Numru 13,331
€0.55
www.mychoice.pn
Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
Approvat il-Manifest Elettorali tal-PN Rapport dettaljat dwar il-Kunsill :enerali Straordinarju tal-PN f’pa;ni 2, 3, 4, 5, 20, 21 u 40 (Ritratt> Joseph Galea)
Bil-proposta tal-Labour jog[lew il-kontijiet minn Jesmar Baldacchino
Jirri]ulta mill-pre]entazzjoni tal-konsulenti DNV Kema, li qabbad l-MLP stess, li l-prezzijiet ikunu ir[as bil-proposti talPartit Nazzjonalista li jinbena bl-g[ajnuna tal-fondi tal-Unjoni Ewropea l-pipeline talgass bejn Malta u Sqallija u l-konver]joni g[all-gass tal-power station f’Delimara. Il-proposta tal-Labour tg[olli l-kontijiet.
Dan sostnieh il-Ministru g[all-Finanzi, l-Ekonomija u l-Investiment, Tonio Fenech waqt konferenza stampa fejn pre]enti kien hemm is-Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista, Paul Borg Olivier u l-President tal-Kunsill E]ekuttiv, Marthese Portelli. Il-Ministru Fenech qal li mill-pre]entaz-
zjoni ta’ DNV Kema stess dakinhar li tressqet il-proposta tal-MLP, irri]ulta li je[tie; spi]a kapitali li tammonta g[al aktar minn €200 miljun aktar minn dak li qed jing[ad li se ji;i jiswa, biex l-ispi]a titla’ g[al €600 miljun mhux €376 miljun kif qed jg[id l-MLP. g[al pa;na 7
Int f’din l-elezzjoni Suppliment spe/jali fil-pa;ni tan-nofs ta’ dan il-;urnal. Illum dwar ix-xog[ol u t-ta[ri;.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
2
Partit li se joffri l-aqwa u l-a[jar g[al futur fis-sod
Is-Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista Paul Borg Olivier jindirizza l-Kunsill :enerali (Ritratt> Joseph Galea)
It-Temp
UV INDEX
2
IT-TEMP> ftit imsa[[ab b’waqtiet xemxin VI}IBBILTÀ> tajba IR-RI{: ftit qawwi g[al qawwi mill-Punent Majjistru BA{AR> qawwi IMBATT> ftit li xejn li jsir baxx mill-Majjistral it-Tramuntana TEMPERATURA: l-og[la 17˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.01mm Xita mill-1 ta’ Settembru 288.3mm IX-XEMX> titla’ fis-07.13 u tin]el fil-17.07
Dan hu pajji] li ]amm sod bit-tmexxija tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi. Pajji] li kapa/i jimxi ’l quddiem. Dan hu l-partit lest u determinat li joffri l-aqwa u l-a[jar biex inkomplu ninvestu futur fissod. Dan qalu s-Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista Paul Borg Olivier waqt li kien qed jindirizza l-Kunsill :enerali talPartit Nazzjonalista li tlaqqa’ lbiera[ biex japprova lManifest Elettorali tal-Partit Nazzjonalista g[all-elezzjoni ;enerali tad-9 ta’ Marzu. Is-Segretarju :enerali Paul Borg Olivier qal li l-Manifest Elettorali juri min hu l-PN. Ilmanifest elettorali mhux il-programm elettorali. Dan se jkun ippubblikat fil-;img[a tal-21 ta’ Jannar. Se jkun programm fattibbli u [aj. Programm li fih se jgawdi kul[add mill-opportunitajiet. Il-PN se jkollu programm [aj, kuntrarju g[al dak li qed jippre]enta Joseph Muscat. Paul Borg Olivier qal li l-PN di;à ppre]enti elementi millprogramm tieg[u meta ressaq ba;it li j[ares lejn is-setturi kollha tal-[ajja. It-tfal, ilfamilji, il-[addiema. Illum Joseph Muscat ma g[adux isemmi l-middle class g[aliex malli l-PN da[[al mi]uri g[al kul[add beda jakku]ahom li huma sinjuri. Meta PN qal li hu partit ta’ kul[add Joseph Muscat g[amlu slogan tieg[u. Il-Partit Laburista hu partit tal-gimmicks kif wera bil-proposta tal-kontijiet tad-dawl u lilma. Kienet aktar pre]entazzjoni biex tg[atti u ta[bi l-qerq milli biex turi kif se jitra[[su lkontijiet tad-dawl u l-ilma. G[all-PN il-politika mhix pre]entazzjoni bil-power point,
qal Paul Borg Olivier. Il-PN g[andu punti ta’ riferenza li minnhom igawdi kul[add b’ri]ultati li jistg[u jintla[qu flimkien. Il-PN jista’ juri pro;etti li huma ppruvati, pro;etti li [olqu x-xog[ol, li sebb[u l-ambjent u sa[[ew ledukazjoni. Il-politika tal-PN hi rampa li fuqha jimxi kul[add. Rampa li t[ares fit-tul ma taqtax qalb in-nies. G[all-kuntrarju l-politika tal-PL hi rdum.
Paul Borg Olivier qal li hawn tidher id-differenza bejn i]]ew; partiti ewlenin. Filwaqt li Muscat irid iqabbad b[al suffarell 600 miljun ewro, il-PN kien kapa/i jo[loq madwar 1,000 pro;ett bil-fondi li ;ab mill-UE. Hu stieden lil kul[add biex mis-sit elettroniku mychoice.pn jara l-lista ta’ pro;etti li saru mill-2004 ’l hawn minn gvernijiet immexxija mill-PN f’dawn l-a[[ar 10
Il-Partit Nazzjonalista se jkollu programm elettorali [aj, kuntrarju g[al dak li qed jippre]enta Joseph Muscat Is-Segretarju :enerali tal-PN staqsa jekk il-poplu hux lest jilg[ab mal-futur ta’ wliedu. Fid-9 ta’ Marzu trid issir g[a]la, g[a]la li ladarba ssir ma tistax tit[assar. Hi g[a]la g[al programm li se jibqa’ fisse[[ g[all-[ames snin li ;ejjin. Matul it-tmien ;img[at li ;ejjin se nisimg[u dak li g[andu xi jg[id [addie[or. {addie[or tkellem fuq proposta wa[da li g[andu. Paul Borg Olivier qal li lpoplu jrid joqg[od attent g[aliex se jkun hawn bumbardament ta’ informazzjoni u mi]informazzjoni. Il-PN se jkun perseveranti u jipperswadi dwar il-[idma tieg[u. Is-Segretarju :enerali qal li bil-proposta tieg[u Muscat irid ineffaq lill-pajji] 376 miljun ewro. Hu i]da [eba li dak li qed jipproponi se jiswa 600 miljun ewro. B’de/i]joni wa[da [a]ina li di;à [a minn wara dahar il-poplu, il-PL irid ja[li aktar minn nofs il-biljun ewro li l-pajji] ;ab millEwropa kemm Malta ilha membru tal-UE.
snin [afna minnhom finanzjati mill-UE u mit-taxxi tal-poplu. Paul Borg Olivier qal li Joseph Muscat irid iwebbes rasu u jg[abbi lill-pajj] b’pi] ta’ 600 miljun ewro biex i;ib il-gass minflok ju]a l-pipeline li l-esperti kollha qed jg[idulu li ji;i ir[as. Hemm xi [a;a tintenn f’din il-power station u poplu kollu g[andu jkun jaf li ener;ija kif proposta mill-MLP ma hi nadifa xejn g[aliex hi mimlija dubji. Is-Segretarju :enerali qal li l-proposta ta’ Muscat trid taqta’ lil pajji]na mill-Ewropa. Ittba]wir tal-MLP se jwassal lillpajji] biex i[abbat il-bieb talEwropa g[al bailout. G[all-kuntrarju, il-poplu g[andu prova wara o[ra li ta[t gvern immexxi mill-PN, bit-tim madwar Lawrence Gonzi, ilVi/i Kap Simon Busuttil u lkandidati Nazzjonalisti se jkompli jkollu pro;etti o[ra b[al dawk imwettqa fis-snin li g[addew. Dak kollu miksub minn pajji]na hu rikonoxxut illum anke mill-aktar pajji] b’sa[[tu ekonomikament.
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
B[al-lum 25 sena
IL-:IMG{A L-og[la 18˚C L-inqas 12˚C
IS-SIBT L-og[la 17˚C L-inqas 11˚C
IL-{ADD L-og[la 16˚C L-inqas 10˚C
IT-TNEJN L-og[la 15˚C L-inqas 11˚C
IT-TLIETA L-og[la 13˚C L-inqas 10˚C
UV
UV
UV
UV
UV
2
2
2
2
2
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN Malta 16˚C ftit imsa[[ab, Al;eri 16˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 08˚C ftit imsa[[ab, Ateni 12˚C xemxi, Li]bona 16˚C imsa[[ab, Berlin 04˚C xita, Brussell 09˚C ftit imsa[[ab, il-Kajr 12˚C imsa[[ab, Dublin 06˚C xita, Kopen[agen 00˚C imsa[[ab, Frankfurt 04˚C xita, Milan 07˚C im/ajpar, Istanbul 03˚C xemxi, Londra 03˚C imsa[[ab, Madrid 07˚C imsa[[ab, Moska -10˚C imsa[[ab, Pari;i 07˚C xita, Bar/ellona 12˚C ftit imsa[[ab, Ruma 10˚C xita, Tel Aviv 10˚C imsa[[ab, Tripli 19˚C xemxi, Tune] 17˚C imsa[[ab, Vjenna 06˚C imsa[[ab, Zurich 03˚C im/ajpar, Munich 03˚C imsa[[ab, Stokkolma -02˚C borra, San Pietruburgu -04˚C borra.
I
l-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Eddie Fenech Adami [abbar li l-Gvern se jne[[i l-li;i li kienet saret mill-Gvern So/jalista li biha l-Gvern ma jistax jie[u g[ajnuna finanzjarja jekk l-img[ax ikun ta’ aktar minn tlieta fil-mija g[aliex il-pajji] g[andu b]onn din lg[ajnuna finanzjarja. Waqt ikla tradizzjonali tal-[bieb organizzata f’G[awdex, Eddie Fenech Adami qal li l-importanti mhux li ma t[allasx b’aktar minn tlieta filmija i]da li l-flus tu]ahom sewwa u mhux ta[bihom kif g[amel il-Gvern So/jalista, qal ilPrim Ministru. Eddie Fenech Adami qal li l-Gvern di;à ta lill-pajji] il-fidu/ja, sliem u stima li kien tilef matul is-snin li g[addew. Ming[ajrhom ebda pajji] ma jista’ jimxi ’l quddiem. F’diskors waqt il-Laqg[a :enerali Annwali tas-Sezzjoni ta’ Birkirkara tal-M}PN, il-Kap Nazzjonalista qal li l-Gvern irid bil-qawwa kollha li jirresponsabbilizza lil kul[add flamministrazzjoni tieg[u.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
3
G[andna direzzjoni u rridu nibnu futur fis-sod fuqha L-g[a]la tad-9 Marzu trid tkun g[a]la /ara. Fuq na[a lPartit Laburista jirrepeti li jrid bidla fid-direzzjoni bla ma jg[id liema hi d-direzzjoni li jrid je[odna fiha. A[na g[anda direzzjoni g[all-0pajji] u rridu nibnu futur fis-sod fuq din iddirezzjoni. Il-Vi/i Kap tal-PN Simon Busuttil qal dan ilbiera[ waqt il-ftu[ tal-Kunsill :enerali Straordinarju tal-Partit Nazzjonalista fid-Dar ?entrali bit-tema, Futur fis-Sod, Xog[ol, Sa[[a, Edukazzjoni li matulu kien approvat ilManifest Elettorali li jfassal ilprin/ipji u l-vi]joni tal-PN g[al Programm Elettorali g[al Elezzjoni :enerali tad-9 ta’ Marzu li ;ej. Simon Busuttil qal li l-linji gwida fil-Manifest Elettorali jinkludu l-prin/ipji li fuqhom se jimxi l-Partit Nazzjonalista biex joffri Futur fis-Sod g[al pajji]na fil-[ames snin li ;ejjin. Hu qal li tajjeb li fil[ajja xi kultant wie[ed jieqaf u jirrifletti u l-Manifest Elettorali hu dokument ta’ riflessjoni. Hu qal li dawk kollha li qeg[din fil-politika u anke l-votanti g[andhom jistaqsu x’qed jag[mlu bil-politika. Hu qal li hemm min qed iwieg[ed il-[ut fil-ba[ar u tajjeb nirriflettu u naraw x’qed nag[mlu fil-politika. “Qeg[din hawn biex nag[tu kontribut lil pajji]na u l-PN hu l-aqwa g[odda biex pajji]na jkompli miexi ’l quddiem. L-affarijiet g[andhom isiru bis-serjetà u dejjem g[andha ting[ad il-verità. A[na qeg[din hawn g[ax nemmnu fl-integrità u fil-
;ustizzja” qal il-Vi/i Kap talPN. Simon Busuttil qal li l-PN hu mibni fuq diversi prin/ipji fosthom li s-sewwa jirba[ ]gur u meta l-PN naqas u ]balja jew we;;a’ lil xi [add irid jammetti u jirran;a l-i]ball. Hu qal li wie[ed jammetti li ]balja mhix dg[ufija u jrid ja[dem biex jirran;a l-i]ball tieg[u. “Il-kuntest li qed ng[ixu fih hu ta’ pajji] normali g[ax hemm barra m’hemmx protesti u f’Malta g[andna l-istudenti ji//elebraw fit-toroq u mhux jipprotestaw b[al pajji]i o[ra” qal Simon Busuttil. Hu qal li lakbar periklu hu li fid-9 ta’ Marzu fl-Elezzjoni :enerali lpoplu jie[du for granted dak li akkwista. Hu spjega li l-Manifest Elettorali fih sezzjonijiet differenti fosthom li rridu nibqg[u bil-Finanzi fis-Sod, g[ax ming[ajr dan ma nkunux nistg[u nag[mlu l-akkwisti li g[amilna fosthom fix-xog[ol, fis-sa[[a u fl-edukazzjoni li huma mag[qudin flimkien
Simon Busuttil qal li l-linji gwida fil-Manifest Elettorali jinkludu l-prin/ipji li fuqhom se jimxi l-Partit Nazzjonalista biex joffri Futur fis-Sod (Ritratt> Michael Ellul)
responsabbli, fis-solidarjetà, fid-djalogu, fis-sussidjarjetà, fil-fidu/ja u fl-identità li a[na
Il-PN jemmen fil-libertà, fl-g[a]liet responsabbli, fis-solidarjetà, fid-djalogu, fis-sussidjarjetà, fil-fidu/ja u fl-identità li a[na kburin li a[na Maltin u Ewropej Simon Busuttil qal li lg[eruq tag[na u l-vi]joni tag[na huma parti mid-dokument li g[andu quddiem lKunsill :enerali. Hu qal li filpolitika tal-PN il-bniedem jin]amm fi/-/entru, il-PN jemmen fil-libertà, fl-g[a]liet
kburin li a[na Maltin u Ewropej. “Il-vi]joni tag[na ta’ fejn sejrin b[ala Partit u fejn se mmexxu l-pajji] hi li rridu li lMaltin i[ossuhom aktar Maltin u aktar Ewropew u da[[alna lil Malta fl-Unjoni Ewropea u
rridu nkomplu nibnu fuq dan. A[na nitwemmnu g[ax g[andna track rekord ta’kredibbiltà. Imma mi-na[a l-o[ra lPartit Laburista jg[id li rridu nkunu l-a[jar fl-Ewropa imma ma jistax jitwemmen g[ax [adem biex Malta ma tid[olx fl-UE u dan juri li l-Labour m’g[andux kredibbiltà. Hu rrefera g[as-slogan talPartit Laburista u qal li g[allPN mhux biss Malta hi tag[na lkoll imma kemm Malta u kif ukoll l-Ewropa huma tag[na lkoll. Simon Busuttil qal li lProgrammn Eettorali tal-PN fih proposti serji u mhux proposti li huma da[q fil-wi//.Hu
rrefera g[all-weg[da li [are; biha l-Partit Laburista din il;img[a u qal li dawn mhumiex proposti li jistg[u jitwemmnu u dan hu gravi g[ax partit li jrid ikun fil-poter akkost ta’ kollox qed jag[mel proposti u weg[di li ma jistg[ux jitwettqu. “A[na rridu nibnu l-politika fuq is-serjetà u g[alhekk kura;;, fidu/ja, g[ax l-elezzjoni nistg[u nirb[uha u rridu nkunu wkoll Parit li nikkonvin/u lin-nies jivvutaw favur il-PN u favur il-pajji]. In-nies i[ossuhom kburin li jivvutaw lill- PN g[ax i[ossuhom kburin li huma Maltin” temm Simon Busuttil.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
4
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi qal li l-PN bil-fatti f’idu, qed juri s-su//ess li kiseb u m’g[andu xejn minn xiex jist[i (Ritratt> Joseph Galea)
Il-Partit Nazzjonalista hu l-bidla t-tajba minn Charles Muscat
Joseph Muscat qed jg[id li rridu nbiddlu direzzjoni ta’ pajji]na imma m’hemmx g[alfejn inbiddlu d-direzzjoni g[ax Malta kisbet ir-ri]ultati u m’g[andhiex falliment b[al pajji]i o[ra fosthom Spanja, il-Portugall, il-Gre/ja u pajji]i o[ra. G[alfejn g[andna nbiddlu d-direzzjoni meta nhar lErbg[a stess Angela Merkel, il-Kan/illier tal-:ermanja qalet li Malta g[andha fost la[jar ekonomiji fl-Unjoni Ewropea u li Malta hi mudell g[all-bqija tal-Ewropa, filwaqt li Muscat irid li nbiddlu d-direzzjoni. Il-Prim Ministru u Kap talPartit Nazzjonalista, Lawrence Gonzi qal dan ilbiera[ meta g[alaq ilKunsill :enerali tal-PN li kellu t-tema, Futur fis-Sod – Xog[ol, Sa[[a, Edukazzjoni. Il-Kunsill :enerali approva lManifest Elettorali tal-PN li fuqu se jkun mibni lProgramm Elettorali tal-Partit g[all-Elezzjoni :enerali tad-9 ta’ Marzu li ;ej. Pre]enti fuq il-palk kien hemm ukoll il-kandidati li se jikkontestaw l-Elezzjoni
:enerali tad-9 ta’ Marzu malPartit Nazzjonalista. Malwasla tag[hom, il-Prim Ministru u s-Sinjura Kate Gonzi ng[ataw mer[ba kbira mill-Kunsillieri pre]enti. Lawrence Gonzi qal li kieku f’pajji]na g[andna lkri]i tal-pajji]i o[ra forsi kien ikollna nbiddlu d-direzzjoni u fakkar li Muscat kien tah parir fil-Parlament biex Malta tikkopja l-ekonomija ta’ ?ipru li llum tinsab fi kri]i kbira tant li Angela Merkel qalet li ?ipru g[andu problemi kbar u jekk irid l-g[ajnuna imill-UE, irid jie[u mi]uri iebsa. Il-Prim Ministru beda ddiskors tieg[u billi rringrazzja lill-kelliema kollha ta’ qablu li spjegaw il-politika tal-PN u l-isfidi li g[andna quddiemna. Hu rringrazzja wkoll lill-kandidati kollha tal-PN u lillfamilji tag[hom g[ax dawn da[lu g[al sagrifi//ju li jrid ikun apprezzat. Lawrence Gonzi qal li di;à g[addew l-ewwel erbat ijiem tal-kampanja elettorali u l;ranet bdew g[addejjin u sa[aq li kull ;urnata hi prez-
zju]a. Hu qal li di;à bdiet to[ro; id-differenza bejn i]]ew; partiti. Fuq na[a hemm il-PN bil-fatti f’idu, qed juri s-su//ess li kiseb u m’g[andu xejn minn xiex jist[i. Fuq inna[a l-o[ra hemm il-Partit Laburista li jist[i mill-kulur tieg[u u l-a[mar sparixxa. Tal-Labour iridu jnessu li bejn l-1996 u l-1998 kienu fil-gvern g[al 22 xahar u ma kinux kapa/i jmexxu g[ax ;abu rovina fil-pajji] u twarrbu mill-poplu. “Issa bix-
b[al ma hemm f’pajji]i o[ra. Hu fakkar li Angela Merkel tat /ertifikat mill-aqwa lil pajji]na u qal li Malta l:ermanja biss raw ]ieda finnumru ta’ nies ja[dmu bi qlig[. Malta, il-:ermanja u tliet pajji]i o[ra biss g[andhom l-inqas rata ta’ qg[ad flUE. Il-Prim Ministru qal li mil-laqg[a li kellu mag[ha, Merkel taf li salvajna limpjiegi f’Malta u rreferiet ukoll g[al investiment :ermani] f’Malta fosthom il-
L-aqwa fa/ilitajiet g[all-istudenti tag[na g[ax il-PN se jibqa’ l-partit tal-edukazzjoni xinxilli qed jippruvaw jippersawduna ndawru d-direzzjoni” qal il-Prim Ministru. Lawrence Gonzi qal li lmessa;; li rridu nwasslu lillpoplu Malti u l-familji li se jag[]lu lil min imexxi lil pajji]na hu biex ji]nu u wara jag[]lu bejn i]-]ew; partiti Hu appella biex kul[add ji]en sewwa g[ax jekk tinbidel iddirezzjoni ta’ pajji]na, probabbli li jibda jkollna l-problemi
kumpaniji Lufthansa Technik u Playmobil li j[addmu eluf ta’ nies. “M’hemmx b]onn inbiddlu d-direzzjoni ta’ pajji]na g[ax f’[ames snin iggradwaw 20,000 student u studenta mill-Università, mill-MCAST u mill-ITS, 19,000 student u studenta qed jie[du l-istipendju b’investiment ta’ €23 miljun fis-sena, bnejna skola ;dida fis-sena, qed ninvestu
€1 miljun kuljum fis-sa[[a tal-poplu Malti u ta’ dawk kollha li jkollhom b]onn servizzi tas-sa[[a” sa[aq ilPrim Ministru fost i/-/ap/ip tal-Kunsillieri. Hu kompla “Muscat iridna nbiddlu d-direzzjoni. Ikun ]ball jekk inbiddlu d-direzzjoni g[ax g[andna ri]ultati. {loqna 20,000 post taxxog[ol ;did fil-[ames snin li g[addew u fil-[ames snin li ;ejjin irridu no[olqu 30,000 post tax-xog[ol g[a]]g[a]ag[ tag[na”. Il-Prim Ministru qal li lManifest Elettorali qed jag[ti l-punti prin/ipali li fil-;ranet li ;ejjin se jit[abbar il-programm elettorali. Hu qal li lPartit Laburista [are; bi proposta wa[da dwar l-ener;ija imma l-Ministru Tonio Fenech kisser l-argumenti kollha tal-Labour, wa[da, wa[da. “Tafdawhomx lilLabour g[ax fl-img[oddi lag[bu din il-karta, biddlu ddirezzjoni ta’ pajji]na u da[[lu lill-pajji] u lill-istess partit tag[hom f’[ajt” qal ilPrim Ministru.
g[al pa;na 5
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
5
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi u martu Kate jing[ataw mer[ba mal-wasla tag[hom g[all-Kunsill :enerali (Ritratt> Michael Ellul)
Irridu l-ir[as rata ta’ ener;ija b’mod li l-pajji] jibqa’ sostenibbli minn pa;na 4
L-eks Deputat Mexxej Laburista, An;lu Farrugia telaq g[ax m’g[o;bux dak li qed isir fil-Labour. Fakkar ukoll li fl-1996 tal-Labour qalu li se jne[[u l-VAT u meta reb[u l-elezzjoni ne[[ew il-VAT u da[[lu taxxa iktar iebsa u [olqu 33 taxxa ;dida. Il-Prim Ministru fakkar ukoll li qabel l-elezzjoni tal2003, wara li kien tilef ir-referendum g[as-s[ubija ta’ Malta fl-UE - li qal li reba[ kien [are; bil-gimmick li kien se jag[ti tax holiday ta’ xahrejn jekk ikun fil-Gvern, imma l-poplu ma afdahomx. Lawrence Gonzi qal li l-PN jemmen fil-libertà, fl-g[a]liet responsabbli, fis-solidarjetà, fid-djalogu, fis-sussidjarjetà, fil-fidu/ja u fl-identità li a[na kburin li a[na Maltin u
Ewropej. Fl-2008 l-Partit Laburista kien [are; bil-proposta tar-repeater class u li jnaqqas is-surcharge b’50 filmija. Il-Prim Ministru qal li issa Muscat [are; bil-proposta dwar l-ener;ija fejn irri]ulta li l-Labour g[andu kalkolu [a]in g[ax g[adu ]ball o[xon ta’ €200 miljun u l-kalkulazzjonijiet kollha juri li din ilproposta ma tiswiex il-karta li hi miktuba fuqha. Il-Prim Ministru qal li ma jistax jifhem kif l-esperti tag[hom qalulhom li l-a[jar soluzzjoni hi dik tal-PN, ji;ifieri li jkollna l-pipeline tal-gass bejn Malta u Sqallija g[ax din hi sistema aktar g[aqlija u or[os, aktar u aktar bilg[ajnuna tal-fondi tal-UE. IlPrim Ministru staqsa g[aliex din id-de/i]joni stramba talPartit Laburista u talab li l-
Labour ikun trasparenti u jispjega g[aliex g[a]lu sistema differenti minn dik li hi aktar sigura. Il-Prim Ministru qal li b[alissa g[addej ix-xog[ol tal-interconnector ma’ Sqallija u g[all-ewwel darba se jkollha rabta mal-kontinent tal-Ewropa biex jekk jinqala’ xi [aga jkollna provvista ta’ ener;ija mill-Ewropa. Lawrence Gonzi qal li hemm proposti o[ra u fil-;img[a li ;ejja l-PN se jressaq il-proposti ;odda dwar l-ener;ija li jag[mlu sens u se jkunu proposti li jifhimhom kul[add, inklu] il-familji u n-negozji. Hu qal li rridu n;ibu l-ir[as rata ta’ ener;ija b’mod li lpajji] jibqa’ sostenibbli biex pajji]na ma jkunx umiljat. Il-Prim Ministru qal li lManifest Elettorali tal-PN jag[ti qafas tal-iktar affarijiet
importanti g[all-poplu kollu. Jekk fid-9 ta’ Marzu l-poplu Malti u G[awdxi jer;a’ jafda lill-PN fit-tmexxija tal-pajji], se nag[tu lill-poplu l-aktar affarijiet g[e]ie] li huma xxog[ol, is-sa[[a u l-edukazzjoni. Dwar ix-xog[ol, il-Prim Ministru qal li b[alma [loqna 20,000 post tax-xog[ol u tajna l-opportunità lil tant eluf ta’ ]ag[]ag[ li da[lu fid-dinja tax-xog[ol u aktar nisa da[lu fid-dinja tax-xog[ol, il-PN fil-Gvern se jkomplu jinvesti l-ener;ija tieg[u biex jo[loq xog[ol tajjeb b’pagi u kundizzjonijiet tajbin. “Se na[dmu biex jin[olqu setturi ;odda f’pajji]na u hemm b]onn ninvestu i]jed fledukazzjoni. Il-PN bilManifest Elettorali tieg[i, ledukazzjoni se tibqa’ pilastu tal-politika tag[na.” “Vot
g[all-PN ifisser li fil-[ames snin li ;ejjin, tfal li huma filKindergarten se jsibu skola sekondarja tal-aqwa kwalità. Se jkollna skejjel sekondarji, il-Junior College, l-MCAST u l-Università bl-aqwa fa/ilitajiet g[at-tfal u g[all-istudenti tag[na g[ax il-PN se jibqa’ l-Partit tal-edukazzjoni” qal il-Prim Ministru fost i/-/ap/ip tal-Kunsillieri. Hu qal li g[all-PN l-investiment fis-sa[[a u fl-ambjent hu kru/jali g[ax dan itejjeb ilkwalità tal-[ajja. “Fil-[ames snin li ;ejjin il-PN se jkompli jtejjeb wi// Malta u Malta se tkompli tinbidel g[all-a[jar ta[t gvernijiet immexxija mill-Partit Nazzjonalista. G[alhekk l-a[jar g[a]la g[alik hi l-a[jar g[a]la g[al pajji]na u dik l-g[a]la hi lPN.” temm il-Prim Ministru fost i/-/ap/ip tal-folla.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
6
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi jitkellem ma’ studenti waqt ]jara li g[amel ilbiera[ fl-iskola I]lamika Mariam Al-Batool (Ritratt> Michael Ellul)
G[all-Gvern l-edukazzjoni kienet u tibqa’ prijorità minn Jerome Caruana Cilia
Li ma kenitx g[allProvidenza ta’ Alla u g[all;enerozità tal-Prim Ministru, din l-iskola kienet tag[laq. Kliem l-Imam Mohammed El Sadi f’isem il-Komunità I]lamika, waqt ]jara tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi fliskola Mariam Al-Batool fejn kellu l-opportunità li jiltaqa’ mal-g[alliema u mat-tfal. Il-Prim Ministru [abbar li mhux biss se ting[ata g[ajnuna ta’ €300,000 lilliskola, i]da s-self ta’ €400,000 li l-Gvern kien ta lill-istess skola, se ji;u ma[fura ;aladarba jg[addi lba;it. Il-Prim Ministru qal li meta l-iskola kienet fi kri]i finanzjarja waqt il-;lied fil-Libja u kienet f’xifer li tag[laq, ilGvern ma be]ax joffri lg[ajnuna tieg[u. Dan sabiex l-iskola tkun tista’ tkompli tag[ti kontribuzzjoni valida tag[ha lis-so/jetà Maltija. Hu fa[[ar il-[idma f’din liskola, li ddeskrivieha b[ala su//ess. Il-Gvern huwa kommess li jg[in lil din liskola li llum il-;urnata g[andha madwar 300 student u studenta u qed tag[ti kontribut lis-so/jetà Maltija. Il-Prim Ministru fakkar kif waqt il-kri]i tal-Libja, il-Prim Ministru ma ddejjaqx jag[ti self ta’ €200,000 fl-2011 u
Is-self ta’ €400,000 li l-Gvern kien ta lil din l-iskola, se jin[afer ladarba jg[addi l-ba;it €200,000 o[ra fl-2012 g[al total ta’ €400,000. Hu sostna li quddiemu kien qed jara biss l-edukazzjoni tat-tfal ta’ familji Maltin u G[awdxin u g[aldaqstant jinsab kburi li lGvern g[en lill-iskola Mariam Al-Batool meta din kienet fil-b]onn. Il-Prim Ministru fakkar flg[ajnuna s[i[a li l-Gvern Malti offra lill-poplu Libjan tul ir-rivoluzzjoni b’diversi mezzi. Lawrence Gonzi qal li l-Gvern g[andu stima g[olja g[all-komunità I]lamika f’Malta li ]]id u tarrikkixxi lpoplu Malti. L-Imam Mohammed El Sadi rringrazzja lill-Gvern talg[ajnuna li dejjem ta lillkomunità Libjana u esprima wkoll ix-xewqa li din il-koperazzjoni bejn il-Gvern Malti u l-komunità I]lamika f’Malta tkompli tissa[[a[. El Sadi fa[[ar lill-Prim Ministru u l[idma tieg[u favur valuri ta’ solidarjetà u ftehim re/iproku. F’kummenti ma’ dan il;urnal, El Sadi qal li wie[ed ma jistax jinsa l-g[ajnuna li l-Gvern immexxi mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi dejjem ta lill-komunità
I]lamika f’Malta. Hu semma kif f’din l-iskola hemm bosta tfal li huma ;ejjin minn ]mien diffi/li g[aliex kellhom jitilqu minn pajji]hom u [ajjithom ikkollassat f’daqqa. El Sadi sostna li ma jistax jinsa l-koperazzjoni tal-Gvern fil-kri]i tal-Libja fejn Lawrence Gonzi [are; g[onqu sabiex jg[in lil bosta Libjani. Il-Prim Ministru qal li din hi l-unika skola Musulmana fid-dinja li l-Kap tal-Iskola huwa Kattoliku. G[aldaqstant din l-iskola hi ta’ mudell g[al skejjel o[ra, li turi l-importanza li wie[ed jirrispetta lillpersuna bid-dinjita’ kollha tag[ha. Il-Prim Ministru [abbar ukoll kif l-Istitut f’Ta’ Giorni se jkun ikkonvertit f’Istitut g[all-Edukazzjoni G[olja mill-Gvern Libjan. Il-Gvern Malti huwa kommess li jikkopera f’dan il-pro;ett li se toffri aktar opportunità ta’ ta[ri; lillkomunità Libjana f’Malta. Dan juri kif l-edukazzjoni tat-tfal tag[na tressaqna aktar flimkien, temm jg[id il-Prim Ministru.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
7
Tonio Fenech qal li l-proposta ta’ Muscat ma tistax issir u pajji]na jid[ol f’dejn akbar u jkollhom jog[lew il-kontijiet tad-dawl u l-ilma (Ritratt> Michael Ellul)
Muscat jitfa’ pi] ta’ €600 miljun bla b]onn minn pa;na 1
Tonio Fenech qal li l-proposta ta’ Muscat ma tistax issir u pajji]na se jispi//a jid[ol f’dejn akbar jew ikollhom jog[lew il-kontijiet taddawl u l-ilma. Il-Ministru Fenech sostna li l-hekk imsej[a power purchase agreements dwar ix-xiri talgass li qed isemmi Muscat ma jipprovdix garanzija ta’ prezz fiss g[al 10 snin, g[aliex ftehim li jipprovdi g[al dan it-tip ta’ garanzija ji;i jiswa ferm aktar milli qed jg[id l-MLP. Tonio Fenech sa[aq li l-prezz tal-gass fuq livell internazzjonali qieg[ed jog[la u g[alhekk mhux fattibbli li lprezz jibqa’ l-istess g[al 10 snin. Sostna li l-MLP qed jassumi li l-privat i;orr irresponsabbiltajiet hu biss, u jag[mel il-karità lil pajji]na ming[ajr ma jara kif kull nefqa j;ibha lura u jaqla’ wkoll. Tonio Fenech sostna li ftehim b[al dan i;orr mieg[u riskji kbar u kontra l-mudell kif irrakkomandat mill-Bank Dinji. I]-]mien ta’ sentejn, li fih Muscat qed jg[id li din ilproposta titwettaq ukoll ma jistax isir, g[aliex biex dan isir irid jinqabe] kull pro/ess ta’ trasparenza u obbligi tal-
Unjoni Ewropea. G[al dawn ir-ra;unijiet u fatti quddiemna, fisser Tonio Fenech, il-proposta mhix doable g[aliex lanqas jekk lMLP jibda jibni mill-g[ada tal-elezzjoni, il-power station li jrid Muscat ma tkunx lesta fi]-]mien im[abbar millMLP. Muscat qieg[ed iwieg[ed li se jra[[as il-kontijiet sa[ansitra qabel ma jkun lest il-pro;ett kollu. Hawnhekk il-Ministru Tonio Fenech qal li ma kinux il-konsulenti DNV Kema li g[amlu l-g[a]la tal-infrastruttura li trid tintu]a u lanqas ma kienu huma li [ar;u bit-tariffi ;odda jew kemm se jor[su lkontijiet. Mir-rappre]entant ta’ DNV Kema stess, meta filpre]entazzjoni sostna li l-konsulenti ;ew mitluba jaraw kif jista’ jkun hemm ro[s bilmudell li g[a]el l-MLP wa[du, g[a]el ukoll li ma jippubblikax ir-rapport dettaljat li g[alih wasal g[al din idde/i]joni. DNV Kema kellhom ifasslu pre]entazzjoni kif ried l-MLP, bil-bini ta’ power station li m’g[andniex b]onn u bilvapuri jwasslu l-gass f’Delimara. Dan ikkonfermah il-kandidat tal-MLP, Konrad
Mizzi nnifsu meta waqt programm televi]iv qal li kien ilLabour li [a d-de/i]jonijiet. Tonio Fenech qal li DNV Kema waslu g[allkonklu]joni li l-prezz ji;i 9.6c KwH jekk l-impjanti jkunu kollha mixg[ula u ja[dmu sa 95% tas-sa[[a tag[hom. Qal ukoll li DNV Kema sostnew li l-prezz jista’ jvarja bejn 8c KwH u 14c KwH. Il-Ministru Tonio Fenech enfasizza li pajji]na m’g[andux b]onn power station ;dida g[aliex id-domanda li se jkun hawn ma ti;;ustifikax il-kobor tal-power station li jrid Muscat, u dan meta sostna li se j]omm ukoll linterconnector mal-Ewropa. Tonio Fenech qal li fl-2009, il-kumpanija Bateman kienet ressqet proposta g[al teknolo;ija simili. Din kellha produzzjoni anqas minn dik li jrid Muscat u kienet tiswa €186 miljun, u g[alhekk dik li Muscat irid jibni se ti;i tiswa aktar minn €240 miljun. Il-Ministru Tonio Fenech qal li l-MLP qed i]omm lestimi tieg[u baxxi biex ilproposta tidher attraenti. Fattur ie[or importanti li fi kliem il-Ministru Fenech, Muscat [alla barra hu li biex
issir power station o[ra kbira hemm b]onn li jsir ‘piling’ tal-art g[aliex l-art hi reklamata mill-ba[ar. Dan ji;i jiswa madwar €40 miljun o[ra. It-tankijiet biex ja[]nu lgass ta’ din il-power station iridu jkunu ferm ikbar milli qed jg[id Muscat u se jkerrhu l-port ta’ Marsaxlokk ferm iktar mi/-/umnija. Mill-istima tal-MLP t[alliet barra wkoll l-ispi]a biex jinbnew il-vapuri li hemm b]onn g[all-;arr tal-gass. Dawn il-vapuri jinbnew apposta g[alhekk, u jrid ikollhom standards g[oljin ta’ sigurtà. Vapuri wie[ed ji;i jiswa aktar minn €50 miljun. Bittrasport bil-ba[ar, hemm ukoll ir-riskju li l-vapur ma jid[olx fil-port u l-pajji] jispi//a ;ranet s[a[ ming[ajr dawl. T[alliet barra wkoll l-ispi]a g[all-bini ta’ moll jew jetty fejn dawn il-vapuri jkunu jistg[u jittrakkaw u dan ji;i jiswa aktar minn €50 miljun. G[alhekk, sostna l-Ministru Fenech, il-proposta ta’ Muscat tigi tiswa aktar minn €600 miljun. T[allew barra wkoll ir-reimbursement costs biex linvestitur privat ikun jista’ jiggarantixxi l-istess prezz g[al 10 snin s[a[, dawn jinkludu mhux biss i]-]ieda
g[all-g[oli tal-[ajja tal[addiema, i]da wkoll il-[lasijiet tal-assigurazzjoni. Il-Ministru Tonio Fenech ikkwota minn dak li qal Andrew Walker minn DG Group f’Ottubru li g[adda, u li qal kif sas-sena 2025, fiddinja se jkun hawn 175 million tunnellata differenza bejn id-domanda u l-provvista talgass. G[alhekk il-prezz talgass se jog[la. Walker qal ukoll li pro;etti b[al dawn jidhru fa/li sakemm tibdiehom. Tonio Fenech sa[aq li l-Enemalta qatt ma bniet jew [addmet l-impjant kbir li jrid Muscat. Il-Ministru g[all-Finanzi, lEkonomija u l-Investiment sa[aq li din il-proposta ta’ Muscat se ti]olana millUnjoni Ewropea u tinjora lpjan tal-Gvern li ning[aqdu mal-Ewropa permezz talpipeline tal-gass ma’ Sqallija u bit-tibdil tal-power station f’Delimara g[all-u]u tal-gass. Tonio Fenech qal li l-proposta ta’ Muscat ma tistax tapplika g[all-fondi tal-Unjoni Ewropea u din se tirri]ulta f’gimmick o[ra b[alma kienet dik tal-VAT qabel l-elezzjoni tal-1996 u l-weg[di l-o[ra kollha li saru mill-MLP qabel kull elezzjoni ;enerali.
L-MLP irid jibni power station li pajji]na m’g[andux b]onn minn Jesmar Baldacchino
F’konferenza tal-a[barijiet imsej[a ta’ malajr mill-MLP b’reazzjoni g[allkonferenza stampa tal-Ministru g[allFinanzi, l-Ekonomija u l-Investiment Tonio Fenech, l-iStar Candidate talLabour, Konrad Mizzi ammetta g[al aktar minn darba li l-prezz g[allener;ija li se j[allsu l-familji Maltin u G[awdxin bil-proposta ta’ Muscat mhux minnu li se jkun ta’ 9 /ente]mi u 6 mille]mi kull unit. Dan g[aliex fi kliem Mizzi stess, dan il-prezz ma jinkludix il-profitt li jrid jag[mel linvestitur li jrid jinvesti aktar minn
300 miljun ewro biex tinbena l-power station li Muscat irid f’Delimara. Dan kollu jfisser li l-familji Maltin u G[awdxin se jkollhom rata talener;ija ferm og[la minn kemm im[abbra minn Muscat. Din l-istess konferenza kienet indirizzata wkoll mid-Deputat Karmenu Vella, li qed jikteb il-programm elettorali tal-MLP. Spikkaw ukoll attakki li saru minn Vella u Mizzi fuq il-Ministru Tonio Fenech. Muscat ma kienx pre]enti g[al din il-konferenza g[alkemm kien hu stess li qal li se jkun responsabbli
minn din il-proposta. Konrad Mizzi b[al Muscat ikkonferma li m’hemm pjan alternattiv u m’hemm ftehim mal-ebda investitur biex jibni din il-power station li Muscat irid. Naqas i]da milli jispjega g[aliex g[andha tinbena power station o[ra meta l-istess konsulenti mqabbda mill-MLP, DNV Kema sostnew li bilpipeline, li jsir b’fondi tal-Unjoni Ewropea, il-produzzjoni tal-ener;ija minn Delimara ti;i ir[as mill-proposta ta’ Muscat. Mizzi sostna li biex isir ilpipeline tal-gass irridu jg[addu bosta
snin imma l-power station li jrid Muscat, tinbena fi ]mien sentejn biss. Mizzi ammetta wkoll li l-MLP mhux se jippubblika r-rapport tekniku tal-istudju li g[amel il-Labour. Dan meta waqt il-pre]entazzjoni l-;urnalisti tal-;urnal IN-NAZZJON ing[ataw garanzija mid-Deputat Kap tal-MLP, Louis Grech li se jing[ataw kopja tieg[u. G[al xi ra;uni, mhux il;urnalisti kollha thallew jag[mlu lmistoqsijiet tag[hom waqt ix-xandira diretta ta’ din il-konferenza tal-a[barijiet.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
8
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi u s-Sinjura Kate Gonzi intervistati minn Graziella Attard Previ
B’g[a]liet responsabbli se nkomplu n]idu l-flus f’butek B’g[a]liet responsabbli u bi tmexxija g[aqlija se nkomplu npo;;u aktar flus fil-but tieg[ek u l-vi]joni tal-Partit Nazzjonalista g[all-[ames snin li ;ejjin hi ta’ pajji] li jkompli jo[loq impjiegi ;odda b’pagi tajbin, ikompli jsa[[a[ il-finanzi tal-pajji] u jinvesti aktar fis-sa[[a u fledukazzjoni. Din hi l-bidla g[all-a[jar li se jkompli j;ib il-Partit Nazzjonalista, il-bidla li taqbel lilek u li trid int. Il-Prim Ministru u Kap talPN Lawrence Gonzi qal dan ilbiera[ filg[odu waqt it-tieni diskussjoni bit-tema Qalb ilFamilja li saret f’Villa Arrigo, fin-Naxxar u li kellha t-tema Il-Wellbeing. Fid-diskussjoni li tmexxiet minn Graziella Attard Previ u Charles Camenzuli [adu sehem ukoll il-Vi/i Kap talPN, Simon Busuttil, isSinjura Kate Gonzi u l-kandidati Claudette Buttigieg (Pace) u Marthese Portelli li hi wkoll il-President talKumitat E]ekuttiv. {adu sehem ukoll Fredrick Zammit Maempel li hu Orthopaedic Surgeon u Adele Muscat, psikologa li tispe/jalizza filqasam tal-isport. Pre]enti wkoll kien hemm il-kandidati nisa li se jikkontestaw lElezzjoni :enerali tad-9 ta’ Marzu mal-PN. Il-Prim Ministru qal li b[alma kien fil-[ames snin li g[addew, il-PN se jkompli jkun fuq in-na[a tal-familji, ta]-]g[a]ag[, tat-tfal, tal-anzjani, tal-[addiema u tannegozji ]-]g[ar u medji u sself employed. Hu qal li g[ax pajji]na [a d-de/i]jonijiet g[aqlin, li mhux dejjem kienu popolari man-nies, illum g[andna finanzi fis-sod u
n[olqu 20,000 impjieg ;did u l-Gvern kompla jinvesti aktar fis-sa[[a, fl-edukazzjoni, flambjent u fil-qasam so/jali biex [add ma jibqa’ lura. Fil-ftu[ tad-diskors tieg[u, il-Prim Ministru rrefera g[allaqg[a li kellu nhar l-Erbg[a mal-Kan/illier tal-:ermanja, Angela Merkel, u qal li din tat l-a[jar /ertifikat lill-poplu Malti u G[awdxi li g[andna nkunu kburin bih u g[alhekk g[andna nag[mlu kura;; g[ax pajji]na miexi fit-triq ittajba. Lawrence Gonzi qal li fla[[ar [ames snin il-Gvern Nazzjonalista [alla aktar flus fil-but tan-nies, naqqas lIncome Tax, [are; skemi g[an-negozji ]-]g[ar u s-self employed u fil-Ba;it g[all2012 introdu/a rata ta’ taxxa aktar baxxa g[al ;enituri li ja[dmu t-tnejn. Dan g[ax ilGvern Nazzjonalista jappo;;ja lill-familja u g[andu g[al qalbu l-valur talfamilja u g[alhekk [a mi]uri biex jinstab il-bilan/ bejn ixxog[ol u l-familja. Jekk il-poplu jer;a’ jag[ti lmandat lill-PN fil-[ames snin li ;ejjin, il-pajji] ikompli miexi ’l quddiem u l-istil tal[ajja tal-poplu Malti jkompli jitjieb. Hu fakkar fi]-]ieda fi/-Children’s Allowance li fil-Ba;it g[al din is-sena li Joseph Muscat ivvota kontrih, kienet proposta li ti]died minn €350 g[al €450 g[attfal kollha u g[al dawk li g[andhom d[ul baxx, ]diedet [afna aktar. L-anzjani li g[alqu t-80 sena u jg[ixu fi djarhom jew mal-familja tag[hom, ing[ataw €300 fis-sena. Il-[sieb hu li jekk ikun hemm il-PN fil-Gvern is-sena d-die[la jgawdu minn din l-
g[ajnuna l-anzjani li jag[lqu l-75 sena. Dan seta’ jsir biss g[ax il-pajji] mexa ’l quddiem u l-Gvern kellu strate;ija li [olqot ix-xog[ol u b’hekk kiber il-;id filpajji]. Hu rrefera wkoll g[allManifest Elettorali tal-PN li kien approvat ilbiera[ filg[axija mill-Kunsill :enerali u qal li dan se jkun il-ba]i li fuqha se jitfasslu l-proposti konkreti tal-PN g[all-[ames snin li ;ejjin. Hu qal li lManifest hu bba]at fuq ‘Futur fis-Sod’ li jkompli jo[loq aktar impjiegi u jkompli jsir aktar investiment fis-sa[[a u fl-edukazzjoni.
Kura;; g[ax pajji]na miexi fit-triq it-tajba Il-Prim Ministru qal li fil;img[at li ;ejjin se jkun inawgurat il-Park tal-Familja f’Wied il-G[ajn li hu l-akbar park tal-familja fil-pajji] u fih daqs 21 ground tal-football. Dan il-post fi ]mien il-gvern Laburista kien jintu]a b[ala mi]bla li fiha kienu jintremew il-baqar li kellhom il-marda tal-ilsien u d-dwiefer. Hu qal li dan il-Park jinsab ma;enb l-Impjant ta’ Ri/ikla;; li kien modernizzat mill-Gvern bil-g[ajnuna talfondi tal-Unjoni Ewropea minkejja t-tfixkil tal-Partit Laburista, inklu] ta’ Joseph Muscat li ried jirrapporta lillGvern Malti lill-UE biex itellef dawn il-flus lil Malta. Illum dan l-impjant qed
ji;;enera l-elettriku milliskart u qed tissa[[an ilpixxina tal-Fondazzjoni Inspire. Minn dan qed igawdu wkoll il-familji li jg[ixu qrib l-impjant li qed jir/ievu lbenefi//ju tal-ener;ija. Lawrence Gonzi qal li kul[add irid joqg[od attent u ma jie[u xejn for granted g[ax de/i]joni [a]ina tista’ tkisser dak kollu li sar. Hu qal li l-Kan/illier tal-:ermanja Angela Merkel qalet li lekonomija f’Malta mhix b[al dik ta’ ?ipru g[ax Malta [adet de/i]jonijiet g[aqlin. G[alhekk irridu nag[mlu g[a]liet g[aqlin biex ikollna tmexxija g[aqlija li tfittex la[jar interess ta’ pajji]na u tal-poplu Malti kollu. Hu appella lill-poplu biex joqg[od attent mill-gimmicks tal-Labour u qal li l-PN irid li jara li f’pajji]na jkollna linqas rati tad-dawl u l-ilma imma li dawn ir-rati jkunu sostenibbli. Il-Vi/i Kap Simon Busuttil qal li f’pajji]na g[andna sitwazzjoni ta’ normalità u g[alhekk g[andna studenti ji//elebraw fit-toroq g[ax iggradwaw u mhux studenti jipprotestaw fit-toroq g[al g[ollewlhom il-mi]ati. Fl-intervent tag[ha, Claudette Buttigieg elenkat is-servizzi tas-sa[[a millaqwa li g[andna f’pajji]na u fakkret li l-Gvern jipprovdi 1,300 medi/ina b’xejn u li flIsptar Mater Dei jsiru 44,000 operazzjoni kull sena. Hi qalet li meta wie[ed janalizza dak li sar u dak li ma sarx fil[ames snin li g[addew, isib li sar [afna aktar u dan hu lpedmant fis-sod li rridu nibnu fuqu. Marthese Portelli qalet li lPN [a inizjattivi biex jin[oloq
bilan/ bejn ix-xog[ol u lfamilja. Fost dawn, infet[u [afna childcare centres li u[ud minnhom jitmexxew mill-privat u kien introdott ilprogramm Club 3-16 fejn listudenti ta’ ta[t is-16 il-sena jin]ammu fl-iskola wara l-[in u jsirulhom attivitajiet sportivi u ta’ rikreazzjoni. Il-Gvern introdu/a wkoll sistemi ta’ teleworking biex lommijiet jistg[u ja[dmu middar. Hi fakkret li s-sena li g[addiet f’Malta kellna lakbar numru ta’ nisa li da[lu fid-dinja tax-xog[ol li llum ila[[qu l-44 fil-mija. Is-Sinjura Kate Gonzi sa[qet dwar l-importanza li wie[ed jibqa’ attiv tul [ajtu kollha u anke dwar l-importanza tal-volontarjat. Hi qalet li llum il-Kunsilli Lokali u lETC joffru korsijiet fl-IT g[all-anzjani wkoll u [e;;et biex aktar nies jibqg[u attivi fis-so/jetà. Adele Muscat ittrattat limportanza tal-e]er/izzju fi]iku u l-isport g[as-sa[[a tal-bniedem u qalet li fl-a[[ar snin il-Gvern investa b’mod qawwi f’fa/ilitajiet sportivi fosthom outdoor gyms. Hi qalet li llum hemm [afna opportunitajiet biex wie[ed ikompli jistudja u jispe/jalizza inklu] fil-qasam tal-isport u dan bis-sa[[a ta’ scholarships li jag[ti l-Gvern u l-programmi tal-UE. Fredrick Zammit Maempel qal li llum f’pajji]na l-poplu qed jg[ix kwalità ta’ [ajja a[jar, g[andna servizzi tassa[[a ta’ kwalità, ]diedu lfa/ilitajiet sportivi u kibret ilkuxjenza dwar l-importanza tal-e]er/izzju g[as-sa[[a talbniedem. Hu qal li dan kollu juri li pajji]na jinsab fit-triq it-tajba.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
Lokali 9
Jit[abbar il-Programm tal-Karnival 2013 Il-Karnival ta’ Malta li se jkun organizzat mill-Kunsill Malti g[all-Kultura u l-Arti fil-Ministeru tat-Turi]mu, ilKultura u l-Ambjent se jkun organizzat bejn il-:img[a 8 u t-Tlieta 12 ta’ Frar. Lattivitajiet ewlenin se jsiru fil-Belt u fil-Furjana. Fi stqarrija l-Kunsill [abbar il-programm ta’ attivitajiet li jift[u l-:img[a 8 ta’ Frar fis-6 p.m. bilkompetizzjoni ta’ ]fin u defilè fl-arena fuq il-Fosos tal-Furjana. Fl-istess [in se jkun hemm defilè tul Triq ir-Repubblika minn Misra[ l-Assedju g[all-arena talKarnival bil-parte/ipazzjoni tal-banda u l-maskri grotteski. Is-Sibt bejn id-9.30 p.m. u l-11.30 p.m. isir programm ta’ ]fin tat-tfal u defilè fl-arena fuq il-Fosos tal-Furjana. Fil-11.30 p.m. isir defilè minn Putirjal g[al Triq ir-Repubblika u Triq San :wann bil-parte/ipazzjoni tal-Karru tar-Re talKarnival, Gruppi Allegrija, Maskeruni I]olati u Baned. Fis-2 p.m. issir kompetizzjoni ta]-]fin fl-arena fuq il-Fosos tal-Floriana segwita minn defilè bilparte/ipazzjoni tal-Karrijiet Trijonfali, Maskri Grotteski u Banda. Fis-6 p.m. ikun organizzat il-Carnival by Night b’defilè fit-toroq tal-Belt bilparte/ipazzjoni tal-karru tarRe tal-Karnival, Karrijiet
Trijonfali u karrijiet talKumpaniji, Maskeruni I]olati u attivitajiet o[ra. Il-{add bejn is-1.30 p.m. u 5.30 p.m. isir spettaklu grandju] fl-arena talKarnival fuq il-Fosos talFurjana u fis-2.30 p.m. isir defilè grandju] fil-Belt. Defilè b’maskarun u baned tul Triq ir-Repubblika. Defilè bil-karrijiet minn Misra[ Kastilja, Triq ilMerkanti g[al Triq San :wann, Triq ir-Repubblika g[all-Fosos tal-Furjana. It-Tnejn bejn l-10.30 p.m. u s-1 p.m. issir Parata Karnivaleska bil-parte/ipazzjoni ta’ baned, gruppi ta]]fin tat-Tfal u maskeruni i]olati fit-toroq tal-Belt segwita bi ]fin. Bejn it-3 p.m. u t-8.30 p.m. issir kompetizzjoni ta’ ]fin u defilè bil-parte/ipazzjoni tal-karrijiet Trijonfali u tal-Kumpaniji fl-arena fuq il-Fosos tal-Furjana. It-Tlieta, l-a[[ar ;urnata tal-Karnival bejn l-10.30 a.m. u s-1 p.m. ssir Parata Karnivaleska bil-parte/ipazzjoni ta’ baned, gruppi ta]]fin tat-tfal u maskeruni i]olati fit-toroq tal-Belt segwita minn esibizzjoni ta]]fin. Fis-6 p.m. isir il-Gran Defilè fi Triq Sant’Anna filFurjana bil-parte/ipazzjoni tal-Karrijiet Trijonfali u lkarrijiet/karella talKumpaniji flimkien malmembri tat-timijiet rispettivi.
Il-;uri dwar stupru li qed jinstema’ bil-mag[luq riesaq lejn tmiemu Il-;uri li qed jinstema’ bilmag[luq ta’ ra;el akku]at bi stupru ta’ tfajla ta’ 13-il sena u li kkorrompa lill-istess tfajla,u li kkorrompa wkoll ]ew; tfajliet o[rajn u li bla;ir tieg[u offenda l-mist[ija tas-sess tag[hom riesaq lejn tmiemu. Fir-raba’ jum id-difi]a bdiet il-ka] tag[ha u aktar tard maljum kien hemm ir-replika min-na[a tal-Prosekuzzjoni. Tard waranofsinhar id-difi]a mistennija tag[mel il-kontroreplika fejn mistennija wkoll jittellg[u xi xhieda talistess difi]a. Minbarra li l-provi fil-;uri qeg[din jinstemg[u bilmag[luq, il-Qorti ordnat ukoll lill-mezzi tax-xandir
biex la jissemmew ismijiet ta’ dawk ikkon/ernati u lanqas tissemma l-lokalità li ;ej minnha l-akku]at u l-vittmi, u lanqas fejn se[[ew l-allegati reati. Ir-ra;el, g[andu jidher g[alih l-Avukat Leslie Cuschieri, u huwa minn dejjem /a[ad l-involviment tieg[u fil-ka]. Kienu lAvukati tal-Prosekuzzjoni mill-Uffi//ju tal-Avukat :enerali li talbu biex l-;uri jinstema’ bil-mag[luq. LAvukati Aaron Bugeja u Beryl Buttigieg kellhom din it-talba milqug[a mill-Qorti. Fost ix-xhieda kien hemm linvestigaturi tal-ka], lIspetturi Louise Calleja u Paul Vassallo.
Il-Pro;ett approvat se jkompli mad-dehra mill-isba[ tal-pro;ett tal-Birgu Waterfront
Approvat il-permess g[al marina fil-waterfront tal-Ma/ina Il-bord tal-MEPA lbiera[ approva l-bini ta’ berthing facility fil-waterfront talMa/ina fl-Isla. Il-pro;ett jikkonsisti f’pontun tal-injam mag[qud maxxatt permezz ta’ ]ew; pontijiet. Kif ukoll tliet postijiet o[ra li wkoll se jintu]aw biex jorbtu l-jottijiet u dg[ajjes o[ra. Dan biex, imbag[ad, ikunu jistg[u jag[mlu u]u mill-fa/iltajiet tal-istess Ma/ina. L-istrutturi se jkunu ftit ’il barra millbini. Il-MEPA imponiet numru ta’ kundizzjonijiet li ji]guraw li tin]amm l-integrità storika tal-bini u l-madwar.
Il-pro;ett huwa l-ewwel parti minn pjanijiet biex din iz-zona tal-Kottonera ti;i riabilitata, fost l-o[rajn birrestawr tal-Ma/ina nnifisha, kif ukoll bi ]vilupp ta’ attrazzjonijiet turisti/i, stabbilimenti kummer/jali, fa/ilitajiet so/jali u spazji miftu[a. Fost l-o[rajn kien qed ji;i propost li l-Ma/ina takkomoda mu]ew dwar l-istorja talKottonera minn ]mien ilKavallieri sat-Tieni Gwerra Dinjija. Il-Ma/ina kienet inbniet mill-Kavallieri fejn kienet isservi b[ala mezz kif jinqalg[u u jitwa[[lu l-arbli tax-xwieni. Iktar tard kienet
tintu]a min-Navy Ingli]a. Madanakollu, fl-1979, ilbini kien ing[ata lill-Malta Labour Party mill-Gvern So/jalista ta’ Duminku Mintoff. Dan minkejja li ttender kien g[al u]u kummer/jali. Apparti minn hekk, il-Gvern So/jalista kien nefaq eluf ta’ liri minn flus il-poplu biex jirran;a l-bini biex jakkomoda lill-Malta Labour Party. Dan fost lo[rajn b’xog[lijiet ta’ kisi u ]ebg[a, plumbing, u xog[ol tal-injam u l-;ebel. Aktar minn hekk, fl-1981, il-kuntratt ori;inali ta’ tmien snin kien esti] b’24 sena o[ra, ji;ifieri sal-2011.
Ikomplu jonqsu l-in/identi fuq il-post tax-xog[ol Fl-2012, l-in/identi fuq ilpost tax-xog[ol naqsu g[al 1,700 g[al kull 100,000 [addiem. Dan meta g[axar snin qabel, fl-2002, ir-rata kienet ta’ 3,500 in/ident g[al kull 100,000 [addiem. Dan [abbru l-Ministru tasSa[[a, l-Anzjani u l-Kura fil-Komunità Joe Cassar meta lbiera[ g[amel ]jara fil-bini tal-Awtorità g[asSa[[a u s-Sigurtà fuq il-Post tax-Xog[ol, l-OHSA. Joe Cassar qal li l-imwiet fuq il-post tax-xog[ol naqsu minn disg[a fis-sena fl-2002
g[al erbg[a fis-sena fl-2012. Sa[aq li dan jirrifletti l[idma kontinwa tal-Gvern biex l-in/identi fuq il-post tax-xog[ol jonqsu. Joe Cassar irringrazzja lill-[addiema kollha talAwtorità tal-[idma kontinwa biex titqajjem kuxjenza favur livelli g[olja ta’ sa[[a u sigurtà fuq il-post taxxog[ol. Il-Ministru qal li /ertifikat ie[or [are; mill-A;enzija Ewropea g[as-Sa[[a u sSigurtà fuq il-post taxxog[ol, li fil-websajt tag[ha
kitbet li Malta qed tmexxi f’dan il-qasam u li hi wa[da mil-leaders fil-protezzjoni proattiva tal-[addiema. Hu qal li llum l-Awtorità saret punt ta’ referenza u g[ajnuna g[al kull min ikollu b]onn is-servizzi tag[ha. L-istess Awtorità [admet biex ti]died l-informazzjoni, l-edukazzjoni u t-ta[ri; fisso/jetà. Ma’ dawn kien hemm sensiela ta’ pro;etti u ;ew organnizzati wkoll diversi kampanji dwar pratti/i tajba fuq il-post taxxog[ol.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
10 Illum il-:img[a Nhar it-Tnejn xolja l-Parlament u fet[et il-kampanja elettorali li g[andha twassalna g[all-Elezzjoni :enerali fid-9 ta’ Marzu u biex sat-Tnejn ta’ wara jkollna Kabinett ;did.
L-elezzjonijiet jintreb[u u jintilfu tul il-kampanja elettorali. B[ala ri]ultat ta’ min jag[mel l-a[jar offerta lillpoplu u ta’ min tkun l-iktar kredibbli. Il-Partit Nazzjonalista jista’ jidher quddiem il-poplu b’wi//u minn quddiem, mhux biss g[ax g[andu
programm kredibbli i]da bi xkora ta’ ri]ultati po]ittivi, ri]ultat ta’ [ames snin ta’ gvern immexxi minn Lawrence Gonzi li matulhom pajji]na baqa’ g[addej full speed ahead minkejja l-g[aw; ekonomiku u finanzjarju kollu ta’ madwarna.
Niftakru u nfakkru x’wettaqna fl-a[[ar [ames snin
Il-[ames snin li g[addew, g[all-poplu Malti kienu snin ta’ ]vilupp ming[ajr pre/edent. Twettiq ta’ mijiet ta’ pro;etti u ta’ tis[i[ ekonomiku, bla dubju ta’ xejn meg[juna mill-mijiet ta’ miljuni li ksibna mill-Unjoni Ewropea. Madwar elf miljun ewro li ming[ajrhom ma nafx x’konna nag[mlu!
minn Joe M. Zahra joe.zahra@live.co.uk
kul[add [a l-parti tieg[u talkejk nazzjonali. Gvern Nazzjonalista [adem minkejja l-bsaten kollha firroti li sab sew minn ;ewwa kif ukoll minn barra. Bsaten fir-roti li g[amlulu deputati tieg[u stess li messhom kienu jafu a[jar. Bsaten fir-roti li g[amlitlu l-Oppo]izzjoni li ma [allietx okka]joni taqb]ilha biex ting[aqad maddeputati tal-gvern f’kull okka]joni li dawn setg[u jimbarazzaw lamministrazzjoni.
Nag[mlu r-riflessjonijiet Ejja nag[mlu l-ewwel
riflessjoni li hi importanti [afna: li kieku kien g[allMalta Labour Party, li kieku kien g[al Muscat, dawn ilflus ma ;ewx. Dawn ma riduniex nissie[bu fl-UE u g[amlu minn kollox biex ma nisse[bux. Mhux talli kieku dawn ilflus ma ;ewx, talli kieku qeg[din a[na nikkontribwixxu lejn il-pajji]i tal-Unjoni Ewropea. Tajjeb niftakru li tal-Labour riedu li pajji]na jkun }vizzera filMediterran. L-I]vizzera b[ala pajji] li qed jag[mel u]u missuq komuni tal-UE jrid i[allas lil diversi pajji]i tal-Unjoni fosthom Malta. Kif t[allas in-Norve;ja. Mela l-I]vizzera li riedu talLabour iridu j[allsu biex ikunu fis-suq komuni tal-UE. A[na g[ax membri, nit[allsu mill-fondi Ewropej. Fl-a[[ar [ames snin pajji]na ra ]vilupp bla pre/edent. {dimna bil-g[aqal u ksibna r-ri]ultati. Il-Gvern kompla bena l-infrastruttura tal-pajji]. Illum g[andna ttoroq kollha arterjali mibnija mill-;did. Grazzi g[all-fondi tal-Unjoni Ewropea. Inbniet estensjoni tal-power station li g[andha tla[[aq mal-[ti;iet ta’ pajji]na g[al bosta snin o[ra. Din tni;;es mill-inqas, anke [afna inqas milli kien ma[sub qabel bdiet tinbena. Qed tiffranka miljun ewro fil;img[a fi fuel. Barra minn hekk, darba din il-power station qed ta[dem, il-power station tal-Marsa qed ti;i ]mantellata. Hekk in-nies tal-madwar ma jbatux iktar minn tni;;is. Anke jekk hu farka dak li kienu qed ibatu
Il-[ames snin li g[addew, g[all-poplu Malti kienu snin ta’ ]vilupp ming[ajr pre/edent fosthom fit-twettiq ta’ mijiet ta’ pro;etti u ta’ tis[i[ ekonomiku fosthom fi]-]ieda ta’ turisti li ;ew f’Malta
dan l-a[[ar, imqabbel ma’ dak li kienu jbatu ta[t Gvern Laburista meta qaleb dik ilpower station g[all-fa[am blinkonvenjenti kollha li dan ;ab mieg[u. Su//essi kbar g[al Malta Fl-a[[ar [ames snin inbnew l-impjanti kollha me[tie;a biex id-drena;;
jissaffa kollu qabel jintefa’ fil-ba[ar. B[ala ri]ultat Malta hi l-ewwel pajji] fost ilpajji]i kollha tal-Mediterran li jsaffi d-drena;; kollu qabel jiddisponi minnu fil-ba[ar. B[ala ri]ultat ukoll, il-poplu Malti jista’ jg[um f’ba[ar nadif u ming[ajr tni;;is. Xi [a;a li ma kellniex ta[t Gvern Laburista meta ddrena;; kien ifur fil-bajjiet kollha fejn konna ng[umu. Fl-a[[ar [ames snin pajji]na kompla jissebba[ bi pro;etti kbar b[al dak tarrestawr tas-swar, bini ta’ diversi ;onna u parks ma’ Malta u G[awdex kollha, b’tisbi[ ta’ roundabouts u centre strips li nbidlu f’;onna tul is-sena kollha. Pajji]na fl-a[[ar [ames
Nemmen li kull Nazzjonalist g[andu jag[mel [iltu biex ifiehem dak li twettaq u dak li g[ad irid isir
snin kompla fuq kollox jo[loq ix-xog[ol. Aktar minn 20,000 impjieg fis-settur industrijali, turistiku u tasservizzi finanzjarji. Illum g[andna ja[dmu 185,000 persuna – 152,000 minnhom full-time. Pajji]na qatt ma kellu daqshekk xog[ol! Il-Gvern Nazzjonalista [oloq xog[ol produttiv fissettur privat. Xog[ol li jirrendi mhux biss g[al min qed jag[tih i]da anke g[al min ja[dem fih. Ma nkunux qed nifta[ru jekk ng[idu li f’dawn l-a[[ar [ames snin issettur industrijali kiber u ]viluppa u ]ied [afna lesportazzjoni. Dan ukoll grazzi g[all-in/entivi li ta lGvern biex salva industriji li kienu qed ibatu min[abba lkri]i ekonomika u finanzjarja dinjija tal-2009. Bl-g[ajnuna li qed ting[ata lill-impri]i ]g[ar u ta’ daqs medju. G[al darb’o[ra rridu nfakkru li [afna minn dawn il-fondi qed ji;u mill-Unjoni Ewropea. Issettur turistiku fl-a[[ar [ames snin kiser rekord wara l-ie[or. Dan kien ukoll ir-ri]ultat tal-introduzzjoni tal-low cost carriers li j;ibu mijiet ta’ eluf ta’ turisti li qed jespandu rrotot tag[hom g[al destinazzjonijiet li qabel ma konniex nil[qu. Li kien g[alLaburisti, dawn il-linji talajru ma bdewx ja[dmu u
kieku min jaf kemm naqas issettur turistiku. Biss, il-Gvern, filwaqt li inkora;;ixxa lil dawn il-linji tal-ajru, ma tax il-;enb lillinja tal-ajru nazzjonali Air Malta. Lil din qed jag[tiha g[exieren ta’ miljun biex tirristruttura l-operat tag[ha u tibqa’ ta’ servizz g[annazzjon u l-poplu. Espansjoni tas-servizz Is-servizzi finanzjarji wkoll baqg[u jespandu u jikbru. Anke hawnhekk is-s[ubija ta’ pajji]na fl-UE g[enet. U kif! Illum dan is-settur kiber u espanda, qed jo[loq mijiet ta’ impjiegi u qed ikabbar il-;id nazzjonali. L-a[[ar [ames snin huma storja ta’ su//ess kbir. Ma semmejtx is-settur edukattiv u dak tas-sa[[a. Mhux g[ax f’dawn i]-]ew; setturi m’g[amilniex [afna, i]da tant
g[amilna li impossibbli nikteb dwarhom f’artiklu wie[ed. Kull wie[ed minn dawn issetturi jixraqlu ji;i ttrattat b’mod separat g[aliex f’kull wie[ed minn dawn is-setturi tant saret [idma li impossibbli tinkludiha fi ftit paragrafi. L-a[[ar [ames snin, g[allpoplu Malti kienu snin ta’ ]vilupp kbir. Snin li matulhom kompla tjieb illivell tal-g[ajxien, fejn
Rwol importanti I]da kif jg[id il-Malti:
{add wara {add tasal ta’ kul[add. U naraw li anke f’dawn l-a[[ar ;img[at, ilPartit Laburista li tant jifta[ar li hu mag[qud, tilef liddeputat kap tieg[u g[allaffarijiet tal-Parlament. Deputat parlamentari. Smajna [afna dwar g[aliex dan tke//a. Smajna lill-istess deputat mexxej jg[id li ma kellux fidu/ja fil-kap tieg[u. Smajna [afna stejjer dwar x’setg[et kienet ir-ra;uni vera g[aliex dan id-deputat ;ie sfidu/jat u mbieg[ed mittmexxija Laburista. I]da li hu /ert hu li fil-Partit Laburista mhux kollox ward u ]ahar u li l-unika [a;a li tg[aqqadhom hi l-kilba li g[andhom li jkunu fil-gvern wara 25 sena. Issa se jkun il-poplu li jidde/iedi lil min irid imexxih g[all-[ames snin li ;ejjin. Nemmen li kull Nazzjonalist g[andu jag[mel [iltu biex ifiehem dak li twettaq u dak li g[ad irid isir. Irid ifiehem li dak li hemm fil-ba;it, flimkien ma’ dak li hemm fil-programm elettorali, jista’ ji;i realizzat ]gur jekk il-PN ikun filGvern. Il-Labour qal biss li se j]omm il-qafas tal-ba;it. Id-de/i]joni tal-poplu hi sovrana. Il-Partit Nazzjonalista, b[al dejjem, m’g[andu l-ebda diffikultà li joqg[od g[al dak li jidde/iedi l-poplu!
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Bla b]onn u ma tistax issir Il-proposta dwar l-ener;ija li l-Labour Party idde/ieda wa[du dwarha minn fuq l-iskrivaniji u ’l bog[od mis-sit tal-power station ta’ Delimara g[ax hekk idde/ieda Muscat, hi bla b]onn u ma tistax issir. Pi] ta’ €600 miljun fuq il-poplu
Hekk kif il-Labour Party u Muscat din il-;img[a [ar;u bil-proposta dwar kif se jra[[su l-kontijiet tad-dawl u l-ilma, il-Partit Nazzjonalista ttimbra minnufih din il-proposta b[ala gimmick o[ra. U bir-ra;un. Hi gimmick g[aliex il-Labour Party, mill-Oppo]izzjoni, lanqas biss iridu jkunu trasparenti u onesti f’dak li qed jipproponu. Labour Party li ftit jiem biss wara li vara b’tant pompo]ità l-pro;ett li qed jg[id li se jwassal g[al ro[s fittariffi tad-dawl u l-ilma, beda jinkixef dak li lLabour Party irid ja[bi mill-familji u mill-poplu Malti. Il-Labour Party irid biss jilg[ab log[ba perikolu]a li mhix fattibbli u biha jbati l-poplu. Ibatu l-familji. Ibatu l-postijiet tax-xog[ol. Ibatu sservizzi tas-sa[[a u l-edukazzjoni g[aliex ilproposta ddejjen lill-pajji]. Ibatu ]-]g[a]ag[ li jkunu qed jid[lu fid-dinja tax-xog[ol. Tbati lindustrija u l-[addiema g[aliex tintilef ilkompetittività ta’ Malta. Il-Labour irid jag[mel pro;ett li se jiswa d-doppju ta’ dak li qed jistma – €600 miljun. Il-Ministru Tonio Fenech, responsabbli mill-
estensjoni tal-power station f’Delimara u mill-pjan, l-implimentazzjoni u t-twettiq tal-interconnector bejn Malta u Sqallija li se jg[aqqad lil Malta massistema tal-ener;ija Ewropea, ilbiera[ ippre]enta lill-;urnalisti l-fatti dwar dak li qed jipproponi u jipprova jbella’ l-Labour Party lill-poplu Malti f’kampanja elettorali. Pjan ta’ azzjoni mill-Gvern flimkien mal-UE
Fi pre]entazzjoni li g[amel ilbiera[, il-Ministru Fenech ippre]enta d-dokumenti ta’ studji li saru mill-Gvern dwar il-pjan dwar l-ener;ija, fejn tkellem dwar id-diversi g[a]liet li kellu quddiemu l-Gvern Nazzjonalista u li wasslu biex pass wara pass, pajji]na jibni infrastruttura g[al sistema talener;ija li hi sostenibbli u bi prezz li l-pajji] jifla[ g[alih. Politika dwar l-ener;ija li ta[seb fit-tul b’vi]joni ppjanata u dettaljata. Vi]joni wkoll li min[abba l-ispi]a kbira, u li wa[du l-poplu ma jifla[x g[aliha, qieg[ed jikseb g[ajnuna finanzjarja mill-Unjoni Ewropea biex gradwalment, il-poplu jasal biex igawdi minn ener;ija nadifa bi prezz li lfamilji jifil[u j[allsu g[alih. L-MLP ma jridx jisma’, u lanqas hu interessat, li l-Gvern Malti qieg[ed iwettaq din il-politika flimkien mal-Unjoni Ewropea. Qieg[ed ukoll jimxi ma’ direttivi tal-Unjoni Ewropea biex l-Ewropa tgawdi minn sistema ta’ ener;ija wa[da li tg[aqqad il-pajji]i membri. U dan pajji]na jista’ biss jag[mlu
billi ning[aqdu ma’ din is-sistema permezz talinterconnector li l-fondi g[alih il-Gvern di;à akkwista mill-UE, kif ukoll mill-pjan g[all-pipeline tal-gass li l-UE di;à ddikjarat fil-prin/ipju li se tg[in finanzjarjament biex jitwettaq dan u li lfeasibility studies bdew tliet xhur lu. Sadattant, Gvern Nazzjonalista wettaq investiment qawwi fl-estensjon tal-power station ta’ Delimara li tista’ tinqaleb ukoll g[all-gass meta jasal il-waqt. Dan filwaqt li l-Gvern jinsab ukoll miexi fit-triq li jag[laq il-power station tal-Marsa. Muscat ikompli ji]balja u ji]ola ru[u
Dan, il-Labour iwarrbu kollu. Muscat g[a]el li j[ott dak kollu li [adem g[alih il-pajji]. G[a]el li ji]ola lilu nnifsu mill-politika Ewropea dwar lener;ija u jag[milha tal-bravu u jberbaq miljuni kbar ta’ ewro, flus il-poplu, f’power station ;dida li m’g[andniex b]onn. Il-Labour, mhux biss qed ji]ola ru[u minn Ewropa li jifta[ar biha biss meta jaqbillu konvenjentement, i]da qed imur g[al sistemi ]baljati – li l-gass i;ibu bil-vapuri u jqieg[du ma;enb il-power station b’riskji kbar kemm g[all[addiema kif ukoll g[ar-residenti fil-lokalitajiet talmadwar. Dan hu l-Labour. Labour li ma ja[dimx. Labour li jwassal g[al ]ieda fil-kontijiet jew ]ieda fit-taxxi biex jag[mel tajjeb g[all-i]balji li jwettaq.
Muscat jittradixxi s-slogan tal-MLP Fid-dalma tal-lejl Muscat ta bidu g[all-kampanja elettorali, b’gimmick li turi limmaturità korporattiva filMalta Labour Party. Min [are; b’dik l-idea veru m’g[andu l-ebda apprezzament tas-sinifikat ta’ /erimonji li jsiru f’nofsillejl. L-immaturità ta’ Muscat
Li tibda kampanja elettorali b’dan il-mod juri kemm min qal li Muscat irid dejjem li jidher hu, kien jaf x’qed jg[id. U biex jikkonferma dan kollu Muscat iffirma ismu [dejn is-slogan bla sens li [are; bih g[all-kampanja elettorali ±— Malta tag[na lkoll. Hawn xi [add f’dawn ilg]ejjer li jiddubita li Malta hija tal-Maltin kollha? Jekk lib[ra tag[na saru fost dawk laktar nodfa fl-Ewropa, dawn mhux qed jitgawdew mill-
Maltin kollha u millindustrija tat-turi]mu li minna jiekol kul[add? Jekk ilmi]bla tal-Mag[tab f’Malta u l-Qortin f’G[awdex jinsabu fi pro/ess ta’ trasformazzjoni minn mi]bliet g[al parks enormi g[all-familji Maltin, dawn mhux se jitgawdew minn kul[add? Jekk il-politika dwar issa[[a qed twassal biex aktar pa]jenti jinqdew fl-Isptar Mater Dei b’aktar operazzjonijiet ta’ kull xorta, dawn mhux qeg[din hemm g[al kull min g[andu b]onnhom bla ebda distinzjoni? Jekk il-medi/ini ra[su b’mod sostanzjali u llum i;;ib il-medi/ini tieg[ek ming[ajr stennija, minn fejn tag[]el int, b’dan mhux kul[add qed jiffranka l-flus u l-[in? Jekk il-politika dwar ledukazzjoni wasslet biex int
Jekk Muscat xtarr sewwa s-slogan ‘Malta Tag[na Lkoll’ messu induna li dan hu offensiv, ibba]at fuq kun/etti So/jalisti li spi//a ]mienhom
min int, ting[ata l-aqwa edukazzjoni minn /kunitek sa ma tispi//a l-edukazzjoni tieg[ek fl-Università jew lMCAST, dan mhux dritt ta’ kul[add? Kun/etti li spi//a ]mienhom
Jekk Muscat xtarr sewwa dan is-slogan messu induna li dan hu offensiv, ibba]at fuq kun/etti So/jalisti li spi//a ]mienhom. Kull pajji] sovran hu tal-poplu tieg[u. Dan hu slogan li jmur lura g[al ]mien il-;lieda tal-klassi li kienet ibba]ata fuq l-g[ira ta’ dawk li kienu jilag[buha ta’ So/jalisti meta fil-fatt huma kienu [adu l-privile;;i kollha li kienet tathom tmexxija So/jalista, bnew vilel grandju]i, g[amlu flus kemm fel[u u lill-[addiem kienu tawh biss i/-/i/ri. Xi w[ud minn dawn isSo/jalisti g[adhom madwar Muscat u qed jaspiraw li jsiru Ministri u o[rajn g[adhom jimmilitaw fl-MLP u jibdew juru wi//hom jekk ikollna gvern immexxi minn Joseph Muscat.
Is-slogan ‘Malta tag[na lkoll’ huwa ta’ kundanna g[all-Partit Laburista stess g[ax huwa dan l-istess partit fil-gvern li kien [ataf, kemm ming[and l-istat kif ukoll ming[and il-privat, numru ta’ proprjetajiet li kienu nbidlu f’ka]ini politi/i, kif g[adhom sal-lum, u o[rajn li kienu ng[ataw lill-terzi persuni, kollha [bieb ta’ ;ewwa, li ma kienu skruplaw xejn jinnegozjawhom. Muscat ittradixxa s-slogan li j;ib il-firma tieg[u
Jekk Muscat tassew jemmen li Malta hija tag[na lkoll g[andu jg[idilna din il;img[a stess kif gvern Laburista se jrodd dawn ilproprjetajiet lura lill-istat u lill-persuni privati, li kienu ;ew im/a[[da minn eredità li kienet l-aqwa garanzija g[asser[an tal-mo[[ g[alihom u g[al uliedhom. Muscat ilu Kap tal-MLP kwa]i g[al dawn l-a[[ar [ames snin, u ma g[amel xejn biex irodd lura dak li mhux tal-partit tieg[u.
minn Salvu Felice Pace sfelicep@go.net.mt
Nag[mel sfida lil Muscat li jitkellem dwar dan is-su;;ett u jg[idilna kif bi[siebu jwettaq ;ustizzja mal-poplu u ma’ dawk kollha li kienu m/a[[da minn djarhom. Muscat kien ukoll oppona li l-ka]in Laburista fis-Si;;iewi jing[ata lura lill-poplu Si;;iewi. Jekk Muscat jibqa’ sieket kif baqa’ sieket s’issa allura jkun hu l-ewwel wie[ed li jkun qed jittradixxi s-slogan li j;ib il-firma tieg[u g[ax gvernijiet Nazzjonalisti g[amlu minn pajji]na stat sovran g[al kul[add, b’ekonomija fis-sod li minnha jgawdi kul[add.
IN-NAZZJON II-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
12 Opinjoni
{arsa ’l quddiem lejn il-kampanja elettorali li nanti/ipa li se’ tkun b’differenza Biex nimxu u naslu xi mkien, bilfors irridu n[arsu ’l quddiem u naraw fejn sejrin. {a;a naturali. I]]omm kemm i]]omm [arstek lejn l-art biex ma titgerbibx f’xi [ofra, dejjem trid timmira g[al fejn tkun sejjer. L-img[oddi ma marx u tar, g[ax jibqa’ mieg[ek, u lpre]ent trid tg[ixu sew g[ax dak g[andek f’idejk, imma l;ejjieni jrid ikollok pjan g[alih, u tlesti ru[ek biex tilqg[u. Hekk nag[mlu fil-bidu tassena, li wasal fuqna bit-tnabar u t-trikki trakki kollha – li na[sbu li se ji]diedu ;uranta wara l-o[ra u ;img[a wara lo[ra. Imma saqajna mal-art. Bis-sa[[a tal-kultura /ivili tag[na, il-politi/i [allewna ni//elebraw il-Milied b’mod dinjitu] billi waqqfu l-kampanja g[al dawn il-jiem reli;ju]i familjari u /ivi/i. Il-ftehim li sar, hu unur g[alina b[ala Maltin, g[ax juri li a[na nies /ivilizzati u nirrispettaw il-fidi tal-poplu u l-espressjoni tag[ha fil-familji u fis-so/jetà. Grazzi lil kull min ra]]an lilu nnifsu. Varata uffi/jalment il-kampanja elettorali Issa i]da, in[arsu ’l qud-
diem u naraw ;ig;ifogu s[i[. Il-festa ta’ San Pawl ;ejja fid29 ta’ dan (tort biss tal-kalendarju), forsi xi [a;a li tmiss mal-;udizzjarji, Karnival, Ras ir-Randan, ir-Randan, il:img[a l-Kbira u l-G[id. U matul dan kollu kampanja elettorali li tifta[ bir-ri]enja uffi/jali tal-gvern u mbag[ad b’dak kollu li dan i;ib warajh. Il-borma lesta tit[awwad, ir-ri[ jonfo[, il-karti je[lu ma’ kullimkien, it-tpa/pi/ fuq it-televi]joni u fuq ir-radjijiet, il-linka ti;ri b[ad-demm jew l-inbid ta’ Madame Defarge u mbag[ad immorru nitfg[u lvot tag[na fil-kaxxa. Hawn min jie[u l-[ajja f’dawn i]-]minijiet ta’ kampanja, u hawn min ikun imxebba’ sa mnie[ru. Hawn min jistenna [afna u hawn min jistenna ftit, jekk mhux ukoll xejn. Hawn min jog[rok idejh g[all-bidla tal-progress,
minn Norbert Ellul-Vincenti nibit2@gmail.com
kemm bejn il-partiti kif ukoll fil-partiti nfushom. U hawn min tilef kull fidu/ja fil-politi/i. Isodd widnejh u ma jrid jaf b’xejn. Mhux g[alkemm tikkudanna xi po]izzjoni. Kull sentiment minn dawk li semmejna g[andu xi ba]i. Illum il-bnedmin tg[allmu ja[sbu g[al rashom – [a;a tajba – u donnu tib]a’ li issa kul[add sar espert f’kollox u infallibbli u g[alhekk jazzarda je[odha kontra kull min hu espert jew infallibbli. Fidu/ja u rispett
Mhux Malta biss imma fiddinja tal-Punent kollha rrispett naqas lejn kul[add, gvernanti, kredenti, gwardjani tas-sigurtà, qrati, g[alliema, xandara u ;urnalisti, u kuljum tisma’ xi bawxata. Dan irrispett ma naqasx g[alxejn, niftiehmu, imma lanqas ma nistg[u ng[ixu f’so/jetà li m’g[andhiex wisg[a g[allfidu/ja jew g[ar-rispett. }balji saru u jibqg[u jsiru, imma a[na g[andna nag[mlu minn kollox biex ner;g[u nirb[u r-rispett u l-fidu/ja flistituzzjonijiet. L-istituzzjonijiet huma ne/essarji g[alina. Din il-kampanja elettorali li [ejja naraha jien li se tkun wa[da stori/issima fil-[ajja ta/-/iviltà Maltija. Ma nistax na[seb li se naqg[u hekk filbaxx li nkissru s-so/jetà Maltija. Irrid na[seb – u jien ottimist – li din se tkun l-ifjen kampanja fil-;rajja politika tag[na. G[ad baqg[alna x’nitg[allmu, imma wara kollox di;à g[amilna passi ta’
Bis-sa[[a tal-kultura /ivili tag[na, il-politi/i [allewna ni//elebraw il-Milied b’mod dinjitu] billi waqqfu l-kampanja g[al dawn il-jiem reli;ju]i familjari u /ivi/i
Triq ir-Repubblika fil-Belt Valletta – wa[da mit-toroq l-aktar ‘busy’ f’pajji]na... min jaf kemm jinbidlu ideat fiha...
;gant [ajr lill-politi/i u lilladvisers tag[hom. Jista’ jkun li a[na ddejjaqna bil-politika – u forsi g[andna ra;un – imma l-politi/i huma ne/essarji u ming[ajrhom ebda pajji] ma jimxi.
Din il-kampanja elettorali li [ejja naraha jien li se tkun wa[da stori/issima fil-[ajja ta/-/iviltà Maltija
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
L-arlu;;ar Mikielan; Sapiano
Sur Editur, Fil-[ar;a tal-gazzetta InNazzjon tat-Tlieta, 1 ta’ Jannar, Emanuel Micallef minn {al Qormi, fil-pa;na tal-ittri, kiteb artiklu dwar il[ajja u l-[idma tal-mag[ruf arlu;;ar Mikielan; Sapiano, fl-okka]joni ta’ g[eluq il-100 sena mill-mewt tieg[u. Fil-kitba tieg[u, Micallef semma diversi arlo;;i li [adem Sapiano, fosthom dawk li nsibu mal-fa//ati talknejjes tag[na. G[all-fini tal-istorja nixtieq insemmi ]ew; arlo;;i o[ra li Mikielan; [adem fl-1889 u li jinsabu fi]-]ew; kampnari tal-Knisja Rotunda tal-Mosta. L-arlo;; li jimmarka l-[in, jinsab mal-kampnar tal-lvant, filwaqt li l-arlo;; li jimmarka l-;urnata u x-xahar jinsab filkampnar tal-punent, fejn hemm il-qanpiena l-kbira. Dawn i]-]ew; arlo;;i kienu ;ew im[allsin minn Oreste Grech Mifsud, wie[ed mill-aqwa avukati li qatt kellha Malta. L-Avukat Grech Mifsud kien President tal-Kamra talAvukati u membru talKunsill tal-Gvern, fejn kien [adem [afna biex il-Kuruna Ingli]a tat il-Kostituzzjoni tas-sena 1887. Kien l-ewwel pass biex Malta jkollha gvern li ji;i elett mill-poplu. Kellu sehem ukoll filMoviment tar-Riforma li wassal biex Malta tikseb ilKostituzzjoni tas-sena 1921. L-Avukat Oreste Grech Mifsud kien ukoll President tas-So/jetà Filarmonika Nicolò Isouard tal-Mosta. Illum, wara dawn is-snin kollha, l-arlo;;i li [adem b’tant [e;;a Mikielan; Sapiano g[adhom ifakkruna li ]-]mien jg[addi u ma jistenna lil [add.
Ivan Scerri
PRO Banda Nicolò Isouard Mosta
. .
Ma nistg[ux nafdawk Muscat
Sur Editur, Bl-atte;;jament tal-Kap talOppo]izzjoni u mexxej Laburista Joseph Muscat, ilpoplu ma jistax jafda lilLabour u lil Muscat. Bil-proposta li [are; biha Muscat dwar id-dawl u l-ilma, Muscat g[amel kollox wa[du. Fil-mag[luq. Bil-[abi. Ippjana kollox fuq il-karta. Ebda studji tas-sit tal-power station f’Delimara biex jistudja u jkollu informazzjoni dwar l-art li fuqha jrid jibni ttankijiet g[all-[a]na tal-gass. Allura kif jaf kemm se jiswieh dan il-pro;ett? Dawn huma biss mistoqsijiet li jo[or;u wa[edhom wara li tisma’ li lMLP g[amel kollox fuq ilkarta, u li [adem biss ma’ konsulenti meta ma jistax, u ma jafx l-informazzjoni dwar is-sit li fuqu se jibni dak li qed jg[id li se tkun power station ;dida, kif ukoll tankijiet kbar g[all-[a]na talgass. Lanqas ma wettaq studji
?irasa#Ittri 13
BHAC-CIRASA... Gimmick
dwar l-impatt tal-vapuri li se jkunu qed i;orru l-gass lejn ilpower station. Din x’serjetà hi? Dan xi pjan kredibbli hu? Kien ikun serju biss kieku ma’ din ilproposta, Muscat ippubblika wkoll l-istudji birrakkomandazzjonijiet talesperti. Fejnhom ir-rapporti? Fejnhom l-istudji? Muscat ma jistax juri lillpoplu l-istudji li g[amel. G[ax m’g[amilx. G[ax mexa biss fuq dak li ja[seb hu flimkien ma’ konsulenti li b[alu, [admu kollox fuq ilkarti. Din x’konsultazzjoni hi ta’ Kap ta’ Oppo]izzjoni li fuq materja importanti b[al din, u li se tiswa miljuni kbar ta’ flus il-poplu, jag[mel kollox wa[du. Muscat ippre]enta fatt komplut li ma jag[ti lok g[al ebda spazju ta’ diskussjoni. A[seb u ara x’jag[mel fuq materji o[ra jekk ikun Prim Ministru!
C. Abela
Santa Venera
L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, TalPieta’ PTA 1450) jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u l-indirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma. Ittri bin-nome-de-plume ma ji;ux ippubblikati. L-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm il-punt tag[ha.
Mank stennew sa filg[odu. Nidew il-logo tal-kampanja elettorali f’nofsillejl. Fis-satra tallejl taqla’ l-;urnalisti g[al xi [a;a vera ur;enti. G[al xi [a;a li ma tistax tistenna. Mhux biex tniedi logo. Li fa/ilment seta’ jistenna sa filg[odu. {siebhom fil-gimmicks. Mhux fil-kontenut. Jekk Muscat jaqta’ xewqtu u jkun l-i]g[ar Prim Ministru, politika serja jkollu b]onn. Mhux gimmicks. Bil-gimmicks ida[[alna ;o [ajt. U g[all-i]balji tieg[u jkollok t[allas int. Tabil[aqq Alfred Sant kien jikteb ir-re/ti. Joe Muscat qed jirre/tahom. House visits Ili ndur djar.
Tul il[ames snin li g[addew ippruvajt in]omm kuntatt man-nies tad-distrett tieg[i. Jien no[ro; fuq i]}ejtun, Marsaskala u lFgura. Jien g[andi distett diffi/li. Did-darba rrid na[dem [afna biex ner;a’ ni;i elett. In[ossni grat [afna lejn il-mijiet li qed jilqg[uni f’darhom. Napprezza ferm. B[alissa g[andi b]onn nies li jistg[u jg[inuni filkampanja tieg[i. Min jista’ jag[tini daqqa t’id nitolbu jikkuntattjani (mario.galea@gov.mt jew 99427673). Kull min jista’ jg[inni napprezza ferm. S’issa kkontestajt f’[ames elezzjonijiet. Ma tlajtx f’wa[da biss, dik tal-1996, meta kien tela’ l-Labour. Se nag[laq g[oxrin sena filParlament. U dejjem kont Deputat tal-Gvern. M’g[amiltx ;urnata wa[da fuq il-bankijiet talOppo]izzjoni. Sal-lum kull meta tlajt jien, tela’ l-partit. Angela u Joe Mill-:ermanja, il-
Kan/illier Angela Merkel tfa[[ar lil Malta. U Joe Muscat i]ebla[na. Jg[idilna li kollox [a]in. Ma jara xejn tajjeb. IlKan/illier :ermani]a qalet /ar u tond li Malta hi fost l-i]g[ar pajji]i flUnjoni Ewropea. Imma lgvern irnexxielu j;ib ri]ultati ekonomi/i millaqwa. Kompliet tg[id li bir-ri]ultati ekonomi/i li ksibna, Malta hi e]empju e//ellenti g[all-Ewropa. Merkel kompliet tg[id li
minn Mario Galea
“Malta
qed tirnexxi [afna aktar minn pajji]i o[rajn.” U sadattant, Joe Muscat irid ibiddel ir-rotta. I]-}ejtun
Malta tag[na lkoll. Hekk qed jg[idilna Joe Muscat. Imma ]-}ejtun ma kienx tag[na lkoll. U dak i]-]mien b[ala ministri kien hemm listess nies li llum Muscat jinsab imdawwar bihom. U jekk jer;a’ jitla’ jrid jer;a’ jag[milhom ministri. Int lest ter;a’ tafdahom? Dawl u ilma Il-Labour qed
jippruvaw jer;g[u jid[ku bin-nies. Qed iwieg[du ro[s fiddawl u l-ilma. Se jonfqu € 370 miljun biex jibnu power station ;dida. Se jkomplu j[allsu d-dejn talEnemalta. Qed iwieg[du li jsibu investitur privat. Li jinvesti dawn ilmiljuni. U fl-istess [in jintrabat li jibqa’ jipprovdi l-elettriku bi prezz fiss. Anki jekk ilgass jog[la. Din fairy tale. Biex jag[mlu tajjeb g[al dawn il-miljuni, Muscat jispi//a jag[mel taxxi ;odda. Ikollu jnaqqas il-flus millpensjonijiet. Milledukazzjoni. Mis-sa[[a. Din mhix serjetà. Ilfairy tales g[all-kotba ta’ Trevor }ahra tajbin. Mhux biex tiggverna pajji]. SMS
Kif tafu, sie[bi Sammy tal-Lasco mal-Liverpool. Lill-Manchester United u lil Sir Alex Ferguson ma jistax g[alihom. Imma din il-;img[a bag[atli messa;; [elu. “G[id lil Gonzi biex i;ib lil Alex Ferguson malajr kemm jista’ jkun. Dak espert kif idawwar ir-ri]ultat fla[[ar minuta.”
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta‘ Jannar, 2013
14 Kalendarju {arsa lura lejn Di/embru 2012
450 li/enzja fir-remote gaming filwaqt li f’dawn l-a[[ar sentejn applikaw 170 entità o[ra minn Clinton Sammut clinton.sammut@media.link.com.mt
1 ta’ Di/embru 2012 Pajji]na ospita l-25 edizzjoni tal-European Film Awards – edizzjoni spe/jali tas-Silver Jubilee. Lavveniment ittella’ f’Dar ilMediterran g[all-Konferenzi u ;ab f’pajji]na numri kbir ta’
atturi u diretturi kif ukoll produtturi ta’ films internazzjonali. Kien ikkonfermat li Simon Busuttil hu l-Vi/i Kap il-;did tal-Partit Nazzjonalista. Filvotazzjoni li saret fit-30 ta’ Novembru, Simon Busuttil ;ab 640 vot, ji;ifieri ;ab aktar minn 72 fil-mija. Dan ifisser li ;ab aktar mill-kwota ta’ ]ew; terzi mitluba millistatut tal-Partit Nazzjonalista. Michael Axciak, Josianne Cardona Gatt, Martin Fenech u Giorgio Schembri tefg[u nnomini tag[hom g[allelezzjoni ka]wali li trid issir biex jin[atar deputat ;did fuq it-tmien distrett elettorali biex jimtela l-post li tbattal birri]enja ta’ Tonio Borg. 2 ta’ Di/embru 2012 :iet organizzata r-raba’ edizzjoni tal-President’s Charity Fun Run, li tara numru ta’ nies immexxija mill-President Abela nnifsu ji;ru mill-Palazz ta’ San Anton sal-Palazz, il-Belt.
Bosta nies o[ra jimxu minn Casa Leone f’Santa Venera sal-Palazz il-Belt u ]-]ew; gruppi jiltaqg[u fil-Furjana. F’din l-attività l-Banif Bank kien l-isponser ewlieni talPresident Charity Fun Run u l-bank ippre]enta l-ikbar donazzjoni lil ‘l-Istrina’. Il-Gvern [abbar li l-ikbar dipartiment tal-Isptar Mater Dei, dak tal-patolo;ija, jara madwar sitt miljun kampjun fis-sena. Barra minn hekk, sar tibdil fis-sistema u llum kollox qed isir b’mod elettroniku. 3 ta’ Di/embru 2012 Fl-okkazjoni tal-25 anniversarju mit-twaqqif tal-
Kummissjoni Nazzjonali Persuni b’Di]abbiltà tnieda DVD li ji//elebra l-[idma talKNPD. T[abbar li fost l-erba’ persuni li se jir/ievu l-Premju Nobel g[all-Pa/i f’isem lUnjoni Ewropea, se jkun hemm ]ag[]ug[ Malti – Larkin Zahra, ta’ 23 sena minn {a]-}ebbu;. Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi inawgura [angar ;did u modern tal-AFM u [abbar li b[alissa g[addej pro/ess biex jinxtara [elikopter ;did g[allArmata.
Permezz ta’ White Paper dwar id-dominju pubbliku, ilGvern issu;;etta ru[u bla ebda pre/edent g[alliskrutinju pubbliku talParlament fejn jid[ol ittrasferiment ta’ proprjetà li g[andha valur ta’ dominju pubbliku. Nikki Dimech ;ie kkundannat sena [abs millMa;istrat Claire Stafrace Zammit wara li nstab [ati b’tix[im u korruzzjoni meta kien is-Sindku ta’ TasSliema. 4 ta’ Di/embru 2012 Tnieda mill-Ministru Dolores Cristina la;;ornament tal-Kodi/i ta’ Etika u Prattika g[allG[alliema fi/-?entru talInformazzjoni dwar lEdukazzjoni fil-Furjana.
:ew inawgurati ]ew; toroq arterjali b[ala parti millpro;ett Ten-T, kofinanzjati mill-Unjoni Ewropea. It-toroq li ;ew inawgurati millMinistri Austin Gatt, Giovanna Debono u Chris Said huma t-triq tal-Marfa u t-triq li mix-Xewkija tag[ti g[ar-Rabat. F’attività f’Misra[ i]-}jara tal-Papa :wanni Pawlu II, ilMinistru Mario DeMarco akkumpanjat mis-Sindku Robert Cutajar u l-Kap talMTA Josef Formosa Gauci, feta[ uffi/ju turistiku ;did proprju fil-qalba ta’ dan ilmisra[. Michael Asciak hu ddeputat il-;did fil-Parlament li jie[u post Tonio Borg, li rri]enja minn membru parlamentari biex jin[atar Kummissarju Ewropew. 5 ta’ Di/embru 2012 Is-26 anniversarju mill-qtil politiku ta’ Raymond Caruana. T[abbar investiment ta’ €10 miljun li se tag[mel il-
kumpanija Medserv fuq medda ta’ g[axar snin filFreeport. Din il-kumpanija se tirdoppja n-numru ta’ [addiema li timpjega. In-numru ta’ passi;;ieri li g[addew mill-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta f’Novembru la[[aq il211,500 li kien l-og[la numru qatt irre;istrat f’Novembru, u t-tmien xahar konsekuttiv ta’ rekords g[all-MIA. Sewwieq ta’ karozza li kien sejjer fid-direzzjoni tal-Belt Valletta tilef il-kontroll talkarozza u baqa’ die[el f’[ajt fi Triq Aldo Moro. Il-karozza ;arrbet [sara estensiva u [adet in-nar.
Xena mill-edizzjoni tant popolari ta’ L-Istrina 2013, fejn Santa Klaws attenda biex jilqa’ t-telefonati tal-Maltin u l-G[awdxin. F’din l-edizzjoni n;abru €3.3 miljun
6 ta’ Di/embru 2012 Cafè Cordina, fil-Belt Valletta, i//elebra l-175 sena mit-twaqqif tieg[u. Dan l-
anniversarju tfakkar permezz ta’ kommemorazzjoni li attenda g[aliha l-President ta’ Malta George Abela, fost persuni o[rajn. 12-il vittma tal-abbu] sesswali minn ]ew; sa/erdoti li dan l-a[[ar kellhom sentenza ta’ [abs konfermata mill-Qorti tal-Appell, ippre]entaw ittra uffi/jali filPrim Awla tal-Qorti ?ivili li fiha g[amlu talba uffi/jali g[all-kumpens. 7 ta’ Di/embru 2012 Il-Kunsill Lokali talFurjana [abbar id-dettalji talFestival tan-Nar tal-Art Mekkanizzat tal-2013, li se jsir fit-13 ta’ April u fih se jipparte/ipaw b’kollox 16-il kumpless u g[aqda tan-nar minn 11-il lokalità differenti.
T[abbar li The Fortress Builders li fi [danu hemm i/?entru tal-Interpretazzjoni tal-Fortifikazzjonijiet hu rrebbie[ tal-Medalja tal-Fidda waqt it-tmien edizzjoni talunuri ta’ Din l-Art {elwa g[all-Wirt Arkitettoniku. 8 ta’ Di/embru 2012 Il-Knisja Kattolika ti//elebra l-festa tat-tnissil bla tebg[a ta’ Marija, mag[rufa b[ala l-festa tal-Immakulata Kun/izzjoni. Qalbet g[all-a[jar il-mara li kienet tinsab fil-periklu talmewt wara in/ident tattraffiku li se[[ fi Triq il-
Kosta, qrib it-Telg[a t’Alla u Ommu. In/ident ikrah li seta’ kellu konsegwenzi ferm aktar gravi. Id-Dipartiment tal-Mu]ika fi [dan id-Direttorat talKwalità u l-Istandards flEdukazzjoni, fid-Dipartiment tal-Edukazzjoni Governattiva organizza kors intensiv filpedago;ija, ji;ifieri fixxjenza fl-edukazzjoni g[allg[alliema tal-mu]ika. 9 ta’ Di/embru 2012 Il-Labour g[amel il-
manuvri legali kollha possibbli biex jibqa’ j]omm ta[t idejh il-bini mag[ruf b[ala Australia Hall f’St Andrew’s. Din il-proprjetà kienet ing[atatlu mill-Gvern Laburista fl-1979 u ;iet traskurata mill-istess partit. Il-Gvern Malti ffirma ftehim mal-kumpanija Capricorn Malta Limited, biex din tibda l-esplorazzjoni g[a]-]ejt fi tliet zoni fitTramuntana tal-ba[ar Malti. Vettura tat-tip Peugeot 407 kienet ipparjata fi Triq ilLuzzu f’Marsaxlokk meta kmieni filg[odu persuna mhux mag[rufa sparat xi tiri fuqha. Il-karozza ;arrbet diversi [sarat i]da b’xorti tajba jidher li fil-[in talin/ident ma kien hemm [add fiha. 10 ta’ Di/embru 2012 Erba’ Assistenti :udizzjarji ng[ataw il-warrant biex jibdew ja[dmu fil-Qrati f’pajji]na biex l-effi/jenza filQrati Maltin tkompli titjieb.
F’Bir]ebbu;a, il-Ministru Chris Said ]ar xog[lijiet li waslu fl-a[[ar fa]i tag[hom fuq ]ew; appartamenti li huma mmirati biex joffu terapija g[al persuni b’di]abbiltà. G[alqa li kienet mitluqa u ]dingata vi/in l-iskola primarja tal-Kalkara, li tifforma parti mill-Kulle;; Santa Margerita, inbidlet fi ;nien li ssemma g[al studenta, Nicole Zahra, li kienet tattendi din l-iskola u li mietet f’in/ident tat-traffiku sentejn ilu. Is-Sinjura Abela bdiet ilmaratona tag[ha biex ti;bor il-piggy banks mill-iskejjel, din id-darba imbur;ati bilflus, frott il-;enero]ità u ssagrifi//ju ta’ tant tfal li taw mill-flus tag[hom g[al kaw]a ;usta. T[abbar li n-numru ta’ li/enzji fir-remote gaming issa la[aq l-425 li/enzja, b’170 applikazzjoni ;dida f’dawn l-a[[ar sentejn. 11 ta’ Di/embru 2012
Jin]amm ta[t arrest preventiv Silvio Zammit, wara li ;ie mixli quddiem ilMa;istrat Miriam Hayman b’tix[im u influwenza fi pro/ess politiku talKummissjoni Ewropea. Hu kien mixli li wettaq dawn irreati f’Marzu li g[adda u xxhur ta’ qabel. Ra;el ta’ 40 sena millG]ira nstab fil-periklu talmewt wara li waqa’ g[oli ta’ g[al pa;na 15
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta‘ Jannar, 2013
Kalendarju 15
Minn miljun servizz li ng[ataw lill-pubbliku fil-qasam tal-kura primarja 150,000 servizz ing[ataw mill-Bere; 23 ta’ Di/embru 2012 Il-mexxejja politi/i wasslu l-awguri tag[hom lill-poplu fl-okka]joni tal-Milied. T[abbret il-mewt ta]]ag[]ug[ Juan Barbara, li kien wie[ed mill-pre]entaturi tal-programmi Newsbuzz u Netoons fuq Net Television.
minn pa;na 14
madwar 11-il metru bilforklifter tieg[u. L-in/ident se[[ f’yard f’Bormla. T[abbar li l-Parlament se ji;i xolt fis-7 ta’ Jannar u lelezzjoni ;enerali se ssir fid-9 ta’ Marzu. 12 ta’ Di/embru 2012
Jinstabu maqtula Josef Grech mag[ruf b[ala ‘l-Yo Yo’ u fit-tieni ka] il-vittma hu Joseph Cutajar, ‘il-Lion’ li nstabu f’Qalet Marku u lMosta rispettivament. L-Im[allef Lino Farrugia Sacco feta[ pro/eduri kriminali f’kaw]a ta’ libell kontra l-Ombudsman, l-eks Prim Im[allef Joseph Said Pullicino, wara li dan tala[[ar esprima bil-miktub mal-President ta’ Malta, li fl-opinjoni tieg[u Farrugia Sacco g[andu jirri]enja millkariga tieg[u min[abba /erti allegazzjonijiet. F’rapporti separati li [ar;u, l-A;enzija Moody’s ]ammet lil Malta bir-rating ta’ A3 - filwaqt li l-Fitch ikkonfermat ir-rating A+ ta’ pajji]na. Issir l-ewwel mass rally tal-Partit Nazzjonalista fidDar ?entrali u g[alih attendew [afna nies. 13 ta’ Di/embru 2012 L-Im[allef Ray Pace ;ie interrogat mill-Pulizija b’rabta ma’ allegata attività
kriminali li aktarx hi marbuta mad-droga. I//elebrata t-tifkira tal-jum li fih pajji]na sar repubblika. Il-Forzi Armati ta’ Malta [adu sehem f’parata li bdiet mill-Monument ta’ Kristu Re fil-Furjana u ni]let tul Triq irRepubblika sa Pjazza San :or;. 14 ta’ Di/embru 2012
:ie arresstat Paul Degabriele mag[ruf b[ala ‘is-Suldat’, persuna mag[rufa sew mal-Pulizija b’konnessjoni ma]-]ew; delitti li se[[ew ftit ;ranet qabel. Dar Pirotta u Dar il-Wens ir/ivew g[ajnuna mill-Gvern permezz tal-Awtorità talDjar. L-g[otjiet kienu pre]entati mill-Ministru Chris Said waqt pre]entazzjoni f’Dar il-Wens fil-Kalkara. Bejniethom dawn l-NGOs ing[ataw €20,000. L-eks Sindku ta’ TasSliema, Nikki Dimech, ippre]enta l-appell tieg[u g[as-sentenza ta’ sena pri;unerija li kien ing[ata fit3 ta’ Di/embru li g[adda mill-Ma;istrat Claire Stafrace Zammit. Dimech kien instab [ati b’tix[im u korruzzjoni. Id-Deputati tal-MLP, g[al darb’o[ra, [arbu milli
24 ta’ Di/embru 2012 Ra;el ta’ 54 sena minn {a]-}abbar jinsab fil-periklu tal-mewt wara in/ident fi Triq San :wakkin, Wied il-G[ajn. 25 ta’ Di/embru 2012 Jum il-Milied li g[all-
Insara hu jum importanti g[ax fih iben Alla [a x-xbieha ta’ bniedem u g[ammar fostna. Sitt ir;iel u tfajla spi//aw arrestati wara ;lieda li se[[et fi Pjazza San Pawl fil{amrun. Twieldu seba’ trabi - erba’ subien u tlett ibniet.
L- Ar/isqof Pawlu Cremona jag[ti l-awguri tieg[u g[al Milied {ieni u s-Sena t-Tajba
jipparte/ipaw f’dibatittu malVi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista. Il-Labour din id-darba [arab minnha billi minflok lil An;lu Farrugia bag[at lil Franco Debono. 15 ta’ Di/embru 2012 L-Awtorità tax-Xandir qalet li l-MLP ma kellu ebda dritt li j/edi l-[in tieg[u lil Franco Debono. Issir id-dibattitu bejn An;lu
Farrugia u Simon Busutill fejn [are; bl-aktar mod /ar li d-Deputat Mexxej Laburista An;lu Farrugia qal li lLabour mhux se jra[[as ilkontijiet tal-ilma. 16 ta’ Di/embru 2012 Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi flimkien mal-Ministru Austin Gatt inawguraw ilpro;ett tal-Lift li sar blg[ajnuna tal-fondi tal-Unjoni
Ewropea i]da li se jkun strate;ija importanti filqasam tat-turi]mu f’pajji]na. Ra;el ta’ 43 sena sofra ;rie[i ta’ natura gravi imma mhux fil-periklu tal-mewt wara li kien involut f’[abta bejn karozza tat-tip Mazda Demio misjuqa minn ra;el ta’ 21 sena mill-Im;arr u lmutur tat-tip Kawasaki ZX1400 li kien qed isuq. Ftit aktar minn €490,000 in;abru waqt il-Maratona :bir ta’ Fondi 2012 li organizza l-Partit Nazzjonalista fid-Dar ?entrali. 17 ta’ Di/embru 2012 Il-Ministru Tonio Fenech inawgura uffi/jalment l-
uffi//ji l-;odda tal-Air Malta, li issa jinsabu mi;burin kollha fil-kumpless SkyParks fl-MIA. Ra;el ta’ 58 sena jinsab filperiklu tal-mewt wara li waqa’ g[oli ta’ madwar erba’ sulari g[al ;o shaft f’bini fi Triq l-Mdina f’{’Attard, fejn qed isiru xi xog[lijiet. Bdew il-kumpilazzjoni talMa;istrat Pace u Sandro Psaila. 18 ta’ Di/embru 2012 Il-Gvern [abbar li matul l2011 ing[ataw iktar minn miljun servizz lill-pubbliku fil-qasam tal-kura primarja. Iktar minn 150,000 minn dawn ing[ataw mill-Bere;. Dan intqal waqt il-ftu[ talber;a f’Tal-Ibra;. Il-linja tal-ajru low-cost
Ryanair [abbret li se tkabbar l-operat tag[ha f’Malta billi ]]id tliet rotot ;odda lejn Gothenborg, Liverpool u Bergano. Dan wara s-su//ess kostanti li l-kumpanija kisbet kemm ilha topera f’Malta. :est sabi[ fi ]mien ilMilied, hekk kif studenti talITS flimkien malAmministrazzjoni tal-Istitut, ippre]entaw ikel ippakkjat lill-[addiema tal-ITU u talEmer;enza. 19 ta’ Di/embru 2012 L-Unur Nazzareno Vassallo g[al din is-sena
ntreba[ minn George Busuttil, li hu l-amministratur tas-servizz Meals on Wheels, li jing[ata kuljum lill-anzjani u persuni bi b]onnijiet spe/jali.
20 ta’ Di/embru 2012 L-G[aqda li tirrappre]enta lill-parte/ipanti tal-Karnival talbet biex il-Karnival li jmiss, li hu skedat li jsir bejn it-8 u t-12 ta’ Frar 2013, ji;i
pospost minn Frar g[al April. An;lu Farrugia jkun im;ieg[el jirri]enja millkariga tieg[u ta’ Deputat Mexxej. 21 ta’ Di/embru 2012 Aktar kumdità g[all-pazjent u l-professjonisti hekk kif flIsptar Mater Dei waslu lewwel erba’ ambulanzi ;odda minn total ta’ 11-il ambulanza ;dida. L-amministrazzjoni u l-
istaff tekniku u industrijali tal-Università ta’ Malta se jibdew igawdu minn titjib filpagi u fil-kundizzjonijiet taxxog[ol wara li kien iffirmat ftehim kollettiv ;did bejn lUniversità u l-U{M. 22 ta’ Di/embru 2012 Ra;el ta’ 43 sena minn {al G[axaq we;;a’ gravi waqt li
kien qieg[ed jag[mel xi xog[ol f’sit ta’ kostruzzjoni fi Triq il-Keffa, is-Swieqi. Ise[[ in/ident tat-traffiku fin-ni]la li mill-Mosta tag[ti g[al Burmarrad, meta ra;el ta’ 37 sena residenti r-Rabat [abat ma’ karozza Ford Fiesta misjuqa minn mara ta’ 46 sena residenti l-Mellie[a. Louis Grech se jkun l-uniku kandidat g[all-[atra ta’ Deputat Mexxej g[allAffarijiet tal-Parlament talMLP. G[alhekk Grech se jkun qieg[ed itellaq wa[du f’din il-kariga.
26 ta’ Di/embru 2012 Issir il-maratona ‘l-Istrina’ ta[t il-patro/inju tal-President ta’ Malta li fiha n;abru iktar minn €3.3 miljun, rekord fuq is-sena ta’ qabel. 27 ta’ Di/embru 2012 }ew; persuni ta’
nazzjonalità ?ini]a sfaw vittmi ta’ serqa li se[[et fil-G]ira. Omm An;lu Farrugia fet[et attakk fuq Muscat, permezz tas-sit Facebook, min[abba lmod ta’ kif tratta lil binha. }ew; persuni sofrew xi ;rie[i meta kienu involuti f’in/ident tat-traffiku. Lin/ident se[[ fi Triq ilKostituzzjoni, il-Mosta. 28 ta’ Di/embru 2012 Tfajla ta’ 20 sena minn {ad-Dingli we;;g[et f’in/ident tat-traffiku li se[[ fi Triq {ad-Dingli fir-Rabat. 29 ta’ Di/embru 2012 Fil-Kurja, il-Furjana, lIsqfijiet laqg[u lill-pubbliku g[all-awguri tal-Milied u lbidu tas-sena l-;dida. Il-President ta’ Malta George Abela segwa t-tluq tat-2012 Thomas Smith Charity Swim. 30 ta’ Di/embru 2012 Ra;el ta’ 70 sena mill-Belt
Valletta miet wara li ttajjar minn karozza. Il-Pulizija ;iet infurmata b’dan l-in/ident li se[[ fi Triq l-Ar/isqof, hekk kif da[let informazzjoni li ra;el kien ittajjar minn karozza. 31 ta’ Di/embru 2012 Il-poplu Malti sellem lissena 2012 u laqa’ s-sena l;dida permezz ta’ [afna
attivitajiet li ;ew organizzati mit-8.30 p.m. ’il quddiem mill-Kunsilli Lokali tal-Belt u tal-Furjana.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
16 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
LEJN IS-SERATA TAL-OSCARS FL-ISTATI UNITI ?IPRU
Impenn g[al bailout Nicos Anastasiades, ilfavorit li jirba[ l-elezzjonijiet g[all-Presidenza ta’ ?ipru, qabel li jappo;;ja ttermini ta’ ftehim g[al bailout mal-kredituri internazzjonali meta pajji]u qed ifittex l-g[ajnuna finanzjarja li kapa/i til[aq mas-17-il biljun ewro; ekwivalenti g[all-produzzjoni ekonomika annwali. Dan wara li l-banek ta’ ?ipru spi//aw esposti bilkbir g[all-kri]i tal-Gre/ja u bil-problemi fiskali j[alluh ‘barra’ mis-swieq tal-kapital internazzjonali. Anastasiades qal lil Reuters li jag[raf il-[tie;a li l-Gvern ;did ta’ ?ipru jimplimenta t-termini g[all-bailout b’mod effettiv u jil[aq il-miri kollha. Dan il-President talPartit Demokratiku tallemin, jinsab fuq quddiem fl-ist[arri; ta’ qabel l-elezzjonijiet tas-17 ta’ Frar u
jekk ikun elett be[siebu jda[[al riformi li jkattru ]vilupp sostenibbli u in/entivi ;odda g[annegozju. Hu tenna wkoll li ?ipru tilef id-direzzjoni ‘g[al xi ]mien’ min[abba politika ]baljata u fejn irrefera g[all-Gvern li wasal biex jispi//a b[ala wie[ed influwenzat minn ‘sistema ta’ prin/ipji antikwati taxxellug’. Anastadiades qal li se jkun qed jag[fas dan ilpunt illum waqt il-laqg[a straordinarja tal-Partit talPoplu Ewropew (il-PPE) u fejn se tattendi l Kan/illier tal - :ermanja Angela Merkel . Intant , Merkel tistenna li t ta[ditiet dwar il - bailout ta ’ ?ipru jie[du ] ]mien waqt li wissiet li l - g]ira - stat m ’ g[andhiex tistenna l - kundizzjoni jiet spe/jali .
Tnax-il nomina g[al ‘Lincoln’ ta’ Steven Spielberg Il-film ;did Lincoln – drama diretta minn Steven Spielberg li tittratta l-istorja tal-President Abraham Lincoln – [are; b[ala l-aqwa fost il-produzzjonijiet li lbiera[ ;ew innominati g[all-Oscars ta’ din is-sena. L-Oscars jing[ataw mill-Academy of Motion Picture Arts and Sciences u r-rebbie[a jit[abbru waqt /erimonja li ssir f’Hollywood fis-26 ta’ Frar. Intant, Lincoln kiseb tnax-il nomina, inklu]i g[all-Aqwa Film, u f’liema kategorija qed jikkompeti ma’ The Life of Pi (ta’ Ang Lee u li kiseb [dax-il nomina g[all-unuri); Les Miserables; Argo; Amour; Zero Dark Thirty; Silver Linings Playbook; Django Unchained u Beasts of the Southern Wild. Il-film Skyfall ta’ James Bond ma kienx innominat g[all-kategoriji kbar g[alkemm il-kantanta Adele kapa/i tirba[ l-Oscar g[all-A[jar Sigla. Intant Emmanuelle Riva, fl-età ta’ 85 sena, hi lakbar anzjana li qatt kienet innominata g[all-Aqwa Attri/i waqt li Quvenzhane Wallis, li g[ad g[andha disa’ snin, saret l-i]g[ar persuna fost ilfinalisti g[all-istess unur. Fl-istess [in, mistennija taqtig[a missielta bejn Daniel Day Lewis (Lincoln), Bradley Cooper (Silver Linings Playbook) u Hugh Jackman (Les Miserables) g[all-premju tal-Aqwa Attur u meta hemm anki l-isfida ta’ Joaquin Phoenix (g[all-film The Master) u Denzel Washington (g[al Flight).
Il-powster tal-film ‘Lincoln’
FRANZA
Maqtula kofundatri/i tal-PKK Tliet attivisti nisa talKurdi – fosthom Sakine Cansiz, kofundatri/i talgrupp armat separatista PKK – instabu mejtin b’feriti ta’ arma tan-nar, ;o /entru g[all-informazzjoni dwar il-komunità partikulari, fil-belt ta’ Pari;i. Franza u t-Turkija t-tnejn ikkundannaw il-qtil meta liskop warajh g[adu mhux /ar anki jekk it-Torok fla[[ar jiem bdew jiddiskutu
I}-}AMBJA
Daqshekk ka//a g[all-iljuni
Fi]-}ambja ;iet projbita lka//a g[all-iljuni u l-leopardi li qeg[din jonqsu b[ala numri u bil-Ministru tat-Turi]mu Sylvia Masebo tinsisti li hemm aktar valur fin-ni//a (turistika) tal-game-viewing milli fis-‘suq tal-ka//a’ li ssena l-o[ra ;;enera biss lekwivalenti ta’ tliet miljun dollaru Amerikan. Masebo kompliet li ]}ambja m’g[andhiex bi]]ejjed ‘iljuni u leopardi’ biex iservu b[ala mira talka//aturi filwaqt li spjegat li ladarba t-turisti jmorru f’dan il-pajji] biex jaraw l-iljuni ‘lawtoritajiet lokali jkunu qeg[din joqtlu din l-industrija f’ka] li jippermettu g[attmiem’ ta’ din l-ispe/i.’ Mifhum li l-ammont taliljuni hu limitat g[al xi 4,500 fil-pajji] kollu.
mal-Kap tal-PKK Abdullah Ocalan (li g[adu mi]mum il-[abs) u bil-[sieb li jwasslu g[ad-di]arm talgrupp. Attivisti Kurdi g[andhom it-teorija li l-qtil ta’ Cansiz u l-attivisti l-o[ra twettqu minn ‘qawwiet fi [dan itTurkija li jridu jfixklu tta[ditiet inkwistjoni’ – bilMinistru g[all-Intern Fran/i] Manuel Valls isostni li t-tliet nisa ‘/ertament
spi//aw vittma ta’ e]ekuzzjoni’. Valls insista li l-awtoritajiet Fran/i]i huma determinati li jix[tu dawl fuq dan il-ka] waqt li kelliema g[all-Gvern Tork [ar;u messa;;i ta’ kondoljanzi. Intant, il-Vi/i ?ermen tal-Partit AKP li jmexxi litTurkija, qal li dan il-qtil qed jidher b[ala ri]ultat ta’ ‘taqbida interna fost ilKurdi’.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
A[barijiet ta’ Barra 17 IZ-ZONA EWRO
Sinjali ta’ titjib ekonomiku Il-Bank ?entrali Ewropew (ECB) qal li l-a[[ar st[arri; u
indikaturi ekonomi/i qeg[din juru sinjali ta’ sitwazzjoni aktar stabbli u fost su;;erimenti ta’ ‘xenarju aktar po]ittiv’ ’il quddiem din is-sena. Il-President tal-ECB Mario Draghi qal, fi Frankfurt (fil:ermanja), li filwaqt li ma
sparixxewx numru ta’ problemi fiz-zona ewro, ‘l-attività ekonomika g[andha tirkupra gradwalment fix-xhur li ;ejjin’ fost indikazzjonijiet ta’ stabilizzazzjoni u ‘titjib sinifikanti fejn tid[ol ilfidu/ja tas-swieq’. Draghi qal dan id-diskors wara li l-ECB ]amm ir-rata
tal-interessi ewlenija fuq i]0.75 fil-mija u fejn re;a’ tenna l-fehma tal-Bank li linflazzjoni (mat-2.2 fil-mija f’Di/embru) g[andha taqa’ ta[t it-tnejn fil-mija qabel la[[ar tas-sena ‘ u bilpressjoni f’dan is-settur g[andha tin]amm ta[t kontroll’.
IL-GRE?JA
L-og[la rata tal-qg[ad fl-UE Il-qg[ad fil-Gre/ja ]died g[al 26.8 fil-mija li hi l-og[la /ifra re;istrata fl-UE u meta listatistika uffi/jali g[al Ottubru kkonfermat li dan il-pajji] g[adda lil Spanja b[ala l-pajji] bl-aktar ammonti ta’ persuni li ma ja[dmux fl-Ewropa. Intant, l-ekonomija Griega tibqa’ mg[arrqa f’ri/essjoni, bil-Gvern tal-pajji] jinsab fil-pro/ess
li jimponi mi]uri ta’ awsterità sinifikanti. Il-Gvern Grieg anki qieg[ed jaqta’ millinfiq bl-iskop li jilqa’ t-termini tal-bailouts imposti mill-Bank ?entrali Ewropew, ilKummissjoni Ewropea u l-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF) u wara li l-Gre/ja sabitha diffi/li [afna biex tirrispetta l-[las tal-interessi fuq id-djun e]istenti.
L-ISTATI UNITI
Tintlema[ l-aktar supernova mbieg[da L-astronomi lem[u l-aktar supernova mbieg[da li qatt dehret u li laqqmuha ‘Mingus’ – bid-dettalji ta’ dan jing[ataw waqt il-221 laqg[a tal-American Astronomical Society li g[andha lkwartieri-;enerali f’Washington.
Is-supernova – li hi definizzjoni ta’ stilla enormi li ‘tmut’ fi splu]joni ta’ ener;ija u gassijiet li kapa/i jidwu fissema g[al ;img[at jew anki xhur – ilha s-sekli su;;etta g[all-istudju, i]da l-astronomi moderni qeg[din ju]aw iddettalji tad-dawl relatat ma’
dan il-fenomenu biex jinvestigaw is-sigrieti tal-univers. Mifhum ukoll li l-istudju ta’ ‘Mingus’ kapa/i ji]vela dettalji dwar l-hekk imsej[a ‘ener;ija mudlama’ (dark energy); inkella l-qawwa li tidher qed t[affef l-espansjoni ko]mika.
IL-:ERMANJA> {addiema fi]-]u ta’ Hellabrunn, fi Munich, ikejlu iljunfant waqt pro/ess ta’ inventorju annwali g[all-a;;ornament tal-istatistika konnessa mal-annimali ta’ dan il-kumpless. (Reuters)
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
18 A[barijiet ta’ Barra IL-KANADA
Impenjati biex isalvaw il-baleni maqbudin fis-sil;
Baleni jitilg[u g[an-nifs minn [ofra qalb is-sil; li ffri]a l-Bajja ta’ Hudson (Reuters)
Id-Dipartiment Fisheries and Oceans bag[at skwadra ta’ esperti biex jevalwaw is-sitwazzjoni ddisprata ta’ baleni – tal-ispe/i killer whale – li nqabdu qalb is-sil; fil-Bajja ta’ Hudson, wara li r-residenti ta’ Inukjuak, villa;; tas-sajd remot fi Quebec, talbu l-intervent tal-Gvern Kanadi]. Sal-biera[, u skont ma rakkuntaw ir-residenti, madwar sitta mill-baleni kienu kostretti jie[du n-nifs minn toqba fis-sil; u s-sajjieda tal-in[awi indunaw bis-sitwazzjoni wara li lBajja ta’ Hudson iffri]at g[alkollox. Numru kbir ta’ residenti ta’ Inukjuak ivvja;;aw lejn l-in[awi bis-snowmobile u sSindku tal-villa;; Peter Inukpuk informa lill-
;urnalisti pre]enti li dawn il-baleni kultant qeg[din jidhru ma[kumin minn paniku u wkoll qeg[din jg[ibu g[al [afna ]mien, min[abba li aktarx ikunu jfittxu (g[alxejn) l-ispazju u l-ftu[. Hu mifhum ukoll li dawn il-killer whales mhux suppost li jkunu hemm f’dawn i]-]minijiet tas-sena. Id-Dipartiment Fisheries and Oceans Canada qieg[ed jikkunsidra s-sitwazzjoni fost sej[iet g[al tip ta’ vapur mag[ruf b[ala icebreaker [alli jin[elsu dawn il-baleni. Madankollu, dawn il-vapuri b[alissa huma tassew impenjati bil-kundizzjonijiet tas-sil; li [akmu lil re;juni o[ra tal-Kanada, b’kelliema g[ad-Dipartiment sal-biera[ kienu g[adhom jistudjaw l-g[a]liet miftu[a.
IR-RENJU UNIT
Konferma fil-ka] ta’ Amy Winehouse It-tieni investigazzjoni dwar il-mewt tal-kantanta Amy Winehouse kkonfermat li din mietet wara li kkunsmat ammont esa;erat ta’ alko[ol, kaw]a tal-effett imsejja[ binge-drinking. Is-smig[ fl-istess [in ikkonferma l-verdett dwar ‘avvelenament f’/irkostanzi a//identali’ li [are; waqt l-ewwel smig[ quddiem ma;istrat inkwerenti li aktar ’il quddiem instabet li ma kellhiex esperjenza valida jew kwalifiki xierqa. Winehouse nstabet mejta fis-sodda fl-appartament tag[ha f’Camden, fitTramuntana ta’ Londra, fit-23 ta’ Lulju tal-2011. Intant, l-inkjesta ;dida filQorti ta’ St Pancras, f’Londra, semg[et l-istess xhieda dwar il-mewt ta’ Winehouse b[alma kienet ]velata waqt lewwel inkjesta li saret f’Ottubru tal-2011. Hu mag[ruf li qabel mewtha, il-kantanta kienet ikkunsmat [ames darbiet aktar alko[ol mil-limitu permess bil-li;i g[as-sewqan u skont il-ma;istrat Shirley Radcliffe, din mietet mill-avvelenament tal-alko[ol wara li xorbot volontarjament livell ta’ xorb li ta’ spiss hu asso/jat ma’ ka]i fatali. Intqal ukoll li meta nstab ilkatavru ta’ Winehouse kien hemm ukoll ]ew; fliexken
Amy Winehouse
tal-vodka vojta fl-art vi/in issodda tag[ha u t-tabiba talkantanta, Christina Romete, ipprovdiet stqarrija bil-miktub li fiha qalet li Winehouse ma kinitx lesta li timxi fuq ilpariri tat-tobba u dejjem riedet tag[mel l-affarijiet bil-mod tag[ha. It-tabiba ]velat ukoll li kienet rat lill-kantanta fil-lejl ta’ qabel mewtha u qaltilha spe/ifikament li ma xtaqitx tmut. L-istqarrija mbag[ad iddettaljat il-fatt li Winehouse kellha l-problemi biex tiekol u li la[qet tkellmet dwarhom qabel il-jum fatali. L-Ispettur tal-Pulizija Les Newman ukoll xehed fl-inkjesta u kkonferma li ma kien hemm l-ebda /irkostanza suspettu]a fil-mewt tal-kantanta.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
A[barijiet ta’ Barra 19
IR-RENJU UNIT
{ela ta’ ikel bla ra]an Rapport ibba]at firRenju Unit wera li qed jin[lew sa ]ew; biljun tunnellata ikel – li jfisser nofs l-ikel tad-dinja – u dan hu dovut g[al sistemi ta’ [a]na ineffi/jenti, kriterji stretti ta’ sell-by date, offerti li jibba]aw fuq il-massa (bulk) u ‘konsumaturi li huma fitti ]]ejjed’. L-istudju tal-Institution of Mechanical Engineers sab ukoll li sa tletin filmija tal-[axix prodott firRenju Unit qieg[ed jitwarrab fuq kwistjoni ta’ ‘dehra’. Membru talIstitut, Dr Tim Fox, fisser din il-[ela b[ala wa[da tassew sorprendenti. Intant, ir-rapport juri li qed jin[lew bejn it-30 u l50 fil-mija tal-erba’ biljun tunnellata ikel prodotti madwar id-dinja kull sena, fost su;;erimenti li qieg[ed jintrema nofs likel li jinxtara millEwropa u l-Istati Uniti.
IR-RUSSJA> Ra;el i[ares lejn monument ;did fil-forma ta’ iPhone li ttella’ b[ala tifkira ta’ Steve Jobs, il-kofundatur tal-kumpanija Apple, li miet f’Ottubru tal-2011. Il-monument – skultura ‘interattiva’ mag[mula mill-[;ie; u l-metall – jinsab fil-bit[a tal-Università g[at-Teknolo;ija, il-Mekkanika u l-aspett Ottiku fil-belt ta’ San Pietruburgu u kapa/i jirre]isti g[all-fri]a ekwivalenti g[al tletin grad ta[t i]-]ero (Reuters)
IL-KOREA TA’ FUQ
Im[e;;a tifta[ l-a//ess g[all-internet I/-Chairman ta’ Google, Eric Schmidt, [e;;e; biex ilKorea ta’ Fuq Komunista ttemm l-istat ta’ i]olament li imponiet fuqha nfisha u tippermetti lill-poplu tag[ha biex ju]a l-internet. Meta tkellem wara ]jara fi Pyongyang, Schmidt – li mar fil-Korea ta’ Fuq biex jiddiskuti internet ‘[ieles u miftu[‘ – wissa li dan il-pajji] se jkompli jaqa’ lura mil-lat ekonomiku dment li ma j[addanx il-libertà provduta minn dan in-network ta’ komunikazzjoni li rrivoluzzjona lid-dinja.
Schmidt kien parti minn delegazzjoni Amerikana li tmexxiet mill-eks Gvernatur tal-Istat Bill Richardson (eks Rappre]entant g[anNazzjonijiet Uniti) u lAmerikani j[e;;u, fost affarijiet o[rajn, biex il-Korea Komunista ttemm il-provi nukleari u missilisti/i. L-u]u tal-internet hu ristrett g[all-a[[ar fil-Korea ta’ Fuq fejn ftit persuni g[andhom a//ess g[al kompjuter u fejn wie[ed jista’ jag[mel u]u biss minn intranet nazzjonali aktar milli mill-world wide web.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
21
20
Politika li toffri futur fis-sod
Il-PN joffri aktar xog[ol, sa[[a a[jar u l-aqwa edukazzjoni Jiena u die[el g[al dan ilKunsill stajt nifhem li lPartit Nazzjonalista hu dak li g[andu jirba[ l-elezzjoni ;enerali li jmiss, li [aqqu jirba[ din l-elezzjoni u jkun fdat bil-gvern g[all-[ames snin li ;ejjin. Beppe Fenech Adami beda l-intervent tieg[u b’dan il-messa;;. Hu qal li f’dawn l-a[[ar jiem Muscat wera kif mhux preparat biex imexxi l-pajji] u jiffa//ja l-isfidi tattmexxija. Fil-;img[at li ;ejjin, g[andna mmorru g[and ilpoplu Malti u nuruh dak li tassew g[amilna f’dawn la[[ar [ames snin g[al pajji]na, qal Beppe Fenech Adami. L-appell tieg[u kien indirizzat lejn l-istudenti, i]]g[a]ag[, il-[addiema, ilpersuni bi b]onnijiet spe/jali u l-anzjani, li tant huma filqalba tal-politika tal-PN. G[andna mmorru quddiem is-self-employed u nuruhom li a[na tassew dak
il-partit li dejjem emminna fihom. Dan jg[odd ukoll g[an-nies tan-negozji. Hu fakkar kif il-Labour ma riedx jag[ti linnegozjanti l-benefi//ji li ksibna bis-s[ubija fl-Unjoni Ewropa. Nistg[u nduru fuq l-oqsma kollha tas-so/jetà Maltija u nuruhom li ssu//essi li ksibna f’dawn issnin kollha ksibniehom g[alihom, qal Beppe Fenech Adami. Hu g[alhekk li l-PN huwa l-partit tal-familja Maltija, ta’ kull familja, spe/jalment dawk li jinsabu l-iktar filb]onn. Filwaqt li sa[aq fuq ilmod kif dan juri ddifferenza mil-Labour, Beppe Fenech Adami sejja[ biex kul[add ja[dem g[all;id tal-pajji]. Jekk nag[mlu ]ball wie[ed, inkunu tlifna dak kollu li rba[na. Il-PN huwa tassew il-partit li jista’ joffrilna iktar xog[ol, sa[[a a[jar u l-aqwa edukazzjoni g[al pajji]na.
Nibnu futur fis-sod g[al uliedna
Il-Partit Nazzjonalista ma jag[milx l-g[a]liet biex i/a[[ad lill-individwu milli jwettaq il-[olm tieg[u, i]da jo[loq ambjent ekonomiku biex int ikollok iktar opportunitajiet u xog[ol a[jar. Il-Ministru George Pullicino qal dan lillkunsilliera tal-PN waqt ilKunsill :enerali Straordinarju u fakkar kif filqasam tal-log[ob di;itali biss, hemm ja[dmu mas6,500 ru[. G[alkemm hemm numru minnhom li huma barranin, qal George Pullicino, hemm g[add ie[or ta’ Maltin li qed ja[dmu mag[hom, fil-qasam tat-turi]mu. I]da meta mqabbel ma’
dan kollu, l-istorja turina kif il-Labour Party dejjem wassal g[al iktar qg[ad u taxxi. Il-politika tal-Partit Nazzjonalista, fisser George Pullicino, hi wa[da b’kuxjenza so/jali u dan jidher bi/-/ar jekk in[arsu lejn dawk li qed igawdu minn benefi//ji so/jali. Illum qed ng[ixu [ajja ta’ kwalità u l-Maltin u lG[awdxin jippretendu [ajja a[jar. Hekk g[andu jibqa’ jag[mel il-poplu Malti, qal George Pullicino, li sa[aq li l-PN iwieg[ed is-ser[an ilmo[[ u wliedna jibqg[u laqwa te]or tag[na u hekk irridu nkomplu nibnu futur sod g[al dak it-te]or.
(Ritratti> Michael Ellul)
Kunsill :enerali Straordinarju tal-PN Il-PN irid futur fis-sod li jserra[ mo[[ kul[add Id-Deputat Nazzjonalista Karl Gouder qal li hu kburi li jifforma parti mill-Partit Nazzjonalista, tim ta’ persuni b’ideat u fehmiet differenti i]da b’g[an wie[ed li jara lill-pajji] miexi ’l quddiem. Is-slogan /ar mag[]ul millPN juri e]attament fejn ilPartit irid jie[u lil Malta fissnin li ;ejjin. Il-PN irid futur fis-sod li jserra[ mo[[ kul[add b’mod partikulari li]-]g[a]ag[. {addie[or irid jippre]enta idea ta’ “Malta tag[na lkoll.” G[all-PN l-Ewropa hi tag[na lkoll g[aliex il-poplu llum mhux biss kburi li a[na Maltin, i]da anke li a[na Ewropej. Karl Gouder qal li g[allPN hemm tliet pilastri li jridu jsostnu l-pajji]. Ix-xog[ol hu wie[ed millaktar affarijiet importanti li
jkollu l-poplu. Il-PN irid lil kul[add jg[ix f’pajji] li jaf li jekk ja[dem kif suppost jaf jil[aq il-milja tieg[u. Irresponsabbiltà tal-Gvern hi li joffri l-opportunitajiet lil kul[add. Il-PN jifhem li biex kul[add jil[aq il-milja tieg[u jrid ikollu l-opportunità g[atta[ri;. G[alhekk jag[]el ledukazzjoni b[ala pilastru importanti ie[or. Il-PN ma jridx jinda[al lin-nies u lanqas ma jrid l-ind[il talGvern. G[alhekk irid joffri la[jar opportunitajiet ta’ edukazzjoni biex l-individwu jit[arre; u jag[]el. Dan kollu ma jiswa xejn jekk il-bniedem ma jkunx b’sa[[tu. G[alhekk il-Gvern investa bil-kbir anke fitteknol;ija moderna. Biex isir dan kollu il-pajji] irid ikollu finanzi b’sa[[ithom.
Malta g[andha b]onn tmexxija mill-PN Kura;;! Ejjew nimxu b’kura;; g[ax Malta g[andha b]onn lill-Partit Nazzjonalista. Kien dan ilmessa;; li l-Ministru Chris Said wassal lill-Kunsill :enerali tal-PN. Hu qal li fl1981 pajji]na g[adda minn [ames snin ta’ tmexxija Laburista kontra t-tmexxija tieg[u u dawn l-i]balji g[adna narawhom illum. G[andna niftakru kif Joseph Muscat kien qalilna li l-Ewropa se twassal biex pajji]na jin[akem millbarranin, i]da pajji]na llum hu l-i]g[ar pajji] tal-Unjoni Ewropea u fost l-iktar pajji]i li qed jag[mel su//ess. Il-politika tal-Labour tibqa’ bla sustanza, tenna Chris Said li spjega kif dan rajnieh bi/-/ar fl-a[[ar tmexxija tal-Labour fl-1996. Appella biex fil-;img[at li
;ejjin, nuru tassew iddifferenza li te]isti bejn Muscat u Lawrence Gonzi, fil-maturità, il-;enwinità u lintegrità politika. Hu qal li hu veru li Malta hija tag[na lkoll, imma tajjeb li wie[ed ifakkar lil Muscat li G[awdex hu tag[na lkoll ukoll. Chris Said qal li llum Malta hi tag[na lkoll, b’kuntrast ma’ ]mien meta pajji]na ma kienx tal-Maltin. Kien bis-sa[[a tal-politika tal-PN li llum pajji]na hu tassew pajji] tag[na lkoll. Fisser li l-Partit Nazzjonalista biddel lil dan il-pajji] mill-qieg[, g[amilna su//ess wie[ed wara l-ie[or fil-mod kif iffa//jajna l-isfidi kollha li ltqajna mag[hom u rridu nkomplu nibnu fuq irri]ultati li ksibna f’dawn la[[ar snin.
Persuna li ;;ieldet il-marda tal-kan/er kandidata tal-PN Evelyn Vella Brincat fakkret li meta indirizzat il-Kunsill :enerali tal-PN g[all-ewwel darba wara li kienet i;;ieldet il-marda tal-kan/er, kienet weg[det li se tibqa’ ta[dem. Kif weg[det dakinhar, illum hi g[adha hawn u hi kburija li se tkun qed tikkontesta l-elezzjoni f’isem ilPN. Hi fakkret dak li qal il-Prim Ministru fil-jiem li g[addew fejn
fid-diskorsi tieg[u fakkar il-valur tas-solidarjetà. Fakkar ukoll ilmumenti koroh ta’ min ikun g[addej minn mumenti ta’ diffikultà. Evelyn Vella Brincat qalet li millesperjenza tag[ha setg[et t[ares lejn il-[ajja mil-lenti ta’ persuna li ntlaqtet minn mard. Kien g[alhekk li a//ettat l-istedina tal-Prim Ministru biex tikkontesta l-
elezzjoni. Trid ta[dem biex tkun tista’ tg[in lil min hu fil-b]onn. Il-kandidata Nazzjonalista qalet li g[aliha l-aktar importanti hi s-sa[[a g[aliex b[ala persuna bil-marda talkan/er kienet qed tara li tikseb sa[[itha biex tkun tista’ trodd lura d-dejn li kien qed jakkumula biex tfiq. Kienet tonfoq flejjes kbar g[all-medi/ina. Mis-sodda tal-mard kienet di;à qed tippjana kif se
ta[dem [alli [addie[or ma jg[addix mill-istess kalvarju. {assitha fer[ana [afna meta lPrim Ministru qalilha li l-medi/ina herceptin li kienet qed tixtri kienet se ti;i inklu]a fil-lista tal-medi/ini b’xejn. Dan ma damx ma sar wara dik il-weg[da. Illum tifhem l-istorja tan-nies li g[arfu kemm hu importanti g[alihom li dawn il-medi/ini huma b’xejn.
{afna medi/ini u servizzi g[all-kura tal-kan/er twettqu ta[t it-tmexxija ta’ Gvern immexxi minn Lawrence Gonzi. Min-na[a tal-Labour ma semg[et xejn dwar programmi g[allkura ta’ din il-marda. Evelyn Vella Bonnici qalet li hi se ta[dem g[al Gvern immexxi minn Lawrence Gonzi, g[aliex dan ifisser pajji] b’poplu b’sa[[tu, edukat u [awtiel.
Nag[]lu l-PN li jwettaq dak li jwieg[ed Il-Ministru Mario de Marco qal l-PN hu l-partit li bil-fatti [adem g[al nazzjon wie[ed u g[all-;id tag[na lkoll, emmen fil-[ila talbniedem, hu min hu u g[alhekk il-poplu jrid jag[mel l-g[a]la ;usta. Hemm b]onn li jag[]el dak il-partit li jwettaq dak li jwieg[ed, li kapa/i jie[u la[jar de/i]jonijiet. Fl-intervent tieg[u filKunsill :enerali Straordinarju tal-PN, Mario de Marco qal li hu diffi/li jinsa l-ewwel elezzjoni ;enerali li vvota fiha, dik tal-1987. Dakinhar, il-poplu Malti u G[awdxi kollu g[amel g[a]la /ara. Kienet g[a]la favur ix-xog[ol, il;ustizzja, il-libertà. Illum, wara [afna bidla, ilpoplu Malti g[al darb’o[ra qed jintalab biex jivvota, u g[al darb’o[ra se jkollu PN
li lest li jkompli ja[dem fuq ix-xog[ol. Dan jidher bi//ar, tant li kull le;i]latura ta’ gvern Nazzjonalista spi//at b’iktar nies ja[dmu millbidu tal-le;i]latura, b’kuntrast ma’ gvern Laburista, li fit-22 xahar tattmexxija tieg[u, wasslu biex in-numru tan-nies ja[dmu naqsu b’4,000. B’kuntrast ma’ dan, il-PN spi//a din il-le;i]latura b’iktar nies ja[dmu, b’iktar nisa bix-xog[ol, b’aktar studenti, b’aktar ]g[a]ag[ jiggradwaw, b’aktar servizzi tas-sa[[a, b’aktar medi/ini b’xejn, b’aktar investiment fil-patrimonju tag[na. Fakkar kif dan kollu kien possibbli g[ax il-PN sa millbidu, sejjes il-politika tieg[u fuq ix-xog[ol, is-sa[[a u ledukazzjoni u dawn ilpilastri huma fil-qofol tal[idma ta’ dan il-partit.
Il-persuni b’di]abbiltà se jikkontestaw g[all-elezzjoni Kevin Cutajar, persuna nieqsa mid-dawl, esprima lapprezzament tieg[u lillPrim Ministru u lill-PN talli g[a]luh biex ikun kandidat fuq id-distrett ta’ G[awdex. Din hi idea li jrid ikollok kura;; biex tag[milha, li persuna nieqsa mid-dawl tintg[a]el biex tkun kandidat. Kevin Cutajar qal li g[al darb’o[ra l-persuni b’di]abbiltà fil-pajji] se jkollhom l-opportunità jitilg[u tar;a o[ra u jikkontestaw biex ikunu rappre]entanti tal-poplu filParlament. G[al persuna b’di]abbiltà din hi opportunità li tfisser [afna. Hu qal li l-edukazzjoni tant issa[[et fil-pajji] li lpersuni b’di]abbiltà kellhom l-opportunità jmorru l-iskola u jmorru anke l-università u jiggradwaw. Dan hu kollu
progress dovut lill-PN. Illum tista’ titgawda wkoll it-teknolo;ija moderna li tfisser [afna g[all-persuni b’di]abbiltà. Il-PN jibqa’ l-partit taxxog[ol. Sar [afna biex dan is-settur issa[[a[. Tant li anke l-persuni b’di]abbiltà kellhom l-opportunità li jmorru ja[dmu. Dan hu kollu dovut ukoll lill-PN. G[ad hemm [afna xi jsir i]da hemm il-garanzija li jistg[u jinkisbu aktar ri]ultati. Kevin Cutajar qal li hu j[ossu komdu [afna fil-PN g[aliex seta’ jgawdi minn din il-[idma kollha u se jkompli jgawdi g[aliex ilPN se jkompli jg[in nies b[alu. Meta wie[ed i[ares lejn il-motto mag[]ul mill-PN Futur fis-sod, wie[ed jara b’mod /ar ir-ri]ultati u dan hu l-garanzija g[all-futur.
Marthese Portelli, ilPresident tal-Kumitat E]ekuttiv tal-PN, qalet li g[adna kemm bdejna ttriq lejn elezzjoni ;enerali o[ra, fi ]mien meta lpartiti politi/i se jkunu qed jg[addulna l-proposti tag[hom u l-elettorat se jkun qed jag[mel g[a]la bba]ata fuq l-interess nazzjonali u l-interess individwali. F’intervent fil-Kunsill :enerali lbiera[ filg[axija, fissret kif il-politika tal-PN hi tag[na lkoll, u jekk wie[ed i[ares lejn ilpolitika tal-partit malajr jinduna kemm fis-snin kollha li g[addew dejjem [aseb fil-;id komuni. Fi kliem Marthese Portelli, din hi s-sinsla talpolitika li jrid il-poplu Malti u ma jridx slogans u kliem fierag[. Jekk in[arsu lejn il-billboards tal-Labour malajr nindunaw bin-nies fer[anin, f’ambjent tipiku Malti. Dan l-ambjent tipiku rnexxielna niksbuh bis-sa[[a tal-[idma talPN fil-gvern. Spjegat kif il-politika tal-Labour Party baqg[et bla sustanza filwaqt li lpolitika tal-PN hi msejsa fuq prin/ipji li tassew jag[tuna futur fis-sod. Appellat li]-]g[a]ag[ li se jibdew [ajjithom fiddinja tax-xog[ol, lillistudenti li qed jistudjaw biex jil[qu laspirazzjonijiet tag[hom, l-ir;iel u n-nisa u nnanniet, biex dawn jivvutaw lill-Partit Nazzjonalista. Dan ilpartit li dejjem afda fik, g[al darb’o[ra g[andu b]onn il-fidu/ja tieg[ek biex ikompli jmexxi ’l pajji]na ’l quddiem.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
22 ?inekritika minn Joe Calleja – jocal@me.com
GANGSTER SQUAD
‘Untouchables’ f’Los Angeles minflok f’Chicago Direzzjoni> Ruben Fleischer< {in> 113-il minuta< ?ert.> 18< KRS
The Untouchables jibqa’ wie[ed mill-films klassi/i talgangsters tant li kien hemm min kien bassar li diffi/li jin[adem ie[or simili li j[abbatha ma’ dak ta’ Brian De Palma. I]da re;ista ie[or, Robert Flesicher idde/ieda li jkisser din l-idea u jirnexxilu
j[abbatha sew mieg[u, grazzi wkoll g[al cast ta’ atturi mag[rufa. L-istess b[al fil-film ta’ De Palma dan jittratta dwar pulizjotti li jibdew ju]aw metodi xejn konvenzjonali biex je[ilsu l-belt mill-periklu li tispi//a dominata
O’Mara (Josh Brolin), Mackie (Giovanni Ribisi) u Jerry (Ryan Gosling) f’Gangster Squad
ERE
H
ES
COM
E
TH
mill-kriminalità (ninsabu fl-ag[ar ]mien tal-gangsteri]mu), però hawn minflok Chicago b[alma se[[ dak li rajna f’The Untouchables insibu rwie[na f’Los Angeles. Ir-rakkont hu mnebba[ minn fatti veri ta’ gangsteri]mu u fil-fatt il-karattru ewlieni huwa Mickey Cohen li g[ex veru u kien gangster fero/i tal-Mafia Lhudija flIstati Uniti b’irbit qawwi malMafja Amerikana bejn l-1930 u s-Sittinijiet. Immorru f’Los Angeles tal1949 fejn jasal forsi l-aktar boss tal-gangsters kiefer, Mickey Cohen (Sean Penn), imwieled Brooklyn u li jibda jikkon/entra biex ja[kem u jmexxi l-kriminalità tal-belt. Dan jibda jag[mlu billi ‘jixtri’ politikanti, uffi/jali talPulizija, pulizjotti, magistrati u m[allfin hekk kif jix[et g[ajnejh fuq /rieki kriminali ta’ droga, armi u prostituzzjoni. Hawn il-kap tal-Los Angeles Police Department
Parker (Nick Nolte) li jkun g[adu ma ‘nxtarax’ jirrealizza, ferm qabel ma l-FBI ta’ Hoover l-e]istenza tal-Mafja, u jibg[at g[as-Sur;ent John O’Mara (Josh Brolin), eks suldat kura;;u] li g[alih il;lieda kontra l-kriminalità hija tkomplija tal-gwerra biex il-pajji], il-belt, ma tibqax ma[kuma mill-g[adu, f’dan il-ka] il-kriminalità organizzata. Dan jg[aqqad grupp ta’ pulizjotti o[ra li jibdew jissej[u Gangster Squad’li jinkludu lil Jerry (Ryan Gosling) il-playboy li g[all-ewwel ma jkunx irid jing[aqad maliskwadra, u sadattant jibda relazzjoni sigrieta perikolu]a proprju mal-ma[buba ta’ Cohen, Grace (Emma Stone). Fl-iskwadra jkun hemm ukoll Coleman (Anthony Mackie) li aktar jiddiletta b’sikkina spe/jali milli blarmi, Max (Robert Patrick), Conwell (Giovanni Ribisi) u espert fl-elettronika Navidad (Michael Peña).
Dawn jibdew jattakkaw lillgang ta’ Cohen, aktar kontra l-[idmiet kriminali milli direttament lill-gang u lilu, billi jkunu jafu minn qabel – laktar wara li jpo;;u mikrofoni fil-villa lussu]a ta’ Cohen, u dan kollu b’mod sigriet ming[ajr il-barka, lappo;; uffi/jali u l-protezzjoni tal-awtoritajiet. Imma issa dan kien wasal biex itemm pjan li permezz tieg[u jibda jikkontrolla s-suq tal-log[ob tal-azzard mhux biss f’Los Angeles, i]da firre;jun kollu, u b’hekk ikabbar l-‘imperu’ tieg[u. Il-film imnebba[ mill-ktieb ta’ Paul Lieberman ifakkrek ukoll f’film ie[or simili, L.A. Confidential (li. b[al f’diversi films o[ra, jidher ukoll ilkarattru ta’ Cohen) g[andu jin]el tajjeb ma’ min i[obb films ta’ azzjoni, tensjoni u interpretazzjonijiet konvin/enti. Inwissi però dwar vjolenza mdemmija qawwija sa mill-introduzzjoni.
BOOM
Mill-bijolo;ija g[all-arti marzjali Direzzjoni> Frank Coraci< {in> 105 minuti< ?ert.> 12< KRS
Din hija ta[lita kurju]a ta’ films b’g[alliema li jispiraw lill-istudenti u dawk dwar sportivi li [add ma jilg[ab /ente]mu fuqhom, imma kontra kull stennija jo[or;u rebbie[a. G[alhekk kelli tentazzjoni kbira li nsemmi din il-kitba tieg[i “Minn Dead Poet’s Society g[al Rocky”! I]da minflok lil Sylvester Stallone jew Robin Williams g[andna lill-komiku Kevin James li ]gur qatt ma bsarna li narawh kif jidher f’dan il-film. Ta[t ir-re;ija ta’ Frank Coraci li tana kummiedji b[al Zookeeper,
Waterboy u The Wedding Singer
(f’dawn l-a[[ar tnejn kien [adem parti wkoll), James (li kellu sehem fl-iscript ukoll) narawh jinterpreta l-parti ta’ Scott, g[alliem ta’ 42 sena talbijolo;ija fi skola superjuri li fil-bidu tal-film xejn ma jidher entu]jasmat filprofessjoni, anki min[abba n-nuqqas ta’ interess ;enerali fost l-istudenti. Meta, però, l-amministrazzjoni taliskola, min[abba problemi finanzjarji, jidde/iedu li jag[lqu l-kors tal-mu]ika tal-professur u [abib anzjan tieg[u Marty (Henry Winkler), Scott jie[u interess
kbir u jwieg[ed li ji;bor is-somma flus me[tie;a biex l-kors jibqa’ miftu[. Jibda jg[addi ]-]mien u meta jinduna li ma kienx se jil[aq ji;bor ilflus kollha ti;ih l-idea stramba u esa;erata li jibda jie[u sehem fi ;lidiet tal-mixed martial arts. Naturalment hu ma jkollu l-ebda esperjenza, i]da jqabbad lill-eks ;ellied Olandi] Niko (Bas Rutten) jg[inu jit[arre;, u ma jdumx jibda jitlef imma anki jirba[ ;lieda wara o[ra. Sadattant ikompli jipprova jirba[ l-im[abba tal-infermiera tal-iskola
Bella (Salma Hayek). Ktibt li qatt ma to[lom tara lil James b[ala ;ellied fl-arti marzjali, i]da ta’ min jiftakar li hu bena karriera f’partijiet ta’ dawk imsej[a losers li fla[[ar mill-a[[ar tg[addi tieg[u, insemmi l-istess Zookeeper, u wkoll Paul Bart: Mall Cop. Minkejja r-ridikola;ni tar-rakkont inkredibbli, ir-re;ista Coraci jirnexxilu j]omm bilan/ tajjeb u ma jaqax lanqas f’sentimentali]mu ]ejjed, b’interpretazzjonijiet u qbil bejn l-atturi kollha li jidhru qed jie[du gost ja[dmu.
GREAT EXPECTATIONS
Fost l-aqwa talent u ambjentazzjoni Direzzjoni> Mike Newell< {in> 126 minuta< ?ert.> 12< KRS
B’din se jkunu n[admu mill-inqas g[axar ver]jonijiet ta’ dan l-aktar rumanz romantiku ta’ Charles Dickens bejn films, ver]jonijiet u sensiliet g[at-televi]joni mill-ewwel wa[da tal-1917, g[alkemm laqwa wa[da tibqa’ dik tal1946 diretta minn David Lean. Din l-aktar wa[da ri/enti g[andha mbag[ad fost l-aqwa talent Ingli] f’dawk li huma atturi u li jinkludu lil Jeremy Irvine, Helena Bonham Carter, Ralph Fiennes u Robbie Coltrane. Nasal biex ng[id li mnalla kienu dawn u l-ambjentazzjoni tassew konvin/enti u realistika, g[ax mill-bqija din hi sempli/i ver]joni o[ra, imtawla u mdallma li tibda blorfni Pip (Toby Irvine, [u Jeremy) jitrabba minn zijuh
il-[addied Joe (Jason Flemyng) u zijtu dejjem twer]aq (Sally Hawkins). Hawnhekk Pip ikollu ]ew; laqg[at li jibdlulu [ajtu: lewwel wa[da ma’ kriminal ma[rub Magwitch (Ralph Fiennes) li jsibu jista[ba qalb l-oqbra u li jg[inu; it-tieni laqg[a tkun meta jintbag[at spiss fid-dar ta’ sinjuruna, Miss Havisham (Bonham Carter) dejjem ;ewwa fejn tg[ix bit-twieqi mag[luqin, u fejn Pip ji;;ennen wara t-tifla supperva li adottat Havisham, Estella (Holliday Grainger). Jg[addu s-snin u li]]ag[]ug[ Pip (issa interpretat minn Jeremy Irvine) xi [add, li hu ja[seb li kienet Miss Havisham, jag[tih somma flus ;mielha. B’hekk hu jmur Londra biex jag[mel parti mis-so/jetà g[olja bit-tama li
jirba[ l-im[abba ta’ Estella. Imma hawn jer;a’ jitfa//a Magwitch li ja[sdu b’dak li jg[idlu u jisfrattalu l-pjani tieg[u. I]-]ew; Irvines iqaxxru lpartijiet ta’ Pip tfajjel u ]ag[]ug[ b’Jeremy inissel qbil perfett ma’ Grainger. Mill-banda l-o[ra kemm Bonham Carter kif ukoll Fiennes donnhom ma ;ewx sfruttati bi]]ejjed fil-bravura tag[hom. Imbag[ad hemm, b[alma bdejt nikteb, l-ambjentazzjoni realistika tal-Ingilterra, l-aktar Londra tas-Seklu 19, b[assekwenza fejn Pip, liebes tibdila kwa]i bajda jasal bil-karrozzella, u jmidd saqajh f’toroq mimlija ilma u tajn, iffullati b’bhejjem u b’nies komuni lkoll lebsin skur b’Pip il-[in kollu ja[bat mag[hom.
Pip (Jeremy Irvine) ikun mi;nun fuq Estella (Holliday Grainger)
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
Madwarna 23
Mill-Bajja ta’ San Tumas sal-Blue Lagoon f’]ew; minuti Dan kollu fl-uffi//ju l-;did ta’ Vodafone fi SkyParks Vodafone organizzat kompetizzjoni innovattiva fost l-impjegati tag[ha biex jag[tu ismijiet differenti lill-meeting rooms li jinsabu fl-uffi//ju ewlieni tal-kumpanija fi SkyParks Business Centre. Mit-8 ta’ Jannar fl-uffi//ju ta’ Vodafone tista’ tasal millPort il-Kbir g[all-Bajja ta’ San Blas u mit-Torri ta’ San Lu/jan g[at-Torri ta’ San Pawl f’anqas minn ]ew; minuti. “Ridna li l-impjegati tag[na j[ossuhom involuti f’kull pass li nag[mlu,” qalet Antoinette Camilleri, Property Manager ta’ Vodafone Malta. “Li ng[idu lill-membri tattim biex jag[tuna ismijiet g[all-meeting rooms kien mod wie[ed kif involvejna lill[addiema ta’ Vodafone aktar fil-pro/ess kollu. Din ma kinitx l-unika kompetizzjoni li g[amilna. Ftit qabel organizzajna kompetizzjoni g[all-impjegati tag[na biex jag[tuna kun/etti differenti g[as-Soft Break-Out Areas li se jkollna fl-uffi//ju l-;did. Tim mid-dipartiment talfinanzi tana l-aktar ideat innovattivi li adottajna.” L-uffi//ju l-;did ta’ Vodafone se jkollu b’kollox 15-il meeting room mag[luqa, inklu]a wkoll silent room u boardroom. Robert Cassar u Denise Formosa Gruppetta, ]ew; impjegati ta’ Vodafone, [ar;u bl-ismijiet rebbie[a talmeeting rooms. Robert Cassar semma lmeeting rooms interni g[allisba[ bajjiet ramlija u bil-blat li l-g]ejjer Maltin g[andhom x’joffru u jinkludu fost lo[rajn il-Bajja ta’ San Blas u l-Bajja tax-Xwejni f’G[awdex, u St Peter’s Pool u r-Riviera f’Malta. Denise Formosa Gruppetta, min-na[a l-o[ra, [ar;et b’ismijiet ori;inali g[allmeeting rooms li se jibdew jilqg[u lill-klijenti fl-uffi//ju l-;did u dde/idiet li tfakkar ilwirt Malti u semmiethom wara l-torrijiet tal-g[assa li nbnew mill-Gran Mastri – itTorri ta’ San Tumas, it-Torri ta’ Santa Marija, it-Torri ta’ San Lu/jan u t-Torri ta’ San Pawl. “In[ossuna sodisfatti li lismijiet li tajna lill-meeting rooms differenti kienu dawk mag[]ula,” qalu Robert Cassar u Denise Formosa Gruppetta. “Li tkun taf li l-ismijiet li g[a]ilna se jkunu parti integrali mill-uffi//ju l-;did ta’ Vodafone hija xi [a;a li verament a[na kburin biha. A[na g[a]ilna dawn l-ismijiet partikolari g[aliex na[sbu li jistg[u jkunu spunt ta’ konversazzjoni meta jkollna
persuni li j]uruna minn barra jew imsie[ba li jattendu g[allaqg[at. Barra minn hekk, limpjegati tag[na se jkollhom
mod differenti ta’ kif isej[u llaqg[at meta jg[idu li se jiltaqg[u l-:nejna jew Golden Bay pere]empju.”
I/-/aqliq ta’ Vodafone fluffi//ji l-;odda fi SkyParks se jintrodu/i g[add ta’ kun/etti u ideat innovattivi inklu] hot-
desking, metodi flessibbli taxxog[ol u pjan miftu[ li jg[aqqad flimkien membri minn dipartimenti differenti.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
24 G[awdex
Dehra ;enerali tas-swar ta/-?ittadella fejn qed isiru xog[lijiet estensivi ta’ restawr
Investiment ta’ €6 miljun g[ar-restawr ta/-?ittadella minn Joe Mikallef joe.mikallef@media.link.com.mt ritratti> Lorne Cremona
Ix-xog[ol ta’ restawr ta/?ittadella f’G[awdex miexi b’ritmu tajjeb u dan g[andu jwassal biex din il-;awhra arkitettonika ting[ata mill;did id-dehra maestu]a u sabi[a li tixirqilha. Fil-jiem li g[addew ilPrim Ministru Lawrence Gonzi flimkien ma’ Giovanna Debono, il-
Ministru g[al G[awdex, u George Pullicino, ilMinistru g[ar-Ri]orsi u Affarijiet Rurali, ]ar ixxog[lijiet li qed isiru fuq id-dawra ta’ barra tas-swar ta/-?ittadella li kienu jinsabu fi stat [a]in [afna peress li kienu esposti g[all-elementi tan-natura g[al sekli s[a[.
Ir-restawr tal-wirt storiku f’pajji]na hu importanti g[aliex hu parti millidentità tag[na b[ala poplu. Matul dawn l-a[[ar snin sar [afna xog[ol fuq wirt storiku b[ar-restawr tasswar tal-Belt u issa anke dak ta/-?ittadella f’G[awdex – restawr li qed isir b’investment ta’ sitt
Ir-restawr tal-wirt storiku f’pajji]na hu importanti g[aliex hu parti mill-identità tag[na b[ala poplu. Matul dawn l-a[[ar snin sar [afna xog[ol fuq wirt storiku b[ar-restawr tas-swar tal-Belt u issa anke dak ta/-?ittadella f’G[awdex – restawr li qed isir b’investment ta’ sitt miljun ewro u li 85 fil-mija minnhom huma fondi tal-Unjoni Ewropea
miljun ewro u li 85 fil-mija minnhom huma fondi talUnjoni Ewropea. F’kumment dwar dawn ix-xog[lijiet ta’ restawr, ilPrim Ministru Lawrence Gonzi tkellem dwar limportanza tar-restawr ta’ dan il-wirt storiku. Min-na[a tag[ha Giovanna Debono tkellmet dwar ir-restawr ta’ dan ilwirt storiku tant importanti g[all-g]ira G[awdxija u kif dan se jaffettwa l-g]ira G[awdxija mill-aspett turistiku. George Pullicino spjega fid-dettall ix-xog[ol tekniku li qed isir fuq dan il-bini.
Sadattant fil-jiem li g[addew il-pubbliku kellu l-opportunità li jsegwi aktar mill-qrib ix-xog[ol ta’ restawr u konsolidament li g[addej fuq is-swar ta/?ittadella f’G[awdex kif ukoll ing[ata tag[rif dettaljat dwar il-pro/ess li jinvolvi dan il-pro;ett. F’open weekend organizzat mill-Ministeru g[al G[awdex flimkien mal-Ministeru g[ar-Ri]orsi u l-Affarijiet Rurali, [afna kienu dawk li segwew ixxog[ol li qed isir f’dan ilpro;ett li g[andu l-g[an li jsa[[a[ is-swar ta/?ittadella. g[al pa;na 25
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
G[awdex 25
Pro;ett li jkattar l-opportunitajiet tax-xog[ol f’G[awdex bi d[ul akbar g[all-[addiema minn pa;na 24
Uffi/jali mid - Direttorat tar - Restawr dawru lill vi]itaturi fi gruppi madwar is - swar u wrewhom u spjegawlhom it - teknika tal interventi li qed isiru . Ix - xog[ol li qed isir fuq is - swar kollha ta/ ?ittadella jinvolvi investiment ta ’ aktar minn € 6 miljun u hu ko - finanzjat minn fondi tal - Unjoni Ewropea . Il - pro;ett jinvolvi xog[ol estensiv hekk kif is - swar ta/ - ?ittadella g[addew minn pro/ess ta ’ deterjorazzjoni partikulari [afna , li jirrikjedi reqqa kbira fil - [idma ta ’ restawr . Qed isir ukoll xog[ol ta ’ konsolidament tal - blat li fuqu hija mibnija l - medda ta ’ swar ta/ - ?ittadella , bl iskop li ma ji;rix kif gara ftit ilu meta parti mill - blat /ediet waqt maltempata .
Il-Ministru George Pullicino jindika lill-Prim Ministru u lill-Ministru Giovanna Debono parti fejn qed isir xog[ol ta’ restawr fis-swar ta/-?ittadella
Il-Prim Ministru jie[u b’idejn il-[addiema li b[alissa qed ja[dmu fuq is-sit tas-swar ta/-?ittadella
{addiema jixxabbtu mas-swar ta/-?ittadella waqt [idma ta’ restawr
Dehra o[ra tas-swar ta/-?ittadella minn parti o[ra
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
TV#Radju 27 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor 8 mm - Delitto a luci rosse Rete 4, 124>00 Thriller Amerikan tal-1999 b’re;ija ta’ Joel Schumacher li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Nicolas Cage, lil Joaquin Phoenix (fir-ritratt fuq ix-xellug) u lil James Gandolfini. L-armla ta’ senatur
tikkuntattja intevistigatur g[ax fost l-affarijiet ta’ ]ew;ha sabet filmat li fil-fatt juri omi/idju li twettaq tabil[aqq.
Outlander L’ultimo vichingo Italia 1, 23>30
Jim Caviezel hu l-attur prin/ipali f’dan il-film, koproduzzjoni Amerikana u :ermani]a, li n[adem fl-2008. Vettura spazjali taqa’ f’]ona kollha fjords fin-Norve;ja. Fuqha jkun hemm Kainan, gwerrier li ;ie mill-futur, u Moorwen, li jkun mostru qattiel.
L-ewwel EP ta’ kantanta Rockna - Radio 101, 19>15
Il-programm tal-lum se jkollu intervista ma’ Mel Xkejfa (fir-ritratt hawn fuq) li g[adha kif [ar;et l-ewwel EP tag[ha. Madankollu Mel mhix xi wi// ;did fix-xena tal-mu]ika lokali u [afna aktar jafuha b[ala Melissa Portelli tad-duo Chasing Pandora. Intervista o[ra se tkun mal-kantawtur Fran/i] Stanley Brinks, li s-sena li
Animal Diaries NET Television, 19>00 Il-programm tal-lum se jiffoka primarjament fuq il-ka] ta’ kelba li ntlaqtet minn tiri ta’ senter. Il-kelba, li kienet mimlija /omb, ;iet addottata minn tnejn min-nies li se jkunu mistiedna ta’ Moira Delia fl-istudio. Vu/i Missjunarja Radju Marija, 21>00 Il-mistiedna ta’ Frank Cassar u Helena Sammut g[al-lum se tkun Hilary Vella (fir-ritratt fuq ix-xellug),
volontarja lajka li [admet kemm fl-Indja kif ukoll fl-E;ittu. Fl-Indja l-ewwel [admet fi sptar fi Premdan u wara f’orfanatrofju g[at-tfal u t-tfajliet stuprati, u wara f’Kalighat, f’dik li hi msej[a d-Dar tal-Mewt. Fl-E;ittu g[exet fost nies u annimali li jorqdu u jqumu flimkien f’mi]bla.
g[addiet kien Malta biex jirrekordja l-album {afna Xita. Qabel ma qabad karriera g[al rasu, Brinks kien jifforma parti mill-folk rock band Fran/i]a Herman Dune. Niltaqg[u wkoll mal-organizzaturi tal-Hard Rock Rising biex insiru nafu aktar dwar din l-attività. Pre]entazzjoni ta’ Michael Bugeja.
Arthur e il popolo dei Minimei Raitre, 21>05
Film Fran/i] li n[adem fl-2006 b’re;ija ta’ Luc Besson u li j[allat in-nies reali ma’ karattri talcartoons.
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
28 TV#Radju
06>00
101 Breakfast Club (b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>30 Anali]i tal-:urnali, 07>50 Il-Kampanja Elettorali Tieg[ek)
09>00 09>05 10>00 10>05 11>00 11>55 12>00 12>30 13>00 13.30 15>00 15>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Magazine 101 Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Fidu/ja fis-Sod Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>00 17>55 18>00 18>30 19>15 21>00 23>00 00>30
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 Familja Wa[da (jinkludu 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 - Newsline 12:45 - Qari bilMalti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bullettin tal-A[barijiet 18:15 Intermezz Mu]ikali 18:40 - TV Hemm 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bil-Malti (r) 20:30 - Euromix 21:05 - Mu]ika u Sport 22:00 - L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 Ru]arju 24:00 - Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Ma’ Pauline 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:15 Kummentarju 12:30 - Linja Diretta 13:15 - Bla Kantunieri 13:45 - ONE News 14:00 Maltin Biss 15:30 - Drive Time 15:45 - ONE News 16:30 Tomatate 17:00 - Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:15 - :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:10 - A[barijiet Sportivi 18:15 - Dirett Parlament 18:45 - Mid-Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone (jinkludi 19:45 ONE News) 20:15 - Collage 20:45 - Xalata Rock 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 VO’s 24:00 - Bla Kantunieri (r) 02:00 - Weekend Party. RTK - 103 FM 06:30 - Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet filQosor) 09:15 - G[alina Lkoll (11:00 RTK Qosor) 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 - Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 13:30 -
Newsdesk (l-I parti) - Simon Cassar Newsdesk (it-II parti) - Roberta Avellino Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Mu]ajk Rockna Fuzzbox - George Galea Newsdesk (r) Night Style
Kaskata Kulturali, 14:00 BBC News) 15:30 – Il-Polz ta/?ittadin 17:00 - RTK Bulettin 17:15 – Darek, Flusek u Negozju (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan ilMulej 19:05 - Ru]arju 19:25 Rakkont 19:40 – L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 20:50 Kaskata Kulturali 21:00 – Se[er il-Malti 22:00 – IlQaddis tal-Jum 22:05 Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 – Platea 10:00 BBC News Update 10:06 - Fuq Fomm Kul[add 10:30 - IlMalti llum: Ideat ta’ ]mienna 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-:urnali 13:30 – Bellavista mill-{abs 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 20:00 –
University Matters 20:30 - Biex Hekk Jibqg[u Mag[na 21:00 - BBC World Service.
Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - Avventura ma’ :esù 09:30 - Kuntatt 11:00 Van;elu {aj 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Avventura ma’ :esù (r) 13:00 - Qari tarRumanz 13:30 - Shalom 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - G[arfuh fil-Qsim tal{ob] 16:00 – Il-Kura tal-:nien 16:45 - Naturali 17:00 – Bullettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 - Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 Quddiesa 19:00 - Ru]arju 19:30 - Nixxieg[a Dumnikana 20:00 - Alla g[ani fil-[niena 20:30 – Qari tar-Rumanz (r) 21:00 - Vu/i Missjunarja 22:00 - Ift[u l-Bibien (r) 22:30 Qum u Imxi 23:30 – A[barijiet Reli;ju]i 23:50 - Kompjeta 24:00 - Ru]arju. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast with Drew 10:30 - Simon Pisani 13:30 – Ian Lang 15:30 Nathan u Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 – Dance Top 20 20:00 – Paul Oakenfold 22:00 - Miss Roberta 24:00 – Defected in the House. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il-{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 - 101.8 Favourites 12:00 A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 - Calypso Drive 19:00 Let’s Go 21:00 - Dak Kien }mien 01:00 - Nightshift.
Intrigo internazionale (North by Northwest) - Rete 4, 15>50
Film ta’ spjuna;; Amerikan li n[adem fl-1959 b’re;ija ta’ Alfred Hitchcock u li g[andu b[ala atturi ewlenin lil Cary Grant u Eva Marie Saint (it-tnejn fir-ritratt), kif ukoll lil James Mason u lil Martin Landau. Impjegat fil-qasam tar-riklamar jitfixkluh ma’ spija u fil-fatt ikun qed ji;i segwit minn organizzazzjoni perikolu]a mhux bi ftit. Tfajla toffrilu l-g[ajnuna, i]da min hi tabil[aqq u kemm g[andu g[aliex jafdaha? TVM 06:30 - TVAM 09:00 - TV Hemm (r) 10:20 - Bondi + (r) 11:25 - Extraordinary Animals 12:00 - A[barijiet# rapport tattemp 12:10 - TVPM 14:00 A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 - A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16.30 - }ona 18:00 - A[barijiet 18:10 Waqtiet 18:15 - Teleshopping 18:30 - TV Hemm 20:00 A[barijiet# sports# rapport tattemp# rapport finanzjarju 20:40 Xarabank 23:15 - L-A[barijiet 23:35 - Venere (r) 00:20 - TVPM (r). TVM 2 07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:30 - Extraordinary Dogs 12:00 - Madwarna 12:15 Meander 12:45 - Extraordinary Animals 13:15 - Bondi + 14:15 GFA Roundup 14:45 - Venere 15:30 - Extraordinary Animals (dok.) 16:00 - Day the Shock the World (dok.) 16:50 - Qatra Inka 17:20 - Sa[[tek l-Ewwel 17:30 GFA Roundup 18:00 - Football. BOV PL: Melita v Balzan 20:00 - Wirt, Arti u Kultura 20:30 A[barijiet bl-Ingli] 20:40 Kappelli 21:15 - Cultpurnia 21:45 - Malta u Lil Hinn Minnha 23:15 - GFA Roundup. ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 - Vie 11:30 - Aroma Mattina 13:00 Kalamita (jinkludi ONE News fis-13:30 u fit-15:30) 16:30 Aroma Kitchen 17:30 - ONE News 17:40 - Healthy Living 18:25 - Programm Politiku 19:30 - ONE News 20:15 - Ir-Rangers 20:30 - Attività Politika 22:15 Nine-o-Three 23:15 - ONE News. Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 - {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:20 - 104.6 Music Entertainment 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 (live) 18:40 - Teleshopping 19:00 News 19:20 - L-MEP u Int 19:30 - {abbejtek (r) 20:30 M’Intix Wa[dek 21:30 Dokumentarju 22:00 - News. Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1
fis-07:00, fit-08:00, fid-09:00 u fil-11:00) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta 17:00 Tg 1 17:15 - Cuore di cioccolato. Film 2008 18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Affari tuoi 21:10 - Riuscirano i nostri eroi 23:25 - TV7 Settimanale del Tg1 00:25 - L’appuntamento 00:55 Tg 1 notte 01:30 - Sottovoce 02:00 - Rewind Visioni Private Ernesto Ferrero. Raidue 06:40 - Cartoons
08:00 - Il nostro amico Charly (TF) 08:45 - La signora del west (TF) 09:30 - Tgr - montagne 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri (attwalità) 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 Eat Parade 13:50 - Tg 2 Sì, viaggiare 14:00 - Seltz 14:45 - Senza traccia (TF) 15:30 - Cold Case 16:15 - Numb3rs (TF) 17:00 Las Vegas (TF) 17:50 - Tg sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 Squadra Speciale Cobra 11 19:35 - Il Commissario Rex (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Hawaii Five-O (TF) 21:50 - Missing (TF) 23:25 - Tg 2 notizie 23:40 - L’ultima parola (attwalità) 01:10 - Anna Winter (TF). Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agorà (attwalità) 10:10 La storia siamo noi 11:00 Codice a barre 11:30 Buongiorno Elisir 12:00 - Tg 3 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie - diario italiano 13:10 Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:05 Tgr Piazza affari 15:10 - La casa nella prateria (TF) 16:00 - Cose dell’altro Geo (attwalità) 17:40 Geo & Geo 19:00 - Tg 3 19:30 Tg regione 20:00 - Blob 20:10 Piatti tipici dello spirito 20:35 Un posto al sole (soap) 21:05 Arthur e il popolo dei Minimei. Film 2006 22:55 - C’era una volta 24:00 - Tg 3 line notte 01:10 - Rai Educational Magazzini Einstein 01:40 ApriRai 01:55 - L’amico di famiglia - Le nozze rosse. FIlm ’73. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina
08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 -
Mattina cinque 11:00 - Forum (attwalità) 13:00 - Tg 5 13:40 Beautiful (soap) 14:10 Centovetrine 14:45 - Uomini e donne (talk show) 16:20 Pomeriggio cinque 18:50 Avanti un altro! (kwi]]) 20:00 Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - Il clan dei camorristi 23:30 - Caldo criminale. Film 2009 01:30 - Tg 5 notte 02:00 Striscia la notizia. Rete 4 06:50 - T.J. Hooker (TF) 07:45 Miami Vice (TF) 08:40 - Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 2 (TF) 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 Lo sportello di Forum 15:30 My Life - Segreti e passioni 15:50 - Intrigo internazionale. Film ’59 18:55 - Tg 4 19:35 Tempesta d’amore (TF) 20:30 Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - Quarto grado 24:00 - 8 mm Delitto a luci rosse. Film ’99. Italia 1 06:50 - Cartoons 08:45 Everwood (TF) 10:35 - ER Medici in prima linea (TF) 12:25 - Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:00 - Fringe (TF) 15:55 - White Collar (TF) 16:45 - Chuck (TF) 17:40 - La vita secondo Jim (sitcom) 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI: Scena del crimine (TF) 21:10 - La mummia - La tomba dell’imperatore dragone 23:30 - Outlander - L’ultimo vichingo. Film 2008 01:30 Sport Mediaset 01:55 - The Shield (TF). La 7 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La 7 09:55 - Coffee Break 11:00 L’aria che tira 12:20 - Ti ci porto io... in cucina con Vissani 12:30 - I menù di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 - Professione: Assassino. Film ’72 15:50 - 4 donne e un funerale (TF) 16:50 Il commissario Cordier (TF) 18:50 - I menù di Benedetta 20:00 - Tg La 7 20:30 - Otto e mezzo 21:10 - Servizio pubblico (attwalità) 23:45 - Omnibus notte 00:50 - Tg La 7 sport 01:15 Otto e mezzo.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
TV#Radju 29 Favourite Channel 07:00 - Bon;u Muftie[ 07.15 F. News 07:30 - Dawl tal:urnata 08:00 - Stenba[ 10:00 Strada Rjali 12:00 - Muftie[ 12:15 - F. News 12:30 - Health News 13:00 - Niskata 15:00 Teleshopping 17:30 - News Point 18:15 - F. News 18:30 Klikk 19:40 - Muftie[ 19:56 Health News 20:15 - F. News 21:00 - Sfera 23:00 - Muftie[ 23:15 - F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshopping 12:00 – Rock Legend (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 The 90s 14:30 - The 00s 15:00 Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Total Request Show 20:00 The 60s & 70s 20:30 - Versus 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos. La 5 12:50 - Extreme Makeover Home Edition 14:00 - Una mamma per amica 14:50 - Ugly Betty (TF) 15:40 - Dawson’s Creek (TF) 16:30 - Ninì (TN) 17:20 - Le cose che amo di te (sitcom) 18:45 - Extreme Makeover Home Edition 19:40 - Ugly Betty (TF) 20:25 - Gossip Girl (TF) 21:10 Smash (TF) 23:40 - Uomini e donne. BBC Entertainment 07:15 - 3rd & Bird 07:25 Boogie Beebies 07:40 Tikkabilla 08:10 - Me Too! 08:30 - Keeping up Appearances 09:00 - Mastermind 09:30 - The Weakest Link 10:15 - EastEnders 10:45 - Doctors 11:15 Coast 12:15 - Keeping up Appearances 12:45 - Sport Relief 2012 13:10 - Apes in Danger 13:35 - Mastermind 14:05 - The Weakest Link 14:50 - EastEnders 15:20 - Doctors 15:50 BBC Proms 17:15 - The Weakest Link 18:00 - Apes in Danger 18:30 - Doctors 19:00 - Coast 20:00 - The Old Guys 20:30 Friday Night Dinner 21:00 - Last Man Standing 21:50 - After You’ve Gone 22:20 - Alan Carr: Chatty Man 23:50 - Michael McIntyre’s Comedy Roadshow. TCM 07:35 - Bhowani Junction (A) 09:25 - Hot Millions (U) 11:10 -
Some Came Running (A) 13:25 - Billy the Kid (A) 15:00 Travels with My Aunt (AA) 16:50 - White Heat (A) 18:45 North by Northwest (PG) 21:00 - The Fixer (X) 23:10 - Torpedo Run (U). MGM Movies 08:50 - Shark! Film ’69 10:20 Marked for Murder. Film ’93 (15) 11:50 - Bermuda Grace. Film ’94 13:20 - Electra Glide in Blue. Film ’73 (X) 15:10 Vanished Without a Trace. Film ’99 (PG) 16:40 - Shadows and Fog. Film ’92 (15) 18:05 Portrait of an Escort. Film ’80 (15) 19:45 - MGM’s Big Screen 20:00 - Molly. Film ’99 (15) 21:40 - Boxcar Bertha. Film ’72 (X) 23:10 - Love, Cheat & Steal. Film ’94 (18). GO Stars 07:00 - Julie & Julia 09:05 - The Proposal 11:00 - Monk 11:45 House 12:35 - Remember The Titans 14:25 - Footloose. Film 2011 16:20 - Up 17:55 Children of Men 19:45 - The Office 20:10 - House 21:00 Green Lantern 22:50 - The Color of Money 00:45 - The Bounty Hunter. Diva Universal 07:00 - Quincy, M.E. 08:00 Mystery Woman: At First Sight 09:38 - Kilokalorie 09:55 - Ironside 10:55 - Rex: A Cop’s Friend 11:55 - Quincy, M.E. 12:55 Law & Order 13:55 - JAG 15:55 - Ironside 16:50 - Quincy, M.E. 17:55 - Mystery Woman: Wild West Mystery 19:37 - Né Piu Né Meno 19:50 - ER 20:50 - Great Women 21:00 - Rex: A Cop’s Friend 23:00 - ER. Iris 13:35 - La leggenda della sirena Film 2006 15:25 - Cin Cin Film ’91 17:15 - Arrivano i bersaglieri Film ’80 19:30 - A-Team (TF) 20:`15 - Hazzard (TF) 21:10 - Ancora 48 ore Film ’90 22:50 - Black Rain - Pioggia sporca Film ’89 01:05 - Nikita (TF). Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Senior vs Junior: Mikey Out? 08:10 - Dirty Jobs: Mushroom Farmer 09:05 - Deadliest Catch 09:55 - Ultimate Survival: Bear Eats 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made
11:40 - Extreme Engineering: Sakhalin Oil and Ice 12:35 Fifth Gear 13:30 - Wheeler Dealers: Triumph Stag 14:25 American Chopper: Senior vs Junior: The Call 15:20 Mythbusters: Dive to Survive 16:15 - Dirty Jobs: Mushroom Farmer 17:10 - Deadliest Catch 18:05 - Ultimate Survival: Namibia 19:00 - How It’s Made 20:00 - World’s Toughest Jobs: Prison Guard 21:00 - Alone in the Wild 22:00 - Aussie Feds 23:00 - True Crime Scene: Shot in the Park. Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - Mike & Molly 11:30 Person of Interest 12:15 - Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Fringe 14:30 - Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 Private Practice 16:45 - Mike & Molly 17:10 - Top Gear 18:15 Days of Our Lives 19:00 Criminal Minds 20:00 - Glee 20:45 - Gossip Girl 21:30 - Glee
The 3D Concert Movie 23:07 Hollywood Buzz 23:30 - Mike & Molly 23:55 - How I Met Your Mother 00:20 - 2 Broke Girls 00:45 - Whitney 01:10 30 Rock 01:35 - VEEP.
Biography Channel 07:00 - Kitchen Sink to Catwalk 08:00 - Heir Hunters: Murdoch & Lv 09:00 - Vanished with Beth Holloway: Figueroa # Duckett. Hardcore Pawn: 10:00 Cash Kings 10:30 - Whack Job. 11:00 - Kitchen Sink to Catwalk 12:00 - Thintervention with Jackie Warner: The Fat and The Furious 13:00 - Storage Wars: Blame It on the Rain 13:30 Barter Kings: Divide and Conquer 14:00 - Genesis 15:00 - Phil Collins: Going Back to Detroit 16:00 - Kitchen Sink to Catwalk 17:00 - Thintervention with Jackie Warner: The Fat and The Furious 18:00 - Vanished with Beth Holloway: Figueroa # Duckett 19:00 - Storage Wars: Blame It on the Rain 19:30 Barter Kings: Divide and Conquer 20:00 - Heir Hunters: Murdoch & Lv. Hardcore Pawn: 21:00 - Cash Kings 21:30 Whack Job 22:00 - Rematch: Ashley vs Tressa 22:30 - Mo’ Money. Mo’ Problems 23:00 Les Hunts a Thief 23:30 - Full Metal Panic.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - Fireman Sam 08:10 - Barney and Friends 08:40 - Pingu 08:45 - Baby Antonio’s Circus 08:50 - Monkey See Monkey Do 09:05 Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 Slim Pig 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 Kipper 09:45 - Igloo-Gloo 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 - Barney and Friends 10:40 Wobblyland 10:45 - Jarmies 11:00 - Lots & Lots 11:15 - The Hoobs 11:40 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:05 - Wildlife 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - Monkey See Monkey Do 12:45 - Benjamin’s Farm 12:50 See The Sea 12:55 - Mio Mao 13:05 - Slim Pig 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 - Bob the Builder 13:35 - Fireman Sam 13:45 - Thomas and Friends 14:10 - Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 - Pingu 14:25 - Barney and Friends 14:55 Kipper 15:05 - Angelina Ballerina 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 - Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 - Tiny Planets 15:55 - Pingu 16:00 - Monkey See Monkey Do 16:15 - Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 - James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 Fireman Sam 17:05 - Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 - Slim Pig 17:40 - Baby Antonio’s Circus
17:45 - Fluffy Gardens 18:00 - Slim Pig 18:10 Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 The Hoobs 18:50 - Gazoon 19:00 - Angelina Ballerina 19:15 - Thomas and Friends 19:30 Bob the Builder 19:40 - Fireman Sam 19:50 Barney and Friends 20:20 - Pingu 20:30 Monkey See Monkey Do 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - Monkey See Monkey Do 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Thomas and Friends 22:25 - Bob the Builder 22:35 - Fireman Sam 22:45 - IglooGloo. Disney Channel 08:00 - Austin and Ally 08:25 - Shake It Up 09:15 - Phineas and Ferb 10:05 - Doc McStuffins 10:30 - Art Attack 10:55 - Jessie 11:45 - ANT Farm 12:35 - Wizards of Waverly Place 13:25 Shake It Up 13:45 - Jonas LA 15:00 - Lemonade Mouth (U) 16:45 - Go Figure 18:10 - Jessie 18:30 - That’s So Raven 18:50 - Cory in the House 19:15 - Kim Possible 19:40 - Hannah Montana 20:05 - Phineas and Ferb 20:55 Wizards of Waverly Place 21:45 - Fish Hooks.
06>45
Int fuq NET
09>00 11>58 14>00 14.05
Futur fis-Sod .NET (b’waqfa g[al NET News f’12>00 u fis-13>00) NET News Afrodite
15>25 15>40 16>35 16>55
Telebejg[ Crazebook Telebejg[ Malta Llejla
19>00 19>30 19>45 20>30 21>00 23>00 23>30
(b’waqfiet g[al NET News fil-17>00 u fis-18>00) Animal Diaries Lift NET News Flusek Futur fis-Sod (b’waqfa g[al NET News fl-22>00) NET News Futur fis-Sod
(b’waqfa g[al NET News fis-07>00)
(b’waqfa g[al NET News fit-15>00)
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - Rally Raid: Dakar 09:00 - FIL WC Luge 09:30 - IBU WC Biathlon 12:00 - FIS WC Nordic Ski Jumping 13:15 WATTS 13:45 - World Challenge Tennis 15:45 - FIS WC Nordic Ski Jumping 16:45 - FIS WC Nordic Ski Jumping: Zakopane, Poland: HS 134 Qual. (live) 18:45 - IBU WC Biathlon 19:30 - World Championship Darts: Frimley Green: QF (live) 23:00 Horse Racing Time 23:15 Rally Raid: Dakar 23:45 - GTA Road to Dubai. Eurosport 2 07:00 - Qatar ExxonMobil Open Tennis 09:00 - World Challenge Tennis: Adelaide: Day 3 (live) 12:30 - WATTS 13:15 - FIS WC Nordic Ski Jumping 14:15 Eurosport Top Ten 14:45 -
ATCO PSA World Series Squash 16:15 - World Challenge Tennis 17:30 - FIS Freestyle WC Skiing: USA: Half-Pipe (live) 18:30 FIS WC Snowboarding: Bad Gastein, Austria: Parallel Slalom (live) 19:00 - Rally Raid: Dakar: Stage 7 (live) 19:30 - FIS WC Nordic Ski Jumping 21:00 - FIS WC Snowboarding: Copperhead, USA: SBS (live) 22:00 - FIS WC Nordic Ski Jumping 23:00 IBU WC Biathlon. GO Sports 1 07:00 - The Ligue 1 Show: Rd 20 07:30 - ATP 250 Series: Chennai Open: F. 10:00 - Barclays PL: Wk 20: Man. C. v Stoke City 12:00 - PGA European Tour: Volvo Golf Champ.: Day 2 (live) 16:00 - ATP 250 Series: APIA International, Sydney. SF 20:00 - FIFA Futbol Mundial: Progr. 399 21:00 - Ligue 1: Rd 20: Paris St-Germain v AC Ajaccio (live) 22:45 - Barclays PL: Wk 22: PL Preview 23:15 - Serie A: Rd 19: Milan v Siena 01:15 - Trans World Sport: Progr. 1341. GO Sports 2 21:00 - Heineken Cup: Rd 5: Northampton Saints v Castres Olympique (live) 23:00 - Milan Ch. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - Barclays PL: Wk 20: Tottenham H v Reading 11:00 ATP 250 Series: Brisbane International: F. 13:30 - Serie A: Rd 19: Chievo v Atalanta 15:30 Trans World Sport: Progr. 1341 16:30 - Barclays PL: Progr. 29: PL World 17:00 - Aviva Premiership: Rd 13: Worcester W. v Leicester T. 18:55 - Football's Greatest 19:25 - Barclays PL: Wk 22: PL Preview 20:00 PGA European Tour: Volvo Golf Champ.: Day 2 00:00 - Samsung Diamond League 2012: Stock-
holm, Sweden: Highlights 01:00 - Serie A: Rd 19: Milan v Siena. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 11:00 - Barclays PL: Wk 20: Tottenham H v Reading 13:00 ATP 250 Series: Brisbane Intern.: F. 15:30 - Serie A: Rd 19: Chievo v Atalanta 17:30 - Trans World Sport: Progr. 1341 18:30 - Barclays PL: Progr. 29: PL World 19:00 - Aviva Premiership: Rd 13: Worcester Warriors v Leicester Tigers 20:55 - Football's Greatest 21:25 - Barclays PL: Wk 22: PL Preview 22:00 PGA European Tour: Volvo Golf Champions: Day 2 02:00 - Samsung Diamond League 2012: Stockholm, Sweden: Highlights. Melita Sports 1 Bundesliga: 08:00 - Leverkusen v Dusseldorf (r) 09:55 - W. Bremen v 1 FSV Mainz (r). 11:50 FIFA Beach Soccer WC Qual.: Russia v GER (r) 13:10 - FA Cup. Southampton v Chelsea (r) 15:15 - European Le Mans Series 2012. EP2: Donington (r) 16:10 - 2012 Alpari World Match Tour: Bermuda - Day 2 (r) 18:15 2012 UIPM Pentathlon: Men's Final - China (r) 19:20 - European Le Mans Series 2012. EP2: Donington (r) 20:10 - World Endurance Champ: WEC 12 (r) 20:40 - Bundesliga: Leverkusen v Dusseldorf (r) 22:45 - European Le Mans Series 2012, EP2: Donington (r) 23:40 - FA Cup: Southampton v Chelsea (r) 01:45 - World Endurance Champ: WEC 12 (r). Melita Sports 2 12:00 - FA Cup: Mansfield Town v Liverpool (r) 14:05 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 15:10 - Bundesliga: W. Bremen v 1 FSV Mainz (r) 17:05 - America's Cup: Newport - Day 1 (r) 19:10 - Volleyball Champ. League Magazine: The Big Hit 19:40 - FA Cup: Mansfield Town v Liverpool (r) 21:35 - Vendee Globe 2012-13: Weekly Highlights 22:30 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings 01:05 - Bundesliga: W. Bremen v 1 FSV Mainz (r). Malta Stars 08:00 - Malta Handball Association (r) 09:20 - Melita GFA 1st Div. (r) 11:05 - BOV PL: Hamrun v Melita (r) 13:20 - MFA Futsal League (r) 14:45 - Malta Rugby Football Union (r) 16:20 Malta Basketball Assoc.: Depiro v Floriana (r) 17:45 - Malta Handball Association (r) 19:05 - Football Nurseries (r) 19:40 - Melita GFA 1st Div. (r) 21:25 - BOV PL: Hamrun v Melita (r) 23:40 MFA Futsal League (r) 01:00 Malta Rugby Football Union (r).
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
30 Avvi]i PN
AVVI}I POLITI?I TAS-SLIEMA. Il-Kumitat
AVVI}I SO?JALI EMANUEL DELIA. Il-{bieb
Sezzjonali PN se jorganizza Laqg[a ta’ Diskussjoni ma’ Robert Arrigo, illum il-:img[a, 11 ta’ Jannar fis-7 p.m. flUffi//ju PN tal-lokalità. Wara jkun hemm bibita.
ta’ Emanuel Delia se jorganizzaw attività, illum il-:img[a, 11 ta’ Jannar fis-7 p.m. fl-Uffi//ju PN ta]-}urrieq. Wara jkun hemm ri/eviment. D[ul b’xejn.
TAS-SLIEMA. Il-Kumitat
ta’ Robert Cutajar se jorganizzaw Kun/ert Mu]ikali bit-tema “Malta lbiera[ ... illum ... u g[ada”, illum il-:img[a 11 ta’ Jannar fit-8 p.m. fil-lukanda Dolmen, Bu;ibba. Prezz €7 u lbiljetti jinkisbu mill-Uffi//ji PN tal-Mellie[a, ta’ San Pawl ilBa[ar u tan-Naxxar, jew ibg[at SMS fuq 79262101, 99824570 jew email lil robertcutajar72@gmail.com.
Sezzjonali PN se jorganizza Laqg[a ta’ Diskussjoni u Introduzzjoni mal-kandidati tal10 distrett, il-:img[a, 18 ta’ Jannar fis-7 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-lokalità. Wara jkun hemm bibita.
{AL SAFI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew g[al informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.
{AL BALZAN. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, fil-pjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet talftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.
L-ISLA. Is-Segretarju tal-
Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor ittessera li hu mitlub imur flUffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m.
{AL QORMI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri talKumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).
SAN :ILJAN. Membri tal-
ROBERT CUTAJAR. Il-{bieb
BIR}EBBU:A. Il-Kumitat
Sezzjonali PN se jorganizza Ri/eviment g[at-Tesserati u l{bieb fl-okka]joni tas-Sena l:dida, illum il-:img[a, 11 ta’ Jannar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-lokalità.
ROBERT ARRIGO. Robert
Arrigo se jniedi l-kampanja elettorali, g[ada s-Sibt, 12 ta’ Jannar fis-7 p.m. fil-lukanda Hilton. Jattendi l-Prim Ministru u Kap tal-PN Lawrence Gonzi. Prezz €10 u g[all-bookings /emplu 23285000.
EMANUEL DELIA. Il-{bieb ta’ Emanuel Delia se jorganizzaw attività, g[ada s-Sibt, 12 ta’ Jannar fis-7 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ Bir]ebbu;a. Wara jkun hemm ri/eviment. D[ul b’xejn.
TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’
Toni Bezzina se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 15 ta’ Jannar f’Ferretti, il-Qajjenza. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu jew ibag[tu SMS fuq 99995742 jew 99490826.
DAVID CASA. Il-{bieb ta’
David Casa se jorganizzaw Ri/eviment, l-Erbg[a, 16 ta’ Jannar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta]-}urrieq. G[al aktar informazzjoni /emplu 21232166 jew 99462078.
KRISTY DEBONO. Il-{bieb ta’ Kristy Debono se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 16 ta’ Jannar fid-9.30 a.m. fl-Orange Tree Hall, {al G[arg[ur. Prezz €5 bit-trasport inklu] u g[all-biljetti /emplu 79692626 jew ibag[tu email lil info@kristydebono.com. JASON AZZOPARDI. Il-{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 17 ta’ Jannar fix-Xara Lodge, limiti tar-Rabat. Prezz €5 u biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 22985100 jew 99841333.
EDWIN VASSALLO. Il-{bieb
ta’ Edwin Vassallo se jorganizaw Coffee Morning, il-{amis, 17 ta’ Jannar fid-9 a.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €5 u g[al aktar informazzjoni /emplu 21433869.
BEPPE FENECH ADAMI. Il-
I}-}URRIEQ. Il-Kumitat Sezzjonali PN se jorganizza Get Together, g[ada s-Sibt, 12 ta’ Jannar fis-7 p.m. fl-Aida Hall, i]}urrieq.
{bieb ta’ Beppe Fenech Adami se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 17 ta’ Jannar fid-9.30 a.m. fis-San Antonio Hotel and Spa, Bu;ibba. Prezz €3. Biljetti ming[and il-helpers, /emplu 79493491 jew 79886711 jew ibag[tu email lil kampanjafenechadami@gmail.com.
DAVID CASA. Il-{bieb ta’
DAVID CASA. Il-{bieb ta’
Kumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda.
David Casa se jorganizzaw Ri/eviment, g[ada s-Sibt, 12 ta’ Jannar fit-8 p.m. fil-Cortile Farmhouse, San :wann. G[allbiljetti /emplu 21232166, 79421071 jew 99462078 jew ibag[tu email lil david@davidcasa.eu.
I}-}URRIEQ. Membri tal-
JEAN-PIERRE FARRUGIA.
David Casa se jorganizzaw Ri/eviment, il-{amis, 17 ta’ Jannar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ Marsaxlokk. G[al aktar informazzjoni /emplu 21232166 jew 99462078.
CLAUDETTE BUTTIGIEG.
Il-Partit Nazzjonalista – Re;jun G[awdex
Il-{bieb ta’ Claudette Buttigieg se jorganizzaw Coffee Morning g[all-kostitwenti tat-8 u t-12-il distrett, il-:img[a, 18 ta’ Jannar fid-9.30 a.m. fis-Sunny Coast Resort, il-Qawra. Prezz €6 bittrasport inklu]. G[al aktar informazzjoni ]ur il-pa;na ta’ Facebook fuq www.facebook.com#pages#Claud ette-Buttigieg#545435958804741 jew /emplu 79276414, 99252900 jew 99440086. Jattendi l-Vi/i Kap tal-PN Simon Busuttil.
Ikla tal-{bieb
STEPHEN SPITERI. Il-{bieb
Kumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l[las ta’ tesseri ;odda.
Il-{bieb ta’ Jean-Pierre Farrugia se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 15 ta’ Jannar fil-lukanda Imperial, Tas-Sliema. Prezz €5 u biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 21237558 jew 99844499.
Nhar il-{add 13 ta’ Jannar Fil-Lukanda Calypso, Marsalforn, fin-12.30 p.m. Mistiedna spe/jali l-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi, is-Sinjura Kate Gonzi u uffi/jali o[ra Menu> Buffet inklu]i l-ilma u l-inbid Biljetti mill-postijiet tas-soltu Prezz> €23
ta’ Stephen Spiteri se jorganizzaw Ri/eviment, is-Sibt, 19 ta’ Jannar fit-8.30 p.m. filMontekristo Estates. G[all-biljetti /emplu 99424827, 99886394 jew 79955555.
KRISTY DEBONO. Il-{bieb ta’ Kristy Debono se jorganizzaw Ikla f’g[eluq sninha, is-Sibt, 19 ta’ Jannar fit-8.30 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €20 g[all-kbar u €10 g[at-tfal ta’ ta[t it-12-il sena. G[all-biljetti /emplu 79692626 jew ibag[tu email lil info@kristydebono.com.
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI {’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642. BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200. BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. {AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038. G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426. {AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567. L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382. L-ISLA. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5.30 p.m. u s-7 p.m. fl-
Uffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21806226 jew 99602472. IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733. {AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456. L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979. L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852. L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603. IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507. IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. fl-Uffi//ju PN. IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com. PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222. RA{AL :DID. Kull nhar ta’ Tlieta u {amis bejn l-10 a.m. u l-11 a.m. u bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 79290954 jew 77290954. TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633. IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529. SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086. SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ :img[a bejn it-8.30 a.m. u 12.30 p.m. fl-Uffi//ju ‘Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 21441438 jew 21441682 jew tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt. IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99225033. VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273849. I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. flUffi//ju PN.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
Avvi]i PN 31 CHARLÒ BONNICI. Il-{bieb
ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw {ar;a Kulturali g[all-Palazz ta’ San Anton, it-Tlieta, 22 ta’ Jannar. Wara jkun hemm Coffee Morning fil-kafetterija tal-Palazz. Prezz €4 bit-trasport inklu] u g[all-biljetti /emplu 79992238.
Erbg[a, 23 ta’ Jannar fid-9.30 a.m. fil-Fanal, Wied il-G[ajn. G[all-biljetti /emplu 79676823 jew 79206790 jew ibag[tu email lil info@ingridbrownrigg.com. G[al aktar informazzjoni ]uru lpa;na ta’ Facebook www.facebook.com#ingridbrownrigg.pn.
PETER MICALLEF. Il-{bieb
IN-NAXXAR. Il-Kumitat
ta’ Peter Micallef se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 22 ta’ Jannar fil-Limestone Heritage, isSi;;iewi. G[all-biljetti /emplu 21465070 jew 79460054.
DAVID CASA. Il-{bieb ta’
David Casa se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta 22 ta’ Jannar fil-Buskett Roadhouse, irRabat. G[all-biljetti /emplu 21232166, 79421071 jew 99462078 jew ibag[tu email lil david@davidcasa.eu.
MARK ANTHONY SAMMUT. Il-{bieb ta’ Mark
Sezzjonali PN se jorganizza Coffee Morning, l-Erbg[a, 23 ta’ Jannar fl-Uffi//ju PN tallokalità. Prezz €3 mill-bar talUffi//ju PN jew /emplu 79603401.
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’
Tonio Fenech se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 24 ta’ Jannar fil-lukanda Imperial, TasSliema. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 27327302 jew 79927302. Ikun hemm trasport provdut.
ROBERT ARRIGO. Il-{bieb
Anthony Sammut se jorganizaw Coffee Morning, it-Tlieta, 22 ta’ Jannar fid-9 a.m. fir-Razzett tal{biberija, Marsaskala. Prezz €5 u biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 79696073.
ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Serata ta’ Ikel ?ini], il-:img[a, 25 ta’ Jannar fit-8 p.m. fil-Jade Gardens Restaurant, San :iljan. Prezz €17 u g[all-bookings /emplu 23285000.
JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe
ANTOINE BORG. Il-{bieb ta’
Cassar se jorganizzaw Breakfast u Tombla, l-Erbg[a, 23 ta’ Jannar fl-10 a.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €10 u g[all-bookings /emplu 79459227 jew 99468624.
ROBERT ARRIGO. Il-{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a 23 ta’Jannar fid-9.30 a.m. f’Villa Arrigo, in-Naxxar Prezz €3 u g[all-bookings /emplu 23285000. INGRID BROWNRIGG. Il-
{bieb ta’ Ingrid Brownrigg se jorganizzaw Coffee Morning, l-
Antoine Borg se jorganizzaw Pasta Buffet, il-:img[a, 25 ta’ Jannar fit-8 p.m. fil-lukanda San Antonio, Bu;ibba. Prezz €10 g[all-kbar u €7 g[at-tfal. Biljetti ming[and il-helpers tas-soltu jew /emplu 79703644 jew 27450114.
RYAN CALLUS. Il-{bieb ta’
Ryan Callus se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 30 ta’ Jannar fid-9.30 a.m. filLimestone Heritage, is-Si;;iewi. G[all-biljetti u aktar informazzjoni /emplu 99847033, 79461207 jew 21461002 jew ibag[tu email lil info@ryancallus.com.
CARMELO MIFSUD BONNICI. Il-{bieb ta’ Carmelo
Mifsud Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 31 ta’ Jannar fid-9.30 a.m. f’Ferretti Restaurant, Bir]ebbu;a. Prezz €5.50 u lbiljetti ming[and il-helpers jew /emplu 99900434. It-trasport hu pprovdut u jitlaq mill-postijiet tas-soltu.
VICTOR SCERRI. Il-{bieb
ta’ Victor Scerri se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 31 ta’ Jannar fid-9.30 a.m. fillukanda Golden Tulip Vivaldi, San :iljan. Prezz €4 u biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 99239840 jew 21242599.
PHILIP MIFSUD. Il-{bieb ta’ Philip Mifsud se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 1 ta’ Frar fil-Buskett Roadhouse. G[al aktar dettalji /emplu 21462304 jew 98892013.
JASON AZZOPARDI. Il-
{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning, itTlieta, 5 ta’ Frar fil-lukanda Coastline, is-Salina. Prezz €5. Biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 22985100 jew 99841333.
MARIO GALEA. Il-{bieb ta’
Mario Galea se jorganizzaw Breakfast, it-Tlieta, 5 ta’ Frar fil-lukanda Plaza, Tas-Sliema, Prezz €8 u g[all-biljetti /emplu 99465295, 99487102, 79369800, 99843063, 79334537 jew 99862141.
CHARLÒ BONNICI. Il-{bieb
ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 5 ta’ Frar fi Splash & Fun Park, Ba[ar i/-?ag[aq. Prezz €5 bittrasport inklu] u g[all-biljetti /emplu 79992238.
FRANCIS ZAMMIT DIMECH.
PAULA MIFSUD BONNICI.
PAULA MIFSUD BONNICI. Il-
MARK ANTHONY SAMMUT. Il-{bieb ta’ Mark
Il-{bieb ta’ Francis Zammit Dimech se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 6 ta’ Frar fid9.30 a.m. fil-lukanda San Antonio, Bu;ibba. Prezz €5.50. Trasport provdut. G[all-biljetti jew informazzjoni /emplu 99449189.
{bieb ta’ Paula Mifsud Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, lErbg[a, 6 ta’ Frar fil-Buskett Roadhouse. Prezz €5, bit-trasport inklu], u g[all-biljetti /emplu 21239210, 79797178 jew 99242945.
PHILIP MIFSUD. Il-{bieb ta’
Philip Mifsud se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 12 ta’ Frar fil-lukanda San Antonio, Bu;ibba. G[al aktar dettalji /emplu 21462304 jew 98892013.
TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’
Toni Bezzina se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 12 ta’ Frar f’Ferretti, il-Qajjenza. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu jew ibag[tu SMS fuq 99995742 jew 99490826.
CAROLINE GALEA. Il-{bieb ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Coffee Morning#Tombla, il-{amis, 14 ta’ Frar fid-9.30 a.m. fil-lukanda Preluna. Prezz €5 bit-trasport inklu]. G[al aktar dettalji ]uru lwebsite www.carolinegalea.com, il-pa;na ta’ Facebook fuq www.facebook.com#caroline.galea wasmicallef, jew /emplu 99843564, 99491069. MARIO GALEA. Il-{bieb ta’
Mario Galea se jorganizzaw Harbour Cruise minn Tas-Sliema g[al Marsamxett u lura, il:img[a, 22 ta’ Frar. Prezz €3 u g[all-biljetti /emplu 99465295, 99487102, 79369800, 99843063, 79334537 jew 99862141.
Il-{bieb ta’ Paula Mifsud Bonnici se jorganizzaw Ri/eviment, is-Sibt, 23 ta’ Frar fit-8 p.m. f’The Palms, San :iljan. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 21239210, 79797178 jew 99242945. Anthony Sammut se jorganizzaw Ikla, is-Sibt, 23 ta’ Frar fit-8 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €20 g[all-kbar u €8 g[attfal. Ikun hemm trasport g[al min jixtieq.
CHARLÒ BONNICI. Il-{bieb
ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 28 ta’ Frar fil-lukanda Golden Tulip Vivaldi, San :iljan. Prezz €5 bit-trasport inklu] u g[all-biljetti /emplu 79992238.
TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’
Toni Bezzina se jorganizzaw Get Together, is-Sibt 2 ta’ Marzu fit8 p.m. fl-Eden Lodge, i]}urrieq. Prezz €5 u t-tfal b’xejn. Trasport provdut b’xejn. Biljetti ming[and il-helpers, /emplu 99995742 jew 99490826 jew ibag[tu email lil info@tonibezzina.com.
JASON AZZOPARDI. Il-{bieb
ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning g[al Jum ilMara, it-Tlieta, 5 ta’ Marzu filMontekristo Estates, {al Farru;. It-trasport jitlaq fit-8.30 a.m. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 22985100 jew 99841333.
MARIO GALEA. Il-{bieb ta’
Mario Galea se jorganizzaw Ri/eviment, it-Tlieta, 5 ta’ Marzu fil-Garden of Eden. G[allbiljetti /emplu 99465295, 99487102, 79369800, 99843063, 79334537 jew 99862141.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
32 Klassifikati PROPRJETÀ Bir id-Deheb#I]}ejtun#{al Qormi
APPARTAMENTI b’]ew; kmamar jew bi tliet kmamar tas-sodda, semi-finished u garaxxijiet (tpartit ikkunsidrat). ?emplu 99477271.
Il-Mosta – Il-Blata lG[olja
APPARTAMENT li jikkonsisti fi tliet kmamar tas-
sodda, wa[da ensuite u ]ew; gallariji kbar, designer finished. ?emplu 99200717 jew 99200354.
karozzi b’a//ess millkomun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.
G{ALL-BEJG{ JEW KIRI
G{ALL-BEJG{
Is-Swatar
Marsaxlokk
{al Qormi
FLATS kbar quddiem ilba[ar, b’veduti u bi tliet kmamar tas-sodda. ?emplu 79843698.
{WIENET 150 sqm. ?entrali f’{al Qormi, limiti ta’ San Bastjan u snack bar /entrali armat b’kollox (tpartit ikkunsidrat). ?emplu 99477271.
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
{a]-}ebbu;
KIRI TA’ BAR
Kamra tal-pranzu
APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tas-sodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar talbanju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz € 2 1 0 , 000 . Garaxx ta ’ tliet
DAR f’post /entrali u blarja tag[ha. Prezz: €1 28 , 000 . ?emplu 79769677.
Bo//i Klabb Bir]ebbu;a
JINTLAQG{U applikazzjonijiet g[al kiri ta’ bar talbo//i f’Bir]ebbu;a mill-10 ta’ Jannar, 2013 sal-20 ta’ Jannar, 2013. Min hu interessat jirrikorri Bo//i Klabb f’Bir]ebbu;a stess.
G[amara antika
INJAM tip Messikan: mejda, sitt si;;ijiet u Welsh dresser. €1950 jew l-eqreb. ?emplu 99010176.
Kamra tal-pranzu
AVVI}I
TAL-KAWBA, tinkludi vetrina, sideboard b’erba’ bibien u bi tliet kxaxen fin-nofs, u mejda b’sitt si;;ijiiet. ?emplu 99800607.
G[al kull xog[ol
Mejda tal-pranzu
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
Tiswijiet fil-pront u filpost
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bil-kannella, monitor talkompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[allgosti tag[kom, kostum talKarnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.
JIN{TIE:U Infermier/a
FUQ ba]i full#part-time jew b’sig[at flessibbli. Ibag[tu C.V. fuq hr@healthservicesmalta.com jew iktbu lidDiretturi, Health Services Group Ltd, 9, Old Railway Track, Santa Venera, SVR 9010 jew /emplu +356 21485151 jew +356 79492748.
Careworker
FUQ ba]i full#part-time jew b’sig[at flessibbli. Ibag[tu C.V. fuq hr@healthservicesmalta.com jew iktbu lidDiretturi, Health Services Group Ltd, 9, Old Railway Track, Santa Venera, SVR 9010 jew /emplu +356 21485151 jew +356 79873636.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
Passatemp 33
Tisliba
1
2
5
3
4
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
Mimdudin>5. Allat foloz (5) 6. {a nag[sa (5) 7. Din ]ejda fuqek mhix tajba g[al sa[[tek (5) 10. u 11. Kull min jag[ti g[ajnuna soda, karità u flus (10) 11. Ara 10 12. u 14. Xitla tiswa b[ala duwa, i]da wkoll velenu]a, u fl-istess [in log[ba bilkarti tal-log[ob (10) 14. Ara 12 16. Min i[awwadha jkun jaf x’fiha (5) 17. B[alma huma l-Istati talAmerika (5)
18
18.
Drapp ji]loq (5)
Weqfin>1. Re;istrat fil-ktieb (6) 2. Qieg[ed g[ax-xemx (6) 3. Pajji] fl-UE (6) 4. Tmexxija ’l quddiem fittag[lim (6) 8. Bil-;wiena[ fil-presepji (5) 9. Ma kantax tajjeb (5) 12. Drapp sabi[ u lussu] (6) 13. G[asfur li jaf i[obb? (6) 14. Drapp ie[or u]at [afna fil-knejjes (6) 15. Inkiteb g[and tal-[anut biex isib ]gur ‘InNazzjon’ kuljum (6)
Sitt pari ta’ kwadri identi/i
Osserva b’attenzjoni din l-istampa u g[andek issib sitt pari differenti ta’ kwadri identi/i. Indika fejn jinsabu permezz tal-ittri u n-numri li hawn fil-;nub.
Sudoku
Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin>5. Raqda; 6. Ixtri; 7. Ernja; 10. Tnejn ; 11. Niesu; 12. Grass; 14. {a]en; 16. Dover; 17. u 18. Benestanti. Weqfin>1. Qraset; 2. Ba[rin; 3. Miljun; 4. Limitu; 8. Beraq; 9. Bejzu; 12. Gabuba; 13. Skossi; 14. {bejtu; 15. Naqdik.
?ess
Mixja twila
Fis-sena 1986 Helen Krasner bdiet vja;; bil-mixi, daret ilkosti Brittani/i, fi [dax-il xahar. Imxiet aktar minn 7,900 kilometru.
Soluzzjonijiet Ce4 – c5
?ess Jirba[ l-abjad
Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9.
5A – 7?; 1? – 1:; 2A – 5F; 5? – 7:; 2F – 3E; 4: - 5A.
Sitt pari ta’ kwadri identi/i
Jirba[ l-abjad
Problema ta’ A. Jennsen. Kif jista’ l-abjad jirba[ il-log[ba billi jag[ti checkmate f’]ew; mossi?
Kont taf li…
— Qed i/empel! G[ax ma tirrispondihx^
Sudoku
B[ala medja n-numru ta’ nies fl-ajru fuq l-Amerka fi kwalunkwe sieg[a hu ta’ 61,000? Il-persenta;; tal-Amerikani li jieklu g[and McDonalds kuljum hu ta’ 7%? I/-/ans li serqa ti;i solvuta fl-Amerka hu ta’ 1 minn kull 7? L-Amerika u l-Afrika g[andhom l-ikbar ammont ta’ pri;unieri?
Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
34 FUTBOL F’G{AWDEX – KAMPJONAT MELITA I DIVI}JONI
Ker/em jirkupraw b’reb[a importanti Ker/em A....................4 Xag[ra Utd..................0
Ker/em Ajax, b’gowls f’kull taqsima, irnexxielhom jiksbu tliet punti importanti u mhux biss irkupraw millunika telfa li [adu s’issa i]da momentanjament qab]u wa[edhom fl-ewwel post. Kienet reb[a meritata g[allfatt li Ker/em kienu organizzati a[jar fejn [olqu la[jar /ansijiet fuq il-lasti opposti. G[alihom re;g[u rritornaw Rais u Sakaliev wara li skontaw log[ba sospensjoni u dawn re;g[u g[amlu t-tim wie[ed kompatt. G[al Xag[ra din kienet ittielet telfa konsekuttiva. L-ewwel taqsima kellha bidu bilan/jata bl-ewwel periklu jasal fit-12-il minuta b’xutt ta’ Chris Camilleri wara korner qasir li kien salvat g[al korner minn Courtney Mercieca. F’risposta tal-Ajax, sitt minuti wara, frikik mill-bog[od ta’ Sakaliev kien imxellef g[al korner. Fit-23 minuta Sakaliev kompla lejn Malcolm Vella li laqat [a]in minn qag[da tajba bil-ballun jispi//a barra. Man-
Kif jinsabu I Div L Nadur Y 8 Ker/em A 8 Xewkija T 8 SK Victoria W 8 Xag[ra Utd 8 Victoria H 8 Sannat L 8
R 5 4 4 3 2 2
D T F K Pt 2 1 16 8 17 3 1 11 5 15 1 3 16 11 13 0 5 15 14 9 3 3 8 15 9 2 4 12 14 8 1 3 4 6 16 6 nofs sieg[a Ker/em fethu liskor meta minn korner, iddifiza tal-United naqset li tikklerja, b’Sakaliev ikompli
lejn MALCOLM VELLA li xe[et ;ewwa mill-vi/in. Fit-33 minuta tke//a Malcolm Vella ta’ Ker/em g[al foul fuq Josef Galea u flistess azzjoni tke//a wkoll Michael Bezzina ta’ Xag[ra wara li kien muri t-tieni karta safra fi spazju ta’ minuta. Ker/em baqg[u l-a[jar fejn fl40 minuta rduppjaw meta Rais ]marka lil STOYKO SAKALIEV li g[adda tajjeb u hekk kif ra lil Matthew Vella [iere; fuqu llobbja f’lasti vojta. F’risposta mmedjata ta’ Xag[ra, John Camilleri falla l-mira b’xutt fuq il-;irja. G[at-tieni taqsima Ker/em re;g[u [ar;u jamministraw u fl-istess waqt jikkontrollaw lisforzi tal-avversarji li jer;g[u jid[lu fil-partita. Xag[ra kienu pjuttost konfu]i fir-
Claudio Antunes jibni attakk tal-Youngsters
Paul Mizzi bil-pass tieg[u jsib lil STOYKO SAKALIEV li mill-vi/in kiseb doppjetta personali. Fit-42 minuta tentattiv ta’ John Camilleri spi//a barra. Fuq in-na[a l-o[ra ]ew; minuti fuq il-[in is-sostitut ANDREW MIZZI, wara pass ta’ [uh Jean Paul, b’xutt millvi/in issi;illa r-reb[a. Ker/em A: C. Mercieca, P. Kyumyurdzhiev, A. Buttigieg,
Double g[al Nadur Youngsters Victoria H............................3 Nadur Y...............................4
Nadur Youngsters irnexxielhom jiksbu reb[a sofferta kontra Victoria Hotspurs biex re;g[u [adu kmand tal-klassifika. Irreb[a immaturat fl-ewwel [inijiet tal-partita fejn fethu vanta;; ta’ tliet gowls. Madankollu r-rimonta tarRabtin kienet effika/i fejn baqg[u fil-partita u fl-a[[ar [inijiet sfurzaw biex jevitaw it-telfa i]da ma rnexxilhomx jag[mlu dan u sofrew irraba’ telfa tag[hom. Wara minuta, frikik ta’ Uchenna Anyanwu spi//a ftit g[oli u fuq in-na[a lo[ra fis-6 minuta gowl ta’ Joseph Portelli ta’ Nadur kien im[assar g[al offside. Tliet minuti wara fuq inna[a l-o[ra Mark Grima wettaq save diffi/li g[al korner fuq xutt minn barra lkaxxa ta’ Saturday Nanapere. Mill-istess korner mog[ti minn Jason Pace, Anyanwu b’xutt fuq id-dawra xe[et ftit barra. Hotspurs bir-ri[ warajhom komplew jippruvaw fejn xutt fil-baxx ta’ John Louis Cassar kien
salvat f’]ew; attentati minn Grima. Fuq in-na[a l-o[ra, fit-18-il minuta, minn frikik ta’ Simoncic, Muller kompla lura bir-ras lejn CLAUDIO ANTUNES li bir-ras ukoll qabbe] minn fuq il-gowlkiper Vella g[all-vanta;; talYoungsters. Fit-23 minuta minn frikik ie[or ta’ Simoncic, Stojanovic kellu tentattiv li kien imxellef g[al korner u mill-istess korner ta’ Simoncic, ANTHONY PORTELLI b’xutt minn barra l-kaxxa rdoppja bil-ballun ikun imxellef qabel spi//a ;ewwa. Huma ma [arsux lura tant li fid-29 minuta g[amluhom tlieta b’xutt mill-isba[ minn tarf il-kaxxa ta’ MILOS STOJANOVIC. Hotspurs naqqsu l-iskor fit-32 minuta meta f’azzjoni ta’ korner, ilballun kien ikklerjat qasir biex approfitta SATURDAY NANAPERE li b’xutt filbaxx g[eleb lil Grima. Fil-35 minuta minn frikik ie[or ta’ Simoncic, A. Portelli dawwar lejn il-lasta fejn Stojanovic kellu x-xutt millewwel tieg[u salvat b’saqajh g[al korner minn Vella.
}ewg minuti fuq il-[in Hotspurs re;g[u da[lu mill;did fil-partita b’daqqa ta’ ras ta’ JOSEPH REFALO wara kross mix-xellug ta’ Alex Tramboo. Nadur [ar;u ferm tajjeb fittieni taqsima fejn wara ]ew; minuti ]iedu ie[or meta g[al frikik minn nofs pitch ta’ Simomcic, CLAUDIO ANTUNES b’daqqa ta’ ras tajba kiseb doppjetta personali. Hotspurs re;g[u wettqu reazzjoni fejn tliet minuti wara re;g[u resqu vi/in meta Nkwocha kompla lejn SATURDAY NANAPERE li b’xutt fuq id-dawra kiseb ukoll doppjetta personali. Victoria H: G. Vella, J. Agius, D. Farrugia, A. Tramboo (J. Azzopardi), N. Borg, J. Refalo, E. Nkwocha (D. Bellotti), J. L. Cassar, S. Nanapere, J. Pace, U. Anyanwu. Nadur Y: M. Grima, B. Meilaq, C. Mercieca, S. Muller, A. Simoncic, F. Camilleri, M. Stojanovic, C. Hili, C. Antunes, A. Portelli, J. Portelli (J. Buttigieg). Referee: Andrew James Sammut
M. Tabone, M. Mamo (A. Mizzi), J. Azzopardi, J. P. Mizzi, S. Rais, S. Sakaliev (L. Attard), M. Vella, I. Xuereb (K. Mifsud). Xag[ra Utd: M. Vella, J.
Bartolo, S. Sultana, S. Kontenski, A. Farrugia, J. Galea, J. Xerri, J. Portelli, M. Bezzina, C. Camilleri, J. Camilleri. Referee: Gordon Barbara
Double g[al SK Wanderers SK Victoria W................3 Sannat L..........................0
Il-konfront bejn l-a[[ar ]ew; timijiet tal-klassifika spi//a f’reb[a g[al SK Victoria Wanderers biex avvanzaw xi ftit ’il fuq filklassifika u [allew lil Sannat Lions ankrati fla[[ar post. B’hekk ilWanderers ukoll akkwistaw double bl-istess skor fuq listess Sannatin. Sannat re;g[u ddi]appuntaw u jridu jirran;aw ferm jekk iridu jevitaw di]appunti fl-a[[ar tal-kampjonat. Biex ti;ihom iktar [a]in spi//aw ukoll bi plejer inqas g[at-tke//ija ta’ Vata. G[all-Wanderers iddebutta il-gowlkiper Taljan Giacomo Ratto li rarament kien impenjat. Mal-[in il-Wanderers bdew jie[du l-inizjattiva fejn fis-16-il minuta kienu sfortunati meta wara azzjoni ta’ Kenneth Mercieca, Eric Nwankwo kellu xutt angulat salvat mal-lasta minn Adrian Parnis. Fil-21 minuta lWanderers fet[u l-iskor meta minn kross mix-xellug ta’ John Paul Grima, ERIC NWANKWO wa[du quddiem Parnis ma falliex b’daqqa ta’ ras. Sannat dehru iktar konfu]i tant li fis-27 minuta huma sofrew it-tieni gowl meta minn pass mit-tul ta’ Oliver Farrugia, KENNETH MERCIECA, wara li
kkontrolla, b’xutt fuq iddawra xe[et fir-rokna. Fl-44 minuta madankollu lWanderers ]iedu l-vanta;; meta minn korner ta’ Estrada, KENNETH MERCIECA bir-ras re;a’ g[eleb lil Parnis u kiseb ukoll doppjetta personali. G[at-tieni taqsima Sannat [ar;u jfittxu li jer;g[u jid[lu fil-partita fejn wara ]ew; minuti minn kross ta’ Camilleri, ix-xutt ta’ Qordja kien salvat minn Ratto. IlWanderers irrispondew flg[axar minuta bi frikik ta’ Estrada konklu] barra birras minn Ajibade Adesina. Fuq in-na[a l-o[ra fl-14-il minuta, tentattiv fil-baxx ta’ Josaih Buttigieg kien imblukkat minn Ratto. Fl20 minuta Sannat spi//aw bi plejer inqas meta tke//a Bladder Vata g[al fawl ta’ ritaljazzjoni fuq Nwankwo. Bil-Lions issa demoralizzati, l-Wanderers g[arfu jikkontrollaw ming[ajr wisq diffikultà. SK Victoria W: G. Ratto, E. Bugeja, F.Magrin, J. P. Grima, E. Nwankwo, O. Farrugia, A. Adesina (S. Gatt), E. Estrada, C. Sciortino, K. Mercieca, L. Dimech (J. R. Portelli). Sannat L: A. Parnis, J. Buttigieg, M. Muscat, D. Mercieca, P. Buttigieg, P. Camilleri, E. Qordja, A. Debono, R. Meilak (D. Borg), M. Cordina, B. Vata. Referee: Fydor Zammit
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
Sport 35 KAMPJONAT MELITA II DIVI}JONI
Qala jissorprendu lill-Blacks Qala Saints...........................1 G[ajnsielem.........................0
Qala Saints kisbu reb[a stretta kontra l-;irien G[ajnsielem u b’hekk sportivament pattewha lillistess avversarji li kienu reb[ulhom bl-istess skor flewwel rawnd. B’dawn ittliet punti Qala qab]u g[al nofs il-klassifika. Kienu G[ajnsielem li bdew b’iktar inizjattiva imma fid-29 minuta f’attakk tas-Saints Buttigieg wettaq save tajjeb fuq tentattiv ta’ Carlton Mifsud. Fis-37 minuta Charlon Tabone skorja minn frikik i]da l-gowl t[assar g[ax ilfrikik kien indirett. Minuti mill-intervall Shaun Muscat xe[et g[oli g[all-Qalin. Wara l-mistrie[ kienu Qala li issa [ar;u jattakkaw fejn fil-11-il minuta ]blukkaw ir-ri]ultat meta Shaun Muscat [arab tajjeb fuq ix-xellug bit-tentattiv
tieg[u jispi//a malmimduda u mir-rebound MARIO MIFSUD b’xutt minn tarf il-kaxxa tefa’ ;ewwa. Sat-tmiem Qala [adu linizjattiva tant li ]ew; minuti mit-tmiem konklu]joni ta’ Mario Mifsud spi//at barra u tliet minuti fuq il-[in regolamentari kien Luke Buttigieg li salva b’/erta diffikultà tentattiv ta’ Frank Paul Azzopardi. Qala S: F. Buttigieg, M. Zerafa, J. Xerri, C. Mifsud, M. Buttigieg, M. Bonello ( C . Portelli) , A . Vella , M . Mifsud, F.P. Azzopardi, S. Muscat, J. Buttigieg (C. Caruana). G[ajnsielem: L. Buttigieg, B. Xuereb, C. Grima, J. Grech (R. Grima), J. Azzopardi, D. Hili, S. Azzopardi, C. Tabone, J. Buttigieg (K. Hili), J. Attard, R. Grima. Referee: George Portelli
Jer;g[u jispi//aw draw St Laurence S......................1 }ebbu; R............................1
St Lawrence Spurs u }ebbu; Rovers re;g[u g[al darb’ohra spi//aw il-log[ba ta’ bejniethom fi draw biex baqg[u flimkien jokkupaw ilpost ta’ qabel tal-a[[ar filklassifika. Ir-reazzjoni ta’ Spurs salvathom milli jsofru telfa o[ra meta [adu punti b’gowl lejn it-tmiem. Kien ri]ultat ;ust f’partita li l-log[ob ikkon/entra l-iktar f’nofs ilpitch. Fl-ewwel fa]i St Lawrence kellhom iktar pussess talballun minkejja li ma kinux perikolu]i g[al-lasti opposti. Min-na[a tar-Rovers ibba]aw fuq il-[arbiet fejn kienu huma li [olqu l-ewwel periklu fid19-il minuta meta minn su;;eriment ta’ Cassar, Sylvan Galea falla l-mira bi ftit. St Laurence wie;bu fis-27 minuta meta Victor John Saliba kompla lejn Mario
Cutajar li ]marka lis-sostitut Alan Cini li b’xutt minn barra l-kaxxa kkonkluda barra. Fil35 minuta f’attakk ie[or ta’ Spurs, Saliba dawwar g[al korner ix-xutt mit-tul ta’ Mario Cutajar u tliet minuti mill-intervall Josef Debrincat ikkonkluda barra minn qag[da tajba. }ebbu; bdew tajjeb fit-tieni taqsima fejn fit-12 il-minuta fethu l-iskor b’daqqa ta’ ras ta’ CHRISTIAN CASSAR wara korner ta’ Sylvan Galea, bilballun ja[bat mal-lasta u fuq senjalazzjoni tal-assistant referi Reno Refalo, il-gowl kien ikkonvalidat. St Laurence ippruvaw iwettqu reazzjoni fejn minuta wara Derick Borg falla l-mira. {ames minuti wara, fuq inna[a l-o[ra, }ebbu; re;g[u kienu insidju]i fejn Sylvan Galea xe[et ftit barra b’xutt fuq il-;irja. Fid-19-il minuta Cutajar mar vi/in id-draw i]da wara clearance tad-difi]a opposta,
Kif jinsabu II Div L R D T F K Pti Oratory Y Munxar F G[ajnsielem Qala S St Lawrence S }ebbu; R G[arb R
8 8 8 8 9 9 8
8 6 4 3 2 2 2
0 0 0 0 2 2 0
0 2 4 5 5 5 6
29 6 24
17 11 18 12 15 12
7 9 21 21 8 18
17 11
9 8 8 6
xe[et barra. Ftit wara kien sie[bu Alan Cini li kellu xxutt tieg[u mblukkat minn Saliba. St Lawrence komplew jinsistu fejn fil-41 minuta kisbu d-draw permezz ta’ MARIO PORTELLI li [ataf i/-/ans wara li Saliba li kien tajjar f’azzjoni ta’ korner. St Laurence S: S. Micallef, M. Portelli, V.J. Saliba, L. Pisani, M. Cutajar, M. Sciberras (A. Cini), J. Debrincat, W. Portelli, D. Borg, J. Theuma, L. Grima. }ebbu; R: B. Saliba, C. Cassar, J. Buhagiar, N. Vella, J. Xuereb (M. Formosa), S. Galea, J. Hili, C. Bugeja (A. Zammit), L. Mizzi, F. Cassar, G. Portelli (F. Attard). Referee: Joe Agius
IASC IT-TIENI DIVI}JONI
B’Kara u M;arr jibqg[u fl-ewwel post Fi tmiem il-;img[a kompla l-kampjonat mit-Tieni Divi]joni tal-IASC fejn M;arr Falcons kisbu l-akbar reb[a tal-;urnata kontra B’Bu;a Tigers biex baqg[u fl-ewwel post flimkien ma’ B’Kara St. Joseph.
M;arr F. …..........................4 B’Bugia T. ….......................1
Manuel Muscat fuq Opel Corsa
Ikomplu l-kampjonati tal-ASM Nhar il-{add 13 li ;ej ikomplu l-kampjonati talAsso/jazzjoni Sport Muturi (ASM). Il-programm se jikkonsisti fit-ti;rijiet bilkarozzi, muturi u quadbikes. Il-Programm jibda fil-11 a.m. Jekk wie[ed jag[ti [arsa [afifa lejn il-klassifika sa la[[ar ti;rijiet li saru, Sezzjoni Autocross, Christian Galea fuq Fiat Ritmo g[adu jokkupa l-ewwel po]izjoni f’din ilklassifika bi 30 punt u hu segwit minnn Patrick Cassar fuq Opel Corsa bi 18- il punt u minn Vince Farrugia fuq VW Polo li g[andu 11-il punt. Fis-Sezzjoni Autocross Klassi B, Mario Scicluna fuq Opel Corsa qieg[ed fl-ewwel post tal-klassifka b’19-il punt u dan hu segwit minn :u]i Pace fuq Ford Escort b’12 ilpunt u Malcom Borg fuq Opel
Corsa b’10 punti. Fis-Sezzjoni Autocross ta’ G[awdex, Marvic Vassallo u Christian Apap, it-tnejn fuq karozzi Ford Escort qeg[din fil-qu//ata ta’ din il-klassifika bi 24 punt kull wie[ed u dawn huma segwiti minn Joseph Vella fuq Ford Fiesta b’16 il-punt u Marvin Grima fuq Opel Corsa b’12 il-punt rispettivament. Fis-Sezzjoni Motocross Klassi A, Clayton Camilleri qieg[ed fuq quddiem talklassifika b’25 punt b’mutur KTM. Dan hu segwit minn Stefan Dimech fuq Honda b’22 punt u Carmelo Borg fuq Suzuki RM b’20punt rispettivament. Fis-Sezzjoni Motocross Klassi B, Trevor Muscat b’muturi KTM qieg[ed filqu//ata ta’ din il-klassifika b’25 punt u dan hu segwit
minn Brandon Cassar Muscat fuq Yamaha b’22 punt u Joseph Bigeni sewwieq G[awdxi fuq mutur Suzuki b’20 punt rispettivament. Nhar is-Sibt lejlet it-ti;rija l-Asso/jazzjoni tie[u [sieb b[as-soltu torganizza ta[ri; g[all-karozzi mis-2 p.m. ’il quddiem. It-ta[ri; g[allmuturi jsir il-:img[a biex isSibt issir il-manutenzzjoni li jkun hemm b]onn biex ittrakka tkun preparat g[al kompetizzjoni tal-g[ada, ilHadd. G[al iktar informazzjoni dwar l-Asso/jazzjoni wie[ed jista’ j]ur is-sit elettroniku www.asm.com.mt jew ilpa;na tal-Facebook bl-isem ‘A.S.M. Malta’ Jekk wie[ed jipprefferi kuntatt bl-email jista jag[mel dan fuq president@asm.com.mt jew secretary@asm.com.mt.
M;arr Falcons ]ammew ilpass mal-leaders B’Kara meta kisbu reb[a meritata 4-1 kontra B’Bu;a Tigers bilgowls kollha jaslu fit-tieni taqsima. Kien fl-40 minuta li Daniel Schembri po;;a lil M;arr filvanta;; u, g[axar minuti wara, Joseph Paul Zammit irdoppja. B’Bu;a Tigers re;g[u da[lu fil-log[ba fis-57 minuta b’gowl ta’ Charlie Camilleri imma Gilbert Grech temm kull tama tat-Tigers b’aktar gowls. Referee: Stefan Pace
B’Kara SJ. …......................2 Mqabba A. …......................0
Mqabba Albions taw sfida denja tul l-ewwel taqsima kollha kontra l-leaders B’Kara imma finalment kellhom ibaxxu rashom biex baqg[u fl-a[[ar post ming[ajr ebda punt wara [ames partiti. Kien Jesmar Degabriele li feta[ l-iskor g[al B’Kara St. Joseph fis-60 minuta u disa’ minuti wara Steven Caruana ssi;illa din ir-reb[a. Referee: Daniel Farrugia
G]ira Utd …........................1 }abbar CB …......................1 G]ira United u }abbar Crystal Blues spi//aw fi draw 1-1 f’log[ba bilan/jata biex G]ira baqg[u jgawdu ]ew; punti vanta;; fuq l-istess }abbar. Kienu G]ira li fet[u l-iskor fit-28 minuta sakemm 20 minuta fit-tieni taqsima Alex Cauchi kiseb id-draw meritat. Referee: Thomas Debono
POOL
Su//ess g[al Caruana Ray Caruana reba[ ir-raba’ ranking tournament li kien organizzat mill-Malta Pool Association. Fil-finali Caruana, li jilg[ab ma’ Domus Kids g[eleb l-isfida ta’ Johan Attard ta’ Cospicua Rangers FC bl-iskor finali ta’ 9-5. Grazzi g[al din ir-reb[a Caruana kiseb post fit-tim nazzjonali li se jirrappre]enta lil Malta fil-kampjonati Ewropej li se jsiru fl-Ingilterra
fi Frar li ;ej filwaqt li Attard spi//a fl-ewwel post tal-lista ta’ punt u b’hekk reba[ post fl-istess tim nazzjonali. Fil-kategorija ta]-]g[a]ag[ ta’ ta[t it-18-il sena Scott Muscat ta’ Jojo’s Bar g[eleb lil Dejan Grech ta’ Senglea Bo//i Club bl-iskor ta’ 7-4 u b’hekk assigura post fit-tim nazzjonali Malti tal-istess kategorija li se jie[u sehem fil-kampjonati mondjali f’:unju li ;ej.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
36 Sport FORMULA 1
Marko jattakka lil Alonso u jiddefendi lil Vettel
I]-]ew; sewwieqa tar-Red Bull, Mark Webber (xellug) u Sebastian Vettel
Membru fi [dan it-tim ta’ Red Bull, Helmut Marko, f’intervista ri/enti li ta ddefeda li/-champion Sebastian Vettel, attakka lir-rivali tieg[u Fernando Alonso u qal li jemmen li Mark Webber tar-Red Bull isofri meta jkun ta[t pressjoni. Fix-xhur li g[addew Vettel sar l-i]g[ar sewwieq li qatt reba[ tliet titli konsekuttivi meta spi//a tliet punti fuq Fernando Alonso tal-Ferrari u kien proprju fl-a[[ar Grand Prix tas-sena li ;ie de/i] g[and min mar it-titlu. Minkejja dan is-su//ess kontinwu li qed jikseb Vettel hemm min hu tal-fehma li Vettel jirba[ g[ax sempli/iment g[andu la[jar karozza. F’intervista li ta Marko qal,
“Kul[add qed jakku]a lil Vettel li jirba[ g[ax g[andu laqwa karozza. Jekk wie[ed segwa l-ista;un seta’ jara lwirjiet e//ezzjonali li kellu f’Abu Dhabi u fil-Bra]il.” Fil-jiem li g[addew l-eks sewwieq Jackie Stewart qal li biex Vettel juri kemm hu sewwieq tajjeb irid jirba[ ma’ tim ie[or. “Ma nafx g[alfejn Stewart qal hekk meta hu stess reba[ kollox ma’ tim wie[ed,” qal Marko dwar dan. Marko qal li ma jaqbilx bilmod kif bih Alonso beda jitkellem lejn l-a[[ar talista;un meta kien ta[t pressjoni biex jaqbe] lil Vettel. “Alonso beda jg[id li l-isfida tieg[u hi kontra Hamilton meta kul[add kien jaf li l-g[an tieg[u kien biex
jil[aq u jaqbe] lil Vettel. Idde/idenja li dak kollu li beda jg[id, ninjorawh,” qal Marko. Filwaqt li Vettel reba[ ittielet titlu tieg[u, sie[bu Mark Webber ma tantx kellu sena li wie[ed jista’ jg[idilha po]ittiva. Is-sewwieq Awstraljan spi//a fis-sitt post fil-klassifika tas-sewwieqa filwaqt li fissentejn ta’ qabel kien spi//a fit-tielet post. “Nemmen li Webber, f’sena, ikollu ]ew; wirjiet perfetti u [add ma jkun jista’ jwaqqfu imma ma jafx i]omm din ittip ta’ konsistenza. Meta jkun f’po]izzjoni tajba fil-klassifika tas-sewwieqa jibda j[oss il-pressjoni u jmur lura. Vettel bil-kontra, jirba[ u jibqa’ jitjieb,” qal Marko.
OLIMPJADI 2020
Madrid kapa/i torganizza t-32 edizzjoni Uffi/jali li jiffurmaw parti millKumitat Organizzativ tal-Olimpjadi ta’ Madrid qalu li minkejja li l-pajji] g[addej minn kri]i finanzjarja, il-belt ta’ Madrid kapa/i torganizza t-32 edizzjoni tal-Olimpjadi. Il-belt ta’ Madrid hi wa[da minn diversi bliet li tefg[et ilkandidatura tag[ha biex torganizza lOlimpjadi tal-2020 u min[abba dak kollu li g[addejja minnu Spanja b[alissa [afna qed isostnu li l-pajji] mhux lest biex jorganizza l-akbar edizzjoni tal-isport. “B[alissa g[addejjin mill-aktar ]mien
diffi/li li qatt g[addejna minnu imma fidu/ju] li kapa/i neg[lbu l-ostakli,” qal Alejandro Blanco, President talKumitat Olimpiku Spanjol. Blanco kien qieg[ed jindirizza laqg[a fil-jum li Spanja g[addiet lill-Kumitat Internazzjonali Olimpiku (IOC) il-kandidatura tag[ha. Skont uffi/jali tal-Kumitat Olimpiku Spanjol jekk isiru l-Olimpjadi tas-Sajf f’Madrid dawn jg[inu biex l-ekonomija tmur ’il quddiem u l-poplu jing[aqad flimkien. Sena ilu l-Olimpjadi ta’ Londra kienu su//ess kbir u kull pajji]
li qed jitfa’ l-kandidatura tieg[u qed jipprova jimxi fuq il-passi tal-belt Ingli]a. L-ekonomija Spanjola, fi tmiem l2011, da[let fit-tieni ri/essjoni tag[ha u statistika qed turi li kollox se jibqa’ listess anke sa tmiem ta’ din is-sena. L-ewwel figuri li ppubblika l-Kumitat Olimpiku ta’ Spanja ]velaw li s-somma totali biex isiru l-Olimpjadi se tkun dik ta’ madwar 1.52 biljun ewro, u ma’ din is-somma hemm 150 miljun ewro o[ra g[as-servizzi tas-sa[[a u tas-sigurtà. Ta’ min jinnota li l-Kumitat li Organizza l-Olimpjadi ta’ Londra
nefaq 14.5 miljun dollaru filwaqt li nnefqa totali biex saru l-Olimpjadi ta’ Ateni fl-2004 kienet dik ta’ 12-il biljun dollaru. Il-pajji]i li qed jitfg[u l-kandidatura tag[hom biex jorganizzaw l-Olimpjadi tal-2020 huma tTurkija, l-Qatar, l-Azerbaijan u l:appun. Spanja qed titfa’ t-tielet kandidatura konsekuttiva tag[ha biex torganizza l-Olimpjadi wara li naqset milli tkun mag[]ula biex torganizza kemm l-Olimpjadi tal-2012 kif ukoll dawk tal-2016. L-Olimpjadi tal-2016 se jsiru fil-Bra]il.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
Sport 37 TENNIS
Radwanska u Ferrer jimpressjonaw Agnieszka Radwanska u David Ferrer kienu ]ew; tennisti li lbiera[ spikkaw hekk kif dawn kisbu reb[iet tajba f’]ew; turnaments differenti li t-tnejn li huma qed isiru bi t[ejjija g[all-Open Awstraljan. Radwanska g[elbet li/-?ini]a Li Na fisSydney International filwaqt li Ferrer reba[ kontra Lukas Lacko tas-Slovakkja flAuckland Open. Il-forma li g[addejja minnha Radwanska hi wa[da mill-aqwa u s’issa, din is-sena reb[et kull log[ba li lag[bet. It-tennista Pollakka reb[et 6-3, 6-4 kontra Li Na u issa fil-finali ta’ llum tilg[ab kontra Dominika Cibulkova. Din tal-a[[ar, fis-semifinali l-o[ra reb[et kontra l-:ermani]a Angelique Kerber 6-2, 4-6, 63. “Na[seb li f’dawn l-a[[ar jiem lg[abt tajjeb u nittama
li nibqa’ nilg[ab hekk,” qalet Radwanska. Din tala[[ar ;img[a ilu reb[et lAuckland Classic u s’issa kisbet reb[et tmien partiti konsekuttivi. Bla dubju l-g[eja kienet fattur importanti li wie[ed irid jikkunsidra fit-telfa ta’ Li Na. I/-?ini]a, f’g[axart ijiem lag[bet disa’ darbiet, b’[afna minn dawn il-log[biet ikunu fi s[ana tremenda. Minkejja li Radwanska mhijiex wa[da mill-akbar favoriti li tirba[ l-Open Awstraljan ]gur li bil-bidu li kellha f’din is-sena din se tittanta xortiha g[ar-reb[ talewwel Grand Slam tas-sena. Ta’ min jinnota li jekk wie[ed jag[ti [arsa lejn l-istatistika Radwanska tilfet erba’ darbiet f’daqstant drabi kontra Serena Williams, tmien darbiet minn 10 kontra Maria Sharapova, u 11-il darba
minn 14 kontra Victoria Azarenka. Dan kollu juri li din it-tennista ta’ 23 sena, minkejja l-i]vilupp li g[amlet fil-log[ba tag[ha fl-2012 ]gur li meta taffronta tennisti ta’ kalibru aktar g[oli qed issibha fa/li biex toffrilhom sfida denja. L-aktar tennista li b[alissa tidher fl-a[jar forma tajba hi Williams. Minkejja li l-istatistika hi kontra Radwanska din qalet, “Kull log[ba g[andha storja tag[ha. Bla dubju, se nilg[ab kontra l-aqwa tennisti imma biex tirba[ Grand Slam trid telimina avversarji diffi/li,” qalet Radwanska. Ferrer, din is-sena lag[ab sitt log[biet inqas minn Radwanska imma fil-partiti li kellu wera log[ob tajjeb. Bir-reb[a ta’ 6-2, 6-1 kontra Lacko, Ferrer kompla miexi lejn ir-raba’ titlu konsekuttiv tal-Auckland Classic.
TAZZA TAN-NAZZJONIJIET AFRIKANI
}ew; bidliet fl-iskwadra tal-Cape Verde Proprju fl-a[[ar [in Cape Verde se jkollhom jikkompetu fil-fa]i finali tat-Tazza tan-Nazzjonijiet Afrikani ming[ajr il-midfielder Odair Fortes u l-attakkant Ze Luis. Dan wara li Fortes kellu j[alli lit-tim min[abba injury u minfloku se jie[u postu Platini, plejer li jilg[ab fitTieni Divi]joni Portugi]a. Ze Luis irtira mit-tim min[abba ra;unijiet personali u minfloku ;ie inklu] Rambe, plejer li wkoll jilg[ab fit-Tieni Divi]joni filPortugal. Din hi a[bar [a]ina ferm g[al Cape Verde li f’dawn la[[ar jiem tilfu wkoll liddifensur sturmentali Ricardo li g[a]el li jibqa’ mal-klabb tieg[u. L-ewwel log[ba talCape Verde se tkun fid-19 ta’
Jannar kontra l-Afrika t’Isfel, il-pajji] li se jkun qed jorganizza l-edizzjoni. Ryan Mendes
(OSC Lille)
Intant, l-attakkant mitTogo, Emmanuel Adebayor attakka lill-mani;er ta’ Tottenham Hotspur Villas Boas u qal li minkejja li dan tal-a[[ar dejjem qal fil-pubbliku li ma jsibhiex problema li Adbeayor jilg[ab matTogo, fil-verità kien dejjem kontriha. Fix-xhur li g[addew Adebayor, attakkant ta’ Tottenham kien qal li mhux se jikkompeti fit-Tazza tanNazzjonijiet Afrikani u f’kummenti li kien ta Villas Boas kien qal li l-fatt Adebayor jilg[abx jew le f’din il-kompetizzjoni ma tag[millux differenza.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
38 Sport
Kenny Dalglish
TRASFERIMENTI
Dalglish lura ma’ Liverpool Skond rapporti fil-;urnali Ingli]i l-eks player u manager ta’ Liverpool Kenny Dalglish se jer;a’ jibda ja[dem fi [dan il-klabb b[ala ambaxxatur. Dalglish kien tke//a f’Mejju tal-2012 wara li kien ilu jmexxi lit-tim 18-il xhar wara li kien [a post Roy Hodgson. Meta Brendan Rodgers [a post Dalglish dan tal-a[[ar kien irrifjuta li jibqa’ ja[dem mal-klabb i]da jidher li issa dan bidel fhemtu. Is-sid ta’ Liverpool, John W Henry, meta kien mistoqsi fuq Dalglish qal li dan jibqa’ dejjem parti mill-familja tar-Reds. FUTBOL
Marinov u {amrun jinfirdu
Id-Direttur Tekniku ta’ {amrun Atanas Marinov mhux se jibqa’ ja[dem ma’ {amrun Spartans. Marinov kien ilu jokkupa din il-kariga mis-sajf tal-2012 u kien qed jg[in lill-kow/ Stefan Sultana. Din ma kinitx lewwel darba li Marinov kien qed ja[dem f’Malta u ma’ {amrun. Il-Bulgaru kien anke jmexxi lil {amrun bejn l2001-03 u fl-2006. {amrun b[alissa qeg[din it-tielet milla[[ar fil-kampjonat, bi 13-il punt daqs Melita.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
Sport 39 KAMPJONAT BOV PREMIER
Konfront dirett bejn Valletta u B’Kara G[ada fl-4pm, f’Ta’ Qali jintlag[ab it-tieni konfront dirett tas-sena, din id-darba bejn Valletta u Birkirkara, ]ew; timijiet li qeg[din flewwel post bl-istess ammont ta’ punti. I/-champions qeg[din l-ewwel fil-klassifika min[abba li g[andhom differenza ta’ gowls a[jar. Fl-a[[ar [ar;iet tag[om, kemm Valletta kif ukoll B’Kara kisbu reb[iet mhux biss importanti imma anke bi skor notevoli. Valletta reb[u l-ewwel konfront tas-sena meta reb[u 4-1 kontra Hibernians filwaqt li B’Kara reb[u 5-0 kontra Tarxien. G[ada dawn i]-]ew; timijiet iridu reb[a biex jag[mlu pass imporanti qabel ma jinqasmu l-punti. F’Ottubru li g[adda l-log[ba bejn Valletta u Birkirkara kienet intemmet fi skor ta’ 1-1. Minkejja li ;img[a ilu Valletta reb[u 4-1 kontra Hibs, l-iksor a[[ari ]gur li ma jirriflettix il-wirja li kellhom il-Beltin, anke jekk dawn tjiebu [afna fit-tieni taqsima. Theddida g[ad-difi]a Karkari]a ]gur li se jkun lattakkant Dos Santos. Dan tal-a[[ar jinsab g[addej minn forma tajba u fl-a[[ar log[ba, dik kontra Hibs, [arbat iddifi]a Pawlista. Filwaqt li Dos Santos kien tajjeb fuq quddiem, tajbin ukoll kienu t-tnejn ta’ wara ta’ Valletta, Luke Dimech li kien qed jer;a’ jilbes il-flokk Belti u Ian Azzopardi. Dawn it-tnejn se jkollhom bi//a xog[ol iebsa biex iwaqqfu lill-attakkanti ta’ B’Kara li kienu strumentali fir-reb[a ta’ 5-0 li dawn kisbu fuq Tarxien, tim li offra sfida denja lil kul[add imma ma seta’ jag[mel xejn quddiem il-qawwa ta’ B’Kara. B’Kara se jkollhom lil Ryan Camenzuli sospi] log[ba filwaqt li Ryan Fenech ta’ Valletta se jitlef din il-log[ba g[ax hu sospi] log[ba wkoll. Filwaqt li B’Kara u Valletta se jkunu qed ifittxu li jie[du t-tliet punti ]gur li se jgawdu
Illum
Victor Tedesco Stadium 6pm Melita v Balzan 8.15pm Mosta v Tarxien R
(1-2) (0-2)
G[ada
Ta’ Qali
2pm Qormi v Floriana 4pm Valletta v B’Kara
(2-2) (1-1)
Il-{add
Kordin
2pm Rabat A v {amrun S 4pm
(1-1)
Hibernians v Sliema W (0-4)
jekk jie[du t-tliet punti Hibernians. Dan g[aliex dawn jinsabu punt ta[t it-tnejn ta’ fuq u jkun xi jkun ir-ri]ultat ta’ g[ada, nhar il-{add Hibs, b’reb[a kontra Sliema jiggwadanjaw. Hibs se jkollhom lil Rodolfo Soares nieqes min[abba li hu sospi] log[ba filwaqt li Sliema se jkollhom sospi] lil Luigi Ruggiero. Ta’ min jinnota li Hibs kienu tilfu 4-0 fl-ewwel rawnd kontra l-Wanderers u ]gur li jridu jevitaw li ji;rilhom l-istess. Hibs iridu jwettqu reazzjoni wara t-telfa kontra Valletta filwaqt li Sliema se jkunu ;ejjin minn reb[a minima ta’ 1-0 kontra Rabat. L-uniku gowl skurjah Luca Martinelli, plejer ener;etiku li qieg[ed dejjem juri titjib. Intant, illejla jilag[bu Melita kontra Balzan u Mosta kontra Tarxien. Fuq il-karta, Balzan m’g[andhomx ifallu kontra Melita filwaqt li bilan/jat g[andu jkun il-konfront bejn Mosta u Tarxien. Melita, wara t-tliet reb[iet li kisbu dan l-ista;un jittamaw li jkomplu jnaqqru l-punti biex isalvaw posthom fil-Premier. B[alissa dawn jinsabu t-tieni mill-a[[ar, bi 13-il punt daqs {amrun. Tarxien iridu reb[a biex jil[qu lill-istess Mosta u minkejja li tilfu 5-0 kontra
Azzjoni mill-partita bejn Valletta u B’Kara, partita li ntlg[abet f’Ottubru li g[adda u ntemmet fi skor ta’ 1-1
B’Kara, il-wirjiet li kien qed ikollhom Tarxien kienu po]ittivi. Mosta se jkunu ;ejjin minn reb[a ta’ 2-1 kontra Floriana, reb[a li biha telg[u fir-raba’ post u komplew jersqu lejn post /ert fi/Championship Pool. G[ada, qabel il-log[ba Valletta v B’Kara tintlag[ab il-partita bejn Qormi u Floriana. Din se tkun log[ba bejn ]ew; timijiet li se jkunu
;ejjin minn telfa u t-tnejn li huma jridu l-punti biex jirkupraw. Qormi se jkollhom lil Zarate nieqes min[abba sospensjoni. :img[a ilu Qormi tilfu 2-1 kontra Balzan u b’din it-telfa dawn baqg[u punt ta[t l-istess Floriana li qeg[din fittmien post. Il-{add {amrun jiltaqg[u kontra Rabat f’log[ba li wie[ed jista’ jg[idilha bilan/jata, anke jekk
Rabat g[adhom l-uniku tim ming[ajr reb[a dan l-ista;un. Filwaqt li Rabat g[andhom sitt punti {amrun g[andhom 13 imma ]-]ew; timijiet jinsabu g[addejjin minn sta;un di]appuntanti. Fl-a[[ar [ar;a tag[hom {amrun tilfu kontra Melita u bla dubju dan hu ri]ultat li jkompli jikkumplika l-affarijiet g[all-iSpartans li qed jissieltu biex ma ji;ux relegati.
RALLY TA’ DAKAR
In/ident i[alli ]ew; persuni mejta }ew; persuni tilfu [ajjithom filwaqt li tlieta o[ra we;;g[u serjament f’in/ident li se[[ waqt ir-Rally ta’ Dakar. L-in/ident li se[[ filPerù kien jinvolvi karozza tar-rally u ]ew; taxis. Ilkarozza tar-rally baqg[et die[la f’taxi filwaqt li t-taxi lo[ra spi//at [abtet ukoll anke jekk is-sewwieq tag[ha pprova jevita ]-]ew; karozzi lo[ra. Is-sewwieq u l-passi;;ier fit-taxi li fiha da[let il-
karozza tar-rally mietu mad-daqqa filwaqt li tliet persuni mir-Renju Unit li kienu fil-karozza tar-rally we;;g[u serjament u ttie[du immedjatament flisptar ta’ Tacna fil-Peru. Skont l-ewwel rapporti dawn mhux qeg[din filperiklu tal-mewt. L-in/ident se[[ fil-[ames jum ta’ dan ir-rally u l-post fejn se[[ dan l-in/ident hu ferm vi/in ta/-?ili. Il-vettura tar-rally involuti
fl-in/ident kienet Land Rover Defender u wara dan kollu, f’kummenti li ta l-captain tattim, Tony Harris qal li-tim se jibqa’ jikkompeti b’]ew; vetturi Wildacat. “Dan hu xokk kbir u nixtiequ nibag[tu l-kondoljanzi tag[na lill-familji ta’ dawk li mietu. Nirringrazjaw lil Alla li ma tlifniex ukoll lissewwieq tag[na. Is-sewwieqa li we;;g[u talbu lit-tim ikompli jikkompeti,” qal il-captain tat-tim.
Il-:img[a, 11 ta’ Jannar, 2013
40 Lokali
Il-konsulenti li qabbad l-MLP taw ra;un lill-PN Il-konsulenti li qabbad ilMalta Labour Party stess qalu bi/-/ar li l-ir[as mod kif wie[ed jikseb il-gass huwa lmod li ppropona l-Partit Nazzjonalista, pipeline li jg[aqqadna mal-kumplament tal-Ewropa u l-gass ikun jista’ jinxtara bi prezz ir[as. Kien b’dan il-kliem li Tonio Fenech fisser il-gimmick tal-MLP dwar ir-ro[s tal-kontijiet waqt il-Kunsill :enerali tal-Partit Nazzjonalista li fih kien approvat il-manifest g[allelezzjoni tad-9 ta’ Marzu. Matul l-intervent tieg[u, Tonio Fenech rrefera g[al konferenza stampa li ppre]enta ftit tas-sig[at qabel, fejn kien ippre]enta lfatti dwar dan il-pro;ett li, fi kliem Tonio Fenech, se jwassal biex pajji]na “jid[ol ;o [ajt”. Min[abba dan, se jbatu l-familji Maltin u G[awdxin kollha, spjega Tonio Fenech. Tonio Fenech qal li lMLP qed jipproponi li jibni ]ew; tankijiet tal-[a]na talgass, tankijiet li se jkunu kbar daqs il-koppla talKnisja tal-Mosta u li jistg[u jkunu ta’ periklu g[ar-residenti tal-madwar. M’g[andniex ninsew dak li ;ara f’?ipru ftit tas-snin ilu, blisplu]joni tal-[a]na tal-gass tag[hom, li fost o[rajn, wasslet biex il-pajji] jispi//a bla dawl g[al sitt xhur s[a[. Il-Labour qed jg[id li lpro;ett kollu se jiswielu €376 miljun i]da proprjament se jiswa €600 miljun qal Tonio Fenech. Din issomma ti]boq l-€450 miljun
ewro li ntefqu fil-bini talpro;ett tal-interconnector u lestensjoni l-;dida tal-bini talpower station tad-Delimara f’daqqa, spjega Fenech. Tonio Fenech qajjem ukoll il-mistoqsija dwar il-perjodu li fih irid jitlesta dan ilpro;ett. Hu qal li l-proposta tal-Labour li jwettaq dan kollu fi ]mien sentejn mhix wa[da kredibbli. Iktar minn hekk, kif jista’ gvern jonfoq 600 miljun ewro u fl-istess waqt ira[[sulna l-kontijiet tad-dawl, saqsa Tonio Fenech. Fl-intervent tieg[u Tonio Fenech qal ukoll li l-Partit Nazzjonalista hu l-partit li jimpurtah minnkom. Dan hu l-partit li fil-qofol tal-politika tieg[u j]omm lilek fi//entru. Hu qal li l-Partit Nazzjonalista mhux il-partit li ju]ak u jarmik, i]da huwa dak il-partit li jibni l-futur tieg[u madwar l-aspirazzjonijiet tieg[ek. Mhux ta’ b’xejn li l-Kan/illier tal:ermanja qaltilna li lprestazzjoni ta’ Malta f’din il-kri]i kienet wa[da e//ellenti, tenna Tonio Fenech. Kif spjega Tonio Fenech, il-Partit Nazzjonalista [adem g[all-;id komuni tag[na u dan hemm b]onn napprezzawh. Meta pajj]na nqabbluh ma’ pajji]i o[ra, naraw kif ilbarranin tilfu l-postijiet taxxog[ol tag[hom. B’differenza ma’ dan, a[na l-Maltin [loqna 20,000 post tax-xog[ol ;did u salvajna 5,000 impjieg, qal Tonio Fenech.
Il-prova li l-konsulenti tal-Labour stess qed jammettu li bil-pipeline li jrid il-PN, l-elettriku ji;i or[os It-tabella ta’ hawn fuq hi me[uda mill-pre]entazzjoni li l-mexxej tal-Labour Party stess, Joseph Muscat, g[amel nhar it-Tlieta li g[adda hu u jniedi l-proposta tieg[u li jibni power station o[ra. Din it-tabella hi parti millpre]entazzjoni li g[amlet idditta ta’ konsulenza DNV Kema li l-Labour Party stess staqsieha tag[mel stima ta’ kemm ji;i jiswa kull unit ta’ elettriku jekk dan ikun prodott bil-gass. L-ewwel linja fit-tabella (Gas Pipeline from Sicily to Malta) hi l-g[a]la tal-Gvern Nazzjonalista ta’ pipeline li jwassal il-gass minn Sqallija g[al Malta u li jkun im[allas mill-Unjoni Ewropea g[ax jg[aqqad lil Malta malEwropa g[all-provvista talgass. It-tieni linja (LNG terminal including regasification facility) hi l-g[a]la tal-Partit Laburista li jibni power station o[ra ma’ li g[andna u j;ib ilgass f’Malta bil-vapuri li
media•link COMMUNICATIONS
j[ottuh u jin[a]en f’tankijiet kbar f’Delimara stess qrib ilpower station. Din l-g[a]la ma tistax ti;i ffinanzjata mill-UE g[ax taqta’ lil Malta millEwropa. It-tielet linja hi g[a]la o[ra, apparti minn dawk tal-Gvern Nazzjonalista u tal-Labour Party, li l-konsulenti ta’ Muscat studjaw ukoll. Fil-kalkolu dettaljat tag[ha, il-kumpanija Olandi]a ta’ konsulenza DNV Kema turi li blg[a]la tal-Gvern Nazzjonalista, anke kieku kellha tinbena power station o[ra, l-elettriku ji;i jiswa 7.6 /ente]mi g[al kull unit, li hu prezz or[os mid-9.4 /ente]mi li ji;i jiswa bl-g[a]la talLabour Party. Fit-tieni kolonna, il-konsulenti tal-Labour Party jikkunsidraw l-g[a]la li partijiet antiki tal-power station ta’ Delimara jinbidlu biex ja[dmu bil-gass. Fi kwalunkwe ka], huma jikkonkludu li l-prezz g[al kull unit ta’ elettriku b’din l-g[a]la jkun pjuttost
g[oli, imma l-or[os dejjem ikun bil-pipeline li jrid ilGvern Nazzjonalista. Fit-tielet kolonna, il-konsulenti ta’ Muscat DNV Kema jikkunsidraw l-g[a]la li l-parti ta’ Delimara tal-BWSC tkun konvertita g[all-gass, kif se jag[mel il-Gvern Nazzjonalista. B’din l-g[a]la u bil-gass mill-pipeline kif irid il-Gvern Nazzjonalista, kull unit ta’ elettriku ji;i jiswa 8.7 /ente]mi, waqt li bl-g[a]la talLabour Party ta’ ;arr tal-gass bil-vapuri, l-elettriku ji;i og[la bil-prezz ta’ 11-il /ente]mu. F’kull ka], l-g[a]la talpipeline mill-Gvern Nazzjonalista tag[ti elettriku or[os. Dak li se jag[mel il-Gvern Nazzjonalista, ji;ifieri l-bdil tal-parti tal-BWSC ta’ Delimara g[all-gass li ji;i mill-pipeline minn Sqallija ji;i jiswa 8.7 /ente]mi, f’kuntrast mal-prezz og[la ta’ 9.4 /ente]mu g[al dak li qed jg[id li jrid jag[mel il-Labour Party ta’ power station o[ra li ta[dem bil-gass mill-vapuri.