www.mychoice.pn
Numru 13,231
€0.55
Il-:img[a, 14 ta’ Settembru, 2012
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi irringrazzja mill-qalb lill-;enituri li jrabbu lil uliedhom b’tant g[o]]a u m[abba u appellalhom ikomplu jag[mlu sagrifi//ji kbar g[all-ulied g[aliex il-Partit Nazzjonalista se jkompli jappo;;jahom (Ritratt> Joseph Galea)
Biddilna l-mod kif it-tfal jitg[allmu bl-aqwa edukazzjoni g[al kul[add Il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi sostna li biddilna l-mod kif it-tfal jitg[allmu billi qed nag[tu l-aqwa edukazzjoni g[al kul[add. Meta kien qieg[ed jie[u sehem f’diskussjoni mat-tfal Fuq il-Fosos talFurjana b[ala parti mill-attivitajiet tal-
Partit Nazzjonalista li qed ifakkru lkisba tal-Indipendenza, il-Prim Ministru qal li l-Gvern g[aqqad liskejjel kollha flimkien ma/-/entru u mal-bqija tad-dinja b’kompjuter blinternet f’kull klassi. Hu sostna li bilkompjuter fil-klassi, l-aqwa edukazzjoni qed ting[ata lit-tfal kollha.
Il-Gvern qed jibni skola ;dida kull sena waqt li l-g[alliema huma talaqwa livell propju g[ax it-tfal jixirqilhom l-aqwa. Hu esprima ringrazzjament lill-;enituri li jrabbu lil uliedhom b’tant sagrifi//ji. Ta’ dan ilGvern hu rikonoxxenti, sostna Lawrence Gonzi, li qal li t-tfal huma l-
MLP
Skeda ;dida
L-Awditur tal-MEPA jibqa’ jsostni li l-permess lid-Deputat Laburista Roderick Galdes qatt ma messu n[are;
Skeda ;dida ta’ Net TV u Radio 101 b’ varjetà kbira ta’ programmi
Ara pa;na 2
Ara pa;na 3
isba[ rigal li jista’ jing[ata lillbniedem u huma l-g[axqa tal-;enituri g[aliex jimlew il-[ajja bil-fer[. Lawrence Gonzi qal li hu tajjeb li lfesti tal-Indipendenza jinfet[u mit-tfal g[aliex l-Indipendenza hi l-awtur talkarriera tal-poplu. g[al pa;na 5
IN-NAZZJON Il-:img[a, 14 ta’ Settembru, 2012
Lokali 5
It-tfal jixirqilhom l-a[jar minn pa;na 1
Hu sostna li l-Gvern hu mpenjat li jibqa’ jag[mel dak kollu possibbli biex it-tfal ikomplu jtejbu l-kwalitajiet tag[hom. Mistoqsi dwar l-akwarju li se jinfeta[ fil-Qawra u l-waterpark f’Bu;ibba, ilPrim Ministru qal li l-Gvern se jifta[ waterpark f’G[awdex u fin-na[a t’isfel ta’ Malta. Dwar l-akwarju, li se jsir millprivat b’fondi tal-Unjoni Ewropa, ilPrim Ministru qal li dan g[andu jkun ta’ tag[lim g[at-tfal biex ikabbru lkuxjenza ambjentali dwar il-ba[ar. B’dawn il-pro;etti, Bu;ibba se tkun imsebb[a. F’din il-le;islatura l-Gvern feta[ ukoll [afna spazji li ng[ataw lura lillfamilji biex dawn jitgawdew, sostna Lawrence Gonzi, li semma diversi pro;etti fosthom Pjazza San :or;, TasSliema, Pembroke u Marsaxlokk. F’Pembroke hemm ukoll bandli g[al tfal b’di]abbiltà waqt li f’Wied il-G[ajn qed isir l-akbar park li se jkun hawn f’Malta. It-tfal staqsew lill-Prim Mnistru dwar il-mod kif jittie[du d-de/i]jonijiet filKabinet tal-Ministri u dwar il-karriera politika tieg[u fejn il-Prim Ministru spjega lit-tfal kemm il-politika hi g[odda tajba [afna biex il-bniedem iwettaq il-;id. Il-Prim Ministru semma wkoll il-kri]i tal-poplu Libjan u qal li dawk idde/i]jonijiet huma l-aktar iebsa li kellu jie[u. B’mod partikulari l-Prim Ministru semma l-wasla ta]-]ew; ajruplani talgwerra Libjani li kienu talbu protezzjoni f’Malta. Lawrence Gonzi wie;eb mistoqsija dwar il-kariga ta’ Prim Ministru u qal li hu privile;; spe/jali li jkun Prim Ministru u din il-kariga ;;ib
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi, li fid-djalogu mat-tfal kien akkumpanjat mis-Sinjura Gonzi, fisser kif it-tfal huma l-isba[ rigal li jista’ jing[ata lill-bniedem u kif it-tfal jimlewlna [ajjitna bil-fer[ (Ritratti> Joseph Galea)
responsabbiltajiet kbar mag[ha. Wie;eb ukoll mistoqsijiet online fuq is-sit www.mychoice.pn fejn tkellem dwar it-trobbija tal-familja tieg[u u dwar il-[idma kollettiva li jwettqu l-Ministri flimkien. Dwar l-IT, il-Prim Ministru qal li t-tfal Maltin j[addmuhom i]jed mill-;enituri. Dan hu ri]ultat talinvestiment li wettaq il-gvern, sostna lPrim Ministru, li wieg[ed li l-Gvern se jibqa’ impenjat li jsa[[a[ l-investiment f’dan is-settur. Mistoqsi dwar il-kuntatt li hu jkollu bl-email, il-Prim Ministru qal li hu jwie;eb l-emails personalment u jemmen li l-emails hu mezz modern kif il-polti/i j]ommu kuntatt man-nies. Lawrence Gonzi semma l-g[ajnuna u lappo;; li jsib fil-[idma tieg[u u qal li
G[aqqadna l-iskejjel kollha flimkien ma/-/entru u mal-bqija tad-dinja bil-kompjuters bl-internet f’kull klassi u li b’dan il-mod qed ting[ata l-aqwa edukazzjoni g[al uliedna
din ti;i minn setturi differenti. Dwar jekk ipo;;ix il-familja qabel ilpajji], il-Prim Ministru qal li l-familja hi l-aktar prezzju]a i]da meta l-familja titpo;;a l-ewwel, anki l-pajji] ikun qed jing[ata l-aqwa prijorità. Dan jintwera bl-investiment fl-ambjent, fledukazzjoni, fix-xog[ol u fis-sa[[a, sostna l-Prim Ministru, li kompla li g[alhekk il-familja u l-pajji] ji;u t-tnejn l-ewwel. Lit-tfal nixtiqilhom futur bl-orizzonti kollha miftu[in g[alihom u li nag[tuhom kollox biex fil-futur ma ji;u b]onn [add, sostna l-Prim Ministru, li kien mistoqsi dwar l-Arriva fejn qal li rriforma fit-trasport pubbliku ;abet bidla ambjentali g[aliex it-trasport pubbliku llum hu mag[mul minn karozzi ;odda. Ta’ ispirazzjoni g[all-Prim Ministru, spjega lit-tfal, kienu dawk il-politi/i li qara l-bijografiji tag[hom u li minnhom tg[allem li min ja[dem fil-politika jista’ jag[mel [afna ;id fil-pajji]. B[ala politiku li influwenzah, il-Prim Ministru semma lill-President Amerikan Kennedy b[ala politiku barrani u semma wkoll lill-
Avukat Manwel Bonnici b[ala politiku Malti li wkoll ispirah u influwenzah filkarriera tieg[u. G[all-mistoqsija dwar il-pro;etti taledukazzjoni, il-Ministru tal-Edukazzjoni Dolores Crsitina qalet li l-Gvern qed jag[ti ambjent tajjeb [afna u isba[ lillistudenti. Hi semmiet l-investiment talGvern u qalet li l-akbar pro;ett hu li listudenti jing[ataw pre]ent u futur sabi[. It-tfal staqsew ukoll lill-Prim Ministru dwar l-annimali, il-[in liberu, ittelevi]joni, il-passatempi, kif iltaqa’ ma’ martu Kate, it-tfulija tieg[u u t-teatru u l-kant. Dwar dan, il-Prim Ministru semma l-boro] ta’ studju li l-Gvern qed jag[ti lill-istudenti li jkunu jridu jispe/jalizzaw. Dalwaqt se tkun inawgurata wkoll akkademja tal-arti li se tifta[ opportunitajiet ;odda f’dan issettur, li permezz tieg[u se jin[oloq settur ekonomiku ;did fil-pajji], sostna l-Prim Ministru. Lawrence Gonzi qal ukoll li jekk hemm tfal li jridu jag[mlulu mistoqsijiet jistg[u jibag[tulu email u hu jwe;ibhom personalment.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 14 ta’ Settembru, 2012
2 Lokali
Libell kontra Joe Grima dwar kummenti fuq Facebook Richard Cachia Caruana ppre]enta kaw]a ta’ libell g[ad-danni kontra l-eks Ministru Laburista Joe Grima wara li [assu malafamat bil-kummenti li hu kiteb dwaru fuq Facebook fit-30 ta’ Awwissu li g[adda. Permezz tal-Avukat Joe Zammit Maempel, Richard Cachia Caruana qal li dak li qal Joe Grima fuqu – li hu g[andu villa fil-Belt Valletta bil-“pool” u li tinsab g[allbejg[ bi prezz ta’ €5 miljun – huma allegazzjonijiet foloz.
Cachia Caruana qal li dak li qal fuqu Joe Grima sar biss bi skop li jtellfu jew inaqqaslu r-reputazzjoni tieg[u. L-eks Ministru Laburista anke ]effen fin-nofs persuni o[ra fil-konfront ta’ Cachia Caruana b’allegazzjonijiet libellu]i fejn anke qal kliem di]pre;;attiv u personali fil-konfront tieg[u. Richard Cachia qed jitlob lill-Qorti tal-Ma;istrati biex tillikwida s-somma favur tieg[u skont il-li;i tal-istampa.
It-Temp
UV INDEX
9
IT-TEMP> pjuttost imsa[[ab b’[albiet tax-xita li jistg[u jkunu bir-rag[ad g[all-ewwel u jsir ftit imsa[[ab b’[albiet tax-xita i]olati VI}IBBILTÀ> tajba minbarra fix-xita IR-RI{: ftit qawwi mill-Punent BA{AR> moderat g[al qawwi IMBATT> baxx mill-Majjistral TEMPERATURA: l-og[la 27˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 70.5 mm IX-XEMX> titla’ fis-06.43 u tin]el fit-19.13
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
IL-:IMG{A L-og[la 26˚C L-inqas 17˚C
IS-SIBT L-og[la 26˚C L-inqas 19˚C
IL-{ADD L-og[la 26˚C L-inqas 19˚C
IT-TNEJN L-og[la 28˚C L-inqas 19˚C
IT-TLIETA L-og[la 28˚C L-inqas 19˚C
UV
UV
UV
UV
UV
7
7
7
7
7
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienu> Malta 29˚C xemxi, Al;eri 22˚C imsa[[ab, Amsterdam 15˚C imsa[[ab, Ateni 28˚C xemxi, Lisbona 28˚C xemxi, Berlin 17˚C imsa[[ab, Brussell 15˚C imsa[[ab, il-Kajr 30˚C ftit imsa[[ab, Dublin 16˚C imsa[[ab, Kopen[agen 15˚C ftit imsa[[ab, Frankfurt 17˚C ftit imsa[[ab, Milan 22˚C xemxi, Istanbul 24˚C xemxi, Londra 17˚C ftit imsa[[abi, Madrid 24˚C xemxi, Moska 23˚C imsa[[ab, Pari;i 19˚C imsa[[ab, Bar/ellona 29˚C ftit imsa[[ab, Ruma 22˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 30˚C xemxi, Tripli 37˚C imsa[[ab, Tune] 22˚C xita, Vjenna 11˚C imsa[[ab, Zurich 13˚C imsa[[ab, Munich 12˚C ftit imsa[[ab, Stokkolma 15˚C ftit imsa[[ab, St. Petruburgu 15˚C imsa[[ab.
L-Awditur tal-MEPA jibqa’ jsostni li l-permess qatt ma messu n[are; minn Kenneth Xuereb
L-Awditur tal-MEPA, Joe Falzon, jibqa’ jsostni lpo]izzjoni li g[amilha /ara f’rapport li kien ]velat ftit taljiem ilu u li juri li permess li n[are; fl-2009 lid-Deputat Laburista Roderick Galdes biex jifta[ uffi//ju elettorali fi blokk ta’ appartamenti f’{al Qormi jmur kontra l-policies tal-MEPA. Mhux talli hekk, i]da talli skont l-Awditur, dan ilpermess qatt ma messu n[are;. Meta IN-NAZZJON staqsa lid-Deputat Laburista dwar dak li qal l-awditur talMEPA, id-Deputat Laburista qal li l-Awditur ikkwota lpolicies tal-MEPA b’mod ]baljat g[ax skont hu, ilpolicy tirrigwarda uffi//ji kummercjali u l-uffi//ju talkostitwenza tieg[u mhux ta’ natura kummer/jali. Roderick Galdes kien bag[at ukoll ritratti tal-uffi//ju in kwistjoni kif jidher minn barra u minn ;ewwa. I]da l-Awditur Joe Falzon, li tkellem ma’ dan il-;urnal, qal li l-policies ma jid[lux fin-natura tal-uffi//ju, i]da flimpatt li dan jo[loq fl-in[awi.
Id-Deputat Laburista Roderick Galdes
Fi kliem ie[or, m’hemmx distinzjoni bejn uffi//ju ta’ avukat, perit jew kwalunkwe professjonist ie[or li jiltaqa’ ma’ klijenti u uffi//ju ta’ deputat li fih jiltaqa’ malkostitwenti. “Jien ma nara l-ebda differenza bejn uffi//ju ta’ natura kummer/jali u uffi//ju ta’ xi tip ie[or. La ji;u n-nies, l-effett hu l-istess.” qal Falzon. “Ir-ra;uni g[aliex
Jekk l-uffi//ju hux ta’ avukat jew nutar li qed jara l-klijenti, jew ta’ deputati li qed jaraw il-kostitwenti, ma jag[milx differenza fl-effett li uffi//ju b[al dan i[alli fl-in[awi”
permessi b[al dawn ma jing[atawx hi min[abba linkonvenjent li jo[olqu – nies de[lin u [er;in, nuqqas ta’ sigurtà g[ax [add ma jaf min huma. Issa jekk dan hux uffi//ju ta’ avukat jew nutar jew ta’ deputat li fih jara nnies, jien ma nara ebda differenza fl-effett li dan luffi//ju jista’ jkollu.” G[aldaqstant, Joe Falzon qal li hu jibqa’ jsostni dak li kien qal fir-rapport ori;inali tieg[u. Iktar kmieni din il;img[a, IN-NAZZJON bag[at tliet mistoqsijiet lidDeputat Laburista Roderick Galdes li min-na[a tieg[u naqas milli jwe;ibhom. Staqsejna lil Galdes jekk i[ossx li g[andu jirri]enja min[abba l-kunflitt ta’ interess li g[andu b[ala kelliem Laburista g[allIppjanar u l-I]vilupp u b[ala membru tal-Bord tal-MEPA. Staqsejna wkoll jekk kienx avvi/inat mil-leader Laburista Joseph Muscat u jekk dan [ax xi passi fil-konfront tieg[u. Mistoqsija o[ra kienet g[aliex l-applikazzjoni g[all-ftu[ taluffi//ju tieg[u, saret f’isem il-mara tieg[u u mhux f’ismu. Roderick Galdes ma wie;eb g[all-ebda wa[da minn dawn il-mistoqsijiet. Minbarra li hu membru filBord tal-MEPA f’isem ilMalta Labour Party u kelliem g[all-Ippjanar u l-Izvilupp tal-MLP, Roderick Galdes hu wkoll impjegat tal-istess MEPA.
B[al-lum 25 sena
L
m240,000 miljun kien jammonta ddejn im[olli mill-Gvern So/jalista fi tmiem l-amministarzzjoni tieg[u. Filwaqt li ]vela dan f’konferenza politika fisSannat G[awdex, il-Prim Ministru Eddie Fenech Adami qal li dan hu f’liema stat [a f’idejh il-pajji] il-Gvern ;did Malti. Minbarra dawn il-problemi l-pajji] kellu problemi o[ra b[al dawk relatati mas-suq turistiku kif ukoll l-eluf ta’ impjiegi illegali. Il-Prim Ministru qal li l-Gvern kellu quddiemu [idma kbira bba]ata fuq ilprin/ipji li l-Partit Nazzjonalista ;;ieled g[alihom g[al 16-il sena s[a[ biex titwitta l-g[ajta ta’ xog[ol, ;ustizzja u libertà. Il-li;i tal-[addiema aw]iljarji saret biex il-[addiema impjegati illegalment qabel lelezzjoni mis-So/jalisti ma jing[atawx sensja kif kienu qed ixewxu l-istess So/jalisti. Malli beda jin[ass l-effett po]ittiv ta’ din il-li;i, l-avversarji politi/i tal-Gvern ippruvaw jie[du l-mertu. IlMinistru Ugo Mifsud Bonnici qal li lGvern Malti kien se jkompli ja[dem biex fil-pajji] ikun hawn xog[ol g[al kul[add.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 14 ta’ Settembru, 2012
Lokali 3
Programmi ;odda fuq Net TV u Radio 101 L-iskeda l-;dida ta’ Net TV g[all-[arifa toffri varjetà kbira ta’ programmi li jinkludu drama, diskussjoni, sport, programmi satiri/i, quiz show u [afna aktar. Il-pre]entazzjoni tal-iskeda l;dida saret fi Trattoria Vetri, f’Tal-Pietà. Fl-istess avveniment ;ew pre]entati wkoll il-programmi l-;odda ta’ Radio 101. Etienne Mallia, Sales and Marketing Executive talkumpanija, spjega x’se toffri liskeda l-;dida li se tibda mitTnejn 24 ta’ Settembru li gej.Waqt il-pre]entazzjoni talprogrammi li se joffru Net TV u Radio 101 il-Kap E]ekuttiv ta’ Media Link Communications Paul Borg Olivier sostna li l-istazzjon se jibqa’ impenjat li joffri l-aqwa prodott lit-telespettaturi. Il-programmi se jibdew minn nofsinhar bi produzzjoni kompletament ;dida li se t[allat flimkien id-diskussjoni, ;rajjiet kurrenti u dak kollu li jkunu qed jitkellmu fuqu n-nies id-dar f’dak il-[in tal-;urnata. Il-programm .net hu
ppre]entat minn Hector Bruno u Louise Tedesco. Imbaghad kuljum mit-Tnejn sal-:img[a hemm programmi varji li jibdew fis-2 p.m. U wara, jibdew il-programmi tattfal li din is-sena se jkomplu jissa[[u. ‘Malta Leljla’ se j]omm lappuntament tieg[u, bi pre]entazzjoni ta’ Stephanie Spiteri. Programm ;did hu lquiz show ‘Bozza tal-Mija’ li se jkun ippre]entat minn Ron u Josef Bonello. Wara, jirritorna l-programm satiriku ‘Lift’. Filg[axija huma diversi lprogrammi fejn tispikka ddrama. Il-{add ‘Deja Vu’, itTnejn il-produzzjoni l-;dida ‘Eklissi’, u l-Erbgha ‘Simpati/i’. Programmi o[ra huma ‘Mieghek’ il-:imgha filg[axija u ‘Iswed fuq lAbjad’ li se jibqa’ jixxandar lErbg[a. It-Tnejn filg[axija ‘Newsroom’, it-Tlieta programm ;did ta’ diskussjoni politika bl-isem ‘L-Istampa Kollha’, u l-{amis ‘Anali]i talA[bar’ segwit minn programm ie[or ;did ‘4 b’Wie[ed’.
Ron flimkien ma’ Louise Tedesco, ]ew; pre]entaturi tant popolari fuq Net TV. Jidhru wkoll Mark Spiteri Lucas u Charmaine Parnis. (Ritratt> Michael Ellul)
Is-Sibt jirritorna l-programm ‘Sas-Sitta’ filwaqt li fit-8 p.m.
se jibda jixxandar programm ;did ta’ varjetà bl-isem ‘Mezè’. Ma jonqsux ukoll programmi sportivi b[al ‘Replay’, ‘SportsExtra’, ‘Trott u Galopp’ u l-programm ;did ‘L-Istorja tal-Futbol Malti’. G[ad dilettanti talkarozzi,’Wheelspin’ u ‘RPM’. Diskussjoni interessanti se tkun dik tal-{add filg[axija blisem ‘Networks’ immirata g[a]-]g[a]ag[. Radio 101 ukoll g[andu
programmi ;odda, fejn jispikka l-breakfast show il-;did ma’ Toni u Ron. Barra dan, se jibqa’ jixxandar il-programm ta’ Martin Sapiano kuljum wara nofsinhar, ‘Hitsteria’ fit-3 p.m. u ‘Newsdesk’ ma’ Antoine Borg fil-5 p.m. Dan apparti l-programmi ta’ mu]ika varjata, inklu] dawk fi tmiem il-;img[a. Dwar dawn l-iskedi l-;odda dan il-;urnal [a l-kummenti ta’ Louiselle Vassallo, Media Manager ta’ Media Link Communications, li qalet li
kemm fuq Net TV kif ukoll fuq Radio 101 se jkunu pre]entati programmi mill-aqwa, aktar u aktar min[abba l-fatt li din se tkun sena importanti g[allkumpanija. Dan kollu, sostniet Louiselle Vassallo, hu sforz ta’ tim kbir ta’ pre]entaturi u bosta persuni li ja[dmu minn wara l-kwinti u fil-parti teknika. Hi spjegat ukoll li din is-sena saret enfasi akbar fuq programmi ta’ diskussjoni, laktar fejn jid[lu ;rajjiet kurrenti u politika.
IN-NAZZJON II-:img[a, 14 ta’ Settembru, 2012
4 Lokali
Settembru mistenni wkoll ikun rekord g[at-turi]mu minn Rebecca Borg
Wara r-rekord fit-turisti f’Lulju u Awwissu anke g[as-sidien tal-lukandi, lindikazzjonijiet huma li xxahar ta’ Settembru wkoll mistenni li jkun xahar rekord g[al-lukandi f’dak li g[andu x’jaqsam ma/-/ifri tat-turisti allo;;jati f’akkomodazzjoni turistika. Tony Zahra, il-President tal-Assocjazzjoni talLukandi u r-Ristoranti (MHRA), qal dan meta lbiera[ l-Asso/jazzjoni [abbret ri]ultati po]ittivi li rre;istraw is-sidien fit-tieni kwart ta’ din is-sena. Dan l-ist[arrig isir b’mod regolari g[all-MHRA midDeloitte u l-Bank of Valletta. Minn dawn ir-ri]ultati jirri]ulta li meta mqabbel mal-istess perjodu tas-sena li g[addiet, it-tieni kwart tas-sena, kien hemm ]idiet fit-turisti li ;ew Malta u qag[du fil-lukandi, ]idiet fin-nefqa tag[hom u anke fl-iljieli. Bejn April u Lulju, kif jirri]ulta wkoll mir-ri]ultati ppubblikati, kien hemm
]idiet fit-turisti li qag[du fil-lukandi tat-tielet u l[ames stilel, i]da naqsu dawk li qag[du f’lukandi f’erba’ stilel. Tony Zahra qal li mi]]ieda fin-nefqa tat-turisti f’Malta jkun hawn investiment kbir f’pajji]na. Hu fa[[ar il-kooperazzjoni talAjruport Internazzjonali ta’ Malta, l-Air Malta u talMinistru tat-Turizmu Mario de Marco. Tony Zahra fisser li ssostenibbiltà tal-industrija tal-lukandi g[andha tkun indirizzata minn kull min hu involut biex tkun evitata kri]i fi ]mien erba’ jew [ames snin o[ra, u jekk ma titte[idx azzjoni millewwel, kompla jg[id Zahra, din l-industrija ma jkolliex bi]]ejjed flus biex tkompli tinvesti. T[abbar ukoll li l-Laqg[a :enerali Annwali talMHRA se ssir fit-23 ta’ Novembru u li g[aliha g[all-ewwel darba f’pajji]na se jkun hawn rappre]entanti minn linji talajru internazzjonali.
Is-servizzi offruti mill-Klabbs 3-16 jing[ataw b’mod g[aqli u kumplimetarju li ma ji[ux post irrwol tal-familja i]da jkun kumplimentarju g[alih (Ritratt> Michael Ellul)
Su//ess g[all-Klabbs 3-16 Is-sistema edukattiva ta’ pajji]na qed tkompli tag[ti lfrott u dan ikompli ji;i kkonfermat minn Rapport talForum Ekonomiku Dinji li juri li s-sistema edukattiva f’Malta kienet klassifikata mal-aqwa g[axra fid-Dinja. Dan sostnih il-Prim Ministru Lawrence Gonzi meta, akkumpanjat millMinistru tal-Edukazzjoni u xXog[ol, Dolores Cristina, ilbiera[ ]ar il-Klabb 3-16 fliskola Primarja ta’ San :wann li jilqa’ tfal ta’ bejn it-tliet snin u s-16-il sena wara l-[in tal-iskola u anke fil-;ranet tas-sajf biex il;enituri jkunu jistg[u j[allu t-tfal tag[hom f’ambjent sigur. Il-Prim Ministru semma kif il-Gvern se jkompli ja[dem biex joffri varjetà ta’ servizzi g[at-tfal skont il-b]onnijiet tag[hom u anke tal-;enituri. B[alissa hawn tmien /entri tal-Klabb 3-16 u x-xahar li
Mat-tmien /entri tal-Klabb 3-16, ix-xahar li ;ej se jinfet[u g[axar /entri ;odda u f’Jannar 11-il /entru ie[or biex madwar Malta u G[awdex sal-bidu tas-sena d-die[la jkun hawn 29 /entru ;ej se jinfet[u g[axar /entri ;odda u f’Jannar jinfet[u 11il /entru ie[or biex b’hekk madwar Malta u G[awdex sal-bidu tas-sena d-die[la jkun hawn 29 /entru. Fil-lokalijiet fejn m’hemmx /entri minn dawn, se jibda jkun hemm servizz spe/jalizzat ta’ trasport lejn lokalità fejn hemm wie[ed minn dawn il-klabbs. Il-lista ta’ stennija biex wie[ed jid[ol f’wie[ed minn dawn il-klabbs hi turija ta’ su//ess straordinarju li qed jag[mlu dawn il-klabbs. Matul il-;ranet tax-xitwa, il-klabb 3-16 jifta[ mis-2.30 p.m. sas-6 p.m. u fis-sajf
jifta[ mis-7.15 a.m. sal-5 p.m. biex jag[ti flessibbiltà lill;enituri li jie[du t-tfal tag[hom hemm g[all-kumdità tag[hom. Din is-sistema ta;;usta g[all-kumdità tal;enituri. Il-Prim Ministru semma wkoll kif se tinbena kindergarten fil-grawnds ta’ vi/in liskola ta’ San :wann u anke Child Care Centre. Il-Ministru Dolores Cristina semmiet kif dawn is-servizzi li jkunu offruti minn dawn i//entri jing[ataw b’mod g[aqli u kumplimetarju li ma ji[ux post ir-rwol tal-familja i]da jkun kumplimentarju g[alih.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 14 ta’ Settembru, 2012
6 Intervista
Politika b’vi]joni u bi kreattività minn Gabriel Ellul
Il-politika toffrilek l-opportunità biex, b’attitudni kreattiva, twettaq il-vi]joni tieg[ek g[all-;id ta’ dawk ta’ madwarek. Hekk sostna s-Sindku tas-Swieqi u kandidat talPartit Nazzjonalista, Noel Muscat. F’intervista ma’ dan il-;urnal, Noel Muscat tkellem iktar dwaru nnifsu, dwar l-involviment tieg[u filpolitika u dwar il-[idma li jixtieq jag[mel jekk ikun elett.
Is-Sindku tas-Swieqi Noel Muscat i[ares lejn il-politiku b[ala vi]jonarju tal-futur li dejjem irid i[ares ’il quddiem (Ritratt> Michael Ellul)
Xi tfisser g[alik il-politika^ Il-politika qieg[da hemm biex isservi. I]da ma tistax isservi billi tisma’ biss. Il-
Xi tg[idli dwarek^
G[andi 54 sena u trabbejt {a]-}abbar. Mi]]ewwe; lil Silvana u g[andna ]ew;t itfal, Beppe u Julia. Na[dem b[ala accountant u fta[t ilkumpanija finanzjarja tieg[i fl-1991. B[ala passatemp in[obb [afna l-futbol, tant li qattajt 25 sena minn [ajti nilg[ab ma’ xi tim tal-futbol. Bdejt meta kelli 15-il sena u lg[abt mal-Melita, ma’ {a]}abbar u mat-tim ta’ Pembroke. In[obb ukoll ilfotografija, u l-ba[ar fix-xhur tas-sajf. G[aliex g[a]ilt lillPartit Nazzjonalista^ L-g[a]la kienet kwa]i wa[da awtomatika. Ili nsegwi l-politika ]mien twil, minn mindu kelli tmien snin. Dan linteress tqanqal ukoll mill-fatt li [ija f’dak i]-]mien kien deputat, ta’ 22 sena. Meta niftakar f’dak i]]mien diffi/li, meta Malta
kienet qed titmexxa minn gvern Laburista, iktar tifhem g[aliex l-g[a]la tieg[i tal-Partit Nazzjonalista kienet wa[da naturali. Niftakarni nisma’ fra]ijiet b[al “irridu li l-fabbriki jsiru tal-[addiema”,
ta’ persuni li kellhom sehem dirett fil-politika. G[alkemm ma kontx ;ejt elett fl-ewwel elezzjoni ;enerali li kkontestajt, g[a]ilt li nibqa’ nsegwi x-xena politika Maltija. Dan biex proprju din is-sena kkontestajt fl-elezzjoni tal-Kunsill Lokali tallokalità tieg[i, is-Swieqi, u ;ejt elett b[ala Sindku. Ili numru ta’ xhur na[dem f’dan ir-rwol.
fra]ijiet sbie[, i]da li kienu ferm ’il bog[od mir-realtà li konna qed ng[ixu a[na lMaltin, f’Malta ma[nuqa mil-libertà. Dan kollu nqabblu ma’ dak li jirrappre]enta l-Partit Nazzjonalista, il-partit li hu mmexxi fuq prin/ipji demokristjani u l-;ustizzja
so/jali. Hu l-partit li bilpolitika tieg[u jie[u [sieb kemm lill-kbir kif ukoll li]]g[ir. Il-Partit Nazzjonalista hu tassew dak il-partit li g[araf li l-poplu hu l-qofol tas-so/jetà – partit li dejjem [abrek g[all;id tal-Maltin, li dejjem emmen fil-libertà.
Kif bdejt l-involviment tieg[ek fil-politika^ L-involviment tieg[i filpolitika beda fl-2008, meta kkontestajt l-elezzjoni ;enerali g[all-ewwel darba fuq id-disa’ distrett elettorali. Biss, kont ili nsegwi l-;rajjiet politi/i ta’ Malta minn /kuniti, min[abba li l-familja tieg[i kellha numru
politika trid tg[inek tkun kreattiv ukoll. Il-politiku hu vi]jonarju tal-futur, dejjem irid i[ares ’il quddiem. Dak li qed ng[ixu fih illum hu frott il-politika tal-passat. Hu g[alhekk importanti li l-politiku jo[ro; b’ideat li jfasslu lill-pajji] fl-g[axar jew 15-il sena li ;ejjin. Nemmen li din hi l-isba[ parti tal-politika. Wara li jisma’ u jag[ti kas lill-poplu, il-politiku jrid jo[loq. Na[seb li dan jirrifletti wkoll il-politika tal-Partit Nazzjonalista, li dejjem [addan vi]joni li rat lil Malta ti]viluppa mal-medda ta]-]mien. U l-i]vilupp li wettaq ilPartit Nazzjonalista ma wettqux b’mod fa/li – dejjem sab oppo]izzjoni [arxa. L-MLP dejjem [oloq l-ostakli biex jitwettqu l-iktar riformi importanti li l-pajji] kellu b]onn jag[mel. Bi]]ejjed jekk insemmi l-;lieda g[addemokrazija, l-introduzzjoni tal-Kunsilli Lokali jew iss[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea.
g[al pa;na 7
IN-NAZZJON Il-:img[a, 14 ta’ Settembru, 2012
Intervista 7
Il-vi]joni tal-Partit Nazzjonalista tibqa’ ti]viluppa lil Malta minn pa;na 6
Sin/erament nemmen li lLabour Party hu mibni fuq pedament [a]in u dan kollu se ja[dem kontrih jekk ji;i biex jirba[ l-elezzjoni ;enerali. X’tikkummenta dwar il[idma tieg[ek fil-Kunsill Lokali tas-Swieqi^ Sirt Sindku proprju ftit tax-
xhur ilu imma n[ares lejn din l-esperjenza li qed ng[addi minnha b’lenti po]ittiva. Minkejja l-impenji u s-sagrifi//ji involuti f’din il-[idma, il-politika lokali tag[tik lopportunità li, b’mod dirett, tg[in lil ta’ madwarek. Qed nippruvaw inkomplu niffurmaw identità g[al din il-lokalità relattivament ;dida. Hu g[alhekk li, f’g[eluq il-;img[a li g[addiet, organizzajna festa lokali, Swieqi Fest. Bis-sehem ta’ numru ta’ artisti u mu]i/isti, ippruvajna noffru spettaklu lil dawk li attendew g[al din lattività, filwaqt li fittixna wkoll li no[olqu ambjent ideali g[all-familji. L-isport kien ukoll fil-qofol ta’ din il-festa tant li s-Sibt filg[odu organizzajna Sports Day bl-g[an li titqajjem iktar kuxjenza pubblika dwar din l-attività importanti. Iktar minn hekk, minbarra dawn l-attivitajiet, qed nippruvaw nag[mlu mis-Swieqi /entru re;jonali tal-arti, bilbini ta’ post apposta fejn ikunu esibiti opri ta’ arti misSwieqi u mill-bosta lokalitajiet tal-madwar. Dan g[andu jg[in biex ipo;;i lis-Swieqi fil-mappa kulturali ta’ pajji]na. Dan minbarra l-bini ta’ /entru /iviku ;did fil-lokal, li g[andu jipprovdi post a[jar biex il-Kunsill Lokali jkun jista’ jaqdi d-dmirijiet amministrattivi tieg[u. Int ikkontestajt l-elezzjoni ;enerali g[al darba, darbtejn. X’qed jimbuttak biex ter;a’ tikkontesta^ Fid-dawl ta’ dak kollu li semmejt dwar il-politika,
wie[ed malajr jista’ jifhem g[aliex nixtieq li nibda nag[ti sehmi fil-politika. Nixtieq li nservi, li na[dem biex no[loq pro;etti li jtejbu l-[ajja talMaltin, [alli dawn jg[ixu kwalità ta’ [ajja a[jar. Jekk tkun elett, fuqiex tixtieq tiffoka l-[idma tieg[ek^ Jekk inkun elett, nixtieq na[dem fil-qasam so/jali, dak il-qasam li tassew ji;bidni lejn il-politika. G[alija jfisser [afna li, permezz tal-politika nkun nista’ ng[in lill-familji tag[na, lil dawk li huma liktar vulnerabbli. Hemm ukoll il-qasam sportiv u edukattiv. Nixtieq nenfasizza stil ta’ [ajja a[jar, li jippromwovi iktar sport fil[ajja ta’ kuljum. Nemmen li din l-attitudni g[andha tkom-
pli tissa[[a[ billi nkomplu nrawmu lit-tfal tag[na [alli, minn età ]g[ira, jipprattikaw aktar l-isport. Nemmen li nkun nista’ na[dem ukoll fil-qasam finanzjarju, qasam relatat max-xog[ol tieg[i, Nemmen li min[abba s-snin li ili na[dem f’dan is-settur, inkun nista’ nkun ta’ kontribut ikbar f’dan is-settur. G[andek xi messa;; partikulari li tixtieq twassal^
Niddejjaq [afna meta nisma’ lil min jg[id li l-politiku jid[ol g[al dan ir-rwol g[al gwadann personali. Din tassew twe;;ag[ni. Nemmen li bil-politika tista’ tag[mel [afna u [afna ;id. Hemm [afna organizzazzjonijiet li permezz tag[hom tista’ tag[mel il-;id. Biss, ilpolitika hi dak il-mezz li, permezz tieg[u, tista’ tag[mel dan fuq skala ikbar, skont vi]joni li tkun [addant u rawwimt. Fl-a[[ar mill-a[[ar, il-politika hi l-aqwa g[odda biex ittejjeb il-kwalità tal-[ajja talo[rajn. Jien tassew nixtieq nu]a l-politika g[al dan ilg[an.
Noel Muscat flimkien mal-familja tieg[u
Il-Partit Nazzjonalista hu mmexxi fuq prin/ipji demokristjani u l-;ustizzja so/jali. Hu tassew dak il-partit li g[araf li l-poplu hu l-qofol tas-so/jetà – partit li dejjem [abrek g[all-;id tal-Maltin u dejjem emmen fil-libertà
IN-NAZZJON II-:img[a, 14 ta’ Settembru, 2012
8 Lokali
Appell g[al investiment fil-prevenzjoni tal-mard minn Amy Borg
Imut Monsijur Bezzina
Dun Gor; Bezzina, Monsinjur u Rettur talKnisja ta’ San :akbu f’Victoria, tilef il-;lieda [arxa mal-marda li kien qed isofri u miet ilbiera[ fl-Isptar :enerali ta’ G[awdex. G[awdex kollu kien jafu lil dan is-sa/erdot li kien joqg[od fit-Telg[a talBelt, u fost il-Maltin kien mag[ruf sewwa wkoll, g[aliex g[al snin twal kien imexxi ta’ kull nhar ta’ {add filg[axija programm ta’ sag[tejn fuq l-RTK. Fil-Fontana [adem g[al snin s[a[ b[ala Kappillan. Il-funeral se jsir nhar itTlieta li ;ej, 18 ta’ Settembru. Fis-2 p.m ikun espost g[all-qima tal-pubbliku fil-Knisja ta’ San :akbu fi Pjazza Indipendenza, f’Victoria, u fl-4.30 p.m. jibda l-korteo g[all-knisja ta’ San :or; fejn issir i/-/elebrazzjoni ewkaristika fil-5 p.m.
Il-laqg[a tal-Kumitat Re;jonali talOrganizzazzjoni Dinjija tas-Sa[[a intemmet f’pajji]na b’appell li sar minn Zsuzanna Jakab, id-Direttur Re;jonali tal-WHO, li sa[qet favur aktar investiment fil-prevenzjoni tal-mard. Fejn is-soltu d-delegati jiffukaw fuq issettur tas-sa[[a fis-27 pajji] membru talUnjoni Ewropea biss, permezz ta’ din illaqg[a, din is-sena t-temi diskussi ffukaw fuq 53 pajji] fil-kontinent Ewropew, li g[andhom finanzi tas-sa[[a differenti minn dawk ta’ pajji]i tal-UE, inklu] ta’ Malta, u li fl-a[[ar mill-a[[ar jaffettwaw l-ba;it allokat g[as-settur tas-sa[[a tal-pajji]i talUE. Zsuzanna Jakab, id-Direttur Re;jonali talWHO, waqt konferenza tal-a[barijiet li ;abet fi tmiem din il-laqg[a re;jonali, tkellmet ukoll dwar it-temi l-aktar enfasizzati matul dawn il-laqg[at, fosthom dwar ilHealth 2020, il-politika dwar is-sa[[a li lpajji]i jridu jil[qu l-miri tag[ha spe/jalment f’dik li hi mag[rufa b[ala Aging Population. Sitwazzjoni fejn l-Anzjani grazzi g[al avvanzi li saru fil-medi/ina, qed jg[ixu aktar u dan ifisser li jridu jit[allsu aktar pensjonijiet li jridu jag[mlu tajjeb g[alihom i]-]ag[]ag[ li ja[dmu. Il-fatt li dawn l-avvanzi fil-qasam talmedi/ina qed iwasslu biex il-bniedem jg[ix aktar, il-gvernijiet tal-pajji]i jridu jaddottaw
politika li tindirizza dan il-fatt ming[ajr ma jkun affetwat is-servizz tas-sa[[a tal-pajji]. Kien diskuss il-fatt li d-de/i]jonijiet dwar is-servizzi tas-sa[[a huma affettwati minn de/i]jonijiet o[ra li jittie[du mill-Gvern u minn diversi awtoritajiet tal-pajji]i rispettivi biex jimxu bil-politika tag[hom. Zsuzanna Jakab appellat biex il-pajji]i flUnjoni Ewropea minbarra li jinvestu filkura li ting[ata lil pazjent, jinvestu wkoll fil-prevenzjoni tal-mard. Dan g[aliex lEwropa tinvesti biss mat-3% kull sena f’dak li g[andu x’jaqsam ma’ prevenzjoni talmard, li hi kkunsidrata b[ala rata baxxa ferm. Il-Ministru tas-Sa[[a l-Anzjani u l-Kura fil-Komunità, Joe Cassar, irringrazzja lil dawk kollha li attendew li b’kollox ammontaw g[al madwar 600 ru[ minn 53 pajji] differenti tal-Ewropa, inklu] Ministri tas-Sa[[a ta’ kull pajji] u [addiema talorganizzazzjoni stess. G[all-ftu[ ta’ din illaqg[a attenda wkoll il-Prim Ministru Lawrence Gonzi, il-Principessa tadDanimarka u d-Direttri/i tal-Uffi//ju Re;jonali tad-WHO g[all-Ewropa, Zsuzanna Jakab, li lkoll tkellmu dwar l-importanza li jsir i]jed investiment biex kul[add jing[ata d-dritt g[all-kura mill-mard. Ray Busuttil, Supretendent tas-Sa[[a Pubblika f’Malta, in[atar b[ala Deputat Chairman f’wie[ed mill-Kumitati re;jonali fi [dan l-Organizzazzjoni Dinija tas-Sa[[a.
Solidarjetà mal-poplu Amerikan
F’ittra li bag[at lillPresident tal-Istati Uniti Barack Obama, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi esprima d-dispja/ir kbir tieg[u g[all-attakk li sar f’Benga]i din il-;img[a, u li [asad il-[ajja talAmbaxxatur Amerikan g[al Libja, flimkien ma’ tliet membri tal-istaff. Il-Prim Ministru qal li lAmbaxxatur Stevens, bil[idma tieg[u, impenja ru[u bis-s[i[ biex ikompli jsa[[a[ il-pro/ess demokratiku li nibet filLibja. Il-kontribut tieg[u f’dan ir-rigward kien ta’ valur kbir. Lawrence Gonzi, f’isem il-poplu Malti, esprima ssolidarjetà u s-simpatija tieg[u lejn il-Gvern u lpoplu Amerikan filwaqt li stqarr li Malta qed tikkundanna bl-aktar mod b’sa[[tu dan l-attakk kiefer. Il-Prim Ministru qal li g[andha ssir ;ustizzja filpront ma’ dawk li wettqu dan l-att kriminali u fakkar li Malta hi impenjata li tkompli tag[ti s-sehem tag[ha biex ir-re;jun talMediterran jikseb l-istabbiltà politika li tist[oqlu.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 14 ta’ Settembru, 2012
Lokali 9
Il-kri]i fil-Libja kienet l-akbar sfida mill-kisba tal-Indipendenza Anali]i dettaljata tal-isforz kollettiv li sar minn Malta waqt il-kunflitt fil-Libja minn Jesmar Baldacchino
Il-kri]i fil-Libja kienet l-ikbar sfida g[al Malta minn meta pajji]na kiseb lIndipendenza. Dan g[aliex filwaqt li pajji]na kellu d-dover li jg[in lill-poplu Libjan fil-mixja g[al-libertà u ddemokrazija, il-Gvern kellu jibqa’ j[ares bl-a[jar mod l-interessi tal-Maltin u ji]gura li l-ekonomija tal-pajji] tibqa’ miexja ‘l quddiem u mhux mittiefsa mill-avvenimenti li kienu qed ise[[u ftit ‘il bog[od mix-xtut tag[na. Hekk ;ie deskritt il-kunflitt fil-Libja, li wassal g[al waqg[a tar-re;im talKurunell Gaddafi, li pajji]na kien parte/ipi b’mod dirett, waqt workshop li sar g[all-partijiet kollha involuti filGrupp ta’ Kontin;enza. Matul dan il-workshop saret diskussjoni bejn il-partijiet kollha biex filwaqt li ssir anali]i dettaljata tal-isforz kollettiv li sar waqt il-kunflitt fil-Libja, jkunu individwati dawk il-parametri fejn fl-eventwalità ta’ ka] ie[or simili jew f’ka] ta’ di]astru naturali, il-[idma e//ellenti li ng[atat mill-partijiet kollha tkun i]jed perfetta. Dak li se[[ matul ix-xhur tal-kunflitt fil-Libja ma jistax imur mar-ri[ u jispi//a qisu qatt ma kien xejn ming[ajr ma nisiltu t-tag[limiet l-aktar importanti g[alina b[ala poplu u pajji]. Dan hu liskop li g[alih sar dan il-workshop. Issa li l-kunflitt fil-Libja spi//a, ilworkshop iddiskuta kif ir-ri]orsi li ntu]aw mis-settur /ivili f’dan il-perjodu jistg[u jindirizzaw ka]ijiet ta’ kri]i li jistg[u jinqalg[u lokalment. Mill-konklu]jonijiet jirri]ulta b’mod evidenti li Malta tinsab ippreparata g[al ka]ijiet ta’ din ix-xorta. Kien il-Prim Ministru Lawrence Gonzi li feta[ din id-diskussjoni u spjega kif g[al tmien xhur konna fil-qalba ta’ din il-;rajja fejn pajji]na mexxa levakwazzjoni ta’ ‘l fuq minn 21,000 /ittadin barrani mil-Libja, fosthom ilMaltin. Il-po]izzjoni ;eografika ta’ pajji]na po;;ietna fi/-/entru tal-attenzjoni u lMaltin kienu kapa/i jqumu g[allokka]joni. Il-[idma kkoordinata talGvern kisbet ukoll it-tif[ir u r-rispett tal-komunità kollha internazzjonali. IlPrim Ministru tkellem ukoll dwar limportanza tad-de/i]jonijiet li kellhom jittie[du f’qasir ]mien u l-implikazzjonijiet li dawn kellhom fuq is-sigurtà nazzjonali. Hawnhekk iddeskriva dawn id-de/i]jonijiet b[ala l-aktar iebsa li qatt kellu jie[u kemm ilu Prim Ministru. Lawrence Gonzi qal li kien biss
Proposta l-[olqien ta’ entità ;dida li sservi b[ala response team permanenti li twettaq monitora;; tal-avveniment u /-/irkustanzi ta’ kri]ijiet madwarna, toffri t-ta[ri; me[tie; u tindirizza dawn il-kri]ijiet grazzi g[all-[idma kkoordinata u ddedikazzjoni ta’ kul[add li Malta setg[et tasal ferm ’il bog[od mil-limitazzjonijiet tag[ha. Filwaqt li rringrazzja lil kul[add, qal ukoll li meta l-poplu Libjan sejja[ g[all-g[ajnuna, il-Maltin kienu hemmhekk spalla ma’ spalla mag[hom fejn irrikonoxxejna l-valur tal-[ajja umana u taffejna t-tbatija ta’ dan il-poplu. Il-lat uman hu l-qofol kollu ta’ dawn i/-/irkustanzi g[aliex filwaqt li bidde/i]jonijiet f’waqthom tal-Gvern Nazzjonalista, il-poplu Malti baqa’ jg[ix il-[ajja tieg[u ta’ kuljum, lekonomija baqg[et miexja u tikber, irrealtà kienet li matul ix-xhur tal-kunflitt, ir-ri]orsi kienu qed jintu]aw fl-a[jar mod possibbli u kontinwament. Hawnhekk l-Ambaxxatri/i ta’ Malta g[an-NATO, Vanessa Frazier, flimkien mal-Kap tas-Segretarjat g[all-Politika Strate;ika, Mikela Fenech Pace,
iddeskriviet id-diffikultajiet li l-Grupp ta’ Kontin;enza kien qed isib ma’ wi//u min[abba l-limitazzjonijiet tag[na b[ala pajji] ]g[ir. Dawn kienu jinkludu t-trasport u llo;istika g[aliex pajji]na g[andu ajruport wie[ed biss u filwaqt li kienu qed jaslu l-persuni mil-Libja, il-[idma normali riedet tibqa’ ssir b’mod normali. L-istess fil-ka] tal-Port il-Kbir bil-was liet tal-[addiema barranin u l-ka]ijiet umanitarji. Il-Gvern ried jie[u de/i]jonijiet g[aqlin, kura;;u]i u malajr biex i[ares l-interessi tal-Maltin mill-influss talimmigrazzjoni u jara li l-persuni leali lejn ir-re;im Libjan ma jispi//awx jg[addu minn Malta biex ja[arbu milLibja. Il-[arsien tas-sigurtà kienet sfida kbira g[aliex il-persuni kollha li waslu pajji]na waqt l-evakwazzjoni ma kellhomx id-dokumenti kollha li jg[inu flidentifikazzjoni tag[hom.
Malta kienet ukoll punt ta’ riferenza g[all-Kunsill Tran]itorju Libjan u g[alhekk ukoll kienet issir komunikazzjoni diretta mal-Gvern u l-Prim Ministru. L-Ambaxxatri/i Frazier u Fenech Pace ddeskrivew d-diffikultà kbira biex ting[ata l-g[ajnuna fl-evakwazzjoni lill[addiema Maltin li kienu ja[dmu flindustrija ta]-]ejt g[aliex ma kinitx te]isti mappa dettaljata a;;ornata talkampijiet ta]-]ejt kollha fil-Libja. Vanessa Fazier qalet li matul dawn ixxhur, ir-ri]orsi tal-pajji] u s-settur /ivili kienu fuq l-allert 24 sieg[a kuljum. Malta g[enet biex ;enerazzjonijiet s[a[ ta’ Libjani jkollhom [ajja a[jar. Din id-dikjarazzjoni waslet millMinistru g[as-Sa[[a Libjan meta ltaqg[et mal-Ministru g[as-Sa[[a Malti Joe Cassar fi Frar li g[adda. Dan intqal mill-Ministru Cassar stess waqt iddiskors tieg[u matul il-workshop. Il-Ministru Cassar qal li Malta tat g[ajnuna medika lil persuni li g[addew mill-[ruxija tal-gwerra u l-Isptar Mater Dei kien qieg[ed joffri kura intensiva li f’Malta ma kinitx normali. Il-b]onn li fostna jkun hawn kultura ta’ g[arfien g[as-sitwazzjonijiet ta’ kri]i u l-b]onn li Malta taddatta g[attibdil madwarna, kienet enfasizzata mill-kelliema tal-entitajiet /ivili, li pproponew ukoll il-[olqien ta’ entità ;dida li sservi b[ala response team permanenti li twettaq monitora;; tal-avveniment u /-/irkustanzi ta’ kri]ijiet madwarna, toffri t-ta[ri; me[tie; u tindirizza dawn ilkri]ijiet. Il-Kap tal-Protezzjoni ?ivili, Patrick Murgo, qal li l-Kunsilli Lokali wkoll g[andhom ikollhom rwol importanti fil[ti;iet lokali waqt ]mien ta’ emer;enza. Hu fa[[ar id-de/i]jonijiet me[uda millPrim Ministru Lawrence Gonzi waqt i]]mien tal-kunflitt fil-Libja g[aliex kienet meg[luba l-burokrazija u b’hekk kienu salvati [ajjet in-nies. Il-workshop intemm b’diskors talVi/i Prim Ministru u Ministru g[allAffarijiet Barranin, Tonio Borg, li elenka sensiela ta’ setturi b[at-tag[lim lillArmata, it-tag[lim tal-lingwa Ingli]a u l-assistenza medika, fejn il-Maltin jistg[u jibqg[u jg[inu lil-Libjani. Tonio Borg qal li l-kri]i fil-Libja g[allmet ukoll lill-politi/i dwar ir-rwol importanti ta’ strutturi internazzjonali b[all-:nus Mag[quda u l-Unjoni Ewropea.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 14 ta’ Settembru, 2012
10 Illum il-:img[a Moody’s il-;img[a l-o[ra affermat l-‘A3 rating’ lil Malta. Fil-kummenti tag[ha g[al din l-affermazzjoni Moody’s fa[[ret lill-Gvern Malti g[all-konsolidazzjoni fiskali b’mod
partikulari billi ni]]let l-i]bilan/ g[al ta[t it-tlieta fil-mija fl-a[[ar tas-sena l-o[ra. Moody’s tg[id ukoll li hu mistenni li d-dejn b[ala proporzjon tal-;id
nazzjonali jistabbilizza fl-2013. Malta ng[atat din l-affermazzjoni fl-istess jum li l-istess a;enzija tar-ratings bidlet l-outlook g[all-Unjoni Ewropea kollha g[al wa[da negattiva.
Frott il-kisba tal-Indipendenza L-affermazzjoni tal-Moody’s dwar lekonomija lokali tikkonferma dak kollu li ilna ng[idu: l-ekonomija ta’ pajji]na sejra tajjeb minkejja dak kollu li qed ise[[ mhux biss madwarna i]da anke ’l bog[od minna. L-Oppo]izzjoni f’kontradizzjoni
Fl-istess waqt, din l-affermazzjoni tikkontradixxi l-istqarrijiet talOppo]izzjoni li l-qag[da finanzjarja ta’ pajji]na hi wa[da negattiva u li marret g[all-ag[ar fl-a[[ar xhur. Qag[da finanzjarja negattiva ma ssostminn nix in-numru g[oli ta’ impjiegi full-time u Joe M. Zahra part-time li g[andu pajji]na b[alissa. Ma joe.zahra@live.co.uk ssostnix l-eluf ta’ impjiegi minn barranin li hawn ja[dmu fostna. Ma ssostnix in-nefqa qawwija fuq l-edukazzjoni, is-sa[[a, isservizzi so/jali u l-pensjonijiet. Ma ssostnix dan kollu ming[ajr il-b]onn li jittie[du mi]uri fiskali ;odda u mi]uri li jnaqqsu mill-benefi//ji li qed igawdi l-poplu kif ;ara, u g[adu ji;ri f’pajji]i o[rajn qrib tag[na. Fl-a[[ar 25 sena ta’ gvernijiet immexxija mill-Partit Nazzjonalista rnexxielna li Fuq kollox, ma ssostnix il-[emel ta’ fl-industrija nitbieg[du minn setturi li ma baqg[ux kompetittivi g[al o[rajn mi]uri li ttie[du favur kull sezzjoni tal16-il sena t[arbit b’valur mi]jud g[oli b[all-industriji farma/ewti/i u tat-teknolo;ija tal-informatika popolazzjoni fil-ba;it ta’ din is-sena. ta[t l-MLP Malta, bis-sa[[a tal-Gvern B’rajna f’idejna wara Mejju ri]ultati mill aktar po]ittivi fejn fl -1 97 1 kellna l inqas Nazzjonalista, g[andha ekonomija f’sa[[itha mibnija 1987, pajji]na re;a’ beda jistejqer, sew demokratikanumru ta’ Maltin jemigraw minn pajji]na u l-inqas fuq it-trepied tal-industrija, it-turi]mu u s-servizzi ment kif ukoll ekonomikament. B’Eddie Fenech numru ta’ nies bla xog[ol g[al bosta snin. finanzjarji. Fl-istess tliet saqajn ta’ dan it-trepied Adami b[ala Prim Ministru, l-infrastruttura nbniet Dan kien kollu ri]ultat tal politika li biha mexxa in[olqot diversifikazzjoni li tikkontribwixxi biex mill-;did mill-[erba li kienet fiha f’16-il sena ta’ :or; Borg Olivier. Politika li rat il-bini tal-infrastrutf’ka] li settur imur [a]in, settur ie[or jag[mel tajjeb gvern tal-Labour. tura b’power station ;dida fil-Marsa, b’impjanti targ[alih. L-ekonomija ng[atat imbuttatura kbira billi s-settur reverse osmosis g[ad-desalinizzazzjoni tal-ilma ba[ar privat kien inkora;;it jespandi u jikber u j[addem f’ilma [elu, sistema aktar moderna ta’ telefowns, toroq Il-Partit Nazzjonalista fit-tmexxija [afna iktar nies. Fil-fatt, wara biss g[axar snin fis-set;odda u portijiet . Politika li wasslet g[all ftu[ ta ’ fab Fl-a[[ar 25 sena ta’ gvernijiet immexxija milltur privat kienu di;à n[olqu aktar minn 20,000 briki ;odda u g[all bini ta ’ lukandi mill aqwa . Politika Partit Nazzjonalista rnexxielna li fl-industrija nitimpjieg ;did full-time. li ;abet biss risq fuq pajji]na tant li bejn l-1965 u bieg[du minn setturi li ma baqg[ux kompetittivi g[al B’rajna f’idejna er;ajna [adna postna fost il-pajji]i :unju 1971 in[olqu 26,000 impjieg ;did f’pajji]na. o[rajn b’valur mi]jud g[oli b[all-industriji tad -dinja libera, bil-president Amerikan Bush u dak farma/ewti/i u tat-teknolo;ija tal-informatika. tal Unjoni Sovjetika Gorbachev jag[]lu li jiltaqg[u Fit-turi]mu, filwaqt li ]ammejna lir-Renju Unit Rajna f’idejna f’pajji]na biex jidfnu l-gwerra bierda. b[ala l-ikbar suq ta’ pajji]na, irnexxielna nnaqqsu dDan kollu seta’ jse[[ g[ax kellna rajna f’idejna. LEkonomikament pajji]na kiber u ssa[[a[. {afna dipendenza assoluta li kellna fuqu billi ppenetrajna ikbar /ertifikat ta’ kemm morna ’l quddiem kien ilindustriji ta[t gvern tal-Labour kienu twaqqfu biss swieq ;odda. Fit-turi]mu rnexxielna niksru rekord fatt li minkejja li sew ?ipru kif ukoll Singapore [adu biex jissostwixxu l-importazzjoni, kellhom jew fuq ie[or kif jirri]ulta li se nag[mlu wkoll g[al l-Indipendenza qabilna, fl-1971 konna avvanzajna jikkonsolidaw u jibdew jesportaw, jew jag[lqu. IsAwwissu. ferm aktar minnhom. settur turistiku ng[ata imbuttatura bil-bini ta’ lukandi Is-settur finanzjarju hu wie[ed relattivament Dan irrikonoxxewh sew il-President Makarios ta’ ?ipru ta ’ [ames stilel , bil bini ta ’ cruise liner passenger ter]ag[]ug[ li qed jikber minn sena g[al o[ra u li qatt kif ukoll il-Prim Ministru Lee Kuan Yew ta’ Singapore. minal u bil bini ta ’ yacht marinas . In[oloq mix-xejn ma ra re/essjoni. Dan tal-a[[ar irrikonoxxa l-progress kbir li g[amel settur ekonomiku ;did , dak tas servizzi finanzjarji li Dan kollu hu ri]ultat tal-kisba tal-Indipendenza 48 pajji]na f’intervista li kienet saritlu f’;urnal lokali. kiber u kiber , tant li llum jikkontribwixxi qrib il -1 5 sena ilu li tatna rajna f’idejna u li fet[itilna l-bibien B’rajna f’idejna Mintoff seta’ jirrinegozja l-ftehim fil-mija tal-prodott nazzjonali. kollha biex ni]viluppaw kif irridu a[na u skont lmal-gvern Ingli] u j;edded il-pre]enza tal-ba]i Dan kollu hu frott l-Indipendenza li kiseb pajji]na esi;enzi tag[na. Meta :or; Borg Olivier talab lIngli]a f’Malta b’[ames snin. Seta’ jemenda lfl-1964. Illum meta n[arsu lura naraw xi progress Indipendenza g[al pajji]na, [afna kienu dawk li bass- Kostituzzjoni tal-Indipendenza u jibdel lil Malta f’rekbir wettaqna g[ax rajna f’idejna. Nindunaw li meta ru li konna se mmutu bil-;u[ u li l-flus tag[na kienu pubblika. passi []iena ta[t gvernijiet Laburisti, li tellse jkunu jiswew biss biex insorru fihom. Seta’ jag[mel ftehim ma/-?ina, mal-Korea ta’ Fuq, g[amilna funa l -impjiegi u ;abu fit-tarf id-demokrazija, dan mar-Rumanija u tant pajji]i o[rajn. Seta’ jibdel lkien tort tag[na. Fidu/ja fil-kapa/ità u t-talenti tal-Maltin ekonomija tal-pajji] f’wa[da dipendenti dejjem iktar Nirrealizzaw kemm avvanzajna f’kull qasam flI]da :or; Borg Olivier kien jemmen bis-s[i[ filfuq l-istat u ’l bog[od mis-settur privat. a[[ar 25 sena ta’ gvernijiet Nazzjonalisti. kapa/itajiet u t-talenti tal-Maltin u meta talab lSeta’ j[alli li jbag[bsu d-distretti elettorali b’mod li Avvanzajna tant li l-ekonomija tag[na hi ]iffa ta’ arja Indipendenza kien konvint li pajji]na kien se jag[mel b’minoranza ta’ voti kiseb ma;;oranza ta’ si;;ijiet. friska f ’nofs kontinent imqalleb minn kri]ijiet finanzsu//ess minnha. Fil-fatt, wara biss sitt snin ta’ Dan kollu Duminku Mintoff seta’ jag[mlu g[ax jarji u ekonomi/i li qed jag[mlu [erba minn nazindipendenza, il-qag[da finanzjarja u ekonomika ta’ konna indipendenti. Ara meta ma konniex, fl-1958 zjonijiet b[all-Irlanda, l-Gre/ja, Spanja, il-Portugall u pajji]na kienet tbiddlet mil-lejl g[an-nhar. meta hu wkoll kien fil-gvern u g[a]el li jirri]enja, . Minn emigrazzjoni ta’ 10,000 fis-sena u qg[ad li pajji]na ntefa’ g[al erba’ snin s[a[ ta[t [akma kolon- l-Italja Filwaqt li f’Mejju 1987 biex in[arsu lejn ?ipru kien jil[aq l-istess /ifri qabel l-Indipendenza g[arjali li tefg[etna snin kbar lura! ridna tromba, tant kienu mxew u avvanzaw fis-16-il sena li kellna f’pajji]na gvern Laburista, illum Filwaqt li f’Mejju 1987 biex in[arsu lejn ?ipru ridna tromba, nistg[u n[arsu b’sodisfazzjoni u naraw li er;ajna tant kemm kienu mxew u avvanzaw fis-16-il sena li kellna g[addejniehom. Kif konna g[addejniehom ta[t gvern Nazzjonalista f’pajji]na gvern Laburista, illum nistg[u n[arsu b’sodisfazzjon ie[or immexxi minn :or; Borg Olivier. Li kiseb u naraw li er;ajna g[addejniehom g[alina l-indipendenza u tana rajna f’idejna.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 14 ta’ Settembru, 2012
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 25965460 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
L-MLP g[adu bla politika dwar is-sa[[a Muscat ilu le;i]latura s[i[a b[ala leader talMLP. M’hemmx aktar sku]i li hu leader ;did. Muscat kellu l-[in kollu tieg[u biex flimkien maddeputati tieg[u fil-Grupp Parlamentari Laburista jfassal politika ta’ sustanza tal-anqas fuq is-setturi ewlenin tas-so/jetà tag[na b[alma huma x-xog[ol u l-ekonomija, l-edukazzjoni u s-sa[[a. Dwar dawn is-setturi, ilna nisimg[u [afna kritika u tmaqdir mill-MLP. Issa waslu sal-punt li jg[idu wkoll li lpajji] g[addej minn di]astru. Kollox negattiv u tmaqdir biss. Negattività u ridikola;ni mill-MLP B’din il-kantaliena ta’ negattività kompla din il;img[a l-MLP dwar is-settur tas-sa[[a. :img[a importanti li fiha pajji]na laqqa’ rappre]entanti ta’
gvernijiet u g[aqdiet mhux governattivi minn 53 pajji] differenti g[all-konferenza re;jonali talOrganizzazzjoni Dinjija tas-Sa[[a (WHO) li tlaqqg[et f’pajji]na din il-;img[a. Konferenza li lMLP sej[ilha b[ala “seminar” biex jirridikola wkoll diskussjoni li f’pajji]na qed tpo;;i ta[t illenti l-politika Ewropea tas-sa[[a. Filwaqt li l-MLP ipprova jirridikola l-importanza ta’ din il-konferenza, Malta kellha kliem ta’ tif[ir g[all-mod kif il-Gvern Malti qieg[ed i[ares lejn issa[[a u l-edukazzjoni b[ala ]ew; pilastri ewlenin fil-politika nazzjonali tas-sa[[a – politika li qed tkun ukoll fl-attenzjoni ta’ pajji]i o[rajn anke g[assu//ess li pajji]na qieg[ed ikompli jikseb b’aktar servizzi u kura spe/jalizzata b’xejn li jgawdi lpoplu Malti. Proprju fil-ftu[ ta’ din il-konferenza tal-WHO, l-
MLP g[a]el li jsejja[ konferenza tal-a[barijiet dwar il-qasam tas-servizzi tas-sa[[a f’pajji]na. Liskop tal-laqg[a mal-media kien wie[ed – biex ikompli jmaqdar u jikkritika ming[ajr ma jg[id proposta wa[da konkreta ta’ dak li jkun qieg[ed jag[mel il-Labour jekk ikun fil-gvern. L-MLP ma riedx jitkellem dwar il-politika dwar is-sa[[a li g[andu ppjanata l-Labour jekk ikun fil-gvern. Jid[ak bil-poplu L-MLP issa ma jistax jibqa’ ja[rab il-mistoqsija naturali li jrid iwie;eb. Iffa//jat b’din il-mistoqsija li saritlu kemm-il darba, l-MLP din il-;img[a baqa’ jirrepeti li l-politika tal-MLP g[adha mhix finalizzata. Baqa’ jg[id li tkun finalizzata wara li jkun tkellem mar-rappre]entanti u l-imsie[ba kollha f’dan is-settur. X’qieg[ed jistenna l-MLP biex jikkonkludi le]er/izzju tieg[u? G[aliex Muscat qieg[ed, g[aldaqstant, jid[ak bil-poplu u jg[id f’kull okka]joni li jkollu, li l-MLP lest biex jiggverna? Kif se jiggverna? X’inhi l-politika tal-Labour dwar il-qasam sensittiv tas-sa[[a? X’se jkun qieg[ed jag[mel differenti l-MLP biex jindirizza sfidi importanti, ewlenin fosthom il-prijoritajiet li se jkollha l-politika Laburista g[all-qasam tas-sa[[a? B’kuntrast mal-politika li g[adha ine]istenti talMLP dwar is-sa[[a, il-Partit Nazzjonalista jemmen li l-pajji] irid ikompli jinvesti f’aktar servizzi tassa[[a li jwasslu g[all-kwalità ta’ kura li jixraqlu lpoplu Malti. Ma’ dan l-investiment fis-sa[[a, ilPartit Nazzjonalista qed ikompli wkoll jinvesti fledukazzjoni u fir-ri]orsi tal-[addiema Maltin biex
il-kura tas-sa[[a tkun tal-aqwa kwalità li twassal g[al [ajja ta’ kwalità a[jar. Il-politika tas-sa[[a mibnija wkoll fuq l-edukazzjoni u l-prevenzjoni, issarrfet fi 12-il strate;ija nazzjonali kif ji;i evitat il-mard, fosthom fl-oqsma tal-obe]ità, tal-kan/er, mard li ma jitti[idx u l-[ajja sesswali. Dan flimkien mal-investiment li g[amel il-Gvern fi sptar ;did state of the art li ta dimensjoni ;dida lill-kura tas-sa[[a f’pajji]na, kif qed iwettaq ukoll fil-qasam tal-kura tal-kan/er bi sptar ;did tal-onkolo;ija li qed jinbena qrib l-Isptar Mater Dei. Qeg[din ikunu modernizzati /entri tassa[[a u jinbnew /entri ;odda biex tissa[[a[ il-kura primarja qrib il-komunità. Il-Partit Nazzjonalista fil-Gvern da[al ukoll fi ftehim ma’ sptarijiet privati biex jinqatg[u listi ta’ stennija g[al /erti operazzjonijiet li llum qed isiru b’xejn g[all-pazjenti fi sptarijiet u klini/i privati. Dan filwaqt li ]diedu bl-eluf l-operazzjonijiet li jsiru kull sena fl-Isptar Mater Dei hekk kif qed isiru wkoll operazzjonijiet spe/jalizzati li qabel kienu jsiru barra. L-MLP jimpurtah biss mill-voti Id-differenza fil-politika tas-sa[[a bejn i]-]ew; partiti to[ro; wa[edha. Mil-Labour ma nisimg[u xejn dwar x’se jkun qieg[ed jag[mel l-MLP jekk ikun fil-gvern. Nisimg[u biss il-kritika g[aliex lMLP g[adu ming[ajr politika /ara. G[adu ming[ajr proposti. G[ad m’g[andu xejn konkret u jibqa’ jikkritika biss g[aliex irid biss il-voti u xejn aktar. L-MLP u Muscat mill-voti biss jimpurtahom.
Il-Partit Nazzjonalista fil-gvern ittrasforma lil Malta Hawn min jargumenta li lPartit Nazzjonalista ilu filgvern mill-1987. Mhux veru. Il-Partit Nazzjonalista ilu filgvern mill-1998 meta f’elezzjoni bikrija msej[a minn Alfred Sant, dak i]-]mien Prim Ministru ta’ gvern Laburista, kien idde/ieda li kellu b]onn mandat ;did li kien se jeskludi l-fattur Mintoff. Kellu tama kbira li kien se jirba[, i]da l-poplu Malti kien qallu ‘daqshekk’. Minn dak i]-]mien ’l hawn wi// Malta nbidel. D[alna flUnjoni Ewropea u da[[alna lewro. U l-persuna politika laktar attiva kontra dawn i]]ew; ]viluppi stori/i u ta’ importanza, kien Joseph Muscat, illum Kap tal-Partit Laburista. Argument kompletament skorrett
Lil min qed imexxi l-argu-
ment li Malta g[andha b]onn il-bidla fit-tmexxija politika u jrid li l-g[ajta ta’ “nippruvawh”, twassal lil Muscat f’Kastilja, g[andna bis-s[i[ kif nistg[u niqfulu. Lil Muscat di;à ppruvajnieh g[ax issa ilu kwa]i t-tul kollu ta’ din il-le;i]latura b[ala Kap tal-Oppo]izzjoni. F’dawn lerba’ snin Muscat g[amel g[a]liet ]baljati li kienu jiswew eluf ta’ impjiegi u investimenti mnaqqsa kieku lGvern [a l-pariri tieg[u. Qabel ma mmorru g[al bidla fil-gvern hemm b]onn li n[arsu b’mod o;;ettiv lejn diversi fatturi. Irrid nistaqsi [afna mistoqsijiet. Nibda mid-dinja tax-xog[ol. Qatt kellna daqshekk nies li qeg[din ja[dmu? Il-Gvern ta’ Gonzi g[andu l-unur jg[id li kien hu li ppresieda f’perijodu li Malta rat l-akbar numru ta’ nies b’job jekk mhux bi tnejn.
Qatt kellna daqshekk xog[ol innovattiv, nadif u b’pagi tajbin^ Gvernijiet Nazzjonalisti fet[u ni/e/ ;odda g[all-ekonomija tag[na u l-frott qed igawduh il-[addiema u l-familji tag[hom
Qatt kellna daqshekk xog[ol innovattiv, nadif u b’pagi tajbin? Gvernijiet Nazzjonalisti fet[u ni/e/ ;odda g[all-ekonomija tag[na u l-frott qed igawduh il[addiema u l-familji tag[hom. Il-Partit Nazzjonalista pijunier fix-xog[ol, fis-sa[[a u fl-edukazzjoni
Ng[addu g[as-sa[[a. Qatt kellna sptar tal-gvern li fih qed isiru tant operazzjonijiet ta’ kuljum, b’xi w[ud minn dawn l-interventi medi/i li bdew isiru f’Malta re/entement? Allura l-Gvern mhux biss [eles lil Malta minn spejje] enormi i]da naqqas ittbatija lill-pazjenti u lillfamilji tag[hom li fil-passat kellhom jintbag[tu barra. Qatt kellna daqshekk kampanji aggressivi kontra kull xorta ta’ kan/er? Ir-ri]ultat kien li g[andna mijiet ta’ Maltin u G[awdxin li [ajjithom ;iet salvata permezz ta’ dawn ilkampanji. U xi ng[idu g[all-isptar li qed jinbena biex din il-marda kiefra tal-kan/er inkunu nistg[u ni;;idulha b’mod mill-aktar effettiv u aggressiv?
Ng[addu g[all-edukazzjoni. Qatt kellna gvern li jista’ jifta[ar li bena skola state of the art kull sena? Qatt kellna daqshekk ]g[a]ag[ jag[]lu li jibqg[u jistudjaw fis-sixth form u fl-edukazzjoni terzjarja? Le, qatt. Tal-Labour jist[u jg[idulna x’kienu l-figuri ta[t il-gvernijiet tag[hom. Meta jasal i]-]mien infakkruhom. Qatt kellna daqshekk gradwati? Qatt kellna dqshekk ]g[a]ag[ Maltin u G[awdxin jibbenefikaw minn boro] ta’ studji g[al studji li jla[[qu g[al MA u g[ad-dottorat?
minn Salvu Felice Pace sfelicep@go.net.mt
Biddilna wi// pajji]na
Fuq dawn it-tliet saqajn isserra[ il-politika ta’ Gvern Nazzjonalista mmexxi minn Lawrence Gonzi. Hemm [afna affarijiet o[rajn. L-ib[ra Maltin u G[awdxin, qatt kienu daqshekk nodfa? Ittrasport pubbliku, qatt kien daqshekk nadif u ta’ spiss u komdu? Qatt kellna toroq prin/ipali daqshekk mibnija bi professjonalità? Qatt kellna mmani;;jar daqshekk professjonali tal-iskart li ni;;eneraw? Qatt kellna daqshekk provi]jon ta’ spazji pubbli/i g[all-familji tag[na? Qatt kellna daqshekk skemi
biex ting[ata g[ajnuna g[al min irid jixtri daru? Qatt kellna daqshekk skemi ta’ g[ajnuna g[al min irid ida[[al tag[mir biex isa[[an id-djar bi r[is? Nista’ nibqa’ nistaqsi. U l-ekonomija tag[na? Waqt li ekonomiji o[ra jinsabu mfarrkin, a[na ninsabu fost l-aqwa ekonomiji. Min irid il-bidla jkun qed jirriskja t-telfien tal-fidu/ja li jgawdi dan il-gvern li ;ab investimenti kbar f’pajji]na u b’hekk [oloq eluf kbar ta’ jobs.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 14 ta’ Settembru, 2012
A[barijiet ta’ Barra 13 minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
IL-JEMEN> Dimostranti jixxabbtu mal-fence tal-Ambaxxata Amerikana f’Sanaa, bil-protesti jkomplu kontra l-film polemiku] (Reuters)
IL-KRI}I WARA L-QTIL TAL-AMBAXXATUR AMERIKAN
Attakkati l-Ambaxxati fil-Jemen u l-E;ittu Dimostranti fil-Jemen u lE;ittu attakkaw l-Ambaxxati Amerikani bi protesta kontra film li jikkunsidraw b[ala ‘insult kbir g[all-Islam’ – u waqt li vapuri tal-gwerra talIstati Uniti avvi/inaw il-Libja wara l-qtil kiesa[ u biered talAmbaxxatur (Amerikan) Christopher Stevens f’Benga]i. F’Sanaa, il-kapitali talJemen, mijiet ta’ dimostranti da[lu bil-forza mill-entratura prin/ipali tal-kumpless fortifikat u wara li kienu kissru ttwieqi tal-uffi/ini tas-sigurtà u [arqu l-karozzi barra lambaxxata. Dan se[[ fost l-isparaturi u konfu]joni s[i[a, b’sorsi tassigurtà jg[idu li ndarbu talanqas [mistax-il ru[ u b’kelliema Amerikani jg[idu li listaff tal-ambaxxata kienu kollha qawwijin u s[a[. Minkejja li alleat tal-Istati Uniti, il-Jemen g[andu lillmoviment ‘Al-Qaida filPenisola G[arbija’ stabbilit f’territorju spe/ifiku u li l-
Istati Uniti tqis b[ala wie[ed mill-aktar ferg[at perikolu]i tan-network ta’ militanti li kien waqqaf it-terrorista Osama bin Laden. Fl-E;ittu, id-dimostranti tefg[u l-;ebel lejn il-pulizija skjerati madwar l-Ambaxxata Amerikana fi/-/entru tal-Kajr u wara li w[ud da[lu fl-artijiet tal-ambaxxata fejn /arrtu lbandiera tal-Istati Uniti. Mifhum li ndarbu tlettax b’ka;un tal-vjolenza li ]bruffat matul il-lejl tal-Erbg[a u l{amis. Sadattant, g[adu qawwi ssens ta’ xokk u dieqa dwar ilqtil tal-Ambaxxatur Stevens li tilef [ajtu, flimkien ma’ tliet Amerikani o[ra, waqt l-assalt ta’ nhar it-Tlieta minn aggressuri I]lami/i fuq il-konsulat Amerikan ta’ Benga]i. L-attakk stil militari ikkon/entra anki fuq dar li kienet tintu]a g[al refu;ju u l-President Amerikan Barack Obama [alef li ssir ;ustizzja mal-aggressuri. Dan waqt li ]ew; destroyers tan-Navy
Amerikana kienu qed jivvja;;aw lejn il-Libja b’Washington anki jibg[at skwadra anti-terroristika millKorp tal-Morini biex isa[[a[ s-sigurtà fl-istess pajji] Afrikan.
Il-vjolenza kapa/i jkollha impatt fuq il-kampanja g[allPresidenza tal-Istati Uniti Obama qal li s-sigurtà qed ti]died tul i/-/entri diplomati/i madwar id-dinja u lbiera[ se[[et evakwazzjoni parzjali fil-konsulat Amerikan ta’ Berlin, fil-:ermanja meta impjegat marad waqt li kien qed jifta[ envelop suspettu]. Fi ]viluppi o[ra, mijiet ta’ I]lami/i f’Bangladesh ippruvaw jimmar/jaw fuq lAmbaxxata Amerikana
f’Dhaka u wara protesti simili, din il-;img[a, barra l-missjonijiet tal-Amerikani fitTune]ija, is-Sudan u lMarokk. L-attakk fuq il-konsulat ta’ Benga]i – li l-Amerikani jemmnu li seta’ kien ilu’ ji;i ppjanat – se[[ fil-[dax-il anniversarju tal-attakki terroristi/i tal-11 ta’ Settembru tal2001 li kienu wettqu a;enti tal-Al-Qaida fuq l-Istati Uniti. L-aggressuri f’Benga]i kienu fost l-I]lami/i li qed jakku]aw lill-Istati Uniti dwar film li jg[idu hu insolenti g[all-Profeta Mohammed. Siltiet ta’ dan il-film polemiku] dwar il-Profeta kienu ilhom ji//irkulaw fuq lInternet g[al ;img[at qabel ]bruffaw il-protesti u bisSegretarju tal-Istat Amerikan Hillary Clinton tinsisti li Washington ma kellu xejn x’jaqsam mal-film. Il-Libjani sadattant identifikaw taqsimiet tal-grupp armat lokali (I]lamiku) Ansar al-Sharia fost l-aggressuri li
attakkaw il-konsulat ta’ Benga]i. L-Ansar jissimpatizza mal-Al-Qaida u jopponi ttentattivi tal-Libja g[al demokrazija – u fost su;;erimenti li membri tal-ferg[at tal-Al-Qaida fl-Afrika ta’ Fuq ukoll setg[u kellhom sehem fid-dmija partikulari. L-attakki fil-Libja, il-Jemen u l-E;ittu jistg[u jibdlu l-attitudni tal-Istati Uniti rigward ir-rivoluzzjonijiet li ne[[ew ir-re;imi awtoritarji u sekulari tal-E;ittu, l-Libja u t-Tuni]ija u fejn illum [adu l-poter lI]lami/i. Dan meta l-vjolenza kapa/i anki jkollha impatt fuq il-kampanja g[all-Presidenza tal-Istati Uniti qabel il-vot de/i]iv tas-6 ta’ Novembru. Sadattant, il-President talE;ittu Mohamed Mursi qal li g[alkemm jappo;;ja lprotesti pa/ifi/i ma ja//ettax li l-ambaxxati jispi//aw attakkati – bl-Istati Uniti u lLibja jaqblu [alli jikkoperaw mill-qrib f’investigazzjonijiet dwar l-attakk qattiel f’Benga]i.
IS-SIRJA
L-Al-Qaida jo[ro; kontra Assad i]da l-vera mira jibqa’ l-I]rael Il-Mexxej tal-Al-Qaida Ayman al-Zawahri sejja[ biex il-Musulmani kollha jappo;;jaw lir-ribelli fisSirja, filwaqt li tenna li ttke//ija tal-President Sirjan Bashar al-Assad g[andha tqarreb l-iskop finali li jinvolvi dejjem sitwazzjoni fejn I]rael jispi//a meg[lub. Zawahri bag[at rekording
fuq l-Internet ilbiera[ fejn tkellem fl-okka]joni talanniversarju tal-attakki terroristi/i tal-11 ta’ Settembru tal-2001 fuq l-Istati Uniti u fejn ma naqsitx kritika g[all-Gvernijiet Muslmani tal-Asja u l-Lvant Nofsani talli dawn m’humiex jinsistu bil-kaw]a politika talI]lam.
Hu rriserva kundanna spe/jali g[at-tmexxija ;dida fl-E;ittu talli din ]ammet mat-trattat ta’ pa/i tal-1979 ma’ I]rael u l-Pakistan – u meta r-rivoluzzjonijiet tarRebbieg[a G[arbija biddlu l-politika tal-Lvant Nofsani fost l-introduzzjoni ta’ Gvernijiet I]lami/i fl-E;ittu u t-Tune]ija.
Intant, Zawahri qal li lIstati Uniti qed i]]omm lil Assad f’postu g[aliex qed tib]a’ mill-i]vilupp ta’ re;im I]lamiku ie[or li jhedded lill-alleati I]raeljani ta’ Washington. Sallum mietu ‘l fuq minn 20,000 ru[ fir-rewwixta kontra l-Gvern ta’ Assad fis-Sirja waqt li Zawahri –
li [a t-tmexxija tal-AlQaida wara l-qtil (fl-2011) ta’ Osama bin Laden – qed isostni li n-nazzjon I]lamiku je[tie; jikkon/entra biex jg[in jillibera lill-Palestina; b’din tkun anki riferenza g[al I]rael u l-artijiet okkupati fejn je]istu zoni ta’ awtonomija Palestinjana.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 14 ta’ Settembru, 2012
14 A[barijiet ta’ Barra IN-NAZZJONIJIET UNITI
Jonqsu r-rati tal-mortalità globali fost it-tfal
IL-:ORDAN> Tfal Sirjani li ;ejjin minn familji ta’ refu;jati j]ommu bandiera tal-UNICEF li twa[[let bil-maqlub fil-kamp ta’ Al Zaatri, fil-belt ta’ Mafraq, qrib il-fruntiera mas-Sirja (Reuters)
L-A;enzija tat-Tfal tanNazzjonijiet Uniti mag[rufa b[ala UNICEF qalet li lammont tat-tfal madwar iddinja li jispi//aw imutu qabel jil[qu jag[lqu l-[ames snin naqas b’rata sinifikanti tul la[[ar g[oxrin sena. Skont l-a[[ar statistika matul is-sena li g[addiet spi//aw imutu mas-6.9 miljun tfal ta[t il-[ames snin, i]da //ifra g[andha titqabbel mattnax-il miljun mewta fost ittfal ta’ din l-età /kejkna li se[[ew fl-1990. Intant, l-istatistika tg[id ukoll li kwa]i 19,000 tifel u tifla mietu f’kull ;urnata bejn il-bidu u l-a[[ar tal-2011. Kelliema g[all-UNICEF qalu li t-tnaqqis sostanzjali f’dawn ir-rati ta’ mortalita hu dovuti g[all-fatt li pajji]i meqjusin b[ala foqra qeg[din iqumu aktar fuq saqajhom minbarra li j]idu wkoll ilmezzi tad-d[ul. I]da hi wkoll minnha lkonnessjoni bejn ‘g[ajnuna spe/ifika’ u t-tnaqqis fi/-/ifra tal-mewt u fejn fost o[rajn jispikkaw programmi ta’ tilqim kontra l-mard komuni fl-aktar territorji ‘vulnerabbli’. It-tnaqqis l-aktar ‘enfatiku’
fil-livelli tal-mortalità fost ittfal fil-fatt se[[ fil-pajji]i li r/evew kwantità sostanzjali ta’ g[ajnuna minn barra. David Bull, id-Direttur talUNIFEC g[ar-Renju Unit, m’g[andux dubju li lg[ajnuna serviet b[ala ‘fattur u kontributur importanti [afna’, bil-Liberja, Timor Leste u r-Repubblika Demokratika tal-Poplu ta’ Lao ikunu ‘l-og[la tliet pajji]i li kisbu su//ess fl-impenji biex jonqsu l-imwiet fost it-tfal’. Sadattant, l-isforzi u lkampanji kontra l-mard jittie[ed (u li jista’ jkun fatali g[at-tfal) irnexxielhom jaqtg[u /-/ifra tal-imwiet relatati minn 500,000 fl-2000 g[al 100,000 fl-2011 u fuq skala globali. L-UNICEF sostniet li matul is-sena l-o[ra, nofs l-imwiet fost it-tfal li g[andhom inqas minn [ames snin madwar iddinja se[[ew f’[ames pajji]i biss – l-Indja, in-Ni;erja, irRepubblika Demokratika talKongo, il-Pakistan u /-?ina. Madankollu, fl-2011, lammont tal-imwiet totali fost din il-kategorija ta’ tfal ]died ukoll f’xi pajji]i; fil-parti kbira l-istati ta’ ta[t is-Sa[ara.
Ir-Repubblika Demokratika tal-Kongo, i/-Chad, isSomalja, il-Mali, il-Kamerun u Burkina Faso kollha raw limwiet (annwali) tat-tfal ta[t il-[ames snin jitilg[u b’10,000 jew aktar fl-2011, meta mqabbla mal-1990. Intant, u filwaqt li kwa]i limwiet kollha bil-malarja fost it-tfal li g[andhom inqas minn [ames snin se[[ew fil-pajji]i Afrikani ta’ ta[t is-Sa[ara, lUNICEF tfisser il-konflitti b[ala fattur ‘kontributorju’ ewlieni g[at-telf tal-[ajja (fost din il-kategorija ta’ tfal) meta tmienja mill-g[axar pajji]i blog[la rati ta’ mortalità jinsabu fl-eqqel ta’ xi konflitt jew sitwazzjoni fra;li u ‘mqallba’. Il-[ames kaw]i prin/ipali ta’ mwiet fost it-tfal ta[t il[ames snin madwar id-dinja jinkludu l-pneumonia (tmintax fil-mija); kumplikazzjonijiet minn qabel it-twelid (erbatax fil-mija); kumplikazzjonijiet relatati mat-twelid (disg[a filmija) u l-malarja (sebg[a filmija). Fl-istess [in, l-UNICEF qed tfakkar li n-nutrizzjoni [a]ina ta[ti g[al aktar minn terz ta’ dawn l-imwiet partikulari.
IN-NAZZJON Il-:img[a,14 ta’ Settembru, 2012
A[barijiet ta’ Barra 15
L-OLANDA
Reb[a g[al Rutte u g[all-pajji]i favur l-Ewropa L-elettorat Olandi] appo;;ja bil-vot tieg[u li]-]ew; partiti ta/-/entru li huma spe/ifikament favur l-Ewropa – u bilPartit tal-{elsien tal-ewro-xettiku Geert Wilders i;arrab disfatta kbira f’elezzjoni li warrbet g[all-elementi radikali. Ir-ri]ultat ta’ din l-elezzjoni hu /ar u jservi biex jelimina t[assib li l-ewro-xetti/i jistg[u jkabbru l-influwenza f’pajji] meqjus b[ala membru importanti taz-Zona Ewro. Intant, il-Prim Ministru Olandi] Mark Rutte ikkonferma r-reb[a tal-Partit VVD (liberali) tieg[u i]da issa qed jiffa//ja l-prospett li jifforma gvern mal-ar/i-rivali Laburisti li spi//aw it-tieni fl-elezzjoni – u wara li l-Mexxejja ta]-]ew; partiti ppruvaw jimminimizzaw il-possibbiltà waqt il-kampanja. Madankollu, i]-]ew; partiti marru a[jar milli mistenni flelezzjoni u t-tnejn jaqblu dwar l-impenji me[tie;a g[al soluzzjoni Pan-Ewropea rigward ilkri]i finanzjarja fiz-Zona Ewro. Sadattant, u filwaqt li g[andhom bi]]ejjed si;;ijiet g[al koalizzjoni li tiffunzjona, l-istess ]ew; partiti xorta jridu jaqblu dwar l-awsterità, meta t-
tnejn g[andhom fehmiet differenti dwar x’g[andu jsir f’dan ir-rigward. Wara li la[qu g[addew ‘il fuq minn 98 fil-mija tal-voti qed jidher li l-VVD se jkun qed jikkontrolla 41 si;;u filKamra t’Isfel tal-Parlament u fejn se jkollu ]ew; kandidati aktar mil-Laburisti. Ir-ri]ultat tal-elezzjoni jindika wkoll li lOlandi]i dde/idew li jduru mill-;did lejn il-politika ta//entru u wara l-esperjenza ta’ koalizzjonijiet mag[mulin minn diversi partiti. Il-partit ta’ Wilders, li hu anki entità anti-I]lamika, deher li se jikseb [mistax-il si;;u (‘l isfel sew mill-24 pre/edenti) u fejn qed jaqsam it-tielet post mal-Partit So/jalista li b[alu tella’ [mistax-il deputat. Ir-ri]ultat uffi/jali tal-elezzjoni fl-Olanda ikun ikkonfermat nhar it-Tnejn. Min-na[a tieg[u Mark Rutte qal li l-partit tieg[u kiseb lakbar reb[a elettorali fl-istorja u li tixpruna l-a;enda li hu u s[abu fasslu g[all-Olanda. Hu anki wieg[ed biex ikompli bilpolitika li tnaqqas l-i]bilan/ u fejn qed ja[seb ukoll biex jinvesti fl-infrastruttura bl-iskop li jistimula lill-ekonomija.
IL-MALASJA> Il-Prin/ep William tar-Renju Unit u martu Catherine, id-Dukessa ta’ Cambridge, jing[ataw mer[ba mal-wasla tag[hom f’’Hospice Malaysia’ ( l-akbar kumpless ta’ dan it-tip fil-pajji]), fil-kapitali Kwala Lumpur. Din il-koppja rjali fil-pre]ent g[addejja bi ]jarat fir-re;jun tax-Xlokk tal-Asja u fin-Nofsinhar tal-Pa/ifiku u g[an-nom tar-Re;ina Eli]abetta. Il-vja;;i partikulari qeg[din isiru wkoll b[ala kommemorazzjoni tal-:ublew tad-Djamanti tal-Kap tal-Monarkija Britannika. (Reuters).
IR-RENJU UNIT I?-?INA
Aktar spekulazzjoni dwar il-President mag[]ul
I/-?ina [ar;et l-ewwel kummenti attribwiti lil Xi Jinping – il-President li qed jistenna biex jie[u l-kariga – mindu dan g[eb mix-xena pubbliku xi g[axart ijiem ilu, u f’sitwazzjoni li xprunat l-g[ajdut dwar sa[[tu. Intant, g[ad m’hemm lebda dehra konfermata jew ritratt ;did ta’ Xi, li fl-a[[ar jiem ma ]ammx il-laqg[at ma’ mexxejja barranin li ]aru /-?ina. Dan minkejja li l-istampa tal-Istat g[adha kemm wasslet il-kondol-
janzi ta’ Xi lill-familja ta’ uffi/jal veteran Komunista li miet il-;img[a l-o[ra. Il-Gvern ta’ Beijing g[ad ma [ari;x stqarrija li twie;eb direttament g[all-g[ajdut dwar sa[[tu u wara li Xi (li g[andu 59 sena) g[andu storja twila ta’ problemi tassa[[a. Esperti, intant, jiddubitaw kemm il-President mag[]ul jista’ qed ibati biss bi problemi ]g[ar waqt li //a[da ta’ Beijing biex ji//ara s-sitwazzjoni qed tkun anki diskussa fost is-swieq finanzjarji tad-dinja.
Interess qawwi fil-’Led Zeppelin’ Il-grupp tar-Rock /elebri Led Zeppelin se jo[ro; concert film ibba]at fuq l-ispettaklu tal-2007 li kien ittella’ f’Londra bi skop karitatevoli u li se jibda jintwera fis-swali ta/-/inema min-nhar it-Tnejn. Il-film bl-isem Celebration Day (b’direzzjoni ta’ Dick Carruthers) ittie[ed minn riunjoni ta’ wie[ed mill-aktar kumplessi mag[rufa talmu]ika Rock g[al kull ]mien – bil-kun/ert ikun l-ewwel spettaklu kbir tal-Led Zeppelin f’27 sena. L-istess kun/ert kien anki fost l-aktar li qatt qanqal interess fl-istorja wara li ‘l fuq minn 20 miljuni kienu applikaw g[al
18,000 biljett.
Intant Celebration Day se jo[ro; g[all-wiri fuq 1,500 screen f’aktar minn erbg[in territorju u b’dan ikun segwit bi pre]entazzjonijiet fuq stil audio u video fid-19 ta’ Novembru. Qabel dan se jittellg[u lpremieres tal-film f’Londra, Los Angeles, New York u bliet o[ra u fost stennija li ttliet membri veterani tal-Led Zeppelin jer;g[u jintrodu/u ru[hom fuq it-tapit l-a[mar wara [afna snin. Il-grupp Led Zeppelin infired fl-1980 wara li miet id-drummer John Bonham i]da minkejja s-sej[iet minn
miljuni ta’ fans biex il-membri l-o[rajn – Robert Plant (ilkantant), John Paul Jones u Jimmy Page – jer;g[u jing[aqdu g[al kun/ert u tour, ma se[[et qatt xi riunjoni fissa u bl-impenji relattati lanqas ma jissodisfaw lillmu]i/isti infushom. I]da fl-2007, Plant, Page, Jones u Jason Bonham – iben John u li wkoll idoqq iddrums – kienu telg[u fuq ilpalk fl-02 Arena ta’ Londra u g[al tribute gig g[al Ahmet Ertegun, il-fundatur ta Atlantic Records u bl-avveniment jittratta s-su;;ett ewlieni tal-concert film partikulari.
IL-KAMBODJA
Il-’First Lady’ tal-Khmer Rouge m’hix f’sikkitha biex tg[addi ;uri Il-Qorti tal-Kambodja li tidde/iedi ka]i ta’ ;eno/idju dde/idiet biex te[les lil Ieng Thirith, persuna influwenti fir-re;im ta’ Pol Pot li kien responsabbli mill-famu]i killing fields tas-sebg[inijiet u meta din m’hix mentalment f’sikkitha biex jg[adduha minn ;uri. Skont din il-qorti li g[andha l-appo;; tan-
Nazzjonijiet Uniti, Thirith, eks Ministru g[all-Affarijiet So/jali fir-re;im tal-Khmer Rouge u l-o[t tar-rispett ta’ Pol Pot, l-awtur tal-;eno/idju (fil-Kambodja) bejn l-1975 u l-1979, ilha minn Novembru ma turi titjib fl-istat mentali tag[ha u bl-esperti jikkonkludu li din qed tbati bilmarda Alzheimer’s. Thirit, li llum g[andha
tmenin sena u mag[rufa b[ala l-First Lady tal-Khmer Rouge g[andha tin[eles proprju llum jekk il-prosekuturi jibqg[u ma jappellawx u b’din is-sitwazzjoni anki titqies b[ala daqqa ta’ [arta o[ra g[all-Kambodjani li jridu spejgazzjoni g[all-erba’ snin ta’ terrur u brutalità ta[t idejn il-Khmer ta’ Pol Pot. Hu stmat li bejn 1.7 u 2.2
miljun persuna ( kwa]i kwart tal-poplu Kambodjan) mietu ta[t it-tmexxija infami talKhmer Rouge. Il-vittmi jew spi//aw ;ustizzjati u esegwiti inkella torturati salmewt – b’o[rajn anki jmutu bil-;uh jew bl-effett tal-mard waqt li Pol Pot insista blossessjoni tieg[u [alli jsawwar f’pajji]u f’utopja komunista g[all-bdiewa.
Ieng Thirith (Reuters)
IN-NAZZJON Il-:img[a, 14 ta’ Settembru, 2012
16 Indipendenza 2012
Indipendenza 2012 17
Mil-lejla jift[u /-/elebrazzjonijiet tal-Partit Nazzjonalista g[all-Indipendenza 2012 minn Rebecca Borg
Is-siparju tal-attivitajiet Fuq il-Fosos tal-Furjana organizzati mill-Partit Nazzjonalista biex ji//elebra g[eluq it-48 anniversarju mill-kisba tal-Indipendenza se jitla’ llejla b’numru ta’ attivitajiet li ]gur g[andhom jolqtu l-gosti ta’ kul[add. Il-Partit Nazzjonalista hu mag[ruf g[al dawn i//elebrazzjonijiet kbar li jorganizza kull sena biex ji//elebra dan l-akbar avveniment storiku Malti li ra b[ala protagonist tieg[u lillPartit Nazzjonalista meta b’vi]joni kbira g[al pajji]na [adem u stinka biex kiseb lIndipendenza g[al artna u g[all-poplu Malti. Matul kull serata se jkunu organizzati attivitajiet immirati g[al kul[add, inklu]a diskussjoni politika li fiha jie[u sehem il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi, flimkien ma’ Ministri, Segretarji Parlamentari, Membri Parlamentari, Uffi/jali tal-Partit, Kandidati u personalitajiet o[ra. I]da aktar tard matul kull serata se jittella’ wkoll spettaklu fuq il-palk prin/ipali. Fil-fatt sad-19 ta’ Settembru, fuq il-palk prin/ipali se jkunu qed
Il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi flimkien mal-og[la uffi/jali tal-Partit Nazzjonalista jitkellmu man-nies waqt l-attivitajiet li jittellg[u Fuq il-Fosos biex Malta ti//elebra l-kisba tal-Indipendenza
jittellg[u kun/erti u spettakli live kuljum bilparte/ipazzjoni ta’ g[add ta’ bands lokali kif ukoll ta’ bosta kantanti stabbiliti, kemm Maltin kif ukoll G[awdxin. Il-bands li se jtellg[u dawn il-kun/erti huma ta’ Joe Brown, ta’ Mike Spiteri u ta’ Mark Spiteri Lucas. Dan apparti li se jittella’ spettaklu mill-parte/ipanti ta’ Déjà Vu u Don’t stop me now, ]ew; programmi li jixxandru fuq NET Television. B[as-snin passati, dawn il-kun/erti kollha li bla ebda dubju ta’ xejn jolqtu lgosti mu]ikali ta’ kul[add, u li se jkunu qed jittellg[u matul il-;ranet li joqorbu biex ifakkru l-kisba talIndipendenza g[al pajji]na, li din is-sena g[andhom it-tema myCHOICE.PN – xog[ol, sa[[a, edukazzjoni, ikunu mistennija minn kul[add. Fejn sal-jiem ta’ qabel id19 ta’ Settembru se jkunu ;ew organizzati dawn ilkun/erti, flimkien ma’ diversi attivitajiet immirati g[at-tfal, u kif ukoll djalogi ta[t it-tinda mal-Prim Ministru u l-Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi flimkien ma’ kelliema o[ra minn diversi setturi, lejlet l-Indipendenza
Matul l-attivitajiet ta’ Fuq il-Fosos, il-Partit Nazzjonalista se jorganizza serata tal-og[la livell bil-parte/ipazzjoni tat-talent Malti
l-iskeda tal-attivitajiet Fuq ilFosos se tkun kemxejn differenti. Dan g[aliex proprju fl-20 ta’ Settembru, fuq il-palk prin/ipali se jkun hemm warm-up ta’ qabel il-mass meeting li se jkun indirizzat mill-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi, il-kelliem ewlieni tieg[u. Bejn il-warm-up li se ji;i mmexxi minn Matt u Ron, u l-mass meeting, se jkun hemm id-daqq talInnu Nazzjonali Malti, kantat minn ]ew; artisti lokali, Ludwig Galea u Chiara. L-Innu Nazzjonali jwassal g[all-[in tad-9 p.m.
il-[in li fih hu mistenni li jibda l-mass meeting. Ma’ tmiem il-mass meeting imbag[ad ikun hemm l-a[[ar kun/ert live minn sensiela ta’ kun/erti u spettakli li ttellg[u fil-jiem ta’ qabel b[ala parti mill-attivitajiet talIndipendenza, li din is-sena qed ifakkru t-48 sena ta’ Malta indipendenti. G[alhekk, kull min se jkun pre]enti se jkollu lopportunità li jsegwi Pusè in Concert, kun/ert li kif jissu;;erixxi l-isem stess, hu minn George Curmi, il-Pusè, innifsu. Dan il-kun/ert hu ma[sub li jibqa’ g[addej sal11.30 p.m. u e]att wara, dejjem fuq il-palk prin/ipali,
ikun hemm it-tlug[ talLotterija Indipendenza 2012, bl-ewwel premju jkun dak tal-karozza Alfa Romeo MITO. Din is-sena wara madwar erba’ snin, il-biljetti rebbie[a se jer;g[u jittellg[u bl-urna u mhux b’mod kompjuterizzat kif kien qed isir fis-snin img[oddija. Apparti dan lewwel premju, matul is-sebat ijiem ta’ attivitajiet Fuq ilFosos se jittella’ rigal kuljum. Wara din il-lotterija li fiha jit[abbru r-rebbie[a, isir lg[eluq tal-Festi talIndipendenza li din is-sena kellhom it-tema myCHOICE.PN - xog[ol, sa[[a, edukazzjoni.
George Curmi ‘Il-Pusè’
G[all-Maltin il-festi organizzati mill-Partit Nazzjonalista biex ji//elebra l-kisba tal-Indipendenza g[andhom tifsira partikulari – l-akbar ;rajja fl-istorja ta’ pajji]na grazzi g[all-vi]joni politika tal-Partit Nazzjonalista tul i]-]mien
IN-NAZZJON Il-:img[a, 14 ta’ Settembru, 2012
18 Ittri
. .
Bhac-Cirasa WHO
Din il-;img[a f’Malta saret il-konferenza re;jonali tal-G[aqda Dinjija tasSa[[a (World Health Organisation). Attendew aktar minn 500 delegat. Mhux /ajta torganizza konferenza ta’ ;img[a g[al aktar minn 500 delegat. L-organizzazzjoni kienet e//ellenti. Il-konferenza kienet su//ess kbir. Pajji]na, minkejja li hu ]g[ir, [are; bl-unuri. {ajr u prosit lil [afna nies li ilhom aktar minn sena jorganizzaw din il-konferenza. Ma nistax ma nsemmix littabib Ray Busuttil li kien ilmo[[ wara din il-laqg[a. Prosit u grazzi Ray. It-tabib Cachia Zammit
L-a[[ar darba li saret f’Malta konferenza re;jonali tal-WHO kienet 42 sena ilu. Dak i]-]mien b[ala Ministru tas-Sa[[a kien hemm ittabib Alexander Cachia Zammit. Fil-fatt kien ittabib Cachia Zammit li kien ippresieda dik il-konferenza re;jonali. Din il-;img[a g[al din il-konferenza, ittabib Cachia Zammit kien il-mistieden spe/jali. Minkejja l-età sabi[a tieg[u, attenda. Nibqa’ nammirah g[all-mod kif baqa’ attiv. Il-Bambin ikompli mieg[u, baqa’ interessat f’dak kollu li jkun qed ji;ri. Matul din il-;img[a ttabib Cachia Zammit tkellem ma’ diversi delegati. Meta niltaqg[u dejjem isemmili familji mi]-}ejtun. I]}ejtun jafu bl-amment. Ittabib Cachia Zammit hu tabib u politiku li tabil[aqq [adem u [abb li]-}ejtun u li]-}wieten. Kri]i Libja
Ilbiera[ il-{amis, Mikela Fenech Pace mill-Uffi//ju tal-Prim Ministru organizzat konferenza ta’ ;urnata. Kienet dwar dak li tg[allimna mill-esperjenza tal-kri]i tal-Libja. Kienet opportunità importanti biex ne]aminaw fil-fond kif we;ibna g[allkri]i tal-Libja. Fejn morna
minn Mario Galea
tajjeb. U fejn irridu intejbu. Tabil[aqq kienet inizjattiva tajba [afna. Waqt din il-konferenza er;ajt ftakart wa[di fuq idde/i]jonijiet diffi/li li [a lPrim Ministru waqt il-kri]i tal-Libja. Kienu de/i]jonijiet tajbin. U kura;;u]i. Il-Prim Ministru Gonzi mill-ewwel ikkundanna r-re;im ta’ Gaddafi. L-Oppo]izzjoni ta’ Muscat mhux hekk g[amlet. Baqg[u gallarija. L-ewwel raw min se jirba[. Jekk hux ir-ribelli jew Gaddafi. Imbag[ad ]ammew ma’ min reba[. Tabil[aqq imisshom jist[u. Sie[bi Joe Cassar
Sie[bi l-Ministru Joe Cassar ;ratlu wa[da tajba. Kien laqg[a tal-Kunsill talMinistri tal-Unjoni Ewropea. Kellu business lunch. Waqt dawn l-ikliet tkun trid tag[mel diskors. Mhux fa/li. G[ax trid tag[mel diskors minn fuq ilmejda fejn tkun qed tiekol. Joe Cassar kien se jibda d-diskors tieg[u. Kellu lplatt tal-ikel quddiemu. Kien fih stuffat tal-la[am. Kif kien se jibda jaqra ddiskors tieg[u Joe bil-fixla waqg[ulu l-karti li fuqhom kellu d-diskors, ;ol-platt. Kien pront ;abarhom. Imma ma seta’ jara xejn. G[ax ilkarti mtlew kollhom stuffat tal-la[am. Tabil[aqq sie[bi Joe rnexxielu “jla[[am” iddiskors tieg[u.
Ag[ti d-demm… u tkun qed tag[ti tama lil [addie[or
Il-Battalja ta’ Bordino u l-overture ‘1812’ Sur Editur, {afna semg[u bl-overture ta’ Tchaikovsky ‘1812’. Din l-overture kienet introdotta minn [afna baned Maltin talbliet u l-ir[ula tag[na fil-programmi li jag[mlu matul issena. Imma [afna ma jafux ilbidu tag[ha, meta u g[aliex il-kompo]itur kbir Pyotr (Pietru) Tchaikovsky kitibha. Proprju nhar is-7 ta’ Settembru 1812, mitejn sena ilu, il-Forzi Armati Fran/i]i ltaqg[u mal-:eneral Mikail Ktuzov fil-Battalja ta’ Bordino xi 120 kilometru bog[od minn Moska. Din ilbattalja dg[ajfet xi 100,000 suldat tal-qawwa ta’
Napuljun. L-armata Fran/i]a sabet ru[ha f’belt ta’niket. {afna bnadi ta’ din il-belt ;ew meqruda min-nar talarmata Russa. Napuljun, li ma setax ikollu l-g[ajnuna, fix-xitwa ma kellux triq o[ra g[ajr li jirtira. Beda jirtira l-qawwiet tieg[u nhar id-19 ta’ Ottubru sa Di/embru. Lura, il-forzi Fran/i]i sofrew il-;u[, ilmard tat-tifu kif ukoll it-temperatura bla [niena tax-xitwa Russa. L-armata Fran/i]a waslet il-Polonja f’dik ilqag[da. Il-Kzar Alessandru II, biex ji//elebra r-Reb[a Russa tassena 1812 fuq l-armata tal-
:eneral Napuljun Bonaparte u biex din tibqa’ mfakkara g[al dejjem, fit-12 ta’ Ottubru 1880 bena l-Katidral ta’ Kristu Salvatur. Tchaikovsky, l-akbar kittieb tal-mu]ika ta’ dak i]-]mien, beda l-overture famu]a tieg[u fit-12 ta’ Ottubru 1880 u temmha sitt ;img[at wara. Din kienet issu;;erita mill[abib tieg[u Nikolai Rubinstein. Il-[sieb ta’ din l-overture kien li ti]]an]an fil-pjazza tal-Katidral imsemmi. Imma l-pjan ambizzju] ma se[[x dakinhar. Mark Cauchi
Il-Belt Valletta
L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt. L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u l-indirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 14 ta’ Settembru, 2012
20 Anzjani
L-anzjan fi/-/entru tal-politika g[all-kwalità ta’ [ajja a[jar minn Clinton Sammut
Biex so/jetà tkun b’sa[[itha, kull gvern g[andu jara li ting[ata lattenzjoni me[tie;a lil kull kategorija ta’ /ittadini, kemm lit-tfal, lill-adulti, kif ukoll lill-anzjani. G[arafna u g[elibna l-isfidi
Kull settur hu uniku u b’hekk irid ikun hemm pjan sod ta’ kif [idmet il-Gvern tirrifletti dak li kemm i//ittadini i]da wkoll il-pajji] ikunu jridu li jsir fil-futur qrib. Matul din il-le;i]latura lGvern [adem kemm fela[ biex l-anzjani tag[na jg[ixu [ajja komda u b’iktar dinjità u li kemm jista’ jkun dan kollu jsir fil-komunità li jg[ixu fiha. Xhieda tassu//ess ta’ din il-politika hi l-fatt li l-anzjani tag[na qed jg[ixu iktar u dan se[[ billi l-Gvern g[araf jeg[leb kull sfida li ;iet quddiemu, filwaqt li kien il-[in kollu jisma’ u janalizza x’kienu ddiffikultajiet f’dan is-settur u jag[ti l-g[odda biex dawn jittaffew jew sa[ansitra jitne[[ew. Il-lista tas-servizzi g[allanzjani hi twila u kulma jmur din qieg[da tkompli titwal. Dan kollu hu possibbli g[all-politika Nazzjonalista li tag[raf limportanza tal-kontribut li lanzjan jista’ jag[ti lill-pajji] anke f’età avvanzata. L-anzjan fi/-/entru tal-politika
Fis-settur tal-anzjani llum g[andna iktar minn 2,800
[addiem li joffru servizzi varji lill-anzjani. 655 [addiem minn dawn huma social assistants li llum saru tal-post. Barra minn hekk, aktar minn 10,300 anzjan preferew li jkomplu ja[dmu wara l-età tal-irtirar u dan g[amluh g[ax il-Gvern g[araf ida[[al skemi apposta biex il-pensjoni tal-anzjan li jibqa’ ja[dem tibqa’ ting[ata s[i[a biex b’hekk jin/entiva lill-individwu kkon/ernat. Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista jemmen f’kull anzjan u anzjana li jg[ixu f’pajji]na u jemmen li l-kontribut li dawn jistg[u jag[tu hu ferm kbir i]da b[ala anzjani xorta jiffa//jaw sfidi kbar b[al kull individwu ie[or u b’hekk tul din ille;i]latura l-Gvern ta ]]ieda s[i[a lill-anzjani, daqskemm [adu l-[addiema, dik b’total ta’ €19.21 fil;img[a. G[al dawk li forsi sa[[ithom marret ftit lura, il-Gvern ma baqax i[ares i]da kompla jkun proattiv u kompla j]id il-lista talmedi/ini li jing[ataw b’xejn filwaqt li kompla jifrex liskema tal-Ispi]erija talG[a]la Tieg[ek f’lokalitajiet differenti biex illum 76,000 persuna qed ji;bru lmedi/ini mill-ispi]erija tallokalità tag[hom. Is-sena li g[addiet ilGvern ta g[otja ;dida ta’ €300 lil kull anzjan u anzjana li g[alqu 80 sena u li jg[ixu fi djarhom jew malfamilja tag[hom.
Waqt /erimonja tal-g[oti ta/-/ertifikati mill-Università tat-Tielet Età. L-anzjani g[arfu jilqg[u l-isfidi tat-tag[lim tul il-[ajja
L-anzjan hu parti integrali mis-so/jetà
Bejn l-2009 u l-2011, 564 benefi/jarju gawdew millpensjoni tal-wens u bejniethom kienu investiti madwar €2,367,000. Fl-2010, 1,234 anzjan u anzjana gawdew minn tnaqqis fit-taxxa u bejniethom frankaw iktar minn €2,312,017. Diversi anzjani, g[alkemm illum il-;urnata huma rtirati u mhumiex se jfittxu impjieg, xorta laqg[u l-isfida li jid[lu f’xi istituzzjoni ta’ tag[lim kemm f’dawk ta’ livelli ba]i/i i]da wkoll flUniversità ta’ Malta. Innumru ta’ anzjani li jilqg[u din l-isfida kulma jmur
Aktar ma l-anzjani jibqg[u attivi fis-so/jetà aktar jg[ixu [ajja itwal u ta’ kwalità tajba
qieg[ed ji]died u dan kien possibbli bis-sa[[a tal-[idma li saret mid-Direttorat talEdukazzjoni, kif ukoll il[idma tal-Università tatTielet Età. L-Università tat-Tielet Età tat l-opportunità lil dawk li jridu jitg[allmu biex jiksbu l-g[erf ming[ajr /ertu rbit li forsi kien ixekkilhom u b’hekk kompliet tqawwi qalb dawk kollha interessati.
L-e]er/izzju fi]iku hu importanti mhux biss g[attfal u l-adulti i]da wkoll g[all-anzjani. Illum l-anzjani g[andhom l-opportunità li ju]aw il-pixxina talUniversità ming[ajr [las u b’hekk ikunu jistg[u jg[umu f’post iktar sigur g[alihom milli kieku jmorru jg[umu fil-ba[ar f’post fil-miftu[ u b’numru ta’ elementi li jistg[u jpo;;u [ajjet l-anzjan fil-periklu.
Il-kwalità tal-[ajja tal-anzjan tibqa’ g[al qalb il-Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista li jibqa’ determinat li jeg[leb kull sfida f’dan is-settur
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 14 ta’ Settembru, 2012
TV#Radju 21 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor Anali]i tal-A[bar NET Televison, 21>00 Il-programm tal-lum se jist[arre; il-pariri ]baljati li ta Joseph Muscat, il-Mexxej tal-MLP. Fosthom jispikka l-parir li kien ta lillPrim Ministru Lawrence Gonzi biex Malta timxi fuq il-mudell ekonomiku ta’ ?ipru. Bis-sehem ta’ esperti u opinjonisti, ilprogramm se janalizza f’liema sitwazzjoni kienu jispi//aw Malta u l-poplu Malti kieku l-Gvern qabel mal-pariri ta’ Joseph Muscat. Ting[ata [arsa dettaljata dwar kif il-politika ekonomika u finanzjarja ?iprijotta tal-a[[ar tliet snin wasslet g[al sitwazzjoni so/jo-ekonomika mwieg[ra g[all-poplu ?iprijott. Produzzjoni u pre]entazzjoni ta’ Roderick Agius. Rockna Radio 101, 19>15
Michael Bugja jitkellem mal-organizzaturi talfestival Nil By Mouth, mad-DJ u producer Toby dwar l-aktar album ri/enti tieg[u u mal-kantawtri/i ]ag[]ug[ Claire Tonna (fir-ritratt), li se tkun ukoll qed iddoqq live fl-istudio. Rendez-vous a Parigi Canale 5, 14>46 Adriana Karembeu (fir-ritratt) hi fost l-atturi ewlenin f’dan il-film tal-2007 b’re;ija ta’ Williams Crépin. Naraw x’ji;ri meta Francois, li jkun i[obb jixxala, isir jaf lil Adriana li tkun tinsab f’Pari;i biex torganizza sfilata tal-moda bi skop ta’ benefi/enza. La prima linea Raitre, 21>05
Sajf Flimkien - NET Television, 18>10 - Fost il-mistednin ta’ Joséf Bonello u Audrey Harrison g[all-programm tal-lum se jkun hemm Rosetta De Battista (fir-ritratt hawn fuq), li hi pjanista, terapista tal-mu]ika u Arts Education Consultant fit-Teatru Manoel. Hi se titkellem dwar il-karriera tag[ha u x-xog[ol interessanti li tag[mel mat-tfal u ]-]g[a]ag[ fi [dan it-Teatru. Ukoll mit-Teatru Manoel, niltaqg[u ma’ Michael Mangion, Marketing u PR Manager li se jag[ti informazzjoni dwar l-avvenimenti li se jse[[u fit-Teatru fix-xhur li ;ejjin. Fir-rokna ta’ Simon Mercieca, ukoll bis-sehem ta’ perit li se jkun il-mistieden tieg[u, illum se tkun ittrattata l-arkitettura moderna fil-Mediterran.
Tliet atturi ta’ kalibru Insomnia - Rete 4, 23>55
Film drammatiku dwar Sergio Segio, il-fundatur tal-grupp terroristiku Prima Linea u l-g[arusa u l-kompli/i tieg[u Susanna Ronconi. Il-partijiet ta’ dawn it-tnejn huma interpretati minn Giovanna Mezzogiorno u Riccardo Scamarcio li jidhru fuq il-lemin fir-ritratt. Vu/i Missjunarja Radju Marija, 21>00 Il-programm tal-lum ilaqqag[na ma’ Carmen Sammut (fir-ritratt), soru mill-Kongregazzjoni ta’ San :u]epp tal-Apparizzjoni. Hi kellha esperjenzi ta’ [idma missjunarja fi tliet pajji]i differenti f’kontinenti differenti — l-Indja, fl-Asja; fir-Rumanija fil-Lvant tal-Ewropa u f’Addis Abeba, fl-Etjopja, fil-Lvant tal-Afrika.
La tempesta perfetta Iris, 21>00 Mark Wahlberg (fir-ritratt), George Clooney u Diane Lane huma l-atturi ewlenin f’dan il-film drammatiku Amerikan tal-2000 b’re;ija ta’ Wolfgang Petersen. Naraw bosta effetti spe/jali ta’ maltempata fuq il-ba[ar.
Thriller psikolo;iku li n[adem fl-2002 b’re;ija ta’ Christopher Nolan u li g[andu x-xorti li b[ala protagonisti g[andu lillatturi ta’ kalibru Al Pacino u Hilary Swank (it-tnejn fir-ritratt), kif ukoll lil Robin Williams. L-istorja to[odna fl-Alaska fejn ]ew; membri tal-FBI jkunu qed jindagaw ka] ta’ qtil. I]da l-qattiel ikun jaf x’g[andu jag[mel biex b’mod effettiv jirrikatta lil wie[ed minnhom. L-istess storja di;à kienet in[admet f’film Norve;i] li [are; fl-1997 bl-istess isem.
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 14 ta’ Settembru, 2012
22 TV#Radju
06>00
101 Breakfast Club
Oleanna - MGM Movies, 17>40
(b’waqfa g[all-A[barijiet fit-08>00)
09>00 09>05 10>00 10>05 11>00 11>55 12>00 12>30 13.00 15>00 15>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Magazine 101 Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria
Film tal-1994 li jdur madwar ]ew; atturi Debra Eisenstadt u William H. Macy (it-tnejn fir-ritratt) fil-partijiet ta’ lecturer universitarju u studenta li tkun qed takku]ah b’abbu]i sesswali. Re;ija ta’ David Mamet.
(b’waqfq g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>30 19>15 21>00 23>00
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 – Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:45 ?ama ?ama 09:00 - BBC 09:05 – Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - Newsline 12:45 Tifkiriet 13:30 - Qari bil-Malti 14:00 A[barijiet 14:05 – E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 - A[barijiet 16:05 – Drivetime (jinkludi 17:00 A[barijiet) 18:00 - Bulettin tal-A[barijiet 18:15 – - Nwar 19:00 - Ma’ Nathalie 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Qari bil-Malti (r) 20:30 - Il-Belt Valletta 21:00 - BBC News 21:05 - Countdown 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Night Moods 23:00 - Xi qrajt, xi smajt 23:03 – Ru]arju 23:30 Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Ma’ Pauline 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Kummentarju 12:30 Linja Diretta 13:15 - Bla Kantunieri 13:45 - ONE News 14:00 - Maltin Biss 15:30 Drive Time 15:45 - ONE News 16:30 - Tomatate 17:00 Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:15 - :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:10 - A[barijiet Sportivi 18:15 - Dirett Parlament 18:45 - Mid-Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone (jinkludi 19:45 ONE News) 20:15 - Collage 20:45 - Xalata Rock 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 - VO’s 24:00 - Bla Kantunieri (r) 02:00 Weekend Party. RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet filQosor) 09:15 - G[alina Lkoll (11:00 RTK Qosor) 11:40 Headlines 11:55 - Fi {dan ilMulej 12:00 - RTK Bulettin
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Mu]ajk Rockna Fuzzbox - George Galea Newsdesk (r)
12:15 - Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:30 – Il-Polz ta/-?ittadin 16:40 - Headlines 17:00 RTK Bulettin 17:15 – Summer Mix! (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan ilMulej 19:05 - Ru]arju 19:25 Rakkont 19:40 – L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 21:00 – }g[a]ag[ fis-Sajf (r) 22:00 – Il-Qaddis tal-Jum 22:05 Ru]arju 22:25 - Ripetizzjonijiet - Rakkont, Ru[ il-Kelma, Upbringing, Tobba, Environment. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 – Teatru Miftu[ 10:00 - Santu Wistin: {ajja u Twemmin 11:00 - Classic FM 13:00 - Anali]i tal-:urnali 13:30 – Ktieb fl-Idejn 14:00 BBC News Hour 15:00 Classic FM 19:30 – Biex Hekk Jibqg[u Mag[n 20:00 – {The Soundtrack File 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 11:00 - Van;elu {aj 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju l-Erwie[ 13:00 - Qari tar-Rumanz 13:30 - Shalom 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Il-Muftie[ tal-G[erf 16:00 – Il-Kura tal-:nien 16:45 - Naturali 17:00 – G[arfuh fil-qsim tal-[ob] 17:30 Bullettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 - G[asar 18:00 Angelus u Ru]arju 18:30 Quddiesa 19:00 - Qawsalla ta’ Kari]mi 20:00 - Alla g[ani fil[niena 20:30 – Qari tar-Rumanz (r) 21:00 - Vu/i Missjunarja 22:00 - Proposto Spiritwali 23:00 - Ru]arju 23:30 – A[barijiet Reli;ju]i 23:50 Kompjeta 24:00 - Il-Ma[bub tal-Mulej. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast with Drew 10:30 - Simon Pisani 13:30 – Ian Lang 15:30 Nathan u Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 – Dance Top 20 20:00 – Paul Oakenfold 22:00 - Miss Roberta 24:00 – Defected in the House. Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 Fil-Kumpanija ta’ Tony 13:00 Ejjew G[andi 15:00 - All Time Favourites 17:00 - Melodiji tal-Passat 18:30 - All Time Favourites 22:00 - BeeZee Fridays.
TVM 07:00 - L-G[odwa t-Tajba 09:00 - Kids Zone 09:50 - }ona 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Teleshopping 13:10 Extraordinary Women (dok.) 14:00 - A[barijiet 14:05 Teleshopping 15:05 - Ancient World (dok.) 16:00 - A[barijiet 16:05 - Teleshopping 17:05 Museum Secrets (dok.) 18:00 A[barijiet 18:10 - Sellili 20:00 A[barijiet# sports# rapport tattemp# rapport finanzjarju 20:40 Cry Freedom. Film ’87 23:00 L-A[barijiet 23:15 - Mixage. TVM 2 07:00 - News 11:10 - Life in Cold Blood 12:00 - Malta u lil hinn minnha 14:00 - Sa[[tek lEwwel 14:10 - Building the Impossible 15:00 - Mela Isma’ Din 15:10 - Life of Mammals 16:00 - Sa[[tek l-Ewwel 16:10 Life - Plants 17:00 - Wirt Arti u Kultura 17:30 - Mela Isma’ Din 17:40 - Building the Impossible 18:30 - UCL Magazine Programme 19:00 - A[barijiet blIngli] 19:05 - Int min int 19:30 Waltzing Matilda 20:00 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 20:10 - Life - Plants 21:00 F’Salib it-Toroq 22:00 - Mela Isma’ Din 22:10 - Building the Impossible 23:00 - Ti;rijiet Biss. ONE 07:00 - Flippers 07:30 - ONE News 07:45 - Uni/i (r) 08:00 Lejn il-Kungress (r) 08:30 - ONE News 08:50 - Clint on ONE 08:55 - Minuta Wa[da 09:00 Lilliput 09:30 - Nuni 09:40 Minuta Wa[da 09:45 - Londri 10:00 - Teleshopping 10.35 Hazzzard Daily Update 10:40 Lapes u Karta 10:50 - Videos Mu]ikali lokali 11:00 Teleshopping 11:45 - Londri 12:00 - {ajjiet 12:15 - Better Living Sajf (r) 13:30 - ONE News 13:40 - Teleshopping 14:45 - Emilja (ep. 29) 15:40 Minuta Wa[da 15:45 - Londri 16:00 - Lilliput (r) 16:30 - Ieqaf 20 Minuta 16:55 - Clint on ONE 17:00 - Team PL 17:30 - ONE News Update 17:40 - Team PL 18:05 - Rifless 19:30 - ONE News 20:15 - Flippers 20:45 DJ Vision 21:40 - Gazebo (r) 22:35 - Kudos (r) 23:15 - ONE News 23:45 - Team PL (r). Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping
13:00 - 104.6 Music Entertainment 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:20 - MEP u Int 19:30 {abbejtek (r) 20:30 - MillParlament 21:30 - Dokumentarju 22:00 - News 22:30 - Robert Musumeci Talk Show (r). Raiuno
08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 104.6 Music Entertainment 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:20 - MEP u Int 19:30 {abbejtek (r) 20:30 - MillParlament 21:30 - Dokumentarju 22:00 - News 22:30 - Robert Musumeci Talk Show (r). Raidue 07:05 - Tutti odiano Chris (TF) 07:30 - Cartoons 10:15 - Incinta per caso (TF) 10:35 - Tg 2 insieme estate 11:20 - Il nostro amico Charly (TF) 12:10 - La nostra amica Robbie (TF) 13:00 Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 E... state con costume 13:50 - Tg 2 Eat Parade 14:00 - Senza traccia (TF) 14:45 - Army Wives (TF) 15:30 - La valle delle rose selvatiche - Sorgentye d’amore. Film 2007 17:00 - 90210 (TF) 17:55 Tg sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case (TF) 19:35 Ghost Whisperer (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Voyager 23:10 - Tg 2 notizie 23:25 - L’ultima parola 00:55 - Parlamento 01:05 - Hawaii Five-O (TF) 02:00 L’amaro caso della baronessa di Carini. Raitre
08:00 - Arrivano Django e Sartana... è la fine. Film ’70 09:25 - La storia siamo noi 10:25 - Cominciamo bene 13:10 - La strada per la felicità (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Piazza affari 15:00 - La casa nella prateria (TF) 15:50 - I 4 del Texas. Film ’63 17:35 Geo Magazine 2012 19:00 - Tg 3 20:00 - Blob 20:15 - Cotti e mangiati 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - La prima linea. Film 2009 23:00 - Tg regione 23:05 - Tg3 linea notte 23:40 Percosi - L’Italia illegale 00:50 -
Zettel - La filosofia in movimento 01:10 - Aprirai 01:30 - Tre sorelle. Film 2012. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina
08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 - Centovetrine 14:45 - Rendez-vou a Parigi. Film 2007 16:30 - Pomeriggio cinque 18:50 - Avanti un altro (kwi]]) 20:00 - Tg 5 20:40 - Veline 21:10 - I Cesaroni 23:30 Supercinema 23:55 - Tg 5 notte 00:25 - Veline 01:00 Mediashopping 01:15 - Rubicon (TF). Rete 4 06:50 - Magnum PI (TF) 07:45 Pacific Blue (TF) 08:40 - Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 5 (TF) 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:05 - Tg 4 14:45 Lo sportello di Forum 16:00 My Life - Segreti e passioni (soap) 16:20 - La tigre è ancora viva: Sandokan alla riscossa. Film ’77 18:55 - Tg 4 19:35 Tempesta d’amore (TF) 20:10 Siska (TF) 21:10 - Quarto grado 23:55 - Insomnia. Film 2002 01:35 Tg 4 Night News. Italia 1 08:10 - Cartoons 10:35 - Grey’s Anatomy (TF) 12:25 - Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 - Fringe (TF) 16:00 - Smallville (TF) 16:50 - Merlin (TF) 17:45 Trasformat (kwi]]) 18:30 Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:20 - CSI: Scena del crimine (TF) 21:10 - CSI: Miami (TF) 23:05 - Armageddon incubo finale. Film 2009 01:00 Nip#Tuck (TF) 01:50 - Rescue Me (TF). La 7 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La 7 09:45 - Coffee Break 10:55 - JAG - Avvocati in divisa 11:45 - Agente Speciale Sue Thomas 12:30 - I menù di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 - Cristina Parodi Live 15:55 - Il commissario Cordier (TF) 17:55 - Cristina Parodi Cover 18:25 - I menù di Benedetta 19:20 - G Day 20:00 - Tg La 7 20:30 Otto e mezzo 21:10 - Prime Suspect (TF) 23:40 - Omnibus notte 00:50 - Tg La 7 sport 00:55 - NYPD (TF) 01:50 - G Day.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 14 ta’ Settembru, 2012
TV#Radju 23 Favourite Channel 08:00 - Dun Benit 09:00 - Mrs Prichard 10:00 - Armar Festi 11:15 - Teleshopping 12:05 Kont Taf? 12:15 - F. News 12:30 - Teleshopping 13:00 Festi 15:00 - Teleshopping 16:30 - ECO 17:00 Teleshopping 17:30 - Ashram 18:15 - F. News 18:30 - (ikompli) Ashram 19:45 - Reporter 20:00 - Kont taf? 20:15 - F. News 21:00 - Ipokriti 22:00 Nintrefa ’l Fuq 23:15 - F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 - 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 2010 Onwards 14:30 - Drama Bronx 15:00 - Wasal il-{in g[all-Maltin 15:30 - Bell’Italia 16:00 - Romantica 17:00 Teleshopping 18:00 Total Request 20:00 - Bingo 75 20:30 - Non Stop Music. La 5 11:00 - Tempesta d’amore 12:10 - Beautiful (soap) 12:30 Centovetrine 13:05 - Non ditelo alla sposa 14:00 - Una mamma per amica (TF) 14:50 - Dirty Sexy Money (TF) 15:40 - The OC (TF) 16:30 - Instant Star 17:00 - Samantha chi? (TF) 17:50 - La tata (sitcom) 18:35 -
Extreme Makeover Home Edition 19:40 - The OC (TF) 20:25 - Una mamma per amica (sitcom) 21:10 - The Tudors (TF) 22:50 - Beautiful (soap) 23:15 - Centovetrine.
BBC Entertainment 07:10 - Teletubbies 07:35 Garth and Bev 07:45 - Buzz and Tell 07:50 - Boogie Beebies 08:05 - Balamory 08:25 - Fawlty Towers 09:00 - Mastermind 09:30 - The Weakest Link 10:15 - EastEnders 10:45 - Doctors 11:15 - All the Small Things 12:05 - Orangutan King 12:55 Fawlty Towers 13:30 Mastermind 14:00 - The Weakest Link 14:45 EastEnders 15:15 - Doctors 15:45 - All the Small Things 16:35 - Orangutan King 17:25 The Weakest Link 18:10 Chimp Family Fortunes 18:40 Doctors 19:10 - Robin Hood 20:00 - Getting On 20:30 - Him & Her 21:00 - Sport Relief 2012
22:00 - ’Allo, ’Allo! 22:35 Live at the Apollo 23:20 - Being Erica. TCM 07:25 - GP (A) 10:10 - Never So Few (A) 12:10 - The Swordsman of Siena (U) 13:50 - Key Largo (A) 15:30 - Tom Thumb (U) 17:00 - The Towering Inferno (PG) 19:40 - The Oklahoma Kid (U) 21:00 - Diner (AA) 22:50 -
The Private Lives of Elizabeth and Essex (U).
MGM Movies 07:05 - De-Lovely. Film 2004 (PG) 09:10 - Rockula. Film ’90 (PG) 10:40 - The Scalphunters. Film ’68 (A) 12:25 - Supernova. Film 2000 (15) 13:55 - A Woman’s Tale. Film ’91 15:35 Tom Jones. Film ’63 (AA) 17:40 - Oleanna. Film ’94 19:10 Swamp Thing. Film ’82 (15) 20:45 - MGM’s Big Screen 21:00 - Bound for Glory. Film ’76 (A) 23:25 - The Amityville Horror. Film ’79 (X). Diva Universal 07:00 - Rex: A Cop’s Friend 07:55 - Kojak 08:55 - The
Casebook of Sherlock Holmes 09:55 - Ironside 10:55 - Cento Vetrine 11:55 - Quincy, M.E. 12:55 - Kojak 13:55 - JAG 15:50 - Ironside 16:50 - Quincy, M.E. 17:50 - Rosemary and Thyme 18:50 - Ironside 19:50 Kojak 20:50 - Great Women 21:00 - L’Amour Fou (PG) 22:59 - La Prova 23:05 Quincy, M.E. Iris 11:35 - Le dritte. Film ’58 13:20 - Uno srano caso. Film ’89 15:25 - Goodbye & Amen L’uomo della CIA. Film ’77 17:25 - Mi faccio la barca. Film ’80 19:25 - Charlie’s Angels (TF) 20:10 - Starsky e Hutch (TF) 21:00 - La tempesta perfetta. Film 2000 23:20 Minuti contati. Film ’95. Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Klipsch Bike 08:10 - Dirty Jobs: Wind Farm Technician 09:05 Deadliest Catch: Cashing In 09:55 - Ultimate Survival: Ecuador 10:50 - How Do They Do It?: Crash Helmets, Rubber and Wave Piercing 11:15 - How It’s Made 11:40 - Extreme Engineering: Boston’s Big Dig
12:35 - Fifth Gear 13:30 Wheeler Dealers: Volkswagen T3 Transporter 14:25 American Chopper: Viega Corporation Bike 15:20 Mythbusters: Cell Phones on Planes 16:15 - Dirty Jobs: Greenland Shark Quest 17:10 Deadliest Catch: A Tragic Beginning 18:05 - Ultimate Survival: Kimberley, Australia 19:00 - How It’s Made 19:30 How It’s Made: Automatic
Transmissions # Miniature Silverware 20:00 - Moonshiners: Point of No Return 21:00 Surviving Death: Bodily Trauma. A Haunting: 22:00 - The Apartment 23:00 - Spirits of the Dead. Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 - Films & Stars 11:05 - 2 Broke Girls 11:30 - Brothers and Sisters 12:15 - Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 The West Wing 15:15 - Fringe 16:00 - Gossip Girl 16:45 Alcatraz 17:30 - Amazing Race 18:15 - Days of Our Lives 19:05 - Films & Stars 19:35 - Person of Interest 20:30 - Glee 21:15 Gossip Girl 22:00 - Top Gear 23:05 - The Mentalist 23:50 How I Met Your Mother 00:15 2 Broke Girls 00:40 - Amazing Race 01:25 - Films & Stars. Biography Channel 07:00 - America’s Court with Judge Ross 08:00 - Confessions of an Animal Hoarder 09:00 Snapped: Women Who Kill: Kelly Ryan 10:00 - America’s Court with Judge Ross 10:30 -
Real Housewives of Beverly Hills: Reunion, Part 2 11:30 America’s Court with Judge Ross. Pawn Stars: 13:00 - Trail Breaker 13:30 - Top Secret. 14:00 - Rita Hayworth 15:00 Audrey Hepburn 17:00 - Real Housewives of Beverly Hills: Back to Beverly Hills 18:00 Confessions of an Animal Hoarder. Pawn Stars: 19:00 Trail Breaker 19:30 - Top Secret. Hardcore Pawn: 21:00 Sucker Punch 21:30 - Melted Gold 22:00 - Les Hunts a Thief 22:30 - Full Metal Panic. Duck Dynasty: 23:00 - Too Close for Comfort 23:30 - Leave it to Beavers.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:40 - Pingu 08:45 - Baby Antonio’s Circus 08:50 - My Animal Family 09:05 - Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 - P.B. Bear and Friends 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 Kipper 09:45 - Igloo-Gloo 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 - Barney and Friends 10:40 Wobblyland 10:45 - Jarmies 11:00 - Lots & Lots 11:15 - The Hoobs 11:40 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:05 - Wildlife 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - My Animal Family 12:45 - Benjamin’s Farm 12:50 See The Sea 12:55 - Mio Mao 13:05 - P.B. Bear and Friends 13:10 - Wildlife 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 - Bob the Builder 13:35 Fireman Sam 13:45 - Thomas and Friends 14:10 Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 - Pingu 14:25 Barney and Friends 14:55 - Kipper 15:05 Angelina Ballerina 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 - Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 - Tiny Planets 15:55 Pingu 16:00 - My Animal Family 16:15 Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 - Fireman Sam 17:05 Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 - P.B. Bear and Friends 17:35 - Wobblyland 17:40 - Baby Antonio’s Circus 17:45 - Fluffy Gardens 18:00 -
06>30 07>00 09>30 10>45 12>00 12>30 13>00 14.00 14>05 14>35 15>00 15>05 16>00 17>00 18>00 18>10 19>45 20>30 21.00 21.30 21.35 23>00 23>30
Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - The Hoobs 18:50 - Gazoon 19:00 - Angelina Ballerina 19:15 - Thomas and Friends 19:30 - Bob the Builder 19:40 - Fireman Sam 19:50 - Barney and Friends 20:20 - Pingu 20:30 - Monkey See Monkey Do 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 - Bob the Builder. Disney Channel 08:40 - Mini Adventures of Winnie the Pooh 08:45 - Mouk 09:00 - Jonas 09:25 - So Random 09:50 - Hannah Montana 10:15 - Fish Hooks 10:40 - Kim Possible 11:05 - Shake It Up 11:30 Wizards of Waverly Place 11:55 - Phineas and Ferb 12:20 - Timon & Pumbaa 12:45 - The Suite Life on Deck 14:00 - Austin and Ally 14:25 ANT Farm 14:50 - Shake It Up 15:15 - Jessie 15:40 - Good Luck Charlie 16:00 - The Lion King 2: Simba’s Pride (U) 17:20 - Austin and Ally 17:45 - Phineas and Ferb 18:10 - ANT Farm 18:35 - Good Luck Charlie 19:00 - Jessie 19:25 The Suite Life on Deck 20:15 - Jonas 21:05 Good Luck Charlie 21:55 - Wizards of Waverly Place.
Bejni u Bejnek NET News Chit Chat Teleshopping X’hemm g[all-Ikel Bejni u Bejnek Simpati/i NET News Teleshopping Simpati/i NET News Simpati/i Teleshopping Déjà Vu NET News Sajf Flimkien NET News Flusek Anali]i tal-A[bar NET News La Famiglia NET News Djalogu - Indipendenza 2012
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - WC, World Tour
09:00 WC Qualifier Football 09:45 Speedway GP 10:45 - GP Speedway 11:45 - WC, World Tour 12:30 - WC Qual. Football 15:00 - Speedway GP 16:00 GP Speedway 17:00 - WATTS 18:00 - STIHL World Champ., Timbersports 19:00 - PBA Tour Bowling 20:00 - World’s Strongest Man 21:00 - Boxing (live) 23:00 - Horse Racing Time 23:15 - WATTS.
Eurosport 2 07:30 - Eurosport 2 Morning News 08:00 - WATTS 09:00 European Tour Cycling 10:30 AFC Football Champ. League 12:00 - WATTS 12:30 - Eurosport 2 News 13:00 - European Tour Cycling 14:00 - WC Speedway 16:00 - WC Qual. Football 19:30 - Eurosport 2 News 20:00 - NCAA American Football 22:00 - WATTS 23:00 - European Tour Cycling. GO Sports 1 07:00 - Ligue 1: Rd 4: Highlights 08:00 - PGA Italian Open: Day 1 12:00 - Ligue 1: Rd 4: Sochaux-Montbeliard v Montpellier Herault SC 14:00 - PL World 14:30 - PGA Italian Open: Day 2 (live) 18:30 - Serie A: Rd 2: Inter v Roma 20:45 Ligue 1: Rd 5: Paris SaintGermain v Toulouse (live) 22:45 - Barclays PL: Wk 5: Preview 23:15 - UEFA Champ. League: Magazine Programme 23:45 PGA Italian Open: Day 2. GO Sports 2 20:45 - Aviva Premiership: Rd 3:
Bath Rugby v Northampton Saints (live) 22:45 - Milan Ch.
GO Sports 3 20:05 - RaboDirect Pro 12: Rd 3: Ulster v Munster (live) 22:05 Inter Ch. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - Samsung Diamond League: Brussels, Belgium 11:30 Barclays PL: Wk 3: Swansea City v Sunderland 13:30 - Serie A: Rd 2: Bologna v Milan 15:30 - Ligue 1: Rd 4: SC Bastia v AS Saint-Etienne 17:30 - Aviva Premiership: Rd 2: Northampton Saints v Exeter Chiefs 19:25 Barclays PL: Wk 5: Preview 20:00 - UEFA Champ. League: Magazine Programme 20:30 Barclays PL: Wk 3: Tottenham H v Norwich City 22:30 - Serie A: Rd 2: Torino v Pescara 00:30 Ligue 1: Rd 4: Olympique de Marseille v Stade Rennais. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing
11:00 - Samsung Diamond League: Brussels, Belgium 13:30 Barclays PL: Wk 3: Swansea City v Sunderland 15:30 - Serie A: Rd 2: Bologna v Milan 17:30 - Ligue 1: Rd 4: SC Bastia v AS Saint-Etienne 19:30 - Aviva Premiership: Rd 2: Northampton Saints v Exeter Chiefs 21:25 Barclays PL: Wk 5: Preview 22:00 - UEFA Champ. League: Magazine Programme 22:30 Barclays PL: Wk 3: Tottenham H v Norwich City 00:30 - Serie A: Rd 2: Torino v Pescara. Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga: 1FC.
Nurnberg v Borussia Dortmund (r). FIFA 2014 WC Qual.: 09:55 - England v Ukraine (r) 11:50 - Germany v Faeroe Islands (r). 13:45 - 2013 UEFA European Champ.: England U#21 v Norway U#21 (r) 15:45 WWE: Smackdown (r) 16:35 America's Cup: World Series: Newport: Day 2 (r) 18:10 - 2012 UIPM Pentathlon: Men's Final: China (r) 19:15 - WWE: RAW 20:00 - Bundesliga: Preview (r) 20:30 - Bundesliga: Augsburg v VfL Wolfsburg (live) 22:35 WWE: RAW (r) 23:25 - FIFA 2014 WC Qual.: England v Ukraine (r) 01:20 - Bundesliga: Preview (r). Melita Sports 2 12:00 - Bundesliga: 1FC.
Nurnberg v Borussia Dortmund (r) 14:00 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings. FIFA 2014 WC Qual.: 15:05 - England v Ukraine (r) 17:00 - Germany v Faeroe Islands (r). 18:55 - 2012 Alpari World Match Tour: Germany: Day 1 21:00 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings 23:35 - WWE: RAW (r) 00:25 Bundesliga: Augsburg v VfL Wolfsburg. Malta Stars 08:00 - Boxing: European Boxing Fed. dtd. 20.07.12 (r) 09:15 - Melita GFA 1st Div.: Ghajnsielem v Xaghra: dtd. 01.02.12 (r) 11:00 - BOV PL: Valletta v Qormi (r) 13:00 MFA Futsal League: Naxxar v Paola (r) 14:35 - Malta Rugby Football Union: Alligators v Stompers: dtd. 04.02.12 (r) 16:10 - Malta Basketball Assoc.: Luxol v Athleta (r) 17:35 Boxing: European Boxing Fed. dtd. 20.07.12 (r) 18:50 - Melita GFA 1st Div.: Ghajnsielem v Xaghra: dtd. 01.02.12 (r) 20:35 BOV PL: Valletta v Qormi (r) 22:35 - MFA Futsal League: Naxxar v Paola (r) 00:10 - Malta Rugby Football Union: Alligators v Stompers: dtd. 04.02.12 (r).
IN-NAZZJON Il-:img[a, 14 ta’ Settembru, 2012
24 Passatemp
Tisliba
Sudoku mart Toni! (5) Weqfin>1. {bit fuq xi [add (6) 2. {a wa[da mal-art ;mielu! (6) 3. Kif g[amel mal-g[adu, forsi (6) 4. Imwejjed fil-knejjes (6) 8. Immira u g[afas il-grillu (5) 9. {arsa tista’ tinbidel f’/ertu danni (5) 12. Iddejqek fuq il-;ilda (6) 13. Jista’ jkun Ali da, imma mhux! (6) 14. ?aqlem il-benniena (6) 15. Ma jdumux jinqraw waqt is-seduta (6)
Soluzzjonijiet
Soluzzjoni tal-biera[
Mimdudin>- 5. Satin; 6. Poplu; 7. Fjuri; 10. Testa; 11. Wa[di; 12. Stokk; 14. Fenka; 16. Glata; 17. Bobin; 18. Torti. Weqfin>- 1. Aspett; 2. {nejja; 3. Sparaw; 4. Muniti; 8. Iskot; 9. S[una; 12. Sta[ba; 13. Kelinu; 14. Fatati; 15. Aladin.
Kull ostaklu j;orr mieg[u penali (kif muri fit-tabella finnofs). Sib il-passa;; minn ‘A’ sa ‘B’ bla ma te[el i]jed penalitajiet milli we[ilt jien — 42 b’kollox.
Sudoku
Mimdudin>5. Jin;abar kuljum mittoroq (5) 6. Ib]a’ minnu wie[ed fuq tieg[u (5) 7. Issibha fl-a[[ar ta’ mazzita (5) 10. Dan g[al ta[t ri;lejk (5) 11. Tixtrihom biex iddoqqhom (5) 12. Din g[all-i]vinturat, ng[idu (5) 14. Iridu jin[aslu sew millg[akar tag[hom (5) 16. Naqqas [afna mill-;iri (5) 17. B[al dik li tkabbar laffarijiet (5) 18. Ikkmandajt ’l Emma,
Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9.
Labirint bl-ostakli
Nilag[bu bin-numri
G[at-tfal
Kull ringiela, kolonna u djagonal ta’ [ames figuri g[andu jkollu total ta’ 20. Tliet numri differenti trid tu]a biex timla lkaxxi vojta. U]ahom kemm-il darba trid. X’inhuma t-tliet numri?
Mill-inqas sa dak mimli
}balji tad-disinjatur
G[andek erbatax-il flixkun. Kif se tqeg[idhom wara xulxin billi tibda mill-inqas wie[ed sa dak mimli sa fuq?
Fl-attentat tieg[u li jpin;i ritratt identiku tal-mudella, id-disinjatur [a [ames ]balji jew hemm [ames partikularitajiet li t[allew barra. Liema huma?
Labirint bl-ostakli
Il-kaxxi vojta timliehom bin-Nri. 1, 3 u 4 Nilag[bu bin-numri
B–L–D–I–A– N–H–F–K–E– M - ? - :.
Mill-inqas sa dak mimli
Jonqos: 1. Ir-rokna tal-ktieb; 2. Dettall fuq il-kullar; 3. Tarf il-kutra; 4. Petali fuq id-disinn tal-fjura; 5. }ew; ]ib;iet fuq ilbrazzuletta
}balji tad-disinjatur
IN-NAZZJON Il-:img[a, 14 ta’ Settembru, 2012
Klassifikati 25 PROPRJETÀ
Bir id-Deheb
APPARTAMENTI semi-finished u garaxxijiet kompluti bil-lift. Jibdew minn €815,807 (Lm35,000). ?emplu 99477271.
Il-G]ira
APPARTAMENT kantuniera fl-ewwel sular fi blokk ta’ tnejn. Tliet kmamar tassodda, salott u kamra talpranzu (combined), k/ina (fitted) bil-breakfast area, kamra tal-banju moderna u terrazzin fuq wara. €130,000. ?emplu 77582290.
Is-Swatar
APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar tal-banju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.
Marsaxlokk
FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.
Santa Venera
FLAT l-ewwel sular finished u furnished. Tliet kmamar
tas-sodda wa[da ensuite, gallarija quddiem u wara u parti mill-bejt bil-washroom. €110,000 (Lm47,000) ?emplu 79990798.
Santa Venera
MAISONETTE bi tliet kmamar tas-sodda fully furnished. Prezz €158,397 (Lm68,000). ?emplu 99477271.
Santa Venera
MAISONETTE kbir 330 metru kwadru fl-ewwel sular, bil-bejt tieg[u u b’garaxx jesa’ tliet karozzi jew erbg[a f’post /entrali [afna. Jikkonsisti f’kamra tas-salott, ]ew; kmamar tal-banju u spare toilet, k/ina u living open plan, washroom u bit[a kbira bil-pool. Jinbieg[ b’[afna mill-g[amara u anki bl-air conditions. Ideali g[al min jixtieq jid[ol jg[ix fih jew g[al ra;uni kummer/jali. €465,874 (Lm200,000). Negozjabbli. ?emplu 99441832 jew 77471530.
G{ALL-KIRI
Tas-Sliema
POST /entrali, appartament ;did bi tliet kmamar tassodda lest minn kollox. Billift. €800 fix-xahar u Marsaskala bi tlieta tas-sodda €400 fix-xahar. ?emplu 99477271.
AVVI}I
G[al kull xog[ol
TA’ bini ;did, alterazzjonijiet fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil ta’ soqfa u xog[ol ta’ membrane u kull tip ta’ kisi u tibjid. ?emplu 79407292.
G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
G[al kull xog[ol
TA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ madum u plumbing, gypsum board kif ukoll kisi
bil-;ibs, graffiato u ]ebg[a bi 30 sena esperjenza. ?emplu 79091057.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
G{ALL-BEJG{
G[al kull xog[ol ta’ stampar u sheets tat-tombla
B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici printing press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-na[a tal-
Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur, e//. u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com
G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. ?emplu 99870665.
Mejda tal-pranzu
KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet talinjam, tapit kbir a[dar bilkannella, monitor tal-kompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 14 ta’ Settembru, 2012
26 Avvi]i PN
AVVI}I POLITI?I VICTOR SCERRI. Il-{bieb
ta’ Victor Scerri se jorganizzaw Diskussjoni Politika, il-{add, 30 ta’ Settembru fl-10.30 a.m. fl-Uffi//ju PN Santa Lu/ija. Kelliema Victor Scerri, Carm Mifsud Bonnici u l-Vi/i Prim Ministru u Vi/i Kap tal-PN Tonio Borg. Wara jkun hemm bibita.
CAROLINE GALEA. Il-
{bieb ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Diskussjoni Politika, il-:img[a, 5 ta’ Ottubru fis7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ {al Tarxien. Mistiedna spe/jali lMinistru Chris Said u lPresident tal-E]ekuttiv tal-PN Marthese Portelli. Wara ddiskussjoni se jkun hemm bibita.
{AL SAFI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew g[al informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.
{AL BALZAN. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, filpjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet tal-ftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.
L-ISLA. Is-Segretarju tal-
Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor ittessera li hu mitlub imur flUffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m.
{AL QORMI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri talKumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).
SAN :ILJAN. Membri talKumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tallokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda.
I}-}URRIEQ. Membri talKumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tallokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ tesseri ;odda. AVVI}I SO?JALI PAULA MIFSUD BONNICI.
Il-{bieb ta’ Paula Mifsud Bonnici se jorganizzaw Barbecue, is-Sibt, 22 ta’ Settembru fit-8 p.m. fil-lukanda Dolmen Resort, il-Qawra. Prezz €15. Trasport provdut. G[allbiljetti /emplu 21239210, 79538559 jew 99242945.
ROBERT ARRIGO. Il-{bieb
ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta 25 ta’ Settembru f’Villa Arrigo, in-Naxxar. Prezz €3 u g[allbookings /emplu 23285000.
MARIO RIZZO NAUDI. Il-
{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Pasta Night, lErbg[a, 26 ta’ Settembru fit-8 p.m. fil-Ferretti Restaurant, ilQajjenza, Bir]ebbu;a. Prezz €12 g[all-kbar u €8 g[at-tfal bit-trasport provdut. G[all-biljetti /emplu 98899888 jew 99425240.
CLYDE PULI. Il-{bieb ta’
Clyde Puli se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 2 ta’ Ottubru. Tluq tat-trasport fid-9 a.m. Prezz €4 u g[all-biljetti /emplu 99476633 jew 99445269.
SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb
ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 4 ta’ Ottubru fit-8.30 a.m. f’Villa Arrigo. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 79010504 jew 21228585.
JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe
Cassar se jorganizzaw Fenkata, is-Sibt, 6 ta’ Ottubru fit-8 p.m. fil-Barri Restaurant, l-Im;arr. Prezz €16.50 u g[all-bookings /emplu 79459227 jew 99468624.
ROBERT CUTAJAR. Il-{bieb
ta’ Robert Cutajar se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 9 ta’ Ottubru fid-9.15 a.m. filBingo Hall, Bu;ibba. Prezz €7. Biljetti jinkisbu mill-Uffi//ji PN tal-Mellie[a, San Pawl il-
Ba[ar u n-Naxxar, b’SMS fuq 79262101 jew b’email lil robertcutajar72@gmail.com.
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’
Tonio Fenech se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 11 ta’ Ottubru fil-lukanda Qawra Palace, il-Qawra. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 27327302 jew 79927302.
ROBERT ARRIGO. Il-{bieb
ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw kun/ert mill-Pusè u l-band tieg[u, il-{amis, 11 ta’ Ottubru fit-Tejatru tas-Sale]jani, TasSliema. Prezz €6 u l-biljetti jinxtraw mill-uffi//ji jew /emplu 23285000.
JASON AZZOPARDI. Il-
{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning, il{amis, 18 ta’ Ottubru fis-San Antonio Hotel & Spa, il-Qawra. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 22985100 jew 99841333.
CARMELO MIFSUD BONNICI. Il-{bieb ta’ Carmelo
Mifsud Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 18 ta’ Ottubru fid-9.30 a.m. filFanal Restaurant, Marsaskala. Prezz €5.50 u l-biljetti jinkisbu ming[and il-helpers tas-soltu jew /emplu 99900434. Ittrasport hu pprovdut u jitlaq mill-postijiet tas-soltu.
CAROLINE GALEA. Il-
{bieb ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Coffee Morning, lErbg[a, 24 ta’ Ottubru f’Villa Arrigo. Biljetti ming[and ilhelpers tas-soltu jew /emplu 99843564.
AVVI}I O{RA IL-G}IRA. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[all-kiri talBar tal-Uffi//ju PN tal-lokalità. L-offerti g[andhom jintbag[tu lis-Segretarju Kumitat Sezzjonali PN G]ira, Uffi//ju PN G]ira, Triq Manoel De Vilhena, G]ira. Il-Kumitat jirri]erva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.
SAN PAWL IL-BA{AR. Il-
Kumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-bar flUffi//ju PN tal-lokalità. Dawk interessati g[andhom jibag[tu lofferti tag[hom indirizzati lisSegretarju Kumitat PN San Pawl il-Ba[ar jew i/emplu 99456411 jew 99642765. Il-Kumitat Sezzjonali PN jirriserva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.
TAS-SLIEMA. Il-Kumitat L-APAN se torganizza Ikla tal-Indipendenza nhar il-:img[a 28 ta’ Settembru f’Ta’ Soldi Restaurant, l-Im;arr, fis-6 p.m. Prezz> €18. Il-biljetti jinkisbu ming[and il-helpers jew /emplu 21521684, 99463677, 21420513 jew 79040544.
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[all-kiri tal-Bar talUffi//ju PN tal-lokalità. Kull min hu interessat jista’ jikkuntattja lill-President tal-Kumitat Sezzjonali PN Sliema fuq 99824277. Il-Kumitat jirri]erva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.
TONIO BORG. Il-Vi/i Prim
Ministru u Vi/i Kap tal-PN Tonio Borg jilqa’ lill-pubbliku fl-uffi//ju tieg[u f’Birkirkara bejn it-8 a.m. u l-10 a.m. G[al appuntament tistg[u //emplu 22042235 jew 21232873.
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI {’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642. BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200. BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. {AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038. G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426. {AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567. L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382. L-ISLA. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5.30 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21806226 jew 99602472. IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733. {AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456. L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979. L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852. L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603. IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507. IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. fl-Uffi//ju PN. IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com. PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222. RA{AL :DID. Kull nhar ta’ Tlieta u {amis bejn l-10 a.m. u l-11 a.m. u bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 79290954 jew 77290954. TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633. IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529. SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086. SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ :img[a bejn it-8.30 a.m. u 12.30 p.m. fl-Uffi//ju ‘Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 21441438 jew 21441682 jew tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt. IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99225033. VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273849. I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. flUffi//ju PN.
Il-:img[a, 14 ta’ Settembru, 2012
27 ATLETIKA
Su//ess g[al atleti Maltin f’Brno Numru ta’ atleti Maltin kisbu su//ess waqt is-sitt edizzjoni tal-Kids Athletics Games li saru f’Brno, firRepubblika ?eka. Waqt din is-sitt edizzjoni kien hemm madwar 1000 kompetitur jie[du sehem. It-tim tal-bniet reba[ id-deheb firrelay tal-4x60m, f’[in ta’ 30.81’ sekonda. It-tim tas-subien reba[ ir-relay tal4x60m f’[in ta’ 29.33’ sekonda. Rebecca Fitz reb[et il-fidda fil-kategorija tal-hurdles f’[in ta’ 15.49’ sekonda. L-istess Fitz reb[et ukoll ilfidda fil-Long Jump b’qab]a ta’ 5.25 metri. Luke Camilleri reba[ il-bron] fil1500m f’[in ta’ erba’ minuti u 34 sekonda filwaqt li Nicole Gatt reb[et il-bron] fit-300m f’[in ta’ 41.17’ sekonda. Sodisfazzjon ie[or kien g[al Janet Richards li reb[et il-bron] fit-300m f’[in ta’ 42.25 sekonda.
Il-kontin;ent Malti li mar Brno
U*BET FA TROPHY - L-EWWEL RAWND
TI:RIJIET TA}-}WIEMEL
Xag[ra jg[addu b’gowls lejn it-tmiem
Jitkompla l-ista;un 2012
..........................2 . ..........................0 Xag[ra United, b’]ew; gowls lejn it-tmiem, g[elbu lit-tim G[awdxi tat-Tieni Xag[ra Utd Oratory Y
Divi]joni Oratory Youths biex issa fit-tieni rawnd jaffrontaw lil St. Venera Lightnings. Kif kien mistenni Xag[ra [ar;u jattakkaw u fil-[ames minuta kienu sfortunati b’konklu]joni ta’ Jason Portelli li spi//at mal-mimduda. Oratory wie;bu disa’ minuti wara bi freekick ta’ Shaun Attard li spi//a ftit g[oli. Fid29 minuta l-United re;g[u kienu sfortunati meta daqqa ta’ ras ta’ John Camilleri spi//at mal-mimduda. Fuq in-na[a l-o[ra f’risposta immedjata, fejn Shaun Attard da[al tajjeb fil-kaxxa f’azzjoni ta’ kontrattakk i]da sab lill-goalkeeper Matthew Vella attent jimblokkalu. Xag[ra marru vi/in li jift[u liskor fit-38 minuta b’azzjoni personali ta’ John Camilleri li kienet imblukkata minn Fenech. Fuq in-na[a l-o[ra ma’ tmiem it-taqsima, freekick angulat ta’ Leandro Blanco de Castro g[adda /entimetri g[oli. {ames minuti mill-ftu[ tattieni taqsima xutt mill-
bog[od ta’ Jason Portelli spi//a ftit g[oli, bil-Youths jirrispondu ]ew; minuti wara b’korner ta’ Alex Sacco u daqqa ta’ ras ta’ Blanco de Castro li kienet ikklerjata minn fuq il-linja minn Mark Buhagiar. Fuq in-na[a l-o[ra, malkwarta log[ob Elliot Fenech /a[[ad lil John Camilleri meta salvalu f’korner u fid19-il minuta l-istess John Camilleri falla /ans tajjeb meta wara pass ta’ Michael Bezzina, xe[et barra minn qag[da tajba. Fit-37 minuta JOSEF GALEA feta[ l-iskor favur Xag[ra, minn korner ta’ Portelli. Xag[ra issi;illaw irreb[a tag[hom ]ew; minuti mit-tmiem b’daqqa ta’ ras ta’ JOHN CAMILLERI minn freekick ta’ Jason Portelli. : M. Vella, M. Azzopardi, J. Bartolo, M. Buhagiar, M. Bezzina, J. Galea, J. Portelli, J. Camilleri, C. Camilleri (J. Vella), D. Attard (J. Scerri), S. Kootenski. : E. Fenech, F. Cini, A. Sacco (M. Scerri), L. Blanco de Castro, J. Tabone, K. Farrugia, J. Attard (J. Grech, (A. Debrincat), C. Cardona, S. Attard, F. Attard, M. Gauci. : Feodor Zammit Xag[ra United FC
Oratory Youths FC
Referee
minn Kenneth Vella
Fil-korsa tal-Marsa llejla jitkompla l-ista;un 2012 wara l-waqfa ta’ ftit ;img[at matul is-sajf. Illum issir id-39 laqg[a tal-ista;un fuq g[axar ti;rijiet kollha g[al ]wiemel tat-trott fuq distanza qasira ta’ 2140m. L-aktar ]ew; ti;rijiet mistennija se jkunu dawk riservati g[al ]wiemel tal-klassi Premier. L-ewwel ti;rija tal-klassi Premier se tkun is-sitt wa[da u tibda fid-8.35 p.m. Hawn se nsibu 12-il ]iemel jie[du sehem, fosthom erba’ debuttanti. Dawn ikunu - Natif de Salvi, Ouragan d’Any, Troy Boshoeve, id-debuttant }vedi] Pinekiller, Quick Cape, ]iemel ie[or }vedi] Cassius Hall, Max d’Avignere, Nuper, Gentle Way, ]iemel ie[or ;did }vedi] Celebrity Photo, il;did Fran/i] Quipo de Billeron u Power Night Star. Misjuq minn Mario Falzon, Power Night Star jibda favorit li jie[u t-tieni reb[a f’Malta minn Ouragan d’Any (Frans Gauci) u Gentle Way (Eric Bezzina). 12-il ]iemel ie[or se jipparte/ipaw fit-tieni ti;rija Premier li tkun it-tmien wa[da u tibda fid-9.25 p.m. Dawn ikunu Nougat Voideen, Oscar de la Vallee, Target Player, Veikko Hornline, Nophenio de Lune, Bonus Kall, Candy Fantasy, Night Inlet, Count Of Life, Major Chaleonnais, Naxos de France u Nuage de Bourgogne. Din g[andha tkun ti;rija mill-
Nuage de Bourgone li llum se jkun ta[t il-gwida ta’ Herman Mc Kay fit-tieni ti;rija Premier
aktar bilan/jata u attenzjoni spe/jali g[andha ting[ata lil Nuage de Bourgogne (Herman Mc Kay), Veikko Hornline (Carl Caruana) u Count Of Life (Claudio Refalo). Intant, fir-rubrika tal-{add li ;ej, Trott u Galopp f’ilmument se jkun hemm intervista ma’ trainer u manager professjonali Malti fl-I]vezja, Massimo Vassallo. L-ewwel ti;rija tal-lum tkun wa[da tal-klassi Copper u tibda fis-6.45 p.m. Tbassir
I Ti;rija. Klassi Copper. Dist – 2140m. Win – Icare de Jemma. Place – Loulou de la Rose, Mistral du Chene. II Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 2140m. Win – Orio de Marancourt . Place – Louise Wood, Pretty Post. III Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2140m. Win – Notre Joyeaux. Place – Pegase du
Relais, Niko de Chamant. IV Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 2140m. Win – Syllabub. Place – Obelix Blue, Above Roland. V Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2140m. Win – Ygor Of Pass. Place – Orage du Pont, Ouraki du Drochon. VI Ti;rija. Klassi Premier. Dist – 2140m. Win – Power Night Star. Place – Ouragan d’Any, Gentle Way. VII Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2140m. Win – Pouvoir Magique. Place – Victory Farming, Sky Launcher. VIII Ti;rija. Klassi Premier. Dist – 2140m. Win – Nuage de Bourgogne. Place – Veikko Hornline, Count Of Life. IX Ti;rija. Klassi Gold. Dist – 2140m. Win – Why Not As. Place – Little Nick, Petrus du Vivier. X Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2140m. Win – Cross Country FC. Place – Passions d’Ortige, Darco As.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 14 ta’ Settembru, 2012
28 Sport
Illum jibda l-kampjonat tal-Ewwel Divi]joni Fi tmiem il-;img[a jibda lkampjonat BOV tal-Ewwel Divi]joni bl-ewwel rawnd ta’ log[biet. B[as-soltu dan ilkampjonat mistenni jkun wie[ed ferm bilan/jat minkejja li xi timijiet dejjem jibdew favoriti g[all-promozzjoni fil-Kampjonat Premier. Dan se jkun l-a[[ar sta;un bi tnax-il tim f’din il-kategorija g[aliex mill-ista;un 2013-14 dawn se ji]diedu g[al 14-il tim. Biex isir dan fi tmiem l-ista;un li se jibda issa, l-ewwel tnejn klassifikati se jkunu promossi g[all-kampjonat Premier u l-a[[ar tnejn se jkunu relegati g[all-kampjonat tat-Tieni Divi]joni. I]da fi tmiem dan l-ista;un se jkunu erbg[a t-timijiet li mit-Tieni Divi]joni jiksbu lpromozzjoni g[all-Ewwel Divi]joni biex b’hekk mill-
ista;un 2013-14 in-numru ta’ timijiet fl-Ewwel Divi]joni jitla’ g[al 14. Mill-ista;un 2013-14, lewwel tnejn fil-klassifika finali jkunu promossi b[assoltu g[all-Kampjonat Premier, u l-a[[ar tlieta jkunu relegati g[at-Tieni Divi]joni, b’hekk issa jibdew ikunu tlieta t-timijiet li jkunu relegati. Fil-kampjonat li se jifta[ illum Gudja United se jag[mlu d-debutt tag[hom f’din il-kategorija wara li kisbu t-tieni post fit-Tieni Divi]joni fl-ista;un li g[adda. Gudja se jimmiraw li j]ommu posthom f’din il-kategorija fl-ewwel esperjenza tag[hom. It-tim l-ie[or promoss hu dak ta’ G]ira United, tim b’ambizzjoni li mistenni li jkun fost il-pro-
tagonisti, u forsi wkoll jimmira lejn post fil-kampjonat Premier. G]ira sa[[ew ferm liskwadra u se jippruvaw jag[mlu ritorn fl-og[la divi]joni tal-futbol Malti wara nuqqas ta’ bosta snin fejn il-Maroons kienu protagonisti fis-snin sebg[in anki bir-reb[ tal-FA Trophy u b’parte/ipazzjoni fit-Tazza tar-Rebbie[a tat-Tazzi. It-timijiet li kienu relegati mill-Premier, Mqabba u Marsaxlokk, jippruvaw jag[mlu ritorn immedjat anki jekk fil-passat it-timijiet li ni]lu mill-Premier dejjem sabu diffikultà biex jer;g[u jsibu saqajhom f’din il-kategorija. Tim li se jibda fost ilfavoriti huwa dak ta’ Vittoriosa Stars li fl-ista;un li g[adda, minkejja l-potenz-
jal tag[hom, iddi]appuntaw wara li fl-ewwel rawnd ma setg[ux jaqbdu art. I]da din is-sena mistennija jkunu fost il-protagonisti. Tim ie[or li mistenni li jissielet g[all-ewwel postijiet hu dak ta’ }ejtun Corinthians li b[al Vittoriosa kellhom ambizzjonijiet li jiksbu l-promozzjoni fl-ista;un li g[adda, i]da fallew milli jag[mlu dan minkejja bidu promettenti. Is-sitt timijiet l-o[ra St. Andrew’s, Naxxar, Dingli, Pietà, Lija, u Bir]ebbu;a, ]gur jibdew bil-g[an li j]ommu posthom f’din idDivi]joni, i]da dawn huma timijiet li kappa/i jag[tu sfida lil kull avversarju, u ma tkunx sorpri]a jekk xi [add minnhom jispi//a wkoll jissielet g[al post fil-Premier.
Il-Programm
Il-:img[a – Centenary Stadium
6pm Mqabba v St. Andrew’s 8pm Bir]ebbu;a v }ejtun
Is-Sibt – Victor Tedesco
5pm Marsaxlokk v G]ira Utd 7.15pm Gudja Utd v Lija A
Il-{add – Victor Tedesco
5pm Pietà H v Dingli S 7.15pm Naxxar L v Vittoriosa S
TENNIS NEXIA BT U-16 EUROPEAN TOURNAMENT
?iprijott u Awstrijaka jirb[u turnament ta’ livell fil-VLTC In-NEXIA BT European tournament ta’ ta[t is-16-il sena li organizza l-VLTC intemm dan l-a[[ar. {adu sehem ]g[a]ag[ mill-Italja, l-Awstrija, il-:ermanja, il-Gre/ja u ?ipru kif ukoll numru sabi[ ta’ plejers mir-Russja kif ukoll millUkrajna. Il-plejers Maltin kienu Raphael Sammut, Matthew Cassar Torregiani, Zack Ciappara, Mark Schranz, Alexia Cassar, Katrina Sammut u Bettina Booker. Il-kompetizzjoni kienet karatterizzata minn livell tabil[aqq g[oli u pja/evoli ta’ tennis, spe/jalment il-finali tas-singles tas-subien fejn i/-?iprijott Andreas Aravis irnexxielu jeg[leb lill-Grieg Stylianos Perdikogiannis 7-5, 7-6. Fi kliem ir-referee tat-turnament Mohab Fahmi, din il-log[ba kienet ta’ livell g[oli li ilna snin ma naraw b[alu f’Malta. L-istrokes mill-baseline kienu konsistenti u b’sa[[ithom li g[amlu l-log[ba bilan/jata kif jindika l-iskor. Kienet ukoll indikattiva ta’ kemm il-pubbliku li attenda [a pja/ir jaraha. Il-finali tas-singles tal-bniet intlag[bet bejn l-Awstrija/i Sandra Fiedl u Lisa Freiss, b’tal-
ewwel to[ro; rebbie[a 6-4, 6-2. Id-doubles tas-subien intreb[et mi/-?iprijotti Neos Elftherios u Stylianos Perdikogiannis li g[elbu lir-Russi Sergey Schetinin u Nicolay Kolobayev 6-3, 7-5. Il-finali tad-doubles tal-bniet kienet log[ba o[ra missielta sal-a[[ar fejn it-Taljana Elena de Santis flimkiem mal-Awstrijaka Lis Friesss g[elbu lill-koppja Awstrijaka Sandra Friedl u Nicole Kadlec 3-6, 6-2, 10-8. Il-pre]entazzjoni tat-trofej saret minn Brian Tonna, managing partner tan-NEXIA BT. Pre]enti kien hemm ukoll Paul Micallef, President tal-VLTC u Francis Sciberras, Direttur tat-tournaments Ewropej fil-VLTC. It-turnament, li sar bil-kollaborazzjoni talFederazzjoni Maltija tat-Tennis kien sponsorjat min-NEXIA BT, ditta lokali ta’ konsulenti dwar it-taxxa u awdituri li tag[mel parti minNEXIA International, g[aqda dinjija ta’ awdituri indipendenti, business advisors u konsulenti dwar it-taxxa.
Brian Tonna, managing partner tan-NEXIA BT, jippre]enta t-tazza li/-?iprijott Andreas Aravis
WEIGHTLIFTING
Kompetizzjoni tar-ranking
L-Awstrijaka Sandra Field rebbie[a tal-girls’ singles
Nhar il-{add l6 ta’ Settembru il-Malta Weightlifting ser tkompli limpenji kompetittivi tag[ha. G[alhekk ser tkun organizatta kompetizzjoni g[al titjieb fir-rankings kif ukoll ta’ kwalifikazzjoni sabiex jintag[]el it-team nazzjonali li f’Di/embru se jirrappre]enta Malta filkompetizzjoni g[allMediterran li se tkun organizzata fl-Italja. Numbru sabi[ ta atleti di;a` rre;istraw g[all-kompetizzjoni li se tibda fid9.30 a.m. bl-ewwel refg[a fil-kategorija Kadetti. Wara
ssir il-Kompetizzjoni talYouths segwita min dik tan nisa, u l-a[[ar wa[da tkun dik tal-kbar. Waqt din il kompetizzjoni wkoll isiru l-e]amijiet finali tal-prattika g[al erba’ uffi/jali tekni/i internazzjonali,fejn tlieta minn erbg[a huma nisa. Dan huwa pass ie[or important g[allweightlifting lokali li ser ikollu l-ewwel referees nisa. Nhar it-Tnejn il-President tal-MWA Jesmond Caruana se jmur b[ala referee filkampjonat tad-Dinja ta]}g[a]ag[ li se jsirui f’Kosice fis-Slovakkja.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 14 ta’ Settembru, 2012
Sport 29 FORMULA 1
Imut it-tabib li kien assista lil Senna Il-Professur Sid Watkins, ittabib tal-Formula 1 li kien assista lil Ayrton Senna wara l-in/ident fatali li kellu fi//irkwit ta’ Imola fl-1994 u li salva l-[ajja ta’ bosta nies o[ra permezz tax-xog[ol tieg[u relatat mas-sigurtà, miet fl-età ta’ 84 sena. Hekk kif [ar;et l-a[bar qalb il-familja tal-Formula 1, kienu [afna l-ittri ta’ simpatija u lkummenti li ntbag[tu missewwieqa li [ajjithom kienet salvata minn dan innewrokirurgu bravu li kellu m[abba g[as-sigarri u lwhisky. Fost dawn kien hemm ilBra]iljan Rubens Barrichello li kellu in/ident ikrah [afna fl-istess tmiem il-;img[a talGP ta’ San Marino li fih tilfu [ajjithom Senna u lAwstrijakk Roland Ratzenberger. “Kien Sid Wilkins li salvali [ajti f’Imola fl-1994. Ra;el ta’ kumpanija mill-aqwa, dejjem fer[an... Grazzi ta’ kulma g[amilt mag[na s-sewwieqa. RIP,” kiteb Barrichello fuq Twitter lil 1.7 miljun partitarji tieg[u. “RIP Profs Watkins. A[bar kerha g[alina li [allejtna warajk,” qal in-neputi ta’ Ayrton, Bruno Senna, li llum qed itellaq mal-istess tim talWilliams li t-tliet darbiet Champion tad-Dinja Ayrton kien mieg[u meta tilef [ajtu l-
{add l-1 ta’ Mejju tal-1994. Senna g[adu l-a[[ar sewwieq li tilef [ajtu filFormula 1 u [afna mill-mertu li ma mitux aktar sewwieqa warajh imur g[at-tabib Watkins, mag[ruf sempli/ement b[ala l-’Prof’ minn dawk mid[la tal-paddock, u ‘Sid’ minn dawk [bieb tieg[u. Martin Donnelly tal-Irlanda ta’ Fuq, id-darbtejn Champion il-Finlandi] Mika Hakkinen, l-Awstrijakk Gerhard Berger u l-fundatur tat-tim tal-F1 Frank Williams, kollha g[addew minn ta[t ir-rispons mg[a;;el tal-kura tieg[u wara in/identi li heddewlhom [ajjithom. It-tliet darbiet Champion Jackie Stewart pijunier ie[or tas-sigurtà qabel Watkins, u lAwstrijakk Niki Lauda qisuh b[ala [abib. “Illum id-dinja tal-motorsport tilfet lil wie[ed millkbar tag[ha,” qal i/-Chairman tal-McLaren u l-eks prin/ipal tat-tim Ron Dennis li lkarozzi tieg[u wasslu lil Senna g[ar-reb[ tat-tliet titli mondjali. “Le ma kienx sewwieq, le ma kienx in;inier u ma kienx disinjatur. Kien tabib u jkun ;ust li ng[id li probabbilment g[amel aktar minn [addie[or g[al [afna snin biex jag[mel il-Formula 1 l-isport sigur li hu llum.”
Sid Watkins (lemin) flimkien ma’ Ayrton Senna
Watkins kien idda[[al flisport tal-Formula 1 mill-kap tal-F1 Bernie Ecclestone fl1978, ftit wara l-mewt talle;;endarju }vedi] Ronnie Peterson f’Monza f’Settembru tal-istess sena. Ecclestone [adem [afna mill-qrib mal-eks President tal-FIA Max Mosley biex itejjeb is-sigurtà fit-track u lkarozza. Hu kien irtira minn uffi/jal mediku fl-2004.
FUTBOL
Fil-ktieb tieg[u Life at the Limit: Triumph and Tragedy in Formula One’Watkins kiteb dwar l-a[[ar jiem fil[ajja ta’ Senna u kemm ilBra]iljan kien im[awwad u mnikket bil-mewt ta’ Ratzenberger fil-kwalifiki. Waqt li wissa lil Senna biex ma jtellaqx, ]ied jg[id: “Filfatt, g[aliex ma tirtirax g[alkollox? Xi trid tag[mel aktar milli g[amilt? Kont
Champion tad-Dinja tliet darbiet u ovvjament l-aktar sewwieq velo/i. Abbanduna kollox u ejja mmorru nistadu.” Ir-risposta ta’ Senna, la[[ar kliem li qal lil Watkins, kienet sempli/i: “Sid, hemm /erti affarijiet fil-[ajja li m’g[andna l-ebda kontroll fuqhom. Ma nistax nirtira, irrid inkompli.”
MUTURI
Ibrahimovic irid i/-Champions Ben Spies se jsuq mal-Pramac Ducati League ma’ PSG L-attakkant }vedi] Zlatan Ibrahimovic qal li jrid jirba[ i/-Champions League ma’ PSG u li kieku ma kienx jemmen li dan it-tim hu kapa/i jag[mel hekk, ma kienx jing[aqad mieg[u matul issajf. “Id-diri;enza qed tixtri plejers ta’ kalibru g[oli biex b’hekk tibni tim li kapa/i jirba[ l-unuri. Min[abba dan, il-kampjonat Fran/i] se jsir wie[ed aktar interessanti. M’g[andi xejn [a]in xi ng[id dwar Milan,” qal Ibrahimovic. Ibrahimovic u Thiago Silva, eks plejers ta’ Milan, ing[aqdu ma’ PSG li nefqu flus kbar biex jakkwistaw plejers ta’ klassi fosthom Lavezzi u Verratti. Ibrahimovc qatt ma reba[ i/-Champions League u ironikament, meta telaq lil Inter u lil Barcelona dawn spi//aw biex reb[u /Champions League disa’ xhur wara. “M’iniex iddisprat biex nirba[ i/-Champions League imma bla dubju tkun xi [a;a
Is-sewwieq Amerikan Ben Spies se jkun qed isuq mat-tim ta’ Pramac Ducati fil-MotoGP talista;un li ;ej. Dan [abbru t-tim tal-manifattur Taljan fi stqarrija. Spies, li postu malYamaha se jie[du lle;;endarju Taljan
Valentino Rossi, se jkun fl-istess tim tat-Taljan Andria Iannone fil-kampjonat tal-2013. L-Amerikan Nicky Hayden u t-Taljan Andrea Dovizioso di;à ;ew konfermati b[ala s-sewwieqa tat-tim uffi/jali tadDucati.
FUTBOL
Fletcher jer;a’ jibda jilg[ab Zlatan Ibrahimovic
sabi[a jekk nirba[ha. Jien irba[t [afna fil-karriera tieg[i u rba[t [afna g[ax dejjem
lg[abt ma’ plejers kbar. Jien qatt ma rba[t wa[di,” qal Ibrahimovic.
Il-midfielder ta’ Man Utd Darren Fletcher hu vi/in li jirritorna g[al Man Utd wara li dan lag[ab 90 minuta mattim tar-riservi. Il-plejer Sko//i] ilu ma jilg[ab ma’ Man Utd minn Novembru min[abba problemi fi]i/i. Flimkien ma’ Fletcher, flistess partita lag[ab l-akkwist il-;did Alexander Buttner u l-
attakkant Federico Macheda. Din hi t-tielet darba li Fletcher lag[ab mat-tim tarriservi din is-sena u dan ilplejer hu inklu] fil-lista ta’ plejers disponibbli biex jilag[bu fi/-Champions League. Skont Ferguson, Flethcer re;a’ tella’ l-pi] li kien tilef matul dawn l-a[[ar xhur.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 14 ta’ Settembru, 2012
30 Sport
Il-Prim Ministru jilqa’ li/-Champions Ewropej tad-Drag Racing Manty Bugeja u t-tim ta’ Mr. Whippy Racing, Champions Ewropej tal-FIA fil-kategorija Top Methanol Dragster, flimkien mar-runner up Chris Polidano ta’ Kalanc Racing Team, immexxija mill-President talFederazzjoni Maltija talMotorsport Tonio Cini, g[amlu ]jara ta’ kortesija lillPrim Ministru Lawrence Gonzi fl-uffi//ju tieg[u f’Kastilja. Pre]enti wkoll isSegretarju Parlamentari Clyde Puli. Il-Prim Ministru qal li b[ala Malti dejjem hu ta’ unur li jara Maltin jag[mlu su//ess fuq livell Ewropew u ssu//ess ta’ dawn it-timijiet jag[mel lil kull Malti kburi. “Intom tassew ambaxxaturi denji ta’ pajjizna u g[alhekk nifir[ilkom f’isem il-Gvern u l-poplu Malti kollu tassu//ess li ksibtu,” qal il-Prim Ministru. “Is-su//ess tag[kom jixhed l-impenn, id-dedikazzjoni u lim[abba lejn dan l-isport ta’
[afna dilettanti Maltin. Tixhdu l-kapa/itajiet tag[kom f’dan ix-xog[ol tal-karozzi u l-Gvern irid ikompli jinvesti fikom kemm fit-ta[ri; permezz tal-MCAST kif ukoll investiment fl-isport talkarozzi nnifsu,” kompla lPrim Ministru. Hu rrimarka wkoll kemm il-Gvern hu konxju li hawn [afna dilettanti ta’ dan l-isport u filba;it li g[adda ta widen g[al din id-dixxiplina fejn waqt li investa fi trakk temporanja f’{al Far jinsabu f’diskussjonijniet g[al trakk permanenti. Dan minbarra li fl-a[[ar snin il-Gvern u lenitatjiet tieg[u g[enu lMotorsport permezz ta’ diversi inizjattivi. B’tifkira ta’ dan is-su//ess il-Prim Ministru ppre]enta edizzjoni limitata ta’ bolla personalizzata li tfakkar issu//ess tat-timijiet Maltin u li minnhom saru biss 50 wa[da. Hu qal li kien ta’ privile;; g[alih b[ala Prim Ministru li jifir[ilhom ta’ dan is-su//ess.
(mix-xellug) Chris Polidano ta’ Kalan/ Racing team, Tonio Cini President tal-MMF, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi, Is-Segretarju Parlamentari g[all-iSport, Clyde Puli u s-sewwieq ta’ Mr Whippy Manty Bugeja (Ritratt> Clifton Fenech)
TAZZA TAD-DINJA 2014
L-Ingli]i jridu jikkwalifikaw bla telfa
L-attakkant internazzjonali Ingli], Jermain Defoe qal li lplayers se jag[mlu minn kollox biex it-tim mhux biss jikkwalifika g[at-Tazza tad-
Dinja li jmiss i]da jag[mel dan ming[ajr ma jsofri telfa. L-Ingilterra, li tinsab fi Grupp H, bdiet b’reb[a u draw fl-ewwel ]ew; partiti validi mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni. Wara li g[elbet lill-Moldova 5-0, lIngilterra ;iet mi]muma 1-1 f’Wembley mill-Ukrajna u ddraw tal-Ingli]i wasal permezz ta’ penalty lejn la[[ar skurjat minn Frank Lampard. Li kieku l-Ingilterra tilfet din kienet tkun l-ewwel darba f’[ames snin li l-Ingli]i jkunu tilfu f’Wembley. “Fadlilna [afna log[ob x’nilag[bu. G[andna mentalità rebbie[a u mhux be[siebna nitilfu log[ba. Konna sfortunati li ma rba[niex kontra l-Ukrajna, anke jekk kien hawn min qal li konna fortunati li ;ibna draw,” qal Defoe. Defoe qed ikollu wirjiet tajba mat-tim nazzjonali u matul ix-xhur li g[addew dan skorja gowls mill-isba[ f’partita ta’ [biberija kontra lItalja. Il-kow/ nazzjonali Roy
Hodgson qal li jinsab fidu/ju] li l-Ingilterra tg[addi anke jekk din ;iet draw malUkrajna.
Irid jilg[ab fit-Tazza tad-Dinja Wara li skorja l-ewwel gowl mat-tim nazzjonali Taljan, Mattia Destro qal li l[olma tieg[u hi li jilg[ab fitTazza tad-Dinja flimkien ma’ Mario Balotelli. Destro skorja l-ewwel gowl tieg[u bil-gear ta’ pajji]u kontra Malta matul il-;img[a.
:imag[tejn ilu Destro lag[ab l-ewwel log[ba tieg[u ma’ Roma kontra Inter. “Bilgowl li skurjajt nhar it-Tlieta [olma saret realtà. Kull tifel jixtieq li jiskorja gowl bilgear tat-tim nazzjonali Taljan,” qal Destro. “Il-[olma tieg[i hi li nilg[ab mal-Italja fit-Tazza tad-Dinja ta’ erba’ snin o[ra. Irrid nilg[ab ma’ players ta’ kalibru g[oli b[alma hu Mario Balotelli. Se nag[mel minn kollox biex ng[in littim jg[addi g[all-fa]i finali,” temm jg[id Destro.
TAZZA TAD-DINJA 2014
L-Armenja tipprotesta
L-Armenja ressqet protest uffi/jali quddiem il-FIFA wara t-telfa ta’ 1-0 li sofriet kontra l-Bulgarija nhar itTlieta li g[adda. L-Armenja, li qieg[da fl-istess grupp ta’ Malta, ressqet dan il-protest min[abba li ma qablitx ma’ diversi de/i]jonjiet li ttie[du fil-partita li ntlag[bet f’Sofia. L-Armenja spi//aw jilag[bu b’disa’ players wara li r-referee Stephan Studer ke//a lil Marcos Pinheiro kwarta mit-tmiem u lil Gevorg Gazaryan erba’ minuti wara. L-Armenja reb[et l-ewwel log[ba minn
dan il-grupp 1-0 kontra Malta. Svetoslav Dyakov talBulgarija wkoll tke//a fit-73 minuta meta kien hemm argument bejn il-players ta]]ew; na[at. Intant, il-midfielder talArmenja, Gazaryan talab apolo;ija min[abba largument li kellu ma’ ballboy waqt it-telfa kontra lBulgarija. Il-player ta’ 24 sena waddab il-ballun lejn ilballboy b’mod vjolenti. Ilballboy, Bozhidar Atanasov ukoll ;ie mke//i mir-raba’ uffi/jal.
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 14 ta’ Settembru, 2012
Sport 31 FUTBOL LOKALI
Naxxar Lions jippre]entaw l-akkwisti l-;odda Naxxar Lions ippre]entaw l-akkwisti l-;odda tag[hon, akkwisti li saru bl-g[an prin/ipali li t-tim isalva postu fl-Ewwel Divi]joni li jibda illum. Kemm il-President Dione Drago kif ukoll il-kow/ Winston Muscat sostnew li lobjettiv prin/ipali tal-klabb g[al dan l-istagun g[andu jkun li jassiguraw posthom fl-I Divizjoni malajr kemm jista’ jkun biex imbag[ad ikunu jistg[u jimmiraw li jtejbu s-sitt po]izzjoni li kisbu l-istagun li g[adda. Dione Drago, fl-ewwel sena tieg[u bhala President ta’ Naxxar Lions – tkellem dwar il-[idma li g[amel ilklabb fl-ahhar xhur biex i[ejji t-tim g[all-istagun il;did. Drago qal li l-aqwa tliet akkwisti li se jkun g[amel il-klabb se jkunu ttliet players li telg[u millYouth Nursery tal-klabb, Jurgen Debono, Luke Pecorella u Ryan Gilmore Cassar. Barra minn hekk akkwistaw lil Pablo Doffo, Anthony Ewurun, Julian
Vella u Sunday Eboh, li lerbg[a g[andhom esperjenza fil-Premier, flimkien malplayer ;did g[all-futball Malti, Ivanilson Serino Junior, li huwa ex player tatTigres tal-Bra]il. Drago qal li l-akbar xewqa tal-Kumitat hi li f’qasir ]mien jiffirma kuntratt malgvern g[all-grawnd ;did li se jkollhom fin-Naxxar. Il-kow/ Winston Muscat qal li jaqbel mal-President li l-klabb kellu sta;un po]ittiv fl-ewwel esperjenza tieg[u wara bosta snin fl-Ewwel Divi]joni. Muscat qal li s-sitt post hu wie[ed li kienu kuntenti bih meta tqis li kellhom bidu diffi/li u anke l-fatt li sa sentejn qabel, [afna mill-players kienu jilag[bu fit-Tielet Divi]joni. Minn skwadra ta’ 21 player, hemm 14 minnhom li huma prodotti tal-klabb, fosthom disa’ players li g[adhom jistg[u jilag[bu filkampjonat tal-Minors. Filfatt in[atar kow/ ;did, Stefano Grima, biex dan ikompli jg[in fl-i]vilupp ta’ dawn i]-]g[a]ag[.
L-akkwisti l-;odda ta’ Naxxar Lions
Winston Muscat temm billi iddeskriva l-kampjonat ta’ lEwwel Divi]joni b[ala wie[ed ferm missielet b’[afna timijiet tajbin, li [afna minnhom se jkollhom players barranin ta’ livell. Hu qal li g[aldaqstant trid issir [idma biex il-klabb jassigura postu f’din iddivi]joni u anke jipprova jtejjeb il-po]izzjoni li kiseb lista;un li g[adda.
BUNDESLIGA
Robben dubju] g[al kontra Mainz Il-winger ta’ Bayern Munich Arjen Robben jista’ jitlef il-konfront ta’ g[ada kontra Manz min[abba injury ]g[ira fil-groin hekk kif it-tim mill-Bavarja se jkun qed ifittex li j]omm ilvanta;; bikri li feta[ fuq i/-Champions Borussia Dortmund. Robben irritorna mill-impenn internazzjonali mal-Olanda bl-injury li sofra waqt il-warm up qabel il-partita ta’ kwalifikazzjoni mit-Tazza tad-Dinja fl-Ungerija, aktar kmieni din il;img[a, i]da minn e]ami mediku li sarlu lErbg[a fi Munich sar mag[ruf li l-problema ma kinitx gravi. G[alkemm mhux mistenni li jdum barra g[al [afna ]mien, Bayern qalu li xorta jistg[u jkunu
ming[ajr dan il-plejer g[all-partita ta’ g[ada. Il-Bavarjani qed jillidjaw il-klassifika b’punti massimi minn ]ew; partiti u wara li naqsu milli jirb[u trofew l-ista;un li g[adda, Bayern issa huma [erqana li jie[du kontroll kmieni talKampjonat. Il-kow/ Jupp Heynckes madankollu, jista’ jag[]el li j[alli barra lill-akkwist rekord talBundesliga Javi Martinez kif g[amel fil-partita pre/edenti kontra Stuttgart. “Ovvjament mil-lat ta’ football Javi hu akkwist e//ellenti g[alina i]da g[ad fadallu x’ja[dem u jrid jikseb post fit-tim bilprestazzjoni tieg[u,” qal Heynckes dwar ilplejer li g[alih Bayern [allsu €40 miljun
FUTBOL INGLI}
L-a[wa Ferdinand mhux se jie[du b’idejn Cole L-a[wa Rio u Anton Ferdinand mhux se jie[du b’idejn id-difensur ta’ Chelsea Ashley Cole la darba t-timijiet tag[hom, ji;ifieri QPR u Man Utd jilag[bu kontra /champions tal-Ewropa. Dan min[abba li Ashley Cole, f’Lulju li g[adda, f’Qorti f’Westiminster, kien iddefenda lil John Terry dwar il-ka] ta’ razzi]mu li kien se[[ f’Ottubru li g[adda. Skont Anton Ferdinand, John Terry, fil-partita bejn Chelsea u QPR, kien g[adda kummenti razzisti fil-konfront ta’ Ferdinand u Terry, ta’ dan kien anke tne[[a minn
captain tat-tim nazzjonali. QPR jilag[bu kontra Chelsea g[ada u Anton Ferdinand mhux mistenni jie[u b’idejn Cole filwaqt li John Terry se jitlef dan ilkonfront min[abba li nhar il:img[a we;;a’ fir-reb[a ta’ 5-0 li l-Ingilterra kisbet kontra l-Moldova. Man Utd jilag[bu kontra Chelsea fit-28 ta’ Ottubru li ;ej u jidher li Rio Ferdinand mhux se jie[u b’idejn Ashley Cole, player li jilag[ab mieg[u fit-tim nazzjonali Ingli]. John Terry, minkejja li ma nstabx [ati issa jittama li fl-24
ta’ Settembru li ;ej l-FA Ingli]a ma tag[tih l-ebda piena meta Bord mag[mul minn tliet persuni se jag[ti lverdett finali dwar dan il-ka]. B[alissa Ashley Cole g[andu injury fl-g[aksa u jista’ jitlef il-log[ba kontra QPR i]da jekk dan jilg[ab Ferdinand hu de/i] li ma je[odlux b’idu. F’Jannar Chelsea lag[bu kontra QPR fir-raba’ rawnd tal-FA Cup u wara li l-players ta’ QPR ]velaw li mhux se jie[du b’idejn Terry, l-FA kienet idde/idiet li f’dik illog[ba l-players ma ji[dux b’idejn xulxin.
Heidfeld irid jirritorna fil-Formula 1 Nick Heidfeld qal li hu [erqan biex jirritorna filFormula 1 wara li f’nofs lista;un in[all minn ma’ Lotus. “G[adni mhux fi stat fejn ng[id li rrid nipprova xi [a;a ;dida. Dan l-isport in[obbu wisq,” qal Hiedfeld. Minkejja li jixtieq jirritorna fil-Formula 1, Hiedfeld g[amilha /ara li ma jridx jing[aqad ma’ tim li ma jkunx kompettittiv. “Ma rridx insuq ma’ tim biex ng[id qed nie[u sehem fil-Formula 1.
Irrid insuq biex nirba[,” kompla jg[id is-sewwieq ta’ 35 sena. Hiedfeld ammetta li g[adu irrabjat bil-mod li bih sena ilu l-Lotus itterminawlu l-kuntratt. “G[adni rrid nifhem g[alfejn g[amlu hekk u s’issa g[adni ma fhimtx. Meta itterminawli l-kuntratt g[addejt minn ]mien diffi/li,” qal Hiefeld. Dan tala[[ar qal li matul dawn il;img[at beda jitkellem ma’ xi timijiet u fil-futur qrib se jie[u de/i]joni finali.
TRASFERIMENTI
Ronaldo jrid jirba[ u mhux jitkellem dwar kuntratti Il-winger ta’ Real Madrid, Cristiano Ronaldo qal li luniku [a;a li jrid jag[mel hi li jirba[ aktar titli mal-klabb u mhux jipprova jinnegozja kuntratt ;did. Ronaldo qal dan wara li fil-jiem li g[addew kien hemm spekulazzjonijiet li jrid paga og[la min[abba li dan, wara l-partita kontra Granada qal li kien imdejjaq malMerengues. Ronaldo sostna li m’huwiex imdejjaq min[abba s-salarju tieg[u. Skont rapporti fil-;urnali la;ent ta’ Ronaldo qed jipprova jinnegozja kuntratt ;did biex Ronaldo jibda jaqla’ €20 miljun fis-sena. B[alissa Ronaldo g[andu salarju ta’ madwar €11-il miljun fis-sena. L-istess rapporti qed isostnu li Real huma lesti jbig[u lil Ronaldo lil klabb li joffri €200 milujun g[alih. Il-biera[ bdew diskussjonijiet bejn Ronaldo u d-diri;enza tat-tim Spanjol dwar kuntratt ;did u jekk ma jintla[aqax ftehim dawn ine[[uh g[al €200 miljun. Ronaldo, il-biera[ irritorna fi Spanja wara li kien
impenjat mal-Portugall f’partiti validi mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja tal-2014. Minbarra d-diri;enti ta’ Real se jkun hemm ukoll ilkow/ Jose Mourinho pre]enti g[al dawn iddisukussjonijiet u bla dubju l-kow/ Portugi] se jag[mel minn kollox biex jikkonvin/i lil Ronaldo jibqa’ ma’ dan ilklabb. Ronaldo g[andu salarju inqas minn ta’ players b[alma huma Samuel Eto’o li g[andu €20 miljun fissena ma’ Anzhi u Zlatan Ibrahimovic li g[andu €14.5 miljun fis-sena ma’ PSG. Ri/entament fi Spanja kien hemm tibdil fil-li;ijiet li huma relatati mat-taxxa u issa Real se jkollhom i[allsu 52% taxxa fuq is-salarju. Filpassat din ir-rata kienet biss 24% u dan ifisser li se jkun diffi/li biex Real i]idu l-paga tal-eks player ta’ Man Utd. Jekk Real joffru kuntratt ta’ madwar 15-il miljun ewro ikollhom i[allsu €23 miljun fis-sena min[abba din irregola tat-taxxa. Klabbs b[alma huma Man City u PSG jidhru lesti li j]idu s-salarju ta’ Ronaldo.
Il-:img[a, 14 ta’ Settembru, 2012
32 Lokali
Impressjoni artistika ta/-?entru l-;did tax-Xjenza dwar il-{ajja
Approvat il-pro;ett g[al ?entru g[ax-Xjenza dwar il-{ajja Pro;ett innovattiv u dinamiku li g[andu jservi b[ala /entru ta’ ri/erka u innovazzjoni Il-Bord tal-Awtorità ta’ Malta dwar l-Ambjent u lIppjanar (MEPA) approva lpro;ett ta/-?entru l-;did taxXjenza dwar il-{ajja li se jinbena fiz-zona industrijali ta’ San :wann. I/-?entru li se jkun mifrux fuq diversi blokki, se jkun mg[ammar b’numru ta’ labo-
ratorji fuq livell Ewropew li g[andhom iservu b[ala /entru ta’ ri/erka u innovazzjoni. Il-laboratorji huma spe/jalizzati u flimkien mag[hom hemm ukoll numru ta’ awditoriums biex isiru l-konferenzi u fa/ilitajiet o[ra. Flimkien ma’ dawn, i/-?entru se jkollu
wkoll child care centre g[attfal tal-impjegati li ja[dmu fih. Il-fa/ilitajiet ta’ parke;; se jkunu g[al 242 karozza. I/-?entru, li se jkun miftu[ 24 sieg[a kuljum, se jkun qed ju]a ener;ija sostenibbli u se jkollu fa/ilitajiet g[all-[a]na ta’ 4,200 metru kubu ta’ ilma. Il-pjani ta/-?entru jinkludu
media•link COMMUNICATIONS
diversi entraturi biex b’hekk il-blokki u s-servizzi jkunu jistg[u joperaw skont il[ti;iet. L-ispazju li se jokkupa /?entru hu ta’ 20,500 metru kwadru, bil-blokka ewlenija tkun ta’ sitt sulari. Il-materjal li se jintu]a fil-bini ta’ dan i/?entru mhux se jkun wie[ed
tradizzjonali biex b’hekk i/?entru se jkun wie[ed modern. Tul il-laqg[a tal-MEPA, ilpro;ett, li hu kofinanzjat millGvern, mill-Malta Enterprise u mill-Fond Ewropew ta’ }vilupp Re;jonali, kien deskritt b[ala wie[ed innovattiv u ta’ dinami]mu.