Numru 13,334
€0.55
www.mychoice.pn
It-Tlieta, 15 ta’ Jannar, 2013
Fi]-}ejtun ilbiera[ filg[axija saret l-attività Int u l-Kandidati li fiha l-Prim Ministru Lawrence Gonzi u l-kandidati tkellmu dwar il-vi]joni tal-Partit Nazzjonalista (Ritratt> Joseph Galea) Ara pa;ni 4 u 5
Bil-proposta tal-Labour jog[lew il-kontijiet tad-dawl u l-ilma b’5% minn Charles Muscat
Minn rapport indipendenti li sar mill-kumpanija internazzjonali tal-awdituri KPMG dwar il-proposta talLabour Party dwar l-ener;ija, li tinkludi l-bini ta’ power station ;dida, il-bini ta’
tankijiet g[all-[a]na tal-gass u l-ikkummissjonar tal-vapuri li j;ibu l-gass, jirri]ulta li lkontijiet tad-dawl u l-ilma g[all-familji, g[an-negozji, g[all-[wienet u g[allindustrija, mhux talli mhux se
jor[su, imma se ji]diedu b’5% fuq li huma llum. Tonio Fenech, il-Ministru tal-Finanzi, l-Ekonomija u lInvestiment, qal dan ilbiera[ f’konferenza tal-a[barijiet fid-Dar ?entrali tal-PN li
matulha ]vela dettalji ;odda li juru kif bil-proposti talLabour Party dwar l-ener;ija kul[add ikollu j[allas kontijiet og[la. g[al pa;na 7
Int f’din l-elezzjoni Suppliment spe/jali fil-pa;ni tan-nofs ta’ dan il-;urnal. Illum dwar l-MCAST
IN-NAZZJON It-Tlieta 15 ta’ Jannar, 2013
Lokali 7
Il-proposta tal-Labour hi bba]ata fuq kalkoli ]baljati minn pa;na 1
Fil-pre]enza tas-Segretarju :enerali tal-PN, Paul Borg Olivier; u l-President talKumitat E]ekuttiv tal-PN, Marthese Portelli; il-Ministru Tonio Fenech qal li r-rapport ta’ KPMG jaqbel ma’ dak li sostna l-Partit Nazzjonalista minn meta l-Labour [abbar din il-proposta – li l-kontijiet se jog[lew u mhux jor[su kif qed jg[id l-MLP. Ir-rapport, li kien ikkummissjonat millEnemalta, juri li familja li llum tir/ievi kont ta’ €100 jitla’ g[al €105 u industrija li t[allas kont ta’ €1,000 se tir/ievi kont ta’ €1,050. Il-Partit Nazzjonalista qed jikkritika l-proposta talLabour g[ax din hi bba]ata fuq kalkoli ]baljati u hi ma[suba biss biex tixtri l-voti tal-poplu Malti u G[awdxi min[abba li din qed twieg[ed xi [a;a li mhix possibbli. Il-Ministru Tonio Fenech spjega li l-konsulenti mqabbdin u m[allsin minn DNV Kema pproponew lilLabour Party li l-a[jar sistema tkun li jsir il-pipeline tal-gass bejn Sqallija u Malta, ji;ifieri l-proposta li fuqha qed ja[dem il-Gvern Nazzjonalista u mhux li tinbena power station o[ra u li l-gass jin;ab f’Malta minn vapuri li g[ad iridu jinbnew apposta. Tonio Fenech qal li lLabour Party ma laqax din irrakkomandazzjoni u g[a]el proposta li se tg[olli u mhux tra[[as il-kontijiet g[allfamilji u n-negozji. Jirri]ulta wkoll li l-istima tal-Labour tal-pro;ett hi bba]ata fuq kalkoli []iena g[ax il-pro;ett mhux se jiswa €370 miljun imma se jitla’ aktar minn €600 miljun. Dan min[abba li fl-istima ma inkludewx spejje] addizzjonali me[tie;a biex tinbena l-power station u biex ikunu ikkummissjonati lvapuri apposta g[all-pro;ett. Dan kollu jo[ro; mir-rapport
Ir-rapport tal-KPMG li juri l-ispi]a reali li se twassal biex bil-proposta tal-Labour jog[lew il-kontijiet tad-dawl u l-ilma b’5%
tal-KPMG li jinsab fuq ilwebsajt tal-Enemalta. Il-Ministru Tonio Fenech spjega wkoll li ma je]isti lebda ftehim li jag[ti garanzija tal-prezz tal-gass g[al 10 snin u dan min[abba li l-prezz internazzjonali tal-gass ivarja b[alma jvarja l-prezz internazzjonali ta]-]ejt. Jirri]ulta wkoll li hu impossibbli li din il-proposta tal-Labour, li hi meqjusa b[ala l-akbar pro;ett dwar lener;ija, jitlesta f’sentejn u dan min[abba li hu impossibbli li dak il-perijodu jsiru l-istudji ambjentali, issir l-infrastruttura u li jkunu ttie[du l-mezzi kollha ta’ sigurtà me[tie;a f’settur b[alma hu l-ener;ija. Tonio Fenech spjega li biex wie[ed i[ejji dokument ta’ expression of interest u biex isir ilpro/ess ta’ a;;udikazzjoni jkun me[tie; perijodu ferm itwal. Hu qal li mill-kalkoli li saru jirri]ulta li pro;ett b[al dan ikun irid tal-inqas [ames snin
Bil-proposta tal-Labour, kull unit ta’ elettriku fid-dar, fin-negozju jew fil-fabbrika tieg[ek, minn 18/3 li hu llum se jitla’ g[al 19/2 biex isir. Dan ifisser l-istess ]mien li mistenni jitlesta lpipeline tal-gass bejn Sqallija u Malta kif qed jippjana lGvern u li g[alih il-Gvern mistenni jing[ata l-g[ajnuna mill-Unjoni Ewropea g[ax qed jg[aqqad lil Malta malkumplament tal-Ewropa. Bil-proposta tal-Labour, Malta ma ting[atax g[ajnuna mill-UE g[ax dan il-pro;ett ikun qed jaqta’ lil Malta millkumplament tal-Ewropa. Tonio Fenech spjega li rrapport ta’ KPMG hu bba]at fuq l-energy mix li l-MLP iddikjara fir-rapport tieg[u, bl-infrastruttura tal-lum fejn 40% tal-ener;ija ti;i millpower station li trid tinbena, 40% mill-estensjoni tal-power station ta’ Delimara u 20% mill-Interconnector ma’
Sqallija li jkun lest lejn la[[ar ta’ din is-sena jew ilbidu tas-sena d-die[la. Dan iwassal biex jekk wie[ed iqis l-ispejje] operattivi, l-assumption li qal il-Labour Party li kull unit ji;i jiswa 9/6, hi ]baljata g[ax titla’ g[al 10/8 kull unit. Jekk wie[ed i]id is-sisa obbligatorja fuq l-elettriku, kull unit jitla’ g[al 12/5. Jekk wie[ed i]id l-ispejje] operattivi kollha li mhumiex diretti li ji;u €17-il miljun u l-ammont li jrid jit[allas kull sena g[al 25 sena fuq id-dejn l-antik ta’ madwar €21 miljun, il-[las lura talinvestiment kapitali u l-qlig[ li f’sitwazzjonijiet simili jistenna l-privat, l-ammont li jrid jintu]a biex t[allas lura lkapital ta’ 8.4 %, iwassal li
biex l-Enemalta twassal unit ta’ elettriku fid-dar, finnegozju jew fil-fabbrika tieg[ek, minn 18/3 li hu llum se jitla’ g[al 19/2. Dan ifisser li l-kontijiet mhux talli se jor[su imma se jog[lew b’5% bil-proposta tal-MLP. Ir-rapport ta’ KPMG hu bba]at fuq ilparametri tal-Awtorità ta’ Malta dwar ir-Ri]orsi. Il-Ministru Tonio Fenech spjega wkoll l-inizjattivi li [a l-Gvern Nazzjonalista fla[[ar [ames snin u ta [arsa lejn il-[ames snin li ;ejjin b[ala parti mill-istrate;ija dwar l-ener;ija g[al pajji]na. Fosthom hemm l-estensjoni tal-power station ta’ Delimara, l-interconnector li x-xog[ol fuqu beda u jitlesta fil-bidu tas-sena d-die[la, u se jinvesti fl-infrastruttura talpipeline tal-gass minn Sqallija bl-g[ajnuna tal-fondi tal-UE. Dan kollu g[andu jwassal g[al prezzijiet aktar ra;jonevoli g[al familji, g[an-negozji u l-fabbriki.
IN-NAZZJON It-Tlieta 15 ta’ Jannar, 2013
2
Ikomplu ji]diedu l-impjiegi Dawk li ja[dmu bi qlig[ f’pajji]na, f’Awwissu li g[adda ]diedu b’aktar minn elfejn, jew 1.4% meta mqabbel mal-istess xahar is-sena ta’ qabel. Statistika tal-NSO turi li fuq perjodu ta’ sena, bejn Awwissu 2011, u Awwissu li g[adda, dawk li g[andhom impjieg fulltime fil-g]ejjer Maltin ]diedu g[al 152,670. Dawk li qed ifittxu x-xog[ol ]diedu biss bi 350, g[al total ta’ 6,800. I]-]ieda fl-impjiegi kienet kollha mas-settur privat, b’dawk li ja[dmu mal-privat ji]diedu b’2,300, waqt li dawk li ja[dmu mal-Gvern naqsu bi kwa]i 200, biex illum issettur privat f’Malta u G[awdex jimpjega mieg[u 112-il elf ru[, waqt li ssettur pubbliku j[addem kwa]i 41,000 persuna. Is-settur tal-kummer/ huwa l-aktar settur li j[addem nies, bi 23,000 [addiem, kollha mal-privat. Warajh, il-qasam talmanifattura, b’20,000 [addiem, kwa]i kollha mal-privat. It-tielet l-aktar
settur li j[addem nies huwa s-settur tal-edukazzjoni bi 13,700 [addiem, b’9,700 minnhom ja[dmu fis-settur Pubbliku. L-istatistika ma[ru;a mill-NSO turi li kien hemm ]idiet fl-ammont ta’ nies ja[dmu fil-qasam Finanzjarju, il-qasam talInformazzjoni u tTeknolo;ija, il-qasam edukattiv u l-qasam tassa[[a. G[al darb’o[ra, kif qed jo[ro; xahar wara l-ie[or mi/-/ifri li jippubblika luffi//ju nazzjonali talistatistika, l-akbar ]ieda flimpjiegi kienet fost in-nisa. Bin-nisa ja[dmu f’perjodu ta’ sena ]diedu b’1,700, waqt li l-ir;iel ]diedu biss bi 350. L-istatistika turi wkoll li kien hemm ]idiet flimpjiegi part-time, li f’sena ]diedu b’5%, g[al total ta’ 56,000. }ieda ta’ kwa]i tlett elef. Mill-istatistika tal-NSO jo[ro; ukoll li kien hemm ]ieda anke fisself-employed, b’dawk li ja[dmu g[al rashom ]diedu b’240 g[al total ta’ kwa]i 18,000.
It-Temp
UV INDEX
2
IT-TEMP> il-bi//a l-kbira msa[[ab b’[albiet tax-xita li jistg[u jkunu lokalment bir-rag[ad f’xi waqtiet VI}IBBILTÀ> tajba minbarra f’xi [albiet tax-xita IR-RI{: moderat mit-Tramuntana li jdur ftit qawwi mill-Punent Majjistru BA{AR> moderat g[al qawwi IMBATT> baxx mix-Xlokk li jsir lokalment baxxg[al moderat TEMPERATURA: l-og[la 15˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.9mm Xita mill-1 ta’ Settembru 290.5mm
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
IT-TLIETA L-og[la 15˚C L-inqas 12˚C
L-ERBG{A L-og[la 14˚C L-inqas 9˚C
IL-{AMIS L-og[la 16˚C L-inqas 91˚C
IL-:IMG{A L-og[la 13˚C L-inqas 10˚C
IS-SIBT L-og[la 15˚C L-inqas 9˚C
UV
UV
UV
UV
UV
2
2
2
2
2
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) ilbiera[ kienet> Malta 18˚C xemxi, Al;eri 09˚C bir-rag[ad, Amsterdam -02˚C imsa[[ab, Ateni 15˚C imsa[[ab, Li]bona 14˚C xemxi, Berlin -04˚C borra, Brussell -03˚C imsa[[ab, il-Kajr 19˚C ftit imsa[[ab, Dublin 04˚C xita, Kopen[agen -02˚C imsa[[ab, Frankfurt -01˚C borra, Milan 04˚C imsa[[ab, Istanbul 08˚C xemxi, Londra 01˚C borra, Madrid 09˚C ftit imsa[[ab, Moska -06˚C imsa[[ab, Pari;i 01˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 10˚C imsa[[ab, Ruma 14˚C imsa[[ab, Tel Aviv 19˚C xemxi, Tripli 20˚C imsa[[ab, Tune] 15˚C imsa[[ab, Vjenna -02˚C imsa[[ab, Zurich 01˚C borra, Munich -02˚C imsa[[ab, Stokkolma -04˚C imsa[[ab, San Pietruburgu -04˚C imsa[[ab.
Reazzjoni po]ittiva g[all-proposta tal-PN g[as-suq tal-konferenzi f’G[awdex minn Charles Muscat
Il-proposta tal-Partit Nazzjonalista biex tippromwovi suq tal-konferenzi f’G[awdex hi proposta po]ittiva [afna g[ax ilkonferenzi jimlew il-perijodu tas-sena meta t-turi]mu f’G[awdex ikun kwiet u g[alhekk il-lukandiera jbatu minn nuqqas ta’ attività turistika. Michael Caruana, Direttur talLukanda Calypso qal dan f’kummenti lil IN-NAZZJON dwar il-proposta tal-PN m[abbra mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi nhar il-{add f’G[awdex li permezz tag[ha gvern ;dida Nazzjonalista se ja[dem mas-settur privat biex jinfet[u aktar lukandi ta’ 5 stilel f’G[awdex li jkollhom fa/ilitajiet biex jattiraw is-suq tal-konferenzi u in/entivi u b’hekk jipprovdu impjiegi ;odda f’G[awdex u g[al dan ilg[an il-Gvern jimpenja ru[u li l-pro/eduri me[tie;a, inklu] applikazzjonijiet tal-MEPA
jkunu ffa/ilitati bla ma jinkisru ebda regolamenti. Michael Caruana qal li din ilproposta hi ta’ g[ajnuna kbira g[all-industrija tat-turi]mu f’G[awdex. Dwar l-a[bar li fil-jiem li g[addew [are; it-tender millGvern biex jitqabbdu konsulenti barranin biex jag[tu pariri lil Gvern dwar l-g[a]liet kollha li jistg[u jiffa/ilitaw la//essibbiltà li jinkludu lproposta li ssir mina bejn Malta u G[awdex jew li jsir pont u li jekk il-mina tkun vijabbli, Gvern ;did Nazzjonalista iwettaq dan il-pro;ett, Michael Caruana qal li jekk dan ilpro;ett ikun vijabbli u jitwettaq, dan ikun ta’ ;id kbir anke g[al G[awdex. Dwar il-Pjan g[at-Turi]mu f’G[awdex li hu ma[sub biex jiffa/ilita t-turi]mu f’G[awdex, biex it-turi]mu jikber u jissa[[a[ matul is-sena kollha Michael Caruana qal li
G[awdex g[andu futur kbir fitturi]mu u importanti li wie[ed isegwi tajjeb din l-industrija. Hu qal li G[awdex irid jindirizza tturi]mu b’mod differenti minn Malta u jrid imur g[al upmarket tourism. Hu qal li jekk ilfa/ilitajiet li di;à hemm ikomplu ji]diedu u jitjiebu,lopportunità qieg[da hemm u tista’ titwettaq. Michael Caruana qal li lindustrija tat-turi]mu hi pilastru importanti g[all-ekonomija mhux biss ta’ G[awdex imma wkoll ta’ Malta. G[alhekk jekk wie[ed ju]a l-forzi kollha possibbli u jara liema ni/e/ jindirizza u kif se jsir ilmarketing ta’ G[awdex, li jkun mibjug[ b’mod differenti minn Malta u jkun b[ala upmarket tourism. Hu qal li l-lukandi f’G[awdex qed jindirizzaw g[al dan is-suq partikulari u jemmen li gvern ;did g[andu jindirizza l-industrija tat-turi]mu f’G[awdex b’dan il-mod.
Arran;amenti g[all-Maltin imsefrin biex ji;u jivvutaw
Qed isiru l-arran;amenti me[tie;a biex il-Maltin li jinsabu barra mill-pajji] ikunu jistg[u ji;u lura Malta biex jivvutaw fl-Elezzjoni :enerali tad-9 ta’ Marzu. L-Air Malta se tkun qed tipprovdi biljetti bir-ritorn fuq is-servizzi tag[ha g[all-prezz ta’ €35, inklu] it-taxxi u spejje] o[ra, g[al dawk ilpersuni li huma eli;ibbli jivvutaw. Ir-ri]ervazzjoni fuq it-titjiriet skedati tal-Air Malta jistg[u
jsiru fuq it-telefown: 2599 1230. It-telefonati jistg[u isiru mitTnejn sas-Sibt mit-8am sad9pm u l-{add mit-8am sal-5pm. L-ivvja;;ar lejn Malta hu possibbli mis-27 ta’ Frar sad-9 ta’ Marzu, u r-ritorn ikun bejn id-9 ta’ Marzu u s-17 ta’ Marzu. Dawk il-persuni li se jivvutaw kmieni fit-2 ta’ Marzu jistg[u jivvja;;aw lejn Malta mis-27 ta’ Frar u jistg[u jirritornaw lura mit-2 ta’ Marzu u mhux aktar tard mis-17 ta’
Marzu. Dawn il-persuni jridu japplikaw mal-Kummissjoni Elettorali sa nofsinhar tal:img[a l-1 ta’ Marzu. Dawn l-arran;amenti se jkunu validi g[al persuni li huma eli;ibbli jivvutaw, li jinkludu dawk li huma mi]]ew;a ma’ barranin, dawk li qed jistudjaw jew ja[dmu barra kif ukoll dawk li qed jie[du trattament mediku barra minn Malta, jew persuni li huma dipendenti fuq dawk imsemmija.
B[al-lum 25 sena
F
l-ewwel sessjoni tal-Kunsill :enerali, Tonio Borg ;ie elett b[ala President talKunsill. Hu [a post Ugo Mifsud Bonnici li temm din il-kariga. L-elezzjoni g[all-kariga ta’ President kienet ikkontestata wkoll minn Ray Zammit, Manuel Borda u Ray Bondin. Fl-istess sessjoni qabel ma a;;orna g[all-g[ada, fil-Kunsill inqraw irrapport amministrattiv kif ukoll ir-rapport finanzjarju li ;ew approvati. Sar diskors ukoll mis-Segretarju :enerali Louis Galea. Mir-rapport amminisrattiv irri]ulta li l-PN kellu 30,349 tesserat ji;ifieri ]ieda ta’ 1,783 tesserat fuq l-1986. Dan il-Kunsill wera ddeterminazzjoni li l-PN ikompli ja[dem g[all-;id tal-poplu. Kemm ir-rapport amministrattiv kif ukoll dak finanzjarju tpo;;ew g[all-approvazzjoni tal-Kunsillieri li ng[ataw kopji kif ukoll lill-mistednin li attendew g[as-sessjonijiet tal-Kunsill. Fiddiskorsi tal-Kunsillieri saru interventi dwar aspetti diversi u g[alkemm kien hemm espressjonijiet ta’ opinjonijiet differenti dwar aspetti partikolari, ilkoll kienu ispirati minn atte;;jament po]ittiv g[all;id tal-PN u tal-poplu Malti u G[awdxi.
IN-NAZZJON It-Tlieta 15 ta’ Jannar, 2013
Lokali 3
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi jiddiskuti ma’ [addiem ta’ Computime x-xog[ol tag[hom. (Ritratt> Michael Ellul)
Is-settur tal-IT kiber bi 3.4% fl-a[[ar 5 snin u qed jo[loq l-impjiegi Is-settur tat-teknolo;ija talinformazzjoni, mill-2008 ’l hawn, kiber b’aktar minn 3%. Dan jissarraf f’]ieda filpostijiet ta-xog[ol. E]empju ta’ dan hi l-kumpanija Computime li mill-2008 ’l hawn ]diedet bi 30 impjegat, g[al 85. Il-mira tal-istess kumpanija issa hi li tkompli tkabbar in-numru ta’ impjegati biex dan jaqbe] ilmitt persuna. Dan t[abbar waqt ]jara li lPrim Ministru Lawrence Gonzi, g[amel lill-kumpanija Computime, f’Birkirkara, ilbiera[. Il-kumpanija tforni ]ew; setturi spe/jalizzati filqasam tat-teknolo;ija talinformazzjoni, b’servizzi lillbanek u lill-kumpaniji ta]-
]ejt. Il-Prim Ministru kien akkumpanjat mis-Segretarju Parlamentari g[a]-}g[a]ag[ u l-Isport Clyde Puli. Il-Computime g[amlet investiment ta’ kwart ta’ miljun ewro permezz ta’ g[ajnuna mill-iskemi talGvern u li fiha ng[ata ta[ri; siewi lill-impjegati. Dan kollu sostna l-Prim Ministru ma ;iex b’kumbinazzjoni i]da permezz ta’ de/izjonijiet responsabbli. Hu qal li billi lfinanzi kienu fis-sod, ilGvern nieda bosta skemi ta’ g[ajnuna li minnhom gawdew bosta kumpaniji privati. L-investiment fil-[addiema tag[na huwa essenzjali f’dan
is-settur li l-[in kollu jinbidel b’ritmu mg[a;;el u g[aldaqstant wie[ed je[tie; li jkompli j]omm mal-a[[ar investiment li jsir anke fixxena internazzjonali. Il-Prim Ministru semma wkoll kif f’kumpaniji b[allComputime hemm ta[lita ta’ persuni bi sfond interdixxiplinarju u differenti: esperti fl-informatika, filmarketing, u fl-assigurazzjoni tal-kwalità fost l-o[rajn. Is-su//ess ta’ kumpaniji b[al Computime, qal il-Prim Ministru, huwa wkoll ri]ultat tas-su//ess ekonomiku talpajji]. Dan kollu anke grazzi g[al bosta in/entivi talGvern, fosthom [afna skemi li toffri l-Malta Enterprise.
Il-Prim Ministru semma wkoll l-istatistika ma[ru;a mill-Uffi//ju Nazzjonali talIstatistika l-NSO, fejn [are; li dawk li ja[dmu bi qlig[ f’Malta ]diedu b’elfejn ru[, jew 1.4%. Dan b’kuntrast ma’ pajji]i o[ra. Il-Prim Ministru sostna li [afna minn dawn limpjiegi ;odda kienu fissettur tas-servizzi finanzjarji u fis-settur tat-teknolo;ija talinformazzjoni li f’pajji]na ]died b’rata sostanzjali [afna. Dawn huma l-bidliet li g[amlet l-ekonomija Maltija fl-a[[ar 30 sena, b’setturi li dak i]-]mien lanqas kien wie[ed jo[lomhom b[asservizzi lill-qasam talavjazzjoni, is-servizzi finanzjarji u l-farma/ewtika,
filwaqt li l-ekonomija Maltija g[arfet tadatta ru[ha u to[loq ni/e/ ;odda li llum jipprovdu x-xog[ol lil eluf ta’ [addiema. I/-?ermen tal-Bord tadDiretturi, Mario Mizzi, qal li s-su//ess tal-kumpanija huwa marbut mal-kapa/ità tal[addiema tag[na. Hu fa[[ar in-numru kbir ta’ skemi u in/entivi tal-gvern li permezz tag[hom numru ta’ [addiema setg[u jing[ataw aktar ta[ri; spe/jalizzat. Hu semma kif ilkumpanija Computime qed tag[ti servizzi fl-Iskozja u lLibja fost o[rajn. Mizzi sosta li s-s[ubija ta’ pajji]na fl-Unjoni Ewropea offriet aktar opportunitajiet g[all-kumpaniji fl-IT.
IN-NAZZJON It-Tlieta 15 ta’ Jannar, 2013
4 Lokali
Importanza qawwija lill-qasam tas-sa[[a Id-Deputat Nazzjonalista Francis Agius waqt l-attività fi]-}ejtun qal li flimkien maledukazzjoni u xxog[ol, il-Partit Nazzjonalista dejjem ta importanza qawwija wkoll lis-sa[[a. Gvernijiet immexxija mill-PN [adu [sieb kull qasam tas-sa[[a. {admu fuq politika li tara l-b]onnijiet ta’ kul[add ming[ajr ma ttraskura wkoll b]onnijiet f’ka]i partikolari individwali. Hekk g[amel u qed jag[mel fil-ka] tal-;lieda lillmarda tal-kan/er. Dan ma jsirx biss bl-isptarijiet, bilkura u bil-medi/ina b’xejn i]da anke billi jkollok professjonisti m[arr;a bil-kwalifiki me[tie;a. IlGvern qed jie[u [sieb dan l-aspett ukoll bit-tag[lim fl-Università u fl-MCAST. Francis Agius qal li l-qasam tas-sa[[a f’pajji]na qed jikseb it-tif[ir mhux biss mill-poplu Malti i]da anke minn istituzzjonijiet internazzjonali.
Il-PN hu garanzija ta’ tkattir tal-;id u prosperità
Politika li kattret il-valur tas-solidarjetà
Il-kandidata Ingrid Brownrigg qalet li l-g[a]la tag[ha li tissie[eb u tikkontesta lelezzjoni f’isem ilPartit Nazzjonalista ;ej mill-fatt li kien il-PN li ;ab il-libertà tal-[sieb u talespressjoni fil-pajji]. B[ala persuna mi]-}ejtun hi g[exet tfulitha f’ambjent fejn illibertà kienet mhedda i]da g[exet ]g[o]itha fillibertà kif ukoll fl-esperjenza ta’ realtajiet ta’ pajji]i o[ra. Ta[t il-PN, il-poplu ra l-ekonomija, it-turi]mu u l-;id tal-poplu jikbru. L-g[a]la tal-poplu favur is-s[ubija ta’ Malta fl-UE ;iet fuq direzzjoni /ara tal-PN u kontra rrieda ta’ Joseph Muscat li llum qed juri linkonsistenza tieg[u. Hu biss il-PN li jista’ jkompli jiggarantixxi lill-poplu l-;id u l-prosperità fil-pajji].
L-Assistent Parlamentari Stephen Spiteri qal li ta[t ittmexxija tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi, il-pajji] kompla jkabbar l-attenzjoni tas-so/jetà fuq dawk li g[andhom b]onn lg[ajnuna. Il-politika tal-PN investiet, grazzi g[al finanzi sodi, f’aktar infrastruttura u servizzi g[al dawk batuti fis-so/jetà. L-oqsma tassa[[a, tax-xog[ol u tal-edukazzjoni huma minsu;a flimkien biex ti]viluppa aktar fil-pajji] dik li hi mag[rufa b[ala caring society. Fost mi]uri o[ra li ttie[du hemm id-de/i]joni g[all-edukazzjoni inklussiva, l-impjieg ta’ aktar learning support assistants kif ukoll ir-resource centres g[al tfal li ma jistg[ux jattendu l-mainstream. Grazzi g[al dawn il-mi]uri pajji]na hu fuq quddiem nett fl-edukazzjoni inklussiva fost il-pajji]i Ewropej.
Il-valuri huma l-qofol Investiment b’risq l-anzjani b’finanzi fis-sod tas-su//ess ta’ pajji]na Is-Segretarju Parlamentari Mario Galea qal li grazzi g[all-politika talPartit Nazzjonalista l-pajji] g[andu finanzi sodi u dan jippermetti lillpajji] li jag[mel investiment qawwi favur l-anzjani. Hu grazzi g[allekonomija soda tal-pajji] li sar investiment fuq aktar swali firresidenzi tal-anzjani, aktar /entri taljum u night shelter. Filwaqt li pajji]i o[ra huma kostretti li j]idu l-età tal-irtirar, f’pajji]na qed ji]died in-numru ta’ anzjani li jgawdu l-pensjoni s[i[a tag[hom filwaqt li jkomplu ja[dmu. Illum hawn aktar minn 10,000 anzjan u anzjana li jgawdu minn din il-politika. Filwaqt li Joseph Muscat irid jonfoq aktar minn €600 miljun ewro ming[ajr g[ajnuna mill-UE g[al
power station li l-pajji] ma g[andux b]onn, Gvern immexxi mill-PN [aseb u qed jibni sptar g[all-kura tal-kan/er bi spi]a ta’ €60 miljun u b’g[ajnuna ta’ fondi mill-UE.
Id-deputat Carm Mifsud Bonnici qal li dak li wassal lill-Partit Nazzjonalista biex tul l-istorja jikseb ir-ri]ultati ta’ su//ess hu g[aliex hu partit mibni fuq il-valuri. Il-valuri li dejjem iggwidaw lill-PN huma dawk fuq il-prin/ipji tad-demokrazija Kristjana. Huma dawn il-valuri li j]ommu lill-bniedem sod. Ming[ajrhom,wie[ed jitkaxkar malkurrent. Carm Mifsud Bonnici qal li l-mod kif il-Partit Laburista [eles midDeputat Mexxej An;lu Farrugia juri l-mod kif ma g[andhomx isiru laffarijiet fil-politika. Dawn huma affarijiet li ma jsirux fil-PN. Hu qal li fl-a[[ar le;i]latura [adem mill-qrib mal-Prim Ministru
Lawrence Gonzi u fih seta’ jara persuna li temmen fil-valuri veri. Huma dawn il-valuri, b[all-valur tas-solidarjetà, li wasslu lil pajji]na j]omm finanzi fis-sod meta pajji]i o[ra sabu biss diffikultajiet.
Muscat prova ju]a l-mard g[all-gwadann politiku tieg[u Il-Ministeru g[al G[awdex fi stqarrija qal li Joseph Muscat b’mod ]baljat prova ju]a l-mard g[all-gwadann politiku tieg[u, meta f’Kemmuna g[adda kummenti dwar ra;el bi problema ta’ mard. Il-Ministeru g[al G[awdex qal flistqarrija li fehem is-sitwazzjoni tarresident ta’ Kemmuna, u kkordina
[idma biex jipprovdi s-servizz tattrasport bil-ba[ar biex dan ilpazjent ikun jista’ jattendi g[attrattament fl-Isptar :enerali t’G[awdex. Qabel i]-]jara ta’ Muscat f’Kemmuna, il-Ministeru g[al G[awdex [are; sej[a g[all-offerti biex il-pazjent ikun jista’ jittie[ed
G[awdex u lura Kemmuna kull meta jkollu b]onn il-kura jew trattament. Il-Ministeru g[al G[awdex ]ied billi qal li huwa infurmat ukoll li lMalta Community Chest Fund qed tikkunsidra t-talba tar-resident biex dan ikun jista’ ji;i kkumpensat blispejje] li g[amel.
Il - Ministeru g[al G[awdex temm jg[id li jirrispetta u jittratta s - sitwazzjoni ta ’ dawk li jkunu g[addejjin minn ka]ijiet simili bl akbar prudenza , madanakollu mhux ;ust li g[all - gwadann politiku , Joseph Muscat jg[id affarijiet li ma jirriflettux il verità .
IN-NAZZJON It-Tlieta 15 ta’ Jannar, 2013
Lokali 5
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi jitkellem ma’ anzjana waqt li kien die[el g[all-attività fi]-}ejtun, fejn il-Prim Ministru ng[ata mer[ba sabi[a. (Ritratt> Joseph Galea)
Pajji] b’finanzi fis-sod g[aliex [adna de/i]jonijiet fis-sod Malta tista’ tifta[ar li g[andha finanzi fis-sod waqt li pajji]i o[ra jinsabu f’diffikultajiet kbar g[aliex pajji]na g[araf jie[u de/i]jonijiet fis-sod. Fid-9 ta’ Marzu, il-poplu jrid joqg[od attent li fl-g[a]la li jag[mel ma jipperikolax dak kollu li bena b’tant g[aqal fis-snin li g[addew. Dan qalu l-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi meta lbiera[ indirizza attività o[ra ta[t ittinda bit-tema “Int u l-kandidati”. Il-Prim Ministru qal f’dawn l-a[[ar snin, il-Gvern immexxi mill-PN kellu jie[u diversi de/i]jonijiet li minkejja li dehru iebsa u effettwaw g[add ta’ persuni, kienu de/i]jonijiet me[tie;a flinteress tal-pajji] kollu. Filka] tat-tarzna, fil-ka] tattrasport pubbliku u anke fil-
ka] tal-Air Malta fost affarijiet o[ra, kellhom jittie[du de/i]jonijiet importanti anke jekk mhux popolari. Il-Gvern ma setax jippermetti li t-tarzna tibqa’ tixrob €35 miljun fis-sena mit-taxxi tal-poplu meta dawn il-flus setg[u jintu]aw g[al skejjel ;odda, g[all-isptarijiet, g[al aktar medi/ini b’xejn. Hu grazzi g[al dawn idde/i]jonijiet sodi li llum ilpajji] qed jara l-frott ta’ investiment biex isa[[a[ il;lieda tieg[u kontra l-marda tal-kan/er. Il-Prim Ministru kkundanna l-a;ir tal-Kap talOppo]izzjoni li qed ju]a ka]i ta’ persuni individwali u lmarda tal-kan/er biex jipprova jil[aq l-g[anijiet politi/i tieg[u. Hu qal li l-MLP mhux sin/ier meta qed ju]a lil dawn il-persuni g[aliex jaf l-investiment kbir li qed isir u jaf
ukoll li l-in/idenza tal-kan/er f’pajji]na mhux minnu li og[la minn dik ta’ pajji]i o[ra. Lawrence Gonzi qal li hi irresponsabbiltà ta’ Joseph Muscat li jg[id li anke jekk ikun hemm de/i]joni kontra mill-Qorti, b[ala Prim Ministru xorta wa[da lest jag[ti minn flus il-poplu, flus rigward il-kwistjoni tat-taxxa fuq vetturi importati. Il-Prim Ministru qal li filwaqt li min-na[a tal-PN flewwel ;img[a tal-kampanja elettorali l-poplu di;à g[andu quddiemu proposti konkreti, min-na[a tal-MLP g[ad ma hemm l-ebda sustanza. Il-Kap Nazzjonalista qal li l-PN se jkompli ja[dem biex ikattar ix-xog[ol. Se jkompli ja[dem biex kif fl-a[[ar [ames snin [oloq aktar minn 20,000 impjieg li minnhom gawdew l-eluf ta’ studenti li
Ming[ajr finanzi fis-sod ma jistax isir investiment fis-sa[[a u l-edukazzjoni ggradwaw, issa se jkompli jintesifika l-politika tieg[u biex numru akbar ta’ studenti jkomplu javvanzaw fl-istudji tag[hom u huma wkoll igawdu minn opportunitajiet ;odda ta’ xog[ol. Filwaqt li l-MLP mhu joffri ebda proposti ta’ sustanza, ilPN ta prova ta’ kif i[addem il-politika tieg[u biex ikompli jikber il-qasam tal-manifattura ta’ valur mi]jud b’oqsma ta’ spe/jalizzazzjoni b[alma hi l-bijoetika, is-servizzi finanzjarji u t-teknolo;ija talinformatika. Biex jintla[qu dawn irri]ultati, il-pajji] irid jassigura li g[andu finanzi sodi. Ming[ajr finanzi sodi ma jistax isir investiment b[al aktar
spazju fl-università, f’aktar skejjel ;odda, fil-kampus ;did tal-MCAST. Il-Partit Laburista jista’ joffri biss disinji tal-proposti tieg[u. Il-PN jistieden lill-poplu biex idur dawra mal-pajji] u jara lpro;etti li qed jitwettqu. Il-Prim Ministru qal l-PN jista’ jiggarantixxi futur fissod g[aliex g[andu passat fissod u pre]ent fis-sod. Il-PN se jibqa’ jag[mel [iltu biex jispjega bil-fatti ddifferenza bejn dak li g[andu x’joffri f’konfront malweg[diet tal-PL. B’dan ilmod il-poplu jg[araf kif g[andha ssir l-a[jar g[a]la g[all-;id tal-pajji]. Din lg[a]la g[andha tkun favur ilPartit Nazzjonalista.
IN-NAZZJON It-Tlieta 15 ta’ Jannar, 2013
6
L-esperti tal-MLP ma jafux x’inhu ji;ri f’Malta minn Matthew Bonett
Il-pariri li l-konsulenti Olandi]i DNV Kema taw lillMalta Labour Party ma kinux jinkludu dettalji first-hand tas-sitwazzjoni tal-ener;ija f’pajji]na tant li min [ejja rrapport qatt ma ;ie Malta u tkellem mal-Enemalta dwar kif jit[addem dan is-settur f’pajji]na. Dan ikkonfermah il-kelliem il-;did dwar lener;ija g[al-Labour Party Konrad Mizzi li f’konferenza tal-a[barijiet qal li r-rapport ta’ DNV Kema hu bba]at fuq dak li ji;ri barra minn Malta, u mhux f’Malta. Meta kien qed iwie;eb mistoqsijiet tal-Maltatoday, Konrad Mizzi qal li l-Malta Labour Party lest li t-tankijiet kbar li jrid ipo;;i f’Delimara, jikrihom lillkumpaniji barranin li jridu ja[]nu l-gass f’Malta. Filfatt, IN-NAZZJON talab konferma ta’ dak li qal
L-MLP lest li t-tankijiet kbar li jrid ipo;;i f’Delimara, jikrihom lill-kumpaniji barranin li jridu ja[]nu l-gass f’Malta b’periklu g[ar-residenti tal-madwar Konrad Mizzi, li min-na[a tieg[u, kkonferma dak li kien g[adu kif qal. Dan il-;urnal, imbag[ad staqsa lill-kandidat Laburista ja[sibx li huwa in;ust g[ar-residenti ta’ Marsaxlokk, Bir]ebbu;a u ]}ejtun li jista’ jkollhom ]ew; tankijiet kbar mimlija gass biex igawdu minnhom kumpaniji kbar privati. Mizzi, i]da [arab milli jwie;eb u qal biss li skont voxpop li g[amel il-Labour Party, jidher li dawn ir-residenti jippreferu l-gass milli ]-]ejt. Fl-istess konferenza tal-
a[barijiet, IN-NAZZJON staqsa lill-kelliema tal-Malta Labour Party biex jirrea;ixxi g[ad-dikjarazzjoni talProfessur Edward Mallia li sa[aq li l-midja tal-Labour Party immanipulat dak li ntqal fuq il-programm Dissett fuq l-istazzjon nazzjonali. Madanakollu, la l-kelliem laburista Karmenu Vella u lanqas l-Uffi/jal talKomunikazzjoni tal-Malta Labour Party Kurt Farrugia ma wie;bu din il-mistoqsija u qag[ad jirreferi g[al dikjarazzjonijiet o[ra tal-istess Professur Edward Mallia.
Il-Professur Edward Mallia f’attakk fuq is-Super One minn Matthew Bonett
Ir-rapport li kkummissjona l-Malta Labour Party biex jevalwa x’kienu r-ra;unijiet li wasslu biex l-istess partit jitlef l-elezzjoni ;enerali li g[addiet kien qal li wa[da mir-ra;unijiet kien is-Super One u l-mod kif dan [adem waqt elezzjoni ;enerali. IlMexxej Laburista Joseph Muscat, li hu stess kien ;urnalist tas-Super One fissnin li g[addew, qal li jrid ibiddel l-istil ta’ tmexxija u g[alhekk wie[ed kien jistenna li anke l-mod kif jirrapporta sSuper One jinbidel. Madanakollu, issa li wasalna g[al elezzjoni ;enerali o[ra, jidher li s-Super One u l-a[barijiet tieg[u g[adhom isiru blistess mod li kienu jsiru [ames snin ilu. Jikkonferma dan ilProfessur Edward Mallia li sal;img[a li g[addiet, issemma kemm minn Muscat innifsu kif ukoll minn dak li qed ji;i imbuttat biex ikun il-Ministru tal-Ener;ija, l-istar candidate Konrad Mizzi, meta f’kumment fuq is-sit Timesofmalta.com ilbiera[ filg[odu appella lil Muscat biex joqg[od attent g[aliex isservizz tal-a[barijiet li xxandar
il-{add filg[axija fuq iddiskussjoni li kien hemm fuq il-programm Dissett ma kienx fattwali. Fil-kummenti tieg[u, ilProfessur Mallia, li hu lek/erer l-Università ta’ Malta, jg[id li l-Partit Laburista beda ji]loq, u g[amel referenza g[all-bulettin tal-a[barijiet li xxandar fuq is-Super One l-{add filg[axija. Hu qal li d-diskors ta’ wie[ed mill-kelliema talprogramm ;ie mmanipulat mis-Super One, tant li ;ie jinftiehem mod ie[or. Fil-fatt, jidher li l-Malta Labour Party qed ibiddel listrate;ija tieg[u u fejn sa ftit jiem ilu kien jikkwota x’jg[id u r-rapporti tal-Professur Edward Mallia, wara li s-Sibt fuq Dissett, l-istess Mallia giddeb lil Muscat b’rabta malpjan tieg[u dwar l-ener;ija, Muscat u l-kelliema Laburista waqqfu milli jsemmuh. Il-;img[a li g[addiet, f’Bulebel, Muscat qal li “di;à hemm studji, fosthom millProfessur Edward Mallia li jidentifikaw postijiet potenzjali fejn jistg[u ji;u ]viluppati installazzjonijiet ta’ PV’s fuq
skala kummer/jali.”. L-g[ada, Konrad Mizzi ddeskriva lillProfessur Edward Mallia b[ala “professur rinomat hawn Malta u huwa rispettat minn kul[add u qatt ma joqg[od jomg[od il-kliem.” I]da waqt il-programm Di ssett, il-Professur Mallia giddeb lil Muscat u /a[ad li hu indika xi postijiet g[all-installazzjoni ta’ PV’s. Waqt l-istess programm, Mallia qal li ma jistax jag[ti opinjoni dwar il-proposta ta’ Muscat u Mizzi g[aliex il-pre]entazzjoni kienet qasira wisq, filwaqt li sostna li fil-pjan tal-Labour, lu]u tal-ener;ija sostenibbli permezz tar-ri[ sparixxa. Ilbiera[ filg[odu, IN-NAZZJON talab lil Muscat biex jag[ti r-reazzjonijiet tieg[u g[al dawn il-kummenti talProfessur Edward Mallia. Muscat ammetta li minkejja li kien qed jikkwotah sal;img[a li g[addiet, ilProfessur Mallia ma fa[[arx g[al kollox il-proposta tieg[u. Anzi, hu fakkar li l-Professur Mallia huwa indipendenti u li ma kienx qed jistenna li jaqbel fuq kollox dwar il-proposta tieg[u.
Il-kumpanija privata li se tibni l-power station se tag[ti €30 miljun lill-Gvern Laburista Konrad Mizzi jg[id li l-kumpanija privata se tag[]el fejn titfa’ t-tankijiet g[all-gass minn Matthew Bonett
Il-kumpanija privata li se tinvesti f’power station ;dida f’pajji]na, se tag[ti bejn €27 miljun u €30 miljun lill-Gvern Laburista, jekk dan jirba[ l-elezzjoni ;enerali li jmiss, sa sitt xhur wara li jin[are; il-permess mill-MEPA biex tinbena din l-istess power station. Dan ]velah il-kelliem Laburista Konrad Mizzi meta lbiera[ kien qed iwie;eb il-mistoqsijiet tal;urnalisti waqt l-ewwel konferenza stampa organizzata mill-Awtorità taxXandir li xxandret ilbiera[ filg[axija fuq l-istazzjon nazzjonali. Konrad Mizzi tkellem dwar dan it-tip ta’ ftehim li jrid jag[mel meta kien mistoqsi kif se jra[[as il-kontijiet tad-dawl u lilma fl-ewwel sena meta, skont hu, l-power station se tinbena f’sentejn. Fl-istess [in, Konrad Mizzi baqa’ jinsisti dak li qed jg[id il-Mexxej Laburista Joseph Muscat, ji;ifieri li l-Malta Labour Party g[adu ma ftiehem xejn ma’ [add. I]da jidher li aktar ma jg[addi ]-]mien, aktar qed iqumu dubji dwar dawn iddikjarazzjonijiet ta’ Muscat u Mizzi, tant li l-mistoqsijiet dwar jekk hemmx xi done deal qeg[din dejjem jikbru, anke mill-midja indipendenti, tant li fittwe;iba tieg[u, Konrad Mizzi qal li l-Labour Party di;à ttestja s-suq tant li kien hemm min wera interess biex jid[ol g[al dan ilpro;ett. L-istar candidate Konrad Mizzi kompla jinsisti li jinsab kunfidenti li l-pjan tieg[u u ta’ Muscat jista’ jitwettaq. Fl-istess konferenza tala[barijiet, Mizzi [abbar ukoll li jista’ jkun li jekk it-
tankijiet tal-gass, akbar aktar mill-Knisja tal-Mosta, li l-Labour irid li jitpo;;ew f’Delimara, jistg[u jinkrew lill-privat biex kumpaniji kbar, b[ax-Shell, ja[]nu lgass hemmhekk. Din il-possibbiltà hija wa[da li tista’ tid[ol fisse[[, peress li din il-power station tkun inutli g[allpajji], wara li jibda jit[addem l-interconnector u ji;i installat il-pipeline mal-Ewropa. B’rabta mat-tankijiet li jrid ipo;;i f’Delimara lMalta Labour Party, Konrad Mizzi qal li se jkun il-privat li jipproponi fejn dawn jitpo;;ew, u dan minkejja li l-Labour qed jibqa’ jinsisti li di;à g[amel il-costings ta’ fejn se jitpo;;ew it-tankijiet. Konrad Mizzi kien mistoqsi wkoll dwar il-[addiema tal-Enemalta, u filwaqt li b[alma g[amel Muscat, qal li l-[addiema tal-Enemalta g[andhom xog[olhom garantit, ftit wara qal li se jsiru numru ta’ proposti g[al dawn il-[addiema. Mizzi i]da ma da[alx fiddettall x’jistg[u jkunu dawn il-proposti. Konrad Mizzi qal ukoll li l-Labour Party mhux se jippre]enta l-ebda rapport u studji biex jispjega kif wassal g[all-pjan tieg[u li skont hu, ira[[as il-kontijiet tad-dawl u l-ilma, tant li qal ukoll li ma kinux ilkonsulenti li [ar;u bilprezz ta’ 9/6, i]da kienu nnies tal-Malta Labour Party li [ar;u b’din i/-/ifra. Fl-istess konferenza tala[barijiet, il-kandidat Laburista Konrad Mizzi fa[[ar il-feed in tariffs li introdu/a l-Gvern u tkellem ukoll b’mod po]ittiv dwar il-feed in tariffs li l-Gvern introdu/a g[al din is-sena.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 15 ta’ Jannar, 2013
8 Lokali
Sitt snin [abs fuq korruzzjoni ta’ minorenni Mario Azzopardi ta ’ 64 sena , imwieled i] - }ejtun u residenti l - Birgu ;ie kundannat sitt snin [abs mill - Im[allef Lawrence Quintano wara li nstab [ati li fis - sajf tal - 2005 kkorrompa tliet tfajliet ta[t l - età . Nhar is - Sibt filg[axija Azzopardi kien instab [ati b ’ seba ’ voti kontra tnejn mill - ;urati fuq korruzzjoni ta ’ minorenni . Huwa ma kienx instab [ati bi tmien voti favur u wie[ed kontra , li fl - istess perjodu stupra tfajla ta ’ 1 3 - il sena . Huwa lanqas ma nstab [ati li ssekwestra lit - tfajliet kontra l - volontà tag[hom . It - Tnejn filg[odu l - Qorti semg[et it trattazzjoni min - na[a tad difi]a u l - Prosekuzzjoni dwar il - piena fejn id - difi]a anke tellg[et biex jixhed id - Direttur tal - {abs , is Supretendent Abraham Zammit . Huwa qal li Mario Azzopardi , il - persuna huwa pri;unier e]emplari
[afna u jorganizza u anke jie[u sehem f ’ diversi attivitajiet ;ewwa l Fa/ilità Korrettiva ta ’ Kordin , fosthom fil kappella . Huwa anke jie[u [sieb u jorganizza attivitajiet sportivi . Is Supretendent tal - [abs qal ukoll li Azzopardi jaf jg[anni u anke jdoqq il kitarra , u fil - fatt huwa anke qed jg[allimha lil xi pri;unieri o[rajn . Id - Direttur tal - [abs qal ukoll li Azzopardi kien da[al il - [abs fis -1 7 ta ’ Frar tal - 20 11, u dan g[ax kiser il - kundizzjonijiet mog[tija lilu mill - Qorti dwar dan il - ka] . Huwa qal li fit - 22 ta ’ Frar tal - istess sena huwa kien ikkundannat tliet xhur [abs fuq il - ka] u baqa ’ l - [abs sal - lum . Mis - sitt snin [abs li Azzopardi jrid iservi jrid jitnaqqas il - perjodu li g[amel ta[t arrest preventiv , ji;ifieri ftit aktar minn sena u nofs .
Minbarra s - Supretendent Zammit , kellu jixhed ukoll Patri Mark Montebello , i]da dan ma setax jattendi l - Qorti , peress li l - {add waranofsinhar kien involut f ’ in/ident tat - traffiku waqt li kien qieg[ed isuq mutur , fejn huwa ttajjar minn karozza u ttie[ed l - isptar Mater Dei isofri minn xi ;rie[i . Il - ;uri fil - konfront ta ’ Azzopardi kien ilu g[addej mit - Tnejn 7 ta ’ Jannar , u nstema ’ bil - mag[luq , wara li l - Qorti kienet laqg[et talba li saret mill - Avukati tal - Prosekuzzjoni . Wara l verdett il - Qorti ne[[iet id divjet tal - isem tal - akku]at i]da l - ordni biex isem it tfajliet jibqa ’ ma jissemmiex in]amm biex tkun protetta l - identità tag[hom . G[al Azzopardi deher l - Avukat Leslie Cuschieri filwaqt li l Prosekuzzjoni tmexxiet mill - Avukati Aaron Bugeja u Beryl Buttigieg f ’ isem l Avukat :enerali .
Tilef €4,000 fi vja;; min[abba l-visa
Ra;el li kien qata’ l-biljetti tal-ajru u g[amel larran;amenti kollha biex ikun jista’ jmur g[al btala l-Indja ma jistax ifittex il-konsulat Indjan g[ad-danni min[abba li dan igawdi minn immunità diplomatika. Dan [are; minn sentenza mog[tija millMa;istrat Joseph Apap Bologna. Stuart Craig kien kellem lil Johann Cuschieri, il-Konslu
tal-Indja, fuq il-[ru; ta’ visa lejn l-Indja u skont l-istess Craig, Cuschieri kien qallu li sad-data sa meta kien se jaqta’ l-biljetti biex imur l-Indja, ma kellux ikun hemm diffikultà biex to[ro; il-Visa, u g[alhekk seta’ jmexxi. Minkejja dan il-visa [ar;et wara u Craig tilef €4,110.79c g[all-ispejje] li kien la[aq g[amel u spi//a biex tilef kollox. Kien ippruvat fil-Qorti
li Johann Cuschieri kien ilkonslu i]da l-Qorti Maltija ma setg[et tag[mel xejn min[abba immunità diplomatika li tag[mel ukoll parti mill-Konvenzjoni ta’ Vienna. G[aldaqstant il-kaw]a g[addanni li saret ;iet iddikjarata nulla. G[all-Konsulat Indjan deher l-Avukat Stefano Filletti filwaqt li l-Avukat Chris Borg deher g[al Stuart Craig.
Stilista tax-xag[ar ordnat i[allas talli ma onorax il-kuntratt Il-Qorti tordna li jie[du passi kontra impjegat ie[or fuq xhieda falza Il-Qorti tal-Ma;istrati preseduta mill-Ma;istrat Francesco Depasquale ordnat lill-istilista taxxag[ar Christian Mifsud i[allas is-somma ta’ €5,257.49 lill-kumpanija Cut Coiffeur talli ma onorax il-kuntratt mag[ha. Fl-istess waqt il-Qorti ordnat lillKummissarju tal-Pulizija biex jibda pro/eduri kontra [addiem ie[or tal-istess kumpanija wara li dan bidel il-ver]joni tax-xhieda tieg[u meta kien xhud f’din ilkaw]a. Il-ka] idur kollu ma’ Christian Mifsud li dde/ieda li jtemm l-impjieg tieg[u qabel ]-]mien tal-kuntratt. Il-kumpanija g[andha diversi “hairdressing & beauty salons” u timpjega diversi persuni. Fost limpjegati tag[ha, fl-1 ta’ Jannar tal-2006 kienet g[amlet kuntratt ta’ impjieg ta’ Christian Mifsud, li qabel kien apprentist malistess kumpanija. Huwa kien impjegat b[ala stilista tax-xag[ar fl-1 ta’ Jannar 2006 fuq perjodu ta’ tliet snin, i]da fit-28 ta’ Frar 2008 huwa kiteb lillkumpanija u g[arrafha li kien se jirre]enja u li kien se jispi//a mix-xog[ol fit-28 ta’ Marzu, 2008. Huwa kien qal ukoll li kien baqag[lu 42 ;urnata leave li kienu jinkludu 20 ;urnata fl-2006, 18 fl-2007 u erbg[a fl-2008. Il-kumpanija kienet irrisponditu billi qaltlu li huwa kien se jit[allas innofs ta’ dak li kien dovut lilu u kienu av]awh ukoll li kellhom informazzjoni li
huwa kien qed jg[id lillklijenti tal-kumpanija li kien se jifta[ [anut g[al rasu u g[amel u]u millinformazzjoni tal-klijentela tal-kumpanija, u dan kollu bi ksur tal-kuntratt talimpjieg. Is-sitwazzjoni, ma ]viluppatx kif mixtieq u bejn it-12 u 13 ta’ Marzu tal-2008,. waqt li Mifsud kien g[adu ja[dem ma’ Cut Coiffeur qabad u [are; mis“sick leave” i]da filg[axija ntlema[ barra u kif stqarr hu stess huwa [are; biex jiltaqa’ ma’ persuna li kien se jibda jissupplixxih bi prodottiu tax-xaga[r, u li dan kien anke jag[ti xxog[ol lill-kumpanija Cut Coiffeur. Il-multa li Mifsud we[el kienu nofs il-paga li kellu jit[allas flimkien ma’ nofs il-bonus filwaqt li €2,329.37 b[ala danni. Xehdu f’dan il-ka] Robert Laviera u Daniela Borg li qalu li dawn kienu jafu lil Mifsud, u li dan kien qed ikellem lill-klijenti talkumpanija u jg[idilhom li kien se ju]a l-istess prodotti tag[hom. Madankollu mhux aktar minn tmien xhur wara Robert Laiviera g[amel affidavit ie[or fejn /a[ad dak kollu li kien qal fejn tenna li kien xehed kif xehed g[ax kien ;ie mhedded mill-kumpanija, kif kienet mhedda wkoll Daniela Borg. Il-Qorti qalet li n-nuqqas ta’ Laviera ma jistax ma ji;ix ikkastigat u huwa g[alhekk li kien ordnat biex jittie[du passi.
Illiberat fuq pussess ta’ kannabis u ecstasy Matthew Borg ta’ 25 sena misSwieqi ;ie lliberat minn akku]i li fillejl ta’ bejn il-5 u s-6 ta’ :unju tal2004, kellu fil-pussess tieg[u ra]a me[uda mill-pjanta tal-kannabis kif ukoll droga ecstasy. Il-Qorti preseduta mill-Ma;istrat Marseann Farrugia, qalet li l-provi talProsekuzzjoni mhumiex bi]]ejjed biex Borg jinstab [ati. Wara li semg[et ittrattazzjoni tal-partijiet, il-Qorti kkunsidrat ukoll li f’din il-kaw]a, kien hemm diver;enza sostanzjali bejn ilver]joni tal-Prosekuzzjoni u dik talimputat. Matul il-kumpilazzjoni, xehdet WPS Diane Fenech, li qalet li dakinhar tal-
ka], kienet xog[ol waqt party li kien qieg[ed isir f’{al Far u osservat lillimputat flimkien ma’ tfajla ne]lin minn vann barra l-party u nnutathom ja[bu xi [a;a wara /int. Meta marret ti//ekkja, flimkien ma’ xi Pulizija o[ra, sabu pakkett sigaretti li kien fih xi pilloli ecstasy u bi//a re]ina talkannabis. L-ispi]jar Mario Mifsud, l-espert ma[tur mill-Qorti kkonferma li ssustanzi li nstabu kienu fil-fatt 4.5 grammi re]ina tal-kannabis u pilloli ecstasy. Fl-istqarrija tieg[u lill-Ispettur, Matthew Borg qal li hu kien mar ma’ s[abu g[al party f’{al Far. Qabel da[lu, marru jag[mlu l-b]onnijiet
tag[hom ma’ [ajt. Hu /a[ad li tefa’ lpakkett tas-sigaretti fuq il-[ajt u /a[ad ukoll li kien jabbu]a minn xi droga. Il-ver]joni tieg[u ;iet korraborata mix-xhieda Nicholas Scicluna, Andrew Forace, Dirk Scerri u Daniel Cauchi, li kollha kienu fil-kumpanija ta’ Matthew Borg. Huma qalu li marru [dejn il-[ajt g[all-istess ra;unijiet mal-istess Borg. Dawn kollha qalu li ma rawh ipo;;i xejn. Borg ikkonferma dak li qal flistqarrija tieg[u fix-xhieda tieg[u quddiem il-Qorti. Huwa qal ukoll li [dejn il-[ajt kien hemm diversi nies o[rajn, min mar jinqeda b[alhom u min mar jinnamra.
Apparti x-xhieda ta’ pulizija mara, mill-provi ma jirrizultax li kien hemm xi tfajla fil-kumpanija tal-imputat jew ta’ dawn il-;uvinutur. Fil-fatt, l-ebda tfajla ma telg[et tixhed f’dawn ilpro/eduri. Skont ix-xhieda stess tag[ha, minkejja li rat lil Borg ja[bi xi [a;a wara /-/int, ma kinitx f’po]izzjoni li tara jdejh biex tara x’[eba u qatt ma rat il-pakkett tassigaretti f’idejh. Kif ing[ad mill-provi jirri]ulta li kien hemm diversi nies o[rajn [dejn dan il-[ajt u kien dlam /appa. G[alhekk il-Qorti ma tistax teskludi li dan il-pakkett sigaretti tpo;;a fuq dan il-[ajt minn terzi persuni.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 15 ta’ Jannar, 2013
Lokali 9
Su//ess g[all-Valletta Baroque Festival Il-Valletta International Baroque Festival kellu bidu mill-aqwa b’numru sabi[ ta’ nies ippakkjaw il-kun/erti kollha li ttellg[u matul l-ewwel [amest ijiem tal-Festival li issa da[al fit-tieni ;img[a tieg[u u se jkompli joffri numru ta’ kun/erti li se jittellg[u fil-Belt Valletta. Wa[da mill-attivitajiet ewlenin matul it-tieni ;img[a tal-Festival hi kun/ert minn orkestra internazzjonali ta’ mu]i/isti ]g[a]ag[ ta’ 20 nazzjonalità differenti li se jittella’ fit-Teatru Manoel illum it-Tlieta. Matul dan il-kun/ert se jindaqqu kompo]izzjonijiet importanti minn ]mien Bach filwaqt li se jindaqqu wkoll g[allewwel darba kompo]izzjonijiet Barokki minn ]ew; kompo]ituri Maltin. Il-kun/ert se jinkludi wkoll is-sehem tas-soprano Claire Tabone u l-alto Clare Ghigo. Attrazzjoni o[ra ewlenija hi l-kun/ert bla [las mill-Orchestra of the Age of Enlightenment fil-Konkatidral ta’ San :wann li se jsir fis-17 ta’ Jannar. Fi tmiem il-;img[a lattenzjoni ddur lejn ir-rappre]entazzjoni tad-dramm Don Juan ta’ Moliere, fitTeatru Manoel. L-attivitajiet matul il-{add Barokk, li huma bla [las, jinkludu ]ew; attivitajiet Toi Toi fit-Teatru Manoel u kun/ert fuq l-orgni filKonkatidral ta’ San :wann. Kenneth Zammit Tabona, id-Direttur Artistiku tal-Festival tkellem dwar is-su//ess li qed jag[mel dan ilFestival hekk kif qal ukoll li di;à bdew isiru t[ejjijiet biex il-Valletta Baroque Festival isir appuntament annwali filkalendarju kulturali Malti.
Is-sajjieda se jing[ataw mill-Gvern 80% tal-polza tal-assigurazzjoni
Il-Ministru Chris Said ippre]enta g[otjiet finanzjarji tal-Gvern lill-kunsili lokali biex jiffinalizzaw pro;etti fil-lokalitajiet li minnhom gawdew ukoll fondi mill-UE
Il-Gvern g[en 63 pro;ett tal-kunsilli lokali li gawdew minn fondi mill-UE
Il-Gvern kompla jg[in aktar aktar kunsilli lokali u entitajiet lokali b’g[ajnuniet finanzjarji biex jintu]aw g[al pro;etti fil-lokalitajiet meta fondi tal-Unjoni Ewropea ma jkoprux l-ispejje] totali talpro;ett. Il-kunsilli lokali li lbiera[ ing[ataw g[ajnuniet finanjarji huma r-Rabat G[awdex, irRabat Malta, il-Mellie[a, Birkirkara u l-Birgu. B’din lg[ajnuna l-Gvern qieg[ed jg[in l-iffinalizzar ta’ 11-il pro;ett minn dawn il-kunsilli Lokali u tliet inizjattivi o[ra minn tliet entitajiet o[ra lokali b’valur totali ta’ €5.5 miljun. Chris Said, il-Ministru tal:ustizzja, il-Konsultazzjoni Pubblika u l-Familja, spjega li g[alkemm l-Unjoni Ewropea tista’ tiffinanzja sa
massimu ta’ 85% ta’ pro;ett partikulari, jirri]ulta li f’/ertu ka]i xorta wa[da jkun hemm diffikultà biex il-Kunsilli Lokali jiffinanzjaw l-ispi]a totali tal-pro;ett partikolari, u g[al din ir-ra;uni l-Gvern kien waqqaf il-Fond ta’ Kofinanzjament, sabiex ikopri bi//a o[ra mill-ispejje]. Mill-2009 sal-lum, il-Gvern g[en biex ji;u ffinanzjati 63 pro;ett tal-kunsilli lokali, b’valur totali ta’ €18-il miljun u li di;à jkollhom parti sostanzjali minnhom iffinanzjata mill-Unjoni Ewropea. B’hekk in-nefqa tal-Kunsilli Lokali fuq dawn il-pro;etti tkun wa[da minima. Il-Ministru Chris Said ippre]enta dawn l-g[ajnuniet finanzjarji fil-pre]enza ta’ Vanni Xuereb, il-Kap tal-
MEUSAC, li spjega r-rwol tal-MEUSAC li tg[in b’mod professjonali u bla [las lillg[aqdiet u kunsilli lokali sabiex japplikaw g[all-fondi tal-Unjoni Ewropea u bilg[an li jakkwistaw l-akbar ammont possibbli. Il-MEUSAC g[enet b’kollox sabiex jing[ataw 11-il miljun f’fondi g[al 75 pro;ett jew inizjattiva tal-kunsilli jew entitajiet lokali. L-g[ajnuna finanzjarja tqassmet mill-Ministru Chris Said fil-Ber;a ta’ Franza, filBirgu, akkumpanjat ukoll misSindku tal-Birgu John Boxall li sa[aq ma’ IN-NAZZJON limportanza tal-Fond ta’ Kofinanzjament u l-g[ajnuna li l-Gvern /entrali jag[ti lillkunsilli lokali sabiex ikunu jistg[u jitwettqu pro;etti g[all-;id tar-residenti.
Is-Sena tal-Fidi fl-iskejjel tal-Knisja B[ala parti mi/ - /elebraz zjonijiet biex titfakkar is Sena tal - Fidi , rappre]entanti mill - iskejjel tal - knisja kienu mistiedna g[al quddiesa kkon/elebra ta mill - Isqof Charles Scicluna flimkien mad -
diretturi spiritwali tal - iske jjel . Il - quddiesa fil - Knisja tal - {niena Divina , f ’ San Pawl tat - Tar;a , attendew g[aliha studenti , g[alliema u ;enituri tat - tfal li jatten du fl - iskejjel tal - knisja .
L - iskejjel tal - knisja huma mistiedna biex jorga nizzaw numru ta ’ attivitaji et biex ifakkru s - Sena tal Fidi biex jirriflettu dwar it twemmin tag[hom u fuq il valuri li huma se jag[]lu li j[addnu matul [ajjithom .
Il-Gvern u l-Koperattiva tas-Sajd iffirmaw ftehim mil[uq ftit tax-xhur ilu fejn il-Koperattiva tas-Sajd ser tkun qed tiffirma polza ta’ Assigurazzjoni ma’ kumpanija privata biex issajjieda jistg[u jassiguraw il-bastimenti tag[hom. Bil-ftehim li ntla[aq ilGvern ser ikun qed jag[ti g[ajnuna fuq medda ta’ tliet snin b’effett millewwel ta’ Mejju 2013 biex din il-polza ta’ Assigurazzjoni tid[ol fisse[[. Minn din l-g[ajnuna ser ikunu jistg[u jibbenefikaw aktar minn 1,000 bastiment fil-kategorija professjonali MFA u MFB’s. B’hekk, g[at-tliet snin li ;ejjin is-sajjieda jistg[u jserr[u mo[[hom li se jsibu min ser joffrilhom polza tal-assigurazzjoni fuq il-bastimenti tag[hom bi 80% tal-ispi]a m[allsa mill-Gvern.
Tistaqsi g[all-opinjoni tal-pubbliku Din l-Art {elwa ppubblikat dokument on-line sabiex il-pubbliku jkun jista’ jag[ti l-opinjoni tieg[u dwar punti differenti fuq il-[arsien tal-wirt naturali u kulturali ta’ pajji]na. F’dan l-e]er/izzju qed jintalab il-parir tal-pubbliku dwar liema messa;;i jixtiequ li l-politikanti jwasslu lill-kandidati tag[hom fuq su;;etti ur;enti li jaffettwaw lambjent naturali kif ukoll il-wirt kulturali u talarkitettura ta’ pajji]na. L-Opinion Poll, li jinsab fuq www.dinlarthelwa.org kif ukoll fuq il-Facebook, jikkonsisti fi 12-il punt li jittrattaw su;;etti nazzjonali.
Skyfall l-iktar film li raw il-Maltin fl-2012 Il - film ‘ Skyfall ’ hu l - iktar film li raw il - Maltin fis - swali ta/ /inema matul is - sena 20 1 2 . Warajh hemm film ie[or ta ’ azzjoni , ‘ Marvel Avengers Assemble ’, segwit mill - film ‘ The Dark Knight Rises ’. Dan jirri]ulta mill - klassifika tal -
aktar films li ;ibdu udjenzi fis swali ta/ - /inema lokali ma[ru;a mid - distributuri tal - films KRS . Il - films ta ’ azzjoni ddominaw il klassifika tal - box - office matul is sena 20 1 2 . Minbarra l - films fl ewwel tliet postijiet tal - klassifika nsibu wkoll films b[al ‘ The
Amazing Spider - Man ’ u ‘ Mission Impossible – Ghost Patrol ’. Klassifika o[ra turi l-films li l-iktar damu jintwerew fis-swali ta/-/inema. Il-film ‘The Hunger Games’ jinsab fil-qu//ata ta’ din il-klassifika wara li dam jintwera g[al 22 ;img[a. Warajh il-film animat ‘Ice Age 4-Continental
Drif’ li dam jintwera g[al 16-il ;img[a. Matul is-sena 2012, id-distributuri tal-films KRS [ar;u 163 film fi//inema lokali li kienu jinkludu produzzjonijiet mill-Istati Uniti, ir-Renju Unit u Franza fost l-o[rajn. 32 film intwerew f’format 3D.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 15 ta’ Jannar, 2013
10 Intermezz
INTERMEZZ MONDJALI Rassenja kulturali internazzjonali
Mifsud Bonnici jag[ti importanza, f’serje ta’ artikli o[rajn, lill-impressjonijiet li Malta [alliet fuq personalitajiet Ingli]i li ]aru l-g]ira, minn Coleridge sa Hookham Frere, Byron, Disraeli u Thackaray
Il-Gross> ll-kontribut lettararju Il-perijodu ta’ bejn i]-]ew; gwerer f’Malta kien wie[ed ta’ taqlib u kunflitti politi/i, reli;ju]i, kulturali u sa[ansitra lingwisti/i. {rax il-kunflitt bejn il-pro-Taljani u dawk li ssimpatizzaw malIngilterra, u l-konfront kellu implikazzjonijiet li jista’ jing[ad li baqg[u jin[assu sal-lum. Antolo;ija ta’ poeti Fuq il-livell kulturali-letterarju kienet in[olqot klima li g[adha ma kinetx studjata bi]]ejjed. Ng[idu a[na, ftit li xejn saru studji fuq il-bosta inizjattivi letterarji u teatrali li kienu jittie[du fl-università u f’istituzzjonijiet kulturali Taljani, mnejn kienu jin;iebu anki esperti lingwisti/i biex isa[[u lideolo;ija tal-Italjanità f’Malta. Lanqas ma saru studji bi]]ejjed dwar in-natura talletteratura ta’ intellettwali Maltin li kienu qeg[din jiktbu bit-Taljan. Bi]]ejjed insemmu li politiku
/entrali b[al Nerik Mizzi kien qed jintrodu/i antolo;ija ta’ poeti b[al Cremona, Gauci, Liberto, Mallia, Calabritto u Montanaro (1935), li Mizzi kien sej[ilhom “/enaklu ]g[ir ta’ ]g[a]ag[” li kellhom xi jg[idu lid-dinja. F’dak i]-]mien kien qed jikteb ukoll bit-Taljan Carmelo Mifsud Bonnici, il-Gross (1897-1948), politiku, ministru, skular, oratur, awtur u professur tal-Li;i Kriminali. Il-kitbiet tieg[u damu de/enji s[a[ mirdumin, i]da issa ]-]ew; uliedu, il-President Emeritu ta’ Malta Ugo u l-Prim Im[allef Emeritu Giuseppe, ikkumpilaw ;abra estensiva ta’ 638 pa;na, li tinkludi mhux biss testi Taljani, i]da wkoll o[rajn Ingli]i u Maltin. Il-volum, Il-Gross: Il-Kontribut Letterarju, (Fondazzjoni Tumas Fenech g[all-Edukazzjoni fil:urnali]mu), jix[et dawl mhux biss fuq it-temi li interessaw lill-kittieba ta’ bejn i]-]ew; gwerer, i]da jixhdu t-t[ejjija kulturali u ddiversifikata ta’ Mifsud Bonnici. Kultura ddiversifikata
Minbarra g[add kotran ta’ poe]iji bit-Taljan u bilMalti, l-antolo;ija tinkludi studji serji li jinvolvu awturi kbar Ewropej b[al Boccaccio, Dante, Manzoni, D’Annunzio, De Sanctis, Foscolo, Ungaretti, Pallazzeschi, Marlowe, Maeterlinck, Goethe, Lev Tolstoj, Marinetti u George Bernard Shaw, fost o[rajn. Ir-riferenzi jew studji komprensivi dwar dawn il-persuna;;i jag[tu xhieda ta’ kemm Mifsud Bonnici jipprojetta g[arfien estetiku dwar spazji letterarji wesg[in. Hu tabil[aqq studjat, ng[idu a[na, ix-xog[ol kontroversjali ta’ Shaw, Back to Methusaleh, li dik il-[abta kien qajjem riefnu s[i[ ta’ kritika ;dida min[abba n-natura morali-futuristika tieg[u. Il-Gross jargumenta g[aliex ma tistax tqis lil Shaw b[ala “so/jalista” fis-sens dejjaq tal-kelma. ?a[ad il-Kristjanità
Ifakkar ukoll li Shaw kien /a[ad il-Kristjanità storika u l-[sieb ta’ xi Alla personalizzat, hekk kif kien beda jemmen fil-Life Force u mhux “f’Alla komuni tar-Reli;jonijiet”. L-antolo;ija tinkludi wkoll dramm ori;inali bitTaljan (rarità g[all-perijodu indikat lokalment) dwar :uditta ta’ Betulia, il-mara li qatlet lill-:eneral Assirjan, Oloforne, billi qarrqet bih sesswalment. Dan id-dramm jitlob studju g[alih wa[du, anki g[aliex ma jibqax lura minn espressjoni senswali mhux komuni fi ]mien ta’ inibizzjoni u /ensura, id-
minn Mario Azzopardi marpardi@maltanet.net
Carmelo Mifsud Bonnici> Il-Gross (1897-1948)
dramm jifta[ b’or;ja fit-tinda tal-:eneral, g[assensi, anki tax-xamm tal-ikel, xorb, fwejja[ u lirwejja[ korporji f’atmosfera li tevoka “libidini violenta”. Il-Gross kien kiteb id-dramm fi tliet stadji fl-1919, is-sena li fiha kien involut fi protesti li se[[ew fost listudenti universitarji u stampah snin wara, b[ala “dikjarazzjoni (politika) ta’ twemmin fir-ra;uni ineluttabbli tal-popli li, minkejja kull xorta ta’ persekuzzjoni, jispi//aw biex jittrijonfaw jekk ilkaw]a tag[hom tkun ;usta.” Rabat id-dramm mal-oppressjoni Mifsud Bonnici ried jorbot id-dramm maloppressjoni billi jie[u b[ala e]empju l-persekuzzjoni tal-Lhud, bir-“rivendikazzjoni” tag[hom kontra lg[edewwa. Fi klima ta’ kolonjali]mu rampant, :uditta jie[u resonanza tassew rilevanti. Min-na[a l-o[ra, Mifsud Bonnici jag[ti importanza, f’serje ta’ artikli o[rajn, lill-
impressjonijiet li Malta [alliet fuq personalitajiet Ingli]i li ]aru l-g]ira, minn Coleridge sa Hookham Frere, Byron, Disraeli, Thackaray u Walter Scott. Dan il-materjal il-Gross kien ippre]entah f’sensiela ta’ konferenzi u diskorsi pubbli/i, kif ukoll f’artikli mxandrin f’pubblikazzjonijiet importanti talepoka, b[al The Malta Chronicle, il-United Services Gazette u l-Malta Letteraria. Fil-poe]iji Taljani, Mifsud Bonnci jittratta temi “a;;ornati” b[all-apprensjoni dwar l-anzjanità, ilkollokju mar-Ru[, il-mottiv krepuskolari, temi psikolo;i/i, gwerra u pa/i, u l-politika.
Kien strumentali biex se[[et l-g[aqda bejn l-UPM u l-PDN, li minnha [are; il-Partit Nazzjonalista li nafu llum
F’poe]ija ddedikata lil Nerik Mizzi, l-awtur jirrifletti li l[ajja ma titwilidx minn /irkustanzi “tedjanti” i]da blisfida fid-diskors u t-tama filqalb. Min[abba l-klima ta’ pre;udizzji kontra l-lingwa Maltija li e]istiet f’dak i]]mien ta’ turbulenzi politikokulturali, il-prodott letterarju Malti ta’ Mifsud Bonnici jippre]enta interess spe/ifiku. Il-poe]iji bil-Malti nkitbu bejn l-19251937 u jinterpretaw temi b[all-mewt (inklu]a dik ta’ ommu u l-o[ra ta’ bintu tarbija), l-e]istenza, ilfenomenu ta]-]mien, in-natura, il-politika (patrijottika), ir-re]istenza, id-divinità u mottivi aktar “frivoli”, b[al dawk marbutin ma’ festi tradizzjonali b[al dik ta’ San Girgor, bl-ispekulazzjonijiet li je]istu dwar l-ori;ini tag[ha: kienet tnisslet b[ala /elebrazzjoni wara li Malta fieqet mill-pesta jew b[ala radd il-[ajr li l-pajji] [eles minn inva]joni terribbli ta’ gradijiet kbar li qerdu l-u/u[ tar-raba’? Il-bijografija ta’ Carmelo Mifsud Bonnici turi li kien oratur brillanti u politiku popolari li kien issie[eb fil-Partit Demokratiku Nazzjonali fl-1922 u kien ikkooptjat is-sena ta’ wara fl-Assemblea Le;i]lattiva. Kien elett ripetutament b[ala rappre]entant tal-poplu fl-1924, fl-1927 u fl-1932, dejjem mid-distrett li kien jinkludi lil Bormla, fejn twieled u g[ex. Kien strumentali biex se[[et lg[aqda bejn l-UPM u l-PDN, li minnha [are; ilPartit Nazzjonalista li nafu llum, bil-Gross jin[atar b[ala l-ewwel Segretarju :enerali tieg[u. Fl-1938, il-Gross in[atar Professur tal-Istorja Le;i]lattiva, u fl-1940 Professur tal-Li;i Kriminali. B[ala politiku fl-Oppo]izzjoni sa[aq kemm fela[ dwar il-jeddijiet tal-Maltin, u fil-kamp ;urnalistiku kien editur tal-Patria, In-Nazzjon u La Voce del Popolo. Nieda wkoll u mexxa ]ew; gazzetti, il-MidDay Views u l-Mid-Day News, li l-avversarji tieg[u pparodizzaw bl-isem Midg[aj News. In/identalment, il-ktieb li [ar;u wlied il-Gross jasal b’numru ta’ karikaturi li juru lil missierhom kemm b[ala filo-Taljan mid[la tal-letteratura ta’ Dante u D’Annunzio kif ukoll b[ala letterat b’kostum Anglo-Sassonu, liebes ta’ Shakespeare. Wara dan il-ktieb mistenni jo[ro; ie[or dwar ilGross b[ala politiku, u ie[or dwaru b[ala akkademiku.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 15 ta’ Jannar, 2013
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Futur fis-sod lill-G[awdxin Nhar il-{add li g[adda ]-]ew; partiti kkon/entraw it-tmiem tal-ewwel ;img[a tal-kampanja elettorali u l-bidu tat-tieni ;img[a, f’G[awdex. Il-Labour Party kompla bil-kampanja karatterizzata mix-xenxilli u mar G[awdex b’mass meeting li g[alih tella’ mijiet ta’ Maltin. Fid-diskors tieg[u li qara minn fuq teleprompter, il-leader Laburista Muscat ma qal xejn ;did dwar G[awdex.
Tliet proposti konkreti mill-PN Il-Partit Nazzjonalista, min-na[a l-o[ra, tela’ G[awdex u tkellem mal-G[awdxin. L-attivitajiet kienu indirizzati g[all-G[awdxin u g[al kull min qed jg[ix f’din il-g]ira re;jun. Il-messa;; tal-PN kien /ar. Il-PN se jkompli jibni fuq is-su//essi miksuba fl-a[[ar [ames snin. Mhux biss, i]da mis-su//ess li g[amilna b[ala pajji], qieg[ed iressaq proposti konkreti. Proposti li kapa/i nwettqu g[all-;id tal-G[awdxin. Proposti li
jkomplu jibnu fuq dak li rnexxielna nag[mlu b’su//ess. E]empju /ar hu l-proposta biex mis-su//ess fitturi]mu li qed ingawdu b[ala pajji] kollu, G[awdex u l-G[awdxin ukoll igawdu. F’G[awdex ukoll il-PN kapa/i jressaq ix-xog[ol u xog[ol a[jar bi proposti li jag[tu spinta lit-turi]mu f’G[awdex. Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi, meta ltaqa’ mal-G[awdxin ippre]entalhom tliet proposti konkreti: • pjan g[at-turi]mu f’G[awdex • in/entivi biex jifta[ aktar negozju f’G[awdex, u
• li G[awdex ji;i rikonoxxut b’li;i b[ala g]ira re;jun u jitwaqqaf il-Kunsill Re;jonali
Aktar in/entivi g[all-G[awdxin
Lawrence Gonzi mar u tkellem mal-G[awdxin dwar kif se jkompli jwettaq politika li t[alli aktar flus fil-but tal-familji G[awdxin. Kif lill-G[awdxin, il-politika tal-Gvern se tkun qed tg[inhom jg[ixu kwalità ta’ [ajja a[jar. Il-PN [abbar in/entivi lis-settur tal-cruise liners; servizz ta’ trasport bejn il-Port il-Kbir u G[awdex; [idma mas-settur privat biex jinfet[u aktar lukandi li jipprovdu impjiegi ;odda u g[al min irid jinvesti f’G[awdex, l-applikazzjonijiet tal-MEPA ji;u ffa/ilitati. {abbar ukoll skemi vanta;;u]i kemm g[al-lukandi biex joffru servizzi a[jar u li j]idu l-jobs, kif ukoll g[at-turi]mu tal-farmhouses biex isir titjib ta’ dan ilqasam u jitne[[ew il-[lasijiet amministrattivi. Biex ikompli jisa[[a[ it-turi]mu f’G[awdex, filkuntest tal-politika ta’ Eco Gozo – jin/entiva ]-]jarat f’G[awdex bi skema ta’ g[ajnuna g[al attivitajiet kulturali u ta’ divertiment li jistg[u ji;bdu t-turisti. Programm dirett lejn it-tindif u l-manutenzjoni kontinwa tal-widien u tar-raba’ f’G[awdex b’inizjattiva mmirata li timpjega mal-100 [addiem. Prezzijiet spe/jali fuq il-Gozo Channel g[a]-]jarat ta’ gruppi ta’ aktar minn 25 persuna. Maltin u turisti o[ra li jqattg[u mill-anqas lejl wie[ed f’G[awdex, i[allsu t-tariffa tal-G[awdxin g[all-vapur. Inizjattiva o[ra hi e]enzjoni mit-taxxa tad-d[ul lil
kull negozju li jifta[ ;did f’G[awdex fi kwalunkwe qasam u li j[addem mieg[u mill-anqas tnejn minnies. Jitra[[su wkoll drastikament kull li/enzja li tit[allas fir-rigward ta’ negozju li ja[dem f’G[awdex jew minn G[awdex billi ssir ekwivalenti g[al 10% ta’ dik li tit[allas Malta.
Kunsill Re;jonali f’G[awdex F’g[eluq il-50 mit-twaqqif tal-Kunsill ?iviku, ilPN qed jipproponi li G[awdex ji;i rikonoxxut billi;i b[ala g]ira re;jun. Il-Kumitat Re;jonali e]istenti jinbidel f’Kunsill Re;jonali li jitwaqqaf b’li;i apposta u li jkun responsabbli biex jissorvelja t-twettiq tal-politika tal-Gvern f’G[awdex u ji;i kkonsultat b’mod obbligatorju dwar l-istess politika. Filwaqt li jkollu l-poter li jg[addi bye-laws, ilKunsill ji]gura li l-futur tal-g]ira re;jun jitfassal u jitwettaq bis-sehem dirett tal-partijiet kollha interessati f’G[awdex stess. Il-PN ukoll ikompli g[addej bl-istudji dwar ilvijabbiltà tat-tunnel li hu pro;ett li jo[loq ix-xog[ol f’G[awdex u jkattar l-investiment. Mal-G[awdxin, il-PN ma ltaqax b’idu vojta. jew b’[afna paroli u sustanza xejn, kif g[amel il-Labour Party f’mass meeting li ma [alla xejn konkret lil G[awdex u lill-G[awxin. Fil-programm elettorali l-PN se jkun qed i[abbar aktar proposti biex jag[ti lil G[awdex u lillG[awdxin futur fis-sod.
Il-muntanja [oblot i]da... 1. Il-partit li qed jippre]enta ru[u b[ala alternattiva serja u kredibbli g[all-Partit Nazzjonalista, ilu snin iwieg[ed li se jkun qed jippre]enta weg[da u pjan konkret biex ira[[as il-kontijiet tad-dawl. Iwieg[ed l-ilma ji]fen u xejn konkret Fl-a[[ar erba’ snin u nofs tista’ tg[id li Muscat u ta’ mad-
waru ma tilfux okka]joni wa[da, ma [allewx ;urnata wa[da tg[addi ming[ajr ma webblu u weg[du li g[andhom pjan. Bnew l-aspettativa. Taw x’jifhmu li g[andhom kollox lest u g[andhom pjan serju, i]da riedu j]ommu l-karti vi/in tag[hom biex ji]velaw kollox fil-kampanja. Snin ta’ stennija u snin ta’
inkejja biex ma j[allux lillpoplu jifli sew x’kellhom filbut. {anbqu favur it-trasparenza u kienu huma li [allew mistur il-karru ewlieni tal-programm elettorali. Ippretendew il-kontabbiltà minn [addiehor, i]da kienu huma li difnuha u [bewha biex il-poplu, biex int, ma tkunx tista’ tifli, tistaqsi u tixtarr. 2. Matul dawn l-a[[ar erba’ snin, kwa]i [amsa, il-muntanja tal-aspettattiva kibret, g[oliet u [oblot sew. Il-;img[a li g[addiet din il-muntanja ta’ weg[di welldet, i]da ma twieled ebda pjan serju u lo;iku. :urdien tal-imramma
Ma rajna ebda proposta li g[andha mis-sewwa. Rajna filfatt, kif kienu jg[idu dari, ;urdien tal-imramma jipprova
Hu evidenti li wara l-konferenza li g[amel Tonio Fenech il-{amis waranofsinhar, in-nies bdew jistaqsu, bdew iqisu a[jar u bdew jag[mlu l-paraguni bejn dak li jlellex fil-proposta ta’ Muscat u dak li hu ;enwin u veru
jsib saqajh fost il-[emel kritika ta’ min jifhem u ta’ min ma jridx jibla’ r-ross bil-labra. G[ax meta taqbad il-proposta li [ar;u biha l-;img[a li g[addiet u tg[olliha ’l fuq kontra d-dawl tax-xemx tar-ra;uni, tas-sens komun, issib barmil mimli toqob. 3. Nistqarr li qed in]ur [afna familji, ta’ kuljum, u n[abbat bieb bieb biex inkun ]gur li ma n[alli lil [add barra. Dejjem ]ammejt i]-]jarat fil-familji matul dawn l-a[[ar [ames snin, kelli x’kelli, i]da issa ]idt qatig[ ir-ritmu. Hu evidenti li wara l-konferenza li g[amel Tonio Fenech il-{amis waranofsinhar, in-nies bdew jistaqsu, bdew iqisu a[jar u bdew jag[mlu l-paraguni bejn dak li jlellex fil-proposta ta’ Muscat u dak li hu ;enwin u veru. Muscat jitimg[ek ir-ross bil-labra
G[ax kif qalli ra;el imda[[al ftit fi]-]mien, ebda operatur privat li hu tal-affari tieg[u mhu se jkun lest li jo[ro; somma kbira ta’ flus, li skont Muscat hi €375 miljun li i]da fil-fatt hi ftit inqas minn €600 miljun, jirkupraha lura, jag[mel il-qlig[ fuqha u fl-istess [in
jag[ti ro[s fil-kontijiet. G[ax kull min xi darba [a loan mill-bank jaf li wara numru ta’ snin tinduna li lillbank tkun tajtu lura s-somma mislufa darbtejn lura bl-img[ax li tkun [allast. A[seb u ara min se jidhol biex jag[mel power station ;dida li jaf li l-prezz talgass illum hu t-triplu ta’ li kien g[axar snin ilu. Kif qaltli mara s-Sibt li g[adda, fil-privat [add ma ja[dem g[al-lasta. 4. Ng[id is-sew, konna nafu li l-Labour ta’ Muscat hu irresponsabbli u lest iwieg[ed lilma ji]fen basta jirba[ il-poter. I]da qatt ma [sibt li kien tant irresponsabbli li ji;i jaqa’ u jqum mill-istabbiltà finanzjarja tal-pajji] basta jirba[. 5. Hu g[ajb li l-Labour irid jinganna tant li lest ida[[alna f’[ajt akkost li jirba[. Kif kien qal xi [add is-seklu l-ie[or, iktar ma l-gidba hi kbira, aktar titwemmen. U hekk qed jipprova jag[mel il-Labour illum. {are; bi proposta li ma tiswiex tebaq fwiedha. 6. Hu evidenti li l-Labour g[andu bir bla qieg[ ta’ flus xi jroxx. }gur li dawn il-flus mhumiex il-flus tal-;bir minn Malta. Biss biss, is-somma li qed jonfoq fuq il-billboards,
minn Jason Azzopardi jason.azzopardi@gov.mt
g[adna bilkemm bdejna, li g[andu d-doppju tag[na, u lmessa;;i ta’ fuqhom li bidel 12-il darba di;à, hi somma ta’ sitt /ifri. Mhux se jimpressjonawna. Is-sa[[a tag[na ;ejja mhux mill-flus ta’ min ikun irid jie[u flusu bl-img[ax wara l-elezzjoni, i]da mis-sa[[a talmessa;; tag[na. 7. Irnexxielna fl-ewwel ;img[a nwie;bu bis-sa[[a tarra;uni u bil-lo;ika li tipperswadi li dak li l-Labour qed jipproponi ma jistax isir u hu da[k fil-wi//. Hu ingann, forsi likbar li qatt rajna fl-istorja politika tag[na. I]da daqstant u iktar hu kbir u b’sa[[tu limpenn u d-determinazzjoni tag[na li nuru fejn hi l-verità.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 15 ta’ Jannar, 2013
12 Opinjoni
Il-Papa :wanni XXIII u l-Kardinal Martini M’ilux ir-rivista Taljana Civiltà Cattolica bdiet tippubblika d-djarju tal-:i]wita P. Roberto Tucci li kien qrib [afna ta’ :wanni XXIII, ilPapa li kien laqqa’ l-Kon/ilju Vatikan II. P. Tucci kien iddirettur ta’ din ir-rivista. Skont dan id-djarju ta’ P. Tucci, il-Papa qallu li meta kien Nunzju Pari;i sab li xi kittieba, fosthom xi :i]witi Fran/i]i li kienu jiktbu fir-rivista mag[rufa Etudes, urew ideat rivoluzzjonarji, hekk li ]-]g[a]ag[ spi//aw jiddubitaw minn kollox. Il-Papa kien qed jirreferi g[an-nouvelle théologie (teolo;ija ;dida) li Ruma kienet di;à kkundannat. Issa fost dawk li kienu jiktbu skont din it-teolo;ija “;dida” kien hemm xi :i]witi mag[rufa b[al de Lubac, Daniélou, Teilhard de Chardin u Rahner. Lil Henri de Lubac niftakru sew, g[ax darba, meta kont Vals nistudja lfilosofija, kien ;ie jiekol fir-
minn Karmenu Mallia lavojo@maltanet.net
refettorju mag[na u ltqajna mieg[u wara l-ikel. P. Tucci kiteb ukoll li lPapa kien irrakkontalu kemm kien kontra l-pompa li kienet iddawru: l-inkini, il-formalitajiet, il-gwardji li kienu j;eg[luh i[ossu qisu pri;unier jew kriminal, meta bil-maqlub hu dejjem ried ikun il-bonus pastor (ir-rg[aj it-tajjeb). Issa, naqilbu ftit il-folja. Fla[[ar xhur tas-sena li g[addi-
P. Tucci kiteb ukoll li l-Papa kien irrakkontalu kemm kien kontra l-pompa li kienet iddawru> l-inkini, il-formalitajiet, il-gwardji li kienu j;eg[luh i[ossu qisu pri;unier jew kriminal
Il-Kardinal Martini
et smajna u qrajna [afna fuq il-Kardinal Carlo Maria Martini, :i]wita ie[or. Min [ares lejh mod, min mod ie[or. Imma kul[add qabel li Martini [alla marka kbira fuq id-dinja kattolika. Fil-ktieb tieg[u Verso Gerusalemme, Martini kiteb li hu d-dinja ma kienx jaqsamha f’dawk li jemmnu u f’dawk li ma jemmnux, imma f’dawk li ja[sbu u f’dawk li ma ja[sbux. Kien jaf, b[alma jaf kul[add, li [afna minna ja[sbu biss fejn jaqblilhom. I[okku fejn jikolhom. L-umiljazzjoni tal-:i]witi Ma nafx jekk dan il-kardinal kellux f’mo[[u xi rivista b[al ng[idu a[na /-Civiltà Cattolica jew Etudes. Issa nne[[u barra l-umiljazzjoni li j;arrbu l-:i]witi meta r-rivista tag[hom, i/-Civiltà Cattolica, qabel to[ro; iridu jissottomettuha g[all-g[ajnejn g[arriexa tal-Vatikan. Imma possibbli li l-Vatikan ma jafdahomx lill-:i]witi? Jew inkella jib]a’ mill-influwenza
li jistg[u jkollhom b[alma kellhom dejjem l-aktar fledukazzjoni, il-[idma ewliena tag[hom li kien [ejjielhom sa mill-bidu tal-fondazzjoni talOrdni Sant’Injazju? Issa nie[du r-rivista Etudes, rivista ta’ [mistax-il elf kopja, bi [mistax fil-mija tag[ha jmorru barra minn Franza, dirrivista g[andha tliet g[anijiet: 1. biex turi r-responsabbiltà tal-bniedem fid-dinja; 2. biex tkabbar il-Fidi u 3. biex tg[arbel u tg[in. Issa meta taqra l-curriculum vitae (listorja) ta’ din ir-rivista, issib li hi revue culturelle contemporaine (rivista kulturali tallum). Imma fl-a[[ar tan-nota taqra wkoll li l-g[an tag[ha hu biex enrichir leur reflexion personelle (biex tg[in u tkattar ir-riflessjoni personali). Xi wa[da b[al din g[andna b]onn hawn Malta! Hawn bi]]ejjed min jikteb kieku, imma...caro autem infirma ( il;isem g[ajjien...)! U hawn ner;g[u ni;u g[al dak li qal il-Kardinal Martini meta tkellem fuq il-[sieb. F’dal-ka], il-Fran/i]i jibbrillaw, l-aktar wara l-prin/ipji tal-kitba li kien [allielhom Descartes. Mhux ta’ b’xejn li Ruma kienet ikkundannat il-[assieba Fran/i]i li kienu jiffurmaw innouvelle théologie (it-teolo;ija ;dida) fosthom dawk ilfamu]i :i]witi li semmejna aktar ’il fuq.
Il-Papa :wanni XXIIl
Madankollu kul[add jaf li lVatikan qatt ma ra g[ajn ma’ g[ajn mal-Knisja Fran/i]a u minn dejjem kien mag[luq bejn erba’ [itan, tifhimha, mentri wkoll it-teologi Fran/i]i jaqg[u ta[t dik ilkelma, liberté, li taf twelidha mir-Rivoluzzjoni Fran/i]a. Jaqblu [afna bejniethom Jien ng[id, minn dak li g[arrixt u studjajt u mill-
esperjenza tieg[i fejn tid[ol il-[idma tal-Vatikan u tal:i]witi, li l-Kardinal Martini u l-Papa :wanni XXIII jaqblu [afna bejniethom.
Imma forsi dak li ma be]ax jg[id fil-bera[ il-Kardinal, ma setax jg[idu l-Papa :wanni. Darba dal-Papa twajjeb qal: “[afna drabi ji;ri li nistenba[ billejl u nibda na[seb fuq xi problema serja, u nidde/iedi li g[andi nitkellimha mal-Papa. Imma mbag[ad nistenba[ g[alkollox u hemm niftakar li l-Papa huwa jien.” Na[seb li dan il-Papa twajjeb kien ta’ ]aqqu f’fommu, jekk mhux aktar, g[allinqas daqs it-teologi Fran/i]i talEtudes. B[alma kien Kardinal Martini madankollu.
Mhux ta’ b’xejn li Ruma kienet ikkundannat il-[assieba Fran/i]i li kienu jiffurmaw in-nouvelle théologie (it-teolo;ija ;dida) fosthom dawk il-famu]i :i]witi
It-trabi tal-SCBU g[andhom b]onn id-demm tieg[ek. Tibqax lura. Ag[tihom dan ir-rigal illum stess
IN-NAZZJON It-Tlieta, 15 ta’ Jannar, 2013
Ittri 13
Noqog[du attenti
Karità sin/iera Sur Editur, Dan l-a[[ar il-Papa Benedittu XVI ing[ata Popemobile ;dida. Fl-artiklu li fih qrajt dwar dan, kien hemm ukoll li meta l-Papa Pawlu VI (jekk niftakar tajjeb) kien ]ar l-Indja, hemm ukoll kien ing[ata Popemobile ;dida. L-g[otja kienet saret bil;enero]ità tal-Kattoli/i Amerikani li kienu [allsu g[aliha. Wara ]-]jara fl-Indja, il-Papa kien irregala din ilPopemobile u]ata biss g[al ftit jiem lis-sorijiet ta’ Madre Tere]a g[ax irra;una li ]gur isibu u]u g[aliha. Madre Tereza minnufih rat kif g[amlet u bieg[et din ilPopemobile biex bil-flus tkun tista’ tg[in lil tant nies destituti. Din il-grazzja sabi[a turi kemm hawn nies u kumpaniji li g[andhom qalbhom tajba ma’ min je[tie; lg[ajnuna bla ma jistennew xejn lura. Dak li kien jg[id San :or; Preca - ‘Karità sin/iera u di]interessata lejn kul[add’.
G. Bonett
Marsalforn Ringrazzjament
Ringrazzjament u apprezzament lil kull min g[en biex kienet organizzata b’su//ess attività so/jali, ‘Majjalata’, li saret fl-4 ta’ Jannar, b’risq kaw]a ta’ ;bir ta’ fondi biex ting[ata kura. L-attività kienet su//ess kbir bl-g[ajnuna tieg[ek. Is-sitwazzjoni li g[addejjin minnha b[ala familja, hi diffi/li, i]da kull ;est ta’ min qed jappo;;jana f’dawn il-mumenti, hu ta’ kura;; kbir g[alina. Grazzi mill-qalb lill-isponsors li g[amlu possibbli din lattività, li wrew ;enero]ità bil-prodotti ta’ kwalità li offrew. David u l-familja
Sur Editur, Noqog[du attenti mix-xinxilli ta’ Muscat u tal-Labour Party. F’dawn il-[ames snin, taw tag[lima lill-popli kollha taddinja. Fl-a[[ar [ames snin g[addejna minn dak li qatt u [add ma seta’ jobsor, li lekonomija tad-dinja se tikkrolla u jintilfu miljuni ta’ impjiegi mad-dinja kollha. Kumpaniji fallew u o[rajn naqqsu drastikament il-[addiema u raw kif g[amlu biex jiksbu l-istess ri]ultati b’anqas spejje] u bi pjani a[jar. Il-messa;; li qed jag[ti lLabour f’din il-kampanja juri li l-Labour hu maqtug[ mir-realtà li g[addejja minnha l-ekonomija dinjija. Irid jonfoq bla ra]an. Mhux biss fil-kampanja elettorali fejn l-impressjoni hi li g[al-Labour Party, money no problem, i]da wkoll f’dak li qed jipproponi. {are; bi proposta li m’g[andniex b]onn. Irid
jag[milha wa[du u ming[ajr lg[ajnuna ta’ [add. Il-proposta ta’ power station ;dida, u jarmi dak li g[andna, hi porposta li twassal ukoll messa;; ta’ x’inhu l-Labour u kif irid iwettaq ilpolitika. Messa;; li mhux veru Muscat irid jibni fuq dak li ksibna b[ala pajji]. Irid jaqleb kollox ta’ ta[t fuq. Ma jridx jimxi b’g[aqal u bil-galbu. Ma jridx jitlob u jinnegozja mal-UE biex jakkwista fondi li minnhom igawdi l-poplu. Irid jg[a;;el u biex jg[a;;el se jinjora u jg[addi minn fuq kul[add. Basta tg[addi tieg[u. Il-lezzjoni li tg[allimna fla[[ar [ames snin ta’ sfidi kbar internazzjonali kienet wa[da – li timxi b’g[aqal u b’serjetà kbira. Pass wie[ed [a]in jista’ jitfa’ lill-poplu ta’ pajji] f’ba[ar ta’ inkwiet U dak li qed jistieden Muscat b’dak li qed iwieg[ed.
L-ittri f’din il-pa;na
M. Cassar Birkirkara
L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bilposta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450) jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u l-indirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma. Ittri bin-nome-de-plume ma ji;ux ippubblikati. L-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm il-punt tag[ha.
Il-Labour re;a’ qed jg[a;;el Sur Editur, Mill-ewwel ;img[a talkampanja elettorali jidher /ar daqs il-kristall li l-Labour re;a’ qieg[ed jg[a;;el. Dak li konna [sibna, g[ax lMLP tg[allem, mhux qieg[ed ise[[. Muscat u l-Labour re;g[u qed i[arsu biss lejn ilvoti. Muscat qed jispara /ifri u weg[di akkost ta’ kollox. Basta jirba[ il-voti. Dan hu faqar ta’ politika. Illum kul[add jaf ji]en. Ixxinxilli, ma saru jag[mu lil [add. U jekk il-poplu jafda lilLabour u lil Muscat g[ax ja[seb li se jkun qieg[ed iwettaq dak li qed jg[id illum, ji]balja. I]da jekk isir dan, imbag[ad ikun tard wisq. G[aliex ibati mhux il-Labour Party, i]da lpoplu kollu Malti u G[awdxi. Jekk jintilef ix-xog[ol, jekk il-politika tal-gvern ma tibqax dik li n[arsu x-xog[ol u lpostijiet tal-[addiema, nitilfu kollox. Muscat qieg[ed iwieg[ed li jra[[as il-kontijiet tad-dawl u l-ilma akkost ta’ kollox. Mhu qed jara xejn aktar. Dan hu ]ball kbir. L-ener;ija kollha se ja[liha fuq li jag[ti ftit ewro kull xahar fi tnaqqis ta’ kontijiet, minflok ma jassigura li jag[mel ix-xog[ol u xog[ol a[jar.
A. Borg
San Pawl il-Ba[ar
IN-NAZZJON It-Tlieta, 15 ta‘ Jannar, 2013
14 Feature
Wa[da mill-operazzjonijiet l-aktar moderni li jsiru fl-Isptar Mater Dei hi dik relatata mal-mard tal-qalb
Fl-2012 saru 45,492 operazzjoni f’Mater Dei, 12,000 aktar milli kienu jsiru fl-Isptar San Luqa minn Clinton Sammut - clinton.sammut@media.link.com.mt
Tinduna kemm hi importanti s-sa[[a meta sfortunatament ti;i f’/irkustanzi ta’ mard jew tara lil xi [add g[a]i] ma jifla[x. F’dawk il-waqtiet, ilpersuna tin[akem mill-bi]a’ u l-in/ertezzi u ovvjament tibda tapprezza kemm hi importanti s-sa[[a.
Rekord fuq rekord g[all-Isptar Mater Dei
{add ma jmur xi mkien biex iwe;;a’ jew biex jimrad, i]da in/ident jinqala’ f’tebqa ta’ g[ajn. Min-na[a l-o[ra, taf u g[andek rasek mistrie[a li f’Malta g[andna servizz tassa[[a mill-aqwa u tal-og[la kwalità. Dan ma ;iex
b’kumbinazzjoni, jew barka minn Alla. Dan ;ie g[ax ilGvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista minn dejjem kellu vi]joni ta’ xi kwalità ta’ servizz tas-sa[[a ried jag[ti lill-poplu Malti. Il-Gvern immexxi millPartit Nazzjonalista permezz ta’ Mater Dei, kabbar l-operat
tas-sa[[a u s-sena 2012 kienet sena rekord fil-qasam tal-operazzjonijiet li saru flIsptar Mater Dei. Rekord li mhux biss jaqbe] dak mil[uq mill-Isptar San Luqa i]da sa[ansitra l-istess rekord mil[uq minn Mater Dei stess fis-sena 2011. Fis-sena 2012 fl-Isptar
Mater Dei saru 45,492 operazzjoni differenti li jfissru ]ieda ta’ aktar minn 1,740 operazzjoni fuq is-sena 2011. I]da wkoll l-ikbar qab]a fi/-/ifri kienet dik li f’Mater Dei saru 12,000 operazzjoni aktar minn dawk li kienu jsiru fl-Isptar San Luqa. Dan kien possibbli grazzi biss min[abba l-fatt li l-Partit Nazzjonalista filGvern ippjana u investa biss[i[ f’dan il-qasam. }ieda addizzjonali mis-settur privat ukoll Dawn l-operazzjonijiet
jinkludu biss dawk li saru f’Mater Dei u mhux loperazzjonijiet li saru filprivat permezz tal-ftehim li la[aq il-Gvern mal-privat biex int tinqeda a[jar. Il-firxa tal-operazzjonijiet tvarja minn dawk ]g[ar u komuni b[al katarretti jew appendix g[al dawk li huma aktar serji b[al bypass g[al pa;na 15
Bis-sa[[a tad-donaturi tad-demm li ta’ kuljum jag[tu d-demm, l-isptar seta’ j]omm ir-ritmu tal-operazzjonijiet ming[ajr waqfien
L-operazzjonijiet li saru fl-Isptar Mater Dei fl-2012 qab]u r-rekord mil[uq mill-istess sptar fl-2011, b’aktar minn 1,700 operazzjoni
IN-NAZZJON It-Tlieta, 15 ta’ Jannar, 2013
Feature 15
Il-;enero]ità tal-Maltin u l-G[awdxin g[enet biex isiru l-operazzjonijiet permezz tal-g[oti tad-demm minn pa;na 14
tal-qalb jew biex jitne[[a xi tumur. Is-sinifikat ta’ dawn loperazzjonijiet ivarja minn dak li jag[tu [ajja a[jar lil individwu u mobbiltà akbar g[al dawk li jroddu lura l[ajja. Kull individwu li ;ie salvat permezz tal-intervent millprofessjonisti f’Mater Dei, ifisser mhux biss persuna singulari i]da membru ta’ familja, missier jew omm ta’ xi [add, nanna jew nannu ta’ xi [add jew sa[ansitra iben jew bint xi [add. G[all-Partit Nazzjonalista int m’intix numru, i]da int tinsab fi/-/entru tal-politika, dak i/-/entru li permezz tieg[u int tista’ tkabbar ‘Futur fis-Sod’, u jekk tkun b’sa[[tek tista’ tibni dak ilfutur. F’dan ir-rekord ta’ operazzjonijiet il-qalb ;eneru]a tal-poplu Malti wkoll [alliet marka. Dan g[ax qabel kull operazzjoni, l-istaff ji//ekkja li hemm [a]na ta’ demm tajba f’ka] ta’ b]onn u li kieku mhux g[ax matul is-sena eluf ta’ Maltin u G[awdxin irrikorrew biex jag[tu d-demm, ]gur li kieku l-operazzjonijiet kienu jieqfu b’deterrent g[as-sa[[a
L-Isptar Mater Dei hu monument ta’ investiment favur kull /ittadin Malti, u juri kemm il-Partit Nazzjonalista kien vi]jonarju fl-aspett tas-sa[[a
tal-pazjenti. Id-demm hu sors importanti f’dawn is-sitwazzjonijiet spe/jalment meta d-demm jintu]a b[ala g[odda importanti kontra l-;lieda talkan/er fejn l-pazjent effettwat b’din il-marda ikollu b]onn numru ta’ boro] biex ikun
jista’ jkompli jikkumbatti g[all-[ajja tieg[u. Dan kollu jpo;;i sfida quddiem l-awtoritajiet u ddipartimenti kon/ernati biex jaraw li din il-[a]na tkun ta’ livell tajjeb u fl-istess [in ikabbru n-numru ta’ donaturi li jag[tu d-demm.
Kull operazzjoni li ssir f’Mater Dei tfisser fejqan u individwi aktar b’sa[[ithom. Wara kull operazzjoni hemm [ajja u familja
Bit-teknolo;ija moderna fl-Isptar Mater Dei, il-;lieda u reb[ fuq il-kan/er saru possibbli ta’ kuljum
IN-NAZZJON It-Tlieta 15 ta’ Jannar, 2013
16 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
IL-KOREA TA’ FUQ
Trid li jkun investigat l-abbu] tad-drittijiet umani L-Og[la Uffi/jal tanNazzjonijiet Uniti blinkarigu g[all-[arsien taddrittijiet umani sej[et biex ‘l-g[exieren tas-snin talabbu]i serji’ fil-Korea ta’ Fuq ikunu su;;etti g[al investigazzjoni internazzjonali. L-abbu]i li semmiet Navi Pillay jinkludu t-tortura u le]ekuzzjonijiet ta’ pri;unieri politi/i mi]muma ;o kampijiet ‘misterju]i’, u fejn esprimet niket talli ma se[[ l-ebda titjib mindu Kim Jong-un [a t-tmexxija tal-pajji] komunista ftit aktar minn sena ilu. Pillay enfasizzat – u permezz ta’ stqarrija rari dwar il-Korea ta’ Fuq – li wasal i]-]mien li lkomunità internazzjonali tg[in twassal g[all-bidliet ‘li jag[tu ftit tan-nifs lillpoplu tal-Korea ta’ Fuq’. Hi mbag[ad temmen li ilu li wasal i]-]mien g[al investigazzjoni profonda dwar wa[da mill-ag[ar sitwazzjonijiet tad-drittijiet umani fiddinja...sitwazzjoni li (anki)
hi l-anqas rappurtata jew li tista’ tinftiehem. Intant, diplomati/i qalu li l-:appun qed jikkunsidra jg[addix ri]oluzzjoni dwar il-Korea ta’ Fuq waqt ilKunsill tad-Drittijiet Umani tan-NU u meta s-sessjoni li jmiss (tal-Kunsill), li ssir fuq erba’ ;img[at, jibda fil25 ta’ Frar. Il-Korea ta’ Fuq ilha ssnin tinjora lill-investigaturi spe/jali tal-Kunsill u fejn /a[ditilhom a//ess g[al artha. Madankollu, ilKunsill g[andu l-poter biex jorganizza investigazzjonijiet indipendenti – u internazzjonali – fuq skala akbar u minn fejn jista’ ji]viluppa ka] kriminali. Navi Pillay fl-istess [in jiddispja/iha li t-t[assib internazzjonali dwar ilprogramm nukleari talKorea ta’ Fuq u l-provi talmissili min-na[a tar-re;im fi Pyongyang qeg[din jing[ataw [afna aktar importanza ‘mis-sitwazzjoni tad-drittijiet umani deplorevoli’ fl-istat komunista partikulari.
Dehra ta’ ajruplani ‘fighter’ Fran/i]i tat-tip Mirage 2000D. Franza fil-pre]ent qed tmexxi offensiva fuq il-militanti s[ab tal-Al-Qaida qalb id-de]ert ta’ Mali.(Reuters)
MALI
Ribelli jheddu lil Franza Ir-ribelli I]lami/i b’konnessjoni mal-Al-Qaida f’Mali wettqu kontrooffensiva wara li l-fighter-jets Fran/i]i damu l-jiem jibbumbardjawlhom ilfortizzi qalb id-de]ert u blistess ribelli ja[ilfu biex ‘ida[[lu lil Franza fi gwerra tal-art twila u brutali’. Fi tmiem il-;img[a, Franza intensifikat ir-rejds tal-ajru permezz tal-ajruplani Rafale u [elikopters militari li kkon/entraw fuq kampijiet tal-militanti qalb l-artijiet, fitTramuntana ta’ Mali, li f’April kienu n[atfu minn dawn l-alleati ta’ Al-Qaida. IL-:APPUN
Mietet l-akbar anzjana
Residenti ta’ Kawasaki mietet fl-età ta’ 115-il sena u meta r-rikonoxximent tag[ha b[ala l-akbar anzjana taddinja damet biss mis-17 ta’ Di/embru. Koto Okubo mietet b’konsegwenzi ta’ pneumonia f’dar g[all-anzjani u fejn qed jg[ix anki binha li g[andu 88 sena. Imwielda fl-24 ta’ Di/embru tal-1897, Okubo saret l-akbar anzjana wara li l-Amerikana Dina Manfredini mietet f’Iowa matul ix-xahar li g[adda u meta l-istess Manfredini kienet damet ;imag[tejn biss b’dan it-‘titlu’.
Intant, mijiet ta’ truppi Fran/i]i ntbag[tu f’Bamako, il-kapitali ta’ Mali, bi Franza tinsab determinata li tke//i lill-militanti mit-territorju spe/ifiku. Dan fost l-inkwiet li z-zona okkupata mir-ribelli I]lami/i kapa/i sservi b[ala /entru g[all-attakki terroristi/i fuq l-ibliet tal-Punent kif ukoll b[ala ba]i minn fejn ir-ribelli jistg[u jikkordinaw azzjonijiet mal-entitajiet talAl-Qaida fil-Jemen, isSomalja u l-Afrika ta’ Fuq. Ir-ribelli I]lami/i u lqawwiet tal-Gvern ta’ Mali lbiera[ kellhom battalji
[orox fil-belt /entrali ta’ Diabaly u wara li r-ribelli infiltraw ‘fi gruppi ]g[ar’ g[all-in[awi matul il-lejl tal{add. Fl-istess [in, kelliem g[allentita I]lamika MUJWA, wa[da fost il-gruppi ewlenin fl-alleanza tar-ribelli, ‘wieg[det’ li /-/ittadini ta’ Franza sejrin i[allsu g[allattakki tal-qawwiet tal-ajru Fran/i]i fuq il-fortizza tarribelli f’Gao u fejn mietu ammont kbir ta’ militanti meta w[ud mill-missili sparati laqtu depot tal-fjuwil u bini li kienet isservihom ta’ kwartieri ;enerali.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 15 ta’ Jannar, 2013
A[barijiet ta‘ Barra 17
IR-RENJU UNIT
Lejn ]ieda o[ra fil-mi]ati tal-universitajiet Hu rappurtat li aktar minn nofs l-universitajiet fir-Renju Unit qed ilestu biex i]idu l-mi]ati tag[hom g[as-sena ddie[la, fl-istess [in li re;a’ tqanqal t[assib dwar il-livell ta’ dejn li qed jakkumulaw l-istudenti biex ikunu jistg[u jistudjaw. ?ifri uffi/jali juru li 64 minn 122 università g[andhom l-intenzjoni li j]idu l-ispi]a biex wie[ed jag[mel kors mag[hom fil-[arifa. ?ifri pubblikati millOffice for Fair Access talGvern Ingli] juru li l-universitajiet fl-Ingliterra qed ilestu biex i]idu l-ispi]a b’900 lira sterlina g[al kull student. Dan wara li l-Gvern naqqas il-finanzi allokati g[all-edukazzjoni u l-universitajiet ing[ataw ilpoter li j]idu l-mi]ati ta’ 9,000 lira sterlina g[al kull kors. I/-/ifri juru li hemm 94 università li qed jippjanaw li jitolbu l-mi]ata massima g[al tal-anqas kors wie[ed meta sena qabel dawn
kienu 82. L-universitajiet ewlenin tal-pajji] di;à qed jitolbu medja ta’ kwa]i 9,000 lira sterlina g[al kull kors. Dan kien ]velat hekk kif fil-15 ta’ Jannar jag[lqu lapplikazzjonijiet biex wie[ed jinkiteb f’kors fluniversità permezz talUniversities and Colleges Admission Service (UCAS). Min[abba din i]-]ieda li kien hemm fil-mi]ati, kien hemm tnaqqis ta’ 18,000 student li s-soltu jinkitbu fl-universitajiet kull sena, u wkoll fl-2012. Skont i/-/ifri pubblikati mill-OFFA, il-medja g[al kors fir-Renju Unit issa se tkun ta’ 8,500 lira sterlina. Minbarra li qed ikun hemm anqas studenti li jit[ajru jkomplu l-istudji tag[hom fl-università min[abba ]-]ieda filmi]ati, dawk li qed jistudjaw qed jispi//aw mg[obbija b’pi]ijiet finanzjarji kbar peress li qed ikollhom jiddejnu bilkbir biex ikomplu jistudjaw.
IL-:APPUN> Nies jimbuttaw karozza li we[let fil-borra li ni]let fuq il-belt kapitali Tokjo (ritratt> Reuters)
IR-RENJU UNIT
It-twelid g[al Will u Kate mistenni g[al Lulju L-ewwel tarbija tal-Prin/ep William u martu Kate hi mistennija g[al Lulju li ;ej. Dan t[abbar ilbiera[ mill-Uffi/ju tal-Prin/ep. F’Di/embru kien t[abbar li l-Prin/ipessa Kate, li g[andha 31 sena, kienet tqila. Kien hemm [afna spekulazzjoni li Kate g[andu mnejn se jkollha tewmin wara li f’Di/embru
kellha tidda[[al l-isptar min[abba t-tqala i]da l-istqarrija tal-biera[ dehret li warrbet g[alkollox din it-teorija. William u Kate kienu ]]ew;u f’April tal2011 u g[andhom it-titlu ta’ Duka u Dukessa ta’ Cambridge. Dan se jkun l-ewwel wild tag[hom.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 15 ta’ Jannar, 2013
18 A[barijiet ta’ Barra IR-RENJU UNIT
Rata og[la ta’ tke//ijiet mas-servizzi finanzjarji L-ammont ta’ [addiema li fl-2012 tke//ew jew sfaw sospi]i
minn mas-servizzi finanzjarji fir-Renju Unit, g[al ra;unijiet b[all-im;iba [a]ina, la[aq l-og[la livell tul dawn l-a[[ar [ames snin. L-entità legali Pinsent Masons, li semmiet /ifri li nkisbu b’talba li bba]at fuq il-Freedom of Information, sostniet li mal-1,373 individwu tke//ew jew ing[ataw sospensjoni mixxog[ol mas-servizzi finanzjarji, u dawn huma distinti minn dawk li tilfu xog[olhom permezz ta’ programmi ;enerali li jesi;u t- tnaqqis tal-istaff min[abba /irkostanzi diffi/li, inklu]i dawk finanzjarji. L-istatistika dwar it-tke//ijiet u s-sospensjonijiet turi ]ieda ta’ 76 fil-mija fuq it-tnax-il xahar pre/edenti u /-/ifri ng[ataw wara sensiela ta’ skandli finanzjari u sforzi mir-regolaturi biex jikkontrollaw l-abbu] fis-settur. L-Awtorità tas-Servizzi Finanzjarji (ir-regolatur FSA li jinbidel din is-sena) fl-a[[ar sentejn sa[[et l-isforzi g[attra]]in tal-abbu] fil-qasam tas-swieq u mexxiet b’su//ess ilprosekuzzjoni ta’ ka]i ‘interni’ ta’ abbu] bi profil g[oli.
L-ISTATI UNITI> Il-President ta’ General Motors Corporation (North America), Mark Reuss, jintrodu/i l-karozza Chevrolet 2014 Corvette waqt avveniment g[all-istampa f’Detroit, fl-Istat ta’ Michigan (Reuters)
L-ISTATI UNITI
Su//ess doppju g[al ‘Argo’ fil-Golden Globes Il-film Argo, li jittratta storja dwar osta;;i fl-Iran wara rRivoluzzjoni I]lamika tal-1979, kiseb su//ess doppju fis-70 edizzjoni tal-Golden Globe Awards li fiha reba[ g[alla[jar movie drama (l-aqwa rikonoxximent tas-serata) u g[all-a[jar direttur – Ben Affleck. Intant, il-film Lincoln – protagonist fis-serata talAcademy Awards (li ssir aktar ’il quddiem) bi tnax-il nominazzjoni g[al Oscar – kiseb biss Globe uniku, dak g[all-a[jar attur, li ng[ata lillBritanniku Daniel Day-Lewis li jinterpreta l-parti tal-eks President Amerikan Abraham Lincoln. Ir-ri]ultati tal-Globes – ittieni l-akbar serata ta’ premjijiet
organizzata f’Beverly Hills mill-Hollywood Foreign Press Association – kienu wkoll sorprendenti peress li Lincoln, dirett minn Steven Spielberg, kellu l-aktar nominazzjonijiet (sebg[a) u kien qieg[ed jattira l-akbar ammont ta’ pubbli/ità. Intant, ‘il-veru rebbie[‘ tasserata kellu jkun Argo li jg[aqqad l-istorja vera ta’ kif ;ew salvati diplomati/i Amerikani minn Tehran (wara r-rivoluzzjoni u permezz ta’ storja finta konnessa mal-produzzjoni ta’ film) ma’ satira dwar Hollywood. Mar tajjeb ukoll il-film Django Unchained ta’ Quentin Tarantino, li reba[ ]ew; Globes g[all-aqwa screenplay u l-aqwa attur f’parti sekondarja (Christoph Waltz). Les Miserables imbag[ad,
reba[ g[all-a[jar musical bi premjijiet personali g[all-atturi Hugh Jackman u Anne Hathaway. Jessica Chastain reb[et ilGlobe g[all-a[jar attri/i b[ala protagonista fil-film Zero Dark Thirty waqt li Jennifer Lawrence reb[et fil-kategorija g[all-a[jar wirja minn attri/i ta’ film komiku jew mu]ikali g[all-interpretazzjoni tag[ha filfilm Silver Linings Playbook. F’kategoriji o[ra, it-thriller psikolo;iku Homeland, g[attieni sena konsekuttiva, reba[ il-Globe g[all-aqwa drama ma[dum g[at-televi]joni, b’Damian Lewis jirba[ ilpremju g[all-aqwa attur filkategorija. Is-sensiela Girls reb[et l-aqwa unuri g[al sensiela komika televi]iva.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 15 ta’ Jannar, 2013
A[barijiet ta’ Barra 19 IS-SOMALJA
Imut commando ie[or Fran/i] Commando ie[or Fran/i] miet mill-feriti li ;arrab waqt rejd biex ikun salvat osta;; Fran/i] f’idejn militanti I]lami/i fis-Somalja s-Sibt. Il-commandos sabu re]isten]a qawwija millmilitanti u ]ew; suldati mietu u aktarx anki l-osta;;. Suldat minnhom miet waqt ir-rejd filwaqt li l-ie[or li miet inqabad mill-militanti. Il-militnati tas-Shabaab issa qalu li kienu se juru l-katavri ta]-]ew; suldati Fran/i]i kif ukoll li l-osta;; Denis Allex, kien g[adu [aj i]da kien se jkun de/i] x’se jsir minnu. Allex hu a;ent tas-servizzi si;iriet Fran/i]i li nqabad fl2009 f’Mogadishu. Ir-rejd sar fl-istess [in li Franza bdiet missjoni militari fil-Mali i]da l-Gvern insista li ]-]ew; missjonijiet m’g[andhomx x’jaqsmu ma’ xulxin.
I?-?INA> Art li sfrondat f’g[alqa f’Fukou fil-provin/ja ta’ Hunan. Tul dawn l-a[[ar erba’ xhur kien hemm 20 ka] simili u s-suspetti huma li dawn qed ji;u kkaw]ati minn t[affir ta[t l-art g[al ri]orsi li qed ibattal l-ilma minn ta[t l-art. (ritratt> Reuters)
IL-GRE?JA
}ieda ta’ 15 fil-mija fil-prezz tal-elettriku Il-Gre/ja ]iedet il-prezz talelettriku g[ar-residenzi bi 15 fil-mija fi sforz li l-kumpanija tal-Istat li tipprovdi l-elettriku, il-PPC, tg[atti /erti spejje]. Il-Gre/ja kienet di;à ]iedet ilprezz tal-elettriku s-sena li g[addiet biex jirrifletti l-veru spi]a g[allproduzzjoni tal-elettriku skont kif kienet mitluba tag[mel g[all-bailout mill-Unjoni Ewropea u l-Fond
Monetarju Internazzjonali (IMF). Il-Gvern qal li din i]-]ieda kienet me[tie;a g[aliex il-PPC se jkollha tonfoq 220 miljun ewro din is-sena biex twassal l-ener;ija fid-dar tannies. I]-]ieda li da[let fis-se[[ fl-1 ta’ Jannar se tkun tvarja bejn tmienja fil-mija u 15 fil-mija, skont ilkonsum. Is-sena li g[addiet il-Gre/ja kienet
di;à ]iedet il-prezz tal-elettriku b’9.2 fil-mija. Sadattant kmieni lbiera[, kienu sparati tiri minn machine gun lejn ilkwartieri ;enerali tal-Partit tadDemokrazija :dida, il-partit filGvern fil-Gre/ja. In/ident li l-Gvern qal kien inkwetanti peress li f’dawn l-a[[ar ;ranet kien hemm diversi in/identi vjolenti b’rabta politika. Il-Pulizija qalet li balla faqg[et il-
[;ie; tal-uffi//ju li ju]a Antonis Samaras, il-Prim Ministru tal-Gre/ja i]da [add fil-bini ma ndarab. Tul dawn l-a[[ar ;ranet kien hemm diversi attakki b’bombi ]g[ar kontra ;urnalisti u politi/i. Uffi/jali tal-partit qalu li Samaras m’g[adux ju]a dak l-uffi//ju qrib i//entru ta’ Ateni. Is-suspetti ewlenin tal-Pulizija huma li wara dan l-attakk hemm estremisti tax-xellug.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 15 ta’ Jannar, 2013
21
20
G[awdex g[al qalb il-Partit Nazzjonalista Proposti g[al aktar xog[ol f’G[awdex Fi tmiem il-;img[a li g[addiet, il-Partit Nazzjonalista kellu diversi attivitajiet f’G[awdex. Fihom il-Prim Ministru Lawrence Gonzi [abbar proposti bil-g[an li f’G[awdex ikompli jin[oloq aktar xog[ol u tkompli tijieb il-kwalità tal-[ajja tal-G[awdxin. Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi [abbar li qed jit[ejja pjan biex aktar turisti jkomplu j]uru l-g]ira G[awdxija. G[alhekk il-Partit Nazzjonalista qed iwieg[ed li fl-ewwel sitt xhur tal-le;i]latura li jmiss ikun approvat dan il-pjan. Il-Prim Ministru [abbar ukoll li Gvern immexxi millPartit Nazzjonalista se jkun qed ja[dem biex jin[oloq aktar xog[ol g[all-G[awdxin f’G[awdex u g[alhekk se jkunu qed jing[ataw in/entivi biex jinfet[u aktar negozji f’G[awdex. {abbar ukoll li G[awdex, jekk il-Partit Nazzjonalista jer;a’ jkun fdat, se jkun qed ji;i rikonoxxut bil-li;i b[ala g]ira-re;jun. G[alhekk ikun iffurmat Kunsill Re;jonali bil-g[an li l-futur ta’ G[awdex jitfassal u jitwettaq bissehem tal-G[awdxin. Ir-ritratti f’dawn il-pa;ni juru w[ud mill-attivitajiet li lPartit Nazzjonalista kellu fi tmiem il-;img[a f’G[awdex.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 15 ta’ Jannar, 2013
22 Apprezzament
Tislima lil Luqa Gauci
(1914–2012)
minn Patrizia Salerno
G[adni niftakar qisu lbiera[, daqs sitt snin ilu, bilqieg[da fil;nien ta’ Luqa Gauci fi Gwardaman;a, jien u hu, nit[addtu bejnietna. Kien temp sabi[ wisq, nistkennu ta[t issi;ar u nammiraw is-sbu[ija tan-natura. Luqa kien jidher kalm [afna. Laqag[ni bi tbissima, g[ax kien jaf minn qabel li kont sejra narah. Luqa kien il-parrinu talGri]ma tieg[i. G[alkemm ma kontx niltaqa’ mieg[u kuljum, konna nag[mlu mezz biex talanqas darba fil-;img[a mmur narah id-dar. Dik id-darba niftakarha sew. G[ax id-diskors waqa’ fuq kif kienu jg[ixu l-Maltin meta Luqa kien ]g[ir. Hu kien twieled fl-1914, u issa kellu lg[omor sabi[ ta’ tnejn u disg[in sena! Luqa beda jirrakkonta dwar familtu. “Konna [amest a[wa,” kien qalli. “Ilkoll fuq ru[na ]]ejjed.” Kien qalli kemm kien jie[u gost jilg[ab mag[hom ilpassju tal-art. Semmieli li l-futbol kienu jilag[buh kemm issubien kif ukoll il-bniet. Biex ninbxu ftit, kont g[edtlu li ballun ]gur li ma kellhomx. “Tassew,” kien qalli b’nostal;ija kbira, “imma xorta konna nsibu xi bott biex ju]awh flok ballun, tafx.” Il-log[ba ‘tad-daqqa’ G[a/-/kejken Luqa, il-futbol ma kienx il-log[ba l-aktar favorita tieg[u. “L-aktar li kont in[obb,” kien qalli,
“kienet il-log[ba ‘taddaqqa’.” X’kienet din? Meta spjegali r-regoli tal-log[ba,
malajr intba[t li din g[adha popolari sal-lum, hekk li a[na nsej[ulha ‘catch’ jew ‘noli’. Luqa semmieli wkoll kemm inbidlu l-mezzi ta’ trasport minn ]mienu sal-lum. Qalli li kellu dg[ajsa bl-isem ta’ ‘Riva’. Minn mindu kellu g[axar snin, hu dejjem kellu bi//a tal-ba[ar, fosthom fregatina, motor boat, imbag[ad sa[ansitra jott. “Meta kont g[adni b’sa[[ti,” kien qalli, “kont in[obb nag[mel ;ranet s[a[ fuq il-ba[ar nistad.” {afna nies kellhom dg[ajsa g[at-trasport. I]da min ma kellux la dg[ajsa u lanqas karozza, irrakkontali Luqa, kien ju]a t-tram, il-ferrovija u mbag[ad, ma]-]mien, ilkarozzi tal-linja. Kien ikun hemm ukoll min idur bil-mog[]a biex ja[leb il-[alib minnha g[an-nies, kien qalli. I]da Luqa sa[aq mieg[i li familtu rari kienet tixtri ming[and tal-[alib li jdur fit-toroq g[ax kellha lmog[]a tag[ha. “Minn mindu kont g[adni ]g[ir [afna,” kien qalli, “minn dejjem niftakar li kellna mog[]a jew nag[;a ;or-razzett tag[na.” Meta Luqa beda jikber ;ietu l-[ajra g[al karozza, li f’dak i]-]mien kienu g[adhom rari [afna. “Ridt inkun indipendenti,” kien stqarrli, “u g[alhekk xtrajt karozza.”
G[alkemm tg[allem [afna mil-Li/eo, fejn kien jattendi, skont hu l-aktar li tg[allem f’[ajtu kien mis-safar
L-ewwel karozza L-ewwel karozza li kellu kien fl-1937, u kienet it-tieni
Vauxhall li qatt idda[[let Malta. G[alkemm il-petrol kien ir[as, Luqa qalli li xorta wa[da kien jippreferi l-a[[ar karozza li qatt kellu. Din kienet Jaguar. Ta’ bniedem ta’ skola li kien, Luqa ma setax ma jikkummentalix fuq l-edukazzjoni ta’ ]mienu. Hu jis[aq mieg[i li ta’ sitt snin beda jmur l-iskola mit-tmienja sa nofsinhar u mis-sag[tejn salerbg[a. “Kienu jattendu [afna tfal,” kien qalli, “avolja liskola ma kinitx obbligatorja.” Min-na[a tieg[u, jidher li //kejken Luqa kien ikun [erqan biex jattendi, g[ax kien i[obb jistudja. G[alkemm tg[allem [afna mil-Li/eo, fejn kien jattendi, skont hu l-aktar li tg[allem f’[ajtu kien mis-safar. G[al Luqa, il-gazzetti kienu sors ta’ g[ajnuna kbira fil[ajja professjonali tieg[u b[ala imprenditur. Kien isegwi l-aktar gazzetti bl-Ingli]. G[alkemm kienet evidenti lbidla bejn il-gazzetti ta’ ]mienu u t’issa, kien qalli (“G[ax da]-]mien il-gazzetti fihom [afna kritika,” osservali), Luqa xorta wa[da kien jippreferi l-gazzetti talpre]ent. Interpretu tal-Ingli] g[all-Malti “L-informazzjoni filgazzetti ta’ dari,” kien stqarrli, “kienet g[adha filbidu u kon/i]a wisq.” Permezz tal-istudju u l-
Patrizia Salerno flimkien ma’ Luqa Gauci
interess ;enerali tieg[u, Luqa kien irnexxielu jsir interpretu tal-Ingliz g[allMalti mal-‘Bakery’ f’TalPietà. Dan g[enu biex jitg[allem il-mestier u jsir mani;er tal-kumpanija tieg[u stess, dik tal’Wembley Ice-cream Factory’ fil-G]ira, u wkoll f’intrapri]i o[ra li feta[. Il-kliem dakinhar kien donnu waqaf hawn. Forsi wkoll g[ax Luqa kien g[ejja. Hekk bqajna nammiraw in-natura tal-;nien sabi[ li kellu, li kien lg[axqa tieg[u.
Kelli [afna aktar esperjenzi ma’ Luqa, imma dakinhar ma ninsieh qatt min[abba li kellu aptit spe/jali li jiftakar il-[wejje; tal-img[oddi u jda[[alni ftit fid-dinja tieg[u. Filwaqt li nsellimlu minn qalbi, issa li ;ie nieqes, [assejt li g[andi nikteb dan kollu biex indewqek ftit mis-simpatija ta’ dan irra;el twajjeb, mid-determinazzjoni li dejjem wera u mill-b]ulija lejn xog[lu. Fuq kollox, nuri l-apprezzament tieg[i lejh, g[ax g[amilli [ajti isba[.
Min-na[a tieg[u, jidher li /-/kejken Luqa kien ikun [erqan biex jattendi l-iskola g[ax kien i[obb jistudja
IN-NAZZJON It-Tlieta, 15 ta’ Jannar, 2013
Madwarna 23
Impjegati ta’ Vodafone jag[tu l-kotba lil Book Box
Jasmine Fenech u Roberta Genovese minn Book Box flimkien ma’ Miriam Dalli, il-Corporate Affairs Senior Executive ta’ Vodafone Malta
Vodafone Malta dde/idiet li tipparte/ipa b’mod attiv f’inizjattiva ;dida u interessanti li grupp ta’ studenti millUniversità ta’ Malta qed ja[dmu fuqha – Book Box. Book Box hu pro;ett ;did bil-g[an li jippromwovi l-qari f’lokalitajiet differenti madwar Malta u G[awdex billi jbiddel il-kaxxi tat-telefown il-[omor f’libreriji ]g[ar fejn kul[add hu m[e;;e; ibiddel il-kotba. “A[na nemmnu li l-qari hu ta’ importanza kbira, mhux biss g[all-;enerazzjoni ta’ issa i]da wkoll g[al dik tal-futur,” qalet Miriam Dalli, Corporate Affairs Senior Executive ta’ Vodafone Malta. “Kul[add jaf li fid-dinja tallum [afna nies b[al donnhom tilfu l-[e;;a li jaqraw ktieb u nemmnu li din hi verament [asra. Meta taqra ktieb tajjeb tid[ol f’dinja totalment differenti, dinja kreattiva. B[ala kumpanija nemmnu li hi rresponsabbiltà tag[na li nippromwovu l-qari fil-komunità tag[na u b’hekk mill-ewwel idde/idejna li ng[inu l-inizjattiva Book Box.” Vodafone Malta dde/idiet li tg[in mill-bidu f’dan il-pro;ett b’kunsens komuni li l-;id li jinsab fuq l-ixkafef ta’ dawn illibreriji g[andu jkun im[ares daqslikieku hu ;id individwali ta’ kull wie[ed u wa[da minna. Vodafone pprovdiet l-ewwel ftit kotba g[al din il-librerija pubblika. Wara sej[a lill-impjegati ta’ Vodafone biex jg[inu f’dan ilpro;ett billi jag[tu kotba li m’g[adhomx ta’ u]u g[alihom, l-impjegati taw [ames kaxxi kotba li jinkludu novelli famu]i, kotba bil-Malti, kotba edukattivi u kotba divertenti. “Grazzi g[as-sistema li se nintrodu/u fejn persuna jista’ jie[u ktieb imma jrid ipo;;i minfloku ktieb ie[or, is-servizz provdut permezz ta’ Book Box se jkun b’xejn,” qalet Roberta Genovese, il-President ta’ Book Box. “Li tag[ti u tie[u se ji]gura li l-book boxes madwar Malta dejjem ikunu mimlijin b’varjetà ta’ kotba. Donazzjonijiet ta’ kotba dejjem se jg[inu biex ilbook boxes ikunu mimlijin bla[[ar titli li jinsabu fuq l-ixkafef tal-[wienet. “Qed nittamaw ukoll li permezz ta’ dan il-pro;ett ;did, persuni li normalment ma jaqrawx ikunu esposti g[al tipi differenti ta’ kotba u jinfluwenzaw lill-membri talfamilja u l-[bieb tag[hom biex jag[mlu l-istess. B[alissa l-g[an tag[na hu li nippromwovu l-idea kemm jista’ jkun.” Min hu interessat li jg[in jista’ jsib Book Box fuq Facebook jew jibg[at email fuq bookboxlibrary@gmail.com.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 15 ta’ Jannar, 2013
24 Storja servizz ikkoordinat minn Raymond Miceli
MONUMENTI FIL-G}EJJER MALTIN
(26)
Il-monument ta’ Dun Karm minn Michael Galea
Dun Karm jibqa’ mfakkar g[all-poe]iji u g[ad-difi]a tieg[u ta’ Malta u tal-lingwa Maltija
Il-monument fih innifsu hu, [afna drabi, espressjoni dejjiema ta’ gratitudni lejn min ikun g[amel ;ie[ lil art twelidu. U biex il-merti tieg[u ma jintesewx jitwaqqaf monument f’;ie[u. Din hi t-tifsira u l-messa;; li g[andu l-monument iddedikat lil Dun Karm li hemm fil-Furjana. tal-kontribut li ta Monsinjur Carmelo lil-Letteratura Maltija. Psaila, mag[ruf b’sens Kienet l-ewwel darba li ta’ m[abba u rispett, l-Università qatt tat unur sempli/iment b[ala b[al dan. Dun Karm Dun Karm, twieled kiseb ukoll it-titlu ta’ fit-18 ta’ Ottubru 1871 poeta nazzjonali. Hu f’{a]-}ebbu;, Ordnat miet fit-13 ta’ Ottubru sa/erdot fl-1894. Kien 1961. g[alliem il-Letteratura Fuq inizjattiva Taljana, Storja tal-Knisja tal-G[aqda tal-Malti u l-Arkeolo;ija (Università) fit-22 ta’ Kristjana. Kellu Ottubru 2000 kien konoxxenza tal-ilsna inawgurat monument :ermani], Spanjol u iddedikat lil Monsinjur Esperanto. Kiteb Carmelo Psaila. l-ewwel poe]iji tieg[u Fi/-/erimonja bit-Taljan u fl-1896 tal-inawgurazzjoni, ippubblika Foglie il-President ta’ Malta d’Alloro, l-ewwel Guido de Marco qal: antolo;ija u ;abra ta’ “G[alkemm tard, hu ta’ poe]iji bit-Taljan. sodisfazzjon li issa Imbag[ad sab g[odda l-poeta nazzjonali se o[ra biex jikteb iljkun rikonoxxut ukoll poe]ija, l-ilsien Malti. bit-twaqqif ta’ {allielna g[add kbir ta’ poe]iji, u[ud patrijotti/i, monument. Dun Karm jibqa’ mfakkar o[rajn ifakkru ;rajjiet g[all-poe]iji u stori/i ta’ art twelidu, g[ad-difi]a tieg[u ta’ [afna o[rajn reli;ju]i u Malta u tal-lingwa innijiet, o[rajn jg[annu Maltija. Dun Karm ma s-sbu[ija tan-natura u la[aqx g[ex bi]]ejjed l-[olqien ta’ madwaru biex jara jse[[ dak li hu — firxa wiesg[a ta’ ried li jitwettaq. su;;etti. Dan ma jfissirx li Fl-24 ta’ April 1913, waqt it-Tqarbina tat-Tfal l-;enerazzjonijiet tal-lum fil-Kungress Ewkaristiku ma g[adhomx jaqraw il-kitbiet ta’ Dun Karm Internazzjonali li kien u jg[o]]uhom... Dun sar f’Malta dik is-sena, tkanta g[all-ewwel darba Karm offra lill-pajji] mhux biss il-poe]ija, l-innu ewkaristiku T’Adoriam Ostia Divina, i]da l-isfida kif il-poplu g[andu j[obb il-lingwa b’versi ta’ Dun Karm tieg[u. Dun Karm [alla u mu]ika ta’ messa;; qawwi Mro Giuseppe Caruana. Dan l-innu kien stampat lill-;enerazzjonijiet ta’ f’diversi lingwi u dejjem warajh, messa;; li jg[odd spe/jalment jitkanta f’kungressi g[all-;enerazzjonijiet ewkaristi/i tal-lum li j[alltu l-Malti internazzjonali. Dun Karm ta lil Malta ma’ lingwi o[ra, jew sa[ansitra anki ju]aw l-Innu Nazzjonali. Fuq kliem ta’ lingwi o[ra dan l-Innu Nazzjonali hemm [a;a singulari — biex jesprimu ru[hom. Hi l-lingwa Maltija li il-fatt li l-versi nkitbu tag[milna Maltin u hi fuq il-kompo]izzjoni l-lingwa li tinsab fil-ba]i tal-mu]ika (ta’ Robert tal-identità tal-poplu Samut) u mhux Malti.” il-mu]ika fuq Il-monument tal-bron] il-kompo]izzjoni ta’ daqs naturali hu xotal-versi. g[ol l-iskultur Toni Ellul Fl-1945 Dun Karm ing[ata l-grad ta’ Duttur minn {al Luqa, u n[adem fil-fonderija D’Arte tal-Letteratura (Honoris ta’ Pietrasanta fl-Italja. Causa) mill-Università ta’ Malta, b[ala “Seddaq il-g[aqda rikonoxximent fil-Maltin u s-sliem.”
IN-NAZZJON It-Tlieta, 15 ta’ Jannar, 2013
Pubblikazzjonijiet 25
Edizzjoni o[ra mill-aqwa ta’ ‘Treasures of Malta’ G[adha kif [ar;et edizzjoni ;dida fis-sensiela ‘ Treasures of Malta ’, ippubblikata millFondazzjoni Patrimonju Malti. Din l-edizzjoni hi wa[da o[ra mill-aqwa u twassal numru ta’ artikli u ri/erki dwar il-patrimonju Malti. Martina Caruana f’artiklu ri/erkat tanalizza lkonnessjoni bejn manuskritti famu]i Les Tres Riches Heures du Duc de Berry u manuskritt li jinsab fil-Librerija Nazzjonali fil-Belt Valletta. Artiklu ie[or interessanti hu dak ta’ Joseph Galea Naudi u Denise Micallef dwar bibien interni ma[duma fis-seklu tmintax f’Malta. Artiklu ie[or interessanti hu dwar kur/ifiss tas-seklu sbatax, filwaqt li Bruce Ware Allen f’artiklu tieg[u jikteb dwar il-Kaptan Juan de la Cerda u l-Assedju Kbir ta’ Malta fejn inkitbu numru ta’ rakkonti, u[ud minnhom konfli;;enti. Artiklu ie[or interessanti hu dwar mapep /kejknin mag[mula fis-seklu sbatax. L-awtur ta’ dan l-artiklu hu Robert Thake li birri/erka tieg[u jiskopri
numru ta’ mapep ta’ Malta. Servizz ie[or hu dwar Palazzo Falson fl-Imdina li fl-a[[ar snin kien riabilitat u restawrat biex illum igawdi fih mu]ew millaqwa li jista’ jkun gawdut kemm mill-Maltin kif ukoll mill-barranin li j]uru lg]ejjer Maltin.
Din l-edizzjoni ta’ Treasures of Malta tinkludi wkoll informazzjoni dwar il-kalendarju kulturali g[al dawn ix-xhur li ;ejjin. Fost l-o[rajn tinkludi servizz dwar il-Valletta International Baroque Festival 2013 li qed isir b[alissa.
Il-qoxra tal-edizzjoni l-aktar ri/enti ta’ ‘Treasures of Malta’
Wa[da mill-kmamar mill-isba[ fil-Mu]ew f’Palazzo Falson fl-Imdina
Il-Valletta International Baroque Festival 2013, li qed joffri attivitajiet ta’ kwalità g[olja
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 15 ta’ Jannar, 2013
TV#Radju 27 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Board books bil-Malti Malta Llejla - NET Television 16>55
Chris Gruppetta
Fir-rokna ta’ kull nhar ta’ Tlieta mtellg[a bil-kollaborazzjoni tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb, illum se jkun hemm il-pubblikatur Chris Gruppetta. Hu se jitkellem dwar board books bil-Malti. Immirati g[at-tfal li g[adhom kif bdew jitg[allmu jaqraw, g[adhom kif [ar;u erba’ kotba minnhom, mi]g[uda bi stampi bil-kulur u b’elementi ta’ touch and feel. Il-kantant Stefan Galea, li g[adu kif
[are; is-single Disco Lemonade se jkun ukoll fost il-mistednin. Il-kanzunetta tieg[u nkitbet minn barranin. Se jkun hemm intervisti mal-kandidati tal-Partit Nazzjonalista g[all-Elezzjoni :enerali tad-9 ta’ Marzu Ryan Callus u Ian Castaldi Paris. Ikun hemm ukoll ir-rubriki regolari tat-tabib Godfrey Agius u ta’ Fr Karm Debattista MSSP. Tippre]enta Stephanie Spiteri.
Fil-qosor Non ti muovere Iris 21>05
Graziella Attard Previ li qed tippre]enta ‘Qalb il-Familja’
Sergio Castellitto u Penelope Cruz (it-tnejn fir-ritratt hawn ta[t) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film drammatiku tal-2003. Waqt li bint tabib ikun qed isirilha intervent kirur;iku, il-missier jiftakar dwar relazzjoni ta’ m[abba li kellu snin ilu ma’ tfajla fqira. Il-film hu bba]at fuq rumanz ta’ Margaret Mazzantini.
L-anzjani Qalb il-Familja - NET Television 10>00
fuq). Greg ikun qed jipprepara biex jag[mel festin f’g[eluq il-[ames snin ta’ wliedu tewmin. Ikun irid jimpressjona lil missieru tar-rispett kemm hu missier tajjeb. ...altrimenti ci arrabbiamo! Rete 4 21>10 Film sabi[ tal-1974 tipiku tad-duo
Newsdesk (l-ewwel parti) Radio 101 16>30 Fl-ewwel parti ta’ Newsdesk g[al-lum, b[as-soltu ma’ Simon Cassar, niltaqg[u ma’ ]ew; kandidati tal-Partit Nazzjonalista g[all-Elezzjoni :enerali. Dawk tal-lum se jkunu Noel Muscat u Giovanna Debono. Vi presento i nostri (Little Fockers) Canale 5 21>10
Film komiku Amerikan li n[adem fl-2010 b’re;ija ta’ Paul Weitz u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Robert De Niro u lil Ben Stiller (it-tnejn fir-ritratt fil-kolonna l-o[ra
simpati/i Bud Spencer u Terence Hill (fir-ritratt ta[t). Narawhom jo[duha kontra klikka ta’ spekulaturi tal-bini li fost o[rajn ikunu g[amlu [sara irreparabbli fuq il-karozza ;dida tag[hom
Xandira diretta minn Villa Arrigo, fin-Naxxar fejn bis-sehem tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi u s-Sinjura tieg[u Kate Gonzi, is-su;;ett mag[]ul g[al-lum se jkun l-anzjani. Il-mistednin spe/jali ta’ Graziella Attard Previ li
tmexxi d-diskussjoni, se jkunu James Carabott, Planning Manager tar-Residenza tal-Anzjani San Vin/enz de Paul u Lino Mizzi, membru tal-Kunsill Nazzjonali talAnzjani u eks amministratur ta’ San Vin/enz de Paul. Edizzjoni o[ra tkun il-{amis.
L-ekonomija, il-finanzi u l-proposta tal-MLP dwar l-ener;ija L-Istampa Kollha - NET Television 20>30
Nathaniel Attard imexxi edizzjoni o[ra ta’ dan il-programm li g[al-lum se jittratta l-ekonomija u l-finanzi, kif ukoll il-proposta tal-MLP dwar l-ener;ija li saret mag[rufa l-;img[a li g[addiet Il-mistednin se jkunu Chris Said - Ministru g[all-:ustizzja,
Konsultazzjoni Pubblika u l-Familja, Claudio Grech kandidat tal-Partit Nazzjonalista g[all-Elezzjoni :enerali ta’ Marzu li ;ej, Charles Mangion kelliem tal-MLP dwar l-ekonomija u Marlene Farrugia kelliema tal-MLP dwar l-utilitajiet.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 15 ta’ Jannar, 2013
28 TV#Radju
06>00
101 Breakfast Club b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>30 Anali]i tal-:urnali, 07>50 Il-Kampanja Elettorali Tieg[ek)
07>55 08>00 08>05 09>00 09>05
Avvi]i tal-Mejtin u Angelus A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 13.00 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Futur fis-Sod The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>00 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 00>30
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i tal-Mewt, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 - Familja Wa[da (jinkludi 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 Newsline 12:45 – Qari bil-Malti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bulettin ta’ l-A[barijiet 18:15 Intermezz Mu]ikali 18:40 - TV Hemm 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bil-Malti (r) 20:30 – Music Lounge 22:00 - L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 - Ru]arju 24:00 - Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Linja Diretta 13:15 - Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Klassika 15:30 - Drive Time 15:45 ONE News 16:00 - Mhux g[atTfal Biss 16:30 - ONE Cocktail 17:00 - Kummentarju 17:05 Rush Hour (jinkludu 17:15 :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett 18:45 - Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:15 - G[alina l-Anzjani 20:45 - ONE Beat Box 21:45 ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 - Fr Colin u l-{bieb 24:00 - Flimkien 02:00 - Bla Kantunieri (r). RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet filQosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News) 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:12 – Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 13:30 Kaskata Kulturali, 14:00 BBC News) 15:30 - Bir-Rispett Kollu (jinkludi 16:00 BBC
Newsdesk (l-I parti) - Simon Cassar Newsdesk (it-II parti) - Roberta Avellino Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-Dar Is-Snin tar-Rock ’n Roll Fuzzbox - Eric Montfort Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
News) 17:00 - RTK Bulettin 17:15 – Bejn Kliem u Fatti! (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Rakkont 19:40 – L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 20:30 - Intietef 20:53 - Kaskata Kulturali 21:00 Mer]uq - ra;; ta’ a[bar tajba 22:00 - Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 – Bellavista mill{abs 10:00 - BBC News Update 10:06 - Pri]ma 11:00 Classic FM 13:00 - Anali]i tal;urnali 13:30 - Il-Malti llum: ideat ta’ ]mienna 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19:30 - Platea 20:00 – Mu]ika u Pittura 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi 09:00 {ajjitna) 11:00 Ara Ommok 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju talErwie[ 13:00 - Ti]wiqa Mu]ikali 14:00 - Jiena Hu l-{ob] u l-{ajja 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 – Fil-pjagi tieeg[ek a[bini 16:00 - L-Istorja tal-Knisja u inti 16:30 - Mill-G]ira tat-3 G[oljiet 17:00 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 - Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 Quddiesa 19:00 – Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn radju Vatikan 20:00 - Qari Reli;ju] 20:30 – Mid-Djarju tal-{ajja 20:45 - Fuq :wiena[ i]-}g[o]ija 21:45 {dejn l-ilma fejn nistrie[ 22:00 G[and Min Imorru Mulej? 23:00 - {ajjitna (r) 23:30 – Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 – Bay Breakfast (jinkludi 07:30 A[barijiet, 08:30 u 09:30 A[barijiet fil-qosor) 10:30 Simon Pisani (jinkludi 11:30 A[barijiet fil-qosor) 13:30 – Nathan & Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 – Bay Beats 20:00 – Ben Glover 22:00 Carl Bee 24:00 - CR2 records. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il-{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 - 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 - Calypso Drive 19:00 - Classic Gold 21:00 Qabel Jibda l-Mar/ 23:00 Mal-Melodija Maltija 01: 00 Mu]ika tal-passat.
Next - Italia 1 21>10
Film ta’ azzjoni li n[adem fl-2007 b’re;ija ta’ Lee Tamahori u li g[andu b[ala atturi ewlenin lil Nicolas Cage u Jessica Biel (it-tnejn fir-ritratt), kif ukoll lil Julianne Moore. Illuzjonist minn Las Vegas g[andu don li j]ommu mistur – dik li kapa/i jara l-futur immedjat. L-FBI jsiru jafu b’dawn il-poteri li g[andu, u jkunu jriduh jg[inhom biex ixekklu attentat li jkun imminenti li jsir. Minkejja li ma hemm xejn ori;inali fl-istorja, u mhux l-ewwel darba li rajna films bl-istess tema, il-kapa/ità tar-re;ista twassal biex il-film ikun wie[ed interessanti. TVM 06:30 - TVAM 09:00 - TV Hemm (r) 10:20 - Close Up (r) 11:25 - Bang Goes the Theory 12:00 - A[barijiet# rapport tattemp 12:10 - TVPM 14:00 A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 - A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16.30 - }ona 18:00 - A[barijiet 18:10 Waqtiet 18:15 - Telebejg[ 18:30 - TV Hemm 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - F’Salib itToroq 21:45 - Bondi + 22:45 Venere 23:35 - L-A[barijiet 23:45 - Gadgets (r) 00:20 TVPM. TVM 2 07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:30 - Gadgets 12:00 Madwarna 12:15 - Wirt, Arti u Kultura 12:45 - Bang Goes the Theory 13:15 - Close Up 14:15 Ti;rijiet Biss 14:45 Storjografija 15:15 - Madwarna 15:30 - Bang Goes the Theory 16:00 - The truth about food 16:50 - .EU 17:20 - Waqtiet 17:25 - Close Up 18:30 - Il{arsa ta’ Ru]ann 19:00 - Ti;rijiet Biss 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 The truth about food 20:30 A[barijiet bl-Ingli] 20:40 Bondi + 21:45 - Paqpaq 22:30 BOV Premier match. ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 - Vie 11:30 - Aroma Mattina 13:00 Kalamita 13:30 - ONE News 13:35 - (ikompli) Kalamita 16:30 - Love Birds 17:30 - ONE News 17:40 - Zona Sport 18:10 Teleshopping 18:25 X’Ta[seb?! 19:30 - ONE News 20:15 - Ir-Rangers 20:30 Attività Politika 21:30 - Business Forum 22:15 - 903 23:15 - ONE News 23:50 - Xandiriet politi/i. Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:20 - 1046 Music 16:10 - FilK/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 News 19:30 - Dokumentarju 20:30 - Forum 21:30 Dokumentarju 22:00 - News.
Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00, id-09:00 u l11:00) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta 17:00 Tg 1 18:50 - L’eredità 20:00 Tg 1 20:30 - Affari tuoi 21:10 Don Matteo 8 23:30 - Porta a porta 01:05 - Tg 1 notte 01:40 Sottovoce. Raidue 06:40 - Cartoons 08:55 - La signora del west (TF) 09:40 Sabrina, vita da strega (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 Seltz (varietà) 14:40 - Senza traccia (TF) 15:25 - Cold Case (TF) 16:10 - Numb3rs (TF) 17:00 - Rai Parlamento Elezioni 2013 18:00 - Tg 2 sport 18:30 Tg 2 notizie 18:45 - Squadra Speciale Cobra 11 19:35 - Il commissario Rex 20:30 - Tg 2 notizie 20:55 - Football. Coppa Italia. Inter v Bologna 23:00 - Tg 2 notizie 23:15 - Raiboh (attwalità) 00:35 - Anna Winter - in nome della giustizia 01:30 Vento di ponente. Raitre 07:00 - TGR Buongiorno Italia 08:00 - Agorà (attwalità) 10:10 La storia siamo noi 11:00 Codice a barre 11:30 Buongiorno Elisir 12:00 -Tg 3 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie - diario italiano 13:10 Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - Tg Regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:05 Tgr piazza affari 15:10 - La casa nella prateria (TF) 16:00 - Cose dell’altro Geo 17:40 - Geo & Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:10 Comiche all’italiana 20:35 - Un posto al sole 21:05 - Ballaró 22:50 - Tribune elettorali Interviste 23:30 - Volo in diretta 24:00 - Tg 3 linea notte 01:05 Rai Educational 01:35 - Prima della prima. Canale 5 08:00 - Tg 5 - mattina
08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 - Centovetrine
14:45 - Uomini e donne (talk show) 16:15 - Amici 16:55 Pomeriggio cinque 18:50 Avanti un altro! 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 Vi presto i nostri. Film 2010 23:20 - Italia domanda 01:30 Tg 5 notte 02:00 - Striscia la notizia. Rete 4 07:45 - Miami Vice (TF) 08:40 Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 2 (TF) 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Rescue Special Operations (TF) 16:35 - My Life - Segreti e passioni (soap) 16:50 - Un napoleteano nel far west. Film ’55 18:55 - Tg 4 19:35 Tempesta d’amore (TF) 20:30 Walker Texas Rangers (TF) 21:10 - ...altrimenti ci arrabiamo! Film ’74 23:35 - Commando. Film ’85 01:30 - Tg 4 01:55 Chi dice donna dice donna. Film ’76. Italia 1 06:40 - Cartoons 08:45 Everwood(TF) 10:35 - ER Medici in prima linea (TF) 12:25 - Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:00 - Fringe (TF) 15:55 - White Collar (TF) 16:45 - Chuck (TF) 17:40 - La vita secondo Jim (sitcom) 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI: scena del crimine (TF) 21:10 - Next. Film 2007 23:10 - Amabilie resti. Film 2009 01:35 - Sport Mediaset 02:00 The Shield (TF). La 7 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La 7 09:55 - Coffee Break 11:00 L’aria che tira (attwalità) 12:20 Ti ci porto io... in cucina con Vissani 12:30 - I menù di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 Gambit - Grande furto al semiramis. Film ’66 15:50 - 4 donne e un funerale (TF) 16:50 - Il Commissario Cordier (TF) 18:50 I menù di Benedetta 20:00 - Tg La 7 20:30 - Otto e mezzo 21:10 Grey’s Anatomy 23:00 - Saving Hope (TF) 23:55 - Omnibus notte 01:00 - Tg La 7 sport.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 15 ta’ Jannar, 2013
TV#Radju 29 Favourite Channel 07:00 - Bon;u Muftie[ 07.15 F. News 07:30 - Dawl tal:urnata 08:00 - Stenba[ 10:00 Strada Rjali 12:00 - Muftie[ 12:15 - F. News 12:30 - Health News 13:00 - Niskata 15:00 Teleshopping 17:30 - {in g[al Kollox 18:15 - F. News 18:30 (ikompli) {in g[al Kollox 19:40 - Muftie[ 19:56 - Health News 20:15 - F. News 21:00 - Cross Roads 23:00 - Muftie[ 23:15 F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 Love and Romance 10:00 - Tele Market Deals 12:00 - Rock around the Click (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 - The 80s 14:00 - The 90s 14:30 - The 00s 15:00 - Love and Romance 16:00 - The 80s 16:30 - I Grandi successi 17:30 - The Local Angle 18:00 - Total Request Show 20:00 - The 60s & 70s 20:30 - Music Documentary 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos. La 5 12:20 - Centovetrine 12:50 -
Extreme Makeover Home Edition 14:00 - Una mamma per amica (TF) 14:50 - Ugly Betty (TF) 15:40 - Dawson’s Creek (TF) 16:30 - Ninì (TN) 17:20 Le cose che amo di te (sitcom) 17:50 - Non ditelo alla sposa (reality) 18:45 - Extreme Makeover Home Edition 19:40 Ugly Betty (TF) 20:25 - Gossip Girl (TF) 21:10 - Per una sola estate. Film 2000 23:10 Uomini e donne (talk show). BBC Entertainment 07:15 - 3rd & Bird 07:25 Boogie Beebies 07:40 Gigglebiz 07:55 - The Roly Mo Show 08:10 - Me Too! 08:30 Dinnerladies 09:00 - As Time Goes By 09:30 - The Weakest Link 10:15 - EastEnders 10:45 Doctors 11:15 - Coast 12:15 Sherlock 13:45 - Dinnerladies 14:15 - As Time Goes By 14:45 - EastEnders 15:15 - Doctors 15:45 - Coast 16:45 Dinnerladies 17:15 - The Weakest Link 18:00 EastEnders 18:30 - Doctors 19:00 - Coast 20:00 - Fawlty Towers 20:30 - Come Fly with Me 21:00 - Upstairs, Downstairs 21:55 - Last of the Summer Wine 22:25 - Twenty Twelve 22:55 Unforgiven 23:45 - Getting On. TCM 07:40 - The Asphalt Jungle (A) 09:30 - Edge of the City (A) 10:55 - Please Don’t Eat the
Daisies (U) 12:45 - The Big Sleep (PG) 14:35 - North by Northwest (PG) 16:50 - Lust for Life (A) 18:50 - The Wonderful World of the Brothers Grimm (U) 21:00 - Sweet Bird of Youth (X) 23:00 - Fame (AA). MGM Movies 07:20 - Eddie and the Cruisers II: Eddie Lives! Film ’89 (PG) 09:00 - Return to Macon County. Film ’75 (AA) 10:30 - Wicked Stepmother. Film ’89 (PG) 12:00 - Keys to the Kingdom. Film ’91 13:35 - Sleeping with the Devil. Film ’97 15:05 Perfect Body. Film ’97 16:30 -
The Private Life of Sherlock Holmes. Film ’70 (PG) 18:30 The Secret She Carried. Film ’96 20:00 - Murder in High Places. Film ’91 21:35 - Texasville. Film ’90 (15) 23:40 - MGM’s Big Screen 23:55 - Blow Out. Film ’81 (X).
GO Stars 07:55 - The Rock 10:10 - The Hollow Crown: Part 2 of 10 11:00 - Monk 11:50 Warehouse 13 12:40 Earthbound 14:15 - Hanna 16:15 - The Sorcerer's Apprentice 18:05 - Zookeeper 19:50 - The Office 20:15 Warehouse 13 21:00 - Extremely Loud & Incredibly Close 23:05 Silver Bullet 00:40 Bridesmaids. Diva Universal 07:00 - Quincy, M.E. 08:00 Mystery Woman: Oh Baby 09:39 - Great Women 09:55 Ironside 10:55 - Rex: A Cop’s Friend 11:55 - Quincy, M.E. 12:55 - ER 13:55 - Patricia Cornwell’s At Risk (15) 15:46 Great Women 15:55 - Ironside 16:50 - Quincy, M.E. 17:50 Mystery Woman: In the Shadows 19:32 - Kilokalorie 19:50 - ER 20:50 - Great Women 21:00 Agatha Christie’s Marple 22:53 Parole D’Amore 23:00 - ER. Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Senior vs Junior: Change of Heart 08:10 - Dirty Jobs: Termite Controller 09:05 Deadliest Catch: Landlocked 09:55 - Ultimate Survival: Zambia 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made:
Farmed Caviar # Intake Manifolds # Motorcycle Jackets # Shovels 11:40 - Extreme Engineering: Big Easy Rebuild 12:35 - Overhaulin’ 13:30 Wheeler Dealers: Bond Bug 14:25 - American Chopper: Senior vs Junior: Breakthrough
15:20 - Mythbusters: Bottle Bash 16:15 - Dirty Jobs: Termite Controller 17:10 - Deadliest Catch: Landlocked 18:05 Ultimate Survival: Ring of Fire 19:00 - How It’s Made 20:00 Mythbusters: Square Wheels 21:00 - Outback Truckers 22:00 - Aircrash Confidential: Terrorism 23:00 - How We Invented the World: Planes. Iris 13:25 - Un piede in paradiso. Film ’90 15:20 - La stangata. Film ’73 17:40 - I marziani hanno 12 man. Film ’64 19:25 A-Team (TF) 20:10 - Hazzard (TF) 21:05 - Non ti muovere. Film 2003 23:15 - Amore, ritorna!. Film ’61 01:15 - Non si sevizia un paperino. Film ’72. Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - Mike & Molly 11:30 The Mentalist 12:15 - Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Fringe 14:30 - Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 Private Practice 16:45 - Gossip Girl 17:30 - Dallas 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 19:45 - Glee 20:30 Suits 21:15 - Fringe 22:00 - Me,
Myself And Irene 23:52 Person of Interest 00:35 - SMASH 01:25 - Suburgatory.
Biography Channel 07:00 - Kitchen Sink to Catwalk 08:00 - Heir Hunters: Hall & Cundall 09:00 - Vanished with Beth Holloway: Bradley. Hardcore Pawn: 10:00 - Family Feud 10:30 - Bad Blood. 11:00 - Kitchen Sink to Catwalk 12:00 Thintervention with Jackie Warner: Big Fat Liar 13:00 - Storage Wars: Highland Anxiety 13:30 Barter Kings: Shake Your Money Maker 14:00 - The Real Housewives of New Jersey: Get to the Punta 15:00 - Pregnant in Heels: Dressing the Diva 16:00 Kitchen Sink to Catwalk 17:00 Thintervention with Jackie Warner: Big Fat Liar 18:00 Vanished with Beth Holloway: Bradley 19:00 - Storage Wars: Highland Anxiety 19:30 - Barter Kings: Shake Your Money Maker 20:00 - Heir Hunters: Hall & Cundall. Hardcore Pawn: 21:00 Family Feud 21:30 - Bad Blood. 22:00 - My Big Fat Operation: Julie Sharpe and Adrian Long. Hardcore Pawn: 21:00 - The Big Bet 21:30 - Storm’s A-Brewin. 22:00 - My Big Fat Operation:
Matt Hood and Shanel Edin 23:00 - A Gypsy Life for Me.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - Fireman Sam 08:10 - Barney and Friends 08:40 - Pingu 08:45 - Baby Antonio’s Circus 08:50 - Monkey See Monkey Do 09:05 Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 Slim Pig 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 Kipper 09:45 - Igloo-Gloo 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 - Barney and Friends 10:40 Wobblyland 10:45 - Jarmies 11:00 - Lots & Lots 11:15 - The Hoobs 11:40 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:05 - Wildlife 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - Monkey See Monkey Do 12:45 - Benjamin’s Farm 12:50 See The Sea 12:55 - Mio Mao 13:05 - Slim Pig 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 - Bob the Builder 13:35 - Fireman Sam 13:45 - Thomas and Friends 14:10 - Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 - Pingu 14:25 - Barney and Friends 14:55 Kipper 15:05 - Angelina Ballerina 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 - Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 - Tiny Planets 15:55 - Pingu 16:00 - Monkey See Monkey Do 16:15 - Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 - James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 Fireman Sam 17:05 - Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 - Slim Pig 17:40 - Baby Antonio’s Circus 17:45 - Fluffy Gardens 18:00 - Slim Pig 18:10 Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 The Hoobs 18:50 - Gazoon 19:00 - Angelina
Ballerina 19:15 - Thomas and Friends 19:30 Bob the Builder 19:40 - Fireman Sam 19:50 Barney and Friends 20:20 - Pingu 20:30 Monkey See Monkey Do 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - Monkey See Monkey Do 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Thomas and Friends 22:25 - Bob the Builder 22:35 - Fireman Sam. Disney Channel 08:00 - Jonas 08:25 - So Random 08:50 - Hannah Montana Forever 09:15 - Sonny with a Chance 09:40 - Kim Possible 10:05 - Shake It Up 10:30 Wizards of Waverly Place 10:55 - Phineas and Ferb 11:20 - Austin and Ally 11:45 - Art Attack 12:10 - ANT Farm 12:35 - The Suite Life on Deck 13:00 - Shake It Up 13:50 - Austin and Ally 14:15 - Jessie 14:40 - ANT Farm 15:00 - Good Luck Charlie 15:30 - Gravity Falls 15:55 - The Suite Life on Deck 16:20 - Austin and Ally 16:45 - Phineas and Ferb 17:10 - ANT Farm 17:35 Good Luck Charlie 18:00 - Jessie 18:30 - That’s So Raven 18:50 - Cory in the House 19:15 - Kim Possible 19:40 - Hannah Montana 20:05 - Good Luck Charlie 20:55 - Wizards of Waverly Place 21:45 - Hannah Montana 22:35 - Brandy and Mr Whiskers.
06>45 09>00 10>00 11>30 12>00 12>05 14>00 14.05 15>20 15>30 16>35 16.55
19>00 19>30 19>45 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00 23>30
INT fuq NET Futur fis-Sod Qalb il-Familja Telebejg[ NET News .NET (b’waqfa g[al NET News fis-13>00) NET News Vitalità (b’waqfa g[al NET News fit-15>00) Telebejg[ X’Fatt.Art Telebejg[ Malta Llejla (b’waqfiet g[al NET News fil-17>00 u fis-18>00) Bozza tal-Mija Lift NET News L-Istampa Kollha NET News Futur fis-Sod Trott u Galopp NET News Futur fis-Sod
Sport fuq il-Cable Eurosport 09:00 - Australian Open Tennis: Day 2 (live) 14:30 - Australian Open Tennis: Day 2 (live) 17:00 - Australian Open Tennis 17:30 - FIS WC Alpine Skiing 18:30 - Game, Set and Mats 19:00 - Masters Snooker 20:00 - Masters Snooker: Day 3 (live) 21:00 - FIS WC Alpine Skiing 21:30 - Masters Snooker: Day 3 (live) 23:00 - Rally Raid: Dakar 23:30 - GTA Road to Dubai 23:45 - Australian Open Tennis. Eurosport 2 09:00 - Australian Open Tennis: Day 2 (live) 11:30 - Australian Open Tennis 13:00 - Masters Snooker 14:00 - Masters Snooker: Day 3 (live) 14:30 Australian Open Tennis 18:00 Masters Snooker 19:00 Australian Open Tennis 22:30 Game, Set and Mats 23:00 Australian Open Tennis. GO Sports 1 07:00 - Barclays PL: Wk 22: Fulham v Wigan Ath 09:00 Ligue 1: Rd 20: Paris SaintGermain v Ajaccio 11:00 - PL Review: Wk 22 12:00 Heineken Cup: Rd 5: Harlequins v Connacht 14:00 FIFA Futbol Mundial: Programme 399 14:30 - Serie A: Rd 20: Inter v Pescara 16:30 - Barclays PL: Wk 22: Stoke City v Chelsea 18:30 Ligue 1: Rd 20: Highlights 19:30 - ATP 250 Series: APIA International, Sydney: SF 23:30 - Serie A: Rd 20: Torino v Siena 01:30 - PGA European Tour: Abu Dhabi HSBC Golf Championship: Day 2. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - PGA European Tour:
Abu Dhabi HSBC Golf Championship: Day 2 13:00 PL Review: Wk 22 14:00 Ligue 1: Rd 20: ESTAC Troyes v Olympique Lyonnais 16:00 Barclays PL: Wk 22: Norwich City v Newcastle Utd 18:00 Serie A: Rd 20: Catania v Roma 20:00 - FIFA Futbol Mundial: Programme 400 20:30 - Barclays PL: Wk 22: Man. Utd v Liverpool 22:30 Serie A: Rd 20: Lazio v Atalanta 00:30 - ATP 250 Series: APIA International, Sydney: SF. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 11:00 - PGA European Tour:
Abu Dhabi HSBC Golf Championship: Day 2 15:00 -
PL Review – Wk 22 16:00 Ligue 1: Rd 20: ESTAC Troyes v Olympique Lyonnais 18:00 Barclays PL: Wk 22: Norwich City v Newcastle Utd 20:00 Serie A: Rd 20: Catania v Roma 22:00 - FIFA Futbol Mundial: Programme 400 22:30 - Barclays PL: Wk 22: Man. Utd v Liverpool 00:30 Serie A: Rd 20: Lazio v Atalanta. Melita Sports 1 Bundesliga: 08:00 - 1899
Hoffenheim v Bayer 04 Leverkusen (r) 09:55 - B. Dortmund v Fortuna Dusseldorf (r). 11:50 - FA Cup: Swansea v Arsenal (r) 13:50 - America's Cup: World Series: San Francisco: Day 1 (r) 15:55 - 2012 Alpari World Match Tour: Korea: Day 1 (r) 18:00 - Bundesliga: Highlights (r) 18:55 - Volleyball Champions League Magazine: The Big Hit (r) 19:25 Bundesliga: 1899 Hoffenheim v Bayer 04 Leverkusen (r) 21:20 - Vendee Globe 2012-13: Weekly Highlights (r) 22:15 European Le Mans Series 2012 EP2 Donington (r) 23:15 - FA Cup: Mansfield v Liverpool (r). Melita Sports 2 12:00 - 2012 Alpari World Match Tour: Korea: Day 1 (r) 14:00 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 15:05 - FA Cup: Mansfield v Liverpool (r) 17:10 - Vendee Globe 2012-13: Weekly Highlights (r) 18:05 America's Cup: World Series: San Francisco: Day 1 (r) 20:10 - Bundesliga: B. Dortmund v Fortuna Dusseldorf (r) 22:05 Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings 00:40 - FA Cup: Swansea v Arsenal (r). Malta Stars 08:00 - Melita GFA 1st Division (r) 09:35 - Malta Handball Assoc.: Kavallieri
RS2 v Pheonix SMS Mondial (r) 10:50 - Malta Basketball Assoc.: Siggiewi v Tata Motors (r) 12:25 - Malta Rugby Football Union: Stompers v Kavallieri (r) 14:10 - BOV PL: Valletta v Birkirkara (r) 16:10 FXDD Futsal 1st Div League: Lija v Balzan (r) 17:25 - Melita GFA 1st Division (r) 19:00 Football Nurseries (r) 19:30 MFA Futsal League 20:45 Malta Rugby Football Union: Stompers v Kavallieri (r) 22:30 - BOV PL: Valletta v Birkirkara (r).
IN-NAZZJON It-Tlieta, 15 ta’ Jannar, 2013
30 Avvi]i PN
AVVI}I POLITI?I TAS-SLIEMA. Il-Kumitat
Sezzjonali PN se jorganizza Laqg[a ta’ Diskussjoni u Introduzzjoni mal-kandidati tal10 distrett, il-:img[a, 18 ta’ Jannar fis-7 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-lokalità. Wara jkun hemm bibita.
{AL SAFI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew g[al informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.
{AL BALZAN. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, fil-pjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet talftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.
L-ISLA. Is-Segretarju talKumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor ittessera li hu mitlub imur flUffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. {AL QORMI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri talKumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).
SAN :ILJAN. Membri tal-
Kumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda.
I}-}URRIEQ. Membri talKumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l[las ta’ tesseri ;odda. AVVI}I SO?JALI JEAN-PIERRE FARRUGIA.
Il-{bieb ta’ Jean-Pierre Farrugia se jorganizzaw Coffee Morning, illum it-Tlieta, 15 ta’ Jannar fillukanda Imperial, Tas-Sliema. Prezz €5 u biljetti ming[and ilhelpers jew /emplu 21237558 jew 99844499.
TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’
Toni Bezzina se jorganizzaw Coffee Morning, illum it-Tlieta, 15 ta’ Jannar f’Ferretti, ilQajjenza. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu jew ibag[tu SMS fuq 99995742 jew 99490826.
DAVID CASA. Il-{bieb ta’
David Casa se jorganizzaw Ri/eviment, g[ada l-Erbg[a, 16 ta’ Jannar fis-7.30 p.m. flUffi//ju PN ta]-}urrieq. G[al aktar informazzjoni /emplu 21232166 jew 99462078.
KRISTY DEBONO. Il-{bieb
ta’ Kristy Debono se jorganizzaw Coffee Morning, g[ada l-Erbg[a, 16 ta’ Jannar fid-9.30 a.m. flOrange Tree Hall, {al G[arg[ur.
Prezz €5 bit-trasport inklu] u g[all-biljetti /emplu 79692626 jew ibag[tu email lil info@kristydebono.com.
Rabat. G[all-biljetti /emplu 21232166, 79421071 jew 99462078 jew ibag[tu email lil david@davidcasa.eu.
JASON AZZOPARDI. Il-{bieb
MARK ANTHONY SAMMUT.
ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 17 ta’ Jannar fix-Xara Lodge, limiti tar-Rabat. Prezz €5 u biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 22985100 jew 99841333.
EDWIN VASSALLO. Il-{bieb
ta’ Edwin Vassallo se jorganizaw Coffee Morning, il-{amis, 17 ta’ Jannar fid-9 a.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €5 u g[al aktar informazzjoni /emplu 21433869.
BEPPE FENECH ADAMI. Il-
{bieb ta’ Beppe Fenech Adami se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 17 ta’ Jannar fid-9.30 a.m. fis-San Antonio Hotel and Spa, Bu;ibba. Prezz €3. Biljetti ming[and il-helpers, /emplu 79493491 jew 79886711 jew ibag[tu email lil kampanjafenechadami@gmail.com.
DAVID CASA. Il-{bieb ta’
David Casa se jorganizzaw Ri/eviment, il-{amis, 17 ta’ Jannar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ Marsaxlokk. G[al aktar informazzjoni /emplu 21232166 jew 99462078.
CLAUDETTE BUTTIGIEG. Il-
{bieb ta’ Claudette Buttigieg se jorganizzaw Coffee Morning g[all-kostitwenti tat-8 u t-12-il distrett, il-:img[a, 18 ta’ Jannar fid-9.30 a.m. fis-Sunny Coast Resort, il-Qawra. Prezz €6 bittrasport inklu]. G[al aktar informazzjoni ]ur il-pa;na ta’ Facebook fuq www.facebook.com#pages#Claude tte-Buttigieg#545435958804741 jew /emplu 79276414, 99252900 jew 99440086. Jattendi l-Vi/i Kap tal-PN Simon Busuttil.
STEPHEN SPITERI. Il-{bieb ta’ Stephen Spiteri se jorganizzaw Ri/eviment, is-Sibt, 19 ta’ Jannar fit-8.30 p.m. filMontekristo Estates. G[all-biljetti /emplu 99424827, 99886394 jew 79955555. KRISTY DEBONO. Il-{bieb ta’ Kristy Debono se jorganizzaw Ikla f’g[eluq sninha, is-Sibt, 19 ta’ Jannar fit-8.30 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €20 g[all-kbar u €10 g[at-tfal ta’ ta[t it-12-il sena. G[all-biljetti /emplu 79692626 jew ibag[tu email lil info@kristydebono.com.
CHARLÒ BONNICI. Il-{bieb
ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw {ar;a Kulturali g[all-Palazz ta’ San Anton, it-Tlieta, 22 ta’ Jannar. Wara jkun hemm Coffee Morning fil-kafetterija tal-Palazz. Prezz €4 bit-trasport inklu] u g[all-biljetti /emplu 79992238.
PETER MICALLEF. Il-{bieb ta’ Peter Micallef se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 22 ta’ Jannar fil-Limestone Heritage, isSi;;iewi. G[all-biljetti /emplu 21465070 jew 79460054. DAVID CASA. Il-{bieb ta’
David Casa se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta 22 ta’ Jannar fil-Buskett Roadhouse, ir-
Il-{bieb ta’ Mark Anthony Sammut se jorganizaw Coffee Morning, it-Tlieta, 22 ta’ Jannar fid-9 a.m. fir-Razzett tal-{biberija, Marsaskala. Prezz €5 u biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 79696073.
JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe
Cassar se jorganizzaw Breakfast u Tombla, l-Erbg[a, 23 ta’ Jannar fl-10 a.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €10 u g[allbookings /emplu 79459227 jew 99468624.
ROBERT ARRIGO. Il-{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a 23 ta’Jannar fid-9.30 a.m. f’Villa Arrigo, in-Naxxar Prezz €3 u g[all-bookings /emplu 23285000. INGRID BROWNRIGG. Il-
{bieb ta’ Ingrid Brownrigg se jorganizzaw Coffee Morning, lErbg[a, 23 ta’ Jannar fid-9.30 a.m. fil-Fanal, Wied il-G[ajn. G[all-biljetti /emplu 79676823 jew 79206790 jew ibag[tu email lil info@ingridbrownrigg.com. G[al aktar informazzjoni ]uru lpa;na ta’ Facebook www.facebook.com#ingridbrownrigg.pn.
IN-NAXXAR. Il-Kumitat
Sezzjonali PN se jorganizza Coffee Morning, l-Erbg[a, 23 ta’ Jannar fl-Uffi//ju PN tal-lokalità. Prezz €3 mill-bar tal-Uffi//ju PN jew /emplu 79603401.
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’
Tonio Fenech se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 24 ta’ Jannar fil-lukanda Imperial, TasSliema. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 27327302 jew 79927302. Ikun hemm trasport provdut.
ROBERT ARRIGO. Il-{bieb
ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Serata ta’ Ikel ?ini], il-:img[a, 25 ta’ Jannar fit-8 p.m. fil-Jade Gardens Restaurant, San :iljan. Prezz €17 u g[all-bookings /emplu 23285000.
ANTOINE BORG. Il-{bieb ta’
Antoine Borg se jorganizzaw Pasta Buffet, il-:img[a, 25 ta’ Jannar fit-8 p.m. fil-lukanda San Antonio, Bu;ibba. Prezz €10 g[all-kbar u €7 g[at-tfal. Biljetti ming[and il-helpers tas-soltu jew /emplu 79703644 jew 27450114.
RYAN CALLUS. Il-{bieb ta’ Ryan Callus se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 30 ta’ Jannar fid-9.30 a.m. fil-Limestone Heritage, is-Si;;iewi. G[all-biljetti u aktar informazzjoni /emplu 99847033, 79461207 jew 21461002 jew ibag[tu email lil info@ryancallus.com. CARMELO MIFSUD BONNICI. Il-{bieb ta’ Carmelo Mifsud
Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 31 ta’ Jannar fid-9.30 a.m. f’Ferretti Restaurant, Bir]ebbu;a. Prezz €5.50 u l-biljetti ming[and ilhelpers jew /emplu 99900434. It-trasport hu pprovdut u jitlaq mill-postijiet tas-soltu.
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI {’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642. BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200. BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. {AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038. G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426. {AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567. L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382. L-ISLA. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5.30 p.m. u s-7 p.m. fl-
Uffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21806226 jew 99602472. IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733. {AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456. L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979. L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852. L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603. IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507. IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. fl-Uffi//ju PN. IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com. PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222. RA{AL :DID. Kull nhar ta’ Tlieta u {amis bejn l-10 a.m. u l-11 a.m. u bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 79290954 jew 77290954. TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633. IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529. SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086. SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ :img[a bejn it-8.30 a.m. u 12.30 p.m. fl-Uffi//ju ‘Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 21441438 jew 21441682 jew tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt. IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99225033. VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273849. I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. flUffi//ju PN.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 15 ta’ Jannar, 2013
Avvi]i PN 31 VICTOR SCERRI. Il-{bieb
ta’ Victor Scerri se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 31 ta’ Jannar fid-9.30 a.m. fil-lukanda Golden Tulip Vivaldi, San :iljan. Prezz €4 u biljetti ming[and ilhelpers jew /emplu 99239840 jew 21242599.
PHILIP MIFSUD. Il-{bieb ta’
Philip Mifsud se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 1 ta’ Frar fil-Buskett Roadhouse. G[al aktar dettalji /emplu 21462304 jew 98892013.
JASON AZZOPARDI. Il-{bieb
ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 5 ta’ Frar fil-lukanda Coastline, isSalina. Prezz €5. Biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 22985100 jew 99841333.
MARIO GALEA. Il-{bieb ta’
Mario Galea se jorganizzaw Breakfast, it-Tlieta, 5 ta’ Frar fillukanda Plaza, Tas-Sliema, Prezz €8 u g[all-biljetti /emplu 99465295, 99487102, 79369800, 99843063, 79334537 jew 99862141.
CHARLÒ BONNICI. Il-{bieb
ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 5 ta’ Frar fi Splash & Fun Park, Ba[ar i/-?ag[aq. Prezz €5 bittrasport inklu] u g[all-biljetti /emplu 79992238.
FRANCIS ZAMMIT DIMECH. Il-{bieb ta’ Francis
se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 6 ta’ Frar fil-Buskett Roadhouse. Prezz €5, bit-trasport inklu], u g[all-biljetti /emplu 21239210, 79797178 jew 99242945.
Anthony Sammut se jorganizzaw Ikla, is-Sibt, 23 ta’ Frar fit8 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €20 g[all-kbar u €8 g[at-tfal. Ikun hemm trasport g[al min jixtieq.
PHILIP MIFSUD. Il-{bieb ta’
CHARLÒ BONNICI. Il-{bieb
Philip Mifsud se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 12 ta’ Frar fil-lukanda San Antonio, Bu;ibba. G[al aktar dettalji /emplu 21462304 jew 98892013.
TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’ Toni Bezzina se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 12 ta’ Frar f’Ferretti, il-Qajjenza. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu jew ibag[tu SMS fuq 99995742 jew 99490826. CAROLINE GALEA. Il-{bieb
ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Coffee Morning#Tombla, il{amis, 14 ta’ Frar fid-9.30 a.m. fil-lukanda Preluna. Prezz €5 bittrasport inklu]. G[al aktar dettalji ]uru l-website www.carolinegalea.com, il-pa;na ta’ Facebook fuq www.facebook.com#caroline.galeawasmicallef, jew /emplu 99843564, 99491069.
MARIO GALEA. Il-{bieb ta’
Mario Galea se jorganizzaw Harbour Cruise minn Tas-Sliema g[al Marsamxett u lura, il:img[a, 22 ta’ Frar. Prezz €3 u g[all-biljetti /emplu 99465295, 99487102, 79369800, 99843063, 79334537 jew 99862141.
PAULA MIFSUD BONNICI. Il-
Zammit Dimech se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 6 ta’ Frar fid-9.30 a.m. fil-lukanda San Antonio, Bu;ibba. Prezz €5.50. Trasport provdut. G[all-biljetti jew informazzjoni /emplu 99449189.
{bieb ta’ Paula Mifsud Bonnici se jorganizzaw Ri/eviment, isSibt, 23 ta’ Frar fit-8 p.m. f’The Palms, San :iljan. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 21239210, 79797178 jew 99242945.
PAULA MIFSUD BONNICI. Il-
MARK ANTHONY SAMMUT. Il-{bieb ta’ Mark
{bieb ta’ Paula Mifsud Bonnici
ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 28 ta’ Frar fil-lukanda Golden Tulip Vivaldi, San :iljan. Prezz €5 bit-trasport inklu] u g[allbiljetti /emplu 79992238.
TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’
Toni Bezzina se jorganizzaw Get Together, is-Sibt 2 ta’ Marzu fit-8 p.m. fl-Eden Lodge, i]-}urrieq. Prezz €5 u t-tfal b’xejn. Trasport provdut b’xejn. Biljetti ming[and il-helpers, /emplu 99995742 jew 99490826 jew ibag[tu email lil info@tonibezzina.com.
JASON AZZOPARDI. Il-
{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning g[al Jum il-Mara, it-Tlieta, 5 ta’ Marzu fil-Montekristo Estates, {al Farru;. It-trasport jitlaq fit8.30 a.m. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 22985100 jew 99841333.
MARIO GALEA. Il-{bieb ta’
Mario Galea se jorganizzaw Ri/eviment, it-Tlieta, 5 ta’ Marzu fil-Garden of Eden. G[all-biljetti /emplu 99465295, 99487102, 79369800, 99843063, 79334537 jew 99862141.
VICTOR SCERRI. Il-{bieb ta’
Victor Scerri se jorganizzaw Party, l-Erbg[a, 6 ta’ Marzu fis7.30 p.m. f’Villa Blanche, {al Far. Prezz €2 bit-trasport inklu] u biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 99239840 jew 21242599.
AVVI}I O{RA SANTA VENERA. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li rrefurbishment tal-bar talUffi//ju PN ‘Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys, lest.
{AL TARXIEN. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li l-bar fl-Uffi//ju PN tal-lokalità issa hu miftu[ wara li saru xi xog[lijiet ta’ manutenzjoni. Il-[inijiet talftu[ huma l-Erbg[a, il-{amis u l:img[a mis-7 p.m. ’l quddiem u l-{add filg[odu. Ikunu servuti lappetizers.
IL-G}IRA. Il-Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[all-kiri tal-Bar talUffi//ju PN tal-lokalità. L-offerti g[andhom jintbag[tu lisSegretarju Kumitat Sezzjonali PN G]ira, Uffi//ju PN G]ira, Triq Manoel De Vilhena, il-G]ira. IlKumitat jirri]erva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.
SAN PAWL IL-BA{AR. IlKumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-bar flUffi//ju PN tal-lokalità. Dawk interessati g[andhom jibag[tu lofferti tag[hom indirizzati lisSegretarju Kumitat PN San Pawl il-Ba[ar jew i/emplu 99456411 jew 99642765. Il-Kumitat Sezzjonali PN jirriserva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a. TAS-SLIEMA. Il-Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[all-kiri tal-Bar talUffi//ju PN tal-lokalità. Kull min hu interessat jista’ jikkuntattja lillPresident tal-Kumitat Sezzjonali PN Sliema fuq 99824277. IlKumitat jirri]erva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.
DAVID AGIUS. Min jixtieq jil-
taqa’ ma’ David Agius jista’ jag[mel dan ming[ajr b]onn ta’ appuntament kull nhar ta’ Tnejn wara l-4 p.m., f’187 Triq Santa Katerina {’Attard jew /emplu 79423101 jew 21417507 g[al appuntament fil-;ranet l-o[ra. David Agius hu Deputat g[as-7 Distrett ({a]-}ebbu;, {adDingli, ir-Rabat, l-Im;arr u lImtarfa) u g[all-11-il Distrett ({’Attard, {al Balzan, il-Mosta u l-Imdina).
ROBERT ARRIGO. Robert
Arrigo jav]a li qed jiltaqa’ ma’ kull min jixtieq jiltaqa’ mieg[u, kuljum fid-9.30 a.m., fil-5 p.m. b’rappre]entant tal-Customer Care u s-Sibt fid-9.30 a.m. fluffi//ju tieg[u, 60 Triq Depiro, Tas-Sliema. ?emplu 21320710.
JASON AZZOPARDI. Jason
Azzopardi qed jiltaqa’ mal-kostitwenti tieg[u, fl-uffi//ju 26, Triq Bormla, Paola. G[al appuntament /emplu 22985100 jew 22985104.
CHARLÒ BONNICI. Charlò
Bonnici jixtieq jav]a li jiltaqa’ ma’ min ikun jixtieq jiltaqa’ mieg[u, bla appuntament, fluffi//ju tieg[u f’20, Triq ilQarsajja, {’Attard, kull nhar ta’ {amis bejn it-3.30 p.m. u l-5.30 p.m. Min jixtieq jikkuntattja lil Charlò, jista’ j/empel 21430752 jew 79796667, jew jibg[at email fuq info@charlobonnici.com.
JOE CASSAR. Joe Cassar jix-
tieq jav]a li qed jiltaqa’ mal-kostitwenti tas-7 Distrett (ir-Rabat, {a]-}ebbu;, {ad-Dingli, lIm;arr u l-Imtarfa) u tal-11-il Distrett ({’Attard, {al Balzan, ilMosta u l-Imdina) kull nhar ta’ Tnejn u {amis bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. G[al appuntament tistg[u //emplu 22992418.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 15 ta’ Jannar, 2013
32 Klassifikati PROPRJETÀ
AVVI}I
Il-Mosta – Il-Blata l-G[olja
G[al kull xog[ol
APPARTAMENT li jikkonsisti fi tliet kmamar tas-sodda, wa[da ensuite u ]ew; gallariji kbar, designer finished. ?emplu 99200717 jew 99200354.
Is-Swatar
APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tas-sodda, k/ina fitted, living#kamra talpranzu b’gallarija, ]ew; kmamar tal-banju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] filprezz. ?emplu 77467703.
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq ilparts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
G{ALL-BEJG{ G[amara antika
TINKLUDI twaletta bilmera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Kamra tal-pranzu
INJAM tip Messikan: mejda, sitt si;;ijiet u Welsh dresser. €1950 jew l-eqreb. ?emplu 99010176.
Kamra tal-pranzu
TAL-KAWBA, tinkludi vetrina, sideboard b’erba’ bibien u bi tliet kxaxen fin-nofs,
u mejda b’sitt si;;ijiiet. ?emplu 99800607.
Mejda tal-pranzu
KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bil-kannella, monitor tal-kompjuter, libsa talbridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum talKarnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 15 ta’ Jannar, 2013
Passatemp 33 Sudoku
Tisliba 1
2
5
3
4
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
Mimdudin>5. {ut li konna
18
nag[mluhom pulpetti (5) 6. Jekk ta’ studju ma tixtrix fihom (5) 7. Bi//a mill-istorja (5) 10. Bnadi (5) 11. Tista’ tkun fer[a b[al din (5) 12. u 14. Skantajtu (10) 14. Ara 12 16. Ma tajtx g[alkollox (5) 17. u 18. X’jaf jag[mel lispjun? (5,5) 18. Ara 7.
Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 3 kaxxi bi 3 n-numri kollha mill-1 sad-9.
Weqfin>1. Età avanzata (6) 2. Edukati u eleganti (6) 3. Fejn joqog[du n-nies (6) 4. Ji;i jarana (6) 8. {ut li jservi b[ala lixka g[all-pixxispad (5) 9. Di;à sirt naf (5) 12. Jg[idu li jsir l-aktar mill-kunjati! (6) 13. Kunjom (6) 14. Kelma bejn tnejn, bejn tlieta mnejn ……, ng[idu (6) 15. Tempesta ta’ rwiefen (6)
Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin>- 5. Rizzi; 6. Evita; 7. Fdawk; 10. Trill; 11. {mira; 12. Birda; 14. Si//a; 16. :wie]; 17. Daret; 18. Zalza. Weqfin>- 1. Prosit; 2. u 9. Biddel wi//u; 3. Newwa[; 4. {awsla; 8. :idra; 12. Bipedu; 13. Alwett; 14. Skerzi; 15. Ankrat.
Qed ji//elebraw
Gang tal-[allelin qed ji//elebraw serqa li rnexxiet. Imma inti se jirnexxilek tkun ta’ su//ess u ssib liema tnejn mill-[ames dettalji fuq ix-xellug — li jistg[u jkunu jidhru minn angolu differenti mill-ori;inal — huma ta’ liema ]ew; kriminali? Ir-ritratt
Liema mill-[ames ritratti kien ]viluppat min-negattiva?
G[at-tfal
Soluzzjonijiet 1 – Piero; 2 – Tino; 3 – Carlo; 4 – Gino; 5 – Marco. Il-bnadar
}ew; ti;i;iet u fellus. Ir-ritratt
Il-bi//iet ta]-]ew; kriminali huma 2 u 3. Dettall Nru. 2 — xalla li tidher fuq ir-ra;el wara l-qarg[i; Dettall Nru. 3 — Sidrija ta’ dak bil-kappell u l-pistola. Ji//elebraw Sudoku
X’hawn mo[bi^
Bil-lapes jew bil-linka imla kull spazju fejn tidher tikka sewda u g[andu jitfa//a silwett ta’ tliet itjur.
In-Nru. 4
Mera Irlandi]a
Wara li kien joqg[od fid-dar tal-kampanja, anzjan idde/ieda li kien wasal i]-]mien li j]ur Dublin. F’wie[ed mill-istabbilimenti, ;abar mera u [ares lejha. Peress li qatt ma kien ra mera qabel, qal bejn u bejn ru[u waqt li ra l-mera t[ares /ass lejh: “Ara daqsxejn — din l-istampa ta’ missieri” tenna f’qalbu. Xtara l-mera ja[seb li kellu l-istampa ta’ missieru imma waqt li kien sejjer id-dar ftakar li l-mara tieg[u ma kenitx ta[mlu lil missieru u dendel il-mera fl-g[orfa u kull filg[odu jmur jittawlilha qabel ma jmur jistad. Il-mara bdiet tissuspetta [a]in tarah imur fl-g[orfa ta’ spiss. Darba wa[da filg[odu kmieni meta r-ra;el telaq jistad marret fl-g[orfa u hemm kien hemm il-mera. Hekk kif [arset fil-[;ie;a tal-mera rrabjat tg[idx kemm u qalet: “Ja bi//a tal-art li hu — allura ma’ dik il-[a;a kerha qieg[ed jiltaqa’.”
X’hawn mo[bi^
Il-bnadar
Carlo qed i]omm il-bandiera b[al dik ta’ Piero li g[andu fuq ix-xellug tieg[u lil Gino u fuq il-lemin lil Tino: dawn g[andhom il-bandiera b[al ta’ Marco. X’jisimhom il-[amest i[bieb?
It-Tlieta, 15 ta’ Jannar, 2013
34
Master Mercieca jassisti lil champion tat-Thai boxing fil-Bel;ju Is-sena sportiva tal-2013 g[all-Ying Yang Kickboxing se tibda fi Frar hekk kif Master Noel Mercieca se jassisti li/-champion tat-Thai boxing fit-taqbida li jmissu. It-Thai boxer mag[ruf Osman Yigin se jer;a’ lura fix-xena tat-Thai boxing u Master Mercieca se jkun qed jassistih biex i[ejji lilu nnifsu. Osman se jikkompeti matTaljan Cristian Lucia f’taqbida ta’ 3x3 bir-regoli tat-Thai boxing. Xog[ol Mercieca se jkun li jg[in lil Osman fit-t[ejjijiet ta’ qabel it-taqbida. Dan jinvolvi li jag[millu l-faxex min[abba l-ingwanti, ilmassa;;i tal-muskoli u le]er/izzji ta’ t[ejjija biex latleta jkun lest g[at-taqbida. L-aktar rwol importanti g[al Mercieca se jkun dak ta’ corner man li jidderie;i lil Osman matul it-taqbida. Osman Yigin hu atleta tatThai boxing mag[ruf fuq livell internazzjonali u g[andu bosta unuri wkoll fil-kickboxing u fil-K1. Fil-klabb tieg[u tal-Bel;ju g[andu wkoll atleti li b[alu reb[u unuri fuq livell professjonali fl-istess dixxiplini sportivi. Osman g[andu 198 taqbida u hu meqjus b[ala eroj fil-belt tieg[u ta’ Charleroi. Osman ilu ma jitla’ fuq ir-ring jikkompeti mill2002 imma xorta baqa’ jit[arre;. G[al din it-taqbida mistenni li jag[ti spettaklu tajjeb [afna biex dan l-atleta juri li xorta g[adu r-Re tarRing. Master Mercieca, il-fundatur tal-Ying Yang Kickboxing, iltaqa’ ma’ Osman fl-2007 meta Malta [adet sehem f’kompetizzjoni tal-World Kickboxing Network (WKN). Il-klabb ilu
Noel Mercieca flimkien ma’ Osman Yigin
minn dakinhar affiljat ma’ din l-asso/jazzjoni u kemm-il darba rrappre]enta lil Malta fuq livell internazzjonali. Master Mercieca ilu jg[allem il-kickboxing g[al 15-il sena u g[andu ?inturin Iswed tal-5es Dan fil-kickboxing u wie[ed fit-Tang Soo Do, kif ukoll ?inturin Kannella fi spirit combat. Hu membru tal-Forzi Armati ta’ Malta u g[andu l-kariga ta’ Physical Training Instructor. Master Mercieca ]amm kuntatt ma’ Osman g[al dawn is-snin kemm biex jitg[allem
tekniki ta’ ta[ri; fuq livell professjonali kif ukoll biex atleti Maltin jie[du sehem f’kompetizzjonijiet tad-WKN. Fl-2011 grupp ta’ kickboxers Maltin marru l-Bel;ju biex jit[arr;u mal-klabb ta’ Osman u min-na[a tieg[u lBel;jan di;à ;ie darbtejn hawn Malta biex jag[ti lezzjonijiet fit-Thai boxing. Aktar informazzjoni tinstab fuq www.yingyangkickboxing.com jew ming[and Master Noel Mercieca nnifsu fuq 79208283 jew merciecanoel@yahoo.co.uk
IN-NAZZJON It-Tlieta, 15 ta’ Jannar, 2013
Sport 35 BASKETBALL
Impenn f’Salamanca g[al Vassallo
Ir-referee internazzjonali lokali tal-basketball, Bernard Vassallo, re;a’ kien impenjat fix-xena Ewropea wara nominazzjoni o[ra mill-FIBA u nhar l-Erbg[a kkontrolla lpartita mill-FIBA EuroLeague Grupp ? li ntlag[bet f’Salamanca, Spanja bejn Avenida Salamanca u t-tim Fran/i] Mondeville. Vassallo kien l-ewwel referee f’din il-partita flimkien ma’ Chris Dodds (Renju Unit) u Athanasios Ikonomou (}vezja). Il-partita milg[uba quddiem padiljun ippakkjat b’aktar minn 3,000 spettatur, irri]ultat fit-tielet reb[a g[al Salamanca, Champions Ewropej fl-2011 u issa qab]u lill-istess Fran/i]i fir-raba’ post fil-grupp kompost minn seba’ timijiet u sa[[ew sew i/-/ansijiet li jikkwalifikaw g[all-fa]i tal-play-offs xahar ie[or. Ri]ultati Darts - -
.
Bugibba BC v Marsa SM Floriana A v }abbar S Pawla W v St Joseph BC Juventutis D v Caccu SC II Div
.
P.O.’s D. v Mqabba BC Beland BC v Xuereb Ins Man Conquest v Johnny’s B Duke of C. v Bormla BC III Div
Cospicua D. v Cocks SC Bormla BC v Sagra F. Ta’ Peppi v Mosta BC Education v Floriana MP - -
4 a side League
Pawla W A v Caccu SC Marsa SM v Bu;ibba BC }abbar KSI A v Floriana Pawla W B v }abbar Juventutis D v Floriana JS Cocks SC v Duke of C. Education v Cospicua D Man Conquest v Bormla Floriana MB B v Mosta BC Bormla BC B v Johny’s B P.O.’s v Peppi’s B Floriana MB v Beland BC
Pietro Ghedin se jibda jkollu l-plejers it-Tnejn u t-Tlieta
Matul il-;img[a li g[addiet saret laqg[a bejn il-kow/ nazzjonali ta’ Malta, it-Taljan Pietro Ghedin, il-kow/ ta’ ta[t il21 sena Ray Farrugia, iddirettur tekniku tal-MFA Robert Gatt kif ukoll kow/is li g[andhom plejers li jilag[bu fit-tim nazzjonali Malti tal-kbar u ta’ ta[t il21 sena. F’din il-laqg[a ;ie de/i] il-programm ta’ ta[ri; tattim nazzjonali Malti u ntla[aq ftehim li l-plejers tat-timijiet nazzjonali se jkunu qed jit[arr;u f’Ta’Qali nhar ta’ Tnejn u tTlieta waqt li l-Erbg[a jirritornaw mal-klabbs. Lejn tmiem dan l-ista;un, meta se jkun hemm l-FA Trophy f’nofs il-;img[a, il-plejers
tat-timijiet rispettivi se jkunu qed jit[arr;u malklabbs it-Tnejn u t-Tlieta. Intant, sar mag[ruf ukoll li fil-15 ta’ Awwissu Malta se tkun qed tilg[ab partita ta’ [biberija barra minn pajji]na kontra l-Azerbaijan. Kow/ mill-Akkademja ta’ Arsenal Sadanittant, kow/ millIngilterra kien Malta fil-
jiem li g[addew biex jag[ti sessjonijiet ta’ ta[ri;. Ilkow/ Ryan Hartley kien qed jag[ti ta[ri; lin-nursery ta’ Valletta fejn g[amel sessjonijiet mat-tfal kollha ta’ din in-nursery b’]ew; sessjonijiet ma’ kull kategorija minn tfal ta’ ta[t is-seba’ snin sat-tfal ta’ ta[t is-17-il sena.
KORRUZZJONI
8 a side League I Div
Jintla[aq ftehim dwar it-ta[ri; tal-plejers mat-timijiet nazzjonali
4-4 6-2 6-2 4-4 3-5 6-2 6-2 5-3 5-3 2-6 6-2 3-5 12-4 10-6 8-8 15-1 11-5 6-10 5-11 16-0 10-6 5-11 9-7 9-7
Ikompli jinstema’ l-ka] G]ira Utd v Naxxar Lions Matul il-;img[a li g[addiet quddiem il-bord ta’ kontra l-korruzzjoni, kompla jinstema’ l-ka] tal-allegat ka] ta’ koruzzjoni fil-partita bejn G]ira United u Naxxar Lions mill-Ewwel Divi]joni. Jidher li f’tali seduti lpartijiet ressqu lpo]izzjoni tag[hom, kif ukoll kellhom lopportunità li jressqu lprovi biex jissostanzjaw il-po]izzjoni tag[hom firrigward ta’ dan il-ka] inkwistjoni. Dan il-ka] qed jinstema’ bil-mag[luq u l-ebda ;urnalist m’g[andu a//ess, i]da minn informazzjoni li g[andu
dan il-;urnal jidher li lpro/eduri jinsabu fi stadju avanzat. Fil-fatt, de/i]joni dwar dan g[ad m’hemmx, i]da de/i]joni a[[arija mistennija tittie[ed f’qasir ]mien. Il-prosekuzzjoni qed titmexxa mill-Avukat Adrian Camilleri meg[jun mill-integrity officer talMFA Frans Tabone. Fil-jiem li ;ejjin mistenni jkompli jinstema’ wkoll il-ka] marbut mal-partita millkampjonat Premier bejn {amrun Spartans u Sliema Wanderers. F’dan il-ka] hemm involuti ]ew; plejers o[ra li attwalment jinsabu sospi]i.
FUTBOL TAN-NISA
Carabott tirba[ il-BOV plejer tax-xahar g[al Di/embru L-attakkant mi/idjali ta’ Hibs Ylenia Carabott reb[et l-unur tal-plejer tax-xahar ta’ Di/embru. Ylenia skurjat 182 gowl f’132 partita. Dawn jag[mluha l-aqwa skorer ta’ kull ]mien tal-klabb tag[ha. F’Settembru li g[adda, Ylenia attendiet sezzjoni ta’ ta[ri; ma’ klabb tal-futbol fl-I]vezja fejn [alliet impressjoni tajba [afna. Il-pre]entazzjoni tat-trofew lil Ylenia saret minn Joe Grech, ilmanager tal-ferg[a tal-Bank ta’ Ra[al :did.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 15 ta’Jannar, 2013
36 Sport
Anali]i u kummenti
Tmiem il-;img[a ta’ football Malti
dwar il-partiti tal-Kampjonat Premier BOV
Ir-referee Alan Mario Sant juri l-karta l-[amra lil Denni Dos Santos ta’ Valletta g[al fowl ta’ ritaljazzjoni fuq Zach Muscat (ritratti> Joseph Galea)
Innutajna...
LI l-captain ta’ Valletta Roderick Briffa ftit mumenti qabel bdiet il-log[ba mar ipo;;i bukkett fjuri fil-post li kien ipo;;i wie[ed millpartitarji Beltin. Fil-fatt
Il-kow/ ta’ Floriana Stephen Azzopardi jipprova jwaqqaf argument bejn il-goalkeeper tieg[u Tony Warner u Clive Camoin
Twanny Mizzi [alla din iddinja l-;img[a li g[addiet bil-Beltin juru sinjal ta’ tifkira bit-tqeg[id ta’ bukkett fjuri.A[na permezz ta’ din ir-rokna nsellmu lil Twanny filwaqt li nwasslu l-kondoljanzi lill-familja Mizzi.
minn Simon FARRUGIA
Valletta jinsabu wa[idhom fil-qu//ata wara li fil-konfront dirett kontra B’Kara [ar;u rebbie[a b’gowl uniku skurjat lejn tmiem l-ewwel taqsima. Minkejja li l-Beltin kellhom jilag[bu g[al [inijiet twal b’g[axar plejers wara li tke//a Deni Rocha Dos Santos talli rritalja fuq Zach Muscat, xorta wa[da rari kienu ta[t theddida. Log[ba bilan/jata fejn i]-]ew; na[at kellhom il-mumenti tag[hom minkejja li l-azzjonijiet fuq il-lasti rispettivi kienu xi ftit skarsi. Punt po]ittiv kien li l-attendenza g[al din il-log[ba kienet a[jar minn dik tal-;img[a li g[addiet fejn spikkat irrivalità sportiva li te]isti bejn i]-]ew; klabbs. Kemm Valletta kif ukoll B’Kara kienu ;ejjin minn reb[iet kontra Hibernians u Tarxien rispettivament. Valletta kellhom lil Ryan Fenech u Demba Toure t-tnejn sospi]i g[al din il-log[ba importanti u posthom [aduh Joao Gabriel li kellu log[ba kbira u Dyson Falzon. Il-goalkeeper Manuel Bartolo kien qed jiskonta t-tieni log[ba sospensjoni bi Steve Borg barra mwe;;a’. B’Kara kellhom lil Ryan Camenzuli sospi] b’Vukanac, Pereira u Sciberras neqsin. Nemmen li dan tal-a[[ar in[ass [afna f’nofs il-grawnd tal-iStripes. Mifsud Triganza li fl-a[[ar log[ba kien strumentali g[all-iStripes beda fuq il-bank. Hibernians g[elbu lil Sliema Wanderers u b’hekk re;g[u telg[u fit-tieni post, punt biss ta[t il-leaders Valletta. IlWanderers kellhom g[al darb’o[ra lill-goalkeeper regolari, Henry Bonello nieqes min[abba li g[adu qed jirkupra minn injury u ddebutta wkoll l-internazzjonali Shaun Bajada. Reb[a importanti g[all-Pawlisti wara t-telfa kontra Valletta. Mill-banda l-o[ra Sliema tilfu xi ftit ir-ritmu minkejja li xorta wa[da huma favoriti li jispi//aw mal-ewwel sitta. Nieqsa mill-azzjonijiet
LI waqt i]-]ew; log[biet li ntlag[bu fil-Victor Tedesco Stadium fil-{amrun, il:img[a filg[axija, l-iscoreboard ma kinitx qed ta[dem. Dan g[amilha diffi/li g[all;urnalisti pre]enti biex isegwu u jirrappurtaw bl-a[jar mod il-log[biet. LI g[all-konfront tant mistenni ta’ tmiem il-;img[a bejn Valletta u B’Kara l-partitarji Beltin permezz tassapporters klabb tag[hom ]an]nu erba’ bnadar kbar li tpo;;ew wara l-lasti fejn hemm, jew suppost hemm liscoreboard. Dawn [olqu ambjent sabi[ biex komplew i]idu mal-atmosfera festiva li bdew jag[mlu l-partitarji ta’ Valletta. Prosit tal-inizjattiva.
Valletta jirb[u t-tieni sfida diretta
LI fil-log[ba Tarxien Rainbows kontra Mosta, ilgoalkeeper tar-Rainbows Nicholas Vella kien liebes ilfirst kit ta’ Tarxien. Tg[id g[ax ir-Rainbows insew il-kit tieg[u? Jew forsi kien hemm xi ra;uni li ma nafux biha?
Qormi u Floriana spi//aw il-konfront ta’ bejniethom fi draw ming[ajr gowls f’log[ba li kienet nieqsa [afna mill-azzjonijiet. Ri]ultat li ma g[en lil [add u issa t-tnejn konxji li ser ikunu qeg[din jilag[bu fir-Relegation Pool. Kienet log[ba nieqsa [afna mill-azzjonijiet denji u minkejja s-superjorità ta’ Qormi kienu Floriana li ddefendew b’mod organizzat biex [adu punt. Nemmen li lag[bu g[alhekk l-aktar min[abba li kellhom diversi plejers ]g[ar fl-iskwadra li ftit g[andhom esperjenza ta’ Premier. Pedro Dos Santos Calcado kien il-protagonist g[al Balzan fir-reb[a kontra Melita 4-0. Wara li fl-a[[ar log[ba ta’ Balzan Pedrinho skorja l-gowl tar-reb[a kontra Qormi fl-a[[ar minuta, din id-darba flimkien ma’ Elton Da Silva kien il-mutur tattim sabiex [arbat lill-avversarji. Minkejja din ir-reb[a xorta wa[da jidher li g[al Balzan id-destinazzjoni se tkun irRelegation Pool. I]da diment li l-matematika tippermetti, kollox hu possibbli. G[al Melita kienet l-ewwel telfa fl-a[[ar erba’ log[biet u wie[ed stenna xi [a;a aktar. Iffa//jati bi/-/ans li jmorru fuq quddiem fil-klassifika talPremier Mosta ma [adux din l-okka]joni fejn sfaw meg[luba minn Tarxien Rainbows 1-3. Wara t-telfa kbira li sofrew kontra B’Kara 5-0 ir-Rainbows irkupraw tajjeb. Anki Clive Mizzi g[amel numru ta’ bidliet fejn t[allew barra Lopes Silva, Sadowski, Caruana u l-goalkeeper Cassar filwaqt li ddebutta d-difensur Branislav Timotic. Finalment {amrun Spartans lura g[ar-reb[ wara tmien telfiet konsekuttivi meta g[elbu lit-tim tal-qieg[ Rabat Ajax 3-1. B’hekk Rabat baqg[u ming[jar reb[a dan l-ista;un. It-tliet gowls tal-iSpartans waslu kollha mill-Fran/i] Loic Lumbilla li b’hekk ma setax kellu debutt aktar feli/i. Reb[a li tat ftit tan-nifs lill-{amrun li jittamaw li jitjiebu aktar fit-tieni fa]i tal-kampjonat.
IN-NAZZJON It-Tlieta 15 ta’ Jannar, 2013
Sport 37
It-tim tal-;img[a J. Haber (Mosta)
Goalkeeper fi/-/entru ta’ kontroversja dwar ittrasferiment tieg[u minn ma’ Mosta g[al ma’ B’Kara li issa jidher li waqa’. Minkejja dan xorta wa[da Haber kien kon/entrat u salva diversi tentattivi imma xorta wa[da t-tim tieg[u spi//a fuq inna[a telliefa.
I. Azzopardi (Valletta)
G[al darb’o[ra wirja impekkabbli minn Azzopardi li ftit li xejn [alla spazju lillavversarji diretti tieg[u. Waqqaf [afna mill-attakki tal-iStripes u b’hekk mewwet il-log[ba l-aktar meta Valletta kienu f’inferjorità numerika.
A. Mendoza (B’Kara)
Plejer li /entralment huwa fost l-aqwa li hawn f’pajji]na. Eleganti [afna flanti/ipazzjoni u anki fiddistribuzzjoni tal-ballun. Akkwist importanti g[alliStripes dan l-ista;un u anki f’log[biet diretti ftit li xejn i[oss il-pressjoni.
A. Pulis (Hibernians)
Kolonna fid-difi]a ta’ Hibernians. Ma kinetx log[ba fa/li g[al Hibernians kontra Sliema li g[andhom ukoll potenzjal imma Pulis ftit li xejn ji]balja fil-qalba tad-difi]a Pawlisti u dan huwa element importanti fit-tim immexxi minn Michael Woods.
J. Gabriel (Valletta)
Da Silva
Mark Miller wera fidu/ja f’dan il-plejer u bdieh malewwel [dax. U ta’ dan Gabriel irrisponda b’wirja impekkabbli li l-iStripes ftit li xejn sabu soluzzjonijiet g[aliha. Wie[ed mill-a[jar plejers g[al Valletta f’dawn l-a[[ar log[biet.
Andrezinho (Tarxien R.)
Dan il-plejer kompla jikkonferma kemm jiswa lir-Rainbows u re;a’ kien dak li g[amel id-differenza. Plejer li g[andu kwalitajiet tajbin [afna u ftit li xejn ji]balja. Ja[dem mhux ftit
Id-debuttant Fran/i] ta’ {amrun Spartans Lumbilla li fl-ewwel log[ba tieg[u sab postu fit-tim tal-;img[a
f’nofs il-grawnd ta’ Tarxien u huwa plejer avventuru] [afna wkoll.
P. Dos Santos Calcado (Balzan) Fi/-/entru ta’ possibbiltà ta’ trasferiment minn ma’ Balzan g[al ma’ Valletta Pedrinho ta wirja o[ra klassika. Apparti ttemperament tieg[u Pedrinho huwa fost l-aqwa li rajna f’pajji]na f’dawn l-a[[ar snin. Mhux ta’ b’xejn li Valletta qeg[din ikomplu jsusu biex jakkwistaw isservizzi tieg[u.
J. Lima (Hibernians)
Meta Lima jkun fl-aqwa forma hi rarità li Hibernians ifallu. Hekk kien il-ka] meta Hibernians iltaqg[u kontra leks tim ta’ Lima Sliema Wanderers. Plejer li huwa surmast f’nofs il-grawnd minbarra li g[andu xuttijiet tajbin [afna indirizzati fillasta
Jhonnattan ta’ Birkirkara issikkat minn Azzopardi ta’ Valletta
D. Mariano Bueno (Tarxien R.) Plejer ie[or tar-Rainbows
li
sab postu fit-tim tal-;img[a. Wara bidu kwiet g[al dan lista;un Bueno qed juru titjib minn log[ba g[allo[ra. Plejer li huwa b]onju] [afna g[at-tieni fa]i meta Tarxien aktarx ikunu malkbar.
M. Avila Perez (Qormi)
Fir-ritorn tieg[u fil-futbol Malti wara li qabel kien ma’ B’Kara ftit li xejn inbidlu lkwalitajiet ta’ dan il-plejer. Fil-fatt ;ie mag[]ul b[ala lPlejer tal-Log[ba fejn wera li g[ad g[andu vi]joni lejn it-triq tal-gowl
L. Lumbilla ({amrun S.)
Debutt impressjonanti millplejer Fran/i] Lumbilla. Jidher li {amrun solvew ilproblema li kellhom flattakk bl-akkwist ta’ dan ilplejer. Skorja tliet gowls flewwel log[ba tieg[u biex ta indikazzjoni li kapa/i naraw aktar minnu.
IN-NAZZJON It-Tlieta 15 ta’ Jannar, 2013
38 Sport FUTBOL
Mourinho josserva lil Man Utd Il-kow/ ta’ Real Madrid, Josè Mourinho fi tmiem il-;img[a kien Old Trafford isegwi llog[ba bejn Man Utd u Liverpool, log[ba li r-Red Devils reb[u bi skor ta’ 2-1. Man Utd jiltaqg[u kontra Real Madrid fit-13 ta’ Frar f’dik li se tkun l-ewwel leg tal-fa]i tala[[ar 16 ta/-Champions League. L-ewwel leg se tintlag[ab fil-Bernabeu fi Spanja. “Din se tkun partita li d-dinja kollha se tkun qed tistenna. Hi [assra li mhux se tkun il-finali. Hi log[ba fejn i]-]ew; timijiet jafu li kapa/i jeliminaw lil xulxin,” qal Mourinho. Il-winger ta’ Real Madrid, Cristiano Ronaldo se jkun qed jirritorna f’Old Trafford fit-tieni leg li se tintlag[ab fil-5 ta’
Marzu. F’kummenti li ta Ronaldo qal li dan jemmen li Real Madrid g[andhom aktar pressjoni minn Man Utd biex jirb[u. “Ilni tliet snin u nofs ma’ Real issa u naf li Real qeg[din ta[t pressjoni kbira biex jirb[u l-10 titlu. Nafu li se tkun bi//a xog[ol iebsa biex nirb[u l-kampjonat imma fadlilna /-Champions League u t-Tazza tar-Re x’nirb[u,” qal Ronaldo. Sena ilu Real Mardid ;ew eliminati fis-semifinali ta/Champions League wara li tilfu kontra Bayern Munich. Intant, fi Spanja Barcelona waqqfu rekord hekk kif fi tmiem il-;img[a g[elbu lil Malaga 3-1 u temmew nofs lista;un b’total ta’ 55 punt minn
57 disponibbli. Ir-rekord ta’ punti sa nofs ta;un kien f’idejn Barcelona stess u dan kien meta fl-2010-2011 ;abru 52 punt minn 19-il log[ba. Ir-reb[a kontra Malaga kienet it-18-il reb[a minn 19-il log[ba u t-tim li hu mmexxi minn Vilanova g[adu ma sofriex telfa. B’din ir-reb[a l-Katalani baqg[u 11-il punt fuq l-eqreb rivali tag[hom, Atletico Madrid. Dawn tal-a[[ar ukoll qed ikollhom sta;un mill-aqwa u r-reb[a ta’ 2-0 kontra Real Zaragoza kienet l-10 reb[a minn daqstant partiti li lag[bu f’darhom. L-attakkant Lionel Messi, li sena ilu waqqaf rekord ta’ 91 gowl f’sena s[i[a, skurja gowl fil-partita kontra Malaga u dan kien it-28 gowl fil-kampjonat.
Lionel Messi ta’ Barcelona jiskurja kontra Malaga. Dan kien it28 gowl tieg[u fil-kampjonat
FUTBOL INGLI}
Arteta tliet ;img[at barra Il-midfielder offensiv ta’ Arsenal, Mikel Arteta se jkollu jdum tliet ;img[at barra wara li we;;a’ lpexxun. Min[abba din linjury Arteta tilef il-log[ba li l-Gunners tilfu 2-0 f’darhom stess kontra Man City. Arteta s’issa kellu sta;un mill-aqwa u qabel illog[ba li tilef kontra /champions Ingli]i kien lag[ab f’kull log[ba talkampjonat ma’ Arsenal.
Il-mani;er ta’ Arsenal, Arsene Wenger, f’kummenti li ta dwar l-injury ta’ Arteta qal li mhux se jfittex plejer fis-suq ta’ trasferimenti biex jie[u post Arteta, mhux g[ax ma jridx imma g[ax skont hu mhux se jkun kapa/i jsib plejer tal-istess livell. A[bar tajba g[al Arsenal hi li Abou Diaby, li kien imwe;;a’ rritorna g[allog[ob propjru kontra City wara li kien ilu nieqes mill-
a[[ar ta’ Settembru. Intant, id-difensur ta’ Man City Vincent Kompany stqarr li hu ferm irrabjat wara li tke//a fit-tieni taqsima min[abba da[la fuq Jack Wilshere. Hu mistenni li City se jappellaw din id-de/i]joni g[alkemm rapporti fil-;urnali Ingli]i qed jg[idu li l-FA Ingli]a mhux se tilqa’ dan lappell u b’hekk id-difensur Bel;jan se jkun sospi] tliet partiti.
TRASFERIMENTI It-Tor/a tal-Olimpjadi tax-Xitwa tal-2014 li se jsiru fil-belt Russa ta’ Sochi kienet ippre]entata lbiera[. Id-disinn tat-tor/a jixbah lil rixa ta’ g[asfur li jissemma [afna fl-istejjer Russi g[at-tfal. Kull tor/a hi twila 0.95 metri u ti]en 1.8kg u hi mag[mula b’tali mod li l-fjamma tibqa’ pre]enti anke f’ri[ qawwi. Pre]enti g[a/-/erimonja li fiha ;iet ]velata t-Tor/a kien hemm l-ambaxxaturi ta’ dawn l-Olimpjadi, Tatyana Navka, Natalia Vodianova, Ilya Averbukh u Olesya Vladykina. Id-disinn tat-Tor/a kien f’idejn grupp ta’ in;iniera Russi, immexxija minn Vladimir Pirozhkov u Andrey Vodyanik. L-Olimpjadi ta’ Sochi jibdew fis-7 ta’ Ottubru tal-2014. Fir-ritratt tidher Natalia Vodianova, mudella Russa bit-tor/a.
Yeshchenko jiffirma ma’ Anzhi
L-internazzjonali Russu Andrei Yeshchenko ng[aqad mal-klabb sinjur ta’ Anzhi Makhachkala ming[and irrivali Russi Lokomotiv Moscow fuq dak li ]-]ew; klabbs qalu kien ‘kuntratt twil’. Il-plejer ta’ 28 sena, li ddebutta mar-Russja ta[t Fabio Capello kontra l-I]rael f’Settembru waqt log[ba mitTazza tad-Dinja tal-2014, sar
l-ewwel akkwist fl-ista;un wieqaf, g[al dan il-klabb sinjur mir-re;jun tal-Caucasus. Il-kow/ ta’ Anzhi u eks kow/ nazzjonali tar-Russja Huus Hiddink bena skwadra li tiswa [afna flus inklu] lattakkant tal-Cameroon Samuel Eto’o u l-Bra]iljan Champion tad-Dinja tal-2002 Roberto Carlos. NENE – L-attakkant Nene mistenni li jitlaq lill-klabb
Fran/i] ta’ Paris St. Germain biex jing[aqad ma’ alGharafa tal-Qatar. Il-Bra]iljan ta’ 31 sena li kien l-aqwa skorer l-ista;un li g[adda b’21 gowl u g[en lil PSG jispi//aw it-tieni, ilu ;img[at f’tilwima mal-kow/ Carlo Ancelotti u ilu aktar minn xahar ma jilg[ab log[ob kompetittiv. Rapporti qalu li Nene se jiffirma kuntratt ta’ 11-il miljun ewro g[al 18-il xahar.
IN-NAZZJON It-Tlieta 15 ta’ Jannar, 2013
Sport 39
TRASFERIMENTI
Falcao jifta[ il-bieb g[al PSG
Wa[da mill-a[[ar formazzjonijiet ba]i/i tat-tim nazzjnali U#21
Partita ta’ [biberija g[at-tim U#21 It-tim nazzjonali Malti ta’ ta[t il-21 sena llum se jkun qed jilg[ab partita ta’ [biberija kontra t-tim Taljan ta’ ASD Vigor Mellis. Illog[ba se tintlag[ab fis-6.30 p.m. fit-training grounds f’Ta’ Qali. Din il-log[ba g[andha sservi ta’ preparazzjoni g[allkow/ Ray Farrugia g[allpartiti kompetittivi li jmissu aktar tard dan l-ista;un. Din se tkun ukoll okka]joni g[alih biex jintrodu/i u jara
fl-azzjoni l-plejers ;odda anke mid-divi]jonijiet i]]g[ar kif ukoll dawk li jinsabu fuq il-kotba ta’ klabbs fl-Ingilterra. {afna mill-plejers fliskwadra ta’ 23 se jkunu wkoll qed jag[mlu d-debutt tag[hom fix-xena internazzjonali. Il-partita se tkun kontrollata mir-referee Kevin Azzopardi mg[ejun minn Mitchell Scerri u Duncan Sultana. L-iskwadra kollha li se
jkollu Ray Farrugia u lassistent tieg[u Ronald Vella hija din: Goalkeepers: A. Cassar ({amrun S.), Y. Cini (Valletta), JM Vella (Vittoriosa S.) Difensuri: S. Borg (Floriana), R. Camenzuli (Birkirkara), LJ Cutajar (Norwich FC) C. Grech (Pieta` H), Z. Muscat (Birkirkara), R. Sammut (Tarxien R), M. Tabone (Vittoriosa S)
Midfielders: T. Agius (Pieta` H), A. Azzopardi (Hibernians), J. Bezzina (Hibernians), C. Borg (Floriana), B. Farrugia (Floriana), B. Kristensen (Hibernians), B. Muscat (Hibernians), R. Scicluna (Birkirkara), P. Xuereb (San Gwann), D. Zerafa ({amrun S.) Attakkanti: D. Falzon (Hibernians), JP Farrugia (Vittoriosa S.), L. Micallef (Vittoriosa S.)
TENNIS – OPEN TAL-AWSTRALJA
Djokovic jibda jiddefendi t-titlu b’reb[a stupenda Il-holder tal-Open talAwstralja, Novak Djokovic kellu bidu mill-aqwa hekk kif fl-ewwel log[ba reba[ 6-2, 64, 7-5 kontra Paul-Henri Mathieu. Djokovic din is-sena qed jipporva jirba[ l-Open Awstraljan g[at-tielet darba konsekuttiva. Minkejja li Djokovic deher li qed jerfa’ l-ener;ija g[allkonfronti li ;ejjin, xorta wera log[ob mill-aqwa u millewwel ta sinjal li hu l-akbar favorit g[ar-reb[ ta’ dan lewwel Grand Slam tas-sena. “Na[seb li kelli log[ba tajba. G[adna fil-bidu. Kul[add hu e//itat u g[alija kienet xi [a;a sabi[a li er;ajt ;ejt nilg[ab fl-Awstralja,” qal Djokovic wara r-reb[a. Firrawnd li jmiss Djokovic issa jilg[ab kontra l-Amerikan Ryan Harrison. It-tennista numru [amsa fid-dinja, Tomas Berdych g[adda g[ar-rawnd li jmiss b’reb[a ta’ 6-3, 7-5, 6-3 kontra l-Amerikan Michael Russell filwaqt li Kei Nishikori irkupra mill-injury [afifa li kellu u reba[ 6-7, 63, 6-1, 6-3 kontra Victor Hanescu tar-Rumanija. Minkejja li matul dawn la[[ar jiem f’Melbourne kien hemm s[ana tremenda, ilbiera[ it-temperatura ma kinitx daqstant g[olja. L-Ar;entin Juan Monaco
;ie eliminat meta tilef 7-6, 61, 6-1 kontra r-Russu Andrey Kuznetsov. Monaco kien l-uniku tennista issidjat li ma g[addiex g[ar-rawnd li jmiss imma minkejja dan ilpubbliku xorta wa[da /ap/aplu fi tmiem il-log[ba min[abba li dan baqa` jilg[ab sal-a[[ar u g[a]el li ma jirtirax. Filwaqt li Monaco jinsab fil-11-il post tar-rankings mondjali, ir-Russu qieg[ed fit-78 post. Kuznetsov issa jilg[ab kontra Kevin Anderson tal-Afrika t’Isfel jew inkella kontra t-Taljan Paolo Lorenzi. L-iSpanjol David Ferrer reba[ 6-3, 6-4, 6-2 kontra Olivier Rochus filwaqt li Janko Tipsarevic reba[ 7-6, 7-5, 6-3 kontra lAwstraljan Lleyton Hewitt f’dik li kienet ;urnata li wie[ed jista’ jsej[ilha negattiva g[all-ma;;oranza tat-tennisti Awstraljani. Sharapova fir-rawnd li jmiss Ir-Russa Maria Sharapova g[addiet g[ar-rawnd li jmiss
meta g[elbet lil Olga Puchkova 6-0, 6-0. Kif jindika l-iskor, kienet fa/li g[al Sharapova u kellha b]onn biss 55 minuta. Venus Williams sabitha fa/li tirba[ 6-1, 6-0 kontra
Novak Djokovic fl-azzjoni kontra Paul-Henri Mathieu
Galina Voskoboeva talKazakhstan u g[addiet g[arrawnd li jmiss. “Hu tajjeb li irba[t u hu tajjeb ukoll li ma domtx biex irba[t g[ax din hi kompetizzjoni li trid lener;ija g[aliha,” qalet Williams wara l-log[ba. It-tennista numru erbg[a fid-dinja, Agnieszka Radwanska, rebbie[a talAuckland Classic u tasSydney International reb[et
5-4, 7-5, 6-0 kontra Boajana Bobusic tal-Awstralja. I/?ini]a Li Na, runner up fl2011 reb[et 6-1, 6-3 kontra Sesil Karatantcheva talKazakhstan filwaqt li Sam Stosur tal-Awstralja g[addiet g[ar-rawnd li jmiss b’reb[a ta’ 7-6, 7-3, 6-3 kontra Chang Kai-Chen ta/-?ina. Angelique Kerber reb[et 6-2, 6-4 kontra Elina Svitolina.
L-attakkant ta’ Atletico Madrid Radamel Falcao ta x’jifhem li hu interessat li filfutur jilbes il-flokk tal-klabb Fran/i] ta’ PSG. Falcao, attakkant li hu segwit minn diversi klabbs minn madwar lEwropa dan l-ista;un skorja 17-il gowl f’16-il log[ba domestika. Barra minn hekk lattakkant mill-Kolombja kien beda l-ista;un bi tliet gowls fir-reb[a ta’ 4-1 li Atletico kellhom fil-finali tas-Super Cup Ewropeja kontra Chelsea. “Franza pajji] li jaffaxxinani. PSG hu klabb ambizzju] u dan l-a[[ar investa miljuni kbar biex ikollhom tim kompetittiv. M’hijiex xi [a;a impossibbli li fil-futur inkun qed nattendi g[all-konferenzi tal-a[barijiet u nitkellem bil-Fran/i],” qal Falcao lill-istazzjon televi]iv Telefoot. Fi tmiem l-intervista Falcao kellu kliem ta’ tif[ir g[al Zlatan Ibrahimovic, attakkant li ing[aqad ma’ PSG fis-sajf li g[adda ming[and Milan. “Ilkarriera ta’ Ibrahimovic hi wa[da kbira. Kull fejn mar kiseb su//ess u barra minn hekk dejjem [alla impatt. Ikun unur li nilg[ab ma’ player ta’ dak il-kalibru,” qal Falcao. LUKAKU – Skont rapporti fil-;urnali Ingli]i l-a;ent ta’ Romelu Lukaku se jiddiskuti ma’ Chelsea biex dan jibqa’ sena o[ra ma’ West Brom. Lukaku, li g[andu 19-il sena di;a’ skurja disa’ gowls dan lista;un, tnejn aktar minn Torres ta’ Chelsea. “B[alissa qed niffoka biss fuq il-karriera tieg[i u rrid inkompli nilg[ab u hu g[alhekk li rrid nibqa’ ma’ dan il-klabb,” qal Lukaku. LAMPARD – Il-kow/ ta’ Fiorentina Vincenzo Montella qal li jixtieq jakkwista lillmidfielder ta’ Chelsea, Frank Lampard. Chelsea, fil-;img[at li g[addew [abbru li mhux se j;eddu l-kuntratt ta’ Lampard li jiskadi fi tmiem l-ista;un. “Nixtieq ikolli /-/ans na[dem ma’ Lampard. Fil-passat kemm-il darba qal li tg[o;bu Firenze u nittama li jag[]el lil dan il-klabb meta ji;i biex jidde/iedi l-futur tieg[u. Kull ma nixtieq hu li jekk ji;i mag[na ja//etta li xi drabi jkollu jibda b[ala sostitut,” qal Montella. Fost klabbs interessati f’Lampard hemm ukoll LA Galaxay, Lazio, Inter u anke Man Utd. Dawn tal-a[[ar hu mifhum li se joffru somma flus g[al Lampard u jridu anke ddifensur ta’ Chelsea, Ashley Cole. TORRES – Atletico Madrid jidhru interessati li jakkwistaw lill-eks attakkant tag[hom Fernando Torres ming[and Chelsea. Skont rapporti fil-;urnali Ingli]i ilklabb Spanjol se jitlob lil Chelsea biex jisilfuhom lil Torres g[al sena. Jekk Torres ja//etta li jer;a’ jmur jilg[ab ma’ Atletico s-salarju jkun inqas minn dak li g[andu ma’ Chelsea imma din m’g[andiex tkun problema g[al dan ilplayer li minn dejjem qal li Atletico jibqg[u f’qalbu.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 15 ta’ Jannar, 2013
40 Lokali
Il-PN se jkompli jnaqqas it-taxxi u jo[loq aktar xog[ol minn Charles Muscat
Fl-a[[ar [ames snin, il-Partit Nazzjonalista fil-Gvern naqqas it-taxxi fosthom l-Income Tax g[al kul[add, inklu] g[an-negozji u s-self employed u g[an-nisa li jirritornaw fid-dinja taxxog[ol, u [oloq 20,000 post tax-xog[ol ;did. Illum f’Malta u G[awdex g[andna l-akbar numru ta’ nies ja[dmu full time li jla[[qu aktar minn 152,000. G[alhekk fil-[ames snin li ;ejjin, il-Partit Nazzjonalista fil-Gvern se jkompli jnaqqas it-taxxi u jo[loq aktar xog[ol. Il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi qal dan ilbiera[ meta ]ar is-suq tal-Mosta b[ala parti mill-attivitajiet tal-kampanja elettorali Qalb is-Suq. Il-Prim Ministru, li kien akkumpanjat mill-Vi/i Kap Simon Busuttil u mill-kandidati l-o[ra tal-11-il Distrett Elettorali, ing[ata mer[ba mill-isba[ mill-bejjieg[a talmonti kif ukoll min-numru kbir ta’ nies li kienu qed jixtru. Lawrence Gonzi qal li s-swieq huma importanti biex ikomplu ji;;eneraw lattività ekonomika f’pajji]na u fihom ja[dmu [afna negozji ]g[ar u self employed filwaqt li jin[oloq ix-xog[ol u ji;;eneraw il-;id biex jibqa’ aktar flus fil-but tan-nies. In-negozji ]g[ar u s-self employed qed jiffrankaw sa € 25,000 meta jinvestu aktar u jimpjegaw lin-nies u l-g[an tal-PN filGvern hu li jkompli jpo;;i aktar flus fil-but tas-self employed. Il-Prim Ministru fakkar li l-Gvern introdu/a l-komputazzjoni ;enitur biex ;enituri li ja[dmu it-tnejn jiffrankaw aktar Income Tax. Hu qal li l-[addiema Maltin huma l-inqas [addiema li j[allsu Income Tax fost il-pajji]i kollha talUE. Hu spjega li l-istrate;ija ekonomika tal-Gvern hi li jkompli jo[loq ix-xog[ol li ji;;enera l-;id u d-d[ul g[all-Gvern u b’hekk ikunu jistg[u jsiru pro;etti u investimenti li jo[olqu aktar xog[ol, u jsir aktar investiment fis-sa[[a u fledukazzjoni.
L-istrate;ija ekonomika tal-Gvern hi li jkompli jo[loq ix-xog[ol li ji;;enera l-;id (Ritratti> Michael Ellul)
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi jisma’ u jitkellem ma’ mara li kienet qed tixtri fis-suq tal-Mosta
media•link COMMUNICATIONS