2012_10_08 by maltarightnow dotcom

www.mychoice.pn

Numru 13,251

€0.55

It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

Muscat ma joffri l-ebda vi]joni

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi jisma’ l-intervent ta’ wa[da mill-istudenti li lbiera[ attendiet g[ad-djalogu f’Santa Venera (Ritratt> Michael Ellul)

Il-prijorità tal-Gvern hi li jippre]enta l-Budget b’risq il-[addiema u l-istudenti

F’pajji]na qed jinkitbu pa;ni ;odda u l-istorja qed ter;a’ tinkiteb, u g[al darb’o[ra se jkun hemm imni]]el li s-sewwa re;a’ reba[ g[ax is-sewwa jirba[ ]gur. G[ad naraw min kien jie[u d-de/i]jonijiet li kienu ta’ b]onn g[al pajji]na u b’hekk, fil-mument tal-prova se naraw min kien man-na[a tas-sew jew le. Dan kien il-messa;; li lPrim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista, Lawrence Gonzi, wassal waqt idDjalogu Ta[t it-Tinda f’Santa Venera, bit-tema myCHOICE.PN xog[ol, sa[[a, edukazzjoni, liema djalogu kellu xejra differenti peress din id-darba, il-Kap

tal-Partit Nazzjonalista kien intervistat minn erba’ studenti. B[alissa, qal il-Prim Ministru, pajji]na jinsab f’mument importanti g[ax wara li g[omejna dan il-ba[ar kollu, jonqos ji;i ppre]entat la[[ar ba;it, li g[andu importanza kbira g[ax bih se nkunu qed nippreparaw lil pajji]na g[al sena mimlija sfidi. Semma wkoll kif jemmen bil-qawwa kollha li d-dmir ta’ kaptan li g[andu ttmun hu li jrid iwassal lillpajji] sal-port qawwi u s[i[, u g[alhekk se jippre]enta lba;it, u meta jasal il-mument tal-prova, kul[add irid jerfa’ r-responsabbiltà tieg[u. Hawnhekk semma’ li l-

Labour qed jilg[ab il-log[ba biex ma jitressaqx il-ba;it, u min qed jg[inu biex dan ma jitressaqx imissu jist[i g[ax id-determinazzjoni ta’ Prim Ministru u ta’ dawk li jafu x’inhu l-interess tal-pajji] hi li nag[mlu dak kollu li hu fla[jar interess g[all-familji u g[a]-]g[a]ag[ ta’ pajji]na. Madankollu, il-Gvern mhux se jibqa’ /ass quddiem din issitwazzjoni. Hu semma kemm hu ta’ dispja/ir meta ta’ ;ewwa u anki l-Oppo]izzjoni ma jag[rfux l-issues importanti li g[andhom ji;u diskussi meta pajji]i o[rajn jinsabu g[arkupptejhom, u minflok, l-issue li jridu li ti;i diskussa hi l-parke;; talkarozzi.

Dak li jrid il-Partit Nazzjonalista, qal il-Prim Ministru, mhux pagi ffri]ati, imma aktar opportunitajiet ta’ xog[ol a[jar b’pagi tajbin. Dan [are; ukoll millmistoqsija ta’ Thomas Gatt, student fil-qasam tal-IT, u li g[andu wkoll negozju, li saqsa jekk il-Gvern hux se jipprovdi internships ma’ kumpaniji kbar tal-IT. Dwar dan il-qasam tat-teknolo;ija li qed i[alli l-frott, il-Prim Ministru qal li l-Partit Laburista kien jemmen li jekk jid[lu l-kompjuters, jonqsu limpjiegi, u kull darba li jid[ol kompjuter riedet ti;i ffirmata karta li tiddikjara li min se jda[[al kompjuter mhu se g[al pa;na 5

Is-Sirja

Kampjonat Premier

Ikompli l-inkwiet mat-Turkija fost sparaturi min-na[at opposti tal-fruntiera

Reb[a drammatika g[al Balzan u reb[a sorpri]a g[al Tarxien

Ara pa;na 10

Pa;ni 16 u 17

L-ebda vi]joni millmexxej Laburista Joseph Muscat, li waqt attività politika f’Pembroke, ilbiera[ filg[odu, g[a]el li jmaqdar u jg[ajjar lillGvern minflok jitkellem fuq dak li jag[mel jekk lMLP immexxi minnu stess jag[mel jekk ikun qed imexxi lil pajji]na. Id-diskorsi ta’ Muscat ta’ kull nhar ta’ {add baqg[u l-istess b[al dawk ta’ 4 snin ilu – diskorsi ming[ajr sustanza, l-ebda vi]joni, l-ebda [jiel ta’ x’inhi l-politika tal-Labour dwar ix-xog[ol, is-sa[[a u l-edukazzjoni. Joseph Muscat irid il-vot tieg[ek imma ma jridx jg[idlek x’se jag[mel jekk ikun fil-Gvern. Dan qalu l-Partit Nazzjonalista fi stqarrija b’risposta g[ad-diskors ta’ Muscat. Il-Partit Nazzjonalista qal li Muscat qed jag[mel manuvra wara l-o[ra fil-Parlament biex jipprova jwarrab lill-Partit Nazzjonalista mill-Gvern [alli jkun jista’ jsir Prim Ministru llum qabel g[ada. F’diskors quddiem folla ta’ partitarji laburisti, ilmexxej laburista Joseph Muscat ma semma xejn mid-dikjarazzjonijiet po]ittivi li g[amlu lmexxeja barranin din il;img[a f’pajji]na waqt illaqg[a tal 5+5, fosthom tal-President talKummissjoni Ewropea, José Manuel Barroso, li fa[[ar lill-Gvern Malti li bil-kontra ta’ pajji]i o[rajn Ewropej [oloq il-jobs u kabbar l-ekonomija. Minflok, Muscat qal li filpajji] hawn faqar ;did u qg[ad. g[al pa;na 2

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2011

2 Lokali

Il-futur li jridil-labour jg[aqqadna mal-passat approvaw din iddikjarazzjoni ta’ Muscat b’/ap/ip kien hemm Evarist Bartolo, li b[ala ministru taledukazzjoni ne[[a l-istipendji u bag[at lill-istudenti jiddejnu. Fi stqarrija, il-Partit Nazzjonalista qal li l-Labour qatt ma kien il-partit taledukazzjoni; minflok, bilpoter f’idejh [arbat ledukazzjoni ta’ ;enerazzjonijiet s[a[, u hekk jer;a’ jag[mel. Il-Partit Nazzjonalista flistqarrija qal li bil-poter f’idejhom, Muscat, Karmenu Vella, Alex Sceberras Trigona, Joe Debono Grech, Evarist Bartolo u Leo Brincat i;ibu l-qg[ad, i[arbtu u jba]wru l-familji. B’dawn innies fil-poter, is-ser[an ilmo[[ ]gur ikun biss [olma sabi[a – u din mhix il-bidla li trid int. Il-futur li jrid il-Labour jg[aqqadna mal-passat – konferma ta’ kif Labour won’t work.

minn pa;na 1

F’Pembroke, Muscat ma qal xejn dwar ir-ri]enja tassindku tal-Marsa wara li dan il-;urnal u anki Net News ]velaw kif il-Labour kien jaf li s-sindku laburista kellu relazzjoni ta’ pedofelija ma’ tfal imma ma’ g[amel xejn dwarha. Minflok, Muscat waqt li qal li a[na lkoll a[wa Maltin, kompla bl-attakki tieg[u fil-konfront tal-Partit Nazzjonalista u tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi, li skont Muscat g[andu jsejja[ elezzjoni ;enerali g[aliex mhux Gvern stabbli u ming[ajr prijoritajiet. Dan, meta l-Labour ressaq mozzjonijiet biex diskussjoni dwar car park tie[u l-prijorità fuq il-li;ijiet tal-IVF u lkoabitazzjoni – li;ijiet li jaffettwaw il-[ajja tal-familji Maltin u G[awdxin. Muscat tkellem ukoll dwar l-istipendji u qal li jekk ikun Prim Ministru hu, mhux se jmisshom. Fost dawk li

Niket B’niket in[abbru l-mewt ta’ Tarcisio Azzopardi, eks President tal-Kumitat Sezzjonali tal-Partit Nazzjonalista fil-Mosta, li miet nhar is-Sibt 6 ta’ Ottubru, fl-età 76 sena, ikkonfortat bis-Sagramenti Mqaddsa. {alla jibku t-telfa tieg[u lil martu Grace née Vella, lil uliedu Anton u martu Marthese, Joseph u martu Sandra, l-g[e]ie] neputijiet, Kate, Karl, Emma u Clare, lil [utu, [ut il-mara, l-ir;iel u n-nisa tag[hom, bosta qraba u [bieb. Il-funeral se jsir g[ada t-Tlieta 9 ta’ Ottubru. Fit-3.00pm il-korteo jitlaq mill-Isptar Mater Dei, biex imbag[ad fit-3.30pm issir quddiesa præsente cadavere fil-Knisja Ar/ipretali tal-Mosta. Minflok fjuri jistg[u jing[ataw donazzjonijiet lid-Dar tal-Providenza. Ag[tih, Mulej, il-mistrie[ ta’ dejjem.

It-Temp

UV INDEX

IT-TEMP> imsa[[ab, li jsir ftit jew wisq imsa[[ab VI}IBBILTÀ> tajba IR-RI{: moderat g[al ftit qawwi mill-Punent Majjistru, li jsir ftit qawwi kultant BA{AR> moderat, li jsir moderat g[al qawwi IMBATT> ftit li xejn, li jsir baxx mill-Punent TEMPERATURA: l-og[la 27˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0mm Xita mill-1 ta’ Settembru 84.1mm IX-XEMX> titla’ fis-07.02 u tin]el fis-18.38

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

IT-TNEJN L-og[la 27˚C L-inqas 21˚C

IT-TLIETA L-og[la 27˚C L-inqas 20˚C

L-ERBG{A L-og[la 28˚C L-inqas 20˚C

IL-{AMIS L-og[la 28˚C L-inqas 19˚C

IL-:IMG{A L-og[la 28˚C L-inqas 19˚C

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) ilbiera[ kienet> Malta 27˚C xemxi, Al;eri 28˚C xemxi, Amsterdam 14˚C imsa[[ab, Ateni 29˚C xemxi, Li]bona 24˚C xemxi, Berlin 13˚C ftit imsa[[ab, Brussell 14˚C ftit imsa[[ab, il-Kajr 29˚C imsa[[ab, Dublin 12˚C imsa[[ab, Kopen[agen 12˚C imsa[[ab, Frankfurt 14˚C ftit imsa[[ab, Milan 22˚C xemxi, Istanbul 23˚C xemxi, Londra 10˚C xemxi, Madrid 24˚C ftit imsa[[ab, Moska 12˚C ftit imsa[[ab, Pari;i 15˚C imsa[[ab, Bar/ellona 25˚C ftit imsa[[ab, Ruma 23˚C imsa[[ab, Tel Aviv 28˚C ftit imsa[[ab, Tripli 31˚C xemxi, Tune] 32˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 17˚C bix-xita, Zurich 16˚C imsa[[ab, Munich 10˚C imsa[[ab, Stokkolma 12˚C ftit imsa[[ab, San Pietruburgu 13˚C imsa[[ab.

It-terrapien mi]mum mill-Kunsill Lokali Laburista u li qed ikun ta’ inkonvenjent g[ar-residenti u l-bdiewa

U]u [a]in ta’ terrapien mill-Kunsill Laburista ta’ {a]-}ebbu; Il-Kunsill Laburista ta’ {a]-}ebbu;, minflok ma jiddisponi kif suppost mitterrapien li qed jinqala’ minn Vjal il-{elsien, qed i]ommu f’in[awi partikulari f’{a] }ebbu; u dan qed iwassal g[al inkonvenjent kbir g[arresidenti }ebbu;in. Residenti u bdiewa li tkellmu ma IN-NAZZJON qalu kif dan it-terrapien qed iwassal biex sa[ansitra qed jimblokka l-a//ess g[allg[elieqi u r-resident tag[hom. Resident partikulari qalilna li l-kuntrattur tal-Kunsill qabad u tefa’ t-terrapien

quddiem il-propjetà tieg[u biex spi//a imblukkalu la//ess g[aliha. Il-protesti tieg[u mal-Kunsill Laburista ta’ {a]-}ebbu; waqg[u f’widnejn torox u r-resident kellu jirrikorri g[and ilPulizija biex jitne[[a tterrapien. Minn informazzjoni li g[andu IN-NAZZJON, jidher li dan it-terrapien se jintu]a mill-kunsill biex isewwi t-toroq li hemm flin[awi mag[rufa b[ala San Blas u San :akbu. Fil-fatt, di;à beda jintu]a xi terrapien biex jimtlew il-

[ofor f’dawn it-toroq. Madankollu, jidher li dan qed isir ming[ajr lawtorizzazzjoni ta’ Transport Malta. Barra minn hekk, jidher li l-Kunsill m’g[andux l-intenzjoni li jag[mel patching kif suppost ta’ dawn it-toroq, u g[aldaqstant, il[ofor li mtlew b’sempli/i terrapien, jer;g[u jinkixfu mal-ewwel maltempata u lmaterjal isodd il-culverts talilma tax-xita. Dan, min[abba li dawn lin[awi jir/ievu [afna ilma tax-xita, spe/jalment minna[a tar-Rabat u l-Imdina.

B[al-lum 25 sena Sa mill-ewwel ;img[at tat-tmexxija tieg[u, Gvern ;did Malti immexxi mill-Partit Nazzjonalista kellu b[ala mira dik li jifta[ ilbibien tal-università bera[ biex aktar studenti jkomplu l-istudji tag[hom fil-livell terzjarju. Minn dan il-pass bdew igawdu aktar ulied il-[addiema tal-id, li min[abba rrestrizzjonijiet imposti mill-Gvern So/jalista kienu l-aktar li jaqtg[u qalbhom li jie[du dan il-pass. Ikomplu l-laqg[at tal-Gvern mal-unions g[al diskussjonijiet dwar il-[arsien talimpjieg tal-[addiema. Pass ie[or li ttie[ed kien dak midDipartiment tal-Kummer/, li beda jilqa’ lapplikazzjonijiet g[al-li/enzja biex ikun impurtat ir-ross fil-pakkett. Ta[t lamministrazzjoni So/jalista, dan ma kienx permess peress li r-ross kien jinxtara bis-sistema tal-bulk buying u b’hekk il-konsumatur ma kellu l-ebda g[a]la la fil-kwalità u lanqas fil-prezz. Il-Prim Ministru Eddie Fenech Adami [alla Malta biex fi New York jindirizza l-Assemblea :enerali tal-:nus Mag[quda.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

Lokali 3

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi flimkien mas-Sinjura Kate Gonzi u l-Ministru Tonio Fenech, jiltaqg[u ma’ familja li ]aret il-Park tal-Avjazzjoni (Ritratti> Michael Ellul)

Numru kbir ta’ familji jattendu g[all-Open Day fil-Park tal-Avjazzjoni Is-settur tal-avjazzjoni f’Malta qed ikompli jikber u l-investiment li sar millGvern fl-a[[ar snin qed iwassal biex jin;ieb lejn Malta xog[ol u xog[ol ta’ kwalità g[olja. Il-Park tal-Avjazzjoni, ilbiera[ kien miftu[ g[all-pubbliku ming[ajr [las biex numru kbir ta’ familji mat-tfal tag[hom, f’Open Day li g[aliha kienu pre]enti wkoll il-Prim Ministru Lawrence Gonzi u s-Sinjura tieg[u Kate, flimkien malMinistru tal-Finanzi, l-Ekonomija u lInvestiment, Tonio Fenech. In-nies setg[u jaraw mill-qrib il-hangars tal-SR Technics u tal-Medavia u raw ukoll ajruplan tat-tip Boeing jidda[[al filhangar tal-SR Technics, fejn se jigi spezzjonat fil-jiem li ;ejjin. Dawn ilfa/ilitajiet ;odda u kbar li qed igawdu minnhom l-SR Technics u l-Medavia qed iwasslu biex ajruplani ta’ dan id-daqs qed ji;u Malta g[all-manutenzjoni u t-tiswijiet tag[hom. L-Open Day, organizzata mill-Malta

Enterprise, saret bil-g[an li tippromovi lopportunitajiet ta’ impjiegi f’din lindustrija ;dida g[al pajji]na, li qed tikber b’rata mg[a;;la [afna. Fl-a[[ar snin, il[addiema mas-settur tal-avjazzjoni f’pajji]na ]diedu minn 100 persuna fl2002 g[al iktar minn 1,000 ru[ f’din issena. Il-Park tal-Avjazzjoni f’{al Safi kien inawgurat mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi aktar kmieni din is-sena b’investiment ta’ 17-il miljun ewro. Liskop ta’ dan il-pro;ett hu jiffa/ilita ttkabbir ta’ din l-industrija f’pajji]na u jakkomoda dan it-tkabbir. L-investiment kien akkumpanjat ukoll mill-investiment qawwi li sar fis-settur tal-edukazzjoni biex b’hekk pajji]na jkun jista’ joffri nies ikkwalifikati u blabbilitajiet me[tie;a li dawn il-kumpaniji jkollhom b]onn. Fl-a[[ar snin, il-Gvern [adem biex setturi ;odda g[al pajji]na, b[as-settur talavjazzjoni, isiru ni//a tal-ekonomija.

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi jitkellem ma’ tfajjel li flimkien mal-;enituri tieg[u, ilbiera[ attenda g[all-Open Day fil-Park tal-Avjazzjoni

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

4 Lokali

Irre]ista l-arrest wara li pprova j[ebb g[al ra;el Missier ta’ ]ew;t itfal u li g[andu 46 sena ;ie mixli quddiem il-Ma;istrat Audrey Demicoli li irre]ista l-arrest minn tliet Sur;enti tal-Pulizija u Kuntistabbli fl-G[assa talPulizija tal-Qawra. Il-ka] se[[ meta fil-Qawra stess huwa ra lir-ra;el tal-eks mara tieg[u u allegatament ipprova j[ebb g[alih. Alexander Maggi mill{amrun, li joqg[od il-Qawra, kien mixli li pprova j[ebb g[al Mario Borg, li skont ilProsekuzzjoni, kif ra lillakku]at sejjer g[alih da[al ji;ri fl-G[assa tal-Pulizija biex jipprote;i lilu nniffsu. Fl-G[assa, l-erba’ membri tal-Korp waqqfuh milli j[ebb g[al Borg. Lin/ident se[[ g[all-[abta tal-

4.30pm ta’ nhar il-:img[a, il-5 ta’ Ottubru. Maggi, li wie;eb mhux [ati tal-akku]i mi;jubin kontrieh, kien mixli li wettaq dawn irreati kontra uffi/jali tal-Pulizija, li kiser il-pa/i pubblika b’g[ajat u ;lied, u li kiser kundizzjoni tal-Qorti u li sar re/idiv. Aktar kmieni din is-sena, Maggi kien ikkundannat 18-il xahar [abs wara li nstab [ati li [ebb g[al Mario Borg u anki g[al ibnu Derrick. Hu kien appella mis-sentenza. Dan l-in/ident se[[ fil-[anut Santa Lucia Cafè, f’{’Attard, f’Lulju tas-sena l-o[ra, meta Maggi [ebb g[al Borg u g[al ibnu. Hu kien ammetta dakinhar l-akku]i, u ammetta wkoll li kiser il-pa/i pubblika b’g[ajat u

;lied u kliem [a]in, li jikkonsisti f’dag[a. Min-na[a l-o[ra, Maggi ma kienx ammetta li kiser ]ew; ordnijiet tal-Qorti u li kkometta offi]a waqt il-perijodu ta’ sentenza sospi]a u li sar re/idiv. Madankollu, il-Ma;istrat Miriam Hayman kienet sabitu [ati ta’ dawn l-akku]i. Maggi tressaq il-Qorti g[exieren ta’ drabi fuq ka]ijiet simili fil-konfront ta’ Mario Borg. Fuq l-a[[ar ka] tal-Qawra, Maggi ing[ata l-libertà provi]orja fuq depo]itu ta’ €250 u garanzija personali ta’ €1,000. L-Ispettur Joseph Busuttil mexxa l-Prosekuzzjoni, filwaqt li l-avukat An;lu Farrugia deher g[all-akku]at.

Mhux [ati ta’ attentat ta’ qtil f’Birkirkara, i]da [ati ta’ feriti gravi Is-sentenza mistennija ting[ata nhar it-Tlieta Nazzareno Briffa ta’ 50 sena minn Birkirkara ma nstabx [ati b’seba’ voti kontra tnejn li fit-22 ta’ Lulju 2009 ipprova joqtol lil Pietru Borg, mag[ruf b[ala “Il-{asi”, [dejn irrazzett tieg[u fil-by-pass ta’ Birkirkara. Briffa u Borg huma sekondi ku;ini. Il-;urati, i]da b’seba’ voti kontra tnejn, sabuh [ati ta’ feriti gravi li kka;unaw debulizza permanenti. I]da dan kollu se[[ b’mod sku]abbli min[abba passjoni instantanja jew a;itazzjoni tal-mo[[. Il-;urati – li fosthom kien hemm tliet nisa – sabu lil Briffa [ati b’seba’ voti kontra tnejn li kien bil-pussess ta’ arma tan-nar u li spara biha, u b’mod unanimu li kellu senter u munizzjon bla permess u li g[amel [sara fuq billboard wara li spara ]ew; tiri fuqu. L-Im[allef Lawrence Quintano [alla ssentenza g[al nhar it-Tlieta fid-disg[a ta’ filg[odu. Kien wara kwa]i [ames sig[at ta’ deliberazzjoni li l;urati waslu g[all-verdett wara li kienu da[lu jiddeliberaw fil-11.15am. Lin/ident kien se[[ wara ;lieda bil-fomm, li se[[et fil-21 ta’ Lulju 2009 u spi//at g[all-[abta tassieg[a neqsin kwart ta’ filg[odu meta Briffa, wara li mar id-dar tieg[u u ;ab is-senter u wara li kkargah, mar [dejn ir-razzett ta’ Borg u spara lejh minn fuq bankina, fejn il-by-pass ta’ Birkirkara. Borg, li huwa wkoll minn

Birkirkara, kien ittie[ed mal-ewwel l-Isptar Mater Dei ji;;ieled g[al [ajtu, u grazzi g[all-intervent ta’ tim mediku tal-Isptar Mater Dei, huwa irnexxielu jibqa’ [aj. Fit-trattazzjoni tieg[u dwar il-piena, l-Avukat Edward Gatt qal li skont illi;i m’g[andux ji;i kkundannat g[al piena ta’ [abs effettiva. Huwa qal li hawn qed nitkellmu fuq in/ident li kien ipprovokat mill-vittma, u dan l-argument g[andu jing[ata s-sa[[a. L-Avukat Gatt, flimkien mal-Avukat Chris Cardona, qal li l-;urati tkellmu u li hawn qed nitkellmu fuq piena massima ta’ sitt xhur [abs, u g[alhekk jista’ fa/ilment jing[ata sentenza sospi]a u li jekk g[andu problema tal-alko[ol jara kif jipprova jsolviha. Ma rridux nag[tu messa;;, qal l-Avukat, li kul[add g[andu d-dritt li jmur f’[anut u joqg[od idejjaq u joffendi persuna g[al xejn. Min-na[a talProsekuzzjoni – immexxija mill-Avukat Maurizio Cordina, li flimkien malAvukat Marsilene Bonett mexxa l-Prosekuzzjoni – ma qabilx li f’dan il-ka] il-massimu tal-piena huwa ta’ sitt xhur. Huwa qal li l-massimu huwa ta’ sitt snin [abs u mhux ta’ sitt xhur kif qalet id-difi]a. F’mumenti minnhom, il-battibekki bejn id-Difi]a u l-Prosekuzzjoni kienu kemxejn s[an tant li l-Im[allef beda jipprova jikkalma s-sitwazzjoni.

}ag[]ug[ iwe;;a’ gravi f’in/ident tat-traffiku }ag[]ug[ ta’ 25 sena mill{amrun ;arrab ;rie[i gravi, i]da ma jinsabx fil-periklu talmewt, wara li lbiera[ g[all[abta tal-12.15 ta’ wara nofsinhar kien involut f’in/ident tat-traffiku fit-telg[a tasSaqqajja, ir-Rabat, Malta. Il-Pulizija marret immedjatament fil-post, fejn minn st[arrig preliminari rri]ulta li g[al xi ra;uni kien se[[ impatt bejn Toyota Corolla u Kawazaki ZX900. Il-vettura tat-tip Toyota Corolla kienet misjuqa minn

ra;el ta’ 66 sena residenti rRabat, u l-mutur tat-tip Kawasaki kien misjuq minn ragel ta’ 25 sena u residenti l{amrun. Fuq il-post issej[et ambulanza li [adet lix-xufier tal-mutur l-Isptar Mater Dei, fejn kien i//ertifikat li qed isofri minn ;rie[i gravi, i]da li ma kienx fil-periklu tal-mewt. Min-na[a l-o[ra, ix-xufier tat-Toyota ma ;arrab l-ebda ;rie[i. Il-Pulizija g[adha g[addejja bl-investigazzjonijiet tag[ha fuq il-ka].

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2011

Lokali 5

Il-Partit Nazzjonalista jfisser ser[an il-mo[[ fl-edukazzjoni tieg[ek u ta’ wliedek minn pa;na 1

jke//i lil [add. G[allkuntrarju ta’ dan, il-Partit Nazzjonalista iwieg[dek li se j[addem in-nies, u g[alhekk din l-g[odda tinstab f’idejn i]-]g[a]ag[ biex ifasslu lfutur ta’ pajji]na. Hu proprju g[alhekk, qal il-Prim Ministru, li meta jg[id li se jiffri]a l-paga minima ji;i emmnut, g[ax dawn laffarijiet di;à saru. Lawrence Gonzi qal ukoll li Joseph Muscat kien qal li l-pagi jog[lew jekk l-ekonomija titjieb, bir-risposta tal-Partit Nazzjonalista g[al dan tkun li l-impjiegi u l-pagi jitjiebu mill-Partit Nazzjonalista, ilpartit li jkabbar l-ekonomija u jie[u lill-pajji] ’il quddiem. G[all-kuntrarju tal-Partit Nazzjonalista, meta kellna lill-Partit Laburista, in[oloq sta;nar, l-ekonomija li Edward Scicluna sej[ilha lekonomija tal-a[jar ]minijiet. Il-Prim Ministru semma kif anki l-President talKummissjoni Ewropea, José Manoel Barroso, ma jaqbilx ma’ Muscat li dejjem jo[ro; b’ideat []iena, u jg[id ukoll li Malta, bl-ekonomija stabbilita tag[ha, tista’ tkun e]empju g[all-bqija tal-Ewropa. G[all-mistoqsija ta’ Thomas Gatt, Lawrence Gonzi wie;eb ukoll li l-Partit Nazzjonalista jemmen fledukazzjoni minn istituzzjonijiet privati u f’kumpaniji kbar li jinnegozjaw mag[hom biex jie[du l-istudenti [alli dawn itejbu l-esperjenzi tag[hom. Semma wkoll il-bini l-;did fl-Università u fl-MCAST, u li fl-a[[ar jiem t[abbar li se tinfeta[ MCAST fil-Libja. Fl2007, ]ied jg[id il-Prim Ministru, sar ftehim malIstitut tas-CERN fl-I]vizzera, fejn hemm 4 a;enziji Ewropej tal-Ispazju, biex studenti Maltin jissie[bu mag[hom. Barra minn hekk, hu semma wkoll kif matul din il-;img[a [er;in scholarships immirati g[al studenti fil-qasam tatteknolo;ija u l-informatika, scholarships ;odda ta’ €7,200 fis-sena g[al kull student. Dan kollu apparti l€120,000 g[al kull student li jag[mel 20 sena edukazzjoni. Dawn is-su//essi kollha fledukazzjoni kisibhom ilPartit Nazzjonalista, u dan kollu wassal biex illum, 83% tal-istudenti jkomplu jistudjaw. Minkejja li dan hu di;à su//ess – u li din is-sena kwa]i da[lu 3,500 student ;did fl-Università fejn hemm varjetà ta’ korsijiet – il-Prim Ministru qal li rridu iktar studenti li jkomplu jistudjaw. Mistoqsija o[ra kienet dik ta’ Jurgen Borg, student talMCAST, li apparti milli rrefera g[all-;img[a

impenjattiva bil-qofol tag[ha jintla[aq fi tmiem il-;img[a bil-laqg[a tal-5+5, staqsa lillPrim Ministru, hu b[ala student tal-in;inerija x’garanzija g[andu li se jsib xog[ol f’dan il-qasam. G[al dan, il-Prim Ministru qal li ljumejn li g[addew kienu opportunità biex hu tkellem mal-kapijiet ta’ pajji]i o[ra u semma kif President ta’ pajji] li g[andu ]-]ejt u li g[andu [afna ri]orsi, fa[[ar kif Malta tibqa’ toffri l-istipendji u t[allas g[all-istudju tag[hom biex b’hekk tinvesti fit-tfal. Barra minn hekk, issigriet tas-su//ess f’pajji]na hu l-istudenti u anki lin;iniera mal-ajruplani u flavjazzjoni. Intervent ie[or kien minn Klara Fava, studenta talkummer/, li elenkat iddifferenza kbira minn teorija li ti;i mg[allma g[allprattika fuq il-post taxxog[ol, u staqsiet lill-Prim Ministru x’qed jag[mel ilPartit Nazzjonalista biex i/ekken din id-distinzjoni.

Meta jasal il-mument tal-vot dwar il-budget, kul[add irid jerfa’ r-responsabbiltà Is-sistema tal-edukazzjoni, qal Lawrence Gonzi, ma tistax tikkuntenta li tag[tik itteorija biss, imma trid tag[tik ukoll l-esperjenza fuq il-post tax-xog[ol, u g[alhekk je]istu skemi ta’ ta[ri; li joffru r-realtà ta’ dak li joffru l-postijiet tax-xog[ol. Hawnhekk hu irrefera g[allfabbriki tal-farma/ewtika li u]aw studenti Maltin, li b’hekk, l-istudenti kellhom garanzija li g[andhom xog[ol g[ax il-fabbrika tibqa’ ]]ommhom mag[ha. Barra minn hekk, hu semma wkoll kif fl-Università, tul il-Freshers’ Week, kien hemm l-aqwa ditti ta’ kumpaniji biex ja[tfu listudenti u fis-sajf jag[tuhom esperjenza ta’ xog[ol li se jkunu qed jag[mlu ’l quddiem [alli jag[tuhom idea tal-karriera li jkunu g[a]lu. Dan ma jsirx biss fl-Università, i]da hemm ukoll studenti tal-MCAST li jit[arr;u mil-Lufthansa biex dawn jidraw mal-ewwel fiddinja tax-xog[ol. Studenta o[ra kienet Raisa Colombo, studenta tal-li;i, li staqsiet lill-Prim Ministru x’jista’ joffri fl-edukazzjoni il-Partit Nazzjonalista filGvern. Hawnhekk, il-Kap talPartit Nazzjonalista qal li

Il-Prim Minsitru jindirizza lill-folla li lbiera[ in;abret ta[t it-tinda f’Santa Venera (Ritratt> Michael Ellul)

mill-ewwel ;urnata li dan ilPartit [a t-tmexxija tal-pajji], dan biddlu mill-g[eruq u mhux talli nfet[u skejjel u fa/ilitajiet ;odda, i]da minnhom kul[add [ataf lopportunitajiet. Il-fa]i li jmiss fl-edukazzjoni hi sistema li trid ta;;usta ru[ha ma’ sitwazzjonijiet o[ra, fejn g[andek min ji]viluppa f’[iliet differenti, inklu] listudju vokazzjonali. Mistoqsi dwar x’ji;ri milledukazzjoni jekk l-ekonomija tmur [a]in, dwar l-apatija flUniversità, jekk il-Gvern hux se jkompli jg[in lin-negozji ]-]g[ar, u dwar l-istipendji, il-Prim Ministru qal li l-Partit

Nazzjonalista jfisser ser[an il-mo[[ fl-edukazzjoni tieg[ek u ta’ wliedek, u tenna kif il-Gvern se jkompli jag[mel dak li hu ne/essarju biex insostnu lill-pajji] biex jibqa’ kompetittiv. Dan kollu wie[ed jista’ jarah f’dawn la[[ar erba’ snin u nofs li g[addew, u g[alhekk il-Prim Ministru sostna li wie[ed g[andu ji;;udika lill-Partit Nazzjonalista mhux b’dak li jg[id i]da b’dak li jag[mel. Dan se jkun dak li jg[id lillpoplu Malti meta ji;i quddiem il-familji Maltin qabel minn hawn u ftit ie[or jurihom ir-ri]ultati miksuba fl-edukazzjoni, fl-impjiegi,

fit-turi]mu u fit-tkabbir ta’ pajji]na – xi [a;a li l-Labour jindika b[ala ideat []iena. Barra minn hekk, hu semma kemm l-istipendji huma importanti u li dawn jibqg[u jing[ataw g[aliex listudenti jag[tu lura kull /ente]mu li jkun ;ie investit fihom. €23 miljun fi stipendji kull sena j;ibu ri]ultati e//ellenti, qal il-Prim Ministru. Hu semma wkoll kif il-Gvern jibqa’ jag[ti lg[ajnuna lin-negozji ]-]g[ar tal-istudenti. Dan, g[aliex ilPartit Nazzjonalista jemmen fl-SMEs u li wie[ed g[andu jibqa’ jirrikonoxxi l-fabbriki ]g[ar f’pajji]na.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

6 Intervista

Nag[]lu b’serjetà u nag[]lu politi/i ta’ servizz minn Gabriel Ellul

G[andna nag[]lu b’serjetà. Fl-elezzjoni li jmiss, il-poplu Malti g[andu jag[]el politi/i li tassew jistg[u jkunu ta’ servizz. Dan kien il-messa;; li lkandidat tal-Partit Nazzjonalista Victor Scerri wassal f’intervista ma’ INNAZZJON li qed jiltaqa’ u jitkellem mal-kandidati talPartit Nazzjonalista g[allelezzjoni ;enerali li jmiss. Matul l-intervista ma’ Victor Scerri, fost o[rajn, spikkaw il-[sibijiet tieg[u dwar il-Partit Nazzjonalista u l-mod kif jemmen li l-kandidati Nazzjonalisti jistg[u jkunu ta’ kontribut.

Min hu Victor Scerri^

G[andi 47 sena u na[dem b[ala avukat. Jiena l-i]g[ar fost erba’ a[wa u trabbejt f’Ra[al :did sal-età ta’ 14-il sena. Wara morna noqog[du Santa Lu/ija. Jien u l-mara tieg[i, Marthese, g[andna tlett itfal. B[ala passatempi n[obb ilqari kif ukoll ir-raba. G[andi g[alqa f’San Pawl il-Ba[ar u nie[u gost meta mmur na[dem fiha. Inqis dan il-passatemp b[ala wie[ed ta’ mistrie[ g[ax permezz tieg[u naqta’ mir-rutina ta’ kuljum. Fl-g[alqa ng[ejja fi]ikament imma n[ossni nistrie[ [afna mentalment.

X’tiftakar mit-tfulija tieg[ek, meta kont g[adek toqg[od f’Ra[al :did^

It-trobbija tieg[i u ta’ [uti

rat is-sehem tag[na f’diversi g[aqdiet – fil-grupp tal-abbatini, fil-Youth Centre, filPaola Pagaent Group, fost o[rajn. Kienu esperjenzi sbie[. Hija sfortuna li llum /erti g[aqdiet m’g[adhomx l-istess, jew naqqsu sew ilparte/ipazzjoni tag[hom firra[al. Nemmen li dawn ilgruppi g[andhom valur kbir, kemm g[al persuna kif ukoll g[all-komunità. Huma g[aqdiet li, bis-sehem tieg[ek fihom, jg[inuk ti]viluppa.

Irrid inkun ta’ servizz g[all-o[rajn, fid-diversi oqsma li huma ta’ prijorità g[all-poplu Malti Iktar tard, meta morna noqog[du f’Santa Lu/ija, bdejt nag[ti sehmi wkoll filgruppi ta’ dan il-lokal, tant li ili g[al dawn l-a[[ar 12-il sena President tal-klabb talfutbol tal-lokalità. Din il-kariga tatni wkoll l-opportunità li nibqa’ na[dem fi [dan illokalità tieg[i.

Kif bdejt tinvolvi ru[ek fil-Partit Nazzjonalista, biex illum wasalt fejn tinsab^ g[al pa;na 7

Victor Scerri, b[ala President tal-Kunsill :enerali tal-Partit Nazzjonalista f’wa[da mis-sessjonijiet tal-Kunsill flimkien mal-Prim Ministru Lawrence Gonzi

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

Intervista 7

Il-Partit Nazzjonalista nqisu b[ala d-dar naturali tieg[i partit, partit li dejjem ]amm il-poplu Malti b[ala l-prijorità tieg[u.

minn pa;na 6

Kelli biss 16-il sena fi]]mien meta Malta kienet qed tipprepara g[all-elezzjoni tal1981. Lanqas biss kelli vot dak i]-]mien imma xorta ridt nibda nag[ti sehmi fil-partit. Kont di;à nattendi diversi attivitajiet tal-partit. Darba minnhom ;ejt mistieden biex nibda na[dem filKumitat Distrettwali ta]}g[a]ag[ tar-raba’ distrett, bi t[ejjija g[all-elezzjoni tal1981. Il-kumitat kien jikkonsisti f’]ew; rappre]entanti ]g[a]ag[ minn kull ra[al li jifforma dan id-distrett. Niftakarni na[dem ma’ Michael Said, ukoll minn Santa Lu/ija, jew Ray Cassar minn {al Tarxien, fost o[rajn. Kien bis-sa[[a ta’ dan il-grupp li bdejt ninvolvi ru[i fil-partit. Imbag[ad, wara dik l-elezzjoni, l-involviment tieg[i kompla ji]died. Komplejt na[dem fil-partit anke fil-livell lokali. Iktar tard bdejt nag[ti sehmi fl-e]ekuttiv talMoviment }g[a]ag[ Partit Nazzjonalista (M}PN), fejn kelli r-rwol li, flimkien ma’ o[rajn, kont nie[u [sieb lELCOM. Dan bl-g[an li lpro/ess tal-votazzjoni fl-elezzjoni jsir sew. Niftakar kif kont tajt sehmi b’dan il-mod g[allelezzjoni tal-1992. Fl-1995 d[alt fl-E]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalsita u fl1999 sirt President tal-Kunsill :enerali, fl-età ta’ 34 sena.

Kif t[ares lejn din l-esperjenza b[ala President talKunsill^

G[amilt g[axar snin b[ala President. In[oss li kienet esperjenza sabi[a [afna, wa[da li g[allmitni [afna. Na[seb li l-kariga tieg[i b[ala President tal-Kunsill :enerali kienet wa[da mill-itwal flistorja tal-partit. Nemmen li permezz tag[ha, kelli /-/ans biex nifhem iktar kif il-Partit Nazzjonalista ja[dem u j[addem l-istrutturi tieg[u. Dan qed iservini ta’ ;id fil-;urnata tal-lum.

X’[ajrek tikkontesta lelezzjoni ;enerali^

Il-mod kif il-Malta Labour Party kien imexxi lil pajji] imbuttatni biex, sa minn ]g[o]iti, nibda nag[ti sehmi fil-Partit Nazzjonalista. Minn dejjem [assejtni komdu bilprin/ipji ta’ dan il-partit u dan kompla g[en biex il-Partit Nazzjonalista nqisu b[ala ddar naturali tieg[i.

X’imbuttak biex tikkontesta l-elezzjoni ;enerali^

Domt ftit na[sibha biex nikkontesta. Biss, wara li sirt President tal-Kunsill :enerali tal-partit, kien hemm uffi/jali tal-partit li qaluli li issa kien wasal i]-]mien li jien nibda nag[ti sehmi b’dan il-mod. Qabel m’g[amilt dan il-pass iddiskutejtha mal-familjari tieg[i. Fl-a[[ar mill-a[[ar, tag[]el li tag[mel dan il-pass min[abba x-xewqa li tkun ta’ servizz g[all-o[rajn.

U jekk tkun elett, x’tixtieq twettaq^ Fuq xiex tixtieq ta[dem^ Il-kandidat Nazzjonalista Victor Scerri, li g[al g[axar snin serva fil-kariga ta’ President talKunsill :enerali tal-Partit Nazzjonalista kemm ta[t it-tmexxija ta’ Eddie Fenech Adami kif ukoll ta[t Lawrence Gonzi (Ritratt> Michael Ellul)

Xi spikka matul dan i]]mien^

Niftakar li g[amilt dawk lg[axar snin b’nofshom ta[t ittmexxija ta’ Eddie Fenech Adami, u n-nofs l-ie[or ta[t ittmexxija ta’ Lawrence Gonzi. Fl-2004 stajt nesperjenza lbidla fit-tmexxija tal-Partit Nazzjonalista. Kien fl-istess perijodu li saret ukoll bidla fis-Segretarju :enerali tal-partit, minn Joe Saliba g[al Paul Borg Olivier. Kien ]mien interessanti [afna, ]mien li matulu se[[ew bosta avvenimenti politi/i li se jibqg[u mmarkati fl-istorja politika ta’ pajji]na – ir-referendum g[as-s[ubija ta’ Malta

fl-Unjoni Ewropea, l-elezzjoni ;enerali li segwa dan ir-referendum u s-s[ubija ta’ Malta flUnjoni. Il[aqt ukoll l-elezzjoni tal-2008, biex fl-2009 in[atret Paula Mifsud Bonnici f’din ilkariga.

Illum, b’liema mod g[adek toffri sehmek fil-politika^ Illum g[adni membru talE]ekuttiv tal-Partit u jien ukoll kandidat tal-Partit Nazzjonalista. Ir-rwol tal-kandidat hi wa[da li nag[tiha [afna importanza – rwol li jqarrbek lejn in-nies, mhux biss il-persuni li jkunu mid[la tal-partit, i]da l-pubbliku Malti u G[awdxi.

Ir-rwol tieg[i b[ala kandidat tatni l-opportunità li mmur g[and in-nies, niltaqa’ mag[hom, nitkellem mag[hom, nisma’ bil-problemi tag[hom. Mag[hom ma nitkellimx biss dwar politika; mag[hom titkellem dwar kollox.

Imma fl-opinjoni tieg[ek, il-kandidati g[andhom importanza g[all-partit^

Da]gur! Na[seb a[na, li llum qed nikkontestaw malPartit Nazzjonalista, nistg[u nag[tu kontribut kbir. G[andna /-/ans induru d-djar Maltin, nisimg[u lill-poplu Malti, inwasslu l-messa;; tal-

G[al darb’o[ra ner;a’ nis[aq fuq is-servizz. Irrid inkun ta’ servizz g[all-o[rajn, fid-diversi oqsma li huma ta’ prijorità g[all-poplu Malti. Nixtieq li nkompli nseddaq il[idma tajba li l-Partit Nazzjonalista wettaq filqasam tal-edukazzjoni – qasam li jg[in lil bniedem biex ikun jista’ jwettaq il[olm u l-aspirazzjonijiet tieg[u.

X’inhu dak il-messa;; li tixtieq twassal lill-elettorat^

Ejjew nag[mlu g[a]la tajba

- kemm meta nag[]lu lill-partit kif ukoll lil min irridu li jirrappre]entana. G[andna nag[]lu lill-politi/i tag[na

skont jekk humiex kapa/i jkunu ta’ servizz. L-g[a]la tag[na g[andna nie[duha b’serjetà kbira.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

8 Opinjoni

Il-Prim Ministru wie;eb kull mistoqsija li saritlu minn ;urnalisti ta’ opinjonijiet differenti, u hu we;ibhom b’[ila kbira u b’mistoqsijiet li jqieg[duk f’postok

Festa ta’ politika, varjetà u divertiment fuq il-Fosos

G[adna kif assistejna g[al kwa]i ;img[a attivitajiet varjati organizzati fuq il-Fosos tal-Furjana, fl-okka]joni tal48 Anniversarju millIndipendenza ta’ pajji]na. It-48 sena anniversarju mill-Indipendenza Djalogi politi/i bil-kelliem ewlieni l-Prim Ministru Lawrence Gonzi. Finali tal-

Konkors Kanzunetta Indipendenza. Log[ob g[attfal, bejg[ ta’ biljetti g[al-lotterija Indipendenza. Wirja ta’ kotba tal-PIN Pubblications, tqassim ta’ letteratura u reklami dwar lUnjoni Ewropea, kiosks ta’ ikel varjat, [elu u bars taxxorb. Kull filg[axija, folla sabi[a kienet tattendi u tipparte/ipa b’mod [aj f’dawn l-attivitajiet li issa saru tant popolari mal-Maltin u mal-G[awdxin, li sena wara l-o[ra jkunu qed jistennewhom bil-[erqa kollha. Kbar u ]g[ar, nisa u r;iel, anzjani u tfal, ilkoll jiddevertu u jitpaxxew bil-programm ta’ kuljum, li tajjeb ng[idu li ji;i ppreparat b’mod professjonali u bl-aqwa talenti u komponenti e]istenti f’pajji]na. Id-Djalogi mal-Prim Ministru kienu l-kalamita li kull filg[axija kienu ji;bdu folla sabi[a mimlija

entu]ja]mu a//ana g[allkelma po]ittiva, serja u pre/i]a tieg[u. Hi [a;a a//ettata llum il;urnata, li d-domandi lillPrim Ministru jsiru minn ;urnalisti professjonali ta’ kull twemmin politiku. Hawn tispikka l-[ila u lkapacità ta’ Lawrence Gonzi, li minkejja li bosta drabi jiffa//ja domandi ibsin u kultant anke ‘kattivi’, hu jirnexxielu jwie;eb bil-mod inimitabbli tieg[u li jpo;;ik f’postok.

Tliet punti kru/jali g[al pajji]na F’dawn id-djalogi spikkaw l-aktar tliet punti kru/jali g[all-pajji] li huma: ixXog[ol, is-Sa[[a u l-

Edukazzjoni, tliet pilastri li huma mog[tija prijorità millGvern pre]enti u li ji;bdu lg[ira ta’ pajji]i o[ra, inklu]i dawk aktar ]viluppati u akbar minna, kemm fl-Ewropa kif ukoll barra mill-Ewropa. Il-Konkors Kanzunetta Indipendenza llum il-;urnata hu wie[ed mill-aktar presti;ju]i u popolari ta’ pajji]na. Qed ikollu organizzazzjoni kbira u g[alih qed japplikaw numru rekord ta’ kantanti, kemm stabbiliti kif ukoll dawk novelli. Kantanti bravi li l-kalibru tag[hom qed jikber minn sena g[all-o[ra. Anke ]-

Id-Djalogi mal-Prim Ministru kienu l-kalamita li kull filg[axija kienu ji;bdu folla sabi[a mimlija entu]ja]mu a//ana g[all-kelma po]ittiva, serja u pre/i]a tieg[u

]g[ar tiskanta x’arja g[andhom fuq il-palk u b’liema mod jippre]entaw ru[hom lill-pubbliku. Hawn irrid nie[u din lokka]joni biex nifra[ lil Deborah C. bil-kanzunetta ‘Jekk nu]aw mo[[na’ li reb[et il-kategorija tat-Talent Stabbilit u lil Sarah Bonnici mit-Talent ]ag[]ug[ bilkanzunetta ‘Bil-Bnadar f’Idejna’. Ippermettuli nirrimarka li din is-sena dawn i]-]ew; rebbie[a huma t-tnejn G[awdxin. Prosit [afna u awguri. Dan ma jnaqqas xejn millbravuri u l-kapa/ità tal-kantanti l-o[rajn kollha li verament taw wirja mill-aqwa. Talent mill-aqwa

Imma xi [add irid jie[u lewwel. G[alhekk prosit u awguri lill-kantanti kollha inklu]i dawk li ma waslux sal-finali. Din hi wirja ta’ promozzjoni g[all-kanzunetta Maltija, bil-mu]ika u l-lirika miktuba minn Maltin u G[awdxin. I]da l-qofol ta’ din il-festa Nazzjonali Maltija jibqa’ bla dubju ta’ xejn il-Mass Meeting tal-20 ta’ Settembru, lejliet Jum l-Indipendenza. Din l-attività ta’ massa, ti;bed folla kbira ta’ poplu Malti u G[awdxi, ;ej minn kull rokna tal-g]ejjer Maltin, biex jisimg[u l-kelma tal-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi. Lawrence Gonzi issa hu mag[ruf bi]]ejjed g[addiskors /ar, po]ittiv u realistiku li jg[id l-affarijiet kif inhuma u kif ja[seb li se

ji]vol;u fil-futur qrib. U hawn hu dejjem ta prova ta’ korrettezza fl-‘assessment’ tieg[u. Lawrence Gonzi ma jiqafx hawn, imma kuntrarju g[al [addie[or hu jag[ti wkoll [jiel ta’ x’inhuma s-soluzzjonijiet g[al dawk is-sitwazzjonijiet. Anke s-Segretarju :enerali Pawlu Borg Olivier, jindirizza lill-folla qabel jg[addi l-mikrofonu lill-Kap tal-Partit. Anke dan id-diskors intlaqa’ tajjeb [afna u wera kemm Paul hu ‘hands on’ ta’ dak kollu li qed ji;ri f’Malta llum. Attendenza impekkabbli L-attendenza fuq il-Fosos g[all-Mass Meeting din is-

sena kienet wa[da kbira li tisboq lil dik tas-snin ri/enti. Din tkompli tikkonferma kemm din il-festa hi g[allqalb il-Maltin u l-G[awdxin. F’din il-folla kbira spikkaw i]-]g[a]ag[, li bil-[e;;a u lentu]ja]mu tag[hom jimlew bil-kura;; mhux biss lillmexxejja tag[na imma lillpoplu kollu. Dawn kienu jibqg[u sa ma jispi//a kollox tard bil-lejl. Hawn irrid ng[id prosit lil tant u tant [addiema u voluntiera tal-Partit li [admu bla heda g[as-su//ess ta’ din il-festa kbira ta’ politika, mu]ika, kant, ]fin u ikel varjat. Hu verament ta’ g[ajb li a[na wie[ed mill-ftit popli li m’a[niex kapa/i ning[aqdu fuq l-akbar Jum ta’ Pajji]na, jum it-twelid ta’ pajji]na, jum l-Indipendenza fejn allura ti;i ddikjarata darba g[al dejjem b[ala l-Jum Nazzjonali

minn Euchar Mizzi mizzieuchar@gmail.com

Singulari g[all-Maltin u lG[awdxin kollha. Min jaf, forsi g[ad jasal dak i]-]mien meta l-pajji] ikollu mexxejja politi/i li lkoll jag[rfu verament u ;enwinament li lIndipendenza hi l-jum l-aktar importanti g[alina, g[ax kien dan il-jum li g[amilna Nazzjon Sovran b’rajna f’idejna u allura sidien tag[na nfusna. L-Indipendanza hi l-bidu ta’ kollox. Ming[ajr lIndipendenza ma stajniex insiru Repubblika, ma stajniex ng[ixu l-[elsien, ma stajniex nid[lu fl-Unjoni Ewropea u ma stajniex nissie[bu fiz-zona tal-Ewro. Dawn l-avvenimenti stori/i u politi/i se[[ew kollha g[ax Malta [adet l-Indipendenza tag[ha nhar il-21 ta’ Settembru 1964. Ejjew mela nkomplu nag[tu appo;; u sosten lil din il-festa tal-Maltin u l-G[awdxin kollha u nibqg[u ninsistu li din g[andha tkun il-Festa Nazzjonali ta’ Malta.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 25965460 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

Esperjenza edukattiva mill-isba[ Il-;img[a li g[addiet bdiet sena akkademika ;dida fl-Università ta’ Malta, fl-MCAST u flITS – sena akkademika li rat eluf ta’ studenti jibdew avventura ;dida u eluf o[rajn ikomplu fejn [allew f’:unju li g[adda. Esperjenza sabi[a g[al din il-;enerazzjoni, esperjenza ta’ tag[lim u esperjenzi sbie[ g[allkumplament ta’ [ajjithom. Din l-esperjenza qed ting[ata f’istituzzjonijiet li huma mg[ammra bl-a[[ar teknologija, b’apparat modern li jixhed il-kwalità tat-tag[lim li qed jing[ata. Fl-ewwel jiem tal-università, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi inawgura laboratorji ;odda – laboratorji fid-Dipartiment tax-Xjenza, frott linvestiment ta’ xejn anqas minn miljun ewro. Kullana ta’ investimenti fis-settur edukattiv Dak li kien inawgurat fl-università hu wie[ed minn sensiela ta’ pro;etti li kienu mnedijin u

hemm ukoll pro;etti o[rajn li g[adhom g[addejin u li se jkunu qed jitgawdew millistudenti. Insemmu l-bini ta’ fakultà li se tkompli tag[ti spinta kbira lis-settur tatteknolo;ija tal-informatika. Dan l-investiment – grazzi wkoll g[all-fondi mill-Unjoni Ewropea – se jkun qed joffri fa/ilitajiet tal-og[la kwalità li jixhdu l-passi kbar li g[amel pajji]na f’dan is-

settur fl-a[[ar snin. Imma mhux biss; rajna wkoll investiment kontinwu f’din l-istituzzjoni edukattiva bil-g[an li tirrifletti u twie;eb g[allb]onnijiet tal-lum, kemm tal-istudenti kif ukoll tas-suq tax-xog[ol u l-ekonomija Maltija. L-investiment l-aktar importanti Huwa tajjeb li jsir dan l-investiment li ma jaqta’ xejn. Daqstant ie[or huwa tajjeb li jkollna servizzi edukattivi tal-og[la kwalità. I]da l-iktar investiment importanti jibqa’ flindividwu. U l-Gvern qed ja[dem biex minbarra li listudent jir/ievi edukazzjoni ta’ kwalità g[olja, qed ikompli jinvesti fih biex ikun jista’ jkompli fl-istudji tieg[u b’aktar kumdità. Qed jinvesti fih fost o[rajn permezz tal-istipendju. ?ara kristall kienet id-dikjarazzjoni li g[amel il-Prim Ministru Lawrence Gonzi fi djalogu ta[t it-tinda waqt il-festi tal-Indipendenza, Fuq ilFosos tal-Furjana. G[all-mistoqsija tal-pro-rettur Mary Ann Lauri jekk dan il-Gvern hux [a j]omm listipendji, il-Prim Ministru b’mod kategoriku qalilha li, IVA, il-Gvern se jkun qed i]omm din is-sistema; g[alkemm sfortunatament gvern Laburista ra kif g[amel u dawwar l-istipendju f’dejn. Ironikament g[addew is-snin u l-MLP

immexxi minn Joseph Muscat g[a]el bniedem – li hu bi[siebu jag[mlu ministru jekk ikun filgvern – li re;a’ semma kif is-sistema talistipendji mhix sostennibbli. Dan il-bniedem mhu [add g[ajr Edward Scicluna, li f’dawn la[[ar xhur xejn ma ta pariri siewja lill-Kap talOppo]izzjoni. Dan l-istar candidate fa[[ar ukoll il-politika ekonomika Mintoffjana; i]da kul[add jiftakar kif f’dawk i]-]minijiet l-ekonomija kienet ibba]ata fuq il-korpi, u kif l-istudenti ng[ataw il-;enb. Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista, g[aliex dejjem kellu fidu/ja fi]-]g[a]ag[ u flistudenti Maltin, kompla jinvesti, kabbar listituzzjonijiet, feta[ o[rajn ;odda u mmodernizza kif jitolbu ]-]minijiet. Fis-settur edukattiv, bla dubju ta’ xejn hu lPartit Nazzjonalista li ;ab bidla, hu l-Partit Nazzjonalista li serra[ mo[[ l-istudenti u re;a’ tahom lura l-istipendju. G[alhekk, il-kuntrast bejn i]-]ew; na[at hu kbir. Huwa /ar li lpolitika tal-Partit Nazzjonalista fis-settur edukattiv i;;ib bidla kontinwa, bidla li tkompli ttejjeb il-[ajja tal-istudent. Min-na[a l-o[ra, il-politika tal-MLP tista’ ;;ib bidla wkoll, imma li ter;a’ titfag[na lura ssnin, bidla li turi b’mod /ar li Labour Won’t Work.

Intietef

I]-]ejjed kollu ]ejjed Bejn it-tajjeb u l-[a]in

:ieli qomt filg[odu u targumenta mal-ewwel persuna li ti;i quddiem g[ajnejk^ U mat-tieni, u mattielet u mar-raba’ wkoll^ Na[seb li xi darba jew o[ra din ti;ri lil kul[add. Tibda ta[seb li kul[add [a]in u int biss it-tajjeb. Sa kemm^! Sakemm tinduna li ma jistax ikun kul[add [a]in u int biss ittajjeb, daqslikieku g[andek xi don spe/jali ming[and lIspirtu s-Santu! Imma mhux kul[add jinduna. U hemm tibda lproblema. Problema li tid[ol fil-fond jekk dak li jkun ma jinduna qatt. Jista’ xi [add jipprova jag[mlu konxju. Jista’ jipprova [afna u [afna. Imma jekk dak li jkun ma jkunx irid, inti x’tista’ tag[mel i]jed^

5+5

Fi tmiem il-;img[a li g[addiet sar summit importanti [afna f’Malta. Issummit tal-Mediterran, fejn [ames pajji]i Ewropej, ji;ifieri Spanja, Franza, lItalja, Malta u l-Portugall, u [ames pajji]i mill-Afrika ta’ Fuq, ji;ifieri l-Al;erija, ilLibja, il-Mawritanja, ilMarokk u t-Tune]ija, iddiskutew oqsma importanti ferm li jolqtuhom mill-qrib. Fuq kollox, dan is-summit serva g[al aktar kooperazzjoni bejn dawn ilpajji]i, g[aliex fl-a[[ar mill-a[[ar, ilkoll huma ;irien ta’ xulxin. Sfortunatament, nib]a’ li ftit fihimna l-importanza ta’ dan is-summit u ]valutajnieh. Waqt li lmexxejja ta’ dawn il-pajji]i

Waqt li l-mexxejja ta’ dawn il-pajji]i kienu qed jiddiskutu oqsma importanti ferm b[all-edukazzjoni, l-ambjent u l-ener;ija u l-immigrazzjoni irregolari, il-MLP ried li f’pajji]na, minflok, niddiskutu l-car parks!

kienu qed jiddiskutu oqsma importanti ferm, b[alma huma l-edukazzjoni, lambjent u l-ener;ija kif ukoll l-immigrazzjoni irregolari, il-Maltin kienu qed jiddiskutu l-car parks! Car parks

Jew a[jar, kien hawn min imbotta lill-Maltin biex jiddiskutu l-car parks! X’ipokresija. Il-Partit Laburista jag[mel storbju s[i[ fuq kuntratt li kien se jo[ro; g[allprivatizzazzjoni ta’ numru ta’ car parks. Jimmobilizza n-nies, isejja[ press conferences permezz tassindki, deputati u kandidati tieg[u, u anki jorganizza petizzjonijiet. Isib ir-ri[ fil-qalg[a minn deputati tal-Gvern u ‘indipendenti’. Il-Gvern iwaqqaf kollox, imma lillPartit Laburista, ir-ri[ jog[;bu u jibqa’ jisfruttah. Ftit jimpurtah li dak li kien qed jipproponi l-Gvern kien fotokopja ta’ dak li kien g[amel ftit qabel il-Kunsill Laburista tal-{amrun. Fejn ma qal [add xejn. Lanqas il-Malta Labour Party

stess. Imma x’jimporta! Il-Malta Labour Party ra opportunità u [ass li kellu jisfruttaha. U forsi ma nag[tihx tort sa barra. Jekk g[ad hemm min filkamp ‘tag[na’ irid jibqa’ jpaxxi lill-Malta Labour Party, allura l-MLP jkun ;ifa jekk ma jisfruttax issitwazzjoni. Kul[add [a]in^

Mela Carm Mifsud Bonnici [a]in, Richard Cachia Caruana ag[ar minnu. Wara tentattiv li falla biex jitwarrab Austin Gatt, issa qed isir tentattiv ie[or, g[ax dak mhux talli [a]in talli ma nafx x’aktar, Joe Cassar inkompetenti, il-Prim Ministru jxerred il-firda… u tista’ tibqa’ sejjer. Iva, mela kul[add [a]in^ Mela min hu tajjeb nistaqsi^ Min^ Tg[id min kien tajjeb minn dejjem^ Mittfulija^ U jekk kien daqstant tajjeb mit-tfulija, kif dan limbierek pajji] baqa’ ma indunax^ Kif ma kitibx listorja billi kien ikollu li]g[ar ]ew; mexxejja politi/i li qatt kellu^ {bieb antiki fuq il-bankijiet tal-iskola!

minn Philip Mifsud Philip.Mifsud@pmaperiti.com

I]-]ejjed

Jg[idu li l-;urnata minn filg[odu turik. U hekk hu. Kienu [afna li bassru problemi fil-Gvern meta raw min ;ie elett. Ma tridx tkun g[aref wisq biex tinduna li kellhom ra;un. G[al xhur u snin ;iet adattata l-politika talkompromessi, u talkonvenjenza. U mxejna. Anki jekk kien hemm min (forsi jien l-ewwel wie[ed) li gerger. U issa prattikament wasalna fl-a[[ar. Mhux b’kumbinazzjoni. Imma grazzi g[allkapa/itajiet ta’ xi w[ud... ta’ min hu fit-tmexxija. G[aliex, fl-a[[ar milla[[ar, kollox u kul[add g[andu l-limitu tieg[u. I]-]ejjed kollu ]ejjed!

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

10 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

IL-LIBJA

Il-Prim Ministru jwarrab wara t-tieni vot ta’ sfidu/ja

I?-?INA> Kompetitur i;orr ]ew;t i[nie]er waqt il-Human Hercules Challenge, organizzat f’Hengyang, fil-provin/ja ta’ Hunan. F’din l-isfida, kull kompetitur kellu j;orr ]ew;t i[nie]er [ajjin (b’kull wie[ed ji]en aktar minn [amsin kilogramm) filwaqt li ji;ri distanza ta’ tletin metru fl-anqas [in possibbli. (Reuters)

IS-SIRJA

Sparaturi ;odda mat-Turkija Il-militar tat-Turkija mill;did spara l-artillerija fiddirezzjoni tas-Sirja, man-na[a l-o[ra tal-fruntiera, u wara li balla sparata mis-Sirjani ni]let fil-belt Torka ta’ Akcakale g[at-tieni in/ident ta’ dan ittip fl-in[awi fi spazju ta’ [amest ijiem. Il-balla ‘Sirjana’ ni]let ftit mijiet ta’ metri ’l bog[od mi//entru ta’ Akcakale, fejn kienu nqatlu [ames /ivili flewwel sparatura min-na[a tas-

Sirja, li se[[et nhar l-Erbg[a. Intant, ma jidhirx li din iddarba rri]ultaw xi vittmi ;odda f’Akcakale, bir-ribelli Sirjani, ilbiera[, ja[tfu bini tal-Armata tal-Gvern tas-Sirja vi/in [afna tal-provin/ja Torka ta’ Hatay, li tmiss malfruntiera komuni. Dan, meta setg[u jinstemg[u ‘il-battalji’ kontinwi f’zona ta’ villa;; filqrib. Ir-ribelli tal-Armata {ielsa tas-Sirja [adu l-kontroll tal-

bini li jinsab fuq g[olja li t[ares g[al fuq il-villa;; Tork ta’ Guvecci u wara li nhar isSibt se[[ew aktar ‘azzjonijiet ostili’ bejn it-Turkija u s-Sirja, b’diversi balal jin]lu qrib Guvecci wara li ;ew sparati mill-mortars fl-artijiet Sirjani. Ma naqsitx ir-ritaljazzjoni mill-qawwiet Torok u b’din is-sitwazzjoni qed tenfasizza l-possibbiltà li l-kunflitt tasSirja jservi fuq kollox biex jiddistabbilizza r-re;jun kollu.

IL-BELT TAL-VATIKAN

Jifta[ is-sinodu tal-Isqfijiet Il-Papa Benedittu beda kampanja bl-iskop li ‘jattira lura’ lill-Kattoli/i li tbieg[du millKnisja meta inawgura l-Konvenzjoni – sinodu – tal-Isqfijiet dwar dak li l-Vatikan isejja[ l‘evan;elizzazzjoni ;dida’ tad-dinja ]viluppata. F’dawn is-sinodi, mijiet ta’ isqfijiet jiltaqg[u biex ifasslu strate;ija globali komuni, jirran;aw xi punti ta’ differenza u jag[tu lpariri lill-Papa. Intant, il-Knisja llum qed ta[seb biex tikkonsolida l-fidi fl-Ewropa, l-Amerika ta’

Fuq u l-Amerika Latina, u meta qed tikkonfronta spinta akbar ta’ sekulari]mu minbarra denominazzjonijiet ta’ fidi ‘rivali’ f’dawn irre;juni. Fl-istess [in, il-Papa, f’quddiesa kkon/elebrata fi Pjazza San Pietru, iddefinixxa l-kampanja b[ala ‘diretta fuq kollox g[al dawk li, minkejja li tg[ammdu, qed jg[ixu ming[ajr referenza g[all-[ajja Kristjana’. Ara ‘Probabbiltà kbira li l-Papa ja[fer lillqaddej ‘li ttradih’’ f’pa;na 12

Il-Kungress Nazzjonali talLibja tard ilbiera[ g[adda vot ta’ sfidu/ja fil-Kabinett il;did ippre]entat mill-Prim Ministru Mustafa Abushagur, u b’din id-de/i]joni tfisser anki ‘it-tmiem’ ta’ Abushagur fil-kariga. Il-vot ittie[ed minuti wara li Abushagur innomina l-Gvern il-;did b’g[axar ministri – fosthom dawk bir-responsabbiltajiet (rispettivi) g[adDifi]a, l-Intern u l-:ustizzja – u li kellhom imexxu lill-pajji] g[as-sitt xhur li ;ejjin. Intant, Abushagur naqas milli jikseb l-approvazzjoni parlamentari g[all-Kabinett il;did g[at-tieni darba fi kwistjoni ta’ jiem u wara li kien im;ieg[el jirtira lKabinett pre/edenti fost protesti qawwija. Abushagur kien ;ie elett mill-Assemblea fit-12 ta’ Settembu, i]da sa mill-bidu nett sabha diffi/li biex jifforma Gvern li jissodisfa lilLibjani kollha. Il-Kungress Nazzjonali – li kien elett f’Lulju wara lewwel elezzjonijiet [ielsa (filLibja) g[al g[exieren ta’ snin

– issa g[andu bejn tlieta u seba’ ;img[at biex jele;;i Prim Minsitru ;did g[alLibja. Il-Kabinett inizjali ta’

Abushagur ma ntlaqax, nhar il-{amis, fuq ba]i li dan ma kienx ‘rappre]entattiv’ tarre;juni importanti, minbarra li ‘ma kellux il-membri kkwalifikati’. Intant, l-istess Abushagur, g[all-bidu kien qed ja[seb li jwaqqaf Gvern g[all-g[aqda u sostna li ried ja[dem g[al pajji]u ‘flimkien ma persuni ta’ /ertu mertu’. It-tifla ta’ Abdullah alSenussi, l-eks Kap tal-Ispjuni tal-eks dittatur Libjan Muammar Gaddafi, spi//at arrestata ;o lukanda ta’ Tripli wara li da[let fil-Libja illegalment. Al-Unood al-Senussi – li hi anki n-neputija ta’ Safiah, ilmara ta’ Gaddafi – ivvja;;at mill-Al;erija lejn il-Libja u fejn instabet bil-pussess ta’ passaport Libjan falz; i]da mifhum li mhix tiffa//ja akku]i dwar xi reat kriminali u mistennija twie;eb ‘biss’ g[all-fatt li da[let fil-Libja illegalment.

IL-VENE}WELA

Vot g[all-Presidenza Il-Vene]olani, ilbiera[ ivvutaw g[all-President il;did meta din l-elezzjoni mistennija tkun l-aktar wa[da kkuntestata (filpajji]) g[al snin. Il-President xellugi Hugo Chavez – g[adu qalil talIstati Uniti u li kien elett g[all-ewwel darba fl-1998 – qed jilqa’ l-isfida ta’ Henrique Capriles, il-Kap tal-Oppo]izzjoni li fost o[rajn jakku]a lil Chavez dwar tmexxija awtoritarja u li qed jipprova jo[noq lill;udikatura u lill-kriti/i fost

l-istampa. Chavez, li qed ifittex irraba’ mandat ta’ poter konsekuttiv, qed jinsisti li jkompli ‘bir-rivoluzzjoni so/jalista’ tieg[u, waqt li Capriles wieg[ed li ‘ta[tu’, l-i]vilupp ekonomiku jer;a’ jaqbad ir-ritmu. Filwaqt li l-Vene]wela tibqa’ produttur ta]-]ejt ewlieni, Capriles qed jg[id ukoll li n-nuqqas ta’ investiment (ta[t Chavez) f’din l-industrija kru/jali irri]ulta fi tnaqqis fil-produzzjoni.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

10 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

IL-LIBJA

Jarrestaw lil bint l-eks Kap tal-Ispjuni ta’ Gaddafi It tifla ta Abdullah al Missierha, Abdullah al -

IS-SIRJA

IL-BELT TAL-VATIKAN

’

Senussi, l-eks Kap tal-Ispjuni tal-eks dittatur Libjan Muammar Gaddafi, spi//at arrestata ;o lukanda ta’ Tripli wara li da[let fil-Libja illegalment. L-uffi/jali qalu li Al-Unood al-Senussi – li hi anki nneputija ta’ Safiah, il-mara ta’ Gaddafi – inqabdet mill-pulizija militari wara li vvja;;at mill-Al;erija lejn il-Libja u fejn instabet bil-pussess ta’ passaport Libjan falz. Mifhum li Al-Unood alSenussi, li g[andha tmintax-il sena, kienet qed i;;orr ‘ammont sostanzjali’ ta’ dollari Amerikani, i]da ‘g[alissa’ ma jidhirx li tressqulha akku]i dwar xi reat kriminali – u fejn mistennija twie;eb ‘biss’ g[all-fatt li da[let fil-Libja illegalment.

Senussi, kien arrestat seba’ xhur ilu wara li nqabad filMawritanja waqt li kien qed jivvja;;a permezz ta’ passaport falz tal-Mali. Kien proprju x-xahar li g[adda li l-awtoritajiet Mawritanji g[addew lil alSenussi lil-Libja, u fejn imbag[ad qamet tilwima bejn il-Libjani, Franza u l-Qorti Kriminali Internazzjonali dwar min g[andu jg[addih ;uri. Il-Qorti Kriminali Internazzjonali akku]at lil Abdullah al-Senussi dwar delitti kontra l-bniedem u li jinkludu omi/idju – u meta dan hu anki ‘konness’ malisplu]joni, fl-1988, tal-ajruplan tal-linja Pan-Am fuq Lockerbie, fl-Iskozja, fejn kienu mietu 270 persuna.

Jinnomina l-Kabinett il-;did

Il-Prim Ministru Libjan, Mustafa Abushagur, innomina l-Gvern il-;did b’g[axar ministeri, li jinkludu dawk bir-responsabbiltajiet (rispettivi) g[ad-Difi]a, l-Intern u l-:ustizzja. Intant, Abushagur innomina l-Kabinett tieg[u g[all-approvazzjoni talKungress Nazzjonali fi Tripli u fejn ippre]enta t-tieni ‘formazzjoni’ wara protesti li kienu ;eg[luh jirtira l-lista ori;inali talmembri tal-amministrazzjoni.

IL-VENE}WELA

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

A[barijiet ta’ Barra 11

IL-:ERMANJA> Sekwenza ta’ ritratti li juru t-twaqqig[ ta’ /umnija ‘skont il-pjan’ fil-belt ta’ Boxberg, lejn il-lvant tal-pajji]. L-esperti u]aw l-isplussivi biex iwaqqg[u din i/-/umnija li kienet g[olja mat-300 metru u li ffurmat parti mill-power station antik fil-belt partikulari. (Reuters)

IL-FILIPPINI

IL-KOREA TA’ ISFEL

Ftehim g[all-pa/i storiku

Azzjoni ta’ deterrent

Il-Gvern tal-Filippini u rribelli Musulmani lokali qablu dwar ftehim li jtemm kunflitt ta’ erbg[in sena li qatel ’il fuq minn 120,000 ru[ – b’dan it-tragward storiku g[andu jwitti t-triq g[al stimolu ‘politiku u ekonomiku’ g[ar-re;jun Filippin tan-Nofsinhar li ilu [afna snin mifni bi problemi kbar. Meta [abbar il-ftehim, ilPresident Filippin, Benigno Aquino, qal li l-pajji] issa je[tie; jg[olli rasu ’l fuq mill-pre;udizzji u n-nuqqas ta’ fidu/ja li xekklu l-isforzi pre/edenti g[all-pa/i u listabbiltà.

Intant, il-ftehim anki jifta[ g[al roadmap biex ’il quddiem jin[oloq re;jun awtonomu ;did fin-Nofsinhar tal-Filippini (pajji] fejn ilma;;oranza assoluta talpoplu huma Kattoli/i) qabel jiskadi l-mandat ta’ Aquino, fl-2016. Dan hu anki inti] biex iz-zona tal-Filippini iddominata mill-Musulmani jkollha poteri politi/i akbar u aktar kontroll fuq ir-ri]orsi. Hemm anki aspettattiva g[olja li – wara [mistax-il sena ta’ ta[ditiet interrotti bilvjolenza – il-Gvern Filippin u l-akbar moviment tar-ribelli Musulmani j]ommu lweg[diet u l-impenji rispettivi

b’ri]q il-ftehim storiku li g[andu jkun iffirmat f’Manila, fil-21 ta’ Ottubru, u fil-pre]enza tal-President Aquino u tal-Prim Ministru Mala]jan, Najib Razak. Ir-re;jun awtonomu ;did – li d-daqs tieg[u ikun de/i] permezz ta’ plebixxiti qabel lelezzjonijiet tal-2016 – g[andu jissejja[ Bangsamoro, i]da [add ma jeskludi li lpolitika ‘ta’ natura vjolenti’ fin-Nofsinhar tal-Filippini kapa/i tfixkel il-pjani fix-xhur li ;ejjin. Fil-fatt, entità ‘separatista’ ta’ ribelli di;à qalet li ‘g[andha tkompli ti;;ieled xorta g[al Stat Islamiku indipendenti’. IS-SUDAN

Ji;;arraf ajruplan militari Ajruplan militari tas-Sudan i;;arraf f’in[awi rurali lejn ilPunent ta’ Khartoum, birri]ultat li tilfu [ajjithom u[ud mill-g[oxrin membru talqawwiet armati li kienu abbord, u fejn anki rri]ultaw il-midruba. Dak il-[in, l-ajruplan kien fi triqtu minn Khartoum lejn El Fashar, fir-re;jun ta’ Darfur, bil-ka;un tal-in/ident ma jissemmiex. F’dawn is-snin, is-Sudan g[adda minn diversi in/identi ta’ dan it-tip u meta s-sanzjonijiet tal-Istati Uniti qed itellfu l-linji tal-ajru milli jiksbu spare parts g[allajruplani.

Il-Korea ta’ Isfel la[qet ftehim storiku mal-Istati Uniti biex testendi d-distanza tal-missili ballisti/i tag[ha b’aktar middoppju tal-limitu attwali, u bl-iskop li tikkonfronta t-theddida min-na[a tal-Korea ta’ Fuq komunista. Intant, dan il-pass, inti] biex ‘jirranka’ il-kapa/itajiet missilisti/i tal-Korea ta’ Isfel, mistenni jallarma lir-re;im fi Pyongyang li baqa’ teknikament fi stat ta’ gwerra ma’ Seoul mindu l-ostilitajiet tal-1950-53 [allew il-peni]ola maqsuma. Il-pass kapa/i anki qed i[asseb li/-?ina, lill-:appun u lir-Russja, li t-territorji tag[hom ukoll ikunu jistg[u ‘jintla[qu’ mill-missili l-;odda ta’ Seoul.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

12 A[barijiet ta’ Barra IL-BELT TAL-VATIKAN

Probabbiltà kbira li l-Papa ja[fer lill-qaddej ‘li ttradih’

IL-PARAGWAJ> Voluntier ma’ skwadra g[al kontra n-nirien jie[u sehem f’mar/ mit-toroq ta’ Asuncion. Fi tmiem il-;img[a, il-firefighters Paragweni i//elebraw l-34 anniversarju mit-twaqqif tad-Dipartiment g[al Kontra n-Nirien, li hu mag[mul kollu mill-Voluntieri. (Reuters)

Il-Vatikan indika possibbiltà ‘kbira’ li l-Papa Benedittu ja[fer lill-eks-butler tieg[u, Paolo Gabriele, li fi tmiem il-;img[a kien ikkundannat tmintax-il xahar [abs talli seraq dokumenti kunfidenzjali g[all-ispejje] tasSanta Sede. Fil-fatt, il-prosekuturi kienu talbu li jing[ataw tliet snin [abs lill-‘qaddej li ttradixxa lill-Papa’, i]da l-Qorti talVatikan idde/idiet dwar sentenza anqas [arxa min[abba ‘/irkustanzi li jtaffu mill-elementi tal-akku]a’. Wara li t[abbar il-verdett, il-kelliem g[all-Papa, Federico Lombardo, semma ‘il-probabbiltà kbira’ li l-Papa ja[fer lil Gabriele, li minna[a tieg[u kien qal li a;ixxa b’dak il-mod ‘min[abba lim[abba tieg[u g[all-Knisja’. L-eks-butler intant kien akku]at dwar serq u ikkupjar ta’ dokumenti tal-Papa, blavukata ta’ Gabriele tikkonferma li ma kellhiex l-intenzjoni li tappella mill-verdett tal-qorti. Hi sostniet li l-klijent tag[ha g[andu jservi ssentenza waqt li hu mi]mum

Paolo Gabriele (Reuters)

ta[t arrest fl-appartament tieg[u fil-Vatikan, ‘u waqt li jistenna g[all-possibbiltà talma[fra ming[and il-Papa’. Paolo Gabriele anki jrid i[allas l-ispejje] tal-qorti minn butu u wara verdett li kkonkluda pro/ess ta’ ;img[a, li fost o[rajn ]vela nuqqasijiet ta’ sigurtà fl-og[la livelli tal-Vatikan. Matul il-;uri, l-eks-butler kien ilmenta dwar il-kundizzjonijiet li ]ammewh fihom il-membri tas-sigurtà talVatikan mindu dan spi//a

arrestat fit-23 ta’ Mejju – blim[allfin jordnaw li ssir investigazzjoni wara li Gabriele irrakkonta li kien in]amm ;o /ella ]g[ira [afna ‘fejn bilkemm seta’ ji//aqlaq’ u meta kienu ‘[allewlu ddawl jixg[el il-[in kollu, lejl u nhar’. Sadattant, it-tliet ma;istrati li ppresedew il-;uri semg[u kif Gabriele u]a l-photocopier fl-uffi//ju tieg[u qrib illibrerija tal-Papa biex ikkopja eluf ta’ dokumenti, u fejn approfitta mill-fa/ilità li jkun qrib il-Kap tal-Kattoli/i. Gabriele g[adda w[ud middokumenti lill-;urnalista Gianluigi Nuzzi, li din is-sena [are; ktieb li jibba]a fil-parti l-kbira fuq id-dokumenti kunfidenzjali, u minbarra li (anki) jiddettalja korruzzjoni, skandli u ‘battibekki interni’. Il-Pulizija anki infurmaw lill-qorti li sabu eluf ta’ dokumenti fir-residenza ta’ Gabriele, inklu]i w[ud ori;inali bil-kitba tal-Papa u li numru minnhom kellhom listruzzjoni (miktuba millPapa bil-:ermani]) biex ‘jinqerdu’.

MONTENEGRO

Lejn elezzjoni kru/jali g[at-tamiet dwar l-Unjoni Ewropea Il-poplu Montenegrin qed i[ejji bi [;aru g[all-elezzjoni parlamentari ta’ nhar il-{add li ;ej u li [abbar xhur ilu lPresident Filip Vujanovic. It-tema ‘Unjoni Ewropea’ g[andha tispikka bil-kbir f’din l-elezzjoni – it-tielet mindu rrepubblika (eks Jugoslava) /kejkna saret indipendenti fl2006 u sseparat minn masSerbja – u fejn mal-512,000 votant se jele;;u 81 deputat. Fil-fatt l-elezzjoni g[andha ssir xi sitt xhur qabel id-data li ffissaw ori;inarjament u meta l-koalizzjoni fil-Gvern qieg[da tfittex mandat ;did g[al ta[ditiet rigward is-s[ubija ta’ Montenegro fl-UE. Dan, fost tamiet li l-pajji] jil[aq it-tragwardi tas-Slovenja (pajji] ;ar u

membru tal-UE mill-2004) u lKroazja, li se tissie[eb malgrupp ta’ pajji]i f’Lulju tal2013. Matul is-sajf, id-deputati filParlament ta’ Podgorica ivvutaw biex ixolju l-Parlament u jwittu t-triq g[all-elezzjoni bikrija u wara li l-UE, f’:unju, fet[et it-ta[ditiet tas-s[ubija mal-Montenegro. Intant, l-a[[ar st[arri; juri li l-Gvern ta’ koalizzjoni jinsab fuq quddiem sew u meta mistenni li l-Alleanza ‘g[al Montenegro Ewropea’ – iffurmata mill-Partit Demokratiku tas-So/jalisti (SDP) ta’ Ranko Krivokapic u l-Partit Liberali ta’ Andrija Popovic – se tikseb mas-47 fil-mija tal-vot popolari.

Id-DPS hu l-entità ewlenija fil-koalizzjoni li tmexxi Montenegro minbarra li l-akbar qawwa politika f’dan il-pajji] g[al aktar minn g[oxrin sena. Intant, kelliema g[all-partit qed jistennew li fil-;img[at li jmiss, il-Gvern il-;did ikun jista’ jikkon/entra fuq it-ta[ditiet mal-UE ming[ajr ‘tfixkil u intoppi’. L-ist[arri; jindika appo;; ta’ tmintax fil-mija g[all-grupp ;did tal-Oppo]izzjoni bl-isem Front Demokratiku u li jitmexxa minn Miodrag Lekic – bil-Partit tal-Poplu So/jalista (SNP) ikollu mal-erbatax filmija, u meta hemm g[axra filmija indikati g[all-Partit (;did) g[al Montenegro Po]ittiv.

Dawn imbag[ad huma segwiti (fl-ist[arri;) mill-partiti ]]g[ar, li jirrappre]entaw lillminoranzi Bosnija/i u Albani]i. Intant, l-ekonomija talMontenegro qieg[da tbati ta[t id-dejn tal-industriji li rre;istraw telf, kif ukoll milleffetti tal-kri]i fiz-Zona-Ewro. Minbarra dan, l-elit li jmexxi lMontenegro ilu s-snin ja;ixxi ta[t id-dell ta’ allegazzjonijiet dwar il-korruzzjoni u g[andu jkun su;;ett g[al anali]i u evalwazzjoni bir-reqqa minna[a tal-UE. G[aldaqstant, jistg[u anki jg[addu s-snin sakemm dan ilpajji] zg[ir fir-re;jun talAdrijatiku kapa/i jserra[ rasu minn s[ubija mal-grupp ‘tas27’ Stati Ewropej.

Ranko Krivokapic

It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

13 KAMPJONAT PREMIER

Reb[iet g[al Balzan u Tarxien Ilbiera[ intemmet is-seba’ ;urnata tal-kampjonat Malti, bl-a[[ar ]ew; log[biet li fihom kienu Balzan u Tarxien li kisbu l-punti massimi. Balzan g[elbu lil Melita bliktar mod drammatiku fla[[ar minuti tal-log[ba, filwaqt li Tarxien wettqu sorpri]a meta g[elbu lil Mosta b’goal f’kull taqsima. Kienet ;urnata interessanti li rat lil Valletta jwaqqg[u lewwel punti u lil Hibernians isofru telfa kbira kontra Sliema. Issa l-Kampjonast Premier jieqaf min[abba l-impenn tatteam nazzjonali Malti kontra r-Republika ?eka. Din illog[ba mill-fa]i talkwalifikazzjoni tat-Tazza tadDinja fil-Bra]il fis-sena 2014

2-1

Kif Jinsabu Valletta Birkirkara Hibernians Sliema W Mosta Tarxien R Floriana Balzan Qormi {amrun S Rabat A Melita

L R D T F K Pt 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7

6 1 0 22 5 19 5 1 1 17 6 16 5 0 2 16 12 15 4 1 2 14 8 13 4 0 3 16 12 12 3 1 3 10 10 10 2 3 2 11 11 9 2 1 4 11 14 7 2 1 4 10 16 7 1 4 2 11 18 7 0 2 5 4 15 2 0 1 6 7 22 1

se tintlag[ab f’Plzen, nhar il:img[a. Din se tkun it-tielet log[ba g[al Malta f’dan il-grupp wara t-telfiet f’Ta’ Qali kontra l-Armenja, 0-1, u wara t-telfa f’Modena kontra lItalja, 0-2. Ara pa;ni 16 u 17

Ri]ultati Lokali

2-0

FOOTBALL Premier

MAFA

Tarxien R. v Mosta Balzan v Melita

2-0 2-1

Joe Compagno Cup Final Cospicua R v }ejtun RS (}ejtun reb[u 6-5 pen)

Naxxar L v }ejtun C Dingli S v Mqabba

1-0 1-0

HANDBALL MHA Cup Ir;iel 3

}urrieq v Kirkop Msida SJ v }ebbu; San :wann v Mellie[a M;arr U v St.Georges

0-1 2-2 2-1 0-1

Div I

Div II

IASC

Msida RS v Floriana A 3-0 Cospicua St.T v {amrun L 2-2 Senglea Y v Rovers U 1-1

Luxol v Aloysians

MHA Cup Nisa 2

Aloysians v La Salle

0-0

18-25 16-26

BASKETBALL Final Saint James Tournament Athleta v Siggiewi

44-59

ATLETIKA

Jifta[ l-ista;un minn St.Patrick’s Athletic Club

TRIATHLON

Reb[iet g[al Keith Galea u Danica Bonello Spiteri Fir-rotta tas-Salini f’Ba[ar i/-?ag[aq, ilFederazzjoni Maltija tat-Triathlon organizzat il-Malta Kee Klamp Triathlon Championships. Fl-azzjoni, 60 atleta fejn apparti triatleti Maltin li fi]-]ew; kategoriji kienu protagonisti, kien hemm ukoll parte/ipanti mir-Renju Unit, minn Wales, l-Irlanda, Spanja, id-Danimarka u l-:appun. Fil-kategorija tal-irgiel, Keith Galea ta’ Birkirkara St.Joseph irrepeta s-su//ess tal2010 meta da[al fl-ewwel post f’sag[tejn u 51 sekonda, qabel Fabio Spiteri ta’ St.Patrick’s b’sag[tejn, 9 minuti u 25 sekonda, u Rudolph

Agius ta’ Birkirkara St.Joseph b’sag[tejn, 9 minuti u 26 sekonda. Fil-kategorija tan-nisa g[all-11-il darba filkarriera, i/-champion ta’ Malta, Danika Bonello Spiteri ta’ St.Patrick’s, da[let flewwel post f’sag[tejn, 17-il minuta u 7 sekondi, minuta qabel Michelle Wood ta’ Birkirkara St. Joseph u Joanna Calleja, ukoll ta’ Birkirkara St.Joseph, f’sag[tejn, 22 minuta u 50 sekonda. Il-Kampjonati Nazzjonali kienu fuq distanza Olimpika b’g[awma ta’ 1.5 kilometri, 30 kilometru /ikli]mu u 10 kilometri ;iri.

Ing[ata bidu g[all-ista;un tal-atletika minn St.Patrick’s Athletic Club, fejn saret is-Smart City Malta Road Race fuq distanza ta’ 8 kilometri firrotta ta’ Ricasli. F’din l-ewwel edizzjoni, ir-rotta [adet minn Ricasli g[al Bighi lejn il-Kalkara, lejn ix-Xg[ajra u lura g[al Smart Citry fl-azzjoni. F’din il-kompetizzjoni [adu sehem 100 atleta, fosthom l-aqwa f’din id-distanza. Il-kategorija tal-ir;iel intreb[et minn Jonathan Balzan, f’26 minuta u 44 sekonda, b’distakk ta’ [ames sekondi fuq Mario

Grech. Fit-tielet post da[al Andrew Grech f’27 minuta u 16-il sekonda. Il-kategorija tan-nisa ntreb[et minn Carmen Hili bi 30 minuta u 30 sekonda, b’Joelle Cortis fit-tieni post bi 32 minuta u 7 sekondi, u Angele Sammut fit-tielet post bi 32 minuta u 39 sekonda. St.Patrick’s Athletic Club organizzaw ti;rija o[ra g[al atleti ]g[ar, fejn fost il-25 parte/ipant spikkaw Laura Sammut u Luke Zammit filkategoriji rispettivi, kif ukoll walkathon b’mod li din l-attività la[qet l-iskop li tkun wa[da g[all-familji.

It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

13 KAMPJONAT PREMIER

2-1

Kif Jinsabu Valletta Birkirkara Hibernians Sliema W Mosta Tarxien R Floriana Balzan Qormi {amrun S Rabat A Melita

L R D T F K Pt 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7

6 1 0 22 5 19 5 1 1 17 6 16 5 0 2 16 12 15 4 1 2 14 8 13 4 0 3 16 12 12 3 1 3 10 10 10 2 3 2 11 11 9 2 1 4 11 14 7 2 1 4 10 16 7 1 4 2 11 18 7 0 2 5 4 15 2 0 1 6 7 22 1

Ri]ultati Lokali

2-0

FOOTBALL Premier

Tarxien R. v Mosta Balzan v Melita

Div I

Naxxar L v }ejtun C Dingli S v Mqabba

Div II

}urrieq v Kirkop Msida SJ v }ebbu; San :wann v Mellie[a M;arr U v St.Georges

IASC 2-0 2-1 1-0 1-0

0-1 2-2 2-1 0-1

Msida RS v Floriana A 3-0 Cospicua St.T v {amrun L 2-2 Senglea Y v Rovers U 1-1

MAFA

Joe Compagno Cup Final Cospicua R v }ejtun RS (}ejtun reb[u 6-5 pen)

HANDBALL MHA Cup Ir;iel 3 Luxol v Aloysians

MHA Cup Nisa 2

Aloysians v La Salle

0-0

18-25 16-26

ATLETIKA

Jifta[ l-ista;un minn St.Patrick’s Athletic Club

TRIATHLON

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

14 Sport TI:RIJIET TA}-}WIEMEL

Candy Fantasy u Cheeky Jack jirb[u t-ti;rijiet ewlenin minn Kenneth Vella

L-aktar ]ew; ti;rijiet mistennija li saru lbiera[ wara nofsinhar fil-korsa tal-Marsa kienu wa[da ri]ervata g[al ]wiemel tal-klassi Premier fuq distanza ta’ 2140m, u o[ra tal-galopp fuq distanza twila ta’ 1750m. Dawn kienu jag[mlu parti mit-42 programm tal-ista;un fuq tmien ti;rijiet, u filwaqt li t-ti;rija Premier rat is-su//ess ta’ Candy Fantasy, misjuq minn Melvin Farrugia f’dik talgalopp, kien Cheeky Jack li f’idejn Charles Vella [a ttielet reb[a konsekuttiva. Fit-ti;rija tal-klassi Premier kienu miktuba [mistax-il ]iemel. Kien Candy Fantasy (Melvin Farrugia) li beda laktar velo/i wara l-karozza tat-tluq. Dan ]amm il-kmand tul id-distanza kollha u irnexxielu fl-a[[ar metri jikkontrolla l-attakki ta’ Knockout Molar (Charles Camilleri), li temm warajh b’distakk ta’ tul. Oscar de la Vallee (Sammy Micallef) u Gentle Way (Eric Bezzina) da[lu fit-tielet u r-raba’ post rispettivament. L-ewwel reb[a tas-sena g[al Candy Fantasy waslet f’medja ta’ 1.16.7” fil-kilometru. Tmienja kienu ]-]wiemel li bdew mill-ga;;a tat-tluq flunika ti;rija tal-galopp. Hawnhekk kien Timolin (Ramon Grima) li beda fost laktar velo/i. Dan feta[ vanta;; ]g[ir matul l-ewwel 400m minn Cheeky Jack (Charles Vella) u Docklands Brian, misjuq mill-jockey Taljan Antonio Pappalardo. I]da fid-dritta finali, Timolin ma seta’ jag[mel xejn quddiem il-qawwa ta’ Cheeky Jack, li f’idejn Charles Vella qasam il-linja finali l-ewwel minn Timolin u Wildnis (Demis Zammit). Buttermilk (Eric Zammit) da[al fir-raba’

Mumenti mir-raba’ ti;rija tal-galopp, li saret ilbiera[ il-Marsa (Ritratt> Michael Ellul)

po]izzjoni. Mill-kumplament tat-ti;rijiet li ;ew organizzati, numru ta’ ]wiemel g[addew g[allfinali ta’ sensiela ta’ Condition Races organizzati bl-g[ajnuna ta’ Cassar Petroleum. Fl-ewwel minn ]ew; ti;rijiet g[al ]wiemel tal-klassi Gold kien il-Fran/i] No Comprendo (Andrew Farrugia) li [a l-kontroll assolut tat-ti;rija fl-a[[ar 300m. B’hekk, dan i]-]iemel [a lewwel reb[a tieg[u minn Hulot (Jason Vassallo) u Paradis du Lupin (Ramon Briffa). Quebec (Mark Mifsud) spi//a fir-raba’ po]izzjoni. It-tieni ti;rija tal-klassi Gold kienet ikkaratterizzata minn tmiem in/ert bejn Newman (Kevin Sciberras) u Ygor Of Pass (Tony Demanuele), li ]iedu l-pass fid-dritta finali. Ir-reb[a ng[atat lil Ygor Of Pass wara konsultazzjoni mal-photofinish. Milano du Gite (Clint Vassallo) u Magnific As (Michael Ellul) da[lu warajhom f’dik l-ordni. G[al Ygor Of Pass din kienet it-tieni reb[a tieg[u f’Malta. Fl-unika ti;rija tal-klassi Silver, Kapro Wareco (Mario

Fenech) ma seta’ jag[mel xejn quddiem il-qawwa ta’ Socrates f’nofs id-dritta finali. Ta[t il-gwida tas-sewwieq ta’ esperjenza John Briffa, li kien qieg[ed jirritorna wara assenza ta’ aktar minn sena, Socrates [a t-tieni reb[a talista;un b’Prao de Bussy (Ivan Stivala) u Notice As (Carl Caruana) ikollhom ukoll wirja tajba. Fl-ewwel ti;rija tal-klassi Bronze, Herman McKay [asad lil kul[add meta po;;a lil Donna Giant tlieta fuq inna[a ta’ barra 500m mil-linja finali. B’hekk, din id-debba }vedi]a [adet l-ewwel reb[a sta;unali fa/ilment b’vanta;; ta’ aktar minn seba’ tulijiet minn One Fouteau (Jonathan Zammit), Nolan Streamline (Andy Mifsud) u Abzolute Pepper (Charles Farrugia). Sprint qawwi matul id-dritta finali tat-tieni ti;rija Bronze kien bi]]ejjed biex Law Suit (Noel Baldacchino) jirre;istra t-tielet reb[a sta;unali tieg[u. Syllabub (Rodney Gatt), Petit Veinard (Andrew Magro) u Royal Rox (Salvu Vella) kellhom ukoll pjazzament po]ittiv. Il-programm feta[ b’ti;rija g[al ]wiemel tal-klassi

Copper. Din irri]ultat fi dwell interessanti matul l-a[[ar 300m bejn ]ew;t idwieb }vedi]i. Kienet Esmeralda Run (Redent Magro) li qasmet il-linja finali l-ewwel, bi ftit minn Malta Sara B (Clint Vassallo). Verdi Broline (Lorraine Cunningham) u Ideal de Suce (Charles Camilleri) da[lu fit-tielet u rraba’ post rispettivament.

Solemia tirba[ il-Prix de l’Arc de Triomphe Fil-korsa ta’ Longchamp fi Franza, ilbiera[ saret l-edizzjoni ta’ din is-sena tal-Prix de l’Arc de Triomphe g[all-aqwa ]wiemel tal-galopp fuq 2400m. B’kollox tmintax-il ]iemel kienu miktubin g[al din it-ti;rija. {ar;et rebbie[a l-Irlandi]a ta’ erba’ snin, Solemia, misjuqa mill-Fran/i] Oliver Peslier.

Ir-rizultati kollha I Ti;rija. Klassi Copper. Dist – 2140m. 1. Esmeralda Run (R. Ma;ro) {in – 2.47.2” (1.18.1”) 2. Malta Sara B (C. Vassallo) 3. Verdi Broline (L. Cunningham) 4. Ideal de Suce (C. Camilleri) II Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 2140m. 1. Donna Giant (H. McKay) {in – 2.47.5” (1.18.3”) 2. One Fouteau (J. Zammit) 3. Nolan Streamline (A. Mifsud) 4. Abzolute Pepper (C. Farrugia) III Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 2140m. 1. Law Suit (N. Baldacchino) {in – 2.46.3” (1.17.7”) 2. Syllabub (R. Gatt) 3. Petit Veinard (A. Magro) 4. Royal Rox (S. Vella) IV Ti;rija. Klassi Galopp. Dist – 1750m. 1. Cheeky Jack (C. Vella) {in – 1.47.8” 2. Timolin (R. Grima) 3. Wildnis (D. Zammit) 4. Buttermilk (E. Zammit) V Ti;rija. Klassi Gold. Dist – 2140m. 1. No Comprendo (A. Farrugia) {in – 2.44.8” (1.17”) 2. Hulot (J. Vassallo) 3. Paradis du Lupin (R. Briffa) 4. Quebec (M. Mifsud) VI Ti;rija. Klassi Gold. Dist – 2140m. 1.Ygor Of Pass (T. Demanuele) {in – 2.43.4” (1.16.4”) 2. Newman (K. Sciberras) 3. Milano du Gite (C. Vassallo) 4. Magnific As (M. Ellul) VII Ti;rija. Klassi Premier. Dist 2140m. 1. Candy Fantasy (M. Farrugia) {in – 2.44.2” (1.16.7”) 2. Knockout Molar (C. Camilleri) 3. Oscar de la Vallee (S. Micallef) 4. Gentle Way (E. Bezzina) VIII Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2140m. 1. Socrates (J. Briffa) {in – 2.43.7” (1.16.4”) 2. Kapro Wareco (M. Fenech) 3. Prao de Bussy (I. Stivala) 4. Notice As (C. Caruana)

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

Sport 15 FOOTBALL – L-EWWEL DIVI}JONI

Dingli jiksbu l-ewwel reb[a minn Christopher Cassar

DINGLI S. ………….…… 1 MQABBA …………….…. 0

Goal skorjat tmien minuti minn tmiem il-log[ba minn Senior David ta l-ewwel reb[a tal-ista;un lil Dingli Swallows – ri]ultat li [alla lil Mqabba ming[ajr reb[a s’issa f’dan ilbidu diffi/li fil-kampjonat. Il-log[ba kienet wa[da ferm u ferm interessanti, b’[afna azzjonijiet ta’ skor. Dingli kienu a[jar u kellhom l-a[jar /ansijiet, /ansijiet li b’xi mod jew ie[or kienu mitlufa. Minna[a tag[hom, Mqabba kienu sfortunati meta laqtu l-lasta minn free-kick, u fl-a[[ar sekondi kellhom ukoll goal im[assar. L-ewwel minuti kienu ta’ Mqabba, li kellhom supremazija territorjali i]da ftit xuttijiet lejn il-lasta. Kien Peter Anizoba li b’daqqa ta’ ras impenja lillgoalkeeper ta’ Dingli, Farrugia, u ftit wara, xutt angolat ta’ Spassov mar ftit barra. Dingli wie;bu bi free-kick perikolu] ta’ Leontiev Konda, li g[adda j[akkek mal-wieqfa. Illog[ba saret iktar ibbialn/jata u Dingli bdew i]idu iktar fillog[ob tag[hom. Fil-31 minuta, azzjoni ta’ Reuben Vella, li qassam lejn Senior David, li da[al tajjeb fil-kaxxa u minn qag[da angolata ra x-xutt tieg[u jg[addi j[akkek ma’ sieq illasta. }ew; minuti wara, Dingli jfallu /ans tad-deheb meta Leontiev Konda da[al tajjeb filkaxxa, dar ma’ ]ew; difensuri, i]da wa[du quddiem Calleja ixxuttja fjakk. Kien mument tajjeb g[al Dingli, li fl-34 minuta kellhom azzjoni o[ra tajba meta Senior David qabe] lill-goalkeeper u anki liddifensur Bonnici, i]da x’[in kien se jixxuttja, imblokka lballun David Azzopardi. Dingli baqg[u jinsistu u Kris Calleja wettaq save tajjeb meta salva daqqa ta’ ras mill-vi/in ta’ Senior David. Dingli baqg[u jattakkaw fl-a[[ar minuti u Leontiev Konda falla /ans ie[or meta anti/ipa lil Kris Calleja, i]da xe[et barra. Kif bdiet it-tieni taqsima, ilcoach ta’ mqabba, Albert Busuttil, ipprova j/aqlaq xi ftit lit-team tieg[u fejn introdu/a lil Mark Anthony Psaila u lil Abeeb Williams. I]da re;g[u kienu Dingli li kienu perikolu]i meta Senior David kellu [arba o[ra tajba, qabe] lil Calleja, i]da g[al darb’o[ra xe[et barra. Fil-65 minuta, free-kick ta’ David Azzopardi kien imxellef mid-difensuri ta’ Dingli, i]da Farrugia salva tajjeb. Ftit wara, risposta ta’ Dingli b’xutt biddawra ta’ Rio Micallef, li Calleja salva b’titjira sabi[a. Fil-71 minuta azzjoni ta’ kontrattakk ta’ Mqabba, fejn Lattes ]marka lil Anizoba, li xxutt tieg[u kien salvat minn Farrugia. Kwarta mit-tmiem, azzjoni o[ra ta’ Junior David,

Azzjoni mil-log[ba bejn Dingli u Mqabba (Ritratt> Michael Ellul)

Kif Jinsabu L R D T F K Pti

Pietà H 4 Lija A 4 St. Andrew’s 4 Marsaxlokk 4 Gudja U 4 Naxxar L 4 }ejtun C 4 Vittroriosa S 4 Dingli S 4 Mqabba 4 G]ira U 4 Bir]ebbu;a SP 4

3 1 0 14 4 10 3 1 0 9 4 10 3 0 1 9 7 9 2 1 1 5 4 7 2 1 1 7 6 7 2 1 1 5 5 7 1 2 1 3 2 5 1 1 2 5 6 4 1 0 3 5 11 3 0 2 2 5 7 2 0 2 2 5 9 2 0 0 4 3 9 0

i]da Calleja salva x-xutt filbaxx tieg[u, u minuta wara, Mqabba sfortunati meta freekick ta’ Clayton Micallef g[eleb lil Farrugia i]da l-ballun stampa mal-mimduda. Mqabba resqu qrib ftit wara meta minn azzjoni ta’ korner, Williams ma laqatx tajjeb ]ew; passi bog[od minn Farrugia. Fit-82 minuta Dingli marru filvanta;; meta SENIOR DAVID da[al g[al ballun fit-tul u birras anti/ipa l-[ar;a [a]ina talgoalkeeper Calleja, bil-ballun jispi//a fix-xibka. Kif kien mistenni, Mqabba wettqu reazzjoni fl-a[[ar minuti u resqu ferm vi/in fil[in mi]jud meta xutt ta’ Williams kien salvat minn Farrugia u Anizoba kompla lballun g[al ;ewwa; i]da l-goal kien im[assar min[abba po]izzjoni irregolari ta’ Anizoba. Dingli S – J. Farrugia, R. Briffa,

L. Konda, R. Vella (A. Portelli 85min), K. Formosa, S. David, B. Guga, E. Muscat (R. Micallef 60min), E. Farrugia, E. Grech, L. Micallef (F. Cauchi 89min). Mqabba – K. Calleja, A. Scicluna, J. Anegbe, A. Caligari, D. Azzopardi, C. Camoin (M.A. Psaila 46min), S. Spasov (A. Williams 46min), M. Bonnici, C. Micallef, P. Anizoba, E. Lattes. Referee – Philip Farrugia.

Is-sostitut Camilleri jippremja lil-Lions }EJTUN C. ……………... 0 NAXXAR L. …………...... 1

Goal tas-sostitut Gilbert Camilleri fil-[in mi]jud g[amel ;ustizzja ma’ Naxxar, li ddominaw il-log[ba, i]da ma rnexxilhomx isibu x-xibka avversarja. Gilbert Camilleri kien ilu biss erba’ minuti fil-ground meta [a post Angus Buhagiar, u kien hu li spi//a l-eroj tat-team meta g[eleb lil Ranier Farrugia b’xutt minn barra l-kaxxa. Ir-reb[a kienet wa[da mill-iktar immeritatat g[anNaxxarin, li ddominaw millbidu sat-tmiem i]da fallew [afna /ansijiet quddiem illasta. G[al }ejtun wirja deludenti li kienet se tag[tihom punt li ma kienx g[all-goal tas-sostitut Camilleri. Wara tletin sekonda, Naxxar g[al ftit ma fet[ux liskor b’azzjoni tajba bejn Ewurun u Rocha Da Silva, bil-ballun jasal g[and Darren Falzon, li xe[et ftit barra minn qag[da tajba. Minkejja bidu daqshekk promettenti, il-log[ba kkwitat [afna; i]da Naxxar gawdew minn supremazija territorjali tul din it-taqsima. It-team ta’ Winston Muscat deher fil-kontroll,

bil-midfielders Bellia, Da Silva u Del Negro jirb[u lbattalja f’nofs il-ground, filwaqt li mit-tlieta ta’ quddiem Ewurun deher liktar wie[ed perikolu]. Fit-22 minuta Angus Buhagiar kellu xutt imur ftit g[oli, u ftit wara, kien Del Negro li kellu x-xutt tieg[u mxellef minn difensur u lballun mara g[oli. Fl-a[[ar azzjoni tal-ewwel taqsima Victor Bellia qassam lejn Ewurun, li sab spazju quddiem il-kaxxa, i]da laqat il-ballun [a]in u /-/ans intilef. It-tieni taqsiam bdiet binNaxxarin jappellaw g[al penalty wara li Darren Falzon deher jaqa’ fil-kaxxa. It-tieni taqsima kienet iktar ibbilan/jata mill-ewel wa[da, i]da l-azzjonijiet baqg[u xi [a;a rari ferm. Mas-sieg[a log[ob, minn azzjoni ta’ korner daqqa ta’ ras ta’ Ewurun kienet imblukkata minn fuq il-linja minn Edward Azzopardi, u ftit wara, minn free-kick ta’ Doffo kien Ewurun li bir-ras xe[et ferm g[oli. Kien imiss lil Rocha Da Silva li jipprova xortih minn tarf ilkaxxa, i]da l-mira fallietlu bi ftit. Fis-66 minuta, azzjoni

velo/i ta’ Naxxar u xutt /entrali ta’ Angus Buhagiar salvat minn Farrugia. Naxxar komplew jiddominaw u fit-73 minuta, Ewurun qabe] tliet plejers qabel qassam lejn Angus Buhagiar, li minn qag[da angolata xe[et ftit barra. Fis-76 minuta kross sabi[ ta’ Julian Vella lejn Darren Falzon, li d-daqqa ta’ ras tieg[u marret ftit barra, u minuta wara, azzjoni ta’ Ewurun, bix-xutt ja[bat man-na[a ta’ barra taxxibka. Meta kollox deher li llog[ba kienet se tintemm ming[ajr goals, wasal il-goal tar-reb[a Naxxarija fil-[in mi]jud mir-referee Spiteri. Kien Gilbert Camilleri li qabad ballun minn tarf ilkaxxa u b’xutt fil-baxx [asad lil Farrugia, bil-ballun jispi//a fir-rokna tax-xibka. }ejtun C – R. Farrugia, E.

Azzopardi, A. Farrugia, C. Magro, Z. Vukovic, M. Borg, D. Zarb, A. Carabott, W. Elzaredi, O. Majtara (B. Gockaj 77min), K. Abela (D. Cucciardi 67min). Naxxar L – J. Azzopardi, J. Vella, A. Buhagiar (G. Camilleri 86min), M. Del Negro (J. Debono (93min), S. Eboh, V. Bellia, P. Doffo, A. Rocha Da Silva (I. Serino Junior 67min), L. Micallef, D. Falzon, A. Ewurun. Referee – Sandro Spiteri

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

16 Sport

Vukanic ji]balja u Calcado jikkastiga minn Simon Farrugia

BOV PREMIER

BALZAN (1)

F. Tabone, R. Conceicao, Y. Camilleri, R. Forace, M. Mendy, B. Bondin, J. Pace, D. Grima, P. Calcado, M. Deanov, E. Da Silva Sostituzzjonijiet – S. Giglio flok B. Bondin 46min, C. Caruana flok M. Deanov 71min, A. Agius flok M. Mendy 81min

MELITA (1)

M. Sapiano, M. Borg, I. Tufegozic, G. Gribbon, M. Sierra Camacho, N. Rizzo, J. Galea, M. Martin, L. Micallef, J. Vukanic, H. Armaro Negrin Sostituzzjonijiet – M. Valenzia flok M. Martin 65min, K. Micallef flok L. Micallef 73min

Imwissija – Martin, Borg, Sapiano (M), Grima (B) Skurjaw – o.g. Pace 17min (M), Deanov 33min, Calcado (B) Referee – Andrew Davey (Irlanda ta’ Fuq) IN-NAZZJON Player tal-Log[ba – P. Calcado (Balzan) Balzan kisbu t-tieni reb[a konsekuttiva meta b’mod drammatiku g[elbu lit-tim talqieg[, Melita, bl-iskor ta’ 2-1. Fil-fatt fid-90 minuta, Melita kellhom penalty, li i]da ;ie salvat minn Tabone, biex minuta wara, Balzan skurjaw il-goal tar-reb[a mill-a[jar player tal-log[ba, il-Bra]iljan Pedro Dos Santos Calcado. Balzan kienu ;ejjin minn reb[a ta’ 2-1 fuq Qormi – in/identalment l-ewwel reb[a tal-ista;un g[alihom – filwaqt li Melita b’punt wie[ed biss fil-klassifika minn draw kontra Rabat issa tilfu l-a[[ar [ames log[biet tag[hom. Melita laqg[u lura lil Sierra Camacho, filwaqt li Balzan kienu ming[ajr Malcolm Licari, sospi], filwaqt li lgoalkeeper Matthew Camilleri kien barra mwe;;a’. Fis-7 minuta, minn cross ta’ Vukanic konklu]joni ta’ Armaro Negrin ;iet imdawra f’corner minn Tabone. Melita

komplew jinsistu fl-ewwel [inijiet tal-log[ba, u fid-disa’ minuta kien Luke Micallef li wara li ir/ieva ming[and Rizz qabe] lil Tabone, i]da x-xutt tieg[u ;ie maqlug[ minn fuq il-linja minn Yessous Camilleri. Fil-11-il minuta, minn cross ta’ Vukanic kien Julian Galea li bir-ras xe[et ftit barra. Sabiex finalment, wara lpressjoni kollha, fis-17-il minuta Melita fet[u l-iskor. Armaro Negrin da[al tajjeb minn mal-linja g[al ;olkaxxa, bil-cross tieg[u ji;i mdawwar fix-xibka minn Jamie Pace. L-ewwel attakk ta’ Balzan wasal fl-24 minuta minn xutt ta’ Da Silva, li g[adda ftit g[oli. U man-nofs sieg[a log[ob Melita rrispondew meta minn free-kick ta’ Vukanic kien Sierra Camacho li bir-ras ikkonkluda ftit barra. Balzan kisbu l-goal taddraw fit-33 minuta meta kien

Azzjoni ta’ free-kick indirett fil-kaxxa favur Balzan kontra Melita (Ritratt> Alex Degabriele)

Da Silva li minn fuq ix-xellug tefa’ cross g[an-nofs, li ;ie mxellef fid-direzzjoni ta’ MARTIN DEANOV, li b’xutt b’sa[[tu minn tarf il-kaxxa g[eleb lil Sapiano. Bl-a[[ar azzjoni tal-ewwel taqsima tasal fil-45 minuta meta Rizzo ;ab lil Armaro Negrin wa[du, b’dan tal-a[[ar ikun anti/ipat fil-[in mill-goalkeeper ta’ Balzan, Tabone. Mal-bidu tat-tieni taqsima, Melita [ar;u aktar fuq loffensiva fejn l-ewwel /ans waqa’ f’saqajhom meta minn free-kick ta’ Sierra Camacho, konklu]joni ta’ Armaro Negrin ;iet imblukkata fil[in. U fit-62 minuta, Balzan kienu sfortunati li cross-shot ta’ Forace laqat il-lasta. Dan kien l-a[jar mument ta’ Balzan fejn fl-64 minuta re;g[u laqtu l-lasta meta minn free-kick ta’ Calcado

kien Mendy li bir-ras laqat sieq il-lasta, bil-ballun jg[addi tul il-linja tal-goal ming[ajr [add ma’ jikkonkludi. Biex fid-69 minuta, Balzan laqtu l-lasta g[at-tielet darba f’temp ta’ seba’ minuti, din id-darba jkun cross ta’ Deanov b’Forace jara ddaqqa tar-ras tieg[u tistampa mal-mimduda. Fl-a[[ar [inijiet tal-log[ba, i]-]ew; na[at ]iedu l-pressjoni u fit-78 minuta kien hemm xutt ta’ Calcado, b’Sapiano jilqa’ u ma’ j]ommx, bil-ballun jasal g[and Caruana, bix-xutt tieg[u jkun g[al darb’o[ra salvat parzjalment mill-goalkeeper ta’ Melita. Fil-pro/ess kien hemm difensur li qassam lura lejn Sapiano, li ]amm b’idu, bir-referee jordna freekick indirett minn tarf ilkaxxa ]-]g[ira. Meta ng[ata

minn Da Silva, dan ;ie mxellef ’il barra bir-ras. Sapiano kien protagonist ukoll tmien minuti mit-tmiem meta dawwar f’corner freekick ta’ Calcado. Biex mad90 minuta, fuq in-na[a l-o[ra, xutt ta’ Julian Galea stampa mal-mimduda, bil-ballun jasal g[and l-istess player li twaqqa’ minn Grima, bir-referee jordna penalty. I]da mill[dax-il metru, ix-xutt ta’ Vukanic ;ie salvat mill-goalkeeper Tabone. Ta’ dan, Melita pattew qares peress li minuta biss wara, Balzan skurjaw il-goal tar-reb[a meta Elton Da Silva qassam lejn PEDRO DOS SANTOS CALCADO, li minn nofs il-kaxxa spara fissaqaf tax-xibka biex kiseb reb[a drammatika g[at-tim immexxi minn Ivan Zammit.

BASKETBALL – SUPER CUP NISA

Luxol jirb[u fl-a[[ar sekondi Wara li reb[u l-pre-season tournament, Luxol kisbu unur ie[or meta g[elbu lil Hibs g[as-St James Hospital Super Cup. Luxol: S. Pace 3, M. Sciortino 5, B. Naudi, G. Zarb 23, K. Busuttil Gaerty, P. Ellul 15, M. Williams 6, D. Musact 5, M. Darmanin, K. Portelli. Hibs: J. Scerri 2, E. Cassar 10, M. Zammit, L. Bezzina 17, F. Mifsud, M. Desira 6, K. Gatt, A. Borg 11, N. Mifsud, E. Micallef, J. Borg Cardona 10, L. Micallef. Referees: G. Barbara, A. Carbonaro, S. Gouder. Luxol, wara bidu tajjeb [adu vanta;; biex marru 15-5 minn fuq wara [ames minuti. {ibs tjiebu, biss Luxol baqg[u xi ftit a[jar sakemm we;;a’ M. Williams, ]ewg minuti mittmien fl-ewwel sessjoni. Wara li spi//aw 20-9 minn fuq, Luxol bdew isibuha diffi/li biex jinfdu d-difi]a. Il-{ibs,

g[alkemm tilfu [afna freethrows u ma tantx kienu pre/i]i fix-xuttijiet, bdew resqin vi/in. Biss, meta waslu vi/in ma setg[ux imorru fil-vanta;;, biex Luxol, li tjiebu wara li kisbu l-ewwel basket, marru jistrie[u 29-24 minn fuq. G[alkemm {ibs kienu superjuri ta[t il-boards ma kinux kapa/i jsarrfu din is-superjorità f’baskets, u Luxol b’xi mod irnexxielhom jibdew l-a[[ar g[axar minuti 45-41 minn fuq. {ibs ]iedu l-pressjoni, biss ma [adux vanta;; mill-freethrows, g[alkemm irnexxielhom imorru 51-50 minn fuq, tliet minuti mit-tmien permezz ta’ basket ta’ A. Borg. G[axar sekondi mit-tmiem, {ibs darbtejn tilfu basket fa/li minn ta[t il-board u pattew g[alih qares. P. Ellul kiseb foul u g[amel l-ewwel free-throw seba’ sekondi mit-tmien. Luxol [adu r-rebound u b’xi mod g[alqu l-log[ba.

Il-pre]entazzjoni tas-Super Cup lill-captain ta’ Luxol (Ritratt> Michael Ellul)

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

Sport 17

Tarxien iwaqqfu l-mixja ta’ Mosta minn Simon Farrugia

BOV PREMIER

TARXIEN R. (1)

N. Vella, S. Sadowski, C. Mamo, M. Caruana, J. Grioli, R. Bajada, D. Meira Santos, A. Reinaldo de Souza Esposito, K. Pulo, R. Sammut, D. M. Bueno Sostituzzjonijiet – A. Agius flok R. Bajada 57min, M. Tanti flok D. Meira Santos 79min, S. Bonnici flok C. Mamo 85min

MOSTA (0)

J. Haber, F. Apap, B. Agius, M. Micallef, L. Dimech, R. Grech, J. Bajada, D. Mitev, C. Campagnoli, O. Obiefule, O. Zongo Sostituzzjonijiet – A. Cini flok J. Bajada 60min, D. Maia Dos Santos flok O. Obiefule 63min, S. Bezzina flok B. Agius 76min

Imwissija – Apap, Bajada (M), Grioli, Esposito, Mamo, Caruana (T) Skurjaw – Bueno 8min, Meira Santos 58min (T) Referee – Paul Caruana IN-NAZZJON Player tal-Log[ba – A. Reinaldo de Souza Esposito (Tarxien R.) Tarxien kisbu t-tielet reb[a biex telg[u fis-sitt post b’g[axar punti wara li huma b’mod meritat g[elbu lil Mosta, li min-na[a tag[hom jinsabu fir-raba’ post talklassifika bi tnax-il punt. Mosta naqsu li juru l-log[ob ta’ dawn l-a[[ar ;img[at; Tarxien kienu aktar diretti u aggressiv, bil-barranin tag[hom b’mod partikulari Esposito, ikunu strumentali matul il-log[ba kollha. Mosta kienu ;ejjin minn erba’ reb[iet konsekuttivi, u fl-a[[ar log[ba huma g[elbu lil Floriana bl-iskor ta’ 3-1,

filwaqt li r-Rainbows ;arrbu telfa kbira fl-a[[ar [ar;a tag[hom meta sfaw umiljati minn B’Kara bl-iskor ta’ 4-1. Il-kow/ ta’ Mosta, Steve D’Amato, kien ming[ajr limwe;;a’ Bogdanovic, filwaqt lil Aboulezz kien sospi] g[al dan il-konfront. Mill-banda l-o[ra, Tarxien kellhom lil Dos Santos sospi], filwaqt li Anonam, Fenech u De Castro kollha kienu barra min[abba injuries varji. Tarxien kisbu l-vanta;; appena tmien minuti meta kien Meira Santos li hekk kif da[al fil-kaxxa ;ie mwaqqa’

Azzjoni mir-reb[a sorpri]a ta’ Tarxien kontra Mosta (Ritratt> Alex Degabriele)

minn Ferdinando Apap, firreferee vi/in l-azzjoni jordna penalty. Mill-[dax-il metru kien l-ispe/jalista DANIEL MARIANO BUENO li b’xutt fil-baxx f’nofs il-lasta g[eleb lil Haber. Tliet minuti wara, irRainbows vi/in li jirduppjaw meta lob ta’ Pulo g[eleb lil Haber; i]da kien Apap li kklerja minn fuq il-linja. G[al [inijiet twal il-log[ob ]vol;a f’nofs il-ground, biex kien biss fit-32 minuta li Tarxien

impenjaw lid-difi]a avversarja meta Pulo qassam lejn Bajada, bix-xutt angolat ta’ dan tala[[ar ji;i salvat minn Haber. Bl-ewwel u l-unika azzjoni ta’ Mosta fl-ewwel taqsima tasal sitt minuti mit-tmiem, meta minn cross ta’ Mano Micallef kien Obiefule li birras ;ieg[el lil Vella itir minn tulu u jdawwar f’corner. Tarxien kellhom l-ewwel /ans tat-tieni taqsima meta minn corner ta’ Esposito kien Grioli li bir-ras impenja lil

Haber, li dawwar f’corner. Biex huma irduppjaw fit-58 minuta meta minn free-kick tas-solitu Esposito minn fuq ix-xellug kien DANILO MEIRA SANTOS li anti/ipa lil kul[add u bir-ras tefa’ fixxibka. Ftit kienu l-azzjonijiet denji sat-tisfira finali, b’Mosta jersqu vi/in li jnaqqsu l-iskor fis-77 minuta b’xutt minn barra l-kaxxa ta’ Mitev, li g[adda j[akkek malmimduda.

FOOTBALL INGLI}

Fa/li g[al Manchester United Manchester United irritornaw g[ar-reb[ wara ]]elqa kontra Tottenham il;img[a l-o[ra meta bl-iktar mod fa/li g[elbu lil Newcastle, 3-0, barra minn darhom biex telg[u fit-tieni post talklassifika. Manchester United bnew vanta;; komdu ta’ ]ew; goals fl-ewwel kwarta tal-log[ba, lewwel b’daqqa ta’ ras ta’ Johnny Evans wara tmien minuti. Manchester Ubited baqg[u jattakkaw u wara li resqu qrib permezz ta’ Welbeck u Wayne Rooney huma skorjaw it-tieni goal mal-kwarta log[ob, meta kien Patrice Evra li skorja b’daqqa ta’ ras minn azzjoni o[ra ta’ korner. Kien biss fit-tieni taqsima li Newcastle kienu perikolu]i meta Demba Ba laqat il-lasta b’daqqa ta’ ras u De Gea salva fuq Cisse. Fil-71 minuta, Manchester United g[alqu definittivament il-log[ba meta Cleverly skorja t-tielet goal biex issa United jinsabu fit-tieni post bi 15-il punt, erba’ inqas milleaders, Chelsea. Tottenham kisbu r-raba’ reb[a konsekuttiva meta g[elbu lil Aston Villa f’White Hart Lane b’]ew; goals fit-tieni

Ri]ultati Premier Ingli]

Southampton v Fulham Liverpool v Stoke Tottenham v Aston Villa Newcastle v Man Utd

Premier Sko//i]

2-2 0-0 2-0 0-3

Celtic v Hearts 1-0 Klassifika L R D T F K Pti

Chelsea Man Utd Man City Everton Tottenham West Brom Arsenal West Ham U Fulham Newcastle Swansea Stoke City Sunderland Liverpool Aston Villa Wigan Southampton Reading Norwich QPR

Evra ta’ Man Utd jipprova jwaqqaf lil Arfa ta’ Newcastle

taqsima. L-azzjoni tal-goal talvanta;; bdiet minn xutt ta’ Lennon, bil-ballun ja[bat ma’ sie[bu Caulker, bil-ballun jispi//a fix-xibka. Disa’ minuti mit-tmiem, Spurs serr[u

rashom bit-tieni goal li kien skorjat minn Lennon b’xutt filbaxx. Southampton temmew fi draw ta’ 2-2 kontra Fulham. IsSaints fet[u l-iskor kmieni

permezz ta’ Fonte, i]da Fulham dawru r-ri]ultat b’goals minn autogoal ta’ Hooiverdog u goal ta’ Richardson, ]ew; minuti mit-tmiem. I]da Southampton salvaw il-log[ba fid-90 minuta

7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 6 7 7 7 7 6 7 7

6 5 4 4 4 4 3 3 3 2 2

1 0 15 4 19 0 2 17 9 15 3 0 15 8 15 2 1 14 8 14 2 1 13 8 14 2 1 11 7 14 3 1 13 5 12 2 2 8 8 11 1 315 11 10 3 2 8 11 9 2 3 12 11 8 1 5 1 6 5 8 1 4 1 5 7 7 1 3 3 9 12 6 1 2 4 6 12 5 1 2 4 7 13 5 1 1 5 12 20 4 0 3 3 8 13 3 0 3 4 5 17 3 0 2 5 6 16 2

b’goal ie[or ta’ Fonte. F’log[ba o[ra f’Anfield, Liverpool kellhom jikkuntentaw bi draw ta’ ming[ajr goals kontra Stoke. Liverpool li kisbu l-ewwel reb[a kontra Norwich ;img[a ilu, sofrew telfa wkoll f’Anfield kontra Udinese, fl-Europa League, fost il-;img[a.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

18 Sport FOOTBAL TALJAN

Inter jirb[u d-derby b’g[axar plejers Inter komplew jix[tu lil Milan fl-inkwiet meta reb[u dDerby Della Madonnina minkejja li prattikament lag[bu t-tieni taqsima kollha bi plejer inqas. Fil-log[ba lo[ra ta’ filg[axija, Napoli g[elbu lil Udinese 2-1 biex ]ammew il-pass ma’ Juventus fil-qu//ata tal-klassifika. Juventus ]ammew l-ewwel post tal-klassiifka b’reb[a fla[[ar [ames minuti g[and Siena, waqt li Catania u Fiorentina [adu tliet punti f’darhom u Lazio reb[u g[and Pescara, bi Klose jiskorja doppjetta. Roma irkupraw mid-disfatta kbira li kellhom kontra Juventus ;img[a qabel, meta sa fl-a[[ar kisbu l-ewwel reb[a f’darhom. RUMA – Reb[a sofferta g[al Roma kontra Atalanta, 2-0. Kienet l-ewwel reb[a tag[hom f’darhom dan lista;un, fejn il-kow/, Zeman, bidel g[add ta’ players mittelfa umiljanti kontra Juventus, il-;img[a l-o[ra. Players b[al Burdisso, De Rossi u Osvaldo t[allew barra. Kien Lamella li feta[ l-iskor g[al Roma u Bradley a//erta r-reb[a bittieni goal fit-tieni taqsima. Atalanta, imma kellhom goal validu ta’ Denis li seta’ feta[ il-partita u kien in;ustament im[assar mill-assistent referee. CATANIA – }ew; goals f’kull taqsima g[enu lil Catania jeg[lbu l-isfida ta’ Parma. Catania kienu meg[juna minn goal bikri ta’ Alejandro Gomez wara biss ]ew; minuti, u dan g[enhom

jikkontrollaw il-partita. Biex tkompli ti;ihom fa/li, Parma kellhom lil Benalouane imke//i fid-69 minuta, u g[axar minuti mit-tmiem, Gonzalo Bergessio a//erta rreb[a. FIRENZE – Goal skorjat minn Stevan Jkovetic wara biss seba’ minuti kien bi]]ejjed biex Fiorentina g[elbu lil Bologna f’partita ta[raq quddiem 22,000 spettatur. B’din ir-reb[a, Fiorentina issa qab]u lill-istess Bologna b’erba’ punti waqt li tawhom ir-raba’ telfa. PESCARA – Lazio taw wirja kbira fl-ewwel taqsima g[and Pescara u [ar;u rebbie[a, 3-0, bil-goals kollha jaslu qabel il-mistrie[. Kien Hernanes li feta[ l-iskor g[al Lazio wara [ames minuti, u mbag[ad l-attakkant :ermani] Miroslav Klose skorja darbtejn fil-25 u l-35 minuta, biex prattikament g[alaq il-log[ba u tela’ fit-tieni post tal-aqwa skorers. SIENA – Juventus komplew bis-serje po]ittiva tag[hom u mhux biss baqg[u mhuxmeg[luba, imma ]ammew ukoll l-ewwel post fil-klassifika g[al ;img[a o[ra meta reb[u g[and Siena, 2-1, b’goal fl-a[[ar [ames minuti. Andrea Pirlo fet[a l-iskor g[al Juventus fl-14-il minuta, imma fil-[in mi]mum ]ejjed qabel il-mistrie[, Emanuele Calaio kiseb id-draw g[al Siena. Madankollu, fil-85 minuta kien Claudio Marchisio li a//erta minn reb[a o[ra g[al Juventus.

Emanuelson ta’ Milan u Juan Jesus ta’ Inter f’azzjoni mid-derby tal-biera[

MILAN – Goal wara biss tliet minuti tad-difensur SAMUEL wara [ar;a in/erta ta’ Abbiati kien bi]]ejjed biex Inter g[elbu lil Milan fidDerby Della Madonnina. Wara dan il-goal, Milito falla /ans tad-deheb wara ]ball ie[or ta’ Abbiati. I]da minn hawn ’il quddiem tista’ tg[id li kienu Milan li attakkaw g[al [inijiet twal. Kmieni fit-tieni taqsima, Nagatomo kien muri t-tieni karta safra u Inter kellhom jiddefendu sa snienhom ilvanta;; minimu tag[hom. Milan attakkaw bla heda, i]da l-ideat kienu m/ajprin u kultant ix-xorti ma kinitx marRossoneri biex Inter ]ammew il-vanta;; sat-tmiem g[al reb[a ferm importanti. NAPLI – Napoli ]ammew il-pass ma’ Juventus b’reb[a diffi/li kontra Udinese, 2-1, bil-goals kollha jaslu fl-ewwel taqsima. Kien HAMSIK li feta[ l-iskor wara nofs sieg[a log[ob, u ]ew; minuti millintervall kien PINZI li kiseb id-draw g[al Udinese. E]att qabel intemmet ittaqsima kien PANDEV li skorja l-goal tar-reb[a ta’ Napoli, li ]ammew l-ewwel post.

Serie A

Chievo v Sampdoria Genoa v Palermo Roma v Atalanta Catania v Parma Fiorentina v Bologna Pescara v Lazio Siena v Juventus Torino v Cagliari Milan v Inter Napoli v Udinese Kif Jinsabu Juventus Napoli Lazio Inter AS Roma Fiorentina Catania Sampdoria Genoa Torino AC Milan Bologna Pescara Udinese Parma Chievo Palermo Atalanta Cagliari Siena

2-1 1-1 2-0 2-0 1-0 0-3 1-2 0-1 0-1 2-1

L R D T F K PT 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7

6 6 5 5 3 3 3 3 2 2 2 2 2

1 1

0 0 2 2 2 2 3 3 1 1 1

3 3 2 0 1 2 2 1 1 2 2 2 1 1

0 0 2 2 2 2 2 2 2 2 4 4 4 3 3 5 4 4 4 3

17 4 14 3 12 6 11 6 14 11

19 19 15 15 11 8 6 11 9 11 11 9 8 10

8 8 9 5 7 7 9 10 6 14 7 11 6 10 6 14 6 11 5 11 4 11 8 8

9 8 7 7 7 6 6 6 5 5 5 2

Log[ob li jmiss Is-Sibt 20 Ottubru Juventus v Napoli Lazio v Milan

Il-{add 21 Ottubru Cagliari v Bologna Atalanta v Siena Chievo v Fiorentina Inter v Catania Palermo v Torino Parma v Sampdoria Udinese v Pescara Genoa v Roma

FOOTBALL EWROPEW

Tnejn kull wie[ed g[al Messi u Ronaldo L-attenzjoni kollha flEwropa kienet fuq il-Camp Nou ta’ Barcelona, fejn intlag[ab il-Clasico bejn Barcelona u Real Madrid. Illog[ba ntemmet 2-2, bi]]ew; protagonisti jkunu Lionel Messi min-na[a lwa[da u Cristiano Ronaldo min-na[a l-o[ra. Dawn i]]ew; stilel skorjaw il-goals de/i]ivi biex it-tnejn [adu punt kull wie[ed. Kien Cristiano Roanldo li feta[ l-iskor g[al Real Madrid fit-23 minuta; i]da tmien

Ri]ultati u klassifiki

minuti wara, Messi kiseb iddraw g[al Barcelona. Fit-tieni taqsima, mas-sieg[a log[ob Messi po;;a lil Barcelona filvanta;; meta skorja direttament minn free-kick. I]da sitt minuti wara waslet ir-risposta ta’ Cristiano Ronaldo, li g[amel l-iskor finali 2-2.

Ri]ultati Spanja

Levante v Valencia Mallorca v Granada Ath.Bilbao v Osasuna Barcelona v Real

1-0 1-2 1-0 2-2

Franza

Brest v Bordeaux Lorient v Lyon Marseille v PSG

:ermanja

B.M’bach v Frankfurt Hannover v Dortmund Stuttgart v Leverkusen

Olanda

L-aqwa skorers

1-1 1-1 2-2

2-0 1-1 2-2

Ajax v Utrecht 1-1 Groningen v Feyenoord 2-2 PSV v NAC Breda 4-0 Twente v AZ Alkmaar 3-0

6 goals – Edinson Cavani (Napoli) 5 goals – Stevan Jovetic (Fiorentina), Alberto Gilardino (Bologna), Miroslav Klose (Lazio) 4 goals – Stephan El Shaarawy (AC Milan), Antonio Cassano (Inter), Hernanes (Lazio), Rolando Bianchi (Torino) 3 goals – Giampaolo Pazzini (AC Milan), Pablo Osvaldo (AS Roma), Marco Borriello (Genoa), Gonzalo Bergessio (Catania), Diego Milito (Inter), Sebastian Giovinco (Juventus), Andrea Pirlo (Juventus), Fabrizio Miccoli (Palermo), Maxi Lopez (Sampdoria), Emanuele Calaio (Siena)

Serie B

Ascoli v Crotone Bari v Vicenza Brescia v Lanciano Grosseto v Sassuolo Modena v Cesena Pro Vercelli v Juve Stabia Ternana v Cittadella Reggina v Novara Varese v Empoli Padova v Verona

Illum

2-0 1-0 2-0 1-2 4-0 1-4 3-1 1-0 2-2 2-1

Livorno v Spezia Kif jinsabu Sassuolo Livorno Verona Ternana Varese Brescia Bari Modena Padova Spezia Cittadella Juve Stabia Vicenza Ascoli Crotone V. Lanciano Cesena Novara Pro Vercelli Reggina Empoli Grosseto

L R D T F K PT 8 7 8 8 8 8 8 8 8 7 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8

7 5 4 4 4 3 5 3 3 3 3 2 2 3 2 1

2 2 2 2 0 1

1 1

2 3 2 3 3 1 1

3 3 1 1

4 1

4 0 2 4 4

0 15 3 1 16 10 1 13 7 3 8 6 2 12 12 2 10 8 1 12 6 2 12 8 2 11 9 3 7 8 4 11 12 3 11 12 3 11 11 4 8 10 5 6 9 3 6 9 5 5 15 2 11 9 6 8 15 4 7 10 4 8 17 3 9 11

Serie C1 Grupp A

Carpi v Albinoleffe Como v Lecce Cuneo v Cremonese Entella v Reggiana Lumezzane v Feralpisalò San Marino v Sudtirol Treviso v Portogruaro Tritium v Pavia

Grupp B

Barletta v Latina Frosinone v Avellino Nocerina v Perugia Pisa v Carrarese Prato v Paganese Viareggio v Catanzaro Andria BAT v Sorrento

Illum

Gubbio v Benevento

22 16 15 13 13 12 10 10 10 10 10 9 9 9 7 7 7 6 6 5 3 1

2-1 2-2 1-1

3-0 2-0 2-1 0-0 0-0 1-3 2-1 2-0 3-1 2-1 3-1 1-0

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

Sport 19 FORMULA 1

Dominju u reb[a g[al Vettel Sebastien Vettel iddomina mill-bidu sat-tmiem il-Grand Prix tal-:appun, li sar f’Suzuka, ilbiera[ biex feta[ bera[ it-tellieqa g[ar-reb[ tattitlu mondjali. Dan g[aliex il-leader talklassifika ;enerali, Fernando Alonso, tilef il-kontroll flewwel dawra wara li kellu kuntatt ma’ Kimi Raikkonen u kellu jirtira. Bis-sa[[a ta’ din ir-reb[a, Vettel issa jinsab biss erba’ punti wara Fernando Alonso fil-klassifika. G[allIspanjol u Ferrari din kienet daqqa ta’ [arta xejn mistennija fejn fi Grand Prix wie[ed Fernando Alonso tilef 25 punt mill-vanta;; tajjeb ta’ 29 punt li kellu qabel din it-tellieqa. Dan il-vanta;; jista’ jispi//a wkoll fix-xejn il-;img[a ddie[la fil-Grand Prix tal-Korea ta’ Isfel, fejn il-:ermani] Sebastien Vettel jer;a’ jibda b[ala l-ikbar favorit hekk kif il-karozza Red Bull tidher li sabet l-aqwa rendiment tag[ha din is-sena. L-unika konsolazzjoni g[all-Ferrari kienet it-tieni post miksub minn Felipe Massa. Fi tmiem it-tellieqa, Sebastien Vettel kien ferm kuntent u qal li l-pass li g[amel fil-:appun jista’ jkun wie[ed determinanti g[ar-reb[ tat-titlu. Vettel i]da qal li g[ad baqa’ [afna u dak li ;ara lil Fernando Alonso jista’ ji;ri lil kul[add, u g[alhekk issewwieq :ermani] qal li tti;rija g[at-titlu g[adha miftu[a bera[. Il-Bra]iljan Felipe Massa kellu prestazzjoni mill-aqwa anki jekk id-distakk minn Vettel kien wie[ed kbir. G[al Massa dan kien l-ewwel podju sa minn Ottubru ta’ sentejn ilu. Il-partitarji :appuni]i kellhom g[alfejn jifir[u g[aliex il:appuni] Kamui Kobayashi spi//a fit-tielet post u kiseb post fuq il-podju. Din kienet it-tierni darba li :appuni] spi//a fuq il-podju f’Suzukua u t-tielet darba flKif Spi//aw 1 – S. Vettel (Red Bull) 2 – F. Massa (Ferrari) 3 – K. Kobayashi (Sauber) 4 – J. Button (McLaren) 5 – L. Hamilton (McLaren) 6 – K. Raikkonen (Lotus) 7 – N. Huelkenberg (Force India) 8 – P. Maldonado (Williams) Klassifika Sewwieqa 1 – F. Alonso (Spanja) 194 2 – S. Vettel (:ermanja) 190 3 – K. Raikkonen (Finlandja) 157 4 – L. Hamilton (G. Britannja) 131 5 – M. Webber (Awstralja) 134 6 – J. Button (G. Britannja) 131 7 – N. Rosberg (:ermanja) 94 8 – R. Grosjaen (Franza) 82 Klassifika Kostrutturi 1 – Red Bull 2 – McLaren 3 – Ferrari 4 – Lotus 5 – Mercedes 6 – Sauber 7 – Force India 8 – Williams

324 283 263 239 136 116 81 58

istorja tal-kampjonati mondjali. L-a[[ar li kiseb podju f’Suzuka kien Aguri Suzuki fl1990, u l-podju l-ie[or inkiseb minn Takuma Sato fil-Grand ta’ Indianapolis, fis-sena 2004. Ir-reb[a ta’ Vettel kienet ittielet wa[da din is-sena u ttielet wa[da fl-a[[ar erba’ snin f’Suzuka, fi track li jidher ideali g[alih u g[al Red Bull. Ir-rebbie[ tas-sena l-o[ra,

Jenson Button, kellu bi//a xog[ol iebsa jissielet ma’ Massa u ma’ Kobayashi, u finalment kellu jikkuntenta birraba’ post quddiem il-McLaren l-o[ra ta’ Lewis Hamilton. Fil-po]izzjonijiet ta’ wara, Kimi Raikkonen fuq Lotus spi//a fis-sitt post, Nico Hulkenberg ta’ Force India da[al fis-seba’ po]izzjoni, u lVene]welan Pastor Maldonado fuq Williams kiseb l-ewwel

punti tieg[u sa minn wara rreb[a li kellu f’Valencia. Il-Fran/i] Romain Grosjean, li kien qed jirritorna wara ssospensjoni, re;a’ kien involut f’in/ident fit-tluq, din id-darba ma’ Mark Webber fuq it-tieni Red Bull. Webber, wara lin/ident, prattikament beda mill-a[[ar post, i]da spi//a fid-disa’ post. Webber qal li Grosjaen g[andu b]onn vaganza o[ra.

Sebastien Vettel

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

20 Sport TENNIS

Nishikori isir l-ewwel :appuni] li jirba[ l-Open ta’ Tokyo

Djokovic jifra[<None> wara r-reb[a kontra Tsonga

TENNIS

Djokovic jirba[ l-Open ta/-?ina Is-seed numru wie[ed, Novak Djokovic, reba[ l-Open ta/-?ina g[at-tielet darba fil-karriera tieg[u meta fil-final g[eleb lill-Fran/i] Jo-Wilfried Tsonga. Fil-final ta’ Beijing, in-numru tnejn tad-dinja kellu jit[abat bis-s[i[ fl-ewwel set kontra Tsonga u reba[ dan is-set bit-tie-break. Fittieni set, il-log[ob ta’ Djokovic kien iktar dirett u pre/i] u kiseb g[al darba darbtejn is-service tal-avversarju biex reba[ is-set fa/ilment, 6-3, u serra[ rasu mit-titlu. Djokovic reba[ ukoll f’Beijing fis-snin 2009 u 2010, u bis-sa[[a tas-su//ess, ilbiera[ fil-

kapitali ?ini]a a//erta mir-raba’ titlu tieg[u din is-sena. Fil-kompetizzjoni tad-doubles it-tewmin Amerikani Mike u Bob Bryan g[elbu lill-koppja mag[mula minn Carlos Berlocq u Denis Istomin, 6-3, 6-2. G[all-Amerikani dan is-seba’ titlu mirbu[ din is-sena hu t-tielet wie[ed f’Beijing fl-a[[ar erba’ snin. Bis-sa[[a ta’ din ir-reb[a, Mike Bryan sar liktar tennista li reba[ titli tad-doubles meta kiseb l-84 reb[a. Ir-rekord pre/edenti kien g[and l-Awstraljan Todd Woodbridge, li b’kollox reba[ 83 titlu doubles fil-karriera tieg[u.

Il-:appuni] Kei Nishikori wettaq sorpri]a meta g[eleb lil Milos Raonic, 7-6, 3-6, 60, biex reba[ l-Open ta’ Tokyo, fejn sar l-ewwel :appuni] li jirba[ dan it-titlu f’pajji]u. G[al Nishikori, seed numru tmienja, dan kien it-tieni titlu mirbu[ fil-karriera tieg[u wara s-su//ess miskub f’Delrey Beach, erba’ snin ilu. Bis-sa[[a ta’ dan it-titlu, ittennista :appuni] ta’ 22 sena se jitla’ fil-15-il post fir-rankings mondjali. Nishikori qal wara llog[ba li bilkemm irid jemmen li reba[ dan it-tournament. Hu qal li fil-passat

kien ja[seb li l-ispirti huma kontra tieg[u u li qatt ma kien se jirnexxilu jirba[ f’pajji]u. L-ewwel set kien mill-iktar ibbilan/jat, bi]-]ew; tennisti j]ommu tajjeb is-service tag[hom; u kollox kellu jkun de/i] bit-tie-break. Inkora;;it mill-pubbliku li kien kollu ma’ Nishikori, il:appuni] ]amm il-kalma u irnexxielu jirba[ l-ewwel set. Fit-tieni set, il-Kanadi] mag[ruf g[as-service qawwi tieg[u – u li fis-semi-finali elimina lil Andy Murray – ikkonferma dan kollu meta ma ta l-ebda /ans lil Nishikori jid[ol fil-log[ba.

SPARAR

Paul Vella jirba[ l-Aquilina Skeet Shield Paul Vella kellu ritorn mill aqwa fil kompetizzjoni skeet -

meta reba[ l-Aquilina Skeet Shield f’kompetizzjoni li saret fil-Bidnija u li kienet organizzata mill-Malta Shooting Sport Federation. Vella kien f’forma mill-aqwa, fejn spi//a l-ewwel fa]i b’total ta’ 49 minn massimu ta’ [amsin plattina. Hu beda billi laqat 24 minn 25 fl-ewwel round u g[amel straight ta’ 25 fit-tieni round, biex temm l-ewwel fa]i fil-vanta;;. Fil-barrage, Vella naqqas xi ftit mill-pre/i]joni tieg[u meta laqat biss 22 minn 25, i]da xorta wa[da spi//a flewwel post b’total ta’ 71 minn massimu ta’ 75 plattina. Paul Vella reba[ il-kompetizzjoni b’vanta;; ta’ tliet plattini fuq it-tieni kklassifikat, Bozidhar Dimitrov, li spi//a b’total ta’ 68 plattina. Dimitrov temm l-ewwel fa]i b’45 plattina u laqat 23 fil-barrage biex kiseb it-tieni post. Ittielet post inkiseb minn Noel Scicluna, li spi//a b’total ta’ 65 plattina wara li laqat 42 fl-ewwel fa]i u 23 fil-barrage. Il-postijiet l-o[ra kienu miksubin minn Joe Muscat, li spi//a r-raba’ b’total ta’ 63 plattina, segwit minn Jason Agius, li laqat total ta’ 60, u fis-sitt post spi//a Jason Sciberras, li laqat 56 minn massimu ta’ 57 plattina.

Ir-rebbie[a fuq il-podium

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

Ittri 21

Theddid, [sara u pre]unzjoni Sur Editur, Dan l-a[[ar qrajt b’/erta attenzjoni l-ind[il sfrenat ta’ Muscat fuq /erti attivitajiet li kienu preparati li jsiru f’/erti postijiet biex ji;u m[assra g[ad-dannu tan-nies li organizzawhom wara [afna ta[bit li [adu g[ax Muscat qal li jonqsu n-nies li ma jmorrux g[all-meeting Ta’ Qali. U i]jed ukoll, it-theddid li g[amlet is-Sindku Laburista ta’ {al Qormi kontra niesha stess, il-privile;;jata ta’ Muscat — veru bniedem li be]a’ li ma jkollux attendenza, li fil-veru sens kellu biex jiddobba, g[ax lanqas il-park tat-tfal, g[ax kien vojt. Il-Partit Nazzjonalista filmeeting tieg[u li g[amel ming[ajr theddid, mela lFosos u kul[add bilwieqfa u mhux b[al tieg[u, bilqieg[da ta[t it-tinda. Veru Muscat sar jib]a’ minn kollox u g[andu biex g[ax [afna minn niesu di;à warrbuh. Wara l-meeting g[adna ma rajniex ritratt tan-nies, kemm kien hemm. Muscat qed jinqeda b’nies b[al Tua u jifra[ g[al dak li ;abet fuq Gonzi minflok jikkore;iha li xebbhitu ma’ Gaddafi. {aseb li g[amel xi gwadann. Veru Tua taf ixxebbah, minn bniedem ismar u wi//u dejjem irrabjat u mo[bi min-niesu u be]]ieg[, g[al

Wirja ta’ g[asafar fin-Naxxar

Sur Editur, L-MCBA (Malta Cage Bird Association) se torganizza wirja ta’ g[asafar nhar it-13 u l-14 ta’ Ottubru fis-sala parrokkjali tan-Naxxar. Barra l-wirja ta’ madwar 500 g[asfur (kanarini, g[asafar tal-g[ana, g[asafar e]otici u pappagalli) kollha mrobbijin minn breeders Maltin u mhux maqbudin minn barra, se jkun hemm stands minn fejn jistg[u jintraw prodotti asso/jati mag[hom. Se jkun hemm stand tal-pjanti bonsai mtellg[a mill-Bonsai Culture Group. Is-Sibt, 13 ta’ Ottubru minn 12 p.m. sat-8 p.m. u l-{add, 14 ta’ Ottubru mit-8 a.m. sal-4 p.m. Id-d[ul se jkun b’xejn u l-g[asafar se jkunu ;udikati s-Sibt 13 ta’ Ottubru mit-8 a.m. sa 12 p.m. Il-membri tal-;urija se jkunu Maltin i]da se jkun hemm wie[ed Ingli] ukoll. Marco Micallef

Malta Cage Bird Association

wi// Gonzi fer[an u mdawwar minn kul[add g[ax m’g[andux dell iswed warajh, b[al Gaddafi. Fil-laqg[a li Muscat g[amel f’Ta’ Qali feta[ [alqu u beda jg[id x’se jag[mel ’il quddiem. Qal li j[alli n-negozju ja[dem, g[ajxien a[jar g[allfamilji, edukazzjoni g[allfutur g[ax g[alih m’hawnx xog[ol g[all-G[awdxin g[ax

kollha qed ji;;errew barra. Na[seb kull min sema’ u qara x’qal Muscat jg[id li dan qed jg[ix fis-s[ab. Qabel ma tkellem Muscat, qam jg[id xi [a;a An;lu Farrugia, u qal li l-iskejjel li g[andna (kollha state of the art) ma jiswew xejn g[ax mhux qed ikun hawn studenti biex ikomplu jistudjaw wara s-16-il sena – l-ikbar [rafa. Il-

Labour tajjeb li jkun jaf li liskejjel ta[t gvernijiet Nazzjonalisti dejjem laqg[u numru dejjem akbar ta’ studenti u ]g[a]ag[. U wara dawn ji;u o[rajn u l-ebda skola ma g[alqet u lanqas tag[laq. Nies tan-negozju, kuntratturi u [addiema tal-uffi//ji, attenti g[all-kliem ta’ Muscat, u studjawh sew, g[ax dak li

qed jg[id Muscat jag[mlu akkost ta’ kollox, kif g[amel f’dawn il-;ranet u ma jiddejjaq minn [add lanqas g[all[sara li jista’ j;ib. Kull min ma jaqbilx malLabour, Muscat jo[odlu postu u jtajru minn fejn ikun basta tg[addi tieg[u, kif di;à ;ara, u ma jag[tih xejn lura.

. Busuttil

In-Naxxar

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

22 Intervista

Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’

Insiru nafu a[jar min a[na Joe Mikallef jitkellem ma’ Oliver Friggieri (17) Fil-[ar;a tal-lum ta’ In-Nazzjon qed nippubblikaw is-sbatax-il parti fis-sensiela ta’ konversazzjonijiet ma’ Oliver Friggieri li fihom qed nittrattaw temi u realtajiet differenti. F’dawn il-jiem eluf ta’ studenti irritornaw g[all-bankijiet tal-iskola u g[alhekk illum se nitkellmu dwar il-qasam vast tal-edukazzjoni (l-ewwel parti) u dan bl-iskop pre/i] li nkomplu nittrattaw temi attwali. Temi li bosta drabi niddiskutu u ng[arblu bl-aktar mod akkanit, i]da li bosta drabi wkoll nag[]lu li ninjorawhom. Imma tajjeb li fil-[ajja mg[a;;la li qed ng[ixu nieqfu ftit u nirriflettu fuq temi Fattur importanti [afna fil-[ajja tal-bniedem hu l-edukazzjoni. Kif t[ares lejn l-evoluzzjoni tal-edukazzjoni f’pajji]na fl-a[[ar [amsin-sittin sena^ X’inhi l-edukazzjoni? Hi pro/ess li jibda fittfulija u li g[andu l-iskop li jag[tina ftit g[arfien fi ftit oqsma essenzjali, b[ar-reli;jon, il-lingwi, ixxjenzi. Il-bniedem jitwieled bil-mezzi li jitg[allem, imma biex jitg[allem irid isib l-opportunità. Is-sensi jitimg[u lill-mo[[, u l-mo[[ ja[]en, jimmemorizza. L-edukazzjoni hi (1) informazzjoni, u mbag[ad hi (2) formazzjoni, u mbag[ad hi (3) responsabbiltà: pere]empju, l-ewwel insir naf x’inhuma n-numri (informazzjoni), u mbag[ad in[addimhom, ng[odd, in]id u nnaqqas (formazzjoni), u mbag[ad nu]ahom taj-

attwali u li huma ta’ rilevanza. Bla dubju ta’ xejn, Oliver Friggieri, bis-sa[[a tal-kapa/itajiet indiskussi tieg[u, kapa/i janalizza u jid[ol fil-fond ta’ dawn ittemi li g[andhom jg[inuna aktar biex niskopru a[jar min a[na, fejn a[na u fejn tissokta triqitna. Ma’ Oliver Friggieri qed niltaqa’ b’mod regolari biex niddiskuti g[add ta’ temi, sitwazzjonijiet u mistoqsijiet. Il-qarrejja huma mistiedna jipparte/ipaw billi huma wkoll jibag[tulna l-[sibijiet tag[hom. Kull email g[al dan l-iskop g[andha tintbag[at f’dan l-indirizz elettroniku – joe.mikallef@media.link.com.mt.

jeb#[a]in (responsabbiltà). L-edukazzjoni mela hi g[erf u g[a]la: li nkun naf u li nidde/iedi skont dak li naf. Il-qofol tal-g[erf miksub hu l-kriterju morali. Liskop tal-edukazzjoni hu li tipprodu/i persuni ta’ mo[[ mg[arraf u ta’ qalb tajba. It-tnejn iridu jkunu flimkien, inkella jkun hemm kri]i. Kull gwerra, ng[idu a[na, hi e]empju ta’ kemm il-bniedem hu kapa/i jo[loq g[odod tal-qerda, u hi wkoll e]empju ta’ kemm hu kriminali meta ju]ahom. Ilqofol morali juri li ebda edukazzjoni ma hi newtrali. L-argument imur lura sa Sokrate u Platun u jasal sa ]mienna: l-g[erf mhuwiex virtù fih innifsu, u jimplika l-kriterju morali. B’dak li naf, nista’ nag[mel kemm it-tajjeb u kemm il-[a]in. F’kelma wa[da: l-edukazzjoni, f’kull su;;ett, hi applikazzjoni tal-morali, estensjoni talklassi tar-reli;jon. Loppost ta’ dan kollu huwa l-;ungla. L-edukazzjoni f’Malta g[addiet minn sistema ta’ kolonja g[al sistema ta’ stat indipendenti. Paragun ma’ pajji]i ]g[ar o[ra, li kienu huma wkoll kolonji, juri fejn wasalna, u kemm jonqosna, biex ikollna edukazzjoni

Lura lejn l-iskola> Il-firda tal-omm minn binha... il-bidu ta’ pro/ess twil li jg[in fit-tiswir tal-bniedem

tipika ta’ stat sovran u membru tal-UE. Kull tibdil irid jitqies qabelxejn b[ala rifless ta’ qag[da storika. Mill-Indipendenza tal-1964 ’l hawn l-Istat Malti kellu l-jedd li jipprovdi ledukazzjoni li tixraq lil stat sovran. Fi ]mien kull gvern l-edukazzjoni ssarrfet f’kontroversja politika, u dan ifisser li l-edukazzjoni hi l-g[alqa li fiha titrabba xejra Maltija ewlenija: is-sens tal-klassi so/jali. Pajji]na g[amel qab]iet kbar ’il quddiem fl-edukazzjoni. Illum il-poplu sar aktar konxju mill-importanza tat-tag[lim. Frott xiex hu dan^ Il-bniedem jitwieled injorant, jg[addi [ajtu jiffa//ja l-injoranza tieg[u, u forsi jag[mel pass biex jixjie[ ftit inqas injorant. Mhux i]jed. Ng[addu [ajjitna kollha nigirfu b’subg[ajna lillmuntanja enormi li hi l-injoranza tag[na b[ala bnedmin. L-injoranza tag[na hi r-riga tal-g[erf tag[na. Nafu ftit fuq kollox, minn mo[[na li na[sbu bih sal-pjaneti ;irien li sikwit nippruvaw nersqu lejhom. Nafu ftit fuq qieg[ il-ba[ar daqskemm ftit fuq l-ispazju. Insiru nafu bis-sa[[a ta’ mo[[na, waqt li l-o;;ett li nafu fuqu l-inqas hu sewwasew mo[[na. I]-]ew; pjaneti l-i]jed imbieg[da huma ]ew; o;;etti li n;orruhom mag[na: mo[[na u qalbna, ]ew; arlo;;i ;o fina, i]-]ew; territorji li lMedi/ina m’ilhiex [afna li ssograt tifta[hom – u tfittex ter;a’ ssakkarhom. Ftit pulzieri biss ta[t il;ilda, u infinità ta’ distanza misterju]a. L-edukazzjoni qabelxejn tg[allimna li ninsabu f’dinja li g[adna nafu ftit wisq dwarha. Fil-fehma tieg[i, wa[da mill-ewwel lezzjonijiet li g[andhom jing[ataw it-tfal hi l-lezzjoni ta’ kif jistag[;bu. Nimma;ina kindergarten b[ala post fejn it-tfal jistag[;bu... b’dudu u b’werqa u mbag[ad bi s[aba u b’kewkba, u b’kollox. Min jistag[;eb, jemmen, jirrispetta u j[obb. L-istag[;ib imbag[ad jikber mal-età, g[ax il-bniedem hu student sala[[ar. Kull kontroversja li qamet dwar l-edukazzjoni swiet biex uriet lil kul[add li t-tag[lim mhuwiex lussu, imma hu l-akbar b]onn. Kibret fostna l-idea li t-tag[lim hu gost, sodisfazzjon, aptit miftu[ g[al aktar. Dan il-messa;; jasal i]jed ma gvern i[addem l-aqwa sistema li g[andu l-pajji]: is-sistema parrokkjali, distrettwali.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

Intervista 23

F’epoka ta’ perikli kbar g[at-tfal u ]-]g[a]ag[, il;enituri u l-g[alliema je[tie;u lil xulxin aktar minn qatt qabel. L-iskola g[andha bosta kompetituri, avversarji, u anki g[edewwa. L-iskola trid tit[abat aktar biex turi li hi g[andha l-aqwa messa;;. Hi g[andha tmexxi, u mhux titmexxa. Is-snin sebg[in-tmenin fil-qasam tal-edukazzjoni jfissru konfront ta’ gvern mas-sistema edukattiva kollha. L-edukazzjoni f’Malta bdiet tidher b[ala sistema klassista, distinzjoni tal-klassijiet so/jali li tibda mill-kindergarten, mill-iskola tan-nuna, u tasal sal-Università. Il-kwistjoni tal-iskejjel hi aktarx ittaqbida l-aktar s[una li qatt se[[et fost il-Maltin. Fil-wi// spi//at b[ala ;lieda bejn in-Nazzjonalisti u l-Laburisti, imma dehret anki b[ala konflitt ta’ klassi. U hawn hu l-paradoss: il-klassijiet so/jali huma differenti, imma xorta wa[da jiltaqg[u fi [dan l-istess partit. G[alhekk il-kwistjoni tal-iskejjel spi//at biex saret konflitt nazzjonali s[i[. Hi storja twila, imma tajjeb li g[all-inqas jing[ad li s-sens talklassi so/jali ma jistax jinfired wisq mis-sens talklassi tal-iskola. Ma hawn xejn f’Malta li ma jitfissirx f’termini klassisti. Hi [asra, u hi fatt. Ka;un ta’ dawk id-de/i]jonijiet []iena g[ad hawn bosta li g[adhom qed ibatu l-konsegwenzi sal-lum. Min [a dawk id-de/i]jonijiet ]baljati messu tal-inqas jitlob apolo;ija ;enwina... ;lidiet mal-g[alliema, skejjel tal-Knisja mag[luqa, tfal ji;ru minn dar g[al o[ra biex forsi jitg[allmu... Is-snin sebg[in-tmenin jirrappre]entaw il-qofol tal-konflitt politiku Malti, ji;ifieri konflitt politiku msarraf f’konflitt ta’ klassijiet so/jali. Il-;lieda bejn il-Gvern Laburista u l-awtorità tal-Knisja tqieset hi wkoll b[ala ;lieda klassista, u g[alhekk kellha tmiss ]ew; oqsma: il-proprjetà, u l-edukazzjoni. It-tnejn (kemm g[andi u kemm naf) ;ew mifhumin b[ala e]empju ta’ ‘superjorità’ ta’ klassi so/jali fuq o[ra. L-idea ta’ ‘a[na-huma’ tispjega bosta [wejje; fil-pajji]. Min[abba li l-klassi tispjega bosta realtajiet lokali, il-konfront ta’ Mintoff mal-iskejjel mhuxstatali sar minnufih konfront li ma kellu xejn x’jaqsam mal-edukazzjoni. Dan hu l-aspett l-i]jed doloru]: fuqiex konna qeg[din nikkonfrontaw ru[na? Fuq ilkontenut tat-tag[lim jew fuq id-distinzjoni tal-klassi? Illum, wisq aktar minn qatt qabel, l-isfida fledukazzjoni hi kwistjoni ta’ kontenut, g[arfien talparti kostanti li g[andha tibqa’ dejjem, u tal-parti varjabbli li tista’ titbiddel skont i]-]mien. Huwa lkontenut biss li j[oll u jorbot; il-bqija, mil-lapes salkompjuter, huma dettalji. L-edukazzjoni d-dar. L-edukazzjoni fl-iskejjel. It-tag[lim f’/entri o[rajn... qed ji;ini f’mo[[i wkoll it-tag[lim fi/-/entri tal-MUSEUM. Illum hawn [afna opportunitajiet. Il-kwistjoni kienet qieg[da ddur madwar l-idea tal-iskejjel li kellhom ikunu b’xejn g[al kul[add. Imma f’din id-dinja, mill-benniena sal-qabar, ma hawn xejn li hu b’xejn. Meta l-konflitt kien wasal f’dak il-punt, li jitlob rakkont s[i[, Malta kienet waslet fuq ix-xifer ta’ gwerra /ivili. Malta kienet kwa]i organizzat ru[ha fi gruppi ta’ familji u [bieb... a[na u huma mill-;did.

Lura lejn l-iskola> {afna entu]ja]mu u attenzjoni.... l-edukazzjoni hi pro/ess kontinwu li jibda mid-dar, ikompli fl-iskejjel u jin;arr mag[na tul [ajjitna kollha

Imma lit-tfal qed nag[tuhom l-opportunità li jgawdu tfulithom^ Testijiet, e]amijiet... pressjoni kbira fuqhom... Kompetizzjoni sfrenata... It-tfal nibdew nibag[tuhom l-iskejjel meta jkunu g[adhom bil-[arqa! L-omm trid ta[dem... Il-kwistjoni tat-trasport – li t-tfal ikollhom jo[or;u mid-dar kmieni [afna filg[odu u jirritornaw [afna wara li fil-verità jkunu spi//aw l-iskola... Nara ftit ge;wi;ija f’dan ix-xenarju kollu. Donnu li l-prijoritajiet mhumiex /ari. It-teknolo;ija hi meravilju]a, tant li lill-bniedem wasslitu jitgerbeb fil-pass tieg[u stess. Hu ]mien ilkwantità, il-[afna, il-velo/ità, il-kultura tal-issa u tal-hawn. Fast food, instant coffee, crash course, santo subito, ]mien l-arlo;; mg[a;;el, ma[rub. Lepoka tal-buttuna nervu]a, pronta. Din il-kundizzjoni hi pre]enti f’kull qasam tal-[ajja, u allura anki fl-edukazzjoni. Is-su//ess ta’ kull sistema edukattiva jing[araf la[jar minn dak li ja[sbu l-g[alliema, li jg[allmu#jitg[allmu fil-klassi l-;urnata kollha, u li sa ftit qabel kienu studenti huma nfushom. Sistema tirnexxi meta tirrifletti lill-ambjent reali ta’ skola f’post, u f’pajji] u f’re;jun partikulari. Tiffunzjona skont kemm tkun ir-ri]ultat tal-esperjenza kontinwa tal-esperti tal-edukazzjoni: l-g[alliema fil-klassi. Fl-a[[ar mill-a[[ar is-sistema li ta[dem hi dik li ta[dem. ‘The proof of the pudding is in the eating’. Ma hix teorija astratta. Lanqas ma hi teorija ;dida. Hi l-esperjenza, l-unika teorija. L-a[jar sistema hi dik li ma hix sistematika. G[alliem tajjeb hu xi [add li g[andu [afna x’jag[ti, waqt li dejjem jesplora kif jag[tih b’mod /ar, metodiku. Meta nsemmi dan ilpunt, ji;ini dejjem f’mo[[i Einstein, mo[[ enormi u metodu povru, improvvi]at. Imma;ina g[alliem b[al Einstein, difettu] fil-metodu, imma bl-g[erf iqattar minn kull na[a tal-persuna tieg[u.

Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’

Insiru nafu a[jar min a[na Is-snin sebg[in-tmenin jirrappre]entaw il-qofol tal-konflitt politiku Malti, ji;ifieri konflitt politiku msarraf f’konflitt ta’ klassijiet so/jali

Diversi elementi wasslu biex ;iet invaduta t-tfulija, u allura ]-]g[o]ija bikrija wkoll. Id-dinja ta’ ]mienna wasslet biex l-iskola saret ‘omm’ li titmexxa minflok li tmexxi. L-epoka teknolo;ika hi ;irja mg[a;;la, nervu]a; hi komda, effi/jenti, imma mhix kalma. Kollox u kul[add ikollu jbaxxi rasu quddiem din l-impo]izzjoni kulturali. Madankollu, hemm modi kif nirritornaw lejn /erta sempli/ità tradizzjonali. L-iskejjel tal-img[oddi [adu [sieb it-tfulija tag[na, waqt li tawna edukazzjoni ta’ livell g[oli [afna. Il-kalma hi kundizzjoni li ming[ajrha ma jistax ikun hemm ri]ultati tajbin. Anki attur li ja[dem il-parti ta’ bniedem irrabjat – hemm b]onn li jkun kalm, u jirre/ta r-rabja bilkalma. Inqas su;;etti, approfondiment akbar, u rabta akbar bejn l-iskola u t-triq u d-dar: dan il-kompromess jista’ jsir meta nikkonvin/u ru[na minnu. Ilkurrikulu essenzjali hu programm li jiggarantixxi lformazzjoni tal-persuna s[i[a. Hi ta[lita ta’ g[erf u morali, formula li hi ’l fuq minn kull a;;ornament. In-natura umana hi dejjem l-istess, anki jekk kull ;enerazzjoni t[oss li d-dinja bdiet issa. Aktar ma tikber l-importanza tat-teknolo;ija fl-iskola, aktar g[andha tikber l-importanza tal-istudji umanisti/i (reli;jon, filosofija, arti u l-bqija). Aktar ma tissa[[a[ il-‘magna’, aktar g[andu l-bniedem jie[u [sieb li ma jsirx hu wkoll ‘magna’, vittma tal-kreatura tieg[u stess. Il-pro/ess ilu li beda, ir-realtà virtwali ilha li bdiet tinvadi l-ispazji tar-realtà vera. Hi l-akbar sfida lill-iskola, li g[andha tmexxi u mhux titmexxa.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

24 Storja servizz ikkoordinat minn Raymond Miceli

MONUMENTI FIL-G}EJJER MALTIN

(13)

Il-monument ta’ Kristu Re minn Michael Galea

Bejn it-23 u s-27 ta’ April 1913 kien sar f’Malta l-XXIV Kungress Ewkaristiku Internazzjonali. F’dik l-okka]joni l-Legat tal-Papa Piju X kien il-Kardinal Domenico Ferrata. F’dan il-Kungress il-[sibijiet tag[kom, Ewkaristiku kienu [adu l-im[abba li tkebbes il-qalb sehem erba’ kardinali u 53 tag[kom quddiem dan isqof. L-Isqof ta’ Malta kien il-monument tal-Feddej, li Mons. Pietro Pace. Kienu twaqqaf bil-fidi u saru festi reli;ju]i kbar, l-;enero]ità tag[kom. Hija fosthom laqg[a storika pa;na fl-istorja ta’ Malta li fir-Rotunda tal-Mosta. tiddi b’dawl l-aktar qawwi, B’tifkira ta’ dak pa;na mhix anqas ta’ dija l-avveniment miktub b’ittri daqs dik li tfakkar il-mi;ja tad-deheb fl-istorja tal-Knisja ferrie[a ta’ San Pawl fuq f’Malta, erba’ snin wara ix-xtut tag[na....u jalla din twaqqaf il-Monument ta’ ix-xbieha qaddisa li qed Kristu Re li hemm il-Furjana. inwaqqfu bil-maestà kollha I/-/erimonja tal-inawgurazf’nofs wie[ed mill-isba[ u zjoni ta’ dan il-monument mill-akbar postijiet ta’ saret il-{add, it-30 ta’ g]iritna, tkun lill-Feddej Di/embru 1917. Kien hemm tag[na :esù, monument ta’ atmosfera ta’ fer[ u m[abba lejh, tal-fidi u bnazzi safi (b’kuntrast t-tama tag[na fih.” g[all-maltemp li [abbat L-Ar/isqof, imbag[ad, matul il-jum u l-lejl ta’ meg[jun mill-Gvernatur qabel). Lord Methuen (1915-19), Kmieni waranofsinhar kixef il-monument fost pur/issjoni, li fiha [a sehem applawsi kbar. Wara l-Ar/isqof Mons. Mawru /erimonja tat-tberik Caruana, imxiet milll-Ar/isqof intona Te Deum. Konkatidral ta’ San :wann Fl-istess [in il-qniepen sa ri;lejn il-monument. Kleru tal-knejjes kollha tal-g]ira u folol kbar ta’ nies imxew [abbru l-avveniment. ma’ dak il-korteo. Il-monument ma[dum F’diskors ta’ tifkira Mons. fil-bron] huwa xog[ol Caruana semma l-;rajjiet l-iskultur Malti Antonio glorju]i tal-Kungress Sciortino. Din hi bi//a Ewkaristiku u l-laqg[at ta’ xog[ol ta’ valur dekorattiv kardinali mdawrin u artistiku. Hu monument mill-isqfijiet, mill-kleru u sempli/i li jixhed dinjità. mill-poplu. Jirrappre]enta lil Kristu Imbag[ad kompla jg[id: figura maestu]a fil-bron] li “Mhuwiex diffi/li nifhem ssa[[ar l-attenzjoni tieg[ek fuq il-wi// mistiku ta’ Kristu. Il-qofol ta’ din il-figura hu r-ras ta’ Kristu. Malta, liebsa libsa talazzar, tidher mix[uta f’ri;lejn Kristu b’idejha mg[ollija lejh. Interpretazzjoni o[ra dwar it-tifsira ta’ dan il-monument tg[id li l-figura /entrali tirrappre]enta lil Kristu fir-realtà tieg[u fl-Ewkarstija. 30 Di/embru 1917 - waqt il-kxif tal-monument Malta tidher fil-Biskuttin fil-Furjana liebsa l-azzar

Il-monument ta’ Kristu Re - xog[ol l-iskultur Malti ta’ fama internazzjonali Antonio Sciortino

biex tfakkar il-battalji tal-img[oddi u r-reb[iet kontra l-g[adu ta’ Kristu. Malta tidher mix[uta f’ri;lejn Kristu hi u titlob, waqt li Kristu g[addej hu u jbierek lil Malta. G[alhekk Malta mhix t[ares ‘il fuq lejn Kristu, i]da b’rasha baxxuta hi u titlob, tara f’estasi l-vi]joni ta’ Kristu Ewkaristija. Interessanti l-fatt li, fil-bidu, Sciortino g[amel l-ewwel bozzetti ta’ dan il-monument li kellu jikkonsisti f’figura wa[da biss: dik ta’ Kristu.

Fuq il-pedestall tal-granit hemm skrizzjonijiet bil-Latin komposti minn Mons. Luigi Farrugia u li jfakkru d-data tal-ftu[, dik tal-g[eluq talKungress, Papa Piju X, ilPapa tal-Ewkaristija, u lLegat Pontifi/ju, Ferrata, il-Kardinal [abib tal-Maltin, l-Isqof Pietro Pace, li tant [abrek biex ise[[ il-Kungress. Il-poeta Dun Karm, quddiem dan il-monument ta’ Kristu Re, jinse; wa[da mill-isba[ poe]iji reli;ju]i filwaqt li jiftakar fil-;ranet sbie[ tal-Kungress

Ewkaristiku u jfisser ittifkira tal-istess monument: U Int ;wejjed, b’mixjietek sabi[a, Fommok mimli bil-kelma tas-sliem, B’dik il-[lewwa ta’ Bniedem u Alla, B’dik il-[arsa mix[uta ’l quddiem, Mat-triqat ta’ dil-g]ira ma[buba, Donnok fl-art ta’ twelidek, g[addejt, U kull fejn rifes ri;lek, O Mqaddes, Hena u barka fi djarna [allejt.

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

TV#Radju 25 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Fil-qosor Newsroom NET Television 21>35

Parti kbira mill-programm tal-lum se jkun dwar il-5+5 Dialogue li sar f’Malta l-:img[a u s-Sibt li g[addew. L-Istorja tal-Futbol Malti NET Televison 22>30 Il-programm tal-lum se jag[ti [arsa lejn kif beda l-futbol fil-Birgu. Wara St George’s ta’ Bormla u Floriana, it-tielet klabb li twaqqaf f’Malta kien ukoll wie[ed li jinsab maddawra tal-Port, il-Birgu. Bi pre]entazzjoni ta’ Charles Saliba, naraw dwar l-isba[ ]minijiet li g[adda minnu dan il-klabb. Naraw dwar l-ewwel partit storika tal-klabb kif ukoll nisimg[u l-eserjenza tal-protagonisti dwar xi in/identi [elwin. NEToons NET Television 15>40 Taf g[aliex il-[alib tal-kartuna ji;i ppakkjat f’kontenitur kwadru u flixkun tal-luminata f’kontenitur tond? Ma jkunx aktar fa/li kieku nag[mluhom kollha l-istess? Naraw irrisposta waqt il-programm. Bi pre]entazzjoni ta’ Luana Abela u produzzjoni e]ekuttiva ta’ Reel8 Productions, NEToons jofri kompetizzjoni bejn ]ew; Nettuni, li llum se jkunu Rachel Bonnici u Sara Marie Scerri, it-tnejn studenti tas-sitt sena tal-primarja. Ikun hemm ukoll l-esperiment minn Chris Bugeja, is-show tal-pupazzi, tisjir, kur]itajiet u numru ta’ kompetizzjonijiet. Taxi Driver Iris 21>00

Film drammatiku Amerikan tal-1976 b’re;ija ta’ Martin Scorsese u li fih tispikka Jodie Foster, li dak i]-]mien kien g[ad g[andha biss 13-il sena.

Stephanie Pullicino, Aidan Cauchi u Eileen Micallef

Jiltaqa’ ma’ Saira f’/irkustanzi strambi Eklissi - NET Television 20>30

Antoine (Luke Galea) jag[mel proposta lil Saira (Sharon Calleja). L-ambaxxatur :ermani] u ommu jaslu Malta mill-:ermanja. Tg[id veru hu l-ambaxxatur, jew ikun pjan dijaboliku ie[or ta’ Shaifa (Eileen Micallef) u Ganeviere

Jekk Jog[;bok NET Televison 14>05

Malta Llejla NET Televison 16>55

Gloria Mizzi u Liz Said ikomplu jag[tuna ri/etti delizju]i bit-tuffie[. Pre]enti wkoll se jkun hemm Roberta Borg Costanzi, dijetologa. Il-mistieden spe/jali g[al-lum se jkunu Melo Balzan, espert tal-pjanti.

La solitudine dei numeri primi Canale 5 23>30 Luca Marinelli, Alba Rochrwacher u Isabella Rossellini (ilkoll fir-ritratt hawn fuq) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film drammatiku Taljan li n[adem fl-2010 b’re;ija ta’ Saverio Costanzo. Ibba]at fuq ktieb ta’ Paolo Giordano, b[ala storja naraw ji;i

rrakkontat dak li g[addew minnu Alice u Mattia sa minn /kunithom, u kif il-[biberija ta’ bejniethom meta kibru ]viluppat f’im[abba.

(Aidan Cauchi)? X’qed ji;rilha Epifanja (Sarah Camilleri)? X’inhi r-ra;uni li qed ti;bidha lejn il-monasteru? Romero (Clint Grech) jiltaqa’ ma’ Saira f’/irkustanzi strambi. Min hu tassew?

Charles Camenzuli g[all-programm tal-lum hemm intervista lil Fra John Critien, il-kavallieri residenti fil-Forti Sant’An;lu fil-Birgu. Intant, ukoll waqt il-programm flimkien ma’ Stephanie Spiteri se jkun hemm ukoll dwar l-Università tat-Tielet Età flimkien ma’ Carmen George u ma’ Maria Ciantar, kif ukoll ilkontribuzzjonijiet regolari ta’ Noel Farrugia, ta’ Geoffrey Bezzina u ta’ Nicky Vella de Fremaux.

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

26 TV#Radju

06>00 07>00 07>15 07>40 07>55 08>00 08>05 09>00 09>05

101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Anali]i tal-:urnali Avvi]i tal-Mejtin u Angelus A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12>30 13.00 15>00 15>05

Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

17>00 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 24>00

Radju Malta - 93.7 FM 06:00 – Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:45 - ?ama ?ama 09:00 BBC 09:05 – Familja Wa[da (jinkludi 10:00 A[barijiet filqosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - Newsline 12:45 - Tifkiriet 13:30 - Qari bilMalti 14:00 A[barijiet 14:05 – E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 – Drivetime (jinkludi 17:00 A[barijiet) 18:00 Bulettin tal-A[barijiet 18:15 – - Nwar 19:00 - Maltin Biss (r) 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Qari bil-Malti (r) 20:30 Solidarjetà 21:00 - Countdown 22:00 - L-A[barijiet 22:05 Night Moods 23:00 - Xi qrajt, xi smajt 23:03 – Ru]arju 23:30 Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:30 - Qrib Xulxin 13:15 Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Minflok Siesta 15:30 Drive Time 15:45 - ONE News 16:30 - Tomatate 17:00 - Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett Ewropa 18:45 Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 ONE News 20:15 - Sport Action 20:45 - Pajji] li Jixraq lil Uliedna 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 Bla Kantunieri 23:00 -

Woodenman Jukebox 24:00 - Music FM 02:00 Serali.

RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:57 Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 RTK qosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News) 11:55 - Fi {dan ilMulej 12:00 - RTK Bulettin 12:12 - Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 RTK Qosor) 13:30 - Kaskata Kulturali

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Replay ikompli 80s Corner Fuzzbox - Michael Bugeja Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella

14:00 - BBC News 14:30 Intietef 15:00 - RTK Qosor 15:25 - Kaskata Kulturali 15:30 - Rapport Finanzjarju 15:40 Fil-:nien (jinkludi 16:00 BBC News) 17:00 - RTK Bulettin 17:15 - Il-Qanpiena l-O[ra 18:00 - RTK Qosor 18:05 Sports Desk 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Rakkont 19:40 {sibijiet mal-Melodija 20:50 Kaskata Kulturali 21:00 Kelma ta’ Wens 22:00 - IlQaddis tal-Jum 22:05 Ru]arju 23:00 - Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 - Meta l-Mo[[ isir Palk 10:00 - BBC News Update 10:06 - Sa[[a 11:00 Classic FM 13:00 - Anali]i tal;urnali 13:30 - University Matters 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19.30 - Cinescena 20:00 Cantiam 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - {ajjitna 11:00 - Il-Verità Te[liskom 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju l- Erwie[ 13:00 Qari ta’ Rumanz 13:30 Shalom 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Lourdes 16:00 - Fl-Iskola ta’ San Piju ta’ Pietralcina 17:00 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 - Quddiesa 19:00 Ru]arju 19:30 - Qari Reli;ju] 20:00 - Italia Leggendaria 20:30 - Qari ta’ Rumanz (r) 21:00 - Ta’ xulxin g[al dejjem 22:00 - {udni f’Idejk 23:00 {ajjitna (r) 23:30 - A[barijiet Reli;ju]i 23:50 - Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 u 13:30 - A[barijiet filqosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan & Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats 20:00 - Ben Glover 22:00 Nocturnal 24:00 - John Digweed. Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony 13:00 - Tempo on the mix 17:30 – All Time Favourites 18:30 – Don’t Stop the Music 20:00 Mu]ika Klassika.

Colpi proibiti - Rete 4, 21>10

Jean-Claude Van Damme u Cynthia Gibb (it-tnejn fir-ritratt) huma fost l-atturi ewlenin f’dan ilfilm ta’ azzjoni Kanadi] li n[adem fl-1990 b’re;ija ta’ Deeran Serafian u li l-isem ori;inali tieg[u hu Death Warrant. Investigatur jinfiltra [absin biex jiskopri dwar min kien qed iwettaq sensiela ta’ delitti. X’ji;ri meta ssir mag[rufa l-vera identità tal-investigatur? Il-film hu twil 101 minuta. TVM 06:30 - TVAM 09:00 - TV Hemm (r) 10:20 - Dissett (r) 11:25 - The Great Romances of the 20th Century 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 TVPM 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16:30 - }ona 17:05 Life Primates 18:00 - A[barijiet 18:10 - Sa[[tek l-Ewwel 18:20 Teleshopping 18:30 - TV Hemm 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - }afira 21:50 - Gadgets 22:35 - L-Akbar Fenomeni tanNatura 23:15 - L-A[barijiet 23:35 - Storjografija (r) 00:20 TVPM (r). TVM 2 07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:30 - Sensilhena 12:15 - .EU 12:45 - Sa[[tek l-Ewwel 12:55 Great Romance (dok.) 13:25 Dissett 14:25 - Starboard 14:55 Sa[[tek l-Ewwel 15:05 - Italiano per stranieri 15:25 - Great Romance (dok.) 15:50 Dokumentarju 16:40 - G[awdex Illum 17:10 - Italiano per stranieri 17:30 - Leonidi (dok.) 17:40 - Zona (r) 19:00 Starboard 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 Dokumentarju 20:30 - A[barijiet bl-Ingli] 20:40 - Close-up 21:45 - Asteriks 22:30 - Wirt, Arti u Kultura 23:00 - Starboard. ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 Teleshopping 10:30 - Aroma Mattina 12:00 - Teleshopping 12:45 - Kalamita 13:30 - ONE News 13:35 - (ikompli) Kalamita 16:20 - Teleshopping 17:30 ONE News 17:40 - Better Living 18:25 - Teleshopping 19:00 Illostra 19:30 - ONE News 20:15 - Ir-Rangers 20:30 - FisSustanza 22:10 - DHouse 22:45 - Zona Sport 23:15 - ONE News 23:45 - Kalamita (r). Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:20 - 1046 Music 16:10 - FilK/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 News 19:30 - {abbejtek 20:30 - Bi Dritt... Tistaqsi u Titwie;eb (live) 21:30 -

Dokumentarju 22:00 - News. Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi 07:00, 08:00 u 09:00 - Tg 1) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 La vita in diretta 18:50 L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 Affari tuoi 21:10 - INe con te ne senza di te 23:15 - Porta a porta 00:50 - Tg 1 notte 01:25 Sottovoce 01:55 - Real School. Raidue 06:40 - Cartoons

08:00 - Il nostro amico Charly (TF) 08:45 Dance! - La forza della passione 09:30 - Protestantesimo 10:00 Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Parliamone in famiglia 16:15 - La signora del West (TF) 17:00 - Dance! La forza della passione (TF) 17:45 - Tg 2 flash 17:55 - Tg 2 sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Senza traccia (TF) 19:35 Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 NCIS - Los Angeles (TF) 22:40 Good Wife (TF) 23:25 - Tg 2 notizie 23:40 - Almost true (dok.) 00:35 - Parlamento 00:45 - Sorgente di vita 01:15 - Close to Home (TF) 02:00 - Wolf Creek. Film 2005. Raitre 07:00 - TGR Buongiorno Italia 08:00 - Agorà (attwalità) 10:00 Rai parlamento 10:10 - La storia siamo noi 11:00 - Codice a barre (attwalità) 12:00 - Tg 3 12:25 Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie Diario italiano 13:10 - La strada per la felicità 14:00 - TG regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:05 - Tgr piazza affari 15:10 - La casa nella prateria (TF) 16:00 - Cose dell’altro Geo 17:40 - Geo & Geo 19:00 Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 Blob 20:10 - Comiche all’italiana:Franco Franchi e Ciccio Ingrassia 20:35 - Un posto al sole 21:05 - Che tempo che fa 22:40 - Sfide. Il mondiale dei destini incrociati 24:00 - Tg 3 linea notte 00:10 - Tg regione 01:05 Fuori orario. cose (mai) viste 01:15 - I primi sulla luna. Film 2005. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina

08:40 - La

telefonata di Belpietro 08:50 Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful 14:10 - Centovetrine 14:45 Uomini e donne (talk show) 16:20 - Pomeriggio cinque 18:50 - Avanti un altro (kwi]]) 20:00 Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:20 - Rock Economy 23:30 La solitudine dei numeri primi. Film 2010 01:30 - Tg 5 notte 02:00 - Striscia la notizia. Rete 4 06:50 - Magnum PI (TF) 07:45 Pacific Blue (TF) 08:40 - Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 6 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Hamburg Distretto 21 (TF) 16:35 - Il Comandante Florent: Pallottole vaganti. Film ’96 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - Colpi proibiti. Film ’90 23:25 - Il colpo. Film 2001 01:20 - Tg 4 01:40 - L’Italia che funziona 01:55 - Pianeta mare. Italia 1 07:00 - Cartoons 08:45 Trasformat (kwi]]) 09:30 - ER Medicin in prima linea (TF) 10:35 - Grey’s Anatomy (TF) 12:25 - Studio aperto 13:05 Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 - Fringe (TF) 16:00 Smallville (TF) 16:50 - Merlin (TF) 17:45 - Trasformat (kwi]]) 18:30 - Studio aperto 19:00 Studio sport 19:20 - CSI: scena del crimine (TF) 21:10 - The Twilight Saga: New Moon. Film 2009 23:50 - The Covenant. Film 2006 01:45 - Undici. La 7 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La7 09:55 - Coffee Break 11:00 L’aria che tira (attwalità) 12:20 Ti ci porto io... in cucina con Vissani 12:30 - I menù di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 - Cristina Parodi live 15:55 - Il commissario Cordier (TF) 17:45 - Cristina Parodi cover 18:20 - I menù di Benedetta 19:15 - G Day 20:00 - Tg La 7 20:30 Otto e mezzo 21:10 - Speciale ‘Di chi è la chisa? - Il concilio che stupi il mondo’ 23:45 Omnibus notte 00:50 - Tg La 7 sport 00:55 - Madama Palazzo 01:35 - G Day.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

TV#Radju 27 Favourite Channel 07:00 - Bon;u Muftie[ 07.15 F. News 07:30 - Dawl tal:urnata 08:00 - Stenba[ 10:00 Strada Rjali 12:00 - Muftie[ 12:15 - F. News 12:30 - Health News 13:00 - Niskata 15:00 Teleshopping 17:30 - Niltaqg[u 18:15 - F. News 18:30 - (ikompli) Niltaqg[u 19:40 - Muftie[ 19:56 - Health News 20:15 - F. News 21:00 - Bejnietna 23:00 Muftie[ 23:15 - F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 – 80s Classics 10:00 - 90s Classics 11:00 – 2000s-2009s Classics 11:30 - Teleshopping 13:30 – 2010 Onwards 14:30 Drama Bronx 15:00 - Wasal il{in g[all-Maltin 15:30 Bell’Italia 16:00 – Romantica 17:00 – Teleshopping 18:00 – Total Request 20:00 - Bingo 75. La 5 12:30 - Centovetrine 12:55 -

Extreme Makeover Home Edition 14:00 - Una mamma per amica (TF) 14:50 - Ugly Betty (TF) 15:45 - The OC (TF) 16:30 - ICarly (sitcom) 16:55 Le cose che amo di te (sitcom) 17:50 - La tata (sitcom) 18:45 Extreme Makeover Home Edition 19:30 - Ugly Betty (TF) 20:25 - Una mamma per amica (TF) 21:10 – Semplicemente irresistibili. Film ’99 23:00 Uomini e donne. BBC Entertainment 07:05 - Bobinogs 07:15 Gigglebiz 07:30 - Green Balloon Club Goes on Holiday 07:55 Fimbles 08:15 - 3rd & Bird 08:25 - Poetry Pie 08:30 - ’Allo, ’Allo! 09:00 - The Green Green Grass 09:30 - The Weakest Link 10:15 - Orangutan Diary 10:45 Doctors 11:10 - Sahara with Michael Palin 12:05 - BBC Electric Proms 13:00 - ’Allo, ’Allo! 13:30 - The Green Green Grass 14:00 - The Weakest Link 14:45 - Orangutan Diary 15:10 Doctors 15:40 - Sahara with Michael Palin 16:35 - BBC Electric Proms 17:25 - The Weakest Link 18:10 EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - Sahara with Michael Palin 20:00 - The Green Green Grass 20:30 - The Stephen K Amos Show 21:00 - New Tricks 21:50 - Last of the Summer Wine 22:20 - As Time Goes By 22:50 - Jam and Jerusalem 23:30 Lark Rise to Candleford.

TCM 07:55 - The Hucksters. Film ’47 (A) 09:50 - Passage to Marseille. Film ’44 (A) 11:40 - The Opposite Sex. Film ’56 (A) 13:35 - The Postman Always Rings Twice. Film ’46 (A) 15:30 - Billy Rose’s Jumbo. Film ’62 (U) 17:30 - Logan’s Run. Film ’76 (A) 19:25 - Forbidden Planet. Film ’56 (U) 21:00 Mutiny on the Bounty. Film ’62 (A) 23:55 - Point Blank. Film ’67 (X). MGM Movies 07:05 - Solarbabies. Film ’86 (PG) 08:40 - Mr Wonderful. Film ’93 (15) 10:20 - Savage Harvest. Film ’80 (AA) 11:45 Timestalkers. Film ’87 (PG) 13:20 - Absolute Strangers. Film ’91 (PG) 14:50 - Shark! Film ’69 16:20 - Parker Kane. Film ’90 17:55 - Wicked Stepmother. Film ’89 (PG) 19:25 - Igby Goes Down. Film 2002 (15) 21:00 Keys to the Kingdom. Film ’91 22:40 - MGM’s Big Screen 22:55 - Leather Jackets. Film ’92 (18). Diva Universal 07:00 - Kojak 08:00 - ER 09:55 - Ironside 10:55 - Cento Vetrine 11:55 - Quincy, M.E. 12:55 Kojak 13:55 - The September Issue (12) 15:41 - Great Women 15:50 - Ironside 16:50 - Quincy, M.E. 17:50 - The Casebook of Sherlock Holmes 18:50 Ironside 19:50 - Kojak 20:50 Great Women 21:00 - Agatha Christie’s Marple 22:47 - Maybe 23:00 - Quincy, M.E. Iris 13:05 - The Land Girls - Le ragazze di campagna. Film ’98 15:30 - Le avventure di Arsenio Lupin. Film ’57 17:35 Aragosta a colazione. Film ’79 19:20 - Charlie’s Angels (TF) 20?10 - Starsky & Hutch (TF) 21:00 - Taxi Driver. Film ’76 23:00 - Angel Heart - Ascensore per l’inferno. Film ’87. Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Schussler Bike 08:10 - Dirty Jobs: Goose Down Plucker 09:05 - Deadliest Catch: Unsafe and Unsound 09:55 - Ultimate Survival: Ring of Fire 10:50 How Do They Do It? 11:15 How It’s Made 11:40 - Extreme Engineering: Super Fast Warship 12:35 - Street Customs: Road to SEMA 13:30 - Wheeler Dealers: Land Rover Defender 14:25 -

American Chopper: Dodge Ram Bike 15:20 - Mythbusters: More Myths Revisited 16:15 - Dirty Jobs: Diaper Cleaner 17:10 Deadliest Catch: No Mercy 18:05 - Ultimate Survival: Ring of Fire 19:00 - How It’s Made 20:00 - Man, Woman, Wild: The Mangroves of Andros Island 21:00 - Ultimate Survival: Land of the Maori 22:00 - Ultimate Cops 23:00 - River Monsters: Lair of Giants. Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - Mike & Molly 11:30 Alcatraz 12:15 - Chuck 13:00 Days of Our Lives 13:45 Fringe 14:30 - Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 Private Practice 16:45 Amazing Race 17:30 - How I Met Your Mother 17:52 Suburgatory 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 19:45 - Top Gear 20:45 - Person of Interest 21:30 - The Mentalist 22:15 - Boardwalk Empire 23:20 - Game of Thrones 00:25 - S#*! My Dad Says 00:50 - 30 Rock 01:15 - Dallas. Biography Channel 07:00 - America’s Court with Judge Ross 07:30 - Eye for an Eye 08:00 - Confessions of an Animal Hoarder 09:00 Snapped: Women Who Kill: Misty Witherspoon 10:00 America’s Court with Judge Ross 10:30 - Real Housewives of Beverly Hills: Reunion Part 1 11:30 - Eye for an Eye 12:00 Parking Wars. Pawn Stars: 13:00 - John Hancock’s Hancock 13:30 - Plane Crazy. 14:00 American Pickers: Knuckleheads 15:00 - Pawn Stars: The King’s Bling 15:30 - Cajun Pawn Stars: Joker’s Big Score 16:00 Parking Wars 17:00 - Real Housewives of Beverly Hills: Reunion Part 1 18:00 -

Confessions of an Animal Hoarder. Pawn Stars: 19:00 John Hancock’s Hancock 19:30 - Plane Crazy. 20:00 - Parking Wars. Hardcore Pawn: 21:00 Acid Test 21:30 - Life After Death. 22:00 - The Real Housewives of New Jersey: Gobblefellas 23:00 - Pregnant in Heels: The Trouble With Twins.

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 09:05 - Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 - P.B. Bear and Friends 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 - Kipper 09:45 - Igloo-Gloo 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 - Barney and Friends 10:40 - Wobblyland 10:45 - Jarmies 11:00 - Lots & Lots 11:15 - The Hoobs 11:40 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:05 Wildlife 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - My Animal Family 12:45 Benjamin’s Farm 12:50 - See The Sea 12:55 Mio Mao 13:05 - P.B. Bear and Friends 13:10 Wildlife 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 Bob the Builder 13:35 - Fireman Sam 13:45 Thomas and Friends 14:10 - Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 - Pingu 14:25 - Barney and Friends 14:55 - Kipper 15:05 - Angelina Ballerina 15:20 Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 Tiny Planets 15:55 - Pingu 16:00 - My Animal Family 16:15 - Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 - James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 - Fireman Sam 17:05 - Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 P.B. Bear and Friends 17:35 - Wobblyland 17:40 - Baby Antonio’s Circus 17:45 - Fluffy Gardens 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny

Planets 18:20 - Pingu 18:25 - The Hoobs 18:50 Gazoon 19:00 - Angelina Ballerina 19:15 Thomas and Friends 19:30 - Bob the Builder 19:40 - Fireman Sam 19:50 - Barney and Friends 20:20 - Pingu 20:30 - Monkey See Monkey Do 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 Bob the Builder. Disney Channel 09:00 - Jonas LA 09:25 - So Random 09:50 Hannah Montana 10:15 - Fish Hooks 10:40 - Kim Possible 11:05 - Shake It Up 11:30 - Wizards of Waverly Place 11:55 - Phineas and Ferb 12:20 Hannah Montana 12:45 - Disney Fairies 13:10 So Random 13:35 - The Suite Life on Deck 14:00 - Austin and Ally 14:25 - Phineas and Ferb 15:15 - Jessie 15:40 - ANT Farm 16:00 - Good Luck Charlie 16:30 - Wizards of Waverly Place 16:55 The Suite Life on Deck 17:20 - Austin and Ally 17:45 - Phineas and Ferb 18:10 - ANT Farm 18:35 - Good Luck Charlie 19:00 - Jessie 19:25 The Suite Life on Deck 20:15 - Jonas 21:05 Good Luck Charlie 21:55 - Wizards of Waverly Place.

07>00 09>00 09>30 12>00 12>05 14>00 14.05

NET News Flusek (r) Telebejg[ NET News .NET (b’waqfa g[al NET News fis-13>00) NET News Jekk Jog[;obkom

15>20 15>40 16>35 16>55

Telebejg[ NEToons Telebejg[ Malta Llejla

19>00 19>30 19>45 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00

Bozza tal-Mija Lift NET News Eklissi NET News Newsroom L-Istorja tal-Futbol Malti NET News

(b’waqfa g[al NET News fit-15>00)

(b’waqfiet g[al NET News fil-17>00 u fis-18>00)

Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - Motorsports Weekend 08:45 - Test Drive 09:45 -

World Supersport Championship 10:30 - World Superbike Series Motorcycle Racing 12:00 Motorsports Weekend 12:15 The Box 12:30 - Europe Tour Cycling 13:15 - China Open Tennis 14:15 - WATTS 15:15 European Tour Snooker 16:30 Europe Tour Cycling 17:30 Eurogoals 18:15 - WATTS 19:15 - European Tour Snooker 20:45 - WATTS 21:00 - This Week on World Wrestling Entertainment 21:30 - Pro Wrestling 22:30 - European Tour Snooker 23:30 - Europe Tour Cycling.

1000: Shanghai Rolex Masters: Rd 1. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 10:00 - PGA Alfred Dunhill Links Championship: Day 1 14:00 - Aviva Premiership: Rd 6:

Sale Sharks v Leicester Tigers 16:00 - Ligue 1: Rd 8: LOSC Lille v AC Ajaccio 16:30 Barclays PL: Wk 8: Southampton v Fulham 18:30 - Serie A: Rd 7: Fiorentina v Bologna 20:30 Ligue 1: Rd 8: Highlights 21:25 - Barclays PL: Wk 8: Review 22:30 - RaboDirect Pro12: Rd 6: Leinster v Munster 00:30 - ATP Masters 1000: Shanghai Rolex Masters: Rd 1.

Eurosport 2 07:30 - Eurosport 2 Morning News 08:00 - European Tour Snooker 10:00 - China Open Tennis 11:00 - EHF Men’s

Melita Sports 1 Bundesliga: 08:00 - Augsburg v Werder Bremen (r) 09:55 - FC Schalke v VfL Wolfsburg (r). America's Cup: San Francisco: 11:50 - Day 4 (r) 13:55 - Day 4 Highlights. 15:00 - 2012 Alpari World Match Tour: Bermuda: Day 2 (r). Bundesliga: 18:00 Highlights 19:05 - Augsburg v Werder Bremen (r). 21:00 America's Cup: San Francisco: Day 4 (r) 23:05 - Bundesliga: FC Schalke v VfL Wolfsburg (r) 01:00 - WWE: Smackdown (r).

GO Sports 1 07:00 - Trans World Sport 08:00 - ATP Masters 1000: Shanghai Rolex Masters: Rd 1 (live) 16:00 - PL World 16:30 - Ligue 1: Rd 8: Olympique de Marseille v Paris Saint-Germain 18:30 ATP World Tour 500: Rakuten Japan Open Championships, Tokyo: Highlights 19:30 Barclays PL: Wk 8: West Ham Utd v Arsenal 20:00 - ATP World Tour 500: China Open, Beijing: Highlights 21:00 - Serie A: Rd 7: Milan v Inter 23:00 Barclays PL: Wk 8: Review 24:00 - Ligue 1: Rd 8: AS Saint-

Melita Sports 2 12:00 - FIFA 2014 WC Qual: England v Ukraine (r) 14:00 Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings. Bundesliga: 15:05 - Augsburg v Werder Bremen (r) 17:00 - FC Schalke v VfL Wolfsburg (r). 18:55 America's Cup: World Series: San Francisco: Day 4 (r) 21:00 Bundesliga: Highlights (r) 22:05 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings 00:40 2012 Alpari World Match Tour: Bermuda: Day 1 (r).

Champions League Handball 12:30 - Eurosport 2 News 13:00 - NCAA Big Ten American Football 14:00 - ICC World Twenty20 Cricket 16:00 European Tour Snooker 18:15 China Open Tennis 19:15 - The Box 19:30 - Eurosport 2 News 20:00 - European Tour Snooker 22:00 - World Superbike Series Motorcycle Racing.

Etienne v AS Nancy Lorraine 02:00 - Serie A: Rd 7: Chievo v Sampdoria.

GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 08:00 - PGA Alfred Dunhill Links Championship: Day 1 12:00 - Aviva Premiership: Rd 6:

Sale Sharks v Leicester Tigers 14:00 - Ligue 1: Rd 8: LOSC Lille v AC Ajaccio 14:30 Barclays PL: Wk 8: Southampton v Fulham 16:30 - Serie A: Rd 7: Fiorentina v Bologna 18:30 Ligue 1: Rd 8: Highlights 19:25 - Barclays PL: Wk 8: Review 20:30 - RaboDirect Pro12: Rd 6: Leinster v Munster 22:30 - ATP Masters

Malta Stars 08:00 - BOV PL: Birkirkara v Valletta (r) 10:15 - Melita GFA 1st Div.: Nadur v Ghajnsielem (r) 12:00 - Malta Handball Assoc.: Kavallieri v Phoenix (r) 13:20 Malta Basketball Assoc.: Depiro v Hibs: Women (r) 14:40 Malta Rugby Football Union: Kavallieri v Overseas (r) 16:15 MFA Futsal League: Naxxar Motors v Excess RP (r) 17:35 Melita GFA 1st Div.: Nadur v Ghajnsielem (r) 19:25 - BOV PL: Sliema v Hibernians 21:30 Malta Handball Assoc.: Kavallieri v Phoenix (r) 22:50 Malta Basketball Assoc.: Depiro v Hibs: Women (r) 00:10 Malta Rugby Football Union: Kavallieri v Overseas (r).

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta‘ Ottubru, 2012

28 Passatemp

Tisliba 1

Mimdudin>5. F’id Oliver, jadurawhom il-pagani? (5) 6. Dak kustodju ma j[allik qatt (5) 7. Tag[milha g[and ilkonfessur tieg[ek (5) 10. u 11. Beda jg[id xi [a;a (5,5) 11. Ara 10 12. Ma tax g[al kollox (5) 14. Beda jnewwa[ bl-u;ig[ (5) 16. Sfera (5) 17. Insett li jiekol il-[wejje; bil-kalma kollha? (5) 18. L-a[[ar parti minn qasba tas-sajd, twila u [oxna (5)

Weqfin>1. Mibrux bid-dwiefer ta’ qattus (6) 2. Sa [mir, b’xi mod, jg[addu minn din il-pjazza! (6) 3. Kellu lira u g[amilha ]g[ar (6) 4. B’kus u kus mod ie[or,

8. 9. 12. 13. 14. 15.

tag[mel platt g[a;in mhux tas-soltu! (6) Ne[[ejt il-[ajja (5) B[alma hi n-Nil (5) Jekk vojt, jibda jgerger (6) Li jifla[ jarfa’ fuq spallejh (6) }viluppaw billi ]iedu sew id-daqs (6) Ikel, b’kemm joqg[od fil[alq darba (6)

Soluzzjoni tal-:img[a Mimdudin>- 5. Sa[an; 6. Ardit; 7. Faqmi; 10. :urat; 11. Twila; 12. Legat; 14. :rejt; 16. Qrusa; 17. Rabat; 18. Rikeb. Weqfin>- 1. Osta;;; 2. Intant; 3. }armat; 4. Stilla; 8. Droga; 9. Fitel; 12. Lostru; 13. Torbtu; 14. :ostra; 15. Tonsbu.

Ara ssibx dawn it-tletin post kollha ideali g[all-vaganza. Ta’ min jinnota li Malta hi inklu]a fillista. Dawn issibuhom mimdudin bis-sew jew bil-maqlub u vi/i-versa, weqfin bis-sew u bil-maqlub u vi/i-versa kif ukoll djagonlament minn fuq g[al isfel u vi/i-versa.

G[at-tfal

Sudoku

Postijiet ideali g[all-vaganza

Soluzzjonijiet

Sudoku

Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 in-numri kollha mill-1 sad-9.

Postijiet g[all-vaganza

Jigsaw

— Pass lejn il-lemin u pass ’il quddiem, Cristoforo…

Jigsaw

Kif se dda[[al fil-kaxxi vojta f’din il-gradilja l-istampa li tidher ta[t biex tag[milha s[i[a?

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

Klassifikati 29 PROPRJETÀ Is-Swatar

APPARTAMENT spazju] , lest u komplut bl - g[amara b ’ kollox , bi tliet kmamar tas - sodda , k/ina fitted , living#kamra tal - pranzu b ’ gallarija , ]ew; kmamar tal - banju ( wa[da ensuite) u utility room . Prezz € 2 1 0 , 000 . Garaxx ta ’ tliet karozzi b ’ a//ess mill - komun inklu] fil - prezz . ?emplu 77467703 .

Marsaxlokk

FLATS kbar quddiem il ba[ar , b ’ veduti u bi tliet kmamar tas - sodda . ?emplu 79843698 .

I] - }ejtun

TOWNHOUSE f ’ area kwieta imma mil[uqa minn kollox , fuq u isfel , fih [amest ikmamar , box room , kamra tal - banju , bit[a interna u bir , bil possibbiltà li jinbnew ]ew;t ikmamar o[ra . Bl arja tieg[u u bla /ens . €11 6 , 500 ( Lm50 , 000) . Negozjabbli . ?emplu 79297662 jew 79807225 .

Santa Venera

MAISONETTE kbir 330 metri kwadri fl-ewwel sular, bil-bejt tieg[u u b’garaxx jesa’ 3#4 karozzi f’post /entrali [afna. Jikkonsisti f’kamra tas-salott, ]ew;t ikmamar tal-banju u spare toilet, k/ina u living open plan, washroom u bit[a kbira bilpool. Jinbieg[ b’[afna millg[amara u anki bl-air conditions. Ideali g[al min jixtieq jid[ol jg[ix fih jew g[al ra;uni kummer/jali. €465,874 (Lm200,000). Negozjabbli. ?emplu 99441832 jew 77471530.

VETTURI Capri Mk1 - 1968

CLASSIC 13 h.p. f’kundizzjoni perfetta u restawrata, mg[oddija mill-VRT, li/enzja u insurance im[allsin. Prezz ir[is ta’ €7,000. ?emplu 21444984 jew 79902212.

Peugeot 405 STD

AIR CONDITIONED, electric sunroof, Turbo u full extras, f’kundizzjoni tajba. ?emplu 99840070 jew 79840070.

AVVI}I G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines , tumble dryers u dehumidifiers , e// . B ’ sitt xhur garanzija fuq il - parts u labour . Bl - ir[as prezziji et . Stima b ’ xejn minn qabel . Spare parts g[al kull tip ta ’ appliances . ?emplu 2 1 37 1 559 , 2737 1 559 , 2 1 493285 , 79884497 jew 99472570 . Servizz fil pront .

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

G{ALL-BEJG{ Tombla sheets u g[all-kull xog[ol ta’ stampar

TAL-prima u cloak room b’kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici Printing Press)– 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur etc u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com

G[amara antika

TINKLUDI twaletta bilmera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// talir[am u gwardarobba kbira. ?emplu 99870665.

Mejda tal-pranzu

KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bil-kannella, monitor talkompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum tal-Karnival g[allkbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.

Puppy

TAR-razza pura “Alascan Malanute”, g[andha tmien ;img[at. ?ertifikati inklu]i. Prezz negozzjabbli. ?emplu 21640892.

JIN{TIE:U Sales Assistants

BEJN il-25 – 35 sena. Iridu jkunu smart, edukazzjoni sekondarja. Lingwi: Malti, Ingli] u Taljan. ?emplu Pavilion fuq 21249222.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

30 Fil-Lenti

Insiru nafu a˙jar lil...

Deborah C(assar) Isem u kunjom

Deborah C (Deborah Cassar).

Data tat-twelid

11 ta’ Jannar 1990.

Lokalità fejn toqg[od

Minn G[ajnsielem. G[awdex i]da noqg[od Tal-Pietá, Malta.

X’inhi l-konnessjoni tieg[ek mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu

Ix-xena mu]ikali tal-kant u ]fin torbotni mad-dinja tal-ispettaklu. Il-fatt li nie[u sehem fi programmi televi]ivi kull ;img[a jg[inuni nesprimi iktar dak li n[oss u jag[tuni l-opportunità li nwassal il-messa;; tieg[i pubblikament. Il-media tg[inek tistabilixxi ru[ek u ssir iktar familjari mat-telespettaturi.

Jekk l-affarijiet imsemmija fit-twe;iba ta’ qabel mhumiex l-impjieg ewlieni tieg[ek, x’tag[mel aktar^ Studenta universitarja tat-tielet sena: nistudja l-Malti u l-Komunikazzjoni.

G[andek xi delizzji^

Apparti l-kant u ]-]fin, in[obb [afna ng[um u nsiefer.

L-aktar [a;a li tatek sodisfazzjon f’[ajtek sa issa

L-ikbar sodisfazzjon kien meta [adt sehem f’festival internazzjonali u rnexxieli nikseb award u anki li rnexxieli nirba[ festival lokali presti;ju]: il-Konkors Kanzunetta Indipendenza 2012.

Xi [a;a li ddejqek .

Idejquni persuni li juru wi// b’ie[or u min jg[ir g[ax nemmen li iktar iwasslu g[al [sara milli ;id!

Esperjenza li g[addejt minnha, po]ittiva jew negattiva, u li t[oss li minnha tg[allimt [afna

Esperjenza po]ittiva u li tg[allimt [afna minnha kienet meta dde/idejt li ni;i noqg[od Malta. Kbirt u tg[allimt inkun [afna aktar indipendenti u responsabbli. Madankollu xorta nimmissja lill-familja u lill-G[awdxin.

Il-fatt li tg[ix fil-g]ejjer Maltin, xi t[oss li huma l-vanta;;i u l-i]vanta;;i^ Vanta;; li tista’ ssir popolari malajr fi g]ira ]g[ira u ]vanta;; li limitati xi ftit jew wisq mill-opportunitajiet. I]da minkejja /-/okon ta’ pajji]na, nemmen li g[andna talent qawwi.

Liema hu s-sors favorit tieg[ek li minnu ssir taf l-a[barijiet: il-gazzetta, it-televi]joni, ir-radju jew l-internet, u g[aliex^

•

G[alik xi jfissru dawn^: • l-im[abba – Xi [a;a sabi[a li ]]ommok fer[ana

•

L-internet, g[ax dejjem ikolli l-mowbajl fuqi. Apparti minn hekk nu]a dan aktar minn kull sors ie[or g[ax [afna drabi nkun qieg[da barra mid-dar. kontinwament meta taf li hemm ta’ madwarek, dawk g[e]ie] b[all-familja, il-qraba, il-[bieb u

IR-RITRATT FAVORIT TIEG{EK LI FIH TIDHER INT — Ix-xahar li g[adda waqt il-Konkors Kanzunetta Indipendenza. Hu r-ritratt favorit tieg[i g[ax ifakkarni fil-mument li rba[t ]ew; premjijiet - dak tal-;urija u dak tat-televoting

ma[bub li lkoll japprezzawk int kif int. Na[seb [add ma joqg[od ming[ajr im[abba, hija xi [a;a li ]]ommok po]ittiva fil-[ajja ta’ kuljum. Nemmen li hu importanti li mal-im[abba namalgamaw il-kelma rispett ukoll. F’kull episodju tal-[ajja fejn ma je]istux l-im[abba vera u r-rispett, jin[olqu l-problemi. il-[biberija – G[andha sinifikat kbir g[alija, fejn jid[lu [bieb li huma ;enwini, edukati, jafu jag[tu parir siewi u ma jurux wi// b’ie[or. Minkejja li jkollok nies qrib tieg[ek b[all-familja e//, dejjem hu tajjeb li jkollok [bieb sin/ieri biex tifta[ qalbek, biex titg[allem u tg[in lil xulxin fil-mumenti diffi/li. il-libertà – Sa /ertu punt, fil-[ajja kontemporanja, tfisser indipendenza. Hu tajjeb li meta jkollok /erta età, minflok isserra[ rasek fuq [addiehor f’kull [a;a li te[tie;, tkun kapa/i tie[u d-de/i]jonijiet inti. Mill-banda l-o[ra, nemmen li libertà assoluta kapa/i to[loq triq imserrpa; tispi//a timxi kemm timxi ma tasal imkien. Dan ig[odd kemm f’relazzjoni, kemm fi problemi so/jali kif ukoll f’dawk personali... • i/-/ensura – Projbizzjoni tal-espressjoni tal-letteratura jew sorsi o[ra, skont il-kuntest li wie[ed ikun fih. • ir-reli;jon – Nemmen li hemm xi [add b’qawwa sopranaturali li jie[u [siebna, li qieg[ed mag[na l-[in kollu, kemm f’mumenti ta’ kuntentizza u f’dawk o[rajn ta’ dieqa. Minix qaddisa, u na[seb li qatt mhu se nkun, i]da nemmen [afna f’Alla. Kultant ji;u mumenti fejn in[oss li ng[id grazzi lil kul[add, i]da ninsa lilU, fil-verità l-ikbar ringrazzjament g[andu jing[ata lil Alla! • is-safar – Huwa xi [a;a li n[obb [afna spe/jalment dak avventuru]. Meta tkun tg[ix [ajja stressanti u impenjattiva, tie[u gost li jasal is-safar biex ikollok rikreazzjoni mir-rutina ta’ kuljum. Mal-kelma ‘safar’ niftakar f’mumenti ta’ gost, pja/ir u ser[an. • il-mewt – Tfisser bi]a’ u oskurità. Ma tantx in[obb na[seb fuqha, avolja naf li kul[add irid jg[addi minnha... Jekk temmen li te]isti [ajja o[ra wara l-mewt taf tkun xi ftit po]ittiva, i]da iktar tfakkarni f’negattività b[al mard, niket, telfa u firda...

Sensiela koordinata minn Raymond Miceli li tlaqqag[na ma’ nies li g[andhom konnessjoni mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu. Tixtieq issir taf a[jar lil xi personalità minn dawn l-oqsma^ Ibg[at is-su;;erimenti tieg[ek fuq raymiceli@gmail.com u nag[mlu mill-a[jar biex nikkuntentawk.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 8 ta’ Ottubru, 2012

?inema 31 minn Joe Calleja Joe Calleja – jocal@me.com

G[a]la vasta ta’ films ta’ kwalità u spettaklu mill-KRS Film Distributors g[all-{arifa L-istess b[alma soltu jag[mlu malli jkun se jibda s-Sajf, g[all-ewwel darba lKRS Film Distributors din is-sena wrewna g[add ta’ trailers ta’ films li se nkunu qed naraw minn dan ix-xahar sa proprju lejlet il-Milied. Minn dawn jidher li se jkollna g[a]la varjata ta’ films ta’ kwalità g[olja u o[rajn li jipprovdu spettaklu, biex b’hekk jintla[qu l-gosti ta’ udjenza kemm jista’ jkun vasta. 39 film Mid-39 film li se jkunu qed jintwerew mill-inqas 15 mistennija ji;bdu udjenza kbira u jirri]ultaw blockbusters, b’g[axra minnhom se jintwerew bis-sistema 3D. Dawn jinkludu films ta’ azzjoni li rri]ultaw l-aktar popolari matul is-Sajf li g[adda, thrillers, kummiedji u drama. Din hi lista ta’ w[ud mill-films li se

jo[or;u xahar xahar, u li mistennija jkunu l-aktar popolari mal-Maltin u lG[awdxin matul dawn it-tliet xhur: Ottubru: Taken 2 b’Liam Neeson; Madagascar 2, Europe’s Most Wante, Skyfall b’Daniel Craig b[ala l-a;ent 007, Savages tar-re;ista Oliver Stone. Novembru: The Big Wedding kummiedja b’Robert De Niro, Diane Keaton; The Twilight Saga: Breaking Dawn (Pt.2), Argo Thriller b’Ben Afleck; Hope Springs kummiedja b’Meryl Streep, Tommy Lee Jones, The Man with the Iron Fists b’Russell Crowe, Di/embru: Il-kummiedja animata Rise of the Guardians, The Hobbit: An Expected Journey; Life of Pi tar-re;ista Ang Lee. It-thriller kriminali Jack Reacher b’Tom Cruise, Robert Duvall u Rosamund Pike. Id-Direttur tal-KRS Charles Pace [abbar li l-aktar g[axar films li marru tajjeb fil-box office matul ix-xhur tas-Sajf kienu dawn:

Hobbit> An Unexpected Journey 2

1. The Dark Knight Rises 2. The Amazing Spider-Man 3. Ted 4. Ice Age 4: Continental Drift 5. Brave 6. Snow White & The Huntsman 7. Step Up 4: Miama Heat 8. The Expendables 9. The Dictator 10 Marvel Avengers

Barra minn hekk Step Up 4 kien l-aktar film li dam fl-ewwel post, filwaqt li The Hunger Games baqa’ l-aktar film li ilu jintwera, 22 ;img[a mill-11 ta’ Novembru tas-sena l-o[ra. B’kollox matul din is-sena kien hemm 15-il film li damu aktar minn tmien ;img[at.

Taken 2

Twilight Saga> Breaking Dawn (Pt.2)

It-Tnejn, 8 ta‘ Ottubru, 2012

32 Lokali

Il-Park tal-Avjazzjoni, ilbiera[ kien miftu[ biex in-nies setg[u jaraw mill-qrib x’tinvolvi l-industrija tal-avjazzjoni. Fost o[rajn dawk li attendew setg[u jaraw il-hangars tal-SR Technics u tal-Medavia u raw ukoll ajruplan tat-tip Boeing jidda[[al fil-hangar tal-SR Technics, fejn se ji;i spezzjonat fil-jiem li ;ejjin. (Ritratt> Michael Ellul) Ara storja f’pa;na 3

MLP – 10 punti tal-mist[ija Mhux ta’ b’xejn jiddejqu meta jissemma l-passat! Meta kont g[adni studenta, kont tg[allimt li te]isti tip ta’ mistoqsija li tissejja[ retorika – mistoqsija li ma g[andhiex b]onn l-ebda risposta – g[ax tirrispondi lila nnifisha ming[ajr ebda diffikultà. Illum il-mistoqsija retorika li nixtieq niddiskuti mag[kom hi din – liema partit politiku kellu l-a[jar vi]joni g[al dan il-pajji] u dejjem kellu lpolitiku tieg[u ppruvata bilfatti b[ala dik li [olqot il-;id, l-impjiegi u kabbret lekonomija? G[axra minn g[axar punti g[al min jirrispondi – il-Partit Nazzjonalista! Dawn l-10 punti jo[or;u wie[ed wie[ed meta nipparagunaw il-po]izzjonijiet tajbin li dejjem [a l-Partit Nazzjonalista fl-istorja mali]balji tal-MLP, minkejja ddiversi drabi li biddel ismu biex taparsi hu xi [a;a ;dida… Waqt li l-MLP kien qed jippriedka l-Integration malIngilterra, il-Partit Nazzjonalista ;ab lIndipendenza. Waqt li l-MLP kien qed ixekkel id-dritt tal-espressjoni libera u [ielsa, il-Partit Nazzjonalista ggarantixxa l-

libertajiet u d-drittijet talbniedem. Meta l-pajji] kien ma[kum minn Gvern vjolenti u ripressiv ta’ minoranza (MLP), il-Partit Nazzjonalista rnexxielu bilperswa]joni u d-djalogu jwassal g[all-bidla filmentalità li ;iet riflessa sa[ansitra fil-Kostituzzjoni fejn da[al id-dritt ba]iku li jiggverna l-pajji] min ikollu lma;;oranza tal-poplu warajh, u mhux min jirran;a li jkollu si;;ijiet vojta fil-Parlament. Waqt li l-MLP dejjem attwa politika li xxekkel u tikkontrolla l-ekonomija, ilPartit Nazzjonalista bena ekonomija [ielsa b’opportunitajiet kbar li ssarrfet f’;id komuni. Fi]-]mien li l-MLP ibba]a fuq il-korpi tax-xog[ol b’dixxiplina militari, u ffri]a lpagi, il-Partit Nazzjonalista kien qed jippjana kif jattira linvestiment barrani u jkattar ix-xog[ol, kif fil-fatt g[amel. Meta l-Partit Nazzjonalista kien qed ji;;ieled g[addrittijiet ta’ asso/jazzjoni filunions [ielsa, l-MLP i]]ewwe; mal-GWU u mbag[ad g[amel oppressjoni fuq il-membri talunions [ielsa.

Meta l-Partit Nazzjonalista fil-Gvern introdu/a l-VAT b[ala sistema ta’ tassazzjoni, lMLP opponieha biex wara spi//a a//ettaha u tard wisq, induna u ammetta bl-i]ball tieg[u. Fil-politika barranija, filwaqt li l-MLP orjenta l-pajji] lejn [biberija ]ejda mad-dittaturi, il-Partit Nazzjonalista kellu lkonsistenza tad-direzzjoni lejn l-Ewropa. Filwaqt li l-MLP kien qed jopponi bil-kbir iss[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropeja, il-Partit Nazzjonalista baqa’ jinsisti u jemmen fl-Unjoni Ewropea. Il-Partit Nazzjonalista dejjem emmen fl-edukazzjoni u investa u g[adu jinvesti bilkbir fl-i]vilupp tat-tfal u ]]g[a]ag[ tag[na. Ta[sbu li hemm g[alfejn infakkru kif ilLabour dejjem irnexxielu jag[mel vroma fil-kamp taledukazzjoni mhux biss talistat, imma anki pprova jkisser l-edukazzjoni tal-knisja u talprivat. L-MLP oppona wkoll ittwaqqif tal-Kunsilli Lokali, filwaqt li l-Partit Nazzjonalista fil-Gvern wettaq politika ta’ de/entralizzazzjoni tal-poter. Dawn il-punti mill-istorja

media•link COMMUNICATIONS

politika ta’ pajji]na juru bi//ar li l-Partit Nazzjonalista dejjem kien dak il-partit li sa minn snin twal ilu kellu l-a[jar vi]joni g[all-pajji]. Il-Partit Nazzjonalista spi//a g[andu postu fuq in-na[a t-tajba talistorja g[aliex dejjem attwa politika ispirtata mill-valuri bilbniedem fi/-/entru tal-politika tieg[u. Dan se[[ mhux biss fi ]mien Eddie Fenech Adami u Lawrence Gonzi, i]da wkoll fi ]mien :or; Borg Olivier, Nerik Mizzi u Fortunato Mizzi. Hu dan it-track record li jag[mel Moviment, u mhux min iqum filg[odu u g[ax g[amel bidla ko]metika flisem, ja[seb li jista’ jnessi listorja, u jo[loq moviment artifi/jali ma[sub biss biex iwassal sal-kisba tal-poter, “…imbag[ad wara naraw”. Illum, il-politi/i ‘;odda’ talMLP qed jag[mlu tentattiv kbir biex jippruvaw inessu lpassat. Però, kif kiteb ilkollega tieg[i Victor Scerri f’artiklu dwar l-Indipendenza, f’IN-NAZZJON, bit-titlu ‘Listorja ta’ pajji] tinkiteb billinka...mhux bil-lapes’. Listorja titkellem wa[idha bla b]onn ta’ montaturi jew kitba mill-;did. It-tentattivi ta’

minn Marthese Portelli martheseportelli.pn@gmail.com

politi/i biex ibiddluha u jiktbuha mill-;did ikomplu jikkonfermaw biss kemm kienu fuq in-na[a l-[a]ina talistorja. U meta nqisu dan kollu, u ni;u biex nag[tu l-marki ‘out of ten’ lill-MLP abbazi talistorja tieg[u, kemm se nag[tuh? Jg[addi, jew jer;a’ jmur repeater? Mhux ta’ b’xejn jiddejqu meta jissemma lpassat! Marthese Portelli hi President Kumitat E]ekuttiv Partit Nazzjonalista u kandidata fid-9 Distrett