2012_10_21

€0.75

Numru 2,133

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012 www.mychoice.pn

Tonio Borg nominat g[al Kummissarju Ewropew Se jirri]enja minn Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista Il-Gvern Malti, ilbiera[ filg[axija nnomina lil Tonio Borg, il-Vi/i Prim Ministru u Ministru tal-Affarijiet Barranin, b[ala l-Kummissarju Malti fil-Kummissjoni Ewropea.

Dan se jwassal biex Tonio Borg jirri]enja minn Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista.

Fil-fatt, mar-ri]enja ta’ John Dalli minn Kummissarju Ewropew, nhar it-Tlieta li g[adda, wara li t[abbar li qed ikun investigat mill-Uffi//ju tal-Unjoni Ewropea kontra lFrodi (OLAF), il-Prim Ministru Malti, Lawrence Gonzi, minnufih wieg[ed li se jkun qed jinnomina Kummissarju Ewropew fl-iqsar ]mien possibbli.

Fil-fatt hekk g[amel, tant li l-ewwel de/i]joni

li [a wara li attenda g[as-Summit fi Brussell, [abbar li innomina lil Tonio Borg b[ala Kummissarju Ewropew ;did.

Fl-istqarrija tal-Gvern intqal li l-Prim Ministru tkellem mal-President talKummissjoni Ewropea José Manuel Barroso, u infurmah bin-nomina tal-Gvern Malti.

Il-President Barroso u l-Kunsill g[andhom jikkunsidraw din in-nomina, li eventwalment trid tkun approvata mill-Parlament Ewropew.

Qabel ma l-[atra ta’ Tonio Borg b[ala Kummissarju Ewropew tid[ol fis-se[[, hu jrid iwie;eb sensiela ta’ mistoqsijiet li jsirulu minn Membri tal-Parlament Ewropew f’sessjoni apposta.

L-Isptar St. Philip’s> is-si;ill tal-opportuni]mu ta’ Muscat …jekk ma jsirx ftehim KONTRA u jekk isir ftehim KONTRA wkoll }viluppi li se[[ew din il-;img[a urew li kull ma jridu Muscat u l-Malta Labour Party dwar l-Isptar St. Philip’s hu li jkunu xi jkunu /-/irkustanzi — kemm jekk isir ftehim biex jintu]a mill-gvern, u kemm jekk ma jintla[aqx ftehim — ilLabour, b’opportuni]mu spjetat, jie[u rikba politika biex jattakka u joskura lill-Gvern Nazzjonalista sempli/iment b[ala g[odda f’attentat li jirba[ il-voti.

Ara pa;na 2

g[al pa;na 5

82% tal-Maltin sodisfatti bil-kura tas-sa[[a St[arri; tal-Eurobarometer li sar ftit tal;img[at ilu juri li 82 filmija tal-Maltin huma sodisfatti bil-kura tassa[[a f’pajji]na.

L-istess st[arri; juri wkoll il-fidu/ja tal-Maltin li l-kwalità tas-sistema tal-kura tas-sa[[a se tkompli sejra ’l quddiem fit-tnax-il xahar li ;ejjin.

Rapport f’pa;na 3

TONIO BORG> Politiku ta’ esperjenza u kapa/ità

L-SMEs Maltin mal-aqwa fl-Ewropa L-a[[ar rapport tal-UE ipo;;ihom fil-livell tal-Awstrija u l-:ermanja In-negozji Maltin ta’ daqs ]g[ir u medju, mag[rufin b[ala SMEs, din il-;img[a ng[ataw /ertifikat mill-aqwa f’rapport tal-Unjoni Ewropea, li g[al dik li hi performance matul is-sena li g[addiet po;;ihom fl-istess livell tal-Awstrija u l-:ermanja, li jinsabu fuq nett.

L-istess rapport tal-Kummissjoni Ewropea kellu kliem ta’ tif[ir g[all-inizjattivi tal-Gvern Malti f’dan il-qasam fosthom it-twaqqif ta’ Business First (il-one stop shop) tal-Malta Enterprise kif ukoll i]-]ew; inizjattivi b’risq is-self-employed, il-MicroCredit u l-MicroInvest.

Ara wkoll pa;ni 2, 5 u 16

2 A[barijiet Lokali

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012 L-SMEs MALTIN MAL-AQWA FL-EWROPA

Role model fl-Unjoni Ewropea

Gabirjoli tal-Labour dwar l-Isptar St. Philip’s G[al aktar minn darba fla[[ar jiem, it-Tabib Frank Portelli, is-sid tal-Isptar St. Philip’s iddikjara f’intervisti fil-media lokali li esponenti ewlenin talMalta Labour Party qalulu li meta jitilg[u fil-gvern huma kienu jaslu fi ftehim mieg[u dwar l-u]u ta’ dan l-isptar.

Mill-banda l-o[ra, Muscat u s[abu, din il;img[a fil-Parlament g[amlu attakki qawwija fuq il-ftehim bejn il-Gvern u d-diri;enti tal-Isptar St. Philip’s biex jinkera [alli jsir sptar tar-riabilitazzjoni.

Dan ifisser li l-Labour lewwel kien qed jattakka lill-Gvern Nazzjonalista g[aliex kien g[adu ma ftiehemx ma’ Frank Portelli wara sentejn u nofs ta’ negozjati u, imbag[ad, meta dan il-ftehim beda jidher iktar possibbli u probabbli li jintla[aq, dawru l-kanuni fuq ilGvern u qalg[u kull o;;ezzjoni possibbli.

Frank Portelli, f’diversi intervisti, qal li l-partit tal-

Labour bil-fomm jg[id li jemmen fil-public-private partnership i]da fir-realtà hu dispost jag[mel biss partnership ma’ dawk li g[andhom l-istess twemmin tieg[u.

It-Tabib Portelli sejja[ lil Joseph Muscat biex iqum u jag[mel stqarrijiet /ari dwar dan u jg[id x’bi[siebu jag[mel f’dan ilkuntest jekk kemm-il darba jkun fil-gvern.

Is-sid tal-Isptar St. Philip’s qal li hu lest li filkuntratt ida[[al klawsola li tag[milha possibbli li jekk jitla’ Gvern Laburista u dan ma jkunx irid ikompli bil-ftehim, ilftehim jaqa’ fi ]mien sitt xhur u ma jkun hemm lebda penali.

Frank Portelli qal li dan, i]da, jikkuntrasta ma’ dak li kienu jg[idulu esponenti ewlenin fil-Labour, fosthom deputati laburisti, li kienu jg[idulu li kienet g[aruka]a li l-gvern kien g[adu ma wasalx f’konklu]joni mieg[u finnegozjati dwar l-Isptar St. Philip.

ILLUM FUQ RADIO 101

FOCUS 101 Mid-9.30 a.m. sal-11.00 a.m.

Tmexxi> Caroline Galea Mistednin> Ian Castaldi Paris Francis Zammit Dimech

Inizjattivi li [a l-Gvern Nazzjonalista fl-a[[ar sena b’risq in-negozji ]g[ar u medji (SMEs) taw ri]ultati e//ellenti tant li rapport talKummissjoni Ewropea li [are; fl-a[[ar jiem po;;a lperformance tal-SMEs Maltin fil-livell ta’ dawk tal-Awstrija u l-:ermanja, l-ewwel ]ew; pajji]i Ewropej f’dan ilqasam.

Ir-rapport jindika t-twaqqif tal-Business First — il-onestop shop imniedi mill-Malta Enterprise — kif ukoll linizjattivi tal-Gvern Malti b’risq is-self employed, fosthom il-MicroCredit u lMicroInvest, b[ala pilastri li fuqhom jistrie[ is-su//ess miksub matul is-sena li g[addiet f’dan il-qasam.

Din il-gazzetta tkellmet ma’ Jason Azzopardi, il-ministru responsabbli g[as-selfemployed li qalilna li l-;lieda kbira li dan il-Gvern qed iwettaq kontra l-burokrazija ]ejda issa qed tkun rikonoxxuta anke mill-Unjoni Ewropea.

Jason Azzopardi qal li hu sinifikanti [afna li l-UE tat log[la marki lil Malta u lillSMEs Maltin b’mod partikulari f’dawn i]-]minijiet diffi/li li g[addejja minnhom id-dinja.

Il-Ministru Azzopardi irrefera partikolarment g[assu//ess miksub minn Business First li ti;bor fi

Il-Ministru Jason Azzopardi jispjega g[aliex il-Gvern Nazzjonalista hu tabil[aqq il-gvern tas-self employed

[danha s-servizzi ta’ g[oxrin dipartiment tal-gvern ta[t saqaf wie[ed biex is-selfemployed jitnaqqsilhom liskari;; u jkunu jistg[u jinqdew malajr u b’effi/jenza.

Tant kien kbir l-impatt ta’ Business First li minn meta beda jopera fil-bidu ta’ din issena di;a kien hemm 8,000 kuntatt u fil-bi//a l-kbira talka]i dawk li ;ew b]onn Business First kellhom kliem ta’ tif[ir kemm dwar il-[effa li biha nqdew kif ukoll g[asservizz li ng[ataw milluffi/jali kon/ernati.

L-effi/jenza tal-Business First jo[ro; mill-fatt li fejn ma jkunx hemm kumplikazzjonijiet, il-klijent jinqeda minn kollox fi ]mien g[axart ijiem u dan hu ta’

ser[an il-mo[[ g[as-selfemployed.

Jason Azzopardi tkellem mag[na dwar id-diversi skemi li l-gvern nieda b’risq is-selfemployed fosthom ilMicroInvest u l-MicroCredit li permezz tag[hom kienu mg[ejjuna mijiet ta’ negozji u setg[u jin[olqu wkoll 600 job ;did.

Min-na[a l-o[ra l-Partit Laburista kien kritiku u xettiku g[all-iskema l-o[ra MicroGuarantee li t[abbret fl-a[[ar Ba;it, li wkoll miexja tajjeb.

Jason Azzopardi qalilna li issa, wara dan i/-/ertifikat talUE li l-SMEs tag[na huma fost l-a[jar, il-Gvern se jkompli b’mi]uri ta’ sostenn u appo;; lis-self-employed Maltin b[alma wera fl-a[[ar jiem bl-introduzzjoni tarriforma tal-li/enzji tannegozju biex tkompli tixxejjen il-burokrazija ]ejda.

Malta, qalilna Jason Azzopardi, permezz ta’ dan ir-rapport tal-UE tpo;;iet b[ala role model g[allkumplament tal-Ewropa f’dan il-qasam u l-Gvern hu determinat li jkompli jkun ta’ servizz u sostenn lis-selfemployed tag[na biex huma u l-familji tag[hom ikomplu mexjin ’il quddiem, tkun a;evolata l-ekonomija ta’ pajji]na, u jin[olqu aktar jobs.

Ara wkoll pa;na 16

Episodju ta’ serje Bel;jana iffilmjat f’Malta Qed ji;i ffilmjat f’Malta episodju minn Pirate Pete, serje popolari tat-televi]joni, spe/jalment fil-Bel;ju, u li tinsab fil-[mistax-il sensiela tag[ha. Dan l-episodju se jkun qed i[alli f’Malta madwar 400,000 ewro.

Il-Ministru Tonio Fenech, ilbiera[ ]ar Popeye Village waqt ;bid ta’ xena minn dan lepisodju.

Fl-episodju, bl-isem Pirate Pete and the Sea Monster, il-karattru prin/ipali, Pirate Pete, ji;i Malta biex ji;;ieled mostru tal-ba[ar. L-episodju se jkun maqsum bejn Malta u Kemmuna.

Il-producer tal-film, Sarah Coppens, minn Studio 100, qalet li din hi l-ewwel darba li sserje popolari Bel;jana qed tiffilmja barra mill-istudios. Qalet li Malta kienet mag[]ula minn tant pajji]i o[rajn min[abba x-xenarju u l-fa/ilitajiet li joffri pajji]na.

Coppens semmiet l-importanza tat-tank tal-

ilma tar-Rinella kif ukoll il-Mediterranean Film Studios, li bnew il-mostru tal-episodju.

Tonio Fenech qal li dan l-episodju hu ta’ importanza kbira g[al pajji]na, spe/jalment g[aliex Malta se tissemma b[ala Malta ming[ajr ma jinbidel l-isem tal-pajji].

Min[abba l-importanza kulturali tal-episodju g[al Malta u r-riklam qawwi li joffri, il-film jista’ jibbenefika minn fondi li jkopru sa 22% tal-ispejje].

Il-Ministru fakkar li f’Malta saru 75 film – 30 minnhom kbar – li [allew effett sostanzjali fuq l-ekonomija Maltija. Dan hu l-ewwel filming li qed isir f’Popeye Village wara li g[alqet ilcopyright tal-a[[ar film li sar fil-post, dak ta’ Popeye.

Fl-istess ]mien tal-;bid ta’ dan il-film, f’Malta hawn grupp ta’ ;urnalisti Bel;jani li n;iebu f’pajji]na mill-Awtorità Maltija g[atTuri]mu.

A[barijiet lokali 3

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

Il-Maltin sodisfatti bil-kura tas-sa[[a

82 fil-mija tal-Maltin jiddeskrivu s-sistema b[ala wa[da tajba Il-kampanja tal-Labour kontra s-sistema tal-kura tassa[[a f’pajji]na sfat fix-xejn hekk kif fl-a[[ar ;img[at, st[arri; tal-Eurobarometer ]vela li 82 fil-mija talMaltin iddeskrivew il-kura tas-sa[[a f’pajji]na jew b[ala tajba [afna, jew tajba.

Kien hemm biss 16 filmija li ddeskrivewha b[ala pjuttost [a]ina.

Dan l-ist[arri;, li sar fost 500 persuna Maltija, sar f’:unju li g[adda u jifforma parti minn Special EuroBarometer 391 dwar il-klima so/jali.

G[all-mistoqsija: kif

tikkunsidra l-qag[da pre]enti f’pajji]ek filqasam tal-kura tas-sa[[a,

ir-ri]ultat kien dan:

Tajba [afna: 25% Pjuttost tajba: 57% Pjuttost [a]ina: 16% {a]ina [afna: 7% Fl-istess [in kien hemm 47 fil-mija tal-Maltin li qalu li fl-a[[ar ]minijiet il-kura tassa[[a tjiebet waqt li 17 filmija biss qalu li marret lura.

Aktar minn hekk, Malta ;iet fit-tieni post fost ilpajji]i kollha tal-Unjoni Ewropea g[al dak li //ittadini jistennew li tkun g[all-quddiem. Filwaqt li kien hemm 23 fil-mija li jg[idu li s-sistema se titjieb, kienu biss 8 fil-mija li bassru li se tmur g[all-ag[ar.

Il-mistoqsija dwar il-kura tassa[[a kienet wa[da minn [ames aspetti f’din it-taqsima tal-ist[arri; — il-protezzjoni so/jali u l-inklu]joni. L-aspetti

Ara wkoll l-editorjal f’pa;na 9

l-o[rajn kienu l-pensjonijiet, ilbenefi//ji tal-qg[ad, irrelazzjonijiet bejn popli bi sfond kulturali differenti u mi]uri kontra l-faqar.

Dwar dawn l-aspetti, irrapport jg[id hekk:

Among the 27 members states, Malta stands out as having the most positive perceptions of change on these indicators… Malta has the most positive balance of opinion on three of the five measures and has a particularly positive view on its healthcare system. This result for Malta chimes with the earlier finding that Malta has a particularly optimistic view relative to all other member states of how its healthcare sytsem will change in the next 12 months.

Meta kkummentat dwar dan ir-ri]ultat brillanti g[assistema tas-sa[[a f’pajji]na, l-Asso/jazzjoni Medika Maltija (MAM) qalet li t[ossha sodisfatta [afna.

Qalet li dan ir-ri]ultat ipo;;i lil Malta mal-aqwa sistemi tas-sa[[a f’pajji]i b[ar-Renju Unit, Franza, il-:ermanja u l-pajji]i Skandinavi.

L-MAM qalet li hi tirrikonoxxi li dan it-tijib seta’ jsir g[all-mod kif ilpajji] investa fl-infrastruttura tas-sa[[a, fosthom l-Isptar Mater Dei, u wkoll g[allfondi dejjem ji]diedu li lgvern jo[ro; biex jipprovdi lmedi/ini lill-poplu.

Fl-istess [in l-MAM irrimarkat li l-investiment kien ukoll fir-ri]orsa umana billi llum il-;urnata, numru kbir ta’ tobba ;odda qed jispe/jalizzaw f’pajji]na stess flok li jkollhom imorru barra.

Dan, minnu nnifsu, g[olla l-livell tal-kura tas-sa[[a f’pajji]na, qalet il-MAM.

Bdiet it-tellieqa l-kbira ta’ Malta Fl-isfond maestu] tal-Port il-Kbir, ilbiera[ filg[odu ng[ata bidu g[ar-Rolex Middle Sea Race, deskritta minn Ted Turner, il-fundatur tas-CNN, b[ala “it-tellieqa bl-isba[ korsa fid-dinja”.

Din it-tellieqa, li ilha ssir mill-1968, din is-sena ;ibdet numru rekord ta’ parte/ipanti, 83, minn 17-il pajji] differenti anke minn barra l-Ewropa.

Kull yacht hu mag[mul minn kru ta’ bejn 10 u 12-il persuna. Fil-ka] ta’ parte/ipanti barranin, dawn ji;u minn ;img[a qabel u mag[hom i;ibu wkoll membri tal-familja u [bieb li bosta minnhom dehru lbiera[ il-Barrakka jsegwu ttluq tat-tellieqa.

Din it-tellieqa ting[ata rappurta;; sostanzjali barra pajji]na u tkompli sservi wkoll b[ala pubbli/ità turistika.

Ara wkoll il-pa;ni sportivi

4 A[barijiet Lokali

tag˙rif

Anastasju Cuschieri.

F’g[eluq il-50 sena mill-mewt tal-poeta Anastasju Cuschieri, se ssir ta[dita organizzata midDipartiment u mill-G[aqda talMalti nhar l-Erbg[a 24 ta’ Ottubru fis-7.30 p.m. fil-librerija tal-Università. Jitkellmu: Rev. Dr Charlò Camilleri u Dr Josette Attard, kif ukoll Charles Coleiro, li kien jaf lill-poeta mill-qrib.

Aktar tag[rif fuq www.facebook.com#events#4418 03895857382#fref=ts

Wirja ta’ Kaktus u Sukkulenti O[ra. L-G[aqda

Maltija tal-Kaktus u Sukkulenti O[ra se torganizza wirja o[ra nhar is-Sibt u l-{add, 27 u 28 ta’ Ottubru, fil-Victoria Hall, Triq lOratorju, in-Naxxar, matul il;urnata kollha. Id-d[ul hu bla [las u quddiem is-sala hemm ukoll spazju g[al parke;;.

Serata Al Jolson. Biex

jitfakkar il-kantant le;;endarju Al Jolson, illum il-{add 21 ta’ Ottubru s-So/jetà Internazzjonali Al Jolson se torganizza ‘Serata Al Jolson’ fis-sala tar-Royal British Legion li tinsab f’numru 111, Triq Melita, il-Belt Valletta. Is-serata tibda fil-4.45 p.m. u kul[add hu mistieden. Id-d[ul hu bla [las.

Matul din l-attività jkunu murija fuq li]ar kbir ta/-/inema diversi dokumentarji u materjal vi]iv ie[or dwar Al Jolson. G[al aktar tag[rif /emplu 21896936 jew 99880489.

Ir-Rabat. Se jsir bazaar b’risq

il-Missjoni Dumnikana filkunvent ta’ San Duminku, Knisja Madonna tal-G[ar, ir-Rabat,

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

Malta, bejn il-:img[a 26 u l{add 28 ta’ Ottubru. Ikun hemm kotba, ;ugarelli, [wejje;, pjanti u fjuri, affarijiet tal-Milied, fajjenza, ikel u xorb u [afna aktar. Il[inijiet tal-ftu[ huma: Il-:img[a 26 bejn l-4 p.m. u t-8 p.m.; Is-Sibt bejn it-8 a.m. u s-1 p.m. u bejn l-4 u t-8 p.m.; Il-{add mit-8 a.m. sat8 p.m.

{al Tarxien. Open Day taxXelter tal-Gwerra li hemm fi Sqaq Britanniku Nru 1, organizzata mis-Sovritendenza tal-Patrimonju Kulturali Malti bil-kollaborazzjoni tal-Kunsill Lokali, nhar il-:img[a 26 ta’ Ottubru u nhar is-Sibt 27 ta’ Ottubru. {inijiet tal-ftu[: Il:img[a mit-8.30 a.m. sal-4 p.m. u s-Sibt mit-8.30 a.m. sa nofsinhar.

D[ul b’xejn u kul[add mistieden.

G[al aktar informazzjoni /emplu 21666688. {a]-}ebbu;. Nhar is-Sibt 27 u l-{add 28 ta’ Ottubru is-sala Mayfair fis-sede tal-G[aqda Ka]in Banda San Filep se tinbidel f’teatru biex fiha tittella’ lkummiedja ta’ Mikiel An; Borg bl-isem Dik l-Imbierka Kunjata mis-St Philip’s Pageant Group.

Biljetti bil-prezz ta’ €3 biss u aktar informazzjoni /emplu 79280608 jew 99838806 jew inkella id[lu fuq www.bandasanfilep.com.mt.

Wied il-G[ajn. IlKummissjoni Nisa fi [dan lG[aqda Mu]ikali Sant’Anna se torganizza Country Night nhar isSibt 27 ta’ Ottubru fis-Seashells Restaurant, ix-Xlendi, G[awdex.

G[al iktar dettalji /emplu lil Malcolm Schembri 99879497.

it-temp illum It-temp> Ftit imsa[[ab, b’waqtiet xemxin. Il-Vi]ibbiltà> Tajba.

Ir-Ri[> Moderat mix-Xlokk il-Lvant, li jsir [afif. Il-Ba[ar> {afif.

L-Imbatt> Ftit li xejn. L-Og[la Temperatura> 27˚C. Ix-Xita> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a f’Malta u f’G[awdex 0.0mm. Ix-Xita> mill-1 ta’ Settembru 99.0mm. Ix-Xemx> titla’ fis-7.13 u tin]el fis-18.20.

In-numri tal-lottu li telg˙u lbiera˙ 4 — 3 — 27 — 23 — 72

Spi]eriji

li jift[u llum

VALLETTA: Collis Williams Pharmacy, 15 Triq ir-Repubblika; ILMARSA: Vivien Pharmacy, Triq Patri Magri; SANTA VENERA: Fatima Pharmacy, Triq i]-}onqor; BIRKIRKARA: St. Helen Pharmacy, Triq Tumas Fenech; ILG}IRA: St. Matthew’s Pharmacy, 213 Triq ix-Xatt; SWIEQI: Penny Lane Pharmacy, Triq is-Sejjieg[; TAS-SLIEMA: Stella Maris Pharmacy, 34 Triq Milner; {AL BALZAN: Balzan Pharmacy, 70 Triq San Fran;isk; NAXXAR: Pillbox Pharmacy, 2 Triq il-Bjad; MELLIE{A: Village Pharmacy, 116 Main Street; PAOLA: Distinction Pharmacy, 32 Pjazza Antoine De Paule; BORMLA: White Cross Pharmacy Shop A, block 1, Fuq San Pawl; {A}-}ABBAR: May Day Pharmacy, Triq il-Vittorja; {ALG{AXAQ: St. Philip Pharmacy, Triq I^^^ eppun; {AL KIRKOP: Prestige Pharmacy, 16 Triq San :u]epp; SI::IEWI: Menelo Pharmacy, Triq it-Tabib Nikola Zammit; RABAT: Central Pharmacy, Triq G[ajn Kajjet; FONTANA: Fontana Pharmacy, Triq il-G[ajn; G{AJNSIELEM: Lauretana Pharmacy, 36 Triq lIm;arr.

Servizz ta’ tobba fi/-?entri tas-Sa[[a fil-{dud u l-Festi Pubbli/i I/-?entri tas-Sa[[a tal-Mosta, Ra[al :did u l-Furjana huma miftu[in 24 sieg[a g[al emer;enzi biss sat-8 tal-g[ada filg[odu.

Il-pubbliku jrid jattendi /-/entru tas-sa[[a tad-distrett tieg[u.

Persuni ming[ajr karta ta’ identità ma ji;ux moqdija.

Jin;abru €163,715 g[all-Caritas f’Xarabank

Il-;enero]ità tal-Maltin re;g[et spikkat waqt ilprogramm Xarabank fuq TVM nhar il-:img[a li g[adda meta n;abret is-somma ta’ €163,715 g[all-Caritas Malta.

Is-su;;ett tal-programm ittratta l-[idma tal-Caritas g[ar-riabilitazzjoni mill-u]u tad-droga, u servizzi o[ra li din l-organizzazzjoni tag[ti lil nies fil-b]onn.

Din kienet ukoll wirja ta’ apprezzament lid-direttur talCaritas Monsinjur Victor Grech li nhar il-:img[a stess g[alaq 83 sena. Dawk li /emplu bid-donazzjonijiet tag[hom urew apprezzament g[all-vi]joni u l-[idma ta’ Monsinjur Grech biex jg[in persuni jaqtg[u l-u]u ta’ droga illegali u jid[lu lura fis-so/jetà.

Il-programm Xarabank wera stejjer ikexkxu ta’ persuni li bdew jinjettaw l-eroina sa minn età ta’ 11-il sena, persuni

Mons. Victor Grech waqt il-programm ‘Xarabank’

li ma setg[ux jieqfu mid-droga minkejja li raw nies tal-familja jmutu b’oversdose, u t-tbatija ta’ ;enituri li raw lil uliedhom jaqg[u vittma tad-droga.

Matul il-programm, Monsinjur Grech fisser lapprezzament tieg[u g[all-

Jinstab materjal splussiv u armi tan-nar mhux li/enzjati Il-Pulizija, assistita minn membri tal-iskwadra tal-EOD tal-Forzi Armati ta’ Malta, ilbiera[ wara nofsinhar, f’garaxx fi]-}ejtun sabet materjal splussiv u o;;etti o[rajn relatati, kif ukoll armi tan-nar mhux-li/enzjati b[al pistola u senter, li n[ar;u mill-garaxx u tqieg[du f’vann tal-Bomb Disposal Unit.

Dan, wara tfittxija li saret mill-Pulizija f’garaxx wara suspett ta’ splussivi fi Triq

Santa Marija i]-}ejtun.

Ori;inarjament, is-sorsi qalu lil din il-gazzetta li allegatament ra;el kien qed jifforma xi tip ta’ bomba firresidenza tieg[u.

G[al din it-tfittxija kien hemm pre]enti wkoll membri tat-Taqsima tal-Klieb u talPulizija, anki tal-Forensika.

Bil-ka] kienet infurmata lMa;istrat Conseulo Scerri Herrera, li [atret diversi esperti biex jassistuha flinkjesta.

Il-[addiema tal-Kitchen Garden jiktbu lill-President {addiema tal-Kitchen Garden li jinsab biswit il-Palazz ta’ San Anton f’{’Attard fl-a[[ar jiem kitbu lill-President ta’ Malta George Abela biex jilmentaw dwar nuqqasijiet li je]istu f’dan il-post u li baqg[u mhux indirizzati.

Huma talbu li jiltaqg[u malPresident biex jispjegawlu lilmenti tag[hom g[aliex minkejja li ppruvaw mezzi o[rajn huma kienu injorati.

F’dan il-;nien hemm kafetterija li l-profitti tag[ha jmorru b’risq il-Malta Community Chest Fund.

L-ilmenti ewlenin tal[addiema li iffirmaw l-ittra, sittax b’kollox, g[andhom x’jaqsmu mal-kundizzjonijiet tax-xog[ol, inklu] il-paga li jit[allsu li huma allegaw li hi inqas minn dik li huma intitolati g[aliha.

Qalu wkoll li mill-bonus tag[hom qed jitnaqqsilhom pagamenti tas-sigurtà so/jali, li mhumiex jit[allsu tal-[in

kollu li jag[mlu fil-post taxxog[ol, li ;ieli ma jkunux ordnati items bi]]ejjed x’ibig[u u li ma kinux mistednin g[all-parties talMilied.

Ix-xewqa tal-[addiema hi li dawn il-problemi jkunu indirizzati fil-[in biex ikun assigurat livell a//ettabbli ta’ servizz.

Sadattant hu mag[ruf li wie[ed mill-[addiema twaqqaf mix-xog[ol tieg[u ming[ajr ma ng[atatlu ra;uni suffi/jenti g[al dan.

;enero]ità tal-pubbliku li biddonazzjonijiet kien qieg[ed jirrifafferma l-g[arfien tieg[u g[ax-xog[ol tal-Caritas u jinkora;;iha tkompli bil[idma tag[ha ta’ riabilitazzjoni, u servizzi o[ra lil persuni fid-diffikultà.

Offerta minn FIAT u Banif UCIM Co Ltd, importaturi u distributuri ta’ karozzi FIAT f’Malta, u Banif Bank, ing[aqdu flimkien biex joffru opportunità ta’ finanzjament spe/jali g[al dawk kollha li jixtiequ jixtru karozza FIAT. Din l-opportunità ta’ finanzjament miftu[a g[al dawn il-;imag[tejn li bdew it-Tnejn 15 u jag[lqu lErbg[a 31 ta’ Ottubru mhux biss qed toffri tlieta millmudelli l-i]jed popolari, ji;ifieri l-FIAT PUNTO, ilFIAT PANDA u l-FIAT 500 COLOUR THERAPY bi prezzijiet attraenti, i]da wkoll sett ta’ termini u kundizzjonijiet spe/jali.

Il-mudelli Fiat jinsabu kollha g[all-wiri fixshowroom ta’ Fiat fi Psaila Street, Birkirkara, u g[al ]mien l-offerta l-[inijiet talftu[ tax-showroom ;ew esti]i hekk: Bejn it-Tnejn u l-:img[a mit-8.30 a.m. sas7 p.m. u s-Sibtijiet bejn id-9 a.m. u s-2 p.m.

Aktar informazzjoni tinstab fuq www.fiat.com.mt.

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

A[barijiet lokali

5

Dalli kien interrogat darbtejn mill-OLAF Fil-perijodu meta kienet qed issir l-investigazzjoni dwar lallegat ka] ta’ frodi filKummissjoni Ewropea, l-eks Kummissarju Ewropew Malti John Dalli kien interrogat darbtejn milluffi/jali tal-Uffi//ju talUnjoni Ewropea kontra lFrodi, l-OLAF. F’dawn i]-]ew; okka]jonijiet, Dalli kien pre]entat bil-fatti u ng[ata lopportunità li jitkellem dwarhom. John Dalli kellu lopportunità wkoll li jkun assistit minn persuna talg[a]la tieg[u waqt li kien qed ikunu interrogat.

Dawn l-a[[ar ]viluppi [ar;u minn stqarrija talOLAF tard nhar il-:img[a

filg[axija, li fiha kkjarifika /erti dettalji li kienu qed jo[or;u fil-media, kemm lokali kif ukoll internazzjonali, fl-a[[ar jiem.

L-OLAF re;a’ enfasizza li fir-rapport li [ejja u li nhar il-:img[a ntbag[at lillAvukat :enerali ta’ Malta, te]isti evidenza li negozjant Malti li organizza laqg[at bejn John Dalli u rappre]entanti u lobbyists tal-produtturi tas-snus, talab somma konsiderevoli ta’ flus lill-kumpanija Swedish Match, li skont il-kumpanija }vedi]a tammonta g[al €60 miljun.

Jo[ro; /ar fir-rapport li ma sar l-ebda [las, g[aliex il-

John Dalli

kumpanija }vedi]a malewwel [adet azzjoni u rrappurtat it-talba tannegozjant Malti, li skont lOLAF, kien qed jinnegozja f’isem John Dalli.

Fil-media, in-negozjant

Malti kien identifikat b[ala Silvio Zammit.

Fil-kjarifika tieg[u, lOLAF qal li ma sab lebdaevidenza ta’ parte/ipazzjoni diretta millKummissarju Dalli fit-talba g[all-flus, i]da te]isti evidenza li Dalli kien jaf b’dak li kien qed jag[mel innegozjant Malti u li dan kien qed ju]a isem u l-po]izzjoni tal-Kummissarju John Dalli biex jibbenefika finanzjarjament.

Fl-istqarrija, l-OLAF qal li jinsab dispja/ut li parti millevidenza ng[atat mill-media lill-partijiet kon/ernati, u mhux se jag[ti aktar dettalji dwar l-investigazzjoni li issa g[addiet g[and l-Avukat

Il-PPE jilqa’ n-nomina b’fer[ minn pa;na 1

Il-Prim Ministru informa wkoll lill-Kap tal-Oppo]izzjoni, Joseph Muscat, bid-de/i]joni talGvern.

Fi stqarrija, il-Partit Nazzjonalista laqa’ b’sodisfazzjon l-a[bar li l-Prim Ministru innomina lil Tonio Borg b[ala Kummissarju Ewropew u qal li lkapa/itajiet, l-esperjenza u lkredenzjali tieg[u jag[mlu lil Tonio Borg denju ta’ din il-kariga tant importanti.

Filwaqt li awguralu su//ess filkariga innominat g[aliha, il-Partit Nazzjonalista irringrazzja lil Tonio Borg g[as-snin twal ta’ [idma b[ala Vi/i Prim Ministru, Ministru tal-Gvern, Deputat Parlamentari, kif ukoll f’diversi karigi fl-istrutturi tal-Partit.

Tonio Borg kien elett l-ewwel darba fil-Parlament fl-elezzjoni :enerali tal-1992 u baqa’ jkun elett f’kull elezzjoni ;enerali ta’ wara. L-ewwel darba li n[atar Ministru kien f’April tal-1995 b[ala Ministru tal-Intern salelezzjoni tal-1996.

Fi]-]mien meta kien iservi b[ala Deputat, ji;ifieri bejn l1992 u l-1995, Tonio Borg kien membru fl-Assemblea Parlamentari tal-Kunsill tal-

Ewropa. Fis-sentejn bejn l-1996 u l-1998 serva b[ala Kelliem g[allOppo]izzjoni g[all-Intern, i]da wara l-elezzjoni tal-1998, re;a’ n[atar Ministru tal-Intern.

F’April tal-2003, wara lelezzjoni li ddeterminat it-triq ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea, Tonio Borg in[atar Ministru g[all:ustizzja u l-Intern.

Sena wara, f’Marzu tal-2004, Tonio Borg kien elett Vi/i Kap talPartit Nazzjonalista meta Lawrence Gonzi kien elett Kap. Minn dak i]-]mien sal-biera[, Tonio Borg baqa’ jservi f’din ilkariga ta[t it-tmexxija ta’ Lawrence Gonzi b[ala Kap, anki wara li Tonio Borg kien ikkonfermat filkariga wara l-elezzjoni tal-2008.

Fil-le;i]latura li g[addiet, Tonio Borg serva wkoll b[ala Kap talKamra.

Wara l-a[[ar elezzjoni, Tonio Borg in[atar b[ala Ministru talAffarijiet Barranin, waqt li baqa’ jservi b[ala Vi/i Prim Ministru.

Tonio Borg kien iservi wkoll b[ala Kap tal-Kamra, kariga li re;g[et ing[atat lilu wara rri]enja ta’ Carm Mifsud Bonnici f’:unju li g[adda.

Tul il-karriera politika tieg[u, Tonio Borg kien President talKunsill :enerali bejn l-1988 u l-

1995, u President tal-Moviment

}g[a]ag[ Partit Nazzjonalista bejn l-1980 u l-1982.

Fil-karriera tieg[u, Tonio Borg serva wkoll b[ala Direttur talMid-Med Bank bejn l-1987 u l1992, membru tal-Awtorità talIppjanar bejn l-1992 u l-1995 kif ukoll membru tal-Kumitat Kon;unt bejn il-Parlament Malti u dak Ewropew.

B[alissa, Tonio Borg hu wkoll lek/erer fil-Fakultà tal-Li;i flUniversità ta’ Malta.

Tonio Borg hu mi]]ewwe; lil Adele née Galea u g[andhom tlett itfal, Daniela li ta[dem b[ala nutar, u Mark u Adriana li qed jistudjaw l-Università ta’ Malta.

■ Sadattant, fi stqarrija tard ilbiera[ filg[axija, Joseph Daul, i/-Chairman tal-Grupp tal-Partit Popolari Ewropew fil-Parlament Ewropew, laqa’ b’fer[ idde/i]joni tal-Gvern Malti li jinnomina lil Tonio Borg u fa[[ar lill-Prim Ministru Gonzi li innomina immedjatament ilKummissarju l-;did ta’ Malta.

Waqt li awgura lil Tonio Borg, Joseph Daul qal li l-Grupp talPPE i[ares ’il quddiem biex kemm jista’ jkun malajr dan ilpro/ess ikun approvat millParlament Ewropew.

:enerali ta’ Malta, li minna[a tieg[u wkoll qal li mhux se jikkummenta waqt li tkun g[addejja linvestigazzjoni.

■ Sadattant, fit-tieni intervista li ta lill-;urnal New Europe Online minn meta [are; il-ka] li wassal g[ar-ri]enja tieg[u minn Kummissarju Ewropew, John Dalli re;a’ sostna linno/enza tieg[u u qal li ma kien jaf b’xejn dwar itta[ditiet bejn in-negozjant Malti u l-kumpanija }vedi]a.

John Dalli qal ukoll li lka] li [are; fl-a[[ar jiem se jwassal biex id-Direttiva tatTabakk se ter;a’ tkun posposta peress li din kienet

Se nu]a bl-a[jar mod l-esperjenza li g[andi fil-Parlament Nomina li qatt ma stennejt u qatt ma ppretendejtha – TONIO BORG

Fl-ewwel kummenti tieg[u wara l-a[bar li kien nominat b[ala Kummissarju Ewropew, Tonio Borg, b’mod esklussiv fuq NET News, qal li se jkun qed ju]a lesperjenza ta’ g[oxrin sena fil-Parlament Malti bl-a[jar mod, kemm biex i[ejji lilu nnifsu g[as-sessjoni ta’ mistoqsijiet mill-Membri tal-Parlament Ewropew, kif ukoll jekk ikun konfermat b[ala Kummissarju Ewropew.

Tonio Borg deher sorpri] g[al din in-nomina u filfatt, mistoqsi dwar dan, hu qal li qatt ma stenna li jkun nominat. Qal li jinsab kuntent b[ala Deputat filParlament Malti u Ministru tal-Affarijiet Barranin i]da wara li ddiskutieha mal-familja tieg[u, a//etta dak li talab minnu l-Prim Ministru.

Il-Vi/i Prim Ministru qal li issa se jkun qed i[ejji ru[u bl-a[jar mod possibbli biex ikun jista’ jwie;eb ilmistoqsijiet tal-Membri tal-Parlament Ewropew, u filwaqt li jixtieq li l-pro/ess jibda kemm jista’ jkun malajr, spjega kif dan hu pro/ess important kemm g[attrasparenza tal-Kummissjoni Ewropea kif ukoll biex kull Kummissarju jkun jista’ jag[ti rendikont tal-[idma tieg[u lill-Ewroparlamentari.

Wara li [abbar li se jirri]enja minn Vi/i Kap tal-PN, Tonio Borg irringrazzja lill-Prim Ministru tal-fidu/ja li wera fih u wieg[ed li se jkun qed jag[mel minn kollox biex ikompli jg[olli isem Malta fl-istituzzjonijiet Ewropej.

Su//ess g[all-iskema Jeremie m[addma mill-BOV 340 negozju jinvestu bejniethom €54 miljun

Il-Bank of Valletta kien kru/jali biex l-iskema tal-MicroCredit bl-isem Jeremie tkun su//ess.

Fil-fatt, din l-iskema wasslet biex 340 negozju f’pajji]na jinvestu €54 miljun bejniethom u jo[olqu diversi postijiet tax-xog[ol.

Dan qalu Tonio Fenech, il-Ministru talFinanzi, l-Ekonomija u l-Investiment, ilbiera[ filg[odu meta inawgura ferg[a ;dida talBank of Valletta fi/-/entru l-;did talkummer/ Skyparks, fl-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta.

Tonio Fenech fa[[ar lil dan il-bank g[allimpenn tieg[u, spe/jalment fi ]mien kri]i finanzjarja li farrket banek internazzjonali o[rajn. Il-Bank of Valletta, i]da, baqa’ j;ib

ri]ultati po]ittivi anki f’dak li jissejja[ l-iStress Test mill-Awtorità Ewropea tal-Banek.

Kemm Tonio Fenech kif ukoll Frederick Mifsud Bonnici, i/-Chairman tal-Bank of Valletta, fakkru li fattur kru/jali biex Malta teg[leb il-kri]i ekonomika kienu n-negozji ]]g[ar u l-medji, li baqg[u jinvestu, ikabbru loperat u jo[olqu l-postijiet tax-xog[ol.

I/-/entru Skyparks, b’investiment ta’ €17-il miljun, kien inawgurat tard ix-xahar li g[adda, meta t[abbar li 80% ta’ dan il-bini di;à kien okkupat minn kumpaniji kummer/jali, fosthom il-Bank of Valletta.

Il-Bank of Valletta g[andu b’kollox 44 ferg[a madwar Malta u G[awdex.

Waqt l-inawgurazzjoni tal-ferg[a l-;dida tal-BOV fi Skyparks, fl-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta

6

A[barijiet

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi flimkien ma’ membri tal-Kumitat E]ekuttiv ta]-}g[a]ag[ tal-Partit Popolari Ewropew (YEPP) fosthom Ryan Callus (fuq il-lemin tal-Prim Ministru) waqt il-Kungress tal-PPE f’Bucharest

IL-KUNGRESS TAL-PARTIT POPOLARI EWROPEW F’BUCHAREST

Il-mexxejja Ewropej iwarrbu l-populi]mu Ryan Callus, Vi/i-President ta]-}g[a]ag[ tal-Partit Popolari Ewropew, jirrapporta minn Bucharest

Matul din il-;img[a, tlaqqa’ f’Bucharest, ir-Rumanija, ilKungress tal-Partit Popolari Ewropew. Kungress b[al dan i;ib aktar minn sittin partit politiku Ewropew flimkien fejn ikunu diskussi temi politi/i attwali u komuni g[all-popli Ewropej.

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi indirizza l-Kungress b’diskors li ma kienx ;did g[alija. Ng[id hekk g[aliex dak li jitkellem dwaru l-PM Malti f’pajji]na, kien l-istess quddiem udjenza differenti.

Kien diskors responsabbli fejn appella g[al kawtela minn partiti li jag[tu l-impressjoni li jistg[u j;ibu kollox ileqq, mentri fil-fatt ikunu qed ixerrdu biss il-populi]mu.

It-tentazzjoni fi ]minijiet b[al dawn hi li twieg[ed kollox lil kul[add u l-iktar [a;a diffi/li hi li tie[u de/i]jonijiet li ma j;ibux tbissima fuq il-wi// i]da li jkunu fl-interess tal-popli.

Naturalment, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi ma setax ma jirreferix g[alli]viluppi li se[[ew propju jum qabel il-Kungress fir-rigward tar-ri]enja tal-eks-Kummissarju Malti, John Dalli.

Wie[ed irid ikollu l-kura;; isib il-kliem adatt f’mument sensittiv b[al dak. {assejt li l-Prim Ministru rnexxielu b’g[aqal isib bilan/.

Min-na[a rrefera g[all-

Viviane Reding, Kummissarju tal-Unjoni Ewropea waqt laqg[a ma’ membri ta]-}g[a]ag[ tal-Partit Popolari Ewropew fosthom Ryan Callus (l-ewwel mix-xellug)

kummenti ta’ John Dalli fejn /a[ad l-allegazzjonijiet u li rri]enja tieg[u se tag[tih i//ans jiddefendi ismu waqt li fl-istess [in stqarr li l-Gvern Malti se jassigura li l-fidu/ja li jgawdu l-istituzzjonijiet Ewropej ma tkunx mittiefsa.

Ming[ajr dewmien Kien f’waqtu wkoll li l-Prim

Ministru ddikjara li se jkun qed jinnomina, ming[ajr dewmien, rappre]entant ;did, biex il-[idma li kienet g[addejja titkompla kemm jista’ jkun ming[ajr tfixkil.

Diskors li jkun mistenni f’dan il-Kungress hu dak talKan/illier :ermani].

Minbarra l-fatt li l-:ermanja hi l-akbar stat membru talUnjoni Ewropea, Angela Merkel hi /entrali fiddiskussjonijiet dwar lg[ajnuniet finanzjarji li qed jing[ataw lil pajji]i mifnija bid-dejn u b’qag[da ekonomika nieqsa mit-tkabbir.

Merkel irrakkuntat dwar i]]jara tag[ha fil-Gre/ja ftit taljiem ilu.

Din i]-]jara ng[atat prominenza kbira min[abba l-fatt li l-:ermanja, b[ala lakbar kontributur g[all-pjan ta’ salvata;; g[all-Gre/ja, kienet qed topponi li jittaffew il-kundizzjonijiet tal-pakkett.

Simbolu tal-libertà

Merkel iddeskriviet dak li [asset malli waslet Ateni, fejn sabet jistennewha mijiet ta’ Griegi jipprotestaw.

Sostniet li l-Griegi kellhom id-dritt jipprotestaw ming[ajr bi]a’ li jintefg[u l-[abs u li dan hu simbolu tal-libertà u d-drittijiet li lkoll ingawdu f’din l-Unjoni.

Diskors ewlieni ie[or kien dak tal-President talKummissjoni Ewropea, José Manuel Durão Barroso.

G[al Barroso, l-Unjoni Ewropea g[addejja mill-aktar ]mien diffi/li tag[ha. Hemm b]onn li ssir aktar mag[quda.

Sar progress u titjib fis-

sitwazzjoni finanzjarja i]da lpass tad-de/i]jonijiet mhux qed ikun mg[a;;el bi]]ejjed.

Hemm b]onn aktar dixxiplina mill-mexxejja talistati membri u, fl-istess waqt, hemm b]onn aktar solidarjetà g[al min verament hu filb]onn.

Dan jista’ jse[[ billi nsa[[u aktar id-demokrazija flEwropa tenna Barroso.

Barroso rrakkonta ]jara li g[amel dan l-a[[ar f’/entru fil-:ordan g[at-tfal refu;jati mis-Sirja b’ri]ultat tal-kunflitt imdemmi li ;ieg[el [afna familji j[allu djarhom u jfittxu artijiet fejn jistg[u jistkennu mill-vjolenza.

Hemmhekk iltaqa’ maluffi/jal responsabbli mi//entru li stqarr illi kieku ma kinitx l-Unjoni Ewropea, dawn it-tfal inno/enti ma kienx ikollhom fejn jistkennu.

Din hi storja li g[andha tag[milna kburin li nag[mlu parti minn Unjoni li qed tag[mel tant ;id f’postijiet fejn ir-ri[ tal-bidla g[addemokrazija g[adu jrid jg[addi.

Inizjattiva g[az-]g[a]ag[ Kull numru ta’ snin, jinbeda pro/ess mill-Unjoni Ewropea bis-sehem s[i[ tal-istati membri, dwar il-ba;it — jekk

g[andux ji]died jew jitnaqqas, min g[andu jie[u aktar u jsir g[al pa;na 7

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

A[barijiet

7

Inizjattivi fl-UE favur il-mara minn pa;na 6

a;;ustament tal-allokazzjonijiet finanzjarji skont issetturi differenti.

G[al dan il-g[an, i]}g[a]ag[ tal-Partit Popolari Ewropej (YEPP), b[ala lakbar g[aqda politika li tirrappre]enta li]-]g[a]ag[ flUnjoni Ewropea, nedejna inizjattiva biex il-ba;it allokat g[all-programmi edukattivi ma jitnaqqasx.

B’mod aktar spe/ifiku, qeg[din nirreferu g[allprogramm edukattiv Erasmus li, permezz tieg[u, eluf ta’ ]g[a]ag[ Maltin kellhom i//ans iqattg[u ftit xhur jistudjaw f’università o[ra.

Kull min kellu /-/ans jid[ol g[aliha, jaf x’issarraf. Tiltaqa’ ma’ studenti b’esperjenzi differenti, tkun espost g[al g[alliema ;odda u, fuq kollox, titg[allem tg[ix wa[dek f’esperjenza li timmaturak.

L-inizjattiva tal-YEPP [adet il-forma ta’ ittra li ng[atat lillkapijiet tal-gvernijiet immexxija mill-partiti li jag[mlu parti mill-familja talPartit Popolari Ewropew, inklu] lill-Prim Ministru Lawrence Gonzi.

Permezz ta’ din l-inizjattiva, il-YEPP qed tappella lil dawn il-mexxejja, biex fid-de/i]joni tag[hom li g[andha tittie[ed fil-jiem li ;ejjin fi [dan ilKunsill Ewropew, isostnu jew i]idu l-allokazzjoni finanzjarja g[all-programmi edukattivi immirati g[a]-]g[a]ag[.

Inizjattiva o[ra li ttie[det mill-YEPP [adet il-forma ta’ laqg[a mal-Kummissarju responsabbli g[all-:ustizzja, Viviane Reding.

Il-kwota obbligatorja favur in-nisa Din il-laqg[a kienet ta’

natura informattiva u konsultattiva dwar l-inizjattiva li qed tmexxi hi li tistabbilixxi kwota obbligatorja ta’ nisa li g[andhom jokkupaw postijiet f’bordijiet ta’ kumpaniji pubbli/i.

Ir-rata medja tal-istati membri tal-Unjoni Ewropea tla[[aq it-13%, filwaqt li dik ta’ pajji]na tinsab biss 4%.

Minkejja li pajji]na fadallu x’jaqdef biex itejjeb din i//ifra [alli til[aq g[allinqas dik medja, ma rridux ninsew li din i/-/ifra tapplika biss g[al settur limitat [afna — g[al po]izzjonijiet e]ekuttivi ta’ kumpaniji pubbli/i.

G[aldaqstant, ma ti[ux f’konsiderazzjoni s-sehem tan-nisa f’po]izzjonijiet e]ekuttivi fis-settur pubbliku.

Insemmi biss li l-Gvern kien ta’ e]empju f’numru ta’ de/i]jonijiet li ttie[du.

Fost dawn hemm il;udikatura fejn il-pre]enza ta’ nisa llum qed toqrob dik maskili.

L-istess japplika fil-ka] ta’ po]izzjonijiet e]ekuttivi fi [dan is-servizz pubbliku kif ukoll fi [dan il-korp diplomatiku fejn in-numru ta’ nisa li jservu b[ala ambaxxaturi ]died.

Minkejja l-oppo]izzjoni li sabet din il-proposta ta’ Reding, fosthom dik tal-Gvern Malti, stqarret mag[na li rnexxielha sa /ertu punt tqajjem din il-kwistjoni flog[la livelli.

Meta staqsejniha kif jista’ jkun assigurat li mara ting[a]el jekk tkun aktar kapa/i minn ra;el, Reding qaltilna li jrid ikun hemm mekkani]mu fis-se[[ li jiggarantixxi dan.

Ma’ dan, wie[ed irid jo[loq l-ambjent ne/essarju li ma jkunx aktar ta’ ]vanta;; g[allmara, spe/jalment meta din tkun omm.

Reding sostniet li la//essibbiltà g[al /entri li joffru g[ajnuna lill-ommijiet, b[al kindergarten u child care centres, hi kompetenza talistati membri, b[alma hu lmaternity leave.

Hekk kif il-Kummissarju Ewropew kienet qed tlissen dawn il-kliem, [assejtni kburi li f’pajji]i kelli Gvern li investa bis-s[i[ fic-child care centres u dde/ieda li j]id ilmaternity leave.

Intraprenditorija fost i]-]g[a]ag[ L-a[[ar laqg[a li kellna kienet ma’ grupp ta’ ]g[a]ag[ politi/i mill-partit tadDemocratic Liberal Party fir-

Rumanija, fejn iddiskutejna mi]uri li jistg[u jittie[du g[al ]g[a]ag[ b’sens intraprenditorjali li jkunu jixtiequ jibdew in-negozju tag[hom.

Issemma l-b]onn li jin[olqu aktar programmi edukattivi li jag[tu tag[rif ba]iku dwar lintraprenditorija, b[al pere]empju kif tifta[ kumpanija, kif tmexxiha biex ikollok finanzi fis-sod u x’nies g[andek timpjega.

Iddiskutejna l-qg[ad fost i]]g[azag[ li fir-Rumanija hu 23 fil-mija u li dan qed iwassal g[al problemi kbar fosthom ta’ kriminalità.

Din il-laqg[a li kelli ma]]g[a]ag[ Rumeni ;ieg[elitni napprezza s-sitwazzjoni relattivament a[jar f’pajji]na, fejn il-qg[ad fost i]-]g[a]ag[ tag[na hu kwa]i n-nofs ta’ dak fir-Rumanija.

Naturalment, ma ni[ux pja/ir li hemm aktar ]g[a]ag[ bla xog[ol fir-Rumanija i]da napprezza aktar il-po]izzjoni tag[na.

Qeg[din a[jar g[aliex g[amilna de/i]jonijiet a[jar matul is-snin u dan jista’ jkun garantit biss jekk inkomplu nag[mlu dan.

Il-Ministru Tonio Fenech u Louis Giordimaina, il-Kap E]ekuttiv tal-Enemalta, flimkien ma’ uffi/jali o[ra tal-Korporazzjoni waqt il-konferenza stampa dwar l-estenzjoni tal-power station

Il-[sarat fl-estensjoni tal-impjant ta’ Delimara responsabbiltà tal-BWSC

Se jkollha t[allas penali jekk ma til[aqx il-miri tal-kuntratt Il-[sarat li se[[ew fl-impjant tal-estensjoni l-;dida talpower station f’Delimara, f’dawn l-a[[ar jiem, ;raw fi]-]mien meta kien qed ikun analizzat ix-xog[ol tal-kumpanija BWSC. G[aldaqstant, ir-responsabbiltà ta’ dawn il[sarat taqa’ f’idejn l-istess kumpanija.

Dan [are; minn konferenza stampa, ilbiera[, minn Tonio Fenech, il-Ministru tal-Finanzi, l-Ekonomija u lInvestiment, flimkien ma’ Louis Giordimaina, il-Kap E]ekuttiv tal-Enemalta, u membri o[ra tal-bord mani;erjali tal-kumpanija.

Il-[sara li se[[et f’dawn la[[ar jiem kienet tinvolvi tturbina tal-fwar li nbniet f’dan l-istess impjant.

Jidher li, g[al xi ra;uni, parti mill-filter ta’ din listess turbina spi//at ikka;unat [sara lill-apparat, inklu] fil-makkinarju tatturbina nnifisha. Dan wassal biex it-turbina tal-fwar ma setg[etx tkompli ta[dem u kellha titwaqqaf.

Fil-fatt, l-impjant il-;did ta’ Delimara jikkonsisti fi tmien magni li ja[dmu biddiesel u li jipprodu/u sa 17-il megawatt ta’ elettriku kull wie[ed. I]da minbarra dan, inbniet ukoll turbina tal-fwar, li se tkun qed ti;bor is-s[ana ]ejda ta’ dawn il-magni diesel.

Permezz ta’ din is-s[ana, din it-turbina se tkun qed tipprodu/i 13-il megawatt o[ra ta’ elettriku, bil-g[an li limpjant ikun dejjem iktar effi/jenti. Kienet din l-istess turbina li ;arrbet il-[sarat.

Il-Kap E]ekuttiv talEnemalta spjega li dan kollu

se[[ fi]-]mien meta l-impjant il-;did kien g[adu qed ikun ittestjat; u din ma kinitx lewwel darba li l-Enemalta kellha twaqqaf il-[idma talimpjant biex il-kumpanija BWSC tag[mel it-tibdiliet me[tie;a.

Biex issolvi din ilproblema, il-BWSC, jumejn ilu, [adet bi//iet minn din listess turbina fir-Renju Unit, biex issir l-anali]i ne/essarja [alli din il-problema tkun tista’ titran;a.

Madankollu, fi kliem ilBWSC, ix-xog[ol jaf idum sitt xhur biex jitlesta u g[aldaqstant se jwassal biex limpjant il-;did jibda ja[dem xhur wara d-data miftiehma fil-kuntratt – is-7 ta’ Novembru 2012.

Hu g[alhekk li, kif miftiehem fil-kuntratt, lEnemalta se tkun qed timponi penali fuq il-kumpanija BWSC, li tla[[aq 1.6 miljun ewro fil-;img[a g[al kull ;img[a li dan l-impjant idum biex jitlesta.

Jit[addem f’daqqa Min-na[a tag[ha, l-Ene-

malta mhix qed ta//etta li tibda t[addem dan l-impjant qabel ma jkun tlesta kom-pletament, g[alkemm il-kuntratt jag[ti lok biex isir dan.

Madankollu, fi kliem din listess kumpanija, hu fl-interess nazzjonali li l-impjant jibda jit[addem f’daqqa, g[ax hu b’dan il-mod biss li l-Enemalta tkun tista’ tiggarantixxi li xxog[ol ikun sar sew.

Fid-diskors tieg[u, ilMinistru Tonio Fenech qal li l-Gvern qed jappo;;a biss[i[ il-po]izzjoni talEnemalta, bil-g[an li x-

xog[ol jitlesta malajr kemm jista’ jkun, g[all-;id tal-pajji] kollu.

Tonio Fenech fakkar li permezz ta’ dan l-impjant, Malta kienet se til[aq il-miri Ewropej tal-emissjonijiet.

Issa, min[abba din il-[sara, hemm /ans kbir li x-xog[ol ma jitlestiex fil-[in u g[aldaqstant, pajji]na ma jkunx jista’ jil[aq dawn ilmiri kif kien ippjanat.

Dan, minbarra li, min[abba dawn il-[sarat, pajji]na se jkollu jer;a’ jag[mel u]u minn erba’ turbini tal-impjant tal-Marsa.

Hu g[alhekk importanti li lkumpanija BWSC tag[mel tajjeb g[al dan, permezz talpenali.

Il-Ministru Fenech sejja[ g[all-prudenza fil-konfront ta’ din il-kumpanija min-na[a tal-poplu Malti. Hu fakkar li minkejja din l-isfida ;dida li l-Enemalta qed tiffa//ja, lEnemalta xorta se tkompli ta[dem bis-s[i[ ma’ din ilkumpanija biex ix-xog[ol fuq l-impjant jitlesta bl-a[jar mod.

F’dawn l-a[[ar ;img[at, sakemm inqalg[et din il[sara, l-impjant il-;did qabe] l-aspettattivi tal-Gvern u talEnemalta, qal il-Ministru.

L-impjant mhux biss la[aq il-miri f’dak li g[andu x’jaqsam mal-effi/jenza, i]da wkoll irre;istra tnaqqis kbir fl-emissjonijiet u fil-[sejjes, meta mqabbel mal-impjanti kollha ta’ qablu.

Tonio Fenech awgura li dan ix-xog[ol ta’ tiswija ma jdumx ma jitlesta [alli l-poplu Malti jkun jista’ jgawdi minn impjant tal-elettriku nadif u mill-aktar effi/jenti.

8

Opinjoni

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

Muscat ma jg[id xejn Il-billboard tal-PN li juri lil Joseph Muscat b’idejh quddiem [alqu jitkellem wa[du. A[fruli t-tidwir bilkliem imma hekk hu.

Matul is-snin li ilu fittmexxija tal-Malta Labour Party, Muscat qed jag[]el li jibqa’ b’[alqu mag[luq.

G[ax hekk komdu. G[ax hekk jaqbillu. Muscat g[a]el li ma jlissinx kelma dwar ilprijoritjiet tieg[ek fl-oqsma tax-xog[ol, fis-sa[[a, fledukazzjoni.

Muscat i[allik fl-g[ama dwar x’bi[siebu jag[mel biex jassigura futur a[jar g[alik u g[all-familja tieg[ek.

Muscat ma jg[idx kif

Muscat mar quddiem issidien tan-negozju f’pajji]na u weg[idhom li se “j[allihom ja[dmu”.

Qalilhom: Labour is safe for business. Il-weg[da minnha nnifisha di;à hi xhieda li n-negozjaturi Maltin qed jib]g[u li se jitilfu dak li kisbu ta[t gvernijiet nazzjonalisti. Ng[iduha kif inhi, ma tantx trid g[erf biex tmur twieg[ed lin-negozjaturi li se ‘t[allihom’ ikomplu jgawdu dak li tahom Gvern Nazzjonalista!

Li ma qalx Muscat hu KIF

minn David Agius david.agius@gov.mt

se j[allihom ja[dmu.

X’policies se jadotta Muscat biex jassigura li n-negozjanti jkomplu jsibu l-flus fil-but b[alma sabu ta[t gvernijiet nazzjonalisti? X’se jag[mel biex ikompli jo[loq l-ispazju g[all-inizjattiva talimprendituri Maltin? X’se jag[mel biex jo[loq iktar opportunitajiet?

Il-poplu jistaqsi dawn ilmistoqsijiet u jibqa’ bla twe;ibiet! Xejn. Silenzju s[i[.

L-istess fil-kwistjoni taddawl u l-ilma. F’laqg[a wara o[ra Muscat ilu jwieg[ed li se jra[[as il-kontijiet taddawl u l-ilma.

U wie[ed jistaqsi: B’kemm se jra[[as? Lil min?

Minn meta? Il-flus fil-kaxxa ta’ Malta minn fejn se ji;u?

U g[al darba o[ra ter;a’ ssib biss skiet. Ba[[. Muscat ma jg[id xejn. Ma’ Muscat ma tafx fejn int.

Min jaf kemm xtaq li ma qal xejn meta ried lill-

Ma ttihx tort

‘Tpa/pi/’ biss Il-Labour kien pront [are; b’billboard li juri lill-Prim Ministru Gonzi jpa/pa/. U mhux hekk?! Lil min irid ida[[ak il-Malta Labour Party?

Issa ng[iduha kif inhi. Ma tantx ittih tort lil Muscat li ma jg[id xejn. G[ax meta jidde/iedi li jg[id xi [a;a, jo[ro; b’xi proposta li titfa’ lil Malta tletin sena lura.

Muscat min jaf kemm xtaq li ma qal xejn meta [are; bil-proposta tal-iffri]ar tal-paga minima!

Labour hurts Bl-MLP fil-gvern u b’Muscat Prim Ministru int u l-g[e]ie] tieg[ek tbatu.

Ninsabu qrib elezzjoni ;enerali u l-poplu daqt ikun mistieden biex jo[ro; mid-dar tieg[u u jag[mel g[a]la – g[a]la serja u importanti [afna, dik ta’ liema partit nixtiequ li jmexxi dan il-pajji] g[all[ames snin li ;ejjin.

G[alija l-g[a]la hi wa[da fa/li u ferm [afifa u nikkunsidraha b[ala wa[da naturali, dik li nag[]el lill-Partit Nazzjonalista, partit li dejjem [adem favur l-interess ta’ kull individwu, familja, [addiem, negozju u fuq kollox dejjem [adem biex kompla jkattar il;id komuni g[all-;id ta’ dan ilpajji].

Kieku ma kienx g[all-Partit Nazzjonalista fil-gvern kieku Malta ilha b[al ?ipru, midjuna fuq irkupptejha u probabbli t[abbat il-bieb tal-Font Monetarju Internazzjonali, titlob self ta’ flus biex ma tfallix. Dan il-fatt wa[du hu di;à bi]]ejjed biex nag[tu lfidu/ja tag[na lill-Prim Ministru Lawrence Gonzi u lillPartit Nazzjonalista permezz tal-vot tag[na biex ikomplu jmexxu u jsawru l-futur tag[na a[jar milli hu.

Il-Malta Labour Party fil-

gvern, qatt ma kellu lill-poplu g[al qalbu. Bil-fomm hekk kien jg[id i]da dak li jg[addi fil[sieb u fil-qalb ma kien hemm ebda interess li int u uliedek tavvanzaw fil-[ajja tag[kom, la fl-edukazzjoni, la fil-livell tal[ajja, la fil-kwalità tax-xog[ol u lanqas fis-sa[[a fost numru ta’ oqsma o[rajn.

Qed ng[id dan g[aliex partitarju tal-PN? Ovvjament li le. Meta tikkunsidra x’g[amel il-Malta Labour Party l-a[[ar darba li kien fil-Gvern tinduna li l-pajji] kien mar lura [afna b’mod spe/jali fil-kwalità tal[ajja tieg[u.

Il-MLP qatt ma kien il-partit tal-edukazzjoni; tant hu hekk li meta kien fil-gvern sallab eluf ta’ studenti billi bag[athom jiddejnu u, meta la[qu, flok [allsu xi loan fuq xi propjetà [allsu fuq id-dejn li kien dejjinhom il-MLP biex jistudjaw.

Dan mhux kollox; fl-a[[ar elezzjoni weg[duk li uliedek u n-neputijiet tieg[ek kellhom jirrepetu sena fl-istudji tag[hom g[al xejn b’xejn. Meta wie[ed jitlef sena studju jfisser sena inqas fil-[ajja tax-xog[ol, sena inqas opportunitajiet u problemi kbar fl-industrija u l-qasam taxxog[ol.

Xokkanti hux! Imma l-kbira li dawn in-nies, b[al Alfred

Sant u Varist Bartolo, hemm g[adhom.

Dan ma kienx kollox, irrispett lejk u lejn l-g[e]ie] tieg[ek waqt mumenti diffi/li b[al fejn jid[ol mard; il-MLP xtaqu jtuk rigal importanti, dak li jintaxxawk fuq kull medi/ina li ti;i b]onn. Taxxa li dawk vulnerabbli u anzjani [assewha ferm. Imma l-Labour ma jinteressahx int x’tifla[, limportanti g[alihom hu l-poter.

Fejn jid[ol il-qasam taxxog[ol u l-investiment ilLabour qatt ma rnexxa anzi b’azzjonijiet tieg[u qered limpjiegi f’pajji]na u tefa’ aktar pi] fuqek u fuq uliedek.

Wieg[ed li se jne[[i l-VAT u hekk g[amel, i]da fuqek tefa’ 33 taxxa ;dida, l-investiment barrani kien ine]istenti u, ma ninsewx, biex taparsi jo[olqu xxog[ol baqg[u jda[[lu n-nies mal-gvern b[alma dejjem g[amlu. Dan spikka l-aktar meta da[lu 9,000 persuna ta[t lamministrazzjoni ta’ Karmenu Mifsud Bonnici ftit xhur qabel l-elezzjoni tal-1987.

Dawn problemi serji g[aliex l-istat ikollu jerfa’ pi] finanzjarju ikbar biex i[allas dawn il-pagi li [afna minnhom ma kinux b]onju]i. Imma lLabour kok tajjeb tal-balbuljati ekonomi/i u so/jali.

Gvern Nazzjonalista jadotta l-istess politika b[al ?ipru!

Min jaf kemm xtaq li ma qal xejn meta [adha qatta bla [abel kontra s-s[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea!

Kemm trid tkun taf

‘tpa/pa/’ mela biex to[loq 20,000 impjieg! U kemm trid tkun espert fit-‘tpa/pi/’ biex

Muscat mhux qieg[ed jg[idlek x’inhuma l-proposti tieg[u u tal-MLP, g[ax jib]a’ li jkun kritikat u l-poplu jer;a’ jinduna li l-Labour mhux se jkun kapa/i jmexxi, u hekk hu.

Meta jitkellmu l-kandidati tal-MLP tinduna x’tg[affi; hemm b[al li [ar;et /ara daqs il-kristall li d-dawl u l-ilma mhux veru se jor[su jekk ilLabour ikun fil-gvern. Il-Labour iwieg[ed kollox u lil kul[add u jispi//a jid[aq b’kul[add.

Ejja ma n[allu lil [add jag[mel l-g[a]la g[alina u g[al uliedna. Ikun hemm xi lmenti b[al xi bozza jew bankina, imma dan m’g[andniex narawh waqt l-g[a]la ta’ min se jmexxi l-pajji].

L-g[a]la trid tkun fuq dak li jrid il-;id lil pajji]na u s-ser[an il-mo[[ u s-sigurtà jista’ joffrihom biss il-Partit Nazzjonalista bit-tmexxija ta’ Lawrence Gonzi.

Flimkien mal-Partit Nazzjonalista lkoll nirnexxu, g[aliex il-Partit Nazzjonalista ma j[arisx lejn u/uh u lopinjonijiet politi/i. G[alih int di;à su//ess u jrid ikompli jinvesti fik.

Clinton Sammut hu kunsillier f’isem il-Partit Nazzjonalista fin-Naxxar.

Malta jkollha l-[ames l-inqas rata ta’ qg[ad mill-pajji]i kollha tal-Unjoni Ewropea meta [afna pajji]i jinsabu g[arkupptejhom.

X’differenza mill-Malta Labour Party li matul it-22 xahar li dam imexxi lil Malta ]ied il-qg[ad bi kwa]i 1,500!

L-g[a]la f’idejk Issa l-g[a]la hi f’idejk.

Bil-vot tieg[ek tkun qed tag[]el bejn il-Malta Labour

Party li ma jridx jg[idlek x’se jsir minnek u l-Partit Nazzjonalista li po;;a lilek fi/-/entru tal-politika tieg[u u qed ikellmek b’mod trasparenti u /ar b[alma dejjem g[amel.

minn Clinton Sammut clintonsammut@gmail.com

L-g[a]la trid tkun fuq min irid il-;id lil pajji]na g[as-ser[an tal-mo[[ u s-sigurtà

9

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

F’pa;ni o[rajn...

10 Xi trid in-nies

Malta fuq quddiem fis-sa[[a

11 Fil-PN u fid-distrett

13 Il-valur tal-;id komuni

19

Ittri lill-Editur:

Malta ta[t il-madmad

Jekk hawn [a;a li dwarha jaqblu l-ma;;oranza assoluta talpoplu Malti hi li l-flus li jintefqu biex is-sa[[a tal-poplu tkompli titjieb huma dejjem nefqa fid-direzzjoni t-tajba flinteress tag[na lkoll.

Fil-kura tas-sa[[a, b[al f’tant oqsma o[rajn, l-i]viluppi teknolo;i/i u medi/i tant ise[[u b’rata mg[a;;la li jekk lawtoritajiet responsabbli ma jkunux iffukati sew fa/ilment isservizzi jaqg[u lura u ninqab]u minn pajji]i o[rajn.

Sfortunatament, dawn l-istess ]viluppi jfissru nefqiet li [afna drabi jkunu sa[ansitra akbar milli pajji] ]g[ir b[al tag[na jkun jifla[ i;orr. Madankollu, fl-a[[ar snin, anke bl-g[ajnuna diretta tal-Unjoni Ewropea, /erti nefqiet konsiderevoli fis-sa[[a setg[u jsiru u dan qed jidher u jin[ass.

Informazzjoni interessanti li donnha fil-;img[at li g[addew ma ng[atatx l-importanza li kienet timmerita g[andha x’taqsam ma’ st[arri; li sar mill-Eurobarometer li jkejjel l-aspetti kollha tal-[ajja tal-popli fl-Unjoni Ewropea.

L-ist[arri; li qed nirreferu g[alih hu marbut ma’ dak li ja[sbu l-Maltin dwar is-sistema tal-kura tas-sa[[a f’pajji]na. Tnejn u tmenin (82) fil-mija tal-Maltin stqarrew li din is-sistema hi tajba u dan jista’ jitqabbel mal-aqwa sistemi madwar l-Ewropa.

Meta mistoqsijin dwar jekk din is-sistema tjibitx fl-a[[ar ]minijiet, kien hemm 47 fil-mija li qalu li kien hemm titjib filwaqt li 17 fil-mija biss qalu li marret lura. Tant huma /ifri po]ittivi li dawk li ji;u wara Malta huma l-Bel;jani li 17 filmija qalu raw titjib waqt li 12 fil-mija qalu li s-sistema tassa[[a marret lura f’pajji]hom.

Dawn ir-ri]ultati po;;ew lil Malta mal-pajji]i ewlenin filkura tas-sa[[a fosthom ir-Renju Unit, Franza, il-:ermanja u lpajji]i Skandinavi.

Fuq il-ba]i ta’ dan l-ist[arri; il-Medical Association of Malta (MAM) iddikjarat li l-investiment li sar fl-infrastruttura tassa[[a issa qed jag[ti ri]ultati. Flimkien ma’ dan l-investiment, l-asso/jazzjoni tat-tobba qalet li t-titjib li sar f’pajji]na fi

programmi ta’ spe/jalizzazzjoni tat-tobba mhux biss g[olla llivelli tal-kura li ting[ata lill-pazjenti Maltin i]da dawret g[al kollox it-tendenza li Malta kienet titlef tant tobba li kien ikollhom imorru barra biex jispe/jalizzaw b’detriment g[asservizzi tas-sa[[a.

Anzi l-MAM ]iedet li l-programmi ta’ ta[ri; f’Malta g[attobba tag[na, tant kienu su//ess li numru kbir ta’ tobba barranin, inklu] minn pajji]i avanzati tal-Unjoni Ewropea, qed japplikaw biex ji;u jit[arr;u hawnhekk.

Il-MAM ma naqsitx issemmi s-servizz li qed jag[ti l-Isptar Mater Dei kif ukoll il-fatt li l-gvern ]ied sostanzjalment innefqa tieg[u fuq il-medi/ini biex il-Maltin ikunu kkurati a[jar.

U minkejja li s-servizz tas-sa[[a f’Malta la[aq dawn illivelli, il-Gvern qed juri li jrid ikompli f’din it-triq b’aktar investiment g[aqli. Bi]]ejjed insemmu l-Isptar tal-Onkolo;ija g[at-trattament tal-kan/er li qed jinbena biswit l-Isptar Mater Dei, u l-kiri tal-Isptar St. Philip’s biex jaqdi l-[ti;iet ta’ riabilitazzjoni.

Hu g[alhekk li l-mod kif l-Oppo]izzjoni Laburista qed tittratta l-qasam tas-sa[[a la hu ;ust u lanqas ma jirrifletti lverità. Fa/li taqbad ma’ xi ]ew; tentufiet biex tiddistru;;i u tipprova to[loq moral baxx fost il-[addiema fil-qasam tassa[[a u fost l-eluf li kontinwament jag[mlu u]u mis-servizzi ;eneru]i li jipprovdi l-istat.

Meta mbag[ad, il-Maltin ma jkollhom l-ebda pressjoni u ;enwinament jg[idu dak li tassew ja[sbu, to[ro; il-verità li pajji]na jipprovdi servizzi tas-sa[[a ta’ kwalità li l-[in kollu qed jitjiebu biex jirrispondu dejjem aktar g[al dak li jixraqlu lpoplu tag[na.

Meta l-Gvern jg[id li s-sa[[a tal-poplu hi g[al qalbu ma jkunx sempli/iment qed itenni slogan politiku i]da jkun qed jag[mel stqarrija li hi sostnuta kemm mill-fatti kif ukoll minn dak li j[oss u jesperjenza l-istess poplu.

Li jg[odd mhux dak li tg[id i]da dak li twettaq.

10

Opinjoni

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

IL-{ADD MA’ DUN PAWL

Mela darba…

inty Tailor kien jie[u gost l-iskola imma kienu jdejquh l-arti u l-kitba> lapsijiet u pniezel ma kinux jin]lulu. Imma darba sab lapes kollu kuluri u g[o;bu> ipprova jpin;i /irku bih. Meta [ares lejn i//irku kien sa jaqta’ qalbu u jarmi kollox. Imma t-tpin;ija bdiet tkellmu> “Se t[allini hekk, lili^ Almenu pin;ili par g[ajnejn!” Kollu skantat, pin;a ]ew; tikek fi/-/irku.

“Hekk [afna a[jar”, qaltlu t-tpin;ija. “Imma jien ma nafx inpin;i”, wie;eb Pinty. “Tib]a’ xejn. Jekk ter;a’ tipprova, tmur a[jar. {assarni bil-gomma, u er;a’”, qalet it-tpin;ija. U re;a’ pin;a. U re;a’ ma tantx ;ie tond. U nesa l-g[ajnejn. “Irrid ng[allmek tpin;i, billi titg[allem tpin;i lili tajjeb”.

U Pinty beda jpin;i u j[assar, i[assar u jpin;i //rieki. Wara nofs ta’ nhar sejjer ipin;i hekk, spi//a jag[mel /irku a[jar minn s[abu kollha tal-klassi. Ma riedx jieqaf ipin;i. U qabel da[al jorqod, irringrazzja littpin;ija li tant kienet g[allmitu. Fil-fatt, dak kollu ;ara g[aliex ma qatax qalbu, b[as-soltu.

Filg[odu Pinty ;era j;ib il-lapes kulurit. Imma ma sabux f’postu. U l-karta tal-biera[ kienet vojta. {aseb li dik kienet biss [olma. Qabad lapes ie[or u bi//a karta o[ra, u pprova jpin;i ra;el. Ma ;iex [a]in wisq. Qisu beda jisma’ l-lapes kulurit jg[idlu jikkore;i hawn u jikkore;i hemm. U tg[allem li l-mirakli li g[amel illapes kien li g[allmu ma jaqtax qalbu, jibqa’ jipprova, jibqa’ jtejjeb, u jag[mel kollox b’gost.

P

Int u jien Ruma ma ;ietx mibnija f’;urnata. Il-bu]illis, i]da,

qieg[ed hawn, g[alina nies tal-lum. G[aliex illum tlajna f’so/jetà fejn tag[fas buttuna u jo[ro; ir-ri]ultat immedjatament. Ming[ajr ma nistennew xejn.

Dari tg[idx kemm kien ikollok tmur il-librerija biex issib ktieb li jag[tik linformazzjoni li tkun trid.

Illum ag[fas ftit buttuni talkompjuter u ssibu quddiemek.

U jekk ma jissodisfakx, malajr issib xi [a;a o[ra.

Imma mhux possibbli li kollox isir b’dal-mod malajr.

Pere]empju fejn tid[ol ilpersonalità tag[na jew irrelazzjoni mal-o[rajn, ebda kompjuter mhu se jag[millek ir-ri]ultat immedjatament.

Nerfg[u qlubna ’l fuq Mulej, e[lisni mill-qtig[ il-qalb.

Ma rridx pre]unzjoni, Mulej, imma rrid iktar fidu/ja fik, fija nnifsi u fl-o[rajn.

Ag[tini pa/enzja prudenti

Xi trid in-nies Matul dawn l-a[[ar erba’ snin u nofs iltqajt ma’ [afna nies. Il-politika tatni lopportunità, kwa]i unika, li nid[ol fid-djar u nitkellem ma’ individwi minn kull xorta ta’ background, skola u esperjenza tal-[ajja.

F’dawn il-mijiet ta’ ]jarat tkellimt fuq kull xorta ta’ su;;ett li kollha kemm a[na, xi darba jew o[ra, inmissu mag[hom tul [ajjitna: familja, tfal, ;enituri, sa[[a, xog[ol, safar u mard.

I]da l-g[an prin/ipali ta’ dawn i]-]jarat kien bla dubju immirat lejn il-politika.

Tg[allimt [afna i]da l-iktar [a;a wa[da important hi li lpolitika wara kollox mhix biss il-policies u l-li;ijiet.

Il-politika mhix biss lekonomija globali u l-isfidi li ;abet mag[ha. Lanqas ma hi l-bu]ullotti fil-Parlament jew il-battibekki ta’ kuljum bejn il-partiti.

Tg[allimt li l-politika g[an-nies hi dak kollu li semmejt iktar kmieni. G[annies il-politika hi dik lg[odda biex il-familji tag[hom, uliedhom u lanzjani tag[hom jg[ixu [ajja a[jar.

Il-politika g[an-nies hi dik it-tarka li jfittxu meta jkun hemm il-mard.

Il-politika hi dik il-vi]joni li konsistentement to[loq lopportunità tax-xog[ol — ixxog[ol li jkattar il-;id u li bih jintla[qu l-aspirazzjonijiet tag[hom u dawk ta’ uliedhom.

mychoice.pn - Xog[ol, Sa[[a, Edukazzjoni Intant dawn il-[sibijiet

;ieg[luni nirrifletti ftit fuq isslogan prin/ipali li g[a]el ilPartit Nazzjonalista biex jiggwidah lejn kampanja elettorali pjuttost imminenti.

Mychoice.pn - Xog[ol, Sa[[a, Edukazzjoni hi sintesi mill-iktar in/isiva li fi ftit kliem ti;bor il-vi]joni, l-aspirazzjonijiet u t-tamiet li fuqhom il-Partit Nazzjonalista mexa tul dawn l-a[[ar ftit snin.

Mhux hekk biss. Dawn ilkliem huma l-linji, gwida li fuqhom dan l-istess partit iwieg[ed li jibqa’ miexi jekk fl-elezzjoni li ;ejja jer;a’ jing[ata l-mandat biex imexxi fil-[ames snin li ;ejjin.

I]da l-kliem wa[du ftit jikkonvin/i.Wara l-kliem sabi[ irid ikun hemm issustanza. Forsi hi din issustanza li konsistentement wera Partit Nazzjonalista fittmexxija li kienet il-ba]i tassu//ess tieg[u.

Su//ess politiku li fisser li fl-a[[ar seba’ elezzjonijiet ilpoplu ta mandat /ar lill-Partit Nazzjonalista sitt darbiet.

Fidu/ja li dan il-partit sarraf b’xog[ol bla heda biex fla[[ar [amsa u g[oxrin sena g[amel i/-/ittadini protagonisti tal-istorja ta’ pajji]hom.

Veru ka] li l-pilastri ewlenin tal-politika nazzjonalista tul dan i]]mien kollu kienu u jibqg[u

Pere]empju jekk jien ninduna li nirrabja malajr wisq u bil-goff, mhux kemm nag[mel proponiment li nkun iktar pa/enzju].

Irrid na[dem bil-mod u bilperseveranza fuqi nnifsi, biex il-proponiment isir akkwist.

Ma nistax intajjar kollox mar-ri[, g[aliex ma jirnexxilix nikkontrolla lili nnifsi millewwel u dejjem. Irrid nibqa’ nistinka.

Jekk jien ninduna li g[andi antipatija ma’ persuna li tkun [afna vi/in tieg[i — familja, xog[ol, kumitat — mhux bi]]ejjed nidde/iedi li nibda nittrattaha b’iktar rispett u bla pre;udizzju. Id-de/i]joni hi importanti [afna. Imma trid itta[ri;. U t-ta[ri; ;ieli jurik li g[adek ma wasaltx. Imma

bla dubju x-xog[ol, is-sa[[a u l-edukazzjoni.

Edukazzjoni Il-Partit Nazzjonalista jibqa’ sinonimu mal-qasam tal-edukazzjoni. Partit filgvern li f’dawn is-snin investa mijiet ta’ miljuni biex biddel l-edukazzjoni f’Malta mil-lejl g[an-nhar.

Waqt li [addie[or kisser is-sistema edukattiva u ;abha g[arkupptejha, il-Partit Nazzjonalista ta dinjità u serjetà lil dan il-qasam strate;iku g[as-su//ess ta’ pajji]na.

Waqt li xi bravi pparagunaw i/-/ertifikati u d-degrees ma’ karta talin/ova, il-Partit Nazzjonalista fil-gvern investa u bena skejjel ;odda, xtara tag[mir ;did, feta[ lMCAST, wessa’ u ;edded lUniversità u ta tama ;dida lil eluf ta’ ]g[a]ag[.

Sa[[a Is-sa[[a hu settur ie[or li bih il-Partit Nazzjonalista g[andu tassew biex jifta[ar.

B[all-edukazzjoni, is-sa[[a

kien qasam prattikament abbandunat u nieqes minn investiment g[al [afna ]mien ta[t ir-re;im So/jalista tassebg[inijiet u t-tmeninijiet.

Kellhom jg[addu s-snin biex dan il-qasam vast u delikat re;a’ sab saqajh biex illum hu wie[ed mill-assi prin/ipali ta’ dan il-pajji] ]g[ir u nieqes minn tant ri]orsi.

................................................

pauca43@gmail.com

g[andu jurik ukoll kemm imxejt.

Perfett mhu se jkun [add qatt. Imma jekk iddeterminazzjoni tag[na li nersqu lejn il-perfezzjoni tkun vera u ;enwina, ilprogress isir u jintla[qu livelli a//ettabbli.

bid-difetti tieg[i li nixtieq naqta’ U bil-virtujiet li nixtieq nakkwista.

G[allimni nie[u l-e]empju tieg[ek li tie[u tant pa/enzja bija biex tg[inni nimxi ’l quddiem.

L-investiment f’dan ilqasam hu wie[ed kontinwu.

L-Isptar Mater Dei illum jissettja standards mill-aktar g[oljin. Imma dan il-Gvern ma waqafx hemm.

Pre]entement qieg[ed isir investiment ta’ 40 miljun ewro biex jinbena sptar ;did tal-Onkolo;ija.

Pre]entement qieg[ed isir ftehim biex bil-kiri jew xiri ta’ sptar ie[or, ti]died ilkapa/ità tas-sodod b’madwar mitejn. Dan bi sforz enormi biex jitnaqqsu l-waiting lists u biex i]-]mien ta’ stennija g[all-interventi jonqos dramatikament.

Xog[ol

minn Dun Pawl Camilleri

I]da ]gur fost it-temi kollha li semmejt, it-track record tal-Partit Nazzjonalista fix-xog[ol jiddistingwih g[all-[idma tieg[u.

Lura fl-1987, il-Partit Nazzjonalista kien reba[ lelezzjoni bl-g[ajta ta’ Xog[ol, :ustizzja, Libertà.

Fil-fatt minn dawn it-tliet weg[diet l-a[[ar tnejn kienu l-iktar fa/li li jissarrfu.

Fil-ka] tax-xog[ol din kienet u tibqa’ sfida kontinwa g[al kull Gvern, f’dinja fejn ilglobalizzazzjoni u tteknolo;ija tifta[ u tag[laq il-bibien tal-opportunitajiet mil-lejl g[an-nhar.

F’dawn l-a[[ar erbatax-il is-sena ta’ gvernijiet nazzjonalisti l-ekonomija ta’ pajji]na [adet ]volta

minn Caroline Galea info@carolinegalea.com

inkredibbli. Riformi industrijali u de/i]jonijiet ibsin wasslu g[al tibdil fissura ta’ bosta kumpaniji u azjendi li g[al bosta snin kienu f’idejn il-Gvern.

Sar sforz biex isir re-training u n[olqu industriji ;odda b[all-i-gaming u nfirxu s-servizzi finanzjarji.

Dan kollu fisser impjieg g[al eluf ta’ ]g[a]ag[ li issa qeg[din ja[dmu u ja[dmu f’xog[ol a[jar. Dan f’kuntest ta’ ekonomija globali li sofriet ri/essjoni li qatt ma rajna b[alha f’iktar minn mitt sena.

Fil-;img[at li ;ejjin se nkompli nqajjem temi marbutin max-xog[ol li wettaq dan il-partit f’din ille;i]latura. Temi li, fuq kollox, g[andhom ikomplu jikkonfermaw g[aliex g[alija u g[alikom l-g[a]la g[andha tkun il-Partit Nazzjonalista.

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

Opinjoni

11

Frott [idmitna fl-edukazzjoni Il-Partit Laburista jag[mel minn kollox biex jipprova jnaqqas mill-merti tal-Partit Nazzjonalista g[ax-xoghol u l-kisbiet kollha li se[[ew f’dawn l-a[[ar snin fil-qasam edukattiv.

Aktar ma jag[mel hekk aktar nikkonvin/i ru[i li f’dan il-qasam [adna l-aqwa de/i]jonijiet u inizjattivi.

Kull riforma li ssir filqasam edukattiv ma t[allix frott mil-lum g[al g[ada, imma r-riformi li [adu matul is-snin gvernijiet nazzjonalisti qed i[allu l-frott.

U dan il-frott qed jidher, jammettuha jew ma jammetuhiex tal-Labour.

Il-kulle;;i

Meta daqs sitt snin ilu waqqafna l-kulle;;i kien hemm min wera xetti/i]mu dwar riforma b[al din.

Niftakar deputat partikulari li akku]ana li niddilettaw b’tibdil strutturali.

Il-fatti qed juri li s-sisien kien hemm b]onnhom biex lil uliedna niggarantulhom vja;; edukattiv ming[ajr sulluzzu, vja;; li jiffoka fuqhom, fuq il-[iliet tag[hom u fuq kif dawn il-[iliet jistg[u jkunu ]viluppati skont il-kapa/itajiet u l-potenzjal ta’ kull individwu.

Wie[ed mill-benefi//ji kbar tal-[olqien tal-kulle;;i hu ttis[i[ mhux biss talamministrazzjoni tal-iskejjel imma anki tal-appo;; li dawn qed jing[ataw.

Biss biss f’dawn l-a[[ar erba’ snin impjegajna aktar minn 1,700 professjonist ;did fl-iskejjel primarji u sekondarji fosthom counsellors, psikologi, prefetti tad-dixxiplina, social workers, g[alliema peripateti/i u lbqija.

Inqas stress fuq it-tfal Wa[da mill-aktar

diskussjonijiet ja[arqu sa ftit snin ilu kienet tikkon/erna listress li tfal fl-età ta’ [dax-il sena kien ikollhom jg[addu minnha meta kienu jag[mlu le]ami g[ad-d[ul fil-Junior Lyceum.

Hekk kif in[olqot ittransizzjoni mill-Primarja g[as-Sekondarja permezz tassistema tal-kulle;;i, il-b]onn ta’ dan l-e]ami spi//a.

Minflok, idda[[let is-sistema tal-benchmarking li qed tkun implimentata anki fl-iskejjel tal-Knisja u dawk Indipendenti.

Dan mhux e]ami kompetittiv imma opportunità g[alll-awtoritajiet edukattivi biex ikollhom idea /ara tal[iliet tat-tfal u kif l-a[jar jippro/edu fil-livell sekondarju. L-ebda tifel jew tifla ma g[andhom b]onn i[ossuhom li fallew jekk je[lu f’xi e]ami g[ax permezz tassistema l-;dida qed ikunu direzzjonati biex ikomplu ji]viluppaw fejn huma tajbin u jtejbu fejn jinsabu batuti.

Kull tifel u tifla fl-iskejjel tag[na huma individwi li qed

jing[ataw l-attenzjoni me[tie;a, l-attenzjoni individwalizzata.

Numri li jitkellmu wa[edhom

Biex inaqqsulna mill-merti tas-su//ess li ksibna f’dan ilqasam, tal-Labour jog[xew isemmu persenta;;i li suppost juru li dawn l-isforzi li qed insemmu mhumiex i[allu leffett mixtieq. Imma kif tista’ tmeri ri]ultati tan;ibbli li aktar ma jmur qed juru sinjali /ari ta’ su//ess^ Malta b’wa[da millog[la rati ta’ parte/ipazzjoni fl-edukazzjoni ta’ tfal ta’ 4 snin In-nefqa fl-edukazzjoni b[ala parti mill-Prodott Gross Domestiku hi fost l-a[jar filpajji]i tal-Unjoni Ewropea Fl-1995 ir-rata talillitteri]mu kienet ta’ 11.24%% u ni]let g[al 7.20% fl-2005 u fost it-tfal bejn l-10 u d-19-il sena r-rata hi ta’ 1.7% Naqqasna r-rata ta’ studenti li jitilqu mill-iskola kmieni. Fl-2000 kien hemm 54.2% jitilqu mill-iskola kmieni u s-sena li g[addiet din ir-rata ni]let g[al 33.5% Min-na[a l-o[ra n-numru ta’ gradwati millistituzzjonijiet edukattivi tag[na ]died minn 7.4% fl2000 g[al 21.1% is-sena li g[addiet. Ittripplaw.

Kienet re;istrata wkoll ]ieda fin-numru ta’ dawk li g[andhom 17-il sena li qed

ikomplu jistudjaw li fl-1999 kienu 43% u fl-2010 telg[u g[al 73%. U issa qbi]na t83%.

Minkejja l-isfidi ekonomi/i bqajna nibnu skola ;dida kull sena. Mill-2005 ’l hawn bnejna tmien skejjel ;odda u o[ra qed tinbena. U dan barra l-campus il-;did talMCAST Malta g[andha r-raba’ lanqas rata ta’ qg[ad fost i]]g[a]ag[ 13.6% meta paragunata mal-medja ta’ 22.6% fl-Unjoni Ewropea.

U nistg[u nsemmu ri]ultati o[rajn – St[arri; kummissjonat millKummissjoni Ewropea dan la[[ar wera li l-istudenti Maltin kienu klassifikati ttieni fl-Ewropa g[all-[ila tag[hom f’lingwi barranin. LI]vezja u Malta ssemmew b’mod partikulari g[all-[iliet tal-istudenti tag[hom f’dak li hu t-tag[lim ta’ lingwi barranin.

Fil-fatt Malta ;iet it-tieni fil-[iliet tal-istudenti fl-ewwel lingwa barranija u r-raba’ fittieni lingwa barranija fejn lI]vezja ;iet fl-a[[ar post.

L-investiment qawwi u xxog[ol li g[amilna fil-qasam tal-ICT b’mod partikulari mill-1999 ’il hawn qed jissarraf f’ri]ultati po]ittivi [afna anki billi pajji]na qed ji;i minn ta’ quddiem nett flEwropa fi st[arri; dwar dan il-qasam.

Dan juri kemm kien tajjeb li investejna f’teknolo;ija

minn Charlo’ Bonnici charlo.bonnici@gov.mt

moderna fl-iskejjel kollha blintroduzzjoni tal-Interactive Whiteboards, kompjuters u tag[mir ta’ laboratorji. Kemm kienet ukoll [a;a tajba li nidejna l-pjattaforma tal-e-learning fl-iskejjel.

Jekk tibqa’ sejjer dwar dan il-qasam diffi/li tieqaf.

Verament g[andna g[aliex immorru quddiem il-poplu Malti u G[awdxi b’wi//na minn quddiem meta jasal ]mien il-;udizzju.

Biex tg[axxaqha dawk li jridu jiffa//jawna fit-tellieqa elettorali g[adhom sal-lum b’[alqhom mitbuq fuq x’qed jipproponu huma g[al dan ilqasam.

Verament huwa ka] li Muscat u l-partit tieg[u ma jg[idu xejn. Mur afdahom bilfutur ta’ uliedna!

G[aliex fil-politika… mal-PN… fuq id-9 Distrett Pajji]i tani [afna u g[alhekk [assejt li sa fejn nista’ u sakemm ikun possibbli nroddlu lura. Nemmen li lpolitika tal-Partit Nazzjonalista fet[et g[alija u g[al kul[add bibien g[al opportunitajiet bla limitu li permezz tag[hom stajt nag[mel il-kisbiet li ppjanajt g[alihom.

PNOpportunitajiet> Ilpolitika tal-Partit Nazzjonalista qatt ma ;abet lin-nies dipendenti talGvern i]da dejjem tat lg[odda lill-poplu Malti biex bl-g[aqal tieg[u l-isfidi jdawwarhom f’opportunitajiet u jikseb su//ess PNXog[ol> In[oss li pajji]na u l-poplu Malti u G[awdxi jista’ jkompli jikseb su//ess bis-sa[[a talopportunitajiet li se tkompli toffrilu l-istess politika li tul l-erba’ snin u nofs li g[addew kattret il-jobs, jobs b’pagi tajbin. Fis-snin li g[addew l-ekonomija Maltija [olqot 20,000 job ;did u l-

paga minima telg[et b’medja ta’ €1,000 fis-sena.

PNSa[[a: Il-politika talGvern immexxi minn Lawrence Gonzi tat l-aqwa servizzi tas-sa[[a b’xejn lil kul[add, sptar ;did, sptar talonkolo;ija ;did, ro[s sostanzjali f’mijiet ta’ medi/ini, ]ieda fil-medi/ini b’xejn g[al 1,334 fosthom medi/ini ;odda kontra lkan/er u servizz ta’ medi/ini g[al 76,000 persuna minn 57 lokalità bl-iskema talispi]erija tal-g[a]la tieg[ek.

PNEdukazzjoni> Kisba kbira li ;abet il-politika talPartit Nazzjonalista g[al pajji]na hi fil-qasam taledukazzjoni. Edukazzjoni b’xejn sa mill-i/ken età g[al kul[add fl-aqwa skejjel u kulle;;i li investa fihom pajji]na u edukazzjoni talog[la livelli fil-qasam postsekondarju bi stipendji g[al madwar 19,000 student u studenta.

Kandidata ;dida> G[al-

hekk [assejt li g[andi

na//etta s-sej[a ta’ Lawrence Gonzi, il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista, biex inkun kandidata talPartit Nazzjonalista fuq id-9 Distrett fl-Elezzjoni :enerali li ;ejja wara l-approvazzjoni tal-Kumitat E]ekuttiv talpartit. Kandidatura li se ;;ib mag[ha [idma u responsabbiltà li fost in-nies inwassal messa;; po]ittiv ta’ kura;; li l-kisbiet li saru frott is-sagrifi//ju tax-xhur li g[addew jistg[u jag[tuna rri]ultati biss jekk ikun hemm il-Partit Nazzjonalista filGvern.

Investiment fin-nies>

Fil-;img[at li ;ejjin, g[alkemm i]-]mien hu qasir, se nag[mel l-almu kollu tieg[i biex niltaqa’ ma kemm jista’ jkun nies f’San :wann, is-Swieqi, l-Imsida, {al G[arg[ur, Ta’ Xbiex, ilKappara, l-Ibra;, il-Madliena u parti mis-Swatar biex inpo;;i quddiemhom lesperjenza u l-[iliet tieg[i u nitlobhom il-fidu/ja tag[hom f’isem il-Partit Nazzjonalista.

Jiena u l-kandidati l-o[rajn

s[abi, flimkien mal-membri tal-kumitati, l-attivisti u ttesserati g[andna d-dmir u rresponsabbiltà li nkunu lambaxxaturi tal-messa;; talPartit Nazzjonalista lin-nies.

I]da g[andna d-dmir li ninvestu l-[in fin-nies billi nisimg[uhom, nispjegawlhom u nwasslu lmessa;; lura biex il-politika tag[na nkomplu nirfinawha [alli til[aq dejjem aktar laspirazzjonijiet tan-nies.

Grazzi> B[ala kandidata li

twelidt, trabbejt u g[ext San :wann, mara mi]]ew;a, ]ag[]ug[a u ekonomista se nkun qed ninvesti kemm jista’ jkun [in u ener;ija man-nies tad-9 Distrett u g[as-servizz tal-pajji] fil;img[at u x-xhur li ;ejjin.

Se nara li nkun ta’ servizz biex l-aspirazzjonijiet tannies jissarrfu f’opportunitajiet reali. Ilpolitika hi l-g[odda talpossibbli biex jitwettaq il-;id li jgawdi minnu kul[add u mhux biex ikunu sodisfatti lambizzjonijiet personali.

Waqt li nirringrazzja lill-

minn Kristy Debono info@kristydebono.com

familja tieg[i, lil s[abi u lil dawk kollha li inkora;;ewni biex nag[mel dan il-pass, nirringrazzja fuq kollox lillKap tal-Partit Nazzjonalista g[all-fidu/ja li wera fija.

Niltaqg[u fil-jiem li ;ejjin fil-[idma tag[na biex nassiguraw li pajji]na u lpolu Malti jer;a’ jkollu ttmexxija li jist[oqqlu u jixraqlu.

www.kristydebono.com

12 Opinjoni

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

IL-BELT VALLETTA

Bidliet kbar sal-2018 u lil hinn

Matul dawn l-a[[ar tliet snin, sar [afna xog[ol biex il-belt kapitali tag[na tie[u ttitlu ta’ Belt Kapitali talKultura Ewropea fl-2018.

Kienu avvi/inati l-kunsilli lokali kollha ta’ Malta u G[awdex biex mhux biss igawdu minn din lopportunità li se jkollna i]da wkoll biex jipparte/ipaw b’mod attiv u jkunu protagonisti.

Wara, twaqqfet ilFondazzjoni Valletta 2018 mag[mula mill-Kunsill Lokali tal-Belt Valletta, millAsso/jazzjoni tal-Kunsilli Lokali, mill-G[aqda talKummer/, mill-Università ta’ Malta, mill-Kunsill talArti u l-Kultura, u millGvern. Ix-xog[ol talFondazzjoni s’issa kien li to[loq il-Bid Book, ktejjeb li jinkludi l-proposti tag[na g[al dik is-sena. Ma kinitx [a;a fa/li to[loq ktieb imfawwar b’ideat ;odda.

Biex nag[mlu dan, [loqna bosta attivitajiet fosthom ilkonferenza Imagina 18 fejn mijiet ta’ nies minn Malta kollha attendew biex ikunu jistg[u jaqsmu mag[na lideat u l-[olm tag[hom g[al dik is-sena.

Involvejna ru[na fl-Iskola Sajf, fejn ippruvajna naraw kif it-tfal tag[na jimma;inaw lil Malta fl-2018.

L-involviment ta’ dawn ittfal kien importanti g[aliex dawn se jkunu l-adulti tag[na sitt snin o[ra u allura ridna li jkunu huma li jfasslu l;ejjieni tag[hom.

minn Alexiei Dingli

alexiei.dingli@um.edu.mt

Il-Belt Valletta rriduha isba[ u a[jar g[all-poplu kollu

Kellna bosta pro;etti o[ra bl-iskop li ninvolvu kemm jista’ jkun nies ;ejjin minn kull aspett tas-so/jetà tag[na.

Tajjeb infakkru li din mhix xi [a;a esklusiva g[an-nies li ja[dmu fil-kultura. Sew jekk int tifel jew anzjan, jekk intix espert jew le, dan mhux importanti. L-importanti hu li tixtieq lil Malta tavvanza fl2018 u tkun parti minnha.

Wara dan il-pro/ess kollu, f’Settembru tajna l-Bid Book lill-;urija u fil-11 ta’ Ottubru beda l-pro/ess finali. Tnejn mit-tlettax-il ;urat flimkien ma’ nies mill-Kummissjoni Ewropea ;ew mag[na jduru postijiet importanti g[all2018, fosthom il-pro;ett ta’ Bieb il-Belt, il-ka]ini talbanda, Strada Stretta, itTeatru Manoel, l-Iskola

Primarja tal-Belt, l-im[a]en tal-Karnival, il-Mu]ew Marittimu, l-Open Centre talMarsa u fl-a[[ar spi//aw f’[anut tradizzjonali jisimg[u l-g[ana.

Ridna li din tkun ]jara onesta, li turihom is-sabi[ li g[andna flimkien mal-isfidi li g[ad jonqosna ng[elbu.

L-g[ada kellna lpre]entazzjoni quddiem il;urija li damet madwar sieg[a u nofs.

Ikolli nistqarr li kont sodisfatt ferm meta wara li lgurija ddeliberat, i/Chairperson tal-;urija lissen dawn il-kelmtejn: “A[na

nemmnu li hemm ir-rieda, l-entu]ja]mu u lambizzjoni biex il Belt Valletta ssir il-Belt Kapitali tal-Kultura fl-2018”.

Kien mument sabi[ ferm g[ax ix-xog[ol tat-tim kollu tal-Fondazzjoni, g[all-;id tal-Maltin u l-G[awdxin kollha, ta r-rizultati mixtieqa.

I]da kien ukoll mument li mmarka l-fatt li issa rridu nxammru l-kmiem biex na[dmu aktar biex inbiddlu l-2018 f’realtà.

U nassigurakom li xxog[ol mhux ]g[ir. Hemm aktar minn 200 pro;ett li jridu jitwettqu. Irridu naraw kif se nkomplu ninvolvu lillkunsilli lokali ta’ Malta u G[awdex b’mod attiv.

Nixtiequ li l-i/ken tifel u lakbar adult i[oss li l-2018 hi tieg[u ukoll, li dan hu pro;ett ta’ nazzjon li qed jimmarka l-futur tieg[u.

Irridu wkoll inlestu bosta pro;etti kbar li se jkunu

essenzjali g[al din is-sena, b[all-pro;ett ta’ Bieb il-Belt, it-trasformazzjoni tas-Sala tal-Mediterran f’teatru akbar u modern, il-bini ta’ mu]ew g[all-arti kontemporanja, irri;enerazzjoni ta’ Strada Stretta, it-tibdil fis-suq talBelt u [afna o[rajn.

Dawn il-bidliet se jbiddlu lil Malta darba g[al dejjem.

Bidliet kbar li se jonf[u [ajja ;dida mhux biss fil-Belt i]da wkoll f’bosta lokalitajiet o[rajn, kemm sal-2018 kif ukoll lil hinn min dik iddata.

Mela l-appell tieg[i hu wie[ed: ftakru li l-2018 hu pro;ett tag[kom ukoll, g[alhekk g[inuna nittrasformaw din il-[olma komuni f’realtà.

Alexiei Dingli hu s-Sindku tal-Belt Valletta, kif ukoll Vi/i Chairperson talFondazzjoni Valletta 2018

Ma nid[lux f’oqsma mhux tag[na Jiena g[andi rispett kbir lejn ilkittieba li jiktbu f’oqsma li huma tag[hom u li fihom huma mg[allma. U na[seb li hekk g[andu jkun. G[aliex^ G[ax kittieb li, b’fini tajjeb u kapa/ità, jesprimi ru[u b’mod kif g[andu jkun, aktarx li ;id jag[mel.

Mill-banda l-o[ra, ma nafx x’;id tista’ tag[mel jekk tid[ol f’qasam li mhux tieg[ek.

Avolja ma tkunx ta’ min jikkundannak, g[ax ikollok g[an tajjeb. Qed ng[id l-iktar g[al dawk l-oqsma li jkollhom importanza g[all-[ajja tasso/jetà, sew reli;ju]a kemm anki temporali.

Ma nafx jien x’;id nista’ nag[mel jekk nipprova niddetta f’qasam ta’ lingwi li ma nafhomx, b[alma huma l:appuni] u /-?ini]. Jew niddetta f’oqsma xjentifi/i fejn jien inkun sajjem g[al kollox jew kwa]i, b[alma huma oqsma ta’ /erta teknolo;ija jew frieg[i ta’ /erti xjenzi.

Hu x’inhu l-iskop li

jimbuttani biex nikteb. U mhux biss meta m;ieg[el minn /ertu antagoni]mu g[al kitba o[ra li nkun qrajt. Jew, kif fa/ilment jista’ ji;ri u filfatt ji;ri, meta mbuttat minn sentimenti ta’ xi politika parti;jana — hu x’inhu lkulur! {afna drabi qed ji;ri li kittieba jag[mlu u]u minn kotba li jkunu nkitbu fuq su;;etti b’rabta ma’ Reli;jon jew Knisja minn persuni li ma jkunux qablu ma’ /erti dispo]izzjonijiet tal-istess Reli;jon jew Knisja.

Jien stess g[andi diversi kotba ta’ din l-g[amla. U mhux biss fejn jid[ol ilKon/ilju Vatikan II, li ra [afna li jfa[[ruh u [afna li assolutament ma jfa[[ruhx.

Irridu noqog[du attenti wkoll g[al meta nit[ajru niktbu favur jew kontra xi dispo]izzjonijiet fi stqarrijiet reli;ju]i. Iva, g[ax forsi ma nkunux qbilna ma’ dak li sar jew anki ma’ oppo]izzjoni

g[al dak li sar. Naturalment g[andi quddiem g[ajnejja kritika flokha jew xort’o[ra g[al /erti stqarrijiet spe/jalment minn teolo;i jew mexxejja tal-Knisja.

G[al aktar minn darba qrajt l-ittra The Nazarene f’pa;na 10 ta’ The Times tat-2 ta’ Ottubru. Ma nid[olx fil-merti tal-ittra. Il-kittieba taf li jien nirrispettaha. In/identalment, ftit ilu, ktibtilha privatament g[ax innotajt xi [a;a li ma kontx qbilt mag[ha f’kontribuzzjoni tag[ha.

Ma na[sibx li ma tippermettilix li, bil-prudenza kollha, ninnotalha xi [a;a dwar il-Kardinal Ottaviani li hi semmiet fit-2 ta’ Ottubru.

Dan kien rettur tal-kulle;; f’Ruma fejn kont jien. Kien anki wie[ed mill-aqwa professuri tal-Università talLateran, fejn anki kont jien.

Kien jg[allem il-Li;i Pubblika Ekkle]jastika. G[andu ]ew; volumi fuq dan id-dritt li ma na[sibx li qatt ji;u meg[luba.

Kien xmara ta’ g[erf, u ni]]u [ajr lil Alla, ta’ [ajja spiritwali u qaddisa.

Xorta wa[da kien ikkritikat minn min f’ebda qasam ma kienx tal-kalibru tieg[u, g[ax [ass li kellu jesprimi ideat tradizzjonali fi ]mien ilKon/ilju. Spi//a b[ala Kardinal Prefett talKongregazzjoni tal-Fidi.

Anki jien g[andi ktieb li jikkritikah i]da, i]da, i]da!

Ejjew immorru bil-mod [afna u [afna qabel nikkritikaw lillKardinal Ottaviani.

B[alma ejjew immorru bilmod [afna qabel niktbu fuq dak il-[sieb tal-Kardinal Martini meta qal li l-Knisja baqg[et mitejn sena lura.

Ma ninsewx li Martini kien iddispja/ut personalment g[ax ma wasalx fejn xtaq jasal. Ma nkomplix nikkummenta.

Ner;a’ ng[id li l-kittieba taf li nirrispettaha. Ng[id biss li assolutament ma jfissirx li lillKardinal Martini n/ap/aplu g[al dak kollu li qal. Satis!

minn Mons Anton Gauci

Je[tie; attenzjoni meta niktbu dwar ir-Reli;jon jew il-Knisja

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

Opinjoni

13

IL-VALUR TAL-:ID KOMUNI

L-ebda egoi]mu personali jew kollettiv Illum is-so/jetà qed issibha diffi/li biex issib u to[loq direzzjoni g[al dawk li jkunu involuti fil-[ajja politika u#jew fil-volontarjat politiku.

Id-diskussjoni dwar il-valuri fil-politika xi drabi tispi//a kemxejn astratta fejn donnu ftit li xejn jista’ jkun applikabbli g[all-[ajja ta’ kuljum.

Minkejja dan qed jin[oloq fenomenu ta’ ri/erka u qawmien mill-;did ta’ interess fil-valuri li fil-[ajja tal-lum ikunu jistg[u joffru direzzjoni lill-politiku u lisso/jetà.

Sar hawn xewqa g[at-tajjeb f’realtà li ftit li xejn jista’ wie[ed jara /erta onestà.

Minkejja l-kontradizzjoni tal[ajja, il-valur tal-[arsien u lpromozzjoni tal-;id komuni jo[loq /erta sfida lil kull politiku li je[tie; jidde/iedi fuq g[a]liet li f’/erti /irkustanzi dde/i]jonijiet politi/i jkunu jridu jittie[du jew skont dak li hu ;ust jew skont dak li hu popolari fil-[ajja.

F’/irkustanzi fejn il-politiku jkun kwa]i imbuttat jidde/iedi skont x’inhu l-aktar popolari g[all-avvanz politiku tieg[u, ma jkollux xi j]ommu milli jaqa’ vittma g[all-egoi]mu personali jew l-egoi]mu talpartit politiku tieg[u.

L-isfida tal-valur tal-[arsien u l-promozzjoni tal-;id komuni ma tippermettix li lpolitiku jkollu spazju g[allegoi]mu personali jew kollettiv fit-te[id ta’ de/i]jonijiet politi/i.

F’dan il-ka], dawk kollha involuti fil-politika je[tie; li jkollhom argumenti u informazzjoni li joffru kjarezza politika biex lattitudni, il-fehmiet u dde/i]jonijiet tag[hom ikunu m[arsa minn kull xkiel li jista’ jo[loq dubju dwar lintenzjoni u skop tal-[idma politika tag[hom.

B[ala politi/i huma jkunu jistg[u jirrispondu g[arresponsabbiltà umana li g[andhom kemm jekk fillivell ta’ Parlament kif ukoll jekk b[ala politi/i lokali.

Hu me[tie; li l-partiti politi/i juru lill-membri tag[hom liema huma l-valuri tal-politika tag[hom. Hekk ukoll dawn il-valuri g[andhom ikunu mg[arrfa lil dawk li jixtiequ jkunu jafu sewwa mil-liema valuri hi mfassla l-politika tal-partit rispettiv.

Min-na[a tag[hom ilpoliti/i g[andhom ikollhom b[ala g[an ewlieni g[all[idma tag[hom l-iskop /ar li jkunu ta’ servizz g[all-;id talpersuni u tal-komunità.

Il-politi/i m’g[andhomx ikunu fil-politika g[allgwadan personali jew talpartit politiku tag[hom i]da g[andhom jaraw kif ikunu ta’ ;id, ta’ [arsien u ta’ promozzjoni tal-;id komuni.

Fis-servizz tal-o[rajn

Hawn irridu nirreferu g[allkultura ta’ servizz, g[all-valur tal-onestà fil-politika.

I]-]minijiet tal-lum, aktar minn qatt qabel, fejn legoi]mu jista’ jidher ir-regola tal-[ajja g[al xi w[ud, ne[tie;u aktar direzzjoni li twassalna nifhmu li l-politika hi, fuq kollox, e]er/izzju ta’ servizz ma[sub li jirrispondi g[all-[ti;iet tal-o[rajn spe/jalment ta’ dawk l-aktar fil-b]onn.

Je[tie; li no[olqu so/jetà aktar onesta. Ne[tie;u nsawru suq li kapa/i jifhem aktar xi tfisser servizz lejn dawk li ;ew jinqdew ming[andi.

Ne[tie;u nibdew na[sbu aktar f’so/jetà globalizzata li tifhem aktar il-[tie;a ta’ etika g[al dawk kollha li qed ikunu ta’ servizz lejn l-o[rajn.

Biex dan kollu jse[[ nemmen li je[tie; in[arsu ’l fuq lejn il-klassi politika u minnha nitolbu gwerra kontra l-egoi]mu u [erqa akbar lejn il-[e;;a favur il-kultura ta’ servizz.

F’so/jetà fejn qeg[din nirriskjaw li naraw li tkompli tikber il-qasma bejn il-fqir u s-sinjur, bejn dawk li g[andhom it-tag[lim u dawk li huma bla tag[lim, g[andna naraw li na[dmu favur il-

minn Edwin Vassallo edwin.vassallo@gov.mt

kultura ta’ servizz millpersuna lejn persuna o[ra.

Irridu ntejbu r-relazzjoni tal-bniedem mal-bniedem.

F’so/jetà li qed tin[akem mill-kilba g[al aktar libertina;; u inqas interess f’dak li hu spiritwali, fejn ilbniedem qed jaqa’ vittma talprofitt u mill-kultura li g[aliha kollox sar jg[addi u kollox hu permess, illum irridu naraw li jkollna aktar [e;;a biex inwasslu lmessa;; li l-bniedem g[andu jkun qabel il-profitt.

Biex naslu sa dan ilmument nemmen li rridu wkoll na[sbu dwar kif se npo;;u lill-bniedem qabel ilpolitika u dan ifisser li lpolitika hi ta’ servizz g[allbniedem u mhux il-bniedem su;;ett g[all-politika.

Fil-punt li l-politiku jidde/iedi Hu mill-aktar fa/li u naturali li fil-[sieb tieg[u l-

politiku, meta jasal li jidde/iedi, jara li jie[u dde/i]joni rigward dak li se jkun l-aktar ta’ gwadan g[alih.

Pere]empju fejn jag[mel triq, lil min ikellem, lil min jg[in, ma’ min se jkun l-aktar qrib, kif jivvota fil-Parlament fejn di;à jkun hemm opinjoni pubblika b’sa[[itha.

F’dawn i/-/irkustanzi lpolitiku ma jkunx tassew ta’ servizz lejn il-;id komuni jekk jidde/iedi biss dwar kif

se jirba[ hu personalment minn kull g[a]la. Ma jkunx daqshekk g[aqli fl-interess tal-;id komuni kemm-il darba l-politiku jidde/iedi dwar kif se jkun egoist huwa u ja[seb biss fil-gwadan personali tieg[u.

Nifhem li dak li qed nikteb dwaru jinstema’ bla lo;ika fid-dinja tal-lum. Jinstema’ kuntrarju g[al dak li hu llo;ika komuni fil-mod ta’ kif nidde/iedu llum. Minkejja dan, il-valuri qeg[din hemm biex jo[olqu direzzjoni wkoll fejn jistg[u jo[olqu kontradizzjoni.

Nemmen li kemm-il darba valur jidher li qed jo[loq kontradizzjoni allura hemm aktar [tie;a tieg[u. Hemm aktar [tie;a tal-isfida tieg[u.

Partit politiku b[alma hu lPartit Nazzjonalista, ispirat mill-valuri demokristjani, fejn il-valuri umani huma ispirati mill-valuri nsara — ming[ajr ma nista’ ng[id li hu partit politiku li g[andu monopolju tal-valuri nsara fil-politika — g[andu jara li jilqa’ din lisfida u j[ares lejn dan ilvalur b[ala valur ta’ importanza kbira u hekk hi kbira wkoll l-isfida tieg[u.

Ng[id dan g[aliex il-valur tal-;id komuni j[ares ukoll li joffri direzzjoni biex politi/i li jifhmu li huma ta’ servizz lejn dawk l-aktar li huma filb]onn, meta jie[du de/i]joni jaraw li jo[duha skont x’inhu l-aktar ta’ [tie;a g[all-;id komuni tas-so/jetà u mhux g[al dak jew dawk, jew forsi biex naraw li jgawdi l-interess tal-partit li jkun irid jidher li qed jie[u dik id-de/i]joni.

Hawn irrid nara li nkun mill-aktar /ar. F’kull sitwazzjoni u de/i]joni l-partit ikun irid jara li jo[ro; irrebbie[ tal-argument.

Sakemm ikun hekk ma hemm xejn [a]in. Dak li jista’ jkun skorrett hu meta l-partit jirkeb fuq po]izzjoni ta’ argument li setg[et tkun g[amlitlu lopinjoni pubblika i]da li prima facie jkun jidher li, ma]-]mien, dik id-de/i]joni mhix moralment ;usta. I]da

g[aliex il-partit ikun [a de/i]joni favur l-opinjoni publika allura jkun qed jirrikkomanda biex il-politi/i jivvotaw skont dik l-g[a]la li taqbel g[all-partit i]da li tista’ tkun ta’ [sara g[all-;id komuni.

Attenzjoni spe/jali g[all-[ti;iet tal-persuna Ta’ ;id komuni jfisser li

de/i]jonijiet jittie[du dwar dak li hu l-aktar ;ust li jsir.

Irid ikun de/i] ukoll li dan hu fi qbil ma’ valuri o[rajn li j[addan dan il-partit.

Kemm jekk huma de/i]jonijiet ta’ natura morali, finanzjarja jew bioetika, ilvalur tal-;id komuni jfisser il[ila li permezz tag[ha lpolitiku jerfa’ u jie[u rresponsabbiltà favur dak li hu sewwa u mhux g[aliex sempli/iment hu popolari.

Partit politiku serju je[tie; li jidde/iedi u jerfa’ rresponsabbiltà skont x’inhu ta’ [tie;a g[all-[arsien talinteress tan-nies. Il-politika ta’ partit politiku li jemmen fil[arsien u l-promozzjoni tal;id komuni g[andu jara wkoll li l-istat hu b’sa[[tu bi]]ejjed biex i[ares u jippromwovi lvalur tal-;id komuni fl-isfera ta’ politika globalizzata, fiddjalogu tieg[u wkoll ma’ stati o[rajn meta dawn ikunu qed jidde/iedu kif se j[arsu l-;id komuni fuq livell ta’ Unjoni Ewropea u suq globalizzat.

Il-[arsien tal-;id komuni g[alhekk ifisser il-[arsien taddinjità ta’ kull persuna umana fil-komunità u s-so/jetà.

Il-promozzjoni tal-;id komuni tfisser ukoll ilpromozzjoni ta’ dinjità umana li je[tie; li tkun il-qofol talattenzjoni ta’ kull politiku li tassew jimpurtah li jkun ta’ servizz lejn in-nies, il-familja, il-komunità u s-so/jetà.

Il-politika g[andha tkun, fuq kollox, g[as-servizz tannies u dan kollu jwassal biex b’responsabbiltà onesta lpolitiku jifhem aktar jidde/iedi skont x’inhu l-aktar ta’ [tie;a g[an-nies ukoll jekk ma jkunx daqstant popolari.

Attwalità 15

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

14 Attwalità

GONZI JITKELLEM BIL-FATTI Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi rnexxielu jda[[al f’pajji]na lkultura li lin-nies tal-politika nkejluhom mhux tant b’dak li jg[idu biss i]da b’dak li jirnexxilhom iwettqu. Bil-fatti.

Issa wasal ]mien il-kontijiet biex kul[add ikun jista’ jifli u ji]en min jinqala’ biex iparla biss — u [afna drabi ming[ajr ma jg[id x’verament g[andu f’mo[[u — u min dak li jg[id ipo;;ih fil-prattika.

Il-gvern immexxi minn Lawrence Gonzi f’dawn l-erba’ snin

u seba’ xhur nistg[u nqisuh b[ala mutur ta’ [idma kontinwa fl-oqsma kollha i]da b’mod partikulari fejn g[andhom x’jaqsmu l-aqwa valuri tal-[ajja: ix-xog[ol, l-edukazzjoni u s-sa[[a.

Lawrence Gonzi u l-gvern tieg[u g[amlu dan i]-]mien kollu iffukati fuq ix-xog[ol g[all-[addiema Maltin u G[awdxin u tabil[aqq irnexxielhom jiksbu ri]ultati e//ellenti tant li llum f’pajji]na hawn rekord ta’ nies li g[andhom full-time job: ’il fuq minn 150,000 ru[, rekord li qatt ma ntla[aq qabel minkejja li dan kien ]mien tal-ag[ar kri]i li [akmet liddinja fl-a[[ar 100 sena.

Ix-xog[ol li wettaq il-Gvern ta’ Lawrence Gonzi jidher kull fejn iddawwar wi//ek. Dak li wieg[ed Lawrence Gonzi wettqu bil-fatti u mar anke oltre dan.

Il-fatt li Malta tissemma mal-aqwa

performers tal-Unjoni Ewropea jikkonvin/i lil kul[add li alla[ares f’dawn is-snin ta’ kri]i internazzjonali ma kellniex gvern tal-fatti g[aliex kieku kien ikollna di]astru s[i[ f’pajji]na.

Lawrence Gonzi rnexxielu jwettaq dan kollu filwaqt li ]amm qag[da stabbli fejn jid[lu l-finanzi tal-pajji] u, anke hawn, il-konferma tasal mill-aqwa istituzzjonijiet internazzjonali: l-Unjoni Ewropea, il-Fond Monetarju Internazzjonali u l-kumpaniji tal-credit rating.

Dan il-gvern ]amm lil pajji]na ma’ ta’ quddiem u g[amlilna unur mal-barranin biex kull fejn jissemma isem Malta dan ikun b’;ieh u rispett.

Qed nippubblikaw hawnhekk ftit, tabil[aqq ftit, mill-kisbiet li wettaq u g[adu qed iwettaq Lawrence Gonzi bil-gvern tieg[u.

RESTAWR

Il-5+5 f’Malta

Lawrence Gonzi u l-gvern tieg[u huma fdati u rispettati fil-komunità internazzjonali kif uriet tant tajjeb il-laqg[a tal-5+5 li saret f’Malta ftit ;img[at ilu bil-parte/ipazzjoni ta’ Prim Ministri u Presidenti Ewropej u ta’ pajji]i o[ra Mediterranji. Fost dawk li attendew kien hemm il-President Barroso tal-UE, Mario Monti, il-Prim Ministru Taljan, Mariano Rajoy, Prim Ministru ta’ Spanja u Francois Hollande, il-President Fran/i]. Dak ifisser li tkun gvern fdat.

Il-Gvern g[addej bi programm estensiv ta’ restawr b’mod spe/jali fil-belt kapitali tag[na, i]da mhux biss. B’fondi tal-Unjoni Ewropea qed jirrestawra kilometri s[a[ ta’ swar waqt li iffoka fuq ;ojjelli o[ra arkitettoni/i b[alma huma Kastilja (fuq nett) u l-Palazz tal-President fi pjazza li wkoll kienet riabilitata u ng[atat lura lill-poplu.

Edukazzjoni biex uliedna jirnexxu lkoll

?ifri li jo[or;u mill-qasam tal-edukazzjoni kontinwament juru avanzi ;odda biex illum kwa]i 85 fil-mija ta’ dawk li jispi//aw l-edukazzjoni obbligatorja qed ikomplu jistudjaw: id-doppju ta’ dak li [allew tal-Labour wara li waqg[a mill-gvern fl-1998. Waqt li kompla jitwettaq il-pjan ta’ bini ta’ skola ;dida kull sena flimkien mal-aqwa attrezzaturi fl-iskejjel kollha ta’ pajji]na, g[addej mg[a;;el ix-xog[ol ta’ campus ;did tal-MCAST (ritratt fuq) li se jaqdi l-[ti;iet tal-lum u tas-snin li ;ejjin.

Il-Belt Valletta> il-Belt Kapitali Ewropea 2018

Akkwist kbir g[al pajji]na wasal ftit jiem ilu meta l-Unjoni Ewropea idde/idiet li l-Belt Valletta tkun il-Belt Kulturali Ewropea 2018 u, b’hekk, tkompli ting[ata spinta o[ra mhux biss lill-belt kapitali tag[na i]da lil Malta kollha li se tgawdi benefi//ji kbar minn din id-de/i]joni u minn dak li se jsir biex jintla[qu l-objettivi kollha iffissati mill-Gvern Malti. (Ara wkoll pa;na 12)

AVIATION PARK :DID. F’{al Safi nbena Park tal-Avjazzjoni li ji;bor fih l-impjanti kollha li joffru l-manutenzjoni tal-ajruplani. Il-Lufthansa Technik, u l-SR Technik flimkien mal-Medavia u kumpaniji o[rajn qed joperaw minn /entru state-of-the-art biex illum f’din l-industrija li sa ftit snin ilu kienet t[addem biss g[axriet ta’ [addiema llum hemm ’il fuq minn elf ru[. U li se jkomplu ji]diedu b’aktar investiment barrani.

IT-TURI}MU IS-SA{{A

82% tal-Maltin sodisfatti St[arri; ri/enti tal-Eurobarometer wera li 82 fil-mija tal-Maltin huma

sodisfatti bil-kura tas-sa[[a provduta mill-gvern bid-diversi servizzi li joffri kemm fuq ba]i nazzjonali kif ukoll fil-komunità.

Anke f’dan il-qasam ix-xog[ol ma jiqafx u b[alissa jinsab f’fa]i avanzata x-xog[ol fuq l-isptar il-;did tal-kan/er (ritratt fuq) biswit il;ojjell tal-Isptar Mater Dei waqt li g[ar-riabilitazzjoni tal-pazjenti l-gvern se jikri l-Isptar St. Philip’s (lemin) biex ikompli jtejjeb is-servizzi tieg[u b’risq il-poplu. (Ara wkoll pa;ni 1 u 9)

Rekord fuq rekord

Is-su//ess tal-Gvern Nazzjonalista jo[ro; fl-aqwa tieg[u fil-qasam tat-turi]mu g[aliex minkejja l-kri]i internazzjonali dan is-settur mhux talli ma battiex talli qed jikser kull rekord.

Bi]]ejjed ng[idu li l-a[[ar sitt xhur kienu rekord assolut, xahar wara xahar, ta’ turisti li qatt ;ew f’pajji]na. Dan hu dovut g[all-mod kif il-Gvern irnexxielu ja[dem id f’id mal-privat waqt li jo[ro; il-miljuni biex jippromwovi lil pajji]na.

Ir-rekord ta’ turisti ma japplikax biss g[at-turisti li ji;u bl-ajruplan i]da wkoll g[al dawk tal-cruise liners li jieqfu f’pajji]na, f’;ojjell ie[or li kien riabilitat fl-a[[ar snin: il-Valletta Waterfront, storja ta’ su//ess inkredibbli.

16

Negozji }g[ar

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

In-negozji tag[na TAG{RIF U KUMMENTI DWAR IS-SETTUR TAN-NEGOZJI }G{AR U DAQS MEDJU

L-Unjoni Ewropea tag[ti l-aqwa /ertifikat lill-SMEs Maltin L-impri]i ]g[ar u ta’ daqs medju, mag[rufin b[ala SMEs, li joperaw f’Malta, kisba l-aqwa /ertifikat din il;img[a meta rapport tal-Kummissjoni Ewropea iddikjara li l-SMEs Maltin g[addejjin [afna a[jar mill-bi//a lkbira tal-SMEs Ewropej, f’dan i]]mien ta’ kri]i ekonomika internazzjonali.

Waqt li l-UE po;;iet lill-SMEs Maltin fil-livell ta’ dawk fil:ermanja u fl-Awstrija — li jinsabu f’ras il-klassifika — ir-rapport ibassar li sa tmiem l-2012 l-SMEs Maltin se jibqg[u g[addejjin b’dan ir-ritmu tajjeb minkejja l-kri]i fiz-zona ewro.

Dan ir-rapport janalizza diversi aspetti tal-impri]i medji u ta’ daqs ]g[ir fosthom l-impjiegi, l-a//ess g[all-finanzjament, l-ambjent u lvalur mi]jud.

Skont ir-rapport Malta tinsab fuq quddiem fil-medja dwar il-valur mi]jud fl-industrija tas-servizzi u pajji]na ntlaqat [afna anqas minn

pajji]i o[ra f’din il-kri]i.

F’referenza g[all-impjiegi, irrapport tal-UE jistqarr li l-problema tal-qg[ad assolutament ma titfa//ax fil-ka] ta’ Malta.

Minn dan ir-rapport jo[ro; li matul is-sena li g[addiet (2011) f’Malta kien hawn 30,000 SME li bejniethom i[addmu 88,423 li hu 76.3 fil-mija ta’ dawk kollha li f’pajji]na ja[dmu bi qlig[.

Interessanti [afna hu l-fatt li 95 filmija tal-SMEs kollha Maltin i[addmu anqas minn g[axar persuni.

Il-Kummissjoni Ewropea kellha kliem ta’ tif[ir g[at-twaqqif talBusiness First — il-one-stop-shop talMalta Enterprise li jiffa/ilita l-a//ess biex l-SMEs jiksbu finanzjament permezz tal-Micro Credit u tal-Micro Finance.

Dan kollu, jg[id ir-rapport, wassal biex f’Malta hawn a//ess g[al appo;; finanzjarju pubbliku [afna aktar minn f’pajji]i o[rajn.

Ir-rapport jikkummenta li Malta je[ti;ilha ]]id l-opportunitajiet biex il-[addiema jkomplu jit[arr;u.

Titjib ukoll fil-kompetittività Sadattant minn rapport ie[or tal-

Kummissjoni Ewropea [are; li Malta tinsab fit-tmien post (minn sebg[a u g[oxrin pajji] fl-Unjoni Ewropea) g[at-titjib fil-produttività industrijali u l-kompetittività.

Dan ir-rapport studja t-titjib li sar fil-pajji]i kollha tal-UE g[al dik li hi produttività fil-manifattura bejn l2006 u l-2010.

Waqt li l-medja ta’ titjib fl-UE kollha ]diedet b’10 fil-mija, fil-ka] ta’ Malta din ]diedet b’25 fil-mija.

Dan it-titjib fil-kompetittività ta’ Malta irri]ulta mi]-]ieda re;istrata fil[addiema b’[iliet g[oljin.

Waqt li r-rapport fa[[ar id-diversi skemi tal-Gvern Malti g[allfinanzjament min-na[a tal-impri]i ]g[ar Maltin, l-Unjoni Ewropea [arset

li g[andha ssemmi partikolarment li Malta hi wa[da mill-ftit pajji]i Ewropej li g[amlet li;i dwar in-negozji ]-]g[ar.

Meta r-rapport isemmi l-iskema talMicroInvest, jing[ad li din tant kienet su//ess li qab]et kull aspettattiva.

Jissemma wkoll li dan kien dovut g[allivell baxx ta’ burokrazija me[tie;a biex wie[ed igawdi minn din l-iskema.

Ir-rapport jg[id ukoll li bit-twarrib tal-burokrazija u bi pro/ess ta’ simplifikazzjoni, di;a kienu ffrankati 7 miljun ewro fis-sena f’pi]ijiet amministrattivi.

Malta kienet imfa[[ra wkoll g[allambjent business-friendly li n[oloq fla[[ar snin.

Min[abba l-ispejje] kbar talener;ija, ir-rapport i[e;;e; lil Malta biex tag[ti priorità lill-pro;ett ta’ konnettività ma’ Sqallija g[all-[ti;iet tal-elettriku u b’hekk titnaqqas iddipendenza fuq i]-]ejt li l-prezz tieg[u hu tant instabbli.

A[jar g[asfur f’idejk milli mija fl-ajru!

In-negozju nib]g[u g[alih…

Is-settur tan-negozju b[alissa jinsab f’dilemma. Kull min hu sid ta’ negozju x’jaqbillu jag[mel f’dan l-istadju^ Jibqa’ j]omm, jg[o]] u jipprote;i l-g[asfur li g[andu f’idu b[alissa, jew g[andu jitilqu jtir mar-ri[ u jittanta jipprova jaqbad g[asafar o[ra milli jista’ jkun hemm fl-ajru^ G[all-;id tan-negozju b[alissa x’ikun l-i]jed safe u g[aqli^ Li tag[raf tkun kuntent b’li g[andek u tibqa’ tistinka biex tinvesti aktar fuq dak li bnejt, jew tirriskja li titlef kollox billi t[alli lil min i;ieg[lek t[ossok li qisek ma g[andek xejn u tispi//a toqg[od tixxennaq g[al dak li ma g[andekx^ Biex negozju jitwieled, jimmatura u jikseb is-su//ess, je[tie; snin twal ta’ [afna [idma siewja. I]da, sfortunatament, biex negozju jmur [a]in u jfalli, dan jista’ jse[[ f’le[[a ta’ berqa.

Bdejt din il-kitba b’dawn il[sibijiet g[aliex personalment nemmen li issa, aktar minn

qatt qabel, biex negozju jirnexxi, g[andu b]onn li minn ]mien g[al ]mien jieqaf g[al ftit mumenti jirrifletti u jippjana sew qabel ma jie[u xi de/i]jonijiet li jistg[u jaffettwawlu l-andament tannegozju tieg[u.

“Qattusa g[a;;elija frie[ g[omja tag[mel” u nazzarda ng[id ukoll li “mhux kull ma jleqq hu deheb”.

Fl-imprenditorija, dawn ilqwiel Maltin kollha jag[mlu parti mir-ri/etta ta’ su//ess fin-negozju. L-imprendituri Maltin iridu jag[rfu jie[du dde/i]jonijiet it-tajba, filmumenti t-tajba. In-negozju hu riskju l-[in kollu i]da hu fatt li hemm limitu sa kemm wie[ed jaqbillu jirriskja. Min ikun fit-tmun ta’ negozju jrid il-[in kollu j]omm g[ajnejh miftu[in, biex ma j[alli lil [add ida[[lu f’[ajt.

I]da x’inhu l-g[asfur f’idejn

l-imprenditur Malti llum^ Minn ekonomija sta;nata ta’ ]mien il-Labour, fejn kollox kien ikun kontrolloat mill-Gvern, b’xiri bil-bulk buying, b’suq ristrett biss g[at-territorju Malti, u fejn lg[a]la konna biss no[olmu biha llum, bis-sa[[a talpolitika tal-Partit Nazzjonalista, g[exna ]mien fejn il-bidliet favur in-negozju ma waqfux ise[[u.

Minn g[asfur g[ajjien li kien dejjem mag[luq f’ga;;a f’idejn il-gvern, in-negozju ittrasforma ru[u f’g[asfur mimli ener;ija u dan illum jinsab liberu f’idejn limprenditur Malti, biex ipaxxi lil sidu u jtih is-sodisfazzjon mistenni minnu.

Grazzi g[all-[idma fejjieda tal Gvern, in-negozju llum qed jesperjenza opportunitajiet ;odda, infeta[ g[all-esportazzjoni, investa

fit-teknolo;ija, imbarka fuq pro;etti ambizzju]i u qed jimra[ sew fil-qasam tarri/erka u innovazzjoni.

Illum in-negozju iddiversifika, sar joffri g[a]la vasta lill-konsumatur u tejjeb il-kwalità tal-prodotti u servizzi tieg[u.

Bis-sa[[a ta’ skemi u g[ajnuniet mill-gvern innegozju kompla jkun imwie]en fil-mumenti diffi/li.

G[all-ewwel darba kienu introdotti g[odod finanzjarji biex, jinkora;;ixxu lil imprendituri jinvestu aktar.

In[olqu l-MicroInvest, ilJeremie Micro Credit u issa ilMicro Guarantee.

Permezz tal-Malta Enterprise u l-fondi tal-Unjoni Ewropea (ERDF), mijiet ta’ negozji gawdew minn eluf ta’ ewro f’g[ajnuna.

Permezz tal-ETC, eluf ta’ negozji ibbenefikaw milliskema ta’ g[ajnuna g[al min i[addem impjegati ;odda mieg[u. U dan biex ma nsemmix il-progress li sar fittnaqqis tal-burokrazija ]ejda permezz tal-Business First u inizjattivi o[rajn.

Dan hu l-g[asfur li g[andhom f’idhom is-sidien tan-negozji f’Malta b[alissa.

Possibbli li l-imprenditur Malti lest jitlaq dan kollu

minn Anton Vella anton.vella@gov.mt

minn idejh u jirriskja li jitlef kollox^ Jien ma na[sibx.

I]da g[aliex qed ng[id hekk^ L-ewwel net qed ng[id hekk, g[aliex nemmen flintelli;enza tal-imprendituri u s-sidien ta’ negozji Maltin.

Nemmen fil-kapa/itajiet tag[hom u nemmen li jafu jag[rfu x’inhu l-aktar ta’ ;id g[an-negozju tag[hom u x’inhu le.

Nemmen li hu /ar daqs ilkristall li hemm ba[ar jaqsam bejn il-politika tal-Partit Nazzjonalista u dik talLabour. Nemmen li [add ma jixtieq li jmur lura g[a]]minijiet fejn kollox kien ikun kontrollat mill-Gvern.

Anzjani 17

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

L-anzjani tag[na TAG{RIF DWAR {IDMA MWETTQA MIS-SEGRETARJAT PARLAMENTARI G{ALL-ANZJANI

A[na nibnu u huma j[ottu mis-Segretarju Parlamentari Mario Galea

A[na nibnu u huma j[ottu.

Din tista’ tg[id li kienet listorja politika ta’ dawn la[[ar erba’ snin. Fuq na[a g[andek gvern li qed ji;;ieled mal-mew;iet tar-re/essjonijiet internazzjonali u fuq na[a o[ra partit li mo[[u biss biex ifixkel.

Partit b’a;enda wa[da: li jie[u l-poter illum qabel g[ada. Assistejna g[al erba’ snin bl-Oppo]izzjoni tfittex kif se tag[ti l-gambetti.

Oppo]izzjoni talmozzjonijiet bl-g[an li jtellfu.

Mozzjonijiet giljottina li minnhom il-pajji] ma [a xejn.

Mozzjonijiet vendikattivi u diretti lejn il-personali.

Min-na[a l-o[ra, a[na bqajna gvern iffukat. B’idejna mxammra biex no[olqu l-;id.

Komplejna ng[inu l-industrija biex l-impjiegi ma jintilfux.

F’erba’ snin [loqna 20,000 impjieg.

Komplejna n;ibu t-turisti.

G[ax bihom ng[ixu lkoll.

Komplejna nift[u iktar skejjel u korsijiet. Komplejna ng[inu lis-sidien tan-negozji.

Komplejna nsa[[u ssistema tas-sa[[a. U issa, bi pro;ett ;did. Sptar ;did tarrijabilitazzjoni.

Biex inkomplu nibnu fuq l-

esperjenza ta’ Karin Grech.

L-Oppo]izzjoni filParlament uriet di]onestà kbira meta tkellmet fuq dan ilpost ta’ kura. Tat bis-sieq lillprofessjonisti tag[na li g[alihom il-marid ji;i lewwel.

L-Oppo]izzjoni ma ssemmix li fl-Isptar Karin Grech f’erba’ snin infaqna €2.2 miljuni f’tibdil infrastrutturali.

L-Oppo]izzjoni ma qaltilniex li fis-sena 2011 da[lu 1,498 pazjent fl-Isptar Karin Grech u 1,298 minnhom ;ew mill-Mater Dei. L-Oppo]izzjoni ma tg[idx li l-Medical Outpatients ta’ Karin Grech raw 2,263 klijent meta fis-sena ta’ qabel raw 1,306 pazjent. L-Orthotics and Prosthetics Unit ta’ Karin Grech, li tant smajna kontra tag[ha, raw kwa]i 5,000 pazjent is-sena li g[addiet.

Dan minbarra servizzi o[rajn b[al memory clinic u ddementia helpline.

U issa rridu nkomplu din listorja ta’ su//ess. G[ax g[alina l-pazjent ji;i l-ewwel tabil[aqq. G[all-Partit Nazzjonalista sa[[tek hi lewwel. G[al Muscat il-vot ji;i l-ewwel.

Is-Segretarju Parlamentari Mario Galea waqt ]jara dan l-a[[ar fi/-/entru ta’ matul il-jum fi]-}urrieq

Francis Xavier Giorgio, ir-rebbie[ tal-Premju {addiem tas-Sena

Jirba[ il-Premju Anzjan tas-Sena

Francis Xavier Giorgio hu r-rebbie[ tad-19-il edizzjoni tal-Premju Anzjan tas-Sena organizzat mis-Segretarjat g[all-Anzjani u Kura filKomunità. Giorgio hu attiv [afna fil-kamp talvolontarjat u hu e]empju [aj tal-anzjanità attiva u s-solidarjetà bejn il-;enerazzjonijiet.

Francis Xavier Giorgio ja[dem biex i]]g[a]ag[ Slimi]i jkollhom post di/enti fejn jiltaqg[u. Fil-fatt hu jie[u hsieb l-ambjent u lmanutenzjoni ta’ Villa Skinas fejn isiru llaqg[at tal-Azzjoni Kattolika. Barra minn hekk jorganizza Quddiesa fl-ewwel ;img[a tax-xahar u laqg[at spirtwali u so/jali g[a]-]g[a]ag[.

Francis Xavier Giorgio jistinka biex jag[ti [ajt ta’ kenn li]-]g[a]ag[.

Sr Rose Casapinta hi r-rebbie[a tal-Premju Specjali tal-Premju Anzjan tas-Sena. Dan ilpremju jing[ata g[all-persuna li g[amlet xog[ol siewi u me[tie; fid-dar ta’ residenza jew /entru ta’ matul il-jum. {admet g[oxrin sena fi Sri Lanka, 10 snin il-Kongo, 8 snin fi Tripli u dejjem mal-morda. F’Malta [admet fl-Isptar San Luqa b[ala tutor tan-nurses. Sr Rose fet[et l-Infermerija fid-Dar tas-Sorijiet tal-Fran;iskani tal-Missjoni ta’ Marija biex iddur bis-sorijiet.

Il-Premju Anzjan tas-Sena hu opportunità biex ni;;ieldu l-mentalità ]baljata dwar kif

in[arsu lejn ix-xju[ija. Il-Premju ji//elebra wkoll il-valuri li j[addnu l-anzjani tag[na li huma mudell g[alina lkoll. Dan qalu Mario Galea, is-Segretarju Parlamentari g[all-Anzjani, waqt id-diskors fi/-/erimonja tal-g[oti talPremju Anzjan tas-Sena.

Fid-diskors tieg[u l-President ta’ Malta :or; Abela qal li l-anzjani jistg[u jikkontribwixxu b’mod sinifikanti min[abba li g[andhom lesperjenza li tinkiseb biss bi]-]mien u g[andhom g[aqal li kabbru matul [ajjithom.

Illum, l-anzjan li jkun [a l-pensjoni, xorta jista’ jibqa’ ja[dem bi qlig[. Jekk ma jkunx irid ja[dem hekk, jista’ jkun attiv fil-volontarjat.

Il-Premju Anzjan tas-Sena jing[ata kull sena u jirrikonoxxi lil dik il-persuna li tag[mel xog[ol b’mod volontarju ma’ min ikun je[tie;, li bil-karattru u bl-attività tieg[u#tag[ha, hi ta’ ispirazzjoni g[al anzjani o[ra, li tag[ti lkontribut tag[ha biex l-anzjani jkollhom [ajja a[jar fil-komunità.

Il-persuna rebbie[a ting[ata trofew fil-forma tal-ktieb li jissimobolizza l-[ajja tal-anzjani biddiversi esperjenzi tal-[ajja.

I/-/erimonja tal-Premju Anzjan tas-Sena saret fil-Kulle;; Marija Re;ina, Skola tas-Subien talMosta.

}ew; /entri ;odda ta’ matul il-jum Biex l-anzjani tag[na jkomplu jg[ixu fil-komunità, il-Gvern se jifta[ ]ew; ?entri ta’ Matul ilJum ;odda: f’{al Kirkop u lIm;arr.

Dan ikkonfermah is-Segretarju Parlamentari Mario Galea waqt li

ftit tal-;img[at ilu feta[ wirja annwali ta’ crafts mag[mulin millanzjani li jattendu /-/entri ta’ matul il-jum fi/-/entru ta]}urrieq.

I/-?entri ta’ Matul il-Jum kienu esperjenza po]ittiva g[all-anzjani

Maltin. Illum f’Malta g[andna 19-il ?entru ta’ Matul il-Jum. Dawn i/-/entri j[addmu 70 [addiem. Mal-1,700 anzjan ju]aw dan is-servizz.

I/-?entri ta’ Matul il-Jum joffru l-opportunità lill-anzjani biex

ikunu vi/in xulxin, u biex jag[mlu [bieb ;odda. Dawn i/-/entri jservu b[ala mezz ta’ tag[lim u divertiment g[all-anzjani tag[na u jipprovdu wkoll respite g[al dawk li jie[du [sieb lill-istess anzjani matul il-;urnata.

18 Ittri lill-Editur

L-Isqof Aw]iljari l-;did u s-Sodalità San Sebastjan Sur Editur, Fer[et Malta mat-t[abbira li l-QT il-Papa Benedittu XVI kien [atar lil Mons Charles Scicluna b[ala Isqof Aw]iljari g[all-Ar/isqof ta’ Malta, Mons Pawl Cremona OP. Il-Knisja Parrokkjali ta’ {al Lija daqqet mota ferri[ija mala[bar li wie[ed mis-sa/erdoti li [ar;u minnha kien in[atar f’kariga tant importanti flAr/idjo/esi.

Parro//a o[ra li [abbret b’fer[ kbir bil-moti tal-qniepen tag[ha kienet dik ta’ San Sebastjan f’{al Qormi.

Mons Scicluna trabba f’din ilparro//a u qatta’ t-tfulija hawnhekk. Hu ;ej minn familja Qormija, tant li n-nannu tieg[u kien wie[ed minn dawk li g[enu fit-twaqqif tal-pedamenti talknisja parrokkjali ta’ San Sebastjan.

Ir-rabtiet li Mons. Scicluna dejjem baqa’ j]omm malparro//a huma partikulari u spe/jali g[all-grupp tal-fratelli tal-Parro//a, is-Sodalità San Sebastjan li t[addan fiha lfratellanzi kollha tal-parro//a.

Il-fratelli ma jinsewx diversi /erimonji li mexxa Mons.

Scicluna.

Fost l-o[rajn, hu kien inawgura wirja organizzata millistess Sodalità dwar San :or; Preca fi]-]mien talkanonizzazzjoni tieg[u u dan kien qieg[ed jag[mlu mhux biss b[ala [abib tas-Sodalità u talparro//a imma, naturalment, b[ala l-postolatur tal-kaw]a talkanonizzazzjoni.

Mons. Scicluna kien mexxa lvestizzjoni ta’ fratelli ;odda kif ukoll i/-/elebrazzjoni tal-75 anniversarju mit-twaqqif talFratellanza tas-Santissmu Sagrament tal-parro//a.

G[alhekk il-fratelli fi [dan isSodalità, b[all-parro//a kollha, i[ossu fer[ kbir g[al din il-[atra.

B’dan kollu quddiem g[ajnejhom, il-fratelli tasSodalità San Sebastjan g[al darb’o[ra jilqg[u b’fer[ u entu]ja]mu lil Mons. Scicluna fil-parro//a tat-tfulija tieg[u, din id-darba fil-kariga ta’ Isqof.

ALEX POWELL

Segretarju Sodalità San Sebastjan

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

Stazzjon televi]iv g[all-Knisja Maltija Sur Editur, Issa li l-Knisja nediet is‘Sena tal-Fidi’, nissu;;erixxi b[ala lajk impenjat li lKnisja Maltija u dik G[awdxija jkollhom stazzjon televi]iv tag[hom, fuq il-mudell tal-EWTN. Jien naqbel li l-Knisja trid ta;;orna ru[ha ma]-]mini-

:awhra f’{’Attard Sur Editur, G[adni kemm rajt u apprezzajt ix-xog[ol ta’ restawr u titjib li sar fis-sala prin/ipali tal-Palazz Presidenzjali f’San Anton, f’{’Attard.

Hu meravilja u jag[mel unur lin-nazzjon Maltija. Ix-xog[ol jirrifletti kompetenza u g[aqal.

Nittama li jasal ]mien meta l-pavimenti tal-:onna ta’ San Anton ikunu studjati sew bilg[an li, fejn hemm b]onn, jissewwew u jkomplu jsebb[u dan il-qasam tant g[al qalb ilpoplu, barra milli hu kalamita fis-settur turistiku.

FLAV

I]-}ejtun

Il-{amrun u /-/ikkulata Sur Editur,

jiet u nemmen li l-media hi mezz qawwi (f’dan il-ka] ittelevi]joni) biex til[aq lillpoplu a[jar.

Nemmen li g[all-finanzi, il-Providenza t’Alla qatt ma tonqos… flimkien malg[aqal.

Qrajt f’pa;na 7 ta’ fil-mument dwar dan is-su;;ett, fil-[ar;a ta’ il-mument tas-7 ta’ Ottubru, 2012.

Ili nismag[hom jg[idu li te]isti rabta bejn il-{amrun u //ikkulata u dawn mal-Ordni ta’ San :wann!

Imma [add ma jsemmi dik in-nitfa ri/erka dokumentata li tissostanzja din ir-rabta storika, ]g[ira, u#jew, kbira kemm hi.

Sakemm ma nissostanzjawx kliemna u kitbietna, inkunu qed ng[ixu tradizzjoni u folklor bla ba]i. Minn dawn g[andna [afna fl-istorja ta’ Malta u G[awdex.

Im[atra li ma nsibux min jissostanzja din ir-rabta minn ri/erka fil-fond u dokumentata^ Qed ng[id dan g[aliex ng[o]] l-istorja, kemm ta’ Malta kif ukoll tal-{amrun.

Il-Mosta

Santa Venera

F. VELLA

WALTER CAMILLERI

Is-salvatur il-;did Mis[ut Sur Editur, Settembru f Ta Qali, qal Joseph Muscat, imbuttat millopinjoni grandju]a li g[andu tieg[u nnifsu j[ossu kompetenti li ji//ensura u j/anfar lill-Partit Laburista talimg[oddi.

Nhar il-{amis 26 ta’ Jannar 2012 fi/-?entru Nazzjonali Laburista fil-{amrun, Joseph Muscat kien iddikjara li lGvern Laburista ta’ bejn l-1981 u l-1987 kien politikament u moralment skorrett u li messu ma ggverna xejn la darba lpoplu kien g[a]el lil [addie[or.

Issa, nhar is-Sibt 22 ta’

’ ’ : “… u li kieku konna nirra;unaw bil-politika tal-

passat konna ng[idu iva u nag[mlu fattina”. Konferma din mill-mexxej pre]enti tal-PL, ta’ kif kien ja;ixxi l-partit fil-passat.

Ji;ifieri l-aqwa li nie[du l-poter imbag[ad nag[mlu li g[andna nag[mlu.

Dan kollu donnu jindika li qed naraw it-tnissil ta’ salvatur ;did li qed ja[dem biex isalva lill-Partit Laburista minnu nnifsu stess!

J. PACE

Il-{amrun

Il-Papa Pawlu VI Sur Editur, Fil-[ar;a ta’ Le[en is-Sewwa tas-Sibt 25 ta’Awwissu, Mons. Charles G. Vella minn Milan kiteb artiklu fejn semma li skont ilKardinal Dionigi Tittamanzi, l-Ar/isqof Emeritu ta’ Milan, fi]-]mien li ;ej il-Papa Pawlu VI se jkun dikjarat Beatu.

G[alina l-Mostin, il-Papa Pawlu VI g[andu konnessjoni spe/jali mal-parro//a tag[na talMosta.

Kien Novembru 1973, li l-qatt minsi Ar/ipriet Dun Bartilmew Bezzina, g[amel talba f’isem il-kleru u l-poplu tal-Mosta lillPapa Pawlu VI, permezz tal-Ar/isqof Mikiel Gonzi, biex il-kwadru titulari tal-Assunta meqjum fil-Knisja Ar/ipretali tal-Mosta jkun inkurunat solennement.

Kien l-Ar/isqof Gonzi li ressaq din it-talba personalment waqt ]jara fil-Vatikan. Ftit taljiem wara, sewwa sew nhar it-12 ta’ Di/embru 1973, il-Papa Pawlu VI [are; id-Digriet Pontifi/ju tal-Inkurunazzjoni.

Din il-;rajja storika se[[et nhar l-10 ta’ Awwissu 1975 meta waqt Quddiesa solenni fuq iz-zuntier tar-Rotunda, l-Ar/isqof Mikiel Gonzi qieg[ed kuruna tad-deheb fuq ix-xbieha tal-Assunta f’isem u bl-awtorità tal-Papa Pawlu VI.

Dakinhar stess il-Papa kien bag[at il-Barka Appostolika tieg[u lill-kleru u lill-poplu ta’ Malta, g[aliex kien ried li din l-inkurunazzjoni tkun fuq livell nazzjonali, kif fil-fatt kienet.

Biex jibqa’ mfakkar dan il-Papa qaddis, issena l-o[ra, fl-10 ta’ Awwissu, kienet inawgurata statwa tal-Papa Pawlu VI, biex ta’ kull sena tintrama fi Pjazza Rotunda fil-jiem tal-festa ta’ Santa Marija.

L-istatwa, xog[ol fil-kartapesta, in[admet mill-artist Michael Camilleri Cauchi u lpedestall sar fuq disinn tal-pittur Pawlu Camilleri Cauchi li fih tliet kwadri li jfakkru ;rajjiet mill-Inkurunazzjoni, xog[ol l-istess pittur.

L-istatwa u l-pedestall t[allsu minn Ivan Scerri b’tifkira tal-Ar/ipriet Dun Bartilmew Bezzina li tant [adem g[all-Inkurunazzjoni talAssunta.

In[e;;e; lill-qarrejja ta’ din il-gazzetta u lillpoplu tal-Mosta, biex fil-b]onnijiet spiritwali jew materjali jitolbu lil Alla bl-inter/essjoni talPapa Pawlu VI biex, fi ]mien qrib, narawh meqjum b[ala Beatu tal-Knisja Kattolika.

JOHN VELLA

Il-Mosta

is-sigarett

Sur Editur, :iet tilmenta g[andna mara twajba li fet[et qalbha mag[na u qaltilna kif qieg[da ssib ru[ha f’infern.

Hi ta’ mezzetà, rabbiet familja mill-a[jar li setg[et i]da g[andha ra;el inkoxjenti. Minn ]g[ir kien qabad il-vizzju tat-tipjip u issa wasal f’punt li ma jistax jikkontrollah.

Ipejjep ]ew; pakketti sigaretti tal-g[oxrin kuljum.

Barra mill-ispi]a, idejjaq lil martu bid-du[[an tassigaretti. Sar ipejjep anke fissodda u jnitten il-lo]or birri[a. Jo[loq periklu li jqabbad is-sodda b’kollox. {allsitlu g[al kors biex jaqta’ t-tipjip. Attenda lewwel ftit lezzjonijiet i]da mbag[ad qata’ jmur. It-tabib tah parir biex ma jkomplix ipejjep i]da hu ma tax ka].

Martu nadifa xummiema u tirrispettah. Hu ma jimpurtahx.

L-istess uliedu mi]]ew;in ma jriduhx g[andhom g[aliex ipejjep b[al /umnija u m’g[andux kont ta’ sa[[tu.

Sigarett g[oddu sfratta familja!

Messu jin;abar ftit.

Jammetti li m’huwiex qed jimxi ta’ ra;el, jid[ol flispirtu tas-Sena tal-Fidi u jag[mel l-almu tieg[u biex jaqta’ t-tipjip. B’hekk ikun qed jirrikon/ilja ru[u malfamilja li rabba flimkien malg[a]i]a martu.

O.L.N.

Il-Marsa

Ittri lill-Editur 19

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

Malta ta[t il-madmad

Sur Editur, Spiss naqra b’attenzjoni f’il-mument, artikli u ittri li jiffukaw fuq il-Partit Nazzjonalista u l-istorja tieg[u. Naturalment, isemmu kemm it-tgawdija kif ukoll it-tbatija li g[adda minnhom il-partit inklu]i dawk innies li dejjem kellhom fidu/ja fih.

F’/erti ka]i jissemmew avvenimenti li ma nafhomx jew ikunu qab]uli minn mo[[i.

Pere]empju: Kont insejt il-viltà tar-re;im laburista meta, fil-;lieda tieg[u kontra lKnisja, kien ta imbuttatura ta’ 20 punt lil

Il-pro;ett kapitali tal-gvern Sur Editur, Skont il-Labour ilparlament il-;did u t-teatru miftu[ huma [ela ta’ flus g[aliex jg[idu li mhux mument li tonfoq 80 miljun ewro. Allura SmartCity [ela ta’ flus ukoll g[aliex mhux mument?

Li l-Labour jag[mel ba/ir fid-Drydocks — i/-China Dock jew Dock Nru 6 — meta t-tarzna kienet mimlija dejn, li kompla ji]died bil-bini tal-istess Ba/ir Nru. 6, dak ma kienx [ela ta’ flus?

U xi ng[idu g[axShipbuilding tal-Marsa?

Mhux [ela ta’ flus ukoll b’ba/ir ie[or ;o fih?

Biex ma nsemmix ittimber carriers li nbnew g[ar-Russja — erbg[a b’kollox — li baqg[u ma’ wi// il-gvern g[al [afna ]mien u li kellhom jinbieg[u bi ftit flus!

{DIMT FUQHOM Ra[al :did

dawk l-istudenti li jit[ajru jid[lu l-Università basta ma jkunux minn skejjel talKnisja. Xi qlub tad-deheb!

Artiklu ri/enti mog[ti b’reqqa partikulari rrefera g[a]-]jara ri/enti tad-Deputat Parlamentari So/jalista Ewropew, Giovanni Pittella fuq stedina tal-Mexxej Laburista Joseph Muscat.

Dan it-Taljan tkellem bil-libertà kollha. :ie fil-kwiet u telaq fil-kwiet. Mhux hekk ;ralhom politi/i o[rajn meta kienu mistednin mill-Partit Nazzjonalista ji;u

Malta bejn l-1981 u l-1987.

Malli waslu ltaqg[u ma’ ostilità mirre;im laburista. Fost dawk li ;ew kien hemm il-:ermani] Von Hassel u t-Taljan Massimo Gorla. Niftakar li Gorla tqabbad lewwel ajruplan lejn l-Italja malli rifes l-art f’{al Luqa.

Il-li;i li applika r-re;im kienet idea ta’ Alex Sceberras Trigona: dak tal-Brazen g[al min jiftakar!

S. SALIBA

{al Luqa

Tkomplux Sur Editur, Nixtieq nag[mel appell lil ta’ ;ewwa biex ma jkomplux iwe;;g[u qlub. Qlub [biebhom, s[abhom, li flimkien mag[hom [admu, stinkaw u ;;ieldu biex pajji]na kiseb id-demokrazija.

X’inhi din li dawn it-talin qed jippruvaw isibu x-xag[ra fl-g[a;ina, i[arsu lejn xi nuqqasijiet u jwarrbu l-;id kbir li ;ab il-Gvern Nazzjo-

nalista g[al pajji]na, g[allpoplu, g[at-tfal u g[a]]g[a]ag[ bil-passi ta’ ;gant fl-edukazzjoni!

G[all-[addiema blopportunitajiet ta’ xog[ol, mhux b’xi korp, imma xog[ol li jag[ti dinjità lill-[addiem, li jag[ti [las xieraq g[allfamilja kollha.

Forsi nuqqas li seta’ we;;a’ lilkom qed ji]boq ix-xog[ol li sar fil-qasam tas-sa[[a tal-

poplu kollu? Servizz li hu lg[ira g[al pajji]i o[rajn ferm akbar minna.

Vera [asra li waqt li lbarranin japprezzaw u jfa[[ru l-[idma tal-Gvern Nazzjonalista mmexxi minn Lawrence Gonzi, Maltin /ittadini ta’ dan pajji]na kultant jippruvaw imeru ssewwa mag[ruf.

ANTHONY DUCA {al G[axaq

Billboard misruq Sur Editur, Wie[ed mill-billboards tal-Partit Laburista misruq mit-tema nazzjonalista My Choice i;ib ritratt ta’ Lawrence Gonzi bil-kitba My Choice – No Divorce.

Dan b’referenza g[all-vot negattiv ta’ Lawrence Gonzi fil-Parlament fil-vot dwar idd[ul tad-divorzju.

Niftakru li kien hemm laburisti li kienu kontra d-divorzju li allura g[andhom il-kundanna talpartit tag[hom skont dan il-billboard u li allura tkompli tikkonferma kemm kien fa]ull il-free

Il-business ‘safe’ bil-paga ffri]ata

Sur Editur, Il-Labour se jkun safe g[all-business. Dan ilu jtambar dwaru Joseph Muscat.

Issa sirna nafu kif. Billi jiffri]a l-paga minima, dik li jaqilg[u numru sew ta’ [addiema li ja[dmu ma’ tal-business…

CH. FARRUGIA Il-Mosta

It-Tor/a u l-paga minima

Sur Editur, B’ittri kbar tat-Tor/a qalu li dak li kont t[allas g[alih 89 ewro issa trid to[ro; 103 ewro. U s[abhom tal-Labour iridu jiffri]aw il-paga minima u pagi og[la wkoll!

M. CARUANA

Ra[al :did

vote ta’ Joseph Muscat. Lawrence Gonzi kien konsistenti mal-prin/ipji tieg[u.

Kien konsistenti wkoll mal-poplu g[ax dawk li riedu d-divorzju effettivament [aduh.

Issa jien nisfida lil Joseph Muscat i;ib poster bir-ritratt tieg[u bil-kitba My choice – no abortions.

Na[seb li f’dan il-ka] jo[ro; ta’ ;ifa.

I]da na[seb li l-aktar billboard veritier fil-ka] ta’ Muscat ikun My Choice – Yes Pinnur.

PAUL FARRUGIA Ir-Rabat

Mhux jiffri]a, inaqqas!

Sur Editur, Joseph Muscat [adha bi kbira u sa[ansitra qal li se jag[mel libell g[aliex il-PN akku]ah li jekk ikun fil-gvern jiffri]a l-paga minima.

Meta wie[ed jara l-istorja talPartit Laburista wie[ed malajr jifhem li din tal-fri]a mhix storja tal-lum biss.

L-ewwel [a;a l-Labour filgvern (1981 – 1987) kien iffri]a lpagi u l-pensjonijiet kollha g[al snin s[a[.

Lanqas ftehimi kollettivi ;odda ma setg[u jsiru.

It-tieni [a;a l-gvern ta’ Alfred Sant fl-1998 kien di;a beda miexi f’dik it-triq u kien g[amel proposta lill-unions f’dak is-sens fejn jid[lu l-iskali tal-pagi fis-settur pubbliku.

It-tielet, ftit ilu Edward Scicluna ippropona li [addiema ]g[a]ag[ jit[allsu b’anqas millpaga minima u dan biex ikun fa/ilitat l-impjieg tag[hom.

Il-Labour fil-gvern g[andu storja ta’ ffri]ar u tnaqqis. Dawn fatti!

JOHN FALZON Il-Mosta

Middle class ;dida – ne/essità Sur Editur, Il-Labour qed jg[id li jrid jibni middle class ;dida.

Din se tkun ne/essità g[aliex di;a qed jidher /ar li l-middle class e]istenti, f’ka] ta’ gvern laburista, se tkun meqruda!

JOHN SPITERI Tas-Sliema

Favur it-tra]]in tal-pagi bid-dikjarar Sur Editur, Joseph Muscat ilu favur ittra]]in tal-pagi u dan biddikjarar.

F’artiklu li kien kiteb f’il-Kull[add tal-31 ta’ Mejju 1998, Joseph Muscat kien fa[[ar bi kbir il-mi]uri li kien [a Alfred Sant filBa;it infami tal-1998.

Muscat kien kiteb li [afna osservaturi kienu qed isostnu li dak il-Ba;it kien se jkollu effett tajjeb fuq ilkompetittività tal-industrija g[aliex kien immirat biex ira]]an il-pagi.

Il-kliem e]att li u]a Muscat f’dak l-artiklu kien: “Dan g[aliex, fost l-o[rajn, it-talbiet g[al /ertu livell insostenibbli ta’ pagi, issa naqsu.”

Fl-istess ]mien il-gvern ta’ Alfred Sant kien bag[at lill-unions tal-[addiema lproposti tieg[u dwar ilftehim kollettiv ;did g[all[addiema tal-gvern.

Nikkwota paragrafu 5.3 hekk kif propost mill-gvern: “L-iskali tas-salarji pagabbli g[all-1999 u g[as-sena 2000 ikunu l-istess b[al dawk g[all-1998.”

Ji;ifieri l-Gvern Laburista ried li almenu g[as-snin 1999 u 2000 il-pagi tal[addiema fis-settur pubbliku jkunu ffri]ati.

Il-Labour ma jinbidilx!

MARIO BORG Il-{amrun

20 Ittri lill-Editur

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

Bi/-/ertifikat Niffrankahielhom

Sur Editur, L-editorjal ta’ l-orizzont ta’ nhar l-Erbg[a 26 ta’ Settembru kien mimli attakki kontra l-PBS u l[addiema tieg[u. l-orizzont qal li l-PBS hu mimli b’[addiema nazzjonalisti bi/-/ertifikat (politiku parti;jan).

Sur Editur, konna rajna /ertifikat ta’ wie[ed li kien impjegat f’Xandir Malta fi ]mien gvern tal-Labour. Kien jikkonsisti f’ittra ta’ rakkomandazzjoni mill-uffi//ju ta’ zijuh il-ministru, fil-gvern moralment skorrett laburista ta’ bejn l-1981 u l-1987.

Qed nirreferi g[all-eks Segretarju :enerali tal-PL Jason Micallef li dritt minn fuq il-bank tal-iskola kien impjegat maxxandir tal-istat.

Ie[or mag[ruf laburist li kien ja[dem f’Xandir Malta kien isSur Evarist Bartolo.

Lill-editur ta’ l-orizzont ng[idlu li [afna g[adhom jiftakru l-[itan kollha tal-canteen ta’ Xandir Malta miksijin bilposters politi/i tal-PL. {afna g[adhom jiftakru salt attivisti tal-Partit Laburista impjegati f’ Xandir Malta li blarroganza kollha kienu jag[mlu l-almu tag[hom kollu biex titwettaq il-politika dikjarata laburista li x-xandir nazzjonali kellu jservi biex tittella’ ;enerazzjoni laburista skont ixxewqa ta’ Wistin Abela.

O[rajn g[adhom jiftakru lviljakkerija, anzi l-[ni]rija,

imwettqa mill-GWU fl-1975.

Dakinhar il-Gvern Laburista kien qed jinnegozja malkumpanija Rediffusion biex jie[u f’idejh ix-xandir, meta nnegozjati we[lu, il-GWU g[amlet sit in mill-[addiema u lock-out tal-uffi/jali talkumpanija.

L-istazzjon beda jitmexxa mill-[addiema illegalment. Ilferg[a politika tal-Moviment tal-{addiema ji;ifieri l-Gvern Laburista ta’ Mintoff malajr irrimedja billi g[adda l-Att g[all-Provvediment ta’ Emer;enza dwar is-Servizzi tax-Xandir li permezz tieg[u kien twaqqaf Kunsill ta’ Emer;enza biex imexxi dawn is-servizzi u tah id-dritt li

jke//i [addiema ming[ajr ilb]onn ta’ ra;uni ;usta.

Kienu tke//ew sitt membri tal-management ming[ajr kumpens g[aliex ma kinux politikament a//ettabbli g[allgvern tal-[addiema. {afna g[adhom jiftakru lkaw]a li kien feta[ fil-Qorti lmibki Harold Scorey fejn [addiem wara l-ie[or kien xehed li ma kellu ebda diffikultà li ja[dem ta[t is-Sur Scorey biex waqqg[u l-isku]a giddieba li kienet intu]at biex tke//ew is-Sur Scorey u s[abu. l-orizzont u l-union sid tag[ha jmisshom jist[u jsemmu biss il-kelma xandir.

F. CASSAR Il-Marsa

Sur Editur, Dan l-a[[ar is-su;;ett tal-fri]a fuq il-pagi hu fuq fomm kul[add. Er;ajna ftakarna fittmeninijiet meta Gvern Laburista g[al numru ta’ snin kien iffri]a l-pagi u l-pensjonijiet kollha mal-privat u mal-gvern.

Dak i]-]mien il-“gvern tal-[addiema” kien i;;ustifika dak kollu billi kien jg[id li flistess ]mien kien impona price freeze biex issa[[a tal-paga ma tmurx lura. Imbag[ad kien spi//a jg[olli l-[ajja hu stess bil-mi]uri fiskali u ekonomi/i li kien jie[u.

Din tal-fri]a fuq il-prezzijiet ma kienet xejn g[ajr [adma minn fuq dahar il[addiema g[ax f’pajji] li jimporta kollox

minn barra ma tistax tiffri]a l-prezzijiet.

Dan kollu, fi ]mien il-Labour, kien ;ab sitwazzjoni fejn kellna: Fri]a fuq il-pagi u l-pensjonijiet kollha.

Il-[ajja xorta kienet tog[la.

Skarsezzi u kwalità fqira tal-prodotti inklu]i dawk tal-ikel.

Ji;ifieri sitwazzjoni loose loose g[all[addiema. {sibt li niffranka bi//a xog[ol lillapolo;isti tal-Labour billi s-su;;ett tal-price freeze inqajmu jien qabel ma jkunu kostretti jsemmuh huma.

IL-PROLETARJU Il-{amrun

Se jinnazzjonalizzaw l-ajruport^ Sur Editur, Nhar il-:img[a 28 ta’ Settembru kont qed inqalleb fl-istazzjonijiet tar-radju u ninzerta wie[ed mill-istilel tal-Labour jg[id li nnazzjonalisti kienu bieg[u luniku ajruport li g[andna f’Malta.

L-ewwel [a;a hi li l-uniku ajruport li g[andna f’Malta bnewh in-nazzjonalisti g[ax 16-il sena ta’ gvernijiet laburisti kienu [allewna b’ajruport – ma[]en.

It-tieni [a;a, minn mindu

l-Gvern Nazzjonalista kien ipprivatizza t-tmexxija talajruport dan g[at-tieni sena wara l-o[ra kien klassifikat b[ala l-aqwa ajruport flEwropa u wie[ed mill-aqwa ajruporti ]g[ar fid-dinja.

Dik differenza mill-ajruport ta’ ]mien il-Labour!

Issa, eluf ta’ Maltin g[andhom ishma f’din lintrapri]a u qed jaqsmu missu//ess tag[ha.

Issa [a ni;i g[at-theddida mo[bija fil-kliem li jlissnu tal-Labour fosthom li

gvernijiet nazzjonalisti bieg[u l-family silver b’referenza g[all-programm ta’ privatizzazzjoni.

Nistaqsi: fil-ka] talajruport, Gvern Laburista jasal biex jinnazzjonalizzah [alli jer;a’ jie[u f’idej[ ilfamily silver^ Dawn is-suspetti u dubji huma ;ustifikati mis-skiet kwa]i assolut dwar x’bi[siebu jag[mel Joseph Muscat jekk jirba[ il-gvern.

M. AGIUS Ra[al :did

JPPM Dr Helena Dalli lura u ’l quddiem Sur Editur, Hawn min qed isejja[ lill - Kap tal - Oppo]izzjoni b[ala Joseph Paroli Muscat (JPM) .

Jien na[seb li wara dak li parla u re;a ’ parla dwar l iffri]ar tal - paga minima ikun aktar xieraq li nibdew insej[ulu Joseph Paroli Paroli Muscat (JPPM) .

JOS. FARRUGIA Birkirkara

Sur Editur, Is-Sinjura Helena Dalli qalet li jien qg[adt niskomoda ru[i meta mort daqshekk lura (1998) biex noqg[od nirrakkonta l-kliem ta’ kundanna ta’ Deputat Laburista indirizzat lejn il-Gvern Laburista.

L-ewwel [a;a dak id-Deputat Laburista li kien wasal biex sa[ansitra jg[id li l-partit tas-Sinjura Dalli ma kienx jist[oqqlu jibqa’ jissejja[ tal-Labour, inzerta li ma kien [add [lief il-‘monumentali’ u ‘salvatur’ Dom Mintoff li mbag[ad kien spi//a biex ikkastra lil dak il-gvern, u mhux kwalunkwe deputat.

Il-kandidat laburista l-ie[or li kien ikkundanna bl-aktar mod iebes lil Alfred Sant li ta[tu s-Sinjura Dalli kienet Segretarja Parlamentari ma kien [add [lief id-Deputat Mexxej pre]enti tal-Labour, ji;ifieri Dr. An;lu Farrugia li kien sostna li Sant fir-rwol

ta’ mexxej lanqas kellu jikkontesta lelezzjoni tal-2003.

Issa jekk jien, skont is-Sinjura Dalli, mort daqshekk lura g[ax “semmejt x’kien ;ara fl1998” a[seb u ara kemm marret lura hi meta f’The Times tas-16 ta’ April 2012 kienet kitbet li fil-vjolenza politika li kellna fissebg[inijiet seta’ kien hemm xi mer/enarji nazzjonalisti m[allsa apposta biex jaqilg[u l-inkwiet!

Biex ma noqg[odx niskomoda ru[i daqshekk u skont is-Sinjura Dalli mmur “lura fl-annati” biex insib diskors ta’ kundanna g[at-tmexxija tal-kap pre]enti tag[ha nista’ nikkwota dak li qal id-Deputat Laburista Dr Adrian Vassallo li qal li fil-PL jekk tifta[ [alqek jag[mlulek kif jag[mlulek id-dittaturi u l-komunisti.

Issa din il-korrispondenza kollha lilek

ming[and is-Sinjura Dalli u ming[andi saret g[ax jien kont ikkummentajt dwar dak li qalet hi f’{al Tarxien nhar il-{add 29 ta’ Lulju ji;ifieri li Alfred Sant kellu ra;un meta kien qal li l-elezzjoni tal-2008 kellha tintreba[ milLabour min[abba l-ka] tal-Mistra.

Jien kont we;ibt li allura bl-istess argument l-elezzjoni tal-1996 messha ntreb[et mill-PN g[ax dik kienet ‘insterqet’ bl-akku]i fa]ulli ta’ Sant dwar korruzzjoni istituzzjonalizzata u a//ellerata li sussegwentement [are; kemm kienu fa]ulli mill-investigazzjonijiet.

Dik l-elezzjoni kienet insterqet ukoll biddiskors qarrieq dwar il-VAT. Hekk kif illum il-Labour qed jipprova blistess tattika qarrieqa ‘jisraq’ l-elezzjoni li ;ejja.

S. MALLIA Ir-Rabat

Ittri lill-Editur 21

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

Aktar titjib fil-qasam tas-sa[[a

Sur Editur, Fl-a[[ar ;img[at smajna u qrajna dwar in-numru kbir ta’ infermieri li l-gvern da[[al biex jag[tu servizz fl-isptarijiet u l-klini/i tieg[u.

Minnu nnifsu dan hu xhieda tal-impenn ;enwin li l-Gvern Nazzjonalista qieg[ed kontinwament juri f’dan il-qasam tant kru/jali g[al [ajjitna.

Juri wkoll id-differenza kbira li pajji]na qed jg[ix f’dawn i]-]minijiet ta’ awsterità f’kull na[a taddinja imma b’mod spe/jali fl-Ewropa.

Nixtieq insemmi xi [a;a li sirt naf biha dan l-a[[ar u li turi kemm a[na l-Maltin ixxurtjati li g[adna ng[ixu [ajja relattivament tajba anki f’dan il-qasam tas-sa[[a.

In-neputija tieg[i hi infermiera fi sptar kbir flIngilterra. Waqt li fis-sajf li g[adda kienet Malta g[al vaganza, qaltilna li fl-isptar fejn ta[dem hi, g[al dawn la[[ar tliet snin, ma dda[[lu l-ebda infermieri ;odda g[alkemm [afna spi//aw jew bl-età jew g[aliex sabu xi impjieg ie[or.

Meta jkun hawn min igorr dwar is-servizzi tassa[[a f’pajji]na rridu n]ommu f’mo[[na li g[alkemm /erti nuqqasijiet se jibqg[u hemm, b’mod ;enerali rridu nammettu li a[na [afna a[jar minn [addie[or.

M. SMITH {al Qormi

G[ax-xog[ol fer[anin bil-paga ta’ miskin

Sur Editur, Joseph Muscat, f’{al Tarxien, nhar il-{add 29 ta’ Lulju 2012 kien qal li jekk jitla’ hu fil-gvern il-[addiema filg[odu jibdew imorru g[ax-xog[ol kuntenti.

Nhar is-Sibt 22 ta’ Settembru 2012, f’Ta’ Qali, Joseph Muscat qal li jekk ikun hu fil-gvern jiffri]a l-paga minima.

Mela a[na l-[addiema Maltin se nkunu b[al s[abna tal-Korea ta’ Fuq. Dawk dejjem jitbissmu minkejja li qajla g[andhom x’jieklu.

F. DARMANIN

{’Attard

The old firm Sur Editur, Dan l-a[[ar f’il-mument dehret l-a[bar li fil-gazzetti tal-GWU qed jidhru [afna riklami politi/i tal-Partit Laburista li tag[hom il-PL qed i[allas ftit flus jew sa[ansitra xejn.

Dan g[all-valur ta’ eluf kbar ta’ ewro. Dan kollu fakkarni f’meta l-Gvern Laburista mmexxi minn Dom Mintoff, lura fit-28 ta’ Novembru 1956, kien ta l-art

li fuqha hemm mibni lkwartier ;enerali tal-GWU bil-[las ta’ lira fis-sena.

Hawnhekk kull kumment hu ]ejjed. {asra i]da li din is-so/jetà tal-Mutuo Soccorso mhux dejjem kienet ta’ ;id g[all[addiema anzi kien hemm [afna episodji fejn din wasslet biex il-[addiem kien im]ebla[ bi kbir.

MARIO AGIUS Il-{amrun

Owen Bonnici jikkonferma… anzi j]id Sur Editur, X’inhi r-ra;uni li Joseph Muscat ippropona li jiffri]a l-paga minima ji;ifieri l-i]g[ar paga?

Na[seb g[aliex jekk tasal biex tikkastiga lill-aktar [addiem dg[ajjef trid tkun veru wi//ek bla ]ejt biex ma tiffri]ax ukoll ilpagi og[la u l-pensjonijiet!

Jista’ jkun ukoll li tissemma biss il-paga minima g[ax tfisser [sara politika i]g[ar filwaqt li int xorta tkun qed til[aq l-g[an politiku tieg[ek.

Dwar dan kollu Joseph Muscat qabdu paniku s[i[. Fajjar libell lill-PN. I]da ;ara li dak il-paniku nfirex fil-partit kollu.

Issa g[andna lil Owen Bonnici li nhar il-{amis 27 ta’ Settembru fuq l-istazzjon televi]iv laburista One mar jg[id li dak li qal Muscat japplika anke g[al pagi o[rajn!

S. MALLIA

Ir-Rabat

Huma jistg[u u [addie[or le Sur Editur, Qed niktiblek dwar xi [a;a li jien qatt ma kont nafha u li ltqajt mag[ha dan l-a[[ar b’kumbinazzjoni i]da na[seb li hi daqstant ie[or ta’ interess g[all-qarrejja ta’ din il-gazzetta.

Mindu tliet snin ilu l-gvern [abbar li kien se jaqbad b’serjetà kbira l-pro;etti konnessi mad-da[la tal-Belt, il-Labour ma waqafx jattakka lill-Gvern Nazzjonalista, kemm dwar il-kun/ett innifsu kif ukoll g[aliex biex iwettaq il-pjanti tal-pro;etti tqabbad arkitett barrani.

Issa a[na nafu li fil-bidu tas-snin disg[in, Gvern

Nazzjonalista ie[or kien di;à qabbad lill-Perit Renzo Piano g[al dan ix-xog[ol i]da dakinhar kien miet kollox fuq ommu.

Il-kurju]a hi li l-ewwel kuntatt mal-Perit Renzo Piano biex ifassal dawn il-pro;etti kien sar mill-Gvern Laburista ta’ Karmenu Mifsud Bonnici f’nofs is-snin tmenin.

Dakinhar, ovvjament, ilLabour ma kellu l-ebda o;;ezzjoni i]da jekk jag[mel l-istess [a;a Gvern Nazzjonalista allura dak jikkundannawh.

Tassew pinnuri.

JOS. GRECH L-Imsida

Jien nammira lill-Prim Ministru Sur Editur, M’inix xi wie[ed anzjan [afna i]da g[andi ]mien bi]]ejjed biex niftkar l-aktar episodji importanti tal-[ajja politika f’pajji]na kemm ta[t in-Nazzjonalisti kif ukoll ta[t il-Laburisti.

Niftakar, b’kollox, [ames Prim Ministri li mexxew lil pajji]na. Minn Mintoff ’il quddiem, kollox g[ext ta[thom u tista’ tg[id li f’xi ]mien jew ie[or kollha kellhom jiffa//jaw xi kri]i serja kemm fuq livell lokali kif ukoll fuq livell internazzjonali.

In[oss i]da li [add ma kellu jiffa//ja s-sitwazzjonijiet li g[adda minnhom il-Prim Ministru Lawrence Gonzi f’din il-le;i]latura. Problemi internazzjonali li qatt ma rajna b[alhom u problemi interni li mg[andhom l-ebda pre/edent ukoll.

Minkejja dawn l-isfidi u l-

problemi, i]da, Lawrence Gonzi baqa’ sejjer determinat biex jiffa//jahom b’determinazzjoni, b’kura;; u … l-aktar [a;a importanti… b’integrità.

Malta kollha tista’ tixhed g[all-onestà u l-ir;ulija ta’ dan ir-ra;el li litteralment ta [ajtu g[all-;id ta’ pajji]u u ta’ dan il-poplu. {adem fuq li [adem u kiseb ri]ultati li [add ma kien jo[lom f’sitwazzjoni normali a[seb u ara meta tqis ma’ xiex kellu j[abbat wi//u.

Lawrence Gonzi [aqqu lappo;; ta’ dawk kollha ta’ rieda tajba li, jien /ert, f’pajji]na huma f’ma;;oranza. Dan l-appo;; issa jrid jidher fil-bera[ b[alma lattakki vili li jsirulu huma daqstant ie[or fil-bera[.

Kura;; Lawrence. Jien /ert li l-g[ajnejn jibqg[u jinfet[u sal-a[[ar nett.

M. ZAHRA Ra[al :did

22

Internazzjonali

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012 IR-RENJU UNIT

Facebook qed jag[mel [sara ’l-i]vilupp tat-tfal

IL-LUSSEMBURGU> Il-Kontessa Bel;jana Stephanie de Lannoy tasal akkumpanjata minn [uha, Jehan de Lannoy, g[a/-/erimonja reli;ju]a tat-tie; tag[ha, ilbiera[, mal-Gran Duka Ereditarju tal-Lussemburgu, Giullaume, fil-Katidral ta’ Notre Dame, il-Lussemburgu. G[at-tie; attendew membri tal-familji irjali minn madwar l-Ewropa. Giullaume hu l-eredi g[at-tron tal-Lussemburgu. (Ritratt> Reuters)

IL-LIBANU

Pajji] fuq ix-xwiek wara l-attentat ta’ Bejrut Fil-kapitali Libani]a hemm sigurtà kbira wara l-isplu]joni qawwija ta’ nhar il:img[a, li fiha nqatel fost l-o[rajn uffi/jal g[oli tas-servizzi sigrieti Libani]i u li kien kontra r-re;im li hemm b[alissa fisSirja.

Il-Brigadier :eneral Wissam al-Hassan kien mexxa wkoll investigazzjoni li implikat lis-Sirja u lill-alleat tag[ha filLibanu, il-Hezbollah, fil-qtil tal-eks Prim Ministru Libani] Rafik al-Hariri, fl-2005.

Fl-isplu]joni tal-:img[a, seba’ persuni nqatlu u madwar 80 o[ra ndarbu.

Xi politi/i Libani]i qed jakku]aw lil Bashar al-Assad, il-President Sirjan, li

kien wara l-attakk – attakk li kabbar ilbi]a’ li l-gwerra /ivli li hemm fis-Sirja qed tinfirex lejn il-Libanu.

Hassan, Musulman Sunnita, kien ukoll kixef kumplott li wassal g[all-arrest f’Awwissu ta’ eks Ministru Libani] li kien qrib Assad, u dan tqies b[ala daqqa ta’ [arta g[all-influwenza Sirjana fil-Libanu.

Matul il-lejl tal-:img[a, kif ukoll ilbiera[ filg[odu, kien hemm protesti kbar fil-Libanu kontra l-qtil. Id-dimostranti imblukkaw it-triq lejn l-ajruport internazzjonali, kif ukoll kien hemm protesta kbira fil-belt ta’ Tripli, fit-Tramuntana, fejn ilma;;oranza huma Sunniti.

Il-Ma;;ur :eneral Ashraf Rifi, il-kap tas-servizzi sigrieti Libani]i, iddeskriva l-qtil ta’ Hassan b[ala telfa kbira u wissa li wie[ed g[andu jistenna aktar attakki.

Fil-Libanu – g[al ]mien twil ta[t iddominanza tas-Sirja – il-poplu hu mifrud bejn dawk kontra Assad fis-Sirja u dawk favurih.

Hassan kien g[adu kemm mar lura lLibanu l-{amis mill-:ermanja. Hu kien kixef diversi sforzi biex jinqatlu n-nies li huma kontra Assad u hu stess diversi drabi [elisha [afif minn attentati biex jinqatel.

IR-RENJU UNIT

Jipprotestaw kontra l-mi]uri tal-awsterità Eluf ta’ nies, ilbiera[ ni]lu fittoroq ta’ Londra biex jipprotestaw kontra l-mi]uri ta’ awsterità li qed jitwettqu millGvern tal-Prim Ministru David Cameron.

Il-protesta saret fi ]mien [a]in g[al Cameron wara li /Chief Whip tal-Gvern kellu jirri]enja wara li g[ajjar lil xi uffi/jali tal-Pulizija waqt li kienu fuq xog[ol. Hemm ukoll

ka] li jinvolvi lis-Segretarju tal-Finanzi, Geogre Osborne, li po;;a fis-sezzjoni First Class ta’ ferrovija meta l-biljett li kellu kien Standard Class.

Il-protesta tal-biera[ kienet

l-akbar wa[da din is-sena kontra l-mi]uri ta’ awsterità.

Fl-istess [in kien hemm ukoll protesti f’Belfast, lIrlanda ta’ Fuq, kif ukoll fi Glasgow, l-Isko]ja.

Espert ewlieni tal-mo[[ wissa li din l-ossessjoni ta’ b[alissa bil-Facebook qed tissogra li twassal biex issir [afna [sara lill-personalità tat-tfal.

Il-Barunessa Greenfield, professoressa mill-Università ta’ Oxford, qalet li min[abba lu]u kbir li qed isir fuq lInternet, il-mo[[ tat-tfal mhux qed ji]viluppa sew.

Hi qalet li n-nuqqas tal-kuntatt uman ifisser li t-tfal qed ikollhom ibatu biex ji]viluppaw ir-reazzjonijiet emozzjonali kif ukoll kif jit[alltu so/jalment fil-[ajja ta’ kuljum.

Hi kellha wkoll kliem ta’ kritika g[al Twitter, fejn spiss ikun hemm dejjem aktar nies li ju]aw kliem iebes u kattiv filkonfront ta’ persuni o[rajn g[aliex l-identità tag[hom tkun mo[bija ta[t isem ie[or.

Il-kummenti ta’ Greenfield saru sig[at wara li l-g[alliema fir-Renju Unit wissew li l-[in ]ejjed li t-tfal qed iqattg[u quddiem l-Internet u l-u]u ta’ teknolo;ija moderna o[ra kienu qed jag[mlu l-[sara lillkapa/ità tag[hom li jikkon/entraw fil-klassi.

Greenfield qalet li /-/ifri juru li nofs it-tfal fl-età bejn it-13 u s-17-il sena jqattg[u aktar minn 30 sieg[a fil-;img[a ju]aw il-video games, ilcomputers, it-telefon /ellulari u affarijiet simili.

Hi wissiet i]da li l-mo[[ talbniedem ji]viluppa skont dak li jkun imdawwar bih u kellu b]onn ambjent li jistimulah biex ji]viluppa sew.

Greenfield qalet li wie[ed hu tajjeb fil-[ajja skont dak li jkun g[adda minnu, u jekk il-kuntatt tat-tfal fil-log[ob qed jonqos dan se jaffettwa l-i]vilupp tag[hom.

Internazzjonali 23

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012 FIL-QOSOR

Issekwestra vapur b’attivisti Palestinjani

L-I}RAEL: Il-militar I]raeljan issekwestra vapur mimli

attivisti favur il-Palestinjani li kien qed iba[[ar fil-Mediterran barra l-kosta I]raeljana, u li kien se jipprova jitrakka fil-Medda ta’ Ga]a. {add ma ndarab meta t-truppi I]raeljani telg[u abbord il-SV Estelle, li mbag[ad idda[[al fil-post I]raeljan ta’ Ashdod.

15-il sena mejjet f’sodda FRANZA: Il-Pulizija f’Lille qed jippruvaw jidentifikaw

skeletru ta’ ra;el li aktarx kien ilu mejjet fis-sodda tieg[u g[al dawn l-a[[ar 15-il sena. Il-katavru nstab f’dar abbandunata u aktarx hu kien is-sid, li skont xi nies tal-post kien jg[ix wa[du u ma kellux qraba. Il-Pulizija sabu wkoll [afna posta mhuxmiftu[a li tmur lura g[all-1996.

L-attakki Torok fuq is-Sirja

IT-TURKIJA: Il-media Torka, ilbiera[ irrappurtat li l-militar

Tork kien feta[ in-nar fuq it-territorju Sirjan 87 darba, bilkonsegwenza li nqatlu 12-il suldat Sirjan u nqerdu diversi tankijiet tal-gwerra. Dan, bi tpattija g[all-in]ul ta’ xi bombi Sirjani fit-territorju Tork. Ir-rapport fil-;urnal Milliyet qal li fost l-o[rajn inqerdu [ames tankijiet tal-gwerra Sirjani kif ukoll tliet vetturi armati, u [afna vetturi militari o[rajn ;arbu l-[sara.

Justin Timberlake ji]]ewwe;

L-ISTATI UNITI: L-attur u kantant Justin Timberlake u l-

attri/i Jessica Biel i]]ew;u fin-Nofsinhar tal-Italja, skont irrivista Amerikana People.

Jer;g[u jinvestigaw lil Charles Manson L-ISTATI UNITI:Il-Pulizija

f’Los Angeles qed tinvestiga jekk is-segwa/i ta’ Charles Manson, qattiel li fis-snin Sittin kien imexxi setta vjolenti mag[rufa b[ala Manson Family, kinux ukoll wara l-qtil ta’ 12-il persuna. Fl-1969, Manson u s-segwa/i tieg[u qatlu disa’ persuni, fosthom lil Sharon Tate, il-mara tqila tad-direttur talfilms Roman Polanski. Manson, li g[andu 77 sena, qed iservi piena ta’ g[omru l-[abs. Kelliem g[all-Pulizija ta’ Los Angeles qal li dawn it-12-il qtil instab li g[andhom [afna elementi simili g[al dawk li nstabu [atja g[alihom Manson u s-segwa/i tieg[u. Il-ka]i re;g[u nfet[u wara li fe;;ew xi tape recordings ta’ wie[ed mis-segwa/i ta’ Manson li kienu f’idejn l-avukat tieg[u, u li issa miet.

Il-QATAR> Peter Hendra mill-Awstralja jie[u sehem fil-Fly Board World Championship, f’Doha.

Il-flyboarding hi moda ;dida fejn wie[ed jittajjar fuq wi// il-ba[ar permezz tal-pressa tal-ilma b’apparat apposta. (Ritratt> Reuters)

IL-LIBJA

G[ad fadal xog[ol xi jsir

Il-Presdient Libjan, Mohammed Magarief, flewwel anniversarju mill-qtil ta’ Muammar Gaddafi qal li mhux il-Libja kollha kienu n[elsu g[al kollox min-nies leali lejn l-eks dittatur Libjan.

F’diskors fuq it-televi]joni nazzjonali Libjan, Magarief semma lil Bani Walid – 160 kilometru minn Tripli – b[ala e]empju. Madwar dan il-post b[alissa hemm mi;burin [afna membri tal-forzi tas-sigurtà

Libjana wara li f’dawn l-a[[ar ;ranet kien hemm ;lied serju.

Hu qal li l-[idma biex il-pajji] jin[eles g[al kollox kienet g[adha ma ntemmitx.

Hu qal li d-dewmien biex jin[olqu l-forzi tas-sigurtà kien wassal g[all-kaos, li b[ala ri]ultat serva biex in-nies ta’ Gaddafi jinfiltraw listituzzjonijiet tal-pajji].

Hu qal li Bani Walid kienet spi//at biex saret kenn g[al dawk li ja[sbu li [add ma

jista’ g[alihom, u kien imminenti li jsir assalt kbir kontra n-nies ta’ Gaddafi f’din il-belt.

Bani Walid kienet il-belt li baqg[et leali lejn Gaddafi sala[[ar u baqg[et i]olata millbqija tal-Libja wara tmiem iddittatura. Sadattant, ilbiera[ kien rappurtat li Mussa Ibrahim, li kien il-kelliem ta’ Gaddafi fi ]mien irrivoluzzjoni, inqabad jipprova ja[rab minn Bani Walid.

24 Teatru

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

Kummiedja ta’ Yasmina Reza fil-Kavallier ta’ San :akbu

L-atturi fil-kummiedja ‘X’a[na sbie[’ tal-kumpanija teatrali Talent Depiro

L-ewwel kummiedja minn Talent Depiro Talent Depiro se jift[u l-ista;un teatrali bil-kummiedja ta’ Ninu Borg X’a[na sbie[. L-istorja te[odna fid-dar ta’ :i;i, eks serviceman, li jippretendi li qisu g[adu fis-servizz u li kapa/i jag[mel kollox.

Martu Sunta mhijiex tal-istess fehma, u g[alhekk dejjem jinqalg[u battibekki familjari u sitwazzjonijiet komi/i.

Ta[t id-direzzjoni ta’ Joe Azzopardi, din il-kummiedja se tittella’ mit-Talent Depiro nhar is-Sibt 27 ta’ Ottubru fis-7.30 p.m. u l-{add 28 ta’ Ottubru fis-6.30 p.m., fl-Auditorium ta’ Sant’Agata fir-Rabat.

Il-biljetti tad-d[ul jiswew €5 biss, u l-parking hu provdut bla [las ma;enb is-sala. Min irid jibbukkja bit-telefon jista’ i/empel 21456340 jew 21454530.

‘Fenkata Mu]ikata’ b’risq id-Dar tal-Providenza Fl-4 ta’ Novembru fl-Istitut Kattoliku se ssir Fenkata Mu]ikata b’risq id-Dar talProvidenza.

L-g[an ta’ din l-attività hu li kitba tradizzjonali Maltija, Il-Ktieb tal-Fenek l-A[mar, miktub minn Trevor Zahra fl-1986, ting[aqad mal-mu]ika u kanzunetti Maltin g[al g[an nobbli.

Waqt konferenza tala[barijiet ilbiera[, kien spjegat kif ori;inat l-idea ta’ din il-produzzjoni minn

George Cremona.

F’din is-serata se jie[du sehem numru ta’ artisti Maltin li b’impenn u ming[ajr [las, qed joffru l[in u t-talenti tag[hom bilg[an li jin;abru flus g[allpersuni b’di]abbiltà fidDar tal-Providenza.

Il-biljetti g[al din isserata jistg[u jinxtraw jew minn fuq is-sit talIstitut Kattoliku www.istitutkattoliku.com jew billi //empel 21238429.

Il-kummiedja Fran/i]a Le Dieu du Carnage idda[[qek g[ax l-ispettaturi jinteb[u b’dak li verament g[andhom f’mo[[hom il-karattri, ukoll meta jkunu qed ja[bu.

Dan il-kumment g[addewh il-kriti/i tal-kummiedja meta nqalbet g[all-Ingli] bl-isem God of Carnage kif ukoll meta n;ibdet film g[a/-/inema.

X[in jispi//a l-wiski, il-karattri jo[or;u mill-istonku x’qed i[ossu tassew u x-xog[ol talpalk jibqa’ jda[[qek. Hawn fejn tinteba[ li l-kummiedja hi brillanti!

Yasmina Reza, awtur u drammaturgu, qabelxejn hi attri/i. Ix-xog[lijiet tag[ha jirriflettu r-rabta bejn l-attur u l-kitba, hekk stqarr Don Leavitt dwar dil-kittieba Fran/i]a li kisbet fama mondjali.

Id-djalogu li tikteb jaqta’ filla[am il-[aj; taf x’[ila g[andhom l-atturi meta jirre/taw il-karattri tag[hom.

Mhux ta’ b’xejn ;ibdet kemm l-atturi kif ukoll ludjenzi ta’ bosta pajji]i. Illum Reza hi meqjusa b[ala figura importanti fit-teatru ta’ tmiem is-seklu g[oxrin.

Alliance française de MalteMediterranée g[andha l-pja/ir u l-unur tkun asso/jata ma’ dilawtur Fran/i]a ta’ fama

internazzjonali matul l-ewwel ]ew; weekends ta’ Novembru li ;ej fil-Kavallier ta’ San :akbu l-Belt bil-kummiedja Alla tal-Qirda, maqluba g[allMalti dirett mill-ori;inali bilFran/i] mill-Professur Anthony Aquilina.

F’idejn id-direttur ta’ esperjenza Lino Farrugia, li lkarriera twila tieg[u di;à ratu jtella’ b’su//ess xog[lijiet ta’ Eduardo de Filippo, Ibsen, Shakespeare, Ayckbourn, Lorca, Ebejer, u o[rajn, l-atturi Maltin Jes Camilleri, Charlotte

Grech, Chris Spiteri and Shirley Blake jiffurmaw kast stupend b’ripertorju sabi[ u apprezzat permezz ta’ wirjiet li di;à taw fuq temi so/jali.

Alla tal-Qirda, kummiedja b’att wie[ed ta’ Yasmina Reza, qed tittella’ filKavallier ta’ San :akbu lBelt fit-2, 3 u 4 kif ukoll fid9, 10 u 11 ta’ Novembru fit-8 p.m. (fit-3 ta’ Novembru tibda fis-7.30 pm). Biljetti bil-prezz ta’ €15 jinkisbu mill-Kavallier ta’ San :akbu jew bl-internet.

IRBA{ }EW: BILJETTI Wie;eb din il-mistoqsija u tid[ol bi/-/ans li tirba[ ]ew; biljetti g[all-kummiedja ‘Alla tal-Qirda’.

Fejn se tittella’ din il-kummiedja:………………………………………..............................

Isem:………………………………………………………………………...............................

ID Card No:…………………….........……

Tel. No:…………................……………

Ibag[tu t-twe;iba tag[kom lil: Jesmond Fenech, Kompetizzjoni ‘Alla tal-Qirda’, Sales Department, Media.Link Communications, Herbert Ganado Street, Pietà PTA 1450.

Jew permezz ta’ email: jesmond.fenech@media.link.com.mt.

-

Il {add, 2

1 ta’ Ottubru, 2012

25

Collage

Koordinazzjoni: Joe Cassar – mument@media.link.com.mt

F’pa;ni o[ra>

L-arti ta’ 26-27 Doranne Alden Caruana Kotba

• Ara pa;na 29

31 Festival Mediterranea

26 COLLAGE KOTBA

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

‘ANGELO’> Ktieb ta’ kura;;, vi]joni u determinazzjoni ‘Angelo Xuereb’, Book Guild Publishing, 2012, ISBN978-1-84624-785-9. 391 pa;na

minn Godwin Ellul – ellulgodwin@gmail.com

Biex tkunu tafu l-istorja talIlma Mbierek u min huma sSinjuri Testaferrata u Tagliaferro tridu taqraw dan il-ktieb g[ax mhux se ng[idilkom. Imma bi]]ejjed tkunu tafu li kont ili ]mien ma nid[ak wa[da tajba! Dan biex nurikom li f’dan il-ktieb interessanti ssibu ftit minn kollox.

Angelo mhuwiex biss rakkont tal-[ajja ta’ bniedem imma b’mod sempli/i jfittex ukoll li jg[allem dawk laffarijiet ]g[ar flintraprenditorija li i]da huma importanti [afna g[assu//ess.

Dawn i;eg[lu lill-qarrej jirrifletti. G[alhekk il-ktieb minn mikroko]mu individwali jinbidel f’makroko]mu u jifta[ tieqa fuq id-dinja tannegozju u kif wie[ed jista’ jirnexxi f’dan il-qasam.

F’dawn l-a[[ar snin nibtu bosta programmi ta’ ta[ri; u pro;etti dwar l-intraprenditorija. Isiru wkoll diversi konferenzi fuq issu;;ett bil-g[an li ]-]g[a]ag[ tag[na jitrawmu f’din ilkwalità ta’ filosofija.

Donnu matul dawn l-a[[ar snin kul[add ikkonvin/a ru[u li l-intraprenditorija hi su;;ett importanti u spe/ifiku u li g[alhekk te[tie; ambjent partikolari biex ti]viluppa.

Hu su;;ett li je[tie; jitqieg[ed fil-qalba tassistema edukattiva u l-fatturi l-o[rajn kollha jorbtu mieg[u u jaddattaw ru[hom g[alih biex inrawmu ;enerazzjoni ta’ intraprendituri.

Fejn qabel f’dan il-qasam ma kien qed isir xejn, issa beda jsir xi [a;a, imma g[ad fadal [afna xi jsir. Fil-fatt g[alkemm nafu l-importanza tas-su;;ett fid-dinja tal-lum, l-iskejjel tag[na g[adhom m’g[addewx g[allimplimentazzjoni u dan g[aliex biex wie[ed jindirizza s-su;;ett tal-intraprenditorija trid issir qalba mill-qieg[ tassistema edukattiva.

Dan il-ktieb jista’ jkun pass f’dik id-direzzjoni billi ]]g[a]ag[ tag[na jifluh u jitg[allmu minnu.

G[alija l-ktieb hu importanti g[al ]ew; ra;unijiet. L-ewwel li jag[ti esperjenza diretta ta’ bniedem li stinka biex wasal g[assu//ess, u t-tieni u aktar importanti, li dan il-bniedem hu Malti b[alna, ji;ifieri lkuntest li fih qed naqraw din in-narrattiva hu ambjentat f’din il-g]ira.

Jien fil-fatt lill-istudenti tieg[i ta’ spiss insemmilhom lil An;lu Xuereb, spe/jalment

jekk inkun qed nispjegalhom ir-raba’ fattur tal-produzzjoni, jew il-kun/ett ta’ Holding Company, ji;ifieri kumpanija mag[mula biex i]]omm lishma ta’ kumpaniji o[ra ta[t il-kontroll tag[ha.

Dan ng[idhulhom b’/erta kburija biex nurihom li a[na hawn Malta wkoll g[andna nies b’vi]joni li lesti jie[du riskju biex jaqilg[u l-flus u li l-intraprenditorija mhix xi [a;a li nsibuha biss barra minn xtutna minn xi nies li donnhom ni]lu mis-sema.

Kif wasal

Prattikament il-ktieb ta’ An;lu Xuereb jit[addet minn xiex g[adda u kif wasal fejn kellu jasal dan l-intraprenditur.

Anki jekk daqshekk kmieni f’din il-kitba rrid ng[id li Xuereb stess f’pa;na 107-108 jo[ro; id-differenza bejn ilbniedem ‘normali’ u lintraprenditur meta jg[id “filwaqt li jien b[ala intraprenditur mimli ener;ija u vi]joni ridt li n-negozju tieg[i jikber, hu ried biss ikompli kif dejjem g[amel, bl-impjieg ta’ kultant li jaqlag[lu l-[ob] ta’ kuljum biex iservuh sal-impjieg li jmiss.”

Barra minn hekk matul ilktieb wie[ed jiltaqa’ bosta drabi mal-kliem ‘[effa’ u ‘effi/jenza’, ‘ippjanar’ u ‘kwalità’. Kull pro;ett li da[al g[alih An;lu Xuereb hu mmarkat bil-[effa u leffi/jenza. Il-kelma ‘ippjanar’ hi xi [a;a fid-DNA tieg[u.

Mhux bi]]ejjed li tkun [afif imma importanti wkoll li tkun ta’ kwalità. Dan je[tie; vi]joni, ippjanar, determinazzjoni, [effa u effi/jenza.

An;lu Xuereb kien tifel komuni, karattru b’mist[ija naturali u bniedem mag[luq fih nnifsu. Kien jilg[ab, imur liskola u xi drabi jag[mel xi praspura wkoll. Imma kellu wkoll l-intraprenditorija ta’ missieru g[addejja l-[in kollu b[al filmat quddiem g[ajnejh.

Dan wasslu biex ta’ età ]g[ira g[amel l-intraprenditorija l-missjoni u l-vi]joni tieg[u. Mhux [a;a fa/li li wie[ed jg[id x’jag[mel intraprenditur jew aktar importanti kif issir intraprenditur. Biex wie[ed jifhem dan je[tie; li joqg[od attent g[al kull kelma u kull azzjoni li jirrakkonta l-awtur fil-ktieb.

Li hu ]gur hu li bniedem li jkun qed jara l-affarijiet minn perspettiva barra missitwazzjoni jg[id li lintraprenditur jag[mel dawk l-

affarijiet li persuna ‘normali’ ma tag[milx.

Dawn l-azzjonijiet narawhom kemm f’missieru kif ukoll f’An;lu Xuereb innifsu.

L-ingredjenti tas-su//ess Fil-fehma tieg[i daqskemm

missieru ma xtaqux isir intraprenditur bl-azzjonijiet tieg[u u bl-im;iba tieg[u lejn i]-]ag[]ug[ :olinu aktar sawru f’intraprenditur ta’ su//ess. Fi ftit kliem filpro/ess li ming[alih kien qed jaqtag[lu qalbu fil-fatt kien aktar qed [e;;u fil-[olma tieg[u. Ironika imma vera.

Ma jfissirx li kull missier g[andu jag[mel hekk imma ]gur [oloqlu sitwazzjoni li :olinu rrea;ixxa g[aliha.

Interessanti li l-kelma informali ‘dad’ hi tista’ tg[id dejjem miktuba bl-ittra ‘D’ majjuskola! I]da jekk kellu laktar wie[ed importanti kontrih ]gur li kellu l-aktar wa[da importanti favurih, ji;ifieri martu.

Barra minn hekk, jidher li Xuereb g[andu fidi qawwija f’Alla. Dawn wara kollox, flimkien ma’ persistenza fixxog[ol huma kollha ingredjenti li qabbduh it-triq tas-su//ess. Il-qarrej irid jaqra sa pa;na 117 sakemm missieru jidher li /eda: “Kollox sew mela. Ag[mel li trid u li jog[;bok. Jien g[amilt l-a[jar li stajt. Fla[[ar mill-a[[ar [ajtek. Qatt aktar ma ner;a’ nsemmi ssu;;ett.” Missieru la qatt g[enu bil-kliem u lanqas bilfatti.

Madankollu fl-a[[ar ir-rota daret dawra s[i[a: “Missieri

g[alliem, kemm min dawk li huma mid[la tan-negozju kif ukoll minn dawk li forsi mhumiex.

Nittama li intraprendituri o[rajn ta’ su//ess jit[ajru jid[lu g[al bi//a xog[ol b[al din g[ax mhux biss ikunu qed jirrakkuntaw [ajjithom u l[iliet u d-dispja/iri tag[hom, imma jkunu qed jirrakkuntaw ukoll parti mill-istorja interessanti ta’ pajji]na.

G[aldaqstant dan il-ktieb mhuwiex biss ktieb ta’ storja u strate;ija, teknika u tattika, imma ta’ umanità kbira.

Kull pro;ett kien ifisser li trid tg[um kontra l-kurrent u hawn allura fejn tid[ol il“Jien n[obb filosofija tal-kumpanija g[aslil pajji]i. Alla, su//ess li An;lu Xuereb ried g[inni biex jimmarka f’mo[[ u f’qalb kull nag[ti sehmi impjegat : Kreatività, Effi/jen[alli ni]viluppa za, Sfida, Determinazzjoni. lil pajji]na {afna mid -diffikultajiet fil-;awhra nibtu min[abba l-burokrazija tal-Mediterran” tal-Gvern, anki jekk illum sar [afna biex din il-burokrazija tant sar kburi bil-kisbiet tieg[i tonqos meta mqabbla masli kien i[ares ’il quddiem biex snin tal-img[oddi. jara l-a[barijiet fuq it-TV bitMinn dawn jo[or;u bosta tama li ismi jissemma jew tag[limiet fosthom: “L-espera[jar jekk jarani intervistat jenza g[allmitni”, jg[id ldwar xi pro;ett jew ie[or. awtur, “li l-progress jista’ Kien ikun fer[an se jtir jisma’ jse[[ biss permezz ta’ ideat ismi jissemma fil-pubbliku. ;odda u innovattivi.

Kienet tag[mlu j[ossu kburi li “Kull idea ;dida to[loq lkien ;abni fid-dinja....” (p. isfidi tag[ha stess, li je[tie; 216). ikunu ffa//jati bla ma ta[rabL-awtur jg[id “fl-a[[ar hom u solvuti. Ideat ;odda tajtu prova tal-[ila tieg[i u jo[olqu bidliet, u l-bidliet xi nqis din l-akbar kisba tieg[i, drabi jo[olqu diffikultajiet… minn kull [a;a o[ra li g[ad Qatt ma ;ejt b’idea jew kuntista’ sse[[.” /ett li ma sibtx re]istenza u mfixkel it-triq kollha sakemm Storja li ]]ommok ji;i biex jag[ti l-frott.

Il-ktieb hu miktub b’mod li “Il-parir tieg[i permezz taljifhmu kul[add bi stil mexxej esperjenza hu li wie[ed qatt u hu mqassam fuq tmintax-il ma g[andu jaqta’ qalbu u kapitlu barra l-epilogu. g[andu jibqa’ jippersisti Fih kliem sempli/i li b’determinazzjoni biex jara ljiftiehem minn kul[add u [olma tieg[u sse[[…” ritratti sbie[ mag[]ulin biex jikkumplimentaw l-istorja talPro;etti monumentali ktieb. Marti meta qrat siltiet Il-pro;etti li rnexxielu jag[minnu hekk qaltli. M’hemmx mel An;lu Xuereb mhumiex kliem bombastiku però storja biss storja ta’ su//ess imma li ]]ommok. wkoll monumenti li komplew L-awtur jibda billi isebb[u lil pajji]na mnaqqxa jirrakonta tfulitu, kif kien mill-;ebla Maltija. jg[ix u x’kien jag[mel u filFl-arkittettura tag[hom pro/ess nitg[allmu dwar ilhemm il-kultura u t-twemmin [ajja tas-snin [amsin fintal-poplu tag[na. G[alhekk Naxxar. Naf li ma kienx huma parti mill-istorja tag[na.

Angelo hu ktieb mibni fuq hemm b]onn dan il-ktieb biex l-esperjenza ta’ bniedem u insiru nafu dawn l-affarijiet g[aldaqstant fih insibu pariri imma aktar ma jkollna tag[rif minn in[awi differenti dwar l- siewja, frott ta’ [afna ti;rib fil-[ajja. Dan kollu jag[mel istil ta’ [ajja li kienet te]isti dan il-ktieb sinjur [afna filf’in[awi differenti ta’ Malta [sieb u fix-xorta ta’ filosofija allura nkunu nistg[u tal-[ajja li jippromwovi. niffurmaw mu]ajk a[jar dwar Hu ktieb li aktar milli l-istorja u l-[ajja fi g]iritna jinqara je[tie; ikun studjat u matul epoki differenti.

Dan hu ktieb tassew sabi[ li sie[eb ta’ dawk kollha li j[arsu lejn il-[ajja b’mod jiswa jinqara kemm millpo]ittiv. istudent kif ukoll mill-

COLLAGE KOTBA 27

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

Ktieb fl-okka]joni tas-Sena tal-Fidi MINTOFF – Il-Bniedem u l-Istorja Mintoff: Il-bniedem u listorja hu volum ;did b’gabra ta’ 26 studju u anali]i millaspett so/jolo;iku, antropolo;iku, politiku, ekonomiku u storiku talfigura tal-Perit Dom Mintoff fil-politika Maltija.

Dan il-volum ta’ 600 pa;na se jkun imniedi waqt il-Fiera tal-Ktieb u jinkludi diskorsi u kitbiet tal-Perit Mintoff tul ilkarriera politika tieg[u.

Il-volum hu illustrat b’ritratti mill-[ajja pubblika u privata ta’ Mintoff, [afna minnhom inediti, me[udin minn kollezzjonijiet privati u arkivji uffi/jali f’Malta u firRenju Unit.

Dan il-volum jipprovdi firxa wiesa’ ta’ anali]i u studji li se jift[u t-triq g[allesplorazzjoni tal-[ajja, ilpersonalità, il-[idmiet u l[sibijiet tal-Perit Dom Mintoff.

Editjat minn Mario Cutajar, l-istudji tal-awturi differenti, Maltin u barranin, li se jkunu qed jidhru f’dan ilvolum joffru stedina interdixxiplinarja g[al riflessjonijiet o[rajn.

Il-ktieb hu ma[sub biex tinfeta[ diskussjoni dwar min kien Mintoff, kif jista’ ji;i mifhum mill-perspettiva ta’ dixxiplini akkademi/i u intellettwali differenti, u x’rilevanza jista’ jibqa’ jkollu g[all-;enerazzjonijiet kurrenti u futuri ta’ Maltin u G[awdxin.

Fi kliem ie[or, il-[sieb talSKS mhuwiex li jfittex li jibni xi kult jew vi]joni monolitika ta’ Mintoff i]da, bil-maqlub, li joffri l-possibbiltà li l-qarrej imur lil hinn mill-parti;;jani]mu u jibda j[ares lejn ilfigura u l-personalità ta’ Mintoff b’vi]joni kemm jista’ jkun o;;ettiva.

Il-pubblikaturi qalu li liskop ewlieni ta’ Mintoff: IlBniedem u l-Istorja mhuwiex li joffri l-a[[ar kelma dwar issu;;ett.

“Bil-maqlub, irid li jistimula u jqanqal kull tip ta’ qarrej biex jevita ;udizzji passjonali jew mg[a;;la dwar Mintoff u jibda jiskoprih fil-kuntest talkundizzjonijiet materjali li g[amluh possibbli u tal-limitazzjonijiet li fihom Mintoff ta s-sehem politiku, so/jali, ekonomiku u kulturali tieg[u.”

Il-ktieb hu disinjat minn Alan Piscopo u Ishmael Borg.

Fl-okka]joni tas-Sena tal-Fidi m[abbra mill-Papa Bendittu XVI, id-dar editri/i Pubblikazzjoni Preca g[adha kif ippubblikat ktieb ta’ Joseph Camilleri bl-isem Il-Mixja talFidi.

Is-Sena tal-Fidi m[abbra mill-Papa bdiet fil-11 ta’ Ottubru 2012, li nzerta wkoll il-50 anniversarju mill-ftu[ talKon/ilju Vatikan II, u ti;i fi tmiemha fl-24 ta’ Novembru 2013, festa ta’ Kristu Re. Dan il-ktieb, Il-Mixja talFidi, g[andu l-g[an li jakkumpanja lill-qarrejja matul is-sena dedikata lillFidi. Fih ji;bor kapitlu g[al kull xahar ta’ din is-sena

b’riflessjonijiet impenjattivi dwar il-[ajja tag[na b[ala nsara Kattoli/i.

Kull kapitlu jintemm b’su;;erimenti pratti/i biex inwie;bu g[as-sej[a [erqana tal-Papa biex nissa[[u fil-fidi tag[na u, iktar minn hekk, ng[ixuha fil-[ajja tag[na ta’ kuljum.

Il-ktieb, li jkopri 106 pa;ni, jiswa mitqlu deheb g[al min jixtieq jid[ol fl-ispirtu tasSena tal-Fidi u jissa[[a[ f’din il-virtù.

Jinsab g[all-bejg[ bil-prezz baxx ta’ €4.75 u jinkiseb minn Librerija Preca tal-Blata lBajda kif ukoll minn [wienet o[ra ewlenin.

28 COLLAGE LINGWISTIKA

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

MARINA YAGUELLO Il-mistoqsijiet u r-riflessjonijiet ta’ lingwista /elebri Fran/i]a Fost il-konoxxenzi tieg[i Fran/i]i, persuna li g[adha mimlija bil-g[omor u li [alliet impressjoni kbira fuqi sew g[all-kwalitajiet umani kif ukoll g[al dawk akkademi/i hi MARINA YAGUELLO, lingwista ta’ vera li ma nixba’ qatt naqra x-xog[lijiet tag[ha.

Yaguello hi Agrégée de l’Université, Docteur ès Lettres, u Professur Emeritu tal-lingwistika fl-Università Paris VII. G[ad li l-ilsien matern tag[ha hu r-Russu, hi [admet prin/ipalment fuq ilFran/i], l-Ingli] u l-Wolof (l-ilsien li bih normalment jitkellmu s-Senegali]i u li jappartjeni g[all-familja Ni;ero-Kongoli]a).

Fil-lingwistika jinteressaha l-aktar il-qasam li jlaqqa’ ssintassi, is-semantika u lprammatika, kif ukoll isso/jolingwistika u l-istorja tal-ideat fuq il-lingwa.

Kienet Visiting Professor fir-Renju Unit, fl-Istati Uniti, fis-Senegal u l-Madagaskar. :riet fuq missjonijiet akkademi/i kwa]i mad-dinja kollha (xi dnub pajji]na mhux fil-lista), tag[ti konferenzi fluniversitajiet u fl-istituti kulturali Fran/i]i denji talisem. Hi fuq kollox l-awtri/i ta’ bosta artikli, studji u xog[lijiet lingwisti/i, fosthom: Les mots et les femmes (Payot, 1978); Alice au pays du langage, pour comprendre la linguistique (Le Seuil, 1981); Les fous du langage (Le Seuil, 1984); Catalogue des idées recues sur la langue (Le Seuil,1988); Le sexe des mots (Seuil, coll. «PointVirgule», Belfond 1989); Histoires de lettres (Le Seuil, 1990); J’apprends le wolof (Karthala, 1991); Grammaire exploratoire de l’anglais (Hachette, 1991); En écoutant parlerparler la langue (Le Seuil, 1991); La plane des langues (Le Seuil, 2003); Petits faits de langue (Le seuil, 1998); Language through the Looking-glass (OUP, 1998); Le grand livre de la langue francaise (Le Seuil, 2003); L’Invention des langues Aux Origines du langage et des langues (Fayard, 2004); u Les langues imaginaires (Le Seuil, 2006).

G[all-iskopijiet ta’ dan lartiklu tieg[i se nieqaf fuq wie[ed minn dawn il-kotba biss, Le sexe des mots (IsSess tal-Kliem). Dan min[abba d-diskussjoni li

Il-linwista Fran/i]a Marina Yaguello>

g[addejja b[alissa dwar dan is-su;;ett fil-kamp tal-Malti, u naf li qed tinvolvi bis-s[i[ il-korpi involuti kollha (IlKunsill tal-Malti, l-Akkademja, id-Dipartimenti tal-Malti u tat-Traduzzjoni fl-Università, e//).

Dan hu li tg[id b’tant g[aqal Marina Yaguello fuq is-su;;ett ‘Il-:eneru u s-Sess’ u li bih tifta[ l-argument filktieb li g[adni kemm semmejt: Il-:eneru u s-Sess “Imma kun af li inti /u/ wisq,” jg[id missier lil bintu ta’ [ames snin. “Le m’iniex, papà, mhux /u/, /u/a!” twie;eb Anne-Natacha, li xejn

ma tie[u g[aliha, imma xxukkjata b’dak li hi tikkunsidrah b[ala insult lillingwa.

X’jiswa tkun tifla jekk dan iservi biss biex ti;i mg[ajra fil-maskil^ Il-fatt hu li ddistinzjoni bejn il-maskil u lfemminil qieg[da fil-ba]i talilsien Fran/i]. It-tfal jiggranfaw mag[ha minn kmieni [afna b’mod preko/i.

Din id-distinzjoni ssawwar fihom it-tag[lim tal-lessiku, sal-punt li ma jridu xejn biex jestenduha g[all-verbi.

Jekk it-tfal jirrea;ixxu g[ad-diver;enzi, quddiem innuqqasijiet fis-simetrija huma jibqg[u m[awdin: “U tifla ba[ri, xi nsej[ulha^ Ba[rija^” U t-termini ;eneri/i talannimali fa/ilment jidhru jikkumplimentaw lil xulxin

f’g[ajnejhom: “U l-far, dan hu r-ra;el tal-;urdiena^” “Il-lo;ika qabel kull [a;a o[ra!” – hekk jg[idilna min jitkellem Fran/i] inxuri.

Lo;ika^ Liema lo;ika^ Illingwa ma taf b’ebda lo;ika [lief tag[ha nnifisha.

Mi]g[uda bl-irregolaritajiet, lasimetrijiet, l-anomaliji, ming[ajr b’danakollu ma ti/[ad ix-xe[ta sistematika li g[andha.

Fil-Fran/i], fl-ilsna Rumanzi l-o[ra kollha, il;eneru jippre]enta ru[u mhux b[ala rifless grammatikali talorganizzazzjoni tal-univers, i]da b[ala sistema ta’ klassifika tan-nomi kollha, sew jekk jirrappre]entaw [lejjaq bir-ru[ jew affarijiet inanimati. }ew; rwoli differenti Minn dan jo[ro; li ddistinzjoni maskil / femminil fil-lingwa taqdi ]ew; rwoli kompletament differenti.

Fil-ka] tal-[lejjaq bir-ru[, il-;eneru jidher imsejjes fuq in-natura. G[andu rwol semantiku. Jirriferixxi direttament g[as-separazzjoni bejn sess u ie[or. Fil-ka] tal[lejjaq bla ru[, l-g[a]la, g[all-kuntrarju, issir b’mod g[al kollox arbitrarju; tipprodu/i kontrolli ta’ natura

purament grammatikali u g[aldaqstant hi, essenzjalment, ‘illo;ika’.

Imma l-identità formali ta]]ew; sistemi tifta[ it-triq g[al fenomeni ta’ trasferenza. L-

ekwazzjoni ;eneru = sess b[allikieku xejn tinvadi llingwa minn fuq s’isfel. Hekk il-;eneru jibda jservi ta’ pretest g[all-metafori. Allura ti;ik it-tentazzjoni, b[alma g[amlu ftit ta]-]mien ilu lgrammatiki Damourette u Pichon, twa[[al ‘organu sesswali’ mal-kliem.

Hi panorama s[i[a ta’ kif ja[dem il-;eneru fil-Fran/i] li jien ippruvajt nippre]enta f’dan in-naqra ta’ glossarju (Is-Sess tal-Kliem / Le sexe des mots) bit-tag[rif jitferrex fuq il-medda tal-lemmi differenti li fih. Il-g[ala jg[idu li l-maskil “qed jassorbi” l-femminil^ It-termini ;eneri/i – dawk li jirreferu g[all-ispazju – g[adhom maskili^ X’differenza tg[addi bejn persuna, bniedem u individwu^ Il-g[ala /erti nomi maskili – b[al laideron – jirreferu g[annisa, filwaqt li nomi femminili – b[al sentinelle – jirreferu g[all-ir;iel^ Il-g[ala l-kliem ]eblie[i – b[al canaille, crapule – aktarx ikun femminil^ Kif tispjega li ttag[riq fin-nomi jimplika linnisa^ Kif ta[dem lalternazzjoni maskil / femminil fin-nomi li jirreferu g[all-[lejjaq bir-ru[^ Il-g[ala /erti nomi tal-a;ent – b[al écrivain – m’g[andhomx femminil^ X’inhu epi/enu^ Il-maskil g[adu t-terminu ba]iku, u lfemminil it-terminu derivat^ Liema huma l-kelmiet li l;eneru tag[hom inbidel matul is-sekli^ Liema huma lkelmiet b’;eneru jilg[ab, jiffluttwa^ X’inhi l-influwenza talanalo;ija (formali jew semantika) fuq it-tqassim talkliem bejn i]-]ew; ;eneri^ Il;eneru tal-[lejjaq bla ru[ jag[mel sens^ X’inhuma rrappre]entazzjonijiet simboli/i li jimla^ X’inhuma l-funzjonijiet tal-;eneru^ Hu tassew inutli daqskemm jidher li hu^ E//etra.

Osservazzjoni Fid-dawl tat-twe;ibiet g[al dawn il-mistoqsijiet, il-;eneru jidher b[ala dak il-punt li fih struttura grammatikali fl-

istess [in strin;enti u fluttwanti tiltaqa’ marrappre]entazzjonijiet semanti/i kollettivi talkelliema frankofoni. Hawn, wie[ed josserva a[jar minn kwalunkwe post ie[or fil-

mill-Prof. Toni Aquilina Dipartiment tat-Traduzzjoni, Fakultà tal-Arti, Università ta’ Malta anthony.aquilina@um.edu.mt

lingwa l-interazzjoni bejn ixxbieha u t-tifsira.

Il-lemmi f’dan il-glossarju ntg[a]lu biex iservu ta’ dimostrazzjoni. Hu g[alhekk li jien ma fittixtx li nelenka b’mod e]awrjenti la n-nomi tal-a;ent b’femminil li ma je]istix jew li mhux a//ettat kif ;ieb u la[aq, lanqas ittermini ]eblie[a femminili; hemm wisq, tabil[aqq, u n[alli f’idejn il-qarrej biex ikomplihom hu stess.

Dan il-glossarju tnissel bil[sieb li jkun jista’ jinqara b’mod liberu, skont kif ta[sel ti;i l-lemma; sistema ta’ referenzi twassal biex jin;abru fi gruppi l-kliem b’karatteristi/i simili u biex ji;u evitati r-ripetizzjonijiet bla b]onn. L-etimolo;ija u ddata tal-ewwel dehra tag[hom jing[ataw kull darba li jservu biex jilluminawna. *

*

*

U din mhix [lief tog[ma /kejkna mill-benna ta’ glossarju li dammet Marina Yaguello g[al kull min jinteressah dan is-su;;ett bisserjetà. Kif rajna, hi mhix nieqsa mill-umori]mu lanqas.

Sa[ansitra l-proverbju li g[a]let b[ala epigrafu j;iblek tbissima: L-effetti huma maskili u l-weg[diet femminili.

Wara dan li g[edt in[oss li m’g[andi n]id xejn aktar [lief nesprimi t-tama li lmistoqsijiet u r-riflessjonijiet li tag[mel din il-lingwista Franci]a famu]a jift[ulna g[ajnejna biex naslu a[na wkoll nag[mlu l-g[a]liet tajbin meta ni;u biex nidde/iedu s-sess ta’ bi]ibilju ta’ kliem missellef mill-Ingli] li da[al, die[el u g[ad irid jid[ol fil-Malti.

B’hekk, ilsienna g[andu x’jirba[.

COLLAGE ARTI 29

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

‘Mask Dreams’

Wirja b’xog[lijiet ;odda ta’ Doranne Alden Caruana

Transitions hi wirja ta’ xog[lijiet ;odda tal-artista Doranne Alden Caruana.

B’kollox hemm sitta u sittin pittura, li n[olqu bejn il-bidu tax-xitwa u l-a[[ar tarrebbieg[a ta’ din is-sena.

Il-kreazzjonijiet f’din ilwirja huma rifless /ar ta’ bidla fl-istil ta’ pittura ta’ din lartista.

Ix-xog[lijiet juru tran]izzjoni minn stil ta’ pittura espressjonista u figurattiva, g[al metodu ;did li hu aktar ‘awtomatiku’ u liberu. Madankollu, Doranne Alden Caruana fl-arti tag[ha esprimiet emozzjonijiet differenti iktar minn o;;etti realistici. G[aldaqstant fixxog[lijiet tag[ha ]ammet element espressjonista.

Transitions hi wirja eklettika g[ax l-artista ispirat ru[ha mill-imma;inazzjoni tag[ha stess. L-ispirazzjoni u l-ideat [adithom mill-memorji ta’ tfulitha f’Malta u f’G[awdex.

Fl-arti tag[ha jidhru wkoll ittifkiriet ta’ ]mien li g[exet barra minn Malta, kif ukoll tax-xitwa li g[addiet li kienet tassew kies[a u twila.

Il-bidla fid-direzzjoni u lmetodu fl-arti tag[ha, tnisslet minn mistoqsija ming[and student Universitarju dwar lawtomati]mu f’Malta.

Din il-mistoqsija tant [olqot ideat ;odda, li Doranne Alden Caruana dde/idiet li tisfida lilha nnifisha u tipprova dan listil differenti.

Il-mistoqsija kienet f’waqtha g[ax l-artista kienet qed tibda

L-artista Doranne Alden Caruana

t[oss li g[alkemm kienet kapaci fl-arti u fit-teknika tag[ha, kellha b]onn ta’ direzzjoni ;dida. Skont Doranne Alden Caruana l-arti hi vja;; u g[aliha dan kien vja;; ta’ skoperta g[ax lg[a]la li g[amlet wasslitha f’direzzjoni, stil u g[amla ta’ pittura ;dida u differenti.

Ir-ri]ultat finali hu kollezzjoni ta’ pitturi li g[alkemm kultant ftit skuri, xorta huma mlewna u jwasslu messa;; po]ittiv. Ix-xog[lijiet tal-arti fi Transitions in[olqu minn id kunfidenti u kapa/i.

Il-wirja qed tittella’ filLukanda Cavalieri, San :iljan, u hi miftu[a g[allpubbliku l-;urnata kollha mitTnejn sal-{add sal-15 Novembru.

‘Qrendi Window’

‘Sunset’

‘Sunset Night on the Way’

COLLAGE G{AWDEX 31

Il-{add, 21 ta‘ Ottubru, 2012

Aktar fa/ilitajiet ;odda fl-iskejjel f’G[awdex ’Il fuq minn 4,000 student u studenta jibdew sena skolastika ;dida Anki din is-sena, l-istudenti G[awdxin li rritornaw fuq ilbankijiet tal-iskola fil-bidu ta’ Ottubru qed igawdu minn fa/ilitajiet ;odda fl-iskejjel.

Dan se[[ b[ala ri]ultat ta’ programm intensiv ta’ xog[lijiet ta’ manutenzjoni u tisbi[ li re;a’ kien g[addej f’g[add ta’ skejjel f’G[awdex matul is-sajf, bil-g[an li jkomplu jipprovdu ambjenti u fa/ilitajiet moderni u attraenti.

Il-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono fa[[ret limpenn tal-[addiema kollha li ja[dmu fis-settur edukattiv

Festival ta’ Folk fil-Qala Fil-Qala saru erbat ijiem ta’ folklor u tradizzjonijiet li lewnu l-lokalità permezz tal-Festival Internazzjonali tal-Folk.

Dan il-festival ittella’ g[as-seba’ sena konsekuttiva mill-Grupp Folkloristiku Menhir talQala u l-Kunsill Lokali talistess lokalità.

Attività ewlenija li bdiet tkun organizzata f’dawn la[[ar tliet snin hi konferenza internazzjonali bil-parte/ipazzjoni talmembri tal-gruppi barranin li jkunu mistiedna biex jie[du sehem f’dan ilfestival.

It-tema mag[]ula g[al din is-sena kienet Gozo Heritage in Stone (2) – A Focus on Rural and Vernacular Architecture.

Dan wara li s-sena l-o[ra lpre]entazzjonijiet iffukaw fuq wirt arkitettoniku monumentali u fortifikazzjonijiet f’G[awdex.

Fl-edizzjoni ta’ din issena, flimkien mal-Grupp Folkloristiku Menhir talQala, ipparte/ipaw ukoll il-Folk Dance Ensemble MAJ mis-Slovakkja, ilgrupp Segapidi millEstonja u l-Compagnia Folclorica Trincaria minn Sqallija.

Gozo Youth Orchestra.

29 mu]i/ist mill-Gozo Youth Orchestra, akkumpanjati misSurmast u Direttur ta’ din lorkestra ]ag[]ug[a, Mro Joseph Grech, g[adhom kemm ;ew lura mill-:ermanja wara li [adu sehem fi pro;ett flimkien ma’ orkestra ]ag[]ug[a :ermani]a millbelt ta’ Herzogenrath, li tinsab fir-re;jun ta’ Aachen, li jmiss mal-Bel;ju u l-Olanda. Dan ittour ta’ disat ijiem kien jikkonsisti f’g[add ta’ workshops intensivi flimkien mal-mu]i/isti ]g[a]ag[ :ermani]i, li la[qu l-qofol tag[hom bil-kun/ert /elebri Classic meets Rock.

f’G[awdex. Impenn li jissarraf f’servizzi edukattivi mill-aqwa li kull ma jmur qed jissarrfu f’aktar ri]ultati po]ittivi u f’]ieda kostanti ta’ studenti G[awdxin li jkomplu bl-istudji terzjarji u vokazzjonali tag[hom.

Hekk kif ing[ata bidu g[al sena skolastika o[ra, 2,727 student bdew jattendu klassijiet fi [dax-il skola primarja u ]ew; skejjel sekondarji fi [dan il-Kulle;; ta’ G[awdex.

Barra minn hekk, 1,359 student ie[or bdew sena skolastika o[ra f’erba’ skejjel

primarji u ]ew; skejjel sekondarji, immexxija minn istituzzjonijiet tal-Knisja f’G[awdex.

Fl-istess waqt, 250 student ]ag[]ug[ qed ikomplu blistudji tag[hom fi/-?entru g[al Studji Og[la Sir MA Refalo.

Bdiet ukoll l-attività fi tliet skejjel spe/jalizzati li joffru tag[lim u attivitajiet wara l-[in normali tal-iskola f’G[awdex.

Dawn jinkludu l-Iskola tadDrama, fejn s’issa kienu re;istrati 320 student, l-Iskola tal-Mu]ika li qed tilqa’ 436 student ie[or, u /-?entru tal-

Arti u l-Arti;janat Wistin Camilleri li s’issa r/ieva 1,530 applikazzjoni.

Fi [dan il-Kulle;; ta’ G[awdex hemm impjegati fost l-o[rajn 15-il Kap tal-iskola, 17 Assistenti Kapijiet, 364 g[alliem, flimkien ma’ [ames g[alliema fl-Ispecial Unit f’Ta’ Sannat, 64 peripatetic teacher, 126 Learning Support Assistant, flimkien ma’ 11 o[ra fl-Ispecial Unit f’Ta’ Sannat u 36 Kindergarten Assistant.

Dan, minbarra g[add ta’ edukaturi o[rajn li ja[dmu fliskejjel tal-Knisja f’G[awdex.

Laqg[a bejn il-GUG u l-Ministru g[al G[awdex Hekk kif bdiet ukoll sena akkademika ;dida flUniversità ta’ Malta, il-Grupp Universitarji G[awdxin iltaqa’ mal-Ministru g[al G[awdex, Giovanna Debono, f’laqg[a b[ala parti mill-pro/ess ta’ konsultazzjoni marbut mattieni Pjan ta’ Azzjoni EkoG[awdex g[all-perjodu 20132015.

L-E]ekuttiv tal-GUG kien pre]entat dokument li ji;bor fih sintesi tal-ewwel konsultazzjoni pubblika li saret dwar din l-istrate;ija, u l-Grupp kien mistieden

jissottometti lista ta’ inizjattivi biex ikunu inklu]i fit-tieni Pjan ta’ Azzjoni.

Fid-dawl tal-ftu[ mill-;did tal-Università u n-numru dejjem jikber ta’ G[awdxin li jattendu l-korsijiet f’din listituzzjoni terzjarja, kienet diskussa wkoll il-brain drain f’G[awdex, bi]-]ew; partijiet jirrikonoxxu li min[abba ]]ieda kostanti fin-numru ta’ ]g[a]ag[ li qed ikomplu blistudju terzjarju jew vokazzjonali tag[hom, f’G[awdex qed tikber l-isfida li jin[olqu aktar impjiegi ta’

valur mi]jud biex dawn i]]g[a]ag[ isibu xog[ol wara li jiggradwaw.

Il-Grupp – li jirrappre]enta lill-Istudenti Universitarji G[awdxin – irringrazzja lillMinistru Debono tal-g[ajnuna li dejjem ta l-Ministeru tag[ha lill-istudenti G[awdxin, b’mod partikulari ]-]ieda filGozitan Student Grant is-sena l-o[ra, u anki l-arran;amenti biex l-istudenti li jattendu lUniversità f’Malta jkunu jistg[u jag[mlu l-e]amijiet tag[hom fuq il-Kampus ta’ G[awdex.

Festival Mediterranea 2012 Il-11-il edizzjoni til[aq il-qofol tag[ha bl-opra ‘Madama Butterfly’ It-Teatru Astra se jorganizza l11-il edizzjoni tal-Festival Mediterranea, li hu /elebrazzjoni ta’ arti u kultura f’G[awdex.

Il-qofol tal-festival se jkun l-

opra Madama Butterfly, li se tittella’ fit-Teatru nhar il-{amis 25 u nhar is-Sibt 27 ta’ Ottubru.

Id-dettalji dwar il-Festival ing[ataw waqt konferenza tala[barijiet fil-BOV Centre, f’Santa Venera, mi/-Chairman tal-Festival Mediterranea Michael Formosa, u midDirettur Mu]ikali tal-festival, Maestro Joe Vella, fil-pre]enza ta’ Charles Borg, il-Kap E]ekuttiv tal-Bank of Valletta.

Il-cast mill-aqwa tal-opra Madama Butterfly ta’ Giacomo Puccini se jinkludi tliet artisti ta’ fama dinjija – is-sopran Daniela Dessi, it-tenur Fabio Armiliato u l-baritonu Carlo Guelfi.

Id-direttur tal-palk se jkun Enrico Stinchelli, u l-Orkestra Filarmonika ta’ Malta se tkun ta[t id-direzzjoni ta’ Maestro Joe Vella, akkumpanjata millKor tal-Opra tat-Teatru Astra ta[t it-tmexxija ta’ Maria Frendo.

Mal-Festival Mediterranea, minbarra l-opra, hemm ukoll bosta attivitajiet kulturali u artisti/i o[ra mifruxin bejn il-25

ta’ Ottubru u s-17 ta’ Novembru. Il-programm jinkludi ]jarat kulturali u stori/i, lectures, kun/erti, spettakli ta’ mu]ika ta’ kull ;eneru, inklu]a dik litur;ika, u anki ]fin.

Il-festival mhux biss qed jattira lill-Maltin u l-G[awdxin imma wkoll ammont ta’ turisti.

Din is-sena mistennija ji;u madwar 100 turist, l-aktar mill:ermanja, spe/ifikament g[allfestival.

Il-Festival Mediterranea jag[ti spinta qawwija lillekonomija f’G[awdex f’perjodu tas-sena li hu meqjus kwiet g[all-industrija tatturi]mu.

minn Nathaniel Attard nathaniel.attard@media.link.com.mt

2,500 test b’xejn f’attivitajiet fuq l-g[arfien dwar is-sa[[a G[add konsiderevoli ta’ G[awdxin u anki Maltin ikkonkorrew bi [;arhom g[all-attività ta’ g[arfien dwar is-sa[[a li ttellg[et mill-Kumitat g[all-{arsien tas-Sa[[a fi [dan l-Isptar :enerali ta’ G[awdex.

Din l-attività kienet mifruxa fuq nofstanhar u saret f’kumpless kummer/jali fir-Rabat.

Is-servizzi li ng[ataw lill-pubbliku matul din lattività kienu jinkludu testijiet tal-pressjoni taddemm u l-pressjoni intraokulari, dawk tallivell taz-zokkor fiddemm, kif ukoll i//ekkjar tal-Body Mass Index (BMI) relatata mal-pi].

B’kollox, f’erba’ sig[at saru 755 test, filwaqt li ng[ataw pariri dwar kif wie[ed jista’ jnaqqas ilpi].

Din kienet ir-raba’ darba din is-sena li f’G[awdex ittellg[et attività ta’ din innatura, fejn f’erba’ attivitajiet bejn Marzu u Settembru saru madwar 2,500 test b’xejn ’il barra mill-[itan tal-Isptar.

Minbarra t-testijiet imsemmija, ing[ataw ukoll pariri minn fi]joterapista u o[rajn dwar il-kura tassnien u tal-[alq. Barra minn hekk, intlaqg[u wkoll applikazzjonijiet g[al donaturi ;odda talorgani, filwaqt li saru wkoll sessjonijiet tal-g[oti tad-demm.

Dawn l-attivitajiet ikunu organizzati b’mod volontarju minn grupp ta’ impjegati mi/-?entri tasSa[[a u o[rajn li ja[dmu fl-Isptar :enerali ta’ G[awdex, li fil-[in liberu tag[hom jag[]lu li joffru dan is-servizz lill-pubbliku.

32 COLLAGE TAG{RIF

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

Klijenti ta’ Vodafone jing[ataw xi [a;a lura kull meta jittoppjaw

Il-President iniedi l-kampanja ‘L-Istrina BOV Piggy Bank 2012’

Aktar minn 5,000 karus se jitqassmu fl-iskejjel f’Malta u G[awdex kif ukoll se jitpo;;ew fi w[ud mill[wienet ewlieni din is-sena, f’g[eluq id-disa’ sena minn mindu tnediet din ilkampanja g[all-ewwel darba.

Il-President ta’ Malta ]ar l-uffi//ju ewlieni tal-Bank of Valletta f’Santa Venera fejn jinsabu g[addejjin la[[ar preparamenti hekk kif il-Malta Girl Guides flimkien mal-voluntiera qed jassistu l-BOV qabel jibdew jitqassmu l-karusijiet fliskejjel ta’ Malta u filKampanja BOV Piggy Bank g[all-Istrina.

Il-karusijiet se jitqassmu fl-iskejjel mill-Forzi Armati ta’ Malta u voluntiera o[ra f’Malta u G[awdex.

Is-Sinjura Abela, akkumpanjata minn uffi/jali talBank of Valletta, se ]]ur g[oxrin skola matul din ilkampanja.

L-g[an ewlieni wara lkampanja hu li jitkattar il-valur fost it-tfal li jag[tu ming[ajr ma jistennew xejn lura.

Il-Kap E]ekuttiv tal-Bank Charles Borg irringrazzja lill-President ta’ Malta li qed jer;a’ jag[ti lill-Bank of Valletta l-opportunità biex jag[ti l-appo;; tieg[u lill-avveniment ta’ din issena.

Il-President ta’ Malta George Abela esprima lgratitudni tieg[u g[al dawk kollha li taw il-flus tag[hom matul is-snin, u nnota li lammont qed jikber kull sena b’mod regolari.

Hu spjega kif it-€2.1 miljun mi;bura s-sena lo[ra ntu]aw biex jg[inu kemm organizzazzjonijiet non-governattivi kif ukoll individwi li kellhom b]onn trattament mediku barra lpajji].

Il-fondi kollha mi;bura permezz tal-Piggy Bank Campaign flimkien ma’ donazzjoni mill-Bank of Valletta se jkunu pre]entati waqt ix-xandira diretta talIstrina mill-Qalb 2012 fis26 ta’ Di/embru, liema avveniment hu mmexxi u prodott mill-Malta Community Chest Fund.

Vodafone qed tag[ti xi [a;a lura lill-klijenti tag[ha kull darba li jag[mlu top up bitTop Up and Get Plans (TUG) il-;odda.

Jekk int klijent ta’ Vodafone tista’ tie[u benefi//ju addizzjonali b’xejn g[al 30 ;urnata meta tag[mel top up ta’ €10 jew aktar.

Biex tapplika g[at-TUG Plans, tista’ tibg[at SMS fuq 16200 bil-kelma FREEWE g[al Weekends & Evening Plan, SMSWEB g[al SMS All Day Plan u ONE g[anNumber One Plan, imbag[ad tag[mel top-up u tibda tgawdi mill-benefi//ji, kif ukoll ikollok i/-/ans li tippersonalizza l-pjan tieg[ek.

L-All Day SMS TUG Plan tag[ti 200 SMS b’xejn lil numri Vodafone kollha u 50MB Internet meta tag[mel top up ta’ €10 filwaqt li meta tag[mel top up ta’ €20 jew aktar ikollok 500 SMS b’xejn lejn in-numri Vodafone kollha u 200MB Internet.

Il-Free Evening and

Weekend Calls TUG plan tag[ti 1,000 minuta ta’ telefonati lejn in-numri kollha ta’ Vodafone filg[axija kif ukoll filweekend u 50MB Internet meta tag[mel top up ta’ €10.

Meta tag[mel top up ta’ €20 jew aktar tibbenefika min 1,000 minuta ta’ telefonati lejn in-numri kollha ta’ Vodafone filg[axija u filweekend kif ukoll 200MB Internet.

Your Number 1 TUG Plan tag[ti 1,000 minuta ta’ telefonati lil numru Vodafone tal-g[a]la tieg[ek u 50MB Internet meta tag[mel top up ta’ €10 u b’top up ta’ €20 jew aktar jkollok 1,000 SMS u 1,000 minuta ta’ telefonati lejn in-numri Vodafone talg[a]la tieg[ek u 200MB Internet.

G[al aktar informazzjoni ]ur www.vodafone. com.mt#topupandget.

Inglot iniedu l-Purple Passion Autumn Look INGLOT Malta g[adhom kif introdu/ew il-Purple Passion Autumn Look.

Din tikkonsisti fi sfumaturi differenti tal-kulur vjola li g[al din is-sena jidher li hu l-kulur tassew trendy fuq ilcatwalks tal-a[[ar moda madwar id-dinja.

Wie[ed jista’ jiddeskrivi lPurple Passion Autumn Look il-;dida bhala wa[da romantika u pjuttost mimlija kulur. Purple Passion tikkonsisti f’eye shadow vjola skur u lipstick ro]a.

Il-metodu li jintu]a fuq lg[ajnejn f’din il-look hu deskritt b[ala smokey eye fejn wie[ed jiffoka [afna fuq id-da[la u d-dawra tal-

g[ajnejn. Max-xuftejn se jkun applikat lipstick ro]a.

Il-Purple Passion Autumn Look hi totalment b’xejn lillklijenti ;odda u e]istenti ta’ INGLOT Malta. Kull ma g[andkom tag[mlu hu li //emplu biex tag[mlu appuntament u tistaqsu g[all-Autumn Look il-;dida.

INGLOT Malta qeg[din joffru package esklusiv g[al prezz tajjeb [afna.

Bil- prezz ta’ €55, INGLOT Malta se jtuk leyeliner, Mascara, Freedom palette bi tliet kuluri u lipliner, tal-Autumn Look il;dida.

Mhux hekk biss. Imma min jixtri dan il-package esklusiv,

INGLOT Malta qeg[din jag[tuh il-lipstick tal-Autumn Look b’xejn!

Biex tgawdu minn din lofferta spe/jali, ]uru l-[anut ta’ INGLOT, The Strand, TasSliema.

G[al aktar informazzjoni /emplu 20151515. Tistg[u wkoll tid[lu fis-sit elettroniku www.inglotmalta.com jew tibag[tu email fuq info@inglotmalta.com.

Tistg[u wkoll i]]uru www.facebook.com#inglotmalta.

HTC Desire X issa disponibbli ming[and GO GO g[adha kemm nediet lHTC Desire X – lismartphone e//ezzjonali li tabil[aqq g[andu sound tajjeb u dehra sabi[a ferm.

L-ismartphone g[andu karatteristi/i u kwalitajiet ta’ sound mill-aqwa.

L-HTC Desire X g[andu display brillanti ta’ 4 pulzieri u kamera tal-og[la livell li kull darba tikseb ri]ultati tajbin.

Waqt li kien qed jitkellem dwar l-HTC Desire X, Luan Vella mit-tim kummer/jali ta’ GO qal li l-HTC Desire X hu tassew smartphone tal-og[la livell, li g[andu bosta

karatteristi/i attraenti u li hu disponibbli bi prezz g[al but ta’ kul[add.

Dan l-ismartphone tnieda fis-suq mg[ammar b’kamera li t[addem teknolo;ija avvanzata, b’sound e//ellenti u wkoll b’velo/ità inkredibbli ta’ pro/essar.

“Fil-jiem li ;ejjin, klijenti ta’ GO jistg[u jmorru f’wie[ed mill-[wienet tag[na u r-resellers esklusivi f’Malta u G[awdex biex jippruvaw ilkaratteristi/i e//ezzjonali ta’ dan l-ismartphone li verament hu estensjoni tal-[ajja so/jali tieg[ek.”

HTC Desire X g[andu

memorja interna ta’ 4GB li jista’ ji;i esti] g[al 32GB. Ji;i komplut bi microSD kard slot li jirrendi l-esperjenza ta’ memorja utli [afna g[al kull min ju]ah. 3G internet jippermetti browsing velo/i bi HSDPA 7.2 Mbps.

L-ismartphone jappo;;a wkoll Wi-Fi, DLNA u Wi-Fi hotspot g[all-konnettività u ja[dem fuq Ice Cream Sandwich Android OS. L-HTC Desire X jinkludi kamera autofocus 5MP fuq inna[a ta’ wara. Jista’ jirrekordja video bi kwalità tassew tajba. Grazzi g[all VideoPic, min ju]a dan l-

ismartphone jista’ jie[u videos u ritratti fl-istess [in u jaqsamhom fa/ilment malfamilja u mal-[bieb. Hu mg[ammar b’fa/ilitajiet g[al sound mill-aqwa ta’ mu]ika, log[ob u videos.

L-ismartphone mid range qed ji;i offrut minn HTC b’display touchscreen LCD ta’ 4 pulzieri. G[andu ri]oluzzjoni ta’ 480 x 800 pixels li ttejjeb l-istampa taliskrin b’kuluri viva/i u /arezza wkoll fix-xemx.

G[al aktar informazzjoni lklijenti jistg[u j/emplu b’xejn 80072121 jew i]uru www.go.com.mt.

COLLAGE MEDIA 33

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

MEDIAFORUM Cyberspace minn Mario Azzopardi – marpardi@maltanet.net

Lejlet l-elezzjonijiet fl-Istati Uniti L-elezzjonijiet Amerikani fi

ftit ;ranet o[ra se jaslu fi klima ta’ ansjetà g[all-Istati Uniti u g[al Barack Obama b’mod partikulari.

Jilag[bu pedina importanti, minbarra l-kontroversji kollha interni, hemm il-protesti u lattakki anti-Amerikani wara lvideo stupidu imma insolenti li n[are; fuq l-internet biex iwaqqa’ g[a/-/ajt lill-I]lam, kif ukoll il-karikaturi provokatorji li xandret irrivista satirika Charlie Hebdo fi Franza. Dawn ilprovokazzjonijiet re;g[u xeg[lu lill-media internazzjonali.

Dawk li kienu jappo;;aw lil Obama min[abba l-weg[di li kien jag[mel kontra l-gwerer u l-inva]jonijiet Amerikani, b’mod jew ie[or donnhom jasso/jaw mieg[u dak li ;ara fil-protesti I]lami/i, fejn filLibja nqatel sa[ansitra lAmbaxxatur Amerikan Christopher Stevens.

Donnhom jasso/jaw il-protesti mal-inkapa/ità jew in-nuqqas ta’ rieda li Obama jtemm linterventi militari Amerikani fil-Medju Orjent.

Anzi jiftakru, g[ax il-media assedjathom b’filmati ma jaqtg[u xejn dwar kif kienet qed titkisser bi//a bi//a lLibja, sakemm wasal lassassinju makabru ta’ Gaddafi, li s-sena li g[addiet, l-Istati Uniti, mal-Ingilterra, Franza u n-NATO, kienet fuq quddiem biex ikun eliminat ilKurunell.

Bejn politika umana u dik elitista I]da Obama g[andu l-

problemi interni tieg[u wkoll, minkejja li l-a[[ar sonda;;i qeg[din jag[tuh mar;ni ]g[ir fuq ir-rival biljunarju tieg[u, Mitt Romney.

Ir-riformi li pprova jwettaq il-President Amerikan f’dawn l-a[[ar erba’ snin wasslu lil martu biex tiddefendih f’konvenzjoni bi profil qawwi: ]ew;ha qed jilg[ab log[ba iebsa u twila, imma l-votanti jmisshom jag[tuh erba’ snin o[ra biex iwettaq dak li g[andu f’mo[[u.

Minbarra lil martu b[ala avukatessa fidila tieg[u, f’dawn il-;ranet da[al ukoll jappo;;jah l-eks president Bill Clinton, u bosta osservaturi u opinjonisti qed jg[idu li dan qed ikabbar i/-/ansijiet ta’ Obama.

L-eroj tad-Demokrati/i, Clinton, qed ikun desktitt b[ala “arma valida u potenti” favur Obama, eks rival tieg[u g[all-kandidatura presidenzjali tal-partit.

Meta tkellem biex isostni lil Obama, Bill Clinton enfasizza

Kummenti dwar websajts li Ωort Is-Sinodu tal-Isqfijiet f’Ruma G[ajnejn id-dinja

Obama u Romney> battalja qalila g[all-Presidenza fl-a[[ar jiem tag[ha

li l-elezzjoni tas-6 ta’ Novembru hi l-battalja bejn Obama li jrid riformi “li jwasslu g[al prosperità mifruxa” u Mitt Romney, irRepubblikan bil-politika elitista tieg[u favur is-sinjuri, bi skapitu tal-popolazzjoni Amerikana.

I]da Clinton ma waqafx hemm. F’diskors ta’ madwar 50 minuta, li l-media stqarret li kien l-a[jar wie[ed s’issa favur Obama, fakkar kif ilPresident tal-lum da[al f’issues importanti, b[allg[ajnuniet kbar u estensivi li ta lill-kulle;;i u l-isforzi tieg[u favur ener;ija aktar sostenibbli.

Fil-fatt, sorsi medjati/i qablu li Bill Clinton, biddiskors passjonat tieg[u, g[amel [afna aktar favur ilpolitika ta’ Obama milli g[amlu l-istess strate;isti g[all-propaganda talPresident.

Il-vot tal-Kattoli/i

I]da forsi dak li jimpressjona l-aktar lil miljuni ta’ Amerikani hu r-riformi li Obama jrid jag[mel fil-qasam tas-sa[[a, biex il-fqar ma jibqg[ux jikkripaw min[abba li m’g[andhomx flus biex jikkuraw ru[hom.

Fost dawk il-miljuni hemm l-elettorat indipendenti, li g[adu ma dde/idiex jistax jafda lil Obama b’erba’ snin o[ra jamministra lill-aktar pajji] potenti fid-dinja, imma wkoll, b’u[ud mill-ag[ar xenarji fejn jid[lu l-faqar u lmi]erja, fost kollox id-dehra ta’ eluf fuq eluf ta’ /ittadini jittallbu l-karità, reqdin filkaxxi tal-kartun u mge]wrin fil-plastik kontra l-kes[a, jew g[as-s[ana tal-ispralli talkantini tar-ristoranti, fi New York.

Dan l-element ta’ riformi b’wi// uman, tg[id il-media Amerikana, aktarx hu wie[ed

mill-fatturi g[aliex Barack Obama qed i]id fil-prospetti li jkollu l-vot tal-Kattoli/i.

Imbag[ad hemm anki l-laqta komika/ironika. Il-kantanta Madonna, dejjem pronta biex ma t[allix lill-media tinsa li hi “g[adha hemm”, g[addiet rimarki dwar Obama li ma damux ma g[errqu lill-media sensazzjonalista.

Il-kantanta “g[amlet ]ball apposta” u qalet fil-pubbliku li [add ma kien jobsor li lAmerika qatt seta’ jkollha President Afro-Amerikan “ta’ reli;jon Musulmana”. {afna kummentaturi qab]u mal-ewwel fuq il-kantata biex jirridikolawha li lanqas taf li lPresident Amerikan pre]enti hu Kristjan.

U daqstant pronta t-twe;iba tal-Material Girl: Daz;ur li taf, imma riedet tg[addi l-messa;; li r-reli;jon mhix fattur importanti dwar it-tjubija jew il-[zunija ta’ bniedem. {afna kriti/i qraw dan il-kumment b[ala att ta’ solidarjetà malIslami/i li huma tajbin u onesti, imma li l-media tipprova tinjorahom u minflok ixxandar biss lill-fanati/i li jo[olqu l-protesti vjolenti.

Romney, naturalment, lanqas mhu qed je[lisha [afif.

Hemm fehma qawwija li bniedem b’dawk il-multimiljuni kollha ta[t rasu, ma jistax jifhem u japprezza lmi]erji tal-fqar u lisprivile;;ati. Anzi, wie[ed mill-attakki li l-i]jed qed i[alli impatt fuq il-mo[[ kollettiv Amerikan hu dak li g[amel fis-Senat Harry Reid, li allega li Romney ilu ma j[allas ittaxxa g[axar snin s[a[.

Naraw x’se ji;ri. Sonda;; ta’ Reuters / Ipsos qed juri li Barack Obama g[andu “marki g[oljin mill-votanti g[allattributi personali tieg[u”, imma hemm dubji dwar kif qed jittratta kwistjonijiet ekonomi/i.

Kattolika jinsabu fuq Ruma fejn qed isir isSinodu tal-Isqfijiet, li beda fis-7 ta’ Ottubru u jkompli sat-28 tax-xahar.

Il-websajt tal-Knisja Kattolika www.vatican.va g[andha taqsima spe/jali dwar dan is-Sinodu, li tid[ol fiha mill-pa;na talmer[ba.

It-tag[rif li jag[ti s-sit hu bl-Ingli], bil-Fran/i], minn Salvu Felice Pace bil-:ermani], bit-Taljan u sfelicep@go.net.mt bl-Ispanjol.

It-tema tas-Sinodu hi lEvan;elizzazzjoni g[attixrid tal-Fidi Nisranija. Fis-sit issib materjal preparat dwar din it-tema biex jg[in lill-Isqfijiet fid-diskussjoni tag[hom waqt is-Sinodu.

Il-lista tas-Sinodi li saru s’issa tag[mel differenza bejn Sinodi Ordinarji li saru fl-1976 u dan li qed isir issa, u Sinodi Spe/jali b[al dawk tal-Ewropa fl-1991, tal-Afrika fl-1994 u fl-2009, tal-Libanu fl-1995, tal-Amerka fl1997, tal-Asja fl-1998, tal-O/eanja fl-1998 u tal-Lvant Nofsani fl-2010. Fil-websajt issib lista tal-Kardinali u Isqfijiet li qed jie[du sehem f’dan is-Sinodu, fosthom lIsqof ta’ G[awdex, Mons Mario Grech, li qed jirrappre]enta l-Konferenza Episkopali tal-g]ejjer Maltin.

Fis-sit issib tag[rif dwar is-servizzi kollha li jing[ataw lill-;urnalisti ta’ kuljum mill-Uffi//ju Stampa talVatikan. Dawn jinkludu konferenzi stampa, dokumentazzjoni dwar dak li jkun sar fis-Sinodu jum wara jum, u informazzjoni o[ra li tg[in lill-;urnalisti fixxog[ol tag[hom.

Is-Sena tal-Fidi

Kien tassew interessanti d-diskors li g[amel il-Papa :wanni XXIII fil-ftu[ tal-Kon/ilju Vatikan II u li kien stampat f’In-Nazzjon ftit ;ranet ilu. Prosit g[attraduzzjoni professjonali li tana Francesco Pio Attard, li b[alissa g[andu wkoll g[addejja sensiela ta’ artikli milllaktar interessanti dwar il-50 anniversarju tal-Kon/ilju Vatikan II f’din il-gazzetta, il-mument.

Min b[ali g[ex dawk is-snin e//itanti fil-qalba tas-snin 60 tas-seklu l-ie[or, kellu stennija qawwija li jara l-frott ta’ dak il-Kon/ilju. {amsin sena wara kien hemm b]onn li jsir e]ami mill-Knisja biex tara g[ala fost l-o[rajn issekularizzazzjoni wasslet lill-Knisja – jekk mhux ukoll lill-umanità – fi kri]i ta’ nuqqas ta’ valuri.

Il-Papa Benedittu XVI da[al g[al din il-missjoni qaddisa, i]da xorta wa[da diffi/li. Iddikjara s-Sena talFidi bejn Ottubru 2012 u Novembru 2013. I/-/avetta qieg[da fl-evangelizzazzjoni li f’[afna pajji]i, spe/jalment dawk Ewropej, tinsab kwa]i nieqsa g[al kollox. It-tixrid tad-duttrina kienet wa[da mit-temi talPapa :wanni fil-ftu[ tal-Kon/ilju, u din l-istess tema qed jiddiskutuha l-Isqfijiet f’dawn il-;img[at.

Il-Knisja trid tisma’, trid tkun konsistenti mat-tag[lim tag[ha, trid tkun kemm jista’ jkun trasparenti. L-istili tal[ajja kemm tal-Isqfijiet kif ukoll tas-sa/erdoti jridu jkunu xhieda tad-duttrina mg[allma mill-Knisja. L-azzjonijiet tag[hom iridu jkunu ’l fuq minn kull suspett.

Is-Sena tal-Fidi online Il-Vatikan nieda websajt dedikata kollha kemm hi g[asSena tal-Fidi, b’taqsima ta’ a[barijiet, kalendarju tas-sena kollha, taqsima dwar dak li temmen il-Knisja, invit biex int ukoll tie[u sehem f’din is-sena permezz tal-websajt, tag[rif dwar il-Papa Benedittu XVI u anki test ori;inali ta’ quddiesa li tista’ ti;i //elebrata waqt din is-Sena talFidi. Issib ukoll materjal ie[or ta’ interess.

L-indirizz: www.annusfidei.va.

34 COLLAGE RELI:JON

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

Ma stajtx ni;i hawn liebsa ‘Chanel’…

Id-29 {add matul is-sena

Mudella u pre]entatri/i tat-tv tirrakkonta kif [alliet id-dinja tlellex ta/-/elebrità biex marret Medjugorje Hekk kif Silvio Berlusconi kien qed ikun akku]at b’atti inde/enti mill-media Taljana, membru tal-familja esti]a tieg[u telqet fuq irtir twil f’Medjugorje. Ania Goledzinowska, l-g[arusa Pollakka ta’ Paolo Enrico Beretta, in-neputi tal-eks Prim Ministru Taljan, marret f’ra[al fil-Bosnja Herzegovina biex tg[ix [ajja ta’ talb.

Se n;ibu siltiet minn intervista li kellha f’magazin Taljan f’:unju li g[adda.

Kif sibt ru[ek f’Medjugorje^

L-ewwel darba jien kont mistiedna minn [abib li [allas ukoll g[all-vja;;. Jien kelli b[al aller;ija g[all-qassisin u g[allKnisja. Imma dak l-ewwel vja;; bidilli [ajti, tant hu hekk li matul is-sentejn ta’ wara ma stajtx ng[ix fil-pa/i, g[aliex irrealizzajt li jien qatt qabel ma kont fer[ana bil-[ajja kollha tieg[i.

Dak li kont qed ng[ix kien illu]joni, mhux kuntentizza tassew. D[alt f’dipressjoni.

Kelli [ajja privile;;jata li ma baqg[etx tog[;obni. Minflok, jien ridt affarijiet sempli/i u normali. Jum wie[ed qomt, /empilt lil [abib tieg[i u tlabtu biex isibli post fejn noqg[od f’Medjugorje – g[ax jekk le kont lesta naqbe] mit-tieqa.

Tlaqt mill-Italja b’]ew; vali;;i ming[ajr ma g[idt xejn lil [add. U hekk jien qieg[da hawn.

Kemm ilek f’Medjugorje u meta se ti;i lura l-Italja^

Ili hawn kwa]i tliet xhur.

Attwalment, l-ewwel [sieb tieg[i kien li ni;i hawn g[al ftit ;ranet g[aliex fil-25 ta’ :unju kelli nibda xog[ol ta’ relazzjonijiet pubbli/i f’Porto Cervo, f’Sardinja, fil-klabb talbiljunarju Flavio Briatore.

Imma l-25 ta’ :unju kien ittletin anniversarju tad-dehriet f’Medjugorje. Wara [amest ijiem hawnhekk, temmejt ilkuntratt u dde/idejt li nibqa’ hawn. Qieg[da f’Komunità Marjana u ng[ix mal-patrijiet u s-sorijiet.

Kif tqatta’ l-;urnata tieg[ek^

Inqum fil-[amsa ta’ filg[odu.

Nitilg[u l-g[olja Podbrdo, biex ng[idu r-Ru]arju, imbag[ad nin]lu u jkollna t-talb u wara lQuddiesa. Sa nofsinhar na[dmu. Jien innaddaf i/-/elel u l-kmamar tal-banju, imbag[ad

Imma ma na[sibx li dan se jse[[ fil-futur qarib.

Fil-gazzetti rajna li int g[a]ilt il-kastità. Niddubita kif l-g[arus tieg[ek laqa’ dde/i]joni.

Hu forsi l-uniku ra;el li dejjem irrispettani. G[andna relazzjoni ta’ kastità g[alkemm ilna nafu lil xulxin g[al tliet snin. Forsi min[abba f’hekk li rrelazzjoni tag[na hi daqshekk profonda.

Ania Goledzinowska

ng[addi l-[wejje; jew inqaxxar il-patata. G[andna ;nien fejn inkabbru l-[xejjex u g[andna wkoll it-ti;ie;. Wara dan ner;g[u ng[idu r-Ru]arju.

Waranofsinhar nistrie[u u fissitta jer;a’ jkollna t-talb.

Qed tqatta’ s-sajf f’post ta’ talb ’il bog[od minn kollox u minn kul[add. Jiddispja/ik li tlaqt minn Formentera, Sardinja u postijiet o[ra b[al dawn^

Assolutament le! {afna mill[bieb antiki tieg[i ma jistg[ux jifhmu x’qeg[da nag[mel. Ma jifhmux kif jien nista’ nkun fer[ana nag[mel dak li s-seftura tieg[i kienet tag[mel qabel.

Infatti na[seb li qatt ma kont daqshekk fer[ana.

In[ossni qisna b[al meta kont tifla, meta kont /kejkna u kont ng[ix mal-familja fqira u sempli/i tieg[i. Kulma nag[mel jag[tini sodisfazzjon. Jien [allejt kollox. Nilbes il-‘[wejje; tal-providenza’, li kultant ilpellegrini j[allu warajhom, g[aliex il-[wejje; tieg[i ma jaqblux mal-ambjent ta’ Medjugorje. Ma stajtx ni;i hawn liebsa ]raben ta’ Chanel.

X’kienet ir-reazzjoni talg[arus tieg[ek, Paolo Enrico Beretta^

G[all-ewwel kien ma[sud.

G[al kwa]i ;imag[tejn ma kienx jaf fejn qieg[da. Iltqajna mbag[ad wara xahar, meta mort lura Milan biex intemm il-kiri tad-dar u nbig[ il-karozza.

Idde/idejt li ni;i Medjugorje g[al kollox.

Iltqajna, tkellimna fit-tul u hu fehem l-g[a]liet tieg[i. Qalli li jirrispettahom u li hu se jkun dejjem u f’kull ka] qrib tieg[i sakemm jien inkun lesta li ni;i lura. Fil-frattemp hu qieg[ed jipprepara biex ji;i j]urni. Issa nag[mel dak li l-Mulej irid ming[andi. Jekk il-Mulej iridni ni;i lura, jiena ni;i lura l-Italja.

G[aliex [afna nies li qeg[din fid-dinja talispettaklu Taljana jag[]lu li jmorru Medjugorje^

Jien ma nafx. U[ud jag[mlu hekk b[ala reklam, imma hemm dawk li tassew je[ti;ilhom isibu risposti. Fl-a[[ar mill-a[[ar a[na lkoll persuni u l-gazzetti normalment ma jg[idux listejjer tan-nies li j;ibu ru[hom sewwa. Jien nemmen li d-dinja tal-lum t[e;;i;na nfittxu lverità, g[aliex qed ng[ixu f’realtà falza.

Hu rappurtat li fl-2008, liebsa biss bikini, int [ri;t minn ;o kejk regalat lill-Prim Ministru Silvio Berlusconi u kantajtlu ‘happy birthday’.

Wara Medjugorje dan ter;a’ tag[mlu^

Wara Medjugorje hemm [afna affarijiet li ma ner;ax nag[mel, i]da ma jiddispja/ini minn xejn. Kelli ng[ix laffarijiet it-tajbin kif ukoll dawk []iena tal-passat tieg[i biex nag[ti testimonjanza llum, li int tista’ tinbidel, li l-[ajja vera hi [a;a o[ra. :esù ;ie u miet g[all-midinbin, mhux g[al dawk f’sa[[ithom. Jiena lewwel wa[da fost il-midinbin.

Ma rridx nitlef il-privile;; li ngawdi l-[niena tal-Mulej.

X’messa;; tibg[at minn Medjugorje^

Tliet affarijiet: im[abba, ma[fra u ti;;udikax. Hekk kif int trid li tir/ievi l-ma[fra, anki l-o[rajn g[andhom id-dritt tattieni /ans. A[fer, imma tag[milhiex min[abba l-o[rajn imma min[abba fik innifsek.

Je[tie; li tbattal il-mibeg[da u r-ri]entiment li int qed i]]omm fil-qalb tieg[ek. Wara dan biss Alla jista’ ja[dem fik.

Jekk tidde/iedi li ti;i Medjugorje tistenniex li tara xxemx iddur jew mirakli o[rajn.

Il-vera miraklu hu d-de/i]joni li tie[u li titlaq.

Il-Madonna mbag[ad tie[u [sieb tal-kumplament.

{SIEB

It-tama hi l-pa/enzja bil-lampa mixg[ula – Tertuljanu

Awtorità biex taqdi Isaija 53>10-11< Salm 32< Lhud 4>14-16< Mark 10>35-45 Il-{sieb

Awtorità biex taqdi. Mhuwiex slogan i]da l-ideal nisrani ta’ servizz. “Min ikun il-kbir fostkom g[andu jkun il-qaddej tag[kom.” Idea li hi kontra l-kurrent ta’ ]mienna. Il-kultura tal-lum te]alta lill-awtorità u tonfo[ kull awtorità biex tidher, i]da fl-istess nifs titfa’ ruxxmata suspetti lejn l-istess awtorità.

Il-Mulej i]da jridna nkunu ta’ servizz, u aktar ma tkun flawtorità aktar g[andek isservi lil g[ajrek bil-possibbiltà tieg[ek kollha. :esù jpo;;i l-e]empju tal-missjoni li ;ie biex iwettaq b’qadi f’din id-dinja, “biex jag[ti [ajtu g[all-kotra”. Hekk tfisser il-vera m[abba meta inti tag[ti kollox ming[ajr l-ebda interess g[al g[ajrek… u :esù kien l-Iben ta’ Alla. Fisso/jetà tag[na hemm b]onn ta’ min imexxi, i]da hu importanti li kull awtorità tkun e]er/itata fid-dawl ta’ g[ajnuna lill-proxxmu.

Hemm veru l-awtorità to[ro; il-qawwa tag[ha. Kull awtorità li imponiet [olqot stat ta’ tirannija u ;abet stmerrija.

B[ala nsara g[andna nkunu ta’ servizz kontinwu, hi x’inhi lawtorità li n[addnu u n[addmu.

Il-Kelma Fl-Ewwel Qari tal-lum, me[ud mill-Ktieb tal-Profeta Isaija, il-profeta jsemmi lill-qaddej t’Alla li ntg[a]el minn Alla biex jirrappre]enta l-komunità u j;ib fid-dinja l-;ustizzja u l-pa/i.

Minkejja dan, ji;i msawwat u maqtul. Is-Salm Responsorjali, me[ud minn Salm 32, hu talba lill-Mulej [a tkun fuqna ttjubija u l-barka tieg[u.

Fit-Tieni Qari g[andna silta mill-Ittra lil-Lhud fejn Kristu qieg[ed fil-glorja tas-sema wara li bata u miet g[alina lbnedmin. Hu dejjem lest li jg[in lil dawk li jersqu lejh filqawwa tieg[u. Fil-Van;elu ta’ San Mark naraw li :esù g[adu kemm [abbar g[at-tielet darba l-passjoni tieg[u. Id-dixxipli ma fehmuhx. Anzi, ulied }ebedew bdew ifittxu l-glorja. :esù jurihom xi tfisser tmexxi. Tag[mel sens biss jekk isservi.

Il-{ajja 1. Kemm fhimt s’issa f’[ajtek il-missjoni salvifika ta’ :esù? Kemm tassew qed tg[ixha fil-[ajja tieg[ek?

2. Fil-[ajja ta’ kuljum, kull bniedem li jg[ix g[andu lawtorità bil-mod kif jitkellem u ja;ixxi. Dan ukoll hu poter u awtorità. Kemm tassew qed ng[ixu g[al [addie[or? Kif qed ng[ixu ma’ [addie[or? Kemm qed ng[inu lil [addie[or?

3. Kull tmexxija, kemm spiritwali u /ivili, g[andha b]onn lg[ajnuna u l-koperazzjoni tag[na. B[ala /ittadini ta’ pajji] u membri ta’ komunità nisranija qed naqdu dmirna sewwa g[al dak li tordna l-awtorità g[all-;id komuni?

Id-Djalogu Mulej, dawwal lil kull min g[andu l-awtorità, biex ju]aha b’g[aqal, g[all-;id komuni, u b’servizz lill-proxxmu fil[tie;a.

Fr Charles Fenech, OP

COLLAGE ANNIVERSARJU 35

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

Il-;lieda g[all-Kon/ilju Kitba ta’ Tony Castle – Traduzzjoni minn Francesco Pio Attard

Il-Beatu Papa :wanni XXIII kien l-ewwel Papa fl-istorja tal-Knisja li kien i]omm djarju personali. Sa mill-età ta’ erbatax-il sena sa mewtu fl-età ta’ 81 sena, il-Papa :wanni kien i]omm dak li hu sejja[lu ‘Djarju ta’ Ru[‘; fuq pitazzi tal-iskola, bi//iet strambi tal-karta u djarji qodma kien ini]]el punti dwar il-mixja tieg[u fit-triq lejn ilqdusija.

F’dak id-djarju personali huma riflessi l-kobor ta’ [siebu, is-sempli/ità tieg[u u l-im[abba vera li kienet tixg[el minnu g[al kull min kien imur i]uru u g[ad-dinja kollha.

Kienet sorpri]a meta waslu tmien mitt isqof missjunarju, minn total uffi/jali ta’ 2,449.

G[all-ewwel ma kien hemm l-ebda sinjal ta’ isqfijiet millEwropa tal-Lvant, imma mbag[ad fit-8 ta’ Ottubru wasal il-Kardinal Wyszinski bi tlettax-il Isqof Pollakk mieg[u (fosthom l-Isqof ]ag[]ug[ minn Krakow, ilKardinal Wojtyla).

Wara xi jiem, l-awtoritajiet Komunisti tal-Blokk tal-Lvant [allew xi isqfijiet o[ra jattendu, imma 274 qatt ma t[allew jo[or;u!

I/-/erimonja tal-ftu[ I/-/erimonja twila tal-ftu[ fil-Ba]ilika ta’ San Pietru kienet maestu]a u trijonfanti.

Robert Kaiser tat-Time Magazine, li osserva mill-qrib il-pur/issjoni twila u mlewna ta’ isqfijiet de[lin fil-Ba]ilika ta’ San Pietru, qal: “L-ewwel

{ajja ta’ bosta influwenzi li mmaturawh Siltiet me[uda mid-Djarju ta’ Ru[ kienu pubblikati minn Geoffrey Chapman fl-1964.

Huma jikxfu kif bil-mod ilmod hu beda jifhem i]jed filfond min hu, u kif minn adolexxent u ]ag[]ug[ ta’

karattru pjuttost imprevedibbli g[adda g[all-figura kunfidenti li kienet timla sew it-Tron ta’ San Pietru.

Id-djarju jirrakkonta lkarriera ekkle]jastika tieg[u li [aditu f’bosta n[awi differenti tad-dinja u tatu esperjenza ta’ popli u /irkustanzi differenti.

L-ewwel xokk tas-servizz militari tieg[u b[ala koskritt fl-età ta’ g[oxrin sena; lesperjenzi qarsa tieg[u b[ala assistent u kappillan fittrun/ieri ta’ l-Ewwel Gwera Dinjija; il-perjodu twil ta’ i]olament fil-Bulgarija u tTurkija, ta[t re;im ostili g[al dak kollu li kien jemmen fih, apparentement minsi minn Ruma; u l-[idma diplomatika fi Franza ta’ wara l-Gwerra, meta l-mi]interpretazzjoni talintenzjonijiet tal-Knisja kienet fl-aqwa tag[ha.

Sa fl-a[[ar, is-sodisfazzjon tax-xog[ol pastorali f’Venezja, u warajh iddiffikultà, b[ala Papa, biex jipprovdi lill-Knisja Kon/ilju ta’ riforma li bla dubju ta’ xejn tant kellha b]onn.

Laqg[a ostili Il-Papa :wanni [are;

tassew di]appuntat meta, fil25 ta’ Jannar 1959, kollu entu]jast qasam mal-kardinali tal-Kurja l-idea tieg[u li jsejja[ Kon/ilju :enerali talKnisja, biex imbag[ad spi//a j[abbat wi//u ma’ indifferenza u apatija totali.

Il-membri tal-Kurja riedu jg[adduh bi]-]mien lil dan ixxwejja[ u kienu lesti ja//ettaw il-pro;ett biss jekk setg[u jikkontrollaw itt[ejjijiet. Minn esperjenza ta’ tant snin, il-kardinali tal-Kurja kienu jafu li min jikkontrolla l-a;enda jikkontrolla wkoll illaqg[a!

Il-Papa :wanni XXIII qed jiffirma l-bulla li biha sejja[ il-Kon/ilju Vatikan II, fil-25 ta’ Di/embru 1961. Id-dokument kien jg[id li s-so/jetà moderna kienet qed tavvanza bi progress teknolo;iku u xjentifiku li g[alih ma kien hemm jikkorrispondi l-ebda avvanz morali. Hu kiteb li kien se jsejja[ Kon/ilju biex il-Knisja tikkontribwixxi po]ittivament g[as-soluzzjoni tal-problemi morali

Pentekoste ;did Sadanittant, it-t[ejjijiet g[all-Kon/ilju baqg[u g[addejjin. Il-Kardinal Tardini, is-Segretarju konservattiv tal-Istat, ing[ata f’idejh it-tre;ija tal-

Kummissjoni Preparatorja li ltaqg[et g[all-ewwel darba fit-30 ta’ :unju 1959.

Il-Papa :wanni qalilhom li kien qed jittama li l-Kon/ilju jkun ‘Pentekoste ;did’ g[allKnisja.

Sadattant Tardini kien qed ji;bor l-esperti (periti) milluniversitajiet Rumani. Qal li kien finanzjarjament iktar vjabbli tu]a lilhom, milli tistieden esperti minn universitajiet Kattoli/i o[ra madwar id-dinja.

Papa ‘mitfi’!

Fit-30 ta’ Ottubru, il-

Kardinal Tardini sejja[ konferenza stampa biex jg[id lid-dinja x’kien ifisser Kon/ilju. {are; /ar g[al dawk li attendew li lKardinal Segretarju tal-Istat ma kien xejn interessat flekumeni]mu jew fir-riforma tal-Knisja.

Fost i/-/rieki tal-Kurja kien hemm fer[ kbir, g[ax [afna mill-kardinali kienu di;à ttimbraw lit-Twajjeb Papa :wanni b[ala “mhux tant intelli;enti u innovatur perikolu]”. Il-Kurja kienet se t[alli lill-Papa xwejja[ jag[mel il-Kon/ilju tieg[u g[ax kienet hi fil-kontroll!

L-a[[ar stadji L-a[[ar stadji ta’ t[ejjija g[all-Kon/ilju bdew fl-20 ta’ :unju 1961. Il-Papa :wanni qal lill-Kummissjoni

Organizzattiva ?entrali li kellha ta[seb mhux biss g[all-membri tal-istampa imma wkoll g[ar-radju u ttelevi]joni.

Hu tenna prin/ipju sempli/i: “L-ebda [a;a li tista’ tg[in lill-erwie[ m’g[andha tin]amm mo[bija”. Il-Papa enfasizza [afna li l-g[an tal-Kon/ilju kien l-aggiornamento jew itti;did tal-Knisja Kattolika.

Tensjonijiet ;odda Is-Segretarju ta’ l-Istat talPapa, il-konservattiv Kardinal Tardini, sofra attakk qawwi tal-qalb u miet fit-30 ta’ Lulju 1961.

Il-Papa :wanni [atar lillKardinal Cicognani, bniedem li kien joqrob aktar lejh filfehmiet tieg[u, b[ala sSegretarju l-;did tal-Istat.

Il-Kardinal Ottaviani, li wara l-mewt ta’ Tardini [a f’idejh it-tmexxija tal-

fazzjoni konservattiva li kienet qed topponi lKon/ilju, attakka l-proposta tal-Kardinal Bea li osservaturi nsara li ma kinux Kattoli/i jit[allew jattendu g[all-Kon/ilju. {a x-xokk ta’ [ajtu meta sab li [ar;u jiddefendu bilqawwa lil Bea, il-Kardinal Alfrink ta’ Utrecht u l-

Kardinal Konig ta’ Vienna.

Ma kienx qed jistenna lill‘barranin’ jirrea;ixxu!

Il-Papa :wanni, issa ta’ tmenin sena, kien qed i[oss ix-xog[ol tat-t[ejjijiet b[ala pi] tqil fuqu, imma hawn sab l-appo;; tal-Kardinal Montini (iktar tard il-Papa Pawlu VI) u l-Kardinal Suenens. Dawn it-tnejn kienu po]ittivi u mo[[hom /ar dwar l-g[an veru talKon/ilju.

Jaslu l-Padri Kon/iljari Lejn nofs Settembru 1962, instab li l-Papa :wanni kellu kankru fl-istonku. Hu ordna li dan jin]amm sigriet, g[ax

ma ried xejn jo[loq distrazzjoni mill-Kon/ilju.

Il-kontribut tieg[u lillKon/ilju kien se jkun permezz tat-tbatija. Il-Kurja riedet Kon/ilju qasir u kon/i], li fi tmiemu kollox jer;a’ lura g[an-normal.

G[alhekk l-istennija ;enerali kienet li l-Kon/ilju jlesti l[idma tieg[u f’sessjoni wa[da (sat-8 ta’ Di/embru).

Sa issa, Ruma kienet di;à mi]g[uda b’isqfijiet li kienu qed jaslu minn madwar ilglobu kollu. Il-217 mill-Istati Uniti tal-Amerika qag[du f’lukandi Rumani, waqt li t42 mill-Ingilterra u Wales qag[du fil-Kulle;; Venerabbli Ingli]; il-531 mill-Amerika Latina sabu ospitalità fil-kulle;;i nazzjonali.

impressjoni tieg[i kienet wa[da tal-universalità immensa talKnisja. Rajt u/uh suwed, u/uh sofor, u/uh kannella: minn /erta distanza kienet qisha kaskata ta’ kull lewn tal-qawsalla”.

Fi tmiem i/-/erimonja, ilPapa :wanni XXIII tkellem dwar kif kon/ilju kien i//elebrazzjoni ta’ fidi qadima imma dejjem ;dida. Hu kellu wkoll kelma iebsa g[all-kriti/i ta’ ;ol-Kurja, il-“profeti talisfortuna”.

Drama kbira!

L-ewwel ;urnata taxxog[ol tal-Kon/ilju kienet l14 ta’ Ottuibru. Hekk kif il-

Padri Kon/iljari kienu sabu posthom bilqieg[da filBa]ilika ta’ San Pietru, ilKardinal Tisserant, li kien qed jippresiedi, tahom istruzzjonijiet biex jimmarkaw, fuq il-karti talvotazzjoni li ;ew provduti, lismijiet tal-membri talKummissjoni li kienu japprovaw. Il-mija u tmenin isem kienu ;ew mag[]ula kollha mill-Kurja.

F’mossa ma[suba minn qabel, il-Kardinal Lienart ta’ Lille talab il-mikrofonu biex ikellem lill-Kon/ilju.

Tisserant /a[ad it-talba tieg[u. Imma Lienart injorah, [ataf il-mikrofonu f’idejh u ppropona lillassemblea li jsir a;;ornament biex il-Padri Kon/iljari jkollhom il-[in jikkonsultaw ma’ xulxin u jidde/iedu huma lil min riedu b[ala membri talKummissjoni.

F’wi// ir-rabja ta’ Tisserant u Ottaviani, ilPadri Kon/iljari qablu u hekk, nofs sieg[a biss wara li da[lu, l-isqfijiet [ar;u lura barra fid-dawl tax-xemx bilkontroll tal-Kon/ilju mill;did f’idejhom!

36 COLLAGE KUR}ITAJIET

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

INTERVALL PAWSA QASIRA TA’ MISTRIEÓ Ra[al Sko//i] f’;emella;; ma’ Mars

Il-pulizija PC Bobb fis-supermarket qabel ma rabba s-saqajn u serquh

Jisirqu pulizija tal-kartun minn supermarket Pulizija tal-kartun li kien f’supermarket f’Yorkshire biex ibe]]a’ lil min jisraq millpost spi//a biex kien misruq hu stess. Ilmudell ta’ sitt piedi, li kien mag[ruf b[ala PC Bobb, issa ma jistax jinstab [lief fuq is-siti so/jali tal-internet biex jaraw min forsi jaf x’sar minnu. Kelliem g[al Sainsbury, is-supermarket li nsteraq

minnu, qal li hi [a;a bizzarra li xi [add jisraq lill-pulizija.

“Konna drajnieh fil-post,” qal il-kelliem.

“Nispera li ji;i lura g[andna qawwi u s[i[.”

Il-Pulizija qalet li dawn il-pulizija tal-kartun iservu biex ifakkru lil kul[add li g[ajnejn il:ustizzja kienu miftu[in il-[in kollu u li sserq qatt ma kien se jkun tollerat.

Ra[al imbieg[ed fl-Iskozja se jag[mel ;emella;; ma’ wied mimli blat fuq ilpjaneta Mars, 35 miljun mil ’il bog[od mid-dinja.

Ir-residenti ta’ Glenelg flIscottish Highlands, kienu fer[anin [afna meta saru jafu li fuq dik il-pjaneta ’l bog[od mid-dinja kien hemm post imsemmi b[arra[al tag[hom.

G[alhekk bdew ifittxu biex jaraw x’setg[u jag[mlu biex isiru aktar qrib tieg[u.

Kien min[abba f’hekk li [ar;u bl-idea li jsir ;emella;; mal-wied.

Skont il-;urnal Sko//i] The Scotsman, il-vettura Curiosity li b[alissa qed tesplora l-Pjaneta l-{amra se tasal fil-wied aktar tard dan ix-xahar. Min[abba f’hekk ir-residenti raw li issa kien la[jar ]mien biex jag[mlu dan il-;emella;;.

Glenelg ing[atat dan l-

isem g[ax kemm jekk tinqara minn quddiem u anki b’lura tinqara l-istess, listess b[alma se tag[mel ilvettura Curiosity li se tmur u to[ro; minn dan il-wied.

Ir-residenti ta’ Glenelg ilbiera[ is-Sibt organizzaw attività spe/jali dwar lispazju, il-qamar u l-pjaneta Mars biex tfakkar il-jum meta l-Curiosity tasal filwied ta’ Glenelg.

G[al din l-okka]joni kellha tattendi wkoll lastronawta Sko//i]aAmerikana Bonnie Dunbar biex tie[u sehem f’mixja bil-lejl bix-xemg[at.

Emma MacLean, uffi/jal li tie[u [sieb ir-ra[al f’dik li hi pubbli/ità, qalet li g[allokka]joni se jag[mlu ri/eviment li matulu Bonnie Dunbar se tikxef monument li jfakkar il-;emella;; tag[hom ma’ parti millpjaneta Mars.

Il-ferrovija wieqfa bil-karozza mfarrka fil-;enb

Tifel ta’ 4 snin je[lisha darbtejn mill-mewt Persuni li marru jsalvaw persuni minn karozza li lewwel laqtitha /erva u mbag[ad g[aff;itha ferrovija baqg[u skantati meta sabu li tifel ta’ erba’ snin ma kien ;ralu xejn.

Anita Koller, omm ittifel, baqg[et imwa[[xa meta ppruvat te[les lil binha mis-seat fejn kien marbut wara li l-karozza ntlaqtet minn /erva. Mad-daqqa lvettura bdiet iddur, il-mara tilfet il-kontroll u spi//at

quddiem ferrovija li kienet g[addejja dak il-[in qrib ilbelt ta’ Oberengadin flI]vizzera.

Il-ferrovija laqtet lillkarrozza u g[aff;et parti minnha imma b’miraklu kbir [add minnhom ma we;;a’ g[ax kulma kellhom kienet biss qatg[a kbira.

Bid-daqqa l-ferrovija [ar;et mil-linja tag[ha imma kollox spi//a b’wi// il-;id g[ax waqfet bla ma ;ralha xejn.

It-terrorist finta b’arma finta

Bag[at ]ag[]ug[ fit-triq bi grenade launcher finta Produttur tal-films Amerikan kien arrestat wara li bag[at ]ag[]ug[ idur fit-toroq bi grenade launcher finta biex jara kemm idumu l-Pulizija biex jie[du passi.

Michael Turley, ta’ 39 sena, allegatament iffilmja lin-neputi tieg[u liebes li]ar biex ikun jixbah G[arbi, waqt li beda jipponta l-arma finta lejn ilkarozzi li kienu g[addejjin.

Il-vidjo, li tpo;;a f’YouTube, wera lit-‘terrorist’ fi triq f’Phoenix f’Arizona jbe]]a’ lis-sewwieqa g[al 15-il minuta qabel ma waslu lpulizija u arrestaw li]]ag[]ug[. Madankollu kelliem g[all-Pulizija qal li l-uffi/jali tal-korp waslu fi ]mien minuta minn mindu waslilhom irrapport dwar it-‘terrorist’.

Il-kelliem qal li g[all-ewwel

ma arrestaw lil [add g[ax qalulhom li kienu qed ji;bdu film. Madankollu, meta saru jafu x’kien l-iskop tal-producer tal-film, bdew jinvestigaw.

Issa l-producer tal-film hu arrestat u qed jiffa//ja akku]i li ta impressjoni falza ta’ att terroristiku u li po;;a filperiklu [ajjet in-neputi tieg[u li hu wkoll se jiffa//ja akku]a b[al dak ta’ zijuh.

COLLAGE PASSATEMP 37

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012 Mimdudin> 1. Toqg[od bilqieg[da (6) 3. L-isba[ parti mill-knisja tal-Mosta (6) 7. Jibqa’ msemmi g[all-g[erf kbir li kellu (7) 8. Waqt il-[asil tal-art tg[idx kemm ji]loq (5) 9. Illiberajt (5) 10. Hekk ng[idu li jkun post li jistg[u joqog[du fih in-nies (9) 11. B]onju]a fis-seng[a tal-[jata (5) 13. Fit-tarzna jid[lu vapuri fihom biex jissewwew (6) 15. I[allihom warajh min jikkommetti delitt u forsi jinqabad (6) 17. L-ispaga tas-sajjied (5) 21. Sisien (9) 23. Meta mmorru wie[ed ]gur li se ni]fnu (5) 24. Bi//a minn xi [a;a (5) 25. Bor]a ]g[ira ta[t il-fwied fil-bniedem u fl-annimal (7) 26. {uta g[ax-xiwi f’mazz karti tal-log[ob? (6) 27. ?angun mitluq fil-bidu tal-kantuniera? (6) Weqfin> 1. Ma t[alli xejn i]jed fin-nofs (6) 2. :eneralment nilag[quh fis-sajf! (5) 3. Nobbli li fil-bidu g[andu xi j[allas? (5) 4. Tmejjila jew tidwira bi]-]mien li kapa/i (7) 5. Naddaf int b’/arruta wi// il-mejda (5) 6. Lampi hekk, fl-irkantijiet, qed i;ibu l-flus illum (6) 7. :ibed b’sa[[a mi]-]ew;t itruf tal-li]ar (5) 12. u 14. I]-]g[ir tal-[amiem (6) 14. Ara 12 15. Hekk g[amlu l-kwiekeb fis-sema, tg[idx kemm nemnmu (6) 16. Minn din tal-vapur jibda [iere; id-du[[an waqt il-mixi (7) 18. Issir mill-kunserva u t[awwarha b’werqa randa (5) 19. Wie[ed mir-rigali tas-Slaten Ma;i (5) 20. Parti interna tal-;isem li ma ti[ux gost bit-tipjip (6) 22. Insetti be]lin li jimxu fi sriebet twal wara xulxin (5) 23. Din l-g[adu ta’ kul[add waqt l-g[awm (5)

3

2

1

4

5

6 8

7

10

9

11

13

12

15

16

pin PUBLICATIONS

14

18

17

20

19

21

22

24

25

26

23

27

Soluzzjoni tat-Tisliba li dehret nhar il-{add li g[adda Mimdudin> 1. Tpatti; 3. Tifta[; 7. Gardell; 8. Wasal; 9. Rassa; 10. Kif ta[dem?; 11. Sitta; 13. Sammar; 15. Xiropp; 17. Brama; 21. Tit[allas; 23. Luzzu; 24. Rabat; 25. Memorja; 26. Xjenza; 27. }arbun.

Weqfin> 1. Tilari; 2. Torta; 3. Tilef; 4. Fawwara; 5. Fenka; 6.

Klamar; 7. Gosti; 12. u 14. Tromba; 15. Xettru; 16. Pjantun; 18.

Mazza; 19. Qsamt; 20. Bukkun; 22. Lampa; 23. Lorna.

pin

PUBLICATIONS

Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà Tel> 25965412

IRBAÓ… voucher ta’ €20 li jissarraf f’g[a]la ta’ kotba tal-PIN (Pubblikazzjonijiet Indipendenza), Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà (Tel. 25965463). Indirizzaw issoluzzjoni, flimkien mal-indirizz u n-numru tat-telefon tag[kom, hekk: TISLIBA ilmument, Stamperija Indipendenza, Triq Herbert Ganado, Pietà PTA1450.

G[andkom ]mien sa nhar is-Sibt li ;ej. Ir-rebbie[ ikun mitlub iwie;eb mistoqsija sempli/i fuq it-telefon. Ir-rebbie[a tat-Tisliba tal-{add 7 ta’ Ottubru hi: Angele Enriquez, 19, ‘Sunshine’, Triq il-Karta;ini]i, Mosta.

Zarina Russa

Propju g[all-inkurunazzjoni tag[ha ]-]arina Russa Caterina (1684 – 1727) libset libsa eleganti li kienet ti]en madwar 68 kilò.

Soluzzjonijiet

G[oxrin differenza

Minn Milan sa New York Il-konfront> X’g[andhom komun^

Dawn i]-]ew; xeni g[andhom in komun seba’ partikularitajiet.

E]: Ix-xag[ar tal-an;lu fuq nett fin-nofs u s-s[aba ta’ du[[an tanna[a ta’ fuq. Baqa’ sitta u dawn g[alik!

Wa[da mara /emplet lill-a;enzija tal-ajru g[ax riedet tkun taf kemm [in idum vja;; bl-ajruplan minn Milan sa New York. Ilpersuna li rrispondiet qaltilha: Mument wie[ed…

“Ah tajjeb, grazzi [afna!”, wie;bet il-mara u qatg[et il-linja.

Il-konfront

Dawn i]-]ew; xeni jidhru identi/i, imma dik ta’ ta[t tvarja minn dik ta’ fuq f’g[oxrin differenza. Ara ssibhomx kollha.

Is-s[aba (xellug) u ssi;ra; Id-disinn tal-libsa tal-an;lu tan-nofs u ]-]ibe; mal-‘playpen’; Il-;ewna[ tat-tieni tajra (xellug); u lkallotta tal-kappell; Geddum it-tielet tajra (xellug); u parti mixxag[ar tar-ra;el; Denb irraba’ tajra (xellug) u idejn it-tifel; G[asfur fl-isfond (lemin) u [alq ir-ra;el.

G[oxrin differenza

38 Avvi]i PN

AVVI}I POLITI?I

ANTOINE BORG.

Diskussjoni Politika ma’ Antoine Borg, il-{amis, 8 ta’ Novembru fis-6.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tarRabat (Malta). Wara jkun hemm ri/eviment. G[al aktar informazzjoni /emplu 79703644.

{AL SAFI. Il-Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew g[al informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

{AL BALZAN. Il-Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, fil-pjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet talftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.

L-ISLA. Is-Segretarju talKumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor ittessera li hu mitlub imur fl-

Uffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m.

{AL QORMI. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri tal-Kumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).

SAN :ILJAN. Membri tal-

Kumitat Sezzjonali PN qed ikunu

fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda.

I}-}URRIEQ. Membri talKumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l[las ta’ tesseri ;odda.

AVVI}I SO?JALI

JEAN PIERRE FARRUGIA.

Il-{bieb ta’ Jean Pierre Farrugia se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 23 ta’ Ottubru fil-lukanda Alexandra, San :iljan. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 21237558 jew 99844499.

PETER MICALLEF. Il{bieb ta’ Peter Micallef se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 23 ta’ Ottubru fil-lukanda Golden Tulip Vivaldi, San :iljan. G[allbiljetti /emplu 21465070 jew 79460054.

ANTOINE BORG. Il-{bieb ta’ Antoine Borg se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 24 ta’ Ottubru fid-9.30 a.m f’Saint Martin’s Restaurant, il-Ba[rija.

Biljetti mill-helpers tas-soltu jew /emplu 79703644.

CAROLINE GALEA. Il{bieb ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Coffee Morning, lErbg[a, 24 ta’ Ottubru f’Villa Arrigo. Biljetti ming[and ilhelpers tas-soltu jew /emplu 99843564.

TONIO BORG. Il-{bieb ta’ Tonio Borg se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 25 ta’ Ottubru fil-Blue Creek Restaurant, G[ar Lapsi. Prezz €5 u l-biljetti jistg[u jinxtraw ming[and il-helpers jew /emplu 79807644.

ROBERT ARRIGO. Il-{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw {ar;a Kulturali, il-{amis, 25 ta’ Ottubru mid-9.30 a.m. In]uru {a;ar Qim, l-Imnajdra u l-Misqa Tanks & Visitors Centre. Prezz €7 u g[all-bookings /emplu 23285000.

CHARLÒ BONNICI. Il{bieb ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il{amis, 25 ta’ Ottubru fid-9.30 a.m. fi Splash & Fun Park. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 79796667 jew 79047870.

EDWIN VASSALLO. Il{bieb ta’ Edwin Vassallo se jorganizaw Coffee Morning, il{amis, 25 ta’ Ottubru fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. G[al aktar informazzjoni /emplu 21433869.

MARIO DE MARCO. Il{bieb ta’ Mario de Marco se jorganizzaw Dinner Dance flokka]joni ta’ g[eluq sninu, isSibt, 27 ta’ Ottubru fit-8.30 p.m. fil-Ballroom tar-Radisson Blue Resort and Spa, Golden Sands.

Prezz €25 u g[all-biljetti /emplu 21444437, 21247049, 99450902 jew 21223911.

PHILIP MIFSUD. Il-{bieb ta’ Philip Mifsud se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 30 ta’ Ottubru fid-9 a.m. fil-lukanda Vivaldi, San :iljan. G[al aktar informazzjoni /emplu 21462304 jew 99269314.

DAVID CASA. Il-{bieb ta’ David Casa se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta 30 ta’ Ottubru fil-Buskett Road House.

Prezz €4 u g[al aktar informazzjoni /emplu 21232166, 99462078 jew 79421071.

FRANCIS ZAMMIT DIMECH. Il-{bieb ta’ Francis

Zammit Dimech se jorganizzaw Ikla g[al G[eluq Sninu, is-Sibt, 3 ta’ Novembru fit-8.30 p.m. fillukanda Radisson Blu Resort, San :iljan. Prezz €25 u g[allbiljetti /emplu 99449189.

PAULA MIFSUD BONNICI. Il-{bieb ta’ Paula Mifsud

Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 7 ta’ Novembru fil-Buskett Road House. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 21239210, 79797178 jew 99242945.

SIMON BUSUTTIL. Il{bieb ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Coffee Morning, il{amis, 8 ta’ Novembru fit-8.30 a.m. f’Villa Arrigo. Prezz €5 u g[al biljetti /emplu 79010504 jew 21228585.

ROBERT ARRIGO. Il{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Pasta Lunch, Tombla u Te, il-{add, 11 ta’ Novembru fin-12.30 p.m. f’Villa Arrigo, in-Naxxar. Prezz €6 u g[all-bookings /emplu 23285000.

TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’ Toni Bezzina se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 13 ta’ Novembru fil-Buskett Roadhouse, il-Buskett. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu jew ibg[atu SMS fuq 99995742 jew 99490826.

JASON AZZOPARDI. Il{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning, itTlieta, 20 ta’ Novembru fillukanda Coastline, is-Salina.

Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 22985100 jew 99841333.

FRANS AGIUS. Il-{bieb ta’ Frans Agius se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 22 ta’ Novembru fil-lukanda Canifor, il-Qawra. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 99883314 jew 99492534.

TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’ Toni Bezzina se jorganizzaw Get Together g[all-Milied u flokka]joni ta’ g[eluq sninu, il:img[a, 30 ta’ Novemberu flEden Lodge, i]-}urrieq. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu jew ibg[atu SMS fuq 99995742 jew 99490826.

39

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

SPORT KAMPJONAT BOV PREMIER

Valletta jirb[u kontra Floriana

Valletta reb[u 2-0 kontra rrivali, Floriana, biex issa jinsabu fl-ewwel post talklassifika b’21 punt. Il-Beltin kellhom [afna pussess talballun u r-reb[a kienet immeritata. G[al Floriana iddebuttaw l-akkwisti l-;odda, Francis Jeffers, il-goalkeeper Tony Warner u l-kow/ Stephen Azzopardi, li ing[aqad mag[hom ming[and Qormi.

Intant, Mosta ma sabuhiex diffi/li biex g[elbu lil Rabat, 2-0. B’din it-telfa, Rabat issa g[adhom bla reb[a wara tmien partiti.

Ara pa;na 47

Kif Jinsabu Valletta Birkirkara Hibernians Mosta Sliema W Tarxien R Balzan {amrun S Floriana Qormi Rabat A Melita

Ri]ultati Lokali MFA BOV Premier

Mosta v Rabat A Floriana v Valletta

U*Bet Trophy II Rd

2-0 0-2

Gudja Utd v Ta’ Xbiex 6-0 Marsa v St Patrick 1-1 (St Patrick 8-7 bil-penalties) }ebbu; R. v Mellie[a 3-0 Marsaskala v Luqa SA 3-1 St. Andrews v Bir]ebbu;a SP0-2 }urrieq v Fgura Utd 4-0 Vittoriosa S. v Msida SJ 1-2 (wara l-[in barrani)

YFA U17 Sez A

Valletta v San :wann St Patrick v Pietà H

3-1 0-6

Floriana v Qormi Tarxien R v }ebbu; R

0-1 2-0

Lija-Iklin v B’Bu;a Gudja Utd v Kirkop Utd

1-2 0-2

Xg[ajra T v Marsa

0-2

U17 Sez B

U17 Sez C1

U15 Sez C1

Fgura Utd v G]ira Utd Cottonera Utd v M’Xlokk

SWAN RBMC S#F

3-0 7-0

Senglea G. v Tarxien AFC 0-4 Valletta SP v Lija-Iklin 3-0 Cospicua D. v Marsaxlokk 1-1 Fleur de Lys v San :wann K 1-1

8 8 7 8 8 7 8 8 8 7 8 7

7 5 5 5 4 3 3 2 2 2 0 0

1 1

0 0

1 1 1

4 3 1

2

1

0 24 2 18 2 16 3 18 3 14 3 10 4 12 2 14 3 11 4 10 6 4 6 7

Tibda t-tellieqa tar-Rolex Middlesea Race

II Div

Ba[rija AFC v B’Kara JRS 0-2 G[arg[ur B. v Mqabba AFC 1-2

HANDBALL MHA Cup (N)

Kavallieri RS2 v Phoenix Dolcino 12-20 Kavallieri RS2 v HMS Eurosport 27-14 La Salle BHS v Luxol SM 33-12

ISA

Methode v Vassallo Grp 3-1 Playmobil v Trelleborg 4-4 (4-2 g[al Playmobil wara l-penalties)

BASKETBALL St. James H. Shield II Div. (I) Starlites v Si;;iewi YTC Floriana v Suns Phoenix PP v Loyola

L R D T F K Pt

43-50 40-73 45-65

ARA PA:NA 46

5 21 9 16 12 15 12 15 9 13 10 10 14 10 19 10 13 9 16 7 17 2 22 1

40 Sport

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

REPLAY ILLEJLA FID-9.30PM

SPORT EXTRA ILLUM FIL-5PM

Bengtsson u Maslak Il-Financial Fair intervistati fi Sport Extra Play kif tolqot Fil programm tal lum Sport Extra, ir raba wie[ed fl ta NetTV, se jixxandru intervisti li Charles il-klabbs tag[na^ iskeda Camenzuli g[amel f dawn l -

-

’

’

-

’

Replay, illejla se jiddiskuti su;;ett importanti, li jridu jew ma jridux il-klabbs kollha Maltin ikollhom jibdew jag[tu aktar attenzjoni lil dan il-kun/ett pjuttost ;did – Il-Financial Fair Play. Kif se jintlaqtu lklabbs lokali^. Filprogramm illejla, it-te]orier tal-Malta Football Association, Antoine Portelli, li flimkien malmistiedna residenti se janalizza dan is-su;;ett fiddettall.

Ma tonqosx [arsa estensiva lejn il-log[ob kollu tal-Kampjonat Premier. Fl-istudio, ilPresident ta’ B’Kara, Joe Zammit, u l-Vi/i President ta’ Valletta, Alexander Fenech.

Bi pre]entazzjoni ta’ Christian Micallef u lpre]entatri/i l-;dida Joanna Camilleri, b[as-soltu ma jonqsux diversi stejjer interessanti mir-rubrika ‘Rajna u Smajna’, kif ukoll diversi filmati mix-xena internazzjonali b’differenza.

Kul[add hu mistieden jag[ti l-opinjoni tieg[u permezz tal-email, replay@nettv.com.mt, jew permezz tal-SMS fin-numru 5061 7092. Replay g[andu direzzjoni ta’ Clayton Tanti Gregoraci, meg[jun millgrafika ta’ Simon Borda, bi produzzjoni ta’ :or; Micallef, Christian Micallef, Roderick Vella, Matthew Paris, Kris Scicluna u Jacob Micallef.

-

a[[ar jiem ma’ Angelica Bengtsson, atleta }vedi]a, rebbie[a tal-Kampjonati tadDinja ta]-}g[a]ag[ u medalja tad-deheb flOlimpjadi ta]-}g[a]ag[, u ma’ Pavel Maslak tarRepubblika ?eka, rebbie[ tal-finali tal-400m filKampjonati Ewropej ta’ Helsinki. Dawn intg[a]lu b[ala l-Atleti tas-Sena talAsso/jazzjoni Ewropea talAtletika u kienu Malta l;img[a l-o[ra waqt ilkonvenzjoni tal-atletika li saret f’pajji]na.

Fil-programm se ssir enfasi dwar it-33 edizzjoni tarRolex Middle Sea Race li g[addejja b[alissa u li bdiet ilbiera[ filg[odu. Pre]enti lCommodore tar-Royal Malta Yacht Club, il-perit Godwin Zammit, li se jkun qed jag[ti

Angelica Bengtsson

l-a[[ar dettalji.

Mistiedna o[rajn filprogramm huma Brian Saliba, il-President tal-Malta Taekwondo Federation – li fi tmiem il-;img[a qed ti//elebra l-25 sena mill-bidu tat-Taekwondo f’pajji]na – kif ukoll il-kow/ tat-tim Nazzjonali Malti tar-rugby, Damian Neil, u xi membri o[rajn tat-tim nazzjonali.

Fi Sport Extra jixxandru wkoll servizzi marbutin ma’

dak kollu li jkun qed ise[[ fix-xena tal-isport lokali kif ukoll filmati promozzjonali ma[ru;in mill-federazzjonijiet internazzjonali b’rabta ma’ avvenimenti ta’ skala mondjali.

Il-programm g[andu produzzjoni u pre]entazzjoni ta’ Charles Camenzuli, b’direzzjoni ta’ ?ensu Arrigo, bi grafika ta’ Simon Borda u munta;; tas-servizzi minn Julie Zammit.

Sport lokali g[al-lum MFA Ta’ Qali St.: BOV Premier

3 p.m Qormi v Melita, 5 p.m.

Tarxien R v Hibernians Centenary St.: U*Bet Trophy II Rd. 3 p.m. M;arr Utd v SK Victoria W., 5 p.m.

G[arg[ur v Mtarfa Gozo St.: U*Bet Trophy II Rd. 3 p.m. Nadur Y. v Marsaxlokk Luxol St.: U*Bet Trophy II Rd. 4 p.m. Swieqi Utd v Sannat L., 6.15 p.m.

Pembroke A. v Xewkija T. Sirens St.: U*Bet Trophy II Rd. 3 p.m. Senglea A. v Ker/em A., 5.15 p.m. Sta. Venera L. v Xag[ra Utd Victor Tedesco St: U*Bet Trophy II Rd. 3 p.m. Dingli S. v Naxxar L., 5.15 p.m. St. George’s v Pietà H. G[arg[ur Grd: U#16 Nisa 9 a.m. {amrun S. v M;arr Utd, 10 a.m. Mosta v }ejtun C., 11 a.m. Vittoriosa S. v Hibernians

IASC Tarxien Grd: I Div. 8.30

11.15 a.m. Marsa WS v Valletta SP

SPARAR Bidnija: 10 a.m. Sparatura

fir-ranges tal-Federazzjoni g[all-Belsun Trophy Qormi: 10 a.m. Sparatura Trap g[all-Jimmy Bugeja Trophy

HANDBALL Università: MHA Cup (I) 9

a.m. Phoenix M. v Aloysians VT, 10.30 a.m. (N) Luxol v La Salle ZT

BASKETBALL Università: St. James H.

Shield II Div. (I) 12.15 p.m.

Phoenix Q. ZP v MD Mtarfa 2 p.m. (N) Starlites SE v McD Depiro, 3.45 p.m.St. James H. Shield I Div. (I) Si;;iewi v Tata M, 5.30 p.m. (N) H. Athleta v Luxol, 7.15 p.m. (I) P. Depiro v BUPA

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL Il-Marsa – 2 p.m.

a.m. Mosta G. v Marsa RS, 9.45 a.m. Burmarrad v Floriana A., 11 a.m. Msida RS v Cospicua ST

Programm ta’ tmien ti;rijiet fuq distanza qasira ta’ 1640m.

MAFA Sta Margerita Grd: 9.30

ti;rija mill-Kampjonat Pasta Poiatti u jibda l-Kampjonat talQuad Bikes fuq korsa differenti.

a.m. B’Kara P. v Cospicua R.,

ASM Ta’ Qali – 1 pm. Issir it-tieni

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

Sport

41

?IKLI}MU

FUTBOL

‘G[addej minn ]mien diffi/li’

L-FA se tinvestiga l-ka] ta’ Kirkland

I/-/iklist Lance Armstrong qal li wara dak kollu lie ;ie ]velat dwaru, dan jinsab g[addej minn ]mien diffi/li.

Matul l-a[[ar ;img[at, lA;enzija ta’ Kontra d-Doping fl-Istati Uniti (USADA) [ar;et rapport li dan g[amel u]u minn sustanzi ipprojbiti.

Numru kbir ta’ [bieb li kienu jsuqu ma’ dan i/-/iklist taw xhieda kontrieh stess u sseba’ titli tat-Tour de France li kien reba[ ;ew irtirati.

Fil-jiem li g[addew, ilkumpanija Nike – li ilha tisponsorjah g[al aktar minn 10 snin – temmet il-kuntratt minn ma’ Armstrong.

Armstrong qal li mhux se jappella kontra l-akku]i talUSADA u hu g[alhekk li ;ew irtirati s-seba’ titli tat-Tour De France, g[ax meta wie[ed ma jappellax ikun awtomatikament qed ja//etta l-akku]i kontrieh. Il-USADA issospendiet lil Armstrong g[al g[omru.

Minbarra dan kollu

Armstrong ma baqax il-Kap tal-fondazzjoni ‘Livestrong’, fondazzjoni li dan kien waqqaf wara li ikrupra millmarda tal-kan/er.

Il-biera[, Armstrong tkellem g[all-ewwel darba minn meta dawn ir-rapporti ;ew ]evlati u qal, “Kuntent bin-nies li qeg[din hawn jattendu g[al-15-il anniversarju tal-fondazzjoni Livestrong. Dawn l-a[[ar ;img[at kienu perjodu diffi/li kemm g[alija kif ukoll g[al s[abi u l-familjari tieg[i,” qal Armstrong.

Oakley, kumpanija o[ra li kienet tisposnorja lil Armstrong ukoll qed tikkunsidra jekk tibqax tisponsorjah.

“Minkejja li mhux se nibqa’ kap ta’ din il-fondazzjoni xorta wa[da se nibqa’ nara li t-28 miljun membru tag[na se jkunu mg[ejjuna,” temm jg[id Armstrong waqt illaqg[a.

G[ada il-Unjin

Davids jimpressjona L-eks midfielder

I/-/iklist Lance Armstrong

Internazzjonali ta/-?ikli]mnu se ti]vela x’se tag[mel wara li

l-membri tag[ha analizzaw sew ir-rapport tal-USADA.

FUTBOL INGLI}

Terry se jibqa’ jilbes il-faxxa ta’ captain Id-difensur ta’ Chelsea, John Terry, se jibqa’ jilbes il-faxxa ta’ captain. Dan ]velah i/Chairman ta’ Chelsea, Bruce Buck. Id-difensur ta’ Chelsea, sena ilu kien g[adda kummenti razzisti fil-konfront tad-difensur ta’ QPR, Anton Ferdinand, u matul is-sajf dan ma nsatbx [ati ta’ razzi]mu quddiem Qorti f’Westminster.

Madankollu, l-FA Ingli]a xorta issospendiet lil Terry erba’ partiti u dan g[a]el li ma jappellax din id-de/i]joni.

Skont Buck, Chelsea mhumiex se jissospendu lil Terry imma se jimmultawh somma kbira.

B’din id-de/i]joni jfisser li

John Terry

Terry issa jilbes il-faxxa ta’ captain nhar it-Tlieta meta Chelsea jilag[bu fi/Champions League kontra Shakhtar Donetsk.

“Dan il-ka] [alla s[aba sewda fuq il-klabb. Terry ;ie mmultat somma kbira.

Tkellimna ma’ Terry fit-tul u l-lingwa// li u]a hu lingwa// li qatt ma stennejna ming[andu,” qal Buck.

L-istess Buck qal li minkejja dan il-ka], Chelsea mhumiex se jne[[u lil Terry f’Jannar li ;ej meta jer;a’ jifta[ is-suq tat-trasferimenti.

Terry a//etta s-sospensjoni ta’ erba’ partiti li tatu l-FA u anki talab sku]a lil Ferdinand.

L-FA Ingli]a se tinvestiga lin/ident li se[[ f’partita li ntlag[bet nhar il-:img[a meta l-goalkeeper ta’ Sheffield Wednesday, Chris Kirkland, qala’ daqqa ta’ ponn ming[and partitarju ta’ Leeds.

Kelliem tal-FA qal li din qed tinvestiga r-rapport li g[adda r-referee u anki se tag[ti [arsa lejn il-filmati.

Kirkland kellu ji;i ikkurat fil-pitch u irnexxielu jkompli jilg[ab sa tmiem ilpartita, li ntemmet fi draw ta’ 1-1.

Wara li spi//at il-log[ba, Dave Jones, il-manager ta’ Sheffield u l-manager ta’ Leeds, Neil Warnock, ittnejn li huma talbu biex min ta d-daqqa jkun penalizzat.

L-istess Buck tkellem ukoll dwar il-multa li we[el Ashley Cole wara li dan g[adda kummenti dwar l-FA fuq ilprofil elettroniku tieg[u u qal li din kienet multa ferm [arxa min-na[a tal-FA. Tappan ir-reputazzjoni Skont il-Kap tal-FA Ingli]a, David Bernstein, irreputazzjoni tal-futbol Ingli] [adet daqqa ta’ [arta bil-ka] ta’ John Terry.

“Bid-de/i]joni li [a Terry li

ma jappellax nittamaw li ji;i fi tmiemu perijodu ikrah li g[adda minnu l-futbol Ingli].

Nemmen li b’dak li ;ara, irreputazzjoni tal-futbol Ingli]

[adet daqqa ta’ [arta. Hi [asra li ka] wie[ed ikollu effett daqshekk negattiv fuq illog[ba kollha. Il-[sara li g[amel dan il-ka] hi wa[da irreparabbli,” qal Bernstein.

Terry beda jiskonta llog[biet ta’ sospensjoni proprju llum, meta Chelsea lag[bu kontra Tottenham.

internazzjonali Olandi] Edgar Davids impressjona hekk kif irritorna g[all-futbol meta libes il-gear ta’ Barnet. Grazzi g[al din il-wirja tajba, Davids g[en lit-tim tieg[u jikseb lewwel reb[a f’Lea Two. Davids, li g[andu 39 sena, iffirma kuntratt ma’ Barnet u hu wkoll assistent kow/ u qed jg[in lil Mark Robson.

Davids, b’kollox lag[ab 74 partita mat-tim nazzjonali u matul il-karriera tieg[u lag[ab ma’ klabbs b[al ma huma Milan, Juventus, Ajax u Tottenham.

Tant kemm Davids kellu wirja tajba kontra Northampton li ;ie ivvutat b[ala l-aqwa player tal-log[ba.

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

Sport

43

Jean Michel Bazire jirritorna fi tmiem il-;img[a minn Kenneth Vella

Wara li fil-15 ta’ Lulju ntilef minn sensih u waqa’ fl-art waqt li kien qed jie[u sehem fi programm ta’ ti;rijiet fil-korsa ta’ Enghien, is-sewwieq popolari Fran/i] Jean Michel Bazire ]amm boghod millisport g[al aktar minn tliet xhur. Dakinhar tal-in/ident hu ttie[ed b’emer;enza l-isptar, g[adda ;img[at rikoverat hemmhekk, u t-tobba ordnawlu ;img[at ta’ mistrie[ bog[od mill-istress li joffri dan l-isport.

I]da issa dan l-a[[ar f’intervista li ta lill-gazzetta Fran/i]a Paris Turf, Jean Michel Bazire kkonferma li mistenni jer;a’ jirritorna jie[u sehem fl-isport fi tmiem il;img[a. Fil-fatt Bazirre [a sehem f’laqg[a ta’ ti;rijiet li ;iet organizzzata l-biera[ filkorsa ta’ Meslay du Maine. {afna osservaturi ta’ dan lisport ikkummentaw li dak li g[adda minnu Bazire ma kienx xi [a;a fa/li u l-fatt li irritorna b’mod professjonali jikkonferma wkoll l-im[abba kbira li dan is-sewwieq, imlaqqam ukoll b[ala sulky d’or, g[andu lejn dan l-isport. ?ertament, dawk kollha nvoluti fit-ti;rijiet fi Franza u fix-xena internazzjonali [assew [afna nnuqqas ta’ Jean Michel Bazire u t-talent tieg[u fl-a[[ar ;img[at.

Di]appunt ie[or g[al Commander Crowe Wie[ed mill-aqwa ]wiemel li kellna matul din is-sena, lI]vedi] Commander Crowe, jidher li fl-a[[ar ;img[at tilef xi ftit mill-forma brillanti li kellu.

Wara li aktar kmieni din is-sena

reba[ seba ti;rijiet kbar internazzjonali, dan l-a[[ar safa’ meg[lub g[at-tielet darba konsekuttiva. Fil-fatt wara li Commander Crowe ma seta’ jag[mel xejn quddiem is-sa[[a ta’ Sebastian K waqt ilkompetizzjoni Aby Stora Pris

fil-korsa ta’ Aby fl-I]vezja, issa kien imiss li dan i]-]iemel jitlef ukoll l-isfida mal-Fran/i] Roi du Lupin.

F’idejn il-Bel;jan Christophe Martens, Commander Crowe [a sehem fil-Gran Prix de Sud Est li saret fil-korsa ta’ Agen La Passage u fuq distanza ta’ 2575m. {are; rebbie[ Roi du Lupin, im[arre; minn Jean Paul Marmion quddiem id-debba Save The Quick ta’ Eric Raffin.

Commander Crowe temm warajhom f’dik l-ordni. Roi du Lupin kellu medja ta’ 1.12.9” fil-kilometru, medja mill-aktar impressjonanti.

Iben ie[or ta’ Varenne rivelazzjoni fl-Italja Wara li l-;img[a li g[addiet ktibt f’din ir-rubrika dwar issu//ess li kellu Pascia’ Lest, iben il-popolari Varenne filfinali tad-Derby Taljan tat-Trott li sar fil-korsa ta’ Tordivalle f’Ruma, issa kien imiss li ]iemel ie[or iben “il Capitano” jimpressjona fl-istess pajji].

Dan huwa Rodin Inn Ronco li g[ad g[andu biss sentejn u li f’idejn Enrico Bellei reba[ filkorsa ta’ Follonica l-Gran Premio delle Aste fuq distanza ta’ mil. Rodin Inn Ronco kellu medja tajba ta’ 1.14.4” meta wie[ed iqis l-eta` tenera li g[ad g[andu dan i]-]iemel. }iemel ie[or iben Varenne, Ruty grif, misjuq minn Giuseppe Lombardo JR da[al fit-tieni post. Il-medja mwettqa minn Rodin Inn Ronco hija wkoll rekord fl-Italja g[al ]wiemel ta’ sentejn.

Footballers imressqa l-qorti minhabba imhatri Fl-Ingilterra, tliet footballers, Michael Chopra ta’ Ipswich, James Coppinger ta’ Nottingham Forest u l-eks player ta’ Manchester United Mark Wilson tressqu l-qorti

Is-sewwieq u trainer professjonali Fran/i] Jean Michel Bazire li rritorna f’dan it-tmiem il-;img[a

flimkien ma’ sitt persuni o[ra akku]ati li kisru r-regolamenti dwar l-im[atri imposti millBritish Horseracing Authority.

Tressaq ukoll il-qorti l-jockey Andrew Heffernan, illum ibba]at fl-Awstralja u li ;ie akku]at li a//etta xi flus biex jirran;a r-ri]ultat u l-andament ta’ xi ti;rijiet.

It-ti;rijiet li qed ji;u nvestigati ;ew kollha organizzati bejn l-1 ta’ Novembru 2010 u l-31 ta’ Marzu tas-sena li g[addiet.

Min-naha tieg[u, fi stqarrija, Coppinger /a[ad l-akku]i mi;juba kontrih. Hu ]ied jg[id li b[ala player professjonali ma’ Nottingham Forest misluf minghand Doncaster Rovers, qatt ma kien involut f’dawn ilka]ijiet li jtappnu l-karriera tieg[u. Il-ka] mistenni jkompli jinstema fil-jiem li ;ejjin.

LOKALI

Programm fuq distanza qasira Meta llum wara nofsinhar fil-korsa tal-Marsa ssir il-45 laqg[a tal-ista;un fuq tmien ti;rijiet, l-aktar tnejn mistennija se jkunu wa[da tat-trott tal-klassi Premier fuq distanza ta’ mil u ti;rija tal-galopp fuq 1250m. It-ti;rija tal-klassi Premier se tkun isseba’ wa[da, issir fuq distanza ta’ mil u tibda fl-4.25pm.

15 se jkunu ]-]wiemel li se ji;ru fil-klassi Premier. Dawn huma Oncle Sam, Sultan November, Gentle Way, ]iemel ;did }vedi] ta’ g[axar snin, Baron Flax, Nitesco d’Antony, I Pitstop, Mustang du Don, Chaco Bar, Nagano Phedo, Niky du Donjon, Nick de Touchyvon, debuttant ie[or }vedi] ta’ tmien snin, Simb Mark, Nougat Voideen, Target Player u Oscar de la Vallee. Hawnhekk attenzjoni spe/jali se ting[ata lil Sultan November (Shawn Portelli), Chaco Bar (Carl Caruana) u Gentle Way (Eric Bezzina).

Min-naha l-o[ra l-uniku ti;rija tal-galopp se tkun ir-raba’ wa[da u tibda fit-3.10pm. Mill-ga;;a tat-tluq se jibdew Privilidged Boy, ]iemel ;did Ingli] ta’ tliet snin Four Richer, debuttant ie[or Taljan ta’ erba’ snin Royal Fleece, Timolin, Marivan u Honey Moon.

Misjuq minn Ramon Grima, Timolin jibda l-aktar kwotat li jtemm rebbie[ minn Privildged Boy (Lawrence Azzopardi) u Honey Moon (Ramon Briffa).

L-ewwel ti;rija tal-klassi Copper tibda fis-2pm.

Tbassir

I Ti;rija. Klassi Copper. Dist – 1640m. Win – Pretty Post.

Place – Luriga Liz, Louise Wood.

II Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 1640m. Win – Icare de Jemma. Place – Linus Spot, Robin Lou. III Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 1640m. Win – Passons d’Ortige. Place – Olympio des Loyaux, Marco Barbes.

IV Ti;rija. Klassi Galopp. Dist – 1250m. Win – Timolin.

Place – Honey Moon, Privilidged Boy. V Ti;rija. Klassi Gold. Dist – 1640m. Win – Naja In Blue.

Place – Ouragan d’Any, Energy Launcher.

VI Ti;rija. Klassi Gold. Dist – 1640m. Win – Lonestar Somolli. Place – Lacoste IT, Zerbin.

VII Ti;rija. Klassi Premier. Dist – 1640m. Win – Chaco Bar. Place – Gentle Way, Sultan November.

VIII Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 1640m. Win – Perceval du Gault. Place – Family’s Moonlight, Power Cape.

L-I]vedi] Commander Crowe li re;a’ kien meg[lub dan l-a[[ar f’ti;rija fi Franza.

44 Sport

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012 TENNIS

Wozniacki fil-finali

Caroline Wozniacki g[addiet g[all-finali tal-WTA, kompetizzjoni li qed issir f’Moska wara li din g[elbet bi skor ta’ 6-3, 6-7(4), 6-4 lil Sofia Arvidsson tal-I]vezja. It-tennista mid-Danimarka kellha b]onn aktar minn sieg[a u nofs biex tirba[ din il-log[ba. Issa din tilg[ab kontra Samantha Stosur, li reb[et kontra Ana Ivanovic.

MOTOGP

Lorenzo se jibda fuq quddiem Ibrahim Afellay ta’ Schalke jiskurja kontra /-champions, Dortmund

BUNDESLIGA

Bayern Munich iwaqqfu rekord ...Schalke jeg[lbu li/-champions Il-leaders, Bayern Munich, waqqfu rekord ;did filBundesliga hekk kif kisbu ttmien reb[a u b’hekk kellhom l-aqwa bidu li qatt kellu tim flistorja tal-kampjonat :ermani]. It-tmien reb[a li kisbu Bayern kienet 5-0 barra minn darhom kontra Fortuna Dusseldorf.

Wara 28 minuta, Mandzukic po;;a lil Bayern fil-vanta;; u Gustavo g[amilhom tnejn wara 36 minuta. Bir-reazzjoni ta’ Dusseldorf ma tasalx, Bayern komplew i]idu maliskor u din id-darba kien Muller li sab ix-xibka. G[al Mandzukic dan kien is-seba’ goal tal-ista;un u dan issa qieg[ed jokkupa l-ewwel post tal-klassifika tal-aqwa skorers.

L-istess Muller, tliet minuti minn tmiem il-partita, skurja r-raba’ goal u Rafinha, minuta wara, issi;illa r-reb[a ta’ 5-0.

Ta’ min jinnota li Bayern, minbarra li kellhom bidu millaqwa f’dan il-kampjonat, g[andhom l-a[jar differenza ta’ goals. Dawn skurjaw total ta’ 26 goal u qalg[u biss tnejn, u [ames minn dawn il-goals li skurjaw ilbiera[ ;ew kontra tim li s’issa kien g[adu tilef biss partita wa[da.

Schalke reb[u 2-1 barra minn darhom kontra /champions, Borussia Dortmund, u din hi reb[a ferm importanti biex issa qed jokkupaw it-tielet post. Dawn g[andhom 17-il punt, seba’ punti ta[t Bayern, li g[andhom 24 punt.

Afellay po;;a lil Schalke fil-vanta;; wara 14-il minuta b’xutt mill-isba[. Quddiem 80,000 spettatur, Schalke re;g[u skurjaw, u din id-darba kien Hoger li skurja fit-48 minuta wara li ir/ieva pass mill-aqwa ming[and Holtby.

Dortmund kwa]i qatt ma [olqu l-ebda periklu fuq illasti avversarji u l-unika azzjoni li wettqu irri]ultat f’goal ta’ Lewandowski, li skurja b’daqqa ta’ ras fil-55 minuta. It-telfa li sofrew Dortmund kontra Schalke kienet l-ewwel telfa li sofrew kotnrihom sa minn Frar tal2010, u din it-telfa tat daqqa ta’ [arta lit-tamiet tag[hom biex jiddefendu t-titlu.

Eintracht Frankfurt, tim promoss, kompla bil-bidu mill-aqwa li kellu dan lista;un hekk kif dawn reb[u 3-1 f’darhom kontra Hannover, u b’hekk huma

Kif Jinsabu LRD T

B. Munich E. Frankfurt Schalke 04 B. Dortmund B. Leverkusen Hanover 96 Freiburg Mainz Hamburg W. Bremen F. Dusseldorf B. Moen’bach Hoffenheim Nuremberg Stuttgart Augsburg G. Fuerth Wolfsburg

8 8 8 8 8 8 8 8 7 8 8 8 8 7 7 7 8 8

8 6 5 3 3 3 3 3 3 3 2 2 2 2 1 1 1 1

F K Pt

0 0 26 2 24 1 1 19 11 19 2 1 17 8 17 3 2 18 11 12 3 2 13 11 12 2 3 16 13 11 2 3 13 10 11 2 3 9 10 11 1 3 9 10 10 1 4 14 13 10 4 2 6 8 10 3 3 9 16 9 2 4 13 17 8 1 4 7 14 7 3 3 7 14 6 2 4 5 11 5 2 5 5 14 5 2 5 2 15 5

qeg[din fit-tieni post, [ames punti wara Bayern. Matmour, Jun u Meier skurjaw il-goal ta’ Frankfurt, filwaqt li l-goal tal-konsolazzjoni ta’ Hannover skurjah Abdellaoue.

Ri]ultati

B. Leverkusen v Mainz B. Dortmund v Schalke 04 E. Frankfurt v Hannover F. Dusseldorf v B. Munich Wolfsburg v Freiburg W. Bremen v Mon’bach

Jorge Lorenzo tal-Yamaha, illum se jibda mill-ewwel post fil-Grand Prix talMalasja wara li rre;istra dawra rekord fis-sessjoni talkwalifikazzjoni. Dan g[amel dawra f’[in ta’ 2.0.344’ u permezz ta’ dan il-[in se jkun qed jibda mill-pole-position g[as-seba’ darba dan lista;un.

Lorenzo spi//a quddiem irrivali tieg[u, Dani Pedrosa fuq Honda. Dan tal-a[[ar g[amel dawra f’[in ta’ 2.00.528, u biex Pedrosa jkompli jittama li jirba[ ilkampjonat irid bilfors jirba[ il-Grand Prix ta’ llum.

Lorenzo, ;img[a ilu beda mill-ewwel post waqt ilGrand Prix tal-:appun; imma dan spi//a ma reba[x ittellieqa u fil-fatt kien Pedrosa li reba[ha biex kompla naqqas id-distakk bejn ittnejn li huma.

Ir-reb[a ta’ Pedrosa kienet ir-raba’ reb[a mill-a[[ar [ames Grand Prix, u biex dan ikompli jittama li jirba[ ittitlu jrid jer;a’ jkompli minn

fejn [alla ;img[a ilu. “Xorta rridu na[dmu fuq il-velo/ità tal-mutur u g[andna /ans sa g[ada nkomplu nag[mlu dan,” qal Lorenzo.

Lorenzo qal li l-Grand Pirx ta’ llum se jkun wie[ed diffi/li, spe/jalment min[abba li l-kundizzjonijiet tat-temp mhumiex favorevoli.

Intant, it-tielet l-a[jar [in g[amlu Dovizioso. Dan g[amel [in ta’ 2.00.567’, u b’hekk il-Yamaha se jkollhom ]ew; muturi li jibdew mill-ewwel tliet po]izzjonijiet. I/-champion mondjali, Casey Stoner, g[ad ma kellux wirjiet tajbin minn meta kien operat fl-g[aksa; imma minkejja dan, hu xorta irnexxielu jisforza r-raba’ la[jar [in.

Lorenzo b[alissa hu lleader tal-kampjonat b’total ta’ 310 punti, filwaqt li Pedrosa g[andu 282 punt. I/champion, Stoner, qieg[ed fit-tielet post b’total ta’ 197 punt. Wara l-Grand Prix ta’ llum ikun fadal tnejn biex jintemm il-kampjonat.

2-2 1-2 3-1 0-5 0-2 4-0

Illum

Nurnberg v Augsburg Hamburger SV v Stuttgart

FUTBOL

Del Piero jer;a’ jiskurja L-eks attakkant Juventin, Alessandro Del Piero, skurja t-tieni goal tieg[u ma’ Sydney u din id-darba, bil-goal tieg[u, ta r-reb[a lil Sydney fid-derby kontra Western Sydney.

Il-goal li skurja Del Piero wasal disa’ minuti wara l-bidu tat-tieni taqsima minn penalty.

Ta’ min jinnota li l-istess penalty reb[u Del Piero stess.

Del Piero kellu jag[ti lpenalty darbtejn min[abba li r-referee ordnalu jer;a’ jag[tih wara li kien skurja lewwel penalty. :img[a ilu, Del Piero

skurja l-ewwel goal tieg[u bilflokk ta’ Sydney kontra l-Jets, imma dawn tal-a[[ar kienu reb[u l-log[ba 3-2.

“Li tirba[ id-derby barra minn darek u tkun skurjajt ilgoal de/i]iv hi dejjem xi [a;a sabi[a,” qal Del Piero wara lpartita.

Ma jridx jibqa’ jilg[ab fi/-?ina L-attakkant Didier Drogba sostna li ma jridx jibqa’ jilg[ab ma’ Shanghai Shenhua

min[abba li g[andu xi problemi mad-diri;enza. Dan

]velah meta ta intervista lil ;urnalist u minflok mar jit[arre; mat-tim g[a]el li joqg[od jitkellem mal;urnalist u jg[idlu dwar ilproblemi li g[andu mal-klabb.

“Idde/idejt li m’iniex se nibqa’ hawn. Il-President ta’ dan il-klabb mi;nun u ma naqblux,” qal l-eks player ta’ Chelsea. Mistoqsi x’se jkun ilfutur tieg[u la darba jitlaq mill-Asja, Drogba qal li g[adu ma jafx. Skont rapporti fil;urnali Ingli]i, Drogba idde/ieda li jitlaq min[abba li ilu ma jit[allas xahrejn.

Jorge Lorenzo tal-Yamaha, li llum se jibda mill-ewwel post fil-Grand Prix tal-Malasja

Sport 45

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012 FOOTBALL FIR-RENJU UNIT

Chelsea jimpressjonaw fid-derby ma’ Tottenham

Chelsea komplew juru lkredenzjali tag[hom b[ala sfidanti ewlenin g[at-titlu meta lbiera[ [ar;u rebbie[a midderby diffi/li ma’ Tottenham Hotspur f’White Hart Lane, u wara konfront immovimentat li pprodu/a xejn anqas minn sitt goals.

It-tim immexxi minn Robert di Matteo kellu lill-playmaker Spanjol Juan Mata f’forma brillanti, u bid-difi]a ta’ Tottenham pjuttost tiddi]appunta wara li l-Ispurs kien irnexxielhom jiksbu vanta;; momentarju bi ftu[ qawwi fl-ewwel tmien minuti tat-tieni taqsima, u sakemm ilBlues re;g[u [adu r-riedni – b’Fernando Torres u Eden Hazard ukoll ikollhom [ar;iet tajbin.

Ir-ri]ultat ta’ 4-2 ifisser li Chelsea jibqg[u kmandi talPremiership bi 22 punt minn tmien log[biet, u fejn ma tilfux xarba mill-bidu tal-ista;un. IlBlues, intant, jibqg[u segwiti minn Man Utd, li g[elbu lil Stoke City f’Old Trafford, u Man City, li kisbu l-punti g[and West Bromwich Albion fl-a[[ar [inijiet.

Chelsea kienu superjuri g[al Tottenham fl-ewwel 45 minuta tad-derby, u fejn wara kwarta log[ob, Gary Cahill po;;ihom minn fuq bi ;miel ta’ volley li ma ta l-ebda /ans lillgoalkeeper Brad Friedel.

Sadattant, il-mu]ika dehret se tinbidel mal-ftu[ tat-tieni taqsima meta William Gallas g[amilhom 1-1 fi kwistjoni ta’ sekondi, u b’Jermain Defoe jaqleb ir-ri]ultat favur Spurs bil-200 goal tal-karriera tieg[u.

I]da r-reazzjoni frenetika ma kenitx bi]]ejjed g[al Tottenham u g[all-manager tag[hom, André Villas Boas (eks Chelsea), b’Mata jie[u kontroll assolut fl-a[[ar nofs sieg[a tal-log[ba.

Kien proprju l-Ispanjol li ;ab id-draw g[al Chelsea meta approfitta minn ]ball ta’ Gallas, imbag[ad minuti wara, l-istess Mata ir/ieva ming[and Hazard biex i[alli lil Friedel i[ares b’xutt pre/i] g[ar-rokna tax-xibka.

Tottenhem dehru ma[suda, i]da l-goalkeeper ta’ Chelsea, Petr Cech, xorta kellu jinxte[et minn tulu biex isalva x-xutt mill-bog[od ta’ Kyle Walker, li deher iddestinat g[al ;ewwa.

Madankollu re;g[u kienu Chelsea li sabu x-xibka fil-[in

mi]jud meta Mata g[adda ballun ie[or pre/i] lil Daniel Sturridge, li ma kellux diffikultà biex isib ix-xibka g[ar-raba’ darba.

Fil-log[ob l-ie[or tal-biera[: CRAVEN COTTAGE: Fulham irritornaw g[ar-reb[, b’goal tard fil-log[ba skurjat minn Chris BAIRD ja//erta lbidu di]astru] tal-ista;un g[al Aston Villa, li irnexxielhom isibu x-xibka sitt darbiet biss fi tmien log[biet. Baird skurja fl84 minuta fuq corner mog[ti minn John Arne Riise, birri]ultat ifisser li l-Villains b[alissa jinsabu ]ew; punti biss fuq iz-zona tar-relegation.

ANFIELD ROAD: Raheem STERLING skorja l-ewwel goal tieg[u g[al Liverpool, li ddominaw g[al kollox lil Reading u g[al ri]ultat ta’ 1-0, li jfisser anki l-ewwel reb[a g[all-manager tar-Reds, Brendan Rodgers, quddiem ilKop. Permezz ta’ dan il-goal de/i]iv, skurjat man-nofs sieg[a log[ob, Sterling (fl-età ta’ sbatax-il sena) sar it-tieni li]g[ar player ta’ Liverpool li sab ix-xibka fil-Premier League wara l-eks attakkant internazzjonali Michael Owen.

OLD TRAFFORD: Manchester United komplew fit-triq tar-reb[ meta g[elbu lisfida denja ta’ Stoke City bliskor ta’ 4-2. Kienu l-Potters li [asdu lill-United mal-ftu[, blattakkant tar-Red Devils, Wayne Rooney, jikkommetti autogoal wara g[axar minuti log[ob. I]da mbag[ad ROONEY patta g[all-i]ball meta ;ab id-draw bir-ras, u b’Robin van PERSIE jikseb goal ie[or opportunist qabel ilmistrie[. Mal-ftu[ tat-tieni taqsima, Danny WELBECK g[amilhom 3-1 g[al United, bi Stoke jer;g[u jid[lu fil-log[ba b’goal stupend ta’ Michael KIGHTLY, u sakemm Rooney re;a’ feta[ vanta;; ta’ ]ew; goals g[at-tim tieg[u meta sab ix-xibka mill-qrib fuq azzjoni ta’ korner.

LIBERTY STADIUM: Swansea kisbu l-ewwel reb[a fil-league wara sitt log[biet meta g[elbu lil Wigan 2-1, bilgoals tas-Swans jaslu fit-tieni taqsima (u fi spazju ta’ erba’ minuti) permezz tal-attakkanti Spanjoli Pablo HERNANDEZ u Miguel MICHU. Intant, kompliet il-forma [a]ina ta’ Wigan barra minn darhom u

Tottenham v Chelsea 2-4> Dwell g[all-ballun bejn il-midfielder-attakkant ta’ Chelsea, Ramirez, u d-difensur ta’ Spurs, Kyle Walker (mal-art) (Reuters)

fejn setg[u jiksbu biss konsolazzjoni minn Emmerson BOYCE; b’Arouna Kone imbag[ad ikollu ‘goal’ im[assar g[al offside.

THE HAWTHORNS:

Manchester City kisbu reb[a inkredibbli kontra West Bromwich Albion minkejja li kellhom jilag[bu g[al [inijiet twal b’g[axar players meta tke//ielhom James Milner wara 23 minuta log[ob. Illog[ba kompliet aktar g[attelg[a meta Shane LONG po;;a lill-Baggies fil-vanta;;, i]da City qelbu kollox fl-a[[ar g[axar minuti, bis-sostitut Edin DZEKO i;ib il-parità b’daqqa ta’ ras minn free-kick, u bl-istess attakkant Bosnijaku jkun fil-post e]att biex jikkonkludi kontrattakk velo/i fil-[in mi]jud.

UPTON PARK: West Ham Utd kisbu reb[a kbira ta’ 4-1 fuq Southampton meta s-Saints g[adhom ifittxu l-ewwel punt barra minn darhom. L-ewwel taqsima ntemmet bla goals, i]da l-bibien infet[u fit-tieni 45 minuta bil-Hammers jiskurjaw darbtejn f’]ew; minuti, minn Mark NOBLE u Kevin NOLAN. Adam LALLANA naqqas l-i]vanta;; g[as-Saints qabel Noble g[amilhom tlieta g[al West Ham mill-penalty-spot. Illog[ba minn dak il-[in ma kienx fadlilha storja u Modibo MAIGA skorja ;miel ta’ goal mill-bog[od biex g[aqqad ilpoker g[at-tim immexxi minn Sam Allardyce.

CARROW ROAD:

Norwich City kisbu reb[a sorprendenti fuq Arsenal biex pattew bl-a[jar mod g[alla[[ar [ar;a fil-league meta spi//aw umiljati g[and Chelsea. Il-goal importanti li dde/ieda l-log[ba wasal fid19-il minuta minn Grant HOLT, li dar fil-kaxxa u spara fir-rokna tax-xibka – u biddifi]a tal-Canaries minn dak il[in tra]]an l-isforzi ddisprati tal-Gunners biex isalvaw imqar punt mil-log[ba.

Ri]ultati u klassifiki Premership

Tottenham v Chelsea Fulham v Aston Villa Liverpool v Reading Man Utd v Stoke Swansea v Wigan West Brom v Man City West Ham v Southampton Norwich v Arsenal

Illum

2-4 1-0 1-0 4-2 2-1 1-2 4-1 1-0

Sunderland v Newcastle QPR v Everton Kif Jinsabu Chelsea Manchester Utd Manchester City Everton Tottenham West Brom West Ham Utd Fulham Arsenal Swansea Liverpool Newcastle Utd Stoke City Sunderland Norwich City Wigan Aston Villa Southampton Reading QPR

Crystal P v Millwall Birmingham v Leicester Bolton v Bristol City Brighton v M’boro Charlton v Barnsley Derby v Blackburn Huddersfield v Wolves Hull v Ipswich Nottm For v Cardiff Watford v Peterboro Burnley v Blackpool Kif Jinsabu

L R D T F K Pt 8 8 8 7 8 8 8 8 8 8 8 7 8 6 8 8 8 8 7 7

7 6 5 4 4 4 4 4 3 3 2 2

1

0 3 2 2 2 2 1

3 2 3 3 5 4 3 2 2

1 1 1 1 1 1 1

0 3 0 2

0 19 6 22 2 21 11 18 0 17 9 18 1 14 8 14 2 15 12 14 2 12 9 14 2 12 9 14 3 16 11 13 2 13 6 12 3 14 12 11 3 10 12 9 2 8 11 9 2 8 9 8 1 5 7 7 4 6 17 6 5 8 15 5 5 6 13 5 6 13 24 4 4 8 14 3 5 6 16 2

Premier Sko//i]

St Mirren v Celtic 0-5 Dundee Utd v Aberdeen 1-1 Ross Co v Hibernian 3-2 St Johnstone v Kilmarnock 2-1

Illum

Hearts v Motherwell

I Div

Cowdenbeath v Raith Rov Dumbarton v Falkirk Dunfermline v Morton Hamilton v Livingston Partick v Airdrie Utd

II Div

Albion v Arbroath Alloa v Ayr Brechin v Stranraer East Fife v Forfar Queen of S v Stenhousemuir

III Div

The Championship

Berwick v Clyde East Stirling v Peterhead Elgin v Annan Athletic Rangers v Queens Park Stirling v Montrose

4-4 0-2 2-2 1-2 7-0 4-0 1-0 3-0 3-0 2-2 2-1 2-1 2-2 2-0 1-3

Leicester Cardiff Huddersfield Crystal Palace Wolves Hull Middlesbrough Brighton Leeds Utd Blackburn Nottingham Blackpool Watford Derby County Burnley Bolton Barnsley Charlton Millwall Birmingham Bristol Sheffield Ipswich Peterborough

2-2 1-1 3-2 0-1 0-1 1-1 2-1 2-1 3-1 1-0 1-0

L R D T F K Pt

11 7 11 7 11 6 11 6 11 6 11 6 11 6 11 5 11 5 11 4 11 4 11 5 11 5 11 3 11 4 11 4 11 4 11 3 11 3 11 3 11 3 11 2 11 1 11 2

1 1

2 2 1 1 1

3 3 5 5 1 1

5 2 2 2 3 3 3 2 3 4 0

3 18 10 3 20 14 3 17 12 3 20 19 4 15 11 4 18 15 4 17 17 3 15 7 3 19 17 2 17 14 2 14 11 5 19 15 5 16 18 3 16 14 5 22 22 5 16 18 5 13 15 5 12 13 5 16 21 5 11 18 6 20 22 6 15 22 6 9 21 9 10 19

League One

Bournemouth v Tranmere Colchester v Carlisle Coventry v Notts Co Doncaster v Brentford Hartlepool v Crawley MK Dons v Stevenage Oldham v Leyton Orient Portsmouth v Shrewsbury Preston v Sheff Utd Swindon v Scunthorpe Walsall v Crewe Yeovil v Bury

League Two

Aldershot v Rotherham Bradford v Cheltenham Bristol Rov v Torquay Exeter v Chesterfield Fleetwood v Wimbledon Gillingham v Burton Morecambe v Southend Oxford U v Accrington Plymouth v Rochdale Port Vale v Wycombe York v Dag & Red

22 22 20 20 19 19 19 18 18 17 17 16 16 14 14 14 14 12 12 12 11

9 7 6

3-1 2-0 1-2 2-1 0-1 0-1 2-0 3-1 0-1 1-1 2-2 2-1

0-3 3-1 3-2 0-1 1-1

4-1 1-0 5-0 3-1 4-1 3-2

46

Sport

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

(Fuq) Il-jottijiet [er;in mill-Port il-Kbir. (Ta[t xellug) Il-jottijiet Estimit Europa 2 tal-:ermanja u Stig tal-Italja. (Ritratti> Reuters)

ROLEX MIDDLE SEA RACE

Jing[ata bidu g[at-33 edizzjoni Ilbiera[ ing[ata bidu g[at-33 edizzjoni tar-Rolex Middlesea Race, kompetizzjoni li din issena, g[aliha, da[lu rekord ta’ 83 jott ;ejjin minn 19-il pajji]. Ir-rotta ta’ din ittellieqa hi twila 606 mili.

Ir-ri[ kien wie[ed favorevoli min[abba li kien moderat mil-Lvant.

It-tluq sar mill-Port il-Kbir u l-jottijiet marru lejn Capopassero, minn fejn ikomplu lejn Messina, wara g[al ta[t Stromboli, bir-rotta tkompli lejn Favignana, biex wara ’l isfel lejn Pantalleria u Lampedusa, fi triqthom lura lejn Malta. Sakemm morna

g[all-istampar, il-jott li kien fl-ewwel post kien Estimit Ewropa 2 tal-:ermanja, misjuq minn Jochen Schumann.

Sa Capopassero, wara 5 sig[at, ILC 40 Comanche Raider ta’ Jonas Diamantino kien l-ewwel jott Malti segwit mir-rebbie[ taledizzjoni tas-sena li g[addiet, Artie ta’ Lee Satariano u Chris Ripard.

Wie[ed irid jara jekk fledizzjoni ta’ din is-sena hux ser jinkiser ir-rekord ta’ 47 sieg[a, 55 minuta u 3 sekondi, li kien kiseb il-jott Amerikan Rambler, fl-2007.

Sport 47

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

Valletta jirb[u d-derby b’wirja impekkabbli minn Cristian Antony Muscat

0

BOV PREMIER

FLORIANA

T. Warner, O. Bugeja, T. Paris, T. Cilia, A. Verma, V. Alhinho, F. Jeffers, K. Farrugia, D. Pisani, T. Farrugia, C. Borg Sostituzzjonijiet: C. Tremarco flok F. Jeffers 67min, R. Darmanin flok C. Borg 67min

2

Valletta (1):

M. Bartolo, R. Barreto Da Rocha, J. Caruana, S. Borg, J. Gabriel Da Silva, R. Briffa, D. Rocha Dos Santos, W. Barbosa, S. Bajada, M. Mifsud, K. Magro Sostituzzjonijiet: L. Da Silva Almeida flok R. Barreto Da Rocha 70min, I. Zammit flok J. Gabriel Da Silva 88min

Imwissi: M. Mifsud 56min (V) Skurjaw: M. Mifsud 31min, J. Gabriel Da Silva 78min (V) Referee: Alexanders Anufrijevs (Latvja) il-mument player tal-Log[ba - M. Mifsud (V) B’wirja impekkabbli, Valletta reb[u d-derby kontra l-;irien i]da ar/i-rivali eterni, Floriana, bl-iskor ta’ 2-0, bil-goal wa[dieni tag[hom jasal millcaptain tat-tim nazzjonali u BOV Plejer tal-Log[ba, Michael Mifsud.

Ta’ min jg[id li Floriana [olqu azzjoni wa[da biss denja ta’ nota. Tajjeb ng[idu wkoll li f’din il-log[ba g[al Floriana iddebuttaw il-plejers Tony Warner u Francis Jeffers, fejn dan tal-a[[ar sa[ansitra lag[ab log[ba wa[da mat-tim nazzjonali Ingli] fil-passat ri/enti ta[t it-tmexxija tal-kow/ }vedi] Sven-Goran Erikkson.

G[al Floriana iddebutta lkow/ Stephen Azzopardi, li ng[aqad mag[hom ming[and Qormi matul din il-;img[a.

Kif mistenni, Valletta [ar;u fuq l-offensiva u wara biss tliet minuti, Michael Mifsud g[adda tajjeb lejn Denni Rocha Dos Santos, li kien pront ixxuttja lejn il-lasta Furjani]a, bil-ballun jispi//a ftit g[oli. Wara kwarta log[ob, wara azzjoni ta’ corner, Michael Mifsud kompla lejn Shaun Bajada, li minn po]izzjoni tajba xxuttja barra.

Fl-20 minuta kien hemm azzjoni velo/i f’attakk Belti bejn Briffa u Denni Rocha Dos

Barreto ta’ Valletta (xellug) jissielet g[all-ballun mal-akkwist il-;did ta’ Floriana Jeffers (Ritratti> Brian Grech)

Santos, bix-xutt b’sa[[tu ta’ dan tal-a[[ar jispi//a barra.

Fit-28 minuta, corner g[allValletta mog[ti minn Shaun Bajada, il-ballun spi//a g[and Jonathan Caruana, li x-xutt tieg[u mill-vi/in ;ie salvat mill-goalkeeper debuttant Warner, u mir-rebound William Barbosa tefa’ barra.

Fil-31 minuta, Valletta finalment fet[u l-iskor meta William Barbosa g[adda pass fit-tul lejn MICHAEL MIFSUD, li baqa’ javvanza u

b’xutt fil-baxx g[eleb lil Tony Warner. Fis-37 minuta, xutt minn barra l-kaxxa tas-solitu Michael Mifsud g[adda ftit barra. Fid-59 minuta, minn cross ta’ Denni g[amel finta Briffa, il-ballun spi//a g[and William Barbosa, dan g[adda lejn Michael Mifsud, li kien sfortunat meta ra x-xutt tieg[u jistampa mal-mimduda. Minuta biss wara, xutt tal-attakkant Braziljan Denni Rocha Dos Santos g[adda ftit barra millasti difi]i mill-goalkeeper ta’

Floriana, Tony Warner.

Fis-70 minuta, Floriana [olqu l-unika okka]joni perikolu]a fil-log[ba meta ssostitut Ryan Darmanin ra xxutt minn tarf il-kaxxa tieg[u ji;i milqug[ ming[ajr diffikultà mill-goalkeeper ta’ Valletta, Manuel Bartolo. Fit-78 minuta, Valletta irduppjaw l-iskor permezz ta’ goal mill-isba[ ta’ JOAO GABRIEL DA SILVA, li permezz ta’ xutt mill-isba[ minn barra l-kaxxa g[eleb lil Tony Warner.

Mosta jeg[lbu lil Rabat A. ming[ajr tbatija

2

BOV PREMIER

MOSTA (2)

0

RABAT A.

J. Haber, A. Cini, B. J. Azzopardi, I. Carapic, H. Agius, S. Bezzina, L. Backhaus, N. Austrauskas, A. Dimech, C. Compagnoli, R. Smeir, M.M. Fuster, D. Grech, F. Aboulezz, O. Falzon, C. Brincat, Y. Cauchi, Zongo, D. Mitev, O. D. Azzopardi, C. Gauci Obiefule Sost: J. Caruana flok A Sost: Maia Dos Santos Smeir 5min, W. Borg flok flok D. Mitev 56min, D. M.M. Fuster 86min, K. Bogdanovic flok F. Muscat flok H. Backhaus Aboulezz 81min 86min Imwissija: I. Carapic 35min, N. Astrauskas 52min (R) Skurjaw: D. Mitev 25min, O. Obiefule 39min (M) Referee: Glenn Tonna il-mument Player tal-Log[ba: O. Zongo (M) Mosta ma tantx t[abtu biex g[elbu lil Rabat Ajax bl-iskor ta’ 2-0, bil-goals g[alihom jaslu minn Mitev u minn Obiefule. B’hekk issa, Mosta g[andhom 15-il punt minn tmien log[biet.

Clive Brincat irritorna g[al Rabat Ajax waqt li Patrick Borg kien nieqes min[abba li kien sospi]. Min-na[a l-o[ra, Mosta laqg[u lura lil Firas Aboulezz. Tajjeb ng[idu li f’din il-log[ba r-referee Glenn Tonna kien qed jirreffja g[allewwel darba f’dan l-ista;un wara li kien qed isofri minn injury f’siequ.

Kif mistenni, Mosta [ar;u

fuq l-offensiva u wara biss 6 minuti, xutt ta’ Aboulezz minn barra l-kaxxa kien nieqes mill-pre/i]joni, u lballun spi//a f’idejn ilgoalkeeper Rabti, Azzopardi.

Fl-14-il minuta, Cini naqas milli jikklerja effettivament, bil-ballun jaqa’ f’saqajn Fuster, li b’xutt b’sa[[tu g[al ftit ma [asadx lil Haber; i]da dan kien pront u salva parzjalment. Mir-rebound, listess Fuster ixxuttja barra.

Fil-21 minuta, xutt ta’ Mitev minn fuq il-lemin kien nieqes mis-sa[[a, bil-ballun jispi//a f’idejn Azzopardi. }ew; minuti biss wara, free-kick

Aboulezz fl-azzjoni kontra Rabat

dirett ta’ Backhaus kien /entrali, b’Haber isalva fa/ilment.

Fil-25 minuta, free-kick dirett ta’ DANIAL MITEV sab lil Azzopardi mhux f’postu, bil-ballun jispi//a fixxibka. Wara nofs sieg[a log[ob, azzjoni personali ta’ Obiefule tkun perikolu]a wara li qabe] lid-difensur u lillgoalkeeper; i]da x-xutt finali tieg[u ;ie kklerjat minn fuq il-linja minn Keith Azzopardi.

Fid-39 minuta, Mosta irduppjaw l-iskor meta minn kross perfett ta’ Ousseni

Zongo, ikkonnettja tajjeb OBINNA OBIEFULE, li permezz ta’ daqqa ta’ ras irnexxielu jitfa’ l-ballun inna[a l-o[ra ta’ Azzopardi.

Fil-45 minuta, Astrauskas ;ie mwaqqa’ minn Luke Dimech fil-kaxxa, bir-referee j[alli l-log[ob g[addej. Filpront, il-plejer Rabti tefa’ lura, fejn sab lil Clifford Gauci; i]da x-xutt finali tieg[u spi//a barra. Fit-52 minuta, free-kick mog[ti millewwel minn Fuster sab lil Austrauskas, li ipprova jfittex il-penalty, i]da r-referee kien

pront u wrieh il-karta s-safra g[al simulazzjoni.

Minuta biss wara, Obiefule g[adda lil Mitev, li fil-pront waqqa’ lejn Zongo, li i]da kien sfortunat meta x-xutt tajjeb tieg[u laqat ilmimduda. Fid-59 minuta, Zongo g[adda pass intelli;enti lejn Obiefule, i]da dan spara barra minn po]izzjoni tajba. Fid-69 minuta, Astrauskaz ]marka ru[u tajjeb, bix-xutt finali tieg[u jkun g[al darb’o[ra salvat tajjeb minn Justin Haber.

48

Lokali

Il-{add, 21 ta’ Ottubru, 2012

TAT-TFAL... L-AQWA LI JIRKEB

Le;i]latura ta’ [idma

Mhux dak kollu li sar tul dawn l-a[[ar [ames snin minn dan il-Gvern hu perfett.

Dan hu minnu, i]da l-poplu jaf – u jekk le g[andu ji;i infurmat – li l-linja diretta ta’ [idmet il-Gvern kienet u g[adha dik li tmexxi ’l quddiem lil dan il-pajji].

Irridu di;à na//ettaw li dak li se[[ f’dawn il-g]ejjer f’dawn l-a[[ar snin ;ieb trasformazzjonijiet qawwija.

Di;à fl-2008 l-istat talaffarijiet kien sod. Di;à stajna nirre;istraw li g[amilna taqlib li [add qabilna ma kien wettaq. Il-le;i]laturi varji mmexxija minn dan il-Partit Nazzjonalista ;iebu mag[hom tibdil, avvanz, riformi u progress li nistg[u, ma’ kull ;urnata, immissu b’idejna.

1.

Il-bnedmin fi [dan dan ilpartit, bit-tajjeb u l-[a]in tag[hom, irnexxielhom iwettqu passi kbar fil-[ajja ta’ kull ;urnata. F’dak kollu li g[andu x’jaqsam mal-aspetti so/jali, ekonomi/i u kulturali tag[na lkoll b[ala nies. Konna di;à avvanzajna sew meta wasalna biex nidde/iedu nid[lux jew le fl-Unjoni 2.

Ewropea. Avvanzajna ferm iktar ladarba d[alna parti minn din l-g[aqda verament importanti. Sehemna hemm qieg[ed. Di;à wettaqna passi ;odda b’de/i]jonijiet varji. Illivell ta’ dak li /-/ittadin ta’ dawn il-g]ejjer g[andu jippretendi mill-istat demokratiku tieg[u g[ola sew. G[ola g[ax dawk li mexxew u g[adhom imexxu lill-Partit Nazzjonalista [arsu u g[adhom i[arsu biex itejbu.

Dak kollu li jsir u sar kien mmirat bi skop wie[ed: dak li permezz tieg[u naraw lis-so/jetà kollha titla’ ’l fuq.

Din hi l-prijorità tag[na.

Mhix parti mill-politika tag[na li n]ommu lil xi parti mill-pajji] lura jew li n[allu lil kul[add fl-istess stat ta’ konservazzjoni. Bil-;ustizzja so/jali f’qalbna rnexxielna naraw li ng[inu lil kull min, f’xi mument, isib ru[u minn ta[t. Nassistu u fl-istess [in nift[u aktar il-bibien li permezz tag[hom persuna li trid tavvanza tkun tista’ tag[mel dan. Diversi bnedmin f’dawn is-snin irnexxielhom jaslu fejn o[rajn ma waslux.

3.

Irnexxielhom ja[dmu fi klima ekonomika u finanzjarja li hi avversa g[ad-dinja kollha.

Kull persuna, fl-anali]i tag[ha, tqis ]ew; livelli f’[ajjitha. Tara dak li hi g[addejja minnu direttament, u t-tieni, t[ares lejn l-istampa ;enerali ta’ kollox. Kull min iqis id-differenzi sewwa, min hu kapa/i jiftakar dak li kellna u dak li g[andna llum, jag[raf id-differenzi. Jinduna li altru x’kellna fledukazzjoni qabel u dak li g[andna llum. Altru sservizzi g[olja u professjonali li g[andna, u altru x’kellna.

Altru kemm kien hawn persuni ja[dmu qabel, u altru llum b’liema livell ta’ pagi li l-[in kollu jridu jitilg[u ’l fuq. Dan jinfirex fuq kollox.

Illum li qieg[ed ner;a’ nservi l-Qorti, qieg[ed immiss direttament minn din lesperjenza po]ittiva ta’ bidla.

Dak kollu li sar biddel ta’ ta[t fuq kif ta[dem din listituzzjoni g[as-sewwa. I]]errieg[a t-tajba li ]rajna fla[[ar ]ew; le;i]laturi qieg[da issa, bi//a bi//a, tag[ti l-frott tag[ha.

4.

media•link COMMUNICATIONS

Biss, dawn il-passi se[[ew g[ax il-Partit Nazzjonalista kellu g[addispo]izzjoni tieg[u ]ew; vanta;;i. L-ewwel, tul dawn is-snin, il-ma;;oranza taddeputati fi [danu kienu u baqg[u bnedmin onesti, serji u leali. Bnedmin li g[arfu li lpre]enza u l-[idma tag[hom fil-partit huma determinanti biex jibdlu dak li hemm b]onn jinbidel. It-tieni, li ]ammejna ru[na mmexxijin minn persuni li g[andhom g[al qalbhom li jissagrifikaw lilhom infushom. Jiddedikaw il-forzi s[a[ tag[hom biex nimxu lkoll ’il quddiem.

Proprju min[abba f’dan kollu li l-Partit Nazzjonalista irnexxielu juri li hu l-partit li bil-fatti jwettaq is-sewwa.

5.

Kontra kull kurrent u kontra kull kumplikazzjoni, ilpajji] baqa’ g[addej. Ille;i]latura g[andha quddiemha dan il-kuntrast /ar.

Fuq na[a l-inkwiet ekonomiku li kisser lill-;irien, il-kumplikazzjonijiet fl-intern tal-membri parlamentari li tilfu d-direzzjoni tag[hom, u fuq in-na[a l-o[ra l-fatt li l6.

minn Carmelo Mifsud Bonnici carmelomifsudbonnici@gov.mt

pajji] baqa’ g[addej, javvanza fix-xog[ol, fl-ekonomija u fil;ustizzja so/jali. M’a[niex ag[ar milli konna, anzi avvanzajna ferm iktar milli seta’ xi [add jimma;ina. Se[[ g[ax il-partit fil-Gvern mexxa b’attenzjoni, b’g[aqal u biddeterminazzjoni ne/essarja biex iwettaq is-sewwa. ?ert li meta naslu fl-a[[ar ta’ kollox, il-Partit Nazzjonalista se jkun jista’ jdur fuq il-poplu u jg[id li din kienet verament le;i]latura ta’ [idma.