www.mychoice.pn
Numru 13,246
€0.55
It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
Jer;a’ jibda jiltaqa’ l-Parlament
Muscat irid ji//ensura deputat tieg[u stess Il-MLP jinsisti li jkun hu li jag[]el il-kelliema tieg[u fil-programmi televi]ivi minflok il-producers Il-Partit Laburista jrid ilpoter li jikkontrolla u jag[]el hu liema deputati tieg[u jmorru jie[du sehem fi programmi televi]ivi u b’din il-po]izzjoni spi//a //ensura deputat tieg[u steess. Il-kontroversarja bejn ilMLP u l-PBS inqalg[et wara li l-PBS av]a lill-producers tal-programmi biex ma ja//ettawx li l-partiti politi/i jimponu huma liema kelliema g[andhom jie[du sehem fil-programmi tag[hom. Din il-kontroversja ;abet reazzjonijiet mill-Partit Nazzjonalista, mill-PBS u mill-MLP. Il-Partit Nazzjonalista ppubblika lpo]izzjoni tieg[u permezz ta’ stqarrija waqt li l-MLP g[amel konferenzna tala[barijiet li kienet indirizzata mid-Deputat Mexxej Toni Abela u mid-Deputat Laburista Gino Cauchi. Ilpo]izzjoni tal-PBS kienet espressa permezz ta’ stqarrija.
Il-Partit Nazzjonalista qal li Muscat irid ji//ensura deputat tieg[u stess u jimbotta lil tal-klikka. Idde/i]joni ta’ Muscat li lixShadow Minister Laburista Charles Mangion ma jibag[tux fuq Bondiplus biex minflok jibg[at lil Karmenu Vella tikkonferma li lillmag[]ulin tieg[u, f’dan ilka] Karmenu Vella, Muscat jo[ro; g[onqu g[alihom. Lil Charles Mangion, g[ax mhux tal-klikka, iwarrbu. Lil min, b[al Karmenu Vella, ta[tu b[ala ministru kien hawn 10,000 persuna bla xog[ol, Muscat jippremjah u jqabbdu biex jiktiblu lprogramm elettorali. Il-futur tal-MLP jg[aqqadna malpassat, sostna l-Partit Nazzjonalista. Muscat ma jridx i[alli lill-istazzjonijiet jistiednu huma i]da jrid jimponi hu. Muscat jemmen fi/-/ensura u jwettaq politika t’ impo]izzjoni. g[al pa;na 5
It-Tnejn l-1 ta’ Ottubru 11,063 student u studenta, madwar 3,305 minnhom ;odda, bdew sena akkademika ;dida fl-Università ta’ Malta. 6,427 huma nisa, waqt li mal-4,636 huma r;iel. 2,394 student u studenta se jkunu qed isegwu kors fl-Università g[all-ewwel darba filwaqt li 911-il student u studenta se jkomplu bl-istudji tag[hom fil-livell ta’ postgraduate. Ara pa;na 3 (Ritratt> Michael Ellul)
Qorti
5+5
G[omor il-[abs ie[or g[al Saviour Mangion
Fi tmiem il-;img[a f’pajji]na se jitlaqqa’ s-summit tal-5+5
Ara pa;na 5
Ara pa;na 5
Ilbiera[ filg[axija re;a’ beda jiltaqa’ l-Parlament wara l-waqfa g[all-vaganzi tas-sajf. Fl-ewwel seduta l-Kamra tar-Rappre]entanti sellmet lill-eks Prim Ministru Dom Mintoff, li miet waqt li l-Parlament kien wieqaf fl-ista;un tas-sajf kif ukoll lil missier id-deputat nazzjonalista Louis Deguara, Joseph, spi]jar mag[ruf min-Naxxar, li miet dan l-a[[ar fl-età ta’ 95 sena, biex imbag[ad il-Parlament a;;orna g[al-lejla. Aktar kmieni matul il-jum iltaqa’ wkoll il-Kumitat g[axXog[ol tal-Kamra, fejn kien hemm diskussjoni dwar kif g[andha tippro/edi l-kamra fil;ranet li ;ejjin. Dan il-kumitat qabel li g[andu jkun diskuss kemm jista’ jkun malajr labbozz ta’ li;i dwar l-IVF. Min-na[a l-o[ra kien hemm nuqqas ta’ qbil dwar il-mozzjoni tal-Oppo]izzjoni dwar ilkwistjoni tal-parke;;i, wara li aktar kmieni matul il-jum ilGvern [abbar li kien ta struzzjonijiet lil Transport Malta biex tissospendi l-pro/ess tattender dwar il-parke;;i. Fl-istess laqg[a d-Deputat Franco Debono ddikjara li se jkun qed jivvota kontra l-ba;it imressaq mill-Gvern. Il-Kumitat g[ax-xog[ol tal-Kamra mistenni li jer;a’ jiltaqa’ nhar il-{amis fis-sag[tejn ta’ waranofsinhar. Ara pa;ni 8 u 9
IN-NAZZJON It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
2 Lokali
Mezz ie[or ta’ komunikazzjoni diretta mal-Prim Ministru
Wara s-su//essi miksuba bil-portal tal-Partit Nazzjonalista mychoice.pn u l-inizjattiva myvoice fuq Facebook, il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi nieda l-pa;na uffi/jali tieg[u fuq Facebook u Twitter. Fi stqarrija, il-Partit Nazzjonalista qal li bl-importanza dejjem tikber tal-u]u tal-midja so/jali fid-dinja tal-lum, din linizjattiva ;dida se sservi b[ala mezz ;did u e/itanti kif wie[ed jikkomunika direttament mal-Prim Ministru billi jsegwi ]viluppi a;;ornati kontinwament hekk kif ise[[u flimkien ma’ tag[rif ie[or. Din l-inizjattiva, kompla l-Partit Nazzjonalista, se tqarrbek dejjem iktar lejn il-Partit Nazzjonalista u lejn Lawrence Gonzi nnifsu. U kien propju permezz tal-pa;na tieg[u fuq Facebook li Lawrence Gonzi [abbar l-ewwel dettalji dwar is-Summit mag[ruf b[ala 5+5 bejn il-pajji]i Ewropej u tal-Mediterran li se jsir f’Malta iktar tard din il-;img[a. Fost o[rajn kienu kkonfermati l-attendenza tal-President tal-Kummissjoni Ewropea Josè Manuel Barroso, il-President Fran/i] Francois Hollande, il-Prim Ministru Taljan Mario Monti, u l-Prim Ministru Libjan Mustafa Abushagur L-indirizzi tal-pa;ni ufficjali tal-PM fuq Facebook u Twitter huma www.facebook.com#lawrencegonzi u www.twitter.com#LawrenceGonzi rispettivament.
Niket
B’niket in[abbru l-mewt ta’
Frankie Bartolo
ta’ 79 sena mill-belt Valletta, li miet ilbiera[ l-1 t’Ottubru. {alla jibku t-telfa tieg[u lil martu Marie nèe Gatt, lit-tfal tieg[u Lino u martu Nathalie, Joseph u martu Marianne, Noel u martu Michelle, Marthese u ]ew;ha Michael u Paul u martu Vianella, kif ukoll lin-neputijiet, Kristina, Francesca, Mikael, Mariel, Benoit-Paul, Luke, Gabriel u Maria- Darelle, o[tu Marija, il-familja tal-mara tieg[u, qraba o[ra u [bieb. Il-funeral se jsir g[ada l-Erbg[a 3 t’Ottubru u jitlaq mill-isptar Mater Dei fit-8.15am g[all-Knisja ta’ :ie]u, fil-belt Valletta. Fid-9am ssir quddies presente cadavere u wara ssir id-difna fil-qabar tal-familja fi/-?imiterju ta’ Maria Addolorata. Il-familja titlob li minflok fjuri g[andha ting[ata donazzjoni lid-Dar tal-Providenza. Il-familja tav]a wkoll li ma tistax tilqa’ nies id-dar.
Ag[tih O’ Mulej il-mistrie[ ta’ Dejjem.
It-temp
UV INDEX
6
IT-TEMP> ;eneralment ftit imsa[[ab b’waqtiet xemxin VI}IBBILTÀ> tajba IR-RI{: moderat g[al ftit qawwi mill-Majjistral li jsir lokalment ftit qawwi f’xi waqtiet BA{AR> moderat lokalment moderat g[al qawwi IMBATT> ftit li xejn TEMPERATURA: l-og[la 28˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.7mm Xita mill-1 ta’ Settembru 84 mm IX-XEMX> titla’ fis-06.57 u tin]el fis-18.46
Muscat jimbotta lil tal-klikka minn pa;na 1
Il-po]izzjoni tal-PBS favur lg[a]la mill-producers ;abet reazzjoni negattiva mill-Malta Labour Party li qed jinsisti li lest jie[u l-azzjonijiet kollha biex jibqa’ jag[]el hu lillkelliema Laburisti li jie[du sehem fil-programmi televi]ivi. Il-po]izzjoni Laburista kienet is-su;;ett ta’ konferenza tal-a[barijiet indirizzata midDeputat Mexxej Laburista Toni Abela u mid-Deputat Gino Cauchi li sostnew li huma m’g[andhomx fidu/ja f’/ertu producers u li l-Malta Labour Party u g[andu lprerogattiva li jag[]el hu. Fi stqarrija l-PBS qal li ma jaqbilx li xi partit jimponi mistiedna fuq ;urnalisti u li g[alhekk kien kiteb lill-
Awtorità tax-Xandir dwar dan. Id-direttiva Laburista digà da[let fis-se[[ tant li l-Malta Labour Party ma jridx li dDeputat Charles Mangion jipparte/ipa f’Bondiplus u qed jinsisti li minfloku jmur idDeputat Karmenu Vella. Id-Deputat Laburista Gino Cauchi u d-Deputat Mexxej Toni Abela qalu li l-Malta Labour Party jemmen li listampa fix-xandir pubbliku g[andha tkun reali, imparzjali u bbilan/jata. Filwaqt li sa[qu li l-Malta Labour Party g[andu jag[]el hu lill-kelliema li jirrappre]entawh, Toni Abela u Gino Cauchi argumentaw li lMalta Labour Party hu mimli nies validissimi, li ja[dmu b[ala familja u li lesti jiddefendu lil xulxin.
Aktar reazzjonijiet negattivi g[all-proposta ta’ Muscat Ikomplu r-reazzjonijiet ta’ di]appunt g[addikjarazzjoni tal-Mexxej tal-Malta Labour Party Joseph Muscat dwar il-paga minima. L-eks Ministru Laburista tal-Finanzi Lino Spiteri u l-ekonomista Karm Farrugia esprimew ru[hom “di]appuntati u mnikkta” g[al din id-dikjarazzjoni ta’ Muscat. F’artiklu li kien pubblikat fil-gazzetta The Sunday Times, Lino Spiteri qal li jinsab di]appuntat li Muscat iddikjara li jekk ikun fil-Gvern, il-Labour ma jzidx il-minimum wage. U esprima ru[u mwegga’ spe/jalment g[all-fatt li Muscat implika li kull min ippropona ]ieda fil-paga minima – b[alu, b[all-Caritas, u b[al sie[bu l-ekonomista Karm Farrugia - huwa irresponsabbli. Anki d-Deputat Laburista Owen Bonnici, waqt programm fuq l-istazzjon tar-radju Laburista, ikkonferma l-intenzjoni ta’ Muscat jekk il-Labour ikun fil-Gvern u ta x’jifhem li anki pagi o[rajn se jkunu ffri]ati. Lino Spiteri kompla li r-ra;unament ta’ Muscat li
L-ERBG{A L-og[la 27˚C L-inqas 20˚C
IL-{AMIS L-og[la 26˚C L-inqas 19˚C
IL-:IMG{A L-og[la 27˚C L-inqas 20˚C
IS-SIBT L-og[la 28˚C L-inqas 20˚C
UV
UV
UV
UV
UV
6
6
6
6
6
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) ilbiera[ kienet> Malta 30˚C imsa[[ab, Al;eri 25˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 16˚C imsa[[ab, Ateni 32˚C xemxi, Li]bona 23˚C ftit imsa[[ab, Berlin 17˚C ftit imsa[[ab, Brussell 18˚C ftit imsa[[ab, ilKajr 31˚C imsa[[ab, Dublin 14˚C ftit imsa[[ab, Kopen[agen 15˚C imsa[[ab, Frankfurt 17˚C xemxi, Milan 21˚C imsa[[ab, Istanbul 27˚C xemxi, Londra 14˚C imsa[[ab, Madrid 20˚C xemxi, Moska 13˚C imsa[[ab, Pari;i 19˚C xemxi, Bar/ellona 23˚C xemxi, Ruma 24˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 32˚C imsa[[ab, Tune] 29˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 22˚C ftit imsa[[ab, Zurich 16˚C imsa[[ab, Munich 14˚C imsa[[ab, Stokkolma 14˚C imsa[[ab, San Pietruburgu 13˚C imsa[[ab.
jekk tog[la l-paga minima ji]diedu l-ispejje] u li jippreferi li jnaqqas l-g[oli tal-[ajja, ma jre;;ix. Min-na[a l-o[ra Spiteri kkritika wkoll gvernijiet su//essivi li skont hu ma ]idux il-paga minima. U r-riferenza ta’ Lino Spiteri stess g[al dak li kiteb Karm Farrugia kienet g[al ittra lill-editur li bag[at il-;img[a li g[addiet l-ekonomista Karm Farrugia, u li fiha, fit-Times stess, Farrugia qal li lkumment ta’ Muscat ma kienx ;ust fil-konfront tieg[u u ta’ organizzazzjoni b[alma hija l-Caritas li g[amlet studju serju biex il-paga minima ti]died. Hu kompla li kien ikun [afna a[jar kieku Muscat, flok eskludieha g[al kollox, ikkwalifika l-po]izzjoni tieg[u sakemm ir-ri/essjoni internazzjonali tkun g[addiet. Min-na[a tieg[u l-eks trejdunionista Gejtu Vella qal li d-dikjarazzjonijiet ta’ Muscat u ta’ Owen Bonnici huma inkwetanti g[all-[addiema. “Dawn id-dikjarazzjonijiet, kemm ta’ Muscat kif ukoll tad-Deputat Owen Bonnici g[andhom jinkwetaw lill-[addiema, il-pensjonanti u l-familji g[ax effettivament ifissru fri]a fil-pagi.”
B[al-lum 25 sena
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
IT-TLIETA L-og[la 28˚C L-inqas 22˚C
Il-kelliema Laburisti akku]aw ukoll lill-PBS bi ]bilan/ kontra deputati talMalta Labour Party. Dwar dan, il-PBS spjega li din hi kritika in;usta g[aliex kien il-MLP innifsu li g[a]el li ma jibg[atx deputati jirrappre]entawh biex minflokhom g[a]el kandidati o[ra. Il-fatti huma, sostna l-PBS, li l-MLP kien rappre]entat b’mod ugwali fuq il-PBS. Toni Abela u Gino Cauchi qalu li l-MLP mhux se jag[mel bojkott lil programmi ta’ diskussjoni politika i]da se jie[u xi forma ta’ azzjoni li biha xorta se jibqa’ jie[u sehem. L-MLP qed jikkunsidra l-po]izzjoni talPBS b[ala bojkott fuqu, sostnew il-kelliema Laburisti.
Wara li twarrbet il-politika li kien qed jadotta l-Partit So/jalista fil-Gvern biex jillimita n-numru ta’ studenti li jid[lu l-università, aktar studenti bdew igawdu minn korsijiet li fis-snin ta’ qabel kienu twaqqfu. Filfatt mis-sena skolastika ta’ din is-sena re;g[u bdew il-korsijiet tal-BA u tal-BSc kif ukoll kors ;did talFoundation Studies. B’kollox kien hemm 600 student ;did li din is-sena bdew korsijiet fluniversità. Delegazzjoni Parlamentari [alliet Malta biex tattendi g[al laqg[a tal-Kunsill tal-Ewropa. Fost affarijiet o[ra f’din il-laqg[a kellha tkun diskussa l-kooperazzjoni politika bejn l-Ewropa u l-Afrika u l-konferenza dwar is-sigurtà u l-kooperazzjoni flEwropa. Id-delegazzjoni Maltija kienet immexxija midDeputat Nazzjonalista Frank Portelli bil-membri l-o[ra jkunu d-Deputati Nazzjonalisti Michael Frendo, Francis Zammit Dimech u Joe Psaila Savona. Mag[hom ing[aqdu wkoll id-Deputati Laburisti :u]è Cassar u Joseph Brincat. F’dar fil-Belt inqatel :anni Leprè li kien mag[ruf mal-Pulizija min[abba ambjenti li kien jiffrekwenta.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
Lokali 3
3,305 studenti ;odda fl-Università ta’ Malta Ilbiera[ 11,063 student u studenta, madwar 3,305 minnhom ;odda, bdew sena akkademika ;dida fl-Università ta’ Malta. Ir-Rettur tal-Università Juanito Camilleri appella lil dawn l-istudenti li se jibdew issena akkademika 2012-2013 biex jo[olmu [olma siewja u j[abirku biex iwettquha u sostna li l-istudenti tal-lum qed ikomplu jibnu l-identità u rreputazzjoni tajba ta’ Malta li mbag[ad twassal g[al ambjent ekonomiku u so/jali b’sa[[tu g[all-Maltin. Il-Professur Camilleri kien qed jitkellem waqt i/-/erimonja li laqg[et lillistudenti g[as-sena akkademika l-;dida li ;iet segwita bil-ftu[ tal-Freshers Week, u li g[aliha attendiet ukoll il-Ministru g[allEdukazzjoni u x-Xog[ol Dolores Cristina. Diskors ie[or tal-okka]joni sar mill-President tal-Kunsill Studenti Universitarji, Mario Cachia. Dan il-;urnal g[a]el li propju jmur fuq il-kampus talUniversità sabiex jitkellem ma’ w[ud mill-istudenti u staqsejniehom x’qed jistennew minn din is-sena akkademika tag[hom fl-Università ta’ Malta. U[ud mill-istudenti l;odda spjegaw ma’ dan il;urnal kif din is-sena qed i[arsu lejha b[ala sfida g[aliex issa se jibdew [ajja Universitarja li se tqarribhom aktar lejn karriera ta’ su//ess. Kien hemm o[rajn li spjegaw kif se jkomplu listudji tag[hom minkejja li di;à gradwaw, i]da xorta g[a]lu li jkomplu jinvestu fl-edukazzjoni tag[hom. IN-NAZZJON tkellem wkoll mas-Segretarju :enerali talKunsill Studenti Universitarji Thomas Bu;eja, dwar il-[idma tal-KSU favur l-istudenti g[al din is-sena, li min-na[a tieg[u spjega kif b[ala KSU jg[inu lill-istudenti f’diversi oqsma li jg[inuhom mhux biss fl-istudji tag[hom imma anke fil-karrieri tag[hom b[al ma huma limpjie;i u l-opportunitajiet li joffru diversi kumpaniji li w[ud minnhom jipparte/ipaw filFreshers Week li torganizza lKSU stess. Thomas Bu;eja
semma wkoll kif b[ala KSU g[andhom diversi pro;etti m[ejjija g[all-istudenti b[anNet Book Rental Service li se tg[in lill-istudenti jikru laptops offruti mill-KSU, kif ukoll estensjoni tal-[inijiet tallibrerija fost pro;etti u inizjattivi o[ra li jkomplu jiffa/ilitaw il-[ajja tal-istudenti mhux biss fl-Università imma anke fil-Junior College g[aliex il-KSU tirrappre]enta wkoll listudenti tal-Junior College. Mit-total ta’ 11,063 student fl-Università, 6427 huma nisa, waqt li mal-4636 huma r;iel. 2394 student u studenta se jkunu qed isegwu kors flUniversità g[all-ewwel darba filwaqt li 911-ilstudent u studenta se jkomplu bl-istudji tag[hom fil-livell ta’ postgraduate. Ma’ dawn hemm ukoll 594 student u studenta barranin minn 78 pajji] li se jkunu qed isegwu wie[ed mis787 kors offrut fl-Università ta’ Malta din is-sena. Hemm ammont sostanzjali minn dawn li huma korsijiet ;odda. Ilbiera[ fet[et ukoll is-sena akkademika fl-Istitut g[allIstudji Turisti/i. Pre]enti g[al din i/-/erimonja kien hemm l468 student ;did li minn din issena se jkunu qed jibdew wie[ed mill-20 kors offrut millITS fosthom korsijiet fil-livell ta’ Diploma u Higher National Diploma. L-ITS illum tilqa’ fi [danha mas-626 student fulltime li mag[hom g[ad iridu ji]diedu l-istudenti part-time li se jibdew f’Novembru. Is-Segretarju Parlamentari Clyde Puli waqt i/-/erimonja li tat bidu g[as-sena akkademika, sa[aq li s-su//ess li nattiraw ammonti rekord ta’ turisti lejn pajji]na sena wara sena, huwa frott ta’ politika g[aqlija u lprodott li kapa/i noffru, fosthom [addiema kapa/i u m[arrgin tajjeb. F’dan il-kuntest il-Gvern jirrikonoxxi li l-ITS g[andu rwol importanti x’jaqdi g[allekonomija, l-industrija tatturi]mu li tikkontribwixxi mal25% tal-Prodott Gross Domestiku tal-pajji] u fil[olqien ta’ xog[ol a[jar.
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi u s-Sinjura Kate Gonzi fi]-]jara f’Dar Nazareth fi]-}ejtun
Aktar [idma biex persuni b’di]abbiltà jg[ixu fil-qalba tas-so/jetà Fil-pre]ent hawn aktar minn 170 persuna residenti f’xi wa[da mid-djar g[all-persuni b’di]abbiltà li jinsabu fil-qalba tal-lokalità biex huma wkoll jkunu parte/ipi fis-so/jetà. Dan qalu l-Prim Ministru Lawrence Gonzi meta flimkien mas-sinjura tieg[u Kate Gonzi ]ar djar immexxija mill-Fondazzjoni Nazareth li jilqg[u fi [danhom 27 persuna b’dizabbiltà. F’dawn id-djar jg[ixu persuni b’di]abbiltà li l-età tag[hom tvarja minn 16il sena sa 47 sena. Id-djar huma mg[ammra bi k/ina, kmamar tas-sodda, televixins u kompjuters biex ir-residenti jg[ixu [ajja a[jar u jkunu parti i]jed attiva tas-so/jetà fejn jg[ixu. Fost ir-residenti kien hemm ukoll min [a sehem fil-Paraolimpjadi u ng[ata rikonoxximent g[as-sehem tieg[u u min irrappre]enta lil Malta fl-iSpecial Olympics fl-Italja. Il-Prim Minisitru ]ar ukoll ilworkshop immexxi mill-Fondazzjoni, fejn 16-il persuna b’di]abbiltà minn tlett idjar jin;abru flimkien u ja[dmu xog[ol millisba[ tas-suf, ;ibs u ganutell fost l-o[rajn. 90% minnhom isiru minnhom stess u dawn jinbieg[u lill-[wienet jew fil-lotteriji biex
Fil-pre]ent hawn aktar minn 170 persuna residenti f’xi wa[da mid-djar g[all-persuni b’di]abbiltà jin;abru l-fondi. Fid-diskors tieg[u, il-Prim Minsitru Lawrence Gonzi fa[[ar ix-xog[ol li jsir millFondazzjoni Nazareth li ilha mill-1995 toffri kenn lill-persuni b’di]abbiltà biex il-;enituri tag[hom ikollhom mo[[hom mistrie[. Huwa qal li f’dawn id-djar immexxija millFondazzjoni Nazareth hemm 27 resident, li 17 minnhom jattendu l-workshops, 3 jattendu l-MCAST u o[rajn jattendu shelters li huma pprovduti mill-Gvern. Lawrence Gonzi sostna li l-Gvern ser ikompli jg[in lil din il-Fondazzjoni permezz tal-fond g[all-G[aqdiet mhux Governattivi u ]vela kif il-Ministru Chris Said ser i]id ilfondi allokati lil Dar Nazareth biex din tkompli bil-[idma tant importanti b’risq ilpersuni b’di]abbiltà.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
4 Lokali
Perikolu] min jargumenta li l-:udikatura m’g[andhiex tie[u ]ieda minn Ray Abdilla
Huwa argument perikolu] u simplistiku li wie[ed jargumenta li l-:udikatura m’g[andhiex tie[u ]ieda sempli/iment g[ax il-klima ekonimika hija wa[da diffi/li. Argument b[al dan irendi xxog[ol ta’ :udikant b[ala impjieg normali. Dan kien il-messa;; ewlieni li [are; mid-diskors tal-President tal-Kamra talAvukati Rueben Balzan waqt il-ftu[ tas-sena Forensi fejn fuq l-istess linji kien iddiskors tal-Prim Im[allef Silvio Camilleri li rrea;ixxa wkoll g[ad-dikjarazzjonijiet pubbli/i li saru mill-Kap talOppo]izzjoni. Huwa qal li fil-fehma tieg[u mhuwa g[aqli xejn li wie[ed jipposponi t-titjib talkundizzjonijiet tax-xog[ol tal:udikatura. Il-Prim Im[allef qal li wie[ed ma jkunx qed i[ares ’il bog[od bi]]ejjed meta wie[ed jippretendi aktar effi/jenza, aktar xog[ol, aktar ri]ultati, mill-:udikatura i]da ma jitti[dux dawk il-passi biex il-:udikatura ti;i in/entivata. Il-President tal-Kamra talAvukati min-na[a tieg[u qal ukoll li [atra ta’ ;udikant mhijiex impjieg normali, tant li l-Kostituzzjoni tipprote;i lill-:udikatura sabiex ma jkunx hemm xi tip ta’ interferenza jew ind[il politiku. L-argument kontra t-titjib fil-kundizzjonijiet jibg[at messa;; [a]in u perikolu] kemm lill-:udikant kif ukoll lill-pubbliku in;enerali. L-Avukat Balzan qal li lGvern tal-;urnata dejjem g[andu jsib il-mezzi biex jag[ti pakkett finanzjarju adegwat lill-:udikatura minkejja kull diffikultà li jista’ jkollu, propju g[ax il:udikatura hija wa[da millpilastri ta’ so/jetà demokratika u g[alhekk g[andha tkun fuq il-lista ta’ prijoritajiet. Dak huwa lmessa;; li g[andu jing[ata lill-:udikatura, i]da huwa aktar importanti li jing[ata wkoll lill-Pubbliku. L-Avukat Rueben Balzan qal ukoll li mill-1 ta’ Ottubru stess da[let fis-se[[ ir-riforma tal-:ustizzja b’numru ta’ mi]uri. Mi]ura li se tid[ol fisse[[ hija li l-età tal-irtirar g[all-:udikatura se ti;i esti]a minn 65 sena g[al 68 sena.
Huwa qal li l-Kamra talAvukati dejjem sa[qet li kull titjib fil-kundizzjonijiet taxxog[ol tal-:udikatura irid ji;i akkumpanjata minn mekkani]mu effettiv ta’ kontabblità tal-istess :udikatura. Min-na[a tieg[u l-Prim Im[allef Silvio Camilleri tkellem ukoll b’mod po]ittiv dwar l-entu]ja]mu u l-impenn tal-Ministru Chris Said biex isir it-titjib me[tie; fil-Qrati tal-:ustizzja. Il-Prim Im[allef beda ddiskors tieg[u bili rringrazzja lill-Im[allfin u Ma;istrati g[as-servizz tag[hom matul is-sena li g[addiet. Huwa rringrazzjahom b’;ustizzja g[as-sig[at twal ta’ [idma tag[hom fi ;ranet tax-xog[ol, fis-Sibtijiet u fil-{dud u filfesti pubbli/i. Qal li dawn dejjem [admu g[al aktar impenn u g[al aktar [idma u g[al aktar ri]ultati u g[alhekk jaf bil-pressjoni kontinwa fuqhom sabiex jag[tu i]jed u a[jar. Huwa qal ukoll li jixtieq f’dan l-istadju jirringrazzja wkoll lill-Ministru tal:ustizzja Chris Said g[allmod entu]jast u ener;iku li impenja ru[u fi]-]mien qasir li ilu Ministru sabiex jindirizza u jsib soluzzjonijiet g[al diversi kwistjonijiet li kienu qed jo[olqu diffikultajiet lill-:udikatura fix-xog[ol tag[ha. Kwistjonijiet b[al dawn huma dejjem mag[na u je[tie;u lattenzjoni kontinwa ta’ min ikun inkarigat. Huwa qal li komplew ji;u indirizzati l-problemi ta’ nuqqas ta’ staff tal-Qorti u nuqqas ta’ assitenti ;udizzjarji, ;iet introdotta ssistema ta’ “recording” di;itali, ;ie wkoll introdott ilwi-fi fl-ambjent tal-Qorti li g[andu jg[in lill-avukati jibqg[u f’kuntatt ma’ dak li jkun qed ji;ri barra l-Qorti fil-[inijiet twal li jkun je[ti;ilhom jg[addu fil-Qorti. Il-Prim Im[allef Silvio Camilleri qal li l-impenn li volontarjament da[lu g[alih b[ala ;udikanti ji;i qabel lammont tal-kumpens li hu xieraq. Il-:ustizzja mhijiex xi komodità li tista’ tag[]el li tag[ti jew i]]omm milli tag[ti meta jidhrilha, i]da hi servizz li minn jeddha timpenja lilha nnifisha f’kull /irkostanza.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
Lokali 5
G[omor ie[or il-[abs g[as-’serial killer’ Saviour Mangion, ta’ 47 sena mi]-}ejtun mag[ruf b[ala Kalan; li nhar il{amis li g[adda nstab [ati b’mod unanimu tal-qtil ta’ Maria Stella Magrin ta’ 68 sena, minn Bormla kwa]i 26 sena ilu ng[ata piena o[ra ta’ g[omor il-[abs. Mangion, mag[ruf ukoll b[ala “Serial Killer” instab [ati wkoll b’mod unanimu li meta qatel lil Magrin fid-29 ta’ Ottubru tal-1986 kien filpussess ta’ sikkina u li ssekwestra lill-anzjana. Bi tmien voti favur u wie[ed kontra Mangion instab [ati wkoll li seraq ammont ta’ flus lill-anzjana. Saviour Mangion di;à qed jiskonta sentenza ta’ g[omor il-[abs wara li kien qatel lil Rosina Zammit f’{al Safi fl-1984 u wkoll kien ikkundannat 21 sena o[ra g[all-omi/idju ta’ Francis Caruana fl-1988 li kienu kollha relatati ma’ serq. Ittliet omi/idji saru kollha permezz ta’ daqqiet ta’ sikkina. Kien wara ftit aktar minn erba’ sig[at u nofs li nhar il{amis il-;urati waslu g[allverdett tag[hom wara indirizz twil mill-Im[allef Lawrence Quintano. Magrin kienet mietet kaw]a ta’ pulmun imtaqqab u telf qawwi ta’ demm wara li hija qalg[et 13-il daqqa ta’ sikkina.
Il-ka] kien ;ie solvut 20 sena wara, u dan g[aliex listess Saviour Mangion kien fta[ar ma’ xi persuni li kien wettaq omi/idiju u ma nqabadx. Il-Qorti kkunsidrat il-fatt li l-[ati kellu biss 21 sena meta wettaq ir-reat u l-istat konfu] tar-reat, i]da f’;uri ie[or instab li kien f’sensih meta wettaq id-delitt u li wettaq id-delitt meta kellu kondotta tajba. Però l-Qorti qalet ukoll li toqtol anzjana wara li tatu lflus fejn qabad u qatilha b’mod kiesa[ u biered. Ilmod kif ing[ataw id-daqqiet minn fuq g[al isfel fejn sa[ansitra t[alla manku ma’ ;isimha. Id-demm ji;ri ma’ kullimkien bl-anzjana tg[ix stil ta’ [ajja li dejjem xtaqet u li kienet persuna li fejn setg[et g[enet ukoll lil [addie[or. Huwa ka] li jiffri]ak. Ma nstabux marki tas-swaba’, li jindikaw li d-delitt kien ippjanat. Kollox ippreparat fid-dettall. G[al Mangion ir-rimors ma jg[oddx, u b’mod mill-aktar orribbli u [allieha tokrob bl-u;ig[. Il-Prosekuzzjoni fil-;uri tmexxiet mill-Avukat Nadine Sant f’isem lAvukat :enerali filwaqt li lAvukat tal-G[ajnuna Legali Simon Micallef Strafrace deher g[al Salvatore Mangion.
Sospi] il-pro/ess tal-offerta dwar il-parke;;i Il-Gvern ta struzzjonijiet lil Transport Malta biex tissospendi l-pro/ess tal-offerta dwar il-parke;;i. Fi stqarrija l-Gvern innota d-diversi dikjarazzjonijiet li g[amlet l-Oppo]izzjoni li taqbel fil-prin/ipji, i]da g[anda xi riservi fuq id-dettalji. G[alhekk Transport Malta ng[atat direzzjoni biex issir diskussjoni mal-Oppo]izzjoni dwar irriservi li esprimiet u tkompli tiddiskuti mal-Kunsilli Lokali. Il-qafas tal-offerta ma[ru; minn Transport Malta hu b[al dak ma[ru; mill-Kunsill Lokali tal-{amrun immexxi minn ma;;oranza Laburista dwar il-parke;; f’din il-lokalità. Transport Malta ng[atat direzzjoni biex tibqa’ ta;;orna lillU{M li mag[ha kien hemm qbil b[ala l-union li tirrappre]enta lill-parkers, b’kull ]vilupp. Fi stqarrija l-Ministeru g[all-Infrastruttura, Trasport u Komunikazzjoni jinnota li l-Kunsill Lokali tal-{amrun, li hu mmexxi mill-Partit Laburista, ippubblika offerta biex jipprivatizza l-parke;; amministrat minnu fil-{amrun. Din lofferta kienet ippubblikata fil-Gazzetta tal-Gvern. Fost affarijiet o[ra din l-offerta fiha li l-Kunsill se jg[addi f’idejn il-privat parke;; li sal-lum hu f’idejn entità pubblika, mhu qed ji;i riservat ebda spazju g[ar-residenti tal-{amrun u mhuwiex qed ikunu stabbiliti l-prezzijiet g[all-ipparke;;ar tal-karozzi u li l-istess prezzijiet g[andhom ikunu stabbiliti minn min jirba[ l-offerta. Peress li ma kien hemm ebda differenza bejn din l-offerta u dik ma[ru;a minn Transport Malta, ilMinisteru jinnota l-ipokrezija tal-Oppo]izzjoni li ma kkundannatx il-ma;;oranza Laburista fil-Kunsill Lokali tal-{amrun.
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi jag[ti d-dettalji tas-summit tal-5+5
Fi tmiem il-;img[a se jsir f’Malta s-summit tal-5+5 F’mument importanti fil-mixja g[ad-demokrazija ta’ pajji]i b[al-Libja Fi tmiem din il-;img[a bejn il-5 u s-6 ta’ Ottubru, g[allewwel darba f’Malta, ser isir issummit tal-5+5 li jilqa’ fi [danu 5 pajji]i Ewromediterranji u 5 pajji]i mill-Afrika ta’ Fuq. Dan is-summit joffri lill-pajji]i membri spazju fejn jiddiskutu dwar su;;etti ta’ importanza b[as-sigurtà fir-re;jun talMediterran, il-kummer/ u lambjent fost l-o[rajn. Limportanza tas-summit tal-5+5 f’Malta hija evidenti wkoll g[aliex din ser tkun it-tieni wa[da fuq livell ta’ kapijiet ta’ stat wara l-ewwel laqg[a 9 snin ilu li kienet saret fl-Al;erija. Id-dettalji dwar dan issummit ing[ataw mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi filpre]enza tal-Vi/i Prim Ministru u Ministru g[all-Affarijiet Barranin Tonio Borg. Il-Prim Ministru qal li kienet Malta stess li ressqet it-talba biex dan is-summit isir f’pajji]na. Lawrence Gonzi qal li Malta g[andha vokazzjoni mediterranja u minn dejjem [admet fuq livell internazzjonali g[as-sigurtà fil-Mediterran. Qal ukoll li /-/irkostanzi li se[[ew matul dawn l-a[[ar xhur ikabbru l-importanza li jsir dan
is-summit biex il-pajji]i firre;jun tal-Mediterran jiddiskutu bejniethom il-mixja g[addemokrazija f’pajji]i b[allLibja. L-ewwel summit tal-5+5 kien sar fl-Al;erija 9 snin ilu u llaqg[at li saru wara bejn dawn il-pajji]i kienu fuq livell ministerjali. L-g[an li l-5+5 twaqqaf kien biex l-Al;erija, Franza, l-Italja, il-Libja, Malta, il-Mawritanja, il-Marokk, ilPortugall, Spanja u t-Tune]ija jiddjalogaw. Lawrence Gonzi qal li t-talba ta’ Malta biex dan is-summit isir f’pajji]na ntlaqg[et b’entu]jazmu u dan jixhdu l-kapijiet u organizzazzjonijiet dinjija li a//ettaw din l-istedina. IlMinistru Tonio Borg qal li sSegretarju :enerali tal-:nus Mag[quda, Ban Ki Moon ukoll fa[[ar lil Malta g[as-sehem attiv biex dan is-summit isir, b’mod spe/jali fi]-]mien daqshekk importanti. G[as-summit f’Malta ser jattendu l-Prim Ministru talAl;erija Abdelmalek Sellal, ilPresident Fran/i] Francois Hollande, il-Prim Ministru Taljan Mario Monti, ilPresident tal-Kungress Libjan
Mohamed el-Magarief, ilPresident tal-Mawritanja Mohammed Ould Abdel Aziz, il-Prim Ministru tal-Marokk Abdelilah Benkirane, il-Prim Ministru tal-Portugall Pedro Passos Coelho, il-Prim Ministru Spanjol Mariano Rajoy u lPresident tat-Tune]ija Moncef Marzouki. Apparti l-Kapijiet ta’ Stat talpajji]i membri tal-5+5 ser jattendu wkoll il-President talKummissjoni Ewropea Josè Manuel Barroso, ilKummissarju Ewropew Stefan Fule, is-Segretarju :enerali talUnjoni G[arbija tal-Maghreb Habib Ben Yahia, lAmbaxxatur tal-Lega G[arbija Omnia Taha, il-Vi/i President tal-Assembleja Parlamentari talMediterran Nabih Berri u sSegretarju Generali tal-Unjoni tal-Mediterran Fathallah Sijilmassi. Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi qal li matul dan issummit ser isiru laqg[at o[ra bilaterali mal-Ministri talAffarijiet Barranin fuq setturi importanti g[al Malta b[allimmigrazzjoni irregolari, ilkummer/ u s-sigurtà filMediterran.
Malta bil-5 l-inqas rata tal-qg[ad fl-Unjoni Ewropea Malta g[andha l-5 l-inqas rata tal-qg[ad fost il-pajji]i membri tal-Unjoni Ewropea b’6.5%. Dan jirri]ulta mill-a[[ar statistika g[ax-xahar ta’ Awwissu tal-Eurostat. Kienu biss l-Awstrija b’4.5%, il-Lussemburgu b’5.2%, l-Olanda b’5.3% u l-:ermanja b’5.5% li g[andhom rata tal-qg[ad inqas minn ta’ pajji]na fost is-27 pajji] tal-Unjoni Ewropea. L-aktar rata g[olja ;iet irre;istrata fi Spanja b’25.1% u l-Gre/ja b’24.4%. Sal-a[[ar ta’ Awwissu r-rata tal-qg[ad fizzona ewro kienet tammonta g[al 11.4% meta mqabbel max-xahar ta’ qabel. Fost is-27 pajji] membru tal-Unjoni Ewropea, ir-rata kienet
tammonta g[al 10.5% u baqg[et stabbli meta pparagunat max-xahar ta’ qabel. L-istatistika tal-Eurostat turi li kien hemm 25,466 miljun persuna ming[ajr xog[ol flUnjoni Ewropea li minnhom 18,196 miljun huma miz-zona ewro. Din tissarraf f’]ieda ta’ 49,000 fl-Unjoni Ewropea u 34,000 fiz-zona ewro rispettivament. Meta mqabbel mas-sena ta’ qabel, il-qg[ad ]died f’21 pajji] tal-Unjoni Ewropea, naqas f’6 pajji]i u baqa’ stabbli biss fir-Renju Unit. Kienet l-Estonja li rre;istrat likbar tnaqqis bi 13.2% mill-banda l-o[ra lakbar ]ieda ;iet irre;istrata fil-Gre/ja bi 17.2%.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
6 Intervista
Irrid na[dem fil-partit li jista’ jag[ti futur sabi[ minn Gabriel Ellul
Manuel Delia ilu involut fil-politika minn età ]g[ira u sa[ansitra anke xog[lu hu marbut mal-politika
Il-Partit Nazzjonalista hu lpartit li jista’ jag[ti futur sabi[ lill-pajji] – hu l-partit li tassew jista’ jkompli
jikkontribwixxi g[al Malta. Hu g[alhekk li nixtieq na[dem fi [dan dan il-partit. Dan kien kliem Manuel Delia, kandidat ;did tal-Partit Nazzjonalista fuq il-[ames distrett, f’intervista ma’ dan il-;urnal. Matulha kellimna dwar kif wasal biex jag[mel dan il-pass, kif ukoll dwar kif kull de/i]joni li nag[mlu g[andha impatt kbir fuq il;ejjieni tag[na. Xi tg[idli dwarek^
G[andi 35 sena u mi]]ewwe; lil Clemence . G[andna tlett itfal , Amelie , Jerome u Benoit . Wara li gradwajt kont bdejt na[dem fis - Segretarjat ta ’ Eddie Fenech Adami , biex fis - sena 2000 bdejt na[dem fl - uffi//ji ta ’ Austin Gatt . Na[dem b[ala Chief of Staff fil - Ministeru g[allInfrastruttura , it - Trasport u l - Komunikazzjoni. B[ala passatempi n[obb nara l-films u nsajjar. Kif bdejt l-involviment tieg[ek fil-politika^ Bdejt ninvolvi ru[i filpolitika b’mod indirett fl1994, meta kont na[dem b[ala PRO ta’ Joe Psaila Savona, li dak i]-]mien kien is-Segretarju Parlamentari g[at-Turi]mu. Kien imiss imbag[ad li fl1996 nin[atar President tal-
Kunsill Studenti Universitarji, wara l-involviment tieg[i flg[aqda tal-Istudenti Demokristjani Maltin. Bqajt na[dem f’din irresponsabbiltà sal-1998. Din l-esperjenza tieg[i b[ala President tal-KSU kienet effettwata bit-tmexxija tal-eks Mexxej Laburista Alfred Sant, li bil-politika tieg[u, xekkel l-edukazzjoni f’pajji]na. Gradwajt fl-1998 u wara bdejt na[dem f’diversi uffi//ji politi/i, kif di;à spjegajt. G[aliex g[a]ilt lillPartit Nazzjonalista^ Wie[ed qatt ma jista’ jg[id li twieled Nazzjonalist. Hemm min jitrabba f’kultura Nazzjonalista imma l-g[a]la, fl-a[[ar mill-a[[ar, hi f’idejk.
Jien komplejt nikkonferma ttwemmin tieg[i fil-Partit Nazzjonalista wara li esperjenzajt it-tmexxija ta’ Alfred Sant, li kienet wasslet g[all-iffri]ar tal-applikazzjoni ta’ Malta g[as-s[ubija flUnjoni Ewropea. Kien ]mien li fih rajna rigress f’bosta oqsma. Il-Partit Nazzjonalista g[alija kien g[a]la ovvja. Hu l-partit li ji;bor fih nies differenti, imma nies li jridu l-;id lill-pajji] u huma kapa/i jwettqu dan il-;id. Hu l-partit li j[ares lejn ilfutur, li kellu passat mimli b’vi]joni g[all-futur. Il-Partit Nazzjonalista hu l-partit li fih l-iktar li nista’ nikkontribwixxi g[al pajji]na.
Nemmen li l-politika hi l-vokazzjoni tieg[i G[aliex g[a]ilt li tikkontesta l-elezzjoni ;enerali b[ala kandidat ;did tal-Partit Nazzjonalista^ Nemmen li l-politika hi lvokazzjoni tieg[i. Fil-fatt,
e]att kif gradwajt bdejt na[dem b[ala press secretary ta’ Eddie Fenech Adami, biex g[al dawn l-a[[ar tlettax-il sena [dimt fl-uffi//ji politi/i ta’ Austin Gatt. Dejjem [dimt fil-politika. Issa nixtieq li nibda noffri s-servizz tieg[i fil-livell talParlament, biex b’hekk inkun ta’ iktar servizz g[all-o[rajn. X’temmen li hu r-rwol tal-politiku^ Is-servizz. Il-politiku g[andu jkun ta’ servizz g[allo[rajn. Din importanti [afna. Il-politiku g[andu j[alli pajji] li jixraq lil uliedna. Ilpajji] mhux tag[na biss, i]da hu wkoll il-wirt tal-
;enerazzjonijiet kollha li ;ejjin warajna. Hu misluf lilna u g[alhekk g[andna rresponsabbiltà li n[alluh lil uliedna fi stat a[jar minn kif sibnieh.
g[al pa;na 7
IN-NAZZJON It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
Intervista 7
Manuel Delia flimkien mal-familja tieg[u, martu Clemence, u t-tliet uliedu Amelie, Jerome u Benoit
Hu l-Partit Nazzjonalista li kapa/i jkompli j;ib il-bidla minn pa;na 6
Hu g[alhekk li tinteressani l-politika – hi vokazzjoni ta’ kontribut g[all-o[rajn. G[andek xi okka]joni partikulari li xprunatek biex to[ro; b[ala kandidat ;did tal-Partit Nazzjonalista^ Niftakar bil-qalb il-mument
meta Eddie Fenech Adami kien iffirma t-trattat tass[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea. Din kienet ilmissjoni a[[arija tieg[u filpolitika. Tixhed bis-s[i[ kemm kien ra;el tal-kelma. Niftakar kif f’dak ilmument apprezzajt li ss[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea kienet ir-reb[a talMaltin kollha, anke ta’ dawk
li forsi m’apprezzawx kemm is-s[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea kienet se tkun ta’ ;id g[al pajji]na. L-ironija hi li l-Labour Party, b’kummenti b[al “lajruplan tal-mitt miljun” li se nkunu qed nir/ievu millEwropa, ippruvaw iwaqqg[u g[a/-/ajt dan il-pass importanti. L-istess ironija li tidher minn Joseph Muscat li, wara karriera ta’ ;urnalist fejn kien [adem kontra ss[ubija ta’ Malta, sar Ewroparlamentari u llum qed jg[id li jrid li pajji]na jkun laqwa fl-Ewropa. Dawn l-avvenimenti importanti nqishom b[ala mumenti ta’ fer[ kbir u komplew i[e;;uni biex nag[ti sehmi fil-politika.
Il-pajji] mhux tag[na biss, i]da hu wkoll il-wirt tal-;enerazzjonijiet kollha li ;ejjin warajna
Kieku kellek tkun elett, fuqiex tixtieq tiffoka l[idma tieg[ek^ L-esperjenza tieg[i fix-
xog[ol politiku g[allmitni li g[andek ta[dem fejn hemm b]onnok. S’issa, tul il-karriera tieg[i, [dimt fil-qasam tal;ustizzja, tal-gvern lokali, tattrasport u tat-teknolo;ija talinformatika. Dejjem [dimt g[al qalbi, min[abba li kont naf li qieg[ed inkun ta’ servizz. Biss, kieku kelli nag[]el, nixtieq li niffoka l-[idma tieg[i fuq is-settur taledukazzjoni. Dan is-settur minn dejjem kien jaffaxxinani. Niftakar kif, meta kont President talKunsill Studenti Universitarji, fi]-]mien tala[[ar tmexxija Laburista, konna g[addejjin minn perjodu meta n-numru ta’ studenti naqas flok ]died. Filfatt, b’kuntrast mas-snin
kollha li g[addew, is-snin bejn l-1996 u l-1998 kienu luni/i snin li raw tnaqqis finnumru ta’ persuni li da[lu lUniversità. Niftakar lil Malta g[addejja minn ;lieda g[alledukazzjoni. U hawnhekk nixtieq ner;a’ norbot ma’ mistoqsija li saqsejtni ftit qabel – il-Partit Nazzjonalista hu tassew ilpartit li joffri l-futur lil pajji]na, f’kull settur, inklu] dak tal-edukazzjoni. Kif t[ares lejn il;ejjieni ta’ pajji]na^ L-elezzjoni li jmiss hi wa[da kru/jali [afna. Dan jidher b’mod mill-aktar /ar meta tqis is-sitwazzjoni li te]isti fil-pajji]i Ewropej, fil-pajji]i ;irien tag[na. Ninsabu f’mument ta’ g[a]la. Nistg[u nkomplu ngawdu l-;id li [loqna permezz tal-ekonomija
tag[na, jew inkella nistg[u nitilfu dak kollu li ksibna flimkien. Kollox jiddependi mid-de/i]joni tag[na. Ma rridu xejn biex f’[akka t’g[ajn nitilfu dak kollu li tant [dimna g[alih. U fil-fatt, is-soluzzjonijiet li ppropona l-Mexxej Laburista Joseph Muscat huma l-istess soluzzjonijiet li pajji]i o[rajn irrikorrew g[alihom, biex illum dawn il-pajji]i qeg[din fi kri]i. Dan ikompli jixhed limportanza tal-elezzjoni li jmiss. G[andek xi messa;; partikulari li tixtieq twassal^
Ejjew in[allu pajji] a[jar milli sibnieh. F’pajji]na sar [afna titjib u g[ad fadal [afna xi jsir. Hu biss il-Partit Nazzjonalista li kapa/i jkompli j;ib din il-bidla g[all-a[jar.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
8 Parlament
:bir u [a]na ta’ skart mill-Power Station ta’ Delimara
L-iskart mill-Power Station ta’ Delimara se jin;abar u jkun ma[]un f’kontenituri ddisinjati apposta sakemm ikun lest biex ikun trasportat lejn ilPort {ieles, kif in[are; millAwtorità Maltija g[allAmbjent u l-Ippjanar (MEPA) permezz talpermess tal-IPPC li [are; f’Di/embru 2011. Dan sostnieh Tonio Fenech, il-Ministru g[allFinanzi, l-Ekonomija u lInvestiment bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Jesmond Mugliett. Il-Ministru Fenech fisser li kienet stabbilita rotta biex timminimizza kull impatt fuq it-traffiku. Hu qal li trasport b[al dan hu regolat b’mod mill-aktar strett millUnjoni Ewropea li tassigura li kull livell tas-sa[[a u ssigurtà jkunu osservati. Barra minn hekk l-Enemalta se tipprepara studju biex tkun esplorata l-possibbiltà li tintu]a rotta tal-ba[ar. Bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari o[ra li saret mid-Deputat Laburista Gino Cauchi, il-Ministru Fenech fisser li l-manuntenzjoni kollha tal-impjant f’Delimara titwettaq millKorporazzjoni Enemalta. Il-Korporazzjoni tista’, minbarra [addiema tag[ha, tinga;;a supervisors temporanji mill-[addiema tal-manutenzjoni tal-impjant jew spe/jalisti o[rajn biex jassistu waqt ilmanutenzjoni. Tonio Fenech ]ied li lKorporazzjoni tid[ol ukoll fi ftehim fit-tul g[allprovi]joni ta’ spare parts u assistenza teknika meta jkun me[tie;. Meta jsiru dan it-tip ta’ kuntratti, ikunu su;;etti g[ar-regolamenti finanzjarji.
Il-Kumitat dwar ix-Xog[ol tal-Kamra jiddiskuti l-a;enda Parlamentari
Qbil li tibda d-diskussjoni dwar il-Li;i tal-IVF fil-15 ta’ Ottubru Il-Kumitat dwar ix-Xog[ol tal-Kamra tar-Rappre]entanti la[aq qbil dwar a;enda li g[andu jimxi l-Parlament fil;img[at li ;ejjin, [lief dwar iddibattitu fuq il-mozzjoni talOppo]izzjoni dwar il-parke;;i, b’de/i]joni li se tittie[ed waqt laqg[a o[ra tal-Kumitat il{amis waranofsinhar. Il-Gvern issospenda l-pro/ess tat-tender dwar il-parke;;i u minflok qed iniedi pro/ess ta’ konsultazzjoni wiesg[a dwar dan is-su;;ett. G[all-ftu[ tal-Parlament ilbiera[, i]-]ew; na[at talKamra qablu li l-ewwel seduta wara l-vaganzi tas-sajf tibda bilkondoljanzi lil missier idDeputat Nazzjonalista Louis Deguara. Wara ng[atat tislima lill-eks Prim Ministru Dom Mintoff li miet f’Awwissu. IlParlament imbag[ad a;;orna g[al-lum. Is-seduta tal-lum fil-Plenarja se tibda bir-ratifika ta’ mozzjonijiet dwar ilMekkani]mu ta’ Stabbiltà talUnjoni Ewropea u dwar itTrattat Fiskali g[al ba;it i]jed bilan/jat. Intla[aq qbil millKumitat biex id-dibattiti jibqg[u g[addejjin sa nhar it-Tnejn jew it-Tlieta. Il-Kap tal-Kamra Tonio Borg ippropona li l-
Parlament imbag[ad ikompli jiddiskuti t-tis[i[ tal-li;ijiet dwar i/-/ensura. Ippropona wkoll li tibda d-diskussjoni dwar il-Li;i tal-IVF fil-15 ta’ Ottubru u tibqa’ g[addejja b’numru ta’ seduti. Fil-laqg[a tal-Kumitat ilbiera[, id-Deputat Laburista An;lu Farrugia qal li lOppo]izzjoni qed tis[aq li dwar il-pjani g[al privatizzazzjoni talparke;;i, g[andu jkun hemm konsultazzjoni i]jed wiesg[a mhux biss mal-Kunsilli Lokali i]da wkoll mal-Korpi Kostitwiti u mal-pubbliku ;enerali. Wara dan, sostna An;lu Farrugia, g[andu jkun ippre]entat rapport mill-Gvern dwar il-pro/ess ta’ konsultazzjoni biex l-affarijiet jimxu ’l quddiem. Id-Deputat Indipendenti Jeffrey Pullicino Orlando u dDeputat Franco Debono, li attendew din il-laqg[a, ilkoll stqarrew li huma qed jappo;;jaw talba millOppo]izzjoni biex il-mozzjoni dwar il-pjani g[al privatizzazzjoni tal-parke;;i tkun diskussa fil-plenarja filParlament. Dan minkejja li lGvern issospenda l-pro/ess tattenders. Id-Deputat Franco Debono pprepara emenda g[all-
mozzjoni tal-Oppo]izzjoni biex tinkludi vot ta’ sfidu/ja f’Austin Gatt, il-Ministru g[all-Infrastruttura, Trasport u Komunikazzjoni. Hu ppre]enataha lill-Iskrivan talKamra li attenda l-laqg[a. Jeffrey Pullicino Orlanda rrimarka li hemm [afna nies, spe/jalment mill-kostitwenza tieg[u, li huma rrabjati g[allmod kif il-Gvern ippjana biex jipprivatizza l-parke;;i. Madankollu hu sellem lillGvern biex waqqaf dan lattentat ta’ abbu] sfa//at. Tonio Borg qal li ladarba lGvern [a de/i]joni bil-miktub biex il-pro/ess jaqa’ minnufih u minflok jibda pro/ess ta’ konsultazzjoni, m’hemmx b]onn li ssir diskussjoni filParlament. Id-Deputat Franco Debono sa[aq li l-mozzjoni talOppo]izzjoni, bl-emenda li ressaq hu stess ta’ sfidu/ja filMinistru Gatt, g[andha tkun diskussa bl-aktar mod ur;enti fil-Parlament. Id-Deputat Joe Mizzi, ilWhip tal-Grupp Parlamentari Laburista flimkien madDeputat Laburista An;lu Farrugia lkoll sostnew li ddibattitu dwar din il-kwistjoni g[andu jibda jinstema’ mill-
aktar fis min[abba limportanza tal-mozzjoni. Id-Deputat David Agius, ilWhip tal-Grupp Parlamentari Nazzjonalista qal li jkun xieraq li l-Gvern jikkonsulta dwar dan is-su;;ett u allura lOppo]izzjoni g[andha tag[ti /ans lill-Gvern biex jasal g[al soluzzjoni. Il-Kumitat g[all-Affarijiet tal-Kamra la[aq ftehim biex tittie[ed de/i]joni l-{amis waranofsinhar. Id-Deputat Franco Debono ddikjara li, bil-Ministru Austin Gatt fil-Kabinett, hu mhux se jappo;;ja lill-Gvern u allura se jkun qed jivvota kontra l-Ba;it meta jitressaq fil-;img[at li ;ejjin. Intant lejn tmiem il-laqg[a lIspeaker tal-Kamra tarRappre]entanti Michael Frendo, li hu /-Chairman tal-Kumitat, g[amel numru ta’ rimarki u ppropona li meta l-Parlament ikun ippre]entant b’xi petizzjoni, din tkun segwita. Hu ppropona wkoll, fost o[rajn, li jitwaqqaf Kumitat Parlamentari g[all-Ekonomija u l-Finanzi, b’ri]ultat tal-pro/eduri li qed titlob l-Unjoni Ewropea dwar ilbudgeting. Dan biex ilParlament Malti jibqa’ je]er/ita s-sovranità tieg[u.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
Parlament 9
Tislima dinjitu]a lill-Perit Duminku Mintoff Il-Parlament ilbiera[ a;;orna s-seduta g[al-lum wara li ng[ataw il-kondoljanzi lill-familja Mintoff g[all-mewt tal-Perit Duminku Mintoff fl-20 ta’ Awwissu li g[adda. F’diskorsi li saru, kemm ilPrim Ministru kif ukoll ilKap tal-Oppo]izzjoni esprimew is-sodisfazzjon tag[hom g[all-mod dinjitu] kif ing[atat tislima lil politiku li serva fil-Parlament g[al aktar minn 50 sena. Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi qal li Mintoff kellu impatt fuq [afna mill-avvenimenti li se[[ew fil-pajji] g[al diversi snin. Il-persuna;; ta’ Mintoff [alla impatt fuq ;enerazzjonijiet s[a[ ta’ Maltin u G[awdxin. Lawrence Gonzi qal li ma kienx qed jg[addi ;udizzju politiku i]da qatt ma jista’jg[id li jaqbel mal-politika ta’ Duminku Mintoff. I]da proprju g[alhekk jistenna li t-tislima tieg[u tittie[ed fissens proprju li qed ting[ata, ji;ifieri tislima ta’ rispett lejn persuna li tat servizz lillpajji]. Mintoff ma qag[adx passiv u [a sehem attiv biex jag[mel it-tibdiliet li [ass li kien hemm b]onn. Il-Prim Ministru qal li malli t[abbret il-mewt ta’ Mintoff g[amel kuntatt malfamiljari biex infurmahom li l-Gvern kien lest jag[ti funeral statali. Kien jifhem ukoll li min[abba s-sehem tieg[u fl-istorja politika, Mintoff kien ifisser telfa wkoll g[all-Partit Laburista. Mintoff hu personalità li [alla marka kbira fl-istorja ta’ Malta. L-impenn tieg[u g[amel bidliet kbar fil-[ajja tal-poplu. B[ala Kap tal-Partit Nazzjonalista, Lawrence Gonzi qal li Mintoff kien avversarju politiku per e//ellenza Politikament kien kwa]i g[al kollox kontra dak li jemmen fih il-PN. I]da kien hemm ukoll mumenti ta’ konver;enza. Anke f’dawn
Ippre]entat rapport ie[or mill-Awditur :enerali dwar ARMS Ltd. L-Awditur :enerali ppre]enta lill-Ispeaker rapport li jsegwi dak li kien sar 2011 bit-titlu “ARMS LTD – Twaqqif u l-Operat u su;;etti an/illari”. Dan le]er/izzju indirizza punti u t[assib li ;ew identifikati flewwel rapport. Aktar t[assib li ;ie espress fittieni anali]i teknika talAwtorità ta’ Malta Dwar irRi]orsi, ippubblikata wkoll fl-2011, kien ukoll analizzat f’dan l-istess e]er/izzju. B[ala parti minn dan le]er/izzju tal-Uffi//ju Nazzjonali tal-Verifika kienu analizzati wkoll punti relatati mat-tbag[bis ta’smart meters u l-programm nazzjonali tal-implimentazzjoni tag[hom, jew a[jar lismart meters. L-aktar sejbiet importanti li [ar;u minn dan le]er/izzju, sa Awwissu
2012 u li huma inklu]i f’dan ir-rapport, jinkudu fost o[rajn, persenta;; baxx ta’ klijenti li ju]aw isservizzi online u li g[adha te]isti re]istenza qawwija biex tibda ti;i u]ata anali]i bi statistika tal-ilmenti. Dwar it-tbag[bis ta’ smart meters, il-Korporazzjoni Enemalta ssostni, fost o[rajn, li t-teknolo;iji mag[]ula huma b’sa[[ithom u li kapa/i jirkupraw malajr, b’hekk jiggarantixxu sistema tassew protetta. Fir-rapport tieg[u lUffi//ju Nazzjonali talVerifika jag[mel diversi rakkomandazzjonijiet, fosthom, li l-Korporazzjoni g[as-Servizzi tal-Ilma ssa[[a[ il-funzjoni tag[ha tal-Assigurazzjoni ta’ D[ul u tassumi rwol aktar orjentat lejn il-klijent.
Mintoff [alla impatt fuq ;enerazzjonijiet s[a[ ta’ Maltin u G[awdxin
il-mumenti, l-istil ta’ Mintoff kien spettakolari. Il-Prim Ministru qal li minkejja kull differenza li seta’ kien hemm, il-Gvern a;ixxa b’mod li Mintoff jing[ata kull rispett ikunu kemm ikunu kbar iddiver;enzi polti/i. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni Joseph Muscat rringrazzja lill-Prim Ministru g[all-mod dinjitu] kif il-Gvern tratta mal-familja Mintoff u malPartit Laburista fit-turija tassog[ba g[at-telfa tal-Perit Mintoff. Joseph Muscat tkellem dwar il-karriera politika ta’ Mintoff u s-sehem tieg[u filqasam le;islattiv biex filpajji] se[[ew diversi bidliet. Sa mill-ewwel snin tarresponsabbiltajiet tieg[u b[ala Prim Ministru, [afna mill-politika ta’ Mintoff ma kinitx imfassla bl-addo// i]da tirrifletti pariri minn esperti li kienu msej[a biex i[ejju rapporti dwar ]viluppi li kien
me[tie; jg[addi minnhom pajji]na. Aktar tard fis-snin 70 da[[al ]viluppi le;islattivi o[ra b[alma huma li;ijiet dwar l-omosesswali, drittijiet tan-nisa u ]-]wie; /ivili. Pass ie[or importanti kien dak dwar il-vot lil ]g[a]ag[ ta’ 18-il sena, it-twaqqif ta’ korporazzjonijiet u mi]uri o[ra li kienu meqjusa kontroversjali. L-Ispeaker Michael Frendo ng[aqad mas-sentimenti espressi mi]-]ew; na[at u qal li ]gur li l-istorja ta’ Mintoff u ta’ Malta huma minsu;a flimkien. Mintoff serva g[al aktar minn 50 sena filParlament u dan ifisser [afna. Michael Frendo qal li meta dan l-a[[ar tkellem ma’ Lord Carrington dwar Dom Mintoff, dan qallu li fil-politika hemm [a;a wa[da li ma tin[afirx. Dan hu meta wie[ed ikun tedjanti. ?ertament li Mintoff ma kienx tedjanti.
Kondoljanzi lid-Deputat Nazzjonalista Louis Deguara wara l-mewt ta’ missieru Il-Kamra tar-Rappre]entanti tat il-kondoljanzi tag[ha lidDeputat Nazzjonalista Louis Deguara wara l-mewt ta’ missieru Joseph fil-25 ta’ Lulju li g[adda fl-età ta’ 95 sena. Il-Vi/i Prim Ministru Tonio Borg fakkar lil Joseph Deguara li g[alkemm kien spi]jar, kien ukoll jg[in [afna lirresidenti tan-Naxxar. Kien attiv ukoll [afna fil-Ka]in talG[aqda Mu]ikali Peace, fis-So/jetà San Vin/enz de Paul kif ukoll kien attiv ukoll fil-parro//a tan-Naxxar. Tonio Borg fakkar is-sehem tal-;enituri fil-[ajja ta’ min jag[]el li jservi fil-politika u l-importanza tas-sostenn tag[hom. F’isem l-Oppo]izzjoni tkellem id-Deputat Laburista An;lu Farrugia. Hu fakkar ukoll id-dedikazzjoni tal-ispi]jar Joseph Deguara biex jg[in lill-proxxmu. Id-Deputat Nazzjonalista Louis Deguara rringrazzja lil dawk kollha li esprimew is-sog[ba tag[hom g[all-mewt ta’ missieru. Hu qal li l-istima tal-poplu tan-Naxxar tixhed irrispett ta’ dawk kollha li kienu jafuh. L-Ispeaker Michael Frendo ng[aqad mas-sentimenti espressi mi]-]ew; na[at tal-Kamra.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
10 Intermezz
INTERMEZZ MONDJALI Rassenja kulturali internazzjonali
Is-sovver]joni bis-satira Tit[abbar l-edizzjoni 2012 tal-ispettaklu annwali ‘Bla Kondixin’ The proper study of Mankind is Man… Sole judge of Truth, in endless Error hurl’d, The glory, jest and riddle of the World. – Alexander Pope, Essay on Man Bdiet tikkarga l-pubbli/ità g[al edizzjoni o[ra tal-ispettaklu annwali ta’ ‘Bla Kondixxin’ u lkarti volanti ilhom il-;img[at jaslu fil-kaxxi talittri. Mibdi minn Michael Fenech u grupp ]g[ir ta’ komi/i g[axar snin ilu, fl-awditorju talUniversità, ori;inarjament ix-xow kien jismu ‘Bla Kommixin’, i]da fl-2006 nbidel ismu u sar ‘Bla Kondixin’.
minn Mario Azzopardi marpardi@maltanet.net
Akbar u a[jar L-appuntament annwali dejjem ;ibed folol kbar, i]da din is-sena (meta qed ikun imwieg[ed li l-ispettaklu jkun “akbar u a[jar”) se ji]diedu sew is-serati, sitta fl-MFCC f’Ta’ Qali, ]ew; matinées, u spettakli ta’ divertiment o[ra fitTeatru Aurora f’G[awdex. Matul is-snin, dan l-ispettaklu ta’ satira u
parodija pun;enti [oloq karattri li baqg[u msammrin fil-memorja tal-eluf li marru jarawh, Mario (Snits) il-Warden, Salvu l-Laburist, Freddie l-Giggy u dan l-a[[ar, Johnny l-Kajboj, li kompla ;ibed warajh lit-telespettaturi li jsegwu l-programm populist, Xarabank (TVM). ‘Bla Kondixin’ kompla jkattar ukoll is-segwa/i tieg[u billi ta’ kull sena, l-ispettaklu jkun irrekordjat g[at-televi]joni. G[all-edizzjoni 2012, il-line-up hu ffurmat, fost o[rajn, minn Mario Snits, Pawlu Borg Bonaci, Ray Calleja, P.J. Xerxen u Tanja Scicluna. Se jkun hemm ukoll banda li takkumpanja kanzunetti satiri/i li jkunu introdotti b[ala “kummentarju” g[al dak li jkun g[addej fuq ilpalk. L-ispettaklu g[al din l-edizzjoni se jkun jikkonsisti wkoll f’filmati komi/i lokali, ]fin u g[add ta’ ‘sorpri]i’. Formula li rnexxiet ‘Bla Kondixin’ isegwi
formula satirika li irnexxiet u kompla jikkonferma dak li ;ie stabbilit kemm-il darba minn sunda;;i uffi/jali, li l-Maltin jikkonkorru l-aktar g[all-materjal teatrali komiku. Sa fejn naf jien, ma sar ebda studju akkademiku dwar din ir-realtà, i]da hemm ji//irkulaw g[add ta’ interpretazzjonijiet spekulattivi, fosthom (i) il-Maltin huma xalaturi min-natura tag[hom; (ii) il-Maltin ma j[obbux itaqqlu mo[[hom bi [sibijiet ikkumplikati; (iii) il-Maltin i[obbu /-/ajt doppju sens; u (iv) ilMaltin jippreferu ja[arbu mir-realtà b’da[qa tajba. I]da kemm fi ‘Bla Kommixin’ kif ukoll fi ‘Bla Kondixin’, ]died element ie[or importanti li
Il-qaddis Karlu Borromeo kien Ar/isqof ta’ Milan, kien jag[ti permess lill-kumpaniji biex ja[dmu d-drammi u l-fares tag[hom, sakemm hu kien janalizza t-testi biex jara li ma jkunx hemm xi dettalji li joffendu d-duttrina Kattolika jew li jabbu]aw mis-sesswalità.
Xena partikulari waqt l-ispettaklu ‘Bla Kondixin’
;ibed u qed ikompli ji;bed il-folol, is-satira u lirreverenza politika, li issa ;iet le;ittimizzata wara de/enni (anzi, sekli) s[a[ ta’ projbizzjoni, impli/ità u espli/ità. L-istorja tas-satira ma bdietx ilbiera[. Il-Griegi kienu di;à skoprew kemm setg[et tkun politikament u so/jalment sovversiva. Aristofani kien ji]]uffjetta mhux biss bil-filosfi, i]da anki bl-allat. Satira aktar eleganti
U dawk li jinterpretawh kellhom il-mod tag[hom kif ikabbru l-insulti billi jasso/jawhom ma’ kostumi li ta’ spiss kienu jinkludu attrezzamenti enormi anki tal-;enitalja maskili. Ir-Rumani ma baqg[ux lura, imma f’kommedjografu b[al Terenzju sabu li setg[et tinkiteb satira aktar ‘eleganti’. G[al [afna ]mien, il-Knisja tal-Punent ibbanjat it-teatru, li kienet tasso/jah mal-li/enzja sesswali bla ra]an u anki mal-ma;ija mnebb[a minn interventi djaboli/i; i]da mbag[ad sabet li tista’ tu]a d-drammati/ità biex ‘tipprietka’ lVan;elu u twassal fuq il-palk episodji mill-[ajja ta’ erwie[ qaddisa. G[adda ]-]mien, l-awtoritajiet Ekkle]jasti/i re;g[u mblukkaw it-teatru, partikularment wara l-Kon/ilju ta’ Trento fis-seklu sittax. Hemm dokumentat li qaddisin b[al San Bonaventura kienu bi [;arhom kontra t-teatru b[ala manifestazzjoni tal-qawwiet tal-infern, partikularment motivi sesswali, ta[lit ta’ r;iel u nisa fuq il-palk, u anki min[abba l-atti ta’ ma;ija (jew bu]ullotti) li kienu ppre]entati, fosthom atturi li jibilg[u n-nar u job]quh jew o[rajn li jisparixxu l-o;;etti. Tolleranza Ar/iveskovili Mill-banda l-o[ra, qaddisin
b[al San Karlu Borromeo kienu [afna aktar tolleranti. Dan ilqaddis partikulari, b[ala Ar/isqof ta’ Milan, kien jag[ti permess lill-kumpaniji biex ja[dmu
d-drammi u l-fares tag[hom, sakemm hu kien janalizza t-testi biex jara li mhemmx dettalji li joffendu d-duttrina Kattolika jew li jabbu]aw mis-sesswalità. Hemm kriti/i internazzjonali li fis-satira ma jarawx biss aljenazzjoni (e]empju, ilpubbliku jid[aq bil-politi/i u b’hekk je[lishom mirresponsabbiltà permezz ta’ ‘deflazzjoni’), imma anki fatturi morali. U dan g[aliex is-satirist g[andu l-[tie;a li jorbot elementi morali mal-[ajja kwotidjana permezz ta’ imma;inazzjoni li taqta’ fil-la[am il-[aj. L-ironija, is-sarka]mu, is-sardoniku, i//ini]mu u ‘l-ostilità’, huma lkoll armi effettivi fil-bagalja teatrika tieg[u. Kemm l-istorja tal-letteratura kif ukoll dik teatrali hi mi]g[uda b’xog[lijiet ta’ satira u parodija, ibda mill-Griegi u r-Rumani klassi/i u kompli b’Chaucer (bl-attakki tieg[u kontra lipokresija reli;ju]a), Bocaccio (li //elebra labbandun sesswali), Swift, Moliere, Rabelais, Voltaire, Macchiavelli u tant o[rajn. Mewt a//identali
Aktar qrib tag[na hemm u[ud b[al Alfred Jarry, bil-parodiji slava; kontra Ubu Roi, iddittatur tiranniku, jew George Orwell, bloppressuri mibdulin f’annimali. Fl-Italja mbag[ad hemm Dario Fo, il-;jullar provokatorju u bla [niena, li kixef il-maskra anki tal-qawwiet tal-ordni f’pajji]u, b’xog[ol b[al Il-Mewt A//identali ta’ Anarkiku, parodija mibnija fuq fatt veru ta’ kif ra;el indagat mill-Pulizija jisfa mejjet u l-uffi/jali jg[idu li ‘qabe] mit-tieqa’. Storja li f’Malta ma tantx tissorprendina g[ax ;rajjiet b[al dawn il-pajji] daqhom ukoll. Insomma, kollox qed jit[ejja g[all-ispettaklu tas-sena, tal-inqas fejn tid[ol il-konkorrenza pubblika. Hemm [afna materjal e//itanti fuqiex jinbena l-ispettaklu ‘Bla Kondixin’ g[al din is-sena, g[exna l-ewwel sena ta’ Malta divorzista, hemm id-dissidenti fil-Partit Nazzjonalista, b’Debono lper/imes, jitma’ lit-televi]joni Laburista b’[afna intervisti mill-vixxri ta’ ru[u, hemm l-IVF u hemm elezzjoni wara l-kantuniera. Imma t-tim wara ‘Bla Kondixin’ qed jg[id biss li se jkun hemm [afna sorpri]i.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641#2#3 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Edukazzjoni miftu[a Mahatma Gandhi qal: “G[ix b[allikieku se tmut g[ada; tg[allem daqslikieku se tg[ix g[al dejjem.” Minn din il-;img[a, g[exieren ta’ eluf ta’ studenti fil-livelli tal-edukazzjoni og[la bdew sena ;dida li fiha jiksbu tag[lim li hu /-/avetta g[al [ajja itwal u aqwa, ta’ aktar g[arfien. Il-bidla b’g[add kbir ta’ istituzzjonijiet, [afna ;odda Ilbiera[ re;g[u fet[u l-g[add kbir ta’ fakultajiet tal-Università, il-[afna istituti tal-MCAST, l-Istitut g[all-Istudji tat-Turi]mu, il-Junior College u lHigher Secondary. Din il-lista ta’ istituzzjonijiet filqasam tal-edukazzjoni og[la, [afna minnhom ;odda jew kwa]i, tixhed minnha nnifisha l-bidla kbira li gvernijiet Nazzjonalisti j;ibu f’dan il-qasam kru/jali tal-edukazzjoni. Il-Partit Nazzjonalista dejjem ra l-edukazzjoni b[ala opportunità li l-Gvern dmiru jag[ti lill-firxa laktar wiesg[a possibbli ta’ studenti g[ax hu bledukazzjoni li l-bniedem jinvesti fih innifsu u jil[aq il-potenzjal s[i[ tieg[u.
G[alhekk, gvernijiet Nazzjonalisti investew kemm fel[u fl-istituzzjonijiet kollha taledukazzjoni, fet[u istituti u su;;etti g[alkollox ;odda – minn dawk l-aktar akkademi/i g[al dawk l-aktar pratti/i, u investew kemm hemm b]onn biex jag[tu stipendji lill-istudenti f’dawn il-livelli kollha
u scholarships lil dawk li je[ti;ilhom jistudjaw barra; [alli l-edukazzjoni tkun tassew miftu[a g[al kul[add. Hu b’dan li l-Partit Nazzjonalista bidel il-pajji] g[al wie[ed li fih kul[add jista’ jirnexxi b’[iltu b’edukazzjoni miftu[a – hu min hu, ;ej minn liema livell so/jali ;ej. Il-Labour rema ;enerazzjonijiet ta’ ‘tfal tal-[addiema’ Il-kuntrast mal-Labour ma jistax ikun akbar. Il-
Labour donnu jg[ir g[al min hu kapa/i jirnexxi b’[iltu; g[alaq u jag[laq l-opportunitajiet g[alledukazzjoni. Il-Labour g[andu rekord ikrah fl-edukazzjoni: xekkel l-Università fejn kien hemm biss 700 student jistudjaw – f’kuntrast mat-12,000 illum; g[alaq g[alkollox l-MCAST – il-Polytechnic li fissittinijiet tat edukazzjoni teknika mill-aqwa lil [afna studenti u [addiema; rema ;enerazzjonijiet ta’ studenti tekni/i kapa/i f’dawk li kien isejja[ liskejjel tas-snajja’; l-istess wie[ed li Joseph Muscat jag[mlu Ministru tal-Edukazzjoni, Evarist Bartolo, ne[[a l-istipendji u bag[at lill-istudenti jiddejnu; u dak li Joseph Muscat jag[mlu Ministru tal-Finanzi, Edward Scicluna, kiteb ripetutament kontra listipendji. Minn dak li g[amel il-Labour fl-edukazzjoni
batew l-aktar dawk li l-Labour kien isej[ilhom ‘ittfal tal-[addiema’ u li flok avvanzaw b’edukazzjoni aqwa, qatg[u lura mormijin barra bla opportunitajiet. U anke l-kuntrast ta’ Malta ma’ barra hu kbir. Imqar fl-Ingilterra, fejn [afna studenti Maltin dari kellhom imorru biex jistudjaw, illum lapplikazzjonijiet g[all-universitajiet naqsu [afna g[ax l-istudenti Ingli]i mhux talli ma jit[allsux biex jistudjaw, talli jkollhom i[allsu 9,000 lira sterlina fis-sena u jo[or;u mis-sistema taledukazzjoni b’[afna dejn li jibqg[u j[allsuh g[al [afna snin. L-istudenti f’pajji]i o[rajn iridu jaraw x’se jag[mlu biex jiffinanzjaw l-istudji tag[hom f’atmosfera ekonomika [a]ina f’pajji]hom u, wara li jiggradwaw, xorta g[andhom propspetti []iena ta’ xog[ol. ?avetta ta’ ;id L-edukazzjoni hi /avetta ta’ ;id, xog[ol tajjeb u paga tajba. Din hi l-filosofija g[alkollox differenti bejn il-Partit Nazzjonalista u l-Labour. Biex ilLabour i;ib ix-xog[ol, irid i/-Cheap Labour u lfri]a fil-pagi kif qed jer;a’ jikkonferma; biex ilPartit Nazzjonalista j;ib ix-xog[ol jibba]a fuq
[addiema u studenti li jirnexxu g[ax kapa/i jtejbu l-[iliet tag[hom fis-sistema tal-edukazzjoni miftu[a li g[andna llum g[al xog[ol ta’ kwalità.
B’impenn g[al titjib kontinwu fil-qasam di;itali Fil-jiem li g[addew ilForum Dinji Ekonomiku ppubblika l-Global Competitive Index Report, li fih Malta ;iet klassifikata fis-47 post – titjib ta’ erba’ po]izzjonijiet fuq is-sena lo[ra. Ir-rapport hu kumplimentat mill-Global Information Technology Report, li l-Forum Ekonomiku Dinji flimkien ma’ INSEAD ippubblikaw, biex spe/ifikament janalizzaw kif it-tkabbir tatteknolo;iji tal-informazzjoni u l-komunikazzjoni j[allu impatt fuq il-kompetittività tal-pajji]. Il-benchmarking imwaqqaf fil-Global Information Technology Report hu bba]at fuq in-Network Readiness Index, qafas stabbilit u globalment a//ettat wara li kien ]viluppat fl-2002 u ;ie a;;ornat sena wara sena. Dan hu mag[mul minn g[axar fatturi prin/ipali, li jin[admu fuq il-kejl ta’ 53 aspett differenti, immirati biex jiddeterminaw l-impatt tal-ICT fuq l-ekonomija talpajji]. Ir-rapport ta’ din is-
sena kopra 142 pajji], fejn g[al darb’o[ra l-pajji]i Nordi/i kkonfermaw l-istatus tag[hom ta’ livell avvanzat fil-qasam di;itali, bl-I]vezja jiksbu ri]ultati e//ellenti flaspetti kollha mkejla. Malta ;iet klassifikata fis26 post, li hu titjib ta’ post wie[ed fuq is-sena l-o[ra, u [are; bi/-/ar kif bl-isforz kontinwu tal-Gvern u listakeholders prin/ipali filqasam di;itali fl-ekonomija ta’ pajji]na kompla jissa[[a[. Kellna ri]ultati e//ellenti fl-oqsma relatati ma’Government Usage (11-il post), Infrastructure and Digital Content (16-il post) u Skills (19-il post). Il-vi]joni u prijoritizzazzjoni tal-Gvern lill-ICT, flimkien malimplimentazzjoni tag[hom fis-settur pubbliku ;ew klassifikati fir-raba’ u sseba’ post rispettivament, mit-total tal-142 ekonomija. Dawn ir-ri]ultati jixhdu sserjetà li biha [adna dan issettur hekk kif fi ftit snin qbi]na minn pajji] modest f’dan il-qasam g[al wa[da mill-ekonomiji di;itali li
Gvernijiet Nazzjonalisti matul is-snin fehmu s-sinjali ta]-]minijiet, interpretawhom, g[amlu pjan /ar u wettquh bir-reqqa
jaspiraw li jkunu fost l-aqwa fid-dinja. Ir-rapport jid[ol fil-fond tax-xejriet ewlenin li qed jinfluwenzaw l-evoluzzjoni tal-qasam tal-ICT. Fosthom fuq quddiem insibu lfenomenu l-;did tal-global hyperconnectivity. Firrapport dan it-terminu jintu]a biex jiddeskrivi l-fenomenu tal-kobor tal-penetrazzjoni tal-internet, il-broadband speeds li dejjem qeg[din jikbru, l-infiltrazzjoni ta’ mobile devices f’kull qasam tas-socjetà, kif ukoll il-firxa ta’ distribuzzjoni talapplikazzjoni fl-attivitajiet tal-[ajja ta’ kuljum u l-u]u tas-social networks. Minkejja s-su//essi sinifikanti li rre;istrajna f’dan is-settur, ma nistg[ux in[ossuna li a[na lesti jew li nistg[u nserr[u mo[[na li se nibqg[u f’din il-po]izzjoni. Ir-rapport juri b’mod /ar kif ekonomiji li sa ftit snin ilu kienu [afna anqas ]viluppati mil-lat ta’ ICT, b[allAzerbaijan (61 post) u Mauritius (53 post), qed jirre;istraw sforzi kbar biex ikunu fost l-aqwa fis-settur di;itali fis-snin li ;ejjin. A[na li qed naspiraw li nkunu fost l-aqwa f’dan ilqasam di;itali, g[andna b]onn li nis[qu fuq ]ew; aspetti li huma primarji g[all-isforzi strate;i/i matul
is-snin li ;ejjin. L-ewwel, limpatt li qed i[alli l-cloud computing fuq is-settur talICT tag[na. Irridu napplikaw il-vi]joni tag[na u nikkollaboraw kollettivament biex indawru din l-isfida f’opportunità g[all-industrija tal-ICT. It-tieni nett, il[idma tal-ekonomiji di;italment avvanzati biex jo[olqu next generation networks (infrastruttura li tipprovdi broadband bi speeds qawwija [afna) qed to[loq qasma ;did bejn dawk li kapa/i jla[[qu, u o[rajn li ma jla[[qux ma’ dan lavvanz, li se tkun diffi/li biex tintla[aq jekk wie[ed jaqa’ lura. Il-[idma tag[na f’dawn l-aspetti se tiddetermina ma’ liema grupp se jsib ru[u pajji]na fl-g[axar snin li ;ejjin. Nistg[u jew naspiraw li nkunu fost l-aqwa g[axar ekonomiji di;itali, nattiraw talenti u investiment, jew nistg[u noqog[du nag[qdu bejnietna nippruvaw nikkompetu fuq il-ba]i ta/cheap labour ;did f’dan issettur. Jien nemmen li hemm b]onn li nag[mlu qab]a kbira lejn l-istatus ta’ mexxejja globali fil-qasam di;itali. Irid ikollna l-kura;; li no[olmu u l-abbiltà li ni]viluppaw l-ideat tag[na fi strate;iji mmirati biex
minn Claudio Grech
jo[olqu postijiet tax-xog[ol ta’ valur g[oli g[all[addiema tag[na. Dan kien li g[amlu gvernijiet Nazzjonalisti matul is-snin – fehmu s-sinjali ta]-]minijiet, interpretawhom, g[amlu pjan /ar u wettquh bir-reqqa. Fejn se mmorru f’dan issettur minn hawn, jiddependi bis-s[i[ fuq l-abbiltà u limpenn tal-Gvern biex nibqg[u ffukati li nwasslu laqwa politika f’dan is-settur, minn mi]uri effettivi u f’waqthom g[al programmi u inizjattivi effettivi. Is-snin li ;ejjin se jkunu vitali g[allGvern u l-industrija biex flimkien jippjanaw il-pass li jmiss fit-triq lejn it-tkabbir u s-su//ess globali li se jiddetermina l-kompetittività tal-ekonomija tag[na.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
12 Ittri
Is-servizz tal-Arriva fin-Notte Bianca Sur Editur, L-inizjattiva tal-Gvern li jibqa’ jo[loq l-attivitajiet biex il-poplu jkollu fejn u biex jiddeverti u fl-istess [in japprezza l-wirt kulturali tag[na l-Maltin, hi ta’ min ifa[[arha. I]da dan je[tie; il-kollaborazzjoni ta’ kul[add, b’mod partikulari ta’ dawk li joffru servizzi lill-pubbliku. B’xorti tajba n-Notte Bianca ta’ din is-sena kienet su//ess ie[or. I]da ]gur li wara x-xog[ol kollu li sar millGvern u mill-privat, l-edizzjoni ta’ din is-sena setg[et marret [afna aktar a[jar kieku kien hemm ilkollaborazzjoni li kienet mistennija mill-operatur tasservizz pubbliku, l-Arriva. Qed ng[id dan g[aliex kontra qalbi, ma stajtx immur il-Belt g[ax x[in tlajt mal-mara fuq ix-xarabank talArriva, ix-xufier qalli li ma kellux biljetti ta’ €2.50, u li l-
biljetti normali kienu jg[oddu biss sal-a[[ar xarabank li titlaq mill-Belt fl-10.30 p.m. Il-[in kien it-7.45 p.m. u allura ma kienx jag[mel sens li mmur il-Belt g[al inqas minn sag[tejn, g[ax ma konna nil[qu naraw xejn. Morna lura d-dar u /empilt mill-ewwel lill-customer care tal-Arriva. It-tfajla li we;bitni kkonfermatli li suppost kelli nixtri l-biljetti qabel mill-gabbani tal-Arriva, milluffi//ji tal-Maltapost u minn bejjieg[a awtorizzati, fosthom l-Agenda. Infurmatni wkoll li l-biljetti mill-gabbani tal-Belt kienu spi//aw: ji;ifieri anki kieku d[alt il-Belt bil-biljett normali, jekk ridt nibqa’ wara li titlaq l-a[[ar xarababank, u nixtri biljetti ta]-€2.50, ma stajtx – avolja mhux ;ust lanqas li jkolli nixtri wkoll il-biljetti normali, u l-ispi]a
biex nid[lu l-Belt kienet ti;ini €8 (€1.50x2 u €2.50x2). Naf o[rajn li ;ralhom b[alna, g[ax minkejja l-avvi]i kollha li saru, imkien ma ntqal li l-biljetti ma kinux se jkunu jistg[u jinxtraw fil-jum tan-Notte Bianca hekk kif wie[ed jidde/iedi li jmur, la mix-xarabanks u lanqas ming[and l-Arriva. Fil-fehma tieg[u dan hu tfixkil, g[ax qed nassumi li min kien responsabbli tal-organizzazzjoni min-na[a talGvern ma kienx jaf li se jsir dan kollu. G[alhekk nittamaw li sena o[ra ssir l-unika [a;a li kellha ssir mill-ewwel: li l-biljetti jinxtraw minn fuq ixxarabanks. Kulma ried isir hu li ji;u programmati l-kaxxi tal-biljetti.
Joe Calleja
{al Qormi
‘Kanta Storja’ f’Bormla
Sur Editur, Nhar is-Sibt 22 ta’ Settembru 2012, il-Ka]in tal-Banda San :or; ta’ Bormla fakkar il-150 sena mit-twaqqif tieg[u. Lorganizzaturi fakkru dan lavveniment b’serata mu]iko-letterarja quddiem il-Ka]in li tawha l-isem ta’ ‘Kanta Storja Arazzi Leqqiena’. Il-kumitat tal-ka]in ta[t it-tmexxija ta’ Joseph Cassar Delia u s-segretarju Rosario (Louis) Spiteri, ilkoll [admu kemm fel[u biex flimkien mal-Banda San :or;, itellg[u serata li ma tintesiex. {adu sehem numru ta’ atturi kbar u tfal, kor immexxi mid-direttri/i Abigail Brown u Grupp Pirotekniku 8 ta’ Di/embru. Il-Kumitat [a [sieb li jfakkar l-istorja tal-Banda San :or; ta’ Bormla, b’rakkont mill-kittieb Bormli] Sunny Aquilina u l-kompo]izzjoni talmu]ika tas-Surmast Direttur tal-Banda Mro Ray Sciberras Bormli] ukoll. Taw sehem ukoll erba’ kantanti solisti. G[all-fini tal-istorja, ta’ min ifakkar li l-fundatur tal-Ka]in u l-Banda San :or; ta’ Bormla, kien ilMarki] Ramiro Barbaro di San Giorgio, li minnu [adu isimhom. Kienet tassew xena sabi[a meta waqt qari partikulari mill-iskript, tfa//at statwa tal-Madonna fil-bieb tal-ka]in. Fi tmiem is-serata mu]iko-letterarja li kienet ippre]entata minn Mariella Spiteri, il-President Cassar Delia rringrazzja lil dawk kollha li taw is-sehem tag[hom fid-deher u o[rajn minn wara l-kwinti, [e;;e; g[al aktar parte/ipazzjoni mi]]g[a]ag[, kif ukoll radd [ajr lir-rappre]entanti ta’ so/jetajiet filarmoni/i o[ra madwar Malta li ppre]entaw rigali lill-ka]in..
Emily Barbaro-Sant Il-Mosta
IN-NAZZJON It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
Attwalità 13
Wara ]-]jara Appostolika tal-Papa fil-Libanu Li kieku mar il-Libanu ilPresident tal-Amerika jew ta’ xi pajji] ie[or ewlieni talPunent, il-media kienet tie[u aktar interess, ]gur, milli [adet din id-darba g[allvja;; tal-Papa. Niftakru kemm il-media kienet interessat ru[ha filmawra tieg[u l-Ingilterra, u anki fit-Turkija, imma dan kien (forsi) g[all-interess sensazzjonali min[abba dik i/-/erta stennija li mhux kollox kien se jimxi fuq ir-rubini. L-Ingilterra kien hemm ilgaffe terribbli tan-nies ta//ivil bi/-/ajt goff li g[amlu fil-messa;;i li bag[tu waqt it-t[ejjija tal-mawra tal-Papa, u fit-Turkija kien hemm loppo]izzjoni li g[amlu xi Musulmani radikali qabel i]]jara. Fi]-]ew; okka]jonijiet, il-Papa mar u reba[ il-qlub, u kellu laqg[a mill-aqwa. Il-Papa dara issa, jisfida lisfidi, g[ax jaf li Alla huwa mieg[u u li hu messa;;ier ta’ m[abba, rikon/iljazzjoni, djalogu u sliem. Fil-Libanu ukoll sab sfida. Kienet sfida ta’ terremot ta’ /aqliq, vjolenzi terribbli vi/ini fis-Sirja, /aqliq ta’ popolazzjonijiet s[a[ ma[rubin mill-vjolenza, u kurrenti ta’ terrori]mu minn xi fundamentalist jg[umu flelementi ma[ruba ta’ [arifa ta’ libertà f’pajji]i Musulmani. Perikli kien hemm, imma l-Papa [ass li ma setax i/edi g[alihom, u kif stqarr hu stess, [add minn ta’ madwaru ma tah pariri biex i[assar il-vja;;: irRag[aj irid i]ur il-mer[la tieg[u, u jekk hemm b]onn jag[tiha [ajtu. Kif marret din il-mawra? Kif rajna, il-Papa kellu laqg[a mill-aqwa, dinjitu]a, utli, u inkora;;anti g[an-nies talOrjent Nofsani kollu, u tis[i[ tal-Insara (mhux biss talLibanu), li g[addejjin minn ]mien ta’ prova, ]mien ikrah ta[t [afna aspetti, imma laktar ta’ [arba tal-Insara minn bosta lokalitajiet Musulmani. Il-pre]enza tal-Insara qed ti/kien, mhux g[ax m’g[adhomx Insara, imma g[ax qed ifittxu pajji]i aktar akkoljenti u jitilqu minn pajji]hom. Hekk qed ji;ri, per e]empju fil-Palestina u sa[ansitra f’:erusalemm u Betlem. Il-pre]enza ta’ Benedittu
minn Norbert Ellul-Vincenti nibit2@gmail.com
Mument waqt il-bidu ta]-]jara Appostolika li l-Papa Benedittu XVI g[amel dan l-a[[ar fil-Libanu... ]jara li mhux biss kienet wa[da mill-aktar sinifikattivi, i]da li mistennija t[alli [afna frott importanti
XVI kienet l-ewwel nett spiritwali, Kristjana, b[ala Vigarju ta’ Kristu fuq din lArt. B[al Pietru, ma jistax ja[rab, imma jrid ikun pre]enti, fit-tbatijiet talInsara, bil-Van;elu f’idejh u l-messa;; ta’ Kristu [aj fuq fommu mbissem. I]da n-Nisrani jg[ix f’dinja, li kollha kemm hi tikkon/erna lil Kristu, u g[alhekk il-Messa;; tal-Papa huwa lill-pajji] kollu, anzi lid-distrett kollu, biex, ming[ajr ma jag[mel il-politika tal-politi/i, i[abrek g[all-bini ta’ pajji] a[jar, g[all-;ustizzja u l-pa/i, g[all-koe]istenza fid-djalogu bejn nies ta’ fehmiet differenti, g[ar-rikon/iljazzjoni u g[all-i]gurar ta’ dinjità g[al kull bniedem [aj hu min hu u hi min hi, f’kelma wa[da, iddinjità tal-[ajja umana dejjem, f’kull waqt u kullimkien.
F’dan is-sens irridu nifhmu l-[e;;a li l-Papa kellu biex jiltaqa’ mal-og[la awtoritajiet, mar-rappre]entanti talkultura, mar-rappre]entanti tar-reli;jonijiet tal-lokal. Kul[add laqg[u, kul[add wera rispett, kul[add stenna li jo[ro; it-tajjeb, li permezz tal-Papa jkollhom rappre]entant ie[or quddiem il-pajji]i l-kbar li g[andhom is-setg[a jg[inu. Il-pre]enza tal-Papa rawha b[al turija li hu kien qed ja[dem favurhom u mhux kontra jew joqg[od newtrali qisu ma jinteressahx li jkollhom x’jieklu. Mar biex ikun attivament missier. Filwaqt li fil-Punent qed tirrenja l-Kultura tal-Mewt (ambjent meqrud, abort, ]wie; imfarrak, ewtanasja, qtug[ ta’ qalb, twarrib ta’ kull riferenza g[al Alla fisso/jetà), f’dawn l-in[awi talOrjent Nofsani qed tirrenja kultura ta’ mewt lewn ie[or,
Il-Papa dara issa, jisfida l-isfidi, g[ax jaf li Alla huwa mieg[u u li hu huwa messa;;ier ta’ m[abba, rikon/iljazzjoni, djalogu u sliem
gwerer, massakri, ;eno/idji ]g[ar, razzi]mu, tifrik ta’ popolazzjonijiet s[a[, u eluf ta’ refu;jati jg[ixu ta[t ittined ming[ajr tama li jer;g[u lura f’pajji]hom malajr. “Il-ftehim u rrikon/iljazzjoni,” qal il-Papa, “iridu jkunu is[a[ millqawwiet tal-mewt.” Quddiem it-tbatijiet u tragedji fl-Orjent Nofsani, qal il-Papa, “Jien stqarrejt minn qalbi kemm in[ossni vi/in g[all-aspirazzjonijiet le;ittimi ta’ dawn il-popli g[e]ie] g[alija, filwaqt li ridt in;ibilhom messa;; ta’ kura;; u pa/i.” Il-Papa semma b’mod partikulari lisSirja u l-Iraq. Skont diskors li g[amel filVatikan ftit ;ranet ilu, il-Papa [ass li “il-Kattoli/i u rappre]entanti ta’ knejjes o[ra u ta’ komunitajiet ekkle]jali u ta’ o[rajn Musulmani, g[exu b’entu]ja]mu mument important ta’ rispett re/iproku, ta’ ftehim u g[aqda ta’ a[wa, f’atmosfera rilassata u kostruttiva, li kollox huwa sinjal b’sa[[tu ta’ tama g[allumanità kollha.” Benedittu [assu grat [afna
g[a[-]elu tax-xhieda tag[hom Nisranija u g[allfidi li wrew l-eluf ta’ Nsara mil-Libanu u minn pajji]i qrib li ;ew jiltaqg[u mieg[u. Huwa fa[[ar il-komunitajiet Kattoli/i tal-Libanu li, bilpre]enza tag[hom ta’ elfejn sena, u bil-[idma mimlija tama, taw kontribut siewi u sinifikanti lill-[ajja ta’ kuljum tal-poplu kollu. InNisrani ma jo[lomx fis-s[ab imma g[andu saqajh mal-art. Il-Papa fa[[ar lillMusulmani g[al kif laqg[uh b’rispett kbir u b’dinjità. Ipproponielhom messa;; ta’ djalogu u kollaborazzjoni bejn l-Insara u l-Musulmani. “Jidhirli,” qal il-Papa, “li wasal il-mument biex flimkien nag[tu xhieda kontra l-firda, kontra l-vjolenza u kontra l-gwerer... Il-Libanu kien dejjem u g[andu jibqa’ e]empju g[an-nazzjonijiet G[arab u g[all-bqija tad-dinja.” Li]-]g[a]ag[ Insara u Musulmani [e;;i;hom biex flimkien jibnu l-;ejjieni talLibanu u tal-Orjent Nofsani u biex flimkien jopponu l-vjolenza u l-gwerra. Il-{add filg[odu, filQuddiesa [e;;e; lill-Insara bies jiftakru li l-vokazzjoni tanNisrani hija li jwassal ilVan;elu lil kul[add ming[ajr distinzjoni fuq l-e]empju ta’ Kristu. “G[andhom iservu lillpa/i u ;ustizzja, billi jsiru strumenti ta’ rikon/iljazzjoni u bennejja tal-g[aqda.” Il-Libanu forsi huwa wie[ed mill-inqas im[awwad b[alissa fl-Orjent Nofsani. Madwaru hemm [erba, bi]g[a, vjolenza, qtil u gwerer, attwali jew dejjem imdendla. L-Insara huma minoranza ]g[ira [afna imma t-tbatija tag[hom hija kbira. Il-Mi;ja tal-Papa g[andha ]gur tkun mer]uq ta’ dawl safi, sajjetta ta’ tama, imma fuq kollox, xhieda lil kul[add li Kristu ma j;ibx firda imma g[aqda u m[abba u fuq kollox tama.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
14 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
IS-SIRJA
Assad kien tradixxa lil Gaddafi
IR-RUSSJA> Khan, tigra tal-Bengal bajda u li g[andha sentjen, tidher fil-ga;;a tag[ha fi]-]u ta’ Royev Ruchey f’Krasnoyarsk. (ritratt> Reuters)
Sorsi fil-Libja qed isostnu li r-re;im tal-President Sirjan Bashar al-Assad kellhom rwol kru/jali fil-qtil tad-dittatur Libjan Muammar Gaddafi wara li pprovdew lil Franza b’informazzjoni importanti li wasslet g[all-missjoni li spi//at bil-qtil tieg[u. Qed ikun allegat li spjuni Fran/i]i li kienu qed joperaw f’Sirte, il-belt fejn twieled u la[[ar post fejn kien qed jistkenn, irnexxielhom ifasslu nasba biex jinqabad Gaddafi wara li kisbu numru ta’ telefown satellitari tieg[u millGvern Sirjan. Dan sar bi skambju minn Assad fi sforz li jsalva r-re;im tieg[u minn xi tip ta’ intervent barrani b[al ma se[[ filLibja. Dak i]-]mien, l-attenzjoni internazzjonali bdiet iddur mil-Libja g[as-Sirja fejn kienu qed ji]diedu l-atro/iitajiet mir-re;im fi sforz li jra]]an il-protesti. Assad offra lil Franza n-numru ta’ Gaddafi u b’hekk seta’ jinkixef fejn kien jekk tittaffa lpressjoni Fran/i]a fuq irre;im f’Damasku skont Rami El Obeidi. Obeidi hu l-eks kap tasservizzi sigrieti tal-moviment Libjan li ne[[a lil Gaddafi mill-poter. Hu g[amel dawn il-kummenti wara li Mahmoud Jibril, li serva
b[ala Prim Ministru fil-Gvern temporanju Libjan u issa jmexxi wie[ed mill-ikbar partiti Libjani, fi tmiem il;img[a qal li kien a;ent sigriet barrani li kien imda[[al filqtil ta’ Gaddafi. Hu ma qalx ta’ liem servizz sigriet kien i]da l-;urnal Taljan, Corriere della Sera, ikkwota diplomati/i talPunent fi Tripli li qalu li dan kwa]i /ertament kien Fran/i]. Il-ver]joni uffi/jali tanNATO rigward il-qtil ta’ Gaddafi kienet li ajruplan tarRAF kien lema[ konvoj kbir [iere; minn Sirte fl-20 ta’ Ottubru tas-sena li g[addiet u mbag[ad ajruplani tan-NATO attakkawh. Intqal li dak il-[in ma kienx mag[ruf min kien qed jivvja;;a fih u wara rribelli sabu lil Gaddafi misto[bi f’katusa. Hu mbag[ad inqatel aktarx fi triqtu lejn Misrata. I]da Obeidi qal li effettivament Franza kienet organizzat kollox u dderi;iet lir-ribelli lejn post fejn setg[u jag[mlu nasba g[al Gaddafi. Hu i]da qal li r-ribelli kienu m[e;;a j[allu lil Gaddafi [aj. Obeidi qal li l-post fejn kien Gaddafi nkixef wara li dan /empel lil Yusuf Shakir, persuna li kienet qrib [afna tieg[u, u lil Ahmed Jibril, mexxej militanti Palestinjan, li kienu fis-Sirja.
IL-GRE?JA
Lejn is-sitt sena f’re/essjoni Il-Gvern Grieg se jressaq ’il quddiem mi]uri iebsa ta’ awsterità biex jipprova jtemm snin twal ta’ ]bilan/ filfinanzi tal-Gvern kif ukoll sitt snin ta’ re/essjoni. Dan skont abbozz tal-ba;it g[as-sena d-die[la li kien ippre]entat ilbiera[ bl-iskop li jserra[ mo[[ dawk li qed isellfu l-flus lill-pajji]. Il-Gvern kixef ba;it iebes mimli aktar mi]uri ta’ awsterità wara li l-Ministru talFinanzi Yannis Stournaras iltaqa’ ma’ uffi/jali mill-Fond Monetarju Internazzjonali, ilKummissjoni Ewropea u lBank ?entrali Ewropew. Lapprovazzjoni ta’ dawn tala[[ar hi vitali biex il-pajji] jing[ata l-g[ajnuna finanzjarja li jmiss biex jevtia l-falliment. Min-na[a l-o[ra esperti kienu xetti/i li l-Gre/ja kien
se jirnexxilha to[ro; mill[ofra li spi//at fiha fil;ejjieni qarib minkejja dan ilba;it. F’indikazzjoni tal-isfida li hemm rigward id-dejn talGre/ja, dan hu mistenni jil[aq 179.3 fil-mija ta’ dak li jipprodu/i l-pajji], minkejja li tne[[a [afna dejn matul din is-sena li l-Gre/ja kellha ma’ investituri privati. F’dan il-Ba;it, se jsir aktar qutg[ fil-pagi tas-settur pubbliku, il-pensjonijiet kif ukoll is-servizzi so/jali b[ala parti minn pakett ta’ mi]uri ta’ awsterità ta’ 11.5 biljun ewro mifruxa tul sentejn. Il-Prim Ministru Grieg Antonis Samaras wieg[ed li dawn kienu se jkunu l-a[[ar mi]uri ta’ awsterità fil-Gre/ja. B[alissa r-rata tal-qg[ad filGre/ja hi ta’ kwa]i 25 filmija.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
A[barijiet ta’ Barra 15
L-ISTATI UNITI> Tfajjel jie[u b’idejn il-President Amerikan Barack Obama waqt laqg[a politika fid-Desert Pines High School f’Las Vegas. Obama jinsab Las Vegas biex jipprepara g[all-ewwel dibatittu mal-avversarju Repubblikan Mitt Romney f’Denver nhar il-{amis filg[odu b[ala parti mill-kampanja elettorali g[all-elezzjoni tal-President f’Novembru. Dan se jkun l-ewwel minn tliet konfronti diretti bejn i]-]ew; kandidati. (ritratt> Reuters)
IR-RENJU UNIT
IL-GRE?JA
Il-Pulizija trid tibda tu]a d-drones
Jitfi r-radar ta’ Ateni
Wie[ed mill-og[la uffi/jali tal-Pulizija fir-Renju Unit qal li kien wasal i]-]mien biex ilKorp jibda ju]a d-drones – letteralment ajruplani mdaqqsa tar-radio control – matul il-qadi ta’ dmirijiethom. I/-Chief Constable Alex Marshall mill-Pulizija ta’ Hampshire qal dan meta ilbiera[ kien n-National Police Air Service (NPAS). Marshall qal li d-drones jistg[u jdumu fl-ajru ferm aktar minn ajruplan tradizzjonali kif ukoll kien ferm ir[as biex jintu]a. Barra minn hekk qal li bid-drones, wie[ed jista’ jag[mel [afna affarijiet li ma jistax jag[mel b’ajruplan.
Hu qal i]da li b[alissa kien hemm diversi restrizzjonijiet marbuta mal-u]u ta’ drones fil-pajji] kif ukoll is-su;;ett g[adu ma kienx diskuss bi]]ejjed.
Huma ir[as u aktar flessibbli Min-na[a tieg[u, Damian Green, Ministru g[all-Intern, qal li dawn id-drones g[andhom jintu]aw biss fejn hu me[tie;. Is-su;;ett hu wie[ed delikat fir-Renju Unit peress li hemm min qed isostni li dan kien se jkabbar l-g[assa mill-awtori-
tajiet fuq il-poplu. In-NPAS issa se jkollu 26 [elikopter li se joperaw minn 23 ba]i madwar il-pajji]. G[alkemm il-[elikopters fisservizz tnaqqsu, il-mod kif se ta[dem is-sistema se tkun a[jar u l-mira hi li [elikopter ikun f’post fejn jissejja[ f’temp ta’ 20 minuta. Barra minn hekk, il-Gvern qed jimmira li l-ispi]a tin]el minn 63 miljun Lira Sterlina g[al 48 miljun Lira Sterlina. Barra minn hekk, kif kienet is-sistema s’issa kien li [elikopter ta’ distrett tal-Pulizija seta’ jintu]a biss fil-konfini tad-distrett. Imma issa l-[elikopter laktar vi/in se jintervjeni.
L-ISTATI UNITI
{arab lil Ahmadinejad Cameraman Iranjan li ntbag[at jakkumpanja lill-President Iranjan Mahmoud Ahmadinejad meta l-;img[a li g[addiet kien New York biex jindirizza n-Nazzjonijiet Uniti, qed jitlob kenn fl-Istati Uniti. Hassan Gol Khanban kien parti mid-delegazzjoni ta’ 140 persuna li akkumpanjaw lil Ahmadinejad f’New York. Skont rapporti fil-midja Amerikana, membri
tad-delegazzjoni Iranjana qattg[u [afna mill[in liberu f’New York jixtru partikolarment medi/ini u ]raben. Ahmadinejad u d-delegazzjoni tieg[u krew ]ew; sulari s[a[ tal-lukanda lussu]a l-Warwick Hotel waqt li kienu New York. L-a[bar li Khanban qed jitlob kenn ing[atat minn avukat Amerikan li issa se jirrappre]entah.
Bu]]ieqa tal-fojl ta’ tifel wasslet biex ikun hemm short circuit li tefa’ r-radar ewlieni tal-avjazzjoni /ivili fil-kapitali Griega, Ateni. Dan wassal g[al kaos fl-ivvja;;ar bl-ajru g[al aktar minn sieg[a. Il-bu]]ieqa tfiet dik li uffi/jali Griegi qalu hi l-qalba tal-Flight Information Region (FIR) g[al Ateni u li permezz tieg[u jkun mg[asses l-ispazju tal-ajru Grieg. L-awtorità g[all-avjazzjoni /ivili Griega (YPA) qalet li rradar li jikkontrolla l-ispazju tal-ajru kemm fuq Ateni kif ukoll fuq ir-re;jun tal-Ma/edonja ntefa nhar is-Sibt g[al aktar minn sieg[a min[abba problemi bil-provvista tal-elettriku.YPA i]da qed tinsisti li f’ebda mument ma kien hemm xi periklu kemm dam mitfi r-radar g[alkemm kien hemm dewmien fit-tluq u l-in]ul tal-ajruplani. Intqal li l-kontrolluri tat-traffiku tal-ajru baqg[u f’kuntatt mal-ajruplani u r-radar fl-ajruport internazzjonali ta’ Ateni u f’ajruporti re;jonali baqa’ jiffunzjona.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
Feature 17
16 Feature
Eluf attendew g[an-Notte Bianca 2012 Dehra mill-isba[ minn barra tal-fa//ata tal-Ber;a ta’ Kastilja fejn b[alissa qed isiru xog[lijiet ta’ restawr. :awhra imprezzabbli li g[andu pajji]na u li nhar is-Sibt tgawdiet minn [afna u [afna nies li da[lu fiha minn Joe Mikallef
G[all-wiri tazza ;ganteska li n[admet f’{al Qormi u li setg[et titgawda minn dawk li nhar is-Sibt filg[axija ]aru l-Belt Valletta g[all-edizzjoni ta’ din is-sena ta’ ‘Notte Bianca – Lejl Imdawwal’
ritratti> Joseph Galea
L-edizzjoni ta’ din is-sena ta’ ‘Notte Bianca – Lejl Imdawwal’ ;ibdet lejha eluf ta’ Maltin u G[awdxin kif ukoll g[add kbir ta’ turisti li nhar is-Sibt filg[axija r[ewlha lejn it-toroq tal-Belt Valletta biex gawdew serata mill-aqwa ta’ attivitajiet kulturali. Mhux biss, i]da [afna kienu dawk li pparte/ipaw fi w[ud mill-attivitajiet li saru biex hekk it-toroq talbelt kapitali filwaqt li libsu libsa eleganti g[allokka]joni, inbidlu f’toroq [ajjin u mill-aktar movimentati. L-edizzjoni ta’ din is-sena ta’ ‘Notte Bianca – Lejl Imdawwal’ kienet is-sitt wa[da minn kemm ilha tkun organizzata u wie[ed jista’ jg[id li din kienet wa[da su//ess minn g[add ta’ aspetti. Mhux biss lattendenza sabi[a ta’ dawk kollha li attendew bi
Triq ir-Repubblika mimlija bin-nies jie[du gost bl-attivitajiet fit-toroq tal-belt kapitali maestu]a ta’ pajji]na li qed tkompli ting[ata d-dehra li tixirqilha bix-xog[lijiet li qed isiru fiha
[;arhom g[all-attivitajiet organizzati, i]da anki lattivitajiet organizzati kienu ta’ livell g[oli [afna. Minbarra s-serati u l-attivitajiet organizzati, ilpubbliku li attenda seta’ jid[ol u j]ur numru ta’ binjiet stori/i li b[al kull sena dejjem jattiraw attenzjoni partikulari. Il-Ber;a ta’ Kastilja, fejn b[alissa qed isiru diversi xog[lijiet ta’ restawr u konservazzjoni, kienet fost il-binjiet presti;ju]i li fet[u l-bibien tag[hom g[all-pubbliku li laqa’ listedina u ]arha bi [;aru. Kienet esperjenza mill-aktar sabi[a g[al dawk kollha li da[lu fil-bini ta’ Kastilja fejn fost l-o[rajn setg[u jaraw l-uffi//ju tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi, is-sala fejn jiltaqa’ l-Kabinett tal-Ministri u swali o[rajn fejn jintlaqg[u dinjitarji li j]uru b’mod
uffi/jali l-g]ejjer Maltin. Prattikament f’kull pjazza, ftu[ u triq fil-Belt Valletta kienu organizzati g[add ;mielu ta’ attivitajiet u wirjiet. Ittellg[u serati ta’ mu]ika, kant u kun/erti bil-parte/ipazzjoni tal-aqwa talent Malti u G[awdxi. In-nies [adu gost u apprezzaw dawn l-attivitajiet. L-istess g[as-sidien tan-negozji li [afna minnhom baqg[u miftu[in sa tard billejl u gawdew mill-influss qawwi ta’ nies li da[lu fil-Belt Valletta. Is-serata sajfija b’temp sabi[ u b’]iffa friska kompliet g[enet biex din il-lejla kienet wa[da millaqwa – okka]joni biex tkompli tixtered aktar kultura fost il-Maltin u l-G[awdxin u apprezzament tal;ojjelli li jgawdi pajji]na fost it-turisti li j]uruna.
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi u s-Sinjura Kate Gonzi kienu fost dawk li attendew g[all-attivitajiet ta’ ‘Notte Bianca – Lejl Imdawwal’ u tkellmu man-nies li kienu huma wkoll qed jie[du gost bl-attivitajiet kulturali, mu]ikali u artisti/i li kienu qed isiru
G[add ;mielu ta’ attivitajiet bis-sehem ta’ korijiet, kantanti, mu]i/isti u baned – ilkoll allegraw u paxxew lin-nies li laqg[u l-istedina u attendew g[all-edizzjoni ta’ din is-sena ta’ ‘Notte Bianca – Lejl Imdawwal’
Il-mu]ika u t-talent ]ag[]ug[ lokali kienu fost l-ingredjenti li l-aktar spikkaw matul l-edizzjoni ta’ din is-sena ta’ ‘Notte Bianca – Lejl Imdawwal’
IN-NAZZJON It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
18 A[barijiet ta’ Barra IR-RENJU UNIT
Rushdie jilmenta li l-kittieba tilfu l-influwenza tag[hom fil-Punent
I?-?INA> Chen Mingzhi, disinjatur ta]-]raben, jidher f’]arbun ta’ 1.9m fil-[anut tal-familja tieg[u f’Wenling. Hu [oloq din i]-]arbun bi sfida u b’kollox ti]en 38 kilogramma u dam xahrejn ja[dem fuqha. (ritratt> Reuters)
L-ITALJA
Inbieg[u aktar roti milli karozzi ?ifri li g[adhom kemm [ar;u fl-Italja wrew li matul l-2011, inbieg[u aktar roti ;odda milli karozzi. Ra;uni ewlenija hi l-kri]i ekonomika li jinsab fiha l-pajji] kif ukoll il-livell rekord tal-prezz tal-petrol li b[alissa hu ta’ madwar
]ew; ewro kull litru. Din hi l-ewwel darba li nbieg[u aktar roti milli karozzi fl-Italja minn tmiem it-Tieni Gwerra Dinjija. B’kollox inbieg[u 2,000 rota aktar – total ta’ 1,750,000 – u l-valur hu aktar wie[ed simboliku.
IR-RENJU UNIT
Kantant Korean g[all-ewwel darba fi/-/arts Ingli]i Rapper mill-Korea t’Isfel, Pys, sar l-ewwel kantant minn pajji]u biex jid[ol fil-qu//ata ta/-/arts tas-singles Ingli]i bil-kanzunetta tieg[u ‘Gangam Style’ li hi kantanta bil-Korean. Il-kanzunetta saret fenomenu internazzjonali minn mindu tpo;;a fuq ilYouTube u l-vidjow sar dak li l-aktar intg[o;ob fl-istorja ta’ dan is-sit eletroniku.
Il-kanzunetta da[let fis-37 post tal-aqwa 40 single firRenju Unit ;imag[tejn ilu u issa l-{add din telg[et g[attielet post. Dan il-vidjow qed ikollu medja ta’ g[axar miljun persuna li qed imorru jarawh fuq il-YouTube kuljum. Pys, li g[andu 34 sena u ismu proprja hu Park JaeSang,, f’pajji]u hu artist stab-
bilit u ilu jkanta g[al dawn la[[ar 12-il sena u [are; sitt albums. Fil-kanzunetta Gangam Style hu jwaqqa’ g[a/-/ajt zona sinjura mag[rufa b[ala Gangnam, li tfisser “fin-Nofsinhar taxxmara” fil-kapitali Koreana Seoul. Il-kanzunetta tinsab ukoll fl-og[la post tal-klassifika tas-singles fil-Finlandja, ilLatvja u l-Malasja.
Il-kittieb Ingli] Salman Rushdie qal li jemmen li l-letteratura tilfet [afna millinfluwenza tag[ha fil-Punent. Minflok atturi b[al George Clooney u Angelina Jolie [adu posthom rigward ideat dwar kwistjonijiet ja[arqu. L-awtur Ingli] li g[adu kemm [are; il-;rajja talg[axar snin li g[amel jg[ix bil-mo[bi wara li l-Iran, fl1989 kien [are; kundanna g[all-mewt kontrih min[abba l-ktieb tieg[u “The Satanic Verses” ]ied ukoll li jemmen li r-Rebbieg[a G[arbija falliet i]da kellu tama li s-so/jetajiet Musulmani se jkunu aktar [ielsa fil-;ejjieni. Hu qal dan f’intervista li ta lill-a;enzija tal-a[barijiet Reuters. Fl-intervista hu ]vela li kien hemm nies b[all-Prin/ep Karlu, il-biljunarju Rupert Murdoch u l-awtur John Le Carre li naqsu li jappo;;jawh matul dawk l-g[axar snin. Il-ktieb hu dwar dawk issnin wara li l-Ayotallah Khomeini [are; dik mag[rufa b[ala fatwa, ordni reli;ju]a, kontra Rushdie jismu “Joseph Anton” - dan hu l-isem li kien ju]a f’dawk is-snin biex ma jinstabx. Il-fatwa kienet [ar;et g[aliex kien hemm parti fil-ktieb li tqieset b[ala offensiva lejn l-I]lam. Mistoqsi jekk g[adu
m[asseb li jinqatel, partikolarment wara li l-Iran f’dawn la[[ar ;ranet ]died il-kumpens biex hu jinqatel g[al 3.3 miljun dollaru, hu qal li wie[ed ma jafx x’jista’ ji;ri i]da g[al dawn l-a[[ar g[axar snin l-affarijiet fil-konfront tieg[u kkalmaw. Rushdie, li g[andu 65 sena, qal li jekk t[ares illum il;urnata lejn x’qed ji;ri flIstati Uniti, m’hemm kwa]i ebda kittieb li qed isemma le[nu jew le[nu qed jinstema’ dwar kwistjonijiet importanti. Minflok qal hemm l-atturi ta/-/inema. Hu i]da qal li fil-pajji]i fejn hemm tmexxija awtoritarja, is-sitwazzjoni kienet differenti u l-letteratura g[adha ]]omm parti mill-poter tal-passat u g[adhom fil-mira tal-awtoritajiet min[abba l-influwenza li g[andhom. Hu tkellem ukoll dwar illibertà tal-espressjoni u dak li ;ara dan l-a[[ar min[abba lvidjow li tpo;;a fuq l-internet li joffendi l-I]lam u staqsa b’mod rettoriku dwar x’inhu l-iskop tal-libertà tal-kelma jekk din tkun tapplika biss g[al dawk li jaqblu mieg[ek. Hu qal li meta wie[ed jiddefendi l-libertà tal-kelma, spiss ji;ri li wie[ed jispi//a jiddefendi xi [a;a li ma jaqbilx mag[ha imma dik kienet illibertà.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
A[barijiet ta’ Barra 19
L-ISTATI UNITI> Sensiela ta’ ritratti li juru xi w[ud mill-klieb li pparte/ipaw fis-Surf City Surf Dog Contest li sar fi tmiem il-;img[a f’Huntington Beach f’Kalifornja. Din kienet ir-raba’ darba li sar u l-flus li jidda[[lu jintu]aw biex jg[inu lill-annimali abbandunati. B’kollox ipparte/ipaw 46 kelb ta’ kull daqs f’din l-attività mifruxa fuq tlett ijiem (ritratti> Reuters)
IN-NAZZJON It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
20 Kummer/
DHL torganizza ta[ri; g[all-impjegati kollha tal-kumpanija DHL Express Malta, li jopera minn /entru tallo;istika dedikat fl-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta, organizza ta[ri; g[allimpjegati kollha talkumpanija bit-tema ‘Mer[ba f’Pajji]i’. Matul is-sessjoni ta’ ta[ri; l-40 impjegat tal-kumpanija setg[u japprezzaw l-istorja ta’ DHL f’Malta hekk kif ilkumpanija se ti//elebra t-30 anniversarju s-sena d-die[la. Ing[ataw idea /ara ta’ kif loperazzjoni tiffunzjona fiddipartimenti kollha, millcouriers li jmorru jwasslu lpakketti u ji;bruhom, g[asServizz lejn il-Klijent, Finanzi, Bejg[ u Importazzjoni. Qabel issessjoni l-impjegati ttie[du [dejn l-Airbus A320 ta’ lewn isfar jg[ajjat u a[mar li jtir lejn Malta kuljum biex jimporta u jesporta pakketti ta’ DHL, biex jaraw operazzjoni ta’ stivar talajruplan. “Dan hu t-tieni livell ta’ ta[ri; g[all-impjegati ta’ DHL Express f’Malta,” spjega Charles Schiavone, li jmexxi l-kumpanija f’Malta. “Bdejna norganizzaw ta[ri; ta’ Certified International Specialist (CIS) fil-livelli kollha fl-2011 bil-module CIS
L-40 impjegat ta’ DHL Express f’Malta fuq it-tara; tal-Airbus A320, li j;ib il-pakketti ta’ DHL Malta kuljum. Il-Manager ta’ Malta, Charles Schiavone, qieg[ed fir-ringiela ta’ qabel l-a[[ar, l-ewwel wie[ed mix-xellug
Foundation. “Dan il-module kien ripetut ix-xahar li g[adda g[al seba’ impjegati ;odda li bdew ja[dmu mal-kumpanija mis-
sena l-o[ra. Il-pass li jmiss hu li nibdew ta[ri; fiddipartimenti individwali peress li nixtiequ li limpjegati tag[na jkunu
spe/jalisti f’dak li jag[mlu u jsegwu dak li jing[ad ‘[add ma jaf jag[mel xog[li i]jed minni’.” L-g[an ta’ DHL madwar
id-dinja hu li jkunu l-impjegat tal-g[a]la tieg[ek, dak li jipprovdi servizz tal-g[a]la tieg[ek u l-investitur talg[a]la tieg[ek.
Melita tniedi l-offerti g[all-istudenti waqt Freshers’ Week I/-Chairman ta’ FIMBank John C. Grech jippre]enta g[otja ta’ €10,000 g[all-Malta Community Chest Fund lill-President ta’ Malta George Abela
}jara ta’ korte]ija minn FIMBank lill-President ta’ Malta
Dan l-a[[ar, impjegati ta’ FIMBank g[amlu ]jara ta’ korte]ija lill-President ta’ Malta George Abela fil-Palazz ta’ San Anton. Matul din i]-]jara, i/-Chairman tal-Bank, John C. Grech, ippre]enta g[otja ta’ €10,000 lillPresident ta’ Malta George Abela b’risq ilMalta Community Chest Fund. Fid-diskors tal-okka]joni, il-President tkellem dwar l-ambjent ideali li Malta tipprovdi sabiex istituzzjonijiet finanzjarji joperaw minn pajji]na, fattur li wassal biex din l-industrija tiffjorixxi b’rata mg[a;;la. IlPresident qal li FIMBank kien “minn tal-ewwel li g[araf il-vanta;;i li je]istu f’Malta g[assettur finanzjarju” u mit-twaqqif tieg[u fl-
1994, il-Grupp FIMBank “introdu/a prodotti ;odda, kif ukoll ideat u strutturi innovattivi g[all-iffinanzjar tal-kummer/ internazzjonali”. I/-Chairman ta’ FIMBank, John C. Grech, ta rendikont tal-i]vilupp ta’ FIMBank mit-twaqqif tal-ba]i tieg[u f’Malta. Tkellem dwar ir-rabta qawwija li l-bank g[andu mal-g]ejjer Maltin u qal: “Napprezzaw il-fatt li f’Malta, il-Grupp sab ambjent favorevoli [afna minn fejn jopera, u l-g[an a[[ari tal-programm tar-
Responsabbiltà So/jali Korporattiva tag[na jibqa’ dak li nikkontribwixxu b’risq ilkomunità lokali.” G[al aktar tag[rif dwar FIMBank plc ]ur issit www.fimbank.com.
L-itudenti li j]uru l-istand ta’ Melita waqt Freshers’ Week fl-Università ta’ Malta jistg[u jgawdu minn offerti mill-aqwa ma[suba apposta biex jaqdu l-b]onnijiet ta’ kull student u listil tal-[ajja studenteska. Kemm jekk hu internet bl-og[la velo/ità jew l-ir[as mod kif i]]omm kuntatt ma’ s[abek bil-mowbajl, Melita [olqot prodotti li ]gur jikkumplimentaw il-b]onnijiet u l-bwiet ta’ kull student. Jekk se tkun l-Università waqt Freshers’ Week, ]ur “les plus cool” Café u ilg[ab log[ba /omba bla [las ma’ s[abek waqt li ti]fen mal-mu]ika li tkun [ier;a mill-jukebox klassiku ta’ Melita. Fost l-offerti spe/jali g[all-istudenti ssibu pakkett li jg[aqqad is-servizz tal-mowbajl flimkien mal-aktar servizz tal-internet bl-aqwa velo/ità. G[al €30 fix-xahar biss listudenti jistg[u jgawdu minn servizz tal-internet Fibre Power b’velo/ità ta’ 30 Megabit kull sekonda kif ukoll minn servizz tal-mowbajl hybrid. B’dan is-servizz kull xahar ikollok €10 fi kreditu talmowbajl biex tu]ahom kif trid, 100MB internet fuq ilmowbajl, kif ukoll telefonati b’xejn u bla limitu lejn innumri kollha mowbajl jew fissi ta’ Melita. G[al aktar informazzjoni u biex tid[ol fi/-/ans li tirba[ Apple iPad 2, ]ur www.melita.com.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
TV#Radju 21 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor 101 Breakfast Club Radio 101 FM 06>00 Mill-biera[ il-breakfast show ta’ Radio 101 beda jkun ippre]entat minn Toni Busuttil u Ronald Briffa. Programm ta’ tliet sig[at li jolqot diversi nies, minn dawk fil-karozzi, g[al dawk li jkunu g[adhom jixxa[x[u fis-sodda u o[rajn li jkunu fuq il-post tax-xog[ol, g[al dawk li jkunu g[adhom jag[lu g[ax seba[. Toni u Ron se jkunu qed jag[mlu l-almu
tag[hom biex jag[mlu lil kull min isegwihom b’burdata tajba. Secret Window Iris 21>05
Rimothy Hutton u Johnny Depp (it-tnejn fir-ritratt) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film thriller Amerikan li n[adem fl-2003 b’re;ija ta’ David Koepp. Awtur ta’ stejjer tal-wa[x isir il-mira ta’ psikopatiku li jakku]ah li seraq kitbiet tieg[u u ppubblikahom f’ismu.
Il-politika waqt il-festi tal-Indipendenza L-Istampa Kollha - NET Television 20>30 Ragazze nel pallone (Bring it On) La 5 21>10 Kirsten Dunst, Eliza Dushku (fir-ritratt), Jesse Bradford u Gabrielle Union huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film Amerikan tal-2000 li n[adem b’re;ija ta’ Peyton Reed. Dawn ikunu cheerleaders ta’ skola f’San Diego u spiss jit[arr;u biex i]ommu livell tajjeb [afna tal-ispettaklu li joffru. I]da jkun hemm min lest jag[mel minn kollox biex i[assrilhom dak li kienu ilhom jibnu flimkien. Il matrimonio del mio migliore amico Canale 5 23>40 Michael ikun i[obb lil Julianne. I]da hi kienet tqisu biss b[ala [abib. I]da meta ssir taf li se ji]]ewwe;, naraw x’tag[mel... Fost l-atturi Julia Roberts u Dermot Mulroney.
Vitalità NET Television 14>05
Marbeck Spiteri b’edizzjoni o[ra ta’ dan il-programm b’su;;etti relatati mas-sa[[a. Astrid Camilleri titkellem dwar i]-]g[a]ag[ u l-problemi li jkollhom relatati mal-;inekolo;ija. Kontributuri o[ra huma Chris Barbara u Frederick Zammit Maempel.
L-Istampa Kollha se jkun programm ta’ diskussjoni politika li kull ;img[a jittratta su;;etti ta’ natura politika li jkunu kurrenti. Pre]entazzjoni ta’ Nathaniel Attard, fuq produzzjoni tieg[u stess u ta’ Neil Camilleri. L-ewwel programm se jkun qed janalizza l-politika waqt il-festi tal-Indipendenza li organizza l-Partit Nazzjonalista Fuq il-Fosos fil-Furjana, b’enfasi fuq
il-messa;; tal-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi waqt il-mass meeting tal-20 ta’ Settembru. Jo[ro; kuntrast qawwi mal-messa;; li wassal il-leader tal-MPL Joseph Muscat waqt il-Kungress Laburista li sar fl-istess ;img[a, l-aktar waqt il-mass meeting ta’ Ta’ Qali fit-22 ta’ Settembru. Minn dawn l-attivitajiet nibtet il-kontroversja dwar il-fri]a tal-paga minima.
Investigat ka] li beda minn dan il-programm .net - NET Television 12>00
Il-programm .net illum se jkompli jinvestiga l-ka] tal-klieb li qed jattakkaw l-irziezet billejl, partikularment fiz-zona tal-Im;arr u ta’ G[ajn Tuffie[a. Dan il-ka] kien ]velat il-;img[a l-o[ra waqt dan l-istess programm meta sar kollegament live ma’ xi ra[[ala M;arrin li ntlaqtu minn dawn l-attakki tal-klieb. L-istess klieb g[adhom ma[ruba, u dan qed iwassal biex il-bdiewa u r-ra[[ala jibqg[u mqajmin tul il-lejl kollu biex i]ommu g[assa stretta mal-irziezet. Barra
minn hekk, kellhom jittie[du prekawzjonijiet biex jing[alqu l-kmamar fejn jin]ammu nag[a; u bhejjem o[ra Fl-a[[ar jieM dawn il-klieb qatlu numru ta’ mog[o] u nag[ag, filwaqt li attakkaw ukoll gallinari li fihom kienu jin]ammu fniek u ti;ie;. Il-programm jiffoka wkoll fuq diversi ;rajjiet kurrenti li jkunu qed ji]viluppaw, kif ukoll kollegamenti diretti mill-Qorti. Jippre]entaw il-programm Hector Bruno u Louise Tedesco.
Jason Vella mill-Im;arr jitkellem dwar l-attakk li sar fuq ir-razzett tieg[u ma’ Robert Cremona
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru 2012
22 TV#Radju
06>00 07>00 07>15 07>40 07>55 08>00 08>05 09>00 09>05
101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Anali]i tal-:urnali Avvi]i tal-Mejtin u Angelus A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 13>00 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Is-Sabi[ tal-{ajja The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 24>00
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:35 MillMedia Internazzjonali, 07:50 Avvi]i tal-Mewt, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet filqosor) 08:45 - ?ama ?ama 09:00 - BBC News 09:05 Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 Newsline 12:45 – All Time Favourites 13:30 - Qari bilMalti 14:00 A[barijiet 14:05 E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime (jinkludi 17:00 BBC News) 18:00 - Bulettin ta’ lA[barijiet 18:15 - Il-Maltin Min Huma? 19:00 - Nwar 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bilMalti (r) 20:30 – Bomerang 21:00 - Nice ’N Easy 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Xi qrajt, xi smajt 22:10 - Ru]arju 22:30 – Il-Kun/ert ma’ Albert Storace 23:30 - Ripetizzjoni ta’ programmi. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Linja Diretta 13:15 - Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Klassika 15:30 - Drive Time 15:45 ONE News 16:00 - Mhux g[atTfal Biss 16:30 - ONE Cocktail 17:00 - Kummentarju 17:05 Rush Hour (jinkludu 17:15 :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett 18:45 - Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:15 - G[alina l-Anzjani 20:45 - ONE Beat Box 21:45 ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 - Fr Colin u l-{bieb 24:00 - Flimkien 02:00 - Bla Kantunieri (r). RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet filQosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News) 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:12 –
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-Dar Is-Snin tar-Rock ’n Roll Fuzzbox - Eric Montfort Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 13:30 Kaskata Kulturali, 14:00 BBC News) 15:30 - Bir-Rispett Kollu (jinkludi 16:00 BBC News) 17:00 - RTK Bulettin 17:15 – Bejn Kliem u Fatti! (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Rakkont 19:40 – L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 20:30 - Intietef 20:53 - Kaskata Kulturali 21:00 Mer]uq - ra;; ta’ a[bar tajba 22:00 - Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 – Bellavista mill{abs 10:00 - BBC News Update 10:06 - Pri]ma 11:00 Classic FM 13:00 - Anali]i tal;urnali 13:30 - Il-Malti llum: ideat ta’ ]mienna 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19:30 - Platea 20:00 – Mu]ika u Pittura 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi 09:00 {ajjitna) 11:00 - Ara Ommok 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju tal-Erwie[ 13:00 Ti]wiqa Mu]ikali 14:00 - Jiena Hu l-{ob] u l-{ajja 15:00 Kurunella {niena Divina 15:30 – Il-Ma[bub tal-Mulej 16:00 Il-Kappillan Tieg[ek 17:00 Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 - Vja;; Mu]ikali 18:15 G[asar 18:30 - Quddiesa 19:00 – Ru]arju 19:30 - Aktar minn saqaf fuq rasek (r) 20:30 – Marija ta’ Napli 20:45 - Fuq :wiena[ i]-}g[o]ija 21:45 {dejn l-ilma fejn nistrie[ 22:00 - G[and Min Imorru Mulej? 23:00 - {ajjitna (r) 23:30 – Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 - Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 – Bay Breakfast (jinkludi 07:30 A[barijiet, 08:30 u 09:30 A[barijiet fil-qosor) 10:30 Simon Pisani (jinkludi 11:30 A[barijiet fil-qosor) 13:30 – Nathan & Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 – Bay Beats 20:00 – Ben Glover 22:00 Carl Bee 24:00 - CR2 records. Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 – Il-{sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony 13:00 – All Time Favourites 16:30 L-G[a]la Tieg[i 18:30 – Flashback 20:30 – All Time Favourites.
FRANTIC (Rete 4 23>40) - Film Amerikan tal-1987 b’re;ija ta’ Roman Polanski li g[andu b[ala atturi ewlenin lil Harrison Ford u lil Emmanuelle Seigner (it-tnejn fir-ritratt) kif ukoll lil Sondra Walker. Richard ikun tabib li mar g[al kungress f’Pari;i flimkien ma’ martu. I]da meta jkunu hemm lil martu ja[tfuha osta;;. Fejn tinsab? Tg[id jasal biex isibha forsi bl-g[ajnuna ta’ Michelle?
TVM 06:30 - TVAM 09:00 TVHEMM (r) 10:20 - Greatest Escapes of History 10:50 - Close Up 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - TVPM 14:00 A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 - A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16.30 - }ona 18:00 - A[barijiet 18:10 Sa[[tek l-Ewwel 18:20 Telebejg[ 18:30 - TVHEMM 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - F’Salib it-Toroq 21:50 Paqpaq 22:35 - Fis-Selva;; talAfrika 23:15 - L-A[barijiet 23:35 - Gadgets (r) 00:20 TVPM. TVM 2 07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:30 - Gadgets 12:15 - Wirt, Arti u Kultura 12:45 - Sa[[tek lEwwel 12:55 - Great Escapes of History 13:25 - Close Up 14:25 - Ti;rijiet Biss 14:55 - Sa[[tek lEwwel 15:05 - Italiano per stranieri 15:25 - Great Escapes of History 15:50 - Fis-Selva;; talAfrika 16:40 - Tale of Two Towers 17:10 - Italiano per stranieri 17:30 - Dokumentarju 17:40 - }ona (r) 19:00 - Ti;rijiet Biss 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 Fis-Selva;; tal-Afrika 20:30 A[barijiet bl-Ingli] 20:40 Bondi + 21:45 - Storjografija 22:15 - BOV Premier League Match 23:45 - Ti;rijiet Biss. ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 - Teleshopping 10:30 - Aroma Mattina 12:00 - Teleshopping 12:45 Kalamita 13:30 - ONE News 13:35 - (ikompli) Kalamita 16:20 - Teleshopping 16:35 - Nie]el G[asel 17:30 - ONE News 17:40 - Teleshopping 18:35 {ajja 19:00 - Illostra 19:30 ONE News 20:15 - Ir-Rangers 20:30 - Il-Klikka 21:45 - Mhux Billi Tg[id 22:45 - Ieqaf 20 Minuta (r) 23:15 - ONE News. Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:20 - 1046 Music 16:10 - FilK/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 News 19:30 - Dokumentarju
20:30 - Forum 21:30 Dokumentarju 22:00 - News. Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00, id-09:00 u l11:00) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta 17:00 Tg 1 18:50 - L’eredità 20:00 Tg 1 20:30 - Qui Radio Londra 20:35 - Affari tuoi 21:10 Raccontami una storia. Film 2003 23:35 - Porta a porta 01:10 - Tg 1 notte 01:45 - Qui Radio Londra 01:50 - Sottovoce. Raidue 06:40 - Cartoons 08:15 - Il nos06:40 - Cartoons 08:15 - Il nostro amico Charly (TF) 09:00 Dance! La forza della passione (TF) 09:40 - Sabrina, vita da strega (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Parliamone in famiglia 16:15 - La signora del West (TF) 17:00 - Dance! La forza della passione (TF) 17:45 - Tg 2 Flash 17:50 - Tg Sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case - delitti irrisolti (TF) 19:35 - Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 Tg 2 notizie 21:05 - Pechino Express 21:10 - Criminal Minds (TF) 23:30 - Tg 2 notizie 23:45 - La storia siamo noi 00:40 Parlamento 00:50 - Close to Home (TF) 01:40 - Lost (TF).. Raitre 07:00 - TGR Buongiorno Italia 08:00 - Agorà (attwalità) 10:00 Rai Parlamento 10:10 - La storia siamo noi 11:00 - Codice a barre 12:00 -Tg 3 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie - diario italiano 13:10 - La strada per la felicità 14:00 - Tg Regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr piazza affari 14:55 Tg 3 L.I.S. 15:00 - La casa nella prateria (TF) 15:50 - Cose dell’altro Geo 17:40 - Geo & Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:10 - Comiche all’italiana 20:35 - Un posto al sole 21:05 - Ballaró 23:20 Correva l’anno: I Beatles e altre manie. La musica negli anni 60 23:25 - Tg 3 linea notte estate 24:00 - Correva l’anno: Hitler e Eva Braun. L’amore, la morte 24:00 - Tg 3 00:10 - Tg regione 01:05 - Rai Educational - Atto unico.
Canale 5 08:00 - Tg 5 - mattina
08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 - Centovetrine 14:45 - Uomini e donne (talk show) 16:20 - Pomeriggio cinque 18:50 - Avanti un altro! 20:00 - Tg 5 20:40 - Sriscia la notizia 21:10 - L’onore e il rispetto - Patre terza 23:40 - Il matirimoni del io migliore amico. Film ’97 01:30 - Tg 5 notte 02:00 - Striscia la notizia. Rete 4 07:45 - Pacific Blue (TF) 08:40 Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 5 (TF) 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Hamburg Distretto 21 (TF) 16:35 - Rancho bravo. Film ’65 18:55 - Tg 4 19:35 Tempesta d’amore (TF) 20:30 Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - Il ritorno di Don Camillo. Film ’53 23:40 - Frantic. Film ’87 01:40 - Tg 4. Italia 1 06:40 - Cartoons
08:45 - ER medicini in prima linea (TF) 10:35 - Grey’s Anatomy (TF) 12:25 - Studio aperto 13:05 Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 - Fringe (TF) 16:00 Smallville (TF) 16:50 - Merlin (TF) 17:45 - Trasformat (kwi]]) 18:30 - Studio aperto 19:20 CSI: scena del crimine (TF) 21:10 - I fantastici 4 e silver surfer. Film 2007 23:00 Champions League Speciale 01:00 - Nip#Tuck (TF) 01:55 Rescue Me (TF). La 7 07:00 - Omnibus 09:55 - Coffee Break 11:00 - L’aria che tira (attwalità) 12:20 - Ti ci porto io... in cucina con Vissani 12:30 - I menù di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 - Cristina Parodi live 15:55 - Il Commissario Cordier (TF) 17:50 - Cristina Parodi Cover 18:25 - I menù di Benedetta 19:15 - G Day 20:00 - Tg La 7 20:30 Otto e mezzo 21:10 - SOS Tata 00:10 - Omnibus notte (attw.) 01:15 - Tg La 7 sport 01:25 - G Day.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
TV#Radju 23 Favourite Channel 07:00 - Bon;u Muftie[ 07.15 F. News 07:30 - Dawl tal:urnata 08:00 - Stenba[ 10:00 Strada Rjali 12:00 - Muftie[ 12:15 - F. News 12:30 - Health News 13:00 - Niskata 15:00 Teleshopping 17:30 - {in g[al Kollox 18:15 - F. News 18:30 (ikompli) {in g[al Kollox 19:40 - Muftie[ 19:56 - Health News 20:15 - F. News 21:00 - Cross Roads 23:00 - Muftie[ 23:15 F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 - 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 - 2010 Onwards 14:30 Drama Bronx 15:00 - Wasal il{in g[all-Maltin 15:30 Bell’Italia 16:00 - Romantica 17:00 - Teleshopping 18:00 Total Request 20:00 - Bingo 75 20:30 - Non Stop Music. La 5 12:10 - Beautiful 12:30 Centovetrine 12:30 Centovetrine 12:55 - Extreme Makeover Home Edition 14:00 Una mamma per amica (TF) 14:50 - Ugly Betty (TF) 15:45 The OC (TF) 16:30 - ICarly (sitcom) 16:55 - Le cose che amo di te (sitcom) 17:50 - La tata (sitcom) 18:45 - Extreme Makeover Home Edition 19:30 - Ugly Betty (TF) 20:25 - Una mamma per amica (TF) 21:10 - Ragazze nel pallone. Film 2000 23:00 Uomini e donne (talk show). BBC Entertainment
07:10 - Teletubbies 07:30 Green Balloon Club 07:55 Fimbles 08:15 - 3rd & Bird 08:25 - Little Human Planet 08:30 - As Time Goes By 09:00 - The Green Green Grass 09:30 The Weakest Link 10:15 EastEnders 10:45 - Doctors 11:10 - Sahara with Michael Palin 12:05 - Lark Rise to Candleford 12:55 - Dinnerladies 13:20 - The Green Green Grass 13:50 - The Weakest Link 14:35 - EastEnders 15:05 - Doctors 15:35 - Sahara with Michael Palin 16:25 - Lark Rise to Candleford 17:20 - The Weakest Link 18:05 - EastEnders 18:30 Doctors 19:00 - North & South 19:50 - After You’ve Gone 20:20 - Jam and Jerusalem 21:00 - Lark Rise to Candleford 21:50 - 2point4 Children 22:20 - Rev
22:50 - The Impressions Show with Culshaw and Stephenson 23:20 - Money.
Hood 23:00 - Extreme Fishing with Robson Green: At the Ends of the Earth.
TCM 08:15 - Girl Happy. Film ’65 (U) 09:50 - To Have and Have Not. Film ’44 (A) 11:30 - The Champ. Film ’79 (PG) 13:35 Casablanca. Film ’42 (U) 15:15 - Boom Town. Film ’40 (A) 17:10 - Little Women. Film ’49 (U) 19:10 - Rebel Without a Cause. Film ’55 (X) 21:00 Ocean’s Eleven. Film ’60 (PG) 23:05 - The Liquidator. Film ’66 (A).
Iris 09:35 - Lo spadaccino misterioso. Film ’56 11:15 - La matriarca. Film ’68 13:05 - Made in America. Film ’93 15:05 L’uomo dell’anno. Film 2006 17:30 - La schiava io ce l’ho e tu no. Film ’72 19:25 - Charlie’s Angels (TF) 20:15 - Starsky & Hutch (TF) 21:05 - Secret Window. Film 2003 22:50 Nascosto nel buio. Film 2004.
MGM Movies 08:05 - Tom Sawyer. Film 2000 (PG) 09:35 - Full Circle. Film ’96 (12) 11:05 - The Manhattan Project. Film ’86 (PG) 13:00 Smile. Film ’75 (A) 14:50 Mannequin. Film ’87 (PG) 16:20 - Ned Kelly. Film ’70 (AA) 18:00 - Swamp Thing. Film ’82 (15) 19:30 - Marked for Murder. Film ’93 (15) 21:00 - Danger Island. Film ’92 22:35 - Flesh & Blood. Film ’85 (18). Diva Universal 07:00 - Kojak 08:00 - ER 09:55 - Ironside 10:55 - Cento Vetrine 11:55 - Quincy, M.E. 12:55 Kojak 13:55 - ER 15:50 Ironside 16:50 - Quincy, M.E. 17:50 - The Casebook of Sherlock Holmes 18:50 Ironside 19:50 - Kojak 20:50 Great Women 21:00 - Polizia, Femminile, Singolare 21:10 Wolff’s Turf 23:10 - Quincy, M.E. Discovery Channel 07:15 - American Chopper: RJR Memorial Car Show 08:10 Dirty Jobs: Abandoned Mine Plugger 09:05 - Deadliest Catch: A Frozen Finish 09:55 Ultimate Survival: Land of Ice 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 Extreme Engineering: Sakhalin Oil and Ice 12:35 - Overhaulin’ 13:30 - Wheeler Dealers: BMW 840 14:25 - American Chopper: Web Bike: Special Edition 15:20 - Mythbusters: Diet Cooke and Mentos 16:15 - Dirty Jobs: Dirty Presidents 17:10 - Deadliest Catch: Get ’Em Back Safe! 18:05 - Ultimate Survival: Bear Eats 19:00 - How It’s Made 20:00 - Mythbusters: Spy Car:
The Revenge; Spinning Ice Bullets 21:00 - The Tallest Tower: Building the Shard 22:00 - One Car Too Far: Under the
Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - Mike & Molly 11:30 The Mentalist 12:15 - Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Fringe 14:30 - Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 Private Practice 16:45 - Gossip Girl 17:30 - Alcatraz 18:15 Days of Our Lives 19:00 Criminal Minds 19:45 - Glee 20:30 - Chuck 21:15 - Fringe 22:00 - One Hour Photo 23:50 Person of Interest 00:35 - Chase 01:25 - Suburgatory. Biography Channel 07:00 - America’s Court with Judge Ross 07:30 - Eye for an Eye 08:00 - Confessions of an Animal Hoarder 09:00 Snapped: Women Who Kill: Linda Pedroza 10:00 America’s Court with Judge Ross 10:30 - Real Housewives of Beverly Hills: Payback’s A B... Just Ask Your Husband 11:30 Eye for an Eye 12:00 - Parking Wars. Pawn Stars: 13:00 Confederate Conundrum 13:30 Sink or Sell. 14:00 - The Real Housewives of New Jersey: Sealed With a Diss 15:00 Pregnant in Heels: When Baby Robots Attack 16:00 - Parking Wars 17:00 - Real Housewives of Beverly Hills: Payback’s A B... Just Ask Your Husband 18:00 - Confessions of an Animal Hoarder. Pawn Stars: 19:00 - Confederate Conundrum 19:30 - Old Man’s Gamble. 20:00 - Parking Wars. Hardcore Pawn: 21:00 - Father vs Son 21:30 - Skulls and Scoundrels. Picker Sisters: 22:00 - Texas, Here We Come 22:30 - The Promise of an Empty Trailer. Celebrity House Hunting: 23:00 Verne Troyer 23:30 - Stephen Baldwin.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 09:05 - Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 - P.B. Bear and Friends 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 - Kipper 09:45 - Igloo-Gloo 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 - Barney and Friends 10:40 - Wobblyland 10:45 - Jarmies 11:00 - Lots & Lots 11:15 - The Hoobs 11:40 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:05 Wildlife 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - My Animal Family 12:45 Benjamin’s Farm 12:50 - See The Sea 12:55 Mio Mao 13:05 - P.B. Bear and Friends 13:10 Wildlife 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 Bob the Builder 13:35 - Fireman Sam 13:45 Thomas and Friends 14:10 - Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 - Pingu 14:25 - Barney and Friends 14:55 - Kipper 15:05 - Angelina Ballerina 15:20 Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 Tiny Planets 15:55 - Pingu 16:00 - My Animal Family 16:15 - Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 - James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 - Fireman Sam 17:05 - Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 P.B. Bear and Friends 17:35 - Wobblyland 17:40 - Baby Antonio’s Circus 17:45 - Fluffy Gardens
18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - The Hoobs 18:50 Gazoon 19:00 - Angelina Ballerina 19:15 Thomas and Friends 19:30 - Bob the Builder 19:40 - Fireman Sam 19:50 - Barney and Friends 20:20 - Pingu 20:30 - Monkey See Monkey Do 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 Bob the Builder. Disney Channel 09:00 - Camp Rock (U) 10:30 - Fish Hooks 10:40 - Good Luck Charlie 11:05 - Wizards of Waverly Place 11:55 - Phineas and Ferb 12:05 - Phineas and Ferb 12:20 - Phineas and Ferb 12:45 - So Random 13:35 - The Suite Life on Deck 14:00 Austin and Ally 14:25 - Shake It Up 14:50 Phineas and Ferb 15:15 - Jessie 15:40 - ANT Farm 16:00 - Camp Rock 2: The Final Jam (U) 17:45 - Austin and Ally 18:10 - ANT Farm 18:35 - Good Luck Charlie 19:00 - Jessie 19:25 - The Suite Life on Deck 20:15 - Jonas LA 21:05 Good Luck Charlie 21:55 - Wizards of Waverly Place.
07>00 09>00 09>30 12>00 12>05 13>00 14>00 14.05 15>20 15>40 16>35 16>55 19>00 19>30 19>45 20>30 21>30 21>35 22>15 23>10
NET News Anali]i tal-A[bar (r) Telebejg[ NET News .NET (b’waqfa g[al NET News fis-13>00) Simpati/i NET News Vitalità (b’waqfa g[al NET News fit-15>00) Telebejg[ X’Fatt.Art Telebejg[ Malta Llejla (b’waqfiret g[al NET News fil-17>00 u fis-18>00) Bozza tal-Mija Lift NET News L-Istampa Kollha NET News RPM Trott u Galopp NET News
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - China Open Tennis 09:00 - China Open Tennis: Women’s Day 2: Beijing (live) 15:00 - Eurogoals 15:45 - FIFA U#17 Women’s WC Football 17:30 - Summer GP Ski Jumping 18:30 - Summer GP, Ski Jumping: Qual. Rd (live) 19:30 China Open Tennis 21:00 Boxing 23:00 - GT Academy: Road to Dubai 23:15 - World
Series by Renault Motor Racing 23:45 - Inside IRC.
Eurosport 2 07:30 - Eurosport 2 Morning News 08:00 - World Superbike Series Motorcycle Racing 10:00 - EHF Men’s Champions League Handball 11:15 - Summer GP Ski Jumping 12:00 - ICC World Twenty20 Cricket: Super Eight Group (live) 15:00 - China Open Tennis 16:00 - ICC World Twenty20 Cricket: Super Eight Group (live) 19:00 - World
Superbike Series Motorcycle Racing 19:30 - Eurosport 2 News 20:00 - Summer GP, Ski Jumping 21:00 - China Open Tennis 23:00 - Australian Football Magazine.
GO Sports 1 07:00 - Serie A: Rd 5: Chievo Verona v Inter 09:00 - Barclays PL: Week 7: Norwich City v Liverpool 11:00 - FIFA Futbol Mundial 11:30 - Barclays PL: Week 7: Review 12:30 - Ligue 1: Rd 7: Valenciennes v Olympique de Marseille 14:30 Serie A: Rd 6: Inter v Fiorentina 16:30 - Ligue 1: Rd 7: Highlights 18:00 - UEFA Champions League: Matchday 2: Spartak Moskva v Celtic (live) 20:00 PL World 20:45 - UEFA Champions League: Matchday 2:
BATE Borisov v Bayern Munchen (live) 22:45 - FIFA Futbol Mundial 23:15 - UEFA Champions League: Matchday 2: Tuesday Highlights. UEFA Champions League: Matchday 2: 00:00 - Galatasaray A.S. v SC Braga 02:00 - Nordsjaelland v Chelsea. GO Sports 2 20:45 - UEFA Champions League: Matchday 2: SL Benfica v Barcelona (live) 22:45 - Milan Channel. GO Sports 3 20:45 - UEFA Champions League: Matchday 2: Nordsjaelland v Chelsea (live) 22:45 - Inter Channel. GO Sports 4 20:45 - UEFA Champions League: Matchday 2: Juventus v Shakhtar Donetsk (live) 22:45 Juve Channel.
GO Sports 5 20:45 - UEFA Champions League: Matchday 2: Valencia v LOSC Lille (live) 22:45 - LFC TV. GO Sports 6 20:45 - UEFA Champions League: Matchday 2: CFR 1907 Cluj v Man. Utd (live) 22:45 MUTV. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 08:20 - 2012 Ryder Cup: Day 2 19:00 - Barclays PL: Week 7: Review 20:00 - FIFA Futbol Mundial 20:45 - UEFA Champions League: Matchday 2: Galatasaray A.S. v SC Braga (live) 23:00 - Serie A: Rd 5: Siena v Bologna 01:00 Barclays PL: Week 7: Reading v
Newcastle Utd
GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 10:20 - 2012 Ryder Cup: Day 2 21:00 - Barclays PL: Week 7: Review 22:00 - FIFA Futbol Mundial 22:30 - Serie A: Rd 6: Juventus v Roma 00:30 Football's Greatest 01:00 Serie A: Rd 5: Siena v Bologna. Melita Sports 1 08:00 - International Friendly: Germany v Argentina (r). Bundesliga: 10:00 - Borussia
Dortmund v Borussia Monchengladbach (r) 11:55 Eintracht Frankfurt v SC. Freiburg (r). 14:00 International Friendly: Germany v Argentina (r) 16:00 - 2012 Alpari World Match Tour: France: Day 2 (r) 18:05 Bundesliga: Highlights (r) 19:00 - STIHL Timbersports: Team Event (r) 19:30 - Bundesliga: Borussia Dortmund v Borussia Monchengladbach (r) 21:25 International Friendly: Germany v Argentina (r) 23:25 - WWE: NXT (r) 00:15 - Bundesliga: Eintracht Frankfurt v SC. Freiburg (r). Melita Sports 2 12:00 - 2012 Alpari World Match Tour: France: Day 2 (r) 14:00 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 15:05 - Bundesliga: Borussia
Dortmund v Borussia Monchengladbach (r) 17:10 WWE: NXT (r) 18:00 International Friendly: Germany v Argentina (r) 20:00 Bundesliga: Eintracht Frankfurt v SC. Freiburg (r) 21:55 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings 00:30 - 2012 Alpari World Match Tour: France: Day 2 (r).
IN-NAZZJON It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
24 Passatemp Sudoku
Tisliba 1
2
5
3
4
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Mimdudin>5. X’g[amillek ix-xorb la bdejt tixxengel? (5) 6. Rock Opera? Iva, u [eles mill-intopp fl-istess [in! (5) 7. u 16. Skop (10) 10. Farka ]g[ira [afna li ;;ib /erta rabta b’xi mod? (5) 11. Bnedmin (5) 12. Din isba[ g[al dawk li nag[milha mag[hom jien! (5) 14. Tjur ta’ fuq il-ba[ar (5) 16. Ara 7 17. Ix-xog[ol ta’ Nurat, forsi (5) 18. Ra minn ;o mel[a? (5)
Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9.
Weqfin>1. Stinka [afna (6) 2. Mal-fa/endi ma jrid jag[mel xejn (6) 3. u 9. B[alma hu l-arseniku (6, 5) 4. U Hilda g[enitu biex seraquli? (6) 8. Kellu fidu/ja qabel il-bidu tal-laqg[a, u baqa’! (5) 9. Ara 3 12. Qata’ l-ger]uma t’annimal (6) 13. Is-sinjora titlef rasha u hu ma tax kas! (6) 14. Karozza Venezjana? (60 15. Tah bir u jien ]gur li ma tliftx il-flus! (6)
Test
Liema mill-erba’ figuri numerati fil-kwadru ta’ ta[t g[andu lo;ikament jie[u l-post il-punt interrogattiv fil-parti ta’ fuq?
Soluzzjonijiet
Soluzzjoni tal-biera[
Mimdudin> 5. Aqdef; 6. Torri; 7. Pjuma; 10. Fro;a; 11. I]fen; 12. Pirat; 14. :onna; 16. {oloq; 17. Talab; 18. Jifga. Weqfin> 1. {affef; 2. Tfajla; 3. Stampi; 4. ?iklun; 8. Sorra; 9. Dfint; 12. Patata; 13. T[obbu; 14. :jojja; 15. Adurat.
G[at-tfal Sudoku
Labirint bl-ostakli
Kull ostaklu j;orr mieg[u penali kif muri fin-nofs tal-kwadru. Kif se tag[mel biex titlaq minn (A) u tasal fil-(B) bla ma te[el penali i]jed minn 49 punt.
Labirint bl-ostakli
22 darba
Log[ba bin-numri
Log[ob bin-numri
Il-Qawl
Kull g[asfur g[andu l-bejta tieg[u, dan ifisser li kul[add tog[;bu daru aktar minn dar [addie[or.
Kemm-il metodu differenti jew kwa]i differenti g[andek issib in-numri 2345? G[andek timxi minn kwadru g[all-ie[or li jmissu ma’ xulxin kull darba. Imxi f’kull direzzjoni, anki djagonalment. Biex nag[tukom idea bdejna bl-ewwel mossa.
Test
Liema hu l-passa;; (A, B, ? u D) li kull g[asfur irid jaqbad biex jasal sal-bejta?
Il-figura Nru. 3 fissekwenza kull darba li lfaxxa sewda tal-pilastru xxellugi tog[la, dik talpilastru lemini tin]el, mentri l-parti bajda u sewda tal-gondla jibdlu posthom.
Wassal l-g[asafar sal-bejta
IN-NAZZJON It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
Klassifikati 25 PROPRJETÀ Is-Swatar
APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tas-sodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar talbanju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.
Marsaxlokk
FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.
Santa Venera
FLAT l-ewwel sular finished u furnished. Tliet kmamar tas-sodda wa[da ensuite, gallarija quddiem u wara u parti mill-bejt bilwashroom. €110,000 (Lm47,000) ?emplu 79990798.
Santa Venera
MAISONETTE kbir 330 metru kwadru fl-ewwel sular, bil-bejt tieg[u u b’garaxx jesa’ tliet karozzi
jew erbg[a f’post /entrali [afna. Jikkonsisti f’kamra tas-salott, ]ew; kmamar talbanju u spare toilet, k/ina u living open plan, washroom u bit[a kbira bil-pool. Jinbieg[ b’[afna millg[amara u anki bl-air conditions. Ideali g[al min jixtieq jid[ol jg[ix fih jew g[al ra;uni kummer/jali. €465,874 (Lm200,000). Negozjabbli. ?emplu 99441832 jew 77471530.
AVVI}I G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq ilfil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq ilparts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
G{ALL-BEJG{ Tombla sheets u g[al kull xog[ol ta’ stampar
TAL-prima u cloak room b’kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (bonnici printing press)– 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – minna[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-
kulur e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@ bonniciprintingpress.com
G[amara antika
TINKLUDI twaletta bilmera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// talir[am u gwardarobba kbira. ?emplu 99870665.
Mejda tal-pranzu
KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bil-kannella, monitor tal-kompjuter, libsa talbridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti
tag[kom, kostum talKarnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.
PRIVAT Ingli], Taljan u Fran/i]
O-LEVEL-IntermediateAdv-Sec-Matsec, EFL Monitoring Board – Conversation. ?emplu lil Chris Dowling fuq 99283974 jew 21335032.
JIN{TIE:U Sales Assistants
BEJN il-25 u l-35 sena. Iridu jkunu smart, ikollhom edukazzjoni sekondarja. Lingwi: Malti, Ingli] u Taljan. ?emplu lil Pavilion fuq 21249222.
L-g[oti tad-demm m’g[andux vaganzi. Ag[ti d-demm illum
IN-NAZZJON It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
26 Avvi]i PN
AVVI}I POLITI?I CAROLINE GALEA. Il-{bieb
ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Diskussjoni Politika, il:img[a, 5 ta’ Ottubru fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ {al Tarxien. Mistiedna spe/jali lMinistru Chris Said u l-President tal-E]ekuttiv tal-PN Marthese Portelli. Wara d-diskussjoni se jkun hemm bibita.
{AL SAFI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew g[al informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.
{AL BALZAN. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, fil-pjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet talftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.
L-ISLA. Is-Segretarju talKumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor ittessera li hu mitlub imur flUffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. {AL QORMI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri talKumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).
SAN :ILJAN. Membri tal-
Kumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda.
I}-}URRIEQ. Membri tal-
Kumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ tesseri ;odda.
AVVI}I SO?JALI CLYDE PULI. Il-{bieb ta’
Clyde Puli se jorganizzaw Coffee Morning, illum it-Tlieta, 2 ta’ Ottubru. Tluq tat-trasport fid-9 a.m. Prezz €4 u g[all-biljetti /emplu 99476633 jew 99445269.
TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’
Toni Bezzina se jorganizzaw Coffee Morning, illum it-Tlieta, 2 ta’ Ottubru fil-Buskett Roadhouse, il-Buskett. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 99995742 jew 99490826.
SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb
ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 4 ta’ Ottubru fit-8.30 a.m. f’Villa Arrigo. Prezz €5 u g[allbiljetti /emplu 79010504 jew 21228585.
JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe
Cassar se jorganizzaw Fenkata, is-Sibt, 6 ta’ Ottubru fit-8 p.m. fil-Barri Restaurant, l-Im;arr. Prezz €16.50 u g[all-bookings /emplu 79459227 jew 99468624.
ROBERT CUTAJAR. Il-{bieb
ta’ Robert Cutajar se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 9 ta’ Ottubru fid-9.15 a.m. filBingo Hall, Bu;ibba. Prezz €7. Biljetti jinkisbu mill-Uffi//ji PN tal-Mellie[a, San Pawl il-Ba[ar u n-Naxxar, b’SMS lil 79262101 jew b’email lil robertcutajar72@gmail.com.
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’
Tonio Fenech se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 11 ta’ Ottubru fil-lukanda Qawra Palace, il-Qawra. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 27327302 jew 79927302.
ROBERT ARRIGO. Il-{bieb
ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw kun/ert mill-Pusè u l-band tieg[u, il-{amis, 11 ta’ Ottubru fit-Tejatru tas-Sale]jani, TasSliema. Prezz €6 u l-biljetti jinxtraw mill-uffi//ji jew /emplu 23285000.
TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’
Toni Bezzina se jorganizzaw Get Together, is-Sibt, 13 ta’ Ottubru f’MonteKristo Estates, {al Farru;. Prezz €5 u g[allbiljetti /emplu 99995742 jew 99490826.
MARIO DE MARCO. Il-
{bieb ta’ Mario de Marco se jorganizzaw Coffee Morning, itTlieta, 16 ta’ Ottubru fil-Buskett Roadhouse, il-Buskett. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 21247049, 99450902 jew 21223911.
FRANCIS ZAMMIT DIMECH. Il-{bieb ta’ Francis
Zammit Dimech se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 16 ta’ Ottubru fid-9.30 a.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €5.50 u g[all-biljetti /emplu 99449189.
JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe
Cassar se jorganizzaw Breakfast u Tombla, l-Erbg[a, 17 ta’ Ottubru fl-10 a.m. fil-lukanda Soreda, il-Qawra. Prezz €10 u g[all-bookings /empel 79459227 jew 99468624.
GEORGE PULLICINO. Il-
{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw Coffee Morning, il{amis, 18 ta’ Ottubru f’Ferretti Restaurant, Bir]ebbu;a. Prezz €5.50 u g[al aktar dettalji /emplu 79062222 jew 21344589.
JASON AZZOPARDI. Il-
{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning, il{amis, 18 ta’ Ottubru fis-San Antonio Hotel & Spa, il-Qawra. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 22985100 jew 99841333.
CARMELO MIFSUD BONNICI. Il-{bieb ta’ Carmelo
Il-Moviment Nisa Partit Nazzjonalista se jorganizza Coffee Morning nhar l-Erbg[a 10 ta’ Ottubru f’Villa Arrigo. Prezz> €5.50. G[all-booking kellmu lill-helpers tas-soltu jew /emplu 99473932 jew 79603401. Mistieden spe/jali l-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi.
Mifsud Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 18 ta’ Ottubru fid-9.30 a.m. filFanal Restaurant, Marsaskala. Prezz €5.50 u l-biljetti jinkisbu ming[and il-helpers tas-soltu jew /emplu 99900434. Ittrasport hu pprovdut u jitlaq mill-postijiet tas-soltu.
JEAN PIERRE FARRUGIA.
Il-{bieb ta’ Jean Pierre Farrugia se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 23 ta’ Ottubru fillukanda Alexandra, San :iljan. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 21237558 jew 99844499.
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI {‘ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642. BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200. BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. {AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038. G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426. {AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567. L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382. L-ISLA. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5.30 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21806226 jew 99602472. IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733. {AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456. L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979. L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852. L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603. IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507. IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. fl-Uffi//ju PN. IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com. PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222. RA{AL :DID. Kull nhar ta’ Tlieta u {amis bejn l-10 a.m. u l-11 a.m. u bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 79290954 jew 77290954. TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633. IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529. SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086. SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ :img[a bejn it-8.30 a.m. u 12.30 p.m. fl-Uffi//ju ‘Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 21441438 jew 21441682 jew tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt. IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99225033. VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273849. I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. flUffi//ju PN.
It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
27
Ir-rappurta;; mill-istadium tal-Mosta Il-kampjonati tal-MFA tatTieni u t-Tielet Divi]joni din is-sena qed jintlag[bu f’erba’ stadiums differenti. Dan wara li mis-sena l-o[ra apparti s-Centenary Stadium, bdew jintu]aw ukoll ilground tal-Luxol, i/-Charles Abela Stadium fil-Mosta u minn din is-sena ]died ukoll dak ta’ Sirens. Dan kollu hu sinjal po]ittiv li minnu qed igawdu l-klabbs kollha g[aliex qed jilag[bu b’mod regolari u kull ;img[a. Dak li mhux regolari imma hu l-fa/ilitajiet li fihom qed ji;u m;ieg[la ja[dmu lkollegi ;urnalisti. Apparti sCentenary Stadium u l-Luxol Stadium, il-fa/ilitajiet g[all;urnalisti fi]-]ew; stadiums l-o[ra huma minimi jew prattikament ine]istenti. Fil-ka] tal-ground talMosta di;à kienet in;ibdet lattenzjoni l-ista;un li g[adda, kemm lill-uffi/jali li jmexxu l-ground kif ukoll
lill-MFA imma jidher li baqa’ ma sar xejn. Issa fi tmiem il-;img[a, il;urnalista li kienet qed tirrapporta g[al dan il;urnal, sofriet [sarat fillaptop personali tag[ha. Dan se[[ peress li l-;urnalisti jkollhom joqog[du bilqieg[da mal-ispettaturi e]att wara l-fence u esposti g[all-elementi kollha. :ara li g[axar minuti minn tmiem it-tieni log[ba mitTieni Divi]joni dik bejn G[arg[ur u }urrieq, e]att wara li Eddie Grima kiseb id-draw g[al G[arg[ur, waqt li l-;urnalista kienet qed tittajpa l-azzjoni tal-gowl, intlaqtet fuq il-laptop (personali tag[ha) b’ballun ixxuttjat mill-ground u spi//at bl-iscreen kollu mkisser. Dan se[[ quddiem g[ajnejn diversi spettaturi pre]enti kif ukoll wie[ed mill-assistenti referees li ra lin/ident.
L-istess ;urnalista g[amlet ukoll rapport immedjat lillKap E]ekuttiv tal-MFA Bjorn Vassallo kif ukoll lillG[aqda :urnalisti Sport u ;ustament qed titlob kumpens tal-[sarat li sofriet g[ax apparti li kienet qed ta[dem bil-laptop personali tag[ha, dan tu]ah ta’ kuljum g[all-istudji Universitarji. F’sitwazzjoni b[al din wie[ed g[andu jifhem li dan il-;urnal ma fadallux aktar alternattiva [lief li ma jibqax jirrapporta aktar il-partiti mill-kampjonati tal-MFA li jintlag[bu f’dan il-ground sakemm il-;urnalisti pre]enti ma jkunux provduti b’fa/ilitajiet adegwati biex ikunu jistg[u jaqdu dmirhom ming[ajr xkiel kif wara kollox hu mistenni. Dwar il-ground ta’ Sirens, il-press box te]isti imma ma tara xejn minnha tant li l;urnalisti li rrappurtaw dawn il-partiti kellhom ipo;;u
Il-press box fil-ground tas-Sirens li tant hi fil-baxx li minnha mhux biss ma tidhirx il-lasta kollha imma lanqas il-parti ta’ fejn il-bandiera tal-korner bil-konsegwenza li jekk ikun hemm azzjoni jew in/ident ma jistax ji;i nnutat
mal-ispettaturi. Dan g[aliex il-press room tant hi fil-baxx u rtirata lura, li l-lasti u min ikun se jag[ti korner ma tistax tarahom. Barra dan, anke meta l-log[ob ikun filkaxxa, bin-nies li jkollhom
bilwieqfa quddiemhom, ukoll ma jistg[u jaraw xejn. Dawn l-affarijiet fl-opinjoni tieg[i huma ina//ettabbli fl2012.
Chris Muscat Editur Sport
SWAN
Valletta St Pauli jirb[u s-Super Cup Ri]ultati tal-YFA Valletta St Pauli g[elbu lil Tarxien Kavallieri biex reb[u s-Super Cup tal-kampjonat SWAN, li beda fi tmiem il;img[a. Din hi l-34 sena konsekuttiva li fiha qed ji;i organizzat il-kampjonat u din is-sena hi wkoll memorabbli g[ax l-asso/jazzjoni issa g[andha l-massimu ta’ timijiet affiljati mag[ha, 16il tim, u l-kampjonat qed ikun sponsorjat mid-ditta Robert Arrigo & Sons Travel Agency. Fi tmiem il-;img[a ntlag[bu xejn inqas minn sitt log[biet, u fl-aktar partita importanti fil-programm filgrawnd ta’ {al Qormi kienet il-finali ta’ Super Cup fejn ilholders Valletta St. Pauli g[elbu lil Tarxien Kavallieri 4-0 biex reb[u l-ewwel unur tal-ista;un. B’hekk reb[u dan l-unur g[as-seba’ darba. Fil-partita prin/ipali tal;urnata, il-finali tas-Super Cup, il-holders Valletta St Pauli g[elbu lil Tarxien Kavallieri 4-0. Jidher li l-Beltin, din issena se jer;g[u jkunu forza filwaqt li t-Tarxini]i, blakkwisti li g[amlu matul issajf, g[andu jkollhom sta;un po]ittiv. Wara li laqtu l-lasti, Valletta fit-23 minuta log[ob ]bukkaw ir-ri]ultat meta cross shot tad-debuttant Glenn Barry spi//a fir-rokna
tax-xibka. Inkora;;uti minn dan ilvanta;; il-Beltin komplew jippressaw u fil-31 minuta kabbru l-vanta;; permezz tad-debuttant l-ie[or Antonio Camilleri b’azzjoni personali. Fit-tieni taqsima Tarxien AFC [ar;u fuq l-offensiva imma fid-59 minuta re;g[u kienu l-Beltin li kabbru lvanta;; permezz ta’ Pierre Spiteri. Fis-67 minuta lBeltin issi;illaw ir-reb[a b’gowl ie[or ta’ Glenn Barry li kiseb doppjetta personali g[al skor finali ta’ 4-0. Irreferee tal-partita kien Pierre Aquilina. Wara l-partita s-Segretarju :enerali tal-asso/jazzjoni Daniel Camilleri ppre]enta ttazza tas-Super Cup lillcaptain Belti Daniel Piccinino. Jirb[u fl-a[[ar
Senglea Gunners g[elbu lil Ta’ :iorni Wolves 2-1 u g[addew g[as-semifinali tarRay Bartolo Memorial Cup, fejn issa jilag[bu kontra Tarxien AFC bis-semifinali lo[ra tkun bejn Valletta St Pauli u Lija-Iklin AFC. Il-partita kienet akkanita u movimentata bil-Wolves dejjem fuq l-offensiva u bilGunners joperaw bilkontrattakk. Kienu l-Gunners li kontra x-xejra tal-log[ob marru fil-vanta;; fit-22
minuta meta Carmel Formosa feta[ l-iskor. L-isforzi tal-Wolves kienu ppremjati fil-35 minuta meta kisbu l-gowl tad-draw minn daqqa ta’ ras ta’ Ryan Bugeja minn azzjoni ta’ korner. Fit-tieni taqsima l-log[ob ]vol;a f’nofs il-grawnd sakemm fis-70 minuta l-eks plejer Belti Stephen Said b’azzjoni personali skorja lgowl ta’ reb[a bil-ballun iqarraq bil-goalkeeper u jispi//a fix-xibka. Ir-referee kien Jules Ngangue. Mill-kampjonat tat-Tieni Divi]joni Ba[rija AFC g[elbu lil Mqabba Albions 2-1. G[al Ba[rija skurjaw Luke Borg fis-27 minuta u Luka Galea waqt li kien ;ab id-draw Joseph Borg g[al Mqabba fit33 minuta. M’Xlokk AFC g[elbu lil G[arg[ur Bushwackers 21.G[al M’Xlokk skurjaw Wildon Vella fis-17-il minuta u Clint Ellul fit-28 minuta. Ilgowl ta’ G[arg[ur skurjah Christian Wismayer. F’log[ba o[ra mill-istess kampjonat Cospicua Dynamos, li kienu qed jiddebuttaw fi [dan l-asso/jazzjoni g[allewwel darba g[elbu lil Fleur De Lys1-0. Fl-a[[ar partita minn dan il-kampjonat bejn ]ew; debuttanti fi [dan lasso/jazzjoni San :wann Knights g[elbu lil B’ Kara JRS Stars 1-0.
U#15 Sec A
Hamrun S v Valletta Melita v Paola H
0-0 2-0
B’Kara v Pembroke Ath Mellie[a v }ebbu; R Tarxien R v }ejtun St Patrick v Rabat San :wann v Qormi
7-1 2-2 5-0 1-0 3-1
Sec B
Sec C1
Cottonera Utd v B’Bugia W 4-0 Fgura Utd v Marsa 2-2
Sec C2
Mqabba v Lija#Iklin Marsaskala v Dingli S. Naxxar L v Si;;iewi Balzan Y v Sta Venera
2-1 0-8 5-3 3-1
Msida v Luqa G[axaq v Gudja Utd Sta Lucia v Kirkop Utd Mtarfa v Sirens
7-0 1-5 0-10 2-3
Sec C3
U#17 Sec B }ebbu; R v Naxxar L Sec C3 G[axaq v Mtarfa
1-0 1-2
George Cassar, Nicky Carabott u Frank Skorna flimkien mal-President Salvu Portelli (lemin)
SPARAR
Cassar jirba[ kompetizzjoni Trap
It-tirtatur veteran George Cassar reba[ il-Vivendo Group Challenge Cup, li kienet kompetizzjoni Trap li saret fir-ranges tal-Federazzjoni Maltija fil-Bidnija fi tmiem il-;img[a. Il-kompetizzjoni kienet fuq 125 plattina bl-a[jar sitt tiraturi jg[addu g[all-barrage finali fuq 25 plattina o[ra. Cassar temm fl-ewwel post meta laqat 112 minn 125 li hu wkoll l-MQS tal-Federazzjoni Internazzjonali u mbag[ad laqat 18 fil-barrage g[al total ta’ 131 minn 150. Fit-tieni post spi//a Nicky Carabott b’126 waqt li Frank Scorfna temm it-tielet b’121. Mir-raba’ sas-sitt post spi//aw Silvio Attard b’120, u Alvin Vella u Carmel Calleja li laqtu 116 minn 150 kull wie[ed.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
28 Sport
Anali]i u kummenti
Tmiem il-;img[a ta’ football Malti
dwar il-partiti tal-Kampjonat Premier BOV
STATISTIKA
Jackson Lima ta’ Hibernians mg[asses minn William Barbosa u Roderick Briffa ta’ Valletta (ritratt> Joseph Galea)
Innutajna... LI qabel il-log[ba li Sliema lag[bu kontra Rabat il-President tal-klabb Keith Perry g[amel pre]entazzjoni lil Ivan Woods li kien qed jilg[ab l-400 log[ba fil-karriera tieg[u. Mument sabi[ g[al dan il-plejer li lag[ab b’tant su//ess ma’ diversi klabbs matul il-karriera tieg[u kif ukoll mat-tim nazzjonali Malti. Awguri Ivan. LI l-log[ba prin/ipali ta’ tmiem il-;img[a li laqqg[et lil Valletta ma’ Hibernians. Dawn tal-a[[ar libsu bil-kulur kollu iswed. Issa ;ara li l-kow/is Michael Woods u Mark Miller,
it-tnejn li huma kienu lebsin liswed. Filwaqt li Woods libes jew ;ie ordnat jilbes bib oran;jo mhux l-istess jista’ jing[ad g[al Miller li baqa’ bl-istess kulur. LI l-kundizzjonijiet filgrawnd tal-{amrun qeg[din dejjem ikunu ta’ problema g[all-;urnalisti. Fil-fatt nhar il:img[a kien hemm s[ana kbira fejn prattikament t[ossok qisek qieg[ed f’serra. Ninsabu infurmati li qabel ma jo[or;u lpermessi l-MFA mhi ser tag[mel xejn aktar f’dan ilgrawnd. Fil-frattemp na[seb fann jg[in xi ftit.
LI din il-;img[a kien imiss skambju ta’ referees mal-Federazzjoni minn Wales fejn ir-referee Malcolm Spiteri kkontrolla llog[ba bejn Prestatyn Town u Connah’s Quay (4-1) filwaqt li Andrè Arciola kkontrolla dik bejn Airbus UK u Aberyswyth (5-1). Tajjeb li ninnutaw li lattendenzi f’dawn il-log[biet kienu mi]eri [afna li bejniethom anqas la[qu l-500 spettatur, 248 fl-ewwel log[ba u 212 fit-tieni wa[da. Kull kumment ie[or huwa ]ejjed.
Valletta jirb[u l-konfront dirett minn Simon Farrugia
Valletta ]ammew il-mija fil-mija rekord fl-aktar log[ba diffi/li s’issa meta g[elbu lir-rivali Hibernians. Reb[a li waslet minn gowl uniku skurjat minn Gabriel Da Silva fl-a[[ar parti tallog[ba. Valletta kienu l-a[jar tim fejn ]ammew l-inizjattiva g[al [inijiet twal u ]gur li kien jimmeritahom dawn it-tliet punti biex issa jinsabu xxamplati tliet punti fuq l-istess Hibernians u Birkirkara. Ta’ min jinnota li ]-]ew; na[at kienu ;ejjin minn [ames reb[iet konsekuttivi minn daqstant log[biet b’Hibernians jeg[lbu lil Mosta, Qormi, Melita Rabat u Balzan filwaqt li Valletta [adu punti massimi kontra Tarxien, Mosta, Qormi, Melita u {amrun. Nuqqas notevoli g[al Hibernians kienu l-gowler Mario Muscat u Marcelo Dias li t-tnejn tke//ew fir-reb[a kontra Balzan 3-2. Nieqes ukoll Clayton Failla sospi] g[al erba’ xhur millKummissjoni Anti-Doping. I]da l-Pawlisti laqg[u lura wara nuqqas ta’ sitt snin lil Udo Nwoko filwaqt li Jasan Vandelannoitte lag[ab g[all-ewwel darba dan l-ista;un wara li kien sospi] g[al 28 ;urnata mill-klabb. G[al Valletta kien hemm nieqes Ricardo Filho kif ukoll Ian Azzopardi. Log[ba li rat ukoll l-a[jar attendenza s’issa flIstadium Nazzjonali fejn jidher li t-tnejn, flimkien ma’ B’Kara se jkunu l-kontendenti g[ar-reb[ tal-Kampjonat. Kienu superjuri B’Kara rritornaw g[ar-reb[ wara li g[elbu lil Tarxien Rainbows bl-eroj tal-;urnata jkun l-attakkant Jean Pierre Mifsud Triganza li skorja tlieta mill-erba’ gowls tag[hom. Kienet log[ba li l-iStripes kienu superjuri u [ar;u meritatament rebbie[a fejn bnew vanta;; doppju kmieni u amministraw b’mod tajjeb. Din kienet il-[ames reb[a minn sitt log[biet g[all-iStripes fejn minbarra Mifsud Triganza re;a’ spikka Jhonnattann li huwa bla dubju wie[ed mill-aktar barranin interessanti f’dan il-Kampjonat. Mill-banda l-o[ra Tarxien naqsu li jkomplu fuq ir-reb[iet li g[amlu kontra Balzan u Melita u forsi fil-[in li kienu de[lin mill-;did fil-log[ba kienu sfortunati li tilfu lil Anonam u De Castro b’injuries u tke//a Esposito. Dan kollu se[[ fi spazju ta’ disa’ minuti, [in li kien determinanti sabiex B’Kara g[alqu llog[ba peress li ftit wara skurjaw it-tielet gowl. Qabdu r-ritmu
Tim ie[or li issa g[addej b’ritmu tajjeb huwa dak ta’ Mosta li kiseb ir-raba’ reb[a konsekuttiva meta ;ab fix-xejn lil Floriana sabiex issa b’din ir-reb[a jinsab fir-raba’ post tal-klassifika, sitt punti ta[t il-leaders Valletta u tlieta ta[t Hibernians u B’Kara. Mosta issa qeg[din jitjiebu minn log[ba g[all-o[ra fejn nemmen li se jakkwistaw mhux biss post fi/-Championship Pool i]da jisfidaw g[al post fl-Ewropa. Floriana li kienu ;ejjin minn reb[a kontra Rabat 3-0 kellhom in-nuqqas ta’ Brown u Borg, it-tnejn sospi]i filwaqt li g[al Mosta kien hemm Daniel Bogdanovic li jinsab imwe;;a’ fit-tul. Meta tikkunsidra kollox, Mosta reb[u b’mod meritat filwaqt li dan kien di]appunt ie[or g[al Floriana li jidher li s’issa hu wie[ed mill-aktar timijiet inkonsistenti. Sliema kisbu t-tieni reb[a konsekuttiva wara li g[elbu lil Rabat b’]ew; gowls skurjati lejn tmiem il-log[ba. Ma kinitx xi log[ba fa/li g[all-Wanderers fejn kien biss meta kienu b’ra;el aktar li waslu l-gowls li dde/idew dan il-konfront. G[al Rabat din kienet ir-raba’ telfa konsekuttiva wara telfiet kontra B’Kara, Hibernians u Floriana u b’hekk komplew bis-serje negattiva tag[hom. Issostitut Ruggiero g[amel id-differenza g[all-Wanderers fejn filftit [in li g[amel fil-pitch laqat il-lasta u skorja ]-]ew; gowls. Rabat kienu organizzati tajjeb b’mod partikolari fid-difi]a fejn ftit li xejn [allew spazji lill-avversarji tag[hom i]da /edew fla[[ar mumenti tal-log[ba. L-ewwel reb[a
Daniel Mitev ta’ Mosta jipprova jdur ma’ Kane Farrugia ta’ Floriana (ritratt> Martin Agius)
Finalment waslet ukoll l-ewwel reb[a g[al {amrun fejn wara li sfaw umiljati minn Valletta 8-2, irnexxielhom jirkupraw minn gowl minn ta[t sabiex g[elbu lil Melita. Il-kow/ Stefan Sultana wettaq erba’ bidliet minn dik il-log[ba fejn tne[[ew, Anthony Curmi, Adrian Borg, Anton Vergilov u David Camilleri sostitwiti b’Andrea Cassar, Daniel Zerafa, Angel Yoshev u Richard Brightwell. Minkejja li g[al Melita rritornaw Julian Galea u Jovan Vukanic xorta wa[da ma rnexxilhomx jevitaw il[ames telfa minn sitt log[biet. Waslet ukoll l-ewwel reb[a g[al Balzan li dawru telfa f’reb[a b’]ew; gowls skurjati minn Elton fit-tieni taqsima. {asra li din ir-reb[a ttappnet minn injury li ;arrab il-gowler Matthew Camilleri li qed ikollu sta;un ie[or tajjeb u li kien iddistingwa ru[u b’diversi saves tajbin fosthom penalty. G[al Qormi kien mument diffi/li ie[or l-aktar meta tikkunsidra li tilfu diversi /ansijiet ta’ skor li bihom setg[u g[alqu l-partita. Ta’ dan pattew qares g[aliex [ar;u b’idejhom vojta mill-Victor Tedesco Stadium.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
Sport 29
It-tim tal-;img[a D. Balzan (Hibernians)
Gowler li kien qed jilg[ab fin-nuqqas tas-sospi] Mario Muscat fejn qeda dmiru b’mod perfett. Ma kellux tort fil-gowl li ;arrab i]da salva g[al diversi drabi llasta tat-tim tieg[u. Sostitut dehen g[al Muscat.
D. Grima (Balzan)
Kien wie[ed mill-a[jar elementi fit-tim rebbie[ ta’ Balzan fejn waqqaf diversi attakki ta’ Qormi f’log[ba diffi/li li però rri]ultat b[ala dik li wasslet g[allewwel reb[a ta’ Balzan. Plejer Belti li din lesperjenza qed tiswieh [afna.
J. Gabriel Da Silva (Valletta)
Kienet wirja kollettiva minn Valletta fejn ftit kien hemm plejers li spikkaw minkejja li Gabriel Da Silva kien wie[ed minn dawk li deher l-aktar b’ener;ija u teknika li jag[mluh plejer komplut.
O. Bugeja (Floriana)
Kienet log[ba mhux fa/li g[al Floriana fejn kienu ta[t pressjoni g[al [inijiet twal. Minkejja dan Bugeja kien wie[ed mill-ftit elementi po]ittivi fit-tim ta’ Floriana li qed ikunu inkonsistenti [afna. Mhux listess jista’ jing[ad g[al Bugeja.
S. Borg (Valletta)
Xejjen kulma ;ie fiddirezzjoni tieg[u. Plejer b’sa[[tu li huwa kolonna fid-difi]a Beltija. Ftit li xejn ta /ans lill-attakkanti Pawlisti biex jaslu vi/in ilgowler Bartolo. Plejer li sar indispensabbli g[al Valletta.
M. Muchardi (Sliema W.) Midfielder Ar;entin ta’ kwalità u kwantità. Re;a’
[adem [afna fit-tim talBlues fejn stinka matul iddisg[in minuta sabiex finalment waslet ir-reb[a u tliet punti o[ra g[allWanderers.
D. Mitev (Mosta)
G[al darb’o[ra fit-tim tal;img[a. Plejer li ftit li xejn ji]balja. Plejer li kontra Floriana kien dominanti f’nofs il-grawnd u fl-attakk tal-Mostin. Diffi/li [afna biex tikkontrollah. Plejer li jag[mel id-differenza f’mumenti de/i]ivi.
Jhonnattann (B’Kara)
Din id-darba ma ni]]ilx ismu fost l-iskorers firreb[a kbira li l-iStripes kisbu kontra Tarxien. Imma kien determinanti prattikament fil-gowls kollha ta’ B’Kara fejn [a sehem fi tlieta mill-erbg[a li skurjaw.
O. Obiefule (Mosta)
L-aqwa skorer tal-ista;un li g[adda skorja tnejn millgowls ta’ Mosta kontra Floriana. Dan il-plejer huwa letali meta jkun fil-kaxxa fejn bis-sa[[a li g[andu diffi/li biex tikkontrollah. Velo/i u pre/i] filkonklu]jonijiet tieg[u.
JP. Mifsud Triganza (B’Kara)
Tliet gowls mill-attakkant Karkari] fejn wera lopportuni]mu tieg[u. Mifsud Triganza huwa plejer tal-kaxxa, plejer li malli tag[tih ftit spazju jikkastigak bil-gowls tieg[u. Attakkant prolifiku.
L. Ruggiero (Sliema W.)
Da[al minn fuq il-bank fl-a[[ar parti tal-log[ba. Hekk kif da[al fil-pitch laqat il-lasta u dan kien ilpreludju g[a]-]ew; gowls li skorja sabiex il-Wanderers kisbu reb[a tant mistennija.
Jean Paul Mifsud Triganza li kellu log[ba e//ellenti kontra Tarxien u skorja tliet gowls g[al Birkirkara segwit minn David Fenech ta’ Tarxien (ritratt> Joseph Galea)
KUMMENTI WARA VALLETTA 1-0 HIBS
Ser inkunu hemm fit-taqtig[a g[ar-reb[ tal-Kampjonat - Daniel Balzan (Hibernians) “Konna ilna nippreparaw g[al ;img[a s[i[a sabiex niffa//jaw din il-log[ba diretta kontra Valletta. Ibba]ajna [afna fuq it-tattika tat-tim fejn konna organizzati [afna.” Hekk kienu l-ewwel kummenti li tana l-gowler ta’ Hibernians Daniel Balzan wara t-telfa li t-tim tieg[u ;arrab 1-0 kontra /-Champions u li biha tilfu r-rekord perfett li kellhom s’issa. “Jidher li huma kellhom aktar pussess tal-ballun fejn a[na g[alaqna [afna l-ispazji lil Michael Mifsud sabiex nillimitaw id-danni. Fit-tieni taqsima [ri;na aktar offensivi minkejja li fl-ewwel taqsima ppruvajna noperaw bil-kontrattakk i]da ftit irnexxielna.” Mistoqsi dwar in-nuqqas ta’ diversi plejers li kellhom g[al din il-partita, Balzan qal, “Dias jin[ass [afna fejn min[abba fih tlifna lil
Cohen li s-soltu jkollu aktar free role u dwar Mario na[seb li qdejt dmiri sew. In-nuqqas ta’ Failla jin[ass [afna wkoll fejn meta dan jirritorna ser ikollna plejer frisk li ser ikompli jsa[[a[ mhux ftit lit-tim. Udo Nwoko kif i;ib il-match fitness ser ikun pedina importanti wkoll filwaqt li dwar ir-ritorn ta’ Jason ftit hemm xi tg[id [lief li dan huwa pejer ta’ klassi. Nemmen li ser inkunu hemm fit-taqtig[a g[ar-reb[ talKampjonat.” Finalment dwar il-prestazzjoni tieg[u Daniel ikkummenta, “Mhux fa/li li tissostitwixxi lil Mario Muscat imma na[seb li wara li l-kow/ wera l-fidu/ja fija jien tajt risposta talkwalitajiet tieg[i. Ovvjament li t[oss ilpressjoni imma ninsab kuntent [afna kemm personalment kif ukoll bil-wirja tat-tim.”
IN-NAZZJON It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
30 Sport CHAMPIONS LEAGUE IT-TIENI :URNATA
Juventus iridu jwaqqfu l-mixja ta’ Shakhtar Illejla tkompli /-Champions League bit-tieni ;urnata li fiha jiltaqg[u kontra xulxin ]ew; timijiet li f’dawn l-a[[ar xhur kienu dominanti g[all-a[[ar. Dawn kienu Juventus u Shakhtar Donetsk. Juventus ilhom ma jitilfu 45 partita filkampjonat filwaqt li Shakhtar reb[u l-a[[ar 25 log[ba filkompetizzjonijiet li [adu sehem fihom. Barra minn dan, dawn i]]ew; timijiet huma champions ta’ pajji]hom u anke leaders rispettivi tal-kampjonat tag[hom. Fi tmiem il-;img[a Juventus kellhom wirja mill-aqwa kontra Roma u wara 16-il minuta log[ob dawn kienu di;à 3-0 minn fuq f’partita li huma spi//aw biex reb[u 4-1. La[[ar darba li Juventus tilfu log[ba kienet fil-15 ta’ Mejju tal-2011. Sta;un ilu dawn reb[u lkampjonat bla telfa u din issena, wara sitt log[biet, reb[u [amsa u ;ew draw f’wa[da. Shakhtar sta;un ilu mhux biss reb[u l-kampjonat i]da reb[u wkoll it-tazza domestika. Din is-sena t-tim millUkrajna reba[ l-ewwel 10 log[biet tieg[u u anke s-Super Cup. Shakhtar reb[u wkoll lewwel log[ba valida mit-tazza domestika kif ukoll reb[u lewwel log[ba ta/-Champions League kontra Nordsjaelland. L-a[[ar darba li Shakhtar ma reb[ux kienet fl-4 ta’ Marzu li g[adda meta ;ew mi]muma draw 1-1 kontra Dnipro Dnipropetrovsk. Ironikament, Shakhtar se jkunu ;ejjin minn reb[a ta’ 2-1 kontra l-istess Dnipro Dnipetrovsk. Minkejja li fl-a[[ar sitt snin Shakhtar iddominaw, dawn ma tantx kellhom impatt qawwi fi/-Champions League. L-aktar darba li dawn marru tajjeb f’din il-kompetizzjoni kienet meta sentejn ilu waslu salkwarti tal-finali. Illejla l-partita bejn dawn ittnejn se tkun l-ewwel darba li partita ta/-Champions League se tintlag[ab fil-grawnd il-;did ta’ Juventus min[abba l-fatt li Juventus l-a[[ar darba li lag[bu fl-2009 kienu g[adhom
jilag[bu fid-Delle Alpi. Bla dubju, il-grawnd il-;did ta’ Juventus se j[alli impatt po]ittiv fuq il-plejers Juventini li qabel kienu mdorrija jilag[bu fid-Delle Alpi li kien ;eneralment ikun nofsu vojt. Intant, f’partita valida millistess grupp, Nordsjaelland jilqg[u lil Chelsea u dawn ittnejn se jfittxu li jiksbu lewwel reb[a fi/-Champions League dan l-ista;un. Nordsjaelland tilfu 2-0 kontra Shakhtar filwaqt li Chelsea ;ew draw 2-2 fi Stamford Bridge kontra Juventus. Fuq ilkarta, it-tim ta’ Di Matteo mhux mistenni jfalli kontra ttim Dani] li qed jag[mel iddebutt tieg[u f’din il-kompetizzjoni. Il-partita bejn Nordsjaelland u Chelsea se tintlag[ab filgrawnd ta’ Parken, grawnd li fih stentejn ilu Chelsea reb[u kontra Copenhagen. Chelsea se jkunu ;ejjin minn reb[a ta’ 2-1 kontra Arsenal filwaqt li Nordsjaelland se jkunu ;ejjin minn reb[a ta’ 3-0 kontra Esbjerg. Tim ie[or li se jkun qed jipprova jikseb l-ewwel reb[a tieg[u wara li ;ie mi]mum draw f’daru fl-ewwel log[ba hu dak ta’ Milan. Milan ;ew draw 0-0 kontra Anderlecht u dawn g[ada jilag[bu kontra Zenit St Petersburg. It-tim ta’ Allegri ma tantx qed juri log[ob tajjeb dan l-ista;un u fil-fatt dawn reb[u biss log[ba f’San Siro dan l-ista;un. Fi tmiem il-;img[a Milan ;ew mi]muma 1-1 kontra Parma filwaqt li t-tim Russu mmexxi mit-Taljan Luciano Spalletti ;ie draw 1-1 kontra Lokomotiv Moscow. Bla dubju, din se tkun log[ba delikata g[al Milan kontra tim li ilu ma jitlef f’daru g[al dawn l-a[[ar 16-il log[ba. Barra minn hekk, fl-Ewropa, ta[t it-tmexxija ta’ Spalletti reba[ 10 minn 11-il partita. Filwaqt li Milan ;ew draw fl-ewwel log[ba valida minn Grupp ?, Zenit iddi]appuntaw bil-kbir u tilfu 3-0 kontra Malaga. Illum fl-azzjoni hemm Bayern Munich, it-tim tellief
fil-finali ta’ sta;un ilu u dawn se jilag[bu barra minn darhom kontra BATE Borisov. I]-]ew; timijiet reb[u l-partiti rispettivi tag[hom fl-ewwel log[ba talgrupp. Bayern reb[u 2-1 kontra Valencia filwaqt li BATE Borisov reb[u 3-1 kontra Lille. BATE jittamaw li f’;imag[tejn jiksbu t-tieni reb[a tag[hom fl-istorja ta/Champions League g[ax irreb[a kontra Lille kienet lewwel wa[da tag[hom f’din ilkompetizzjoni wara 13-il log[ba. Bayern, fuq il-karta mhux suppost ifallu imma meta wie[ed jag[ti [arsa lejn l-istatistika jara li t-tim :ermani] ma tantx g[andu tendenza li jmur tajjeb meta jilg[ab barra minn daru. Fl-a[[ar erba’ partiti li dawn lag[bu barra minn darhom tilfu tlieta u mill-a[[ar [amsa li lag[bu reb[u wa[da biss. Fi tmiem il-;img[a Bayern reb[u 2-0 barra minn darhom kontra Werder Bremen filwaqt li BATE reb[u 5-1 kontra Neman Grodno. Illum Man Utd jilag[bu barra minn darhom kontra Cluj u jittamaw li jwettqu reazzjoni wara li fi tmiem il-;img[a tilfu 3-2 f’Old Trafford kontra Tottenham. Man Utd [allew [afna spazji miftu[a kontra Spurs u dawn ma jridux jag[mlu l-istess kontra Cluj li fl-ewwel log[ba tal-kompetizzjoni reb[u 2-0 kontra Braga. Man Utd reb[u 1-0 kontra Galatasaray fl-ewwel log[ba tal-grupp u llum jista’ jiddebutta Wayne Rooney fil-kompetizzjoni dan l-ista;un. Jaqilg[u [afna gowls G[ada ]ew; partiti ta’ inter-
ess se jkunu dawk bejn Man City u Borussia Dortmund u Real Madrid kontra Ajax. Real Madrid g[elbu lil City 3-2 flewwel log[ba tal-grupp filwaqt li Ajax tilfu fl-a[[ar minuti kontra Borussia Dortmund. Man City fi tmiem il-;img[a reb[u 2-1 barra minn darhom kontra Fulham filwaqt li Dortmund kisbu reb[a kbira ta’ 5-0 kontra Monchengladbach. City, dan l-ista;un qed jaqilg[u [afna gowls u jridu joqog[du attenti kontra tim li
Wayne Rooney ta’ Man Utd, waqt sessjoni ta’ ta[ri; qabel il-log[ba kontra Cluj. Rooney se jiddebutta dan l-ista;un fil-kompetizzjoni
wara sitt partiti fil-Bundesliga skorja 16-il gowl. G[al Man City hu mistenni jirritorna l-attakkant Aguero li fi tmiem il-;img[a lag[ab lewwel log[ba tieg[u minn meta kien we;;a’ fl-ewwel log[ba tal-kampjonat. Real Madrid fi tmiem il;img[a g[elbu lil Deportivo
Programm, ri]ultati u klassifiki ILLUM Grupp E
G{ADA Grupp A
D. Kiev v D. Zagreb Porto v Paris SG Paris SG Porto D. Zagreb D. Kiev
L R D T F K Pt 1 1 0 0 4 1 3 1 1 0 0 2 0 3 1 0 0 1 0 2 0 1 0 0 1 1 4 0
D. Zagreb v Porto Paris SG v D. Kiev
0-2 4-1
Grupp B
Arsenal Schalke 04 Montpellier Olympiakos
L R D T F K Pt 1 1 0 0 2 1 3 1 1 0 0 2 1 3 1 0 0 1 1 2 0 1 0 0 1 1 2 0
Montpellier v Arsenal Olympiakos v Schalke 04
1-2 1-2
Grupp ?
Malaga Milan Anderlecht St Petersburg
L R D 1 1 0 1 0 1 1 0 1 1 0 0
Sh. Donetsk Juventus Chelsea Nordsjaelland
L R D 1 1 0 1 0 1 1 0 1 1 0 0
T 0 0 0 1
F 2 2 2 0
K Pt 0 3 2 1 2 1 2 0
S. Donestsk v Nordsjaelland 2-0 Chelsea v Juventus 2-2 Valencia v Lille BATE Borisov v B. Munich
L R D T F K Pt BATE Borisov 1 1 0 0 3 1 3 B. Munich 1 1 0 0 2 1 3 Valencia 1 0 0 1 1 2 0 Lille 1 0 0 1 1 3 0
Lille v BATE Borisov B. Munich v Valencia
1-3 2-1
Grupp : T 0 0 0 1
Malaga v Zenit SP. AC Milan v Anderlecht
F 3 0 0 0
K Pt 0 3 0 1 0 1 3 0
3-0 0-0
Grupp D
L R D T F K Pt 1 1 0 0 3 2 3 1 1 0 0 1 0 3 1 0 0 1 2 3 0 1 0 0 1 0 1 0
B. Dortmund v Ajax R. Madrid v Man City
Benfica v Barcelona Sp. Moscow v Celtic Barcelona Benfica Celtic S. Moscow
L R D 1 1 0 1 0 1 1 0 1 1 0 0
T 0 0 0 1
Barcelona v Sp. Moscow Celtic v Benfica
F 3 0 0 2
K Pt 2 3 0 1 0 1 3 0
3-2 0-0
Grupp {
Man City v B. Dortmund Ajax v Real Madrid Real Madrid B. Dortmund Man City Ajax
Juventus v S. Donetsk Nordsjaelland v Chelsea
Grupp F
Schalke 04 v Montpellier Arsenal v Olympiakos
Anderlecht v Malaga Zenit SP v AC Milan
Plejers ta’ Valencia j[ejju g[al-log[ba kontra Lille minn Grupp F
La Coruna 5-1 u l-eroj tal-partita kien Cristiano Ronaldo, ilplejer li kontra City skorja lgowl tar-reb[a ftit minuti qabel tmiem il-log[ba. Ajax iridu jfittxu li ji;bru l-ewwel punti f’dan il-grupp ferm diffi/li u jittamaw li jkomplu minn fejn [allew fi tmiem il-;img[a meta reb[u 1-0 kontra Twente.
1-0 3-2
Cluj v Man Utd Galatasaray v Braga Cluj Man Utd Galatasaray Braga
L R D T F K Pt 1 1 0 0 2 0 3 1 1 0 0 1 0 3 1 0 0 1 0 1 0 1 0 0 1 0 2 0
Man Utd v Galatasaray Braga v Cluj
1-0 0-2
IN-NAZZJON It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
Sport 31 EURO UNDER 17
Wirja tajba minn Scharnz mhux bi]]ejjed It-tim nazzjonali Malti ta[t is-17-il sena ;arrab it-tieni telfa konsekuttiva fi Grupp 9 ta’ kwalifikazzjoni g[allKampjonat Ewropew tal-2013 meta kien meg[lub millPortugall 2-1 f’Ta’ Qali. Il-Portugi]i ddominaw ilpartita g[al [inijiet twal fejn kienu huma l-aktar li [olqu azzjonijiet ta’ skor u kienu kontinwament fuq l-attakk fejn li ma kienx g[all-gowler Philip Schranz, li salva wkoll penalty l-iskor kien ikun ferm akbar. Il-Portugi]i fet[u l-iskor minn Goncalo Guedes wara 17-il minuta imma t-tim Malti rnexxielu jwettaq reazzjoni denja u kontra x-xejra tallog[ob kiseb id-draw. Fawl ta’ Bernardo Carlos fuq Degabriele fi tliet kwarti ta’ grawnd, u mill-freekick tal-istess captain Malti Degabriele
kien Antoine Attard li fil-31 minuta kiseb id-draw. Dan ilgowl g[olla l-moral tal-plejers Maltin li fil-35 minuta kienu anke sfortunati li ma marrux fil-vanta;; meta Jaccarini laqat il-lasta u biex tkompli ti;i [a]ina g[at-tim ta’ Nisevic, ]ew; minuti qabel ilmistrie[ il-Portugi]i re;g[u marru fil-vanta;; b’gowl ta’ Sergio Ribeiro minn azzjoni ta’ korner. G[at-tieni taqsima Nisevic da[[al lil Montanaro flok lawtur tal-gowl Attard fil-51 minuta u appena ]ew; minuti, minn azzjoni ta’ korner favur il-Portugall kien l-istess Montanaro li skont ir-referee Rumen Petrescu, ikkommetta penalty. Inkariga minnu Rui Moreira li ra lill-gowler Schranz ikompli bil-vena tajba u jwettaq save brillanti. Sattmiem il-Portugi]i komplew
jippruvaw isibu gowl ie[or imma kienu l-Maltin li g[alqu l-log[ba fuq l-attakk wara [ames minuti ta’ [in mi]jud. It-tim Malti lag[ab b’din ilformazzjoni: Schranz, Jaccarini, Zammit, Micallef, Psaila, Cassar (Pace Coacks 60 min) Corbolan, Cutajar, Degabriele, Tabone (Xuereb 75 min), Attard (Montanaro 51 min) Fil-partita l-o[ra n-Norve;ja wkoll kisbu t-tieni reb[a konsekuttiva meta g[elbu lillI]landa 2-0 mill-istess grupp ta’ Malta. Fl-ewwel ;urnata nNorve;ja reb[u 2-1 kontra Malta u l-Portugall g[eleb lillI]landa 4-2. It-turnament jintemm il{amis meta fis-1.30 p.m. Malta fis-Centenary Stadium tilg[ab kontra l-I]landa bittama li tevita l-a[[ar post waqt li l-Portugall u n-
Il-gowler Malti Philip Schranz re;a’ kellu wirja o[ra po]ittiva wara dik kontra n-Norve;ja
Norve;ja jilag[bu g[al min jirba[ il-grupp fl-istess [in flistadium nazzjonali f’Ta’ Qali. Sadanittant is-Slovenja u Franza g[addew minn Grupp 5 bis-Sloveni jirb[u l-grupp
waqt li r-Repubblika ?eka wkoll g[addew g[all-fa]i li jmiss meta reb[u Grupp 11 b’punti massimi u ming[ajr ma sofrew gowl. Mag[hom g[addew ukoll ir-Russja li spi//aw it-tieni fil-grupp.
HANDBALL
INGILTERRA
L-a[wa Karabatic jammettu li lag[bu m[atra
Aguero jakku]a lir-referees
L-avukat ta’ Nikola Karabatic u [uh Luka, li ttnejn in]ammu mill-pulizija l-{add, ammettew li l-klabb tal-Handball ta’ Montpellier kien lag[ab im[atri fuq log[ba imma /a[ad li kien hemm xi tbag[bis fil-log[ob. Bosta plejers, inklu] Nikola Karabatic, li mexxa lil Franza lejn ]ew; titli Olimpi/i konsekuttivi fl2008 u din is-sena f’Londra, kienu arrestati wara investigazzjoni dwar allegat manipulazzjoni ta’ partiti. “Se jammettu li lag[bu m[atri... g[aliex lag[bu m[atri,” qal l-avukat ta’ Karabatic, Eric DupontMoretti lir-radju Fran/i] RTL lbiera[ meta mistoqsi jekk l-
a[wa u plejers o[ra ta’ Montpellier involuti kinux se jammettu li lag[bu m[atra fuq log[ba mill-kampjonat Fran/i]. “Imma l-ka] ta’ partiti manipulati jrid ji;i ppruvat. Issa hu f’idejn il-prosekutur biex jipprovdi l-provi u rrid ng[id li dawn in-nies qed ji/[du bil-qawwa li mmanipulaw xi partiti. Hawhnekk m’hawnx ka] kriminali,” qal l-avukat. Il-;img[a kelliem g[allqorti qal li /-Champions Fran/i]i Montpellier kienu involuti f’investigazzjoni relatata ma’ log[ba tal-Ewwel Divi]joni li tilfu g[and Cesson-Sevigne fit-12 ta’ Mejju.
L-attakkant ta’ Man City, Sergio Aguero akku]a lir-referees Ingli]i li fil-kampjonat Premier, jaffavorixxu l-plejers Ingli]i minn dawk barranin. Skont Aguero, ir-referees Ingli]i ma tantx jag[tu kas ilprotesti ta’ plejers barranin li jkunu qed jitolbu penalty u minbarra dan, meta plejer barrani jwaqqa’ plejer fil-kaxxa hemm /ans akbar li jing[ata penalty kontrih. Aguero g[amel dawn ilkummenti wara li City, fi tmiem il-;img[a g[elbu lil Fulham 2-1 u skont lattakkant Ar;entin, s[abu Zabalate u Tevez kellhom penalties li ma ng[atawx. “F’dan il-kampjonat hawn kwa]i barranin daqs kemm hawn Ingli]i u mhux sew li l-
plejers Ingli]i jkollhom privile;;. Il-plejers Ingli]i huma preferuti imma dan hu normali f’kull kampjonat,” qal Aguero. Gerrard irid miraklu Intant il-captain ta’ Liverpool, Steven Gerrard qal li biex jirba[ il-kampjonat ma’ Liverpool qabel jirtira mill-futbol irid isir miraklu. L-a[[ar darba li r-Reds reb[u l-kampjonat kien fl-1990 u dan l-ista;un, g[al darb’o[ra kellhom bidu negattiv u jinsabu fl-14-il post. “Irid ikun miraklu biex nirba[ il-kampjonat qabel ma nirtira. Qed ng[id hekk g[ax
di;à g[andi 32 sena u g[ax ir-rivali tag[na qeg[din [afna aktar ’il quddiem minna,” qal Gerrard.
L-Asso/jazzjonijiet membri se jidde/iedu dwar il-Euro 2020
TAZZA TAD-DINJA
Il-UEFA se tkompli bl-ideja li torganizza l-Euro 2020 madwar il-kontinent jekk l-asso/jazzjonijiet membri ikunu favur dan il-pjan. Dan qalu l-President Michel Platini. Il-Fran/i] qal li l-UEFA qed tistenna r-rispons fuq il-proposti tag[ha li t[abbru g[all-ewwel darba fi tmiem il-Euro 2012 fil-Polonja u l-Ukrajna li hu ]ied jg[id li se jkun wie[ed ta' darba. Platini qal li l-kompetizzjoni li se titkabbar minn 16 g[al 24 tim mill-2016 se tkun spi]a kbira wisq g[al [afna pajji]i biex jorganizzawhom wa[edhom. L-ideja tieg[u li jkollu partiti fi 12 jew 13-il pajji], bil-fa]i finali f'post wie[ed, se tkun diskussa mill-board e]ekuttiv f'Di/embru bid-de/i]joni tittie[ed kmieni s-sena d-die[la. It-Turkija esprimiet ix-xewqa li torganizza t-turnament fuq ba]i ta' pajji] individwali imma l-kanidatura tag[ha se tkun irtirata jekk Istanbul tirba[ id-dritt li torganizza l-Olimpjadi fl-istess sena. L-Iskozja, Wales u l-Irlanda wkoll esprimew l-interess tag[hom li jorganizzaw il-finali.
Il-Ministru g[all-Isport fir-Russja, Vitaly Mutko ]vela li l-ispi]a biex il-pajji] jorganizza t-Tazza tad-Dinja tal-2018 se tla[[aq madwar 15-il biljun ewro. Dawn id-dettalji [ar;u jiem wara li ;ie ]velat li l-partiti tat-Tazza tad-Dinja se jintlag[bu fi 12-il grawnd mifruxa fi 11-il belt. Mutko, li hu anke Kap tal-Kumitat li qed jorganizza t-Tazza tad-Dinja qal li g[all-bidu lammont li l-Gvern kien se jonfoq biex jorganizza din l-edizzjoni kien in-nofs ta’ 15-il biljun. “Dawn mhumiex /ifri uffi/jali imma jidher li l-ispi]a se tkun dik ta’ 15-il miljun ewro,” qal Mutko. Mistoqsi dwar meta ja[seb li se jkunu lesti lgrawnds Mutko qal, “Hemm [ames grawnds li b[alissa qed jintlag[ab log[ob fihom u ;img[a o[ra nibdew niddisinjaw erbg[a o[ra.” Il-President tal-FIFA, Sepp Blatter fa[[ar [afna il-mod li bih il-Kumitat qed jorganizza l-
Gerrard qal li minbarra Man Utd u Arsenal, f’dawn la[[ar snin timijiet b[alma huma Man City u Chelsea g[amlu qab]a kbira u sa[ansitra reb[u l-kampjonat. “Sena ilu spi//ajna fit-tmien post. Jekk dan l-ista;un laffarijiet imorru ftit a[jar jista’ jag[ti l-ka] li nispi//aw malewwel erbg[a. Madankollu qatt mhu se naqta’ qalbi u se nibqa’ nag[ti l-massimu tieg[i,” kompla Gerrard. Ri]ultati
Premier Ingli]
QPR v West Ham
Serie B
1-2
Cittadella v Pro Vercelli 3-0 Cesena v Varese 2-0
GFA I Div
Nadur v Victoria H
3-1
Ir-Russja se tonfoq 15-il biljun ewro affarijiet u jidher li kollox se jsir fil-[in. Intant, l-istess Sepp Blatter ikkritika l-mod li bih kienet organizzata t-Tazza tad-Dinja tal2010 li saret fl-Afrika t’Isfel. Blatter qal dan waqt konferenza li fiha tkellem dwar pajji]i li ma tantx impressjonawh bil-mod ta’ kif organizzaw it-Tazza tad-Dinja. “Fl-2004 sar mag[ruf li t-Tazza tad-Dinja tal-2010 kienet se ssir fl-Afrika t’Isfel u dawn g[amlu sena ji//elebraw g[ax ing[ataw dan id-dritt minflok qabdu ja[dmu mal-ewwel. IlFIFA kellha tag[mel pressjoni kbira biex beda x-xog[ol,” qal Blatter. Blatter tkellem ukoll dwar it-Tazza tad-Dinja li saret fl-2002, edizzjoni li saret bejn ]ew; pajji]i, il-:appun u l-Korea t’Isfel. “L-entu]ja]mu li wera l-poplu :appuni] u dak Korean kien kbir u fil-fatt nemmen li kien g[alhekk li nbnew [afna grawnds li llum mhux qed jintu]aw,” temm Blatter.
It-Tlieta, 2 ta’ Ottubru, 2012
32 Lokali
No[or;u l-aqwa tal-belt kapitali tag[na 1. Il-preparamenti u x-xog[ol sfiq li g[addej fil-Belt Valletta biex din issir il-Kapitali Uffi/jali g[all-Kultura fl-2018, jindikaw u jfissru li l-belt kapitali tag[na li tant ng[o]]u, qed tkompli tisbie[, turi l-istorja sinjura tag[ha u b’hekk tikseb popolarità aktar minn qatt qabel. Irridu li l-belt kapitali tkun l-g[ira ta’ bliet barranin.
2. Fil-[mistax li g[addew kelli diversi opportunitajiet li n]ur i//entru tal-Belt. Il-;img[a l-o[ra flimkien mal-Kunsill Lokali talBelt u mal-Koperattiva Media Coop, nidejna pro;ett verament ambizzju] u innovattiv li ]gur se jkun qed i[alli l-frott. iValletta.com hu sit elettroniku ;did li se jkun qed joffri informazzjoni dwar l-attivitajiet kummer/jali u kulturali kollha li jkunu g[addejjin fil-Belt Valletta, bl-g[an prin/ipali li jkompli jag[ti [ajja lill-belt kapitali kif ukoll jo[loq aktar a//essibblità g[aliha. 3. Qed nitkellmu fuq a//essibbiltà u allura ma nistax ma nsemmix il-pro;ett tat-tkabbir tal-MCP Car Park, investiment ta’ €5 miljun mill-privat li se jfisser ]ieda ta’ 400 parke;; ie[or. Pro;ett li bla dubju jorbot mal-iValletta.com g[ax se jkun jista’ jitgawda minn kul[add sabiex aktar nies ikollhom il-kumdità ta’ parke;; vi/in il-Belt u jkunu jistg[u jag[mlu l-qadi tag[hom. B’hekk, dak li jkun jid[ol fis-sit ta’ iValletta.com, jara x’jinteressah u x’inhu g[addej filBelt u ma g[andux g[alfejn i[abbel rasu fejn se j[alli l-vettura. Il-pro;ett iValletta.com se jit[addem mill-Koperattiva Media Coop li [olqot din l-idea. Media Coop hi wa[da mis-60 koperattiva li hawn f’pajji]na, li bejniethom jag[mlu turnover ta’ €70 miljun fis-sena. Xempju ta’ koperattiva li hi proattiva u li ma tistenniex ilbajtra taqa’ f’[alqha.
Ix-xog[ol fuq il-pro;ett tal-lift tal-Barrakka ta’ Fuq, li jg[aqqad il-Port il-Kbir ma/-/entru tal-Belt Valletta, mistenni jitlesta fil-;img[at li ;ejjin, u hu fost il-[afna pro;etti kapitali li g[addejjin b[alissa fil-Belt (Ritratt> Michael Ellul)
4. Irrid pubblikament nirringrazzja lill-komunità kummer/jali ta’ Triq ir-Repubblika kif ukoll ta’ Triq il-Merkanti li taw l-appo;; s[i[ tag[hom sabiex ji;i ]viluppat dan il-pro;ett. Dawn il-komunitajiet qeg[din ja[dmu u jipparte/ipaw flimkien g[all-pro;ett u dan jawgura li fl-a[[ar mill-a[[ar kul[add g[andu l-interess a[[ari li jsa[[a[ l-ekonomija, jo[loq aktar
media•link COMMUNICATIONS
minn Jason Azzopardi jason.azzopardi@gov.mt
a//essibbiltà u jin/entiva aktar nies sabiex jid[lu l-Belt. Prosit ukoll lill-Kunsill Lokali tal-Belt li qed jag[ti l-appo;; s[i[ tieg[u. 5. M’hemmx dubbju li l-pro;etti li g[addejjin fil-Belt u madwarha se jkunu ta’ fejda g[all-istess komunità kummer/jali. Meta dan l-a[[ar ]ort numru ta’ sidien ta’ [wienet fi Triq ir-Repubblika u Triq ilMerkanti u spjegajtilhom il-pro;ett tal-parke;; tal-MCP apprezzajt immens il-kummenti po]ittivi li dan il-pro;ett se jkun qed issa[[a[ mhux ftit in-negozju fil-Belt min[abba li aktar nies se jag[]lu li jid[lu fil-belt kapitali biex jag[mlu x-xiri tag[hom. Dawn in-negozji kellhom biss kliem ta’ tif[ir g[al dan il-pro;ett u tassew g[arfu u rrikonoxxew l-importanza tieg[u. {adt pja/ir immens nisma’ lil u[ud minnhom jitkellmu wkoll dwar lin/entivi li l-Gvern qieg[ed kontinwament joffrilhom sabiex huma jkomplu jikbru u jissa[[u, b[alma huma l-Microinvest, il-MicroCredit u issa anki l-MicroGuarantee. U[ud minnhom kellhom ukoll di;à lopportunità li j]uru l-Business First u kellhom kliem ta’ tif[ir g[asservizz li l-Malta Enterprise offriet lilhom. Trid tisma’ lilhom jispjegaw kif naqqasna l-burokrazija g[alihom. 6. Fix-xhur li ;ejjin ikunu lesti [afna mill-pro;etti kapitali li g[addejjin fil-Belt. B[alissa qed jo[olqu x-xog[ol g[al min qed ja[dem fihom, u meta jkunu lesti se jattiraw [afna iktar nies minn qatt qabel lejn il-Belt. Ebda Gvern daqs dan u b[alu ma g[amel daqstant g[all-belt kapitali tag[na. Hekk jixraq.