www.mychoice.pn
Numru 13,240
€0.55
It-Tlieta, 25 ta’ Settembru, 2012
Reazzjoni negattiva g[all-proposta ta’ Muscat li jiffri]a l-paga minima
Il-Ministru tal-Edukazzjoni Dolores Cristina, tiltaqa’ mat-tfal fl-ewwel jum tal-iskola tag[hom (Ritratt> DOI)
Tifta[ is-sena skolastika l-;dida fl-iskejjel tal-Gvern, tal-Knisja u Indipendenti 57,700 student u studenta u mat-8,000 g[alliem, professjonisti, LSA’s u Kindergarten Assistants fl-iskejjel minn Charles Muscat
Wara tliet xhur tal-vaganzi tas-sajf, ilbiera[ filg[odu fet[et is-sena skolastika l-;dida g[all-istudenti u l-g[alliema, professjonisti u l-Learning Support Assistants fil-Kindergarten, fl-iskejjel primarji u sekondarji tal-Gvern, talKnisja u l-iskejjel Indipendenti. B’kollox madwar 57,700 student u studenta u madwar 8,000 g[alliem, LSA’s u professjonisti da[lu fl-iskejjel tag[hom u bdew il-[idma tag[hom malistudenti. Il-biera[ filg[odu fet[u 116-il /entru tal-Kindergarten, 106 skejjel primarji u 61 skola sekondarja. Dolores Cristina, il-Ministru talEdukazzjoni u x-Xog[ol u Clyde Puli, isSegretarju Parlamentari g[a]-}g[a]ag[ u
Sport il-biera[ ]aru l-Iskola Primarja ta’ San :or; f’{al Qormi, Kulle;; San Injazju. Il-Kulle;; San Injazju jg[aqqad lelementi kollha li wie[ed irid jara f’Kulle;; ji;ifieri Child Care Centre li jinsab f’din l-iskola, Kindergartens u skejjel primarji f’kull ra[al u belt li jiffurmaw il-Kulle;;. Hemm ukoll skola sekondarja tas-subien u o[ra tal-bniet li hi l-iskola l-;dida f’Tal {andaq li qed ti]]an]an din is-sena. Il-Ministru Dolores Cristina qalet li dan il-mudell irid jiggarantixxi edukazzjoni ta’ kwalità ma[suba biex it-tfal kollha Maltin u G[awdxin jirnexxu u jkollhom futur isba[.
Dan ifisser investiment kbir mill-Gvern kemm f’dak li hu bini u apparat g[attag[lim kif ukoll investiment fir-ri]orsi umani tal-g[alliema, tal-LSA’s, Kindergarten Assistants u professjonisti kif ukoll [addiema fil-Kulle;;i. Dolores Cristina qalet li l-ftu[ taliskejjel mexa tajjeb u ftit li xejn kien hemm problemi. Hi qalet li rigward ittrasport kien hemm problema fuq ir-rotta ta’ {a]-}ebbu; min[abba xog[lijiet fittoroq u kien hemm ukoll problema ta’ g[alliema wa[da nieqsa. Hi spjegat li ssena l-o[ra l-Gvern la[aq ftehim maloperaturi tat-trasport tat-tfal fl-iskejjel tal-Gvern li hu g[al seba snin. g[al pa;na 5
Qorti
BOV Premier
Jibda l-;uri tat-tielet omi/idju tas-‘serial killer’ Malti
Valletta jumiljaw lil {amrun Spartans u Tarxien ikomplu jirb[u
Ara pa;na 4
Ara pa;na 30
Minkejja li l-Mexxej Laburista Joseph Muscat ilu x-xhur jg[id li l-Gvern g[andu jinbidel, xorta wa[da jibqa’ jinsisti li ma ji]velax x’inhi l-politika li jrid iwettaq, u jg[id li se jg[id il-proposti tieg[u meta jkun il-waqt. Fl-a[[ar jiem, i]da Muscat [arbitlu wa[da mill-proposti tieg[u u din intlaqg[et b’mod negattiv mhux biss mill-pubbliku i]da anke minn unions, korpi kostitwiti u entitajiet differenti. Waqt il-kungress talMLP il-;img[a li g[addiet, Muscat ]vela g[all-ewwel darba, wara sentejn jitkellem dwar il-living wage, li Gvern Laburista jiffri]a l-minimum wage. Din id-dikjarazzjoni re;a’ rrepetiha waqt ilmass meeting meta kien qed jindirizza l-folla Laburista f’Ta’ Qali. Minnufih dawn iddikjarazzjonijiet qajmu reazzjoni g[al ]ew; ra;unijiet prin/ipali. Filfatt, diversi persuni li tkellmu ma’ IN-NAZZJON staqsew g[alfejn ftit qabel waslet l-elezzjoni, Muscat qed ibiddel il-po]izzjoni tieg[u, minn dik ta’ living wage g[all-iffri]ar tal-paga minima, u dan g[adu mhux fil-gvern. Bosta persuni staqsew ukoll g[alfejn Muscat qed jag[]el li jiffri]a l-paga minima meta ekonomikament kul[add jaf li din ma twassalx biex tikber l-ekonomija. Fil-fatt, f’kummenti ma’ IN-NAZZJON, il-President tal-Forum Unions Maltin John Bencini ukoll qal li lpaga minima g[andha ti]died. g[al pa;na 3
IN-NAZZJON It-Tlieta, 25 ta’ Settembru, 2012
Lokali 3
Ma’ Muscat ma tafx fejn int minn pa;na 1
Din il-po]izzjoni kienet riflessa wkoll fir-rapport li [are; il-Caritas f’Marzu li g[adda li kien ressaq numru ta’ proposti u konklu]jonijiet minn studju li kien g[amel l-istess Caritas. Anke l-General Workers’ Union, fi stqarrija qalet li il-livell tal-g[ajxien ta’ dawk li qeg[din fuq il-paga minima g[andu ji]died, waqt li spjegat kif il-paga minima ma toffrix g[ajxien di/enti. Sadattant, fi stqarrija o[ra, il-Partit Nazzjonalista qal li b’din id-dikjarazzjoni, Muscat kixef linkompetenza tieg[u li se jo[loq [ofra u jag[mel tajjeb g[aliha minn fuq dahar il-
[addiema. F’dan il-mument, Muscat inqabad f’paniku u qed ikompli j[awwad, tant li l-ewwel beda bil-living wage, imbag[ad warrabha, biex issa dde/ieda li bilpoter f’idejh jiffri]a l-paga minima. Il-Partit Nazzjonalista qal li veru l-ka] li ma’ Muscat u l-Malta Labour Party ma tafx fejn int, bil-poter f’idejh, l-MLP igerfex u j[awwad u jbatu l-familji u l-[addiema. Din mhix ilbidla li trid int, Labour won’t work, qal il-Partit Nazzjonalista. Il-Partit Nazzjonalista qal li l-MLP jiffri]a l-paga minima u jbatu dawk laktar fil-b]onn, u hu g[alhekk li Gvern immexxi minn Muscat ikun gvern bla kuxjenza so/jali.
Muscat jikkonferma li fil-mass meeting kien hemm il-mag[]ulin mill-partit
Kif ]vela dan il-;urnal ilbiera[, kienu bosta dawk ilLaburisti ‘ordinarji’ li [assewhom diskriminati g[allfatt li kien hemm persuni mag[]ula mill-MLP u l-Leader innifsu Joseph Muscat biex ipo;;u bilqieg[da fuq quddiem waqt il-mass meeting tal-MLP nhar is-Sibt li g[adda f’Ta’ Qali. G[all-bidu, din l-a[bar qajmet diversi mistoqsijiet, fosthom kif intg[a]el min jid[ol f’din iz-zona tal-‘VIP’s’ u min le, tant li kien hemm xi anzjani li waslu Ta’ Qali minn kmieni waranofsinhar biex jisimg[u lil Muscat, li talbu biex huma wkoll ipo;;u fuq issi;;ijiet, i]da din it-talba ;iet irrifjutata. Ilbiera[, waqt konferenza tala[barijiet li ssej[et apposta biex Muscat joqg[od jifta[ar li kien hu l-ewwel Mexxej Laburista li organizza kungress, il-Leader Laburista kkonferma li l-
persuni mag[]ulin biex jid[lu f’din iz-zona tal-‘VIPs’ Laburisti u jpo;;u bilqieg[da kienu mag[]ulin mill-partit innifsu. I]da l-aktar [a;a li spikkat waqt il-kungress li organizza lMLP kien il-fatt li ;iet ikkonfermata l-fra]i li j[obb jg[id id-Deputat Laburista Evarist Bartolo, ji;ifieri li aktar ma l-Lejber jiprova jinbidel, aktar jibqa’ l-istess. Dan peress li [afna sorsi li tkellmu mag[na qalu li ma jistg[ux jifhmu g[alfejn Muscat g[a]el li jikkopja lfjask li kien g[amel l-eks Segretarju :enerali u llum kandidat Laburista Jason Micallef [ames snin ilu meta kien organizza mass meeting flistess [in li l-Partit Nazzjonalista kien qed jorganizza l-mass meeting tieg[u, kif jag[mel kull sena, biex ifakkar il-kisba talIndipendenza f’pajji]na.
Ir-rappre]entanti tal-For.U.M jiddiskutu l-proposti tag[hom mar-rappre]entanti tal-Partit Nazzjonalista (Ritratt> Michael Ellul)
Il-For.U.M jippre]enta l-proposti tieg[u lill-Partit Nazzjonalista F’laqg[a fid-Dar ?entrali tal-Partit Nazzjonalista, ilPresident tal-Forum Unions Maltin (For.U.M) Maltin John Bencini ippre]enta dokument dwar il-proposti tal-membri tal-For.U.M g[al programmi elettorali talpartiti politi/i. Huwa tenna li min[abba ddiversità tal-membri talFor.U.M, il-proposti tag[hom ji;bru fi [danhom su;;erimenti minn oqsma importanti b[all-edukazzjoni u l-industrija, fost o[rajn. Bencini sa[aq li l-Gvern irid jinvesti f’oqsma li g[adhom qed ji]viluppaw b[an-nanoteknolo;ija, filwaqt li jkompli ja[dem fuq it-trasparenza, ilkontabbiltà u l-prin/ipji. Bencini tenna wkoll li g[andha issir kampanja nazzjonali kontra l-eva]joni tat-taxxa biex din il-problema tkun tista’ tinqered darba g[al dejjem. Il-For.U.M ippre]enta wkoll proposti o[rajn dwar oqsma b[ax-xandir u xxog[ol prekarju.
Min-na[a tieg[u isSegretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista Paul Borg Olivier irringrazzja lil For.U.M g[al dan iddokument u wieg[ed li lPartit Nazzjonalista se jkun qed jistudjah bir-reqqa. Huwa sa[aq ukoll li huwa permezz tad-djalogu li jittie[du l-a[jar de/i]jonijiet g[all-benfi//ju tal-pajji], [a;a li l-Partit Nazzjonalista qed jag[mel permezz tallaqg[at mas-so/jetà /ivili u lkampanja mychoice.pn. Paul Borg Olivier tkellem ukoll dwar l-20,000 impjieg li [oloq il-Partit Nazzjonalista fil-gvern tul din il-legi]latura filwaqt li sa[aq li g[all-Partit Nazzjonalista il-[olqien taxxog[ol se jibqa’ jie[u prijorità. Huwa fakkar ukoll li lpajji] wera’ li huwa kapa/i li jiffoka fuq il-prijoritajiet u jie[u de/i]jonijiet f’waqthom ming[ajr populi]mu. Huwa tkellem ukoll dwar il-benefi//ji li gawda
minnhom pajji]na kemm ilu li sar membru tal-Unjoni Ewropea, filwaqt li fakkar li bis-sa[[a tal-investiment talGvern illum hemm aktar minn 1,000 [addiem li qed ja[dmu fis-settur talavjazzjoni, liema settur g[adu fil-bidu tieg[u, kif ukoll li 7,000 anzjan qed jag[]lu li jkomplu ja[dmu. B’referenza g[allpo]izzjoni tal-Malta Labour Party dwar l-iffri]ar tal-paga minima, Paul Borg Olivier sa[aq li l-Partit Nazzjonalista ma jaqbilx mal-iffri]ar talpaga minima, fehma li nqasmet ukoll minn Simon Busuttil, id-delegat spe/jali li qed jie[u hsieb il-laqg[at mas-so/jetà /ivili. Simon Busuttil irringrazza wkoll lil For.U.M tal-proposti tieg[u. Pre]enti g[al din il-laqg[a kien hemm ukoll il-President tal-E]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista Marthese Portelli u l-President talAmministrattiv Karol Aquilina.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 25 ta’ Settembru, 2012
Lokali 5
Pass konkret mill-PE lejn soluzzjoni g[all-problema tal-immigrazzjoni
G[all-ewwel darba lParlament Ewropew witta ttriq biex l-Unjoni Ewropea jkollha politika komuni g[ar-rilokazzjoni talimmigranti irregolari. Dan wara li l-Parlament Ewropew approva b’584 vot favur, 41 kontra u 54 astensjonijiet, l-abbozz imressaq mir-rapporteur Kyriacos Triantaphyllides. Kien il-Membru talParlament Ewropew, Simon Busuttil li spjega kif limmigrazzjoni huwa fenomenu li laqat lillUnjoni Ewropea wara li ng[alqet ir-rotta frekwenti lejn il-Canary Islands biex din il-mew;a mxiet lejn i//entru tal-Ewropa u issa wkoll il-Lvant talMediterran. Busuttil qal li grazzi g[all-isforzi tal-membri parlamentari Ewropej talpajji]i ]-]g[ar b[al Malta, ?ipru u l-Gre/ja, l-Unjoni Ewropea bdiet tiddiskuti u tfassal il-pedamenti biex ikun hawn sistema stabbilita Ewropea dwar irrilokazzjoni tal-immigranti. Id-dettalji ng[ataw waqt djalogu pubbliku li sar f’Dar l-Ewropa dwar issolidarjetà bejn il-pajji]i membri fl-a]il u rrilokazzjoni tal-immigranti. Pre]enti kien hemm fost l-o[rajn il-Membri Parlamentari Ewropej Simon Busuttil u Kyriacos Triantaphyllides. Busuttil g[amel referenza g[allartiklu 47 tal-abbozz fejn ilParlament Ewropew qieg[ed jipproponi sistema ta’ solidarjetà iktar b’sa[[itha bejn il-pajji]i membri fejn tin[oloq sistema ta’ rilokazzjoni talimmigranti irregolari fla[jar interess talimmigranti, il-[arsien tal[ajja umana u l-pajji] li jkun intlaqat [a]in millimmigrazzjoni irregolari. Simon Busuttil qal li issa kif din is-sena trid ti;i mfassla fil-konkret ilpolitika Ewropea f’dan ilqasam, il-Parlament Ewropew qed iressaq su;;eriment konkret fejn flimkien mal-istakeholders kollha u l-Kummissjoni Ewropea se tibda diskussjoni attiva filwaqt li tibqa’ ssir pressjoni fuq listess Kummissjoni biex tittie[ed azzjoni. Simon Busuttil qal li din is-sistema g[andha tkun ibba]ata skont il-Prodott Gross Domestiku, il-medda tal-art u l-[arsien taddrittijiet tal-immigranti. Din l-EU Distribution Key g[andha tkun imfassla fuq is-solidarjetà u r-rispett. Huwa qal li pajji]i Ewropej o[ra b[all:ermanja u l-Italja di;à g[andhom sistema ta’
rilokazzjoni interna g[allimmigranti b[alma ;ara filka] tal-55,000 immigrant irregolari li kienu waslu fuq il-g]ira ta’ Lampedusa u mbag[ad ;ew rilokati firre;juni Taljani. Simon Busuttil qal li i]da li l-isfida g[al din ilproposta konkreta se tkun li jipperswadu l-Ministri Ewropej fil-Kunsill talMinistri g[aliex [afna pajji]i j[ossu li mhux responsabbiltà tag[hom li j;orru parti mill-problemi li l-immigrazzjoni qed i;;ib fuq pajji]i o[ra i]g[ar. Hawnhekk ;ab e]empju bil-pro;ett EUREMA li tfassal mill-Unjoni Ewropea spe/ifikament g[al Malta. Busuttil qal li dan il-pro;ett kien wie[ed importanti g[al pajji]na u filwaqt li kien hemm ammont ta’ immigranti li ;ew rilokati f’pajji]i o[ra tal-Unjoni Ewropea, ilparte/ipazzjoni ma kinitx kif mixtieqa mill-pajji]i kollha. Simon Busuttil i]da qal li dawn l-isfidi m’g[andhomx jaqtg[u qalb il-Parlamentari Ewropej u minflok dawn ilpro;etti qed ikomplu jkabbru l-[olqien talpolitika komuni f’dan ilqasam u r-responsabbilta’ qed tikber. Tkellem ukoll lEwroparlamentari ?iprijott, Kyriacos Triantaphyllides li qal li ressaq statistika li turi li kull sena hawn 800,000 immigrant li jitlob l-a]il, li minnhom 300,000 jitolbu la]il f’pajji]i tal-Unjoni Ewropea. Minn dawn 90 fil-mija jispi//aw fl-ikbar g[axar pajji]i fosthom Franza u l:ermanja. L-iktar pajji]i li jir/ievu applikazzjonijiet g[all-a]il fost l-immigranti huma pajji]i ]g[ar fosthom Malta u l-Gre/ja. Triantaphyllides fa[[ar issehem ta’ Simon Busuttil fit-tfassil tar-rapport li ressaq lill-Parlament Ewropew kif ukoll g[allimpenn fid-diskussjoni biex tin[oloq l-EU Distribution Key. Qal li l-isfida li jmiss f’dan is-settur ser tkun lintegrazzjoni tar-refu;jati fis-so/jetà. Kyriacos Triantaphyllides qal li lintegrazzjoni g[adha aspett po]ittiv u kienet storja ta’ su//ess fl-Istati Uniti u anka fi Spanja fejn 30 filmija tal-Prodott Gross Domestiku f’dawn l-a[[ar 15-il sena n[olqot millimmigranti. Finalment qal ukoll li hekk kif il-popolazzjoni flEwropa qed issir i]jed anzjana huwa importanti li jkun hemm iktar [addiema ;odda fis-settur tax-xog[ol, li jistg[u ikunu immigranti.
Tfal jifir[u bil-;enituri tag[hom wara li spi//a l-ewwel jum tal-iskola (Ritratt> Michael Ellul)
B’kollox fis-sajf li g[adda sar xog[ol f’81 skola minn pa;na 1
Dwar ir-revi]joni talKurrikulu Nazzjonali liema pro/ess beda f’Mejju tas-sena li g[addiet, il-Ministru Dolores Cristina qalet li wara li saret il-konsultazzjoni b[alissa qed jit[ejja l-abbozz finali mill-Working Group li twaqqaf apposta. Il-Ministru tal-Edukazzjoni u x-Xog[ol qalet li f’Malta hawn biss 188 studenta u studenta li qed jattendu firResource Centres g[ax ilkumplament tal-istudenti b’di]abbiltà qed jattendu fliskejjel mainstream. Anke l-g[alliema qed i[arsu lejn il-bidu tas-sena skolastika b’fidu/ja s[i[a biex iwasslu ttag[lim lill-istudenti tag[hom. IN-NAZZJON tkellem ma’ Ruth Grech u Mary Grace Newbould li huma ]ewg g[alliema ]g[a]ag[ fl-Iskola Primarja San :or;, f’{al Qormi. Ruth Grech qalet li hi
[erqana biex tibda tg[allem f’din l-iskola g[ax tixtieq li tag[ti dak li taf lit-tfal li se tkun qed tg[allem.Mary Grace Newbould qalet li qed t[ares lejn sena skolastika mimlija sfidi imma temmen li se tkun wa[da po]ittiva biex twassal lit-tfal g[al aqwa ri]ultati fl-a[[ar tas-sena. Fl-Iskola Primarja ta’ San :or; f’{al Qormi matul issajf sar xog[ol ta’ titjib inklu] fil-fa/ilitajiet sportivi. B’kollox fis-sajf li g[adda sar xog[ol f’81 skola biex listudenti u l-g[alliema sabu ambjent isba[ u fa/ilitajiet a[jar. Fet[et ukoll g[all-ewwel darba l-Iskola Nazzjonali talIsport fil-Kulle;; San Benedittu li fiha qed jattendu 38 tifel u tifla f’Form 1 li minbarra tag[lim akkademiku normali, ikollhom lezzjonijiet spe/jalizzati f’xi wa[da mittmien dixxiplini sportivi li fiha jippromettu.
Clyde Puli, is-Segretarju Parlamentari g[a]-}g[a]ag[ u Sport qal li l-biera[ kienet ;urnata storika g[al pajji]na g[ax fet[et din l-iskola b’kun/ett ;did ta’ tag[lim akkademiku u sport u b’hekk qed jinfet[u opportunitajiet ;odda g[a]-]g[a]ag[ biex jispe/jalizzaw fil-qasam partikulari tag[hom.. L-istudenti jidher li laqg[u din l-iskola b’entu]ja]mu kif spjegaw ma’ IN-NAZZJON listudenti Chloe-Anne Ellul u Samuel Okoh li t-tnejn g[a]lu d-dixxiplina tal-futbol, b[ala spe/jalizzazzjoni sportiva. Huma qalu li jinsabu kuntenti li qed jattendu f’din l-iskola biex mhux biss jitg[allmu s-su;;etti normali imma wkoll jispe/jalizzaw flisport li tant i[obbu. Sadattant, fil-jiem li ;ejjin se jift[u s-sena akkademika l;dida, l-Università, lMCAST, l-ITS u s-Sixth Forms.
Impenn s[i[ mill-Gvern lejn il-kandidatura ta’ pajji]na g[all-belt kapitali tal-kultura Il-Gvern huwa mpenjat li jag[ti priorità lill-kandidatura tal-Belt Valletta li tista’ twassal biex fis-sena 2018, il-Belt Kapitali ta’ Malta tkun il-Belt Kapitali Ewropea tal-Kultura. Dan qalu l-Prim Ministru Lawrence Gonzi waqt laqg[a li kellu mar-rappre]entanti tal-Fondazzjoni Valletta 2018 li saret il-biera[ fil-Ber;a ta’ Kastilja. G[al din il-laqg[a kien hemm pre]enti wkoll il-
Ministru tat-Turi]mu, ilKultura u l-Ambjent Mario de Marco. Matul din il-laqg[a, il-Prim Ministru spjega li dan ilpro;ett ji;ifieri l-kandidatura tal-Belt biex tkun il-Belt Kapitali Ewropea tal-Kultura fis-sena 2018 huwa investiment li jikkontribwixxi bl-aktar mod qawwi fl-attività ekonomika ta’ pajji]na. Minbarra li dan il-pro;ett
jag[mel isem g[al Malta, huwa wie[ed li jippromwovi kemm l-inklu]joni kif ukoll id-diversità kulturali ta’ pajji]na. Il-kandidatura tal-Belt Valletta biex tkun il-Belt Kapitali Ewropea tal-Kultura hi meqjusa b[ala pass importanti ferm g[al pajji]na. Dan g[aliex jesponi dak kollu li pajji]na j[addan u jkompli jg[in biex jattira aktar turi]mu lejn pajji]na.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 25 ta’ Settembru, 2012
2 Lokali
Il-Partit Nazzjonalista g[andu fidu/ja fik Il-Partit Nazzjonalista g[andu fidu/ja fik u huwa lPartit li se jkompli j;ib ilbidla li trid int. Dan qalu s-Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista Paul Borg Olivier waqt il-programm Newsdesk fuq Radio 101. Matul dan il-programm, Paul Borg Olivier irringrazzja lil [addiema kollha li taw is-sehem tag[hom biex g[al sena o[ra il-festi marbuta ma/-/elebrazzjoni talIndipendenza jkunu su//ess. Huwa qal li il-Partit Nazzjonalista ma jqisx dawn il-festi b[ala t-tifkira ta’ avveniment storiku, i]da wkoll tat-twelid ta’ ;enerazzjoni ;dida li kibret, issa[[et u saret membru tal-Unjoni Ewropea. Dan g[aliex il-kisbiet koll-
ha li saru saru bis-sehem tal[addiem u ta’ min i[addem li g[enu bis-s[i[ biex il-pajji] jimxi ’il quddiem. Paul Borg Olivier sa[aq ukoll li l-messa;; tal-Partit Nazzjonalista matul dawn i//elebrazzjonijiet kien wie[ed /ar u b’sa[[tu, li l-g[a]la tieg[u huwa /-/ittadin u kien g[alhekk li bdiet il-kampanja mychoice.pn. Din l-g[a]la hija mwaqqfa fuq tliet pedamenti, li huma l-[olqien tax-xog[ol, issa[[a u l-edukazzjoni. Huwa qal ukoll li lmessa;; tal-Partit Nazzjonalista huwa li hu lbidla g[all-a[jar g[all-poplu u g[all-pajji] u li dan se jkompli jo[ro; fil-;img[at u x-xhur li ;ejjin. Is-Segretarju :enerali tenna li wa[da mill-akbar
differenzi bejn il-Partit Nazzjonalista u l-MLP hija dik tal-vi]joni kbira li g[andu g[all-pajji] il-PN. Huwa qal li l-mexxej talMLP Joseph Muscat ja[dem biss g[al ;urnata wa[da, dik tal-elezzjoni, ming[ajr attenzjoni g[al dak li jista’ ji;ri ’l quddiem, kif ;ara fil-ka] talparternship. Huwa g[alhekk li l-Partit Nazzjonalista [adem g[ass[ubija fl-Ewropea u llum ilpajji] qed igawdi mill-investiment g[aqli li g[amel, min[abba li il-vi]joni tmur lil hinn mill-elezzjoni ;enerali. Huwa tkellem ukoll fuq ilbidla ko]metika li qed jag[mel l-MLP filwaqt li jibqa’ mwa[[al mal-politika tal-passat. Fil-fatt, minkejja li l-MLP biddel l-ingravati,
il-kulur u l-arma, il-kandidat Laburista u membru parlamentari fil-Parlament Ewropew Edward Scicluna g[adu ma ndunax li lekonomija bba]ata fuq ;ustizzja so/jali u tqassim ekonomiku ;ust hija differenti mill-politika ta’ ]mien Mintoff u g[adu jis[aq li din hija l-a[jar wa[da g[allpajji]. Borg Olivier tenna li lpoplu irid jara min qed joffri l-a[jar politika ekonomika, min jista’ juri u joffri l-a[jar kundizzjonijiet tax-xog[ol u pagi. Mistoqsi dwar il-kungress tal-Partit Laburista, Paul Borg Olivier qal li x-xog[ol li l-MLP irid i;ib ma ji;ix bit-tixjir tal-idejn i]da blinvestiment. Huwa fakkar kif ]ew; fab-
briki f’Malta li skont il-MLP kellhom jag[lqu wara ss[ubija fl-UE, investew €100 miljun fl-a[[ar tmien snin. Dan ifisser li b[alissa qed i[addmu iktar minn 1,500 [addiem, minbarra dawk kollha li [admu biex sar investiment fl-infrastruttura u iktar ta[rig favur il[addiema. Huwa g[amel ukoll referenza lejn l-investiment talgvern fl-anzjani u l-ambjent u qal li l-Partit Nazzjonalista huwa kapa/i jag[mel de/i]jonijiet f’waqthom ming[ajr populi]mu. Paul Borg Olivier tenna wkoll li l-[idma tal-PN se tibqa’ g[addejja u li minkejja li ;ejjin sfidi kbar, huwa fidu/ju] li dan il-partit se j;ib il-bidla g[all-a[jar talpajji].
Niket
Ir-residenti Qriema jwaqqg[u l-argument ta’ Roderick Galdes
It-Temp
UV INDEX
7
IT-TEMP> Ftit imsa[[ab b’waqtiet xemxin u bi s[ab g[oli li ji]died VI}IBBILTÀ> Tajba IR-RI{: Moderat mill-Majjistral, li jsir [afif u varjabbli l-aktar mill-Punent BA{AR> {afif g[al moderat li jsir [afif IMBATT> Ftit li xejn li jsir baxx mill-Majjistral TEMPERATURA: L-og[la 30˚C XITA> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 83.1 mm IX-XEMX> Titla’ fis-06.51 u tin]el fis-18.57
Fl-a[[ar jiem, f’{al Qormi, qam g[ad-diskussjoni l-ka], li w[ud sej[ulu skandalu], taluffi//ju politiku li g[andu dDeputat Laburista Roderick Galdes f’{al Qormi. Tliet snin ilu, fl-2009, Galdes feta[ uffi//ju fi Triq San Rafel f’{al Qormi biex fih jilqa’ lill-kostitwenti tieg[u. I]da, ftit tal-jiem ilu, l-Awditur tal-MEPA Joe Falzon [are; rapport li fih jispjega g[alfejn il-permess g[al dan l-uffi//ju qatt ma kellu jing[ata, bl-aktar ra;uni prin/ipali tkun dik li l-uffi//ju jinsab fi blokk ta’ appartamenti residenzjali. Fl-ewwel reazzjoni tieg[u, Roderick Galdes, li hu membru fil-Bord tal-Mepa f’isem il-Malta Labour Party u kel-
IT-TLIETA L-og[la 30˚C L-inqas 23˚C
L-ERBG{A L-og[la 30˚C L-inqas 23˚C
IL-{AMIS L-og[la 30˚C L-inqas 24˚C
IL-:IMG{A L-og[la 30˚C L-inqas 24˚C
IS-SIBT L-og[la 30˚C L-inqas 24˚C
UV
UV
UV
UV
UV
7
7
7
6
6
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 29˚C xemxi, Al;eri 30˚C imsa[[ab, Amsterdam 20˚C xita, Ateni 29˚C xemxi, Lisbona 23˚C ftit imsa[[ab, Berlin 15˚C xita, Brussell 17˚C xita, il-Kajr 30˚C xemxi, Dublin 9˚C xita, Kopen[agen 12˚C imsa[[ab, Frankfurt 16˚C imsa[[ab, Milan 17˚C xita, Istanbul 24˚C xemxi, Londra 12˚C imsa[[ab, Madrid 21˚C ftit imsa[[ab, Moska 12˚C imsa[[ab, Pari;i 16˚C imsa[[ab, Bar/ellona 29˚C xemxi, Ruma 25˚C imsa[[ab, Tel Aviv 28˚C xemxi, Tripli 37˚C xemxi, Tune] 39˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 23˚C imsa[[ab, Zurich 19˚C imsa[[ab, Munich 17˚C xita, Stockholm 10˚C imsa[[ab, St. Petersburg 12˚C imsa[[ab.
rapport tieg[u, l-Awditur spjega g[alfejn uffi//ju politiku j[alli l-istess effetti ta’ [anut jew stabbiliment kummer/jali. Fil-fatt, anke r-residenti qalu li ma te]isti l-ebda differenza bejn l-effetti li j[alli [anut jew uffi//ju ta’ politiku. Fl-ittra tag[hom, ir-residenti qalu wkoll li mhuwiex veru dak li qal Roderick Galdes, ji;ifieri li hemm entratura separata g[all-uffi//ju tieg[u, g[ax fil-fatt, il-bieb g[alluffi//ju ta’ Galdes hu l-istess wie[ed li ju]aw ir-residenti. Ir-residenti qed jitolbu lillawtorità biex tie[u azzjoni dwar l-irregolaritajiet li jissemmew fir-rapport talAwditur.
B[al-lum 25 sena
I
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
liem g[all-Ippjanar u lI]vilupp tal-Malta Labour Party, ipprova jitfa’ t-tort fuq resident partikulari, u qal li din il-kwistjoni qamet wara pressjoni minn resident wie[ed li kien motivat politikament. I]da ittra li bag[tu g[axar residenti differenti li jg[ixu fl-istess blokk ta’ appartamenti lil The Times, iwaqqg[u fix-xejn l-artiklu li ;ab Roderick Galdes. Fil-fatt, l-g[axar residenti qalu li huma g[andhom twemmin politiku differenti, u mhuwiex veru li kien hemm motivazzjoni politika wara lilmenti tag[hom. Roderick Galdes beda j;ib l-argument ukoll li l-uffi//ju tieg[u ma jintu]ax g[al attività kummer/jali, peress li fir-
l-politika ta’ Malta kif immexxija millGvern il-;did ;iet imfa[[ra mis-Segretarju tal-Istat Amerikan George Shultz. F’laqg[a mal-Ministru tal-Affarijiet Barranin ?ensu Tabone, George Shultz qal li l-politika tal-Gvern Malti hi wa[da g[aqlija [afna u hi fl-akbar interess tal-pajji]. Il-Prim Ministru Eddie Fenech Adami j[alli Malta biex f’Berlin tal-Punent jattendi g[at-tielet laqg[a tal-Mexxejja tal-Partit talUnjoni Internazzjonali tad-Demokrati/i (IDU) li tag[ha l-Partit Nazzjonalista hu membru asso/jat. Il-Kap Nazzjonalista qal li f’din il-laqg[a kien sejitkellem dwar is-sitwazzjoni f’Malta u l-[ti;iet li kellu pajji]na f’dak ilmument. Wara ]jara fil-:re/ja, il-Minsitru talEdukazzjoni Ugo Mifsud Bonnici [abbar li kien de/i] li f’Malta jitwaqqaf /entru ta’ ta[ri; u ri/erka dwar tni;;i] filMediterran. Dan ;ie de/i] mill-Ministri tal-Ambjent ta’ 21 pajji] membru talKunsill tal-Ewropa.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 25 ta’ Settembru, 2012
4 lokali
Qalg[et 13-il daqqa ta’ sikkina u nqabad wara li fta[ar ma’ s[abu fuq il-ka] Kien qtil premeditat. Sa minn ;img[a qabel l-akku]at ftiehem ma’ tnejn minn s[abu biex imorru joqtlu anzjana f’Bormla. Din kienet tg[ix f’in[awi di]abitati u lanqas biss kellha provista tal-elettriku. Kien Saviour Mangion li mar ma’ ]ew;t i[bieb meta kellu biss 21 sena u ta 13-il daqqa ta’ sikkina lil Maria Stella Magrin ta’ 68 sena f’daharha. Il-ka] li se[[ f’Ottubru tal-1986 kien ;ie solvut 20 sena wara u dan g[aliex l-istess Saviour Mangion ta’ 47 sena mi]-}ejtun mag[ruf b[ala Kalan; kien fta[ar ma’ xi persuni li kien wettaq omi/idiju u ma nqabadx. Dan [are; mir-rekwi]itorja talAvukat Nadine Sant f’isem l-Avukat :enerali fil-;uri ta’ Mangion li beda’ l-biera[ filg[odu quddiem l-Im[allef Lawrence Quintano. Hija qalet li ma’ Mangion kienu marru jisirqu lillanzjana /ertu Oswaldo Spiteri u zijuh Leli Spiteri. L-Avukat Sant qalet li Oswaldo Spiteri kien ammetta l-involviment tieg[u fil-ka], fejn qal li kien mar malakku]at u ma’ zijuh g[and l-anzjana bl-intenzjoni li jisirquha u joqtluha. Mangion, Oswaldo u Leli Spiteri kienu jiltaqg[u fejn kien hemm i//inema Rialto minn fejn kienet tg[addi mill-in[awi biex tmur salquddies. Hija kienet xebba u g[amlet xi ]mien tg[ix ma’ [uha li kien miet xi snin qabel. Oswaldo kien qal lill-Pulizija li lakku]at [are; sikkina u taha biha sakemm waqg[et mal-art u mietet. Din l-ammissjoni kienet ;iet re;istrata b[ala prova fil-Qorti. Wara li kixef l-istorja tieg[u, Oswaldo Spiteri kien wettaq suwi/idju fil-lock-up tal-Pulizija. Kienu saru diversi tentattivi biex [ajtu ti;i salvata i]da dan kien miet l-g[ada talinterrogazzjoni. Zijuh Leli Spiteri kien miet b’mewta naturali fl-2004. L-Avukat Nadine Sant qalet li dan kien ka] krudili u inuman. Dan g[aliex l-akku]at mhux biss seraqha i]da taha diversi daqqiet f’daharha meta kienet qed titolbu bil-[niena biex
Ritratt tar-residenza ta’ Magrin, li kien ittie[ed mill-;urnal In-Nazzjon Tag[na ftit sig[at wara d-delitt
ma jsawwathiex. Hija spi//at waqg[et mal-art u ntilfet minn sensiha. Fl-indirizz tag[ha lill-;urati lProsekutur qalet li l-qtil wettqu minn jeddu ming[ajr [add ma sfurzah. Huwa ka] sempli/i [afna, i]da r-reat huwa wie[ed mill-aktar krudili. Lakku]at dak i]-]mien kien jag[milha ma’ tnejn o[ra ]g[a]ag[ b[alu, Osvald Spiteri u Leli Spiteri. Maria Stella Magrin kienet mara
kwieta u tal-knisja, wara li miet [uha, baqg[et wa[idha tg[ix ming[ajr elettriku. It-tlieta ftiehmu wkoll li wara li jisirquha joqtluha biex ma tirrappurtahomx lill-Pulizija. Riedu joqtluha biex ma tikxifhomx. Wara li ftiehmu g[addiet ;img[a u marru fejn tg[ix, f’residenza fi triq dejqa. Kienet mara mag[]ula apposta. {adu torch mag[hom g[ax kienu jafu
li m’g[andhiex dawl. L- akku]at [a mieg[u sikkina u Leli Spiteri [a turnavit. {abtulha fet[et u da[lu bilbieb ;ewwa. Wie[ed jista’ jimma;ina x’[asset aktar meta l-akku]at taha 13il daqqa ta’ sikkina fl-indana tat-tara;. Tant qalg[et daqqiet, li kien hemm demm imxerred ma’ kullimkien, Saviour Mangion, deskritt b[ala serial killer mill-Im[allef Joseph Galea Debono, di;à qed jiskonta ]ew; sentenzi o[rajn ta’ [abs, wa[da ta’ 21 sena u l-o[ra ta’ g[omor il-[abs g[allqtil ta’ ]ew; anzjani o[rajn, Francesco Saverio Cassar u Ro]ina Zammit. Huwa qed ji;i mixli b’erba’ Kapi ta’ Akku]a, l-ewwel wa[da tkun dik ta’ omi/idju, it-tieni kap li kellu fil-pusses tieg[u arma, it-tielet li ssekwestra lillanzjana u r-raba’ li kkommeta serqa ta’ madwar €14,000 mid-dar talanzjana. Ir-rapport lill-Pulizija kien sar millPresident Emeritus Ugo Mifsud Bonnici li kien sema’ lill-anzjana tokrob. Magrin kienet ;ara tal-ex President ta’ Malta, dak i]-]mien Membru Parlamentari. L-ewwel xhud f’dan il-;uri kien lIspettur Chris Pullicino li qal li meta interroga lill-akku]at g[all-ewwel kien /a[ad l-involviment tieg[u fil-ka] i]da ftit wara ammetta u [adu wkoll filpost fejn kien se[[ id-delitt. Chris Pullicino qal li l-ka] da[al fih fl-2003 meta sar Spettur inkarigat mill-Omi/idji. Fl-2005 kienet da[litlu informazzjoni dwar dan il-ka]. Qabel ma [a l-ka] f’idejh kienu mitkellma diversi nies i]da l-ka] baqa’ mhux solvut. Fil-21 ta’ Mejju 2005 da[litlu linformazzjoni u beda jkellem lillakku]at. G[all-ewwel dan beda jinnega imma ftit wara ammetta linvolviment s[i[ tieg[u. L-akku]at kien qallu li l-pjan li jisirquha kien ta’ Oswaldo Spiteri. G[al Mangion qed jidher l-Avukat Simon Micallef Stafrace filwaqt li lProsekuzzjoni qed titmexxa millAvukat Nadine Sant mill-Uffi//ju talAvukat :enerali.
Id-dettalji tal-qtil ta’ Maria Stella Magrin minn Jesmar Baldacchino Kien lejl bix-xita u kiesa[ dakinhar tat-30 ta’ Ottubru tal-1986 meta Maria Stella Magrin inqatlet b’daqqiet ta’ sikkina fl-età ta’ 68 sena fir-
residenza fi Triq Erin Seracino Inglott f’Bormla. Lanzjana kienet tg[ix wa[edha wara li [uha Wenzu, li kien ra;el popolari u zijuha li kienu jg[ixu mag[ha kienu mietu. Ma kinux instabu tra//i ta’ ]gass mal-bieb ta’ barra u g[alhekk il-Pulizija ma esludietx li min kien wara lbieb kienet persuna li lanzjana kienet taf u g[alhekk seta’ jidentifika ru[u. Il-;irien li semg[u l-krib tal-mara
marru j[abbtulha i]da hi ma we;bitx u g[alhekk marru jitolbu l-g[ajnuna lill-President Emeritus Ugo Mifsud Bonnici, li joqg[od ftit ’il bog[od. Kien hu li /empel lill-Pulizija u g[all-Ambulanza. Peress li l-bieb ma kienx mittiefes, il-Pulizija ]gassaw il-bieb biex jid[lu u meta sabu lil Magrin mal-art fil-kuridur kienu [asbu li kienet mietet mewta a//identali u qasmet rasha, wara li sabu tra//i taddemm minn wara rasha. Fid-dar ta’ Magrin ma kienx hemm elettriku u l-età tag[ha ma kinitx tippermettilha li tnaddaf u ]]omm id-dar kif xtaqet u
g[alhekk l-affarijiet imqallba dehru normali dakinhar. Kien il-Ma;istrat Carmelo Farrugia Sacco, wara li g[amel a//ess, li talab li ssir inkjesta u mill-awtopsja fuq il-katavru nstab li Maria Stella Magrin kienet sofriet 13-il daqqa ta’ sikkina u kellha wkoll marki taddaqqiet f’rasha, f’g[onqha u f’daharha. Il-mottiv tad-delitt kien serq bil-[allelin ja[sbu li kienet qed i]]omm flus mo[bija fir-residenza tag[ha. Il-probabbiltà kienet li nqatlet ming[ajr ma offriet re]istenza u li x’aktarx ma kellhiex flus fid-dar u hawn min jg[id li nqatlet g[al xejn.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 25 ta’ Settembru, 2012
6 Intervista
Nemmen fil-prin/ipji tal-Partit Nazzjonalista, fil-politika tieg[u u fit-tmexxija ta’ Lawrence Gonzi minn Gabriel Ellul
Jiena g[a]ilt lill-Partit Nazzjonalista g[ax nemmen fil-prin/ipji tieg[u, fil-politika li hu j[addan u fit-tmexxija tal-kap tieg[u, Lawrence Gonzi. Hekk stqarr in-nutar Tony Abela, f’intervista ma’ dan il-;urnal. Fl-intervista tkellimna mieg[u dwar kif beda jag[ti sehmu fil-politika, g[aliex jemmen fil-valur tallealtà u l-mod kif jixtieq jikkontribwixxi jekk jer;a’ jin[atar b[ala deputat.
Xi tg[idli dwarek^ Jiena Tony Abela, g[andi 56 sena. Mi]]ewwe; lil Moira u g[andna tlett itfal, Hannah, Sam u Edward. Gradwajt b[ala nutar fl-1989. B[ala passatempi, in[obb ilfilatelija. Fil-fatt, niddeskrivi lili nnifsi b[ala kollezzjonista. Kif bdejt l-involviment tieg[ek fil-politika^ {ajti messet mal-politika minn età ]g[ira. Niftakar li kif, meta kelli biss erba’ snin, missieri, Sammy Abela, li
kien ukoll membru parlamentari, kien [adni mieg[u waqt ]jara li kien g[amel fil-Mellie[a. Ta’ 14-il sena bdejt nag[ti sehmi fil-Kumitat Sezzjonali tal-Partit Nazzjonalista firRabat u fl-1978 sirt President ta’ dan l-istess Kumitat. Ikkontestajt l-elezzjoni ;enerali g[all-ewwel darba fl1981 u sirt membru parlamentari g[all-ewwel darba fl-1987. Minn dak i]]mien s’issa, tajt il-kontribut tieg[i g[al diversi snin b[ala deputat Nazzjonalista. Fil-fatt, er;ajt kont elett fl-1996, fl1998 u fl-2003, meta kont sirt ukoll Segretarju Parlamentari fil-Ministeru tal-Finanzi. Fl2004 mbag[ad, meta Lawrence Gonzi n[atar Kap tal-Partit Nazzjonalista u Prim Ministru, sirt Segretarju Parlamentari fl-Uffi//ju tal-
Prim Ministru. Fost o[rajn kont inkarigat biex nindirizza l-isfida tal-immigrazzjoni irregolari, li dak i]-]mien kienet fl-eqqel tag[ha. G[aliex g[a]ilt lill-Partit Nazzjonalista^ Jiena nemmen fil-prin/ipji tal-Partit Nazzjonalista, filpolitika tieg[u u fit-tmexxija ta’ Lawrence Gonzi. Hu g[alhekk li nemmen f’dan ilpartit. U t-tmexxija ta’ Lawrence
Gonzi nemmen fiha mhux min[abba kliemu imma min[abba l-mod kif dejjem [adem biex iwettaq ilweg[diet, b’impenn u dedikazzjoni lejn il-pajji].
Kif tqabbel lil Malta fil-pre]ent ma’ Malta kif tiftakarha f’]g[o]itek^ Fl-1970 ix-xena politika f’Malta kienet differenti [afna. Kont t[ossok li qed tg[ix, qed ta[dem bi pja/ir,
Tony Abela flimkien mal-familja tieg[u
Wara tant snin fil-politika, nemmen li rabbejt bi]]ejjed esperjenza biex inkun nista’ na[dem [alli l-poplu Malti jkompli jtejjeb il-qag[da tieg[u b’tolleranza, u mhux g[ax g[andek id-dritt li tag[mel dan. Hu g[alhekk li meta kont membru fl-e]ekuttiv talpartit kont infittex dak kollu li kien mitlub minni, dak kollu li kien hemm b]onn, biex ilPartit Nazzjonalista jkun jista’ jwettaq il-bidliet ne/essarji [alli l-pajji] ikompli jimxi ’l quddiem. Nemmen [afna flimportanza tal-lealtà, li tkun leali lejn il-partit. F’dan i]-]mien diffi/li g[addejt minn xi esperjenza partikulari li xprunatek biex tkompli tag[ti sehmek fi [dan il-Partit Nazzjonalista^ Kien ]mien diffi/li [afna.
Niftakar meta l-SMU kienet [arqet il-ka]in tal-Partit Nazzjonalista tar-Rabat, li kien ukoll proprjetà talfamilja tieg[i. Niftakar kif numru ta’ canvassers Nazzjonalisti kienu ntlaqtu minn diversi tiri li kienu sparati lejhom. Niftakar ukoll il-qtil ta’ Raymond Caruana. Kien ]mien diffi/li [afna. Kien hemm b]onn li Malta tqum fuq saqajha.
X’sehem tajt b[ala membru parlamentari^ Fl-ewwel le;i]latura tieg[i kont tajt sehem attiv fit-tfassil ta’ numru ta’ li;ijiet /ivili, anke permezz tal-involviment tieg[i f’numru ta’ kumitati
parlamentari. Kien imbag[ad fl-1988 meta kont ipparte/ipajt f’laqg[a talCommonwealth Parliamentary Association li kienet saret fl-Awstralja. Fit-tieni le;i]latura tieg[i, dik tal-1996, b[ala membru parlamentari Nazzjonalista, kelli r-rwol li na[dem biex ilPartit Laburista ma jkomplix jibg[at lil pajji]na lura. Kien ukoll fl-istess ]mien li jien in[tart b[ala te]orier tal-Partit Nazzjonalista. X’tikkummenta dwar il-[idma tieg[ek b[ala te]orier tal-Partit Nazzjonalista^ Kien i]-]mien meta l-partit
kien qed jipprepara biex ikollu stazzjon tat-televi]joni jew biex i;edded id-Dar ?entrali. Niftakar kif kien ukoll f’dan i]-]mien li saret lewwel maratona ta’ ;bir ta’ fondi u li fiha konna ;barna iktar minn Lm87,000.
B’liema mod tajt il-kontribut tieg[ek wara l-1998^ Wara l-1998, fost o[rajn,
bdejt nag[ti sehmi b[ala kap tal-grupp Malti fi [dan listess Commonwealth Parliamentary Association. {dimt ukoll fil-Kumitat talAbbozz tal-Li;ijiet. Iktar tard, fil-le;i]latura tal2003, b[ala Segretarju Parlamentari, kelli na[dem biex nindirizza sfida kbira li laqtet lil pajji]na. Niftakar jiem meta kuljum kien ikollna xi immigranti irregolari li waslu f’pajji]na, ;ieli anke fis-sig[at bikrin ta’ filg[odu. Fil-fatt, sal-;urnata tal-lum, pajji]na laqa’ iktar min 15,000 immigrant. Hu g[alhekk li, b[ala Segretarju Parlamentari, kont [dimt biex lil dawn l-immigranti nipprovduhom b’post xieraq fejn ikunu jistg[u joqog[du. g[al pa;na 7
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 25 ta’ Settembru, 2012
Intervista 7
Tony Abela fi]-]mien li kien Segretarju Parlamentari fl-Uffi//ju tal-Prim Ministru
Il-politiku g[andu ja[dem biex jara pajji] a[jar minn pa;na 6
G[aliex g[a]ilt li ter;a’ tikkontesta l-elezzjoni ;enerali^ Wara tant snin fil-politika,
nemmen li rabbejt bi]]ejjed esperjenza biex inkun nista’ na[dem [alli l-poplu Malti jkompli jtejjeb il-qag[da tieg[u, ikompli jgawdi minn [ajja a[jar. Nemmen li l-politiku g[andu ja[dem biex jara pajji] a[jar, poplu a[jar, biex il-poplu Malti jkompli jgawdi minn edukazzjoni li
tixraqlu, ikompli jsib ixxog[ol u jkompli jgawdi minn servizz tas-sa[[a e//ellenti b’xejn.
Jekk tkun elett, fuqiex tixtieq tiffoka l-[idma tieg[ek^ Nixtieq niffoka l-[idma tieg[i fuq il-li;ijiet /ivili. Kien permezz tal-Partit
Nazzjonalista li twettqu li;ijiet li jg[inu fil-wirt li lmara tir/ievi jekk tormol, jew inkella tag[ti d-dritt li tiffirma l-kuntratti mar-ra;el tag[ha. Nixtieq inkompli na[dem biex pajji]na
jkompli jgawdi minn li;ijiet b[al dawn. Iktar minn hekk, jiena dejjem lest li na[dem skont ir-rieda tal-Prim Ministru. Fid-dawl ta’ dan, g[aliex temmen fil-prin/ipju tal-lealtà^ Kull kandidat, kull deputat, g[andu jkun leali lejn il-kap tal-partit tieg[u. Din il-lealtà tieg[u g[andha
tkun ibba]ata fuq fidu/ja s[i[a fil-vi]joni li j[addan il-kap tal-partit, fidu/ja msejsa fuq il-fatti, kif jixhdu s-su//essi li pajji]na kiseb
Il-Partit Nazzjonalista hu dak il-partit li tassew joffri futur li jixraq lil dan il-pajji] ta[t it-tmexxija ta’ Lawrence Gonzi. G[andek xi messa;; partikulari li tixtieq twassal permezz ta’ din l-intervista^ Nixtieq li l-poplu Malti, qabel ma jivvota, ipo;;i
bilqieg[da u ja[seb liema hu dak il-partit li tassew jista’ jkompli jtejjeb il-;ejjieni ta’
Malta u tal-Maltin? Iridu jag[]lu partit li j[addan proposti konkreti, proposti li jistg[u jitwettqu. M’g[andux ikun partit li joffrilek kaxxa mag[luqa, li ma tafx x’fiha, b[alma jag[mel il-Partit Laburista. Il-Partit Nazzjonalista hu dak il-partit li tassew joffri futur li jixraq lil dan il-pajji].
IN-NAZZJON It-Tlieta, 25 ta’ Settembru, 2012
8 Lokali
Taljan jammetti traffikar ta’ ]ew; kilos u nofs kannabis
L-ewwel programm ta’ .net li beda mill-biera[ fuq Net Television
Skeda ;dida minn Net Television Ilbiera[ Net TV beda jxandar l-iskeda l-;dida g[all-[arifa. Din l-iskeda se tkun wa[da varjata, b’numru ta’ programmi li jil[qu lgosti ta’ kul[add. Dan g[aliex se jixxandru programmi ta’ diskussjoni u opinjoni, finanzi, drama, programmi g[at-tfal, varjetà, sport, magazine progrrammes, log[ob, satira, u dawk so/jo-reli;ju]i. G[alhekk hu ]gur li din liskeda se tkun qed tolqot kemm li]-]g[ar u anke lillkbar li huma interessati li jitg[allmu jew isiru jafu
aktar dwar temi partikulari, jew sa[ansitra jirrilassaw quddiem it-televixin wara ;urnata xog[ol jew skola bissa[[a tal-programmi li Net TV se jkun qed iwassal fiddjar Maltin u G[awdxin matul il-;urnata. Din l-iskeda t[abbret ftit tal-;img[at ilu li matulha, ilKap E]ekuttiv ta’ Media.Link Communications, Paul Borg Olivier fisser kif l-istazzjon se jibqa’ impenjat li joffri laqwa prodott lit-telespettaturi u dan jo[ro; bi/-/ar millvarjetà ta’ programmi li
wie[ed jista’ jsegwi fuq Net TV minn issa sa qabel is-sajf li jmiss. Wie[ed hu di;à familjari ma’ numru ta’ programmi peress li di;à xxandru fliskedi passati u kienu su//ess, u g[alhekk re;g[u kienu inklu]i g[as-snin 2012-2013. Madankollu, din l-iskeda se tkun qed tinkludi wkoll numru ta’ programmi ;odda, li fost o[rajn wie[ed jista’ jsemmi programmi tat-tfal li minn din is-sena, imqabbla ma’ skedi passati, se jkomplu jissa[[u.
Claudio Porsenna ta’ 37 sena minn Napli, l-Italja, ammetta quddiem lIm[allef Lawrence Quintano minflok g[adda ;uri li fl-2003 kien involut fi traffikar ta’ ]ew; kilos u nofs droga kannabis. Ma’ Porsenna kien hemm involuti ]ew;t ir;iel o[rajn Maltin, li wie[ed minnhom di;à ng[ata sentenza filwaqt li l-ie[or mistenni jg[addi ;uri fil-futur. Is-sentenza fil-konfront tat-Taljan mistennija ting[ata nhar l-Erbg[a li ;ej. Id-Difi]a mmexxija mill-Avukati Joseph Giglio u Stephen Tonna Lowell qed titlob lillQorti biex Porsenna ma jing[atax piena ta’ aktar minn erba’ snin [abs filwaqt li l-Prosekuzzjoni mmexxija mill-Avukat Nadine Sant qed titlob li t-Taljan ji;i kkundannat g[al seba’ snin [abs. Porsenna ammetta li asso/ja ru[u ma’ persuni o[rajn fit-traffikar ta’ droga u dan matul ilperjodu ta’ bejn l-ewwel tas-sena tal-2003 u l-bidu ta’ Mejju tal-istess sena.
Id-droga kienet qed ti;i traffikata partikularment fl-in[awi ta’ {al Qormi. Allegatament it-Taljan u l-Maltin ikkumbinaw bejniethom il-mezz i li bihom kellhom jimxu fl esekuzzjoni ta’ dan ilpjan miftiehem bejniethom. Mittrattazzjoni [are; li Porsenna kellu fil-pussess tieg[u ]ew; blokok tarra]a me[uda mil-pjanta kannabis u li dan kien g[adda madwar tmien sapuniet o[ra lil wie[ed mill-Maltin biex ibig[hom. It-Taljan kien [alla lu]u tal-appartament tieg[u fis-Swieqi fejn seta’ ja[bi u ja[]en iddroga li minn ]mien g[al ]mien kien jipprokura, mentri wie[ed millMaltin kellu jag[mel ilkuntatti lokali sabiex iddroga setg[et tinbieg[. Claudio Porsenna kien il-mo[[ ewlieni, mentri wie[ed mill-Maltin kien il-persuna li kien strumentali sabiex ir-ra]a me[uda mill-pjanta kannabis setg[et tinbieg[ lil terzi illegalment fittoroq ta’ Malta.
Mixli bi frodi permezz ta’ flus foloz Ra;el ta’ 33 sena millKamerun in]amm ta[t arrest preventiv wara li kien mixli quddiem il-Ma;istrat Claire Strafrace Zammit li wettaq frodi f’dak li jissejja[ black money scam li huwa qerq minn xi [add professjonali. Il-black money scam, hija mag[rufa wkoll b[ala wash wash scam, li tikkonsisti f’persuni professjonali li jiksbu flus billi jipperswadu o[rajn li jkunu vittmi li flushom jistg[u ji]diedu jekk i[allsu ammont ta’ flus g[al tip ta’ kimika li permezz tag[ha tista’ tipprodu/i flus li ma jistg[ux jinqabdu midDwana, minkejja li jkunu foloz.
Il-vittmi ji;u pperswaduti li j[allsu g[all-kimika li tintu]a g[all-[asil ta’ flus bil-weg[da li huma wkoll jie[du parti mill-qlig[ permezz ta’ frodi. F’dan ilkuntest tintu]a wkoll teknolo;ija avvanzata fosthom kulur iswed li g[andu l-kapa/ità li jikkopja valuta ‘legali’. Joseph Mukan Asah li ja[dem b[ala electrician u jqieg[ed il-madum intbag[at fil-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin wara li ma ng[atax il-libertà provi]orja. Il-Prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispettur Jonathan Ferris filwaqt li g[al Asah deher lAvukat Anthony Cutajar.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 25 ta’ Settembru, 2012
Lokali 9
Muscat jikkonferma li mhux se jnaqqas il-kontijiet tad-dawl u l-ilma Fid-diskors tieg[u waqt ilmass meeting tal-Partit Laburista, Joseph Muscat ikkonferma li mhux se jnaqqas il-kontijiet tad-dawl fil-[ames snin li ;ejjin. Qal dan fi stqarrija ilMinisteru g[all-Finanzi, lEkonomija u l-Investiment b’risposta g[ad-diskors ta’ Muscat. Il-Ministeru qal li s‘soluzzjoni’ tieg[u g[allprezzijiet internazzjonali g[olja ta]-]jut hija lkonver]joni tal-power station g[all-gass. S’hawnhekk, dan jirrifletti l-po]izzjoni konsistenti tal-Gvern. I]da li qed jonqos milli jg[id Muscat, u g[aldaqstant qed jipprova iqarraq lin-nies, huwa li ma te]istix pipeline tal-gass li tg[aqqad Malta mal-bqija tal-Ewropa. G[alhekk, irid isir investiment infrastrutturali kbir. Dan ifisser li l-ewwel pajji]na jrid jassigura finanzjament sostanzjali minn fondi Ewropej mill-programm
Esti]a l-iskema tal-fidi ta//nus tad-djar residenzjali tal-Gvern Min[abba d-domanda kbira li kien hemm g[all-iskema tal-fidi ta/-/nus li t[abbret mill-Ministeru g[allKompetizzjoni :usta, Negozji }g[ar u l-Konsumatur seba’ xhur ilu, din issa re;g[et ;iet esti]a sal-5 ta’ Ottubru 2012, minflok kif kien ori;inarjament ippjanat, ji;ifieri sal-20 ta’ Settembru 2012. Fi stqarrija l-Ministeru spjega li l-iskema kompliet issarraf f’su//ess kbir u dan jirrifletti x-xewqa li g[andhom mijiet ta’ familji biex jifdu /-/ens tad-dar tag[hom, biex b’hekk ikunu jistg[u jsiru s-sidien ta’ djarhom. L-iskema toffri lopportunità li min g[andu /ens temporanju fuq proprjetà residenzjali tal-Gvern, ikun jista’ japplika biex jifdi /-/ens tieg[u b’rati favorevoli u vanta;;ju]i. Mill-bidu tas-sena saru di;à 338 kuntratt ta’ fidi ta/-/ens. Dan l-ammont jirrifletti lapplikazzjonijiet li kien hemm pendenti mill-iskema ta’ qabel. Minn mindu re;g[et infet[et l-iskema, ji;ifieri minn Frar ta’ din is-sena, da[lu 1,330 applikazzjoni.
finanzjarju li ;ej, u li ma jibdiex qabel l-2014 ’il quddiem. Meta wie[ed jikkunsidra nnatura ta’ pro;ett ta’ investiment kapitali b[al dan, inklu] il-pro/ess ta’ tendering, ksib ta’ permessi mill-pajji] li mieg[u jkun se jing[aqad il-pipeline, ilmanifattura u l-kostruzzjoni tal-istess pipeline, huwa evidenti li dan mhux pro/ess li jista’ jitlesta f’inqas minn 5 snin. L-esperjenza fil-pro/ess tal-bini ta’interconnector ma’ Sqallija hija xhieda ta’ dan. Dan kollu jikkonferma li Muscat mhux se jnaqqas ilkontijiet fil-[ames snin li gejjin. Dan barra l-fattur importanti li Muscat ma jafx x’se jkun il-prezz tal-gass [ame snin o[ra. Il-Gvern dejjem kien konsistenti mal-argument li lpower station il-;dida tkun tista’ wkoll tit[addem bilgass u hekk se jsir la darba din l-infrastruttura tkun disponibbli.
Fil-Kunsill Ewropew li sar fi Frar tal-2011, fuq insistenza tal-Gvern Malti, listati membri qablu li g[andu jkun ]gurat li l-ebda stat membru ma’ jibqa’ i]olat min-networks Ewropej talgass u tal-elettriku. Matul din il-le;i]latura, Muscat bidel mill-anqas erba’ (4) ver]jonijiet, l-ewwel kien issuggerixxa l-u]u tad-diesel (li kien ifisser ]ieda sostanzjali fil-kontijiet), issuggerixxa t-tnaqqis talinvestiment fis-settur talener;ija (permezz ta’ tnaqqis fil-formola mag[rufa b[ala lROCE), issuggerixa l-u]u ta’ power station li ta[dem fuq ba]i ta’ fa[am, u issa finalment qed jaqbel malpo]izzjoni tal-Gvern li eventwalment imur g[allgass. Madankollu, Muscat mhux qed jg[id il-verità kollha meta jipprova jag[ti wie[ed x’jifhem li konver]joni g[allgass tista’ ssir mil-lum g[allg[ada.
Skema biex il-kunsilli lokali jimpjegaw tmenin persuna b’di]abbiltà {ar;et uffi/jalment liskema li permezz tag[ha l-kunsilli lokali se jimpjegaw madwar 80 persuna b’di]abbiltà g[al tliet snin. Din l-iskema qed tit[addem malKorporazzjoni g[axXog[ol u t-Ta[ri; u fiha jistg[u jipparte/ipaw ilkunsilli lokali kollha f’Malta u G[awdex. Il-persuni eli;ibbli jridu jkunu ilhom jirre;istraw mal-ETC g[al tal-inqas sitt xhur u jkunu jinsabu wkoll fuq ir-re;istru tal-persuni b’di]abbiltà tal-istess korporazzjoni. Il-persuni li ji;u inga;;ati f’dawn l-impjiegi se jing[ataw paga minima filwaqt li ma jitilfu xejn mill-pensjoni ta’ di]abbiltà li qed jing[ataw. Min[abba li l-persuni b’di]abbiltà mhux kollha jistg[u ja[dmu l-istess
numru ta’ sig[at, l-iskema ta[seb ukoll biex limpjiegi, skont il-b]onnijiet tal-persuna, ikunu fuq ba]i full-time, part-time, sig[at imnaqqsa jew telework. L-iskema se tit[addem billi l-kunsilli lokali jesprimu l-interess tag[hom u jir/ievu ming[and l-ETC d-dettalji ta’ persuni b’di]abbiltà li jg[ixu filvi/in u li jkunu fuq il-listi tag[ha. Wara li l-kunsilli jindikaw x’tip ta’ xog[ol jixtiequ l-ETC tg[addi lista o[ra tal-persuni li jixtiequ jag[mlu dan ix-xog[ol. Ix-xog[ol jista’ jkun klerikali, amministrattiv jew manwali. Wara li lpersuna ti;i impjegata millkunsill lokali, l-ETC tkun tista’ tag[ti servizz ta’ onthe-job coaching biex tg[in lil dawn il-persuni jintegraw a[jar fil-post taxxog[ol.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 25 ta’ Settembru, 2012
10 Intermezz
INTERMEZZ MONDJALI Rassenja kulturali internazzjonali
Walid Nabhan ilu jg[ix Malta s-snin u tant [akem il-lingwa lokali li g[adu kemm [are; it-tieni ;abra ta’ novelli tieg[u, Le[en tal-Fu[[ar. F’din l-intervista esklussiva jfisser kif jiskava fil-kuxjenza ta]-]ew; pajji]i biex jara xi jsib, anki jekk dak li jiskopri hu skomdu u fih irwejja[ strambi.
Awtur Palestinjan jikteb bil-Malti Dan hu t-tieni ktieb ta’ stejjer qosra tieg[ek. Xi ]vilupp g[andhom jistennew il-qarrejja mill-ewwel ;abra^ }vilupp lingwistiku bla dubju.
Anki jien [assejtu meta pparagunajtu mal-ewwel ;abra li [ri;t. U[ud mill-karattri f’dan ilktieb huma [afna iktar sofistikati u fastidju]i minn ta’ qabilhom u kellhom jo[olqu l-lingwa tag[hom, iktar matura u makakka minn dik tal-karattri ta’ Lura d-Dar. Ippruvajt nintensifika l-lingwa. Ridt nimla l-lakuni ;eografi/i b’intimità umana ;dida. Ma ridtx li jkunu ltiema strambi fost illetteratura Maltija. Tematikament il-bniedem baqa’ ssu;;ett ja[raq tieg[i. Min [liefu la qed niktbu dwaru? Fuq stil u teknika xi [add tas-seng[a jista’ jitkellem a[jar minni fuq hekk. Qatt ma n[abbel rasi fuq dan. L-importanti lkontenut, u dak li nixtieq inwassal. Il-kriti/i jistg[u jpo;;uni fuq mejda tal-awtopsja u jiddikjarawni mejjet kemm iridu. Li j[oll u jorbot g[alija, wasalx ilmessa;; jew le. Irnexxilix naqsam id-dubju u l-;enn u l-fer[ tieg[i L-awtur Palestinajan Walid Nabhan li [are; it-tieni ;abra ta’ mal-massa jew le. Saramago, novelli tieg[u pere]empju, kiser ir-regoli kollha, imma [add ma rnexxielu jog[dos fil-kumplessità F’dan il-ktieb hemm motivi Maltin u o[rajn Palestinjani. Int tara li dawn tal-bniedem daqsu. Int Palestinjan b’passaport Malti. Kemm t[oss is-sintomi ta’ “personalità maqsuma” b[ala awtur^ L-awturi kollha maqsumin. Kollha tormentati u miftuqin. Anki min jikteb u ja[seb u jiekol u jixrob u jitla[la[ b’lingwa wa[da, xorta jinqasam, u ;ieli jixxaqqaq. Jekk parti mla[[ma mill-kitba sse[[ fissubkonxju, kif tistenna li tibqa’ intatt? Il-qasma tidher fid-disa’ novelli tal-ktieb: qasma tal-a[wa, tal-koppji, tal-[akkiema, tal-Maltin, tan-nies fuq i]-]ew; na[at tal-Mediterran. L-ikreh wa[da imma dik tal-Palestinjani b’]ew; gvernijiet u ]ew; prim ministri u ]ew; gangs li g[adhom ma xebg[ux jie[du ’l nieshom minn rdum g[all-ie[or. Ming[ajr m’hemm xiber art li tista’ ssejja[lu Palestina. Kultant ng[id li rridu nofs seklu wara l-okkupazzjoni biex nitnaddfu biss.
Ippruvajt nintensifika l-lingwa. Ridt nimla l-lakuni ;eografi/i b’intimità umana ;dida. Ma ridtx li jkunu ltiema strambi fost il-letteratura Maltija
il-motivi jistg[u b’xi mod jirkbu fuq xulxin^ Iva. G[alkemm il-Palestina tissemma f’novella wa[da biss f’din il-;abra, i]da b’mod re]onanti u qawwi. Il-bi//a l-kbira tan-novelli l-o[rajn huma ambjentati, jew g[andhom konnessjoni diretta ma’ Malta. Fuq livell personali diffi/li nemmen f’kittieb maqtug[ kompletament minn niesu. Innies tieg[i b[alissa huma l-Maltin. G[alhekk niktbilhom, bil-lingwa tag[hom, u fejn nista’ nipprova nonfo[ [ajja ;dida f’din illingwa g[al qalbi li xebg[et taqla’ fuq wi//ha. Illingwa Maltija mimlija ;ojjelli u djamanti. Kemm tfarfarhom naqra minn trab l-abbandun.
Tolqtok l-insistenza senswali li int tag[mel fuq ix-xamm (irwejja[, intiena, e//). Dan kif g[andna ne[duh^ Il-firda kerha u tinten. Ri[a ta’ qrusa stramba u interna ;ejja mill-;isem stess. Dan l-a[[ar qed niskopri li kollox g[andu ri[a, l-im[abba, ilmibeg[da, is-s[ana, il-bard, il-mard, il-;u[, idde]olazzjoni u anki l-ba[[ g[andu ri[a partikulari. Meta tara kif il-kaw]a Palestinjana sfaxxat f’/orom img[ammdin jisparaw fuq /orom o[ra mg[ammdin, u l-;enerali I]raeljani jie[du l-birra fa//ata bil-kwiet, ma nafx x’nista’ nag[mel iktar [lief li nirremetti bl-intiena.
Dawn l-istejjer mnejn tnisslu, mir-realtà esperjenzjali jew mill-fantasija^ Jew interzjajthom it-tnejn^ ?ertament mit-tnejn, u minn imkejjen o[ra. Mi/-/aqliq u losservazzjoni, u milliskumdità. Tg[idlix fejn jibda r-reali, u dak imma;inattiv, jew fejn jispi//aw, g[ax ma nafx ng[idlek. Naf li s-subkonxju jiddetta u l-kuxjenza torqom. L-importanti li l-linka tobdi.
minn Mario Azzopardi marpardi@maltanet.net
Naf li qed tikteb rumanz. X’wasslek g[al narrattiva itwal u tista’ tag[ti mqar [jiel ]g[ir dwar it-tema^ Ir-rumanz hu r-re;ina, l-ajkla tal-pro]a kollha. Dan l-a[[ar bdejt in[oss li n-novella mhix isservini. Mhux tla[[aq mal-ba[ar tal-[sieb li ;ieli jibda j[abbat f’rasi. Inkun irrid nespandi, niddettalja, nelabora, in[ott u nibni. In-novella ma sservikx. Ma t[allix lill-karattri jg[idu li jridu.
Kien hemm bosta drabi fejn kelli nsikkithom [abta u sabta. Wara kollox qed niskopri li rrumanz mhu xejn [lief stejjer qosra me[jutin flimkien. L-importanti li tu]a l-istess labra u [ajta. Il-protagonisti tar-rumanz li qed nikteb b[alissa huma ]ew;t i[bieb, Malti u Libjan. Wie[ed jirrakkonta kif qed jara u j[oss lil Malta, wara li nstab [ati bil-qtil tal-unika mara li j[obb, u l-ie[or kif jara lil-Libja ta[t id-dittatur. It-tnejn jg[awru f’oqsma ipprojbiti, f’dak il‘mhux suppost’. Dan ir-rakkont g[andu jpo;;i [afna mi/-/ittadin ta]-]ew; pajji]i quddiem mera li dejjem skappawha. Fejn tara li waslu llum, rispettivament, il-letteratura Palestinjana u dik Maltija^ Il-letteratura Palestinjana g[amlet [afna ]mien osta;;a u maqfula ;ewwa l-qafas tar-re]istenza. Kien hemm ]mien meta jekk titbieg[ed mirre]istenza tidher qisek traditur. {afna drabi nsejna li a[na bnedmin. Minkejja l-okkupazzjoni,
ahna n[obbu u nobog[du u nieklu u nixorbu u norqdu u no[olmu u ni;;ieldu u mmutu u nag[mlu l-[merijiet. Insejna li dawn ukoll im;ibiet umani. Bihom tista’ anki tferi lill-okkupant [alliel. Naf li tfa//aw erba’ il[na li rnexxielhom jinqalg[u minn ta[t dan il-madmad. Il-letteratura Maltija mill-banda l-o[ra g[andha l-jasar tag[ha li kultant narah ag[ar u iktar akut. Ma jfissirx li m’hemmx erba’ kittieba u poeti formidabbli. Imma g[aliex erbg[a biss, mhux mija?
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 25 ta’ Settembru, 2012
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, {amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 25965460 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Il-bidla qawwija u kontinwa Il-festi tal-Indipendenza li saru Fuq il-Fosos talFurjana g[alqu nhar il-{amis b’diskors tal-Prim Ministru li kellu tema li hi naturali g[all-Partit Nazzjonalista. Lawrence Gonzi tkellem dwar ilbidla li dejjem ;ab il-Partit Nazzjonalista u rri]ultati ta’ dik il-bidla. Il-bidla li j;ib il-Partit Nazzjonalista favur in-nies L-ewwel nett, il-bidla hi fil-prijoritajiet tal-pajji]. Fil-festi nazzjonali dari konna nit[addtu fuq liema politiku ;ab l-akbar kisba. Il-Partit Nazzjonalista llum jitkellem fuq xi jfissru l-bidliet li g[amel mhux g[all-politi/i li wettquhom imma g[an-nies, g[all-Maltin. Il-prijoritajiet illum mhumiex il-politikanti li dari riedu jikkontrollaw [ajjitna imma x-xog[ol g[all[addiema u ]-]g[a]ag[, l-edukazzjoni f’kull livell u f’tant oqsma g[all-istudenti, is-sa[[a u lprevenzjoni g[all-familji, il-kwalità tal-[ajja g[al kul[add. Is-su;;ett tal-bidla li dejjem i;ib il-Partit Nazzjonalista f’dan il-pajji] hu n-nies, mhux ilpolitikant. Ir-ri]ultati bil-bidliet li jag[mel il-Partit Nazzjonalista Il-Prim Ministru fid-diskors tieg[u spjega wkoll ir-ri]ultati bil-bidliet li g[amel. Ewlieni fost dawn
il-bidliet, l-investiment. Il-mod kif il-pajji] qed jinvesti llum mhux f’sussidji li ma jirrendux imma fil-fabbriki spe/jalizzati, fil-lukandi ta’ livell, fidditti ]g[ar biex setg[u jin[olqu l-20,000 job ;did fl-a[[ar erba’ snin. Il-Gvern Nazzjonalista l-investiment kompla mejlu aktar ukoll lejn l-edukazzjoni hekk kif illum fl-og[la livelli hemm 20,000 student jistudjaw, fosthom fl-MCAST u f’istituzzjonijiet o[rajn ;odda, u fl-a[[ar erba’ snin 20,000 gradwat u gradwata qatg[u l-frott tal-istudji tag[hom.
Il-bidla fl-edukazzjoni
Bil-bidla li j;ib il-Partit Nazzjonalista tista’ tirnexxi b’[iltek F’parti mid-diskors tieg[u Lawrence Gonzi spjega l-essenza tal-vi]joni tieg[u g[all-bidla qawwija u kontinwa li qed iwettaq fil-pajji]. “So/jetà fejn inti tista’ tirnexxi u timxi ’l quddiem b’[iltek,” qal il-Prim Ministru. U kompla: “Meta narawk tirnexxi a[na nifir[u mieg[ek u mhux ng[iru g[alik. Meta narawk tirnexxi, a[na nimbuttawk ’il quddiem u mhux in]ommuk lura. Meta narawk tirnexxi a[na nift[ulek it-triq u mhux insabbtulek il-bibien f’wi//ek.” Lawrence Gonzi f’paragrafu qawwi u sabi[ spjega l-bidla kbira li qed jag[mel f’pajji] li jag[ti l-opportunitajiet lil kul[add biex ji]viluppa l-[iliet tieg[u [alli jirnexxi.
U jekk kien hemm bidla li ;ab il-Partit Nazzjonalista fil-Gvern kienet fis-settur edukattiv. Mhux ta’ b’xejn li dan is-settur hu pilastru g[all-Partit Nazzjonalista. Fl-a[[ar snin ;ab bidla s[i[a mhux biss flinfrastruttura edukattiva, imma anke rajna bidla fis-servizz u anke l-perspettiva ta’ kif i/-/ittadin i[ares lejn l-edukazzjoni nbidlet. Ilbiera[ bdiet sena skolastika ;dida, eluf ta’ studenti irritornaw fuq il-bankijiet tal-iskola, min kompla fl-iskola li kien fiha di;à u min sab ambjent ta’ skola totalment ;did. Ilbiera[ fost o[rajn bdiet tiffunzjona skola sekondarja ;dida g[all-bniet fil-{andaq. Bdiet ukoll l-esperjenza g[al 38 tifel u tifla fl-iskola ;dida ddedikata b’mod partikulari g[all-isport. Esperjenzi ;odda, li sa ftit snin ilu ma konniex no[olmu bihom. Insemmu wkoll l-g[alliema, l-LSAs kif ukoll lil dawk kollha li ja[dmu fis-settur edukattiv. {addiema dedikati li l-interess ewlieni tag[hom hu li t-tfal kollha jirnexxu. U na[seb bis-sistema tal-kulle;;i dan il-kun/ett qed jirnexxi dejjem aktar… g[aliex b’dan il-pass qed jintla[qu aktar studenti u qed igawdu minn sistema li tg[in biex kull student u studenta ji]viluppaw b’mod s[i[.
Tag[lim fid-djar 1. Sikwit ktibt u tkellimt , u nibqa’ nag[mel hekk, dwar kemm nitg[allem mill-esperjenzi li ng[addi minnhom fid-djar meta n]ur il-familji. G[andi kemm g[andi xog[ol, twal kemm huma twal il-[inijiet tal-;img[a tax-xog[ol, dejjem g[amilt mezz li n]omm kuntatt. L-università tal-[ajja Daqqa l-{add jew daqqa fost il-;img[a, sew ftit, sew [afna, dejjem g[amilt
premura mieg[i nnifsi biex in[abbat il-bibien talfamilji u jifta[li min jog[;bu. 2. Kif kien i[obb itanbarli missieri, in-nies jag[mluk nies. Jekk fl-Università tg[allimt il-li;i, fid-djar u fost l-g[aqdiet so/jali talpoplu titg[allem luniversita tal-[ajja, is-sens
komun, dak li jtektek ta[t il-polz tas-so/jetà tag[na. U ssir persuna iktar sinjur g[ax twessa’ l-orizzonti tieg[ek fuq livell uman. Jafu jkunu esperjenzi koroh jew ta’ swied il-qalb, spe/jalment meta tiltaqa’ ma’ mard, u jafu jkunu esperjenzi ta’ fer[. Kif kien kiteb :u]è Chetcuti firrumanz tieg[u Nirien ta’ M[abba, il-[ajja hekk mag[mula, kal/i m[allat. 3. Jumejn ilu ]ort familja li nistqarr ma kontx naf [afna. Koppja ta’ ftit mezzi u ta’ sempli/ità kbira. {asduni meta laqg[uni bl-a[bar li lmara kienet g[adha kemm saret taf li kienet milquta b’tumur. Sodi fil-mument tad-dg[ufija
Saret taf proprju jum qabel u b[al donnu li xtaqet taqsamha mieg[i, waqt li
“Ibqa’ vi/in in-nies u n-nies jag[tuk is-sa[[a. Is-sa[[a li tifhem u li tressaq l-Istat vi/in tag[hom skont il-[tie;a tag[hom. Id-djar u l-familji fihom jg[allmuni [afna” - Guido De Marco
bkiet u [assejtni mqanqal. X’taqbad tg[id? Sitwazzjoni fejn fis-silenzju, g[afsa talidejn bejnietna titkellem iktar minn kwalunkwe kelma jew kliem li tista’ tlissen. Ammirajt [afna l-kura;; u l-fidi tag[hom u weg[idthom it-talb u l-g[ajnuna tieg[i. Ma stajtx ma nirringrazzjahomx li qasmu mieg[i esperjenza hekk personali u intima g[alihom. {assejtni onorat li kont denju ta’ dik il-fidu/ja u kif [ri;t irrimarkajt li hemmhekk iltqajna ma’ koppja eroj bla daqq ta’ trombi. B’sa[[ithom fid-dg[ufija tal-mument g[ax sodi fit-twemmin u l-g[aqda tal-familja. 4. :img[a qabel u kantuniera bog[od iltqajt ma’ esperjenza differenti [afna. Diversi familji kellmuni dwar il-b]onn ta’ bus shelter fejn g[andhom il-bus stop g[ax meta t-tfal imorru l-iskola ma jkollhomx fejn jistkennu, xemx jew xita. G[al dawn in-nies, dik kienet problema u kienet forsi l-ikbar problema filmument. G[alihom id-defi/it, id-dejn nazzjonali u r-
re/essjoni, ma tantx kienu importanti daqs il-b]onn b[alissa ta’ dak il-bus shelter li kien ifisser tnaqqis ta’ tbatija jew inkonvenjent. {adt nota u l-g[ada tkellimt ma’ min kelli nitkellem u beda l-pro/ess biex dan il-bus shelter jitwa[[al fil-;img[at li ;ejjin. Kollox relattiv fil-[ajja 5. Minn dawn kien hemm u tiltaqa’ ma’ [afna. Kollox hu relattiv fil-[ajja.
Dak li g[al ?ikku hu importanti [afna mhux bilfors hu importanti [afna g[al Nina, u vi/e versa. Verament hu diffi/li li twettaq il-politika i]da meta twettaqha u tqarribha lejn innies u lejn il-poplu, t[oss sodisfazzjon li ebda xog[ol, impjieg jew professjoni o[ra ma jtuk.
minn Jason Azzopardi jason.azzopardi@gov.mt
Kif kien i[obb jg[idli Guido de Marco: “Ibqa’ vi/in in-nies u n-nies jag[tuk issa[[a. Is-sa[[a li tifhem u li tressaq l-Istat vi/in tag[hom skont il-[tie;a tag[hom. Iddjar u l-familji fihom jg[allmuni [afna.”
Diffi/li li twettaq il-politika i]da meta twettaqha u tqarribha lejn in-nies u lejn il-poplu, t[oss sodisfazzjon li ebda xog[ol, impjieg jew professjoni o[ra ma jtuk
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 25 ta’ Settembru, 2012
12 Ittri
Hu l-Partit Nazzjonalista l-awtur tal-bidla
Sur Editur, Tid[ak meta tisma’ lil Muscat u lill-MLP jg[idu li jridu l-bidla. Possibbli ma jafx li meta jg[id dan, ikompli jikkonvin/i li mhux serju u realistiku? Ma jafx li l-Partit Nazzjonalista ;ab bidla li kul[add kien qed jistenna u g[atxan g[aliha bix-xog[ol, biddemokrazija u bil-libertà li ;ab meta reba[ l-elezzjoni fl-1987? Ma jafx bil-bidla li ;ab il-Partit Nazzjonalista bis-s[ubija flUnjoni Ewropea, bis-s[ubija fl-ewro, u bil-politika tul dawn la[[ar erba’ snin meta d-dinja g[addiet minn ri/essjoni u a[na komplejna nsalvaw l-impjiegi u no[olqu x-xog[ol? M. Micallef Il-Mosta
Il-kolonna ‘B[a/-?irasa’ Sur Editur, Jiena wie[ed mill-bosta li jaqraw il-kolonna li jikteb id-Deputat Mario Galea ‘B[a/-?irasa’. Jiddispja/ini meta jsemmi meta l-Mulej ikun bag[at g[al xi [abib tieg[u. Xi /ajta ma tonqosx. Na[seb jie[u pja/ir b’din. Mort sal-Addolorata n]ur il-qabar tal-g[a]i]a marti Yvonne. Kif kont [iere; [osbien resaq ra;el u qalli “lil min tlift [abib?”. Lill-g[a]i]a marti” we;ibt jien. “Eh g[al hawn m’a[niex” qalli. G[edtlu “le [abib a[na kollha g[al hawn. Jien di;à krejt kamra”. “Kos”, qalli waqt li [aseb “kieku m’a[niex fi/-/imiterju aqta’
kemm qed nid[aq.” Imma fil-[ar;a tal-24 ta’ Awwissu 2012, qrajt dak li qaltlu Marì tal-Pulena fejn iddikjaratlu li f’San :or; ma tmurx g[ax tib]a’ mir-rassa. ?ikku, ir-ra;el tag[ha, ikkonferma li hi titla’ l-Katidral minn sbie[ Alla fil-festa ta’ Santa Marija. Hawn Mari ma tiddejjaqx mill-folla g[ax din veru ma tkunx te]isti fir-Rabat, imma fix-xtajtiet. Ma hemmx isba[ mill-verità.
George Grech Santa Venera
Pre/edent li jmur ’il bog[od mis-sewwa
Sur Editur, Nhar is-6 ta’ Settembru 2012, waqt laqg[a tal-Kunsill Lokali, tal-Mosta, [amsa misseba’ kunsillieri li kienu pre]enti – erbg[a kienu assenti – ivvutaw biex jing[ata “:ie[ il-Mosta” lil persuna li ilha 48 sena li [allietna. Din kienet inizjattiva personali ta’ eks Sindku, li birrispett kollu, mar oltre lparametri li g[andhom jit[addmu fl-g[oti ta’ din lonorifi/enza presti;ju]a, li flopinjoni tieg[i, qed ti;i kkalpestata g[ax tali pre/edent imur ’il bog[od sewwa minn dak li tiddetta l-lo;ika u s-sens komun.
Giovanni Sant Il-Mosta
L-im[abba tal-proxxmu Sur Editur, L-im[abba tag[na lejn Alla trid tkun marbuta mal-im[abba tag[na lejn il-proxxmu, infatti San :wann jikteb “Min jg[id li j[obb lil Alla u jobg[od lil [uh huwa giddieb”. Im[abbitna trid tkun forma ta’ salib, im[abba vertikali lejn Alla u orizzontali lejn ilproxxmu. Fa/li nonqsu lproxxmu tag[na spe/jalment bi lsienna, u trid tkun il-qawwa t’Alla mag[na, biex a[na ma nonqsu lil [add b’dak li ng[idu. Dan hu l-veru g[erf tas-sema. Parir utli li jag[tina l-g[aref Socrate fuq din il-materja, tajjeb li n]ommuh dejjem fil-mo[[ u l-qalb tag[na. Meta nkunu ttantati biex ng[idu fuq il-proxxmu Socrate jg[idilna dawn it-tliet punti. Dak li se tg[id hu verità? Dak li se tg[id fuq [addie[or hu tajjeb? Hu me[tie; li tg[idu? ?ertament dawn huma tliet punti prezzju]i u jekk nu]awhom ikun hawn aktar pa/i fil-qalb tag[na u bejnietna. Fl-a[[ar nett dawn il-punti japplikaw ukoll g[an-nies li ju]aw il-mezzi ta’ komunikazzjoni, radju, televi]joni, gazzetti, e//, biex ixandru.
Carmel Caruana San :wann
IN-NAZZJON lt-Tlieta, 25 ta’ Settembru, 2012
A[barijiet ta’ Barra 13 minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt IS-SIRJA
O[t Assad [arbet lejn Dubai Diversi sorsi qed jindikaw li Bushra Assad, li ti;i o[t il-President Sirjan Bashar al-Assad, [arbet flimkien mat-tfal tag[ha lejn Dubai. Dan wara tilwim serju li kellha ma’ [uha. Mart Bushra kien Assef Shawkat, il-kap tas-servizzi sigrieti militari u li kien fost dawk li kienu nqatlu fi splu]joni qawwija filkwartieri ;enerali tal-forzi tas-sigurtà f’Lulju. Sorsi fil-media G[arbija qalu li apparti tilwim ma’ [uha min[abba kuntatt li g[amlet ma’ nies li jridu li hu jwarrab, hi m[assba wkoll g[ax hemm ;lied serju fost is-setta Alawita li hi parti minnha hi l-familja Assad. L-Alawiti huma setta Islamika li huma filminoranza fis-Sirja.
Diversi osservaturi kienu jwissu li sakemm hemm lg[aqda fost l-Alawiti fisSirja, ma kienx hemm /ans li Assad iwarrab jew jitne[[a imma issa jidher li qed ji]diedu dawk li qed jib]g[u li huma se jing[ataw it-tort ukoll g[arreati li qed jitwettqu kontra l-popoalzzjoni /ivili. Issa jidher li hemm mexxejja fost il-komunità Alawita li daru kontra Assad u qed jikkooperaw mar-ribelli fi sforz li jintemm il-kunflitt u Assad jitne[[a. Fi tmiem il-;img[a kien rappurtat ukoll li Youssef Assad, uffi/jal g[oli filQawwa tal-Ajru Sirjana u li ji;i mill-President Sirjan, ukoll kien [arab u ssie[eb mar-ribelli.
IR-RENJU UNIT
}ieda sostanzjali fil-prezz tal-kafè
Kien rappurtat li l-prezz talkafè fir-Renju Unit ]died sostanzjalment f’dawn l-a[[ar sentejn, fost l-o[rajn, g[aliex kien hemm spekulazzjoni bil[sad tas-sena li g[addiet. Il-prezz tal-kafè instant kif ukoll ta’ dak mit[un ]died sostanzjalment partikularment wara spekulazzjoni fis-suq internazzjonali tal-prodott fissjaf li ra l-prezz jil[aq l-og[la livell f’34 sena. Skont ri/erka fir-rivista
spe/jalizzata The Grocer, ilprezz ta’ kilo kafè fil-[ames supermarkets ewlenin filpajji] ]died minn medja ta’ ftit anqas minn 19-il Lira Sterlina sentejn ilu g[al 23 Lira Sterlina llum il-;urnata.. Esperti qalu li fil-[wienet tal-ikel, dan l-effett fil-prezz idum bejn disg[a u 12-il xahar qabel ma jkollu effett. Dan ifisser li ]-]ieda fil-prezz tas-sajf li g[adda se jibda jin[ass issa.
L-ISTATI UNITI
Bill Clinton ma jafx jekk martu hix se tikkontesta
Jekk is-Segretarju tal-Istat Amerikan Hillary Clinton g[andha ambizzjoni li tikkontesta g[al President tal-Istati Uniti, din qed tag[milha b’mod mistur. Bill Clinton, eks President Amerikan u r-ra;el ta’ Hillary Clinton, qal matul il-programm Face the Nation fuq listazzjon televi]iv CBS, li m’g[andu ebda idea x’se tag[mel martu. G[alkemm Hillary Clinton sfat meg[luba mill-President Barack Obama f’elezzjoni primarja fl-2008, hi baqg[et tgawdi popolarità b[ala laqwa uffi/jal diplomatiku talPresident. F’dan ir-rwol, hi kienet Senatri/i Amerikana minn New York, bniet reputazzjoni b[ala statista kapa/i u uffi/jal leali lejn il-President.
Hillary Clinton kienet meqjusa kemm-il darba b[ala l-aktar membru popolari filkabinett tal-President Obama. Clinton qalet li hi kienet se tirri]enja mix-xog[ol tag[ha, kemm jekk il-President jirba[ l-elezzjoni li jmiss, fis-6 ta’ Novembru, jew le. }ew;ha qal li hi trid issib aktar [in g[aliha u tikteb ktieb. I]da hi xorta mistennija tibqa’ vu/i influwenti u mistoqsijiet dwar il-futur politiku tag[ha jibqg[u jippersistu. Lappo;; lejn Hillary Clinton fost id-Demokrati/i jibqa’ b’sa[[tu, u xi w[ud qed jittamaw li l-President Obama jsa[[a[ il-[idmiet tieg[u g[al terminu presidenzjali ie[or billi jibdel lill-Vi/i President Joseph Biden u jpo;;i lilha floku.
IL-KOLOMBJA> }effiena Kolombjani waqt wirja fis-seba’ edizzjoni tal-Festival Dinji ta]-}fin Salsa li sar f’Cali, belt meqjusa b[ala l-kapitali ta’ dan it-tip ta’ ]fin (ritratt Reuters)
IN-NAZZJON It-Tlieta, 25 ta’ Settembru, 2012
14 A[barijiet ta’ Barra
L-ISTATI UNITI> Ajruplan tat-tip F-15E Strike Eagle jie[u l-fuel minn ajruplan tat-tip KC-135 Stratotanker tal-100th Air refuelling Wing waqt missjoni fuq l-O/ean Atlantiku. Dan kien parti minn missjoni ta’ ta[ri; g[all-48th Fighter Wing ba]ati fil-ba]i ta’ Lakenheath fl-Ingilterra. (ritratt Reuters)
L-ORGANIZZAZZJONI DINJA TAS-SA{{A
Jinstab virus ;did tas-SARS Virus ;did i]da tal-istess familja ta’ dak li jikkaw]a lvirus tas-SARS li fl-2002 qatel 800 persuna, kien identifikat f’ra;el fl-Ingilterra li ri/entement irritorna millQatar. L-Organizzazzjoni Dinjija tas-Sa[[a (WHO) [abbret li testijiet fuq il-pazjent, li g[andu 49 sena u hu millQatar, ikkonfermaw ilpre]enza ta’ dan il-virus ;did u nfet[et investigazzjoni biex ikunu mag[rufin limplikazzjonijiet g[as-sa[[a pubblika.
Ir-ra;el jinsab f’kundizzjoni kritika i]da Peter Openshaw, id-Direttur tas-Centre for Respiratory Infection flImperial College ta’ Londra, qal li dan il-virus ;did aktarx mhux se jkun lok ta’ t[assib i]da se jkun hemm g[assa biex jaraw jekk hux se jinfirex. Is-SARS jew Severe Acute Respiratory Syndrome kien fe;; fi/-?ina fl-2002 u infetta aktar minn 8,000 persuna madwar id-dinja u la[aq qatel 800 persuna qabel ma nkiseb il-kontroll tas-sitwazzjoni.
IR-RENJU UNIT
Se taqsam l-Ambaxxati mal-Kanada William Hague, isSegretarju g[all-Affarijiet Barranin Ingli], [abbar li pajji]u u l-Kanada se jibdew jaqsmu l-ambaxxati flimkien. Hague [abbar dan wara laqg[a l-biera[ f’Ottawa filKanada ma’ John Baird, ilMinistru g[all-Affarijiet Barranin Kanadi].
Skont il-pjan, i]-]ew; pajji]i se jibdew jaqsmu Ambaxxati u servizzi li jsiru minnhom f’pajji]i fejn wie[ed mill-pajji]i ma jkollux Ambaxxata. Is-sena li g[addiet, waqt ]jara fil-Kanada, il-Prim Ministru Ingli] David Cameron kien stqarr li lKanada u r-Renju Unit kienu
]ew; pajji]i i]da ta[t ittmexxija ta’ Re;ina wa[da u maqg[udin ta[t l-istess valuri. Permezz ta’ dan il-pass, i]-]ew; pajji]i qalu li kien se jkollhom influwenza akbar madwar id-dinja kemm mill-qasam diplomatiku kif ukoll g[allkummer/ g[al spi]a anqas.
IL-BELARUS
L-OSCE tikkundanna l-elezzjoni ;enerali L-Organizzazzjoni g[asSigurtà u Kooperazzjoni flEwropa (OSCE) ikkundannat l-elezzjoni ;enerali li saret fil-Belarus fi tmiem il;img[a. L-OSCE qalet li lelezzjoni kienet dominata minn kandidati leali lejn il-
President Alexander Lukashenko, li hu meqjus b[ala l-a[[ar dittatur flEwropa, kif ukoll la kienet [ielsa u lanqas imparzjali. Matteo Mecacci, uffi/jal tal-OSCE, qal li mill-bidu nett l-elezzjoni kienet imxaqilba favur Lukashenko.
L-Oppo]izzjoni fil-Belarus g[amlet bojkott tal-elezzjoni li saret nhar il-{add u rri]ultat wassal biex kompla jissa[[a[ il-poter ta’ Lukashenko li ilu jmexxi lil din l-eks Repubblika Sovjetika b’ponn tal-[adid g[al dawn l-a[[ar 18-il sena.
Id-dikjarazzjoni tal-OSCE kienet ibba]ata fuq rapporti ta’ 330 osservatur li ntbag[tu g[all-elezzjoni li kkonfermaw li [afna politi/i importanti n]ammu l-[abs jew ma kinux eli;ibbli g[all-vot peress li fil-passat kienu arrestati u kundannati
l-[abs min[abba l-attività politika. Barra minn hekk osservaturi internazzjonali ma ng[atawx a//ess biex jaraw l-g[add tal-voti u kellhom impressjoni negattiva fil-postijiet fejn saret il-votazzjoni.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 25 ta’ Settembru, 2012
A[barijiet ta’ Barra 15
IL-:ERMANJA> Nies fuq roller coaster waqt il-179 edizzjoni tal-Oktoberfest li g[adha kemm fet[et f’Munich u li tag[laq fis-7 ta’ Ottubru (ritratt Reuters)
Il-:ERMANJA
L-IRAN
Twissija li jista’ jattakka lill-I]rael minn [in g[all-ie[or Kmandant ewlieni talGwardji Rivoluzzjonarji, ilforza militari ewlenija fl-Iran, wissa li l-Iran jista’ minn [in g[all-ie[or jag[ti bidu g[al attakk kontra l-I]rael jekk isir jaf li dan il-pajji] kien qed ilesti hu biex jattakka lill-Iran. It-twissija ng[atat millBrigadier :eneral Amir Ali Hajizadeh f’kummenti lil stazzjon tat-televi]joni Iranjan. Hu wissa wkoll li attakk kontra l-Iran kien se jag[ti bidu g[at-tielet gwerra dinjija. Hu qal ukoll li l-Iran ma jemminx li l-I]rael kien se jid[ol fi gwerra ming[ajr l-appo;; tal-Istati Uniti u g[alhekk, f’ka] ta’ gwerra, din kienet se tkun kontra ttnejn li huma. Sitwazzjoni qal Hajizadeh li twassal g[al affarijiet li wie[ed ma jistax ibassar jew jimma;ina. I]da ftit sig[at wara llaqg[a ma’ Ban, Ahmadinejad re;a’ kellu kliem ta’ theddid kontra lI]rael billi, fost l-o[rajn, qal li l-I]rael ma kellu ebda g[eruq stori/i fil-Lvant Nofsani G[al din l-a[[ar sena qed ikun hemm [afna spekulazzjoni li l-I]rael qed ilesti biex jattakka lill-Iran min[abba l-programm nukleari tieg[u. Il-Prim Ministru I]raeljan Benjamin Netanyahu ta
diversi botti li l-I]rael jista’ jattakka lill-impjanti nukleari Iranjani u kkritika lillPresident Amerikan Barack Obama g[all-po]izzjoni li [a li s-sanzjonijiet u ddiplomazija jridu jing[ataw aktar ]mien biex ja[dmu fi sforz li l-Iran ma jiksibx larmi nukleari.
Imblukkat fl-Iran l-a//ess g[all-Google u l-Gmail Sadattant is-Segretarju :enerali tan-Nazzjonijiet Uniti Ban Ki-moon wissa lillPresident Iranjan Mahmoud Ahmadinejad dwar il-perikli ta’ retorika ostili u theddid fid-diskorsi waqt laqg[a li ttnejn kellhom fi New York hekk kif din il-;img[a tifta[ l-Assemblea :enerali tanNazzjonijiet Uniti. Ban qal lill-President Iranjan li pajji]u g[andu jie[u l-mi]uri kollha ne/essarji biex tissa[[a[ il-fidu/ja internazzjonali li l-programm nukleari Iranjan hu wie[ed pa/ifiku. Ahmadinejad se jitkellem nhar l-Erbg[a. Fil-passat hu dejjem u]a d-diskorsi tieg[u fl-Assemblea :enerali biex
jiddefendi l-programm nukleari Iranjan u jhedded lill-I]rael, l-Istati Uniti u lEwropa. It-tnejn iddiskutew ukoll isSirja. L-Iran qed ikun akku]at li qed ju]a ajruplani /ivili biex jitwasslu suldati u kwantitajiet kbar ta’ flus lejn is-Sirja b’appo;; g[ar-re;im tal-President Bashar al-Assad. Il-;img[a li g[addiet, Ban qal li s-sitwazzjoni fis-Sirja kienet se tkun it-tema ewlenija tal-Assemblea :enerali filwaqt li diplomati/i qalu li anki l-furur li kien hawn dan l-a[[ar dwar ilvideo anti-Islamiku li n[adem fl-Istati Uniti kien mistenni li jiddomina. Fi ]vilupp ie[or, l-Iran se jaqleb il-pajji] g[al sistema lokali tal-internet f’dak li uffi/jali qalu hu sforz biex titjieb is-sigurtà elettronika i]da li [afna Iranjani jib]g[u hu sforz ie[or biex ira]]nu la//ess g[all-internet. Dan hekk kif fil-mezzi taxxandir Iranjani t[abbar li sservizz tal-Google kif ukoll ilGmail fil-pajji] kien se jkun imblukkat. Intqal li dan qed isir b’rabta mal-film antiIslamiku li tpo;;a fuq linternet u kkaw]a rabja fiddinja Islamika. L-awtoritajiet Iranjani di;à jimblukkaw [afna siti fuq linternet fosthom Facebook u YouTube.
L-ISTATI UNITI
Jinkixef min[abba ‘like’ fuq Facebook Pulizija fl-Istati Uniti rnexxielhom jarrestaw persuna li kien imfittex bl-g[ajnuna tal-Facebook. Il-ka] jikkon/erna lill Dyllan Naecher ta’ 29 sena li kien instab [ati ta’ reati sesswali f’Maryland i]da kien ma[rub. Irri]ulta li dan kien qed jg[ix fil-mo[bi g[and it-tfalja tieg[u Samantha Dillow f’Virginia. G[al xi ra;uni jew o[ra Dillow idde/idiet li
tag[fas “like” fuq il-pa;na tal-Facebook taddipartiment lokali tal-Pulizija u dan qanqal suspett peress li din kienet persuna ta[t suspett min[abba l-g[arus tag[ha. Il-Pulizija mbag[ad intra//aw minn fejn kienet meta da[let fil-pa;na tag[ha tal-Facebook u marru fil-post u g[amlu tfittxija u sabu lil Naecher.
Ebda tqarbin jekk ma t[allasx
Il-Kattoli/i fil-:ermanja jistg[u ji;u mi/[uda milli jitqarbnu jew jing[ataw difna reli;ju]a jekk ma jkomplux i[allsu taxxa spe/jali. Kien rapport li digriet minn Isqfijiet :ermani]i li g[adu kemm da[al fis-se[[ wissa li min ma j[allasx it-taxxa – tmienja fil-mija ]ejda mat-taxxa tad-d[ul – mhux se jkun kunsidrat aktar b[ala Kattoliku. Il-:ermani]i li huma uffi/jalment re;istrati kemm b[ala Kattoli/i kif ukoll Protestanti jew Lhud i[allsu taxxa reli;ju]a ta’ bejn tmienja u disg[a fil-mija. It-taxxa dda[let fis-Seklu 19 b’kumpens g[an-nazzjonalizzazzjoni talpropjretà reli;ju]a. Il-Kattoli/i jammontaw g[al 30 fil-mija tal-popolazzjoni :ermani]a i]da n-numru kull sena qed jonqos sew. Il-Konferenza tal-Isqfijiet :ermani]i qalet li dawk li ma j[allsux it-taxxa, mhux se jkomplu jing[ataw is-sagramenti [lief qabel il-mewt u lanqas mhuma se jkunu ja[dmu filKnisja u l-iskejjel u sptarijiet tag[ha. Uffi/jali qalu li din it-taxxa tintu]a g[al [afna ;id fosthom kindergartens u g[ajnuna varja lill-anzjani u dawk bla xog[ol.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 25 ta’ Settembru, 2012
16
Intervista
Intervista 17
:or; Borg Olivier ;ab l-Indipendenza g[al Malta u ibnu Alexander [adem g[all-Indipendenza tal-Kosovo minn Clinton Sammut
Issa li fakkarna l-Indipendenza, tajjeb li wie[ed i]omm f’mo[[u limportanza ta’ din il-;urnata u kemm hawn pajji]i madwar id-dinja li qeg[din jag[mlu [ilithom, sa[ansitra j[allu [ajjithom g[al dan l-istat. F’Malta kien :or; Borg Olivier li b’g[aqal u serjetà ;abilna dan l-istat f’pajji]na li llum forsi ne[duh for granted. X’kienu l-[sibijiet politi/i u personali li g[a;nuh biex jikseb lIndipendenza g[al Malta u x’kellu jag[mel biex ji;ri dan? IN-NAZZJON tkellem ma’ Alexander Borg Olivier, iben l-eks Prim Ministru, u [adna l-kummenti tieg[u dwar ir-rwol tieg[u biex ilKosovo jikseb l-Indipendenza. G[alik minn kien :or; Borg Olivier, kemm b[ala missier kif ukoll b[ala politiku^
Il-Prim Minsitru :or; Borg Olivier, l-uniku bniedem li rnexxielu j;ib lil Malta indipendenti
G[alija :or; Borg Olivier qabelxejn kien missieri u mbag[ad kien politiku u role model tieg[i b’mod komplet. Kont nammirah b[ala bniedem ;ust, bi prin/ipji sodi, mo[[ /ar u dejjem bilan/jat fid-de/i]jonijiet tieg[u u b’hekk kont in[ares lejh b’rispett u bi m[abba kbira. Ippruvajt nie[u ming[andu kemm stajt, u n[ossni furtunat li kbirt f’dawn fl-i]viluppi politi/i ta’
importanza kbira, fosthom g[alija, dik tal-mixja ta’ Malta lejn lIndipendenza. Lil :or; Borg Olivier nafuh li kien bniedem dejjem attiv kemm fl-arena politika kif ukoll fil-[ajja personali tieg[u. Kien isib [in biex isewgi li]vilupp akkademiku tag[kom^ {afna. Niftakar kien jie[u interess kbir fir-ri]ultati li n;ibu waqt le]amijiet u kien dejjem jaqra rrapporti li jibag[tulna d-dar. Kien missier li kien jin/entivana bil-kbir
biex inkomplu nistinkaw u navvanzaw f’[ajjitna. Niftkar meta kelli xi 10 jew 11-il sena, kien se jsiefer Capri ma’ [bieb tieg[u u saqsejtu biex immur mieg[u. Hu bi tbissima qalli: “Jekk inkun naf li ;ejt l-ewwel fle]amijiet, ti;i mieg[i.” Niftakar qbadt ir-rota u mort St Joseph Convent u tlabt ir-rapport tale]amijiet u sirt naf li veru kont ;ejt l-ewwel. Meta mort id-dar urejtu r-rapport u kien [adni mieg[u. Imma iva kien dejjem isegwini fl-istudju minn età ]g[ira sa ]mien l-Università fejn kien dejjem jinkora;;ini. U l-istess kien jag[mel ma’ [uti. Okka]joni li baqa’ jissemma fiha missierek hi dik li ;ab lil Malta indipendenti.
Din kienet dejjem [olma tieg[u li Malta tkun indipendenti u kien dejjem fil-politika minn età ]g[ira fosthom fil-Kunsill tal-Università, imbag[ad da[al fil-Partit Nazzjonalista u kien imdawwar minn kapijiet kbar fosthom Ugo Mifsud Bonnici, Nerik Mizzi u kompla matul dawn is-snin isawwar l-idea tieg[u li Malta tkun indipendenti. Anki meta kien jag[ti l-kontribut fil-Kunsill tal-Gvern fejn dejjem i;;ieldu g[al aktar poteri biex jaslu g[as-self government u baqg[u ji;;ieldu mal-Gvern Ingli] biex jing[ataw aktar poter. Dawn ilprogressi baqg[u jsiru sakemm fla[[ar ing[atat l-Indipendenza. Missieri kien leader furtunat g[ax mhux biss [olom bil-prin/ipju talIndipendenza i]da wkoll irnexxielu jwettaq din il-[olma u raha ssir realtà f’[ajtu. Missierek kellu g[a]la li jmur jew g[al Integration jew Full Independence^ X’kien il[sieb wara l-g[a]la ta’ missierek^ Integration kienet idea ta’ Mument storiku waqt l-g[oti tal-Indipendenza lil Malta
Duminku Mintoff u missieri qatt ma a//etta jew asso/ja lilu nnifsu
mag[ha. Missieri dejjem fittex li jakkwista Dominion Status li tfisser Indipendenza fi [dan ilCommonwealth u xorta bqajna, anki meta [adna r-Repubblika. Integration kienet idea li biha Mintoff ried li Malta tibqa’ parti integrali mir-Renju Unit, u Mintoff kien wassal biex po;;a din iddomanda lill-poplu Malti biex jara x’jixtieq. Missieri kien ta istruzzjonijiet biex in-Nazzjonalisti flimkien ma’ dawk li ja[sbuha b[alu ma jmorrux jivvutaw biex b’hekk ikun hemm numru kbir ta’ astenzjonijiet. Dan g[amlu biex ir-referendum ma jkunx a//ettat mir-Renju Unit b[ala wie[ed validu u li jesprimi x’jixtiequ l-ma;;oranza tal-Maltin. Fil-fatt hekk ;ara u b’hekk l-unika triq li kien fadal kienet dik li dejjem emmen fiha missieri – lIndipendenza. Meta missieri reba[ il-Gvern tal1962 kompla ji;;ieled biex i;ib aktar poteri fil-kostituzzjoni l-;dida li tawna l-Ingli]i u meta beda jara wkoll l-i]vilupp globali li kien qieg[ed issir fid-dinja fejn ilkolonjali]mu beda jinbidel b’mod daqshekk mg[a;;el u li numru kbir ta’ pajji]i inqas maturi minna bdew japplikaw g[all-Indipendenza, [ass li kien wasal il-[in u l-mument adattat biex insiru pajji] sovran. Minn ittri li g[andi ta’ korrispondenza bejn missieri u Dunky Sands (is-segretarju tal-Istati Ingli]i), wie[ed jibqa’ skantat x’forza u determinazzjoni kellu missieri f’kitbietu fejn qallu li Malta g[andha d-dritt ting[ata d-data ta’ meta tkun tista’ ssejja[ lilha nnifisha indipendenti u sovrana.
baqg[et parti mill-Commonwealth, lir-Re;ina tar-Renju Unit ]ammejnieha b[ala dik ta’ Malta u [afna fatturi o[rajn. B’hekk in-nies baqg[u komdi g[alkemm kienu jafu li xi [in jew ie[or se jasal i]]mien biex Malta ti;i indipendenti. X’kienu l-prijoritajiet ta’ missierek f’dan i]-]mien prekarju^ Missieri kellu l-vi]joni li f’dan i]-
]mien i;ib stabbiltà u tran]izzjoni minn pajji] kolonjali g[al dak indipendenti b’mod pa/ifiku u ming[ajr vjolenza fit-toroq. Kien sar id-Defence Agreement li Malta kellha b]onn g[as-sigurtà tag[ha. Imbag[ad kien imiss li jkollna garanziji finanzjarji u dan irnexxielna nag[mluh g[al g[axar snin u dan il-kuntratt kien re;a’ ;ie nnegozjat fi ]mien Duminku Mintoff u kien ukoll [ass li j;ib fi tmiemha lpre]enza tal-Inglizi f’Malta. Barra minn hekk kellu jara kif se jbiddel l-ekonomija Maltija minn dik ibba]ata fuq il-militar g[al dik aktar diversa, mibnija fuq is-settur turistiku, fost l-o[rajn. Ta[seb li missierek kellu sfida biex jikkonvin/i lin-nies biex naqtg[u l-ktajjen kolonjali u nsiru stat sovran u li jibdew jift[u n-negozji^
Na[seb il-problema kienet mhux biex in-nies jifhmu g[ax kull minn kellu edukazzjoni ba]ika seta’ jifhem u fehem x’ried missieri u l-Partit Nazzjonalista. Na[seb l-aktar sfida li [ass kienet ma’ nies ta’ klassi og[la li kienu j[ossuhom ferm eqreb lejn lIngli]i milli lejn pajji]i o[ra imma din ma]-]mien majnat u spi//at fixxejn. Il-poplu kien lest li b’[iltu, b’[idmietu u b’dak kollu li g[andu, fosthom l-edukazzjoni, ikompli jag[mel it-tran]izzjoni ekonomika aktar fa/li minn dik ibba]ata fuq ilmilitar g[al wa[da mifruxa fuq aspetti o[ra. Nemmen li [afna negozjanti laqg[u l-isfida tieg[u u bdew jinvestu f’numru ta’ setturi fosthom dak turistiku, fosthom bil-bini tallukandi b[all-Cavallieri, Salina Bay Hotel u o[rajn. Dan kien possibbli bl-in/entivi u kura;; kbir millGvern. Xi tg[id dwar l-impressjoni li hawn jew kien hawn li missierek kien gvern tassinjuri^ Ta[seb li dan jistona meta tinduna li l-Gvern ta’ Borg Olivier ta edukazzjoni sekondarja u Universitarja b’xejn^ Domanda interessanti. Li hu veru
hu li kull [addiem hu dak li jo[ro;
mid-dar biex ja[dem u bil-paga li jaqla’ jtejjeb l-kwalità tal-familja. Kull persuna li ta[dem, ti;i minn liema faxxa so/jali ti;i, hi [addiem u dawn g[andhom ikollhom iddrittijiet tag[hom. Mhux veru li l-Partit Nazzjonalista kien iffukat fuq issinjur, anzi missieri dejjem kien jiffoka biex kull persuna jkollha l-
g[al pa;na 18
Alexander Borg Olivier, iben :or; Borg Olivier, f’mument partikulari ma’ Ronald Raggen li kien President tal-Amerka
Matul din il-mixja kien hemm numru ta’ mumenti meta dan il-pjan seta’ falla u konna nibqg[u parti mir-Renju Unit. X’kien is-sigriet ta’ dan is-su//es li :or; Borg Olivier mexxa’ bih^
Personalment na[seb li g[andu jing[ata rikonoxximent kbir lil :or; Borg Olivier g[all-g[aqal u l-[ila kbira li mexxa bihom matul dan ilpro/ess. Meta wie[ed janalizza ftit fejn seta’ falla kien isib numru ta’ okka]jonijiet fosthom dik li [afna mill-impjiegi u negozji f’Malta kienu jkampaw grazzi g[allpre]enza tal-Ingli]i f’pajji]na. Missieri ma kienx ma[kum millg[a;;la anzi l-ewwel g[axar snin tal-Indipendenza kienu importanti g[ax ta /ans lill-poplu jidra l-bidla u jrabbi kunfidenza fih innifsu g[ax missieri kien jemmen fil-kapa/ità ta’ kull individwu. B’mod gradwali Malta kienet
opportunità biex tid[ol fil-klassi medja [alli din tikber u tkompli tinvesti. Missieri kien jemmen fledukazzjoni g[ax dik kienet i//avetta tas-su//ess. Università u skola sekondarja b’xejn g[al kul[add kien wie[ed minn dawn lin/entivi u opportunitajiet li xtaq jag[ti missieri lil kull /ittadin.
Alexander Borg Olivier u s-Sinjura tieg[u Kathleen mal-President Emeritu Eddie Fenech Adami
IN-NAZZJON It-Tlieta, 25 ta’ Settembru, 2012
18 Intervista
L-Indipendenza tinkiseb b’g[aqal u serjetà minn pa;na 17
Kif effettwawk dawn l-esperjenzi kollha fil-[ajja tieg[ek spe/jalment dik tal-professjoni tieg[ek^
Ovvjament [allew /ertu impatt fija u meta tqis li qg[adt insegwi l-politika lokali u barranija. Jien fl-1972 kont sifirt, mort New York, biex inkompli nistudja u wara li lestejt kont ;ejt offrut impjieg man-Nazzjonijiet Uniti. Kont ;ejt a//ettat u bqajt hemm. G[alkemm kont l-Amerka xorta bqajt noserva s-sitwazzjoni politika u so/jali ta’ pajji]na filwaqt li qg[adt insegwi xenarji o[ra f’pajji]i o[ra fosthom ;lied fit-toroq biex jiksbu l-Indipendenza. B’dan kollu flimkien ma’ dak li trawwimt fih [adt l-inizjattiva biex ng[in lil dawn il-pajji]i jiksbu lIndipendenza, fosthom lill-Kosovo.
X’wasslek li tag[]el lill-Kosovo biex tg[inhom ji;;ieldu g[all-Indipendenza minflok xi pajji] ie[or^ Il-;lied u l-in;ustizzji li kien hemm meta l-Kosovo kien g[adu parti millJugoslavja l-antika, g[alkemm kienu kwa]i repubblika. Dan wassal g[al [afna in;ustizzji fil-konfront tal-Kosovo tant li kellha tid[ol n-Nato g[as-sigurtà u l-:nus Mag[quda g[amlu
amministrazzjoni internazzjonali li [adu l-poteri kollha tas-Serbja u minn hemm il-Kosovo seta’ jie[u t-triq tieg[u lejn awtonomija u indipendenza. Dan seta’ jsir jekk in-negozjati politi/i kollha li kellhom isiru mal-pajji]i o[ra riedu jwasslu g[al dan. In-negozjati li saru bdew jag[tu lg[a]la jew g[all-awtonomija jew g[allindipendenza i]da ma ntla[aqx ftehim fil-Kunsill tas-Sigurtà tal-:nus
Mag[quda. Allura l-Kosovo flok mar lura g[al li kien baqa’ miexi ‘l quddiem u n[oss li wara [afna sofferenza issa nnies waslu biex jakkwistaw lindipendenza mill-ma;;oranza ta’ [afna pajji]i. Allura l-Kosovo jista’ jissejja[ indipendenti^ Iva u dan sar b’dikjarazzjoni lura fi Frar tal-2008 billi introdu/ew kostituzzjoni ta’ Indipendenza li ;iet attwata f’:unju tal-istess sena. E]att f’dan il-mument twaqqfet supervi]joni
internazzjonali li tara li dak li jwieg[ed ji;i osservat u jse[[ fosthom ilprotezzjoni tal-gruppi etni/i. Issa ;ejt infurmat li fil-bidu ta’ dan ix-xahar dan is-supervi]joni spi//at u l-Kosovo miexi ‘l quddiem u sa issa ;ie rikonoxxut minn 90 pajji] li huma indipendenti, kwa]i 50 fil-mija tal-pajji]i sovrani g[ax hemm 200 b’kollox fid-dinja.
X’kien ir-rwol tieg[ek f’dan kollu^ Fil-Kosovo jien kont i/-chief legal advisor tal-missjoni tal-:nus Mag[quda fil-Kosovo. Dan ir-rwol kien dak ta’ Gvern fil-Kosovo u xog[li kien li nara kull de/i]joni li se tittie[ed kienet legali, timxi mal-prin/ipji tal-kostituzzjoni, li d-de/i]joni tista’ ssib sapport millKunsill tas-Sigurtà tal-:nus Mag[quda. Kelli ‘l fuq minn tliet mitt li;i x’nirrevedi flimkien ma’ numru ta’
de/i]jonijiet o[ra fosthom li ning[ataw il-permess li ajruplani tal-passi;;ieri jkunu jistg[u jin]lu fil-mitjar talKosovo. Esperjenza unika imma li tag[tik tag[lima kemm tiswa lIndipendenza ta’ pajji]. Kif inhi s-sitwazzjoni b[alissa fil-Kosovo^
L-iffirmar tal-ftehim li permezz tieg[u l-International Institute on Ageing tal-:nus Mag[quda n;ieb f’Malta
B[alissa hemm Gvern li josserva ddemokrazija fuq diversi livelli, u ma’ dawn hemm ukoll rappre]entanza ta’ kull grupp fosthom tas-Serbi li g[andhom anki si;;ijiet merfug[in g[alihom fil-Parlament. Hemm kostituzzjoni li tiggarantixxi d-drittijiet ta’ kul[add u l-Unjoni Ewropea qed tg[in biex tg[aqqad ilpajji]i tal-Balkani flimkien. Kif jafuk in-nies tal-Kosovo^ In-nies jafuni li meta kont membru tal-:nus Mag[quda dejjem imxejt b’imparzjalità u ;ustizzja kbira
mag[hom u qatt ma d[alt f’de/i]jonijiet li jistg[u jeffettwaw lillKosovo. Dejjem [allejna f’idejhom kif jixtiequ jaraw lilhom infushom. Huma jafu fejn jixtiequ jaslu spe/jalment meta Mitlosovich [aqar lil tant nies waqt li kien fit-tmexxija u meta spi//ajt mill-:nus Mag[quda,
kien il-Gvern tal-Kosovo stess li talabni biex nibqa’ na[dem mag[hom u ng[inhom f’din il-mixja. G[alija dan hu ta’ unur li qieg[ed hemm b[ala avukat individwali u stmat [afna minn dan il-pajji] ta’ ]ew; miljun persuna. Kif g[andna n[arsu lejn l-Indipendenza^ Ta[seb li g[andha tkun imfakkra din il-;urnata b[ala festa nazzjonali^ L-Indipendenza kienet pass importanti g[al dak li a[na llum.
Ming[ajrha ma stajna nag[mlu xejn u kieku forsi llum konna nkunu qed ng[ixu realtà differenti. Tant kemm kienet ;urnata importanti f’pajji]na li kieku ming[ajrha ma stajniex nimxu g[al okka]jonijiet o[ra fosthom dik tarRepubblika u li Malta tkun membru fl-Unjoni Ewropea, fejn qieg[ed isir ;id kbir.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 25 ta’ Settembru, 2012
Ivvja;;ar 19
{afna vi]itaturi jittie[du lejn Chiang Mai, fejn hemm it-tempju famu] ta’ Wat Phrathat Doi Suthep
Vja;; fil-qalba tat-Tajlandja mal-Emirates Holidays It-Tajlandja toffri storja u kultura rikki. Toffri wkoll pajsa;;i maestu]i, bajjiet mill-isba[, u swieq lokali b’dg[ajjes ikkuluriti fuq wi// ix-xmajjar. Ming[ajr dubju, it-Tajlandja hi wa[da milliktar pajji]i attraenti fl-Asja, li kwalunkwe vi]itatur Malti, sew dak li j[obb l-avventura, kif ukoll dak li jfittex lukandi u resorts tal-aqwa klassi, se jsib xi [a;a li tolqtu. Ix-xenarji ta’ dan il-pajji] jinbidlu drastikament minn re;juni muntanju]i fitTramuntana, g[al bajjiet b’ramel bajdani mdawrin bi pjanti tal-bamboo u si;ar talcoconut li jinsabu fuq ilg]ejjer fin-na[a t’isfel tatTajlandja. Permezz ta’ erba’ titjiriet kuljum, inklu]a titjira diretta bl-ajruplan tal-Emirates A380, bejn Dubaj u l-kapitali tat-Tajlandja, Bangkok, Emirates qed toffri lillvja;;aturi Maltin l-iktar mod komdu u konvenjenti biex i]uru t-Tajlandja. Ilvja;;aturi jistg[u jesperjenzaw is-servizzi lussu]i abbord it-titjira A380
tal-Emirates lejn it-Tajlandja, fosthom suites privati u showers fl-Ewwel Klassi, u seats li jin]lu b[al sodda filKlassi tan-Negozju. Ta’ min i]id li f’kull klassi fuq l-ajruplan wie[ed isib issistema ta’ divertiment ice, li toffri mal-1,400 stazzjon talfilms, televi]joni u mu]ika. Mill-10 ta’ Di/embru 2012, l-Emirates se tintrodu/i sservizz ;did lejn Phuket, ittieni destinazzjoni fitTajlandja. Phuket hi g]ira li tinsab fin-na[a t’isfel ta’ Bangkok, u hi destinazzjoni turistika ewlenija. Dil-g]ira hi hi ;enna tal-art g[al dawk li j[obbu jesploraw l-istorja antika, lattrazzjonijiet mill-isba[ u divertiment mill-aqwa. L-Emirates Holidays (emiratesholidays.com), ilferg[a tal-ivvja;;ar talEmirates, qed toffri ]jara ggwidata ta’ tmint ijiem#seba’ ljieli fil-qalba tat-Tajlandja, u toffri [arsa lejn il-[ajja rurali tal-post. I]-]jara tinkludi trasport b’coach lussu], gwida, u prenotazzjonijiet fillukandi mag[]ula.
Dehra mill-isba[ tax-xmara li tinsab mal-belt ta’ Bangkok
L-ewwel u t-tieni ;urnata: Bangkok u Phitsanuloke – L-ewwel jumejn huma dedikati g[al ]jarat f’postijiet ta’ interess f’Bangkok, bil[ajja mg[a;;la asso/jata ma’ kull belt b’sa[[itha, u wara ]]jara tkompli lejn Phitsanuloke, g[all-kwiet u sserenità.
Mit-tielet sas-sitt ;urnata: Chiang Rai – Chiang Mai – Fit-tielet jum, wara waqfa matul il-lejl f’Chiang Rai, ilvi]itaturi jitilqu lejn Doi Mae Salong. Dan il-villa;; kien twaqqaf mis-suldati Kuomintang u fih hemm g[all-wiri o;;etti mill-istorja tat-Tajlandja. }jarat o[ra jinkludu l-ir[ula ta’ Akha u Yao matul it-triq lejn Mae Sai. Waranofsinhar, il-vi]itaturi
jaraw il-famu] Trijanglu tadDeheb, fejn ix-xmara Rak u x-xmara Mekong jiltaqg[u.
Vja;; fil-qalba tatTajlandja mal-Emirates Holidays – L-g[ada filg[odu,
il-vi]itaturi jittie[du lejn Chiang Mai fejn hemm ittempju famu] ta’ Wat Phrathat Doi Suthep. Filg[axija, wie[ed jista’ jgawdi pranzu tradizzjonali akkumpanjat minn /erimonja tipika Kantoki]a.
Is-seba’ u t-tmien ;urnata: Bangkok – I]-]jara
tirritorna lejn Bangkok, bi [sieb spe/jali g[al dawk li jkunu jridu jag[mlu xi xiri. L-g[ada filg[odu, ikun provdut trasport mill-lukanda sal-Ajruport Internazzjonali ta’ Suvarnabhumi g[at-titjira lura lejn Dubaj.
Il-linja tal-ajru Emirates ittir kuljum bejn Malta u Dubaj. It-titjira EK 108 titlaq minn Malta fl-3.45 p.m. u tasal f’Dubaj fis00.55 a.m. tal-g[ada. L-Emirates topera erba’ titjiriet kuljum bejn Dubaj u Bangkok b’konnessjonijiet tassew konvenjenti g[allvja;;aturi Maltin. Mill-10 ta’ Di/embru, il-linja tal-ajru se ]]id it-tieni destinazzjoni fit-Tajlanda b’servizz ;did lejn Phuket. Aktar dettalji jinkisbu mill-Uffi//ju tal-Bejg[ tal-Emirates fl-MIA fuq in-numru tat-telefon 2557 7255< jew l-a;ent tal-ivvja;;ar, jew billi wie[ed i]ur is-sit www.emirates.com.mt
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 25 ta’ Settembru, 2012
20 Kummer/
Il-Banif Bank b’firxa ta’ prodotti ta’ tfaddil Il-prijoritajiet tan-nies jinbidlu skont i/-/irkostanzi, kemm jekk ikunu ppjanati kif ukoll dawk li jinqalg[u minn ta[t ir-ri[. Il-pjani tal-[ajja jvarjaw minn pro;etti ]g[ar b[ax-xewqa li tmur g[al xi btala qasira mal-familja sa o[rajn aktar sinifikanti b[a]-]wie;, li tixtri dar u li jkollok it-tfal. Hi kemm hi kbira l-[olma tieg[ek, li tibda pjan ta’ tfaddil jista’ jg[inek til[aq l-g[anijiet tieg[ek b’mod sempli/i u effettiv. Meta tidde/iedi fuq pjan u tkun g[amilt il-kalkoli tieg[ek, ag[]el prodott ta’ tfaddil li l-a[jar jaqdi l-[ti;iet li g[andek. Hemm prodotti differenti li huma tajbin g[al pro;etti fuq medda ta’ ]mien qasir, prodotti li jag[tu mg[ax g[oli marbut ma’ terminu fiss u o[rajn b’rati ta’ interessi aktar baxxi li joffru aktar flessibbiltà. Il-Banif g[andu firxa ta’ prodotti ta’ tfaddil ma[luqa apposta biex jg[inu lill-klijenti jippjanaw il-finanzi tag[hom. Il-bank hu mag[ruf g[all-opportunitajiet ta’ depo]iti b’terminu fiss u dawn jag[mlu su//ess kull meta jitniedu. Imma l-Banif Bank joffri [afna aktar minn hekk. Il-Bank g[andu g[a]la wiesg[a ta’ soluzzjonijiet flessibbli u konvenjenti ta’ tfaddil ma[luqa madwar il-b]onnijiet talklijenti. Li tg[allem lit-tfal kif g[andhom i;emmg[u huwa importanti [afna. In-New Generations Account tal-Banif jg[in lit-tfal japprezzaw il-valur tal-flus u l-importanza li wie[ed i;emma’ g[all-futur. Il-kont jinfeta[ mill-;enituri, nanniet jew tuturi legali u g[andu rata ta’ mg[ax vanta;;ju]a bil-flessibbiltà li tiddepo]ita u ti;bed f’intervalli miftiehma minn qabel. G[al min qed ifittex pjan ta’ tfaddil g[al perjodu qasir ilMonthly Savings Scheme tal-Banif joffri lill-klijenti opportunità sabiex i;emmg[u ammont kull xahar g[al terminu ta’ sena jew sentejn b’rati aktar vanta;;ju]i minn rati ta’ kontijiet kurrenti u ta’ tfaddil standard. Ammonti ]g[ar ta’ tfaddil jistg[u jwassluk g[al affarijiet kbar. G[al dawk li l-miri tag[hom huma g[oljin il-Hi Saver Account tal-Banif jag[ti mg[ax g[oli. Wie[ed kull m’g[andu jag[mel hu depo]itu minimu filbidu u wara ifaddal ammont regolari kull xahar g[al 11-il xahar. Il-kontijiet standard ta’ depo]itu b’terminu fiss tal-Banif Bank jibdew minn perjodu ta’ xahar sa terminu ta’ tliet snin waqt li l-kont innovattiv Flexi Term Deposit joffri rata ta’ mg[ax vanta;;ju]a bil-flessibbiltà li wie[ed ji;bed ilflus qabel mal-kont jimmatura, waqt li xorta jiggwadanja minn rata tajba. Il-Banif@st Term Deposit hu disponibbli b’mod esklussiv g[al min g[andu l-internet banking tal-Banif (kemm personali u g[an-negozju) u joffri rati ta’ mg[ax attraenti li jvarjaw skont it-terminu. Hi x’inhi l-[olma tieg[ek, hemm prodott tat-tfaddil g[aliha ming[and il-Banif Bank. Aktar tag[rif jista’ jinkiseb mis-sit tal-Bank www.banif.com.mt. Wie[ed jista’ wkoll i]ur xi ferg[a tal-Banif madwar Malta u G[awdex jew i/empel lill-Customer Care fuq 22601000.
Tajjeb li wie[ed jag[]el prodotti ta’ tfaddil skont il-[ti;iet tieg[u... kultura li tajjeb li wie[ed jg[addiha wkoll lit-tfal minn /kunithom
Analista finanzjarju g[al MSV Life p.l.c. Etienne Sciberras ing[aqad mad-Dipartiment tal-Investimenti ta’ Middlesea Insurance p.l.c. fl-2001 wara li ggradwa mill-Università ta’ Malta b’Honours degree fil-Management fl2000. F’Mejju 2002, hu ng[ata l-International Investment Advice Certificate (IIAC) mill-UK Securities Institute. Hu kompla l-istudji tieg[u biex jispe/jalizza fil-finanzi u l-investimenti u sar membru tal-Association of Chartered Certified Accountants (ACCA) f’Mejju 2007 filwaqt li sar CPA Holder f’:unju 2010.Wara listrutturar mill-;did tal-Middlesea Group, Ettiene Sciberras beda mal-MSV Life p.l.c. fl2010 b[ala Senior Executive Manager. F’Settembru 2011 hu ;ie a//ettat b[ala Associate Member mal-Malta Institute of Accountants u f’April 2012 la[aq b[ala Fellow ta/-Chartered Certified Accountants. Etienne Sciberras b[alissa qed jokkupa lkariga ta’ Risk Officer mal-MSV Life p.l.c. wara li ;ie ma[tur f’din il-po]izzjoni f’Mejju li g[adda.
Etienne Sciberras
Xahar dedikat g[all-g[arfien tal-importanza tal-assigurazzjoni fuq il-[ajja MSV Life, li hi lkumpanija talassigurazzjoni fuq il-[ajja ewlenija f’Malta, iddedikat ix-xahar ta’ Settembru g[all-Kampanja dwar lG[arfien tal-Importanza talAssigurazzjoni fuq il-{ajja. L-g[an ta’ din linizjattiva, li hi l-ewwel ta’ dan it-tip li qed issir f’Malta, hi li titqajjem kuxjenza mal-pubbliku dwar il-benefi//ji u limportanza talassigurazzjoni fuq il-[ajja. Joanna Azzopardi, li hi Senior Executive fl-MSV Life, spjegat li filwaqt li //irkostanzi personali ta’ kul[add huma differenti, kul[add ikollu b]onn assigurazzjoni fuq il-[ajja fi stadji differenti tul il-[ajja. Min min[abba l-ewwel self, min biex ti;i m[arsa lfamilja, u min sabiex ti;i ppjanata t-taxxa fuq issu//essjoni, kollha rridu nqisu l-impatt finanzjarju, tal-mewt tag[na fuq dawk li n[allu warajna.’ MSV se tniedi kampanja spe/ifika msemmija ‘X’ji;ri jekk miet ilbiera[?’, li tiffoka fuq il-konsegwenzi finanzjarji fuq il-familji tag[na malli mmutu. Lassigurazzjoni fuq il-[ajja tag[tik is-ser[an tal-mo[[ li l-familja tieg[ek tkun tista’ tkompli tg[ix il-[ajja li
tkun [loqt g[aliha, u ti]gura li l-pjani futuri tieg[ek jitwettqu, anke jekk ma tkunx g[adek [aj biex taqsamhom mag[hom, kompliet tg[id Joanna Azzopardi. Kollha g[andna lambizzjonijiet tag[na u g[all - familji tag[na , li naraw lit - tfal jikbru u li jistudjaw barra minn Malta , sa] - ]wie; tag[hom , l ewwel depo]itu fuq darhom jew l - irtirar tag[na . Waqt li nistg[u nfaddlu biex niksbu dawn l g[anijiet , xorta jistg[u ji;u fil - periklu jekk ma ji;ux protetti . Hu hawnhekk fejn l - assigurazzjoni fuq il - [ajja g[andha rwol importanti . Jekk nikkombinaw dak li nfaddlu u l - assigurazzjoni fuq il - [ajja nkunu nafu li l pjani li nag[mlu llum isiru realtà ji;ri x ’ ji;ri fil - futur . L - istatisti/i juru li l ma;;oranza tan - nies jew m ’ g[andhomx assigurazzjoni jew li m ’ g[andhomx bi]]ejjed assigurazzjoni , min[abba li l - ma;;oranza tal - poloz fuq il - [ajja jintu]aw biss sabiex ikopru s - self mill banek . Il - Kap E]ekuttiv tal - MSV Life , David G . Curmi , qal : “ F ’ Malta inqas minn 35 fil - mija tal popolazzjoni li ta[dem g[andha xi forma ta ’
assigurazzjoni fuq il - [ajja , u billi l - ma;;oranza ta ’ dawn il - poloz qeg[din hemm biex ikopru self mill banek , [afna familji Maltin se jsibu ru[hom f ’ diffikultajiet finanzjarji g[alxejn min[abba li ma jkollhomx bi]]ejjed assigurazzjoni .” L - assigurazzjoni fuq il [ajja g[andha tkun il - ba]i tal - ippjanar finanzjarju ta’ kull individwu min[abba li jg[in biex tit[ares kull persuna f ’ kull stadju tal [ajja . Hi l - uniku strument finanzjarju li jag[ti benefi//ju immedjat ming[ajr [las ta ’ taxxa , lill - persuna jekk tmut . David G . Curmi ]ied li “ b[ala l-kumpanija ewlenija tal-assigurazzjoni fuq il[ajja f’Malta, irridu nkunu attivi billi nqajmu kuxjenza mal-Maltijn dwar il-[tie;a ta’ assigurazzjoni fuq il[ajja. “Pjani ta’ protezzjoni g[andhom ikunu l-g[a]la ta’ kul[add g[allprotezzjoni tal-futur talfamilja tag[hom. MSV g[andha medda wiesg[a ta’ prodotti tal-assigurazzjoni fuq il-[ajja li huma mfassla biex jaqdu l-b]onnijiet talindividwi u tan-negozji sabiex jag[tu l-a[jar protezzjoni possibbli lillklijenti tag[hom.”
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 25 ta’ Settembru, 2012
TV#Radju 21 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor X’Fatt.Art NET Television 15>45
Programm iddedikat g[ax-xog[ol tal-idejn u g[all-arti bi pre]entazzjoni ta’ Toni Busuttil (fir-ritratt). Fil-programm tal-lum se juri kif minn ]ew; CDs wi[ed jista’ jo[loq pen and card holder. Toni se juri l-metodu ta’ kif dan jista’ jsir, kulma hu me[tie; hu ftit imma;inazzjoni. Tajjeb li t-telespettaturi jkunu jafu li abbinata mal-programm hemm ukoll il-pa;na bl-isem ‘x’fattart’ fuq Facebook, fejn issibu wkoll aktar g[ajnuna. G[all-programm Toni [ejja wkoll feature li matulu se narawh qed ipin;i lil San :lormu, kopja ta’ dak li tana Caravaggio. Malta Llejla NET Television 16>55 Stephanie Spiteri b’edizzjoni o[ra ta’ dan il-programm g[all-familja kollha. Fir-rokna mtellg[a flimkien mal-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb naraw dwar il-ktieb ri/enti ta’ Meinrad Calleja The Philosophy of Desert Metaphors. Joe Ciliberti jag[ti tag[rif dwar l-edizzjoni ta’ din is-sena tal-Malta International Airshow li se ssir fi tmiem din il-;img[a. Ikun hemm ir-rokna mat-Tabib Godfrey Agius u fl-istudio niltaqg[u ma’ numru ta’ atturi li jidhru fis-sensiela Simpati/i. Kull nhar ta’ Tlieta se jibda jkun hemm ukoll rokna flimkien ma’ Fr Karm Debattista MSSP. Il-produzzjoni ta’ dan il-programm it-Tnejn, it-Tleta u l-{amis tkun f’idejn Lisa Libreri, filwaqt li l-edizzjonijiet tal-Erbg[a u tal-:img[a jkunu f’idejn Paula Fleri Soler. LOL La 5 21>10
Film Fran/i] tal-2008 b’re;ija ta’ Lisa Azuelos li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Christa Theret u lil Sophie Marceau, it-tnejn li jidhru fir-ritratt. Lola, li tkun tg[ix ma’ ommha biss peress li l-;enituri tag[ha ddivorzjaw, tkun qieg[da dduq l-ewwel esperjenzi tag[ha tal-im[abba.
X’jikka;una l-istress^ Vitalità - NET Television 14>05
F’xi ]mien jew ie[or kul[add jg[addi minn xi perjodu ta’ stress. I]da hemm min jag[raf ma j[allihx ikiddu daqstant. Hi fil-fatt [ila li wie[ed jista’ jitg[allem kif jeg[libha jew itaffiha. Rosa Galea, li hi Clincal Psychologist se tkun fost il-mistednin ta’ Marbeck Spiteri g[al-lum biex titkellem dwar dan. Relatata ma’ dan is-su;;ett se tkun il-kontribuzzjoni ta’
Mary Rose Meli li se tag[ti tag[rif dwar konferenza biex tg[inek teg[leb l-istress. Ir-radjografa Salvina Zrinzo tispjega e]att x’inhu x-xog[ol tag[ha u xi jkun ittestjat mir-radjografu. Kontribuzzjonijiet o[ra se jkunu minn Nadine Delicata dwar l-iScreening u Karmen Tedesco dwar in-nutrizzjoni u l-piramida tal-ikel. James Carabott jitkellem dwar San Vincenz de Paul.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 25 ta’ Settembru 2012
22 TV#Radju
06>00 07>00 07>15 07>40 07>50
101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)
09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12.30 13>00 15>00 15>05
Wavelenth Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Ix-Xtajtiet Tag[na The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 24>00
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:35 MillMedia Internazzjonali, 07:50 Avvi]i tal-Mewt, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet filqosor) 08:45 - ?ama ?ama 09:00 - BBC News 09:05 Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 Newsline 12:45 – All Time Favourites 13:30 - Qari bilMalti 14:00 A[barijiet 14:05 E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime (jinkludi 17:00 BBC News) 18:00 - Bulettin ta’ lA[barijiet 18:15 - Il-Maltin Min Huma? 19:00 - Nwar 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bilMalti (r) 20:30 – Bomerang 21:00 - Nice ’N Easy 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Xi qrajt, xi smajt 22:10 - Ru]arju 22:30 – Il-Kun/ert ma’ Albert Storace 23:30 - Ripetizzjoni ta’ programmi. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Linja Diretta 13:15 - Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Klassika 15:30 - Drive Time 15:45 ONE News 16:00 - Mhux g[atTfal Biss 16:30 - ONE Cocktail 17:00 - Kummentarju 17:05 Rush Hour (jinkludu 17:15 :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett 18:45 - Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:15 - G[alina l-Anzjani 20:45 - ONE Beat Box 21:45 ONE News 22:00 Kummentarju 22:05 - Fr Colin u l-{bieb 24:00 Flimkien 02:00 - Bla Kantunieri (r). RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet filQosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:40 -
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Musica al freddo 80s Corner Fuzzbox - Eric Montfort Newsdesk Night Style - Joe Vella
Headlines 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:12 – Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:30 - Bir-Rispett Kollu (jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:15 – BSummeer Mix! (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan ilMulej 19:05 - Ru]arju 19:25 Rakkont 19:40 – L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 21:00 Mer]uq - ra;; ta’ a[bar tajba 22:00 - Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 – Ktieb fl-Idejn 10:00 - BBC News Update 10:06 - Pri]ma 11:00 - Classic FM 13:00 - Anali]i tal-;urnali 13:30 - KL 17 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19:30 - Teatru Miftu[ 20:00 – Ikoni Mu]ikali I 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 – {ajjitna 11:00 - Ara Ommok 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju talErwie[ 13:00 - Ti]wiqa Mu]ikali 14:00 - Jiena Hu l{ob] u l-{ajja 15:00 Kurunella {niena Divina 15:30 – Il-Ma[bub tal-Mulej 16:00 Il-Kappillan Tieg[ek 17:00 {ajjitna (r) 17:30 – Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:50 G[asar 18:00 - Angelus u Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 – Mulier 20:00 – Ninbidlu f’:esù permezz ta’ Marija 21:00 - Bejn {sieb u Armonija 22:00 - G[and Min Imorru Mulej? 23:00 - Ru]arju 23:30 – Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 - Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 – Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 – Nathan & Talitha 18:30 - A[barijiet 18:40 – Bay Beats 20:00 – Ben Glover 22:00 - Carl Bee 24:00 - CR2 records. Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 – Il-{sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony 13:00 – All Time Favourites 16:30 L-G[a]la Tieg[i 18:30 – Flashback 20:30 – All Time Favourites.
NEMICHEAMICHE (Canale 5 23>40) - Film drammatiku Amerikan tal-1998 b’re;ija ta’ Chris Columbus li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Susan Sarandon u Julia Roberts (it-tnejn fir-ritratt), kif ukoll lil Ed Harris u Jena Malone. Ra;el divorzjat ikollu sie[ba ;dida. I]da l-ulied li kellu dan ir-ra;el mill-eks mara tieg[u xejn ma jag[mlulha [ajjitha fa/li. I]da x’ji;ri jum minnhom li jibdel l-affarijiet mil-lejl g[an-nhar? L-isem ori;inali tal-film hu Stepmom. TVM 07:00 - L-G[odwa t-Tajba 09:00 - Kids Zone 09:50 - }ona 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Teleshopping 13:10 Spine Chilling Sites (dok.) 14:00 - A[barijiet 14:05 - Teleshopping 15:05 - Wonders of the Solar System (dok.) 16:00 - A[barijiet 16:05 - Teleshopping 17:05 Crusades 18:00 - A[barijiet 18:10 - Sellili 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Il-Kristu talKerrejja (ep. 13) (r) 21:45 -
International Short Film Festival 23:00 - L-A[barijiet 23:15 - IsSajf mas-Salv (r).
TVM 2 07:00 - News 10:10 Kontrattakk (r) 12:00 - Life Birds 12:50 - Luxdesign 14:00 Sa[[tek l-Ewwel 14:10 Invisible Worlds 15:00 - Mela Isma’ Din 15:10 - World’s Best Paris Top 10 16:00 - Sa[[tek Kollox 16:10 - Life - Fish 17:00 - G[a]liet 17:30 - Mela Isma’ Din 17:40 - Invisible Worlds 18:30 - Waltzing Matilda 19:00 A[barijiet bl-Ingli] 19:05 Madwarna 19:30 - Ti;rijiet Biss 20:00 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 20:10 World’s Best - Paris Top 10 21:00 - Arts Scholarships 2012 22:30 - Premier League Match. ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Lilliput 09:35 - Nuni 09:45 Minuta Wa[da 09:50 - Londri 10:05 - Teleshopping 10:35 Hazzard Daily Update 10:40 Lapes u Karta 10:50 - Vidoes Mu]ikali lokali 11:00 Teleshopping 11:45 - Londri 12:00 - {ajjiet 12:15 Teleshopping 12:35 - Fresh & Funky (r) 13:30 - ONE News 13:40 - Teleshopping 14:40 Xablott (Best of) 15:45 - Minuta Wa[da 15:47 - Londri 16:00 Lilliput (r) 16:30 - Expressions 16:50 - Clint on ONE 17:00 Team PL 17:30 - ONE News 17:40 - Team PL 18:05 - Better Living Sajf 19:30 - ONE News 20:15 - Flippers 20:45 - MadDaqqa t’G[ajn 21:45 - Klassi G[alina (l-a[[ar ep.) 22:15 }ona Sport Sajf 22:45 - Stejjer Qosra 23:15 - ONE News 23:45 - Team PL (r). Smash 08:00 - Er;a’ Lura
09:00 -
{abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 13:00 - 1046 Music 15:00 Teleshopping 16:20 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - Il-Parlament tal-Poplu 20:30 - Madagascar (r) 21:30 Bejnietna (r) 22:00 - News 22:30 - Stylish Weddings (r). Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00, id-09:00 u l11:00) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta 18:50 L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 Qui Radio Londra 20:35 - Affari tuoi 21:10 - Sposami (l-I parti) 23:20 - Porta a porta 00:55 - Tg 1 notte 01:30 - Qui Radio Londra 01:35 - Sottovoce. Raidue 06:40 - Cartoons
08:15 - Il nostro amico Charly (TF) 09:00 Dance! La forza della passione (TF) 09:40 - Sabrina, vita da strega (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Parliamone in famiglia 16:15 - La signora del West (TF) 17:00 - Dance! La forza della passione (TF) 17:45 - Tg 2 Flash 17:50 - Tg Sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case - delitti irrisolti (TF) 19:35 - Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 Tg 2 notizie 21:05 - Pechino Express 21:10 - Criminal Minds (TF) 23:30 - Tg 2 notizie 23:45 - 90˚ minuto - Serie B 01:00 Parlamento 01:10 - Close to Home (TF). Raitre 07:00 - TGR Buongiorno Italia 08:00 - Agorà (attwalità) 10:00 La storia siamo noi (dok.) 11:00 - Codice a barre 12:45 - Le storie - diario italiano 13:10 - La strada per la felicità 14:00 - Tg Regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr piazza affari 14:55 - Tgr puliamo il mondo 15:10 - Tg 3 L.I.S. 15:15 - La casa nella prateria (TF) 16:05 - Cose dell’altro Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:10 - Comiche all’italiana 20:35 - Un posto al sole 21:05 - Ballaró 23:20 - Tg regione 23:25 - Tg 3 linea notte estate 24:00 - Correva l’anno: Hitler e Eva Braun. L’amore, la
morte 24:00 - Tg 3 linea notte 00:10 - Tg regione 01:05 - ‘La malattia della famiglia M’ ta’ Fausto Paravidino. Canale 5 08:00 - Tg 5 - mattina
08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 - Centovetrine 14:45 - Uomini e donne (talk show) 16:20 - Pomeriggio cinque 18:50 - Avanti un altro 20:00 Tg 5 20:40 - Sriscia la notizia 21:10 - L’onore e il rispetto Patre terza 23:40 - Nemicheamiche. Film ’98 01:50 - Tg 5 notte. Rete 4 07:45 - Pacific Blue (TF) 08:40 Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 5 (TF) 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Hamburg Distretto 21 (TF) 16:35 - My Life - Segreti e passioni 16:50 - Texas oltre il fiume. Fim ’66 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (TF) 20:10 - Siska (TF) 21:10 - Don Camillo. Film ’52 23:35 - Fuga per la vittoria. Film ’81 01:40 Tg 4. Italia 1 06:40 - Cartoons
08:45 - ER medicini in prima linea (TF) 10:35 - Grey’s Anatomy (TF) 12:25 - Studio aperto 13:05 Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 - Fringe (TF) 16:00 Smallville (TF) 16:50 - Merlin (TF) 17:45 - Trasformat (kwi]]) 18:30 - Studio aperto 19:20 CSI: scena del crimine (TF) 21:10 - L’era glaciale. Film 2002 22:50 - Speciale studio aperto emergenza droga a Milano 23:30 - Sbirri. Film 2009 01:40 Rescue Me (TF). La 7 07:00 - Omnibus 09:55 - Coffee Break 11:05 - L’aria che tira (attwalità) 12:30 - I menù di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 Cristina Parodi live 15:55 - Il Commissario Cordier (TF) 17:55 Cristina Parodi Cover 18:25 - I menù di Benedetta 19:20 - G Day 20:00 - Tg La 7 20:30 - Otto e mezzo 21:10 - SOS Tata 00:10 Omnibus notte (attw.) 01:15 - Tg La 7 sport 01:25 - Chiamata d’emergenza.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 25 ta’ Settembru, 2012
TV#Radju 23 Favourite Channel 08:00 - Ashram 10:00 - Ftakar Candid 11:15 - Teleshopping 12:05 - Kont taf? 12:15 - F. News 12:30 - Teleshopping 13:00 - Ipokriti 14:20 - Nintrefa ’l Fuq 15:00 -Teleshopping 16:30 - 7F 17:00 - Teleshopping 17:30 - {in g[al Kollox (jinkludi 18:15 F. News) 19:45 - Reporter 20:00 - Kont Taf? 20:15 - F. News 21:00 - Potovanja 22:00 - Take Me 23:15 - F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 - 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 - 2010 Onwards 14:30 Drama Bronx 15:00 - Wasal il{in g[all-Maltin 15:30 Bell’Italia 16:00 - Romantica 17:00 - Teleshopping 18:00 Total Request 20:00 - Bingo 75 20:30 - Non Stop Music. La 5 12:10 - Beautiful 12:30 Centovetrine 13:05 - Extreme Makeover Home Edition 14:00 Una mamma per amica (TF) 14:50 - Dirty Sexy Money (TF) 15:45 - The OC (TF) 16:30 ICarly (sitcom) 16:55 Samantha chi? (TF) 17:50 - La tata (sitcom) 18:45 - Extreme Makeover Home Edition 19:30 The OC (TF) 20:25 - Una mamma per amica (TF) 21:10 LOL. Film 2008 23:20 - Uomini e donne (talk show).
20:00 - After You’ve Gone 20:30 - Gavin and Stacey 21:00 - Lark Rise to Candleford 21:50 - 2point4 Children 22:20 - Rev 22:50 - The Impressions Show with Culshaw and Stephenson 23:20 - Money. TCM 07:55 - Thirty Seconds Over Tokyo (A) 10:10 - Come Fly with Me (U) 12:00 - High Society (U) 13:45 - Little Women (U) 15:45 - The Wheeler Dealers (U) 17:30 Young Bess (U) 19:35 - The Honeymoon Machine (U) 21:00 - Gone with the Wind (PG). MGM Movies 08:05 - Return to Macon County. Film ’75 (AA) 09:34 - Smile. Film ’75 (A) 11:25 - A Woman’s Tale. Film ’91 13:00 Tom Sawyer. Film 2000 (PG) 14:30 - Driving Me Crazy. Film ’91 (PG) 15:55 - Parker Kane. Film ’90 17:30 - The ’70s. Film 2000 19:30 - Enemy Territory. Film ’87 (18) 21:00 - Viva Maria! Film ’65 (A) 22:55 - Eve of Destruction. Film ’91 (18). Diva Universal 07:00 - Rex: A Cop’s Friend 07:55 - Kojak 08:55 - The
BBC Entertainment
Memoirs of Sherlock Holmes 09:55 - Ironside 10:55 - Cento Vetrine 11:55 - Quincy, M.E. 12:55 - Kojak 13:55 - ER 15:50 - Ironside 16:50 - Quincy, M.E. 17:50 - Rosemary and Thyme 18:50 - Ironside 19:50 - Kojak 20:50 - Great Women 21:00 Wolff’s Turf 23:00 - Quincy, M.E.
07:10 - Teletubbies 07:35 Garth and Bev 07:45 - Buzz and Tell 07:50 - Boogie Beebies 08:05 - Fimbles 08:25 - Buzz and Tell 08:30 - Little Human Planet 08:35 - As Time Goes By 09:05 - The Green Green Grass 09:35 - The Weakest Link 10:20 - EastEnders 10:50 - Doctors 11:20 - Sahara with Michael Palin 12:10 - Lark Rise to Candleford 13:00 - Dinnerladies 13:30 - The Green Green Grass 14:00 - The Weakest Link 14:45 - EastEnders 15:15 - Doctors 15:45 - Sahara with Michael Palin 16:35 - Lark Rise to Candleford 17:25 - The Weakest Link 18:10 - EastEnders 18:40 Doctors 19:10 - North & South
Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Darien Lake Bike 08:10 - Dirty Jobs: Egg Farm 09:05 Deadliest Catch: New Beginnings 09:55 - Ultimate Survival: Panama 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 - Extreme Engineering: Millau Viaduct 12:35 - Overhaulin’ 13:30 Wheeler Dealers: Corvette C4 14:25 - American Chopper: Sikorsky Bike 15:20 Mythbusters: Crimes and Mythdemeanours 16:15 - Dirty Jobs: Vellum Maker 17:10 Deadliest Catch: Caught in the Storm 18:05 - Ultimate Survival: Jungle 19:00 - How It’s Made
20:00 - Mythbusters: Torpedo Tastic 21:00 - Stephen Fry’s 100 Greatest Gadgets 22:00 One Car Too Far: Desert 23:00 Extreme Fishing with Robson Green: At the Ends of the Earth. Iris 11:35 - Un tentativo sentimentale. Film ’63 13:20 - Pay Off. Film 2007 15:40 - I familiari
delle vittime non saranno avvertiti. Film ’72 17:30 - Com’è dura l’avventura. Film ’87 19:20 Charlie’s Angels (TF) 20:10 Starsky e Hutch (TF) 21:00 - Le verità nascost. Film 2000 23:15 The Sixth Sense. Film ’99. Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Full House 09:00 - The West Wing 09:50 - ER 10:40 - Films & Stars 11:05 - 2 Broke Girls 11:30 - The Mentalist 12:15 Person of Interest 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - ER 14:30 The West Wing 15:15 - Fringe 16:00 - Gossip Girl 16:45 - 2 Broke Girls 17:07 - 30 Rock 17:30 - Person of Interest 18:15 - Days of Our Lives 19:00 Films & Stars 19:30 - Mike & Molly 20:00 - How I Met Your Mother 20:30 - Alcatraz 21:15 Fringe 22:00 - Amazing Race 22:44 True Blood 23:50 Chuck 00:40 - Game of Thrones. Biography Channel 07:00 - America’s Court with Judge Ross 08:00 - Confessions of an Animal Hoarder: Lolette and Robin 09:00 - Snapped: Women Who Kill: Jessica McCord 10:00 - America’s Court with Judge Ross 10:30 -
Real Housewives of Beverly Hills: I Would Never Say That 11:30 - America’s Court with Judge Ross. Pawn Stars: 13:00 Robosaurus 13:30 - Striking a Chord. 14:00 - The Real Housewives of New Jersey: Drop Dead Gorgas 15:00 - Pregnant in Heels: Taming the Tiger and the Terror 17:00 - Real Housewives of Beverly Hills: I Would Never Say That 18:00 - Confessions of an Animal Hoarder: Lolette and Robin. Pawn Stars: 19:00 Robosaurus 19:30 - Striking a Chord. Hardcore Pawn: 21:00 Drop the Bomb 21:30 - Total Meltdown. 22:00 - The Boy Whose Skin Fell Off 23:00 Boys With Breasts.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 09:05 - Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 - P.B. Bear and Friends 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 - Kipper 09:45 - Igloo-Gloo 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 - Barney and Friends 10:40 - Wobblyland 10:45 - Jarmies 11:00 - Lots & Lots 11:15 - The Hoobs 11:40 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:05 Wildlife 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - My Animal Family 12:45 Benjamin’s Farm 12:50 - See The Sea 12:55 Mio Mao 13:05 - P.B. Bear and Friends 13:10 Wildlife 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 Bob the Builder 13:35 - Fireman Sam 13:45 Thomas and Friends 14:10 - Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 - Pingu 14:25 - Barney and Friends 14:55 - Kipper 15:05 - Angelina Ballerina 15:20 Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 Tiny Planets 15:55 - Pingu 16:00 - My Animal Family 16:15 - Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 - James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 - Fireman Sam 17:05 - Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 P.B. Bear and Friends 17:35 - Wobblyland 17:40 - Baby Antonio’s Circus 17:45 - Fluffy Gardens 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny
07>00 09>00 09>30 12>00 12>05 13>00 14>00 14.05 15>20 15>40 16>35 16>55
Planets 18:20 - Pingu 18:25 - The Hoobs 18:50 Gazoon 19:00 - Angelina Ballerina 19:15 Thomas and Friends 19:30 - Bob the Builder 19:40 - Fireman Sam 19:50 - Barney and Friends 20:20 - Pingu 20:30 - Monkey See Monkey Do 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 Bob the Builder. Disney Channel 09:00 - Jonas LA 09:25 - So Random 09:50 Hannah Montana 10:15 - Fish Hooks 10:40 - Kim Possible 11:05 - Shake It Up 11:30 - Wizards of Waverly Place 11:55 - Phineas and Ferb 12:20 The Suite Life on Deck 14:00 - Austin and Ally 14:25 - Shake It Up 14:50 - Phineas and Ferb 15:15 - Jessie 15:40 - ANT Farm 16:00 - Princess Protection Programme (U) 17:25 - Austin and Ally 17:45 - Phineas and Ferb 18:10 - ANT Farm 18:35 - Good Luck Charlie 19:00 - Jessie 19:25 The Suite Life on Deck 19:50 - Princess Protection Programme (U) 21:15 - Phineas and Ferb 21:30 Good Luck Charlie 21:55 - Wizards of Waverly Place.
19>00 19>30 19>45 20>30 21>40 21>45 22>25 23>10
NET News Anali]i tal-A[bar (r) Telebejg[ NET News .NET (b’waqfa g[al NET News fis-13>00) Simpati/i NET News Vitalità (b’waqfa g[al NET News fit-15>00) Telebejg[ X’Fatt.Art Telebejg[ Malta Llejla (b’waqfiret g[al NET News fil-17>00 u fis-18>00) Bozza tal-Mija Lift NET News Mass Meeting NET News RPM Trott u Galopp NET News
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - The Box
08:45 - Toray Pan Pacific Open Tennis 10:00 Toray Pan Pacific Open Tennis: Day 2: Tokyo (live) 13:45 FIFA U#17 Women’s WC Football: Group B: USA v Gambia (live) 16:00 - FIFA U#17 Women’s WC Football 18:00 - Toray Pan Pacific Open Tennis 19:30 - WATTS 19:45 Boxing 23:00 - GTA Road to Dubai 23:15 - Inside WTCC 23:45 - Motorsports Weekend. Eurosport 2 07:30 - Eurosport 2 Morning News 08:00 - World Supersport Champ. 09:00 - World
Superbike Series Motorcycle Racing 11:00 - Shanghai Masters Snooker 12:30 Eurosport 2 News 13:00 - FIFA U#17 Women’s WC Football 14:00 - FIFA U#17 Women’s WC Football: Group A: Azerbaijan v Nigeria (live) 16:00 - ICC World Twenty20 Cricket: Group D: Bangladesh v Pakistan (live) 19:00 - Intimate Surfing 19:30 - Eurosport 2 News 20:00 - Shanghai Masters Snooker 22:00 - Toray Pan Pacific Open Tennis 23:00 Australian Football Magazine. GO Sports 1 07:00 - Barclays PL: Wk 6:
Southampton v Aston Villa 09:00 - ATP 250 Series: St Petersburg: SF 11:00 - Serie A: Rd 4: Udinese v Milan 16:00 PL World 16:30 - Barclays PL: Wk 6: Chelsea v Stoke City 18:30 - Ligue 1: Rd 6: Highlights 19:30 - Serie A: Rd 4: Lazio v Genoa 21:30 - Barclays PL: Wk 6: Liverpool v Man. Utd 23:30 ATP 250 Series: St Petersburg: SF. GO Sports 4 20:45 - Serie A: Rd 5: Fiorentina v Juventus (live) 22:45 - Juve Channel. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 08:00 - HBO World Boxing:
Gennady Golovkin v Gzregorz Proksa 10:10 - Trans World Sport 11:00 - Barclays PL: Wk 6: Swansea City v Everton 13:00 - Aviva Premiership: Rd 4: Leicester Tigers v Harlequins 15:00 - Barclays PL: Wk 6: Review 16:00 - Serie A: Rd 4: Sampdoria v Torino 18:00 - Ligue 1: Rd 6: FC Lorient v OGC Nice 20:00 FIFA Futbol Mundial 20:30 France Galop: Prix Foy, Prix Niel, Prix Vermeille: Trials 22:00 - Serie A: Rd 4: Juventus v Chievo Verona 00:00 - Rabo Direct Pro12: Rd 4: Munster v Dragons 02:00 - Barclays PL: Wk 6: Wigan Ath v Fulham.
GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 10:00 - HBO World Boxing:
Gennady Golovkin v Gzregorz Proksa 12:10 - Trans World Sport 13:00 - Barclays PL: Wk 6: Swansea City v Everton 15:00 - Aviva Premiership: Rd 4: Leicester Tigers v Harlequins 17:00 - Barclays PL: Wk 6: Review 18:00 - Serie A: Rd 4: Sampdoria v Torino 20:00 Ligue 1: Rd 6: FC Lorient v OGC Nice 22:00 - FIFA Futbol Mundial 22:30 - France Galop: Prix Foy, Prix Niel, Prix Vermeille: Trials 00:00 - Serie A: Rd 4: Juventus v Chievo Verona 02:00 - RaboDirect Pro12: Rd 4: Munster v Dragons. Melita Sports 1 Bundesliga: 08:00 - Hamburg SV v Borussia Dortmund (r) 09:55 -
Bayer Leverkusen v Borussia Monchengladbach (r). 11:50 Fighting Spirit: It's Showtime #55 (r) 13:45 - America's Cup: World Series: Newport: Day 1 (r) 15:50 - Bundesliga: Highlights (r). FIFA Beach Soccer WC Qual.: 16:45 - Italy v Israel (r) 18:15 - Portugal v Greece (r). Bundesliga: 19:30 - Preview (r) 20:00 - Bayern Munich v VfL Wolfsburg (live). 22:05 - WWE: NXT (r) 22:55 - Bundesliga: Eintracht Frankfurt v Borussia Dortmund (r) . Melita Sports 2 Bundesliga: 12:00 - Hamburg SV v Borussia Dortmund (r) 13:55 -
Bayer Leverkusen v Borussia Monchengladbach (r). 15:50 Fighting Spirit: It's Showtime #55 (r) 17:45 - America's Cup: World Series: Newport: Day 1 (r) 20:00 - Bundesliga: Eintracht Frankfurt v Borussia Dortmund (live) 22:05 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings 00:40 - Bundesliga: Bayern Munich v VfL Wolfsburg (r). Malta Stars 08:00 - Melita GFA 1st Div.: Xewkija v Xaghra (r) 09:45 Malta Handball Assoc.: Kavallieri v Aloysians (r) 11:00 Malta Basketball Assoc.: Siggiewi v Tata Motors (r) 12:25 Malta Rugby Football Union: Cup F.: Stompers v Overseas (r) 14:00 - BOV PL: Hamrun v Valletta (r) 16:15 - AME Cup: 3th Place Group: Qormi v Hamrun (r) 17:55 - Melita GFA 1st Div.: Xewkija v Xaghra (r) 19:40 - Malta Handball Assoc.: Kavallieri v Aloysians (r) 20:55 - BOV PL: Tarxien v Melita 23:10 - Malta Rugby Football Union: Cup F.: Stompers v Overseas (r) 00:45 - AME Cup: 3th Place Grp: Qormi v Hamrun (r).
IN-NAZZJON It-Tlieta, 25 ta’ Settembru, 2012
24 Passatemp
Tisliba 1
2
3
5
4
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Mimdudin>5. Ma jemminx fil-veru Alla (5) 6. Tipprova taqbad anke
7. 10. 11. 12. 14. 16. 17. 18.
mag[ha jekk tkun qed teg[req (5) ……, imma mhux bilfors ikkmanda meta sar sa/erdot (5) Taf tift[u jekk ixxomm ri[a ta’ ikel (5) Jikluhom il-fniek (5) Inkantawhom fil-knisja (5) Tittardja (5) Po;;a kollox f’postu u bilgalbu (5) Tajra b’rix mill-isba[ (5) Il-[an]ir, jekk taqtag[hulu, [an]ir jibqa’ (5)
Weqfin>1. Meta tixrob tkun tista’ tag[sarha (6) 2. I[allas il-;id bid-deni (6) 3. Rasu iebsa daqs i]-]onqor (6) 4. Stabbilixxa (6) 8. Issibha fl-intern tax-xemg[a (5) 9. Tag[tiha lill-[abel biex jistira (5) 12. {arab u ma deherx i]jed (6) 13. Xejra naturali l-aktar flannimali (6) 14. Da[al bis-sa[[a tal-armi f’art [addie[or (6) 15. G[andu jag[ti lil kul[add (6)
Soluzzjoni tat-Tisliba tal-biera[ Mimdudin>- 5. Lenti; 6. I/ken; 7. Anita; 10. ?eren; 11. Batut; 12. Kwa]i; 14. Ovali; 16. Fgajt; 17. Allat; 18. }ibel. Weqfin> 1. Blale/; 2. Mi;nun; 3. Miktub; 4. Intatt; 8. Urtat; 9. Itlaq; 12. Kustat; 13. Ingott; 14. Odju]i; 15. Insult.
G[at-tfal
Gwardjan li ma jaqbi]lu xejn
Pietru bil-beritta tipika tieg[u jinsab kwa]i fin-nofs ta’ din ix-xena ffullata bin-nies. Lil Pietru ma jaqbi]lu xejn minn ta[t g[ajnejh, u fil-fatt qed josserva [ames kontravenzjonijiet. Osserva b’attenzjoni din ix-xena u dak kollu li qed ji;ri madwaru u ara min qed jikkommetti reati. Sudoku
Soluzzjonijiet Dawk li qed jikkommettu reati huma: Ir-ra;el fuq ix-xellug fuq nett jidher qed jistad avolja fuq in-na[a l-o[ra fuq il-lemin hemm avvi] li ssajd fil-kanal hu pprojbit. Ra;el fuq ix-xellug jiher mal-art ida[[al karta fis-swaba’ ta’ ri;lejn dak li qed jie[u nag[sa u li lest biex jag[tiha n-nar. I]-]ew;t itfal fit-terazzin qed jaqtg[u b’imqass l-ispag talb]ie]aq. Ra;el fuq il-lemin li jidher se jitla’ t-tara; tat-terazzin rabat ra;el ie[or minn saqajh ta[t it-tara; li jag[ti g[at-terazzin. Ir-ra;el f’tarf il-mejda quddiem magg birra jidher qed jitfa’ pilloli fit-tazza tal-mara ta’ [dejh. Gwardjan li ma jaqbi]lu xejn
Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9. Il-Qawl
Sudoku
Tpin;ija
Pin;i b’kuluri ppreferuti minnkom dan il-kastell imdawwar bis-si;ar u l-fjuri.
Jekk ma taqsamx il-b[ajjar (i.e. l-o/eani) ma tkunx tista’ tnajjar. Dan ifisser li jekk il-ba[rin ma jmorrux ja[dmu l-familja tag[hom ma jkollhiex x’tiekol. Jekk ma timbuttax lilek innifsek ma tin[atarx (i.e. ma ting[a]ilx). Dan ifisser li t-tfajla mist[ija qatt ma ssib namrat.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 25 ta’ Settembru, 2012
Klassifikati 25 PROPRJETÀ Bir id-Deheb
APPARTAMENTI semifinished u garaxxijiet kompluti bil-lift. Jibdew minn €815,807 (Lm35,000). ?emplu 99477271.
Il-G]ira
APPARTAMENT kantuniera fl-ewwel sular fi blokk ta’ tnejn. Fih tliet kmamar tassodda, salott u kamra talpranzu (combined), k/ina (fitted) bil-breakfast area, kamra tal-banju moderna u terrazzin fuq wara. €130,000. ?emplu 77582290.
Is-Swatar
APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar talbanju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.
Santa Venera
FLAT l-ewwel sular finished u furnished. Tliet kmamar tas-sodda wa[da ensuite, gallarija quddiem u wara u parti mill-bejt bil-washroom. €110,000 (Lm47,000) ?emplu 79990798.
Marsaxlokk
FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.
Santa Venera
MAISONETTE bi tliet kmamar tas-sodda fully furnished. Prezz €158,397 (Lm68,000). ?emplu 99477271.
Santa Venera
MAISONETTE kbir 330 metru kwadru fl-ewwel sular, bil-bejt tieg[u u b’garaxx jesa’ tliet karozzi jew erbg[a f’post /entrali [afna. Jikkonsisti f’kamra tas-salott, ]ew; kmamar tal-banju u spare toilet, k/ina u living open plan, washroom u bit[a kbira bil-pool. Jinbieg[ b’[afna mill-g[amara u anki bl-air conditions. Ideali g[al min jixtieq jid[ol jg[ix fih jew g[al ra;uni kummer/jali. €465,874 (Lm200,000). Negozjabbli. ?emplu 99441832 jew 77471530.
G{ALL-KIRI Tas-Sliema
POST /entrali, appartament ;did bi tliet kmamar tassodda lest minn kollox. Billift. €800 fix-xahar u Marsaskala bi tlieta tas-sodda €400 fix-xahar. ?emplu 99477271.
G{AT-TWELLIJA Il-G]ira
GROCER bi klijentela tajba. Kera baxxa. ?emplu 99467556.
AVVI}I G[al kull xog[ol
TA’ bini ;did, alterazzjonijiet fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil ta’ soqfa u xog[ol ta’ membrane u kull tip ta’ kisi u tibjid. ?emplu 79407292.
G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq ilfil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq ilparts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
G[al kull xog[ol ta’ stampar u sheets tat-tombla
B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and
PAWLU BONNICI
(Bonnici printing press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-
G{ALL-BEJG{
na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur, e//. u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprinting press.com
Mejda tal-pranzu
G[amara antika
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet talinjam, tapit kbir a[dar bilkannella, monitor talkompjuter, libsa talbridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[allkbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.
TINKLUDI twaletta bilmera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// talir[am u gwardarobba kbira. ?emplu 99870665.
PRIVAT Ingli], Taljan u Fran/i]
O-LEVEL-IntermediateAdv-Sec-Matsec, EFL Monitoring Board – Conversation. ?emplu lil Chris Dowling 99283974 jew 21335032.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 25 ta’ Settembru, 2012
26 Avvi]i PN
AVVI}I POLITI?I VICTOR SCERRI. Il-{bieb ta’ Victor Scerri se jorganizzaw Diskussjoni Politika, il-{add, 30 ta’ Settembru fl-10.30 a.m. flUffi//ju PN Santa Lu/ija. Kelliema Victor Scerri, Carm Mifsud Bonnici u l-Vi/i Prim Ministru u Vi/i Kap tal-PN Tonio Borg. Wara jkun hemm bibita. CAROLINE GALEA. Il{bieb ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Diskussjoni Politika, il:img[a, 5 ta’ Ottubru fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ {al Tarxien. Mistiedna spe/jali lMinistru Chris Said u l-President tal-E]ekuttiv tal-PN Marthese Portelli. Wara d-diskussjoni se jkun hemm bibita. {AL SAFI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew g[al informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.
{AL BALZAN. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, fil-pjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet talftu[ huma mill-5.30 p.m. ‘l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.
L-ISLA. Is-Segretarju talKumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor ittessera li hu mitlub imur flUffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. {AL QORMI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri talKumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).
SAN :ILJAN. Membri talKumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda. I}-}URRIEQ. Membri talKumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l[las ta’ tesseri ;odda. AVVI}I SO?JALI ROBERT ARRIGO. Il-{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Coffee Morning, illum it-Tlieta 25 ta’ Settembru f’Villa Arrigo,
Il-Moviment Nisa Partit Nazzjonalista se jorganizza Coffee Morning nhar l-Erbg[a 10 ta’ Ottubru f’Villa Arrigo. Prezz> €5.50. G[all-booking kellmu lill-helpers tas-soltu jew /emplu 99473932 jew 79603401. Mistieden spe/jali l-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi.
in-Naxxar. Prezz €3 u g[allbookings /emplu 23285000.
MARIO RIZZO NAUDI. Il-
{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Pasta Night, g[ada l-Erbg[a, 26 ta’ Settembru fit-8 p.m. fil-Ferretti Restaurant, ilQajjenza, Bir]ebbu;a. Prezz €12 g[all-kbar u €8 g[at-tfal bittrasport provdut. G[all-biljetti /emplu 98899888 jew 99425240.
GEORGE PULLICINO. Il{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw Kun/ert, il-{add, 30 ta’ Settembru fis-7.30 p.m. fisSala tas-Sale]jani, Tas-Sliema. Prezz €8 u g[al aktar dettalji /emplu 79062222 jew 21344589. CLYDE PULI. Il-{bieb ta’ Clyde Puli se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 2 ta’ Ottubru. Tluq tat-trasport fid-9 a.m. Prezz €4 u g[all-biljetti /emplu 99476633 jew 99445269. TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’
Toni Bezzina se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 2 ta’ Ottubru fil-Buskett Roadhouse, il-Buskett. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 99995742 jew 99490826.
SIMON BUSUTTIL. Il{bieb ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Coffee Morning, il{amis, 4 ta’ Ottubru fit-8.30 a.m. f’Villa Arrigo. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 79010504 jew 21228585. JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe Cassar se jorganizzaw Fenkata, is-Sibt, 6 ta’ Ottubru fit8 p.m. fil-Barri Restaurant, lIm;arr. Prezz €16.50 u g[allbookings /emplu 79459227 jew 99468624. ROBERT CUTAJAR. Il{bieb ta’ Robert Cutajar se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 9 ta’ Ottubru fid-9.15 a.m. filBingo Hall, Bu;ibba. Prezz €7. Biljetti jinkisbu mill-Uffi//ji PN tal-Mellie[a, San Pawl il-Ba[ar u n-Naxxar, b’SMS fuq 79262101 jew b’email lil robertcutajar72@gmail.com. TONIO FENECH. Il-{bieb ta’ Tonio Fenech se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 11 ta’ Ottubru fil-lukanda Qawra Palace, il-Qawra. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 27327302 jew 79927302.
L-APAN se torganizza Ikla tal-Indipendenza nhar il-:img[a 28 ta’ Settembru f’Ta’ Soldi Restaurant, l-Im;arr, mis-6 p.m. sal-10 p.m. Prezz> €18. G[all-booking /emplu 21521684, 99463677, 21420513 jew 79040544.
ROBERT ARRIGO. Il-{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw kun/ert mill-Pusè u l-band tieg[u, il-{amis, 11 ta’ Ottubru fit-Tejatru tas-Sale]jani, TasSliema. Prezz €6 u l-biljetti jinxtraw mill-uffi//ji jew /emplu 23285000. TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’ Toni Bezzina se jorganizzaw Get Together, is-Sibt, 13 ta’ Ottubru f’MonteKristo Estates, {al Farrug. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 99995742 jew 99490826.
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI {‘ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN.
IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642.
BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200. BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN.
BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.
{AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. flUffi//ju PN.
IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038. G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426.
{AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.
IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN.
IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.
IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567.
L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382. L-ISLA. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5.30 p.m. u s-7 p.m. fl-
Uffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21806226 jew 99602472. IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733. {AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456. L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979. L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852. L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603. IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507. IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. fl-Uffi//ju PN. IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com. PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222. RA{AL :DID. Kull nhar ta’ Tlieta u {amis bejn l-10 a.m. u l-11 a.m. u bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 79290954 jew 77290954. TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633. IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529. SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086. SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ :img[a bejn it-8.30 a.m. u 12.30 p.m. fl-Uffi//ju ‘Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 21441438 jew 21441682 jew tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt. IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN.
It-Tlieta, 25 ta’ Settembru, 2012
27 FUTBOL F’G{AWDEX TAZZA INDIPENDENZA FINALI
Nadur jirb[uha g[all-11-il darba Nadur Y...............................2 SK Victoria W. …..............0
Nadur Youngsters b’gowl uniku tal-captian tag[hom Anthony Portelli kmieni filpartita, reb[u din it-32 edizzjoni tat-Tazza Indipendenza u komplew biddominanza tag[hom f’din ilkompetizzjoni meta issa reb[uha g[all-11-il darba flistorja glorju]a tag[hom. B’hekk din it-Tazza rritornat g[andhom wara nuqqas ta’ erba’ sta;uni. Is-su//ess kien mist[oqq fejn avolja kienu kienu ming[ajr l-attakkant barrani Claudio Antunes, xorta rnexxielhom jo[olqu iktar periklu g[al-lasti opposti. SK Victoria Wanderers kienu ming[ajr Sam Frank Bajada u kellhom diversi pussess ta’ ballun i]da mbag[ad m’g[arfux jissuperaw lid-difi]a ferm soda talavversarji. Kienu SK Victoria li [ar;u iktar aggressivi u bdew jippruvaw b’tentattivi mill;nub li i]da ftit [olqu periklu g[al Grima. Imbag[ad fil-11-il minuta kienu l-Youngsters li fet[u l-iskor meta kisbu l-gowl li kellu jidde/iedi dan ilkonfront. Joseph Portelli dendel kross li ma kienx mi]mun millgoalkeeper Franklin Vella u
Nadur Youngsters FC rebbie[a tat-Tazza Indipendenza
approfitta ANTHONY PORTELLI li qabbe] il-ballun wara l-linja fatali. }ew; minuti mill-intervall SK Victoria kellhom freekick ta’ Segrio Paz li g[adda g[oli. Minuta wara kien id-difensur Bra]iljan Sandro Muller li anti/ipa fil-[in g[al korner lil Edinson Sanchez Estrada li kien da[al tajjeb fil-kaxxa. Fit-tieni taqsima l-Wanderers [ar;u jfittxu d-draw fejn flewwel minuta Kenneth Mercieca xe[et barra mill-vi/in
wara korner ta’ Estrada u fil[ames minuta xutt fuq il-;irja ta’ Paz g[adda g[oli. Nadur kienu insidju]i fl-20 minuta meta Milos Stojanovic ]marka lil Joseph Portelli li i]da sab lill-goalkeeper Vella jo[ro; fuqu u jikklerjalu. Fl-34 minuta Nadur re;g[u [arbu meta minn pass ta’ Simoncic, Anthony Portelli evita n-nasba tal-offside, i]da Vella re;a’ kien attent u [are; jikklerja barra l-kaxxa. Imbag[ad fit-tieni minuta tal-
[in mog[ti ]ejjed, huma re;g[u kienu perikolu]i meta minn pass tas-sostitut Joseph Grima, Joseph Portelli kellu lkonklu]joni mblukkata middifi]a. Fi tmiem il-finali l-Ministri Giovanna Debono u Chris Said assistiti minn Alvin Grech u Joe Bajada, President u Segretarju :enerali rispettivament tal-GFA, ippre]entaw it-Tazza lil Anthony Portelli u Charles Hili, captain u vi/i captain, kif
ukoll midalji lill-plejers kollha ta’ Nadur Youngsters. Nadur Y: M. Grima, B. Meilak, F. Camilleri, S. Attard, S. Muller, A. Simoncic, C. Hili, P. Camilleri, M. Stojanovic, A. Portelli (J. Grima), J. Portelli. SK Victoria W: F. Vella, J.P. Grima, D.U. Monday, F. Magrin (L. Dimech), E. Bugeja, E. Nwankwo, C. Sciortino (S. Gatt), K. Mercieca (O. Farrugia), A. Adesina, S. Paz, E. Sanchez Estrada. Referee: Fyodor Zammit
KO II DIV
G[ajnsielem jirb[u l-ewwel unur sta;jonali G[ajnsielem.........................2 St Laurence S. …................0
G[ajnsielem meritatament reb[u l-ewwel unur sta;jonali li joffri l-futbol G[awdxi meta b’]ew; gowls wara l-intervall issuperaw lil St Laurence Spurs. Fil-fatt il-Blacks kienu a[jar mill-avversarji l-iktar fittieni taqsima fejn [olqu u [adu /-/ansijiet ta’ skor li [olqu. Min-na[a ta’ St Laurence dawn naqsu li jwettqu reazzjoni adegwata biex kienu l-Blacks li appena rritornaw fit-tieni divi]joni wrew li minkejja li g[andhom tim mimli ]g[a]ag[ g[andhom biex ikunu fost ilprotagonisti f’din ilkategorija. Anke l-fattur li kow/ Taljan Renato Iacobbe li hu assistit minn Loreto Scicluna, da[[al din ilmentalità aggressiva fit-tim, g[en mhux ftit g[al dan issu//ess li wassal lill-Blacks jirb[u dan l-unur g[all-ewwel darba fl-istorja glorju]a tag[hom. Kienu St Laurence li [olqu l-ewwel periklu meta wara sitt
minuti kellhom freekick ta’ Laurence Grima salvat minn Richard Sammut meg[jun mill-mimduda. Fit-32 minuta l-Blacks kienu insidju]i b’korner ta’ Joe Attard u xutt qawwi /entrali ta’ Kenny Hili li kien salvat f’]ew; attentati minn Micallef. Fit-tieni taqsima G[ajnsielem [ar;u a[jar biex fis-seba’ minuta freekick mittul ta’ Larry Buttigieg kien salvat minn Micallef. Fl-14-il minuta fet[u l-iskor meta Robert Grima baqa’ jippersisti u mill-kross tieg[u KENNY HILI wara li kkontrolla g[eleb lil Micallef. Inkora;;uti millvanta;;, il-Blacks [adu biss [ames minuti biex irduppjaw b’xutt fil-baxx ta’ JOSEPH ATTARD wara azzjoni personali. Sekondi wara kien Daniel Micallef li evita periklu serju meta kklerja f’korner il-[arba tas-sostitut Charlon Tabone. Spurs wie;bu fit-33 minuta bi freekick ta’ Mario Cutajar li g[adda ftit g[oli u minuta wara xutt minn tarf il-kaxxa
G[ajnsielem rebbie[a tal-kompetizzjoni KO tat-Tieni Divi]joni
ta’ Jonathan Micallef kien ]baljat fil-mira. }ew; minuti mit-tmiem St Laurence spi//aw il-log[ba fuq nota [a]ina meta tke//ielhom Laurence Grima wara li kien muri t-tieni karta safra. Wara l-finali Alvin Grech u Joe Bajada, President u Segretarju :enerali
rispettivament tal-GFA, ippre]entaw it-Tazza lillcaptain Joseph Attard u lmidalji lill-plejers kollha ta’ G[ajnsielem. G[ajnsielem: R. Sammut, B. Xuereb (J. Grech), C. Grima, L. Buttigieg, J. Azzopardi, R. Grima, S. Azzopardi, D. Hili, K. Hili, J.
Attard (A. Xuereb), J. Buttigieg (C. Tabone). St Laurence S: S. Micallef, V.J. Saliba, J. Micallef, S. Sultana (W. Portelli), M. Cutajar, L. Buttigieg (A. Cini), J. Debrincat (J. Theuma), D. Borg, D. Micallef, F. Cini, L. Grima. Referee: Philip Farrugia
IN-NAZZJON It-Tlieta, 25 ta’ Settembru, 2012
28 Sport BOV II DIVI}JONI
Pembroke jsalvaw punt b’gowls fl-a[[ar Pembroke A.........................2 St. Georges..........................2
Pembroke Athleta [adu punt prezzju] meta fi tmiem drammatiku salvaw log[ba li dehret mitlufa b’]ew; gowls lejn l-a[[ar minuti u baqg[u mhux meg[luba filKampjonat kontra ]ew; timijiet li fl-ista;un li g[adda lag[bu fl-Ewwel Divi]joni. St. Georges b’hekk irmew ]ew; punti importanti kontra /-Champions tat-Tielet Divi]joni wara li g[amlu partita tajba kif ukoll kienu g[al [in twil fil-vanta;;. Fis-16-il minuta Pembroke marru vi/in meta Marmara salva xutt mill-vi/in ta’ Emeka. Fit-32 minuta freekick b’sa[[tu ta’ Ryan Previ ;ie salvat minn Calleja Cremona. Pembroke kienu g[oddhom fet[u l-iskor fit32 minuta meta wara li Emeka g[adda l-ballun wara Marmara, id-difi]a ta’ St. Georges ikklerjat f’korner. Pembroke komplew iwettqu l-pressjoni u erba’ minuti wara xutt ta’ Coleiro ;ie mblukkat. Fil-41 minuta
Pembroke g[al darba o[ra kienu vi/in meta f’kontrattakk tajjeb, Lydon Cilia [arab bil-ballun i]da ssikkat minn xi difensuri xxuttja ftit barra. I]da fl-a[jar mument ta’ Pembroke, fl-44 minuta St. George’s fet[u l-iskor meta OSI AGBOEBINNA g[eleb lil Calleja Cremona b’xutt fil-baxx. St. Georges kabbru l-iskor fis-56 minuta permezz ta’ GARY TANTI. Fit-62 minuta Calleja Cremona dawwar f’korner xutt ta’ Agboebinna. Pembroke kellhom /ans li jid[lu fil-partita fit-78 minuta meta xutt ta’ Lydon Cilia ;ie mdawwar f’korner minn Marmara. Pembroke naqqsu l-iskor fit83 minuta meta Jonathan Mifsud g[eleb lil Marmara b’daqqa ta’ ras wara korner ta’ Cilia. Marmara g[al darba o[ra kien protagonista fil-85 minuta meta re;a’ dawwar f’korner xutt ta’ Lydon Cilia. Pembroke irnexxielhom isalvaw l-iskor fil-[in mi]jud meta minn korner ie[or JOHN ROLAND
Kif Jinsabu St. George’s Si;;iewi }ebbu; R. Pembroke A. }urrieq Mellie[a Sta Venera Msida SJ Fgura U. San :wann M;arr U. G[arg[ur St. Patrick Kirkop Utd
L R D T F K Pt 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
1 1 1 1 1 1 1 1 1
1 1 1 1 1 1
0 0 0 0 2 0 1 0 1 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
7 5 6 4 3 2 1 4 1 3 1 3 0 2 1 2 1 2 2 1 2 1
3 4 1 4 4 4 3 4 1 4 1 4 4 3 4 3 5 3 2 2 3 1 4 1 4 0 6 0
EMEKA g[ola fuq kul[add u b’daqqa ta’ ras tajba g[eleb lil Marmara fost il-fer[ tal-plejers u l-partitarji ta’ Pembroke. Pembroke: M. Calleja Cremona, A. Attard, L. Cilia, J.C. Borg, M. Ellul (A. Galea), C. Leonardi (M. Borg), J. Mifsud, K. Coleiro (D. Cremona), J. Emeka, R. Caruana, G. Spiteri St. George’s: R. Marmara, E. Sevasta, R. Previ, G. Vella, G. Tanti, J. Farrugia, E. Amaira (J. Grech), M. Brincat, S. Agius, W. Scibberas, O. Agboebinna Referee: Sandro Spiteri
L-ewwel reb[a g[al Msida SJ Msida SJ..............................2 Kirkop Utd..........................1
Msida St. Joseph kisbu lewwel reb[a tal-ista;un meta g[elbu lil Kirkop United 2-1 f’partita li lejn l-a[[ar ]iedet fit-tensjoni. Msida kien jist[oqqilhom it-tliet punti u kienu l-a[jar tim tul il-partita, i]da l-gowl ta’ Kirkop ]amm il-partita in/erta sal-a[[ar. Msida fet[u tajjeb mill-bidu u marru fil-vanta;; wara tliet minuti meta FERNANDO DE ANDRADE g[eleb lil Caruana wara azzjoni personali. Kirkop marru vi/in meta tliet minuti wara xutt ta’ Elota g[adda ftit barra. Fis-17-il minuta Kirkop g[al darba o[ra kienu vi/in meta wara azzjoni tajba, konklu]joni ta’ Darren Grech g[addiet ftit barra. Msida rduppjaw fid-29 minuta meta g[al darba o[ra
kien FERNANDO DE ANDRADE li g[eleb lil Caruana wara azzjoni ta’ korner. Kirkop naqqsu lmar;ni tal-iskor fil-31 minuta meta Carlos Camenzuli twaqqa’ fil-kaxxa, bir-referee jordna penalty, li minnu CARLOS CAMENZULI ra lpenalty salvat minn Agius ming[ajr ma j]omm, bl-istess plejer jiskorja mir-rebound. Fil-50 minuta Carmelo Caruana wettaq save spettakolari meta dawwar f’korner xutt-kross. Msida g[al darba o[ra vi/in meta de Andrade [abbat ma’ Magro, i]da Caruana kien pront jimblokka. Fit-68 minuta Msida marru vi/in meta Lee Baldacchino g[al ftit ma skorjax it-tielet gowl i]da x-xutt tieg[u g[adda ftit barra. G[alkemm Kirkop wettqu xi
sostituzzjonijiet fejn fosthom g[at-tieni darba ;ie mibdul Chris Farrugia b[all-partita lo[ra, marru ag[ar meta fid-89 minuta spi//aw jilag[bu b’disa’ plejers wara li tke//ew Antoine Barbara u Clint Farrugia u kienu inutli l-isforzi tal-a[[ar biex jevitaw it-tieni telfa. Msida: J. Agius, L.Cassar, O. Zammit, M. Borda, W. Buttigieg, D. Attard, T. Templeman, S. Magro, F. De Andrade (R. Xuereb), L. Baldacchino (R. Tanti), R. Attard (M. Grioli) Kirkop: C. Caruana, C. Camilleri, Cl. Farrugia, A. Formosa (A. Barbara), R. Galea, D. Baldacchino, Ch. Farrugia (M. Aquilina), D. Grech (J. Borg), C. Camenzuli, M. Elota, B. Bugeja Referee: Jude Amin Utulu
Si;;iewi u Mellie[a spi//aw fi draw 1-1 f’partita bilan/jata biex it-tnejn baqg[u jokkupaw l-ewwel post flimkien ma’ grupp ta’ sitt timijiet b’erba’ punti kull wie[ed
BOV III DIVI}JONI
De/i]a fl-ewwel kwarta
St Lucia.............................0 Marsa….............................5
}ew; gowls favur Marsa skorjati f’ewwel kwarta kontra St Lucia kienu determinanti g[all-andament tallog[ba. Marsa [olqu pressjoni fuq l-avversarji u ddominaw kull aspett ma;;ur tal-partita – pussess, tqassim u tentattivi ta’ skor. Marsa fet[u l-iskor wara tliet minuti meta kross ta’ Alex Ribie sab lil MALCOLM TIRCHETT li kkonkluda bir-ras mill-vi/in. Fil-15-il minuta tentattiv ie[or ta’ Malcolm Tirchett u salva l-goalkeeper Ryan Cilia. I]da minuta wara KAVIN SCERRI ma falliex meta spara xutt angolat minn distanza notevoli. ALLAND VELLA g[amilhom tlieta g[al Marsa fil-51 minuta meta g[eleb lil Cilia b’daqqa ta’
ras u disa’ minuti wara gowl ie[or g[al Marsa meta ALEX RIBIE skorja b’xutt /entrali mit-tarf talkaxxa l-kbira. It-tama g[al St Lucia ntemmet fis-76 minuta meta s-sostitut KERSTIN BRINCAT g[al Marsa dar mal-goalkeeper Cilia u skorja f’lasti vojta. Sta Lucia: R. Cilia, A. Genovese, M. Agius, J. Vella, J. Galea, B. Chetcuti, C. Bugeja, J. Bugeja, W. Zerafa, K. Curmi (N. Parnis), J. Cutajar (J. Micallef). Marsa: K. Brincat, D. Agius, L. Cumbo, K. Scerri, C. Cremona, S. Cutajar, A. Libie, J.P. Zammit (R. Zammit), A. Vella (S. Buhagiar), C. Caruana, M. Tirchett (K. Brincat). Referee: Anthony Buhagiar
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 25 ta’ Settembru, 2012
Sport 29 BOV III DIVI}JONI
Senglea jiksbu l-ewwel reb[a u g[adhom ma qalg[ux gowl Sirens....................................0 Senglea A..............................4
Senglea Athletic kisbu lewwel reb[a tal-ista;un meta f’partita li ddominaw g[elbu lil Sirens 4-0. It-tim ta’ Dennis Fenech kien l-a[jar tim u ma ta ebda /ans lil Sirens jid[lu fil-partita. B’dan ir-ri]ultat Senglea g[adhom mhux meg[luba u g[adhom ma sofrewx gowl. Senglea marru vi/in fil-15il minuta meta Philip Camilleri ta pass tajjeb wara d-difi]a lejn Timmy Thomas i]da x-xutt tieg[u [abat malwieqfa bil-ballun jispi//a barra. Sirens wie;bu fit-22 minuta b’xutt fil-baxx ta’ George Falzon li spi//a barra. Fit-32 minuta Senglea fet[u l-iskor meta TIMMY THOMAS da[al tajjeb g[al rebound wara li Spiteri ma ]ammx xutt ta’ Camilleri. Fit-38 minuta Senglea rduppjaw meta VINCE CAMILLERI g[eleb lil Spiteri b’xutt minn barra lkaxxa. Fil-41 minuta azzjoni o[ra ta’ Senglea b’Camilleri jix[et lejn Galea li pprova xutt mill-ewwel i]da lkonklu]joni tieg[u g[addiet g[oli. Sirens wettqu ]ew; bidliet fil-bidu tat-tieni taqsima u [ar;u a[jar meta fit-48 minuta xutt b’sa[[tu minn barra l-kaxxa ta’ Colin Vella ;ie salvat tajjeb minn Mercieca. Fil-71 minuta konklu]joni ta’ Lee Joe Schembri ;iet salvata minn Mercieca. Senglea kellhom
Kif Jinsabu
Marsa Attard Marsaskala G[axaq Senglea A. Xg[ajra T. Swieqi U. Mtarfa Mdina K. Luqa SA Qrendi Kalkara Sirens Sta Lucia Ta’ Xbiex
L R D T F K Pt
2 2 0 0 7 0 6 2 2 0 0 5 1 6 2 1 1 0 6 0 4 2 1 1 0 6 2 4 2 1 1 0 4 0 4 2 1 1 0 4 1 4 2 1 0 1 2 1 3 1 1 0 0 1 0 3 1 1 0 0 1 0 3 2 0 1 1 2 3 0 2 0 1 1 2 5 1 2 0 0 2 0 4 0 2 0 0 2 0 6 0 2 0 0 2 0 7 0 2 0 0 2 0 10 0
/ans li jag[lqu l-partita fil-75 minuta i]da Spiteri mblokka xutt ta’ Brincat. Senglea ssi;illaw ir-reb[a fil-85 minuta meta RODNEY GALEA g[eleb lil Spiteri b’konklu]joni mill-vi/in. Fit92 minuta Senglea skorjaw ir-raba’ gowl meta minn korner ta’ Philip Camilleri, KEVIN GALEA g[eleb lil Spiteri bir-ras. Sirens: G. Spiteri, R. Bonnett, A. Debattista (R. Theuma), G. Falzon, K. Galea, J. Grech, R. Xuereb, A. Lanzon, A. Andoni, C. Vella (D. Sant), G. Grant (L.J. Schembri) Senglea: J. Mercieca, E. Azzopardi (J, Spiteri), S. Aquilina, R. Galea, B. Zerafa, R. Perkins, V. Camilleri, P. Camilleri, G. Brincat (D. Grech), T. Thomas, T. Thomas (K. Galea) Referee: Darell Agius
Draw fl-a[[ar Xg[ajra T. …..............................................................................1 Luqa SA …................................................................................1
Partita di]appuntanti bejn Xg[ajra Tornadoes u t-tim relegat ta’ Luqa St Andrews fejn i]-]ew; timijiet fl-ebda [in ma offrew log[ob tajjeb, g[alkemm kienu Xg[ajra li lag[bu l-a[jar tul id-disg[in minuta. Fl-ewwel taqsima g[alkemm l-azzjonijiet kienu rari, ilgoalkeepers ta]-]ew; timijiet salvaw dak kollu li mar fiddirezzjoni tag[hom. Freekick /entrali ta’ Jason Good fis-47 minuta g[al Luqa g[adda g[oli fuq il-mimduda u fis-56 minuta korner g[al Luqa ;ie kklerjat mill-goalkeeper Roderick Camilleri bilponn. Fit-68 minuta Darren Galea tad-Tornadoes ra l-ballun jg[addi ftit /entimetri barra. Xg[ajra ng[ataw penalty meta s-sostitut ta’ Luqa Gordon Mizzi kkommetta foul fuq plejer ta’ Xg[ajra. DARREN GALEA ma falliex mill-11-il metru u feta[ l-iskor. Imma Luqa kisbu d-draw ]ew; minuti mit-tmiem meta fuq kross, NEIL CHIRCOP ]markat fil-kaxxa ]-]g[ira g[eleb lil Camilleri b’xutt /entrali. Xg[ajra T.: R. Camilleri, G. Saliba, C. Xuereb, M. Leonardi, A. Vella, A. Manaf, D. Axisa, C. Magro, A. Caruana (C. Micallef), D. Galea, D. Wingfield Luqa SA: P. Psaila, A. Abdilla, M. Psaila, E. Caruana ( N . Chircop) , R . Sultana , J . Good , T . Cauchi ( G . Mizzi) , C . Marney, G. Azzopardi, A. Psaila (B. Cauchi), L. Vella Referee: Glenn Tonna
George Saliba jqabbe] fuq il-goalkeeper ta’ Kalkara u jpo;;i lil Attard g[all-ewwel darba fil-vanta;; (ritratt> Trevor Sollars)
Attard jirkupraw tajjeb Attard…...............................3 Kalkara................................1 Attard dawru telfa f’reb[a meta g[elbu lil Kalkara 3-1 wara li kienu gowl minn ta[t kmieni fil-partita. Wara bidu bilan/jat kienu Kalkara li fet[u tajjeb u fil21 minuta fet[u l-iskor minn ABDULJANED MUSHA li g[eleb lil Attard. Ir-reazzjoni ta’ Attard waslet fis-36 minuta u meta kisbu l-gowl tad-draw permezz ta’ Jurgen Gauci.
G[at-tieni taqsima landament baqa’ l-istess sakemm GEORGE SALIBA fl-54 minuta qabbe] fuq ilgoalkeeper Ellul li kien [iere; fuqu u po;;a g[allewwel darba lil Attard filvanta;;. Kalkara ppruvaw iwettwu reazzjoni biex jie[du mqar punt imma kienu mill-;did Attard li fis-70 minuta skorjaw it-tielet gowl u a//ertaw mir-reb[a permezz ta’ NIGEL SPITERI.
Attard: L. Attard, O. Tabone, D. Agius, J.C. Cachia, J. Gauci (E. Azzopardi), C. Ciantar, R. Micallef, R. Filipov, J.P. Lapira (N. Spiteri), G. Saliba (J. Iwueke), C. Caruana. Kalkara: K. Ellul, J. Camilleri (T. Cassar), C. Cassar (C. Tabone), A. Musha, P. Muscat, J. Zahra, T. Butterworth, A. Galea (C. Zammit), D. Gauci, M. Cassar, C. Grima. Referee: Ismael Barbara
Dominju minn Marsaskala Marsaskala..........................6 Ta’ Xbiex.............................0
Marsaskala reb[u l-ewwel partita tal-ista;un meta f’partita li ddominaw g[elbu lil Ta’ Xbiex 6-0 biex baqg[u mhux meg[luba. Min-na[a lo[ra Ta’ Xbiex sofrew it-tieni telfa konsekuttiva fejn jidher li qeg[din isibuha diffi/li wara li re;g[u da[lu fil-Kampjonat. Marsaskala kellhom l-ewwel konklu]joni fit-12-il minuta meta freekick ta’ Clive Lanzon ;ie mdawwar f’korner minn Edwards biex mill-istess korner Marsaskala fet[u l-iskor meta MARCO MILUTINOVIC g[ola fuq kul[add u bir-ras g[eleb lil Edwards. Fis-16-il minuta Marsaskala rduppjaw meta Milutinovic ta ballun minn wara lejn MATTHEW GAUCI li b’xutt sabi[ qabbe] fuq
Edwards. }ew; minuti wara Marsaskala g[amluhom tlieta meta kien BJORN DALLI li g[eleb lil Edwards b’xutt filbaxx. Ta’ Xbiex kellhom lewwel konklu]joni denja meta Adrian Dominicus ir/ieva ballun tajjeb, i]da d-daqqa ta’ ras tieg[u ;iet salvata minn Attard. Marsaskala marru vi/in ir-raba’ gowl fil-41 minuta meta azzjoni ma[duma tajba spi//at b’xutt ta’ Gauci li g[adda ftit barra. Marsaskala g[amluhom erbg[a fl-54 minuta meta ANDY PORTELLI kkonkluda azzjoni personali u b’xutt djagonali g[eleb lil Edwards. Ta’ Xbiex kellhom /ans li jnaqqsu l-mar;ni fil-61 minuta meta Dominicus [arab tajjeb fuq il-lemin bix-xutt ji;i salvat minn Attard i]da Bianco mirrebound spara g[oli.
Marsaskala komplew i]idu liskor fit-68 minuta meta MATTHEW GAUCI skorja mir-rebound wara li Edwards laqa’ ming[ajr ma ]amm xutt ta’ Abela. Fid-90 minuta MATTHEW GAUCI g[aqqad it-tripletta personali meta kkonkluda mill-vi/in. Marsaskala: R. Attard (A. Zarb), M. Bajada, M. Milutinovic, S. Camilleri, C. Lanzon, E. Gauci, J. Galdes (C. Bordieri), V. Camilleri, A. Portelli, M. Gauci, B. Dalli (N. Abela) Ta’ Xbiex: G. Edwards, K. Paris, J. Azzopardi, F. Grech (J. Cremona), C. Curmi, A. Xuereb, D. Bianco, R. D’Amato, J. Azzopardi, A. Taylor (D. Stergar), A. Dominicus (C. Wismayer) Referee: Sebastiano Gambuzza
IN-NAZZJON It-Tlieta 25 ta’ Settembru, 2012
30 Sport
Sitta minn Mifsud f’reb[a kbira Beltija minn Simon Farrugia
Valletta kisbu l-akbar reb[a s’issa dan l-ista;un u wa[da mill-akbar f’dawn l-a[[ar snin wara li huma g[elbu lil {amrun Spartans bl-iskor kbir ta’ 8-2. Kif jindika r-ri]ultat id-dominju min-na[a tal-Beltin kien wie[ed evidenti b’mod partikulari fl-ewwel taqsima fejn huma skurjaw xejn anqas minn sitt darbiet. L-eroj ta’ Valletta kien Michael Mifsud li skorja sitta mit-tmien gowls tag[hom fejn sal-ewwel sittax il-minuta kien di;à skorja erbg[a u Valletta [amsa. G[al {amrun din kienet disfatta o[ra wara li l-;img[a li g[addiet huma sfaw meg[luba bl-iskor ta’ 4-1 minn Mosta. Dawn il-gowls minn Valletta taw avvi] lil Hibernians li b[alhom jinsabu fl-ewwel post bi [mistax-il punt minn [ames log[biet, fejn issa dawn jiltaqg[u kontra xulxin il-{add li ;ej. Minbarra t-tmien gowls kien hemm diversi saves mill-goalkeeper ta’ {amrun Curmi kif ukoll il-lasta /a[det lil Valletta g[al darba tnejn. G[al {amrun irritornaw Roderick Fenech u Vergilov. Valletta fet[u l-iskor wara 4 minuti meta kien Briffa li sab lil MICHAEL MIFSUD u dan tal-a[[ar b’xutt djagonali g[eleb lil Curmi. Tliet minuti wara l-Beltin irduppjaw meta kien Falzon li kien qed jirritorna mal-ewwel [dax li bi cross
2
BOV PREMIER
{AMRUN S. (1)
8
VALLETTA (6)
M. Bartolo, R. Briffa, D. A. Curmi, A. Borg , D. Falzon, J. Caruana, S. Borg, Camilleri , M. Grima, T. W. Barbosa, R. Fenech , J. Vella , G. Calabretta, A. Gabriel, L. Almeida, D. Dos Ivanov, R. Fenech, L. Santos, M. Mifsud Vitanov, A. Vergilov, N. Sost: K. Magro flok R. Bozhov Briffa 55 min., E. Agius Sost: D. Zerafa flok T. flok R. Fenech 58 min., Y. Vella 28 min., R. Brightwell flok D. Camilleri Cini flok M. Bartolo 74 min. 43 min. L. Grech flok A. Borg 65 min. Imwissija: Curmi ({) Skurjaw: Mifsud 4 min., 13 min. pen, 14 min., 16 min. , 52 min. , 74 min. , R. Fenech 7 min., D. Dos Santos 25 min. (V) D. Zerafa 32 min. , M. Grima 87 min. ({) Referee: M. Spiteri In-Nazzjon Player tal-Log[ba – Michael Mifsud (Valletta) pre/i] sab lil RYAN FENECH li minn ta[t il-lasta ma falliex. Fit-12 il-minuta Valletta ng[ataw penalty wara li lgoalkeeper Curmi waqqa’ lil Almeida fil-kaxxa. MICHAEL MIFSUD ikkonverta mill-[dax il-metru. {amrun issa deher tim demoralizzat fejn ftit setg[u jag[mlu kontra l-furja Beltija. Fil-fatt ma kienet ebda sorpri]a meta fl-14 il-minuta re;a’ kien MICHAEL MIFSUD li tefa’ ;ewwa cross ta’ Falzon. Il-mistoqsija issa kienet mhux min se jirba[ imma
b’kemm, hekk kif Valletta skurjaw il-[ames gowl tag[hom g[al darb’o[ra minn MICHAEL MIFSUD fuq pass ta’ Briffa. Il-goalkeeper ta’ {amrun Curmi kien protagonist g[al darbejn biex /a[[ad lil Almeida u Deni Dos Santos. Madanakollu fil-25 minuta ma seta’ jag[mel xejn meta wara li Barbosa laqat il-mimduda lballun wasal f’tarf il-kaxxa b’DENI DOS SANTOS ivenven xutt g[ar-rokna tax-xibka. Man-nofs sieg[a log[ob kien Curmi li mblokka fuq Dos Santos. Bl-Ispartans
Michael Mifsud jiskorja wie[ed mill-goals tieg[u kontra {amrun Spartans (ritratti. Martin Agius)
jie[du ftit tan-nifs hekk kif fit32 minuta kien DANIEL ZERAFA li wara li g[adda minn fuq Caruana g[eleb lil Bartolo li sa dak il-[in kien g[adu spettatur. Fis-36 minuta Mifsud falla minn ta[t il-lasta fuq cross ta’ Dos Santos filwaqt li qabel g[alqet it-taqsima Barbosa u Valletta laqtu l-lasta g[at-tieni darba. Valletta komplew g[addejjin fit-tieni taqsima minkejja li naqsu xi ftit ir-ritmu. Fit-52 minuta wara ]ball ta’ Borg kien MICHAEL MIFSUD li [a l-pussess biex g[eleb lil Curmi b’xutt b’sa[[tu. Valletta komplew jiddominaw u fl-74 minuta kien Denni Dos Santos li qassam lejn Gabriel fuq ix-xellug fejn kien
Kif Jinsabu Valletta Hibernians Birkirkara Mosta Floriana Tarxien R Sliema W Qormi {amrun S Rabat A Balzan Melita
L R D T F K Pt 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
5 5 4 3 2 2 2 2 0 0 0 0
0 0 20 4 15 0 0 16 7 15 0 1 12 4 12 0 2 13 9 9 2 1 8 6 8 1 2 7 6 7 1 2 8 8 7 0 3 7 12 6 3 2 7 16 3 1 4 3 12 1 1 4 7 12 1 1 4 5 17 1
imblukkat minn Curmi bil-ballun i]da jasal g[and MICHAEL MIFSUD li skorja s-sitt gowl tieg[u u tmien gowl Belti. Il-gowl ta’ MASSIMO GRIMA tliet minuti mit-tmiem ma’ bidel xejn [lief ir-ri]ultat li i]da baqa’ wie[ed di]astru] g[all-Ispartans.
Reb[a o[ra g[ar-Rainbows f’log[ba medjokri
Wara li g[elbu lil Balzan fla[[ar [ar;a tag[hom Tarxien kisbu t-tieni reb[a konsekuttiva meta kif kien mistenni g[elbu lil Melita b’gowl f’kull taqsima. Din ir-reb[a b’hekk po;;iet lir-Rainbows b’seba’ punti daqs Sliema Wanderers. Mill-banda l-o[ra it-tim promoss ta’ Melita baqa’ jokkupa l-a[[ar post tal-klassifika b’punt wie[ed biss flimkien ma’ Balzan u Rabat Ajax. Il-kow/ ta’ Tarxien Clive Mizzi ma kellux problemi ta’ formazzjoni filwaqt li Julian Galea u Jovan Vukanic kienu neqsin g[all-Amateurs. Lazzjonijiet kienu rari b’mod partikulari fl-ewwel mumenti fejn l-unika azzjoni waslet fis-16-il minuta minn Daniel Mariano Bueno i]da x-xutt tieg[u g[adda g[oli. Kien fil-31 minuta li Tarxien fet[u l-iskor meta minn corner ta’ David Fenech EVALDO SILVA DOS SANTOS bir-ras g[eleb lil Sapiano. Ir-risposta ta’ Melita kienet wa[da fjakka minkejja li kellhom tentattivi ta’ Josè Luis Armaro Negrin li fallew il-mira g[al ftit. Fit-tieni taqsima rRainbows [ar;u determinati li j]idu l-iskor biex iserr[u rashom mir-ri]ultat. I]da
2
BOV PREMIER
TARXIEN R. (1)
0
MELITA
M. Sapiano, R. Alinho, I. D. Cassar, C. Mamo, E. Tufegdzic, G. Gribbon, M. Silva dos Santos, J. Grioli, Borg, L. Sammut, M. R. Bajada, D. Meira Santos, Ramon Sierra Camacho, A. A. Reinaldo de Souza Caruana Scicluna, L. Esposito, M. Tanti, D.M. Micallef, K. Micallef, J. Bueno, D. Fenech, Luis Armaro Negrin O.Anonam Sost: M. Batel flok R. Sost: K. Pulo flok M. Tanti Alinho 46 min, K. Vella 61 min., A. Agius flok D. Petroni flok A. Caruana Fenech 84 min., S. Bonnici Scicluna 46 min., M. Martin flok D. Meira Santos 86 flok L. Sammut 75 min. min. Imwissija: Esposito (T), Sierra Camacho (M) Tke//a: Sierra Camacho (M) Skurjaw: Silva dos Santos 31 min., Reinaldo de Souza Esposito 61 min. (T) Referee: Marco Borg In-Nazzjon Player tal-Log[ba – Esposito (Tarxien R.) Shaun Bajada ta’ Tarxien fl-azzjoni kontra Melita
kienu Melita li resqu vi/in fid-59 minuta meta xutt qawwi ta’ Sierra Camacho spi//a barra. Fid-59 minuta kien l-istess player li bir-ras fuq cross ta’ Sammut impenja lill-goalkeeper Cassar. Però massieg[a log[ob Tarxien irduppjaw meta minn pass ta’ Danilo Meira Santos kien ANDRÈ REINALDO de SOUZA ESPOSITO li sam-
mar g[al ;ewwa. {ames minuti wara, Melita [adu daqqa ta’ [arta o[ra meta tke//a Manuel Ramon Sierra Camacho g[at-tieni karta safra wara foul ta’ simulazzjoni. Tarxien amministraw illog[ob u fl-a[[ar minuti kien Andrezinho li resaq vi/in ittielet gowl i]da l-goalkeeper ta’ Melita Sapiano salva b’saqajh.
SPANJA
Real Madrid jit[abtu Real Madrid kellhom jit[abtu biex g[elbu lil Rayo Vallecano 2-0 f’La Liga. Karim Benzema fit-13-il minuta u Cristiano Ronaldo minn penalty skorjaw g[al Real waqt li Xabi Alonso tajjar fuq il-linja goal /ert meta l-iskor kien 1-1. Il-partita ntlag[bet ilbiera[ wara li ;iet posposta l-{add min[abba allegat sabuta;; fuq is-sistema tad-dawl artifi/jali filVallecas Stadium.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 25 ta’ Settembru, 2012
Sport 31 SPARAR
Chetcuti u Xuereb ifallu l-finali
Ir-referee Esther Farrugia Azzopardi
}ew; impenji o[ra g[al Azzopardi Farrugia Wara l-wirja impekkabbli li kellha fir-reb[a importanti tal-Ingilterra 3-0 kontra lKroazja nhar l-Erbg[a, f’log[ba li permezz tag[ha lIngli]i kkwalifikaw g[all-fa]i finali tal-Kampjonat Ewropew tan-Nisa, ir-referee Maltija Esther Azzopardi Farrugia din il-;img[a se tkun impenjata wkoll filGre/ja u l-Olanda. Illum Azzopardi Farrugia se tkun qed tikkontrolla l-log[ba ta’ [biberija U#19 tan-nisa bejn il-Gre/ja u ?ipru li se tintlag[ab f’Ateni. Vassiliki Gousaris u Kaliopi Tzika se jkunu l-assistenti referees. Din l-istedina hi ri]ultat talftehim mil[uq midDipartiment tar-referees
f’Malta u l-FA Griega biex ikun hemm skambju ta’ referees nisa g[all-partiti ta’ [biberija internazzjonali. Il-{amis 27 imbag[ad, Azzopardi Farrugia se tikkontrolla l-partita millUEFA Champions League tan-nisa fl-ewwel leg mirround tal-a[[ar 32 bejn lOlandi]i ta’ Den Haag u rRussi ta’ Rossiyanka li se tintlag[ab fil-Kyocera Stadion ta’ Den Haag. Jassistu lir-referee Maltija f’dan l-impenn se jkun hemm l-assistant referees tal-FIFA William Debattista u Christopher Francalanza, waqt li l-Olandi]a Shona Shukrula (Nederlands) se tkun ir-raba’ uffi/jal.
I]-]ew; tiraturi Maltin tadDouble Trap, William Chetcuti u Nathan Lee Xuereb fallew milli jikkwalifikaw g[all-barrage finali tat-Tazza tad-Dinja talISSF li saret f’Maribor fisSlovenja meta spi//aw fittmienja u d-disa’ post rispettivament. Dana wara li Chetcuti u Xuereb fir-rounds ta’ kwalifikazzjoni ta’ 50 plattina kull round kellhom skor identiku f’kull round ta’ 47, 45 u 47 biex spi//aw b’total ta’ 139 plattina kull wie[ed
minn 150. Fis-seba’ post spi//a t-Taljan Francesco Daniello b’140 wara li tilef count back mal-I]vedi] Hakan Dhalby li laqat 140 ukoll. Chetcuti ;ie klassifikat fittmien post wara count back ta’ 113 kontra l-105 ta’ Xuereb li warajh spi//aw itTaljan Daniele Di Spingo b’135 u r-Russu Vitaly Fokeev b’131. Il-kompetizzjoni ntreb[et mill-Amerikan Joshua Richmond li laqat total ta’ 192 plattina, plattina wa[da biss aktar mill-Indjan Ronjan
Jittellg[u l-poloz tat-Tazza Hodgson di]appuntat tad-Dinja tal-Klabbs I/-Champions Ewropej Chelsea se jilag[bu kontra Monterrey tal-Messiku jew irrebbie[a ta/-Champions League Asjatika fis-semi-finali tat-Tazza tad-Dinja tal-klabbs. Dan sar mag[ruf wara li ttellg[u l-poloz tat-turnament ilbiera[. Chelsea ng[ataw bye flewwel round tal-kompetizzjoni li se tintlaghab fil-:appun bejn is-6 u s-16 ta’ Di/embru u se jid[lu fl-azzjoni fis-semi-finali fit-13 ta’ Di/embru. I/-Champions tal-Kampjonat :appuni] li jintemm fl-1 ta’
Di/embru se jift[u t-turnament kontra Auckland City ta’ New Zealand fin-Nissan Stadium ta’ Yokohama. Ir-rebbie[a minn din illog[ba jilag[bu kontra /Champions Afrikani li se jkunu mag[rufa fl-10 ta’ Novembru u mbag[ad min jirba[ minnhom jilg[ab kontra /-Champions tal-Copa Libertadores Corinthians fis-semi-finali lo[ra fit-12 ta’ Di/embru. Il-partiti tat-tielet u r-raba’ post se jintlag[bu t-tnejn f’Yokohama fis-16 ta’ Di/embru.
FUTBOL TALJAN
Juventus jistg[u jkabbru l-vanta;; Roma jing[ataw reb[a 3-0 kontra Cagliari Bejn illum u g[ada jintlag[ab programm ie[or tas-Serie A fejn din id-darba Juventus jistg[u jkomplu jkabbru l-vanta;; li g[andhom f’ras il-klassifika. Fi tmiem il-;img[a reb[u 2-0 kontra Chievo u Napoli, li kellhom punti massimi daqshom, ;ew mi]muma draw 0-0 minn Catania. Barra minn hekk Lazio, li kellhom ukoll punti massimi, tilfu barra minn darhom kontra Genoa. It-tnejn ta’ Milan tilfu kontra Siena u Udinese rispettivament. Inter sofrew telfa 2-0 f’darhom stess kontra Siena filwaqt li rRossoneri tilfu 2-1 kontra Udinese u anke spi//aw b’disa’ players. Illum Juventus jilag[bu kontra r-rivali antiki tag[hom, Fiorentina, tim li fl-a[[ar [ar;a tieg[u naqas milli jirba[ fl-a[[ar minuti meta Parma ;abulhom id-draw. Ilkow/ tal-Viola, Montella serra[ diversi players kontra Parma biex ikunu friski g[allkonfront tal-lum.
Juventus kienu ;ejjin minn wirja tajba o[ra u s’issa jidher li huma l-aqwa fl-Italja dan lista;un. G[ada jilag[bu wkoll Roma kontra Sampdoria. Sampdoria ;ew mi]muma 1-1 minn Torino filwaqt li Roma ng[ataw tliet punti fuq ilmejda tal-log[ba li ma lag[bux g[and Cagliari. Dan wara li dawn tal-a[[ar injoraw ordni biex jilag[bu bil-bibien mag[luqa min[abba li l-ground g[adu mhux lest g[all-partiti tasSerie A u stiednu lill-partitarji biex jattendu. Dan wassal biex il-partita tal-{add ;iet posposta u lbiera[ Roma ng[ataw punti massimi fuq il-mejda u reb[a 3-0. G[ada Chievo, li tilfu kontra Juve, jilqg[u lil Inter f’Verona fi grawnd fejn kull min jilg[ab fih isibha diffi/li jo[ro; bit-tliet punti. Inter ma jistg[ux ikomplu jfallu imma jidher li l-problema tat-tim ta’ Stramaccioni hi meta jilag[bu f’San Siro. S’issa Inter reb[u
Sodhi waqt li Fehaid Aldeehani tal-Kuwajt temm it-tielet b’190 plattina. Fl-a[[ar jiem Chetcuti u Xuereb kellhom wirja e//ellenti fis-Slovenja meta spi//aw it-tieni u t-tielet rispettivament wara Hakan Dhalby waqt il-Grand Prix li sar bi preparazzjoni g[al din il-finali. Intant fil-kompetizzjoni tatTrap [are; rebbie[ it-Tork Oguzhan Tuzun wara shootoff mill-aktar e//itanti ma/Champion Olimpiku tal-2004, ir-Russu Alexey Alipov.
barra minn darhom kontra Pescara u Torino filwaqt li tilfu f’San Siro kontra Roma u Siena. Tim ie[or li ma jistax jer;a’ jwaqqa’ punti hu dak ta’ Milan. Dan it-tim li bidel [afna players fis-sajf g[adu ma ngranax u b[alma ji;ri ssoltu qed ikun il-kow/ Allegri li qed ikun ikkritikat u li se jkun sospi] talli in;urja lirreferee wara t-telfa kontra Udinese. Milan se jkollhom lil Zapata u lil Boateng neqsin min[abba li nwerew il-karta l-[amra kontra Udinese filFriuli. Jidher li fuq quddiem se jer;a’ jibda El Shaarawy li skurja gowl mill-isba[ kontra Udinese. Partita li tispikka g[ada se tkun dik bejn Napoli u Lazio u jkun xi jkun ir-ri]ultat, jekk illejla Juventus ji;bru t-tliet punti kontra Fiorentina, dawn se japprofittaw minn dan ilkonfront. Lazio ;ejjin minn telfa 1-0 kontra Genoa filwaqt li Napoli ;ejjin minn draw.
Il-Programm
Serie A
Illum Fiorentina v Juventus G[ada Catania v Atalanta Chievo v Inter Genoa v Parma Milan v Cagliari Napoli v Lazio Pescara v Palermo Roma v Sampdoria Torino v Udinese Il-{amis Siena v Bologna
Serie B
Illum Novara v Spezia Ascoli v Cesena Bari v Pro Vercelli Brescia v Modena Grosseto v Juve Stabia Livorno v Cittadella Padova v Empoli Reggina v V.Lanciano Sassuolo v Vicenza Ternana v Crotone Varese v Verona
b’Terry
Il-kow/ tal-Ingilterra Roy Hodgson a//etta d-de/i]joni li [a John Terry li jirtira mit-tim nazzjonali imma qal li kien di]appuntat biha. Terry li t-Tnejn deher quddiem it-tribunal tal-FA Ingli]a akku]at li abbu]a razzjalment mid-difensur ta’ QPR Anton Ferdinand, il{add [abbar li kien qed jirtira mill-football internazzjonali. L-eks captain Ingli] lag[ab 78 partita internazzjonali sa minn meta ddebutta fl-2003 u qal li l-ka] li g[andu kontrih g[amilha diffi/li li jibqa’ fittim nazzjonali. Il-kow/ tal-Ingilterra qal ukoll li Terry kellu d-di/enza li j/empillu u jinformah bidde/i]joni proprju qabel din [ar;et fil-pubbliku. KELLY – Id-difensur ta’ Liverpool Martin Kelly qal li qed jittama li jirritorna s-sena d-die[la wara li we;;a’ rkopptu fit-telfa 2-1 kontra Manchester United il-{add. Kelly kien sfurzat ji;i mibdul wara li waqa’ [a]in fl-a[[ar minuti tal-log[ba. Id-difensur Ingli] kien wie[ed mill-punti po]ittivi fi sta;un di]appuntanti s’issa g[al Liverpool li jinsabu t-tielet mill-a[[ar ming[ajr reb[a wara [ames partiti. ROMULO – Il-midfielder ta’ Spartak Moscow Romulo se jitlef parti kbira millista;un wara li we;;a’ rkopptu f’log[ba talkampjonat. Il-player internazzjonali Bra]iljan ta’ 22 sena li sie[eb lil Spartak fuq kuntratt ta’ erba’ snin ming[and Vasco da Gama f’:unju, /arrat il-ligamenti firreb[a 3-1 fuq Rostov u issa se jkun operat fil-:ermanja. D. KIEV – Dinamo Kiev ke//ew il-kow/ Yuri Semin ;img[a qabel il-konfront mi/Champions League f’darhom kontra Dinamo Zagreb wara li tilfu erbg[a mill-a[[ar [ames partiti tag[hom.
It-Tlieta, 25 ta’ Settembru, 2012
32 Lokali
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi, jitkellem mal-istudenti tal-MCAST waqt l-inawgurazzjoni ta/-?entru ta’ Ta[ri; Daikin (Ritratt> Michael Ellul)
Inawgurat i/-/entru ta’ ta[ri; Daikin fl-MCAST Kull sena madwar 100 student u studenta se jie[u ta[ri; spe/jalizzat f’sistema ta’ arja kundizzjonata u ventilazzjoni minn Charles Muscat
Meta fil-;ranet li ;ejjin lMCAST jifta[ il-bibien tieg[u g[all-istudenti g[as-sena akkademika ;dida, madwar 100 student u studenta millIstitut tal-In;inerija Mekkanika u mill-Istitut tal-In;inerija talBini u l-Kostruzzjoni se jie[du ta[ri; spe/jalizzat fi/-?entru g[at-Ta[ri; Daikin fl-MCAST. Dan i/-/entru kien inawgurat il-biera[ mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi fil-pre]enza ta’ Dolores Cristina, ilMinistru tal-Edukazzjoni u xXoghol u tal-Prin/ipal talMCAST, il-Professur Maurice Grech u rappre]entanti barranin u lokali tal-kumpanija Daikin. Attendew ukoll u[ud millistudenti li se jibdew it-ta[ri; f’dan /-/entru li fih Daikin g[amlet investiment ta’ aktar minn €50,000 f’apparat ta’ arja kundizzjonata, ventilazzjoni u sistemi ta’ s[ana li l-kumpanija g[addiet lill-MCAST b[ala parti minn ftehim ta’ kollaborazzjoni. L-apparat jinkludi l-a[[ar teknolo;iji f’dan is-settur, fost l-o[rajn dawk li jnaqqsu l[sara ambjentali u jag[mlu l-
a[jar u]u mill-ener;ija. F’kummenti lil INNAZZJON, ]ew; studenti li se jit[arr;u fuq dan l-apparat modern qalu li din hi opportunità biex huma jit[arr;u fuq mudelli differenti ta’ apparat ta’ arja kundizzjonata, ventilazzjoni u fuq sistemi ta’ s[ana ta[t saqaf wie[ed. Il-Prim Ministru qal li din hi opportunità o[ra g[all-istudenti tal-MCAST biex jie[du tta[rig tag[hom f’qasam spe/jalizzat li hu importanti kemm g[all-u]u fid-djar kif ukoll fl-industrija. Hu sellem ukoll lil g[alliema kollha li ja[dmu flMCAST u qal li l-Gvern g[andu fidu/ja s[i[a fihom tant li fil-jiem li g[addew kien iffirmat ftehim kollettiv ;did g[alihom b’kundizzjonijiet a[jar u li jag[ti importanza litta[ri; tal-istess g[alliema. Il-Prim Ministru qal li lmira tal-Gvern hi li n-numru ta’ studenti fl-MCAST jitla’ minn 6,000 g[al 10,000 student full-time u g[alhekk qed jag[mel investiment ta’ €120 miljun f’kampus ;did
tal-og[la livell. Il-Professur Maurice Grech qal li l-MCAST tikkollabora mal-industrija biex tipprovdi l-aqwa ta[ri; skont ilb]onnijiet tag[ha u g[alhekk matul is-snin kisbet su//ess. Hu rringrazzja lill-kumpanija Daikin tal-investiment li g[amlet f’dan i/-?entru ta’ Ta[ri; spe/jalizzat li jinkludi wkoll a//ess g[allinformazzjoni u software dwar dan l-apparat. Koen Van Wynendaele, Assistant Manager ta’ Daikin fl-Ewropa, qal li l-kumpanija stabbiliet il-kuntatti f’Malta fis-sena 1967 u matul is-snin sa[[et il-pre]enza f’Malta. Issa qed tikkollabora mal-MCAST biex fet[et i/-?entru ta’ Ta[ri; fil-kampus tal-MCAST. Din kienet l-a[[ar attività pubblika tal-Professur Maurice Grech b[ala Prin/ipal talMCAST u issa din il-kariga se tkun f’idejn Stephen Cachia. Il-Prim Ministru rringrazzja lil Maurice Grech g[all-[idma tieg[u favur l-MCAST, favur l-istudenti u favur il-pajji] filwaqt li awgura [idma tajba lil Stephen Cachia.
media•link COMMUNICATIONS
Il-Prim Ministru qal li l-mira tal-Gvern hi li n-numru ta’ studenti fl-MCAST jitla’ minn 6,000 g[al 10,000 student full-time