2013_01_20

Numru 2,146

€0.75

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013 www.mychoice.pn

Kampanja miljunarja mil-Labour

Jekk f’din il-kampanja elettorali qed tara aktar billboards tal-Labour, jekk qed tinnota aktar riklami u supplimenti ma[ru;in millMLP, jekk qed tara attrezzaturi aktar komdi u spazju]i min-na[a tal-istess partit u, jekk qed tara lussu kbir f’kull mhu qed jag[mel il-Labour, din mhix sempli/i illu]joni i]da realtà.

Wie[ed malajr jistaqsi rra;uni g[al dan kollu. Ittwe;iba hi daqstant ie[or sempli/i: il-Labour qed jirnexxilu jag[mel l-aktar kampanja lussu]a li qatt rajna f’Malta g[aliex g[andu g[ad-dispo]izzjoni tieg[u miljuni ta’ ewro: SITT MILJUN EWRO B’KOLLOX! Il-mistoqsija li tqum, allura, hi: Minn fejn ;ab dawn il-flus kollha meta f’[ames snin ta’ ;abriet ming[and il-poplu l-Labour iddikjara li kien ;abar kwart ta’ dan l-ammont^ Id-dettalji f’pa;na 3

ILLUM...

Suppliment politiku L-ANZJANI TAG{NA

Aktar [idma tal-Prim Ministru f’G[awdex

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi, ilbiera[ kompla bil-[idma intensiva tieg[u b’attivitajiet politi/i u anki governattivi. Filwaqt li filg[odu g[amel ]jara lis-sidien tal-[wienet f’{a]-}ebbu; (pa;na 5), wara nofsinhar, l-ewwel inawgura l-uffi//ji l-;odda tal-ETC f’G[awdex (pa;na 6), u mbag[ad kien il-kelliem ewlieni f’attività politika fix-Xag[ra. Fir-ritratt (fuq) il-Prim Ministru jidher mal-kantanta Deborah C, li intervistatu waqt din l-attività. RAPPORT S{I{ F’PA:NA 7

FIL-{AR:A TAL-LUM…

It-taxxa tas-su//essjoni titne[[a kompletament “Wa[da mill-mi]uri importanti li [abbarna u li se tkun fil-programm elettorali tag[na, hi dik li nne[[u kompletament it-taxxa tas-su//essjoni.”

Dan sostnieh Lawrence Gonzi, il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista, ilbiera[ filg[odu, fil-programm Il-Fatti Kollha, fuq Radio 101.

Dan, wara li nhar il-:img[a filg[axija, din ilkwistjoni ssemmiet fil-programm Xarabank, waqt id-dibattitu bejn i]-]ew; mexxejja.

Dan ifisser, qal il-Prim Ministru, li meta tiret propjetà ming[and il-;enituri, inti ma t[allasx it-taxxa fuq dik is-su//essjoni, filwaqt li stqarr li d-dettalji kollha marbutin ma’ din il-mi]ura

– Il-Prim Ministru

se jit[abbru fil-jiem li ;ejjin.

Din se tkun mi]ura li ti;;enera l-;id g[allfamilji tag[na u se t[alli aktar flus fil-bwiet talpoplu Malti u G[awdxi.

Il-Prim Ministru ]ied li se jkun hemm ukoll mhux biss in/entivi g[al dawk li jixtru lpropjetà g[all-ewwel darba, i]da wkoll g[assecond-time buyers.

Dawn huma biss ftit mill-[afna mi]uri li Gvern Nazzjonalista da[[al fl-a[[ar Ba;it li lLabour ivvota kontra tag[hom u allura g[alissa ma jistg[ux jid[lu fis-se[[.

Ara rapport dettaljat f’pa;na 5

Ara li qed ting[ata l-kopja tieg[ek ta’

LIFE & STYLE

Il-kanzunetta tal-Partit Nazzjonalista g[all-Kampanja Elettorali 2013

Lest itajjarhom

Hemm post biss g[al dawk tal-qalba ta’ Muscat

MICHAEL FARRUGIA

GAVIN GULIA

JOSE HERRERA

JOE MIZZI

ANTON REFALO

ANTHONY ZAMMIT

Imkejjen qrib il-core group ta’ Joseph Muscat li tkellmu ma’ din il-gazzetta bil-kundizzjoni ta’ konfidenzjalità stretta, qalu li f’ka] li l-Labour jitla’ fil-gvern, se jkun hemm mhux inqas minn sitt pretendenti g[al kariga ministerjali li se jibqg[u jittewbu. Huma biss tal-qalba ta’ Muscat li qed ikunu kunsidrati g[al dawn ilkarigi.

Dawn is-sitta — li erbg[a minnhom kellhom esperjenza ‘ministerjali’ fl-a[[ar Gvern Laburista tal-1996 — alfabetikament, huma, Michael Farrugia, Gavin Gulia, Josè Herrera, Joe Mizzi, Anton Refalo u Anthony Zammit.

L-aktar ka] /ar u lampanti hu dak ta’ Joe Mizzi, li fl-a[[ar le;i]latura kien il-kelliem ewlieni tal-Labour g[all-Ener;ija u r-Ri]orsi kif ukoll Whip tal-Grupp Parlamentari. Hu kien ukoll Ministru bla Portafoll fil-gvern ta’ Alfred Sant.

Mizzi kien nieqes g[al kollox filpre]entazzjoni li l-Labour g[amel dwar l-hekk imsej[a ‘proposta’ rigward l-ener;ija flewwel jiem ta’ din il-kampanja elettorali.

Postu, evidentement, ittie[ed minn Konrad Mizzi, li kien imbuttat fin-nofs biex iressaq din il-proposta tieg[u li tant qajmet kontroversji.

Dawk li tkellmu mag[na qalulna li minkejja li Muscat lest ikabbar sostanzjalment ilKabinett minn dak li kien f’din il-le;i]latura, xorta ma jkunx jista’ ‘jakkomoda’ nies li g[al [afna ]mien kienu qed jaspiraw bis-s[i[ li jsiru ministri wara snin twal fl-Oppo]izzjoni.

Dan kollu jrid jittie[ed fl-isfond li Muscat di;à ‘qata’ ras’ An;lu Farrugia li barra li kien Deputy Leader kellu post ‘garantit’ f’kabinett futur laburista. g[al pa;na 2

2 Attwalità politika

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Kampanja kontra Il-pariri kollha tal-esperti jesponu kemm il-proposta Noel Farrugia minn pa;na 1

It-tir ta’ Muscat hu li jda[[al g[add ta’ latecomers fil-Partit Laburista li, barra Konrad Mizzi, jinkludu wkoll lil Manwel Mallia, Franco Mercieca u, ovvjament, Louis Grech u Edward Scicluna.

Fost dawk li, g[al xi ra;uni jew o[ra, il-Labour irid i[alli barra hemm Josè Herrera li postu, f’ka] ta’ reb[a laburista, jittie[ed minn Manwel Mallia li qed jintbag[at f’isem il-partit f’g[add ta’ programmi televi]ivi kunsidrati b[ala ‘kru/jali’ mill-core group ta’ Muscat.

Deputat laburista ie[or b’esperjenza ministerjali li jit[alla barra hu Michael Farrugia li ta[t Sant kien Ministru tas-Sa[[a u li fla[[ar le;i]latura kien ilkelliem ewlieni g[addrittijiet tal-konsumatur u lkomunikazzjoni u tteknolo;ija tal-informazzjoni.

Pretendent ie[or g[allkariga ta’ Ministru tasSa[[a u li ma jid[olx filpjan ta’ Muscat hu Anthony Zammit li, kif jidhru laffarijiet, tilef [afna millimportanza li kien jing[ata fi ]mien Alfred Sant.

Interessanti wkoll hu l-ka] ta’ Anton Refalo li n-nies tieg[u fid-distrett ilhom issnin iwebblu lill-kostitwenti li hu se jkun il-Ministru g[al G[awdex. Min-na[a tal-core group ta’ Muscat, i]da, lindikazzjonijiet huma favur Franco Mercieca li wkoll qed ikun mg[ejjun u mbuttat [afna mill-‘magna’ /entrali.

Ma’ dawn irid ji]died Gavin Gulia li fi ]mien Sant l-ewwel kien Segretarju Parlamentari u mbag[ad Ministru. Madankollu, filLabour qed jing[ad li Gulia mhux biss ma jsirx ministru i]da qajla g[andu /ans li

jkun elett fil-Parlament anke g[all-fatt li meta fl-elezzjoni tal-2008 kellu inqas kompetizzjoni xorta wa[da ma kienx elett u spi//a filParlament wara elezzjoni ka]wali.

B’dawn il-weg[diet u manuvri kollha, Muscat xorta jibqa’ b’numru relattivament kbir ta’ deputati g[all-kariga ta’ ministru u l-imkejjen tag[na qalulna li jekk jie[u l-poter, il-Labour jirritorna g[al ‘gvern kbir’ bin-numru ta’ ministri jkun wie[ed millakbar li qatt kien hawn.

Dan g[aliex filwaqt li lPrim Ministru Gonzi, fl2008 kien g[amel Kabinett ta’ tmien ministri, jekk ilLabour jirba[ l-elezzjoni, mistenni jkollu Kabinett ta’ 12-il ministru.

Dawk li qed jissemmew b[ala ministri ta[t Joseph Muscat, huma: Louis Grech, George Vella, Karmenu Vella, Charles Mangion, Evarist Bartolo, Charles Buhagiar, Michael Falzon, M.L. Coleiro Preca, Edward Scicluna, Konrad Mizzi, Manwel Mallia u Franco Mercieca.

■ Sadattant l-istess imkejjen fil-Labour qalu lil din il-gazzetta li qed issir kampanja sottili biex ilvotanti laburisti tas-7 Distrett i[allu barra lid-Deputat Noel Farrugia mill-g[a]la tag[hom.

F’dan id-distrett — mag[mul minn {a]-}ebbu;, ir-Rabat, {ad-Dingli u lIm;arr — il-magna ta’ Muscat qed timbotta lil Sandro Craus (is-Sindku tarRabat) u Ian Borg (isSindku ta’ {ad-Dingli).

Noel Farrugia kien elett f’kull elezzjoni ;enerali li ikkontesta mill-1992 ’l hawn — b’kollox [ames darbiet — u dejjem kiseb numru kbir ta’ voti.

tal-Labour mhix fattibbli F’din it-tieni ;img[a talkampanja elettorali l-Maltin u l-G[awdxin setg[u jifhmu a[jar xi tfisser il-proposta talLabour li suppost kellha twassal g[al kontijiet ir[as tad-dawl u l-ilma fi ]mien sena i]da minn dak li sar mag[ruf mill-esperti ji;ri propju bil-maqlub… int tibda

t[allas aktar.

■ Il-;img[a politika bdiet meta nhar it-Tnejn li g[adda, il-Ministru Tonio Fenech ]vela rapport li sar millkumpanija internazzjonali talawdituri, il-KPMG, li juri li skont l-informazzjoni li [are; il-Partit Laburista stess, jekk il-proposta tag[hom tid[ol fisse[[, mhux talli l-kontijiet ma jor[sux, talli dawn ji]diedu b’5 fil-mija fuq dawk tal-lum.

■ L-g[ada t-Tlieta, ilproposta laburista qalg[et damdima o[ra meta Miles A. Seaman, espert dwar is-sigurtà fis-settur tal-ener;ija, wera dubji kbar prin/ipalment mil-lat ta’ sigurtà… i]da mhux biss.

Seaman wera dubji dwar ittul ta’ ]mien biex ix-xog[ol involut jitla[[aq fi]-]mien stipulat; kemm hu veru li jista’ jintla[aq qbil mal-privat dwar il-prezz fuq firxa ta’ 10 snin; dwar periklu g[all-ambjent u g[an-nies tal-qrib u dwar ilperiklu jekk jo[ro; il-gass waqt li jkun qed jin[att.

■ Nhar it-Tlieta wkoll, tkellmu ]ew; esperti filprogramm Bondiplus li komplew juru xetti/i]mu qawwi dwar kemm il-proposta tal-Labour hi fattibbli.

Dr. Peter Gatt, ;eolo;ista ewlieni f’pajji]na, ikkonferma li l-art li fuqha qed ikun propost li jinbnew i]-]ew; tankijiet — kbar daqs il-knisja tal-Mosta — hi radam u mhix b’sa[[itha bi]]ejjed.

L-Avukat Anne Fenech, esperta internazzjonali dwar

Mhux fl-interess tal-partit li jippubblika r-rapporti ■ Matul din il-;img[a l-Labour baqa’ jisfida l-g[ajta tal-poplu — u anki weg[diet li saru millkelliem tieg[u Kondrad Mizzi li sat-Tnejn li g[adda kellu jipprodu/i ftehim li saru barra minn Malta dwar prezz stabbli tal-gass g[al 10 snin — anzi iddikjara li ma kienx se jippubblika dawn ir-rapporti.

Edward Scicluna, mar oltre.

Kiteb x’inhi r-ra;uni g[al dan ir-rifjut. Araw x’kiteb f’l-orizzont Edward Scicluna tat-Tnejn li g[adda> “G[alhekk, f’dan il-ka] spe/ifiku, mhuwiex fl-interess ta’ partit li g[andu potenzjal li jkun fil-gvern, u li jrid iwettaq dan il-pjan minnufih, li jippubblika l-partijiet kollha (tar-rapporti) spe/jalment dik il-parti dwar x’lest joffri lill-kumpaniji b[ala kumpens u li g[ad trid ti;i negozjata.”

il-li;i marittima qalet li fiddinja hawn erba’ vapuri biss u dan jag[milha diffi/li biex ilproposta titwettaq kif qed jing[ad waqt li sostniet li ma tistax topera power station bilgass b’vapur wie[ed biss u allura jkunu me[tie;a, millinqas, tnejn u dan jiswa [afna flus biex ise[[.

■ Nhar il-:img[a, filbulettin tal-a[barijiet ta’ TVM kien intervistat l-In;inier John Pace, li [adem g[omru kollu fl-ambjent tal-power station u li spi//a b[ala manager fl-Enemalta. Hu iddikjara /ar u tond li lproposta tal-Labour mhix fattibbli la fl-ammont ta’ flus me[tie;a kif jg[id il-Labour u lanqas fit-tul ta’ ]mien li qed jg[id li trid tie[u biex tkun konklu]a.

■ Nhar il-:img[a wkoll, it-Tabib Victor Calvagna /a[ad dak li sostna l-Labour li hu, fl-2005, kiteb f’te]i li kien hemm rabta bejn l-u]u tal-

heavy fuel oil fil-power station ta’ Delimara u ka]i ta’ kan/er tal-pulmun.

It-Tabib Calvagna, li jmexxi t-taqsima tal-kura tal-kan/er tat-tfal fl-Isptar Mater Dei /a[ad g[al kollox dak li sostnew kelliema laburisti u qal li l-ewwel nett ir-rapport tieg[u kien dwar il-mi]bla talMag[tab (li ng[alqet minn Gvern Nazzjonalista) u lpower station tal-Marsa, u mhux dik ta’ Delimara.

Anzi fl-istqarrija tieg[u, itTabib Calvagna spjega li lpower station ta’ Delimara g[andha apparat superjuri g[al dak tal-Marsa li jag[milha [afna aktar effettiva biex tnaqqas l-emissjonijiet.

Tassew li kienet ;img[a li fiha l-proposta tal-Labour qalg[et daqqa wara l-o[ra u spi//at biex tkompli titlef mill-kredibbiltà li seta’ kellha.

Ara wkoll l-editorjal f’pa;na 11

A[barijiet Lokali 3

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

G[al din il-kampanja elettorali…

Il-Labour g[andu ba;it ta’ 6,000,000 ewro

Imkejjen infurmati tajjeb qalu lil din il - gazzetta li l - Labour g[andu ba;it ta ’ 6 miljun ewro g[al din il - kampanja elettorali .

Dan l - ammont enormi li qed jintefaq mill - Partit Laburista hu kunsidrat minn nies esperti f ’ dan il - qasam b[ala l - akbar wie[ed li qatt intefaq minn partit politiku Malti f ’ xi elezzjoni ;enerali jew referendum . {jiel ta ’ kampanja lussu]a u bla limiti ta ’ nfiq kien ilu jidher sa minn meta ’ l fuq minn sena ilu l - Labour beda jtella ’ madwar Malta u G[awdex billboards politi/i mqar jekk kien fadal, relattivament, [afna ]mien g[all - Elezzjoni :enerali .

L - istess imkejjen qalulna li l Labour, aktar minn sena ilu, kien ikkummissjona rapport ta ’ konsulenza ming[and kumpanija

Ingli]a dwar il - kampanja elettorali . Dan ir - rapport sewa lil - Labour madwar 1 00,000 ewro u fuqu qed tinbena l kampanja elettorali ta ’ b[alissa .

Il -‘ lussu ’ tal - kampanja tal Labour hu evidenti g[al kul[add kemm g[ar - rigward tal - kwalità tal - kampanja kif ukoll g[all kwantità kbira ta ’ billboards, mail shots fid - djar tal - elettorat, supplimenti u riklami fil gazzetti, riklami fil - media elettronika kif ukoll l attrezzaturi li qed jintu]aw fl attivitajiet politi/i f ’ kull jum ta ’ din il - kampanja elettorali ta ’ disa ’ ;img[at .

Nies mid[la sew ta ’ kampanji elettorali qalu lil din il - gazzetta li n - nefqa li qed jag[mel il Labour f ’ din il - kampanja elettorali mhi xejn kompatibbli mad - d[ul minn ;bir li l - MLP

jiddikjara fil - pubbliku u [afna qed jistaqsu kif il - Labour jista ’ jkollu dawn l - ammonti kollha g[ad - dispo]izzjoni tieg[u .

Jekk wie[ed jie[u l - ammonti ta ’ d[ul li l - Labour iddikjara li kellu mill - ;bir li g[amel, isib li fl - a[[ar [ames snin kellu d[ul ta ’ 1 ,404,867 ewro . Sena b ’ sena l - ;bir f ’ dawn is - snin kien hekk :

2008 : 2009 : 2010 : 2011 : 2012 :

207,454 ewro 2 1 0,5 11 ewro 235,902 ewro 336,000 ewro 4 1 5,000 ewro 1 ,404,867 ewro

Dan ifisser li g[al din il kampanja elettorali l - Labour g[andu g[ad - dispo]izzjoni tieg[u ’ l fuq minn erba ’ darbiet aktar minn dak li ;abar fl - a[[ar [ames snin .

L - istess imkejjen qrib il Labour qalu li s - sistema ta ’ budgeting u [las konness ma ’ din il - kampanja hu ‘ indipendenti ’ mill - partit innifsu u hi materja ta ’ kunfidenzjalità kbira . “ Mhemmx aktar minn tliet pari g[ajnejn li g[andhom a//ess g[all - accounts konnessi mal - kampanja elettorali ” , qalulna dawn l - imkejjen .

F ’ din il - kampanja elettorali di;a qamu [afna mistoqsijiet dwar din in - nefqa kbira li qed jag[mel il - Labour u minn fejn ;ew u qed ji;u dawn il - fondi .

Aktar ma jg[addu l - jiem, u aktar ma l - kampanja tal - Labour se tkun qed issir aktar lussu]a u stravaganti, dawn il - mistoqsijiet se ji]diedu u jitolbu twe;iba kredibbli mill - Partit Laburista nnifsu .

Mhux l-ewwel darba…

Din il-kampanja elettorali mhix l-ewwel wa[da li fiha lLabour ma kellux limiti g[al kemm jonfoq. Ka] simili kien dak tal-1996 meta l-Partit Laburista kellu, fost lo[rajn, konsulent Amerikan, Phil Noble, biex jorganizzalu l-kampanja.

U dwar dik il-kampanja g[andna tag[rif awtentiku minn [add g[ajr l-eks Mexxej Laburista Mintoff.

Araw x’kien qal f’seduta parlamentari f’:unju 1998: “Jien qaluli li g[andna xi konsulent Amerikan li qed in[allsuh $100,000 fis-sena. Issa dan il-partit tal[addiema! U jekk dan mhuwiex veru qumu u g[idu li mhuwiex veru, jew inkella g[idu li mhu qed t[allsu xejn jew qed t[allsu $50,000.

“Issa kif dan jaf x’inhi s-sitwazzjoni ta’ Malta u kif jista’ jag[ti l-pariri lill-Partit Laburista f’Malta kif g[andu jimxi u ma jimxix, ma nafx!

“Kieku ;abuh biex jag[tina parir dwar kif ni;bru ttaxxi kont naqlag[lu l-kappell. Imma mbag[ad mg[andekx tmur l-Amerika fejn is-sistema parlamentari tag[hom hi totalment differenti.

“Dawn g[andhom sistema fejn bniedem jekk ma jkollux il-miljuni u jekk ma jkunx appo;;jat millmiljunarji mg[andux /ans jo[ro; g[all-elezzjoni, a[seb u ara kemm jitla’. Fil-fatt, min jo[ro;, jew ikun miljunarju u jo[ro;hom minn butu jew ikollu xi [add jappo;;jah u jara kif jag[mel u jakkwista dawn ilmiljuni.” *

*

*

Interessanti li wie[ed ifakkar li fl-1996, wie[ed millpersuni li kien ja[dem fil-qrib ta’ Phil Noble kien propju Joseph Muscat li dak i]-]mien kien membru prominenti tan-newsroom u tas-Super 1.

PHIL NOBLE

4 A[barijiet Lokali

tag˙rif

Adlerian Counselling and Therapy. Il-Professur William

Nicoll mill-Università ta’ Florida Atlantic se jindirizza seminar fuq Adlerian Counselling and Therapy organizzat midDipartiment tal-Psikolo;ija fi [dan l-Università ta’ Malta. IlProfessur Nicoll hu espert mag[ruf internazzjonalment filcounselling individwali u talfamilja, counselling u terapiji qosra, kif ukoll fil-kun/ett tarre]iljenza. Dan is-seminar jindirizza lill-professjonisti, lillprattikanti u lill-istudenti floqsma tal-counselling, ilpsikolo;ija, l-edukazzjoni, ixxjenzi tas-sa[[a u professjonijiet o[rajn li jag[tu l-g[ajnuna. Isseminar se jsir bejn it-Tlieta, 29 ta’ Jannar, u l-{amis, 31 ta’ Jannar mill-5 p.m. sat-8.30 p.m. kuljum, fl-Istitut g[a]-}wie; u lFamilja. L-indirizz hu: 1, Triq lOratorju, in-Naxxar. ?ertifikat ta’ attendenza g[al dan il-kors ta’ disa’ sig[at jing[ata lil kull parte/ipant waqt li l-attendenza tg[odd ukoll g[all-iskemi talI]vilupp Kontinwu Professjonali.

Il-postijiet huma limitati. G[al aktar informazzjoni, jew biex tirre;istra l-interess tieg[ek, inti mitlub#a //empel lid-Dipartiment tal-Counselling fuq 23403518 jew tibg[at email lil: sheena.vella@um.edu.mt.

Is-Sena tas-Serp. I/-?entru Kulturali ?ini], flimkien malKunsill Lokali ta’ Marsaskala, se jippre]entaw programm kulturali biex tkun /elebrata s-Sena l:dida ?ini]a 2013 – Is-Sena tasSerp. L-udjenza se tassisti g[al spettaklu ta’ fer[ provdut minn

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013 IKOMPLU L-LAQG{AT TA’ KUNTATT MAL-G{AQDIET TAS-SO?JETÀ ?IVILI

]fin, mu]ika, ma;ija u akrobazija. I/-?entru Kulturali ?ini] dejjem japprezza jekk tkun pre]entata kultura lokali wkoll.

G[alhekk il-Kunsill Lokali se jniedi kompetizzjoni tal-Kostum Karnivalesk waqt l-istess programm. Il-kompetizzjoni hi maqsuma fuq tliet kategoriji ta’ kostum kif ukoll fi tliet kategoriji ta’ etajiet. Biljetti g[all-wirja u formoli g[all-kompetizzjoni jistg[u jinkisbu mill-Kunsill Lokali. Il-wirja u l-kompetizzjoni se jsiru nhar it-Tnejn 4 ta’ Frar fis-7 p.m. fis-sala parrokkjali Sant’ Anna, Marsaskala.

{al Qormi. Star Car Wash mi]-}g[a]ag[ Stillieri quddiem il-Ka]in tal-Banda Anici b’risq Puttinu Cares. Nhar is-Sibt 26 ta’ Jannar mid-9 a.m. sal-4 p.m.

Donazzjoni ta’ €6.

Families for Christ. Se jsir weekend ta’ esperjenzi u tag[lim g[all-koppji mi]]ew;in mill-15 sas-17 ta’ Frar fid-Dolmen Resort Hotel, il-Qawra. Issu;;ett hu Il-Fidi: it-Tarka talFamilja u l-kelliem ikun P. Elija Vella OFM Conv. Ikun hemm min jie[u [sieb it-tfal. G[al aktar informazzjoni /emplu 21641518, 99427473 jew 79791339.

Donazzjoni ta’ demm. Illum il-{add se jsir ;bir ta’ demm bilMobile Blood Donation Unit minn Pjazza Medjatri/I, qrib ilknisja parrokkjali ta’ {a]}abbar, mit-8.30 a.m. sas-1 p.m.

Jekk t[ossok f’sa[[tek u tixtieq tag[ti d-demm, ;entilment mitlub tie[u mieg[ek il-karta talidentità.

it-temp illum It-Temp> Ftit jew wisq imsa[[ab, bil-possibbiltà ta’ xi [albiet i]olati tax-xita tard filg[xija. Il-Vi]ibbiltà> Tajba. Ir-Ri[: MinNofsinhar, ftit qawwi g[al qawwi, li jonqos g[al moderat g[al ftit qawwi wara nofsinhar, u jdur mil-Lbi/ tard filg[axija. IlBa[ar> Moderat g[al qawwi, li jsir qawwi. L-Imbatt> Baxx millPunent il-Lbi/, li jsir baxx g[al moderat mix-Xlokk. L-Og[la Temperatura: 17˚C. Ix-Xita> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 1.6mm.

Ix-Xita> Mill-1 ta’ Settembru 310.8mm.

Ix-Xemx> Titla’ fis-07.10 u tin]el fil-17.16.

In-numri tal-lottu li telg˙u ilbiera˙ 26 - 37 - 28 - 39 - 16

spiΩeriji VALLETTA: Chemimart 20#21, Triq ir-Repubblika; MARSA: Vivien Pharmacy, Triq Patri Magri; {AL QORMI: Pinto Pharmacy, 43 Triq San Bastjan; BIRKIRKARA: St. Helen Pharmacy, Triq Tumas Fenech; L-IMSIDA: Regional Pharmacy, Triq E.H. Furse, L-Imsida; SAN :WANN: Marc Pharmacy, 92 Triq il-Mensija; TAS-SLIEMA: The Economical Dispensary, 86#87 Triq Sir Adiran Dingli; {AL LIJA: St. Michael Pharmacy, Misra[ tatTransfigurazzjoni; G{ARG{UR: St. Albert Pharmacy, Triq l-Oratorju; MOSTA: Sg[ajtar Pharmacy, Triq isSg[ajtar; SAN PAWL IL-BA{AR: St. Paul’s Bay Pharmacy, 504 Triq ilKbira; SANTA LUCIA: Sta. Lucia Pharmacy, 1 Misra[ Dorel; ISLA: Victory Pharmacy, 32 Triq il-Vitorja; FGURA: Cilia’s Pharmacy, 303 Triq ^^^^^; }EJTUN: St. Cahterine Pharmacy, Plot 3 Triq il-Qadi; LIMQABBA: Mqabba Central Pharmacy, 5 Triq Santa Katerina; {A}-}EBBU:: Plaza Pharmacy, 86 Triq il-Kbira; ; RABAT: St. Anthony Pharmacy, 18 Triq il-Kbira; VICTORIA: Ta/-?awla Pharmacy, Triq 7 ta’ :unju 1919; SANNAT: Pisani Pharmacy, Bini :did Triq Sannat.

Servizz ta’ tobba fi/-?entri tas-Sa[[a fil-{dud u l-Festi Pubbli/i I/-?entri tas-Sa[[a tal-Mosta, Ra[al :did u l-Furjana huma miftu[in 24 sieg[a g[al emer;enzi biss sat-8 tal-g[ada filg[odu.

Il-pubbliku jrid jattendi /-/entru tas-sa[[a tad-distrett tieg[u.

Persuni ming[ajr karta ta’ identità ma ji;ux moqdija.

Il-PN jiltaqa’ mal-moviment tal-persuni gay u mal-MAM

Matul din l-a[[ar sena, il-Partit Nazzjonalista kellu numru ta’ laqg[at ma’ diversi g[aqdiet tas-so/jetà /ivili biex ikunu diskussi u jintla[aq qbil dwar diversi temi u kwistjonijiet li jistg[u jtejbu l-[idma ta’ dawn l-g[aqdiet li jirrappre]entaw lil kategoriji differenti.

Ilbiera[ filg[odu, il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista, Simon Busuttil, kellu ]ew; laqg[at o[ra biex il-PN ikompli bid-djalogu tieg[u mal-g[aqdiet tas-so/jetà /ivili, bl-iskop li jwasslu l-proposti elettorali tag[hom.

■ L-ewwel laqg[a kienet mal-Malta Gay Rights Movement (MGRM) rappre]entati mill-koordinatri/i Gabi Calleja flimkien ma’ membri o[ra tal-MGRM. Pre]enti g[al din il-laqg[a kien hemm wkoll il-kandidati tal-Partit Nazzjonalista Karl Gouder u Therese Commodini Cachia.

Min-na[a tieg[u, Simon Busuttil qal li matul dawn la[[ar [ames snin, il-Partit Nazzjonalista fil-gvern g[amel passi ’l quddiem fejn jid[lu ddrittijiet tal-persuni gay biex, fost l-o[rajn, tkun kundannata

Simon Busuttil jiltaqa’ mal-uffi/jali tal-moviment tal-persuni ‘gay’ (MGRM) ilbiera[ filg[odu

l-vjolenza fuq persuni gay, isiru passi ’l quddiem fejn tid[ol l-ugwaljanza, u biex ting[eleb l-omofobija.

Gabi Calleja, il-koordinatri/i tal-MGRM, qalet li b[ala g[aqda, huma jitolbu li jkollhom laqg[at ta’ dan it-tip mal-partiti politi/i g[aliex b’hekk ikunu jistg[u jwasslu lmessa;; tag[hom u jwasslu linformazzjoni dwar dak kollu li jg[inhom jg[ixu [ajja a[jar.

■ Fit-tieni laqg[a, il-Vi/i Kap Nazzjonalista Simon Busuttil flimkien ma’ Marthese Portelli, il-President tal-Kumitat E]ekuttiv tal-PN, u Carol Aquilina, il-President tal-Kunsill Amministrattiv talPN, iltaqg[u mal-Medical Association of Malta, ilMAM.

Id-delegazzjoni tal-MAM fil-laqg[a mal-uffi/jali tal-Partit Nazzjonalista mmexxija minn Simon Busuttil

F’din il-laqg[a kienu diskussi diversi temi dwar ilqasam tas-sa[[a, fosthom ilkura primarja.

Il-President tal-MAM, Martin Balzan, qal li tul dawn l-a[[ar [ames snin saret pressjoni min-na[a tal-MAM fejn jid[ol it-ta[ri; u biex jitnaqqas il-brain-drain – meta t-tobba jitilqu minn Malta biex ja[dmu f’pajji]i o[rajn.

Min-na[a tal-Gvern saru linvestimenti me[tie;a u kienu indirizzati dawn ilkwistjonijiet – investimenti li qed i[allu l-frott tag[hom, anki f’dik li hi turnover flisptar, fejn hemm ]ieda flammont ta’ operazzjonijiet li jsiru u fl-out-patient unit.

Il-President tal-MAM sostna wkoll li ma rridux inkunu lvittmi tas-su//ess tag[na stess, u g[alhekk hu jara l-benefi//ju ta’ dawn it-tipi ta’ laqg[at g[aliex b’aktar koordinazzjoni jkunu jistg[u jitjiebu s-servizzi tas-sa[[a f’pajji]na.

Simon Busuttil qal li s-sa[[a hi prijorità g[all-[idma tal-PN flimkien max-xog[ol u ledukazzjoni, tliet oqsma li jag[mlu d-differenza kollha fil-[ajja tal-individwu.

1,562 ]wie; fil-Knisja f’Malta matul l-2012 In-numru ta’ ]wi;ijiet filKnisja li kienu re;istrati flAr/idjo/esi ta’ Malta g[assena 2012 kien 1,562 – ]ieda mar;inali fuq is-sena ta’ qabel (2011), meta kienu re;istrati 1,520 ]wie;.

Stqarrija tal-Kurja qalet li mit-total ta’ ]wi;ijiet re;istrati fl-2012, kien hemm 1,351 bejn Maltin.

Kien hemm ukoll 74 ]wie; bejn Maltin u barranin. Dawn kienu mqassmin hekk: 40 ]wie; bejn Kattoli/i Maltin u Kattoli/i barranin; 21 ]wie; bejn Kattoli/i Maltin u nsara mhux-kattoli/i barranin; 13-il ]wie; ta’ Maltin ma’ barranin li mhumiex insara.

Kienu re;istrati wkoll seba’ ]wi;ijiet bejn Maltin li qed jg[ixu f’pajji]i o[ra, u 130 ]wie; bejn koppji barranin.

L-erbg[a u sebg[in persuna minn pajji]i o[rajn li fl-2012 ing[aqdu fi]-]wie; fil-Knisja ma’ persuni Maltin kienu 41 ra;el u 33 mara, minn 31 pajji] differenti, ewlenin fosthom: mill-Italja (16), millIngilterra (9) u mir-Russja (5).

L-aktar xhur popolari g[a]-

]wi;ijiet kienu Mejju, :unju u Lulju.

L-aktar etajiet komuni talkoppji li ]]ew;u s-sena l-o[ra kienu bejn l-20 u d-29 sena.

Fl-2012 kien hemm 56 ]wie; li kien konvalidat. }wie; konvalidat huwa ]wie; /ivili li ma]-]mien il-koppja titlob li jsir bil-Knisja.

Fl-istess perijodu kien

hemm 14-il armel#armla li re;g[u ]]ew;u, kif ukoll 41 persuna li re;g[u ]]ew;u wara li l-ewwel ]wie; tag[hom kien dikjarat null.

L-informazzjoni kollha in;abret mill-Uffi//ju }wi;ijiet tal-Kurja talAr/isqof u ma tinkludix i]]wi;ijiet li saru fid-Djo/esi ta’ G[awdex.

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Attwalità Politika

5

Tnaqqis u skemi li qed i[allu aktar flus fil-but

Matul il-[ames snin li g[addew, Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista, naqqas 25 taxxa, naqqas lincome tax u [are; skemi g[an-negozji ]-]g[ar u s-selfemployed; u dan kollu qed i[alli aktar flus fil-bwiet tannies.

Lawrence Gonzi, il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista, qal dan ilbiera[ meta ]ar is-suq ta’ {a]}ebbu;, u anki diversi [wienet tal-lokal, fejn tkellem massidien u man-nies li kienu qed jixtru.

Il-Prim Ministru qal li llum f’pajji]na hawn aktar kompetizzjoni u l-konsumatur g[andu l-g[a]la, waqt li fakkar li fil-Ba;it g[al din is-sena – li jkun approvat wara l-elezzjoni – il-Gvern se jnaqqas l-income tax minn 35 fil-mija g[al 25 fil-mija fuq tliet snin g[al dawk li jaqilg[u sa €60,000.

Se jing[ataw ]idiet fi/children’s allowance lit-tfal kollha, u dawk il-familji bi d[ul baxx se jkollhom ]ieda

akbar. Is-sena li g[addiet kienet introdotta lKomputazzjoni :enitur biex dawk il-;enituri li ja[dmu ttnejn jiffrankaw aktar millincome tax.

Fil-[ames snin li ;ejjin, Gvern Nazzjonalista jkompli ja[dem biex i[alli aktar flus fil-bwiet tan-nies u tan-negozji ]-]g[ar u s-self-employed, u dan ji;ri biss jekk pajji]na jibqa’ jkollu finanzi fis-sod.

Ir-ri]ultati tal-[ames snin li g[addew jitkellmu wa[edhom.

Min-na[a l-o[ra, il-Partit Laburista mhu joffri xejn u Muscat, g[alkemm mitlub jispjega x’bidla fid-direzzjoni jrid g[al pajji]na, baqa’ ma tax twe;iba. Il-politika laburista hi bla sustanza u tista’ timmina dak kollu li pajji]na kiseb fissnin li g[addew b’tant sagrifi//ji.

Il-Prim Ministru qal li l-unika proposta tal-Labour dwar lener;ija kienet kritikata millesperti u twassal biex ilkontijiet tad-dawl u l-ilma jog[lew, filwaqt li r-rabta li qed

jipprova jag[mel Muscat bejn il-mard tal-kan/er u l-power station ukoll kienet imkissra mill-esperti fil-qasam tas-sa[[a.

Lawrence Gonzi qal li qed jirri]ulta li s-suq fil-Libja qed jibda jirkupra, u [afna negozji ]g[ar u self-employed Maltin qed jer;g[u jid[lu f’dan is-suq.

L-istrate;ija tal-Gvern filmument tal-kri]i fil-Libja qed tag[ti l-frott g[an-negozji Maltin u G[awdxin.

Hu rrefera wkoll g[allinizjattiva Business First, li permezz tag[ha n-negozji ]]g[ar u l-medji qed jing[ataw servizz komplut ta[t saqaf wie[ed; Muscat issa qed jg[id li jrid jag[mel skema b[al din meta di;à saret mill-Gvern Nazzjonalista.

Il-Prim Ministru ikkritika lil Muscat li qed jipprova ja[rab mid-dibattitu mieg[u fuq Xarabank fl-1 ta’ Marzu. Hu appella lil Joseph Muscat biex jer;a’ ja[sibha g[aliex iddibattitu g[andu jsir biex ilpoplu jisma’, ji]en u jag[mel lg[a]la tieg[u fid-9 ta’ Marzu.

Il-Prim Ministru lbiera[ f’{a]-}ebbu;

Muscat fil-gvern hu sogru kbir [afna Fil-programm Il-Fatti Kollha, fuq Radio 101, ilbiera[ filg[odu, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi qal li Muscat ]balja bil-kbir meta pprova jag[ti x’jifhem li l-power station hi marbuta mal-in/idenza tal-kan/er f’pajji]na.

Hu sostna li Muscat g[andu jag[mel apolo;ija lill-poplu Malti u G[awdxi kollu g[all-i]ball li g[amel.

Muscat imissu jist[i jag[mel il-kan/er ballun politiku u qed ikun insensittiv [afna.

Malta, fil-fatt, g[andha fost l-aktar rati baxxi tal-kan/er fl-Unjoni Ewropea, u g[andha t-tieni l-anqas rata ta’ in/idenza ta’ kan/er, u s-seba’ rata ta’ mortalità bil-kan/er minn fost il-pajji]i tal-Unjoni Ewropea.

Minkejja li pajji]na g[andu fost lanqas rati ta’ kan/er, il-Gvern qed jinvesti b’mod qawwi fil-prevenzjoni u l-kura tal-kan/er. F’dawn il-[ames snin, il-Gvern ]ied il-;lieda tieg[u kontra din il-marda.

Fost l-o[rajn, matul din illegi]latura, beda jinbena sptar ;did g[all-kura tal-kan/er, twaqqaf inNational Breast Screening Programme, li sa mit-twaqqif tieg[u kienu e]aminati ’l fuq minn 15,000 mara u kienu salvati mal-150 mara u omm li nstabilhom il-kan/er fi stadju bikri.

Il-Prim Ministru semma kif il-Gvern kompla jinvesti fis-sa[[a, anki fil-g]ira G[awdxija, g[aliex pajji]na g[andu finanzi fis-sod. Fil-fatt, is-servizz talbreast screening qieg[ed jing[ata wkoll f’G[awdex stess.

LAWRENCE GONZI> Il-pajji] ma jistax jafda l-futur tieg[u f’idejn partit li ma jridx jg[id x’inhi d-direzzjoni li jrid jaqbad

Dan ifisser aktar kumdità g[allG[awdxin, billi dawn ma joqog[dux jin]lu Malta g[all-kura me[tie;a.

Muscat qal li jaqbel mal-Ba;it, tant li jekk jitla’ fil-gvern se j]ommu. IlPrim Ministru spjega kif Muscat kellu diversi modi kif jg[addi l-Ba;it, imma mbag[ad jag[ti sfidu/ja fil-gvern. FlItalja, il-partiti fiehmu x’inhu l-interess nazzjonali; imma f’Malta, l-MLP wera l-kilba li g[andu g[all-poter.

Muscat fil-gvern hu sogru g[al pajji]na. Jekk il-Ba;it jibqa’ kif inhu u l-PN ikun fl-Oppo]izzjoni, il-Prim Ministru qal li lest jivvota favur ilBa;it – jekk dan jibqa’ kif fil-fatt kien pre]entat.

Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista qal li Standard & Poor’s fa[[ru l-in/entivi u l-iskemi tal-Gvern fil-Ba;it g[al din issena, kif ukoll il-pjan tal-Gvern g[allEnemalta. Fil-fatt, ir-ra;unijiet prin/ipali g[at-tnaqqis tal-credit rating ta’ pajji]na kienu min[abba lirresponsabbiltà ta’ Muscat, li vvota kontra l-Ba;it.

Barra minn hekk, il-proposta talener;ija ta’ Muscat u l-effetti li din jista’ jkollha fuq l-Enemalta, [allew impatt negattiv. Dan kollu jkompli juri kemm il-politika ta’ Muscat hi sogru kbir g[al pajji]na. Waqt Xarabank, Muscat baqa’ ma we;ibx x’bidla fiddirezzjoni jrid. Il-Prim Ministru qal li

b’Muscat fil-gvern, pajji]na se jkun f’sogru kbir g[aliex jekk pajji]na jitlef il-finanzi fis-sod, is-settur finanzjarju ma jibqax kif inhu sejjer. Hu semma kif matul dawn il-[ames snin li g[addew, il-Gvern [adem biex i[alli aktar flus fil-bwiet tan-nies, filwaqt li n]ommu l-finanzi fis-sod.

Fil-bidu ta’ din il-le;i]latura, ilGvern [a d-de/i]joni li jipprivatizza ttarzna, u l-flus li ffranka intu]aw fledukazzjoni. “Fil-[ames snin li ;ejjin, se n[allu iktar flus fil-bwiet tal-familji tag[na,” sostna l-Prim Ministru.

Fuq Radio 101 hu qal li l-proposta tal-Labour dwar l-ener;ija hi l-ka;un ewlieni li dda[[al lil pajji]na ;o [ajt.

Minkejja li hu qal li jkun qed jie[u rresponsabbiltà jekk il-proposta tfalli, il-kont tad-dawl xorta se jir/ivuh ilfamilji u l-fabbriki.

Alfred Sant g[amel b[alu g[ax ma kellux il-kompetenza meta kien hemm b]onn tmexxija serja. Mal-Labour ma tkunx taf fejn sejjer, sostna l-Kap talPartit Nazzjonalista.

L-esperti qed iwaqqg[u l-argumenti kollha tal-MLP dwar il-proposta talener;ija.

“Ejjew nitg[allmu mill-passat u ma nafdawx lil-Labour,” qal Lawrence Gonzi.

Il-Prim Ministru sostna li Muscat g[andu jisma’ mill-esperti u mhux jag[ti widen lill-kandidat Laburista Konrad Mizzi, li di;à qed idur lillfamilji u jg[idilhom li se jkun ilMinistru tal-Ener;ija jekk il-Labour ikun fil-gvern.

6

A[barijiet lokali

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Investiment f’riabilitazzjoni tas-swali tal-Isptar Karen Grech Sala o[ra fl-isptar tar-riabilitazzjoni Karin Grech kienet refurbished b[ala parti minn pro/cess kontinwu biex is-swali kollha jkunu tal-aqwa livell, u biex jintu]a bl-a[jar mod lispazju tag[hom.

Mario Galea, is-Segretarju Parlamentari g[all-Anzjani u lKura fil-Komunità, ilbiera[ ]ar dan l-isptar u ltaqa’ malpazjenti u l-professjonisti li ja[dmu f’din is-sala.

F’dan l-isptar, dawk il-pazjenti li jkunu sofrew puplesija jew kundizzjoni akuta o[ra jin]ammu g[ar-riabilitazzjoni wara intervent fl-Isptar Mater Dei. Hemmhekk, il-pazjenti jsibu tim ta’ professjonisti b[al nurses, social workers, speech therapists u carers biex jassistuhom.

L-investiment tal-Gvern fl-Isptar Karen Grech wassal biex lammont ta’ sodod fl-isptar ]died minn 60 fl-2007 g[al 271 sodda din is-sena.

F’din il-le;i]latura, b’kollox ]diedu 1,000 sodda, waqt li g[addejja [idma simili fid-djar tal-anzjani fi]-}ejtun, ilMellie[a u f’Zammit Clapp.

Il-Gvern feta[ ukoll Memory Clinic f’dan l-isptar biex ting[ata l-g[ajnuna lill-persuni li jbatu mid-dimensja u biex joffri appo;; lil qrabathom.

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi jiltaqa’ ma’ [addiema tal-ETC f’G[awdex waqt il-ftu[ uffi/jali ta/-/entru l-;did

IL-PM INAWGURA UFFI??JI :ODDA TAL-ETC F’G{AWDEX

Aktar xog[ol g[all-G[awdxin

“Il-[olqien tax-xog[ol g[allG[awdxin f’G[awdex dejjem kien u jibqa’ prijorità g[allGvern immexxi minni, u dawn l-uffi//ji l-;odda talKorporazzjoni tax-Xog[ol u tTa[ri; (ETC) f’G[awdex jixhdu dan l-impenn favur il[addiema G[awdxin.”

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi qal dan ilbiera[ filg[axija, meta inawgura luffi//ji l-;odda tal-ETC firRabat, G[awdex.

Attendew ukoll, fost lo[rajn, Dolores Cristina, ilMinistru tal-Edukazzjoni u xXog[ol, il-Ministru g[al G[awdex, Giovanna Debono, il-Ministru g[all-:ustizzja u l-Familja, Chris Said, u Sandra Sladden, i/-Chairman tal-ETC. Il-Prim Ministru qal li lGvern g[andu politika li tpo;;i x-xog[ol u t-ta[ri; filqalba tag[ha u tfassal skemi u inizjattivi g[all-benefi//ju ta]-]g[a]ag[, il-[addiema u lfamilji Maltin u G[awdxin.

Hu qal li bejn l-2008 u l2011, l-attività ekonomika f’G[awdex kibret madwar 12 fil-mija, frott tal-investiment privat u tal-Gvern f’din il-g]ira.

F’Lulju tal-2012 kien hemm aktar minn 11,470 ja[dmu fulltime f’G[awdex – ]ieda ta’ 6 fil-mija fuq erba’ snin qabel.

L-ETC sabet xog[ol g[al aktar minn 880 persuna f’G[awdex, permezz ta’ placements, u kienu re;istrati aktar minn 2,900 vacancy re;istrata mag[ha minn G[awdex.

Il-Prim Ministru qal li f’G[awdex ukoll, b[al f’Malta, in[oloq ix-xog[ol flimkien mas-settur privat. Dawn irri]ultati waslu b’investiment f’min i[addem u fil-[iliet tal[addiema.

Fost l-iskemi li l-Gvern nieda b’su//ess, hemm l-Employment Aid Programme, biex b’fondi mill-Unjoni Ewropea [allas lil min i[addem nofs il-paga talewwel 12-il xahar.

Minn din l-iskema, ibbenefikaw 264 employer, li impjegaw 617 persuna f’G[awdex.

Il-Gvern investa wkoll filCommunity Work Scheme, li wkoll kisbet ri]ultati po]ittivi f’G[awdex. Din l-iskema hi mmirata g[al dawk in-nies li ilhom jirre;istraw u li jie[du lbenefi//ju tal-qg[ad.

Fl-a[[ar [ames snin, l-ETC f’G[awdex organizzat 306 korsijiet, u sar investiment filWork Trial Scheme, fejn

t[arr;u aktar minn 470 ]ag[]ug[ li g[amlu esperjenza ta’ xog[ol f’aktar minn 250 intrapri]a.

Attwalità politika 7

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

B’finanzi fis-sod [loqna x-xog[ol u investejna fis-sa[[a u fl-edukazzjoni

Matul il-[ames snin li g[addew, il-Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista [a de/i]jonijiet importanti u mexxa lill-pajji] bil-g[aqal biex illum pajji]na g[andu finanzi fis-sod fi ]mien ta’ maltemp ekonomiku u finanzjarju internazzjonali li kisser lil pajji]i o[rajn.

Fil-[ames snin li g[addew, il-Gvern kompla jattira linvestiment, in/entiva linnegozji ]-]g[ar u lin-nisa biex jid[lu fid-dinja tax-xog[ol, u [oloq 20,000 post tax-xog[ol ;did. Investa fl-aqwa servizzi tas-sa[[a b’xejn, investa fledukazzjoni u bena skola ;dida kull sena.

Dan qalu Lawrence Gonzi, ilPrim Ministru u Kap tal-PN, meta lbiera[ filg[axija [a sehem fil-programm Int u l-Prim Ministru, li fih hu kien intervistat mill-kantanta G[awdxija Deborah C, fi Pjazza Vitorja, ix-Xag[ra, G[awdex.

Fid-diskussjoni, li tmexxiet minn Jean Claude Micallef, [adu sehem ukoll Sammy Rapa, mill-industrija tatturi]mu f’G[awdex, u Joe Attard, Avukat.

Lawrence Gonzi qal li fil[ames snin li ;ejjin, il-gvern immexxi mill-PN se jkompli jnaqqas it-taxxi u jo[loq skemi biex il-familji Maltin u G[awdxin jibqag[lhom aktar flus fil-but.

Hu fakkar li fil-Ba;it 2013 – li jkun approvat mill-gvern ;did wara d-9 ta’ Marzu – se titne[[a t-taxxa tal-boll fuq ilwirt u d-donazzjonijiet fi trasferimenti bejn il-;enituri u wliedhom, se jog[la s-ceiling b’aktar minn 28 fil-mija talfirst-time buyers li fuqu j[allsu 3.5 fil-mija, u se jitla’ g[al €150,000.

Fakkar ukoll li l-maternity leave se jitla’ g[al 18-il ;img[a u se ti]died i/children’s allowance minima minn €350 g[al €450. Dawk il-familji bil-paga minima se jie[du ]ieda ta’ €117.

Se jibqa’ jing[ata tnaqqis fittaxxa ta’ €1,300 g[all-;enituri li jibag[tu lil uliedhom fi/child-care centres, waqt li lg[otja li ting[ata lill-familja g[all-gass se ti]died minn €30 g[al €40.

Tra[[is fl-income tax Il-Prim Ministru fakkar ukoll li l-og[la rata ta’ income

tax g[al dawk li jaqilg[u sa €60,000 se tonqos g[al 32 filmija fl-2013, g[al 29 fil-mija fl-2014, u g[al 25 fil-mija fl2015.

L-allowance ta’ €300 lillanzjani li jag[lqu t-80 sena se titwessa’ g[al dawk li jag[lqu t-78 sena fl-2013, u g[al dawk li jag[lqu l-75 sena fl-2014.

Dwar il-proposti tal-PN g[al G[awdex, il-Prim Ministru qal

FOCUS 101 Illum mid-9.30 a.m. sal-11.00 a.m.

Tmexxi> Marion Pace Asciak Mistednin> Richard Sladden Gejtu Vella Mark Anthony Sammut

li dawn huma ma[subin biex jin[oloq xog[ol g[allG[awdxin f’G[awdex stess.

Il-Pjan g[at-turi]mu f’G[awdex hu ma[sub biex jiffa/ilita u jkabbar it-turi]mu f’G[awdex u jo[loq aktar impjiegi.

Proposta o[ra hi li jing[ataw in/entivi biex jift[u aktar negozji f’G[awdex billi ting[ata e]enzjoni mit-taxxa tad-d[ul sa massimu ta’ €200,000 fuq medda ta’ tliet snin lil kull negozju ;did li jifta[ f’G[awdex u li jimpjega mill-inqas tnejn min-nies f’G[awdex stess.

Il-Prim Ministru semma li lproposta l-o[ra importanti hi li jitwaqqaf il-Kunsill Re;jonali f’G[awdex, li fih ikun hemm id-Deputati Parlamentari, isSindki u s-so/jetà /ivili.

Il-Prim Ministru qal li lpolitika mhix log[ba u wie[ed irid jie[u d-de/i]jonijiet ittajbin il-[in kollu. De/i]joni wa[da ]baljata twassal biex jintilfu l-kisbiet li g[amilna flimkien.

Muscat di;à qed juri li jag[mel ;udizzju [a]in, jasal g[al konklu]jonijiet ]baljati, u jag[ti pariri []iena. Hekk ;ara fil-ka] ta’ jekk Malta kellhiex tissie[eb fl-UE, u li Joseph Muscat tant [adem biex pajji]na jibqa’ barra u ma jisse[ibx; hekk se ji;ri issa bilproposta li Muscat [are; biha dwar l-ener;ija, li se tg[olli lkontijiet tad-dawl u l-ilma u se tkisser il-finanzi ta’ pajji]na.

Xi ;ralu ?ipru

Lawrence Gonzi qal li jekk il-finanzi ta’ pajji]na ma jibqg[ux fis-sod, Malta ma tibqax tag[na lkoll, imma ssir tal-Fond Monetarju Internazzjonali g[ax pajji]na jkollu jissellef b[alma ;ralhom

pajji]i o[rajn, fosthom ?ipru, li Muscat ried lill-Gvern Malti jimxi fuq l-ekonomija tieg[u.

“Bil-proposti tieg[u, Muscat ida[[al lil Malta fil-[ajt, u tbati int,” sostna l-Prim Ministru. B’Muscat fil-gvern, il-pajji] ikun qed jissogra bilkbir.

Il-Prim Ministru appella g[all-kura;; u qal li kul[add irid jag[mel l-g[a]la tieg[u biex pajji]na jkollu futur fissod, u f’dan l-isfond, hu /ar li l-a[jar g[a]la hi l-Partit Nazzjonalista.

Fid-diskussjoni [a sehem ukoll Sammy Rapa, li ja[dem fl-industrija turistika f’G[awdex, li semma s-sehem kbir tal-Partit Nazzjonalista fil-gvern biex din l-industrija stabbiliet ru[ha fuq sisien sodi f’G[awdex.

Waqt li semma kemm G[awdex ibbenefika bid-d[ul ta’ pajji]na fl-2004 fl-Unjoni

Ewropea, qal li dan wassal ukoll biex sar titjib qawwi filqasam edukattiv.

Hu qal li b[ala medja, kull familja G[awdxija g[andha gradwat wie[ed jew tnejn, u li llum, ulied il-[addiema jistg[u jil[qu l-livelli kollha li jixtiequ.

Kelliem ie[or kien Joe Attard, avukat G[awdxi, li semma u fa[[ar ir-restawr li qed isir, anki f’lokalitajiet b[ax-Xag[ra, bil-g[ajnuna tal-UE. Tkellem ukoll dwar sehem il-Partit Nazzjonalista fissistema edukattiva G[awdxija u fakkar li kien dan il-partit li feta[ it-taqsima tal-MCAST u tal-ITS f’G[awdex.

Qal li hu nnifsu hu prodott ta’ din is-sistema, b’Università b’xejn, stipendju u grant spe/jali, li l-gvern tal-PN jag[ti lill-istudenti G[awdxin.

8 Attwalità Politika

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Kemm tiswa l-kelma ta’ Muscat^ Fl-a[[ar jiem il-Partit Laburista g[amel kampanja qawwija biex jippromwovi dik li hu qed isejja[ il‘proposta’ tieg[u g[all-qasam tal-ener;ija. {are; b’sa[[a kbira u b’[afna xinxilli dan irrapport u [aseb li kul[add se jaqbad u ja//etta dak li paspar hu b[ala ben fatt.

Meta mbag[ad bdew [er;in reazzjonijiet u fehmiet ta’ esperti, il-pjan inkixef ta’ li hu: pjan ma[sub biss biex

iservi minn issa sad-9 ta’ Marzu u mbag[ad ‘ji;ri x’ji;ri’.

Jekk toqg[od fuq il-kelma ta’ Muscat jiddispja/ik f’qasir ]mien kif jixhdu [afna episodji fil-karriera politika tieg[u.

Din kienet it-tattika li u]a lLabour fl-1996 meta Alfred Sant — meg[jun b’passjoni kbira minn Joseph Muscat — kien [are; bil-pjan tieg[u biex ine[[i l-VAT u, b’hekk,

jag[ti lill-poplu aktar flus filbut u nifs ;did lill-qasam tannegozju.

F’dik il-kampanja, Alfred Sant kien appella lill-poplu biex joqg[od fuq dak li kien qed iwieg[du tant li ma’ din il-weg[da kien rabat il-futur politiku tieg[u.

Kien iddikjara li jekk hu ma j]ommx kelmtu mal-elettorat sa sitt xhur minn meta jirba[ l-elezzjoni, hu kien jirri]enja minn Mexxej tal-Labour.

Milli jidher, il-poplu kien emmen lil Sant g[aliex kien ele;;ih b[ala Prim Ministru.

U l-weg[da tal-VAT kienet ‘twettqet’ ukoll. I]da mbag[ad?

Imbag[ad il-pajji] kellu jsofri l-konsegwenzi talinkompetenza laburista u dik

il-fidu/ja li kien tah il-poplu kienet re/iprokata b’aktar taxxi u taxxi og[la mill-VAT. Joseph Muscat qed jittanta jirrepeti dak li g[amel Sant.

Qed jg[id lill-poplu biex jie[u l-kelma tieg[u li dak li qed jipproponi dwar l-ener;ija hu possibbli. Irid li l-poplu jag[tih blank cheque biex jie[u riskju meta kollox juri li l-hekk imsejja[ pjan mhuwiex fattibbli.

Biex wie[ed ikun meg[jun jasal g[all-konklu]joni jekk g[andux joqg[od fuq dak li jg[id Muscat, din il-gazzetta llum se tie[u ftit e]empji minn dak li qal u g[amel Muscat matul is-snin u tfakkar x’kien effettivament ;ara b[ala fatt.

I;;udikaw intom.

1. L-Unjoni Ewropea

2. VAT

3. I]landa

Joseph Muscat g[amel aktar minn g[axar snin ja[dem, jikteb u jitkellem kontra s-s[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea. Ma kien hawn [add f’pajji]na li daqsu g[amel programmi televi]ivi kontra s-s[ubija.

Kiteb mijiet ta’ artikli fil-gazzetti lokali biex jipperswadi lill-poplu i]da x’aktarx li l-aktar wie[ed li baqa’ jissemma’ kien dak li kiteb f’Kull{add tad-19 ta’ Settembru, 1999 li fih stqarr li “jekk jibqa’ g[addej bil-fissazzjoni tieg[u li jda[[al lil pajji]na fl-UE, Gvern Nazzjonalista se jkun qed jg[abbi lill-poplu bis-salib talmillennju”.

G[addew ix-xhur u snin, u f’inqas minn erba’ snin mindu Muscat kiteb dak l-artiklu l-Maltin ivvutaw g[al darba darbtejn biex jissie[bu flUnjoni Ewropea.

I]da x’;ara mill-vokazzjoni anti-ewropea ta’ Muscat? F’inqas minn xahar li Malta ssie[bet flUnjoni Ewropea, Joseph Muscat ikkontesta elezzjoni biex jakkwista post fil-Parlament Ewropew — u rnexxielu propju g[aliex kien sar popolari mal-laburisti bil-kampanja li kien g[amel kontra l-UE. U llum jg[id li hu Ewropeist konvint!

Fl-1994, fil-pajji] kienet qamet diskussjoni kbira dwar l-introduzzjoni tal-VAT, sistema effi/jenti ta’ tassazzjoni li ssibha f’numru kbir ta’ pajji]i u mhux biss f’dawk imse[bin fl-UE. Muscat da[al b’ru[u u ;ismu fil-kontroversja u, fuq il-parir ta’ Alfred Sant, beda kampanja personali kontra l-introduzzjoni ta’ din il-li;i moderna.

Kien sa[ansitra i//alen;ja lit-tmexxija laburista dwar il-weg[da elettorali ewlenija li l-Labour kien qed jag[mel. Ried dikjarazzjoni bla kantunieri li malli jitla’ fil-gvern, il-Labour ine[[i l-VAT “ji;ri x’ji;ri”.

F’artiklu f’Kull{add fit-23 ta’ Ottubru 1994, Muscat [e;;e; lin-nies jie[du sehem fl-istrajk ;enerali kontra l-VAT ordnat mill-GWU. Lartiklu kien semmieh: Strajk blu dubju — g[aliex irridu nistrajkjaw kontra l-VAT. B’din is-sa[na kollha kontra l-VAT ta[seb li issa, b[ala leader laburista se jwieg[ed li jne[[iha.

M’g[andekx /ans… fuq din g[amel tidwira ta’ 360 grad u qatt ma semmiha aktar.

Tassew diffi/li tag[]el l-aqwa ;udizzju ta’ Muscat fil-karriera politika tieg[u s’issa i]da [afna huma tal-fehma li dak dwar l-I]landa jibqa’ fl-ewwel po]izzjonijiet.

Mela waqt li f’Malta kienet g[addejja l-battalja qalila tal-Labour kontra s-s[ubija ta’ Malta fl-UE, f’pajji] ie[or ]g[ir, imbieg[ed [afna minna, lI]landa, kienet g[addejja wkoll polemika mqanqla dwar l-istess tema.

Muscat idde/ieda li jo[ro; g[an-nofs hemmhekk ukoll u fl-1 ta’ Awwissu, 2002, kiteb fl-aktar ;urnal popolari I]landi], il-Morgunbladid, biex inebba[ lill-I]landi]i jag[mlu kif qal li kienu se jag[mlu l-Maltin u ji/[du s-s[ubijia fl-UE. Muscat kien kiteb dawn il-pre/i]i kelmiet: “G[e]ie] [bieb I]landi]i, jien /ert li b[alna intom mhux se tibilg[u l-lixka.”

Milli jidher l-I]landi]i taw widen g[all-parir ta’ Muscat i]da kul[add jaf kif spi//aw. Falluti u ming[ajr triq vijiabbli [lief li japplikaw biex jissie[bu fl-UE. Minn dak i]-]mien Muscat qatt ma semma iktar lill-I]landa u jitwerwer meta jisma’ biha.

Attwalità Politika 9

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

4. HSBC Kampanja o[ra qawwija li kien mexxa Joseph Muscat kienet fl-1999 meta l-gvern kien g[addej b’negozjati biex jipprivatizza l-Mid-Med Bank biex floku jid[ol wie[ed mill-aqwa banek fid-dinja, l-HSBC. Dak i]-]mien Muscat kien ;urnalist tas-Super One u membru talE]ekuttiv Nazzjonali talPartit Laburista mmexxi minn Alfred Sant li kellu po]izzjoni qawwija kontra l-privatizzazzjoni ta’ dan ilbank.

Muscat kien [a po]izzjoni sa[ansitra aktar qalila minn dik ta’ Sant tant li dik il-[abta kien kiteb ’il fuq minn g[oxrin artiklu f’gazzetti differenti kontra din il-privatizzazzjoni.

Fost l-o[rajn Muscat kien jikteb li min se jkun responsabbli g[all-bejg[ tal-Mid-Med Bank ried i;orr ukoll il-pi] ta’ dik idde/i]joni. Kien jirridikola lil min kien jg[id li l-HSBC se jiswa [afna biex ikabbar ir-reputazzjoni u lkredibbiltà ta’ Malta f’g[ajnejn l-investituri barranin.

Il-qu//ata ta’ din ilkampanja ta’ Muscat kontra l-HSBC ntla[qet f’artiklu li kien kiteb f’The Malta Independent tal-:img[a 7 ta’ Mejju, 1999 bit-titlu Halting the hold-up li fih iddeskriva dik ilprivatizzazzjoni b[ala lakbar hold-up fl-istorja ta’ Malta.

G[adu ja[sibha hekk Muscat? Jasal jg[id li jekk ikun fil-gvern, ine[[i lHSBC u jer;a jda[[al minfloku l-Mid-Med Bank?

Kemm tiswa l-kelma ta’ Muscat?

5. L-ewro

6. Kunsilli Lokali

Joseph Muscat kien ukoll kontra d-d[ul tal-ewro f’pajji]na u meta mbag[ad kien di;a jidher li l-munita ewropea kienet se tid[ol bi/-/ert, baqa’ jag[ti pariri []iena.

F’artiklu li deher fil-Kull{add tat22 ta’ Jannar, 2006, Muscat kien qed jg[id li l-Gvern Nazzjonalista kien qed “jibg[at sinjali []iena dwar lintroduzzjoni tal-ewro f’Malta”.

“Il-fehma ta’ bosta”, kiteb Muscat, “hi li qed ikun hemm g[a;la ]ejda li m’hi se ssarraf f’xejn po]ittiv”.

Il-fatti li se[[ew ftit ta]-]mien wara

urew li alla[ares Malta ma da[litx meta da[let.

U wara li da[let, Muscat beda jg[id li hu g[en fl-introduzzjoni tal-ewro!

Meta l-Partit Nazzjonalista kien introdu/a l-kunsilli lokali f’pajji]na, il-Labour kien g[al kollox kontra ssehem tal-partiti politi/i.

B[as-soltu, Muscat [are; jippontifika u jag[mel it-tbassir tieg[u. Fil-Kull{add tat-22 ta’ Marzu, 1994 kiteb li l-PN g[andu jinduna hu stess li l-ma;;oranza talpoplu ma tridx lill-partit fil-kunsill g[aliex “il-poplu g[andu sens jidde/iedi x’inhu l-a[jar g[alih”.

Fuq kollox kien ta l-kelma tieg[u li “elezzjoni wara l-o[ra (tal-kunsilli lokali) l-Indipendenti se jkomplu j]idu fil-voti”.

Kull kumment ie[or ikun superfluwu!

7. Mintoff Fil-kwistjonijiet li kienu nqalg[u fil-Labour fl-1998, Muscat kien [a rwol importanti. Kien b’ru[u u b’;ismu favur Alfred Sant kontra Duminku Mintoff.

Wie[ed mill-artikli tieg[u li baqg[u jissemmew dwar dik il-kwistjoni kien jittratta propju l-po]izzjoni ta’ Mintoff fil-partit. Kiteb hekk: “Mintoff ma kellux problemi biss ma’ dak il-mexxej li jag[mel li jg[id hu.

Din is-sitwazzjoni mhix a//ettabbli.

Di;a l-partit [a pa/enzja bi]]ejjed bih. Kieku kien xi [add ie[or ilna li ke//ejnieh”.

Il-u-turn kolossali ta’ Muscat

dwar Mintoff hi friska u jiftakarha kul[add.

8. Il-living wage Tul il-karriera politika tieg[u, mhux l-ewwel darba li Muscat [are; b’xi idea grandju]a. Bil-paroli u l-kitba tista’ tg[id li trid i]da fil-politika limportanti mhux dak li tg[id u tikteb i]da l-fatti.

Fis-26 ta’ Settembru tal

2010, Muscat kiteb artiklu f’It-Tor/a li fih stqarr li hu jemmen fil-living wage biex kull persuna u familja jkollhom id-dritt g[al d[ul li permezz tieg[u jg[ixu [ajja di/enti billi jkun stabbilit x’paga u d[ul g[andha b]onn persuna u

9. Il-kontijiet Illum, il-Partit Laburista qed jisfrutta kemm jifla[ issitwazzjoni tal-kontijiet tad-dawl u l-ilma li ta[t il-pi] tassitwazzjoni internazzjonali fl-a[[ar snin kellhom jog[lew biex jirriflettu dak li l-pajji] qed ikollu jonfoq… u dan wara li l-kontijiet qed ikunu sussidjati b’miljuni kbar ta’ ewro fissena.

Bi]]ejjed jing[ad li g[al tul ta’ ]mien, il-prezz ta’ kull barmil ]ejt sar jiswa ’l fuq minn 110 dollari.

I]da x’kien qal Muscat meta l-Labour, fl-1998, waqt li lprezz ta’ kull barmil ]ejt kien ta’ madwar 12-il dollaru, kien g[amel kontijiet enormi?

Kien kiteb hekk: “Na[seb li d-de/i]joni dwar it-tariffi taddawl u l-ilma kienet wa[da, kollox ma’ kollox, ;usta”.

U jekk kienet hekk dakinhar, illum x’inhi?

familja biex jg[ixu [ajja di/enti u li tixirqilhom.

Fuq il-karta din setg[et tidher b[ala proposta sabi[a i]da meta kienet miflija u e]aminata, g[add ta’ msie[ba so/jali stqarrew li din ma kinitx proposta fattibbli u li

jkollha impatt negattiv fuq l-ekonomija.

F’Settembru li g[adda, imbag[ad, mhux talli abbanduna l-idea tal-living wage talli stqarr li hu favur li l-paga minima tkun iffri]ata.

Tista’ torbot fuq kliemu?

10. ?ipru Fid-diskors tieg[u ta’ twe;iba g[all-Ba;it 2011, ilMexxej Laburista Joseph Muscat kien qed jag[mel il-punt li mhux biss il-Prim Ministru Lawrence Gonzi ma mexxiex lekonomija ta’ pajji]na tajjeb, talli lanqas kien kapa/i jmexxi tajjeb daqs mexxejja ta’ pajji]i kompetituri tag[na. Fost dawn semma lil ?ipru li, sostna, mar a[jar minna f’kollox u kien g[addej minn perijodu tajjeb fl-ekonomija tieg[u.

Il-fatti immedjatament wara li tkellem Muscat, urew li ?ipru kien tant g[addej [a]in, b’fallimenti fl-aktar oqsma importanti, li l-pajji] kien ;ie g[arkupptejh u kellu jmur jittallab g[al bail-out ming[and l-Unjoni Ewropea.

Kieku l-Gvern Malti [a l-parir ta’ Muscat, kieku pajji]na, b[al ?ipru, g[addej minn kalvarju ekonomiku u finanzjarju s[i[.

10

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Opinjoni

X’politika hi din^

. G[addejna di;à t-tieni ;img[a ta’ din il-kampanja elettorali u qisu ma nistg[ux navvanzaw iktar ’il quddiem biex nippruvaw nifhmu x’sewwasew huma u xi jrid iwettaq verament il-Partit Laburista. Ilna [ames snin in[arsu ’l quddiem lejn art destinata li g[aliha ridna nkunu l-[in kollu preparati g[a/-/aqliq qawwi tag[ha ta[tna. Dejjem ;ejja ttwe;iba fuq diversi punti.

Issa l-poplu, bi dritt, qieg[ed jistaqsi. Irid ikun jaf sewwasew x’g[adu jirrappre]enta l-partit flOppo]izzjoni. X’inhuma verament il-valuri tieg[u.

G[adhom dawk passati, jew ;ew issa mtajra? Hu minnu li g[all-ewwel darba tul din ilkampanja (tant li widnejna kienu se jaqg[u), il-Kap talOppo]izzjoni semma, u mhux tkellem, dwar il-;ustizzja so/jali. . Qalha biex jikkuntenta lil dawk li g[adhom fuq ixxellug ]baljat tal-Partit Laburista. G[ax ma hemmx dubju li tul dawn il-[ames snin, fin-nuqqas ta’ formazzjoni politika talmexxej, il-partit jidher li 1

2

//aqlaq lejn il-lemin tieg[u wa[da u sew. Il-po]izzjoni li partit g[andu jkollu dejjem, jekk irid i[ares ’il quddiem, hi dik fi/-/entru. Biss, hu evidenti g[all-a[[ar li la hemm bidu u anqas tmiem f’dak li issa jemmen il-Partit Laburista. Po]izzjoni milliktar stramba. Hu /ar li, meta partit jitlef kompletament iddirezzjoni ideolo;ika tieg[u, jitlef triqtu. Dan ifisser li jispi//a jwettaq dak li m’g[andux, proprju g[ax mill-bidu nett m’g[andux idea fejn irid imur. . Pre]entement, hemm politika mmarkata mis-suq tal-opinjonijiet. Jekk xi [add g[andu opinjoni mod u jiddikjaraha fil-pubbliku, b’insistenza jsib min jibda ja[seb: l-ewwel, li dik hi ssewwa, u t-tieni, li hemm ma;;oranza tal-pajji] li tridha. Bdiet die[la dittatura perikolu]a u antidemokratika. Wa[da li tibba]a lilha nfisha fuq ilvanta;; li ta[taf xi ;urnalist li jsostniha biex forsi, fla[[ar, tie[u l-importanza. Lag[ar mhux tant din l-im;iba, li wie[ed jifhimha, i]da li ssib lil min hu daqshekk ’il 3

bog[od mill-poplu li ja//ettaha b[ala parti millprogramm elettorali tieg[u u jiddikjaraha b’konvinzjoni b’mod li tinduna kemm mhuwiex preparat tajjeb g[all-kariga li qed jaspira g[aliha. Hemm ma;;oranza kbira fil-pajji] li dan kollu qed idejjaqha, u sew. . Il-poplu hu wie[ed tolleranti, moderat, li j[ares ’il quddiem, u fuq dan mhemmx dubju. Biss, jidher /ar daqs il-kristall li hemm min qieg[ed jinjora li lma;;oranza tal-elettorat tippretendi li l-politi/i tag[ha jkunu ta’ sustanza u jimxu fuq il-valuri nsara. Meta hemm min jipprova jwettaq il-politika u jinjora dan il-fatt, ikun qieg[ed jibg[at messa;;i ]baljati. G[ax hu ]gur ina//ettabbli li wie[ed jipprova jorbot ru[u ma’ po]izzjonijiet li ma jkunux kapa/i jiddixxernu ]]minijiet, i]da daqshekk ie[or dawk li jwaqqg[u g[a//ajt u ji]]ufjettaw bihom.

Hemm ma;;oranza kattolika fil-pajji] li timmilita fi]-]ew; partiti li, g[al darb’o[ra, qed timmarka r-re]istenza u lo;;ezzjoni tag[ha.

4

. Il-politika hi strument biex twettaq il-;id lillproxxmu. Kif ikollha min jiddikjara li l-g[an ji;;ustifika l-mezz u]at biex jikseb il-poter, allura titlef kollox. Titlef l-iskop u l-valur veru tal-organizzazzjoni talbnedmin fis-so/jetà. Listabbiltà, il-pa/i, il-;ustizzja, huma kollha dipendenti fuq il-pedament tal-valuri nsara.

Id-demokrazija hi s-sistema li nbniet fuq dawn il-valuri.

Iktar ma tersaq lejhom, iktar minn Carmelo Mifsud Bonnici ma tifhem l-ispirtu veru tag[hom, iktar ikollok so/jetà carmelomifsudbonnici@gov.mt soda. Ming[ajr il-valuri nsara sodi, ebda so/jetà mhi kapa/i ssostni lilha nfisha kontra lso/jetà minn xi w[ud biex ilkurrenti li jkunu ;ejjin g[al politika ssir ming[ajr ebda ma’ wi//ha minn kull lok jew forma ta’ prin/ipju. Issir fuq livell. dak li ta[seb li jaqbillek f’dak . L-g[arfien politiku ta’ il-[in, u dan iwassal g[alldan hu ne/essarju biex [merijiet. G[alkemm hemm wie[ed i]omm ru[u fit-triq it- min jinjora dan kollu, ltajba – g[alkemm mhux esperjenza politika turik li lne/essarjament biex jog[;ob elettorat ta’ dawn il-g]ejjer lil kull persuna. Biss, min mhuwiex lest li jinsa u ma jimxi bid-diffikultajiet u jikkunsidrax dawn ilkontra diversi kurrenti fuq prin/ipji. Il-vot tal-kunsens dik it-triq, ikollu, f’kull [in, tag[hom imur fuq il-partit li is-sodisfazzjon li jkun g[amel jirrappre]enta verament isis-sewwa g[all-o[rajn. Ng[id sewwa u li ma jib]ax iktar dan g[ax hu /ar [afna li jiddikjara b’mod /ar li hu hemm attentat fi [dan ismmexxi mill-valuri nsara.

5

6

Lil hinn mix-xinxilli!

Ma jg[idx li mhux alliev ta’ Alfred Sant! Joseph Muscat jimitah perfettament.

Tiftakru lil Alfred Sant jittajjar fuq il-mi]bla talMag[tab u jag[milha fatta li kien sab irkaptu g[allproblema! Tiftakru meta [abbar li kien se jibni s-sit tatTeatru Irjal b’ma nafx kemmil sular ta[t l-art, bi [wienet u elf [a;a o[ra? B’investiment tas-settur privat. {abbru u g[alih u ta’ madwaru l-pro;ett kien fatta.

Biex imbag[ad ma sar xejn.

Hekk qed jag[mel Joseph Muscat. {abbar li se jra[[as id-dawl elettriku b’25 fil-mija.

Mhux l-g[ada tal-elezzjoni tafux i]da sena wara. Qalilna li se jibni power station ;dida, tankijiet tal-gass, e//.

Insomma pro;ett li jiswa 600 miljun ewro, ]ball ta’ madwar 250 miljun ewro g[al Joseph Muscat.

Din il-;img[a [are; /ar li minn studju kummisjonat mill-Enemalta, il-KPMG — kumpannija internazzjonali ta’ awdituri — qalet li bil-pro;ett tal-Labour, l-elettriku mhux talli mhux se jor[os i]da jog[la b’5 fil-mija! Il-proposti mhumiex ippruvati, allura huma biss – kif qal ferm tajjeb il-Ministru Tonio Fenech – Alice in Wonderland.

Min-na[a l-o[ra l-Gvern Nazzjonalista g[andu pjan mibni fuq trepid: il-power station il-;dida li hu ppruvat li fil-ftit ;img[at li ilha ta[dem di;a ffrankat lill-Enemalta miljun ewro fil-;img[a fi fuel; l-inteconnector li darba jitqieg[ed se jwasslilna elettriku bi prezzijiet kompetittivi u ]gur inqas milli qed in[allsu llum; u l-pipeline tal-gass, pipeline ta’ pied u nofs li se jwasslilna l-gass mill-Italja.

Is-sabi[a hi li t-tliet pro;etti jikkwalifikaw g[al fondi talUnjoni Ewropea. Li jfisser li l-parti l-kbira se to[ro;hom lUE. Il-pro;ett tal-Laburisti rridu nag[mlu tajjeb g[alih a[na, minn flusna.

Ng[addu g[all-impjiegi. IlLaburisti qed iwieg[du li se j]idu l-impjiegi. Ma tantx ilpassat tag[hom i[allina nemmnuhom. Dawn kienu filgvern bejn l-1971 u l-1987 u bejn l-1996 u l-1996.

Fi]-]ew; perijodi g[amlu [erba mill-impjiegi. Ta[t Mintoff#Karmenu Mifsud Bonnici l-impjiegi fis-settur pubbliku ]diedu minn 20,000 g[al 55,000 – kwa]i nofs dawk kollha ja[dmu. Issettur privat flok kiber, /kien.

Is-soluzzjoni tal-Labour — dak i]-]mien so/jalisti u

kburin — kienet korpi taxxog[ol ta[t dixxiplina militari u xita ta’ ‘impjiegi’ mal-gvern u f’dak kollu li l-gvern kellu ishma, lejlet l-elezzjoni tal1987.

Aktar minn 8,000 impjieg li sfrundaw il-kaxxa ta’ Malta li l-Gvern Nazzjonalista xorta ]ammhom g[aliex ma riedx jag[mel b[al Mintoff li meta tela’ fil-gvern fl-1955 l-ewwel [a;a li g[amel kien li ke//a 800 [addiem minn mal-gvern g[ax kienu bdew ja[dmu ta[t gvern ta’ koalizzjoni mmexxija mill-PN. Ta[t Alfred Sant, l-impjiegi ma ]didux i]da naqsu.

Mhux hekk ta[t Gvernijiet Nazzjonalista. Ta[t gvernijiet immexxija minn Eddie Fenech Adami u Lawrence Gonzi l-impjiegi ]diedu blg[exieren ta’ eluf. }diedu dejjem anke meta d-dinja kienet g[addejja minn kri]i, lag[ar kri]i finanzjarja u ekonomika mill-Great Depression tal-1930.

Din il-;img[a l-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika [are; i/-/ifri ta’ dawk ja[dmu bi qlig[ g[al Awwissu 2012.

Jirri]ulta minn dawn i/-/ifri li l-[addiema full-time fissena li ntemmet f’Awwissu 2012, ]diedu b’2,108.

Li ma jsemmi [add, u ma

nafx g[aliex, hu li hemm kategorija ta’ [addiema parttime.

Din il-kategorija tinqasam fi tnejn: [addiema part-time li g[andhom impjieg full-time u [addiema part-time li dan ittip ta’ impjieg hu l-impjieg primarju tag[hom.

Dawn tal-a[[ar ja[dmu sig[at imnaqqsa i]da j[allsu ttaxxa u l-kontribuzzjonijiet tas-sigurtà so/jali. U fuq kollox qed jikkontribwixxu g[all-ekonomija! Dawn, f’din is-sena ]diedu b’1,907.

Barra minhekk fis-sena li ntemmet f’Awwissu 2012 intilfu 550 impjieg minn diversi setturi. Dawn kienu sostitwiti. Mela meta ng[oddu l-impjiegi full-time li ]diedu, il-[addiema part-time li dan limpjieg hu l-uniku impjieg tag[hom u l-impjiegi li ntilfu u kienu sostitwiti: b’kollox in[olqu 4,465 impjieg.

Li fuq kollox ifisser li f’Awwissu kellna ja[dmu bi qlig[ full-time u part-time 185,000 persuna.

Mela filwaqt li l-laburisti mo[[hom biss fix-xinxilli, inklu] fil-[olqien tal-impjiegi, filwaqt li l-laburisti g[andhom passat g[al kollox negattiv fejn jid[lu limpjiegi, in-nazzjonalisti jitkellmu bil-fatti: [olqien ta’

minn Joe M. Zahra Joe.zahra@live.co.uk

impiegi f’kull ]mien. {olqien ta’ 4,465 impjieg f’sena wa[da. 185,000 ja[dmu. Dan fl-istess ]mien meta flEwropa l-impjiegi kienu qed jonqsu bil-mijiet tal-eluf.

Meta x-xog[ol qed jonqos u lqg[ad qed ji]died.

Hu l-Partit Nazzjonlista li jista’ joffri garanzija ta’ aktar xog[ol. Dan jista’ jag[mlu b’wi//u minn quddiem g[aliex filwaqt li l-Partit Nazzjonalista dejjem kien magna tal-impjiegi, il-Partit Laburista dejjem kien shredder fejn jid[lu limpjiegi.

11

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

F’pa;ni o[rajn...

13 Labour: g[a]la g[all-ag[ar

13 Il-pass li jmiss g[al futur fis-sod

15 Lil hinn mill-pakketti sbie[

19

Ittri lill-Editur:

Irrid gvern perfett

Issa kul[add jaf g[aliex G[al aktar minn tliet snin, ;urnalisti, opinjonisti u l-poplu in;enerali, kienu qed jistaqsu lill-Malta Labour Party biex ji]vela l-pjan tieg[u biex, skont hu, ira[[as ‘sostanzjalment’ it-tariffi tad-dawl u l-ilma.

F’/ertu ]mien din l-insistenza waslet sa[ansitra fil-qalba talLabour innifsu u kienu [afna dawk li kitbu u tkellmu li ma kienx ikun sew li l-proposta tit[abbar fil-kampanja elettorali g[aliex b’hekk ikun hemm ir-riskju li minflok ma l-proposta tkun diskussa b’mod serju u ming[ajr wisq passjoni, setg[et tinqabad esklusivament mit-tarf politiku.

I]da dan hu propju li ;ara.

Mag[fus minn din il-pressjoni, il-Labour kien kostrett ‘i[abbar’ l-hekk imsej[a proposta tieg[u fl-ewwel jiem talkampanja elettorali. Ma fela[x u ma setax i]omm aktar mistur il-pjan tieg[u. B’dahru mal-[ajt, sa fl-a[[ar kellu jikxef idejh u, malli g[amel hekk, il-poplu [a t-twe;iba f’waqtha — g[alkemm tard [afna — g[aliex il-Labour kien irre]ista g[al dak i]-]mien kollu l-g[ajta tal-poplu biex jieqaf jilg[ab noli mieg[u u jxandar il-fatti.

Anke hawn, i]da, il-Labour iddi]appunta g[aliex minflok rapporti awtenti/i ta’ esperti li juru ming[ajr dubji kemm din il-proposta hi fattibbli, idde/ieda li jag[mel presentation artifi/jali [afna li flok ma wie;bet il-mistoqsijiet rilevanti tannies, [biet il-mod kif l-‘im[u[’ tal-Labour waslu biex jiddikjaraw li din il-proposta komplessa g[andha twassal g[al tra[[is fil-kontijiet, wara sena lill-pubbliku, u wara sentejn, lill-komunità tan-negozju.

Dan ma ng[iduhx fuq il-ba]i ta’ politika parti;jana i]da wara li wie[ed ji]en u jifli dak kollu li ntqal s’issa.

Minn dak li smajna u qrajna, qed nosservaw numru kbir ta’ dubji li jqajjem il-pjan tal-Labour — dubji kemm tal-poplu i]da, aktar u aktar, ta’ esperti.

Dawn huma u[ud mid-dubji f’mo[[ il-Maltin:

media•link COMMUNICATIONS

Dubji jekk il-Labour g[andux a done deal u dan kollu li qed jing[ad hu finta g[aliex ikun di;à sar ftehim minn wara dahar il-poplu, ma’ xi kumpanija#i interessati f’kuntratt enormi b[al dan.

Dubji dwar in-nefqa s[i[a me[tie;a biex tinbena power-station ;dida li l-pajji] mg[andux b]onn.

Dubji dwar l-g[aqal li tpo;;i ]ew; tankijiet kbar talgass fil-perimetru tal-power station ta’ Delimara.

Dubji dwar is-sigurtà tal-operazzjoni tat-twassil u ttbattil tal-gass mill-vapuri g[al ;ot-tankijiet.

Dubji dwar jekk, effettivament, il-gvern isibx vapuri biex i;orrulu kwantitajiet relattivament ]g[ar ta’ gass jew ikollux jid[ol g[all-ispi]a straordinarja li jixtri vapuri ;odda b’nefqa o[ra kbira u inutli.

Dubji dwar kemm l-art reklamata mill-ba[ar hi b’sa[[itha biex tifla[ fuqha ]ew; tankijiet daqs il-knisja talMosta ming[ajr nefqa o[ra sostanzjali biex l-art tkun imsa[[a u konsolidata.

Dubji dwar kemm ix-xog[ol kollu marbut ma’ din loperazzjoni komplessa jista’ jitlesta f’sentejn biex l-impjant ikun up and running.

Dubji gravi dwar jekk in-nefqa me[tie;a ta’ 600 miljun ewro tg[erriqx darba g[al dejjem lill-Enemalta.

U, fuq kollox, dubji serji kemm il-gvern se jsib kumpaniji li jassigurawh — kif qed jg[id il-Labour — minn prezz kostanti tal-gass g[al g[axar snin.

Jekk, wara ftit jiem, qamu dawn id-dubji, u [afna aktar mag[hom, x’kien ikun l-effett fuq il-poplu kieku din il‘proposta’ t[abbret snin ilu?

Kienet tintradam, tindifen u tintesa darba g[al dejjem.

G[alhekk il-Labour ma [abbarhiex qabel!

12

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Opinjoni

ISMA’ DIN (3)

1. X’inhu^ Na[fer^

Il-kittieb Norman Cousins darba qal li l-[ajja hi avventura ta’ ma[fra. Na[seb li Fr. Lawrence Martin Jenco jaqbel. Fl-1984, Fr Jenco mar Beirut, jg[in lill-ifqar fost il-fqar.

Fit-8 ta’ Jannar 1985, qabduh l-estremisti Musulmani, u ]ammewh 564 ;urnata osta;;.

Sofra [abs, swat, dwejjaq u solitudni. Wara li n[eles, kiteb ktieb jismu Bound to forgive (1995), li fih fisser mhux biss ittbatija li sofra, imma anke l-qawwa tal-im[abba u tal-ma[fra.

Kull meta bidlulu l-post kienu jdawruh bit-tejp minn rasu sa saqajh — diffi/li jie[u nifs, g[ax kienu jda[[lulu bi//a /arruta f’[alqu. Kienu jg[idulu li se joqtluh u jippuntaw fit-tul xkubetta lejn rasu. Kienu jlibbsuh u jg[idulu li se jitilquh… u ma jitilquh xejn. Kienu jorbtulu jdejh u ri;lejh b’katina, u jlibbsuh bor]a talplastik f’rasu u jaqfluh f’/ella ]g[ira. :ieli damu aktar minn erba’ xhur biex i[alluh jin[asel.

Darba staqsewh x’tag[limiet [a minn dik l-esperjenza, li jiswew lilna fil-[ajja ta’ kuljum. U wie;eb: “{arsu lejn il-;enn li g[addej fid-dinja madwarna. A[na n;orru fina u madwarna, il-mibeg[da u l-pre;udizzji minn ;enerazzjoni g[al ;enerazzjoni u nibqg[u ng[adduhom lil ta’ warajna. Je[tie; li nieqfu u n[arsu f’wi// xulxin u ng[idu: “Veru jiddispja/ini li we;;ajtek. Nitolbok ta[firli. Imbag[ad nag[tu l-ma[fra… u nir/ievu l-ma[fra”.

Fr. Jenco (1934 – 1996) [afer, u allura jista’ jixhed fuq ilqawwa tal-ma[fra. Hu kien Bejrut b[ala Direttur tal-Catholic Relief Services, ji;ifieri jag[mel il-;id. Kienu ingrati mieg[u.

Imma [afer. Veru dak li qal Dr. O. A. Battista (1917 – 1995), kontemporanju ta’ Fr. Jenco: “Wie[ed mill-isba[ gosti li tista’ tesperjenza fil-[ajja hu dak li t[oss meta ta[fer ;enwinament lil min ikun naqsek, anke jekk hu ma jafx li [firtlu.”

2.

To[odhiex bi kbira li meta joqorsuk tkun trid toqmos; li

meta j]ebil[uk tkun tixtieq tirritalja; li meta jg[idulek kelma tkun trid tg[id g[axra.

Ma jfissirx li inti persuna [a]ina. Ifisser biss li int bniedem. U [afna drabi, irreazzjonijiet tag[na jkunu umani qabel ma jkunu nsara — umani fis-sens debboli talkelma. B[at-trabi, i]da, li wara li jitwieldu umani, ng[ammduhom, hekk irridu ng[ammdu r-reazzjonijiet umani tag[na.

In-natura ma tg[inniex na[fru. Ir-riflessjoni u lgrazzja iva. U mhemmx

3.

g[alfejn inkunu nsara. Ittpattija, il-mibeg[da u l-odju la j;ibu pa/i fil-qalb ta’ min jag[milhom u lanqas jipprodu/u effetti so/jali tatjbin. Ir-relazzjonijiet imorru g[all-ag[ar u jirri]ultaw linqas fi gwerra bierda bejn ilpersuni u l-iktar f’sensiela li tkompli ta’ azzjonijiet u reazzjonijiet li jkissru.

L-alternattiva mhix li ma tag[mel ebda reazzjoni, imma li tag[mel reazzjoni bis-sens u bil-fidi: reazzjoni ta’ ma[fra ;eneru]a u korrezzjoni li tfejjaq. Mhux dejjem fa/li, u mhux dejjem t[alli effetti immedjati. Imma tista’ ssir, l-

Mulej, kemm hu kbir mistur ;o fija is-sens ta’ difi]a tieg[i nnifsi!

Kemm nie[u n-nar malajr.

Kemm indum biex ninsa u na[fer.

Ifhimni, ag[dirni u fejjaqni.

minn Dun Pawl Camilleri ................................................ pauca43@gmail.com

iktar g[al min g[andu fidu/ja fl-g[ajnuna ta’ Alla. U fle]empji kbar li tana Kristu, li tawna diversi qaddisin u li jag[tuna anke [afna nies komuni.

T[allinix nimtela b’rabja fit-tul u npatti b’deni, id-deni li jsir lili.

G[allimni nie[u l-e]empji tieg[ek b[ala mudell g[al im;iebti.

U tinsiex ta[fer lili fuq kollox!

Kastelli fl-arja Kif bassart f’diversi artikli li ktibt tul dawn l-erba’ snin, il-cavallo di battaglia talLabour g[al din l-Elezzjoni :enerali se tkun il-kontijiet tad-dawl u l-ilma. Wara snin nistennew il-modus operandi g[all-pjan tal-Labour biex ira[[as it-tariffi, dan kien ]velat b’pompa mal-ftu[ talkampanja u minn dakinhar ’l hawn id-domandi flok naqsu ]diedu. {alli nag[milha /ara, g[al daqshekk il-Labour ippre]enta pjan ambizzju].

Ippre]entaw pjani, pjanti, /ifri, tabelli u stampi bilkulur tal-pro;ett.

Stabbilixxew bosta kriterji u identifikaw is-siti ne/essarji.

Weg[duna anki li jlestu dan kollu f’inqas minn sentejn.

Kif ikkummentaw diversi nies mid[la tas-su;;ett, ilLabour kollox ma’ kollox, ipprova juri li dan ma kienx gimmick. Li hu pro;ett fattibbli. I]da malajr [ar;u riservi serji li fuqhom jista’ jistrie[ is-su//ess jew ilfalliment tal-idea kollha. Liktar erba’ mistoqsijiet prin/ipali li tal-Labour ma jridux iwiegbu (jew ma jafux iwie;bu) huma dawn: . G[aliex se nibnu impjant li se ji;;enera ammont sostanzjali ta’ ener;ija li m’g[andniex b]onn? . X’garanzija g[andhom il-Labour li se jsibu investituri li joqog[du g[al kundizzjonijiet ibsin li jridu jorbtu mal-pro;ett?

1

2

. Jekk il-[a]na tal-gass tassew tinbena qrib il-power station , x’ji;ri fil-ka] li jkun hemm in/ident serju? . U l-isba[ wa[da. Jistg[u tal-Labour jispjegaw min hu dak id-defi/jenti li se jintrabat bil-prezz tal-gass g[al 10 snin?

Dawn huma mistoqsijiet importanti li jirrikjedu twe;ibiet definittivi u /ari.

S’issa tal-Labour [ar;u b’]ew; twe;ibiet g[al dawn il-mistoqsijiet. L-ewwel nett akku]aw lill-Ministru Tonio Fenech li hu tal-Gestapo jew tal-KGB g[aliex irid ikun jaf id-dettalji.

Aktar minn hekk Muscat iddikjara li japprezza li mhux kul[add qieg[ed jifhem imma r-ra;uni hi li a[na ma nifhmux fl-ekonomija.

G[aldaqstant g[andna nafdawh u n[allu f’idejh.

3

4

Dan xejn ma jawgura tajjeb jekk il-Labour tg[addi tag[hom. Qed nara xamma kbira ta’ ripetizzjoni talweg[diet li saru fl-1996.

Dakinhar ukoll kienu estremament populisti u weg[du li jne[[u l-VAT. Bosta kienu dawk li dakinhar bassru li din kienet tkun tba]wira g[all-ekonomija u g[all-pajji]. Imma l-Labour webbes rasu. Reba[ lelezzjoni bl-g[ajta li jne[[i lVAT u g[amel ta’ rasu.

L-istorja jafha kul[add.

Weg[da li ma setg[etx tin]amm u li wasslet g[al [ofra fil-finanzi li l-Gvern Laburista waqa’ fiha u ndifen.

Mhemmx dubju li kull diskors jew weg[da li tfisser ro[s fil-kontijiet tad-dawl u lilma tin]el tajjeb ma’ kul[add. Il-problema hi li dak

li qieg[ed joffri l-Labour mhux /ar.

Mhemm l-ebda garanzija li l-projections li qieg[ed jag[mel jibqg[u jg[oddu mqar sakemm jintemm il-bini tal-pro;ett.

Il-Labour qed jag[mel assunzjonijiet serji li jistg[u jfallu jekk biss jog[la l-gass.

Kull espert fil-qasam jg[idlek li l-prezzijiet tal-prodotti li bihom ti;;enera l-ener;ija dejjem telg[in u mhux ne]lin.

Jidher /ar li dan il-progett fih difetti serji u serji bil-kbir.

Dan kollu jfakkarni f’artiklu li kien kiteb Simon Busuttil tard is-sena l-o[ra li fih kien bassar li jekk jitilg[u l-Labour /erti weg[diet li qed ifajjar jistg[u jwasslu biex pajji]na jirrokka ekonomikament.

Din tad-dawl u l-ilma tista’ fil-fatt tkun wa[da minn dawk l-ideat li tista’ twassal g[al dan.

Nirrepeti li g[alkemm ilpro;ett hu fil-fatt ‘fattibbli’, bih pajji]na jid[ol g[al spi]a li taf mhux biss ma tirnexxix imma, biex tg[axxaqha, taf lanqas tfisser ro[s filkontijiet wara kollox. Anzi li l-kontijiet jog[lew.

G[al darba o[ra l-Partit Laburista ntrabat ma’ karru perikolu]. Qieg[ed jipproponi li pajji]na jirriskja meta dan ir-riskju hu evitabbli.

Intant il-Partit Nazzjonalista fil-gvern [ejja u vara pro;etti li g[andhom

minn Caroline Galea info@carolinegalea.com

jag[tuna ta[lita ta’ ener;ija li hi sostennibli u pari passu mas-suq tal-ener;ija.

Fost dawn hemm linterconnector u jekk kollox imur sew, bil-finanzjament tal-Ewropa, ikollna wkoll pipeline tal-gass. Mela allura g[aliex se nid[lu f’dan lintrigu biex tg[addi ta’ ras Joseph Muscat?

F’dawn il-;img[at nistennew twe;ibiet /ari g[all-mistoqsijiet li qeg[din nag[mlu. Fin-nuqqas ta’ din il-kjarezza nemmen li l-poplu mhux se ja//etta dawn ilpjani.

Caroline Galea hi kandidata tal-Partit Nazzjonalista g[all-Elezzjoni :eneral fir-Raba’ u s-Sitt Distretti

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Opinjoni

13

Il-pass li jmiss g[al futur fis-sod Tul il-[ames snin li g[addew, Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista ra li jwettaq politika ta’ fejda, politika responsabbli, u fuq kollox politika li tkattar il-;id, li tkattar ix-xog[ol.

Pajji]na, tul il-[ames snin li g[addew, kiseb ri]ultati impressjonanti fil-qasam tattkattir tax-xog[ol, iddefenda b’su//ess l-investiment barrani f’pajji]na u ssalvagwardja l-impjiegi talMaltin u l-G[awdxin.

Dan kollu sar f’ambjent madwarna fejn konna qed naraw pajji]i jikkrollaw u jfallu, pajji]i jirrikorru g[al self minn pajji]i o[rajn u minn banek barranin.

Dan kollu, pajji]na kisbu waqt li madwarna kellna wkoll klima politika ta’ in/ertezza, bi gwerer /ivili li temmew id-dittatorjati.

Mhemm l-ebda dubju li meta wie[ed jara l-kisbiet ekonomi/i li pajji]na wettaq tul il-[ames snin li g[addew, jikkonvin/i ru[u li l-pedament g[all-futur hu sod. Il-pajji] g[andu fuq xiex jibni u jikseb

su//ess, basta jkollna tmexxija u direzzjoni /ara u responsabbli.

Il-[idma li twettqet tul issnin li g[addew kellha twassal g[al Ba;it li permezz tieg[u, il-Partit Nazzjonalista jkompli jwettaq il-programm elettorali tieg[u waqt li jin/entiva lekonomija b’bosta inizjattivi li jirri]ultaw fi tkabbir ekonomiku u t-tkattir ta’ aktar xog[ol.

G[al ra;unijiet mag[rufa, dan ma se[[x. Dan ma se[[x g[aliex l-Oppo]izzjoni dehrilha li minkejja li qablet mal-Ba;it, kellha tivvota kontrih biex tmur kemm jista’ jkun malajr g[all-elezzjoni, bil-konsegwenza li pajji]na spi//a ffa//jat b’in/ertezza, li fuqha rrimarkat l-a;enzija talcredit rating, Standard & Poor’s.

Il-kilba tal-poter tal-Malta Labour Party reb[et fuq linteress tal-pajji]. Il-MLP wera li ma jinteressahx millpajji], i]da li hu ji;ri kemm jifla[ lejn elezzjoni biex jipprova jakkwista l-poter kemm jista’ jkun malajr.

Dak li se[[ fil-vot, li wassal biex il-Ba;it ma jkunx approvat, kien opportunità mitlufa g[al pajji]na u g[allpoplu Malti u G[awdxi.

Il-poplu u l-pajji] tilfu lbenefi//ji ta’ Ba;it mimli b’aktar minn 60 in/entiv, li minnhom kien se jibbenefika kul[add.

Min-na[a l-o[ra, dan ilBa;it serva ta’ opportunità g[all-poplu Malti biex jag[raf l-interess ewlieni tal-MLP u tal-Kap tal-Oppo]izzjoni, Joseph Muscat.

Dak li se[[ dakinhar li lvot tal-Ba;it m’g[addiex m’g[andux jintesa i]da g[andu jservi ta’ avvi] /ar g[al min tassew irid janalizza l-weg[diet tal-MLP f’din ilkampanja elettorali.

Il-MLP qed jippre]enta weg[diet li l-pajji] tassew g[andu b]onn, jew gimmicks elettorali li jistg[u jiksbulu lvoti fi ]mien qasir?

Il-programm elettorali li lPartit Nazzjonalista mistenni jippre]enta matul il-;img[a d-die[la g[andu jservi ta’ pjan li permezz tieg[u

pajji]na jag[mel il-pass li jmiss.

Il-pass li jmiss, li jag[tina futur fis-sod. Futur li jkattar il-;id, jo[loq l-impjiegi, ikompli jifta[ opportunitajiet tal-og[la livell taledukazzjoni g[al kul[add, jassigura l-a[jar servizz tassa[[a b’xejn biex il-poplu Malti u G[awdxi jkollu livell ta’ kwalità tal-[ajja a[jar minn dik li jgawdi b[alissa.

Il-programm elettorali talPartit Nazzjonalista g[andu jkompli jag[raf kif ilpotenzjal ta’ pajji]na u lpoplu Malti jkun sfruttat aktar.

F’mument fejn il-pajji]i ta’ madwarna qed jer;g[u jsibu saqajhom bil-mod, kemm ekonomikament kif ukoll politikament, pajji]na jista’ jservi ta’ /entru ta’ servizzi innovattivi fl-oqsma finanzjarji u tat-teknolo;ija, fl-oqsma tal-edukazzjoni u tta[ri; spe/jalizzat, fl-oqsma tar-ri/erka u l-kura, kif ukoll fl-oqsma tal-ener;ija u talambjent.

Il-Partit Nazzjonalista

minn Kristy Debono info@kristydebono.com

je[tie; li jippre]enta pajji] b’potenzjal li jil[aq l-og[la livelli ta’ e//ellenza, fejn jinfet[u aktar opportunitajiet g[al kul[add.

Dan hu l-pass li jmiss g[al pajji]na. Dan hu dak li jag[tina futur fis-sod.

Kristy Debono hi Ekonomista u Kandidata ;dida tal-PN fuq id-9 Distrett

Labour> g[a]la g[all-ag[ar Sa ftit ;img[at ilu, il-Partit Laburista kien qed ipin;i lilu nnifsu b[ala partit ;did li jista’ j;ib il-bidla lil dan il-pajji].

Iktar kemm nersqu lejn lelezzjoni l-poplu qed jinteba[ li din mhi xejn [lief wa[da mill-weg[diet sapun tal-ex-reporter Muscat.

Ried kieku jag[mel terremot fil-Partit Laburista. Biddillu ismu. Sejja[lu moviment flok partit. I]da fir-realtà kien kapa/i biss ji/[ad lil min kien warajh biex sar kap.

Lil Jason Micallef u Alfred Sant irmihom politikament.

Wie[ed tefg[u kap tas-Super One u l-ie[or issa, lejn ilParlament Ewropew. Biex g[amel hekk lil dawn, ara x’se jag[mel lilek u lill-poplu Malti li jtellg[u Prim Ministru!

U dawk l-opportunisti li [asbu li l-Partit Laburista se jag[mel walkover fuq il-Partit Nazzjonalista fl-elezzjoni ta’ Marzu li ;ej, u marru jistkennu fil-port tal-Labour, qed jirealizzaw li wara l-maskra tal;urnalist, hemm ir-realtà: lewwel jinqeda bik u wara jarmik.

Kienu nsew li Alfred Sant fl-1996 g[amel l-istess.

Iwieg[ed li jne[[i l-VAT u wara sitt xhur wekkielna sCET u 33 taxxa ;dida.

Issa qed iwieg[ed lil dak li jsir Ministru (g[andu Shadow Cabinet bid-deputati kollha), iwieg[ed lill-o[ra li jag[milha ambaxxatri/i, u lill-poplu ma jg[idlu xejn [alli ma ji;;ieled ma’ [add.

Imsieken huma dawk li jibqg[u jittewbu wara Marzu!

U dawk li [asbu li l-Partit Nazzjonalista xja[ wara erbatax-il sena fil-Gvern, qed jag[rfu li l-Partit Nazzjonalista kien u g[adu lixprun tal-bidla f’pajji]na. Flikbar de/i]jonijiet ta’ ;ensna, il-Partit Nazzjonalista kien ilmutur ta’ dawn il-bidliet: :or; Borg Olivier kien missier Malta Indipendenti....

Eddie Fenech Adami da[[alna fl-Ewropa ... Lawrence Gonzi ssokta jag[milna pajji] modern f’Ewropa demokratika u [ielsa. Fejn kien il-Labour?

Fuq in-na[a l-[a]ina talbidla: joffru l-Integration jew ibe]]g[una bl-AIDS talEwropej.

Kif tista’ temmen lil dak li mar jag[ti pariri lill-I]landa biex ma jid[lux fl-Ewropa, g[ax kien ilu j[ambaq li Malta se jmissha miljun lira millEwropa. {a ]ball /kejken: ried jg[id biljun ewro.

Mhux talli ma xja[x il-Partit Nazzjonalista, talli rxoxta b’demm ]ag[]ug[ i]jed minn qatt qabel. Ma kellniex b]onn terrimoti, li ma se[[ux.

Fil-Partit Nazzjonalista, g[andna kandidati ;odda f’kull distrett li kapa/i jins;u l-;ejjieni. Il-Partit Laburista g[andu lil Scicluna, Mallia u Mintoff tal-karta anzjan. Illum g[andna lil Simon Busuttil b[ala Vi/i Kap. }ag[]ug[ daqs il-leader tal-Partit Laburista i]da b’differenza wa[da.

Li mieg[u g[andu lesperjenzja ta’ Lawrence Gonzi. Mhux l-iskaduti talbulk buying, tal-ftehim sigriet mal-Korea ta’ Fuq, tal-Korp tal-Pulizija fejn in-nies jo[orgu mejta mid-Depot....

L-a[[ar Ba;it wera li filGvern il-Partit Nazzjonalista joffri u kien lest iwettaq ideat ;odda. Kull sena Gvern Nazzjonalista jwettaq riformi b[at-tibdil fil-li;i tal-kera, ittarzna, it-trasport pubbliku, lAirMalta. Bil-fatti.

Mhux weg[diet. Il-Partit Laburista [ela sittax-il sena flOppo]izzjoni u ma [ari;x b’idea suret in-nies. Karmenu Vella u#jew Aaron Farrugia flimkien ma’ o[rajn ilhom tliet snin jiktbu l-programm elettorali. G[al dan biss, ilPartit Laburista [aqqu [ames snin o[ra jitg[allem flOppo]izzjoni.

Id-diska tar-ro[s talkontijiet tal-ilma u elettriku tant saret i]]ar]ar li ma titwemminx. Li din hi l-issue ewlenija ta’ din il-kampanja elettorali turi bil-fatti li l-Partit Nazzjonalista jfisser su//ess. {asra li fuq kull su;;ett ie[or, il-PL lanqas biss jibda [dejn il-PN. Liema aspett iridu jiddiskutu? Ix-xog[ol, ledukazzjoni, is-sa[[a, lambjent, it-turi]mu, l-anzjani, G[awdex.... Jistg[u jag[]lu huma g[ax f’kull wie[ed inkaxkruhom.

U dawk li nqarsu xi ftit minn dawn ir-riformi u ppruvaw isibu r-refu;ju

tag[hom fil-Partit Laburista g[andhom g[ajnejhom miftu[a bi]]ejjed biex ma j[allux lill-Partit Laburista jinqeda bihom.

Kieku l-Labour jitla’ filgvern, ]gur mhux se jitfa’ larlo;; lura u jer;a’ jqieg[dhom fejn kienu qabel.

Il-Labour mhux se jag[ti garanziji li jer;a’ jinfeta[ lista;un tal-ka//a#nsib jew li jer;a’ jkollna l-buses l-antiki.

Illum Muscat & Co jisimg[u lil min qed jeqred (u ma jag[mlu xejn); g[ada lanqas il-bieb ma jift[ulek.

Mal-Partit Nazzjonalista taf fejn inti. G[andu direzzjoni.

Jista’ jkun li fit-triq tal-progress jingirfu xi w[ud. Imma fuq kollox, kul[add jimxi ’l quddiem. Kwa]i kul[add minn dawk li tilfu xog[olhom fittarzna jew fit-trasport pubbliku sabu alternattiva.

L-ekonomija ta’ Malta, minkejja l-maltemp ta’ madwarna ssa[[et. U mhux b’kumbinazzjoni: kellna par idejn sodi jmexxu t-tmun ta’ pajji]na. Kull darba li kellna l-Labour imexxi, kellna lkorpi flok ix-xog[ol, il-bulk buying flok il-kompetizzjoni, l-g[oxrin punt flok tlett elef gradwat fis-sena. G[alfejn tirriskja biex tpattiha lil xi Ministru u#jew partit li bilfatti ;ab lil kul[add ’il quddiem?

Joseph Muscat jipprova jikkopja lill-PN mhux biss billi jilbes l-ingravata blu.

Dejjem jg[id li se jtejjeb dak li

minn Therese Comodini Cacahia ..........................................

. therese@comodinicachia.eu

je]isti g[ax konvint li t-tajjeb jag[mlu l-PN. Kif se jtejjeb, i]da, irid i]ommulna sorpri]a. Jekk din hi l-istess b[at-terremot li wieg[ed, imsieken a[na.

Re;g[u tfa//aw ilMintoffianomics bil-living wage.

Re;g[u rxuxtaw lil Joe Grima, Debono Grech u George Vella. {oloq moviment li stieden fih lillopportunisti bla ma jiggarantilhom soluzzjoni.

G[aldaqstant, fl-elezzjoni ta’ Marzu li ;ej, kul[add irid ikun kapa/i jinsa l-interessi personali u ja[seb b’mo[[u liema hu dak il-partit li ggarantilu x-xog[ol, ledukazzjoni u s-sa[[a. {addie[or joffrilu l-qg[ad, il-[ofor u Malta barra lEwropa.

It-tmexxija tal-pajji] f’idejn il-PN, anke fil-maltemp kien qawsalla tal-progress.

14

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Opinjoni

Il-PN l-a[jar g[a]la g[alik L-a[[ar [ames snin ma kinux fa/li. Id-dinja g[addiet millag[ar kri]i ekonomika u finanzjarja fl-a[[ar 90 sena.

Madanakollu, il-Gvern [adem bil-g[aqal, g[amel lg[a]liet it-tajbin u, bis-sehem ta’ kul[add, pajji]na g[eleb lisfidi li lil pajji]i o[rajn ;abuhom g[arkupptejhom, inklu]i [afna pajji]i qrib tag[na.

Fil-[ames snin li ;ejjin, flimkien irridu nkomplu no[olqu aktar jobs u jobs b’pagi tajbin. Il-Gvern irid jibqa’ jipprovdi lil uliedek la[jar edukazzjoni u jag[tik laqwa servizzi tas-sa[[a b’xejn.

Hu kru/jali g[al pajji]na li fil-[ames snin li ;ejjin, ikollna gvern immexxi millPartit Nazzjonalista biex jag[mel l-a[jar g[a]liet [alli int tg[ix a[jar. Hekk, int u lfamilja tieg[ek ikollkom futur fis-sod.

Hu biss permezz ta’ finanzi fis-sod li nistg[u nkomplu niggarantixxu aktar xog[ol u

xog[ol a[jar, b’pagi tajbin, servizz tas-sa[[a tal-aqwa kwalità, edukazzjoni biex ittfal u ]-]g[a]ag[ kollha jirnexxu, u aktar flus fil-but tieg[ek.

Rekords fil-qasam tat-turi]mu

Is-sena 2012 kienet wa[da ta’ rekord assolut fit-turi]mu kemm fil-wasliet, li jla[[qu madwar miljun u nofs, fliljieli li t-turisti qattghu f’Malta bi 12-il miljun lejl, u fin-nefqa fit-turi]mu li wkoll la[qet somma rekord ta’ 1,300 miljun ewro.

Dawn ir-ri]ultati rekord ma waslux b’kumbinazzjoni, i]da huma ri]ultat tal-politika li [addan il-gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista f’dawn l-a[[ar snin. Politika li ssarrfet f’aktar [olqien ta’ xog[ol.

L-iskemi tal-gvern huma intenzjonati li jg[inu lilloperaturi turisti/i jimmodernizzaw, jie[du self, jinvestu fl-ener;ija

alternattiva u jinvestu firri]orsi umani. Dan kollu qed iwassal biex il-prodott turistiku Malti jkompli jitjieb anke b[ala ri]ultat tan-nefqa fuq it-turi]mu li hi wa[da rekord.

G[all-operaturi fit-turi]mu, l-g[ajnuna tal-gvern hi vitali.

Waqt li l-Partit Nazzjonalista qed jitlob il-fidu/ja tieg[ek, int g[andek id-dritt tkun taf bil-quddiem lg[a]liet ekonomi/i u so/jali tal-partit u l-kandidati tag[na, u dan qabel ma tkun taf ilprogramm tag[na.

Fost il-prin/ipji li j[addan il-Partit Nazzjonalista u li qed jippre]enta b[ala parti millprogramm elettorali, insibu lill-bniedem u l-familja fi//entru tal-politika.

Il-libertà, is-solidarjetà, id-djalogu, il-finanzi fis-sod u l-identità huma fost ilvaluri ewlenin li huma g[al qalb il-Partit Nazzjonalista u li se jkunu parti integrali fil[idma tal-Partit Nazzjonalista g[all-[ames snin li

;ejjin, jekk jing[ata lfidu/ja fid-9 ta’ Marzu li ;ej.

Mal-PN taf fejn int

Mal-Partit Nazzjonalista taf fejn int.

Il-Partit Nazzjonalista hu garanzija ta’ futur fis-sod.

Taf il-pajji] minn fejn telaq, taf kif saret il-bidla t-tajba, taf il-pajji] fejn hu, u taf fejn sejjer. B’mod partikulari lg[a]la tag[na ]-]g[a]ag[ g[andha tkun il-Partit Nazzjonalista, g[aliex dan hu l-partit li dejjem [adem g[all;id tag[na lkoll.

Il-Partit Nazzjonalista minn dejjem fehem li biex jinkiseb il-;id komuni ma jistax jie[u de/i]jonijiet populisti. Bilkontra ta’ dak li qed jag[mel il-Malta Labour Party, li qed idur ma kull ri[ tal-pinnur tal-popolarità u g[aldaqstant jag[]el dak li jaqbel lilu u mhux lil pajji]na.

Jerome Caruana Cilia hu kunsillier tal-PN f’{al Qormi

minn Jerome Caruana Cilia

........................................... jcaruanacilia@gmail.com

Mal-Partit Nazzjonalista taf fejn int

Il-[ajja nisranija tag[na San Pawl Missierna jg[allem li l-mag[mudija tag[ti lill[ajja nisranija tag[na karattru doppju: li tmut g[ad-dnub u li tg[ix g[al Alla. Il-[ajja ta’ Alla tin]el f’ru[na mill-istess umanità ta’ Sidna :esù Kristu. I]da din l-istess [ajja ta’ Alla ma ti]viluppax fina jekk a[na ma mmutux g[addnub.

Din hi l-kundizzjoni me[tie;a f’[ajjitna, hi l-prezz tal-i]vilupp tal-[ajja divina fina. U tant tkun kbira u ]viluppata din il-[ajja ta’ Alla fina daqs kemm a[na nbieg[du minna l-istess dnub.

Il-bniedem jew jg[ix blispirtu ta’ Alla jew jin;arr ’l isfel mill-;ibdiet tal-;isem u tad-dinja. Ma tistax tilbes lil Kristu jekk ma tkunx /[adt lid-dinja. L-istess Sidna :esù Kristu jippriedka din il-verità, ji;ifieri li tmut g[ad-dnub u mbag[ad ti;ik il-[ajja g[al Alla: (Ara Mt. 4, 17-19).

Anzi Hu stess juri fir-realtà tag[ha din il-virtù: l-ewwel mar fid-de]ert, fejn ikkumbatta u reba[ lix-xitan, u mbag[ad dehret fih flabbundanza tag[ha l-[ajja g[al Alla fit-tag[lim u fil[idma tieg[u. U hekk spi//at il-[a;a fuq il-Kalvarju: miet g[ad-dinja u ng[aqad ma’ Alla.

Fil-Knisja

{a;a tal-g[a;eb li, anki filKnisja, [afna jag[tu limpressjoni li donnhom jinjoraw l-ewwel kundizzjoni

u jippriedkaw biss it-tieni wa[da. Jittraskuraw li jikkundannaw id-dnub u ji;u jg[idulek li qeg[din jie[du triq aktar pastorali.

Il-Kongregazzjoni g[adDuttrina tal-Fidi assolutament ma [asbithiex hekk meta, fl-1 ta’ Ottubru 1986, [ar;et l-Ittra tag[ha fuq il-‘{idma pastorali g[al persuni omosesswali’. Lewwel [idma pastorali trid tkun fuq il-[tie;a li ta[rab iddnub. Imbag[ad ti;i [idma pastorali o[ra.

Vera [idma pastorali tinsisti fuq il-[tie;a assoluta li tevita dik li tissejja[ “okka]joni mill-qrib tad-dnub”. Iva, li tevita li tipprietka dan jew i]]omm is-silenzju fuq dan ilpunt mhix [idma pastorali.

Kul[add jaf bl-isforzi biex ikun legalizzat i]-]wie; bejn persuni tal-istess sess. Din il[a;a mhix [lief katastrofi morali.

Il-mexxejja tal-Knisja, isqfijiet u kappillani b’mod partikulari, huma fid-dmir li jg[allmu fuq is-Sagrament ta]-}wie; u jag[mluha /ar li dan hu g[aqda tul il-[ajja kollha bejn ra;el u mara.

Ma jistg[ux joqog[du lura milli jipprietkaw li atti omosesswali huma dnubiet gravi u li hu dejjem gravi li tg[in [alli jkun hemm ]wie; bejn persuni tal-istess sess.

Iva, b[alissa fid-dinja qeg[din naraw miljuni ta’ ]g[a]ag[ li, min[abba lveduti tag[hom ]baljati f’dan il-qasam ta’ tag[lim, anki

b’[afna espressjonijiet b[al dik ta’ ‘tolleranza’, mhumiex [lief ‘ng[a; mitlufa’. Imma rrg[ajja qeg[din jift[u sewwa g[ajnejn il-poplu fuq dawn latti intrinsikament []iena u ta’ stmerrija quddiem Alla?

Jew, g[al xi ra;uni jew o[ra, qeg[din nibqg[u elf pass lura u ma nipprietkawx fuq dak li jrid Alla?

Il-bi]a’

Tg[id qeg[din nib]g[u li jg[ajruna ‘intolleranti’? Tg[id qeg[din nib]g[u li ‘noffendu’ s-sentimenti tal-parru//ani?

Jekk qed in;ibu ru[na b’dan il-mod, a[na responsabbli fil;irja li b[alissa hemm lejn labbissi tat-telfien g[al dejjem. ?ar u tond.

G[all-im[abba lejn Alla u lejn l-istess erwie[ talproxxmu, ma nistg[ux nibqg[u muti u, fissitwazzjoni kerha li qed issaltan b[alissa f’dan ilqasam ta’ tag[lim, ma nitkellmux kontra d-di]ordni morali. Ma nistg[ux nillimitaw it-tag[lim tag[na g[al dik li hi predikazzjoni fuq l-im[abba tal-proxxmu.

Inkunu qeg[din nittradixxu lmissjoni tag[na u Alla lImbierek ]gur mhux se jonqos li juri d-di]approvazzjoni u ddispja/ir tieg[u.

Ma ninsewx dak il-kliem tal-istess Salvatur tag[na :esù li tant jag[tina dawl u fara; u sa[[a. Dak il-kliem meta qalilna: “Fid-dinja tbatu jkollkom. I]da ag[mlu l-qalb:

jien irba[t id-dinja!” (:w.16, 33) Iva, a[na r-rg[ajja talerwie[ lill-omosesswali g[andna nitrattawhom b’vera m[abba nisranija, bir-rispett u bil-mog[drija. I]da, g[allim[abba u l-unur ta’ Alla, u g[all-im[abba, lejn l-istess imsejkna erwie[, ma nistg[ux ma nitkellmux kontra ddi]ordni morali. Kif nistg[u nillimitaw il-predikazzjoni tag[na g[al dawk li huma biss im[abba u rispett!

Meta a[na naqraw dak li Papa Ljun XIII qal flen/iklika tieg[u Arcanum divinae tal-10 ta’ Frar 1880 fuq i]-]wie; u d-divorzju li jmur kontra l-istess ]wie;, a[na naraw kemm kien tassew profetiku dak il-Papa. I]da tajjeb li nippruvaw nimma;inaw ukoll x’kien jg[idilna Papa Ljun XIII illum fuq dak li d-dinja sekulari qed tag[mel biex tillegalizza ]]wie; bejn persuni tal-istess sess!

Fuq id-divorzju, Papa Ljun XIII kien qalilna dan il-kliem: “Tassew, bilkemm hu possibbli li tiddeskrivi kemm hu kbir il-[a]en li ji;i middivorzju. Bih, il-kuntratti matrimonjali jsiru su;;etti g[at-tibdil. L-im[abba re/iproka tiddg[ajjef. T[ajjir deplorevoli g[all-infedeltà hu offrut.

San Pawl

Nag[laq billi ninnota li Missierna San Pawl qatt ma

minn Anton Gauci

...........................................

llimita l-predikazzjoni tieg[u biss g[all-“[ajja g[al Alla”.

Hu jg[allem b’mod manjifiku fuq il-[ajja talIspirtu u jg[id: “Il-frott talispirtu huma: l-im[abba, ilhena, is-sliem, is-sabar, il[niena, it-tieba, il-fidi, il[lewwa, ir-ra]an.”

I]da, qabel ma qal dan ilkliem, l-istess Missierna San Pawl jag[ti twissija kbira fuq il-“mewt g[ad-dnub”. U jni]]el dan il-kliem: “Lg[emejjel tal-;isem huma mag[rufa: ]ina, fa[x, nuqqas ta’ ra]an, idolatrija, se[er, mibeg[da, ;lied, g[ira, korla, ambizzjoni, firda, partiti, invidja, sokor, tba[rid u [wejje; b[al dawn.

Inwissikom, b[alma wissejtkom qabel, min jag[mel dawn il-[wejje; ma jiritx is-saltna ta’ Alla.” (Gal. V, 19-23)

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Opinjoni

15

Lil hinn mill-pakketti sbie[ G[al din il-kampanja elettorali, il-Labour qed jippre]enta pakkett sabi[ mimli xinxilli u jleqq. Jidher bi/-/ar li l-Labour g[andu strate;ija ta’ propaganda li fiha qed jimmira g[allkategoriji tas-so/jetà li, tradizzjonalment, mhumiex laburisti.

Qed naraw lill-MLP jiffoka aktar fuq il-mod kif jippre]enta l-proposti tieg[u milli fuq kif verament dawn se jeffettaw lin-nies.

Mill-mod kif il-Labour qed ji]viluppa l-kampanja tieg[u, jidher /ar li dan hu partit li jrid jimpressjona bix-xinxilli g[aliex jaf li meta wie[ed jid[ol fid-dettall tal-politika Laburista jsib [afna nuqqasijiet. Partit li jin[eba wara t-tlellix.

Il-fatti huma li minkejja li issa ilu kwa]i 25 sena flOppo]izzjoni, il-Labour qed jer;a’ jmur quddiem lelettorat b’nuqqas ta’ proposti konketi.

Wara kwa]i 25 sena flOppo]izzjoni, il-poplu bi dritt jistenna proposti konkreti ming[and il-Labour. Fuq kollox hu obbligu ta’ kull partit politiku li jippre]enta proposti konkreti u validi

quddiem l-elettorat.

Din se tkun elezzjoni partikulari fejn l-aspett ekonomiku u l-kwalità tal[ajja jiddomina. Issa li l-PN fil-gvern iggarantixxa ddrittijiet kollha lill-poplu Malti u anki wassal lil Malta biex issib postha b[ala membru tal-UE, il-poplu Malti jista’ jiffoka fuq lekonomija u t-titjib filkwalità tal-[ajja bi prijorità fl-g[a]liet elettorali tieg[u.

G[al din l-elezzjoni, ilLabour qed jag[mel sforz kbir biex jipprova jag[ti limpressjoni ta’ partit ;did.

Propju dawn l-isforzi jikkonfermaw ir-realtà ta’ dan il-partit, partit li g[adu kif kien… kwa]i bl-istess nies li numru sew minnhom imorru lura g[al dawk i]-]minijiet koroh li l-poplu Malti ma jridx jer;a’ jg[addi minnhom. I]da, g[all-MLP, dawn huma n-nies li huma parti mill-bidla.

Il-politika hi mag[mula min-nies, il-partiti huma komposti min-nies u g[alhekk hu importanti g[allpoplu jivvota skont it-tim pre]entat mill-partiti politi/i.

Il-PN m’g[andux g[alxiex jag[mel sforzi biex jikkon-

vin/i fuq it-tim li qed jippre]enta. It-tim li llum qed jippre]enta l-PN hu t-tim li wettaq… it-tim li biddel Malta, li rriforma g[all-a[jar lis-so/jetà Maltija.

Il-PN hu verament il-partit li j;ib il-bidla… g[aliex kien hu l-partit li kontinwament po;;a l-bidla fi/-/entru talpolitika tieg[u. G[all-PN, mhemmx b]onn issir daqshekk enfasi fuq il-bidla g[aliex il-bidla titwettaq il[in kollu bil-mod kif il-gvern ida[[al il-proposti.

Huma propju dawn irrifomi u inizjattivi m[abbra mill-Gvern li huma l-akbar konferma ta’ kemm il-PN jemmen fil-bidla u qed ji;;edded kontinwament.

Jipprova kemm jipprova j;ib argumenti l-Labour, ilfatti huma u jibqg[u li kien il-PN li biddel g[all-a[jar lisso/jetà Maltija, u l-Labour kien l-osservatur negattiv quddiem il-bidliet kollha li wettaq il-PN. G[alhekk, f’din l-elezzjoni l-poplu g[andu jinsisti li lLabour ine[[i l-ippakke;;jar sabi[ li qed jag[mel lillproposti tieg[u u jid[ol fiddettal. Il-poplu ma jinteressahx mir-wrapping

paper u lanqas mill-kaxxa ta’ barra, i]da jinsisti fuq ilkontenut ta’ ;ewwa.

Lil-Labour il-poplu di;a esperjenzah. Di;a kellna elezzjonijiet li fihom il-MLP wieg[ed l-ilma ji]fen u ge]wer proposti negattivi u nejjin f’pakketti sbie[.

M’hemmx b]onn [afna dettalji — bi]]ejjed insemmu l-weg[da li titne[[a l-VAT u li l-istipendji se jin]ammu.

Kienu dawn tnejn mirwrapping papers sbie[ li wieg[ed il-Labour ta’ ftit snin ilu… MLP kompost mill-istess nies.

Dak i]-]mien ir-wrapping paper kien sabi[ i]da kien g[adu a[mar. Illum, biex ]gur jag[tu dehra ta’ bidla anki l-kulur tar-wrapping paper tbiddel.

I]da s-sustanza baqg[et listess. Jibdel kemm jibdel iddehra u l-imma;ini l-MLP jibqa’ l-istess g[aliex lil hinn mit-tlellix, ma ssib sustanza ta’ xejn.

Kif jg[id Muscat innifsu, the end justifies the means.

Marthese Portelli hi lPresident tal-Kumitat E]ekuttiv PN u kandidata tad-9 Distrett

minn Martese Portelli martheseportelli.pn@gmail.com

Mhux l-ewwel darba li l-Labour ge]wer proposti nejjin u negattivi f’pakketti sbie[

Il-politika tal-Partit Nazzjonalista tag[tik l-ir[as kontijiet Intqal [afna fuq il-proposta tal-Partit Laburista. Smajna g[al kwa]i ;imag[tejn s[a[ fuq dan il-pjan bombastiku li se ja[dem bil-vapuri, bittankijiet kbar daqs il-knisja tal-Mosta, b’power station ;dida mmexxija mill-privat u t-tne[[ija ta’ /umnija.

Nist[ajlu xi script talfilms… [a;a wa[da wara lo[ra fejn kollox suppost imur tajjeb. U jekk le?

Nistg[u nserr[u rasna g[aliex jekk ikun Prim Ministru dakinhar, Joseph Muscat qalilna li jirri]enja.

Imbag[ad x’nag[mlu?

Imbag[ad ikun xi ftit too late! Ma jkollniex g[a]la [lief nag[]lu partit ie[or biex jer;a’ jqajjem lil pajji]na fuq saqajh. Li kieku ma kienx hemm ilkredibbiltà ta’ pajji]na finnofs, ma kinitx tkun storja ta’ film daqshekk [a]ina.

I]da l-affarijiet mhumiex daqshekk sempli/i daqskemm na[sbuhom.

De/i]joni wa[da u dda[[alna ;o [ajt. Ilkredibbiltà ta’ pajji] iddum snin biex tinkiseb i]da tintilef f’jum wie[ed.

Jekk nitilfu l-kredibbiltà ta’ pajji]na, ma nibqg[ux attraenti g[all-investituri barranin u jonqos linvestiment f’pajji]na.

Jekk ji;ri dan, ma jibqg[ux jin[olqu postijiet tax-xog[ol ;odda u ta’ kwalità f’pajji]na. Jista’ wkoll ikun il-ka] li w[ud mill-kumpaniji f’pajji]na jag[]lu li jittraslokaw f’pajji]i o[rajn kompetittivi. Jekk nitilfu lkredibbiltà, lanqas ma nibqg[u attraenti g[at-turisti b[alma ;ralu ?ipru.

Meta nitkellmu fuq dawn l-affarijiet, tal-Partit Laburista jg[idulna li qeg[din inbe]]g[u. Dawn huma fatti. M’a[niex qed nitkellmu fuq affarijiet irrilevanti. Qed nitkellmu fuq il-[ob]a tag[na ta’ kuljum, fuq ix-xog[lijiet talfamilji tag[na, fuq itturi]mu ta’ pajji]na u tant affarijiet o[rajn.

B’hekk ejja nifhmu li dawn id-de/i]jonijiet huma mill-aktar importanti. Huma kru/jali g[al pajji]na u g[all-futur tag[na.

Irridu mbag[ad inkunu veritieri lejn il-fatti. Fil-

pre]entazzjoni tal-Partit Laburista hemm imni]]el iswed fuq l-abjad li lproposta tal-pipeline talgass li jg[aqqadna malEwropa tag[tina l-ir[as kontijiet mill-g[a]liet pre]entati.

Minkejja dan kollu, ilParit Laburista g[a]el li xorta wa[da jibni power station ;dida u j;ib il-gass bil-vapuri. G[aliex? Jien stess g[adni ma nistax nifhem. Forsi hemm xi ftehim lest ma’ xi kuntrattur g[al dan il-pro;ett?

Forsi biex ikun [are; bi proposta differenti millpolitika tal-PN, /ioe lpipeline tal-gass? Forsi bi traskura;ni?

Hemm [afna mistoqsijiet ming[ajr twe;iba. G[adni ma nistax nifhem g[aliex ilPartit Laburista mar g[al din l-g[a]la meta l-esperti tieg[u stess offrewlu proposta ir[as.

Bil-pipeline tal-gass ikollna kontijiet li huma ir[as mill-proposta tal-Partit Laburista. Minn dak kollu li ntqal f’dawn l-a[[ar ;imag[tejn, din hi l-iktar

konklu]joni importanti.

Vera ironija li wara [ames snin nisimg[u lillOppo]izzjoni tag[mel ilkontijiet tad-dawl u l-ilma il-cavallo di battaglia, se jkun il-Partit Nazzjonalista li joffri l-ir[as kontijiet.

Il-garanzija li Joseph Muscat jirri]enja jekk dan il-pjan ma jirnexxix ma sserra[ ras [add. Tfakkarni biss f’in/ident li ;ara dan la[[ar meta vapur talpassi;;ieri nkalja, bilkaptan jabbanduna l-vapur qabel ma kienu salvati nnies kollha.

Dan l-a;ir imur kontra kull etika marittima!

Daqstant ie[or il-garanzija ta’ Joseph Muscat. G[alih hu sew li wara jkun da[[al lil Malta ;o [ajt, jitlaq ittmun tal-vapur u jabbanduna kollox, bil-vapur imur g[al ri[u.

Il-kaptan li g[andu b]onn dan il-pajji] hu l-Partit Nazzjonalista u d-direzzjoni li g[a]el li mhix se dda[[alna ;o [ajt, filwaqt li tag[tina kontijiet or[os millalternattiva li kienet proposta.

minn Ryan Callus

........................................... info@rtancalus.com

Jekk nitilfu l-kredibbiltà ta’ pajji]na, ma nibqg[ux attraenti g[all-investituri barranin u jonqos l-investiment f’pajji]na

16 Opinjoni

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Politika ta’ perswa]joni Il-mibki eks Deputat u eks Vi/i-Kap tal-Partit Nazzjonalista, il-Professur Guido de Marco, fl-awtobijografija tieg[u jistqarr li lpolitika hi l-arti talperswa]joni, mezz kif blargumenti tieg[ek tipperswadi li l-ideat politi/i li t[addan jistg[u jsarrfu ta’ ;id g[alik u g[al pajji]ek.

Il-Partit Nazzjonalista dejjem emmen fil-politika tal-perswa]joni, anke fi ]minijiet meta kien persegwitat bl-oppressjoni u bil-vjolenza sistematika li lgvern tal-Labour tas-sebg[in u tmenin kien iwettaq.

G[aldaqstant illum f’Malta g[andna ]ew; partiti prin/ipali li huma kompletament opposti.

Fuq na[a g[andna l-Partit Nazzjonalista li hu kburi blisem tal-partit u bl-istorja talpassat u l-kisbiet tieg[u.

Fuq in-na[a l-o[ra g[andna l-Partit Laburista li jist[i juri l-isem tal-partit u jist[i jitkellem dwar il-passat tieg[u, tant li bidel anke ssimboli tal-partit b[alma hi larma u l-isem innifsu.

Tal-Labour g[andhom il-

[abta jippruvaw inessu lillpoplu x’kienu jag[mlu meta kienu fil-gvern. Tant hu hekk li dejjem jg[idu li nnazzjonalisti ilhom 25 sena fil-gvern u ma jsemmux li 15-il sena ilu, bejn l-1996 u l-1998 huma kienu fil-gvern u kienu da[[lu lil pajji]na fi sqaq li kellu jkun il-gvern tal-PN biex jo[or;u minnu.

Allura dawn in-nies jie[du g[alihom meta l-esponenti tal-Partit Nazzjonalista jfakkru lill-poplu fil[ni]rijiet li l-laburisti wettqu meta kienu fil-gvern.

F’dawn l-a[[ar snin talLabour g[amlu minn kollox biex jidhru li huma partit ;did. Bidlu l-leader, iddeputy leaders g[al darba darbtejn, bidlu l-arma, u ppruvaw jag[mlu minn kollox biex juru li huma nbidlu.

I]da [allew fil-partit nies li fil-passat kienu protagonisti tal-inkompetenza grassa talgvernijiet laburisti, nies li kienu parti mir-regim laburista tat-tmeninijiet u li kienu responsabbli g[assitwazzjoni di]astru]a ta’ dak i]-]mien.

Anzi lil dawn l-istess persuni Joseph Muscat tahom responsabbiltajiet ;odda bilpossibbiltà li jekk jie[u lgvern dawn jer;g[u jispi//aw ministri ta’ gvern laburista.

M’hemmx g[alfejn insemmu min huma dawn innies g[aliex kul[add jafhom.

Il-politika ta’ perswa]joni tal-Partit Nazzjonalista hi mibnija fuq il-fatti tal-kisbiet li l-partit irnexxielu jikseb fis-snin li ilu fil-gvern.

Il-politika ta’ perswa]joni tal-Partit Laburista hi mibnija fuq weg[di, per/ezzjonijiet u gimmicks g[aliex jafu li m’g[andhomx kisbiet biex jifta[ru u jipperswadu lillpoplu bihom.

Il-kisbiet tal-Partit Nazzjonalista jitkellmu wa[edhom g[aliex ittrasformaw lil Malta minn pajji] kwa]i tat-tielet dinja, f’pajji] modern li mexa ’l quddiem b’ri]ultati flekonomija li jpo;;uh fuq quddiem nett mal-a[jar pajji]i fl-Unjoni Ewropea.

Il-Partit Nazzjonalista qed iweg[dek Futur fis-Sod ba]at fuq ix-xog[ol, l-

edukazzjoni u s-sa[[a. Qed iweg[dek xi [a;a ba]ata fuq il-kisbiet li wettaq Gvern Nazzjonalista u mhux fuq weg[di fierg[a li jiswew littaxpayer miljuni kbar ta’ ewro li l-Labour irid i;ibhom minn x’imkien ie[or.

Il-Labour qed jibba]a lkampanja elettorali tieg[u fuq dawn il-weg[diet u fuq gimmicks ;odda bl-iskop biss li jie[u l-poter, imbag[ad x’ji;ri wara naraw.

Din hi irresponsabbiltà g[aliex finalment, jekk pajji] jidda[[al ;o [ajt bil-politika ]baljata tal-laburisti, ikun ilpoplu Malti li jkollu j[allas bil-qares, bl-istess sagrifi//ji u umiljazzjoni li g[addew minnhom pajji]i o[rajn ewropej li kellhom gvernijiet irresponsabbli.

G[alhekk il-PN irid jipperswadik li meta fid-9 ta’ Marzu li ;ej int se tag[mel lg[a]la tieg[ek fl-elezzjoni ;enerali, inti g[andek t[ares lejn it-track record tal-partiti u mhux lejn weg[di fierg[a li j;ibu riskju kbir g[all-futur tieg[ek u tal-familja tieg[ek.

Jekk il-Labour ikun filgvern u ji;i dahru mal-[ajt,

minn Mario Rizzo Naudi rizzomar@go.net.mt

jer;a’ jag[mel b[alma g[amel fl-1996. Imbag[ad addio l-weg[di u addio l-;id tal-poplu.

L-effetti ta’ politika ]baljata laburista t[osshom inti u ma tkun tista’ tag[mel xejn. U jekk tkun ivvutajt Labour, imbag[ad g[alxejn jiddispja/ik tal-i]ball li tkun g[amilt.

It-tarka tad-demokrazija Ta’ spiss nitkellmu dwar ledukazzjoni b[ala garanzija ta’ impjiegi tajbin u opportunitajiet ta’ xog[ol a[jar, ]ew; aspetti li bla ebda dubju jmorru id f’id.

Ma tistax tattira investiment tajjeb, ma tistax to[loq opportunitajiet tajba ta’ xog[ol b’pagi tajbin, jekk ma jkollokx nies mg[allma u m[arr;a tajjeb biex ja[dmu f’dawn il-postijiet taxxog[ol.

Din hi xi [a;a li Gvern Nazzjonalista fehem snin ilu u permezz tal-vi]joni u l-gwida ta’ politi/i b[al Ugo Mifsud Bonnici, Michael Falzon u Louis Galea, taw [ajja ;dida lis-sistema edukattiva u [admu biex din til[aq il-livelli me[tie;a mis-so/jetà moderna.

Dan hu pro/ess li g[adu g[addej sal-lum permezz talintroduzzjoni u l-estensjoni ta’ scholarships fuq livell postgradwatorju, investiment f’ta[ri; vokazzjonali u lkun/ett ta’ tag[lim tul [ajtek.

Il-progress tag[na fledukazzjoni la kien imfixkel u wisq inqas imwaqqaf; fil-fatt l-opportunitajiet f’dan ilqasam komplew jikbru permezz tas-s[ubija tag[na flUnjoni Ewropea, s[ubija li Joseph Muscat u l-partit tieg[u tant opponew.

Madankollu, l-edukazzjoni ma nistg[ux in[arsu lejha biss b[ala g[odda utilitarja – tag[tik dak li g[andek b]onn g[ax-xog[ol u daqshekk.

Irridu noqog[du attenti li ma n[allux l-edukazzjoni tispi//a e]er/izzju ta’ kif tg[addi mille]amijiet biss.

U ma rridux niffukaw biss l-ener;iji tag[na fuq kemm studenti jg[addu mille]amijiet jew l-ammont ta’ studenti de[lin l-Università, lMCAST u istituzzjonijiet edukattivi o[rajn.

Il - pro/ess edukattiv hu [afna aktar minn hekk . Hu pro/ess fejn it - tfal u ] ]g[a]ag[ jitg[allmu ja[sbu u jirra;unaw , post fejn jiffurmaw il - [sieb u l - ideat tag[hom biex ikollhom l opinjoni personali tag[hom fuq dak li ji;ri madwarhom .

Hu pro/ess fejn i]-]g[a]ag[ tag[na g[andhom ikunu ispirati biex jikkultivaw mhux biss l-g[erf tagh[om i]da anki l-personalità tag[hom.

Dan hu importanti b’mod spe/jali min[abba li ledukazzjoni g[andha rwol ie[or x’taqdi u li ftit jitkellmu dwaru: il-protezzjoni taddemokrazija.

“Id-demokrazija ma tistax

tirnexxi sakemm dawk li jesprimu l-g[a]la tag[hom

ma jkunux preparati biex jag[]lu b’mod g[aqli.

G[alhekk, il-vera tarka taddemokrazija hi l-edukazzjoni”, kien qal il-President

Amerikan Franklin Roosevelt.

Nag[mlu tajjeb jekk b[alissa niftakru dawn ilkliem u nag[mlu sforz biex nag[]lu b’mod g[aqli. G[a]la infurmata u ma[suba hi luniku mod li g[andna biex nipprote;u d-demokrazija milli ssir tirannija talinjoranza.

G[a]la ma[suba mhix ba]ata fuq teatrin. Mhix ba]ata fuq bidu ta’ kampanji f’nofsillejl, fuq billboards satiri/i, fuq headlines li ji;bdu l-attenzjoni jew fuq po]i.

Hi ba]ata fuq policies. Hi ba]ata fuq il-kif u l-meta. Fuq id-de/i]jonijiet li se jeffettwaw il-[ajja tag[na ta’ kuljum. Fuq dak li rridu nag[mlu fil-pre]ent biex nibnu l-futur tag[na fis-sod.

Fuq kif se nil[qu ssostenibbiltà fis-setturi kollha tal-pajji]: l-ekonomija, lambjent u r-ri]orsi limitati tag[na.

Fuq l-istrate;iji li jiffurmaw il-;ejjieni ta’ uliedna: x’se nag[mlu biex intejbu s-sa[[a, l-edukazzjoni, lopportunitajiet ta’ xog[ol, lambjent u l-kwalità ta’ [ajjitna; x’policies se

nimplimentaw biex nie[du lmassimu mir-ri]orsi u lpotenzjal tag[na.

Hu fuq dawn il-policies li rridu nibba]aw id-de/i]joni tag[na. Huma dawn ilpolicies li rridu niddiskutu u nanalizzaw.

Inkella nistg[u nirrassenjaw ru[na g[all-apatija u nibba]aw kollox fuq il-qoxra, fuq il-marketing, fuq l-istampi u l-logos.

B’konsegwenza wa[da serja: li jekk ikollna nibba]aw l-g[azla ta’ min imexxina fuq min jidher l-a[jar fuq ilheadlines minflok min jiggarantilna l-a[jar policies, jispi//a jkollna pajji] li jidher fuq il-headlines.

Il-Gre/ja, Spanja, ?ipru, lItalja u pajji]i o[rajn ;irien dehru fuq il-headlines. U dawk il-headlines ma kinux sbie[.

Jien /ert li jekk nieqfu u n[arsu lejn min jippre]enta la[jar politika g[al pajji]na, dik il-politika li g[amlet su//ess li qed tpo;;ina fost la[jar fl-Ewropa, l-g[a]la tieg[ek tkun b[al tieg[i.

L-g[a]la tieg[ek tkun ilPartit Nazzjonalista.

Mark Anthony Sammut hu kandidat ;did tal-Partit Nazzjonalista fuq ir-Raba’ Distrett

minn Mark Anthony Sammut mark@markanthonysammut.com

G[a]la infurmata u ma[suba hi l-uniku mod li g[andna biex nipprote;u d-demokrazija milli ssir tirannija tal-injoranza

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

}g[a]ag[

17

I]-]g[a]ag[ tag[na TAG{RIF DWAR XOG{OL FOST I}-}G{A}AG{ MALTIN IMWETTAQ MINN ‘A:ENZIJA }G[A}AG{

Opportunitajiet g[a]-]g[a]ag[ Maltin permezz tal-mu]ika Il-mu]ika minn dejjem kienet g[odda li biha ]-]g[a]ag[ jesprimu lilhom infushom.

G[aldaqstant il-Gvern, permezz ta’ A;enzija }g[a]ag[, [aseb biex permezz tal-Empowerment Programme tal-istess a;enzija jag[ti l-opportunità li]]g[a]ag[ Maltin biex ikunu jistg[u ji]viluppaw aktar ittalenti mu]ikali tag[hom.

A;enzija }g[a]ag[ tag[mel dan primarjament permezz ta’ ]ew; pro;etti wie[ed bl-isem ta’ It-Ta[ri; Mu]ikali ta]}g[a]ag[ fil-Ka]ini tal-Banda li hu marbut ma’ mu]ika aktar tradizzjonali, u pro;ett ie[or bl-isem ta’ Upcoming Artist marbut iktar ma’ ;eneri ta’ mu]ika aktar kontemporanja.

28 banda [adu €69,000 bejniethom

Kif jaf kul[add f’bosta bliet u r[ula, kemm f’Malta kif ukoll f’G[awdex, te]isti lfa/ilità ta’ tag[lim tal-mu]ika fil-lokalità permezz tal-ka]ini tal-banda.

G[aldaqstant l-g[an ewlieni ta’ dan il-pro;ett, li beda matul l-2012, hu skema li biha ka]ini tal-banda jkunu jistg[u jibbenefikaw minn g[ajnuna finanzjarja li tammonta sa massimu ta’ €3,200 talli dawn jo[or;u b’inizjattivi u proposti li bihom i[e;;u li]-]g[a]ag[ jibdew jitg[allmu strumenti mu]ikali u/jew itejbu sservizzi ta’ tag[lim g[al dawk i]-]g[a]ag[ li di;a qeg[din jattendu l-ka]ini g[at-tag[lim tal-mu]ika. Bl-g[ajnuna talG[aqda Ka]ini tal-Banda, lA;enzija }g[a]ag[ bdiet din l-iskema sabiex aktar ]g[a]ag[ jipparte/ipaw filkultura lokali u j]ommu ttradizzjonijiet [ajjin.

G[all-ewwel edizzjoni kienu 28 ka]in tal-banda li bbenefikaw minn dawn ilfondi u [adu mad-€69,000 bejniethom.

L-inizjattivi proposti minn dawn il-ka]ini kienu varji skont il-b]onnijiet rispettivi tag[hom u fost o[rajn inkludew ristrutturar talklassijiet fejn isir it-tag[lim permezz ta’ tag[mir aktar modern u attraenti g[a]]g[a]ag[, xiri ta’ stumenti

mu]ikali, twaqqif ta’ baned ta]-]g[a]ag[ u tag[lim aktar spe/jalizzat.

L-applikazzjonijiet g[attieni edizzjoni ta’ dan ilpro;ett qed jintlaqg[u b[alissa g[and A;enzija }g[a]ag[ u se jibqg[u miftu[in sal-1 ta’ Frar.

Is-su//ess ta’ din l-iskema jidher fi/-/ar min-numru ta’ ka]ini tal-banda li qed juru interess fil-pro;ett. Kull min hu interessat jista’ jibg[at imejl lil Jason Zammit fuq jason.a.zammit@gov.mt Upcoming Artist Award

Pro;ett ie[or relatat malmu]ika huwa dak bl-isem Upcoming Artist Award. Dan il-pro;ett jit[addem b’kollaborazzjoni bejn A;enzija }g[a]ag[ u t-tim tal-Malta Music Awards.

Permezz ta’ dan il-pro;ett, numru ta’ kantanti jew bands ;odda, bejn l-età ta’ 17 u 30 sena li qatt ma jkunu irrekordjaw il-mu]ika tag[hom, jing[ataw opportunità li jag[mlu dan fi studio professjonali.

Barra minnhekk l-artisti mag[]ula jkunu wkoll nominati g[all-award ta’ Upcoming Artist waqt lavveniment annwali tal-Malta Music Awards, fejn ir-rebbie[ jew rebbie[a barra li jir/ievi laward, ikollu wkoll lopportunità jdoqq waqt dan lavveniment. G[alhekk permezz tal-Upcoming Artist Award l-A;enzija }g[a]ag[ qed t[e;;e; u tag[ti li]]g[a]ag[ spazju biex jesponu t-talenti tag[hom ma’ gruppi di;a stabbiliti u timla li]]g[a]ag[ b’kura;; li ’l quddiem jistg[u jiksbu su//ess.

Dan il-pro;ett sar g[allewwel darba s-sena l-o[ra u rrebbie[a kienu l-grupp Dry Connections.

Il-finalisti g[al din is-sena huma l-grupp Mojo bis-silta Shut Within, Kelly Schembri bis-silta I don’t want to fall in love u Ylenia Vella bilkanzunetta My everything. Irrebbie[ jew rebbie[a finali se jit[abbar waqt is-serata talMalta Music Awards fit-3 ta’ Frar 2012.

Clyde Puli, is-Segretarju Parlamentari g[a]-}g[a]ag[ waqt ]jara lil wie[ed mill-ka]ini tal-baned li ibbenefikaw mill-fondi tal-gvern b’risq it-tag[lim tal-mu]ika li]-]g[a]ag[

18 Ittri lill-Editur

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Hawn il-flus fl-idejn

Sur Editur, {afna huma dawk li huma tal-fehma li nnazzjonalisti qishom jist[u jg[idu li hawn ilflus fl-idejn. Ma nafx il-g[ala! Biddivertiment, bis-safar, bl-attivitajiet ta’ kull xorta, bin-negozju, bil-kummer/ u bilkapri//i li naraw fil-poplu tag[na, g[andna tassew ra;un ng[idu li IVA, HAWN FILFLUS FL-IDEJN. Meta ng[idu li hawn il-flus fl-idejn, naturalment, ma jfissirx li m’hawnx min hu xi ftit issikkat finanzjarjament, imma nkunu nifhmu li l-poplu, fil-ma;;oranza kbira tieg[u, qed jaqlag[ha tajjeb u dan jidher filmod ta’ [ajja li qed jg[ix.

Maratoni u x’naf jien

F’erba’ maratoni prin/ipali ngabru madwar 5,500,000 ewro barra l-mijiet ta’ ;abriet u inizjattivi o[ra mill-g[aqdiet u lparro//i. Dan ifisser li fi spazju ta’ ftit ;img[at il-poplu kien dispost li jag[ti miljuni kbar ta’ ewro, ming[ajr ma jirrinunzja g[all-kapri//i.

Barra minn dan, min irid imeri s-sewwa mag[ruf biss jasal ji/[ad li ma kienx hawn kummer/ qawwi fil-jiem tal-festi. Kull fejn tmur mimli bin-nies jixtru, sa[ansitra wara lMilied u l-Ewwel tas-Sena.

Ma’ dan trid i]]id i]-]ieda qawwija fitturi]mu, fis-safar, u fl-attendenza enormi filpostijiet ta’ divertiment, ristoranti u lukandi mill-Maltin u l-G[awdxin ta’ kull età u livell so/jali.

Dan ifisser li hawn il-flus fl-idejn. IVA, bla tlaqliq ng[idu li ta[t Gvern Nazzjonalista l-poplu g[andu [afna flus flidejn, bil-fatti, u waqt li f’pajji]i o[rajn madwar id-dinja, il-poplu kellu festi talg[aks, a[na hawn Malta u G[awdex il-poplu tag[na kellu festi mill-aqwa, gawda u fera[ b’ser[an il-mo[[ li hu l-g[ira tal-barranin kollha.

Tkun kollha inutli l-;enero]ità proverbjali tal-poplu tag[na kieku m’g[andux flus f’idejh. Ma tistax tag[ti jekk ma jkollokx.

Nista’ nixtieq l-ikbar ;id tad-dinja i]da jekk m’g[andix mezzi ma nistax nikkonkretizza l-g[anijiet u x-xewqat ;eneru]i tieg[i.

Matul is-sena kollha

Dan l-istil ta’ [ajja abbundanti mhuwiex ristrett g[a]-]mien tal-festi tal-Milied u lEwwel tas-Sena. A[na f’Malta ng[ixu, u nafu li dan jg[odd g[all-bqija tas-sena. Kull fejn tmur mimli bin-nies: ristoranti, [wienet, postijiet tad-divertiment, festi organizzati mill-kunsilli li qed ji;bdu eluf ta’ nies; kull fejn tmur.

U n-nies tonfoq fuq li tonfoq kull fejn tmur.

Ftit tal-;ranet qabel il-Milied mort malfamilja l-Christmas Village f’Ta’ Qali. L-

eluf li kien hemm inkredibbli; ma tistax timxi. U, Allajbierek, kul[add jiekol u jixrob. Óafna kjoskijiet ma setg[ux ila[[qu man-nies. U tg[idx kemm rajt laburisti jixxalaw u jiddevertu u jonfqu. G[andhomx wi// jg[idu li dan il-gvern sallabhom?

Il-Malta Labour Party irnexxielu jwassal lin-nies tieg[u ji/[du s-sewwa mag[ruf. Bilbrainwashing tal-mezzi tal-komunikazzjoni tieg[u, lin-nies li jsegwuhom irnexxielu j;ibhom f’sitwazzjoni li jmeru l-verità.

Il-verità g[amluha gidba u l-gidba g[amlu verità. Jg[idu li m’g[andhomx flus f’idejhom, li qed jinfnew bil-kontijiet, imbag[ad issibhom jo[or;u jieklu kull weekend, isiefru jekk mhux ukoll g[al darba darbtejn fis-sena, u jirkbu kull opportunità fejn jonfqu l-flus.

Biex ma nsemmux lil dawk il-laburisti li huma mdeffsa fin-negozju u safar tal-Maltin, u bil-wi// tost kollu, jikkritikaw lil dan ilgvern li [oloq klima biex HUMA jistag[new.

Taparsi m’g[andhomx a;enda, imma filfatt g[andhom a;enda li, minkejja l-belli liri li qed ida[[lu, jirsistu biex ikollna bidla politika.

Dak li g[andna f’idejn hu /ert

It-tentazzjoni li nibdlu lil min qieg[ed fittmun bil-g[atx ta’ aktar gwadan hi reali [afna. Il-bniedem qatt m’hu kuntent u fa/li jibdel biex ikollu i]jed, u jispi//a biex jitlef dak li g[andu. Imbag[ad ikun tard wisq; naslu ng[idu: kemm konna a[jar meta konna na[sbu li konna ag[ar, kif ISSA qed jg[idu l-Fran/i]i. Issa l-pass ]baljat li [adu lFran/i]i meta tellg[u lis-so/jalisti ta’ Hollande MA JISTG{UX jirran;awh qabel erba’ snin o[ra.

Ejjew nitg[allmu minn dak li qed jg[addi minnu [addie[or. Ikun ;enn li nibdlu biex inkunu biddilna. Ikun ;enn li narmu s-s[i[ mar-rih. Issa g[andna l-flus f’idejna: a[na sinjuri ]g[ar.

Nistg[u nitilfu dan kollu jekk fid-9 ta’ Marzu naqg[u g[at-tentazzjoni li na[sbu li hemm min se jag[tina aktar. Issa nafu fejn a[na. Mal-Labour ma tafx.

Rajnieh dan fid-dibattitu bejn Simon Busuttil u An;lu Farrugia fit-ta[wida li g[amel fuq il-kontijiet tad-dawl u l-ilma.

Imma ma kienx tort tieg[u sa barra, g[ax il-leader tieg[u [allieh fil-g[ama. U dan dak li kien id-Deputat Mexxej, a[seb u ara kemm a[na aktar fid-dlam a[na li m’a[niex ta’ ;ewwa tal-MLP. Ma nilag[bux mal-futur tag[na. Lil min irid jisirqilna l-futur tag[na ejjew nag[tuh futur ta’ oppo]izzjoni biex forsi xi darba jitg[allem!

G.L. CAMILLERI

Il-Furjana

Kien An;lu Farrugia li ma kienx jaf!

Sur Editur, Fi Frar tal-2009, An;lu Farrugia, id-Deputy Leader ;did fl-ista;un politiku ;did tal-Labour, kien [abbrilna li “in-nazzjonalisti ma jafux x’inhu ;ej g[alihom”.

Dak li ;ara nhar il - {amis 20 ta ’ Di/embru , ji;ifieri

meta Farrugia kien im;ieg[el jirri]enja minn Deputy Leader wera bi/ - /ar li kien An;lu Farrugia li ma kienx jaf x ’ inhu ;ej g[alih .

Interessanti wkoll dak li

kiteb Farrugia fl-ittra tarri]enja tieg[u dwar il-mexxej Joseph Muscat, ji;ifieri li hu ma kellux fidu/ja aktar fih b[ala mexxej tieg[u u li Muscat ma kien fehem xejn minn dak li kien qal.

Issa dan id-diskors qalu dDeputy Leader anzjan fuq ilmexxej tieg[u, ji;ifieri nnumber 2 fuq in-number 1 talPartit Laburista!

Qishomx il-costa diskordja meta nkalja fuq il-blat!

M. AGIUS I]-}urrieq

Aktar dwar An;lu Sur Editur, Kont fil-karozza pparkjat [dejn il-knisja ta’ {’Attard, biex niftiehmu, [dejn ilbalavostri li taw fastidju lil xi [add u qalibhom.

Kont qed naqra l-gazzetta fil-kwiet sakemm isir il-[in g[all-Quddies. Bilqieg[da fuq il-bank vi/in kien hemm ra;el ta’ xi 35 sena jgawdi x-xemx, jew kif ng[idu bil-Malti pur, jilg[aq ix-xemx. :ie ra;el ikellmu u sejja[lu bil-laqam.

“Ejja sal-ka]in nie[du flixkun birra.”

“Hemm ;ew ma nid[olx i]jed; issemmilix; mela hekk jistma[ lil An;lu”, irrispondih dak li kien g[all-kwiet fuq ilbank.

Id-diskursata twalet u lil[na bdew jinstemg[u i]jed mill-bog[od. Bdew jinkixfu lborom u minn ]ew;t ir;iel i//irku kibret g[al xi sitta jekk mhux i]jed. Qabe] wie[ed b’le[en daqxejn imponenti u qalilhom: “Issa taraw kif Joseph idendillu karrotta u An;lu jer;a’ lura”.

“X’ji;ifieri jdendillu karrotta?

Mieg[i titkellimx diffi/li jekk tridni nifhmek”. “{abib”, irrispondieh dan il-koloss, “Joseph issa jwieg[ed xi [a;a lil An;lu u tara kif kollox jer;a’ g[al li kien”.

“Mela [sibt li An;lu ta sebg[u f’[alqu b[alna. Bina

qeg[din jitmejlu, biex ma ng[idhielekx bil-Malti pur; qed juruna l-[mar u jqabb]ulna d-debba. Imma b’An;lu mhux se jitmejjel.

Anl;u ra;el fuq l-ir;iel.

“Mhux ommu biss hi dispja/uta imma anki a[na; u ommu g[andha [afna xi t[ott.

U jekk tmejlu bid-Deputy Leader, a[seb u ara kemm qed jitmejlu bina li m’a[niex taliskola.

“Mar [adlu b’idu u fera[lu wara l-meeting tar-Rabat… u [allini… :uda wkoll mar jg[annaq lil Kristu u wara ttradih… Sant ukoll g[ajjar lil Mintoff traditur. Din ag[ar… fera[ lil An;lu, lil ommu u lil o[tu u f’qalbu kienet di;a n[miet it-tke//ija viljakka.

“A[jar nieqaf g[aliex g[andi [afna xi ng[id, u jekk nifta[lu…”

Sarli l-[in g[all-Quddies u kelli nitlaq. Imma l-kwistjoni baqg[et g[addejja. Il-volum tal-il[na og[la, tant li sa millknisja kienu jinstemg[u.

Mid-diskursata ndunajt li ttke//ija ta’ An;lu tqabblet mal-bewsa ta’ :uda u messet lil [afna laburisti fil-la[am il[aj. L-avukat kien verament umiljat, u skont ilkonver]azzjoni dan sar biex jitwarrab g[aliex kien ta’ xkiel g[al xi ba]u]lu.

A.C.

{al Balzan

Ittri lill-Editur 19

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Irrid gvern perfett

Sur Editur, Naf x’g[edt f’qalbek meta qrajt dat-titlu. }gur li g[edt: “Mela qed to[lom? Mela int mi;nun?”

G[andek ra;un. Meta wie[ed ikun qed jirra;una u ja[seb bilkalma, kul[add jg[id li [add mhu perfett. Allura grupp ta’ nies imperfetti, huma f’liema po]izzjoni huma, ma jistg[ux ikunu perfetti. Lanqas fi gvern.

Mela fit-teorija kul[add jaqbel. Ma tistax tistenna perfezzjoni mill-bnedmin. Ilproblema tibda fil-prattika, anke bejn koppja namrati, g[arajjes, jew mi]]ew;in. X’nag[mel meta ninduna li int g[edt jew g[amilt xi [a;a li hi difettu]a?

Jekk kull difett hu bi]]ejjed biex tittajjar relazzjoni, tista’ ma ]]omm b’sa[[itha ebda relazzjoni. Bejn [add. Imkien.

U dak li jg[odd g[al koppja jg[odd ukoll g[al numru ikbar ta’ bnedmin li b’xi mod g[andhom relazzjoni ma’ xulxin. Anke g[al kumitat ta’ ka]in. Anke g[al partners filbusiness. Anke g[al kummissjoni f’parro//a. U anke g[all-politika.

Ebda ammont ta’ fanati]mu m’g[andu jwassal lil xi [add ja[seb li hu j]omm ma’ partit perfett. U [add qatt m’g[andu jivvota favur partit bl-illu]joni li se jtella’ gvern perfett. Jew g[aliex il-partit tieg[u fil-gvern kellu prestazzjoni perfetta.

Na[seb li sa hawn kul[add qabel f’kollox mieg[i. L-isfida hi meta ni;u biex inwa[[u l;on;ol u nag[tu l-vot. Irridu

nibqg[u nirra;unaw bil-kalma u bir-reali]mu. Bla illu]jonijiet.

Bla ma ng[ollu l-expectations tag[na g[al-livell ta’ perfezzjoni.

U the proof of the pudding is in the eating. Fil-konklu]jonijiet pratti/i.

Il-Gvern Nazzjonalista li mexxa l-a[[ar le;i]latura altru li ma kienx perfett. G[aliex uman, kellu difetti u g[amel ]balji. U d-difetti u l-i]balji jolqtu lillbnedmin. Anke lili u lilek. U [add mg[andu jlumna li ng[idu ‘ajma’, li nikkritikaw u li kultant nirrabjaw. B[alma ji;ri filfamilji tag[na. Imma dan ma jfissirx li g[andha tinqata’ rrelazzjoni politika mal-partit.

Jien jidhirli li, g[alkemm kul[add jag[mel il-;id u kul[add jag[mel ]balji, meta jkun fil-gvern ma nistg[ux ng[idu li kul[add xorta. Altru li le.

L-istorja tal-gvernijiet Maltin tixhed li l-Partit Nazzjonalista fil-gvern ikollu mitt difett, imma jirrendi mitt darba i]jed misso/jalisti. Ji;ifieri meta tqabbel id-difetti u l-pre;ji ta’ gvernijiet nazzjonalisti, mad-difetti u lpre;ji tal-gvernijiet laburisti, ilmi]ien ixaqleb bil-goff lejn gvernijiet nazzjonalisti. U dan ma jistax ma jkunx kunsidrat flg[a]la ta’ gvern ;did.

Jissemma spiss li l-PN ilu filgvern 25 sena. Apparti li mhux veru… Imma so what? Il-PN ma po;;iex lilu nnifsu fil-gvern.

Kien l-g[a]la tal-poplu. U meta l-poplu fl-1996 idde/ieda li jbiddel g[ax kien [aseb li Sant

veru se jag[ti bidu ;did, malli ;ie[ i/-/ans re;a’ tella’ malajr gvern nazzjonalista. G[aliex Sant kien offrielu bidu ;did g[all-ag[ar. Il-PN fil-gvern baqa’ j;edded fil-kontinwità.

Sal-lum.

Il-miraklu tal-le;i]latura li g[addiet kien li bid-difetti u li]balji kollha tal-gvern tal-PN, u bil-gambetti kollha li kellu minn kull na[a u bil-maltemp kollu tad-dinja, b’Gonzi fit-tmun irnexxielu j;ib ri]ultati u /ertifikati inkredibbli.

Ma na[sibx li [afna persuni u istituzzjonijiet barranin joqog[du jfa[[runa u jag[tuna /ertifikati brillanti f’[afna oqsma, g[ax jiggustawna, jew g[ax g[andhom grazzja ma’ Gonzi.

Ma na[sibx li ]died linvestiment lokali u barrani, biex jag[mlulna pja/ir. Ma na[sibx li ;ew kwa]i miljun u nofs turist, apparti 600,000 bil-cruise liners biex i[ennu g[alina. Ma na[sibx li ]diedu l-low-cost biex ipaxxu lilna. Ma na[sibx li dawk l-eluf kollha li iggradwaw kollha nazzjonalisti.

Il-[olma tieg[i ta’ gvern perfett mhi se sse[[ qatt. Imma jekk na[dmu lkoll u nikkonvin/u bis-sens lill-o[rajn, ikollna gvern ie[or dinamiku u kreattiv, li j]omm pa/i so/jali, ikompi j;edded il-pajji] bilkwiet u fil-fond u jkabbar listima tad-dinja g[al dan il-pajji] sabi[ tag[na.

P. CASSAR

{al Qormi

Ri/ikla;; Sur Editur, l-orizzont ta’ nhar it-Tnejn 31 ta’ Di/embru, biex ikompli flisforzi tieg[u li jda[[al f’mo[[ il-fidili li jaqrawh x’faqar tinsab fih Malta, qal li issa, g[aliex ma jistg[ux jag[mlu mod ie[or, in-nies qed jag[tu lil [addie[or ir-rigali li jkunu qalg[u.

Intant, fl-istess ;ranet, sar il-;bir li jsir ta’ kull sena li kien rekord g[al kul[add.

Il-Partit Laburista ;abar 415,000 ewro (rekord).

Il-Partit Nazzjonalista ;abar 490,000 ewro (rekord) F’L-Istrina n;abru 3,294,997 ewro (rekord) U g[ad-Dar tal-Providenza n;abru kwa]i miljun ewro (rekord).

Issa smajt li tant hawn ;u[ u g[aks li l-gazzetta l-orizzont qed ti;i mislufa minn wie[ed lill-ie[or g[aliex mhux kul[add g[andu biex jixtriha. O[rajn qed jing[aqdu fi gruppi u jixtruha bejniethom.

Mhux fil-Labour biss ji;ri li kollox jibqa’ l-istess. Fejn g[andu x’jaqsam l-orizzont, f’dik il-‘gazzetta indipendenti’ l-affarijiet marru sa[ansitra g[all-ag[ar!

J. FALZON Il-Mosta

Tg[inuhomx jitfarrku Sur Editur, B[ala qarrej regolari ta’ il-mument jidhirli li kien xieraq [afna l-artiklu qasir i]da enfatiku, fl-ewwel pa;na tal-gazzetta tal-a[[ar {add tas-sena, rigward l-Onor.

Tonio Borg.

Minkejja l-ostakli li sab minn xi membri talParlament Ewropew fit-test li kellu jag[mel qabel seta’ jin[atar b[ala Kummissarju tas-Sa[[a u l-Protezzjoni talKonsumatur, ]amm sod u ma /ediex. Ta e]empju ta’ bniedem kompetenti u profondament nisrani.

Billi wa[da mill-karigi

tieg[u hi s-sa[[a fl-Unjoni Ewropea, nitlob ;udizzju jekk f’Malta (membru flG[aqda Ewropea) g[andhiex issir promozzjoni ta’ pratti/i pagani g[all-kompetizzjonijiet ta’ ;iri bil-karozzi msej[a demolition.

Hawn Malta ;eneralment imrobbijin nobdu ’l Alla u nib]g[u g[al sa[[itna.

Obbligati li f’[ajjitna nkunu kostruttivi u mhux distruttivi.

Ix-ximjottar jag[mel [sara lill-awturi tieg[u u li]-]g[ar tag[na — il-futur ta’ pajji]na.

D. SALIBA

{ad-Dingli

20 Ittri lill-Editur

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

10 snin Prepostu ta’ Birkirkara Sur Editur, Nhar it-23 ta’ Frar 2013 il-Prepostu Ar/ipriet tal-Kolle;;jata Ba]ilika Santa Elena jag[laq g[axar snin fostna l-Karkari]i.

Nixtieq, g[alhekk, ni;bed l-attenzjoni tal-Kunsill Pastorali Parrokkjali biex i[ejji g[al din it-tifkira.

L-ewwel nett, b[ala ‘grazzi’ lill-Prepostu Ar/ipriet Dun Anton Cassar g[all-[idma kbira spiritwali li kompla fuq dak ta’ qablu fil-parro//a tag[na, b’mod spe/jali ]-]jarat li jag[mel fil-familji f’[afna okka]jonijiet matul is-sena.

Daqstant importanti, i]da, biex nirringrazzjaw lil Alla li dejjem kellna Preposti#Ar/iprieti ja[dmu bla ser[an f’din il-parro//a kbira.

JOHN TONNA Birkirkara

APPREZZAMENT

Pawlu Vella Fl-ewwel ta’ Jannar, 2013 il-Mulej sejja[ fi [danu lil [ija Pawlu wara li n[akem mill-marda tal-kan/er.

G[alkemm [ija kellu nnuqqasijiet tieg[u, b[al kull wie[ed u wa[da minna nista’ ng[id kien bniedem ;eneru] u qalbu tajba.

Infatti kont niltaqa’ ma’ [afna nies li kien jag[mel karità mag[hom.

Kull paga li kien jaqla’ kien iqassamha karità. Kien g[amel ukoll xi sena filmissjoni ta’ Garissa filKenja.

F’dawn l-a[[ar sentejn kien membru tal-moviment

neo-katekumenali ta’ Birkirkara.

Nixtieq nie[u din lopportunità biex nirringrazzja lill-infermiera u lit-tobba talMedical Ward 3 tal-Isptar Mater Dei, lill-moviment neo katekumenali ta’ Birkirkara (Sant’Elena) tal-appo;; u lkant li pprovdew fil-funeral, lis-sa/erdoti u l-Prepostu ta’ Birkirkara, Dun Anton Cassar, ta/-?elebrazzjoni Ewkaristika.

Fl-a[[ar, u xejn anqas, lill-[bieb u qraba li attendew g[all-funeral.

F. VELLA

Tkompli t-triq tat-titjib Sur Editur, Nistqarr li mmeraviljajt ru[i meta, millqieg[ tal-foss li jifred il-Belt Valletta millFurjana, rajt dik il-meravilja ta’ lift li titla’ madwar 70 metru — probabbli l-og[la struttura ta’ dix-xorta f’Malta.

T[ajjart nid[ol fil-lift — f’radd ta’ salib u ;akulatorja b’ringrazzjament lil Alla li sawwar it-teknolo;ija me[tie;a fil-periti u l-[addiema li bnew din l-istruttura ;ganteska; ta’ Gvern li verament i[obb lillpoplu kollu; tal-Unjoni Ewropea li pprovdiet fondi biex jitwettaq dal-pro;ett f’;ie[ pajji]na — sibt ru[i fuq pont /kejken li jwassal g[all-:nien tal-Barrakka ta’ Fuq. Skantajt meta qaluli li l-vja;; [a 25 sekonda.

Xi [mistax-il sena ilu kien nibet f’mo[[i l-[sieb — jien u ng[odd l-i]vilupp po]ittiv fil-g]ejjer Maltin — li Eddie Fenech Adami, b[ala Prim Ministru kien irnexxielu jo[ro; lil Malta mis-seklu dsatax u jpo;;iha fis-seklu g[oxrin. U l-PM pre]enti kompla b’dak ir-ritmu ta’ ]vilupp.

Na[seb li qeg[din qrib il-qu//ata ta’ din il-bonanza.

Li jonqosna nag[mlu hu li lkoll nikkoperaw biex dan pajji]na jkompli jiffjorixxi u jsir e]empju, imqar /kejken, g[al min ifittex pa/i u prosperità.

J. SCORSI

Il-{amrun

Il-lift tal-Barrakka inawgurat b’tant su//ess f’Di/embru li g[adda

Mosta

Lejn il-qawmien

APPREZZAMENT

Juan Barbara Nhar il-{add 23 ta’ Di/embru, Juan Barbara tfajjel ta’ 14-il sena minn {al G[axaq, [alla din iddinja biex mar jing[aqad ma’ dak li kellu fidi soda fiH. Ma’ dak li tant [abb, ma’ Alla, ma’ :esù Bambin.

Iva :esù Bambin ried li Juan ji//elebra l-Milied mieg[u fil-;enna.

Minn dak li smajna dwaru minn dawk kollha li kienu qribu, Juan kien xhieda qawwija tal-fidi u dan mhux fil-mumenti feli/i tal-[ajja. Imma propju f’mumenti mill-aktar iebsa; f’mumenti diffi/li kif taf toffri l-marda tal-kan/er.

Kemm il-kelmtejn li g[amel Fr Richie waqt ilQuddiesa tal-funeral, kif

Sur Editur, Bla dubju, ix-xog[ol li qed iwettaq il-Gvern biex isebba[ il-belt kapitali Maltija, qed i[ajjar lir-residenti jirfinaw kuxjenza /ivika.

Min ji]bog[ u min ibajjad, min jillostra l-[babat tar-ramm u min sa[ansitra jsewwi lbankina ta’ quddiem il-bieb.

G[andu mnejn affettwahom it-tindif kostanti tat-toroq g[ax servihom ta’ e]empju.

F’din il-klima favorevoli, min jaf wasalx i]-]mien li ssidien tal-Ka]in Malti jer;g[u jag[tu lill-Belt, l-arlo;; taxxemx li kien i]ejjen il-fa//ata tal-bini, billi llum bilkemm jing[araf?

ukoll fil-programm li g[amel NET TV b’tislima lil Juan, wie[ed seta’ jara lvaluri nsara qawwijin li kellu.

F’din is-Sena tal-Fidi, lil Juan narah il-fjamma talmusbie[ li qed naraw mixg[ul f’kull knisja.

Minkejja l-età ]g[ira tieg[u, kien persuna kbira, e]empju g[al kull nisrani.

Tassew ixxurtjat min kien qrib tieg[u.

Nemmen li l-valuri nsara wirithom mill-;enituri, milliskola u o[rajn u bla dubju li dawn il-valuri xerridhom mhux biss f’[ajtu imma anke wara mewtu.

Grazzi Juan u itlob g[alina.

ANTHONY DUCA {al G[axaq

L-arlo;; tax-xemx fil-gallarija tal-Ka]in Malti fi Pjazza Repubblika fil-Belt Valletta li, bi]-]mien, ma baqax jidher sew

F. MALLIA Il-Furjana

Ittri lill-Editur 21

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Il-power station ta’ ?ipru u l-power station ta’ Muscat Sur Editur, Konvint li meta Joseph Muscat kien ta parir lillPrim Ministru Gonzi biex jag[mel b[al ?ipru fil[idma tieg[u, kien qed jitkellem bl-akbar ;enwinità.

Kul[add jaf x’kien ;ralhom i/-?iprijotti.

Dawn fettilhom ja[]nu kwantità kbira ta’ armi u munizzjon li kienu ikkonfiskaw minn fuq vapur e]att [dejn il-power station tal-pajji]. :ara li l-ma[]en talarmi u l-munizzjon sploda u mieg[u tajjar lill-power station u dan b’konsegwenzi serji g[all-pajji].

Issa Joseph Muscat filpower station ;ennata li jrid jibni jrid jistalla ]ew; tankijiet enormi tal-gass e]att ma;enb dan limpjant bil-konsegwenza li jekk dawn it-tankijiet jisplodu jtajru lill-power station ta’ Delimara flimkien mar-ra[al ta’ Marsaxlokk.

B’hekk ix-xewqa ta’ Muscat li nimitaw lil ?ipru tkun se[[et g[al kollox!

CHARLES BORG Marsascala

Tony Zarb u l-power station il-;dida Sur Editur, Meta l-Gvern Nazzjonalista kien qed i[ejji biex jipprivatizza t-tarznari, Tony Zarb tal-GWU, difensur qalbieni tal-Partit Laburista, kien qal li ma jridx li t-tarzna, min[abba spekulazzjoni, tispi//a tinbidel fi flats u vilel.

Issa li l-Labour qed jg[id li jekk ikun fil-gvern se jipprivatizza s-settur talener;ija permezz ta’ investiment privat probabbilment barrani, x’se jg[id is-Sur Zarb?

B[alissa t-tariffi tad-dawl u l-ilma g[andhom parti sew minnhom ma[dumin fuq ba]i so/jali b’sussidju qawwi millgvern. Hemm ukoll l-energy benefit li jgawdu eluf ta’ familji.

Mhux billi s-Sur Zarb anzju] li titla’ x-xemx ;dida.

Infakkar li fl-1997 meta kienet telg[et ix-xemx ;dida ta’ Alfred Sant u kien ;ara dak li ;ara, ji;ifieri l-familji Maltin kienu ;ew imsallbin b’tariffi ibsin [afna u bit-taxxa taddrena;; fuq kull bieb, ilGWU kienet qag[det tistudja u aktar tistudja.

Anke l-fatt biss li l-aktar settur strate;iku u importanti ji;ifieri dak tal-ener;ija, se

jkun privatizzat je[tie;lu fih innifsu studju serju g[ax dan jinkludi implikazzjonijiet kbar.

Forsi wara kollox qed ninkwieta g[al xejn g[ax dan kollu jiddependi g[at-twettiq tieg[u fuq li jinstab jew jinstabu investituri barranin.

U hawn jo[ro; kemm din il-proposta laburista hi fra;li biex ma ng[idx illu]joni.

Meta Joseph Muscat kien ippressat biex jg[id x’alternattiva g[andu jekk l-investitur barrani jibqa’ ma jitfa//ax, ilKap tal-Oppo]izzjoni qal li hu fidu/ju]… ji;ifieri aktar du[[an.

Nag[ti parir lis-Sur Zarb tal-GWU biex l-istudji jibdihom minn issa. Bil-[aqq lanqas jista’ g[ax tal-Labour ma jridux jippubblikaw listudji li qalu li g[andhom g[ax g[adu mhux il-[in propizju.

Il-[in propizju probabbli se jkun tassew lejlet l-elezzjoni biex imbag[ad ma jkun fadal l-ebda [in adegwat biex wie[ed jesponi bi/-/ifri lingann laburista. {eqq, dawn g[alihom the end justifies the means.

A. CAMILLERI

Il-Mosta

Fl-istess jum!

Sur Editur, Nhar it-Tlieta 8 ta’ Jannar, wara l-a[barijiet fuq RAI 3 (TG3) tas-2.20pm kien hemm servizz dwar ix-xjenza (TG Leonardo) fejn intqal li [afna fl-Ewropa kienu qed iduru g[all-u]u tal-fa[am biex tkun ;enerata lener;ija g[ax il-gass kien qed jog[la [afna.

Fis-servizz intqal ukoll li l-u]u tal-fa[am g[andu mieg[u problemi ta’ tni;;i].

Nhar it-Tlieta 8 ta’ Jannar ukoll, filprogramm tal-PBS, TVHEMM, fis-6.30pm, il-Professur Edward Scicluna, biex jimbotta l-proposta tal-Labour ta’ power station ;dida qal li “illum kul[add qed ju]a l-gass”.

F’ka] ta’ reb[a laburista lesti ru[ek ja poplu Malti g[ax di;a bdiet tidher il-fro;a li se jag[mel il-Labour fil-;enerazzjoni talener;ija. Se jispi//aw ikollhom jer;g[u

Il-Labour u l-power station Sur Editur,

Kul[add jiftakar kemm kienu qalg[u diffikultajiet talLabour fil-Parlament u barra dwar l-estensjoni tal-power station u dan sa[ansitra qabel ma l-kuntratt kien intreba[ mill-BWSC. Anki l-Onor Franco Debono kellu [afna xi jg[id dwar dan.

Kienu saru ]ew; investigazzjonijiet millAwditur :enerali ta’ Malta u o[ra mill-Unjoni Ewropea u minn dawk l-akku]i kollha ta’ korruzzjoni li kienu saru ma rri]ulta xejn.

Mhux talli ma rri]ulta xejn talli di;a kien hemm min reba[ danni fil-Qorti talli immalafamawh f’l-orizzont.

Issa Joseph Muscat nhar itTlieta 8 ta’ Jannar [abbrilna xi punti b’konnessjoni malhekk imsejja[ ‘pro;ett’ li permezz tieg[u qed jg[id li se jra[[as it-tariffi tad-dawl u l-ilma u dan il-pro;ett ikun lest fi ]mien 24 xahar. }omm naqra :u], kif ukoll intom kollha li tant parlajtu dwar il-BWSC. Kemm hemm ostakli x’jinqab]u fi pro;ett b[al dan! U studji preliminari, u studji dettaljati u costings, u MEPA, u environmental impact assessments u public hearings bin-nies iwer]qu loppo]izzjoni tag[hom, u

sindki tal-vi/in bil-kunsilli lokali tag[hom u pro/ess ta’ tendering anke biex isiru listudji u mbag[ad pro/ess ta’ tendering meta naslu biex jing[ata x-xog[ol ta’ kostruzzjoni bil-possibbiltà ta’ kontestazzjonijiet filQorti u mbag[ad meta jibda x-xog[ol fi]iku xi problemi li jistg[u jinqalg[u fuq is-sit (;eolo;i/i u o[rajn) u mbag[ad meta fl-a[[ar ji;i stallat il-makkinarju jistg[u jinqalg[u [sarat waqt ilprovi.

U, bil[aqq, studji li jkunu saru fuq kummissjoni minn xi partit g[all-gvern ma humiex a//ettabbli biex jidde/iedi fuqhom.

U dan kollu, skont Joseph Muscat, se jkun superat fi ]mien 22 xahar!

Jew tal-Labour bis-solita arroganza tag[hom iqisu li dan kollu ma japplikax g[alihom.

U l-Onor Franco Debono li tant tkellem dwar ilBWSC issa ma jsib xejn xi jg[id?

Jg[addi kemm jg[addi ]mien jibqa’ jiskantani l-fatt x’kapa/ità g[andhom talLabour fl-arroganza tag[hom li jinsulentaw lintelli;enza tal-poplu Malti bl-aktar mod oxxen.

F. CASSAR Il-Marsa

Inbdilna jg[ollu bil-kbir il-kontijiet tad-dawl u l-ilma kif kienu g[amlu fl-1997.

Dakinhar meta l-prezz ta]-]ejt kien ilmi]erja ta’ 12-il dollaru l-barmil ji;ifieri 100 dollaru or[os mil-lum, Joseph Muscat, il;enju, kien qal li meta wie[ed iqis kollox ma’ kollox dawk it-tariffi-bomba kienu

;ustifikati!

Dakinhar barra li g[ollew it-tariffi bil-kbir kienu wkoll da[[lu 33 taxxa ;dida u l-;enju Joseph Muscat kien re;a’ qal li kienu ;ustifikati.

Tinsewx, dan jippreferi jg[ix jum wie[ed ta’ ljun milli mija ta’ nag[;a.

X’jitmella[ li sa dak i]-]mien il-poplu jg[ix mi]erabbli!

PAUL VELLA Birkirkara

Sur Editur, Nhar it-Tnejn 7 ta’ Jannar, filValletta Waterfront, Joseph Muscat biex i[ajjar lin-nies jivvutawlu qal il-famu]i kliem: “Tg[allimna mill-i]balji li [adna fil-passat. Inbdilna.”

Dan fakkarni fi kliem famu] ie[or li kien intqal minn wie[ed [afna mid[la tal-Partit Laburista (fil-fatt kien deputat mexxej tieg[u) u li kien ikkontesta lil Muscat g[attmexxija tal-Partit Laburista.

Dan kien staqsa: “G[aliex dan il-bi]a’ kollu minni?

G[aliex din il-kritika kollha?

G[aliex? Il-kritika mhux minnies ta’ barra imma mill-qalba

tal-partit, mill-magna tal-partit: Xi jridu dawn? G[aliex fet[u lkanuni kontrija? Iridu jlibbsu l;lekk il-qadim fuq wi// ;did?”

Imma Joseph Muscat jg[id li tg[allmu mill-i]balji tal-passat u li nbidlu.

Jien konvint li ma nbidlu xejn u dan skont kif iddikjaraw g[al darba darbtejn diversi laburisti prominenti fosthom Evarist Bartolo u An;lu Farrugia li filLabour l-affarijiet jibqg[u listess.

Nispera li f’Marzu li ;ej ma nkunux f’po]izzjoni li dan nikkonfermawh g[as-spejje] tag[na.

M. CARUANA Ra[al :did

22

Internazzjonali

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Mijiet ta’ ma[friet fl-E;ittu

Qorti E;izzjana warrbet il-ka]i kontra kwa]i erba’ mitt ru[ akku]ati b’sehem f’konfronti mal-Pulizija, li se[[ew f’Novembru tal-2011, qrib il-Ministeru tal-Intern, u fejn kienu nqatlu l-g[exieren tad-dimostranti.

Id-de/i]joni bba]at fuq l-offerta tal-President

E;izzjan Mohamed Mursi li ting[ata amnestija lill-persuni li qed jiffa//jaw l-akku]i relatati mal-avvenimenti ta’ ‘matul u wara’ ir-rewwixta tal-2011 kontra r-re;im tal-eks President Hosni Mubarak, li kien tqa//at fil-11 ta’ Frar ta’ dik is-sena.

}ew; gruppi ta’ nies jie[du sehem fi ‘;lieda finta’ fi Kjev, b[ala parti minn tradizzjoni waqt i/-/elebrazzjonijiet tal-Epifanija g[all-Kristjani Ortodossi. (Reuters)

L-IRAN

Progess fit-ta[ditiet i]da...

L-Iran qal li wettaq ammont ta’ progress fl-impenn biex jirrisolvi l-kwistjonijiet malInternational Atomic Energy Agency (IAEA), g[alkemm la[[ar ta[ditiet bejn Tehran u l-osservatur nukleari tanNazzjonijiet Uniti ma rri]ultawx fi ftehim biex lispetturi j]uru sit militari flartijiet Iranjani.

B’hekk, il-laqg[a spe/ifika li saret din il-;img[a ma ‘kattritx’ l-investigazzjoni

dwar is-suspettata ri/erka Iranjana dwar l-armi nukleari – u filwaqt li l-Iranjani wkoll tkellmu dwar ‘progress’, dawn insistew li x-xog[ol fuq lirraffinar tal-uranju m’g[andux jieqaf ‘g[al imqar sekonda’.

L-uranju jista’ jintu]a f’diversi pro;etti nukleari, fosthom il-produzzjoni ta’ xi bomba atomika, u din il-[a;a qieg[da tinkwieta bil-kbir lillPunent.

L-ISTATI UNITI

Ikompli t-t[assib dwar ajruplan Il-kumpanija Boeing issospendiet l-ordnijiet g[allajruplan Boeing 787 Dreamliner sakemm tirrisolvi problema konnessa malbatterija tieg[u.

Fil-fatt, Boeing g[andha tkompli tipprodu/i l-ajruplan inkwistjoni, i]da m’g[andhiex tg[addih lil-linji tal-ajru qabel l-uffi/jali tas-sigurtà jikkonfermaw li dan jista’ jse[[ ming[ajr periklu.

L-Amministrazzjoni talAvjazzjoni Federali issie[bet fl-investigazzjoni tadDreamliners wara li l-[amsin

ajruplan 787 tal-Boeing ;ew sospi]i mit-titjiriet mindu dDreamliner tal-All-Nippon Airways, nhar l-Erbg[a, kellu jag[mel in]ul ta’ emer;enza b’ka;un ta’ difett tekniku.

Mifhum li d-Dreamliner ‘m’g[andux jer;a’ jtir’ sakemm l-awtoritajiet ikunu ‘elf fil-mija’ /erti li mhemmx periklu; bir-regolaturi talavjazzjoni Amerikani u flEwropa, jiem ilu, isostnu li lajruplani kellhom jit[allew weqfin fost l-investigazzjonijiet fuq il-batteriji tallitjum li j;orru.

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Internazzjonali

23

IN-NAZZJONIJIET UNITI

I/-?ina taqbel dwar kundanna g[all-Korea ta’ Fuq

Diplomati/i tan-NU qalu li l-Istati Uniti u /-?ina la[qu ftehim ‘kawt’ dwar abbozz ta’ ri]oluzzjoni tal-Kunsill tas-Sigurtà (tan-NU), li tikkundanna lill-Korea ta’ Fuq komunista dwar ilprovi tar-rocket ta’ Di/embru li g[adda.

Intant, ir-Russja qed tbassar li r-ri]oluzzjoni – li ma timponix sanzjonijiet ;odda – tkun approvata ‘fil bidu tal-;img[a’ millKunsill ta’ [mistax-il Stat.

Fl-istess [in, mistenni wkoll li r-ri]oluzzjoni ssejja[ biex ikunu esti]i ssanzjonijiet attwali fuq irre;im ta’ Pyongyang, u blappo;; ?ini] g[allistqarrija ta’ kundanna g[andu jfisser daqqa ta’ [arta sinjifikanti g[allKorea ta’ Fuq mil-lat diplomatiku.

L-Ambaxxatur Russu g[an-NU, Vitaly Churkin, qed ‘jistenna’ li rri]oluzzjoni jkollha anki lappo;; ta’ Moska, u ma ja[sibx li l-membri l-o[ra tal-Kunsill tas-Sigurtà se

jsibu xi problemi partikulari biex jivvutaw favur ilkundanna.

Il-po]izzjoni tar-Russja hi li l-provi tal-missila li wettqet il-Korea ta’ Fuq se[[et b’abbu] ta’ ri]oluzzjoni spe/ifika talKunsill tas-Sigurtà tanNazzjonijiet Uniti, b’Moska temmen li dan il-Kunsill g[andu ‘jirrea;;ixxi’.

Min-na[a tag[ha, ilKorea ta’ Isfel laqg[et ilftehim bejn l-Istati Uniti u /-?ina b’element ta’ kawtela, u meta ilha teknikament fi stat ta’ gwerra mal-Korea ta’ Fuq mindu l-kunflitt ta’ bejniethom (li dam mill1950 sal-1953) kien intemm b’sempli/i armistizju u mhux b’patt g[all-pa/i.

I/-?ina hi l-unika alleata ewlenija tal-Korea ta’ Fuq, li hi pprojbita (ta[t irri]oluzzjonijiet tal-Kunsill tas-Sigurtà) milli ti]viluppa t-teknolo;ija missilistika u nukleari, u li ppersistiet xorta bil-[idma fis-sit fejn isiru l-provi relatati.

IL-MALI

Lejn missjoni re;jonali Mexxejja Afrikani li ltaqg[u lbiera[ fil-Kosta tal-Ivorju, kellhom jikkonkludu d-dettalji dwar missjoni re;jonali li tie[u r-responsabbiltà militari minn idejn il-qawwiet Fran/i]i, li filpre]ent qeg[din jikkumbattu lill-militanti konnessi malgrupp Al-Qaida, f’Mali.

Franza, sa issa wettqet lattakki tal-ajru fuq miri talmilitanti, waqt li bag[tet ittruppi f’Mali b[ala parti minn kampanja biex tevita l-avvanz tal-estremisti li qeg[din

jheddu li jikkonsolidaw ilkontroll fuq xi zoni qalb idde]ert, li jistg[u jservu g[allippjanar ta’ attakki fuq pajji]i tal-Afrika u tal-Punent.

Madankollu, il-missjoni re;jonali mifhuma li nieqsa mill-finanzi u l-ippjanar, u meta fadal l-in/ertezzi – anki jekk il-Kapijiet tal-Istat (Afrikani) kienu mistennija jikkonfermaw, formalment, ilweg[diet biex jimpenjaw eluf ta’ suldati tag[hom g[al malqawwiet Fran/i]i f’Mali.

Suldat Al;erin jidher qrib checkpoint ma;enb it-triq li tag[ti g[all-fa/ilità tal-gass, li okkupaw il-militanti (Reuters)

AL:ERIJA

‘L-a[[ar assalt’ fuq militanti

L-Armata Al;erina wettqet l‘assalt finali’ fuq il-militanti marbuta mal-Al-Qaida li kienu responsabbli g[al wa[da mill-akbar kri]ijiet ta’ osta;;i fi ]menijiet moderni.

Intant, u b’konsegwenza ta’ dan, inqatlu [dax o[ra fost lestremisti li ftit qabel kienu wettqu ‘l-esekuzzjoni’ ta’ seba’ osta;;i barranin.

Id-drama ilha g[addejja ljiem ;o fa/ilità tal-gass enormi qalb id-de]ert, b’kelliem g[all-militar Al;erin, ilbiera[, jikkonferma li s-suldati kienu qeg[din ine[[u l-isplussivi.

Dan, wara li l-militanti li attakkaw il-fa/ilità nhar lErbg[a kienu [atfu numru kbir ta’ osta;;i, minbarra li po;;ew diversi mines u hekkimsej[a booby-traps ta’ periklu g[all-[ajja.

Sal-biera[, ma kienx mag[ruf l-ammont e]att talmejtin fost il-militanti u l-

[addiema (barranin u Al;erini) tal-fa/ilità, li tinsab qrib il-belt ta’ In Amenas, u ftit lil hinn mill-fruntiera talAl;erija mal-Libja.

Aktar kmieni lbiera[, ilqawwiet Al;erini sabu [mistax-il katavru ma[ruqin fil-kwartieri tal-fa/ilità, u b[alissa g[addejjin l-isforzi biex jidentifikawhom.

Anki lbiera[ in[elsu sittaxil osta;; barranin, u li skont ir-rapporti kienu jinkludu ]ew; Amerikani u ]ew; :ermani]i – bir-Renju Unit jg[id li ‘ma jafx x’g[adda minn tal-anqas g[axar [addiema Britanni/i’ fl-istess in[awi.

L-attakk fuq il-fa/ilità kkon/entra l-attenzjoni taddinja fuq it-theddida talmilitanti u l-potenzjal g[al terrori]mu ‘globali’ mirre;jun tas-Sahara.

Meta, nhar l-Erbg[a, se[[ lattakk fuq il-kumpless, kien

hemm numru sostanzjali ta’ /ittadini tal-Punent, minbarra mijiet ta’ [addiema Al;erini – bil-;ellieda Islami/i responsabbli jg[idu li kienu wettqu l-azzjoni ‘bl-iskop li tieqaf l-offensiva militari ta’ Franza kontra l-militanti f’Mali’.

L-g[ada, il-{amis, kien irnexxielhom ja[arbu mijiet ta’ nies meta l-Armata Al;erina dde/idiet li tu]a lforza mal-militanti fil-fa/ilita; i]da anki dakinar, kien hemm numru ta’ osta;;i li tilfu [ajjithom.

Qabel morna g[all-istampa, ing[ad li kien anki fadal numru ta’ Norve;i]i, Amerikani u :appuni]i fost ‘in-nieqsa’, u li ma kienx hemm aktar [addiema Fran/i]i ‘fost l-osta;;i’.

Il-President ta’ Franza, Francois Hollande, qal li l[idma kienet ‘qed tkompli’ lejn il-konklu]joni tal-kri]i.

24

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Lokali

In;abru aktar minn €35,000 Is-somma ta’ €35,469 in;abret fil-Kampanja RTK 4 Charity – FAMILJI FIL-B}ONN, li Radju RTK organizza fil;img[at li g[addew.

Wara li jitnaqqsu l-ispejje], is-somma tkun tista’ titqassam bejn erba’ entitajiet tal-Knisja li se jibbenefikaw mill-istess fond. L-entitajiet huma l-Uffi//ju ?entrali Djar tat-tfal, Familji fil-B]onn mid-Djo/esi ta’ G[awdex, itTaqsima Refu;jati u d-Dar tal-Kleru.

L-HSBC Malta b’offerti spe/jali fuq home loans u assigurazzjoni L-HSBC Malta qed joffri rati spe/jali ta’ 2.7% fuq l-ewwel sena ta’ home loans.

Din l-offerta hi disponibbli kemm g[al klijenti li qed jixtru l-ewwel dar tag[hom

kif ukoll g[al dawk li jixtiequ jixtru dar o[ra.

Barra minn hekk, l-HSBC Life Assurance qed joffri tliet xhur premium b’xejn fuq ilpolza tal-Life Assurance

Protection. I]-]ew; offerti jag[lqu fit-30 ta’ Marzu 2013, u jistg[u jittie[du flimkien jew separatament.

Matul il-perjodu talkampanja, klijenti li japplikaw g[al Classic Home Loan ;dida tal-HSBC Malta jibbenefikaw mir-rata spe/jali ta’ 2.7% fissena g[all-ewwel sena fuq self sa €150,000. Il-klijenti kollha tal-HSBC Bank plc, inklu]i lklijenti kummer/jali, li japplikaw g[al polza ta’ protezzjoni ;dida tal-HSBC jew i]idu mal-polza e]istenti, jibbenefikaw minn tliet xhur ta’ assigurazzjoni fuq il-[ajja.

Aktar tag[rif dwar offerti, prodotti u servizzi tal-HSBC Malta jinkiseb mis-sit www.hsbc.com.mt, millCustomer Service fuq 23802380, jew minn kwalunkwe ferg[a tal-HSBC f’Malta u G[awdex.

Titjib fl-operat tal-lotteriji mill-Maltco Lotteries Minn g[ada t-Tnejn, kull min jie[u sehem fil-lotteriji organizzati mill-Maltco Lotteries se jesperjenza titjib floperat tal-lotteriji.

Bis-sistema ;dida l-bejg[ talbiljetti tas-Super 5 li titla’ nhar l-Erbg[a li ;ej se jibda minn g[ada t-Tnejn, meta jibdew ukoll jinbieg[u l-biljetti g[attlug[ tal-lottu ta’ nhar is-Sibt li ;ej.

Il-Maltco [abbret ukoll li mal-introduzzjoni ta’ dan ittitjib fil-lotteriji, il-jackpot tasSuper 5 ta’ nhar l-Erbg[a li ;ej se ji]died g[al €250,000 minflok €210,000.

}jara kulturali It-tielet ]jara minn sensiela ta’ }jarat Kulturali organizzati mill-Kunsill Malti g[all-Kultura u l-Arti se tkun fin-na[a ta’ fuq ta’ Malta, nhar il-{add 27 ta’ Jannar.

Din i]-]jara tinkludi xXemxija bi ]jarat fil-fdalijiet Rumani, l-im;ieba[, il-kalati kif ukoll oqbra puni/i u pre-istori/i.

Il-parte/ipanti jkollhom ukoll lopportunità li flimkien ma’ gwidi professjonali j]uru t-torri ta’ Wignacourt.

Dawn i]-]jarat kulturali li jsiru kull xahar huma organizzati mill-Kunsill Malti g[all-Kultura.

It-tluq g[al din i]-]jara jkun minn [dejn lukanda ewlenija fil-Furjana fid-8.45 ta’ filg[odu u l-prezz tal-biljetti hu €12 g[all-kbar u €10 g[al anzjani u tfal.

Il-booking jag[laq f’nofsinhar ta’ nhar l-Erbg[a 23 ta’ Jannar.

G[al aktar informazzjoni /emplu 21232515 jew 21245168, email: noel.damato@maltaculture. com jew minn www.maltaculture.com.

-

,

’ Jannar, 2013

Il {add 20 ta

Collage

25

KANTANAPOLI

Koordinazzjoni: Joe Cassar – mument@media.link.com.mt

Ara pa;na 27

’

:

F pa;ni o[ra

Iva, jiena transgender Pa;na 29

Eileen V. Muscat Pa;ni 30 u 31

26 COLLAGE KOTBA

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Il-perspettiva poetika ta’ Cremona Il-Kantiku tax-Xag[ra> Poe]iji ta’ John Cremona (Klabb Kotba Maltin, Malta, 2012) Re/ensjoni ta’ Charles Briffa ................................................

F’poeta vera, dejjem, hemm [afna x’tiskopri.

Il-poe]ija re/enti ta’ John Cremona hi poe]ija li (biex nissellef kliem Nietzsche) ma tag[tix fatti imma interpretazzjoni g[ax il-[sieb – kull [sieb – hu g[amla ta’ perspettiva.

Hi poe]ija b’perspettiva interna g[ax tinvolvi l-[sieb u s-sentiment filfokalizzazzjoni tag[ha.

Pere]empju, fil-perspettiva tieg[u l-Belt hi [a;a [ajja li tfittex li “tifta[ qalbha” ma’ xi [a;a li mhijiex hemm: il[erqa g[as-sin/erità tixxekkel bin-nuqqas ta’ xi [add. F’g[ajnejh il-kwiekeb jarahom itaqqbu l-lejl “b’timplor tal-fidda” – dik ilkelma ‘fidda’ hi prezzju]a g[alih g[ax twasslu biex jag[raf li l-bidliet tal-natura ma j;ibu ebda firda.

F’mo[[u Marsaxlokk isir “xatt joffri l-ilwien”, il:nien tal-Milorda “ri[a ta’ g[odwa fuq# wi// il[amrija”, is-sema f’Sant Anton jidher “li]ar#stirat imperre/ g[ax-xemx”, irra[al mimli “djar jitgezzu flimkien”, u {al Tarxien “ikkonsagrat fi]-]mien”. Iddehriet jo[or;u mill-konxju tal-poeta u j;eg[luna niffokaw fuqhom.

U fuq l-iskrin talperspettiva tieg[u nilma[ poe]ija li t[abrek ;mielha fil-[sieb tat-tfulija – [sieb li jikxiflu ru[u. G[ax xi tfisser li jkollok bniedem xi[ (Cremona twieled fl-1918) b’perspettiva fuq it-tfulija?

It-tfal fil-poe]ija

F’din il-;abra nsibu poe]ija ffullata bit-tfal: subien “inaqqru b’subg[ajn [fief# /i/ri minn qatta” (p.25); “tfal ]g[ar# jilag[bu bil-ballun” (p.27); “Tifla# ti;ri glorju]a b’bajda” (p.29); “Tfal ]g[ar jilag[bu l-passju” (p.38); “tifel b’xemg[a f’idu” (p.43); “ilkur]ità tat-tfal” (p.44); “Tfal# ji;ru jwer]qu” (p.112) f’Sant Anton; it-tfal jo[or;u lpasturi (p.114); tifel ji;ri fixxita b’ener;ija li ja[sad lillbankina (p.120); il-log[ob tat-tfal fil-ba[ar (p.123).

U daqqa jitkellem fuq tfulitu mal-[amrija (p. 107 – hu tifel), fuq [uh /kejken tarbija (p.38 – hu [u xi [add), kultant fuq ir-rigali kbar u rari ta’ bintu /kejkna (p.31 – hu missier), u drabi o[ra fuq ulied uliedu (p.33 – hu nannu). Insib ’il fuq minn g[oxrin referenza diretta g[at-tfal jew g[at-tfulija f’din il-;abra.

Fil-perspettiva tieg[u t-

tfulija tidher g[andha “dawl tari” (p.21) u “bla tifkiriet il[ajja” (p.123) u [afna minn dak li se ng[id fuq ener;ija u [ajja fit-tfulija hu mag[sur fil-poe]ija tieg[u ta’ definizzjoni “It-Tfulija” (p.42).

It-tfulija normalment hi simbolu tal-futur u x-xju[ija tissinjifika l-passat. Imma ttfulija hi wkoll simbolika ta’ dak l-istadju tal-[ajja meta xxi[ ikun trasformat u jikseb sempli/ità ;dida. Il-kun/ett tat-tfulija f’din il-poe]ija [afifa donnu xi /entru mistiku: donnu xi qawwa ta’ qawmien ]ag[]ug[.

L-ener;ija poetika hi (b’asso/jazzjoni) b[all-[e;;a ta’ tfal [afjin li “qabel itellqu” f’Di/embru arahom “jonf[u# nifs s[un ;o ponn mag[luq” u minkejja l“Grigal ;o wi//hom” li jqanfdilhom xag[arhom [addejhom isiru “vampa nar bl-g[ajta tat-tluq” (p.61).

Il-;ustapo]izzjoni ta’ Di/embru (simbolu taxxju[ija) mal-ener;ija s[una tat-tfulija tikxef aspett ta’ ru[ ta’ tifel erojku lest li jillibera lid-dinja minn xi mostru. Hu tlaqqig[ li jtellag[na mill-individwu g[all-kollettività u jistaqsi: g[aliex il-[e;;a tat-tfulija m’g[andhiex tibqa’ sala[[ar? (Cremona hu e]empju [aj ta’ din il-[e;;a li tibqa’ b[alma kienu wkoll, fost o[rajn, :u]è Aquilina, :u]è Chetcuti u :u]è Diacono).

It-tfulija tisfida lir-ri[ u lpoeta jer;a’ f’post ie[or ida[[al it-tfulija f’ambjent ta’ ri[: “ir-ri[ itellaq# massubien fil-pjazza” u fl-istess poe]ija nsibu “]ew; subien ]g[ar” li jistkennu wara [ajt (ji;ifieri, jinjoraw ir-ri[) [alli j]effnu ballun “fuq ilponta mittiekla# ta’ ]arbun” (p.63).

Ir-ri[ u r-ru[

Ir-ri[ ja[dem fuq l-adulti (jimbotta “]ew; sorijiet# jaqsmu”) imma mat-tfal irid jikkompeti (“itellaq# massubien”). Ir-ri[ hu arja attiva u kultant vjolenti (Grigal), u

b[ala arja attiva ji;i asso/jat man-nifs kreattiv – fil-[sieb bikri ta’ niesna tinsab rabta (kwa]i spiritwali) bejn ri[ u ru[.

Ji;ifieri, ir-ri[ hu kreditat bil-qawwa ta’ ri;enerazzjoni u fertilità, u allura meta lpoeta jasso/jah mal-ener;ija tat-tfal ikun hemm kompatibbiltà bejn it-tfulija u r-ri[. G[ax hemm qawwa fit-tfulija. Bi]]ejjed kelba t[ares “b’[arsa# wa[da biss# t’g[ajnejn tifla ra[lija”

tag[na l-poe]ija rridu niskopruha. Cremona jag[;inha b’mod g[aqli u bis-seng[a b[alma jag[mel, pere]empju, fil-bidu ta’ “Rabta”: l-ewwel ]ew; kelmiet (“Konna morna”) mill-ewwel juru l-g[aqda u lpoeta jaf li a[na se nifhmuhom hekk.

Ti]wiqa ta’ [lewwa

Bosta minn dawn il-poe]iji (li bihom Cremona jesplora l-imma;inazzjoni tieg[u)

Il-qoxra tal-ktieb ‘Il-Kantiku tax-Xag[ra’

(p.129) [alli ti;bed qalb ilbniedem. It-tfal fi Cremona jidhru qawwa formattiva talinkonxju li jrid ikun attiv u (forsi) protettiv.

Fil-poe]ija tieg[u jfittex li jkun hu nnifsu: l-anzjan li j[obb it-tfulija u lil martu mejta, u jixtieq i]omm ilmemorja ta’ dawn it-tnejn [ajja f’qalbu. It-tfulija u martu huma esperjenzi li g[adda minnhom u meta llum, tal-età tieg[u, jixref ;o fih innifsu jsib xenqa kbira li jqajjem l-img[oddi.

Imma f’din il-;abra mhux l-esperjenzi biss jurina imma l-kwalità wkoll ta’ dawn lesperjenzi hu u jikteb fuq il[ajja personali u kontemporanja u fuq dak li jog[;bu u li jinteressah. U f’dan it-ti;rib isib il-lingwa biex iwassal l-esperjenzi: irrid ng[id, tog[;bu l-lingwa u jilg[ab bil-possibbiltajiet tag[ha [a jg[addilna dak li jrid.

Il-poe]ija tieg[u, g[alhekk, hi ftu[ g[allesperjenzi. Jinqeda bilpoe]ija mhux biss biex jag[mel sens millesperjenzi tieg[u imma laktar b[ala mezz biex

jinfeta[ g[all-esperjenza. U a[na naqrawh biex naraw xi tkun g[amlitu l-esperjenza lill-poeta.

Nie[du l-poe]ija “Rabta”.

Qed jitkellem fuq xi [a;a astratta (ir-relazzjoni tieg[u ma’ martu u wliedu) permezz ta’ deskrizzjoni. Ma jg[idilniex x’kienet tfisser g[alih din ir-rabta, imma jurina x’kienet tfisser: “int jien u t-tlett itfal# ]g[ar g[adhom qrieme/” imdawrin b’ambjent sielem u sempli/i b’Karmnu “jixwi l-vopi”, “Kemmuna bix-xemx fuqha”, u l-“Fliegu mimli”. {ar;u jimxu “ta[t sema wiesa’” u bir-ri[ f’wi//hom.

U f’dan l-ambjent ir-rabta ssir soda u dan il-fattur jispjegah b[ala aqwa minn dik ir-rabta li t-tiben ikollu mal-[amrija. Bid-dehriet li jag[tina j[alli l-poe]ija tg[idilna dak li trid hi – u meta jurina (flok jg[idilna) ikun qed jirrispetta lintelli;enza tag[na.

Il-poe]ija tieg[u hi g[alhekk, fl-istess [in, esplorazzjoni jew tiftixa aktar minn xi opportunità biex jivversifika xi [a;a li nafu di;à. U min-na[a

ji;bduna lejn punt fokali (e.g. “G[alqa Mibnija”, “Tfal Wara l-G[awm”, “Weraq f’{awt”) u jag[tu ti]wiqa ta’ [lewwa u tenerezza u qawwa firriflessjoni tieg[u. Jistidinna nid[lu fix-xeni so/jali u ;eografi/i tieg[u, noqog[du [dejh, u n[arsu b’g[ajnejh u nsibu li ]-]mien, il-post, u lbniedem jispikkaw b[ala temi ewlenin f’dawn ilpoe]iji.

Fuq kollox jag[ti kas ilmixja ritmika u l-arja tat-ton.

Dan kollu jidher mil-lingwa u l-forom ta’ bosta minnhom.

G[ax il-poe]ija ta’ Cremona hija wa[da li mal-liri/ità ]]omm kuntatt sew ma’ art ir-realtà tant li turi solidarjetà mal-kultura ta’ pajji]na b’kun/etti b[allbigilla, it-tajra, il-vari, ilpersjani, il-[ob] bi]-]ejt, illuzzijiet, ir-ra/an/, il-pasturi, u l-passju. U poe]ija b[al “Is-Seminarju t’G[awdex” insibuha mibnija fuq din ilkultura lokali.

L-u]u tal-espressjoni ta’ kuljum g[andu ra;uni artistika fi Cremona g[ax liskop letterarju hu li din illingwa jag[milha ;dida. Illingwa familjari (“[anini”, “il-;urnata t-tajba”, “lilek ukoll”, “mel’isma’ minni”, “emminni”) jag[milha tg[ix mill-;did. Irrid ng[id li l-u]u tal-espressjonijiet konver]azzjonali jindika limportanza emozzjonali ta’ dak li jkun qed jitkellem fuqu.

Kultant in[oss li l-poe]ija ta’ Cremona hi /elebrazzjoni ta’ relazzjoni ma’ martu. Flinterpretazzjoni tieg[i wkoll insib tifsir ta’ solitudni mxerred f’diversi postijiet, u meta t-tifsir jin;ema’ u jitlaqqa’, jitfa//a stil mentali ta’ poeta b’sentiment intensiv li je[tie; ilkreattività u li jaf kif jinnormalizza l-esperjenza.

F’idejh il-poe]ija ssir esplorazzjoni jew att ta’ sejbien b’[ila li jwassal iddettall fil-qosor u j[alli lfigurattiv jitkellem permezz tad-dettall.

28 COLLAGE TEATRU

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

KANTANAPOLI

Re;a’ wasal il-kun/ert mimli ener;ija li jqanqal nostal;ija Naplitana minn George Maggi ....................................

Il-kanzunetta Naplitana hi mimlija allegrija u briju, g[alhekk hi daqstant popolari u tferra[ lil kull min jismag[ha.

Il-Valletta Dramatic Company se tippre]enta sseba’ edizzjoni tal-Kun/ert Kantanapoli, edizzjoni mimlija emozzjoni u dinami]mu ta’ kant Naplitan nhar is-Sibt 2 fis7 p.m. u l-{add 3 ta’ Frar fis-6 p.m. fit-teatru tal-Istitut Kattoliku, il-Furjana.

Matul is-serata se jitkantaw g[all-ewwel darba bosta kanzunetti li ma nstemg[u qatt f’edizzjonijiet o[ra ta’ Kantanapoli.

Barra minn hekk se jkunu interpretati fost l-o[rajn siltiet b[al La Romagnina, Tramurtara Nera, Voglio Amarti Così u Papavere e papavere.

Matul dan il-kun/ert spettakolari se jitwasslu kanzunetti mill-isba[ Naplitani bis-sehem tat-tenur Joseph Aquilina, is-subronettes Maryrose Mallia, Laura Bruno u Angele Cristina, kif ukoll ilkantanti Ludwig Galea u Joe Cutajar.

Dawn il-kantanti mag[rufa se jkunu akkumpanjati minn orkestra live ta’ 24 mu]i/ist

U[ud mill-kantanti li se jkunu qed jie[du sehem fl-edizzjoni ta’ din is-sena tal-kun/ert annwali mistenni ‘Kantanapoli’

ta[t it-tmexxija tas-Surmast Archibald Mizzi bil-leader talorkestra Marcelline Agius.

Id-direzzjoni artistika se tkun ta[t id-direzzjoni ta’ George Micallef, li se jkun ukoll il-pre]entatur ta’ dan ilkun/ert, filwaqt li d-direzzjoni tal-palk se tkun fdata f’idejn

Joe Brincat, b’xenarju millisba[ tax-xenografu Marco Bartolo.

Dawk kollha li japprezzaw il-kanzunetta Naplitana ]gur li m’g[andhomx jitilfu din ledizzjoni tabil[aqq varjata ta’ Kantanapoli.

G[aldaqstant il-booking hu

miftu[ mill-Istitut Kattoliku, il-Furjana, il-;urnata kollha u g[al aktar tag[rif tistg[u //emplu fuq in-numri 21234555, 21582243 jew 99429447.

■ Sadattant il-Valletta Dramatic Company se tippre]enta fit-Teatru Manoel

nhar is-Sibt 16 u l-{add 17 ta’ Marzu 2013 il-kummiedja brillanti Ma Kinitx Ti;ie;a ta’ Anthony Lesser addattata g[all-palk Malti minn Frank Ganado.

Il-booking mill-istess teatru jew permezz tan-numri tattelefon.

Kantanapoli g[andu jkun su//ess g[ax mibni fuq in-novità – George Micallef, direttur u pre]entatur

George Micallef

Il-veteran Malti tal-palk George Micallef dejjem kiseb su//ess kemm b[ala direttur, producer u attur g[ad-drama lokali. Hu wkoll il-fundatur tal-Valletta Dramatic Company u [adem kemm g[attwaqqif tag[ha kif ukoll biex din tkompli tikber.

Minbarra li pprodu/a g[al din ilkumpanija mag[rufa g[add ta’ drammi, kummiedji, operetti u xog[lijiet o[ra g[all-palk, George ferra[ g[al dawn la[[ar seba’ snin bosta ammiraturi talkanzunetta Naplitana bil-pre]entazzjoni

tal-kun/erti Kantanapoli.

F’kumment li tani, George qalli li b[al edizzjonijiet o[ra l-kun/ert ta’ din is-sena Kantanapoli g[andu jkun su//ess g[ax b[al ta’ qablu hu mibni fuq in-novità.

Tliet sig[at ta’ divertiment kontinwu, qalli George, b’kanzunetti Naplitani sbie[ u tal-widna.

George qal li fost il-kanzunetti li qatt ma ndaqqu u tkantaw f’Kantanapoli, g[al din l-edizzjoni, mill-orkestra professjonali u minn kantanti mag[rufa se jinstemg[u Sulla Carozella, Santa Lucia Lontana,

Mattinata Fiorentina, A pizza, Uma Uma, Parla mi d’Amore Mariù, u Solo per Te Lucia.

Dwar ix-xenarju , li se jin[adem mixxenografu Marco Bartolo, George stqarr li dan se jkun tabil[aqq denn g[al serata ta’ livell g[oli b[alma hi Kantanapoli.

Fl-a[[ar nett George awgura kull su//ess lil dawk kollha li mieg[u se jippre]entaw dan il-kun/ert spe/jali kif ukoll jixtieq lill-udjenza tliet sig[at millaqwa ta’ smig[ ta’ kanzunetti Naplitani f’atmosfera Naplitana ferri[ija.

COLLAGE FEATURE 29

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

IVA, JIEN TRANSGENDER!

C

Natasha Turner titkellem ma’ Cristina, persuna li sabet il-kuntentizza meta qalbet is-sess tag[ha ristina Bellizzi hi tfajla ta’ 26 sena u hi transgender.

Xtaqet taqsam l-istorja ta’ [ajjitha mag[kom sempli/ement biex tag[mel kura;; lil kulmin qieg[ed fl-istess sitwazzjoni tag[ha.

Jien kelli x-xorti li ng[allem lil din il-persuna fl-iskola sekondarja, meta kienet g[adha t[ossha maqbuda fil-;isem ta’ ra;el. Minn dejjem uriet li hi persuna sensittiva, intelli;enti u artistika (g[aliex minn meta kien g[adu ]g[ir, Christian kien jag[mel il-flower arrangements u g[amel wie[ed anki lili – li g[adu g[andi sal-;urnata tal-lum).

Imma g[alkemm fl-età tenera tieg[u hu kien dejjem jitbissem u jipprova jg[in lill-o[rajn, jien kont in[oss li kien hemm xi [a;a ddejqu u tinkwetah. Kien i[ossu differenti mill-o[rajn f’bosta aspetti, imma l-aktar min[abba li kien qed ibati minn kif jidher g[al kif verament kien jixtieq li jidher u li jkun.

Wara [afna snin ta’ sagrifi//ji, pa/enzja u determinazzjoni kbira, illum, din il-persuna hi dik li tixtieq li dejjem kienet, u minn Christian, illum kburija tg[id li hi Cristina.

Dan hu r-rakkont tag[ha: Kull wie[ed jew wa[da minna g[andna nkunu onorati u kuntenti kif [alaqna l-Mulej g[ax a[na kollha wliedu u kul[add hu prezzju] u spe/jali.

Fl-1986, ommi wellditni u semmietni Christian. Twelidt f’sa[[ti [afna u ommi kienet kuntenta bija wara ]ew; [uti bniet. Meta bdejt nikber, lil ommi ta’ sikwit kienu jg[idulha: “Xi ;miel ta’ tifla g[andek!” I]da ommi kienet kwa]i ta[tafhom u tg[idilhom li jien kont tifel u mhux tifla!

Meta kbirt aktar, bdejt ni]died fil-femminilità tieg[i, u fil-fatt ta’ sikwit kienu jaqbdu mieg[i s-subien g[ax g[alihom jiena kont differenti, mhux b[alhom!

Differenti imma spe/jali

Nammetti li kont in[ossni differenti, imma spe/jali flistess [in. Qatt ma rrabjajt ma’ Alla g[ax ;ejt hekk, imma dejjem irringrazzjajt lill-Mulej g[al dak li kont. Dejjem kelli relazzjoni tajba ma’ familti, u dik ma’ Alla hi spe/jali wisq, g[ax xorta kont in[ossu li j[obbni [afna minkejja x’kont in[oss u xi xtaqt!

Fil-fatt, ta’ seba’ snin kont di;à bdejt in[ossni li xtaqt twelidt tifla, u meta g[amilt ilpre/ett xtaqt nilbes il-libsa talpre/ett ta’ tifla, i]da ommi ovvjament ma [allitnix u spi//ajt g[amilt nervi kbar.

Jien u o[ti ]-]g[ira minn dejjem konna nilag[bu flimkien, u jien kont inlibbisha u n[it xi affarijiet g[an-nisa li kont xtaqt nilbes jien imma ma stajtx! Kont ta’ sikwit ng[id bejni u bejn ru[i li meta nikber se nkun mara.

Wara li g[alaqt is-sittax-il sena, ta’ sikwit kelli xi tfajliet sbie[ u we;;ajthom ukoll g[ax qatt ma kont in[oss xejn lejhom, u g[alhekk idde/idejt li ma ner;ax no[ro; ma’ tfajla o[ra.

Lil ommi g[idtilha b’dan kollu u li kont mi;bud lejn ;uvni. Bdejt niltaqa’ mieg[u u g[amilna xi tliet snin flimkien.

Ommi qatt ma nda[litli jew

qaltli kif kelli ng[ix [ajti, imma bl-ebda mod ma riditni nag[mel sex change!

Meta g[alaqt id-19-il sena kont di;à ili seba’ snin fixxog[ol tieg[i, li hu flarran;amenti tal-fjuri, talent sabi[ li tani Alla u li verament nag[mlu minn qalbi.

Ta’ sikwit [adt sehem f’kompetizzjonijiet u ma ninsa qatt meta rba[t u ;ejt l-ewwel f’kompetizzjoni minnhom. Kont nag[mel ukoll l-arran;amenti tal-fjuri g[at-ti;ijiet u x-xog[ol kien sejjer tajjeb [afna; g[alhekk irnexxieli nfaddal.

Xtrajt id-dar tal-[olm tieg[i bl-iskop li xi darba nbig[ha u nag[mel profitt minnha [alli nkun nista’ nag[mel loperazzjoni tas-sex change.

Lil o[ti l-kbira kien l-ewwel li g[idt bil-pjan tieg[i u hi tatni [afna appo;; u kura;;. Wara ftit, bdejt ng[id lil [uti l-o[ra.

Ma’ o[ti Marielouise kont nifta[ ta’ spiss qalbi u anki fiha sibt appo;; kbir.

L-operazzjoni

Meta kelli 21 bdejt il-pro/ess tal-operazzjoni. Ftit ta]-]mien wara g[idt lil ommi u lillkumplament tal-familja. Ommi qabdet tibki, imma malli ratni kemm kont konvinta, tatni lbarka tag[ha u qaltli: “Inti /ert?” {assejtni fer[ana wisq, spe/jalment li kont naf li lfamilja kollha – l-aktar innanna, li minn dejjem kienet wisq spe/jali g[alija – kienu lkoll warajja.

Mort g[and professur u qaltli li g[andi pro/ess ta’ tliet snin u li l-operazzjoni ssir l-Ingilterra.

Jien tant kont determinata li lpro/ess g[amiltu fi tmien xhur, u ta’ 23 sena kont l-ewwel ra;el Malti li tela’ jag[mel loperazzjoni f’Bangkok, itTajlandja.

Tlajt mal-familjari u l-[bieb.

Kont e//itata u b]ajt, i]da kont naf li g[andi lil Alla mieg[i u f’qalbi kuljum. G[amilt tlett ijiem f’koma g[ax ma fla[tx g[al din l-operazzjoni; i]da wara li ;ejt f’tieg[i, kelli ;enn kbir biex nara kif ;ejt.

CRISTINA> “Kont ta’ sikwit ng[id bejni u bejn ru[i li meta nikber se nkun mara”

Ir-ri]ultat kien su//ess, u wara tliet ;img[at Bangkok, ;ejt lura Malta. :ew jilqg[uni [afna nies l-ajruport u l-mer[ba li tawni kienet wisq sabi[a. Kul[add fa[[ar id-dehra l-;dida tieg[i u g[enuni n[ossni komda fiha. {ija Redeemer dejjem tani appo;; kbir, u wara li g[amilt loperazzjoni, kien kuntent [afna li issa g[andu o[tu o[ra, u f’kull diffikultà li kelli dejjem sibtu.

Fis-16 ta’ Novembru ;ejt ilpersuna li dejjem xtaqt inkun.

Cristina!

Nemmen li dak li trid fil-[ajja jkun g[andek ladarba jkun possibbli u inti ta[dem g[alih b’determinazzjoni.

Illum g[andi 26 sena u qieg[da ni//elebra t-tliet snin b[ala Cristina.

Ninsab kuntenta [afna u g[allgrazzja t’Alla ma jonqosni xejn.

Il-messa;; li nixtieq nag[laq bih hu li wie[ed g[andu jkun dejjem po]ittiv u li [add ma g[andu jaqta’ qalbu qatt minn dak li tassew jixtieq f’[ajtu.

Cristina waqt konkors ta’ moda u sbu[ija g[al persuni transesswali. (Ritratti> Luke Engerer)

30 Intervista

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Xog[ol impenjattiv fl-iStock Exchange li fih Eileen ilha involuta sa mit-tnissil tieg[u f’pajji]na

Il-mara wara l-Bor]a ta’ Malta minn Doris Azzopardi - doris.azzopardi@media.link.com.mt

EILEEN V. MUSCAT – Chief Executive – Malta Stock Exchange

Ms. Intervisti ma’ nisa Maltin li rnexxew

Ma’ EILEEN MUSCAT qatt ma kont iltqajt qabel. Kont nafha biss, kif jg[idu, di fama, jew minn fuq xi programm televi]iv. Biss, kont di;à ffurmajt opinjoni dwarha g[aliex il-professjonalità tag[ha hi xi [a;a rinomata u s-sehem imprezzabbli tag[ha fit-twaqqif tal-Malta Stock Exchange lura fl-1992 meta bdew l-ewwel trading operations jiddistingwiha. Fil-bini mill-isba[ tal-Garrison Chapel [dejn il-Barrakka ta’ Fuq, il-Belt, iltqajt ma’ Eileen biex skoprejt ftit dwar il-gosti, ittfulija, il-professjoni u l-[in liberu tag[ha.

Twieldet l-Ingilterra, i]da ;iet Malta ta’ età /kejkna. Kienu [amest ibniet, u Eileen tg[id li kellha tfulija sabi[a finNaxxar, fejn g[adha toqg[od sal-lum.

“Kien ]mien sabi[ [afna.

Qed nitkellmu madwar erbg[in sena ilu. }mien differenti, meta t-tfal stajt tafdahom barra. Kellna tfulija sabi[a li lkoll g[andna memorji sbie[ tag[ha.

“Familja mag[quda, u kull nhar ta’ {add konna no[or;u nduru postijiet differenti f’Malta, anki min[abba l-fatt li g[exna g[al xi ]mien barra u ridna nirkupraw ftit dak li konna tlifna minn Malta.”

Eileen titkellem b’entu]ja]mu dwar dawk ilmixjiet fil-kampanja li

permezz tag[hom ilkoll tg[allmu [afna fuq Malta.

“Fis-sajf, imbag[ad, konna nin]lu ville;;atura Bu;ibba.

Il-ba[ar, g[alhekk, in[obbu [afna. Minn filg[odu sa filg[axija ng[umu. Bu;ibba kienet aktar kwieta. Konna niltaqg[u grupp ta’ tfal nilag[bu barra. Norganizzaw tournaments tal-football u log[ob ie[or. }mien differenti

“Kien ]mien meta lelettronika ma kinitx te]isti. }mien li ma ng[idx li kien a[jar, i]da sempli/ement differenti. Jien dejjem ng[ix g[all-mument u napprezza dak li joffri.”

L-iskola, Eileen kienet t[obbha. I]da pjuttost milli

kienet tg[id x’tixtieq issir meta tikber kienet aktar de/i]a dwar dak li ma riditx issir.

“Studjajt ix-xjenza l-iskola u ma tantx xtaqt inkompli f’din il-linja. Fil-fatt ma kelli l-ebda xewqa li nsir tabiba, avukat. Insomma kont determinata fuq dak li ma ridtx insir. Ma ridtx insir g[alliema, ma ridtx na[dem fi sptarijiet mal-pazjenti.

“Fi]-]mien meta g[amilt lA Levels ;iet opportunità ta’ xog[ol fil-Bank ?entrali u jiena bdejt na[dem hemm.

Hemm bdiet b’hekk il-karriera tieg[i fil-qasam finanzjarju.

“Dejjem irsistejt fix-xog[ol tieg[i. {dimt [afna u sa /ertu punt jiddispja/ini li min[abba l-[inijiet twal ma kellix i//ans inkompli nistudja. Wara

tnax-il sena esperjenza wasal i]-]mien biex nag[mel bidla.”

21 sena ilu, Eileen kellha lopportunità li mill-Bank ?entrali tg[addi g[all-Bor]a ta’ Malta – pass, jew a[jar kif issejja[lu hi, qab]a fid-dlam.

“Kienet xi [a;a ;dida li ma kontx naf kinitx se tirnexxi; xi [a;a li kwa]i [add ma kien jaf fuqha. Fil-fatt kont l-ewwel impjegata tal-Bor]a ta’ Malta.

Issa ili 21 sena hawn.

“Kelli vanta;; g[aliex billi kont hawn mill-ewwel u konna biss erbg[a min-nies, g[alhekk ikollok l-opportunità li tibda mill-bidu u tikber, filwaqt li titg[allem u tag[mel kollox. Kienet esperjenza sabi[a [afna minkejja li kien fiha l-qtig[ il-qalb ukoll.”

Eileen tg[id li l-ewwel perjodu ta]-]mien tkun dejjem qed tag[mel affarijiet ;odda.

G[axar snin li fihom titg[allem waqt li tkun g[addejja.

“Dan hu fattur li hu validu anki issa g[aliex dejjem hemm affarijiet ;odda. Hi esperjenza sabi[a li toffri sfida. Esperjenza interessanti anki issa, b’mod partikulari f’dawn l-a[[ar [ames snin meta s-sitwazzjoni tas-swieq kienet ftit prekarja.”

Eileen tg[id li tqis lilha nfisha b[ala persuna xxurtjata fix-xog[ol tag[ha g[aliex kellha [afna opportunitajiet u sabet [afna lil min jg[inha u jg[allimha.

“Fis-sens li jekk se nag[mel xi [a;a ;dida kelli l-appo;; u l-g[ajnuna ta’ min kellu aktar esperjenza. Nixtieq na[seb li jien nag[mel l-istess ma’ [addie[or. Nie[u sodisfazzjon nittra]metti dak li naf lil [addie[or. Xi [a;a li n[oss li

hi importanti. Jien ilni hawn u g[andi l-esperjenza li nixtieq ng[addiha lil ta’ madwari.”

L-opportunitajiet ji;u – hu minnu li xi kultant tkun filpost it-tajjeb fil-[in it-tajjeb, i]da o[rajn trid tiffa//jahom inti. Ftit mit-tnejn. Fis-settur tal-iStock Exchange, b[al f’kull settur ie[or, hemm [afna kompetizzjoni. Trid dejjem tibqa’ pass ’il quddiem.

“Bosta ja[sbu li g[ax a[na pajji] ]g[ir ma nistg[ux nikkompetu, i]da din mhix irrealtà. Il-fatt li a[na ]g[ar xi kultant jista’ jkun ta’ vanta;;.

Rajnieha f’[afna oqsma li forsi, iva, ma nistg[ux nikkompettu f’/erti volumi, i]da nistg[u nikkompetu fil-kwalità, fisservizz u fis-sigurtà.

“Nemmen li kul[add g[andu xi [a;a x’joffri. L-importanti hu li ssib dik in-ni//a u ta[dem fuqha. Tag[ti dak is-servizz partikulari bl-aktar mod effi/jenti. Trid tfittex l-opportunitajiet... li llum hawn [afna minnhom. Ir-reputazzjoni hi importantissma. Reputazzjoni li ti;ri bl-a;ir tieg[ek, i]da anki bil-kelma, minn persuna g[al o[ra. Ji;u nies li jg[idulna li jkunu semg[u b’xi servizz li a[na noffru u li klijenti o[rajn ikunu qalulhom kemm kienu kuntenti bix-xog[ol tag[na, u g[alhekk huma wkoll ikunu jixtiequ jiksbu l-istess servizz minn g[andna.

“Issa hu l-mument li /erti opportunitajiet nistg[u ne[duhom min[abba s-sitwazzjoni li ninsabu fiha fil-qasam finanzjarju. Wie[ed jista’ jag[mel l-a[jar li jista’ minn dan il-mument favorevoli.”

g[al pa;na 31

Intervista 31

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Minkejja /-/okon ta’ pajji]na xorta nistg[u nikkompetu minn pa;na 30

Illum, meta wie[ed jitkellem fuq investiment, swieq, banek u su;;etti simili, qed jara a[barijiet aktar po]ittivi.

G[amilna ]mien meta g[ajr a[barijiet negattivi ma konniex nisimg[u, u g[alhekk issu;;ett kien inissel /erti bi]g[at.

“Wie[ed irid jifhem li g[aliex ikun qed jinvesti flusu, ikun kawt – li hi [a;a naturali.

Wie[ed irid ikun konxju li jekk ikollok miljun ewro se tinvesti miljun ewro, i]da jekk g[andek elf ewro se tinvesti elf. Kollox hu relattiv.

“F’dawn l-a[[ar tmintax-il xahar, impjegajna persuna fuq business development and marketing. Qed nag[mlu [afna aktar avvenimenti pubbli/i b[al business breakfast, u ssena d-die[la se jkollna konferenza. Qed in[ejju [afna aktar artikli u qeg[din inkunu esposti aktar fuq il-media.

“It-tag[lim, l-g[arfien, dejjem g[andek b]onnu, u a[na nixtiequ, u fil-fatt mexjin f’din id-direzzjoni, li s-su;;ett li jirrigwarda s-swieq kapitali jid[ol anki fil-kurrikulu taliskola.

“Kif dejjem g[amilna, sa mill-ewwel ;urnata li bdejna noperaw, ikollna mag[na [afna tfal mill-iskejjel. Tista’ tg[id kull ;imag[tejn ji;u hawn xi studenti, mit-tielet u r-raba’ sena sekondarja, kif ukoll millUniversità.

‘Nispjegawlhom dwar ixxog[ol tag[na u jaraw issistema elettronika li noperaw biha. Nag[tu wkoll premju g[all-a[jar dissertation li jkun hemm dwar is-swieq finanzjarji kull sena. Nemmnu li rridu ninkora;;ixxu li]]g[ar, g[aliex anki f’pajji]i o[rajn, sa minn età bikrija, listudju dwar is-swieq u l-

investiment [alla [afna frott.”

Eileen semmiet li se ssir konferenza, u g[alhekk tlabtha tg[idli xi [a;a aktar dwarha.

Din, fil-fatt se tkun Konferenza Internazzjonali f’Settembru li ;ej. G[alissa, is-su;;ett spe/ifiku g[adu mhux mag[]ul, i]da qed ja[dmu fuq l-a;enda u se jkollhom partner internazzjonali kif ukoll kelliema internazzjonali.

“L-istrate;ija tal-iStock Exchange hi ffukata [afna fuq il-business internazzjonali.

Ovvjament, a[na suq domestiku u nibqg[u ffukati fuqu; i]da rridu nespandu wkoll, u g[alhekk hu importanti li nifirxu l-g[arfien tag[na.”

Kif wie[ed jista’ jimma;ina, minn ]mien g[al ]mien ikun hemm konferenzi o[rajn organizzati minn istituzzjonijiet o[rajn, li fihom Eileen tipparte/ipa.

“Is-sena l-o[ra kellha tliet business breakfasts, li forsi kienu xi ftit tekni/i g[aliex f’wie[ed tkellimna fuq venture li g[amilna mal-Irlanda, u f’ie[or dwar is-sistema l-;dida tan-negozju, li fiha spjegajna listrate;ija u l-impatt tag[ha.

G[amilna business breakfast ie[or fuq is-servizzi in;enerali.”

Servizzi spe/ifi/i

Eileen, fi kliem sempli/i spjegatli kif wie[ed jista’ jmur il-Bor]a u jie[u s-servizzi kollha disponibbli, kif ukoll servizzi spe/ifi/i, skont ilb]onn.

“Din is-sena g[andna ppjanati xi erba’ business breakfasts o[ra, u billi de[lin affarijiet ;odda, opportunitajiet ;odda, min jie[u sehem ikollu l-okka]joni biex nistg[u nitkellmu flimkien dwarhom.

A[na ma n[arsux lejn l-

opportunitajiet biex nikbru a[na biss, i]da a[na g[andna linvestituri, il-parte/ipanti, listock brokers, il-kumpaniji kwotati.

“Il-fatt li a[na nikbru b[ala istituzzjoni, b[ala business, ovvjament ikunu qed jikbru wkoll dawk li huma stake holders fil-business tag[hom.”

Tirrilassa

I]da Eileen, minkejja li [ajjitha hi kon/entrata fuq listock exchange, minn hawn u minn hemm jirnexxilha ssib ftit [in liberu g[aliha. {in li hi fissajf tiddedikah g[all-ba[ar u xxemx.

“Kieku nista’ ng[ix filba[ar, ma niddejjaq xejn.

In[obb [afna x-xemx ukoll, minkejja li konxja li mhix daqstant tajba g[as-sa[[a.

Immur nag[laq g[ajnejja u nirrilassa. In[obb [afna s-safar ukoll. M’iniex dilettanta tattelevi]joni, i]da n[obb [afna lqari. Jog[;buni t-thrillers g[aliex hemm misteru x’insolvi. Jog[;buni wkoll ilpuzzles, g[aliex dan hu mod kif nirrilassa. Naqra [afna dwar l-istorja wkoll.”

Bosta huma dawk li ftit li xejn jafu x’inhi l-funzjoni taliStock Exchange, jew a[jar ixxog[ol fil-Bor]a ta’ Malta.

Tlabt lil Eileen spjegazzjoni kon/i]a u sempli/i.

“L-iStock Exchange hu suq kapitali. B[al kull suq hu post fejn jinbieg[u u jinxtraw servizzi jew prodotti. Il-prodotti li jkunu mibjug[in u mixtrija fuq is-suq huma dawk listrumenti finanzjarji; bonds, shares li huma kwotati filBor]a, u a[na noffru dik ilfa/ilità. Noffru ferm aktar minn hekk, i]da l-qofol hu dan.

“L-objettiv ta’ kull azzjoni hu li tlaqqa’ lil dawk li g[andhom b]onn il-flus – mela l-kumpaniji li jridu jinvestu biex ikomplu jipprodu/u jew il-Gvern li jo[ro; l-istock g[aliex ikollu b]onn il-flus g[al affarijiet o[ra jitlaqqg[u ma’ dawk li g[andhom il-flus u jixtiequ jinvestuhom. Fi ftit kliem, nibdlu t-tifdil u l-investiment fi ]vilupp produttiv.”

Persuna interessanti

B’dik l-ispjegazzjoni [allejt lil Eileen tkompli b’xog[olha.

Skoprejt li guru f’dan il-qasam b[alma hi Eileen tista’ jkun persuna interessanti u mimlija [ajja.

Sku]ani, Eileen, i]da in;ustament kont na[seb li persuna fil-kariga tieg[ek hi wa[da xi ftit monotona, iffukata biss fuq /ifri u fuq ilmovimenti tas-swieq.

Kont ]baljata g[aliex filwaqt li l-professjonalità tieg[ek wie[ed irid ine[[ilha l-kappell, int persuna solari u dinamika. Bilan/ li qatt ma kont nimma;ina li se nsib fik.

Eileen waqt wie[ed mill-vja;;i tag[ha

Il-gosti u l-fehmiet ta’ Eileen Muscat Ktieb favorit: Kotba li jinvolvu pro/eduri polizjeski u thrillers.

Film favorit: Mhux dilettanta tal-films.

Mu]ika favorita: Mu]ika klassika u n[obb [afna l-opri, b’mod partikolari ta’ Puccini. Fil-karozza ma nismax radju.

Lewn favorit: L-a[dar.

Sta;un favorit: Is-sajf definittivament.

Il-vaganza ideali: In[obb il-bliet u l-ba[ar. Fix-xitwa n[obb immur fil-bliet fejn inkun nista’ n]ur siti stori/i u mu]ewijiet, b’mod partikolari tal-arti. Fis-sajf in[obb immur lokalitajiet [dejn il-ba[ar biex inkun nista’ ngawdih, i]da flistess waqt ma n[obbx inkun distakkata mill-belt. Ma jog[;bunix btajjel f’xi resort maqtug[ minn kullimkien g[aliex irrid il-possibbiltà li nag[mel ukoll site seeing flakkwati. L-istorja taffaxxinani, allura jekk insiefer inkun nixtieq nassorbi dak li l-pajji] joffri fir-rigward.

Ikollok tg[ix f’epoka mg[oddija, liema tag[]el^ Tog[;obni [afna l-era tal-imperu Ottoman. Tog[;obni b[ala ]mien storiku, i]da ma ng[idlekx jekk nixtieqx jew le ng[ix f’dik l-epoka.

L-akbar in;ustizzja g[alik hi... Kull forma ta’ abbu].

L-akbar pre;ju: Ma nitlob [wejje; minn [add jekk ma nkunx lesta li nag[milhom jiena stess. Nesi;i [afna, i]da nesi;i [afna minni nnifsi wkoll.

U l-akbar difett: Jitilg[uli, i]da jg[addili malajr. M’iniex persuna li n]omm fija.

L-ikel favorit tieg[ek: In[obb il-k/ina Taljana, Lebani]a, Griega, Indjana. In[obb l-hekk imsejja[ savoury food. Ma n[obbx il-[elu, i]da n[obb i/-/ikkulata.

X’tixtieq tag[mel li sa issa g[adek ma sibtx il-[in tag[mlu: }mien li nivvja;;a aktar u nara aktar pajji]i.

Insiefer fuq xog[ol u nsiefer g[all-btajjel i]da nixtieq aktar [in g[all-vja;;i. Kieku ma na[dimx l-iStock Exchange, kieku nixtieq nag[mel xi [a;a aktar kreattiva. Kont in[it [afna, ng[idu a[na, u nixtieq ikolli l-[in li nara xi [a;a u ng[id [a nag[milha.

Kieku jkollok issib il-lampa ta’ Aladin u tista’ twettaq xewqa wa[da biss, x’titlob^ Nixtieq [afna affarijiet i]da laktar [a;a hi li nibqa’ b’sa[[ti.

Kwotazzjoni g[al qalbek jew il-motto li tg[ix bih: Keep calm and carry on! Kwotazzjoni prattika ta’ persuna prattika li jien.

Kif tarak minn hawn u g[axar snin o[ra: Irtirata. Ili na[dem minn mindu kelli 18-il sena. Nixtieq g[alhekk nieqaf jew innaqqas mix-xog[ol sakemm g[adni relattivament ]g[ira biex inkun nista’ nag[mel /erti affarijiet o[ra.

Persuna;; li tammira: Lill-;enituri tieg[i. Il-papà tieg[i ilu [afna nieqes. Kien ra;el ta’ prin/ipju u g[allimna [afna lindipendenza u li ng[o]]u l-prin/ipji. Konna [amest ibniet, u biex g[allimna l-indipendenza fil-;enerazzjoni tieg[u kien bilfors bniedem b’mo[[u miftu[ u avangardist. Il-mamà, min-na[a tag[ha, iddedikat ru[ha g[all-familja, li kienet dejjem ti;i l-ewwel. B’hekk in[ares ’il fuq lejhom.

Ovvjament, nies b[al Nelson Mandela, li hu statesman kbir, jew Malala Yousufzai, li ta’ erbatax-il sena [aditha kontra tTalibani. Nammira lil kull min g[andu prin/ipju u lest li jissielet g[alih.

Kul[add jixtieq isalva d-dinja, kul[add jixtieq ikun eroj.

I]da jien nemmen li llum il-[ajja tant hi diffi/li li anki persuna li tg[ix il-[ajja komuni ta’ kuljum u tag[mel milla[jar biex tikkumbatti l-[ajja, hi persuna li g[andek t[ares ’il fuq lejha.

32 COLLAGE TAG{RIF

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Wa[da mill-istampi kuluriti fil-kalendarju ta’ GasanMamo g[all-2013

GasanMamo b’kalendarju ori;inali g[all-2013 Kemm il-klijenti kif ukoll ilmembri tal-istaff ikunu qed jistennew il-kalendarju annwali ta’ GasanMamo Insurance.

Ta’ kull sena jkun dedikat [afna [sieb g[all-kontenut u d-disinn biex ikun ]gurat li r-ri]ultat finali jkun kalendarju ta’ kwalità li mhux biss ikun prattiku i]da jsebbah l-ambjent fejn ikun u]at.

Il-kalendarju tal-2013 hu innovattiv u differenti u fih ukoll sens ta’ faxxinu. Kien stampat bl-istess mod kif kien stampat g[al dawn la[[ar ftit snin bl-e//ezzjoni ta’ QR codes. Dawn il-QR codes jistg[u ji;u skenjati permezz tal-ismartphone jew l-iPad biex jid[ol f’dinja ta’ augmented reality.

“G[al darb’o[ra [ri;na b’idea ;dida u innovattiva li tag[mel il-kalendarju tag[na g[all-2013 wie[ed li jispikka,” qal Julian J. Mamo, direttur ta’ GasanMamo.

“Il-kalendarju hu xi [a;a ;dida g[al Malta u jag[mel u]u mill-a[[ar teknolo;ija biex min ju]ah jintera;ixxi

mal-istampi. Augmented Reality hu mod brillanti li jag[ti valur mi]jud u j;ib listampi realtà.”

Il-kalendarju li jista’ ji;i skenjat kien ]viluppat minn MPS Marketing Communications flimkien ma’ Anchovy Studios. “Itteknolo;ija Augmented Reality ilha f’mo[[na ]mien twil. Kienet kwistjoni ta’ [in sakemm sibna l-application addattata g[aliha,” qal Alan Paris, Creative Director ta’ MPS. “Il-kalendarju augmented ta’ GasanMamo hu minn ta’ quddiem fit-teknolo;ija di;itali,” qal Zak Borg minn Anchovy Studios.

“Il-kalendarju hu esperjenza unika u interattiva ta’ augmented reality fejn biha jinkixef sport estrem kull xahrejn.

Meta ssibu kalendarju ta’ GasanMamo, o[or;u lismartphone, skenjaw wa[da mill-istampi u lestu ru[kom g[al ftit sport estrem!”

G[al aktar informazzjoni fuq kif tu]a l-kalendarju ]ur www.youtube.com u ikteb GasanMamo Calendar 2013.

Mix-xellug> Pierre Attard u Charles Mansueto mit-tim tekniku ta’ GO, Michelle Bonnici, l-Uffi/jal Ewlieni g[ar-Ri]orsi Umani ta’ GO qed tiippre]enta d-donazzjoni ta’ GO, il-pre]entaturi tal-programm John Bundy u Valerie Borg mal-President George Abela u martu

Pro;ett mitmum b’su//ess minn GO 36,000 telefonata minn 164 telefon, 18 il-TV, 17-il stallazzjoni ADSL, 3 stallazzjonijiet VDSL – jistg[u jinstemg[u b[ala listruttura tattelekomunikazzjoni ta’ xi lukanda ]g[ira, i]da dawn i//ifri m’huma xejn [lief lnstallazzjoni kumplessa li t[ejjiet g[all-Istrina ta’ din issena – l-avveniment li sar filPalazz ta’ Verdala fis-26 ta’ Di/embru.

L-installazzjoni, li fissret 400 sieg[a xog[ol ta’ [ames persuni, saret ming[ajr ebda problema – xejn m’hi [a;a fa/li meta wie[ed jikkonsidra l-volum tat-traffiku f’termini ta’ konnettività!

“Li tibqa’ kalm u kuntent hu diffi/li [afna meta tqis dak li hu involut,” jg[id Charles Mansueto, il-bniedem wara ltim tekniku ta’ GO li wettqu x-xog[ol fil-Verdala. Hu jiddeskrivi l-isfida tal-Istrina b[ala l-mod ideali g[at-tim biex tintemm is-sena bil-kbir u anki jekk it-t[ejjija tinvolvi 10 sig[at ta’ ansjetà qawwija, hu jinsisti li din hi bi//a

xog[ol li hu dejjem lest li jag[milha “mill-;did f’kull [in u tkun meta tkun il;urnata”. ll-video conference live bejn il-President u lappartamenti ta’ Puttinu f’Sutton, l-Ingilterra, kienet esperjenza “li se nibqg[u ng[o]]u tul [ajjitna kollha.

Illum it-teknolo;ija ;;ib innies aktar vi/in xulxin, u g[alhekk [sibna li nag[mlu kuntatt dirett ma’ dawk ilpersuni li attwalment jibbenefikaw mill-Istrina”.

Din l-inizjattiva kienet ukoll possibbli grazzi g[al Matthew James Mifsud minn Vianet Systems li ;entilment kera ttag[mir tal-video conferencing life size u g[al Wayne Lee Valentine li filfatt offra li jistalla personalment din is-sistema f’Sutton.

G[aliex GO tag[]el li tie[u responsabbiltà g[al dan linkarigu u, fuq kollox, ming[ajr [las?

Kelvin Camenzuli, idDeputat Kap Tekniku ta’ GO, qal li l-istallazzjoni tas-

servizzi ta’ komunikazzjoni g[all-Istrina hu e]empju perfett tal-kapa/ità ta’ GO li tipprovdi networks disponibbli u soluzzjonijiet kummer/jali lill-klijenti tag[ha. “L-g[a]liet ta’ konnettività u tag[mir u]ati g[al din l-inizjattiva huma parti mill-investiment kontinwu nazzjonali ta’ GO li permezz tieg[u nimpenjaw ru[na biex nipprovdu networks li huma mill-aktar re]iljenti.”

L-Istrina g[al GO hi wa[da mill-pilastri ewlenin tas-CSR tag[ha u l-kumpanija ilha tappo;;ja lill-Istrina millewwel edizzjoni tag[ha fl1995. Apparti l-€20,000 li jing[ataw b[ala donazzjoni waqt l-avveniment, GO tirrinunzja g[all-[lasijiet relatati mal-istallazzjoni, sig[at ta’ xog[ol u l-materjali.

Barra minn hekk, GO ukoll tirrinunzja s-sehem tag[ha fidd[ul relatat mal-SMS u ttelefonati li jsiru waqt lavveniment. Is-sena li g[addiet, din is-somma la[qet is-somma ta’ €64,492.

Vodafone tibda s-sena l-;dida b’ri]oluzzjoni Vodafone Malta sellmet Bieb il-Belt Valletta fejn ta’ kuljum kien ikun hemm il-promoturi tal-kumpanija jilqg[u lin-nies b’offerti ;odda u [abbret li se tne[[i dawn il-promoturi millentratura tal-belt kapitali.

F’erba’ g[odwiet differenti, Vodafone kienet qed iddur mat-toroq tal-Belt Valletta biex tqassam affarijiet b’xejn lil kull min ikun g[addej.

Animaturi dedikati kienu wkoll pre]enti u [olqu atmosfera sabi[a blentu]ja]mu tag[hom (ritratt xellug).

Il-pubbliku li kien g[addej jew kien pre]enti rrisponda b’mod po]ittiv g[allattivitajiet li saru.

Vodafone dejjem tisma’ dak li jkollhom xi jg[idu l-klijenti tag[ha u g[all-2013 qed twieg[ed bidu tajjeb g[al sena mill-aqwa. L-avvi] li deher fuq il-pa;na Facebook talkumpanija li fih t[abbar li se jitne[[ew il-promoturi midda[la tal-Belt kellu aktar minn 1,600 like. Din iddikjarazzjoni ntlaqg[et b’diversi kummenti u su;;erimenti.

COLLAGE MEDIA 33

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

MEDIAFORUM Cyberspace

minn Mario Azzopardi

....................................

marpardi@maltanet.net

Il-parodija u l-politika

li jridu jibqg[u jikklassifikaw ilkomuni]mu b[ala tabù, bi stigma perpetwa, u jikkwota lmod kif kien ipprotesta dwar it-tikketti politi/i Dom Helder Camara, l-Isqof Bra]iljan talfavelas: Meta nqassam l-ikel lill-fqar, jg[idu li jien qaddis, imma meta nistaqsi g[aliex huma fqar, isejhuli komunist.

M’hemmx dubju li dan l-a[[ar ]diedu dawk ilprogrammi (l-aktar televi]ivi) li jissatirizzaw il-politika.

I]da anki r-radju qed jintriga u nnutajt, pere]empju, li One Radio qed jipprova jag[ti [ajja ;dida lillprogramm One Cocktail, li kien jixxandar madwar [mistax-il sena ilu.

Ratzinger L-akbar do]a BENEDITTU XVI> “Il-Kapitali]mu u jikkundanna televi]iva ;ejja minl-Marxi]mu huma sistemi li jemar;inalizzaw l-kapitali]mu na[a tal-istazzjon nazzjonali u fi klima ta’ lil Alla” Ma’ dan id-diskors tensjoni (kif qal tajjeb ilforsi tista’ tintrabat idtentattiv g[al komi/ità r[isa li PM dan l-a[[ar, f’Malta denunzja li l-Papa Ratzinger twaqqa’ g[a/-/ajt lil min g[andna d-divertiment jipprodu/iha. Imma fuq kollox, g[amel fl-indirizz tieg[u millnazzjonali li ma naqblux ma’ dan it-tip ta’ ‘]ufjett’ ji]vojta l- Pjazza Vatikana fil-bidu ta’ din xulxin), il-parodija tista’ tkun is-sena, meta ddenunzja blparodija mill-pun;enza effettiva biex tinnewtralizza aktar mod kategoriku leffettiva li jista’ jkollha dak li hu kkargat i]]ejjed. Ilkapitali]mu. Il-Kap talf’kuntest politiku. parodija ilha tintu]a minn Ir-ri]ultat jista’ jkun li ta[t l- Kattoli/i Rumani kkundanna l]mien il-klassi/i Griegi u prevalenza ta’ mentalità egoista isku]a tal-parodija, l-istess tibqa’ ;ejja sa ]mienna, illum u individwalista u wissa li qed politika tikseb le;ittimità li saret industrija g[aliha tkun il-ka;un ta’ forom varji ta’ banalizzata, b’mod li jkun wa[idha. terrori]mu u kriminalità. sfukat is-sens ta’ kontabbiltà u I]da ridt nibqa’ ffukat fuq il- r-responsabbiltà ta’ min ikun Id-diskors ta’ Ratzinger tqies parodija lokali. Hemm parodija fl-awtorità. mill-a;enziji ewlenin tal-media u parodija, hemm satira u Sfortunatament, diskors b[al internazzjonali b[ala wie[ed hemm satira. Il-komi/ità a ‘ma;;uri’ u politikament dan qatt ma jasal quddiem ilspejje] tal-politika tista’ tkun rilevanti [afna, anki fid-dawl li kamera. U t-telespettatur intelli;enti, ;eneru li jistimula fil -fehma tieg[u, il-kri]i medju, li jag[]el li ma jarax r-riflessjoni permezz ta’ finanzjarja mondjali hi prova li [lief il-prodott lokali (u l-kapitali]mu ma jirrispettax mekkani]mi profondi u anki g[alhekk ma jistax jag[mel lill-membri l-aktar dg[ajfin sovversivi (kif kien indaga xi paraguni) jibqa’ jid[aq biltas -so/jetà. [add b[al Freud). kulur tal-panties) jew battuti Biex l-argument ikun aktar F’dan is-sens, il-parodija msejkna b[al: “Jien qasir, lili /ar, dan il-Papa mhux l-ewel tista’ tintu]a b[ala ‘frosta’ xi trid taqtag[li?” darba li kkundanna lkontra l-ordni stabbilit kif Forsi wasal i]-]mien li xi kapitali]mu , imma f’diskors promoss minn dawk li [add jistudja bis-serjetà lie[or important li kien g[amel g[andhom il-poter u to[loq umori]mu fuq l-istazzjonijiet fil Bra]il , f ’ Mejju tal-2007, devjazzjonijiet biex te]or/izza lokali. Imqar jekk in[allu lkien ikkundanna kemm illill-pajji] mill-maniji u millistudju g[al wara l-elezzjoni. kapitali]mu kif ukoll ilklixè. marxi]mu b[ala “sistemi li I]da min-na[a l-o[ra, ilIl-‘komuni]mu’ jemar;inalizzaw lil Alla”. parodija (sic) tista’ tkun vojta, ta’ Dom Mintoff ?ertament, Ratzinger hu stupida u tag[ti li/enzja Minn ]mien g[al ie[or konxju dwar kif il-faqar perpetwa lil dak li hu banali, jasalli materjal li Joseph M. rampanti u l-in;ustizzji so/jali anki fil-politika. Li l-parodija Cachia jimposta fuq l internet . qed jaffettwaw anki lill-Knisja tattakka l-istupidità u li tkun Hu materjal b’xe[ta xellugija Kattolika, li tidher li stupida hi nfisha huma ]ew; jew talinqas, /entru-xellugija, m’g[andhiex risposti konkreti affarijiet differenti. li ta’ spiss jipprovoka [sieb kontra s-sitwazzjoni dinjija Il-parodiji ta’ Aristofani, alternattiv .

Dan ix xahar , il imma li qed toffri biss idPlawtu, Swift, Moliere, posta li bag[at Cachia kienet diskors tas-soltu, ;eneralizzat Orwell, Svevo, Dario Fo jew titkellem dwar Mintoff, u lu kondixxenti.

Benigni, fost tant o[rajn minn ossessjoni ta’ /erti n[awi fir{afna kriti/i huma tal-fehma kull ]mien, huma attakki li qabel tkompli titkellem dwar rigward ta ’ jekk kienx irreverenti u e]ilaranti, li il-[ob] tas-sema, il-Knisja trid komunist jew le. ‘jinkriminaw’ l-andament tikkon/entra [afna aktar fuq ilMerkurjali kif kien dan ilpolitiku jew istituzzjonali. [ob] tad-dinja. politiku mimli Imma mbag[ad il-banali u lIllum, il-Papa Ratzinger kontradizzjonijiet , ftit tista ’ istupidu jistg[u jippo]aw ta’ g[andu 86 sena u forsi ftit tg[id x’kien jemmen tassew ‘satiri/i’. U wisq nib]a’ li dan huma dawk li jistennew xi Dom Mintoff. Dan hu lhu l-istil li qed ikun issu;;erit politiku li ried isie[eb lil Malta moviment radikali min-na[a fil-media lokali (jew anki filtieg[u. I]da l-konservati]mu mal-Ingilterra (u jing[ad anki pantomimi teatrali ta’ kull tieg[u mhuwiex xi [a;a talsena). mal-Italja) imma mbag[ad lum. B[ala kardinal fis-snin Ftit hemm sens, pere]empju, kien jikkorte;;a b’tant tmenin, Ratzinger kien /a[ad u li tin]el bil-kamera u bilentu]ja]mu u opprtuni]mu lil mikrofni fi Triq ir-Repubblika mexxejja ta’ re;imi dittatorjali. kkundanna t-Teolo;ija talLiberazzjoni, li kienet u toqg[od tistaqsi lin-nisa Imma [alli ni;i g[all-posta tenfasizza lil Kristu b[ala humiex lebsin panty kulurit ta’ Cachia, li hi dejjem salvatur so/jali. jew abjad jew iswed. Dan hu interessanti. Jikkritika lil dawk

Kummenti dwar websajts li Ωort

Futur fis-Sod

Jekk qatt kien hawn partit politiku f’dawn il-g]ejjer li dejjem [aseb fil-futur talpoplu tag[na dan hu l-Partit Nazzjonalista. Darba kont smajt lill-kittieb Ranier Fsadni janalizza l-istorja politika ta’ pajji]na u lkontribut tal-partiti politi/i ewlenin. Kien spjega li lPartit Laburista b’mod ;enerali dejjem kien [ares lejn il-medda l-qasira, filwaqt li l-Partit Salvu Felice Pace Nazzjonalista dejjem kellu minn .................................... l-politika g[all-medda tsfelicep@go.net.mt twila.

Futur fis-Sod hu slogan li juri t-twemmin tal-PN filmedda t-twila. Ix-Xog[ol, is-Sa[[a u l-Edukazzjoni huma essenzjali g[alina b[ala g]ira /kejkna li rridu nikkompetu biex nirnexxu. Dan dejjem g[amilnieh ta[t gvernijiet Nazzjonalisti. Meta l-g[a]la tal-Partit Laburista kienet dik talprotezzjoni bis-sussidji, a[na konna [adna t-triq talliberalizzazzjoni; meta l-PL kien ried i]omm kollox f’idejh, a[na da[[alna fil-prattika l-privatizzazzjoni.

Meta l-PL kien ixxa[[a[ mal-istudenti ftit tas-snin ilu, a[na konna ]idna l-istipendji. Fuq kollox meta a[na ridna ss[ubija ta’ pajji]na fl-Unjoni Ewropea, huma kienu qalulna li a[na makku. Frott tal-politika tal-PN pajji]na nbidel u lbidliet gawda minnhom kul[add, g[aliex tassew nemmnu li Malta tag[na lkoll.

Biex taraw kemm gawda l-poplu tag[na kollu id[lu f’www.mychoice#MyFuture#MyMalta#Overview.

Pro;etti ta’ kull xorta

Meta tid[lu f’din is-sit issibu invit biex i]]uru l-pro;etti kollha li da[al g[alihom il-Gvern Nazzjonalista mmexxi minn Lawrence Gonzi. Tista’ tag[]el li ]]ur il-pro;etti kollha jew tista’ ]]urhom billi tag[]el minn dawn it-titli: All projects. Social Services and Health. Environment. Culture and Sport. Infrastructure. Education. Tourism.

Fis-sit issib mappa ta’ Malta u G[awdex b’fa/ilità li ]]ur lokalitajiet fejn twettqu di;à pro;etti ta’ kull xorta, jew pro;etti li qed jitkomplew. Il-firxa tat-titli hi fiha nnifisha prova li gvernijiet nazzjonalisti ja[sbu f’kul[add u hi gidba sfa//ata li a[na mmexxu bi klikka g[all-klikka.

It-toroq sbie[ li bnejna qeg[din hemm g[al kul[add.

Mater Dei u l-mirakli li jsiru fih ta’ kuljum igawdi minnhom kul[add. L-Università, l-MCAST, l-Istitut g[all-Istudji Turisti/i u l-istituzzjonijiet o[ra ta’ edukazzjoni g[olja qeg[din hemm g[a]-]g[a]ag[ tag[na kollha, huma min huma. L-ib[ra nodfa, l-ispazji miftu[a, l-g[ajnuna li ting[ata lill-kultura u lill-isport, dawn jitgawdew minn kul[add ukoll.

It-turi]mu a[na [adna [siebu bis-serjetà u [afna millpro;etti li rnexxielna nattwaw tejbu l-prodott Malti u G[awdxi. Id[lu fis-sit t’hawn fuq u araw b’g[ajnejkom.

Tajniehom aktar minn Malta

Filwaqt li Joseph Muscat qed ja;ixxi ta’ vavu u jitkellem dwar is-slogan Laburista ‘Malta tag[na lkoll’ daqslikieku g[adu kif skopra xi sejba fenomenali, Lawrence Gonzi meta mar quddiem i]-]g[a]ag[ qalilhom li l-PN mhux biss tahom lil Malta, i]da tahom ukoll l-Ewropa ta’ 27 pajji], u aktar pajji]i fil-futur, bl-opportunitajiet kollha li dawn fet[u g[alihom u g[a]-]ag[]ag[ tag[na kollha.

Il-Labour bla vi]joni. A[na kellna vi]joni li wettaqnieha u se nkomplu nattwawha.

34

COLLAGE

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

RELI:JON

“Jien hu l-bieb”

It-2 {add Matul is-Sena

“Jiena hu l-bieb< jekk xi [add jid[ol ;ewwa permezz tieg[i, isalva u jid[ol u jo[ro; u jsib fejn jirg[a… Jiena ;ejt biex ikollkom il-[ajja, u [ajja bil-kotra” (:w 10,9.10).

:esù hu s-Salvatur li ;ie biex isalvana minn dnubietna u jag[tina l-“[ajja bil-kotra”, l-istess [ajja ta’ Alla. Hu joffri din is-salvazzjoni lil dawk li jisimg[u le[nu (:w 10,3.27) u li lesti li jimxu warajh (:w 10,4.27; 12,26). :esù, is-Salvatur, mhux b[all-[alliel li ji;i “biex jisraq u joqtol u jeqred” (:w 10,10).

Hi l-istess [ajja li :esù, ilKelma eterna, kellu fih sa

minn dejjem (:w 1,4). Hu r/ieva din il-[ajja ming[and il-Missier (5,26) u li jag[tiha “bil-kotra” lil dawk li lMissier fdalu f’idejh (17,2).

L-espressjoni Lhudija “jid[ol u jo[ro;” tindika totalità. B’hekk, din lespressjoni marbuta mal-idea li :esù jag[tina l-[ajja, trid tfisser ir-rieda ta’ :esù li jda[[al lil dawk li jemmnu fih f’komunjoni totali mieg[u filMissier.

:esù hu l-uniku medjatur bejn Alla u l-bniedem (1 Tim 2,5). Dawk li huma msej[in biex imexxu l-bnedmin lejn is-Salvazzjoni jistg[u jag[mlu dan biss permezz ta’ :esù u b’fedeltà s[i[a g[alih.

Jalla din is-Sena tal-Fidi tg[inna mill-;did nistqarru lfidi personali tag[na f’:esù: “Iva, Mulej, jiena nemmen li inti l-Messija, l-Iben ta’ Alla, dak li ;ie fid-dinja” (:w 11,27).

Jift[ulna l-bieb

Sinjal-Barka fuq i]-]wie; Isaija 62>1-5< Salm 95< 1 Korintin 12>4-11< :wanni 2>1-12

Il-{sieb

Il-Mulej jibda l-missjoni pubblika tieg[u b’sinjal ta’ solidarjetà ma’ g[arajjes ;odda fil-mument ta’ diffikultà tag[hom. }ew; g[arajjes li waqt it-tie; naqashom l-inbid.

Kienet Marija li ndunat, minkejja li kienet mo[bija. Marija li dejjem hi sensittiva g[all-[ti;iet tag[na, spe/jalment g[all-[ti;iet tal-familja. :esù jwettaq l-ewwel sinjal, lewwel miraklu, l-ewwel barka li propju ddedikaha lil koppja ]ag[]ug[a fl-ewwel mument ta’ [ajja mi]]ew;a. Hu sinjal importanti li mhux biss jindika l-ftu[ tal-missjoni pubblika ta’ Kristu, i]da juri kemm Kristu jg[o]] u g[andu g[al qalbu l-[ajja mi]]ew;a.

Hu ta’ min jinnotah il-kliem li qalet Marija lill-qaddejja biex seta’ jse[[ il-miraklu: Ag[mlu dak li jg[idilkom HU.

“Itolbu wkoll g[alina, biex Alla jift[ilna l-bieb g[all-kelma u nxandru l-misteru ta’ Kristu, li min[abba fih jien marbut bil-ktajjen. Itolbu [alli jiena nxandru u nitkellem fuqu kif g[andi nitkellem” (Kol 4,3-4).

Il-Kelma

Fis-Salm 24 (23), 7 nsibu ssej[a: “Intrefg[u, bibien, infet[u, intom bibien ta’ dejjem, [alli jid[ol is-Sultan tal-glorja”. Sant’Ambro; jirrifletti hekk: “Il-bieb tieg[ek hu l-istqarrija tg[ajjat mag[mula minn le[en fidil; hi l-bieb tal-Mulej, li lAppostlu jixtieq li jinfeta[lu” biex ixandar il-misteru ta’ Kristu.

L-img[ammed, imma spe/jalment il-ministru talKelma, jitlob lil Alla li

ting[atalu kull opportunità li jg[allem lil bosta t-triq tassalvazzjoni biex [afna jilqg[u l-Kelma li ssalva, :esù.

Hi [erqa li titnissel millesperjenza personali ta’ min ;arrab il-qawwa tal-Kelma li tit[abbrilna u li g[andha s-setg[a tibdilna u tiffurmana.

“Dak li d-dinja llum te[tie; hi x-xhieda kredibbli ta’ dawk li, imdawla f’mo[[hom u f’qalbhom mill-Kelma talMulej, g[andhom il-[ila li

jift[u l-qalb u l-mo[[ ta’ [afna li huma xewqana g[al Alla u g[all-[ajja vera, dik li ma tintemm qatt” (Porta Fidei, 15).

L-isfida tag[na llum hi li nag[rfu niddixxernu sewwa lopportunitajiet, kbar u ]g[ar, li jing[atawlna biex inwasslu din il-Kelma b’fedeltà u b’mod li l-bniedem tal-lum jifhimha u jilqag[ha.

Ag[tina, Mulej, g[ajnejn li jaraw u qalb lesta twie;eb g[as-sej[at li tag[mlilna.

Nersqu lejn Alla bil-protokoll Jekk tkun mistieden biex jiltaqa’ mal-President talAmerika fil-White House, irrispettivament mill-opinjoni tieg[ek fuqu, probabbilment li ta//etta u tmur.

Kif tid[ol fil-White House jilqg[ek uffi/jal tal-protokoll u jispjegalek il-pro/eduri ta’ kif g[andek i;;ib ru[ek malPresident.

G[alhekk ma g[andhiex

tkun sorpri]a li l-kelma ta’ Alla tag[milha /ara li hemm ‘protokoll’ biex tid[ol filpre]enza tieg[u. Lhud 11:6 jitkellem dwar aspett wie[ed ta’ m;iba addattata meta tikkomunika ma’ Alla: “G[ax kull min jersaq lejn Alla je[tie;lu jemmen li Alla je]isti, u li hu jag[ti l[las xieraq lil dawk li jfittxuh.”

:akbu jg[idilna li meta nitolbu lil Alla g[all-g[erf, ilqofol tar-risposta tieg[u tiddependi jekk inkunux qeg[din nistaqsu “bil-fidi” jew le (1:6). Alla jkun kuntent meta nersqu lejh b’fidi soda.

G[alhekk [alli d-dubji barra u imxi skont il-protokoll.

Ersaq lejh b’qalb mimlija fidi, u Hu bil-fer[ kollu jimliek blg[erf li jkollok b]onn.

L-Ewwel Qari hu me[ud mill-Ktieb tal-Profeta Isaija fejn insibu li wara li l-poplu Lhudi re;a’ lura minn Babel, beda jibni mill-;did il-belt ta’ :erusalemm g[all-[abta tas-sena 537 qabel Kristu. F’din is-silta l-profeta jara lil :erusalemm b[ala l-g[arusa ma[buba ta’ Alla. Il-laqg[a ta’ Alla ma’ :erusalemm hi :USTIZZJA- XEBH-G{AXQA. Is-Salm Responsorjali, me[ud minn Salm 95, hu innu ta’ tif[ir lil Alla g[all-g[e;ubijiet li g[amel u li g[adu jag[mel biex isalva l-poplu tieg[u.

Fit-Tieni Qari tal-lum, mill-Ewwel Ittra ta’ San Pawl lillKorintin, g[andna lil San Pawl jitkellem dwar il-kari]mi mog[tija lill-insara permezz tal-Ispirtu s-Santu, rigali mog[tija g[as-servizz tal-komunità kollha. Fil-Van;elu, me[ud minn San :wann, g[andna r-rakkont tat-Tie; ta’ Kana tal-Galilija. Hu l-ewwel miraklu ta’ :esù.

Il-{ajja

. Fil-litur;ija tal-lum hemm fra]i li tiddomina kollox, ilfra]i li tg[id Marija: Ag[mlu dak li jg[idilkom Hu. U lmiraklu jse[[. Kemm tassew ilkoll kemm a[na, b[ala nsara, g[andna l-fidi biex nag[mlu dak li jg[idilna :esù? . Is-salvazzjoni li twasslitilna permezz ta’ Kristu hi g[ad-dispo]izzjoni ta’ kul[add. Hi d-dawl li lejh irridu n[arsu biex infasslu l-pjani ta’ [ajjitna. . Il-[idma tag[na fuq dak li jg[idilna :esù trid isse[[ blg[ajnuna tal-kari]mi mog[tija lilna mill-Ispirtu s-Santu kif itenni San Pawl fit-Tieni Qari tal-lum. Hu propju f’dan iddawl li rridu na[dmu tul il-[ajja tag[na biex ng[addu lmessa;; ta’ salvazzjoni lil qrabatna, lil dawk kollha li niltaqg[u mag[hom. . Il-miraklu li jwettaq :esù f’Kana tal-Galilija ma kienx biex jiddubbaw g[al mument. Wettaq MIRAKLU TA’ ABBUNDANZA: il-;arar kienu mimlijin sax-xfar. L-im[abba li g[andu lejna l-Mulej ma jesag[ha l-ebda qies u dimensjoni.

I[obbna bl-abbundanza. I]da a[na kif qed in[obbuh lill-Mulej?

1

2

3

4

Id-Djalogu

{SIEB

Aktar ma l-bniedem jing[ata g[all-o[rajn, aktar isib lilu nnifsu.

– Papa Benedittu XVI

Mulej, Int [abbejtna bil-[afna, u a[na [afna drabi lanqas nag[tuk ftit. G[inni n[obbok b’g[emili kull [in biex inwettaq, kif qalet Ommok u Ommna, dak li tg[idilna Inti.

Fr Charles Fenech OP

COLLAGE {SIBIJIET 35

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Nit[addtuha!

Fil-[ajja mhux kul[add jaqbel.

Alla[ares ma kienx hekk g[aliex li kieku qatt ma jsir xejn sura ta’ nies! Xi ]vilupp sostenibbli jista’ jkun hemm jekk kul[add ja[sbiha l-istess?

Anzi, is-sabi[ hu li jkun hemm fehmiet differenti.

Minnha nnifisha, il-[ajja turi l-[tie;a tal-arti tad-djalogu.

I]da b’xorti [a]ina w[ud ja[sbu li meta tiddjaloga tkun qieg[ed turi kemm inti dg[ajjef. Forsi min[abba lesperjenzi negattivi li kellhom fit-tfulija jew tul [ajjithom dawn it-talin ja[sbu li iktar ma thedded iktar tasal fejn g[andek f’mo[[ok li tasal.

L-istorja tal-bniedem hi mi]g[uda b’e]empji li juru tabil[aqq kemm it-twissija li :esù g[amel lil Pietru fil:nien ta]-}ebbu; meta dan ipprova jie[u ra;un billi jikxef snienu u jg[aqqad il-ponnijiet hi falza.

“Er;a da[[al sejfek f’postu, g[ax kull min jaqbad is-sejf, bis-sejf jinqered” (Mt 26:52).

It-theddid u l-kampanji talbi]a’ qatt ma wasslu mkien.

Anzi i]jed ]iedu l-firda!

L-a[bar it-tajba tinsab firrealtà li x-xjaten tal-bi]a’ u ttheddid jing[elbu meta ]ew; persuni jiffa//jaw lil xulxin u fi spirtu ta’ [biberija jit[addtu bejniethom fuq dak li b[alissa qieg[ed i]ommhom eluf ta’ mili ’l bog[od minn xulxin.

Interessanti li quddiem laggressività mxajtna talg[edewwa tieg[u :esù jiddjaloga mag[hom. Hu jirrispondi g[all-[dura li juruh billi jistedinhom jift[u diskussjoni mieg[u bil-g[an li b’;entilezza liema b[alha jda[[alhom fihom infushom [alli jirriflettu biex il-verità te[lishom.

Fil-fatt meta l-qaddej talqassis il-kbir [are; laggressività tieg[u fuq :esù billi tah bil-[arta, it-twe;iba ta’ :esù kienet sempli/iment din: “Jekk jien g[idt xi [a;a mhix sewwa urini fejn; imma jekk g[idt is-sewwa, g[aliex terfa’ jdejk fuqi?” (:w 18.23).

Barra minhekk l-Ewwel Ittra ta’ Pietru tg[idilna li

minn P. Mario Attard OFM Cap

tal-kliem tal-persuna imma wkoll fir-rieda tajba ta]-]ew; partijiet tad-djalogu.

G[alhekk, id-djalogu jippromovi l-intimità u l[biberija fuq i]-]ew; na[at.

Jg[aqqadhom flimkien f’lealtà re/iproka lejn is-Sewwa, u g[alhekk jeskludi li wie[ed ifittex lilu nnifsu” (§ 81).

Ir-raba’ kwalità hi lg[aqal. Il-Papa jsej[ilha “l-

“Ejjew b[ala poplu nitg[allmu nit[addtu bejnietna”

“meta g[ajruh ma we;ibx bittg[ajjir; meta bata ma qag[adx jhedded imma [alla f’idejn l-im[allef ;ust” (1 Pt 2:23). Ji;ifieri f’idejn Alla Missieru. U g[aliex?

G[aliex Alla j[obb jiddjaloga mag[na l-bnedmin.

U jag[mel hekk g[aliex i[obbna minn qalbu. F’g[add ta’ passa;;i l-Kelma ta’ Alla turina kemm il-Mulej jindirizzana b[ala [biebu.

Hekk, ng[idu a[na, f’Esodu 33 vers 11 insibu dan: “IlMulej kien ikellem lil Mosè wi// imb wi//, b[alma bniedem ikellem lil [abibu”.

Filwaqt li f’Baruk 3 vers 37 jg[idilna li “Hu (il-Mulej) sab it-triqat kollha tal-g[erf, u tah lil :akobb, il-qaddej tieg[u, u lil Israel il-ma[bub tieg[u”.

Fit-Testment il-:did l-idea ta’ I]rael il-ma[bub titwessa’ billi tinkludi fiha lil dawk li huma [bieb ta’ :esù. Ji;ifieri dawk li jag[mlu l-kelma li jg[idilhom :esù, li hu “it-triq, il-verità u l-[ajja” li tie[u g[al g[and il-Missier (:w 14:6).

“Sejja[tilkom [bieb, g[aliex

kull ma smajt ming[and Missieri jiena g[arrafthulkom” (:w 15:15).

Id-djalogu hu mixja lejn ilverità. Dan ifisser li ]-]ew; partijiet imsie[ba fih je[ti;ilhom li bi]-]mien i/edu g[all-verità. Hekk kien i[obb jg[id il-kittieb u monaku Vjetnamita, Thich Nhat Hanh: “Fid-djalogu veru ]-]ew; na[at huma lesti li jinbidlu”.

X’inhuma l-kwalitajiet li jsawru djalogu veru?

Fl-en/iklika tieg[u fuq ilKnisja, Ecclesiam Suam, Papa Pawlu VI jitkellem fuq erba’ kwalitajiet li jag[mlu djalogu.

L-ewwel kwalità hi //arezza. Dak li jing[ad

jin[tie; li jinftiehem. Il-Papa jg[id li biex din il-kwalità tintla[aq je[tie; li lkoll in[ossu fina l-b]onn li ne]aminaw lilna nfusna fuq ix-xorta ta’ lingwa;; li nu]aw meta nit[addtu.

Dak li qeg[din ng[idu jinftiehem jew le? In-nies komuni jifhmuh jew iktar

qeg[din jit[awdu? Hu llingwa;; li l-Maltin u lG[awdxin tal-lum ju]aw?

It-tieni kwalità hi lmanswetudni. Ji;ifieri dik il-

manswetudni li :esù ikkmandana li nitg[allmu minnu meta qalilna: “Tg[allmu minni, g[aliex jiena ta’ qalb [elwa u umli” (Mt 11:29). Papa Pawlu XI jg[id li “jkun tabil[aqq talmist[ija jekk id-djalogu tag[na jkun immarkat blarroganza, bl-u]u ta’ kliem filvojt jew offensiv. Dak li jag[ti awtorità lid-djalogu hu l-fatt li jafferma l-verità, jaqsam ma’ [addie[or id-doni tal-karità, ikun minnu nnifsu e]empju tal-virtù, jevita lingwa;; dittatorjali, ma jag[mel l-ebda kundizzjoni. Id-djalogu hu pa/ifiku, ma jag[mel l-ebda u]u g[all-metodi estremi, hu mimli sabar meta hemm kontradizzjoni u jxaqleb lejn il-;enero]ità” (§81).

It-tielet kwalità hi lfidu/ja. Fi kliem il-Papa, “ilfidu/ja mhux biss fis-sa[[a

g[aqal ta’ g[alliem”. Ji;ifieri dak l-g[alliem “li hu tant bilg[aqal li jifhem i/-/irkustanzi psikolo;i/i u morali ta’ min qieg[ed jisimg[u, partikolarment jekk inhu tifel, mhux im[ejji, suspettu] jew ostili.

Il-bniedem li jit[addet qieg[ed dejjem fi ;lieda biex jitg[allem is-sensitivitajiet taludjenza tieg[u. U jekk irra;uni titlob hekk hu jag[raf jadatta lilu nnifsu u l-mod ta’ pre]entazzjoni g[ad-dg[ufijiet u l-grad ta’ intelli;enza ta’ min qieg[ed jisimg[u” (§ 81).

Ejjew b[ala poplu nitg[allmu nit[addtu bejnietna. A[na lkoll a[wa.

Hu tajjeb li ma naqblux malfehmiet kollha li g[andna.

Imma meta niddiskutu fehmietna [a nag[mlu dan b’rispett, b’sabar, b’;entilezza, b’kuxjenza safja u b’qalb miftu[a li, fl-a[[ar mill-a[[ar, in[allu lilna nfusna ni;u me[lusin mill-verità li ssalvana!

Wara kollox, b[alma jg[id Tenzin Gvatso, l-Erbatax-il Dalai Lama: “Id-djalogu hu liktar triq effettiva biex ilkonflitti ji;u mitmuma”.

Ejja nit[addtuha!

36 COLLAGE KUR}ITAJIET

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

INTERVALL PAWSA QASIRA TA’ MISTRIEÓ

Dmitry Golubovskiy jaqra l-itwal kelma fil-lingwa Ingli]a

Óa 3 sig˙at, 33 minuta u 23 sekonda biex qal l-itwal kelma bl-Ingli] Video fuq Youtube ta’ Dmitry Golubovskiy jaqra l-itwal kelma fil-lingwa Ingli]a rawh kwa]i miljun ru[. Imma mhux mag[ruf kemm raw il-video kollu li jie[u tliet sig[at, 33 minuta u 23 sekonda. Il-kelma fiha 189,819-il ittra.

Il-kelma hi l-isem ta’ proteina ;ganteska mag[rufa filqosor b[ala Titin. Il-kelma hi twila daqshekk g[ax l-isem talproteini ji;i mill-kimi/i kollha li tkun mag[mula minnhom, u Titin hi l-ikbar proteina li qatt instabet.Il-kelma tibda b’‘Methio’ u tispi//a b’‘leucine’.

I]da peress li l-kelma hi terminu xjentifiku ma tidda[[alx fl-Oxford English Dictionary fejn l-itwal kelma g[adha ‘pneumonoultramicroscopicsilicovolcanoconiosis’, mag[mula minn 45 ittra.

Paczkowski wara li mar jirrispondi telefon bil-[adida tal-mog[dija

Kien jg[addi l-[wejje; u daqqlu t-telefon …

Ra;el Pollakk qed jiddispja/ih g[all-mewt li pprova jimpressjona lil martu billi jg[addi l-[wejje; wara li g[adda wi//u bil-[adida talmog[dija meta daqq ittelefon.

Tomas Paczkowski, ta’ 32 sena mill-belt ta’ Elbag, kien determinat li juri lil martu Lila li kien kapa/i jag[mel ixxog[ol tad-dar daqs kemm kienet kapa/i tag[mlu hi.

Allura qag[ad jistenna sakemm to[ro; tixtri u [ataf lokka]joni biex jg[addi l[wejje;.

“In-nisa dejjem jifta[ru kemm huma kapa/i jag[mlu bosta xog[lijiet f’daqqa,” qal Paczkowski. “Jien deherli li kapa/i anki jien nag[mel hekk.

“Allura lestejt il-[adida tal-mog[dija, fta[t flixkun birra u xg[elt it-tv biex waqt li nkun ng[addi nara lboxing.”

Imma waqt li kien mitluf jara l-;lieda boxing daqq ittelefon u bla ma rrealizza x’kien qed jag[mel qabad il[adida ta[raq bi ]ball u po;;iha ma’ widnejh.

“L-u;ig[ kien inkredibbli,” qal Paczkowski.

Imma l-gwaj ma kienx g[adu spi//a g[ar-ra;el. Mu;ug[ kif kien telaq ji;ri lejn il-kamra tal-banju biex ikessa[ widnejh bl-ilma imma fil-fixla baqa’ die[el fil-bieb tal-kamra u telg[etlu ‘black eye’.

“Issa qisni qlajt daqqa waqt ;lieda boxing minflok kont qed naraha,” i//ajta r-ra;el.

It-tobba qalulu li g[andu jfiq minn kollox.

Imma Paczkowski [alef li ma jer;ax jaqbad [adida talmog[dija b’idejh!

Esploratur jg[id li sab xhieda tad-dilluvju ta’ ]mien Noè Bob Ballard, esploratur li sab it-Titanic, issa qed jg[id li sab xhieda tad-dilluvju ta’ Noè.

Hu u t-tim tieg[u sabu djar qodma 400 pied ta[t wi// l-ilma tal-Ba[ar l-Iswed li juru li daqs 7,000 sena ilu kien hemm dilluvju li wasal [abta u sabta.

Ballard hu arkeolo;ista ta’ ta[t wi// ilba[ar li minbarra t-Titanic kien sab ukoll il-fdalijiet ta’ numru ta’ bastimenti mg[arrqa, fosthom il-Bismarck, ilbastiment tal-gwerra :ermani].

Kien ilu ]mien ifittex prova tal-omm

tad-dilluvji kollha, dak ta’ ]mien Noè li hu msemmi fil-Bibbja. Issa qed isostni li sab xhieda li dan l-avveniment tassew se[[.

Ballard bag[at robots 400 pied ta[t ilwi// tal-Ba[ar l-Iswed u sabu fdalijiet ta’ bosta djar mag[mula mill-injam u ttajn.

F’dawn il-fdalijiet sab g[odda mag[mula mill-;ebel u bi//iet ta//eramika.

“Kollox juri li qieg[ed fit-triq ittajba,” qal Ballard.

Bob Ballard, l-esploratur Amerikan

Min jara l-pornografija ‘jibda jitlef il-memorja’ Studju li sar fil-:ermanja wera li dawk l-ir;iel li jaraw stampi pornografi/i g[andhom tendenza li jibdew jinsew. Dan jg[odd l-aktar g[al dawk li jintefg[u jaraw il-porn regolarment fuq l-internet.

Ix-xjenzati :ermani]i studjaw dik il-parti tal-mo[[ responsabbli li ]]omm l-informazzjoni fil-menti waqt li wie[ed ikun jag[mel xi [a;a o[ra,

b[al jispi//a xi bi//a xog[ol o[ra, isolvi xi problema jew jie[u de/i]joni.

Fl-ewwel tiftix tax-xorta tieg[u xxjenzati staqsew lil 28 ra;el, etereosesswali b’età medja ta’ 26 sena, biex jaraw xi stampi fuq kompjuter, u[ud minnhom pornografi/i u o[rajn mhumiex.

L-istampi nodfa kienu juru attivita-

jiet b[al wie[ed jid[ak, jipprattika xi sport jew i;orr arma tan-nar.

Il-voluntiera kienu mitluba biex jag[fsu buttuna ‘iva’ jew ‘le’ biex jindikaw jekk l-istampa li kienu jaraw kinitx l-istess wa[da li kienu raw erba’ stampi qabel. L-ir;iel g[afsu f’numru kbir risposti []iena meta raw il-porn minn meta raw stampi nodfa. F’medja rrispondew 67 fil-mija tajjeb meta

rrispondew tajjeb g[al stampi porn waqt li /-/ifra telg[et g[al 80 fil-mija meta raw stampi nodfa.

Skont ir-ri/erkaturi fl-università ta’ Duisburg-Essen dan l-ist[arri; g[andu jg[in lill-psikologi jifhmu aktar g[aliex xi w[ud iffissati fil-porn jinsew jorqdu, jie[du de/i]jonijiet [ziena u jinsew dak li jkunu se jg[idu jew jag[mlu.

COLLAGE PASSATEMP 37

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013 Mimdudin> 1. G[afsa ]ejda fuq kelma jew a//ent qawwi biex jirka//a dak li qed jing[ad (6) 3. Mara u ra;el mi]]ew;in (6) 7. … ……, la tg[annaq u lanqas tbus! (3,4) 8. {a tbaqbieqa (5) 9. Qasba rqiqa u dritta tal-[adid (5) 10. Il-festa li ti;i fis-6 ta’ Jannar (9) 11. {sieb imfassal jew pro;ett (5) 13. Negozjanti jew rappre]entanti (6) 15. Applaws kbir (6) 17. T[ossha [afna b[alissa u trid tilbsilha (5) 21. In-nanniet kienu ja[slu wi//hom fih (9) 23. L-ewwel pedina li titla’ kull nhar ta’ Sibt (5) 24. Il-qawl jg[idilna li bniedem hekk nofsu armat (5) 25. G[a;;ibha jew kabbarha fil-kliem jew fl-im;iba (7) 26. Hekk g[amel demmu ;o fih g[ax inkwieta ru[u [afna (6) 27. Ma t[allix mg[otti (6) Weqfin> 1. Kelma li ng[idu meta ng[ollu t-tazzi u nixorbu bis-sa[[a ta’ xulxin (6) 2. Kull sajf in[ossuha (5) 3. Xtajtiet jew artijiet mad-dawra tal-g]ejjer (5) 4. Mog[dija u l-post innifsu mnejn wie[ed jg[addi (7) 5. Toqg[odx bla [wejje;, itfa’ xi [a;a fuqek (5) 6. Ta’ intern [a]in, kattiv u bla ;ie[ (6) 7. Tjur minn /ertu kobor? (5) 12. u 14. Kwantità ]ejda aktar milli jmiss (6) 14. Ara 12 15. Hekk g[amel fil-ba[ar u tg[idx kemm forsi [a pja/ir! (6) 16. Abbona billi tni]]el fil-lista (7) 18. G[a;ina li tg[olli u ttalla l-[ob]. Fermentazzjoni (5) 19. Morbidu [afna fir-Rabat? (5) 20. Ma [alliex g[addej jew sejjer ’il quddiem (6) 22. Tiddi (5) 23. Mattia ……, kien pittur famu] (5) Soluzzjoni tat-Tisliba li dehret nhar il-{add li g[adda Mimdudin: 1. Storja; 3. Tikber; 7. Qasrija; 8. Mazza; 9. Tumur; 10. {biberija; 11. Arblu; 13. Stilel; 15. Ker/em; 17. S[i[a; 21.

Jiskappaw; 23. Balla; 24. Armaw; 24. Saborra; 26. Grotta; 27.

Mitluq.

Weqfin> 1. Seduta; 2. Jasar; 3. Trabi; 4. Kumment; 5. Bit[a; 6.

Kavall; 7. Qamar; 12. u 14. Ba/iri; 15. Kajman; 16. Evakwat; 18. {olqa; 19. Swaba; 22. Passa; 23. Barri.

3

2

1

4

5

6 8

7

10

9

11

13

12

15

pin

16

PUBLICATIONS

14

18

17

20

19

21

22

24

25

26

pin

PUBLICATIONS

Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà Tel> 25965412

23

27 IRBAÓ… voucher ta’ €15 li jissarraf f’g[a]la ta’ kotba tal-PIN (Pubblikazzjonijiet Indipendenza), Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà (Tel. 25965463). Indirizzaw is-soluzzjoni, flimkien mal-indirizz u n-numru tattelefon tag[kom, hekk: TISLIBA il-mument, Stamperija Indipendenza, Triq Herbert Ganado, Pietà PTA1450. G[andkom ]mien sa nhar is-Sibt li ;ej. Irrebbie[ ikun mitlub iwie;eb mistoqsija sempli/i fuq it-telefon. Ir-rebbie[ tatTisliba tal-{add 6 ta’ Jannar hu: Carmel Ferriggi, 5, St Rita Street, Rabat, Malta.

Is-silwett

Ta’ liema ra;el hu s-silwett li jidher fin-nofs?

Soluzzjonijiet

Iddividiha fi tmienja

Kif se tiddividi din l-art fi tmien partijiet identi/i, sew fil-forma kif ukoll fid-dimensjoni? Kull parti jkollha fiha erba’ si;riet s[a[ ta’ spe/i differenti.

Iddividiha fi tmienja Qabel u wara

Tar-ra;el Nru. 3 Is-silwett

Kienet g[addiet madwar sieg[a bejn dawn i]-]ew; xeni. Skont int, kienu ddisinjati fl-ordni kif jidhru, jew dik ta’ ta[t trid tkun fuq?

Ix-xena ta’ ta[t trid tkun fuq. Infatti, fil-[in li g[adda bejn i]-]ew; xeni, ir-ra;el mar jaqta’ xag[ru.

Qabel u wara

38 Avvi]i PN

AVVI}I SO?JALI

CHARLÒ BONNICI. Il{bieb ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw {ar;a Kulturali g[all-Palazz ta’ San Anton, itTlieta, 22 ta’ Jannar. Wara jkun hemm Coffee Morning filkafeterija tal-Palazz. Prezz €4 bit-trasport inklu] u g[all-biljetti /emplu 79992238.

PETER MICALLEF. Il-

{bieb ta Peter Micallef se jorganizzaw Coffee Morning, itTlieta, 22 ta’ Jannar filLimestone Heritage, is-Si;;iewi.

G[all-biljetti /emplu 21465070 jew 79460054.

DAVID CASA. Il-{bieb ta’ David Casa se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta 22 ta’ Jannar fil-Buskett Roadhouse, irRabat. G[all-biljetti /emplu 21232166, 79421071 jew 99462078 jew ibag[tu email lil david@davidcasa.eu.

MARK ANTHONY SAMMUT. Il-{bieb ta’ Mark

Anthony Sammut se jorganizaw Coffee Morning, it-Tlieta, 22 ta’ Jannar fid-9 a.m. fir-Razzett tal{biberija, Marsaskala. Prezz €5 u biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 79696073.

JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe Cassar se jorganizzaw Breakfast u Tombla, l-Erbg[a, 23 ta’ Jannar fl-10 a.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €10 u g[all-bookings /emplu 79459227 jew 99468624.

ROBERT ARRIGO. Il-{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a 23 ta’Jannar fid-9.30 a.m. f’Villa Arrigo, in-Naxxar Prezz €3 u g[all-bookings /emplu 23285000.

INGRID BROWNRIGG. Il{bieb ta’ Ingrid Brownrigg se jorganizzaw Coffee Morning, lErbg[a, 23 ta’ Jannar fid-9.30 a.m. fil-Fanal, Wied il-G[ajn.

G[all-biljetti /emplu 79676823 jew 79206790 jew ibag[tu email lil info@ingridbrownrigg.com.

G[al aktar informazzjoni ]uru lpa;na ta’ Facebook fuq www.facebook.com#ingridbrown rigg.pn.

JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe Cassar se jorganizzaw Breakfast u Tombla, l-Erbg[a, 23 ta’ Jannar fl-10 a.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €10 u g[all-bookings /emplu 79459227 jew 99468624.

IN-NAXXAR. Il-Kumitat

Sezzjonali PN se jorganizza Coffee Morning, l-Erbg[a, 23 ta’ Jannar fl-Uffi//ju PN tal-lokalità.

Prezz €3 mill-bar tal-Uffi//ju PN jew /emplu 79603401.

TONIO FENECH. Il-{bieb

ta’ Tonio Fenech se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 24 ta’

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Jannar fil-lukanda Imperial, TasSliema. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 27327302 jew 79927302.

Ikun hemm trasport provdut.

TONIO FENECH. Il-{bieb ta’ Tonio Fenech se jorganizzaw attività g[ar-residenti ta’ Fleur De Lys u Santa Venera, il:img[a, 25 ta’ Jannar fit-8 p.m. fil-Cortile Farmhouse, Tal-Balal, limiti ta’ San :wann. G[al aktar informazzjoni ]ur is-sit www.toniofenech.com.

JASON AZZOPARDI. Il{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorgnizzaw attività g[at-tesserati ta’ Marsaxlokk, {al Safi u {al Kirkop, il-:img[a 25 ta’ Jannar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ Marsaxlokk. G[al aktar informazzjoni /emplu 21663564 jew 99475981.

ROBERT ARRIGO. Il-{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Serata ta’ Ikel ?ini], il-:img[a, 25 ta’ Jannar fit-8 p.m. fil-Jade Gardens Restaurant, San :iljan.

Prezz €17 u g[all-bookings /emplu 23285000.

ANTOINE BORG. Il-{bieb ta’ Antoine Borg se jorganizzaw Pasta Buffet, il-:img[a, 25 ta’ Jannar fit-8 p.m. fil-lukanda San Antonio, Bu;ibba. Prezz €10 g[all-kbar u €7 g[at-tfal. Biljetti ming[and il-helpers tas-soltu jew /emplu 79703644 jew 27450114.

PHILIP MIFSUD. Il-{bieb ta’ Philip Mifsud se jorganizzaw Ri/eviment, is-Sibt, 26 ta’ Jannar fit-8 p.m. f’Villa Maria, ir-Rabat.

G[al aktar dettalji /emplu 21462304 jew 98892013.

SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb

ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 30 ta’ Jannar fit-9 a.m. fix-Xara Lodge, limiti tar-Rabat. Prezz €5 bittrasport inklu]. G[all-biljetti /emplu 79010504 jew 21228585.

RYAN CALLUS. Il-{bieb ta’

Ryan Callus se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 30 ta’ Jannar fid-9.30 a.m. filLimestone Heritage, is-Si;;iewi.

G[all-biljetti u aktar informazzjoni /emplu 99847033, 79461207 jew 21461002 jew ibag[tu email lil info@ryancallus.com.

GEORGE PULLICINO. Il{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw }jara fil-Park g[allFamilja f’Marsaskala u Coffee Morning, il-{amis, 31 ta’ Jannar fid-9 a.m. fl-Inspire, Marsaskala.

Prezz €5.50 bit-trasport inklu].

G[al aktar dettalji /emplu 79062222 jew 21344589 jew ]ur is-sit www.georgepullicino.pn#en#even ts-calendar.

CARMELO MIFSUD BONNICI. Il-{bieb ta’ Carmelo Mifsud Bonnici se jorganizzaw

Coffee Morning, il-{amis, 31 ta’ Jannar fid-9.30 a.m. f’Ferretti Restaurant, Bir]ebbu;a. Prezz €5.50 u l-biljetti ming[and ilhelpers jew /emplu 99900434. Ittrasport hu provdut u jitlaq millpostijiet tas-soltu.

VICTOR SCERRI. Il-{bieb ta’ Victor Scerri se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 31 ta’ Jannar fid-9.30 a.m. fil-lukanda Golden Tulip Vivaldi, San :iljan. Prezz €4 u biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 99239840 jew 21242599.

SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Mediterranean Night, il-:img[a, 1 ta’ Frar fit-8 p.m. fir-Razzett lAbjad, Tal-Balal, limiti ta’ San :wann. Prezz €15 bit-trasport u drinks inklu]i. G[all-biljetti /emplu 79010504 jew 21228585.

TONIO FENECH. Il-{bieb ta’ Tonio Fenech se jorganizzaw attività g[ar-residenti ta’ Birkirkara, il-:img[a, 1 ta’ Frar fid-9.30 p.m. fil-lukanda Corinthia, {’Attard. G[al aktar informazzjoni ]ur is-sit www.toniofenech.com.

JOE CASSAR. Diskussjoni Politika ma’ Joe Cassar, il:img[a, 1 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tar-Rabat.

Kul[add mistieden.

PHILIP MIFSUD. Il-{bieb ta’ Philip Mifsud se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 1 ta’ Frar fil-Buskett Roadhouse. G[al aktar dettalji /emplu 21462304 jew 98892013.

EMANUEL DELIA. Il-{bieb

ta’ Emanuel Delia se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 1 ta’ Frar fit-8 p.m. f’Villa Blanche, {al Far. Prezz €10 u g[all-biljetti /emplu 79044550. Jattendi lPrim Ministru u Kap tal-PN Lawrence Gonzi.

ROBERT ARRIGO. Il-{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Pasta Lunch, il-{add, 3 ta’ Frar fin-12.30 p.m. f’Villa Arrigo, inNaxxar. Prezz €6 u g[allbookings /emplu 23285000.

JASON AZZOPARDI. Il{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning, itTlieta, 5 ta’ Frar fil-lukanda Coastline, is-Salina. Prezz €5.

Biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 22985100 jew 99841333.

MARIO GALEA. Il-{bieb ta’ Mario Galea se jorganizzaw Breakfast, it-Tlieta, 5 ta’ Frar fillukanda Plaza, Tas-Sliema, Prezz €8 u g[all-biljetti /emplu 99465295, 99487102, 79369800, 99843063, 79334537 jew 99862141.

CLYDE PULI. Il-{bieb ta’ Clyde Puli se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 5 ta’ Frar fitTopaz Hall, {al Qormi. Tluq tat-

trasport fid-9 a.m. G[all-biljetti /emplu 21490643.

CHARLÒ BONNICI. Il{bieb ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, itTlieta, 5 ta’ Frar fi Splash & Fun Park, Ba[ar i/-?ag[aq. Prezz €5 bit-trasport inklu] u g[all-biljetti /emplu 79992238.

FRANCIS ZAMMIT DIMECH. Il-{bieb ta’ Francis

Zammit Dimech se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 6 ta’ Frar fid-9.30 a.m. fil-lukanda San Antonio, Bu;ibba. Prezz €5.50.

Trasport provdut. G[all-biljetti jew informazzjoni /emplu 99449189.

PAULA MIFSUD BONNICI.

Il-{bieb ta’ Paula Mifsud Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 6 ta’ Frar filBuskett Roadhouse. Prezz €5, bit-trasport inklu], u g[all-biljetti /emplu 21239210, 79797178 jew 99242945.

DAVID CASA. Il-{bieb ta’ David Casa se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 7 ta’ Frar fir-ristorant Ferretti, Bir]ebbu;a. G[all-biljetti /emplu 21232166, 79421071 jew 99462078, jew ibag[tu email lil david@davidcasa.eu.

TONIO FENECH. Il-{bieb ta’ Tonio Fenech se jorganizzaw attività g[a]-]g[a]ag[, il:img[a, 8 ta’ Frar fid-9.30 p.m. fi Places, Paceville. G[al aktar informazzjoni ]ur is-sit www.toniofenech.com.

JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe Cassar se jorganizzaw Carnival#Country Night, il:img[a, 8 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fil-lukanda Vivaldi, Paceville.

Prezz €18 g[all-kbar u €9 g[attfal, bit-trasport inklu]. G[allbookings /emplu 99468624, 79459227 jew 21451569.

CHARLÒ BONNICI. Il{bieb ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw Ri/eviment g[at-8 u l-11-il distrett, il-:img[a, 8 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fi Splash & Fun Park, Ba[ar i/-?ag[aq. D[ul b’xejn. G[al aktar informazzjoni /emplu 79796667, 79992238.

Trasport provdut.

PHILIP MIFSUD. Il-{bieb ta’ Philip Mifsud se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 12 ta’ Frar fil-lukanda San Antonio, Bu;ibba. G[al aktar dettalji /emplu 21462304 jew 98892013.

TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’ Toni Bezzina se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 12 ta’ Frar f’Ferretti, il-Qajjenza. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu jew ibag[tu SMS fuq 99995742 jew 99490826.

ROBERT ARRIGO. Il-{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Kun/ert mill-Pusè u l-band

tieg[u, l-Erbg[a, 13 ta’ Frar fis7.30 p.m. fit-Teatru tas-Sale]jani, Tas-Sliema. Prezz €6 u g[allbookings /emplu 23285000.

CAROLINE GALEA. Il{bieb ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Coffee Morning#Tombla, il-{amis, 14 ta’ Frar fid-9.30 a.m. fil-lukanda Preluna. Prezz €5 bit-trasport inklu]. G[al aktar dettalji ]uru lwebsite www.carolinegalea.com, il-pa;na ta’ Facebook www.facebook.com#caroline.gale awasmicallef, jew /emplu 99843564 jew 99491069.

TONIO FENECH. Il-{bieb ta’ Tonio Fenech se jorganizzaw attività g[ar-residenti ta’ {al Lija, l-Iklin, Fleur De Lys u Santa Venera, il-:img[a, 15 ta’ Frar fit-8 p.m. fil-lukanda Corinthia, {’Attard. G[al aktar informazzjoni ]ur is-sit www.toniofenech.com.

MARIO GALEA. Il-{bieb ta’ Mario Galea se jorganizzaw Disco Party g[a]-]g[a]ag[, il:img[a, 15 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta]-}ejtun. D[ul b’xejn.

ROBERT ARRIGO. Il-{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw {ar;a g[al-Limestone Heritage fis-Si;;iewi u l-Mit[na taxXarolla fi]-}urrieq, l-Erbg[a, 20 ta’ Frar fid-8.45 a.m. Prezz €6 u g[all-bookings /emplu 23285000.

TONIO FENECH. Il-{bieb ta’ Tonio Fenech se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 21 ta’ Frar fid-8.45 a.m. fil-lukanda Canifor, Bu;ibba. G[al aktar informazzjoni ]ur is-sit www.toniofenech.com.

DAVID CASA. Il-{bieb ta’ David Casa se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 21 ta’ Frar fil-lukanda Alexandra, San :iljan. G[all-biljetti /emplu 21232166, 79421071 jew 99462078, jew ibag[tu email lil david@davidcasa.eu.

L-IMQABBA. Il-Kumitat Sezzjonali PN se jorganizza Attività So/jali g[all-kandidati kollha tal-elezzjoni ;enerali u talKunsill Lokali, il-{amis, 21 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-lokalità.

TONIO FENECH. Il-{bieb ta’ Tonio Fenech se jorganizzaw attività g[ar-residenti tat-12-il distrett, il-:img[a, 22 ta’ Frar fit-8 p.m. fil-lukanda Coastline, San Pawl il-Ba[ar. G[al aktar informazzjoni ]ur is-sit www.toniofenech.com.

JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe Cassar se jorganizzaw Disco Party, il-:img[a, 22 ta’ Frar fid9.30 p.m. fit-Tattingers Club, irRabat. D[ul b’xejn. G[al aktar informazzjoni /emplu 99468624, 79459227 jew 21451569.

39

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

SPORT Ri]ultati lokali BOV Prem

Birkirkara v Mosta Sliema W. v Valletta Tarxien R. v Qormi Hibs v {amrun

7-1 0-2 1-2 6-1

}ebbu; v Floriana Msida v Rabat Mellie[a v Tarxien

1-3 0-0 2-0

Attard v Mellie[a }ebbu; v Pembroke

1-1 1-3

Tal-Qroqq V. v Valletta SP Ta’ :iorni W. v Lija#Iklin

3-5 0-3

YFA U#17

U#15

SWAN I Div. II Div.

B’Kara JRS v San :wann K. 3-0 Ba[rija AFC v Mqabba AFC 0-1 G[arg[ur B. v Marsaxlokk 1-7 Cospicua D. v Fleur De Lys 0-0

GFA

Shodiya jiskorja s-sitt goal ta’ B’Kara kontra Mosta (Ritratt> Joseph Galea)

BOV Premier

It-tlieta ta’ fuq jibqg[u jirb[u

Il-leaders, Valletta, Hibernians fit-tieni post u B’Kara li jinsabu t-tielet, kollha reb[u l-konfronti tag[hom ilbiera[ sabiex ma kienx hemm tibdil fl-ewwel tliet postijiet fil-klassifika talPremier.

Valletta g[elbu lil Sliema

Wanderers, li spi//aw ilpartita b’g[axar plejers, 2-0, waqt li Hibs u B’Kara kisbu reb[iet relattivament kbar kontra {amrun u Mosta rispettivament.

Hibs g[elbu lill-Ispartans, 6-1, u B’Kara g[amlu pass akbar meta umiljaw lil Mosta,

7-1. Fil-partita l-o[ra li ntlag[bet ilbiera[ Qormi dawru telfa f’reb[a drammatika meta g[elbu lil Tarxien 2-1.

Illumfil-Hibs Ground f’Kordin jilag[bu Balzan v Rabat u Floriana v Melita Ara pa;ni 42 u 43

Kif Jinsabu

Valletta Hibernians Birkirkara Mosta Tarxien R Sliema W Balzan Qormi Floriana {amrun S Melita Rabat A

L R D T F K Pt

19 19 19 19 19 19 18 19 18 19 18 18

11 6 12 2 10 6 10 1

9 9 7 7 5 4 2 0

2 5 3 8 6 7 7 9 6

39 14 42 24 42 18 33 27 4 35 32 3 29 20 4 30 29 3 27 20 7 25 24 4 11 24 47 4 12 16 48 6 12 11 40

39 38 36 31 31 30 25 24 22 16 13 6

TAZZA AFRIKANA

Ri]ultati

Grupp A

Marco Soares (xellug) ta’ Cape Verde fl-azzjoni ma’ Kagisho Dikgacoi tal-Afrika t’Isfel

FUTBOL TALJAN

Pogba jkabbar il-vanta;; ta’ Juventus Juventus approfittaw mid - draw ta ’ Lazio u g[elbu lil Udinese 4 - 0 b ’ doppjetta ta ’ Pogba ..

Goal spettakolari ta ’ Pogba fl - ewwel taqsima u ie[or daqstant sabi[ wara l - mistrie[ b ’ xutt ie[or minn barra l - kaxxa tal istess plejer Fran/i] ,

Catania Cup Final Actavis v Methode

0-2

ISA

HANDBALL

II Div. (I) Kavallieri RS2 v Eurosport Luxol v Phoenix DHL I Div. (N) Luxol v Phoenix S. La Salle ZT v Aloysians Z.

BASKETBALL

Louis Borg Cup I Leg Athleta v Depiro

21-15 21-20 18-18 19-19

61-66

L-ewwel telfa g[al Barcelona

g[all-krema tal-futbol Afrikan.

Fil-log[ba l-o[ra minn Grupp A fl-istess ground iltaqg[u l-Angola u l-Marokk u g[al darb’o[ra ma kienx hemm l-ebda skor. Dan xejn ma kien bidu nkora;;anti g[al din il-kompetizzjoni li tkompli llum bil-partiti minn Grupp B bejn il-Ghana u l-Congo u lMali u n-Niger.

Afrika t’Isfel Cape Verde 0-0 Angola v Marokk 0-0

0-3 0-8

0-2

SPANJA

}ew; draws medjokri fl-ewwel partiti L-organizzaturi l-Afrika t’Isfel u d-debuttanti fitturnament Cape Verde Islands, spi//aw fi draw 0-0 f’partita mimlija ]balji li tat bidu g[at-Tazza tanNazzjonijiet Afrikani ta[t xita kontinwa u kes[a fis-Soccer City Stadium ta’ Johannesburg.

Anke l-partita l-o[ra millistess Grupp A ftit li xejn offriet emozzjonijiet u wkoll intemmet ming[ajr gowls bejn l-Angola u l-Marokk.

Cape Verde [lew opportunita` li jmorru filvanta;; kmieni fil-partita meta Platini sab ru[u wa[du wara su;;eriment ta’ Babanco wara 13-il minuta imma bilgoalkeeper Itumleleng Khune biss quddiemu, xe[et barra.

Il-log[ba tjiebet ftit wara lmistrie[ meta l-log[ob sar aktar miftu[ imma [add millgoalkeepers ma kien impenjat serjament sakemm Khune kien sfurzat itajjar daqqa ta’ ras ta Heldon minn corner wara 70 minuta.

Kienet log[ba fqira li xejn ma g[amlet reklam tajjeb

I Div. SK Victoria W. v Nadur Y. II Div. G[arb R. v G[ajnsielem }ebbu; R. v Oratory Y.

wittew ir - reb[a meritata g[a/ - Champions Taljani .

Juventus dehru superjuri g[al [inijiet twal b ’ Vucinic jiskorja t - tielet gowl u Matri jissi;illa r - reb[a .

Fil - partita l - o[ra Palermo /a[[du lil Lazio milli jil[qu lil Juventus , almenu qabel il - partita

f ’ Turin meta ]ammewhom fi draw 2 - 2 . Lazio fet[u l iskor minn daqqa ta ’ ras ta ’ Petkovic imma ]ew; goals minn Arevola Rios u ie[or minn Paulo Dybala dawru r - ri]ultat favur Palermo sakemm Hernanes kiseb id - draw minn penalty .

Barcelona sofrew l-ewwel telfa f’La Liga dan l-ista;un meta kienu meg[luba 3-2 g[and Real Sociedad.

Il-Katalani kienu 2-0 minn fuq b’goals ta’ Messi u Pedro imma Sociedad wettqu rimonta nkredibbli u dawru r-ri]ultat b’goal ta’ Castro, auto-goal ta’ Mascherano u Agirretxe.

Fis-56 minuta Barcelona li kiehnu reb[u l-partiti kollha u kellhom draw wie[ed, tke//ielhom Pique.

Ri]ultati Serie A

Palermo v Lazio Juventus v Udinese Illum Fiorentina v Napoli Atalanta v Cagliari Chievo v Parma Genoa v Catania Milan v Bologna Pescara v Torino Siena v Sampdoria Roma v Inter

2-2 4-0

Varese v Grosseto

4-0

Serie B

Sport 40

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Programm ta’ sport lokali g[al-lum MFA Hibs St. - BOV Prem. 2 p.m.

Balzan v Rabat A., 4 p.m.

Floriana v Melita Centenary St. - U*Bet Trophy IV Rd 2 p.m.

Marsaskala v }ebbu; R., 4 p.m. St. Andrews v Mqabba G[arg[ur Grd – Nisa U#16

9 a.m. Tarxien R. v M;arr Utd., 10 a.m. B’Kara v Kirkop Utd, 11 a.m. Gozo v {amrun S.

YFA Vic. Tedesco St. - 9 a.m.

U#17 Sezz A {amrun S. v Sliema W., 11 a.m. U#17 Sezz A Valletta v Paola Hibs, 12.45 p.m. U#15 Sezz C1 Cottonera Utd v G]ira Utd Luxol Grd. - 9 a.m. U#17 Sezz A San :wann v Melita, 11 a.m. U#15 Sezz C1 Fgura Utd v M;arr Utd, 12.45 p.m. U#15 Sezz C3 Luqa SA v Kirkop St. Patrick Grd – 1 p.m.

U#17 Sezz A St. Patrick v B’kara, 3 p.m. U#15 Sezz C3 G[axaq v Sirens, 4.45 p.m.

U#15 Sezz B St. Patrick v San :wann

IASC Tarxien Grd. - II Div. 8.30

a.m G]ira Utd v }urrieq W., 9.45 a.m. Luqa J. v Zabbar CB, 11 a.m. Mqabba A. v Safi AFC

GFA Gozo Std. - 1 p.m. I Div.

Xag[ra Utd v Sannat L., 3 p.m. I Div. Xewkija T. v Victoria H.

MAFA Sta Margerita – 9.30 a.m.

Vittoriosa L. v B’Kara P., 11.15 a.m. }ejtun RS v Cospicua R.

HOCKEY Kordin – 9 a.m. White Hart v

Rabat, 11 a.m. Qormi v Floriana

HANDBALL Universita` - 9 a.m. U#15 (S)

Starmax v Kavallieri SMC, 10.15 a.m. U#17 (B) Kavallieri RS2 v La Salle CD, 11.30 a.m.

U#17 Phoenix P v Aloysians, 12.45 p.m. U#17 (B) Luxol STM

v Starmax

SPARAR Bidnija – 10 a.m. Sparatura

g[all-Wenzu Vella Trophy 50#90 + final Qormi – 10 a.m. Sparatura Trap g[al Franwin Trophy 50+final

BASKETBALL Ta’ Qali – 11.15 a.m. II Div.

SN Suns v Miscela D. Mtarfa, 1 p.m. BOV KO (N) Depiro v Athleta 2.45 p.m. BOV KO (N) Luxol v Hibs 4.30 p.m. L. Borg Cup (I) Athleta v Depiro

ASM Ta’ Qali – 9 a.m. Attivita`

tat-Trials

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Sport

41

G[alkemm jimpressjona

- Yarrah Boko jista’ jitlef l-Amerique

minn Kenneth Vella

Misjuq minn Pierre Vercruysse, l-I]vedi] Yarrah Boko reba[ it-ti;rija nternazzjonali Prix de Belgique li saret fil-korsa ta’ Vincennes f’Pari;i fi Franza fuq distanza twila ta’ 2850m. Din it-ti;rija kellha bidu bil-waqqaf u kienet l-a[[ar ti;rija minn erbg[a bi preparazzjoni g[all-Amerique li ssir b[allum ;img[a. G[alkemm dan l-I]vedi] reba[ din it-ti;rija u b’hekk qata’ passa;; g[allPrix d’Amerique, hemm /ans li xorta jitlef din it-ti;rija presti;ju]a. Dan min[abba li jidher li Yarrah Boko we;;a’ xi ftit waqt ilBelgique.

Intant, b’kollox 15 kienu ]-]wiemel li bdew il-Prix de Belgique u nieqes minnha kien hemm i]-]iemel talmument, Ready Cash.

Vercruysse kien determinanti fis-su//ess ta’ Yarah Boko, qassam itti;rija bl-a[jar mod possibli u temm rebbie[ f’medja ta’ 1.13.3” minn Roxana de Barbay (Dominik Locqueneux) u Royal Dream (Jean Philippe Dubois).

Quomba du Guez (Jean Michel Bazire) da[al firraba’ post.

Yarrah Boko g[andu tmien snin u ji;i iben l-istaljun Fran/i] Coctail Jet u d-debba Big Blue Kitten. Fil-karriera tieg[u dan i]-]iemel reba[ aktar minn ¤928.729 fi premjijiet. Dan i]-]iemel hu m[arre; minn Trond Andersen u proprjeta` ta’ Jan Erik Andresen. Is-sena li g[addiet dan i]-]iemel kien reba[ il-Prix de Luxembourg li saret flistess korsa ta’ Vincennes jum qabel l-Amerique. Minnaha l-o[ra dan ma kienx lewwel su//ess ta’ Vercruysse fil-Prix de Belgique. Hu kien reba[ din l-istess ti;rija fl-1998 permezz ta’ Echo.

Klassifika wara din it-ti;rija Fi tmiem l-erba’

ti;rijiet bi preparazzjoni u bi kwalifika g[all-Amerique, fil-klassifika nsibu fl-ewwel post lil Ready Cash b ’ 24 punt, segwit minn Royal Dream b ’ 20 punt u Roxane Griff u Yarrah Boko bi 1 2 il punt kull wie[ed .

Quomba de Guez g[andu tmien punti u Roxana de Barbray sitt punti . }iemel ie[or li jista ’ jkun nieqes il - ;img[a d die[la barra Yarrah Boko huwa Qwerty . Dan hu im[arre; minn Pierre Levesque u ddi]appunta mhux ftit il - ;img[a li g[addiet fil - Belgique .

Skont l - a[[ar kwotazzjonijiet minn kumpaniji tal - im[atri internazzjonali, Ready Cash huwa l - favorit /ar li jirba[ l - Amerique, kwotat ¤ 2 . 25 segwit mill - I]vedi] Maharajah b ’¤ 3 . 50 u Raja Michi ¤ 8 .

Ourasi ma jintesa qatt B[al - lum ;img[a permezz ta ’ dan il - ;urnal konna minn tal - ewwel li [abbarna l - mewt ta] -

]iemel le;;endarju Fran/i] Ourasi fl - eta ’ ta ’ 32 sena .

Matul il - jiem li g[addew kienu [afna dawk li sellmu lil dan i] - ]iemel popolari li kellu jitraqqad wara li kien ilu marid tliet ;img[at . G[al aktar minn 20 sena, Ourasi, jew kif kien imsejja[, ‘ ir - Re G[a]]ien ’ , kien stazzjonat fi/ - /entru Haras de Gruchy u l - mewt tieg[u, ghalkemm mistennija min[abba l - eta ’ , [asdet lil kul[add .

Fil - karriera tieg[u Ourasi ;era 86 ti;rija u reba[ 58 . Kellu wkoll 22 pjazzament u reba[ il - fuq minn 2 1 miljun Frank Fran/i] fi premjijiet . Fil -

Yarrah Boko, li ghalkemm rebah il-Belgique f’Vincennes jista’ xorta jitlef il-Prix d’Amerique min[abba li we;;a’

karriera kellu rekord ta ’ 1.11. 5 ” imwaqqaf fil - korsa ta ’ Garden State Park fl Istati Uniti fis -1 7 ta ’ Novembru 1 988 .

Ourasi kien se jag[laq 33 sena fis - 7 ta ’ April u sal lum jibqa ’ l - uniku ]iemel li reba[ il - Prix d ’ Amerique erba ’ darbiet .

Kien twieled fi/ - /entru tat - tag[mir ta ’ Raoul Ostheimer fiz - zona ta ’ Saint Georges .

Dejjem kien kunsidrat ]iemel g[a]]ien u rasu iebsa, kellu im[abba kbira lejn it - tuffie[ u [afna kienu jimpressjonaw ru[hom kif ]iemel daqstant g[a]]ien kien jittrasforma ru[u daqshekk f ’ ti;rijiet importanti.

Ourasi ddebutta f’ti;rija fil-korsa ta’ Caen fl-1982.

Ostheimer kien idde/ieda li jafda ]-]iemel f’idejn ilbravu Jean Rene Gougeon u kien f’idejn dan, li ]-]iemel ittrasforma ru[u f’wie[ed e//ezzjonali.

Monbeg Dude jirbah in-National ta’ Wales

Misjuq minn Paul Carberry, Monbeg Dude reba[ l-edizzjoni 2012 talGrand National ta’ Wales.

Din it-ti;rija saret fil-korsa ta’ Chepstow. Fl-a[[ar battuti, Monbeg Dude rnexxilu jeg[leb l-isfida talfavorit Teaforthree u g[addih b’vanta;; ta’ tul u nofs. Teaforthree kien misjuq minn Tony Mc Coy. Din it-ti;rija ;iet posposta g[al xi jiem min[abba xxita qawwija li laqtet lirRenju Unit fl-a[[ar ;img[at.

Monbeg Dude hu im[arre; minn Michael Scudamore li fi tmiem itti;rija kkummenta li qatt ma stenna li ]-]iemel tieg[u kien se jsib forma e//ezzjonali fl-okka]joni tal-Grand National ta’ Wales. Monbeg Dude befa fost i]-]wiemel outsiders f’din il-finali, tant li kien kwotat 10-1.

}iemel ta’ Cuschieri b’su//ess ie[or

Il-;img[a l-o[ra f’din irrubrika wkoll tajt [arsa lejn issu//essi li qed ikollhom i]]wiemel tas-sid Malti Mark Cuschieri fit-ti;rijiet ewlenin tal-galopp fi Sqallija. Wie[ed minn dawn i]-]wiemel, Rock of Malta l-{add li g[adda reba[ f’ti;rija o[ra importanti li saret fil-korsa talMediterran f’Siraku]a fi Sqallija. Din kienet il-Gran Premio Sicilia fuq distanza ta’ 1500m. Rock of Malta kien misjuq minn Antonio Cannella u qasam il-linja finali l-ewwel quddiem Dillo Alla Luna (M. Esposito) u Logical Mind (F. Branca).

Mitlub jikkummenta wara dan is-su//ess Cuschieri qalli li din kienet reb[a o[ra importanti u tkompli tibni fuq dak li akkwistaw i]-]wiemel tieg[u s-sena li g[addiet. “Din ir-reb[a tkompli timla lili u lil s[abi fl-iskuderija bil-kura;; u entusja]mu g[ax-xhur li ;ejjin,” ikkonkluda Mark Cuschieri.

LOKALI

L-ista;un 2013 jibda l-;img[a d-die[la L-ista;un 2013 tat-ti;rijiet ta]-]wiemel mistenni jibda l-;img[a d-die[la bl-ewwel laqg[a tas-sena.

Fl-a[[ar jiem fil-kumpless tal-korsa tal-Marsa saru sensiela ta’ xog[lijiet ta’ tisbi[ u manutenzjoni fuq wi// l-art tal-korsa. Fi tmiem il-;img[a bdiet tittie[ed il-kitba g[al dan l-ewwel programm sta;jonali. Dettalji dwar din il-laqg[a nwassluhomkom il-;img[a d-die[la permezz ta’ din ir-rubrika.

Website a;;ornata

Il-le;;endarju Ourasi li se jibqa’ f’qalb kul[add matul is-snin

Infakkar lill-qarrejja tag[na fil-website personali www.kennethvella.com li issa qed ti;i a;;ornata b’mod aktar frekwenti kemm b[ala artikli miktuba minni u anki permezz ta’ filmati. L-a[barijiet qed ivarjaw mix-xena lokali u anki minn dik internazzjonali.

Sport 43

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

It-tielet reb[a konsekuttiva g[al Valletta minn Simon Farrugia

Valletta kisbu t-tielet reb[a konsekuttiva wara li g[elbu lil Sliema Wanderers b’goal f’kull taqsima – tliet punti importanti li komplew sa[[ew il-po]izzjoni tal-Beltin filqu//ata tal-klassifika. Kienet log[ba bbilan/jata b’Valletta xi ftit a[jar u Sliema joperaw tajjeb bil-kontrattakki, però jsibuha diffi/li jinfdu d-difi]a organizzata Beltija.

Valletta kienu ;ejjin minn reb[iet importanti f’konfronti diretti kontra Hibernians u B’Kara rispettivament. Huma laqg[u lura lill-goalkeeper Bartolo, li i]da, t[alla fuq ilbank, b’Fenech u Tourè – li wkoll kienu qeg[din jirritornaw – jibdew malewwel [dax. G[al Valletta neqsin Steve Borg imwe;;a’ u Deni Rocha Dos Santos, li kien qed jiskonta l-ewwel minn tliet log[biet sospensjoni.

Sliema, li tilfu fl-a[[ar dehra tag[hom kontra Hibernians bl-iskor ta’ 2-1 kellhom lil Barbetti u Martinelli sospi]i, filwaqt li nieqes g[alihom kien hemm il-goalkeeper Bonello, kif ukoll Shaun Bajada.

Fl-ewwel round, dan ilkonfront kien spi//a fi draw ta’ 1-1.

Wara tliet minuti kien hemm xutt ta’ Ruggiero, li g[adda ftit barra. B’Valletta jirrispondu fis-seba’ minuta, fejn xutt minn ;ol-kaxxa ta’ Fenech kien imblukkat minn Mintoff. U fid-9 minuta, free-

0

BOV PREMIER

SLIEMA W (0)

G. Zammit, A. Muscat, J. Mintoff, M. Scerri, L. Ruggiero, C. Gatt Baldacchino, I. Woods, A. Faccini, M. Muchardi, B. Muscat, S. Biancardi Sost : J . Mifsud flok B .

Muscat 46min , M . Ciantar flok A. Muscat 80min

2

VALLETTA FC (1)

Y. Cini, R. Briffa, D. Tourè, L. Dimech, J. Caruana, J. Vandelannoite, W. Barbosa, I. Azzopardi, J.G. Da Silva, R. Fenech, M. Mifsud Sost: D. Falzon flok I. Azzopardi 46min, I. Zammit flok R. Fenech 74min, E. Agius flok M. Mifsud 85min

Imwissija – Vandelannoite, Barbosa (V) Tke//a – Ruggiero (S) Skurjaw – Tourè 10min, Caruana 69min (V) Referee – Kevin Azzopardi il-mument Player tal-Log[ba – Ryan Fenech (Valletta) kick ta’ Ryan Fenech kien salvat mill-goalkeeper talWanderers, Zammit.

Valletta fet[u l-iskor fl-10 minuta meta minn cross ta’ Ryan Fenech kien DEMBA TOURÈ li approfitta minnuqqas ta’ Biancardi, u wara li dar ma’ dan il-player tefa’ lballun fix-xibka.

Fis-sbatax-il minuta, Fenech sab lil Mifsud, li kkonkluda g[oli minn tarf ilkaxxa. Bi Sliema jirrispondu tliet minuti wara, meta pass ta’ Woods lejn Ruggiero intemm b’xutt ta’ dan tala[[ar jg[addi barra g[al ftit.

Il-log[ba kompliet tkun wa[da mmovimentata, u fit22 minuta, Ruggiero qassam

lejn Faccini, li i]da kien anti/ipat f’corner. U fl-24 minuta, minn corner ta’ Fenech, il-goalkeeper ta’ Sliema, Zammit, ippan/ja [a]in, b’Tourè minn ta[t illasta bir-ras jikkonkludi barra.

Lejn tmiem l-ewwel taqsima, fis-36 minuta, freekick mid-distanza ta’ Ivan Woods g[adda ftit g[oli. U fit-38 minuta, Valletta wie;bu bi cross ta’ Mifsud, li Tourè bir-ras ikkonkluda /entrali.

Fl-40 minuta, Zammit salva xutt angolat ta’ Fenech. Biex e]att qabel g[alqet it-taqsima, Sliema laqtu l-mimduda minn corner dirett ta’ Faccini.

Hekk kif bdiet it-tieni taqsima, Valletta kellhom

Michael Mifsud ta’ Valletta fl-azzjoni ma’ Faccini ta’ Sliema W. (Ritratt> Joseph Galea)

/ans fil-50 minuta meta Ryan Fenech qassam lejn Mifsud; i]da x-xutt tal-attakkant Belti kien salvat minn Zammit.

Sliema rrispondew ]ew; minuti wara, meta Woods sab lil Ruggiero, bil-goalkeeper Cini jag[mel l-a[jar save tallog[ba fejn dawwar f’corner ix-xutt tal-midfielder Slimi].

Fit-58 minuta, xutt ta’ Michael Mifsud, li kien f’po]izzjoni tajba, kien imxellef f’corner minn Josef Mifsud. Il-Beltin issi;illaw irreb[a fid-69 minuta meta minn corner ta’ Michael Mifsud kien JONATHAN CARUANA li g[ola tajjeb bir-ras biex sab irrokna tax-xibka.

Sliema issa /edew l-ankri, b’Valletta jkollhom aktar /ansijiet ta’ skor. Fit-73 minuta, Fenech kien sfortunat li x-xutt angolat tieg[u laqat sieq il-lasta. U fid-79 minuta, Mifsud ;ab lil Tourè wa[du, i]da x-xutt tieg[u kien imdawwar b’mod stupend f’corner minn Zammit.

Bl-a[[ar azzjoni tal-log[ba tasal minn free-kick ta’ Barbosa, li g[adda ftit barra.

Fil-[in mog[ti ]ejjed tke//a Ruggiero g[al Sliema wara li dan deher iwaddab il-ballun fid-direzzjoni ta’ Dyson Falzon. Reb[a li [alliet lil Valletta wa[idhom fil-qu//ata tal-klassifika.

Hibs iserr[u rashom fl-ewwel taqsima minn Cristian Antony Muscat

Hibernians serr[u rashom mit-tliet punti fl-ewwel taqsima fil-konfront kontra {amrun Spartans meta skorjaw tliet goals fl-ewwel taqsima, fir-reb[a kbira, 6-1, fuq {amrun Spartans.

Tajjeb ng[idu li l-plejer li tant impressjona g[allIspartans fl-a[[ar [ar;a kontra Rabat Ajax, Lumbilla, li skorja tripletta, naqas milli j[alli impatt f’din il-partita u kien mibdul fil-50 minuta ma’ Ayrton Micallef.

Kif mistenni, Hibernians [ar;u fuq l-offensiva u wara ]ew; minuti, xutt ta’ Andrew Cohen g[adda g[oli. {ames minuti wara, il-Pawlisti fet[u liskor meta minn kross ta’ Jackson Lima, CLAYTON FAILLA b’xutt fil-baxx g[eleb lill-goalkeeper ]ag[]ug[ Andrea Cassar. Fil-25 minuta, Bezzina u Cohen bidlu lballun; i]da Cassar [are; tajjeb u inter/etta.

Wara nofs sieg[a, Hibernians irduppjaw meta wara li free-kick dirett ta’ Clayton Failla stampa malmimduda, il-ballun spi//a f’saqajn Bjorn Kristensen li ra

1

6

KAMPJONAT PREMIER BOV

HAMRUN S (0)

A. Cassar, R. Fenech, G. Calabretta, A. Borg, L. Grech, D. Zerafa, T. Vella, B. Guga, L. Lumbilla Kandja, M. Grima, D. Camilleri Sost: R. Spiteri flok M. Grima 46min, G. Azzopardi flok G. Calabretta 46min, A. Micallef flok L. Lumbilla Kandja 50min Roderick Fenech isegwi lil Dos Santos ta’ Hibs (Ritratt> Alex Degabriele)

t-tentattiv tieg[u ji;i mxellef mill-Albani] Bledjon Guga g[al auto-goal.

Fis-36 minuta, Hibs g[amluhom tlieta meta Lima g[adda lejn Cohen, li kellu xutt imblukkat minn Cassar, ilballun re;a’ spi//a f’saqajn listess ANDREW COHEN, li dawwar fix-xibka. Fl-40 minuta, Failla g[adda tajjeb lejn Dos Santos, li qabe] lillgoalkeeper Cassar, i]da ddifensur Luke Grech kien pront u salva minn fuq il-linja.

Hibernians komplew fuq loffensiva fit-tieni taqsima meta fis-47 minuta, free-kick dirett ta’ Jackson Lima ;ie salvat tajjeb minn Cassar. }ew; minuti biss wara, Daniel Zerafa ikkrossja lejn Lumbilla, i]da [are; tajjeb il-goalkeeper ta’ Hibs, Mario Muscat, li evita kull periklu. Fit-58 minuta, lIspartans naqqsu l-iskor meta minn free-kick ta’ David Camilleri, il-ballun spi//a f’saqajn TERENCE VELLA, li tefa’ fix-xibka.

HIBERNIANS (3)

M. Muscat, A. Pulis, R. Camilleri, B. Kristensen, A. Cohen, Z. Levnaic, C. Failla, J. Lima, A.K. Dos Santos, R. Soares, J. Bezzina Sost: J.P. Farrugia flok A. K. Dos Santos 73min, D. Balzan flok M. Muscat 76min, K. Tanti flok A. Pulis 84min

Imwissi: Z. Levnaic 55min (HB) Skurjaw: C. Failla 7min, B. Guga og 30min, A. Cohen

36min, 83min, J. Lima 74min, J.P. Farrugia 90min (HB), T. Vella 58min (M) Referee: Alan Mario Sant il-mument Plejer tal-Log[ba A. Cohen (HB) Hibs skorjaw ir-raba’ goal fl74 minuta meta minn free-kick ta’ Clayton Failla ikkonnettja tajjeb JACKSON LIMA, li permezz ta’ daqqa tar-ras tajba, tefa’ fix-xibka. Fit-78 minuta, {amrun Spartans [olqu l-periklu permezz ta’ free-kick dirett ta’ Terence Vella, li ;ie salvat tajjeb mill-goalkeeper sostitut li kien g[adu die[el, Daniel Balzan.

Hibs komplew jiskorjaw fit-83 minuta minn kross ta’ Jean Paul Farrugia, ANDREW COHEN b’daqqa tar-ras b’sa[[itha tefa’ fix-xibka. Fid-90 minuta, xutt mill-ewwel ta’ Bjorn Kristensen g[adda ftit g[oli, u ftit sekondi wara, skorjaw is-sitt goal meta xutt ta’ Clayton Failla ;ie mxellef minn JEAN PAUL FARRUGIA.

Sport 43

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

B’Kara b’wirja dominanti kontra Mosta minn Simon Farrugia

B’Kara kisbu l-akbar reb[a tag[hom dan l-ista;un wara li ;abu fix-xejn lil Mosta, u finalment [ar;u rebbie[a, 7-1.

Kienet log[ba li l-Istripes iddominaw mill-bidu u kienu wisq g[all-avversarji, li rarament dehru fil-log[ba.

Wara li l-;img[a li g[addiet tilfu l-konfront dirett kontra Valletta, kien imperattiv g[allIstripes li jie[du tliet punti minn din il-log[ba biex ikomplu jisfidaw g[all-unuri.

Mosta, wara t-taqlib li kellhom fl-a[[ar ;ranet, riedu wkoll li ma jo[or;ux b’idejhom vojta fit-tentattiv li ja//ertaw post mal-ewwel sitta.

G[al B’Kara kienu qed jirritornaw Ryan Camenzuli u Gareth Sciberras, filwaqt li Joseph Zerafa u Mifsud Triganza kienu fuq il-bank.

G[al Mosta kien qed jag[mel id-debutt il-goalkeeper Jeffrey Farrugia, li huma akkwistaw ming[and Dingli wara li ne[[ew lil Justin Haber.

B’Kara ma’ setax kellhom bidu a[jar meta wara [ames minuti fet[u l-iskor. Cross ta’ Herrera, da[al tajjeb JHONNATTANN BENITES, li mill-vi/in po;;a l-ballun fix-xibka. Id-dominanza talIstripes fl-ewwel minuti kienet evidenti, u fis-17-il minuta, minn cross ta’ Benites kien Shodiya li naqas li jolqot minn quddiem il-lasta.

Minuta wara, B’Kara ng[ataw penalty wara li

BOV PREMIER

7

B’KARA (3)

R. Gauci, Z. Muscat, R. Pereira, A. Mendoza, R. Camenzuli, R. Muscat, G. Sciberras, P. Fenech, E. Herrera, J. Benites, S. Haruna Shola Sost: J.P. Mifsud Triganza flok J. Benites 61min, Y. Hernandez flok G. Sciberras 68min, J. Dos Reis flok S. Haruna Shola 85min

MOSTA (1)

1

J. Farrugia, F. Apap, T. Farrugia, B. Agius, M. Micallef, S. Chiemeka, D. Maia Dos Santos, R. Grech, J. Bajada, D. Mitev, C. Campagnoli Sost: W. Chetcuti flok J. Bajada 54min, S. Schembri flok R. Grech 78min

Skurjaw – Benites 5min, 30min, 59min, Shodiya 26min, 72min, Herrera 70min, Mifsud Triganza 88min (B) Mitev 45min (M) Referee – Chris Lautier il-mument Player tal-Log[ba: J. Benites (B’Kara) Ferdinando Apap deher jilg[ab il-ballun b’idejh filkaxxa. Wara li Shodiya skorja, ir-referee ordna li l-penalty jer;a’ jing[ata peress li kien hemm numru ta’ players li kienu da[lu fil-kaxxa. Mittieni tentattiv, Shodiya ra lillgoalkeeper Farrugia jsalva.

Minkejja dan, B’Kara irduppjaw fis-26 minuta, wara li xutt ta’ Fenech [abat mallasta, bil-ballun jasal g[and Jhonnattann, li qassam lejn listess Fenech, u dan tefa’ cross, fejn HARUNA SHOLA SHODIYA patta g[all-penalty mitluf u spara fix-xibka.

Mosta qatt ma’ da[lu fillog[ba, u l-Istripes komplew jiddettaw. Man-nofs sieg[a, B’Kara skurjaw it-tielet goal

meta Fenech. b’pass fit-tul sab lil JHONNATTANN BENITES. u l-Bra]iljan wara li qabbe] minn fuq ilgoalkeeper Farrugia, b’lasta vojta skorja t-tieni goal personali u t-tielet tat-tim tieg[u.

L-ewwel xutt lejn il-lasta ta’ Mosta wasal [ames minuti minn tmiem l-ewwel taqsima, meta xutt angolat ta’ Mitev ;ie mblukkat minn Gauci, u fil[in mog[ti ]ejjed fl-ewwel taqsima, Mosta naqqsu ddistakk minn free-kick dirett ta’ DANIEL MITEV. I]da mas-sieg[a log[ob, B’Kara skurjaw ir-raba’ goal u prattikament serr[u rashom mir-ri]ultat. Kien Shola Shodiya li b’pass perfett sab

Gareth Sciberras ta’ B’Kara jimblokka lil Campagnoli

lil JHONNATTANN BENITES, li b’xutt angolat minn nofs il-kaxxa sab irrokna tax-xibka u g[aqqad hat-trick personali.

Bir-ri]ultat de/i], l-Istripes /edew ftit l-inizjattiva, u fl-64 minuta, xutt mid-distanza tassostitut Chetcuti kien imdawwar f’corner minn Gauci. U erba’ minuti wara, Gauci salva f’corner, din iddarba fuq Mitev.

Minkejja dan, kienu B’Kara li skurjaw ]ew; goals f’temp ta’ ]ew; minuti. Fis-70 minuta, EDWARD

HERRERA bir-ras ikkonkluda cross ta’ Hernandez, u fit-72 minuta, HARUNA SHOLA SHODIYA approfitta minn inde/i]joni ta’ Brian Agius u b’xutt angolat po;;a l-ballun fir-rokna tax-xibka.

Lejn it-tmiem kien fadal [in g[al goal ie[or ta’ B’Kara, li g[amluhom sebg[a ]ew; minuti mit-tmiem, meta minn pass ta’ Joselito, kien Herrera li ni]]el b’sidru lejn JEAN PIERRE MIFSUD TRIGANZA, u dan b’xutt b’sa[[tu g[eleb lil Farrugia.

Qormi jdawru telfa f’reb[a fid-90 minuta minn Cristian Antony Muscat

Goal mill-isba[ tal-Ispanjol Moises Avila Perez fid-90 minuta ta reb[a drammatika lil Qormi fuq Tarxien Rainbows, f’log[ba mmovimentata, spe/jalment fit-tieni taqsima.

B’hekk, il-Qriema dawru telfa f’reb[a e//itanti.

Tarxien Rainbows kellhom lil Justin Grioli nieqes min[abba li kien qed jiskonta log[ba sospensjoni, kif ukoll lil Karl Pulo, li mhux se narawh fl-azzjoni sa tmiem l-ista;un min[abba injury serja li sofra fil-cruciate ligaments kontra {amrun Spartans, ftit qabel il-Milied.

Kienu Qormi li [olqu l-ewwel periklu wara tmien minuti, meta Alfred Effiong g[adda lejn Edison Bilboa Zarate, li ra x-xutt /entrali tieg[u salvat ming[ajr diffikultà minn David Cassar. Fit18-il minuta, we;;a’ Roderick Bajada g[al Tarxien, u l-kow/ Clive Mizzi kien kostrett li jag[mel sostituzzjoni biex minfloku da[al jilg[ab Andrew Agius. Fl-24 minuta, irRainbows [olqu l-ewwel azzjoni perikolu]a tal-log[ba meta Leandro Da Silva Almeida g[adda tajjeb lejn Daniel Mariano Bueno fil-kaxxa ]-

BOV PREMIER

TARXIEN R. (1)

1

D. Cassar, C. Mamo, R. Bajada, L. Da Silva Almeida, A. Reinaldo De Souza Esposito, R. Sammut, D. Mariano Bueno, B. Timotic, D. Fenech, O. Anonam, S. Bonnici Sost: A. Agius flok R. Bajada 18min, M.V. Tanti flok O. Anonam 62min, C. Fenech flok S. Bonnici 89min Steven Bonnici ta’ Tarxien fl-azzjoni ma’ Effiong ta’ Qormi

]g[ira, i]da dan tefa’ barra.

Minuta biss wara, Tarxien Rainbows re;g[u perikolu]i meta minn clearance ]baljata ta’ Wellman, plejer tar-Rainbows seraq il-ballun, g[adda lejn Andrezinho, i]da dan kien sfortunat li ra t-tentattiv tieg[u jistampa mal-wieqfa qabel ma ;ie kklerjat mid-difi]a ta’ Qormi.

Wara nofs sieg[a, kien Edison Bilboa Zarate li re;a’ pprova jittanta xortih; i]da x-xutt tieg[u re;a’ sab lil Cassar attent.

Madankollu, fl-44 minuta,

Tarxien Rainbows fet[u l-iskor permezz ta’ free-kick dirett minn tarf il-kaxxa l-kbira ta’ ANDRÉ REINALDO DE SOUZA ESPOSITO. Qormi [ar;u fuq l-offensiva fit-tieni taqsima fit-tentattiv ovvju li j;ibu d-draw, u fil-55 minuta, Wellman g[adda lil Matthew Gau-ci, li kompla fit-tul lejn Joseph Chetcuti u da[al ALFRED EFFIONG, li wa[du quddiem Cassar tefa’ fix-xibka biex skorja lewwel goal tieg[u ma’ Qormi.

Fit-73 minuta, xutt ta’ Daniel

2

QORMI (0)

M. Farrugia, K. Thackray, A. Effiong, J. Chetcuti, A. Bello-Osagie, L. Sciberras, M. Gauci, E. Bilboa Zarate, J. Bondin, A. Cassar, S. Wellman Sost: M. Avila Perez flok A. Bello-Osagie 68min, M. Bartolo flok J. Bondin 78min

Imwissija: A. Agius 26min, O. Anonam 35min, D. Fenech 61min, S. Bonnici 66min, R. Sammut 80min (T), S. Wellman 44min, E. Bilboa Zarate 81min (Q) Skurjaw: A. Reinaldo De Souza Esposito 44min (T), A. Effiong 55min, M. Avila Perez 90min (Q) Referee: Mario Apap il-mument Plejer tal-Log[ba: A. Reinaldo De Souza Esposito (T) Mariano Bueno ;ie kklerjat minn Thackray, il-ballun spi//a f’saqajn il-goalkeeper u captain ta’ Qormi, li tefa’ f’korner biex evita kull periklu. Fis-86 minuta, l-eks plejer ta’ Birkirkara, lIspanjol Moises Avila Perez, kellu xutt imdawwar f’korner mill-goalkeeper Cassar.

Fid-90 minuta, Qormi marru fil-vanta;; permezz ta’ goal millisba[ – minn prattikament nofs ilground – ta’ MOISES AVILA PEREZ, li [asad g[al kollox lillgoalkeeper Cassar, li kien barra minn postu. Dan kellu jkun ilgoal tar-reb[a, li tefa’ lill-partitarji ta’ Qormi f’delirju ta’ fer[.

44 Sport

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

FOOTBALL FIR-RENJU UNIT

Man City jirb[u u jistennew l-impenn ta’ United

Manchester City ma naqsux mill-opportunità li jitfg[u pressjoni fuq illeaders, Manchester United, bir-reb[a ta’ 2-0 fuq Fulham tnaqqas il-vanta;; tar-Red Devils minn seg[ba g[al erba’ punti.

Intant, Man Utd illum g[andhom log[ba diffi/li g[and Tottenham Hotspur, li g[addejjin minn forma tajba u qeg[din jippruvaw jispi//aw mal-ewwel erba’ timijiet tal-Premiership biex jer;g[u jilag[bu fi/Champions League fl-ista;un li ;ej.

Fil-pre]ent, United qeg[din ikunu ferm klini/i u konsistenti fil-log[ob tag[hom u meta jafu li tliet punti o[ra g[all-ispejje] ta’ Tottenham jiswewlhom mitqilhom deheb fl-a[[ar fa]i tal-kampjonat, u meta Spurs ilhom seba’ log[biet ma jitilfu fil-kompetizzjonijiet kollha.

Fil-fatt, Tottenham, f’Settembru, temmew sensiela twila ta’ ri]ultati negattivi (li damet g[al 27 log[ba) mar-Red Devils, birreb[a ta’ 3-2 f’Old Trafford fil-konfront tal-ewwel round.

Madankollu, il-bookmakers xorta qeg[din ipo;;u lil United b[ala l-favoriti g[allpunti minn din il-log[ba u meta Wayne Rooney mistenni jibda fl-attakk ma;enb il-prolifiku Robin Van Persie, li b[ala player ta’ Arsenal kien skorja [ames darbiet fl-hekk imsej[a ‘derbies ta’ North London’.

Konfront ie[or interessanti g[al-lum se jkun id-derby ta’ Londra, li jintlag[ab fi Stamford Bridge bejn Chelsea u Arsenal, u wara li l-Blues re;g[u iddi]appuntaw xi jiem ilu meta ;ew mi]mumin f’darhom minn Southampton.

Chelsea jinsabu tlettax-il punt wara Man Utd u realistikament ftit jidhru li g[andhom tamiet f’xi ]elqa kolossali mi]-]ew; timijiet ta’ Manchester u spe/jalment f’din il-fa]i kru/jali talista;un.

Min-na[a tag[hom, ilmoral ta’ Arsenal hu g[oli wara li dawn komplew javvanzaw fl-FA Cup birreb[a ta’ nhar l-Erbg[a fuq Swansea, u fejn mistennija jo[or;u ddeterminati g[allpunti prezzju]i li jiswew post fi/-Champions League.

Intant, il-Gunners anki jixtiequ jpattu g[all-a[[ar [ar;a deludenti fl-Emirates Stadium, fejn kienu tilfu ma’ Man City bl-iskor ta’ 2-0.

Fil-log[ob tal-biera[: ETIHAD STADIUM: }ew; goals ta’ David SILVA (bl-ewwel wie[ed jasal wara biss 95 sekonda) kienu bi]]ejjed biex jag[tu reb[a ta’ 2-0 lil Man City fuq Fulham u jnaqqru (almenu temporanjament) millvanta;; ta’ United. It-tieni goal ta’ Silva wasal fit-tieni taqsima fuq xog[ol tajjeb ta’ Carlos Tevez u bil-Cottagers jolqtu sieq il-lasta bid-daqqa tar-ras ta’ Steve Sidwell.

ANFIELD ROAD: Luis SUAREZ u Daniel STURRIDGE bdew g[allewwel darba fl-attakk ta’ Liverpool kontra Norwich u b’dawn it-tnejn jiskurjaw firreb[a komda ta’ 5-0 fuq ilCanaries. L-ewwel goal tarReds wasal minn Jordan HENDERSON, bi Suarez jirdoppja qabel il-mistrie[, u b’Liverpool ikomplu j]idu liskor kwa]i kif iridu permezz ta’ Sturridge, Steven GERRARD u autogoal ta’ Ryan Bennett.

ST JAMES PARK: Kompla l-gwaj g[al Newcastle United, li re;g[u tilfu f’darhom, din id-darba kontra Reading, li b[ala eroj kellhom lis-sostitut Adam LE FONDRE li skorja darbtejn f’sitt minuti. Il-Geordies g[alqu l-ewwel taqsima filvanta;; mill-free-kick perfett ta’ Yohan CABAYE, i]da rri]ultat inqaleb fit-tieni 45 minuta b’Le Fondre jiskorja bl-ewwel xutt tieg[u fuq ilcross ta’ Jimmy Kebe u blistess player jer;a’ jeg[leb lill-goalkeeper Tim Krul ftit minuti wara u g[all-goal de/i]iv.

LIBERTY STADIUM: Swansea kisbu reb[a ta’ 3-1 fuq Stoke City, bil-goals kollha jaslu fit-tieni taqsima ta’ konfront ikkumbattut.

Ben DAVIES po;;a lisSwans fil-vanta;; fid-49 minuta u Jonathan DE GUZMAN kiseb dopjetta personali biex a//erta l-punti g[at-tim minn Wales. Ilkonsolazzjoni g[all-Potters waslet fid-disg[in minuta, meta Michael OWEN skorja l-ewwel goal tieg[u bil-flokk ta’ Stoke.

UPTON PARK: Id-derby bejn West Ham Utd u Queens Park Rangers intemmet fi draw ta’ 1-1, bil-Hammers ikunu sfortunati li ma kisbux it-tliet punti wara li fet[u assedju assolut fuq il-lasta talHoops tul it-tieni taqsima.

Kienu QPR li marru filvanta;; meta Loic REMY immarka d-debutt tieg[u b’goal mill-isba[ fuq

Swansea v Stoke City 3-1> Jonathan De Guzman (Nru 20) jiskorja t-tieni goal tas-Swans minn free-kick (Reuters)

su;;eriment ta’ Adel Taraabt, i]da West Ham wettqu reazzjoni qawwija u resqu qrib il-goal diversi drabi, g[alkemm setg[u jikkuntentaw biss b’goal min Joe COLE, skurjat g[oxrin minuta mit-tmiem, u wara ta[wida quddiem il-lasta ta’ Julio Cesar.

DW STADIUM: Wigan tilfu s-‘six-pointer’ ma’ Sunderland lejn in-na[at t’isfel tal-klassifika u f’log[ba li pprodu/iet [ames goals u sensiela s[i[a ta’ azzjonijiet fuq i]-]ew; lasti.

Autogoal minn David Vaughan ta vanta;; bikri lilLatics, i]da Sunderland wie;bu xejn anqas minn tliet darbiet b’goals ta’ Craig GARDNER (minn penalty) u Steven FLETCHER(2) itemmu l-ewwel taqsima blaktar mod enfatiku. Wigan, imbag[ad, wettqu reazzjoni qalbiena fejn naqqsu ddistakk minn Angelo HENRIQUEZ; i]da l-forcing tal-a[[ar ma servilhomx g[all-punt u issa ilhom ma jirb[u f’darhom g[al [ames log[biet konsekuttivi.

THE HAWTHORNS:

West Bromwich Albion u Aston Villa [adu punt kull wie[ed mid-derby talMidlands, li ntemmet 2-2, b’Peter ODEMWINGIE jiskorja d-draw drammatiku g[all-Baggies fit-83 minuta.

Sa dak il-[in, Villa kienu qed igawdu vanta;; ta’ 2-1 wara li Christian BENTEKE u Gabby AGBONLAHOR skurjaw darbtejn fl-ewwel taqsima u bi Chris BRUNT inaqqas id-distakk fid-49 minuta.

Ri]ultati u Klassifiki

Premier Ingli]

The Championship

G[ada

Derby v Nottm Forest Birmingham v Brighton Blackburn v Charlton Crystal Pal v Bolton Ipswich v Barnsley Leeds v Bristol C. Millwall v Burnley Peterboro v Hull Sheff Wed v Wolves Watford v Huddersfield Blackpool v Cardiff

KIF JINSABU

KIF JINSABU

Liverpool v Norwich Man City v Fulham Newcastle v Reading Swansea v Stoke West Ham v QPR Wigan v Sunderland West Brom v Aston Villa

Illum

5-0 2-0 1-2 3-1 1-1

2-3 2-2

Chelsea v Arsenal Tottenham v Man Utd Southampton v Everton L R Man Utd 22 18 Man City 23 15 Chelsea 22 12 Tottenham 22 12 Everton 22 9 Arsenal 21 9 Liverpool 23 9 West Brom 23 10 Swansea 23 8 Stoke 23 6 Sunderland 23 7 West Ham 22 7 Norwich 23 6 Fulham 23 6 Southampton 22 5 Newcastle 23 5 Aston Villa 23 4 Reading 23 4 Wigan 23 5 QPR 23 2

D T 1 3 6 2 6 4 4 6 10 3 7 5 7 7 4 9 9 6 11 6 7 9 6 9 8 9 7 10 7 10 6 12 8 11 7 12 4 14 9 12

F K Pti 56 29 55 45 19 51 45 21 42 39 27 40 35 26 37 49 24 34 40 28 34 33 32 34 34 27 33 22 27 29 27 31 28 25 28 27 24 39 26 33 40 25 30 40 22 28 41 21 19 44 20 28 43 19 25 43 19 18 37 15

Brentford v Tranmere Bury v Stevenage Coventry v Oldham Crawley v Carlisle Crewe v MK Dons Doncaster v Leyton O. Hartlepool v Colchester Notts Co v Sheff Utd Scunthorpe v Portsmouth Swindon v Shrewsbury Walsall v Bournemouth Yeovil v Preston

1-2 posp 2-1 posp posp 2-0 posp

League One

League Two

Accrington v Wimbledon Barnet v Fleetwood Bristol R. v Exeter Northampton v Burton Oxford Utd v Rotherham Port vale v Bradford Rochdale v Gillingham Southend v Plymouth Torquay v Chesterfield Wycombe v Dag & Red York v Aldershot

1-1

posp 2-0 3-1 posp posp posp posp 1-0 posp posp posp posp posp 1-0 0-0

Cardiff Leicester Hull City Crystal Pal M’boro Watford Burnley Brighton Millwall Notts For Leeds Charlton Derby Co Blackburn Blackpool Bolton Wolves Huddersfield Ipswich Birmingham Sheff Wed Peterboro Barnsley Bristol C

1-1

2-2 1-2 0-0 1-1 1-0 0-2 1-1 0-0 4-0 1-2

L R D T F K Pti 28 19 3 6 50 30 60 28 15 5 8 49 23 50 28 15 5 8 39 31 50 28 13 9 6 50 35 48 28 15 21 14 73 9 47 27 14 4 9 53 37 46 28 12 6 10 43 40 42 27 10 11 6 39 29 41 28 11 8 9 40 38 41 28 10 11 7 39 37 41 28 12 5 11 39 44 41 28 10 9 9 38 38 39 28 10 8 10 42 41 38 27 9 9 9 37 36 36 28 8 10 10 45 42 34 28 8 10 10 40 41 34 28 9 6 13 33 39 33 28 8 9 11 32 48 33 28 8 8 12 28 49 32 28 7 10 11 36 45 31 28 8 5 15 31 43 29 28 8 2 18 39 52 26 28 6 7 15 29 44 25 27 6 4 17 38 55 22

Premier Sko//i]

St Mirren v Ross Co Celtic v Hearts Hibernian v Dundee Inverness CT v Aberdeen Kilmarnock v Dundee Utd

Illum

1-4 4-1 1-1 3-0 2-3

Motherwell v St Johnstone

I Div

Airdrie Utd v Dumbarton 1-2 Cowdenbeath v Dunfermline posp Morton v Livingston 2-1 Partick Thistle v Falkirk 4-1 Raith Rov v Hamilton 0-2

II Div

Alloa v East Fife Ayr v Stenhousemuir Brechin v Albion Queen of Sth v Forfar Stranraer v Arbroath

1-1

posp posp 3-1 posp

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Sport 45 TENNIS – OPEN TAL-AWSTRALJA

Federer i[arbat lil Tomic wara s-sorpri]a ta’ Del Potro

Mario Mandzukic (lemin) ta’ Bayern jipprova jiskorja kontra Greuther Fuerth

BUNDESLIGA

Mandzukic jag[ti reb[a komda lil Bayern L-attakkant Marko Mandzukic skorja darbtejn biex ta reb[a komda lilleaders tal-Bundesliga, Bayern Munich, kontra la[[ar tim fil-klassifika, Greuther Fuerth, u b’hekk dawn ]ammew disa’ punti vanta;; meta lbiera[ kompla l-kampjonat wara waqfa ta’ erba’ ;img[at.

Bayern, li matul il-;img[a [abbru li [atru lill-ekx kow/ ta’ Barcelona, Pep Guardiola, g[all-ista;un li ;ej, qatt ma sabu l-aqwa forma f’partita li ddominaw mill-bidu sattmiem.

Madankollu, ir-reb[a kienet bi]]ejjed biex tpo;;ihom b’45 punt, b’Bayer Leverkusen fittieni post, b’36 punt wara li g[elbu lil Eintracht Frankfurt, 3-1, f’patita li kellha tieqaf ftit min[abba li l-partitarji xeg[lu xi flares u xi log[ob tan-nar.

L-attakkant Kroat Mandzukic po;;a lil Bayern fil-vanta;; fis-26 minuta b’xutt li deher fa/li, imma li g[adda minn ta[t idejn ilgoalkeeper Wolfgang Hesls.

L-istess Mandzukic skorja l-11-il goal tieg[u dan lista;un mas-sieg[a log[ob meta anti/ipa lill-markatur tieg[u g[all-cross ta’ Toni Kroos.

Leverkusen skrojaw darbtejn f’]ew; minuti, b’goals minn Sebastian Boenisch, u l-aqwa skorer tal-Bundesliga, Stefan Kiessling, li skorja t-13-il goal tal-ista;un.

Andrè Schuerrle issi;illa r-reb[a qabel Alexander Meier ta’ Frankfurt skorja t12-il goal tieg[u filkampjonat.

Il-Bra]iljan Diego [adem goal u skorja ie[or hekk kif Wolfsburg telg[u fit-13-il post bi 22 punt wara reb[a, 2-0, fuq Stuttgart, fid-debutt tal-kow/ Dieter Hecking.

Ri]ultati

B. Leverkusen v E. Frankfurt B. Munich v Greuther F. Hoffenheim v M’Gladbach Mainz v Freiburg Wolfsburg v Stuttgart W. Bremen v B. Dortmund

3-1 2-0 0-0 0-0 2-0 0-5

TAZZA TAD-DINJA U#20

L-Ar;entina u l-Bra]il eliminati L-Ar;entina u l-holders, Bra]il, li bejniethom reb[u 11-il titlu, se jkunu nieqsa mit-Tazza tad-Dinja U#20 fitTurkija, wara ri]ultati negattivi fit-turnament talkwalifkazzjoni fl-Amerika t’Isfel.

Ir-rivali eterni, it-tnejn naqsu milli javvanzaw g[alla[[ar round tat-turnament flAmerika t’Isfel, li qed isir flAr;entina.

Il-Bra]il – [ames darbiet champions tad-dinja u bi 11-il titlu tal-Amerika t’Isfel – tilef 2-0 kontra l-Perù, u spi//a fla[[ar post fi Grupp B. LAr;entina reb[u l-a[[ar

log[ba, 3-2, kontra lKolombja, li di;à kienu kkwalifikaw, imma kienu di;à eliminati wara li [adu biss punt wie[ed mit-tliet partiti pre/edenti.

I/-?ile huma favoriti li javvanzaw flimkien malKolombja, il-Paragwaj u lPerù.

It-Tazza tad-Dinja se tintlag[ab bejn il-21 ta’ :unju u t-13 ta’ Lulju, u lBra]il ma [ax sehem darba biss fl-1979, waqt li lAr;entina kisbu ri]ultati negattivi sa minn meta reb[u s-sitt titlu mondjali filKanada, fl-2007.

Roger Federer ma kienx f’burdata li j[alli s-sorpri]i ji]viluppaw wara l-ewwel sorpri]a ta’ veru din il;img[a, fl-Open talAwstralja, u ;ab fix-xejn littalent Awstraljan Bernard Tomic, biex g[adda g[arraba’ round.

Juan Martin del Potro kien [asad lil Federer biex reba[ ilUS Open fl-2009; imma lAr;entin seed nru 6, din iddarba kien vittma ta’ eliminazzjoni xokkanti minn Jeremy Chardy, li mexxa erba’ Fran/i]i mal-a[[ar 16.

Serena Williams u Andy Murray qatt ma dehru li setg[u jitiflu l-log[ba aktar kmieni matul il-jum, imma /Champion renjanti u numru 1 fid-dinja, Victoria Azarenka, kellha log[ba aktar diffi/li u kellha tisforza biex kisbet irreb[a.

Intant, Tomic ta l-aqwa tieg[u u mar ]ew; punti bog[od milli jirba[ it-tieni set.

Madankollu, Federer – rebbie[ ta’ 17-il titlu grand slam – ]ied fil-log[ob tieg[u u [are; rebbie[, 6-4, 7-6, 6-1.

Del Potro irkupra minn ]ew; sets minn ta[t, biex kiseb id-draw fil-log[ba mittielet round kontra Chardy, li madankollu g[amel break fisset de/i]iv u ]amm sod sala[[ar biex reba[, 6-3, 6-3, 67, 3-6, 6-3.

Roger Federer jiffirma l-awtografi wara r-reb[a fuq Tomic

Hekk kif Chardy kien qed jippakkja l-pala fil-Hisense Arena, it-Taljan Andreas Seppi kien qed ja//erta postu b[ala l-avversarju li jmiss tal-Fran/i] b’reb[a, 6-7, 6-3, 2-6, 6-4, 6-2, fuq il-Kroat seed nru 12, Marin Cilic, semi-finalista fl2010.

Azarenka kellha tirkupra minn break minn ta[t fis-set de/i]iv biex tevita l-istess xorti kontra l-Amerikana Jamie Hampton, sakemm reb[et, 6-4, 4-6, 6-2.

Williams, li qed tfittex issitt titlu tag[ha f’Melbourne Park, ukoll t[abtet ftit meta kienet 3-0 minn ta[t fit-tieni set kontra n-nru 72 fiddinja, Ayumi Morita, wara

li tilfet is-service g[allewwel darba fit-turnament.

Is-seed nru 3 ma wriet lebda skomdu li sofriet flewwel round u wettqet rimonta biex reb[et, 6-1, 6-3, kontra l-:appuni]a.

Il-Britanniku Andy Murray qal li ma lag[abx tajjeb, imma eventwalment g[eleb lil Ricardas Berankis talLitwanja, 6-3, 6-4, 7-5, wara 132 minuta.

Is-seed nru 9, Richard Gasquet, kien set u break minn ta[t qabel wettaq rimonta kontra l-Kroat Ivan Dodig. Il-kompatrijott tieg[u, seed nru 7 Jo-Wilfred Tsonga, kellu log[ba aktar fa/li u reba[ fi tliet sets kontra sSloven Blaz Kavcic.

46

Sport Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Schillaci, waqt li qed jilg[ab ftit mat-tfal fl-iskola ta’ {al Kirkop fil-pre]enza ta’ Clyde Puli

Schillaci j]ur il-Kumpless f’{al Kirkop Clyde Puli, is-Segretarju Parlamentari g[a]-}g[a]ag[ u l-Isport, ilbiera[ filg[odu akkumpanja lill-eks internazzjonali Taljan u ta’ Inter u Juventus, Totò Schillaci, waqt ]jara li dan g[amel fil-Kumpless Sportiv ta’ {al Kirkop.

Dak il-[in, fil-Kumpless Sportiv ta’ {al Kirkop kien qed jittella’ l-programm sportiv tal-Kunsill Malti g[all-Isport – SkolaSport.

Matul din i]-]ara nfet[et ukoll uffi/jalment l-akkademja talisparar. Hemmhekk ukoll isSegretarju Parlamentari Puli u Schillaci ]aru l-Iskola Nazzjonali tal-Isport u ltaqg[u mat-38 student li qed jattendu din l-iskola, li nfet[et g[allewwel darba f’Settembru li g[adda. F’din l-iskola, listudenti, minbarra l-istudju akkademiku tag[hom, ikollhom ukoll aktar [in jipperfezzjonaw fl-attività

sportiva tag[hom.

Totò Schillaci kien jinsab Malta fuq ]jara qasira b[ala lmistieden tal-unur g[as-serata finali tal-MaltaSport Awards – l-G[a]liet Sportivi Nazzjonali (ara pa;na 47), li ttellg[et ilbiera[ fl-MFCC, f’Ta’ Qali, u li matulha kienu ppremjati fost l-o[rajn lIsportiv, l-Isportiva, l-Uffi/jal, it-Tim u ]-}ag[]ug[#a tasSena.

Schillaci – li g[andu ferm g[al qalbu t-tag[lim tat-tfal fejn jid[ol l-isport – kien impressjonat bil-fa/ilitajiet e]istenti u awgura kull su//ess lit-tfal kollha.

Sadattant, kmieni dalg[odu, Schillaci se jkun qed jiltaqa’ mal-media lokali, fejn se jkun qed jaqsam mag[hom ftit mill-esperjenzi tieg[u, partikularment dawk fit-Tazza tad-Dinja tal-1990, li fiha hu kien l-aktar li bbrilla mat-tim nazzjonali Taljan.

Sport 47

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013 MALTA SPORT AWARDS - G[a]liet Sportivi Nazzjonali 2012

Chetcuti l-Isportiv tas-sena g[ad-disa’ darba William Chetcuti re;a’ reba[ l-unur tal-Isportiv tasSena skont kif ivvutat mill;urnalisti membri talG[aqda :urnalisti Sport waqt li Diane Borg reb[et lIsportiva tas-Sena. Din hi ddisa’ darba mill-a[[ar 11-il edizzjoni li Chetcuti reba[ dan l-unur, tassew rekord uniku waqt li g[al Borg din hi t-tieni darba konsekuttiva wara s-su//ess li kellha fl2011.

Manty Bugeja s-sewwieq ta’ Mr. Whippy Drag Racing Team reba[ li Sport Malta Award bil-pre]entazzjoni ssir mill-mistieden tas-serata Salvatore Toto Schillaci u sSegretarju Parlamentari g[all-Isport Clyde Puli.

Fl-istess serata wkoll Clyde Puli flimkien malPresident tal-MMF Tonio Cini ppre]enta it-Trofew tarreb[ tal-Kampjonat talEwropa tad-Drag Racing mog[ti mill-FIA lit-tim ta’ Mr. Whippy kollu mmexxi minn Joe Carabott.

Intant Chetcuti li din issena fost l-o[rajn reba[ ilfidda fit-Tazza tad-Dinja flIstati Uniti u spi//a fittmien post waqt l-Olimpjadi ta’ Londra, kiseb biss sitt punti aktar mis-sewwieq tad-Drag Racing Manty Bugeja li reba[ il-kampjonat Ewropew tad-Drag Racing waqt li fit-tielet post spi//a l-boxer Billy Corito.

Diane Borg li saret lewwel Maltija li kkwalifikat g[all-ewwel round uffi/jali fl-Olimpjadi, kellha vanta;; sostanzjali ta’ 49 punt fuq leqreb rivali tag[ha Danica Bonello Spiteri li temmet fit-tieni post waqt li Sue

Abela tal-Bowling temmet it-tielet.

L-unur g[at-tim tas-sena mar g[and Mr. Whippy, ittim tad-Drag Racing li reba[ il-Kampjonat Ewropew u kellu b[ala sewwieq lil Manty Bugeja. Fit-tieni post spi//a t-tim nazzjonali tarRugby.

Ir-rugby i]da kien ippremjat fil-kategorija talUffi/al tas-sena bil-kow/ nazzjonali Damian Neil jeg[leb l-isfida tal-kow/ talIsparar Jimmy Bugeja b’40 punt.

L-Isparar i]da kien ippremjat ukoll filkategorija ta[t is-17-il sena meta t-tiratur Nathan Lee Xuereb reba[ it-Trofew John Debattista.

Din s-sena sar tibdil ]g[ir fejn panel ta’ ;urija spe/jali vvutaw fis-serata finali stess u dawnkienu qed i;orru 25% tal-voti. Din is-sena wkoll ing[ata unur ;did, dak mag[ruf b[ala l-Association Award lil dak ;ie vvutat laqwa sportiv millAsso/jazzjonijiet li kienuqed i;orru 25% tal-voti. Dan lunur intreba[ mi/-?iklista Etienne Bonello waqt li unur ie[or mag[ruf b[ala lPeople’s Choice ng[ata lil dak li ;ie vvutat l-a[jar millpubbliku in;enerali. Dan lunur mar g[and is-sewwieq tad-Drag Racing, Manty Bugeja.

Ing[ataw ukoll diversi rikonoxximenti o[ra fosthom dik g[all-organizzazzjoni ta’ attivita` internazzjonali f’pajji]na mog[tija millG[aqda :urnalisti Sport li ntreb[et mill-Malta Amateur Athletic Association.

Manty Bugeja rebbie[ ta’ Sport Malta Awards ippre]entat bit-trofew tal-KMS minn Toto Schillaci (nofs) u s-Segrertarju Parlamentari g[a]-}g[a]ag[ u Sport Clyde Puli (ritratti> Joseph Galea)

Alfred Camilleri ;urnalist membru tal-G[aqda :urnalisti Sports ing[ata rikonoxximent g[allkontribut tieg[u fl-i]vilupp tal-;urnali]mu u tal-isport f’pajji]na.

Ing[ata wkoll rikonoxximent lil ]ew; atleti bi b]onnijiet spe/jali g[al dak li wettqu matul l-2012.

Dawn huma Philip Gruppetta (Special Olympics) u Matthew Sultana (Log[ob Paralimpiku).

Fost unuri o[ra tal-Kunsill Malti g[all-Isport, il-Kunsill

Lokali tal-Mellie[a reba[ lunur tal-aktar Kunsill li xettel kultura sportiva, lasso/jazzjoni tal-Hockey reb[et l-unur b[ala l-a[jar

asso/jazzjoni tas-sena u ttim nazzjonali tal-ir;iel tarRugby b[ala l-aktar tim konsistenti fix-xena internazzjonali.

Ir-ri]ultati skont il-votazzjoni tal-;urnalisti kienu dawn> SPORTIV TAS-SENA

Chetcuti William-Sparar Bugeja Manty-Drag Racing Corito Billy-Boxing Camilleri Steve-Waterpolo Bonello Etienne-?ikli]mu

SPORTIVA TAS-SENA

Borg Diane -Atletika Bonello Spiteri Danica-Triathlon Abela Sue TenPin-Bowling Sultana Colette-Squash Galea Lucienne-Karate

TIM TAS-SENA

Mr.Whippy - Drag Racing Rugby -Tim Nazzjonali Ir;iel Bowling - Tim Nazzjonali Mixed Skeet Pairs - Tim Nazzjonali - Sparar Squash - Tim Nazzjonali Nisa

UFFI?JAL TAS-SENA

Neil Damian – Rugby Bugeja Jimmy – Sparar Caruana Jesmond – Weightlifting Valentino Peter – Ibburdjar Galea Envic – Judo

ATLETA U#17 – Trofew John Debattista William Chetcuti ppre]entat bl-Isportiv tas-Sena minn Charles Camenzuli, President tal-G[aqda :urnalisti Sport u Diane Borg ippre]entata bl-Isportiva tas-Sena mill-ekx Judoka Laurie Pace

Xuereb Nathan Lee – Sparar Gatt Nicole – Atletika#Weightlifting Dingli Gianluca – Karting Harding Julian – G[awm Aufieri Francesco – Judo

233 227 191 176 161 261 212 196 178 142 265 249 176 157 143 243 203 194 175 174 264 218 181 179 154

48

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Lokali

KAMPANJA MILJUNARJA BLA PROBLEMA FINANZJARJA

Futur fis-sod g[ax finanzi fis-sod Mal-Partit Nazzjonalista rasek mistrie[a li l-kisbiet li ;ibna g[all-pajji], it-titjib fil-kwalità tal-[ajja tal-familja tieg[ek, issu//ess fl-edukazzjoni u t-titjib li nag[mlu fis-settur tas-sa[[a, qed nag[mluh waqt li nserr[ulek rasek li l-finanzi fissod u mhux se jkollna nre;;g[u lura dak li bnejna flimkien.

Pajji]na kompla jattira investimenti importanti, f’setturi differenti talekonomija Maltija li fissru postijiet tax-xog[ol a[jar.

Dan se[[ f’setturi ;odda, b[as-servizzi finanzjarji u llog[ob di;itali. Se[[ f’setturi li bniehom Gvern Nazzjonalista fl-a[[ar le;i]laturi, b[allinformatika u l-komunikazzjoni.

I]da anke f’setturi tradizzjonali, b[allmanifattura, komplejna nattiraw tkabbir, b’mod partikulari fil-qasam talelettronika u l-farma/ewtika.

Mhux ta’ b’xejn li f’din ille;i]latura rajna mal-170 pro;ett ;did jew espansjoni, b’investiment ta’ 370 miljun ewro li fissru 3,800 impjieg.

Dan barra l-impjiegi li [arisna, meta po;;ejna bilqieg[da ma’ fabbriki internazzjonali li sabu ru[hom f’diffikultà waqt il-kri]i.

Mertu wkoll imur lis-sidien tan-negozji ]g[ar f’Malta, li komplew juru fidu/ja u jinvestu fl-ekonomija Maltija.

Il-Gvern wie;eb g[al dan lg[atx g[all-investiment, u g[en mat-3,000 negozju ]g[ir jinvestu permezz ta’ tnaqqis mit-taxxa jew skemi g[al self b’rati vanta;;ju]i.

Dan kollu wassal biex pajji]na g[andu l-[ames lanqas rata ta’ qg[ad fl-UE. Fl-a[[ar 5 snin g[amilna progress kbir fil-kwalità tal[ajja, u dan g[amilnieh billi komplejna ninvestu f’]ew; oqsma li jag[mlu differenza fil-[ajja tag[na: l-edukazzjoni u s-sa[[a.

Hu inutli li na[dmu tant biex nattiraw lejn pajji]na iktar investiment ta’ kwalità jekk imbag[ad ma nag[tux lit-tfal u ]-]g[a]ag[ tag[na r-ri]orsi biex jirnexxu u jgawdu millopportunitajiet li qed jin[olqu.

Komplejna nibnu skola ;dida kull sena, b’investiment ta’

aktar minn 30 miljun ewro.

Qed ninvestu 6,000 ewro kuljum g[all-edukazzjoni fuq kull student u studenta fis-sena.

Kwa]i 4,000 tifel u tifla llum g[andhom learning support assistant (LSA) biex jag[tihom attenzjoni individwali fl-iskejjel tal-istat, tal-Knisja u privati.

Mal-25,000 student qed jipparte/ipaw f’livell ta’ edukazzjoni og[la jew avvanzat. Aktar studenti qed igawdu mill-istipendji millMCAST u l-Università mnejn fl-a[[ar erba’ snin iggradwaw aktar minn 20,000.

L-istess investiment b’sa[[tu kompla g[addej fil-qasam tassa[[a. Aktar operazzjonijiet flIsptar Mater Dei, aktar operazzjonijiet im[allsa millgvern fil-privat biex innaqqsu llisti ta’ stennija. }idna lmedi/ini li nag[tu.

Fl-2012 ]idna mal-40 kundizzjoni ;dida li min ibati minnhom ikun jista’ jie[u lmedi/ini b’xejn. Investejna fiddjar tal-anzjani, fin-night shelters, u f’/entri fil-komunità g[all-persuni b’di]abbiltà.

Fil-ba]i ta’ dan kollu hemm fattur wie[ed: il-finanzi fis-

sod. Xejn minn dan ma kien ikun jista’ jsir ming[ajr qag[da finanzjajra b’sa[[itha.

Dan nistg[u narawh madwarna. Pajji]i li biex jirmedjaw g[ad-di]astru finanzjarju li sabu ru[hom fih ma kellhomx g[a]la o[ra [lief mhux biss ma j]idux ilbenefi//ji u l-g[ajnuniet lil min hu fil-b]onn talli ]iedu bosta taxxi ;odda, qa//tu lg[ajnuniet so/jali u po;;ew mi]ati g[oljin fuq ledukazzjoni.

Is-sa[[a tal-qag[da finanzjarja ta’ pajji]na //ertifikata l-Unjoni Ewropea meta f’Di/embru li g[adda waqqfet il-Pro/edura ta’ Defi/it E//essiv.

Fi kliem sempli/i, din hi pro/edura li ti]gura li l-Istati Membri jimxu mal-limiti stabbiliti g[al dan l-g[an. Malta hi wie[ed mill-ftit pajji]i li di;à la[qet din il-mira importanti.

Dan jag[ti wkoll ser[an talmo[[ lil min i[ares lejn pajji]na biex jinvesti li mhux se jkollu sorpri]i koroh fil-futur.

G[alhekk hu tant importanti li nib]g[u g[al dak li ksibna.

Fl-ewwel [mistax tal-

minn Tonio Fenech tonio.fenech@gov.mt

kampanja elettorali, il-Malta Labour Party kompla jwieg[ed kollox u lil kul[add. Irid jibni power station li m’g[andniex b]onn. De/i]joni ]baljata li se twassal biex mhux biss tg[arraq il-finanzi ta’ pajji]na i]da ;;ib kontijiet og[la g[all-familji, negozji u industrija.

Dan hu g[aliex id-de/i]joni fid-9 ta’ Marzu 2013 hi tant kru/jali. G[a]la bejn ilpopuli]mu perikolu] tal-Labour u l-[idma g[aqlija tal-Partit Nazzjonalista g[al futur fis-sod g[alik u l-familja tieg[ek.

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013 www.media.link.com.mt

Fil-pa;ni ta’ ;ewwa:

8San Anton

Abbati fix-Xag[ra G[awdex

9 San Pawl

/elebrat qabel i]-]mien

15

Erbatax-il {sieb Wirja ta’ ritratti me[uda minn Reuben Chircop

2

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

?inema

Les Misérables (KRS – PG) Wara Great Expectations tal-;img[a l-o[ra, jasal rumanz ie[or klassiku, forsi wie[ed mill-aqwa li nkitbu fl-Ewropa fis-seklu dsatax, miktub minn Victor Hugo 150 sena ilu, fuq esperjenzi personali tieg[u, fi Franza minflok fl-Ingilterra, kif kien ta’ Dickens.

Jekk g[al dan tal-a[[ar, it-tfajliet u n-nisa kellhom b]onn ilmaktur, g[al dan li [are; din il-;img[a nissu;;erulhom ma jinsewx lanqas it-tissues.

Din fil-fatt hi ver]joni /inematografika ta’ ver]joni mu]ikali li kisbet su//ess kbir fil-Palace ta’ Londra u dawk kollha li ma kellhomx il-possibbiltà li jmorru jarawh, jew il-filmat tag[ha li ntwera fuq it-televi]joni, hawn g[andhom l-okka]joni jarawha msebb[a mill-possibbiltajiet li toffri /-/inema u fuq screen kbir.

L-istorja hija dik mag[rufa tal-[absi Jean Valjean (Hugh Jackman) li ja[rab u jibdel l-identità tieg[u, i]da jibqa’ kka//jat g[al snin s[a[ mill-gwardjan tal-[abs fejn kien, Javert (Russell Crowe).

Tul ir-rakkont narawh isir politikant-neguzjant ta’ su//ess li la[aq sindku u jg[in lill-batuta Fantine (Anne Hathaway) li kontra qalbha saret prostituta, billi jadotta u jrabbi lil bintha Cosette. Jg[addu s-snin, imorru Pari;i, u t-tfajla sabi[a Cosette (Amanda Seyfried) tinnamra ma’ Marius (Eddie Redmayne) ]ag[]ug[ rivoluzzjonarju. Imma sadanittant Javert ikun g[adu ji;ri wara Valjean.

The Master (KRS – 18) “L-Img[allem” f’dan il-film drammatiku, twil mas-sag[tejn u nofs u mi]g[ud bid-diskorsi, huwa Dodd, interpretat b’mod

brillanti minn Philip Seymour

Hoffman li hu l-mexxej ta’ setta reli;ju]a msej[a “The Cause”, li tfakkrek f’dik li fiha hemm Tom Cruise, isScientology.

Mag[ha jing[aqad Freddy (Joaquin Phoenix) ba[ri li jirritorna mill-;lied wara ttmiem tat-Tieni Gwerra Dinjija mifxul u mitluf u mhux kapa/i jadatta mill-;did g[all[ajja regolari ta’ paj]an. Jibda jag[tiha g[ax-xorb u sess e//essiv.

Hawn jiltaqa’ ma’ Dodd u jsiru [bieb sewwa, hekk kif jikkonvin/ih jing[aqad massetta tieg[u biex ifiq minn dawn il-vizzji u jsib skop fil[ajja.

Din i]da xejn ma tkun triq [afifa g[al Freddy, u jidher li minflok jitjieb, Freddy aktar imur lura.

Forsi minn dak li ktibt s’issa fhimtu li The Master ma tantx jidher li huwa film li jappella g[all-ma;;oranza ta’ dawk li jmorru /-/inema. U hekk hu.

Dawn il-ma;;oranza qajla

jmorru /-/inema biex joqog[du jirriflettu u ja[sbu,

b[alma jidher li kien l-iskop ta’ Anderson li kien hu li

kiteb l-iscreenplay, li jibqa’ vag sat-tmiem tieg[u.

4

Televi]joni

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

cable#digital tv televiΩjoni Favourite Ch.

melita 31#108, GO Plus 106

07.00 Bon;u Muftie[ • 7.30 KmK • 09.30 {in g[al Kollox (r) • 12.00 News Point • 12.30 Teleshopping • Mitqlu Deheb • 15.00 Sibt Kuntatt • 16.00 Entertain Me (r) • 18.00 Teleshopping • 18.30 Arkivji tan-Nies • 19:45 New Point • 20.15 Today News • 20.30 Reporter • 21.00 }vintura (drama) • 22.00 Il-Prin/ipal (drama).

Iris

melita 176

12.40 Prova a incastrarmi. Film 2005 • 15.00 Michael Clayton. FIlm 2007 • 17.10 A Civil Action. Film ’98 • 19.20 L’ombra del dubbio. FIlm ’99 • 21.15 Spartacus. Film ’60 • 00.30 L’ombra del dubbio. Film ’99.

BBC Entertainment

melita 300, GO Plus 301

07.15 3rd & Bird • 07.25 Nina and the Neurons • 07.40 Gigglebiz • 07.55 The Roly Mo Show • 08.10 Me Too! • 08.30 The Weakest Link • 09.15 One Foot in the Grave • 09.45 Keeping up Appearances • 10.15 Gavin and Stacey • 10.45 The Old Guys • 11.15 Blackadder Goes Forth • 11.45 After You’ve Gone • 12.15 2point4 Children • 12.45 The Weakest Link • 13.30 One Foot in the Grave • 14.00 Bleak House • 15.00 Doctors • 17.25 Keeping up Appearances • 17.55 Gavin and Stacey • 18.25 Dalziel and Pascoe • 19.10 Upstairs, Downstairs • 20.05 Friday Night Dinner • 20.30 Come Fly with Me • 21.00 Sherlock • 22.30 Waking the Dead • 23.20 Unforgiven.

TCM

melita 310, GO Plus 701

07.50 Rhapsody (U) • 09.45 Young Cassidy (A) • 11.35 A Patch of Blue (A) • 13.20 Seven Brides for Seven Brothers (U) • 15.00 The Swan (U) • 16.45 The Yellow Rolls-Royce (PG) • 18.45 • 2001: A Space Odyssey (U) • 21.00 The Dirty Dozen (15) • 23.25 Meet Me in St Louis (U).

MGM Movies

melita 312, GO Plus 702

Discovery Channel

melita 400, GO Plus 501

07.40 Inspector Clouseau. Film ’68 (U) • 09.15 Eddie and the Cruisers II: Eddie Lives! Film ’89 (PG) • 10.55 Electra Glide in Blue. Film ’73 (X) • 12.45 The House on Carroll Street. Film ’88 (PG) • 14.25 MGM’s Big Screen • 14.40 Shadows and Fog. Film ’92 (15) • 16.05 The Mechanic. Film ’72 (A) • 17.45 Another Man, Another Chance. Film ’77 (AA) • 20.00 A Fish in the Bathtub. Film ’99 • 21.34 Something Wild. Film ’86 (18) • 23.25 Boxcar Bertha. Film ’72 (X).

07.15 Twist the Throttle: BMW • 08.10 Mythbusters: Mythssion Control • 09.05 Destroyed in Seconds • 09.55 Extreme Engineering: Building Hong Kong’s Airport • 10.50 American Loggers: Man vs Mud • 11.40 Dirty Jobs: Soo Locks Technician • 12.35 Auction Kings • 13.05 Auction Kings • 13.30 Auction Hunters: Reel Money • 14.00 Auction Hunters: Great American Cashtime • 14.25 Gold Rush: Alaska: Running Dirt • 15.20 Gold Divers: Suction • 16.15 American Chopper: Old Wounds • 17.10 Ultimate Survival: Ireland • 18.05 Dual Survival: Up the River • 19.00 How It’s Made • 20.00 Around the World in 80 Ways: Such Great Heights • 21.00 Curiosity: Alien Invasion: Are We Ready? • 22.00 Ultimate Cops • 23.00 Aircrash Confidential: Engineering Error.

Melita More

melita 802

08.00 Hollywood Buzz • 08.30 Private Practice • 12.30 Glee • 13.15 Supernatural • 14.00 Supernatural • 14.45 Supernatural • 19.15 How I Met Your Mother • 19.40 2 Broke Girls • 20.05 Whitney • 20.30 Dallas • 21.15 SMASH • 22.00 VEEP • 22.30 Suits • 23.15 Person of Interest • 00.00 The Mentalist • 00.45 Alcatraz • 01.30 30 Rock.

Biography Channel

melita 411

07.00 Hoarders: June and Doug • 08.00 Barter Kings: Cart Before the Horse • 08.30 Barter Kings: Diamond in the Rough • 09.00 Barter Kings: Rock and a Hard Place • 09.30 Barter Kings: Not So Easy Rider • 10.00 Hoarders: Betty, Jill, Jake, Bill & Paul • 11.00 Hoarders: Claudie • 12.00 Hoarders: June and Doug • 13.00 Hoarders: Betty, Jill, Jake, Bill & Paul • 14.00 Hoarders: Claudie • 15.00 Barter Kings: Cart Before the Horse • 15.30 Barter Kings: Diamond in the Rough • 16.00 Barter Kings: Rock and a Hard Place • 16.30 Barter Kings: Not So Easy Rider • 17.00 Billy the Exterminator: Predator In the Pond • 17.30 Barter Kings: Cart Before the Horse • 18.00 Barter Kings: Diamond in the Rough • 18.30 Barter Kings: Rock and a Hard Place • 19.00 Barter Kings: Not So Easy Rider • 19.30 Billy the Exterminator: Predator In the Pond • 20.00 A Gypsy Life for Me • 21.00 Duck Dynasty: Frog in One • 21.30 Duck Dynasty: Plan Bee • 22.00 American Pickers: Knuckleheads • 23.00 Storage Wars: Dial C for Chupacabra • 23.30 Storage Wars: The Fast and the Curious.

Eurosport

melita 600, GO Plus 801

09.00 Australian Open Tennis: Day 7 (live) • 14.30 IBU WC Biathlon: Antholz, Italy: Men’s Relay (live) • 15.45 Africa Cup of Nations Football: Group A: Ghana v Democratic Republic of the Congo (live) • 18.00 Game, Set and Mats • 18.30 Africa Cup of Nations Football: Group A: Mali v Niger (live) • 21.00 Masters Snooker: F. (live).

Eurosport 2

melita 601, GO Plus 802

10.30 IBU WC Biathlon: Antholz, Italy: Women’s Relay (live) • 12.00 FIS WC Alpine Skiing: Cortina d’Ampezzo, Italy: Women’s Super G (live) • 13.00 FIS WC Nordic Skiing: Seefeld, Austria: HS 109 (live) • 13.15 FIS WC Alpine Skiing: Wengen, Switzerland: Men’s Slalom 2nd Leg (live) • 14.15 FIS WC Nordic Skiing • 15.00 FIS WC Nordic Skiing: Seefeld, Austria: Gunderson (live) • 15.45 FIS WC Nordic Skiing: La Clusaz, France: Women’s 4x5km (live) • 16.45 Masters Snooker: F. (live) • 18.00 FIS WC Snowboarding: Quebec, Canada: Half-Pipe (live) • 19.00 FIS WC Nordic Ski Jumping • 20.00 Masters Snooker • 21.00 Australian Open Tennis • 22.30 Game, Set and Mats • 23.00 Australian Open Tennis.

NET Television

melita 102, GO Plus 102

07.45 10.00 10.30 12.00 12:30 13.00 14.00 14.05 15.00 15.05 16.15 17.00 17.05 18.00 18.10 18.40 19.30 19.45 20.30 21.30 21.35 23.15 23.45

INT fuq NET U/u[ Futur fis-Sod Distinti Kisbiet Telebejg[ NET News Futur fis-Sod NET News Simpati/i (r) Kisbiet NET News Sport Extra NET News Flusek (r) NetWorks G[alik fl-Ewropa NET News, NET Sports, NET Meteo Déjà Vu NET News Replay NET News Futur fis-Sod.

SARAH MILES f’xena mill-film tal-1972 LADY CAROLINE LAMB (Raitre 08.00).

23.45 Mass Meeting (r)

TVM 07.00 08.00 10.30 12.00 12.10 14.00 14.05 15.30 16.00 16.05 16.40 17.10 18.00 18.10 18.40 20.00 20.45 22.45 23.00 23.25 23.35

melita 101, GO Plus 101

L-G[odwa t-Tajba TVAM Malta u Lil Hinn Minnha A[barijiet {add G[alik A[barijiet (ikompli) {add G[alik Teleshopping A[barijiet Teleshopping Gadgets (r) Mixage (r) A[barijiet Venere (r) TV Hemm A[barijiet XFactor A[barijiet Only Fools and Horses A[barijiet Malta u Lil Hinn Minnha (r).

TVM 2

melita 104, GO Plus 104

07.00 News 08.20 G[awdex illum 08.50 Kelma l-{ajja 09.00 Quddiesa. Live 09.45 Sensilhena 10.30 TVAM (r) 13.00 Ruggers 13.30 GFA Roundup 14.00 Starboard 14.30 Ti;rijiet Biss 15.00 3 Pointer 15.30 Paqpaq 16.15 Mixage 16.50 Luxdesign 18.00 Malta u lil Hinn Minnha 19.30 A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19.40 Il-{arsa ta’ Ru]ann (it-II ep.)

20.10 Dokumentarji 20.25 A[barijiet bl-Ingli] 20.30 Madwarna 21.00 Kontrattakk 23.00 Storjografija.

ONE 06.45 07.30 08.00 10.00 11.00 11.30 12.10 13.30 13.40 14.30 16.00 16.30 17.30 17.40 18.30 19.30 20.30 21.30 22.15 23.15

melita 103, GO Plus 103

Pink Panther (r) ONE News Folji Xandira politika Joe’s Kitchen (r) Ir-Rangers (Omnibus) Aroma Kitchen (r) ONE News Warm Up Xandira politiku Teleshopping L-Argument ONE News L-Argument Diskors Joseph Muscat ONE News Mass Meeting On D Road 903 ONE News

Raiuno

melita 150 GO Plus 201

06.30 Unomattina in famiglia 09.35 Mixitalia 10.00 Linea verde orizzonti 10.30 A Sua Immagine 10.55 Santa messa 12.00 Angelus 12.20 Linea verde 13.30 Tg 1 telegiornale 14.00 Domenica in - arena 16.30 Tg 1 telegiornale 16.35 Domenica in - così è la vita 18.50 L’eredità 20.00 Tg 1 20.35 Tg Sport 20.40 Affari tuoi 21.30 L’isola 22.30 Tg 1 00.10 Applausi.

Raidue 07.00 10.10 10.50 11.30 13.00 13.30 13.45 15.40 17.10 18.10 19.35 20.30 21.00 21.50 22.35 01.00 01.20 02.00

melita 151, GO Plus 202

Cartoons Ragazzi c’è voyager A come Avventura Mezzogiorno in famiglia Tg 2 giorno Tg 2 motori Quelli che aspettano Quelli che Stadio sprint 90˚ minuto Cops - Squadra Speciale.

Tg 2 notizie NCIS (TF) Elementary La domenica sportiva Tg 2 notizie Protestantesimo Lost. TF.

Raitre

melita 11#152, GO Plus 203

07.10 The Big Valley. TF 08.00 Lady Caroline Lamb.

Film ’72 09.50 L’Ispettore Derrick. TF 10.15 Rai Educational 10.45 Tgr Estovest 11.05 Tgr Mediterraneo 11.30 Tgr Regioneuropa 12.00 Tg 3 12.25 Telecamere salute 12.55 Rai Educational 13.25 Passepartout 14.00 Tg regione 14.15 Tg 3 14.30 Miniritratti 15.00 Tg 3 L.I.S. 15.05 Alla falde del Kilimangiaro 19.00 Tg 3 19.30 Tg regione 20.00 Blob 20.10 Che tempo che fa 21.30 Presa diretta 23.30 Tg 3 23.45 Sostiene Boliani.

Canale 5 08.00 08.50 10.00 11.55 13.00 13.40 14.00 18.50 20.00 20.40 21.30 23.30 01.30

melita 16#154, GO Plus 205

Tg 5 mattina Le frontiere dello spirito My Girl. FIlm ’91 Melaverde Tg 5 L’arca di Noè Domenica live Avanti un altro!

Tg 5 Striscia la domenica Centovetrine Distretto di polizia 10 Tg 5 notte.

Rete 4 07.30 07.50 09.20 10.00 11.00 11.30 12.00 12.45 14.00 14.40 15.20 16.30 18.50 19.35 21.30

00.45

melita 14#153, GO Plus 206

Vita da strega Super partes Slow Tour Santa Messa Le storie di viaggio a...

Tg 4 Nuove scene da un matrimonio Pianeta mare Tg 4 Donnavventura Monk. TF Matchstick Men. Film 2003 Tg4 Telegiornale Il comandante Florent The Curious Case of Benjamin Button. Film 2008 True Romance. Film ’93.

Italia 1 07.50 09.35 10.05 10.35 12.25 13.00 14.00 16.00 18.05 18.30 19.00 21.25 00.25 01.30 01.55

melita 20#155, GO Plus 204

Cartoons G.I. Joe Renegades Naruto Shippuden Sabrina goes to Rome.

Film ’98 Studio aperto Sport Mediaset Dragon Hunter. Film 2011 Dragonheart. Film ’96 La vita secondo Jim Studio aperto Film Le iene show Californication Sport Mediaset Studio aperto.

La 7 07.00 07.30 07.50 09.50 11.15 11.35 13.30 14.05 16.50 18.00 20.00 20.30 21.35 24:00 01.05 01.15

melita 23#156, GO Plus 207

Omnibus Tg La 7 Omnibus Ti ci porto io Ti ci porto io... in cucino con Vissani Josephine Ange Gardien Tg La 7 Irma la dolce. Film The District. TF L’Ispettore Barnaby. TF Tg La 7 In onda Rob Roy. Film Omnibus notte TG La 7 Sport Countdown. Dimensione zero.

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

TV#Radju

DÉJÀ VU

Issir taf x’;ara dakinhar tal-kun/ert NET Television 20.30

Waqt li l-istudenti qeg[din camping, Maxine (Maxine Pace) tkun marret it-toilet u g[al xi ra;uni ma ;ietx lura. Meta s[abha jindunaw li Maxine mhix hemm, jinkwetaw, anki min[abba l-fatt li hi l-i]g[ar fosthom u j[ossuhom responsabbli. Xi jkun ;ralha? Min jispi//a jg[inha meta tkun hemm barra qalb is-si;ar wa[idha? U min joqg[od mag[ha l-lejl kollu, meta Maxine tibqa’ mbe]]g[a u mwerwra wara dak li tkun rat?

Lura l-iskola, wara l-camping, l-istudenti jispi//aw kollha mi;;ildin bejniethom.

Ir-ra;unijiet ikunu varji, fosthom li D.D. Scriha

(Martin Sapiano) jag[milha ovvja li hu ffastidjat talli marru ming[ajru. Meta l-istudenti jmorru g[al-lezzjoni tieg[u jidde/iedi li...

I]da /-/irasa fuq il-kejk tkun il-wasla ta’ omm Maxine - ]jara li jkollha konsegwenzi serji li jwasslu biex issir bidla.

F’dik il-;urnata Miss Fiorini (Mary Spiteri) tkun anzju]a min[abba li tkun sejra g[all-prova tal-libsa tat-tie;, i]da l-istorja ta’ Maxine u l-a[bar li tag[tiha Josie (Eileen Montesin) meta

Sheldon i;ibha konxja xi jkun ;ara dakinhar tal-provi tal-kun/ert, jibdlulha l-burdata.

5

radju Radio 101

101 FM

06.00 Fidi u {ajja - Noel Bartolo • 08.15 Mar/i u Bandolari - Joe Chetcuti • 09.00 Focus 101 • 10.30 Djalogu • 11.55 Avvi]i tal-Mejtin • 12.30 Futur fis-Sod • 13.00 Skor • 18.30 Slowdown Mark Garrett • 20.30 Allegro Andante - Joe Fenech • 22.30 MidDinja tal-Mar/i - Nenu Aquilina • 23.00 Djalogu (r) • 00.30 Italomix (r).

Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 08.00, 12.00, 18.00.

A;;ornamenti ta’ l-a[barijiet: 10.00, 15.00, 17.00, 18.00.

Radju Malta

93.7 FM

ONE Radio

92.7 FM

RTK

103 FM

Bay Radio

89.7 FM

07.20 Jum :did • 07.50 Avvi]i ta’ Mwiet • 08.00 Quddies • 09.00 TVAM • 10.30 Nis;a • 11.00 Mar/ifest • 11.50 Mwiet u Angelus • 11.58 Xi Qrajt Xi Smajt • 12.10 Music Express • 14.01 Mu]ika u Sport • 18.15 Lino’s Weekender • 19:50 Avvi]i tal-Mewt u r-Ru]arju 20.05 Ri]ultati Sportivi • 20.30 Maltin Biss • 22.05 Erre Be • 23.30 Xi Qrajt, Xi Smajt • 23.33 Ru]arju • 24.00 Classic Hits.

Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 07.00, 12.00 u 18.00. A;;ornamenti tal-a[barijiet: 10.00, 14.00, 17.00, 20.00 u 22.00. BBC News 15.00 u 21.00.

06.05 ONE Breakfast • 08.00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem • 08.15 ONE Club • 08.50 Mill-:urnali • 10.30 Pajji] li jixraq lil Uliedna • 14.00 Il-{add fuq ONE • 16.00 Familja ONE • 18.00 Italo Super Hits • 19.30 Sunday ONE • 20.45 Memorji u Nostal;ija • 22.00 Stetoskopju • 00.00 Music Box. Bulletin tal-A[barijiet fis-06.45, 11.45, 17.45, 21.45 u 02.45. A[barijiet fil-qosor 08.45, 09.45, 14.45.

NETWORKS (NET Television 18.40) - X’jag[mlek kuntent? Temmen fil-potenzjal tieg[ek?

Tie[u [sieb tieg[ek innifsek? Dan u [afna aktar se jkunu diskussi waqt il-programm tal-lum.

Ippre]entat minn Mark Azzopardi, il-produzzjoni hi tal-pre]entatur u ta’ Jerome Caruana Cilia.

U?U{ (NET Television 10.00) - Peress li b[alissa l-programm qed ikun ta’ nofs sieg[a biss, dan bilfors kellu jie[u format differenti milli kien qed isir qabel. G[al dawn il-;img[at U/u[ se jibda jmur f’postijiet differenti u jiltaqa’ ma’ nies u ambjenti differenti, imma li kollha qed ikunu mezz biex isa[[u l-fidi fil-poplu. L-intervista tal-lum Massimiliana De Martino g[amlitha lil George Mifsud Montanaro (fir-ritratt fuq il-lemin), il-Papas tal-Griegi li issa ilu jokkupa din il-kariga mill-2009. Immorru l-knisja tal-Griegi ddedikata lil San :or; li hemm fil-Belt u barra li nitkellmu mal-Papas, naraw ukoll id-diversi ikoni antiki u sbie[ li hemm fil-Knisja.

Nitkellmu wkoll ma’ Fr Hector Scerri li hu l-President tal-Kunsill Ekumeniku, li jitkellem dwar kif il-Knisja Kattolika qed tqarreb lejn xulxin reli;jonijiet o[ra.

DISTINTI

Marthese Portelli NET Television 12.00

Jean Claude Micallef b’edizzjoni o[ra ta’ dan il-programm li jikkonsisti f’intervista one to one.

Il-mistiedna g[al-lum se tkun Marthese Portelli, President tal-E]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista u kandidata g[all-Elezzjoni :enerali ta’ Marzu li ;ej.

THE CURIOUS CASE OF BENJAMIN BUTTON (Rete 4 21.30) - Film drammatiku interessanti li n[adem fl-Istati Uniti fl-2008 b’re;ija ta’ David Fincher u li kien reba[ Oscar g[all-effetti spe/jali. Brad Pitt (fir-ritratt hawn fuq) jinterpreta l-parti ta’ tifel li jitwieled b’sura ta’ anzjan u aktar ma jg[addi ]-]mien, aktar jibda ji/kien flok jikber. Dan ikun i[obb mara.

I]da l-problema hi li din bi]-]mien se tixjie[ filwaqt li hu fid-dehra dejjem jidher i]g[ar.

06.30 Tmiem il-:img[a 103 FM • 08.30 Quddiesa tal-{add • 09.15 Hello Maks! • 10.05 G[aqqad il-Kelma • 11.55 Fi {dan il-Mulej • 12.15 Mill-Kotba li Wasslulna • 13.05 Jg[idu Tag[hom i]-}g[a]ag[ • 15.30 Sunday Drive • 19.00 Fi {dan il-Mulej • 19.05 Ru]arju • 19.25 L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek • 22.00 Qaddis tal-Jum • 22.05 Ru]arju • 22.25 Nisimg[ek!

A[barijiet: fis-06.00, 07.00, 08.00, 11.00, 12.00, 13.00, 15.00, 17.00 u s-18.00.

BBC: 10.00, 14.00, 16.00.

06.30 Bay Breakfast • 10.30 Bay’s Top 40 • 13.30 Ben Glover • 16.30 Weekend Drive • 18.35 RnB Top 20 • 20.30 Hed Kandi • 22.30 Bimbo Jones • 23.30 Noctural Sunshine.

A[barijiet: 6.30 p.m.

Campus FM

103.7 FM

XFM

100.2 FM

Radju Marija

102.3 FM

09.00 BBC World Service • 10.00 Cantiam • 11.00 Classic FM • 12.00 Mu]ika u Pittura • 13.00 Putumayo Radio Show • 14.00 BBC World Service.

07.00 The Weekend Breakfast • The XFM Official Countdown • 13.00 The Xfm Chillout Zone • 18.00 The Weekend Special.

07.00 Quddiesa • 08.00 Angelus u Kuntatt • 12.00 Angelus mill-Vatikan u Ru]arju • 12.30 Ru]arju tal-Erwie[ • 13.00 Mill-G]ira tat-3 G[oljiet • 13.30 Mid-Djarju tal-{ajja • 14.00 Il-{add Kumpanij (jinkludi 15.00 Kurunella {niena Divina) • 20.00 Klassi/i u Sagri • 21.00 Magazine • 23.00 {olqa mal-Maltin ta’ Barra • 23.30 A[barijiet Reli;ju]i • 23.50 Kompjeta.

Smash Radio

104.6 FM

Calypso Radio

101.8 FM

07.00 Salvinu Lanzon Magic Moments • 11.00 DJ Frank • 14.00 Non-stop Music.

06.00 Calypso Breakfast - Mario Fenech • 10.00 Dak Kien }mien John Mallia • 13.00 Goldlen Mix - Louis Fenech • 126.00 Mal-Melodija Maltija - Sephora Zammit • 19.00 Let’s Go - Charmaine Vella • 22.00 Night Shift - Chris Aquilina.

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Tag[rif

G[all-2013, offri lil dawk li tg[o]] ir-rigal ta’ [ajja ;dida!

Is-sena 2013 tfisser bidu ;did, mhux biss g[alik, i]da wkoll g[al dawk li tg[o]].

Bil-g[ajnuna tal-kampanja li reb[et g[add ta’ unuri talKummissjoni Ewropea, ‘Min Jaqta’ t-Tipjip Ma Jwaqqfu Xejn’, din is-sena l-;dida inti g[andek l-opportunità li tag[ti lil xi [add li tg[o]], ir-rigal ta’ [ajja ;dida.

Billi tu]a l-g[odda ta’ waqfien mit-tipjip innovattiva u bla [las ta’ ‘Min Jaqta’ tTipjip’, imsej[a iCoach, issa inti tispira u toffri motivazzjoni lil dawk ta’ madwarek li qeg[din jag[mlu [ilithom biex jaqtg[u t-tipjip.

Flimkien ma’ messa;; ta’ inkora;;iment, inti se tkun qed tag[ti URL personali esklussiv lil dawk li huma laktar g[e]ie] g[alik sabiex ja//essaw iCoach. Dan lappro// uniku kif taqta’ ttipjip huwa stedina biex inti ta[seb g[al darb’o[ra dwar ilbenefi//ji ta’ li taqta’ t-tipjip darba g[al dejjem, inklu] sa[[a a[jar, aktar flus u ovvjament kwalità tal-[ajja a[jar. iCoach joffri: 1. Su;;erimenti u pariri personalizzati biex jappo;;jaw lil dawk li jpejpu jne[[u l-vizzju;

Biex tag[ti lil dawk li t[obb ir-rigal ta’ [ajja aktar b’sa[[itha u aktar kuntenta, ]ur: http:##www.becomeunstoppable.eu Is-sit elettroniku tal-Kummissjoni Ewropea dwar is-Sa[[a Pubblika http:##ec.europa.eu#health#tobacco#policy#index_ mt.htm Konsumaturi fil-Kummissjoni Ewropea. “Nittamaw li fl2013 nappo;;jaw lil bosta persuni li jpejpu o[rajn flil[uq tal-mira tag[hom ta’ [ajja [ielsa mit-tipjip. Hekk kif de[lin g[as-sena l-;dida, hemm opportunità li tg[in lil [biebek u lill-familja tieg[ek jiksbu stil ta’ [ajja a[jar u sabiex l-2013 tkun l-aqwa sena li qatt kellhom.”

“Jiena kuntenta li s’issa, iCoach appo;;ja lil bosta eluf ta’ utenti u li ‘Min Jaqta’ tTipjip Ma Jwaqqfu Xejn’ la[qet lil aktar minn 2.8 miljun ru[ permezz tal-pa;ni ta’ Facebook tag[na,” qalet Paola Testori Coggi, Direttur :enerali g[as-Sa[[a u l-

2. Emails regolari li jipprovdu appo;; f’kull pass tal-vja;; lejn [ajja ming[ajr tipjip; 3. Forum li jippermetti lil dawk li jpejpu sabiex jappo;;jaw lil xulxin u jaqsmu l-istejjer ta’ ispirazzjoni tag[hom stess; 4. Graphs li juru l-progress tal-utent lejn l-g[an a[[ari tieg[u: dak li jsir Persuna li Qatg[et it-Tipjip.

Is-sena l-;dida ;;ib mag[ha l-opportunità li tg[in lil dawk li jpejpu sabiex jieqfu jag[mlu dan darba g[al dejjem

Malta Music Awards 2013 Il-{add 3 ta’ Frar, l-MFCC f’Ta’ Qali se jilqa’ lispettaklu tal-Malta Music Awards li fih u[ud mill-aqwa esponenti li toffri l-mu]ika Maltija se jkunu fost l-attrazzjonijiet u jing[ataw g[arfien tas-su//ess tag[hom matul dawn l-a[[ar xhur.

B’kollox se jing[ataw 11-il award fosthom wie[ed ta’ Best International Artist lill-kantant Gotye g[ad-diska Somebody that I used to know.

Din is-sena, l-avveniment tal-MMA se jsir lg[ada tal-Malta Eurovision Song Contest u flimkien mal-PBS se jintrama palk tal-og[la livell li jkompli jg[olli l-livell tax-xena mu]ikali lokali.

Ir-rebbie[ tal-festival ukoll se jag[ti wirja filMalta Music Awards.

U[ud minn fost l-a[jar kantanti u bands lokali se jag[tu wirjiet spe/jali g[al dan l-avveniment li kull sena jattira attenzjoni kbira fix-xena mu]ikali Maltija.

Il-biljetti jiswew €10 biss u se jkun hemm kemm seating kif ukoll standing tickets. Dawn jistg[u jinxtraw minn ooii.com.mt kif ukoll millistabbilimenti ta’ Springfield fil-Belt Valletta u

minn The Point f’Tas-Sliema. Aktar trag[rif jinkiseb minn www.mmm.com.mt.

Best Solo Artist - Aaron Benjamin, Brooke, Hooligan, u Muxu Best Band - Bletchley Park, Red Electrick, Scar u Tribali.

Best Song -Our Time (3 Artists), Tight Red Dress (Bletchley Park), Fairytale (Brooke), What I’d Give (Ira Losco), u Paul (Red Electrick) Best Album - ‘My Body Fighting’ (Bletchley Park), ‘Unplugged Sessions’ (Red Electrick ), ‘Grandiloquence’ (Stalko), u ‘The Traveller’ (Tribali ) Best Hip Hop - R&B Artist - Dk & Bobby, Hooligan, Muxu, u Sempli/iment Tat-Triq Best New Artist - Cryptic Street, Fellow Fish, Planet Seed, u Stalko Best Video - Fairytale (Brooke), This is the Night (Kurt Calleja), What I’d Give (Ira Losco) , u So Over (The Shh) Best Metal Band - Beheaded, Insurgence, Myopic Destiny, u Weeping Silence

7

8 Festi

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

San Anton Abbati fix-Xag[ra, G[awdex Minn xi kitbiet li nstabu g[andna xhieda li l-festa ta’ San Anton Abbati g[andha storja tabil[aqq twila. Naqraw li l-Patrijiet Agostinjani ilhom jorganizzaw din il-festa minn ]mien il-Kavallieri fostna. Hi festa ad unur l-istess qaddis, li kien Patri Agostinjan. Joe Chetcuti [a l-okka]joni u intervista lil Monsinjur Dun :wann Sultana, ir-Rettur tal-Kappella ta’ San Anton Abbati fix-Xag[ra, G[awdex, biex jg[idilna iktar dwar din il-festa interessanti u popolari.

Tista’ tg[idli fejn tkun i//elebrata l-festa ta’ San Anton Abbati f’Malta u G[awdex^

Il-festa litur;ika ta’ Sant’Anton Abbati tkun i//elebrata nhar is-17 ta’ Jannar. F’Malta tkun i//elebrata fir-Rabat talImdina fil-knisja ta’ San Mark tal-Patrijiet Agostinjani kif ukoll fil-kappella ddedikata lill-qaddis fil-Mosta.

F’G[awdex xi kemm ilha tkun organizzata din ilfesta^

F’G[awdex insibu kappella qadima [afna ddedikata lil San Anton Abbati. Din tinsab fl-in[awi mag[rufa b[ala talQa//a, fix-Xag[ra. Kappella tal-kampanja mibnija millfamilja Camire Hinzi lejn isseklu tlettax. Din familja riedet li nhar il-festa talqaddis issir quddiesa fil-

kappella u jitqassam xg[ir u [ob], [a;a li g[adha ssir sallum.

Minn fejn ori;ina dan ilqaddis u x’rabta endemika hemm bejnu u l-annimali^

Antonju twieled fis-sena 251 W.K. fl-E;ittu. Wara lmewt tal-;enituri tieg[u, fletà ta’ tmintax-il sena bieg[ ;idu kollu u qassmu lill-foqra.

G[ex [ajja ta’ eremita fit-talb, kontemplazzjoni u [idma.

Madwaru n;abru diversi ]g[a]ag[ li mxew fuq il-passi tieg[u u [allew id-dinja g[allEvan;elju. G[ex fid-de]ert u qalb l-oqbra. Kien missier spiritwali ta’ bosta li mbag[ad bdew jiffurmaw ru[hom f’komunitajiet. Hekk g[andna l-ewwel mudelli ta’ [ajja monastika.

San Anton ji;i asso/jat malannimali min[abba l-fatt li xxitan kien jittentah [afna g[aliex hu kien bniedem ta’ Alla. Xi kultant ittentah f’forma ta’ annimali slava;.

Il-patrijiet Antonjani kienu jrabbu l-annimali. Ittradizzjoni tkompli li lpatrijiet Antonjani kienu jitilqu xi majjal ji;;erra mattoroq, in-nies titimg[u, u mbag[ad dan kien jing[ata b’ikel lill-foqra.

G[aliex nirreferu g[alih b[ala ‘Abbati’^

Meta ng[idu l-kelma ‘abbati’ ji;una f’mo[[na dawk li jaqdu l-artal. U veru, i]da l-kelma ‘abbati’ tfisser ukoll il-kap ta’ komunità ta’ patrijiet. San Anton kien missier bosta li mxew fuq ilpassi tieg[u. Missier mhux fuq livell bijolo;iku i]da spiritwali. Il-kelma ‘abbati’ ;ejja mill-kelma “Abba” – Missier.

X’tip ta’ organizzazzjoni jkollha l-festa li tie[u [sieb inti fix-Xag[ra^ Il-festa li tkun i//elebrata ad unur il-qaddis fix-Xag[ra

kellha diversi ]viluppi matul is-snin. Snin ilu, l-Isqof kien iqaddes fil-kappella l-{add filg[odu kmieni.

Waranofsinhar kien isir pranzu tal-festa f’garaxx filqrib bl-Isqof mistieden spe/jali. Imbag[ad wara jintrema pulptu fi Pjazza San Anton u jsir il-pane;ierku.

Wara, l-Isqof kien ibierek lannimali u dawn jg[addu sfilata minn quddiemu waqt li jqassam xg[ir u biskuttelli.

Illum din il-festa [adet dehra o[ra. Wara quddiesa minn Monsinjur Isqof filknisja ta’ San Anton, l-istatwa tal-qaddis tin[are; u tin;arr fuq karru mi;bud minn ]ew; i]wiemel kbar bojod. Fi Pjazza San Anton Abbati jsir it-tberik ta]-]wiemel minn Monsinjur Carmelo Refalo, lAr/ipriet tax-Xag[ra.

Imbag[ad issir sfilata ta]]wiemel li takkumpanja listatwa ta’ San Anton salBa]ilika ta’ Marija Bambina.

Tie[u sehem il-Banda Victory tax-Xag[ra.

Fi Pjazza San Anton issir wirja tal-klieb fi organizzata mill-Kunsill Lokali taxXag[ra.

It-tlielaq tat-tfal saru tradizzjoni fil-programm talfesta. Fit-3.30 p.m. filBa]ilika ta’ Marija Bambina jsir it-talb tas-salmi mmexxi minn Monsinjur Isqof Mario Grech. Wara to[ro; pur/issjoni bl-istatwa ta’ San Anton Abbati mmexxija minn Monsinjur Isqof Grech, bissehem tal-Kapitlu, il-kleru u lfratelli. Takkumpanja l-Banda Victory tax-Xag[ra.

Fi Pjazza San Anton isir ittberik tradizzjonali talannimali minn Monsinjur Mario Grech, l-Isqof ta’ G[awdex. Il-pur/issjoni tintemm fil-knisja ta’ San Anton fejn ting[ata l-barka sagramentali.

Ritratti antik tal-festa ta’ San Anton Abbati fix-Xag[ra, G[awdex

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Festi

9

Il-festa ta’ San Pawl i//elebrata l-{add li ;ej minflok fl-10 ta’ Frar

Nhar l-Erbg[a 16 ta’ Jannar ing[ata bidu g[all-attivitajiet konnessi mal-festa ta’ San Pawl li din is-sena se tkun i//elebrata l-{add 27 ta’ Frar min[abba li l-Karnival li se ja[bat fl-10 ta’ Frar. Wara li lbiera[ in[ar;et il-vara minni//a, fil-quddies ta’ g[ada se jsir t-ti;did tal-Mag[mudija filwaqt li l-jum hu dedikat lillG[aqda tal-Pawlini. Filg[axija mbag[ad se jsir ri/eviment talfesta mog[ti mill-Kumitat tasSoc. Fil. Naz. ‘La Valette’.

It-Tlieta 21 ta’ Jannar se ssir quddiesa provin/jali mmexxija mill-Patrijiet Fran;iskani Konventwali fis7.30 p.m. kif ukoll kun/ert ;enerali ta’ mar/i briju]i filKa]in tas-Soc. Fil. Naz. ‘La Valette’.

Il-{amis ja[bat l-ewwel jum tat-Tridu u g[alhekk wara l-quddiesa ssir l-ewwel prietka mill-Kappillan Anton Galea Scannura. Fit-8 p.m. jsir ri/eviment tal-festa mog[ti mill-kumitat g[all-membri attivi fid-Domus Pauli.

L-attivitajiet ikomplu fittieni jum tat-Tridu b’festival ta’ mu]ika allegra fil-Ka]in tas-Soc. Fil. Naz. ‘La Valette’ fit-8.30 p.m. L-a[[ar jum tat-Tridu ja[bat e]attament nhar il-festa talKonver]joni ta’ San Pawl u fis-7.30 p.m. issir manifestazzjoni bl-istatwa ta’ San Pawl.

Nhar il-festa, fis-26 ta’ Jannar, fil-5.15 p.m. issir ittraslazzjoni solenni mmexxija mill-Ar/isqof Cremona u fis7.15 p.m. quddiesa kantata ta’ lejlet il-festa mmexxija millAr/isqof Emeritu :u]eppi Mercieca. Fis-7 p.m. jibda lmar/ tradizzjonali mill-Banda ‘La Valette’ u wara jkun hemm spettaklu ta’ log[ob tan-nar.

Il-pani;ierku ta’ jum il-festa jsir minn Dun Karm Mercieca waqt il-quddiesa pontifikali fid-9.15 a.m. Fis-12.45 p.m. jibda l-mar/ tradizzjonali millBanda tas-Soc. Fil. Naz. ‘La Valette’. Fil-5.30 p.m. to[ro; il-pur/issjoni sinodali bir-

relikwa tadDrieg[ Mirakolu] u l-vara devota ta’ San Pawl. Jie[du ssehem il-Banda Konti Ru;;ieru tar-Rabat u l-Banda Nicolò Isouard tal-Mosta.

Wara jkun hemm spettaklu ta’ log[ob tan-nar tal-ajru.

Matul il-;ranet tal-festa jie[u sehem il-Kor Parrokkjali ‘Saulus’ ta[t id-direzzjoni ta’ Albert Scicluna.

Fil-[ru; tal-vara ta’ San Pawl min-ni//a u mill-ewwel jum tat-Tridu ’l quddiem, ilkor u l-orkestra jkunu ta[t iddirezzjoni ta’ Mro. Joseph Gatt.

Jum l-10 tal-Frar, il-;urnata li fiha s-soltu tkun i//elebrata l-festa tan-Nawfra;ju ta’ San Pawl mhix se tg[addi daqslikieku mhi xejn.

Minbarra l-quddies fis- 7 a.m., fit-8 a.m. u fid-9 a.m., fl10 a.m. ssir quddiesa kon/elebrata solenni minn Monsinjur Charles J. Scicluna, Isqof Aw]iljarju. Wara jsir idd[ul tal-vara ta’ San Pawl lura fin-ni//a.

Programm dettaljat jinstab fil-{ar;a Spe/jali tal-Festa u fuq is-sit elettroniku tal-G[aqda tal-Pawlini www.sanpawlmalta.com

Pawlu ;ie u sar jafna Messa;; mill-Ar/ipriet Dun Mario Tong

Jekk in[arsu lejn l-istorja ta’ pajji]na naraw li kemm-il darba ;ejna ma[kumin minn qawwiet u saltniet barranin. Xi w[ud damu mijiet ta’ snin.

O[rajn ma damux wisq. U kollha g[addew u spi//aw. {allew xi tifkiriet u effetti o[ra fuqna, negattivi jew po]ittivi.

Imma [add ma rnexxielu jibdilna mill-g[eruq. {lief wie[ed biss! Pawlu. LAppostlu mag[]ul minn :esù Kristu. Pawlu, li minkejja li ma kienx jaf bina, Alla l-Imbierek, fil-providenza mimlija m[abba g[alina b[ala poplu, riedu li qabel ikompli bil-pjan tieg[u li jmur Ruma, ja[bat mal-g]ira tag[na.

Pawlu ;ie. U sar jafna. Dam fostna tliet xhur. Mhux wisq!

Imma kien bi]]ejjed g[alih biex jibdilna. Biddilna bilmessa;; li wasslilna. Biddilna g[ax laqqag[na ma’ :esù Kristu.

Missirijietna laqg[u l-grazzja li Alla l-Imbierek offrielhom.

Permezz ta’ Pawlu n;ibdu lejh, laqg[u l-messa;; u l-kelma tieg[u. Fasslu [ajjithom fuq kelmtu. G[addew dan id-don tal-fidi minn ;enerazzjoni g[all-o[ra. Dan it-twemmin sawwar il-karattru tag[na b[ala poplu. Tana dinjità u identità spe/jali. Tana qawwa u sa[[a liema b[alha.

U fost tant o[rajn li ;ew biex ja[kmuna u jbiddlulna l-

identità u l-karattru tag[na, dan il-poplu ma /ediex dak li kien g[a]i] g[alih: il-karattru uman u Nisrani li g[amluh tant spe/jali, kbir u qawwi. Min [aseb li g[ax fil-qies dan hu pajji] u poplu /kejken, induna li kien poplu li kellu determinazzjoni mhux komuni. Iva minn barra [akmuna, imma minn ;ewwa le. Bqajna a[na. Poplu li ssa[[a tieg[u kienet ;ejja minn dawl u verità li g[aqqditu u mexxietu. Poplu li g[alkemm

kellu d-differenzi tieg[u, kellu te]or li jg[aqqdu u jqawwih.

Mhux ta’ b’xejn g[ad g[andna qima u m[abba lejn dak li wasslilna l-messa;; u lpersuna ta’ :esù. U g[alhekk insej[u lil San Pawl ‘missierna’. Kien hu li nissel mill-;did lil dan il-poplu u g[amilna Nsara.

Illum ukoll insibu lil min g[adu jixtieq u jrid li ja[kimna. B’mod aktar fin.

Imma aktar perikolu].

G[addejjin minn [afna

pressjonijiet u influwenzi li jriduna nwarrbu l-messa;; li sawwarna, bniena u ]viluppana. Nisimg[u [afna argumenti li rridu nimxu ma]]minijiet u nkunu b[al [addie[or, li mhux bilfors hu a[jar minna. Sfidi biex nibdlu d-drawwiet u l-karattru tag[na u ma n[alluhx i]jed jibqa’ mag[;un u mdawwal u ffurmat mit-tag[lim talEvan;elju. Dawn l-attakki kollha ji;u fi djarna stess millmezzi ta’ komunikazzjoni li,

minbarra s-sabi[ u tajjeb u lvalur tag[hom, jippre]entawlna messa;;i fini biex nadottaw mentalità ta’ [ajja li m’g[andhiex b]onn lil Alla u l-kelma tieg[u, li ng[ixu kif jaqblilna u kif jidhrilna a[na, li nfittxu fuq kollox u qabel kollox dak li hu materjali, li na[sbu biss fil[ajja ta’ issa, u li biex inkunu kuntenti nfittxu biss li jissodisfana issa, qisu m’hemmx g[ada u m’hemmx [ajja o[ra wara din.

10

Avvenimenti

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Lura d-dar!

Il-Mu]ew Nazzjonali tal-Arti sejjer lura lejn l-Ber;a tal-Italja mill-post attwali tieg[u fi Triq in-Nofsinhar, il-Belt.

Il-kuraturi ta’ dan il mu]ew, flimkien mal-librerija tal-istess mu]ew, di;à qed joperaw mill-Ber;a tal-Italja. Il-[sieb hu li lkuraturi jkunu fil-post waqt i]-]mien ta’ trasferiment minn sit g[al ie[or u b’hekk il-pro;ett i]omm mar-ritmu meqjus li di;à g[andu. Parti mill-binja tal-Ber;a tal-Italja li [adet f’idejha Heritage Malta tinkludi wkoll post li jinsab fi Triq Melita. F’dan is-sit fi Triq Melita, Heritage Malta tista’ tospita numru ta’ wirjiet u attivitajiet kulturali, kif sar waqt in-Notte Bianca.

Dakinhar, f’dan is-sit, Heritage Malta tellg[et wirja dwar ilmu]ika tradizzjonali Maltija, filwaqt li matul il-;ranet tal-Milied, f’dan l-istess sit ittellg[et wirja marbuta mat-tema tal-presepji talMilied.

Matul is-sena li g[addiet sar [afna xog[ol minn wara l-kwinti sabiex dan it-trasferiment minn post g[all-ie[or isir realtà.

Heritage Malta tellg[et numru ta’ laqg[at ta’ konsultazzjoni, kemm ma’ partijiet interessati kif ukoll ma’ o[rajn fil-qasam talwirt kulturali.

B[alissa qed jit[ejjew il-linja gwida g[al sej[a pubblika marbuta ma’ servizzi g[al disinn u ppjanar g[al dan l-ispazju.

Heritage Malta se ta[dem ukoll ma’ esperti esterni u internazzjonali g[all-implimentazzjoni tad-disinn, kif ukoll fuq it-tqassim tal-kontenut u l-branding ta’ dan il-pro;ett.

Qed ting[ata wkoll konsultazzjoni u kompetenza teknika millIstitut tal-Wirt Sostenibbli tal-University College London dwar la[jar u]u li jista’ jsir minn fa/ilitajiet g[all-Kollezzjoni Nazzjonali meta din tkun qieg[da fil-Ber;a tal-Italja.

Il-pro;ett, mag[ruf b[ala ‘Back Home Project’, kien t[abbar uffi/jalment f’Novembru 2011.

Dan il-pro;ett ing[atalu dan it-titlu min[abba li l-ewwel mu]ew ta’ Malta, inklu] dak li kien jinkludi t-taqsima tal-Arti, ;ie stabbilit fil-Ber;a tal-Italja fl-1925. Dan it-trasferiment, li se jkun mfassal u mwettaq fuq numru ta’ snin, se jfisser li lkontenut tal-mu]ew pre]enti jmur lura ‘d-dar’, lura fejn l-ewwel kollezzjonijiet nazzjonali tal-Fine Arts kienu mi]muma u murija lill-pubbliku.

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Tag[rif

Workshop interessanti minn Anna-Helena McLean It-Teatru Sale]jan bl-appo;; tal-Malta Arts Fund se jospita lil Anna-Helena McLean li hi membru tal-kumpanija tatteatru fi]iku sperimentali Gardzienice, li hu /-/entru talpratika teatrali tal-Polonja.

Anna-Helena McLean se tkun qed tmexxi workshop ta’ tlett ijiem dwar mu]ikalità, moviment u Shakespeare filwaqt li se tesibixxi ru[ha f’bi//a xog[ol treatrali ori;inali msej[a ‘Titania’ fi Frar li ;ej.

Il-workshop li j;ib l-isem ta’ ‘Moon Fooling’ se jesplora ta[lita ta’ skript, ritmu u fi]ikalità fil-produzzjoni ‘ill met by moonlight’. Din se tkun immexxija minn AnnaHelena McLean li hi direttri/i, attri/i u mu]i/ista.

Dan se tkun qed tag[mlu blassistenza ta’ Daniel Kearns.

Il-parte/ipanti se jkunu m[arr;a b[ala ensemble filvokalità u fi]i/ità qabel ma jkunu ggwidati individwalment kif ukoll tnejn tnejn b’vokabularju teatrali ;did.

Atturi, ]effiena u mu]i/isti se jkun qed ja[dmu permezz ta’ improvi]azzjoni bil-;esti, mu]ika u drama, ibba]ati fuq xeni u karattri minn ‘A Midsummer Night’s Dream’

ta’ Shakespeare.

Il-workshops se jsiru fitTeatru Sale]jan, Karm Galea Studio fil-5 u s-7 ta’ Frar mis6 p.m. sad-9 p.m.

Il-[las tal-parte/ipazzjoni hu ta’ €10.

G[al aktar informazzjoni ]uru www.teatrusalesjan.com.

11

12 Klassifikati PROPRJETÀ

Birkirkara u l-{amrun

}EW:T idjar b’kantina isfel, k/ina, spare toilet, ]ew; kmamar tas-sodda u bl-arja tieg[u. Prezz €58,250 (Lm25,000).

Is-Swatar

APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar tal-banju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013 inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.

{a]-}ebbu;

DAR f’post /entrali u bl-arja tag[ha. Prezz: €128,000. ?emplu 79769677.

Il-Mosta – Il-Blata l-G[olja

APPARTAMENT li jikkonsisti fi tliet kmamar tassodda, wa[da ensuite u ]ew; gallariji kbar, designer finished. ?emplu 99200717 jew 99200354.

Pembroke

DAR vi/in il-ba[ar b’erba’ kmamar tas-sodda u study,

main bl-ensuite, kamra talbanju bil-jacuzzi u guest shower. Ta[t id-dar kollha ]ew; garaxxijiet b’]ew; entraturi, wie[ed ta’ sitt karozzi blistorage u l-ie[or ta’ ]ew; karozzi. Extras: dishwasher, solar water heater u bl-arja kundizzjonata f’kull kamra, Jistg[u ji;u mibnija ]ew; sulari o[ra. ?ens mifdi. Prezz €430,000, tpartit ji;i kkunsidrat. ?emplu lis-sid 79552255.

g[amara. Jista’ jintu]a b[ala uffi//ju, klinika, e//. Prezz €250 fix-xahar. ?emplu 79259744.

Il-{amrun

GARAXX ta’ ]ew; karozzi. ?emplu 21235288 jew 79235286.

Ix-Xag[ra, G[awdex

G{ALL-KIRI

DAR g[all-kiri long-let fi Triq Spera, ix-Xag[ra. ?emplu 21551139 jew 99459439.

Birkirkara

VETTURI

POST ground floor, kamra tas-sodda wa[da, mimli bl-

Pajero 1996

4 seater, f’kundizzjoni tajba. ?emplu 79295595.

SA{{A U SBU{IJA

Body Massage

FULL body relaxing massage minn terapista mara b’esperjenza u attraenti. ?emplu 99017954.

AVVI}I

G[al kull xog[ol

TA ’ kostruzzjoni ta ’ bini , alterazzjonijiet ta ’ bini ta ’ front gardens , ftu[ ta ’ [itan bi travi tal - [adid , ftu[ ta ’ bibien u twieqi , [nejjiet , bdil ta ’ soqfa tal - konkos u xorok , u nikkavraw travi tal - [adid bl - injam , qlug[ ta ’ madum tal - art u tal - [ajt .

Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra , fuq il - fil , bis - sejjie[ , bil - qoxra , xog[ol ta ’ inv jar , tik[il u tibjid u rran;ar , u nraqqg[u soqfa tal konkos , e// . Xog[ol ta ’ ilma . Xog[ol b ’ esperjenza kbira u attenzjoni ta ’ xog[ol . B ’ garanzija ta ’ xog[ol fil - pront . ?emplu 99602436 .

{adid

NA{DEM xog[ol tal-[adid , stima b’xejn, na//etta wkoll tiswijiet u ]ebg[a. ?emplu lil Martin fuq 99279582.

Klassifikati 13

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013 Ni]barazzaw - Trasport

NI}BARAZZAW djar, garaxxijiet, ;onna, fabbriki, bjut e//. minn kull tip ta’ skart. Prezzijiet tajbin.

Nag[mlu trasport ta’ kull materjal, g[amara, ;ebel, torba e//. u ni;bru [adid u aluminju bla [las. ?emplu 79081719 jew 21433352.

Sammy l-E;izzjan

QED joffri xog[ol tal-;ebel, bricks, konkos, graffiato, kisi bil-;ibs u bil-materjal ta’ barra, in]ul bil-[abel, qoxra fuq il-fil, qoxra fuq l-antik, kull tip ta’ katusi ;odda u antiki, dawl u ilma. ?emplu 99491062 jew 21251030 wara t-8 p.m.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet.

Stima b’xejn minn qabel.

Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

G{ALL-BEJG{

G[amara antika

TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.

Kamra tal-pranzu

INJAM tip Messikan: mejda, sitt si;;ijiet u Welsh dresser. €1950 jew l-eqreb. ?emplu 99010176.

Kamra tal-pranzu

TAL-KAWBA, tinkludi vetrina, sideboard b’erba’ bibien u bi tliet kxaxen fin-nofs, u

mejda b’sitt si;;ijiiet. ?emplu 99800607.

mixtri g[al show. ?emplu 79883916.

Mejda tal-pranzu

Pjanti u kakti

KOMPLUTA b’sitt si;;ijiet, magna tal-[jata Singer Melody 60, wall unit, k/ina, one seater sofa, ]ew; si;;ijiet tal-injam b’cushions bojod tal-;ilda, tliet si;;ijiet talinjam, tapit kbir a[dar bilkannella, monitor tal-kompjuter, libsa tal-bridesmaid, pitturi ori;inali mpittrin g[allgosti tag[kom, kostum talKarnival g[all-kbar f’kundizzjoni tajba u elaborat, kien

BI prezz tajjeb. ?emplu 99842276.

Toilet seats

Nag[mel xog[ol ta’ toilet seats ;odda li jkunu maqsumin jew li ma ssibux tixtru b[alhom, ta’ kull tip bil-kuluri li jaqblu u kif tixtieqhom inti, g[all-kamra tal-banju kompluti bil-fittings. G[al aktar informazzjoni /emplu 21675053 jew 79675053.

14

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Tag[rif

‘Kamillu u tal-ispazju’ Kamillu u tal-Ispazju, miktuba minn Emmanuel Francalanza b’direzzjoni ta’ Joe Azzopardi, hi kummiedja kollha azzjoni u sitwazzjonijiet komi/i.

Il-;rajja tag[ha te[odna xi ftit snin lura fir-razzett ta’ Kamillu u o[tu Karmena.

Kamillu, ra;el ba[bu[ jag[mel minn kollox biex jg[ix [ajja kwieta izda mhux dejjem ikun il-ka].

Dan g[aliex hemm il-;ara li dejjem ;ejja u sejra g[andhom, daqqa g[al [a;a u daqqa g[al o[ra. U issa wkoll jitfa//a tal-ispazju fil-;ardin li aktar

ida[[lu fl’inkwiet. X’jag[mel Kamillu biex je[les minnu. U kif jid[ol il-kappillan f’din l-affari?

G[al serata divertenti g[all-familja kollha, tonqsux li ti;u taraw din il-kummiedja li se tittella’ minn Talent Depiro fl-Auditorium ta’ Sant’Agata, nhar is-Sibt 26 ta’ Jannar 2013 fis-7.30 p.m. u l{add 27 ta’ Jannar fis-6 p.m.

Id-d[ul hu biss ta’ ¤5 u l-parking hu pprovdut b’xejn. Biex tibbukkjaw minn qabel, tistg[u //emplu fuq 21456340 jew 21454530.

Prêt for Preti Heritage Malta qed t[ejji g[all-avveniment tas-sena li b[ala sfond g[andu r-raba’ /entinarju mit-twelid ta’ Mattia Preti.

B[alissa l-preparazzjonijiet g[all-wirja internazzjonali ta’ Mattia Preti huma fl-aqwa tag[hom. Dan se jkun avveniment kbir g[all-2013 li Heritage Malta qed torganizza b’kollaborazzjoni bejn ilMu]ew Nazzjonali tal-Arti u lMuseo Civico di Taverna. Din se tkun l-ewwel darba li Heritage Malta se tiddisinja u tikkoordina l-lo;istika ta’ wirja li se ssir barra minn xtutna.

Il-preparazzjonijiet talkatalogu, tal-wirja u tallo;istika ta’ dan il-pro;ett issa qeg[din fil-fa]i finali tag[hom. Il-wirja ‘Mattia Preti – Faith and Humanity’ se tkun inawgurata f’Taverna l-Italja, il-post tat-twelid ta’ Mattia Preti, fil-24 ta’ Frar 2013. Din il-;urnata ta[bat ukoll mal400 sena mit-twelid tal-artist fl-1613.

Bejn Mejju u Lulju 2013, din il-wirja se tinfeta[ f’Malta g[all-pubbliku in;enerali filKmamar Statali tal-Palazz filBelt. Dan il-pro;ett se jkun ta[t il-patro/inju tal-President tar-Repubblika ta’ Malta George Abela, li ltaqa’ wkoll mal-organizzaturi ta’ Taverna fil-Palazz ta’ San Anton matul ]jara li dawn g[amlu f’Malta re/entement.

Dettall mis-self portrait ta’ Mattia Preti li jinsab fl-Uffizi f’Firenze u li se jin;ieb Malta g[all-wirja

B[alissa Heritage Malta qed tiffinalizza xog[ol ta’ restawr u konservazzjoni fuq diversi opri tal-arti ta’ Mattia Preti.

Dan kollu qed isir wara sentejn ta’ [idma intensiva ikkumplimentata minn ri/erki u studji o[ra. Il-Museo Civico di Taverna offra l-apparat me[tie; biex saru investigazzjonijiet xjentifi/i mhux inva]ivi fuq il-pitturi.

Dan sar flimkien mal-Mu]ew Nazzjonali tal-Arti li qasam irri]orsi w l-kompetenza tieg[u biex isir dan ix-xog[ol.

Grazzi g[al din ilkollaborazzjoni, i]-]ew; istituzzjonijiet gawdew ukoll mill-g[arfien presti;ju] talOpificio delle Pietre Dure li wettqu diversi x-rays u fotografija IR fuq pitturi varji li jinstabu kemm f’Taverna kif ukoll f’Malta.

Il-{add, 20 ta’ Jannar, 2013

Il-[sieb [affief

Tag[rif

15

Il-futur qarib

Fotografija ta’ Reuben Chircop L-G[aqda Filantropika Talent Mosti se torganizza wirja fotografika bl-isem ‘Erbatax-il {sieb’. Fiha se jkun hemm esibiti ritratti me[uda minn Reuben Chircop. Din se tittella’ fi/-?entru ta’ Kultura Nazzjonali, fir-Razzett talMarki] Mallia Tabone, Triq Wied ilG[asel, il-Mosta bejn it-3 u s-16 ta’ Frar

Il-{dud mill-10 a.m. sa nofsinhar u bejn il-5.30 p.m. u t-8.30 p.m.

D[ul bla [las.

Din l-attività g[andha lkollaborazzjoni s[i[a tal-Kunsill Skolastiku tal-Iskola Sekondarja talBniet fi [dan il-Kulle;; Maria Re;ina.

{inijiet tal-ftu[>

Reuben Chircop hu artist talfotografija freelance b’esperjenza ta’ g[axar snin [idma. L-arti tieg[u tkopri

Mit-Tnejn sas-Sibt mill-5.30 p.m. sat-8.30 p.m.

L-artist Reuben Chircop

su;;etti u lokazzjonijiet varji u ;;orr mag[ha [sibijiet u messa;;i intensi.

G[alkemm hu ;eneralment jiffoka fuq fotografija arkitettonika u astratta, l-arti tieg[u timra[ ukoll fuq vja;;i, mudelli u familja.

Reuben tella’ diversi wirjiet kemm f’Malta kif ukoll f’G[awdex, dejjem b’su;;etti differenti. Kellu o[rajn flIngilterra u l-Italja wkoll.

G[al Reuben il-fotografija mhix biss ritratt. Il-motivazzjoni tieg[u spiss hija

l-[sieb li jmexxih biex ifittex ilmument u l-post adattat biex hemm ikun jista’ jo[ro; il-[sieb tieg[u firritratt.

Reuben dejjem ifittex li jitg[allem u jag[mel mill-a[jar biex jaqsam il[sibijiet tieg[u tad-dinja ta’ madwarna g[ax kif jg[id hu, “Id-Dinja ta’ barra hi studio wie[ed imdaqqas”.

G[al Reuben Chircop il-fotografija hi mod ta’ [ajja u apprezzament tal[ajja nnifisha.

Kummiedja brillanti fit-teatru tal-Isptar Monte Carmeli Il-kumpanija teatrali DMX se tippre]enta kummiedja brillanti ta’ Carmelo Debono, ‘Il-Kunjata tal-Ministru’, nhar is-Sibt 16 ta’ Frar, fis-7 p.m. fil-Community Theatre, l-Isptar Monte Carmeli, {’Attard.

Il-kumpanija DMX hi purament volontarja u din ir-rappre]entazzjoni se tittella’ biex bil-fondi mi;bura ting[ata g[ajnuna biex isir titjib fl-istess sala li sservi b[ala terapija g[all-pazjenti.

Il-kumiedja tlaqqag[na mal-Avukat Ernesto li xtaq jo[ro; g[all-politika i]da min[abba l-kunjata stretta u x[i[a li kellu toqg[od mieg[u, ma setax jag[mel li jrid.

Flimkien mas-Sur Nikol, Pawlu u Susannah ifassal pjan biex bih ikun jista’ jislo[ xi ftit flus ming[and il-kunjata biex ikun jista’ jag[mel il-propaganda g[allkandidatura tieg[u. Jid[ol fix-xena wkoll :or;, mibg[ut mill-partit, li jkompli j[awwad kollox. Tg[id l-avukat jirnexxilu?

Jie[du sehem: Hilary Desira – Avukat, Antoinette Farrugia – Kunjata, Alfred Vella – is-Sur Nikol, Joanne Debono – isSinjura Teresa, Mario Cachia – is-Sur Pawl, Alicia Said – Susannah, Brandon Terribile – :or;, u Manwel Cassar – Salvu.

Id-direzzjoni u l-produzzjoni f’idejn Paul S. Aquilina.

}ur Ruma bi prezzijiet mill-aqwa ma’ ROCS travel

Btala ideali g[al qamar il-g[asel, destinazzjoni favorita g[al [afna, il-qalba g[al dawk li j[obbu lmoda, il-kultura u fuq kollox, likel Taljan... Ruma toffri l-post ideali fejn wie[ed iqatta’ l-vaganza tieg[u.

G[alhekk, ROCS Travel kienet minn ta’ quddiem biex tkompli tippromwovi din id-destinazzjoni.

Sa[ansitra, ROCS g[andha lpjacir li g[al sena o[ra ter;a’ ;;edded il-kuntratt tag[ha ma’ La Griffe Luxury Hotel f’Via Nazionale, lukanda ta’ [ames stilel li tinsab proprju fil-qalba ta’ Ruma. Barra minn hekk, ROCS Travel [abbret ukoll sale millaqwa hekk kif qed toffri skontijiet uni/i g[all-klijenti tag[ha.

E]attament fil-qalba ta’ wa[da mill-iktar bliet meravilju]i talItalja, il-lukanda b’[ames stilel, La

Griffe Luxury Hotel, toffri esperjenza ta’ lussu, kumdità, arti kontemporarja, klassi u moderna, filwaqt li tassigura ]jara li ma tintesa qatt u fuq kollox, b’servizz impekkabbli.

Rachel Vella, id-Direttur ta’ ROCS Group, stqarret: “A[na nag[mlu minn kollox biex noffru l-a[jar prodott lill-klijenti tag[na, bl-a[jar prezz fis-suq. Ruma minn dejjem kienet fuq quddiem fil-lista tag[na tal-aqwa destinazzjonijiet u wa[da mill-i]jed destinazzjonijiet imfitxxija mill-pubbliku. Dan kollu mmotivana biex inkomplu noffru l-aqwa offerti g[al Ruma u nag[tu l-opportunità lil [afna iktar nies biex i]uru s-sbu[ija ta’ Ruma.

“ROCS Travel g[al sena o[ra re;g[et ;eddedt il-kuntratt tag[ha mal-lukanda ta’ [ames stilel La Griffe Luxury Hotel u hu pja/ir

g[alina li i]jed Maltin se jkollhom l-opportunità j]uru Ruma bi prezz tant spe/jali.”

ROCS Travel tiggarantixxi offerti uni/i f’La Griffe bi prezzijiet li jibdew minn €199 biss. Din l-offerta tinkludi titjiriet bir-ritorn mal-Air Malta, akkomodazzjoni fil-lukanda La Griffe, kolazzjon kuljum u taxxi.

G[alhekk, kun /ert li ]]ur Ruma ma’ ROCS Travel u ]gur taffixxana ru[ek hekk kif tmiss din l-art. G[al iktar informazzjoni ]ur il-ferg[at ta’ ROCS fil-Furjana jew il-Mellie[a. Tista’ wkoll i//empel 20151515 jew tid[ol fis-sit elettroniku www.rocsholidays.com, kif ukoll tibg[at email fuq travel@rocsgrp.com jew i]]ur ilpa;na ‘ROCS Group’ fuq Facebook.