2013_01_17

Numru 13,336

€0.55

www.mychoice.pn

Il-{amis, 17 ta’ Jannar, 2013

B’finanzi fis-sod jin[oloq aktar xog[ol b’pagi tajbin minn Charles Muscat

B’finazi fis-sod, f’pajji]na jkompli jin[oloq aktar xog[ol u xog[ol a[jar b’pagi tajbin, ikomplu jissa[[u s-servizzi tassa[[a tal-aqwa kwalità u li jibqg[u b’xejn u jkompli jsir linvestiment fl-edukazzjoni biex uliedek jirnexxu lkoll.

Il-Prim Ministru u Kap talPN, Lawrence Gonzi, qal dan ilbiera[ waqt id-diskussjoni BilFatti f’Idejna bit-tema Futur fisSod, li saret fil-Pjazza tal-Birgu u li ttrattat il-qasam tal-finanzi.

Il-Prim Ministru wissa li dak li matul il-[ames snin li g[addew pajji]na kiseb b’tant g[aqal u sagrifi//ji, jista’ jintilef b’g[a]liet []iena, u dan iwassal biex tbati int u jbatu wliedek g[ax jintilfu l-jobs, g[al pa;na 5

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi jitkellem ma’ tifla mal-wasla tieg[u fil-Birgu (Ritratt> Joseph Galea)

L-irresponsabbiltà ta’ Muscat twassal biex Standard & Poor’s tnaqqas il-credit rating ta’ Malta minn Charles Muscat L-irresponsabbiltà tal-

Oppo]izzjoni Laburista li vvutat kontra l-Ba;it 2013 minkejja li l-Prim Ministru Lawrence Gonzi offrielha diversi soluzzjonijiet biex ilBa;it ikun approvat millParlament, wasslet biex la;enzija tal-kreditu, Standard & Poor’s, naqqset il-LongTerm Rating ta’ pajji]na. LOppo]izzjoni immexxija minn Joseph Muscat ma refg[etx ir-responsabbiltà, ma [arsitx lejn l-interess nazzjonali u vvutat kontra lBa;it g[al din is-sena minkejja li qalet li jekk tkun fil-gvern kienet se timplimentah hi stess.

Tonio Fenech, il-Ministru tal-Finanzi, l-Ekonomija u lInvestiment, qal dan ilbiera[ waqt konferenza tal-a[barijiet wara li kien ]velat li la;enzija tal-credit rating, Standard & Poor’s, kienet se tnaqqas il-Long-Term Rating ta’ Malta g[alkemm ]ammet

Ir-Renju Unit l-istess rata tax-Short-Term Rating.

Minbarra li r-rapport ta’ Standard and Poor’s jiddedika parti sew minnu dwar ilkwistjoni tal-ba;it, jiddedika parti o[ra sew g[all-EneMalta kif ukoll isemmi kemm lekonomija Maltija sejra tajjeb u kemm fel[et tajjeb g[al dak li qed ji;ri madwarna.

Fil-konferenza tal-a[barijiet li matulha tnieda l-billboard il-;did tal-PN bit-tema ‘Finanzi fis-Sod’, u li tmexxiet minn Paula Mifsud Bonnici, il-President talKunsill :enerali tal-PN, [a sehem ukoll Mario de Marco, il-Ministru tat-Turi]mu.

Il-Ministru Tonio Fenech qal li r-ra;uni ewlenija g[attnaqqis tal-credit rating ta’ Malta hi li l-Ba;it 2013 ma kienx approvat qabel xolja lParlament biex issir lelezzjoni ;enerali tad-9 ta’ Marzu. Dan kien ka;un ta’ de/i]joni ]baljata ta’ Muscat,

li ma kkoperax mal-Gvern biex il-Ba;it ikun approvat, minkejja li kien jaf li kien hemm membru tal-Gvern li kien iddikjara minn qabel li kien se jivvota kontra l-Ba;it.

Hu spjega li min[abba li lBa;it ma kienx approvat, titnaqqas il-fidu/ja talinvestituri biex jinvestu f’pajji]na u l-weg[da li lPartit Laburista kien se j]omm il-Ba;it jekk ikun filgvern ma twemmnitx milla;enziji tal-credit rating.

Tonio Fenech spjega li firrapport tag[ha, Standard & Poor’s qalet li l-fatt li mhemmx ba;it approvat, ilGvern qed jitlef il-flessibbiltà.

Hu qal li f’pajji]i o[rajn, meta tkun se ssir elezzjoni ;enerali, il-partiti jaqblu li biex jag[tu /-/ertezza li jkun hemm b]onn lill-pajji], isir ba;it qabel l-elezzjoni. Hekk sar f’diversi pajji]i, fosthom l-Olanda u l-Italja, g[ax jifhmu li ma tistax tmur g[al

elezzjoni bl-in/ertezza li mhemmx ba;it.

Hu spjega li agenziji b[al Standard & Poor’s huma inkwetati [afna bid-dibattitu li qed isir dwar il-kontijiet tad-dawl u l-ilma g[ax ma jistg[ux jifhmu kif xi [add jg[id li se jg[abbi lillKorporazzjoni Enemalta b’dejn kbir, ferm akbar milli g[andha – u jg[id li jkunu sostenibbli – u jg[id li jnaqqas it-tariffi b’25 fil-mija.

Hu qal li dan hu ]ball talOppo]izzjoni Laburista, li jitfa’ l-in/ertezza fuq il-futur ta’ pajji]na permezz talgimmicks u l-weg[diet fierg[a li twieg[ed kollox lil kul[add. Fakkar li l-proposta tal-Labour dwar l-ener;ija mhux talli mhix se tra[[as ilkontijiet tad-dawl u l-ilma, talli se tg[ollihom b’5 filmija, kif jo[ro; mir-rapport tal-kumpanija internazzjonali KPMG.

g[al pa;na 7

}ew; persuni jmutu wara li ji;;arraf [elikopter fi//entru ta’ Londra Ara Pa;na 14

Int f’din l-elezzjoni Suppliment spe/jali fil-pa;ni tan-nofs ta’ dan il-;urnal. Illum dwar edukazzjoni ta’ kwalità flMCAST

IN-NAZZJON Il-{amis 17 ta’ Jannar, 2013

Lokali 5

Waqt id-djalogu, il-Prim Ministru fakkar li pajji]na g[andu l-[ames l-inqas rata ta’ qg[ad fost is-27 pajji]-membru tal-UE

Is-su//essi li kiseb pajji]na huma mertu tal-kapa/ità tal-poplu u tal-[addiema minn pa;na 1

ji]died il-qg[ad u ji]diedu ttaxxi.

Hu fakkar li fil-[ames snin li g[addew, f’pajji]na n[oloq ixxog[ol, tant li n[olqu 20,000 post tax-xog[ol ;did, kienu salvati 5,000 impjieg minn fabbriki li kienu ntlaqtu mirri/essjoni internazzjonali. Aktar nisa da[lu fid-dinja tax-xog[ol, u llum f’pajji]na hawn rekord ta’ aktar minn 152,000 ja[dmu full-time. Malta g[andha l[ames l-inqas rata ta’ qg[ad fost is-27 pajji]-membru talUE u l-[addiem Malti hu t-tieni l-inqas [addiem intaxxat fl-UE. G[ax pajji]na kellu finanzi fis-sod, il-Gvern immexxi millPN kompla jinvesti bis-s[i[ fledukazzjoni, infet[et skola ;dida kull sena, kompla j]id listipendju lil 19,000 student u studenta, li bejniethom jie[du €23 miljun fi stipendju kull sena. Il-Gvern qed jinvesti €6,000 fl-edukazzjoni ta’ kull tifel u tifla. Fl-a[[ar [ames snin iggradwaw 20,000 student u studenta mill-Università, mill-MCAST, mill-ITS u minn istituzzjonijiet edukattivi o[rajn.

Fil-qasam tas-sa[[a – li hu pilastru ie[or tal-politika tal-PN – il-Prim Ministru qal li lGvern qed jo[ro; €1 miljun kuljum, u fis-snin li g[addew kompla j]id il-medi/ini b’xejn, kabbar l-iskema L-Ispi]erija tal-G[a]la Tieg[ek, u llum 76,000 persuna qed jinqdew mil-lokalità tag[hom stess g[all-medi/ini, qed jibni lisptar il-;did g[all-kura talkan/er, qed jag[mel ilProgramm Nazzjonali talBreast Screening, li permezz tieg[u kienet salvata l-[ajja ta’ aktar minn 100 mara li nstabilhom il-kan/er tas-sider fl-ewwel stadju u b’hekk qed jing[ataw il-kura. Aktar minn 14,000 mara g[amlu l-e]ami tal-breast screening u llum jinsabu mo[[hom mistrie[ li m’g[andhomx kan/er. Beda wkoll il-programm tal-

iscreening tal-musrana l-kbira.

Il-Prim Ministru qal li dawn is-su//essi li kiseb pajji]na huma mertu tal-kapa/ità talpoplu kollu u tal-[addiema Maltin li lesti jie[du t-ta[ri;, u min[abba li g[andna sistema edukattiva mill-aqwa fejn kul[add g[andu opportunità jkompli jistudja u jit[arre; irrispettivament minn liema qasam so/jali ;ejja l-familja tieg[u. Hu qal li Malta imxiet ’il quddiem g[ax hawn listabbiltà u f’pajji]na hawn kwalità ta’ [ajja tajba u hawn ix-xog[ol.

Hu rrefera wkoll g[allproposta tal-Partit Laburista dwar l-ener;ija u l-Prim Ministru qal li Muscat qed jg[id li jekk ma jwettaqx dak li qed iwieg[ed dwar l-ener;ija, hu jirri]enja. Lawrence Gonzi qal dan mhux ;ust mal-familji Maltin u G[awdxin g[ax Muscat ikun telaq, imma lfamilji jibqg[u hemm u jkollhom jag[mlu tajjeb mittaxxi tag[hom g[all-[sara li Muscat ikun g[amlilhom.

Il-Prim Ministru qal li b’finanzi fis-sod biss jista’ jkollna s-ser[an il-mo[[. Hu qal li de/i]joni wa[da [a]ina dda[[al lil pajji]na fil-[ajt, tkisser l-ekonomija ta’ pajji]na u ;;ib inkwiet kbir g[allfamilji, g[all-[addiema u sself-employed min[abba li ma jkunx hawn xog[ol u jintilfu limpjiegi.

Hu l-Partit Nazzjonalista biss li jag[ti garanzija ta’ futur fissod bil-[olqien ta’ impjiegi ;odda b’pagi tajbin, bl-aqwa servizzi tas-sa[[a ming[ajr [las, b’edukazzjoni ta’ kwalità biex uliedna jirnexxu lkoll, kif ukoll billi pajji]na jibqa’ jkollu finanzi fis-sod.

Il-Prim Ministru fakkar li kull darba li l-Partit Laburista kien fil-gvern, ixxa[[a[ massa[[a tieg[ek u ta’ wliedek, u jekk Muscat ikollu l-poter f’idejh jer;a’ jag[mel l-istess u tbati int u jbatu wliedek. Dan, g[ax Muscat qed jag[mel

weg[di li ma jistg[ux jitwettqu.

Il-proposti ta’ Muscat dwar lener;ija se jfissru mill-inqas ]ieda ta’ 5 fil-mija fil-kontijiet tad-dawl u tal-ilma, u dan jo[ro; mir-rapport talkumpanija internazzjonali talawdituri KPMG. Dan ifisser li kont li llum ji;i €100, bilproposta tal-Labour ji;i €105.

Lawrence Gonzi ikkritika wkoll lill-kelliem ewlieni talMLP dwar din il-proposta, li hu wkoll kandidat tal-Labour flelezzjoni li ;ejja. Dan ilkandidat qed imeri lil kull espert li jag[ti opinjoni li ma tkunx taqbel mal-proposta li ressaq il-Labour. Dan ilkandidat ja[seb li jista’ jg[id li jrid imma [addie[or ma jistax jg[id dak li ja[seb dwar ilproposta tal-Labour. Il-Prim Ministru qal li l-Labour baqa’ ma ppubblikax l-istudji li g[andu dwar din il-proposta u lanqas ippubblika xi dokument li juri li wie[ed jixtri l-gass naturali b’g[axar snin bilquddiem bla ma jkollu j[allas biz-zalza.

L-g[a]la tad-9 ta’ Marzu hi g[a]la importanti dwar il-futur ta’ pajji]na Il-Prim Ministru qal li b’din il-proposta, Muscat ida[[al lil pajji]na f’[ajt u jkisser lekonomija tal-pajji], u Malta ji;rilha b[alma ;ara f’pajji]i o[rajn madwarna li kellhom i]idu t-taxxi, inaqqsu l-pagi u lpensjonijiet u jg[ollu l-mi]ati tal-istudenti biex dawn jid[lu luniversità.

Lawrence Gonzi qal li Muscat qed jg[id li hu se jibqa’ j]omm ma/-/ifri tal-proposta tieg[u dwar l-ener;ija, imma lPrim Ministru qal li l-PN se jibqa’ fuq in-na[a tal-poplu u se jkompli jifta[ g[ajnejn in-

nies. Hu qal li l-PN qed ja[dem fuq strate;ija biex il-kontijiet ikunu l-inqas possibbli, imma li dawn ikunu sostenibbli u ma j[arbtux il-finanzi fis-sod. Hu fakkar li l-Gvern ilu dawn la[[ar [ames snin ja[dem biex itejjeb il-;enerazzjoni talener;ija u mhux biss lesta lestensjoni tal-power station ta’ Delimara, li issa bdiet ta[dem, imma g[addej bil-pro;ett talinterconnector ma’ Sqallija biex Malta tkun tista’ tixtri lener;ija mill-Ewropa. Hu qal li l-power station tal-Marsa dalwaqt tintefa’. Madwar tliet snin ilu, il-Gvern beda ja[seb biex pajji]na jkollu pipeline talgass minn Sqallija u jinsab f’negozjati mal-UE biex din tkun tista’ tiffinanzja parti minn dan il-pro;ett li g[andu jwassal biex il-power station il-;dida tinqaleb g[all-gass. Hu qal li lPN irid i]omm il-prezz talener;ija l-inqas possibbli, basta dan ikun sostenibbli. Hu qal li l-PN dalwaqt se jippubblika lproposti spe/ifi/i u konkreti dwar l-ener;ija.

Lawrence Gonzi irrefera wkoll g[at-tnaqqis fil-credit rating ta’ Malta mill-a;enzija Standard & Poor’s, u qal li din l-a;enzija naqqset il-krettu ta’ Malta min[abba li l-Ba;it 2013 ma kienx approvat wara li lLabour ivvota kontrih minkejja li l-Gven offrielu g[a]liet o[ra li bihom il-Ba;it kien jg[addi u xorta kien ixolji l-Parlament u ssir l-elezzjoni ;enerali. Ra;uni o[ra hi min[abba l-proposta tal-Labour dwar l-ener;ija, li se ]]id id-dejn tal-Korporazzjoni Enemalta u tipperikola ssostenibbiltà finanzjarja tag[ha, g[alkemm kienet rikonoxxuta l-[idma tal-Gvern biex lEnemalta tkun ristrutturata. Hu qal li dak li ;ara g[andu jifta[ g[ajnejn il-poplu Malti u G[awdxi g[ax dan hu konsegwenza ta’ de/i]joni [a]ina ta’ Muscat, li g[addas rasu, u issa jrid jerfa’ rresponsabbiltà.

Il-Prim Ministru spjega li

Muscat kien jaf li kien hemm deputat tal-Gvern li kien se jivvota kontra l-Ba;it minkejja li l-vot tieg[u ma kellu x’jaqsam xejn mal-Ba;it. Imma l-Oppo]izzjoni g[a]let li tivvota kontra l-Ba;it u issa pajji]na qed ibati lkonsegwenzi.

Dwar il-pro;ett SmartCity Malta, li fih il-privat qed jinvesti €300 miljun, il-Prim Ministru qal li dan il-pro;ett miexi. Hu fakkar li minkejja li l-Labour kien ikkritika dan ilpro;ett, ftit snin ilu diversi Deputati Laburisti marru Dubaj biex jirkbu fuq il-kuntratti ta’ SmartCity, u issa Muscat qed jg[id li jekk ikun prim ministru hu, irid li l-pro;ett jitkompla u li hu favur tieg[u. Il-Prim Ministru qal li dan il-pro;ett se jo[loq ix-xog[ol fil-qasam talICT u anki f’setturi o[rajn differenti, fosthom fil-lukandi, fil-manutenzjoni u f’xog[ol ie[or.

Il-Prim Ministru irrefera wkoll g[all-Vi]joni 2015 li lGvern Nazzjonalista nieda fissena 2007 u qal li l-miri talvi]joni bdew jintla[qu biex pajji]na jkun minn ta’ quddiem f’setturi differenti, fosthom isservizzi finanzjarji, l-ICT, li jinkludi d-digital gaming, ilqasam tal-manifattura, li kompla jikber bit-tkabbir talLufthansa Technik, u bil-ftu[ tal-SR Technic. Malta kompliet issir /entru fil-qasam marittimu tant li g[andha l-akbar re;istru marittimu fl-Ewropa, u rre;istru tal-avjazzjoni qed jikber ukoll. Il-Prim Ministru qal li oqsma o[ra fil-Vi]joni 2015 huma t-turi]mu – li f’Malta kellna erba’ snin ta’ rekords mill-a[[ar [ames snin – il-qasam tas-sa[[a, li kompla jitjieb, u G[awdex b[ala destinazzjoni distinta u g]ira ekolo;ika.

Lawrence Gonzi qal li issa wie[ed irid i[ares aktar ’il quddiem biex a[na jkollna vi]joni ta’ fejn irridu li jkun pajji]na 15 jew 20 sena o[ra.

IN-NAZZJON Il-{amis 17 ta’ Jannar, 2013

Lokali 7

Waqt il-konferenza tal-a[barijiet kien ukoll imniedi l-billboard il-;did tal-Partit Nazzjonalista bit-tema ‘Finanzi fis-Sod’ (Ritratt> Michael Ellul)

B’finanzi fis-sod, pajji]na jkompli jattira l-investiment u jo[loq ix-xog[ol minn pa;na 1

Tonio Fenech qal li minna[a l-o[ra, il-politika tal-PN hi mibnija fuq il-finanzi fissod, li huma l-pedament biex pajji]na jkompli jo[loq ixxog[ol, ikompli jinvesti fissa[[a u fl-edukazzjoni, u b’hekk pajji]na jkollu futur fis-sod.

B’finanzi fis-sod, pajji]na jkompli jattira l-investiment u jo[loq ix-xog[ol, u g[alhekk bid-de/i]jonijiet it-tajbin, pajji]na jkompli jissa[[a[; imma b’de/i]joni wa[da [a]ina, pajji]na jitkisser, b[alma ;ara f’pajji]i madwarna, fosthom ?ipru – li Muscat ried li l-Gvern Nazzjonalista ju]a b[ala mudell ekonomiku.

Dawn il-pajji]i, inklu]i Spanja, il-Portugall u l-Gre/ja, da[lu f’inkwiet kbir, kellhom qg[ad g[oli, u [adu mi]uri iebsa ta’ awsterità b’]idiet fittaxxi, tnaqqis fil-pensjonijiet u ]ieda fil-mi]ati g[all-istudenti universitarji. Dan kollu ;ara g[ax ma kellhomx il-finanzi fis-sod.

F’Malta, dan ma ;arax, u mhux b’kumbinazzjoni, imma g[ax il-Gvern immexxi millPN [a de/i]jonijiet g[aqlin, sa[[a[ l-ekonomija u bena lfinanzi tal-pajji] fis-sod minkejja l-kri]i ekonomika u finanzjarja internazzjonali. IlPN hu l-garanzija li fil-[ames snin li ;ejjin pajji]na jkompli miexi ’l quddiem. Il-Ministru Tonio Fenech qal li llum Malta hi t-tielet pajji] minn sitt pajji]i tal-UE li fil-[ames snin li g[addew naqqsu li]bilan/, li g[all-2012 hu fost l-inqas fl-UE. ?ertifikat ie[or tajjeb g[al Malta ing[ata millKummissjoni Ewropea meta [ar;et lil Malta millExcessive Deficit Procedure, u dan g[ax Malta naqqset iddefi/it b’mod kredibbli.

G[alhekk il-prin/ipju talfinanzi fis-sod hu kru/jali biex tkompli titjieb il-kwalità tal[ajja tal-poplu Malti u G[awdxi. Imma jekk ikun hemm de/i]joni [a]ina, pajji]na jid[ol f’[ajt, u jekk xi [add jag[mel weg[diet li ma jistg[ux jitwettqu, pajji]na

Il-PN hu l-garanzija li fil-[ames snin li ;ejjin pajji]na jkompli miexi ’l quddiem jkollu jerfa’ l-pi] u lkonsegwenzi.

Tonio Fenech qal li g[ax pajji]na kellu finanzi fis-sod, l-ekonomija kibret, u g[alkemm fil-[ames snin li g[addew tnaqqsu 25 taxxa, idd[ul tal-Gvern ]died u n[olqu 20,000 post tax-xog[ol ;did, g[andna rekord ta’ aktar minn 152,000 ja[dmu bi qlig[, u g[andna l-akbar ammont ta’ nisa ja[dmu bi qlig[.

Il-Ministru Mario de Marco qal li fl-a[[ar [ames snin, ilPN fil-Gvern mexxa lil pajji]na b’politika g[aqlija li sa[[et l-ekonomija, u llum g[andna finanzi fis-sod.

Dan wassal biex pajji]na kompla jattira l-investiment u jo[loq ix-xog[ol, kompla jg[in lin-negozji ]-]g[ar u sself-employed, kompla j]id linvestiment fl-edukazzjoni, fis-sa[[a, fil-benefi//ji so/jali

u fl-ambjent. Il-Gvern tejjeb linfrastruttura ta’ pajji]na bi pro;etti, toroq u restawr, u kompla jnaqqas it-taxxi. Dan wassal biex pajji]na g[andu log[la rata ta’ nies ja[dmu bi qlig[ – b’aktar minn 152,000 – filwaqt li meta kien hemm Gvern Laburista, bejn l-1996 u l-1998, in-nies ja[dmu naqsu b’4,000 fi 22 xahar.

Mario de Marco qal li Malta kompliet tnaqqas iddefi/it, li s-sena li g[addiet ni]el g[al 2.3 fil-mija, u lmira g[al din is-sena hi li jin]el g[al 1.7 fil-mija.

Pajji]na kellu erba’ snin ta’ rekord fit-turi]mu, li s-sena li g[addiet kien ila[[aq il-1.5 miljun, kien hemm rekord fliljieli f’Malta u rekord finnefqa tat-turisti b’€1.3 biljun. Dan sar g[ax il-Gvern investa fil-linji tal-ajru lowcost, investa biex l-Air Malta

tqum fuq saqajha, ]ied il-vot lill-Awtorità Maltija tatTuri]mu, u ]ied la//essibbiltà lejn Malta.

Pajji]na kompla jo[loq ixxog[ol, tant li s-selfemployed minn 20,000 issa telg[u g[al 25,000; kompla jinvesti fis-sa[[a, u llum jing[ataw 1,300 medi/ina differenti b’xejn. Fl-a[[ar [ames snin, il-medi/ini b’xejn ]diedu b’57, u jinkludu l-medi/ini g[al kontra l-marda tal-kan/er.

Dwar l-edukazzjoni, Mario de Marco qal li l-Gvern Nazzjonalista kompla jibni skola ;dida kull sena, listudenti li jkomplu jistudjaw wara s-sekondarja telg[u minn 43 fil-mija g[al 83 filmija, u 19,000 student u studenta qed jing[ataw €23 miljun fi stipendju kull sena.

Hu qal li fuq dan it-track rekord mill-aqwa, il-Partit Nazzjonalista se jkompli ja[dem fil-[ames snin li ;ejjin g[ax g[andu finanzi fis-sod, u g[alhekk jista’ jag[ti futur fis-sod.

IN-NAZZJON Il-{amis 17 ta’ Jannar, 2013

2

John Bencini jirri]enja minn President tal-ForUM John Bencini rri]enja millkariga ta’ President tal-Forum Unions Maltin wara li pparte/ipa f’attività politika, bi ksur tal-istatut tal-istess union.

It-Times irrappurtat kif Bencini kellu jirri]enja wara li [a sehem f’attività talkandidata tal-MLP Marie Louise Coleiro Preca – xi [a;a li wasslet g[al di]gwid kbir bejn il-membri talForUM, b’u[ud jinsistu li dan l-a;ir kien “ina//ettabbli”.

Mat-Times, Bencini, li g[al numru ta’ snin kien ilPresident tal-Union talG[alliema (MUT), ikkonferma r-ri]enja tieg[u, imma /a[ad li g[amel dan min[abba li [a sehem flattività ta’ Coleiro Preca. Hu insista li kien ippjana li jirri]enja fil-31 ta’ Di/embru, imma baqa’ fil-kariga fuq linsistenza tas-Segretarju :enerali tal-ForUM, Paul Pace.

Il-kandidat tal-MLP Konrad Mizzi jipprova jiskredita lil dawn l-esperti minn Jesmar Baldacchino

John Bencini

Fi stqarrija tal-ForUM, Paul Pace sa[aq li d-de/i]joni li Bencini jirri]enja kienet ittie[det minn qabel, filwaqt li l-President ma ;iex mitlub jirri]enja. Pace qal li r-ri]enja ta’ Bencini m’g[andha xejn x’taqsam mal-parte/ipazzjoni f’xi attività politika. Qal ukoll li Chris Attard se jkun qed jassumi l-kariga ta’ President interim. Fi stqarrija o[ra, lMUT irringrazzjat lil Bencini g[ax-xog[ol tieg[u fil-qasam trejdunjonistiku.

Super 5 In-numri tas-Super5 li telg[u lbiera[ kienu: 29 – 26 – 23 – 10 – 07. {add ma qata’ l-[ames numri li telg[u. 57 ;ukatur reb[u b’erba’ numri mill-[amsa li telg[u u [adu €818.22 kull wie[ed. 1,596 ;ukatur qatg[u tliet numri mill-[amsa li telg[u u reb[u €34.09 kull wie[ed.

Is-somma li tista’ tintreba[ fit-tlug[ li jmiss hi mhux inqas minn €210,000.

It-Temp

UV INDEX

2

Aktar esperti jikkonfermaw li l-proposta ta’ Muscat mhix fattibbli

IT-TEMP> ftit jew wisq imsa[[ab, b’xi [albiet tax-xita i]olati VI}IBBILTÀ> ;eneralment tajba IR-RI{: qawwi, lokalment qawwi [afna millPunent Majjistru, li jsir Punent il-Lbi/ BA{AR> qawwi IMBATT> baxx mil-Lbi/, li jsir baxx g[al moderat mill-Majjistral TEMPERATURA: l-og[la 14˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 8.8mm Xita mill-1 ta’ Settembru 299.3mm IX-XEMX> titla’ fis-07.11 u tin]el fil-17.12

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

IL-{AMIS L-og[la 16˚C L-inqas 10˚C

IL-:IMG{A L-og[la 13˚C L-inqas 8˚C

IS-SIBT L-og[la 15˚C L-inqas 8˚C

IL-{ADD L-og[la 17˚C L-inqas 13˚C

IT-TNEJN L-og[la 18˚C L-inqas 11˚C

UV

UV

UV

UV

UV

2

2

3

2

2

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) ilbiera[ kienet> Malta 11˚C bir-rag[ad, Al;eri 15˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam -02˚C bil-[albiet tax-xita, Ateni 16˚C ftit imsa[[ab, Li]bona 13˚C imsa[[ab, Berlin -04˚C imsa[[ab, Brussell -01˚C bil-borra, il-Kajr 20˚C ftit imsa[[ab, Dublin 03˚C ftit imsa[[ab, Kopen[agen -04˚C xemxi, Frankfurt 0˚C bil-borra, Milan 04˚C imsa[[ab, Istanbul 12˚C xemxi, Londra 01˚C ftit imsa[[ab, Madrid 09˚C ftit imsa[[ab, Moska -06˚C bil-borra, Pari;i 02˚C bil-borra, Bar/ellona 12˚C imsa[[ab, Ruma 12˚C imsa[[ab, Tel Aviv 20˚C xemxi, Tripli 16˚C xemxi, Tune] 12˚C imsa[[ab, Vjenna -01˚C ftit imsa[[ab, Zurich 0˚C imsa[[ab, Munich -02˚C imsa[[ab, Stokkolma -03˚C bil-borra, San Pietruburgu -05˚C bil-borra.

Fl-2009, id-Deputy Leader il-;did tal-MLP, Louis Grech, kien iddikjara li ma tistax tra[[as it-tariffi talener;ija. Mhux talli hekk, imma talli dakinhar kien sostna – kuntrarju g[allweg[da li qed jag[mel ilMexxej Laburista Joseph Muscat illum – li l-MLP qatt ma wieg[ed li se jra[[as il-kontijiet taddawl u l-ilma.

Din id-dikjarazzjoni xxandret waqt ilprogramm Bondi+ tatTlieta filg[axija, fejn saret diskussjoni fuq ilproposta ta’ Muscat dwar l-ener;ija bejn il-Ministru g[all-Finanzi, lEkonomija u lIl-Kelliem Laburista Konrad Mizzi Investiment, Tonio Fenech, u lkollha li qalulu mod ie[or.

‘Istar Candidate’ tal-MLP, Mistoqsi jekk hux se jo[ro; Konrad Mizzi. Il-Ministru tender, Mizzi ma kkonfermax Fenech sostna li Muscat ma li l-Labour se jo[ro; tender – jistax jiggarantixxi li j]omm [a;a li tmur kontra rmat-timeframes tal-proposta regolamenti tal-Unjoni tieg[u g[aliex biex jin[ar;u Ewropea. Il-Ministru Tonio l-permessi, li jinkludu dawk Fenech spjega li t-tankijiet g[as-Sa[[a u s-Sigurtà, iridu g[all-[a]na tal-gass se jkunu jg[addu minn tal-inqas og[la mill-Knisja tarsentejn. Fakkar kif Muscat Rotunda tal-Mosta, i]da l-art kien wieg[ed li se jag[mel tal-madwar hi radam, u Social Impact Assessment g[alhekk trid l-ewwel fuq pro;etti nazzjonali, i]da tissa[[a[. Fenech qal li bilkulma sar mil-Labour kien kejl li qieg[ed jag[ti Mizzi biss vox pop. tat-tankijiet, dawn Konrad Mizzi baqa’ jinsisti jikkollassaw. li se jo[ro; il-permessi fi L-espert tal-:eolo;ija, ]mien tliet xhur u baqa’ Peter Gatt, ikkonferma li ljikkontradixxi lill-esperti art li fuqha se jinbnew dawn

it-tankijiet hija radam u mhix b’sa[[itha bi]]ejjed.

Ixxandru wkoll kummenti tal-esperta fil-li;i marittima, Anne Fenech, li spjegat tliet punti prin/ipali dwar ittrasport tal-gass bil-vapuri.

Fenech qalet li madwar iddinja g[at-total tal-kapa/ità li jrid Muscat, hawn biss 4 vapuri li huma mg[ammra biex i;orru l-gass LNG. Fenech sostniet li biex jinkrew dawn il-vapuri, min jikrihom se jinnegozja prezz g[at-tul, u l-kirja tkun bilkuljum, anki jekk il-vapur ma jintu]ax. Sostniet ukoll li huma prattikament impossibbli li jinbnew min[abba l-prezz g[oli tag[hom, li jitla’ g[al miljuni ta’ ewro. Fenech qalet li ma tistax topera power station bil-gass b’vapur wie[ed biss u g[alhekk tkun trid minn tal-inqas tnejn.

Matul il-programm kollu, Konrad Mizzi ipprova jiskredita lill-4 esperti li ;ew intervistati u lill-Ministru Tonio Fenech. Min-na[a tieg[u, il-Ministru Fenech re;a’ tenna li l-konsulenti m[allsa minn Muscat stess ikkonfermawlu li l-a[jar g[a]la hi dik tal-Partit Nazzjonalista permezz talpipeline tal-gass, li permezz tieg[u ning[aqdu malEwropa g[all-ener;ija.

B[al-lum 25 sena

W

ara mar/ silenzju] mill-komunità G[arbija f’Malta, il-Prim Ministru Eddie Fenech Adami ir/ieva ittra minn ]ew; rappre]entanti. Meta tkellem ma’ dawn ir-rappre]entanti, il-Prim Ministru Malti assigura li l-Gvern Malti kien se jag[mel dak kollu li jista’ favur il-kaw]a Palestinjana. Ilmar/ kien organizzat mill-Komunità G[arbija f’Malta flimkien mal-Uffi//ju talOrganizzazzjoni g[all-{elsien tal-Palestina u sar b’solidarjetà mal-Palestinjani fl-artijiet G[arab okkupati u b’kundanna g[arrippressjoni I]raeljana.

Fl-intervent tieg[u fil-Kunsill :enerali matul it-tielet sessjoni, il-Vi/i Prim Ministru u Vi/i Kap tal-PN Guido de Marco qal li x-xog[ol li g[andu quddiemu l-Gvern biex ipo;;i lil Malta fuq pedament ;did u sod, hu l-akbar responsabbiltà li kellhom quddiemhom il-Ministri talKabinett. Waqt li l-Gvern irid isewwi lin;ustizzji kollha li saru tul l-a[[ar sittaxil sena mis-So/jalisti, irid ji]gura wkoll li jibni ;ejjieni ta’ fejda g[all-Maltin kollha.

IN-NAZZJON Il-{amis, 17 ta’ Jannar, 2013

Lokali 3

Il-Prim Ministru jsegwi l-[idma fid-direzzjoni ta’ programm televi]iv waqt li kien g[addej b’mod dirett fuq NET Television (Ritratti> Michael Ellul)

Il-Prim Ministru rringrazzja lill-[addiema tal-Partit Nazzjonalista u wassal messa;; ta’ kura;;

Il-Prim Ministru jiltaqa’ mal-[addiema tal-Partit Nazzjonalista Il-Prim Ministaru u Kap talPartit Nazzjonalista, Lawrence Gonzi, ilbiera[ ]ar lill-[addiema tad-Dar ?entrali tal-PN b[ala turija ta’ aprezzament g[axxog[ol kbir li qed isir matul din il-kampanja elettorali.

Lawrence Gonzi qal li fadal [idma aktar qawwija li g[ad trid issir tul dawn il-;imghat li fadal sal-jum tal-elezzjoni. Hu wassal messa;; ta’ kura;; lill-

[addiema kollha.

Waqt din i]-]jara, il-Prim Ministru iltaqa’ mal-impjegati fid-diversi taqsimiet ta’ media.link Communications, fosthom it-taqsima teknika, illibrerija, l-edituri u t-Taqsima tal-A[barijiet.

Il-Prim Ministru kien akkumpanjat mis-Segretarju :enerali tal-PN, Paul Borg Olivier.

Il-Prim Ministru sa[aq li g[ad baqa’ aktar [idma li g[ad trid issir fil-;img[at li ;ejjin

IN-NAZZJON L-Erbg[a 16 ta’ Jannar, 2013

4

Pajji]na g[andu quddiemu sfidi kbar

Pajji]na g[andu quddiemu sfidi kbar g[ax il-maltemp ekonomiku u finanzjarju internazzjonali g[adu m’g[addiex. Bis-sa[[a tattmexxija g[aqlija u [addiema kapa/i, pajji]na kompla jattira l-investiment u jo[loq ixxog[ol, u s’issa irnexxielu jeg[leb il-maltemp internazzjonali.

Joe Woods, li ja[dem filqasam tal-industrija tal-kreattività, qal dan ilbiera[ waqt id-diskussjoni bit-tema Futur fis-Sod li saret fil-Birgu u ttrattat il-qasam tal-finanzi.

Hu qal li pajji]na jrid i[ares lejn il-futur, lejn 10 jew 15-il sena o[ra, u ja[dem fuq vi]joni ta’ kif se jkompli jo[loq ix-xog[ol biex jitkattar il-;id u kif dan jinqasam tajjeb. Hu qal li rridu mmexxu b’vi]joni, u l-kisbiet li g[amel pajji]na fis-snin li g[addew ;ew g[ax pajji]na kellu mexxejja b’vi]joni.

Fl-attività ta[t it-tinda fil-Birgu, bl-isem ta’ ‘Il-Fatti f’Idejna’, il-Prim Ministru kien intervistat minn Fiorella Pace u saru interventi wkoll minn Joe Woods u Olver Degiorgio

Ksibna su//ess fis-settur tas-servizzi finanzjarji u fl-ICT g[ax kellna vi]joni li bdiet 20 sena ilu Joe Woods qal li pajji]na kiseb su//ess fis-settur tasservizzi finanzjarji u fl-ICT g[ax kellu vi]joni li bdiet 20 sena ilu u dejjem kien hemm qbil dwarhom mill-politi/i.

Fakkar li Malta hi fl-ewwel post f’dak li hu s-servizzi ta’ e-government flimkien malEstonja.

Hu qal li jekk pajji]na jkompli jinvesti fil-[iliet tal[addiema, pajji]na g[andu futur sabi[.

Joe Woods, li ja[dem fis-settur tal-kreattività

F’Malta g[andna kwalità ta’ [ajja mill-aqwa

Oliver Degiorgio, pensjonant li g[adu ja[dem fin-negozju

F’Malta, il-poplu qed jg[ix kwalità ta’ [ajja mill-aqwa, u dan grazzi g[at-tmexxija talPrim Ministru Lawrence Gonzi, li irnexxielu jmexxi lill-pajji] ’il quddiem fi ]mien ta’ taqlib internazzjonali qawwi u ;ab l-istabbiltà.

Oliver Degiorgio, pensjonant li g[adu ja[dem finnegozju, qal dan ilbiera[ waqt id-diskussjoni bit-tema Futur fis-Sod, li saret fil-Pjazza talBirgu u li ttrattat il-qasam talfinanzi.

Hu qal li pajji]na baqa’ jat-

Pajji]na baqa’ jattira l-investiment g[ax hawn l-istabbiltà tira l-investiment g[ax hawn l-istabbiltà u hawn [afna opportunitajiet tax-xog[ol.

Oliver Degiorgio qal li hu importanti li pajji]na ma jibdilx id-direzzjoni u g[andu jkompli miexi fl-istess direzzjoni.

IN-NAZZJON Il-{amis, 17 ta’ Jannar, 2013

6

Finanzi fis-sod jiddependu minn tmexxija g[aqlija Il-finanzi fis-sod huma lingredjenti prin/ipali biex ikun attirat iktar investiment lejn pajji]na, jissokta l-investiment fis-sa[[a, u l-pajji] ikompli jinvesti fi]]g[a]ag[, li huma l-futur talpajji]. U l-finanzi fis-sod jiddependu minn tmexxija g[aqlija li taf tie[u b’responsabbiltà d-de/i]jonijiet tajbin li jibnu fuq is-sisien ta’ finanzi fis-sod.

Dan kien kliem il-Ministru tal-Finanzi, l-Ekonomija u lInvestiment, ilbiera[ filg[axija waqt konferenza tal-a[barijiet, organizzata mill-Awtorità tax-Xandir, li matulha [ames ;urnalisti kellhom l-opportunità jsaqsu lill-Ministru l-mistoqsijiet li xtaqu.

Il-Ministru ]ied jg[id li hu grazzi g[al dawn il-finanzi fis-sod li pajji]na jinsab a[jar minn pajji]i o[ra li jinsabu fi stat ta’ kollass u qed i[allsu ‘prezz qares’ tad-de/i]jonijiet li [adu meta g[addew mill-ikbar kri]i ekonomika u finanzjarja. B’kuntrast ta’ dan, f’dawn l-istess mumenti ta’ kri]i, il-Partit Nazzjonalista fil-Gvern [a de/i]jonijiet importanti, u f’mumenti ta’ diffikultajiet kbar salva l-fabbriki u kompla jo[loq l-impjiegi.

Mistoqsi mill-;urnalisti pre]enti dwar fost o[rajn iddowngrade mill-credit rating agency Standard and Poor’s,

il-Ministru semma kif din iddowngrade hi ri]ultat tal-fatt li l-Oppo]izzjoni ma vvutatx favur il-Ba;it g[all-2013.

Dan, minkejja li kienet sostniet li jekk tkun fil-Gvern i]]omm dan il-Ba;it. IlMinistru kompla jispjega li lcredit rating agency Standard and Poor’s ippreokkupaha lfatt li l-Ba;it m’g[addiex mill-Parlament g[ax kien propju dan li da[[al l-element ta’ in/ertezza fil-pajji].

B’din id-de/i]joni irresponsabbli tal-Labour, il-Mexxej tal-MLP g[a]el it-triq li jimplika li ma riedx jag[ti lbenefi//ji li ;ew im[abbra fil-Ba;it g[al din is-sena, u dan jixhed kif l-i]g[ar de/i]jonijiet irresponsabbli g[andhom konsegwenzi immedjati fuq pajji]na.

Mistoqsi dwar id-dejn ta’ pajji]na, il-Ministru semma li d-dejn mhux kriterju negattiv g[ax biex wie[ed jinvesti bilfors irid jissellef, b[al meta koppja tissellef sabiex tixtri dar.

I]da, hawnhekk ]ied jg[id li mhux kull dejn hu l-istess g[ax qabbel id-dejn talGvern Nazzjonalista li g[araf jinvesti fi skola ;dida kull sena, park tal-avjazzjoni, pjan ;did tal-ener;ija iktar nadifa, lift tal-barrakka, pro;ett tal-isptar talonkolo;ija u ta’ Mater Dei, toroq ;odda u impjant g[attisfija tad-drena;;, fost

Il-Ministru Tonio Fenech waqt il-Konferenza tal-a[barijiet organizzata mill-Awtorità tax-Xandir (Ritratt> Michael Ellul)

o[rajn, mad-dejn tal-Labour li g[amel fi 22 xahar meta da[[al 33 taxxa u d-dejn ta’ Malta kien kwa]i mess it€800 miljun ewro. Dan ilGvern jibqa’ kommess li jnaqqas it-taxxi g[ax g[andu politika li biha jkabbar linvestiment u jnaqqas il-pi] tat-taxxi fuq il-familji.

Dwar il-proposta talLabour, il-Ministru Tonio Fenech semma kif dak li qed jipproponi Muscat ji]olana mill-Unjoni Ewropea.

Semma wkoll kif l-Unjoni Ewropea qed toffri g[ajnuna

Il-Partit Nazzjonalista fil-Gvern [a de/i]jonijiet importanti u f’mumenti ta’ diffikultajiet kbar salva l-postijiet tax-xog[ol u kompla jo[loq l-impjiegi finanzjarja lil Malta sabiex ting[aqad mal-bqija talEwropa b’pipeline tal-gass u mhux bil-vapuri. Hawnhekk semma ukoll kif esperti marittimi jg[idu li ma je]istux vapuri sabiex i;ibu l-gass f’pajji]na, [lief erbg[a li di;à huma kommessi, u

semma wkoll kif il-gass li jid[ol bil-vapuri jista’ jkun ta’ periklu, u hu g[alhekk li din il-proposta hi msej[a [rafa ta’ Alice in Wonderland g[ax iktar ma wie[ed jid[ol fid-dinja ta’ din il-proposta, iktar wie[ed jg[id li mhix vera.

Muscat ma jridx i;orr responsabbiltà minn Jesmar Baldacchino

Minkejja li Standard & Poor’s g[amluha /ara li qed inaqqsu l-‘Credit Rating’ ta’ Malta min[abba l-fatt li lba;it g[al din is-sena m’g[addiex u anki ka;un tad-dejn li g[andha lEneMalta, Joseph Muscat insista li hu ma jerfa’ l-ebda responsabbiltà li l-Ba;it m’g[addiex meta hu vvota kontrih.

Mistoqsi mill-;urnal INNAZZJON dwar dan, Muscat qal li ma jirri]ultalux mit-test li kellu quddiemu li r-ra;uni tat-tnaqqis fir-rata tal-kreditu kienet min[abba li l-Ba;it ma g[addiex. Id-deskrizzjoni tad-de/i]joni li [adet Standard & Poor’s tinsab e]att fil-ftu[ tar-rapport u jikkonferma li waslet g[al din id-de/i]joni min[abba li l-pajji] mhux se jkollu l-

flessibbiltà finanzjarja sakemm jin[atar Gvern ;did wara l-elezzjoni tad-9 ta’ Marzu.

Matul il-konferenza stampa, Muscat qag[ad jaqra mittest tar-rapport li kellu quddiemu, i]da naqas milli jaqra li Standard & Poor’s irreferiet g[all-ekonomija ta’ Malta b[ala wa[da b’sa[[itha u li baqg[et soda minkejja l-maltemp u t-taqlib ekonomiku.

Standard & Poor’s jag[mluha /ara li dan se[[ grazzi g[allinvestiment f’numru ta’ setturi, fosthom dawk tasservizzi, l-esportazzjoni u sservizzi finanzjarji – kollha de/i]jonijiet ta’ Gvern Nazzjonalista.

Muscat baqa’ jinsisti wkoll li, minkejja d-dejn li g[andha l-EneMalta, xorta l-pajji] g[andu jissogra 600 miljun

ewro f’power station o[ra li l-pajji] m’g[andux b]onn.

Mistoqsi mill-;urnal INNAZZJON g[aliex irid lillEnemalta ter;a’ tinvesti filproposta tieg[u g[all-ener;ija biex tikkonverti l-impjant ta’ Delimara g[all-gass, Muscat sostna li ‘alla[ares m’g[andniex 68 miljun’.

Il-;urnalisti kollha li mhumiex tal-media Laburista staqsew lil Muscat kemm hu possibbli li l-Enemalta tid[ol g[al aktar spejje] meta Standard & Poor’s qed twissi dwar id-dejn talKorporazzjoni. Fl-a[[ar jiem, waqt il-programm TVAM, idDeputat Chairperson talAlternattiva Demokratika, Carmel Cacopardo, ukoll stqarr li l-proposta li jrid Muscat g[all-ener;ija mhix wa[da kredibbli.

Joseph Muscat insista li hu ma jerfa’ l-ebda responsabbiltà

IN-NAZZJON Il-{amis, 17 ta’ Jannar, 2013

8 Lokali

Qattusa msallba ma’ grada tal-Iskola Primarja tal-Mosta Kmieni filg[odu tas-16 ta’ Jannar, fil-Mosta nstabet qattusa o[ra msallba ma’ bi//a njama mdendla ma’ grada tal-iskola Primarja tal-Mosta.

Dan hu s-sitt ka] ta’ ;riewi jew qtates imsallba li nstabu fil-Mosta mill-2011 ’l hawn. In/identalment jew le, il-ka]i kollha se[[ew fis-sittax tax-xahar, [lief ka] wie[ed.

L-ewwel ka] kien ;ara fis-16 ta’ Ottubru 2011 meta nstabet qattusa msallba ma’ bieb ta’ residenza privata.

Waqt li l-a[[ar ka] se[[ fis-16 ta’ Di/embru li g[adda meta nstab qattus imdendel rasu ’l isfel ma’ grada li ddawwar l-istatwa ta’ San :u]epp.

Ilbiera[ wara nofsinhar, parti minn fabbrika tal-injam fi Triq il-Fortizza fil-Mosta, in[akkmet min-nirien. L-in/ident se[[ g[all-[abta tal-3.45pm u kien jinvolvi s-silo fuq il-bejt tal-bini. Mhux mag[ruf x’wassal biex in[olqu dawn in-nirien, i]da fortunamanet [add ma we;;a’. Filfatt, il-[addiema tal-fabbrika ;ew evakwati fil-pront. Fuq il-post issej[u l-membri mill-Korp talPulizija u l-membri tal-Protezzjoni ?ivili, li [adu [sieb li n-nirien ji;u kkontrollati. Il-Pulizija tinsab g[addejja bl-investigazzjonijiet tag[ha dwar dan il-ka]. (Ritratt> Michael Ellul)

Sandro Chetcuti jixhed fil-kumpilazzjoni dwar l-aggressjoni fuq Vince Farrugia “Huwa minnu li tajt daqqa lil Vince Farrugia, imma din ma kinitx daqqa ta’ ponn, jew li tajtu bis-sieq kif ing[ad minn xi w[ud. Jien erfajt idi ’l fuq u lqattu a//identalment fuq in-nu//ali wara li hu kien beda jxejjer il-karti fuq wi//i u jg[idli biex nitlaq ’il barra mill-boardroom. Kien beda wkoll jg[ajjarni frodist.

Iddispja/ieni li g[amilt hekk g[ax ma ridtx li l-affarijiet jaslu sa hawn.

“Huwa minnu wkoll li meta kont [iere; ’il barra u rajt xi nies jims[ulu wi//u, g[edtlu, noqtlok, ja bag[al.”

Dan [are; mix-xhieda ta’ Sandro Chetcuti quddiem ilMa;istrat Edwina Grima meta kompliet il-kumpilazzjoni filkonfront tieg[u, fejn qed ji;i akku]at b’attentat ta’ feriti gravi fuq id-Direttur talGRTU, Vince Farrugia.

Ori;inarjament, Sandro Chetcuti ta’ 41 sena kien qed ji;i mixli b’attentat ta’ qtil filkonfront ta’ Vince Farrugia, i]da wara li l-Qorti semg[et il-provi tal-ka], ir-reat ta’ attentat ta’ qtil waqa’.

L-attakk allegatament kien se[[ il-{amis, 11 ta’ Marzu tal-2010, kmieni wara nofsinhar, fil-kwartieri talGRTU, il-Belt, Valletta.

Chetcuti qed ji;i mixli wkoll li qabe] il-limiti talprovokazzjoni u li hedded bilmewt lill-istess Farrugia u li kiser il-pa/i pubblika.

Fil-Qorti saru mistoqsijiet mid-difi]a mmexxija mill-

Avukat Manwel Mallia, millProsekuzzjoni mmexxija millIspettur James Grech, u millparti /ivili mmexxija millAvukat Stephen Tonna Lowell.

Sandro Chetcuti qal li sa mis-sena l-2005 beda jag[ti opinjoni tieg[u fuq lindustrija u kien Vince Farrugia stess li [ajru jing[aqad mal-GRTU. Hu kien da[al u dejjem ikkontesta u baqa’ ji;i elett sal-2010. Kien ukoll spi//a Vi/i President, u dejjem g[amel xog[ol volontarju, u anki ;ab il-flus lill-Union g[ax Vince Farrugia qatt ma kien kuntent bil-qag[da finanzjarja.

Meta da[al fis-sezzjoni tali]viluppaturi, kien da[[al mal-100 membru ;did. Bejn l-2005 u l-2010 kien dejjem ikellem lil Vince Farrugia, kien ikun hemm diversi ilmenti, u ;ab ukoll il-fidu/ja tal-membri l-o[ra.

Sandro Chetcuti qal li huwa ma qabilx mal-kandidatura ta’ Vince Farrugia fl-elezzjoni g[all-Parlament Ewopew tal2009 u minkejja li ma qabilx mieg[u kien g[enu fuq ba]i personali, tant li kien tah €4,000 g[all-kampanja u kien tahomlu minn qalbu.

Sandro Chetcuti qal li huwa induna mill-ewwel li jum qabel l-in/ident meta bag[at l-SMS lil Joseph Muscat u li dan bi ]ball mar g[and Vince Farrugia, kien g[axxaqha.

Sandro Chetcuti /a[ad li qabel ma mar ikellem lil Vince Farrugia qal lil Joe Attard waqt li kien qed jie[u kafè, huwa qallu li kien se jerfa’ jdejh fuqu. Huwa qal li meta da[al biex ikellem lidDirettur :enerali tal-GRTU, hu qag[ad bilqieg[da f’ras il-mejda u Vince Farrugia kien fuq l-ewwel si;;u. Meta tah il-karti tal-Vodafone, dan qabadhom u beda jxejjer bihom u kien aggressiv [afna, u f’[in minnhom xejjer idejh u laqtu fuq innu//ali. Minn hemm ’il quddiem, qal ix-xhud, Vince Farrugia beda jixxenja.

Sandro Chetcuti qal li kien hu stess li mar g[and ilPulizija jag[mel rapport dwar dak li kien ;ara. LIspettur Grech staqsieh jekk hux minnu li dakinhar inbag[at il-poliklinika g[ax we;;a’ subg[ajh, bix-xhud iwie;eb fl-affermattiv.

Chetcuti kien mistosqi wkoll jekk l-akku]at kienx iltaqa’ ma’ Silvia Gauci, li kienet ta[dem mal-GRTU, u li kienet qalet li gidbet ta[t ;urament fil-Qorti meta hija dawret il-ver]joni u qalet li ma ratx lil Sandro Chetcuti jsawwat lil Vince Farrugia.

Sandro Chetcuti qal li huwa minnu li kien iltaqa’ mag[ha l-Mellie[a, i]da /a[ad lallegazzjonijiet li beda jag[millu l-Ispettur biex jg[idilha kif kienet se tixhed.

Il-ka] ikompli fis-27 ta’ Frar li ;ej.

L-Im[allef Farrugia Sacco f’kaw]a kontra l-Kummissjoni g[all-Amministrazzjoni tal-:ustizzja L-Im[allef Lino Farrugia Sacco ippre]enta rikors Kostituzzjonali filPrim’Awla tal-Qorti ?ivili, fejn qed jallega li hemm kunflitt ta’ interess minna[a tal-Kummissjoni g[all-Amministrazzjoni tal:ustizzja, li qed tag[mel talba sabiex hu jitne[[a mill-kariga tieg[u ta’ Im[allef mill-Qrati Superjuri.

L-Im[allef Farrugia Sacco, li ppre]enta r-rikors ukoll kontra l-Prim Ministru u l-Avukat :enerali, qal li fit-18 ta’ Di/embru li g[adda kien ;ie nnotifikat b’ittra talKummissjoni g[allAmministrazzjoni tal:ustizzja, akkumpanjata b’diversi dokumenti, b’mozzjoni g[all-g[emil ta’ indirizz lill-President skont l-artikolu 97 talKostituzzjoni ta’ Malta, li biha l-Kamra tad-Deputati qed titlob lill-President sabiex huwa jitne[[a millkariga.

L-Im[allef Farrigia Sacco qal li fis-27 ta’ Di/embru li g[adda, id-data lilu imposta mill-istess Kummissjoni, bag[at risposta fejn anki ilmenta mi]-]mien qasir li ng[ata biex jie[u azzjoni.

Huwa qal li skont ilKostituzzjoni ta’ Malta u lprin/ipji tag[ha, kif ukoll skont il-Konvenzjoni g[allProtezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u talLibertajiet Fundamentali, fid-dikjarazzjoni tieg[u, huwa qed jitlob biex l-

Im[allef Victor Caruana Colombo u l-Avukat Reuben Balzan jitne[[ew minn membri tal-istess Kummissjoni.

L-Im[allef Farrugia Sacco qal ukoll li kien ilPrim Ministru, li assuma lpaternità tal-akku]i filkonfont tieg[u, u kien hu flimkien mad-Deputat tieg[u, Simon Busuttil, li fil-pubbliku ddemonizzawh u talbu g[al aktar minn darba g[ar-ri]enja tieg[u.

Qal li qed jitlob ir-riku]a ta’ dawn il-persuni g[aliex dawn ma jistg[ux jitqiesu b[ala persuni imparzjali u o;;ettivi.

L-Im[allef Lino Farrugia Sacco qal li mhemmx dubju li l-pro/ess imniedi filkonfront tieg[u min-na[a tal-Prim Ministru huwa politikament ikkargat, u li kull persuna li trid tkun imparzjali g[andha d-dover li tastjeni jew ti;i riku]ata fi [wejje; b[al dawn, u dan g[andu dejjem isir jekk je]isti dubju le;ittimu ta’ imparzjalità, u dan anki fiddawl tal-qafas tal-fidu/ja pubblika.

L-Im[allef Farrugia Sacco qal li fil-ka] talAvukat :enerali, minkejja li ma ntalbitx ir-riku]a formalment, dan illimita ru[u biex jg[id li ma [assx li kellu jastjeni. Qal li mkien ma’ l-Avukat :enerali, fuq domanda mressqa minnu, jekk luffi//ju tieg[u kienx ikkonsultat jew le dwar ilka].

IN-NAZZJON Il-{amis, 17 ta’ Jannar, 2013

Lokali 9

Tnaqqis fl-indi/i tal-prezzijiet F’Di/embru li g[adda, lindi/i tal-prezzijiet naqas bi kwa]i 1% meta mqabbel max-xahar ta’ qabel. I//ifri tal-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika ippubblikati lbiera[ juru li dan, primarjament se[[ min[abba tnaqqis filprezzijiet ta’ diversi prodotti u servizzi.

Fost l-o[rajn kien hemm tnaqqis ta’ 7.7% fl-indi/i tal-komunikazzjoni, min[abba ro[s fis-servizzi tal-internet, kif ukoll ro[s sta;onali fil-prezzijiet talakkomodazzjoni u fis-safar.

Min-na[a l-o[ra, kien hemm xi ]idiet fil-prezzijiet tal-[wejje; kif ukoll fil-

prodotti tat-tabakk u talalko[ol.

L-istatistika tal-NSO tg[id li r-rata tal-inflazzjoni fuq l-a[[ar tnax-il xahar kienet 3.2%, waqt li r-rata annwali naqset g[al 2.8%.

Dawn i/-/ifri kienu kkonfermati fi statistika talEurostat li [ar;et fl-istess jum. L-uffi//ju tal-istatistika tal-Unjoni Ewropea qal li Malta kellha t-tmien linqas rata ta’ inflazzjoni fizZona-Ewro. L-inflazzjoni medja fost il-pajji]i li ju]aw l-ewro baqg[et stabbli fillivell stabbli ta’ 2.2%, waqt li g[as-27 pajji]-membru tal-UE, ir-rata naqset g[al 2.3%.

F’Malta hawn aktar minn mitt professjonist spe/jalizzati fil-litteri]mu fis-sistema edukattiva

:lieda kontinwa Id-dinja tfakkar kontra l-illitteri]mu Jum is-Si;ar Is-16 ta’ Jannar hu Jum is-Si;ar. F’Malta, permezz tal-kampanja 34U, mill2004 sal-lum t[awlu mal124,000 si;ra indi;ena b[al ma huma s-si;ar ta]]ebbu;, l-g[arg[ar, si;ar tal-luq, tal-[arrub, u talballut, fost o[rajn.

B’dawn is-si;ar issebba[ pajji]na, jit[arsu lambjent u s-sa[[a tat-tfal u l-familji.

L-aktar 6 postijiet li fihom t[awlu si;ar permezz tat34U huma f’Ta’ Qali

b’ammont li jaqbe] l20,000 si;ra, is-Salina fejn t[awlu aktar minn 12,000, Xrobb l-G[agin b’aktar minn 14,500, il-Mag[tab b’madwar 13,000 si;ra, fil-Mellieha t[awlu ’l fuq minn 11,000, filwaqt li f’Marsaskala t[awlu qrib l-10,000 si;ra.

Permezz tat-t[awwil ta’ aktar si;ar ]diedu l-postijiet tar-rikreazzjoni biex it-tfal u l-familji jiltaqg[u u jilag[bu f’ambjent tajjeb g[al sa[[ithom.

Malta msemmija b[ala wie[ed mill-aqwa e]empji fl-UE Ir-riformi edukattivi li tnedew fl-a[[ar snin kienu ffukati fuq edukazzjoni ta’ kwalità biex uliedna jirnexxu lkoll billi ji]viluppaw ilpotenzjal tag[hom. Il-Politika Nazzjonali g[all-Kisba ta’ Kompetenzi Ba]i/i flEdukazzjoni Primarja qed isservi biex ikunu ]viluppati strate;iji aktar effettivi fil-litteri]mu mis-snin bikrin.

Dan qalu s-Segretarju Parlamentari g[a]-}g[a]ag[ u l-Isports, Clyde Puli, meta kien qed i]ur l-iskola Primarja ta’ Wied il-G[ajn fil-Kulle;;

ta’ San Tumas More, fejn kienet g[addejja sessjoni li permezz tag[ha l-istudenti jtejbu l-[iliet tag[hom fil-litteri]mu.

Clyde Puli semma li f’Malta hawn aktar minn mitt professjonist spe/jalizzati fillitteri]mu fis-sistema edukattiva, biex Malta ;iet imsemmija b[ala ‘Best Practice’ flUnjoni Ewropea.

Semma wkoll kif il-[iliet ba]i/i saru parti millKurrikulu fl-Edukazzjoni Primarja u kif f’Malta hawn 10,000 familja li jibbenefikaw

minn programmi o[ra wara l[in tal-iskola li jikkumplimentaw l-edukazzjoni obbligatorja.

Clyde Puli fa[[ar ix-xog[ol tajjeb li qed jag[mlu lg[alliema Maltin filwaqt li fakkar li l-Gvern ]ied l-investiment fl-edukazzjoni b’€115-il miljun mill-2008 ’l hawn. F’diskors tal-okka]joni, Clyde Puli sa[aq li l-Gvern se jibqa’ ddeterminat li jinvesti biex jindirizza l-isfidi li g[andu quddiemu f’dan ilqasam biex uliedna jirnexxu lkoll.

IN-NAZZJON Il-{amis, 17 ta’ Jannar, 2013

10 Lil hinn minn xtutna

I]rael> mill-gwerra u l-pa/i g[all-ekonomija F’pajji] li minn twelidu l-gwerra u t-tensjoni millbi]a’ tat-terrori]mu ma naqsu qatt, tiskanta kif dan is-su;;ett ma kienx, b[as-soltu, fuq ta’ quddiem nett tul il-kampanja elettorali li qed twassal g[allelezzjoni ;enerali ta’ nhar it-Tlieta li ;ej f’I]rael.

Ikomplu l-istorja tad-demokrazija {a;a o[ra mhix tas-soltu hi li, kontra dak li jse[[ fl-istess re;jun tal-Lvant Nofsani, il-Lhud qed ikomplu l-istorja ta’ demokrazija parlamentari ming[ajr ebda waqfien f’dawn l-a[[ar kwa]i 65 sena.

Ftit huma n-nazzjonijiet li twieldu minn wara lgwerra ’l hawn li jistg[u jifta[ru b’rekord simili ta’ demokrazija nazzjonali, u kull min irid jifhem lil I]rael, g[andu jikkunsidra dan.

Dan minkejja li f’dan il-pajji], rari, jekk qatt, gvern itemm il-mandat kollu ta’ erba’ snin, u kull

gvern ma jdumx aktar minn tlieta jew tliet snin u nofs. Fil-fatt, l-elezzjoni tal-;img[a d-die[la suppost kellha ssir f’Ottubru li ;ej! G[aliex?

L-ikbar ‘tort’ hu tas-sistema elettorali nnifisha, f’dak li g[andu x’jaqsam ma’ per/entwali ta’ voti li jrid jikseb partit biex jirba[ is-si;;ijiet fil-parlament.

Filwaqt li normalment, fil-bi//a l-kbira tal-pajji]i b’demokrazija parlamentari, l-inqas li jrid i;ib partit biex jikseb post fil-parlament hu erbg[a fil-mija jew [amsa fil-mija tal-voti li jinxte[tu, f’I]rael bi]]ejjed partit jikseb tlieta fil-mija biex ikollu dritt g[al si;;ijiet fil-Kamra tar-Rappre]enanti, jew, kif jissejja[, il-Knesset. Ji;ifieri g[al partit hu bi]]ejjed li j;ib ftit aktar minn daqs ]ew; kwoti ta’ si;;ijiet fuq medja nazzjonali.

L-ebda partit qatt ma reba[ il-ma;;oranza

Min[abba li sistema b[al din tinkura;;ixxi lil [afna partiti ]g[ar, li ;ara kien li l-ebda partit qatt ma reba[ ma;;oranza fil-parlament. B’hekk I]rael minn dejjem kien iggvernat minn koalizzjonijiet ta’ diversi partiti, b’dawk ]g[ar ikollhom sa[[a ikbar mill-voti li jkunu kisbu, l-aktar meta ]-]ew; partiti kbar filLemin u x-Xellug jispi//aw kwa]i ndaqs, ming[ajr ma;;oranza ta’si;;ijiet.

Dan wassal ukoll g[al gvernijiet kbar b’[afna ministri. Il-koalizzjoni governattiva li se tispi//a kellha 30 ministru u disa’ segretarji parlamentari.

Imma dan forsi kien me[tie; f’so/jetà partikulari b[al dik ta’ I]rael, fejn hemm Lhud Ortodossi, Lhud minn pajji]i G[arab u o[rajn mill-eks Unjoni Sovjetika, biex b’hekk dawn ;ew integrati fiddemokrazija parlamentari b’/ertu su//ess.

Intant, bi t[ejjija g[all-elezzjoni l-Prim Ministru Benjamin Netanjahu, Kap tal-partit ‘Likud’ u Avigdor Liberman tal-partit ‘Ji]rael Bejtenu’, f’Ottubru [abbru li kienu se jikkontestaw flimkien f’lista wa[da, u dan [asad lill-elettorat, g[ax minkejja li huma t-tnejn tal-Lemin, ma jaqblux g[alkollox dwar il-Palestina.

Filwaqt li Liberman hu kunsidrat b[ala intransi;enti, jew hardliner, diffi/li tqis lilu u lil ‘Bejtenu’ hekk, fis-sens klassiku ta’ “Palestina Lhudija” kif ;ieli ssostni l-parti l-aktar Leminija tal‘Likud’.

Fil-fatt, il-‘Bejtenu’ mhux biss jappo;;ja ssoluzzjoni ta’ ]ew; stati, i]da ma jaqbilx malopinjoni ;enerali f’I]rael meta jissu;;erixxi tpartit ta’ art mal-Palestina li jinkludi bliet G[arab f’I]rael – fejn allura xi Lhud jispi//aw jg[ixu fi stat Palestinjan – ma’ ‘kolonji’ ta’ I]rael fix-Xatt tal-Punent.

minn Joe Calleja jocal@me.com

jappo;;ja lill-gvern, meta lLabour ma qabilx ma’ Barak dwar dan. Dan sa[[a[ lWisq probabbli l-Prim Ministru Kap tal-Partit ‘Likud’ Benjamin Netanjahu element so/jali fil-partit, li wassal g[al inqas enfasi fuq il(fuq il-lemin) u Avigdor Liberman tal-partit ‘Ji]rael Bejtenu’ wara li problema tal-kwistjoni g[aqqdu l-partiti tag[hom g[all-elezzjoni, se jkomplu jifir[u warajha Palestinjana u l-gwerra.

G[alhekk il-lista unika elettorali msej[a “Likud Mela s’issa tajna [arsa lejn i/-?entru-Lemin, i/Bejtenu” tista’ tiftiehem b[ala li qed t[addan l?entru-Xellug, u l-partiti reli;ju]i, u ntemm bi/a;enda ‘anti-{ared’ tal-‘Bejtenu’ ta’ Liberman, li ?entru. Fl-2005 dan deher li n;abar fil-partit ;did ma tantx g[andhom ‘pa/enzja’ g[as-sensittività ‘Kadima’ li kien twaqqaf minn moderati li telqu ltal-partiti {aredi.

‘Likud’ ta[t it-tmexxija ta’ Ehud Olmert, b’diversi Dan jista’ jfixkel lil Netanjahu u l-partit tieg[u deputati anki mil-Labour, fosthom Shimon Peres, min[abba li, mill-koalizzjoni ta’ Begin fl-1977, ljing[aqdu mag[hom. alleanza Leminija#{aredi kienet il-ba]i talTa[t it-tmexxija ta’ Tzipi Livin fl-2009 ‘Kadima’ koalizzjonijiet li ggverna bihom il-‘Likud’. kien kiseb l-ikbar numru ta’ si;;ijiet, i]da spi//a flG[alkemm Liberman seva fl-a[[ar koalizzjoni oppo]izzjoni meta hi ma rnexxilhiex til[aq ftehim mal-{aredi, dik xejn ma kienet amministrazzjoni li mal-partit reli;ju] ‘Xas’. Kmieni s-sena l-o[ra hi mxiet ‘fuq ir-rubini’. tne[[iet minn kap u rri]enjat minn deputat.

Mhux mag[ruf lanqas x’effett se jkollhom akku]i ‘Kadima’ kien g[amel tliet xhur parti mill-gvern, ta’ ksur ta’ fidu/ja u frodi li tressqu kontrih ixu f ’Novembru li g[adda Livin waqqfet partit ie[or xahar l-ie[or u li wasslu biex irri]enja minn imsejja[ ‘Hatnuah’. B’hekk i/-?entru qed ministru [alli jkun jista’ jiddefendi ru[u. Milljippre]enta ru[u maqsum min[abba l-ego talewwel opinion polls li saru wara r-ri]enja ta’ mexxejja u mhux mistennija jiksbu aktar minn 15-il Liberman jidher li ftit li xejn din kellha effett fuq si;;u bejniethom fost il-ge;wi;ija ta’ aktar minn il-vanta;; tal-‘Likud Bejtenu’.

1 5 il partit u koalizzjoni b’kollox li qed Sadanittant, filwaqt li mill-elezzjonijiet primarji li jikkontestaw f ’ din l elezzjoni . saru fi [dan il-‘Likud’ kien hemm /aqliq lejn Dan li qed juru opinion poll wara ie[or minn po]izzjonijiet aktar tal-Lemin, f’dawk li saru filmeta t[abbret id data tal elezzjoni , li qed Partit Laburista saret aktar enfasi fuq kwistjonijiet jikkonfermaw ukoll li l-koalizzjoni governattiva so/jali u ekonomi/i, u dan kien rifless f’aktar wara l-elezzjoni ta’ nhar it-Tlieta se tkun l-istess kandidati impenjati favur aktar g[ajnuna so/jali u b[al dik li ggvernat qabel, ji;ifieri ?entru-Leminija ;ustizzja ekonomika u inqas militari rtirati li kienu appo;;jata minn partiti ‘reli;ju]i’, anki g[ax dwar jiddominaw il-lista tal-kandidati tal-partit. il-kwistjoni Palestinjana u t-theddida Iranjana jidher Dan jing[ad li kien kollu konsegwenza ta’ Ehud li ftit li xejn hemm differenza bejn il-partiti l-kbar, Barak, li meta kien mexxej tal-partit kien [a sehem u allura l-issues din id-darba huma aktar so/jali u fil-gvern ta’ Netanjahu wara l-elezzjoni tal-2009, u ekonomi/i. f’Jannar tal-2011 waqqaf partit g[alih li baqa’

Sfida ultrakonsevattiva Imbag[ad hemm l-isfida tal-komunità ultrakonsevattiva :udajka {aredi (dawk li jilbsu kollox iswed bil-lobbja, biex niftiehmu). {afna millpartitarji tal-‘Bejtenu’ ;ejjin mill-Unjoni Sovjetika.

Fil-ma;;oranza huma sekulari, u [afna qed isibuha diffi/li jippruvaw l-identità Lhudija tag[hom b’mod sodisfa/enti bi]]ejjed g[ar-Rabbi Ewlieni ta’ I]rael, u min[abba f’hekk jiltaqg[u ma’ diffikultajiet anki meta ji;u biex ji]]ew;u.

Partiti ]g[ar b’sa[[a ikbar mill-voti li jiksbu

Ritratt li m’intom se taraw qatt> il-Prim Ministru Netanjahu u l-Mexxej tal-Partit Laburista Shelley Jacimovic jitbewsu! Dan naturalment hu ritratt ‘imbag[bas’ li pprodu/a l-partit So/jalista Meretz

IN-NAZZJON Il-{amis, 17 ta’ Jannar, 2013

Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

Finanzi fis-Sod Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista j]omm il-finanzi fis-sod. Ming[ajr finanzi fissod, pajji]na ma jibqax attraenti g[all-investituri barranin li ji;u f’pajji]na u jo[olqu l-jobs g[all[addiema Maltin u G[awdxin. Ming[ajr finanzi fis-sod, g[alhekk, ji]died il-qg[ad.

Ming[ajr finanzi fis-sod ji]died il-qg[ad B’finanzi fis-sod, il-Gvern ikun jista’ jo[loq skemi g[as-sidien tan-negozji ]-]g[ar u l-medji, g[al-lukandiera u s-sidien tar-ristoranti, u g[allfabbriki biex dawn jinvestu aktar u j]idu limpjegati mag[hom, kif g[amlu matul dawn la[[ar [ames snin. Il-Gvern ]amm il-finanzi fissod u g[alhekk investa aktar fil-[olqien talimpjiegi. B’hekk, f’dawn il-[ames snin, in[olqu 20,000 job ;did. Ming[ajr finanzi fis-sod u minghajr dawn l-impjiegi l-;odda kien ji]died il-qg[ad.

B’finanzi fis-sod, il-Gvern immexxi millPartit Nazzjonalista – kuntrarju g[al gvernijiet o[ra – investa aktar fl-edukazzjoni g[aliex ledukazzjoni hi /-/avetta g[all-futur ta’ wliedek, u investa aktar fis-sa[[a g[aliex sa[[tek hi g[al qalbna.

B’finanzi fis-sod, il-Gvern ]ied il-pagi, ]ied il-benefi//ji so/jali u investa aktar fis-servizzi g[all-anzjani u l-persuni b’di]abbiltà. B’finanzi fis-sod investa wkoll fl-infrastruttura, toroq ;odda u spazji pubbli/i ;odda g[at-tfal u lfamilji.

Il-Partit Nazzjonalista fil-Gvern b’g[aqal u

ming[ajr ma po;;a l-finanzi ta’ pajji]na f’periklu, naqqas 25 taxxa, b[all-income tax.

Ming[ajr finanzi fis-sod ma kienx ikun possibbli li jitnaqqsu dawn it-taxxi. L-a[[ar darba li f’pajji]na kien hawn Gvern Laburista – immexxi mill-istess nies li fid-9 ta’ Marzu jridu jer;g[u jsiru Ministri tieg[ek – g[amel ]bilan/i rekord u b’konsegwenza da[[al 33 taxxa fi 22 xahar.

moll; [eba l-ispejje] tal-vapuri u [eba l-ispejje] li hemm b]onn li jrid jag[mel biex jissoda l-art fejn iridu ji;u t-tankijiet, li se jkunu kbar daqs il-knisja tal-Mosta.

Dawn [biehom g[aliex int kont tinduna li se tispi//a t[allas kontijiet og[la jew t[allas taxxi ;odda. Muscat jipperikola l-finanzi tal-pajji] u jda[[alna ;o [ajt.

It-tmexxija ta’ Gvern mhix log[ba It-tmexxija ta’ Gvern mhix log[ba. Trid tie[u d-de/i]jonijiet it-tajba l-[in kollu. De/i]joni wa[da ]baljata tista’ twassal biex jintremew ilkisbiet li g[amel dan il-poplu, inklu]i kisbiet li saru b’sagrifi//ji, g[aliex il-kri]i finanzjarja u

Finanzi fis-sod ifissru aktar jobs, aktar investiment fis-sa[[a, fl-edukazzjoni u fil-qasam so/jali Minkejja l-kri]i ekonomika u finanzjarja internazzjonali, il-Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista sa[[a[ l-ekonomija u ]amm ilfinanzi fis-sod.

Malta hi t-tielet pajji] minn sitt pajji]i biss tal-Unjoni Ewropea li naqqsu l-i]bilan/. Li]bilan/ g[all-2012 ni]el g[al 2.3%, u din issena se jkompli jin]el g[al 1.7%.

Il-Kummissjoni Ewropea g[alqet il-Pro/edura ta’ Defi/it E//essiv fuq Malta hekk kif Malta hi wa[da mill-ftit pajji]i li g[andhom defi/it ta’ anqas minn 3%.

Il-finanzi ta’ pajji] mhumiex numri jew statistika biss. Fil-prattika, finanzi fis-sod ifissru aktar jobs, aktar investiment fis-sa[[a, fledukazzjoni u fil-qasam so/jali.

B’finanzi fis-sod, il-Gvern ikun jista’ wkoll jie[u de/i]jonijiet responsabbli, u b’g[aqal inaqqas it-taxxi, kif naqqas it-taxxi f’din ille;i]latura.

ekonomika internazzjonali n[asset minn kull pajji], inklu] minn pajji]na. Muscat di;à qed juri li jag[mel ;udizzju [a]in, jasal g[al konklu]jonijiet ]baljati u jag[ti pariri []iena.

Muscat ried li l-Prim Ministru Lawrence Gonzi jimxi b[all-Gvern ta’ ?ipru. F’?ipru naqas l-investiment, ]diedu s-sensji, ]died ilqg[ad, u l-finanzi tal-pajji] marru l-ba[ar – talbu li l-Unjoni Ewropea tg[inhom jo[or;u mill-qag[da finanzjarja u ekonomika [a]ina li da[lu fiha.

Muscat hekk kien i;ibna, g[aliex g[alih ?ipru kien il-mudell li l-Gvern kellu jimxi fuqu.

Muscat issa [are; bi pro;ett dwar l-ener;ija, i]da [eba diversi spejje] li jridu jsiru. Fost lo[rajn [eba kemm verament se ti;i tiswa lpower station li jrid jag[mel; [eba l-ispejje] tal-

Ir-ro[s l-ewwel u qabel kollox Il-proposta tal-Labour Party dwar il-bini ta’ power station ;dida f’Delimara, minkejja li pajji]na m’g[andux b]onn jid[ol fi spi]a hekk kbira, iddominat g[alkollox iddibattitu ta’ din il-kampanja elettorali s’issa.

Mistoqsijiet mhux mistoqsija Meta xi ]mien ilu l-Gvern

kien [abbar li se ssir extension tal-power station ta’ Delimara, bosta Kunsilli Lokali tal-madwar kienu staqsew mistoqsijiet g[al aktar dettalji; ikkummissjonaw studji dwar l-impatt tal-imsemmija extension fuq ir-residenti talin[awi u anke evalwaw birreqqa kull konsegwenza possibbli g[all-imsemmija extension.

U[ud g[a]lu sa[ansitra li ma jistennewx ir-ri]ultati jaslu u kienu di;à impenjati jressqu kliem ta’ kritika iebsa u [arxa [afna fil-konfront talGvern. U[ud sa[ansitra g[amlu petizzjonijiet, sa[ansitra qabel ma kienu waslu lura l-istudji kkummissjonati u qabel ma kienu ;ew evalwati d-dettalji u l-impatt.

Jonfo[ ir-ri[ fil-qalg[a g[al dan kollu kien hemm il-Malta Labour Party li g[andu lma;;oranza fil-Kunsilli Lokali kollha tal-in[awi.

Lil hinn mill-parti;jani]mu, kien pass responsabbli li wie[ed jistaqsi l-mistoqsijiet u jara kull konsegwenza li lextension proposta kien se jkollha fuq ir-residenti. Kien pass responsabbli li ;ew mitluba aktar dettalji u li

G[aliex l-ebda wie[ed mill-istess Kunsilli Lokali, fosthom il-Kunsill Lokali b’ma;;oranza Laburista ta’ Marsaxlokk, ma [ass il-[tie;a li jkun hemm studju fuq jekk dak li ntqal fil-pre]entazzjoni ta’ Konrad Mizzi hux minnu^

kollox ;ie studjat bir-reqqa.

Kien g[alhekk [asra kbira meta w[ud g[a]lu li jippruvaw jippoliti/izzaw dan l-e]er/izzju b’kummenti inti]i biss biex jag[tu vanta;; politiku lil-Labour.

I]da l-mistoqsija issa tqum wa[edha. G[aliex l-ebda wie[ed mill-istess Kunsilli Lokali, fosthom il-Kunsill Lokali b’ma;;oranza Laburista ta’ Marsaxlokk, ma staqsa lanqas mistosija wa[da lillMalta Labour Party u lil Konrad Mizzi^ G[aliex l-ebda wie[ed millistess Kunsilli Lokali, fosthom il-Kunsill Lokali b’ma;;oranza Laburista ta’ Marsaxlokk, ma [assx il-[tie;a li jkun hemm studju fuq jekk dak li ntqal filpre]entazzjoni ta’ Konrad Mizzi hux minnu^ Possibbli li l-g[amad politiku hu qawwi bi]]ejjed li g[ax ilproposta din id-darba ;ejja mi/?entru Nazzjonali Laburista, linteress tar-residenti qieg[ed jitpo;;a b[alma jg[idu l-Ingli]i “on the back burner”^ Niskanta kif ebda wie[ed mill-Kunsilli Lokali tal-in[awi ma ilmenta li ma ;iex konsultat fi pro/ess formali ta’

konsultazzjoni mal-Kunsill Lokali s[i[ lil hinn mill-kuluri politi/i.

Fuq kollox, b[alma ilu jg[id Muscat bil-fomm, mhux Malta tag[na lkoll suppost^ {oll xag[rek u ;ib i]-]ejt kieku proposta b[al din tressqet b’din il-manjiera mill-Partit Nazzjonalista.

Jidher i]da li l-interess tarresidenti jqum biss sakemm il-proposta ma tkunx [ier;a mi/-?entru Nazzjonali Laburista! {asra!

Kampanja superfi/jali mill-MLP Bejn il-kliem u l-fatti, hemm ba[ar jikkumbatti.

Xejn inqas b[alissa bilkampanja ta’ ‘Malta Tag[na Lkoll’. Superfi/jalment il-

leader Laburista qieg[ed jitkellem b’messa;; ta’ g[aqda nazzjonali, ta’ rispett re/iproku u kontra l-firda fuq ba]i parti;jana.

Messa;; mill-isba[ li jdoqq [lejju f’widnejn kull min ilu jemmen fit-tolleranza u rrispett; tolleranza u rispett li lPartit Nazzjonalista dejjem wera!

minn Angelo Micallef angelo.micallef@gmail.com

{asra g[alhekk li fil-konkret i]da, il-Partit Laburista joffri e]att bil-maqlub. Bi]]ejjed wie[ed jixeg[lu kwarta fuq One Television jew One Radio biex jara attakki mill-aktar baxxi jsiru fil-konfront talkandidati Nazzjonalisti.

Bi]]ejjed wie[ed jaqra editorjal wie[ed tal-;urnal for/ina tal-Labour L-Orizzont biex jifhem kemm kliem Joseph Muscat fir-realtà g[alLabour m’g[andu ebda tifsira g[ajr sempli/i vote puller.

Angelo Micallef hu kunsillier f’isem il-Partit Nazzjonalista fil-Kunsill Lokali ta’ Marsaxlokk

IN-NAZZJON Il-{amis, 17 ta’ Jannar, 2013

12 Opinjoni

Monument lill-arti> [sibijiet fuq it-tara; tat-Teatru Rjal Fi ]mien il-vaganzi talMilied /empilli wie[ed ]ag[]ug[ u stedinni biex niltaqg[u ftit, nag[mlu ]ew; passi, nie[du kafè u ng[idu kelmtejn.

Ftehma biex l-g[ada niltaqg[u l-Belt f’xi l-10 ta’ filg[odu. Ikolli nammetti li g[alija, niltaqg[u l-Belt Valletta jew f’xi post ie[or ma kienx jag[milli differenza, imma wara li ltqajna apprezzajt kemm kien [sieb tajjeb li niltaqg[u hemm.

Fis-sajf li g[adda kont d[alt darbtejn sal-Belt, imma fi ]mien il-Milied kont ili ma nid[ol snin twal. Forsi l-[sieb ta’ folol ta’ nies jixtru u jduru minn [anut g[al ie[or dejjem kien jaqtag[li qalbi, imma g[al din is-sena kont sejjer nag[mel e//ezzjoni.

Meta [assejtni qisni turist U d[alt il-Belt u [assejtni qisni turist. {assejtni donni qieg[ed in]ur xi belt ;dida,

belt li fiha qatt ma kont mort qabel, belt li minkejja li ]ortha mijiet ta’ drabi, [assejtha timmeraviljani daqslikieku kont qieg[ed niskopriha, niskopri te]or li sibt bla ma kont qieg[ed infittex.

Tlajt it-tara; tat-Teatru Rjal. Inqerr mag[kom: kont xettiku g[all-a[[ar dwar dan il-pro;ett, imma x[in sibt ru[i hemm [assejt il-kuxjenza tniggi]ni.

Minn mo[[i g[addew elf [sieb. Kemm hi kerha lgwerra, qerda biss i;;ib. Ara x’[allew il-bombi :ermani]i; bor; ;ebel, [allew sel[a filbelt mibnija mill-;entlomi g[all-;entlomi, [allew toqba, [allew vojt, [allew il-mewt minflok il-glorja u l-maestrija li kien igawdi dan it-teatru.

Bil-waqg[a ta’ dan il-bini, id-dilettanti tal-opra sfaw iltiema, sfaw vittmi, sfaw telliefa, tilfu xi [a;a g[a]i]a g[alihom.

G[al bosta u bosta snin konna bqajna bi ftit knaten fuq xulxin biex ifakkruna filkruha tal-gwerra.

Dehra tat-Teatru Rjal – mog[ti l-[ajja mill-;did wara d-de/i]joni li s-sit ikun riabilitat u jilqa’ fih teatru miftu[

Xhieda tal-kruha tal-gwerra

Knaten li kienu jixhdu dak li kienu jirrakkuntawlna nnanniet u forsi l-;enituri tag[na, ;rajjiet li a[na ma niftakrux. Knaten li baqg[u hemm biex juruna kemm hi kerha l-gwerra!

Imma inutli noqog[du nibku. Kollu ta’ xejn noqog[du na[sbu fuq dak li tlifna u ma nag[mlu xejn.

Dan jg[odd g[al kull sitwazzjoni tal-[ajja.

Jekk noqog[du b’idejna filbut, kollox kif inhu jibqa’.

Jekk noqog[du na[sbu bla ma nie[du azzjoni, xejn ma jinbidel. Je[tie; li tittie[ed de/i]joni llum jew g[ada. U de/i]joni kultant ma tkunx fa/li. De/i]joni tista’ ting[o;ob ma’ xi w[ud u tista’ ma tintlaqax minn o[rajn.

Fil-ka] tat-teatru limwaqqa’ hekk ;ara.

Tlajt it-tara; tat-Teatru Rjal.

Inqerr mag[kom> kont xettiku g[all-a[[ar dwar dan il-pro;ett, imma x[in sibt ru[i hemm, [assejt il-kuxjenza tniggi]ni

Ittie[det de/i]joni. Kont g[adni fuq it-tara; tat-teatru meta ;ewni dawn il-[sibijiet.

Teatru tal-[adid, bla saqaf, imma li ma jmissx mal-fdal tal-bini tat-teatru l-imwaqqa’. {assejt li l-istruttura l-;dida trid tisfida lill-gwerra, trid twassal messa;; lil dawk li ja[sbu li bil-gwerra tista’ ta[kem fejn trid, tikkmanda lil min trid.

L-istruttura trid turi bi/-/ar li l-arti ma tispi//ax bilgwerra, anzi fejn il-gwerra ti]ra’ l-qerda, l-arti tnibbet il[ajja.

L-arti, it-teatru, huma parti mir-ru[ tal-;ens u r-ru[ ma tmut qatt. Il-bombi li ni]lu f’dan il-post waqqg[u l-bini, [allew [erba, imma ma qatlux ir-ru[. Veru ka] fejn mixxewk [are; il-ward.

G[aqda tal-antik mal-modern

{assejtni kwa]i nist[i minni nnifsi meta ftakart li kont xettiku dwar dan ilpro;ett. Issa li qieg[ed fih nista’ nara l-g[aqda tal-antik mal-modern. G[alija iktar minn teatru, l-istruttura talperit Renzo Piano hi monument g[all-arti.

Iva, il-gwerra kissret il;ebel imma ma ;abitx fixxejn lir-ru[, il-qalb, ix-xewqat u l-im[abba kulturali ta’ dan il-poplu. {assejtni kuntent li kont ninsab f’post li g[ada pitg[ada g[andu jkun imni]]el mal-lista ta’ xog[lijiet mag[rufa li wettaq il-perit ta’ fama internazzjonali.

Fra[t meta bdejt nimma;ina li g[ad nara isem Malta, isem il-Belt Valletta, ma’ ismijiet ta’ bliet kbar o[rajn b[al Pari;i, Londra, Milan, :enova, Turin, Napli, Ateni, Berna, Berlin, Amsterdam, Rotterdam, Oslo, Houston, Dallas, Atalanta, New York, Tokjo u g[add ta’ bliet o[ra li lkoll g[andhom xi xog[ol ta’ dan l-arkitett modern.

In]ilt lura mit-tara; li kont tlajt. Minkejja li m’iniex Belti, [assejtni kburi bil-belt kapitali ta’ pajji]i.

minn Fr Reno Muscat OP renosop@gmail.com

Dort fuq dak li kont d[alt il-Belt biex niltaqa’ mieg[u u fissirtlu dan kollu fi ftit kliem.

G[edtlu biss: “Dan mhux teatru, dan monument li juri li l-arti lanqas il-gwerra ma tirb[ilha!”

Jekk noqog[du b’idejna fil-but, kollox kif inhu jibqa’. Jekk noqog[du na[sbu bla ma nie[du azzjoni, xejn ma jinbidel. Je[tie; li tittie[ed de/i]joni llum jew g[ada.

U de/i]joni kultant ma tkunx fa/li

IN-NAZZJON Il-{amis, 17 ta’ Jannar, 2013

Mediarama#Ittri 13

Tal-Labour iridu jikxfu l-karti Sur Editur, X’inhi din li l-Labour qed jib]g[u jikxfu l-karti? Fejn hi ttrasparenza? X’qed ja[bu mill-poplu? L-unika proposta li fuqha bba]aw il-propaganda tag[hom tul l-amministrazzjoni li g[addiet, baqg[et misteru.

Qishom dak il-gambler tal-poker, li minkejja li f’idu ma jkollu xejn jibqa’ jag[ti l-impressjoni li g[andu xi poker talassi.

Imma l-Partit Nazzjonalista g[araf li wara l-proposta m’hemmx sustanza. G[alhekk qed jinsisti li jkunu g[all-wiri l-karti tal-istudji li saru. Imma l-Malta Labour Party qed jib]a’ g[ax quddiemu g[andu plejer professjonali, plejer ta’ klassi.

I]da wie[ed jistaqsi: jekk dawn m’g[andhomx rispett, ma j[ossuhomx responsabbli lejn min ma jaqbilx mag[hom, anqas lejn il-partitarji tag[hom? Lanqas lil dawn mhu qed jafdaw, anki lil dawn iridu j[allu fl-g[ama.

Kif di;à g[edt, din ma kinitx proposta li [ar;u biha issa, i]da ilhom is-snin i[ambqu fuqha. }gur li kellhom ]mien bi]]ejjed biex jo[or;u b’xi [a;a interessanti u ta’ ;id verament g[all-poplu. Imma minkejja li jafu l-proposta tal-Partit Nazzjonalista ta’ pipeline g[all-gass ma’ Sqallija, g[a]lu triq o[ra, direzzjoni o[ra. Bini ta’ power station, li kif spjega tajjeb il-Ministru Fenech, m’g[andniex b]onnha.

Iridu jidhru ori;inali. Anke Alfred Sant hekk g[amel u ne[[a l-VAT u flokha da[[al is-CET. Ir-ri]ultat kien li mhux biss kisser lill-pajji] imma anki lill-gvern tieg[u.

Il-passat mera tal-futur. Mela ejjew in[arsu lejn il-passat ta]-]ew; partiti u wara li wie[ed janalizza ma jkunx diffi/li jag[raf fejn g[andu jitfa’ l-vot tieg[u fid-9 ta’ Marzu.

Anthony Duca

{al G[axaq

Prosit g[all-parke;; propost f’Tas-Sliema Sur Editur, Irrid ng[id prosit g[allparke;; propost li jsir f’The Strand, Tas-Sliema. Din illokalità kienet u g[adha ferm popolari ma’ [afna Maltin, G[awdxin u turisti.

Nissu;;erixxi li fil-bini ta’ parke;;i pubbli/i ji;i kkunsidrat li ssir Special Purpose Vehicle u l-pubbliku jkun mistieden jinvesti f’dawn ilpro;etti u meta jitlestew u jibdew irendu, ida[[al l-img[ax mill-bonds li jkunu [ar;u.

G. Bonett

Marsalforn L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lillEditur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450) jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u l-indirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma.

Ittri bin-nome-de-plume ma ji;ux ippubblikati.

L-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm il-punt tag[ha.

L-istudju tal-pantomima Il-;img[a li g[addiet intemmu l-ispettakli kollha tal-pantomima li ;abu fi tmiemhom b’mod definittiv il-perjodu tal-Milied u l-Ewwel tas-Sena. Din is-sena baqg[u g[addejjin aktar mis-soltu, xi [a;a li kont tistenna min[abba li kellek mhux inqas minn erba’ pantomimi differenti.

Qed nirreferi g[all-pantomimi puri palkoxeni/i, mhux dawk politi/i, g[ax dawn jista’ jing[ad li jibqg[u sejrin is-sena kollha. In/identalment, suppost li kellu jkun hemm tregwa, intervall biex l-ikel u x-xorb tal-ista;un jil[aq jin]el qabel tibda uffi/jalment il-kampanja elettorali.

Imma l-media ma ssaportietx. L-g[ada tal-Milied imqaddes, fis-7.30 a.m., g[al nofs sieg[a s[i[a, l-istazzjon nazzjonali di;à kien qed ilaqqa’ flimkien ]ew; politi/i jag[tu lil xulxin bil-munqar. Qabel bdiet il-korrida, wie[ed mill-pre]entaturi av]ana li “fil-Milied, il-politika jkollha tissemma wkoll”.

Min qal? Mnejn [ar;et din ir-regola intelli;enti u grandju]a li ma t[allix lill-poplu jie[u nifs?

Hux ta’ min jibda jistudja kif f’Malta, il-media (anki dik nazzjonali) qed tissettja l-a;enda politika? Hemm dawk il-pre]entaturi tat-talk shows li qed jittrasferixxu l-ossessjonijiet politi/i tag[hom fuq it-telespettaturi u mhux ta’ b’xejn il-pajji] ma jistax jin[eles mill-overdose ta’ parti;jani]mu infantili li qed ja[kmu. {alli nittamaw li l-kampanja elettorali ma titlifx id-dinjità.

Il-[tie;a ta’ ri/erka

Imma [alli nkompli fuq il-pantomima. Diversi programmi din issena ffukaw fuq dan l-avveniment divertenti annwali. Fost dawn ilprogrammi kien hemm dak li ppre]enta Norman Hamilton g[al One TV, fejn kienu mistiedna ]g[a]ag[ li [adu sehem fil-pantomima talMADC, l-aktar wa[da antika li te]isti f’Malta, mibdija mal-mitt sena ilu minn atturi u tekni/i konnessi mas-Servizzi Ingli]i.

G[all-pantomima 2012#13, l-MADC ippre]entat The Wizard of Oz, ver]joni lokali ta’ xog[ol li din is-sena n[adem fil-Paladium ta’ Londra.

Di;à hu sinifikanti li qed ikun hemm tant atturi ]g[a]ag[ ;odda li jie[du sehem f’dawn l-ispettakli, i]da na[seb li wasal i]-]mien biex ilpantomima tkun ri/erkata u studjata sew b[ala ;eneru satiriku li ji;bed tant u tant folol.

Is-sottoskritt di;à ppre]enta xi tentattivi f’dan is-sens. U s-sena li g[addiet, Marco Galea vara e]er/izzju akkademiku dwar is-su;;ett flantolo;ija ta’ kitbiet teatrali, M’Hemmx B]onn Siparju (pubblikazzjoni ta/-?entru tad-Drama).

Aspett ie[or g[andu x’jaqsam mal-improvizzazzjoni: mill-bidu sala[[ar tar-rappre]entazzjonijiet, il-parodija tista’ tinbidel skont l-a[bar tal-;urnata, xi [a;a li titlob tip ie[or ta’ talent. Anki t-ta[lit tal-udjenza jrid ikun studjat, g[al min qed jidda[[lu l-battuti politi/i?

Kif qed jeffettwaw lit-tfal, meta tikkunsidra li esenzjalment, il-pantomima suppost li hi ma[suba g[al din il-kategorija?

Hemm [afna x’tistudja u l-media tista’ tag[ti kontribut qawwi. Fuq kollox, hemm il-fatt li l-pantomima qed issir ukoll bil-Malti, ilma;;oranza kbira ta’ dawk li /emplu lil Norman Hamilton fil-programm tieg[u, fissru li jippreferu l-pantomima bil-Malti.

Imma hemm aspetti o[ra, temati/i u tekni/i. B[ala su;;etti, il-pantomima saret tinkludi [afna sottokurrenti politi/i permezz tas-satira u lparodija. Hemm imbag[ad l-aspett tekniku, fis-sens ta’ kif anki strutturalment, qed jinbidel l-ispazju tal-palk.

Din is-sena l-MADC introdu/ew cat walk filwaqt li g[all-pantomima fl-Istitut Kattoliku, il-grupp Teatru Rjal ta’ Pawlu Testa ilu li introdu/a sett idroliku b’investiment qawwi.

Dawn huma biss xi aspetti li l-media tista’ tippre]enta g[addiskussjoni biex tkun qed tg[in ir-ri/erka u l-valutazzjoni tal-;eneru.

Is-sitwazzjoni fil-[abs TVM stiednu lill-Kappillan tal-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin, flmkien ma’ soru Fran;iskana, biex jitkellmu dwar is-sitwazzjoni fil[abs. Matul il-programm, fil-pre]entazzjoni kienu ]velati dettalji xokkanti, apparti l-u]u tad-droga fil-[abs (xi [a;a li lanqas g[adha tissorprendi) issemmew ukoll fatti o[ra li juru kif qed ikunu esplojtati l[absin.

Il-vulnerabbiltà tag[hom qed tkun sfruttata bla skruplu. Issemmew il-prezzijiet esa;erati li jintalbu mit-tuck shop tal-[abs, kif ukoll ilprezzijiet kummer/jali li jintalbu g[at-telefonati. Issemma kif fil-[abs, flixkun vodka jista’ jinbieg[ g[al €500.

Kien diskuss ukoll kif il-media qed tag[ti tikketti in;usti lil /erti residenti fil-Fa/ilità Korrettiva. Issemma spe/ifikament il-ka] ta’ Josette Bickle, li kien we[el mag[ha l-laqam tar-“Re;ina tal-{abs”. Tkellmet favur Bickle (illum mejta) is-soru Fran;iskana, li tat ver]joni g[alkollox differenti minn kif tpin;iet dik il-mara sentenzjata.

Skont is-soru, Bickle kienet taf t[enn u tag[der, “Kellha qalbha kbira u miftu[a g[all-o[rajn; kienet tg[in lil kull min tista’ u mhux ;ust li ng[atat it-tikketta li ng[atat.”

Fil-[abs, sostna l-Kappillan, Patri Franco (Fran;iskan ukoll) issir enfasi fuq is-sens ta’ [tija, “g[ax ma tistax tirriforma ru[ek jekk ma ti;ix wi// imb wi// mieg[ek innifsek.”

Patri Franco fisser kif hu stess ;ieli jag[milha ta’ medjatur biex ilaqqa’ lillpri;unieri mal-vittmi tag[hom, i]da fil-[abs “m’hemmx struttura” biex il-laqg[a ssir fil[abs stess.

MARIO AZZOPARDI marpardi@maltanet.net

IN-NAZZJON Il-{amis 17 ta’ Jannar, 2013

14 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt IR-RENJU UNIT

{elikopter ji;;arraf fi/-/entru ta’ Londra }ew; persuni nqatlu wara li [elikopter /ivili laqat crane f’Vauxhall, fi/-/entru ta’ Londra.

Il-Pulizija qalet li ma kien hemm xejn li jindika li dan kien xi attentat terroristiku, i]da /-/irkustanzi ta’ dak li ;ara g[ad mhumiex /ari.

L-in/ident se[[ qrib ilkwartieri ;enerali tattaqsima tal-MI6 tas-servizz sigriet Ingli], kif ukoll ilParlament.

Ix-xhieda qalu li l[elikopter baqa’ die[el fi crane li hemm f’torri g[oli 185 metru, f’The Tower, f’One, St George Wharf, tul ix-Xmara Thames. Malimpatt, il-[elikopter waqa’ mal-art u sploda f’vampa nar. Wie[ed mill-vittmi hu l-bdot tal-[elikopter, u kien hemm 11-il persuna o[ra li ndarbu, fosthom tnejn li kienu f’karozza li ntlaqtet mit-tifrik tal-[elikopter.

It-tifrik mill-in/ident kien mifrux qrib l-istazzjon talferrovija ta’ Vauxhall fuq

in-na[a tan-Nofsinhar ta’ Londra, u li kien mimli nies sejrin ix-xog[ol.

Il-Pulizija qalet li l[elikopter kien fuq titjira minn Redhill lejn Elstree f’Londra, i]da l-bdot kien intalab jin]el x’imkien qrib il-post tal-in/ident, u sa fejn hu mag[ruf, abbord kien hemm biss il-bdot. Il[elikopter kien tat-tip Agusta Westland 109, li jista’ j;orr tmien passi;;ieri.

Il-[elikopters f’Londra suppost jittajru tul ix-Xmara Thames, i]da lbiera[, min[abba /-/par li kien hemm, kien hemm xi t[arbit fit-titjir. Apparti minn hekk, intqal li dawn iridu jittajru 1,550 metru fuq strutturi g[olja.

Il-bini fejn kien hemm ilcrane hu post fejn qed jinbnew appartmenti lussu]i li xi w[ud minnhom qed ikun stmat li jistg[u jinbieg[u g[al 50 miljun Lira Sterlina kull wie[ed.

L-uffi/jali jispezzjonaw il-post f’Londra, fejn ilbiera[ i;;arraf [elikopter (Ritratt> Reuters)

L-AL:ERIJA

Militanti Islami/i jattakkaw impjant tal-gass Xi Militanti Islami/i, ilbiera[ filg[odu attakkaw impjant tal-gass finNofsinhar tal-Al;erija u [atfu tal-anqas seba’ barranin u qatlu /ittadin Fran/i] u ie[or Ingli].

Ferg[a tal-al-Qaeda li topera fid-de]ert tas-Sahara u hi attiva [afna fl-Al;erija qalet li kienet responsabbli g[all-attakk f’In-Amenas.

L-impjant jinsab qrib il-

fruntiera mal-Libja u hu joint venture tal-BR, is-Statoil tanNorve;ja u s-Sonatrach talAl;erija.

Hemm rapporti konfli;;enti dwar l-ammont ta’ barranin li n[atfu. IlGvern Irlandi] qal li kien hemm /ittadin minn tieg[u u l-media Norve;i]a qalet li kien hemm ukoll ra;el Norve;i] li n[ataf, filwaqt li hemm rapporti o[ra li [ames

:appuni]i wkoll in[atfu, u aktarx anki /ittadin Amerikan.

In[atfu wkoll numru ta’ [addiema barranin Ftit wara l-attakk, il-[idma fl-impjant waqfet u l-militar Al;erin ta bidu g[al [idma

kbira biex jinstabu l-osta;;i.

Mhux qed ikun esklu] li dan l-attakk g[andu x’jaqsam mal-intervent Fran/i] filMali kontra l-militanti Islami/i.

Il-BP qalet li dan l-impjant tal-gass kien madwar 1,300 kilometru mill-kapitali, Al;eri. Il-militanti Islami/i fil-Mali, li g[andhom rabta ma’ dawk fl-Al;erija, ftit wara l-intervent militari

Fran/i] fil-Mali kienu weg[du reazzjoni kontra linteressi tal-Punent fl-Afrika.

Barra minn hekk, l-Al;erija [alliet il-militar Fran/i] ju]a l-ispazju tal-ajru tag[ha g[all-intervent militari filMali.

Il-ferg[a tal-al-Qaeda li topera fit-Tramuntana talAfrika qed titqies b[ala wa[da mill-aktar perikolu]i, u hi attiva [afna fl-Al;erija.

IN-NAZZJON Il-{amis, 17 ta’ Jannar, 2013

A[barijiet ta‘ Barra 15

L-ISTATI UNITI

L-2012 fost l-aktar snin s[an

Xi suldati Fran/i]i f’ba]i militari f’Bamako, jistrie[u qabel ma jid[lu fl-azzjoni kontra l-militanti Islami/i fil-pajji] (Ritratt> Reuters)

IL-MALI

Franza tlesti g[al kampanja twila {amest ijiem wara li Franza intervjeniet militarment fil-Mali biex twaqqaf lill-militanti Islami/i b’rabtiet mal-al-Qaeda milli ja[tfu l-kontroll tal-kapitali, Bamako, l-indikazzjonijiet huma li Pari;i se tkun hemm fit-tul.

Ilbiera[, it-truppi Fran/i]i kienu impenjati fl-ewwel konfront dirett mal-militanti meta da[lu fil-belt ta’ Diabaly, fejn truppi spe/jali Fran/i]i kienu qed ji;u appo;;ati minn truppi tal-Mali.

Diabaly tinsab 350 kilometru mill-kapitali, Bamako, u spi//at f’idejn ir-ribelli nhar it-Tnejn.

Franza intervjeniet militarment fil-Mali nhar il-:img[a.

Edouard Guillaud, il-kap talArmata Fran/i]a, ilbiera[ [abbar li l-azzjonijiet militari mill-art mit-truppi Fran/i]i kienu bdew. It-truppi impenjati

f’Diabaly huma mill-Foreign Legion, ibba]ati f’Orange, Franza, u huma esperti fil-;lied fid-de]ert.

Jean-Yves Le Drian, il-ministru tad-Difi]a Fran/i], hekk kif [abbar il-bidu tal-;lied millart, qal li t-truppi tal-Mali kienu qed isibuha diffi/li biex j[abbtuha mar-ribelli, li huma armati sew, l-aktar b’armi li huma kisbu wara r-rivoluzzjoni filLibja. Hu qal li kemm f’Diabaly kif ukoll f’Konna, ittruppi tal-Mali ma kienx qed jirrnexxilhom joffru deterrent lir-ribelli.

Is-sorsi qalu li biex l-intervent militari Fran/i] jirnexxi, lewwel irid jinkiseb il-kontroll, kemm ta’ Diabaly kif ukoll ta’ Konna.

Franza b[alissa g[andha 800 suldat fil-Mali, u n-numru tag[hom mistenni ji]died g[al

2,500. Dawn huma appo;;ati mill-ajruplani u t-tankijiet talgwerra.

Franza, i]da, qed tag[fas [afna biex issa jkun hemm pre]enza sinjifikanti mill-pajji]i Afrikani ;irien li kienu jilmentaw mit-theddida u l-problemi li qed jikkaw]aw il-militanti Islami/i fil-Mali, li [atfu lkontroll tat-Tramuntana talpajji].

Ilbiera[ kienet mistennija lwasla f’Bamako ta’ 190 suldat min-Niger, filwaqt li n-Ni;erja mistennija tibg[at 900 u lBenin, il-Ghana, is-Senegal, ilBurkina Faso u t-Togo kollha weg[du li se jg[inu militarment.

Il-forza bit-truppi mill-Punent tal-Afrika mistennija til[aq it3,300 suldat skont ri]oluzzjoni tal-Kunsill tas-Sigurtà tanNazzjonijiet Uniti.

Is-sena li g[addiet kienet fost l-aktar g[axra s[an li qatt kienu rre;istrati fiddinja, skont in-NASA u nNational Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA).

L-2012 kienet ukoll l-aktar sena s[una qatt irre;istrata fl-Istati Uniti.

Skont in-NASA, is-sena li g[addiet kienet id-disa’ wa[da l-aktar s[una minn mindu beda jin]amm rendikont, fl-1880, filwaqt li g[an-NOAA din kienet l-g[axar sena l-aktar s[una.

It-temperatura tad-dinja fl-2012 kienet grad aktar

s[un mill-medja g[all1951-1980.

Is-sena li g[addiet kienet ukoll is-36 sena konsekuttiva li fiha t-temperatura tad-dinja kienet aktar s[una mill-medja g[asSeklu 20.

Fir-rapport tag[ha, inNOAA qalet li partijiet kbar tad-dinja kienu aktar s[an tul l-2012 millmedja, inklu]a parti kbira mill-Ewropa u mill-Afrika.

Barra minn hekk, is-sil; fl-Artiku – sors ewlieni g[at-temp fid-dinja – ni]el g[all-anqas livell matul issena li g[addiet – 49 filmija ta[t il-medja.

IN-NAZZJON Il-{amis, 17 ta’ Jannar, 2013

16 A[barijiet ta’ Barra

Il-VATIKAN

L-ajjutant tal-Papa protagonist L-Ar/isqof Georg Ganswein, is-segretarju privat tal-Papa Benedettu XVI, spi//a fuq il-fa//ata taledizzjoni Taljana tar-rivista Vanity Fair.

G[axart ijiem ilu, Ganswein kien fost l-erbg[a li l-Papa [atar b[ala Ar/isqof waqt servizz fil-Ba]ilika ta’ San Pietru.

Fl-artiklu, Ganswein, li g[andu 56 sena, kien deskritt b[ala “l-George Clooney ta’ San Pietru”, u kien de/i] li wi//u jitpo;;a fuq il-fa//ata, kemm g[aliex kien g[adu kemm in[atar Ar/isqof, kif ukoll b’g[arfien g[all-poter li g[andu fil-Knisja Kattolika.

Kelliema g[ar-rivista qalet li ma saret l-ebda intervista

ma’ Ganswein u lanqas hu ma ppo]a g[ar-ritratt tal-fa//ata, li ntqal li kien close-up me[ud minn ritratt minn tieg[u.

Ganswein ilu s-segretarju privat tal-Papa minn mindu kien elett fl-2005, u hu :ermani] ukoll. Hu dan la[[ar ukoll ing[ata l-inkarigu g[ar-responsabbiltà taz-zona fejn jg[ix il-Papa, u fost lor[ajn se jkun responsabbli mill-appuntamenti kollha talKap tal-Knisja Kattolika.

Ir-rivista Vanity Fair hi bba]ata fl-Istati Uniti, i]da hi stampata f’erba’ pajji]i Ewropej u hi mag[rufa g[arritratti u l-artikli xi ftit kontroversjali jew ja[arqu li ;;ib.

IL-:APPUN> Boeing 787 Dreamliner tal-All Nippon Airways (ANA) hekk kif g[amel in]ul ta’ emer;enza fl-ajrupor ta’ Takamatsu, wara li beda [iere; id-du[[an fil-kabina tal-pilota;;. Il-137 persuna u l-ekwipa;; abbord kienu evakwati ming[ajr problemi.

Wara dan il-ka], l-ANA, li g[andha 17-il 787, u l-Japan Airlines, li g[andha 7, [abbru li l-u]u tag[hom kien sospi] g[alissa. (Ritratt> Reuters)

Il-:ERMANJA L-ISTATI UNITI

Sejba makabra fl-ajruport ta’ Chicago

L-investigaturi Amerikani li qed jinvestigaw kunsinja ta’ 18-il ras umana li nstabu fl-ajruport internazzjonali ta’ O’Hare, f’Chicago, sabu li dawn kienu minn katavri li t[allew g[ar-ri/erka xjentifika u kienu qed jin;arru biex ikunu eliminati.

L-irjus da[lu f’Chicago fuq titjira mill-Italja, u l-uffi/jali tad-Dwana sabuhom g[aliex id-dokumentazzjoni tag[hom ma kinitx kif suppost.

L-irjus kienu ntu]aw g[ar-ri/erka medika fi klinika f’Ruma, u meta nstabu f’Chicago kienu mge]wra kif suppost f’/irkustanzi simili.

Nhar it-Tlieta, imbag[ad, il-kumpanija li kienet inkarigata biex te[les minnhom permezz tal-kremazzjoni, ippre]entat id-dokumetazzjoni me[tie;a.

I;;ib lura d-deheb tag[ha Il-Bank ?entrali :ermani], il-Bundesbank, qed jippjana li ;;ib lura lejn il-:ermanja ddeheb li g[andu ma[]un flIstati Uniti u fi Franza.

Matul il-Gwerra l-Bierda, il-:ermanja kienet im[assba dwar il-possibbiltà li d-deheb tag[ha seta’ jispi//a f’idejn lUnjoni Sovjetika f’ka] ta’ inva]joni, u g[alhekk bag[tet kwantità kbira lejn l-Istati Uniti u Franza. Issa li din ittheddida g[ebet, il-:ermani]i qed jikkunsidraw li j;ibuh lura d-deheb tag[hom, anki g[aliex huma m[assba dwar

il-mod kif inhu ma[]un.

Qabel l-g[aqda tal:ermanja fl-1990, 98 fil-mija tad-deheb :ermani] kien ma[]un barra l-pajji].

Il-Qorti tal-Awdituri :ermani]a, f’Ottubru talbet g[al spezzjoni uffi/jali taddeheb :ermani] li hemm barra l-pajji] g[aliex dan qatt ma kien spezzjonat milluffi/jali :ermani]i.

Issa din is-sena, ilBundesbank qed jippjana li jittrasferixxi 300 tunnellata deheb mill-Federal Reserve fi New York, u d-deheb kollu li

hemm fil-Banque de France f’Pari;i – total ta’ 374 tunnellata – lejn Frankfurt.

It-tir hu li sal-2020, nofs it3,400 tunnellata deheb – li hu stmat li jiswa 138 biljun ewro – ikun fi Frankfurt, fejn di;à hemm terz tar-ri]ervi taddeheb :ermani].

Id-deheb :ermani] hu mifrux bejn il-Federal Reserve, il-Banque de France u l-Bank of England.

Il-Bundesbank spi//a b’[afna spa]ju fil-vaults tieg[u wara li qaleb midDeutschmark g[all-ewro.

IN-NAZZJON Il-{amis, 17 ta’ Jannar, 2013

A[barijiet ta‘ Barra 17 IL-KOREA TA’ FUQ

I]]id l-g[assa fuq il-poplu Kien ]velat li tul is-sena li g[addiet, id-dittatura filKorea ta’ Fuq xtrat 16,420 closed-circuit surveillance camera mi/-?ina biex bihom i]]id l-g[assa fuq il-poplu.

Minbarra dawn il-kameras, wie[ed irid i]id 85,570 o[ra li nxtraw tul dawn l-a[[ar tliet snin g[al total ta’ madwar 8 miljun ewro, skont rapporti fil-Korea t’Isfel.

L-indikazzjonijiet huma li [afna minn dawn il-kameras qed jitpo;;ew f’postijiet importanti tul il-fruntiera bejn il-Korea ta’ Fuq u /?ina, biex jg[assu. Il-fruntiera bejn dawn i]-]ew; pajji]i hi l-uniku post fejn dawk li jridu ja[arbu g[and-

hom /ans tajjeb li jag[mlu dan peress li dik mal-Korea t’Isfel hi mimlija suldati u fortifikazzjonijiet.

Filwaqt li g[all-bidu li wiret il-poter kien hemm ittama ta[t it-tmexxija ta’ Kim Jong-un, dan kabbar irrepressjoni fuq il-poplu, b’mod partikulari fuq dawk li jkunu qed jippjanaw li ja[arbu mill-pajji]. Dan minbarra dik kontra min jinqabad jag[mel u]u minn telefown /ellulari biex jag[mel kuntatt lil hinn millfruntieri Koreani kif ukoll kontra min ida[[al ;urnali barranin fil-pajji] jew xi [a;a li turi kemm il-[ajja filKorea t’Isfel hi a[jar.

Dawn l-isforzi biex id-dittatura fil-Korea ta’ Fuq i]]id il-kontroll fuq il-[ajja talpoplu qed ise[[u hekk kif in-Nazzjonijiet Uniti talbet li ssir investigazzjoni internazzjonali rigward l-abbu]i fiddrittijiet tal-bniedem filKorea ta’ Fuq. Fi stqarrija, Navanethem Pillay, responsabbli g[addrittijiet tal-bniedem manNazzjonijiet Uniti, qal li filbidu li la[aq Kim Jong-un, kien hemm ftit tama li dan seta’ jwettaq xi bidliet po]ittivi fil-pajji] f’dawk li huma drittijiet tal-bniedem.

I]da sena wara li wiret ilpoter minn missieru, m’hemm ebda [jiel ta’ titjib.

L-ITALJA

Il-belt ta’ Corleone titlob sku]a IL-KA}AKISTAN> Skultura fis-sil; waqt il-festival ta’ skulturi simili fil-Fight Lakes Park Resort barra Almaty (ritratt> Reuters)

IR-RENJU UNIT

L-aktar post nadif f’lukanda Ri/erka ;dida indikat li lkamra tal-banju hi l-a[jar post fejn wie[ed g[andu jiekol, minn fost il-parti lkbira tal-kmamar tal-lukandi.

L-istudju sab li peress li lkmamar tal-banju jitnaddfu spiss, dawn [afna drabi jkollhom l-anqas ammont ta’ batterji fihom.

Min-na[a l-o[ra, is-sodod fil-kmamar tal-lukandi jitqiesu b[ala l-postijiet li huma l-inqas nodfa, g[aliex dawn rarament jitnaddfu kif suppost.

Ir-ri/erka, li inkludiet st[arri; fost vja;;aturi nisa, twettaq minn Check Safety First, kumpanija li tag[mel anali]i tas-si;urtà u l-protezzjoni tas-sa[[a fil-lukandi.

L-ist[arri; sab li wa[da minn kull [ames nisa tbati minn xi forma ta’ mard waqt

li tkun f’lukanda. Intqal li din tista’ tkun kaw]a ta’ nuqqas ta’ i;jene.

Steve Tate, chairman ta/Check Safety First, qal li nnies, meta jimirdu waqt li jkunu f’lukanda, spiss iwa[[lu fl-ikel i]da millist[arri; li sar, daqstant ie[or l-indafa fil-kmamar tista’ tkun ir-ra;uni.

In[awi o[ra li nstab li jkunu ma[mu;in [afna huma r-remote control tattelevi]joni u l-affarijiet li jkun hemm biex wie[ed jag[mel it-te u l-kafè filkamra.

Intqal li peress li [afna mill-fattigi fil-lukandi spiss jinbidlu, hu diffi/li [afna g[as-sidien tal-lukandi li j]ommu /ertu livell f’dik li hi ndafa, anki g[al- lukandi stabbiliti.

Il-belt ta’ Corleone, fi Sqallija, li hi sinonima mal-Mafja, talbet ma[fra g[all-qtil u l-vjolenza kollha li twettqu mir-residenti tag[ha.

L-appell sar mis-Sindku tal-belt fl-20 anniversarju mill-arrest ta’ Toto Riina, li kien meqjus b[ala l-kap tal-Mafja ta’ Sqallija u li kien twieled u trabba f’Corleone.

Leoluchina Savona g[amel apolo;ija lill-vittmi tal-Mafja f’isem ir-residenti tal-belt li

spi//at fuq fomm kul[add wara l-ktieb The Godfather u l-film li [are; minnu.

Riina kien imexxi l-grupp mag[ruf b[ala talCorleonesi tal-Mafja, u issa qed iservi diversi sentenzi g[al g[omru wara li nstab [ati ta’ diversi ka]i ta’ qtil.

Postu kien imtela minn Bernardo Provenzano li kien ukoll spi//a arrestat fl-2006 wara li kien ilu mfittex g[al aktar minn 40 sena.

IN-NAZZJON Il-{amis, 17 ta’ Jannar, 2013

Attwalità 19

I]-]g[a]ag[ dejjem minn ta’ quddiem biex jixxettlu ideat ;odda Forsi mhix xi [a;a daqstant komuni li ]ag[]ug[ jikteb dwar reli;jon jew spiritwalità.

Dan g[aliex hu tan;ibbli li ]-]g[a]ag[ ikunu dejjem minn ta’ quddiem biex jesperimentaw l-ideat ;odda u jimxu ma’ dak li d-dinja qed toffri fil-mument pre]enti g[alihom g[ax ikunu g[adhom b[al ferg[a ]g[ira m[awla bla ebda sapport.

Dan ]gur mhu xejn ;did.

Kemm mill-kotba kif ukoll mill-esperjenzi ta’ dawk li ;ew qabilna, dejjem naraw listess /irku.

I]da fejn qabel din kienet xi [a;a sinonima ma’ m[u[ ]g[a]ag[ ribellu]i g[al dak li jidher antikwat, illum qed naraw din l-influwenza ;ejja wkoll mill-gvernijiet u sso/jetajiet li dejjem [arisna lejhom fil-g[oli (anki jekk filverità g[andom huma x’jitg[allmu minna), fejn lispazju li wie[ed g[andu b]onn biex jidentifika lilu nnfisu qieg[ed dejjem ji//ekken b’affarijiet li huma biss esterjuri jew ta’ importanza ekonomika, b’kakofonija ta’ il[na jwer]qu biex jikkonvin/u li tag[hom huwa tajjeb u l-aqwa.

I]da n-ne/essità hi l-omm ta’ kull idea jew moviment so/jali li jinkorpora l-bidla; kemm bidla kif qed naraw ta’ ideat, u strutturi so/jali fostom il-familja, kif ukoll bidla ta’ ;irja lejn l-g[eruq tag[na b[ala nazzjon u b[ala individwi.

Ir-restrizzjoni vs il-libertà

G[alkemm hu veru li /erti ]g[a]ag[ jaraw dak li hu teoretiku ’l bog[od millprattika, b[al fil-ka] tarreli;jon li hi osservata b[ala xi [a;a restrin;enti u mhux ta’ libertà, tinduna li jekk tne[[i dak li jidher u t[ares biss lejn dak li qed jalimenta din l-idea, tinduna li hija listess [a;a li ssib f’dawk li huma msej[a jew mg[ajra b[ala “dinosawri”, antikwati u konservattivi.

Dan g[aliex [add ma jrid ibiddel l-idea li jkun sawwar.

Dak li f’dawn l-a[[ar ]minijiet kien jikkostitwixxi l-bilan/ ta’ bejn dak li huwa

I]-]g[a]ag[ huma potenzjal kbir u ;enerazzjoni ta’ qalb kbira u miftu[a... huma l-futur... huma l-mexxejja ta’ g[ada

morali u dak li mhux, qed jitte[idlu postu mis-sens ta’ superjorità talindividwali]mu, fejn ning[aqdu fejn jaqblilna u nag[mlu fattina fejn insibu ostakli opposti minn stabbilimenti li jimponu b’mod liberu fuq il-[ajja [olisitka tal-bniedem.

Nisimg[u u nixtarru dak li nisimg[u

Dan ifisser li qed nitilfu dik il-fibra li xi darba kienet tissejja[ kura;;. Illum f’isem libertà mist[ajla nippreferu ng[idu iva g[al dak li ;ej minn barra milli nisimg[u u nixtarru dak li hawn madwarna u nifhmu iktar b’mo[[na milli millvox pop ta’ kuljum li nisimg[u fuq il-midja u nag[mluh van;elu.

Is-supremazija talkuxjenza hija l-og[la awtorità ta’ de/i]joni meta lbniedem ji;i wi// imb wi// ma’ xi problema li t[abbillu mo[[u u g[alhekk dan g[andu joqg[od attent li meta jkun qed isawwarha,

Dak li f’dawn l-a[[ar ]minijiet kien jikkostitwixxi l-bilan/ ta’ bejn dak li hu morali u dak li mhux, qed jitte[idlu postu mis-sens ta’ superjorità tal-individwali]mu

jara li s-sorsi jkunu sorsi blg[eruq fondi u mhux sorsi temporanji, ta’ moda, jew ta’ ipokrezija. G[alhekk wie[ed m’g[andux biss jieqaf fuq lewwel qoxra tar-reli;jon, ji;ifieri dik li hu tg[allem fid-duttrina, il-quddiesa ta’ nhar ta’ {add, jew b’ru]arju mekkaniku.

Dan g[aliex [afna drabi nu]aw l-g[odda b’mod [azin, nu]aw ir-ra;uni biex insibu l-pa/i meta l-pa/i lewwel ma trid issibha hi ;olqalb.

X’hemm isba[ milli tipprietka l-ma[fra b’simbolu [aj bi storja ta’ bniedem li ;ie mi/[ud u maqtul? X’hemm isba[ milli tipprietka l-inno/enza b[al dik tat-tfal li hija wkoll imsawra fuq storja ta’ bniedem li baqa’ j[obb sala[[ar ta’ [ajtu?

Id-distinzjoni bejn spiritwalità u reli;jon U hawn ji;i l-punt fejn xi drabi n[arsu lejn l-

istituzzjonijiet u ni;u skandalizzatti. I]da, qisna qed naqb]u bi//a ]g[ira, li lewwel hemm distinzjoni bejn spiritwalità u reli;jon i]da lispiritwalità tinstab ukoll firreli;jon u ma tiddependix b’mod totali fuq l-istituzzjoni, u tnejn li dawn in-nies li jiffurmaw l-istituzzjonijiet

huma umani, issa jekk wie[ed jag[mel b[an-nag[;a ta’Bendu u jimxi biss wara dak li jintqal minn fuq ilpulptu jew minarett, mhux talli se jiskandalizza ru[u u kif jg[id il-Malti, ikun tilef il;bejna i]da jasal biex jitlef ukoll il-qaleb, g[aliex lispiritwalità tieg[u f’dak li jemmen kienet tiddependi minn xi [a;a esterjuri g[alih.

G[aqda totali

Meta wie[ed i[ares lejn irreli;jon u dak li tipprietka b’qalb miftu[a, jasal jie[u lmassimu mill-attivitajiet ta’ kongregazzjoni li jg[aqqdu l-individwu u l-ispiritwalità tieg[u u jinduna li firreli;jon hemm g[aqda totali bejn dak li g[adnu b]onn ilbniedem kemm fuq livell so/jali u kemm fuq livell individwali, i]da biex xi darba tiggwadanja din it-tip ta’ pa/i interna, jew livell ta’ talb, wie[ed irid jag[ti.

Jag[ti ftit [in lilu nniffsu billi jin;abar fi [sibijietu u jag[mel e]ami tal-kuxjenza filwaqt li j]omm f’mo[[u

minn Nigel Xuereb Moviment Kattoliku Studenti Universitarji (MKSU)

fejn jista’ jmur a[jar mannies ta’ madwaru.

Biex nag[laq, nixtieq nikkwota minn rumanz (jekk jista’ jissejja[ hekk, g[ax huwa [afna iktar minn sempli/i rumanz) miktub minn awtur li nammira u [abib li jistruwini fl-im[abba g[all-[sieb, Anton Sammut: “il-fidi hija l-eku tal-verità” (me[uda minn Alte vestiga).

Hemm distinzjoni bejn spiritwalità u reli;jon i]da l-ispiritwalità tinstab ukoll fir-reli;jon u ma tiddependix b’mod totali fuq l-istituzzjoni

IN-NAZZJON Il-{amis, 17 ta’ Jannar, 2013

21

20

Il-Partit Nazzjonalista fil-Gvern qieg[ed jinvesti u se jkompli jag[mel dan biex jag[mel lill-Belt aktar attraenti u aktar a//essibbli hekk kif qed tgawdi minn madwar nofs miljun turist li ji;u Malta bil-cruise liners u li issa qed igawdu wkoll mill-a//ess tal-lift tal-Barrakka ta’ Fuq b[ala parti mir-ri;enerazzjoni tal-Belt u l-pro;ett tad-Da[la tal-Belt Valletta.

Belt aktar attraenti u a//essibbli biex joktor in-negozju minn Benny Agius

Hi l-mira tal-Partit Nazzjonalista fil-Gvern li jkompli jsa[[a[ la//essibbiltà g[all-Belt Valletta, jag[milha i]jed attraenti biex joktor in-negozju u biex il-belt kapitali tkompli tikber ukoll fid-dinjità tag[ha.

Dan qalu l-Prim Ministru u Kap talPartit Nazzjonalista Lawrence Gonzi f’laqg[a ta’ diskussjoni mas-sidien tan-negozju fil-Belt. Matul il-laqg[a kienu diskussi diversi aspetti li jolqtu lin-negozjanti b’mod in;enerali kif ukoll dawk tal-Belt b’mod partikulari.

Il-Prim Ministru qal li fi]-]jarat li qed jag[mel fi/-/entri ta’ negozju qed jara kemm ix-xejriet jitbiddlu minn ]mien g[al ]mien, u hu fatt li lkummenti li jsiru min-nies tannegozju jiddependu minn kif dawk ixxejriet jolqtu lil dak li jkun. Hu fatt li din is-sena x-xejra kienet fuq itteknolo;ija u g[alhekk oqsma o[ra setg[u [assew tnaqqis.

In-negozju fil-Belt illum qed jara kompetizzjoni tikber minn lokalitajiet kummer/jali o[ra. X’jista’ jag[mel ilGvern? Il-Gvern qed jinvesti biex jag[mel lill-Belt aktar attraenti. Qed jag[milha aktar a//essibbli. Illum il-

Belt Valletta tgawdi minn madwar nofs miljun turist li ji;u Malta bilcruise liners. Il-pro;ett tal-lift qed jiffa/ilita l-a//ess ta’ dawn it-turisti fil-Belt.

Minbarra dawn l-investimenti, ilGvern [a [sieb li jg[in lin-negozjanti b’mod dirett permezz ta’ skemi b[al micro-invest u micro credit, filwaqt li naqqas f’diversi okka]jonijiet it-taxxi biex il-poplu jkollu aktar flus fil-but u jkun jista’ jonfoq.

Il-Prim Ministru enfasizza l-fatt li lPN ma jaqbadx u jag[mel weg[diet biex ikun g[amilhom. Joqg[od attent ferm biex jara li l-mi]uri li jie[u jkunu sostenibbli. B[al kull negozjant, anke l-Gvern jara li dak li jwettaq ma jkunx ifisser telf.

Pass ie[or li ttie[ed favur innegozjanti fil-Belt hu li dawn qed jing[ataw titlu tal-kirja li g[andhom u mhux aktar ti;;edded sitt xhur sitt xhur.

Waqt interventi minn dawk pre]enti kienu trattati prin/ipalment il-kirjiet mill-privat kif ukoll il-problema talipparkjar.

Il-Prim Ministru qal li hu minnu li l-Belt qed tbati mis-su//ess tag[ha

stess. Illum proprjetà fil-Belt saret tiswa [afna flus u g[alhekk dan qed ikun rifless ukoll fil-kirjiet li jitolbu ssidien. Kien u g[adu l-[sieb talGvern li ja[dem fuq e]er/izzju biex ikun hemm benchmark li tiddependi minn fatturi differenti u li g[andha tkun riveduta minn ]mien g[al ]mien.

Dan il-kejl jista’ jkun indikattiv meta wie[ed ji;i biex jistabbilixxi kirja.

Madankollu jrid dejjem jibqa’ jin]amm bilan/ bejn id-drittijiet tannegozjant u tas-sid.

Lawrence Gonzi [e;;e; lillkomunità kummer/jali biex ikun hemm aktar koordinament bejniethom u jie[du inizjattivi biex jorganizzaw attivitajiet matul is-sena, mhux jistennew biss in-Notte Bianca.

Dwar l-ipparkjar, il-Prim Ministru qal li l-mira tal-Gvern kienet li jitnaqqas kemm jista’ jkun l-u]u talvetturi privati g[aliex huma d-d[a[en tal-karozzi li jikkaw]aw l-akbar tni;;is. G[alhekk ittie[du mi]uri biex karozzi qodma jitbiddlu ma’ o[rajn ;odda, fost mi]uri o[ra.

G[all-mistoqsija dwar g[aliex /erti stabbilimenti fil-Belt mhumiex igawdu l-policy tat-titlu g[al 45 sena,

il-Prim Ministru qal li fil-ka] tas-City Gate Arcades, kien hemm restrizzjoni fl-ammont tal-fondi disponibbli flewwel fa]i tal-pro;ett ta’ Bieb il-Belt.

Fil-ka] tan-negozji quddiem ilKonkatidral ta’ San :wann, il-Prim Ministru qal li l-Gvern irid jistudja [sibijiet dwar u]u ie[or minn dik ilproprjetà biex ikunu jistg[u ji;u esibiti aktar te]ori li g[andu lKonkatidral.

Matul il-laqg[a sar intervent ukoll mill-Ministru Jason Azzopardi li tkellem prin/ipalment dwar il-mi]uri li ttie[du biex tnaqqset il-burokrazija.

Hu qal li fattur li ftit jissemma hu ttwaqqif tal-one stop shop permezz ta/-/entru business first. F’dan i//entru hemm mi;bura ta[t saqaf wie[ed 20 dipartiment biex ikun fa/ilitat il-pro/ess me[tie; g[all-ftu[ ta’ negozju ;did. Dan g[en biex aktar negozji sabuha i]jed fa/li jibdew lattività tag[hom.

Barra minn hekk, il-Gvern indirizza wkoll ]ew; aspetti o[ra li kienu ta’ t[assib g[an-negozjanti fil-Belt.

Dawn huma l-a//essibbiltà g[al aktar finanzjament kif ukoll l-a//essibbiltà tan-nies.

IN-NAZZJON Il-{amis, 17 ta’ Jannar, 2013

22 Opinjoni

Dehra tal-Kolossew fil-belt ta’ Ruma. Il-Kolossew illum hu meqjus b[ala wie[ed fost l-aqwa monumenti u dawk ta’ importanza kbira li [allewlna r-Rumani.

Beda jinbena madwar is-snin 70 u 72 WK ta[t it-tmexxija tal-Imperatur Ruman Vespasian

Il-Kolossew> patrimonju Ruman mill-aqwa Fis-sena 2001 fi Zurich, lI]vizzera, saret inizjattiva mill-organizzazzjoni New7Wonder Foundation, biex isse[[ votazzjoni biex jintg[a]lu l-isba[ u l-iktar monumenti prominenti minn madwar id-dinja.

In-numru stabbilit ta’ monumenti kien ta’ 200, i]da ng[a]lu sebg[a biss u lKolossew ta’ Ruma kien wie[ed minnhom.

Il-mo[[ wara l-Kolossew Il-Kolossew beda jinbena madwar is-snin 70 u 72 WK ta[t it-tmexijja tal-Imperatur Ruman Vespasian. Listruttura tal-bini hi ta’ tip anfiteatru. B’dan il-mod, il-

binja kienet tinbena ming[ajr saqaf u jkollha forma li ;ejja g[at-tond. Sa qabel mewtu, li se[[et fis-sena 80 WK, Vespasian irnexxielu jlesti lKolossew sat-tielet sular.

Titus, it-tifel ta’ Vespasian, ;ie elett ftit wara b[ala Imperatur u kompla ja[dem fuq il-Kolossew billi ]ied

sular ie[or, u f’dik l-istess sena, hu meqjus li x-xog[ol fuqu kien tlesta kollu.

Bejn is-snin 81 u 96 WK, Domitian, nisel ie[or ta’ Vespasian, ukoll ordna biex isiru xi [idmiet fil-Kolossew.

Dawk il-[idmiet jinvolvu lIpo;ew, ji;ifieri kmamar li jinsabu ta[t il-Kolossew, sabiex l-annimali u l-iskjavi setg[u joqog[du u jorqdu fihom. Hu ]ied ukoll gallarija biex ji]died l-ammont ta’ kemm seta’ jesa’ nies.

Is-sit tal-kostruzzjoni u lori;ini tal-isem Is-sit ta’ fejn inbena lKolossew hu l-istess sit fejn kienet inbniet id-Domus Aurea (Golden House) talImperatur Nero. Peress li lbinja ta’ Nero kienet ma[kuma min-nirien kbar li [akmu lil Ruma, il-post wara

;ie di]abitat u mitluq g[alkollox.

B’hekk ;ie de/i] li lKolossew jinbena hemm u lfdalijiet li kien hemm minn

Il-Kolossew b’kollox kellu erba’ sulari. Is-sular ta’ fuq kien jospita nies ta’ klassi baxxa, filwaqt li s-sulari ta’ isfel kienu g[al nies prominenti fis-so/jetà Rumana

tal-Imperatur Nero twaqqg[u, minbarra l-Colossus of Nero, li kienet statwa kbira li kienet tag[tih ;ie[.

L-isem primarju talKolossew kien Amphitheatrum Flavium, fejn jindika li l-anfiteatru kien qieg[ed jinbena waqt iddinastija Flavjana, li kienu jag[mlu parti minnha Vespasian, Titus u Domitian.

I]da wara ;ie mag[zul l-isem ta’ Kolossew, li fil-fatt ori;ina mill-istatwa ta’ Nero, li kienet tinstab ftit bog[od minnu.

Ir-ra;uni g[aliex inbena L-iskop ewlieni wara lkostruzzjoni tal-Kolossew

kien sabiex isiru prestazzjonijiet differenti b[all-battalji bejn ilgladjaturi, ka//a fuq annimali slava;, re/ti u e]ekuzzjonijiet ta’ nies, fost bosta attivitajiet o[ra.

Dawn l-attivitajiet kienu jitqiesu mill-Imperaturi b[ala simbolu ta’ presti;ju kbir kif ukoll turija ta’ kemm kellhom poter ta[t idejhom.

Il-Kolossew fl-era Medjevali Fil-bidu tal-era Medjevali, il-Kolossew

[a xejra differenti minn dik li kien mag[ruf g[aliha. Dan

g[aliex beda jintu]a b[ala kwartieri g[all-g[aqdiet reli;ju]i, beda jsir bini ta’ djar ]g[ar, kif ukoll beda jitqies b[ala santwarju talKristjane]mu sabiex jag[tu oma;; lill-iskjavi Kristjani li nqatlu fih.

L-istat pre]enti tal-Kolossew Illum il-Kolossew hu sit famu] [afna mat-turisti li j]uru Ruma, i]da ftit huma n-nies li jistg[u jid[lu f’daqqa. Dan min[abba listat pre]enti tal-Kolossew,

li ji;i kontinwament milqut mit-tni;;is tat-traffiku, kif ukoll min[abba li fil-passat kien ;arrab danni kbar ka;un ta’ terremoti qawwijin.

Fatti interessanti dwar il-Kolossew • Il-Kolossew b’kollox kellu erba’ sulari. Is-sular ta’ fuq kien jospita nies ta’ klassi baxxa, filwaqt li s-sulari ta’ isfel kienu g[al nies prominenti fisso/jetà Rumana.

• G[andu madwar 80

entratura u jitqies li kien jesa’ madwar 50,000 ru[.

• Id-daqs tal-Kolossew hu ta’ 189 metru tul, 156 metru wisa’, b’ba]i ta’ 24,000 metru kwadrat u

minn Christian Navarro chrisnavarro12188@gmail. com

hu g[oli iktar minn 48 metru.

• Fl-inawgurazzjoni talKolossew minn Titus, hu stmat li nqatlu madwar 9,000 annimal selva;;.

• Fis-sena 847, parti millKolossew waqg[et min[abba terremot qawwi li kien se[[.

• Hu stmat li matul is-snin meta saru lprestazzjonijiet, inqatlu madwar 500,000 persuna u iktar minn miljun annimal selva;;.

IN-NAZZJON Il-{amis, 17 ta’ Jannar, 2013

Volontarjat 23

Dogs Trust tibda kampanja nazzjonali bla [las g[as-sena l-;dida Wara tmiem ta’ su//ess g[all2012 b’iktar minn 10,000 kelb imsewwi u //ippjat mill-bidu ta’ Dogs Trust Malta fl-2009, din lorganizzazzjoni karitatevoli estendiet l-offerta ta’ tiswija u mikro/ippjar b’xejn matul Jannar, Frar u Marzu fi sforz biex tkompli titnaqqas ilproblema ta’ klieb fit-toroq u ;riewi mhux mixtieqa.

B[ala wi// tal-kampanja, ilkantant rap lokali Hooligan, ing[aqad ma’ Dogs Trust biex jippromwovi l-offerta permezz ta’ jingle li kiteb u rrekordja u li se ti;i introdotta ma’ video filjiem li ;ejjin. Din hi estensjoni tat-tema b’kuxjenza so/jali li ju]a Hooligan fil-mu]ika tieg[u fejn hu spiss jitkellem kontra lvjolenza u d-droga.

Hooligan jittama li jkun ta’ e]empju g[all-pubbliku u permezz ta’ dan i[ajjar lin-nies biex isewwu u ji//ippjaw lillkelb tag[hom, mhux biss min[abba vanta;;i ta’ sa[[a imma wkoll g[all-im[abba u rispett li g[andna lejn il-pets tag[na.

“Meta Dogs Trust avvi/inatni rigward din il-kampanja, jien [taft l-opportunità! Kont e//itat [afna li se nippromwovi xi [a;a li verament nemmen fiha u n[ossni onorat li nkun jien ilpersuna minn ta’ quddiem g[al din il-kaw]a hekk importanti.

“Jiena g[andi pug sabi[a, Wana, li hi //ippjata kif ukoll imsewwija. B’hekk nistg[u mhux biss nevitaw tqala mhux ippjanata imma jkollna wkoll ser[an il-mo[[ li hi tkun f’sa[[itha u mhux se tbati minn xi problemi komuni tas-sa[[a,” jg[id Hooligan.

Membri tal-pubbliku li jixtiequ jibbenefikaw minn din il-kampanja nazzjonali huma m[e;;a biex i/emplu lill-vet tag[hom biex jag[mlu appuntament bejn Jannar u Marzu u jsemmu ‘Offerta Dogs Trust’ jew isaqsu g[al aktar informazzjoni billi j/emplu Dogs Trust Malta fuq 21421500 jew 777111 00 jew bl-email lil office@dogstrustmalta.com.

L-offerta se tkun su;;etta g[all-fondi disponibbli.

Kun parti mis-su//ess ta’ operazzjoni... ag[ti d-demm

Inizjattiva o[ra minn Dogs Trust Malta biex aktar klieb ikunu msewwija u //ippjati

IN-NAZZJON Il-{amis, 17 ta’ Jannar, 2013

24 Feature

Il-magna l-;dida li investa fiha l-Gvern ?entrali permezz tal-Ministeru g[al G[awdex biex l-operat tal-bi//erija f’G[awdex jitjieb u jkun ta’ servizz a[jar

Modernizzata bi//erija ta’ G[awdex favur ir-ra[[al u l-konsumatur minn Clinton Sammut - clinton.sammut@media.link.com.mt

L-impenn tal-Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista, li jinvesti f’G[awdex g[all-;id tarresidenti, kien, g[adu u jibqa’ prijorità u jinsab fi/-/entru tal-politika tieg[u.

Is-Sibt 12 ta’ Jannar 2013, ;ie inawgurat pro;ett ;did f’G[awdex, dak talimmodernizzar tal-bi//erija, pro;ett li barra li g[andu

vizjoni fit-tul, kien deskritt minn [afna persuni b[ala [olqa o[ra f’kullana ta’ pro;etti li di;à saru f’G[awdex matul din ille;i]latura. Pro;etti li missew ma’ kull settur f’G[awdex, inklu] dak so/jo-ekonomiku u allura g[amlu differenza f’kull aspett tal-[ajja f’G[awdex.

Permezz tal-immodernizzar

fis-servizz tal-bi//erija f’G[awdex, investiment ta’ €2.2 miljun ma[ru;a millGvern ?entrali, ir-ra[[ala u lbejjieg[a jistg[u jgawdu minn servizzi u fa/ilitajiet ta’ kwalità ferm og[la.

Is-sit tal-bi//erija g[adu dak li kien qabel, i]da lGvern impenja ru[u u mmodernizzah u saru estensjonijiet biex fih

Permezz tal-investiment li g[amel il-Gvern, flimkien mal-espansjoni tal-post, tkattru l-impjiegi u b’hekk aktar individwi u familji G[awdxin qeg[din igawdu

jakkomoda l-apparat ilmodern li nxtara apposta g[al dan is-sit.

Minkejja li n]amm l-istess sit, wie[ed japprezza li l-bini l-qadim li g[ad fadal sarulu xog[lijiet estensivi filwaqt li nbnew estensjonijiet ;odda biex jakkomodaw l-apparat modern li nxtara apposta biex jaqdi d-diversi esi;enzi ta’ dan is-settur f’G[awdex, f’dak li g[andu x’jaqsam malpro/ess tal-preparazzjoni talla[am tal-majjal u /-/anga.

I]da l-Gvern ma waqafx hemm. Ra kif il-fa/ilitajiet f’din il-bi//erija ;dida jippermettu wkoll li eventwalment ji]diedu pro/eduri o[rajn skont il[tie;a tar-ra[[ala u lbejjieg[a tal-la[am.

B’hekk wie[ed jinnota u japprezza li l-ippjanar li sar fir-rigward ta’ dan il-pro;ett ma kienx wie[ed immirat biss g[all-[ti;iet tal-pre]ent, i]da [aseb ukoll g[al titjib ulterjuri fis-servizzi li jing[ataw lill-klijenti attwali u dawk prospettivi.

Il-pro/ess dovut kien jin[tie; ippjanar, koordinazzjoni u kooperazzjoni bejn diversi entitajiet li [admu flimkien biex setg[u jintla[qu lobjettivi mixtieqa fosthom mal-Gvern, mar-ra[[ala, ilbejjieg[a, uffi/jali u membri tal-Koperattiva ta’ min Irabbi l-Majjali (KIM) u talKoperattiva tal-Produtturi tal{alib (KP{) g[all-[idma u lkooperazzjoni kontinwa tag[hom f’dak li g[andu x’jaqsam mal-operat talbi//erija..

It-titjib fil-fa/ilitajiet segwa programm ta’ [idma skont kif propost minn uffi/jali fidDirettorat tal-Pro;etti u }vilupp fi [dan il-Ministeru g[al G[awdex fuq pariri ta’ konsulenti u b’kollaborazzjoni u lapprovazzjoni tas-servizzi veterinarji fi [dan ilMinisteru tar-Ri]orsi u lAffarijiet Rurali biex b’hekk dejjem tkun provduta l-og[la kwalità lill-konsumatur. g[al pa;na 15

Fil-bi//erija nbnew estensjonijiet ;odda biex jakkomodaw l-apparat modern li nxtara apposta biex jaqdi d-diversi esi;enzi f’dak li g[andu x’jaqsam mal-pro/ess tal-preparazzjoni tal-la[am tal-majjal u /-/anga

IN-NAZZJON Il-{amis, 17 ta’ Jannar, 2013

Feature 25

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi flimkien mal-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono, i]uru s-sit il-;did tal-bi//erija wara li sar investiment ta’ €2.2 miljun

Il-bdiewa u r-ra[[ala G[awdxin laqg[u bi [;arhom l-iskemi tal-Gvern biex ikabbru l-[idma tag[hom minn pa;na 14

In[asset il-[tie;a biex ilbi//erija tkun modernizzata u mkabbra grazzi g[all-fidu/ja tar-ra[[ala li flimkien ma’ bdiewa o[rajn G[awdxin ipparte/ipaw fid-diversi skemi tal-Gvern fosthom dawk biex jinvestu fl-irziezet u l-g[elieqi tag[hom.

Dan wassal biex sar investiment ta’ miljuni ta’ ewro li kompla jsa[[a[ ilqasam agrikolu f’G[awdex, qasam li g[andu relevanza ekonomika qawwija g[al din il-g]ira.

Mill-Programm talI]vilupp Rurali biss il-bdiewa u r-ra[[ala G[awdxin ibbenefikaw minn g[ajnuniet li jla[qu madwar €5.5 miljun. Dan ifisser li linvestiment totali marbut ma’ dan il-programm biss kien ila[[aq madwar €11-il miljun.

Wa[da mill-inizjattivi li [a l-Gvern f’dawn l-a[[ar snin kienet l-amalgamazzjoni tas-servizzi tal-Paying Agency f’G[awdex ma’ servizzi o[ra li jing[ataw mill-Farm tal-Gvern.

Din i/-/entralizzazzjoni qed tissarraf ukoll f’aktar tis[i[ fis-servizzi li qed ting[ataw ir-ra[[ala flimkien mal-bdiewa G[awdxin, f’G[awdex stess.

Ta’ min isemmi li dawn is-servizzi se ji]diedu konsiderevolment bittwaqqif ta’ ?entru ta’ Innovazzjoni fix-Xjenzi Rurali u l-Ambjent li se jitwaqqaf b’kollaborazzjoni mal-Università ta’ Malta.

L-istudji u pro/eduri o[ra li se jkunu jistg[u jsiru

f’dan i/-/entru huma ma[suba li jkunu ta’ benefi//ju partikolari fittkabbir ta’ prodotti agrikoli u trobbija ta’ annimali talirziezet, fost affarijiet o[ra.

Il-pro;ett tal-bi//erija sewa wkoll biex kienu kkreati impjiegi ;odda f’G[awdex. Barra minn hekk, kienu inga;;ati numru ta’ [addiema o[ra li qed joffru s-servizzi tag[hom kemm fil-bi//erija ta’ G[awdex kif ukoll f’dik f’Malta, skont kif ikun je[tie; ix-xog[ol.

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi jiltaqa’ ma’ w[ud min-nies, fosthom ra[[ala, li se jibbenefikaw mill-bi//erija l-;dida

L-investiment ta’ €2.2 miljun fil-bi//erija sar ukoll biex illum din qed tipprovdi fa/ilitajiet li jirrispettaw listandards stabbiliti millUnjoni Ewropea, fejn ilpro/ess tal-preparazzjoni tal-karkassi jsegwi pro/eduri i;eni/i li jiggarantixxu kwalità u sigurtà fil-prodott provdut lill-konsumatur. Fuq kollox, joffri wkoll sigurtà fuq il-post tax-xog[ol g[all[addiema li ja[dmu f’din ilbi//erija.

G[alhekk nistg[u ng[idu li dan kien ukoll investiment li jippermetti li l-operat ta’ din il-bi//erija jkun kompatibbli u jirrispetta normi stabbiliti tul il-katina s[i[a tal-prodott, mir-razzett sa meta jid[ol fil-k/ina.

B’hekk, l-investiment li sar se jkun ta’ benefi//ju mhux biss g[al settur wie[ed partikolari i]da se jkun qed itejjeb ukoll setturi o[ra.

Wa[da mill-inizjattivi li [a l-Gvern f’dawn l-a[[ar snin kienet l-amalgamazzjoni tas-servizzi tal-Paying Agency f’G[awdex ma’ servizzi o[ra li jing[ataw mill-Farm tal-Gvern

IN-NAZZJON

Il-{amis, 17 ta’ Jannar, 2013

TV#Radju 27 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Fil-qosor Newsbuzz NET Television, 15>40 Il-programm tal-lum, li

ori;inarjament kellu jo[ro; ;img[a ilu, se jkun ippre]entat minn Amy Monaghan u Thea Farrugia u b[as-soltu se jittratta a[barijiet mid-dinja tal-ispettaklu. Fost dawk li se nkunu qed nisimg[u u naraw dwarhom se jkun hemm il-kantanta Amerikana tal-mu]ika pop Kelly Clarkson li ;ieli wkoll g[amlitha ta’ attri/i, dwar Madonna, dwar il-koppja Beckham (fir-ritratt fuq ix-xellug) u l-Korean PSY. Ma jonqsux it-Top 10 u l-Jukebox ta’ Newsbuzz.

Newsdesk (l-ewwel parti) Radio 101, 16>30 Il-kandidati tal-Partit Nazzjonalista g[all-Elezzjoni :enerali li se jkunu l-mistiedna ta’ Simon Cassar g[al-lum huma Kristy Debono u Carm Mifsud Bonnici.

Wheelspin NET Television, 22>30 Min-North American

International Auto Show (NAIAS) li ssir kull sena f’Detroit (ir-ritratt fuq illemin juri karozza Audi hemmhekk) naraw filmati li g[adhom jaslu. Inkomplu n[arsu lejn il-Peugeot 208 1.2 Active u naraw x’sewqan toffri u l-konsum baxx ta’ fuel issa li ilha tliet xhur u nofs fit-triq. Pierre Vella u Fleur Balzan i[arsu lura lejn attivitajiet differenti li saru dan l-a[[ar u lejn fieri li Wheelspin se jattendi g[alihom waqt waqfa ta’ ftit ;img[a li l-programm se jag[mel fi]-]mien tal-kampanja elettorali.

The Company Men Raitre, 21>10

Ben Affleck u Rosemarie Dewitt

(it-tnejn fir-ritratt fuq ix-xellug) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film drammatiku Ingli] li n[adem fl-2010.

Bobby ikun imexxi negozju kbir, mi]]ewwe;, g[andu ]ew;t itfal u hu sinjur [afna. Insomma, fi ftit kliem,

Therese Comodini Cachia

Paula Mifsud Bonnici

SMEs u nisa fil-qasam tan-negozju Il-Mara tal-lum - NET Television, 14>05

Fil-programm tal-lum Gloria Mizzi se tittratta n-negozji jew kumpaniji ]g[ar (SMEs) u n-nisa li ja[dmu fil-qasam tan-negozju.

Jie[du sehem Therese Comodini Cachia u Paula Mifsud Bonnici, li minbarra l-professjoni tag[hom huma wkoll kandidati g[all-Elezzjoni :enerali li ;ejja f’isem il-Partit Nazzjonalista, u Sylvana Zammit, li hi proprjetarja ta’ [anut mnejn jinbieg[u l-[wejje;.

Gloria Mizzi

Bil-proposta tal-PN ikollna servizz ta’ ener;ija mill-aktar effi/jenti

ikun bniedem li ]gur bosta ja[sbu li ma jonqsu xejn. I]da jasal ]mien meta kollox jibda jinbidel. In-negozju jibda sejjer [a]in, jag[laq u jkollu jke//i Anali]i tal-A[bar - NET Television, 20>30 numru mdaqqas ta’ nies li kienu Il-programm tal-lum se janalizza hemm differenza mhux biss li dik jaqilg[u l-g[ajxien tag[hom minnu. d -differenza bejn il-proposti dwar tal-Partit Nazzjonalista hi or[os Naturalment mhix qag[da li tie[u gost l-ener;ija tal-Partit Nazzjonalista g[all-konsumatur, i]da wkoll hi biha, i]da l-[ajja trid tkompli... mill-proposti tal-Partit Laburista. l-aktar wa[da li tassigura s-sigurtà u Bl-isfida tal-ener;ija hi fost l-vijabbiltà li l-pajji] ikollu servizz Kill Bill Vol. 2 l-oqsma ewlenin li g[andu l-pajji] tal-ener;ija mill-aktar effi/jenti.

Iris, 21>05 Produzzjoni u pre]entazzjoni ta’ g[a]-]mien li ;ej, se ji;i analizzat Uma Thurman, David Carradine u Viveca A. Fox huma fost l-atturi ewlenin f’dan Rodereick Agius. il-film ta’ azzjoni li n[adem fl-Istati Uniti fl-2003 b’re;ija ta’ Quentin Tarantino. kif bejn i]-]ew; partiti ewlenin

IN-NAZZJON

Il-{amis, 17 ta’ Jannar, 2013

28 TV#Radju

06>00 07>00 07>15 07>40 07>50

101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Anali]i tal-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)

09>00 09>05

A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

10>30 11>55 12>00 12.30 13>00 15>00 15>05

Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Futur fis-Sod The Big Show - Martin Sapiano A[barijiet fil-Qosor Hitsteria - Ronald Briffa (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00 )

16>30 17>00 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 00>30

Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 Familja Wa[da (jinkludu 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 - Newsline 12:45 - Qari bilMalti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bullettin tal-A[barijiet 18:15 Intermezz Mu]ikali 18:40 - TV Hemm 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bil-Malti (r) 20:30 - Notti magiche 21:05 Mu]ika u Sport 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 - Ru]arju 24:00 Classic Hits.

ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Ma’ Pauline 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Linja Diretta 13:15 - In-Novella 13:45 - ONE News 14:00 Problemi tal-Qalb 15:30 - Drive Time 15:45 - ONE News 16:00 - Mhux g[at-Tfal Biss 16:30 ONE Cocktail 17:00 - Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:15 - :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:10 - A[barijiet Sportivi 18:30 - Joe Grima Live 19:45 - ONE News 20:00 - Prime Time Quiz Show 20:15 - G[alina l-Anzjani 20:45 - Rock Moods 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 Radju Argument 24:00 - Mezza Notte 02:00 - Night Rythms.

RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet fil-Qosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkudi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 13:30 Kaskata Kulturali, 14:00 BBC News) 15:30 - Jg[idu

Newsdesk (l-I parti) - Simon Cassar Newsdesk (it-II parti) - Roberta Avellino Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-Dar - David Thake u George Galea Is-Snin tar-Rock ’n Roll Fuzzbox - Lito Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella

Tag[hom i]-}g[a]ag[ (jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:15 - L-Argument matul il;img[a (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 18:50 - Mid-Dinja Kattolika 19:00 - Fi {dan ilMulej 19:05 - Ru]arju 19:25 Rakkont 19:40 - L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 20:30 - Intietef 20:53 - Kaskata Kulturali 21:00 - Frott il-Kelma 22:00 - IlQaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 - Ripetizzjonijiet.

Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # News on Campus 09:30 - Cinescena 10:00 - BBC News Update 10:05 - L-Ewropa u l-Imperu 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-;urnali 13:30 Darbtejn Insiru Tfal 14:00 BBC News Hour 15:00 Classic FM 19:30 - Bioneers 20:00 - Putumayo Radio Show 21:00 - BBC World Service.

Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi 09:00 {ajjitna) 11:00 Mure sewwi l-Knisja Tieg[i 11:30 - Ift[u l-Bibien 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju l-Erwie[ 12:45 - {dejn l-ilma fejn nistrie[ 13:00 - {olqa mal-Maltin ta’ barra 13:30 Irrid Inwassallek messa;; (r) 14:30 - Italia leggendaria (r) 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Totus Tuus Gospa 16:00 - Il-Knisja: G[ajn ta’ G[erf 17:00 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 - Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 Quddiesa 19:00 - Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - {amsin Sena wara 21:00 - Alla wa[du bi]]ejjed 22:00 - Lejn il-qawmien 23:00 {ajjitna (r) 23:30 - A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 - Kompjeta.

Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 Simon Pisani (jinkludi 11:30 A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan u Talitha 18:30 - News 18:40 - Bay Beats with Simon B 20:00 - Ben Glover 22:00 - Tiesto Club Live 24:00 - Eddie Halliwell.

Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 - Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 Calypso Drive 19:00 - Classic Gold 21:00 - Reggae Party 24:00 - Mu]ika tal-passat.

Ho voglia di te - La 5 21>10

Riccardo Scamarcio u Laura Chiatti (it-tnejn fir-ritratt hawn fuq) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film Taljan tal-2006 li n[adem b’re;ija ta’ Luis Prieto. Wara li qatta’ sentejn jg[ix fl-Istati Uniti, Step jer;a’ lura Ruma. Malajr jinteba[ li jkun g[adu ma nesiex lill-ewwel im[abba tieg[u, dik g[al Babi. Tg[id kollox se jer;a’ jibda mnejn kien [alla? Il-film hu immirat primarjament g[all-adolexxenti u g[andu mu]ika ta’ Tiziano Ferro.

TVM 06:30 - TVAM 09:00 - TV Hemm (r) 10:20 - Realtà 11:25 Lonely Planet, Best in China (r) 12:00 - A[barijiet# rapport tattemp 12:10 - TVPM 14:00 A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 - A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16.30 - }ona 18:00 - A[barijiet 18:10 Waqtiet 18:15 - Telebejg[ 18:30 - TV Hemm 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - An;li 21:45 - Venere 22:45 - Mixage 23:15 - L-A[barijiet 23:35 Il-{arsa ta’ Ru]ann 00:20 TVPM. TVM 2 07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:30 - Il-{arsa ta’ Ru]ann (ep.

2) 12:15 - Qatra Inka 12:45 Lonely Planet - Best in Asia 13:45 - Realtà 14:15 - Ruggers 14:45 - Meander 15:15 Dokumentarji 15:30 - Lonely Planet - Best in Asia 16:00 - Life of Mammals 16:50 - Madwarna 17:20 - Waqtiet 17:25 - Realtà 18:30 - Wirt, Arti u Kultura 19:00 - Ruggers 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 - Life of Mammals 20:30 A[barijiet bl-Ingli] 20:45 Bondi + 21:45 - Sensilhena 22:30 - Meander 23:00 - Ruggers 23:30 - 3 Pointer.

ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 - Vie 11:30 - Aroma Mattina 13:00 Kalamita (jinkludi ONE News fis-13:30 u fit-15:30) 16:30 Aroma Kitchen 17:30 - ONE News 17:40 - Aroma Kitchen 18:10 - Teleshopping 18:25 X’Ta[seb?! 19:30 - ONE News 20:15 - Ir-Rangers 20:30 Attività Politika 22:15 - 903 23:15 - ONE News 23:50 Xandiriet politi/i.

Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:20 - 1046 Music 16:10 Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 News 19:30 - Dokumentarju 20:30 - Il-Parlament tal-Poplu (live) 21:30 - CNI 22:00 - News 22:30 - Motordrome.

Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00, id-09:00 u l11:00) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta 18:50 L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 Affari tuoi 21:10 - Don Matteo 8 23:30 - Porta a porta 01:05 - Tg 1 notte 01:40 - Sottovoce.

Raidue 07:00 - Cartoons

08:10 - Il nostro amico Charly (TF) 08:55 - La signora del west (TF) 09:40 Sabrina, vita da strega (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 Seltz 14:40 - Senza traccia (TF) 15:25 - Cold Case 16:10 Numb3rs 17:00 - Rai Parlamento Elezioni 2013 - Tavola rotonda 18:00 - Tg sport 18:30 - Tg 2 notizie 18:45 - Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 19:35 - Il commissario Rex (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Criminal Minds (TF) 23:25 - Tg 2 notizie 23:40 - Made in Sud 00:50 - Anna Winter (TF) 01:40 - Vento di Ponente 2.

Raitre 07:00 - Tgr buongiorno Italia 08:00 - Agorà (attwalità) 10:10 La storia siamo noi 11:00 Codice a barre (attwalità) 11:30 Buongiorno Elisir (attwalità) 12:00 - Tg 3 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie - Diario italiano 13:10 - Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:00 - Tg 3 L.I.S. 15:05 - Tgr piazza affari 15:10 La casa nella prateria (TF) 16:00 - Cose dell’altro Geo 17:40 Geo & Geo 19:00 - Tg 3 20:00 Blob 20:10 - Piatti tipici dello spirito 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:10 - The Company Men. Film 2010 22:50 - Rai Parlamento - Elezioni 2013 intervista 23:30 - Le storie diario italiano 24:00 - Tg 3 linea notte 01:05 - Rai Educational - Arte Facta 01:35 - La musica di Raitre.

Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina

08:40 - La telefonata di Belpietro (attwalità) 08:50 - Mattino cinque 11:00 -

Forum 13:00 - Tg 5 13:40 Beautiful 14:10 - Centovetrine 14:45 - Uomini e donne (talk show) 16:15 - Amici 16:55 Pomeriggio cinque (attwalità) 18:50 - Avanti un altro! (kwi]]) 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - La grande magia The Illusionist 23:50 Supercinema 00:15 - Tg5 00:45 - Striscia la notizia 01:35 Uomini e donne (r).

Rete 4 06:50 - T.J. Hooker (TF) 07:45 Miami Vice (TF) 08:40 - Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 2 (TF) 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 Lo sportello di Forum 15:30 Rescue Special Operations (TF) 16:35 - My Life - Segreti e passioni (soap) 16:50 - Herbie sbarca in Messico. Film ’80 18:55 Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - The Closer (TF) 23:10 - Bones (TF) 01:00 Tg 4 night news 01:25 - Music line.

Italia 1 06:50 - Cartoons 08:45 Everwood (TF) 10:35 - ER medici in prima linea 12:25 Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:00 - Fringe (TF) 15:55 - White Collar (TF) 16:45 - Chuck (TF) 17:40 - La vita secondo Jim (sitcom) 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI: Scena del crimine (TF) 21:10 - Bastardi senza gloria. Film 2009 00:15 - Jonah Hex. Film 2010 02:00 - Sport Mediaset.

La 7 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La 7 09:55 - Coffee Break (attw.)

11:00 - L’aria che tira (attwalità) 12:20 - Ti ci porto io... in cucina con Vissani 12:30 - I menù di Benedetta 13:30 - Tg La 7 (TF) 14:05 - Hindenburg. Film ’75 15:50 - 4 donne e un funerale (TF) 16:50 - Il commissario Cordier (TF) 18:50 - I menù di Benedetta 20:00 - Tg La 7 20:30 - Otto e mezzo 21:10 - Servizio pubblico 23:45 - Omnibus Night 00:50 - Tg La 7 sport 00:55 Otto e mezzo (attwalità).

IN-NAZZJON Il-{amis, 17 ta’ Jannar, 2013

TV#Radju 29 Favourite Channel 07:00 - Bon;u Muftie[ 07.15 F. News 07:30 - Dawl tal:urnata 08:00 - Stenba[ 10:00 Strada Rjali 12:00 - Muftie[ 12:15 - F. News 12:30 - Health News 13:00 - Niskata 15:00 Teleshopping 17:30 - News Point 18:15 - F. News 18:30 Klikk 19:40 - Muftie[ 19:56 Health News 20:15 - F. News 21:00 - Entertain Me 23:00 Muftie[ 23:15 - F. News.

Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshopping 12:00 – All That Jazz (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 The 90s 14:30 - The 00s 15:00 Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Total Request Show 20:00 The 60s & 70s 20:30 - Rock Legend 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos.

La 5 12:50 - Extreme Makeover Home Edition 14:00 - Una mamma per amica (TF) 14:50 - Ugly Betty (TF) 15:40 - Dawson’s Creek (TF) 16:30 - Ninì 17:20 - Le cose che amo di te (sitcom) 17:50 - Non ditelo alla sposa (reality) 18:45 - Exteme Makeover Home Edition 19:40 Ugly Betty (TF) 20:25 - Gossip Girl (TF) 21:10 -Ho voglia di te. Film 2006 23:15 - Uomini e donne 00:20 - Body Work.

BBC Entertainment 07:15 - 3rd & Bird 07:25 Boogie Beebies 07:40 Gigglebiz 07:55 - The Roly Mo Show 08:10 - Me Too! 08:30 Buzz and Tell 08:35 - My Family 09:05 - One Foot in the Grave 09:35 - The Weakest Link 10:20 - EastEnders 10:50 Doctors 11:20 - Casualty 12:10 - Bleak House 13:10 - My Family 13:40 - The Weakest Link 14:25 - EastEnders 14:55 Doctors 15:25 - Casualty 16:15 - Bleak House 17:15 - The Weakest Link 18:00 EastEnders 18:30 - Doctors 19:00 - Coast 20:00 - Keeping up Appearances 20:30 - Gavin and Stacey 21:00 - Waking the Dead 21:50 - Blackadder Goes Forth 22:20 - Taking the Flak 22:50 - Friday Night Dinner 23:15 - Last Man Standing.

TCM

07:30 - Kelly’s Heroes (A) 09:50 - Live a Little, Love a Little (A) 11:20 - Bad Day at Black Rock (A) 12:45 - Torpedo

Run (U) 14:20 - Key Largo (A) 16:00 - Ice Station Zebra (U) 18:25 - Where Eagles Dare (A) 21:00 - Pink Floyd: The Wall (AA) 22:35 - Mutiny on the Bounty (A).

Fishing with Robson Green: At the Ends of the Earth 21:00 River Monsters: Untold Stories: Killer Weapons 22:00 - Masters of Survival: Survival 101 23:00 - Trouble in Paradise.

MGM Movies 06:35 - Solarbabies. Film ’86 (PG) 08:06 - Hunter: Back in Force. Film 2003 09:30 MGM’s Big Screen 09:45 - The Charge of the Light Brigade.

Film ’68 (A) 11:50 - Once in a Lifetime. Film ’94 (PG) 13:20 Frankie and Johnny. Film ’66 (U) 14:45 - While Justice Sleeps.

Film ’94 (15) 16:15 - The Unforgiven. Film ’60 (A) 18:20 - Masquerade. Film ’65 (U) 20:00 - The Falling. Film ’87 (18) 21:30 - Blacula. Film ’72(X) 23:00 - Eye of the Needle. Film ’81 (AA).

Iris 15:40 - Cresceranno i carciofi a Mimongo. Film ’96 17:35 Slalokm. Film ’65 19.25 - ATeam (TF) 20:10 - Hazzard (tF) 21:05 - Kill Bill Vol. 2. Film 2003 23:25 - Django 2 - Il grande ritorno. Film ’87 01:15 Vamos a matar compañeros. Film ’70.

06>45

Int fuq NET

09>00 10>00 11>30 12>00 12>05 14>00 14.05

Futur fis-Sod Qalb il-Familja Telebejg[ NET News .NET (b’waqfa g[al NET News fis-13>00) NET News Il-Mara tal-Lum

15>25 15>40 16>35 16>55

Telebejg[ Newsbuzz Telebejg[ Malta Llejla

19>00 19>30 19>45 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00 23>30

(b’waqfiet g[al NET News fil-17>00 u fis-18>00) Bozza tal-Mija Lift NET News Anali]i tal-A[bar NET News Futur fis-Sod Wheelspin NET News Futur fis-Sod

(b’waqfa g[al NET News fis-07>00)

GO Stars 08:15 - Immortals 10:05 - The Hollow Crown: Part 4 of 10, 11:00 - Monk 11:45 - The Office 12:15 - Good Morning Vietnam 14:10 - You Don't Mess With the Zohan 16:05 - Curious George 17:35 - Fast Five 19:45 - The Office 20:15 - Warehouse 13 21:00 - Sherlock Holmes: A Game of Shadows 23:05 - The Change Up 01:00 - Black Rain.

Diva Universal 07:00 - Quincy, M.E. 08:00 Jane Doe: Vanishing Act 09:40 Great Women 09:55 - Ironside 10:55 - Rex: A Cop’s Friend 11:55 - Quincy, M.E. 12:55 - ER 13:55 - Agatha Christie’s Marple 15:48 - La Prova 15:55 Ironside 16:50 - Quincy, M.E. 17:55 - Jane Doe: Now You See It, Now You Don’t 19:39 - Great Women 19:50 - ER 20:50 Great Women 21:00 - McBride: Tune in for Murder 22:48 Polizia, Femminile, Singolare 23:00 - ER. Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Senior vs Junior: Window World Bike 08:10 - Dirty Jobs: Parade Float Dismantler 09:05 Deadliest Catch 09:55 - Ultimate Survival: Ring of Fire 10:50 How Do They Do It? 11:15 How It’s Made 11:40 - Extreme Engineering: Super Fast Warship 12:35 - Rides: ZZ Chop 13:30 Wheeler Dealers: Volvo P1800 14:25 - American Chopper: Senior vs Junior: No Cameras 15:20 - Mythbusters: No Pain, No Gain 16:15 - Dirty Jobs: Parade Float Dismantler 17:10 Deadliest Catch 18:05 - Ultimate Survival: Mexico 19:00 - How It’s Made 20:00 - Extreme

Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - Mike & Molly 11:30 Glee 12:15 - Chuck 13:00 Days of Our Lives 13:45 Fringe 14:30 - Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 Private Practice 16:45 - Suits 17:30 - Whitney 17:52 2 Broke Girls 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 20:00 Suburgatory 20:30 - Dallas 21:15 - Supernatural 22:00 True Blood 23:05 - The Mentalist 23:50 - Alcatraz 00:40 - Boardwalk Empire 01:45 - 30 Rock.

Biography Channel 07:00 - Kitchen Sink to Catwalk 08:00 - Heir Hunters: Smith-Kiff & Sherry 09:00 - Vanished with Beth Holloway: Kyle Fleischmann # Rivazfar. Hardcore Pawn: 10:00 - Sibling War 10:30 - Les’ Way or the Highway. 11:00 - Kitchen Sink to Catwalk 12:00 -

Thintervention with Jackie Warner: Sink Or Swim 13:00 Storage Wars: Hang ’em High Desert 13:30 - Barter Kings: Home is Where the Barter Is. Monster In Laws: 14:00 - The Doomed Groom 14:30 - Monster of the Bride 2: Under Khalood’s Roof. 15:00 - Hoarders: Randy # Vicky 16:00 - Kitchen Sink to Catwalk 17:00 - Thintervention with Jackie Warner: Sink Or Swim 18:00 - Vanished with Beth Holloway: Kyle Fleischmann # Rivazfar 19:00 Storage Wars: Hang ’em High Desert 19:30 - Barter Kings: Home is Where the Barter Is 20:00 - Heir Hunters: Smith-Kiff & Sherry. Hardcore Pawn: 21:00 - Sibling War 21:30 - Les’ Way or the Highway. 22:00 Celebrity Ghost Stories: Tiffany, Tony Plana, Morgan Brittany 23:00 - I Survived: Beyond and Back: Camron, Kathy, Robert.

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - Fireman Sam 08:10 - Barney and Friends 08:40 - Pingu 08:45 - Baby Antonio’s Circus 08:50 - Monkey See Monkey Do 09:05 Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 Slim Pig 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 Kipper 09:45 - Igloo-Gloo 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 - Barney and Friends 10:40 Wobblyland 10:45 - Jarmies 11:00 - Lots & Lots 11:15 - The Hoobs 11:40 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:05 - Wildlife 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - Monkey See Monkey Do 12:45 - Benjamin’s Farm 12:50 See The Sea 12:55 - Mio Mao 13:05 - Slim Pig 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 - Bob the Builder 13:35 - Fireman Sam 13:45 - Thomas and Friends 14:10 - Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 - Pingu 14:25 - Barney and Friends 14:55 Kipper 15:05 - Angelina Ballerina 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 - Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 - Tiny Planets 15:55 - Pingu 16:00 - Monkey See Monkey Do 16:15 - Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 - James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 Fireman Sam 17:05 - Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 - Slim Pig 17:40 - Baby Antonio’s Circus 17:45 - Fluffy Gardens 18:00 - Slim Pig 18:10 Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 The Hoobs 18:50 - Gazoon 19:00 - Angelina

Ballerina 19:15 - Thomas and Friends 19:30 Bob the Builder 19:40 - Fireman Sam 19:50 Barney and Friends 20:20 - Pingu 20:30 Monkey See Monkey Do 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - Monkey See Monkey Do 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Thomas and Friends 22:25 - Bob the Builder 22:35 - Fireman Sam. Disney Channel 08:00 - Jonas 08:25 - So Random 08:50 - Hannah Montana Forever 09:15 - Sonny with a Chance 09:40 - Kim Possible 10:05 - Shake It Up 10:30 Wizards of Waverly Place 10:55 - Phineas and Ferb 11:20 - Austin and Ally 11:45 - Art Attack 12:10 - ANT Farm 12:35 - The Suite Life on Deck 13:00 - Shake It Up 13:50 - Austin and Ally 14:15 - Jessie 14:40 - ANT Farm 15:00 - Good Luck Charlie 15:30 - Gravity Falls 15:55 - The Suite Life on Deck 16:20 - Austin and Ally 16:45 - Phineas and Ferb 17:10 - ANT Farm 17:35 Good Luck Charlie 18:00 - Jessie 18:30 - That’s So Raven 18:50 - Cory in the House 19:15 - Kim Possible 19:40 - Hannah Montana 20:05 - Good Luck Charlie 20:55 - Wizards of Waverly Place 21:45 - Hannah Montana 22:35 - Brandy and Mr Whiskers.

(b’waqfa g[al NET News fit-15>00)

Sport fuq il-Cable Eurosport 1 09:00 - Australian Open Tennis: Day 4 (live) 14:30 - IBU WC Biathlon: Antholz, Italy: Women’s Sprint (live) 15:45 Masters Snooker: QF (live) 17:00 - Australian Open Tennis 18:30 - Game, Set and Mats 19:00 - Masters Snooker 20:00 - Masters Snooker: QF (live) 23:00 - Rally Raid: Dakar 23:30 - European Tour Poker.

Eurosport 2 09:00 - Australian Open Tennis: Day 4 (live) 11:30 - Australian Open Tennis 13:15 - GTA Road to Dubai 13:30 - The

Euroleague Basketball Show 14:00 - Masters Snooker: QF (live) 15:45 - Australian Open Tennis 17:45 - Masters Snooker 18:45 - IBU WC Biathlon 19:45 - FIS Freestyle WC Skiing: Lake Placid, USA: Moguls (live) 20:45 Armwrestling 21:15 - ITSF WC, Table Soccer 22:15 WATTS 22:30 - Game, Set and Mats 23:00 - Australian Open Tennis.

GO Sports 1 07:00 - ATP 250 Series: APIA International, Sydney – F. 09:00 - Trans World Sport: Programme 1342 10:00 - PGA European Tour: Abu Dhabi HSBC Golf Championship: Day 1 (live) 14:00 - Barclays PL: Wk 22: Norwich City v Newcastle Utd 16:00 - PL Review: Wk 22 17:00 Heineken Cup: Rd 5: Edinburgh v Munster 19:00 - PGA European Tour: Abu Dhabi HSBC Golf Championship: Day 1 23:00 - The Ligue 1 Show: Rd 21 23:30 - Serie A: Rd 20: Udinese v Fiorentina 01:30 Barclays PL: Wk 18: Chelsea v Southampton.

11:00 - Ligue 1: Rd 20: Sochaux-Montbeliard v Olympique de Marseille 13:00 Barclays PL: Wk 22: Sunderland v West Ham Utd 15:00 - PL World: Programme 30 15:30 - Serie A: Rd 20: Napoli v Palermo 17:30 - PGA European Tour: Abu Dhabi HSBC Golf Championship: Day 4 21:30 - The Ligue 1 Show: Rd 21 22:00 - Ligue 1: Rd 20: Paris Saint-Germain v Ajaccio 00:00 - Barclays PL: Wk 22: Fulham v Wigan Ath 02:00 Serie A: Rd 20: Torino v Siena.

Melita Sports 1 Bundesliga: 08:00 - Hamburg SV v FC Schalke 04 (r) 09:55 -

SC Freiburg v FC Bayern Munich (r). 11:50 - FA Cup: Mansfield v Liverpool (r) 13:50 - 2012 Alpari World Match Tour: Sweden: Day 1 (r) 15:55 - Volleyball Champions League Magazine: The Big Hit (r) 16:30 - America's Cup: San Francisco: Day 4 (r) 18:10 Vendee Globe 2012-13: Weekly Highlights (r) 19:10 - European Le Mans Series 2012 EP1: Le Castellet (r) 20:09 - FA Cup: Swansea v Arsenal (r) 22:14 FIFA Beach Soccer WC Qual.: Romania v France (r) 23:34 European Le Mans Series 2012 EP2 Donington (r) 00:33 Bundesliga: Hamburg SV v FC Schalke 04 (r).

GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - Ligue 1: Rd 20: Sochaux-Montbeliard v Olympique de Marseille 11:00 Barclays PL: Wk 22:

Melita Sports 2 12:00 - America's Cup: San Francisco: Day 4 (r) 14:05 Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 15:10 Bundesliga: SC Freiburg v FC Bayern Munich (r) 17:05 - FA Cup: West Ham v Man Utd (r) 19:10 - Volleyball Champions League Magazine: The Big Hit (r) 19:40 - FIFA Beach Soccer WC Qual.: Romania v France (r) 21:00 - Vendee Globe 201213: Weekly Highlights (r) 21:55 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings 00:30 - FA Cup: Mansfield v Liverpool (r).

GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing

Malta Stars 08:00 - Malta Rugby Football Union (r) 09:40 - MFA Futsal League (r) 11:05 - BOV PL: Valletta v Birkirkara (r) 13:05 Melita GFA 1st Division (r) 14:55 - Football Nurseries (r) 15:30 - Malta Handball Association (r) 16:50 - Malta Basketball Assoc.: Depiro v A to Z Elect (r) 18:15 - Malta Rugby Football Union (r) 19:55 - Football Nurseries (r) 20:30 Melita GFA 1st Division 22:15 - BOV PL: Valletta v Birkirkara (r) 00:30 - Malta Handball Association (r).

Sunderland v West Ham Utd 13:00 - PL World: Programme 30 13:30 - Serie A: Rd 20: Napoli v Palermo 15:30 - PGA European Tour: Abu Dhabi HSBC Golf Championship: Day 4 19:30 - The Ligue 1 Show: Rd 21 20:00 - Ligue 1: Rd 20: Paris Saint-Germain v Ajaccio 22:00 - Barclays PL: Wk 22: Fulham v Wigan Ath 00:00 Serie A: Rd 20: Torino v Siena 02:00 - Samsung Diamond League 2012: Lausanne, Switzerland: Highlights.

IN-NAZZJON Il-{amis, 17 ta’ Jannar, 2013

30 Avvi]i PN

AVVI}I POLITI?I TAS-SLIEMA. Il-Kumitat

Sezzjonali PN se jorganizza Laqg[a ta’ Diskussjoni u Introduzzjoni mal-kandidati tal10 distrett, g[ada l-:img[a, 18 ta’ Jannar fis-7 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-lokalità. Wara jkun hemm bibita.

{AL SAFI. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew g[al informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.

{AL BALZAN. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, fil-pjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet talftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.

L-ISLA. Is-Segretarju talKumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor ittessera li hu mitlub imur flUffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. {AL QORMI. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri talKumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).

SAN :ILJAN. Membri tal-

Kumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda.

I}-}URRIEQ. Membri talKumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l[las ta’ tesseri ;odda.

AVVI}I SO?JALI JASON AZZOPARDI. Il-{bieb

ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning, illum il{amis, 17 ta’ Jannar fix-Xara Lodge, limiti tar-Rabat. Prezz €5 u biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 22985100 jew 99841333.

EDWIN VASSALLO. Il-{bieb

ta’ Edwin Vassallo se jorganizaw Coffee Morning, illum il-{amis, 17 ta’ Jannar fid-9 a.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €5 u g[al aktar informazzjoni /emplu 21433869.

BEPPE FENECH ADAMI. Il-

{bieb ta’ Beppe Fenech Adami se jorganizzaw Coffee Morning, illum il-{amis, 17 ta’ Jannar fid9.30 a.m. fis-San Antonio Hotel and Spa, Bu;ibba. Prezz €3.

Biljetti ming[and il-helpers, /emplu 79493491 jew 79886711 jew ibag[tu email lil kampanjafenechadami@gmail.com.

DAVID CASA. Il-{bieb ta’

David Casa se jorganizzaw Ri/eviment, illum il-{amis, 17 ta’ Jannar fis-7.30 p.m. flUffi//ju PN ta’ Marsaxlokk.

G[al aktar informazzjoni /emplu 21232166 jew 99462078.

CLAUDETTE BUTTIGIEG. Il-

{bieb ta’ Claudette Buttigieg se jorganizzaw Coffee Morning g[all-kostitwenti tat-8 u t-12-il distrett, g[ada l-:img[a, 18 ta’ Jannar fid-9.30 a.m. fis-Sunny Coast Resort, il-Qawra. Prezz €6 bit-trasport inklu]. G[al aktar informazzjoni ]ur il-pa;na ta’ Facebook fuq www.facebook.com#pages#Claude tte-Buttigieg#545435958804741 jew /emplu 79276414, 99252900 jew 99440086. Jattendi l-Vi/i Kap tal-PN Simon Busuttil.

STEPHEN SPITERI. Il-{bieb ta’ Stephen Spiteri se jorganizzaw Ri/eviment, is-Sibt, 19 ta’ Jannar fit-8.30 p.m. filMontekristo Estates. G[all-biljetti /emplu 99424827, 99886394 jew 79955555.

KRISTY DEBONO. Il-{bieb ta’ Kristy Debono se jorganizzaw Ikla f’g[eluq sninha, is-Sibt, 19 ta’ Jannar fit-8.30 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €20 g[all-kbar u €10 g[at-tfal ta’ ta[t it-12-il sena. G[all-biljetti /emplu 79692626 jew ibag[tu email lil info@kristydebono.com.

CHARLÒ BONNICI. Il-{bieb

ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw {ar;a Kulturali g[all-Palazz ta’ San Anton, it-Tlieta, 22 ta’ Jannar. Wara jkun hemm Coffee Morning fil-kafetterija tal-Palazz.

Prezz €4 bit-trasport inklu] u g[all-biljetti /emplu 79992238.

PETER MICALLEF. Il-{bieb ta’ Peter Micallef se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 22 ta’ Jannar fil-Limestone Heritage, isSi;;iewi. G[all-biljetti /emplu 21465070 jew 79460054.

DAVID CASA. Il-{bieb ta’

David Casa se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta 22 ta’ Jannar fil-Buskett Roadhouse, irRabat. G[all-biljetti /emplu 21232166, 79421071 jew 99462078 jew ibag[tu email lil david@davidcasa.eu.

MARK ANTHONY SAMMUT.

Il-{bieb ta’ Mark Anthony Sammut se jorganizaw Coffee Morning, it-Tlieta, 22 ta’ Jannar fid-9 a.m. fir-Razzett tal-{biberija, Marsaskala. Prezz €5 u biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 79696073.

JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe

Cassar se jorganizzaw Breakfast u Tombla, l-Erbg[a, 23 ta’ Jannar fl-10 a.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €10 u g[allbookings /emplu 79459227 jew 99468624.

ROBERT ARRIGO. Il-{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a 23 ta’Jannar fid-9.30 a.m. f’Villa Arrigo, in-Naxxar Prezz €3 u g[all-bookings /emplu 23285000.

INGRID BROWNRIGG. Il-

{bieb ta’ Ingrid Brownrigg se jorganizzaw Coffee Morning, lErbg[a, 23 ta’ Jannar fid-9.30 a.m. fil-Fanal, Wied il-G[ajn.

G[all-biljetti /emplu 79676823 jew 79206790 jew ibag[tu email lil info@ingridbrownrigg.com.

G[al aktar informazzjoni ]uru lpa;na ta’ Facebook www.facebook.com#ingridbrownrigg.pn.

IN-NAXXAR. Il-Kumitat

Sezzjonali PN se jorganizza Coffee Morning, l-Erbg[a, 23 ta’ Jannar fl-Uffi//ju PN tal-lokalità.

Prezz €3 mill-bar tal-Uffi//ju PN jew /emplu 79603401.

TONIO FENECH. Il-{bieb ta’

Tonio Fenech se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 24 ta’ Jannar fil-lukanda Imperial, TasSliema. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 27327302 jew 79927302.

Ikun hemm trasport provdut.

ROBERT ARRIGO. Il-{bieb

ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Serata ta’ Ikel ?ini], il-:img[a, 25 ta’ Jannar fit-8 p.m. fil-Jade Gardens Restaurant, San :iljan.

Prezz €17 u g[all-bookings /emplu 23285000.

ANTOINE BORG. Il-{bieb ta’

Antoine Borg se jorganizzaw Pasta Buffet, il-:img[a, 25 ta’ Jannar fit-8 p.m. fil-lukanda San Antonio, Bu;ibba. Prezz €10 g[all-kbar u €7 g[at-tfal. Biljetti ming[and il-helpers tas-soltu jew /emplu 79703644 jew 27450114.

RYAN CALLUS. Il-{bieb ta’ Ryan Callus se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 30 ta’ Jannar fid-9.30 a.m. fil-Limestone Heritage, is-Si;;iewi. G[all-biljetti u aktar informazzjoni /emplu 99847033, 79461207 jew 21461002 jew ibag[tu email lil info@ryancallus.com.

CARMELO MIFSUD BONNICI. Il-{bieb ta’ Carmelo Mifsud

Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 31 ta’ Jannar fid-9.30 a.m. f’Ferretti Restaurant, Bir]ebbu;a. Prezz €5.50 u l-biljetti ming[and ilhelpers jew /emplu 99900434.

It-trasport hu pprovdut u jitlaq mill-postijiet tas-soltu.

VICTOR SCERRI. Il-{bieb

ta’ Victor Scerri se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 31 ta’ Jannar fid-9.30 a.m. fil-lukanda Golden Tulip Vivaldi, San :iljan.

Prezz €4 u biljetti ming[and ilhelpers jew /emplu 99239840 jew 21242599.

PHILIP MIFSUD. Il-{bieb ta’

Philip Mifsud se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 1 ta’ Frar fil-Buskett Roadhouse. G[al aktar dettalji /emplu 21462304 jew 98892013.

JASON AZZOPARDI. Il-

{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 5 ta’ Frar fil-lukanda Coastline, is-Salina. Prezz €5.

Biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 22985100 jew 99841333.

SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI {’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642.

BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200.

BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. {AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038.

G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426. {AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567.

L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382.

L-ISLA. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5.30 p.m. u s-7 p.m. fl-

Uffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21806226 jew 99602472.

IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733. {AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456.

L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979.

L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852.

L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603.

IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507.

IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. fl-Uffi//ju PN. IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com.

PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222.

RA{AL :DID. Kull nhar ta’ Tlieta u {amis bejn l-10 a.m. u l-11 a.m. u bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 79290954 jew 77290954.

TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633.

IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529.

SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086.

SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ :img[a bejn it-8.30 a.m. u 12.30 p.m. fl-Uffi//ju ‘Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 21441438 jew 21441682 jew tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt.

IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99225033.

VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273849.

I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. flUffi//ju PN.

IN-NAZZJON Il-{amis, 17 ta’ Jannar, 2013

Avvi]i PN 31 MARIO GALEA. Il-{bieb ta’ Mario Galea se jorganizzaw Breakfast, it-Tlieta, 5 ta’ Frar fil-lukanda Plaza, Tas-Sliema, Prezz €8 u g[all-biljetti /emplu 99465295, 99487102, 79369800, 99843063, 79334537 jew 99862141.

CHARLÒ BONNICI. Il-{bieb

ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 5 ta’ Frar fi Splash & Fun Park, Ba[ar i/-?ag[aq. Prezz €5 bittrasport inklu] u g[all - biljetti /emplu 79992238 .

FRANCIS ZAMMIT DIMECH. Il-{bieb ta’ Francis

Zammit Dimech se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 6 ta’ Frar fid-9.30 a.m. fil-lukanda San Antonio, Bu;ibba. Prezz €5.50. Trasport provdut. G[allbiljetti jew informazzjoni /emplu 99449189.

PAULA MIFSUD BONNICI.

Il-{bieb ta’ Paula Mifsud Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 6 ta’ Frar fil-Buskett Roadhouse. Prezz €5, bit-trasport inklu], u g[allbiljetti /emplu 21239210, 79797178 jew 99242945.

PHILIP MIFSUD. Il-{bieb ta’

Philip Mifsud se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 12 ta’ Frar fil-lukanda San Antonio, Bu;ibba. G[al aktar dettalji /emplu 21462304 jew 98892013.

TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’

Toni Bezzina se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 12 ta’ Frar f’Ferretti, il-Qajjenza. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu jew ibag[tu SMS fuq 99995742 jew 99490826.

CAROLINE GALEA. Il-{bieb

ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Coffee Morning#Tombla, il{amis, 14 ta’ Frar fid-9.30 a.m. fil-lukanda Preluna. Prezz €5 bittrasport inklu]. G[al aktar dettalji ]uru l-website www.carolinegalea.com, il-pa;na ta’ Facebook fuq www.facebook.com#caroline.galeawasmicallef, jew /emplu 99843564, 99491069.

MARIO GALEA. Il-{bieb ta’

Mario Galea se jorganizzaw Harbour Cruise minn Tas-Sliema g[al Marsamxett u lura, il:img[a, 22 ta’ Frar. Prezz €3 u g[all-biljetti /emplu 99465295, 99487102, 79369800, 99843063, 79334537 jew 99862141.

PAULA MIFSUD BONNICI. Il-

{bieb ta’ Paula Mifsud Bonnici se jorganizzaw Ri/eviment, isSibt, 23 ta’ Frar fit-8 p.m. f’The Palms, San :iljan. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 21239210, 79797178 jew 99242945.

MARK ANTHONY SAMMUT. Il-{bieb ta’ Mark

Anthony Sammut se jorganizzaw Ikla, is-Sibt, 23 ta’ Frar fit8 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €20 g[all-kbar u €8 g[at-tfal. Ikun hemm trasport g[al min jixtieq.

CHARLÒ BONNICI. Il-{bieb

ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 28 ta’ Frar fil-lukanda Golden Tulip Vivaldi, San :iljan. Prezz €5 bit-trasport inklu] u g[allbiljetti /emplu 79992238.

TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’

Toni Bezzina se jorganizzaw Get Together, is-Sibt 2 ta’ Marzu fit-8 p.m. fl-Eden Lodge, i]-}urrieq. Prezz € 5 u

t-tfal b’xejn. Trasport provdut b’xejn. Biljetti ming[and ilhelpers, /emplu 99995742 jew 99490826 jew ibag[tu email lil info@tonibezzina.com.

JASON AZZOPARDI. Il-

{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning g[al Jum il-Mara, it-Tlieta, 5 ta’ Marzu fil-Montekristo Estates, {al Farru;. It-trasport jitlaq fit-8.30 a.m. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 22985100 jew 99841333.

IL-G}IRA. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[all-kiri tal-Bar talUffi//ju PN tal-lokalità. L-offerti g[andhom jintbag[tu lisSegretarju Kumitat Sezzjonali PN G]ira, Uffi//ju PN G]ira, Triq Manoel De Vilhena, ilG]ira. Il-Kumitat jirri]erva ddritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.

SAN PAWL IL-BA{AR. Il-

Mario Galea se jorganizzaw Ri/eviment, it-Tlieta, 5 ta’ Marzu fil-Garden of Eden.

G[all-biljetti /emplu 99465295, 99487102, 79369800, 99843063, 79334537 jew 99862141.

Kumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-bar flUffi//ju PN tal-lokalità. Dawk interessati g[andhom jibag[tu lofferti tag[hom indirizzati lisSegretarju Kumitat PN San Pawl il-Ba[ar jew i/emplu 99456411 jew 99642765. Il-Kumitat Sezzjonali PN jirriserva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.

VICTOR SCERRI. Il-{bieb

TAS-SLIEMA. Il-Kumitat

MARIO GALEA. Il-{bieb ta’

ta’ Victor Scerri se jorganizzaw Party, l-Erbg[a, 6 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. f’Villa Blanche, {al Far. Prezz €2 bittrasport inklu] u biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 99239840 jew 21242599.

AVVI}I O{RA SANTA VENERA. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a li r-refurbishment tal-bar talUffi//ju PN ‘Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys, lest.

{AL TARXIEN. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a li lbar fl-Uffi//ju PN tal-lokalità issa hu miftu[ wara li saru xi xog[lijiet ta’ manutenzjoni. Il[inijiet tal-ftu[ huma l-Erbg[a, il-{amis u l-:img[a mis-7 p.m. ’l quddiem u l-{add filg[odu.

Ikunu servuti l-appetizers.

Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[all-kiri tal-Bar talUffi//ju PN tal-lokalità. Kull min hu interessat jista’ jikkuntattja lill-President tal-Kumitat Sezzjonali PN Sliema fuq 99824277. Il-Kumitat jirri]erva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.

DAVID AGIUS. Min jixtieq jiltaqa’ ma’ David Agius jista’ jag[mel dan ming[ajr b]onn ta’ appuntament kull nhar ta’ Tnejn wara l-4 p.m., f’187 Triq Santa Katerina {’Attard jew /emplu 79423101 jew 21417507 g[al appuntament fil-;ranet l-o[ra.

David Agius hu Deputat g[as-7 Distrett ({a]-}ebbu;, {adDingli, ir-Rabat, l-Im;arr u lImtarfa) u g[all-11-il Distrett ({’Attard, {al Balzan, il-Mosta u l-Imdina).

ROBERT ARRIGO. Robert

Arrigo jav]a li qed jiltaqa’ ma’ kull min jixtieq jiltaqa’ mieg[u, kuljum fid-9.30 a.m., fil-5 p.m. b’rappre]entant tal-Customer Care u s-Sibt fid-9.30 a.m. fluffi//ju tieg[u, 60 Triq Depiro, Tas-Sliema. ?emplu 21320710.

JASON AZZOPARDI. Jason

Azzopardi qed jiltaqa’ mal-kostitwenti tieg[u, fl-uffi//ju 26, Triq Bormla, Paola. G[al appuntament /emplu 22985100 jew 22985104.

CHARLÒ BONNICI. Charlò

Bonnici jixtieq jav]a li jiltaqa’ ma’ min ikun jixtieq jiltaqa’ mieg[u, bla appuntament, fluffi//ju tieg[u f’20, Triq ilQarsajja, {’Attard, kull nhar ta’ {amis bejn it-3.30 p.m. u l-5.30 p.m. Min jixtieq jikkuntattja lil Charlò, jista’ j/empel 21430752 jew 79796667, jew jibg[at email fuq info@charlobonnici.com.

JOE CASSAR. Joe Cassar jixtieq jav]a li qed jiltaqa’ mal-kostitwenti tas-7 Distrett (ir-Rabat, {a]-}ebbu;, {ad-Dingli, lIm;arr u l-Imtarfa) u tal-11-il Distrett ({’Attard, {al Balzan, ilMosta u l-Imdina) kull nhar ta’ Tnejn u {amis bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. G[al appuntament tistg[u //emplu 22992418.

MARIO DE MARCO. Mario

de Marco qed jiltaqa’ mal-pubbliku kull nhar ta’ {amis mill-4 p.m. sal-5.30 p.m. fl-uffi//ju tieg[u, 9 Brittania House, Triq lIfran, il-Belt Valletta u bejn il5.30 p.m. u t-8 p.m. fl-uffi//ju tieg[u, 833 Triq il-Kbira San :u]epp, il-{amrun. G[al appuntament /emplu 21255265 jew 22915022.

IN-NAZZJON Il-{amis, 17 ta’ Jannar, 2013

32 Klassifikati PROPRJETÀ Il-Mosta – Il-Blata l-G[olja

APPARTAMENT li jikkonsisti fi tliet kmamar tas-sodda, wa[da ensuite u ]ew; gallariji kbar, designer finished. ?emplu 99200717 jew 99200354.

Is-Swatar

APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar tal-banju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000.

Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.

VETTURI Pajero 1996

4 seater, f’kundizzjoni tajba. ?emplu 79295595.

AVVI}I G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok,

u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq ilfil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//.

Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 99602436.

Tiswijiet fil-pront u fil-post TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet.

Stima b’xejn minn qabel.

Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559,

21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

G{ALL-BEJG{ G[amara antika

TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.

Kamra tal-pranzu

INJAM tip Messikan: mejda, sitt si;;ijiet u Welsh dresser. €1950 jew l-eqreb. ?emplu 99010176.

Kamra tal-pranzu

TAL-KAWBA, tinkludi vetrina, sideboard b’erba’ bibien u bi tliet kxaxen fin-nofs, u mejda b’sitt si;;ijiiet. ?emplu 99800607.

Mejda tal-pranzu

KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet tal-injam, tapit kbir a[dar bil-kannella, monitor tal-kompjuter, libsa talbridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[all-gosti tag[kom, kostum talKarnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien mixtri g[al show. ?emplu 79883916.

Jekk se ssuq...TIXROBX Jekk se tixrob...ISSUQX

IN-NAZZJON Il-{amis, 17 ta’ Jannar, 2013

Passatemp 33

Tisliba 1

2

5

3

4

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

Ara kemm taf… u pin;i

18

Weqfin>1. Tinbex; 2. Tadama; 3. Kollok; 4. Qriema; 8. Gwapp; 9. ?ini]; 12. Kellmu; 13. Teptep; 14. A//ola; 15. Tobrox.

G[al kull mistoqsija g[andek ]ew; twe;ibiet. Wa[da hi tajba. Meta tkun sibt irrisposti kollha, imla bil-lapes l-ispazji tannumri ta’ dawk li [sibt li huma tajbin. G[andu jitfa//a quddiemek silwett tassew simpatiku.

1. Il-belt kapitali tal-:ordan hi Amman (11) jew Dakar (12)?

2. Joe Louis kien champion tat-tennis (30) jew tal-boxing (47)?

3. San Fran;isk ta’ Assisi (7) jew Sant’Antnin (1) kien i[obb l-annimali?

4. Charge of the Light Brigade kitibha Tennyson (26) jew Keats (37)?

5. Fl-Amerika, Garibaldi ;;ieled g[al-libertà tal-Perù (13) jew tal-Urugwaj (34)?

6. Mozart twieled l-Awstrija (15) jew il:ermanja (61)?

7. Il-poeta Byron (40) jew Burns (10) miet ilGre/ja fl-1824?

8. Is-suldati Mongoli kienu jixorbu l-kafè (43) jew il-[alib tad-debba (48)?

9. Il-kelb ‘boxer’ g[andu denb twil (22) jew kwa]i xejn (44)?

20. Fil-mitolo;ija, l-g[arusa ta’ Giove kienet Giunone (4) jew Minerva (2)?

G[at-tfal

Sudoku

Mimdudin>5. Ktieb g[ar-ritratti (5) 6. Ma [allejtx mixg[ul (5) 7. Ji;i itjeb b’g[adma talmudullun fih (5) 10. Fittxet u …… (5) 11. Mhux a[na li ;ejjin millmonti! (5) 12. Dawn jo[or;u millfrieg[i tas-si;ar (5) 14. {adem l-g[alqa bil-mutur (5) 16. Ma tibqax nejja u til[aq? (5) 17. Skarta mil-lieva dan! (5) 18. Isir mill-[alib (5)

Weqfin>1. u 12. Ebda (6,6) 2. Saret lewn i/-/irasa (6) 3. Xog[ol l-istudenti (6) 4. Insawwatkom, ng[idu a[na (6) 8. Minfu[ bih innifsu (5) 9. Kif dejjem jg[idu, s[una tajba (5) 12. Ara 1 13. Tajjeb inkaljat (6) 14. Tara minnha jekk mhix matta (6) 15. Dittatur (6)

Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin>5. Ilsna; 6. Oscar; 7. Ka[li; 10. u 11. Xewqa kbira; 12. u 14. Kapitalist; 16. Spe/i; 17. u 18. Marcellino.

11. Il-bandiera tal-Vatikan hi blu (5) jew bajda u safra (50)?

12. Il-;obon ‘Edam’ ji;i mill-Olanda (36) jew mill-I]vizzera (8)?

13. Rejiet tal-Ingilterra bl-isem ta’ Henry kienu sitta (21) jew tmienja (27)?

14. Il-Fran/i]i (51) jew l-Ingli]i (32) reb[u lbattalja ta’ Austerlitz fl-1805?

15. Burke u Wills esploraw il-kontinent Afrikan (17) jew Awstraljan (23)?

16. Liema mu]i/ista tal-jazz kien mag[ruf b[ala Satchmo: Ray Coniff (56) jew Louis Armstrong (25)?

17. Ring of Fire jkantaha Johnnie Travolta (38) jew Johnnie Cash (53)?

18. Liema re Ingli] kien mag[ruf g[al Magna Carta: John (59) jew Richard (31)?

19. Min kien imlaqqam Little Corporal: Garibaldi (52) jew Napuljun (19)?

20. Adolf Hitler twieled il-:ermanja (3) jew lAwstrija (6)?

21. Il-[a;ra prezzju]a ta’ kulur a[dar hi r-rubin (42) jew l-i]merald (55)?

22. Il-pjaneta Venere tinsab bejn id-dinja u xxemx (24) jew le (58)?

— Ikolli ng[id hawn xi [add

li qed isegwina…

Soluzzjonijiet

Ara kemm taf… u pin;i

Fa/li: qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.

Il-qawl

Sudoku

Hawn x’hawn^

Biex tkun taf x’hawn, g[aqqad in-numri bit-tikek mill-1 sal-104.

It-triq tan-nofs l-a[jar. Dan ifisser li l-a[jar il-moderazzjoni f’kollox; l-esa;erazzjoni dejjem [a]ina.

It-twajjeb miskin. Dan ifisser li kul[add japprofitta ru[u mill-qalb tajba u g[alhekk i;eg[luha tbati [afna.

Il-{amis, 17 ta’ Jannar, 2013

34 FUTBOL F’G{AWDEX KAMPJONAT MELITA I DIVI}JONI

Reb[a impressjonanti b’disa’ plejers Nadur Y...............................3 Xewkija T............................2

Inkredibbli imma veru.

F’log[ba mill-isba[, Nadur Youngsters b’wirja determinanti u b’karattru ferm grintu] u determinanti rnexxielhom jirb[u konfront dirett meta g[elbu li/Champions Xewkija Tigers minkejja li kellhom ]ew; plejers imke//ija.

Il-wirja tag[hom kienet ferm kollettiva u bir-ri]ultat miksub issa jinsabu favoriti netti li jispi//aw fuq quddiem f’dan il-kampjonat.

Ming[ajr ma wie[ed inaqqas mill-mertu ta’ xi plejer li kollha taw iktar millmassimu f’dawn i//irkostanzi, bla dubju lprotagonist kien l-attakkant Claudio Antunes, l-awtur ta’ ]ew; gowls mill-isba[ fittieni taqsima.

Kienu Nadur li [ar;u iktar avventuru]i, madankollu fit12-il minuta xutt mit-tul ta’ Christian Bugeja kien salvat g[al korner minn Grima.

Fis-16-il minuta Nadur tke//ielhom Milos Stojanovic g[al ritaljazzjoni fuq Manwel Xerri.

Madankollu fid-19-il minuta Nadur kellhom penalty g[al foul tal-goalkeeper Joseph Grech fuq ANTHONY PORTELLI, bl-istess captain Naduri jpo;;i lit-tim tieg[u minn fuq.

Man-nofs sieg[a Xewkija akkwistaw id-draw meta freekick ta’ Shields kien salvat parzjalment minn Grima u [ataf ir-rebound RODNEY BUTTIGIEG li b’xutt fil-baxx mill-vi/in xe[et ;ewwa.

G[at-tieni fa]i Nadur [ar;u iktar grintu]i biex wara tliet minuti g[al ftit ma re;g[ux marru minn fuq meta lob ta’ Antunes kien imdawwar b’diffikultà minn Grech.

Xewkija baqg[u jippressaw u fis-7 minuta kien Mark Camilleri li ;ieg[el lil Grima jwettaq save ie[or g[al korner. Fit13-il minuta Nadur re;g[u marru fil-vanta;; meta minn korner ta’ Alex Simoncic, CLAUDIO ANTUNES b’daqqa ta’ ras perfetta xe[et fl-anglu. Mal-kwarta Nadur spi//aw ukoll b’disa’ plejers meta tke//a Charles Hili wara li kien muri t-tieni karta safra.

Fit-32 minuta minn korner mog[ti minn Simoncic, CLAUDIO ANTUNES wara li kkontrolla f’tarf il-kaxxa b’xutt mill-isba[ u minn po]izzjoni angulata prattikament a//erta mit-tliet punti.

I]da fis-36 minuta Xewkija re;g[u da[lu fil-partita u THIAGO DOS SANTOS minn through pass ta’ Elton Vella, anti/ipa f’lasti vojta l[ar;a ta’ Grima. Hawn tke//a Mark Camillleri ta’ Xewkija wara li w[ud millplejers marru jirkupraw ilballun mil-lasti opposti.

Nadur Y: M. Grima, B. Meilaq, F. Camilleri, S. Muller, A. Simoncic, C. Mercieca, M. Stojanovic, C. Hili, C. Antunes, A. Portelli, J. Portelli (B. Said).

Xewkija T: J. Grech, F. Galea (M. Portelli), M. Xerri, J. Vella, J. Cefai, C. Bugeja (W. Cassar), E. Vella, R. Buttigieg, T. Dos Santos, D. Shields, M. Camilleri.

Referee: Adrian Azzopardi

Reb[a drammatika

Victoria H............................2 Xag[ra Utd..........................1 Victoria Hotspurs irnexxielhom jiksbu reb[a drammatika u mill-iktar importanti biex bit-tliet punti miksuba avvanzaw fil-

Kif jinsabu I Div L R D T F K Pt

Nadur Y. Ker/em A Xewkija T Victoria H Victoria W Xag[ra Utd Sannat L

9 9 9 9 8 9 9

6 4 4 3 3 2 1

2 4

1 19 1 11 1 4 18 2 4 14 0 5 15

10

20 16 14 13 15 11 14 9 3 4 9 17 9 4 4 6 16 7 5

klassifika u fl-istess waqt qab]u lill-istess avversarji.

Xag[ra, li kienu ming[ajr ilkow/ John Cassar li rri]enja, matul il-partita ;ew im/a[[da f’diversi okka]jonijiet millgoalkeeper Rabti George Vella li wettaq bosta saves diffi/li.

Xag[ra ]ammew linizjattiva u fis-26 minuta Vella kompla lejn John Camilleri bil-kross invitanti tieg[u jasal ftit qabel ma Chris Camilleri seta’ jikkonkluda mill-vi/in. Fit-38 minuta Vella ma laqatx tajjeb pass invitanti mix-xellug ta’ John Camilleri.

Fl-ewwel minuta tat-tieni taqsima freekick ta’ Chris Camilleri kien salvat parzjalment minn Vella u malkwarta, lob ta’ John Camilleri ssupera lill-goalkeeper Vella i]da l-ballun spi//a malmimduda bi Chris Camilleri ma jolqotx tajjeb mir-rebound.

Fid-19-il minuta Hotspurs fet[u l-iskor meta minn korner ta’ Jason Pace, JONATHAN IKEOKWU bir-ras xe[et ;ewwa. Fil-35 minuta Xag[ra kisbu d-draw meta minn azzjoni ta’ kontrattakk, Chris Camilleri kompla lejn li]markat JOHN CAMILLERI li wara li da[al fil-kaxxa g[eleb lil Vella. Fit-43 minuta Hotspurs kisbu l-gowl de/i]iv meta f’azzjoni ta’ kontrattakk is-sostitut ALEANDRO BEZZINA [arab tajjeb u wara li evita l-[ar;a tal-goalkeeper Vella li naqas li jikklerja, xe[et f’lasti vojta minn po]izzjoni angulata.

Victoria H: G. Vella, A. Tramboo (R. Grech), J.

Antunes ta’ Nadur jg[addi minn bejn Galea u Bugeja ta’ Xewkija

Ikeokwu, D. Farrugia, N. Borg (J. Muscat), J. Agius, J. Azzopardi, J. Pace, J. L. Cassar, D. Bellotti (A. Bezzina), U. Anyanwu.

Xag[ra Utd: M. Vella, S. Sultana, J. Bartolo, J. Portelli, C. Camilleri, J. Galea, M. Hongla, J. Xerri (I. Borg), S. Kontenski, J. Vella, J. Camilleri.

Referee: Malcolm Spiteri

Punt importanti

Sannat L...............................0 Ker/em A.............................0

Ker/em Ajax kienu mi]muma draw bla gowls minn Sannat Lions u b’hekk ]died id-distakk li g[andhom minn mal-leaders Nadur. Fuq nota negattiva g[alihom sfaw bil-Bulgaru Kyumyurdzhiev imke//i lejn tmiem il-partita.

Wara ]ew; minuti xutt filbaxx ta’ Baala kien salvat minn Mercieca. Fit-12-il minuta l-istess Sunday Baala wara li evita l-[ar;a talgoalkeeper Mercieca, dam ja[sibha u la[aq fuqu Rais bil-ballun jispi//a ma’ sieq illasta. Ker/em wie;bu fit-22 minuta b’korner ta’ Sakaliev konklu] barra bir-ras minn Kyumyurdzhiev.

Fit-tieni taqsima Ker/em [ar;u a[jar biex fir-raba’ minuta minn korner ta’ Xuereb, id-daqqa ta’ ras ta’ Sabri Rais kienet ikklerjata minn fuq il-linja minn Peter Buttigieg. L-istess Buttigieg re;a’ evita gowl /ert fis-7 minuta meta b’titjira sabi[a tajjar g[al korner bir-ras ixxutt minn barra l-kaxxa ta’ Sakaliev li kien qabad lil Parnis barra minn postu. Sitt minuti wara, re;a’ kien Sakaliv li ttanta xortih bi freekick li spi//a barra. }ew; minuti fuq il-[in Ker/em resqu vi/in meta minn pass ta’ Sakaliev, Ian Xuereb falla l-mira bi ftit. Sekondi wara tke//a Kyumyurdzhiev wara li kien muri t-tieni karta safra.

Sannat L: A. Parnis, P. Monye, A. Debono, P. Buttigieg, P. Camilleri, N. Micallef, J. Buttigieg, D. Mercieca, S. Balaa, M. Muscat, M. Cordina (R. Meilaq).

Ker/em A: C. Mercieca, P. Kyumyurdzhiev, A. Buttigieg (A. Mizzi), Ma. Tabone, M. Mamo, J. Azzopardi, J. P. Mizzi, S. Rais, S. Sakaliev, I. Xuereb, K. Mifsud (Mi. Tabone).

Referee: Dorian Caruana

IN-NAZZJON Il-{amis 17 ta’ Jannar, 2013

Sport 35 KAMPJONAT MELITA II DIVI}JONI

Oratory jkomplu g[addejjin Oratory Y............................6 G[arb R...............................0

Il-leaders, Oratory Youths, komplew bil-mixja po]ittiva tag[hom ming[ajr l-ebda ostaklu, fejn bi tliet goals f’kull taqsima kisbu reb[a tennistika kontra t-tim talqieg[, G[arb Rangers.

Apparti li rre;istraw double fuq l-avversarji, din kienet id9 reb[a minn daqstant [ar;iet g[al Oratory u b’hekk jinsabu jillidjaw b’punti massimi.

Oratory, /ari flintenzjonijiet tag[hom, fis-7 minuta marru fil-vanta;; permezz ta’ DANIEL BARTOLO, li kompla g[al ;ewwa wara kross ta’ Frank Attard. Fit-18-il minuta, minn kross ta’ Francesco Cini, CHRISTIAN CARDONA xe[et ;ewwa wara li evita difensur. E]att ma’ tmiem ittaqsima, Oratory ]iedu ie[or meta Cardona kompla lejn FRANCESCO CINI, li kompla g[al ;ewwa millvi/in.

G[at-tieni taqsima landament baqa’ l-istess, meta fis-6 minuta kabbru l-vanta;; permezz ta’ azzjoni personali ta’ DANIEL BARTOLO. Fit12-il minuta wasal il-[ames wie[ed meta wara azzjoni u kross mil-lemin ta’ Cardona, ALEX SACCO b’daqqa ta’ ras perfetta xe[et fl-anglu.

Mad-90 minuta, Sacco mar vi/in li j]id ie[or, i]da x-xutt tieg[u g[adda ftit barra.

Sekondi wara, kien JOHANN ATTARD, li wara li ir/ieva ming[ad is-sostitut Andrew Zammit, g[aqqad in-nofs tu]]ana.

Oratory Y: D. Bajada, C. Cardona (J. Grech), M. Scerri (A. Zammit), M. Cremona, C. Attard, F. Attard, A. Sacco, F. Cini, J. Attard, J. Tabone, D. Bartolo (J. Attard).

G[arb R: C. Rapa (G. Micallef), C. Mercieca, I. Grech, A. Bajada, M. Grech, T. Bartolo (R. Zammit), J.

Portelli, C. Azzopardi, O. Atzori (F. Azzopardi), J. Muscat, C. Attard.

Referee: Joseph Camilleri

Double g[al Munxar G[ajnsielem.........................1 Munxar F.............................4

Munxar Falcons re;g[u rre;istraw reb[a o[ra tajba blistess skor kontra G[ajnsielem biex komplew jikkonsolidaw posthom fittieni post tal-klassifika, u hekk ukoll g[amlu pass importanti lejn il-promozzjoni g[all-og[la divi]joni.

Munxar ma setax kellhom bidu a[jar. Wara tmien minuti, huma fet[u l-iskor minn penalty g[al foul ta’ Jonathan Grech fuq Paul Anthony Attard, u mill-[daxil metru, MARIO AZZOPARDI g[eleb lil Sammut.

Wara l-mistrie[, G[ajnsielem [ar;u iktar aggressivi fl-ewwel minuta b’azzjoni u kross tajjeb ta’ Jason Vella, li kien ikklerjat fil-[in minn Pace qabel ma Attard seta’ jikkonkludi millvi/in. Munxar irduppjaw fil25 minuta meta Attard ]marka lis-sostitut CLAYTON HILI, li da[al tajjeb fil-kaxxa u b’xutt filbaxx xe[et ;ewwa.

Imbag[ad, g[axar minuti wara, a//ertaw mit-tliet punti b’xutt fil-baxx ta’ PAUL ANTHONY ATTARD wara azzjoni ta’ kontrattakk. Tliet minuti wara, huma skurjaw irraba’ wie[ed meta Attard ]marka lil CLAYTON HILI, li b’xutt sabi[ minn po]izzjoni angulata kiseb doppjetta personali. Erba’ minuti mit-tmiem, G[ajnsielem skurjaw il-goal tal-konsolazzjoni b’xutt tassostitut DARREN AZZOPARDI, li ssorprenda lill-goalkeeper Spiteri.

G[ajnsielem: R. Sammut, R. Grima, C. Grima, J. Grech,

B. Xuereb, D. Hili, S. Azzopardi, C. Tabone, J. Vella (D. Azzopardi), K. Hili (J. Xerri, R. Grima), J. Attard.

Munxar F: D. Spiteri, G. Sillato, M. Pace, C. Bugeja, K. Borg (P. Cardona), J. Calleja, M. Azzopardi (D. Borg), O. Curmi, J. Grima, P.A. Attard, D. Pace (C. Hili).

Referee: Ethienne Mangion

Rimonta tajba Qala Saints FC....................2 St Laurence S......................2

Qala Saints irkupraw ]vanta;; doppju biex finalment spi//aw fi draw u [adu punt u baqg[u punt iktar mill-istess Spurs fil-klassifika.

St Lawrence fet[u l-iskor fil21 minuta meta free-kick angulat ta’ Mario Cutajar spi//a ma’ sieq il-lasta, u mirrebound, LAURANT PISANI xe[et ;ewwa.

Wara l-intervall, St Laurence baqg[u jinsistu u wara [ames minuti irduppjaw permezz ta’ FRANKLYN GRIMA, wara li kien ir/ieva ming[and Josef Debrincat, bil-ballun ja[bat mal-lasta qabel spi//a ;ewwa.

Qala re;g[u da[lu fil-partita fl20 minuta b’xutt fil-baxx ta’ SHAUN MUSCAT wara azzjoni personali. Qala komplew jippruvaw u kienu ppremjati bil-goal tad-draw fid-39 minuta permezz ta’ MANWEL BUTTIGIEG, li ikkonkluda ;ewwa wara azzjoni ta’ korner tas-sostitut Christian Portelli.

Qala Saints: K. Grima, M. Zerafa, J. Xerri, M. Buttigieg, C. Mifsud, M. Bonello (J. Rapa), M. Mifsud, A. Vella (C. Caruana), F.P. Azzopardi (C. Portelli), S. Muscat, J. Buttigieg.

St Laurence S.: S. Micallef, M. Portelli, V.J. Saliba, F. Grima, L. Pisani, M. Cutajar, J. Debrincat, D. Borg (A. Cini), J. Theuma, R. Farrugia (L. Buttigieg), L. Grima.

Referee: Shaun Calleja

Il-boxer Malti Haithem Laamouz, li g[andu 23 sena u hu rrankjat fir-raba’ post fl-Ingilterra, b[alissa jinsab g[addej bl-a[[ar preparamenti tieg[u biex jie[u sehem fit-Tazza tal-Boxing Uppsala, li se ssir fl-I]vezja bejn id-19 u l-20 ta’ Jannar. Laamouz kien qed jag[mel sessjonijiet ta’ ta[ri; intensivi f’gym f’San :iljan biex ikun fl-aqwa forma g[at-turnament fi Stokkolma, li se jsir fin-Narva Boxingsklubb. Laamouz se jkun qed jikkompeti filkategorija tas-60kg.

DARTS

Pawla Wolves SC fl-ewwel post B’reb[a 5-3 kontra ?a//u SC, Pawla Wolves SC fet[u vanta;; ta’ tliet punti f’ras ilklassifika tal-kampjonat tadDarts fuq l-eqreb rivali, Floriana Ajax JS Dimech.

Pawla Wolves SC f’darhom g[elbu lil St. Joseph BC ta’ {al G[axaq, 6-2, filwaqt li Floriana Ajax JS Dimech reb[u kontra }abbar Southcliff bl-istess skor.

Bu;ibba Bo//i Club u Marsa St. Micheals Bar spi//aw 4-4, l-istess b[al Juventutis Domus u ?a//u SC. I Div – Pawla Wolves SC 26, Floriana Ajax JS D. 23, Marsa SM 20, }abbar S.16, ?a//u SC 15, Bu;ibba BC 14, St. Joseph BC 5, Juventutis D 2

Fit-Tieni Divi]joni, Manchester Conquest Bar baqg[u fl-ewwel post b’reb[a f’darhom kontra Johnny’s Bar, u fit-tieni post, b’punti indaqs ma’ Beland BC, hemm Mqabba Lilly BC, li barra minn darhom reb[u kontra PO’s Bar. Beland BC irritornaw g[ar-reb[ meta fi]}ejtun reb[u 6-2 kontra Xuereb Installations. Fl-a[[ar partita tal-programm, Duke of Connougth BC iddefendew ittielet post b’reb[a fuq Bormla Bo//i Club, 5-3.

II Div – Manchester Conquest Bar 23, Mqabba Lilly BC 22, Beland BC 22, Duke of C.19, Johnnys Bar 16, PO’s Bar 13, Xuereb Installations 5, Bormla Bo//i Club 3

IN-NAZZJON Il-{amis, 17 ta’ Jannar, 2013

36 Sport SPORTMALTA AWARDS

Il-finalisti g[at-Tim tas-Sena Bowling - Tim Nazzjonali Dan it-tim kompost minn Mark Spiteri, Justin Caruana Scicluna, Sue Abela u Melissa Swift reba[ il-midalja tal-fidda fil-Kampjonati tal-Mediterran minn fost 12-il pajji] u kellu medja ta’ aktar minn 200 pin kull log[ba.

Mr. Whippy (Drag Racing)

It-tim Champion tal-Ewropa tal-FIA fil-kategorija Top Methanol Dragster wara sitt ti;rijiet li saru fl-Ingilterra, il-:ermanja, il-Finlandja u l-I]vezja. G[amel ukoll [in rekord ta’ 5.36 sekondi.

It-tim kien immexxi minn Joe Carabott u kien kompost minn Manty Bugeja (sewwieq u mekkanik), Remigio Arpa, Manuel Pavia, Mervin Cassar, Charlie Draper, Larry Farrugia, Sammy Ciantar, Matthew Carabott, Vince Carabott u Arnold Farrugia.

Squash - Tim Nazzjonali (Nisa)

It-tim nazzjonali tan-nisa tal-isquash kompost minn Theresa Brusson, Cecilia Farrugia, Johanna Rizzo, Colette Sultana u Sarah Decesare reba[ it-tielet post fil-Kampjonati Ewropej Division C.

Rugby - Tim Nazzjonali

Re;a’ [a sehem fit-Tazza tan-Nazzjonijiet Divi]joni 2 A u reba[ ]ew; konfronti kontra lLitwanja u l-I]vezja waqt li tilef biss b’differenza ta’ punt wie[ed il-partita kontra l-Kroazja. Jinsab fl-40 post fir-rankings mondjali u fit-12-il post minn 21 fir-rankings tal-Ewropa.

Skeet - Tim Nazzjonali (Sparar)

It-tiraturi Clive Farrugia u Darren Vella reb[u l-midalja tal-fidda filKampjonati Ewropej talCommonwealth li saru f’Jersey meta laqtu total ta’ 174 minn 200 plattina. Fil-kompetizzjoni individwali, Clive Farrugia spi//a fir-raba’ post u Darren Vella fis-sitt po]izzjoni.

IN-NAZZJON Il-{amis 17 ta’ Jannar, 2013

Sport 37 TENNIS – OPEN TAL-AWSTRALJA FORMULA 1

Il-Ferrari l-;dida fi Frar

Il-Ferrari [abbru li se jippre]entaw il-karozza l;dida tag[hom fl-1 ta’ Frar, fil-kwartieri ;enerali, f’Maranello. Dan ]velah ilKap tat-tim, Stefano Domenicali, li minkejja li [abbar id-data li fiha se tkun ippre]entata l-karozza, ma qalx x’se jkun jisimha.

It-testing uffi/jali se jibda fil-5 ta’ Frar fi/-/irkiwt ta’ Jerez, fi Spanja. Il-Ferrari, flista;un li g[adda, spi//aw fittieni post tal-klassifika talkostrutturi wara r-Red Bull, filwaqt li s-sewwieq tag[hom, Fernando Alonso, temm ittieni, tliet punti biss wara /champion, Sebastian Vettel.

Domenicali tkellem g[al darba o[ra dwar xi xnig[at li t-tim Taljan se jag[mel minn kollox biex i;ib lil Vettel.

“Jien u l-President Luca Di Montezemolo minn dejjm g[edna li koppja mag[mula minn Alonso u Vettel hi [olma; imma hemm differenza bejn il-[olm u rrealtà. M’a[niex se nippruvaw in;ibu lil Vettel u se na[dmu aktar fuq il-karozza milli fuq is-sewwieqa,” qal Domenicali.

Sharapova timpressjona u Stosur eliminata Ir-Russa Maria Sharapova kompliet timpressjona hekk kif saret l-ewwel tennista li qatt reb[et ]ew; partiti konsekuttivi, 6-0, 6-0.

Sharapova reb[et kontra l:appuni]a Miaski Doi f’47 minuta, jumejn wara li g[elbet lil Olga Puchkova bi skor identiku.

Sharapova qed tfittex li tirba[ il-[ames Grand Slam tag[ha u t-tieni wie[ed flAwstralja. Fir-round li jmiss tilg[ab kontra Venus Williams, tennista li ]gur se toffri sfida aktar denja milli offrew it-tnejn ta’ qabilha.

Williams sabitha fa/li tirba[ 6-3, 6-3 kontra l-Fran/i]a Alize Cornet.

L-akbar sorpri]a waslet meta l-Awstraljana Samantha Stosur tilfet 6-4, 1-6, 7-5 kontra /-?ini]a Zheng Jie. Din mhix l-ewwel darba li Stosur iddi]appuntat f’pajji]ha stess, u mill-a[[ar tmien log[biet li lag[bet flAwstralja reb[et biss tnejn.

G[al Zheng din kienet ittieni reb[a konsekuttiva kontra Stosur wara li ;img[a ilu reb[itilha fis-Sydney International. Bl-

Nadal lura fl-azzjoni Intant. l-Ispanjol Rafael

L-Awstraljana Samantha Stosur iddi]appuntata wara li ;iet eliminata minn Zheng Jie

eliminazzjoni ta’ Stosur, issa m’g[adx fadal tennista Awstraljana f’dan il-Grand Slam f’Melbourne.

Djokovic fir-round li jmiss In-numru wie[ed fid-dinja, Novak Djokovic, kellu wirja

tajba kontra l-Amerikan Ryan Harrison u g[adda g[ar-round li jmiss b’reb[a, 6-1, 6-2, 6-3.

Wara din ir-reb[a kontra ttennista ta’ 20 sena, Djokovic qal li ]-]g[a]ag[ tal;enerazzjoni l-;dida ta’ tennisti g[andhom b]onn ja[dmu aktar biex i[allu

Nadal [abbar li se jirritorna g[al-log[ob ix-xahar li ;ej flOpen tal-Bra]il. Nadal ilu jirkupra minn injury flirkoppa sa minn :unju. meta we;;a’ waqt l-Open ta’ Wimbledon. Min[abba din linjury. Nadal ma [ax sehem fl-Olimpjadi ta’ Londra u flOpen tal-Istati Uniti li sar f’Settembru. Fl-Awstralja.

Nadal mhux qed jie[u sehem min[abba virus fl-istonku u lOpen tal-Bra]il jibda fil-11 ta’ Frar.

?IKLI}MU

FUTBOL

Sampaoli jiddebutta b’reb[a ma/-?ile Jorge Sampaoli, li ng[ata linkarigu li jer;a’ jifta[ ftit tama g[a/-?ile fil-partiti talkwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja, kellu debutt po]ittiv b[ala kow/ b’reb[a, 2-1, f’partita internazzjonali ta’ [biberija kontra s-Senegal, li spi//aw il-partita b’disa’ plejers.

It-tim ta’ Sampaoli, li kien mag[]ul minn plejers li jilag[bu biss fil-kampjonat domestiku, kellu bidu fqir filpartita f’La Serena, fejn wara g[axar minuti sab ru[u b’goal minn ta[t.

Is-Senegal, li naqas milli jikkwalifika g[at-Tazza Afrikana, mar fil-vanta;;

impatt tajjeb f’kompetizzjonijiet b[al dawn.

Djokovic issa jilg[ab kontra Radek Stepanek tarRepubblika ?eka. Dan tala[[ar g[adda g[at-tielet round b’reb[a, 6-2, 6-2, 6-4, kontra Feliciano Lopez.

Tipsarevic kellu jit[abat biex reba[ f’[ames sets kontra Lacko, filwaqt li lIspanjol Ferrer g[adda g[attielet round b’reb[a ta’ 6-0, 75, 4-6, 6-3, u Berdych kompla bil-progress tieg[u b’reb[a, 6-2, 6-2, 6-4 kontra Rufin.

minn Pape Sane. Imma /-?ile [ar;u ferm aggressivi fit-tieni taqsima u Carlos Munoz kiseb id-draw fit-52 minuta, u fil-65 minuta kien Fernando Meneses li skorja l-goal tarreb[a minn penalty wara foul fuq is-sostitut Patricio Rubio.

Is-Senegal spi//a l-partita b’disa’ plejers wara li Mbaye Moussa Ndione u Khassim Soumare tke//ew fit-tieni taqsima.

Sampaoli hu ammiratur ta’ Marcelo Bielsa li mexxa li/?ile lejn l-ewwel finali tatTazza tad-Dinja fl-2010 hu ttielet kow/ Ar;entin konsekuttiv wara li [a post Claudio Borghi f’Di/embru.

Armstrong g[andu d-dmir jg[id il-verità Il-President tal-Unjoni ta/?ikli]mu fir-Renju Unit, Brian Cookson, qal li Lance Armstrong g[andu d-dmir ji]vela kollox fl-intervista li se jkollu din il-;img[a. Isseba’ titli tat-Tour De France li reba[ Armstrong ;ew irtirati wara li l-A;enzija ta’ Kontra d-Doping fl-Istati Uniti (USADA) [ar;et rapport iddettaljat li dan g[amel u]u minn numru kbir ta’ sustanzi ipprojbiti, u min[abba li ma /a[adx dan ir-rapport b’mod uffi/jali, ;ew irtirati it-titli u ;ie sospi] g[al g[omru mill-

isport.

L-intervista li g[andu Armstrong mal-pre]entatri/i Oprah Winfrey se tixxandar illum, (il-:img[a [in ta’ Malta) u Cookson qed jittama li minnha jo[or;u diversi dettalji.

“Minn din l-intervista qed nistenna li jo[or;u l-ismijiet tat-tobba li g[enu lil Armstrong, l-ismijiet ta’ dawk li kienu qed jissuplixxu lil Armstrong bis-sustanzi, u l-ismijiet ta’ dawk kollha involuti f’dan l-iskandlu,” qal Cookson.

Fil-ktieb li ippubblika

Tyler Hamilton, /iklist li kien fl-istess tim ma’ Armstrong, qal li kemm hu kif ukoll Armstrong kienu g[amlu u]u minn dawn issustanzi. Fil-jiem li g[addew, il-;urnal New York Times irrapporta li jekk Armstrong jammetti, ikun jista’ jer;a’ jikkompeti fil-maratoni u ttriathlons.

Wara li [ar;u r-rapporti tal-USADA, Armstrong ma baqax Kap E]ekuttiv talFondazzjoni ‘Livestrong’ – fondazzjoni li waqqaf hu stess wara li g[eleb il-marda tal-kan/er.

IN-NAZZJON Il-{amis, 17 ta’ Jannar, 2013

38 Sport

50 kampjonat nazzjonali fil-mira tal-kriminali Ralf Mutschke, il-kap tas-sigurtà tal-FIFA

Xi gruppi ta’ kriminali organizzati po;;ew fil-mira tag[hom madwar 50 kampjonat nazzjonali tal-futbol biex possibbilment jinfiltraw il-

korruzzjoni; u kull pajji] hu vulnerabbli, hu x’inhu r-rekord tieg[u fuq il-korruzzjoni. Dan [abbru l-kap tas-sigurtà talFIFA, Ralf Mutschke.

Huwa qal li persuna li nstabet [atja ta’ korruzzjoni qaltlu personalment wi// imb wi// waqt laqg[a sigrieta, li din l-attività llum saret ippreferuta mill-kriminali aktar mit-traffikar tad-drogi.

“Iltqajt ma’ persuna, hawnhekk fi Zurich vi/in izzoo, li nstabet [atja fuq korruzzjoni, u qaltli li lkriminalità organizzata qed to[ro; mi/-/irku tad-drogi u qed tinvolvi ru[ha filkorruzzjoni u l-partiti rran;ati fil-futbol g[aliex hemm riskju anqas u profitt akbar,” qal Mutschke, li [adem malPulizija Federali :ermani]a g[al 33 sena qabel sie[eb lillFIFA fl-2012.

“Ng[id li hemm madwar 50 kampjonat nazzjonali differenti barra l-Ewropa li huma fil-mira ta’ dawn il-kriminali fis-suq tal-im[atri.”

Il-problema ta’ partiti rran;ati saret problema kbira dan l-a[[ar fejn /irku ta’ nies i[allsu plejers, referees u uffi/jali biex jimmanipulaw ilpartiti u jag[mlu ammonti kbar ta’ flus fuq ir-ri]ultat.

Mutschke qal li /erti kampjonati u konfederazzjonijiet tant ;ew infiltrati, li xi referees kienu kapa/i jg[ollu l-karriera tag[hom billi kienu parti millmanipulazzjoni.

“Rajniehom jippruvaw jie[du klabb s[i[ u ju]awh g[all-manipulazzjoni. Dan narawh f’partitijiet o[ra taddinja. Jekk ikunu kapa/i jie[du klabb, i[allsu s-salarji talplejers, imma qed jittrasferixxu wkoll plejers ma’ klabbs o[rajn. Naf ukoll li xi referees qed ikunu m[ajra minn dawn it-talin li jweg[duhom qab]a fil-karriera meta jkunu involuti fil-manipulazzjoni g[aliex dawn il-persuni g[andhom kuntatt fil-Federazzjoni.”

Mutschke irrimarka li lpajji]i kollha huma

vulnerabbli, mhux dawk biss li g[andhom reputazzjoni ta’ korruzzjoni. B[ala ka] famu], hu semma dak li wassal g[al sentejn [abs tal-plejer internazzjonali ta’ Singapore, Wilson Ray Perumal, talli [adem biex jikkorrompi log[ba fil-Finlandja.

Mutschke qal li dawn ilpersuni kultant javvi/inaw lillplejers, lir-referees u lil uffi/jali o[rajn tal-log[ba meta l-aktar li ma jkunx mistenni.

“G[andek 50 fil-mija /ans li ta//etta u dak li jiddi]appuntani hu li dan jurini li m’g[andhomx bi]g[a g[aliex [add mhu qed jirrapporta li qed ji;i avvi/inat. {afna drabi, dawn sa[ansitra g[andhom a//ess g[at-tunnel tal-plejers, li hi [a;a stramba.

Tattika o[ra u]ata hi li jorganizzaw partiti internazzjonali ta’ [biberija u jibdlu r-referee fl-a[[ar minuta.

Jekk ma jkollokx ritratti tallog[ba, diffi/li li tinduna jekk dan kienx il-veru referee li kellu jikkontrolla l-log[ba.”

F’ka] minnhom, il-FIFA indunat b’din il-bidla biss g[aliex ir-referee fil-lista kien iswed u fuq il-Youtube raw referee abjad jikkontrolla lpartita.

Mutschke qal li ma jemminx li kienu affettwati xi partiti tal-kwalifikazzjoni mitTazza tad-Dinja tal-2014 min[abba l-presti;ju u l-profil g[oli tal-partiti. Hu fa[[ar liskwadra tal-Gwatemala, li dan l-a[[ar irrappurtat tliet membri fl-iskwadra talli ppruvaw jikkonvin/uhom ibig[u partita ta’ [biberija. Ittlieta kienu sospi]i g[al g[omorhom.

Fl-a[[arnett, Mutschke ammetta li l-FIFA ma tistax tipprovdi protezzjoni g[axxhieda, u li s-sanzjonijiet g[all-plejers [afna drabi huma aktar [arxa minn dak ta’ min jipprova jikkorrompi.

IN-NAZZJON Il-{amis 17 ta’ Jannar, 2013

Sport 39 FUTBOL

Guardiola flok Heynckes ma’ Bayern minn Lulju Bayern Munich [atru lilleks kow/ ta’ Barcelona, Pep Guardiola, minflok Jupp Heynckes g[all-ista;un li ;ej.

Dan [abbruh il-leaders talBundesliga stess, ilbiera[.

Bayern qalu li Guardiola, li g[andu 41 sena, se jkunu qed jie[u t-tmexxija ming[and Heynckes f’Lulju u a//etta kuntratt sa :unju tal-2016.

Guardiola [a sena mistrie[ wara li mexxa lil Barcelona lejn ir-reb[ ta’ 14-il trofew f’erba’ sta;uni, inklu] darbtejn i/-Champions League u tliet kampjonati Spanjoli konsekuttivi, u dan ix-xahar ikkonferma li se jkun qed jirritorna fil-kow/ing ixxahar id-die[el.

Aktar kmieni lbiera[ filg[odu, qabel [ar;et din la[bar, Pep Guardiola kien qal li jsib il-futbol Ingli] ‘affaxxinanti’ u l-ambizzjoni tieg[u hi li jmexxi klabb talPremier League fil-futur.

Fl-a[[ar jiem kien qed jissemma fil-media li jista’ jing[aqad ma’ Chelsea, Manchester United u Manchester City fl-Ingilterra, Bayern Munich fil-:ermanja u anki Paris St. Germain fi Franza.

“Dejjem sibt il-futbol Ingli] affaxxinanti, anki sempli/iment g[all-atmosfera, il-folla u l-partitarji,” qal Guardiola minn New York, fejn kien qed joqg[od mal-

familja, f’messa;; li bag[at fuq il-websajt tal-FA Ingli]a.

“B[ala plejer ma stajtx nirrealizza l-[olma tieg[i li nilg[ab fl-Ingilterra, imma nittama li fil-futur ikolli sfida li nkun kow/ jew manager f’dan il-pajji] u n[oss lesperjenza tal-kow/is u lplejers li kienu hawn. Hi xi [a;a unika li tilg[ab f’dan ilkampjonat. Irrid in[oss lambjent, il-media u l-istil talplejers u dak kollu marbut mal-log[ba. G[ad g[andi 41 sena u nittama li fil-futur inkun nista’ ngawdi dan kollu,” qal Guardiola, li kien qed jitkellem mal-FA b[ala parti mi/-/elebrazzjonijiet tal150 sena mit-twaqqif tag[ha.

Pep Guardiola li se jibda jmexxi lil Bayern Munich

FUTBOL - UEFA

DIXXIPLINA

L-ebda plejer mill-Premier League fit-tim tas-sena

Denni sospi] tliet partiti

Il-websajt uffi/jali tal-UEFA [abbret it-tim tas-sena g[all-2012 fejn g[all-ewwel darba mhemm l-ebda plejer mill-Premier League Ingli] f’din l-iskwadra.

Il-UEFA qalet li nxte[tu rekord ta’ 5.3 miljun vot minn madwar nofs miljun persuna li ju]aw il-websajt www.uefa.com, 20 fil-mija aktar minn sena ilu u tmien plejers innominati ;ejjin minn la Liga fi Spanja.

It-tim tas-sena tal-uefa.com li issa jinsab fit12-il sena tieg[u, m’g[andux il-firma uffi/jali tal-UEFA imma hu ferm popolari malpartitarji.

Barcelona u Real Madrid g[andhom erba’ plejers kull wie[ed u Andres Iniesta ta’ Barcelona kien mag[]ul minn kwa]i tlieta minn kull erbg[a li vvutaw. I]-]ew; klabbs kellhom ukoll tmien plejers fil-lista tas-sena lo[ra.

L-attakkant ta’ Real Madrid Cristiano Ronaldo li f’din l-iskwadra fittizja ji;i jilg[ab

Ri]ultati

Premiership Chelsea v Southampton League One Coventry v Tranmere Coppa Italia Fiorentina v Roma (wara il-[in barrani) FA Cup Arsenal v Swansea Man U v West Ham

mal-makna tal-goals ta’ Barcelona u plejer tassena Lionel Messi, u l-goalkeeper Iker Casillas, jinsabu fit-tim tas-sena g[as-sitt sena konsekuttiva.

G[all-ewwel darba dawk li vvutaw kienu wkoll mitluba jag[]lu l-formazzjoni tattika ideali u [ar;u b’dik ta’ 4-4-2, li kienet issistema li dejjem intu]at fl-a[[ar 11-il edizzjoni pre/edenti.

It-tim tas-sena tal-FIFA li t[abbar dan ixxahar kien ukoll iffurmat kollu kemm hu minn plejers f’La Liga.

It-tim tas-sena tal-uefa.com hu dan: Iker Casillas (Real Madrid), Sergio Ramos (Real Madrid), Gerard Pique (Barcelona), Thiago Silva (AC Milan#Paris SG), Philipp Lahm (Bayern Munich), Andres Iniesta (Barcelona), Xavi Hernandez (Barcelona), Andrea Pirlo (Juventus), Mesut Ozil (Real Madrid), Lionel Messi (Barcelona), Cristiano Ronaldo (Real Madrid).

TRASFERIMENTI

2-2 1-0

0-1 1-0 1-0

Strachan kow/ tal-Iskozja Gordon Strachan in[atar b[ala l-kow/ nazzjonali talIskozja. L-eks manager ta’ Celtic u Middlesbrough se jie[u post Craig Levein. Dan

tal-a[[ar kien tke//a millkariga f’Novembru li g[adda.

Strachan se jmexxi lit-tim waqt ir-round tal-kwalifikazzjoni tat-Tazza tad-Dinja.

L-attakkant Denni Rocha Dos Santos ta’ Valletta u lkow/ ta’ Melita, Patxi Salinas, ;ew sospi]i tliet partiti kull wie[ed millkummissarju tad-dixxiplina tal-MFA. Denni se jitlef il-partiti kontra Sliema Wanderers, {amrun Spartans u Balzan, waqt li Salinas mhux se jkun jista’ joqg[od fuq il-bank ta’ Melita fil-partiti kontra Floriana, Tarxien u Mosta.

Luke Sammut tal-istess Melita ;ie sospi] ukoll ]ew; partiti. Sliema Wanderers se jkollhom ]ew; plejers sospi]i log[ba kull wie[ed, Paltemio Barbetti u Luca Martinelli, waqt li plejers o[ra millPremier li ;ew sospi]i log[ba huma Brooke Farrugia ta’ Floriana, Marcelo Dias ta’ Hibernians, Patrick Borg ta’ Rabat Ajax u Justin Grioli ta’ Tarxien.

Mill-Ewwel Divi]joni, luniku plejer sospi] log[ba hu Beppe Antignolo (Lija A.), waqt li mit-Tieni Divi]joni lag[ar li marru kienu St. Patrick, li kellhom lil Alex Ellul sospi] ]ew; partiti u Gordon Failla u Reno Vella sospi]i log[ba kull wie[ed

b[al Gilbert Martin (Fgura Utd), Matthew Vella (Mellie[a), Ishmael Cutajar (M;arr Utd), Shawn Vella (San :wann), Iro Curmi (Si;;iewi) u Matthew Schembri (}urrieq).

Mit-Tielet Divi]joni kienu sospi]i Sandro Galea (Qrendi) ]ew; partiti u log[ba kull wie[ed Davide Mula (Qrendi), Jean Claude Cachia (Attard), Justin Muscat (Luqa SA), Christian Bugeja (Sta Lucia).

Minbarra dawn, g[axar plejers o[ra ;ew sospi]i log[ba kull wie[ed u se jibqg[u sospi]i sakemm jippre]entaw e]ami mediku skont kif stipulat firregolament nru 8 talkompetizzjoni u skont ilpro/edura dwar il-Verifika tat-testijiet medi/i mibg[uta lill-klabbs membri fit-12 ta’ Di/embru. Dawn huma Ini Akpani (B’Kara), Noel Attard (Mosta), Philip Chircop (Fgura Utd), Jonathan Mallia (Msida SJ), Steve Dimech (St. Patrick), Janiro Camilleri (}ebbu; R.), Coreschi Petrovich (}urrieq), Sergey Danilov (Marsa), Adrian Muscat (Qrendi) u Karl Seychell (Ta’ Xbiex)

KMS

Mijiet ta’ tfal f’laqg[a mal-isportivi

Mument mill-attività tal-biera[ (Ritratt> Roberto Runza)

Mijiet ta’ tfal minn bosta skejjel statali u privati [onqu l-Padiljun tal-isport tal-Kottonera f’attività ewlenija marbuta mal-edizzjoni 2012 tal-isport Malta Awards – G[a]liet Sportivi Nazzjonali.

Filwaqt li ma naqsitx il-mu]ika, din l-attività, ippre]entata minn Ronald Briffa, rat il-qofol tag[ha bil-pre]entazzjoni tal-finalisti f’kull kategorija f’dik tal-isportiv, sportiva, uffi/jal, ]ag[]ug[ u tim tas-sena.

Pre]enti g[al din l-attività kien hemm is-Segretarju Parlamentari responsabbli mill-isport, Clyde Puli, li flimkien ma’ Bernard Vassallo, i/-Chairman tal-Kunsill Malti g[allIsport, Bertie Muscat, il-Vi/i

Chairman tal-istess Kunsill Malti g[all-Isport, u Pippo Psaila, i/Chairman tal-Kumitat Organizattiv.

L-istudenti ltaqg[u mal-atleti u uffi/jali o[rajn ewlenin tal-isport f’pajji]na.

Din l-attività kienet tinkludi wkoll siltiet ta’ dance sport kif wkoll wirja spettakolari tal-BMX, illi b[as-soltu ntlaqg[et tajjeb minn dawk pre]enti.

Ir-rebbie[a tal-Isport Malta Awards – G[a]liet Sportivi Nazzjonali, ikunu mag[rufa nhar is-Sibt 19 ta’ Jannar f’serata ta’ premjazzjoni li g[aliha se jin;ieb Malta l-eks player tat-tim Nazzjonali Taljan fis-snin 90, Totò Schillaci.

IN-NAZZJON Il-{amis, 17 ta’ Jannar, 2013

40 Lokali

Malta bit-tieni l-anqas rati ta’ in/idenza ta’ kan/er fl-Ewropa Malta g[andha t-tieni l-anqas rati ta’ in/idenza tal-kan/er flEwropa. Dan [are; waqt konferenza stampa li saret fi//entru tal-Breast Screening, fejn il-Ministru tas-Sa[[a, l-Anzjani u l-Kura fil-Komunità, Joe Cassar, sa[aq li f’din il-le;i]latura, ilGvern [adem bis-s[i[ fuq il;lieda kontra l-kan/er.

Huwa ppre]enta l-istatistika li turi li f’Malta g[andna t-tieni lanqas rati ta’ in/idenza tal-kan/er fl-Ewropa. Cassar spjega li dan ukoll hu grazzi g[all-Pjan Nazzjonali dwar il-Kan/er blg[anijiet prin/ipali li titnaqqas lin/idenza, jittawwal l-g[ajxien wara d-dijanjosi u tkun ]gurata laqwa kwalità ta’ [ajja possibli g[all-pazjent. Il-Ministru Cassar irrefera g[ad-diversi inizjattivi u servizzi li ;ew introdotti u m;edda f’dawn l-a[[ar snin, relatati mal-marda tal-kan/er.

B’referenza g[as-servizzi taliscreening, Dr. Nadine Delicata, ppre]entat statistika li hija xhieda tax-xog[ol li sar f’dan is-settur.

Hi spjegat li 161 mara ;ew identifikati li g[andhom il-kan/er fis-sider, fit-tliet snin li ilu g[addej il-programm taliscreening tas-sider, li g[alih attendew 70% tan-nisa li kienu mistiedna. Hi wriet li s-servizz tal-iscreening tal-musrana beda juri ri]ultati inkura;;anti [afna, g[aliex 32% ta’ dawk li ;ew mistiedna a//ettaw is-servizz taliscreening. Hi spjegat li dan huwa per/entwal tajjeb [afna, g[ax f’xi pajji]i fejn dan is-servizz ilu li ;ie mwaqqaf, il-per/entwal tan-nies li ja//ettaw din l-istedina hu filmedja ta’ 30%. Din l-istatistika hi /ertifikat tal-kwalità tas-servizzi tal-iscreening li l-Gvern qed jinvesti f’pajji]na.

Dr. Neville Calleja, id-Direttur tal-Informazzjoni u r-Ri/erka dwar is–Sa[[a, irrefera g[all-fatt li Malta g[andha t-tieni l-anqas

rati ta’ in/idenza tal-kan/er flEwropa, kif ukoll t-tieni l-inqas rata ta’ in/idenza tal-kan/er talpulmun fl-Ewropa. Calleja spjega li g[alkemm f’Malta hawn prevalenza g[olja tal-a]ma, ma te]isti l-ebda evidenza li tasso/ja b’mod dirett din il-prevalenza tala]ma mal-power stations f’pajji]na. Hu wera li fix-xlokk ta’ Malta, il- prevalenza tal-a]ma hija fil-fatt inqas.

Dr. Martin Balzan, konsulent mediku fil-mard respiratorju, spejga li r-ri]ultati ta’ studji ta’ ricerka li saru minn xi esperti f’Malta, u studju ewlieni, Respira, li g[adu g[addej, jindikaw li llivell tat-traffiku f’diversi lokalitajiet f’pajji]na huwa relatat mal-in/idenza u l-prevalenza talmard respiratorju.

B’referenza g[ar-relazzjoni bejn it-traffiku u l-mard respiratorju, Dr. Nicholas Refalo, Konsulent Spe/jalist flonkolo;ija, sa[aq li l-Gvern g[andu jkompli jiffoka fuq it-triq li qabad, u jibqa’ sejjer blinizjattivi kontra it-tipjip u ttni;;is mit-traffiku. Dr Refalo spejga li huma fuq dawn i]-]ew; fatturi, it-tipjip u t-traffiku, li hemm evidenza /ara li turi relazzjoni mal-mard, u mhux power stations tan-natura li llum g[andu pajji]na, u huwa g[alhekk li l-politi/i u l-Gvern g[andhom ikomplu fuq ix-xog[ol biex jitnaqqas it-tipjip u t-traffiku.

Dr Charmaine Gauci, Direttur tal-Edukazzjoni u Promozzjoni tas-Sa[[a u l-Prevenzjoni talMard, spjegat il-medda ta’ inizjattivi u mi]uri li l-Gvern [a f’dawn l-a[[ar snin kontra ttipjip. Hija semmiet fost l-o[rajn is-smoking cessation classes li g[alihom irrikorrew 579 pazjent, u l-l-installazzjonijiet il-;odda li ;ew ippubblikati u li jipprojbixxu t-tipjip f’postijiet pubbli/i, inklu] fil-playgrounds tat-tfal.

Mijiet ta’ tfal minn bosta skejjel statali u privati [onqu l-padiljun tal-isport talKottonera f’attività marbuta mal-edizzjoni ta’ din is-sena tal-Isport Malta Awards – G[a]liet Sportivi Nazzjonali. Din l-attività kienet tinkludi wkoll siltiet ta’ dance sport, kif ukoll wirja spettakulari tal-BMX, illi ntlaqg[et tajjeb minn dawk pre]enti.

(Ritratt> Roberto Runza)

media•link COMMUNICATIONS