www.mychoice.pn
Numru 13,264
€0.55
It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru, 2012
Barroso jilqa’ n-nomina ta’ Tonio Borg Il-President tal-Kummissjoni Ewropea Josè Manuel Barroso laqa’ nnomina ta’ Tonio Borg g[al Kummissarju Ewropew ;did f’isem Malta, liema nomina tressqet mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi f’isem ilGvern Malta wara r-ri]enja ta’ John Dalli. Wara li matul il-;urnata laqa’ lillVi/i Prim Ministru Malti Tonio Borg
g[al ta[ditiet fi Brussell, Barroso g[amel kuntatt mal-Prim Ministru Malti u infurmah bil-qbil tieg[u malkandidatura ta’ Tonio Borg, li issa trid tg[addi mill-pro/edura stabbilita qabel ma Tonio Borg ikun konfermat Kummissarju Ewropew sa tmiem ilmandat attwali tal-Kummissjoni Ewropea.
g[al pa;na 3
Dalli jikteb lil Barroso Il-ka] g[all-Kummissjoni Ewropea hu mag[luq minn Matthew Bonett
Fl-a[[ar sig[at, bejn l-eks Kummissarju Ewropew John Dalli u lKummissjoni Ewropea g[addew botta u risposta hekk kif John Dalli kiteb lillPresident tal-Kummissjoni Ewropea Josè Manuel Barroso jinfurmah li hu mhux se jirri]enja bil-miktub jekk Barroso ma jitolbux bil-miktub biex jirri]enja, waqt li l-Kummissjoni Ewropea qalet li l-kwistjoni kollha issa hi mag[luqa. Din il-botta u risposta bdiet il-{add
filg[axija, meta l-eks Kummissarju Ewropew John Dalli kiteb lillPresident tal-Kummissjoni Ewropea biex it-talba g[ar-ri]enja tieg[u tintbag[atlu bil-miktub minn Barroso. Fil-fatt, minkejja li ma kenitx saret daqshekk referenza g[aliha fil-midja, jirri]ulta li John Dalli g[adu ma bag[atx formalment ir-ri]enja tieg[u minn Kummissarju g[aliex, skont hu, g[al pa;na 5
Lance Armstrong tne[[ewlu s-seba’ titli tat-Tour de France li reba[ u ;ie sospi] g[al g[omru mill-Unjoni Internazzjonali ta/-?ikli]mu li kkonfermat is-sanzjonijiet me[uda mill-A;enzija kontra d-doping fl-Istati Uniti bil-President Pat McQuaid jg[id li Lance Armstrong m’g[andux postu fi/-/ikli]mu u ismu jrid jintesa mill-isport. (Ara pa;na 31)
Sptar St. Philip’s
Power Station f’Delimara
L-MUMN favur il-ftehim tal-Isptar St. Philip’s. Mhix marbuta mal-politika parti;jana.
Il-Parlament jiddiskuti stqarrija ministerjali tal-Gvern dwar il-Power Station ta’ Delimara
Ara pa;na 3
Ara pa;na 9
IN-NAZZJON It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru, 2012
Lokali 3 Tonio Borg mistenni jidher quddiem il-Parlament Ewropew f’Novembru minn pa;na 1
Il-President tal-MUMN Paul Pace, li fir-ritratt jidher jie[u b’idejn il-Prim Ministru Lawrence Gonzi waqt i]-]jara fl-uffi//ju tal-MUMN fil-Mosta, qal li l-MUMN tinsab f’ta[ditiet mal-Gvern g[al aktar spe/jalizzazzjoni u biex isir avvanz akbar fil-kwalità tas-servizz li jing[ata (Ritratt> Michael Ellul)
L-MUMN favur il-ftehim tal-Isptar St. Philip’s L-MUMN mhix marbuta mal-politika parti;jana minn Jesmar Baldacchino
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi sostna li hu importanti li ting[ata kura ta’ riabilitazzjoni li mhux bilfors tkun ;erjatrika u li jkun hemm l-istruttura li tippermetti li din il-kura ting[ata. G[alhekk hu ta’ ;id g[all-pazjenti li jsir il-ftehim g[all-Isptar St. Philip’s g[aliex dan l-isptar jista’ joffri dan is-servizz immedjatament. Il-Prim Ministru qal waqt ]jara fluffi//ju tal-MUMN fil-Mosta, li dwar lIsptar St. Philip’s inqala’ maltemp li m’g[andux g[alfejn ikompli. Hu kkonferma kif dan il-ftehim g[adu ma ;iex iffirmat u irrilevanti jekk ikunx iffirmat jew le nhar, l-Erbg[a waqt il-
laqg[a tal-Kumitat tal-Parlament g[allKontijiet Pubbli/i, il-Gvern se jressaq ilkarti kollha g[all-iskrutinju Parlamentari. Lawrence Gonzi qal li qabel ma nqalg[et l-opportunità li l-Gvern jikri lIsptar St. Philip’s, flimkien ukoll malMUMN, il-Gvern kien jinsab f’diskussjonijiet fuq pjan biex il-grawnds tar-Residenza San Vin/enz de Paule jinbena post ta’ 250 sodda. Qal li l-ftehim tal-Isptar St. Philip’s joffri infrastruttura di;à lesta, ftit ’il bog[od mill-Isptar Mater Dei u bil-potenzjal li jikber. Matul id-diskors tieg[u, il-President tal-MUMN Paul Pace ukoll sostna li dan il-ftehim se jkun ta’ benefi//ju g[all-
pazjenti. L-MUMN mhix marbuta malpolitika parti;jana u g[alhekk tinsab favur dan il-ftehim. Hu enfasizza fuq limportanza li l-kura tar-riabilitazzjoni ma tkunx biss dik ;erjatrika, li ting[ata lillanzjani, g[aliex l-istatistika turi kif ma]]mien is-servizz jispi//a jing[ata biss lill-anzjani u l-iskop hu li dan jing[ata lill-firxa iktar wiesg[a ta’ pazjenti. Paul Pace sostna li f’Awwissu li g[adda, meta l-MUMN ressqet il-punti tag[ha biex il-partiti politi/i jinkluduhom fil-programm elettorali tag[hom, lMUMN kienet fuq quddiem li tkellmet dwar il-b]onn li ting[ata kura ta’ riabilitazzjoni qrib l-Isptar Mater Dei.
Bid-djalogu saru kisbiet importanti g[all-infermiera Permezz tad-djalogu bejn lMUMN u l-Gvern matul dawn l-a[[ar snin saru kisbiet kbar kemm g[all-;id tal-infermiera u l-qwiebel imma wkoll g[allpazjenti kollha. Hekk intqal mill-President tal-MUMN, Paul Pace waqt i]-]jara li lPrim Ministru Lawrence Gonzi g[amel fl-uffi//ju talMUMN, fil-Mosta. Fil-pre]enza wkoll talMinistru g[as-Sa[[a, lAnzjani u l-Kura filKomunità, Joe Cassar; u sSegretarju Parlamentari flistess Ministeru, Mario Galea; Paul Pace semma li fost dawn il-kisbiet hemm il-ftehim tal2007, li permezz tieg[u linfermiera setg[u jag[mlu
avvanz kbir ’il quddiem. Elenka wkoll avvanzi o[ra matul dawn l-a[[ar erba’ snin fis-settur tal-kura g[allanzjani, l-Isptar Mater Dei, ilftu[ tat-teatri ;odda fl-isptar, is-servizz tal-comcare u lg[oti tal-kimoterpija f’G[awdex. Paul Pace ]vela kif fil-pre]ent l-MUMN tinsab f’ta[ditiet mal-Gvern g[al aktar spe/jalizzazzjoni u biex isir avvanz akbar filkwalità tas-servizz li jing[ata. Il-President tal-MUMN sostna li l-isfida li jmiss hi linfermiera jibdew joffru kura preventiva fil-lokalità. F’kumment lil INNAZZJON, Paul Pace qal li permezz ta’ fondi mill-Unjoni
Ewropea, fix-xhur li ;ejjin se tibda ting[ata kura spe/jalizzata fil-lokalitajiet biex il-pazjenti ma jkollhomx g[alfejn imorru mill-ewwel lIsptar Mater Dei u b’hekk tissa[[a[ il-kura primarja. Paul Pace sostna li linfermiera jridu aktar responsabbiltajiet g[aliex iridu joffru iktar servizz. Min-na[a tieg[u, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi sostna kif fost dawn il-kisbiet hemm ukoll it-tne[[ija tannumerus clausus g[all-kors tal-infermiera, biex din issena kien hemm numru rekord ta’ studenti ;odda li ggradwaw b[ala infermiera. Il-Prim Ministru Lawrence
Gonzi rringrazzja lillinfermiera u l-qwiebel kollha g[ad-dedikazzjoni li joffru fil-kura li jag[tu lill-pazjent u fa[[ar ir-rwol ewlieni li lMUMN u l-infermiera kellhom fit-trasferiment millIsptar San Luqa g[al Mater Dei, li bl-g[ajnuna tag[hom sar qabel i]-]mien stipulat u ming[ajr in/identi. Dan ittrasferiment sar fi ftit ;img[at meta l-esperti kienu jsostnu li jista’ jsir fi ]mien sitt xhur. Fi tmiem il-laqg[a, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi, ilMinistru Joe Cassar u sSegretarju Parlamentari Mario Galea ;ew ippre]entati b’tifkira ta]-]jara li g[amlu fl-uffi//ju tal-MUMN.
Stqarrija uffi/jali talKummissjoni Ewropea kkonfermat li l-President Barroso kellu ta[ditiet ma’ Tonio Borg, u wara din il-laqg[a sar kuntatt bejn il-President talKummissjoni Ewropea u l-Prim Ministru Malti. Din kienet l-ewwel laqg[a ta’ Tonio Borg ma’ Barroso dwar in-nomina tieg[u. Tonio Borg telaq lejn Brussell il-{add filg[axija wara li l-Prim Ministru nnominah g[al Kummissarju Ewropew tard is-Sibt filg[axija. Il{add filg[axija t[abbar ukoll li hu rri]enja uffi/jalment minn Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista. Hu bag[at l-ittra tar-ri]enja tieg[u minn Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista lill-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi, lis-Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista Paul Borg Olivier, u lill-President tal-Kunsill :enerali talPartit Nazzjonalista Paula Mifsud Bonnici, u g[alhekk hu mistenni jibda wkoll il-pro/ess biex jin[atar Vi/i Kap ;did talPartit Nazzjonalista. B’rabta man-nomina ta’ Tonio Borg, issa, b[alma ji;ri f’ka] b[al dan, hemm pro/edura li trid ti;i segwita. Minbarra li nnomina ti;i diskussa filKulle;; tal-Kummissarji, irid isir ukoll smig[ filParlament Ewropew li eventwalment irid japprova n-nomina ta’ Tonio Borg. Din is-sessjoni mistennija ssir ix-xahar li ;ej.
David Casa se jikkontesta wkoll fis-sitt distrett elettorali
David Casa se jikkontesta l-elezzjoni ;enerali fis-sitt distrett elettorali, li huwa mag[mul minn {al Qormi, {al Luqa u s-Si;;iewi. Dan id-distrett kien jikkontesta fih l-eks Ministru John Dalli. Fla[[ar elezzjoni ;enerali f’dan id-distrett, John Dalli akkwista 3,371 vot blewwel preferenza, l-og[la ammont ta’ voti fost ilkandidati tal-Partit Nazzjonalista f’dan iddistrett u elf vot aktar mittieni preferenza Clyde Puli. Aktar qabel, David Casa kien [abbar li se jikkontesta wkoll fil[ames distrett elettorali.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru, 2012
Lokali 5
Tony Zarb jispjega g[aliex [assu malafamat minn Ray Abdilla
Is-Segretarju :enerali talGWU /a[ad li b’xi mod immanipula minuta ta’ laqg[a tal-MCESD. Waqt li kien qed jixhed f’kaw]a ta’ libell g[ad-danni li hu stess qed jag[mel kontra Vince Farrugia, id-Direttur :enerali tal-GRTU, Tony Zarb qal li hu [assu malafamat b’/ertu kummenti li Farrugia g[adda waqt il-programm ‘TVAM’ tal24 ta’ Frar 2012 fuq listazzjon nazzjonali TVM. Zarb qal li Farrugia g[amel dawn l-akku]i filkonfront tal-union wara li din tkellmet dwaru fejn waqt laqg[a tal-MCESD kien iddeskriva lill[addiema b’xog[ol prekarju b[ala “;rieden”. Is-Segretarju :enerali talGWU qal quddiem ilMa;istrat Francesco Depasquale li d-Direttur :enerali akku]ah li “immanipula” minuta ta’ laqg[a tal-MCESD billi g[amel pressjoni fuq isSegretarju u /-Chairman talistess MCESD. Qal ukoll fix-xhieda tieg[u, li Vince Farrugia ddeskriva lit-tmexxija talGWU b[ala “faxxista” u qal li meta jaqbdu ma’ persuna dawn “jattakkawha b’mod sistematiku”. Tony Zarb qal li Farrugia kien semma fil-programm kif lil /ertu Michael Mallia “xi [add tefag[lu murtalett”, lil Alphonse Farrugia “spi//a tawh xebg[a u kisrulu jdejh” u lil Joe Caruana Curran “g[amluh ]ibel”. Farrugia, skont Tony Zarb, kien qal ukoll filprogramm li “l-unika
organizzazzjoni li tabbu]a mill-pro/eduri tal-MCESD hi l-GWU” u waqt li qal li ma kienx se jag[mel ebda apolo;ija, indirizza lillGWU billi qalilha “jekk tridu xxewxu n-nies g[allvjolenza komplu xewxuhom”. Filwaqt li Zarb /a[ad dak kollu li qal Vince Farrugia, sostna li wara l-laqg[a msemmija, saru diversi laqg[at o[ra tal-MCESD, i]da Farrugia qatt ma talab biex jirran;a l-minuti u qatt ma rtira d-diskors tieg[u. Waqt li /a[ad li mmanipula l-minuta talMCESD, Zarb tenna li limsie[ba so/jali g[andhom dritt jibag[tu korrezzjonijiet dwar dak li jkun ;ara u hu hekk g[amel imma ma g[amel ebda pressjoni fuq is-Segretarja jew i/Chairman tal- MCESD. Hu qal ukoll li kien hemm diversi drabi li membri talMCESD talbu li jsiru emendi. ?a[ad ukoll li b[ala uffi/jali tal-GWU attakkaw lil xi [add u sostna li mhux veru li qatt xewxu lil xi [add kontra Farrugia. Xehed ukoll il-President tal-GWU, Victor Carachi, li sostna li dakinhar tal-laqg[a l-atmosfera, dak il-[in li sSegretarju :enerali talGWU g[adda din listqarrija, ma kinitx wa[da kalma u deher irrabjat u e/itat. Il-ka] se jkompli jinstema’ fl-14 ta’ Jannar 2013. G[al Tony Zarb qed jidher l-Avukat Aron Mifsud Bonnici, filwaqt li lAvukat Jean Carl Farrugia qed jidher g[al Vince Farrugia.
Dalli jibg[at ittra lill-MEPs minn pa;na 1
il-President tal-Kummissjoni g[adu ma tahx ir-ra;unijiet formali li g[alihom intalab jirri]enja, skont kif provdut mit-trattati tal-Unjoni Ewropea. Il-{add, John Dalli bag[at ittra lil Barroso u qallu li g[alkemm hu a//etta verbalment it-talba tieg[u biex jirri]enja minn membru tal-Kummissjoni Ewropea, s’issa Barroso g[adu ma qallux x’wasslu biex je]er/ita l-prerogattiva tieg[u li j;ieg[lu jirri]enja. Ming[ajr talba b[al din ming[and Barroso, sostna John Dalli, m’hemmx ri]enja min- na[a tieg[u. Fil-fatt, John Dalli ffirma l-ittra li bag[at lil Barroso b[ala Kummissarju g[as-Sa[[a u l-Affarijiet talKonsumatur. Fl-ittra tieg[u lil Barroso, John Dalli lmenta wkoll li filkonferenza tal-a[barijiet li indirizzat il-kelliema talKummissjoni fis-17 ta’ Ottubru, ji;ifieri nhar lErbg[a li g[adda, ing[ad diversi drabi li kien hu li offra r-ri]enja tieg[u, xi [a;a li ;iet irrappurtata wkoll fil-midja internazzjonali. Skont John Dalli, dan mhux korrett, g[aliex hu m’offriex ir-ri]enja tieg[u, i]da kien Barroso li talbu jirri]enja. Fil-midja internazzjonali, inklu] fis-sit New Europe, minbarra l-ittra li bag[at John Dalli lil Barroso, ;iet ippubblikata wkoll l-ittra tarri]enja ta’ John Dalli li sa issa g[adha ma ntbag[titx. Din littra formali t[ejjiet minn uffi/jali tal-Kummissjoni Ewropea u ;iet mg[oddija lill-eks Kummissarju biex jiffirmaha, xi [a;a li John Dalli qed jirrifjuta li jag[mel sakemm ma jir/evix bilmiktub ir-ra;unijiet li g[alihom Barroso talbu jirri]enja.
Dalli ntalab jirri]enja wara anali]i politika tas-sitwazzjoni minn Barroso bba]ata fuq il-konklu]jonijiet tar-rapport flUffi//ju tal-Unjoni Ewropea kontra l-Frodi, l-OLAF
Madanakollu, fil-briefing li jsir kuljum f’nofsinhar millKummissjoni Ewropea, f’dak tal-biera[, il-kelliem g[allKummissjoni Ewropea qal li g[al din l-istituzzjoni, il-ka] ta’ John Dalli hu mag[luq. Din hi xi [a;a tal-passat, li ;rat nhar it-Tlieta (b[al-lum ;img[a), sostna l-kelliem. Hu ]ied jg[id li Dalli ntalab jirri]enja wara anali]i politika tas-sitwazzjoni minn Barroso bba]ata fuq il-konklu]jonijiet tar-rapport fl-Uffi//ju talUnjoni Ewropea kontra lFrodi, l-OLAF. Il-kelliem g[allKummissjoni Ewropea qal ukoll li l-Kummissjoni tirrispetta l-prin/ipju li kul[add hu meqjus inno/enti sakemm ikun ippruvat mod ie[or, u kompla li ma kien hemm l-ebda evidenza ta’ a;ir illegali min-na[a ta’ John
Dalli, u issa f’idejn l-uffi//ju tal-Avukat :enerali ta’ Malta li jidde/iedi fuq l-aspett legali ta’ din il-kwistjoni. Minkejja dan, appena sar mag[ruf li kien hemm laqg[at mhux uffi/jali mal-industrija tat-tabakk bl-involviment ta’ intermedjarju, u ming[ajr ebda ra;uni, is-sitwazzjoni ta’ Dalli u l-po]izzjoni tieg[u filKummissjoni ma baqg[etx tenibbli politikament, temm jg[id il-kelliem g[allKummissjoni Ewropea. Fi ]vilupp ie[or, John Dalli kiteb lill-membri kollha talParlament Ewropew u f’ittra ta’ ]ew; pa;ni insista li hu inno/enti f’dan il-ka] kollu, waqt li appella lill-Membri tal-Parlament Ewropew biex jinsistu mal-Kummissjoni Ewropea biex id-direttiva tattabakk, li kien qed ja[dem fuqha, ti;i mnedija.
Mixli li kiser id Pulizija Pulizija aggredit meta mar jintervjeni waqt argument familjari Johann Gauci ta’ 21 sena minn {ad-Dingli ;ie mixli quddiem ilMa;istrat Anthony Vella li wara li membru tal-Korp tal-Pulizija mar jintervjeni waqt argument familjari li kellu Gauci, dan kisirlu jdejh meta tah daqqa ta’ pajp tal-ilma. Mill-provi rri]ulta li Gauci kien qed jargumenta mal-familja tieg[u vi/in id-dar u [in minnhom l-
Kuntistabbli Keith Muscat, li joqg[od fl-in[awi, mar biex jikkalma s-sitwazzjoni u kien hemm li luffi/jal spi//a aggredit. Irri]ulta li waqt l-in/ident omm lakku]at waqg[et mal-art u kien dak il-[in li allegatament Gauci qabad ilpajp tal-metall. L-akku]at qal filQorti li hu n[asad meta l-Pulizija mar qabdu minn g[onqu biex
jikkalmah u kien g[alhekk li qabad il-pajp g[alih. Gauci kien mixli li kka;una feriti gravi fuq il-Pulizija, [ebb g[alih biex ibe]]g[u, li kiser il-pa/i pubblika, li qal kliem oxxen fil-pubbliku, li saq mutur meta ma kellux li/enzja, u li saqu b’mod perikolu] u li hedded lill-Kuntistabbli Gauci. Gauci ng[ata l-libertà provi]orja
fuq depo]itu ta’ €800 u garanzija personali ta’ €2,000. Minkejja lpersistenza ma taqta’ xejn tal-Avukat Tony Abela biex inaqqas jew sa[ansitra ma jkunx hemm depo]itu fil-konfront tal-klijent tieg[u, ilMa;istrat Vella ma laqg[etx it-talba g[al aktar minn darba. Il-Prosekuzzjoni tmexxiet millIspettur Sarah Magri.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru, 2012
2 Lokali
Protest g[ax mitulu l-annimali g[ax “ma [allewhx jag[lifhom” Angelo Bilocca, ta’ 33, residenti s-Si;;iewi li qieg[ed ikun mixli li asso//ja ru[u flimportazzjoni ta’ kokaina ppre]enta protest fil-Prim Awla tal-Qorti g[ax mhux qed ji;i eskortat lejn irrazzett tieg[u biex jag[lef lannimali. Meta fil-5 ta’ Ottubru li g[adda Bilocca tressaq ilqorti hu kien ing[ata permess mill-Ma;istrat biex imur jag[lef l-annimali. Dan peress li ma kienx ing[ata il[elsien mill-arrest. Bilocca allega li lGwardjani tal-[abs u lPulizija ma baqg[ux jo[duh jag[lef l-annimali u konsegwenza ta’ hekk mitulu 280 serduk, tliet majjali u 17il fenek. Bilocca qal filprotest li ladarba jkun skortat
m’g[andux ikun hemm diffikult à biex jittie[ed jag[lef. Angelo Bilocca flimkien ma’ Priscilla Cassar ta’ 30 sena, kienu n]ammu ta[t arrest preventiv millMa;istrat Doreen Clarke wara li kienu mixlijin li asso/jaw ru[hom ma’ persuni o[rajn fit-traffikar ta’ kilo droga kokaina. Huma kienu mixlijin li wettqu dan ir-reat fit-3 ta’ Ottubru li g[adda u fix-xhur ta’ qabel fejn kienu mixlijin bil-pussess tal-imsemmija droga, u li ;iet fornuta lilhom u nstabet g[andhom f’/irkostanzi li juri li ma kinitx g[al u]u personali tag[hom. L-Avukat Josè Herrera flimkien malAvukat Veronique Dalli ffirmaw l-protest.
Tifkira
Jin]amm arrestat wara li ;ie mixli li kellu bomba, armi u splussiv f’garaxx Pietru Cassar ta’ 66 sena mi]-}ejtun tressaq il-Qorti mixli li kellu fil-pussess tieg[u bomba, splussivi u armi fil-garaxx tieg[u fi]}ejtun. Huwa n]amm ta[t arrest preventiv wara li lMa;istrat Anthony Vella /a[ad it-talba g[all-[elsien mill-arrest tieg[u. Huwa kien mixli b’20 akku]a relatati ma’ armi, splussivi u flus foloz. Cassar ;ie mixli li kellu filpussess tieg[u tliet pistoli, “sub machine-gun”, “airgun”, kwantità ta’ porvli, munizzjon ;did u anke “antic”, bomba kbira li tista’ tkun ta’ kanun inkella wa[da minn dawk li jin;arru fuq l-ajruplani. Huwa kien mixli wkoll li kellu fil-pussess tieg[u nasba “booby trap”. Cassar li tressaq mill-Ispetturi Carlos Cordina u Carol Fabri li dawn l-o;;etti nstabu fil-pussess tieg[u nhar is-Sibt li g[adda g[all-[abta tal-11.00 a.m. Lakku]i tg[id li dawn l-o;;etti kienu g[andu qabel din iddata.
L-anzjan ;ie mixli li kellu dan il-materjal ming[ajr li/enzja tal-Kummissarju talPulizija u li ]amm kwantità kbira ta’ splussiv akbar minn dik li hi lli/enzjata. Cassar kien mixli li kellu sustanzi li kellhom b[ala ba]i prin/ipali n-nitrogli/erina jew sustanzi o[rajn li meta jit[alltu flimkien jistg[u jipprodu/u effett b[al dawk jew simili tad-dinamite. Kien mixli wkoll li kellu porvli tal-isparar, klorat talpotassa jew kompo]izzjonijiet o[rajn mhux mag[rufin. Li kellu kapsijiet, skrata/ vojta u mi/e/ f’postijiet mhux koformi mal-li;i. Cassar ;ie mixli wkoll li ;arr il-porvli, li mmanifattura splussiv, li kien qed je]er/ita negozju tal-armi bla li/enzja u li kellu materjal li kienx irre;istrat f’xi inventarju skont l-Att Dwar ilPatrimonju Kulturali. L-anzjan kien mixli wkoll li g[amel skavi u esplorazzjonijiet arkeolo;i/i
jew paleontolo;i/i f’Malta li jistg[u jsiru biss misSovritendent u li ming[ajr permess kellu wkoll flus talvaluta ewro li kienu iffalsifikati. Piteru Cassar ;ie mixli wkoll li sar re/idiv b’sentenzi mog[tija mill-Qorti. Huwa kellu ka] ukoll il-Qorti aktar minn sentejn ilu fuq ]amma ta’ porvli. F’garaxx fi]}ejtun, il-Pulizija, assistita mill-membri tal-iskwadra talEOD tal-Forzi Armati ta’ Malta, kienu sabu materjal splussiv u o;;etti o[ra relatati kif ukoll armi tan-nar mhux li/enzjati. Il-membri tat-tielet ri;ment tal-armata kienu assistew lillPulizija wara li kien hemm suspett ta’ splussivi f’garaxx fi Triq Santa Marija ]}ejtun. Pre]enti g[al din ittfittxija kien hemm ukoll membri tal-Pulizija tattaqsima tal-klieb u anke talForensika. G[al Cassar deher l-Avukat Martin Fenech.
Mitt sena mit-twelid tal-attur Malti Johnny Navarro It-temp
UV INDEX
5
IT-TEMP> imsa[[ab b’[albiet tax-xita li jistg[u jkunu bir-rag[ad VI}IBBILTÀ> tajba minbarra f’xi [albiet tax-xita IR-RI{: [afif u varjabbli BA{AR> [afif IMBATT> ftit li xejn TEMPERATURA: l-og[la 24˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 99.1mm IX-XEMX> titla’ fis-07.15 u tin]el fis-18.18
It-23 t’Ottubru 2012 hi l-;urnata li fiha qed jitfakkar il-100 sena anniversarju mit-twelid talattur famu] Malti Johnny Navarro. Il-familja tal-attur [abbret li, min[abba limportanza tal-istorja kulturali ta’ din il;urnata, lesta taqsam dokumentazzjoni, ritratti, kitba, powsters teatrali, programmi u o;;etti ta’ interess ming[ajr [las biex tin]amm [ajja lmemorja ta’ Johnny Navarro. Il-familja Navarro appellat ukoll lil kull min g[andu informazzjoni, kollezzjonijiet jew ritratti u klipps ta’ Johnny Navarro biex jikkuntattja lill-familja fuq il-pa;na ta’
B[al-lum 25 sena
I
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
IT-TLIETA L-og[la 24˚C L-inqas 19˚C
L-ERBG{A L-og[la 24˚C L-inqas 19˚C
IL-{AMIS L-og[la 24˚C L-inqas 19˚C
IL-:IMG{A L-og[la 25˚C L-inqas 18˚C
IS-SIBT L-og[la 25˚C L-inqas 19˚C
UV
UV
UV
UV
UV
5
5
5
5
5
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) ilbiera[ kienet> Malta 24˚C imsa[[ab, Al;eri 24˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 19˚C im/ajpar, Ateni 19˚C imsa[[ab, Li]bona 22˚C imsa[[ab, Berlin 13˚C imsa[[ab, Brussell 22˚C xemxi, il-Kajr 29˚C xemxi, Dublin 14˚C imsa[[ab, Kopen[agen 11˚C imsa[[ab, Frankfurt 16˚C imsa[[ab, Milan 21˚C xemxi, Istanbul 24˚C ftit imsa[[ab, Londra 15˚C im/ajpar, Madrid 14˚C xemxi, Moska 06˚C imsa[[ab, Pari;i 22˚C xemxi, Bar/ellona 20˚C imsa[[ab, Ruma 24˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 28˚C xemxi, Vjenna 13˚C ftit imsa[[ab, Zurich 14˚C im/ajpar, Munich 08˚C im/ajpar, Stokkolma 07˚C imsa[[ab, San Pietruburgu 06˚C ftit imsa[[ab.
facebook (Johnny Navarro - In memory of), email atturjohnnynavarro@gmail.com jew permezz tal-mowbajl 79798877 g[al pubblikazzjoni li qed ti;i ppjanata biex ti;i //elebrata l-[ajja tal-attur. Johnny Navarro twieled il-Belt Valletta fit-23 t’Ottubru. Hu kien bneiedem li j[obb ix-xog[ol u jie[u kollox bis-serjetà. Kienu dawn il-valuri li wassluh biex, sa mill-età ta’ 14-il sena jkollu su//ess fuq il-palk. Tul il-karriera tieg[u hu tella’ spettakli f’diversi teatri f’Malta, G[awdex, New York, il-Kanada u l-Awstralja. Hu miet fil-5 t’Awwissu 1997 ta’ 84 sena.
d-de/i]joni tal-Gvern So/jalista li jke//i littobba Maltin mill-isptar fl-1977 [olqot mhux biss inkonvenjent lill-pazjenti Maltin li jag[mlu u]u mis-servizz tal-isptar i]da fissret ukoll pi] qawwi fuq il-kaxxa ta’ Malta. Minn twe;iba li ng[atat g[al mistoqsija parlamentari mill-Ministru Louis Galea, irri]ulta li l-ispi]a minfuqa g[at-tobba barranin qab]et it-Lm8 miljun. Skont ilkuntratt li kellhom, it-tobba barranin, la kienu j[allsu taxxa u lanqas kontribuzzjonijiet tassigurtà nazzjonali u minbarra s-salarju kienu jir/ievu benefi//ji o[ra. It-tobba kellhom ukoll allowance ta’ Lm125 kuljum g[allikel, allowance g[all-kera ta’ mhux aktar minn Lm75 fix-xahar. Il-Gvern intrabat ukoll li j[allsilhom l-ispejje] tal-lukanda full board minflok l-allowances jekk xi tobba jag[]lu li joqog[du f’lukanda. Waqt ]jara fil-fabbrika Medelec Switchgear, il-Prim Ministru tkellem dwar l-importanza tat-teknolo;ija, qasam li llum nifhmu a[jar x’vi]joni kellu l-PN.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru, 2012
4 lokali
Ri/erka dettaljata dwar l-istatwa ta’ Santa Marija fil-parro//a tal-Qrendi I/-/elebrazzjonijiet filparro//a ta’ Santa Marija fil-Qrendi fl-okka]joni tal175 anniversarju mill-wasla tal-istatwa tal-Assunta filparro//a tal-Qrendi, se jift[u b’Lejla Mu]ikaLetterarja li matulha lProfessur Dun Manuel Agius se jippre]enta u jispjega r-ri/erka dettaljata tieg[u dwar l-istatwa – liema ri/erka qed jippre]entaha f’pubblikazzjoni. Il-Lejla ta’ Mu]ika Letterarja se ssir g[ada lErbg[a, fil-Knisja Parrokkjali fis-7.30pm, ta[t il-Patro/inju tal-E//ellenza tieg[u Monsinjur Ar/isqof Emeritus :u]eppi Mercieca. Il-programm ta’ /elebrazzjonijiet ikompli nhar is-Sibt, 27 ta’Ottubru, b’Akkademja Vokali u Strumentali mtella’ mis-
So/jeta Mu]ikali Santa Marija, fil-knisja parrokkjali. L-g[ada l-{add, 28 ta’ Ottubru, filg[odu, filQrendi se jkun hemm ilBlood Bank Mobile Transfusuion Unit. Fl-10am issir /elebrazzjoni spe/jali fejn l-anzjani u morda jkunu l-mistiedna spe/jali tal-parro//a. L-attivitajiet jag[lqu b[al-lum ;img[a, it-Tlieta 30 ta’ Ottubru, minn Monsinjur Ar/isqof Paul Cremona, li jmexxi pellegrina;; mat-toroq talparro//a bl-istatwa ta’ Santa Marija, u wara ji//elebra quddiesa b[ala ringrazzjament. L-attivitajiet huma organizzati mill-parro//a flimkien mal-Fratellanza tas-Santismu Sagrament, u s-Socjetà Mu]ikali Santa Marija.
Malta b’rata tad-defi/it u d-dejn inqas mill-medja tal-Unjoni Ewropea minn Jesmar Baldacchino
Matul it-tieni kwart ta’ din is-sena, bejn April u :unju, id-defi/it kien jammonta g[al €69.4 miljun, li jfisser tnaqqis ta’ €21.5 miljun mid€90.9 miljun fl-istess perjodu tas-sena li g[addiet. Statistika ppubblikata millUffi//ju Nazzjonali talIstatistika, l-NSO, turi li //ifri bejn April u :unju ta’ din is-sena juru wkoll li dd[ul tal-Gvern kien jammonta g[al €654.8 miljun, ]ieda ta’ €60.4 miljun fuq l-istess perjodu tas-sena li g[addiet. It-taxxa tad-d[ul u t-taxxi fuq il-produzzjoni u limportazzjoni kienu l-ikbar kontributuri g[al din i]-]ieda, b’€45.1 miljun u €9.5 miljun rispettivament. Mill-istess statistika jirri]ulta li n-nefqa tal-Gvern kienet tammonta g[al €724.2 miljun, li tfisser ]ieda ta’ €39 miljun fuq it-tieni kwart tal2011. L-akbar ]ieda fin-nefqa
kienet fuq il-benefi//ji so/jali b’]ieda ta’ €31.4 miljun. Sala[[ar ta’ :unju, id-dejn ]died b’€473.2 miljun u jammonta g[al aktar minn €5 biljun. Statistika o[ra tal-NSO dwar ir-rendikont tad-defi/it tul l-2011, b[ala sena s[i[a, turi li s-sena li g[addiet Malta kellha ]bilan/ ta[t il-livell ta’ 3% kif permess mirregolamenti tal-Unjoni Ewropea, b’defi/it ta’ €177 miljun, li hu ekwivalenti g[al 2.7% tal-Prodott Gross Domestiku. Dan ifisser li ddefi/it naqas mit-3.6% fla[[ar tas-sena 2010. Minn din l-istatistika jirri]ulta wkoll li d-dejn fi tmiem is-sena li g[addiet kien jammonta g[al €70.9 fil-mija tal-Prodott Gross Domestiku. F’dan ilka] Malta g[andha rata og[la mis-60% li jippermettu rregolamenti tal-Unjoni Ewropea. Statistika o[ra talEUROSTAT, l-A;enzija tal-
Istatistika tal-Unjoni Ewropea, tqabbel id-defi/it u d-dejn bejn il-pajji]i membri tal-Unjoni Ewropea matul l2011. Jirri]ulta li Malta tinsab fl-10 post fost is-27 pajji] membru tal-Unjoni Ewropea fil-livell ta’ 2.7% meta lmedja tal-Unjoni Ewropea kienet 4.4%, filwaqt li dik fizzona ewro kienet 4.1%. Minn din l-istatistika jirri]ulta li l-Ungerija, lEstonja u l-I]vezja kabbru ddefi/it tag[hom b’4.3%, 1.1% u 0.4% rispettivament. Il-Gre/ja kellha l-akbar ammont ta’ dejn b’170.6% tal-Prodott Gross Domestiku, segwit mill-Italja b’120.7%, il-Portugall b’108.1% u rRepubblika Irlandi]a b’106.4%. Id-dejn f’Malta kien jammonta g[al 70.9% tal-Prodott Gross Domestiku meta l-medja tal-Unjoni Ewropea kienet fil-livell ta’ 82% u dik tal-pajjizi tal-ewro 87%.
}ag[]ug[ akku]at li stupra lit-tfajla tieg[u Christian Bugeja ta’ 21 sena minn Marsaxlokk, kien mixli quddiem il-Ma;istrat Anthony Vella li nhar il-{add li g[adda g[all-[abta tas-2.30am, f’Paceville stupra lit-tfajla tieg[u li g[andha 17-il sena, fit-tojlit tan-nisa ta’ stabbiliment f’Paceville. Bugeja ;ie mixli wkoll li pparte/ipa f’attività sesswali ma’ tifla ta[t l-età u li b’g[emil ]ieni kkorrompieha.:ie mixli wkoll li offenda l-pudur u l-morali b’atti li saru f’post pubbliku. :ie mixli wkoll li wara li arrestawh il-Pulizija, hu [arbilhom mill-G[assa ta’ San :iljan. Bugeja li ja[dem b[ala mastrudaxxa, wie;eb li ma kienx [ati tal-akku]i kontrih. Mill-provi rri]ulta li hu kien ilu jo[ro; mattfajla g[al dawn l-a[[ar sentejn. Id-difi]a g[amlet talba g[al-libertà provi]orja
ta]-]ag[]ug[ fejn qalet li mill-provi g[andu jirri]ulta li dan ma kien stupru xejn. L-Avukat Arthur Azzopardi li deher g[al Bugeja, qal ukoll li huwa importanti li /ertu provi b[al SMSs talmowbajl tal-akku]at ji;u preservati. Il-Prosekuzzjoni qablet u ;ie nominat Martin Bugeja b[ala espert biex jag[mel rapport mhux biss fuq il-mowbajl tal-akku]at i]da anke talallegata vittma. Irri]ulta wkoll li bouncer talistabbiliment ra lill-koppja de[lin id f’id fit-tojlit tan-nisa, u anke osserva x’kienu qeg[din jag[mlu. Di;à xehdu xi persuni involuti fil-ka] f’inkjesta li saret quddiem il-Ma;istrat inkwerenti. L-akku]at ing[ata l-[elsien mill-arrest fuq depo]itu ta’ €1,000 u garanzija personali ta’ €5,000.
L-MEA tispjega
L-Asso/jazzjoni ta’ Min I[addem (MEA) qalet li lproposta tag[ha g[all-ba;it biex ji]diedu l-[inijiet taliskola ma jfissirx li l-[inijiet ]ejda g[andhom ji;u provduti mill-istess g[alliema li jag[mlu xog[ol full time flistess skola. L-Asso/jazzjoni qalet li hi kienet dejjem konsistenti li l[inijiet addizzjonali g[andhom jinvolvu programmi ta’ wara l-iskola fejn staff addizzjonali li ji;i impjegat g[al attivitajiet extrakurrikulari. L-MEA ]iedet tg[id li taf b’[afna inizjattivi f’din iddirezzjoni li kienu su//ess.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru, 2012
6 Intervista
Il-partit li tani l-g[a]la biex infassal il-futur tieg[i minn Gabriel Ellul
Mark Anthony Sammut jie[u l-;urament tal-[atra b[ala kunsillier g[al-lokalità tal-Gudja
G[a]-]ag[]ug[ Mark Anthony Sammut, kandidat ;did tal-Partit Nazzjonalista fuq ir-raba’ distrett, il-Partit Nazzjonalista hu dak il-partit li feta[ il-bibien g[all;enerazzjoni ]ag[]ug[a. Hu lpartit li tana l-g[a]la biex inkunu nistg[u nil[qu laspirazzjonijiet tag[na. Xi tg[idilna dwarek^ Jiena ]ag[]ug[ ta’ 26 sena. F’[ajti nipprova nkun attiv u
ener;etiku [afna u nipprova nag[ti sehmi f’numru kbir ta’ g[aqdiet u attivitajiet. Na[dem b[ala in;inier ma’ kumpanija fil-qasam tattelekomunikazzjoni. Gradwajt fl-2008 u b[alissa qed insegwi kors ta’ Masters. Jiena wkoll kunsillier fillokalità tieg[i, il-Gudja. Ili kunsillier g[al dawn l-a[[ar sitt snin u nofs. B[ala passatempi n[obb naqra u nsiefer. In[obb ukoll il-mu]ika u fil-fatt g[andi wkoll diploma fil-pjanu. In[obb ukoll l-isport, spe/jalment il-;iri u ttriathlon. Se nikkontesta l-elezzjoni ;enerali li jmiss b[ala kandidat ;did tal-Partit Nazzjonalista, fuq ir-raba’ distrett. Se nikkontesta wkoll fl-elezzjoni lokali tal-Gudja. G[aliex g[a]ilt lillPartit Nazzjonalista b[ala l-partit tieg[ek^ G[a]ilt lill-Partit Nazzjonalista g[ax huwa lpartit li tana l-g[a]la. Huwa dak il-partit li jemmen li lindividwu g[andu jkollu l-
g[a]la biex ifassal [ajtu u jag[mel minnha dak li jrid hu. Jien ;ej minn ;enerazzjoni li sabet [afna bibien mifu[a. :ej minn ;enerazzjoni ta’ opportunitajiet. G[andna lg[a]la li nixtru dak li rridu, li nistudjaw dak li nixtiequ a[na, li nippjanaw u nil[qu laspirazzjonijiet g[all-futur tag[na. Na[seb dan kollu jiddistingwi lill-Partit Nazzjonalista mill-Malta Labour Party. Il-Partit
Nazzjonalista dejjem wera fidu/ja fil-kapa/itajiet talindividwu. Il-Partit Nazzjonalista huwa kontra ddittatura tal-istat. Kif bdejt tag[ti sehmek fil-partit^ Fil-Gudja minn dejjem kont involut f’[afna g[aqdiet. Tajt sehmi fil-grupp tal-abbatini, fil-grupp ta]-]g[a]ag[, finnursery tal-futbol, fejn kont kemm plejer kif ukoll kow/. Na[dem ukoll fil-grupp talfesta.
Meta ;ejt mistieden biex nikkontesta l-elezzjoni talKunsill Lokali fl-2006, stajt inkompli nag[ti sehmi filGudja i]da b’mod differenti. :ejt elett mal-ewwel darba, b[ala l-uniku kunsillier talPartit Nazzjonalista fillokalità. F’dan l-istess ]mien, sirt ukoll membru tal-Kumitat Sezzjonali tal-Partit Nazzjonalista tal-Gudja.
G[amilt dan il-pass g[ax nemmen f’Malta a[jar, f’Partit Nazzjonalista a[jar F’dawn l-a[[ar sitt snin, b’liema mod tajt sehmek fil-lokalità talGudja b[ala kunsillier^ Kemm jista’ jkun, ippruvajt na[dem bis-s[i[ malkunsillieri s[abi, minkejja ddifferenzi tag[na fil-politika. {dimt fost o[rajn fil-qasam tal-isport. Bdejna kors talaerobika, b[ala parti minn inizjattiva biex in[e;;u lit-tfal jibqg[u attivi anke wara l-[in tal-iskola. G[amilna wkoll programm g[a]-]g[a]ag[, dak tal-Youths on the Move, bl-g[ajnuna tal-KMS. Ipparte/ipajna wkoll f’erba’ pro;etti tal-Unjoni Ewropea ta’ skambji ta]-]g[a]ag[. G[al dawn il-pro;etti s’issa
pparte/ipaw 30 ]ag[]ug[ u ]ag[]ug[a mill-Gudja.
g[al pa;na 7
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru, 2012
Intervista 7
Mark Anthony Sammut jindirizza l-Kunsill :enerali tal-Partit Nazzjonalista
Il-Partit Nazzjonalista dejjem wera fidu/ja fil-kapa/itajiet tal-individwu minn pa;na 6
Inti kandidat ;did, kandidat ]ag[]ug[. G[aliex g[a]ilt li tikkontesta din l-elezzjoni f’isem dan il-partit^ L-involviment tieg[i filpolitika beda permezz talKunsilli Lokali. Kien imbag[ad il-Prim Ministru
Lawrence Gonzi li stedinni nikkontesta l-elezzjoni ;enerali b[ala kandidat ;did tal-partit. G[amilt dan il-pass g[ax nemmen f’Malta a[jar, f’Partit Nazzjonalista a[jar. Irrid inkun ta’ kontribut g[all-o[rajn. Irrid nag[ti lkontribut tieg[i biex il-Partit Nazzjonalista jibqa’ jag[mel dawk l-g[a]liet li dejjem mexxew lil Malta ’l quddiem.
U kif t[ares lejn il-fatt li inti sirt kandidat ;did^ T[ares lejn din b[ala sfida jew opportunità^ Ovvjament, mhux fa/li li ssir kandidat ;did tal-Partit Nazzjonalista. Hija xi [a;a li
te[odlok [afna [in u n[ares
lejha b[ala missjoni, li tag[ti l-kontribut tieg[ek. Imma fuq kollox, qed in[ares lejn il-kandidatura tieg[i b[ala esperjenza, esperjenza li tlaqqg[ek mannies u li tg[allmek. Jekk tkun elett b[ala deputat ;did filParlament, fuqiex tixtieq ta[dem^ Bla dubju, nixtieq na[dem fuq dawk l-oqsma li l-iktar li missejt mag[hom. Nixtieq insarraf il-[idma tieg[i fuq i]-]g[a]ag[ b[ali. Nixtieq ukoll niffoka fuq l-isport u ledukazzjoni. Nemmen li, b[ala Gvern,
g[andna nkomplu naraw kif no[olqu iktar opportunitajiet g[a]-]g[a]ag[ Maltin, fillivelli kollha. Hemm b]onn li a[na ]-]g[a]ag[ nibqg[u ngawdu minn scholarships, minn ta[ri; ba]iku, minn ta[ri; vokazzjonali, minn dak kollu li jista’ jg[inna biex nil[qu l-aspirazzjonijiet tag[na g[all-futur. I]da, mhux hekk biss. Importanti wkoll li nag[tu kas ta’ dak li qed ji;ri barra
l-[in tal-iskola. Hemm b]onn inqajmu iktar dak l-element ta’ sport u volontarjat. Il[ajja sabi[a [afna u jiddispja/ini meta nisma’ b’]g[a]ag[ li j]ommu lura milli jipparte/ipaw, milli jag[tu sehemhom fis-so/jetà, iktar u iktar meta dawn listess ]g[a]ag[ jispi//aw jaqg[u fil-vizzji. Dan kollu apparti lkontribut li nixtieq nag[ti fis-sostenibbiltà tar-ri]orsi tag[na: l-ambjent, l-ener;ija, l-ilma. Bl-esperjenza tieg[i b[ala in;inier, irrid ng[in biex pajji]na jkompli j[abrek f’dawn l-oqsma wkoll. Dan minbarra li, bl-esperjenza tieg[i fil-mu]ika, nixtieq nag[ti sehmi wkoll f’oqsma tal-kultura. Kif tista’ tara, hemm [afna affarijiet li jinteressawni. Na[seb li dan huwa importanti, g[ax bis-sa[[a t’hekk, tkun tista’ toffri laqwa kontribut, jekk tkun elett fil-politika. Il-fatt li inti ]ag[]ug[, ta[seb li dan se jg[inek biex tag[ti sehmek fil-
Is-sehem ta]-]g[a]ag[ hu importanti [afna, f’kull qasam tal-[ajja, spe/jalment fil-politika politika^ Jew ta[seb li dan jaf ikun ta’ tfixkil^ Is-sehem ta]-]g[a]ag[ huwa importanti [afna, f’kull qasam tal-[ajja, spe/jalment fil-politika. Nemmen li a[na ]-]g[a]ag[ kapa/i noffru dik il-perspettiva l-;dida, dawk lideat ;odda. Forsi ]-]g[a]ag[ kapa/i jifhmu iktar lill-
;enerazzjonijiet ;odda u kapa/i jemmnu [afna f’ideal partikolari. Nemmen li dan ikompli jixpruna l-[idma ta]]g[a]ag[ u joffri lill-politika dik l-ener;ija ;dida. Imma ta[seb li ]]g[a]ag[ tal-lum tinteressahom ilpolitika^
Na[seb li dak li kien qed ji;ri f’dawn l-a[[ar snin imbotta lil [afna persuni ’l bog[od mill-politika, b’mod spe/jali li]-]g[a]ag[. Na[seb li ]-]g[a]ag[ ifittxu [afna l;enwinità. G[alhekk hemm b]onn ta’ iktar nies ;enwini
fil-politika, biex joffru sehem sin/ier fil-politika. G[andek xi messa;; partikulari li tixtieq toffri lill-poplu Malti^ G[andna nkunu kburin bilmod kif pajji]na mexa ’l quddiem. Naraw kif pajji]i
o[ra jirreferu g[alina b[ala xempju ekonomiku. Jarawna mudell g[al pajji]i o[rajn flEwropa. Biss, l-isfidi g[adhom u se jibqg[u ;ejjin u nemmen li hemm b]onn ta’ tmexxija g[aqlija biex ma nitilfux dak kollu li ksibna flimkien. Il-Partit Nazzjonalista kien dak il-partit li dejjem wera vi]joni jew g[aqal biex il;enerazzjonijiet li jmiss jiksbu l-opportunitajiet ne/essarji biex jirnexxu. Fid-dinja li qed ng[ixu fiha, il-pajji] g[andu b]onn din ilvi]joni, dan l-g[aqal. Il-pajji] g[andu b]onn lill-Partit Nazzjonalista.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru, 2012
8 Parlament
Il-qatla tal-baqar tal-[alib Il-baqar tal-[alib li jieqfu ja[ilbu jinqatlu g[al-la[am. Dan qalu George Pullicino, ilMinistru g[ar-Ri]orsi u lAffarijiet Rurali bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret midDeputat Laburista Anthony Agius Decelis.
Il-Ministru Pullicino spjega li t-tibdil tal-mer[la jiddependi mit-tmexxija tar-razzett, i]da b’mod ;enerali t-tul ta’ ]mien li baqra tin]amm g[all-[alib f’Malta hu ta’ bejn [ames snin u sitta. Dan ifisser rata annwali ta’ bdil ta’ bejn 16 u 20 fil-mija.
Stennija g[al servizzi ta’ matul il-jum Skont statistika li g[andha l-A;enzija Sapport, hemm 198 persuna b’di]abbiltà li jinsabu fuq il-lista ta’ stennija g[asservizzi matul il-jum. Dan qalu Chris Said, ilMinistru g[all-:ustizzja, ilKonsultazzjoni Pubblika u l-Familja bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Laburista Carmelo Abela.
Il-Ministru Said sostna li numru minn dawn ilpersuni jattendu /entri mmexxija minn NGOs li w[ud minnhom huma kofinanzjati mill-Gvern bilfond tal-NGOs. B[alissa g[addejjin preparamenti biex issir talba g[al kofinanzjament mill-fondi tal-UE biex fis-snin li ;ejjin jinbnew /entri ;odda o[rajn.
Il-prezz ta/-/ilindri tal-gass Il-kumpanija talawdituri KPMG kienet tqabbdet mill-Gvern biex tivverifika l-ispejje] marbutin mal-mekkani]mu tal-prezzijiet applikabbli g[al din is-sena u mhux biex tivverifika l-prezzijiet ta/-/ilindri tal-gass kif mibjug[a jew inkella biex ta[dem il-prezz massimu ta/-/ilindri tal-gass ta’ daqsijiet differenti. Meta kien qed iwie;eb mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Laburista Evarist Bartolo, il-Ministru George Pullicino qal li minbarra li tivverifika l-ispejje] marbutin mal-mekkani]mu
tal-prezzijiet, il-KPMG intalbet biex tissu;;erixxi titjib f’dan il-mekkani]mu. Dan l-istudju tlesta fla[[ar ta’ Marzu ta’ din issena. Il-Ministru Pullicino qal li din il-kumpanija ta’ awdituri kienet ikkummissjonata permezz ta’ direct order u l-ispi]a kienet ta’ €6,000. Peress li din ilkumpanija tqabbdet biex tivverifika l-ispejje] marbutin mal-mekkani]mu tal-prezzijiet applikabbli, il-prezz massimu ta//ilindri tal-gass ta’ Marzu ma n[adimx sakemm tlesta r-rapport.
{afna kunsilli lokali qed jag[tu i]jed importanza lis-sigurtà fil-;onna u l-playing fields tal-lokalitajiet tag[hom
Sigurtà f‘20 playing-field permezz tas-CCTV Fi kwa]i 20 playing-field fi 15-il lokalità f’Malta u G[awdex hemm sistema tas-
CCTV im[addma minn kunsilli lokali jew kumpaniji privati. Dan qalu l-Prim Ministru Lawrence Gonzi bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret midDeputat Laburista An;lu Farrugia. F’{’Attard, il-Kunsill Lokali tal-lokalità j[addem issistema tas-CCTV fi :nien Misra[ Kola u fi :nien {al Warda. F’{ad-Dingli, fi :nien il{addiem u fi :nien il-Familja, ;iet installata sistema ta’ recording im[addma minn Alberta Group. Fil-King George V Recreational Grounds filFurjana, il-Kunsill Lokali j[addem is-sistema CCTV li ]]omm recording ta’ kwa]i ;img[a u f’ka] ta’ b]onn wie[ed imur personalment fejn ir-recorder (li jinsab f’kamra fil-bandli) u jara l-attività li tkun saret. Il-Kunsill Lokali ta’ {al
G[axaq i[addem is-CCTV filbandli li jinsab fi Triq i/?eppun. Fil-bandli li jinsab fi :nien il-Papa Benedittu XVI fil-Kalkara, il-Kunsill jirrekordja u j[addem issistema tas-CCTV. F’{al Kirkop, wie[ed jista’ jara s-sistema tas-CCTV im[addma mill-Kunsill filbandli li jinsab fi Triq ilBarrieri. Fil-Mellie[a, il-Kunsill qed jippro/essa sej[a g[all-offerti biex tkun installata sistema ta’ CCTV fi :nien il-Qig[an li jinsab fi Triq il-Qasam Barrani. Permezz ta’ dan, ilpost jista’ jkun segwit milluffi//ju tal-Kunsill, bla involviment ta’ operatur kummer/jali. Il-Kunsill Lokali tal-Imsida j[addem is-sistema tas-CCTV fil-bandli ta’ Misra[ 5 ta’ Ottubru u fil-bandli ta’ Triq ilBalliju ta’ Gutenber fiz-zona tas-Swatar. Fin-Naxxar, il-Kunsill ta’ din il-lokalità j[addem issistema ta’ CCTV fi :nien Toni Vella i]da b[alissa mhix
tiffunzjona min[abba [sarat tekni/i. Dwar :nien Santa Marija tal-An;li f’Ba[ar i/?ag[aq, il-Ministeru g[arRi]orsi u l-Affarijiet Rurali j[addem sistema ta’ CCTV i]da se jing[ata a//ess g[al monitora;; lill-Kunsill fil;img[at li ;ejjin. Il-Kunsill Lokali ta’ Paola j[addem is-CCTV fi :nien Pawlu Boffa fi Triq il-Knisja filwaqt li l-Kunsill Lokali talQala, G[awdex, i[addem issistema tas-CCTV fi :nien il{ajja fi Triq l-Im;arr. F’Santa Lu/ija, wie[ed ikun jista’ jara l-attività li tkun g[addejja fil-bandli tal-lokalità li jinsab fi Triq Ine] Soler. Il-kumpanija Alberta Fire & Security Equipment Ltd t[addem is-sistema CCTV fi :nien :u]è Flores. Il-Ministeru g[ar-Ri]orsi u l-Affarijiet Rurali jie[u [sieb is-sigurtà fi :nien Bonello Dupuis f’Tas-Sliema. Il-Kunsill Lokali fix-Xag[ra, G[awdex, i[addem is-sistema tas-CCTV fil-bandli prin/ipali fi Vjal it-8 ta’ Settembru.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru, 2012
Parlament 9
Investiment favur Jissa[[u l-istipendji it-tis[i[ so/jali g[al studenti fil-livell ekonomiku u ambjentali Post-Sekondarju
L-investiment fl-estensjoni tal-Power Station hu investiment favur it-tis[i[ so/jali, ekonomiku u ambjentali ta’ pajji]na. Dan hu pro;ett li se jippermetti li pajji]na jibqa’ jikber ekonomikament u jissa[[a[ so/jalment. Dan sostnieh Tonio Fenech, il-Ministru g[all-Finanzi, lEkonomija u l-Investiment fi stqarrija ministerjali dwar la[[ar ]viluppi marbuta malka] tal-[sarat fit-turbina li ta[dem bil-fwar tal-estensjoni tal-Power Station. Il-Ministru Fenech stqarr li malli titlesta l-estensjoni ta’ Delimara u l-interconnecting cable ma’ Sqallija, il-Gvern ikun jista’ jag[laq il-Power Station tal-Marsa. B’effi/jenza tal-impjant il-;did ta’ Delimara, li hu ta’ 47 fil-mija, b’differenza minn tal-Marsa li jla[[aq biss sa 23 fil-mija, lEnemalta se tiffranka mhux biss fl-ammont ta’ fuel mixtri i]da se jkun hemm ukoll tnaqqis sinifikanti fl-emissjonijiet ta’ pajji]na. Dwar l-in/ident li se[[ flimpjant il-;did f’Delimara fis7 ta’ Ottubru, il-Ministru Fenech sa[aq li l-Gvern m’g[andu u ma kellu ebda intenzjoni li ja[bi xejn u stqarr li l-pro/ess li bih it-turbina trid tintbag[at barra minn Malta biex issirilha t-tiswija, hu vi]ibbli. Tonio Fenech sa[aq li lGvern mhu se jiddefendi lebda kuntrattur. Il-Gvern qed i]omm po]izzjoni soda, sostna l-Ministru Fenech, filwaqt li ]ied li l-Korporazzjoni se tkun qed tinforza l-multa ta’ danni likwidati, li tammonta €1.6 miljun fil-;img[a li l-BWSC hi obbligata t[allas kull ;img[a jekk ma tlestix l-impjant sas-7 ta’ Novembru. IlKorporazzjoni qed tie[u pariri legali biex tinforza wkoll spejje] marbutin ma’ fuel u emissjonijiet ]ejda asso/jati mal-fatt li l-impjant tal-Marsa se jkollu jer;a’ jit[addem. Fid-dawl ta’ dawn i/-/irkustanzi, hu appella g[all-prudenza li, fl-interess nazzjonali, ilpro/ess legali u dak tekniku
jit[allew ikomplu sabiex ikun assigurat li l-impjant jing[adda skont ir-rekwi]iti miftiehma i]da li fuq kollox l-obbligi kuntrattwali jkunu rispettati. Dwar il-garanziji g[al meta l-impjant jg[addi g[and lEnemalta, il-Ministru Fenech spjega li jkun hemm perijodu ta’ 12-il xahar fejn il-BWSC, skont il-kuntratt, g[andha lobbligu li jissewwa kull difett li jinqala’. L-impjant b[alissa g[adu fir-responsabbiltà talBWSC u hu biss meta t-tliet fa]ijiet ta’ testijiet jitlestew li limpjant jg[addi f’idejn ilKorporazzjoni.
L-importanza tat-t[addim tal-impjant il-;did ta’ Delimara tibqa’ kru/jali Fil-konklu]joni tieg[u, ilMinistru Fenech irrefera g[addisponibbiltà ta’ ener;ija f’pajji]na. Hu qal li l-medja tattalba ta’ ener;ija b[alissa hi ta’ madwar 333 MW – bl-og[la peaks tax-xitwa f’perijodi ta’ kes[a jil[qu massimu ta’ 368 MW. L-impjant ta’ Delimara wa[du jifla[ ji;;enera kwa]i 300 MW filwaqt li ]-]ew; boilers u t-turbina tal-gass talMarsa li qed jintu]aw b[alissa ji;;eneraw bejniethom 157 MW. Dan ifisser li t-talba attwali tal-ener;ija tista’ tintla[aq ming[ajr il-[tie;a li jinxteg[lu l-erba’ boilers l-o[ra talPower Station tal-Marsa. Il-Ministru Fenech temm jg[id li l-importanza tatt[addim tal-impjant il-;did ta’ Delimara tibqa’ kru/jali g[ax se tfisser effi/jenza akbar flu]u ta’ ener;ija, tnaqqis talkonsum ta’ fuel u tnaqqis sostanzjali fl-emissjonijiet flarja. Meta wie;eb g[all-mistoqsijiet, il-Ministru Tonio Fenech qal li meta ttie[det id-de/i]joni tal-bini tal-power station ta’ Delimara il-[sieb kien li l-
power station tal-Marsa tag[laq. I]da min[abba li]vilupp fl-ekonomija, li beda jse[[ f’pajji]na, ]diedet iddomanda tal-ener;ija u g[alhekk il-power station talMarsa ma setg[etx ting[alaq fil-perijodu li kien mixtieq ori;inarjament. Il-Ministru Fenech qal li lmeta tkellem dwar responsabbiltajiet, il-Prim Ministru ddikjara dak li hu stat ta’ fatt. IlBWSC mhix tikkontesta rresponsabbiltà li g[andha g[aliex l-impjant g[adu ta[t irresponsabbiltà tag[ha. Kontrattwalment hu stat ta’ fatt li dak li hemm Delimara 2 hu tal-BWSC. Issir biss talEnemalta meta jsiru t-testijiet u tie[u l-handing over. Il-BWSC tant a//ettat irresponsabbiltà li qabdet itturbina u bag[titha l-Ingilterra g[at-tiswija. Kontrattwalment fis-7 ta’ Novembru jiskattaw b’mod awtomatiku l-penali. Ilkwistjoni tad-danni ulterjuri hu dwar id-danni li l-pajji] jista’ jsofri jekk id-dewmien ikun wie[ed e//essiv. IlKorporazzjoni qed ta[dem lispejje] ]ejda li jista’ jkun hemm. Dwar il-penali dovuti, ilMinistru qal li hemm massimu ta’ €24 miljun. Jekk jinqabe] dan il-limitu, il-Gvern jista’jirrifjuta l-impjant u l-operatur jista’ jie[u l-impjant lura. Dan ikun ifisser pi] fuq l-operatur. Hemm ukoll garanizja ta’ assigurazzjoni madwar €16-il miljun li l-BWSC ma tistax i]]omm milli tit[allas jekk ikun hemm ra;uni valida g[aliex tintalab. Mill-kalkoli preliminari li saru s’issa jidher li l-ispi]a addizzjonali jekk tit[addem ilpower station fil-Marsa tkun ta’ €3.6 miljuni fix-xahar. LArbitra;; isir fl-Ingilterra i]da skont il-li;ijiet Maltin. Il-Ministru Fenech qal li Delimara 2 ta[dem ming[ajr [sejjes, ming[ajr irwejja[ u ming[ajr emissjonijiet. Fakkar li l-[sara ma kinitx kaw]ata minn difett fit-turbina i]da mill-filter li kka;una [sara fitturbina.
u Terzjarju Matul is-sena l-o[ra lGvern investa €1,336 fuq kull student li jinsab fil-livell Post-Sekondarju u Terzjarju – daqshekk hu lammont ta’ flus investiti flistudenti permezz talistipendji, li sena wara lo[ra qed ikomplu jissa[[u. Dawn i/-cifri ;ew spjegati minn Dolores Cristina, ilMinistru g[all-Edukazzjoni u x-Xog[ol bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mill-Whip tal-Grupp Parlamentari Nazzjonalista David Agius. Fit-twe;iba tag[ha, ilMinistru Cristina fissret kif il-Gvern, sena wara l-o[ra, kompla jinvesti aktar flus flistipendji. {ames snin ilu, il-flus ivvotati g[all-istipendji kienu ftit anqas minn €20 miljun. Sas-sena l-o[ra din i/-/ifra telg[et g[al €22.7 miljun – qab]a ta’ €2.7 miljun f’[ames snin. Il-Ministru Cristina qalet li fl-2011 kien hemm kwa]i 17,000 ]ag[]ug[ li [adu stipendju waqt li komplew bl-istudji tag[hom. Illum l-istudenti li jie[du l-istipendju mhumiex biss dawk tal-Università, l-
MCAST, l-ITS u l-Junior College. Ma’ dawn hemm ukoll i]-]g[a]ag[ fil-Higher Secondary, studenti li jattendu s-Sixth Forms ta’ San Alwigi, ta’ De La Salle, ta’ St. Edwards, tal-Kulle;; St. Martin’s, tal-Verdala International School, tasSeminarju t’Ghawdex, talMalta Youth Ballet Foundation, u l-partecipanti tal-Programm Youth Inc. li hu mmexxi millFondazzjoni g[al Servizzi Edukattivi. Barra l-istudenti li jie[du stipendju normali, hemm ukoll studenti o[ra li jie[du g[ajnuna akbar min[abba li ;ejjin minn familji b’sitwazzjoni finanzjarja diffi/li. Jekk id-d[ul kollu f’familja, ;ej minn fejn ;ej, ma jaqbi]x il-€11,000 fis-sena, l-istudent ikun intitolat g[al stipendju supplimentari. F’dak il-ka], jekk l-istudent jattendi istituzzjoni postsekondarja, flok €83.86 kull erba’ ;img[at, jie[u €125.79 kull erba’ ;img[at. Student universitarju li jikkwalifika g[al Stipendju Supplimentari, minflok €83.86 kull erba’ ;img[at, jir/ievi €251.62.
F’g[axar snin ;ew 16,341 immigrant irregolari Mill-2002 sa Ottubru ta’ din is-sena, in-numru ta’ immigranti rregolari li waslu Malta tul dawn la[[ar g[axar snin kien ta’ 16,341. Dan qalu l-Prim Ministru Lawrence Gonzi bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari
li saret mid-Deputat Laburista Helena Dalli. Il-Prim Ministru qal li minn dan in-numru 1,433 kienu tfal u ]g[a]ag[ milletà tat-twelid sal-età ta’ 18il sena. Il-ma;;oranza talimmigranti li waslu f’pajji]na ;ew mis-Somalja.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru, 2012
10 Intermezz
INTERMEZZ MONDJALI Rassenja kulturali internazzjonali
Il-protesti kbar anti-Amerikani u kontra l-Punent ta’ dawn l-a[[ar ;img[at taw indikazzjoni ta’ x’inhuma s-sentimenti reali ta’ tant pajji]i I]lamici. Din id-darba, il-provokazzjoni waslet minn video dilettantesk u estetikament patetiku li [are; mill-Istati Uniti u karikaturi ;odda minn Franza, ilkoll ji]]uffjettaw bil-Profeta Mohamed. Ir-rabja Musulmana wasslet biex f’Benga]i jinqatel l-Ambaxxatur Amerikan Christopher Stevens, flimkien ma’ tliet uffi/jali o[ra.
L-arti tar-rivoluzzjoni Il-kunsiderazzjoni o;;ettiva ta’ dak li qed ji;ri wara l-hekk imsej[a Rebbieg[a G[arbija, forsi esprimieha James Williams, espert dwar ilMedju Orjent li ja[dem fil-Heritage Foundation ta’ Washington: “Wa[da mit-tag[limiet g[allAmerika hi, li meta g[enet biex jaqg[u re;imi awtoritarji u ripressivi, b[al dawk tat-Taliban u ta’ Gaddafi, ma indunatx li dak ma jfissirx li se jkollna relazzjonijiet a[jar ma’ dawk il-pajji]i. L-evidenza turi li l-mexxejja I]lami]i ;odda jridu lil pajji]hom jitbieg[du mill-Istati Uniti u mill-valuri tal-Punent.” Rivoluzzjonijiet fil-Magreb Sonda;;i re/enti juru li f’dawk il-pajji]i li nidew ir-rivoluzzjonijiet fil-Ma[reb, hemm ferment qawwi kontra l-Amerika, ipprovokat minn fatturi b[al appo;; li tag[ti lir-re;imi oppressivi I]lami/i (dawk li tippreferi tg[in g[ax jg[inuha lura), il-mod kif kontinwament tipprivile;;a lil I]rael akkost ta’ kollox u lpo]izzjoni Amerikana fil-konfront I]raeliPalestinjan. Intant, waslet f’idejja rivista kulturali E;izzjana, The Cairo Review of Global Affairs, ma[ru;a mill-Istitut tal-Affarijiet Globali u lUniversità Amerikana f’dak il-pajji]. Fl-edizzjoni li qed nirreferi g[aliha hemm intervista ma’ wie[ed mill-aktar awturi mag[rufin fl-E;ittu, Alaa Al-Aswani, involut ukoll b’kummentarji politi/i-kulturali g[al gazzetti indipendenti f’pajji]u. Din li ;ejja hi sintesi ta’ intervista li saret lil Al Aswani fid-dawl tar-rivoluzzjoni li waqqg[et ir-re;im ta’ Hosni Mubarak is-sena li g[addiet: Fir-rumanzi tieg[ek, minkejja d-dekadenza u l-mi]erja li tikteb dwarhom, il-karattri g[andhom sparkjaturi ta’ tama. Jien dejjem kont ottimist. Anzi, xi [bieb jakku]awni b’ottimi]mu ]ejjed. Kont nemmen li jasal i]-]mien li fl-E;ittu jkun hemm rivoluzzjoni. G[edtha diversi drabi, anki f’intervista li tajt lin-New York Times fl-2008. Ippruvajt nifhem lill-poplu tieg[i b[ala rumanzier. Qrajt sew l-istorja moderna tal-pajji] u sibt, ng[idu a[na li r-rivoluzzjoni tal-1919 ma kinitx mistennija. L-Ingli]i ma qrawx issitwazzjoni tajjeb meta e]iljaw mexxej E;izzjan. U kien dak li ;ara f’Jannar tal-2011. Erbg[in elf blogger bdew isej[u biex l-E;izzjani jin]lu fit-triqat. G[aliex proprju issa? G[ax dan mument kritiku. L-E;izzjani setg[u jittolleraw il-faqar. I]da mhux l-in;ustizzja. Hu
intollerabbli li tara li dak li jkun qed ise[[ mhux ;ust u li m’hemmx tama li l-affarijiet jinbidlu. Jasal il-mument meta tkun lest biex tirribella. Re;imi awtoritarji mill-Iraq sal-E;ittu, ilMarokk u l-Libja damu jmexxu [afna u lin;ustizzja kienet ilha sejra s-snin twal… Tag[lima profonda li tg[allimna fl-E;ittu hi li m’g[andniex b]onn inva]joni Amerikana biex
minn Mario Azzopardi marpardi@maltanet.net
Wie[ed mill-aktar awturi mag[rufin fl-E;ittu, Alaa Al-Aswani, involut ukoll b’kummentarji politi/i-kulturali g[all-gazzetti indipendenti f’pajji]u
ne[ilsu minn dittatur. Dak nistg[u nag[mluh a[na. U hekk g[amilna, u [adna biss tmintax-il ;urnata. Hemm e//ezzjoni fejn jid[lu l-pajji]i tal-Golf, g[ax g[andhom flus bi]]ejjed biex i]ommu lillpoplu kwiet jew ikaxkar saqajh biex jibda rivoluzzjoni. X’kienu l-fatturi li wasslu biex l-E;ittu je[les minn dittatura ta’ tletin sena? Kienet is-sitwazzjoni ta’ dawn l-a[[ar g[axar snin. Kienet saret [a;a impossibbli li tibqa’ tissapportja lir-re;im. Kellek bniedem li g[alaq it-tmenin sena, li g[ad g[andu l-poter kollu f’idejh u mhux jinduna kemm hi falza jew stramba dik is-sitwazzjoni. L-E;izzjani ma kinux se ja//ettaw li beda jimbotta lil ibnu biex jie[u l-poter warajh. L-E;izzjani bdew iqisu li Mubarak qed jittrattahom ta’ ti;ie;. Kien hemm deterjorazzjoni tal-valuri u brutalità inkredibbli mill-pulizija. Kienet isse[[ ir-rivoluzzjoni tag[kom kieku ma kienx hemm dik tat-Tune]ija? Iva. Ir-rivoluzzjoni Tune]ina a//ellerat lil tag[na. {olqot mudell li wera li iva, possibbli rrivoluzzjoni. I]da kellek l-objettivi tag[na, li kienu ilhom hemm tal-inqas mill-2003, meta bdejna ninsistu g[al bidla fir-re;im. Meta rrealizzajt li kienet qed isse[[ rivoluzzjoni?
Tag[lima profonda li tg[allimna fl-E;ittu hi li m’g[andniex b]onn inva]joni Amerikana biex ne[ilsu minn dittatur. Dak nistg[u nag[mluh a[na. U hekk g[amilna, u [adna biss tmintax-il ;urnata
Jien [adt sehem f’bosta dimostrazzjonijiet. Kont ng[id, issa nlesti dar-rumanz u mbag[ad immur nissie[eb ma’ s[abi fit-triqat. Imbag[ad quddiem l-Istitut tal-:urnalisti bdew jin;abru [afna nies. U eluf ta’ pulizija armati. U indunajt li dak kien il-mument storiku. Intba[t li dakinhar kien se jkun hemm manifestazzjonijiet kbar… Kellimt lill-folol f’Misra[ Tahrir, u g[edt li dak li qed nitolbu kien dritt tag[na. L-g[ada r-re;im bag[at in-nies vjolenti tieg[u fil-Misra[ u bdew jinqatlu n-nies. Dak g[en lir-rivoluzzjoni g[ax in-nies infexxew f’rabja kbira. I]da wara tletin sena ta’ Mubarak, il-pajji] t[alla fi stat [a]in [afna? Hemm dawk li jippruvaw jirrikattaw bi kri]i ekonomika. Kienu jsostnu li g[al tletin sena ma kienx hemm rivoluzzjoni. I]da kien hemm 35 miljun ru[ jg[ixu ta[t il-linja tal-faqar. Il-pajji] kien paralizzat mid-dittatura. Na[seb li l-flus li nsterqu mir-re;im di;à huma bi]]ejjed biex ikollna bidu differenti. Dan il-pajji] jista’ jinbidel u jsir pajji] b’sa[[tu, ming[ajr ma jg[addu [afna snin. X’inhuma l-prijoritajiet tar-rivoluzzjoni? Li jkollna nies effi/jenti fil-gvern u li nistudjaw il-potenzjal tal-E;ittu, li hu tremend. Dawn id-differenzi ma ddumux ma tibdew tarawhom. Il-prijorità hi li tinbena demokrazija. Trid tara li g[andek karozza effi/jenti qabel tibda tivvja;;a. X’inhu r-rwol tal-artisti? Min-natura tag[ha, l-arti tiddefendi l-valuri umani. Jekk tara film jew taqra rumanz, issib li fil-qalba hemm dawn il-valuri ta’ libertà, ugwaljanza u ;ustizzja. Ma to[loqx l-arti g[alxejn. L-arti ma tinfiridx mir-rivoluzzjoni, g[ax minnha nfisha, l-arti hi rivoluzzjonarja.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru, 2012
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, {amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 25965460 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
G[a]la b’diversi tifsiriet importanti Hu ovvju li r-reputazzjoni ta’ Malta fl-Ewropa u fid-dinja [adet daqqa bl-allegazzjonijiet li min[abba fihom irri]enja John Dalli minn Kummissarju Ewropew. Ma rridux ng[addu ;udizzju dwar l-allegazzjonijiet infushom, imma l[sara lil Malta bihom hi /ara. Kien je[tie; g[alhekk li l-Gvern Malti jag[ti sinjal /ar li Malta issa qed t[ares ’il quddiem u tag[mel g[a]la li biha tag[ti diversi sinjali. U lPrim Ministru Lawrence Gonzi hekk g[amel. Bla dewmien fi ]mien kru/jali g[all-Ewropa L-ewwel nett, billi Lawrence Gonzi nnomina Kummissarju Ewropew Malti ;did bla dewmien. G[ax hu importanti g[all-Unjoni Ewropea li jer;a’
jkollha malajr Kummissjoni s[i[a hi u tie[u de/i]jonijiet kru/jali, tiffa//ja l-kri]ijiet ekonomi/i u finanzjarji f’numru ta’ pajji]i tag[ha u tiddiskuti l-ba;it tag[ha g[as-seba’ snin li ;ejjin sal-2020.
It-tieni l-og[la uffi/jal tal-Gvern Malti It-tieni, billi Lawrence Gonzi nnomina b[ala Kummissarju Ewropew Malti ;did lill-Vi/i Prim Ministru tieg[u. Dan hu sinjal li juri li Malta qed tie[u din in-nomina bis-serjetà u qed tibg[at filKummissjoni Ewropea lit-tieni l-og[la persuna fl-
E]ekuttiv tag[ha. Malta mhix qed tinnomina lil xi [add ma jafu [add imma qed tag[ti sinjal li nnominat lill-og[la persuna li setg[et tinnomina, salv g[all-Prim Ministru nnifsu. Tonio Borg> politiku ta‘ ;ie[ It-tielet, billi l-Prim Ministru nnomina lil Tonio Borg li hu persuna li jag[mel ;ie[ lill-missjoni nobbli tal-politika, kif i[obb isej[ilha hu stess. F’dan il-mument meta g[andna b]onn nag[tu sinjal ukoll favur il-politika nnifisha u kemm din tista’ tkun missjoni nobbli u ta’ ;id g[an-nies, Lawrence Gonzi m’g[a]ilx lil xi [add barra l-politika g[ax dan kien ikun sinjal kontra l-politika. G[a]el lil xi [add fil-politika u li jista’ jag[ti isem tajjeb lillmissjoni tat-tmexxija pubblika. Lil Tonio Borg rajnieh ja[dem f’Malta jwettaq
diversi riformi radikali, fosthom dik li ne[[iet kull diskriminazzoni kontra t-tfal li konna nsej[ulhom ‘ille;ittimi’. Tonio Borg hu espert fid-drittijiet talbniedem u – importanti – mhux studjahom biss imma [adem g[ad-drittijiet ta’ kul[add sa mi]]mien ikrah f’Malta meta kienu mheddin. Fil-mument meta g[andna b]onn ng[ollu isem Malta, Tonio Borg g[adu kemm kiseb g[al Malta fama tajba wkoll fil-kri]i tal-Libja, li kellha [afna
sfidi, u dan l-a[[ar fid-diplomazija wkoll, fittlaqqig[ flimkien ta’ pajji]i tal-Mediterran. Partit dejjem ji;;edded bil-[afna talent li g[andu Sinjal ie[or hu li din il-[atra issa hi tal-Maltin kollha g[all-Ewropej kollha u Tonio Borg qed jer[i l-kariga ta’ Vi/i Kap ta’ partit politiku. Il-mili mill;did ta’ din il-kariga se jag[ti opportunità wkoll lill-Partit Nazzjonalista jer;a’ juri li hu l-partit dejjem ]ag[]ug[, dejjem ji;;edded bil-[afna talent li g[andu. L-integrità fil-ma[tur u f’min qed ja[tar Fuq kollox, din il-[atra tag[ti sinjal /ar ta’ integrità f’min qed ikun nominat u f’min qed jinnomina. Lawrence Gonzi ffa//ja [afna f’din il-le;i]latura. Minkejja l-maltempata ekonomika dinjija, ]amm lill-pajji] g[addej ekonomikament tajjeb [afna. Lawrence Gonzi mexxa dan il-Gvern tieg[u g[al aktar minn erba’ snin u nofs b’g[aqal u b’mod sensittiv. U issa [iere; ukoll bil-provi – mhux g[ax kien hemm b]onn – li Lawrence Gonzi hu fuq kollox, il-mexxej tar-rettitudni, tal-indafa u talintegrità.
Il-veru sens tas-servizz “Be not afraid of greatness, some are born great, some achieve greatness and some have greatness thrust upon them.” – (Twelfth Night, Att II, Xena V). Dramm ta’ Macbeth 1. Fid-dramm ta’ Macbeth, fejn l-ambizzjoni g[amja u
bla skrupli twassal g[al mibeg[da u vjolenza, Shakespeare jibda proprju bi fra]i li baqg[et f’mo[[i minn meta ltqajt mag[ha fissekondarja, “fair is foul and foul is fair”. It-tajjeb sar [a]in, u l-[a]in sar tajjeb. Hi tema e]istenzjali li niltaqg[u mag[ha xi kultant anke filpolitika. Dak li kien a//ettat u rispettat sal-biera[ filpolitika, partikularment isservizz di]interessat, il-lealtà u s-sens ta’ sagrifi//ju g[ax temmen f’prin/ipju jew valur, qatt daqs dawn l-a[[ar erba’ snin u nofs ma ;ew stuprati u abbu]ati. Spi//ajna nisimg[u li llealtà tfisser il-qtug[ tar-ras
ta’ s[abek, u l-kon;uri jew konfoffi klandestini biex jin]era’ l-qtig[ il-qalb u ddubju. Min jikber ji//ekken 2. Il-politika, fl-1963, kien intqal mill-Knisja Kattolika, li hi arti diffi/li, i]da nobbli. Int ta’ liema fehma, fidi jew kredu, kulur jew ;ens, il-
politika tfisser servizz, fejn jikber min ji//ekken. Jekk trid tkun tassew mexxej jew ikollok lawtorità, trid tkun lest isservi bla kundizzjoni u ming[ajr ma tistenna xejn, lanqas applaws. Jekk trid tkun utli, trid toffri d-doni tieg[ek flistess waqt li ma ta[sibx li int essenzjali, indispensabbli jew li taf kollox. Sokrate kellu ra;un, naf kemm naf, naf bi]]ejjed biex naf kemm ma naf xejn. 3. In[ares lura g[al meta bdejt [idmieti fil-Partit, tant snin ilu, ta’ 17-il sena filKumitat Sezzjonali ta’ Ra[al :did. L-ewwel co-opted u wara
Niddarras nisma’ u nara lil min qieg[ed fil-politika mhux biex iservi, i]da biex jissodisfa l-ego tieg[u
segretarju, u g[alhekk biddritt li tindirizza l-Kunsill :enerali b[ala kunsillier. Niftakarni niddiskutu ddokument li kien se jkun diskuss f’Kunsill :enerali, b[al Xibka ta’ Komunikazzjoni u Lejn Kuntratt So/jali :did. :ganti ta’ politika Maltija
Kont nitg[axxaq nisma’ u nsegwi ;ganti tal-politika Maltija f’dan il-Partit ta’ Eddie, Louis, Guido, Ugo u o[rajn b[al Fr Peter. Kif ilfutur kien re;a’ beda g[al pajji]na wara l-1987 u kif ilvaluri ta’ dawn kienu qed ibiddlu g[all-a[jar il-wi// fi]iku, so/jali, kulturali u ekonomiku Malti. Kelli su;;izzjoni minnhom, u g[ad g[andi. 4. Meta ntlabt nikkontesta g[all-ewwel darba l-elezzjoni tal-1996, kelli biss 25 sena u bilkemm kont spi//ajt il-kors tal-li;i. Kelli mira sempli/i kemm ma naqax g[a/-/ajt u ni;bor ammont ta’ ftit voti kemm nin;abar. 5. Saqajja dejjem kienu mal-art, g[ad li g[amilt li stajt u kemm stajt. :ara li vvutawli numru [afna ikbar ta’ nies milli qatt stennejt u bqajt na[dem.
Ir-rispett lejn s[abek
Stinkajt u batejt, b[al [afna o[rajn u ming[ajr qatt ma [sibt li d-dinja ddur madwari. Fl-1998 ;ejt elett b[ala li]g[ar deputat u bqajt irrid nitg[allem. Kont bilqieg[da fil-Parlament wara Josef Bonnici li kien Ministru u bqajt il-[ames snin nindirizzah bit-titlu tieg[u ta’ Prof. g[ax ma kienx itini ng[ajjatlu b’ismu, anke jekk kien jg[idli kemm-il darba biex nu]a ismu proprju. Il-kumitati fil-Parlament li kont mitlub nie[u sehem fihom kont noqg[od attent li n]omm pass lura u nsegwi lil min kellu esperjenza iktar minni. U llum ma nifhimx kif hawn min g[adu tiela’ lewwel darba u jrid jibla’ ddinja. 6. Di]appunti huma naturali fil-politika. I]da hemm mod u mod kif t[ares lejhom u teg[libhom. Er;ajt ;ejt elett fl-2003 u fl-2008, dejjem b’]ieda ta’ voti li iktar rawmu sens ta’ umiltà u gratitudni kbira fija. Kull meta kelli di]appunt kont na[dem iktar, b’iktar lealtà u b’impenn ikbar. Fla[[ar le;i]latura g[amilt likbar numru ta’ Mistoqsijiet fil-Parlament g[an-na[a talGvern biex no[ro; il-[idma
minn Jason Azzopardi jason.azzopardi@gov.mt
fejjieda tal-Gvern, apparti [idma bla pre/edent filKumitat li kont fdat bih. Dejjem emmint li s-sens ta’ dover g[andu jirba[ fuq lorgolju. Il-politika biex isservi u mhux g[all-ego personali 7. Illum niddarras nisma’ u nara lil min qieg[ed fil-
politika mhux biex iservi, i]da biex jissodisfa l-ego tieg[u. Min g[alih il-politika hi mezz kif jissemma u jidher iktar minn [addie[or. Min g[alih il-politika hi biss sellum li jrid jitla’ jew salqu//ata tieg[u jew xejn. M’g[andniex b]onn dawn in-nies. Kemm hu importanti li l-poplu u l-partiti jag[]lu lqam[ mis-sikrana.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru, 2012
12 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt IL-LIBANU
Sej[a g[all-kawtela fi ]mien ta’ tensjoni L-Armata tal-Libanu [e;;et g[all-kawtela fost il-mexxejja politi/i tal-pajji] u kull meta dawn jaqsmu l-opinjonijiet tag[hom pubblikament; u bilmessa;; ikun inti] biex jikkalma tensjoni ta’ pre/edent rari fost il-poplu. Inqalg[u diversi in/identi vjolenti f’numru ta’ zoni u mindu l-:eneral Wissam alHassan, Sunni-Musulman li kien imexxi s-servizzi sigrieti tal-Qawwiet g[as-Sigurtà Interni, tilef [ajtu nhar il:img[a fi splu]joni ta’ karozza bomba li se[[et filqalba ta’ Bejrut; il-belt kapitali Lebani]a. L-ag[ar ;lied se[[ fi Tripli, fit-Tramuntana tal-Libanu, u fejn mietu tal-inqas sitta fost l-isparar bejn ‘gruppi rivali’ – u bl-Armata Lebani]a tidde/iedi li tistazzjona ttruppi f’Bejrut fejn ukoll se[[ew il-konfronti li [allew il-mejtin u l-midruba. L-Armata qed tg[id li la[[ar sig[at – u wara li sar ilfuneral ta’ Hassan – urew ‘ming[ajr dubju’ li l-pajji] g[addej minn ]mien kritiku u de/i]iv u li t-tensjoni, f’xi bnadi, la[qet livelli li m’g[andhomx pre/edent. B’hekk ukoll l-Armata insistiet biex il-mexxejja politi/i jkunu kawti anki waqt li jippruvaw jimmobilizzaw lill-pubbliku g[al azzjoni ‘g[aliex fin-nofs hemm iddestin tal-Libanu’. L-Armata hi istituzzjoni rispettata fil-Libanu u meta fil-passat kellha ‘tintervjeni’ bejn id-diversi entitajiet politi/i u reli;ju]i lokali.
G[aldaqstant, osservaturi jemmnu li l-a[[ar stqarrija tal-Armata Lebani]a g[andha titqies b[ala twissija /ara kontra aktar in/identi ta’ inkwiet. L-Oppo]izzjoni fil-Libanu g[adha qed twa[[al il-qtil tal:eneral Hassan fil-Gvern tasSirja u meta l-komunitajiet reli;ju]i Lebani]i huma mifrudin bejn dawk, inklu]i X’iti, li jappo;;jaw lir-re;im ta’ Damasku u o[rajn li ;ejjin l-aktar mill-komunità tasSunni u li jappo;;jaw lirribelli Sirjani. Hassan kien kritiku kbir talPresident Sirjan Bashar alAssad li hu membru talkomunità Alawita – ferg[a tad-denominazzjoni tax-X’iti I]lami/i. Intant, il-President talLibanu Michel Sleiman ma a//ettax l-offerta ta’ ri]enja ming[and il-Prim Ministru Lebani] Najib Mikati (Sunni) i]da numru kbir ta’ nies ilbiera[ xorta kkampjaw barra l-uffi//ju ta’ Mikati, f’Bejrut, u fost l-g[ajjat biex jirri]enja l-Kabinett attwali fejn jiddominaw il-membri talmoviment tax-X’iti Hezbollah (favur is-Sirja) u l-alleati tieg[u. Madankollu, hemm il-[sieb li r-ri]enja ta’ Mikati m’g[andhiex tg[in biex ilLibanu jin]amm ’il bog[od mill-konflitt tas-Sirja, bl-Istati Uniti tikkonferma li g[andha tg[in lill-Gvern Lebani] flinvestigazzjoni dwar lisplu]joni ta’ nhar il-:img[a li qatlet lill-:eneral Hassan u l-gwardjan personali tieg[u.
Suldati tal-Armata Lebani]a ja//ertaw is-sigurtà fi n[awi ta’ Bejrut wara sensiela ta’ konfronti bejn militar u Sunni Musulmani armati (Reuters)
IS-SIRJA
Suldat mill-:ordan maqtul mal-fruntiera Suldat mill-:ordan tilef [ajtu waqt konfronti ma’ ;ellieda I]lami/i li ppruvaw jaqsmu lfruntiera min-na[a tatTramuntana g[al ;osSirja. L-awtoritajiet f’Amman
ikkonfermaw li s-suldat inqatel ‘waqt attentat ta’ militanti biex jinfiltraw minn pajji] g[all-ie[or’, b’din tkun anki l-ewwel mewta fost il-militar tal:ordan fl-artijiet talfruntiera mindu, fl-2011,
bdiet ir-rewwixta kontra rre;im tal-President Sirjan Bashar al-Assad. Mifhum ukoll li lmilitar tal-:ordan arresta numru ta’ ;ellieda I]lami/i wara l-imsemmija konfronti.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru, 2012
A[barijiet ta’ Barra 13 IL-MEDDA TA’ GAZA
}jara simbolika ta’ Emir u ;lied bejn truppi u militanti L-Emir ta’ Qatar, pajji] tal-Golf favur il-Punent, illum isir l-ewwel Kap ta’ Stat li j]ur il-Medda ta’ Gaza, u bi]-]jara g[andha tikser l-i]olament tal-grupp I]lamiku militanti Hamas li kien [ataf kontroll tatterritorju fl-2007. Sadattant, qawwiet I]rael-jani qatlu ]ew; militanti Palestinjani waqt inkursjoni fit-Tramuntana ta’ Ga]a u fost il-konfronti mal-armati talHamas. Fl-istess [in, il-Hamas qed i[ejji sigurtà akbar g[a]-]jara ta’ profil g[oli li g[andu jag[mel (f’Gaza) Sheik Hamad bin Khalifa al-Thani fil-kapa/ità uffi/jali tieg[u u fejn se jinawgura pro;etti ta’ rikostruzzjoni li jiswew ilmijiet tal-miljuni tal-ewro. I]-]jara g[andha wkoll element qawwi ta’ simboli]mu politiku
min[abba li Al-Thani se jsir l-ewwel Mexxej barrani li jirfes l-art ta’ Gaza g[al kemm ilha amministrata mill-Hamas ; il-moviment li I]rael u l-Punent qeg[din jixlu b[ala wie[ed terroristiku anki jekk diffi/li biex wie[ed jinjora l-influwenza tal-istess grupp fil-konflitt tal-Lvant Nofsani. Ir-rapporti dwar il-;lied tal-biera[ qalu li l-militanti ta’ Gaza sparaw il-mortars lejn suldati I]raeljani li infiltraw mil-linja li taqsam it-territorju minn mal-I]rael u bil-qawwiet tal-ajru I]raeljani jirritaljaw fuq miri li kienu jinkludu kamp li tal-Hamas qeg[din ju]aw g[at-ta[ri;. Intant, kelliema g[allmilitar I]-raeljan sostnew li l-qawwiet tal-ajru laqtu ‘militanti li kienu qed jisparaw il-missili lejn l-I]rael’.
IL-:ORDAN
Imxejjen kumplott tal-Al-Qaida fost diversi arresti Il-:ordan xejjen kumplott minn entità tal-Al-Qaida li riedet twettaq l-isplu]jonijiet fi/-/entri kummer/jali waqt li toqtol diplomati/i talPunent. L-imkejjen tal-istampa qalu li b’hekk l-awtoritajiet lokali rnexxielhom jevitaw attentat inti] biex jiddistabbilizza lill-:ordan, alleat tal-Istati Uniti, u bilqawwiet tas-sigurtà jarrestaw [dax-il suspettat (kollha mill-:ordan) b’konnessjoni mal-kumplott li kien ilu ‘attiv’ minn :unju. It-terroristi kienu qed ja[sbu biex iwettqu l-attakki fil-belt kapitali ta’ Amman
permezz tal-armi u lisplussivi ‘li jkunu traffikati mis-Sirja’. Mifhum ukoll li l-AlQaida mmirat g[al ]ew; kumplessi kummer/jali ewlenin ta’ Amman u meta ppjanat ‘kampanja ta’ bombi’ fiz-zona affluwenti ta’ Abdoun (fil-kapitali) fejn wie[ed isib diversi ambaxxati barranin. Il-Ministru :ordani] g[all-Informazzjoni Samih al Maaytah sadattant qal li larresti jenfasizzaw ittheddida serja ‘tal-gruppi terroristi/i radikali’ li jridu jkissru t-tradizzjoni twila ta’ stabbiltà fil-:ordan.
Ritratt ta’ Malala Yousufzai li fil-pre]ent qed tirkupra mill-;rie[i li ;arrbet fi sptar ta’ Birmingham, l-Ingilterra
IL-PAKISTAN
L-ebda offensiva fuq il-militanti wara l-feriment tat-tifla Il-Pakistan qed jindika li m’g[andux l-intenzjoni li jwettaq offensiva militari kontra zoni tal-militanti f’artu, bl-atte;;jament jitqies b[ala daqqa ta’ [arta g[al kull min ittama li l-feriment ri/enti ta’ tifla Pakistana ta’ 14-il sena mit-Talibani seta’ jixpruna xi kontro-azzjoni determinata fuq livell nazzjonali. Intant, il-President Pakistani Asif Ali Zardari kien fost il-persuni li wissew kontra din l-azzjoni u sostna li m’hemm l-ebda konsensus fost il-partiti politi/i. Meta tkellem waqt konferenza talAssos/jazzjoni g[all-Istampa {ielsa g[an-Nofsinhar talAsja, Zardari qabel dwar il[tie;a li ssir azzjoni kontra lmilitanti i]da tenna wkoll li ‘qabel jin[tie; ukoll anali]i dwar il-kapa/ità tal-Pakistan biex jilqa’ g[al ritaljazzjoni’. Ftit tal-jiem ilu l-Partit talPoplu Pakistani (PPP) ta’ Zardari kien waqqa’ rri]oluzzjoni parlamentari li twieg[ed ‘il-mi]uri pratti/i’
kontra estremisti (militanti) wara li naqas l-appo;; ming[and l-akbar grupp talOppo]izzjoni.
L-attakk fuq it-tifla ma wassalx g[al kundanna unanima G[aldaqstant, il-kummenti ta’ Zardari jkomplu jiddi]appuntaw lill-[afna nies li [asbu li l-attakk tatTalibani fuq Malala Yousufzai – l-attivista g[allpa/i ta’ 14-il sena li spi//at serjament feruta minn militanti li sparaw fuq ixxarabank li kien qed iwassalha lura d-dar milliskola – seta’ jbiddel b’mod de/i]iv ‘ir-relazzjoni ambigwa tal-Pakistan malentitajiet terroristi/i’. Kelliem g[at-Taliban [a responsabbiltà g[all-attakk
fuq Yousufzai (li qed tirkupra l-isptar f’Birmingham flIngilterra) f’isem il-grupp waqt li llum fe;;ew lg[ajdut, fil-Pakistan, fis-sens li Yousufzai a;ixxiet b[ala ‘a;ent sigriet tal-Amerikani’ u li l-isparatura ‘setg[et twettqet mis-Central Intelligence Agency (CIA) tal-Istati Uniti b[ala koperta g[al xi missjoni.’ Fl-istess [in, analisti politi/i f’Lahore nnutaw li lattakk fuq it-tifla naqas milli jqajjem reazzjoni ta’ kundanna unanima filPakistan. Dan meta l-Gvern Pakistani lanqas m’g[andu appo;; unanimu g[al azzjoni kontra t-Taliban u minkejja lindikazzjonijiet pre/edenti li l-kapijiet politi/i u lkmandanti militari (filPakistan) kienu lesti biex ju]aw ‘l-opinjoni pubblika’ b[ala xprun g[al offensiva militari fuq iz-zoni talmilitanti fl-artijiet ta’ Wa]iristan, qrib il-fruntiera mal-Afganistan.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru, 2012
14 A[barijiet ta’ Barra
IT-TAJLANDJA> Ra;el isewwi fanal fit-Tempju tad-Dragun f’Bangkok meta f’dan il-pajji], b[alissa, g[addej il-Festival g[all-Ve;etarjani (mag[ruf ukoll b[ala ‘Tesagan Gin Pak’) u li ja[sbu li ori;ina fil-g]ira ta’ Phuket. Id-devoti tal-festival minn madwar il-pajji] iddedikaw ru[hom li jieklu biss il-[axix jew ikel ie[or ve;etarjan g[al g[axart ijiem skont twemmin spe/ifiku li jeskludi kwalunkwe vizzju bl-iskop li l-bniedem jippurifika ;ismu (Reuters)
KUBA
IR-RENJU UNIT
Castro ji/[ad l-g[ajdut li jista’ Me[tie;a l-protezzjoni g[all-bejjieg[a tal-peprin jkun qieg[ed f’xifer il-mewt Il-bejjieg[a tal-peprin, li j]ommu [ajja t-tifkira tradizzjonali tal-membri tal-militar li taw [ajjithom fil-gwerra, g[all-ewwel darba se jing[ataw sigurtà marRoyal British Legion wara li s-sena l-o[ra numru ta’ voluntiera (bejn l-g[axar snin u s-17-il sena) spi//aw aggrediti bi kliem u b’a;ir aggressiv. Is-sigurtà se tkun ipprovduta g[all - kadetti tal - Armata fi Bradford, f’West Yorkshire, u lin/identi tas-sena l-o[ra ;ieg[lu lil uffi/jali talArmata j]uru l-iskejjel biex jenfasizzaw il-[tie;a
li jonorow lis-suldati mejtin. Hemm ukoll it-t[assib li [afna voluntiera jistg[u jkunu ‘wisq intimidati’ biex jie[du sehem fil-;bir ta’ fondi g[all-kaw]a xierqa u din id-darba lbejjieg[a tal-peprin se jkunu segwiti minn membri tar-Riders branch tarRoyal British Legion, li [afna minnhom huma eks membri tal-qawwiet armati Britanni/i. Proprju nhar il-:img[a l-belt ta’ Bradford se tinawgura l-Poppy Appeal g[ar-re;jun ta’ West Yorkshire g[all-ewwel darba f’disa’ snin.
L-eks Mexxej ta’ Kuba Fidel Castro /a[ad rapporti dwar mewtu u li jista’ jkun qieg[ed f’xifer il-mewt permezz ta’ artiklu li kien ippubblikat ilbiera[ mill-istampa tal-istat Komunista. Fidel Castro ma qag[adx jomg[od kliemu meta akku]a lill-a;enziji tal-a[barijiet u lill-’g[edewwa ta’ Kuba’ bl’istejjer stupidi’ dwaru, waqt li kkundanna lil gazzetta Spanjola li rrappurtat li hu kien spi//a jsofri attakk qawwi ta’ puplesija, bil-konsegwenza li tilef il-kapa/ità li jikkomunika. Sadattant, il-gazzetta talPartit Komunista Granma ppubblikat ritratti ta’ Castro qed jimxi barra fix-xemx u bl-
isfond juri xena tal-[ajja f’xi razzett – waqt li f’ritratt partikulari l-eks Mexxej u eroj tar-Rivoluzzjoni tal-{amsinijiet jidher i]omm kopja talgazzetta Granma ta’ nhar il:img[a u li fi kliemu stess jixhed il-gideb u l-qlajja’ li qeg[din jo[or;u dwaru. Fil-medja so/jali, f’dawn la[[ar ;img[at, spikka lg[ajdut dwar Fidel Castro, li llum g[andu 86 sena u li sa[[tu ilha sejra lura s-snin. Persuni u]aw numru ta’ blogs u s-sit Twitter biex, g[al diversi drabi, jiddikjaraw lil Castro ‘mejjet’ jew ‘qrib ilmewt’ meta spikkat l-assenza twila tieg[u mil-lenti pubblika li g[aliha ma ng[atat spjegazzjoni qatt.
Fl-istess [in, Fidel Castro ilu mid-19 ta’ :unju ma jikteb b[ala opinjonista ta[t ittitlu ‘Riflessjonijiet’ g[allistampa tal-istat u l-a[[ar darba li rawh fil-pubbliku kienet proprju f’Marzu li g[adda. Madankollu, Castro issa spjega li g[a]el din it-triq g[al ra;unijiet pratti/i meta skont hu ‘m’g[andux jimla lpa;ni tal-gazzetti li huma dedikati lil xog[ol ie[or ta’ benefi//ju g[al Kuba’. Fidel Castro mexxa lil Kuba g[al 49 sena qabel irri]enja fl-2008 min[abba li kien qed jikber fl-età u wkoll b’ka;un ta’ problemi tassa[[a – b’[uh i]g[ar minnu, Raul, jil[aq President minfloku.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru, 2012
A[barijiet ta’ Barra 15
IL-LATVJA
Bit-tir li tadotta l-ewro fl-2014
L-ISTATI UNITI> }ew; qtates tar-razza Sphynx, Rapheal (xellug) u Madeline waqt l-American Kennel Club’s Meet the Breed f’New York. Din hi l-akbar wirja ta’ klieb u qtates fid-dinja u fejn wie[ed jista’ jammira l-aktar razez rari. (ritratt> Reuters)
L-I}RAEL
L-IRAN
L-eqdem si;ar ta]-]ebbu; fid-dinja
Ahmadinejad ikompli jitwarrab f’pajji]u stess
Is-si;ar ta]-]ebbu; li hemm fil-;nien tal:etsemane f’:erusalem, il-post fejn :esu Kristu talab qabel ma kien imsallab, kien stabbilit li jmorru lura 900 sena. Ir-ri]ultat minn testijiet fuq is-si;ar ma we;ibx ilmistoqsija fuq fomm [afna jekk dawn humiex l-istess si;ar fejn stkenn Kristu u mbag[ad kien tradut minn :uda. Dan g[aliex is-si;ar ta]-]ebbu; jistg[u jer;g[u jikbru mill-g[eruq wara li s-si;ra tkun inqatet. Il-Professur Antonio Cimato, li mexxa r-ri/erka flimkien ma’ professur minn [ames universitajiet Taljani, qal li wie[ed ma setax jeskludi li kien hemm xi intervent fuq issi;ar tul i]-]mien meta dawn waqfu jipprodu/u ]]ebbu;. Il-[ames si;ar lo[ra fil-:etsemane, li blAramajk, il-lingwa li kien jitkellem biha :esu, tfisser press ta]-]ejt, ma setg[ux isiru testijiet fuqhom peress li kien hemm biss bi//iet ;odda li minnhom wie[ed seta’ jie[u kampjun. Minkejja l-età li g[andhom dawn is-si;ar, l-istudju wera li kellhom sa[[a e//ellenti u ma kinux effettwati mittni;;is fiz-zona. Anali]i tad-DNA sab ukoll sabu li dawn is-si;ar ori;inarjament ;ew minn si;ra wa[da.
Il-;uridikatura fl-Iran imblukkat talba millPresident Mahmoud Ahmadinejad biex i]ur il[abs ewlieni tal-kapitali Tehran fejn qed jin]amm eks ajjutant ewlieni tieg[u. I/-/a[da tat-talba qed titqies b[ala sinjal ie[or ta’ kemm iddg[ajfet l-awtorità ta’ Ahmadinejad issa li fadallu sena biss mill-mandat tieg[u Ali Akbar Javanfekr, ilkonsulent dwar il-midja talPresident u l-kap tal-IRNA, la;enzija tal-a[barijiet tal-Istat Iranjan, intbag[at il-[abs ta’ Evin f’Settembru biex jiskonta piena ta’ sitt xhur [abs wara li pubblika artiklu li tqies li jmur kontra dde/enza pubblika. Hu nstab [ati wkoll li fil-websajt
personali tieg[u insulenta lMexxej Suprem Iranjan lAyatollah Ali Khamenei g[alkemm i/-/irkostanzi ta’ dan il-ka] mhumiex /ari. Il-;uridikatura qalet li ma kienx fl-a[jar interess talpajji] li Ahmadinejad jag[mel din i]-]jara meta l-Iran jinsab fi kri]i ekonomika li t-tort tag[ha qed jing[ata lil Ahmadinejad daqs kemm qed ting[ata s-sanzjonijiet talPunent kontra l-Iran. Ahmadinejad ;ewwa l-Iran bdiet tmajna minn mindu kellu tilwima pubblika fl-2011 ma’ Khamenei, li g[andu lakbar poteri fil-pajji]. Skont il-li;i Iranjana, Ahmadinejad ma jistax jikkontesta g[at-tielet mandat tieg[u meta dan pre]enti jiskadi f’:unju tal-2013.
Il-Prim Ministru tal-Latvja, Valdis Dombrovskis, qal li lpajji] qed ja[dem biex fl2014 ikun jista’ jissie[eb fizzona ewro u hu wkoll jibda ju]a l-ewro. F’intervista mal-websajt Euobserver, Dombrovskis qal li l-pjan tal-pajji] kien u baqa’ li fl-1 ta’ Jannar tal2014 jissie[eb fl-ewro u skont il-Bank ?entrali talLatvja, il-pajji] ilu minn Settembru li la[aq kwa]i lkriterji kollha g[al s[ubija. Il-Prim Ministru tal-Latvja qal li jemmen li meta l-pajji] jadotta l-ewro, dan jattira linvestiment barrani kif ukoll jiffa/ilita bil-kbir ilkummer/. Dwar il-kri]i finanzjarja li laqtet diversi pajji]i Ewropej, Dombrovskis qal li din ma kinitx kri]i kkaw]ata millewro imma kri]i kkaw]ata minn tmexxija [a]ina talfinanzi f’/erti pajji]i u qal li dawn it-tnejn kienu problemi totalment differenti.
Il-Latvja stess kienet milquta [a]in u l-pajji] kellu jintrodu/i mi]uri ta’ awsterità. Hu qal li wara perjodu iebes, il-pajji] issa kellu l-ekonomija li l-aktar qed ti]viluppa b’rata mg[a;;la fl-Unjoni Ewropea. Hu qal li dan l-i]vilupp ma kienx ibba]at fuq dejn jew konsum imma l-aktar minn ]ieda fl-esportazzjoni. Min-na[a l-o[ra l-Latvja g[ad g[andha rata ta’ inflazzjoni g[olja u l-qg[ad hu ta’ aktar minn 1 5 fil-mija. Imma din tal-a[[ar ma teffettwax is-s[ubija fiz-zona ewro. Sadattant isem Dombrovskis qed jissemma b[ala kandidat possibbli millPPE g[all-President talKummissjoni Ewropea fl2014 minflok Josè Manuel Barroso. Ismijiet o[ra li qed jissemmew huma wkoll ilPrim Ministru Pollakk Donald Tusk kif ukoll il-Kummissarju mil-Lussemburgu Viviane Reding.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru, 2012
16
Feature
Feature 17
Mis-su//ess fit-turi]mu qed tgawdi kull familja Maltija u G[awdxija (1) minn Joe Mikallef
Diversi xhur matul din is-sena rre;istraw ]idiet rekord g[al kull ]mien fil-qasam tat-turi]mu
Fil-jiem li g[addew u minn sorsi differenti [ar;u /ifri mill-aktar inkora;;anti g[al dak li jirrigwarda l-industrija tat-turi]mu fil-g]ejjer Maltin - ]idiet fuq is-sena l-o[ra li wkoll di;à kienet wa[da rekord. L-infiq akbar li t-turisti qed i[allu fil-g]ejjer Maltin qed igawdu minnhom il-familji Maltin u G[awdxin. Bi]]ejjed jing[ad li flewwel tmien xhur ta’ din is-sena – ji;ifieri bejn Jannar u Awwissu – itturisti li ]aru l-g]ejjer Maltin [allew fl-ekonomija Maltija €909 miljun. Diversi xhur matul din is-sena rre;istraw ]idiet rekord g[al kull ]mien fil-qasam tat-turi]mu. ?ifri ppubblikati mill-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika (NSO) wrew li f’Awwissu li g[adda ;ew Malta total ta’ 199,430 turist, li jfisser ]ieda ta’ 4.4 fil-mija fuq l-istess xahar is-sena li g[addiet. Minn dawn 174,817 ;ew fuq btala waqt li l-kumplament, 6,514 ;ew fuq xog[ol. I]-]ieda fost il-barranin li ;ew fuq btala kienet ta’ tlieta filmija. L-istess statistika wriet ukoll li kienet ta’ tlieta fil-mija wkoll i]]ieda fit-turisti minn pajji]i talUnjoni Ewropea, li ammontaw g[al
87 fil-mija tat-total. I]-]ieda fitturisti li ;ew minn barra l-Unjoni Ewropea kienet ta’ erbatax fil-mija. L-ikbar ]ew; swieq baqg[u r-Renju Unit u l-Italja, li f’Awwissu ammontaw g[al 27 fil-mija u tmintax fil-mija rispettivament. Is-suq Fran/i] ]died bi sbatax fil-mija waqt li s-suq :ermani] naqas bi tmienja fil-mija. F’Awwissu t-turisti qattg[u bejniethom 2.1 miljun lejl f’Malta, li tfisser ]ieda ta’ g[axra fil-mija. I]]ieda fil-lukandi kienet ta’ tnejn filmija waqt li fl-akkomodazzjoni privata kien hemm ]ieda sostanzjali ta’ 22 fil-mija. B’kollox, it-turisti qattg[u medja ta’ 10.5 iljieli f’Malta kull wie[ed - ]ieda ta’ 0.5 ta’ lejl meta mqabbel mal-istess xahar tassena li g[addiet. Matul Awwissu 2012 in-nefqa totali tat-turisti kienet ta’ €225.6 miljun ]ieda ta’ tmienja fil-mija, jew €16 miljun iktar mill-istess xahar is-sena li g[addiet. Jekk imbag[ad wie[ed jag[ti [arsa lejn l-istatistika tal-NSO g[all-ewwel tmien xhur tas-sena, ji;ifieri minn Jannar sa Awwissu jsib li n-numru ta’ turisti li ;ew Malta kien 981,286 ]ieda ta’ 7,378 turist, jew 0.8 fil-mija fuq l-istess perijodu s-sena li
Fl-ewwel tmien xhur ta’ din is-sena – ji;ifieri bejn Jannar u Awwissu – it-turisti li ]aru l-g]ejjer Maltin [allew fl-ekonomija Maltija €909 miljun
g[addiet. Mit-turisti kollha li ;ew Malta fl-ewwel tmien xhur tas-sena, 52 fil-mija kienu r;iel, u lma;;oranza ;ew mir-Renju Unit. Ilparti l-kbira kellhom bejn 45 u 64 sena. Matul dan il-perijodu t-total ta’ ljieli li t-turisti qattg[u f’Malta ]died b’sitta fil-mija biex inqab]u iktar minn 8.4 miljun lejl. Waqt li n-nefqa totali tat-turisti bejn Jannar u Awwissu 2012 kienet €909 miljun, li tfisser ]ieda ta’ sebg[a filmija jew €57 miljun fuq l-istess perijodu s-sena ta’ qabel. Kull turist nefaq medja ta’ €926, li jfisser ]ieda ta’ sitta fil-mija fuq in-nefqa individwali tat-turisti. Tajjeb li wie[ed jirrealizza u jifhem li dawn i/-/ifri rekord ikomplu ji;;eneraw aktar kummer/ g[allukandi, ir-ristoranti, il-bars u g[addiversi kumpaniji. Mit-turi]mu, direttament jew indirettament, jiekol u jibbenefika kul[add. G[ax issu//essi fit-turi]mu jissarrfu f’benefi//ju ekonomiku akbar u fittkattir ta’ aktar opportunitajiet taxxog[ol u [olqien ta’ impjiegi. Naturalment tajjeb li kul[add jifhem ukoll li dawn ir-ri]ultati ma ji;ux b’kumbinazzjoni, imma huma
ri]ultat tal-[idma impenjattiva talGvern. Dawn ir-ri]ultati huma frott tal-investiment fil-prodott turistiku, tal-promozzjoni u tal-a//essibbiltà. Ir-rotot fl-a[[ar snin ]diedu minn 45 fl-2006 g[al 81 din is-sena. Ma]]ieda fir-rotot jsiru wkoll kampanji ta’ promozzjoni ta’ pajji]na li huma importanti biex jattiraw aktar turisti lejn pajji]na. Din l-istrate;ija g[atturi]mu qed titwettaq b’mod effettiv bejn il-Gvern u l-MTA, b’koperazzjoni mal-istakeholders fissettur. Il-Gvern qed jinvesti wkoll filprodott turistiku ta’ pajji]na permezz ta’ pro;etti kapitali u infrastrutturali filwaqt li qed i[e;;e; lis-settur privat jinvesti u jibqa’ kompetittiv permezz ta’ diversi skemi mmirati lejn it-titjib fil-prodott, fis-servizz, u fissostenibbilità. Il-Gvern se jibqa’ impenjat li jwettaq politika li ;;ib ri]ultati po]ittivi li jsa[[u l-ekonomija u jo[olqu x-xog[ol. Il-Gvern se jkompli jibni fuq ir-ri]ulati miksuba anke billi jsegwi l-proposti fil-Politika tatTuri]mu (2012-2016) immirati li jkomplu jsa[[u s-settur turistiku b[ala pilastru ewlieni tal-ekonomija ta’ pajji]na.
?ifri uffi/jali juru li f’Awwissu li g[adda ;ew Malta total ta’ 199,430 turist, li jfisser ]ieda ta’ 4.4 fil-mija fuq l-istess xahar is-sena li g[addiet
In-nefqa akbar li t-turisti qed jag[mlu f’pajji]na qed tmur fil-bwiet tal-familji Mit-turisti kollha li ;ew Malta fl-ewwel tmien xhur tas-sena, 52 fil-mija kienu r;iel
Matul Awwissu 2012 in-nefqa totali tat-turisti kienet ta’ €225.6 miljun - ]ieda ta’ tmienja fil-mija
Tajjeb li wie[ed jirrealizza u jifhem li dawn i/-/ifri rekord ikomplu ji;;eneraw aktar kummer/ g[al-lukandi, ir-ristoranti, il-bars u g[ad-diversi kumpaniji
IN-NAZZJON It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru, 2012
18 Ittri
Atte;;jament negattiv mill-bankijiet tal-Oppo]izzjoni... mela kieku jkunu fil-Gvern x’jag[mlu^ Sur Editur, Il-Labour qieg[ed jurina kemm tilef il-boxxla, kemm fit-tmexxija kif ukoll fuq niesu. Kul[add jag[mel li ji;i f’rasu u Muscat gallarija. Fejn qabel kien jissejja[ King, issa ma baqax, sar dittatur fuq kul[add, b[alma kellna fis-snin sebg[in u tmenin. Waqt programm ‘L-iswed fuq l-abjad’ li kien se jidher fuq NET Television, ilmistiedna tal-Partit
Nazzjonalista kienu kemm imma sfortunatament Falzon u Zrinzo tal-PL kienu impeduti minn Muscat biex ma jattendux g[ax be]a’ millmistoqsijiet li jsirulhom u lprogramm waqaf, [asra g[al dawn it-tnejn g[ax baqg[u ddar. B[alma [assar il-festival ta//ikkulata tal-{amrun u lKunsill baqa’ sieket. Dan jidher kollu bi/-/ar kif Muscat jimxi jekk ikun kap. Irid i;ibna
skjavi b[an-nies ta’ Kuba, talVenezwela u l-Korea ta’ Fuq Komunista, ta[t dixxiplina dittatorjali. Qrajna wkoll ming[andu li jrid jag[mel il-paga bilminimum wage. Iridna, fuq kollox, ng[ixu bil-loqom. Ftit ilu d[alt f’restorant mal-familja u biex po;;ejt domt tliet kwarti nistenna, bin-nies li kien hemm. Mur ;ib lil Muscat jara dan il-;id li g[addejja minnu lfamilja Maltija bil-paga xierqa
li jist[oqqilha. Tg[id jer;a’ jibdielu u j[assar fehmtu? G[ax jekk le, ikun qed i/a[[ad lill-familja milli tie[u ]vog fla[[ar tal-;img[a. Debono Grech, li jitlag[lu malajr, kien l-ajruport, ried iqabbe] lil ta’ qablu biex jinqeda qabilha u g[ax ma [allitux, g[ajjarha u insultaha, g[ax dan hekk i[obb jimxi. B[alma mexa s-Sindku talMarsa Chris Spiteri mat-tfal tal-Marsa, rigward il-
pedofelija. G[alkemm Muscat ne[[ieh wara [afna xhur minn Sindku, g[arrfu biex jo[ro; g[all-elezzjoni. Da[k fil-wi// g[all-familji Marsin. X’azzjoni [adu dawn il-familji kontra din il-persuna wara li messilhom lit-tfal? Dan hu ka] serju. Jien nifhem li min jag[mel atti b[al dawn ikun arrestat. Kif ;ralu xhur ilu f’pajji]na u mhux qisu ma ;ara xejn u ma smajna xejn. Nistaqsi lil Joe Grima: Tista’ tg[idilna xi [a;a fuq dan li g[amel Spiteri b[alma xandart fuq dak ilqassis Ingli], jew din ma tinteressakx? .
G Busuttil
In-Naxxar
Meta kellha x’tag[mel Sur Editur, Nag[mel referenza g[allittra li ;;ib l-isem, ‘Id-delizzji ta’ min jidher li m’g[andux x’jag[mel’, iffirmata minn korrispondent Davina Sammut Hili (‘Illum’, 16 ta’ Settembru, 2012) li din l-imsemmija ittra, ing[atat twe;iba g[all-ittra tieg[i li kienet i;;ib l-isem, ‘Esperjenzi mill-Furjana’ (‘Illum’, 12 ta’ Awwissu, 2012) billi qalet dan il-kliem: “Illum kelli ftit [in liberu u rrispondejt i]da m’g[andi ebda [sieb u /ans noqg[od nirrispondi g[al xi kitba assurda…”, billi nistaqsi lil Davina Sammut Hili jekk – dejjem bl-istess argument – matul il-[ames le;i]latura talKunsill Lokali Floriana (2007 – 2012), meta kienet chairperson tas-sottokumitat ‘Attività Lejlet l-Ewwel tasSena’, qatt ma kienet tattendi g[al-laqg[at u anqas g[allattività nnifisha g[ar-ra;uni li ‘kellha [afna x’tag[mel’. Edward Torpiano
Eks kunsillier Il-Furjana
L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, InNazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), jew flindirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt. L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u lindirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma. Ittri bin-nome-de-plume ma jkunux ippubblikati u l-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm il-punt tag[ha.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru, 2012
Madwarna 19
Jissokta l-impenn g[as-separazzjoni tal-iskart g[al skop ta’ ri/ikla;; It-Tnejn li g[adda, GreenPak qassmet ir-raba’ miljun bor]a tar-ri/ikla;; b’xejn. Sa minn mindu twaqqfet fl2006, GreenPak dejjem stinkat biex tinkura;;ixxi u tiffa/ilita l-parte/ipazzjoni tal-pubbliku fi prattiki tar-ri/ikla;;, billi qassmet boro] [odor tarri/ikla;; b’xejn lid-djar li lKunsill Lokali tag[hom jifforma parti mill-iskema tarri/ikla;; ta’ GreenPak. L-g[an ta’ GreenPak hu li tippromvowi “Ri/ikla;; nhar ta’ Tlieta”. Minbarra li qassmet bieb bieb il-boro] tar-ri/ikla;;, GreenPak qassmet fuljetti edukazzjonali lir-residenti permezz tar-rappre]entanti tag[ha. Ir-residenti kienu mg[arrfa bil-benefi//ji ambjentali u ekonomi/i diretti li jinkisbu permezz tarri/ikla;;, kif ukoll x’jista’ jkun ri/iklat fil-;bir bieb bieb, u lbring-in sites. Barra minn hekk, ir-residenti kienu informati dwar isservizzi offruti mill-kunsilli lokali, b[alma huma drop points g[al batteriji u]ati u sservizz ta’ ;bir ta’ skart ;off.
Aktar u aktar familji qed jifhmu l-importanza li jisseparaw l-iskart
Il-Kap E]ekuttiv ta’ GreenPak Coop, Mario Schembri, qal: “Li tissepara u tirri/ikla l-iskart id-dar ta’ kuljum jitlob impenn. Sal-lum a[na qassamna iktar minn erba’ miljun bor]a [adra tarri/ikla;;. “L-inizjattiva tag[na g[andha l-g[an li tg[in u tinkura;;ixxi iktar familji biex jibdew jisseparaw l-iskart tag[hom. A[na ninsabu fidu/ju]i li [afna mid-djar Maltin qeg[din b’mod attiv jisseparaw l-iskart
tag[hom u jie[du sehem fi prattiki ta’ ri/ikla;; iktar minn qatt qabel.” Ir-ri/ikla;; hu fattur ewlieni fl-appro// modern g[at-tnaqqis ta’ skart, g[alkemm dan g[andu jitqies b[ala l-a[[ar komponiment fil-;erarkija Reduce, Reuse, Recycle (Naqqas, Er;a’ U]a, Irri/ikla) tal-iskart. Wie[ed g[andu jikkunsidra li l-ewwel inaqqas il-konsum ]ejjed, jer;a’ ju]a lmaterjal, u wara li l-materjal ma jkun jista’ jintu]a g[al xejn
i]jed g[andu ikun ri/iklat. “Il-bor]a tar-ri/kila;; b’xejn ta’ GreenPak g[andha tkun bi]]ejjed biex isservi g[alliskart i;;enerat minn familja tipika. Biex jintreba[ iktar spazju, wie[ed g[andu jg[affe; il-pakketti u fliexken tal-plastik. Li tirdoppja d-distribuzzjoni talboro] se sservi biss biex tinkura;;ixxi iktar skart,” ]ied Mario Schembri. Il-lokalitajiet li jiffurmaw parti mill-iskema tar-ri/ikla;; ta’ GreenPak qed jing[ataw servizz kull ;img[a ta’ ;bir ta’ skart minn wara l-bieb kull nhar ta’ Tlieta, filwaqt li dawn illokalitajiet g[andhom il-;bir tag[hom fi ;ranet o[ra, b[al {al Luqa nhar ta’ {amis, irRabat (G[awdex) nhar ta’ Tnejn, u f’San :wann il-;bir isir kull nhar ta’ Tlieta u {amis. G[al aktar tag[rif dwar liskemi ta’ ;bir, bring-in-sites, u tag[rif ie[or ta’ interess ;enerali, wie[ed jista’ jikkuntattja lil GreenPak fuq 21661081, permezz tal-email info@greenpak.com.mt, jew ]ur is-sit https:##www.greenpak.com.mt# waste.
Imnedija offerti vanta;;u]i g[al Dubaj Intraprendituri Maltin, nies avventuru]i u dawk li jfittxu btala pja/evoli u rilassanti jistg[u jibbenefikaw minn offerti vanta;;u]i g[al Dubaj sal-31 ta’ Di/embru 2012. Emirates Holidays, il-ferg[a talivvja;;ar tal-linja tal-ajru Emirates, qed tniedi pakketti ta’ btala li jibdew minn €696 g[al kull persuna. Il-vja;;aturi jistg[u jag[]lu minn numru ta’ lukandi ta’ 3, 4 jew 5 stilel, inklu]a l-lukanda Atlantis, The Palm, l-Address Hotel Downtown, il-Grand Hyatt Dubai u Ibis Deira City Centre.
Il-pakketti jinkludu l-biljett tal-ajru fil-Klassi tal-Ekonomija, erbat iljieli akkomodazzjoni bil-kolazzjon, room tax u service charges, it-trasferimenti minn u lejn l-ajruport u l-assistenza flajruport ta’ Dubaj. Paul Fleri Soler, Mani;er talEmirates g[al Malta, qal: “L-offerti tal-Emirates Holidays huma ma[suba biex jag[tu lill-klijenti tag[na btala lussu]a f’Dubaj i]da fl-istess waqt affordabbli. Dubaj stabbiliet reputazzjoni internazzjonali b[ala belt li toffri ta[lita ta’ kummer/ u
divertiment. “Dan permezz ta’ kalendarju estensiv ta’ fieri internazzjonali, opportunitajiet sportivi ta’ klassi dinija u g[a]la wiesg[a ta’ brands internazzjonali g[al dawk li j[obbu x-xiri. Hi belt bla periklu, u bejn Ottubru u Di/embru tgawdi minn temp mill-isba[ b’temperaturi ta’ madwar 20 grad.” It-titjira EK 108 titlaq minn Malta fit-02.45 p.m. u tasal f’Dubaj fis-00.55 a.m. tal-g[ada. It-titjira EK 107 titlaq minn Dubaj fit-08.10 a.m. u tasal Malta fis-01.20 p.m.
Malcolm Mamo
{atra ;dida fil-Yellow Pages Malcolm Mamo g[adu kif in[atar Manager fil-Call Centre tal-Yellow Pages. Malcolm Mamo beda lkarriera tieg[u fis-settur bankarju b[ala rappre]entant g[as-servizzi u l-bejg[ fejn qabe] il-miri fdati lilu, u wara g[adda g[all-kontroll tal-kwalità u ta[ri; g[at-team leaders. B[ala koordinatur g[atta[ri;, Malcolm Mamo kien iffukat fuq it-tfassil ta’ rakkomandazzjonijiet mani;erjali g[all-operaturi ta’ call centres u lmanagers tag[hom. Bis-sa[[a tal-esperjenza kbira li g[andu fi [dan call centres, Malcolm Mamo se jkun qed i[ares lejn limmani;;jar tal-miri g[allbejg[, li jimmassimizza dd[ul finanzjarju, il-miri ta’ produttività, kif ukoll li titjieb l-effi/jenza u lkwalità tas-servizz offrut mill-call centre talkumpanija Yellow Pages.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru, 2012
20 Passatemp
Tisliba
1
2
5
3
4
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Simboli tal-karti tal-log[ob
Blandone kellu mo[bija munita tad-deheb fi ]mien l-Ispanjoli? (5) 10. Xa[am tal-annimali (5) 11. Alla falz tal-inbid ta’ ]mien ir-Rumani (5) 12. ?appas bl-ingwent (5) 14. Lewa jew g[awwe; il[bula twal u dojoq (5) 16. Tond tawwali (5) 17. u 18. Arlo;; tar-ramel (10) 18. Ara 17
Weqfin>1. Kulma jaqbe] dak li hu sewwa u xieraq (6) 2. G[amla ta’ bomblu antik (6) 3. Min m’g[andux minnhom! Jistg[u jfissru bews ukoll (6) 4. Rokna fejn jiltaqg[u ]ew;
Sudoku Kont taf li… Alexander Graham Bell, linventur tat-telefon, qatt ma /empel lill-mara jew lil ommu g[ax it-tnejn kienu torox? “I am” hi l-iqsar sentenza s[i[a fil-lingwa Ingli]a? Colgate iffa//jat ostaklu kbir filpajji]i li jitkellmu bl-Ispanjol g[ax Colgate tinqaleb g[al rimarka li tfisser ‘mur tg[allaq’ B[al marki tas-swaba’, l-ilsna ta’ kul[add huma differenti? Persuni li ju]aw idejhom illeminija, b[ala medja, jg[ixu disa’ snin i]jed mix-xellugin? Kieku l-popolazzjoni ?ini]a tg[addi minn quddiemek, persuna wara persuna, il-kju ma jispi//a qatt min[abba r-rata ta’ riproduzzjoni.
linji ;ejjin minn na[iet differenti (5) 8. Kull wa[da mill-[oloq ta’ katina (5) 9. Wa[da vojta ma tiqafx (5) 12. Iddisgusta (6) 13. {uta g[ax-xiwi (6) 14. G[asfur li jbejjet fil-g]ejjer tag[na fi d[ul is-sajf (6) 15. Monument, musulew (6)
Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin>- 5. Abbli; 6. Balla; 7. Attiv; 10. Leali; 11. Se[er; 12. Klieb; 14. Dwana; 16. Qrara; 17. Lewlu; 18. Ismot. Weqfin> 1. Bandal; 2. Mist[i; 3. Abbiss; 4. Bajtar; 8. u 9. Tapit a[dar; 12. Konslu; 13. Barbun; 14. Dardir; 15. Alwett.
G[at-tfal
Sudoku
Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9.
Soluzzjonijiet Spadi – 3; Qlub – 5; Denari – 2; Mazzi – 6.
Mimdudin>5. Inxtorob, b[alma ji;rilhom xi [wejje; bil-[asil (5) 6. L-oppost tax-xellug (5) 7. Fl-istorja nsibu li Armando
X’inhu l-valur ta’ kull simbolu (mill-1 sas-6), jekk is-somom totali ta’ kull kolonna u kull ringiela jinsabu fuq barra kif indikat?
Il-valuri tas-simboli Sib il-burgers
L-atleta
Bil-lapes jew bil-linka imla kull spazju fejn tidher tikka sewda u jitfa//a quddiemek xi [add sportiv. L-atleta
Sib il-burgers
— It-tabib ordnali npejjep sigarett wie[ed kuljum…
Sudoku
Charlie qed jistaqsi lil [uh Barney fejn hu l-burger tieg[u. Hawn g[axar burgers mo[bijin f’din l-istampa. Ara ssibhomx kollha.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru, 2012
TV#Radju 21 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor
Is-sa[[a u l-anzjani
Malta Llejla NET Television 16>55
Stephanie Spiteri kull nhar ta’ Tlieta jkollha r-rokna li tittella’ bil-kollaborazzjoni tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb. Il-mistieden f’din ir-rokna g[al-lum se jkun Fr Hector Scerri (fir-ritratt fuq il-lemin), li minbarra li kiteb numru ta’ kotba, hu wkoll il-Kap tad-Dipartiment tat-Teolo;ija Dommatika u Fundamentali fl-Università ta’ Malta. Intant, ukoll fil-programm tal-lum, se jkun hemm ir-rokna mat-tabib Godfrey Agius li se jitkellem dwar problemi tal-irkoppa. Claudio Farrugia mill-ETC dwar skemi li qed toffri din il-Korporazzjoni, il-kunsillier ta’ {al Tarxien Ishmael Dalli dwar inizjattiva ta’ ri/ikla;; tat-tessuti. Ikun hemm ukoll il-kontribut ta’ Fr Karm Debattista MSSP.
L-Istampa Kollha - NET Television 20>30
Step Up La 5 21>10
Cuba Gooding Jr, Charlize Theron (fir-ritratt), u Robert De Niro huma fost l-atturi ewlenin ta’ dan il-film drammatiku Amerikan tal-2000 bi storja li hi ambjentata fil-[amsinijiet. Il-film jirrakkonta [ajjet Carl Brashear, iswed li fi ]mien meta r-razzi]mu kien sentiment qawwi mhux ftit, se[[lu jid[ol fin-navy Amerikana.
Joe Cassar
M.L. Coleiro Preca
Albert Fenech
Paul Pace
Il paese delle piccole pioggie Raiuno 21>10
Film drammatiku ma[dum apposta g[at-televi]joni din is-sena stess b’re;ija ta’ Sergio Martino. Naraw li mara mi]]ew;a tiskopri li r-ra;el tag[ha hu mafju]. Tikkonvin/ih li ma jibqax, i]da ftit jil[aq jg[addi ]mien li xi [add joqtlu kiesa[ u biered. La mossa del diavolo (Bless the Child) Iris 21>05 Film tal-bi]a’ Amerikan li n[adem fis-sena 2000 b’re;ija ta’
Chuck Russell u li g[andu fost l-atturi ewlenin li/-/kejkna Holliston Coleman u lil Kim Basinger (it-tnejn fir-ritratt). Lil din tal-a[[ar narawha fil-parti ta’ Maggie, li tkun ta[dem b[ala infermiera fi sptar u li tkun ukoll tie[u [sieb lit-tifla ta’ o[tha Jenna li tkun awtistika. I]da meta jg[addu sitt snin, Jenna flimkien ma’ dak li issa jkun sar ir-ra;el tag[ha, ter;a’ titfa//a u trid lit-tifla lura. G[aliex i]da ssir investigazzjoni, ladarba Maggie fil-fatt, mil-lat tal-li;i, ma kellha l-ebda jedd fuq it-tifla ta’ o[tha?
Vitalità NET Television 14>05 Marbeck Spiteri b’edizzjoni o[ra ta’ dan il-programmi li jittratta aspetti diversi relatati mas-sa[[a. Charmaine Gauci (fir-ritratt), li hi d-Direttur tad-Dipartiment tal-Promozzjoni tas-Sa[[a u l-Prevenzjoni tal-Mard, se titkellem dwar l-importanza tal-anzjani attivi.
Kontribuzzjonijiet o[ra waqt il-programm se jkunu minn Astrid Camilleri dwar il-kan/er fl-g[onq tal-utru, Frederick Zammit Maempel dwar l-iskoljo]i, ir-radjologu Salvina Zrinzo u Joyce Muscat.
Il-programm tal-lum, bi produzzjoni u pre]entazzjoni ta’ Nathaniel Attard, se jiddiskuti s-sa[[a u l-anzjani. Il-mistiedna se jkunu l-Ministru tas-Sa[[a, l-Anzjani u l-Kura fil-Komunità Joe Cassar, ix-Shadow Minister tal-MLP dwar is-Sa[[a Marie Louise Coleiro Preca, il-Professur tal-Qalb u kandidat tal-Partit Nazzjonalista g[all-Elezzjoni :enerali Albert Fenech u l-President tal-MUMN Paul Pace Assistent tal-produzzjoni Neil Camilleri.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru 2012
22 TV#Radju THE INTERPRETER
06>00 07>00 07>15 07>40 07>55 08>00 08>05 09>00 09>05
101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Anali]i tal-:urnali Avvi]i tal-Mejtin u Angelus A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 13>00 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Is-Sabi[ tal-{ajja The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 24>00
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i tal-Mewt, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 - Familja Wa[da (jinkludi 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 Newsline 12:45 – Qari bil-Malti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bulettin ta’ l-A[barijiet 18:15 Intermezz Mu]ikali 18:40 - TV Hemm 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bil-Malti (r) 20:30 – Music Lounge 22:00 - L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 - Ru]arju 24:00 - Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Linja Diretta 13:15 - Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Klassika 15:30 - Drive Time 15:45 ONE News 16:00 - Mhux g[atTfal Biss 16:30 - ONE Cocktail 17:00 - Kummentarju 17:05 Rush Hour (jinkludu 17:15 :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett 18:45 - Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:15 - G[alina l-Anzjani 20:45 - ONE Beat Box 21:45 ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 - Fr Colin u l-{bieb 24:00 - Flimkien 02:00 - Bla Kantunieri (r). RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet filQosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News) 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:12 – Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 13:30 Kaskata Kulturali, 14:00 BBC News) 15:30 - Bir-Rispett
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-Dar Is-Snin tar-Rock ’n Roll Fuzzbox - Eric Montfort Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
Kollu (jinkludi 16:00 BBC News) 17:00 - RTK Bulettin 17:15 – Bejn Kliem u Fatti! (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Rakkont 19:40 – L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 20:30 - Intietef 20:53 - Kaskata Kulturali 21:00 Mer]uq - ra;; ta’ a[bar tajba 22:00 - Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 – Bellavista mill{abs 10:00 - BBC News Update 10:06 - Pri]ma 11:00 Classic FM 13:00 - Anali]i tal;urnali 13:30 - Il-Malti llum: ideat ta’ ]mienna 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19:30 - Platea 20:00 – Mu]ika u Pittura 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi 09:00 {ajjitna) 11:00 Ara Ommok 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju talErwie[ 13:00 - Ti]wiqa Mu]ikali 14:00 - Jiena Hu l-{ob] u l-{ajja 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 – Il-Ma[bub tal-Mulej 16:00 - Il-Kappillan Tieg[ek 17:00 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 - Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 Quddiesa 19:00 – Ru]arju 19:30 - Aktar minn saqaf fuq rasek (r) 20:30 – Marija ta’ Napli 20:45 Fuq :wiena[ i]-}g[o]ija 21:45 - {dejn l-ilma fejn nistrie[ 22:00 - G[and Min Imorru Mulej? 23:00 - {ajjitna (r) 23:30 – Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 - Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 – Bay Breakfast (jinkludi 07:30 A[barijiet, 08:30 u 09:30 A[barijiet fil-qosor) 10:30 Simon Pisani (jinkludi 11:30 A[barijiet fil-qosor) 13:30 – Nathan & Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 – Bay Beats 20:00 – Ben Glover 22:00 Carl Bee 24:00 - CR2 records. Calypso Radio • 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il-{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 - 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 - Calypso Drive 19:00 - LClassic Gold 21:00 Qabel Jibda l-Mar/ 23:00 Mal-Melodija Maltija 01?00 Mu]ika tal-passat.
Minn telefonata li tisma’ bla mistenni Canale 5
23>05
Film dwar spjuna;; li n[adem fl-2005 b’re;ija ta’ Sydney Pollack u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Nicole Kidman (fir-ritratt), lil Sean Penn u lil Catherine Keener. Traduttri/i li ta[dem man-Nazzjonijiet Uniti tisma’, b’kumbinazzjoni, telefonata li matulha jing[ad li se jsir attentat fuq il-Palazz tal-{;ie; fi New York. G[all-ewwel [add ma jkun qed jemminha dwar il-periklu li hemm u li fih jista’ jkun hemm g[add ta’ vittmi… TVM 06:30 - TVAM 09:00 - TV Hemm (r) 10:20 - Close Up (r) 11:25 - Greatest Escapes 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - TVPM 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16.30 - }ona 18:00 A[barijiet 18:10 - Waqtiet 18:15 - Sa[[tek l-Ewwel 18:25 Telebejg[ 18:40 - TV Hemm 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - F’Salib it-Toroq 21:45 Bondi + 22:45 - Fis-Selva;; talAfrika 23:15 - L-A[barijiet 23:35 - Gadgets (r) 00:20 TVPM. TVM 2 07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:30 - Gadgets 12:00 Madwarna 12:15 - Wirt, Arti u Kultura 12:45 - Great Escapes of History 13:15 - Close Up 14:15 - Ti;rijiet Biss 14:45 Storjografija 15:15 - Madwarna 15:30 - Great Escapes of History 16:00 - Fis-Selva;; tal-Afrika 16:50 - .EU 17:20 - Sa[[tek lEwwel 17:30 - Waqtiet 17:40 }ona (r) 19:00 - Paqpaq 19:30 A[barijiet g[al dawk neqsin missmig[ 19:40 - Fis-Selva;; talAfrika 20:30 - A[barijiet blIngli] 20:40 - Bondi + 21:45 Paqpaq 22:30 - BOV Premier match. ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 Teleshopping 10:30 - Aroma Mattina 12:00 - Teleshopping 12:45 - Kalamita 13:30 - ONE News 13:35 - (ikompli) Kalamita 16:20 - Teleshopping 16:35 Nie]el G[asel 17:30 - ONE News 17:40 - Teleshopping 18:25 - {ajja 19:00 - Illostra 19:30 - ONE News 20:15 - IrRangers 20:30 - Il-Klikka 21:45 - Mhux Billi Tg[id! 22:45 - Ieqaf 20 Minuta (r) 23:15 - ONE News 23:45 - Team PL 00:05 Kalamita (r). Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:20 - 1046 Music 16:10 Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 Bingo 75 18:40 - Teleshopping
19:00 - News 19:30 - Dokumentarju 20:30 - Forum 21:30 - Dokumentarju 22:00 News. Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00, id-09:00 u l11:00) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta 17:00 Tg 1 18:50 - L’eredità 20:00 Tg 1 20:30 - Affari tuoi 21:10 Il paese delle piccole piogge. Film 2012 23:20 - Porta a porta 00:55 - Tg 1 notte 01:30 Sottovoce 02:00 - Rai Educational. Raidue 06:40 - Cartoons
08:10 - Il nostro amico Charly (TF) 09:40 Sabrina, vita da strega (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 Pechino Espresso 14:05 Parliamone in famiglia 16:15 La signora del West (TF) 17:45 Tg 2 Flash 17:50 - Tg 32 sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case 19:35 - Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Criminal Minds (TF) 23:25 - Tg 2 notizie 23:40 - La storia siamo noi 00:35 Mode 01:05 - Parlamento 01:25 - Lost (TF). Raitre 07:00 - TGR Buongiorno Italia 08:00 - Agorà (attwalità) 10:00 Rai Parlamento 10:10 - La storia siamo noi 11:00 - Codice a barre 12:00 -Tg 3 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie - diario italiano 13:10 - La strada per la felicità 14:00 - Tg Regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:00 - Tg 3 L.I.S. 15:05 - Tgr piazza affari 15:10 - La casa nella prateria (TF) 16:00 - Cose dell’altro Geo 17:40 - Geo & Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:15 - Comiche all’italiana 20:35 - Un posto al sole 21:05 Ballaró 23:20 - Volo in diretta 24:00 - Tg 3 linea notte estate 00:10 - Tg regione 01:05 - Rai Educational 01:35 - Fuori orario. . Canale 5 08:00 - Tg 5 - mattina
08:40 -
La telefonata di Belpietro 08:50 Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 - Centovetrine 14:45 - Uomini e donne (talk show) 16:20 - Pomeriggio cinque 18:50 - Avanti un altro! 20:00 Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - Dallas (TF) 23:05 - The Interpreter. Film 2005 01:30 - Tg 5 notte 02:00 - Striscia la notizia. Rete 4 07:45 - Pacific Blue (TF) 08:40 Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 6 (TF) 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Hamburg Distretto 21 (TF) 16:35 - L’occhio caldo del cielo. Film ’61 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (TF) 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - Man on Fire - Il fuoco della vendetta. Film 2004 00:20 - Costretti ad uccidere. Film ’98. Italia 1 06:40 - Cartoons 08:45 Trasformat (kwi]]) 09:30 - ER medicini in prima linea (TF) 10:35 - Grey’s Anatomy (TF) 12:10 - Cotto e mangiato 12:25 Studio aperto 13:05 - Studio sport 13:40 - Cartoons 15:00 Fringe (TF) 16:00 - Smallville (TF) 16:50 - Merlin (TF) 17:45 La scimmia 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI: scena del crimine (TF) 21:10 - Archimede - La scienza secondo Italia 1 23:15 -
Champions League Speciale 01:00 - Nip#Tuck (TF).
La 7 07:00 - Omnibus 09:55 - Coffee Break 11:00 - L’aria che tira (attwalità) 12:20 - Ti ci porto io... in cucina con Vissani 12:30 - I menù di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 - Cristina Parodi live 15:55 - Il Commissario Cordier (TF) 17:45 - Cristina Parodi Cover 18:20 - I menù di Benedetta 19:15 - G Day 20:00 - Tg La 7 20:30 Otto e mezzo 21:10 - Grey’s Anatomy 23:00 - Non ditelo alla sposa 24:00 - Omnibus notte (attw.) 01:00 - Tg La 7 sport 01:05 - Prossima fermata 01:25 La 7 doc.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru, 2012
TV#Radju 23 Favourite Channel 07:00 - Bon;u Muftie[ 07.15 F. News 07:30 - Dawl tal:urnata 08:00 - Stenba[ 10:00 Strada Rjali 12:00 - Muftie[ 12:15 - F. News 12:30 - Health News 13:00 - Niskata 15:00 Teleshopping 17:30 - {in g[al Kollox 18:15 - F. News 18:30 (ikompli) {in g[al Kollox 19:40 - Muftie[ 19:56 - Health News 20:15 - F. News 21:00 - Cross Roads 23:00 - Muftie[ 23:15 F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 Love and Romance 10:00 - Tele Market Deals 12:00 - Rock around the Click (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 - The 80s 14:00 - The 90s 14:30 - The 00s 15:00 - Love and Romance 16:00 - The 80s 16:30 - I Grandi successi 17:30 - The Local Angle 18:00 - Total Request Show 20:00 - The 60s & 70s 20:30 - Music Documentary 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos. La 5 14:00 - Una mamma per amica (TF) 14:50 - Ugly Betty (TF) 15:45 - October Road (TF) 16:30 - ICarly (sitcom) 17:00 Aspettando Amici ’12 17:10 Le cose che amo di te (sitcom) 17:35 - La tata (sitcom) 18:25 -
Extreme Makeover Home Edition 19:00 - Aspettando amici ’12 - I casting 19:10 - Che trucco! 19:30 - Ugly Betty (TF) 20:25 - Una mamma per amica (TF) 21:10 - Step Up. Film 2006 23:10 - Uomini e donne (talk show). BBC Entertainment
07:10 - The Large Family 07:20 - Gigglebiz 07:35 - Green Balloon Club 08:00 - Balamory 08:20 - Little Prairie Dogs 08:30 - Poetry Pie 08:35 - As Time Goes By 09:05 - The Green Green Grass 09:35 - The Weakest Link 10:20 EastEnders 10:50 - Doctors 11:20 - The World’s Toughest Driving Tests 12:10 - Lark Rise to Candleford 13:00 - Last of the Summer Wine 13:30 - The Green Green Grass 14:00 - The Weakest Link 14:45 EastEnders 15:15 - Doctors 15:45 - The World’s Toughest Driving Tests 16:35 - Lark Rise to Candleford 17:25 - The Weakest Link 18:10 -
EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - Great Expectations 20:00 - After You’ve Gone 20:30 - Jam and Jerusalem 21:00 - Lark Rise to Candleford 21:50 - 2point4 Children 22:20 - Rev 22:50 - The Impressions Show
with Culshaw and Stephenson 23:20 - Mistresses.
TCM 07:50 - Lassie Come Home. Film ’43 (U) 09:20 - The Harvey Girls. Film ’46 (A) 11:00 Show Boat. Film ’51 (U) 12:45 Conspirator. Film ’49 (U) 14:10 - Where Were You When the Lights Went Out? Film ’68 (A) 15:40 - The Sunshine Boys. Film ’75 (A) 17:30 - Ben-Hur. Film ’59 (A) 21:00 - Brainstorm. Film ’83 (15) 22:45 - The Color Purple. Film ’85 (15). MGM Movies 07:05 - The Golden Seal. Film ’83 (PG) 08:40 - The Alamo. Film ’60 (U) 11:20 - Hunter: Return to Justice. Film 2002 12:45 - Full Circle. Film ’96 (12) 14:15 - Solarbabies. Film ’86 (PG) 15:50 - Billion Dollar Brain. Film ’67 (A) 17:35 Report to the Commissioner. Film ’75 (AA) 19:25 - In the Shadow of a Killer. Film ’92 (PG) 21:00 - Where Angels Fear to Tread. Film ’91 (PG) 22:50 Knightriders. Film ’81 (15). Diva Universal 07:00 - Kojak 08:00 - ER 09:55 - Ironside 10:55 - Cento Vetrine 11:55 - Quincy, M.E. 12:55 Kojak 13:55 - ER 15:50 Ironside 16:50 - Quincy, M.E. 17:50 - The Memoirs of Sherlock Holmes 18:50 - Ironside 19:50 Kojak 20:50 - Great Women 21:00 - Wolff’s Turf 23:00 Quincy, M.E. Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Jon and Kate Plus 8 Bike 08:10 Dirty Jobs: Marble Maker 09:05 - Deadliest Catch: Catch as Catch Can 09:55 - Ultimate Survival: Oregon 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 - Extreme Engineering: High Risk Tower 12:35 Overhaulin’ 13:30 - Wheeler Dealers 14:25 - American Chopper: Abu Dhabi Police Bike 15:20 - Mythbusters: Voice Flame Extinguisher 16:15 Dirty Jobs: Soo Locks Technician 17:10 - Deadliest Catch: The Final Hour 18:05 Ultimate Survival: Best of
Compilation 1 19:00 - How It’s Made 20:00 - Mythbusters: Let There Be Light 21:00 - Man Made Marvels China: Ancient Beijing 22:00 - World’s Top 5: Earthmovers 23:00 - Crisis Control: Panama Canal, Panama City. Iris 09:35 - La pattuglia dell’Amba Alaga. Film ’53 11:35 - Sai cosa faceva Stalin alle donne? Film ’69 13:20 - Casinò. Film ’95 16:50 - 7 chili in 7 giorni. Film ’86 19:25 - Charlie’s Angels (TF) 20:10 - Starsky e Hutch (TF) 21:05 - La mossa el diavolo. Film 2000 22:55 - Echi mortali. Film ’99. Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - Mike & Molly 11:30 The Mentalist 12:15 - Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Fringe 14:30 - Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 Private Practice 16:45 - Gossip Girl 17:30 - Dallas 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 19:45 - Glee 20:30 Suits 21:15 - Fringe 22:00 - The Big Year 23:45 - Person of Interest 00:30 - SMASH 01:20 Suburgatory. Biography Channel 07:00 - America’s Court with Judge Ross 07:30 - Eye for an Eye: Smokin’ Weed 08:00 Hoarders: Julie and Shannon 09:00 - Snapped: Women Who Kill: Michelle Hall 10:00 America’s Court with Judge Ross 10:30 - Braxton Family Values: You Can’t Go Home Again 11:30 - Eye for an Eye: Smokin’ Weed 12:00 - Parking Wars. Pawn Stars: 13:00 - Top Secret 13:30 - Trail Breaker. 14:00 -
The Real Housewives of New Jersey: Whine and Dine 15:00 Pregnant in Heels: Dressing the Diva 16:00 - Parking Wars 17:00 - Braxton Family Values: You Can’t Go Home Again 18:00 - Hoarders: Julie and Shannon. Pawn Stars: 19:00 Top Secret 19:30 - Trail Breaker. 20:00 - Parking Wars. Hardcore Pawn: 21:00 - Pilot 21:30 - Drop the Bomb. Picker Sisters: 22:00 - Don’t Be a Pecky Head 22:30 - Must Love Rust. Celebrity House Hunting: 23:00 Corey Feldman 23:30 - Debbie Gibson.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 09:05 - Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 - P.B. Bear and Friends 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 - Kipper 09:45 - Igloo-Gloo 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 - Barney and Friends 10:40 - Wobblyland 10:45 - Jarmies 11:00 - Lots & Lots 11:15 - The Hoobs 11:40 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:05 Wildlife 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - My Animal Family 12:45 Benjamin’s Farm 12:50 - See The Sea 12:55 Mio Mao 13:05 - P.B. Bear and Friends 13:10 Wildlife 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 Bob the Builder 13:35 - Fireman Sam 13:45 Thomas and Friends 14:10 - Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 - Pingu 14:25 - Barney and Friends 14:55 - Kipper 15:05 - Angelina Ballerina 15:20 Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 Tiny Planets 15:55 - Pingu 16:00 - My Animal Family 16:15 - Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 - James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 - Fireman Sam 17:05 - Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 P.B. Bear and Friends 17:35 - Wobblyland 17:40 - Baby Antonio’s Circus 17:45 - Fluffy Gardens 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny
Planets 18:20 - Pingu 18:25 - The Hoobs 18:50 Gazoon 19:00 - Angelina Ballerina 19:15 Thomas and Friends 19:30 - Bob the Builder 19:40 - Fireman Sam 19:50 - Barney and Friends 20:20 - Pingu 20:30 - Monkey See Monkey Do 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 Bob the Builder. Disney Channel 09:00 - Jonas 09:25 - So Random 09:50 - Hannah Montana 10:15 - Fish Hooks 10:40 - Kim Possible 11:05 - Shake It Up 11:30 - Wizards of Waverly Place 11:55 - Phineas and Ferb 12:20 Hannah Montana 12:45 - Disney Fairies 13:10 So Random 13:35 - The Suite Life on Deck 14:00 - Austin and Ally 14:25 - Shake It Up 14:50 Phineas and Ferb 15:15 - Jessie 15:40 - ANT Farm 16:00 - Lion King 3: Hakuna Matata (U) 17:15 - Cars Toons 17:20 - Good Luck Charlie 17:45 - The Lion King 2: Simba’s Pride (U) 19:00 - Jessie 19:30 - That’s So Raven 19:50 - Cory in the House 20:15 - Kim Possible 20:40 - Hannah Montana 21:05 - Good Luck Charlie 21:55 Wizards of Waverly Place.
07>00 09>00 09>30 12>00 12>05 14>00 14.05 15>20 15>40 16>35 16>55 19>00 19>30 19>45 20>30 21>30 21>35 22>15 23>10
NET News Anali]i tal-A[bar (r) Telebejg[ NET News .NET (b’waqfa g[al NET News fis-13>00) NET News Vitalità (b’waqfa g[al NET News fit-15>00) Telebejg[ X’Fatt.Art Telebejg[ Malta Llejla (b’waqfiret g[al NET News fil-17>00 u fis-18>00) Bozza tal-Mija Lift NET News L-Istampa Kollha NET News RPM Trott u Galopp NET News
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - WATTS 08:45 Eurogoals 09:30 - Horse Racing Time 09:45 - Cycling 10:45 Kremlin Cup Tennis 11:30 European Tour Snooker 12:45 Eurogoals 13:30 - Toray Pan Pacific Open Tennis 14:15 China Open Tennis 15:00 Kremlin Cup Tennis 16:00 -
TEB BNP Paribas WTA Championship Tennis: Day 1: Round Robin (live) 22:00 Boxing 23:00 - GTA Road to Dubai 23:15 - Inside WTCC 23:45 - World Series by Renault Motor Racing. Eurosport 2 07:30 - Eurosport 2 Morning News 08:00 - Kremlin Cup Tennis 09:00 - Cycling 10:00 -
Champions League Twenty20 Cricket 12:00 - Eurosport 2 News 12:30 - Cycling 13:30 Champions League Twenty20 Cricket: Johannesburg, South Africa (live) 16:30 - Dew Tour Extreme Sports 17:30 Champions League Twenty20 Cricket: Johannesburg, South Africa (live) 18:45 - Eurosport 2 News 19:00 - Champions League Twenty20 Cricket: Johannesburg, South Africa (live) 20:30 - European Tour Snooker 21:30 - Cycling 22:30 - TEB BNP Paribas WTA Championship Tennis. GO Sports 1 07:00 - PGA Perth International Gold Championship: Day 2 11:00 - Barclays PL: Wk 10: Review 12:00 - Serie A: Rd 8: Inter v Catania 14:00 - FIFA Futbol Mundial 14:30 - Heineken Cup: Rd 2: Exeter v Clermont Auvergne 16:45 - Ligue 1: Rd 9: Highlights 18:00 - UEFA Champions League: Spartak Moskva v SL Benfica (live) 20:00 PL World. UEFA Champ. League: 20:45 - LOSC Lille v Bayern Munchen (live) 23:05 Matchnight Review. 00:00 ATP World Tour 500: Swiss Indoor Basel: Day 1. GO Sports 2 20:45 - UEFA Champions League: Barcelona v Celtic (live) 22:45 - Milan Channel. GO Sports 3 20:45 - UEFA Champions League: Galatasaray AS v CFR 1907 Cluj (live) 22:45 - Inter Channel. GO Sports 4 20:45 - UEFA Champions League: Nordsjaelland v Juventus (live) 22:45 - Juve Channel. GO Sports 5 20:45 - UEFA Champions League: Shakhtar Donetsk v Chelsea
(live)
22:45 - LFC TV.
GO Sports 6 20:45 - UEFA Champions League: Man. Utd v SC Braga (live) 22:45 - MUTV. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - Ligue 1: Rd 9: Paris St-
Germain v Stade de Reims 11:00 - PGA Perth International Champ.: Day 2 15:00 - Barclays PL: Wk 10: Norwich City v Arsenal 17:00 - Serie A: Rd 8: Parma v Sampdoria 19:00 - Barclays PL: Wk 10: Review 20:00 - FIFA Futbol Mundial 20:45 UEFA Champ. League: BATE Borisov v Valencia (live) 23:00 Heineken Cup: Rd 2: Saracens v Racing Metro 92 01:00 - UEFA Champ. League: Galatasaray AS v CFR 1907 Cluj. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 11:00 - Ligue 1: Rd 9: Paris StGermain v Stade de Reims 13:00 - Serie A: Rd 8: Parma v Sampdoria 15:00 - Barclays PL: Wk 10: Review 16:00 - ATP World Tour 500: Swiss Indoor Basel: Day 1 (live) 21:30 - FIFA Futbol Mundial 22:00 - PGA Perth Intern. Champ.: Day 2 02:00 - Ligue 1: Rd 9: Highlights. Melita Sports 1 08:00 - FIFA 2014 WC Qual.: England v San Marino (r). Bundesliga: 09:55 - SV Werder Bremen v Borussia Monchengladbach (r) 11:50 - Hoffenheim v Greuter Furth (r). 13:55 - America's Cup: World Series: San Francisco: Day 3 (r) 16:00 2012 Alpari World Match Tour: Bermuda: Day 1 (r) 18:05 Bundesliga: Highlights (r) 19:00 - STIHL Timbersports: Single Event (r) 19:30 - Bundesliga: SV
Werder Bremen v Borussia Monchengladbach (r) 21:25 FIFA 2014 WC Qual.: England v San Marino (r) 23:20 - 2012 UIPM Pentathlon: Woman's Final: China (r) 00:25 - WWE: NXT (r) 01:15 - Bundesliga: Hoffenheim v Greuter Furth (r). Melita Sports 2 12:00 - 2012 Alpari World Match Tour: Bermuda: Day 1 (r) 14:05 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 15:10 - Bundesliga: SV Werder Bremen v Borussia Monchengladbach (r) 17:15 - WWE: NXT (r) 18:05 - America's Cup: World Series: San Francisco: Day 3 (r) 20:10 - Bundesliga: Hoffenheim v Greuter Furth (r) 22:05 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings 00:40 - Bundesliga: SV Werder Bremen v Borussia M’bach (r).
IN-NAZZJON It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru, 2012
24 Avvi]i PN
AVVI}I POLITI?I ANTOINE BORG.
Diskussjoni Politika ma’ Antoine Borg, il-{amis, 8 ta’ Novembru fis-6.30 p.m. flUffi//ju PN tar-Rabat (Malta). Wara jkun hemm ri/eviment. G[al aktar informazzjoni /emplu 79703644.
{AL SAFI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew g[al informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.
{AL BALZAN. Il-Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lit-tesserati kollha tal-lokalità li t-tesseri jistg[u jin;abru mill-Uffi//ju PN tal-lokalità, fil-pjazza ta’ {al Balzan. Il[inijiet tal-ftu[ huma mill5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.
I}-}URRIEQ. Membri tal-Kumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tallokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ tesseri ;odda. AVVI}I SO?JALI JEAN PIERRE FARRUGIA. Il-{bieb ta’ Jean Pierre Farrugia se jorganizzaw Coffee Morning, illum itTlieta, 23 ta’ Ottubru fillukanda Alexandra, San :iljan. Prezz € 5 u g[allbiljetti /emplu 21237558 jew 99844499.
PETER MICALLEF. Il-
{bieb ta’ Peter Micallef se jorganizzaw Coffee Morning, illum it-Tlieta, 23 ta’ Ottubru fil-lukanda Golden Tulip Vivaldi, San :iljan. G[all-biljetti /emplu 21465070 jew 79460054.
ROBERT ARRIGO. Il{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw {ar;a Kulturali, il-{amis, 25 ta’ Ottubru mid9.30 a.m. In]uru {a;ar Qim, l-Imnajdra u l-Misqa Tanks & Visitors Centre. Prezz €7 u g[all-bookings /emplu 23285000. CHARLÒ BONNICI. Il{bieb ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 25 ta’ Ottubru fid9.30 a.m. fi Splash & Fun Park. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 79796667 jew 79047870. EDWIN VASSALLO. Il{bieb ta’ Edwin Vassallo se jorganizaw Coffee Morning, il-{amis, 25 ta’ Ottubru fillukanda Cavalieri, San :iljan. G[al aktar informazzjoni /emplu 21433869.
{AL QORMI. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri tal-Kumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem ilknisja ta’ San :or;).
ANTOINE BORG. Il{bieb ta’ Antoine Borg se jorganizzaw Coffee Morning, g[ada l-Erbg[a, 24 ta’ Ottubru fid-9.30 a.m f’Saint Martin’s Restaurant, il-Ba[rija. Biljetti millhelpers tas-soltu jew /emplu 79703644.
MARIO DE MARCO. Il{bieb ta’ Mario de Marco se jorganizzaw Dinner Dance fl-okka]joni ta’ g[eluq sninu, is-Sibt, 27 ta’ Ottubru fit-8.30 p.m. fil-Ballroom tar-Radisson Blue Resort and Spa, Golden Sands. Prezz €25 u g[all-biljetti /emplu 21444437, 21247049, 99450902 jew 21223911.
CAROLINE GALEA. Il{bieb ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Coffee Morning, g[ada l-Erbg[a, 24 ta’ Ottubru f’Villa Arrigo. Biljetti ming[and il-helpers tas-soltu jew /emplu 99843564.
PHILIP MIFSUD. Il{bieb ta’ Philip Mifsud se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 30 ta’ Ottubru fid-9 a.m. fil-lukanda Vivaldi, San :iljan. G[al aktar informazzjoni /emplu 21462304 jew 99269314.
SAN :ILJAN. Membri tal-Kumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tallokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u lErbg[a bejn is-6.30 p.m. u s7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda.
TONIO BORG. Il-{bieb ta’ Tonio Borg se jorganizzaw Coffee Morning, il{amis, 25 ta’ Ottubru filBlue Creek Restaurant, G[ar Lapsi. Prezz €5 u l-biljetti jistg[u jinxtraw ming[and ilhelpers jew /emplu 79807644.
DAVID CASA. Il-{bieb ta’ David Casa se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta 30 ta’ Ottubru fil-Buskett Road House. Prezz €4 u g[al aktar informazzjoni /emplu 21232166, 99462078 jew 79421071.
L-ISLA. Is-Segretarju talKumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor ittessera li hu mitlub imur flUffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l-{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m.
L-APAN qed torganizza weekend break fis-Suncrest Hotel, il-Qawra, bejn it-2 u l-4 ta’ Novembru. Prezz> €85 kull persuna, li jinkludi l-ikel kollu u t-trasport. G[all-bookings /emplu 21420513, 21521684, 79040544 jew 99463677.
FRANCIS ZAMMIT DIMECH. Il-{bieb ta’
Francis Zammit Dimech se jorganizzaw Ikla g[al G[eluq Sninu, is-Sibt, 3 ta’ Novembru fit-8.30 p.m. fillukanda Radisson Blu Resort, San :iljan. Prezz €25 u g[all-biljetti /emplu 99449189.
PAULA MIFSUD BONNICI. Il-{bieb ta’ Paula
Mifsud Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, lErbg[a, 7 ta’ Novembru filBuskett Road House. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 21239210, 79797178 jew 99242945.
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN {’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642. BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200. BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. {AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038. G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426. {AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567. L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382. L-ISLA. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5.30 p.m. u s-7 p.m. fl-
Uffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21806226 jew 99602472. IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733. {AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456. L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979. L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852. L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603. IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507. IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. fl-Uffi//ju PN. IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com. PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222. RA{AL :DID. Kull nhar ta’ Tlieta u {amis bejn l-10 a.m. u l-11 a.m. u bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 79290954 jew 77290954. TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633. IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529. SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086. SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ :img[a bejn it-8.30 a.m. u 12.30 p.m. fl-Uffi//ju ‘Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 21441438 jew 21441682 jew tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt. IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99225033. VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12
IN-NAZZJON It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru, 2012
Avvi]i tal-PN 25
SIMON BUSUTTIL. Il{bieb ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 8 ta’ Novembru fit8.30 a.m. f’Villa Arrigo. Prezz €5 u g[al biljetti /emplu 79010504 jew 21228585. ROBERT ARRIGO. Il{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Pasta Lunch, Tombla u Te, il-{add, 11 ta’ Novembru fin-12.30 p.m. f’Villa Arrigo, in-Naxxar. Prezz €6 u g[all-bookings /emplu 23285000. TONI BEZZINA. Il-{bieb
ta’ Toni Bezzina se jorganizzaw Coffee Morning, itTlieta, 13 ta’ Novembru filBuskett Roadhouse, ilBuskett. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu jew ibag[tu SMS lil 99995742 jew 99490826.
JASON AZZOPARDI. Il{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 20 ta’ Novembru fillukanda Coastline, is-Salina. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 22985100 jew 99841333. FRANS AGIUS. Il-{bieb ta’ Frans Agius se jorganizzaw Coffee Morning, il{amis, 22 ta’ Novembru fillukanda Canifor, il-Qawra. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 99883314 jew 99492534. ROBERT ARRIGO. Il{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Ikla fl-okka]joni ta’ g[eluq sninu, il-:img[a, 30 ta’ Novembru fit-8 p.m. fil-lukanda Dolmen, il-Qawra. Prezz €22 g[all-kbar u €12 g[at-tfal. G[all-bookings /emplu 23285000. TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’ Toni Bezzina se jorganizzaw Get Together g[allMilied u fl-okka]joni ta’ g[eluq sninu, il-:img[a, 30 ta’ Novemberu fl-Eden Lodge, i]-}urrieq. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu jew ibag[tu SMS fuq 99995742 jew 99490826. JASON AZZOPARDI. Il{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Ikla tal-Milied, is-Sibt, 8 ta’ Di/embru fis-1 p.m. fil-Maritim Antonine Hotel & Spa, il-Mellie[a. G[all-biljetti /emplu 22985100 jew 99841333.
/emplu 27327302, 79927302 jew ming[and il-helpers tassoltu.
AVVI}I O{RA {AL TARXIEN. Il-
Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a li l-bar fl-Uffi//ju PN tal-lokalità issa hu miftu[ wara li saru xi xog[lijiet ta’ manutenzjoni. Il-[inijiet talftu[ huma l-Erbg[a, il-{amis u l-:img[a mis-7 p.m. ’l quddiem u l-{add filg[odu. Ikunu servuti l-appetizers.
IL-G}IRA. Il-Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[all-kiri talBar tal-Uffi//ju PN tallokalità. L-offerti g[andhom jintbag[tu lis-Segretarju Kumitat Sezzjonali PN G]ira, Uffi//ju PN G]ira, Triq Manoel De Vilhena, il-G]ira. Il-Kumitat jirri]erva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a. SAN PAWL IL-BA{AR.
Il-Kumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-bar fl-Uffi//ju PN tallokalità. Dawk interessati g[andhom jibag[tu l-offerti tag[hom indirizzati lisSegretarju Kumitat PN San Pawl il-Ba[ar jew i/emplu 99456411 jew 99642765. IlKumitat Sezzjonali PN jirriserva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.
TAS-SLIEMA. Il-Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[all-kiri talBar tal-Uffi//ju PN tallokalità. Kull min hu interessat jista’ jikkuntattja lillPresident tal-Kumitat Sezzjonali PN Sliema fuq 99824277. Il-Kumitat jirri]erva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a. TONIO BORG. Il-Vi/i Prim Ministru u Vi/i Kap talPN Tonio Borg jilqa’ lill-pubbliku fl-uffi//ju tieg[u f’Birkirkara bejn it-8 a.m. u l10 a.m. G[al appuntament tistg[u //emplu 22042235 jew 21232873.
CAROLINE GALEA. Il{bieb ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Get Together talMilied, il-{amis, 13 ta’ Di/embru. G[al aktar informazzjoni u biljetti /emplu 99843564 jew 99491069.
DAVID AGIUS. Min jixtieq jiltaqa’ ma’ David Agius jista’ jag[mel dan ming[ajr b]onn ta’ appuntament kull nhar ta’ Tnejn wara l-4 p.m., f’187 Triq Santa Katerina {’Attard jew /emplu 79423101 jew 21417507 g[al appuntament fil-;ranet l-o[ra. David Agius hu Deputat g[as7 Distrett ({a]-}ebbu;, {adDingli, ir-Rabat, l-Im;arr u lImtarfa) u g[all-11-il Distrett ({’Attard, {al Balzan, ilMosta u l-Imdina).
TONIO FENECH. Il{bieb ta’ Tonio Fenech se jorganizzaw Ikla tal-Milied, is-Sibt, 15 ta’ Di/embru flMFCC, Ta’ Qali. Prezz €10 u tfal ta[t l-10 snin b’xejn. Mistieden spe/jali l-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi. G[all-bookings
Robert Arrigo jav]a li qed jiltaqa’ ma’ kull min jixtieq jiltaqa’ mieg[u, kuljum fid-9.30 a.m., fil-5 p.m. b’rappre]entant tal-Customer Care u s-Sibt fid-9.30 a.m. fluffi//ju tieg[u, 60 Triq Depiro, Tas-Sliema. ?emplu 21320710.
ROBERT ARRIGO.
JASON AZZOPARDI.
Jason Azzopardi qed jiltaqa’ mal-kostitwenti tieg[u, fluffi//ju 26, Triq Bormla, Paola. G[al appuntament /emplu 22985100 jew 22985104.
CHARLÒ BONNICI.
Charlò Bonnici jixtieq jav]a li jiltaqa’ ma’ min ikun jixtieq jiltaqa’ mieg[u, bla appuntament, fl-uffi//ju tieg[u f’20, Triq il-Qarsajja, {’Attard, kull nhar ta’ {amis bejn it3.30 p.m. u l-5.30 p.m. Min jixtieq jikkuntattja lil Charlò, jista’ j/empel 21430752 jew 79796667, jew jibg[at email fuq info@charlobonnici.com.
JOE CASSAR. Joe Cassar jixtieq jav]a li qed jiltaqa’ mal-kostitwenti tas-7 Distrett (ir-Rabat, {a]-}ebbu;, {adDingli, l-Im;arr u l-Imtarfa) u
tal-11-il Distrett ({’Attard, {al Balzan, il-Mosta u l Imdina) kull nhar ta ’ Tnejn u {amis bejn l - 4 p . m . u s - 6 p . m . G[al appuntament tistg[u //emplu 229924 1 8 .
MARIO DE MARCO.
Mario de Marco qed jil taqa ’ mal - pubbliku kull nhar ta ’ {amis mill - 4 p . m . sal - 5 . 30 p . m . fl - uffi//ju tieg[u, 9 Brittania House, Triq l - Ifran, il - Belt Valletta u bejn il - 5 . 30 p . m . u t - 8 p . m . fl - uffi//ju tieg[u, 833 Triq il - Kbira San :u]epp, il - {amrun . G[al appuntament /emplu 2 1 255265 jew 229 1 5022 .
CAROLINE GALEA.
Caroline Galea tixtieq tav]a lill-kostitwenti li qed tilqa’ lin-nies fl-uffi//ju tag[ha
f’25 Tarxien Road, Paola (quddiem il-Palace), kull nhar ta’ Tnejn u nhar ta’ Erbg[a bejn il-5.30 p.m. u s-7.00 p.m. ming[ajr ilb]onn ta’ appuntament.
NOEL GALEA. Noel Galea jixtieq jav]a li qed jilqa’ lin-nies fl-uffi//ju tieg[u nhar ta’ Tlieta u nhar ta’ {amis filg[axija u sSibt filg[odu. G[al appuntament /emplu 99458101 jew 21641281. Email: noel.galea@global.net.mt. CARMELO MIFSUD BONNICI. Carmelo Mifsud
Bonnici qed jiltaqa’ mal-kostitwenti tieg[u kull nhar ta’ {add fl-10.30 a.m. fl-Uffi//ju PN i]-}ejtun, fil-11 a.m. flUffi//ju PN il-Fgura u fí12 p.m. fl-Uffi//ju PN Marsaskala.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru, 2012
26 Klassifikati PROPRJETÀ Bir id-Deheb u {al Qormi
APPARTAMENTI b’]ew; kmamar tas-sodda jew tlieta, semi-finished, bil-lift u garaxxijiet u [wienet /entrali 150sqm. ?emplu 99477271.
Il-{amrun – Il-Kun/izzjoni
APPARTAMENT bejn tnejn komplut bl-g[amara, appliances kollha, lest biex tid[ol fih. Open plan bil-k/ina taloak b’]ew; kmamar tassodda kbar, kamra tal-banju, 3#4 tal-arja tieg[u u ]ew; kmamar o[ra fuq il-bejt. Prezz €99,000. ?emplu 77225358 jew 77010374.
Marsaxlokk
FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.
Is-Swatar
APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tas-sodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar talbanju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz € 210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess millkomun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.
extras, f’kundizzjoni tajba. ?emplu 99840070 jew 79840070.
AVVI}I G[al kull xog[ol
G{ALL-KIRI
TA’ bini ;did, alterazzjonijiet fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil ta’ soqfa u xog[ol ta’ membrane u kull tip ta’ kisi u tibjid. Offerta spe/jali fuq liquid membrane. ?emplu 79407292.
Tas-Sliema
G[al kull xog[ol
?ENTRALI bi tliet kmamar tas-sodda, highly finished u bil-lift. Prezz €800 fixxahar. ?emplu 99477271.
VETTURI Peugeot 405 STD
AIR CONDITIONED, electric sunroof, Turbo u full
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
G{ALL-BEJG{ Mejda tal-pranzu
KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet talinjam, tapit kbir a[dar bilkannella, monitor tal-kompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[allgosti tag[kom, kostum talKarnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.
G[amara antika
TINKLUDI twaletta bilmera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. ?emplu 99870665.
Tombla sheets u g[al kull xog[ol ta’ stampar
TAL-prima u cloak room b’kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici Printing Press)– 3 Triq Melita, ilBelt Valletta. Kif issibuna – min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tattie;, invoices, posters u brochures bil-kulur etc u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonnici printingpress.com
Jekk se ssuq... TIXROBX Jekk se tixrob... ISSUQX
It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru, 2012
27 BASKETBALL
Depiro jissorprendu lil Luxol ........................68 ........................57 (14-18)(17-9)(16-13)(21-17) Pavi Depiro kisbu l-ewwel reb[a fis-Saint James Hospital Pavi Depiro Bupa Luxol
Shield meta g[elbu lil Bupa Luxol 68-57. Il-partita kienet de/i]a lejn it-tmiem wara sensiela ta’ freethrows favur Depiro. Kienu Luxol li [adu lewwel vanta;; 8-6 wara lewwel 4 minuti. Wara li Adrian Micallef g[amel liskor 8-8, Luxol wie;bu bi break ta’ 7-0 bi three pointer tal-Amerikan Stephen Shackleford u minkejja li Depiro wie;bu bil-punti ta’ Shawn Morgan u Roderick Vella, Luxol temmew issessjoni 18-14 minn fuq wara three pointer ta’ CJ Cordina. Luxol baqg[u minn fuq sa’ nofs it-tieni perjodu 23-20 bid-Depiro jie[du l-vanta;;
26-23 wara li g[amlu serje ta’ 6-0. Nikola Vasovic ressaq lil Luxol vi/in g[al darb’o[ra bi three pointer i]da kienu Depiro li temmew it-taqsima minn fuq wara 3 punti o[ra ta’ Micallef 31-27. Depiro [ar;u a[jar wara lmistrie[ u bdew b’run ta’ 10-3 fosthom tliet baskets konsekuttivi tal-Amerikan Morgan, biex fet[u vanta;; ta’ 11-il punt 41-30. Luxol ma /edewx u three pointer minn Shackleford bdielhom run ta’ 6-0 biex naqqsu d-distakk g[al 5 punti 41-36. Morgan u Abraham Portelli wie;bu g[al Depiro li fil-bidu tal-a[[ar sessjoni kellhom vanta;; ta’ 7 punti 47-40. Huma re;g[u g[amlu break ta’ 6-0 u marru 13 minn fuq 53-40 biss re;a’ kien Shackleford flimkien ma’ Cordina li wie;bu g[al Luxol
biex baqg[u vi/in l-avversarji. }ew; three pointers o[ra minn Luxol rawhom jaslu sa 6 punti bog[od 54-60 i]da Depiro g[amlu 6 freethrows u basket ta’ Portelli biex serr[u rashom mir-reb[a g[alkemm Vasovic g[alaq il-partita bi three pointer biex Depiro [ar;u rebbie[a 68-57. : R. Vella 6, N. Sultana 9, A. Aquilina 3, A. Portelli 7, D. Agius, A. Micallef 13, E. Lupo, M. Mallia, I. Tanti 4, S. Morgan 26. : C.J. Cordina 10, M. Mercieca 9, J. Willoughby, A. Said, S. Shackleford 18, N. Andrejevic, N. Vasovic 17, T. Paris, E. Bonello, J.P. Bonnici 3, S. Capello : Bernard Vassallo, Gordon Barbara, Steve Gouder Pavi Depiro
Bupa Luxol
Referees
Si;;iewi jirb[u l-grupp ..............................65 . Loyola..................38 (17-2)(20-15)(16-10)(12-11) Si;;iewi kisbu t-tieni reb[a minn Grupp 2 fis-Saint James
Si;;iewi Tata M
Hospital Shield kontra Tata Motors Loyola 65-35 biex a//ertaw mill-ewwel post talklassifika. G[al Loyola din kienet l-ewwel dehra tag[hom wara l-pre-season tournament. Si;;iewi rkupraw lil Chris Meier i]da kien nieqes Lee Grech filwaqt li Loyola kienu ming[ajr Sean Borg u lplejers barranin tag[hom. Si;;iewi [ar;u tajjeb u wara 3 minuti kienu di;à 9-0 minn fuq wara punti minn Marco Matijevic u Louis Camilleri. L-uniku basket ta’ Loyola f’din is-sessjoni g[amlu Jean Paul Azzopardi i]da Si;;iewi g[amlu tmien
punti o[ra g[al skor ta’ 17-2. Fit-tieni sessjoni l-vanta;; ta’ Si;;iewi kompla jikber b’iktar punti minn Matijevic flimkien ma’ Peter Shoults. Loyola ppruvaw jirkupraw u naqqsu d-distakk wara tliet punti ta’ Stefan Vella i]da Shoults u Matijevic komplew jag[mlu l-punti ta’ Si;;iewi flimkien ma’ Camilleri u filmistrie[ kienu 37-17 minn fuq. Fit-tielet sessjoni, Si;;iewi minkejja li naqqsu r-ritmu komplew jinqatg[u millavversarji u b’serje ta’ 8-2 iddistakk kiber g[al 26 punt 47-21. Vella u Anton Axiaq wie;bu g[al Loyola qabel ma Clayton Agius g[alaq issessjoni bi three pointer g[al Si;;iewi fuq skor ta’ 53-27.
L-a[[ar sessjoni kienet biss formalità bi]-]ew; timijiet i]idu biss it-turnovers tag[hom bil-Loyola jfallu wkoll diversi freethrows. Punti ta’ Alan Borg u Shoults g[alqu l-partita g[al Si;;iewi filwaqt li Vella g[amel la[[ar tliet punti ta’ Loyola biex Si;;iewi reb[u l-partita 65-38. : R. Agius 1, L. Camilleri 13, P. Shoults 24, E. Xuereb, C. Agius 5, A. Borg 11, L. Grech, M. Matijevic 26. : V. Nikolic, B. Zammit, M. Grech 2, C. Cassar 3, L. Azzopardi 2. S. Vella 12, A. Axiaq 11, JP Azzopardi 6, D. Pisani, J. Ransley 2. : Emanuel Mangani, Alfred Carbonaro, Steve Gouder
Vittoriosa Stars kienu eliminati minn Msida SJ
U*BET FA TROPHY
Tliet G[awdxin fit-tielet rawnd
Tliet klabbs G[awdxin g[addew g[at-tielet rawnd talU*BET FA Trophy wara li eliminaw oppo]izzjoni Maltija. Sannat Lions eliminaw lil Swieqi United tat-Tielet Divi]joni 6-1, SK Victoria Wanderers eliminaw lil M;arr United 2-1 u Nadur eliminaw lil Marsaxlokk 1-0 b’gowl ta’ Claudio Antunes. Mil-banda l-o[ra Ker/em taw battikata kbira lil Senglea Athletic u kienu eliminati bil-penalties wara draw 1-1 waqt li Xewkija ;ew eliminati minn Pembroke 3-2 u bl-istess skor Xag[ra tilfu kontra Sta Venera L. Mill-Ewwel Divi]joni Vittoriosa Stars kienu eliminati fil-[in barrani minn Msida St. Joseph, Gudja United kisbu reb[a kbira 6-0 fuq Ta’ Xbiex u Pieta H. issuperaw lil St. George’s b’gowl ta’ Quilin Refalo wara li l-Bormli]i fallew ukoll penalty. F’konfront dirett bejn timijiet mill-Ewwel Divi]joni Naxxar Lions issuperaw lil Dingli S. 4-1 u St. Andrew’s eliminaw lil Bir]ebbu;a SP 2-0. Timijiet o[ra mill-Ewwel Divi]joni li komplew javvanzaw kif mistenni kienu Lija Athletic, G]ira United u }ejtun Corinthians. Il-partiti mit-tielet rawnd jintlag[bu bejn it-30 ta’ Novembru u t-2 ta’ Di/embru.
Si;;iewi
Tata Motors Loyola
Referees
Gudja Utd kisbu reb[a kbira fuq Ta’ Xbiex
IN-NAZZJON It-Tlieta 23 ta’ Ottubru, 2012
28 Sport
Tmiem Valletta jkabbru il-;img[a ta’ l-vanta;;, Melita football Malti
Anali]i u kummenti
dwar il-partiti tal-Kampjonat Premier BOV
bl-ewwel reb[a minn Simon FARRUGIA
Dehra mhux tas-soltu fejn il-plejers jidhru li qed jaraw xi ;ralu r-referee Kevin Azzopardi waqt id-derby bejn Hibs u Tarxien. Normalment ikun ir-referee li jmur jara xi ;ralhom il-plejers (ritratti> Joseph Galea)
Innutajna... ■
■
LI wie[ed millistreamers ta’ Mosta g[allog[ba tag[hom kontra Rabat kellu dan il-kliem ‘Benvenuto a Mosta Signor Aprile’. Minn st[arri; li g[amilna jidher li Mosta [atru lil Antonio Aprile b[ala President Onorarju tal-klabb tag[hom. X’hemm wara din il-[atra wie[ed g[ad irid jistenna u jara. Li huwa fi/-/ert huwa li l-futbol Malti qed jimtela b’[afna barranin flamministrazzjoni li ftit jew xejn qed isir skrutinju dwar il-kredenzjali tag[hom. LI fil-bidu tat-tieni taqsima tal-log[ba bejn Balzan u
Sliema Wanderers deher li wa[da mix-xbieki tal-lasti kienet imqattg[a. Din ilproblema ;iet irran;ata f’qasir ]mien biex b’hekk il-log[ba setg[et titkompla ming[ajr ebda xkiel.
■
LI mill-a[[ar darba li kien hemm il-log[ob fliStadium Nazzjonali fuq ittapit li sar ta[t il-VIP Area saret arma kbira bil-logo tal-MFA. Minbarra dan, ilballun tal-log[ba tpo;;a fuq kolonna ;dida bl-arma tal-BOV fuqha li huma lisponsors tal-Kampjonat u dan jin;abar mir-referee malli jid[ol fil-pitch. Però din il-kolonna setg[et saret
aktar attraenti jew tal-anqas l-arma tal-isponsor tkun fuq ]ew; na[at g[aliex min-na[a tal-Enclosure ma jidher xejn [lief o;;ett abjad /ass. Ovvjament min-na[a l-o[ra ma jaraha [add g[ax dejjem prattikament vojt. ■
LI stennejt attendenza ferm akbar g[al-log[ba mill-Kampjonat Premier, id-derby bejn Valletta u Floriana. Anki l-partitarji Beltin ma kinux numeru]i b[as-soltu u apparti dan anki l-Banda kienet nieqsa mill-elementi tas-soltu filwaqt li bdiet iddoqq meta l-log[ba kienet di;à bdiet.
Debutt xejn feli/i g[al Jesmond Zerafa fuq il-bank ta’ Qormi meg[jun minn Joe Brincat
Valletta g[elbu lir-rivali eterni Floriana b’gowl f’kull taqsima biex irritornaw g[ar-reb[ filwaqt li baqg[u bla meg[luba. B’din ir-reb[a u r-ri]ultati l-o[ra ta’ tmiem il-;img[a Valletta komplew ikabbru l-vanta;; fil-qu//ata tal-klassifika. Mill-banda l-o[ra Floriana, ta[t il-gwida tal-kow/ il-;did Stephen Azzopardi, kellhom wirja ferm di]appuntanti fejn dejjem kienu fid-dell tal-avversarji tag[hom. U/u[ ;odda fittim ta’ Floriana kienu l-a[[ar ]ew; akkwisti, il-goalkeeper Tony Warner eks Liverpool u Francis Jeffers, eks Arsenal u Everton rispettivament. Dan tal-a[[ar kien di]appuntanti [afna fil-wirja tieg[u anke jekk kien i]olat wisq. Anki Mark Miller g[amel xi tibdil fejn [alla fuq il-bank lil Dyson Falzon u Ryan Fenech filwaqt li Kurt Magro beda mill-ewwel. Id-derby bejn Hibernians u Tarxien kellu tmiem drammatiku hekk kif ir-Rainbows kisbu l-gowl tad-draw fl94 minuta b’xutt il-;miel tieg[u minn Esposito. Kienet log[ba kumbattuta fejn l-a[jar tag[ha wasal fit-tieni taqsima minkejja li qatt ma la[qet il-livell mixtieq. Imma splodiet fla[[ar minuta tal-[in mog[ti ]ejjed bil-gowl ta’ Andrezinho. Il-Pawlisti kienu ;ejjin minn ]ew; telfiet konsekuttivi kontra Valletta u Sliema rispettivament. Cohen, Vandelannoite u Pearson kienu neqsin g[al Hibernians. Mill-banda l-o[ra lmoral tar-Rainbows kien g[oli wara li fl-a[[ar [ar;a g[elbu lil Mosta 2-0. G[al din il-log[ba Tarxien kellhom lil Mamo nieqes filwaqt li Evaldo kien sospi]. Meta tqis kollox irri]ultat ta’ draw kien l-aktar wie[ed ;ust. Issorprendew u reb[u
{amrun Spartans irritornaw g[ar-reb[ meta kontra kull mistenni g[elbu lil Birkirkara 3-1 biex dawru telfa f’reb[a. Wara li fl-a[[ar log[ba kontra Valletta tant impressjona, ittim immexxi minn Paul Zammit naqas li j]omm dak il-livell. Din kienet it-tieni telfa bl-istess skor wara li fl-istess grawnd [ar;u telliefa aktar kmieni dan l-ista;un kontra Sliema Wanderers. {amrun dehru aktar determinati u b’ Andrea Cassar bejn il-lasti flimkien ma’ Grima, Fenech u Vella, urew ver]joni differenti mis-soltu. I]-]ew; kow/is g[amlu numru ta’ bidliet mill-a[[ar [ar;iet b’{amrun ikollhom inklu] fl-iskwadra lill-midfielder Christian Cassar li issa jinsab lura f’siktu. Jum memorabbli Il-{add 21 t’Ottubru jibqa’ jitqies b[ala wie[ed storiku g[al Melita hekk kif kisbu l-ewwel reb[a fil-Kampjonat Premier meta g[elbu lil Qormi 3-2. Kienet log[ba kumbattuta b’Melita j]ommu l-inizjattiva g[al [inijiet twal fejn meritatament kisbu l-ewwel tliet punti tal-ista;un. Reb[a li b’hekk qalg[ethom minn qieg[ il-klassifika u [allew lil Rabat ankrati f’dik il-po]izzjoni. G[al Qormi kien qed
jirritorna Jesmond Zerafa li ]gur ma kellux ritorn feli/i fejn wera ru[u di]appuntat bil-wirja tat-tim u rrikonoxxa li hemm [afna xog[ol xi jsir. Christian Caruana kien dak li skorja l-gowl li dde/ieda lpartita favur Balzan biex kisbu t-tielet reb[a konsekuttiva wara li g[elbu lil Sliema Wanderers 1-0. Kienet reb[a meritata fejn wara li skorjaw il-gowl de/i]iv kmieni fil-log[ba [adu l-kontroll f’idejhom u ftit [allew spazji lill-avversarji. Anki meta kienu b’ra;el anqas xorta wa[da baqg[u l-a[jar. Minn Sliema kien mistenni xi [a;a aktar biex b’hekk ;arrbu t-tielet telfa f’dan il-kampjonat. Il-Blues jonqsu li jie[du l-kontroll tal-log[ba kontra timijiet anqas ikkwotati filwaqt li mbag[ad g[elbu timijiet b[al Birkirkara u Hibernians. ?ertament tim inkonsistenti [afna. Finalment Mosta lura g[ar-reb[ dan wara li g[elbu lil Rabat 2-0. Kienet log[ba patetika b’Mosta ovvjament ikunu l-a[jar minkejja li Rabat [adu daqqa ta’ [arta hekk kif bdiet il-partita meta we;;a’ Adam Smeir li huwa mifhum li g[andu madwar tliet xhur barra. G[al Rabat din kienet is-sitt telfa tal-ista;un biex wara li Melita g[elbu lil Qormi jinsabu wa[idhom jokkupaw qieg[ tal-klassifika. Mosta jinsabu punt wie[ed biss ta[t Hibernians fir-raba’ post. Però minkejja dan wie[ed jistenna wirjiet [afna a[jar minn Mosta bil-potenzjal li g[andhom fliskwadra.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru, 2012
Sport 29 KUMMENTI WARA MELITA 3-2 QORMI
Mument storiku g[all-klabb
- Martin Gregory (Melita FC)
“Kienet reb[a meritata fejn konna l-a[jar tim matul iddisg[in minuta.” Dawn kienu l-ewwel kummenti tal-kow/ ta’ Melita Martin Gregory meta tkellem ma’ dan il;urnal wara r-reb[a fuq Qormi. L-eks plejer internazzjonali kompla, “Matul din il-;img[a ppreparajna tajjeb [afna g[al din il-log[ba fejn g[arafna limportanza tag[ha u li dan kien wie[ed mi/-/ansijiet li nistg[u niksbu l-ewwel reb[a tag[na fl-og[la divi]joni. Finalment wasal dan ilmument u ninsab sodisfatt [afna g[all-plejers li [admu [afna sabiex wasalna fejn dejjem emmnu fihom
infushom. “Kuntent li din il-;urnata ser titni]]el fl-istorja talklabb u li jien kont parti minnha.” Dwar il-futur ta’ Melita Gregory qal, “Irridu nkunu saqajna mal-art. Konxji millimitazzjonijiet tag[na fejn din is-sena qeg[din nu]awha b[ala esperjenza g[all-plejers ]g[ar tag[na. Nemmen li kapa/i nag[tu log[ba lil kull avversarju kif g[amilna s’issa. Kien hemm log[biet li stajna [adna xi [a;a aktar minnhom g[ax dejjem konna tattikament organizzati imma l-fortuna u forsi n-nuqqas ta’ esperjenza kienu determinanti.”
Dennis Dos Santos li dejjem huwa konsistenti g[al Valletta fl-azzjoni ma’ Duncan Pisani (ritratt> Brian Grech)
It-tim tal-;img[a A. Cassar ({amrun S.)
Il-goalkeeper tal-iSpartans kellu log[ba e//ezzjonali meta kien strumentali sabiex {amrun kisbu reb[a xejn mistennija u g[elbu lil B’Kara biex [adu ftit tan-nifs. Goalkeeper ]ag[]ug[ li kien attent [afna matul il-log[ba kollha.
R. Filho (Valletta)
G[al darb’o[ra re;a’ kellu log[ba tajba minn mindu rritorna minn injury li kellu. Pedina importanti fit-tim immexxi minn Mark Miller fejn fid-difi]a ftit li xejn jag[mel ]balji filwaqt li d-distribuzzjoni tieg[u hija wa[da tajba wkoll.
M. Grima ({amrun S.)
Kolonna fid-difi]a ta’ {amrun. L-esperjenza ta’ Grima qed tkun determinanti f’diversi log[biet tal-iSpartans li nazzarda ng[id li xi kultant jibba]aw wisq fuq dan il-plejer. Baqa’ juri log[ob ta’ livell u teknikament huwa superjuri f’diversi aspetti.
R. Forace (Balzan)
Plejer ie[or li g[andu esperjenza vasta flog[la livell. Dan l-ista;un wera titjib konsiderevoli fejn kellu diversi log[biet tajbin ma’ Balzan. Kontra Sliema kien wie[ed milla[jar fit-tim immexxi minn Ivan Zammit fejn ftit ta spazju lill-avversarji tieg[u.
S. Giglio (Balzan)
L-eks plejer Belti kien il-mutur fit-tim ta’ Balzan li kiseb it-tielet reb[a konsekuttiva biex kompla g[addej bil-wirjiet u ri]ultati po]ittivi wara bidu diffi/li f’dan il-Kampjonat. Minkejja l-età Giglio xorta wa[da g[ad g[andu [afna x’joffri.
F. Aboulezz (Mosta)
Armaro Negrin protagonist b’]ew; gowls g[al Melita kontra Qormi
Kien l-aktar plejer li fl-opinjoni tieg[u spikka fit-tim ta’ Mosta. Stajna narawh f’kull settur tal-
grawnd ja[dem u jistinka fejn fin-nuqqas ta’ wirja ta’ livell minn Mitev [a l-kontroll huwa u mexxa tajjeb [afna s-settur ta’ nofs il-grawnd.
M. Dias (Hibernians)
L-uniku punt po]ittiv fit-tim ta’ Hibernians fejn kien huwa biss li la[aq il-livell mixtieq. Reba[ diversi blalen u minn saqajh beda l-gowl tad-draw tal-Pawlisti. Dias kompla juri l-qawwa u l-potenzjal li g[andu.
T. Vella ({amrun S.)
?ertament g[addej minn perjodu ma;iku talkarriera fejn ;ie ppremjat meta ftit jiem ilu ;ie msejja[ g[all-ewwel darba mal-iskwadra nazzjonali. Kontra B’Kara skorja doppjetta li ]gur setg[et kienet ta’ sodisfazzjon kontra l-eks tim tieg[u.
Andrezinho (Tarxien R.)
Kien strumentali matul il-log[ba kollha sabiex Tarxien kisbu punt u evitaw li jo[or;u fuq inna[a telliefa. Bla dubju li kien [aqqhom talanqas draw minn din il-log[ba fejn spikka laktar Andrezinho li skorja ;miel ta’ gowl fl-94 minuta.
Denni Dos Santos (Valletta)
L-a[jar plejer Belti fir-reb[a li kisbu kontra l;irien Floriana. L-azzjonijiet offensivi kienu prattikament kollha mibnija fuq dan il-plejer li rari jkollu log[ba [a]ina. Plejer ta’ kwantità u ta’ kwalità li jiswa mitqlu deheb.
Armaro Negrin (Melita)
F’din l-ewwel reb[a fl-istorja g[al Melita filKampjonat Premier kien Armaro Negrin ilprotagonist meta skorja tnejn mit-tliet gowls talAmateurs. Dan il-plejer ilu juri livelli tajbin li ]gur huwa ta’ g[ajnuna kbira g[a]-]g[a]ag[ ta’ Melita fl-ewwel esperjenza tag[hom f’dan illivell.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru, 2012
30 Sport CHAMPIONS LEAGUE
Il-klabbs Russi jfittxu l-ewwel punti l-klabbs ambizzju]i Russi Zenit St. Petersburg u Spartak Moscow din il-;img[a se jkunu qed ifittxu l-ewwel punti tag[hom fi/-Champions League hekk kif se jippruvaw itejbu r-rekord xejn impressjonanti li g[andu l-pajji] fil-kompetizzjoni. Zenit u Spartak jinsabu filkumpanija ta’ Galatsaray, Lille, Nordsjaelland, Ajax, Olympiakos u Dinamo Zagreb li wkoll fallew milli jikkonvin/u fl-ewwel ]ew; [ar;iet tag[hom fil-fa]i tal-gruppi. Is-sitwazzjoni hi partikolarment wa[da imbarazzanti g[a/-Champions Russi Zenit li berbqu madwar 100 miljun ewro biex attiraw lejn il-klabb lill-attakkant Bra]iljan Hulk u l-Bel;jan Alex Witsel. It-tielet rawnd g[al din il;img[a, fejn i]-]jara ta’ Real Madrid g[and Borussia Dortmund forsi hi l-aktar partita li tispikka, hu wkoll wie[ed potenzjalment de/i]iv g[attamiet ta’ Manchester City, Juventus u Benfica li g[ad iridu jirb[u log[ba bejniethom. Il-klabbs Russi minn sena g[al o[ra qed jattiraw numru akbar ta’ plejers barranin bi profil g[oli b[alma hu lattakkant tal-Cameroon Samuel Eto’o li sie[eb lil-leaders tal-Premier Anzhi Makhachkala. Imma waqt li CSKA Moscow u Zenit dan l-a[[ar reb[u t-Tazza UEFA sa minn meta din bidlet isimha g[allEuropa League, in-nefqa li qed jag[mlu g[ad trid tissarraf f’ri]ultati fl-aqwa kompetizzjoni tal-kontinent g[allklabbs. Erba’ kwarti tal-finali L-a[[ar klabb Russu li g[adda g[as-semifinali kien Spartak Moscow fl-1991, fi ]mien it-Tazza ta/-Champions l-antika u minn meta bdiet i/Champions League fl-1992, ilpajji] kellu biss erba’ dehriet fil-kwarti tal-finali, tnejn kull wie[ed minn Spartak u CSKA.
Zenit qed jittamaw li g[ada sa fl-a[[ar jibdew jiksbu lpunti kontra l-Bel;jani ta’ Anderlecht li g[andhom punt wie[ed biss fi Grupp C fejn Malaga (6) u Milan (4) li jiltaqg[u fi Spanja, di;à qed jidhru b[ala t-timijiet li se jikkwalifikaw minkejja l-problemi kbar li qed i[abbtu wi//hom mag[hom Milan filKampjonat tas-Serie A. “M’a[niex g[addejjin minn mument tajjeb imma rridu nibqg[u ffukati u n]ommu bilan/. Na[seb li dan l-a[[ar it-tim ta prestazzjonijiet tajbin imma patta wkoll prezz qares g[all-i]balji li g[amilna,” qal il-kow/ Massimo Allegri wara t-telfa 3-2 kontra Lazio s-Sibt. Spartak, li tilfu l-ewwel ]ew; partiti tag[hom 3-2, illum jilag[bu wkoll f’darhom kontra d-darbtejn Champions Ewropej Benfica fi Grupp G. It-tim ta’ Uemi Emery li kien 2-1 minn fuq kontra Barcelona u Celtic qabel ;arrab ]ew; telfiet, g[andu rekord fqir [afna f’daru fil-fa]i tal-gruppi fejn reba[ darba biss fi 15-il partita. Problemi ta’ goalkeepers Spartak, li kienu meg[luba 2-1 mil-leaders Russi Anzhi fi tmiem il-;img[a, jistg[u jsibu ru[hom b’goalkeeper wie[ed biss, it-tielet g[a]la, Artem
Rebrov wara li Sergei Pesyakov we;;a’ fi tmiem il;img[a u aktarx kiser siequ. Il-goalkeeper numru wie[ed, Andriy Dykan jinsab barra b’injury fi spalltu. Jekk il-leaders Barcelona (6) jeg[lbu lil Celtic (4) kif mistenni ji;ri fil-log[ba l-o[ra talgrupp, reb[a g[al Spartak tista’ ter;a’ dda[[alhom bi/-/ans tal-kwalifikazzjoni. F’partiti o[ra Manchester City u Juventus iridu malajr jibdew jiksbu l-punti bir-reb[. I/-Champions tas-Serie A li ilhom ma jitilfu g[axar partiti fil-kompetizzjonijiet kollha dan l-ista;un, ;ew draw flewwel ]ew; partiti fi Grupp E
Rio Ferdinand u Robin Van Persie ta’ Man Utd li llum se jkunu qed jilag[bu kontra Braga. Ferdinand se jit[alla barra flimkien ma’ Evra minn din il-log[ba
imma jridu jirb[u l-partita tallum g[and Nordsjaelland. I/-Champions Dani]i kienu totalment superati mill-holders Chelsea fit-telfa 0-4 u din iddarba Chelsea se j]uru lil Shakhtar Donetsk fl-Ukrajna bi]-]ew; timijiet fl-ewwel post b’erba’ punti kull wie[ed. Manchester City, li g[andhom punt wie[ed biss fi Grupp D, i]uru li/-Champions Ajax Amsterdam, tim li darba kien il-bi]a’ ta’ kul[add imma li kien umiljat 4-1 f’daru minn Real Madrid u jidher li mhux f’po]izzjoni li jikkompeti malklabbs kbar fl-Ewropa min[abba problemi finanzjarji. Real se jmorru Dortmund li din is-sena donnhom bidlu landament tal-ista;un li g[adda li jit[abtu fl-Ewropa u jmorru tajjeb fil-Bundesliga. Bayern Munich, li ;arrbu telfa xokkanti 3-1 g[and BATE Borisov, imorru g[and Lille fi Grupp F waqt li /-Champions tal-Belarus jilqg[u lil Valencia.
Programm, ri]ultati u klassifiki G{ADA Grupp A Porto Paris SG D. Kiev D. Zagreb
L R D T F K Pt
2 2 0 0 2 1 0 1 2 1 0 1 2 0 0 2
3 4 3 0
Porto v D. Kiev D. Zagreb v Paris SG
D. Zagreb v Porto Paris SG v D. Kiev D. Kiev v D. Zagreb Porto v Paris SG
Grupp B Arsenal Schalke 04 Montpellier Olympiakos
Il-captains mitluba jilbsu faxxa kontra r-razzi]mu
Grupp ?
Il-captains tat-timijiet fi/-Champions League u l-Europa League din il;img[a se jkunu mitluba jilbsu faxxa kontra r-razzi]mu b[ala parti minn kampanja kontra d-diksriminazzjoni. Il-UEFA qalet li kienet qed tappo;;ja l-kampanja FARE, immirata li te[les mir-razzi]mu fil-football u se titlob lill-captains biex jilbsu l-faxxa bil-kliem ‘United against racism’. Il-UEFA li spiss tkun kritikata li mhix qed tag[mel bi]]ejjed biex teqred ir-razzi]mu, qalet li fuq kull screen talistadium se jintwera wkoll filmat ta’ 30 sekonda qabel kull partita u li t-timijiet se jkunu akkumpanjati minn tfal lebsin flokkijiet ‘United against racism’.
Zenit SP v Anderlecht Malaga v AC Milan
1-2 1-2 2-2 3-1
L R D T F K Pt 2 2 0 0 6 0 6 2 1 1 0 3 2 4 2 0 1 1 0 3 1 2 0 0 2 2 6 0
Malaga v Zenit SP. AC Milan v Anderlecht Anderlecht v Malaga Zenit SP v AC Milan
Fi tmiem il-;img[a Malta wkoll ing[aqdet malkumplament tal-Ewropa fil-kampanja FARE fejn ir-referees u l-players libsu t-shirts kontra rrazzi]mu kif jidher fir-ritratt qabel il-log[ba bejn Valleta u Floriana (ritratt> Brian Grech)
0-2 4-1 2-0 1-0
2 2 0 0 5 2 6 2 1 1 0 4 3 4 2 0 1 1 3 5 1 2 0 0 2 2 5 0
Montpellier v Arsenal Olympiakos v Schalke 04 Schalke 04 v Montpellier Arsenal v Olympiakos
Grupp D
6 3 3 0
L R D T F K Pt
Arsenal v Schalke Montpellier v Olympiakos
Malaga Milan Anderlecht Z. St P’burg
0 2 4 4
3-0 0-0 0-3 2-3
L R D T F K Pt
ILLUM Grupp E
L R D T F K Pt
Chelsea 2 1 1 Sh. Donetsk 2 1 1 Juventus 2 0 2 Nordsjaelland 2 0 0
Nordsjaelland v Juventus Sh. Donetsk v Chelsea
S.Donestsk v Nordsjaelland Chelsea v Juventus Juventus v S. Donetsk Nordsjaelland v Chelsea
Grupp F BATE B. Valencia B. Munich Lille
Lille v BATE Borisov B. Munich v Valencia Valencia v Lille BATE B.v B. Munich Barcelona Celtic Benfica Sp. Moscow
1-3 2-1 2-0 3-1
2 2 0 0 5 2 6 2 1 1 0 3 2 4 2 0 1 1 0 2 1 2 0 0 2 4 6 0
Barcelona v Sp. Moscow Celtic v Benfica Benfica v Barcelona Sp. Moscow v Celtic
3-2 0-0 0-2 2-3
L R D T F K Pt
Man Utd Cluj Braga Galatasaray
Ajax v Man City B. Dortmund v R. Madrid
Galatasaray v Cluj Man Utd v Braga
1-0 3-2 1-1 1-4
1-1 0-4
L R D T F K Pt
Sp. Moscow v Benfica Barcelona v Celtic
Grupp {
2-0 2-2
2 2 0 0 6 2 6 2 1 0 1 3 2 3 2 1 0 1 3 4 3 2 0 0 2 1 5 0
BATE Borisov v Valencia Lille v B. Munich
Grupp :
6 2 4 3 1 4 3 3 2 0 6 0
L R D T F K Pt
Real Madrid 2 2 0 0 7 3 6 B. Dortmund 2 1 1 0 2 1 4 Man City 2 0 1 1 3 4 1 Ajax 2 0 0 2 1 5 0 B. Dortmund v Ajax R. Madrid v Man City Man City v B. Dortmund Ajax v Real Madrid
0 0 0 2
2 2 0 0 2 1 0 1 2 1 0 1 2 0 0 2
Man Utd v Galatasaray Braga v Cluj Cluj v Man Utd Galatasaray v Braga
3 1 6 3 2 3 2 2 3 0 3 0
1-0 0-2 1-2 0-2
IN-NAZZJON It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru, 2012
Sport 31 ?IKLI}MU
Armstrong jitte[dulu t-titli kollha u sospi] g[al g[omru Lance Armstrong tne[[ewlu s-seba’ titli tatTour de France li reba[ u ;ie sospi] g[al g[omru millUnjoni Internazzjonali ta/?ikli]mu (UCI) wara li din [abbret li kienet qed tirratifika s-sanzjonijiet me[uda mill-A;enzija kontra d-doping fl-Istati Uniti (USADA). “Lance Armstrong m’g[andux postu fi//ikli]mu,” qal il-President tal-UCI Pat McQuaid waqt konferenza tal-a[barijiet fejn ikkonferma r-ratifika. “Il-UCI tixtieq tibda millum dan il-vja;; fil-;ejjieni billi tikkonferma li mhux se tappella quddiem il-Qorti tal-Arbitra;; Sport u li se tirrikonoxxi s-sanzjonijiet imposti mill-USADA.” Fl-10 ta’ Ottubru lUSADA ppubblikat rapport dwar Armstrong fejn allegat li /-/iklista Amerikan li llum hu rtirat, kien involut “fl-aktar programm ta’ doping sofistikat,
pofessjonali u ta’ su//ess li qatt ra l-isport”. Armstrong li g[andu 41 sena g[all-ewwel kien g[a]el li ma jikkontestax l-akku]i tal-USADA u dan wassal lill-istess USADA biex tipproponi l-kastig tieg[u jekk dan ikun konfermat mill-Unjoni dinjija. Armstrong, li darba kien meqjus b[ala wie[ed millaqwa /iklisti ta’ kull ]mien, peress li kien i;;ieled b’su//ess il-marda tal-kan/er u ddomina l-isport, dejjem /a[ad akku]i ta’ doping u qal li qatt ma falla e]ami tad-doping. Hu qal li kien waqaf jikkontesta l-akku]i wara snin ta’ investigazzjoni u xnig[at g[aliex “fil-[ajja ta’ kull bniedem jasal ]mien meta dan irid jg[id ‘issa daqshekk’”. McQuaid, li lorganizzazzjoni tieg[u ilha snin twal ti;;ieled problemi ta’ doping fl-isport, ]ied jg[id “Din mhux l-ewwel
darba li /-/ikli]mu wasal f’salib it-toroq u kellu jibda kollox mill-bidu.” Huwa qal li ma kienx se jirri]enja. “Meta d[alt President fl2005 g[amilt il-;lieda kontra d-doping prijorità g[alija. A//ettajt il-fatt li /-/ikli]mu kellu kultura ta’ doping. Jiddispja/ini li ma stajniex naqbdu kull wie[ed fil-fatt u nke//uhom barra mill-isport. Kont se nitqalla’ b’dak li qrajt fir-rapport tal-USADA. Diffi/li li tifhem u ta//etta dan. Lance Armstrong irid jintesa fi/-/ikli]mu.” Sadanittant id-Direttur tatTour Christian Prudhomme qal li jemmen li l-ebda /iklist m’g[andu jiret dawn it-titli fi ]mien meta ddoping tant kien mifrux. Intant malli [ar;et l-a[bar id-ditta tan-nu//alijiet Oalkey [abbret li kienet qed tag[mel b[al numru ta’ sponsors o[ra u tne[[i lil Armstrong minn fuq il-lista tag[ha b’effett immedjat.
INGILTERRA
IBBURDJAR
Esimit Europa jaqbe] nofs triq I]-]iffa mill-Majjistral li kienet imbassra mill-veteran Malti Arthur Podesta waslet ilbiera[ imma minkejja dan vi/in il-kosta ta’ Sqallija g[ad hemm maqbuda f’roqg[a bla ri[ parti kbira mill-flotta tarRolex Middle Sea Race tant li [afna mill-jottijiet il-kbar jinsabu mexjin b’ritmu kajman [afna lejn il-punent ta’ Sqallija. Kien g[alhekk li l-jottijiet i]-]g[ar li kienu qed isegwu
g[a]lu li jba[[ru aktar ’il fuq biex jevitaw ir-roqg[a bla ri[. L-ewwel li g[amlu dan kienu Nick u martu Suzi bil-jott Nick Jones u din il-mossa jidher li [alliet il-frott mixtieq bl-o[rajn isegwu. Intant il-maxi jott Sloven Esimit Europa 2 kien jinsab f’kundizzjonijiet g[al kollox differenti 20 mil bog[od minn Favignana fejn kien qed jil[aq velo/ità ta’ 14-il knot u madwar 40 mil nawtiku qabel
FUTBOL
Piszczek ma’ Dortmund sal-2017 Borussia Dortmund u lPollakk Lukasz Piszczek ;eddew il-kuntratt sal-2017 fejn il-plejer iddeskriva lklabb b[ala ‘straordinarju’. “Ilni hawn sentejn u f’dan il-perjodu sirt in[obb ilkultura tal-futbol li hawn f’dan il-klabb u lill-partitarji,” qal il-plejer ta’ 27 sena fi stqarrija. “Hu unur u responsabbiltà li nilg[ab ma’ dan il-klabb.” Piszczek kien il-mira ta’ bosta klabbs kbar fl-Ewropa sa minn meta Dortmund reb[u l-ewwel minn ]ew; titli konsekuttivi fl-2011.
Lance Armstrong, ismu jrid jintesa mi/-/ikli]mu
Inaqqsu l-klabbs Uffi/jali fir-Rimanija
[abbru li qed jippjanaw li jnaqqsu n-numru ta’ timijiet fl-og[la tliet divi]jonijiet bilg[an li jtejbu l-livell talfutbol. {afna klabbs qed jiffa//jaw diffikultajiet kbar u qed jit[abtu biex ila[[qu malkundizzjonijiet amministrattivi, legali u finanzjarji kif imposti millUEFA. L-idea hi li fl-Ewwel Divi]joni l-klabbs jin]lu minn 18 g[al 16 qabel ikomplu jitnaqqsu g[al 14 jew sa[ansitra 12.
il-kumplament tal-flotta mmexxija minn Ran u Stig, ]ew; maxi jotts o[ra. Sakemm morna g[allistampa l-jott Sloven kien kopra nofs id-distanza ta’ 606 mili nawti/i u jista’ anke jid[ol lura Malta tard matul il-lejl li ;ej biex g[at-tielet sena konsekuttiva jkun lewwel jott li temm it-ti;rija, xi [a;a li g[alissa g[adu g[amel biss il-jott Bembow fl-1977.
16-il ;img[a [abs talli attakka lil Kirkland
Partitarju ta’ Leeds United li attakka lill-eks goalkeeper internazzjonali Ingli] Chris Kirkland waqt log[ba kontra Sheffield Wednesday kien ikkundannat 16-il ;img[a [abs. Aaron Crawley ta’ 21 sena minn Cheltenham, ammetta lakku]i li attakka u da[al fil-pitch waqt log[ba minn The Championship f’Hillborough il-:img[a. Il-goalkeeper ta’ Wednesday Kirkland, kien imbuttat minn wi//u minn Crawley u mitfug[ fl-art mumenti wara li sofra l-gowl tad-draw fis-76 minuta. Warta li ng[ata l-kura Kirkland ma setax ikompli l-log[ba li ntemmet 1-1. Fi stqarrija Leeds United qalu li g[alkemm jinsabu kuntenti li saret ;ustizzja malajr, huma di]appuntati li lpiena li ng[ata dan il-partitarju kienet ]g[ira wisq u kellha tkun aktar fit-tul. Crawley ing[ata sentenza ta’ [ames snin ma jistax jid[ol fi grawnd mill-Qorti u Leeds qalu li se jissospenduh g[al g[omru milli jid[ol f’Elland Road.
U#21
Illum Malta vs Italja U#21B Illum fis-7 p.m. fil-Hibs Stadium f’Kordin it-tim nazzjonali Malti ta’ ta[t il21 sena mmexxi minn Ray Farrugia se jilg[ab partita ta’ [biberija kontra t-tim U#21 B Taljan. Il-partita se issir bi preparazzjoni g[all-impenji kompetittivi li jmissu t-tim nazzjonali Malti tal-istess kategorija fix-xhur li ;ejjin. Il-log[ba se tkun kontrollata mir-referee ?iprijott Christos Nicolaides meg[jun mill-assistenti, Sotiris Viktoros u Marios
Demetriades waqt li r-raba’ uffi/jal se jkun Chris Lautier. Din se tkun l-ewwel minn serje ta’ ]ew; partiti internazzjonali ta’ [biberija bit-tieni log[ba hi skedata li tintlag[ab fl-14 ta’ Novembru. Pisani fl-Estonja Intant ir-referee Malti
talFIFA Clayton Pisani jinsab fl-Estonja fejn qed jikkontrolla l-partiti minn Grupp 7 tal-miniturnament ta’ kwalifikazzjoni tal-
Kampjonat Ewropew U#17 g[all-2013. Huwa jinsab akkumpanjat mill-assitent referee Roberto Vella. It-timijiet li qed jie[du sehem huma l-Estonja, lIngilterra, l-Irlanda ta’ Fuq u Wales. Dan hu t-tieni miniturnament g[al Pisani f’anqas minn xahar wara li aktar kmieni dan ix-xahar kien involut fir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni intermedjarja tar-Region’s Cup li sar f’Veneto fl-Italja fejn kien assistit minn Paul Apap.
It-Tlieta, 23 ta’ Ottubru, 2012
32 Lokali
FRANZA> Bil-mod il-mod is-sitwazzjoni qed tirritorna lura g[an-normal f’Lourdes wara li dan is-santwarju spi//a mg[arraq b’metru ilma wara li faret ix-Xmara Gave de Pau min[abba x-xita li ni]let. (ritratt> Reuters)
{idma fl-UE biex il-log[ob tal-azzard fuq l-internet ikun aktar sigur L-Ewropa hi l-akbar suq tallog[ob tal-azzard onlajn, wa[da mill-aktar attivitajiet kummer/jali li qed tikber rapidament fuq l-internet. Bi kwa]i 7 miljun utent fl-UE, idd[ul mil-log[ob tal-azzard onlajn mistenni jil[aq €13-il biljun sal-2015. B[ala l-Kummissarju tal-UE responsabbli mis-servizzi onlajn, nemmen li d-daqs u nnatura spe/jali ta’ dan is-suq ifissru li r-regolamentazzjoni, l-espansjoni u supervi]joni tieg[u g[andhom ikunu effettivi u jimxu id f’id malkunsiderazzjonijiet so/jali, sabiex jit[arsu l-konsumaturi u ji;u evitati l-frodi u l-irran;ar tal-log[ob fl-isport. L-i]vilupp mg[a;;el tatteknolo;ija jfisser li l-log[ob tal-azzard fuq l-internet jinstab mhux biss fuq kompjuters i]da wkoll permezz tal-mowbajls u t-televixin: fl-Ewropa, madwar 15 000 sit ta’ dan it-tip huma a//essibbli. I]da aktar minn 85% minnhom mhumiex li/enzjati, u dan i;ib mieg[u lperikli tal-frodi, il-[asil tal-flus u problemi marbutin mallog[ob tal-azzard b[alma hi ddipendenza. Is-sena li g[addiet, fuq inizjattiva tieg[i, ilKummissjoni Ewropea organizzat konsultazzjoni pubblika fil-fond dwar il-
log[ob tal-azzard onlajn. Li sibna kien li minkejja li lgvernijiet nazzjonali g[andhom l-istess g[anijiet ta’ [arsien tal-konsumaturi u lprevenzjoni tal-frodi, ma jistg[ux b’mod effettiv jirregolaw jew jirrea;ixxu individwalment g[all-isfidi li jippre]enta l-log[ob tal-azzard onlajn. Ma jistg[ux ji]guraw il-livell g[oli ta’ protezzjoni li jixraqlu kull /ittadin tal-UE mir-riskji li jin[olqu millog[ob tal-azzard onlajn mhux regolat. Barra minn hekk, ilkultura ta’ kooperazzjoni bejn l-awtoritajiet regolatorji tallog[ob tal-azzard hi nieqsa jew hi wisq limitata fl-ambitu. Madankollu l-isfidi ffa//jati huma komuni g[all-pajji]i kollha, u r-regolaturi jistg[u jitg[allmu minn xulxin permezz ta’ skambju tal-a[jar prattiki. Fid-dawl ta’ dan kollu, irrid inrawwem politika aktar koe]iva g[al-log[ob tal-azzard onlajn fl-UE, filwaqt li xorta wa[da nibqg[u nirrispettaw iddiversità tal-le;i]lazzjoni nazzjonali. Di;à rajna lkonsegwenzi negattivi tasswieq mhux regolati tajjeb u ma rridux ner;g[u naraw dan ji;ri fil-qasam tal-log[ob talazzard fuq l-internet. Qafas komprensiv Ewropew g[allog[ob tal-azzard onlajn
g[andu wkoll jikkontribwixxi biex isiru aktar identifikabbli u aktar attraenti lopportunaitajiet awtorizzati g[al-log[ob tal-azzard, biex b’hekk il-konsumaturi ma jit[ajrux ju]aw offerti mhux regolati. M’iniex qed nipproponi li;i g[all-UE dwar il-log[ob talazzard onlajn. Dak li qed nipproponi huw sett komprensiv ta’ azzjonijiet u prin/ipji komuni ta’ protezzjoni. Hemm /erti gruppi ewlenin li rridu nag[tuhom attenzjoni spe/jali biex nipproteuhom: dawn huma wliedna u gruppi vulnerabbli o[rajn. Billi 75% ta/-/ittadini tal-UE ta[t is-17-il sena ju]aw l-internet, dan hu grupp ta’ età li je[tie;lu attenzjoni partikulari. G[alhekk qed in[e;;e; li]vilupp ta’ g[odod a[jar g[all-verifika tal-età u g[allfiltra;; tal-kontenut onlajn. Se ninsisti wkoll g[al reklamar aktar responsabbli u sensibilizzazzjoni akbar dwar il-perikli asso/jati mal-log[ob tal-azzard. Minbarra l-prevenzjoni taddipendenza fost il-minuri, g[andna d-dmir in[arsu lil dawk i/-/ittadini u l-familji li di;à sofrew minn dipendenza fuq il-log[ob (bejn 0.5-3% talpopolazzjoni tag[na), billi
media•link COMMUNICATIONS
nsibu metodi effettivi ta’ trattament u kura. G[al dan je[tie; ukoll fehim a[jar talkaw]i li minnhom tfe;; iddipendenza. G[an ewlieni ie[or hu lprevenzjoni u t-tgerrix tal-frodi u l-[asil tal-flus permezz tallog[ob tal-azzard onlajn. Min[abba n-natura transfruntiera tal-log[ob talazzard fuq l-internet, l-Istati Membri individwali ma jistg[ux japplikaw b’su//ess mekkani]mi g[al kontra lfrodi. Hemm b]onn ta’ metodu li j;ib flimkien lill-UE, l-Istati Membri, u l-industrija sabiex il-problema ti;i affrontata millangoli kollha u ti;i ]gurata leffettività. Livell simili ta’ kooperazzjoni hu me[tie; biex jissalvagwardja l-integrità talisport. L-irran;ar tal-log[ob marbut mal-im[atri jmur kontra n-natura proprja tal-fair play u tal-kompetizzjoni li jag[tu tifisra lill-isport. IlKummissjoni se ti;;ilidlu billi tippromwovi kooperazzjoni akbar fuq il-livell nazzjonali u internazzjonali bejn il-partijiet interessati, l-operaturi u rregolaturi biex jippreservaw lintegrità tal-attivitajiet sportivi tag[na, kif ukoll edukazzjoni a[jar u sensibilizzazzjoni akbar min-na[a tal-isportivi. Biex jintla[qu dawn il-miri
minn Michel Barnier Kummissarju tal-UE g[as-Suq Intern u s-Servizzi
ambizzju]i je[tie; li jittie[du g[add ta’ passi importanti: nag[lqu s-siti li mhuma regolati bla ebda mod, ni]viluppaw alternattivi legali li huma attraenti bi]]ejjed, u nie[du mi]uri biex ni]guraw li t-tkabbir tas-suq tal-log[ob talazzard onlajn ikun sigur u supervizzat. Il-Kummissjoni se tkun qed ta[dem mal-Istati Membri u l-Parlament Ewropew biex timplimenta lbosta mi]uri proposti. I]da se tkun ukoll qed i]omm g[ajnejha fuq il-progress ta’ dawn il-mi]uri u tevalwa leffettività tag[hom – u fejn jo[or;u b[ala insuffi/jenti ma ta[sibhiex darbtejn biex tressaq inizjattivi addizzjonali.