guri li se nkomplu nappo;;jaw inizjattivi b[al dawn. Li tara tbissima fuq wi// persuni bi problemi ta’ sa[[a hi bi]]ejjed biex tbiddel ilperspettiva ta’ x’inhu importanti fil[ajja.” “Wie[ed jista’ biss jimma;ina ssorpri]a u l-e//itament li j[ossu dawn il-persuni meta jing[aqdu f’pur/issjonijiet bix-xemg[at ta’ eluf ta’ persuni f’dan il-post sagru. Xi [a;a li hi impressjonanti,” qal Philip Farrugia Randon, President tal-Maltese Association of The Sovereign Military Order of Malta (MASMOM). “L-inqas [a;a li stajna nag[mlu biex nuru l-aprezzament tag[na lejn il-Vodafone Malta Foundation kien li ninkludu l-management u l[addiema ta’ Vodafone fit-talb tag[na. Il-pazjenti kollha wrew

U[ud mill-persuni li kienu jiffurmaw parti mill-grupp li g[amel pellegrina;; f’Lourdes wara g[ajnuna mill-Fondazzjoni Vodafone

sodisfazzjon kbir bl-organizzazzjoni u l-kura li ng[ataw waqt ilpellegrina;; u [afna kitbulna ittri ta’ ringrazzjament. B[as-snin pre/edenti rajna l-miraklu ta’ kuljum ta’ Lourdes, ji;ifieri s-serenità li tidher fil-qlub ta’ dawk li offrew ilproblemi tag[hom lill-Madonna. A[na ninsabu grati bl-g[ajnuna li offriet il-Vodafone Malta Foundation. L-assistenza tag[hom kienet ta’ sforz umanitarju kbir.” Il-grupp MASMOM, appo;;jat

minn Vodafone Malta Foundation, ippreparaw sew g[al dan ilpellegrina;; meg[juna wkoll millg[arfien li din il-[idma tkun ippremjata b’esperjenza spiritwali profonda li jg[addu minnha lorganizzaturi, l-helpers u anke’ lpazjenti. Il-kontin;ent ta’ 340 inkluda lillmorda, lill-voluntiera, lill-helpers u lill-pellegrini. Fost il-pazjenti kien hemm ]ew; sorijiet tal-klawsura mill-monasteru tal-Ursulini tal-Belt

Valletta. Dawn is-sorijiet qatt ma kienu [ar;u mill-kunvent g[al aktar minn 60 sena. Il-helpers offrew diversi servizzi f’kull [in matul dan il-pellegrina;; annwali u kien hemm pre]enti wkoll professjonisti medi/i biex jie[du [sieb il-kura tal-morda. Pazjenti ]g[ar morda bil-kan/er kellhom esperjenza mill-isba[ meta marru fuq tours spe/jali madwar Lourdes kif ukoll [adu sehem f’quddies fejn ing[aqqdu bit-talb tag[hom stess u kanzunetti.

Tkompli tikber il-kuxjenza favur ir-ri/ikla;;

GreenPak devjat 1.5 tunnellati ta’ skart minn ippakkjar tal-prodotti Plasmon mill-mi]bliet biex ikunu ri/iklati, u fl-istess waqt dawk il-genituri li wrew responsabbiltà ambjentali kienu ppremjati b’;ugarelli sbie[ g[at-tfal tag[hom

Il-prodotti Plasmon, impurtati u distribwiti minn Vivian Corporation, flimkien ma’ GreenPak Coop Society ;abru b’kollox 1.5 tunnellati ta’ skart ri/iklabbli matul ilkampanja ambjentali, li saret bejn Marzu u Lulju 2012. L-iskema ta’ Plasmon tat lillklijenti l-opportunità li b’mod attiv jg[inu l-ambjent u fl-istess waqt jie[du lura mag[hom ;ugarelli sbie[ g[at-tfal tag[hom. Denise Vassallo, Mani;er G[oli mal-GreenPak Coop Society, qalet: “GreenPak qeg[da dejjem tie[u inizjattivi differenti biex ittejjeb l-ambjent ta’ Malta. L-isforz kollaborattiv ma’ Vivian Corportation wassal biex ammont sostanzjali ta’ skart ta’ ppakkjar kien devjat mill-mi]bliet u ri/iklat.” L-iskema ta’ Plasmon ippremjat lil dawk li ;abru lippakkjar u l-kontenituri vojta tal-Plasmon u sarfuhom f’rigali sbie[ u kkuluriti g[at-tfal

tag[hom. Vivian Corporation, li qed ti//elebra s-sittin anniversarju mit-twaqqif tag[ha, hi organizzazzjoni ewlenija fiddistribuzzjoni u marketing f’erba’ oqsma distinti, fosthom il-kura tas-sa[[a u t-trabi, prodotti tal-ikel, kosmeti/i u tal-banju. Il-kumpanija hi membru tal-iskema talGreenPak b[ala parti millimpenn tag[ha biex tirri/ikla u tg[in l-ambjent. Il-GreenPak Coop Society, operaturi tal-iskema talGreenPak, to[ro; il-li/en]ja g[all-u]u tal-marka Green Dot f’Malta. Matul dawn l-a[[ar [ames snin il-kumpanija naqqset tunnellati s[a[ ta’ skart tal-ippakkjar milli jmorru filmi]bliet u minflok ikunu ri/iklati. G[al aktar informazzjoni dwar GreenPak u l-iskema tag[ha tal-irkuprar tal-iskart, wie[ed jista’ j]ur is-sit: www.greenpak.com.mt.


IN-NAZZJON Il-{amis, 6 ta’ Settembru, 2012

14 A[barijiet ta‘ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar foreign@media.link.com.mt

IL-MALDIVES> Nies jg[umu ma’ kelb il-ba[ar ta’ spe/i Whale Shark, l-akbar [uta fid-dinja, f’South Ari Atoll. Din il-[uta, mhix perikolu]a u hi spe/i meqjusa b[ala fi stat vulnerabbli (Ritratt> Reuters)

L-ISTATI UNITI

IS-SIRJA

Ir-ribelli jwaqqg[u ajruplan ie[or tar-re;im Ir-ribelli fis-Sirja lbiera[ irnexxielhom iwaqqg[u ajruplan militari tar-re;im ta’ Bashar al-Assad. Il-;img[a li g[addiet irribelli bdew jikkoordinaw lattakki tag[hom kontra ba]ijiet tal-ajru Sirjani u rnexxielhom ukoll jie[du l-kontroll ta’ ba]i g[ad-difi]a tal-ajru minn fejn [adu diversi missili g[al kontra l-ajruplani li jistg[u ji;u sparati minn fuq l-ispalla. I]da r-ribelli qalu li lajruplan li twaqqa’ lbiera[ twaqqa’ bl-isparar tal-kanuni g[al kontra l-[bit mill-ajru. Dan hekk kif l-ajruplan kien qed jitlaq mill-ajruport ta’

Abu Thuhur fil-provin/ja ta’ Idlib. Dan wara li r-ribelli dawru l-ba]i u bdew attakk. Il-;img[a li g[addiet irribelli rnexxielhom iwaqqg[u ajruplan militari ie[or Sirjan kif ukoll [elikopter. Sadattant beda jkun hemm /aqliq importanti mill-E;ittu, g[al ]mien twil meqjusa b[ala potenza re;jonali imma li g[ad trid isib saqajha wara rRebbieg[a G[arbija. Ilbiera[ il-President E;izzjan Mohamed Mursi wieg[ed li jpo;;i l-pajji] lura fil-qalba tal-affarijiet G[arab u g[amel appell imqanqal lillpajji]i G[arab biex jieqaf it-

tixrid tad-demm fis-Sirja. Hu ]ied li issa kien wasal i]]mien biex ikun hemm bidla fil-poter f’Damasku. Hu qal dan waqt l-ewwel diskors tieg[u b[ala President fil-Lega G[arbija li g[andha lba]i fil-Kajr. Hu qal ukoll li kienet se ssir laqg[a bejn lE;ittu, l-G[arbja Sawdija, itTurkija u l-Iran biex jiddiskutu s-sitwazzjoni Sirjana. Hekk kif kien ni]el millpodium wara d-diskors tieg[u, Mursi dar lura mar fuq ilmicrophone u qal “Sirja! Sirja! Dan hu l-post li dwaru jridu nag[mlu xi [a;a.”

Il-Pentagon jilmenta

Kelliem g[all-Pentagon qal li kiteb li g[adu kemm [are; g[all-bejg[ minn membru li sena ilu [a sehem fir-rejd li fih inqatel Osama bin Laden kien fih informazzjoni li hi sensittiva [afna u sigrieta. George Little, kelliem g[all-Pentagon qal li l-ktieb, “No Easy Day” minn Matt Bissonnette, eks membru tat-taqsima spe/jali Amerikana tas-SEALS, messu kien sottomess lidDipartiment tad-Difi]a qabel ma [are; kif jitolbu r-regoli. Issa mhux esklu] li l-Pentagon jie[u passi legali kontra Bissonnette. Minkejja dan i]da l-Pentagon mhux se jwaqqaf il-bejg[ tal-ktieb. IL-BEL:JU

Allert f’Brussell Kien hemm sigurtà kbira madwar l-Ambaxxata Amerikana fi Brussell kif ukoll madwar il-Ministeru tad-Difi]a Bel;jan filkapitali wara li nstabu ]ew; karozzi mimlija /ilindri talgass. Fil-pront idda[[lu mi]uri

kbar ta’ sigurtà u kemm ilbini kon/ernat kif ukoll innies fil-bini fl-in[awi kienu evakwati. Wara li fil-post marret ittaqsima tal-bombi tal-pulizija u saret tfittxija fil-karozzi, irri]ulta li ma kienx hemm bombi u l-allarm tne[[a.


IN-NAZZJON Il-{amis, 6 ta’ Settembru, 2012

A[barijiet ta’ Barra 15 IL-MAWRITANJA

Estradat l-eks kap tas-servizzi sigrieti Libjani

Il-Gvern tal-Mawritanja lbiera[ estradixxa lil Abdullah al-Senussi, leks kap tas-servizzi sigrieti fi ]mien id-dittattur ta’ Muammar Gaddafi. Senussi kien meqjus fost l-ag[ar nies fir-re;im Libjan u kien inqabad fil-Mawritanja f’Marzu u minn mindu nqabad inqalg[et tilwima bejn il-Libja, Franza u l-Qorti Kriminali internazzjonali dwar lestradizzjoni tieg[u. Hu kien arrestat wara li nqabad flajruport tal-kapitali Nouakchott

b’passaport falz wara li da[al b’titjira mill-Marokk. Sorsi tal-Gvern tal-Mawritanja qalu lir-Reuters li hu kien estradat lejn il-Libja wara garanziji li ng[ataw. {afna jsosnu li Sensussi aktarx kien il-persuna li l-aktar jaf sigrieti dwar l-40 sena ta’ dittatura wara Muammar Gaddafi nnifsu u hemm [afna li jixtiequ li dan i]omm fommu mag[luq. Nhar it-Tlieta fil-Mawritanja kien

hemm delegazzjoni ta’ livell g[oli mil-Libja u mhux /ar jekk lestradizzjoni saret bil-barka talqorti.

Senussi jaf [afna sigrieti tal-passat Franza riedet lil Senussi b’rabta mal-isplu]joni ta’ bomba fuq ajruplan Fran/i] waqt li kien qed

jittajjar minn fuq in-Ni;er fl-1989 u li fih 54 persuna Fran/i]a nqatlu. Senussi jissemma’ wkoll b’rabta mal-ka] ta’ Lockerbie fl-1988 li fih inqatlu 260 persuna dan apparti [afna in/identi u delitti li twettqu mir-re;im Libjan tul l-40 sena ta’ dittatura fosthom rabtiet ma’ grupp terroristi/i varji. Aktar tard dan ix-xahar g[andu jibda l-pro/ess fil-Libja ta’ Saif alIslam, l-aktar tifel mag[ruf ta’ Gaddafi.

IL-GRAN BRITTANJA> {addiema j;orru serp tar-razza python, twil seba’ metri, g[al test mediku fi/-Chester Zoo f’Chester b[ala parti minn ri/erka li qed issir mal-Università ta’ Cardiff. Sa fejn hu mag[ruf dan hu l-itwal serp fl-Ewropa (Ritratt> Reuters)

IL-GRAN BRITTANJA

Se jkollhom imorru jag[mlu r-rapport is-supermarket minflok l-g[assa Hemm possibbiltà kbira li fil-Gran Brittanja n-nies se jibdew imorru f’xi supermarket jew librerija biex jirrapportaw reat lillPulizija. Dan hekk kif aktar g[ases tal-Pulizija qed jing[alqu biex il-Gvern

jiffranka l-flus. Stepehen Greenhalgh, idDeputat Sindku ta’ Londra responsabbli mill-Pulizija, qal li [afna g[ases kienu antikwati u jekk dawn ikunu trasferiti lejn supermarkets u postijiet simili, ikunu eqreb

g[all-pubbliku. Dan apparti li l-Korp jiffranka [afna flus. Hu qal ukoll li l-Korp talPulizija di;à ffranka 50 miljun Lira Sterlina billi tne[[iet proprjetà li ma kinitx qed tkun utilizzata. Hu qal li bit-trasferiment

tal-g[ases f’postijiet o[ra, ilKorp tal-Pulizija jkun qed inaqqas l-ispi]a ming[ajr ma jnaqqas il-pulizija. Apparti Londra, madwar ilpajji] 264 g[assa tal-pulizija se ting[alaq b[ala parti millisforz tal-Gvern biex

jiffranka l-flus min[abba ddejn li g[andu. F’postijiet b[al Essex, Surrey u Kent, il-Pulizija qed tu]a g[ases mobbli. Mill-Korp tal-Pulizija, lispi]a trid titnaqqas bi 2.4 biljun Lira Sterlina.



IN-NAZZJON Il-{amis, 6 ta’ Settembru, 2012

Kultura 17

L-attivitajiet Notte Bianca issa saru appuntament fil-kalendarju kulturali Malti

Fl-aqwa tag[hom it-t[ejjijiet g[al Notte Bianca ‘12 Il-Kunsill Malti g[all-Kultura u lArti b[alissa jinsab g[addej bitt[ejjijiet tieg[u g[all-edizzjoni ta’ din is-sena ta’ Notte Bianca ‘12. L-edizzjoni ta’ din is-sena se tkun organizzata nhar is-Sibt, 29 ta’ Settembru u b[as-soltu l-protagonisti fiha se jkunu t-toroq tal-belt Valletta li se jkunu mlibbsa u ddekorati blaqwa mod possibbli biex jilqg[u fihom g[add ;mielhom ta’ attivitajiet artisti/i u mu]ikali. L-edizzjoni ta’ din is-sena, li ta[bat is-sitt wa[da u li fiha l-belt Valletta se ting[aqad ma’ g[add o[ra ta’ bliet f’diversi pajji]i Ewropej, se toffri lil dawk kollha li se jattendu lpossibbiltà li mhux biss igawdu lattivitajiet li se jkunu organizzati prattikament f’kull triq fil-belt Valletta, i]da anki d-d[ul ming[ajr [las f’mu]ewijiet u f’postijiet o[rajn ta’ interess. B[alma ;ara matul is-snin li g[addew, is-serata ta’ Notte Bianca se toffri spettru wiesa’ ta’ attivitajiet kulturali li fihom se jie[du sehem g[add kbir ta’ kantanti, mu]i/isti, nies

tal-arti u o[rajn li flimkien kapa/i joffru spettaklu /elebrattiv uniku. Il-palazzi u bini uffi/jali governattiv ie[or fil-belt Valletta se jkunu mixg[ula tul il-lejl kollu biex fihom infushom dawn jo[olqu ambjent uniku u ideali g[all-istess wirjiet artisti/i u mu]ikali li se jittellg[u. Dan ifisser li minn Bieb il-Belt sa Forti Sant’Iermu l-belt Valletta se tkun qed tiggarantixxi esperjenza unika u memorabbli lil dawk kollha li se jattendu. G[al din l-okka]joni Arriva se toffri servizz spe/jali mill-ibliet u l-ir[ula biex hekk dak li jkun ikun jista’ jattendi ming[ajr ma jid[ol filproblema ta’ parke;;. Se jkun offrut ukoll servizz ta’ vja;; madwar il-belt Valletta biex dak li jkun igawdi dan il-;ojjell imprezzabbli tal-kapitali Maltija. Matul is-serata se jkun offrut ukoll servizz permezz ta’ dg[ajjes minn Tas-Sliema u l-Birgu sal-belt Valletta. Aktar informazzjoni mis-sit elettroniku: www.nottebiancamalta.com

Fis-serata Notte Bianca jie[du sehem u[ud mill-aqwa kantanti Maltin

Il-Maltin flimkien mat-turisti li jkun hawn fostna jattendu bi [;arhom g[ad-diversi attivitajiet li jkunu organizzati matul is-serata ta’ Notte Bianca


IN-NAZZJON Il-{amis, 6 ta’ Settembru, 2012

18 A[barijiet ta‘ Barra IL-GRAN BRITTANJA

L-Iskozja twitti t-triq g[all-indipendenza Fi ]mien disa’ xhur, l-Iskozja se tressaq abbozz ta’ li;i biex isir referendum dwar l-indipendenza. Dan t[abbar minn Alex Salmond, lEwwel Ministru tal-Iskozja. Vot li s’issa l-indikazzjonijiet huma li aktarx jintreba[ minn dawk favur l-indipendenza. Salmond, li jrid it-temm 305 sena ta’ g[aqda mal-Ingilterra, irid li lvot isir fl-a[[ar sitt xhur tal-2014

g[alkemm g[ad irid jil[aq qbil malGvern Ingli] dwar kif se tinkiteb ilmistoqsija. Salmond, li jmexxi l-Partit Nazzjonali Sko//i], [abbar dan filftu[ tal-Parlament Sko//i] f’Edinburgh. Hu qal li l-mira hi li jintemmu t-ta[ditiet dwar irreferendum mal-Prim Ministru Ingli] David Cameron f’temp ta’ ftit ;img[at.

Hu qal li dan l-abbozz, mag[ruf b[ala r-Referendum Bill, se jistabilixxi min g[andu d-dritt g[all-vot kif ukoll ilmistoqsija jew mistoqsijiet li se jkun hemm fir-referendum kif ukoll dettalji ta’ pro/edura. Salmond irid ukoll li mistoqsija li lIskozja ting[ata poteri ;odda fil-ka] ta’ vot kontra i]da l-Gvern ta’ Londra qed jg[id il-vot se jkun biss dwar “iva” jew “le” g[all-indipendenza.

Hemm sensiela ta’ intoppi li g[ad iridu jsibu s-soluzzjoni tag[hom qabel irreferendum fosthom dwar x’se ji;ri millflotta ta’ sottomarini nukleari ba]ati flIskozja kif ukoll l-20 biljun barmil filBa[ar tat-Tramuntana. B[alissa l-Iskozja g[andha l-kontroll fuq is-sa[[a, l-edukazzjoni u l-[absijiet kif ukoll g[andha sistema legali g[aliha. Il-Gvern ta’ Londra jag[ti 30 biljun Lira Sterlina fis-sena lill-Iskozja.

IL-KANADA

Sparatura f’Quebec

Kien hemm kaos hekk kif isseparatisti ta’ Quebec kienu qed ji//elebraw ir-reb[a elettorali fl-elezzjoni li saret f’dan l-Istat Kanadi], wara li ra;el feta[ in-nar u qatel persuna u darab lil ie[or. L-isparatura se[[et wara li ri]ultati preliminarji wrew li lParti Quebecois seta’ jifforma Gvern ta’ minoranza u l-kap tal-partit, Pauline Marois, kienet qed tag[ti d-diskors tarreb[a f’Montreal. Dak il-[in instemg[u sparaturi mill-parti ta’ wara talawla. Is-sigurtà kienu pronti ne[[ewha minn fuq il-palk . Ftit qabel ma spara, ir-ra;el, li g[andu madwar 50 sena, instema’ jg[ajjat bil-Fran/i], “l-Ingli]i qed iqumu.” Wara li spara, hu [are; barra mill-awla u qabbad nar barra l-bini u wara ftit kien arrestat. Fuqu kellu azzarin kif ukoll pistola. Irri]ulta li r-ra;el f’xi [in kien anqas minn seba’ metri mill-palk u l-pulizija ammetiet li Marois kienet f’periklu. L-attakk [arbat i//elebrazzjoni tas-separatisti li aktarx se jitolbu g[al referendum ;did dwar lindipendenza ta’ Quebec millbqija tal-Kanada. Di;à saru referenza simili fl-1980 u l1995 i]da l-vot dejjem kien kontra u l-indikazzjonijiet huma li anki b[alissa, m’hemmx ma;;oranza favur li Quebec tinqata’ mill-bqija talKanada. Marois issa se tkun l-ewwel Prim Ministru mara ta’ Quebec.

L-INDJA> Mara titlob quddiem ritratt ta’ Madre Tere]a hekk kif ilbiera[ tfakkar il-15-il anniversarju minn mindu mietet f’Kalkuta fl-Indja. Madre Tere]a, li mietet fl-1997, kienet beatifikata mill-Papa :wanni Pawlu II fl-2003 (Ritratt> Reuters)

L-UNJONI EWROPEA

T[e;;e; it-tilqim kontra l-kan/er /ervikali Uffi/jali tas-Sa[[a tal-Unjoni Ewropea qalu li l-bniet kollha fl-Ewropa g[andhom jie[du t-tilqim kontra lpapillomavirus (HPV) li jikkaw]a lkan/er /ervikali. Il-European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC) qal li filwaqt li 19 mid-29 pajji] fir-re;jun kienu introdu/ew it-tilqim g[all-HPV

i]da r-rata ta’ tilqim kien baxx tant li f’xi pajji]i kienu biss 17 fil-mija l-bniet li jie[du din it-tilqima. Il-kan/er /ervikali hu t-tieni l-aktar kan/er komuni fin-nisa madwar iddinja. Kull sena jkun hemm madwar 500,000 ka] ;did u madwar 250,000 mewt skont l-Organizzazzjoni Dinjija tas-Sa[[a (WHO).

L-ECDC [e;;et lill-awtoritajiet tassa[[a biex jag[tu spinta l-isforzi tag[hom biex aktar bniet jie[du t-tilqim u ]iedet li ri/erka re/enti wriet li ma kienx hemm g[alfejn wie[ed jinkwieta mill-effetti tat-tilqim. Fl-Ewropa huma approvati ]ew; tilqim g[al kontra din il-marda, dik talGlaxoSmithKline u tal-Merck.


IN-NAZZJON Il-{amis, 6 ta’ Settembru, 2012

A[barijiet ta’ Barra 19 IR-RENJU UNIT

L-ewwel laqg[a g[all-Kabinett il-;did

Ilbiera[ kien hemm l-ewwel laqg[a tal-Kabinett il-;did talPrim Ministru David Cameron wara r-reshuffle li kien hemm itTlieta filg[axija. Fost il-bidliet li kien hemm, Jeremy Hunt sar is-Segretarju tas-Sa[[a u Chris Grayling sar Segretarju tal-:ustizzja. Il-Kabinett il-;did kien madwar Cameron hekk kif ilbiera[ kellu jwie;eb g[allmistoqsijiet fil-Parlament g[allewwel darba minn mindu lMembri Parlamentari rritornaw mill-btajjel tas-sajf. Ir-reshuffle kienet l-ewwel bidla kbira fil-Kabinett talkoalizzjoni tal-Gvern Ingli] bejn il-Konservattivi u l-LiberalDemokrati/i minn mindu telg[u fil-poter fl-2010. Fost dawk li //aqalqu minn posthom kien hemm i/-Chief Whip Patrick McLoughlin, li issa sar Segretarjut tat-Trasport u Ken Clarke li minn Segretarju tal-:ustizzja ng[ata kariga fi [dan il-gvern li se jkun responsabbli l-aktar mill-politika ekonomika.

Fil-Kabinett kien hemm ritorn tal-Liberal Demokratiku David Laws b[ala Ministru talEdukazzjoni. Dan sentejn wara li kellu jirri]enja wara li kien implikat fi skandlu finanzjarju. Ir-rehsuffle saret fost kritikata li qed issir minn Membri Parlamentari Konservattivi li mhux qed isir bi]]ejjed biex titqajjem l-ekonomija Ingli]a. I]da George Osborne, irresponsabbli mill-finanzi ]amm postu. B’kollox hemm sitt u/u[ ;odda fil-Kabinett Ingli]. Apparti Grayling u McLoughlin, hemm ic-Chairman tal-Partit Konservattiv Grant Schapps, Maria Miller li n[atret Segretarju tal-Kultura, Theresa Villiers li n[atret Segretarju g[all-Irlanda ta’ Fuq u David Jones li n[atar Segretarju g[al Wales. Apparti Osborne, membri ewlenin tal-Kabinett, b[al Theresa May, is-Segretarju g[all-Intern u William Hague, is-Segretarju g[all-Affarijiet Barranin, ]ammew posthom.

L-ISTATI UNITI> Ajruplan spe/jalizzat jipprova jitfi nirien fuq l-g[oljiet fl-Angeles National Forest f’Kalifornja li qed jag[mlu [erba mill-foresta fl-in[awi tal-Azusa Canyon (ritratt Reuters)


IN-NAZZJON Il-{amis, 6 ta’ Settembru, 2012

20 Sa[[a

Pariri dwar dwiefer u saqajn b’sa[[ithom minn Clinton Sammut

Illum il-;urnata, grazzi g[ad-diversi kampanji li jsiru fil-midja kif ukoll minn informazzjoni li nsibu minn fuq siti elettroni/i, ilkoll bdejna nag[tu aktar attenzjoni lid-dehra tag[na u sa[[itna biex ’il quddiem nevitaw kemm jista’ jkun mard u kundizzjonijiet o[ra min[abba t-traskura;ni tag[na. In[oss i]da li mhux kull parti ta’ ;isimna ting[ata lattenzjoni li hi tant me[tie;a u dan xorta j;ib mieg[u konsegwenzi serji fuq sa[[itna li forsi ftit nafu dwarhom. Wa[da minn dawn ilpartijiet ta’ ;isimna huma ssaqajn li g[andhom funzjoni importanti, dik li jag[mluha possibbli li nimxu. Fuq dan is-su;;ett tkellimna ma’ Andrea Scalpello, spe/jalista tassaqajn dwar x’wie[ed g[andu jag[mel biex i]omm saqajh fl-a[jar kundizzjoni possibbli.

is-swaba’ tin]amm umdità li tg[olli t-temperatura u tag[milha aktar fa/li li lbacteria u l-fungus jikbru hemm. Din il-probabbiltà tkompli ti]died meta persuna tag[mel ;urnata bi]-]arbun mag[luq u s-saqajn jeg[rqu tant li lkalzetti jkunu mxarrbin u l;ilda tas-saqajn titkemmex. Biex nipprevjenu dan g[andha napplikaw ftit spirtu (surgical spirit) bejn is swaba’.Nu]aw terra apposta fil-kalzetti jekk is-sieq kollha tkun g[arqana. Il-materjal tal-kalzetti g[andu jkun tal-qoton g[ax jg[in is-saqajn billi j[allu larja g[addejja minnhom u b’ hekk jeg[rqu inqas. Importanti li l-kalzetti jinbidlu spiss f’ka] li s-saqajn jeg[rqu [afna.

X’g[andha tkun il-kura ba]ika tas-saqajn^

dirett mal-persuna u dan isir billi l-persuna li jkollha lfungus f’sieqha tirfes f’g[adajjar jew o;;etti o[ra fejn i[allu l-ispori tal-fungus, li dawn jin;abru minn saqajn il-persuna li tkun rifset fuqhom.

L-aktar [a;a importanti li wie[ed g[andu jag[mel hi li wara li jin[asel jixxotta sew kemm il-qieg[ ta’ saqajh u bejn is-swaba’. Dan g[andu jsir tajjeb g[ax inkella’ bejn

Kif jittie[ed il-fungus, x’sintomi j[alli u x’jista’ jsir biex ti;i evitata din issitwazzjoni^ Il-fungus jittie[ed b’kuntatt

Il-kura tad-dwiefer hi importanti spe/jalment meta ni;u biex naqtg[u d-dwiefer biex dawn ma jikbrux fil-la[am. Min ma jistax jag[mel dan g[andu dejjem ifittex g[ajnuna medika

L-aktar postijiet fejn wie[ed jista’ jiltaqa’ ma’ dan it-tip ta’ mard huma banjijiet, showers u pools pubbli/i. Prekawzjonijiet li wie[ed jista’ jie[u huma li japplika ftit di]infettant fil-banju u jisomtu sew bil-mis[un g[ax l-ispori tal-fungus huma b’sa[[ithom [afna biex jinqerdu. Metodu ie[or hu dak li

jintlibsu kalzetti impermeabbli jew inkella sandlijiet jew krakar li g[andhom il-qieg[ g[oli [alli meta wie[ed jirfes flg[adajjar ma jsir l-ebda kuntatt mal-ilma mis-saqajn. Persuna tinduna li g[andha xi infezzjoni billi meta tara l;ilda qieg[da titqaxxar, tinqasam jew ikollha [mura fuq ;ewwa tas-swaba’.

Sintomi o[ra huma [akk kbir kif ukoll is-saqajn ikunu jintnu.

X’inhi l-kura tal-fungus^

Hemm numru ta’ fungi fosthom insibu l-Athlete foot’s, imma qabel ma nag[mlu l-kura, irridu naraw x’tip hu billi nie[du parir talpodjatrista, biex b’hekk g[al pa;na 21


IN-NAZZJON Il-{amis, 6 ta’ Settembru, 2012

Sa[[a 21

Mard kroniku inaqqas is-sensittività tas-sieq mill-veruka ma g[andux jilbes ]raben ta’ [addie[or.

minn pa;na 20

napplikaw il-krema addattata. Mhux kull krema li nsibu fis-suq hi tajba g[al kull tip ta’ infezzjoni. Meta pazjent ji;i bi problemi b[al dawn wie[ed irrid jara wkoll illivell tal-infezzjoni g[ax din tibda mis-swaba’ u tibqa’ tiela ’l fuq lejn is-sieq. Meta jigri hekk, Wie[ed josserva li barra li l-;ilda tkun [amra, jara linja [amra bejn is-swaba’ u tibqa’ tielg[a lejn il-pala tas-is-sieq. Din tista’ tigrava u issir perikolu]a [afna g[ax l-infezzjoni tista’ tasal fid-demm. Dan ji;ri min[abba li fejn ikun hemm il-qasma jkunu da[lu kemm bacteria u fungi. G[al dan it-tip ta’ infezzjonijiet li jibqg[u tilg[in ’il fuq jing[ataw pirmli, e//. skont kif me[tie; mit-tabib.

X’tip ta’ infezzjonijiet o[ra jista’ jkun hemm barra dik tal-fungus u bacteria^

Ba]ikament hemm dik talVerrucas jew kif nafuhom bilMalti felul, li jidhru [afna drabi fil-qieg[ tas-sieq u narawhom b[al kallu (kulur il-;ilda) i]da li jikka;unaw u;ig[ iktar fil-fond ma’ kull pass li nimxu. Dawn jidhru b[al dabra b’tikek suwed fiha u ma jkunux imqabb]in [afna ’l barra (g[all-kuntrarju ta’ felul o[rajn fil-;isem li ma jitti[dux) Dan hu virus u jittie[ed blistess mod kif jittie[ed ilfungus. Il-metodu kif jitne[[ew dawn hu skont il-fa]i li jinsabu fiha. L-iktar mod frekwenti hu billi napplikaw a/tu apposta jew niffri]awhom u b’konsegwenza ta’ dan tifforma bu]]ieqa fejn ilma;;oranza tal-ka]i l-veruka (fellula) to[ro; ’il barra meta nne[u din il-bu]]ieqa. Wie[ed ma g[andux jittraskura veruka dan g[ax jew tibqa’ kif inhi jew tista’ timmultiplika u l-virus ikompli jinfirex fis-saqajn stess jew sa[ansitra ta[t l-

Meta wie[ed jitla’ millilma u jimxi fuq u/u[ ja[arqu ikun qieg[ed jag[mel [sara lil siequ^

Andrea Scalpello, podolo;ista

idejn u postijiet o[ra umdu]i.

G[aliex wie[ed g[andu jitlob parir professjonali u mhux jipprova jne[[ihom hu^

Kull krema u a/tu u]at hu mag[mul minn kimiki differenti u dawn jistg[u jkollhom konsegwenzi serji fuq il-persuna kon/ernata spe/jalment meta tkun tbati minn xi aller;ija jew minn xi kundizzjoni ta’ /irkulazzjoni batuta. Anki l-età tal-pazjent tag[mel differenza x’tip ta’ prodotti g[andu ju]a min[abba l-konsegwenzi li jistg[u j[allu.G[alhekk hu dejjem importanti li tfittex parir mediku ta’ persuna esperta qabel jintg[a]el ilmetodu ta’ trattament.

Hemm xi mod kif tevita din il-kontaminazzjoni^

:eneralment nissu;;erixxu li barra li ja[sel il-banju sew wara li jkun in[asel, wie[ed g[andu ja[sel il-[wejje; relatati mas-saqajn g[alihom u mhux i[allat kollox f’salt. Mill-banda l-o[ra meta wie[ed ji;i biex jixxotta lilu nnifsu ju]a xugaman g[al tul il-;isem u g[as-saqajn jintu]aw tissues li wara jintremew biex ma jkunx hemm kuntatt ma’ [wejje; jew postijiet o[ra. {wejje; iridu jin[aslu f’temperaturi g[oljin biex ilveruka tinqered. Min ibati

Il-;ilda tal qieg[ tas-sieq hi g[axar darbiet e[xen minn dik tal-wi// biex tifla[ il;isem fuqha u biex wie[ed ikun jista’ jimxi. Biss, f’dan ix-xenarju li semmejt jista’ jkun li l-art fejn nirfsu tkun ta[raq [afna li twassal g[al [ruq tal-qieg[ tas-sieq. Wie[ed g[andu joqg[od attent meta jkun ibati minn xi kundizzjonijiet kroni/i b[addijabete fejn in-nervituri li jag[tu g[as-saqajn jista’ jkun li jiddg[ajfu u s-sensittività tag[hom tkun naqset bil-kbir. Dan iwassal biex issensittività tas-sieq tonqos u b’hekk meta nirfsu fuq o;;ett ja[raq jew li jaqta’ ma nindunawx li nkunu g[amilna ferita. Dawn ilferiti jwasslu biex nift[u bieb biex mard tas-saqajn fosthom bacteria u fungi jid[lu u jo[olqu infezzjonijet. Dan ji;ri wkoll meta jkun hemm nuqqas ta’ /irkulazzjoni fis-sieq u dan kollu jista’ jkun evitat billi jsiru testijiet apposta biex wie[ed jara kemm i//irkulazzjoni u kemm il-livell ta’ sensittività fis-sieq g[and podjatrista.

Rigward id-difer, x’funzjonijiet g[andu u x’inhi l-importanza tieg[u^

Id-difer g[andu limportanza li jipprote;i l-parti ta’ quddiem tas-suba’. Id-difer tista’ ti;rilu [sara b’diversi modi, b’mod spe/jali meta wie[ed ja[btu, dan g[ax tista’ tifforma xi tben;ila ta[tu, jinqala’ d-difer jew inkella’ jifforma fih xi tip ta’ fungus. Tinduna li hemm fungus fid-difer min[abba li wie[ed jinnota li d-difer jisfar jew ji[dar, je[xien u l-qoxra ta’ barra tieg[u titqaxxar. Mill;did irridu jsiru testijiet biex niskopru x’tip ta’ fungus hu i]da wkoll tintg[a]el kura spe/jalizzata skont inne/essitajiet tal-persuna.

Il-veruca (fellula) tittie[ed minn sieq g[al o[ra permezz ta’ virus u dan jimmanifesta ru[u f’forma ta’ kallu bajdani b’u;ig[ fil-fond u b’tikek suwed fin-nofs

Meta nkunu f’postijiet pubbli/i fosthom fejn il-ba[ar jew nu]aw xi fa/ilitajiet b[al showers g[andna nilbsu dejjem xi tip ta’ sandli b’qieg[ g[oli u mhux nimxu [afjin

G[aliex id-difer jid[ol filla[am u x’ji;ri f’dan il-ka]^

Meta id-difer jid[ol filla[am jista’ ji;ri tliet affarijiet jew g[ax id-difer ikun qala’ daqqa u tkun ;iet affettwata lparti ta’ minn fejn jikber; tista’ tkun ;enetika li d-difer jikber mibrum jew g[ax id-difer jinqata’ [a]in u b’hekk jing[ata angolu biex jid[ol filla[am. Ka]i b[al dawn l-ewwel b[ala podjatristi, naqtg[u ddifer fejn qieg[ed jid[ol filla[am u z-zona affettwata titnaddaf sew min[abba lmaterja li titrabba flimkien mal-infezzjoni. Wara li jsir dan wie[ed jag[ti /ans li d-difer jikber u naraw jekk ilproblema tippersistix. F’ka] li l-problema tippersisti naslu fl-istat li dik ilbi//a tad-difer tinqala’ permanentement fejn naqtg[u bi//a ]g[ira minn fuq u nid[lu g[al g[eruq tad-difer. Issa, skont il-kobor tad-difer wie[ed jara jekk jaqilg[ux kollu jew dik il-bi//a affettwata.

X’kura g[andha nag[tu lid-difer u x’g[andha nevitaw^

Meta naqtg[u d-dwiefer g[andha naqtg[uhom dritti kemm jista’ jkun u mhux naqtag[uhom forma ta’ qamar biex ma nda[[lux it-truf filla[am. Id-difer jinqata’ biddritt il-kappell tad-difer u mhux iktar ’il ;ewwa minn hekk. G[andha nu]aw imqassijiet apposta u mhux clippers g[ax dawn jistg[u jwasslu biex sa[ansitra naqtg[u l-la[am tassuba’. Dawk li huma dijabeti/i g[andhom ju]aw [affiefa (nail file) darba fil-;img[a biex kemm jista’ jkun jevitaw qtug[ fil-la[am jew li jaqtg[u d-difer [a]in u jid[ol fil-la[am. Jekk wie[ed issib diffikultà g[andu jkellem lill-podjatrista tieg[u. Rigward nisa li ju]aw ilcutics nail polish fuq id-difer g[andhom ine[[uh mal-ewwel bin-nail polish remover g[ax i]-]ebg[a fuq id-difer tkun qieg[da tag[laq l-pori taddifer u l-arja ma ti//irkulax kif me[tie;. B’hekk dan jista jwassal ghal problemi ta’ fungus fiddwiefer. Li jistg[u jittie[du g[al fuq il-;ilda tas-sieq stess.

Sieq li hi affettwata mill-kundizzjoni akuta tal-fungus mag[ruf b[ala Athlete’s Foot


IN-NAZZJON

Il-{amis, 6 ta’ Settembru, 2012

22 TV#Radju minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Fil-qosor Don’t Stop Me Now NET Television, 20>30 Edizzjoni o[ra ta’ dan il-programm ippre]entat minn Eileen Montesin li fih naraw l-avventura ta’ g[axar parte/ipanti kemm fil-kant kif ukoll f’[iliet o[rajn. It-tema tal-kant fil-programm se jkunu jew country jew li jindikaw xi destinazzjoni. Lil Norbert Bondin (fir-ritratt), se narawh ikanta dwett ma]-]ag[]ug[a Maxine Pace, wa[da mill-atturi li se jkunu fit-tieni edizzjoni ta’

Déjà Vu fejn se tkun qed tinterpreta l-karattru ta’ Max. Norbert, filwaqt li qed jistudja g[al degree fl-Ekonomija u fil-Management, ja[dem fir-ristorant tal-familja. Is-sena li g[addiet kien [a sehem fil-Konkors Kanzunetta Indipendenza.. Il-bi//a xog[ol mhux tas-soltu li se jkunu qed jag[mlu l-parte/ipanti kollha hi bi//a xog[ol qrib l-anzjani. Lawrence d’Arabia Iris, 21>00

Film bijografiku Ingli] li n[adem fl1962 b’re;ija ta’ David Lean u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Peter O’Toole, lil Alec Guinness u lil Anthony Quinn. F’parti li tista’ ssej[ilha tajba ta’ Daud kien [a sehem l-atturi Malti

Marie Claire Attard Bason

Sajf sabi[

Gli occhiali d’oro Iris, 15>20 Film drammatiku tal-1987 b’re;ija ta’ Giuliano

Montaldo bi storja ambjentata f’Ferrara fl-1938 u li g[andu b[ala atturi ewlenin lil Philippe Noiret u lil Rupert Everett, dan tala[[ar fir-ritratt. Fi ]mien lItalja ta[t ir-re;im Faxxista, naraw x’persekuzzjoni jkollhom jg[addu minnha tnejn min-nies, wie[ed tabib li jkun omosesswali u l-ie[or student li jkun Lhudi. L-istorja hi bba]ata fuq rumanz ta’ Giorgio Bassani.

Sajf Flimkien - NET Television, 18>10

Permezz ta’ dan il-programm, sirna nafu numru ta’ nies ;odda u bla dubju ta’ xejn g[amel is-sajf wie[ed aktar sabi[. Fost il-mistiedna g[al-lum se jkun hemm il-kantanta Marie Claire Attard Bason. L-artisti Alfie Gatt, li fil-programm ta’ ;img[a ilu ma setax jattendi kif suppost kellu jag[mel, se jkun pre]enti llum. Persuni mill-Emergency Fire and Rescue Unit, jitkellmu dwar ix-xog[ol utli li jwettqu. Kontribuzzjonijiet o[ra se jkunu minn Victor Chircop dwar it-teknolo;ija, minn Clayton u Graziella dwar il-moda u tisjir minn Neil Darmanin. Jippre]entaw il-programm Mireille Bonello u Ronald Briffa. Un vicino troppo premuroso La 7, 14>10

Film drammatiku Amerikan li n[adem fl-2002 u li g[andu b[ala l-atturi prin/ipali lil Caterina tilfet lil missierha Jamey Sheridan u lil Angie waqt il-partita football bejn . Susan issir taf li l-;ar Juventus u Liverpool li kienet Hamon tag[hom wa[[al sistema saret fl-istadium Heysel. mad -dar tieg[u li permezz ta’ Minkejja li jkunu g[addew filmati tissorvelja dak kollu li is-snin tidde/iedi li tmur qed isir fil-vi/inanzi. Wa[Liverpool tfittex lill-persuna jkun da mill -kameras tkun immirata li fil-fatt kienet il-ka;un proprju fuq id-dar ta’ Susan. tal-mewt ta’ missierha. Issib Bil li;i ma jkun hemm xejn diversi sorpri]i. Fil-parti [a]in, i]da Susan tkun determiewlenija Isabella Ferrari, li nata li trid tbiddel l-affarijiet. tidher fir-ritratt. Appuntamento a Liverpool Iris, 13>30

John Dimech.


IN-NAZZJON Il-{amis, 6 ta’ Settembru, 2012

TV#Radju 23

06>00 07>00 07>15 07>40 07>50

101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)

09>00 09>05

A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12.30 13>00 15>00 15>05

Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Il-Festa Tag[na The Big Show - Martin Sapiano A[barijiet fil-Qosor Hitsteria - Ronald Briffa (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00 )

17>00 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 24>00

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Musica al fresco Disco inferno - Tony Borg Fuzzbox - Lito Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella

Il cavaliere oscuro (The Dark Knight) - Italia 1, 21>10 Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:45 ?ama ?ama 09:00 - BBC 09:05 - Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 Newsline 12:45 - Tifkiriet 13:30 - Qari bil-Malti 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 A[barijiet 16:05 - Drivetime (jinkludi 17:00 A[barijiet) 18:00 - Bulettin tal-A[barijiet 18:15 - Nwar 19:00 - Nitfa Kultura 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bil-Malti (r) 20:30 Nie[du {sieb Darna 21:00 BBC News 21:05 - Maltin Biss 22:00 - L-A[barijiet 22:05 Night Moods 23:00 - Xi qrajt, xi smajt 23:00 - Ru]arju 23:30 Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Ma’ Pauline 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Linja Diretta 13:15 - In-Novella 13:45 - ONE News 14:00 Problemi tal-Qalb 15:30 - Drive Time 15:45 - ONE News 16:00 - Mhux g[at-Tfal Biss 16:30 ONE Cocktail 17:00 - Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:15 - :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:10 - A[barijiet Sportivi 18:30 - Joe Grima Live 19:45 - ONE News 20:00 - Prime Time Quiz Show 20:15 - G[alina l-Anzjani 20:45 - Rock Moods 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 Radju Argument 24:00 - Mezza Notte 02:00 - Night Rythms. RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 05:45 Qari mill-Bibbja, 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet fil-Qosor) 09:15 G[alina Lkoll (jinkudi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:40 - Headlines 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 - Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News)

15:30 - I]-}g[a]ag[ fis-Sajf (jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 - Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:15 - Summer Mix (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 18:50 - Mid-Dinja Kattolika 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Rakkont 19:40 - L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 21:00 - Fil-:nien 22:00 - Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet - Rakkont, Mer]uq, Stilista, Wellbeing, Mu]ika. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # News on Cam-pus 09:30 - Nis;a 10:00 BBC News Update 10:05 - I’m Alright! 11:00 - Classic FM 13:00 - Anali]i tal-;urnali 13:30 - Il[na mi/-/par 14:00 BBC News Hour 15:00 Classic FM 19:30 - Ilbies lImperatur 20:00 - Putumayo Radio Show 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi 09:00 {ajjitna) 11:00 Mill-Bit[a g[all-:enna 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju l-Erwie[ 13:00 Qawsalla ta’ Kari]mi (r) 14:00 Nifhmu Flimkien is-Sa[[a Mentali 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Totus Tuus Gospa 16:00 - Il-Knisja: G[ajn ta’ G[erf 17:00 - {ajjitna (r) 17:30 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 - G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 G[annu lil ismu 20:00 - MillG]ira tat-Tliet G[oljiet 21:00 Alla wa[du bi]]ejjed 22:00 Lejn il-qawmien 23:00 Ru]arju 23:30 - A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 - Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 Simon Pisani (jinkludi 11:30 A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan u Talitha 18:30 - News 18:40 - Bay Beats with Simon B 20:00 - Ben Glover 22:00 - Tiesto Club Live 24:00 - Eddie Halliwell. Bastjani]i FM - 95 FM 06:30 - Ru]arju 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 - Fil-kumpanija ta’ Tony (jinkludi 08:00 u 12:00 - Angelus) 13:00 - Tempo on the Mix 17:00 - {annieqa :i]imin 17:30 - All Time Favourites 18:00 - Realtajiet Siekta 20:00 - All time Favourites 20:30 - Country Fever.

Heath Ledger (fir-ritratt hawn fuq), Christian Bale u Aaron Eckhart huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film tal-2008 b’re;ija ta’ Christopher Nolan. Batman, bl-g[ajnuna tal-Kummissarju Gordon u tal-Prokuratur Distrettwali, jara kif jag[mel biex je[les it-toroq ta’ Gotham mill-kriminali. Il-missjoni tkun qed timxi skont il-pjan, i]da malajr jinteba[ li ma kienx ikkalkula t-tfixkil li se jsib min-na[a tal-Joker.

TVM 07:00 - L-G[odwa t-Tajba 09:00 - Kids Zone 09:50 - }ona 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Teleshopping 13:10 - Art of Spain (dok.) 14:00 - A[barijiet 14:05 Teleshopping 15:05 - Money docs (dok.) 16:00 - A[barijiet 16:05 - Teleshopping 17:05 History of Science (dok.) 18:00 A[barijiet 18:10 - Sellili 20:00 A[barijiet# sports# rapport tattemp# rapport finanzjarju 20:40 Is-Sajf mas-Salv 21:30 - MillIm[a]en tal-Festa 22:00 Absolutely Fabulous 22:30 Only Fools and Horses 23:00 L-A[barijiet 23:15 - International Short Film Fest. TVM 2 07:00 - News 12:50 - Luxdesign 14:00 - Sa[[tek l-Ewwel 14:10 Ancient World 15:00 - Mela Isma’ Din 15:10 - Extraordinary Women 16:00 - Sa[[tek Kollox 16:10 - Museum Secrets 17:00 Trekking 17:30 - Mela Isma’ Din 17:40 - Ancient World 18:30 Leli ta’ {a]-}g[ir 19:00 A[barijiet bl-Ingli] 19:05 Storjografija 19:30 - Starboard 20:00 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 20:10 Extraordinary Women 21:00 Nista’ 21:45 - Madwarna 22:00 - Mela Isma’ Din 22:10 Museum Secrets 23:00 - Swim Up. ONE 07:00 - Flippers 07:30 - ONE News 07:45 - :awhra Maltija (r) 08:00 - }ona Sport Sajf (r) 08:30 - ONE News 08:50 - Clint on ONE 08:55 - Minuta Wa[da 09:00 - Lilliput 09:30 - Nuni 09:40 - Minuta Wa[da 09:45 Londri 10:00 - Teleshopping 10.35 - Hazzzard Daily Update 10:40 - Lapes u Karta 10:50 Vidoes Mu]ikali lokali 11:00 Teleshopping 11:45 - Londri 12:00 - {ajjiet 12:15 Teleshopping 12:30 - MadDaqqa t’G[ajn (r) 13:30 - ONE News 13:40 - Teleshopping 14:45 - Nies B[alna (ep. 9) 15:40 - Minuta Wa[da 15:45 - Londri 16:00 - Lilliput (r) 16:30 Stylish Living 16:55 - Clint on ONE 17:00 - Team PL 17:30 ONE News 17:40 - Team PL 18:05 - Teleshopping 18:20 Starmakers 19:30 - ONE News 20:15 - Flippers 20:45 - }vintura (ep. 8 u 9) 22:20 - DJ Vision (r) 23:15 - ONE News 23:45 - Team PL (r).

Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - Il-Parlament tal-Poplu 20:30 - Forum 21:30 - CNI 22:00 - News 22:30 Motordrome (r). Raiuno 06:45 - Unomattina estate (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00 u d09:00) 10:00 - Tg 1 10:10 Unomattina vitabella 11:00 - Un ciclone in convento 12:00 - E state con noi in TV 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 Don Matteo 7 15:10 - Il paradiso alla fine del mondo. Film 2009 17:15 - Il commissario Rex (TF) 18:50 - Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:30 - Techetechete - Il nuove che fu 21:20 - Il Commissario Nardone 23:20 -

Premio le Maschere del Teatro Italiano 00:25 - Tg 1 notte 01:00 - Speciale mostra d’arte cinematografica - Venezia 01:30 Sottovoce 02:00 - Rai Educational - In Italia. Raidue 07:10 - Tutti odiano Chris (TF) 07:30 - Cartoons 10:15 - Incinta per caso (TF) 10:35 - Tg 2 insieme estate 11:20 - Il nostro amico Charly (TF) 12:10 - La nostra amica Robbie (TF) 13:00 Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 E... state con costume 13:50 - Tg 2 si, viaggiare 14:00 - Senza traccia (TF) 14:45 - Army Wives (TF) 15:30 - Guardia costiera (TF) 16:15 - Blue Bloods (TF) 17:00 - 90210 (TF) 17:50 - Tg 2 Flash L.I.S. 17:55 - Tg sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case (TF) 19:35 - Ghost Whisperer (TF) 20:00 - Cartoons 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - La spada della verità 23:25 - Tg 2 notizie 23:40 - Stracult - il meglio di 01:05 - Paralimpiadi Londra 2012. Raitre 08:00 - Quando ttramna il sole. Film ’55 09:35 - La storia siamo noi 10:35 - Cominciamo bene 13:10 - La strada per la felicità (soap) 14:00 - Tg regione 15:00 - La casa nella prateria (TF) 15:50 - Geo Magazine 2012 16:55 - Football. Qual. Euro 2013 U#21. Italja v Leichtenstein 19:00

- Tg 3 20:00 - Blob a Venezia 2012 20:15 - Cotti e mangiati (sitcom 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Law & Order - I due volti della giustizia (TF) 23:25 - Tg 3 linea notte estate 24:00 - Report - Contanti saluti al nero 01:00 - Scrittori per un anno - Francesco Pacifico. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina

08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful 14:10 - Centovetrine 14:45 Rosamunde Pilcher 16:30 Pomeriggio cinque 18:30 - La ruota della fortuna 20:00 - Tg 5 20:40 - Veline 21:10 - Il concerto del vincitore 24:00 - La mia vera identità. Film 2009 01:30 Tg 5 notte 02:00 - Veline. Rete 4 07:45 - Pacific Blue (TF) 08:40 - Hunter (TF) 09:50 - Carbinieri 4 (TF) 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:05 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Hamburg Distretto 21 (TF) 16:35 - Bluff - Storia di truffe e di imbroglioni. Film ’76 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:10 - Siska (TF) 21:10 - The Mentalist (TF) 23:10 - The Closer (TF) 01:05 Tg 4 night news 01:30 - Vintage Parade 3. Italia 1 08:10 - Cartoons 10:30 Dawson’s Creek (TF) 12:25 Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 Hellcats (TF) 16:45 - Giovani campionesse (TF) 17:40 - Love Bugs 3 (sitcom) 18:30 - Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:20 - CSI: NY (TF) 21:10 - Il cavaliere oscuro. Film 2008 00:05 - Darkman. Film ’90 01:55 - Rescue Me (TF). La 7 07:00 - Omnibus 09:40 - Coffee Break (attw.) 10:50 - Agente speciale Sue Thomas (TF) 12:30 - I menù di Benedetta 13:30 - Tg La 7 (TF) 14:10 - Un vicino troppo premuroso. Film 2002 16:10 - Il commissario Cordier (TF) 18:00 - L’ispettore Barnaby (TF) 20:00 - Tg La 7 20:30 - In onda 21:10 - Piazzapulita 24:00 - Omnibus Night 01:10 - NYPD (TF) 02:00 - Cold Squad (TF).


IN-NAZZJON

Il-{amis, 6 ta’ Settembru, 2012

24 TV#Radju Favourite Channel 08:00 - Makura 10:00 - One Star Hotel 10:30 - Mad-Daqqa Ni]fnu 11:15 - Teleshopping 12:05 - Kont Taf? 12:15 - F. News 12:30 - Teleshopping 13:00 - {in g[al Kollox 15:00 Teleshopping 16:30 - Favourite Cinema 17:00 - Teleshopping 17:30 - The Design Work Workshop 18:15 – F. News 18:30 - (ikompli) The Design Work Workshop 19:45 - Reporter 20:00 - Kont taf? 20:15 - F. News 21:00 - Armar Festi 22:00 - Duggan 23:15 - F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 – 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 – 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 – 2010 Onwards 14:30 Drama Bronx 15:00 - Wasal il{in g[all-Maltin 15:30 Bell’Italia 16:00 – Romantica 17:00 – Teleshopping 18:00 – Total Request 20:00 - Bingo 75 20:30 - Non Stop Music. La 5 12:30 - Centovetrine 13:05 Non ditelo alla sposa 14:00 Una mamma per amica (TF) 14:50 - Dirty Sexy Money (TF) 15:40 - The OC (TF) 16:30 Instant Star (TF) 17:00 Samantha Chi? (TF) 17:50 - La tata (sitcom) 18:35 - Extreme Makover Home Edition 19:40 The OC (TF) 20:25 - Una mamma per amica (TF) 21:10 El internado (TF) 22:45 Beautiful 23:10 Centovetrine. BBC Entertainment 07:10 - Teletubbies 07:35 Garth and Bev 07:45 - Buzz and Tell 07:50 - Nina and the Neurons 08:05 - Balamory 08:25 - Buzz and Tell 08:30 Little Human Planet 08:35 - My Family 09:05 - One Foot in the Grave 09:35 - The Weakest Link 10:20 - EastEnders 10:50 Doctors 11:20 - Casualty 12:10 - Shark Therapy 12:40 - Shark Therapy 13:10 - Doctor Who Confidential 13:25 - Last of the Summer Wine 13:55 - The Weakest Link 14:40 EastEnders 15:05 - Doctors 15:35 - Casualty 16:25 - Shark Therapy 16:55 - Shark Therapy 17:25 - The Weakest Link 18:10

- EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - All the Small Things 20:00 - Keeping up Appearances 20:30 - Ideal 21:00 - Moses Jones 21:50 - The Black Adder 22:25 - Fawlty Towers 22:55 Twenty Twelve 23:25 - Sport Relief 2012. TCM 07:55 - Gunsmoke 09:00 - The High Chaparral 10:00 - The Wings of the Eagles. Film ’57 (U) 12:00 - Branded. Film ’50 13:45 - Gunsmoke 14:50 - The High Chaparral 16:00 Casablanca. Film ’42 (A) 17:55 - The Big Trail. Film ’30 20:15 Carson City. Film ’52 (U) 22:00 - The Silence of the Lambs. Film ’91. MGM Movies 07:25 - Eight Men . Film ’88 (12) 09:25 - K-9000. Film ’91 11:00 - MGM’s Big Screen 11:15 - Rockula. Film ’90 (PG) 12:45 - A Woman’s Tale. Film ’91 14:25 - Submerged. Film 2001 (PG) 15:55 - The ’70s. Film 2000 17:55 - Undercover Blues. Film ’93 (12) 19:25 - The Golden Seal. Film ’83 (PG) 21:00 - Cutter’s Way. Film ’81 (X) 22:50 - Jinxed! Film ’82 (15). Discovery Channel 07:15 - American Chopper:

Michigan Bike # My Name Is Earl 08:10 - Dirty Jobs: Dirty Jobs of the Big Apple 09:05 Deadliest Catch: A New Hunt Begins 09:55 - Ultimate Survival: Sierra Nevada 10:50 How Do They Do It? 11:15 How It’s Made 11:40 - Extreme Engineering: Bridging the Bering Strait 12:35 - Rides: Codename: Daisy 13:30 - Wheeler Dealers: BMW E30 325i Touring 14:25 American Chopper: Michigan Bike # My Name Is Earl 15:20 Mythbusters: Seasickness: Kill or Cure 16:15 - Dirty Jobs: Floating Fish Factory 17:10 Deadliest Catch: Smoke on the Water 18:05 - Ultimate Survival: Alaskan Mountain Range 19:00 - How It’s Made 20:00 - Dirty Jobs 21:00 Robson’s Extreme Fishing Challenge 22:00 - Hellriders: The Brotherhood 23:00 - Get Out Alive.

Iris 09:45 - Il gatto di Brooklyn aspirante detective. Film ’73 11:35 Il commisario 13:30 Appuntamento a Liverpool. Film ’88 15:20 - Gli occhiali d’oro. Film ’87 17:25 - Chaos. Film 2006 19:25 - Charlie’s Angels (TF) 20:10 - Starsky & Hutch (TF) 21:00 - Lawrence d’Arabia. Film ’62 00:50 - Iris a Venezia 2012. Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 - Films & Stars 11:05 - 2 Broke Girls 11:30 - Brothers and Sisters 12:15 - Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 The West Wing 15:15 - Fringe 16:00 - Gossip Girl 16:45 Suburgatory 17:15 - 2 Broke Girls 17:45 - How I Met Your Mother 18:15 - Days of Our Lives 19:10 - Brothers and Sisters 20:00 - Mike & Molly 20:30 - Desperate Housewives 21:12 - Desperate Housewives 22:00 - Supernatural 22:45 Person of Interest 23:35 Amazing Race 00:20 - Alcatraz. Biography Channel 07:00 - America’s Court with Judge Ross 08:00 - Confessions of an Animal Hoarder: Lauren and Jack 09:00 - Snapped: Women Who Kill: Rhonda Glover 10:00 - America’s Court with Judge Ross 10:30 - Real Housewives of Beverly Hills: Uninvited 11:30 - America’s Court with Judge Ross 12:00 Parking Wars. Pawn Stars: 13:00 - Pezzed Off 13:30 - Chumlee’s Dummies. 14:00 - Hoarders: Ron # Carol. Hardcore Pawn: 15:00 - Stolen Gold? 15:30 Banned for Life. 16:00 - Parking Wars 17:00 - Real Housewives of Beverly Hills: Back to Beverly Hills 18:00 - Confessions of an Animal Hoarder: Lauren and Jack. Pawn Stars: 19:00 - Pezzed Off 19:30 - Chumlee’s Dummies. 20:00 - Parking Wars. Hardcore Pawn: 21:00 - Fool’s Gold 21:30 - Cash Kings. 22:00 - I Survived: Beyond and Back: David # Laura # Barbara 23:00 My Ghost Story.

Friends 19:30 - Bob the Builder 19:40 - Fireman Sam 19:50 - Barney and Friends 20:20 - Pingu 20:25 - Pingu 20:30 - Monkey See Monkey Do 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 Bob the Builder 22:10 - Thomas and Friends 22:25 - Bob the Builder 22:35 - Fireman Sam 22:45 - Igloo-Gloo. Disney Channel 07:45 - Mickey Mouse Clubhouse 08:10 - Jake and the Neverland Pirates 08:25 - Handy Manny 08:35 - The Hive 08:40 - Mini Adventures of Winnie the Pooh 08:45 - Mouk 09:00 - Jonas 09:25 - So Random 09:50 - Hannah Montana 10:15 - Fish Hooks 10:40 - Kim Possible 11:05 Shake It Up 11:30 - Wizards of Waverly Place 11:55 - Phineas and Ferb 12:20 - Timon & Pumbaa 12:45 - The Suite Life on Deck 13:35 The Suite Life on Deck 14:00 - Austin and Ally 14:25 - Shake It Up 14:50 - Phineas and Ferb 15:15 - Jessie 15:40 - Good Luck Charlie 16:30 Wizards of Waverly Place 16:55 - The Suite Life on Deck 17:20 - Austin and Ally 17:45 - Phineas and Ferb 18:10 - ANT Farm 18:35 - Good Luck Charlie 19:00 - Jessie 19:25 - The Suite Life on Deck 20:15 - Jonas 21:05 - Good Luck Charlie 21:55 - Wizards of Waverly Place 22:45 - Kim Possible.

Bejni u Bejnek NET News X’Fattart Teleshopping X’Hemm g[all-Ikel^ Bejni u Bejnek Simpati/i NET News Teleshopping NET News Simpati/i Teleshopping Insiru nafu lil... NET News Sajf Flimkien Lift NET News Don’t Stop Me Now NET News (ikompli) Don’t Stop Me Now Anali]i tal-A[bar (r) NET News

Sport fuq il-Cable Eurosport 07:00 - US Open Tennis

08:30 Tour of Spain UCI World Tour Cycling 09:30 - US Open Tennis 15:00 - Tour of Spain UCI World Tour Cycling 16:00 Tour of Spain UCI World Tour Cycling: Stage 18 (live) 17:45 US Open Tennis: Men’s: QF (live). Eurosport 2 07:30 - Eurosport 2 Morning News 08:00 - Women’s U#20’s World Cup Football 09:30 -

Tour of Spain UCI World Tour Cycling 10:30 - US Open Tennis 12:30 - Eurosport 2 News 13:00 - Tour of Spain UCI World Tour Cycling 14:30 - US Open Tennis 17:30 - GP Speedway 18:30 Speedway GP 19:30 - Eurosport 2 News 20:00 - Armwrestling 20:30 - PBA Tour Bowling 21:30 - Art of Motion Free Running 22:00 - UCI World Tour Cycling: 2012 GP Cycliste de Québec (live) 23:30 - Tour of Spain UCI World Tour Cycling. GO Sports 1 07:00 - PL World

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - Fireman Sam 08:10 - Barney and Friends 08:40 - Pingu 08:45 - Baby Antonio’s Circus 08:50 - My Animal Family 09:05 - Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 - P.B. Bear and Friends 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 Kipper 09:45 - Igloo-Gloo 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 - Barney and Friends 10:40 Wobblyland 10:45 - Jarmies 11:00 - Lots & Lots 11:15 - The Hoobs 11:40 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:05 - Wildlife 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - My Animal Family 12:45 - Benjamin’s Farm 12:50 See The Sea 12:55 - Mio Mao 13:05 - P.B. Bear and Friends 13:10 - Wildlife 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 - Bob the Builder 13:35 Fireman Sam 13:45 - Thomas and Friends 14:10 Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 - Pingu 14:25 Barney and Friends 14:55 - Kipper 15:05 Angelina Ballerina 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 - Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 - Tiny Planets 15:55 Pingu 16:00 - My Animal Family 16:15 Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 - Fireman Sam 17:05 Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 - P.B. Bear and Friends 17:35 - Wobblyland 17:40 - Baby Antonio’s Circus 17:45 - Fluffy Gardens 18:00 Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - The Hoobs 18:50 - Gazoon 19:00 - Angelina Ballerina 19:15 - Thomas and

06>30 07>00 09>30 10>30 12>00 12>30 13>00 14>00 14>05 15.00 15>05 16>00 17>00 18>00 18>10 19>35 19>45 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00

07:30 - PGA Omega European Masters: Day 4 11:30 - Trans World Sport 12:30 - Barclays PL: Wk 3: West Ham Utd v Fulham 14:30 - PGA The KLM Open: Day 1 (live) 18:30 - Ligue 1: Rd 4: LOSC Lille v Paris Saint-Germain 20:30 - RaboDirect Pro12: Rd 1: Scarlets v Leinster 22:30 - PGA The KLM Open: Day 1. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - Barclays PL: Wk 3: Southampton v Man. Utd 11:00 - Ligue 1: Rd 4: Olympique de Marseille v Stade Rennais 13:00 - Aviva Premiership: Rd 1:

London Welsh v Leicester Tigers 15:00 - Serie A: Rd 2: Inter v Roma 17:00 - Barclays PL: Wk 3: Tottenham H v Norwich City 19:00 - Aviva Premiership: Rd 1: Saracens v London Irish 21:00 Serie A: Rd 2: Udinese v Juventus 23:00 - Ligue 1: Rd 4: Olympique Lyonnais v Valenciennes 01:00 - Barclays PL: Wk 3: West Ham Utd v Fulham.

Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga: Bayern Munich v VfB Stuttgart (r) 09:55 - 2012 Alpari World Match Tour: Sweden: Day 1 (r) 12:00 - America's Cup: World Series: San Francisco: Day 1 (r) 14:05 - Fighting Spirit: It's Showtime #55 (r) 16:00 Bundesliga: 1FSV. Nurnberg v Borussia Dortmund (r) 17:55 FIFA Beach Soccer WC Qual.: Ukraine v Spain (r) 19:15 WWE: NXT 20:05 - Bundesliga:

Bayern Munich v VfB Stuttgart (r) 22:00 - America's Cup: World Series: San Francisco: Day 1 (r) 00:05 - WWE: NXT (r) 00:55 - 2012 Alpari World Match Tour: Sweden: Day 1 (r).

Melita Sports 2 12:00 - 2012 Alpari World Match Tour: Sweden: Day 1 (r) 14:05 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 15:10 - America's Cup: World Series: San Francisco: Day 1 (r) 17:15 - Fighting Spirit: It's Showtime #55 (r) 19:10 - FIFA Beach Soccer WC Qual.: Ukraine v Spain (r) 20:35 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings 23:10 - Bundesliga: 1FSV. Nurnberg v Borussia Dortmund (r) 01:05 Bundesliga: Bayern Munich v VfB Stuttgart (r). Malta Stars 08:00 - Malta Rugby Football Union: Overseas v Stompers: dtd. 30.03.12 (r) 09:35 - MFA Futsal League: Sportinmalta v Capital Boys (r) 10:55 - BOV PL: Valletta v Qormi (r) 13:00 Melita GFA 1st Div.: Xaghra Utd v Zebbug Rovers (r) 14:55 Malta Handball Assoc.: Kavallieri v Phoenix: dtd. 14.04.12 (r) 16:15 - Malta Basketball Assoc.: Depiro v A to Z Athleta (r) 17:35 - Malta Rugby Football Union: Overseas v Stompers: dtd. 30.03.12 (r) 19:10 - MFA Futsal League: Sportinmalta v Capital Boys (r) 20:30 - BOV PL: Valletta v Qormi (r) 22:35 - Melita GFA 1st Div.: Xaghra Utd v Zebbug Rovers (r) 00:30 - Malta Handball Assoc.: Kavallieri v Phoenix: dtd. 14.04.12 (r).


IN-NAZZJON Il-{amis, 6 ta’ Settembru, 2012

Passatemp 25

Tisliba 1

2

5

3

4

6

7

8

9

10

11

Imfittex mill-pulizija

12

13

14

15

Id-delinkwent fir-ritratt fuq ix-xellug hu mfittex mill-pulizija li min-na[a tag[ha qed toffri €5,000 g[al tag[rif fejn jinstab. Fir-ritratti numerati fuq il-lemin, jidher l-istess delinkwent li liebes b’mod li ma jing[arafx, i]da f’kull ritratt hawn xi [a;a li tikxfu. Minn xiex jing[araf?

16

17

18

Mimdudin>5. Tista’ tkun l-ikla ta’ madwar ;nien? (5) 6. Ixxarrbek tax-xita, jekk tkun bla umbrella (5) 7. X’jafu jag[mlu t-ti;ie;? (5) 10. Tirbombja (5) 11. {ares lejja f’Birkirkara, Nikol! (5) 12. Konna nixtru bihom qabel is-sena 1972 (5) 14. {abta u …… f’daqqa wa[da, ng[idu (5) 16. Vakanza biex titfarrak blata? (5) 17. Torri Bibliku (5) 18. Jekk tisplodi tag[mel [sara kbira (5)

Weqfin>1. Fih issib ir-regolamenti tal-kumitat (6) 2. Ra;el kapa/i wara ras Manwel? (6) 3. Bqajna nsostnu li mhux veru (6) 4. Min rak? Hi, forsi! (6) 8. Dawn kollha allat foloz (5) 9. Munita antika prezzju]a fil-g[ajn? (5) 12. Ma deherx, forsi lag[ab noli (6) 13. B[alma ;ralu l-buqar bl-

ilma jew ilma u tè m[awda flimkien? (6) 14. Kunjom (6) 15. Dan ]gur li mhux g[adu (6)

Soluzzjonijiet

Soluzzjoni tal-biera[

Mimdudin>- 5. Tafda; 6. ?anga; 7. {alef; 10. Tiben; 11. Telqa; 12. Islet; 14. Kaw]a; 16. Slopp; 17. Karba; 18. T[ott. Weqfin>- 1. Strett; 2. Saqajn; 3. A//ent; 4. Sanità; 8. {bula; 9. Flawt; 12. Intatt; 13. Tilma[; 14. Kapott; 15. Ardita.

G[at-tfal

Sudoku

G[oxrin differenza

Dawn i]-]ew; xeni jidhru identi/i i]da dik ta’ ta[t tvarja minn dik ta’ fuq f’g[oxrin differenza ]g[ar. Ara ssibhomx kollha.

Sudoku

20 differenza Tellag[hom salqu//ata

Sudoku

Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9.

Imfittex mill-pulizija

Ipprova sib il-passa;; li ttella’ sal-qu//ata lil dawn i]-]ew;t i[bieb tag[na, i]da oqog[du attenti li ma tiltaqg[ux mal-muntun.

Jing[araf minn: 1. Mill-widna; 2. Mi/-/appetta; 3. Mi/-/inturin; 4. Minn imnie[ru.

Tellag[hom sal-qu//ata



IN-NAZZJON Il-{amis, 6 ta’ Settembru, 2012

26 Klassifikati PROPRJETÀ Bir id-Deheb

APPARTAMENTI semifinished u garaxxijiet kompluti bil-lift. Jibdew minn €815,807 (Lm35,000). ?emplu 99477271.

Is-Swatar

APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar talbanju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.

Marsaxlokk

FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.

Santa Venera

FLAT l-ewwel sular

finished u furnished. Tliet kmamar tas-sodda wa[da ensuite, gallarija quddiem u wara u parti mill-bejt bilwashroom. €110,000 (Lm47,000) ?emplu 79990798.

Santa Venera

MAISONETTE bi 3 tassodda fully furnished. Prezz €158,397 (Lm68,000). ?emplu 99477271.

G{AL-KIRI Tas-Sliema

POST /entrali, appartament ;did bi 3 kmamar tas-sodda lest min kollox. Bil-lift. €800 fix-xahar u Marsaskala bi 3 tas-sodda €400 fix-xahar. ?emplu 99477271.

G{AT-TWELLIJA L-Imsida

{ANUT, bil-permess, bla

rigal. €6 kera kuljum. ?emplu 99898254 jew 77320474.

AVVI}I G[al kull xog[ol

TA’ bini ;did, alterazzjonijiet fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil ta’ soqfa u xog[ol ta’ membrane u kull tip ta’ kisi u tibjid. ?emplu 79407292.

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma.

Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

G[al kull xog[ol

TA’ madum ta’ l-art u tal[ajt, qlug[ ta’ madum u plumbing, gypsum board kif ukoll kisi bil-;ibs, graffiato u ]ebg[a bi 30 sena esperjenza. ?emplu 79091057.

Tiswijiet fil-pront u filpost

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq ilparts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

G{ALL-BEJG{ G[al kull xog[ol ta’ stampar u sheets tat-tombla B’numri kbar u kuluri

differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici printing press) – 3

Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-

na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur, e//. u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpr ess.com

G[amara antika

TINKLUDI twaletta bilmera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. ?emplu 99870665.

Mejda tal-pranzu

KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bil-kannella, monitor tal-kompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali impittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.


Il-{amis, 6 ta’ Settembru, 2012

27 FUTBOL - NOEL MUSCAT CUP

Pembroke jirb[u t-tieni edizzjoni

Pembroke reb[u t-tieni edizzjoni ta’ Noel Muscat Cup hekk kif dawn g[elbu lil Swieqi bi skor ta’ 2-0. Il-partita ntlag[bet fit-training ground ta’ Pembroke u g[al din il-partita kien hemm attendenza numeru]a. Kienu Swieqi li kellhom bidu tajjeb kontra /champions tat-Tielet Divi]joni imma hekk kif g[addew 11-il minuta free kick ta’ Lydon Cilia sab lil Jonathan Mifsud li kien ]markat u feta[ liskor. Minkejja dan il-gowl Swieqi komplew juru titjib fil-log[ob u kienu huma li gawdew l-aktar minn pussess tal-ballun. Pembroke iddefendew tajjeb u sa tmiem l-ewwel taqsima l-iskor baqa’ 1-0. Fit-tieni taqsima l-kow/is ta]-]ew; timijiet g[amlu diversi tibdiliet. Pembroke ]iedu l-vanta;; meta Lydon Cilia, b’lob mill-aqwa g[amilhom tnejn. Wara dan il-gowl i]-]ew; timijiet kellhom diversi /ansijiet ta’ skor imma l-iskor finali baqa’ 2-0 favur Pembroke. Fi tmiem il-log[ba is-Sindku ta’ Swieqi, Noel Muscat irringrazzja li]-]ew; timijiet tal-parte/ipazzjoni kif ukoll ippre]enta ttrofew lill-captain tat-tim rebbie[.

Noel Muscat, Sindku ta’ Swieqi (nofs) jippre]enta lill-captain ta’ Pembroke bit-trofew

BASKETBALL

Maurizio Mondoni g[al darba o[ra f’Malta Il-Malta Basketball Association (MBA) bi pja/ir t[abbar li l-kow/ espert Profs. Maurizio Mondoni (firritratt) se jmexxi kors g[all-kow/is tal-mini basket matul il-;img[a li tibda fis-17 ta’ Settembru. Din mhux se tkun l-ewwel darba li Mondoni se jkun f’pajji]na tant li jinsab [erqan biex jiltaqa’ ma’ [afna kow/is li ltaqa’ mag[hom fi]-]jarat pre/edenti. Il-programm ta’ dan il-kors se jkun

jikkonsisti kemm f’teorija kif ukoll fi prattika filwaqt li se jittratta aspetti differenti tal-mini basket mill-età ta’ [ames snin sa 12-il sena. Il-kow/is kollha b’mod partikolari dawk talmini basket u tal-juniors qeg[din ikunu m[e;;a biex jattendu g[al dan il-kors. Dan il-kors qieg[ed ukoll ikun offrut lil studenti u g[alliema tal-Edukazzjoni Fi]ika li jixtiequ jintrodu/u l-basketball waqt il-

lezzjonijiet tag[hom. Il-[las ta’ dan il-kors se jkun ta’ €55 g[all-kow/is u ta’ €25 g[al min hu student u g[al dawk li lag[bu filkampjonat ta’ ta[t is-sittax –il sena lista;un li g[adda. Il-kors li se jkun mifrux fuq ;img[a s[i[a, se jkun imqassam hekk: It-Tnejn 17 sal-{amis 20 ta’ Settembru – bejn is-6.00 u 9.00 ta’ filg[axija

FUTSAL

Illejla l-finali tas-Super Cup Illejla tintlag[ab il-Finali tas-Super Cup tal-Futsal tal-FMA bejn Balzan FC u Lija Athletic FC. Il-partita tibda fis-7.30 p.m u se tintlag[ab fil-Padiljun tal-isport f’Kordin. Din kellha tintlag[ab nhar it-

Tnejn li g[adda imma ;iet posposta min[abba l-maltemp. Din il-log[ba se tkun wa[da storika min[abba li hi l-ewwel kompetizzjoni li se tkun organizzata millFMA.

Il-:img[a 21 u s-Sibt 22 bejn id9.30 u 12.30 u mis-2.30 sal-5.30 ta’ filg[axija. Dawk interessati huma mitluba li jirre;istraw b’e-mail u jindirizzaw lil Tony Camilleri fuq info@mba.org.mt L-MBA tixtieq tirringrazzja lil Kunsill Malti G[all-iSport (KMS) tal-assistenza tieg[u florganizzazzjoni ta’ dan il-kors.


IN-NAZZJON Il-{amis, 6 ta’ Settembru, 2012

Sport 29

28 Sport CHAMPIONS LEAGUE

Il-kummenti wara t-tlug[ tal-poloz

Matul il-;img[a ttellg[u l-poloz talfa]i tal-gruppi ta/-Champions League li se tibda fi ftit ;img[at o[ra u diversi kienu l-kummenti tal-kow/is u talplayers tat-32 tim li se jkunu qed jie[du sehem fl-edizzjoni ta’ din is-sena. GRUPP A PSG, FC Porto, Dinamo Kiev , Dinamo Zagreb

Setg[et ;ietna [afna ag[ar Christophe Jallet, difensur ta’ PSG qal li l-grupp hu miftu[ g[all-kwalunkwe ri]ultat u meta wie[ed iqis li PSG setg[u ;ew ma’ timijiet [afna aktar diffi/li lpolza da[kitilhom xi ftit. “G[anda /ans tajjeb li ng[addu u nittamaw li nag[mlu dan. Evitajna timijiet kbar. Irridu noqog[du attenti meta nilag[bu kontra Porto g[ax it-timijiet Portugi]i g[andhom rekord e//ellenti kontra timijiet Fran/i]i. Benfica kienu eliminawna mill-Europa League sentejn ilu,” qal Jallet. “G[alija Porto huma favoriti li jirb[u lgrupp imma g[andna /ans tajjeb li nispi//aw fl-ewwel post,” temm jg[id iddifensur. Carlo Ancelotti, kow/ tat-tim li matul dan is-sajf akkwistaw players b[alma huma Ibrahimovic u Lavezzi qal, “Din hi esperjenza ;dida g[all-klabb. It-timijiet li se nilag[bu kontrihom g[andhom esperjenza vasta f’log[ob internazzjonali. Mhux biss nixtieq li ng[addu minn dan il-grupp imma li anke nirb[uh.”

GRUPP B

GRUPP C

Arsenal, Schalke 04, Olympiacos , Montpellier

Milan, Zenit, Anderlecht, Malaga

Lesti g[al Favoriti li nirb[u din l-isfida l-grupp

Il-manager ta’ Arsenal, Arsene Wenger ammetta li l-Gunners se jibdew b[ala favoriti li jirb[u dan il-grupp imma qal ukoll li t-tim irid jibda ji;bor il-punti mal-ewwel. “Se nkunu favoriti li nirb[u l-grupp min[abba li a[na l-aktar tim li g[andna esperjenza f’dawn it-tip ta’ log[ob. Nibdew kontra Montpellier u rridu nkunu ikkon/entrati mal-ewwel g[ax se nilag[bu ma’ tim li g[andu passjoni kbira,” qal Wenger. Wenger, li hu Fran/i] wissa li f’Montpellier se jkun hemm atmosfera ta[raq imma qal li se tkun l-esperjenza li g[andhom Arsenal li se tg[inhom jeg[lbu dan l-ostaklu. Ta’ min jinnota li Arsenal g[adhom kemm akkwistaw lill-attakkant ta’ Montpellier, Giroud u bla dubju dan se jkun important g[at-tim Ingli] meta dawn it-tnejn jiltaqg[u kontra xulxin. “ Fil - :ermanja qatt m ’ g[andek log[ob fa/li u bla dubju dik kontra Schalke hi iebsa. Olympiacos filpassat reb[ulna fil-Gre/ja u nammetti li dakinhar ma konniex qg[adna attenti minnhom. Sta;un ilu tawna battikata u fl-Emirates irba[na bi skor minimu u g[alhekk nafu x’se nsibu,” temm jg[id l-eks kow/ ta’ Monaco.

Il-kow/ ta’ Zenit St Petersburg, Luciano Spalletti, hekk kif telg[u l-poloz qal li hu kuntent bil-polza u wissa lill-players biex joqog[du attenti mill-avversarji, anke jekk dawn, fuq il-karta, huma inferjuri g[alihom. “Kull meta tipparte/ipa fi/-Champions League dejjem hu unur. Hi din ilkompetizzjoni li ttejjibna b[ala klabb. Fuq livell domestiku l[aqna l-massimu u issa rridu nikkon/entraw fuq l-Ewropa. Issa g[andna sfida quddiemna, sfida li se nilqg[u b’idejna miftu[in. Il-fatt li se nilag[bu kontra timijiet kbar jag[tina motivazzjoni qawwija” Spalleti qal li din il-kompetizzjoni tibqa’ wa[da tas-sorpri]i u semma fejn sena ilu kienu [afna li xtaqu ji;u kontra Chelsea meta dawn kienu g[addejin minn mument xejn feli/i u fl-a[[ar kellhom ikunu l-istess Chelsea li reb[u t-tazza. “Jekk nitkellem dwar wie[ed millavversarji tag[na, Milan, dan hu tim li f’din il-kompetizzjoni kiseb su//essi kbar. Mhux se no[or;u fil-grawnd kontra Milan biex niddefendu. Irridu nimmaturaw u ni]viluppaw biex nakkwistaw il-mentalità li jilag[bu biha dawn it-tip ta’ timijiet. L-avverasrji t-tnejn l-o[ra, fuq il-karta jidhru inferjuri imma dan mhux il-ka]. Anderlecht hu tim bi storja glorju]a filwaqt li minkejja li Malaga kellhom ibig[u [afna players min[abba problem finanzjarji dawn xorta g[andhom akkademja ta’ players tajbin. Din is-sena di;à rajt xi partiti tag[hom u g[o;buni.” GRUPP D

Man City, Real Madrid, Ajax , Borussia Dortmund

Grupp diffi/li Il-captain ta’ Man City, Vincent Kompany tkellem dwar dan il-grupp li wie[ed jista’ jsejja[lu l-’grupp tal-mewt’ u qal, “G[al darb’o[ra, dan l-ista;un se jkollna nilag[bu kontra timijiet diffi/li. Madankollu nemmen li dan il-grupp hu laqwa [a;a g[all-partitarji tag[na li bla dubju se jag[tu l-appo;; tag[hom.” Sena ilu City kienu ;ew kontra Napoli, Villarreal u Bayern Munich. Dawn tala[[ar spi//aw biex waslu sal-finali u tilfuha f’darhom kontra Chelsea filwaqt li City kienu ;ew eliminati mill-grupp min[abba li spi//aw fit-tielet post, wara Napoli. Lescott, ukoll player ta’ City qal, “Grupp D juri g[alfejn dil-kompetizzjoni jisimha hekk. Dan hu grupp b’erba’ champions talpajji]i rispettivi tag[hom.” Lesti g[al kollox Intant, il-winger ta’ Real Madrid, Cristiano Ronaldo qal li l-polza ma setg[etx kienet wa[da ag[ar. “Dan hu bla dubju l-

aktar grupp diffi/li li hemm imma rridu niftakru li a[na champions ta’ Spanja u g[adna kemm irba[na s-Super Cup ta’ Spanja. Lesti biex naffrontaw lil kull min ikun.” Il-manager ta’ Arsenal Arsene Wenger

Irridu nil[quhom fil-grawnd Dwar din il-polza tkellem ukoll ilkow/ ta’ Borussia Dortmund, Jurgen

Klopp fejn qal, “A[na ma rridux nikkompetu ma’ dawn il-klabbs fuq livell finanzjarju jew fuq livell ta’ min g[andu l-aqwa players. A[na se nin]lu filgrawnd biex nilag[bu l-log[ba tag[na. G[andna e//itament kbir biex nibdew nilag[bu dawn il-partiti. Ma rridux niddejqu mill-avversarji tag[na g[ax inkella dak ikun l-akbar ]ball,” Sebastian Kehl, player ta’ Dortmund ukoll tkellem dwar dan il-grupp li bla dubju se jkun l-attrazzjoni prin/ipali. “Hi dejjem xi [a;a spe/jali li tilg[ab jew fil-Bernabeu ta’ Spanja jew fl-Etihad Stadium tal-Ingilterra. Imma jekk inkun onest ng[id li ippreferejt li nilg[ab fi grawnds inqas rinomati kontra timijiet inferjuri,” qal Sebastian Kehl. GRUPP E

Chelsea, Shakhtar Donetsk, Juventus, Nordsjaelland

Issa rridu nimpressjonaw fl-Ewropa Il-kow/ ta’ Juventus, Antonio Conte qal li wara li sta;un ilu Juventus reb[u lkampjonat bla telfa issa jridu li j[allu marka po]ittiva fl-Ewropa. Ta’ min jinnota li Conte hu sospi] 10 xhur u b’hekk se jmexxi lit-tim Massimo Carrera. “L-ewwel [a;a hi xi [a;a sabi[a li lklabb re;a’ qed jikkompeti f’din ilkompetizzjoni. Dan il-klabb kiteb pa;na importanti fl-istorja tal-futbol u jrid ikompli jikseb ir-ri]ultati. Se nilag[bu kontra l-holders darbtejn u bla dubju din se tkun partita li se tibqa’ mfakkra. M’g[andix dubju li fi Stamford Bridge se tkun diffi/li,” qal Conte. “Il-log[ob l-ie[or ukoll hu diffi/li u kul[add jaf li l-futbol fl-Ukrajna mar ’il quddiem matul dawn l-a[[ar snin. Biex wie[ed jikkonferma dan i[ares lejn isseedings ta’ din is-sena fejn anke Dynamo kienu fit-tieni post.” “Kontra Nordsjaelland , tim Dani], se tkun battallja fi]ika,” temm jg[id Conte.

log[ob imma spe/jalment dawk li se nilag[bu barra minn darna. Jekk immorru [a]in f’dawn l-affarijiet jikkumplikaw ru[hom,” qal Schweinsteiger. GRUPP G

Barcelona, Celtic, Spartak Moscow, Benfica

M’g[andniex x’ingergru

Il-captain ta’ Barcelona Carles Puyol qal li t-tim g[andu jkun kuntent bil-polza u bla dubju Barcelona huma mistennija jg[addu minn dan il-grupp. Din is-sena ttim Katalan se jkun immexxi minn Tito Vilano li [a post Pep Guardiola fi tmiem l-ista;un li g[adda. Barra minn hekk Vilanova se jkun qed jipprova jmexxi littim g[ar-reb[ tal-kampjonat Spanjol u ta/-Champions League, xi [a;a li sena ilu dawn fallew milli jag[mlu. Real reb[u l-lig filwaqt li Chelsea kienu qalg[uhom fis-semi finali, anke jekk g[al [in twil, fit-tieni leg, lag[bu b’10. Intant l-istess Puyol fa[[ar u awgura lil sieb[u Andres Iniesta li waqt is-serata tat-tlug[ tal-poloz ;ie ivvutat b[ala lAqwa Player fl-Ewropa. “Jist[oqqlu jirba[ dan l-unur. Andres [adem [afna biex illum-il ;urnata qieg[ed fejn qieg[ed. It-tliet finalisti (Ronaldo, Messi u Iniesta) kollha kien [aqqhom jirb[u

imma nemmen li l-fatt li Spanja reb[et ilEuro g[en mhux ftit,” temm jg[id Puyol.

{erqana biex nila[gbu Il-midfielder ta’ Celtic, James Forrest qal li hu u l-kumplament tal-players huma [erqana biex jibdew jilag[bu f’dan il-grupp, spe/jalment meta jaffrontaw lil Barcelona. “Hu tajjeb li fil-polza jkollok tim kbir g[ax jimmotivak. {erqan [afna biex nilg[ab fil-Camp Nou kontra players b[al ma huma iniesta, Messi u Xavi. Dawn it-tip ta’ log[ob tilg[abhom darba biss f’[ajtek,” qal Forrest. “Konna ilna erba’ snin ma ng[addu g[all-fa]i tal-gruppi u kuntenti li sa fla[[ar qeg[din hawn. Irridu li meta nilag[bu f’darna nippruvaw ni;bru punti kemm jista’ jkun biex ikollna /ans ng[addu.”

kontra Basel. Sena ilu kul[add [aseb li Man Utd mhux se jsibuha diffi/li biex jikkwalifikaw imma dawn ;ew draw f’Old Trafford ma’ Benfica u tilfu kontra Basel. “ Fil - passat lg[abna kontra Galatasaray u niftakar sew l-atmosfera li kien hemm fit-Turkija.

G[andna wkoll esperjenza ta’ log[ob kontra timijiet Portugi]i u Braga huma wie[ed mit-timijiet li sena wara sena dejjem qed jitjiebu,” qal Ferguson. Ferguson kompla billi qal li Man Utd jridu joqog[du attenti minn Cluj, tim ]g[ir li jista’ jikkaw]a problemi.

GRUPP H

Man Utd, Braga, Glatasaray, Cluj

Ma nistg[ux ner;g[u ni]baljaw

Il-manager ta’ Man Utd, Alex Ferguson wissa lill-players li dawn ma jistg[ux jer;g[u jag[mlu l-istess ]ball li g[amlu sena ilu meta kienu ;ew eliminati mill-fa]i tal-gruppi

GRUPP F

Bayern Munich, Valencia, Lille, BATE Borisov

G[andna l-obbligu li nikkwalifikaw

“Il-fatt li sena ilu wasalna sal-finali ifisser li a[na obbligati li tal-anqas ng[addu mill-grupp.” Hekk sostna lkow/ ta’ Bayern Munich, Jupp Heynkes wara t-tlug[ tal-poloz. “Hu grupp li kapa/i ng[addu minnu. Imma fi/Champions League tilg[ab kontra timijiet diffi/li u trid tirrispettahom.” Il-captain tat-tim, Philipp Lahm qal, “Valencia huma l-aktar tim diffi/li filgrupp. Irridu ng[addu mil-grupp u min hemm ner;g[u nibdew na[sbu fil-finali.” Il-midfielder Bastian Schweinsteiger, li fil-finali ta’ sena ilu falla l-penlty de/i]iv qal li Bayern g[andhom joqog[odu attenti minn kull tim. “Irridu nilag[bu tajjeb f’kull

Il-captain ta’ Man City Vincent Kompany

Il-kow/ ta’ Bayern Munich Jupp Heynkes


IN-NAZZJON Il-{amis, 6 ta’ Settembru, 2012

30 Sport

It-tim ta’ Marsascala ji//elebra r-reb[ tal-kampjonat tal-Ewwel Divi]joni hekk kif ir/evew it-trofew ming[and il-President tal-ASA Joe Caruana Curran (xellug)

WATERPOLO

Marsascala Champions tal-Ewwel Divi]joni minn Stewart Said

Valletta Sterling...........9 Marsascala MOR€......14 (3-3),(4-2),(1-4),(1-5)

Marsascala MOR€ reb[u lKampjonat tal-Ewwel Divi]joni meta fit-tieni playoff g[elbu lil Valletta Sterling 14-9 biex reb[u lKampjonat g[at-tieni sena konsekuttiva. Kollox ma’ kollox Marsascala kien jimmeritahom li jirb[u lKampjonat fejn kienu l-a[jar tim fid-Divi]joni kif ukoll kienu l-aktar tim konsistenti. Dan l-ista;un g[al Marsascala kien sta;un perfett meta r-reb[u t-tazza G[aqda :urnalisti Sports, inknock-out u l-Kampjonat. Spikka bla dubju il-barrani

Joseph Kayes li spi//a l-aqwa skorer bi 88 gowl. Minn na[a l-o[ra Valletta wara bidu kemxejn [a]in, bdew jirkupraw biex finalment waslu sal-finali. I]da sabu lil Marsascala, li g[alkemm taw prestazzjonijiet tajbin filkonfronti kontrihom, finalment kellhom ibaxxu rashom. Fil-partita Valletta bdew tajjeb fejn sa nofs it-tielet sessjoni kienu fil-vanta;;, i]da Marsascala wettqu rimonta kbira b’seba’ gowls biex dawru r-ri]ultat favurihom u finalment reb[u l-partita u l-Kampjonat. L-ewwel sessjoni kienet

bilan/jata u spi//at 3-3. Valletta reb[u t-tieni sessjoni u [adu vanta;; ta’ ]ew; gowls. It-tielet sessjoni kien ilmument kru/jali meta fil-[in li Valletta kienu 8-7 filvanta;;, ing[ataw penalty i]da ;ie fallut minn David Zoltan, biex mill-istess attakk Marsascala ;abu l-iskor 8-8 biex [adu l-vanta;; sa tmiem is-sessjoni. Marsascala komplew bir-ritmu tag[hom fl-a[[ar sessjoni meta skorjaw erba’ gowls wara xulxin biex fet[u vanta;; ta’ [ames gowls biex g[alqu lpartita. Fl-a[[ar tal-partita Charles Azzopardi Manager

Marketing tal-BOV u Joe Caruana Curran ippre]entaw it-tazza ta’ runners-up lil Valletta u t-tazza ta’ Champions lil kaptin Joseph Cremona. Qabel il-partita millKampjonat Premier Neptunes vs Sliema, Joseph Chetcuti minn Aranissa, g[amel appell g[al ;bir ta’ fondi g[al Joseph li tilef idejh u saqajh wara xokk li kien [a sena u nofs ilu. G[al dan il-g[an sitt g[awwiema ser jg[umu 37km biex ji;bru fondi biex tinxtara idejn prostate g[al Joseph. F’dak il-[in stess sapporters ta’ Valletta li kienu pre]enti ;abru somma sabi[a biex jg[inu lil Joseph. Min irid

jag[ti donazzjoni jista’ jibg[at SMS fuq wie[ed minn dawn in-numri: 50618927Euro 6.99 jew 50619213Euro 11.65. Valletta: A. Sammut, S. Meli

(2), R. Calleja, A. Galea, T. Agius (2), S. Cachia (1), A. Galea (1), M. Cordina (1), R. Kovacs (1), D. Zoltan (1), A. Arrigo, E. Arrigo, K. Hyzler Marsascala: K. Schembri, G. Hedegus (1), M. Pace (1), K. Navarro (1), J. Kayes (6), L. Grixti, J. Licari (4), J. Cremona, S. Micallef, R. Scerri (1), D. Cassar, M. Fenech, B. Muscat Referees: Mario Dalli, Massimo Sponza Log[ob li jmiss Ir-raba’ play-off Is-Sibt 8 ta‘ Settembru 6pm: Sliema v Neptunes

Jirb[u u jibqg[u jittamaw Neptunes Emirates...........8 Sliema McDonalds..........11 (1-2),(2-4),(3-1),(2-4)

Alaksander Ciric ta’ Neptunes (xellug) jipprova jimblokka xutt ta’ Ferenc Salamon ta’ Sliema (Ritratti> Trevor Sollars)

Sliema McDonalds reb[u ttielet play-off minn possibbilità ta’ [amsa meta g[elbu lil Neptunes Emirates 11-8 biex ]ammew it-tamiet [ajja li jir[bu l-Kampjonat. Sliema bdew tajjeb fil-partita i]da kellhom jg[ollu l-livell tal-log[ob tag[hom wara rimonta ]g[ira ta’ Neptunes fit-tielet sessjoni biex reb[u lpartita. G[al Sliema spikkaw ilveteran Paul Privitera u Ferenc Salamon li skorjaw tlieta u erba’ gowls kull wie[ed filwaqt li g[al Neptunes spikkaw Alaksander Ciric u Steve Camilleri li skorjaw seba’ mit-tmien gowls ta’ Neptunes. Sliema bdew tajjeb u reb[u l-ewwel sessjoni 2-1. Huma komplew ikabbru l-vanta;;

g[al tliet gowls fit-tieni sessjoni . I]da Neptunes irkupraw fit-tielet sessjoni u naqqsu d-distakk g[al gowl wie[ed. F’din is-sessjoni Neptunes biddlu l-gowler meta da[al Ryan Sciortino i]da kien mibdul fis-sessjoni ta’ wara. Fir-raba’ sessjoni li kienet dik de/i]iva Sliema [ar;u l-a[jar tag[hom biex reb[u s-sessjoni u l-partita. Neptunes: I. Bugeja, N. Lanzon, E. Aquilina, M. Stellini Z. Mizzi, A. Ciric (3), S. Camilleri (4), J. Camilleri, G. Pace, S. Gravina, R. Sciortino, T. Molnar (1), C. Mercieca Sliema: I. Gergely, J. Gabarretta, N. Lubrano, P. Privitera (3), M. Meli (1), J. Soler (2), D. Paolella, J. Brownrigg, C. Debono, F. Salamon (4), J. Falzon (1), M. Spiteri Staines, C. Cluett Referees: Ivan Sciriha, Allesandro Severo


IN-NAZZJON Il-{amis, 6 ta’ Settembru, 2012

Sport 31 FUTBOL

Bolt se jilg[ab ma’ Man Utd Skont rapporti fil-;urnali Ingli]i l-isprtinter tal:amajka Usain Bolt se jing[ata /-/ans li jilg[ab marRed Devils u se jag[mel dan proprju kontra Real Madrid. Bolt, li g[andu 25 sena ilu xhur jistqarr li jixtieq jilg[ab il-futbol ma’ dan it-tim li tant i[obb isegwi. Bolt, matul is-sajf li g[adda ddomina fl-Olimpjadi u reba[ il-finali tal-100m u anke tal200m. Wara l-Olimpjadi lmanager ta’ Man Utd, Alex Ferguson stieden lil Bolt biex imur Old Trafford u jara lirRed Devils fl-azzjoni kontra Fulham. Bolt iltaqa’ ma’ diversi players tat-tim inklu] l-akkwist il-;did ta’ Man Utd, Robin Van Persie li fi tmiem il-;img[a skurja tliet gowls kontra Southampton. “Usain hu partitarju kbir ta’ Man Utd. Sena o[ra se nilag[bu partita ta’ karità kontra Real u tkun xi [a;a sabi[a li nistiednu lil Bolt biex ji;i jilg[ab mag[na. Se nippruvaw nag[mlu minn kollox biex intuh din lopprtunità,” qal Fergson f’kummenti li ta s-sit elettroniku tar-Red Devils. “Jekk Ferguson i/empilli u jistedinni biex nilg[ab ma’ Man Utd tkun impossibbli biex nirrifjuta,” qal Bolt. Ronaldo mdejjaq ma’ Real Il-winger ta’ Real Madrid,

Il-kits tat-tim nazzjonali Malti, bir-reklami ta’ diversi kumpaniji li huma sponsors tat-tim Malti Usain Bolt (nofs) flimkien ma’ Van Persie (xellug) u Ryan Giggs

Cristiano Ronaldo qal li hu mdejjaq mat-tim u /a[ad li dan kollu g[andu x’jaqsam ma’ flus. Nhar il-{add Ronaldo skurja ]ew; gowls kontra Granada i]da ma //elebrax u wara l-partita ]vela li jinsab imdejjaq mattim. “M’iniex kuntent. Real jafu g[alfejn. Mhijiex kwistjoni ta’ flus,” qal Ronldo. Ronaldo fadallu tliet snin biex jintemmlu l-kuntratt u g[andu salarju ta’ 10 miljun lira sterlina fis-sena. Ronaldo kellu sta;un mill-aqwa sena ilu u kien strumentali biex Real reb[u l-kampjonat u temmew id-dominju ta’ Barcelona. Fil-;img[at li g[addew

Real reb[u anke s-Super Cup Spanjola meta dawn g[elbu fuq ]ew; legs lil Barcelona. Madankollu fil-kampjonat Real di;à sofrew ]ew; telfiet u draw. Fi stqarrija uffi/jali li g[amel Ronaldo jiem wara li ]vela li kien imdejjaq kien hemm miktub, “{afna qed isostnu li jien imdejjaq min[abba flus imma fil-futur se to[ro; il-verità.” Ronaldo ng[aqad ma’ Real fl-2009 u Real kienu [allsu ssomma rekord ta’ 80 miljun lira sterlina g[as-servizzi tieg[u. Ronaldo skurja aktar minn 150 gowl ma’ dan il-klabb u bla dubju l-wirjiet li kellu ma’ Real kienu l-aqwa li qatt kellu fil-karriera tieg[u.

MALTA V ARMENJA

Ghedin i[abbar il-lista finali Il-kow/ nazzjonali ta’ Malta, Pietro Ghedin [abbar il-lista ta’ 18-il player li se jkunu disponibbili g[all-partita ta’ g[ada kontra lArmenja. Din il-log[ba hi valida g[ar-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja tal-2014. Paul Fenech u John Mintoff, li kienu ]ew; players li g[amlu parti mit-tim li xahar ilu lag[ab kontra San Marino tne[[ew u minflokhom ;ew inklu]i d-difensuri Jonathan Caruana u Edward Herrara.

L-iskwadra hi: Goalkeepers: Andrew Hogg (Enosis Neon

Paralimni), Justin Haber (Mosta),

Difensuri: Alex Muscat (Sliema), Andrei

Agius (Latina), Jonathan Caruana (Valletta), Luke Dimech (Mosta), Roderick Briffa (Valletta), Ryan Camilleri (Hibs), Steve Borg (Valletta), Edward Herrera (Birkirkara), Midfielders: Gareth Sciberras (Birkirkara), Ryan Fenech (Valletta), Shaun Bajada (Valletta), Attakkanti: Andre’ Schembri (Omonia Nicosia), Andrew Cohen (Hibernians), Daniel Bogdanovic (Mosta), Etienne Barbara (Vancouver Whitecaps), Michael Mifsud (Valletta).

FIFA

DIXXIPLINA

Malta tavanza erba’ postijiet

Nerijus sospi] ]ew; partiti

Malta avanzat erba’ postijiet f’dawk li huma rankings talFIFA li ;ew ippublikati lbiera[. Fl-a[[ar [ar;a li kellha Malta reb[et kontra San Marino. Ittim Malti issa qieg[ed fil-139 po]izzjoni Intant, l-Italja u l-Ingilterra baqg[u jokkupaw is-sitt u ttielet post rispettivament. Il-Bra]il baqg[u barra mill-ewwel 10 postijiet u fil-fatt qeg[din jokkupaw it-12-il post. Xahar ilu dawn kienu fit-13-il post. Ta’ min jinnota li f’sena l-Bra]il tilef biss kontra lAr;entina u l-Messiku. Dawn ir-rankings kemm-il darba jo[olqu kontroversja min[abba li hemm [afna li ma jistg[ux jifmhu s-sistema ta’ kif jing[addu l-punti. Spanja, li reb[et il-Euro baqg[et fl-ewwel post filwaqt li l:ermanja, li ;ew eliminati mill-Euro kontra l-Italja, qeg[din fit-tieni post. It-timijiet issa jibdew jilag[bu partiti validi mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja.

L-attakkant Nerijus Astauskas ta’ Rabat Ajax ;ie sospi] ]ew; partiti min[abba li fir-rapport tar-referee talpartita bejn B’Kara u Rabat kien hemm imni]]el li dan g[adda rimarki lejn l-assistent referee. Dan, issa se jitlef ilpartiti kontra Hibs u Floriana. Il-goalkeeper ta’ {amrun, Andrea Cassar u L-midfielder ta’ Mosta, Ryan Grech ;ew sospi]i partita kull wie[ed u b’hekk se jitilfu l-log[ba bejn {amrun u Mosta.

FUTBOL

L-MFA tattira numru ta’ sponsors kbar Numru ta’ kumpaniji se jer;g[u jkunu sponsors uffi/jali tat-tim nazzjonali Malti li g[ada se jibda jilg[ab fir-rawnds ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja. Dan ]velah isCEO tal-MFA, Bjorn Vassallo waqt konferenza fejn ;ew pre]entati dawn lisponsors. FXDD, Cisk, GIVOVA, Bortex, Grand Hotel Excelsior, MilesExpress, Montekristo Wines, Powerade u Starbene huma

l-isponsors ta’ din is-sena. Dawn se jkomplu jg[inu lill-MFA tkompli bilpro;etti tag[ha. Vassallo ]vela wkoll li l-log[ob li Malta se tilg[ab f’Ta Qali f’dan ir-rawnd se jkunu kollha tra]messi b’mod dirett kemm fuq ittelevi]joni kif ukoll fuq irradju. Waqt l-istess konferenza ;ew esebiti l-gearijiet tattim nazzjonali Malti li se jkunu u]ati g[al dawn illog[ob.

RAWND TA’ KWALIFIKAZZJONI G{ALL-EURO 2013 – U21

Illejla fl-azzjoni Malta Illejla fis-7.30pm, it-tim nazzjonali Malti ta’ ta[t il-21 sena se jilg[ab kontra lUkrajna. Din se tkun partita valida g[ar-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[all-Euro 2013. It-tim ta’ Ray Farrugia, li qieg[ed fi Grupp 2, s’issa g[andu [ames punti u qieg[ed l-a[[ar fil-grupp. L-ewwel fil-grupp, b’total ta’ 19-il punt hemm l-I]vezja filwaqt li l-Ukrajna qeg[din

it-tielet u g[andhom 14-il punt. Fl-a[[ar ]ew; [ar;iet Malta tilfet kontra liSlovenja u l-I]vezja. Kontra l-I]vezja Malta tilfet 4-0 filwaqt li maliSlovenja l-Maltin kienu ferm sfortunati u tilfu 2-1 fla[[ar minuti. L-Ukrajna tilfet mal-Litwanja 1-0 filwaqt li reb[et barra minn darha bi skor ta’ 2-1 kontra lFillandja.

US OPEN

Ferrer jg[addi g[all-kwarti finali David Ferrer g[eleb lil Richard Gasquet fl-unika partita li ntlag[bet ilbiera[ min[abba ammont kbir ta’ xita. L-iSpanjol Ferrer reba[ bi skor ta’ 7-5, 7-6, 7-2, 6-4. Issa, fil-fa]i li jmiss Ferrer jilg[ab jew kontra Janko Tipsarevic jew kontra Philipp Kohlschreiber. Il-partiti kollha li kienu g[addejjin kienu dawk bejn Tipsarevic u Kohlschreiber, Novak Djokovic u Stanislas Wawrinka u Juan Martin del Potro u Andy Roddick. Partita li ma ntlag[bitx kienet dik bejn Andy Murray u Marin Cilic. “Dan l-ista;un kien l-aqwa wie[ed fil-karriera tieg[i. Qed nilg[ab b’mod konsistenti [afna,” qal Ferrer hekk kif reba[ kontra Gasquet.


Il-{amis, 6 ta’ Settembru, 2012

32 Lokali

Il-pro;ett g[at-taffija tal-g[arg[ar g[andu l-potenzjal li ji;bor u jirri/ikla mas-700,000 metru kubu ta’ ilma tax-xita (Ritratt> Reuben Piscopo, DOI)

Tittripla x-xita li tin[a]en jew ti]died mal-ilma tal-pjan

Fil-widien li tnaddfu din is-sena sar xog[ol fuq aktar minn erba’ kilometri ta’ tul ta’ widien. Permezz tal-pro;ett g[at-taffija tal-g[arg[ar, li jinsab filfa]i inizjali tieg[u, se jkun ittriplat lammont ta’ xita li jin[a]en jew ji]died mal-ilma tal-pjan f’pajji]na, g[aliex dan il-pro;ett g[andu l-potenzjal li ji;bor u jirri/ikla mas-700,000 metru kubu ta’ ilma tax-xita. Dwar dan il-pro;ett ta’ xog[lijiet kontinwi fil-widien, tkellem ilbiera[ George Pullicino, il-Ministru g[arRi]orsi u l-Affarijiet Rurali, f’Wied ilLuq fis-Si;;iewi, fejn fil-pre]enza tasSindku tas-Si;;iewi Carol Aquilina, ta rendikont tal-[idma li saret matul ix-

xhur tas-sajf fuq xog[ol ta’ tindif u manutenzjoni fuq erba’ ;ibjuni u tmien widien f’pajji]na. Il-;ibjuni li saru xog[lijiet fuqhom huma fl-Im;arr, fil-Ba[rija, f’Santa Lu/ija u f’{al G[axaq, waqt li xxog[lijiet li saru fil-widien saru f’Wied Mofru, Wied Baqqieg[a u Wied San Anton, f’{a]-}ebbu;, Wied il-Luq, fisSi;;iewi, u Wied Qlejg[a u Wied Liemu, Wied :ebel G[omor u Wied tal-Isqof fir-Rabat. Bix-xog[ol ta’ tne[[ija ta’ materjal u [axix li jakkumola, matul dawn ixxhur in;abru madwar 9,000 tunnellata ta’ skart. Mat-tmien tunnellati minn dan l-iskart kien propju [amrija li

ng[atat lil bdiewa. Il-kapa/ità tal[a]na tal-ilma f’pajji]na llum tla[[aq it-300,000 metru kubu. It-tindif tal;ibjuni u l-widien iwassal biex l-ilma jkun kemm jista’ jkun mexxej fil-wied filwaqt li jservu ta’ postijiet minn fejn il-bdiewa jkunu jistg[u jie[du l-ilma minnhom. F’din il-le;islatura l-Gvern waqqaf taqsima bil-g[an biex tie[u [sieb ilmanutenzjoni u tindif tal-widien u ;ibjuni biex il-[a]na ta’ madwar 300,000 metru kubu ta’ ilma tin]amm u titkabbar. Fil-G]ira b[ala parti mill-pro;ett g[at-taffija tal-g[arg[ar, qed tinbena wkoll ri]erva ta’ madwar 10,000 metru

media•link COMMUNICATIONS

kubu ta’ ilma. Matul ix-xog[lijiet ta’ tindif, il-[addiema ;abru mill-widien ammont ta’ skart goff. Il-Gvern investa bis-s[i[ biex illum f’pajji]na g[andna sistema li skart goff jin;abar ukoll b’xejn mid-djar, u nsibu [ames /entri li jilqg[u fihom skart goff b’xejn li jift[u kuljum bi {dud u festi inklu]i. Dan g[andu jwassal biex [add ma jkollu sku]a biex jarmi barra. Is-Sindku tas-Si;;iewi Carol Aqulina tkellem dwar l-effetti po]ittivi li t-tindif tal-widien [alla g[all-fatt li ming[ajr dawn ix-xog[lijiet, l-ilma li jin;ema fil-wied kien jikka;una g[arg[ar kbar f’partijiet iktar ’l isfel tal-Girgenti.


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.