www.mychoice.pn
Numru 13,249
€0.55
Il-:img[a, 5 ta’ Ottubru, 2012
Awwissu b’rekord assolut fit-turi]mu
Nikkonfermaw li l-MLP kien ilu jaf bl-allegati ka]i ta’ pedofelija
Rekord ie[or g[as-settur tat-turi]mu f’Malta f’Awwissu li g[adda meta dan ix-xahar kien l-a[jar xahar g[at-turi]mu flistorja. ?ifri ppubblikati lbiera[ mill-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika juru li f’Awwissu li g[adda ;ew Malta total ta’ 199,430 turist, li jfisser ]ieda ta’ 4.4% fuq l-istess xahar issena li g[addiet. Minn dawn, 174,817 ;ew fuq btala waqt li l-kumplament, 6,514 ;ew fuq xog[ol. I]-]ieda kienet ta’ 3%. Kienet ta’ 3% wkoll i]]ieda fit-turisti minn pajji]i tal-UE, li ammontaw g[al 87% tattotal. I]-]ieda fit-turisti li ;ew minn barra l-UE kienet ta’ 14%. L-ikbar ]ew; swieq jibqg[u r-Renju Unit u lItalja, li f’Awwissu ammontaw g[al 27% u 18% rispettivament. Issuq Fran/i] ]died bi 17% waqt li s-suq :ermani] naqas bi 8%.
Informazzjoni ;dida li r/ieviet din il-gazzetta tkompli tikkonferma li lMalta Labour Party kien ilu jaf bil-ka] tal-allegat involviment tas-Sindku tieg[u fil-Marsa f’ka]i ta’ abbu] sesswali fuq tfal, imma baqa’ ma [a l-ebda passi. Kif ;ie ]velat fis-sig[at li g[addew, Chris Spiteri, li n[atar Sindku Laburista tal-Marsa fl-a[[ar elezzjoni tal-Kunsill f’Marzu li g[adda, allegatament kien involut f’atti ta’ pedofelija ma’ numru ta’ subien. Ka]i li minkejja li lMLP kien ilu jaf bihom ix-xhur, ma [ax passi dwarhom u ]ammhom mistura, u [allieh fil-kariga li kellu. Din l-istorja re;g[et kienet ikkonfermata b’informazzjoni ;dida li waslitilna fl-a[[ar 24 sieg[a, minn x[in ]velajna d-dettalji, u li turi bi//ar li t-tmexxija Laburista kienet ilha taf b’dawn lallegati ka]i.
g[al pa;na 5
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi jilqa’ lill-President tal-Mawritanja Mohamed Abdel Aziz fil-Ber;a ta’ Kastilja lbiera[ filg[axija hekk kif bdew jaslu l-kapijiet tad-disa’ pajji]i li flimkien ma’ Malta huma membri tal-5+5 (Ritratt> Martin Agius)
Illum jifta[ is-summit tal-5+5 Storja f’ pa;na 5
Joffendi mara fl-ajruport
Id-Deputat u kandidat tal-MLP Joe Debono Grech offenda mara fl-ajruport wara li ppretenda li jaqbi]ha fil-kju Ara pa;na 2
Parlament
Franco Debono jressaq mozzjoni g[ar-ri]enja tal-Ministru Austin Gatt. Austin Gatt itenni l-lealtà lejn il-Prim Ministru u l-Partit Nazzjonalista Ara pa;na 9
g[al pa;na 5
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 5 ta’ Ottubru, 2012
2 Lokali
Deputat Laburista joffendi mara fl-ajruport Fl-a[[ar jiem, fuq Facebook beda jixxerred blog ta’ /ertu Michelle Sullivan, Awstraljana li tg[ix Malta, u li fih tirrakkonta esperjenza li g[addiet minnha nhar it-Tnejn li g[adda, u li fiha ;iet offi]a mid-Deputat Laburista Joe Debono Grech, f’dak li qed jitqies b[ala ka] ie[or li fih, Debono Grech, li minbarra li kien Ministru ta[t tliet Prim Ministri Laburisti, ji;ifieri Dom Mintoff, Karmenu Mifsud Bonnici u Alfred Sant, u se jer;a’ jikkontesta l-elez-
Ippretenda li jaqbi]ha fil-kju u meta ma rnexxilux beda joffendiha zjoni li jmiss ta[t it-tmexxija ta’ Joseph Muscat, a;ixxa b’tali mod li offenda lil [addie[or. F’dan il-ka], Joe Debono Grech offenda lil Sullivan waqt li kienet qed tistenna biex tag[mel check-in flAjruport Internazzjonali ta’ Malta. Id-Deputat Laburista, i]da, ippretenda li jaqbi]ha u jinqeda qabilha, u malli
It-Temp
UV INDEX
6
IT-TEMP il-bi//a l-kbira xemxi li jsir ftit jew wisq imsa[[ab VI}IBBILTÀ tajba IR-RI{ [afif mill-Majjistral li jsir varjabbli BA{AR [afif IMBATT ftit li xejn TEMPERATURA l-og[la 29˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.1 mm Xita mill-1 ta’ Settembru 84.1 mm IX-XEMX titla’ fis-06.59 u tin]el fit-18.42
;ibditlu l-attenzjoni li kienet qablu, infexx joffendiha. Sullivan, fil-blog tag[ha, tispjega fid-dettall l-esperjenza tag[ha fl-Ajruport. Nhar it-Tnejn li g[adda, Sullivan kienet sejra l-Istati Uniti u kienet qed tistenna filkju biex tinqeda minn assistenta tal-Ajruport biex tag[mel check-in. Sullivan tg[id li waqt li kienet qed tistenna, rat ra;el kemxejn kbir fl-età, li ma kien [add [lief Debono Grech, u qabad u mar po;;a l-bagalja tieg[u fuq il-conveyor. F’dak il-[in, Sullivan ;ibditlu l-attenzjoni li hi kienet qablu, i]da hu, b’mod arroganti offendieha b’ommha. Iddispja/uta g[al dak li kien ;ara, Sullivan [adet ritratt ta’ dan ir-ra;el u xerditu fuq Facebook. Kien hawnhekk li Sullivan ;iet infurmata min kien dan ir-ra;el, ji;ifieri Joe Debono Grech. Bosta persuni li kkummentaw fuq dan irritratt asso/jaw lil Debono Grech mat-tmexxija Laburista tas-snin tmenin, i]da o[rajn fakkru li l-istess Debono Grech hu wie[ed mill-kandidati tal-Malta Labour Party g[all-elezzjoni li jmiss. IN-NAZZJON irnexxielu jag[mel kuntatt ma’ Sullivan u staqsieha g[alfejn [assitha laktar urtata bl-in/ident fl-ajruport. Hi spjegat li ma setg[etx tifhem kif politiku, li hu persuna pubblika, ja;ixxi b’dak il-mod. “Politikanti g[andhom ikunu ta’ e]empju tajjeb g[all-pubbliku, u mhux ja;ixxu b’dan il-
Id-Deputat Laburista u kandidat ta’ Muscat g[all-elezzjoni li ;ejja, Joe Debono Grech, offenda lil Michelle Sullivan waqt li kienet qed tistenna biex tag[mel check-in fl-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta
mod. Jekk xi artist jew kantant jikser il-li;i, [afna drabi ting[atalu sentenza aktar [arxa minn persuna normali g[ax ikunu taw e]empju [a]in lil bosta persuni. A[seb u ara politiku,” qaltilna Michelle Sullivan. Debono Grech hu mag[ruf g[all-mod kif ja;ixxi fil-kon-
front ta’ [addie[or li ma jaqbilx mieg[u. Fi Frar li g[adda, waqt attività politika filQawra, kien g[ajjar linNazzjonalisti. Sa[ansitra ftit tal-jiem ilu, lejlet il-festa nazzjonali tal-Indipendenza, l-istess Debono Grech qal li l-festa tal-Indipendenza hi biss festa tan-Nazzjonalisti.
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
B[al-lum 25 sena IL-:IMG{A L-og[la 29˚C L-inqas 19˚C
IS-SIBT L-og[la 28˚C L-inqas 19˚C
IL-{ADD L-og[la 28˚C L-inqas 18˚C
IT-TNEJN L-og[la 27˚C L-inqas 20˚C
IT-TLIETA L-og[la 28˚C L-inqas 20˚C
UV
UV
UV
UV
UV
6
6
6
6
6
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN Malta 27˚C xemxi, Al;eri 32˚C imsa[[ab, Amsterdam 14˚C xemxi, Ateni 26˚C imsa[[ab, Li]bona 22˚C xemxi, Berlin 16˚C xita, Brussell 13˚C ftit imsa[[ab, il-Kajr 31˚C imsa[[ab, Dublin 11˚C imsa[[ab, Kopen[agen 12˚C imsa[[ab, Frankfurt 13˚C xita, Milan 21˚C imsa[[ab, Istanbul 25˚C ftit imsa[[ab, Londra 15˚C ftit imsa[[ab, Madrid 23˚C xemxi, Moska 18˚C imsa[[ab, Pari;i 17˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 25˚C xemxi, Ruma 23˚C xemxi, Tel Aviv 29˚C ftit imsa[[ab, Tripli 27˚C ftit imsa[[ab, Tune] 31˚C xemxi, Vjenna 20˚C ftit imsa[[ab, Zurich 17˚C xita, Munich 17˚C xita, Stokkolma 11˚C imsa[[ab, St. Petersburg 12˚C imsa[[ab
L
-iskema tal-[addiema aw]iljarji u ta[ri; ;iet deskritta b[ala l-akbar benefi//ju so/jali li qatt sar f’Malta. Il-Ministru Louis Galea ta dettalji dwar it-t[addim ta’ din l-iskema li kienet qed tiggarantxxi xog[ol lil mijiet ta’ [addiema li, g[al skopijiet purament elettorali, ;ew impjegati illegalment fis-servizz pubbliku. I]da l-Gvern ;did Malti, immexxi millPartit Nazzjonalista, ]amm il-weg[da elet-
torali tieg[u u pprovda xog[ol produttiv lil dawn il-[addiema biex iggarantilhom lg[ajxien dovut g[all-familji tag[hom. Imfakkar ukoll l-g[axar anniversarju minn meta studenti tal-medi/ina pprotestaw billi ntrabtu mal-[adid ta’ Kastilja min[abba li kienu qed ji;u m/a[[da milli jkomplu l-istudji tag[hom f’pajji]na. Fl-1977 dik kienet okka]joni o[ra tal-[ruxija mill-forzi tal-ordni kontra min jazzarda jipprotesta g[all-politika tar-re;im So/jalista.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 5 ta’ Ottubru, 2012
Lokali 3
Kwestjonarju dwar l-esperjenza tal-pazjent fl-Isptar Mater Dei
Membri tal-Forzi Armati ta’ Malta f’operazzjoni li matulha salvaw flamingo ferut (Ritratt> Luke Massey)
Isalvaw flamingo ferut Wara l-isparar fuq il-flamingos li se[[ fil-Bajja ta’ San Pawl nhar l-Erbg[a li g[adda, dg[ajsa tal-Forzi Armati ta’ Malta salvat wie[ed mill-flamingos filba[ar, ‘il barra mill-kosta tal-Qawra l{amis, tard waranofsinhar. Dan wara li l-
FAM ing[aqdu ma’ BirdLife Malta u lALE sabiex jg[inu lill-g[asfur milqut li ma setax itir min[abba t-tiri. BirdLife Malta u l-ALE g[addejjin b’ta[ditiet mal-Animal Welfare dwar dak kollu li hu possibbli biex il-flamingo l-
ie[or li hu ferut jinqabad sabiex jittie[ed g[ar-riabilitazzjoni qabel ma’ sa[[tu tidditerjora. BirdLife Malta appellat lill-pubbliku jirrappurtaw in/identi ta’ ka//a illegali lill-ALE.
Approvat l-i]vilupp ta/-?entru Nazzjonali tax-Xjenza Interattiva minn Charles Muscat
Il-Bord tal-MEPA lbiera[ approva l-i]vilupp ta/-?entru Nazzjonali tax-Xjenza Interattiva f’Bigi, li se jinkludi r-restawr tal-parti tan-nofsinhar tal-kumpless ta’ Bigi li kien jintu]a b[ala Sptar Navali fi ]mien l-Ingli]i li se tinbidel f’/entru edukattiv marbut max-xjenza u fa/ilitajiet g[all-konferenzi. L-In;inier Nicholas Sammut, il-Kap E]ekuttiv talKunsill Malti g[ax-Xjenza u t-Teknolo;ija (MCST), qal li dan i/-/entru hu mmirat laktar g[al studenti ta’ bejn il[ames snin u l-15-il sena biex ix-xjenza titwassal lilhom b’mod iktar fa/li u attraenti. L-iskop hu li aktar studenti jag[]lu x-xjenza g[all-istudji tag[hom fil-livell sekondarju. Fi/-?entru Nazzjonali tax-
Xjenza Interattiva se jkun hemm madwar 250 esebit partikulari fejn l-istudenti jkunu jistg[u jipparte/ipaw f’esperimenti li jressquhom iktar lejn ix-xjenza. Madwar 25,000 student u studenta mill-iskejjel primarji u sekondarji se j]uru dan i/-/entru matul kull sena skolastika. Kull ]jara ddum bejn tlieta u erba’ sig[at u l-istudenti jistg[u jag[]lu bejn workshops interattivi, wirjiet ta’ xjenza u wirjiet dwar lastronomija. Madwar 30% tal-impjiegi kollha f’pajji]na b’xi mod g[andhom x’jaqsmu maxxjenza u t-teknolo;ija. Il-pro;ett ta/-?entru Nazzjonali tax-Xjenza Interattiva se jkun kofinanzjat mill-fondi tal-Unjoni
Approvata wkoll it-tieni fa]i ta’ restawr tal-Forti Manoel Ewropea u se jitmexxa millMCST. Il-Bord tal-MEPA approva wkoll it-tieni fa]i tarrestawr tal-Forti Manoel f’Manoel Island li se jsir mill-konsorzju MIDI. Se jkunu restawrati s-swar, ilfoss, il-gla/is u diversi batteriji li hemm fiz-zona. Se jsir ukoll xog[ol ta’ tindif u tne[[ija ta’ [axix [a]in u ta’ si;ar biex is-sbu[ija talForti Manoel to[ro; iktar. Il-Bord iddiskuta fil-tul ilkwistjoni dwar it-tne[[ija ta]]jut li hemm f’mini li kienu saru mill-Ingli]i u li fihom kien jin[a]en il-fuel tas-sottomarini. Hemm ]ew; mini
b’tul ta’ madwar 100 metru kull wa[da. L-applikant qal li g[andu ftehim mal-Gvern biex dawn il-mini jitnaddfu mill-Gvern. I/-Chairman tal-MEPA, Austin Walker, spjega li lapplikazzjoni li kellu quddiemu l-Bord tal-MEPA kienet dwar ir-restawr talForti Manoel u ma kienx kompitu tal-MEPA li tid[ol fil-kundizzjonijiet ta’ kuntratt bejn terzi. G[alhekk ressaq mozzjoni dwar dan li kienet approvata mill-ma;;oranza tal-membri tal-MEPA kif kienet approvata wkoll l-applikazzjoni g[at-tieni fa]i tarrestawr tal-Forti.
Fl-Isptar Mater Dei tnieda uffi/jalment survey ;did li se jkun disponibbli g[all-pazjenti kollha f’Mater Dei, bl-iskop li tinkiseb informazzjoni u tag[rif dwar l-opinjoni talpazjenti dwar l-esperjenza tag[hom fl-isptar. Il-Ministru tas-Sa[[a, lAnzjani u l-Kura filKomunità, Joe Cassar, qal li l-Patient Satisfactory Survey hi inizjattiva li tag[mel differenza g[ax lesperjenza li jkollu l-pazjent hi importanti biex ikun jista’ jitjieb is-servizz li jing[ata f’Mater Dei. Is-survey se jkun disponibbli fuq l-entertainment system li kull pazjent ikollu installata mas-sodda tieg[u. Ilkumpanija li tipprovdi din is-sistema offriet li s-survey ikun installat fuq issistema tag[ha u se jkun b’xejn u offrut f’]ew; lingwi, bil-Malti u blIngli]. Matul il-pre]entazzjoni tas-survey, Joe Cassar qal li s-survey se jinqasam fi tnejn – wie[ed g[al min ikun fis-sala tal-maternità u ie[or g[al min ikun filbqija tas-swali. Is-survey jinkludi mistoqsijiet dwar il-kura li ting[ata, dwar ilkontroll tal-u;ig[, dwar jekk ing[atatx l-g[ajnuna me[tie;a u mistoqsijiet fuq indafa u ospitalità. Is-sistema, li swiet €2,600 ;iet ]viluppata mill-kumpanija internazzjonali CyberWebs Creations u se tippermetti li Mater Dei ikun ikkumparat ma’ sptarijiet o[rajn fl-Unjoni Ewropea.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 5 ta’ Ottubru, 2012
4 Lokali
Il-karozza Corvette li fl-in/ident ;arrbet [sarat kbar
Tmienja jwe;;g[u f’in/ident tat-traffiku Numru ta’ persuni we;;g[u lbiera[ filg[odu f’[abta meta sewwieq anzjan ta’ Corvette [amra li g[al xi ra;uni tilef il-kontrol talvettura tieg[u, bil-konsegwenza li [abat ma’ vann Transit, ukoll ta’
kulur a[mar. L-in/ident se[[ fil-Coast Road, f’St. Andews. B’kollox we;;g[u tmien persuni, imma l-;rie[i li sofrew mhumiex serji, minkejja lgravità tal-in/ident tat-traffiku. It-
tmienja min-nies kienu passi;;ieri fil-vann li jidher li kien fi triqtu lejn G[awdex. Is-sewwieq tal-karozza, ra;el ta’ 61 sena, li hu dilettant ta’ karozzi sportivi u klassi/i, ukoll ida[[al l-
Mara paralizzata titlob aktar kumpens minn Ray Abdilla
Sharon Borg minn Birkirkara li fl-4 ta’ Settembru 1992, meta kellha 14-il sena kienet involuta f’in/ident tat-traffiku fejn kienet riekba b[ala passi;;iera u spi//at paralizzata minn g[onqha ’l isfel, appellat minn sentenza talQorti li ddikjarat li mhix intitolata g[al i]jed kumpens. Meta se[[ l-in/ident, hi kienet riekba ma’ Jimmy Fenech, li dak i]-]mien ma kienx kopert b’polza talassigurazzjoni. Peress li lin/ident kien kollu tort tieg[u min[abba negli;enza u nuqqas ta’ t[aris tar-regolamenti tat-traffiku, hu kien irrikorra g[and il-Motor Insurance Bureau, li [allset is-somma ta’ Lm30,000 peress li Fenech, dak i]-]mien ma kellux il-mezzi biex i[allas.
Sharon Borg, li kienet bdiet timmudella sakemm se[[ ilka], kienet qed ti;i rappre]entata minn missierha, Tarcisio Borg fil-Qorti. Permezz tal-Avukat Josè Herrera hi bdiet pro/eduri /ivili kontra l-Kummissarju tal-Pulizija, it-Tabib Ewlieni tal-Gvern, Jimmy Fenech u Charles Pace, li hu d-Direttur ta’ Mosta Auto Dealers li fiha talbet li ting[ata kumpens. Fil-kaw]a, jing[ad li l-persuni msemmija kollha kienu responsabbli g[as-sitwazzjoni li sabet ru[ha fiha Sharon Borg li spi//at b’95% paralizzat. Il-Kummissarju tal-Pulizija n]amm responsabbli g[ax [alla l-karozza tinstaq minn sewwieq li ma kienx kopert b’polza tal-assigurazzjoni, ilkumpanija Mosta Auto Dealers min[abba li [allset il-
li/enzja tal-karozza ta’ sewwieq li ma kienx kopert bil-polza tal-assigurazzjoni, lil Jimmy Fenech li kien responsabbli g[all-in/ident u litTabib Ewlieni tal-Gvern, g[ax skont l-esperti medi/i, id-danni li sofriet il-vittma kienu wisq akbar milli suppost g[ax kienet im/aqalqa [a]in fil-post tal-in/ident u flIsptar San Luqa. Fit-18 ta’ Settembru li g[adda, il-Qorti kienet /a[det it-talba g[al i]jed kumpens g[ax qalet li l-vittma kienet a//ettat li ting[ata s-somma li ;ie ordnat i[allas Jimmy Fenech. Aktar tard, Tarcisio Borg, b[ala missier il-vittma, appella minn din is-sentenza u qed jitlob lill-Qorti tevalwa mill;did il-provi u appella lillQorti biex tittratta b’mod a[jar mal-vittma.
isptar b’ambulanza imma jidher li ma we;;ax. Mieg[u ttie[du l-isptar il-passi;;ieri tal-vann. Kemm il-vann kif ukoll il-karozza ;arrbu [sarat estensivi. Il-Pulizija g[adha qed tinvestiga dan l-in/ident.
Aktar opportunitajiet ta’ tag[lim prattiku fl-MCAST L-MCAST u l-Milwaukee UK, kumpanija tal-g[odda mag[rufa internazzjonalment, iffirmaw ftehim li g[andu jippermetti aktar opportunitajiet ta’ tag[lim prattiku lill-istudenti talMCAST. Il-ftehim li kien iffirmat fil-Kampus Ewlieni talMCAST, f’Ra[al :did, sar possibbli b’kooperazzjoni mal-lecturers li jg[allmu dwar is-sa[[a u s-sigurtà filpost tax-xog[ol li qalu li se jkun ta’ aktar g[ajnuna flinfrastruttura tal-Kulle;;. Dan il-ftehim intla[aq bliskop li l-edukazzjoni tkompli ssir g[odda importanti sabiex tifforma studenti u /ittadini ppreparati g[addinja tax-xog[ol, u post importanti fejn tista’ trawwem pratti/i a[jar g[assa[[a u s-sigurtà fil-post tax-xog[ol u sabiex Malta tkun aktar kompetittiva ekonomikament.
Dale McElveen, f’isem Milwaukee, qal li lMCAST hu l-ewwel attentat ta’ ftehim ma istituzzjoni edukattiva fl-Ewropa. Milwaukee di;à g[andu numru ta’ ftehim ma’ Kulle;;i u Universitajiet fl-Istati Uniti u r-Renju Unit. Hu fa[[ar it-tibdil li sar fil-qasam tas-sa[[a u ssigurtà fil-post tax-xog[ol f’Malta f’dawn l-a[[ar [ames snin u ddeskriva lMCAST b[ala kulle;; g[ira tal-Ewropa. Qabel ma dan il-ftehim ;ie ffirmat, saret ukoll ta[dita pubblika bl-isem ‘Using Tools Safely’ fejn ing[ata tag[rif dwar issa[[a u s-sigurtà fl-u]u talg[odda. Dan il-pro;ett g[andu joffri aktar opportunitajiet ta’ edukazzjoni lill-MCAST filwaqt li joffri aktar forom ta’ innovazzjoni g[all-kumpanija Milwaukee.
Tin[atar President ta’ Asso/jazzjoni Ewropea
Natalie Briffa Farrugia, il-Kap E]ekuttiv ta’ CareMalta Ltd
Natalie Briffa Farrugia, il-Kap E]ekuttiv ta’ CareMalta Ltd, l-akbar kumpanija privata lokali li tipprovdi servizzi g[all-anzjani, in[atret President tal-bord tad-diretturi tal-Asso/jazzjoni Ewropea tad-Djar u s-Servizzi g[allAnzjani (EAHSA) . L-EAHSA tirrappre]enta aktar minn 2,500 kumpanija li jipprovdu servizzi ta’ djar u kura tal-anzjani mifruxa ma’ 15-il pajji] min-Norve;ja g[al Malta, mill-Irlanda g[all-Federazzjoni Russa.
Briffa Farrugia ;iet ma[tura President matul ir-raba’ konferenza Ewropea li saret ri/entament f’Malta. Il-konferenza ddiskutiet pratti/i u innovazzjonijiet filhousing, kura u servizzi g[all-anzjani u [abtet mas-sena ddedikata lill-Anzjanità Attiva u s-Solidarjetà bejn il-:enerazzjonijiet. Freek Lapré, il-President uxxenti talEAHSA, iddeskriva lil Natalie Briffa Farrugia b[ala “l-g[a]la favorita tieg[u g[ax g[andha passjoni g[as-settur, hi
provditur ewlieni u g[andha impenn g[all-EAHSA”. Natalie Briffa Farrugia [adet post Freek Lapré, Kap E]ekuttiv ta’ Movinex ibba]ata fl-Olanda. Lapré kien ilu President mill-2010, minn meta nbdiet l-Asso/jazzjoni li hi rre;istrata ta[t il-li;i Bel;jana. Qabel l-2010 lEAHSA kienet ferg[a mill-Asso/jazzjoni Internazzjonali g[ad-Djar u sServizzi g[all-Anzjani bba]ata f’Washington.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 5 ta’ Ottubru, 2012
Lokali 5
Illum jifta[ €909 miljun is-summit tal-5+5 fl-ekonomija fi tmien xhur mit-turi]mu Is-summit tal-5+5, it-tieni summit fl-istorja li se ji;bor madwar mejda wa[da l-kapijiet talistati u gvernijiet ta’ g[axar pajji]i Mediterranji – [ames pajji]i Ewropej u [ames pajji]i talAfrika ta’ Fuq, jifta[ illum g[all-[abta ta’ nofsinhar. F’laqg[at li se ji;u fi tmiemhom kmieni g[ada waranofsinhar, il-mexxejja mistennija jiddiskutu temi komuni, fosthom is-sigurtà, lekonomija, id-difi]a, it-trasport u l-immigrazzjoni fost l-o[rajn. Ilbiera[ waranofsinhar, bdew jaslu w[ud mill-mexxejja g[al dan is-summit, fosthom dawk ta’ xi pajji]i Afrikani. Ilbiera[ filg[axija, il-Prim Ministru Malti Lawrence Gonzi di;à kellu laqg[at individwali mal-Prim Ministru tal-Marokk Abdelilah Benkirane. Is-summit se jifta[ fil-Ber;a ta’ Kastilja b’indirizzi mill-Prim Ministru Malti Lawrence Gonzi, mill-Prim Ministru Taljan Mario Monti, kif ukoll ]ew; diskorsi mill-President talMawritanja Mohamed Ould Abdel Aziz kif ukoll mill-President Tune]in Moncef Marzouki. Wara, f’Kastilja stess se jsir working lunch, biex imbag[ad, aktar tard waranofsinhar, se ssir lewwel sessjoni formali ta’ dan is-summit filPalazz tal-Verdala r-Rabat. Filg[axija, qabel ma l-mexxejja tal-istati u l-gvernijiet jattendu ikla fil-
Palazz tal-President il-Belt, se jattendu wkoll g[al kun/ert tat-tenur Joseph Calleja li se jsir filPalazz stess. G[ada, imbag[ad, issir it-tieni sessjoni tas-summit fil-Palazz tal-Verdala. Minbarra l-kapijiet tal-istati u gvernijiet, g[al dan is-summit qed jattendu wkoll il-Ministri tal-Affarijiet Barranin tal-pajji]i rispettivi. F’dawn il-jumejn, f’pajji]na se jkun hawn madwar 3,000 persuna f’delegazzjonijiet proprju g[al dan is-summit, u aktar minn 300 ;urnalist akkreditat, il-ma;;oranza tag[hom internazzjonali. Minbarra l-Kapijiet ta’ Stati u Gvernijiet talpajji]i membri tal-5+5, se jattendu wkoll ilPresident tal-Kummissjoni Ewropea Josè Manuel Barroso, il-Kummissarju Ewropew Stefan Fule’, is-Segretarju :enerali tal-Unjoni G[arbija tal-Maghreb, l-Ambaxxatur tal-Lega G[arbija, il-Vi/i President tal-Assemblea Parlamentari tal-Mediterran, u s-Segretarju :enerali tal-Unjoni tal-Mediterran. Il-pajji]i li jifformaw parti minn dan ilForum tal-Mediterran huma Malta, l-Italja, Spanja, Franza, il-Portugall, il-Libja, tTune]ija, il-Mawritanja, l-Marokk u l-Al;erija. L-ewwel summit ta’ dan it-tip kien sar flAl;erija disa’ snin ilu, biex b’hekk, dan issummit li se jsir f’Malta hu l-ewwel wie[ed li qed isir fl-Ewropa.
L-Awtorità tax-Xandir g[andha tirrevedi de/i]joni tal-mist[ija Il-Partit Nazzjonalista appella lill-Awtorità taxXandir tirrevedi d-de/i]joni tal-mist[ija li [adet misjuqa mill-MLP u li to[noq il-libertà talespressjoni u xxekkel il-[idma tal-media u l;urnalisti. Fi stqarrija, il-Partit Nazzjonalista qal li lAwtorità tax-Xandir kellha pressjoni mill-MLP u serviet ta’ for/ina g[al Muscat meta dde/idiet li jkunu l-partiti politi/i li jidde/iedu min jesprimi lopinjoni tieg[u fil-media u mhux il-producers talprogrammi flimkien mal-politiku individwalment.
Id-de/i]joni tal-Awtorità tax-Xandir tiddefendi lill-partiti politi/i mhux lin-nies li g[andhom dritt ikunu jafu x’inhi l-opinjoni tal-politiku. Id-de/i]joni tal-Awtorità tax-Xandir, qal ilPartit Nazzjonalista, hi stil ta big brother fejn tpo;;i lill-partit politiku – f’dan il-ka] lill-MLP – qabel in-nies. Il-Partit Nazzjonalista fakkar li ddefenda d-dritt tal-libertà tal-espressjoni f’pajji]na u d-dritt li lmedia u l-;urnalisti jistaqsu dak li jixtiequ lil min jixtiequ.
minn pa;na 1
F’Awwissu, it-turisti qattg[u bejniethom 2.1 miljun lejl, li tfisser ]ieda ta’ 10%. I]-]ieda fil-lukandi kienet ta’ 2% waqt li flakkomodazzjoni privata kien hemm ]ieda sostanzjali ta’ 22%. B’kollox, itturisti qattg[u medja ta’ 10.5 iljieli f’Malta kull wie[ed – ]ieda ta’ 0.5 ta’ lejl meta mqabbel mal-istess xahar is-sena li g[addiet. Matul Awwissu 2012, innefqa totali tat-turisti kienet ta’ €225.6 miljun – ]ieda ta’ 8%, jew €16 miljun iktar mill-istess xahar is-sena li g[addiet. L-istatistika tal-NSO tag[ti [arsa wkoll lejn itturi]mu fl-ewwel tmien xhur tas-sena. Minn Jannar sa Awwissu, it-turisti li ;ew Malta kienu jammontaw g[al 981,286 – ]ieda ta’ 7,378 turist, jew 0.8% fuq l-istess perjodu ssena li g[addiet. Mit-turisti kollha li ;ew Malta fl-ewwel tmien xhur
tas-sena, 52% kienu r;iel, u l-ma;;oranza ;ew mirRenju Unit. Il-parti l-kbira kellhom bejn 45 u 64 sena. Matul dan il-perjodu ttotal ta’ ljieli li t-turisti qattg[u f’Malta ]died b’6% biex inqab]u iktar minn 8.4 miljun lejl. In-nefqa totali tat-turisti bejn Jannar u Awwissu 2012 kienet ta’ €909 miljun, li tfisser ]ieda ta’ 7% jew €57 miljun fuq listess perjodu s-sena ta’ qabel. Kull turist nefaq medja ta’ €926, ]ieda ta’ 6% fuq in-nefqa individwali tat-turisti. Il-Ministeru tat-Turi]mu, l-Kultura u l-Ambjent, ikkummenta li dawn irri]ultati huma frott ilkooperazzjoni bejn iddiversi stakeholders u l[addiema li ja[dmu fis-settur tat-turi]mu. Il-Gvern jibqa’ impenjat li jsa[[a[ it-turi]mu u linvestiment fih li fl-a[[ar [ames snin wassal biex pajji]na kellu erba’ snin rekord.
Aktar ]viluppi dwar l-eks Sindku Laburista tal-Marsa minn pa;na 1
I]da, kuntraju g[al dak li ;ara f’ka]i simili fil-passat, kien biss meta l-MLP induna li l-mezzi tax-xandir u l-istampa ta’ Media Link Communications jafu b’dan il-ka], li bag[at g[al Spiteri u dan irri]enja minn Sindku u kunsillier fil-Marsa, u anke minn President u membru tal-kumitat laburista talMarsa.
S’issa l-MLP g[adu ma rrea;ixxiex g[al dan il-ka], minkejja li fi twe;iba g[al mistoqsijiet li bg[atna b’email lil Muscat, l-MLP ikkonferma li bag[at g[al Spiteri, li min-na[a tieg[u informa lill-MLP li kien se jirri]enja minn Sindku kif ukoll mill-MLP. Chris Spiteri mhux biss kien imbuttat mit-tmexxija Laburista fl-elezzjoni tal-Kunsill Lokali f’Marzu li g[adda,
i]da talli kien qed jitqies b[ala star candidate g[all-elezzjoni ;enerali li jmiss. Fil-Marsa qed jing[ad li l-allegati ka]i ta’ abbu] sesswali fuq tfal minn Chris Spiteri, g[amlu [sara kbira lit-tfal Marsin tant li g[aqda ta]]g[a]ag[ sfaxxat fix-xejn wara li allegatament, Spiteri abbu]a sesswalment minn membri tag[ha. Spiteri, li hu meqjus qrib [afna ta’
Muscat, kien qalibha lil Frans Debono b[ala Sindku fil-Marsa fl-elezzjonijiet lokali li saru f’Marzu li g[adda. Issa kollox qed jindika li t[alla jo[ro; g[al din l-elezzjoni mill-MLP minkejja li lLabour kien jaf x’;ara. Hu kien mag[]ul ukoll b[ala wie[ed mill-u/u[ fil-homepage tas-sit personali ta’ Muscat, li kien imniedi dan l-a[[ar ]mien.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 5 ta’ Ottubru, 2012
6 Intervista
Dak li ksibna flimkien hu l-ba]i g[all-;ejjieni minn Gabriel Ellul
Il-kandidat Nazzjonalista Antoine Borg
Ejjew nag[mlu kura;; – dak li ksibna flimkien g[andu jkun g[alina ba]i g[all;ejjieni. Il-kandidat tal-Partit Nazzjonalista, Antoine Borg, wassal dan il-messa;; fi tmiem intervista li kellu ma’ IN-NAZZJON li g[al dawn la[[ar ;img[at qed jiltaqa’ mal-kandidati kollha tal-Partit Nazzjonalista u jitkellem mag[hom dwar [ajjithom u l-
vi]joni tag[hom g[all-politika. Fl-intervista, Antoine Borg tkellem dwar il-[idma politika tal-Partit Nazzjonalista u kif qed tissarraf f’;id g[asso/jetà tag[na, dwar linvolviment tieg[u fil-partit u g[aliex qed jikkontesta l-elezzjoni ;enerali. Min hu Antonie Borg^
G[andi 29 sena u trabbejt ir-Rabat. Ili mi]]ewwe; lil Marthese g[al dawn l-a[[ar tliet snin. G[andna tifla ta’ disa’ xhur u nofs. Jisimha Giulia. Na[dem b[ala accountant. {dimt g[al sitt snin b[ala awditur u mbag[ad g[amilt xi ]mien qasir na[dem f’Bermuda. Wara bdejt na[dem fil-Ministeru ta’ Jason Azzopardi, b[ala l-PA tieg[u. Domt f’din il-kariga sentejn u nofs. Imbag[ad, tliet snin ilu, ilKap tal-Partit Nazzjonalista, flimkien mas-Segretarju :enerali, talbuni biex insir il-kontrollur finanzjarju tal-partit. Kif bdejt tkun attiv fil-partit^ Tajt l-ewwel sehem dirett tieg[i fil-partit meta kelli 22
sena, meta kont sirt membru tal-Kumitat Sezzjonali tarRabat u g[amilt [ames snin b[ala Segretarju talMoviment }g[a]ag[ Partit Nazzjonalista(M}PN). Iktar tard, fl-2008, bdejt nag[ti sehmi wkoll fil-media tal-partit, bil-programm ‘Il-Fatti Kollha’, li kien isir is-Sibt fuq Radio 101. G[al xi ]mien kont ukoll nag[mel l-anali]i tal-;urnali, kmieni filg[odu. Fl-2009 bdejt nippre]enta lprogramm ta’ kuljum matul il-;img[a fuq Radio 101, programm ta’ diskussjoni politika, ‘Newsdesk’. Fl-istess sena kont ;ejt elett b[ala kunsillier fir-Rabat. IrRabat minn dejjem kien g[al qalbi. Ridt li, bis-sehem tieg[i fil-Kunsill, inkun tassew ta’ servizz g[ar-residenti Rabtin. Biss, dan il-pass, li nibda na[dem fi [dan il-Kunsill Lokali, m’g[amiltux f’[akka t’g[ajn. {adt [sieb li, bissehem tieg[i fil-Partit Nazzjonalista, nifhem sew xi jfisser li tkun politiku. Ridt inkun /ert minn dak li qieg[ed nag[mel, g[ax inkella ma nkunx tassew ta’ servizz g[all-o[rajn. Iktar minn hekk, g[a]ilt li nibda nkun attiv fil-politika
wara li ntemm l-istudji tieg[i, wara li kont iffukat. Ma ridtx li nid[ol g[al dan l-impenn fuq sieq wa[da, g[ax inkella iktar nag[mel [sara milli ;id. X’qanqlek biex ta’ 22 sena tibda tag[ti sehmek^
Kien ]mien meta wie[ed ma setax ma jsegwix l-avvenimenti politi/i li kienu qed ise[[u madwarna. Fl-1998 konna g[addejjin mill-kri]i li [oloq il-Labour bit-tmexxija ta’ Alfred Sant. Wara kien hemm ir-referendum talUnjoni Ewropea, u dak kollu li din ;abet mag[ha. Ma stajtx nibqa’ passiv u ma nag[tix kontribut fil-messa;; qawwi u importanti li kien qed iwassal il-Partit Nazzjonalista g[all-futur ta’ pajji]na u ta’ wliedna.
Il-kandidati tal-Partit Nazzjonalista j;ibu mag[hom ener;ija ;dida u motivazzjoni biex ikomplu jibnu fuq dak li sar minn dawk ta’ qabilhom G[aliex g[a]ilt lillPartit Nazzjonalista^ Fil-Partit Nazzjonalista nsib dawk in-nies li huma tassew il-benniena tal-valuri li n[addan jien. Valuri li dejjem emmint fihom. Nemmen li dawn il-valuri jpo;;u lillbniedem fi/-/entru tal-politika tal-Partit Nazzjonalista. Dan jixprunani biex nibqa’ nag[ti sehmi f’dan il-partit. B’liema mod tajt sehmek b[ala Kunsillier^
B[ala Kunsillier Nazzjonalista f’minoranza, minkejja d-differenzi li je]istu bejn i]-]ew; partiti, filKunsill Lokali tar-Rabat nista’ ng[id li dejjem fittixna l-g[aqda. Fuq livell personali, komplejt infittex, b’mod kontinwu, il-kuntatt man-nies. Dejjem fittixt li nifhem sew is-sitwazzjoni tal-o[rajn. {afna drabi wie[ed jispi//a ja[seb li kul[add qed jg[ix [ajja komda, [ajja tajba, ming[ajr problemi. Biss irg[al pa;na 7
IN-NAZZJON Il-:img[a, 5 ta’ Ottubru, 2012
Intervista 7
Antoine Borg flimkien mal-familja tieg[u, martu u t-tifla Giulia
Il-Partit Nazzjonalista rnexxielu jibqa’ joffri kwalità ta’ [ajja tajba minn pa;na 6
realtà hija differenti [afna minn hekk u dejjem kont impenjat li nipprova nag[der sew lil dak li jkun. Dejjem ridt li npo;;i l-problemi talo[rajn fil-prijoritajiet tieg[i. U issa, g[aliex qed tag[]el li tikkontesta l-elezzjoni ;enerali fuq is-seba’ distrett^ Id-de/i]joni ma [adthiex kif ;ieb u la[aq. {adt [afna
pariri u ridt inkun /ert li die[el g[all-politika g[al ra;uni tajba. Bil-kandidatura tieg[i g[all-elezzjoni ;enerali li jmiss, irrid li tassew inkun politiku dedikat g[an-nies. Irrid na[dem g[all-;id tag[hom u tas-so/jetà.
Temmen li l-kandidati g[andhom rwol importanti fil-partit^ Il-kandidati j;ibu mag[hom ener;ija ;dida.
G[andhom ikunu motivati biex ikomplu jibnu fuq dak li sar minn dawk ta’ qabilhom. Il-kandidati g[andhom iwasslu wkoll tama ;dida lill-
poplu Malti. Bl-ideat u l[e;;a tag[hom, jistg[u jkomplu jmexxu lil pajji]na ’l quddiem. L-aqwa li nkun politiku li dejjem i]omm kuntatt man-nies. In-nies iridu jkunu l-g[eruq ta’ kull de/i]joni tieg[i. Jekk tkun elett, fuqiex tixtieq tiffoka l-ener;ija tieg[ek^
B[ala accountant, na[seb li l-esperjenza tieg[i nista’ nu]aha fil-qasam tal-finanzi, tal-ekonomija, tal-intrapri]i ]-]g[ar, tax-xog[ol. Ng[id dan b’saqajja mal-art. Ovvjament, jien dejjem lest li nag[mel dak li jag[]el g[alija l-Kap tal-Partit. Kif t[ares lejn il-;ejjieni tal-pajji]^
Irridu nemmnu fina nfusna. Jekk nillimitaw il-vi]joni tag[na g[all-;ejjieni, nafu nispi//aw in]ommu lilna nfusna lura. Minflok, g[andna nkomplu na[dmu biex lil pajji]na nibqg[u narawh miexi ’l quddiem. Meta tirrealizza li dan ilpajji] ]g[ir tag[na rnexxielu
Ejjew napprezzaw dak li g[andna. Ejjew in[arsu ’l quddiem b’kura;; biex flimkien no[olqu futur li jixraq lil pajji]na. Futur ibba]at fuq il-kisbiet tag[na stess
jo[ro; mir-re/essjoni, irnexxielu jibqa’ joffri kwalità ta’ [ajja tajba, sa[[a b’xejn, edukazzjoni b’xejn, malajr tinduna bil-kapa/ità tag[na lMaltin, bl-importanza ta’ tmexxija g[aqlija. Qed ingawdu minn dan kollu meta l-pajji]i ta’ madwarna, b’kuntrast mag[na, g[addejjin minn diffikultajiet kbar. U dan minbarra n-numru kbir ta’ pro;etti li qed isiru f’pajji]na. Fi ]mien meta suppost fallejna jekk wie[ed i[ares lejn is-sitwazzjoni ekonomika internazzjonali kif ukoll il-pajji]i ;irien tag[na fl-istess re;jun tag[na – il-Mediterran. L-g[aqal politiku li mexa bih il-Partit Nazzjonalista flg[a]liet li g[amel fi ]minijiet mill-aktar diffi/li tul din il-le;i]latura, g[andu jkun ta’ kura;; g[alina. G[alhekk, ninsab ottimist g[allfutur tal-pajji]. Il-poplu Malti minn dejjem kien poplu li g[amel kisbiet kbar. X’inhu l-messa;; tieg[ek lill-poplu Malti^ Messa;; po]ittiv. Messa;; ta’ kura;;. Ejjew napprezzaw dak li g[andna! Ejjew in[arsu ’l quddiem b’kura;; biex
flimkien no[olqu u nkomplu no[olqu futur li jixraq lil pajji]na. Futur ibba]at fuq ilkisbiet tag[na stess.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 5 ta’ Ottubru, 2012
8 Parlament
G[axar pri;unieri ja[dmu barra l-{abs
B[alissa hemm g[axar pri;unieri li qed ja[dmu barra l-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin. Dan sostnieh ilPrim Ministru Lawrence Gonzi bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Laburista Joe Mizzi. Il-Prim Ministru fisser li pri;unier wie[ed qieg[ed bil-Pre-release Prison Leave u qed ja[dem b’mod regolari ma’ ditta privata. Iddisg[a l-o[ra qeg[din fuq xog[ol fil-komunità. Dawn intg[a]lu mid-Direttur wara li ji;u kkonsultati diversi uffi/jali u professjonisti li ja[dmu fil-Fa/ilità.
Il-Prim Ministru fisser li, fost ir-rekwi]iti, dawn ilpri;unieri jrid ikollhom im;iba tajba, indaf minn droga u alko[ol u jkunu filFa/ilità l-ewwel darba g[alkemm persuni li kienu drabi o[ra fil-Fa/ilità jkunu kkunsidrati. Il-Prim Ministru qal li jrid ikollhom ukoll [ila u [e;;a f’xog[ol li jista’ jkun assenjat lilhom. G[ar-rigward ta’ pri;unieri li ja[dmu, jew mal-President jew mal-kunsilli lokali, dawn ma jie[du l-ebda paga, i]da biss is-sodisfazzjon li qed jag[tu kontribut lis-so/jetà.
Tliet gunners tke//ew mill-FAM min[abba d-droga Tliet gunners tke//ew mill-Forzi Armati ta’ Malta wara li nstab li kienu jabbu] mid-droga. Dan sostnieh il-Prim Ministru Lawrence Gonzi bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret midDeputat Laburista Joe Debono Grech. Il-Prim Ministru spjega li mill-bidu tas-sena li g[addiet 33 gunner, lance bombardier, ]ew; bumbardiera, ]ew; sur;enti u logutenent g[amlu t-testijiet dwar abbu] mid-droga. Il-Prim Ministru sa[aq li l-Armata tikkunsidra labbu] ta’ droga mill-membri tag[ha b[ala offi]a serja, li hi kompatibbli mas-servizz militari u li tiskredita l-Forza f’g[ajnejn il-pubbliku ;enerali.
Perjodikament, f’dan irrigward, tkun ippubblikata Ordni :enerali fittaqsimiet rispettivi sabiex tfakkar lill-membri kollha li, kull min b’ammissjoni jew b’kull mezz ie[or ta’ informazzjoni, jinstab li jkun involut fl-abbu] mid-droga, jitke//a millForza fl-interess tasservizz minbarra xi pieni o[rajn li jistg[u jing[ataw hekk kif stabbilit fl-Att dwar il-Forzi Armati ta’ Malta. Il-Prim Ministru ]ied li kull persuna fil-FAM hi su;;etta g[al random drug checks f’kull ]mien tas-sena filwaqt li dawk li ma jag[tux il-kunsens g[al dawn i/-checks, ikunu mke//ija b’effett immedjat mis-servizz.
It-tindif f’Wied is-Sewda u f’widien o[rajn se jkompli
Tne[[ew 6,800 tunnellata materjal minn tliet widien Partijiet sostanzjali minn Wied il-Kbir, Wied i/?awsli u Wied is-Sewda kienu tnaddfu b’mod estensiv fis-sajf tas-sena l-o[ra, meta kienu tne[[ew madwar 6,800 tunnellata materjal minnhom. Dan qalu George Pullicino, il-Ministru g[ar-Ri]orsi u lAffarijiet Rurali meta wie;eb mistoqsija parlamentari li saritlu mid-Deputat Laburista Marie Louise Coleiro Preca. Il-Ministru Pullicino fisser kif matul dan is-sajf, idDipartiment kon/ernat wettaq [idma ta’ tindif f’diversi widien o[rajn, fosthom f’Wied il-Qlejja, Wied ilLuq, Wied l-Isqof, Wied Mofru, Wied :ebel G[omor u Wied Baqqieg[a. Id-Dipartiment ippjana
wkoll li jsir tindif ta’ rutina f’Wied il-Kbir, Wied isSewda u Wied i/-?awsli. G[alkemm il-maltempata li g[amlet fil-bidu ta’ Settembru fixklet dawn ilpjani, hu ma[sub li dan ittindif ikompli. Madankollu, sostna lMinistru Pullicino, ftit tal;img[at ilu re;a’ ng[ata lkuntratt ta’ xog[lijiet fuq pontijiet fuq il-kanal tal-ilma li jg[addi minn {al Qormi. Dan ix-xog[ol ukoll se jg[in fil-futur, wara li jitlesta xxog[ol fuq il-pontijiet kollha, flimkien mad-devjazzjoni msemmija, u bil-manutenzjoni regolari tal-widien, biex kemm jista’ jkun jitnaqqas irriskju tal-g[arg[ar g[ar-residenti ta’ {al Qormi. George Pullicino ]ied li fl-
in[awi ta’ {al Qormi, ilpro;ett nazzjonali g[al kontra l-g[arg[ar hu ma[sub biex itaffi din il-problema billi jinbidlu diversi pontijiet u tittejjeb il-korsa tal-ilma biex l-infrastruttura s[i[a tkun aktar adegwata malkwantitajiet ta’ ilma li dejjem qed ji]diedu. Il-pro;ett nazzjonali jinkludi wkoll devjazzjoni parzjali ta’ ilmijiet li b[alissa jibqg[u ne]lin fuq {al Qormi minn Wied In/ita. B’din id-devjazzjoni, kompla l-Ministru Pullicino, dawn l-ilmijiet issa se jibdew imorru f’mina li se tag[ti minn {‘Attard g[al Ta’ Xbiex. Din id-devjazzjoni tkun effettiva biss wara li l-parti tal-pro;ett ta’ Birkirkara titlesta g[alkollox fi ]mien sentejn o[ra.
602 persuni rilokati fi stati membri tal-UE In-numru ta’ immigranti li ;ew rilokati fi stati membri tal-Unjoni Ewropea, mill-2004 sal-lum, jammon-
ta g[al 602 persuni. Bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari, il-Prim Ministru sostna li dan in-
numru mistenni ji]died fixxhur li ;ejjin g[ax hemm talbiet li qed ji;u ppro/essati.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 5 ta’ Ottubru, 2012
Parlament 9
L-Abbozzi ta’ Li;ijiet dwar l-IVF u l-Koabitazzjoni huma ur;enti g[all-Gvern Il-Gvern wieg[ed li ma jie[u ebda pass sakemm il-privatizzazzjoni tal-parke;;i tkun diskussa fil-Parlament filwaqt li Franco Debono ressaq mozzjoni ta’ sfiducja fil-Ministru Austin Gatt Il-Gvern qed jis[aq fuq ilpo]izzjoni li l-Abbozzi ta’ Li;ijiet dwar l-IVF u dwar ilKoabitazzjoni huma [afna i]jed ur;enti u g[alhekk g[andhom ikunu diskussi flistadju tat-Tieni Qari, b’dibattiti li ma ji[dux iktar minn disa’ seduti fil-Parlament. Waqt laqg[a tal-Kumitat dwar ix-Xog[ol tal-Kamra, Tonio Borg, il-Vi/i Prim Ministru u Ministru g[allAffarijiet tal-Barranin kif ukoll il-Kap tal-Kamra, sostna li l-Gvern ma jarax il-mozzjoni tal-Oppo]izzjoni dwar il-privatizzazzjoni talparke;;i b[ala ur;enti g[ax il-pro/ess tat-tender issa ;ie sospi]. Dwar dan l-Oppo]izzjoni ma qablitx u ma la[qitx ftehim mal-Gvern li d-dibattitu dwar il-privatizzazzjoni talparke;;i g[andu jibda fit-12 ta’ Novembru. Id-Deputat Mexxej Laburista An;lu Farrugia qal li din id-data hi ina//ettabbli g[all-Oppo]izzjoni, spe/jalment meta l-Gvern ma jgawdix minn ma;;oranza. Hu insista li peress li dDeputat Franco Debono ppre]enta mozzjoni ta’ sfidu/ja fil-Ministru Austin Gatt, fejn qed jitlob g[arri]enja tieg[u, l-Oppo]izzjoni trid li l-mozzjoni tag[ha u dik ta’ Franco Debono jkunu diskussi fil-Parlament il;img[a d-die[la. Franco Debono lbiera[ ressaq mozzjoni ta’ sfiducja fil-Ministru Austin Gatt u ppre]entaha lill-Iskrivan talKamra. Fil-mozzjoni tieg[u, Franco Debono kkritika lil Austin Gatt dwar ir-riforma tat-trasport pubbliku, il-privatizzazzjoni tal-parke;;i kif ukoll il-kuntratt tal-estensjoni tal-power station. Tonio Borg spjega li lpro/ess tat-tender dwar il-privatizzazzjoni tal-parke;;i ;iet sospi]a sabiex ikun jista’ jibda pro/ess ta’ konsultazzjoni. Il-Gvern qed iwieg[ed li ma jie[u ebda pass sakemm din il-kwistjoni tkun diskussa fil-Parlament. Il-Kap tal-Kamra qal li lGvern qed jipproponi li fisseduti tal-;img[a d-die[la ting[alaq id-diskussjoni dwar il-patt fiskali tal-UE sat-Tlieta 9 ta’ Ottubru, fejn l-
L-Ispeaker se jkun qed jikkonsulta mal-Whips ta]-]ew; Gruppi Parlamentari sabiex jintla[aq kompromess.
Oppo]izzjoni talbet li dan itTrattat ikun e]aminat klawsola, klawsola. Imbag[ad issegwi diskussjoni dwar emenda g[all-Kodi/i ?ivili li g[andha x’taqsam mal-[arsien ta’ persuni b’di]abbiltà li m’g[andhiex tie[u aktar minn seduta wa[da. Fil-15 ta’ Ottubru jibda ddibattitu dwar il-Li;i tal-IVF, segwita b’diskussjoni dwar l-
libes il-;lekk u qabel ma [are; ’il barra “rringrazzja” lil Tonio Borg talli ma tahx permess biex jitkellem. F’kummenti lil dan il;urnal, Jeffrey Pullicino Orlando qal li hu jaqbel li ]]ew; abbozzi ta’ li;ijiet dwar l-IVF u l-Koabitazzjoni huma i]jed ur;enti mill-mozzjoni tal-Oppo]izzjoni, kemm-il darba l-Gvern jag[ti garanzija
Jeffrey Pullicino Orlando jaqbel li ]-]ew; abbozzi ta’ li;ijiet dwar l-IVF u l-Koabitazzjoni huma i]jed ur;enti mill-mozzjoni tal-Oppo]izzjoni, kemm-il darba l-Gvern jag[ti garanzija li jissospendi l-pro/ess tat-tender, jibda pro/ess ta’ konsultazzjoni u ma jie[u ebda pass ie[or Abbozz ta’ Li;i fuq ilKoabitazzjoni. Il-Gvern qed jissu;;erixxi li l-a;enda parlamentari tkompli b’dibattitu dwar l-età tal-irtirar talim[allfin u b’diskussjoni dwar il-Li;i tal-Probation. Qed ikun issu;;erit millGvern li d-diskussjoni dwar il-privatizzazzjoni talparke;;i tibda fit-tieni ;img[a ta’ Novembru. F’dan l-istadju, Franco Debono pprova jitkellem i]da l-Ispeaker qallu li kien g[adu ma tahx permess. Il-Vi/i Prim Ministru t[alla jkompli jitkellem, hekk kif id-Deputat Franco Debono rran;a l-qmis,
li jissospendi l-pro/ess tattender, jibda pro/ess ta’ konsultazzjoni u ma jie[u ebda pass ie[or qabel malkwistjoni kollha tkun diskussa fil-Parlament. Min-na[a l-o[ra hu qal li, b[ala sie[eb f’koalizzjoni, qed jissu;;erixxi li l-Gvern jikkunsidra r-ri]enja talMinistru Austin Gatt millKabinett u b’hekk il-problemi tal-Gvern isolvu ru[hom. Il-Kap tal-Kamra Tonio Borg qal li l-mozzjoni talOppo]izzjoni talbet biex ikun hemm konsultazzjoni, i]da lGvern mar pass ‘il quddiem billi ssospenda l-pro/ess u
wieg[ed li ma ji[ux azzjoni o[ra qabel ma jkun hemm dibattitu fil-Parlament. Tonio Borg fisser li l-kundizzjonijiet proposti millGvern g[all-privatizzazzjoni tal-parke;;i huma l-istess b[all-privatizzazzjoni talparke;; tal-{amrun minn Kunsill immexxi minn ma;;oranza Laburista. Hawnhekk l-Ispeaker talKamra tar-Rappre]entanti, b[ala /-Chairman talKumitat, issospenda l-laqg[a g[al g[axar minuti, sabiex jintla[aq qbil dwar data. Meta kompliet il-laqg[a, l-Ispeaker issu;;erixxa li d-dibattitu dwar il-parke;;i jibda fisseduta tal-Erbg[a li ;ej i]da ma ntla[aqx ftehim. Joe Mizzi, il-Whip talGrupp Parlamentari Laburista insista li l-vot ta’ sfidu/ja kontra l-Ministru Austin Gatt, imressaq minn Franco Debono, u l-mozzjoni talOppo]izzjoni, g[andhom ikunu diskussi l-;img[a ddie[la u tenna li l-Gvern m’g[andux ma;;oranza. F’dan l-istadju, l-Ispeaker ikkonkluda l-laqg[a u qal li se jkun qed jikkonsulta malWhips ta]-]ew; Gruppi Parlamentari sabiex jintla[aq kompromess. Fil-bidu tal-laqg[a talbiera[, An;lu Farrugia u lKap tal-Kamra Tonio Borg ikkundannaw it-theddid li sar permezz ta’ SMS fil-konfront ta’ Franco Debono u esprimew solidarjetà
}ew; mozzjonijiet mill-Oppo]izzjoni Austin Gatt itenni l-lealtà lejn il-Prim Ministru u l-Partit Nazzjonalista
L-Oppo]izzjoni Laburista ressqet ]ew; mozzjonijiet quddiem lIskrivan tal-Kamra wara li ntemmet il-laqg[a talKumitat tal-Parlament g[all-Affarijiet tal-Kamra. I]-]ew; mozzjonijiet issej[u biex nhar it-Tnejn meta jer;a’ jiltaqa’ lParlament, dan ja;;orna biex l-g[ada ji;u diskussi ]-]ew; mozzjonijiet, ji;ifieri dik imressqa millOppo]izzjoni dwar il-privatizzazzjoni tal-car parks kif ukoll il-mozzjoni ta’ Franco Debono li ssejja[ g[ar-ri]enja tal-Ministru Austin Gatt. F’dikjarazzjoni li g[amel ilbiera[ filg[axija, il-Ministru Austin Gatt qal li hu mhux be[siebu jirri]enja sakemm jibqa’ jgawdi l-fidu/ja tal-Prim Ministru u jirri]enja biss jekk jintalab jag[mel dan mill-Prim Ministru jew mill-Partit Nazzjonalista. Fl-istqarrija tieg[u, ilMinistru Gatt qal li biex ine[[i kull spekulazzjoni, jixtieq jikkjarifika li hu se jibqa’ jservi b[ala Ministru tal-Gvern pre]enti sakemm jibqa’ jgawdi l-fidu/ja tal-Prim Ministru. Austin Gatt qal li lattakki kontinwi ta’ Franco Debono fuq ilPrim Ministru u Membri Parlamenatri Nazzjonalisti huma attentat fjakk biex jipprova jikkumpensa g[al ambizzjoni li ma rnexxilux jil[aq. Fl-istess waqt dawn isa[[u r-rieda tieg[u li jkompli jservi u jqawwu llealtà tieg[u lejn il-Partit Nazzjonalista. Franco Debono, qal ilMinistru Gatt, ma jafx x’inhi lealtà u g[alhekk isibha diffi/li jifhem ilpo]izzjoni tieg[u. Austin Gatt ]ied li hu jirri]enja immedjatament malli l-Prim Ministru jew il-Partit Nazzjonalista jitolbu jag[mel dan u mhux lest jag[mel dan meta jrid Franco Debono. Il-Partit Nazzjonalista g[adda minn ]mien aktar diffi/li minn dawk li Franco Debono qed jipprova jo[loq u se jkun g[adu hemm wara li xxenati ta’ Franco Debono jkunu saru xi [a;a tal-passat.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 5 ta’ Ottubru, 2012
10 Illum il-:img[a Fl-1996 il-Labour ta[t Alfred Sant [are; bl-g[ajta li se jne[[i l-VAT. Mill-Gvern g[amel minflokha ta[wida ta’ taxxi li kienu intaxxawna aktar. Issa l-Labour ta[t Muscat qed iwieg[ed li se jnaqqas il-kontijiet tad-dawl u l-ilma b’ta[wida ta’
mi]uri li l-effett tag[hom, jekk xi darba jin[ass, ikun wara [ames snin. Hekk kif il-weg[da tat-tne[[ija talVAT wasslet biex [afna negozjanti g[a]lu li ma j[allsuhiex bit-tama li darba jitla’ l-Labour jiffrankaw dik it-
taxxa, nisperaw li l-weg[da issa tat-tnaqqis tal-kontijiet tad-dawl u l-ilma ma twassalx biex ikun hemm [afna li jag[]lu li ma j[allsux il-kontijiet u hekk iwasslu lill-Korporazzjoni Enemalta biex ikollha problema ta’ likwidità!
B’sieq fil-passat … i]da b’[arsa dritta fil-futur L-istorja tal-produzzjoni u d-distribuzzjoni talener;ija elettrika f’pajji]na hi intrinsikament marbuta ma’ gvernijiet Nazzjonalisti. Enrico Mizzi u Giorgio Borg Olivier • F’Ottubru 1950, Enrico Mizzi, Prim Ministru ta’ Malta, iffirma kuntratt mal-Westinghouse Electrical International Co g[all-provvista ta’ impjant tal-elettriku li kien qed jing[atalna b’xejn ta[t il-Marshall Aid. Immedjatament beda xog[ol ta’ rikostruzzjoni tas-sistema tat-tra]missjoni u ddistribuzzjoni biex jirrendu possibbli provvista ta’ elettriku 3 Phase. • Il-power station ta’ ta[t l-art fil-Marsa ;iet inawgurata mill-Prim Ministru :or; Borg Olivier fil-5 ta’ Di/embru 1953. • F’Settembru 1963, il-Prim Ministru :or; Borg Olivier iffirma ftehim ma’ George Wood, President tal-Bank Dinji, g[al self mill-istess Bank biex tinbena l-Power#Water Station fil-Marsa. Investiment ta’ Lm 3.7 miljun • Fit-18 ta’ Marzu 1966, il-Prim Ministru :or; Borg Olivier ikkummissjona l-ewwel turbine-generator fil-power station tal-Marsa li bniet b’investiment ta’ Lm 3.7 miljun. • F’Marzu 1970 beda ja[dem l-ewwel ;eneratur ta’ 30 MW biex b’hekk il-power station setg[et toffri 85 MW ta’ elettriku. :eneratur ie[or ta’ 30 MW ;ie kkumissjonat iktar tard fl-1970 biex ilkapa/ità ;enerattiva tal-elettriku telg[et g[al 115 MW. Kien hemm ordnat ;eneratur ie[or tal-istess daqs i]da li l-Gvern ta’ Mintoff [assar il-kuntratt tieg[u u we[el il-penali relattivi. • Fis-snin ta’ bejn l-1962 u l-1971 gvernijiet Nazzjonalisti sa[[u d-distribuzzjoni tal-elettriku billi qalbu minn sistema ta’ 11 Kv g[al 33 Kv. Tqieg[du wkoll mill-Gvern Nazzjonalista ]ew; cables tal-elettriku ta[t il-ba[ar bejn Malta u G[awdex, biex b’hekk G[awdex ikun jista’ jkollu provvista tal-elettriku bl-istess mod ta’ Malta. Bejn l-1971 u l-1987 kien hemm fil-gvern il-Partit Laburista#So/jalista ta’ Dom Mintoff u Karmenu Mifsud Bonnici. Wara li [assar il-kuntratt tal-;eneratur ta’ 30 MW li kien ordna gvern Nazzjonalista, dan iddobba ]ew; turbines second hand ta’ 30 MW il-wie[ed mill-Italja, li kellhom l-istess ]mien tatturbini tal-1953 li kellna fil-power station ta’ ta[t lart, u li l-Gvern Nazzjonalista kellu f’mo[[u li jne[[i. L-antiki ;ew jiswew iktar milli kieku nxtraw ;odda
Dawn ;ew rikondizzjonati u biex sar dan ilpro/ess swew aktar mit-turbini l-;odda tal-istess kapa/iità li kienu ;ew ikkummissjonati ta[t Gvern Nazzjonalista. Tant is-sistema tal-elettriku ta[t Gvernijiet So/jalisti kienet [a]ina li l-elettriku f’pajji]na kien qisu dwal ta’ xi si;ra tal-Milied, bi qtug[ spiss u b’industriji u lukandi jinstallaw ;eneraturi li kienu jdejqu bil-[sejjes u jnittnu bid-d[a[en. I]-]minijiet tal-Labour kienu wkoll is-snin li fihom parti mill-power station tal-Marsa bdiet tit[addem bil-fa[am. Dan kien jin[a]en fil-miftu[, kien initten l-in[awi kollha tal-Marsa u l-madwar u jni;;es iddjar tan-nies kollha li kienu jilmentaw li lanqas jonxru fuq il-bjut ma setg[u g[ax il-[wejje; kienu jsirulhom suwed. Barra minn hekk, l-iskart millfa[am beda jintefa’ fil-barrieri bil-[sara kollha li dan g[amel lill-ambjent.
minn Joe M. Zahra joe.zahra@live.co.uk Il-Gvern Nazzjonalista minn dejjem g[araf li b’distribuzzjoni tajba tal-elettriku l-lukandi jistg[u joperaw a[jar u b’konsegwenza ta’ dan aktar turisti ji;u Malta u b’hekk jin[olqu aktar impjiegi
Fl-1987 tela’ fil-Gvern il-Partit Nazzjonalista ta[t it-tmexxija ta’ Eddie Fenech Adami, li mill-ewwel beda jimmodernizza l-infrastruttura. Ittie[det idde/i]joni li tinbena power station ;dida f’Delimara. Din sabet l-oppo]izzjoni tal-Malta Labour Party mmexxi minn Dom Mintoff li ma riduhiex. G[amlu dimostrazzjonijiet, qalg[u t-toroq li jwasslu g[aliha. Sar dibattitu twil fil-Parlament li kaxkar sas-sig[at bikrin ta’ filg[odu. Il-Gvern baqa’ sejjer bil-pjani tieg[u g[aliex ener;ija bi]]ejjed ma kellniex u ming[ajr ener;ija addijo ]vilupp. Il-power station ta’ Delimara kellha sserra[ ukoll lil dik tal-Marsa. Li Gvern Nazzjonalista ma baqax i[addem bil-fa[am. Mhux hekk biss i]da beda jimporta ]ejt li jni;;es inqas, i]da li kien jiswa iktar. Mas-sa[[a u l-ambjent Gvernijiet Nazzjonalisti qatt ma xxa[[ew! Ta[t il-Partit Nazzjonalista ssa[[et id-distribuzzjoni tal-elettriku Barra minn hekk, issa[[et id-distribuzzjoni minn 33 KV g[al 132 KV, b’bini ta’ ?entri ta’ Distribuzzjoni u mini ta[t l-art biex iwasslu lcables. }ew; pro;etti ewlenin ta’ dan il-Gvern Nazzjonalista huma: • l-estensjoni tal-power station ta’ Delimara li se tibda tit[addem dan ix-xahar u li tinvolvi investiment ta’ aktar minn €180 miljun u • l-interconnector bejn Malta u l-Italja, li mbag[ad jaqbad mal-grid Ewropew biex inkunu nistg[u nixtru elettriku mill-kontinent, u li jinvolvi investiment ta’ madwar €150 miljun. L-a[[ar soluzzjoni tal-Partit Laburista biex inaqqas il-prezz tad-dawl u l-ilma hi li jaqleb ilpower station g[all-gass. Anke l-Gvern pre]enti jrid li jaqleb g[all-gass u din kienet il-po]izzjoni konsistenti tieg[u. I]da biex taqleb g[all-gass irid ikollok pipeline li twassal il-gass li jg[aqqad lil Malta malbqija tal-Ewropa. Dan jinvolvi investiment infrastrutturali qawwi [afna. Fuq insistenza tal-Gvern Malti, l-istati membri tal-UE qablu li ebda stat membru ma jibqa’ i]olat min-netwerks Ewropej tal-gass u l-elettriku. G[alhekk l-ewwel irridu nassiguraw finanzjament sostanzjali minn fondi Ewropej mill-programm finanzjarju li ;ej u li ma jibdiex qabel l-2014. Imbag[ad irid isir pro/ess ta’ tendering, ksib ta’ permessi mill-pajji] li mieg[u jkun se jing[aqad ilpipeline, il-manifattura u l-kostruzzjoni tal-pipeline – pro/ess li l-Ministeru tal-Finanzi, Ekonomija u
Investiment fi stqarrija tat-23 ta’ Settembru, ikkalkula li jie[u mhux inqas minn [ames snin. Jekk nie[du dan kollu flimkien nikkonkludu li lproposta ta’ Joseph Muscat li jra[[as il-kontijiet taddawl u l-ilma ma tistax ti;i attwata qabel [ames snin o[ra. Dan ming[ajr ma nie[du f’kunsiderazzjoni x’jista’ ji;ri jekk jog[la l-prezz tal-gass, u tant fatturi o[rajn. Weg[diet fierg[a jwasslu g[al problemi serji Fa/li twieg[ed l-ilma ji]fen i]da meta ti;i biex tipprovdih hu diffi/li. Il-weg[da tat-tne[[ija tal-VAT, u dak li ;ara meta tal-Labour kienu fil-Gvern g[al inqas minn sentejn bejn l-1996 u l-1998, g[andha sservi ta’ e]empju. U darba qieg[ed fuq l-elettriku u l-produzzjoni tieg[u, illum tisma’ [afna pampaluni jitkellmu dwar tni;;is mill-power station tal-Marsa, li darba tibda tit[addem l-estensjoni tal-power station f’Delimara tibda tnaqqas mill-produzzjoni u tieqaf g[alkollox meta jit[addem l-interconnector. Tisma’ lill-kelliem Laburista dwar l-ambjent ta[seb li dan [are; g[all-politika lbiera[. I]da dan kien fil-Gvern meta l-power station tal-Marsa t[addmet bil-fa[am, kien hemm meta tal-Labour g[amlu minn kollox biex il-power station ta’ Delimara ma tinbeniex, u kien hemm meta talLabour re;g[u g[amlu minn kollox biex il-pro;ett tal-estensjoni l-;dida – ta[t [afna sku]i u akku]i – ma jitwettaqx. G[alhekk, lill-poplu ng[idulu joqg[od attent. Kulma g[andna f’pajji]na fejn jid[lu l-produzzjoni u d-distribuzzjoni tad-dawl elettriku nafuh lil Gvernijiet Nazzjonalisti. Il-Laburisti [arbtu dak li sabu u [allewna f’qag[da tal-biki bid-dawl jinqata’ b’mod regolari u ming[ajr ebda soluzzjonijiet.
Kont qed insegwi manifestazzjoni kbira li kantanti Taljani g[amlu dan l-a[[ar biex jin;abru fondi g[atterremotati tal-Emilia fl-Italja. G[al din l-okka]joni nkitbet kanzunetta li f’parti minnha kien tg[id: “B’sieq fil-passat … i]da b’[arsa fil-futur.” Bejni u bejn ru[i g[edt kemm tapplika g[al pajji]na! Spe/jalment g[all-Partit Nazzjonalista li g[andu passat biex jifta[ar u futur mimli proposti ma[suba biex ikomplu jimmodernizzaw lil pajji]na billi jsa[[u s-setturi tal-edukazzjoni u s-sa[[a, u jkattru limpjiegi. Kemm hu slogan tajjeb anke fejn jid[lu l-produzzjoni u d-distribuzzjoni tal-elettriku!
IN-NAZZJON Il-:img[a, 5 ta’ Ottubru, 2012
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 25965460 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Kburin b’Malta u li a[na Maltin Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi llum se jkun qieg[ed jilqa’ f’isem il-poplu Malti u G[awdxi, disa’ kapijiet ta’ pajji]i fir-re;jun tal-Mediterran, mill-periferiji tal-Ewropa u mill-pajji]i talMaghreb, mill-kosta Afrikana. L-g[axar pajji]i inklu] Malta, se jkunu qeg[din jiltaqg[u fi ]mien partikulari fis-summit tal-5+5 li Malta [admet [afna fl-a[[ar xhur biex dan is-summit jitlaqqa’ g[at-tieni darba minn kemm ilu mwaqqaf il-grupp tal-5+5. Il-politika barranija ta’ Malta hi mag[rufa u rispettata Dan hu ]mien importanti fejn il-kapijiet ta’ g[axar pajji]i fir-re;jun tal-Mediterran, fosthom pajji]i importanti u b’influwenza kbira fil-politika Ewropea u fid-dinja G[arbija b[alma huma Franza, l-Italja, Spanja, il-Libja u t-Tune]ija, se jkunu qed jiltaqg[u f’nofs dan ir-re;jun importanti kemm g[all-Ewropa kif ukoll g[ad-dinja G[arbija. Il-pre]enza tal-kapijiet ta’ dawn l-istati li kollha se jkunu pre]enti g[al dan is-summit fil-g]ira /kejkna tag[na f’nofs ir-re;jun tal-Mediterran, flimkien ma’ personalitajiet o[ra politi/i importanti b[ala osservaturi b[alma hu Josè Mabuel Barroso, President tal-Kummissjoni Ewropea; u s-Segretarju :enerali tal-Unjoni G[arbija tal-Maghreb Habib Ben Yahia; tixhed l-istima li jgawdi pajji]na, kif ukoll l-istima li jgawdi l-Prim Ministru Lawrence
Gonzi u l-vi]joni politika favur stabbilità kemm filkontinent Ewropew kif ukoll fl-Afrika ta’ Fuq. L-ener;ija tal-Gvern Malti li ja[dem bla heda favur l-istabbiltà fuq i]-]ew; na[at tar-re;jun talMediterran, hi wkoll rikonoxxuta u llum mag[rufa sew wara l-po]izzjoni u l-inizjattivi li [a firrivoluzzjoni li se[[et fil-Libja, fost l-o[rajn. Rwol li Malta baqg[et tag[ti b’impenn u bi dmir, g[ax hekk temmen, biex il-Libja tkun meg[juna tibni lpedamenti sodi tad-demokrazija. {idma li mhix fa/li kif rajna anke x-xahar li g[adda bl-attakk li sar fuq l-Ambaxxatur Amerikan f’Benga]i. I]da l-vi]joni ta’ Malta hi /ara. Il-[idma ta’ Malta mhix se tieqaf favur strutturi sodi kemm flistituzzjonijiet Ewropej kif ukoll fil-pajji]i tad-dinja G[arbija. Re;jun stabbli jfisser popli fir-re;jun b’sa[[ithom ekonomikament u li jistg[u jgawdu minn kwalità ta’ [ajja a[jar. Malta qed tag[ti sehemha f’din il-missjoni. U fissummit tal-5+5 f’pajji]na, se jkun qieg[d jinkiteb kapitlu ie[or fil-mixja li r-re;jun tal-Mediterran qieg[ed jag[mel b’[afna attenzjoni i]da b’g[aqal kbir biex flimkien insa[[u d-demokrazija, insa[[u l-istabbiltà u l-pa/i fir-re;jun. Il-pre]enza tal-mexxejja tad-disa’ pajji]i importanti fir-re;jun, tikkonferma wkoll il-fidu/ja li jgawdi pajji]na. Fidu/ja frott ta’ politika g[aqlija li mexa biha Gvern Malti tul is-snin li l-partit
Nazzjonalista ggverna lill-pajji]na. Kul[add jiftakar kif wara li pajji]na kien g[adu kif [are; mill-ag[ar ]minijiet tad-demokrazija flg[a]la li g[amel il-poplu fl-elezzjoni tal-1987, sentejn wara Malta laqqg[et f’summit storiku li]]ew; mexxejja tal-akbar superpotenzi g[al dak i]]mien, il-President Amerikan u dak Sovjetiku. Illum, pajji]na kabbar l-istima tieg[u. Pajji]na qieg[ed jag[mel su//ess mis-s[ubija fl-Unjoni Ewropea u su//ess ukoll b[ala membru fiz-zona ewro. Illum kburin li qed nilqg[u lil dawn il-mexxejja g[as-summit tal-5+5 fi klima ekonomika stabbli, b’ekonomija li qed tikber u to[loq ix-xog[ol, b’ekonomija li g[andha l-[ames lanqas rata ta’ qg[ad fl-Unjoni Ewropea, u li qed tgawdi minn rekord fit-turi]mu sena wara o[ra. Malta b’vu/i soda favur aktar djalogu fil-Mediterran U f’dan is-summit tal-5+5, Malta se jkollha pjattaforma o[ra fejn tkompli tag[ti s-sehem tag[ha biex jissa[[a[ id-djalogu fil-Mediterran. Malta se jkollha vu/i importanti, soda u rispettata biex minkejja ]-]minijiet diffi/li li g[addejjin minnu w[ud mill-pajji]i pre]enti g[al dan is-summit, irre;jun ikompli miexi lejn era ;dida ta’ relazzjonijiet, ta’ [biberiji, ta’ appo;; u ta’ tkabbir ekonomiku li minnhom igawdu l-popli fir-re;jun.
Mer[ba lill-kapijiet ta’ stat li ;ew Malta g[al-laqg[a 5+5 Meta llum Malta tibda tospita s-summit importanti mag[ruf b[ala 5+5, g[andha g[aliex tkun kburija li minkejja dak li ;ara u g[adu ji;ri filpajji]i tal-Mediterran, xorta wa[da dan is-summit qed ise[[. Mer[ba f’Malta
Kien hemm min kien g[orok idejh meta dan is-summit kien ;ie pospost g[al ra;unijiet politi/i fil-pajji]i parte/ipanti. Kien hemm ukoll u[ud fostna li kienu jippreferu li dan is-summit ma sse[[x g[al ra;unijiet banali u parti;jani. G[alhekk, illum nag[tu mer[ba f’Malta lill-President ta’ Franza, lill-Prim Ministru tal-Italja, lill-Prim Ministru ta’ Spanja, lill-President talKungress tal-Libja, lill-Prim Ministru tal-Portugall, dak tal-
Marokk u tal-Al;erija, kif ukoll lill-Presidenti tat-Tune]ija u tal-Mawritanja. G[as-summit qed jattendi wkoll il-President tal-Kummissjoni Ewropea Josè Manuel Barroso. Mer[ba. Summit b[al dan, kif ;ie spjegat mill-Prim Ministru ta’ Malta Lawrence Gonzi, hu vetrina tad-djalogu internazzjonali. A[na minn dejjem emminna fid-djalogu bejnna u bejn ilpajji]i ;irien. Dan dejjem g[amilnieh ming[ajr il-b]onn ta’ xi rikatt billi nin[abbu jew billi ninnamraw ma’ pajji]i li qatt ma emmnu fid-djalogu, lanqas ma/-/ittadinin tag[hom stess. Na[seb li [afna minna jiftakru l-ewwel diskors li kien g[amel il-Prim Ministru ta’ Malta Eddie Fenech Adami dwar il-politika barranija ta’
Il-politika barranija m[addma mill-Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista dejjem ;abet il-;id f’pajji]na. Illum kul[add jirrispettana. Kien is-Segretarju :enerali tal-:nus Mag[quda stess, Ban Ki Moon, li fa[[ar din l-inizjattiva li [adet Malta biex jitlaqqa’ s-summit tal-5+5
Malta mal-bidla tal-Gvern fl1987. Kliem Eddie Fenech Adami
Kien qal li din kienet se tkun politika /ara u ming[ajr [abi biex kull pajji] ikun jaf e]attament fejn qieg[ed firrelazzjonijiet tieg[u mag[na. I]-]mien tar-rikatt kien g[adda u kien beda ]-]mien tad-djalogu ;enwin. L-ewwel frott ta’ dik il-politika kien issummit li kien sar f’Malta bejn il-President Sovjetiku Gorbachov u l-President Amerikan Bush. Inbidlu [afna affarijiet minn dak i]-]mien ’l hawn. Re/entement il-bidliet wasslu g[ar-rivoluzzjonijiet fil-pajji]i G[arab. Hawn ukoll il-Gvern immexxi minn Lawrence Gonzi kien /ar. Il-Gvern Malti kien jemmen fl-aspirazzjonijiet tal-popli G[arab li jersqu qrib iddemokrazija, iva, jekk jista’ jkun b’mod pa/ifiku, i]da ma laqlaqx fl-appo;; tieg[u g[arribelli li ma kellhom l-ebda alternattiva [lief li ji;;ieldu lvjolenza tal-istati korrotti b’re]istenza li sfortunatament wasslet g[al rivoluzzjonijiet imdemmija.
Ka] partikulari Il-ka] tal-Libja hu wie[ed partikulari u ta’ interess kbir g[alina.
Gonzi kien /ar meta kien iddikjara kwa]i fil-bidu nett tar-rivoluzzjoni f’Benga]i li Gaddafi kien tilef il-le;ittimità tieg[u u kien fid-dmir li jwarrab biex il-poplu tieg[u jil[aq l-aspirazzjonijiet demokrati/i li kien jist[oqqlu. Mhux hekk kien g[amel Joseph Muscat. Dan ried jistenna. Be]a’ jit[addet li ma jmurx Gaddafi jsalva ;ildu u jkun f’xi po]izzjoni li jpattihielna. Politika bla prin/ipju li tissarraf fl-istess politika li konna drajna biha ta[t re;imi So/jalisti mmexxija minn Mintoff u Karmenu Mifsud Bonnici. I]da s-sewwa reba[ u Gonzi [are; vindikat li l-politika tieg[u kienet wa[da /ara, onesta, prattika u sostenibbli. Politika barranija Il-politika barranija tag[na ;abet il-;id f’pajji]na. Illum kul[add jirrispettana. Kien isSegretarju :enerali tal-:nus Mag[quda stess, Ban Ki Moon, li fa[[ar din l-
inizjattiva li [adet Malta biex jitlaqqa’ s-summit tal-5+5.
minn Salvu Felice Pace sfelicep@go.net.mt
Dan hu aspett wie[ed biss. Hemm ukoll l-aspett turistiku. Aktar ma Malta tidher fixxena internazzjonali b[ala pajji] li jg[o]] il-pa/i, aktar a[jar g[all-industrija turistika tag[na. Jiggwadanja wkoll ilkummer/. Aktar ma jkollna pa/i u ]vilupp fil-pajji]i ta’ madwarna aktar ikollna investimenti Maltin f’dawn ilpajji]i kif ukoll investimenti minn dawn il-pajji]i fostna. A[na wkoll, kif di;à bdejna nag[mlu permezz talMCAST, qeg[din f’po]izzjoni li nistg[u ng[inu lill-pajji]i ;irien tag[na billi noffru edukazzjoni li]]g[a]ag[ u l-[addiema tag[hom. L-edukazzjoni tag[na hi ta’ livell [afna aktar g[oli. Il-politika barranija tag[na to[loq il-pa/i u ;;ib il-;id. Ma nkunux boloh u nbiddlu r-rotta.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 5 ta’ Ottubru, 2012
12 ?irasa#Ittri
. .
BHAC-CIRASA... Chris Barbara Ner;a’ nifra[ lil sie[bi Chris Barbara. Chris hu patologu. Inkarigat millaboratorju ta’ Mater Dei. Hu bniedem umli. Dejjem b’da[ka fuq fommu. Meta kellna l-pandemija talH1N1, [dimna [afna flimkien. Konna f’kuntatt kontinwu. Darbtejn kuljum kien ji//ekkja s-samples li kien ji;bor. Kien jibg[atli r-ri]ultati mill-ewwel. Kien
hu li kien jinfurmani jekk kellniex ka]i ;odda. La[[ar ri]ultati kienu jid[lu ftit wara nofsillejl. Min jaf kemm g[amilna telefonati twal fis-sig[at bikrin ta’ filg[odu. Nitkellmu fuq lH1N1. Chris hu bniedem li xog[lu jag[mlu sew. U jag[mlu mill-qalb. Nhar l-Erbg[a, il-familja tieg[u organizzatlu surprise birthday party. Kien hemm [afna [bieb tieg[u. Inklu] tobba li kienu fil-kors mieg[u. Kien hemm ukoll Monsinjur Ar/isqof. Li hu [abib personali ta’ Chris. Awguri mill-qalb Chris. 605,000
Daqshekk imutu. FlUnjoni Ewropea, ta’ kull sena, imutu xejn anqas minn 605,000 ru[ kaw]a tat-tipjip. F’Malta, millanqas persuna kuljum, tmut min[abba t-tipjip. It-tipjip jikkaw]a [afna mard. Fosthom il-kan/er. Mard tal-qalb. Kolesterol g[oli. In-nisa li jpejpu jonqsilhom i/-/ans li jinqabdu tqal. Min jaqta’ s-sigaretti jkun anqas nervu]. Jorqod a[jar. Ikollu anqas /ans li jimrad. Jekk tieqaf tpejjep, anki l-but imur a[jar. Jekk tpejjep pakkett sigaretti kuljum u tieqaf, tiffranka €1,500 kull sena. Jekk int tpejjep u tixtieq tieqaf, ibg[atli email fuq mario.galea@gov.mt. Lest niggwidak lejn is-servizzi li g[andna biex tieqaf tpejjep. Kura;;. Anqas tipjip. Aktar sa[[a. }ew; erwie[ tajba
{mistax ilu kellhom jilag[bu l-Manchester United u l-Liverpool. Il-
minn Mario Galea
{add filg[odu, [ri;t indur il-ka]ini tad-distrett. Wasalt il-Fgura. X[in nin]el mill-karozza, nilma[ lil sie[bi Frankie Galea. Frankie malLiverpool. Ilsienu [a]in. “Se nirb[ulkom 2-1 illejla. Waqaft inkellmek issa, biex ma n/empillekx wara l-log[ba. G[ax min jaf kif se tkun ma[ruq.” Ftit wara mort il-ka]in tan-Nazzjonalisti ta]}ejtun. Mank kont g[adni rfist il-bieb. :ie Mario, ilbarman, bi flixkun bitter lemon f’idejh. “Ma tafx li jien ma nixrobx bitter lemon^ Jien ilma nixrob,” fakkartu. “Imma llum, bitter lemon hawn g[alik. Bag[athulek Sammy. Qalli li se jkollok b]onnu.” Dlonk nilma[ lil Sammy tal-Lasco jid[ak mal-bar. Mort kellimtu kif kien jixraqlu. B[al Frankie, kien /ert li se jirb[u lLiverpool. U li kienu se ji;u 2-1. Sammy qalli li lManchester United kienu se ji;u umiljati. Issaportejt kollox bil-kwiet. Sammy a//ertani li wara l-log[ba kien se j/empilli. Dakinhar, il-United lag[bu kontra l-Liverpool. U reb[u. Vera ;ew 2-1. Kif kienu bassru Frankie u Sammy. Imma reb[u lUnited. U tilfu lLiverpool. Minn dakinhar ’il hawn, ma smajt xejn ming[and Frankie u Sammy. Fejn marru jista[bew^
L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt. L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u l-indirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma. Ittri bin-nome-de-plume ma jkunux ippubblikati u l-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm il-punt tag[ha.
Su//ess g[al Heritage Malta waqt Notte Bianca Sur Editur, Heritage Malta tinnota b’sodisfazzjon li l-edizzjoni ta’ din is-sena tan-Notte Bianca, rre;istrat su//ess kbir fin-numru ta’ vi]itaturi li ]aru s-siti tal-a;enzija. Fil-fatt hu stmat li ’l fuq minn 30,000 ru[ ]aru lmu]ewijiet u l-wirjiet organizzati minn Heritage Malta g[al din l-okka]joni, li d-d[ul g[alihom kollha kien ming[ajr l-ebda [las. Dan lammont hu kwa]i d-doppju ta’ dak li ;ie rre;istrat is-sena l-o[ra. Fl-attività ta’ nhar is-Sibt 29 ta’ Settembru fil-Belt Valletta, wie[ed seta’ j]ur ilMu]ew Nazzjonali tal-Arti, ilMu]ew Nazzjonali talArkeolo;ija, l-Armerija u s-
Swali tal-Palazz tal-President, il-Mu]ew Nazzjonali talGwerra, il-Kappella talMadonna tal-Pilar, kif ukoll ]ew; wirjiet fil-Ber;a talItalja. Il-wirja fil-kurituri tas-sular t’isfel tal-Ber;a tal-Italja tiffoka fuq xi akkwisti ta’ xog[lijiet artisti/i Maltin li g[amlet Heritage Malta dan la[[ar. Din il-wirja se tibqa’ miftu[a sal-:img[a 12 ta’ Ottubru. Il-wirja l-o[ra filBer;a tal-Italja u li d-d[ul tag[ha kien minn Triq Melita kienet tikkonsisti f’wirja dwar l-istrumenti tradizzjonali Maltin. Din il-wirja se ter;a’ tkun esibita fil-Mu]ew Marittimu fl-okka]joni talBirgufest nhar is-Sibt 20 ta’ Ottubru.
Wirja o[ra li kienet miftu[a g[an-Notte Bianca kienet dik bl-isem ta’ Henry Mayo Bateman (1887-1970): The Man Who…Loved Gozo, filMu]ew Nazzjonali talArkeolo;ija fi Triq irRepubblika. Din il-wirja tinkludi numru kbir ta’ akkwarelli, li [afna minnhom jirrappre]entaw xeni f’G[awdex, ta’ dan il-pittur Ingli] li g[ex g[al snin s[a[ f’din l-istess g]ira fejn miet. Dwar din il-wirja ;ie ppubblikat ukoll katalgu. Din il-wirja se tibqa’ miftu[a sal-a[[ar ta’ Jannar tas-sena 2013. Il-pubbliku hu m[e;;e; jattendi.
Andreanne Seguna
Heritage Malta
IN-NAZZJON Il-:img[a, 5 ta’ Ottubru, 2012
Attwalità 13
Mazara del Vallo, Sqallija Mela, mela. Wara nofs sieg[a ajru, sibt ru[i fi Sqallija, aktar pre/i], fuq ixxaqliba tal-Punent, jew a[jar f’Mazara del Vallo, u f’lukanda f’xatt il-ba[ar. Kien dan li [ajjarni nie[u sehem fil-kungress talFederazzjoni Esperantista Taljana f’Awwissu li g[adda. L-ajruplan ni]el Trapani, 40 kilometru bog[od minn Mazara. Kien kungress interessanti mhux biss g[ax kien organizzat tajjeb imma wkoll g[ax er;ajt iltqajt ma’ xi [bieb li kont ili sew ma nara, b[al Renato Corsetti, eks professur f’La Sapienza ta’ Ruma, Fabrizio Pennacchietti, eks professur tal-lingwi Orjentali fl-università ta’ Turin; ie[or: l-awtur u poeta Amerigo Iannacone li joqg[od qrib Ruma; Franziska, :ermani]a ta’ 83 sena li tie[u sehem f’[afna kungressi Esperantisti u ma taqtax qalbha, u o[rajn. {adt gost naqra xi poe]iji tieg[i bl-Esperanto u xi
poe]iji ta’ poeti o[ra Maltin li jien kont qlibt g[allEsperanto snin ilu. Dan sar fil-‘Festival tal-Lingwi’ jew ‘?ielarko de lingvoj’ (Qawsalla ta’ lingwi), fl-istess kungress. Aktar gost [adt imbag[ad meta tawni d-diploma g[allewwel premju li kont [adt g[ad-dramm bl-Esperanto miktub f’versi li fettilli nda[[al fil-konkors internazzjonali tad-drammi. U tawni d-diploma hawn g[ax is-segretarja tal-konkors inzertat Taljana u ;iet hawn g[allkungress, g[ax il-konkors ma kellu x’jaqsam xejn malFederazzjoni Esperantista Taljana. U fl-istess serata tawni wkoll kopja ta’ ktieb ;did fejn hemm esej tieg[i li kont da[[alt g[all-konkors ta’ esejs xi snin ilu. Dan lesej hu kritika letterarja talpoe]ija sabi[a ta’ Zamenhof ‘La Vojo’ (It-Triq, The Way), li g[aliha jien, snin ilu, kont g[ammidt id-dar fejn ng[ix.
Sabi[ li tkun f’kumpanija ta’ nies minn pajji]i o[ra li t[ares lejhom qisek ilek tafhom is-snin, g[alkemm ma tkun qatt rajthom b’g[ajnejk
F’dan il-kungress kont impressjonat b’[a;a wa[da: l-g[ajjat ta’ wie[ed Fran/i] imdawwar b’sitta minn s[abu fuq il-mejda jieklu. Ilablab il-[in kollu, u biex tag[qad, ma jiqafx. Innutajt [a;a o[ra f’dalkungress li l-bi//a l-kbira konna rqaq, jien forsi kont f’kategorija e[xen, imma nnisa [oxnin kienu tassew jimpressjonawk g[alkemm kienu ftit. G[omja kien hemm ukoll. Imma kont nistag[;eb b’tifel li kont taqtg[u ta’ xi tliet snin, li l[in kollu jkellem lil missieru u ’l ommu bl-Esperanto. Tfal b[al dan insej[ulhom: ‘denaskaj esperantistoj’ (Esperantisti mit-twelid). Imma sabi[ li tkun f’kumpanija ta’ nies minn pajji]i o[ra li t[ares lejhom qisek ilek tafhom is-snin, g[alkemm ma tkun qatt rajthom b’g[ajnejk. U mbag[ad titkellem mag[hom bl-Esperanto, lingwa li Zamenhof bnieha pre/i]ament biex tg[aqqad, tressaq lejn xulxin lil min ma jinftihemx bil-lingwa tieg[u, basta, m’g[andniex xi ng[idu, it-tnejn ikunu jafu l-Esperanto, li hi lingwa [afifa, imne]]g[a mille//ezzjonijiet u t-toqol li
hemm fil-lingwi. {bieb ;odda sibt mhux biss fil-kungress imma wkoll fil-qalba ta’ Mazara. Ibda biex, dejjem skont ma qrajt, l-istorja ta’ Mazara tixbah [afna lil dik ta’ Malta, bl-G[arab u l-Konti Ru;;ieri b’kollox. Il-knejjes li rajt mi;bura [dejn xulxin bag[tuni lura Malta. Dak il-katidral Barokk quddiem Villa Jolanda kollha si;ar [dejn il-ba[ar jie[dok f’dinja o[ra imma m’g[andu x’jaqsam xejn mar-rikkezzi u ssbu[ija ta’ San :wann tag[na. Dik il-knisja tal:i]witi emormi, bla saqaf, li llum qieg[da f’idejn l-Istat tibag[tek fi ]mien meta l:i]witi kienu mke//ija minn kullimkien. Hekk kien g[amel Pinto, ‘il-Prin/ep ta’ Malta’! Fit-triqat, nies rajt ftit, forsi l-bi//a l-kbira kienu waqt il-vaganzi. Interessanti [afna kien ilftu[ tal-kungress li sar fi knisja tal-patrijiet Karmelitani. Din kien waqg[alha s-saqaf u [adha f’idejh l-Istat biex issa sservi b[ala s-sede tal-Kunsill Lokali. Nibqa’ niftakar ukoll ittempji Griegi ta’ Selinunte li
minn Karmenu Mallia lavojo@maltanet.net
[aduna naraw darba waranofsinhar. Imma hawn ta’ min jg[id li Mazara del Vallo issa saret i/-/entru g[at-tixrid talEsperanto fil-Mediterran. Hawn, l-istudenti fil-bi//a lkbira tal-iskejjel, qed jitg[allmuh u l-moviment Esperantista Taljan g[andu sular s[i[ g[ad-dispo]izzjoni tieg[u u b’xejn, li tahulhom il-kunsill lokali g[at-tixrid tal-kultura fi Sqallija. U trid tarani bix-xorts u bil-bastun! U [allih i[abbat. Xi j[abbat? Ba[ar qisu [;ie;! Milli jidher [aditek ilqatra, Karm. Tg[idx li m’intix Qormi.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 5 ta’ Ottubru, 2012
14 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
IL-MAROKK
Ma ja//ettax il-’vapur tal-abort’ Il-Marokk waqqaf il’vapur tal-abort’ Olandi] milli jid[ol f’wie[ed millportijiet tieg[u u meta l-
Il-militar Tork jg[asses il-fruntiera tieg[u mas-Sirja, qrib l-a//ess ta’ Akcakale (Reuters)
IT-TURKIJA
Ritaljazzjoni u impenn g[al difi]a It-Turkija ]iedet l-azzjonijiet ta’ ritaljazzjoni fil-konfront tas-Sirja u fost sparar ta’ artillerija fuq belt Sirjana man-na[a l-o[ra tal-fruntiera. Dan waqt li l-Parlament f’Ankara approva ‘aktar azzjonijiet militari’ f’ka] li pajji]u jer;a’ j;arrab l-impatt tal-konflitt attwali fis-Sirja. Nhar l-Erbg[a, bumbardamenti mis-Sirja qatlu [ames /ivili fix-Xlokk tat-Turkija, bit-Tmexxija f’Damasku qed tipprova tberred l-ag[ar eskalazzjoni ta’ vjolenza ‘bejn il-fruntieri’ tul l-offensiva ta’ tmintax-il xahar mirre;im tal-President Sirjan Bashar al-Assad fuq ribelli li jridu jwaqqg[uh.
Fil-fatt, il-Vi/i Prim Ministru Tork Besir Atalay qal li s-Sirja talbet apolo;ija permezz tan-Nazzjonijiet Uniti u wieg[det li [a;a b[al din ma ter;ax issir. Filwaqt li r-Russja – alleata ta’ Damasku – qalet li ng[atat ‘il-garanziji’ mis-Sirja li lbumbardament ta’ nhar lErbg[a se[[ b[ala ‘in/ident tra;iku’, il-Gvern Tork insista li ‘l-azzjonijiet aggressivi’ talmilitar Sirjan fuq it-territorju tieg[u ]viluppaw f’theddida serja g[as-sigurtà nazzjonali. G[aldaqstant, il-Parlament tat-Turkija approva l-istazzjonar tat-truppi lil hinn millfruntieri tieg[u f’ka] ta’ b]onn – u filwaqt li
‘m’g[andu l-ebda interess fi gwerra mas-Sirja’ irid juri wkoll li kapa/i jipprote;i lfruntieri u li ma jibqax lura minn ritaljazzjoni jekk i//irkostanzi jirrikjedu dan. It-Turkija rritaljat bil-mezzi militari ladarba balal sparati minn mortars (fis-Sirja) nhar l-Erbg[a ni]lu fuq l-in[awi ta’ Akcakale, fejn mietu omm, it-tlett uliedha u mara o[ra, mifhuma b[ala qraba ta’ din il-familja. U g[alkemm it-Turkija se tkompli ‘bl-inizjattivi politi/i u diplomati/i’, Besir Atalay qal li pajji]u f’dan il-ka] e]er/ita d-dritt g[al ritaljazzjoni, anki jekk l-awtorizzazzjoni, mill-Parlament, g[all-
istazzjonar militari ‘l hinn mill-artijiet Torok m’g[andhiex titqies b[ala xi ‘memorandum g[all-gwerra’. Il-Gvern fl-istess [in jesi;i li t-Turkija lesta taddotta mi]uri ta’ deterrent fl-interessi tag[ha u fejn te[tie; tipprote;i lilha nnifisha; blArmata Torka tistazzjona karrijiet armati fil-limiti ta’ Akcakale u li g[andhom larmi puntati lejn il-belt Sirjana ta’ Tel Abyad, manna[a l-o[ra tal-fruntiera. Rapporti pre/edenti lbiera[ qalu wkoll li mietu tliet suldati Sirjani waqt bumbardamenti ‘tat-Torok’ fuq po]izzjoni militari qrib talin[awi partikulari.
organizzazzjoni Women on Waves (WoW) – is-sid ta’ dan il-vapur – g[amlet l-ewwel tentattiv biex i]]ur pajji] Musulman [alli ]]id l-g[arfien rigward metodi g[all-abort li jitmexxew ta[t sigurtà. Il-vapur – li di;à ]ar pajji]i Ewropej b[al Spanja, il-Portugall u lIrlanda – ma t[allix jid[ol fi Smir, fit-Tramuntana tal-Marokk, u fejn il-port ‘spi//a imblukkat g[al kollox minn vapuri talgwerra, fost il-pre]enza ta’ pulizija’. Intant, wa[da mit-tobba ma’ WoW qalet li hi u lkollegi kienu qed ja[dmu fuq pjan ta’ emer;enza, fejn li fet[u hotline ‘biex in-nisa jkunu jistg[u j/emplu g[al informazzjoni rigward il-pillola talabort’. Il-Women on Waves – li kienet mistiedna biex i]]ur il-Marokk minn grupp blisem Moviment Alternattiv g[al-Libertà tal-Individwu (MALI) – trid jag[mel linnies aktar konxji dwar lu]u tal-pillola g[al abort mediku u lesta twettaq ilpro/edura, li hi illegali filMarokk, f’ib[ra internazzjonali.
IL-LIBJA
Jassedjaw l-assemblea nazzjonali fi Tripli Libjani li ja[sbu li l-belt tag[hom mhix irrappre]entata bi]]ejjed fil-Gvern propost g[al-Libja assedjaw l-assemblea nazzjonali waqt li din ippreparat biex tevalwa n-nominazzjonijiet tal-Prim Ministru elett Mustafa Abushagur. L-ewwel Gvern demokratiku Libjan li beda ja[dem mindu krolla r-re;im tal-eks dittatur Muammar Gaddafi di;à wera ru[u b[ala wie[ed kontroversjali, bl-innominati ta’ Abushagur jeskludu lill-Alleanza talQawwiet Nazzjonali (NFA) liberali – li hi l-akbar partit filKungress ta’ Tripli. Intant g[exieren ta’ dimostranti minn Zawiyah da[lu fis-sala fejn jiltaqa’ lKungress u fejn t[assret issessjoni g[all-evalwazzjoni tan-nominazzjonijiet. Id-dimostranti (li mbag[ad
telqu mis-sala) huma rrabjati wara li Abushagur qal li kellu jikkunsidra ‘l-esperjenza’ waqt li jifforma l-gvern ta’ koalizzjoni ‘u meta spi//a jda[[al xi [add mhux mag[ruf (Mabrouk Issa Abu Harroura) b[ala Ministru ta]-]ejt u fejn ‘injora’ l-kandidati proposti minn Zawiyah. Aktar tard ilbiera[ kellha ssir sessjoni biex tiddetermina lpro/edura g[all-votazzjoni rigward il-kandidati f’assemblea li g[adha qed ‘tqum fuq saqajha’ wara l-ewwel elezzjoni demokratika (fil-Libja) li saret f’Lulju. Diversi membri tal-Kungress di;à qalu li mhumiex sodisfatti dwar in-nominazzjonijiet, b’Abushagur g[andu sa nhar il{add biex jipproponi ‘l-alternattivi’ f’ka] li ma jintlaqg[ux u[ud mill-g[a]liet ori;inali.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 5 ta’ Ottubru, 2012
A[barijiet ta’ barra 15
U/u[ da[kana... Il-kandidat Repubblikan Mitt Romney (xellug) u l-President Amerikan Barack Obama jie[du b’idejn xulxin fil-bidu tad-dibattitu presidenzjali f’Denver (Reuters)
IT-TAQTIG{A G{ALL-WHITE HOUSE
Romney ‘jeg[leb’ lil Obama fl-ewwel dibattitu Mitt Romney, il-kandidat tal-Partit Repubblikan li f’Novembru jisfida lillPresident Demokratiku Barack Obama g[at-tmexxija tal-Istati Uniti, reba[ l-ewwel mit-tliet dibattiti wi// imb wi// ma’ Obama nnifsu, skont l-ist[arri; u l-evalwazzjonijiet tal-analisti politi/i. I]-]ew; sfidanti g[allWhite House, b[alma hu mistenni, ikkonfrontaw lil xulxin g[al disg[in minuta rigward issues b[at-taxxa, l-i]bilan/ u l-kura tas-sa[[a – bl-ist[arri; popolari jag[ti ri]ultat po]ittiv ta’ 46-47 fil-mija g[al Romney u bil-President Obama ma jaqtax figura daqstant tajba, bi 22-25 filmija biss tal-Amerikani jemmnu li [are; ‘l-aktar konvin/enti’. Il-kummentaturi qablu li Romney deher ‘superjuri’ fil-
mod kif ressaq l-argumenti u Obama deher ftit jew wisq ‘inde/i]’. Intant, il-President g[adu qed igawdi vanta;; ‘nazzjonali’ fost l-elettorat, anki skont ma jindikaw l-istati importanti (swing states) li jidde/iedu l-elezzjoni tas-6 ta’ Novembru. Il-kampanja Repubblikana tie[u stimolu qawwi f’ka] li Mitt Romney jibda jnaqqas mid-distakk jew anki jissupera lil Obama. I]da jekk ilPresident jibqa’ j]omm dan il-vanta;; ‘nazzjonali’ tul il;img[at li jmiss, allura Romney se jkollu problemi kbar x’jeg[leb. Fl-ewwel dibattitu li sar flUniversità ta’ Denver, Obama u Romney ‘attakkaw’ il-pjani ta’ xulxin g[allekonomija. Il-President akku]a lir-rivali talli jrid jer;a’ jintrodu/i l-politika
Fl-a[[ar nett wie[ed jistenna li ‘tirba[ is-sustanza’ Il-kummentaturi ;eneralment qablu li Mitt Romney [are; a[jar mill-President Obama f’dan id-dibattitu – g[alkemm il-qbil ;enerali hu li ‘fl-a[[ar nett wie[ed irid jibba]a fuq is-sustanza tal-politika aktar milli fuq il-log[ob g[all-gallarija’. L-istazzjon ABC Bews ikkwota lil Donna Brazile, wa[da mill-konsulenti tieg[u, fis-sens li ‘Romney kien aktar aggressiv millPresident’ waqt li George Will, artikolista ma’ Washington Post, tenna li ‘bis-sa[[a tal-wirja tieg[u,
Romney x’aktarx ma jkomplix jaqa’ lura flist[arri; popolari’. St[arri; internazzjonali ta’ CNN#ORC u li bba]a fuq 430 persuna li raw iddibattitu juri li 67 fil-mija jemmnu li ‘reba[‘ Romney, kontra l-25 filmija li [asbu li Obama kien a[jar. St[arri; ie[or g[al CBS News kompla fuq din ittema, b’46 fil-mija jo[or;u favur Romney kontra 22 fil-mija g[al Obama – u 32 fil-mija jsostnu li r-rivali kienu tajbin indaqs.
mill-era tal-eks President George W. Bush, u ‘li fl-istess [in qed ja[seb biex jippre]entaha ;o kaxxa ;dida’. I]da filwaqt li Obama kkritika s-sistema ta’ Romney b[ala ‘wa[da li ma tkattarx ix-xog[ol’, il-kandidat Repubblikan attakka lillPresident dwar il-pjan simili [afna g[al dak li (Obama) kien [are; bih meta kkontesta g[all-Presidenza erba’ snin ilu – u enfasizza li g[allAmerikani ma ta[dimx politika fejn tintaxxa aktar lillpoplu, filwaqt li tonfoq u tirregola aktar. Romney wieg[ed li ma jnaqqasx it-taxxa g[allAmerikani sinjuri u ]ied li Obama irrappre]enta [a]in ilpjani tieg[u waqt din il-kampanja elettorali. L-isfidanti kkonfrontaw lil xulxin ukoll fuq il-kura tas-
sa[[a, b’Mitt Romney jis[aq li l-li;i tar-riforma ‘Obamacare’ (tal-President) li kienet introdotta fl-2010, serviet biex i]]id l-ispejje] fuq is-sa[[a minbarra li ]ammet lill-intrapri]i ]-]g[ar milli jinga;;aw il-[addiema. I]da anki waqt li Romney wieg[ed li jittratta l-li;i ta’ Obama dwar is-sa[[a, hu fa[[ar u ddefenda pjan li hu nnifsu kien iffirma b[ala Gvernatur ta’ Massachusetts u li fil-parti kbira ntlaqa’ b[ala ‘l-mudell g[al din illi;i’. Il-President Obama mbag[ad wie;eb li dan ilpjan serva biex il-kumpaniji tal-assigurazzjoni ma jostakolawx lill-morda milli jkunu ‘koperti’. Fl-a[[ar tad-dibattitu, ilkampijiet rivali g[amlu lalmu tag[hom biex jidde-
fendu l-wirjiet rispettivi, filwaqt li konsulenti ta’ Obama jinsistu li n-nies setg[u jaraw li dan hu President li tista’ tafdah u b’Eric Fehrnstrom, kollaboratur ta’ Romney, iwie;eb li ‘kieku kienu qed jitkellmu dwar il-boxing kien ikollu jintervjeni r-referee biex iwaqqaf il-;lieda u jidde/iedi favur l-isfidant Repubblikan’. Id-dibattitu f’Denver kien l-ewwel wie[ed f’sensiela ta’ tlett forums ‘Presidenzjali’ u dan ix-xahar ise[[ konfront simili fuq livell ta’ Vi/i Presidenza fejn ir-running mates rispettivi Joe Biden (Demokratiku) u Paul Ryan jiltaqg[u f’Danville, f’Kentucky, fil-11 ta’ Ottubru. Dan qabel isir ittieni dibattitu Presidenzjali bejn Obama u Romney proprju [amest ijiem wara.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 5 ta’ Ottubru, 2012
Edukazzjoni 17
16 Edukazzjoni
20,000 student f’istituzzjonijiet ta’ edukazzjoni og[la
L-aqwa u l-a[jar opportunitajiet ta’ tag[lim g[all-istudenti
minn Joe Mikallef ritratti> Michael Ellul u DOI
Nhar it-Tnejn li g[adda nfet[u l-bibien ta’ diversi istituzzjonijiet ta’ edukazzjoni og[la biex hekk madwar 20,000 student irritornaw g[all-bankijiet tat - tag[lim wara l - vaganzi tas - sajf . L - Università ta ’ Malta, il - Kulle;;i tal MCAST u l - Istitut g[all - Istudji Turisti/i kienu fost dawk li laqg[u l - istudenti g[al din is - sena akkademika ;dida . Sena li matulha l - istudenti jkomplu bl - istudji u t - tag[lim tag[hom biex ikomplu ji]viluppaw [iliethom, il - kapa/itajiet tag[hom u anki t - talenti li g[andhom . F ’ dawn l - istituzzjonijiet ta ’ edukazzjoni og[la l - istudenti mhux biss isibu jistennewhom g[alliema dedikati u impenjati biex jg[inuhom f ’ dak kollu li jkollhom b]onn,
imma anki l - aqwa u l - a[jar tag[mir, laboratorji u fa/ilitajiet li jkollhom b]onn g[at - tag[lim u t - ta[ri; tag[hom . Grazzi g[all - investimenti kontinwi li l Gvern qieg[ed ikompli jag[mel fl - edukazzjoni – g[ax l - edukazzjoni hi wie[ed mis - setturi prijorità fil - politika tal - Gvern immexxi mill Partit Nazzjonalista – illum aktar u aktar ]g[a]ag[ qed jag[]lu li jissoktaw bl - istudju u t - tag[lim . Dan jag[mel lill - istess ]g[a]ag[ ippreparati ferm aktar g[ad - dinja tax - xog[ol mhux biss f’pajji]na imma wkoll lil hinn minn xtutna. Wie[ed jie[u gost jara ]g[a]ag[ li mhux biss jissoktaw bl-istudji tag[hom lil hinn minn xtutna
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi jiltaqa’ ma’ studenti waqt il-Freshers’ Week aktar kmieni din il-;img[a fl-Università ta’ Malta
Studenti fl-Università ta’ Malta fl-ewwel jum ta’ sena akkademika ;dida – [e;;a u entu]ja]mu biex jiksbu storja ta’ su//ess
grazzi g[all-fatti li jirb[u boro] ta’ studju, imma anki lil bosta ]g[a]ag[ li jag[]lu li jkomplu jag[mlu karriera f’postijiet tax-xog[ol mill-aqwa mhux biss f’Malta imma wkoll lil hinn minn pajji]na. Din l-istorja ta’ su//ess fil-qasam edukattiv g[andu jkun kburi biha kul[add – il-Gvern li hu lmo[[ wara l-avvanzi kbar li saru, il-;enituri li jkomplu jg[inu u jimbottaw lil uliedhom biex jissoktaw jistudjaw, l-g[alliema u l-edukaturi kollha li bi m[abba u b’dedikazzjoni jg[inu lil uliedna fit-triq tal-istudju li jkunu qabdu u l-istess ]g[a]ag[ li jag[rfu jkomplu ja[tfu l-opportunitajiet li hawn madwarna. U opportunitajiet ta’ tag[lim u ta[ri; - kemm fl-
Università ta’ Malta, kemm fil-Kulle;;i talMCAST, fl-Istitut g[all-Istudji Turisti/i u anki f’istituzzjonijiet o[ra ta’ edukazzjoni og[la – hawn [afna. Qeg[din hemm biex i]-]g[a]ag[ ja[tfuhom u jkomplu jitg[allmu u jimxu ’l quddiem fil-[ajja. Naturalment dan kollu ma ji;rix b’kumbinazzjoni. :ara u ji;ri g[ax il-Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista kontinwament jinvesti bil-qawwa kollha biex f’pajji]na jkun hawn fa/ilitajiet mill-aqwa ta’ tag[lim u ta[ri;. Skejjel u istituzzjonijiet ta’ edukazzjoni og[la kif jitolbu ]]minijiet tal-lum u kif jixirqu lill-istudenti Maltin u G[awdxin li [aqqhom kull tif[ir g[as-sagrifi//ji li jag[mlu biex ikomplu jistudjaw u jinvestu fil-[iliet tag[hom.
Fa/ilitajiet mill-aqwa g[all-istudenti biex jitg[allmu u ji]viluppaw il-[iliet tag[hom biex hekk ikunu ppreparati g[ad-dinja tax-xog[ol
IN-NAZZJON Il-:img[a, 5 ta’ Ottubru, 2012
18 A[barijiet ta’ Barra SPANJA
Imxejjen kumplott kontra università
Il-President Hamid Karzai jitkellem waqt konferenza tal-a[barijiet f’Kabul (Reuters)
L-AFGANISTAN
L-elezzjoni se ssir ‘fi ]mienha’ Il-President Afgan Hamid Karzi qal li l-elezzjoni g[allPresidenza ta’ pajji]u se ssir ‘fi ]mienha’, fl-2014, u fejn g[andu jwarrab skont il-mandat. B’hekk ukoll /a[ad li ttluq tat-truppi barranin u lproblemi tas-sigurtà f’artu jistg[u ‘l quddiem jipposponu l-e]er/izzju, u fejn sa[aq li l-mandat tieg[u g[andu jitqies ‘ille;ittmu’ f’ka] li jdum jum aktar milli
suppost fil-kariga. Il-Gvern ta’ Karzai kien ilu x-xhur jikkunsidra li jibdel ]mien l-elezzjoni [alli jevita l-effett potenzjali millirtirar tal-qawwiet tanNATO (ta[t tmexxija Amerikana) mill-Afganistan u li suppost ikun konklu] lejn l-a[[ar tal-2014, meta ssigurtà ssir responsabbiltà s[i[a tal-qawwiet Afgani. I]da waqt li Karzai akku]a
l-istampa barranija ‘b’li pin;iet xenarju b[al tala[[ar tad-dinja (f’pajji]u) ladarba tirtira n-NATO’, lpartiti Afgani flOppo]izzjoni jinkwetaw li hu jista’ ja;ixxi ‘irrispettivament mill-Kostituzzjoni’ dwar ]mien l-elezzjoni. Lanqas mhu esklu] li Karzai jista’ jipprova jpo;;i alleat b[ala su//essur bl-iskop li jinfluwenza s-sede tal-poter.
Il-Pulizija Spanjola arrestat ]ag[]ug[ ta’ 21 sena f’Palma de Mallorca fuq suspett li dan kien qed jippjana biex ju]a lisplussivi g[al attakk fuq lUniversità tal-G]ejjer Baleari/i. Rapporti qalu li s-suspettat spi//a arrestat proprju fil-[in meta kien qed ‘jir/ievi’ mal140 kilogramma ingredjenti g[all-isplussivi. Sadattant, mifhum li s-suspettat kien qed jippjana li jwettaq dmija fuq l-istess stil tal-massakru tal-1999 flIskola G[olja ta’ Columbine, fl-Istati Uniti. Dakinhar, ]ew; eks studenti adolexxenti – Eric Harris u Dylan Klebold – u]aw l-armi tan-nar biex joqtlu tnax-il student u g[alliem u fejn anki darbu ‘l fuq minn g[oxrin ru[ qabel ikkommettew suwi/idju. Ir-rapporti komplew li ssuspettat, li fi kliem il-pulizija Spanjola g[andu s-’simpatiji’
ma’ Harris u Klebold, ]amm djarju personali fejn kien jikteb dwar il-mibeg[da tieg[u g[as-so/jetà u spe/jalment listudenti tal-kulle;;i. Dan meta skont l-indikazzjonijiet i]-]ag[]ug[ kien qed ja[seb biex iqieg[ed hekk imsej[a pipe bombs fuq il-kampus tal-università; bil-pulizija tibda l-investigazzjonijiet relevanti xi xhur ilu u wara li sabet ilkummenti online mill-istess suspettat fejn irrimarka dwar il-ka] ta’ Columbine, minbarra li esprima s-simpatija g[all-qattiela adolexxenti Amerikani. Ir-rapporti komplew li ssuspettat g[all-bidu pprova jixri l-armi tan-nar biex iwettaq l-attakk li kellu f’mo[[u i]da mbag[ad idde/ieda li ju]a l-isplussivi. L-università li kellu fil-mira tinsab f’Palma u jattendu fiha mas-16,400 student.
L-I}VEZJA
Se jinfeta[ mu]ew tal-grupp ABBA Mu]ew iddedikat kollu kemm hu lis-super grupp mu]ikali }vedi] ABBA g[andu jifta[ fi Stokkolma ssena d-die[la u bil-[sieb li jattira l-mijiet tal-eluf talvi]itaturi. Il-mu]ew se jservi b[ala esebizzjoni permanenti fi [dan hekk- msejja[ hall of fame tal-mu]ika popolari }vedi]a u g[andu jinkludi memorabilja b[al kostumi li l-membri ta’ ABBA kienu jilbsu g[al waqt il-kun/erti live. Il-vi]itaturi anki se jkunu jistg[u jkantaw il-kanzunetti
klassi/i ta’ ABBA biswit holograms kbar tal-membri tal-grupp, u bil-kantantmu]i/ista Bjorn Ulvaeus – wie[ed mill-aktar membri prolifi/i ta’ ABBA – isostni li l-kumpless tieg[u jibqa’ fost l-aktar elementi importanti tal-mu]ika popolari }vedi]a li tifforma parti kru/jali talwirt kulturali nazzjonali. Ulvaeus hu anki wie[ed mill-’muturi’ wara t-twaqqif tal-mu]ew u wara li fl-2008 kienu xoljew pjani separati dwar mu]ew ie[or fuq ilkun/ett ABBA. Il-grupp ABBA sar famu]
fl-1974 meta reba[ ilEurovision Song Contest bilkanzunetta Waterloo u minn dakinhar g[en jifrex l-effett tal-mu]ika ]ag[]ug[a fuq ‘stil Skandinav’ b’su//essi b[al Dancing Queen, SOS, Money, Fernando, Mamma Mia, Chiquitita u Thank You For the Music. Fis-snin kollha tas-su//ess ABBA bieg[u madwar 370 miljun diska u jiffurmaw parti minn tradizzjoni sinjura ‘}vedi]a’ fil-qasam talmu]ika popolari – u anki bissehem tal-kumplessi Roxette, Ace of Base u Europe.
IL-FILIPPINI
Inkwiet g[all-eks President Arroyo Qorti lokali [ar;et direttiva g[all-arrest tal-eks President tal-Filippini Gloria Arroyo fuq allegazzjonijiet li din abbu]at mill-fondi tal-lotterija tal-Istat meta kienet fil-kariga – u meta tista’ te[el g[omorha l-[abs b’konsegwenza. Arroyo, li llum g[andha 65 sena u li kienet President bejn l-2001 sal-2010, hi akku]ata b’li ‘dawret’ l-ekwivalenti ta’ kwa]i seba’ miljun ewro mill-
Uffi//ju tal-Lottu g[allgwadann personali tag[ha. Aktar kmieni din is-sena Arroyo – fil-pre]ent deputat fil-Kamra tar-Rappre]entanti – spi//at arrestata fuq akku]a separata li tirrigwarda frodi elettorali i]da n[elset bi ple;; f’Lulju li g[adda. Hi intant qed ti/[ad l-akku]i kollha filwaqt li akku]at lill-President Filippin Benigno Aquino talli g[andu ‘vendetta personali’ kontra tag[ha.
Gloria Arroyo
IN-NAZZJON Il-:img[a, 5 ta’ Ottubru, 2012
A[barijiet ta’ Barra 19
IL-:ERMANJA> Karozza li ma baqg[etx tajba g[at-triq tinqabad minn krejn ;o impjant g[ar-ri/ikla;; tal-metall f’Espenhain. Il-Federazzjoni Ewropea g[ar-Ri/ikla;; ta’ Metalli [ar;et stqarrija fejn irrimarkat dwar is-sitwazzjoni ‘preokkupanti’ tal-industrija tal-azzar fl-Unjoni Ewropea. Dan meta skont il-Federazzjoni, id-domanda ;enerali g[all-azzar naqset b’25 fil-mija mil-livelli tal-2007 u bis-sitwazzjoni qed taffettwa l-qlig[ tal-impjanti g[ar-ri/ikla;; partikulari. (Reuters)
L-ISTATI UNITI
‘Il fuq minn biljun persuna qed ju]aw Facebook In-network so/jali Facebook kiteb pa;na ;dida fil-perijodu relattivament qasir li ilu mwaqqaf, bil-fundatur tieg[u Mark Zuckerberg i[abbar li fil-pre]ent qeg[din ju]awh ‘il fuq minn biljun persuna kull xahar. Il-kumpanija sadattant sostniet li dawn il-biljun ‘users’ sal-lum huma responsabbli g[al 1.13 triljun ‘likes’ (sinjal ta’ approvazzjoni); 219-il biljun ritratt u sbatax-il biljun check-in fuq is-sistema. Is-sit ta’ Facebook, li kien introdott fl-2004, issa qed i[ares lejn is-swieq emer;enti biex ji]viluppa l-ba]i talabbonaturi u Zuckerberg a;;orna l-istatus tieg[u fuq in-network b’messa;; ta’ ringrazzjament, f’ismu u liskwadra tieg[u, ‘lil kulmin ippermettielhom l-unur li jipprovdu s-servizz’. Zuckerberg qal li hu kburi bir-realtà ;dida li ‘l fuq minn biljun ru[ qed jikkollegaw ma’ Facebook u meta filpre]ent mas-600 miljun user g[andhom a//ess g[as-sit permezz ta’ tag[mir mobile u bi/-/ifra spe/ifika turi ]ieda ta’ 48 miljuni fuq il-552 miljuni ‘re;istrati’ f’:unju ta’ din is-sena.
Intant, Facebook – li ‘twieled’ b[ala kun/ett flUniversità ta’ Harvard – je[tie; isostni l-i]vilupp biex i]omm il-valur tieg[u u linvestituri qed jistennew li lkumpanija, issa, t[ares lejn ilmezzi biex ‘ti;;enera aktar’ ming[and il-users li di;à huma membri tan-network,
minbarra li tipprova tattira users ;odda fi bnadi tad-dinja fejn g[adha mhix ‘l-entità li tiddomina’. G[alkemm is-servizz ta’ Facebook hu bil-wisq l-akbar sit so/jali fid-dinja, hemm anki z-zoni ewlenin – li jinkludu r-Russja u /-?ina – fejn il-kompetituri tieg[u g[adhom l-g[a]la preferuta g[all-online networking. Proprju x-xahar li g[adda, Mark Zuckerberg mar f’Moska fejn deher waqt chat show fuq it-televi]joni minbarra li ltaqa’ mal-Prim Ministru Russu Dmitry Medvedev. Dan kien e]er/izzju ta’ relazzjonijiet pubbli/i inti] biex ‘jinkwieta’ lil Vkontakte – network li g[andu ‘l fuq minn 300 miljun membru fir-Russja u fejn Facebook g[ad g[andu ‘biss’ mas-seba’ miljun user.
IN-NAZZJON Il-:img[a. 5 ta’ Ottubru, 2012
20 Passatemp Sudoku
Tisliba 1
2
5
3
4
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9. 17
18
Mimdudin>5. {a tbaqbiqa ma’ xi [add u ma baqax kiesa[! (5) 6. Rispostu] (5) 7. B’geddumu spor;ut (5) 10. Jista’ jkun prim, jit[addet g[at-tmienja l-o[ra (5) 11. Li taw, b’xi mod, xejn mhi qasira! (5) 12. Dan ta’ flus jit[alla lil xi [add b[ala wirt (5) 14. U]ajt ri;lejja b’[effa kbira (5) 16. Nuqqas ta’ [lewwa
naturali fi frott li jkun g[adda (5) 17. Post f’Malta, f’G[awdex u fil-Marokk (5) 18. Tela’ fuq dahar i]-]iemel (5)
Weqfin>1. Bniedem mog[ti jew
2. 3. 4. 8. 9. 12. 13. 14.
15.
ma[tuf biex jin]amm b[ala rahan (6) Frattant (6) {attet dak kollu li bniet (6) Kewkba (6) Ta’ [sara kbira g[ax tindara u ssir vizzju ikreh (5) Qata’ mill-g[ali, ma baqax ibaqbaq (5) Dan jag[mel il-mobbli jleqq (6) Iddawru bl-ispag biex ma jin[allx (6) Kompetizzjoni fuq arblu miksi bix-xa[am, ;eneralment fuq il-ba[ar (6) Bus Ton! (Anagramma) (6)
Soluzzjoni tal-biera[
Mimdudin> 5. Adura; 6. Pompa; 7. Ittra; 10. Witta; 11. U]ati; 12. Pjaga; 14. Ponot; 16. {mart; 17. Qamet; 18. Lilek. Weqfin> 1. Tassew; 2. Bajtra; 3. Spirtu; 4. Kanali; 8. u 9. Ittantatni; 12. Paqpqu; 13. Armati; 14. Porvli; 15. Tabakk.
Tlieta kull darba L-imfieta[
Kif se dda[[al kull wie[ed minn dawn it-tmien imfieta[ fisserraturi rispettivi tag[hom?
G[at-tfal
Kull wie[ed mill-kwadri 2 u 3 huma differenti mill-kwadru Nru. 1 fi tliet differenzi. E]aminahom bir-reqqa u ara ssibx liema huma d-differenzi.
Soluzzjonijiet
Sudoku 1e, 2d, 3g, 4a, 5h, 6/, 7b, 8f. L-imfieta[
Iffurmat minn 44 /irku s[i[. G[asfur stramb
1-F, 2-:, 3-D, 4-I, 5-H, 6-B, 7-?, 8-A, 9-E. L-akkoppjamenti
Qabbel in-na[a tax-xellug (indikata bin-numri) ma’ dik tallemin (indikata bl-ittri) biex tag[mel dawn l-akkoppjamenti ta’ g[asafar kif suppost.
Tlieta kull darba
}gur li qatt ma rajtu g[asfur b[al dan g[ax fil-fatt hu stramb u ma je]istix. Dan l-g[asfur hu ffurmat minn diversi /rieki s[a[. Xi kemm ta[seb li hawn /rieki?
L-akkoppjamenti
2. Il-[jata tar-roqg[a filqalziet; Il-but tal-;akketta; L-g[atu tal-bott. 3. Faxx iswed fil-flokk tal-[alliel; :ebla fl-art; I//inturin tal-misruq.
G[asfur stramb
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 5 ta’ Ottubru, 2012
TV#Radju 21 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor Animal Diaries NET Television, 19>00 Fi tmiem din il-;img[a qed isiru sensiela ta’ attivitajiet fl-okka]joni tal-Jum Dinji g[all-Annimali. G[aldaqstant, biex jitkellmu dwar dan, il-pre]entatri/i Moira Delia se jkollha b[ala mistednin lill-esperta dwar l-annimali Korin Scicluna kif ukoll rappre]entanti mis-santwarji tal-AAA, tal-SPCA, l-Island Sanctuary u tal-G[ammieri animal Welfare Rockna Radio 101, 19>15 Michael Bugeja filprogramm tal-lum se jiltaqa’ mal-kantanta ]ag[]ug[a Lyndsay,
li se tkun qed tkanta live waqt il-programm, u mal-grupp ta’ mu]ika rock Elder Water (fir-ritratt), li b[alissa qed ja[dem bla heda fuq materjal ;did.
Afrodite NET Television, 14>05 Fost il-mistednin ta’ Marbeck Spiteri, se jkun hemm Angele
Il-Papa Benedittu XVI f’laqg[a mal-Kardinal Carlo Maria Martini. Il-Kardinal miet g[all-a[[ar ta’ Awwissu li g[adda
Farrugia li se tag[ti tag[rif dwar it-trattament tal-vini. Francesca Rizzo se tittratta l-kura tal-;ilda wara s-sajf. Sue Rossi, Ernest Camilleri u Rosanne Spiteri Stafrace (fir-ritratt) jitkellmu dwar il-moda, filwaqt li Lucienne Attard u Donella Agius se jg[idu tag[hom dwar il-moda u l-;ojjellerija. La nostra vita Raitre, 21>05
Isabella Ragonese u Elio Germano (it-tnejn fir-ritratt) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film drammatiku koproduzzjoni Taljana u Fran/i]a li n[adem fl-2010 b’re;ija ta’ Daniele Luchetti. Il-protagonist hu [addiem komuni li tmutlu martu u jrid jara kif se jkampa billi barra li jie[u [sieb tieg[u nnifsu jrid jara li t-tliet uliedu g[adhom ]g[ar ma jkun jonqoshom xejn. Vu/i Missjunarja Radju Marija, 21>00 Il-programm tal-lum se jiffoka fuq l-attivitajiet li se jsiru fl-okka]joni tal-Jum Missjunarju li se jkun imfakkar fil-21 ta’ Ottubru. Fost o[rajn se ssir mixja u se jittella’ musical ori;inali.
Jag[tu tag[rif dwar dan Mons Salvinu Micallef u Claudia Cini (fir-ritratt). Ta’ min jinnota li dan il-programm ippre]entat minn Frank Cassar u Helena Sammut issa da[al fis-seba’ sena tieg[u.
Il-Knisja Kattolika baqg[et 200 sena lura^ Mieg[ek - NET Television, 21>00
Ftit aktar minn xahar ilu miet il-Kardinal Carlo Maria Martini, li kien mag[ruf sew g[all-kontribut tieg[u fi [dan il-Knisja Kattolika. Madankollu kumment li kien [are; bih li l-Knisja baqg[et 200 sena lura ssemma [afna dan l-a[[ar. Tg[id g[alhekk il-Papa g[a]el li flok jattendi hu personalment g[all-funeral tal-Kardinal, jibg[at rappre]entant tieg[u? Dak li kiteb il-Kardinal Martini kien proprju dan - “Il-Knisja baqg[et lura 200 sena. Kif ma ti//aqlaqx? Imbe]]g[in? Hemm bi]a’ minflok kura;;? Sadanittant ilfidi hi l-pedament tal-Knisja – il-fidi, ilfidu/ja, il-kura;;. Jien xja[t u marid u niddependi mill-o[rajn. Il-persuni twajba Crazebook NET Television, 15>40 Matthew u Nathan b’edizzjoni o[ra ta’ dan il-programm li llum se
jkun iddominat minn servizz dwar attività li saret f’nofs is-sajf li g[adda fil-Gianpula u li g[aliha kien pre]enti u daqq Avicii, wie[ed mill-akbar DJs fix-xena tad-dance music internazzjonali. Naraw ukoll u[ud mir-rubriki tas-soltu f’dan ilprogramm immirat g[a]-]g[a]ag[.
madwari j;eg[luni n[oss l-im[abba. Din l-im[abba hi aktar qawwija mis-sens ta’ sfidju/ja li kultant in[oss fil-Knisja tal-Ewropa. L-im[abba biss tista’ tirba[ l-g[eja. Alla hu m[abba. Jien baqag[li mistoqsija o[ra g[alik: X’tista’ tag[mel int g[all-Knisja?” Il-programm tal-lum, ippre]entat minn Lisa Spiteri u Patri Karm Debattista MSSP se jiddiskuti dan is-su;;ett. Mistiedna fl-istudio se jkun hemm Mons Anton Gouder u Claudio Laferla. Waqt il-programm ikun hemm ukoll Gabriel Ellul biex jie[u l-messa;;i u t-telefonati tat-telespettaturi. Direzzjoni ta’ Paul Galea.
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 5 ta’ Ottubru, 2012
22 TV#Radju
06>00
101 Breakfast Club (b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00)
09>00 09>05 10>00 10>05 11>00 11>55 12>00 12>30 13.00 15>00 15>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Magazine 101 Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>30 19>15 21>00 23>00 24>00
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Mu]ajk Rockna Fuzzbox - George Galea Newsdesk (r) Night Style
Rails & Ties - Rotaie e legami - Canale 5, 00>05 Radju Malta - 93.7 FM 06:00 – Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:45 ?ama ?ama 09:00 - BBC 09:05 – Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - Newsline 12:45 Tifkiriet 13:30 - Qari bil-Malti 14:00 A[barijiet 14:05 – E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 - A[barijiet 16:05 – Drivetime (jinkludi 17:00 A[barijiet) 18:00 - Bulettin tal-A[barijiet 18:15 – - Nwar 19:00 - Ma’ Nathalie 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Qari bil-Malti (r) 20:30 - Il-Belt Valletta 21:00 - BBC News 21:05 - Countdown 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Night Moods 23:00 - Xi qrajt, xi smajt 23:03 – Ru]arju 23:30 Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Ma’ Pauline 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:15 Kummentarju 12:30 - Linja Diretta 13:15 - Bla Kantunieri 13:45 - ONE News 14:00 Maltin Biss 15:30 - Drive Time 15:45 - ONE News 16:30 Tomatate 17:00 - Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:15 - :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:10 - A[barijiet Sportivi 18:15 - Dirett Parlament 18:45 - Mid-Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone (jinkludi 19:45 ONE News) 20:15 - Collage 20:45 - Xalata Rock 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 VO’s 24:00 - Bla Kantunieri (r) 02:00 - Weekend Party. RTK - 103 FM 06:30 - Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet filQosor) 09:15 - G[alina Lkoll (11:00 RTK Qosor) 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 - Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u
15:00 RTK Qosor, 13:30 Kaskata Kulturali, 14:00 BBC News) 15:30 – Il-Polz ta/?ittadin 17:00 - RTK Bulettin 17:15 – Darek, Flusek u Negozju (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan ilMulej 19:05 - Ru]arju 19:25 Rakkont 19:40 – L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 20:50 Kaskata Kulturali 21:00 – Se[er il-Malti 22:00 – IlQaddis tal-Jum 22:05 Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 – Platea 10:00 BBC News Update 10:06 - Fuq Fomm Kul[add 10:30 - IlMalti llum: Ideat ta’ ]mienna 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-:urnali 13:30 – Bellavista mill-{abs 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 20:00 –
University Matters 20:30 - Biex Hekk Jibqg[u Mag[na 21:00 - BBC World Service.
Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - Avventura ma’ :esù 09:30 - Kuntatt 11:00 Van;elu {aj 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Avventura ma’ :esù (r) 13:00 - Qari tarRumanz 13:30 - Shalom 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - G[arfuh fil-Qsim tal{ob] 16:00 – Il-Kura tal-:nien 16:45 - Naturali 17:00 – Bullettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 - Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 Quddiesa 19:00 - Ru]arju 19:30 - Nixxieg[a Dumnikana 20:00 - Alla g[ani fil-[niena 20:30 – Qari tar-Rumanz (r) 21:00 - Vu/i Missjunarja 22:00 - Ift[u l-Bibien (r) 22:30 Qum u Imxi 23:30 – A[barijiet Reli;ju]i 23:50 - Kompjeta 24:00 - Ru]arju. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast with Drew 10:30 - Simon Pisani 13:30 – Ian Lang 15:30 - Nathan u Talitha 18:30 - A[barijiet 18:40 – Dance Top 20 20:00 – Paul Oakenfold 22:00 Miss Roberta 24:00 – Defected in the House. Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 Fil-Kumpanija ta’ Tony 13:00 Ejjew G[andi 15:00 - All Time Favourites 17:00 - Melodiji tal-Passat 18:30 - All Time Favourites 22:00 - BeeZee Fridays.
Miles Heizer u Marcia Gay Harden (it-tnejn fir-ritratt hawn fuq), flimkien ma’ Kevin Bacon, huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film drammattiku Amerikan tal-2007 li n[adem b’re;ija ta’ Alison Eastwood. Davey jkun tifel ta’ g[axar snin li tkun trabbih ommu wa[idha. Din tal-a[[ar spiss tkun ta[t l-influwenza tad-droga u jum minnhom twettaq suwi/idju billi t[alli l-karozza li tkun fiha fuq il-binarji tal-ferrovija waqt li din tkun ;ejja b’velo/ità. It-tifel jing[ata g[all-fostering i]da xejn ma jkun kuntent. Ja[rab u jfittex lix-xufier tal-ferrovija. Jippretendi li g[andu jrabbih hu flimkien ma’ martu....
TVM 06:30 - TVAM 09:00 TVHEMM (r) 10:20 -
Extraordinary Animals 10:50 How Earth Made Us (r) 11:30 Storjografija (r) 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 TVPM 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16.30 - }ona 18:00 A[barijiet 18:10 - Sa[[tek lEwwel 18:20 - Telebejg[ 18:30 - Aqta’ Kemm 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Xarabank 23:15 - L-A[barijiet 23:35 Venere (r) 00:20 - TVPM (r). TVM 2 07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:30 - Rex Hunt 12:00 Madwarna 12:15 - Storjografija 12:45 - Sa[[tek l-Ewwel 12:55 Extraordinary Animals 13:25 Gladjaturi tat-Tieni Gwerra Dinjija 14:25 - GFA Roundup 14:55 - Sa[[tek l-Ewwel 15:05 Italiano per stranieri 15:25 Extraordinary Animals 15:50 Century of Flight 16:40 - Wirt Arti u Kultura 17:10 - Italiano per stranieri 17:30 Dokumentarju 17:40 - }ona (r) 19:00 - GFA Roundup 19:30 A[barijiet g[al dawk neqsin missmig[ 19:40 - Century of Flight 20:30 - A[barijiet bl-Ingli] 20:40 - UEFA Magazine Programme 21:15 - Rex Hunt 21:45 - Malta u Lil Hinn Minnha 23:15 - GFA Roundup. ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 Teleshopping 10:30 - Aroma Mattina 12:00 - Teleshopping 12:45 - Kalamita 13:30 - ONE Newss 13:35 - (ikompli) Kalamita 16:20 - Teleshopping 16:35 - L-Imqarq/in (r) 17:00 Teleshopping 17:30 - ONE News 17:40 - Healthy Living 19:00 Illostra 19:30 - ONE News 20:15 - Ir-Rangers 20:30 - Affari Tag[na 23:15 - ONE News. Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:20 - 104.6 Music Entertainment 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 (live) 18:40 Teleshopping 19:00 - News
19:20 - L-MEP u Int 19:30 {abbejtek (r) 20:30 - M’Intix Wa[dek 21:30 - Dokumentarju 22:00 - News. Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, fit-08:00, fid-09:00 u fil-11:00) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta 18:50 L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 Qui Radio Londra 20:35 - Affari tuoi 21:10 - Tale e quale show 23:25 - TV 7 00:25 L’appuntamento 00:55 - Tg 1 notte 01:30 - Qui Radio Londra 01:35 - Sottovoce. Raidue 06:40 - Cartoons
08:15 - Il nostro amico Charly (TF) 09:00 Dance! - La forza della passione (TF) 09:40 - Sabrina, vita da strega (TF) 10:00 - Tg 2 insieme estate 11:00 - I fatti vostri (attwalità) 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 Eat Parade 13:50 Tg 2 Sì, viaggiare 14:00 Parliamone in famiglia (attwalità) 16:15 - La Signora del West (TF) 17:00 - Dance! - La forza della passione (TF) 17:45 - TG2 Flash L.I.S. 17:50 - Tg sport 18:15 Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case (TF) 19:35 - Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Pechino espresso (reality) 21:10 - Voyager 23:15 Tg 2 notizie 23:30 - L’ultima parola 01:00 - Parlamento 01:10 - Close to Home (TF) 02:05 Paradise Now. Film 2005. Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 08:00 - Agorà (attwalità) 10:00 Rai Parlamento 10:10 - La storia siamo noi 11:00 - Codice a barre (attwalità) 12:00 - Tg 3 12:25 Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie diario italiano 13:10 - La strada per la felicità (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Piazza affari 15:00 - La casa nella prateria (TF) 15:50 - Cose dell’altro Geo (attwalità) 17:40 Geo & Geo 19:00 - Tg 3 19:30 Tg regione 20:00 - Blob 20:10 Comiche all’italiana 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - La nostra vita. Film 2010 23:00 Percorsi - L’Italia dei ricchi e poveri 24:00 - Tg3 linea notte 01:10 - Zettel - Dio 01:40 Aprirai 01:50 - Fuori orario.
Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina
08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 - Centovetrine 14:45 - Uomini e donne 16:20 Pomeriggio cinque 18:50 Avanti un altro! (kwi]]) 20:00 Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - I Cesaroni 5 23:40 Supercinema 00:05 - Rails & Ties. Film 2007 01:30 - Tg 5 notte 02:00 - Striscia la notizia. Rete 4 06:50 - Magnum PI (TF) 07:45 Pacific Blue (TF) 08:40 - Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 5 (TF) 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 Lo sportello di Forum 16:00 Contatto finale. Film 2007 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (TF) 20:10 - Siska (TF) 21:10 Quarto grado 24:00 - L’ombra del dubbio. Film ’99. Italia 1 06:40 - Cartoons
08:45 - ER Medici in prima linea 10:35 Grey’s Anatomy (TF) 12:25 Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 Fringe (TF) 16:00 - Smallville (TF) 16:50 - Merlin (TF) 17:45 Trasformat (kwi]]) 18:30 Studio aperto 19:00 - Studio sport 19:20 - CSI: Scena del crimine (TF) 21:10 - CSI: Miami (TF) 22:00 - Person of Interest (TF) 23:55 - L’Italia che funziona 00:10 - Human Target (TF) 01:55 - Rescue Me (TF). La 7 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La 7 09:55 - Coffee Break 11:00 L’aria che tira 12:20 - Ti ci porto io... in cucina con Vissani 12:30 - I menù di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 - Cristina Parodi Live 15:55 - Il commissario Cordier (TF) 17:50 - Cristina Parodi Cover 18:25 - I menù di Benedetta 19:20 - G Day 20:00 - Tg La 7 20:30 Otto e mezzo 21:10 - Il Commissario Cordier (TF) 23:10 - Uomini che odiano le donne 00:10 - Omnibus notte 01:15 - Tg La 7 sport 01:20 - Sotto canestro 01:55 - ‘G’ Day.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 5 ta’ Ottubru, 2012
TV#Radju 23 Favourite Channel 07:00 - Bon;u Muftie[ 07.15 F. News 07:30 - Dawl tal:urnata 08:00 - Stenba[ 10:00 Strada Rjali 12:00 - Muftie[ 12:15 - F. News 12:30 - Health News 13:00 - Niskata 15:00 Teleshopping 17:30 - News Point 18:15 - F. News 18:30 Klikk 19:40 - Muftie[ 19:56 Health News 20:15 - F. News 21:00 - Sfera 23:00 - Muftie[ 23:15 - F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 - 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 2010 Onwards 14:30 - Drama Bronx 15:00 - Wasal il-{in g[all-Maltin 15:30 - Bell’Italia 16:00 - Romantica 17:00 Teleshopping 18:00 Total Request 20:00 - Bingo 75 20:30 - Non Stop Music. La 5 12:30 - Centovetrine 12:55 Extreme Makover 14:00 - Una mamma per amica (TF) 14:50 Ugly Betty (TF) 15:45 - The OC (TF) 16:30 - ICarly (sitcom) 16:55 - Le cose che amo di te (sitcom) 17:50 - La tata (sitcom) 18:45 - Extreme Makeover Home Edition 19:30 - Ugly Betty (TF) 20:25 - Una mamma per amica (TF) 21:10 - The Tudors (TF) 22:50 - Uomini e donne. BBC Entertainment 07:10 - Teletubbies 07:35 Green Balloon Club 08:00 Fimbles 08:20 - 3rd & Bird 08:30 - Poetry Pie 08:35 Fawlty Towers 09:05 Mastermind 09:35 - The Weakest Link 10:20 EastEnders 10:50 - Doctors 11:20 - Monarch of the Glen 12:10 - The Planets 13:00 Fawlty Towers 13:30 Mastermind 14:00 - The Weakest Link 14:45 EastEnders 15:15 - Doctors 15:45 - Monarch of the Glen 16:35 - The Planets 17:25 - The Weakest Link 18:10 - Orangutan Diary 18:40 - Doctors 19:10 Doctor Who 20:30 - Him & Her 21:00 - BBC Electric Proms 21:50 - How the Beatles Rocked the Kremlin 22:40 - Live at the Apollo 23:35 - Alan Carr: Chatty Man.
TCM
07:45 - For Me and My Gal. Film ’42 (U) 09:30 - The Tunnel of Love. Film ’58 (A) 11:05 The Sisters. Film ’38 (A) 12:40 The Angel Wore Red. Film ’60 (A) 14:20 - The Big Sleep. Film ’46 (PG) 16:10 - Home from the Hill. Film ’60 (A) 18:35 - The Dirty Dozen. Film ’67 (15) 21:00 - Cannery Row. Film ’82 (15) 23:00 - Reckless. Film ’84 (18). MGM Movies 07:05 - The Charge of the Light Brigade. Film ’68 (A) 09:10 Hunter: Return to Justice. Film 2002 10:35 - Inspector Clouseau. Film ’68 (U) 12:10 Mr Wonderful. Film ’93 (15) 13:50 - A Woman’s Tale. Film ’91 15:25 - Report to the Commissioner. Film ’75 (AA) 17:15 - War Stories. Film 2003 18:40 - Tom Jones. Film ’63 (AA) 20:45 - MGM’s Big Screen 21:00 - Arabian Nights. Film ’74 (X) 23:10 - Go Tell the Spartans. Film ’78 (X). Diva Universal 07:00 - Kojak 08:00 - ER 09:55 - Ironside 10:55 - Cento Vetrine 11:55 - Quincy, M.E. 12:55 Kojak 13:55 - JAG 15:50 Ironside 16:50 - Quincy, M.E. 17:50 - The Casebook of Sherlock Holmes 18:50 Ironside 19:50 - Kojak 20:50 Great Women 21:00 - Rex: A Cop’s Friend 23:00 - Quincy, M.E. Iris 11:20 - Con quale amore, con quanto amore. Film ’69 13:30 Nella sua pelle. Film ’96 15:30 Il sle buio. Film ’89 17:30 Melodrammore - E vissero felice e contenti. Film ’78 19:25 Charlie’s angels (TF) 20:10 Starsky & Hutch (TF) 21:05 Training Day. Film 2001 23:10 Autreverse. Film 2003. Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Aaron Bike 08:10 - Dirty Jobs: Animal Rendering 09:05 Deadliest Catch: Numbers Game 09:55 - Ultimate Survival: Zambia 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 - Extreme Engineering: Space Tower 12:35 - Fifth Gear 13:30 - Wheeler Dealers: Bond
Bug 14:25 - American Chopper: Schussler Bike 15:20 Mythbusters: Air Cylinder Rocket 16:15 - Dirty Jobs: Goose Down Plucker 17:10 Deadliest Catch: Unsafe and Unsound 18:05 - Ultimate Survival: Ring of Fire 19:00 How It’s Made 20:00 Moonshiners: A Price to Pay 21:00 - Daredevils: Return of the Human Spider 22:00 - A Haunting: Stalked By Evil 23:00 - A Haunting: Casa de los Muertos. Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - Mike & Molly 11:30 Person of Interest 12:15 - Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Fringe 14:30 - Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 Private Practice 16:45 - Mike & Molly 17:10 - Top Gear 18:15 Days of Our Lives 19:00 Criminal Minds 20:00 - Glee 20:45 - Gossip Girl 21:30 - In Time 23:05 - Films & Stars 23:30 - Mike & Molly 23:55 How I Met Your Mother 00:20 2 Broke Girls 00:45 - S#*! My Dad Says 01:10 - 30 Rock 01:35 - Suburgatory. Biography Channel 07:00 - America’s Court with Judge Ross 07:30 - Eye for an Eye 08:00 - Confessions of an Animal Hoarder: Pack of 38 Dogs 09:00 - Snapped: Women Who Kill: Lisa Whedbee 10:00 America’s Court with Judge Ross 10:30 - Real Housewives of Beverly Hills: Unforgivable 11:30 - Eye for an Eye 12:00 Parking Wars. Pawn Stars: 13:00 - Rick’s Big Bet 13:30 - Rope a Dope. 14:00 - Patrick Swayze 15:00 - Danny Devito 16:00 Parking Wars 17:00 - Real Housewives of Beverly Hills: Unforgivable 18:00 -
Confessions of an Animal Hoarder: Pack of 38 Dogs. Pawn Stars: 19:00 - Rick’s Big Bet 19:30 - Rope a Dope. 20:00 Parking Wars. Hardcore Pawn: 21:00 - Whack Job 21:30 - Cash Kings 22:00 - Gold Day in Hell 22:30 - Face Off. Duck Dynasty: 23:00 - Redneck Roadtrip 23:30 - Winner, Winner Turkey Dinner.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 09:05 - Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 - P.B. Bear and Friends 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 - Kipper 09:45 - Igloo-Gloo 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 - Barney and Friends 10:40 - Wobblyland 10:45 - Jarmies 11:00 - Lots & Lots 11:15 - The Hoobs 11:40 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:05 Wildlife 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - My Animal Family 12:45 Benjamin’s Farm 12:50 - See The Sea 12:55 Mio Mao 13:05 - P.B. Bear and Friends 13:10 Wildlife 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 Bob the Builder 13:35 - Fireman Sam 13:45 Thomas and Friends 14:10 - Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 - Pingu 14:25 - Barney and Friends 14:55 - Kipper 15:05 - Angelina Ballerina 15:20 Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 Tiny Planets 15:55 - Pingu 16:00 - My Animal Family 16:15 - Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 - James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 - Fireman Sam 17:05 - Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 P.B. Bear and Friends 17:35 - Wobblyland 17:40 - Baby Antonio’s Circus 17:45 - Fluffy Gardens
18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - The Hoobs 18:50 Gazoon 19:00 - Angelina Ballerina 19:15 Thomas and Friends 19:30 - Bob the Builder 19:40 - Fireman Sam 19:50 - Barney and Friends 20:20 - Pingu 20:30 - Monkey See Monkey Do 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 Bob the Builder. Disney Channel 09:00 - Geek Charming 10:30 - Fish Hooks 10:40 - Good Luck Charlie 11:05 - Wizards of Waverly Place 11:55 - Phineas and Ferb 12:45 - So Random 13:35 - The Suite Life on Deck 14:00 Austin and Ally 14:25 - Good Luck Charlie 14:50 - Shake It Up 15:15 - My Babysitter’s a Vampire 15:40 - ANT Farm 16:00 - Flubber (U) 17:30 Phineas and Ferb 17:45 - Austin and Ally 18:10 ANT Farm 18:35 - Good Luck Charlie 19:00 Jessie 19:25 - The Suite Life on Deck 20:15 Jonas 20:40 - Jonas 21:05 - Good Luck Charlie 21:55 - Wizards of Waverly Place.
07>00 09>00 09>30 12>00 12>05 14>00 14.05
NET News Wheelspin (r) Telebejg[ NET News .NET (b’waqfa g[al NET News fis-13>00) NET News Afrodite
15>20 15>40 16>35 16>55
Telebejg[ Crazebook Telebejg[ Malta Llejla
19>00 19>30 19>45 20>30 21>00 21>30 21>35 22>30 23>00
(b’waqfiret g[al NET News fil-17>00 u fis-18>00) Animal Diaries Lift NET News Flusek Mieg[ek NET News (ikompli) Mieg[ek Anali]i tal-A[bar (r) NET News
(b’waqfa g[al NET News fit-15>00)
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - China Open Tennis 09:00 - China Open Tennis: Women’s QF: Beijing (live) 15:00 - FIFA U#17 Women’s WC Football: QF (live) 16:00 FIFA U#17 Women’s WC Football 17:00 - FIFA U#17 Women’s WC Football: QF (live) 19:00 - European Tour Snooker: Day 1: Poland (live) 21:00 - Boxing (live) 23:00 - PBA Tour Bowling. Eurosport 2 07:30 - Eurosport 2 Morning News 08:00 - World Superbike Series Motorcycle Racing 10:00 - FIFA U#17 Women’s WC Football 11:00 - European Tour Snooker: Day 1: Poland (live) 19:00 - Armwrestling 19:30 Eurosport 2 News 20:00 - ICC World Twenty20 Cricket 22:00 China Open Tennis. GO Sports 1 07:00 - F1 Japanese GP, Suzuka: Practice 2 (live) 09:00 - Serie A: Rd 6: Atalanta v Torino 11:00 Barclays PL: Wk 7: Everton v Southampton 13:00 - Ligue 1: Rd 8: Preview 13:30 - Trans World Sport 14:30 - PGA Alfred Dunhill Links Champ.: Day 2 (live) 18:30 - Barclays PL: Wk 7: Arsenal v Chelsea 20:45 Ligue 1: Rd 8: AS Saint-Etienne v AS Nancy Lorriane (live) 22:45 - Barclays PL: Week 8: Preview 23:15 - UEFA Champ. League: Magazine Progr. 07 24:00 - Barclays PL: Wk 7: Man. Utd v Tottenham H 02:00 - Serie A: Rd 6: Palermo v Chievo Verona. GO Sports 2 12:00 - Milan Channel 21:00 Aviva Premiership: Rd 6: Sale Sharks v Leicester Tigers (live) 23:00 - Milan Channel. GO Sports 3 06:30 - ATP Masters 500: China Open, Beijing: QF (part 1) (live) 12:30 - Inter Channel 13:30 ATP Masters 500: China Open, Beijing: QF (part 2) (live) 15:30 - Inter Channel 20:05 - Rabo Direct Pro12: Rd 6: Ulster v Connacht (live) 22:05 - Inter Ch. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 08:30 - PGA Alfred Dunhill Links Champ.: Day 1 12:30 Aviva Prem.: Rd 5: Leicester Tigers v Exeter Chiefs 14:30 Barclays PL: Wk 7: Sunderland v Wigan Ath 16:30 - Trans World Sport 17:30 - Ligue 1: Rd 7: AS
Nancy Lorraine v Montpellier Herault SC 19:25 - Barclays PL: Wk 8: Preview 20:00 - UEFA Champ. League: Magazine Progr. 07 20:30 - ATP World Tour
500: Rakuten Japan Open: QF. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 10:30 - PGA Alfred Dunhill Links Champ.: Day 1 14:30 Aviva Premiership: Rd 5: Lei-
cester Tigers v Exeter Chiefs 16:30 - Barclays PL: Wk 7: Sunderland v Wigan Ath 18:30 Trans World Sport 19:30 - Ligue 1: Rd 7: AS Nancy Lorraine v Montpellier Herault SC 21:25 Barclays PL: Wk 8: Preview 22:00 - UEFA Champ. League: Magazine Prog. 07 22:30 - ATP World Tour 500: China Open, Beijing: QF (part 1 & 2). Melita Sports 1
UEFA Europa League: MD2: 08:00 - Newcastle Utd v Bordeaux (r) 10:00 - Neftci PFK v Inter (r). 12:00 - FIFA Beach Soccer WC Qual.: Portugal v Ukraine (r). America's Cup: San Francisco: 13:20 - Day 1 (r) 15:25 - Day 1 Highlights (r). 16:00 - 2012 Alpari World Match Tour: France: Day 1 (r) 18:05 - 2012 UIPM Pentathlon Men's Final: Rome Italy (r) 19:15 WWE: RAW. Bundesliga: 20:00 - Preview (r) 20:30 - FC. Augsburg v W Bremen (live). 22:35 America's Cup: San Francisco: Day 1 Highlights (r) 23:10 UEFA Europa League: MD2: Liverpool v Udinese (r) 01:00 America's Cup: San Francisco: Day 2 (live). Melita Sports 2 12:00 - UEFA Europa League: MD2: Liverpool v Udinese (r) 14:00 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings. UEFA Europa League: MD2: 15:05 - Lazio v NK Maribor (r) 17:00 - Newcastle Utd v Bordeaux (r). 18:55 - STIHL Timbersports: Team Event (r) 19:25 - UEFA Europa League: MD2: Neftci PFK v Inter (r) 21:20 Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings 23:55 UEFA Europa League: MD2: Lazio v NK Maribor (r). Malta Stars 08:00 - Malta Handball Assoc.: Luxol v Kavallieri (r) 09:15 Melita GFA 1st Div.: G[’sielem v Xewkija (r) 11:00 - BOV PL: Hibs v Valletta (r) 13:15 - FMA Futsal Malta Assoc.: Balzan v Melita (r) 14:55 - Malta Rugby Football Union: Overseas v Alligators (r) 16:30 - Malta Basketball Assoc.: Luxol v A to Z Athleta (r) 17:50 - Malta Handball Assoc.: Luxol v Kavallieri (r) 19:05 - Melita GFA 1st Div.: G[’sielem v Xewkija (r) 20:50 BOV PL: Hibs v Valletta (r) 23:05 - FMA Futsal Malta Assoc.: Balzan v Melita (r).
IN-NAZZJON Il-:img[a, 5 ta’ Ottubru, 2012
24 Avvi]i PN
AVVI}I POLITI?I CAROLINE GALEA. Il{bieb ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Diskussjoni Politika, illum il-:img[a, 5 ta’ Ottubru fis-7.30 p.m. flUffi//ju PN ta’ {al Tarxien. Mistiedna spe/jali l-Ministru Chris Said u l-President talE]ekuttiv tal-PN Marthese Portelli. Wara d-diskussjoni se jkun hemm bibita. SIMON BUSUTTIL.
Diskussjoni Politika ma’ Simon Busuttil, il-:img[a, 12 ta’ Ottubru fis-6.15 p.m. flUffi//ju PN tal-Mosta. G[al aktar informazzjoni /emplu 21228585 jew ibag[tu email fuq info@simonbusuttil.eu.
SIMON BUSUTTIL.
Diskussjoni Politika ma’ Simon Busuttil, is-Sibt, 13 ta’ Ottubru fis-7 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ {al Balzan. G[al aktar informazzjoni /emplu 21228585 jew ibag[tu email fuq info@simonbusuttil.eu.
SIMON BUSUTTIL.
Diskussjoni Politika ma’ Simon Busuttil, it-Tnejn, 15 ta’ Ottubru fis-7 p.m. flUffi//ju PN ta’ {’Attard. G[al aktar informazzjoni /emplu 21228585 jew ibag[tu email fuq info@simonbusuttil.eu.
{AL SAFI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew g[al informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.
{AL BALZAN. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a lit-tesserati kollha tal-lokalità li t-tesseri jistg[u jin;abru mill-Uffi//ju PN tal-lokalità, fil-pjazza ta’ {al Balzan. Il[inijiet tal-ftu[ huma mill5.30 p.m. ’l quddiem u g[al
aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.
L-ISLA. Is-Segretarju talKumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor ittessera li hu mitlub imur flUffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l-{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. {AL QORMI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri tal-Kumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem ilknisja ta’ San :or;).
SAN :ILJAN. Membri talKumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tallokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u lErbg[a bejn is-6.30 p.m. u s7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda. I}-}URRIEQ. Membri talKumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tallokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ tesseri ;odda. AVVI}I SO?JALI
Bu;ibba. Prezz €7. Biljetti jinkisbu mill-Uffi//ji PN talMellie[a, San Pawl il-Ba[ar u n-Naxxar, b’SMS fuq 79262101 jew b’email fuq robertcutajar72@gmail.com.
TONIO FENECH. Il-{bieb
ta’ Tonio Fenech se jorganizzaw Coffee Morning, il{amis, 11 ta’ Ottubru fillukanda Qawra Palace, ilQawra. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 27327302 jew 79927302.
ROBERT ARRIGO. Il-
{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw kun/ert millPusè u l-band tieg[u, il{amis, 11 ta’ Ottubru fitTeatru tas-Sale]jani, TasSliema. Prezz €6 u l-biljetti jinxtraw mill-uffi//ji jew /emplu 23285000.
TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’ Toni Bezzina se jorganizzaw Get Together, is-Sibt, 13 ta’ Ottubru f’MonteKristo Estates, {al Farru;. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 99995742 jew 99490826. MARIO DE MARCO. Il-
{bieb ta’ Mario de Marco se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 16 ta’ Ottubru filBuskett Roadhouse, ilBuskett. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 21247049, 99450902 jew 21223911.
JOE CASSAR. Il-{bieb ta’
FRANCIS ZAMMIT DIMECH. Il-{bieb ta’
ROBERT CUTAJAR. Il-
JOE CASSAR. Il-{bieb ta’
Joe Cassar se jorganizzaw Fenkata, g[ada s-Sibt, 6 ta’ Ottubru fit-8 p.m. fil-Barri Restaurant, l-Im;arr. Prezz €16.50 u g[all-bookings /emplu 79459227 jew 99468624.
{bieb ta’ Robert Cutajar se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 9 ta’ Ottubru fid9.15 a.m. fil-Bingo Hall,
Francis Zammit Dimech se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 16 ta’ Ottubru fid9.30 a.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €5.50 u g[all-biljetti /emplu 99449189. Joe Cassar se jorganizzaw Breakfast u Tombla, lErbg[a, 17 ta’ Ottubru fl-10 a.m. fil-lukanda Soreda, ilQawra. Prezz €10 u g[allbookings /emplu 79459227 jew 99468624.
SIMON BUSUTTIL.
Il-Moviment Nisa Partit Nazzjonalista se jorganizza Coffee Morning nhar l-Erbg[a 10 ta’ Ottubru f’Villa Arrigo. Prezz> €5.50. G[all-booking kellmu lill-helpers tas-soltu jew /emplu 99473932 jew 79603401. Mistieden spe/jali l-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi.
Diskussjoni Politika ma’ Simon Busuttil, il-:img[a, 12 ta’ Ottubru fis-6.15 p.m. flUffi//ju PN tal-Mosta. G[al aktar informazzjoni /emplu 21228585 jew ibag[tu email fuq info@simonbusuttil.eu.
SIMON BUSUTTIL.
Diskussjoni Politika ma’ Simon Busuttil, is-Sibt, 13 ta’ Ottubru fis-7 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ {al Balzan. G[al aktar informazzjoni /emplu 21228585 jew ibag[tu email fuq info@simonbusuttil.eu.
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI {’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642. BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200. BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. {AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038. G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426. {AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567. L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382. L-ISLA. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5.30 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21806226 jew 99602472. IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733. {AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456. L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979. L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852. L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603. IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507. IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. fl-Uffi//ju PN. IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com. PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222. RA{AL :DID. Kull nhar ta’ Tlieta u {amis bejn l-10 a.m. u l-11 a.m. u bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 79290954 jew 77290954. TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633. IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529. SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086. SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ :img[a bejn it-8.30 a.m. u 12.30 p.m. fl-Uffi//ju ‘Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 21441438 jew 21441682 jew tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt. IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99225033. VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273849. I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. flUffi//ju PN.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 5 ta’ Ottubru, 2012
Avvi]i PN 25
GEORGE PULLICINO. Il-
{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 18 ta’ Ottubru f’Ferretti Restaurant, Bir]ebbu;a. Prezz €5.50 u g[al aktar dettalji /emplu 79062222 jew 21344589.
JASON AZZOPARDI. Il-
{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 18 ta’ Ottubru fisSan Antonio Hotel & Spa, ilQawra. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 22985100 jew 99841333.
CARMELO MIFSUD BONNICI. Il-{bieb ta’
Carmelo Mifsud Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 18 ta’ Ottubru fid9.30 a.m. fil-Fanal Restaurant, Marsaskala. Prezz €5.50 u l-biljetti jinkisbu ming[and il-helpers tas-soltu jew /emplu 99900434. Ittrasport hu pprovdut u jitlaq mill-postijiet tas-soltu.
JEAN PIERRE FARRUGIA. Il-{bieb ta’ Jean Pierre
Farrugia se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 23 ta’ Ottubru fil-lukanda Alexandra, San :iljan. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 21237558 jew 99844499.
PETER MICALLEF. Il-
{bieb ta’ Peter Micallef se jorganizzaw Coffee Morning, itTlieta, 23 ta’ Ottubru fil-lukanda Golden Tulip Vivaldi, San :iljan. G[all-biljetti /emplu 21465070 jew 79460054.
ANTOINE BORG. Il-{bieb
ta’ Antoine Borg se jorganizzaw Coffee Morning, lErbg[a, 24 ta’ Ottubru fid-9.30 a.m f’Saint Martin’s Restaurant, il-Ba[rija. Biljetti mill-helpers tas-soltu jew /emplu 79703644.
CAROLINE GALEA. Il-
{bieb ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 24 ta’ Ottubru f’Villa Arrigo. Biljetti ming[and il-helpers tas-soltu jew /emplu 99843564.
TONIO BORG. Il-{bieb ta’
Tonio Borg se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 25 ta’ Ottubru fil-Blue Creek Restaurant, G[ar Lapsi. Prezz €5 u l-biljetti jistg[u jinxtraw ming[and il-helpers jew /emplu 79807644.
CHARLÒ BONNICI. Il-
{bieb ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 25 ta’ Ottubru fid9.30 a.m. fi Splash & Fun Park. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 79796667 jew 79047870.
EDWIN VASSALLO. Il-
{bieb ta’ Edwin Vassallo se jorganizaw Coffee Morning, il-{amis, 25 ta’ Ottubru fillukanda Cavalieri, San :iljan. G[al aktar informazzjoni /emplu 21433869.
MARIO DE MARCO. Il-
{bieb ta’ Mario de Marco se jorganizzaw Dinner Dance flokka]joni ta’ g[eluq sninu, is-Sibt, 27 ta’ Ottubru fit-8.30 p.m. fil-Ballroom tarRadisson Blue Resort and Spa, Golden Sands. Prezz €22 u g[all-biljetti /emplu 21444437, 21247049, 99450902 jew 21223911.
PHILIP MIFSUD. Il-{bieb
ta’ Philip Mifsud se jorganizzaw Coffee Morning, itTlieta, 30 ta’ Ottubru fid-9 a.m. fil-lukanda Vivaldi, San :iljan. G[al aktar informazzjoni /emplu 21462304 jew 99269314.
DAVID CASA. Il-{bieb ta’
David Casa se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta 30 ta’ Ottubru fil-Buskett Road House. Prezz €4 u g[al aktar informazzjoni /emplu 21232166, 99462078 jew 79421071.
FRANCIS ZAMMIT DIMECH. Il-{bieb ta’
Francis Zammit Dimech se jorganizzaw Ikla g[al G[eluq Sninu, is-Sibt, 3 ta’ Novembru fit-8.30 p.m. fillukanda Radisson Blu Resort, San :iljan. Prezz €25 u g[all-biljetti /emplu 99449189.
AVVI}I O{RA IN-NAXXAR. Il-Kumitat
Sezzjonali qed jilqa’ l-offerti g[all-kiri tal-bar. Ikun ta’ vanta;; g[al dawk l-applikanti li joffru li jift[u l-bar filg[odu wkoll. Kull min hu interessat g[andu ji;bor ilformoli u l-kundizzjonijiet billi j/empel 79628370. Lapplikazzjoni g[andha tintbag[at lill-Uffi//ju PN Naxxar, Dar id-9 ta’ Mejju 1987, Vjal ix-Xog[ol, inNaxxar. L-applikazzjonijiet jintlaqg[u sal-:img[a, 12 ta’ Ottubru fis-6 p.m. Il-kumitat i]omm id-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke laktar wa[da vanta;;u]a.
IL-G}IRA. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[all-kiri tal-Bar tal-Uffi//ju PN tallokalità. L-offerti g[andhom jintbag[tu lis-Segretarju Kumitat Sezzjonali PN G]ira, Uffi//ju PN G]ira, Triq Manoel De Vilhena, il-G]ira. Il-Kumitat jirri]erva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.
SAN PAWL IL-BA{AR. IlKumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-bar fl-Uffi//ju PN tallokalità. Dawk interessati g[andhom jibag[tu l-offerti tag[hom indirizzati lisSegretarju Kumitat PN San Pawl il-Ba[ar jew i/emplu 99456411 jew 99642765. IlKumitat Sezzjonali PN jirriserva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 5 ta’ Ottubru, 2012
26 Klassifikati PROPRJETÀ Is-Swatar
APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar tal-banju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.
Marsaxlokk
FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.
I]-}ejtun
TOWNHOUSE f’area kwieta imma mil[uqa minn kollox, fuq u isfel, fih [ames kmamar, boxroom, kamra talbanju, bit[a interna u bir, bilpossibbiltà li jinbnew ]ew; kmamar o[ra. Bl-arja tieg[u u bla /ens. €116,500 (Lm50,000). Negozjabbli. ?emplu 79297662 jew 79807225.
Santa Venera
MAISONETTE kbir 330 metru kwadru fl-ewwel sular, bil-bejt tieg[u u b’garaxx jesa’ tliet karozzi jew erbg[a, f’post /entrali [afna. Jikkonsisti f’kamra tas-salott, ]ew; kmamar tal-banju u spare toilet, k/ina u living open plan, washroom u bit[a kbira bil-pool. Jinbieg[ b’[afna mill-g[amara u anki bl-air conditions. Ideali g[al min jixtieq jid[ol jg[ix fih jew g[al ra;uni kummer/jali. €465,874 (Lm200,000). Negozjabbli. ?emplu 99441832 jew 77471530.
VETTURI Capri Mk1 - 1968
CLASSIC 13 h.p. f’kundizzjoni perfetta u restawrata, mg[oddija mill-VRT, li/enzja u insurance im[allsin. Prezz ir[is ta’ €7,000. ?emplu 21444984 jew 79902212.
Peugeot 405 STD
AIR CONDITIONED, electric sunroof, Turbo u full
extras, f’kundizzjoni tajba. ?emplu 99840070 jew 79840070.
AVVI}I G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
Ra;el
TA’ 47 sena, jixtieq jiltaqa’ ma’ mara ta’ bejn l-40 u l-50 sena, armla, separata jew xebba bi skop ta’ relazzjoni. Min hu interessat, jibg[at SMS fuq 79235937.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u
dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
G{ALL-BEJG{ Tombla sheets u g[allkull xog[ol ta’ stampar
TAL-prima u cloak room b’kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (bonnici printing press) – 3 Triq Melita, ilBelt Valletta. Kif issibuna – min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tattie;, invoices, posters u brochures bil-kulur e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com
G[amara antika
TINKLUDI twaletta bilmera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// talir[am u gwardarobba kbira. ?emplu 99870665.
Mejda tal-pranzu
KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bil-kannella, monitor talkompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.
JIN{TIE:U Pizzar jew Kok
BIEX ja[dem f’restaurant f’Marsaxlokk. Is-Sibtijiet u l{dud is-sena kollha. ?emplu 79863105.
Sales Assistants
BEJN il-25 u l-35 sena. Iridu jkunu smart, u jkollhom edukazzjoni sekondarja. Lingwi: Malti, Ingli] u Taljan. ?emplu lil Pavilion 21249222.
Il-:img[a, 5 ta’ Ottubru, 2012
27
Il-{add jibdew il-kampjonati tal-ASM Nhar il-Hadd li ;ej jibda lkampjonat tal-Asso/jazzjoni Sport Muturi fil-korsa ta’ Ta’ Qali, sponsorjat minn Pasta Poaitti. Dan l-ista;un se jkollu sezzjonijiet talkarozzi, muturi, trials u quad bikes. Il-korsa tal-muturi saritilha tiswija estensiva u dik talkarozzi wkoll, kull fejn kien hemm b]onn. {afna minn dan ix-xog[ol sar blg[ajnuna ta’ makkinarju sponsorjat mid-ditta Central Asphalt Ltd., mill-Ministeru tar-Ri]orsi u l-Ambjent u anke bl-g[ajnuna ta’ [afna voluntieri tal-ASM li huma ferm dedikati g[al dan lisport. Dan ix-xog[ol sar minkejja s-s[ana u t-temp sajfi ja[raq. Issa fadal biss ftit irtokki xi jsiru biex jistg[u jibdew itti;rijiet tal-Kampjonati ASM 2012-13. G[al sena o[ra, id-ditta Pasta Poiatti se ter;a’ tkun lisponser ewlieni tal-ASM. IlKampjonat tal-Muturi Klassi ‘A’ u ‘B’ se jkun fuq tmien ti;rijiet (wa[da kull xahar) waqt li dak tal-karozzi se jsir fuq 15-il attivita. Dawn se
jsiru fuq tliet tipi ta’ koros differenti u f’direzzjoni opposta. B[al dan i]-]mien ilkarozzi wkoll ji;u rinnovati u ppre]entati b’kuluri ;odda. Sewwieqa ;odda ma jonqsux ukoll. Waqt li t-ta[ri; talkarozzi g[adu ftit ristrett min[abba l-kundizzjoni talkorsa, wie[ed jista’ jg[id li dik tal-muturi hi lesta u di;à qed isir it-ta[ri; fiha. Xi sewwieqa tal-muturi qed jit[arr;u iktar g[all-fatt li erba’ sewwieqa mistennija jie[du sehem fl-a[[ar ]ew; ti;rijiet li jonqos isiru fi Sqallija u li huma parti millkampjonat Re;jonali FMI. Dawn se jsiru f’Novembru f’Siracusa u f’Agrigento wkoll. Madankollu, sewwieqa ;odda huma mistennija jikkompetu f’Ta’ Qali. Dawn jing[ataw ta[ri; ba]iku minn uffi/jali tal-ASM. Se jsir ukoll ta[ri; g[ad dilettanti tal-muturi Trials. Dan itta[ri; isir kull nhar ta’ Sibt u jibda fit-3pm. L-instructors huma l-a[wa John u Edward Bonello li g[andhom esperjenza vasta fit-trials
kemm f’Malta kif ukoll barra minn xtutna. Sewwieqa tal-Autocross u l-Motocross minn G[awdex huma mistennija jipparte/ipaw ukoll waqt ilkampjonati f’Ta Qali. Veru li dawn jaqsmu l-fliegu bejn Malta u G[awdex imma meta wie[ed iqis li dan l-isport hu limitat f’G[awdex, min ji;i Malta jsib kollox lest u ta’ livell g[oli. Hu mistenni li lkampjonati kemm tal-muturi u dak tal-karozzi se jkunu ferm kumbattuti minn diversi sewwieqa, anke dawk ;odda. L-attività ta’ nhar il-{add mistennija tibda fis-1pm u se jkun hemm kemm lAutocross u wkoll ilMotocross. Parking g[all-ispettaturi jsir e]att barra l-gates talASM. Tfal ta[t l-14-il sena jid[lu bla [las jekk dawn ikunu akkumpanjati mill;enituri. Ta’ min jinnota li Clayton Camilleri u Carmel Borg se jsuqu l-muturi tag[hom binnumri 1 u 2 rispettivament b[ala rebbie[ u runner-up tal-Kampjonat li ntemm f’Mejju li g[adda.
Clayton Camilleri fuq KTM
Fil-karozzi, Christian Galea fuq Fiat Ritmo se jsuq bin-numru 1, Patrick Cassar u Emm Muscat, it-tnejn fuq Opel se jsuqu bin-numri 2 u
3 rispettivament. L-ewwel ti;rija ta’ nhar il{add se tkun bid-direzzjoni favur l-arlo;; u tibda fis1pm.
KAMPJONAT MELITA II DIVI}JONI
}ebbu; Rovers jirkupraw ...................................1 .............................2
Qala S
}ebbu; R
}ebbu; Rovers irnexxielhom idawru telfa f’reb[a biex b’hekk irkupraw mit-telfa li [adu fl-ewwel konfront tag[hom. Min-na[a ta’ Qala, g[alihom din kienet l-ewwel partita tal-kampjonat. Huma bdew tajjeb i]da ma zammewx ir-ritmu biex kienu ssuperati mill-avversarji }ebbu;in. Kienu l-Qalin li bdew la[jar fejn fis-sitt minuta resqu vi/in b’tentattiv ta’ John Rapa li g[adda barra. Minuta wara sie[bu Denis Abela wkoll falla l-mira. Fl-10 minuta Christian Portelli g[olla bi ftit il-mira wara pass ta’ Muscat. }ebbu; wie;bu fit-18-il minuta b’xutt ftit barra ta’ Joel Xuereb u fuq in-na[a lo[ra kien Xiberras li salva b’diffikultà x-xutt fil-baxx ta’ Abela. Man-nofs sieg[a log[ob Xuereb b’azzjoni personali impenja lillgoalkeeper ta’ Qala Kenny Grima u fit-33 minuta Matthew Zammit kkonkluda dg[ajjef f’attakk ie[or }ebbu;i. Fl-40 minuta kienu s-Saints li fet[u l-iskor bi
free-kick mit-tul ta’ MARIO MIFSUD. }ebbu; wettqu reazzjoni u minuta millintervall ing[ataw penalty g[al hands ta’ Glenn Cefai, b’JOE HILI jikseb id-draw mill-11-il metru. It-tieni taqsima kienet iktar bilan/jata hekk kif fis-6 minuta Grima salva tajjeb fuq Xuereb u fl-20 minuta Sylvan Galea kkonkluda barra wara korner ta’ Joe Hili. }ew; minuti wara l-istess Hili ra lil Grima jilqag[lu wara li kien da[al fil-kaxxa b’azzjoni personali. Dan kollu kien il-preludju g[al gowl de/i]iv }ebbu;i li wasal fis-26 minuta b’lob mit-tul ta’ SYLVAN GALEA. Qala wie;bu fit-30 minuta b’xutt ftit g[oli tassostitut Frank Paul Azzopardi. Huma komplew jipprovaw g[ad-draw u fil-35 minuta Mario Mifsud ]markat minn Azzopardi ra lil Xiberras jilqag[lu. {ames minuti mittmien f’attakk ie[or tasSaints, xutt ie[or ta’ Azzopardi kien salvat parzjalment minn Xiberras u mir-rebound l-istess goalkeeper }ebbu;i kien
attent fuq il-konklu]joni ta’ Mark Bonello. : K. Grima, M. Zerafa, J. Rapa, G. Cefai, M. Buttigieg, D. Cutajar (S.A. Cauchi), M. Mifsud, M. Bonello, D. Abela, C. Portelli (F.P. Azzopardi), S. Muscat. : J. Xiberras, M. Zammit (A. Zammit), N. Vella, S. Galea, J. Hili, L. Mizzi, C. Cassar, J. Xuereb, J. Buhagiar, I. Attard, F. Cassar (C. Mercieca). : Reno Refalo Qala Saints FC
}ebbu; Rovers FC
Referee
L-ewwel reb[a g[al Munxar G[arb R...............................1 Munxar F.............................2 Munxar Falcons [adu l-
ewwel punti u reb[a tag[hom tal-kampjonat wara li huma kienu tilfu fl-ewwel log[ba tag[hom. Kienet partita interessanti, b’Munxar jiksbu l-gowl tar-reb[a lejn l-a[[ar fa]i. Huma gawdew minn iktar pussess ta’ ballun millavversarji. G[arb Rangers, min-na[a tag[hom, wara rreb[a tajba li akkwistaw flewwel dehra tag[hom, apparti li sofrew din it-telfa minima, spi//aw jilg[abu bi
plejer inqas. Kienu Munxar li bdew la[jar biex fit-12-il minuta fet[u l-iskor bi free-kick dirett ta’ MICHAEL PACE. Minkejja li G[arb ippruvaw jil[qu lill-avversarji, kienu Munxar li marru vi/in li jkabbru l-vanta;; b’xutt angulat ta’ Paul Anthony Attard li mar barra. Madankollu, l-isforzi ta’ G[arb kisbulhom id-draw fl44 minuta b’xutt mill-ewwel ta’ CHRISTIAN ATTARD wara kross ta’ Anthony Bajada. Qabel l-intervall listess Attard mar vi/in ilvanta;; i]da kien imca[[ad mill-goalkeeper Damian Spiteri. It-tieni taqsima kienet iktar movimentata billog[ob jalterna. Fis-27 minuta Michael Pace kellu free-kick ie[or li g[adda ftit g[oli. Imbag[ad kien fit-32 minuta li l-Falcons [adu mill-;did il-vanta;; minn penalty ta’ MARIO AZZOPARDI wara hands tas-sostitut Nicholas Mercieca. G[arb wettqu reazzjoni i]da t-tamiet tag[hom [adu
Kif jinsabu II Div L
R
D
T
F
K Pt
Oratory Y 1 1 0 0 3 0 3 St Lawrence S 1 1 0 0 4 2 3 G[arb R 2 1 0 1 4 2 3 Munxar F 2 1 0 1 4 5 3 }ebbu; R 1 1 0 1 2 4 3 Qala S 1 0 0 1 1 2 0 G[ajnsielem 1 0 0 1 0 3 0
daqqa lura hekk kif fl-34 minuta tke//ielhom Orlando Atzori wara rimarki li g[adda lir-referee. Mad-90 minuta Paul Anthony Attard mar vi/in li jkabbar il-vanta;; g[al Falcons i]da wara li da[al tajjeb fil-kaxxa, l-azzjoni tieg[u kienet imblukkata g[al korner. : C. Rapa, C. Mercieca, H. Grech (N. Mercieca), T. Bartolo, M. Grech, C. Azzopardi, J. Portelli, A. Bajada, C. Muscat (J. Muscat), O. Atzori, C. Attard. : D. Spiteri, J. Calleja, G. Sillato, K. Borg, P. Cardona (C. Bugeja), M. Pace, M. Azzopardi, O. Curmi, P. A. Attard, C. Hili (D. Borg), D. Pace (J. Mizzi). : Paul Apap G[arb Rangers FC
Munxar Falcons FC
Referee
IN-NAZZJON Il-:img[a, 5 ta’ Ottubru, 2012
28 Sport FUTBOL
“Il-log[ba ta’ g[ada hi wa[da b[all-o[rajn” “Il-log[ba ta’ g[ada kontra Valletta hi log[ba b[allo[rajn u se n[ejju g[aliha blistess mod li [ejjejna g[allpartiti ta’ qabilha”. Hekk qal il-kow/ ta’ Birkirkara, Paul Zammit f’konferenza tala[barijiet li saret ilbiera[ fejn waqtha dan mhux biss tkellem dwar il-logb[a ta’ g[ada kontra Valletta imma anke ;ie ]velat li g[al sena o[ra B’Kara se jkunu sponsorjati mill-kumpanija BetClic. Pre]enti g[al din il-konferenza tal-a[barijiet kien hemm Peter Busuttil, general manager tat-tim, Michael Mifsud, rappre]entant ta’ BetClic, Ivan Mizzi, Te]orier ta’ B’Kara, Joe Zammit, President tal-klabb, Gareth Sciberras, Captain tat-tim u listess Paul Zammit. “Ma tag[milx differenza kontra min se nilag[bu. Ovvjament, nafu li se
nilag[bu kontra l-aqwa tim fil-kampjonat imma se n[ejju g[al din il-log[ba bl-istess mod li [ejjejna g[all-partita ta’ ;img[a ilu kontra Tarxien. Minn dejjem sostnejt li lewwel rawnd hu importanti g[al kull tim biex ikun jaf fejn jinsab meta ikkumparat ma’ timijiet o[ra,” qal Paul Zammit. Zammit qal li t-tim li bih qed jilg[ab issa hu tim li ilu jibnih minn Jannar u fa[[ar [afna ]-]g[a]ag[ u l-barranin tat-tim li qed jiksbu ri]ultati mixtieqa. Zammit tkellem dwar it-tim li attwalment jinsab tliet punti ta[t il-leaders Valletta u qal li f’Jannar li ;ej, jekk ikun hemm b]onn, ikunu akkwistati aktar players. “Kull log[ba hi sfida g[alina. It-telfa kontra Sliema uriet li jekk ma niffa/jawx illog[ba bl-attitudni li nixtieq nitilfu kontra kul[add,” kom-
Il-kow/ ta’ B’Kara Pawlu Zammit (nofs) jitkellem waqt il-konferenza (Ritratt Michael Ellul)
pla jg[id Zammit. “Kuntent [afna bl-attitudni tat-tim. It-triq hi wa[da twila imma jien fidu/ju] li nkomplu mixjin fit-triq it-tajba,” qal Zammit. Dan tal-a[[ar ]vela li l-uniku player li se jkun nieqes g[al log[ba kontra Valletta se jkun Ryan Scicluna. Dan tal-a[[ar g[adu g[addej bi programm ta’
riabilitazzjoni wara li kellu intervent f’difrejh. Intant, Michael Mifsud, rappre]entant tal-kumpanija BetClic qal li l-fatt li BetClic se jer;a’ jkun wie[ed millisponsors tat-tim hu ;est ta’ fidu/ja s[i[a fid-diri;enza ta’ B’Kara. Minn na[a tieg[u, Joe Zammit, President talklabb qal li sponsor b[al dan
ikompli jg[in lil B’Kara jkampa bl-ispejje] kbar li hemm involuti biex wie[ed i]omm skwadra b[al din. “It-tim irid jissielet g[arreb[ tal-kampjonat u biex jag[mel hekk irid ikun kapa/i jkampa mal-ispejje] u anke jakkwista l-players li jippermettulek tissielet g[all-unuri,” qal Zammit.
CHAMPIONS LEAGUE- KUMMENTI WARA L-PARTITI
“Kellna wirja di]appuntanti” Il-goalkeeper ta’ Man City, Joe Hart qal li l-wirja tat-tim tieg[u kontra Borussia Dortmund kienet wa[da dis]appuntanti. Man City salvaw punt fl-a[[ar minuti kontra Dortmund permezz ta’ penalty ta’ Balotelli imma matul il-log[ba kienu Dortmund li [adu l-inizjattiva, anke jekk dawn kienu qed jilag[bu barra minn darhom. “{adna punt li forsi ma kienx [aqqna nie[du. Nittamaw li dan il-punt jiswina fil-futur. L-avversarji tag[na kienu a[jar minna. Kelli log[ba tajba u kuntent bil-fatt li ]ammt lit-tim filpartita,” qal il-goalkeeper Hart. Minn na[a tieg[u, iddifensur ta’ Man City Zabaleta qal li kien ikun ideali li City jirb[u l-log[ba flEmirates imma ammetta li
City lag[bu kontra tim diffi/li li wara kollox hu champion tal-:ermanja. “Hart kien f’forma millaqwa u wera li hu wie[ed mill-awa goalkeepers fiddinja. Irridu nirringrazzjawh g[ax li kieku ma kienx hu konna nitilfu,” qal Zabaleta. “{loqna [afna /ansijiet u kien Hart li /a[[adna minn [afna gowls. Kuntenti bilprestazzjoni tag[na. Urejna li kapa/i nilag[bu u nissieltu g[all-post fil-fa]i tan-knockout, anke jekk fl-istess grupp hemm timijiet b[alma huma City u Real Madrid,” qal Subotic, difensur ta’ Dortmund. ‘Nistg[u naslu ‘l bog[od’ Rodriguez, player ta’ Porto li skurja l-uniku gowl fil-partita bejn Porto u PSG qal li ttim tieg[u, anke jekk mimli
players ]g[ar xorta wa[da jista’ jasal ‘il bog[od f’din il-kompetizzjoni. Proto g[elbu lil PSG, tim mimli stilel, bi skor ta’ 1-0 biex issa dawn g[andhom sitt punti minn ]ew; log[biet. “Il-gowl li skurjajt kien sabi[. Dan kien wie[ed millaktar gowls importanti li skurjajt ma’ Porto. Minkejja li PSG, fuq il-karta huma a[jar minna a[na ddominajna mill-bidu sal-a[[ar. Nemmen li se mmoru tajjeb fi/-Champions League u se naslu ‘l bog[od,” qal Rodriguez. L-attakkant ta’ PSG,, Ibrahimovic ma qabilx ma’ Rodriguez meta qal, “Kient log[ba bilan/jata u jien kelli ]ew; /ansijiet tajbin biex niskurja. G[amilna ]balji li s-soltu ma nag[mlux u qlajna l-gowl fl-a[[ar minuti”.
‘Is-su//ess tag[na mhux miraklu’ Il-kow/ ta’ Malaga,
Manuel Pellegrini qal li ssu//ess ta’ Malaga f’din ilkompetizzjoni mhuwiex mirakli i]da frott ta’ [afna xog[ol. Malaga g[elbu lil Zenit 3-0 fl-ewwel log[ba u nhar l-Erbg[a dawn re;g[u reb[u bi skor identiku, din id-darba kontra Anderlecht u b’hekk qeg[din fil-qu//ata ta’ Grupp ? b’sitt punti, tnejn aktar minn Milan. “Sitt punti minn ]ew; log[biet huma xi [a;a po]ittiva imma xorta rridu nibqg[u attenti g[ax malajr tista’ titlef il-punti wkoll. Kellna wirja tajba kontra Anderlecht. Li qed nag[mlu mhuwiex miraklu imma [afna xog[ol minn na[a tag[na. Barra minn hekk qed inkunu meg[juna mill-partitatrji,” qal Pellegrini.
‘Iddominajna’ Il-kow/ ta’ Real Madrid Josè Mourinho fa[[ar ilprestazzjoni li kellhom il-
players tieg[u kontra Ajax. Real Madrid reb[u l-konfront 4-1 u issa nhar il-{add jilag[bu fil-kampjonat kontra r-rivali Barcelona. “{adt gost nara lit-tim jilg[ab. Iddominajna g[al 75 minuta, spe/jalment flewwel taqsima. Ajax is-soltu hu tim li jattakka imma lbiera[ lag[bna kontra tim li g[a]el li jiddefendi aktar milli jattakka,” qal Mourinho. Fil-partita Cristiano Ronaldo skurja tliet gowls u Mourinho qal dan dwar ilwinger Potgui], “Ronaldo jaf kemm hu importanti g[attim u issa rridu li jkompli minn fejn [alla nhar il-{add li ;ej kontra Barcelona.”
IN-NAZZJON Il-:img[a, 5 ta’ Ottubru, 2012
Sport 29 FORMULA 1
Vettel irid i]id il-pressjoni fuq Alonso I/-champion renjanti, Sebastian Vettel, fi tmiem il;img[a se jfittex li j]id ilpressjoni fuq il-leader talklassifika, Fernando Alonso tal-Ferrari u fl-istess [in jipprova jersaq aktar qrib ilqu//ata biex ja//erta ru[u mit-tielet titlu mondjali konsekuttiv. Il-Grand Prix ta’ tmiem il;img[a se jsir fil-:appun, /irkwit li skont Vettel hu wie[ed mill-favoriti tieg[u. Sta;un ilu Vettel spi//a fittielet post waqt dan il-Grand Prix u dan kien bi]]ejed g[alih biex ja//erta ru[u mittieni titlu konsekuttiv. Dan lista;un, jekk Vettel jirba[ dan il-Grand Prix ikun reba[ ittielet Grand Prix tas-sena wara li sta;un ilu reba[ dak tal-Bahrain u l-a[[ar wie[ed li sar f’ Singapore. Id-distakk bejn Vettel u Alonso hu dak ta’ 29 punt u hekk kif fadal sitt Grand Prix g[al tmiem l-ista;un, jidher li l-battalja se tkun bejn dawn it-tnejn. Ta’ min jinnota li Vettel mhux biss reba[ ilGrand Prix ta’ sta;un ilu imma ilu tliet snin dejjem jibda mill-pole position.
Min-na[a tieg[u, Alonso kien spi//a dan il-Grand Prix fit-tieni post wara Vettel. “Minkejja li sena ilu rba[t ittitlu f’Dan il-Grand Prix xorta g[adni mdejjaq bil-fatt li m’g[amiltx dan b’reb[a f’wie[ed mill-aktar /irkwiti favoriti tieg[i,” qal issewwieq :ermani]. Il-Grand Prix ta’ sena ilu ntreba[ minn Button, issewwieq tal-McLaren li dan i/-/irkwit iqisu b[ala t-tieni dar tieg[u g[ax g[andu lg[arusa :appuni]a u g[amel ]mien twil isuq mal-Honda. Button ing[ata [ames postijiet penalità fuq il-grid talli bidel il-gearbox. Dan [abbru t-tim tieg[u lbiera[. Il-Britanniku li reba[ f’Suzuka s-sena l-o[ra, spi//a t-tieni f’Singapore imma lMcLaren skoprew wara tti;rija li l-gearbox tieg[u kellha l-istess problema li sfurzat lil sie[bu Lewis Hamilton jirtira meta kien jinsab fl-ewwel post. Button g[adu bi/-/ans, anke jekk minimu, li jirba[ il-kampjonat tad-dinja u jinsab fis-sitt post overall, 75 punt wara l-leader tal-
Sebastian Vettel (xellug) u Fernando Alonso
Hamilton se jkun qed jie[u post Schumacher li matul il;img[a qal li g[adu ma dde/idiex x’se jag[mel filfutur. Statistika • Jekk Vettel jibda mill-
pole dan ikompli jqarreb lejn ir-rekord li g[andu Michael Schumacher. Filwaqt li Vettel beda mill-pole g[al dawn la[[ar tliet snin, Schumacher
kien beda mill-pole g[al [ames snin konsekuttivi bejn l-1998 u l-2002. • L-aktar tim li reba[ Grand Prix f’Suzuka hu dak talMcLaren, b’disa’ reb[iet filwaqt li l-Ferrari reb[u sebg[a. • 12-il kampjonat ;ie de/i] f’Suzuka imma din is-sena, jirba[ min jirba[, [add ma ja//erta ru[u mir-reb[ talkampjonat.
DIXXIPLINA
FORMULA 1
Schumacher se jirtira
Is-sewwieq tal-Mercedes Michael Schumacher ]vela li fi tmiem dan l-ista;un se jirtira mill-isport g[at-tieni darba. Schumacher, li g[andu 43 sena, kien di;à rtira imma dde/ieda li jer;a’ jittanta xortih mal-Mercedes i]da r-ri]ultati li kiseb ma kinux dawk mixtieqa. :img[a ilu sar mag[ruf li Lewis Hamilton tal-McLaren se jie[u post Shumacher sta;un ie[or. “Idde/idejt li nirtira anke jekk nemmen li g[adni kapa/i nissielet kontra l-aqwa sewwieqa. Imma tasal f’punt fil-karriera meta jkun a[jar jekk tidde/iedi li tieqaf,” qal Schumacher. L-ewwel darba li dan kien irtira kienet lejn l-a[[ar tal2006 wara li kien reba[ [ames titli konsekuttivi. Fl2009 dan re;a’ beda jsuq mal-Mercedes imma minn dakinhar ’l hawn dan ma reba[x Grand Prix. Fil-fatt, mhux talli ma reba[x Grand Prix talli fla[[ar tliet snin spi//a biss
klassifika l-Ispanjol Fernando Alonso tal-Ferrari meta fadal sitt ti;rijiet. Hamilton, champion tal2008 u li din il-;img[a [abbar li kien se jsie[eb lil Mercedes fi tmiem l-ista;un, ukoll se jkollu gearbox ;dida imma mhux se jkun penalizzat fuq il-grid talli naqas milli jispi//a t-ti;rija f’Singapore. Wie[ed irid jara kif se jkun effettwat Hamilton bl-a[bar li dan iffirma ma’ tim ie[or. “M’g[andix dubju li Hamilton jista’ jkun effettwat b’xi mod b’din la[bar imma se nag[mlu minn kollox biex nipprote;uh,” qal Whitmarsh, kap tal-McLaren. Fit-tielet post tal-klassifika tas-sewwieqa hemm Kimi Raikkonen, sewwieq li g[andu f’idu r-rekord tala[jar [in f’dawra. Minkejja li dan qieg[ed fittielet post Raikkonen g[adu ma reba[x Grand Prix dan lista;un u dan i/-/irkwit wie[ed jista’ jg[id li hu laqwa /ans g[alih biex jikseb l-ewwel reb[a. G[al Michael Schumacher din tista’ tkun l-a[[ar darba li se jkun qed isuq f’Suzuka.
darba fuq il-podju meta kien spi//a t-tielet f’Valencia din is-sena. Din is-sena, Schumacher kellu jirtira minn seba’ Grand Prix minn total ta’ 14 li saru s’issa. La[[ar darba li Schumacher spi//a fl-ewwel post kienet meta dan reba[ il-Grand Prix ta/-?ina fl-2006 meta kien g[adu mal-Ferrari. “Issa rrid ingawdi l-a[[ar sitt Grand Prix li fadal,” qal Schumacher waqt li deher emozzjonat quddiem il;urnalisti li kienu pre]enti g[all-konferenza tala[barijiet li saret ftit jiem qabel il-Grand Prix li se jsir fil-:appun. “Matul dan l-a[[ar xahar ma kontx /ert jekk kellix ilmotivazzjoni biex nibqa’ g[addej. Jien qatt ma nag[mel xi [a;a jekk ma n[ossnix li qed nag[ti lmassimu fiha. Naf li ma’ Merceds ma l[aqtx dak li xtaqt imma bla dubju kuntent bis-su//essi li kelli matul ilkarriera glorju]a tieg[i,” temm jg[id Schumacher.
MOTOGP
Stoner se jsuq fil-:appun
I/-champion renjanti tal-MotoGP se jirritorna minn waqfa min[abba li kien we;;a’ hekk kif jie[u sehem fil-Grand Prix tal:appun. Dan il-Grand Prix se jsir fl-14 ta’ Ottubru. Stoner tilef l-a[[ar tliet Grand Prix wara li kiser l-g[aksa waqt sessjoni ta’ kwalifikazzjoni f’Awwissu, f’Indianapolis. Stoner se jirtira fi tmiem l-ista;un u b[alissa qieg[ed 104 punti ta[t il-leader Jorge Lorenzo.
Ing[ata sentenza sospi]a g[ax g[amel awto-gowl L-eks difensur ta’ Bari, Andrea Masiello, ing[ata sentenza sospi]a ta’ 22 xhar [abs wara li dan ammetta li g[amel awto-gowl biex jg[in lil Lecce jsalvaw posthom fisSerie A. Il-plejer ta’ 26 sena, li b[alissa m’g[andux klabb, seta’ ng[ata piena aktar [arxa minn hekk. S[ab Masiello, Gianni Carella u Fabio Giacobbe, li lag[bu l-flus fuq partiti mmanipulati, ing[ataw sentenza sospi]a ta’ 17-il xhar. Bari kienu di;à relegati meta dawn lag[bu kontra Lecce filwaqt li dawn tala[[ar kienu g[adhom qed ji;;ieldu biex isalvaw posthom fis-Serie A. G[axar
minuti minn tmiem il-log[ba Masiello tefa’ fix-xibka tieg[u stess u Lecce ssi;illaw ir-reb[a ta’ 2-0. L-a[[ar log[biet li lag[bu Bari kontra Palermo, Sampdoria, Lecce u Bologna kollha ;ew investigati u g[ad hemm il-partiti kontra Treviso u Salernitana li g[ad irid ikun hemm verdett finali dwarhom. Fix-xhur li g[addew ilkow/ ta’ Juventus, Antonio Conte, kien sospi] g[al g[axar xhur min[abba li dan ukoll kien involut f’partiti mmanipulati. Immultat mill-FA Il-manager ta’ Wigan,
Roberto Matinez, ;ie mmultat is-somma ta’ 10,000 lira
sterlina mill-FA Ingli]a wara kummenti li g[adda filkonfront tar-referee li kkontrolla l-log[ba kontra Man Utd. Din il-partita, li ntlag[bet xhar ilu, spi//aw 4-0 favur irRed Devils. “Diffi/li jkun hawn referee li jikkontrolla log[ba f’Old Trafford u ma tkunx effettwat. Meta tilg[ab kontra Man Utd qisek qed ti;;ieled kontra muntanja,” kien qal Martinez. Dawn il-kummenti qalhom wara li ma qabilx mal-penalty li kienu ng[ataw Man Utd. Man Utd ing[ataw penalty meta l-goalkeeper Ali Al Habsi, skont ir-referee, waqqa’ lil Danny Welbeck.
FUTBOL
“Kont se nitlaq lil Atletico”
L-attakkant ta’ Atletico Madrid, Radamel Falcao, ]vela li matul is-sajf kien se jitlaq lillklabb Spanjol min[abba li diri;enti tal-klabb kienu qalulu li kienet se tkun diffi/li biex i]ommuh g[ax ma kinux g[addew g[a/Champions League. Matul is-sajf, Falcao kien segwit minn diversi klabbs fosthom Chelsea, Man City u Real Madrid. Falcao, li g[andu 26 sena, kien l-aktar plejer strumentali fir-reb[ tal-Europa League u re/entement dan skurja tliet gowls fil-finali tas-
Super Cup tal-UEFA kontra Chelsea. “Il-futur kien wie[ed in/ert imma l-klabb g[amel sforz finanzjarju kbir u fl-a[[ar milla[[ar kwa]i l-plejers kollha li kien hawn sta;un ilu g[adhom hawn,” qal Falcao. Falcao sostna li minkejja li kien se jitlaq lillklabb ix-xewqa tieg[u hi li jibqa’ ma’ dan it-tim li qed jittama li jkompli jirba[ mieg[u. “Fil-bidu kien hemm min iddubita minni. Ninsab kburi li llum il-;urnata l-partitarji ta’ Atletico huma kuntenti bija,” qal Falcao. Ilkuntratt ta’ dan il-plejer jintemm erba’ snin o[ra.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 5 ta’ Ottubru, 2012
30 Sport KAMPJONAT BOV PREMIER
Jispikkaw il-partiti ta’ g[ada Il-Kampjonat ikompli bejn illum u nhar il-{add bi/champions Valletta, g[ada, jfittxu s-seba’ reb[a konsekuttiva meta jiltaqg[u kontra r-rivali Birkirkara. G[ada wkoll tintlag[ab il-partita bejn Sliema u Hibs fejn dawn tal-a[[ar se jkunu qed ifittxu li jwettqu reazzjoni wara li ;img[a ilu sofrew l-ewwel telfa fil-kampjonat. Valletta, ;img[a ilu reb[u l-konfront dirett kontra Hibernians bi skor ta’ 1-0 f’partita li huma laqtu darbtejn il-lasta. B’din ir-reb[a Valletta issa g[andhom 18-il punt filwaqt li g[al Hibernains it-telfa kontra Valletta kienet l-ewwel telfa tag[hom dan l-ista;un. Valletta issa g[andhom test ie[or diffi/li kontra Birkirkara, tim li dan lista;un tilef darba biss, kontra Sliema. Fi tmiem il-;img[a
Birkirkara g[elbu lil Tarxien bi skor ta’ 4-1 u bla dubju leroj tag[hom kien l-attakkant Jean Pierre Mifsud Triganza li skurja tliet gowls. Dan il-player issa jonqsu jiskurja ]ew; gowls biex jil[aq il-100 gowl fl-og[la divi]joni Maltija. G[ada Sliema jilag[bu kontra Hibs u din hi partita interessanti bejn ]ew; timijiet li qeg[din fit-[ames u fit-tielet post rispettivament. Fi tmiem il-;img[a Sliema g[elbu lil Rabat 2-0 bi]-]ew; gowls tal-Wanderers ikunu skurjati minn Ruggiero li kien qed jag[mel id-debutt tieg[u fil-kampjonat. Hibernains tilfu 1-0 kontra Valletta u l-partitarji jistg[u jg[idu li t-tim tag[hom kien xi ftit sfortunat min[abba li dawn kellhom gowl fl-a[[ar minuti m[assar min[abba hands ball.
Hibs, jekk iridu j]ommu lpass ma’ Valletta, ma jistg[ux jitilfu aktar punti. Intant, illum {amrun jilag[bu kontra Rabat filwaqt li Floriana jiltaqg[u kontra Qormi. Filwaqt li {amrun se jkunu ;ejjin minn reb[a ta’ 31 kontra Melita, Rabat tilfu 20 kontra Sliema. Rabat se jkunu qed ifittxu li jiksbu lewwel reb[a kontra {amrun, tim li minkejja li reba[ kontra Melita ]gur li ma tantx qed ikollu sta;un daqstant po]ittiv. Rabat se jkollhom lil Clive Brincat, li hu sospi] log[ba, nieqes. Il-partita bejn Floriana u Qormi se tkun partita bejn ]ew; timijiet li fl-a[[ar [ar;a tag[hom tilfu l-log[biet rispettivi tag[hom. Filwaqt li Floriana tilfu 3-1 kontra Mosta, Qormi tilfu 2-1 kontra Balzan. Dan hu konfront dirett meta
wie[ed i[ares lejn il-klassifika u jara li l-Greens g[andhom tmien punti u Qomri g[andhom tnejn inqas minnhom. Floriana se jkollhom lil Kane Farrugia nieqes li hu sospi] log[ba. Balzan, wara r-reb[a kontra Qormi jiltaqg[u kontra Melita filwaqt li Tarxien, nhar il{add jilag[bu kontra Mosta. Melita, li b[al Rabat huma luniku tim li g[adu ma reba[x, jilag[bu kontra Balzan, tim li kiseb l-ewwel reb[a dan lista;un proprju fi tmiem il;img[a li g[addiet. Mosta jidhru li qed jirkupraw mill-bidu kemxejn negattiv li kellhom u issa g[andhom total ta’ 12-il punt, sitta inqas mil-leaders Valletta. Mosta g[elbu lil Floriana 31 u Tarxien tilfu 4-1 kontra B’Kara u fuq il-karta jidher li se jkunu Mosta li ji;bru t-tliet
punti. Tarxien se jkollhom lill-Bra]iljan Evaldo Silva Dos Santos nieqes wara ;ie kien sospi] ]ew; partiti millKummissarju tad-Dixxiplina tal-MFA wara li tke//a fittelfa 4-1 kontra B’Kara. G[al Mosta se jkun nieqes Firas Aboulezz li kien sospi] log[ba. Il-Programm
Illum Victor Tedesco Stadium
6pm {amrun S v Rabat A 8.15pm Floriana v Qormi
Is-Sibt Ta’ Qali
3 pm Sliema W v Hibernians 5pm B’Kara v Valletta
Il-{add Ta’ Qali
3pm Balzan v Melita 5pm Tarxien R v Mosta
TAZZA TAD-DINJA
EURO UNDER 17
Hodgson jer;a’ jeskludi lil Ferdinand
Malta titlef kontra l-I]landa
G[al darba o[ra, il-kow/ nazzjonali tal-Ingilterra, Roy Hodgson [alla barra lid-difensur Rio Ferdinand mit-tim Ingli] li se jkun impenjat f’partiti validi mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni tat-Tazza tad-Dinja tal-2014. Hodgson kien [alla barra lil Ferdinand mill-iskwadra li [adet sehem fil-Euro 2012 u min[abba l-fatt li John Terry ]vela li rtira minn mat-tim Ingli] kien hemm min [aseb li Ferdinand se jkollu /ans jer;a’ jilbes il-flokk tat-tim nazzjonali Ingli]. Jidher li skont rapporti fil;urnali Ingli]i, Hodgson, waqt li kien fuq ferrovrija f’Londra, ]vela ma’ xi nies li skont hu, ilkarriera ta’ Ferdinand kienet riesqa lejn tmiemha. Ryan Shawcross ta’ Stoke u Aaron Lennon ta’ Tottenham se jkunu qed jirritornaw fliskwadra li se tilg[ab kontra San Marino u l-Polonja fil;img[at li ;ejjin. Shawcross se jkun qed jimla l-post vakant li [alla Terry li rtira wara li ;ie ppenalizzat mill-FA Ingli]a min[abba kummenti razzisti li g[adda filkonfront ta’ Anton Ferdinand ta’ QPR, li ji;i [u Rio. Shawncross kien imsejja[ mattim Ingli] fl-2010 meta lIngilterra lag[bet, ta[t ittmexxija ta’ Capello, lag[bet kontra l-E;ittu imma Shawcross kien sostitut li ma ntu]ax. Player ie[or li g[alih se tkun l-ewwel darba li dan se jkun
L-attakkant Wayne Rooney (xellug) li se jkun qed jirritorna fit-tim nazzjonali Ingli] wara l-wirjiet di]appuntanti li kellu fil-Euro 2012
mal-iskwadra Ingli]a hu l-goalkeeper ta’ Celtic, Fraser Forster li g[andu 24 sena. L-attakkant Wayne Rooney se jkun qed jirritorna mat-tim Ingli] wara li dan tilef illog[biet kontra l-Moldova u mal-Ukrajna min[abba li kien we;;a’ kontra Fulham. Rooney se jkun qed ifittex li jag[ti risposta lil dawk li kkritikawh bl-a[rax min[abba l-prestazzjonijiet li kellu waqt il-Euro fejn deher f’kundizzjoni fi]ika [a]in. Id-difensur ta’ Arsenal, Kieran Gibbs li kellu bidu millaqwa dan l-ista;un se jie[u post Ryan Bertrand ta’ Chelsea. Jack Butland ta’ Birmingham, li kien parti milliskwadra tal-Euro 2012 tne[[a mit-tim biex dan ikun jista’ jilg[ab mat-tim ta’ ta[t il-21 sena li se jilg[ab play-off importanti kontra s-Serbja. Liskwadra hi din: Goalkeepers: Fraser Forster
(Celtic), Joe Hart (Manchester City), John Ruddy (Norwich) Defensuri: Leighton Baines (Everton), Gary Cahill (Chelsea), Ashley Cole (Chelsea), Kieran Gibbs (Arsenal), Phil Jagielka (Everton), Glen Johnson (Liverpool), Joleon Lescott (Manchester City), Ryan Shawcross (Stoke), Kyle Walker (Tottenham) Midfielders: Michael Carrick (Manchester United), Tom Cleverley (Manchester United), Steven Gerrard (Liverpool), Adam Johnson (Sunderland), Aaron Lennon (Tottenham), Frank Lampard (Chelsea), James Milner (Manchester City), Alex Oxlade-Chamberlain (Arsenal), Theo Walcott (Arsenal) Attakkanti: Andy Carroll (West Ham), Jermain Defoe (Tottenham), Wayne Rooney (Manchester United), Danny Welbeck (Manchester United)
Malta tilfet bi skor ta’ 2-0 kontra l-I]landa f’partita valida fi Grupp 9 ta’ Kwalifikazzjoni g[allKampjonati Ewropej tal2013. Fl-a[[ar [ar;a tag[ha l-I]landa kienet tilfet 2-0 kontra n-Norve;ja filwaqt li Malta, nhar it-Tnejn tilfet 21 kontra l-Portugall fejn kien il-goalkeeper Shranz li ]amm lil Malta fil-log[ba. Fil-partita tal-biera[ lI]landa ddominat g[al [afna [in tul il-partita u ]-]ew; xuttijiet li kellhom fil-lasta, l-I]landa rnexxielhom jiskrujaw. Wara 12-il minuta dawn marru fil-vanta;; permezz ta’ gowl ta’ Sigurjonsson. Wara dan il-gowl l-I]landa
komplew jag[fsu u fil-fatt, 17-il minuta wara dawn ]iedu mal-iskor b’penalty ta’ Tómasson. Minkejja li l-I]landa kellha aktar /ansijiet l-iskor baqa ta’ 2-0 sat-tisfira finali. B’din it-telfa Malta baqg[et fl-a[[ar post talgrupp bl-ebda punt filwaqt li g[all-I]landa din kienet lewwel reb[a u dawn issa qeg[din tliet punti fuq Malta. Formazzjoni: Philip Shranz (GK), Beppe Jaccarini, Kurt Zammit, Karl Micallef, Axl Xuereb, Jurgen Degabriele, Glenn Tabone, Ian Montanaro, Clive Psaila, Andrew Cassar, Juan Corbolan
TAZZA TAD-DINJA 2014
Nasri se jkollu jistenna Skont il-kow/ nazzjonali ta’ Franza, Didier Deschamps, ilmidfielder Samir Nasri se jkollu jistenna biex jer;a’ jkun inklu] fit-tim nazzjonali. Nasri skonta sospsensjoni ta’ tliet xhur wara li dan, hekk kif Franza kienet ;iet eliminata mill-Euro 2012 kien offenda ;urnalist. Franza, fil-jiem li ;ejjin se tilg[ab partita ta’ [biberija kontra l-:appun u partita kompetittiva kontra Spanja, partita valida mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja.
L-iskwadra: Goalkeepers: Mickael
Landreau (Lille), Hugo Lloris (Tottenham Hotspur), Steve Mandanda (Olympique Marseille)
Defenders: Gael Clichy (Manchester City), Mathieu
Debuchy (Lille), Patrice Evra (Manchester United), Christophe Jallet (Paris St Germain), Laurent Koscielny (Arsenal), Adil Rami (Valencia), Mamadou Sakho (Paris St Germain), Mapou Yanga-Mbiwa (Montpellier) Midfielders: Yohan Cabaye (Newcastle United), Etienne Capoue (Toulouse), Lassana Diarra (Anzhi Makhachkala), Maxime Gonalons (Olympique Lyon), Blaise Matuidi (Paris St Germain), Moussa Sissoko (Toulouse), Mathieu Valbuena (Olympique Marseille) Attakkanti: Karim Benzema (Real Madrid), Olivier Giroud (Arsenal), Bafetimbi Gomis (Olympique Lyon), Jeremy Menez (Paris St Germain), Franck Ribery (Bayern Munich)
Il-:img[a, 5 ta’ Ottubru, 2012
32 Lokali
Nhar il-{add li ;ej fil-Park tal-Avjazzjoni f’{al Safi se ssir open day g[all-familja kollha organizzata mill-Malta Enterprise ma[suba biex tippromwovi l-opporunitajiet ta’ edukazzjoni u ta’ jobs f’din l-industrija ;dida g[al pajji]na li t[addem aktar minn elf ru[. Il-pubbliku se jkollu l-opportunità jara mill-qrib il-hangars tal-SR Technics u tal-Medavia. B’kollox se jkun hemm esebiti madwar 26 ajruplan fosthom ajruplani privati. Se jipparte/ipaw ukoll l-MCAST u l-ETC li se jipprovdu informazzjoni dwar is-servizzi u l-korsijiet ta’ ta[ri; li joffru inklu] dawk marbutin mal-industrija tal-avjazzjoni. Se jkun hemm tours bil-gwida madwar il-Park tal-Avjazzjoni permezz ta’ trackless trains.
L-g[alliema s[ab tal-Gvern f’rivoluzzjoni edukattiva Illum, 5 ta’ Ottubru, maddinja kollha jkun i//elebrat iljum dinji tal-g[alliema. B’rispett u sens kbir ta’ radd il-[ajr insellem lill-g[alliema kollha. L-g[alliema jid[lu g[ax-xog[ol b’sens ta’ vokazzjoni Ix-xog[ol ta’ g[alliem
mhuwiex biss impjieg b[al kull xog[ol ie[or. Biex persuna tid[ol g[al din il-karriera jrid ikollha vokazzjoni. Dan ix-xog[ol hu tip ta’ xog[ol li je[tie; kwalitajiet u [iliet tant wesg[in li biex persuna taqdi din il-funzjoni bilfors li jrid ikollha sej[a spe/jali biex tag[mel dan. G[alhekk ma nistax ma ni]]ix [ajr lill-g[alliema taxxog[ol li jag[mlu mat-tfal u ]-]g[a]ag[ tag[na li f’mumenti differenti ta’ [ajjithom ikollhom b]onn lil min jappo;;jahom, mhux biss fittag[lim akkademiku i]da wkoll fl-i]vilupp fi]iku, psikolo;iku, emozzjonali, vokazzjonali, spiritwali u so/jali, fost o[rajn. L-g[alliema f’livelli differenti tal-vja;; edukattiv
G[alhekk importanti li nsemmu g[alliema differenti, b’[iliet differenti li jg[inu lil
uliedna fil-fa]ijiet differenti ta’ [ajjithom skont il-b]onnijiet tag[hom. L-g[alliema fis-snin bikrin b[a/-childcarers u l-kindergarten assistants; l-g[alliema talprimarja u tas-sekondarja; lg[alliema li joffru servizzi edukattivi spe/jalizzati; lg[alliema fis-snin ta’ wara ledukazzzjoni obbligatorja – dawk tas-sixth forms, ilJunior College, il-Higher Secondary, l-MCAST, l-ITS u tant skejjel spe/jalizzati b[al dawk tal-informatika; lg[alliema fl-Università (fosthom anke dawk li j[arr;u lill-g[alliema qabel dawn jibdew jg[allmu); u lg[alliema li jg[allmu lilladulti fi/-/entri mferrxin filkomunitajiet tag[na. L-edukazzjoni tibda mattwelid u ma tispi//ax [lief fit-tmiem ta’ [ajjitna. Tul dan il-vja;; edukattiv minnieqa sal-qabar, dejjem insibu g[alliema lesti jg[inuna fit-tag[lim. L-Università splodiet blistudenti. L-ITS infet[et u ssa[[et. L-MCAST infeta[ mill-;did wara li kien ing[alaq minn Gvern So/jalista. Il-Higher Secondary qed taqdi qasam li qabel ma kienx moqdi. L-iskejjel indipendenti tat-tag[lim f’kull livell ]diedu bil-bosta.
Dan hu l-wirt ta’ gvernijiet Nazzjonalisti tul is-snin! L-g[alliema jing[ataw g[odda moderna biex ja[dmu Jekk il-Gvern Nazzjonalista tas-snin disg[in se jibqa’ msemmi g[all-mod kif sa[[a[ l-istituzzjonijiet edukattivi postsekondarji, bl-istess mod, il-
Gvern immexxi minn Lawrence Gonzi se jibqa’ msemmi g[all-g[odda moderna li ng[ataw l-g[alliema biex ikunu jistg[u jaqdu lvokazzjoni tag[hom bl-aktar mod effettiv. Kien il-Gvern Nazzjonalista ta’ Lawrence Gonzi li ta laptop lil kull g[alliem fl-iskejjel statali sabiex il-preparazzjoni tag[hom tkun a[jar. L-istess jista’ jing[ad g[all-interactive whiteboards li issa qeg[din fil-klassijiet sabiex l-esperjenza tat-tag[lim li jg[addu minnha l-istudenti tkun aktar komda u sabi[a u g[alhekk jitg[allmu a[jar. Kien il-Gvern ta’ Lawrence Gonzi li ;ab din ir-rivoluzzjoni fil-mod kif isir ittag[lim permezz tal-informatika. Kien ukoll dan il-Gvern immexxi minn Lawrence Gonzi li bl-g[ajnuna ta’
media•link COMMUNICATIONS
fondi mill-Unjoni Ewropea tejjeb il-laboratorji tax-xjenza sabiex dan il-qasam jissa[[a[ dejjem aktar. Dan ikompli jg[in fil-preparazzjoni ta]-]g[a]ag[ g[addinja tax-xog[ol fejn lopportunitajiet fil-qasam taxxjenza qed ji]diedu bil-bosta, b[all-fabbriki tal-farma/ewtika u l-park tal-avjazzjoni, fost l-o[rajn. L-g[alliema s[ab fil-vi]joni tal-Gvern Nazzjonalista Il-festi tal-Indipendenza (li kif qaltli wa[da g[alliema, iservu ta’ g[eluq denju talvaganzi u bidu ta’ sena o[ra ta’ [idma fl-iskejjel), kell-
hom b[ala tema ‘myChoice.pn – xog[ol, edukazzjoni, sa[[a’. Dan g[aliex l-edukazzjoni dejjem kienet fil-qalba tal[idma politika tal-Gvern Nazzjonalista. Kien Gvern Nazzjonalista li ;ab rivoluzzjonijiet fil-qasam edukattiv. Konna a[na, bl-g[ajnuna tieg[ek jekk inti g[alliem, li da[[alna s-sistema talkulle;;i biex, kif kien ifakkarna spiss Louis Galea, uliedna jirnexxu lkoll. Bl-g[ajnuna tieg[ek biddilna s-sistemi tal-assessjar biex il-[iliet kollha tat-tfal ikunu murija. Kien bl-g[ajnuna
minn David Agius
tieg[ek li wellidna mix-xejn l-iskejjel postsekondarji u listituzzjonijiet og[la. Blg[ajnuna tieg[ek sa[[a[na liskejjel tal-Knisja u indipendenti minbarra dawk statali biex imbag[ad [allejna lg[a]la [ielsa f’idejkom il;enituri. Konna, /ertament g[adna, u se nibqg[u, l-aqwa partit bl-a[jar vi]joni edukattiva. Ippermettuli nag[laq billi nsellem b’mod spe/jali lil [afna g[alliema li joqog[du fid-distretti li fuqhom nikkontesta l-elezzjonijiet ;enerali, fosthom il-bosta li joqog[du {’Attard, il-Mosta u {al Balzan.