2012_10_01

www.mychoice.pn

Numru 13,245

€0.55

It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

Aktar opportunitajiet fil-qasam tas-sa[[a

Il-Partit Nazzjonalista jfisser aktar xog[ol b’pagi tajbin

I/-?entru tal-Kura ?ini]a f’Kordin se ji]viluppa biex jaqdi lir-re;jun tal-Mediterran

L-MLP ifisser fri]a tal-pagi u qg[ad Minn Kenneth Xuereb

Il-Prim Minsitru Lawrence Gonzi elenka differenza fil-politika bejn il-Partit Nazzjonalista u lMLP u fisser kif il-Partit Nazzjonalista jfisser aktar jobs u xog[ol a[jar b’pagi tajbin kif juru r-ri]ultati li kiseb il-Gvern tul din ille;i]latura.

Min-na[a l-o[ra, il-bidla li jrid l-MLP i;;ib fri]a filpagi u qg[ad fil-pajji].

Il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi qal dan waqt intervista li xxandret ilbiera[ fuq Radio 101 bittema Mychoice.pn – xog[ol, edukazzjoni, sa[[a.

G[all-mistoqsijiet tal;urnalist ta’ Media Link

Communications, Kenneth Xuereb, il-Prim Ministru qal li bil-Malta Labour Party fil-gvern, il-[addiema jmorru minn ta[t, g[aliex ladarba jiffri]a l-paga minima tonqos il-kwalità tal-[ajja tal-[addiema.

L-iffri]ar tal-paga minima jkollha impatt negattiv anke fuq [addiema o[rajn g[aliex ma jkun hemm ebda in/entiv li jibqg[u ji]diedu l-pagi l-o[rajn.

Lawrence Gonzi qal li lpolitika ekonomika ta’ Muscat hi l-istess b[al dik ta’ Mintoff fis-snin tmenin.

Bil-Labour, il-kwalità tal[ajja tiffri]a, mhux biss ilpagi. g[al pa;na 5

Id-dehra l-;dida bil-kuluri l-;odda tal-ajruplani tal-Air Malta ntlaqg[et b’entu]ja]mu mill-pubbliku li attenda l-Air Show ta’ din is-sena fl-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta. Id-dehra friska tal-linja tal-ajru, li timmarka pass importanti ie[or fir-rivoluzzjoni kulturali fil-linja nazzjonali tal-ajru, kienet wa[da mill-attrazzjonijiet tal-ispettaklu popolari ta’ din is-sena. (Ritratt> Trevor Sollars) Ara wkoll pa;na 3

Il-Kenja Knisja o[ra fil-mira ta’ attakk terroristiku Ara pa;na 11

Kampjonat BOV Premier

Il-konfront dirett bejn Valletta u Hibernians jispi//a 1-0 favur Valletta li g[andhom punti massimi Ara pa;na 17

Ftehim ta’ kollaborazzjoni bejn Malta u /-?ina dwar medi/ina kumplimentari u alternattiva kien iffirmat u li bis-sa[[a tieg[u se jinfet[u aktar opportunitajiet f’pajji]na fil-qasam tas-sa[[a.

Permezz ta’ dan ilftehim i/-?entru tal-Kura ?ini]a f’Kordin se jkun jista’ ji]viluppa biex jaqdi lir-re;jun tal-Mediterran.

Il-ftehim intla[aq waqt laqg[a li saret bejn ilMinistru g[as-Sa[[a, lAnzjani u Kura filKomunità, Joe Cassar; u l-Ministru g[as-Sa[[a ta/-?ina, Chen Zhu. g[al pa;na 4

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

4 Lokali

}ieda fil-prezz tal-gass Liquigas Malta Limited [abbret ]ieda fuq il-prezz tal-gass min[abba li l-prezzijiet fis-suq internazzjonali tal-LPG ]died min[abba domanda akbar fir-re;jun tal-Mediterran.

I]-]ieda fid-domanda kienet re;istrata min[abba x-xiri talgass g[ax-xitwa. B’hekk, /ilindru ta’ 12-il kg issa sar jiswa €19.60 u dak ta’ 15-il kg sar jiswa €24.50.

Il-prezz tal-gass f’Marzu u April kien ta’ aktar minn 1,000 dollaru Amerikan g[al kull tunnellata metrika. Wara dan kien hemm ro[s fil-prezzijiet li baqa’ l-istess g[al tliet xhur sa Settembru.

It-tnaqqis fis-suq internazzjonali li se[[ f’:unju wassal biex ikun hawn ro[s g[all-konsumatur ta’ €1.20 (€18.50 g[al kull /ilindru ta’ 12kg). Dan il-prezz baqa’ l-istess g[al tliet xhur sa Settembru.

Il-prezzijiet fis-suq bdew ji]diedu f’Lulju li g[adda biex re;g[u la[qu l-1,000 dollaru Amerikan ix-xahar li g[adda.

Dan wassal g[a]-]ieda kurrenti ta’ €1.10 g[al kull /ilindru ta’ 12-il kg.

Liquigas qalet li d-distributuri ta’ /ilindri ta’ Liquigas mhumiex awtorizzati jitolbu prezzijiet og[la minn dawk li g[olew.

Il-Ministru g[as-Sa[[a, l-Anzjani u Kura fil-Komunità, Joe Cassar< u l-Ministru g[as-Sa[[a ta/-?ina, Chen Zhu< jiffirmaw ftehim ta’ kooperazzjoni ;did fil-qasam tas-sa[[a bejn Malta u /-?ina

Pass ie[or biex il-kura ti;i diversifikata u mtejba minn pa;na 1

Matul din il-laqg[a ;ew diskussi aspetti dwar kif i/?entru Re;jonali talMediterran dwar il-kura tradizzjonali ?ini]a, li jinsab f’Kordin, jista’ jwessa’ d-dimensjoni tieg[u sabiex ji]viluppa firxa aktar wiesg[a ta’ servizzi u jipprovdi ta[ri; kemm lillprofessjonisti Maltin u wkoll dawk barranin.

Il-Gvern ?ini] qabel ma’ din il-proposta li kienet ;iet imressqa mill-Ministru Cassar u offra kull g[ajnuna biex dan ise[[.

Matul din i]-]jara ;ie ffirmat ftehim ta’ kooperazzjoni bejn i]-]ew; Ministeri bl-iskop li: • titkompla u tissa[[a[ ilkooperazzjoni bejn i]]ew; pajji]i sabiex jitmexxa /-?entru Re;jonali tal-Mediterran dwar il Kura Tradizzjonali ?ini]a, u jipprovdi servizz kemm g[al pazjenti Maltin kif ukoll dawk barranin; • professjonisti ?ini]i li huma kkwalifikati fil-Kura Tradizzjonali ?ini]a jipprovdu servizz f’dan i//entru; • i/-/entru jipprovdi ta[ri; lil professjonisti fil-qasam tas-sa[[a dwar din it-tip ta’ kura; u • i/-?entru jikkollabora mal-Università ta’ Malta

dwar ta[ri; fil-Kura Tradizzjonali ?ini]a.

F’laqg[at o[ra mal-Vi/i Gvernatur He Quan u uffi/jali tal-Ministeru tasSa[[a mill-provin/ja ta’ Jiangsu, li kienet responsabbli biex tipprovdi l-professjonisti g[a/-/entru ta’ Kordin, intla[aq qbil li jkomplu d-diskussjonijiet fuq livell tekniku sabiex i/?entru ta’ Kordin ji]viluppa f’?entru Re;jonali g[allKura Tradizzjonali ?ini]a g[all-Mediterran kollu.

Il-Ministru Chen Zhu [a lopportunità biex jirringrazzja lill-Gvern u lpoplu Malti g[all-appo;; u s-solidarjetà u l-g[ajnuna li ng[atat lill-[addiema ?ini]i li ;ew evakwati matul ilkri]i fil-Libja filwaqt li awgura li l-kooperazzjoni bejn i]-]ew; pajji]i tkompli timmatura u titkattar fis-snin li ;ejjin.

Il-Ministru Cassar esprima s-sodisfazzjon tieg[u dwar landament ta’ din i]-]jara u qal li dan hu pass ie[or biex il-kura tas-sa[[a f’Malta ti;i diversifikata u mtejba g[all;id tal-pazjenti.

Il-Ministru Cassar, li mexxa delegazzjoni Maltija, kellu wkoll diskussjonijiet bilaterali ma’ uffi/jali talMinisteru g[as-Sa[[a ?ini] kif ukoll ]jarat fi sptarijiet f’Beijing u Nanjing.

Kjarifika B’riferenza g[all-intervista mas-Sindku tal-Mellie[a Robert Cutajar, kandidat tal-Partit Nazzjonalista g[all-elezzjoni ;enerali li jmiss, u li kienet ippubblikata f’IN-NAZZJON nhar il-:img[a 28 ta’ Settembru, 2012, irid ikun kjarifikat li fl-appell li g[amel Robert Cutajar qal li meta ji;i l-mument tal-g[a]la, irridu nu]aw mo[[na u mhux qalbna jekk irridu verament il-;id g[al uliedna u g[al pajji]na.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

Lokali 5

L-anzjanità mhix tmiem i]da bidu ta’ pro;ett

Scicluna wkoll kien qal li l-paga minima m’g[andhiex ti]died Fl-2005, Edward Scicluna, li hu MEP Laburista u jista’ jkun li Muscat jag[mlu Ministru tal-Finanzi fi gvern Laburista, kien kiteb rapport fejn sa[aq li g[andu jkun hemm fri]a fuq il-paga minima.

Fir-rapport li kien kiteb f’isem il-Federazzjoni talIndustrija, Scicluna kien qal li l-paga minima m’g[andhiex ti]died u dan biex, skont hu, il-pajji] ikun iktar kompetittiv u jqum fuq saqajh.

I]da meta kien ikkuntattjat minn The Malta Independent on Sunday – li rrappurtat dwar dan ir-rapport ta’ Scicluna, il-kandidat Laburista pprova ja[rab minnu, u nsista li dik mhux il-po]izzjoni tieg[u i]da tal-Federazzjoni talIndustrija. Dan minkejja li fl-istess waqt jammetti li rrapport fasslu hu stess.

Dwar dan ir-rapport li kien kiteb Edward Scicluna, dan il-;urnal [a l-kummenti tal-eks trejdunjonista u kandidat tal-Partit Nazzjonalista Gejtu Vella li sostna li lProfessur Edward Scicluna ma jistax jg[id li mhux lawtur ta’ dan id-dokument g[ax fl-ewwel pa;na taddokument hemm imni]]el li d-dokument hu ppreparat mill-Professur Edward Scicluna.

L-artiklu f’The Malta Independent on Sunday jg[id li fl-istess rapport, Edward Scicluna kien anke tkellem kontra l-istipendji, li skont hu kienu qeg[din jintefqu b’mod [a]in millistudenti. Scicluna fl-istess rapport kien qal li listipendji mhumiex sostenibbli u li minflok, listudenti g[andhom jiddejnu biex ikunu jistg[u jistudjaw.

L-iffri]ar tal-paga minima kien ukoll irrimarkat fil-mass meeting tal-Malta Labour Party f’Ta’ Qali, fejn il-mexxej tal-Malta Labour Party Muscat qal /ar u tond li bil-Labour fil-gvern, ilpaga minima mhux se ti]died. Dikjarazzjoni li kienet irrappurtata millgazzetti lokali kollha.

I]da wara, Muscat beda ji/[ad dak li qal u [abbar li se jifta[ kaw]a ta’ libell kontra l-Prim Ministru Lawrence Gonzi.

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi qal li b’Muscat il-[addiema jmorru minn ta[t g[aliex ladarba jiffri]a l-minimum wage tonqos il-kwalità tal-[ajja tal-[addiema, ikollna impatt negattiv fuq [addiema o[rajn g[ax min i[addem ma jkollu ebda in/entiv li jibqa’ j]id il-pagi ta’ [addiema o[rajn

Ma’ Muscat ma tafx fejn int minn pa;na 1

Lawrence Gonzi kompla li ma’ Muscat ma tafx fejn int u fakkar kif sentejn ilu qal li jrid ida[[al il-living wage u wara li ;ie kritikat ma semmihiex iktar.

Issa irid jiffri]a il-paga minima. Min-na[a l-o[ra, kompla l-Prim Ministru, ilPartit Nazzjonalista ma jemminx bil-fri]a.

Il-Prim Ministru qal li jekk il-Partit Nazzjonalista jing[ata l-mandat mill-poplu, il-Gvern se jkompli jag[mel [iltu biex ikomplu ji]diedu l-pagi u mag[hom, il-kwalità tal-[ajja.

Lawrence Gonzi rrefera g[al diversi inizjattivi li ttie[du matul l-a[[ar erba’ snin matul din il-le;i]latura, fosthom favur in-nisa li jirritornaw fid-dinja taxxog[ol, l-anzjani u in/entivi favur in-negozju.

Hu rrefera g[all-a[[ar rapport tal-a;enzija Fitch li juri li Malta miexja tajjeb u lpolitika tal-Gvern qed tag[ti ri]ultati. Lawrence Gonzi qal li madankollu, Fitch ikkwalifikat dan il-;udizzju fuq il-premessa li ma jkunx hemm skossi jew tibdil g[al

Fl-2010 Muscat kien qal li jrid ida[[al il-living wage. Wara li ;ie kritikat, ma semmihiex aktar. Issa jrid jiffri]a l-paga minima. Ma Muscat ma ta[dimx din il-politika fil-;img[at u xxhur li ;ejjin.

Dwar l-edukazzjoni, il-Prim Ministru silet ukoll iddifferenzi bejn i]-]ew; partiti f’dan il-qasam tant importanti. “Filwaqt li sSo/jalisti jidde/iedu g[alik huma x’g[andek titg[allem u x’g[andek issir, il-Partit Nazzjonalista jemmen li fledukazzjoni, INT tkun fi//entru u l-bidla li ssir hi dik li trid INT. Hu g[alhekk, li l-Gvern investa b’mod qawwi filfa/ilitajiet edukattivi, flg[alliema, fl-iskejjel u istituzzjonijiet edukattivi f’kull livell”, sostna l-Prim Ministru.

Dan l-investiment jinkludi €33 miljun fi skejjel ;odda u €23 miljun fi stipendju g[allistudenti fil-livelli postsekondarji.

Bl-aqwa edukazzjoni l-Partit Nazzjonalista se jkompli j;ib il-bidla. Il-bidla li trid int u li tixraq lil uliedek

Investimenti li jammonta g[al madwar €6,000 g[al kull student u studenta fissena.

Kuntrarju g[al min qed jipproponi l-fri]a tal-paga minima, kompla l-Prim Ministru, il-Gvern wie]en lil ulied ta’ dawn il-familji billi l-istipendju tag[hom ji]died.

Student jew studenta fillivell post-sekondarju li ;ejjin minn familja bil-paga minima jing[ataw €124 flok €83 kull erba’ ;img[at filwaqt li dawk li jattendu l-Università jing[ataw €251 flok €83.

Lawrence Gonzi sellem ilkontribut qawwi li qed jag[tu l-g[alliema kif ukoll ilLearning Support Assistants li huma strumentali fil-bidla fledukazzjoni li m’g[adhiex one-size-fits-all.

Fit-tmiem tal-intervista, ilPrim Ministru qal li l-PN filGvern ;ab il-bidliet li fissru aktar xog[ol u xog[ol a[jar u l-pajji] mexa ’l quddiem.

Min-na[a l-o[ra, mal-Labour ma ta[dimx u bil-proposti tieg[u, ti;i ffri]ata l-kwalità tal-[ajja ta’ kul[add.

L-anzjanità hi l-bidu ta’ pro;ett ;did u t-tikmix talanzjani mhux xkiel g[asso/jetà, i]da hu awtobijografija ta’ individwu u rridu napprezzaw li l-anzjani huma kontributuri ewlenin fis-so/jetà.

L-anzjan hu ri]orsa b’sa[[itha u importanti g[as-so/jetà tag[na.

Dan kien il-messa;; tasSegretarju Parlamentari g[allAnzjani u l-Kura fil-Komunità, Mario Galea, fl-okka]joni talJum Internazzjonali dedikat g[all-anzjani, li qed jitfakkar illum.

F’pajji]na u fl-Ewropa mistennija dik li tissejja[ ‘splu]joni tal-popolazzjoni anzjana’, hekk kif in-numru ta’ anzjani dejjem qed jikber.

F’Malta qed ikun stmat li sassena 2050, in-numru ta’ persuni li se jkollhom ’il fuq minn 60 sena se ji]died g[al madwar 24% tal-popolazzjoni, u minn madwar 104,000 anzjan sassena 2015, fis-sena 2050 din ilfaxxa tal-popolazzjoni mistennija titla’ g[al 151,000 persuna.

Dan ifisser sfida ;dida g[al kul[add, b’ur;enza li nbiddlu lperspettivi li n[addnu fuq lanzjanità hekk kif irridu napprezzaw li l-anzjani huma kontributuri ewlenin fis-so/jetà.

Mario Galea fakkar kif barra minn Malta, il-gvernijiet qed inaqqsu s-servizzi g[allanzjani, i]da f’Malta, g[allkuntrarju, il-Gvern g[andu vi]joni /ara fejn jid[lu lanzjani.

Mario Galea rrefera g[al numru ta’ servizzi g[allanzjani, fosthom i/-/entri ta’ matul il-jum, in-night shelters ;odda, il-meals on wheels, ittelecare, il-home help, ilhandyman service, is-servizz tar-respite, servizzi ta’ fi]joterapija, il-Commcare u lOutreach. Dan minbarra li mill2008 ’l hawn, ]diedet ilpensjoni bi kwa]i €20 fil;img[a.

Is-Segretarju Parlamentari sellem lil dawk kollha li huma impjegati fis-settur tal-anzjani li ja[dmu bla heda, xi kultant minn wara l-kwinti biex lanzjani ma jkun jonqoshom xejn.

F’Malta hawn iktar minn 2,800 persuna li qed ja[dmu fis-settur tal-anzjani, filwaqt li sellem ukoll lil dawk li minn darhom stess jiddedikaw tant [in sabiex jie[du [sieb il-qraba anzjani tag[hom.

Mario Galea sellem lillanzjani kollha u qal li l-Gvern jibqa’ jintrabat li j]id is-servizzi f’dan is-settur biex ikompli jg[olli d-dinjità tal-anzjani li tant taw kontribut g[all-pajji].

Fisser ukoll li l-pajji] g[adu je[tie; il-kontribut tal-anzjani li mag[hom il-poplu tant g[andu dejn.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

2 Lokali

Revi]joni fil-prezz tal-fuels L-Enemalta [abbret li mil-lum, il-prezz tal-petrol se jinxtara b’/ente]mu inqas kull litru. Dan filwaqt li d-diesel se jinxtara b’/ente]mu iktar wara r-revi]jonijiet li g[amlet.

Filwaqt li l-petrol se jinxtara g[al €1.53, id-diesel se jinxtara g[al €1.36 kull litru.

I]-]ieda fil-prezz tad-diesel hu ri]ultat ta]-]ieda filprezzijiet ix-xahar li g[adda. }ieda o[ra hi dik re;istrata fi]]ejt u dan min[abba l-problemi politi/i fil-Lvant Nofsani.

Muscat jie[u de/i]jonijiet []iena u l-finanzi tal-pajji] imorru l-ba[ar Justyne Caruana tg[id li l-Kungress kien su//ess g[aliex tellef il-festa tal-Indipendenza minn Jesmar Baldacchino

It-temp

UV INDEX

7

IT-TEMP> Ftit jew wisq imsa[[ab b’[afna s[ab VI}IBBILTÀ> Tajba IR-RI{: {afif g[al moderat min-Nofsinhar g[ax-Xlokk li jsir Punent Majjistru filg[axija BA{AR> Moderat IMBATT> Baxx min-Nofsinhar TEMPERATURA: L-og[la 30˚C XITA> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 83.4 mm IX-XEMX> Titla’ fis-06.56 u tin]el fis-18.48

Il-Partit Nazzjonalista qal b’reazzjoni g[ad-diskors li g[amel ilbiera[ il-mexxej Laburista Joseph Muscat, li Muscat jie[u de/i]jonijiet []iena u l-finanzi tal-pajji] imorru lba[ar.

Id-diskors tal-Kap talOppo]izzjoni waqt attività politika f’{al Lija, kien simili g[al dawk tal-eks mexxej Laburista Alfred Sant. Matul dan id-diskors re;a’ ntqal li l-MLP g[andu roadmap li hu l-partit naturali tal-Maltin u l-G[awdxin kollha u li l-MLP se jibqa’ ja[dem biex [add ma jibqa’ lura.

Matul din l-attività politika kien hemm pre]enti fost l-o[rajn Joe Debono Grech, Cyrus Engerer u Jason Micallef, b’dan tal-a[[ar bilqieg[da fa//ata ta’ Muscat.

Saru interventi minn Sigmund Mifsud, Chris Cilia u Justyne Caruana. Spikka fost l-o[rajn parti mid-diskors ta’ Justyne Caruana meta qalet li nNazzjonalisti jinsabu urtati g[assu//ess tal-Kungress tal-MLP g[aliex ‘tellef il-festa tag[hom’, b’referenza g[all-festa talIndipendenza.

Caruana bdiet id-diskors tag[ha billi qalg[et li min jigdeb jispi//a ta[t San Mikiel u g[amlet referenza g[all-vot filParlament dwar l-estensjoni talPower Station u qalet meta

Lawrence Gonzi jispi//a ta[t San Mikiel ‘jarah hu’.

Skont Caruana g[all-MLP hu vanta;; li g[andu mexxej ]ag[]ug[ u qalet li Muscat stqarr kemm-il darba li what you see is what you get.

Muscat re;a’ wieg[ed li se jnaqqas il-kontijiet tad-dawl u lilma g[alkemm g[al darb’o[ra ma qalx kif se jkun qed jag[mel dan. Hu qal li l-MLP jo[loq ‘middle class’ ;dida fil-pajji].

Ming[ajr ma fl-ebda parti taddiskors qal li dan il-gvern ;did ikun Gvern Laburista.

Muscat qal li mhux se jwieg[ed kollox u lil kul[add u sostna li spi//a ]-]mien li lpoliti/i jibqg[u jwieg[du biex jirb[u l-elezzjoni mbag[ad ma jsir xejn. Qal ukoll li Lawrence Gonzi hu tajjeb biex jirba[ lelezzjonijiet imma mhux biex jiggverna.

Saret referenza g[ar-rapport tal-a;enzija tal-kreditu. Muscat qal li dan ir-rapport qieg[ed isostni li irrilevanti min se jirba[ l-elezzjoni ;enerali li jmiss, lekonomija tal-pajji] se tibqa’ wa[da stabbli.

Fi stqarrija, il-Partit Nazzjonalista sostna li l-a;enzija tal-kreditu, Fitch tat /ertifikat po]ittiv ie[or lil pajji]na g[aliex l-inizjattivi li [a l-Gvern biex ikabbar l-ekonomija, jo[loq iljobs u biex jitnaqqas l-i]bilan/

qed jag[tu ri]ultati tajbin.

L-istqarrija tkompli li Fitch, i]da, wissiet li xejn ma’ jista’ jittie[ed for granted, xejn ma hu garantit, g[aliex b’de/i]joni wa[da ]baljata li tittie[ed wara lelezzjoni li jmiss, ikollha konsegwenzi negattivi fuq pajji]na u fuq il-poplu Malti u G[awdxi.

Il-Partit Nazzjonalista qal li Muscat ipprova jaqleb ta’ ta[t fuq it-twissija li Fitch [ar;et fuqu. Din it-twissija hi /ara, b’de/i]jonijiet ]baljati lekonomija tal-pajji] tmur ilba[ar.

L-istqarrija tkompli li fejn tid[ol l-ekonomija u l-finanzi, Muscat dejjem ta pariri []iena b[al fil-ka] meta qal li l-Gvern g[andu jimxi fuq il-passi ta’ ?ipru, pajji] li llum jinsab f’sitwazzjoni ekonomika diffi/li.

Kieku l-Gvern sema’ mill-parir ta’ Muscat kieku l-pajji] da[al ;o [ajt.

Il-Partit Nazzjonalista sostna li jekk Muscat ikollu l-poter, dawn il-pariri []iena jwettaqhom u j;ib il-qg[ad u jista;na n-negozju. IlPartit Nazzjonalista qal li Muscat anke l-paga minima jiffri]a, kif jg[id dokument uffi/jali tal-MLP ma[ru; wara l-Kungress fid-19 ta’ Settembru li jikkwota lil Muscat jinsisti ‘tkellimna fuq ilminimum wage u li din ma tog[liex’.

B[al-lum 25 sena

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

IT-TNEJN L-og[la 30˚C L-inqas 25˚C

IT-TLIETA L-og[la 29˚C L-inqas 24˚C

L-ERBG{A L-og[la 26˚C L-inqas 22˚C

IL-{AMIS L-og[la 25˚C L-inqas 20˚C

IL-:IMG{A L-og[la 27˚C L-inqas 21˚C

UV

UV

UV

UV

UV

7

6

6

6

6

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 29˚C ftit imsa[[ab, Al;eri 27˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 16˚C ftit imsa[[ab, Ateni 36˚C xemxi, Lisbona 23˚C xemxi, Berlin 17˚C ftit imsa[[ab, Brussell 16˚C ftit imsa[[ab, ilKajr 33˚C ftit imsa[[ab, Dublin 14˚C imsa[[ab, Kopen[agen 16˚C imsa[[ab, Frankfurt 16˚C xemxi, Milan 21˚C imsa[[ab, Istanbul 27˚C xemxi, Londra 17˚C imsa[[ab, Madrid 17˚C xemxi, Moska 13˚C imsa[[ab, Pari;i 16˚C xemxi, Bar/ellona 21˚C ftit imsa[[ab, Ruma 23˚C imsa[[ab, Tel Aviv 32˚C imsa[[ab, Tripli 38˚C xemxi, Tune] 29˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 17˚C imsa[[ab, Zurich 13˚C imsa[[ab, Munich 12˚C imsa[[ab, Stockholm 13˚C imsa[[ab, St. Petersburg 11˚C xemxi.

Tibda twettaq il-[idma tag[ha lKummissjoni li tinvestiga in;ustizzji.

Chairman tal-Kummissjoni n[atar l-Avukat Joe Galea Debono. Din il-Kummissjoni kellha d-dover li tinvestiga ka]i ta’ in;ustizzji mwettqa fis-16-il sena ta’ qabel kif ukoll in;ustizzji o[ra rappurtati fi]]mien li beda jmexxi l-gvern il-;did.

Membri o[ra fil-Kummissjoni kienu Mario Mifsud Bonnici u Loris Serge.

Il-Gvern ja[dem biex itejjeb is-servizzi so/jali fl-istess waqt li ja[seb biex ikun hawn xog[ol g[all-[addiema. F’rapport dwar dak li se[[ fil-Parlament aktar kmieni fil-;img[a, jirri]ulta li lOppo]izzjoni So/jalista esprimiet innuqqas ta’ qbil tag[ha li l-Gvern itejjeb is-servizzi so/jali meta kien hemm numru ta’ [addiema g[adhom ifittxu xxog[ol. Louis Galea, il-Ministru g[allPolitika So/jali qal li l-Gvern ;did Malti kien se ja[seb kemm fis-servizzi so/jali kif ukoll fil-[olqien tax-xog[ol.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

Lokali 3

Eluf ta’ familji Maltin kif ukoll turisti lbiera[ attendew it-tieni u l-a[[ar jum tal-Air Show Internazzjonali ta’ Malta fl-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta. Fost l-attrazzjonijiet prin/ipali din is-sena kien hemm l-ajruplan Spitfire ta’ ]mien it-tieni gwerra dinjija, kif ukoll l-ewwel ajruplan tal-Air Malta li ;ie mi]bug[ bil-kuluri l-;odda. L-organizzaturi [adu [sieb ukoll li jemendaw il-programm min[abba n-nuqqas tar-Red Arrows, li ma pparte/ipawx fl-edizzjoni ta’ din is-sena min[abba [sara teknika. (Ritratti> Trevor Sollars)

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

6 Lokali

{inijiet tal-ftu[ esti]i mill-Bank of Valletta {mistax-il ferg[a tal-Bank of Valletta se jkollhom il[inijiet tal-ftu[ esti]i g[al matul il-[arifa u x-xitwa.

Mil-lum l-1 ta’ Ottubru 2012, il-klijenti jistg[u jinqdew mill-15-il ferg[a mag[]ula bejn l-4.30 p.m. u s-7 p.m.

Il-ferg[at li se jkollhom il-[inijiet tal-ftu[ esti]i huma dawk f’{’Attard nhar ta’ Erbg[a; f’{al Qormi nhar ta’ Tnejn u l-:img[a; fi]-}ejtun u f’San :wann nhar ta’ Tlieta u l-{amis; fir-Rabat nhar ta’ Tlieta; f’{a]-}ebbu;, fil-G]ira u fin-Naxxar nhar ta’ Erbg[a u l-:img[a; fil-Mosta nhar ta’ Tlieta u l-:img[a; u fis-Si;;iewi, f’Wied il-G[ajn, f’Ra[al :did, fi]-}urrieq, f’San :iljan u fil-Preluna nhar ta’ :img[a.

Alan Cassar, il-Kap E]ekuttiv responsabbli mill-ferg[at tal-bank, qal li l-g[an a[[ari tal-Bank of Valletta hu li jkun qrib il-klijenti u biex ila[[aq mal-b]onnijiet tal-klijenti billi joffri sig[at flessibbli [alli jkunu jistg[u jaqdu l-b]onnijiet bankarji tag[hom.

Bro Alan Adami u Benjamin Deguara (Ritratt> A;enzija O.P. Malta)

}ew; ]g[a]ag[ ikomplu jg[ixu l-[ajja Dumnikana Il-Provin/ja Dumnikana Maltija San Piju V esperjenzat ]ew; /elebrazzjonijiet ta’ a[wa li jinsabu fil-bidu ta’ formazzjoni tag[hom.

Bro Alan Adami, ]ag[]ug[ ta’ 20 sena mill-Fgura, i//elebra fil-Knisja ta’ :esù Nazzarenu f’Tas-Sliema lProfessjoni Temporanja quddiem il-Provin/jal P. Pawl Gatt O.P. li fiha wieg[ed lil Alla l-voti talFaqar, Kastità u Ubbidjenza g[al tliet snin.

Dan ukoll kien mument li

fih Bro Alan temm innovizzjat tieg[u ta’ sena li fiha [adem u g[ex flesperjenza tal-komunità Dumnikana biex ikompli jag[raf is-sej[a tieg[u.

Benjamin Deguara, ]ag[]ug[ ta’ 23 sena minn {a]-}ebbu;, ircieva filKnisja Parrokkjali ta’ {a]}ebbu; il-libsa Dumnikana ming[and il-Provin/jal u beda s-sena ta’ novizzjat li hi sena li fiha Benjamin jg[ix fil-komunità Dumnikana u jitg[allem aktar dwar il-[ajja reli;ju]a u Dumnikana.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

Lokali 7

Malta bl-ewwel ‘serial killer’ Minn Hermann Micallef

Il-verdett unanimu ta’ [tija kontra Saviour Mangion, li nhar il-{amis tard filg[axija nstab [ati bil-qtil tal-anzjana Marija Stella Magrin, wassal g[all-ewwel serial killer Malti bil-mottiv komuni jkun isserq.

Eddie Attard, eks pulizija, storiku u awtur ta’ kotba dwar delitti li se[[ew f’Malta, tkellem ma’ IN-NAZZJON f’intervista dwar it-terminu serial killer li ssemma filQorti fil-;uri li sar il-;img[a li g[addiet u li l-Im[allef Lawrence Quintano mistenni jag[ti s-sentenza llum dwar il-verdett tal-;urati.

Saviour Mangion di;à qed jiskonta sentenza ta’ g[omor il-[abs wara li kien qatel lil Rosina Zammit f’{al Safi fl1984 u kien ukoll intbag[at il-[abs g[al 21 sena g[allomi/idju ta’ Francis Caruana fl-1988. It-tliet omi/idji kienu saru permezz ta’ daqqiet ta’ sikkina.

Eddie Attard fisser li filpassat kien hawn serial killers f’Malta i]da dawn ma kinux Maltin. }ew; Tune]ini, Mosbah Mohsen Ben Ibrahim u Ben Ali Wahid Hassin kienu qatlu erba’ persuni f’perijodu ta’ sitt ijiem fi Frar tal-1988, bil-motiv talomi/idju kien is-serq u g[alhekk kienu mlaqqma b[ala serial killers.

Tnejn mill-vittmi George Cucciardi u Alfred Darmanin kienu sewwieqa tat-taxi, u lo[rajn kienu barranin, Peter James Rhead, /ittadin Ingli] li kien jg[ix fuq jott fil-marina ta’ Ta’ Xbiex u turist Fran/i], Guillaume Andrè Levarlet, li kien inqatel fil-Foss ta’ Lascaris, il-Belt.

Dawn l-erba’ persuni kollha nqatlu biex insterqilhom xi [a;a. Eddie Attard stqarr li dan kien l-uniku ka] ta’ serial killing f’Malta li jmur lura 24 sena.

L-istoriku tkellem dwar ilfatturi biex ka] ikun meqjus b[ala serial killing. Hu qal li lfra]i serial killer saret komuni [afna fis-sebg[inijiet tas-seklu 20; kien Robert Ressler, a;ent tal-FBI, li laqqam qattiela li joqtlu bl-istess mod u wara perijodu ta’ ]mien b[ala serial killers.

Meta wie[ed joqtol erba’ persuni f’daqqa, il-ka] ikun jissejja[ mass killing jew spree killing. Skont Ressler, meta persuna, per e]empju, toqtol lil [afna nisa g[al skopijiet sesswali, din tissejja[ serial killer.

Il-qattiel l-ewwel jistupra lillvittma mbag[ad joqtolha.

Saviour Mangion [iere; mill-Qorti nhar il-{amis li g[adda wara li nqara l-verdett

Hu qal li fir-Renju Unit kienu di;à jissemmew is-serial homicides jew is-serial murders i]da [add ma laqqam lil Jack The Ripper, fis-Seklu Dsatax jew lil Reginald Christie fil{amsinijiet tas-seklu 20, b[ala serial killers, kif fil-fatt kienu.

j]omm persuna l-[abs sakemm tmut. Fl-1971 saret emenda fil-Li;i Kriminali u rri]ulta li wara sentenza ta’ g[omor il-[abs, l-im[allef jista’ jirrakkomanda lillGvern kemm l-g[omor g[andu jkun twil.

F’Malta kien hawn ka] ie[or ta’ serial killing li sar fl-1988 minn ]ew; Tune]ini Eddie Attard ]ied li persuna tasal biex twettaq sensiela ta’ omi/idju bl-istess stil g[ax, jew ikollha l-kilba g[all-flus, jew ikollha l-kilba g[as-sess jew inkella g[al skopijiet ta’ vendetta biex tpattiha.

Persuna li tkun ]bilan/jata minn mo[[ha tkun trid twettaq vendetta minn /erti nies, b[al qattiela li joqtlu l-prostituti.

L-istoriku u eks pulizija tkellem ukoll dwar it-terminu ‘g[omor il-[abs’. Hu qal li g[omor il-[abs, legalment, hu g[omor ji;ifieri l-Gvern jista’

Eddie Attard stqarr li wara li jkun g[adda ]-]mien jista’ jkun li ma jkunx il-gvern tal;urnata li jiddetermina kemm g[andu jkun twil lg[omor; u anki jekk gvern jiddetermina perijodu partikulari jista’ jkun hemm gvern ie[or li ma jaqbilx ma’ dik id-de/i]joni.

F’Malta, sal-bidu tasSebg[inijiet, u [afna drabi anki fis-Sittinijiet meta lpajji] kien g[adu kolonja, kienu jsiru ]jarat millFamilja Rjali u l-Gvern kien jag[ti l-amnestiji. Dawk li

kienu qed jiskontaw sentenza ta’ g[omor il-[abs, awtomatikament kienu jgawdu minn amnestiji mbag[ad kienu jibbenefikaw mirremissjoni, tant li g[omorhom kien ;ieli dam sa g[axar snin.

Lejn l-a[[ar tatTmeninijiet, il-Gvern kien idde/ieda li j]omm iebes fuq l-amnestiji u ma jkomplix jag[tihom. Illum fil-[abs wie[ed isib test case fejn hemm i]-]ew; Tune]ini li qed jiskontaw sentenza g[al g[omorhom u fi Frar li ;ej ikunu ilhom hemm 25 sena.

Dan hu rekord ;did i]da mhux se jikser ir-rekord g[ax l-itwal pri;unerija f’Kordin kienet ta’ 27 sena fis-Seklu Dsatax.

Madankollu l-ka] tal-1988, g[as-sekli 20 u 21, hu meqjus b[ala rekord u test case g[ax [afna ja[sbu li lg[omor ikun ta’ 25 sena kif ise[[ f’numru ta’ pajji]i.

Eddie Attard sostna li ]]ew; qattiela Tune]ini qatt ma gawdew minn amnestiji

g[ax jekk igawdu minn amnestija mbag[ad, awtomatikament, jibbenefikaw minn remissjoni u din tfisser tnaqqis ta’ terz tassentenza.

Barra minn hekk wie[ed minnhom kien [arab mill[abs u anki kien ikkundannat dwar dik il-[arba.

L-istoriku sostna li [afna sorsi jikkontendu li serial killer irid ikun wettaq tliet omi/idji jew aktar; hemm ukoll xi sorsi li jsemmu ]ew; omi/idji fuq l-istess qafas.

“S’issa nistg[u ng[idu li dawn i]-]ew; Tune]ini huma meqjusa b[ala serial killers u b[alissa qed jinstema’ ka] fil-Qorti fejn wie[ed irid jistenna l-e]itu tieg[u jew a[jar il-kundanna tal-akku]at biex ikun mag[ruf jekk g[andux ikun klassifikat b[ala serial killer jew le,” temm jg[id Eddie Attard.

Aktar dettalji jistg[u jkunu segwiti llejla fil-programm Newsroom.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

8 Opinjoni

Kollox lura g[an-normal “Kollox lura g[an-normal!” qalli [abib tieg[i dawn il-jiem wara li issa [alla warajh ilbajja ta’ Marsalforn u re;a’ n;abar ir-Rabat billi issa spi//aw in-nofstanhari u wliedu re;g[u lura lejn liskola.

Id-di/enza Sabi[ is-sajf g[al min jag[raf

igawdih kif g[andu jkun u s–servizz tal-Arriva lejn ilbajjiet tag[na kien wie[ed tajjeb.

Imma [ej, kemm kont no[ro; ta’ spiss iddi]gustat nara telg[in fuq il-bus ]g[a]ag[ nofshom lebsin wara xi g[awma, [afna drabi jitkellmu kif ;ie ;ie bla ma [add ji;bdilhom l-attenzjoni!

L-istess, kont tilma[ fit-toroq tag[na, din id-darba mhux biss G[awdxin imma wkoll barranin li donnu g[alihom xejn mhux xejn u s-serjetà ma te]istix! {adt gost nisma’ lil Mons Ru]ar Borg jag[mel riferenza g[al dan l-abbu] waqt l-omelija li g[amel waqt kon/elebrazzjoni fil-Wied ta’ Marsalforn b[ala parti millkampanja favur id-di/enza!

Ma nistg[ux in[allu kollox g[addej bla ma nerfg[u subg[ajna. Fil-knejjes tag[na wkoll ;ie li lma[t nies de[lin lebsin perpura. Dan m’g[andux ikun.

Re;g[u fet[u l-iskejjel Intant, wara l-waqfa tassajf, re;g[u fet[u bera[ ilbibien tal-iskejjel g[al g[add kbir ta’ studenti li jiffrekwentaw il-primarji, issekondarji, l-MCAST u s-6th Form.

Nifhem u nemmen bi s[i[ li dawk li jixtiequ jitg[allmu, issa jkunu [erqana biex jer;g[u lura lejn il-bankijiet tal-klassi g[ax jafu li minn hawn jiddependu l-karriera u l-futur tag[hom. }gur li se ssib o[rajn li forsi j[ossuhom li sejrin lura kontra qalbhom, i]da kemm hu sewwa kieku jirrealizzaw ftit kemm hu importanti t-tag[lim g[all-[ajja tal-bniedem!

Veru li mhux kul[add se jaqla’ [ob]u bil-pinna, i]da kemm hu essenzjali li tkun taf tikteb ismek u kunjomok bilkumdità u timla formola bla g[ajnuna ta’ [add!

Allura hemm b]onn li listudenti kollha issa jag[rfu l[tie;a li wara l-jiem ta’ mistrie[ u divertiment, waslet mill-;did is-sieg[a li jmiddu g[onqhom g[ax-xog[ol, jag[mlu [ilithom kollha biex id f’id mal-g[alliema tag[hom jissuktaw fit-triq tal-progress biex g[ada pitg[ada dan pajji]na jkompli jistag[na u jfur b’/ittadini serji u intelli;enti li jag[mlulu unur u

jkunu kapa/i jkomplu jmexxuh ’il quddiem. {afna mill-iskejjel ing[ataw face-lift matul il-vaganzi tassajf u dan ikompli jg[in biex jin[oloq ambjent sabi[ u li jilqg[ek matul il-jiem tal[arifa li tinsab mag[na.

Ma;enb il-kumpless tal-Liceo Ninu Cremona fil-Belt Victoria, issa telg[et skola ;dida - state of the art – li bla dubju se tkompli tipprovdi post tajjeb u adekwat lil mijiet ta’ studenti subien li ji;u hawn minn G[awdex kollu.

L-istess nistg[u ng[idu g[all-Konservatorju tal-Isqof wara San Fran;isk, li da[al fi spi]a enormi biex hawnhekk ikollna wkoll skola sekondarja g[all-bniet li tixraq lit-tfajliet G[awdxin.

Naturalment il-binja tal;ebel mhux kollox. Huma listudenti integri u g[aqlin li jag[mlu l-iskola xi [a;a [ajja flimkien mal-istaff u lamministrazzjoni.

L-im;iba tal-istudent Nemmen li bit-tibdil li qed isir fis-sistema tal-klassijiet (streaming) u tal-e]amijiet, jista’ jkollna ri]ultati a[jar u li jirriflettu fuq l-intelli;enza u l-andament tal-istudenti.

Bla dubju l-qofol ta’ kollox jibqg[u dejjem l-istudenti li jridu jag[rfu s-siwi tal-

istudju u l-im;iba tag[hom g[ax kif jg[id il-qawl Ingli], ‘You can take a horse to water, but you cannot make him drink!’

Inutli l-Gvern u l-Knisja jag[mlu [ilithom biex jag[tuna l-aqwa edukazzjoni jekk imbag[ad l-istudenti tag[na ma jwe;bux g[assej[a, imma jintilfu wara l;iri u d-divertiment.

Trid twa[[al mo[[ok hemm u tbati biex tirnexxi g[ax xejn ma jsir bla sagrifi//ju.

U l-istudent G[awdxi jrid ibati [afna iktar spe/jalment meta jasal biex jissokta listudji tieg[u fl-Università g[ax irid jinfatam millfamilja, ifittex akkomodazzjoni f’Malta u jara kif se jag[mel biex jiekol u ja[sel [wej;u, iqum kmieni biex jivvja;;a kemm fis-s[ana kif ukoll fil-ba[ar imqalleb u l-pi] finanzjarju li jo[loq fuq spallejn il-;enituri tieg[u, iktar u iktar jekk tkun xi pensjonant b[ali b’paga wa[da li trid i;;ebbidha sew biex tla[[aq!

Grazzi g[all-Ministeru ta’ G[awdex, xi [add qalli li dawn tal-inqas jipprovdu xi [a;a tal-flus biex tittaffa din il-problema. Dawk li qed jie[du kors part time jibqg[u jsaffru!

minn Joe M. Attard

Tislima mill-qalb

Insellem lil tant g[alliema (darba kont wie[ed minnhom) iddedikati li jag[mlu [ilithom biex dak li jafu jg[adduh lil [addie[or u fil-klassi jkunu veri [bieb u missirijiet tal-istudenti u mhux sempli/ement impjegati qeg[din hemm g[as-salarju tal-a[[ar taxxahar.

It-tag[lim hu missjoni li trid tittie[ed bis-serjetà u bilg[aqal jekk irridu tassew il;id tal-istudenti tag[na.

Awguri mill-qalb lil dawk kollha mill-g[atba ’l ;ewwa tal-iskola!

Jalla meta tintemm is-sena skolastika kul[add ikun jista’ j[ares lura b’sodisfazzjon u jkompli dejjem jonqos innumru ta’ dawk l-istudenti li jkollhom jag[mlu xi resits!

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

Il-;id li qed jo[loq it-turi]mu ji]died Matul din il-;img[a saru diversi attivitajiet biex ifakkru l-Jum Dinji tat-Turi]mu li tfakkar nhar il{amis. Dan il-jum, li jfakkar it-twaqqif talOrganizzazzjoni Dinjija tat-Turi]mu fis-27 ta’ Settembru tal-1970, jiffoka fuq il-;id mhux biss ekonomiku imma wkoll so/jali, u kulturali li jo[loq itturi]mu.

Bidu mix-xejn fis-snin sittin It-turi]mu lejn Malta beda mix-xejn fis-sittinijiet meta sal-1970 bdew mitt lukanda ;dida f’Malta bi

8,000 sodda li [olqu 3,000 impjieg ;did jag[tu servizz lil turi]mu ta’ /erta kwalità f’lukandi li w[ud minnhom g[adhom sal-lum l-aqwa li g[andna fil-pajji].

It-turi]mu kompla javvanza g[ax [afna g[arfu kemm kien g[aqli li d[alna f’din l-industrija li kienet qed tikber madwar id-dinja u li fiha a[na f’Malta g[andna vanta;; naturali bil-pajji] u l-karattru tag[na.

Imma fir-ri/essjoni tas-snin tmenin, it-turi]mu lejn Malta kellu kollass spettakolari meta waqa’ f’daqqa b’terz u tlifna aktar minn 200,000 turist fis-sena, minn 728,000 fl-1980 g[al 490,000 fl-1983.

F’dawn l-a[[ar ftit snin, il-kuntrast mar-ri/essjoni tas-snin tmenin ma jistax jo[ro; aktar. Minkejja ri/essjoni dinjija aktar kiefra u itwal minn tas-snin tmenin, it-turi]mu lejn Malta issa mhux talli ma naqasx, talli qed ji]died u jil[aq livelli rekord kull sena.

Fl-a[[ar [ames snin, it-turi]mu lejn Malta ]died b’200,000 u din is-sena g[andha tkun rekord ie[or fuq is-sena l-o[ra meta ;ew 1.4 miljun turist fuq il-1.2 miljun [ames snin ilu.

F’dawn l-a[[ar ftit snin beda wkoll mix-xejn itturi]mu tal-cruise liners. Anke hawn, qed ingawdu minn rekord wara l-ie[or u llum turisti bil-cruise liners qed ji;u aktar minn nofs miljun fis-sena – liema /ifra hi apparti dik tat-turisti li semmejna qabel u trid ti]died mag[ha. {idma tal-Gvern fuq [afna fronti Is-sabi[ tal-industrija tat-turi]mu hu li hi industrija mhux biss kbira imma wkoll li l-;id li to[loq jinfirex [afna bix-xog[ol. Kull xog[ol fit-turi]mu hu importanti g[ax kull tip ta’ xog[ol fit-turi]mu hu servizz personali ta’ ospitalità lil min i]urna. {afna [addiema fit-turi]mu jid[lu g[al dan ix-xog[ol b’wirja tal-ospitalità tipika tag[na l-Maltin.

U mill-aktar xog[ol umli sa dak tal-og[la livell, il[addiema kollha fit-turi]mu qed igawdu mill-[idma tal-Gvern biex qed ji;u Malta ferm aktar turisti minkejja dak li qed ji;ri fil-pajji]i minn fejn ji;u tturisti.

Il-Gvern f’dawn l-a[[ar snin • ta in/entivi biex linji tal-ajru low-cost ji;u Malta minkejja l-oppo]izzjoni tal-Labour; • beda mix-xejn l-industrija tal-cruise liners; • wettaq numru kbir ta’ pro;etti ta’ toroq ;odda u restawr li biddlu d-dehra tal-pajji] u tal-attrazzjonijiet turisti/i; • qed ja[dem biex l-Air Malta tikkompeti mal-linji lo[rajn u tkun effettiva fil-missjoni importanti tag[ha li Malta jkollha toroq turisti/i lejn il-bliet ewlenin flEwropa; • investa bil-qawwi fir-reklamar tal-pajji]; u

• g[amel reklam kbir g[al Malta bil-bnazzi ekonomiku li qed ingawdu u bil-[idma attiva u mfa[[ra ta’ Malta fil-kri]i tal-Libja. :id u xog[ol imferrex fost 20,000 [addiem u aktar Il-frott ta’ din il-[idma tal-Gvern biex ]ied itturi]mu ma jidhirx biss fir-rekords tat-turisti imma wkoll fix-xog[ol li [oloq it-turi]mu. Illum direttament fit-turi]mu ja[dmu 20,000 ru[, nofshom full-timers u nofshom part-timers li aktarx ikollhom xog[ol fulltime separat. Din i/-/ifra ta’ 20,000 tfisser ]ieda ta’ elf [addiem fl-a[[ar [ames snin, apparti x-xog[ol f’ditti li jgawdu indirettament mit-turi]mu bl-infiq dejjem ji]died ukoll tat-turisti. }ieda qawwija fis-safar tag[na l-Maltin U t-turi]mu ma jfissirx biss it-turisti li ji;u Malta imma wkoll a[na l-Maltin li nsiefru barra. U hawn kejl ie[or sabi[ ta’ ;id: il-Maltin li qed iqattg[u vaganza barra ]diedu bil-qawwi. Din is-sena qed ikollna ]ieda qawwija fuq is-sena l-o[ra meta siefru 308,000 Malti u Maltija, ]ieda ta’ 50% fuq tmien snin ilu.

Dak f’;id ekonomiku, g[ax imbag[ad it-turi]mu jo[loq il-;id l-ie[or li diffi/li tkejlu imma li hu tant sabi[: it-tlaqqig[ tan-nies, il-kburija li n[ossu b’dak li g[andna Malta, il-qsim tal-kultura u l-identità tag[na mal-barranin, l-ammirazzjoni u r-rispett tal-barranin lejn Malta, il-memorji ta’ Malta li jie[du mag[hom u li jer;g[u j;ibuhom hawn, u ftu[ il-mo[[ bl-esperjenza li g[andna a[na l-Maltin stess illum bl-ivvja;;ar meta turisti nkunu a[na.

Intietef

Il-pre]ent mera tal-passat^ Ftit ;ranet ilu, kont ktibt u g[edt il-Labour ma ja[dimx.

Minflok je[odna 30 sena lura.

Din mhux jien biss g[edtha.

Prattikament dan hu lmessa;; tal-Partit Nazzjonalista g[al dawn il;ranet: Labour won’t work.

Mal-Labour ma ta[dimx Ir-reazzjoni naturali tal-

Malta Labour Party hi li dak li qed jg[id il-Partit Nazzjonalista ma hux minnu.

L-argument naturali tal-Malta Labour Party hu li l-Partit Nazzjonalista qed jipprova jbe]]a’ bil-babaw.

L-isforz naturali li l-PL qed jag[mel hu li juri lilu nnifsu b[ala gvern alternattiv, li m’g[adux il-partit tattmeninijiet (u[ud mill ag[ar snin fl-istorja politika ta’ pajji]na).

I]da dan l-isforz spiss jittappan b’xi ]elqa ’l hemm u ’l hawn.

Alex Sceberras Trigona, Joe Grima u Joe Debono Grech ilkoll ]elqu fin-niexef ri/entement. Tistennieha.

Fil-verità ma tistenniex a[jar minn nies li fittmeninijiet ilkoll kienu fost ilprotagonisti tat-tba]wir talpolitika lokali. Imma minn Joseph Muscat nistenna a[jar! }elaq wa[da kbira

Dan Joseph Muscat, li jo[lom li jkun l-i]g[ar Prim Ministru ta’ Malta, qieg[ed b’seba’ mitt g[ajn attent li ma ji]loqx xi wa[da. Kwa]i jib]a’ jifta[ [alqu! U na[seb li g[andu ra;un jib]a’!

Ftit ;ranet ilu feta[ [alqu, u g[axxaqha. Uriena li bilprovi l-Labour jer;a’ je[odna fil-passat, tletin sena lura. Fi ]mien il-fri]a. Tiftakruha lfri]a tal-pagi u s-suppost fri]a tal-prezzijiet.

Tiftakru kif il-pagi kienu ffri]aw rwie[hom imma l-

Iz-zona tal-Grazzja, f’{al Mula, ir-residenti qeg[din isofru inkonvenjenzi kbar ta’ trabijiet u [ofor min[abba l-inkompetenza tal-kunsill lokali mmexxi mill-MLP

prezzijiet baqg[u telg[in.

Dak kien il-Labour ta’ tletin sena ilu!

Il-Labour tal-lum, Joseph Muscat, minkejja l-imma;ini tieg[u nnifsu li qed jipprova jo[loq, donnu li waqt il-mass meeting li g[amel kellu déjà vu.

Qal li ma jridx i]id il-paga minima. Iva qalha. Wara nduna li ]balja u pprova jben;ilha, ipprova jdawwarha u pprova elf [a;a o[ra.

Imma l-fatt jibqa’ li qalha.

Muscat f’paniku, tilef largument u qed jirrikorri g[al mezzi o[ra f’dag[dig[a ta’ xi [add li sab ru[u dahru mal[ajt. Id-dokument uffi/jali tal-MLP ma[rug fid-19 ta’ Settembru juri b’mod /ar li Muscat insista kontra ]-]ieda fil-minimum wage: “tkellimna fuq il-minimum wage u li din ma tog[liex”. U jista’ jag[mel libelli kemm irid! {al Mula u Tal-Grazzja

Fuq nota differenti, i]da realtà wkoll, ftit ;img[at ilu tkellimt fuq i]-]ew; u/u[ tal-Labour. Semmejt kif f’{a]-}ebbu;, kunsill b’ma;;oranza Laburista,

b’konsulenti mag[rufin ghattwemmin Laburista tag[hom, [alla di]astru fit-toroq tal-istess lokalità. Semmejt iz-zona ta’ {al Mula u fuq iz-zona mag[rufa b[ala Tal-Grazzja.

Kont spjegajt kif f’{al Mula kien waqaf ix-xog[ol [esrem u n-nies taz-zona t[allew jibilg[u t-trab g[al xhur s[a[.

Kont semmejt ukoll kif innies li jg[ixu fiz-zona talGrazzja g[adhom isaffru u jibilg[u l-[ofor min[abba dak li mad-daqqa t’g[ajn nista’ nsejja[lu inkompetenza talkunsill jew a[jar ta’ min suppost jag[tih il-pariri.

G[all-grazzja ta’ Alla, ixxog[ol f’{al Mula tkompla u jidher li qabad ritmu tajjeb.

Ir-ri]ultati qed jidhru u n-nies qed juru s-sodisfazzjon tag[hom.

Bla grazzja Imma n-nies li jg[ixu fizzona Tal-Grazzja ironikament g[adhom bla grazzja. Dan jiddi]appuntani ferm.

Wara li [dimt ma’ Chris

Said (meta kien g[adu Segretarju Parlamentari responsabbli mill-kunsilli

minn Philip Mifsud info@philipmifsud.com

lokali) u mal-kunsill lokali stess biex ;ibna fondi g[al dawn it-toroq, in[oss li hu ddmir tieg[i li nibqa’ ninsisti biex dawn il-fondi ji;u utilizzati bl-a[jar mod u jintefqu kif kienu intenzjonati, ji;ifieri f’xog[ol ta’ toroq f’din iz-zona.

Nistennew u naraw. Imma l-pa/enzja ta’ kul[add g[andha limitu. U l-pa/enzja ta’ min hu milqut dirett qed toqrob lejn il-limitu tag[ha wkoll.

Fl-a[[ar mill a[[ar min qed ikollu jg[addi kuljum minn dan il-martirju ta’ toroq, ftit li xejn jimpurtawh iddettalji tal-pro/eduri u li]balji li setg[u saru, li jimpurtah hu li fis-sena 2012 ikollu triq suret in-nies!

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

10 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

Il-LIBJA

Imorru j/edu l-armi Fi tmiem il-;img[a, mijiet ta’ Libjani marru jag[tu l-armi li kellhom b[ala ri]ultat tar-rivoluzzjoni ssena li g[addiet.

Dan b[ala parti mill[idma tal-Gvern Libjan biex ine[[i l-armi mill-idejn u jra]]an il-gruppi ta’ r;iel armati li g[adhom iduru mas-saqajn fil-pajji].

Fil-kapitali Tripli kif ukoll f’Benga]i, tlestew tined fi pjazzez b’uffi/jali militari fihom biex in-nies imorru jag[tu l-armi.

It-tmexxija ;dida fil-Libja kellha bi//a xog[ol iebsa biex timponi l-awtorità tag[ha f’pajji] fejn kwa]i kul[add spi//a b’arma f’idejh b[ala ri]ultat tar-rivoluzzjoni li fiha tne[[iet iddittatura ta’ Muammar Gaddafi.

U issa [afna Libjani huma mdejqin bil-gruppi ta’ r;iel armati li n[olqu matul irrivoluzzjoni u s’issa g[adhom iduru mas-saqajn u spiss jie[du l-li;i f’idejhom.

Fil-11 ta’ Settembru, wara attakk fuq il-konsolat Amerikan f’Benga]i, inqatel l-Ambaxxatur Amerikan u tliet Amerikani o[ra. Wara, saret protesta kbira kontra lpre]enza ta’ dawn il-gruppi armati.

Il-Gvern issa qed jinsisti li se jxolji dawn il-gruppi li

qed joperaw ming[ajr permess uffi/jali imma anki joffri appo;; formali lil dawk il-gruppi li g[andhom li/en]ja mill-Gvern biex joperaw fi sforz li jissa[[u l-forzi tas-sigurtà.

Ir-rispons fi tmiem il;img[a li g[addiet kien wie[ed inkora;;anti g[allGvern Libjan g[alkemm g[add hemm gruppi kbar u armati sew fi bliet o[ra li qed joffru sfida kbira.

F’Benga]i, l-organizzaturi qalu li aktar minn 800 persuna marru jag[tu l-armi u fi Tripli, g[alkemm ma ng[atawx /ifri, uffi/jali qalu li marru ferm aktar nies milli kien mistenni.

Minkejja dan, i]da, osservaturi qalu li dan hu ftit [dejn il-[afna armi li g[adhom fl-idejn g[alkemm dan qed jitqies b[ala pass po]ittiv ’il quddiem. {afna qed jib]g[u jag[tu lura larmi min[abba s-sitwazzjoni prekarja tas-sigurtà.

Organizzaturi qalu li issa din l-attività se tkun organizzata fi bliet o[ra u anki kienu se jing[ataw premji kbar b[al karozzi.

Yussef al-Mangoush, ilkmandant tal-forzi tas-sigurtà Libjani, qal li l-poplu Libjan kellu b]onn l-istabbiltà u dak li sar fi tmiem il;img[a kien il-bidu talpro/ess.

IS-SERBJA> Iljunessa bl-isem Lepa tidher f’zoo privat f’Novi Pazar qabel ma kienet trasferita, flimkien ma’ ]ew; iljuni o[ra, lejn il-Lionsrock Big Cats Sanctuary fl-Afrika t’Isfel (ritratt Reuters)

L-ISTATI UNITI

Multa jekk jer;g[u jda[[lu pazjent wara xahar Mil-lum, is-servizz tal-kura tas-sa[[a tal-Gvern Amerikan, mag[ruf b[ala Medicare, se jibda jag[ti multi lill-isptarijiet li jkollhom wisq pazjenti li kellhom jer;g[u jid[lu g[all-kura 30 ;urnata wara li telqu mill-isptar.

Il-multi huma parti minn [idma tal-Gvern Amerikan biex itejjeb il-kwalità tal-kura kif ukoll fl-istess [in inaqqas l-ispi]a.

Il-Medicare hi l-kura tassa[[a li joffri l-Gvern li tapplika biss g[al dawk li g[andhom aktar minn 65 sena u dawk ta’ età anqas li g[and-

hom di]abbiltà. Madwar ]ew; terzi tal-isptarijiet li jaqdu pazjenti li huma eli;ibbli g[all-Medicare – madwar 2,000 fa/ilità – se jibdew jing[ataw multi ta’ madwar 125,000 dollaru.

Barra minn hekk, l-informazzjoni se tibda titpo;;a fuq l-internet, biex in-nies jaraw kif inhuma sejrin l-istparijiet.

I]da t-tmexxija tal-isptarijiet qalu li mhumiex kuntenti b’dan il-pass peress li ma jistg[ux jin]ammu responsabbli g[al /irkustanzi li ma jkollhomx kontroll fuqhom peress li [afna jkun jiddependi mill-pazjent.

Min-na[a l-o[ra, asso/jazzjonijiet tal-protezzjoni talkonsumatur esprimew is-sodisfazzjon g[al dan il-pass imma xtaqu li l-multi jkunu akbar.

G[all-issa mhux se jkunu japplikaw ka]i ta’ pazjenti b’attakki tal-qalb jew pulmonite.

Il-kura tas-sa[[a hi tema ewlenija tal-kampanja elettorali Amerikana. Dan min[abba l-pass li kien g[amel il-President Barack Obama li jkabbar l-a//ess talkura medika b’xejn. Xi [a;a li fl-Istati Uniti hu su;;ett ja[raq.

IR-RENJU UNIT

Permess mill-Pulizija biex jaraw it-tfal waqt l-isports L-UKRAJNA> Nies jie[du sehem f’e]er/izzju fi]iku tal-massa fi Kiev fi sforz li jiksru r-rekord tal-akbar ammont ta’ nies li [adu sehem f’e]er/izzju fi]iku kmieni filg[odu. B’kollox madwar 15,000 persuna pparte/ipaw (ritratt Reuters)

:enituri ma jistg[ux imorru jaraw it-tfal tag[hom jikkompetu fl-isports jekk qabel ma jkunux ing[ataw il-permess mill-Pulizija.

Dan wara li skola fi Swindon insistiet li dawk li jkunu se jattendu b[ala spettaturi f’attivitajiet sportivi organizzati mill-iskola jridu

permess mill-Pulizija biex jitnaqqas ir-riskju li fosthom ikun hemm pedofili.

L-iskola [adet dan il-pass, li [oloq rabja kbira fost il-;enituri, biex ikun evitat li nies jid[lu f’partijiet o[ra tal-iskola bl-isku]a li marru biex jaraw xi attività sportiva.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

A[barijiet ta’ Barra 11

SPANJA> }ew; bastimenti tal-merkanzija jidhru nkaljati mal-kosta ta’ Valencia. Il-vapuri, is-Celia u l-BSLE Sunrise tkaxkru mill-maltemp waqt li kienu ankrati barra l-port waqt maltempata kbira li [alliet tmien persuni mejta. (ritratt Reuters)

IL-KENJA

L-ISTATI UNITI

Knisja o[ra fil-mira

Obama u Romney ilestu g[all-ewwel dibattitu

Tifel ta’ disa’ snin inqatel u tlett itfal o[ra ndarbu meta twaddbet hand grenade fi knisja waqt li kienu mi;bura t-tfal fiha.

Il-ka] se[[ ilbiera[ fil-kapitali Nairobi.

Minn mindu l-Gvern tal-Kenja f’Ottubru bag[at it-truppi fis-Somalja biex ji;;ieldu kontra l-militanti hemmhekk, kien hemm ]dieda drammatika fil-ka]i ta’ attakki b’hand grenades kontra knejjes fil-pajji].

L-attakk tal-{add se[[ ;urnata wara li truppi mill-Kenja g[amlu offensiva mhux mistennija kontra l-port ta’ Kismayu, fortizza tal-al Shabaab, il-forza ewlenija tal-militanti Islami/i fis-Somalja. Dan wassal biex il-militanti kellhom jirtiraw mill-belt.

Il-pulizija fil-Kenja arrestaw diversi persuni b’rabta ma’ dawn l-attakki bil-hand grenades li qed isiru.

L-ag[ar attakk s’issa kien dak f’Lulju f’Garissa meta ir;iel armati wettqu attakki kontra ]ew; knejjes li fihom inqatlu tal-anqas 17-il persuna.

Al Shabaab hi meqjusha b[ala qrib [afna tal-al Qaeda u fostha hemm diversi ;ellieda barranin u titqies b[ala l-akbar theddida g[all-istabbiltà fir-re;jun.

Il-President Barack Obama u l-avversarju tieg[u, ir-Repubblikan Mitt Romney, ilbiera[ [adu pawsa mill-kampanja elettorali biex ilestu g[allewwel dibattitu bejniethom din il-;img[a.

Id-dibattitu se jse[[ masseb[ tal-{amis f’Denver f’Colorado. Dan se jkun lewwel minn tliet dibattiti li se jixxandru fuq ittelevi]joni u li jistg[u jkunu kru/jali g[all-elezzjoni tas-6 ta’ Novembru.

S’issa Obama g[andu distakk ]g[ir fuq Romney u qatta’ l-;urnata tal-biera[ fil-White House b’ebda impenji pubbli/i. Aktar tard hu telaq lejn Nevada fejn se jlesti g[ad-dibattitu.

Romney kien f’Boston firresidenza ta’ ibnu, Tagg. Hu se jitlaq lejn Denver it-Tnejn biex ilesti g[ad-dibattitu.

L-ewwel dibattitu mas-seb[ tal-{amis Fi tmiem il-;img[a, l-attenzjoni politika kienet fuq Joe Biden, il-Vi/i President, u Paul Ryan, il-kandidat Repubblikan g[al dik il-kariga. It-tnejn se jie[du sehem f’dibattitu kontra xulxin fil-11 ta’ Ottubru.

B[alissa l-kampanja ta’ Obama qed tikkon/entra fuq l-anzjani partikularment b’bidliet li Romney jrid

jag[mel lis-sistema tal-kura tas-sa[[a.

Obama u Biden qed ipin;u lilhom infushom b[ala difensuri tal-klassi medja kif ukoll il-fqar u l-anzjani u dan jidher li qed i[alli l-frott fost lo[rajn fi Florida, stat importanti [afna fl-elezzjoni Presidenzjali.

I]da r-Repubblikani huma fidu/ju]i li Romney se jmur tajjeb fid-dibattiti tant li jnaqqas sew jekk mhux jeg[leb id-distakk li Obama g[andu b[alissa fuqu.

Il-kampanja Repubblikana qed tikkon/entra [afna fuq ilkri]i finanzjarja u ekonomika li tinsab fiha l-Istati Uniti u lb]onn li titnaqqas sew l-ispi]a tal-Gvern biex il-pajji] ikun jista’ jer;a’ jqum fuq saqajh.

L-ITALJA

Cicciolina se tirritorna fix-xena politika Ilona Staller, eks attri/i tal-films pornografi/i li kienet popolari [afna fis-snin sebg[in u tmenin, [abbret li kienet se tirritorna fix-xena politika Taljana.

Hi se tag[mel dan permezz ta’ partit

;did li [olqot Democrazia, Natura e Amore (DNA). Hi kienet eletta filParlament Taljan fl-1987 b[ala kandidat tal-Partit Radikali.

Hi [olqot dan il-partit flimkien ma’ Luca Di Carlo, li hu l-g[arus tag[ha kif

ukoll avukat. Di Carlo qal li dan il-partit ma kienx se jkun alleat ma’ [add.

Staller, li g[andha 60 sena, kienet serviet b[ala Membru Parlamentari sal1991. Tul dawn l-a[[ar snin hi g[amlet diversi sforzi biex tirritorna fix-xena

politika i]da ming[ajr su//ess.

F’Novembru tas-sena li g[addiet kienet inqalg[et polemika wara li sar mag[ruf li kienet intitolata g[al pensjoni ta’ €39,000 fis-sena g[a]-]mien li serviet b[ala Membru Parlamentari.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

12 A[barijiet ta’ Barra L-AFGANISTAN

Jil[qu l-2,000 Il-vittmi fost it-truppi Amerikani fl-Afganistan issa la[qu l-2,000 persuna wara attakk kontrihom f’checkpoint f’Wardak. Dan wara li suldat Afgan feta[ in-nar fuqhom u qatel tnejn minnhom.

Din is-sena kienu 52 is-suldati tan-NATO li nqatlu minn suldati Afgani u madwar nofs il-vittmi kienu Amerikani filwaqt li tul is-sena li g[addiet kollha kienu 35 is-suldati li nqatlu f’ka]i simili.

I/-/ifra tal-2,000 vittma ng[atat minn uffi/jali Amerikani. Matul il-gwerra fl-Iraq, 4,409 suldat Amerikan inqatlu.

Madwar 40 fil-mija tal-vittmi fl-Afganistan inqatlu minn bombi mo[bija fit-toroq.

IN-NORVE:JA

Jirb[u l-lotterija tliet darbiet Familja fin-Norve;ja reb[et il-lotterija nazzjonali g[al tliet darbiet f’sitt snin biex b’kollox reb[u aktar minn tliet miljun ewro.

Ftit ;ranet ilu Tord Oksnes ta’ 19-il sena sar la[[ar membru tal-familja li jirba[ l-akbar premju wara li kien irnexxielhom jag[mlu dan qablu o[tu Hege Jeanetta u missierhom Leif.

Kif din il-familja g[andha din il-fortuna hu misteru i]da kull darba li reba[ xi [add mill-familja Oksnes, Hege kienet tqila jew g[adha kemm welldet.

F’]ew; okka]jonijiet, ilfamilja reb[et ftit sig[at wara li welldet. Tord issa reba[ 1.6 miljun ewro.

Il-kumpanija tal-lotterija, Norsk Tipping AS qalet li kien hemm okka]jonijiet fejn l-istess persuna reb[et il-lotterija darbtejn i]da qatt minn tliet membri tal-istess familja.

I?-?INA> Trakk tas-siment jidher wara li t-triq ta[tu sfrundat f’Xi’an fil-provin/ja ta’ Shaanxi. {add ma ndarab fl-in/ident. (ritratt Reuters)

IL-MESSIKU

Jinsistu li mhux ;ejja l-a[[ar tad-dinja Hekk kif din is-sena kien hemm [afna furur li suppost, skont kalendarju ta/-/ivilizzazzjoni antika tal-Maja, id-dinja se tispi//a fil-21 ta’ Di/embru ta’ din is-sena, esperti qed jinsistu li dan mhux minnu.

Fi tmiem il-;img[a f’Merida filMessiku, esperti n;abru biex jiddiskutu dan il-kalendarju li qanqal din l-istorja. {afna esperti qablu li filwaqt li l-21 ta’ Di/embru kienet data importanti g[allMaja, din ma kinitx g[aliex se tispi//a ddinja.

Alfredo Barrera, arkeolo;ista mal-Gvern Messikan, qal li filwaqt li l-Maja kienu jbassru xi affarijiet, dawn aktarx kienu aktar avvenimenti fit-temp b[al nixfa kbira jew mard.

Waqt il-konferenza, esperti qalu li lMaja, li raw il-qofol ta/-/ivilizzazzjoni

avvanzata tag[hom bejn it-300 u d-900 Wara Kristu, kienu interessati [afna fil;ejjieni u dan kien imur lil hinn mill-21 ta’ Di/embru tal-2012.

Ma kinitx fil-kultura tag[hom li d-dinja se tispi//a Godfrey Braswell, espert millUniversità ta’ Kalifornja, qal li hemm [afna monumenti tal-Maja li jiddiskutu affarijiet li kienu mbassra li se ji;ru wara l-2012.

L-esperti qalu li kien hemm biss ftit referenzi g[ad-data li ti;i l-ekwivalenti tal-21 ta’ Di/embru tal-2012 li nstabu mnaqqxa fil-;ebel fil-postijiet Maja u ebda wa[da

ma tirreferi g[all-a[[ar tad-dinja. Intqal li vi]jonijiet dwar l-a[[ar tad-dinja huma xi [a;a aktar komuni fil-Punent u fil-[sieb Nisrani milli fi/-/ivilizzazzjoni Maja.

Skont Alexander Voos, antropologu mill-Università ta’ Quintana Roo, stat Messikan tul il-kosta mal-Kribbew, dan il[sieb tal-a[[ar tad-dinja m’g[andu x’jaqsam xejn mal-kultura Maja.

Dwar din il-;rajja tal-kaledarju li allegatament ibassar l-a[[ar tad-dinja f’Di/embru, Braswell xebbah il-mod kif kien ja[dem il-kalendarju ma’ odometer ta’ karozza antika.

Hu qal li peress li kien hemm biss sitt roti biex idawru l-arlo;;, dan kien jieqaf meta jasal g[an-numru 99,99.9 mil, i]da dan ma kienx ifisser li hekk kif il-karozza tag[mel mil ie[or kienet se taqa’ bi//iet.

It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

13

1- 0

Valletta jirb[u l-konfront dirett

Ara pa;na 17

Valletta g[elbu lil Hibernians bi skor ta’ 1-0 u b’hekk dawn irre;istraw is-sitt reb[a minn daqstant partiti biex issa jinsabu fil-qu//ata tal-klassifika. G[al Hibernians din kienet l-ewwel telfa li sofrew f’dan ilkampjonat.

Valletta kienu sfortunati li laqtu darbtejn il-lasta filwaqt li Hibs kellhom gowl im[assar fl-a[[ar minuti.

Intant, fil-log[ba l-o[ra Birkirkara g[elbu lil Tarxien 4-1 u bla dubju leroj tal-partita kien Jean Pierre Mifsud Triganza li skurja tlieta minn dawn l-erba’ gowls Karkari]i. B’din ir-reb[a, issa Birkirkara g[andhom 15-il punt.

Valletta Birkirkara Hibernians Mosta Sliema W Floriana Tarxien R Qormi {amrun S Balzan Rabat A Melita

6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6

6 5 5 4 3 2 2 2

0 0 0 1 0 1 0 2 1 2 2 2 1 3 0 4 1 3 2 1 1 4 0 1 5 0 1 5

21 4 16 5 16 8 16 10 10 8

18 15 15 12 10

9 9 8 8 10 7 8 14 6 10 17 6 9 13 4 3 14 1 6 20 1

FUTBOL

FUTBOL LOKALI

Massimo Bonini f’Malta Fi tmiem il-;img[a kien hawn Malta fuq ]jara privata l-eks player ta’ Juventus u San Marino Massimo Bonini flimkien mal-mara tieg[u Loredana u wliedu.

Bonini, li hu [abib personali tal-kollega Kenneth Vella, kellu /-/ans i]ur postijiet interessanti

Kif Jinsabu L R D T F K Pt

f’pajji]na u s-Sibt kien ukoll fis-Centenary Stadium f’Ta’ Qali jsegwi l-partita Malta v Norve;ja mill-kampjonati Ewropej ta[t is-sbatax-il sena. L-a[[ar darba li l-istilla ta’ Juventus kien Malta kien tliet snin ilu meta kien ilmistieden spe/jali flimkien ma’ John Barnes eks

L-ex player ta’ Juventus u San Marino Massimo Bonini

Liverpool waqt is-serata finali tal-Isport Malta Awards L-G[azliet Sportivi Nazzjonali.

Il-klabbs se jkunu jistg[u jibdew ibig[u l-biljetti Sorsi fi [dan l-MFA ikkonfermaw mal-Programm ‘Replay’, li mill-bidu tat-tieni rawnd tal-kampjonat Premier,

ji;ifieri bejn wie[ed u ie[or minn nofs ix-xahar ta’ Novembru, il-klabbs se jkunu jistg[u jibdew ibig[u l-biljetti mis-sede tag[hom qabel ilpartiti rispettivi tag[hom u b’hekk tibda tit[addem ilkun/ett tal-home u away basis.

Jing[ad li l-klabbs fi [dan il-Premier League Standing Committee u l-MFA permezz tat-te]orier Antoine Portelli di;à qablu fuq il-prin/ipju ta’ din is-sistema u dawn innegozjati mistennija jkunu konklu]i fil-jiem li ;ejjien blassistenza tal-IT Department tal-MFA. La darba din is-sistema tibda ti;i m[addma, il-flus tal-biljetti li jsiru mill-klabbs stess se jinqasmu bejn ]ew; klabbs u mhux erbg[a kif qed ji;ri llum kull darba li jkun hemm match day. Din issistema mistenni t[ajjar aktar klabbs jie[du l-inkarigu li jbig[u l-biljetti huma stess minn qabel jum il-konfront waqt li se tnaqqas l-ispejje] tal-MFA.

Man City se jer;g[u jirb[u t-titlu – Roberto Mancini Il-manager ta’ Man City, Roberto Mancini stqarr li hu fidu/ju] li s-Citizens jer;g[u jirb[u l-kampjonat. Sta;un ilu Man City reb[u l-kampjonat proprju fl-a[[ar sekondi meta reb[u 3-2 kontra QPR u attwalment dan l-ista;un qeg[din firraba’ post, erba’ punti ta[t il-leaders Chelsea.

Mill-ewwel [ames partiti tag[hom City ;ew draw tliet darbiet u reb[u darbtejn u barra minn hekk dawn tilfu lewwel log[ba tag[hom fi/-Champions League kontra Real Madrid u ;ew eliminati minn Aston Villa fil-Leage Cup. “Irridu nibqg[u kalmi u na[dmu bil-g[aqal. Nemmn li se ner;g[u nirb[u l-kampjonat, anke jekk din is-sena se tkun aktar diffi/li biex nag[mlu dan,” qal Mancini.

Dan l-ista;un id-difi]a ta’ City tidher batuta u s’issa qalg[et 14-il gowl, seba’ minnhom fil-kampjonat Premier.

Minbarra li qalg[u [afna gowls, City ma tantx skurjaw. B[al dan i]-]mien sena dawn kienu skurjaw 17-il gowl fil-Premier imma din is-sena skurjaw biss 10 gowls.

Jista’ jag[ti l-ka] li n-nuqqas tal-attakkant Sergio Aguero, il-player li skurja l-gowl li ta t-titlu lil City sena ilu, qed jin[ass mhux ftit. City jmisshom kontra Borussia Dortmund fi/-Champions League filwaqt li ;img[a o[ra, fil-kampjonat jilag[bu f’darhom kontra Sunderland.

Ri]ultati Lokali MFA Premier MFA

Tarxien R. v Birkirkara Valletta v Hibernians

1-4 1-0

Mqabba v Vittoriosa S Pietà H. v }ejtun C

2-2

Kirkop v San :wann G[argur v }urrieq

0-1

Mtarfa v Mdina K Kalkara v Xg[ajra T Ta’ Xbiex v Sirens

1-4 1-6 1-2

I Div

II Div

III Div

1-1

1-1

Senglea A. v Sta Lu/ija Luqa SA v G[axaq Swieqi Utd v Marsa Qrendi v Marsaskala

GFA I Div

6-0 0-1 1-0 0-3

SK Victoria W. v Xewkija T 2-3 Xag[ra Utd v Ker/em A 0-0

BASKETBALL Pre-season T’ment Nisa Athleta v Starlites Hibs v Depiro Loyola v Luxol

44-28 36-47 62-77

Ato Z Athleta v Luxol

67-56

St. James Supercup (I)

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

14 Sport

Maximal Value misjuq minn James Briffa (bin-numru 9) jirba[ ir-raba’ ti;rija (ritratt> Joseph Galea)

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL

Mag[rufa s-semi finalisti tal-kampjonat Premier minn Kenneth VELLA

Fil-korsa tal-Marsa l-biera[ waranofsinhar ing[ata l-bidu g[all-kampjonat Cassar Petroleum g[al ]wiemel talklassi Premier. Dan permezz ta’ erba’ heats fuq distanza qasira ta’ 2140m u li kienu jag[mlu parti mill-41 laqg[a tal-ista;un fuq disa’ ti;rijiet tat-trott. Mill-heats Premier 24 ]iemel g[addew g[as-semi finali.

Kien dawra mit-tmiem talewwel heat tal-klassi Premier li James Briffa po;;a lil Maximal Value quddiem. Dan i]-]iemel kompla j]id filvelo/ità fl-a[[ar metri biex [a l-ewwel reb[a tieg[u fa/ilment b’distakk ta’ tul u nofs mid-debuttant :ermani] Sultan November (Frank Portelli), Zilver Boko (Tony Demanuele) u l-;did Fran/i] Oncle Sam (Clive Gerada).

Shakira Trot (Nathaniel Barbara) u Nuper (Andrew Farrugia) kienu l-a[[ar ]ew; ]wiemel li g[addew g[assemi finali.

It-tieni heat tal-klassi

Premier irri]ultat fi dwell interessanti fl-a[[ar metri bejn Celebrity Photo (Marvin Cauchi) u Livi Cantona (Charles Camilleri) b’dan tala[[ar ikun qieg[ed jirritorna wara assenza ta’ tliet xhur.

Kien Celebrity Photo li [a l-ewwel reb[a tieg[u fi xtutna b’Veikko Hornline (Carl Caruana), Nelson du Val (Salvu Cutajar), Night Inlet (Noel Baldacchino) u Noble d’Ete (Raymond Clifton) jikkwalifikaw ukoll g[all-fa]i li jmiss.

Il-favorit Think Yatzee (Clint Vassallo) ma falliex milli jakkwista t-tieni reb[a sta;onali fit-tielet heat Premier. It-ti;rija ;iet de/i]a fid-dritta finali b’Vassallo jpo;;i lil dan i]-]iemel quddiem u qasam il-linja finali lewwel minn Troy Boshoeve (Salvu Vella), Matrix Reloaded (Rodney Gatt), Count Of Life (Samuel Bezzina), id-debuttant }vedi] St Andrew LB (Noel Baldacchino) u Op Le Cosseen (Charlò Debono).

Fir-raba’ u l-a[[ar heat Premier, il-Fran/i] Mont Cenis Honey (Noel Baldacchino) issorprenda lil kul[add meta dawra mittmiem ]ied fil-velo/ità u feta[ vanta;; ta’ madwar sitt tulijiet.

G[alkemm fl-a[[ar battuti dan il-vanta;; naqas drastikament xorta rnexxielu jiehu lewwel reb[a tal-istagun minn Label Chouan (David Ellul), Major Chaleonnais (Charlò Debono) u Joker de Choisel (Fren/u Cassar).

Max d’Avignere (Marius Mizzi) u Quipo de Billeron (Andrew Farrugia) kienu la[[ar ]ewg ]wiemel li g[addew g[as-semi finali.

Sprint fl-a[[ar metri waqt it-ti;rija tal-klassi Gold wassal lil Netter Williams (Redent Magro) biex jirre;istra t-tieni reb[a tassena bi ftit minn Ygor Of Pass (Tony Demanuele).

Oscar du Meu (Fren/u Cassar) u Lovely Mab (Johan Gaffarena) da[lu warajhom f’dik l-ordni.

Il-laqg[a inkludiet ukoll ]ew; ti;rijiet tal-klassi Silver.

Fl-ewwel wa[da, Soren Sufflor (Rodney Gatt) inqabe] f’nofs id-dritta finali minn Orage du Pont (Charles Camilleri).

B’hekk Orage du Pont [a ttielet reb[a sta;onali b’Ostheo d’Havetot (Andrew Farrugia) u No Commentary (Mario Falzon) ikollhom ukoll wirja po]ittiva.

Simili wkoll kienet it-tieni ti;rija Silver b’Charlò Debono jpo;;i lil Zerbin flewwel po]izzjoni hekk kif i]]wiemel qabdu d-dritta finali.

Dan temm rebbie[ minn Kapro Wareco (Mario Fenech), Onwards Star (Redent Magro) u Korentin (Michael Ellul).

Fl-unika ti;rija tal-klassi Bronze, il-favorit u veteran Icare de Jemma (Tony Demanuele) [a l-kmand wara ftit metri mill-bidu tat-ti;rija.

Dan mexxa lill-kumplament tal-parte/ipanti sat-tmiem u [a r-raba’ reb[a tas-sena u ttieni wa[da infila minn Hawkear (Rodney Gatt).

Donna Giant (Herman Mc Kay) u Ingo Moon (Frank Portelli) da[lu warajhom f’dik il-po]izzjoni.

Il-programm feta[ b’ti;rija tal-klassi Copper. L-a[[ar 700m kienu determinanti biex Jibilo du Terme (Ramon Briffa) jie[u t-tieni reb[a tassena b’tul minn Mirage d’Ete (Toni Tanti), Orasi Index (Kevin Sciberras) u Loulou de la Rose (Michael Ellul).

Ir-ri]ultati kollha I Ti;rija. Klassi Copper. Dist – 2640m. 1. Jibilo du Terme (R. Briffa) {in – 3.27.6” (1.18.6”) 2. Mirage d’Ete (T. Tanti) 3. Orasi Index (K. Sciberras) 4. Loulou de la Rose (M. Ellul) II Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 2640m. 1. Icare de Jemma (T. Demanuele) {in – 3.25.2” (1.17.7”) 2. Hawkear (R. Gatt) 3. Donna Giant (H. Mc Kay) 4. Ingo Moon (F. Portelli) III Ti;rija. Klassi Silver. Dist 2640m. 1. Orage du Pont (C. Camilleri) {in – 3.25.7” (1.17.9”) 2. Soren Sufflor (R. Gatt) 3.

Ostheo d’Havetot (A. Farrugia) 4. No Commentary (M.Falzon) IV Ti;rija. Heat Kampjonat Cassar Petroleum. Klassi Premier.

Dist – 2140m. 1. Maximal Value (J. Briffa) {in – 2.42.9” (1.16.1”) 2. Sultan November (F. Portelli) 3. Zilver Boko (T. Demanuele) 4.

Oncle Sam (C. Gerada) 5. Shakira Trot (N. Barbara) 6. Nuper (A. Farrugia) V Ti;rija. Heat Kampjonat Cassar Petroleum. Klassi Premier.

Dist – 2140m. 1. Celebrity Photo (M. Cauchi) {in – 2.40.7” (1.15.1”) 2. Livi Cantona (C. Camilleri) 3. Veikko Hornline (C. Caruana) 4. Nelson du Val (S. Cutajar) 5. Night Inlet (N. Baldacchino) 6. Noble d’Ete (R. Clifton) VI Ti;rija. Klassi Gold. Dist – 2640m. 1. Netter Williams (R. Magro) {in – 3.23.5” (1.17.1”) 2. Ygor Of Pass (T. Demanuele) 3.

Oscar du Meu (F. Cassar) 4. Lovely Mab (J. Gaffarena) VII Ti;rija. Heat Kampjonat Cassar Petroleum. Klassi Premier.

Dist – 2140m. 1. Think Yatzee (C. Vassallo) {in – 2.42.5” (1.15.9”) 2. Troy Boshoeve (S. Vella) 3. Matrix Reloaded (R. Gatt) 4. Count Of Life (S. Bezzina) 5. St Andrew LB (N. Baldacchino) 6. Op Le Cosseen (C. Debono) VIII Ti;rija. Heat Kampjonat Cassar Petroleum. Klassi Premier.

Dist – 2140m. 1. Mont Cenis Honey (N. Baldacchino) {in – 2.42.2” (1.15.8”) 2. Label Chouan (D. Ellul) 3. Major Chaleonnais (C. Debono) 4. Joker de Choisel (F. Cassar) 4. Max d’Avignere (M. Mizzi) 6. Quipo de Billeron (A. Farrugia) IX Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2640m. 1. Zerbin (C. Debono) {in – 3.26” (1.18”) 2. Kapro Wareco (M. Fenech) 3. Onwards Star (R. Magro) 4. Korentin (M. Ellul)

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

Sport 15 BOV KAMPJONAT TAL-EWWEL DIVI}JONI

Penalty fl-a[[ar isalva lil Pietà minn Chris Cassar

PIETÀ H …………………2 }EJTUN C. ………………2

Penalty fl-a[[ar minuti salva lil Pietà mill-ewwel telfa kontra }ejtun, wara li flewwel ]ew; log[biet kisbu reb[iet impressjonanti. Dan id-draw li kien wie[ed meritat g[al Pietà i[allihom fl-ewwel post tal-klassifika flimkien ma’ Lija u Marsaxlokk.

G[al }ejtun kienet wirja verament tajba, spe/jalment fit-tieni taqsima fejn qasmu llog[ob g[al [inijiet twal malavversarji, wara li fl-ewwel taqsima kienu Pietà li gawdew minn supremazija territorjali.

Fit-tmien minuta freekick ta’ Jurgen Pisani kien salvat minn Ranier Farrugia u [ames minuti wara, Pietà kienu sfortunati meta minn kross ta’ Kooh Sohna, ddifensur ta’ }ejtun Edward Azzopardi f’attentat li jikklerja laqat il-lasta tieg[u stess.

Mill-istess azzjoni ta’ korner il-fortuna re;g[et /a[[det lil Pietà meta x-xutt mill-vi/in ta’ Larson Mallia kien imblukkat minn fuq illinja minn difensur talCorinthians u mir-rebound listess Mallia xe[et g[oli.

Fil-21 minuta l-ewwel azzjoni ta’ Zejtun b’xutt ta’ Oldi Majtar li g[adda j[akkek

Kif Jinsabu L R D T F K Pt

Lija A. 3 Marsaxlokk 3 Pietà H. 3 St. Andrews 3 Gudja U. 3 }ejtun C. 3 Naxxar L. 3 Vittoriosa S. 3 Mqabba 3 G]ira U. 3 Bir]ebbu;a 3 Dingli S. 3

2 1 2 1 2 1 2 0 2 0 1 2

0 6 2 7 0 5 2 7 0 12 4 7 1 7 7 6 1 7 6 6 0 3 2 5 1 1 1 4 5 4 1 1 1 5 4 4 0 2 1 5 6 2 0 1 2 5 9 0 0 0 3 1 6 0 0 0 3 4 11 0

mal-lasta. Kien il-preludju talgoal }ejtuni li wasal sitt minuti wara permezz ta’ ADRIAN CARABOTT li kkontrolla l-ballun tajjeb u b’xutt pre/i] ma ta l-ebda /ans lil Montfort biex isalva.

Fit-32 minuta kien hemm ir-risposta ta’ Pietà meta minn kross ta’ Ismael Grech, Kooh Sohna ni]]el tajjeb bir-ras lejn Refalo i]da x-xutt tieg[u kien salvat minn Ranier Farrugia.

Fil-41 minuta Pietà kisbu lgoal tad-draw meta KOOH SOHNA skorja b’daqqa ta’ ras pre/i]a, wara pass e]att ta’ Terence Agius.

Fit-tieni taqsima Pietà [ar;u jfittxu l-goal talvanta;; u wara li daqqa ta’ ras ta’ Refalo g[addiet t[akkek mal-lasta, l-istess Refalo kien sfortunat fit-52 minuta meta x-xutt tieg[u

Azzjoni mill-partita bejn Pietà u }ejtun, partita li ntemmet fi draw ta’ 2-2 (Ritratt> Trevor Sollars)

stampa mal-wieqfa. }ejtun ma qag[dux i[arsu u fil-55 minuta Miguel Montfort salva lil Pietà b’titjira spettakulari fuq daqqa ta’ ras mill-vi/in ta’ Karl Vassallo. Mas-sieg[a log[ob xutt ta’ Quilin Refalo g[adda

Draw li ma jikkuntenta lil [add MQABBA ………………...1 VITTORIOSA S. …………1

Ir-ri]ultat fl-a[[ar kellu jikkuntenta li]-]ew; na[at anki jekk fil-verità dan irri]ultat i[alli li]-]ew; na[at pjuttost fin-na[a t’isfel talklassifika.

U ]gur ukoll li ]-]ew; na[at g[andhom materjal bi]]ejjed biex joffru spettaklu a[jar minn dak li offrew ilbiera[, fejn it-tnejn jittamaw li g[ad ikun hemm ]minijiet a[jar.

Il-kampjonat huwa twil u g[adu fil-bidu tieg[u, i]da ttnejn iridu juru titjib g[ax ilkompetizzjoni hi wa[da kbira, fejn ta’ min jg[id li Mqabba li g[adhom ne]lin mill-Premier g[adhom ming[ajr reb[a flEwwel Divi]joni.

L-ewwel taqsima kienet attiva ferm u interessanti i]da t-tieni taqsima kienet deludenti g[all-a[[ar bi ftit azzjonijiet ta’ skor. Wara erba’minuti Mqabba kienu vi/in l-iskor b’azzjoni ta’ Abeeb i]da lballun tieg[u imur ftit barra. {ames minuti wara Mqabba kienu g[al darb’o[ra perikolu]i b’azzjoni personali ta’ Peter Anizoba bix-xutt tieg[u jg[addi j[akkek mallasta

Wara dan il-bidu tajjeb min-na[a ta’ Mqabba, kwa]i kontra x-xejra tal-log[ob, kienu Vittoriosa li marru filvanta;; wara kwarta log[ob.

Kienet l-ewwel azzjoni tajba tal-Girbin u li fiha LYDEN MICALLEF skorja goal kapulavur meta minn madwar 30 metru venven xutt mill-isba[ li spi//a fir-rokna tax-xibka.

Ftit wara l-istess Lyden Micallef seta’ skorja t-tieni goal minn po]izzjoni iktar fa/li wara li kien ]markaet minn Gary Muir, i]da din iddarba Micallef ma kienx pre/i] u spara g[oli. PETER ANIZOBA da[al tajjeb u minkejja li minn qag[da ferm angolata d-daqqa ta’ ras tieg[u ta[bat mal-lasta qabel spi//at fix-xibka.

Fl-a[[ar azzjoni tal-ewwel taqsima Vittoriosa vi/in li jer;g[u jmorru fil-vanta;; b’azzjoni ta’ Pereira li bittakkuna ]marka lil Gary Muir i]da x-xutt tal-isko/i] mar ftit barra.

Kif g[idna fl-introduzzjoni t-tieni taqsima kienet iktar kwieta u fqira fl-azzjonijiet.

Fil-50 minuta freekick ta’ Lattes g[adda ftit barra u ]ew; minuti wara l-goalkeep-

er ta’ Mqabba Kris Calleja, li kien qed jirritorna fil-lasta ta’ Mqabba, salva tajjeb xutt filbaxx ta’ Gary Muir.

Fit-58 minuta Mqabba sfortunati meta minn kross shot ta’ Williams Abeeb, il-goalkeeper Cini salva parzjalment u mir-rebound ix-xutt ta’ Andrew Caligari deher destinat g[al ;ewwa, i]da minn fuq il-linja kien Justin Camilleri li salva goal /ert.

Wara din l-azzjoni ma kien hemm xejn iktar interessanti g[ajr g[al tliet minuti mittmiem meta Emiliano Lattes, li xorta wa[da kellu log[ba tajba, falla /ans tajeb meta xxuttja f’idejn Sean Cini minn qag[da tajba wara kross ta’ Antoine Zahra.

Mqabba - K. Calleja, A. Scicluna, J. Anegbe, A. Caligari (I. Curmi), D. Azzopardi, C. Calleja, M. Bonnici, W. Abeeb (A. Zahra), P. Anizoba, E. Lattes Vittoriosa S. – S. Cini; L. Dos Santos, M. Buttigieg, J. Camilleri, L. Vella Critien, R. Brincat (M. Tabone), M. Barbara, M. Perreira, G. Muir, L. Micallef (L. Lagana), Silaj Arab (S. Grech) Referee – Kevin Azzopardi

j[akkek mal-lasta.

Fit-72 minuta }ejtun re;g[u marru fil-vanta;; meta minn freekick ta’ Edward Azzopardi re;a’ kien ADRIAN CARABOTT li kompletament ]markat skorja bir-ras.

Pietà xe[tu kollox fl-attakk u fallew /ansijiet ta’ skor permezz ta’ Sohna u Zarate.

Kwarta mit-tmiem }ejtun resqu qrib li jag[lqu l-log[ba b’xutt ta’ Wisam Elzaredi li i]da g[adda j[akkek malmimduda.

Fl-a[[ar minuti Charlò Magro waqqa’ lil Zarate fil-

kaxxa u mill-11-il metru kien KOOH SOHNA li g[eleb lil Ranier Farrugia biex salva lil Pietà.

Pietà H. – M. Montfort; Q. Refalo, T. Agius (K. Cesare), R. Sohna, L. Mallia, C. Cassar, J. Zarate, J. Pisani (D. Caruana), I. Grech, L. Mutasi (K. Cutajar), A. Spiteri }ejtun C. – R. Farrugia; C. Magro, K. Vassallo (K. Zahra), M. Borg, E. Azzopardi, A. Farrugia, Z. Vukovic, D. Zarb, A. Carabott (K. Abela), O. Majtara, W. El Zaredi Referee – Sammy Attard

FUTBOL

L-ewwel telfa g[al Marseille Marseille sofrew l-ewwel telfa tag[hom dan l-ista;un hekk kif tilfu 4-1 kontra Valenciennes. Marseille, li g[andhom 18-il punt, xorta qed igawdu vanta;; ta’ tliet punti fuq PSG. B’din ir-reb[a, Valenciennes telg[u fis-sitt post.

SPARAR

Farrugia u Vella jirb[u l-fidda g[al Malta Clive Farrugia u Darren Vella, waqt li kienu qed jirrappre]enraw lil Malta fil-Kampjonati Ewropej talCommonwealth f’Jersey, reb[u l-medalja tal-fidda. Fl-istess ;urnata, Marianna Kisvardai wkoll reb[et il-fidda (ara pa;na 20).

Vella u Farrugia, li kienu qed jie[du sehem fil-kategorija tal-iSkeet g[addew g[all-barrage finali u spi//aw fit-tieni post. Fl-event individwali tal-iSkeet Farrugia spi//a firraba’ post filwaqt li Vella spi//a fis-sitt post.

Fir-rawnd ta’ filg[odu Farrugia ;ab total ta’ 110 filwaqt li fil-barrage finali laqat 23 plattina g[al total ta’ 133. Vella, lewwel laqat 107 plattini filwaqt li fil-barrage finali laqat 20 plattina g[al total ta’ 127 plattina.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

16 Sport

Birkirkara lura g[ar-reb[ b’hat trick ta’ Triganza minn Simon Farrugia

1

BOV PREMIER

TARXIEN (1)

D. Cassar, C. Mamo, E. Silva Dos Santos, J. Grioli, R. Bajada, A. Reinaldo De Souza Esposito, M. Tanti, D.M.Bueno, L. Romulo de Castro, D. Fenech, O. Anonam Sost – M. Caruana flok L. Romulo de Castro 51min., S. Bonnici flok O. Anonam 54 min., D. Meira Santos flok M. Tanti 60 min.

4

B’KARA (2)

R. Gauci, N. Vukanac, A. Mendoza Corujo, J. Benitez, S. Haruna, G. Sciberras, P. Fenech, J.P. Mifsud Triganza, J. Zerafa, E. Herrera, R. Muscat Sost – R. Camenzuli flok J. Zerafa 63 min., J. Dos Reis Santos flok S. Haruna 73 min., Z. Muscat flok J.P.Mifsud Triganza 78 min.

Imwissija – Silva Dos Santos, Mariano Bueno, Romulo de Castro

(T) , Sciberras, Zerafa (B) Tke//a – E. Silva Dos Santos (T) Skurjaw – Mifsud Triganza 4 min., 17 min., 68 min., Camenzuli 92 min. (B), Tanti 44 min. (T) Referee – Richard Warrington (Wales) Nazzjon Player tal-Log[ba – J.P.Mifsud Triganza (B’Kara)

Birkirkara rritornaw g[ar-reb[ wara li g[elbu lil Tarxien Rainbows bl-eroj tal-;urnata jkun l-attakkant Jean Pierre Mifsud Triganza li skorja tlieta mill-erba’ gowls tag[hom.

Kienet log[ba li l-Istripes kienu superjuri u [ar;u meritatament rebbie[a fejn bnew vanta;; doppju kmieni u amministraw tajjeb. B’hekk Birkirkara kisbu l-[ames reb[a minn sitt log[biet biex telg[u momentanjament b’punti daqs Valletta u Hibernians.

Tarxien naqsu li jkomplu fuq ir-reb[iet li g[amlu kontra Balzan u Melita fejn forsi fil-[in li kienu de[lin mill-;did fillog[ba kienu sfortunati li tilfu lil

Anonam u De Castro b’injuries u tke//a Esposito. Dan kollu se[[ fi spazju ta’ disa’ minuti.

Birkirkara fet[u l-iskor flewwel azzjoni tag[hom hekk kif kien Shodiya li qabad ballun minn nofs il-ground u wara li avvanza qassam lejn Jhonnattann b’dan tal-a[[ar iqassam lejn Herrera bil-cross tad-difensur Karkari] isib lil JEAN PIERRE MIFSUD TRIGANZA li bir-ras g[eleb lil Cassar.

Tarxien irrispondew b’xutt ta’ Esposito fejn dan wara li seraq ballun lil Zerafa kkonkluda ftit barra.

Fis-17-il minuta Birkirkara rduppjaw meta kien Herrera li

Jean Pierre Mifsud Triganza ta’ Birkirkara (bin-numru 10), awtur ta’ tliet gowls kontra Tarxein (ritratt> Joseph Galea)

bidel ma’ Fenech qassam lejn Jhonnattan bil-cross tieg[u jkun konklu] g[al ;ewwa minn JEAN PIERRE MIFSUD TRIGANZA. L-Istripes komplew jinsistu u j]ommu l-inizjattiva fejn fl-34 minuta kien Sciberras li qassam lejn Mifsud Triganza b’Anonam jikklerja qabel seta’ jil[aq Shodiya.

Tliet minuti wara, f’kontrattakk ie[or ta’ Birkirkara kien Zerafa li sab lil Shodiya u dan qassam lejn Jhonnattan bix-xutt ta’ dan tal-a[[ar ji;i devjat.

Fit-38 minuta waslet l-ewwel azzjoni minn Tarxien fejn kien Bajada li ;ab lil De Castro wa[du i]da dan ipprova jqabbe]

minn fuq Gauci li min-na[a tieg[u imblokka.

Minuta minn tmiem l-ewwel taqsima r-Rainbows naqqsu ddistakk meta kien xutt ta’ Bueno li Gauci salva u ma ]ammx b’MARK TANTI jkun vi/in u jitfa’ ;ewwa.

Birkirkara komplew jinsistu anki fil-bidu tat-tieni taqsima fejn fit-53 minuta minn cross ta’ Mifsud Triganza kien Jhonnattan li kellu x-xutt tieg[u salvat minn Cassar. U sitt minuti wara daqqa ta’ [arta g[al Tarxien tke//a Evaldo wara li ;ie a;;udikat li ta’ daqqa lil Mifsud Triganza.

L-Istripes g[alqu l-log[ba fit68 minuta hekk kif Jhonnattan

reba[ il-pussess fi tliet kwarti ta’ ground qassam mill-ewwel fiddirezzjoni ta’ JEAN PIERRE MIFSUD TRIGANZA li kkonkluda g[al ;ewwa biex g[aqqad hat trick personali.

Tlettax-il minuta mit-tmiem Caruana mblokka xutt ta’ Rowen Muscat.. U fuq in-na[a l-o[ra xutt ta’ Esposito ;ie salvat minn Gauci.

Birkirkara re;g[u heddew illasta avversarja b’xutt devjat ta’ Joselito b’Cassar idawwar f’corner. L-Istripes skorjaw irraba’ gowl fil-[in mog[ti ]ejjed wara azzjoni personali ta’ RYAN CAMENZULI li g[adda minn fuq Grioli u Bezzina qabel spara fix-xibka.

BASKETBALL – ST. JAMES HOSPITAL SUPER CUP

Athleta jkomplu minn fejn [allew Athleta A to Z Electronics komplew minn fejn [allew lista;un l-ie[or meta g[elbu lil Bupa Luxol biex iddefendew is-Super Cup li reb[u lista;un l-ie[or.

Athleta A to Z...................67 Bupa Luxol........................56 ( 17-17, 13-15, 14-16, 23-8) Athleta: I. Baldakov, D.

Bugeja 17, M. Todorovic 16, M. Guisti, S. Schembri 4, O. Said 9, K. Baldacchino 5, A. Bonnici 14, M. Alexandrov, S. Pace 2 Luxol: C.J. Cordina 9, M. Merceica 3, J. Welloughby, J. Gambin, S. Shackeford 33, N. Andrejevic, N. Vasovic 11, T. Paris, T. Paris, E. Caruana Montaldo, J.P. Bonnici, S. Calpello.

Referees: B. Vassallo, E. Mangani u A. Carbonaro.

Athleta, li ddominaw ixxena lokali g[al dawn l-a[[ar sta;uni, komplew fejn [allew billi reb[u l-ewwel unur talista;un, is-St James Hospital Super Cup. Dawn iddominaw l-a[[ar

sessjoni meta l-Luxol bdew isibuha diffi/li biex jiksbu lpunti.

Athleta ]ammew l-istess stran;ier M. Todorovic tassena l-o[ra waqt li kellhom nieqes lill-captain M. Naudi, imwe;;a’ u lil D. Schembri li sie[eb lil Floriana.

Luxol kellhom lill-Amerikan S. Schakeford qed jag[mel iddebutt waqt li nieqes g[alihom kien hemm L. Ross.

Luxol b’ Shackeford jibda f’vena tajba, marru fuq quddiem biex kienu 16-6 minn fuq. Il-coach tal-Athleta sejja[ time-out u bidel xi players biex it-team tjieb u sa tmien issessjoni g[amlu l-iskor indaqs 17-17.

Luxol irkupraw kif bdiet ittieni sessjoni biex marru 29-20 minn fuq spazju ta’ [ames minuti qabel l-intervall.

Athleta re;a’ kellhom tmiem tajjeb biex kienu basket biss ’il bog[od fil-mistrie[ 32-30.

Wara l-intervall, il-log[ba svol;iet f’wa[da bilan/jata fejn g[all-baskets ta’ Shackefeld ;ew il-punti minn D. Bueja u M. Todorovic.

Players ta’ Athleta ji//elebraw ir-reb[ tas-Super Cup (Ritratt> Trevor Sollars)

Bl-ebda tim ma jirnexilu jifta[ distakk, l-a[[ar g[axar minuti bdew b’Luxol 48-44 fuq quddiem.

Wara li Luxol kisbu l-ewwel basket fl-a[[ar sessjoni, lg[ajja bdiet die[la b’Luxol l-

aktar li sofrew biex id-difi]a aktar aggressiva ta’ Athleta [adet is-sopravvent.

Tnax-il punt ming[ajr twe;iba fet[et it-triq lejn irreb[a g[al Athleta li bdew jiddominaw ta[t il-boards.

Fl-a[[ar minuta Luxol stenb[u u kisbu ]ew; xutts mill-bog[od, imma wara li M. Mercieca g[amel fawl ta[t ilboard Athleta kisbu ]ew; rebounds wara xulxin minn free-throws ]baljati.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

Sport 17

Valletta jag[tu l-ewwel telfa lil Hibs minn Simon Farrugia

BOV PREMIER

1

VALLETTA (0)

M. Bartolo, J. Caruana, S. Borg, R. Fenech, J. Gabriel Da Silva, L. Da Silva Almeida, R. Briffa, D. Falzon, D. Rocha Dos Santos, W. Barbosa, M. Mifsud Sostituzzjonijiet – S. Bajada flok R. Fenech 44 min., E. Agius flok L. Da Silva Almeida 90 min.

0

HIBERNIANS (0)

D. Balzan, R. Camilleri, J. Pearson, R. Soares, A. Cohen, B. Kristensen, J. Vandelannoite, U. Nwoko, Z.Levnaic, J. Nwoba, J. Lima Sostituzzjonijiet – S. Pisani flok B. Kristensen 68 min., J. Bezzina flok U. Nwoko 76 min., A. Ribeiro flok Z. Levnaic 85 min.

Imwissija – Levnaic (H) , Deni Dos Santos, Borg (V) Skurjaw – Gabriel Da Silva 73 min. (V) Referee – Chris Lautier Nazzjon Player tal-Log[ba – Gabriel Da Silva (Valletta)

Valletta ]ammew il-mija filmija rekord fl-aktar log[ba diffi/li s’issa meta g[elbu lirrivali Hibernians b’gowl uniku skurjat minn Gabriel Da Silva fl-a[[ar parti tal-log[ba.

Minkejja li kienet log[ba bilan/jata Valletta kienu la[jar tim fejn ]ammew l-inizjattiva g[al [inijiet twal.

I]-]ew; na[at kienu ;ejjin minn [ames reb[iet konsekuttivi minn daqstant log[biet b’Hibernians jeg[lbu lil Mosta, Qormi, Melita, Rabat u Balzan filwaqt li Valletta lil Tarxien, Mosta, Qormi, Melita u {amrun.

G[al dan il-konfront importanti Hibernians kienu ming[ajr il-goalkeeper Mario Muscat u Marcelo Dias li ttnejn tke//ew fl-a[[ar log[ba ta’ Hibernians, ir-reb[a kontra

Balzan bl-iskor ta’ 3-2.

Nieqes ukoll kien Clayton Failla li hu sospi] g[al erba’ xhur mill-Kummissjoni AntiDoping. I]da l-Pawlisti laqg[u lura wara nuqqas ta’ sitt snin lil Udo Nwoko filwaqt li Jasan Vandelannoite lag[ab g[all-ewwel darba dan lista;un. G[al Valletta kien hemm nieqes Ricardo Filho.

Fid-9 minuta kien hemm cross ta’ Almeida b’xutt ta’ Ryan Fenech li g[adda ftit barra . U ]ew; minuti wara, lob ta’ Mifsud spi//a fuq issaqaf tax-xibka.

Valletta kellhom l-inizjattiva fl-ewwel [inijiet tal-log[ba biex fit-18 il-minuta wasal lewwel /ans g[al Hibernians meta minn cross ta’ Cohen kien Lima li bir-ras ikkonkluda ftit barra.

Gabriel Da Silva ta’ Valletta, l-awtur tal-uniku gowl li skurjaw i/-champions kontra Hibs (ritratt>Joseph Galea)

Valletta re;g[u attakkaw fejn fit-23 minuta kellhom la[jar /ans tal-ewwel taqsima.

Kien cross ta’ Deni Dos Santos li wara clearance qasira l-ballun waqa’ f’saqajn Michael Mifsud li b’xutt b’sa[[tu venven il-mimduda.

Fil-25 minuta Da Silva qassam lejn Deni Dos Santos bixxutt ta’ dan tal-a[[ar jkun salvat minn Balzan.

Sa tmiem l-ewwel taqsima ebda tim ma’ resaq vi/in b’Valletta jitilfu lil Ryan Fenech minuta minn tmiem lewwel taqsima wara li we;;a’ u postu jie[du Shaun Bajada.

L-ewwel /ans tat-tieni taqsima waqa’ f’saqajn Valletta i]da l-goalkeeper ta’

Hibernians Balzan imblokka qabel seta’ jil[aq Mifsud.

Biex fit-58 minuta Hibernians irrispondew bi free kick ta’ Lima li Bartolo salva i]da ma ]ammx b’Cohen minn ta[t il-lasta jikkonkludi g[oli.

Valletta kienu sfortunati meta fil-65 minuta laqtu g[attieni darba l-lasta bi free kick dirett ta’ Barbosa li stampa mal-wieqfa.

I]da finalment wasal ilgowl Belti hekk kif fit-73 minuta kien Bajada li approfitta minn inde/i]joni ta’ Pearson, qassam lejn JOAO GABRIEL DAL SILVA li b’xutt mill-ewwel [alla lil Balzan wieqaf.

Hibernians dehru xi ftit ma[suda minn dan il-gowl fejn naqsu li jwettqu reazzjoni b’Valletta jmorru vi/in li jirduppjaw b’xutt ta’ Barbosa li kien devjat f’corner.

Minuta mit-tmiem Hibernians kellhom gowl im[assar meta fuq cross ta’ Cohen kien Lima li skorja i]da deher li mess il-ballun b’idu.

Fil-[in mog[ti ]ejjed Valletta kellhom xutt ta’ Almeida li Balzan salva.

Minkejja l-pressjoni ta’ Hibernians il-Beltin ikkontrollaw tajjeb sat-tmiem biex issa jinsabu xxamplati tliet punti fuq Hibernians u Birkirkara rispettivament.

FUTBOL

Inawgurat grawnd ;did fil-Qrendi minn Charles Muscat

Il-Pjan tal-Gvern hu li f’Malta jkun hawn 52 grawnd tal-football bit-turf artifi/jali, ji;ifieri li l-klabbs kollha jkollhom grawnd fil-lokalità tag[hom. S’issa di;à tlestew 33 grawnd u l-Gvern g[andu ftehim mal-MFA biex id-19-il grawnd li baqa’ jsiru fi ]mien qasir.

Is-Segretarju Parlamentari g[a]}g[a]ag[ u Sport, Clyde Puli qal dan ilbiera[ filg[odu waqt l-inawgurazzjoni ta’ grawnd tal-football ;did bit-turf artifi/jali fil-Qrendi.

G[al din l-inawgurazzjoni attendew ukoll il-President tal-MFA, Norman Darmanin Demajo, il-President ta’ Qrendi Football Club, Daniel Farrugia, players tan-nursery, scouts tal-Qrendi, eks players u numru kbir ta’ nies, fosthom ;enituri.

Clyde Puli qal li l-Gvern qed jinvesti bil-qawwi fil-facilitajiet sportivi u fla[[ar snin investa seba’ miljun ewro fi grawnds f’[afna lokalitajiet. Aktar minn 10,000 tifel u tifla tan-nurseries qed ju]aw dawn il-grawnds billi l-Gvern qed jabbina l-grawnds mal-iskejjel. Fakkar li fl-a[[ar erba’ snin infet[et skola ;dida kull sena u saru wkoll numru kbir ta’ fa/ilitajiet sportivi moderni.

Norman Darmanin Demajo qal li llog[ba tal-football qed tkun attakkata b’mod negattiv min[abba l-korruzzjoni

Is-Segretarju Parlamentari g[a]-}g[a]ag[ u Sport, Clyde Puli flimkien ma’ diversi tfal tan-nursery ta’ Qrendi, waqt l-inawgurazzjoni tal-grawnd il-;did (Ritratt> Trevor Sollars)

u l-a[jar mod li wie[ed ji;;ieled g[al dan hi l-edukazzjoni tat-tfal sa minn età ]g[ira.

Il-President tal-MFA qal li huma qed isibu koperazzjoni s[i[a mill-Gvern permezz tas-Segretarju Parlamentari Clyde Puli li qed jikkombina l-idea tal-edukazzjoni u l-isport.

Norman Darmanin Demajo fakkar li hu beda jilg[ab il-football mal-Club talQrendi u appella biex il-players juru passjoni g[all-football u jilg[abu g[al flokk tat-tim tag[hom b[alma kien isir dak i]-]mien.

Daniel Farrugia, il-President ta’ Qrendi FC flimkien mal-Kumitat [adem

bis-s[i[ biex se[[et din il-[olma g[attim tal-Qrendi. Fil-fatt il-Gvern g[adda bi//a art wara l-iskola li kienet ]dingata lil Qrendi FC u li fuqha sar il-grawnd bit-turf artificjali u bil-floodlights.

It-tieni fa]i tal-pro;ett se jkun il-bini ta’ klinika, ]ew; dressing rooms, kit room u store ma;enb il-grawnd.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

18 Sport FOOTBALL TALJAN

Napoli j]ommu l-pass ma’ Juventus Wara r-reb[a impressjonanti ta’ Juventus fuq Roma s-Sibt, kien imiss lil Napoli jag[tu risposta meta kienu impenjati f’log[ba ferm diffi/li kontra Sampdoria f’Genova.

UDINE – Udinese kellhom jikkuntentaw biss fi draw ta’ ming[ajr goals kontra Genoa fi Stadio Friuli.

BERGAMO – Torino kisbu reb[a impressjonanti ta’ 5-1 barra minn darhom kontra Atalanta, fejn l-eroj tal-Granata kien il-plejer Bianchi li skorja doppjetta. Il-bidu kien ta’ Atalanta li marru fil-vanta;; permezz ta’ DENIS fit-28 minuta i]da g[axar minuti wara BIANCHI skorja l-ewwel goal tieg[u. Fit-tieni taqsima GAZZI skorja l-goal tal-vanta;; ta’ Torino u STEVANOVIC g[amilom tlieta fis-76 minuta.

Issa Torino kienu g[al kollox superjuri u fl-a[[ar kwarta waslu ]ew; goals o[ra permezz ta’ D’AMBROSIO u BIANCHI g[al reb[a verament impressjonanti ta’ Torino.

BOLOGNA – Bologna kisbu t-tieni reb[a tal-kampjonat meta bl-iktar mod fa/li g[elbu l-isfida ta’ Catania 4-0, bl-attakkant Gilardino jiskorja doppjetta.

Bologna fet[u l-iskor permezz ta’ GUARANTE fid-19-il minuta u qabel l-intervall kien GILARDINO li skorja l-ewwel goal tieg[u. Mas-sieg[a log[ob re;a’ kien l-eks plejer ta’ Parma u Milan GILARDINO li skorja t-tieni goal personali tieg[u biex fid-90 minuta t-telfa ta’ Catania saret wa[da umiljanti meta KONE skorja r-raba’ u l-a[[ar goal.

CAGLIARI – Minkejja li g[all-ewwel darba setg[u jilag[bu fil-ground tag[hom, issu//ess baqa’ ma wasalx g[al Cagliari li kienu meg[luba minn Pescara 2-1. Kollox se[[ fit-tieni taqsima meta TERLIZZI feta[ liskor g[al Pescara biex fil-55 minuta Cagliari [adu daqqa ta’

[arta meta tke//a l-plejer Rossentini li dabbar it-tieni karta safra. Fis-77 minuta Pescara rduppjaw permezz ta’ WEISS u kien biss penalty ta’ PINILLA, tmien minuti mit-tmiem, li re;a’ da[[al lil Cagliari fil-log[ba, i]da kien kollu ta’ xejn g[ax Pescara ]ammew il-vanta;; sattmiem.

RUMA – Lazio telg[u fittielet post tal-klassifika grazzi g[al reb[a fuq Siena li b[al Cagliari jinsabu b’]ew; punti filqieg[ tal-klassifika. Lazio serr[u rashom fl-wwel taqsima meta EDERSON feta[ l-iskor fit-18-il minuta u LEDESMA skorja mill-11-il metru t-tieni goal ta’ Lazio fit-38 minuta. Lejn tmiem il-log[ba kien PAO li skorja minn penalty g[al Siena il-goal ta’ konsolazzjoni.

PALERMO – Palermo kisbu l-ewwel reb[a tal-ista;un meta g[elbu b’mod mill-iktar konvin/enti lil Chievo 4-1, minkejja li lag[bu g[al nofs sieg[a bi plejer inqas. MICCOLI kien l-eroj tal-Isqallin meta skorja hat trick, l-ewwel wie[ed fit-13-il minuta. Fit-28 minuta RIGONI kiseb id-draw g[al Chievo, u mas-sieg[a log[ob MICCOLI re;a’ po;;a lil Palermo filvanta;;. }ew; minuti wara, Palermo kellhom id-do]appunt li tilfu lil Brienza li kien muri ttieni karta safra. Minkejja dan, Palermo ]ammew il-vanta;; u fla[[ar minuti g[amlu r-reb[a wa[da kbira b’goal ta’ GIORGI u t-tielet wie[ed ta’ MICCOLI GENOVA – Napoli ]ammew il-pass ma/-champions Juventus meta reb[u g[and Sampdoria grazzi g[al penalty skorjat minn Cavani. Finalment it-team ta’ Ciro Ferrara kellu jbaxxi rasu g[all-ewwel telfa li waslet blazzjoni determinant f’nofs it-tieni taqsima. F’din l-azzjoni minbarra l-penalty Sampdoria kellhom lil Gastaldello mke//i u mill-11-il metru CAVANI skorja l-goal rebbie[.

Edinson Cavani ta’ Napoli jiskurja l-uniku gowl kontra Sampdoria

MILAN - Inter kisbu l-ewwel reb[a ta’ dan l-ista;un f’San Siro hekk kif g[elbu lil Fiorentina 2-1. It-tim ta’ Stramaccioni beda tajjeb u Inter reb[u penalty fis-17-il minuta u mill-11-il metru MILITO ma falliex biex feta[ l-iskor.

L-istess Milito kien vi/in li jag[milhom tnejn imma kien sfortunat li laqat il-lasta wara azzjoni mill-aqwa. Inter irduppjaw permezz ta’ CASSANO li minn quddiem ilgoalkeeper Viviano baqa` kalm u skurja l-gowl fit-34 minuta. {ames minuti minn tmiem lewwel taqsima ROMULO naqqas id-distakk g[al Fiorentina b’daqqa` ta’ ras.

Minkejja li Fiorentina u Inter [olqu okka]jonijiet fit-tieni taqsima l-iskor finali baqa` dak ta’ 2-1 favur Inter.

Fiorentina lag[bu g[all-a[[ar nofs sieg[a b’10 meta tke//a Rodriguez li ;ie muri ]ew; karti sofor.

KAMPJONATI EWROPEJ

Draw bejn Villa u West Brom L-attakkant ta’ Aston Villa, Darren Bent skurja g[axar minuti mit-tmiem biex salva punt g[al Aston Villa li kienu qed jitilfu 1-0 kontra West Brom. G[all-attakkant internazzjonali Ingli] dan kien il-150 gowl tieg[u fil-Premier.

Bent approfitta minn nuqqas ta’ attenzjoni fid-difi]a ta’ West Brom u g[eleb lillgoalkeeper avversarju. Kien Shane Long li po;;a lil West Brom fil-vanta;; fil-51 minuta meta r/ieva kross mill-aqwa ming[and Morrison.

Illum QPR jilag[bu kontra West Ham Utd. BUNDESLIGA – It-tim neo-promoss ta’ Eintracht Frankfurt wettaq reazzjoni millaqwa biex reba[ 2-1 kontra Freiburg. B’din ir-reb[a,

Frankfurt baqg[u fit-tieni post u issa dawn ilhom ma jitilfu sitt partiti.

Kien Kruse li po;;a lil Freiburg fil-vanta;; permezz ta’ volley fil-50 minuta u b[alma se[[ diversi drabi Frankfurt re;g[u da[lu fillog[ba u skurjaw tnejn.

Meier ;ab id-draw fit-68 minuta u l-istess Meier sab ixxibka g[al darb’o[ra biex ta rreb[a lit-tim tieg[u li issa qieg[ed ]ew; punti wara lleaders Bayern Munich. Dawn tal-a[[ar g[elbu lil Werder Bremen 2-0 nhar is-Sibt.

Ta’ min jg[id li Frankfurt kienu anke g[elbu li/champions Dortmund wara li kienu minn ta[t.

Freiburg spi//aw jilag[bu b’g[axar players meta tke//a s-

sostitut Guede. Fil-log[ba lo[ra Mainz kisbu reb[a importanti ta’ 2-0 barra minn darhom kontra Wolfsburg.

Ri]ultati

Premier Ingli]

Aston Villa v West Brom

1-1

Illum

Queens Park R v West Ham U

League Championship

Nottingham F v Derby C.

0-1

Bundesliga

Eintracht Frankfurt v Freiburg 2-1 Wolfsburg v Mainz 0-2

La Liga

Granada v Celta de Vigo Valladolid v Rayo Vallecano Osasuna v Levante Real Madrid v D. La Coruna

2-1 6-1 4-0 5-1

Ri]ultati u klassifiki Serie A

Parma v Milan Juventus v Roma Udinese v Genoa Atalanta v Torino Bologna v Catania Cagliari v Pescara Lazio v Siena Palermo v Chievo Sampdoria v Napoli Inter v Fiorentina Juventus Napoli Inter Lazio Sampdoria Torino Fiorentina Roma Catania Genoa Milan Bologna Pescara Parma Udinese Atalanta Palermo Chievo Siena Cagliari

Serie B

1-1 4-1 0-0 1-5 4-0 1-2 2-1 4-1 0-1 2-1

Kif jinsabu L R D T F K Pti

6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6

5 5 4 4 3 2 2 2 2 2 2 2 2

0 15 0 12 0 2 10 0 2 9 2 1 8 3 1 9 2 2 7 2 2 9 2 2 7 2 2 7 1 3 7 1 3 9 1 3 6 1 3 2 6 1 3 2 6 2 1 3 5 1 1 4 5 1 0 5 4 2 2 2 7 0 2 4 3 1 1

3 16 2 16 6 12 6 12 6 10 4 8 6 8 11 8 11 8 7 8 6 7 9 7 11 7 8 6 9 6 9 5 10 4 11 3 6 2 8 2

Log[ob li jmiss Is-Sibt 6-10-12

Chievo v Sampdoria Genoa v Palermo

Crotone v Livorno 1-2 Empoli v Brescia 1-1 Verona v Bari 1-0 Juve Stabia v Padova 1-0 Novara v Ternana 1-2 Sassuolo v Ascoli 1-0 Spezia v Reggina 1-0 Vicenza v Grosseto 2-1 Lanciano v Modena 1-1 Cittadella v Pro Vercelli g[ada Cesena v Varese g[ada Sassuolo Livorno Verona Varese Ternana Spezia Vicenza Brescia Bari Padova Modena Lanciano Cittadella Novara Pro Vercelli Ascoli Juve Stabia Crotone Cesena Reggina Empoli Grosseto

Kif jinsabu L R D T F K Pti

7 7 7 6 7 7 7 7 7 7 7 7 6 7 6 7 7 7 6 7 7 7

6 5 4 4 3 3 2 2 4 2 2 1

2 2 2 2

1

2

1 1

0

1

0

1 13 2 1 1 16 10 0 3 12 5 1 1 10 8 3 1 5 5 3 1 7 8 2 3 11 10

3 2 0 3 1 4 3 2 3 3 3 1 0 5 4 0 3 2 3 3 3 2 4 1 3 3 5 2 1 5

8 8 11 6 9 8 8 8 6 7 7 9 11 8 7 8 6 10 6 12 6 7 3 11 6 10 6 15 8 9

19 16 15 12 10 10

9 9 7 7 7 7 7 6 6 6 6 5 4 2 2 1

Lega Pro Grupp A

Il-{add 7-10-12

Cremonese v Lumezzane 0-0 Lecce v Tritium 2-0 Pavia v Entella 1-1 Portogruaro v S. Marino 2-1 Reggiana v Como 0-1 Sudtirol v Carpi 2-1 Trapani v Cuneo 3-0 Albinoleffe v Treviso g[ada

L-Aqwa skorers 6 gowls – Cavani (Napoli) 5 gowls – Gilardino (Bologna) 4 gowls -Cassano (Inter), Bianchi

Grupp B

Roma v Atalanta Catania v Parma Fiorentina v Bologna Pescara v Lazio Siena v Juventus Torino v Cagliari Milan v Inter Napoli v Udinese

(Torino), El Shaarawy (Milan), Jovetic (Fiorentina) 3 gowls – Giovinco (Juventus), Hernanes (Lazio), Klose (Lazio), Maxi Lopez (Sampdoria), Milito (Inter).

Perugia v Pisa Avellino v Barletta Carrarese v Benevento Catanzaro v Andria Frosinone v Nocerina Paganese v Gubbio Sorrento v Prato Viareggio v Latina

1-2 1-0 0-3 0-0 2-2 1-0 0-2 1-1

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

Sport 19 MOTOGP

Pedrosa jirba[ il-Grand Prix ta’ Aragon Dani Pedrosa, fuq Honda, reba[ il-Grand Prix ta’ Aragon hekk kif dan g[eleb l-isfida talleader Jorge Lorenzo talYamaha. Dan ifisser li hekk kif fadal erba’ ti;rijiet g[al tmien lista;un, id-distakk bejn Lorenzo u Pedrosa issa ni]el g[al 33 punt.

Lorenzo beda mill-pole position u g[al [inijiet twal kien quddiem Pedrosa imma hekk kif kien fadal 17-il dawra issewwieq tal-Honda qabe] lil Lorenzo.

Minn hemm ’il quddiem dan g[araf jiddefendi l-ewwel post.

Jekk Pedrosa jirnexxilu jaqbe] lil Lorenzo u jirba[ it-titlu, din tkun it-tieni darba li jkun reba[ kampjonat. L-ewwel darba li reba[ it-titlu kien fl-2010.

Intant, kien hemm ;lieda tajba g[at-tielet post, ;lieda bejn Andrea Dovizioso, Cal Crutchlow u Ben Spies. Kien itTaljan Dovizioso li eventwalment spi//a fit-tielet post. Ta’ min jinnota li Nicky Hayden ta’ Ducati [abat u kellu jittie[ed l-isptar.

“Kienet tellieqa diffi/li imma bqajt kalm u kkon/entrat g[ax kont naf li l-mutur kien se jtini r-ri]ultati li nixtieq. Hekk kif qbi]t lil Lorenzo ]idt ir-ritmu u minn hemm ’il quddiem kollox mar kif xtaqt,” qal Pedrosa wara li reba[.

Min-na[a tieg[u, Lorenzo qal, “Kelli bidu tajjeb u ppruvajt minn kollox biex ma n[allix lil Pedrosa jaqbi]ni imma dan tala[[ar kellu tellieqa mill-aqwa.

Ma stajtx nag[mel xejn aktar biex nirba[.”

TENNIS

Gasquet jirba[ l-Open tat-Tajlandja Il-Fran/i] Richard Gasquet reba[ l-ewwel titlu tal-ATP f’aktar minn sentejn hekk kif filfinali tal-Open tat-Tajlandja g[eleb lil Gilles Simon. Gasquet reba[ 6-2, 6-1 kontra Simon biex dan kompla jikkonferma lqawwa tieg[u fuq dan lavversarju.

Dan kien is-seba’ titlu li reba[ Gasquet fil-karriera tieg[u u birreb[a kontra Simon issa dan reba[ sitt partiti minn sitta kontra Simon.

Ta’ din ir-reb[a Gasquet se jing[ata 250 punt f’dawk li huma rankings tal-ATP u dawn ]gur li se jg[inuh biex jikkwalifika g[all-fa]i finali talWorld Tours f’Londra li se jsiru f’Novembru li ;ej.

Minkejja li Simon kellu bidu tajjeb fil-log[ba, dan tal-a[[ar wettaq reazzjoni mill-aqwa u spi//a biex reba[ il-konfront.

“Kien ftit stramb il-fatt li rba[t titlu kontra tennista Fran/i] b[ali imma dak hu l-isport. Kuntent [afna b’dan is-su//ess,” qal Gasquet fi tmiem il-partita.

:

Kif spi//aw

Dani Pedrosa – Honda, Jorge Lorenzo – Yamaha, Andrea Dovizioso – Yamaha, Cal – Yamaha, Ben Spies – Yamaha :

Kif Jinsabu

Jorge Lorenzo - 290 punt, Dani Pedrosa - 257 punt, Casey Stoner -186 punt, Andrea Dovizioso - 179 punt, Cal Crutchlow - 135 punt

Dani Pedrosa fl-azzjoni f’Aragon

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

20 Sport FUTBOL

Ferguson i[e;;e; lil Ferdinand jirtira Il-manager ta’ Man Utd, Alex Ferguson [e;;e; lid-difensur Rio Ferdinand biex jirtira mix-xena tal-futbol internazzjonali.

Ferdinand t[alla barra mill-iskwadra Ingli]a li f’:unju li g[adda [adet sehem fil-Euro 2012 u tidher xi [a;a diffi/li li dan jer;a’ ikun inklu] fit-tim fil-futur, anke jekk id-difensur John Terry, ;img[a ilu, ]vela li dan irtira mix-xena internazzjonali.

John Terry sena ilu g[adda kummenti razzisti fil-konfront ta’ Anton Ferdinand, difensur ta’ QPR, li ji;i [u Rio u ta’ dan Terry kien tne[[a minn captain tat-tim nazzjonali.

Terry deher quddiem il-ma;istrati f’Qorti imma ma nstabx [ati imma matul il-;img[a l-FA Ingli]a xorta dde/idiet li tissospendi lil Terry erba’ partiti u timmultah.

Terry g[a]el li ma jibqax jilg[ab mattim nazzjonali Ingli] u kien g[alhekk li kien hemm xi w[ud li qalu li issa hu //ans biex Ferdinand jer;a’ jkun parti mit-tim immexxi minn Roy Hodgson.

Ferdinand minn dejjem qal li jekk ji;i msejja[ mat-tim dan ma jirrifjutax li jer;a’ jirrappre]enta lil pajji]u. “Bla dubju Ferdinand hu kapa/i jirrappre]enta lill-Ingilterra imma ma nafx g[alfejn g[andu jag[mel dan. Ikun a[jar li kieku jikkon/entra fuq il-karriera tieg[u mal-klabb,” qal Ferguson.

Il-kuntratt ta’ Ferdinand ma’ Man Utd jintemm fi tmiem l-ista;un li ;ej imma Ferguson qal li jekk Ferdinand jibqa’ jilg[ab kif qed jilg[ab illum il-;urnata m’g[andux g[alfejn jirtira.

Rio Ferdinand (xellug) u Alex Ferguson

FUTBOL

FORMULA 1

ATLETIKA

Mutai jirba[ Vettel irid iwettaq reazzjoni I/ champion renjanti Sebastian Vettel qal li wara li reba[ il il-maratona ta’ Berlin Grand Prix ta Singapore irid ikompli ji;bor il punti biex ipatti -

-

’

Il-Kenjan, Geoffrey Mutai g[eleb l-isfida tal-kompatrijott Dennis Kimetto biex reba[ ilmaratona ta’ Berlin. Minkejja li Mutai beda din il-maratona b[ala l-akbar favorit, kellu sfida mill-aqwa min-na[a ta’ Kimetto li kien qed jie[u sehem f’din il-maratona g[allewwel darba.

Mutai, li beda b[ala favorit, mhux biss kien qed jipprova jirba[ imma kien qed jipprova jikser ir-rekord mondjali, xi [a;a li ma g[amilx g[al ftit.

Mutai da[al f’[in ta’ sag[tejn, erba’ minuti u 15-il sekonda u kien aktar minn nofs minuta ’l bog[od mirrekord mondjali li hu f’idejn ilKenjan Patrick Makau. Dan tal-a[[ar g[amel ir-rekord sena ilu.

B’din ir-reb[a, Mutai issa g[andu vanta;; sostanzjali filklassifika ;enerali tal-maratoni fejn l-atleti ji;bru l-punti minn maratoni li jsiru fuq spazju ta’ sentejn.

Il-maratoni jsiru f’Boston, f’Londra, f’Berlin u t-tnejn li jmiss se jsiru f’Chicago u fi New Yotrk fl-Istati Uniti. Irrebbie[ jie[u 500,000 elf ewro.

“Kelli /-/ans li nikser ir-

rekord dinji imma wara 35 km kelli u;ig[ fl-istonku u b’hekk g[a]ilt li tal-anqas in]omm irritmu g[ax ma stajtx in]idu.

“Nirringrazzja lil Alla ta’ din ir-reb[a li ksibt u [assejtni f’kundizzjoni fejn stajt nikser ir-rekord dinji imma dak lu;ig[ /a[[adni milli nag[mel dan,” qal Mutai hekk kif reba[ it-tellieqa.

Mutai kellu injury u min[abba f’hekk dan ma setax jie[u sehem fl-Olimpjadi ta’ Londra li saru ftit ilu.

Wie[ed jista’ jg[id li kienet ;urnata mill-aqwa g[all-Kenja li mhux biss kellha ]ew; atleti li spi//aw fl-ewwel u fit-tieni post imma fit-tielet post spi//a Kenjan ie[or, Geoffrey Kipsang, li g[ad g[andu 19-il sena. Dan tal-a[[ar da[al minuta u 57 sekonda wara rrebbie[.

Fit-tellieqa tan-nisa kienet anke l-Etjopja li kisbet su//ess hekk kif Aberu Kebede reb[et it-tellieqa f’[in ta’ sag[tejn, 20 minuta u 30 sekonda filwaqt li Tirfi Tsegaye, li tit[arre; flimkien ma’ Kebeda, spi//at it-tieni. Fit-tielet post da[let Olena Shurhno tal-Ukrajna.

,

-

g[ad-di]appunt tal-ista;un.

Vettel, sena ilu ddomina kwa]i mill-bidu sal-a[[ar imma dan l-ista;un is-sewwieq :ermani] reba[ biss ]ew; Grand Prix.

“Il-Grand Prix li jmiss, dak tal-:appun, hu wie[ed millfavoriti tieg[i. Sena ilu il-:appun kien ma[kum minn di]astri naturali kbar u a[na s-sewwieqa g[amilna /ert li ng[inu biex ilpajji] jirkupra. Kull dawra ta/-/irkwit ta’ Suzuka hi spe/jali,” qal Vettel.

Vettel kien issi;illa r-reb[ tal-kampjonat meta sena ilu kien spi//a t-tielet fil-:appun imma kellu punti bi]]ejjed biex ikun inkurunat matematikament champion.

Vettel b[alissa qieg[ed fit-tieni post tal-klassifika tassewwieqa, b’total ta’ 165 punt filwaqt li l-leader Fernando Alonso tal-Ferrari g[andu 194. Il-Grand Prix tal-:appun isir ;img[a o[ra.

Eto’o lura mal-Kamerun L-attakkant tal-Kamerun, Samuel Eto’o se jirritorna g[al log[ob mal-Kamerun ix-xahar li ;ej. Eto’o, kien sospi] sitt xhur, flimkien ma’ s[abu, ma lag[abx kontra lAl;erija b[ala protesta g[ax dawn ma kinux t[allsu.

Xahar ie[or il-Kamerun jilg[ab kontra l-Cape Verde u din se tkun it-tieni leg ta’ log[ba ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tan-Nazzjonijiet Afrikani.

Il-Kamerun tilef l-ewwel leg 2-0 u l-partitarji talKamerun se jkunu qed jittamaw li Eto’o, li s’issa skurja 53 gowl mat-tim nazzjonali, jg[inhom biex idawru dan ir-ri]ultat.

SPARAR

Kisvardai tirba[ il-fidda

I/-champion renjanti, Sebastian Vettel

Marianna Kisvardai, waqt li kienet qed tirrappre]enta lil Malta fil-Kampjonati Ewropej tal-Commonwealth f’Jersey, reb[et il-medalja tal-fidda.

Fil-kategorija tal-Air Rifle Kisvardai ;abet total ta’ 381 minn 400 biex reb[et il-fidda.

Maltija o[ra li kienet qed tie[u sehem f’dawn l-istess kampjonati kienet Alison Vella li spi//at fil-[ames post.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

Ittri 21

Hu l-MLP li qed ifakkarna fil-passat Sur Editur, Muscat u l-klikka tieg[u qed jakku]aw lill-Partit Nazzjonalista li qed ifakkru fil-passat. I]da din hi g[al darb’o[ra gidba ta’ Muscat u tal-esponenti tal-MLP. Hu l-MLP – u hu Muscat innifsu – li qed ifakkarna filpassat. Hu Muscat li mieg[u g[andu mdawrin nies talgvernijiet ta’ Mintoff. Spalla ma’ spalla ma’ Muscat, illum hemm Alex Sceberras Trigona, Karmenu Vella, Marie Louise Coleiro Preca u Toni Abela, fost l-o[rajn. Dan biex ma nsemmux lil An;lu Farrugia, id-deputat Mexxej Laburista li kien fil-Korp tal-Pulizija fit-tmeninijiet u li jiftakar sew il[ni]rijiet li saru mill-Korp tal-Pulizija ta’ dawk i]-]minijiet.

Illum, Muscat filli jg[idilna li jrid ikun differenti u jipprova jikkonvin/i li se j;ib xi bidla bil-Gvern tal-Labour, u f’nifs ie[or imur lura g[all-politika ta’ 30 sena ilu. Irid jer;a’ jda[[al il-wage freeze. Muscat ma waqafx ukoll ifa[[ar ilpolitika Mintoffjana u kemm din g[amlet ;id lil pajji]na.

Il-passat Muscat stess iridu. U jekk ikun Prim Ministru, jer;a’ jmur lura lejn dik il-politika, kif iddikjara iswed fuq labjad li jrid jiffri]a l-paga minima.

Dan hu Muscat. Muscat li jrid imur lura 30 sena. Irid li jre;;a’ l-arlo;; tal-poplu lura.

Dan, a[na ma rriduhx.

C. Borg

Santa Venera

L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lillEditur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), bil-fax (numru 2124 2886 — Attn. Alex Attard) jew fl-indirizz elettroniku:alex.attard@media. link.com.mt L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u lindirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma.

Ittri bin-nome-de-plume ma ji;ux ippubblikati.

L-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm il-punt tag[ha.

Muscat f’paniku Sur Editur, Hu evidenti li Muscat jinsab f’paniku wara dak li qal fil-Kungress tal-Labour u rrepetieh ukoll fil-mass meeting f’Ta’ Qali l-g[ada ta’ Jum l-Indipendenza.

B[al donnu ma kienx bi]]ejjed dak li qal filKungress Laburista, Muscat ried jenfasizza li se jiffri]a lpaga minima fid-diskors mimli rabja li g[amel fil-mass meeting Laburista, fejn quddiem nett po;;ew bilqieg[da l-mag[]lun talLabour u ta’ Muscat.

X’tort g[andu l-poplu li jiddubita minn Muscat?

X’tort g[andu l-poplu li jibqa’ ma jafdax lil-Labour?

Il-Labour b[al donnu mhu se jitg[allem qatt. Ma jafx jinsa l-passat di]astru] ta’ kull meta kien fil-Gvern.

Muscat, bi kliemu stess li “lpaga minima ma tog[liex”,

irid jer;a’ je[odna g[a]]mien tal-wage freeze – g[al ]mien il-politika Mintoffjana u dik ta’ Karmenu Mifsud Bonnici. Je[odna lura wkoll g[al ]mien Sant, li kien sta;na l-ekonomija meta ffri]a l-mixja ta’ Malta lejn is-s[ubija fl-Unjoni Ewropea.

U hekk kif il-Partit Nazzjonalista fehem e]attament xi tfisser g[allpajji]na li l-Labour jiffri]a lpaga minima, Muscat b[al donnu li induna bl-i]ball kbir li g[amel. Induna li minflok ma kien qed jikkonvin/i, kien qieg[ed ida[[al aktar dubju fin-nies li Muscat lanqas hu

ma jista’ j;ib il-bidla fl-MLP. X’faqar ta’ politika.

Politika Laburista bla sustanza li tibqa’ tiddetta hi u mhux t[alli f’idejn in-nies.

Bir-ra;un li lil-Labour ma tistax tafdah. G[ax meta ji;i fil-mument tal-prova, issa li ninsabu ftit bog[od millelezzjoni, il-Labour jibda jg[affe;. Il-Labour jibda jfalli. Il-Labour jibda juri li mhux kapa/i jiggverna u li lpolitika tieg[u tibqa’ dik skaduta.

Lil-Labour – u llum lil Muscat – ma tistax tafdahom.

M Abela

In-Naxxar

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

22 Intervista

Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’

Insiru nafu a[jar min a[na Joe Mikallef jitkellem ma’ Oliver Friggieri (16) Fil-[ar;a tal-lum ta’ In-Nazzjon qed nippubblikaw is-sittax-il parti fis-sensiela ta’ konversazzjonijiet ma’ Oliver Friggieri li fihom qed nittrattaw temi u realtajiet differenti. Illum se nkomplu nitkellmu dwar il-kisba tal-Indipendenza nhar il-21 ta’ Settembru tal-1964 (it-tielet parti) – avveniment storiku mill-aktar importanti li qed ni//elebraw f’dawn il-jiem u dan bl-iskop pre/i] li nkomplu nittrattaw temi attwali. Temi li bosta drabi niddiskutu u ng[arblu bl-aktar mod akkanit, i]da li bosta drabi wkoll nag[]lu li ninjorawhom.

Imma tajjeb li fil-[ajja mg[a;;a li qed ng[ixu nieqfu ftit u nirriflettu fuq Is-snin immedjati ta’ wara l-kisba talIndipendenza ma kinux fa/li g[all-poplu Malti li, i]da, qam g[all-isfida u beda jibni pajji]na. Fil-veru sens tal-kelma – beda jibni pajji]na. L-infrastruttura...

Ma kienx hawn biss il-firda bejn in-Nazzjonalisti u l-Laburisti, u bejn il-Knisja u l-Laburisti. Lanqas ma kien hawn biss l-in/ertezza mistennija meta pajji] jg[addi biex minn kolonja jsir stat sovran.

Kien hawn il-bi]a’ reali, konkret, dwar kemm Malta kienet se tkun kapa/i ]]omm we[idha.

L-isfida issa ma kinitx biss politika u kulturali, imma wkoll ekonomika, kwistjoni ta’ impjiegi, g[ajxien ta’ poplu ta’ ftit eluf li kellhom jibdew ifendu g[al rashom, we[idhom. Kellhom jivvintaw l-ekonomija. Il-glorja ta’ Borg Olivier issa kienet ukoll is-sogru gravi li kien qieg[ed jie[u. Jien nif-

takar dan kollu sewwa anki g[aliex missieri kien ja[dem mas-Servizzi Ingli]i, u l-in[awi tax-Xag[ra kienu joffru xenarju mlewwen ta’ kolonja Ingli]a.

Tliet snin wara l-Indipendenza a[na l-istudenti universitarji mxejna f’mar/ ta’ protesta kontra s-sensji: il-periklu tar-rundown.

Konna jew ma konniex indipendenti? Issa li ridna nibdew ng[ixu g[al rasna, lil hinn minn djul ommna, xi dritt kellna li nkomplu nippretendu l[arsien ta’ qabel mill-Ingli]i? Libertà ;dida tfisser ukoll responsabbiltà akbar. Kellna nimxu we[idna, jew le? Malta kienet inbniet, imma issa kien imiss li jinbnew ukoll il-Maltin. Sfida ekonomika b[al din kienet riflessa l-aktar fil-konfront bejn Borg Olivier u Mintoff dwar x’kellha t[allas l-Ingilterra talli ]ammet il-ba]i militari u l-bqija.

G[alhekk malli kiseb il-poter fl-1971, Mintoff kien anzju] tant biex jibda jittratta mal-Gvern Ingli]. Hu nnifsu kien g[aqli li stenna sal-1974 biex Malta saret repubblika, u stenna sal-1979 biex ing[alqet il-ba]i. Sal-1964 Borg Olivier ]amm ilpass prudenti tieg[u, u ma esi;iex kollox millIngli]i. Donnu [aseb li ‘ma kellux idardar l-g[ajn li ried jixrob minnha’. G[all-kuntrarju, Mintoff, fissebg[inijiet, ried ikompli l-;lieda tieg[u mal-Ingli]i li kienet waqfet fl-1958. Hu wkoll fehem li kellu jistenna.

Malta re;g[et kienet matura li jkollha ]ew; mexxejja li kienu jafu jikkomplimentaw lil xulxin.

Waqt li Borg Olivier be]a’ dejjem li jressaq lil Malta sax-xifer, Mintoff bena l-politika tieg[u kollha fuq ir-riskju tax-xifer, l-hekk imsejja[ brinkman-

temi attwali u li huma ta’ rilevanza. Bla dubju ta’ xejn, Oliver Friggieri, bis-sa[[a tal-kapa/itajiet indiskussi tieg[u, kapa/i janalizza u jid[ol fil-fond ta’ dawn it-temi li g[andhom jg[inuna aktar biex niskopru a[jar min a[na, fejn a[na u fejn tissokta triqitna.

Ma’ Oliver Friggieri qed niltaqa’ b’mod regolari biex niddiskuti g[add ta’ temi, sitwazzjonijiet u mistoqsijiet. Il-qarrejja huma mistiedna jipparte/ipaw billi huma wkoll jibag[tulna l-[sibijiet tag[hom. Kull email g[al dan l-iskop g[andha tintbag[at f’dan l-indirizz elettroniku – joe.mikallef@media.link.com.mt.

ship tieg[u, il-kelma favorita tal-gazzetti Ingli]i talepoka.

Il-Partit Laburista fil-Gvern fl-1971 b[al donnu ried inessi l-kisba storika talIndipendenza. G[aliex^ G[aliex Dom Mintoff li suppost [adem biex Malta tikseb l-Indipendenza, spi//a biex ]ebla[ hu stess dik il-;rajja tant kbira^ Hi de/i]joni doloru]a g[allpajji] kollu. Kollox jiftiehem tajjeb fil-kuntest tieg[u. Mintoff

Indipendenza kien im[assar mill-kalendarju nazzjonali. Borg Olivier eroj u vittma fl-istess [in. Hi lironija tal-Istorja.

Fis-snin ta’ wara rajna lill-poplu Malti maqsum fuq il-kisba tal-Indipendenza.

Naturalment min[abba [afna parti;jani]mu. U dawk li kienu jo[or;u ji//elebraw l-anniversarju talIndipendenza kienu jispi//aw imsawta!

Ladarba l-Gvern

deherlu li Borg Olivier kellu Laburista kien ne[[a jesi;i libertajiet akbar ming[and Jum l-Indipendenza il-Gvern Ingli]. L-Indipendenza, minn jum nazzjonali, madankollu, b[at-twelid, hi fatt il-Partit wie[ed, ta’ darba biss. It-tarbija Nazzjonalista mbag[ad tikber u tissa[[a[ ma]beda jorganizza ]mien. Hu pro/ess assolut tanfesta hu stess, u Natura. Mill-;did, id-differenza allura l-kontrotar-ritmu ta]-]ew; mexxejja tispjeversja kibret. ga ‘kollox’. Borg Olivier kien imwe;;a’.

Kien ]ball mhux biss storiku imma anki tattiku li Jum l-Indipendenza jitwarrab. Minn hemm ’il quddiem ilPartit Nazzjonalista beda jinteba[ li lIndipendenza kien jist[oqqilha li tkun apprezzata anki wisq aktar milli kien apprezzaha sa dakinhar hu stess. Fuq kollox, dan il-pass ta’ Mintoff wassal biex il-Partit Nazzjonalista j[ares fil-mera: ji;;edded, jimmodernizza ru[u, u ja[tar mexxej ;did.

Ma kienx pass [afif: Borg Olivier, b[all-avversarju tieg[u, kien figura monumentali. Il-folla kienet devota lejh. Kien ilu jmexxi lill-Partit Nazzjonalista mill-1950.

L-Indipendenza kabbritlu l-istatura, imma l-fattur li sa[[a[lu [afna din l-istatura kien ilmod kif Jum l:or; Borg Olivier> Missier Malta Indipendenti - wettaq vi]joni storika g[al pajji]na

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

Intervista 23

Dan il-fatt wassal biex il-Partit Nazzjonalista ;abar l-elementi mxerrdin tieg[u, u bena lilu nnifsu f’partit kbir fl-Oppo]izzjoni, immexxi minn persuna;; ;did, Eddie Fenech Adami.

Kienu snin mimlijin konfronti, li wasslu salma;;oranza tal-voti Nazzjonalisti miksuba fl-1981, li madankollu ]ammew lill-Partit Nazzjonalista xorta wa[da ’l barra mill-poter. Perijodu storiku li qisu ‘kummiedja tal-i]balji’. G[amilniehom a[na lkoll, b[ala poplu li beda j]an]an u jesperimenta bilpoter. Il-poter: ;ugarell jew arma fatali?

Il-Kostituzzjoni re;g[et saret kwistjoni ta’ konfront. Fis-snin li wasslu sal-bidla fil-Gvern fl-1987, b’Fenech Adami b[ala Prim Ministru, Jum lIndipendenza tal-Partit Nazzjonalista flOppo]izzjoni spi//a biex sar simbolu tar-‘ri[ talbidla’ li kienet riesqa. L-atmosfera vjolenti ta’ dawk is-snin kienet hi wkoll element li ssokta jkabbar lappo;; tal-Partit Nazzjonalista u l-istima popolari kbira lejn Fenech Adami.

Mill-1987 ’l hawn l-Indipendenza re;g[et ing[atat l-importanza li kien jist[oqqilha. Ilpoplu Malti re;a’ qabad ir-rotta tas-su//ess u l-progress...

Fl-1987 il-Partit Nazzjonalista kien ilu mill-1971 fl-Oppo]izzjoni. Jum l-Indipendenza re;a’ sar jum nazzjonali. Jum wie[ed fost [amest ijiem nazzjonali. Fenech Adami fehem li r-rikon/iljazzjoni kienet

titlob li ma jkunx hemm ;urnata nazzjonali wa[da biss min[abba li kull ;urnata g[andha rabta ma’ partit jew ie[or.

Minkejja li poplu ]g[ir urejna lil kul[add li konna kapa/i naqdfu g[al rasna. Li konna kapa/i niksbu su//ess.

Il-Gvern ta’ Fenech Adami tal-1987 wieg[ed li kien se jibni fuq it-tajjeb li wiret mill-Gvern Laburista waqt li jbiddel u jintrodu/i skont il-politika tieg[u. Wie[ed mill-iskopijiet tal-le;i]latura tassnin tmenin kien sewwasew li titnaqqas il-firda li n[olqot, jew kibret, meta Jum l-Indipendenza tne[[a.

Bdejna nikkunsidraw lil pajji]na daqs pajji]i ferm akbar minna. Flimkien madwar il-mejda tan-negozjati. A[na mmexxija millmexxejja tag[na.

Malta indipendenti kienet sabet ru[ha fil-livelli uffi/jali kollha tal-politika dinjija. Kienet saret parti mill-familja politika tal-:nus Mag[quda. {arsa lejn il-familja kbira tal-Commonwealth turi kemm Malta kienet g[aqlija, matura anki fl-inkwiet.

Dan poplu ]g[ir li kiber fuq li kiber u mexa ’l quddiem. Eventwalment pajji]na ssie[eb fl-Unjoni Ewropea u l-mixja kompliet.

Is-s[ubija fl-Unjoni Ewropea kienet hi wkoll kwistjoni li wriet il-qasma fi [dan il-poplu Malti. Hi l-qasma bejn i]-]ew; blokki ewlenin. Madankollu, kull qasma sa issa kienet biss temporanja.

Hekk kien ;ara fil-ka]i kollha: l-Indipendenza, ir-Repubblika, l-g[eluq tal-ba]i militari. Il-Gvern Nazzjonalista ta’ Fenech Adami kien kapa/i jinnormalizza s-sitwazzjoni, waqt li l-Partit Laburista da[al hu wkoll fil-fa]i tat-ti;did tieg[u.

In-negozjati g[all-Indipendenza> Ritratt storiku u ta’ kwalità mhux daqstant tajba tad-delegazzjoni Maltija mmexxija mill-Prim Ministru :or; Borg Olivier waqt il-konferenza f’Marlborough House f’Londra

Kull kwistjoni lokali tibda b’konfront u tispi//a bi ftehim.

A[na poplu /kejken indipendenti meta hawn popli ferm akbar minna li mhumiex [ielsa.

Malta setg[et tibqa’ te]isti b[ala nazzjon, /kejken dejjem fid-dell tal-kbar, min[abba li kellha xejriet li ]ammewha mag[quda u li ddistingwewha mill[akkiema tag[ha: tradizzjoni reli;ju]a, lingwa, Università. Kellha wkoll is-sistema parrokkjali, li biha setg[et ti]viluppa l-istint tal-appartenenza: ta’ min inti, ma’ min inti. Kull inva]joni kellha tispi//a biex issa[[a[ ir-rabta tan-nies mal-art tag[hom, mal-‘g[alqa’ tag[hom, ji;ifieri r-rabta mat-territorju, mal-ispazju ‘mag[luq’ tag[hom.

Pajji]i ferm akbar minn Malta ma kellhomx dan kollu u g[alhekk baqg[u je]istu b[ala parti minn pajji] kbir. Fi/-/okon tag[ha Malta kienet, u sa issa g[adha, s[i[a. I]-]g[ir jista’ jkun komplet, waqt li lkbir jista’ jkun biss parti minn xi [a;a akbar. Malta tfisser /okon komplet. Imma;ina ftit kemm kien hemm [lejjaq ta’ daqs differenti fuq l-Arka ta’ Noè.

Kollha mhux indaqs, imma kollha s[a[.

A[na poplu /kejken indipendenti li sa[ansitra g[andna l-ilsien tag[na li hu rikonoxxut internazzjonalment.

Il-lingwa Maltija ilha sekli s[a[ tgawdi l-istima ta’ bosta studju]i barranin. Hi dokument tal-[ila talMaltin tal-img[oddi li jo[olqu lingwa li hi tag[hom biss, g[alkemm g[andha dimensjoni internazzjonali min[abba n-nisel tag[ha.

Hi l-g[aqda ta’ ]ew; /iviltajiet kbar imlaqqg[in fi [danha: i/-/iviltà Semitika u /-/iviltà Latina. Lg[arfien tal-Malti b[ala wie[ed mill-ilsna uffi/jali tal-Unjoni Ewropea juri li l-g[aqda kontinentali hi mibnija fuq id-diversità.

Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’

Insiru nafu a[jar min a[na Il-Gvern ta’ Eddie Fenech Adami tal-1987 wieg[ed li kien se jibni fuq it-tajjeb li wiret mill-Gvern Laburista

Forsi tajjeb li wie[ed jitkellem ukoll dwar kemm il-kisba tal-Indipendenza hi rilevanti llum 48 sena wara.

L-Indipendenza hi rilevanti dejjem min[abba li hi stat permanenti. Malta setg[et issir repubblika, u tag[laq il-ba]i militari u tid[ol fl-

Unjoni Ewropea sewwasew g[aliex hi stat indipendenti. Setg[et i//edi parti mis-sovranità tag[ha min[abba li g[andha sovranità s[i[a.

Illum [add ma jiddubita li l-kisba talIndipendenza hi de/i]joni tajba. Hi l-premju li [admu g[alih ;enerazzjonijiet s[a[ bla ma kienu jafu, billi ]ammew l-identità tag[hom u wassluha sa ]mienna. Ebda nazzjon ma hu stmat jekk ma jistmax lilu nnifsu. L-i]olament jintreba[ biss billi titrawwem mentalità internazzjonali. U l-mentalità internazzjonali hi mibnija fuq ir-rispett tal-pajji] lejh innifsu.

Minn hemm ’il quddiem tin[oloq il-katina kollha tar-rispett bejn il-;nus. Inkunu insulari, antikwati, biss kull meta nwarrbu l-identità tag[na. Din hi l-mentalità Ewropea ta’ ]mienna.

Nag[laq billi nag[mel argument li forsi llum jista’ jinstema’ mhux floku – nistg[u nserr[u rasna li l-Indipendenza tag[na ma jista’ je[odhielna [add^ L-g[adu ta’ Malta hu Malta stess. {add aktar.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

24 Storja servizz ikkoordinat minn Raymond Miceli

MONUMENTI FIL-G}EJJER MALTIN

(12)

Il-monument ta’ Alexander Ball minn Michael Galea

Isem Alexander John Ball jitfa//a g[all-ewwel darba fl-Istorja ta’ Malta meta kien g[ad hawn il-Fran/i]i.

Maltija, u jinsab espost Hu kien wasal Malta fi Frar 1799 fuq talba tal-Maltin [afna g[all-elementi, ma]]mien safa fi stat delapidat. biex jippresiedi l-Assemblea In[asset il-[tie;a li ji;i Nazzjonali, aktar tard il-Kungress, li kien ji;bor fih restawrat. G[alhekk fl-1883 fi ]mien l-amministrazzjoni ir-rappre]entanti tal-bliet u tal-Gvernatur Sir Arthur l-ir[ula Maltin, [alli Borton (1878-84) twaqqaf r-re]istenza u r-rewwixta il-Ball Memorial tal-Maltin kontra l-Fran/i]i Restoration Fund. Malajr setg[et tkun organizzata in;abru l-fondi me[tie;a. a[jar. Aktar tard ner;g[u Ix-xog[ol ta’ restawr sar niltaqg[u ma’ Ball fl-1802 mill-periti Andrè Vassallo u b[ala Civil Commissioner.

Emanuel Luigi Galizia.

Qabel ma ;ie Malta Tqieg[du ]ew; Alexander John Ball kellu skrizzjonijiet, wa[da karriera illustri b[ala kaptan bil-Latin, dettata minn tal-flotta Ingli]a, u kien qrib Dun Giuseppe Zammit [afna ta’ Lord Nelson. {a (Brighella) u l-o[ra sehem flimkien ma’ Nelson fil-battalja navali ta’ Aboukir traduzzjoni bl-Ingli].

Meta x-xog[ol tar-restawr kontra Napuljun. Ball miet tlesta kollu, nhar il-{amis fil-Palazz ta’ San Anton fejn 18 ta’ Di/embru 1884, saret kien joqg[od, fil-25 ta’ Ottubru 1809. Kellu 52 sena. i/-/erimonja g[allokka]joni. Kienet /erimonja U kif intqal: “in the fullness sempli/i li g[aliha kien of all his powers, in the rich hemm pre]enti l-og[la autumn of ripe yet undecaying manhood”. Sarlu awtoritajiet /ivili u navali.

Il-Gvernatur Sir John funeral statali u ndifen Arabin Lintorn Simmons f’wie[ed mis-swar tal-Forti (1884-88), is-su//essur Sant’Iermu. immedjat ta’ Borton, F’Novembru ta’ dik f’diskors qasir fakkar is-sena tal-mewt tieg[u, fuq inizjattiva ta’ deputati Maltin il-figura ta’ Ball: “In coming among the twaqqaf Kumitat bl-g[an li Maltese , he (Ball) jin;abru fondi [alli recognized their many high jitwaqqaf mafkar lil Ball. and good qualities, Il-motivazzjoni ta’ din developing during the l-inizjattiva kienet b[ala att period when they had alone ta’ gratitudni g[al dak and unaided resisted those kollu li Ball kien g[amel considered as their g[all-Maltin. oppressors — qualities of Il-pro;ett tal-monument patriotism, courage, selft[alla f’idejn Antonio denial and endurance of the Casolani, li kellu jie[u [sieb highest order.” il-;bir tal-fondi. Malajr B ’hekk kien ing[alaq in;abret is-somma ta’ l-ewwel kapitlu tal-ewwel 8,279 skud.

Il-monument lil Ball li jsebba[ il-Barrakka ta’ Isfel fil-Belt Valletta snin tal-era Ingli]a f’Malta.

Il-monument hu xog[ol l-arkitett Giorgio Pullicino (1780-1852). G[andu xebh mat-Tempju ta’ Theseus f’Atene. Fuq in-na[at tal-monument hemm skultura allegorika u statwi simboli/i, kollox xog[ol tal-Malti Vincenzo Dimech (1768-1831); l-istatwi jirrappre]entaw il-gwerra, il-prudenza, il-;ustizzja u l-immortalità. Hemm ukoll skrizzjonijiet bil-Latin ta’ elo;ju lil Ball.

Il-monument jinsab fil-;onna tal-Barrakka t’Isfel, il-Belt Valletta, mhux bog[od mill-Forti Sant’Iermu, fejn hu midfun Ball u j[ares g[al fuq il-Port il-Kbir. Ball wara kollox kien iddistingwa ru[u fuq il-ba[ar.

Min[abba li l-monument hu mibni mill-;ebla ratba Dettall ta’ wa[da mill-istatwi allegori/i li hemm fil-monument Il-monument f’ritratt me[ud minn angolu differenti

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

TV#Radju 25 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Fil-qosor Newsroom NET Television 21>35 Fl-edizzjoni tal-lum naraw

intervista esklussiva li saret lil Eddie Attard (fir-ritratt) b’rabta ma’ dak li qed jissejja[ l-ewwel serial killer Malta. (ara wkoll pa;na 7 ta’ dan il-;urnal) Naraw ukoll dwar il-proposta ta’ Joseph Muscat li jiffri]a l-paga minima, dwar l-istorja tal-Airshow Internazzjonali ta’ Malta u dwar ta[ri; li suldati Maltin taw lil membri tal-Forzi Armati tal-Libja. Jippre]enta Simon Vella Gregory.

Eklissi NET Televison 20>30 L-ewwel episodju ta’ din id-drama b’kitba u direzzjoni ta’ Sharon Calleja. Insiru nafu bil-pjan li g[andha l-vampira

Shaifa li jikkon/erna lill-familja nobbli De Mondeau. G[aliex il-patrijiet tal-g[olja huma ppreparati g[all-;lied u xi jwassal biex Romeo jkollu jinfired minn ma’ Patri Saverio.

Mio fratello è figlio unico Canale 5 23>40

Film drammatiku Taljan ambjentat fis-snin 60 u 70 tas-seklu 20 li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Elio Germano (fir-ritratt).

Jekk Jog[;bok NET Televison 14>05

Gloria Mizzi u Liz Said illum se jitkellmu dwar il-[ut mal-mistieden tag[hom Simon Mercieca, li g[amel ri/erka dwar l-istorja tal-ikel f’Malta. Ir-ri/etta se tkun ta’ torta tal-lampuki.

L-istorja tal-futbol Malti NET Television 22>30 Il-programm tal-lum se jiffoka fuq il-Floriana FC. Il-futbol fil-lokalità tal-Furjana jaf l-ori;ini tieg[u g[all-[abta tal-1894, u fost l-ewwel plejer mal-Floriana FC li g[amel isem tajjeb [afna g[alih insibu lil Ruggieru Friggieri, mag[ruf b[ala ]-}ib;a.

L-ewwel ritratt hawn fuq il-lemin juri t-tim ta’ Floriana FC kif kien fil-bidu tasseklu 20, filwaqt li fit-tieni ritratt naraw lil Lolly Debattista bi trofi li kien reba[.

L-istess Debattista se nisimg[u kumment ming[andu waqt il-programm.

Kummenti o[ra se jkunu minn John Holland, mill-a[wa George u Ray Xuereb, minn Alfred Debono, minn Dennis Cauchi u minn Pierre Brincat.

L-Isqof Joe Alessandro Malta Llejla - NET Television 16>55

Fost il-mistednin ta’ Stephanie Spiteri g[all-programm tal-lum se jkun hemm l-Isqof Joe Allessandro, li jidher fir-ritratti waqt l-ordinazzjoni tieg[u b[ala Isqof li saret is-Sibt filg[odu fil-Konkatidral ta’ San :wann.

Niltaqg[u wkoll ma’ Toni Busuttiil u Ronald Briffa li mil-lum bdew

jippre]entaw il-breakfast show ta’ Radio 101.

Mark Azzopardi u Jerome Caruana Cilia se jkunu qed jitkellmu dwar il-programm Networks li jintwera fuq NET Television il-{add.

Ikun hemm ukoll Noel Farrugia dwar l-ivvja;;ar u Geoffrey Bezzina b’tag[rif relatat ma’ investimenti.

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

26 TV#Radju

06>00 07>00 07>15 07>40 07>55 08>00 08>05 09>00 09>05

101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Anali]i tal-:urnali Avvi]i tal-Mejtin u Angelus A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12>30 13.00 15>00 15>05

Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

17>00 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 24>00

Radju Malta - 93.7 FM 06:00 – Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:45 - ?ama ?ama 09:00 BBC 09:05 – Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet filqosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - Newsline 12:45 - Tifkiriet 13:30 - Qari bilMalti 14:00 A[barijiet 14:05 – E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 – Drivetime (jinkludi 17:00 A[barijiet) 18:00 Bulettin tal-A[barijiet 18:15 – - Nwar 19:00 - Maltin Biss (r) 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Qari bil-Malti (r) 20:30 Solidarjetà 21:00 - Countdown 22:00 - L-A[barijiet 22:05 Night Moods 23:00 - Xi qrajt, xi smajt 23:03 – Ru]arju 23:30 Classic Hits.

ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:30 - Qrib Xulxin 13:15 Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Minflok Siesta 15:30 Drive Time 15:45 - ONE News 16:30 - Tomatate 17:00 - Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett Ewropa 18:45 Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 ONE News 20:15 - Sport Action 20:45 - Pajji] li Jixraq lil Uliedna 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 Bla Kantunieri 23:00 -

Woodenman Jukebox 24:00 - Music FM 02:00 Serali.

RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:57 Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 RTK qosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News) 11:55 - Fi {dan ilMulej 12:00 - RTK Bulettin 12:12 - Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 RTK Qosor) 13:30 - Kaskata Kulturali

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Replay ikompli 80s Corner Fuzzbox - Michael Bugeja Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella

14:00 - BBC News 14:30 Intietef 15:00 - RTK Qosor 15:25 - Kaskata Kulturali 15:30 - Rapport Finanzjarju 15:40 Fil-:nien (jinkludi 16:00 BBC News) 17:00 - RTK Bulettin 17:15 - Il-Qanpiena l-O[ra 18:00 - RTK Qosor 18:05 Sports Desk 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Rakkont 19:40 {sibijiet mal-Melodija 20:50 Kaskata Kulturali 21:00 Kelma ta’ Wens 22:00 - IlQaddis tal-Jum 22:05 Ru]arju 23:00 - Ripetizzjonijiet.

Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 - Meta l-Mo[[ isir Palk 10:00 - BBC News Update 10:06 - Sa[[a 11:00 Classic FM 13:00 - Anali]i tal;urnali 13:30 - University Matters 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19.30 - Cinescena 20:00 Cantiam 21:00 - BBC World Service.

Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - {ajjitna 11:00 - Il-Verità Te[liskom 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju l- Erwie[ 13:00 Qari ta’ Rumanz 13:30 Shalom 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Lourdes 16:00 - Fl-Iskola ta’ San Piju ta’ Pietralcina 17:00 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 - Quddiesa 19:00 Ru]arju 19:30 - Qari Reli;ju] 20:00 - Italia Leggendaria 20:30 - Qari ta’ Rumanz (r) 21:00 - Ta’ xulxin g[al dejjem 22:00 - {udni f’Idejk 23:00 {ajjitna (r) 23:30 - A[barijiet Reli;ju]i 23:50 - Kompjeta.

Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 u 13:30 - A[barijiet filqosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan & Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats 20:00 - Ben Glover 22:00 Nocturnal 24:00 - John Digweed.

Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony 13:00 - Tempo on the mix 17:30 – All Time Favourites 18:30 – Don’t Stop the Music 20:00 Mu]ika Klassika.

Jarhead - Rete 4, 24>00

Film tal-gwerra Amerikan li n[adem fl-2005 b’re;ija ta’ Sam Mendes u li g[andu b[ala protagonist lil Jake Gyllenhaal (fir-ritratt hawn fuq) b[ala Anthony Swofford, suldat Amerikan li wara li jing[ata ta[ri; intensiv, fl-1990 jintbag[at ji;;ieled fil-gwerra tal-Kuwajt. Wara 200 jum hemmhekk jirritorna lura d-dar bla ma qatt spara tir wie[ed li hu wie[ed. Ibba]at fuq ktieb awtobijografiku. Fost l-atturi nsibu wkoll lil Peter Sarsgaard, lil Jamie Foxx u lil Lucas Black.

TVM 06:30 - TVAM 09:00 - Divine Michelangelo 11:00 - The Great

Romances of the 20th Century 11:30 - Storjografija 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - TVPM 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16:30 - }ona 17:05 Life Primates 18:00 - A[barijiet 18:10 - Sa[[tek l-Ewwel 18:20 Crosscraft Shop 18:30 TVHEMM 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - }afira 21:50 - Gadgets 22:35 - L-Akbar Fenomeni tan-Natura 23:15 - LA[barijiet 23:35 - Storjografija (r) 00:20 - TVPM (r).

TVM 2 07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:30 - Divine Michelangelo (ep.

1) 12:30 - Madwarna 12:45 Sa[[tek l-Ewwel 12:55 - Great Romance (dok.) 13:25 - Divine Michelangelo (ep. 2) 14:25 Starboard 14:55 - Sa[[tek lEwwel 15:05 - Italiano per stranieri 15:25 - Great Romance (dok.) 15:50 - L-Akbar Fenomeni tan-Natura (dok.) 16:40 G[awdex Illum 17:10 - Italiano per stranieri 17:30 Dokumentarju 17:40 - Zona (r) 19:00 - Starboard 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 - L-Akbar Fenomeni tanNatura (dok.) 20:30 - A[barijiet bl-Ingli] 20:40 - Close-up 21:45 - Asteriks 22:30 - Wirt, Arti u Kultura 23:00 - Starboard.

ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 Teleshopping 10:30 - Aroma Mtytina 12:00 - Teleshopping 12:45 - Kalamita 13:30 - ONE News 13:35 - (ikompli) Kalamita 16:20 - Teleshopping 17:30 ONE News 17:40 - Better Living 18:25 - Teleshopping 19:00 Illostra 19:30 - ONE News 20:15 - Ir-Rangers 20:30 - FisSustanza 22:10 - DHouse 22:45 - Zona Sport 23:15 - ONE News.

Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:20 - 1046 Music 16:10 - FilK/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 News 19:30 - {abbejtek 20:30 -

Bi Dritt... Tistaqsi u Titwie;eb (live) 21:30 - Dokumentarju 22:00 - News.

(mai) viste 01:15 - I cannibali.

Film ’88.

Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi 07:00, 08:00 u 09:00 - Tg 1) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 La vita in diretta 18:50 L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 Qui Radio Londra (attwalità) 20:35 - Affari tuoi 21:10 - Il caso Enzo Tortora (it-II u l-a[[ar parti) 23:15 - Porta a porta 00:50 - Tg 1 notte 01:25 - Qui Radio Londra 01:30 - Sottovoce 02:00 - Real School.

08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful 14:10 - Centovetrine 14:45 Uomini e donne (talk show) 16:20 - Pomeriggio cinque 18:50 - Avanti un altro (kwi]]) 20:00 Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:20 - Squadra antimafia 4 Palermo oggi 23:40 - Mio fratello è figlio unico. Film 2006 01:30 - Tg 5 notte 02:00 Striscia la notizia.

Raidue 06:40 - Cartoons

08:00 - Il nostro amico Charly (TF) 08:45 Dance! - La forza della passione 09:30 - Sorgente di vita 10:00 Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Parliamone in famiglia 16:15 - La signora del West (TF) 17:00 - Dance! La forza della passione (TF) 17:45 - Tg 2 flash 17:55 - Tg 2 sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case - delitti irrisolti 19:35 - Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Pechino Express 21:10 NCIS - Los Angeles (TF) 21:55 Blue Bloods (TF) 22:45 - Good Wife (TF) 23:30 - Tg 2 notizie 23:45 - Almost true (dok.) 00:40 - Parlamento 00:50 Protestantesimo 01:20 - Close to Home (TF).

Raitre 07:00 - TGR Buongiorno Italia 08:00 - Agorà (attwalità) 10:00 Rai parlamento 10:10 - La storia siamo noi 11:00 - Codice a barra (attwalità) 12:00 - Tg 3 12:25 Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie Diario italiano 13:10 - La strada per la felicità 14:00 - TG regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr piazza affari 14:55 - Tg 3 L.I.S. 15:00 La casa nella prateria (TF) 15:45 - Cose dell’altro Geo 17:40 Geo & Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:10 - Comiche all’italiana:Franco Franchi e Ciccio Ingrassia 20:35 - Un posto al sole 21:05 - Che tempo che fa 22:35 - Sfide.

Gilles Villeneuve - L’acrobata della F1 24:00 - Tg 3 00:10 - Tg regione 01:05 - Fuori orario. cose

Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina

Rete 4 06:50 - Magnum PI (TF) 07:45 Pacific Blue (TF) 08:40 - Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 5 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Hamburg Distretto 21 (TF) 16:35 - Il Comandante Florent: Piromane.

Film ’98 18:55 - Tg 4 19:35 Tempesta d’amore (soap) 20:30 Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - Quinta colonna 24:00 - Jarhead.

Film 2005.

Italia 1 07:00 - Cartoons

08:45 - ER medici in prima linea 10:35 Grey’s Anatomy (TF) 12:25 Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 Fringe (TF) 16:00 - Smallville (TF) 16:50 - Merlin (TF) 17:45 Trasformat (kwi]]) 18:30 Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:20 - CSI: scena del crimine (TF) 21:10 - Colorado 23:45 - Zelig off 01:00 Nip#Tuck (TF) 01:55 - Rescue Me (TF).

La 7 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La7 09:55 - Coffee Break 11:00 L’aria che tira (attwalità) 12:20 Ti ci porto io... in cucina con Vissani 12:30 - I menù di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 - Cristina Parodi live 15:55 - Il commissario Cordier (TF) 17:50 - Cristina Parodi cover 18:25 - I menù di Benedetta 19:15 - G Day 20:00 - Tg La 7 20:30 Otto e mezzo 21:10 - L’infedele (attwalità) 23:45 - Omnibus notte 00:50 - Tg La 7 sport 00:55 Madama Palazzo 01:35 - G Day.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

TV#Radju 27 Favourite Channel 07:00 - Bon;u Muftie[ 07.15 F. News 07:30 - Dawl tal:urnata 08:00 - Stenba[ 10:00 Strada Rjali 12:00 - Muftie[ 12:15 - F. News 12:30 - Health News 13:00 - Niskata 15:00 Teleshopping 17:30 - Niltaqg[u 18:15 - F. News 18:30 - (ikompli) Niltaqg[u 19:40 - Muftie[ 19:56 - Health News 20:15 - F. News 21:00 - Bejnietna 23:00 Muftie[ 23:15 - F. News.

Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 – 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 – 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 – 2010 Onwards 14:30 Drama Bronx 15:00 - Wasal il{in g[all-Maltin 15:30 Bell’Italia 16:00 – Romantica 17:00 – Teleshopping 18:00 – Total Request 20:00 - Bingo 75.

La 5 12:10 - Beautiful 12:30 Centovetrine 12:55 - Extreme Makeover Home Edition 14:00 Una mamma per amica (TF) 14:50 - Ugly Betty (TF) 15:45 The OC (TF) 16:30 - ICarly (sitcom) 16:55 - Le cose che amo di te (sitcom) 17:50 - La tata (sitcom) 18:45 - Extreme Makeover Home Edition 19:30 - Ugly Betty (TF) 20:25 - Una mamma per amica (TF) 21:10 – In cucina niente regole. Film 2011 23:00 Uomini e donne.

BBC Entertainment 07:10 - Teletubbies 07:35 - 3rd & Bird 07:45 - Poetry Pie 07:50 - Boogie Beebies 08:05 Fimbles 08:25 - The Green Green Grass 08:55 - ’Allo, ’Allo! 09:25 - The Weakest Link 10:10 - Orangutan Diary 10:40 Doctors 11:10 - Sahara with Michael Palin 12:00 - Around the World in 20 Years 12:55 The Green Green Grass 13:25 ’Allo, ’Allo! 13:55 - The Weakest Link 14:40 - Orangutan Diary 15:10 - Doctors 15:40 Sahara with Michael Palin 16:30 - Around the World in 20 Years 17:25 - The Weakest Link 18:10 - EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - Sahara with Michael Palin 20:00 - The Green Green Grass 20:30 - The Stephen K Amos Show 21:00 - New Tricks 21:50 - Dinnerladies 22:20 - As Time Goes By 22:50 - Gavin and Stacey 23:20 - Lark Rise to Candleford.

TCM 07:20 - On the Town. Film ’49 (U) 08:55 - Rio Rita. Film ’42 (U) 10:25 - Girl Happy. Film ’65 (U) 12:00 - Ice Station Zebra. Film ’68 (U) 14:20 Kismet. Film ’44 (U) 16:00 - To Have and Have Not. Film ’44 (A) 17:40 - That Midnight Kiss.

Film ’49 (U) 19:15 - Captain Nemo and the Underwater City.

Film ’69 (U) 21:00 - The Color Purple. Film ’85 (15) 23:30 Enter the Dragon. Film ’73 (X).

MGM Movies 07:25 - Bound for Glory. Film ’76 (A) 09:55 - Rage. Film ’94 11:30 - Submarine X-1. Film ’68 (U) 13:00 - The Scalphunters.

Film ’68 (A) 14:45 - Valdez Is Coming. Film ’71 (AA) 16:20 Kidnapped. Film ’71 (U) 18:05 Vigilante Force. Film ’76 (X) 19:35 - Johnny Be Good. Film ’88 (15) 21:00 - Marked for Murder. Film ’93 (15) 22:30 MGM’s Big Screen 22:45 Sketch Artist. Film ’92 (18).

Diva Universal 07:00 - Kojak 08:00 - ER 09:55 - Ironside 10:55 - Cento Vetrine 11:55 - Quincy, M.E. 12:55 Kojak 13:55 - Lucky Day (12) 15:45 - SMS 15:50 - Ironside 16:50 - Quincy, M.E. 17:50 Rosemary and Thyme 19:50 Kojak 20:50 - Great Women 21:00 - Agatha Christie’s Marple 22:49 - As the Light Leaks in 23:00 - Quincy, M.E. Iris 11:05 - La signora in rosso. Film ’84 12:45 - Grazie zia Film ’68 14:40 - Ti racconto un libro (attwalità) 15:00 - Il pentito Film ’85 17:20 - Occhio, malocchio, prezzemolo e finocchio. Film ’83 19:30 - Charlie’s Angels (TF) 20:15 - Starsky & Hutch (TF) 21:10 - L’uomo nel mirino Film ’77 23:00 - The Eastwood Factor Film 2010.

Discovery Channel 07:15 - American Chopper: McCuff Industries 08:10 - Dirty Jobs 09:05 - Deadliest Catch: Ice and Open Water 09:55 Ultimate Survival: Siberia 10:50 - How Do They Do It? 11:15 How It’s Made 11:40 - Extreme Engineering: Mega Tunnel 12:35 - Street Customs: ’67 Barracuda 13:30 - Wheeler Dealers: VW T2 Panel Van 14:25 - American Chopper: RJR Memorial Car Show 15:20 -

Mythbusters: Earthquake Machine 16:15 - Dirty Jobs: Abandoned Mine Plugger 17:10 - Deadliest Catch: A Frozen Finish 18:05 - Ultimate Survival: Land of Ice 19:00 How It’s Made 20:00 - Man, Woman, Wild: Fire! 21:00 Ultimate Survival: New Zealand South Island 22:00 Superhuman Showdown: Brain Power 23:00 - River Monsters: Lair of Giants.

Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - Mike & Molly 11:30 Alcatraz 12:15 - Chuck 13:00 Days Of Our Lives 13:45 Fringe 14:30 - Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 Private Practice 16:45 Amazing Race 17:30 - How I Met Your Mother 17:52 Suburgatory 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 19:45 - Top Gear 20:45 - Person of Interest 21:30 - The Mentalist 22:15 - True Blood 23:20 Game of Thrones 00:25 - S#*!

My Dad Says 00:50 - 30 Rock 01:15 - Alcatraz.

Biography Channel 07:00 - America’s Court with Judge Ross 08:00 - Confessions of an Animal Hoarder 09:00 Snapped: Women Who Kill: Adrienne Emily Hickson 10:00 America’s Court with Judge Ross 10:30 - Real Housewives of Beverly Hills: The Dinner Party From Hell 11:30 - America’s Court with Judge Ross 12:00 Parking Wars. Pawn Stars: 13:00 - Knights in Fake Armour?

13:30 - Boom or Bust. 14:00 American Pickers: When Horses Fly 15:00 - Pawn Stars: Out of Gas 15:30 - Cajun Pawn Stars: Money Bzzzness 16:00 Parking Wars 17:00 - Real Housewives of Beverly Hills:

The Dinner Party From Hell 18:00 - Confessions of an Animal Hoarder. Pawn Stars: 19:00 - Knights in Fake Armour?

19:30 - Boom or Bust. 20:00 Parking Wars. Hardcore Pawn: 21:00 - Moving Targets 21:30 Desperate Pawn. 22:00 - The Real Housewives of New Jersey: Sealed With a Diss 23:00 Pregnant in Heels: When Baby Robots Attack.

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 09:05 - Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 - P.B. Bear and Friends 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 - Kipper 09:45 - Igloo-Gloo 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 - Barney and Friends 10:40 - Wobblyland 10:45 - Jarmies 11:00 - Lots & Lots 11:15 - The Hoobs 11:40 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:05 Wildlife 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - My Animal Family 12:45 Benjamin’s Farm 12:50 - See The Sea 12:55 Mio Mao 13:05 - P.B. Bear and Friends 13:10 Wildlife 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 Bob the Builder 13:35 - Fireman Sam 13:45 Thomas and Friends 14:10 - Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 - Pingu 14:25 - Barney and Friends 14:55 - Kipper 15:05 - Angelina Ballerina 15:20 Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 Tiny Planets 15:55 - Pingu 16:00 - My Animal Family 16:15 - Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 - James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 - Fireman Sam 17:05 - Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 -

P.B. Bear and Friends 17:35 - Wobblyland 17:40 - Baby Antonio’s Circus 17:45 - Fluffy Gardens 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - The Hoobs 18:50 Gazoon 19:00 - Angelina Ballerina 19:15 Thomas and Friends 19:30 - Bob the Builder 19:40 - Fireman Sam 19:50 - Barney and Friends 20:20 - Pingu 20:30 - Monkey See Monkey Do 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 Bob the Builder.

Disney Channel 09:00 - Avalon High 10:25 - Good Luck Charlie 11:05 - Wizards of Waverly Place 11:55 - Phineas and Ferb 12:45 - So Random 13:35 - The Suite Life on Deck 14:00 - Phineas and Ferb 15:40 ANT Farm 16:00 - Let It Shine 17:45 - Austin and Ally 18:10 - ANT Farm 18:35 - Good Luck Charlie 19:00 - Jessie 19:25 - The Suite Life on Deck 20:15 - Jonas LA 21:05 - Good Luck Charlie 21:55 - Wizards of Waverly Place.

07>00 09>00 09>30 12>00 12>05 14>00 14.05

NET News Flusek (r) Telebejg[ NET News .NET (b’waqfa g[al NET News fis-13>00) NET News Jekk Jog[;obkom

15>20 15>40 16>35 16>55

Telebejg[ NEToons Telebejg[ Malta Llejla

19>00 19>30 19>45 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00

Bozza tal-Mija Lift NET News Eklissi NET News Newsroom L-Istorja tal-Futbol Malti NET News

(b’waqfa g[al NET News fit-15>00)

(b’waqfiet g[al NET News fil-17>00 u fis-18>00)

Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - Motorsports Weekend 08:45 - WATTS 09:00 - China Open Tennis: Women’s Day 1: Beijing (live) 15:00 - FIFA U#17 Women’s WC Football 16:15 - Summer GP Ski Jumping 17:30 - Eurogoals 18:15 - FIFA U#17 Women’s WC Football 19:30 - Summer GP Ski Jumping 20:45 WATTS 21:00 - This Week

on World Wrestling Entertainment 21:30 - Pro Wrestling 22:30 - Total KO 23:30 - Eurogoals.

Eurosport 2 07:30 - Eurosport 2 Morning News 08:00 - World Superbike

Series Motorcycle Racing 10:00 - FIFA U#17 Women’s WC Football 12:00 - ICC World Twenty20 Cricket: Super Eight Group (live) 15:00 Summer GP Ski Jumping 16:00 - ICC World Twenty20 Cricket: Super Eight Group (live) 19:00 - World Superbike Series Motorcycle Racing 19:30 - Eurosport 2 News 20:00 - FIFA U#17 Women’s WC Football 21:00 - China Open Tennis 23:00 - Summer GP Ski Jumping.

GO Sports 1 07:00 - Barclays PL: Week 7: Sunderland v Wigan Ath 09:00 - Serie A: Rd 6: Lazio v Siena 11:00 - Ligue 1: Rd 7: AS

Nancy Lorraine v Montpellier Herault SC 13:00 - Serie A: Rd 6: Sampdoria v Napoli 15:00 PL World 15:30 - Barclays PL: Week 7: Aston Villa v WBA 17:30 - Trans World Sport 18:30 - Ligue 1: Rd 7: Paris Saint-Germain v SochauxMontbeliard 20:25 - UEFA Champions League: Magazine Programme 06. Barclays PL: Week 7: 21:00 - QPR v West Ham Utd (live) 23:00 Review. 00:00 - Serie A: Rd 5: Milan v Cagliari 02:00 - Aviva Premiership: Rd 5: Harlequins v Saracens.

GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 07:50 - 2012 Ryder Cup: Day 1 18:30 - Ligue 1: Rd 7: Highlights 19:25 - Barclays PL: Week 7: Review 20:30 RaboDirect Pro12: Rd 5: Connacht v Leinster 22:30 Serie A: Rd 5: Pescara v Palermo 00:30 - Football's Greatest 01:00 - Barclays PL: Week 7: Stoke City v Swansea City.

GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 09:50 - 2012 Ryder Cup: Day 1 20:30 - Ligue 1: Rd 7: Highlights 21:30 - Barclays PL: Week 7: Review 22:30 RaboDirect Pro12: Rd 5: Connacht v Leinster 00:30 Serie A: Rd 5: Pescara v Palermo 02:30 - Football's Greatest.

Melita Sports 1 Bundesliga: 08:00 - Dusseldorf v FC. Schalke (r) 09:50 -

Werder Bremen v Bayern Munich (r). STIHL Timbersports: 11:40 - Single Event (r) 12:10 - Team Event (r). 12:40 - Fighting Spirit: It's Showtime #54 (r). 2012 Alpari World Match Tour: France: 14:55 - Day 1 (r) 17:00 - Day 2 (r). Bundesliga: 19:00 Highlights 20:05 - Dusseldorf v FC. Schalke (r). 22:00 - 2012 Alpari World Match Tour: France: Day 1 (r) 00:05 Fighting Spirit: It's Showtime #54 (r).

Melita Sports 2 12:00 - International Friendly: Germany v Argentina (r) 14:05 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings. Bundesliga: 15:10 - Dusseldorf v FC. Schalke (r) 17:05 - Werder Bremen v Bayern Munich (r).

19:00 - 2012 Alpari World Match Tour: France: Day 1 (r) 21:05 - Bundesliga: Highlights (r) 22:10 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings 00:45 - 2012 Alpari World Match Tour: France: Day 1 (r).

Malta Stars 08:00 - BOV PL: Tarxien v Birkirkara (r) 10:05 - Melita GFA 1st Div.: Xewkija Tigers v Sannat Lions (r) 11:50 European Nations Cup: Div 2A: Malta v Sweden (r) 13:55 Malta Basketball Assoc.: Hibs v Depiro (r) 15:10 - Malta Rugby Football Union: Kavallieri v Stompers (r) 16:40 - FMA Futsal Malta Assoc.: Balzan v Melita (r) 18:20 - BOV PL: Tarxien v Birkirkara (r) 20:30 Melita GFA 1st Div.: Xewkija Tigers v Sannat Lions (r) 22:15 - European Nations Cup: Div 2A: Malta v Sweden (r) 00:20 Malta Basketball Assoc.: Hibs v Depiro (r) 01:35 - Boxing:

European Boxing Federation dtd. 20.07.12 (r).

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

28 Passatemp

Tisliba 1

2

5

3

4

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

Kaxxi bin-numri

Ara ssibx in-numri li jiffittjaw fil-kaxxi vojta biex tag[mel kull ekwazzjoni mimduda u wieqfa korretta. Attenzjoni: is-sinjal (#) ifisser divi]joni.

16

Sudoku Kont taf li…

17

Mimdudin>5. U]a l-palelli int, forsi mmexxu d-dg[ajsa (5) 6. Ta’ Babel baqa’ mag[ruf (5) 7. Rixa kbira (5) 10. Tag[milha biex tikolha tajba, tag[milha waqt xog[lok [a]ina (5) 11. O[ro; dur mal-mu]ika (5) 12. Furban (5) 14. Sbie[ jekk mimlijin bissi;ar u l-fjuri (5) 16. Ivvinta spe/i ta’ /rieki jew g[a;in fin (5) 17. Dak li g[amel biex akkwista (5) 18. Jaqta’ nifsu (5)

• L-iljunfant g[andu erba’

18

Weqfin>1. G[a;;el, trid! (6) 2. Tifla mfarfra (6) 3. {afna tfal iqasqsuhom jekk sbie[ (6) 4. Tempesta qalila bit-trombi tal-arja (6) 8. Tinbieg[ mat-tonn (5) 9. Irdomt ta[t il-[amrija (5) 12. Ta[t l-art tikber (6) 13. La tbusu, bilfors li ……

(6) 14. Persuna g[a]i]a daqs [a;ra fina u prezzju]a (6) 15. Tat qima kbira (6)

Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 in-numri kollha mill-1 sad-9.

Soluzzjoni tat-Tisliba tal-:img[a Mimdudin>5. Soldi; 6. Toroq; 7. Somor; 10. Nitfa; 11. Abela; 12. Parti; 14. Kwart; 16. Kutra; 17. Je[el; 18. Somma.

Weqfin>1. Issinn; 2. Pilota; 3. Strofa; 4. Tqalla; 8. Ftira; 9. Beraq; 12. Premju; 13. Inutli; 15. Kaross; 16. Tallab.

?ess

sinniet u dawn ibiddilhom sitt darbiet matul [ajtu?

Dawk i]-]ew; nejbiet kbar ma[ru;in ’il barra ta[t ittromba jibqg[u jikbru tul [ajtu kollha.

• Fil-Bolivja hemm [axixa rari ma tag[milx fjuri qabel ma jkollha 150 sena, imbag[ad tkabbar kolonna wiesg[a 240 /entimetri bi 8,000 fjura bajda mag[ha u tmut?

• Meta l-ba[ar jag[qad u jsir sil;, u meta t-toroq ikunu mag[luqin bis-sil;, in-nies iferrxu trab tal-fa[am u ssil; jibda jin[all, g[aliex billi l-fa[am hu iswed, ji;bed id-dawl tax-xemx u b’hekk idewweb is-sil;?

• Li l-uniku annimal domestiku mhux imsemmi fil-Bibbja hu l-qattus.

• Ir-rubber bands iservu [afna i]jed meta tiffri]ahom.

• Hu totalment impossibbli li tag[tas bla ma tag[laq g[ajnejk.

Soluzzjonijiet O;;ett 1 – 3b O;;ett 2 – 1e O;;ett 4 – 3e O;;ett 6 – 5b

Tag[mel ix-xirja

Te4 – e1

Jirba[ l-abjad

Tag[mel ix-xirja

Din il-mara qed tag[mel ix-xirja minn wie[ed mis-supermarkets.

F’din ix-xena erbg[a mis-sitt o;;etti ta’ hawn fuq jinsabu mo[bija x’imkien. Indika fejn qeg[din bl-g[ajnuna tal-ittri u n-numri li hawn fil-;nub.

Kaxxi bin-numri

Problema ta’ S. Loyd. Imissu jilg[ab l-abjad. Kif jista’ dan jag[mel checkmate u jirba[ il-log[ba f’]ew; mossi?

Qawl Malti

Ra;el ja[lef u mara tibki temminhomx – Min minkom ordna patata u faqqieg[?

Sudoku

Tifsira: temminx mal-ewwel kull ma tara jew kull ma tisma’.

Min irid jid[aq bik i;ieg[lek tara u tisma’ dak li trid inti u mhux is-sewwa.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

Klassifikati 29 PROPRJETÀ Marsaxlokk

FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.

Santa Venera

FLAT l-ewwel sular finished u furnished. Tliet kmamar tas-sodda wa[da ensuite, gallarija quddiem u wara u parti mill-bejt bilwashroom. €110,000 (Lm47,000) ?emplu 79990798.

Santa Venera

MAISONETTE kbir 330 metru kwadru fl-ewwel sular, bil-bejt tieg[u u b’garaxx jesa’ tliet karozzi jew erbg[a, f’post /entrali [afna. Jikkonsisti f’kamra tas-salott, ]ew; kmamar talbanju u spare toilet, k/ina u living open plan, washroom u bit[a kbira bil-pool.

Jinbieg[ b’[afna millg[amara u anki bl-air conditions. Ideali g[al min jixtieq jid[ol jg[ix fih jew g[al ra;uni kummer/jali. € 465,874 (Lm200,000).

Negozjabbli. ?emplu 99441832 jew 77471530.

Is-Swatar

APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar tal-banju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000.

Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.

G{ALL-KIRI I]-}ejtun

BI tliet kmamar tas-sodda u bil-lift. ?emplu 79385878.

AVVI}I G[al kull xog[ol

TA’ bini ;did, alterazzjonijiet fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil ta’ soqfa u xog[ol ta’ membrane u kull tip ta’ kisi u tibjid. ?emplu 79407292.

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum tal-

art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma.

Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol.

B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour.

Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

PRIVAT Ingli], Taljan u Fran/i]

O-LEVEL-Intermediate-AdvSec-Matsec, EFL Monitoring Board – Conversation. ?emplu lil Chris Dowling fuq 99283974 jew 21335032.

G{ALL-BEJG{ Tombla sheets u g[al kull xog[ol ta’ stampar

TAL-prima u cloak room b’kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll.

Morru g[and PAWLU BONNICI (bonnici printing press)– 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – minna[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com

G[amara antika

TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. ?emplu 99870665.

Mejda tal-pranzu

KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bil-kannella, monitor tal-kompjuter, libsa talbridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum talKarnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.

JIN{TIE:U Sales Assistants

BEJN il-25 u l-35 sena.

Iridu jkunu smart, ikollhom edukazzjoni sekondarja.

Lingwi: Malti, Ingli] u Taljan. ?emplu lil Pavilion 21249222.

L-g[oti tad-demm m’g[andux vaganzi.

Ag[ti d-demm illum

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

30 Fil-Lenti

Insiru nafu a˙jar lil...

Nadine Genovese Isem u kunjom

u [adt honourable mention fil-Portfolio Competition tal-2005.

Nadine Genovese.

Kunjom xbubitek f’ka] ta’ mara mi]]ew;a Grech.

Data tat-twelid

Jekk l-affarijiet imsemmija fit-twe;iba ta’ qabel mhumiex l-impjieg ewlieni tieg[ek, x’tag[mel aktar^ Impjegata fl-uffi//ju tan-Nutara tal-Gvern. Ninsab inkarigata mid-digitasation tal-Arkivju fejn qed nie[du ritratti ta’ volumi li jmorru lura g[all-[dax-il seklu.

27 ta’ :unju 1971.

Lokalità fejn toqg[od Il-Mosta.

X’inhi l-konnessjoni tieg[ek mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu

Attri/i u membru ta’ Theatrencore, kumpanija li ilha mwaqqfa mill-2007 u bdiet b’[ames atturi inklu]a jien. Mill-[ames atturi ori;inali baqa’ jien u Tyrone Grima. Tista’ tg[id li [adt sehem f’kull produzzjoni li tellg[u, fosthom In Searh of Simone, Shadows Apart, Michelle, Bariona, Exit the King u g[al din is-sena se nag[mlu Romeo & Juliet li se ssir fit-12, fit-13 u fl-14 ta’ Ottubru fil-Kavallier ta’ San :akbu. Din se tkun ambjentata fit-tmeninijiet hawn Malta.

Barra minn hekk qieg[da wkoll membru tal-Malta Photographic Society, ili membru mill2003. F’dik is-sena stess attendejt il-kors Starting Photography u [adt l-ewwel b[ala best assignment. G[amilt sentejn b[ala Segretarja tas-So/jetà

G[andek xi delizzji^

Fotografija, teatru, naqra, safar, nimxi fil-kampanja mal-kelb li g[andna b[ala pet fil-familja.

L-aktar [a;a li tatek sodisfazzjon f’[ajtek sa issa Il-familja u l-[biberija vera.

Xi [a;a li ddejqek

.

L-egoi]mu u l-ipokrisija. Idejquni nies li taparsi jafu [afna u jag[mlu minn kollox biex lilek iwaqqg[uk, meta fil-fatt ma jkunu jafu xejn.

Esperjenza li g[addejt minnha, po]ittiva jew negattiva, u li t[oss li minnha tg[allimt [afna

G[addejt minn ]mien tassew diffi/li fil-[ajja tieg[i u matulu sirt naf min huma l-[bieb veri tieg[i u b[ala familja sirna aktar mag[qudin flimkien.

Tg[allimt inkun aktar po]ittiva u aktar assertiva.

Il-fatt li tg[ix fil-g]ejjer Maltin, xi t[oss li huma l-vanta;;i u li]vanta;;i^

Nara b[ala vanta;; li kollox hu vi/in u ma ddumx biex tmur minn post g[all-ie[or, filwaqt li nqis b[ala ]vanta;; li ma hawnx bi]]ejjed post fejn tmur timxi u tgawdi l-kampanja.

Liema hu s-sors favorit tieg[ek li minnu ssir taf l-a[barijiet: il-gazzetta, it-televi]joni, ir-radju jew l-internet, u g[aliex^ L-internet, g[ax permezz tieg[u tkun taf x’qed ji;ri mill-ewwel.

•

•

•

•

•

G[alik xi jfissru dawn^: • l-im[abba – Fer[, mhux IR-RITRATT FAVORIT TIEG{EK LI FIH TIDHER INT — Huwa ritratt ri/enti tal-produzzjoni li se ntellg[u aktar tard dan ix-xahar, b[alissa qed nibni l-karattru li se ninterpreta u hawn nidher flimkien ma’ Sharon Bezzina.

g[ajjura, tpo;;i l-persuna li t[obb qabel kollox. Ili mi]]ew;a g[al dawn l-a[[ar 13-il sena u

•

f’]ewgi Patrick sibt il-[abib ta’ dejjem u l-persuna li nista’ nafda fiha b’g[ajnejja mag[luqa. il-[biberija – Kumpanija u support. Mhix fa/li li ssib [bieb veri. Nirringrazzja ’l Alla li l-ftit [bieb li g[andi huma ta’ g[ajnuna g[alija kull meta kelli b]onnhom. Nittama li jien l-istess g[alihom. il-libertà – Importanti, indipendenza. Sa minn /kuniti kont in[obb nag[mel [afna affarijiet wa[di u niddejjaq norbot lin-nies jag[mlu affarijiet g[alija. i/-/ensura – Mhux dejjem ;usta, jidhirli li naf nidde/iedi jien x’kapaci na//etta nara jew naqra.

B[alissa te]isti kontroversja s[i[a dwarha, fejn nies jemmnu li g[andha tkun hemm u o[rajn li lanqas biss g[andha te]isti. ir-reli;jon – Importanti spiritwalment u ta’ g[ajnuna. Nemmen fil-Kristjane]mu. ?erti affarijiet li nara jsiru madwari kultant iwassluni biex niddubita, i]da l-fidi tag[tini li na//etta l-affarijiet kif inhuma. is-safar – Mistrie[, fotografija u [in prezzju] mar-ra;el. Meta nsiefer mar-ra;el, qatt ma nag[ti kas tax-xiri minn [wienet diversi. Nippreferu n]uru mu]ewijiet u n]idu l-kultura tag[na.

L-aktar pajji] li laqatna hu t-Tajlandja, min[abba l-kultura li g[andhom u n-nies tal-lokal jag[mlu minn kollox biex jarawk sodisfatta.

Fl-Ewropa, imbag[ad, l-aktar li laqtitna Venezja. il-mewt – Telf ta’ nies importanti f’[ajti.

Sensiela koordinata minn Raymond Miceli li tlaqqag[na ma’ nies li g[andhom konnessjoni mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu. Tixtieq issir taf a[jar lil xi personalità minn dawn l-oqsma^ Ibg[at is-su;;erimenti tieg[ek fuq raymiceli@gmail.com u nag[mlu mill-a[jar biex nikkuntentawk.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

Konsumatur 31

Bejg[ u xiri ta’ prodotti minn fuq siti elettroni/i {afna huma dawk ilkonsumaturi li j[obbu jwettqu x-xirjiet numeru]i tag[hom permezz ta’ xi sit elettroniku biex kemm jista jkun jiffrankaw li joqog[du jinqalg[u mill-kumdità ta’ darhom biex i]uru l-[wienet.

Noqog[du attenti Ix-xiri minn fuq l-internet

hu komdu u [afna drabi anki konvenjenti i]da ta’ min wie[ed i]omm f’mo[[u ddmirijiet kif ukoll id-drittijiet tieg[u b[ala konsumatur g[ax din l-attivitità tista’ tkun wa[da riskju]a u g[aldaqstant il-konsumatur g[andu joqg[od attent g[al /erti fatturi.

Meta wie[ed jidde/iedi li jixtri minn fuq l-internet tajjeb li ji//ekkja li s-sit fih informazzjoni mandatorja b[al l-identità tal-bejjieg[, lindirizz permanenti tieg[u u mhux wie[ed P.O. Box, innumri fejn il-bejjieg[ jista’ ji;i kkuntattjat bit-telefon kif ukoll l-indirizz tal-email.

Aktar ma jkun hemm informazzjoni dwar il-bejjieg[ jew il-kumpanija tal-bejg[ aktar il-konsumatur jista’ j[ossu sigur li s-sit li qed jixtri minn fuqu hu wie[ed serju u li f’ka] ta’ diffikultà jista’ j/empel jew jikteb lillkummer/jant biex jilmenta.

F’ka] ta’ ilment, konsumatur jaqbillu dejjem jikteb ittra lill-kummer/jant fejn jispjegalu x’inhi lproblema u x’qed jistenna li jsir min-na[a tieg[u b’mod partikulari jekk il-prodott mixtri jkun g[adu ta[t garanzija.

Fi ]mien xahrejn Din l-ittra lill-kummer/jant

g[andha tinkiteb fi ]mien xahrejn minn meta lkonsumatur jinduna bid-difett jew bin-nuqqas fil-prodott u lkummer/jant min-na[a tieg[u g[andu jag[mel l-a[jar li jista’ biex isolvi l-problema talkonsumatur ming[ajr [afna dewmien ]ejjed.

Ta’ min isemmi wkoll li jekk konsumatur jinteressa ru[u f’xi prodott li qed jinbieg[ fuq l-internet, dan g[andu jkun offrut spjegazzjoni dwar ilkaratteristi/i tal-prodott.

Mal-ispe/ifikazzjonijiet talprodott g[andu jkun hemm ukoll informazzjoni dwar ilgaranzija kummer/jali li tkun qed ti;i offruta mill-bejjieg[.

F’ka] li l-kundizzjonijiet talgaranzija kummer/jali jkunu qed ji;u spjegati fuq is-sit elettroniku, il-konsumatur g[andu ja//erta ru[u li dawn il-kundizzjonijiet huma /ari u ;usti fil-konfront tieg[u.

Jekk g[al xi ra;uni lklawsoli tal-garanzija jkunu ambigwi, il-konsumatur jista’ jag[]el li ma jixtrix minn fuq is-sit li jinteressah.

Is-sit elettroniku g[andu joffri wkoll informazzjoni dwar il-coolingoff period f’ka] li l-konsumatur ikun irid jibg[at l-o;;etti mixtrija lura.

Jekk jer;a’ jibdielna u

nidde/iedu li nibag[tu lo;;etti lura g[and il-bejjieg[, tajjeb li noqog[du attenti u ni//ekkjaw li l-ammont ta’ ]mien li g[andna biex nag[mlu dan qed ji;i msemmi fis-sit.

F’ka] li nixtru minn fuq xi sit Malti, il-konsumatur g[andu 15-il ;urnata biex jibg[at l-o;;etti mixtrija lura i]da wie[ed irid joqg[od b’seba’ g[ajnejn meta jixtri minn fuq siti Ewropej g[aliex dawn jista jkollhom coolingoff period ta’ [afna anqas minn 15-il ;urnata.

Coolingoff period

Importanti li wie[ed i]omm f’mo[[u li jekk dan jixtri minn fuq sit li mhux Ewropew, il-li;ijiet applikabbli mhux se jkunu konformi ma’ dawk Maltin u g[aldaqstant id-drittijiet tieg[u mhux dejjem se jkunu ssalvagwardati.

Is-sit li wie[ed jag[]el li jixtri minnu g[andu joffri

Meta nixtru prodotti minn fuq l-internet g[anda nag[tu kas kemm huma l-;ranet tal-coolingoff period g[ax din tvarja minn pajji] g[all-ie[or

minn Melanie N. Camilleri melanien.camilleri@mccaa.org.mt

wkoll informazzjoni /ara dwar il-prezz tal-prodott u spejje] o[rajn involuti. Meta ji;i biex jixtri o;;ett minn fuq linternet, il-konsumatur g[andu ji]gura ru[u li fehem il-prezz kemm hu u li l-prezz jinkludi l-ispi]a totali.

Jekk is-sit li nkunu qed nixtru minn fuqu ma jkunx qed joffri din it-tip ta’ informazzjoni li hi informazzjoni mandatorja, nistg[u nag[]lu li ma nixtrux minn fuqu u li nirrappurtaw issit lill-Awtorità Maltija g[allKompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur.

G[aldaqstant jekk ilbejjieg[ jonqos milli joffri din l-informazzjoni, dan ikun qed jikser il-li;i tal-konsumatur li tispe/ifika li l-prezz imni]]el fuq is-sit g[andu jkun wie[ed komplut u li jinftiehem.

F’ka] li l-informazzjoni offruta fuq is-sit tkun ambigwa u ma tinftihemx, ilkonsumatur jista’ wkoll i/empel lill-bejjieg[ biex jistaqsi li ting[atalu spjegazzjoni dwar id-dettalji li je[tie;.

Meta il-konsumatur ji;i biex jixtri o;;ett minn fuq l-internet, g[andu ji]gura lilu nnifsu li fehem il-prezz kemm hu u li l-prezz jinkludi l-ispi]a totali

It-Tnejn, 1 ta’ Ottubru, 2012

32 Lokali

L-entu]jasti tal-ajruplani kif ukoll il-familjari tag[hom fi tmiem din il-;img[a ]aru l-20 edizzjoni tal-Air Show Internazzjonali ta’ Malta fl-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta fejn diversi ajruplani kienu miftu[a g[all-pubbliku. (Ritratt> Joseph Galea)

Il-bidla li taqbel lilek Il-Partit Nazzjonalista jirrappre]enta l-bidla g[alla[jar g[al dan il-pajji].

G[all-kuntrarju, il-MLP minn dejjem kien kontra l-bidla.

Kien kontra l-liberalizzazzjoni tal-kummer/, kien kontra l-plurali]mu, kien kontra l-privatizzazzjoni, kien kontra l-kunsilli lokali, kontra lVAT, kontra d-d[ul ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea, kontra li Malta tid[ol fiz-Zona-Ewro.

Muscat riedna nkunu b[al ?ipru G[al xi w[ud, dawn ;raw [afna snin ilu. Imma mhux [afna ’l bog[od ukoll,

Muscat kien qalilna li ?ipru a[jar minna u li jkun g[aqli jekk Malta tag[mel b[al ?ipru.

Kien imnalla li l-Prim Ministru g[a]el li jinjora dak li kien qed jg[id Muscat g[ax kieku llum kul[add qieg[ed jittallab, kif spi//aw jag[mlu ?ipru stess.

Ta’ min ifakkar ukoll li Muscat ftit ilu qalilna biex ner;g[u nda[[lu l-bulk buying. Ried jer;a’ je[odna lura g[as-snin tmenin meta l-

qg[ad kien la[aq livelli g[oljin [afna.

G[alkemm smajna wisq dwar il-bidla li kien se j;ib Muscat fil-partit u fil-pajji] hekk kif in[atar mexxej, g[adna nisimg[u l-istess diski dwar kif g[andna titmexxa lekonomija Maltija ta[t ilLabour.

G[al Edward Scicluna u lMLP, is-snin tmenin kienu ]mien tad-deheb, u je[tie; li Malta ter;a’ lura g[allekonomija Mintoffjana.

Din hi l-bidla li Muscat qieg[ed iwieg[ed – bidla g[all-ag[ar minflok g[alla[jar.

Awtur Irlandi], George Bernard Shaw, darba qal hekk: “Those who cannot change their minds cannot change anything” – dawk li ma jridux ibiddlu l-mod kif ja[sbu, qatt ma jistg[u jbiddlu xejn.

Ministri tal-era Mintoffjana

Bla dubju ji;ik mo[[ok ilLabour. Il-Malta Labour Party ma jridx jinbidel, g[adu ja[seb li l-era Mintoffjana

g[andna sservi ta’ mudell g[alih. Il-Malta Labour Party u Muscat g[adhom ja[sbu li jkun ta’ ;id g[all-[addiema Maltin jekk ti;i ffri]ata lminimum wage.

Muscat irid jag[mel ministri tieg[u nies b[al Karmenu Vella, Joe Debono Grech, Alex Sceberras Trigona, li lkoll kienu parti minn gvernijiet Laburisti fi ]mien Mintoff u fi ]mien Karmenu Mifsud Bonnici.

Min-na[a l-o[ra, il-Partit Nazzjonalista irnexxielu j;ib il-bidla kuljum. Hu l-partit li dejjem [adem biex i;ib ilbidliet. Dan ilu jag[mlu millIndipendenza ’l hawn.

L-g[a]liet u l-bidliet li saru f’dawn is-snin kollha ]ammew lil pajji]na fuq saqajh, u dan anki meta pajji]i o[ra [afna akbar minna g[otru ta[t il-pi]ijiet kollha li [akmuhom.

Fejn kien hemm b]onn, ilPartit Nazzjonalista biddel mill-qieg[. Fejn kien hemm b]onn kompla jbiddel.

Inbidlu sistemi s[a[ sabiex Malta ssir aktar kompetittiva, issir aktar attraenti g[all-

media•link COMMUNICATIONS

investituri barranin. In[olqu sistemi u servizzi ;odda filqasam tas-sa[[a sabiex Malta tkompli toffri l-aqwa u l-a[jar servizz tas-sa[[a b’xejn.

Il-Partit Nazzjonalista jemmen fik Il-Partit Nazzjonalista fil-

gvern g[amel riformi s[a[ anki fl-edukazzjoni g[aliex kul[add jaf li l-Partit Nazzjonalista kien, g[adu u jibqa’ l-partit tal-edukazzjoni f’pajji]na.

G[amel g[a]liet fl-edukazzjoni biex aktar ]g[a]ag[ qed ikomplu bl-istudji tag[hom.

F’dawn l-a[[ar erba’ snin biss iggradwaw 20,000 student. F’dawn l-a[[ar erba’ snin kien hawn aktar minn 1,800 student li gawdew minn boro] ta’ studju biex ikomplu jwessg[u l-g[arfien tag[hom.

Dawn fissru investiment ta’ aktar minn €5 miljun.

Fis-settur tan-negozji ]]g[ar, dan il-Gvern da[[al skemi innovattivi g[all-a[[ar biex lis-self-employed jibqag[lu aktar flus fil-but.

F’dawn l-a[[ar sentejn biss, kellek ’il fuq minn 1,800

minn Paula Mifsud Bonnici mifbon@go.net.mt

negozju ]g[ir li [adu lura €8 miljun f’tax credit.

In[oloq il-Business First u kellek aktar minn 7,000 impri]a ]g[ira tinqeda minn ta[t saqaf wie[ed.

Dan il-partit jemmen fik, jemmen u jixtieq li t-tfal jistg[u jirnexxu, jemmen filkapa/itajiet u l-abbiltajiet tal[addiema Maltin, jemmen flopportunitajiet indaqs, jemmen fil-kobor ta’ din il-g]ira /kejkna.

Dan il-partit jemmen li flimkien nistg[u nkomplu dak li bdejna flimkien. Il-Partit Nazzjonalista hu l-bidla li inti trid.