www.media.link.com.mt
Numru 13,228
€0.55
It-Tlieta, 11 ta’ Settembru, 2012
Permess lill-kelliem Laburista g[all-ippjanar bi ksur tar-regoli tal-MEPA
Skema o[ra inti]a li tg[in familji ]g[a]ag[ minn Joanna Mifsud
Ilbiera[ fet[et skema ;dida tal-Awtorità tad-Djar immirata g[all-hekk imsej[a “first-time buyers” - fi kliem ie[or dawk li g[andhom ‘il fuq minn 18il sena u li se jixtru l-ewwel residenza tag[hom. Il-;urnal ‘In-Nazzjon’ iltaqa’ mal-Kap E]ekuttiv tal-Awtorità tad-Djar Albert Buttigieg fejn spjega fiddettall din l-iskema li permezz tag[ha jistg[u ji;u ffrankati sa €14,500 fi [lasijiet ta’ mg[ax lura lillbank u li inti]a li tg[in lil dawk li se jixtru l-ewwel residenza tag[hom li normalment ikunu filma;;or parti ]g[a]ag[ L-iskema tinvolvi l-g[oti ta’ sussidju ta’ 2.5% fuq isself mill-banek g[ax-xiri tal-ewwel residenza ming[and il-privat fuq lewwel €80,000 self. Lapplikanti ma jridux jaqb]u il-€150,000 self mill-bank u dan jinkludi l-furnishings
imma jeskludi l-g[amara. Din l-iskema toffri sussidju fuq img[ax ta’ self millbanek li f’/erti ka]ijiet jista’ jla[[aq sa €14,500 f’interessi, li jfisser li jistg[u ji;u ffrankati sa massimu ta’ €114,500 fi [las ta’ mg[ax lura lillbank. Dan is-sussidju ser jing[ata g[all-ewwel 8 snin, imma f’ka] li l-applikanti g[andhom di]abilità jew f’ka] li g[exu g[al xi ]mien f’istitut, dar tat-tfal, shelter jew kienu fostered, dan issussidju jing[ata g[al perjodu ta’ 10 snin. L-applikazzjoni hija miftu[a g[all-g[arajjes u lmi]]ew;in, persuni separati jew divorzjati li g[andhom it-tfal jg[ixu mag[hom jew ming[ajr ulied li jg[ixu ta[t l-istess saqaf. Imma wkoll g[al ;uvintur, xebbiet jew romol bla tfal. g[al pa;na 4
Il-Prin/ipessa Mary tad-Danimarka tindirizza t-62 konferenza re;jonali tal-WHO li qed titlaqqa’ f’Malta, qed tiddiskuti u tiffoka fuq il-politika Ewropea tas-Sa[[a. Pre]enti g[all-ftu[ ta’ din il-konferenza kien hemm ukoll il-Prim Ministru Lawrence Gonzi, is-Segretarja :enerali tal-WHO, Catherine Chan, id-Direttri/i tal-Uffi//ju Re;jonali Ewropew tal-WHO, Zsuzsanna Jakab, il-Kummissarju Ewropew g[as-Sa[[a, John Dalli, l-eks Prim Ministru Bel;jan Ives Leterme, u l-Ministri tas-Sa[[a fosthom il-Ministru Malti Joe Cassar, li qed imexxi l-konferenza f’Malta (Ritratt> Michael Ellul)
L-Afganistan
Tazza tad-Dinja 2014
Il-Prin/ep Harry fil-mira tat-Taliban.
Stennija g[al-log[ba tal-lejla bejn l-Italja u Malta Ara pa;na 13
Ara pa;na 31
Il-permess li n[are; liddeputat Laburista Roderick Galdes, biex dan ji]viluppa uffi//ju f’residenza f’{al Qormi, imur kontra r-regoli tal-Awtorità Maltija dwar lAmbjent u l-Ippjanar, ilMEPA. Il-permess li ng[ata lil Roderick Galdes, li huwa wkoll kelliem Laburista dwar l-ippjanar, qatt ma kellu jigi approvat. Dan [are; minn rapport li ppublika Joe Falzon, lAwditur tal-MEPA, rapport li deher fuq fil-gazzetta The Sunday Times tal-{add li g[adda. Roderick Galdes mhux biss hu kelliem Laburista dwar l-i]vilupp imma huwa wkoll impjegat tal-Awtorità u membru tal-bord talMEPA. Imma din mhix l-ewwel darba li l-Awditur talMEPA ;ibed l-attenzjoni f’ka]i li jirrigwardjaw liddeputat Laburista. Min[abba kunflitt ta’ interess fil-konfront taddeputat Laburista, lAwditur kien sa[anistra g[al pa;na 5
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ Settembru, 2012
4 Lokali
Gidem Sur;ent u ta bis-sieq Kuntistabbli tal-Pulizija waqt li kien fis-sakra Jason Emanuel Bugeja ta’ 23 sena minn San Pawl ilBa[ar ammetta fil-Qorti talMa;istrati li gidem Pulizija u li ta daqqa ta’ sieq membru ie[or fil-Korp talPulizija waqt li kien fissakra. Huwa ammetta li attakka lis-Sur;ent Renaldo Cremona u lill-Kuntistabbli Jurgen Falzon. L-Avukat Edward Gatt li deher g[al Bugeja qal li nhar is-Sibt billejl, il-klijent tieg[u qala’ xebg[a waqt boat party. Li ;ara kien li kif l-opra tal-ba[ar waslet fuq il-moll fi tmiem lattività ta’ divertiment g[al [abta tas-sag[tejn ta’ filg[odu, l-aggressuri tieg[u spi//aw biex tefg[uh ilba[ar. Huwa qal li kif ipprova jitla’ mill-ba[ar kompliet il;lieda u ftit wara waslu l-
Pulizija li arrestaw lil Bugeja li kien f’sakra ma jarax art. L-Avukat Gatt qal li Bugeja [ass li ma kienx ;ust li huwa jispi//a arrestat filwaqt li l-persuni li attakkawh g[addewha lixxa. Aktar tard huwa sku]a ru[u mal-Pulizija talli aggredihom. Huwa ammetta li kka;una ;rie[i [fief fuq i]-]ew; membri tal-Korp tal-Pulizija, heddidhom u [ebb g[alihom, naqas milli jobdi l-ordnijiet tag[hom, li qal kliem oxxen filpubbliku, li g[amel [sara fuq uniformi tal-Pulizija u li kiser il-pa/i pubblika b’g[ajjat u ;lied. L-Ispettur Joseph Busuttil ikkonferma li Jason Emanuel Bugeja sku]a ru[u mal-Pulizija u qal li filfutur qarib aktar persuni
involuti fil-;lieda se jitressqu l-Qorti. Huwa talab ukoll lill-Qorti g[allklemenza min[abba //irkostanzi li huwa sab ru[u fihom. Fid-dawl tal-fatt, li Bugeja g[andu kondotta nadifa u li lanqas g[andu problema ta’ alko[ol u droga, sentenza ta’ probation qal l-Avukat Edward Gatt ma tkunx la[jar piena. Huwa qal li libertà kundizzjonata g[andha tkun is-sentenza ideali f’dan ilka]. Il-Ma;istrat Graziella Vella mistennija tie[u dde/i]joni dwar is-sentenza t-Tlieta filg[odu. Sadattant, Bugeja ng[ata l-libertà provi]orja fuq depo]itu ta’ € 50 u garanzija personali ta’ €1,000.
Jistg[u ji;u ffrankati sa €14,500 fi [las lura ta’ mg[ax minn pa;na 1
Hija miftu[a wkoll g[al persuni legalment separati li jridu jixtru residenza wara s-separazzjoni tag[hom. Dawk l-applikanti li jkunu eli;ibbli u li jkunu se jgawdu minn din liskema huma marbutin li jg[ixu fir-residenza li jkunu xtraw g[al millinqas 10 snin. Din liskema tapplika wkoll g[al dawk li ffirmaw konvenju tax-xiri mhux
iktar minn 6 xhur qabel id-data tal-applikazzjoni tag[hom ta[t din l-iskema i]da l-kuntratt g[adu ma sarx. L-applikazzjoni g[al din l-iskema tista’ titni]]el mis-sit elettroniku talAwtorità tad-Djar: www.housingauthority.co m.mt. L-applikazzjonijijet bdew jintlaqg[u milluffi/jali tal-Customer Care tal-Awtorità, mill-biera[ u l-iskema ser tibqa’ miftu[a sakemm jintla[qu l-ewwel 300 applikant.
L-istudenti g[andhom dritt g[ar-ri]ultati tar-revision of paper qabel ir-resits
G[all-Ministeru talEdukazzjoni mhux a//ettabli li jkun hemm dewmien jew li r-ri]ultati tar-revision of paper jintbag[at wara li l-istudenti jkunu g[amlu r-resit. Dan qalu fi stqarrija il-Ministeru f’risposta g[al rapport ippubblikat f’The Times dwar ir-ri]ultati tal-e]amijiet tarrevision of paper. Il-Ministeru qal li l-politika tal-Gvern hi li aktar studenti jkomplu javvanzaw fl-istudji tag[hom u g[alhekk g[andu jsir dak kollu possibbli biex kull student jew studenta, jgawdu mill-opportunità li jmorru a[jar fl-e]amijiet. Dan g[aliex permezz tar-revision of paper ikunu jafu fejn marru [a]in u fejn jistg[u itejbu, kompliet l-istqarrija. Il-Ministeru temm jg[id li m’g[andu jsir xejn li jtellef lil xi student jew studenta, anke jekk ikun wie[ed jew wa[da biss, mill-opportunità li jkomplu javvanzaw fl-istudji tag[hom, u g[alhekk ilMATSEC board, flimkien
mal-Ministeru, se jkun qed jara kif, minkejja diffikultajiet lo;isti/i li n[olqu min[abba ]ieda fit-talba g[al revision of paper, ja//erta li l-istudent jing[ataw l-ispjegazzjoni u rri]ultat qabel ir-resits. Min-na[a tieg[u l-Partit Nazzjonalista qal li l-istudenti jag[mlu sagrifi//ji kbar biex jirnexxu fl-istudji tag[hom u jimxu ‘l quddiem, u g[alhekk mhux a//ettabbli g[al Partit Nazzjonalista li jkun hemm dan id-dewmien g[aliex dewmien ]ejjed jo[loq stress ]ejjed fuq l-istudent u l;enituri tieg[u. G[alhekk sa[aq il-Partit Nazzjonalista l-bord talMatsec u l-e]aminaturi g[andhom jag[mlu [ilithom kollha biex jevitaw sitwazzjonijiet b[al dawk imsemmija fir-rapport ta’ The Times. Il-Partit Nazzjonalista sa[aq li japprezza l-[idma talMinisteru tal-Edukazzjoni b’risq l-istudenti i]da kul[add irid ji;bed [abel wie[ed.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ Settembru, 2012
Lokali 5
Il-FORUM jippre]enta l-proposti g[all-elezzjoni li jmiss Il-Forum tal-Unions Maltin ippre]enta l-proposti li se jressaq quddiem ilpartiti politi/i g[allelezzjoni li jmiss. Proposti, li fi kliem John Bencini u Paul Pace, il-prin/ipju warajhom huwa li jkun hemm aktar kollaborazzjoni, trasparenza u accountability fil-[idma ta’ Gvern ;did, ikun min ikun. Fost dawn il-proposti hemm li titwaqqaf entità biex issegwi l-esperjenza tal-[addiema fuq il-post taxxog[ol, li jkomplu ji]diedu l-isnajja’ fil-kurrikulu nazzjonali, aktar in/entivi favur l-u]u ta’ sistemi fotovoltajci u t-tis[i[ tattrasport pubbliku. Il-Forum [e;;e; ukoll lill-gvern jag[ti appo;; inkundizzjonat favur irristrutturar tal-Air Malta, u sa[aq li g[alkemm joffru vanta;;i, il-linji tal-ajru low cost ma jistg[ux jie[du post il-linja nazzjonali tal-ajru. Fuq ix-xog[ol, il-Forum [e;;e; lil min ikun filGvern biex ma ja//ettax tenders minn kumpaniji li
Immigranti salvati u o[rajn jit[allew ikomplu l-vja;; {dax-il immigrant Afrikan ilbiera[ idda[[lu Malta millForzi Armati waqt li madwar 30 o[ra g[a]lu li jkomplu fi triqthom lejn l-Italja. Il-ka] se[[ madwar 25 mil nawtiku fin-Nofsinhar ta’ Malta. Il-11-il immigrant li ttellg[u abbord il-Patrol Boat kienu talbu l-assistenza tas-suldati. I]da l-kumplament tal-grupp talab li jit[alla jivvja;;a. Dan sar ta[t is-supervi]joni talForzi Armati. B’kollox kienu involuti tliet Patrol Boats talarmata.
ma josservawx il-li;ijiet u j[addmu f’kundizzjonijiet prekarji lill-impjegati tag[hom. Dwar is-servizz tas-sa[[a il-membri tal-forum iddeskrivew il-proposta ta’ Joseph Muscat li ting[ata data lil min ikun fuq ilwaiting list b[ala mhux prattikabbi fi/-/irkostanzi g[aliex huma t-tobba li jidde/iedu meta jsiru loperazzjonijiet. Fuq l-Edukazzjoni lForum appella biex l-Istitut g[all-Istudji Turisti/i jmur lura ta[t ir-responsabbilità tal-Ministeru responsabbli mit-Turi]mu sabiex listudenti jkunu jistg[u ja[dmu f’ambjent akar vi/in il-b]onnijiet u jag[rfu ssinjali tal-industrija tatTuri]mu f’Malta filwaqt li tibqa’ dik is-siner;ija bejn ledukazzjoni obbligatorja u l-Istitut. Il-membri tal-Forum iddeskrivew l-MCAST b[ala storja ta’ su//ess spe/jalment fejn jid[ol lapprendistat b[ala metodu ta’ tag[lim.
Il-Partit Nazzjonalista jis[aq li Muscat g[andu jie[u passi fil-konfront ta’ Galdes minn pa;na 1
kkontesta l-mod kif Galdes ;ie appuntat biex jirrappre]enta lill-Oppo]izzjoni Laburista fuq il-bord tal-Awtorità fl-2008, kariga li fi kliem Joe Falzon, ting[ata skont id-diskrezzjoni tal-Kap tal-Oppo]izzjoni biss. F’dan l-a[[ar ka] li [are; fil-bera[, il-permess approvat hu biex parti mir-residenza ta’ Galdes, fi Triq San Raffael, tinbidel f’uffi//ju biex fih Galdes ikun jista’ jiltaqa’ malkostitwenti tieg[u. Lapplikazzjoni tressqet ilMEPA erba’ snin ilu, fuq isem il-mara ta’ Galdes u kien hemm rakkomandazzjoni biex din ti;i rifjutata. Imma wara li saru xi emendi, in[are; ilpermess. I]da l-Awditur tal-MEPA, li a;ixxa wara li da[lu rapporti dwar dan l-i]vilupp mill-;irien b’rabta ma’ irregolaritajiet, qed isostni li l-perit ta’ Galdes issottometta dikjarazzjoni skorretta. G[all-bidu, masSunday Times, Roderick Galdes kien /a[ad li l-Awditur
kien sab xi [a;a [a]ina f’dan l-i]vilupp. Biss, meta lgazzetta kkonfrontatu b’kopja tar-rapport tal-Awditur, biddel il-ver]joni tieg[u u qal li ma jaqbilx mal-interpretazzjoni tal-Awditur tal-MEPA. B’rabta ma’ dan il-ka], ilPartit Nazzjonalista fi stqarrija ddikjara li l-Leader tal-MLP Joseph Muscat g[andu jie[u passi kontra d-deputat tieg[u. Dan, sostna l-Partit Nazzjonalista, jg[odd aktar u aktar g[ax Galdes mhux biss hu deputat Laburista, imma wkoll kelliem tal-partit dwar dan il-qasam u rappre]entant ta’ Muscat fuq il-bord talMEPA. G[alhekk ir-responsabbiltà tieg[u hi [afna akbar milli kieku kien deputat biss. IlPartit Nazzjonalista qal li Galdes kellu kunflitt ta’ interess meta, b[ala membru tal-bord tal-Awtorità, ma ddikjarax li kellu interess flippro/essar ta’ permess li jikkon/erna fond li ju]ah hu. Mid-dehra, kompla l-Partit Nazzjonalista, Galdes kien jaf
b’dan il-kunflitt, g[ax lapplikazzjoni ma saritx f’ismu imma f’isem martu. B’daqshekk il-kunflitt ma jisparixxix, qalet l-istqarrija. Il-Partit Nazzjonalista qed jesprimi t-tama tieg[u li f’dan l-ka] Muscat ma jimxix kif jimxi ma’ dawk li huma talqalba, billi jag[laq g[ajnejh u j[allihom jg[aff;u, proprju kif qed jag[mel fil-ka] ta’ Rachel Tua, il-privile;;jata tieg[u, li [are; g[onqu g[aliha. Dan il-;urnal ipprova jie[u r-reazzjoni ta’ Muscat g[al dan il-ka] mill-ewwel. Imma Muscat iddefenda lid-deputat tieg[u u tefag[ha fuq il-Gvern. Min-na[a tieg[u Galdes fi stqarrija talab lill-MEPA biex tippubblika d-dokumenti kollha relatati ma dan ilpermess g[all-iskrutinju talmedia u l-pubbliku. F’reazzjoni l-Partit Nazzjonalista qal li flistqarrija li [are; id-Deputat Laburista turi kif g[aliex issa, ir-rapport tal-awditur, ma jg[oddx g[al widnejh u qed jipprova jiskredita lill-awditur.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ Settembru, 2012
2 Lokali
L-MLP jikkritika biss ming[ajr ma jg[id il-proposti tieg[u Il-Malta Labour Party baqa’ l-istess, dejjem jikkritika i]da qatt ma jg[id lill-poplu x’inhi l-politika li mistenni li jaddotta filqasam tas-sa[[a. Dan qalu l-Partit Nazzjonalista fi stqarrija b[ala risposta g[al dak li ntqal mill-Kelliema Laburista g[as-Sa[[a, Marie Louise Coleiro Preca. Meta ;iet mitluba tg[id x’ser jag[mel il-Malta Labour Party jekk jin[atar
fil-Gvern, Coleiro Preca qalet li l-Labour ser ja[dem g[all-miri fil-qrib u g[attul. Il-Partit Nazzjonalista qal li b[as-soltu l-Labour jikkritika biss ming[ajr ma jg[id x’be[siebu jag[mel jekk ikun fil-Gvern. IlPartit Nazzjonalista sostna li l-Labour irid biss il-voti u li jirb[u l-elezzjoni i]da flebda [in ma jg[idu x’inhuma policies li lesti li jaddottaw g[aliex m’g[andhomx.
It-Temp
UV INDEX
9
IT-TEMP xemxi bi ftit s[ab VI}IBBILTÀ tajba IR-RI{ [afif mill-Punent Majjistru BA{AR [afif IMBATT ftit li xejn TEMPERATURA l-og[la 30˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0 mm Xita mill-1 ta’ Settembru 70.5 mm IX-XEMX titla’ fis-06.41 u tin]el fid-19.17
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
Is-sa[[a u l-edukazzjoni huma ]ew; pillastri ewlenin fil-politika tal-Gvern “Kemm nixtieq li l-Prim Ministri tad-dinja ja[sbuha b[all-Prim Ministru Malti” kienu dawn il-kliem li dDirettur ;enerali tal-G[aqda Dinjija tas-Sa[[a Margaret Chan qalet lill-Ministru g[asSa[[a u l-Kura fil-Komunità Joe Cassar waqt il-konferenza re;jonali tal-WHO li qed tiltaqa’ g[all-ewwel darba f’Malta, b’rabta mal-politika tal-Gvern Malti li jg[aqqad issa[[a mal-edukazzjoni. Dan qalu Joe Cassar waqt intervista fuq Radio 101 li matula rrefera g[al diversi punti mill-qasam tas-sa[[a u kif dan is-settur jorbot mal-edukazzjoni u x-xog[ol, b’rabta mat-tema tal-Festi tal-Indipendenza li lPartit Nazzjonalista qed jorganizza din is-sena, mychoice.pn – Xog[ol, Sa[[a, Edukazzjoni. Joe Cassar qal grazzi g[allpolitika tal-Gvern li jinvesti fissa[[a u l-edukazzjoni, il-poplu Malti qed igawdi minn kwalità ta’ [ajja a[jar. Il-Ministru qal li l-G[aqda Dinjija tas-Sa[[a tat /ertifikat
lill-Malta fil-qasam tas-sa[[a pubblika, ji;ifieri vi]joni li t[ares lejn il-prevenzjoni talmard. Il-WHO qalet li Malta hija mudell g[al pajji]i o[rajn f’dak li g[andha x’taqsam issa[[a pubblika u l-prevenzjoni tal-mard. B’rabta ma’ dan Joe Cassar qal li f’inqas minn [ames snin, il-Gvern ippubblika tnax-il strate;ija nazzjonali ta’ kif ji;i evitat il-mard, fosthom fl-oqsma tal-obesità, tal-kan/er, mard li ma jitte[idx u sexual health. Il-Ministru sostna li l-Gvern investa bis-s[i[ f’programmi ta’ prevenzjoni, b[all-programm ta’ screening g[all-kan/er tassider u ie[or g[all-kan/er talmusrana l-kbira; programmi li qed isalvaw [ajjet in-nies. B’rabta mal-investiment filqasam tas-sa[[a, Joe Cassar qal li l-Gvern qed jikkollabora biss[i[ mas-settur privat u semma kif pere]empju l-Gvern irnexxielu jelimina l-lista ta’ stennija li kien hemm biex wie[ed jag[mel l-operazzjoni tal-katarretti. Joe Cassar irrefera g[all-qerq
li l-Partit Laburista jipprova ju]a biex inissel dubju fuq il[idma tal-Gvern fil-qasam tassa[[a u qal li filwaqt li lG[aqda Dinjija tas-Sa[[a tat /ertifikat li [ares lejn issitwazzjoni tas-sa[[a pubblika ;enerali f’pajji]na, il-Partit Laburista jaqbad biss ma’ /ertu diffikultajiet filwaqt li jinjora lprogress kbir li qed isir. Matul l-intervista, il-Ministru Joe Cassar a//ena g[allKonferenza Re;jonali tal-WHO u qal li din hija konferenza importanti [afna hekk kif mistenni ji;i approvat u diskuss dokument li ilu ji;i ffurmat matul dawn l-a[[ar snin. Dan id-dokument mistenni j[ares lejn kif il-pajji]i tal-Ewropa jistg[u jag[mlu strate;iji nazzjonali b’sa[[ithom bil-g[an li jkun preventat il-mard. Joe Cassar qal li anke hawnhekk, il-Partit Laburista g[al darb’o[ra qed jipprova jirredikola l-impenn mhux biss tal-Gvern i]da ta’ din ilkonferenza re;jonali hekk kif ilpartit Laburista sej[ilha “seminar”.
B[al-lum 25 sena IT-TLIETA L-og[la 30˚C L-inqas 23˚C
L-ERBG{A L-og[la 31˚C L-inqas 21˚C
IL-{AMIS L-og[la 28˚C L-inqas 24˚C
IL-:IMG{A L-og[la 26˚C L-inqas 19˚C
IS-SIBT L-og[la 29˚C L-inqas 20˚C
UV
UV
UV
UV
UV
7
8
7
7
7
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 24˚C xemxi, Al;eri 28˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 21˚C imsa[[ab, Ateni 32˚C xemxi, Li]bona 27˚C xemxi, Berlin 28˚C ftit imsa[[ab, Brussell 23˚C ftit imsa[[ab, ilKajr 33˚C xemxi, Dublin 12˚C xita, Kopen[agen 22˚C ftit imsa[[ab, Frankfurt 28˚C imsa[[ab, Milan 28˚C xemxi, Istanbul 26˚C ftit imsa[[ab, Londra 21˚C imsa[[ab, Madrid 27˚C ftit imsa[[ab, Moska 12˚C imsa[[ab, Pari;i 22˚C imsa[[ab, Bar/ellona 30˚C ftit imsa[[ab, Ruma 25˚C xemxi, Tel Aviv 30˚C xemxi, Tripli 37˚C xemxi, Tune] 31˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 28˚C ftit imsa[[ab, Zurich 26˚C xemxi, Munich 26˚C xemxi, Stokkolma 20˚C xemxi, St. Petersburg 15˚C imsa[[ab
I
s-soluzzjoni tal-problema tax-xog[ol g[as-So/jalisti lejlet l-elezzjoni kienet limpjieg b’mod illegali ta’ eluf ta’ [addiema. Din [alliet sitwazzjoni ta’ pi] enormi fuq il-pajji]. Madankollu l-Gvern ;did Malti [aseb biex [add minn dawn il[addiema ma jitlef [ob]u u [a passi biex limpjieg tag[hom jinbidel f’wie[ed produttiv li jag[ti kontribut lill-ekonomija tal-pi] u jonqos il-pi] li g[abbew lill-poplu bih is-So/jalisti. F’laqg[a tal-Kumitati talPN fid-Dar ?entrali, il-Prim Ministru u Kap Nazzjonalista Eddie Fenech Adami spjega s-sitwazzjoni tal-a;ir irresponsabbli tal-Gvern So/jalista u qal li l-Gvern seta’ jikkunsidra jibg[at ilkontijiet tal-ispejje] involuti lill-eks Ministri So/jalisti. Fil-Qorti, Raymond Brincat, Belti ta’ 29 sena mag[ruf b[ala Il-:ojja ;ie mixli bil-qtil tan-negozjant Oscar Bonnici u l-attentat ta’ qtil ta’ martu Doris Bonnici.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ Settembru, 2012
Lokali 3
Inawgurat it-tieni Youth Cafè f’Malta :ie inawgurat it-tieni Youth Cafè, din id-darba flImsida wara li ftit tal;img[at ilu kien inawgura l-ewwel /entru fil-Qawra. Waqt l-inawgurazzjoni sSegretarju Parlamentari g[a]-]g[a]ag[ u Sport Clyde Puli qal li dawn //entri qed jinfet[u flA//ess biex ikunu jistg[u joffru servizzi kon;unti kemm g[a]-]g[a]ag[ li ser jag[mlu u]u minnhom kif ukoll g[all-komunità. Clyde Puli sostna li lg[an tal-Youth Cafè huwa li jkun post ta’ divertiment g[a]-]g[a]ag[ fejn jiltaqg[u, jiddiskutu u jie[du gost fl-istess [in li jing[ataw edukazzjoni i]jed informali permezz talprogrammi tal-A;enzija }g[a]ag[. Huwa sostna li postijiet b[al dawn joffru li]]g[a]ag[ u l-adolexxenti ambjent sikur u pja/evoli. Is-Segretarju Parlamentari rringrazzja lill-Kap E]ekuttiv tal-A;enzija }g[a]ag[, Miriam Teuma, lill-Awtorità tad-Djar g[all-
u]u tal-bini biex ji;u kkonvertiti f’/entri g[a]}g[a]ag[ u l-Fundazzjoni g[as-Servizzi Edukattivi. F’post ikkulurit, it-tfal, adolexxenti u ]g[a]ag[ li kienu pre]enti g[allinawgurazzjoni ta’ dan ilYouth Cafè fl-Imsida sostnew mal-;urnal INNAZZJON li postijiet b[al dawn jg[inuhom mhux biss biex jag[mlu [bieb ;odda u jilag[bu flimkien i]da wkoll biex joqog[du lbog[od mill-vizzji u jiffurmaw il-karattru tag[hom. Fil-Youth Cafè l-istudenti jistg[u wkoll jag[mlu rri/erka g[all-istudji tag[hom g[aliex joffru servizz tal-internet u //entru jinsab mg[ammar ukoll bil-kompjuters u lprinters. Is-Segretarju Parlamentari, Clyde Puli ]vela kif il-;ranet li ;ejjin hemm il-[sieb li jinfet[u tliet Youth Cafè o[ra madwar Malta, bl-ewwel ikunu dawk fil-Belt u lBirgu.
Fl-okka]joni tat-300 anniversarju mit-twelid ta’ Giovanni Pietro Francesco Agius De Soldanis, f’G[awdex qed tittella’ wirja dwar dan il-qassis, lingwista u antikwarju, fis-Sala tal-Wirjiet tal-Ministeru g[al G[awdex fi Pjazza San Fran;isk fir-Rabat. Din il-wirja qed ti;i organizzata mill-Ministeru g[al G[awdex flimkien mal-Biblijoteka Nazzjonali, Heritage Malta u mad-Dipartiment tal-Malti tal-Università ta’ Malta.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ Settembru, 2012
6 Intervista
Ng[o]]u l-libertà biex biha ng[inu lil ta’ madwarna minn Gabriel Ellul
G[andna ng[o]]u bil-qalb il-libertà tag[na g[ax permezz tag[ha nistg[u nag[mlu dak li hu me[tie; [alli ng[inu lill-o[rajn. Hekk sostna t-tabib Michael Asciak, f’intervista li kellu ma’ dan il;urnal. Fost o[rajn, staqsejnieh dwar is-snin kollha li ilu ja[dem filParlament Malti u r-rwol tieg[u b[ala President talKumitat tal-Bijoetika. Xi tg[idli dwarek^ Jiena Michael Asciak,
g[andi 52 sena u mi]]ewwe; lil Marthese. G[andna ]ew;t itfal, Jillian u Danielle. Na[dem b[ala tabib, xog[ol li ili nag[mel g[al iktar minn 25 sena, u b[ala passatempi n[obb il-qari, il-mixi u lannimali. Mil-lenti ta’ karriera, ng[allem ukoll ilmedi/ina. Jiena attiv filKumitat tal-Bijoetika u ili President ta’ dan il-Kumitat g[al seba’ snin. Ir-rwol ta’ dan il-Kumitat hu li joffri pariri professjonali f’dak li g[andu x’jaqsam ma’ kwistjonijiet eti/i li g[andhom x’jaqsmu massa[[a tal-bniedem, fosthom lIVF, l-ewtanasja u l-abort. G[aliex g[a]ilt lillPartit Nazzjonalista^ Il-Partit Nazzjonalista hu dak il-partit li g[andu l-istorja tieg[u favurih. Naqbel ma’ dak li wettaq il-Partit Nazzjonalista matul i]]minijiet. Naqbel malimportanza li dan il-partit jag[ti lix-xog[ol, lill-familja Maltija, lill-ambjent, lillekonomija, lill-edukazzjoni. Dawn il-punti kollha jispikkaw fil-Partit Nazzjonalista. Kif bdejt l-involviment tieg[ek fil-politika^ Fl-1981 kont g[andi student tal-medi/ina fl-ewwel sena tieg[i. Kont nag[ti sehmi filpartit b’mod indirett. Wara rri]ultat tal-elezzjoni ta’ din is-
Michael Asciak flimkien ma’ martu Marthese u ]-]ew; uliedu Jillian u Danielle
sena, isse[ibt fil-Moviment }g[a]ag[ Partit Nazzjonalista. Bdejt nag[ti sehmi wkoll fil-Kumitat talPartit Nazzjonalista ta’ Birkirkara. Kien ]mien iebes g[al Malta, pajji]na kien qieg[ed ji;;ieled g[al-libertà. Iktar tard, Eddie Fenech Adami kien [ajjarni nikkontesta l-elezzjoni ;enerali tal-1987. Ma kontx ;ejt elett i]da bqajt na[dem fil-partit. F’dan i]-]mien bdejt nag[ti sehmi fl-e]ekuttiv talM}PN u kont sirt ukoll Segretarju Internazzjonali talPartit Nazzjonalista, bejn l1993 u l-1996. Kont er;ajt ikkontestajt lelezzjoni tal-1992 u g[alkemm ma kontx ;ejt elett b[ala deputat, min[abba li kont ikkontestajt l-elezzjoni tal-Kunsill Lokali ta’ Birkirkara, kont ;ejt elett
Il-Kumitat tal-Bijoetika g[andu rwol importanti li jlissen parir professjonali dwar ka]i so/jali li g[andhom x’jaqsmu mal-ambjent jew mal-medi/ina b[ala Kunsillier. Sirt membru parlamentari proprju sena wara permezz ta’ elezzjoni ka]wali, minflok it-tabib Lino Gauci Borda. Fl-1996 ma kontx ;ejt elett fl-elezzjoni ;enerali. Kien proprju f’din is-sena li g[a]ilt li ner;a’ nikkontesta lelezzjoni tal-Kunsill Lokali f’Birkirkara, fejn kont ;ejt elett b[ala Sindku. :ejt elett b[ala membru parlamentari fl-1998 u fl2004. Fl-2008 ma kontx ;ejt elett imma g[a]ilt li nkompli nag[ti sehmi fil-politika tant li se nkun qed ner;a’
nikkontesta l-elezzjoni ;enerali li jmiss. {dimt fil-Kunsill Lokali ta’ Birkirkara g[al g[add ta’ xhur. X’tikkummenta dwar dik l-esperjenza^ Fil-ftit xhur li [dimt filKunsill ta’ Birkirkara, [dimt
kemm b[ala Kunsillier kif ukoll b[ala Sindku. Dan i]]mien kien g[alija wie[ed po]ittiv, li g[allimni [afna kemm dwar il-politika kif ukoll dwar il-mod kif ilpolitika tkun tista’ tintu]a g[all-;id tal-o[rajn, b’mod partikulari tar-residenti.
Niftakar kif fi]-]mien li kont attiv fil-Kunsill konna [dimna fuq diversi pro;etti, fosthom pro;etti li jippromwovu l-wirt kulturali li g[andu l-lokal ta’ Birkirkara. Bi]]ejjed insemmi x-xog[ol li sar fuq il-Heritage Trail, dik il-mixja li tie[dok i]]ur il-postijiet ta’ wirt storiku ta’ Birkirkara. Nemmen li din ilkaratteristika ta’ Birkirkara hi importanti [afna u l-Kunsill Lokali ta’ din il-lokalità g[andu dejjem jis[aq biex ikompli jkabbar l-aspett kulturali t’hawnhekk. G[aliex qed ter;a’ tikkontesta l-elezzjoni ;enerali^ Na[seb li nista’ nkun ta’ kontribut g[all-o[rajn. Listudji tieg[i fil-medi/ina u limpenn tieg[i fil-qasam talg[al pa;na 7
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ Settembru, 2012
Intervista 7
Il-Partit Nazzjonalista dejjem kien fuq in-na[a t-tajba tal-istorja minn pa;na 6
bijoetika nemmen li jafu jkunu ta’ importanza g[al pajji]na, fis-snin li ;ejjin. In[ares lejn is-snin li ;ejjin b[ala snin li fihom pajji]na se jara tibdil bijolo;iku kbir. Ixxjenza m’g[allmitniex biss naqraw id-DNA tag[na imma waslet ukoll biex il-bniedem illum g[andu s-setg[a li jbiddilha, g[all-konvenjenza tieg[u. Ix-xjenza llum toffrilna l-g[odda biex inbiddlu l-kulur ta’ g[ajnejn it-tfal tag[na, is-sess tag[hom u karatteristi/i o[rajn. Dan kollu jippre]enta sfidi eti/i kbar, li iktar ’il quddiem se jolqtu wkoll lil pajji]na. Nemmen li nista’ nag[ti sehmi f’din id-diskussjoni. X’tikkummenta dwar il[idma tieg[ek fil-Kumitat tal-Bijoetika^ Il-Kumitat tal-Bijoetika
g[andu rwol importanti li jlissen parir professjonali dwar ka]i so/jali li g[andhom x’jaqsmu mal-ambjent jew mal-medi/ina. Insemmi xi [a;a li qed tikseb prominenza kbira fl-a[barijiet lokali: lIVF. Ir-rwol tal-Kumitat talBijoetika hu li joffri lillGvern, u lill-pubbliku in;enerali, parir dwar oqsma b[al dawn biex il-li;ijiet li jitfasslu f’dan ir-rigward i[arsu d-dinjità tal-bniedem. Fost o[rajn, il-Kumitat talBijoetika ja[dem fuq su;;etti
b[all-ewtanasja, l-abort, ilmanipulazzjoni tad-DNA talindividwi jew il-problemi legali dwar il-wirt wara lmewt, fost o[rajn. Ftit ilu lGvern talabna wkoll parir dwar il-kun/ett ta’ Advanced Directive, ji;ifieri meta lpazjent i[alli struzzjonijiet dwar x’g[andu jsir millfdalijiet tieg[u wara l-mewt. Dan kollu jirrikjedi moralità u li;ijiet li jenfassizaw iddinjità tal-bniedem u lKumitat g[andu rresponsabbiltà li wara li jag[mel anali]i siewja ta’ dawn is-su;;etti, jippubblika rapporti dwar il-ka]. Dawn huma a//essibbli g[allpubbliku mis-sit tal-Kumitat. Fl-a[[ar nett, is-su;;etti li jiddiskuti l-Kumitat huma kollha su;;etti ta’ importanza li jolqtu bis-s[i[ l-integrità tal-[ajja umana - su;;etti li joffru lill-bniedem g[a]la, bejn id-dinjità tal-bniedem jew inkella s-setg[a li jag[mel li jrid, biex bissetg[a tieg[u jkun b[al kiseb xi [elsien. Fl-a[[ar milla[[ar, il-po]izzjoni talKumitat tal-Bijoetika dejjem tfittex li t[ares din id-dinjità. X’tikkummenta dwar is-sehem li s’issa tajt filpolitika b[ala deputat^ L-esperjenza tieg[i filpolitika hi wa[da ta’ sodisfazzjon. Niftakar kemm [dimt, b[ala membru
Michael Asciak kien membru parlamentari bejn l-1998 u l-2004
parlamentari fi [dan il-Partit Nazzjonalista, biex il-libertà ta’ pajji]na tkun konsolidata. Pajji]na kellu b]onn riformi fl-edukazzjoni, fis-sa[[a, filqasam tax-xog[ol. Kienu ]minijiet koroh. Niftakar ittkissir tal-ka]ini Nazzjonalisti, l-g[eluq talpolytechnic, in-nuqqas ta’ opportunitajiet fl-Università. Fid-dawl ta’ dan, Malta kellha b]onn qawmien demokratiku u ekonomiku. Ninsab kuntent
li b[ala deputat, tajt sehmi f’dan il-pro/ess ta’ ]vilupp nazzjonali. Iktar minn hekk, filParlament kont attiv filKumitat tal-Affarijiet Barranin u tajt sehmi wkoll fil-Kunsill tal-Ewropa. Din lesperjenza kienet g[enitni [afna, anke f’dak li g[andu x’jaqsam mal-bijoetika g[ax, bis-sa[[a tag[ha, stajt napprezza iktar il-mentalità barranija f’dan ir-rigward.
G[andek xi messa;; partikulari li tixtieq twassal^
Hu importanti li ng[o]]u llibertà li ng[ixu fiha llum. Illum kul[add jitkellem dwar il-[elsien, dwar il-libertà talespressjoni, dwar il-libertà personali tieg[ek. Biss hu importanti wkoll li nifhmu li l-[elsien g[andu jintu]a wkoll biex wie[ed jag[mel li je[tie; g[al pajji]u. Dan huwa tassew il-[elsien li jilliberak.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ Settembru, 2012
8 Lokali
Ri]oluzzjoni biex l-Iskola Medika tg[addi f’idejn il-Kulle;; Santu Wistin Il-Gvern ippre]enta ri]oluzzjoni lill-Parlament biex l-Iskola Medika f’TalPietà tg[addi f’idejn ilKulle;; Santu Wistin u b’hekk l-istudenti f’dan ilkulle;; ikunu jistg[u ji]diedu b’400. Jason Azzopardi, ilMinistru g[all-Kompetizzjoni :usta, in-Negozji }g[ar u sSelf Employed ippre]enta rri]oluzzjoni dwar trasferiment ta’ proprjetà li l-Gvern qed jipproponi li jg[addi lillProvin/ja Maltija tal-Patrijiet Agostinjani biex fejn qabel kien hemm l-Iskola Medika f’Tal Pietà jibdew jattendu studenti tal-primarja talKulle;; Santu Wistin. Ir-ri]oluzzjoni kienet ippre]entata wara li ntla[aq ftehim bejn i]-]ew; partijiet. F’din il-parti l-;dida se jkun hemm madwar 400 student ;did u b’hekk fil-Kulle;; Santu Wistin ikunu jistg[u jibdew jattendu 800 student fil-livell primarju u sekondarju. Il-Gvern qed jipproponi li jag[ti b’/ens temporanju g[al perijodu ta’ 99 sena l-binja biex il-Patrijiet Agostinjani jkunu jistg[u ji]viluppawha fi
skola, inklu] fa/ilitajiet sportivi u rikreattivi skont ilb]onnijiet tal-istudenti. Se jkun jista’ jsir ukoll u]u mill-parke;; ta’ quddiem lIskola Medika. Il-proposta hi li l-Provin/ja t[allas kera ta’ €1,000 fis-sena g[al din l-art. Il-Ministru Jason Azzopardi qal li din hi de/i]joni o[ra tal-Gvern g[all-;id tal-istudenti u turi limpenn tal-Gvern favur lg[a]la fl-edukazzjoni. IlGvern qed jg[in lillProvin/ja Agostinjana fledukazzjoni tat-tfal g[ax irid isa[[a[ il-kontribut li lKnisja qed tag[ti fl-edukazzjoni tat-tfal. Il-Gvern jemmen li l-;enituri g[andhom ikollhom g[a]la f’liema skejjel huma jibag[tu lit-tfal tag[hom. G[alhekk il-Gvern filwaqt li jipprovdi edukazzjoni talog[la kwalità fl-iskejjel pubbli/i u jinvesti €6,000 fissena fl-edukazzjoni ta’ kull tifel u tifla, qed jg[in lill;enituri tal-iskejjel tal-Knisja billi jag[ti g[otja kull sena lill-iskejjel tal-Knisja biex jit[allsu l-g[alliema filwaqt li jkollhom tnaqqis fl-Income Tax.
G[al sena o[ra fl-Airshow Internazzjonali ta’ Malta se jkun hemm id-Douglas C-47 Dakota mill-Battle of Britain Memorial Flight
Ir-Red Arrows u l-iSpitfire se jtiru flimkien fl-Airshow Internazzjonali ta’ Malta minn Hermann Micallef
It-tim aerobatiku Ingli] Red Arrows u l-ajruplan famu] Spitfire se jkunu lqofol waqt l-20 edizzjoni talAirshow Internazzjonali ta’ Malta li se tittella’ is-Sibt 29 u l-{add 30 ta’ Settembru fuq l-Ajruport. Joe Ciliberti, il-President tas-So/jetà Maltija talAvjazzjoni, fisser li din se tkun it-tieni darba li ajruplan Spitfire se jtir waqt l-Airshow ta’ Malta. Hu qal li l-organizzazzjoni ta’ dan l-avveniment popolari mal-Maltin b’xi mod irnexxielha tirran;a, bil-permess tad-diri;enti tar-Red Arrows, sabiex l-iSpitfire u rRed Arrows itiru flimkien b[ala formazzjoni s[i[a, kemm is-Sibt kif ukoll il{add. Mistoqsi jekk hux diffi/li g[a]-]ew; ajruplani li jtiru flimkien, Joe Ciliberti stqarr li stranament l-iSpitfire itir b’/erta velo/ità i]da ma jtirx [afna daqs il-Hawks tar-Red Arrows. Joe Ciliberti sostna li liSpitfire, li se jittajjar millbdot Lee Proudfoot, hu velo/i bi]]ejjed, biex ir-Red Arrows ma jtirux bil-mod [alli j]ommu formazzjoni; l-
iSpitfire se jtir fuq quddiem u b[alma ji;ri f’kull formazzjoni, Red 1 li hu l-leader, itir fuq l-iSpitfire u l-Hawks lo[rajn itiru warajhom. Fil-jiem tal-Airshow, ir-Red Arrows u l-iSpitfire se jtiru ’l barra mill-Port il-Kbir u mbag[ad iduru fid-direzzjoni tal-Ajruport bl-iSpitfire fuq quddiem u s-seba’ Hawks tarRed Arrows warajh. Intant, fl-edizzjoni ta’ din is-sena se jipparte/ipaw sitt pajji]i: Malta, il-:ermanja, lItalja, il-Libja, ir-Renju Unit u l-Istati Uniti. L-Air Wing tal-Forzi Armati se tie[u sehem bi]]ew; ajruplani B200 King Air, ]ew; [elikopters Alouette, l-ajruplan Islander u l-Bulldog. Se jie[du sehem ukoll diversi ajruplani privati li s-sidien tag[hom huma membri tal-iskejjel tal-avjazzjoni Diamond Aviation, Malta School of Flying, Island Microlight Club u Aero Club Malta. Il-:ermanja se tkun pre]enti bl-ajruplan Dornier 228MR tal-Qawwa Navali filwaqt li l-Italja se tipparte/ipa permezz ta’ Piaggio P-166, Agusta Westland A-109 tal-
Guardia di Finanza kif ukoll permezz ta]-]ew; [elikopters Agusta Bell Ab-212 talMissjoni Militari Taljana. Hemm il-probabbiltà li jer;g[u ji;u ]-]ew; fighter jets tal-Qawwa tal-Ajru Libjana Mirage F-1 biex ukoll ikunu apprezzati millentu]jasti. L-akbar numru ta’ ajruplani li se jkunu qed itiru jew esposti g[all-wirja statika ;ejjin mir-Renju Unit. Minbarra r-Red Arrows u liSpitfire se jkun hemm idDouglas C-47 Dakota millBattle of Britain Memorial Flight, ajruplani Hawk u Tucano kif ukoll Beechcraft King Air B200. Ma jonqsux ukoll il-Grob 115E Tutor, Eurofighter Typhoon, ]ew; Tornados kif ukoll Avenger T.1 millQawwa Navali Ingli]a. Mill-Istati Uniti se jkun hawn C-130 J Hercules u probabbilment se jie[u sehem il-P-3 C Orion mill-Qawwa Navali Amerikana. Ajruplan partikulari se jkun il-Boeing E-3A Sentry millAirborne Early Warning Control (AWACS) tanNATO.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ Settembru, 2012
Lokali 9
Pass importanti g[al pajji] L-impjegati fil-qasam tal-ener;ija rinovabbli tal-HSBC jie[du Is-Summit tal-A;enzija Internazzjonali tal-Ener;ija li Ti;;edded- IRENE li sar f’Malta ;ie fi tmiemu l-:img[a 7 ta’ Settembru wara jumejn ta’ diskussjoni. Summit li g[alih attendew delegati mid-dinja kollha u t-tema diskussa kienet dwar l-ener;ija fi g]ejjer ]g[ar. Waqt il-konklu]joni ta’ dan is-summit kien hemm pre]enti l-Ministru g[ar-Ri]orsi u lAffarijiet Rurali George Pullicino li minn na[a tieg[u sostna li permezz ta’ dan issummit il-g]ejjer kollha ta’ madwar id-dinja jistg[u jid[lu fi djalogu sabiex flimkien jilqg[u l-isfidi rigward ener;ija li ti;;edded. George Pullicino spjega wkoll kif minkejja li l-g]ejjer iridu ja[dmu flimkien, kollha kemm huma g[andhom karatteristi/i differenti. Dan ifisser li kull g]ira, b[al fil-ka] ta’ Malta
trid tag[mel l-investimenti tag[ha kif di;à qed tag[mel skont il-b]onnijiet u bil-limitazzjonijiet li tista’ tiltaqa’ mag[hom. Dan il-;urnal tkellem madDirettur :enerali tal-A;enzija Internazzjonali tal-Energija li Ti;;edded- IRENE, Adnan Z. Amin, li skont hu l-organizzazzjoni ta’ dan is-summit minn na[a tal-Gvern Malti kien pass importanti [afna g[al pajji]. Hu semma’ kif Malta g[andha diversi sfidi sabiex til[aq il-miri tag[ha dan g[aliex b[ala pajji] hemm limitazzjoni ta’ art. {afna mill-art f’pajji]na g[andha valur agrikolu g[oli, jew valur estetiku g[oli jew inkella valur storiku importanti. Din l-A;enzija g[andha l-mandat li ]]id il-pass biex aktar nies ju]aw l-ener;ija nadifa b[ala element importanti tali]vilupp sostenibbli. Id-Direttur
:enerali ta’ din l-A;enzija qal li Malta qieg[da fit-triq it-tajba sabiex tersaq aktar lejn dawk li huma mag[rufa b[ala Green jobs u b’hekk tkompli ssa[[a[ l-ekonomija f’dan il-qasam. Adnan Amin qal ukoll li Malta g[andha ]]omm dan illivell ta’ ambizzjoni fejn tid[ol il-;enerazzjoni tal-ener;ija rinovabbli minkejja l-limitazzjonijiet tal-pajji]. B’hekk biss Malta tista’ til[aq il-mira li sassena 2020 tibda ti;;enera 10 fil-mija tal-ener;ija li tikkonsma minn sorsi alternattivi. Fost dawn hemm l-ener;ija mixxemx, mir-ri[, mill-iskart u mill-bio-fuels. Adnan Amin temm jg[id li din mhix sfida biss g[al Malta imma g[al [afna g]ejjer u pajji]i madwar id-dinja li flimkien iridu jedukaw il-poplu u jo[olqu aktar opportunitajiet f’dan issettur tal-ener;ija rinovabbli.
Jift[u l-applikazzjonijiet g[all-Università tat-tielet età
Fet[u l-applikazzjonijiet g[all-Università tat-Terza Età, li tifforma parti mi/-?entru Ewropew tal-:erontolo;ija tal-Università ta’ Malta. Lapplikazzjonijiet fet[u g[al dwak li huma interessati jattendu lectures fil-programm g[as-snin 2012-2013. G[al din is-sena akkademika, il-lectures se jibdew fit-2 ta’ Ottubru u se jsiru bejn itTnejn u l-{amis mid-9:00 am
sal-11:00 am fi/-?entru talFurjana u t-Tlieta u l-{amis mill-5:00pm sad-9:00pm fi/?entru li jinsab f’Tas-Sliema. Kull sezzjoni fil-programm g[andha sensiela ta’ 8 lectures li jinkludu l-istudju dwar li]vilupp tal-Partiti Politi/i f’Malta, il-Malti Mitkellem, Santwarji u Kappelli Maltin, lApprezzament tal-Mu]ika, lIstorja Ekonomika ta’ Malta u bosta su;;etti o[ra. Hemm
ukoll numru ta’ lectures li g[andhom x’jaqsmu malistudju ta’ lingwi b[at-Taljan, Fran/i], Spanjol u l-:ermani]. L-applikazzjonijiet jistg[u jin;abru u g[andhom jit[allew fl-uffi//ju ta/-?entru U3E li jinsab fis-sular t’isfel tal-Istitut Kattoliku l-Furjana. Kopja talProgramm tista’ tinkiseb marre;istrazzjoni. F’ka] ta’ mistoqsijiet il-pubbliku hu m[e;;e; i/empel fuq 21243202.
sehem fit-triathlon annwali b’risq l-MCCF Mat - 80 parte/ipant [adu sehem fit - triathlon g[all - impjegati tal - HSBC , organizzata mill - HSBC Malta Foundation flimkien mal - Kumitat Sportiv u So/jali tal - Bank b ’ risq il - Malta Community Chest Fund . Din is-sena t-triathlon kienet mqassma f’numru ta’ stadji li bdiet b’g[awma minn {ondoq ir-Rummien f’G[awdex sa Kemmuna u Malta, ;irja mi/-?irkewwa sal-Marfa, ;irja bir-roti sal-Park Nazzjonali f’Ta’ Qali fejn iltaqg[u mal-familji tag[hom biex imbag[ad imxew sal-Palazz Presidenzjali f’{‘Attard fejn kienu qed jistennewhom, il-President ta’ Malta, Dr. George Abela u l-Kap E]ekuttiv talHSBC, Mark Watkinson. Il-President kellu wkoll l-opportunità li jiltaqa’ u jitkellem mal-parte/ipanti filwaqt li rringrazzjahom f’isem il-morda kollha li ser jibbenefikaw mid-donazzjonijiet li n;abru minn din l-attività u li ser imor-
ru b’risq il-Malta Community Chest Fund. Huwa rringrazzja wkoll lill-bank HSBC g[ar-rwol /iviku u ta’ solidarjetà li lHSBC Malta Foundation qed turi permezz tal-impjegati tal-bank. Min-na[a tieg[u, Mark Watkinson irringrazzja lill-impjegati tal-bank li [adu sehem f’din l-attività spe/jalment g[aliex il-fondi li n;abru ser imorru g[al kaw]a ;usta. G[at-triathlon ta’ din issena ma ;ewx applikati regoli restrittivi fuq kemm il-parte/ipanti jg[umu, ji;ru, ji;ru bir-roti jew jimxu i]da d-distanza ta’ 50 kilometru saret b’mod kollettiv mill-grupp kollhu. It-triathlon tal-HSBC titqies b[ala l-ewwel attività ewlenija fil-kalendarju ta’ attivitajiet b’risq ilMalta Community Chest Fund, bil-qofol jitla[aq waqt l-Istrina. Mas-somma li n;abret matul it-triathlon ]diedu wkoll donazzjonijiet li ;abru l-impjegati talbank minn attività o[ra blisem ta’ Dress Down Day.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ Settembru, 2012
10 Intermezz
INTERMEZZ MONDJALI Rassenja kulturali internazzjonali
Sciortino> Bejn l-arti u l-politika “Malta taf tirrea;ixxi bl-aktar arma vjolenti – is-silenzju”
Fis-sensiela ta’ monografi provokattivi tieg[u dwar artisti Maltin tas-seklu g[oxrin (Pubblikazzjoni Horizons) Giuseppe Schembri Bonaci janalizza lqag[da tal-iskultur Antonio Sciortino (1879-1947) fil-kuntest politiku Italo-Britanniku li [akem lil Malta fis-snin tletin. Din ir-rubrika intervistat lill-awtur, li hu wkoll espert u lek/erer tal-istorja tal-Arti fl-Università. G[aliex tqis li kellu jg[addi daqstant ]mien biex ikollna evalwazzjoni “politika” tal-artisti li qed tittratta fil-monografi tieg[ek^ Bil-kelma ‘politika’ qed nifhem ir-relazzjoni bejn il-bniedem u l-poter. Din ir-relazzjoni ovvjament g[andha [afna manifestazzjonijiet. Forom ta’ poter jistg[u jippruvaw ja[bu l-importanza politika ta’ /erta attività, fosthom l-arti. Ir-relazzjoni bejn l-arti u l-politika hi studjata minn ]mien il-[assieba Griegi u tibqa’ ;ejja sal-lum. Kien hemm dawk li dejjem riedu ja[bu din ir-relazzjoni. Min[abba f’hekk, [afna studji dejjem [allew dan l-aspett perikolu] barra mill-anali]i. Sakemm ;ie Marx. Filosofikament l-istudji Marxisti biddlu t-triq tal-istudju mhux biss fl-arti imma fil-kampijiet kollha. F’Malta g[andna po]izzjoni aktar antipatika. Modestament l-istudji tieg[i huma l-ewwel studji li jippruvaw ipo;;u l-arti fil-kuntest kemm artistiku taghha kif ukoll so/jo-politiku. Ma tistax tistudja sfera ming[ajr ma tifhem il-kuntest tag[ha. Dan illum sar a//ettat minn kull studju] serju, imma [afna g[adhom ibatu biex jo[olqu din irrabta, g[al ra;unijiet ovvji. Irridu nissuperaw ilbi]a’ u naraw ir-rabta politika-poter b’mod ‘kiesa[’ u o;;ettiv. U min jib]a’ minn din ir-relazzjoni bejn arti u poter g[andu ra;un. Dwar dan l-istudju fuq Sciortino, fid-dawl ta’ kif ipprova jsalva l-British Academy of Arts meta kien imexxiha fi ]mien ilFaxxi]mu, fejn g[andu jitqieg[ed politikament l-iskultur^ Sciortino hu skultur-artist ‘mastru’. Kien influwenzat minn [afna sorsi tal-arti. G[andu idjoma Rodineska kif ukoll elementi b’sa[[ithom Futuristi. Hemm ukoll sorsi klassi/i. Kien qed jg[ix fi ]minijiet tra;i/i li l-umanità qatt ma rat b[alhom. Fl-istess [in kien xhud attiv g[all-i]vilupp industrijali globali li nistg[u ng[idulu fenominali. Kien kontemporanju ma’ artisti li biddlu wi// id-dinja.
Politikament nara lil Sciortino b[ala bniedem astut u fl-istess [in idealist, b’naività inkredibbli. Kien Malti li jemmen fl-Italjanità ta’ Malta u filfatt kien definit mir-re;im Faxxista b[ala “ru[ pura Taljana”. Fl-istess [in ra l-potenza imperjali Britannika. U pprova jsib modo di vivere e di creare bejn dawn i]-]ew; potenzi, g[all-bidu alleati u ftit wara g[edewwa. U nqabad fix-xibka. Sciortino [oloq xog[lijiet so/jali u wkoll rivoluzzjonarji b[al Les Gavroches, Il Lavoratore u o[rajn. Min-na[a l-o[ra, l-ideat so/jali-politi/i tal-Faxxi]mu donnhom [akmuh billingwa proletarja tag[hom. Ing[a]el biex jo[loq il-monument lil Anita (Garibaldi), monument li riedu Mussolini stess biex
minn Mario Azzopardi marpardi@maltanet.net
L-iskultur Antonio Sciortino (1879-1947)
ji;bor lil Garibaldjana ta[t l-umbrella tieg[u. Id-destin tal-monument [a xejra differenti. Matul il-gwerra /ivili Spanjola, fejn il-forzi Faxxisti-Frankisti mmassakraw pajji], Sciortino jo[loqlok ilLindbergh b’tislima Na]ista. Biss ma ninsewx li ssimpatiji Na]isti#Faxxisti kienu sfortunatament rampanti fl-Ewropa fl-istess ]mien. Sciortino donnu ried isib toroq bejn dawn il-labirinti politi/i.
Il-monografi tieg[ek x’effett qed ikollhom fuq il-komunità tal-arti^ G[aliex hawn daqshekk [emda dwarhom^ Jo[olqu skumdità^ Ma nistax nag[ti risposta e]atta. Imma donnu li [add ma jrid jid[ol f’din l-g[alqa min[abba a;enda personali. Jien g[ext barra minn Malta aktar minn tliet kwarti ta’ [ajti u n[ossha naturali li nitkellem apertament u nara l-arti b’mod analitiku, b’konnessjoni so/jali-politika. L-ischolarship ibati jekk ma tikkomparax xog[lijiet kemm mal-i]vilupp artistiku lokali u internazzjonali, kif ukoll mal-i]vilupp so/jo-politiku. Hemm sorpri]i sbie[ u koroh li niltaqa’ mag[hom waqt dan ittip ta’ studju, li jipprovokawni nkompli f’din it-triq. Ix-xog[lijiet tieg[i na[seb li, iva, jo[olqu skumdità. Allura Malta taf tirribatti b’mod vjolenti bl-akbar arma, is-silenzju. Xi drabi din l-arma tixxaqqaq b[alma ;ara meta varajt il-ktieb tieg[i, Apap, Cremona and St Paul, fejn studjajt ir-relazzjoni ta’ dawn l-artisti matul ilgwerra poltiko-reli;ju]a tas-sittinijiet. Kien hemm u[ud (b[al Fr Peter) li g[amlu attakki in;usti u taw verzjoni skorretta tal-fatti stori/i. Ma nistax nifhem kif fl-arena akkademika Malta g[ad g[andna atte;;jament ta’ ka]in. Irridu nitg[allmu d-djalettika tad-dibattitu. Mieg[ek qed tikkollabora Sarah Moulden. X’kien is-sehem tag[ha f’dan il-pro;ett^ Jien dejjem nipprova, u s’issa dejjem irnexxieli, ni;bed l-interess ta’ studju]i importanti barranin lejn
Nota dwar l-artiklu tal-biera[ B’referenza g[all-artiklu ‘Malta Il-ver]joni t-tajba, ‘Sehem indipendenti’ li deher f’InG[awdex fl-akkwist talNazzjon, f’pa;na 8, ippubblikat Indipendenza ta’ pajji]na’ li hi firilbiera[ , irrid nag[mel korrezzjoni raba’ paragrafu trid taqra hekk: dwar sentenza u li bi ]vista hi ‘Dakinhar G[awdex kellu erba’ skorretta. deputati fil-Parlament Malti li
is-sitwazzjoni artistika Maltija. Wasalt minn barra konvint li [add mhu interessat fil-kultura tag[na. Min[abba f’hekk ma’ kull possibbiltà li kelli dejjem ippruvajt ni;bed lejn Malta m[u[ barranin, fosthom Marjorie Trusted (Kuratrici tal-Victoria & Albert), Antonio Sparzani (mill-Università ta’ Milan) u o[rajn. Fil-ktieb dwar Sciortino, ;bidt lil Sarah Moulden li kienet kuratri/i ta’ Dulwich Gallery u tan-National Portrait Gallery ta’ Londra. Hi kitbet dwar l-ori;ini tal-Akkademja tal-Arti f’Ruma, fejn Sciortino fis-seklu g[oxrin sar il-kap tag[ha. Importanti immensament g[ad-diskors akkademiku Malti li jkun hemm involviment barrani mill-qrib.
F’gazzetta tal-{add re/entement ktibt li taqbel bis-s[i[ mal-pro;ett tad-da[la talBelt ta’ Piano, inklu] it-teatru bla saqaf. Bosta nies tal-arti, inklu] it-tenur Joseph Calleja huma g[alkollox kontra dan ilpro;ett. X’merti tara fil-kun/ett ta’ Piano^ Kul[add g[andu dritt tal-opinjoni tieg[u. U g[andi rispett kbir lejn Joseph Calleja u nifhem ilpreokkupazzjoni tieg[u. Imma jien ili ni;;ieled sabiex it-Teatru Mwaqqa’ jibqa’ mwaqqa’, b[ala simbolu e//ellenti, u jsir /entru artistiku. Kienu jg[iduli “Don Quichotte”, li qed ni;;ieled g[alxejn. Nemmen ukoll li g[andna b]onn teatru (separat mill-imwaqqa’) g[all-opra u avvenimenti mu]ikali klassi/i. Imma t-Teatru Mwaqqa’ (li b[ala spazju hu i]g[ar mill-Manoel!) ma jista’ qatt ikun teatru fully-fledged kif jixtiquh dawk li llum qed jitkellmu kontra Piano. L-idea tieg[i na[seb li hi ;usta. U kontra kemm a[na kontra, issa dalwaqt se naraw min se jirrifjuta li jie[u f’idejh il-management u l-palk tat-Teatru Piano, arkittet-artist fenominali u provokattiv li dejjem qala’ l-inkwiet kull fejn mar. U dejjem reba[. ?ert li se jkollna masterpiece jekk ma ninda[lulux.
kienu t-Tabib Anton Tabone, Carmelo Refalo, Koronato Attard u l-Prokuratur Legali Mar/el Mizzi, li kien tela’ bil-by election wara lmewt tad-Deputat :or; Galea ‘talOrjenti’ mir-Rabat.
Amabile Cauchi ma kienx tela’ f’din l-elezzjoni tal-1962.’ Nisku]a ru[i g[al kull inkonvenjent.
Euchar Mizzi
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ Settembru, 2012
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 25965460 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Profeti foloz L-MLP u l-leader Laburista Joseph Muscat kontinwament i[arsu lejn l-ekonomija ta’ pajji]na mil-lenti negattiva. Xejn tajjeb. Kollox iswed. Kollox [a]in. Meta l-istatistika tkun po]ittiva, u meta l-a;enziji barranin u l-Unjoni Ewropea jfa[[ru l-politika ekonomika u fiskali tal-Gvern Malti, l-MLP u Muscat jippruvaw imeru s-sewwa mag[ruf. Imeru fuq ebda ba]i. Imeru biex ikunu negattivi. Mhux biss imeru, i]da jazzardaw jg[idu x’se ji;ri minn qabel. B[alma g[amlu fl-a[[ar ;img[at u xhur li tkellmu dwar kif l-ekonomija tag[na, skont huma u mill-kalkoli li jag[mlu, se tkompli bir-re/essjoni. Tkabbir ekonomiku I]da l-giddieb g[omru
qasir. L-MLP u Muscat huma profeti foloz g[aliex fl-istatistika li kienet ippubblikata fl-a[[ar ;img[at, l-a[[ar wa[da turi l-verità u l-istampa s[i[a – li Malta rnexxielha tkabbar l-ekonomija b’rata ta’ kwa]i 1% li qed tissarraf fi tkattir tal-;id u [olqien tax-xog[ol u jobs b’pagi a[jar. L-a[[ar statistika tal-Uffi//ju Nazzjonali talIstatistika wriet li matul it-tieni kwart ta’ din issena, bejn ix-xhur ta’ April u :unju, l-ekonomija ta’ pajji]na kibret bi 3% jew b’0.9% f’termini reali. L-iktar setturi li rre;istraw ]ieda kienu ssettur tal-informatika u l-komunikazzjoni li kiber bi 8.5%, is-settur tas-servizzi finanzjarji u talassigurazzjoni li kibru b’7.9%, is-setturi tal-arti,
id-divertiment u r-rikreazzjoni li kibru b’6%, lattivitajiet professjonali u tekni/i b’5%, is-settur tal-bejg[ mill-[wienet, tat-trasport, ir-ristoranti u l-lukandi li kibru bi 2.8%. Kienet re;istrata ]ieda kemm fl-esportazzjoni kif ukoll fl-importazzjoni.
Fidu/ja f’pajji]na Dawn huma fatti. Dawn l-MLP u Muscat ma /a[duhomx. I]da riedu jibqg[u jkantaw l-istess diska, u baqg[u jg[idu tag[hom. Baqg[u negattivi. Baqg[u jg[ixu fid-dlamijiet u ji/[du rrealtà ta’ pajji]na li paragunat ma’ pajj]i o[ra, qieg[ed f’sitwazzjoni tajba. Fil-pajji] hawn ilfidu/ja tal-investitur, fidu/ja ta’ min i[addem u tas-self employed, u li dawn qeg[din jie[du vanta;; mill-inzjattivi li qed jintrodu/i u j[addem il-Gvern. Inizjattivi biex il-Gvern ikompli jkun ta’ spalla g[al min qieg[ed jinvesti u jo[loq opportunitajiet ta’ aktar xog[ol u jobs b’pagi tajbin. Id-defferenza bejn il-Partit Nazzjonalista u lMLP immexxi minn Muscat, hi /ara wkoll. IlPartit Nazzjonalista ffukat fuq it-tkattir tal-;id ekonomiku u l-[olqien ta’ aktar jobs. L-MLP hu medhi u maqbud f’kobba li dejjem qieg[da tikkomplika ru[ha u tit[abbel b’dikjarazzjonijiet li ma jag[tu ebda futur lill-poplu tag[na. L-MLP
ma jridx jammetti u jirrikonoxxi li pajji]na qieg[ed jag[mel il-kisbiet. Ma jridx ikompli jibni fuq dawn il-kisbiet, i]da jrid i[ott dak li
qed isir g[aliex skont hu, irid jibda kollox mill;did. F’dawn id-dikjarazzjonijiet tal-MLP, jispikkaw fra]ijiet li smajna dan l-a[[ar mill-MLP u millesponenti tieg[u, ifa[[ru l-politika ekonomika tal-Labour tas-sebg[iniet u t-tmeninijiet u jg[idu li dak i]-]mien il-finanzi ta’ pajji]na kienu tajbin. Fuq quddiem ta’ min qed jag[mel dawn id-dikjarazzjonijiet hemm l-Ewroparlamentari Laburista, u kandidat Laburista, Edward Scicluna, li jekk Muscat ikun fil-Gvern ikun ilMinistru tal-Finanzi tal-Gvern ta’ Muscat. Dan hu l-Labour li qieg[ed jippre]enta Muscat u l-MLP li qieg[ed imexxi. Dan, fl-istess waqt li Muscat jibqa’ ma jitkellimx dwar il-proposti tieg[u u x’se jkun qieg[ed jag[mel differenti filpolitika ekonomika u fiskali ta’ pajji]na li minnhom jiddependi x-xog[ol ta’ eluf ta’ [addiema u ta’ familji Maltin. ...u l-MLP jibqa’ jipprevedi [a]in L-istatistika li kienet ippubblikata fl-a[[ar jiem dwar it-tkabbir ekonomiku, kif ukoll /ifri o[ra li [ar;u fl-a[[ar ;img[at fejn juru li kellna ]ieda wkoll ta’ 1.5% tal-persuni li ja[dmu bi qlig[, jikxfu kemm Muscat u l-MLP huma profeti foloz li dejjem jipprevedu di]astri ekonomi/i u min-
flok ji;u ri]ultati ekonomi/i po]ittivi li minnhom igawdu l-famlji b’aktar flus fil-but u xog[ol a[jar b’pagi tajbin.
Il-Gvern b’aktar [idma fejjieda bl-art 1. Fl-a[[ar ;img[a ppre]entajt ]ew; mozzjonijiet fil-Parlament fejn qed nitolbu l-approvazzjoni g[al ]ew; trasferimenti ta’ art pubblika f’]ew; ka]i differenti, li i]da fit-tnejn li huma l-effett finali u a[[ari hu l-benesseri tannies u fejn qed nuru li a[na tassew nisimg[u u nag[tu widen.
{idma tqila u kumplikata
Huma ]ew; mozzjonijiet frott xhur twal ta’ [idma, f’ka] minnhom iktar minn sena u nofs, [idma tqila u kumplikata mill-aspett legali u tekniku, li i]da temmejna b’su//ess sabiex issa l-a[[ar pass hu li lParlament jintalab japprova. {ajr u mertu partikulari lidDipartiment tal-Artijiet. 2. L-ewwel mozzjoni tirrigwarda d-determinazzjoni
tag[na li n]idu l-a//essibbiltà lejn il-Belt. Ji;ifieri, nag[mluha aktar fa/li g[alik li tid[ol il-Belt u biex in]idu lkummer/ fil-Belt. Hi l-belt kapitali u hekk jixirqilha bi dritt. Smajna, u tajna widen, lill-komunità kummer/jali tal-Belt u l-g[ajta biex intejbu l-a//essibbiltà. G[alhekk madwar sentejn ilu bdejna diskussjonijet maloperaturi tal-MCP car park filFurjana. Ridna li ni]guraw li timtela l-;er[a jew [ofra li hemm finnofs tal-car park u li tistona int u die[el il-Belt. Il-Gvern jag[ti widen lil kul[add
Dan kien ifisser investiment ta’ /ertu ammont ta’ miljuni ta’ ewro mill-privat li minna[a tieg[u talab li jkun hemm il-possibbiltà li jag[mel
Urejna li a[na sensittivi g[al dak li j[ossu n-nies, g[all-kritika ;usta li ssir u li g[andna l-g[aqal u l-kura;; nag[mlu dak li hemm b]onn
stabbilimenti kummer/jali filcar park meta dan ikun lest. Il-Gvern hawnhekk ukoll ta’ widen g[al dak li l-[wienet tal-Belt qalulu u g[edna lilloperatur li dan ma setax isir, [lief fitness centre jew car valeting g[all-[asil tal-karozzi. 3. Fl-a[[ar nett, ridna li nsebb[u d-dehra tal-wi// talparke;; u biex dan ikun jaqbel mad-da[la sabi[a li issa dalwaqt ikollna fil-Bieb prin/ipali. G[alhekk insistejna fuq l-obbligu li jsir ;nien, li jkun ;nien pubbliku, u li jkun ;nien pubbliku bla [las. I]da jsir bi spejje] tal-privat flimkien mal-ispejjez talmanutenzjoni g[all-94 sena li ;ejjin. Ir-ri]ultat a[[ari kien allura li ppre]entajt il-kuntratt li jipprovdi g[al dan kollu u li se jfisser investiment ta’ €5 miljuni u /ens li jkollu jit[allas mill-2041 (meta jiskadi /-/ens li hemm b[alissa) ta’ €200,000 fis-sena flok €23,000 ta’ b[alissa. 4. It-tieni mozzjoni tiffoka fuq il-qasam tal-edukazzjoni. Nafu lkoll bil-problema li nqalg[et meta l-provin/ja
Agostinjana riedet tibni estensjoni tal-iskola f’Tal-Pietà. Sibna l-bilan/
Ridna nibbilan/jaw l-interessi tar-residenti u talprovin/ja li tipprovdi dan ittag[lim tant me[tie;. Mertu personali tal-Prim Ministru li kien hu li ssu;;erixxa lillkomunità Agostinjana li lGvern jag[tihom b’/ens twil il-bini li kien jilqa’ l-Medical School fl-Isptar San Luqa. Min-na[a tag[hom huma ntrabtu li jag[mlu investiment ta’ mhux inqas minn €1 miljun, waqt li ntrabtu li ma jibnux l-art li fuqha kienu se jibnu l-iskola ori;inarjament. 5. B’hekk urejna li l-Gvern irid ji]gura li l-poplu tag[na jkollu l-aqwa servizzi ta’ edukazzjoni u ta[ri;, g[arafna l-importanza kbira tal-kontribut mog[ti mill-Knisja u ssettur privat fil-qasam edukat-
minn Jason Azzopardi jason.azzopardi@gov.mt
tiv u li dan il-kontribut hu parti s[i[a mill-infrastruttura edukattiva ta’ pajji]na. 6. F’;img[a wa[da wrejna bil-konkret, mhux bil-paroli, li a[na sensittivi g[al dak li j[ossu n-nies, g[all-kritika ;usta li ssir, g[andna l-g[aqal u l-kura;; nag[mlu dak li hemm b]onn biex mhux biss nisimg[u i]da nag[tu widen ukoll. Mag[na tista’ sserra[ rasek. G[ax ma’ dan il-Partit filGvern ta[dem.
Il-Gvern irid ji]gura li l-poplu tag[na jkollu l-aqwa servizzi ta’ edukazzjoni u ta[ri;
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ Settembru, 2012
12 Ittri
Ringrazzjament wara g[ajnuna u turija ta’ solidarjetà Sur Editur, F’isem il-President u l-Kumitat tasSo/jetà Mu]ikali Santa Katarina V.M. nixtieq nirringrazzja lil dawk kollha li g[enu biex setg[u ji;u organizzati lfesti esterni f’;ie[ il-patruna tag[na Santa Katarina V.M. ta’ Lixandra. Kienu festi li ]gur se jibqg[u memorabbli g[alina lkoll. Hawnhekk ma nistax ma nirreferix g[al nhar il-festa, il-{add 2 ta’ Settembru 2012. Kul[add jaf li l-festa kellha tieqaf [esrem min[abba l-maltempata li [akmet lill-g]ejjer Maltin. Kellna sit-
wazzjoni li ma kellniex kontroll fuqha. Minkejja d-diffikultajiet li iffa//jajna, wie[ed ta’ min ifa[[ar ilpo]ittiv. Sibna g[ajnuna minn kullimkien. Ma kienx hemm differenza bejn }rieraq u mhumiex, bejn nies partitarji tas-So/jetà tag[na u dawk li mhumiex. Kul[add offra l-g[ajnuna tieg[u u ta’ dan il-Kumitat huwa grat lejn kul[add. G[aldaqstant, f’isem il-President u l-Kumitat nixtieq nag[ti r-ringrazzjamenti tag[na lill-membri kollha talkumitat /entrali, lis-sottokumitati tasSo/jetà, lill-Ar/ipriet u lill-kleru,
Supretendent, Spettur, u l-korp kollu tal-Pulizija, is-Sindku u l-Kunsill Lokali, lis-so/ji u lil dawk kollha li b’xi mod g[enu sabiex stajna nikkontrollaw is-sitwazzjoni. Ta’ min jg[id li sa[ansitra g[adha g[addejja [afna g[ajnuna. {a;a millisba[ hi li din l-g[ajnuna ;ejja ming[and ammont kbir ta’ nies. M’g[andniex kliem bi]]ejjed biex nirringrazzjaw lil dawn in-nies kollha. G[aldaqstant, biex anke l-Kumitat jassigura ru[u li ma jinsa lil [add, permezz ta’ dan l-avvi] qed inwasslu rringrazzjamenti tag[na lil kul[add.
Minkejja dan kollu, xorta n[oss li wie[ed se jibqa’ jiftakar f’din il-festa b[ala festa kbira u dinjitu]a. Fi]-]gur spikkat dik l-im[abba li l-partitarji tag[na wrew lejn il-patruna tag[na u lejn is-So/jetà Mu]ikali Santa Katarina V.M. Urejna li fid-diffikultajiet jirnexxilna ning[aqdu g[al skop wie[ed, ji;ifieri g[al dak li jkun ta’ ;id g[asSo/jetà tag[na, u dan jag[mel kura;; kbir lill-Kumitat.
Kevin Schembri
Segretarju So/jetà Mu]ikali Santa Katarina V.M.
Il-kwadri tal-Bieb tal-Birgu Sur Editur, {afna b[ali jafu li meta tid[ol mill-Bieb tal-Birgu, mal-kwadru tad-Duluri kien hemm ]ew; kwadri ovali juru lil San :u]epp u lil San Lawrenz. Dawn, kemm dam sejjer ix-xog[ol ta’ restawr, tne[[ew. I]da issa li x-xog[ol tlesta, g[adhom ma tqeg[dux lura fil-post. Dawn kienu xog[ol tal-pittur John Mamo, mill-Birgu, artist tajjeb imma ftit mag[ruf. Kien bniedem kolt, bravu u umli. Jien kont nafu sew. Kien volontarjament irrestawra l-kwadri pittura talvia sagra tal-knisja talLunzjata, il-Birgu, barra xog[lijiet o[ra. Kellu bosta xog[lijiet sbie[
u ta’ arti g[olja i]da ftit kienu jafu bih. {asra. Issa li tlesta x-xog[ol tarrestawr tal-Bieb tal-Birgu, nistennew li l-kwadri jitqieg[du lura fil-post. Meta tkixxift dwar fejn qeg[din, qaluli li jinsabu ta[t il-kura tal-Perit Buhagiar, Vittorjosan, Deputat Parlamentari. G[ax jidher li lfamilja kienet tie[u [sieb minn ]mien il-qima lejn dawn ix-xbihat qaddisa mad-d[ul ta’ beltna. Wie[ed jittama li narawhom lura fil-post kif kienu bosta snin ilu. Jidhirli li kemm il-Kunsill kif ukoll il-[addiema tarrestawr g[andhom jaraw li wara x-xog[ol kollox imur f’postu.
Lorenzo Zahra
Il-Birgu
L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt. L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u l-indirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma. Ittri bin-nome-de-plume ma jkunux ippubblikati u l-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm il-punt tag[ha.
Jekk se ssuq...
TIXROBX!
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ Settembru, 2012
18 Ambjent
Vodafone b’kultura ta’ anqas konsum ta’ karti Kul[add hu konxju millambjent ta’ madwaru. B’ri]ultat ta’ dan aktar nies qed jag[mlu dak li jistg[u biex jipprote;u l-[ajja naturali ta’ madwarhom, anke kumpaniji kbar b[al Vodafone. B[ala parti mill-inizjattiva li tnaqqas l-u]u tal-karti, Vodafone bag[tet 11-il tunnellata karti g[ar-ri/ikla;;. Dan ifisser li minn April 2010 sal-lum Vodafone salvat 187 si;ra. Sabiex jitnaqqsu l-emissjonijiet tal-greenhouse gas li
jistg[u jikkontribwixxu g[attibdil fil-klima kif ukoll biex titnaqqas l-ener;ija me[tie;a g[all-manifattura ta’ prodotti ;odda tal-karta, Vodafone tag[mel sforz biex ti]gura li lkarti li jintremew ji;u dejjem ri/iklati. Billi nirri/iklaw prodotti mag[mula mill-karta a[na nkunu qed niffrankaw spazju konsiderevoli minn siti ta’ fejn jintrema l-iskart kif ukoll jitnaqqas il-konsum talener;ija u tal-ilma. Ir-ri/ikla;; jipprovdi wkoll aktar ener;ija u jnaqqas l-
Inizjattiva b’risq il-[arsien tal-ambjent – u]u ta’ inqas karti u hekk ikunu salvati aktar si;ar
emissjonijiet tal-metanu kkaw]at meta jin[araq liskart tal-karti. Miriam Dalli, Corporate Affairs Senior Executive ta’ Vodafone Malta, qalet, “Flisforz tag[na biex in[arsu aktar l-ambjent li ng[ixu fih, Vodafone Malta tissepara liskart kollu u tirri/ikla l-karti kollha, filwaqt li ti]gura li ddokumentazzjoni kollha tintrema b’mod sigur u b’manjiera li tirrispetta l-ambjent.” Vodafone qed teduka lillimpjegati kollha tag[ha filkultura ta’ anqas [ela ta’ karti billi t[e;;i;hom jevitaw listampar mhux ne/esarju ta’ karti. Meta Vodafone timxi fl-uffi//ji l-;odda tag[ha fi Skyparks l-istampar se jkun /entralizzat f’]ew; kmamar f’kull sular. Id-dokumenti ji;u stampati biss jekk l-impjegat imur [dejn il-printer b’karta ta’ identità li t[allih jistampa ddokumenti li jkollu b]onn. Jekk id-dokumenti ma ji;ux stampati fil-perjodu spe/ifikat, dawn jit[assru mis-sistema. B[alissa Vodafone qed tu]a Electronic Document Management System, sistema li ]]omm, tirkupra u tqassam dokumenti elettronikament kif ukoll tarkivja d-dokumenti li jkollhom b]onn. Dan larkivju ta’ dokumenti jintu]a minn min ikollu b]onn il-format elettroniku. Vodafone qed t[e;;e; ukoll lill-impjegati tag[ha biex ju]aw ittablets biex b’hekk tnaqqas aktar l-u]u tal-karti.
“A[na aktar ma jmur aktar qed nersqu lejn ambjent ming[ajr karti u l-inizjattivi li qed in[addnu llum huma parti ]g[ira minn stampa ikbar,” qalet Antoinette Camilleri, Property Manager ta’ Vodafone Malta. “Meta mmorru fl-uffi//ji l-;odda fi Skyparks se jibda jin]amm rendikont ta’ kemm ikunu
;ew stampati karti minn kull impjegat. “L-idea hi li kull tim inaqqas il-persenta;; ta’ karti stampati. Introdu/ejna wkoll bidliet fil-kultura u l-mentalità tal-impjegati u mxejna millu]u tal-karta stampata g[al struttura elettronika li tag[mel aktar u]u mill-a[[ar teknolo;ija.”
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ Settembru, 2012
14 A[barijiet ta’ Barra L-ISTATI UNITI
Miljuni ta’ Amerikani jbatu min-nuqqas tal-ikel L-ammont ta’ Amerikani foqra li kemm-il darba spi//aw neqsin mill-ikel spara ‘l fuq bi 800,000 ru[, fl-2011, u g[al kwa]i sbatax-il miljun. Intant i/-/ifra ta’ sbatax-il miljun tfisser qab]a kbira fuq listatistika tas-sena ta’ qabel, bid-Dipartiment tal-Agrikoltura jsostni, f’rapport, li dawn innies – li jirrappre]entaw mal5.5 fil-mija tal-Amerikani – fl2011 sofrew minn ‘sigurtà talikel baxxa [afna’ meta kellhom ‘jaqb]u l-ikliet’ jew ‘ma jiklux g[al ;urnata’ min[abba li ma kellhomx flus bi]]ejjed g[all-ikel. Ir-rapport dwar is-sigurtà talikel [are; jum wara li l-Gvern tenna li rekord ta’ 46.7 miljun Amerikan irre;istraw g[al hekk-imsej[a food stamps f’:unju u bl-ammont spe/ifiku ji]died b’173,000 ru[ matul ixxahar ta’ Mejju. Il-qg[ad g[oli u r-rata ta’ ]vilupp baxxa fl-Istati Uniti wara r-ri/essjoni tal-2008-2009 huma elementi ewlenin g[alfejn aktar Amerikani qed jirrikorru g[all-food stamps – il-programm ewlieni g[al kontra l-;u[ (fl-Istati Uniti) – u li n-numru tag[hom issa la[qu livell rekord. L-ispi]a tal-g[ajnuna f’ikel lill-foqra tinvolvi anki
kwistjoni ewlenija fis-sena talelezzjoni g[all-Presidenza talIstati Uniti. Dan meta rRepubblikani fl-Oppo]izzjoni qed isej[u g[al ‘qtug[‘ qawwi fi/-/irkolazzjoni tal-food stamps u l-programm Medicaid biex jg[inu jnaqqsu l-i]bilan/ u bid-Demokrati/i fil-Gvern ifissru l-qtug[ propost b[ala ‘profond i]]ejjed’. Din is-sena x’aktarx li tkun jer;a’ aktar problematika g[allinizjattivi kontra l-;u[ g[aliex il-benefi//ji tal-qg[ad qed jispi//aw g[al g[exieren ta’ eluf ta’ [addiema li ilhom i]]mien ming[ajr xog[ol – u skont il-kummenti ta’ Jim Weil, li jmexxi l-Food Research and Action Center. Fil-pre]ent, ir-rata ;enerali tan-’nuqqas tas-sigurtà fejn jid[ol l-ikel’ g[all-individwi hi ta’ 16.4 fil-mija – /ifra li kwa]i ma nbidlitx mill-2008 meta sparat g[all-og[la livelli mindu d-Dipartiment tal-Agrikoltura beda bil-monitera;; tal-food security fl-1995. Il-kwistjonijiet tas-sigurtà tal-ikel huma l-akbar fiz-zoni Amerikani tan-Nofsinhar u qalb l-inner cities tal-pajji]; bilproblema tmiss anki lill-familji b’;enitur wie[ed; il-familji suwed u Ispani/i; u numru ta’ familji bit-tfal.
L-ISTATI UNITI> Ra;el bilwieqfa fuq moll f’Hoboken, fi New Jersey, ji;bed ritratt tal-’One World Trade Center’ li jiddomina fuq ‘skyline’ ta’ New York. It-torri inkwistjoni, mag[ruf b[ala ‘1 WTC’, hu l-bini ewlieni tal-kumpless ;did tal-World Trade Center f’Lower Manhattan u meta New York illum ifakkar il-[dax-il anniversarju mill-infami attakki terroristi/i minn a;enti tal-Al-Qaida li [atfu kontroll ta’ ajruplani tal-passi;;ieri u u]awhom b[ala ‘missili’ g[al kontra t-’Twin Towers’ tal-World Trade Center ori;inali. (Reuters)
I}RAEL
Diskussa ‘linja [amra’ dwar l-Iran Il-Prim Ministru I]raeljan Benjamin Netanyahu qal li pajji]u u l-Istati Uniti qeg[din jiddiskutu t-tfassil ta’ ‘linja [amra’ g[all-programm nukleari tal-Iran. Netanyahu ]vela dan waqt intervista ma’ CBC television u ftit wara li l-Kanada sospendiet ir-relazzjonijiet diplomati/i ma’ Tehran
rigward il-pro;ett (nukleari) inkwistjoni. Fl-istess [in, ilPM I]raeljan indika mill-;did li din il-’linja’ jew ‘limitu assolut’ (u li jrid jiddefinixxi pubblikament) kapa/i tag[mel il-[tie;a g[al azzjoni militari aktar ‘konkreta’. Is-sej[iet ri/enti ta’ Netanyahu biex il-potenzi tad-dinja jinsistu bil-’linja
[amra’ li turi ddeterminazzjoni tag[hom biex iwaqqfu l-impenji (nukleari) tal-Iran anki jindikaw ‘nuqqas ta’ sabar’ mal-Istati Uniti li insistiet ma’ I]rael biex jag[ti ]]mien ‘[alli ja[dmu’ ddiplomazija u s-sanzjonijiet imposti fuq l-Istat fundamentalista.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ Settembru, 2012
A[barijiet ta’ Barra 15
IL-LIBANU
Jevitaw [tif ta’ refu;jati
Qawwiet Lebani]i evitaw attentat ta’ [tif fil-konfront ta’ refu;jati Sirjani fitTramuntana tal-Libanu u meta l-ka] kien ‘konness’ mal-;lied tas-Sirja. L-istess qawwiet kienu fuq alert g[al kull aggrediment potenzjali qrib il-belt tal-port ta’ Tripli u fejn ‘waqqfu l-azzjoni milli se[[‘ minbarra li arrestaw tnax-il persuna. L-Armata intant qalet li fil-mira tal-attentat kien hemm ir-refu;jati Sirjani ‘b’simpatiji mal-avversarji tar-re;im tal-President Sirjan Bashar al-Assad’ u meta kibret il-possibbiltà li jin[atfu s-Sirjani u barranin o[ra (fil-Libanu) jiem wara li familja lokali [atfet malg[oxrin Sirjan u negozjant Tork b[ala ritaljazzjoni talli qarib tag[ha spi//a l-osta;; ta’ ribelli Sirjani f’Damasku.
L-ISTATI UNITI> Partitarju Demokratiku jerfa’ u jg[annaq lill-President Amerikan Barack Obama, b’dan ir-ritratt jin;ibed ;o ristorant Taljan fl-in[awi ta’ Fort Pierce, fi Florida. Barack Obama fil-pre]ent qed imexxi l-kampanja elettorali tieg[u fl-Istat ta’ Florida u fejn qed ju]a xarabank spe/jali biex jivvja;;a minn zona g[al o[ra. (Reuters)
IL-LIBJA
Il-;uri ta’ Saif al-Islam Gaddafi pospost b’[ames xhur
Il-;uri ta’ Saif al-Islam, wie[ed mill-aktar ulied prominenti tal-eks dittatur Libjan Muammar Gaddafi, se jkun pospost b’[ames xhur bl-iskop li jinkludi kwalunkwe provi relevanti li jistg[u jinkisbu millinterrogazzjoni ta’ Abdullah al-Senussi; li kien imexxi sservizzi sigrieti tal-Libja ta[t Gaddafi. Minkejja li uffi/jali talGvern Libjan, qabel, kienu qed ja[sbu biex
jippro/essaw lil Saif – li hu akku]at dwar delitti talgwerra – proprju f’dan ixxahar, l-arrest ta’ al-Senussi ‘kwa]i bilfors’ kellu jwassal g[al data ;dida. Milad al-Zintani, avukat mal-Uffi//ju tal-Prosekutur :enerali Libjan, qal li l-ka] ‘al-Senussi’ ifisser li g[andha to[ro; informazzjoni ;dida u birri]ultat li d-data tal-;uri ta’ Saif g[andha tkun posposta b’tal-anqas [ames xhur.
L-awtoritajiet ta’ Mawritanja, fil-5 ta’ Settembru, kienu g[addew lura lil al-Senussi lillMexxejja tal-Libja u wara li dan l-eks kap tas-servizzi sigrieti – mag[ruf b[ala ‘lKaxxa s-Sewda ta’ Gaddafi’ – kien ilu x-xhur jin]amm mill-Mawritani li arrestawh f’Marzu u fost kwistjoni bejn il-Libja, Franza u l-Qorti Kriminali Internazzjonali g[all-estradizzjoni tal-istess al-Senussi.
Intant, il-pro/ess ta’ Saif al-Gaddafi g[andu jkun laktar wie[ed ‘ta’ profil g[oli’ g[al membru tal-eks re;im Libjan u l-a[bar dwar ilposponiment inevitabbli tal;uri [ar;et fost kritika dwar il-pro/essi ta’ eks uffi/jali o[ra ta’ Gaddafi min-na[a tal-Kunsill Libjan dwar il{elsien u d-Drittijiet Umani. Mohammed al-Alagy – eks Ministru tal-:ustizzja f’kariga provi]orja u li issa jmexxi dan il-Kunsill dwar
id-Drittijiet Umani – spjega li l-Libja llum qed tikkonfronta sitwazzjoni stramba ‘fejn sistema tal-;ustizzja e//ezzjonali jonqosha l-ba]i g[al ;uri xieraq’. U ming[ajr ma semma ka]i spe/ifi/i, al-Alagy tenna li qeg[din jo[or;u direttivi g[al pro/essi anki waqt li lawtoritajiet relevanti ‘ji]gi//aw’ il-passi legali ne/essarji li ja//ertaw li ssuspettati jkunu trattati ‘kif suppost’.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ Settembru, 2012
16 Indipendenza 2012
Indipendenza 2012 17
Illejla fid-Dar ?entrali tal-PN> Edizzjoni o[ra ta’ Ir-Rotta tal-Arti minn Rebecca Borg
Il-qoxra tal-ktieb ta’ din is-sena ta’ Ir-Rotta tal-Arti li turi xog[ol artistiku minn Antoine Camilleri bl-isem ‘Boats’
Fid-Dar ?entrali tal-Partit Nazzjonalista llejla se tifta[ uffi/jalment l-edizzjoni ta’ din is-sena ta’ Ir-Rotta tal-Arti li saret appuntament fiss filkalendarju tal-attivitajiet organizzati b’rabta ma//elebrazzjonijiet tal-kisba talIndipendenza. Fil-wirja ta’ din is-sena se jkunu esebiti 320 xog[ol talarti li jag[mlu din il-wirja lakbar wirja tal-arti kollettiva li tkun organizzata f’pajji]na. Jean Pierre Debono, lAssistent Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista u lpersuna li tikkoordina l-[idma li ssir biex tkun tista’ tittella’ din il-wirja, qal lil In-Nazzjon li din l-edizzjoni tar-Rotta talArti qed issir b[ala parti millattivitajiet tat-48 anniversarju mill-kisba tal-Indipendenza ta’ pajji]na u g[alhekk qed issir ukoll b[ala parti millattivitajiet tal-Pre-
Indipendenza 2012 li t-tema mag[]ula g[alihom mill-Partit Nazzjonalista g[al din is-sena hi myCHOICE.PN - xog[ol, sa[[a, edukazzjoni. Din is-sena, kemm Ir-Rotta tal-Arti, u kif ukoll l-attivitajiet tal-Indipendenza in;enerali huma mistennija [afna u sinifikattivi aktar g[all-fatt li huma l-a[[ar attivitajiet ta’ dan it-tip qabel l-Elezzjoni :enerali li jmiss. Ir-Rotta tal-Arti se tkun inawgurata llejla mill-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi fil-pre]enza tal-artisti li se jesebixxu x-xog[lijiet artisti/i tag[hom fl-edizzjoni ta’ din issena. Peress li Ir-Rotta tal-Arti issa ilha ti;i organizzata g[al numru ta’ snin, din da[let sew fil-kalendarju kulturali u artistiku Malti u fil-fatt, issu//ess tag[ha jwassal biex
ter;a’ ti;i organizzata minn sena g[all-o[ra. Fil-fatt l-artisti jkunu qed jistennew b’[erqa l-wirja Ir-Rotta tal-Arti g[ax fiha jkollhom lopportunità li jesebixxu wkoll xi xog[ol minn tag[hom. Fil-wirja ta’ din issena se jkunu esebiti 320 xog[ol tal-arti li jag[mlu din il-wirja l-akbar wirja tal-arti kollettiva li tkun organizzata kull sena f’pajji]na. Hu b’inizjattivi b[al dawn biss li ting[ata lopportunità lil setturi varji biex jikkontribwixxu bil-[iliet tag[hom lejn l-i]vilupp s[i[ tas-so/jetà Maltija u biex wie[ed jesponi ttalenti artisti/i tieg[u. Min[abba f’hekk, [afna huma dawk l-artisti, li jkunu qeg[din jistennew din il-wirja bil-[erqa sabiex juru x-xog[lijiet ori;inali tag[hom lillpubbliku. Din is-sena se jkun hemm rekord ta’ artisti li qed jie[du sehem, b’g[oxrin artist iktar milli [adu sehem is-sena li g[addiet, g[ax waqt li fl-2011 ipparte/ipaw 170 artist, din is-sena qed jipparte/ipaw b’kollox 190 artist Malti u G[awdxi. G[alkemm is-sena li g[addiet, b’kollox kien hemm 360 xog[ol tal-arti esebiti, min[abba nuqqas ta’ spazju, din is-sena se jkun hemm 320 xog[ol artistiku, ji;ifieri filwaqt
“
Ir-Rotta tal-Arti hi l-akbar wirja kollettiva fil-kalendarju artistiku Malti – wirja li tkun mistennija [afna mill-artisti
”
li n-numru ta’ artisti ]died, innumru ta’ xog[lijiet tal-arti naqas. Din is-sena kull artist kien liberu biex jesebixxi sa ]ew; xog[lijiet artisti/i. Ix-xog[lijiet tal-arti li se jkunu esebiti, ivarjaw minn /eramika g[all-pittura u skultura u kollha kemm huma, huma xog[lijiet ori;inali kemm ta’ artisti mejtin, artisti li ilhom ja[dmu g[al bosta snin u qed ji;i esebiti ukoll il[idma ta’ artisti emer;enti. B[as-sena li g[addiet, din issena, Ir-Rotta tal-Arti qieg[da mifruxa fuq tliet sulari flispazji kbar miftu[a fid-Dar ?entrali, fl-istess bini li minnu tissawwar il-politika tal-Partit Nazzjonalista. Din Ir-Rotta ilha ti;i organizzata f’dan il-bini g[al erba’ snin, sa mis-sena 2008 fejn ta[t saqaf wie[ed ikun hawn mi;bura dawn ixxog[lijiet kollha. Barra minn hekk, dawn ix-
xog[lijiet artisti/i li ji;u esebiti f’dan il-bini, jinsabu mi;burin ukoll ilkoll flimkien f’pubblikazzjoni f’forma ta’ katalgu dwar Ir-Rotta tal-Arti stess, bil-fa//ata tal-katalgu tesponi xog[ol artistiku talpittur lokali Antoine Camilleri bit-titlu ‘Boats’. Din il-wirja, li kif wie[ed jistenna hi m]ewqa b’diversi talenti ta’ artisti lokali li lkoll ji;bdu l-istess [abel biex jag[tu l-aqwa arti lill-pubbliku li j]ur din Ir-Rotta artistika, hija biss attività wa[da li qed issir fil-jiem ta’ matul lattivitajiet kemm tal-PreIndipendenza u anke wara, li jwassluna sa lejlet lIndipendenza fejn il-qofol ta’ dawn l-attivitajiet kollha jintla[aq b’mass meeting fuq il-Fosos tal-Furjana indirizzat mill-Prim Ministru u Kap talPartit Nazzjonalista, Lawrence Gonzi.
Wa[da mill-esebiti fil-wirja ta’ din is-sena ta’ Ir-Rotta tal-Arti – xog[ol l-artist Frank Portelli bl-isem ‘Contours’
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ Settembru, 2012
18 Ambjent
Vodafone b’kultura ta’ anqas konsum ta’ karti Kul[add hu konxju millambjent ta’ madwaru. B’ri]ultat ta’ dan aktar nies qed jag[mlu dak li jistg[u biex jipprote;u l-[ajja naturali ta’ madwarhom, anke kumpaniji kbar b[al Vodafone. B[ala parti mill-inizjattiva li tnaqqas l-u]u tal-karti, Vodafone bag[tet 11-il tunnellata karti g[ar-ri/ikla;;. Dan ifisser li minn April 2010 sal-lum Vodafone salvat 187 si;ra. Sabiex jitnaqqsu l-emissjonijiet tal-greenhouse gas li
jistg[u jikkontribwixxu g[attibdil fil-klima kif ukoll biex titnaqqas l-ener;ija me[tie;a g[all-manifattura ta’ prodotti ;odda tal-karta, Vodafone tag[mel sforz biex ti]gura li lkarti li jintremew ji;u dejjem ri/iklati. Billi nirri/iklaw prodotti mag[mula mill-karta a[na nkunu qed niffrankaw spazju konsiderevoli minn siti ta’ fejn jintrema l-iskart kif ukoll jitnaqqas il-konsum talener;ija u tal-ilma. Ir-ri/ikla;; jipprovdi wkoll aktar ener;ija u jnaqqas l-
Inizjattiva b’risq il-[arsien tal-ambjent – u]u ta’ inqas karti u hekk ikunu salvati aktar si;ar
emissjonijiet tal-metanu kkaw]at meta jin[araq liskart tal-karti. Miriam Dalli, Corporate Affairs Senior Executive ta’ Vodafone Malta, qalet, “Flisforz tag[na biex in[arsu aktar l-ambjent li ng[ixu fih, Vodafone Malta tissepara liskart kollu u tirri/ikla l-karti kollha, filwaqt li ti]gura li ddokumentazzjoni kollha tintrema b’mod sigur u b’manjiera li tirrispetta l-ambjent.” Vodafone qed teduka lillimpjegati kollha tag[ha filkultura ta’ anqas [ela ta’ karti billi t[e;;i;hom jevitaw listampar mhux ne/esarju ta’ karti. Meta Vodafone timxi fl-uffi//ji l-;odda tag[ha fi Skyparks l-istampar se jkun /entralizzat f’]ew; kmamar f’kull sular. Id-dokumenti ji;u stampati biss jekk l-impjegat imur [dejn il-printer b’karta ta’ identità li t[allih jistampa ddokumenti li jkollu b]onn. Jekk id-dokumenti ma ji;ux stampati fil-perjodu spe/ifikat, dawn jit[assru mis-sistema. B[alissa Vodafone qed tu]a Electronic Document Management System, sistema li ]]omm, tirkupra u tqassam dokumenti elettronikament kif ukoll tarkivja d-dokumenti li jkollhom b]onn. Dan larkivju ta’ dokumenti jintu]a minn min ikollu b]onn il-format elettroniku. Vodafone qed t[e;;e; ukoll lill-impjegati tag[ha biex ju]aw ittablets biex b’hekk tnaqqas aktar l-u]u tal-karti.
“A[na aktar ma jmur aktar qed nersqu lejn ambjent ming[ajr karti u l-inizjattivi li qed in[addnu llum huma parti ]g[ira minn stampa ikbar,” qalet Antoinette Camilleri, Property Manager ta’ Vodafone Malta. “Meta mmorru fl-uffi//ji l-;odda fi Skyparks se jibda jin]amm rendikont ta’ kemm ikunu
;ew stampati karti minn kull impjegat. “L-idea hi li kull tim inaqqas il-persenta;; ta’ karti stampati. Introdu/ejna wkoll bidliet fil-kultura u l-mentalità tal-impjegati u mxejna millu]u tal-karta stampata g[al struttura elettronika li tag[mel aktar u]u mill-a[[ar teknolo;ija.”
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ Settembru, 2012
20 Avvi]i PN
AVVI}I POLITI?I VICTOR SCERRI. Il-{bieb
ta’ Victor Scerri se jorganizzaw Diskussjoni Politika, il-{add, 30 ta’ Settembru fl-10.30 a.m. fl-Uffi//ju PN Santa Lu/ija. Kelliema Victor Scerri, Carm Mifsud Bonnici u l-Vi/i Prim Ministru u Vi/i Kap tal-PN Tonio Borg. Wara jkun hemm bibita.
CAROLINE GALEA. Il-
{bieb ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Diskussjoni Politika, il-:img[a, 5 ta’ Ottubru fis7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ {al Tarxien. Mistiedna spe/jali lMinistru Chris Said u lPresident tal-E]ekuttiv tal-PN Marthese Portelli. Wara ddiskussjoni se jkun hemm bibita.
{AL SAFI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew g[al informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.
{AL BALZAN. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, filpjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet tal-ftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.
L-ISLA. Is-Segretarju tal-
Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor ittessera li hu mitlub imur flUffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m.
{AL QORMI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri talKumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).
SAN :ILJAN. Membri talKumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tallokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda. I}-}URRIEQ. Membri talKumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tallokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ tesseri ;odda. AVVI}I SO?JALI PAULA MIFSUD BONNICI.
Il-{bieb ta’ Paula Mifsud Bonnici se jorganizzaw Barbecue, is-Sibt, 22 ta’ Settembru fit-8 p.m. fil-lukanda Dolmen Resort, il-Qawra. Prezz €15. Trasport provdut. G[allbiljetti /emplu 21239210, 79538559 jew 99242945.
ROBERT ARRIGO. Il-{bieb
ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta 25 ta’ Settembru f’Villa Arrigo, in-Naxxar. Prezz €3 u g[allbookings /emplu 23285000.
MARIO RIZZO NAUDI. Il-
{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Pasta Night, lErbg[a, 26 ta’ Settembru fit-8 p.m. fil-Ferretti Restaurant, ilQajjenza, Bir]ebbu;a. Prezz €12 g[all-kbar u €8 g[at-tfal bit-trasport provdut. G[all-biljetti /emplu 98899888 jew 99425240.
CLYDE PULI. Il-{bieb ta’
Clyde Puli se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 2 ta’ Ottubru. Tluq tat-trasport fid-9 a.m. Prezz €4 u g[all-biljetti /emplu 99476633 jew 99445269.
SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb
ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 4 ta’ Ottubru fit-8.30 a.m. f’Villa Arrigo. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 79010504 jew 21228585.
JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe
Cassar se jorganizzaw Fenkata, is-Sibt, 6 ta’ Ottubru fit-8 p.m. fil-Barri Restaurant, l-Im;arr. Prezz €16.50 u g[all-bookings /emplu 79459227 jew 99468624.
ROBERT CUTAJAR. Il-{bieb
ta’ Robert Cutajar se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 9 ta’ Ottubru fid-9.15 a.m. filBingo Hall, Bu;ibba. Prezz €7. Biljetti jinkisbu mill-Uffi//ji PN tal-Mellie[a, San Pawl ilBa[ar u n-Naxxar, b’SMS fuq 79262101 jew b’email lil robertcutajar72@gmail.com.
Uffi//ju PN tal-lokalità. L-offerti g[andhom jintbag[tu lisSegretarju Kumitat Sezzjonali PN G]ira, Uffi//ju PN G]ira, Triq Manoel De Vilhena, G]ira. Il-Kumitat jirri]erva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.
SAN PAWL IL-BA{AR. Il-
Kumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-bar flUffi//ju PN tal-lokalità. Dawk interessati g[andhom jibag[tu lofferti tag[hom indirizzati lisSegretarju Kumitat PN San Pawl il-Ba[ar jew i/emplu 99456411 jew 99642765. Il-Kumitat Sezzjonali PN jirriserva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.
TAS-SLIEMA. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[all-kiri tal-Bar talUffi//ju PN tal-lokalità. Kull min hu interessat jista’ jikkuntattja lillPresident tal-Kumitat Sezzjonali PN Sliema fuq 99824277. IlKumitat jirri]erva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.
TONIO BORG. Il-Vi/i Prim
Ministru u Vi/i Kap tal-PN Tonio Borg jilqa’ lill-pubbliku fluffi//ju tieg[u f’Birkirkara bejn it-8 a.m. u l-10 a.m. G[al appuntament tistg[u //emplu 22042235 jew 21232873.
ROBERT ARRIGO. Il-{bieb
DAVID AGIUS. Min jixtieq jiltaqa’ ma’ David Agius jista’ jag[mel dan ming[ajr b]onn ta’ appuntament kull nhar ta’ Tnejn wara l-4 p.m., f’187 Triq Santa Katerina {’Attard jew /emplu 79423101 jew 21417507 g[al appuntament fil-;ranet l-o[ra. David Agius hu Deputat g[as-7 Distrett ({a]-}ebbu;, {adDingli, ir-Rabat, l-Im;arr u lImtarfa) u g[all-11-il Distrett ({’Attard, {al Balzan, il-Mosta u l-Imdina).
JASON AZZOPARDI. Il-
ROBERT ARRIGO. Robert Arrigo jav]a li qed jiltaqa’ ma’ kull min jixtieq jiltaqa’ mieg[u, kuljum fid-9.30 a.m., fil-5 p.m. b’rappre]entant tal-Customer Care u s-Sibt fid-9.30 a.m. fluffi//ju tieg[u, 60 Triq Depiro, Tas-Sliema. ?emplu 21320710.
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’
Tonio Fenech se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 11 ta’ Ottubru fil-lukanda Qawra Palace, il-Qawra. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 27327302 jew 79927302.
ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw kun/ert mill-Pusè u l-band tieg[u, il-{amis, 11 ta’ Ottubru fit-Teatru tas-Sale]jani, TasSliema. Prezz €6 u l-biljetti jinxtraw mill-uffi//ji jew /emplu 23285000. {bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning, il{amis, 18 ta’ Ottubru fis-San Antonio Hotel & Spa, il-Qawra. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 22985100 jew 99841333.
CARMELO MIFSUD BONNICI. Il-{bieb ta’ Carmelo
Mifsud Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 18 ta’ Ottubru fid-9.30 a.m. filFanal Restaurant, Marsaskala. Prezz €5.50 u l-biljetti jinkisbu ming[and il-helpers tas-soltu jew /emplu 99900434. Ittrasport hu pprovdut u jitlaq mill-postijiet tas-soltu.
CAROLINE GALEA. Il-{bieb ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 24 ta’ Ottubru f’Villa Arrigo. Biljetti ming[and il-helpers tassoltu jew /emplu 99843564. AVVI}I O{RA IL-G}IRA. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[all-kiri tal-Bar tal-
JASON AZZOPARDI. Jason
Azzopardi qed jiltaqa’ mal-kostitwenti tieg[u, fl-uffi//ju 26, Triq Bormla, Paola. G[al appuntament /emplu 22985100 jew 22985104.
CHARLÒ BONNICI. Charlò
Bonnici jixtieq jav]a li jiltaqa’ ma’ min ikun jixtieq jiltaqa’ mieg[u, bla appuntament, fluffi//ju tieg[u f’20, Triq ilQarsajja, {’Attard, kull nhar ta’ {amis bejn it-3.30 p.m. u l-5.30 p.m.. Min jixtieq appuntament fluffi//ju tal-Mosta, jista’ j/empel 21430752 jew 79796667 jew jibg[at email lil info@charlobonnici.com.
JOE CASSAR. Joe Cassar jixtieq jav]a li qed jiltaqa’ mal-kostitwenti tas-7 Distrett (ir-Rabat, {a]-}ebbu;, {ad-Dingli, lIm;arr u l-Imtarfa) u tal-11-il Distrett ({’Attard, {al Balzan, il-Mosta u l-Imdina) kull nhar ta’ Tnejn u {amis bejn l-4 p.m. u s6 p.m. G[al appuntament tistg[u //emplu 22992418.
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI {’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642. BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200. BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. {AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038. G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426. {AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567. L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382. L-ISLA. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5.30 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21806226 jew 99602472. IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733. {AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456. L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979. L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852. L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603. IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507. IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. fl-Uffi//ju PN. IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com. PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222. RA{AL :DID. Kull nhar ta’ Tlieta u {amis bejn l-10 a.m. u l-11 a.m. u bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 79290954 jew 77290954. TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633. IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529. SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086. SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ :img[a bejn it-8.30 a.m. u 12.30 p.m. fl-Uffi//ju ‘Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 21441438 jew 21441682 jew tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt. IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99225033. VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273849. I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. flUffi//ju PN.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 11 ta’ Settembru, 2012
TV#Radju 21 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor ta’ Spike Jonze li g[andu atturi mill-aqwa se jkunu Clint Magro u Malcolm Buttigieg fil-partijiet (hawn ta[t fir-ritratt mal-pre]entatur), ]ew; ewlenin, persuni ;ejjin mix-xena tal-bodybuilding. Waqt fosthom lil il-programm naraw nanna tkanta diska ta’ Justin Meryl Streep Bieber u waqg[at tad-da[k. (fir-ritratt), Nicolas Cage u Tilda Swinton. Ra;el ikun qed jipprova jadatta g[al film g[a//inema rumanz dwar il-[ajja ta’ wie[ed li jkun jikkoltiva fjuri rari. Dak li mad-daqqa t’g[ajn kien jidher b[ala e]er/izzju ta’ stil ma jdumx ma jirri]ulta li jkun log[ba perikolu]a. Ir-re;ista se[[lu jg[aqqad b’mod artistiku r-realtà ma’ dak li mhux. Kung Fu Panda Italia 1 21>10
Film cartoon li n[adem fl-2008 u li kapa/i j]omm l-interess kemm tat-tfal kif ukoll tal-adulti. Ambjentat fi/-?ina, naraw panda pjuttost o[xon li jkun espert tal-arti marzjali. Sajf Flimkien NET Television 18>10 Fost il-mistednin ta’
Marbeck Spiteri u Charles Camenzuli se jkun hemm Joe V. Psaila (fir-ritratt), li hu konsulent fil-breast screening unit li waqqaf il-Gvern Malti ftit tassnin ilu. Ikun hemm ukoll tisjir minn Karmen Tedesco, dwar moda ma’ Donella Agius, dwar sbu[ija ma’ Angele Stafrace ki ukoll intervista relatata mal-isport li jie[u [siebha Charles Camenzuli. Hulk Italia 1 23>00
Xjenzjat jipprova va//in fuqu stess u b[ala effett jinbidillu d-DNA. Ir-ri]ultat ma tantx ikun wie[ed pja/evoli. L-idea tal-istorja bdiet mill-komik Marvel. B[ala film in[adem fl2003 b’re;ija ta’ Ang Lee u b[ala atturi ewlenin insibu lil Eric Bana, Jennifer Connelly (fir-ritratt), Nick Nolte u Sam Elliott. Il ladro di orchidee (Adaptation) Rete 4 00>10 Film drammatiku Amerikan tal-2002 b’re;ija
Forrest Gump Rete 4 21>10 Il-protagonist f’dan il-film tal1994 li kiseb
su//ess kbir hu Tom Hanks (fir-ritratt) b[ala Forrest. Hu jkun bniedem kemxejn ritardat i]da xorta jag[mel [wejje; kbar.
Miss Detective (Miss Congeniality) La 5 21>10 Film komiku Amerikan li n[adem fl-2000 u li g[andu lil Sandra Bullock fil-parti ta’ Gracie. Hi tkun a;ent sigriet u naraw x’tag[mel biex tinfiltra f’konkors tas-sbu[ija li jkun organizzat b’intenzjonijiet mhux daqstant tajba. Identità Iris 22>55
John Cusack u Amanda Peet (fir-ritratt hawn ta[t) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film thriller li n[adem fl-2003 b’re;ija ta’ James Mangold. Atturi o[rajn f’partijiet ewlenin jinkludu lil Ray Liotta u lil John Hawkes.
Ritratti J.J. Chircop
Ritratt J.J. Chircop
Netube NET Television 22>15 Il-mistednin ta’ Mark Azzopardi g[al-lum
Corinne Caruana
Kylie Coleiro
Mag[rufa t-tliet finalisti mill-kategorija ta]-]g[a]ag[ Indifest - NET Television 20>30
Ronald Briffa u Christine Haber b’edizzjoni o[ra ta’ dan il-programm li jservi ta’ gwida g[all-Konkors Kanzunetta Indipendenza (KKI) li se jsir Fuq il-Fosos fil-Furjana b[al-lum ;img[a. Il-mistiedna g[al-lum se tkun Angelica Portelli, li fl-edizzjoni tassena li g[addiet reb[et il-kategorija ta]-]g[a]ag[. Intant dawk li qed jie[du sehem f’din il-kategorija din is-sena se jkunu kollha flistudio u se jkunu mag[rufa liema tlieta minnhom se jg[addu g[as-serata finali. Mit-Taqsima talKantanti Stabbiliti llum se niltaqg[u ma’ Corinne Caruana li tinterpreta l-kanzunetta Dan Mhux Tmiem, u Kylie Coleiro bilkanzunetta {alluni. Jittellg[u numru ta’ premjijiet.
Angelica Portelli li s-sena li g[addiet reb[et it-Taqsima }g[a]ag[ tal-KKI
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 11 ta’ Settembru 2012
22 TV#Radju
06>00 07>00 07>15 07>40 07>50
101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)
09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12.30 13>00 15>00 15>05
Wavelenth Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Ix-Xtajtiet Tag[na The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 24>00
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:35 MillMedia Internazzjonali, 07:50 Avvi]i tal-Mewt, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet filqosor) 08:45 - ?ama ?ama 09:00 - BBC News 09:05 Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 Newsline 12:45 – All Time Favourites 13:30 - Qari bilMalti 14:00 A[barijiet 14:05 E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime (jinkludi 17:00 BBC News) 18:00 - Bulettin ta’ lA[barijiet 18:15 - Il-Maltin Min Huma? 19:00 - Nwar 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bilMalti (r) 20:30 – Bomerang 21:00 - Nice ’N Easy 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Xi qrajt, xi smajt 22:10 - Ru]arju 22:30 – Il-Kun/ert ma’ Albert Storace 23:30 - Ripetizzjoni ta’ programmi. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Linja Diretta 13:15 - Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Klassika 15:30 - Drive Time 15:45 ONE News 16:00 - Mhux g[atTfal Biss 16:30 - ONE Cocktail 17:00 - Kummentarju 17:05 Rush Hour (jinkludu 17:15 :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett 18:45 - Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:15 - G[alina l-Anzjani 20:45 - ONE Beat Box 21:45 ONE News 22:00 Kummentarju 22:05 - Fr Colin u l-{bieb 24:00 Flimkien 02:00 - Bla Kantunieri (r). RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet filQosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:40 -
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Musica al freddo 80s Corner Fuzzbox - Eric Montfort Newsdesk Night Style - Joe Vella
Headlines 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:12 – Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:30 - Bir-Rispett Kollu (jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:15 – BSummeer Mix! (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan ilMulej 19:05 - Ru]arju 19:25 Rakkont 19:40 – L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 21:00 Mer]uq - ra;; ta’ a[bar tajba 22:00 - Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 – Ktieb fl-Idejn 10:00 - BBC News Update 10:06 - Pri]ma 11:00 - Classic FM 13:00 - Anali]i tal-;urnali 13:30 - KL 17 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19:30 - Teatru Miftu[ 20:00 – Ikoni Mu]ikali I 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 – {ajjitna 11:00 - Ara Ommok 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju talErwie[ 13:00 - Ti]wiqa Mu]ikali 14:00 - Jiena Hu l{ob] u l-{ajja 15:00 Kurunella {niena Divina 15:30 – Il-Ma[bub tal-Mulej 16:00 Il-Kappillan Tieg[ek 17:00 {ajjitna (r) 17:30 – Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 – Mulier 20:00 – Ninbidlu f’:esù permezz ta’ Marija 21:00 - Bejn {sieb u Armonija 22:00 - G[and Min Imorru Mulej? 23:00 - Ru]arju 23:30 – Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 - Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 – Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 – Nathan & Talitha 18:30 - A[barijiet 18:40 – Bay Beats 20:00 – Ben Glover 22:00 - Carl Bee 24:00 - CR2 records. Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 – Il-{sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony 13:00 – All Time Favourites 16:30 L-G[a]la Tieg[i 18:30 – Flashback 20:30 – All Time Favourites.
THE SIXTH SENSE (Iris 21>05) - Film tal-1999 deskritt b[ala tal-bi]a’ u psikolo;iku li g[andu re;ija ta’ M. Night Shyamalan u li kien nominat g[all-Oscars f’sitt kategoriji. Cole Sear (Jaley Joel Osment, fir-ritratt ma’ Bruce Willis) ikun tifel ta’ disa’ snin li dejjem isostni li kapa/i jag[mel kuntatt mal-mejtin. Biss kwa]i [add ma jkun jemmnu. Jie[u l-ka] tat-tifel f’idejh il-psikologu tat-tfal Malcolm Crowe (Willis). Fost atturi o[ra li naraw fil-film insibu lil Toni Collette, Donnie Wahlberg, Glenn Fitzgerald u Mischa Barton.
TVM 07:00 - L-G[odwa t-Tajba 09:00 - Kids Zone 09:50 - }ona 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Teleshopping 13:10 Wild Africa (dok.) 14:00 A[barijiet 14:05 - Teleshopping 15:05 - Wonders of the Solar System (dok.) 16:00 - A[barijiet 16:05 - Teleshopping 17:05 Crusades 18:00 - A[barijiet 18:10 - Sellili 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Il-Kristu talKerrejja (ep. 11) (r) 21:45 -
International Short Film Festival 23:00 - L-A[barijiet 23:15 Is-Sajf mas-Salv (r).
TVM 2 07:00 - News 10:10 Kontrattakk (r) 11:10 - Museum Secrets 12:00 - Life - Mammals 12:50 - Luxdesign 14:00 Sa[[tek l-Ewwel 14:10 Invisible Worlds 15:00 - Mela Isma’ Din 15:10 - Museum Secrets 16:00 - Sa[[tek Kollox 16:10 - Life - Mammals 17:00 G[a]liet 17:30 - Mela Isma’ Din 17:40 - Invisible Worlds 18:30 Waltzing Matilda 19:00 - A[barijiet bl-Ingli] 19:15- Ti;rijiet Biss 20:00 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 20:10 Storjografija 20:45 - Football. Italja v Malta 22:45 - F’Salib it-Toroq. ONE 07:00 - Flippers (r) 07:30 - ONE News 07:45 - :awhra Maltija (r) 08:00 - Stylish Living (r) 08:30 ONE News 08:50 - Clint on ONE 08:55 - Minuta Wa[da 09:00 - Lilliput 09:30 - Nuni 09:40 - Minuta Wa[da 09:45 Londri 10:00 - Teleshopping 10:35 - Hazzard Daily Update 10:40 - Lapes u Karta 10:50 Vidoes Mu]ikali lokali 11:00 Teleshopping 11:45 - Londri 12:00 - {ajjiet 12:15 - Teleshopping 12:35 - Fresh & Funky (r) 13:30 - ONE News 13:40 Teleshopping 14:40 - Xablott (ep. 15) 15:45 - Minuta Wa[da 15:47 - Londri 16:00 - Lilliput (r) 16:30 - Expressions 16:50 Clint on ONE 17:00 - Team PL 17:30 - ONE News 17:40 - Team PL 18:05 - Better Living Sajf 19:30 - ONE News 20:15 Flippers 20:45 -Mad-Daqqa t’G[ajn 21:45 - Klassi G[alina (ep. 10) 22:15 - }ona Sport Sajf 22:45 - Stejjer Qosra 23:15 ONE News 23:45 - Team PL (r). Smash 08:00 - Er;a’ Lura
09:00 -
{abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - Il-Parlament tal-Poplu 20:30 - Madagascar (r) 21:30 Bejnietna (r) 22:00 - News 22:30 - Stylish Weddings (r). Raiuno 06:45 - Unomattina estate (jinkludi Tg 1 fis-07:00, 08:00 u 09:00) 10:00 - Tg 1 10:10 - Unomattina vitabella 11:00 - Un ciclone in convento (TF) 12:00 - E state con noi in tv 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Don Matteo 7 15:10 - Ricette d’amore. Film 2001 17:15 - Il commissario Rex (TF) 18:50 Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:30 - Techetechete - il nuovo che fu 21:20 - Superquark 23:35 - Miss Italia 2012 - Si parte 00:20 - Speciale Mostra d’Arte Cinematografica-Venezia 00:50 Tg 1 notte 01:25 - Sottovoce 01:55 - Real School. Raidue 07:05 - Tutti odiano Chris ((TF) 07:30 - Cartoons 10:15 - Incinta per caso (TF) 10:35 - Tg 2 insieme estate 11:20 - Il nostro amico Charly (TF) 12:10 - La nostra amica Robbie (TF) 13:00 Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 E... state con costume 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Senza traccia (TF) 14:45 - Army Wives (TF) 15:30 - La valle delle rose selvatiche - promessa d’amore. Film 2006 17:00 - 90210 (TF) 17:50 - Tg Sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case - delitti irrisolti (TF) 19:35 - Ghost Whisperer (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Criminal Minds (TF) 23:25 - Tg 2 notizie 23:40 - La storia siamo noi 00:35 Parlamento 00:45 - Hollywood Palms. Film 2001. Raitre 08:00 - Akiko. Film ’61 09:35 La storia siamo noi (dok.) 10:35 - Cominciamo bene 13:10 - La strada per la felicità 14:00 - Tg Regione 14:20 - Tg 3 14:50 Tgr piazza affari 14:55 - Tg 3 L.I.S. 15:00 - La casa nella prateria (TF) 15:50 - Il pistolero di dio. Film ’68 17:25 - Geo Magazine 2012 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:10 - Cotti e mangiati (sitcom) 20:35 - Un posto al sole 21:05 Ballaró 23:20 - Tg regione
23:25 - Tg 3 linea notte estate 24:00 - Correva l’anno 00:55 ‘Carnezzeria’ ta’ Emma Dante 01:30 - Fuori orario 02:00 - Rai news 24. Canale 5 08:00 - Tg 5 - mattina
08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 - Centovetrine 14:45 - Inga Lindstrom 16:30 Pomeriggio cinque 18:50 Avanti un altro 20:00 - Tg 5 20:40 - Veline 21:10 - L’onore e il rispetto l- Patre terza 23:30 L’amore e altri luoghi impossibili. Film 2009 01:30 - Tg 5 notte 02:00 - Veline. Rete 4 07:45 - Pacific Blue (TF) 08:40 Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 5 (TF) 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo 14:05 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Hamburg Distretto 21 (TF) 16:35 - Una ragione per vivere e una per morire. Film ’73 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (TF) 20:10 - Siska (TF) 21:10 - Forrest Gump. Film ’94 00:10 - Il ladro di orchidee. Film 2002. Italia 1 08:45 - ER - medicini in prima linea (TF) 10:35 - Grey’s Anatomy (TF) 12:25 - Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 - Fringe (TF) 16:00 - Smallville (TF) 16:50 - Merlin (TF) 17:45 Trasformat (kwi]]) 18:30 Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:20 - CSI: NY (TF) 21:10 - Kung Fu Panda. Film cartoon 2008 23:00 - Hulk. Film 2003 01:40 - Nip#Tuck (TF). La 7 07:00 - Omnibus Estate 2012 09:45 - Coffee Break 10:55 - JAG - Avvocati in divisa 11:45 Agente speciale Sue Thomas (TF) 12:30 - I menù di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 - Cristina Parodi live 15:55 - Il Commissario Cordier (TF) 17:55 - Cristina Parodi Cover 18:25 - I menù di Benedetta 19:20 - G Day 20:00 Tg La 7 20:30 - Otto e mezzo 21:10 - Bat 21. Film ’88 22:50 Crossing Jordan 23:10 - Un capo in incognito 24:00 - Omnibus notte (attw.) 01:05 - Tg La 7 sport 01:15 - NYPD.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ Settembru, 2012
TV#Radju 23 Favourite Channel 08:00 - Ashram 10:00 - Ftakar Candid 11:15 - Teleshopping 12:05 - Kont taf? 12:15 - F. News 12:30 - Teleshopping 13:00 - Ipokriti 14:20 - Nintrefa ’l Fuq 15:00 -Teleshopping 16:30 - 7F 17:00 - Teleshopping 17:30 - {in g[al Kollox (jinkludi 18:15 F. News) 19:45 - Reporter 20:00 - Kont Taf? 20:15 - F. News 21:00 - Potovanja 22:00 - Take Me 23:15 - F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 - 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 - 2010 Onwards 14:30 Drama Bronx 15:00 - Wasal il{in g[all-Maltin 15:30 Bell’Italia 16:00 - Romantica 17:00 - Teleshopping 18:00 Total Request 20:00 - Bingo 75 20:30 - Non Stop Music. La 5 12:30 - Centovetrine 13:05 Non ditelo alla sposa 14:00 Una mamma per amica (TF) 14:50 - Dirty Sexy Money (TF) 15:40 - The OC (TF) 16:30 Instant Star (TF) 17:00 Samantha chi? (TF) 17:50 - La tata (sitcom) 18:35 - Extreme Makeover Home Edition 19:40 The OC (TF) 20:25 - Una mamma per amica (TF) 21:10 Miss Detective. Film 2000 23:00 - Beautiful (soap) 23:25 Centovetrine. BBC Entertainment 07:10 - Teletubbies 07:35 Garth and Bev 07:45 - Buzz and Tell 07:50 - Boogie Beebies 08:05 - Balamory 08:25 - Buzz and Tell 08:30 - Little Human Planet 08:35 - As Time Goes By 09:00 - The Green Green Grass 09:30 - The Weakest Link 10:15 - EastEnders 10:45 - Doctors 11:15 - Himalaya with Michael Palin 12:05 - Twenty Thousand Streets Under the Sky 12:55 Dinnerladies 13:30 - The Green Green Grass 14:00 - The Weakest Link 14:45 EastEnders 15:15 - Doctors 15:45 - Himalaya with Michael Palin 16:35 - Twenty Thousand Streets Under the Sky 17:25 The Weakest Link 18:10 EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - North & South 20:00 After You’ve Gone 20:30 -
Gavin and Stacey 21:00 Cranford 21:55 - 2point4 Children 22:25 - Rob Brydon’s Annually Retentive 22:50 afterlife 23:40 - Beautiful People. TCM 07:55 - An American in Paris (U) 09:45 - Viva Las Vegas (U) 11:10 - 2001: A Space Odyssey (U) 13:25 - The Band Wagon (U) 15:15 - Easter Parade (U) 16:55 - The Opposite Sex (A) 18:50 - Love Me or Leave Me (A) 21:00 - Clash of the Titans (A) 22:55 - Children of the Damned (X). MGM Movies 07:10 - Another Pretty Face. Film 2002 08:40 - Vigilante Force. Film ’76 (X) 10:10 - Full Circle. Film ’96 (12) 11:40 Submarine X-1. Film ’68 (U) 13:10 - Driving Me Crazy. Film ’91 (PG) 14:35 - Where Angels Fear to Tread. Film ’91 (PG) 16:25 - Saved! Film 2004 17:55 - Rage. Film ’94 19:25 - Child in the Night. Film ’90 (15) 21:00 - Retroactive. Film ’97 (18) 22:30 - Wild Orchid. Film ’90 (18). Diva Universal 07:00 - Rex: A Cop’s Friend 07:55 - Kojak 08:55 - The
Casebook of Sherlock Holmes 09:55 - Ironside 10:55 - Cento Vetrine 11:55 - Quincy, M.E. 12:55 - Kojak 13:55 - ER 15:50 - Ironside 16:50 - Quincy, M.E. 17:50 - Rosemary and Thyme 18:50 - Ironside 19:50 - Kojak 20:50 - Great Women 21:00 Wolff’s Turf 23:00 - Quincy, M.E. Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Gander Mountain 08:10 - Dirty Jobs: Aerial Tram Greaser 09:05 - Deadliest Catch: On the Edge 09:55 - Ultimate Survival: Desert Island 10:50 - How Do They Do It?: Tunneling, Tea and Mountain Bikes 11:15 - How It’s Made 11:40 - Extreme Engineering: Holland’s Barriers to the Sea 12:35 - Overhaulin’: Wiley and the Road Runner 13:30 Wheeler Dealers: Mazda MX-5 NA 14:25 - American Chopper: Craftsman # DieHard 15:20 Mythbusters: Archimedes Death Ray 16:15 - Dirty Jobs: Turkey Inseminator 17:10 - Deadliest Catch: Pribilof Stare 18:05 -
Ultimate Survival: African Savannah 19:00 - How It’s Made 20:00 - Mythbusters: Bubble Trouble 21:00 - Crash Course 22:00 - One Car Too Far: Rainforest 23:00 - Extreme Fishing with Robson Green: At the Ends of the Earth. Iris 11:30 - Taxi di notte. Film ’50 13:10 - Codice omicido 187. Film ’97 15:35 - Perche si ucide un magistrato. Film ’74 17:35 Rimini Rimini - un anno dopo. Film ’88 19:35 - CHarlie’s angels (TF) 20:10 - Starsky e Hutch (TF) 21:05 - The Sixth Sense. Film ’99 22:55 - Identità. Film 2003. Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 - Films & Stars 11:05 - 2 Broke Girls 11:30 - The Mentalist 12:15 Person of Interest 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 The West Wing 15:15 - Fringe 16:00 - Gossip Girl 16:45 - 2 Broke Girls 17:07 - 30 Rock 17:30 - Person of Interest 18:15 - Days of Our Lives 19:00 Films & Stars 19:30 - Mike & Molly 20:00 - How I Met Your Mother 20:30 - Alcatraz 21:15 Fringe 22:00 - Films & Stars 22:25 - True Blood 23:30 Chuck 00:20 - Game of Thrones. Biography Channel 07:00 - America’s Court with Judge Ross 08:00 - Confessions of an Animal Hoarder 09:00 Snapped: Women Who Kill: Linda Henning 10:00 America’s Court with Judge Ross 10:30 - Real Housewives of Beverly Hills: Night of a Thousand Surprises 11:30 America’s Court with Judge Ross 12:00 - Parking Wars. Pawn Stars: 13:00 - Shocking Chum 13:30 - Aw Shucks!. 14:00 Braxton Family Values: Guess Who’s Coming to Dinner 15:00 - Braxton Family Reunion 16:00 - Parking Wars 17:00 - Real Housewives of Beverly Hills: Back to Beverly Hills 18:00 -
Confessions of an Animal Hoarder. Pawn Stars:19:00 Shocking Chum 19:30 - Aw Shucks!. 20:00 - Parking Wars. Hardcore Pawn: 21:00 - Family Feud 21:30 - Bad Blood. 22:00 - The Chawners’ Last Chance.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:40 - Pingu 08:45 - Baby Antonio’s Circus 08:50 - My Animal Family 09:05 - Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 - P.B. Bear and Friends 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 Kipper 09:45 - Igloo-Gloo 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 - Barney and Friends 10:40 Wobblyland 10:45 - Jarmies 11:00 - Lots & Lots 11:15 - The Hoobs 11:40 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:05 - Wildlife 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - My Animal Family 12:45 - Benjamin’s Farm 12:50 See The Sea 12:55 - Mio Mao 13:05 - P.B. Bear and Friends 13:10 - Wildlife 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 - Bob the Builder 13:35 Fireman Sam 13:45 - Thomas and Friends 14:10 Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 - Pingu 14:25 Barney and Friends 14:55 - Kipper 15:05 Angelina Ballerina 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 - Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 - Tiny Planets 15:55 Pingu 16:00 - My Animal Family 16:15 Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 - Fireman Sam 17:05 Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 - P.B. Bear and Friends 17:35 - Wobblyland 17:40 - Baby Antonio’s Circus 17:45 - Fluffy Gardens 18:00 Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets
18:20 - Pingu 18:25 - The Hoobs 18:50 - Gazoon 19:00 - Angelina Ballerina 19:15 - Thomas and Friends 19:30 - Bob the Builder 19:40 - Fireman Sam 19:50 - Barney and Friends 20:20 - Pingu 20:30 - Monkey See Monkey Do 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Thomas and Friends 22:25 - Bob the Builder. Disney Channel 08:40 - Mini Adventures of Winnie the Pooh 08:45 - Mouk 09:00 - Jonas 09:25 - So Random 09:50 - Hannah Montana 10:15 - Fish Hooks 10:40 - Kim Possible 11:05 - Shake It Up 11:30 Wizards of Waverly Place 11:55 - Phineas and Ferb 12:20 - Timon & Pumbaa 12:45 - The Suite Life on Deck 14:00 - Austin and Ally 14:25 Shake It Up 14:50 - Phineas and Ferb 15:15 Jessie 16:00 - Good Luck Charlie 16:30 - Wizards of Waverly Place 16:55 - The Suite Life on Deck 17:20 - Austin and Ally 17:45 - Phineas and Ferb 18:10 - ANT Farm 18:35 - Good Luck Charlie 19:00 - Jessie 19:25 - The Suite Life on Deck 20:15 - Jonas 21:05 - Good Luck Charlie 21:55 Wizards of Waverly Place.
06>30 07>00 09>30 10>30 12>00 12>30 13>00 14>00 14>05 15.00 15<05 16>00 17>00 18>00 18>10 19>45 20>30 21>30 21>35 22>15 23>00
Bejni u Bejnek NET News X’Fattart Teleshopping X’Hemm g[all-Ikel^ Bejni u Bejnek Simpati/i NET News Teleshopping NET News Simpati/i Teleshopping Insiru Nafu Lil... NET News Sajf Flimkien NET News Indifest NET News (ikompli) Indifest Netube NET News
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - US Open Tennis 10:15 WATTS 10:30 - UCI World Cup Mountain Biking 11:30 WATTS 12:30 - Horse Racing Time 12:45 - World Cup Qualifier Football 15:15 - US Open Tennis 17:00 - World Cup Qualifier Football: Jordan v Australia (live) 19:00 - Danone Nations Cup Football 20:00 Heavyweight Boxing 21:00 Boxing 23:00 - GTA Road to Dubai 23:15 - World Cup, World Tour. Eurosport 2 07:30 - Eurosport 2 Morning News 08:00 - World
Championship Supersport Series 09:00 - World Superbike Series Motorcycle Racing 10:45 Porsche Super Cup Motor Racing 11:15 - Tour of Spain UCI World Tour Cycling 12:30 - Eurosport 2 News 13:00 - US Open Tennis 15:00 - US Open Tennis 16:30 UCI World Tour Cycling 18:30 - Tour of Spain UCI World Tour Cycling 19:30 - Eurosport 2 News 20:00 - World Superbike Series Motorcycle Racing 21:00 - US Open Tennis 23:00 Australian Football Magazine. GO Sports 1 07:00 - Ligue 1: Rd 4: SC Bastia v AS Saint-Etienne 09:00 UEFA Champions League: Magazine Programme 09:30 PGA The KLM Open: Day 2 13:30 - Samsung Diamond League: Brussels, Belgium 16:00 - Barclays Premier League: Week 3: Southampton v Man. Utd 18:00 - Ligue 1: Rd 4: Highlights 19:00 - HBO World Boxing Championship: Andre Ward v Chad Dawson 22:30 Serie A: Rd 2: Catania v Genoa 00:30 - FIFA Futbol Mundial 01:00 - Barclays Premier League: Week 3: West Ham Utd v Fulham. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - Barclays Premier League: Week 3: Liverpool v Arsenal 11:00 - ATP Masters 1000: Western & Southern Open, Cincinnati: Final 13:00 - Trans World Sports 14:00 - PGA The KLM Open: Day 2 18:00 Aviva Premiership: Rd 2:
Northampton Saints v Exeter Chiefs 20:00 - FIFA Futbol Mundial 20:30 - Barclays Premier League: Week 3: Man. C. v QPR 22:30 - Ligue 1: Rd 4: Girondins de Bordeaux v OGC Nice 00:30 - Serie A: Rd 2: Parma v Chievo Verona.
GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 11:00 - Barclays Premier League:
Week 3: Liverpool v Arsenal 13:00 - ATP Masters 1000: Western & Southern Open, Cincinnati: Final 15:00 - Trans World Sports 16:00 - PGA The KLM Open: Day 2 20:00 Aviva Premiership: Rd 2: Northampton Saints v Exeter Chiefs 22:00 - FIFA Futbol Mundial 22:30 - Barclays Premier League: Week 3: Man. C. v QPR 00:30 Ligue 1: Rd 4: Girondins de Bordeaux v OGC Nice. Melita Sports 1 08:00 - 2013 UEFA European Championship: England U#21 v Norway U#21 (r) 10:00 Bundesliga: Hannover v FC. Schalke (r) 11:50 - FIFA Beach Soccer World Cup Qual.: Final: Russia v Spain (r) 13:20 America's Cup: World Series: Newport: Day 4 (r) 14:55 2012 Alpari World Match Tour: Chicago Day 1 (r) 17:00 - 2013 UEFA European Championship: England U#21 v Norway U#21 (r). FIFA 2014 World Cup Qual.: 19:00 - Germany v Faeroe Islands (r) 21:00 - England v Ukraine (live). 23:05 - WWE: NXT (r) 23:55 - Bundesliga: Hannover v FC. Schalke (r). Melita Sports 2 12:00 - 2013 UEFA European Championship: England U#21 v Norway U#21 (r) 14:00 Bundesliga: Hannover v FC 15:55 - FIFA 2014 World Cup Qual.: Germany v Faeroe Islands (r) 17:50 - FIFA Beach Soccer World Cup Qual.: Final: Russia v Spain (r) 19:25 - America's Cup: World Series: Newport: Day 4 (r) 21:00 - WWE: NXT (r) 21:50 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings 00:25 - FIFA 2014 World Cup Qual.: England v Ukraine (r). Malta Stars 08:00 - Melita GFA 1st Div.: Xaghra v SKVW: dtd. 12.01.12 (r) 09:45 - Boxing: European Boxing Federation dtd. 20.07.12 (r) 11:00 - Malta Basketball Assoc.: Hibs v Depiro: dtd. 25. 03.12 (r) 12:15 - European Nations Cup: Div 2A: Malta v Sweden: dtd. 21.04.12 (r) 14:20 - BOV Premier League: Hibernians v Melita (r) 16:15 - MFA Futsal League: Valletta St Pauls v Todos FC (r) 17:50 - Melita GFA 1st Div.: Xaghra v SKVW: dtd. 12.01.12 (r) 19:35 - Boxing: European Boxing Federation dtd. 20.07.12 (r) 20:50 European Nations Cup: Div 2A: Malta v Sweden: dtd. 21.04.12 (r) 22:55 - BOV Premier League: Hibernians v Melita (r) 00:50 - Malta Basketball Assoc.: Hibs v Depiro: dtd. 25.03.12 (r).
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ Settembru, 2012
24 Passatemp
Tisliba
Sudoku Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9.
7. 10. 11. 12. 14. 16. 17. 18.
miex [lief pi] enormi (5) Pre/i] (5) Ba[ri, kwa]i bela’ morina! (5) Il-[adida tat-tara; (5) Il-la[am tal-barri (5) Iffri]a ru[u (5) Parti minn /irku (5) Fiha jissara wie[ed bibliku u ta’ warajh? (5) Dak ma[dum minn Jugoslav u Rumen? (5)
Liema hu l-passa;; li jrid jg[addi minnu l-farfett biex imur ipo;;i fuq il-fjura?
Weqfin>1. Dak li jaf jag[mel kelb irrabjat (6) 2. Libes libsa ;dida (6) 3. A[dar (6) 4. Konna nisimg[uha filgwerra (6) 8. Frotta, tajba wkoll imqadda (5) 9. Kul[add ifittxu fis-sajf (5) 12. Xorta ta’ servizz (6) 13. Duttur tal-li;i (6) 14. Tixwi[ f’mazz karti? (6) 15. Irvinaw il-[axix bi ftit rummien? (6)
– Sku]i… tista’ tg[idli minn fejn ng[addi g[all-Casino?
Soluzzjoni tal-biera[
Soluzzjonijiet
Mimdudin>- 5. Varji; 6. Porku; 7. Silla; 10. Aptit; 11. Armat; 12. Borom; 14. Satal; 16. Isinn; 17. A[bar; 18. A[rat. Weqfin> 1. Kverta; 2. Mijiet; 3. Spalla; 4. Suldat; 8. Ittra; 9. Imutu; 12. Battal; 13. Mostra; 14. Sensar; 15. Limitu.
G[at-tfal
X’[in hu^ A ba]i tal-konsiderazzjonijiet ta’ dawn i]-]ew;t i[bieb, ara ssibx il-[in e]att dan il-mument.
Sudoku
Mimdudin>5. Fl-ist[arri; smajt li kollha mejtin! (5) 6. Barra mill-ba[ar mhu-
Il-farfett u l-fjura
Il-farfett u l-fjura Aqsamha f’erbg[a
Pin;i din l-istampa [elwa bil-kuluri li jixirqirlha.
Ra;el kellu g[alqa b[al din li tidher fl-istampa. In-numri huma xi si;ar li g[andu fiha. Iddividi din l-g[alqa f’erba’ partijiet perfettament ugwali sew fil-forma kif ukoll fid-dimensjoni, b’mod li f’kull parti jkun hemm l-istess ammont ta’ si;ar.
X’[in hu^
Tpin;ija
Peress li l-vle;;a talminuti, ittardjat 10 minuti f’20, g[amlet ]ew; dawriet f’sag[tejn u [amsin minuta, u allura dan il-[in hu 3.15 p.m.
Aqsamha f’erbg[a
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ Settembru, 2012
Klassifikati 25 PROPRJETÀ
Bir id-Deheb
APPARTAMENTI semi-finished u garaxxijiet kompluti bil-lift. Jibdew minn €815,807 (Lm35,000). ?emplu 99477271.
Is-Swatar
APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar tal-banju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.
Marsaxlokk
FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.
Santa Venera
metru kwadru fl-ewwel sular, bil-bejt tieg[u u b’garaxx jesa 3#4 karozzi f’post /entrali [afna. Jikkonsisti f’kamra tassalott, ]ew;t ikmamar talbanju u spare toilet, k/ina u living open plan, washroom u bit[a kbira bil-pool. Jinbieg[ b’[afna mill-g[amara u anki bl-air conditions. Ideali g[al min jixtieq jid[ol jg[ix fih jew g[al ra;uni kummer/jali. €465,874 (Lm200,000). Negozzjabbli. ?emplu 99441832 jew 77471530.
G{ALL-KIRI
Tas-Sliema
POST /entrali, appartament ;did bi tliet kmamar tassodda lest minn kollox. Billift. €800 fix-xahar u Marsaskala bi tlieta tas-sodda €400 fix-xahar. ?emplu 99477271.
AVVI}I
FLAT l-ewwel sular finished u furnished. Tliet kmamar tas-sodda wa[da ensuite, gallarija quddiem u wara u parti mill-bejt bil-washroom. €110,000 (Lm47,000) ?emplu 79990798.
G[al kull xog[ol
Santa Venera
G[al kull xog[ol
MAISONETTE bi tliet kmamar tas-sodda fully furnished. Prezz €158,397 (Lm68,000). ?emplu 99477271.
Santa Venera
MAISONETTE kbir 330
TA’ bini ;did, alterazzjonijiet fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil ta’ soqfa u xog[ol ta’ membrane u kull tip ta’ kisi u tibjid. ?emplu 79407292. TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-
injam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
G[al kull xog[ol
TA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ madum u plumbing, gypsum board kif ukoll kisi bil-;ibs, graffiato u ]ebg[a bi 30 sena esperjenza. ?emplu 79091057.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’
appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com
Tiswijiet
G[amara antika
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
G{ALL-BEJG{
G[al kull xog[ol ta’ stampar u sheets tat-tombla
B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici printing press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur, e//. u xog[ol ta’ embossing.
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. ?emplu 99870665.
Mejda tal-pranzu
KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet talinjam, tapit kbir a[dar bilkannella, monitor tal-kompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.
Is-Sibt, 11 ta’ Settembru, 2012
26 TENNIS
UEFA
Serena Williams tirba[ il-US Open
Rapid Vienna jappellaw
Serena Williams g[elbet lin-numru 1 fid-dinja Victoria Azarenka tal-Belarus b’wirja kbira ta’ sa[[a u determinazzjoni biex kisbet su//ess drammatiku 6-2, 2-6, 7-5 filfinal tal-US Open tan-nisa. Dan kien ir-raba’ titlu li reb[et l-Amerikana Williams fi Flushing Meadows u l-15-il wie[ed fil-karriera tag[ha. Williams li ;abet ru[ha b’mod mill-aqwa imma ma kenitx kapa/i tiddomina fuq l-avversarja tag[ha, li hi seba’ snin i]g[ar minnha, uriet lispirtu kumbattiv kollu tag[ha biex salvat minn rimonta fero/i ta’ Azarenka u ssi;illat ir-reb[a f’aktar minn sag[tejn u kwart. B’hekk saret l-ixje[ plejer f’aktar minn 40 sena li reb[et dan l-unur. “Lanqas irrid nemmen li rba[t. Kont qed nipprepara ddiskors tieg[i b[ala runner up g[aliex dejjem kienet qed tilg[ab log[ob tajjeb. In[ossni ma[suda,” qalet Williams wara l-log[ba li reb[et ftit ;img[at
biss qabel tag[laq 31 sena. Hi biss l-Awstraljana Margaret Court li kienet di;à g[alqet il-31 sena meta reb[et l-a[[ar US Open tag[ha fl1973, li reb[et dan l-unur f’età ikbar minn Williams. Tliet xhur ilu Williams kienet qed tokkupa l-anqas post li qatt kellha fir-ranking u kienet eliminata mill-ewwel round tal-Open ta’ Franza. Madankollu s-su//ess filUS Open g[alaq sajf millisba[ g[aliex wasal ftit jiem biss wara li reb[et id-deheb fis-singles u d-doubles waqt l-Olimpjadi ta’ Londra fl2012. Barra dan l-a[[ar ]ew; vja;;i li kellha fil-US Open spi//aw bil-plejer titlef ittempra meta kienet heddet uffi/jal talli g[ajjar ‘fault’ fissemifinali tal-2009 kontra Clijsters u insultat ukoll chair umpire meta kienet kastigata talli wer]qet waqt punt fillog[ba fil-final tas-sena lo[ra kontra Samantha Stosur.
Serena Williams – lanqas riedet temmen li reb[et
FORMULA 1
Il-McLaren iridu lil Hamilton
Il-McLaraen m’g[andhom l-ebda ‘Pjan B’ jekk Lewis Hamilton jidde/iedi li jitlaq fi tmiem l-ista;un u se j[affu lpro/eduri tan-negozjati ta’ kuntratt ;did fil-jiem li ;ejjin biex ja//ertaw dan. Dan qalu Mike Whitmarsh wara li Hamilton reba[ il-GP talItalja f’Monza u wara xnig[at li l-Britanniku seta’ jsie[eb lil Mercedes minflok Michael Schumacher.
Rapid Vienna li ;ew ordnati biex jilag[bu l-partita li jmisshom fl-Ewropa bil-bibien mag[luqa u ng[ataw ukoll sentenza sospi]a g[al tliet snin ta’ sopensjoni ta’ sena mill-kompetizzjonijiet talUEFA, appellaw midde/i]joni. Is-sanzjonijiet mill-Bord tad-Dixxiplina tal-UEFA saru wara in/identi li nqalg[u minn grupp ta’ partitarji fl-ewwel leg tal-playoff mill-Europa League g[and il-Griegi ta’ PAOK Salonika fit-23 ta’ Awwissu. Partitarji waddbu bombi ]g[ar tal-musketterija lejn xulxin u w[ud minnhom, lebsin maskri fuq wi//hom invadew il-pitch qabel illog[ba mirbu[a minn Paok 2-1. Huma kienu mmultati wkoll €75,000 u appellaw minn din id-de/i]joni wkoll. Il-UEFA [abbret li l-appell se jinstema’ fl-14 ta’ Settembru. Il-log[ba li jmisshom Rapid fl-Ewropa hi kontra n-Norve;i]i ta’ Rosenberg Trondheim fl-20 ta’ Settembru.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ Settembru, 2012
Sport 27 L-EWWEL DIVI}JONI
Vittoriosa Stars jippre]entaw l-akkwisti l-;odda Il-mira tal-klabb fi pjan ta’ tliet snin li fassalna flimkien mal-kow/ Oliver Spiteri hi nsa[[u l-iskwadra biex nitilg[u Premier u nibqg[u hemm mhux kif ;ralna fla[[ar sta;un li konna hemm. Dan qalu Erskine Vella, President ta’ Vittoriosa Stars waqt laqg[a mal-istampa li saret fil-Kulle;; ta’ De La Salle fil-pre]enza ta’ Bro. Martin Borg Direttur talKulle;; fejn g[al dawn la[[ar tliet snin ilu jit[arre; regolari t-tim u li matul illaqg[a kienu pre]entati wkoll il-kow/ u l-akkwisti l-;odda tal-klabb. Vella qal li g[ad fadal [afna xog[ol xi jsir, partikolarment fejn jid[lu finanzi g[aliex ilBirgu hi belt b’popolazzjoni ]g[ira imma qed toffri [afna attrazzjonijiet u dan qed jg[in [afna l-kummer/ li minnu qed igawdi wkoll il-klabb. Huwa qal li l-klabb irid jimmassimizza l-assi kollha li g[andu [alli jkun jista’ jsostni lilu nnifsu. Vella qal li l-akkwisti li g[amlu kienu valur tajjeb g[all-flus li [allsu u [afna minnhom waslu min[abba rrelazzjoni tajba li g[andhom mal-kow/ Oliver Spiteri li re;a’ ;ie konfermat wara li minn meta ng[ata l-kariga f’Jannar li g[adda, il-klabb ma tilifx log[ba fil-kampjonat. Diversi plejers li kienu mat-
Il-plejers il-;odda ta’ Vittoriosa Stars flimkien (quddiem mix-xellug) mal-captain Ramod dos Santos, Bro. Martin Borg kap tal-Kulle;; De La Salle, il-President Erksine Vella, il-kow/ Oliver Spiteri u l-assistent kow/ Jean Paul Desira.
tim l-ista;un li g[adda wkoll ;ew konfermati. Fost lakkwisti l-;odda Birgu [adu b’self lill-internazzjonali ta[t il21 sena Lydon Micallef ming[and Balzan FC, ittewmin Siraj u Samir Arab Eddin b’self ming[and Valletta, Sheldon Grech li ffirma sentejn, Matthew Tabone b’self ming[and Hibernians; Malcolm Schembri li kien akkwistat g[al kollox ming[and }ejtun C. Barra dan il-goalkeeper Sean Cini, eks plejer ta’
Tarxien Rainbows li fl-a[[ar sentejn lag[ab fl-Irlanda ma’ Newbridge FC ukoll ing[aqad mal-iskwadra. Tnejn mit-tliet barranin huma Bra]iljani. Marcelo Pereira eks {amrun Spartans u l-eks difensur ta’ Valletta Ramond dos Santos li se jkun il-captain tat-tim u li ffrma kuntratt ta’ tliet snin. Il-barrani l-ie[or hu l-Isko//i] Gary Muir, li sie[eb lill-Birgu f’nofs l-sta;un li g[adda u ;ie konfermat flimkien ma’ Luke Vella Critien u Malcolm
Buttigieg. Vella rringrazzja lillisponsors kollha tal-klabb li ming[ajr l-g[ajnuna tag[hom il-klabb ma kienx ikun kapa/i j]id l-introjtu tieg[u bi 300 filmija. Il-kow/ Oliver Spiteri li se jkun assistit minn Jean Paul Debattista u Alex Camilleri kow/ tal-goalkeepers, qal li lmira hi li jkompli ja[dem fuq dak li sab meta ng[aqad ma’ Vittoriosa Stars. Huwa sostna li l-iskwadra kienet wa[da qasira imma issa g[andu
skwadra ta’ 21 plejer li 9 minnhom jistg[u anke jilag[bu fil-minors u hemm ukoll bosta prodotti tal-klabb fosthom Clifton Piscopo, Waylon Grech u Kieran Zammit. Fl-a[[ar nett sar mag[ruf li bir-regolamenti l-;odda talMFA, il-klabb issa ]ied ukoll tim tal-Futsal ta[t il-kappa tieg[u. Dan se jkun it-tim li qabel kien mag[ruf b[ala Paola Stars u se jikkompeti fitTieni Divi]joni tal-Kampjonat tal-Futsal.
}ejtun Corinthians se jisfidaw g[all-promozzjoni
L-akkwisti l-;odda ta’ }ejtun C. waqt attivita` li fiha ppre]entaw l-iskwadra l-;dida
}ejtun Corinthians ta[t it-tmexxija tal-kow/ Joe Falzon li kien konfermat g[al sta;un ie[or, wara li temmew irraba’ sta;un li g[adda, re;g[u kkonfermaw [afna mill-plejers li kellhom fl-iskwadra l-ista;un li g[adda u investew ukoll fi plejers ;odda b[al Adrian Carabott li hu mwieled i]-}ejtun. Plejers o[ra fliskwadra g[al din is-sena huma s-Serb Zvezdan Vukovic, Kurt Zahra, Diego Cucciardi, Dylan Zarb u Reuben DeGabriele. Ritorn ie[or g[al }ejtun se jkun dak tal-Albani] Oldi Majtara li l-ista;un li g[adda lag[ab f’pajji]u. Huwa se jkun qed jilg[ab ma’ Albani]
ie[or fit-tim Blendi Gockay u l-Libjan Wisam Elzaredi. Il-Pre]entazzjoni tal-iskwadra l;dida saret fin-Nordic Bar f’Paceveille mill-President tal-klabb Sean Abela u s-Segretarju Carmelo Abela. Huma qalu li l-prijorità tal-klabb din is-sena se tkun li j]omm postu flEwwel Divi]joni bil-possibbiltà li jisfidaw g[all-promozzjoni filPremier. T[abbar ukoll li din is-sena sa fla[[ar in[atar Head Coach tan-Nursery li se jkun Twanny Rocco. Huwa se jkun ukoll kow/ tal-minors u se jassisti lil Joe Falzon mal-ewwel tim.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ Settembru, 2012
28 Sport WATERPOLO - KAMPJONAT NAZZJONALI
Neptunes jag[lqu l-ista;un minn Stewart Said stewartsaid3@gmail.com
Dan l-ista;un, il-Kampjonat tal-Waterpolo kien kumbattut u kien hemm bilan/ bejn it-timijiet kollha fid-divi]jonijiet rispettivi fejn kull tim fil-;urnata tieg[u seta’ reba[. G[alkemm Neptunes reb[u t-taqtig[a g[all-Kampjonat Premier, kellhom sfida denja minn Sliema u San :iljan. Fl-Ewwel Divi]joni, Marsascala kkonfermaw il-qawwa tag[hom bir-reb[ talunuri kollha.
Il-format tal-Kampjonat ;ie rtukkat millista;un li g[adda. Fil-Premier wara li l-[ames timijiet lag[bu ]ew; rawnds, minflok g[addew l-ewwel erbg[a, din is-sena g[addew l-ewwel tlieta, bl-ewwel klassifikat jg[addi dirett g[all-finali filwaqt li t-tieni u ttielet lag[bu fis-semifinali. Fil-Kampjonat tal-Ewwel Divi]joni wkoll kien hemm tibdil ]g[ir, fejn is-sena l-o[ra, l-ewwel tnejn klas-
sifikati kienu jg[addu direttament g[allfinali, i]da din is-sena l-format kien l-istess b[all-Premier. Tibdil se[[ ukoll fil-Pixxina Nazzjonali, fejn din is-sena l-ASA flimkien mal-Kunsill Malti g[all-Isport, wettqu diversi pro;etti, tbajdet il-Pixxina, tqieg[du seats ;odda kif ukoll inbidel l-iscoreboard g[al wie[ed ta’ kwalità g[olja.
{arsa lejn it-timijiet
Neptunes Emirates Kow/: Sergei Markoch
It-tim tal-Balluta, g[all-21 darba reba[ il-Kampjonat u ttielet wie[ed konsekuttiv. Dan l-ista;un, il-Kampjonat kien iktar kumbattut fejn sabu sfida denja ming[and Sliema u San :iljan. G[alkemm reb[u l-Kampjonat meritatament, kien hemm mumenti meta dehru li setg[u jitilfuh. I]da bi plejers ta’ esperjenza fosthom Niki Lanzon, Steve Camilleri u l-barranin Tomas Molnar u Alaksander Ciric irnexxielhom juru l-a[jar tag[hom fil-mument talprova. Neptunes g[amlu wkoll id-double bir-reb[ tanknock-out b’reb[a fil-finali ma’ Sliema. L-aqwa skorer: Steve Camilleri 78 gowl
Sliema McDonalds Kow/: Sergio Afric G[al Sliema fl-ista;un talanniversarju dan kien sta;un xi ftit di]appuntanti filwaqt li kellhom jikkuntentaw birreb[ tat-tazza tal-President. Huma tilfu l-finali tan-knockout, kif ukoll il-finali g[arreb[ tal-Kampjonat kontra rrivali eterni Neptunes fejn reb[u wa[da biss minn erba’ play-offs. Din is-sena Sliema kellhom ]ew; barranin ;odda hekk kif akkwistaw lill-goalkeeper Ungeri] ta’ 36 sena, Champion Olimpiku darbtejn Istvan Gergely u ]-]ag[]ug[ kompatrijott Ferenc Salamon. G[alkemm dawn i]-]ew; barranin kienu ta’ ;id g[al Sliema, il-fatt li kellhom barrani wie[ed fl-ilma seta’ kien ta’ ]vanta;;.
Plejers ta’ Neptunes ji//elebraw e]att wara l-premjazzjoni (ritratti> Brian Grech)
L-aqwa skorer: Ferenc Salamon 59 gowl
San :iljan Giuseppe’s Kow/: Karl Izzo Bla dubju, San :iljan kienu l-outsiders tal-Kampjonat, u avvi/inaw id-distakk li kellhom minn ma’ Neptunes u Sliema. I]da San :iljan kellhom xi [a;a nieqsa li /a[[dithom minn sfida serja. Il-fatt li reb[u kemm lil Neptunes kif ukoll lil Sliema jfisser li potenzjal hemm, i]da forsi n-nuqqas ta’ konsistenza u ftit sfortuna /a[[du lill:iljani]i. Fit-tieni play-off tas-semifinali setg[u [adu xi [a;a a[jar mill-partita li fiha
tilfu bil-penalties. Ir-ritorn ta’ Matthew Zammit wara sospensjoni twila ]gur li se jg[in lil Karl Izzo fil-futur biex possibilment jag[tu sfida aktar denja. L-aqwa skorer: Nikola Sutic 41 gowl
Sirens Ritter Sport Kow/: Dorian Pisani#Marco
Risso It-tim ta’ San Pawl ilBa[ar, kellu sta;un po]ittiv u g[alkemm spi//a fir-raba’ post, Sirens kellhom wirjiet po]ittivi f’/erti partiti kontra t-timijiet il-kbar spe/jalment kontra Sliema, fejn kienu sfortunati li ma waslux g[all-
finali tan-knock-out meta ;ew eliminati mill-istess Sliema. It-tim li g[all-ewwel parti talista;un kien immexxi millkow/ interim Dorian Pisani, hu wie[ed ]ag[]ug[ u fih [afna huma prodotti tal-istess klabb. Il-plejers jidher li obdew l-istruzzjonijiet talkow/ Marco Risso u bi ftit iktar esperjenza fil-futur flimkien ma’ ]ew; barranin tal-istess kalibru ta’ Arpad Babay u Csaba Kiss jistg[u jkunu sorpri]a. L-aqwa skorer: Csaba Kiss 48 gowl
Exiles Ferretti Kow/: Aurelien Cousin
Exiles kellhom sta;un di]appuntanti hekk kif wara li impressjonaw fir-rawnd preliminari bi tliet reb[iet minn erba’ partiti, fallew milli jkomplu dan fil-Kampjonat Premier fejn minn tmien partiti ma reb[ux wa[da, inku] dik talplay-off g[ar-raba’ u l-[ames post kontra Sirens. G[alkemm kellhom partiti fejn taw prestazzjoni tajba kontra timijiet iktar kwotati minnhom, fallew milli jie[du reb[a. }gur li t-tim ta’ Exiles irid isa[[a[ liskwadra biex inaqqas id-distakk minn mal-o[rajn. L-aqwa skorer: Marthon Toth 48 gowl
g[al pa;na 29
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ Settembru, 2012
Sport 29
bit-tielet kampjonat konsekuttiv minn pa;na 28
Marsascala MOR€ Kow/: Pierre Borg
Marsascala kellhom sta;un memorabbli li fih stabbilew ru[hom, l-aqwa fost it-timijiet tal-Ewwel Divi]joni. Huma mhux biss reb[u lKampjonat, i]da reb[u wkoll in-Knock-Out u t-Tazza G[aqda :urnalisti Sports g[al treble. Bla dubju, l-eroj tag[hom ]gur kien il-barrani Joseph Kayes li spi//a l-aqwa skorer tal-Kampjonat b’serje ta’ gowls li [afna minnhom kienu determinanti g[ar-reb[ tal-partiti. L-aqwa skorer: Joseph Kayes 87 gowl
Valletta Sterling Kow/: Anthony Farrugia It-tim Belti naqas milli jirba[ unur fejn g[at-tieni sena mir-ritorn, sab lil Marsascala a[jar. Problema kbira g[al Valletta kienet li
g[al numru ta’ partiti lag[bu b’barrani wie[ed, g[aliex Robert Kovacs we;;a’ f’Malta u kellu jitlef numru ta’ partiti b’kaw]a li matul ilKampjonat ma kellux l-a[jar prestazzjoni li forsi wie[ed stenna. I]da g[alkemm Valletta ma [adu l-ebda unur, ]iedu l-kwalità fil-log[ob tag[hom u bi ftit aktar attenzjoni, konsistenza u fidu/ja, setg[u marru a[jar. L-aqwa skorer: David Zoltan 57 gowl
Otter Nivea Kow/: Alfred Cachia It-tim G[awdxi ta’ Otters kellu sta;un po]ittiv fejn ibba]a l-iskwadra fuq plejers ta’ esperjenza m[allta ma’ dawk ]g[a]ag[. }gur li Otters g[amlu kambjament tajjeb biex akkwistaw lill-veterani Adrian Cachia u John Paris, u b’wirjiet tajbin fillasti minn Cachia u l-45 gowl
ta’ John Paris ]gur li g[ollew il-livell fil-log[ob ta’ Otters. L-G[awdxin marru vi/in li jaslu sal-finali tal-Kampjonat. L-aqwa skorer: Zoltan Radocz 63 gowl
Ta’ Xbiex Amigos Kow/: Mario Zammit Ta’ Xbiex, g[alkemm spi//aw fl-a[[ar post, kellhom wirjiet po]ittivi u fil;urnata tag[hom taw log[ba lil kul[add. I]da l-problema tag[hom kienet il-konsistenza, fejn it-tul tal-iskwadra kien fattur importanti. G[al Ta’ Xbiex is-sorpri]a po]ittiva kienet i]-]ag[]ug[ ta’ [mistax-il sena Andreas Galea, iben il-plejer ta’ Valletta Anthony Galea, li g[alkemm lag[ab f’Kampjonat tal-kbar wera li hu plejer prometteni biex skorja wkoll 16-il gowl. L-aqwa skorer: Yuri Szeles 49 gowl
Fatti u Figuri... 3 - L-unuri li reb[u Marsascala f’dan l-ista;un 142 - In-numru ta’ plejers li ;ew utilizzati filKampjonat 24 - Plejers barranin li lag[bu fil-Kampjonat 84 - In-numru ta’ partiti li ntlag[bu (20-Rawnd Preliminari, 2-Super Cup, 12-Knock-Out, 20-Premier, 18-l-Ewwel Divi]joni, 12Play-Offs) 23 - Il-partiti li r-referee Malti Massimo Angileri kkontrolla. Angileri hu liktar referee Malti li kkontrolla partiti. 22 - In-numru ta’ referees Taljani li ;ew Malta biex jikkontrollaw partiti. 1960 - Il-gowls kollha skorjati fil-Kampjonat tasSajf (480-Rawnd Preliminari, 30-Super Cups, 284-Knock-Out, 912Divi]jonijiet, 254-Play-Offs) 5 - Il-konfronti bejn Sirens
u Exiles (reb[a g[al Exiles, wa[da draw, 3 reb[iet g[al Sirens) 8 - Il-konfronti bejn Marsascala u Valletta (7 reb[iet g[al M’scala u reb[a g[al Valletta) 9 - Il-konfronti bejn irrivali Neptunes u Sliema (5 reb[iet g[al Neptunes, wa[da draw, 3 reb[iet g[al Sliema) 5 - Il-konfronti bejn Sliema u San :iljan (2 reb[iet g[al San :iljan, 3 reb[iet g[al Sliema) 23 - In-numru ta’ partiti li t-tim ta’ Sliema lag[ab u hu l-iktar tim li lag[ab (12-il reb[a, 2 draws, 9 telfiet) 259 - It-total ta’ gowls li Neptunes skorjaw f’dan lista;un, l-iktar tim li skorja. 19 - Ta’ Xbiex hu l-iktar tim li utilizza plejers. 851 - Il-gowls kollha li ;ew skorjati mill-plejers barranin
268 - It-total ta’ gowls li sofrew Ta’ Xbiex li hu laktar tim li sofra gowls. 61 - Il-plejers li lag[bu lpartiti kollha mat-timijiet tag[hom. 37 - L-iktar numru ta’ gowls f’partita. (Marsascala vs Otters 17-20) 10 - L-inqas numru ta’ gowls f’partita. (Neptunes vs Sliema 4-6) 22 - L-iktar distakk li kien hemm bejn tim u ie[or f’partita. (Sliema vs Ta’ Xbiex 29-7) 48 - In-numru ta’ sessjonijiet li reb[u Neptunes li hu liktar tim li reba[ sessjonijiet. 4 - Il-kow/is barranin li mexxew lit-timijiet tag[hom. 1 - Karl Izzo hu l-uniku kow/ Malti tal-Premier. 2688 - It-total ta’ minuti milg[uba matul ilKampjonat.
Steve Camilleri (Neptunes) l-aqwa skorer tal-kampjonat
L-Aqwa Skorers Player
Joseph Kayes Steve Camilleri Zoltan Radocz Ferenc Salamon David Zoltan Tomas Molnar Timmy Agius Yuri Szeles Marthon Toth Csaba Kiss
Gowls 87 78 63 59 57 50 50 49 48 48
Log[biet 19
20
16
23
15 19
20 16 16 17
Tim
Marsascala Neptunes Otters Sliema Valletta Neptunes Valletta Ta’ Xbiex Exiles Sirens
It-Tlieta, 11 ta’ Settembru, 2012
32 Lokali
It-62 konferenza re;jonali tal-WHO li qed titlaqqa’ f’Malta qed tiddiskuti u tiffoka fuq il-politika Ewropea tas-Sa[[a, mag[rufa b[ala ‘Health 2020’ (Ritratt> Michael Ellul)
53 pajji] Ewropew jiddiskutu f’Malta l-qasam tas-sa[[a minn Jesmar Baldacchino
L-Organizzazzjoni Dinjija tas-Sa[[a (WHO) qed tlaqqa’ g[all-ewwel darba f’Malta lkonferenza re;jonali li fuq medda ta’ erbat ijiem se tkun qed tlaqqa’ Ministri, uffi/jali u G[aqdiet Mhux Governattivi minn 53 pajji] minn madwar l-Ewropa kollha. Malta ilha membru tad-WHO mill-1970. It-62 konferenza re;jonali tal-WHO f’Malta se tkompli fuq dik pre/edenti talA]erbaj;an, u permezz ta’ seba’ workshops tekni/i se tkun qed tiffoka fuq il-politika Ewropea tas-Sa[[a, mag[rufa b[ala ‘Health 2020’. Pre]enti g[all-ftu[ ta’ din ilkonferenza kien hemm il-Prim Ministru Lawrence Gonzi, ilPrin/ipessa tad-Danimarka Mary li hi wkoll il-parrina ta’ din il-konferenza; isSegretarja :enerali tal-WHO, Catherine Chan; id-Direttri/i tal-Uffi//ju Re;jonali Ewropew tal-WHO,
Zsuzsanna Jakab; ilKummissarju Ewropew g[asSa[[a, John Dalli; l-eks Prim Ministru Bel;jan Ives Leterme, u l-Ministri tasSa[[a fosthom il-Ministru Malti Joe Cassar, li qed imexxi l-konferenza f’Malta. Matul id-diskors tieg[u, ilPrim Ministru Lawrence Gonzi tkellem dwar ir-rwol ta’ Malta b[ala infermiera filMediterran u g[amel referenza g[all-fatt li lKavallieri ta’ San :wann malwasla tag[hom f’pajji]na fet[u s-Sacra Infermeria, li kien meqjus b[ala l-aqwa sptar fl-Ewropa ta’ dak i]]mien. Malta re;g[et kellha r-rwol ta’ infermiera waqt it-Tieni Gwerra Dinjija u kif ukoll re/entament waqt il-kunflitt fil-Libja. Il-Prim Ministru qal li jinsab kburi bit-tobba, linfermiera, il-qwiebel u lprofessjonisti kollha Maltin u G[awdxin g[ad-dedikazzjoni
kbira fix-xog[ol tag[hom. Lawrence Gonzi qal li din ilkonferenza se tressaq numru ta’ sfidi i]da g[andna n[arsu lejha b[ala opportunità biex nintrodu/u pratti/i ;odda filqasam tas-sa[[a. Il-Prim Ministru sostna kif is-settur tas-sa[[a g[andu jibba]a fuq il-valuri, issolidarjetà, id-dinjità u li kul[add g[andu dritt g[allkura mill-mard. Lawrence Gonzi sa[aq li l-Partit Nazzjonalista fil-Gvern jinsab impenjat li jibqa’ joffri lillMaltin u l-G[awdxin il-kura ming[ajr [las u g[alhekk ilGvern se jibqa’ jinvesti f’dan is-settur u jintrodu/i servizzi ;odda tas-sa[[a. Hu qal li dan qieg[ed isir grazzi g[allprestazzjoni ekonomika millaqwa ta’ pajji]na, fejn ekonomikament Malta hi a[jar mill-ma;;oranza tal-pajji]i lo[ra fl-Unjoni Ewropea. Dwar l-investiment, il-Prim Ministru qal li dan qieg[ed
media•link COMMUNICATIONS
itaffi pjaga li kien ilu jg[addi minnha pajji]na meta numru ta’ tobba u professjonisti kienu jag[]lu li jmorru ja[dmu f’pajji]i o[ra madwar l-Ewropa. Il-Partit Nazzjonalista filGvern se jibqa’ jinvesti fi/?entri tas-Sa[[a u lprevenzjoni fosthom fl-isptar il-;did tal-Onkolo;ija, i//entru tal-Breast Screening u issa wkoll permezz tas-servizz tal-Colorectal. Lawrence Gonzi qal li l-Gvern qed ja[dem biex il-Maltin u lG[awdxin jg[ixu [ajja a[jar permezz ta’ i]jed fa/ilitajiet sportivi, postijiet g[arrikreazzjoni, trasport pubbliku li j[amme; inqas l-ambjent u i]jed investiment fl-ener;ija alternattiva. Tkellmet ukoll ilPrin/ipessa Mary tadDanimarka, fejn sostniet li temmen li s-sa[[a hi l-aqwa o;;ett fis-so/jetà. Hi elenkat it-tliet oqsma li fuqhom
tibba]a l-politika Ewropea ‘Health 2020’, li huma ittilqim, l-u]u a[jar u rre]istenza g[all-Antibijoti/i; u r-rata tal-imwiet waqt it-tqala u fost it-tfal. Il-Prin/ipessa Mary qalet li aktar minn tliet miljun tifel u tifla qed jie[du l-va//in me[tie; i]da ferm i]jed miljuni qed jitilfu [ajjithom min[abba n-nuqqas ta’ tilqim mill-mard infettiv. Qalet ukoll li l-kura tas-sa[[a fl-Ewropa hi wa[da avvanzata u fl-Unjoni Ewropea hawn l-inqas rata ta’ mortalità fost it-tfal fid-dinja. Sar ukoll intervent minna[a tad-Direttri/i Re;jonali tal-Uffi//ju Ewropew talWHO, Zsuzsanna Jakab, li qalet kif fl-Ewropa nqerdet ilmarda tal-Polio i]da l-[idma g[andha tkun biex sas-sena 2015 jinqerdu wkoll irRubella u l-{o]ba. Jakab tkellmet ukoll fuq l-effetti []iena tal-alko[ol, it-tabakk u l-obe]ità fost it-tfal.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ Settembru, 2012
Sport 31 ILLUM FID-8.45 P.M. ITALJA V MALTA F’MODENA
Ghedin u Prandelli mistennija jag[mlu tibdil Wara l-wirja di]appuntanti li ta t-tim nazzjonali Taljan flewwel log[ba minn Grupp B ta’ kwalifikazzjoni g[atTazza tad-Dinja tal-2014 fiddraw 2-2 kontra l-Bulgarija, il-kow/ Taljan Cesare Prandelli qed jittama li jikseb reb[a konvin/enti kontra Malta f’Modena llejla. Illog[ba se tintlag[ab f’dan listadium b[ala sostenn lejn ilfamilji li sofrew mit-terremot li sar f’Reggio Emilia u li [afna minnhom g[adhom jg[ixu fil-kampijiet vi/in listadium. Malta b[alissa tinsab fla[[ar post tal-grupp b’telfa minima kontra l-Armenja waqt li ]-]ew; timijiet l-o[ra fil-grupp, ir-Repubblika ?eka u d-Danimarka wkoll g[andhom punt kull wie[ed fi draw ming[ajr goals. Flewwel post b’hekk b’sorpri]a hemm l-Armenja bir-reb[a fuq Malta. Din it-telfa farrket it-tamiet kollha tat-tim Malti li jibda fuq nota po]ittiva sabiex b’hekk it-tim Malti g[adu jistenna l-ewwel reb[a f’kompetizzjoni mit-Tazza tad-Dinja sa mir-reb[a 1-0 kontra l-Estonja f’Mejju tal1993. Il-kow/ ta’ Malta t-Taljan Pietro Ghedin, li se jkun qed jilg[ab kontra pajji]u, stqarr li t-tim Malti lag[ab log[ba
a//ettabbli imma patta qares g[al ]ball li g[amel filpartita. Ghedin li ]amm listess 18-il plejer li kellu fliskwadra kontra l-Armenja, mistenni li jag[mel xi tibdil fil-midfield, fejn it-tim l-aktar li deher ibati kontra lArmenja. Dan jista’ jfisser bidu mill-ewwel g[allmidfielder Ryan Fenech b’Cohen u Sciberras jistg[u jibdew fuq il-bank. Id-difensur ta’ US Latina Andrei Agius li kellu log[ba mill-aqwa kontra l-Armenja, qal li qed jistenna bil-[erqa li jilg[ab din il-partita kontra lItalja. “Din g[andha tkun lakbar logb[a fil-karriera tieg[i,” qal il-plejer ta’ 26 sena. “Qed nistenna bil-[erqa din il-log[ba g[aliex naf li se nkun qed nilg[ab kontra wie[ed mill-aqwa timijiet fiddinja. Irridu nkunu o;;ettivi dwar il-miri tag[na g[al din il-log[ba u kollha nafu g[al xiex de[lin”. Il-kow/ Taljan Cesare Prandelli kkritika l-wirja tattim tieg[u f’Sofia fejn iddeskriviha b[ala ‘insuffi/jenti’. “Dan juri li tista’ tinsa dak li tkun tg[allimt. Lg[abna wisq blalen fit-tul,” qal Prandelli. “Irridu mmorru lura g[ax-xog[ol li konna qed inpo;;u fil-prattika sa xahrejn ilu.”
Pietro Ghedin jiddiskuti ma’ Andrei Agius xi jrid minnu kontra l-Italja
Prandelli mistenni jirritorna lura g[as-sistema preferuta minnu, dik ta’ 4-3-1-2 li tant marret tajjeb fil-Euro 2012. Id-de/i]joni jidher li kienet sfurzata minn injury ta’ Daniele De Rossi fil-log[ba kontra l-Bulgarija waqt li ddifensur /entrali Angelo Ogbonna wkoll jista’ jag[mel spazju g[al Federico Peluso jew Mattia Cassini biex jipprote;i aktar lil Buffon
quddiem il-[effa tal-captain Malti Michael Mifsud. L-attakkant Pablo Osvaldo li fin-nuqqas ta’ Mario Balotelli u Antonio Cassano kompla juri l-forma tajba tieg[u dan l-ista;un meta skorja ]-]ew; goals kontra lBulgarija, ukoll hu /ert li se jibda mill-bidu flimkien ma’ Mattia Destro u warajhom jilg[ab Alessandro Diamantini.
TAZZA TAD-DINJA 2014
L-Ungerija jfittxu konferma u jiddebuttaw Spanja Il-programm TAZZA TAD-DINJA Grupp A Serbja v Wales Bel;ju v Kroazja Skozja v Ma/edonja
Grupp B
Bulgarija v Armenja Italja v Malta
Grupp C
}vezja v Kazakhstan Awstrija v :ermanja
Grupp D
Rumanija v Andorra Turkija v Estonja Ungerija v Olanda
Grupp E
?ipru v I]landa Norve;ja v Slovenja }vizzera v Albanija
Grupp F
I]rael v Russja Irlanda ta’ F. v Lussemburgu Portugall v Azerbaijan
Grupp G
Bosnija v Latvja Slovakkja v Liechtenstein Gre/ja v Litwanja
Grupp H
San Marino v Montenegro Polonja v Moldova Ingilterra v Ukrajna
Grupp I
Georgia v Spanja Franza v Belarus
Amerika t’Isfel
?ile v Kolombja Urugwaj v Ekwador Paragwaj v Venezwela Peru v Ar;entina
ASJA
Uzbekistan v Korea t’Isfel Libanu v Iran :appun v Iraq :ordan v Awstralja
L-Ungerija llum jistg[u jiskopru jekk it-tim hux verament qed juri sinjali li qed jirpilja jew inkella jekk din kinitx log[ba wa[da. Dan jistg[u jikkonfermawh meta jiltaqg[u kontra l-Olanda f’wa[da mill-[afna partiti ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja 2014. It-tielet post miksub filkampjonat tad-dinja U#20 flE;ittu tliet snin ilu indika li fit-tim Ungeri] hemm talent ]ag[]ug[. Il-prestazzjonijiet ri/enti fit-tim tal-kbar immexxi minn Balasz Dzsudzsak u l-attakkant Adam Szalai urew sinjali promettenti. Reb[a fuq lOlanda li reb[u 4-0 l-a[[ar darba li ]aru Budapest filkwalifiki tal-Euro 2012 turi li l-Ungeri]i verament g[andhom /ans realistiklu li jisfidaw almenu g[at-tieni post fil-grupp. L-Awstrija u l-Bel;ju li b[all-Ungerija qed jippruvaw itemmu snin twal fl-e]ilju internazzjonali, ukoll g[andhom partiti f’darhom. L-Awstrija se jippruvaw itemmu serje ta’ seba’ telfiet kosnekuttivi kontra l-;irien :ermanja waqt li l-Bel;ju jilqa’ lill-Kroazja, tim li [afna drabi wasal fejn ma kienx
mistenni jasal. Spanja se jibdew jiddefendu t-titlu bi vja;; twil filGeorgia waqt li Franza, ilPortugall u l-Ingilterra kollha g[andhom /ans li jispi//aw b’punti massimi wara ]ew; partiti. Spanja ilhom sentejn ma j;arrbu telfa f’partita kompetittiva internazzjonali. Sa minn meta tilef kontra lI]vizzera fl-ewwel log[ba mill-finali tat-Tazza tad-Dinja tal-2010, it-tim ta’ Vicente Del Bosque ilu 20 partita ma jitlef, sitta fit-tazza tad-Dinja, tmienja fil-kwalifiki tal-Euro 2012 u 6 o[ra fil-fa]i finali tal-Euro 2012 innifsu. Millistess grupp Franza jilqg[u lil Belarus. Jitlef lil Walcott L-Ingilterra jilag[bu kontra l-Ukrajna, tim li reb[ulu filEuro 2012. Ilbiera[ Hodgson kien sfurzat ine[[u mill-
iskwadra lil Tjheo Walcott min[abba li kellu virus. G[al din il-log[ba Hodgson di;à kien ming[ajr seba’ plejers importanti. Wara l-Moldova tilef lil John Terry li ng[aqad ma’ sie[bu Ashley Cole fillista twila ta’ plejers imwe;;g[in. Mag[hom hemm Wayne Rooney, Andy
U#21
Telfa g[all-Italja L-Italja li di;à kkwalifikaw g[all-play-offs tal-Kampjonat Ewropew U#21 g[alqu limpenji b’wirja ferm negattiva fil-grupp ta’ kwalifikazzjoni u sfaw meg[luba 4-2 f’darhom minkejja li l-Irlanda spi//aw b’disa’ plejers. Murray feta[ l-iskor fit-23 minuta imma fil-35 minuta Caldirola kiseb id-draw. }ew; minuti wara tke//a Williams g[al foul fuq Immobile imma l-istess plejer falla l-penalty. Wara l-mistrie[ f’]ew; minuti l-Irlandi]i skorjaw darbtejn minn Doran u Henderson fis-57 u 58 minuta. E]att wara t-tielet gowl [a nnar il-;eneratur ta’ wie[ed mill-floodlights u mar id-dawl kollu. Wara 20 minuta llog[ob tkompla u re;a’ kien Doran li g[amilhom 4-1. Imma minuta wara tke//a wkoll Forde g[all-Irlandi]i g[at-tieni karta safra. Tliet minuti mit-tmiem re;a’ mar id-dawl u mbag[ad El Shaarawy naqqas l-iskor g[all-Italja.
Roy Hodgson tilef ukoll lil Walcott
Ri]ultati
Carroll , Gareth Barry, Ashley Young u Scott Parker. Min[abba dan kollu Hodgson sejja[ fl-iskwadra g[allewwel darba lil Raheem Sterling ta’ Liverpool u Adam Lallan ta’ Southampton flimkien mal-midfielder ta’ Tottenham Kave Livermore. Se tkun l-ewwel log[ba kompetittiva g[al Hodgson f’Wembley li issa ilu tmien partiti ma jitlef. L-Ingli]i reb[u l-erba’ konfornti bejn i]-]ew; timijiet, inklu] la[[ar wa[da f’:unju. Il-Portugall ta’ Cristiano Ronaldo se jkun qed jilqa’ lill-Azerbaijan.
Belarus v San Marino 1-0 Bosnja v :ermanja 4-4 Gre/ja v ?ipru 1-0 Litwanja v Finlandja 1-3 }vezja v Ukrajna 2-1 Rep. ?eka v Wales 5-0 Montenegro v Armenja 0-0 Danimarka v Irlanda ta’ F. 3-0 Serbja v Ma/edonja 5-1 Spanja v Kroazja 6-0 }vizzera v Estonja 3-0 Polonja v Portugall 0-0 Russja v Moldova 2-2 Ungerija v Liechtenstein 2-0 Italja v Irlanda 2-4 Bel;ju v I]landa 5-0 Ingilterra v Norve;ja 1-0 Latvja v Rumanija 0-4 Slovakja v Kazakhstan 6-0 Awstrija v Skozja 3-2 Lussemburgu v Bulgarija 1-3
Euro U#21