Numru 13,346
€0.55
www.mychoice.pn
It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
Tliet inizjattivi g[al aktar finanzi fis-sod minn Charles Muscat
Fil-Programm Elettorali tal-Partit Nazzjonalista g[all[ames snin li ;ejjin hemm tliet proposti konkreti biex pajji]na jibqa’ jkollu l-finanzi fissod u jkollna ba;it bilan/jat u anke surplus fil-ba;it. Il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi qal dan ilbiera[ waqt iddiskussjoni Int u lKandidati li saret flImtarfa. Attendew ukoll il-Kandidati kollha tasSeba’ Distrett Elettorali li wkoll g[amlu l-interventi tag[hom. Hu spjega li l-PN filGvern iwaqqaf a;enzija jew istituzzjoni indipendenti li toqg[od g[assa dwar in-nefqa talGvern biex ti//erifika lil kul[add biex dak li qed jirrapporta l-Gvern dwar id-d[ul u l-[ru; li ma jkunx skont il-pjan, tirrapporta lura. Se tidda[[al klawsola fil-Konstituzzjoni li biha l-gvernijiet kollha ta’ pajji]na jridu jimxu g[al ba;it bilancjat biex [add ma jwieg[ed l-ilma ji]fen u affarijiet li ma jistg[ux isiru. Fil-Programm Elettorali hemm proposta ta’ li Spending Review li hu e]er/izzju li sar sentejn ilu u jer;a’ jsir biex l-ispi]a tal-Gvern tkun verifikata u fejn hemm b]onn tonqos lispi]a tal-Gvern. g[al pa;na 7
Il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil kien fost id-49 kandidat li lbiera[ tefg[u n-nomina tag[hom g[all-Elezzjoni :enerali tad-9 ta’ Marzu. Fl-ewwel jum li fih intlaqg[u n-nomini, kien hemm b’kollox 80 nomina g[all-Elezzjoni :enerali u 158 nomina g[all-elezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali. (Ritratt> Michael Ellul) Ara aktar f’pa;na 4
Bil-programm elettorali tal-PN pajji]na jkollu surplus fl-2016 minn Charles Muscat
Gvern ;did Nazzjonalista fil-le;i]latura li jmiss se jag[mel revi]joni tan-nefqa tieg[u billi jnaqqas il-burokrazija u j]id leffi/jenza biex b’hekk inaqqas in-nefqa tieg[u bi 2 fil-mija [alli jkun jista’ jiffinanzja l-proposti tal-Programm Elettorali u sa[ansitra pajji]na jkollu surplus sas-sena 2016. Barra minn hekk se jkompli ja[dem biex ji]diedu l-impjiegi tant li l-mira hi li fil[ames snin li ;ejjin jin[olqu 25,000 post tax-xog[ol ;did u se jag[mel ;lieda kontra
l-evazjoni tat-taxxa u b’hekk id-d[ul talGvern jissa[[a[. Tonio Fenech, il-Ministru tal-Finanzi, lEkonomija u l-Investiment, qal dan il-biera[ waqt konferenza tal-a[barijiet fid-Dar ?entrali li matulha spjega l-istimi finanzjarji u g[amel evalwazzjoni tal-impatt tal-proposti fil-Programm Elettorali tal-Partit Nazzjonalista g[as-snin bejn l-2013 u l-2017 fuq il-miri fiskali ta’ pajji]na biex il-finanzi jibqg[u fis-sod. g[al pa;na 5
Int f’din l-elezzjoni
Sport
Suppliment spe/jali fil-pa;ni tan-nofs ta’ dan il-;urnal. Illum dwar il-kwalità ta’ [ajja a[jar b’dinjità u [ajja ;dida lill-Belt
Tarxien Rainbows a//ertaw posthom mi/-Championship Pool tal-Kampjonat BOV Premier meta g[elbu lil Melita 3-0 Ara pa;na 39
Jistaqsi jekk Muscat kellux pjan biex ike//ih L-istorja li ]vela INNAZZJON ilbiera[ li kkwota lil Alfred Mifsud, eks kandidat Laburista u eks kap tal-media Laburista jg[id li Muscat ke//a lil An;lu Farrugia minn Deputy Leader tal-MLP b[alma kow/ jibdel lill-membri tattim tieg[u, [olqot reazzjoni minn An;lu Farrugia li mhux biss qajjem aktar dubji dwar it-tke//ija tieg[u, i]da g[al pa;na 2
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
2
Lest ji]vela l-istorja kollha mill-’A’ sa]-’}’
minn pa;na 1
staqsa jekk Muscat kellux xi pjan biex ike//ih. Fil-programm TVAM fuq listazzjon nazzjonali, waqt lanali]i tal-;urnali, ikkuntattjat bit-telelfon mill-pre]entaturi tal-programm Pierre Portelli u Joe Mifsud, An;lu Farrugia kien mitlub jikkummenta dwar l-istorja li ppubblika INNAZZJON. An;lu Farrugia filkummenti li g[amel dwar dak li qal Alfred Mifsud fuq programm tal-istazzjon Laburista, staqsa jekk Muscat kienx tkellem mal-eks Chairman tal-media Laburista Alfred Mifsud, qabel ilkummenti li dan g[adda filkonfront tieg[u. Fl-a[[ar jiem fuq listazzjon Laburista, Alfred Mifsud qabbel it-tke//ija ta’ An;lu Farrugia ma’ de/i]joni ta’ kow/ li jissostitwixxi wie[ed mill-plejers tieg[u. U dan b’reazzjoni g[all-bidla li g[amel it-tim l-ie[or. Parti mil-log[ba politika. Dan f’konferma o[ra li Muscat ke//a lil An;lu Farrugia wara d-dibattitu ma’ Simon Busuttil fuq Xarabank. An;lu Farrugia, s’issa kien
Il-leader Laburista Joseph Muscat [iere; mill-Parlament fl-a[[ar seduta tal-Parlament flimkien ma’ An;lu Farrugia li tke//a ftit tal-jiem ilu minn Muscat biex, skont Alfred Mifsud, ibiddlu ma’ membru ie[or tat-tim u jikkoppja lit-tim l-ie[or
]amm is-silenzju wara l-ittra /ara li kiteb lil Muscat u li fiha ddikjara li ma kienx aktar g[andu fidu/ja f’Muscat. Imma dawn il-kummenti fuq il-media Laburista stess u ]velati l-{add fuq Net News u l-g[ada fuq IN-NAZZJON, ilbiera[ qanqlu reazzjoni ta’ rabja min-na[a ta’ An;lu Farrugia waqt il-programm
It-Temp
UV INDEX
3
IT-TEMP> Pjuttost imsa[[ab b’xi [albiet tax-xita i]olati lokalment bir-rag[ad li jsir ftit jew wisq imsa[[ab b’xi [albiet tax-xita i]olati VI}IBBILTÀ> Tajba minbarra fil-[albiet tax-xita IR-RI{: Ftit qawwi g[al qawwi mill-Grigal kultant qawwi g[al qawwi [afna BA{AR> moderat g[al qawwi li jsir qawwi IMBATT> Baxx g[al moderat mil-Lbi/ li jsir millMajjistral TEMPERATURA: L-og[la 15˚C XITA> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 330.4 mm IX-XEMX> Titla’ fis-07.05 u tin]el fis-17.25
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
TVAM fuq l-istazzjon nazzjonali. Fil-kummenti bit-telefon waqt TVAM tal-biera[, l-eks Deputy Leader Labursta An;lu Farrugia tka]a bilkummenti li g[amel dwaru Alfred Mifsud. Sa[aq li Mifsud ]effnu fin-nofs, u tkellem fuqu “daqs li kieku kien il-kelb tieg[u.” Sostna li hu ilu g[al snin twal jimmilita fil-Labour Party. Iktar importanti minn hekk, An;lu Farrugia staqsa jekk dawn il-kummenti, Alfred Mifsud g[amilhomx wara li kkonsulta ma’ Muscat, jew wara li Muscat “tarraflu xi [a;a.” Filwaqt li sa[aq li “jekk dan hu l-ka], allura din hi storja differenti.” An;lu Farrugia qal li s’issa, hu dejjem fehem li Muscat
Reazzjoni ta’ rabja minn An;lu Farrugia g[al kummenti li saru dwar it-tke//ija tieg[u minn eks Deputat Mexxej Laburista ke//ieh wara kummenti li g[amel dwar membru tal;udikatura. I]da l-kummenti ta’ An;lu Farru;ia lbiera[ filg[odu komplew jitfg[u dubju fuq kemm din kienet ilveru ra;uni. Tant li iktar tard fl-intervista, An;lu Farrugia jistaqsi jekk kienx hemm xi pjan biex hu jitke//a. An;lu Farrugia esprima wkoll di]appunt li dawn irrimarki dwaru saru fuq “listazzjon Laburista minn esponenti Laburisti.” An;lu Farrugia kkonferma
li dde/ieda li ma jikkontestax l-elezzjoni ;enerali mal-MLP “min[abba l-mod kif tke//a minn Muscat.” L-eks Deputy Leader Laburista sa[aq ukoll li dawn il-kummenti huma bi]]ejjed u “min g[andu jifhimhom se jifhimhom.” Jg[id ukoll li jekk se jkun hemm reazzjoni g[allkummenti tieg[u, u jekk jo[ro; li kien hemm pjan biex jitke//a, se ji]vela listorja kollha, “mill-A sa]-}” fil-mument opportun.
B[al-lum 25 sena
IT-TLIETA L-og[la 15˚C L-inqas 10˚C
L-ERBG{A L-og[la 17˚C L-inqas 13˚C
IL-{AMIS L-og[la 17˚C L-inqas 14˚C
IL-:IMG{A L-og[la 18˚C L-inqas 13˚C
IS-SIBT L-og[la 19˚C L-inqas 13˚C
UV
UV
UV
UV
UV
3
3
4
4
4
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 15˚C ftit imsa[[ab, Frankfurt -4˚C imsa[[ab, Tel Aviv 18˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 7˚C im/ajpar, Milan 3˚C imsa[[ab, Tripli 17˚C ftit imsa[[ab, Istanbul 6˚C imsa[[ab, Ateni 14˚C xemxi, Lisbona 13˚C ftit imsa[[ab, Londra 8˚C xemxi, Vjenna -2˚C borra, Berlin 5˚C imsa[[ab, Madrid 8˚C imsa[[ab, Zurich 3˚C imsa[[ab, Brussell 7˚C xemxi, Moska -11˚C imsa[[ab, Munich 3˚C imsa[[ab, il-Kajr 16˚C ftit imsa[[ab, Pari;i 8˚C imsa[[ab, Dublin 9˚C imsa[[ab, Bar/ellona 15˚C xemxi, Tune] 14˚C imsa[[ab, St. Petersburg -9˚C imsa[[ab, Al;eri 13˚C imsa[[ab, Ruma 10˚C xita, Kopen[agen 3˚C imsa[[ab, Stokkolma 3˚C imsa[[ab.
F
l-a[[ar erba’ xhur ta’ qabel lelezzjoni tal-1987 – ji;ifieri bejn Jannar u d-9 ta’ Mejju 1987 – isSo/jalisti kienu [ar;u 33,779 li/enzja g[all-importazzjoni. Minn dawn kien hemm 13,655 li kienu g[al affarjiet kummer/jali; 9,174 g[al affarijiet industrijali u 950 g[al personal effects. Fil-;uri li kien g[addej kontra Louis Bartolo akku]at bil-qtil ta’ John Bondin, mag[ruf b[ala il-Fusellu, ilQorti kienet ordnat li jsiru a//essi f’San :iljan fejn kien ;ara l-in/ident, fis-Salina fejn kienet instabet l-arma allegatament konnessa mal-ka], u filG]ira fejn wara l-in/ident kien mar lakku]at. Il-Gvern kien [abbar ukoll li kien hemm interess kbir minn investituri barranin g[all-in/entivi ;odda li kien g[adu kif [abbar g[all-industrija.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
5
Fil-[ames snin li ;ejjin se jin[olqu 25,000 post tax-xog[ol ;did minn pa;na 1
Fil-konferenza tal-a[barijiet li tmexxiet mill-President talKumitat E]ekuttiv Marthese Portelli [adu sehem ukoll ilMinistru g[al G[awdex Giovanna Debonu u l-Ministru tas-Sa[[a, l-Anzjani u l-Kura fil-Komunità Joe Cassar. Il-Ministru Tonio Fenech spjega li saret anali]i dettaljata ta’ kull proposta fil-Programm Elettorali biex pajji]na jibqa’ jkollu finanzi fis-sod u l-mira hi li bejn is-sena 2015 u 2016 pajji]na jkollna ba;it bilan/jat. Hu qal li l-Partit Nazzjonalista [a inkonsiderazzjoni il-previ]jonijiet tad-d[ul tal-Gvern li ji]died b’rata skont it-tkabbir ekonomiku. Hu spjega li fil-Programm Elettorali l-Partit Nazzjonalista ressaq numru kbir ta’ proposti biex tikber l-ekonomija u lmira tal-PN hi li fis-sena 2014 lekonomija tikber bi 2.4 fil-mija u tkompli tikber fis-snin ta’ wara biex fis-sena 2017 ittkabbir ekonomiku jkun ta’ 3.6 fil-mija. Hu qal li wie[ed ja[dem fuq previ]jonijiet konservattivi ttkabbar ekonomiku f’termini reali jkun minn 2 fil-mija sa 3.2 fil-mija. Dan se jfisser ]ieda fidd[ul tal-Gvern ta’ madwar €190 miljun fis-sena u previ]joni konservattiva jkun ta’ bejn €120 u €130 miljun aktar fis-sena. Hu spjega li fil-pro/ess ittie[du n-nefqiet ;odda rikorrenti tal-proposti filProgramm Elettorali g[as snin 2014 u 2017 u saret enfasi fuq is-sostenibbiltà tan-nefqa rikorrenti. Fost dawn hemm inizjattivi u skemi biex jin[oloq aktar xog[ol, ]ieda fil-Ba;it talAwtorità Maltija tat-Turi]mu (MTA) kif ukoll it-tnaqqis flIncome Tax li se jfisser €60 miljun inqas min[abba li se jitwessg[u it-tax bands u €11-il miljun inqas g[ax se titne[[a ttaxxa tal-boll. Fil-qasam tas-sa[[a hemm il-proposti dwar il-kura primarja, spi]a rikorrenti akbar
fil-medi/ini b’xejn filwaqt li fledukazzjoni hemm in-nefqa akbar fl-istipendji li se ji]diedu pro-rata skont l-g[oli tal-[ajja. Hemm ]ieda fl-ischolarships u biex ikun hemm aktar sostenibbiltà fil-pensjonijiet ilPN fil-Gvern se jintrodu/i ilPension Account g[al kull tarbija. L-anzjani li jag[lqu 75 sena u jg[ixu fi djarhom se jing[ataw €500 fis-sena u se ssir revi]joni g[al pensjonanti tas-servizzi, tat-te]or u pensjonijiet privati. Tonio Fenech qal li se jitwaqqaf il-Fond ta’ Solidarjetà biex 0.5 fil-mija tat-taxxa li wie[ed i[allas imur f’fond li jixtieq hu. Hu [abbar li biex ti]died is-sigurtà fit-toroq se jkunu inga;;ati 200 Pulizija ;did li jkunu qed jag[mlu rronda fit-toroq. Dwar in-nefqa kapitali, ilMinistru Fenech qal li l-Gvern se jag[ti €100 miljun aktar lil Malta Enterprise biex tg[in [alli pajji]na jkompli jattira linvestiment u se jitwaqqaf ilBank ta’ }vilupp kif ukoll se jkun hemm g[ajnuna lillbdiewa u sajjieda. Se jitlesta l-Isptar g[al Kura tal-Kan/er filwaqt li fledukazzjoni se jsir il-pro;ett tattqassim tat-tablet g[all-istudenti u l-g[alliema kollha.Se titwaqqaf l-Akkademja tal-Arti u se jkomplu jinbnew skola ;dida kull sena.. Tonio Fenech qal li se jitkompla wkoll il-bini talkampus tal-MCAST, se jsir ilkampus tal-ITS u se jkompli linvestiment fl-Università. Il-Ministru Tonio Fenech qal li f’dik li hi kwalità tal-[ajja, ilGvern se jkompli jg[in lillfamilji u lill-industrija jinvestu f’ener;ija alternattiva, se jkompli l-investiment fit-toroq u fi pro;etti ta’ tisbi[. Se jkunu allokati 60 miljun addizzjonali biex jit[allsu sidien ta’ art espropjata fis-snin li g[addew. Hu qal li permezz talInterconnector ma’ Sqallija u blintroduzzjoni tal-iSmart Meters fid-djar se tkun introdotta ittariffa ta’ bil-lejl li minnha jgawdu l-familji, in-negozji, il-
Il-Ministru Tonio Fenech jispjega l-kalkoli tal-proposti fil-programm elettorali. Il-konferenza kienet indirizzata wkoll mill-Ministri Joe Cassar u Giovanna Debono, kif ukoll il-President tal-E]ekuttiv tal-PN Marthese Portelli (Ritratt> Michael Ellul)
[wienet u d-djar. Ir-ro[s tattariffa ta’ bil-ljel ikun bejn 7 u 26 fil-mija u dan min[abba li Malta se tixtri l-ener;ija millgrid Ewropew li bil-lejl ikun or[os.
Proposti reali li se jkomplu jkattru l-;id Hu spjega kif il-Gvern se jkun aktar g[aqli u effi/jenti finnefqa tieg[u u b’hekk in-nefqa tal-Gvern ta’ €3 biljuni tonqos bi 2 fil-mija u dan iwassal biex il-proposti tal-Programm Elettorali jkunu jistg[u jitwettqu. Hu qal li l-Gvern se jag[mel ;lieda kontra l-evazjoni tattaxxa u dan iwassal g[al ]ieda ta’ €85 miljun fid-d[ul talGvern. Tonio Fenech qal li l-mira a[[arija hi li filwaqt li l-Gvern jasal g[al ba;it bilan/jat bejn l2015 u 2016, jasal ukoll biex ikollu surplus fis-snin ta’ wara. Il-[sieb hu li t-tkabbir
ekonomiku fis-sena 2017 iwassal g[al d[ul ta’ €8.5 biljun u d-dejn nazzjonali jkun ta’ 4.5 biljun. Il-[sieb hu li ddejn jibda jonqos u minn 70 filmija jin]el g[al 60 fil-mija u dan skont il-miri tal-UE. Tonio Fenech qal li lProgramm Elettorali tal-PN hu mibni fuq prin/ipji li jin]ammu l-finanzi fis-sod u li jkollna bilan/ fiskali b’livell ta’ dejn sostenibbli. Il-Ministru Joe Cassar qal li min[abba li pajji]na g[andu lfinanzi fis-sod, il-Gvern jista’ twettaq il-Programm Elettorali. Hu qal li se ssir aktar enfasi fuq il-kura primarja u g[alhekk se ji]diedu l-[inijiet tas-servizzi li jing[ataw fi/-/entri tassa[[a. Hu spjega li se jidda[[al il-kun/ett ;did ta’ tliet hubs re;jonali u se jing[ataw servizzi ta’ kura primarja u anke operazzjonijiet ]g[ar. Se tkompli l-;lieda kontra lkan/er u minbarra l-breast screening u l-iscreening talmusrana l-kbira se jibda wkoll l-iscreening tas-cervix. Fil-le;i]latura li jmiss se ssir [idma kbira kontra lkundizzjoni tad-dijabete u
Malta trid issir /entru ewlieni fil-Mediterran kontra ddijabete. Il-Ministru Giovanna Debono qalet li G[awdex dejjem kien fuq quddiem filpolitika tal-PN. Hi fakkret filproposti tal-Programm Elettorali biex jinfet[u aktar negozji f’G[awdex u biex isir aktar investiment fil-lukandi 3 u 4 Star u biex jinbnew aktar lukandi 5 Star u biex G[awdex jattira aktar turisti lokali u barranin. Hi fakkret ukoll li l-Gvern di;à alloka g[axra fil-mija talfondi tal-UE g[al G[awdex u lPrim Ministru di;à qal li millpakkett finanzjarju li jmiss se jer;a’ jalloka g[axra fil-mija o[ra g[al G[awdex. Giovanna Debono fakkret li se jsir Business Park fil-qasam industrijali tax-Xewkija fejn linkwilini ma j[allsux kera g[al [ames snin sakemm jimpjegaw numru ta’ [addiema. Fir-Rabat se jsir Business Centre biex isir aktar investiment f’G[awdex filqasam tas-servizzi finanzjarji, tal-IE u tal-e-gaming.
IN-NAZZJON It-Tlieta 15 ta’ Jannar, 2013
Lokali 3
Il-Gvern, permezz tal-ETC, qed ja[dem biex jo[loq so/jetà aktar inklussiva li tiffa/ilita l-parte/ipazzjoni ta’ persuni b’di]abbiltà fid-dinja tax-xog[ol (Ritratt> Martin Agius)
{olqa o[ra f’so/jetà aktar inklussiva {olqa o[ra minn katina ta’ opportunitajiet biex ikollna so/jetà aktar inklussiva. Hekk iddeskriva l-programm Job Bridge il-Prim Ministru Lawrence Gonzi, meta l-biera[ inawgura /-/entru tal-istess programm f’Pembroke u ltaqa’ mal-ewwel sitt parte/ipanti filprogramm tieg[u. Dan se jservi b[ala /entru ta’ ta[ri; g[al persuni b’di]abbiltà. Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi qal li dawn is-sitt persuni, u persuni o[ra f’korsijiet simili, se jie[du stipendju, b[alma jie[du listipendju studenti f’kulle;;i u skejjel o[rajn. “Il-Gvern dejjem kien u se jibqa’ jkun spalla g[all-familji ta’ persuni b’di]abbiltà.” Il-Prim Ministru semma diversi pro;etti, fosthom ilME2, fejn 430 persuna
b’di]abbiltà kellhom esperjenza ta’ xog[ol, numru minnhom barra minn Malta. Barra minn hekk, lesperjenza ta’ xog[ol li persuni b’di]abbiltà ng[ataw malKunsilli Lokali, 80 persuna inizjalment, ;iet esti]a u issa se jgawdu minnha 150 persuna, 50 minnhom f’G[awdex. Sandra Sladden, Chairperson tal-ETC, qalet li Job Bridge huwa pro;ett li joffri ta[ri; f’diversi setturi lil persuni b’di]abbiltà qabel dawn jid[lu fid-dinja tax-xog[ol. L-akbar tliet sfidi g[al dawn l-individwi huwa n-nuqqas ta’ preparazzjoni biex jid[lu fiddinja tax-xog[ol; in-nuqqas ta’ servizzi individwalizzati biex dawn isibu impjieg; u nuqqas ta’ opportunitajiet ta’ xog[ol. Il-Gvern, permezz tal-ETC,
qed ja[dem biex jo[loq so/jetà aktar inklussiva li tiffa/ilita lparte/ipazzjoni ta’ persuni b’di]abbiltà fid-dinja taxxog[ol. Dawn il-perusni se jkunu esposti anke g[al esperjenzi varji ta’ xog[ol u se jin[oloq pjan ta‘ azzjoni g[al kull parte/ipant. Barra minn hekk l-ETC ltaqg[et ma’ min i[addem biex isiru workshops dwar ilpreparament tal-post taxxog[ol, u tal-individwi nfushom. Minn età ]g[ira, is-sistema edukattiva ta’ pajji]na qieg[da toffri s-sapport kif ukoll programmi ta’ tag[lim personalizzat g[al numru dejjem jikber ta’ tfal b’di]abbiltà. Il-Prim Ministru qal li sservizz ta’ Early Intervention
g[at-tfal ta’ anqas minn [ames snin, tul l-2012 ing[ata lil aktar minn 690 tifel u tifla. Hekk kif it-tfal jibdew jikbru, igawdu mis-servizz talLearning Support Assistants. Fl-iskejjel tal-Gvern illum g[andna 2,821 tifel u tifla li g[andhom Learning Support Assistant mag[hom. Il-Gvern i[allas ukoll g[allLSAs li g[andhom 900 tifel u tifla fl-iskola tal-Knisja u 120 o[ra fl-iskejjel privati. Fl-istess [in ;ew impjegati aktar minn 80 professjonist sabiex ja[dmu mat-tfal fl-iskejjel tag[na. Il-Gvern investa fitteknolo;ija assistiva u llum studenti b’di]abbiltà jistg[u jitg[allmu permezz ta’ software spe/jalizzat. Minn Marzu tal-2010 ;iet fis-se[[ ir-riforma tal-iskejjel spe/jali li issa nbidlu f’/entri
ta’ ri]orsi edukattivi. L-g[an hu li dawn i/-/entri jipprovdu programmi adattati skont l-età tal-istudenti b’di]abbiltà. Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista huwa kommess li jibni ]ew; /entri o[ra f’Ra[al :did u fil-{amrun. Permezz tas-sistema talKulle;;i, Malta hi fost l-aqwa pajji]i fl-Unjoni Ewropea flinklu]joni tat-tfal fl-iskejjel mainstream. Fil-fatt Malta hi fost l-aqwa /entri fl-Ewropa, fejn il-livell ta’ persuni b’di]abbiltà li jie[du ledukazzjoni tag[hom barra mill-main stream learning – ji;ifieri edukazzjoni g[al persuni b’di]abbiltà differenti minn dik mainstream – hu ta’ 0.3% meta mqabbel mal-livell Ewropew ta’ 2.3%. Dan ifisser so/jetà u edikazzjoni aktar inklussiva.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
4
Il-Ministru Austin Gatt jifta[ libell kontra l-Maltatoday Il-Ministru tal-Infrastruttura, itTrasport u l-Komunikazzjoni Austin Gatt feta[ kaw]a ta’ libell kontra l;urnal Maltatoday dwar storja li ppubblika dan il-;urnal u li, l-istess Ministeru l-{add iddeksriviha b[ala allegazzjoni falza. Il-Maltatoday il-{add ippubblikat storja fejn allegat li l-Ministru Austin Gatt kellu laqg[at ma’ George Farrugia, wie[ed millproprjetarji ta’ John’s Garage, b’rabta max-xiri ta’ fuel millEnemalta. Fl-istqarrija tal-{add, il-Ministru Gatt /a[ad din l-allegazzjoni b’mod kategoriku u sfida lill-Maltatoday biex jekk g[andha mqar farka ta’ prova biex tissustanzja l-istorja tag[ha tg[addiha lill-Pulizija. Il-Ministru Gatt qal li jekk m’g[andhiex provi l-Maltatoday g[andha tirtira l-allegazzjoni tag[ha.
Simon Busuttil jitfa’ n-nomina tieg[u g[all-Elezzjoni :enerali 80 nomina g[all-Elezzjoni :enerali u 158 g[all-Kunsilli Lokali Il-Vi/i Kap Nazzjonalista Simon Busuttil kien fost id-49 kandidat li lbiera[ tefg[u n-nomini tag[hom g[all-Elezzjoni :enerali tad-9 ta’ Marzu. Il-Kummissjoni Elettorali l-biera[ bdiet tilqa’ n-nomini tal-kandidati g[all-Elezzjoni :enerali kif ukoll g[all-Kunsilli Lokali li fid-9 ta’ Marzu se jkunu qed jikkontestaw lelezzjonijiet lokali wkoll . Simon Busuttil tefa’ n-nomina tieg[u fidDisa’ u fil-{dax-il Distrett. Fl-ewwel jum li fih intlaqg[u innomini, kien hemm b’kollox 80 nomina g[all-Elezzjoni :enerali u 158 nomina g[all-Kunsilli Lokali. G[all-Elezzjoni :enerali da[lu 38 nomina f’isem il-Partit Nazzjonalista, 38 nomina f’isem il-Partit Laburista, nomina wa[da f’isem l-Alternattiva Demokratika u tliet nomini ta’
U-Turn o[ra ta’ Muscat Filli kontra l-privat u filli favurieh Wara l-bidla fil-po]izzjoni tal-Mexxej Laburista Joseph Muscat dwar l-Unjoni Ewropea, meta l-ewwel [adem kemm fela[ biex Malta tibqa’ barra u issa qed isostni li jrid li Malta tkun laqwa fl-Ewropea, Muscat qed jag[mel U-turn o[ra, din id-darba dwar il-po]izzjoni tieg[u dwar l-operat tassettur privat f’pajji]na. Waqt konferenza tala[barijiet ilbiera[ filg[odu fi/-?entru Nazzjonali Laburista, akkumpanjat milleks Ministru Laburista u lawtur tal-manifest elettorali Laburista li g[adu mo[bi u mhux ippublikat Karmenu Vella, kif ukoll lEwroparlamentari u issa Kandidat g[all-elezzjoni ;enerali Edward Scicluna, Muscat qal li se jkun qed ida[[al lill-privat fidde/i]jonijiet kollha li se jkun qieg[ed jag[mel jekk ikun Prim Ministru, fosthom anke f’setturi b[alma huma lener;ija. Din id-de/i]joni ta’ Muscat, i]da tfisser li lMaltin se jkunu dipendenti mill-privat g[all-elettriku, bil-prezzijiet reali tas-suq u lprofitti tal-investituri privati. Din il-po]izzjoni ta’ Muscat fuq is-settur privat tikkuntrasta bil-kbir ilpo]izzjoni kontra li kien jie[u fil-passat b’mod
spe/jali dwar ilprivatizzazzjoni. Fil-fatt, anke meta kien uffi/jal fle]ekuttiv tal-Malta Labour Party, Muscat kien jikteb kontra l-privatizzazzjoni, spe/jalment metal-Gvern kien ipprivatizza l-Mid Med Bank. L-a[[ar Gvern Laburista tal-1998 kien inkajla fi pro;ett mal-privat, kif ammetta Muscat stess, i]da issa, Muscat qed jg[id li hu lest li jirriskja g[al darb’o[ra fis-settur tal-ener;ija, meta m’g[andux pjan alternattiv jekk ma jirri]ultax li jkun hemm il-privat interessat. Matul il-konferenza tala[barijiet saru mistoqsijiet dwar id-dikjarazzjonijiet li g[amel l-eks kandidat Laburista u eks Chairman tas-Super One Alfred Mifsud fil-konfront tal-eks Deputy Leader Laburista An;lu Farrugia. Muscat, i]da naqas milli jwie;eb jekk il-mod li bih ;ieg[el lil Farrugia jirri]enja hux nuqqas ta’ rispett lejn idDelegati Laburisti li wrew fidu/ja f’Farrugia u vvutawlu fl-elezzjoni g[al Deputy Leader. Fit-twe;ibiet tieg[u, Muscat deher vi]ibilment skomdu jwie;eb dwar An;lu Farrugia, u ]amm ittwe;ibiet kemm jista’ jkunu qosra.
kandidati indipendenti. L-elezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali se jsiru f’34 lokalità. G[al dawn lelezzjonijiet kien hemm 158 nomina, ilkoll minn kandidati tal-Partit Nazzjonalista u tal-Partit Laburista.
Nhar id-9 ta’ Marzu se jsiru wkoll l-elezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali Fil-fatt sal-[in li fih setg[u jsiru nomini, il-Kummissjoni Elettorali r/eviet l-applikazzjonijiet ta’ 47 kandidat li se jikkontestaw f’isem ilPartit Nazzjonalista u 111 f’isem ilPartit Laburista.
Fost il-lokalitajiet li r-residenti tag[hom se jkunu msej[a jag[]lu lKunsill, sal-biera[ ma kienet saret lebda nomina fl-G[arb G[awdex u flImqabba. Fi tliet lokalitajiet g[ad hemm nomini minn kandidati tal-Partit Nazzjonalista biss. Dawn huma filFgura (nomina wa[da); l-G[asri (nomina wa[da) u l-Fontana (tliet nomini). Hemm imbag[ad tlettax il-lokalità li fihom s’issa saru nomini biss minn kandidati tal-Partit Laburista. Dawn huma l-Imdina (1); Bormla (7); i]}ejtun (8); il-Gudja (3); {al G[axaq (4); il-Kalkara (2); {al Lija (3); Marsaskala (8); il-Qrendi (4); isSannat (1); Tas-Sliema (5); ixXewkija (3) u x-Xg[ajra (3). In-nominazzjonijiet ikomplu jintlaqg[u illum u g[ada.
Il-Labour i[arbat il-finanzi tal-pajji] u j;ib il-qg[ad Minkejja l-kritika, l-MLP xorta jaqbel man-night tariff proposta mill-PN
Id-Deputat Laburista Karmenu Vella, li l-Mexxej Laburista qabbdu jiktiblu lprogramm elettorali Laburista li sa issa g[adu mo[bi u ma ;iex ippublikat, mhu kredibbli xejn meta jitkellem dwar miri finanzjarji u impjiegi, u dan peress li meta hu kien Ministru tal-Industrija, kien hawn 10,000 persuna ming[ajr xog[ol. Fi stqarrija, il-Partit Nazzjonalista, qal li bil-[abi tieg[u fuq il-manifest elettorali, Karmenu Vella qisu se jwelled iljunfant. Filfatt, kemm il-Partit Nazzjonalista kif ukoll ilpoplu Malti u G[awdxi qed jistaqsi fejn hu l-manifest elettorali tal-MLP u kemm se jdum jilg[ab noli Muscat. Wisq anqas hu kredibbli Edward Scicluna li kien bassar li Malta mhix se til[aq il-miri finanzjarji biex idda[[al il-munita ewro, u ]]mien wera kemm Scicluna kien ]baljat. Fil-fatt, ilbiera[ waranofsinhar, f’konferenza tal-a[barijiet kemm minn Vella kif ukoll minn Scicluna, [are; fi/-/ar kemm
il-MLP m’g[andux vi]joni ekonomika g[al pajji]na. Minkejja li Muscat joqg[od jappella g[al kampanja elettorali po]ittiva, i]-]ew; kandidati tieg[u g[amlu nofs sieg[a jattakkaw lill-Ministru Tonio Fenech u jiddeskrivuh b[ala ‘mhux kredibbli’. Huma qalu li b[alissa qed jitg[allmu mill-Gvern u jridu jag[mlu kollox bil-kontra ta’ dak li qed jag[mel il-Gvern pre]enti, u minkejja li /-/ifri Ewropej jikkonfermaw li Malta g[andha s-sitt l-anqas rata ta’ qg[ad fost is-27 pajji] tal-Unjoni Ewropea, Karmenu Vella qag[ad jattakka s-sitwazzjoni talimpjiegi f’pajji]na. Fl-istqarrija, il-Partit Nazzjonalista qal li fil-[ames snin li ;ejjin, il-Partit Nazzjonalista se j]omm ilfinanzi fis-sod u bilprogramm elettorali tal-Partit Nazzjonalista, pajji]na se jkollu ba;it bilan/jat sal2016. Il-Partit Nazjonalista j;ib qab]a o[ra ta’ kwalità u jo[loq 25,000 job ;did. Meta waqt il-konferenza tal-a[barijiet, Vella u Scicluna kienu mitluba
jg[idu jekk Gvern Laburista jkollux ba;it bilan/jat, ma tawx risposta, l-istess kif g[amlu meta ntalbu jg[idu kemm se jo[olqu jobs. Il-Partit Nazzjonalista qal li la Vella u lanqas Scicluna m’g[andhom idea u j[arbtu l-finanzi tal-Gvern. Il-Labour ta’ Muscat, Vella u Scicluna jag[mel tajjeb g[all-inkompetenza fittmexxija b’taxxi ;odda, jixxa[[a[ mas-sa[[a u ledukazzjoni, ]ew; oqsma li bid-dikjarar, Scicluna di;à qal li s-sa[[a m’g[andhiex tibqa’ b’xejn u l-istipendju hu kapri//, kompla jg[id ilPartit Nazzjonalista. Wa[da mill-mistoqsijiet li saret li]-]ew; kelliema Laburisti kienet dik jaqblux man-night tariff li qed jiproponi l-Partit Nazzjonalista, i]da la Karmenu Vella u lanqas Edward Scicluna ma kienu kapa/i jwie;bu, u spi//aw i[arsu lejn xulxin. Ftit sekondi wara, b’mod mill-aktar mhux konvin/enti, Scicluna qal li jaqbel ma’ din il-proposta, tant li sa[ansitra qal li din hija xi [a;a li ti;i pprattikata f’[afna pajji]i.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
6
L-attività fl-Imtarfa ilbiera[ filg[axija li fiha intervjenew il-kandidati tas-seba’ distrett elettorali (Ritratt> Joseph Galea)
Programm elettorali li jirrifletti l-aspirazzjonijiet tal-poplu minn Claire Mifsud
Matul l-attività Inti u lKandidati li ttellg[et fl-Imtarfa tkellmu wkoll l-kandidati kollha tal-Partit Nazzjonalista g[as-seba’ distrett. Fl-intervent tieg[u Tony Abela ffoka fuq il-proposta tal-programm elettorali li titne[[a t-taxxa tal-boll fuq ittrasferiment ta’ proprjetà residenzjali mill-;enituri g[attfal kemm b’wirt mal-mewt tag[hom kif ukoll b’donazzjoni. Irrefera wkoll g[all-proposta dwar it-tnaqqis ta’ taxxa fuq propjetà li ti;i restawrata. Huwa sa[aq li dawn il-proposti huma pass ie[or li qed jie[u l-Gvern Nazzjonalista biex jiggarantixxi li g[ada nkunu qed ng[ixu [ajja a[jar millum. Id-Deputat David Agius li se jkun qed jikkontesta s-seba’ distrett tkellem dwar in-numru ta’ inizjattivi li [a l-Gvern filqasam sportiv. Filwaqt li rrefera g[an-numru ta’ spazji miftu[a u outdoor gyms li g[amel il-Gvern f’diversi partijiet ta’ Malta. David Agius sa[aq li lpoplu jista’ jgawdi dan linvestiment fl-isports g[ax g[andu s-ser[an il-mo[[ li xxog[ol, is-sa[[a u ledukazzjoni tieg[u huma garantiti. Il-poplu g[andu l-lussu li jitkellem dwar l-outdoor gyms g[ax, g[all-kuntrarju tal-poplu ta’ ?ipru jew ta’ Spanja, g[andu rasu mistrie[a millimpjiegi wara li l-Gvern Nazzjonalista [oloq 20,000 impjieg.
Il-kandidat Antoine Borg qal li t-twettiq tal-proposti mressqa fil-programm elettorali se jwasslu biex ng[ixu kwalità ta’ [ajja a[jar. Permezz tal-investiment fledukazzjoni l-Gvern Nazzjonalista se jipprepara li]-]g[a]ag[ biex jie[du lopportunitajiet li toffrilhom id-dinja tax-xog[ol filwaqt li iktar ta[ri; lil min di;à qieg[ed fid-dinja tax-xog[ol iwassal biex il-[addiema jsiru iktar flessibbli. Dan linvestiment iwassal g[al xog[ol a[jar li jag[mel lil pajji]na iktar kompetittiv u li jappella g[al min jinvesti. Il-Ministru tas-Sa[[a, lAnzjani u l-Kura fil-Komunità Joe Cassar iffoka fuq il-mi]uri li se jie[u lill-Gvern firrigward tal-marda taddijabete. Joe Cassar qal li 10% tal-popolazzjoni tbati minn din il-kundizzjoni u listrate;ija li fassal il-Gvern se tg[in biex tag[mel lil pajji]na b[ala pajji] mudell f’dan ilqasam. L-istrate;ija tal-Gvern hija mibnija fuq ir-ri/erka permezz tal-Bio Park, tis[i[ tasservizzi tal-kura primarji, ]ieda fl-g[oti tal-benefi//ji b[al medi/ini u f’servizzi relatati ma’ din il-marda. Dawn l-inizjattivi, sa[aq Cassar, se jkomplu jixhdu kemm g[all-Partit Nazzjonalista s-sa[[a g[andha l-og[la valur. Id-Deputat ?ensu Galea tkellem dwar l-investiment tal-Gvern Nazzjonalista fittoroq ta’ pajji]na. Huwa
rrefera g[an-numru ta’ toroq li saru wara ko-finanzjament talUnjoni Ewropa. Huwa sa[aq li l-proposta tal-programm elettorali li l-Gvern se jkun qed jinvesti madwar 100 miljun ewro g[at-toroq arterjali li g[adhom ma sarux turi li l-Gvern Nazzjonalista se jibqa’ impenjat li jkompli jag[ti toroq tajba lill-poplu Malti. B’hekk Gvern Nazzjonalista jkompli jiggarantixxi kwalità ta’ [ajja a[jar g[all-poplu Malti u G[awdxi. Rudolph Grima, wie[ed mill-kandidati tas-seba’ distrett, tkellem dwar linvestiment tal-Gvern Nazzjonalista fil-qasam edukattiv. Huwa rrefera g[allinvestiment li sar fil-bini ta’ skola ;dida kull sena, fil-bini tal-Università, l-MCAST u lITS u fl-introduzzjoni u ttis[i[ tat-teknolo;ija talinformatika fl-iskejjel. Dawn l-investimenti, sa[aq Rudolph Grima, jixhdu kemm il-Gvern Nazzjonalista jemmen fil-valur taledukazzjoni. Huwa tkellem ukoll dwar ilproposta li jing[ata tablet mimli b’materjal edukattiv lillistudenti mit-tielet sena talprimarja sal-a[[ar sena tassekondarja u silet id-differenza minn ]mien meta ta[t il-Malta Labour Party kont ridt tiffirma li ma int se tke//i lil ebda [addiem biex idda[[al kompjuter. Id-Deputat Peter Micallef iffoka d-diskors tieg[u fuq ilkura primarja fil-qasam tas-
sa[[a li, kif qal hu, tistrie[ fuq ]ew; fatturi – il-prevenzjoni u l-edukazzjoni. Fil-qasam tal-prevenzjoni, Peter Micallef irrefera g[attilqim li jing[ata lit-tfal u lilladulti kontra l-mard infettiv u t-tilqima kontra l-influwenza. Fil-qasam edukattiv, Micallef semma l-kampanji edukattivi varji li mexxa l-Gvern filqasam tas-sa[[a. Huwa qal li l-Gvern se jkompli jsa[[a[ il-valur tattabib tal-familja u jibdel ilpoliklini/i f’regional hubs li jaqdu lill-pazjenti 24 sieg[a kuljum. Fl-a[[ar nett, Peter Micallef tenna l-impenn talGvern Nazzjonalista li jibqa’ joffri s-servizz tas-sa[[a b’xejn. Id-Deputat Philip Mifsud, kandidat ie[or fuq is-seba’ distrett, tkellem dwar ilproposti tal-Partit Nazzjonalista g[as-settur agrikolu. Huwa qal li fil-jiem li ;ejjin se titnieda skema g[al numru ta’ bdiewa li ma g[andhomx titlu fuq l-art li ja[dmu huma. Huwa qal li din l-iskema tkompli tibni fuq numru ta’ inizjattivi tal-Gvern li fihom in/entiva lill-bdiewa u lirra[[ala biex jimmodernizzaw l-irziezet tag[hom biex ilpoplu jgawdi minn prodotti ta’ kwalità. In-night tariff li se tkun introdotta mill-Gvern se tg[in lill-bdiewa biex jiffrankaw mill-ispejje] tag[hom. Dawn linizjattivi juru kemm il-Partit Nazzjonalista jemmen fissettur agrikolu u huwa
impenjata li jkompli jg[in lillbdiewa u r-ra[[ala. Hu u jindirizzza lin-nies pre]enti, David Vassallo, tkellem dwar it-toroq residenzjali li saru permezz ta’ fondi mill-Gvern Lokali. Dan minbarra t-toroq residenzjali o[ra li saru fl-a[[ar snin millKunsilli Lokali. Huwa u jitkellem dwar illokalità tal-Imtarfa, Vassallo fakkar li issa l-Kunsill Lokali tal-Imtarfa huwa mmexxi minn ma;;oranza Nazzjonalista, irresidenti qed japprezzaw il[idma li qed issir minn dan ilKunsill Lokali. Vassallo rrefera wkoll g[allpro;etti ta’ pavimentar li saru fl-Imdina u l-Belt Valletta u nnumru ta’ pjazez li re;g[u ng[ataw lura biex jitgawdew mill-poplu. L-a[[ar kelliem fiddiskussjoni Inti u l-Kandidati kien id-Deputat Edwin Vassallo. Fid-diskors tieg[u Edwin Vassallo rrefera g[allprogramm elettorali tal-Partit Nazzjonalista li jinkludi 125 inizjattiva li jwasslu g[all[olqien tax-xog[ol u xog[ol a[jar. Hu appella biex il-poplu japprezza dak li rnexxielu jikseb ta[t Gvern Nazzjonalista u jag[]el li jkompli g[addej fit-triq it-tajba li qbadna. G[a]la lil Malta Labour Party, sa[aq Edwin Vassallo, hija riskju. Huwa fakkar meta l-poplu kien ta l-fidu/ja tieg[u lil Alfred Sant biex wara ddispja/ih mill-g[a]la li kien g[amel.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
7
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi qal li bla finanzi fis-sod ma nistg[ux naslu u l-PN hu perswa] mill-Programm Elettorali li ilu ja[dem fuqu g[al aktar minn sena (Ritratt> Joseph Galea)
Il-Programm Elettorali tal-PN hu mu]ajk mibni fuq pilastri b’sa[[ithom minn pa;na 1
Lawrence Gonzi qal li bla finanzi fis-sod ma nistg[ux naslu u l-PN hu perswa] millProgramm Elettorali li ilu ja[dem fuqu g[al aktar minn sena. Hu qal li fil-[ames snin li g[addew tg[allimna x’ji;ri jekk pajji] ma ji[ux [sieb ilfinanzi tieg[u. Fakkar kif ftit snin ilu 5,000 [addiem b’familja warajhom kienu fil-periklu li jitilfu xxog[ol u dan min[abba l-kri]i internazzjonali. Il-Gvern intervjena u salva dawn limpjiegi u l-fabbriki baqg[u f’Malta. Il-Prim Ministru qal li lLabour ma tg[allem xejn mill[ames snin li g[addew. Minna[a tieg[u il-PN [adem kemm se jiswew il-proposti tal-Programm Elettorali u minn fejn se j;ib il-flus biex jiffinanzjahom. Hu qal li Malta g[andha defi/it ta’ 2.3 fil-mija u dan hu fost l-aqwa fl-UE u r-rata ta’ qg[ad hi wa[da fost l-aktar baxxi fl-UE. Hu spjega li bilg[aqal bdejna nni]]lu d-defi/it u sal-a[[ar ta’ din is-sena mistenni jin]el g[al 1.7 filmija.
Lawrence Gonzi spjega li lPN ikkalkula kull mi]ura kemm se tiswa u minn fejn se jin;iebu l-flus u waqt konferenza tal-a[barijiet ilMinistru Tonio Fenech, itTnejn stess, spjega kemm se jiswew kull proposta u kif se tkun finanzjata. Il-mira hi li f’[ames snin ikollna mhux biss ba;it bilan/jat imma wkoll surplus u nibdew innaqqsu d-dejn. Il-Prim Ministru qal li fil[ames snin li g[addew [loqna 20,000 post tax-xog[ol ;did u Muscat qed jg[id li ma jistax ikun li n[olqu dawn il-postijiet tax-xog[ol. Lawrence Gonzi qal li kieku ma [loqniex dawn il-postijiet tax-xog[ol, kieku g[andna [afna nies qieg[da fosthom 20,000 gradwat li [ar;u mill-Università, millMCAST u mill-ITS. Fakkar ukoll li llum g[andna rekord ta’ anzjani ja[dmu u jie[du l-pensjoni, g[andna rekord ta’ nisa fiddinja tax-xog[ol. Lawrence Gonzi qal li Muscat qata’ qalbu li kapa/i jo[loq ix-xog[ol. Hu qal li lPN fil-Gvern fil-[ames snin li ;ejjin se jo[loq 25,000 post
tax-xog[ol fl-oqsma kollha fosthom fl-edukazzjoni, fissa[[a, fil-manifattura, fisservizzi finanzjarji u f’oqsma o[ra ;odda. Hu qal li b[alma konna kapa/i no[olqu dawn limpjiegi f’[ames snin li tlieta minnhom kienu snin diffi/li min[abba l-kri]i internazzjonali, issa nistennew li no[olqu aktar xog[ol fi ]mien a[jar.
Muscat qata’ qalbu li kapa/i jo[loq ix-xog[ol Il-Prim Ministru qal li l-PN fil-Gvern se jo[loq l-impjiegi fil-[ames snin li ;ejjin b’aktar g[ajnuna lil koppji li qed irabbu t-tfal billi j[e;;i;hom ja[dmu. Fakkar li se ting[ata voucher biex jixtru s-servizz ta’ Childcare Centre lil min ja[dem full-time, part-time, reduced hours u lil dawk il;enituri li se jer;g[u jibdew jistudjaw biex i;ibu livell aktar g[oli u b’hekk ikunu
jistg[u javvanzaw fix-xog[ol u jaqilg[u pagi a[jar. Hu qal li gvern immexxi mill-PN g[al min ja[dem selfemployed part-time sal-lum i[allas minimu ta’ bolla. Issa bil-proposta tal-PN se ssir bidla u ma tibqax tit[allas rata fissa minima, imma pro-rata skont il-qlig[, u b’hekk kul[add jibqag[lu aktar flus fil-but. Il-Prim Ministru qal li dawk ta[t il-25 sena u jift[u negozju ma j[allsux taxxa u l-bolla tas-sigurtà so/jali tag[hom i[allasha l-Gvern. Min ikun ilu jirre;istra g[al aktar minn [ames snin, jekk jifta[ negozju g[al sentejn ma j[allasx taxxa u l-bolla tit[allas. Il-Gvern se jwaqqaf Bank ta’ }vilupp li jg[in lil dawk li se jift[u negozju j;ibu l-kapital. Fakkar ukoll li mara li tifta[ negozju u min jifta[ negozju f’G[awdex, se jkollu tliet snin bla ma j[allas taxxa u l-bolla tit[allas mill-Gvern. Il-Prim Ministru qal li lProgramm Elettorali tal-PN hu mu]ajk mibni fuq finanzi fissod, fuq il-[olqien tal-;id u tax-xog[ol u b’aktar
investiment fl-edukazzjoni u fis-sa[[a u hu ma[sub ukoll biex kul[add jibaqg[lu aktar flus fil-but. Il-Prim Ministru qal li lkandidati qed ikunu ta’ servizz g[al kul[add u lProgramm Elettorali hu wie[ed sabi[ bi proposti lejn is-setturi kollha u jibda millpolitika g[all-futur tat-tfal, ta]-]g[a]ag[, g[all-[olqien tax-xog[ol u anke g[all-a[jar futur tal-anzjani. Hu qal li g[andna pi] li lil uliedna nag[tuhom futur fejn jistg[u jimir[u. Il-PN hu sinomimu mal-[olqien taxxog[ol, mal-aqwa servizzi tassa[[a u mal-edukazzjoni. Hu qal li t-Tnejn filg[odu kien mar fil-Mosta u ]ar diversi [wienet u f’medda ta’ ftit passi tlieta min-nies waqqfuh fit-triq u rringrazzjawh talli l-Gvern Nazzjonalista ipprovda medi/ini b’xejn g[al qrabathom li huma morda bilkan/er. Hu qal li dan hu dover talGvern u dan qed isir g[ax f’pajji]na [adna de/i]jonijiet bil-g[aqal u llum g[andna lfinanzi fis-sod.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
8 Lokali
Ungeri] jg[id li qatel lis-sie[ba tieg[u wara li qaltlu li sejra tg[ix ma’ ie[or Il-vittma kellha 60 daqqa ta’ mqass Ungeri] li qed ji;i akku]at bil-qtil tas-sie[ba tieg[u qal lill-Pulizija li ma bediex jara aktar u spi//a biex qatel lis-sie[ba tieg[u wara li din qaltlu li kienet se titilqu u tmur tg[ix ma’ ra;el li huwa ;ar tag[hom. Huwa qal ukoll però li ma jiftakar xejn /ar fuq lin/ident, u li spi//a biex qatilha g[ax we;;g[etu. Lin/ident se[[ f’appartament f’San Pawl il-Ba[ar fis-27 ta’ Novembru, li g[adda. Huwa qal meta kien qed ji;i interrogat li kien ilu mag[ha g[al g[axar snin u kellu minn g[andha tifla ta’ [ames snin. Tenna li meta omm bintu qaltlu li kienet se tie[u lit-tifla mag[ha u titrabba missie[eb il-;did tag[ha, u li kien lest in[anxarlu g[onqu, intilef minn sensih. Dan [are; mix-xhieda
tal-Ispettur Keith Arnaud meta quddiem il-Ma;istrat Neville Camilleri bdiet ilkumpilazzjoni ta’ Laszlo Nandor Marton ta’ 57 sena li qed ji;i mixli bil-qtil ta’ Yvette Gajda. Ix-xhud qal li l-akku]at qallu li kien ra lill-vittma fis-sodda ta’ Ahmed, ir-ra;el li, skont hu, kien qed imur mag[ha. Tenna li hu kien jaf li fejn kienet rieqda Gajda kienet is-sodda ta’ Ahmed, anke jekk dakinhar dan ma kienx mag[ha fis-sodda. Dan g[aliex hu ;ieli mar g[andu u jaf fejn kien jorqod. L-Ispettur Arnuad qal li l-akku]at qallu li kien filg[odu meta ried ikellem lis-sie[ba tieg[u u qalilha biex tmur fl-appartament tieg[u. Hi a//ettat u tlewmu sew u f’[in minnhom kellha mqass kbir f’idejha. Ftit wara tqabdu ma’ xulxin u ma jafx x’;ara aktar [lief
li spi//a l-isptar. L-Ispettur Arnaud qal li mill-awtopsja [are; li l-vittma qalg[et ’il fuq minn 60 daqqa ta’ mqass u l-Ungeri] kellu disa’ daqqiet, peress li dan ipprova joqtol ru[u b’idejh wara li ra lil Gajda mix[uta f’g[adira demm. L-Ispettur Keith Arnaud qal ukoll li hu kien kellem lit-tifla tal-vittma, Tamara, li din qaltlu li ommha u ssie[eb tag[ha ta’ spiss kienu jitlewmu u li hu kien jg[ir g[aliha g[ax dejjem jg[id li din kellha relazzjoni ma’ Ahmed. Tamara qalet lill-Ispettur Arnaud li mhux minnu li ommha kellha relazzjoni ma’ Ahmed u kienu biss [bieb peress li kienu ;irien. Dakinhar skont Tamara huma kienu marru joqog[du fl-appartament ta’ Ahmed, li ma kienx hemm u li filg[odu kienet semg[et xi storbju u f’[in
minnhom ommha nstemg[et tg[ajjat, “jekk jog[;bok tag[millix hekk g[ax g[andi [amest itfal”. Wara ftit kien hemm [emda s[i[a, ftit wara hija marret fl-in[awi u rat lil ommha f’g[adira demm. Tamara qalet li l-akku]at kien g[ajjur [afna g[aliha u li din ma riditx tibqa’ tg[ix mieg[u. Ma baqg[ux jaqblu i]jed u dejjem bil;lied, qalet bint il-vittma lill-Ispettur Arnaud. Dan qal ukoll li hu kellem lil Ahmed, u li dan /a[ad bilqawwa kollha li hu u lvittma kellhom relazzjoni flimkien. Sadattant ix-xhud qal li l-[abiba tal-vittma, /erta Annabelle, qaltlu li l-koppja kienet dejjem ti;;ieled u li ;img[a qabel l-in/ident, l-akku]at kien qabadha minn g[onqha. Anke din qalet li Laszlo Nandor Marton kien jg[ir g[al Yvette Gajda.
Annabelle li kienet tg[ix mal-Ungeri]i qalet ukoll lill-Pulizija li dakinhar rat lill-akku]at g[arkupptejh bil-vittma mal-art f’g[adira demm. L-Ispettur Arnaud qal li kien kellem lill-akku]at g[at-tieni darba meta kien ing[ata l-permess li jag[mel dan mill-psikjatra li kien qed jie[u [siebu. Dan kien qallu ba]ikament l-istess affarijiet li kien qallu l-ewwel darba, u qallu wkoll li kien qed ja[seb biex imur lIngilterra mas-sie[ba tieg[u u l-Ungeri]i lo[rajn li kienu jg[ixu mieg[u. Qallu wkoll li kienu ilhom jg[ixu Malta seba’ xhur u li hu ma kienx ja[dem g[ax kien jie[u [sieb lil bintu ta’ [ames snin li hija tal-eks sie[ba tieg[u. L-Avukat Dr Cedric Mifsud qed jidher g[all-akku]at.
Id-difi]a takku]a lill-prosekuzzjoni b’arroganza L-Avukati Chris Busietta u Edward Gatt, f’isem Silvio Zammit qeg[din jakku]aw lillProsekuzzjoni b’arroganza talli, skont huma, dawn qeg[din jag[mlu minn kollox biex irrapport tal-Olaf, ma ji;ix ippre]entat, minkejja wkoll li lQorti di;à esprimiet ru[ha favur dan f’digriet li hija kienet tat. Il-Ma;istrat Anthony Vella kien ordna li dan ji;i pre]entat wara talba li kienet saret millAvukati Difensuri ta’ Silvio Zammit, ta’ 48 sena, minn TasSliema li jinsab mixli b’tix[im u li pprova jinfluwenza de/i]joni politika tal-Unjoni Ewropea. Fir-risposta tag[ha, id-Difi]a qalet li lanqas biss kienet la[qet g[addiet ;img[a mid-digriet tal-Qorti, li l-Prosekuzzjoni, permezz tal-Avukat :enerali, g[amlet talba biex dan ma ji;ix ippre]entat. Dan minkejja li din il-materja kienet di;à dibattuta fil-Qorti, u li wkoll minkejja li l-Ispettur An;lu Gafa ma setax jattendi g[all-a[[ar seduta, b’ebda mod ma jfisser li l-ordni tal-Qorti ;iet mibdula.
Id-Difi]a qalet li dan l-a;ir mhuwiex juri rispett lejn ir-retta amministrazzjoni tal-;ustizzja u dan peress li l-mod kif saret ilmanuvra mill-Pulizija, dik li talbu differiment imbag[ad ippre]entaw rikors biex tinbidel id-de/i]joni tal-Qorti, qed inissel fid-Difi]a t[assib li dan sar apposta biex il-ka] itawwal. Il-fatt li l-Prosekuzzjoni qed tallega li d-digriet ma g[andux ji;i esebit min[abba investigazzjonijiet o[ra hija [rafa. Dan ilka] beda mill-investigaturi talOLAF u fuq parir tal-Avukat :enerali l-Pulizija bdiet tinvestiga. Minkejja li din g[amlet enfasi li l-investigazzjoni tag[hom hija distinta minn dik tal-OLAF, meta wie[ed i[ares lejn ix-xhieda mog[tija mill-fizzjali tal-Pulizija, f’dan il-ka] turi mod ie[or. L-Avukati Busietta u Gatt qalu li l-klijent tag[hom ]gur m’g[andu ebda kontroll fuq min il-Pulizija jressqu l-ewwel jew wara. Dawn qalu wkoll li jekk tintlaqa’ t-talba tal-Pulizija, li r-rapport ma ji;ix esebit, idDifi]a tkun qed issofri minn pre;udizzju kbir.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
Lokali 9
Bord dwar l-istabbiltà finanzjarja
Dawn l-14-il g[aqda qed iwettqu 16-il pro;ett, b’rabta mal-arti, il-kultura u l-istorja, it-turi]mu, s-sa[[a u l-ambjent u l-[idma so/jali
Aktar g[ajnuna mill-Gvern lill-NGOs
14-il g[aqda o[ra jgawdu minn aktar fondi Permezz tas-s[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea, diversi g[aqdiet nongovernattivi jistg[u japplikaw biex jibbenefikaw minn fondi tal-Unjoni Ewropea bil-g[an li jkunu jistg[u jitwettqu pro;etti differenti li jistg[u jtejbu mhux biss il-kwalità tal-[ajja i]da wkoll li jag[tu kontribut fl-i]vilupp ;enerali. Madankollu, g[alkemm lUnjoni Ewropea tg[in lil diversi g[aqdiet nongovernattivi billi tag[ti sa 85 fil-mija tal-ispejje] talpro;ett, xi kultant xorta wa[da jkun diffi/li g[allg[aqdiet partikulari li jsibu fondi biex ikopru l-bqija talispejje]. Il-Ministru tal-:ustizza, ilKonsultazzjoni Pubblika u lFamilja Chris Said kien qed jispjega dan f’okka]joni li fiha qassam fondi minn skema tal-Gvern intenzjonata biex tg[in lill-g[aqdiet [alli jkopru dik il-parti tal-ispi]a tal-pro;ett tag[hom li ma tkunx koperta minn fondi talUnjoni Ewropea. Permezz tal-‘Fond ta’ Ko-
Finanzjament’, Chris Said kompla jqassam g[otjiet, din id-darba lil 14-il g[aqda nongovernattiva biex ikunu jistg[u jwettqu pro;etti b’valur ta’ €3.5 miljuni. L-g[aqdiet li ng[ataw fondi kienu Richmond Foundation, is-Society of Contemporary Arts, id-Down Syndrome Association, il-Mental Health Association, SOS Malta, lorganizzazzjoni Kopin, isSo/jetà Turistika Maltija, ilPermacultre Research Foundation, is-Sisters of the Charity of St. Jeanne Antide, id-Daughters of the Sacred Heart, is-Sliema Band Club, il-Malta Association for Contemporary Music, ilFondazzjoni Wirt Artna u lMosta Youth Empowerment Centre. Dawn l-14-il g[aqda qed iwettqu 16-il pro;ett, b’rabta mal-arti, il-kultura u l-istorja, it-turi]mu, s-sa[[a u lambjent u l-[idma so/jali. Dawn il-pro;etti huma parti minn lista’ ta’ 45 pro;ett ie[or li twettqu grazzi g[al din l-iskema tal-Gvern li jg[in
lill-g[aqdiet ikopru spejje] mhux koperti minn fondi talUnjoni Ewropea. It-tqassim sar flEmpowerment Centre filMosta u fid-diskors tieg[u, Chris Said spjega l-[idma li qed issir biex l-g[aqdiet nongovernattivi u Kunsilli Lokali jie[du l-massimu tal-fondi mill-Unjoni Ewropea, u spjega l-irwol tal-MEUSAC f’dan kollu. Min-na[a tieg[u, il-Kap talMEUSAC, Vanni Xuereb, spjega kif dan l-uffi//ju g[en b’mod professjonali lil [afna g[aqdiet biex japplikaw g[allfondi tal-Unjoni Ewropea. Il-Mosta Youth Empowerment Centre hu wie[ed mill-14-il g[aqda li ng[ataw fondi, u Anna Grech, social worker fi [dan dan i//entru, spjegat il-pro;ett li qed tag[mel din l-g[aqda b’rabta mat-tni;;is fl-Arja. Fil-;img[at li g[addew tqassmu b’kollox g[otjiet lil numru akbar ta’ g[aqdiet, li b’kollox wettqu pro;etti b’valur totali ta’ €12-il miljun.
Nofs miljun lejl f’akkomodazzjonijiet f’Novembru Matul ix-xahar ta’ Novembru 2012, aktar minn tnejn u disg[in elf ru[, bejn Maltin u turisti, qattg[u bejniethom madwar nofs miljun lejl fil-lukandi u listabblimenti talakkomodazzjoni f’Malta u G[awdex. Dan ifisser ]ieda ta’ 12.6 fil-mija fuq in-numru ta’ nies li qag[du f’akkomodazzjonijiet
f’Novembru tal-2011 u ]ieda ta’ 5.9 fil-mija fuq l-ammont ta’ ljieli li tqattg[u fl-istess xahar. Dan [are; minn statistika tal-Uffi//ju Nazzjonali talIstatistika dwar lakkomodazzjonijiet matul ixxahar ta’ Novembru 2012. Kwa]i 268,000 lejl tqattg[u f’lukandi ta’ erba’ stillel, li jfisser ]ieda ta’ aktar minn [amsin fil-mija tat-total ta’
ljieli li tqattg[u f’akkomodazzjonjiet differenti f’Malta u f’G[awdex. Jidher ukoll li f’Novembru ]diedu l-iljieli li tqattg[u fillukandi ta’ tliet stilel. In-nies li qag[du f’akkomodazzjonijiet f’G[awdex matul Novembru li g[adda qattg[u medja ta’ tliet iljieli, filwaqt li dawk li qag[du f’Malta qattg[u medja ta’ 5.5 iljieli.
Il-Bank ?entrali ta’ Malta u l-Awtorità g[asServizzi Finanzjari ta’ Malta ffirmaw ftehim g[attwaqqif ta’ Bord Kon;unt dwar l-istabbiltà finanzjarja (JFSB) L-g[an ta’ dan il-bord hu li ji;u stabbiliti mekkani]mi ta’ koperazzjoni bejn il-Bank u l-Awtorità biex ti;i fformulata politika makroprudenzjali u li jikkontribwixxu g[all[arsien tal-istabbiltà finanzjarja f’Malta. Din il-politika g[andha lg[an li ssa[[a[ it-titjib tassistema finanzjarja u tnaqqas l-akkumulazzjoni ta’ riskji sistemi/i, u b’hekk ji;i assigurat kontribut
sostenibbli tas-settur finanzjarju g[at-tkabbir ekonomiku. Xog[ol il-bord se jkun li jidentifika, jissorvelja u jevalwa riskji g[allistabbiltà finanzjara u jag[]el strumenti makroprudenzjali li jtaffu dawn ir-riskji u jfasslu rakkomandazzjonijiet ta’ politika. Il-bord se jkun mag[mul minn [ames membri, tliet uffi/jali g[olja mill-Bank ?entrali ta’ Malta u ]ew; uffi/jali g[olja millAwtorità g[as-Servizzi Finanzjarji. Il-bord se jkun presedut mill-Bank ?entrali ta’ Malta u g[andu jiltaqa’ minn tal-inqas darba kull tliet xhur.
Ray Bondin jing[ata l-unur ta’ /ittadin onorarju mill-belt ta’ Noto
L-Ambaxxatur ta’ Malta u d-Delegat Permanenti ta’ Malta g[all-UNESCO Dr Ray Bondin ing[ata l-premju ta’ ?ittadin Onorarju mill-Belt ta’ Noto b[ala rikonoxximent tal-impenn tieg[u g[all-preservazzjoni tal-wirt kulturali. Dan il-premju ng[ata wara sessjoni spe/jali tal-Kunsill Muni/ipali li approva b’mod unanimu dan il-premju. Ilpremju ng[ata matul seminar ta’ jumejn li sar biex jitfakkar l-g[oti tal-istatus ta’ Wirt Dinji tal-UNESCO lill-belt ta’ Noto u sebat ibliet o[ra. Din hija r-raba’ belt Si/iljana li tat dan l-unur lil Ray Bondin wara Palazzolo Acreide, Militello in Val di Catania u Ragusa.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
10 Intermezz
INTERMEZZ MONDJALI Rassenja kulturali internazzjonali
L-400 anniversarju mit-twelid fil-Kalabrija tal-artist Barokk li ]ejjen il-Konkatidral ta’ San :wann u [alla xog[ol importanti fi knejjes o[ra Maltin.
Mattia Preti (1613-1699) – fidi, umani]mu u virtwo]ità G[alissa, l-anniversarju tal-400 sena mittwelid ta’ Mattia Preti (1613-1699), il-Kavallier Kalabri] li ]ejjen lil Malta b’pittura ta’ kalibru stupend kemm dam jg[ix fil-g]ira, kellu jintradam ta[t l-esi;enzi politi/i tal-kampanja elettorali. U fejn toqg[od il-lotta politika, f’Malta ma joqg[od xejn. U g[alhekk, Preti, li l-anniversarju tieg[u ja[bat sewwasew fl-24 ta’ Frar, se jkollu jistenna. B’danakollu, l-anniversarju talCavaliere d’Obbidienza li kien wasal Malta fl1659, di;à beda jitfakkar b ’xi diskorsi u ma jis tax jonqos, b’quddiesa kon/elebrata. I]da [afna qeg[din jittamaw f’[afna aktar kon/entrazzjoni wara li l-pajji] jer;a’ lura “g[an-normal” wara l-elezzjoni tad-9 ta’ Marzu. Wara kollox, il-patrimonju Malti g[andu dejn kbir mal-Kavallier tal-Barokk li kien offra li j]ejjen il-Konkatidral ta’ San :wann kif nafuh il-lum. Il-pittur minn Taverna, li miet f’Malta u li jinsab midfun fl-istess Konkatidral, [alla wirt mifrux fostna, bi kwadri sagri o[ra li jinsabu fil-Birgu, i]-}urrieq, il-Furjana, {al Lija u lImdina, fost o[rajn. Xog[lijiet o[ra ta’ Preti jinsabu f’Modena, Ruma u Napli. Fl-ewwel fa]i tal-karriera tieg[u, l-artist kien ivvja;;a sew, inklu] f’Venezja, u probabbilment kien min[abba dan il-moviment kontinwu li fil-pittura tieg[u hemm dan is-sens qawwi ta’ drammati/ità movimentata, anki fittradizzjoni Venezjana. F’dawn l-a[[ar tletin sena, l-interess f’Mattia Preti fost l-istudju]i kiber u b[alissa hemm ]ew; skejjel ta’ [sieb dwar it-tendenzi li influwenzawh. Hemm dawk li jsostnu li prin/ipalment ilpaletta u d-drama tieg[u kienet influwenzata minn Caravaggio u hemm l-iskola li tg[id li kien qed isegwi lill-img[allmin kbar ta’ Bologna, b[al Guercino, Domenichini u Lanfranco. Fil-verità, i]-]ew; tendenzi ta’ [sieb g[andhom il-pi] tag[hom. Hu minnu li r-reali]mu
Mattia Preti
tieg[u hu Caravaggesk, imma mbag[ad, il-kulur u /-/aqliq huma tipi/i tat-tradizzjoni Veneta. Hu /ert li fl-affreski tieg[u, Preti kien jintrabat mill-qrib ma’ Lanfranco, u fil-fatt, kien issu//essur dirett ta’ Lanfranco fejn da[lu ddekorazzjonijiet ta’ tempji importanti b[al S. Andrea della Valle. Skulari importanti jqisu li g[ad hemm “zoni skuri” dwar l-opri ta’ Mattia Preti, fosthom evalwazzjoni proprja ta’ Caravaggio u lklassi/i]mu tieg[u, l-aktar min[abba “l-unità intima” ta’ elementi li jitfa//aw kontinwament fix-xog[ol tieg[u, mi]-]g[o]ija saxxju[ija . Fost ix-xog[lijiet kbar li Preti Fi kliem ie[or, kif isostni, pere]empju, [adem f’Malta, minbarra s-saqaf il-kritiku Claudio Srinati, dejjem hemm ta’ San :wann, jistg[u jissemmew xhieda ta’ djalettika interna fl-istil ta’ Preti. i]-}wie; Mistiku ta’ Santa Wie[ed mill-kuntrasti de/i]ivi fejn jid[lu Preti u Caravaggio hu li tal-ewwel Katerina, Il-Martirju tal-istess kien metodiku, jabbozza kollox fi pro/ess qaddisa, Il-Fejqan ta’ Missier li jibda mid-disinn, filwaqt li Caravaggio kien [afna aktar impulsiv, jikkomponi Publju, l-Inkredulità ta’ S. Tumas, direttament fuq it-tila u mbag[ad ibiddel S. :akbu u l-Madonna tal-Pilar u u jikkan/ella fejn jidhirlu. Hu sinifikanti li fil-fatt, qatt ma nstabu ]-}ifna ta’ Salomè fil-Konkatidral disinji ta‘ Caravaggio. Preti nnifsu kien
minn Mario Azzopardi marpardi@maltanet.net
jikkritika l-metodu tal-improvizzazzjoni Carava;;eska, g[alkemm m’hemmx dubju li tg[allem [afna minn Caravaggio u d-dixxipli tieg[u, anki fejn jid[ol il-kjaroskur. Preti [adem b’mod mill-aktar intensiv, b’assidwità kbira sal-a[[ar ta’ [ajtu, ming[ajr ma naqqas millkwalità u mid-dinjità. Pre]enti wkoll fi Preti hemm ta[lita ta’ naturali]mu u liri/ità, ir-ra;uni wara s-sens ta’ tensjoni li hemm f’[afna xog[ol tieg[u. It-temi reli;ju]i kotrana ta’ Preti jinftiehmu wkoll mill-kuntest ta’ [ajtu, kien t[arreg ta[t u tg[allem [afna ming[and sa/erdot ta’ tendenzi liberali u mo[[u miftu[, filwaqt li kien studja tajjeb il-Bibbja. Kien familjari wkoll malfenomenu tal-ko]mografija u ddibattiti ta’ ]mienu dwar id-demonolo;ija u l-ma;ija. Il-Kalabri] g[ex fi ]mien fejn in[asset b’mod pressanti l-[tie;a kulturali, kif ukoll il-[tie;a tal-libertà u r-riforma politika u reli;ju]a. Fil-fehma ta’ Santino Vitelli, Preti di;à kien [ass il-b]onn li jo[loq “karattri ji//aqilqu, bid-dawl jipprevadi”, skema li kienet taqbel mal-ispirtu ta]]mien, imma li mxiet anki mad-dixxipilina tatteknika akkademika. Minn hawn hu ;ej l-effett tal-istil naturaliakkademiku ta’ Mattia Preti. Fost ix-xog[lijiet kbar li Preti [adem f’Malta, minbarra s-saqaf ta’ San :wann, jistg[u jissemmew i]-}wie; Mistiku ta’ Santa Katerina, IlMartirju tal-istess qaddisa, Il-Fejqan ta’ Missier Publju, l-Inkredulità ta’ S. Tumas, S. :akbu u lMadonna tal-Pilar u ]-}ifna ta’ Salomè filKonkatidral. Sadattant, il-Mu]ew tal-Arti ta’ Malta qed jikkollabora mal-Mu]ew ?iviku ta’ Taverna, fejn tiwieled Preti, biex sewwasew fl-24 ta’ Frar tinfeta[ wirja estensiva dwar l-artist Barokk. Lespo]izzjoni, bit-titlu Mattia Preti – Fidi u Umanità, se tkun qed tinkludi kwadri mislufin minn mu]ewijiet ewlenin fl-Ewropa, inklu]i lPrado ta’ Madrid, il-Louvre u l-Uffizi. Wara li tkun g[amlet i]-]mien tag[ha filKalabrija, il-wirja se tin;ieb Malta fl-a[[ar ta’ April. G[all-anniversarju, qed jitlestew ukoll diversi pubblikazzjonijiet ta’ presti;ju. U ta’ min jittama li matul din is-sena, Mattia Preti jkun ippre]entat kif jixraq fl-ambjenti skolasti/i permezz ta’ diversi forom ta’ kreattività.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Il-prova tal-20,000 post tax-xog[ol ;did Il-Labour b[alissa g[addej b’attakk sistematiku biex jipprova jxejjen ir-ri]ultati e//ellenti li rnexxielu jikseb il-poplu tag[na li fl-a[[ar [ames snin tul din il-le;i]latura n[olqu 20,000 post taxxog[ol ;did.
Ri]ultati li l-Labour ma jridx jirrikonoxxi Il-Labour qed i[oss dan ir-ri]ultat mill-aqwa g[all-poplu tag[na b[ala theddida. Minflok ma jikkonvin/u lill-elettorat li huma wkoll kapa/i jo[olqu tal-anqas l-istess numru ta’ postijiet taxxog[ol ;odda, intilfu f’kampanja ta’ gideb biex jippruvaw jikkonvin/u li minflok 20,000 in[olqu anqas impjiegi. U hawn, kull esponent tal-Labour jipprova juri kemm hu bravu hu. Kul[add ifajjar /ifri differenti u jrid jg[id tieg[u. Il-Partit Nazzjonalista g[andu /ertifikati li juru li l-pajji] qieg[ed jo[loq ix-xog[ol. Iva, in[olqu 20,000 post tax-xog[ol u kull darba li jkunu ffa//jati bil-fatti ta’ kif Gvern Nazzjonalista rnexxielu jo[loq jew isalva l-postijiet tax-xog[ol tul din il-le;i]latura, jippruvaw ixejnu dan irri]ultat li b[ala pajji] g[andna nkunu kburin bih. Pajji]i o[rajn jg[iru g[al dan is-su//ess li qed jikseb pajji]na fil-[olqien tax-xog[ol. Pajji]i o[rajn jaraw ]g[a]ag[ u [addiema ta’ kull età jipprotestaw fit-toroq kontra n-nuqqas ta’ xog[ol. Ir-rata baxxa ta’ qg[ad li hi fost lanqas fis-27 stat membru tal-Unjoni Ewropea, hi konferma o[ra /ara li f’pajji]na qeg[din jin[oqlu l-postijiet tax-xog[ol.
Il-kumpaniji wkoll ifa[[ru l-[addiema Maltin u qed jag[]lu li jkabbru l-attività ekonomika tag[hom f’pajji]na g[ax il-[addiema huma kapa/i, il-pajji] joffri in/entivi u klima tajba g[all-investiment, u li fil-pajji] ukoll hawn is-ser[an il-mo[[ fir-rigward tal-finanzi fis-sod. Fejn in[olqu l-20,000 impjieg ;did
Jekk naraw ukoll setturi partikulari b[alma huma s-settur tas-servizzi, is-settur farma/ewtiku, ilmanifattura ta’ valur mi]jud, il-qasam tatteknolo;ija tal-informatika, l-industrija tal-avjazzjoni, b’mod partikulari l-manutezjoni tal-ajruplani, tant li investejna b[ala pajji] f’park talavjazzjoni; u n-numru ta’ persuni li jaslu fl-età talpensjoni u jibqg[u ja[dmu u jir/ievu l-pensjoni, huma bi]]ejjed ta’ prova tas-su//ess li ;;enerat ilpolitika tal-Gvern Nazzjonalista fl-a[[ar [ames snin dominati minn kri]i ekonomika internazzjonali. I]da hemm ukoll l-istatistika li li tikkonferma l[olqien ta’ 20,000 post tax-xog[ol ;did. Wa[da mill-istatistiki hi l-Labour Force Survey. Fl-a[[ar e]er/izzju li sar g[al Settembru 2012, u li kien pubblikat l-g[ada li bdiet il-kampanja elettorali, fit-8 ta’ Jannar, il-Labour Force Survey juri li f’Malta hawn 174,126 ja[dmu. F’Settembru ta’ [ames snin ilu, l-istess Labour Force Survey kien juri li kien hawn 156,930 ja[dmu. Din wa[edha di;à hi ]ieda ta’ 17,000.
Ma’ din i]-]ieda ta’ 17,000 [addiema aktar ja[dmu fis-suq tax-xog[ol, dejjem ikun hemm ammont ta’ nies li l-impjieg tag[hom jispi//a. U f’dan il-perjodu kellna ]gur dawk tat-tarzna. Jekk wie[ed jassumi li kien hemm 3,000 li ntemmilhom l-impjieg – li fil-fatt ikun hemm [afna aktar f’[ames snin g[ax ikun hemm dejjem kumpaniji jnaqqsu jew jag[lqu – di;à g[andek i/-/ifra ta’ 20,000 impjieg ;did u probabbilment [afna aktar. Il-Labour Force Survey juri mhux biss li n[olqu 20,000 impjieg ;did, i]da wkoll fejn ]diedu l-jobs. }diedu aktar minn 6,400 impjieg professjonali; aktar minn 4,400 job semi-uffi/jali u mani;erjali; aktar minn 3,000 post tax-xog[ol fis-servizzi b[alma huma [wienet, lukandi u ristoranti; aktar minn 2,800 job klerikali; u aktar minn 3,700 jobs tekni/i u assistenti professjonali Jekk wie[ed jg[odd dawn l-impjiegi, i]-]ieda hi ta’ aktar min 20,300. Hemm ukoll ]ieda ta’ aktar minn 700 fis-self-employed. Fil-[ames snin li ;ejjin il-PN jo[loq 25,000 job ;did Dawn huma l-fatti. Dawn huma l-provi bba]ati fuq l-istatistika uffi/jali ta’ kif in[olqu l-20,000 post tax-xog[ol ;did. Il-PN hu fidu/ju] li bilProgramm Elettorali g[all-[ames snin li ;ejjin, ikompli jo[loq ix-xog[ol u se ja[dem biex jin[olqu 25,000 post tax-xog[ol jekk ikun fdat g[al darb’o[ra bit-tmexxija tal-pajji].
Qab]a o[ra ta’ kwalità
1. F’din l-elezzjoni, int se tkun qed tag[]el bejn politika b’direzzjoni /ara li [olqot il;id u politika bla direzzjoni. Bejn politika ppruvata filmaltemp li to[loq ix-xog[ol u xog[ol a[jar u politika li twieg[ed kollox lil kul[add, li to[noq l-ekonomija u li ttellef l-impjiegi.
G[a]la li trid tag[mel int
B’g[a]la tajba tgawdi int, igawdi kul[add u pajji]na jissa[[a[. B’g[a]la [a]ina tbati int, ibati kul[add u pajji]na jinkalja. G[alhekk hi g[a]la kru/jali u g[a]la li trid tag[mel int. 2. Il-programm elettorali li varajna l-:img[a li g[adda hu xhieda li a[na g[adna Partit mimli bl-ener;ija, ideat u determinazzjoni li nkomplu nbiddlu g[all-a[jar lil pajji]na
u noffrulek kwalita ta’ [ajja a[jar. Minbarra li komplejna nibnu fuq il-mi]uri tal-Ba;it li dan il-Gvern ippre]enta g[all-2013, fil-programm hemm 125 mi]ura konkreta u friska biex jg[inuk tag[mel qab]a o[ra ta’ kwalità f’[ajtek. Hi s-so/jetà kollha tag[na li se tgawdi minn dak li qed nipproponu. Hawnhekk u g[al-lum se nikkon/entra fuq xi mi]uri li qed nipproponu biex ikollna aktar xog[ol u xog[ol a[jar fil-[ames snin li ;ejjin. G[ax tajjeb li nfakkru li a[na l-uniku partit li qed nintrabtu li no[olqu 25,000 impjieg ;did fil-[ames snin li ;ejjin. Meta ssaqsi lil membri talOppo]izzjoni dwar kemm se jo[olqu impjiegi jekk ikunu
Minbarra li komplejna nibnu fuq il-mi]uri tal-Ba;it li dan il-Gvern ippre]enta g[all-2013, fil-programm hemm 125 mi]ura konkreta u friska biex jg[inuk tag[mel qab]a o[ra ta’ kwalità f’[ajtek
fil-Gvern, jaqg[u fil-muta. 3. Il-programm elettorali tag[na qed jipproponi numru ta’ mi]uri biex in[ajruk tibda n-negozju tieg[ek, [alli jkollna iktar self employed kif rajniehom ji]diedu fl-a[[ar [ames snin.
Weg[da ta’ 25,000 job ;did
Qed nintrabtu li jekk g[andek inqas minn 25 sena jew kont tirre;istra g[al [ames snin jew jekk g[andek 45 sena jew aktar u tlift limpjieg, in[ajruk tifta[ negozju tieg[ek billi fl-ewwel sentejn ne]entawk mit-taxxa tad-d[ul u nikkreditawk bilkontribuzzjonijiet tas-sigurtà so/jali kif ukoll, jekk twaqqaf kumpanija, ne]entawk mill[las ta’ re;istrazzjoni talkumpanija u minn spejje] amministrattivi o[ra b[al [lasijiet ta’ li/enzji. Tibda t[allashom biss mittielet sena. F’ka] li n-negozju jinfeta[ minn mara, l-in/entiv jg[odd g[al tliet snin flok tnejn. U jekk in-negozju jinfeta[ f’G[awdex, l-in/entiv ukoll jg[odd g[al tliet snin flok tnejn.
4. Ma ninsewx ukoll li filBa;it g[all-2013 ridna, u issa qed nintrabtu fil-programm elettorali, li l-iskema ta’ tax credit imsej[a MicroInvest g[an-negozji ]g[ar inwessg[uha biex ikunu jistg[u jibbenefikaw minnha dawk il-kumpaniji li jimpjegaw sa tletin persuna, flok sa g[axra kif inhi sal-lum. Aktar inizjattivi favurik
5. Il-Partit Nazzjonalsita qed jintrabat li jwaqqaf fond g[all-patents biex jippermetti innovaturi Maltin, li [afna drabi jkunu ]g[a]ag[, jirre;istraw il-patents f’kull pajji] tal-Unjoni Ewropea. B’hekk nin/entivaw ilkreattività u ng[inu li]]g[a]ag[ jsiru imprendituri g[ax sal-lum l-ispejje] biex jirre;istraw patent f’kull pajji] fl-Unjoni Ewropea huma kbar wisq. 6. Qed nintrabtu wkoll li nwaqqfu Development Bank ibba]at fuq il-mudell modern ta’ banek g[all-i]vilupp ta’ pajji] Ewropej b[all-:ermanja bil-g[an li jg[in fit-twaqqif u t-tkabbir tal-intrapri]a Maltija u sabiex jipprovdi
minn Jason Azzopardi jason.azzopardi@gov.mt
spazju ;did lill-innovazzjoni u l-kreattività fi prodotti u pro/essi industrijali ;odda mill-Maltin. Il-Bank jipprovdi seed capital lil dawk li jixtiequ jibdew intrapri]a ;dida u jonqoshom il-kapital. 7. Hemm lista itwal ta’ mi]uri ta’ fejda li jkattru xxog[ol. Dan hu biss tog[ma ]g[ira tal-g[exieren ta’ mi]uri li se jg[inuna neg[lbu l-isfidi tal-;ejjieni u ndawruhom f’opportunitajiet. Mi]uri li se j;ibu bidla, bidla g[all-a[jar. Bidla li tixraq lilek u li trid int.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
12 Opinjoni
Ad gentes u l-metafi]ika }ew; espressjonijiet li jidhru li m’g[andhomx x’jaqsmu ma’ xulxin, imma li jekk tiflihom sewwa tinduna li g[andhom. Biex nifhmu a[jar sku]awni, ta[sbux li qed inqiskom imbe/illi, imma meta kont nistudja l-filosofija skolastika l-ewwel [a;a li kien ikollna quddiemna ma’ kull te]i kien it-tifsir tal-kliem tat-titlu li kien ji;bor fih dak kollu li fuqu kienet tittratta tte]i — mela biex niftehmu a[jar, [alli nispjega. Nibda bit-tieni kelma: metafi]ika, li ;ejja mill-Grieg: meta = ’l hemm minn hawn, u fi]ika = ix-xjenza ta’... Mela fil-qosor tfisser: ix-xjenza ta’ dak li mhux id-dinja tag[na. Dan fil-qosor, u mhu pre/i] xejn g[ax il-metafi]ika hi parti integrali u importanti talistudju tal-filosofija.
minn Karmenu Mallia lavojo@maltanet.net
Platun u dinja o[ra
Wie[ed mill-filosofi li jid[ol sew hawn hu Platun (barra Aristotli, il-per/imes). Dan Platun jis[aq li barra ddinja tag[na hemm dinja o[ra li fiha l-forom ta’ dak li je]isti quddiemna. Issa hemm ukoll filosofi li jg[idulek li jekk tasal s’hawn fl-istudju tieg[ek, a[jar tieqaf fuq dak li naraw madwarna g[ax ma ssibx irkaptu. Hekk kienu jg[idu Kant u Shopenhauer biex insemmi biss tnejn. Issa naqilbu l-folja. Immorru g[al Ad Gentes. Dan hu l-isem ta’ digriet talKon/ilju Vatikan II u li tfisser li l-Knisja Kattolika g[andha tit[abat biex l-evan;elju jitwassal lil min ma jafux. Dan [are; aktar /ar mis-Sinodu tal-Isqfijiet ta’ Ottubru li g[adda. Jien ng[id mhux li jinstema’ aktar /ar imma li lKnisja tara kif se jasal, jew a[jar kif se timmani;;jah, g[ax il-‘Kelma’(il-Verbum) ilha hemm, u qatt ma nbidlet. U pre/i]ament kien g[alhekk li Benedittu XVI nieda s‘Sena tal-Fidi’ (Ott.’12Ott.’13).
Il-Papa :wanni XXIII [adem biex ibiddel il-Knisja Kattolika Rumana u ja;;ornaha ma]-]minijiet... il-Kon/ilju Vatikan II, g[alkemm mhux kollox kien implimentat minnu, g[adu rilevanti wkoll illum
Il-Kardinal Daneels
Hemm [afna modi kif dan jista’ jsir. Wie[ed minnhom semmieh il-Kardinal Daneels meta qal li g[andu jkun hemm Kon/ilju Vatikan ie[or, imma dan hu imprattikabbli, kompla jispjega, u improbabbli g[ax kumpless u llum ji;i jqum [afna flus. Niftakru li filKon/ilju Vatikan II [adu sehem 2,400 padri kon/iljari! Imma dan jista’ xorta wa[da
jsir, ikompli dal-kardinal, billi jirrealizzaw jew a[jar i[addmu d-de/i]jonijiet talKon/ilju Vatikan II. G[ax imbierek Alla dalKon/ilju g[andu dellu tqil tassew. Di;à minn qabel beda, ji;ifieri fl-1961, kien hemm min kien kontra tieg[u, filKnisja stess, u tg[idx x’ma rax ma’ wi//u l-Papa :wanni XXIII. Biex tag[qad illum dawk id-de/i]jonijiet li ttie[du b[ala frott tal-Kon/ilju mhux
kollha g[adhom raw id-dawl. Jien kultant nibda niddubita minn /erti intenzjonijiet. Teologi Fran/i]i
Tg[idulix x’se ng[id. Tiftakru, li fl-artiklu tieg[i ta’ Jannar li g[adda, kont semmejt ’il dawk it-teologi Fran/i]i il-Fran/i]i dejjem fuq quddiem issibhom! - Chenu, Congar, Danielou, de Lubac, Rahner, teologi li jrieg[du ’lKnisja! Dawn kienu msikkta
qabel il-Kon/ilju, imwarrba u lanqas setg[u jkomplu jg[allmu t-teolo;ija. Frattant, erba’ snin wara l-Kon/ilju, lideat tag[hom da[lu fid-digrieti tal-Kon/ilju! Misteru talmisteri! Imma ng[id jien...a[na a[na jew m’a[niex? Wara tajbin, g[ala qabel le? Ftit ilu fuq it-TV Taljan fi programm ta’ ta[bil il-mo[[, wie[ed waqqaf kollox u g[ajjat: ‘C’è crisi! C’è crisi!’ U mhux ukoll fil-Knisja hemm kri]i? Fil-Knisja tag[na biss? G[al dik Protestanta xi ng[idu? Issa naqilbu l-folja mill-;did u mmorru fuq il-metafi]ika u nippruvaw ng[arblu n-na[a lo[ra tad-dinja tag[na, il-meta tal-fi]iku. Il-Knisja ta’ wara sSinodu tal-Isqfijiet ta’ Ottubru li g[adda tag[ti twe;iba /ara: il-metafi]ika tg[allmek biex taqsam il-fruntiera. L-istess jg[allem id-digriet Ad Gentes’. San Pawl g[alhekk hu msejja[ ‘Doctor gentium’ (duttur tal-;entili ji;ifieri lGriegi ta’ dak i]-]mien, li kienu g[adhom ma [addnux ir-reli;jon ta’ Kristu). U ma nistag[;bux jekk jer;a’ jqum xi [add kontra dilmixja ;dida tal-Knisja, b[alma kien ;ara qabel il-Kon/ilju Vatikan II biex ifixkel il-[sieb tal-Papa :wanni XXIII, ji;ifieri l-[idma tal-Ispirtu sSantu, ir-ri[ li jaf kif u meta jaqleb kollox ta’ ta[t fuq. Imnalla li jien fini xi ftit g[ax kieku dar-ri[ jobromni ]gur!
IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
Ittri 13
Kun/ert f’;ie[ Monsinjur Mikiel Azzopardi Sur Editur, Ta[t il-patro/inju talPresident ta’ Malta George Abela u tal-Ar/isqof Pawl Cremona, id-Dar tal-Providenza bil-kolloborazzjoni talRTK4Charity u l-Forzi Armati ta’ Malta, bil-korte]ija talFondazzjoni tal-Konkatidral ta’ San :wann, ippre]entaw kun/ert f’;ie[ Monsinjur Mikiel Azzopardi. Din id-Dar xtaqet tfakkar il25 sena mill mewt tal-fundatur tag[ha fil-Konkatidral nhar itTlieta 11 ta’ Di/embru 2012. Kien jisg[obbija bil-kbir li kieku jien ma ng[aqadtx malmi;emg[a li [onqot dan ilmaqdes meravilju] g[al dan ilkun/ert tal-og[la livell. Filfehma tieg[i u ta’ [afna, kienet serata li ma tinsiex malajr. {asra li ma re;ax ittella’ dan il-programm xi mkien ie[or biex min ma attendiex, kien ikollu /-/ans mhux biss li jisma’ l-banda tal-Armata Maltija fl-aqwa tag[ha bid-
diversi solisti li ppartecipaw, imma wkoll lis-soprano Rosabelle Bianchi li paxxiet lill-udjenza kollha. Il-Banda ta[t id-direzzjoni e//ellenti tal-Kaptan John Ivan Borg semmeg[tilna Tribute to the Fallen arran;ament mu]ikali tal-Kaptan George Debono, b’adattament g[all-banda tasSurmast Direttur attwali. Kif g[amel lil diversi siltiet o[rajn, b[al Amazing Grace, The Prayer, Highland Cathedral u lAve Maria. {allejt g[all-a[[ar is-silta mu]ikali March With Me li hi ma[luqa g[all-vu/i ta’ Rosabelle Bianchi. Silta li verament issa[[rek g[all-;miel ta’ melodija sabi[a tag[ha imma wkoll g[al kif ix-xbejba brava Qormija tinterpreta dawk in-noti akuti li fiha. Mag[hom smajna wkoll xog[lijiet o[rajn ta’ kompo]ituri Maltin, b[al Benedictus ta’ Lance Bombardier Mro Twanny Borg, Preludio ta’ Mro Raymond Sciberras u Tantum
Ergo ta’ Staff Sergeant Mro Raymond Zammit. Ikoll dewquna tog[ma bnina. Assistejna wkoll g[al kompo]izzjonijiet o[rajn b[al Gabriel’s Oboe ta’ Ennio Morricone, Benedictus ta’ Carl Jenkins u Chant and Jubilo minn Francis W. Macbeth. Rajna l-premju ‘Dun Mikiel Azzopardi’ li ng[ata lil Joe Camilleri f’isem il-Kummissjoni Nazzjonali Persuni b’Di]abbiltà u li ;ie ppre]entat mill-Ar/isoqf Pawl Cremona. Fl-a[[ar ta’ dan il-kuncert kbir saru diskorsi minn Fr Martin Micallef, Monsinjur Lawrence Gatt, Tonio Azzopardi – neputi tal-fundatur, u mill-President ta’ Malta li wasluna g[at-tmiem ta’ dan ilkun/ert memorabbli. :est millisba[ u kif jixraq lill-mibki Monsinjur Mikiel Azzopardi, il-fundatur tad-Dar talProvidenza.
Joe Chetcuti {a]-}ebbu;
L-MLP g[adu ja[bi l-Programm Elettorali Sur Editur, Bilfors li l-Labour ikun ikkritika kwa]i fuq kollox. G[addew tliet ;img[at talkampanja elettorali, u g[adu ma ppre]entax lill-elettorat ilProgramm Elettorali s[i[ tieg[u. G[aliex qed jag[mel dan? X’hemm wara din listrate;ija? Muscat u l-Labour idde/idew li jag[tuna lProgramm Elettorali bi//a bi//a, biex jg[idu wa[da u tinsa l-o[ra. Ming[ajr ma jkollok xejn lejn xiex tirreferi. Ming[ajr ma jag[tuk xejn bilmiktub. Il-Partit Nazzjonalista ja[dem mod ie[or. Il-Parti Nazzjonalista ma ddejjaq xejn jippre]enta, iswed fuq l-abjad u bil-miktub u stampat, 125 proposta. X’differenza! Il-Labour jidher li mhu se jitg[allem qatt u jkompli jurina li ma jridx jinbidel.
M. Attard Il-Mosta
Il-Partit Nazzjonalista b’politika ta’ serjetà Sur Editur, Il-Programm Elettorali li [abbar il-Partit Nazzjonalista fit-tieni ;img[a tal-kampanja elettorali, u mhux b[al-Labour li g[adu ma tana xejn konkret u bil-miktub, hi konferma o[ra tal-politika serja u tas-serjetà tal-Partit Nazzjonalista. Il-Partit Nazzjonalista jibqa’ jkun innovattiv. Partit li jibqa’ jo[ro; bl-ideat ;odda. Partit li jibqa’ ja[dem b’ener;ija
g[aliex hu l-partit politiku li kontinwament qieg[ed ji;;edded b’nies li kapa/i jkomplu jag[tu direzzjoni u vi]joni lil paji]na u lill-futur ta]]g[a]ag[ tag[na. U d-differenza tidher. Bi]]ejjed wie[ed janalizza sew il-proposti dwar il-politika talener;ija g[al pajj]na.
A. Farrugia {’Attard
IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
14 Feature
Mario Galea jippre]enta /ertifikat lil wie[ed mill-istudenti anzjani li kisbu su//ess fl-Università tat-Tielet Età
Anzjani aktar attivi permezz tal-opportunitajiet varji offruti mill-Gvern minn Clinton Sammut clinton.sammut@media.link.com.mt
Il-Gvern immexxi millPartit Nazzjonalista g[andu g[al qalbu s-sa[[a u l-kwalità tal-[ajja ta’ kull anzjan f’Malta u G[awdex, tant li matul din il-le;i]latura rajna kif il-Partit Nazzjonalista g[amel vja;; importanti i]da diffi/li fil-bdil fil-mentalità ta’ x’inhu anzjan. Anzjani aktar attivi
Illum m’g[adniex in[arsu lejn l-anzjanità b[ala xi [a;a skomda u li meta tasal g[aliha jkun ifisser biss nuqqas ta’ sa[[a u mard.
G[all-kuntrarju, illum permezz tad-diversi in/entivi u inizjattivi tal-Gvern, indunajna kemm l-anzjanità hi fa]i importanti fil-[ajja u kemm tista’ tkun interessanti. I/-/entri ta’ matul il-jum li huma mferrxin madwar dan l-ar/ipelagu huma xempju [aj ta’ kemm l-anzjani g[andhom rwol importanti fil-komunità ta’ kull lokalità g[ax huma jaqsmu lg[arfien tag[hom kemm ma’ xulxin kif ukoll mal;enerazzjoni ]ag[]ug[a, g[arfien dwar kif kienet
Malta fil-passat, u l-ebda ktieb ma jiddeskrivi l-esperjenzi personali tal-anzjani tag[na b[alhom. Min-na[a l-o[ra, fid-day centres l-anzjani g[andhom lok importanti fejn jiltaqg[u ma’ s[abhom u jibqg[u attivi fosthom billi jmorru xi [ar;a kulturali u jibqg[u jitg[allmu fuq il-kultura Maltija, i]da wkoll fihom isiru numru ta’ e]er/izzji regolari biex i]ommu lill-anzjan attiv u ’l bog[od mill-mard u l-periklu ]ejjed b[all-obe]ità jew ilwaqg[at.
Dan kollu ma kienx bi]]ejjed g[all-Gvern u wie[ed jista’ jinnota li ttag[lim tul il-[ajja wkoll
kellu effett fuq din il-;enerazzjoni. Tag[lim tul il-[ajja li jvarja minn tag[lim tal-komg[al pa;na 15
Permezz tal-opportunitajiet ta’ tag[lim, l-anzjani qeg[din igawdu mhux biss minn tag[lim ba]iku fosthom dak tal-kompjuter fil-kunsilli lokali, i]da wkoll a//ess dirett fl-Università ta’ Malta fejn jitg[allmu u jistudjaw g[al grad ta’ ba/ellerat jew diploma
IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
Feature 15
In-night shelters huma kmamar organizzati u armati b’kull fa/ilità biex l-anzjan i[ossu komdu u jsib il-wens me[tie;
In-night shelters jg[inu lill-anzjani jsibu l-wens u kura professjonali filwaqt li jibqg[u fil-komunità minn pa;na 14
pjuter fil-kunsilli lokali u diversi /entri o[ra, sa a//ess g[all-edukazzjoni flUniversità ta’ Malta jew kif inhi mag[rufa fost l-anzjani tag[na, l-Università tat-Tielet Età. Aktar opportunitajiet
Wie[ed jinnota f’dan listadju kemm l-anzjani huma g[atxana biex ikomplu jistudjaw, jew jibdew jistudjaw, forsi min[abba diversi fatturi li meta kienu i]g[ar ma kellhomx din l-opportunità i]da issa li g[andhom, jixtiequ jid[lu fl-og[la istituzzjoni edukattiva f’pajji]na. Dan kollu jifforma parti minn katina tant importanti li wie[ed irid i[ares lejha
minn angolu differenti. Anzjan b’sa[[tu flimkien ma’ a//ess g[all-edukazzjoni jfisser anzjan li jista’ jibqa’ ja[dem anke wara letà tal-irtirar. Grazzi g[all-g[aqal talGvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista, qed ting[ata lopportunità lil kull anzjan biex wara l-età tal-pensjoni u jekk dan ikun jixtieq u jkun g[adu b’sa[[tu biex ikompli ja[dem, jista’ jag[mel dan filwaqt li jibqa’ jing[ata l-pensjoni s[i[a. Dan kien ta’ inkora;;iment g[al numru kbir ta’ anzjani g[ax b’hekk baqg[u jing[ataw il-pensjoni s[i[a filwaqt li jibqg[u jaqilg[u lpaga u ja[dmu f’dak il-post jew ambjent li hu tant g[al qalbhom.
Biex jibqg[u fil-komunità
I]da nsibu wkoll numru ta’ anzjani li sfortunatament ma jkunux daqshekk f’sa[[ithom u allura l-Gvern [ares [arsa madwaru u fassal politika favur dawn l-anzjani. Offra diversi postijiet fejn l-anzjan jista’ jirtira u jsib lil min jie[u [siebu. Fosthom insibu diversi djar tal-anzjani b[al San Vincenz de Paul, u [afna o[rajn. F’dawn id-djar isir investiment qawwi ta’ kull sena biex l-anzjan jing[ata la[jar servizz apparti medi/ini u kura b’xejn. Imbag[ad issib kategorija o[ra ta’ anzjani li g[adhom b’sa[[ithom, g[adhom jag[mlu l-fa/endi kollu b’mod indipendenti i]da filg[axijiet ma j[ossuhomx
komdi jibqg[u d-dar wa[edhom minkejja li forsi g[andhom it-Telecare. G[al dawn, il-Gvern [aseb g[al postijiet spe/ifi/i, fejn filg[axijiet lanzjani jistg[u jirtiraw u joqog[du flimkien u b’hekk mhux biss isibu l-wens u lkura ta’ nies professjonali i]da wkoll ser[an il-mo[[ minn kull periklu. Qieg[ed nirreferi g[an-
night shelters, inizjattiva millisba[ biex l-anzjani tag[na jibqg[u fil-komunità u mhux jirtiraw fid-djar tal-anzjani g[all-inqas [a;a. L-anzjan li jibqa’ attiv fil-komunità fejn jiltaqa’ ma’ s[abu l-anzjani lo[ra se jkun iktar kuntent i]da fuq kollox, se j[ossu iktar komdu li baqa’ f’ra[al twelidu fejn i[oss li jag[mel parti integrali minn dik isso/jetà lokali.
Il-Gvern kompla jinvesti f’sa[[et l-anzjani b’diversi modi fosthom b’medi/ini u kura b’xejn i]da fuq kollox, b’mod attiv u preventiv bi/-/entri ta’ matul il-jum, fejn l-anzjani jkollhom opportunità li jitg[allmu e]er/izzji ba]i/i
IN-NAZZJON It-Tlieta 29 ta’ Jannar, 2013
16 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
L-IRAN
Tittella’ xadina fl-ispazju Rapporti mill-a;enzija tala[barijiet IRNA qalu li lIran irnexxielu jtella’ xadina [ajja fl-ispazju b[ala esperiment ‘avanzat’ li jinkwadra fil-programm spazjali u missilistiku li ilu ]-]mien jallarma lillPunent u I]rael. Ma [ar;itx konferma indipendenti tar-rapport li kkwota stqarrija talMinisteru Iranjan tadDifi]a, fejn ing[ad li lmissjoni se[[et xi jiem wara g[eluq snin ilProfeta Mohammad li lI]lami/i fakkru proprju l-
;img[a l-o[ra. L-IRNA rrappurtat li xxadina ttellg[et fl-ispazju permezz ta’ rokit tat-tip Kavoshgar li la[aq g[oli ta’ 120 kilometru qabel irritorna lejn l-art ‘qawwi u s[i[’. L-istampa Iranjana intant qalet li x-xadina kienet irkuprata [ajja mirrokit, b’dawn ir-rapporti jo[or;u x-xhur wara li lIran, fl-2011, [abbar ilpjani tieg[u li jtella’ xadina fl-ispazju fejn kien mifhum ukoll li falla fittentattiv.
:ellied mar-ribelli Sirjani jimmira l-pistola minn ;o toqba fil-[ajt, fis-subborg ta’ Mleha, f’Damasku (Reuters)
IS-SIRJA
Kritika Russa g[al Assad Ir-Russja, li ilha s-snin alleata tas-Sirja, [ar;et b’reazzjoni ]orra mhux tassoltu fil-konfront tar-re;im ta’ Damasku, meta l-Prim Ministru Russu Dmitri Medvedev sa[aq li /-/ansijiet li l-President Sirjan Bashar al-Assad ikompli fil-poter qeg[din jonqsu ma’ kull ;urnata. Id-diskors ta’ Medvedev qed jitqies b[ala l-aktar kritika [arxa dwar ir-re;im li qatt ing[atat fil-pubbliku, bilPrim Ministru Russu jis[aq li Assad g[amel l-i]ball o[xon u li g[ad jista’ jiswielu fatali meta naqas milli jattwa rriforma politika fi[-pajji]u fi]-]mien opportun. Assad baqa’ ggranfat malpoter grazzi, fil-parti kbira, g[all-politika ta’ Moska li
rrikorriet g[all-veto fid-drabi meta l-Kunsill tas-Sigurtà tan-Nazzjonijiet Uniti pprova jissikka l-morsa b’mod li kellu jag[milha impossibbli g[ar-re;im Sirjan biex jibqa’ jiffunzjona. Madankollu, Medvedev, li kien qed jag[ti intervista lillistazzjon CNN wara l-kwinti tal-konferenza tal-Forum Ekonomiku Dinji, organizzat fil-belt }vizzera ta’ Davos, sostna li Assad messu g[a;;el biex jie[u linizjattiva g[al avvi/inament mal-Oppo]izzjoni Sirjana li kienet lesta tpo;;i mieg[u madwar il-mejda tannegozjati. B’hekk, Medvedev wasal g[all-konklu]joni li lpotenzjal li Assad jibqa’ jmexxi s-Sirja qed ji/kien
ma‘ kull jum li jg[addi – g[alkemm l-intervent talPrim Ministru Russu m’g[andux i[alli xi impatt kbir g[all-politika ta’ Moska li titmexxa personalment mill-President tar-Russja Vladimir Putin. Fil-fatt, l-aktar [a;a li tikkon/erna lil Putin hi li jippreserva lis-Sirja b[ala alleata ewlenija ta’ Moska fir-re;jun tal-Lvant Nofsani – fejn jevita xi ‘trijonf ;eopolitiku’ g[all-Istati Uniti jew l-I]lami/i li jsir dejjem aktar possibbli li kieku lPresident Russu ma kellux jibqa’ sostenitur ta’ Assad. Dan meta r-Russja qed tkompli tipprovdi larmamenti lil Damasku birre;im Sirjan jammetti bilquddiem dwar dan il-fatt.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
A[barijiet ta’ Barra 17 IL-POLONJA
Esperjenza qarsa b’timbru ‘Korea ta’ Fuq’
Imprenditur Pollakk spi//a jitlef mal-miljun dollaru wara li diplomati/i tal-Korea ta’ Fuq komunista rrifjutaw li j[allsu lura flus li kienu ssellfu g[al xog[ol ta’ ristrutturizzazzjoni g[allAmbaxxata tag[hom f’Varsavja. Il-gazzetta Puls Biznesu rrappurtat li Andrzej Kompa, sid ta’ kumpanija g[allinvestimenti li ;;ib kunjomu, silef aktar minn ]ew; miljun dollari (permezz talambaxxata) lill-Gvern ta’ Pyongyang biex ix-xog[ol isir fl-2005 ta[t ftehim li lflus mislufa jit[allsu lura b’pagamenti ta’ kull xahar. Il-Koreani komunisti qalu li kellhom i]ommu malftehim bil-flus li kellhom ida[[lu mill-kiri ta’ parti mill-bini i]da dan is-sors ta’ finanzi baqa’ ma se[[x u ddiplomati/i tal-Korea ta’ Fuq ma tilfux i]-]mien biex jilmentaw ma’ Kompa dwar il-problemi finanzjarji. F’daqqa wa[da – u skont ma l-Pollakk irrakkonta lillgazzetta – il-pagamenti millKoreani waqfu minnufih, i]da fl-2009 n-negozjant qawwa qalbu meta grupp ;did ta’ diplomati [a residenza fl-ambaxxata fejn hu r/ieva talba biex
jissottometti dokumentazzjoni ;dida dwar il-flus mislufa. Madankollu, meta Kompa wassal id-dokumenti mitluba lill-Ambaxxata, uffi/jali komunisti ‘]ammewhom ta[t id-dawl ta’ lampa’ u ddikjarawhom b[ala ‘frodi’ fost enfasi li ma kienu se j[allsu xejn. Id-Dipartiment Pollakk g[all-Affarijiet Barranin ipprova jintervjeni filkwistjoni i]da ammetta ‘g[all-po]izzjoni negattiva’ mill-Ambaxxata. L-awtoritajiet Pollakki anki ammettew ma’ Kompa li linterventi ma waslu mkien u l-Gvern tal-Korea ta’ Fuq qed jabbu]a t-termini talKonvenzjoni ta’ Vjenna dwar ir-Relazzjonjiet Diplomati/i billi jippermetti attivitajiet kummer/jali minn proprjetà bi status diplomatiku, u li hi ‘parti mill-problema. Min-na[a tieg[u Kompa g[a]el triq legali u s-sena lo[ra g[adda rikors g[al kumpens ma’ qorti lokali biex jit[allas almenu $35,000 millAmbaxxata tal-Korea ta’ Fuq, i]da l-Qorti qalet ‘le’ fuq ba]i li l-Ambaxxata m’g[andhiex l-obbligu li t[allas peress li m’g[andhiex status legali ta[t il-li;i Pollakka.
IR-RENJU UNIT> L-ewwel [elikopter tat-tip Wildcat tar-Royal Navy waqt l-ewwel titjira tieg[u f’Yeovil. Il-[elikopter se jie[u post dak tat-tip Lynx li ilu jintu]a mill-Armata u r-Royal Navy mis-snin Sebg[in u hemm ordni g[al 62 minnhom. Dawn mistennija jibdew jid[lu fis-servizz fl-2015. (ritratt Reuters)
L-AL:ERIJA
Attakkat pipeline Pipeline ta]-]ejt fir-re;jun Al;erin ta’ Djebahia kien ilmira ta’ attakk terroristiku kmieni lbiera[ filg[odu. F’dan l-attakk ]ew; g[assiesa nqatlu u seba’ persuni o[ra ndarbu. Issuspetti huma li dan l-attakk twettaq minn militanti Islami/i
Ir-re;jun fejn sar l-attakk hu mag[ruf b[ala fortizza tal-al-Qaeda u ba]at Abdelmalek Droukdel, ilmexxej tal-ferg[a re;jonali tal-al-Qaeda. Sorsi qalu li meta mqabbel mal-attakk ta’ ftit ;ranet ilu kontra l-impjant tal-gass f’In Amenas, dan ta’
Djebahia kien ferm i]g[ar. Minkejja li z-zona hi fortizza tal-militanti islami/i, hemm pre]enza qawwija tal-forzi tas-sigurtà Al;erini u attakki terroristi/i huma pjuttost rari. Il-post fejn sar l-attakk jinsab madwar 100 kilometru millkapitali Al;erina, Al;eri.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
18 A[barijiet ta’ Barra
L-I}RAEL
Indikazzjonijiet po]ittivi g[al Sharon
Seba’ snin wara li sofra attakk ta’ puplesija u spi//a f’koma, l-eks Prim Ministru I]raeljan Ariel Sharon, li g[andu 84 sena, issorprenda ttobba hekk kif f’dawn l-a[[ar ;ranet beda juri [jiel li sa /ertu livell kien konxju. Dan wara testijiet tal-MRI minn tim ta’ tobba I]raeljani u Amerikani i]da huma wissew li dan ma kienx ifisser li dan l-eks ;eneral kontroversjali kien se jo[ro; mill-koma li ilu fiha mnn Jannar tal-2006. I]da wara e]ami li sar fuqu ta’ sag[tejn nhar il-{amis, huma raw indikazzjonijiet inkora;;anti. Imma Alon Friedman, espert tal-mo[[ millSoroka Medical Center f’Beersheba fl-I]rael, wissa li //ansijiet li Sharon jer;a’ jqum fuq saqajh kienu ]g[ar [afna. Imma fl-MRI li sarlu, intlem[et attività tal-mo[[ partikolarment meta hu ntwera ritratti tal-familja u meta kien mitlub jimma;ina d-dar tieg[u. Dan biex jippruvaw jistimulaw il-mo[[ waqt li hu f’koma. Dan jindika li minkejja li hu f’koma, g[andu mnejn qed jisma’ dak li qed jintqal madwaru u xi informazzjoni qed tasal fil-mo[[ u tkun pro/essata. Friedman qal ukoll li kien hemm mumenti meta g[ajnejn Sharon kienu miftu[in meta ntwera r-ritratti. Friedman qal li hemm /ans li Sharon hu konxju imma min[abba l-parali]i li sofra flattakk ta’ puplesija, ma jistax iwie;eb fi]ikament. Sitwazzjoni mag[rufa b[ala ‘locked in’ fejn il-pazjent jifhem u jirrispondi b’mo[[u imma ma jistax i[addem ilmuskoli tal-;isem.
L-I}VIZZERA> Mument mill-35 edizzjoni tal-International Hot Air Balloon f’Chateau d’Oex fejn aktar minn 90 hot air balloon minn 18-il pajji] ipparte/ipaw f’dan l-avveniment annwali fil-muntanji }vizzeri (ritratt Reuters)
L-ISTATI UNITI
Ir-Repubblikani jag[mlu l-kontijiet
:ranet wara li l-President Barack Obama [a l-;urament tal-[atra tieg[u g[at-tieni mandat, il-mexxejja tal-Partit Repubblikan qalu li hemm b]onn li lpartit ibiddel il-mod kif jikkomunika u mhux jg[id l-ideat tieg[u biex jirba[ lura l-White House. Paul Ryan, l-eks kandidat Repubblikan g[all-kariga ta’ Vi/i President, fl-ewwel intervista televi]iva mill-elezzjoni tas-6 ta’ Novembru, qal li l-Partit Repubblikan ried juri li l-ideat tieg[u kienu se jtejbu l[ajja tan-nies. Dan wara li l-og[la uffi/jali tal-Partit Repubblikan fil-;ranet li g[addew iltaqg[u f’Charlotte f’North Carolina biex jindirizzaw il-;ejjieni tal-partit. Il-Gvernatur Repubblikan ta’ Virginia Bob McDonnell insista li l-messa;; tal-
partit naqas li jasal g[and dawk in-nies li ma jag[tux wisq kas tal-politika u ]ied li jemmem li l-Partit Repubblikan m’g[andux ikompli jikkon/entraw fuq Washington g[all-ideat u minflok jitlob parir mit-30 Gvernatur Repubblikan biex jaraw kif jintreb[u l-voti. Tul il-kampanja Presidenzjali tal-2012, ir-Repubblikani batew biex jattiraw lappo;; minn nisa single, l-Ispani/i u ssuwed. Fi tmiem il-laqg[a tar-Repubblican National Committe f’Charlotte, huma weg[du li fuq kollox, itejbu d-dehra talpartit kif ukoll kif itejbu lkomunikazzjoni mal-g[eruq tal-partit li huma s-sinsla tal-kampanji kemm lokali kif ukoll nazzjonali. L-ist[arri; tal-opinjoni pubblika qed
tkompli turi li l-minoranzi, li qed jikbru b’rata mg[a;;la fl-Istati Uniti, ikomplu jippreferu d-demokrati/i mirRepubblikani u kwa]i nofs l-Amerikani ma tantx kellhom opinjoni tajba tarRepubblikani. Newt Gingrich, l-eks Speaker tal-Kamra tar-Rappre]entanti u eks kandidat g[annomina Presiden]jali Repubblikana s-sena li g[addiet, qal li l-partit seta’ jitg[allem millattitudni ferri[ija u ottimistika li kellu l-eks President Repubblikan Ronald Reagan u qal li spiss il-kandidati Repubblikani jag[tu limpressjoni li huma nies ]orri. Uffi/jali repubblikani qalu li l-partit m’g[andux iwarrab l-ideat g[at-tnaqqis fl-infiq tal-Gvern u ]vilupp ekonomiku akbar imma kien hemm b]onn li jwasslu l-messa;; a[jar.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
A[barijiet ta’ Barra 19 L-AWSTRALJA
I]idu l-pi] dawk li ju]aw il-karozza kuljum In-nies li ju]aw ilkarozza privata kuljum biex imorru g[ax-xog[ol qeg[din i]idu xi ftit aktar pi] mill-kollegi tag[hom li ju]aw il-karozza tal-linja, il-ferrovija u r-rota g[allistess vja;; (bl-istess skop) – u anki jekk jag[mlu le]er/izzju fil-[in liberu tag[hom. Dan [are; minn studju lokali partikulari, birri/erkaturi tal-Baker IDI Heart and Diabetes Institute f’Melbourne jsostnu li ssewqan ta’ kuljum se j[alli ftit jew wisq impatt fuq ilpi] tal-;isem irrispettivament milli jekk il-persuna tkunx attiva fil[in liberu. Fost il-persuni li [adu sehem fl-istudju u li jag[mlu tal-anqas sag[tejn u nofs ta’ e]er/izzju fil;img[a, dawk li ma jg[addux ming[ajr ilkarozza ]didilhom il-pi] b’medja ta’ 1.8 kg fuq erba’ snin – ji;ifieri nofs kilogramma aktar min-nies li jmorru g[ax-xog[ol b’mezzi o[ra tat-trasport pubbliku, inkella li ja[dmu mid-dar. Mit-822 parte/ipant f’dan l-istudju kienu biss dawk li jag[mlu bi]]ejjed e]er/izzju fil-;img[a u li qatt ma saqu lejn ix-xog[ol li rnexxielhom ma j]idux fil-pi] tul il-perjodu effettiv ta’ erba’ snin. Intant, ilparte/ipanti li ma g[amlux bi]]ejjed e]er/izzju fil;img[a wkoll ]diedu filpi], i]da ]-]ieda ma kinitx marbuta mal-mezzi tattrasport li u]aw biex imorru g[ax-xog[ol, u dan skont ir-ri]ultati ppubblikati flAmerican Journal of Preventive Medicine.
IL-GRE?JA> Tfajla timxi minn quddiem poster ;gantesk ta’ qattus waqt il-21 Wirja Internazzjonali tal-Qtates li qed issir f’Ateni (Reuters)
L-AWSTRALJA
Jitke//ew id-DJs marbutin mas-suwi/idju tra;iku I]-]ew; disc-jockeys Awstraljani li g[amlu ttelefonata-/ajta tra;ika lillisptar ta’ Londra fejn kienet rikoverata Catherine, idDukessa ta’ Cambridge, tke//ew mill-istazzjon tarradju 2 Day FM li kienu impjegati mieg[u. I/-/ajta, li saret f’Di/embru waqt li Catherine kienet qed tbati minn mard relatat mattqala, irri]ultat fis-suwi/idju ta’ Jacinta Saldanha, infermiera mal-Isptar ta’ King Edward VII, u li dde/idiet li tne[[i [ajjitha min[abba l-furur li nqala’ wara. Saldanha kienet emmnet li
t-telefonata kienet wa[da ;enwina u g[addiet lid-DJs ma’ kollega li min-na[a tag[ha ]velat id-dettalji privati dwar il-kundizzjoni tad-Dukessa. Ftit tal-jiem wara, linfermiera, omm ta’ ]ew;t itfal, kienet instabet mg[allqa fil-kamra tag[ha li ffurmat parti mill-kwartieri tal-istaff tal-isptar inkwistjoni. Intant, l-a[[ar rapporti kkonfermaw li d-DJs, Mel Greig u Michael Christian, mhumiex se jippre]entaw aktar il-programm Hot 30 li kien popolari ma’ [afna Awstraljani wara li l-kapijiet tal-kumpanija Southern Cross
Austereo (li tikkontrolla listazzjon tar-radju) [abbru li minflok il-programm se jittella show ;did ‘interattiv’ bl-isem The Bump bi pre]entatur ie[or. Hu mifhum ukoll li Ben Harlem u Emily Mills, ]ew; produtturi tal-Hot 30 li wkoll kienu involuti fit-telefonata/ajta, se j]ommu posthom ma’ 2 Day FM u anki se jkunu involuti mal-programm il-;did. Greig u Christian kienu ppu]aw b[ala r-Re;ina Eli]abetta u l-Prin/ep ta’ Wales waqt it-telefonata-/ajta u fil-jiem ta’ wara kienu su;;etti g[al [afna theddid
kontra [ajjithom. Ilprogramm Hot 30 ma baqax jixxandar dritt wara l-a[bar dwar is-suwi/idju ta’ Saldanha. Minn dak i]-]mien ’l hawn, id-DJs dehru diversi drabi mbikkma fuq it-televi]joni waqt li jtennu ‘l-apolo;iji mill-qalb’ i]da issa ilhom ma jkunu on-air g[al ;img[at s[a[ u hu mifhum li g[addejjin minn kors ta’ counselling. Sadattant, il-Pulizija ta’ Scotland Yard fir-Renju Unit talbet lill-prosekuturi jikkunsidraw jekk id-DJs ikkommettewx abbu]i potenzjali bl-a;ir tag[hom.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
21
20
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi il-biera[ fil-g[odu qatta’ nofstanhar jiltaqa’ mas-sidien tal-[wienet fil-Mosta (Ritratti> Michael Ellul)
Development Bank biex jg[in fit-twaqqif u t-tkabbir ta’ intrapri]i u negozji minn Charles Muscat
Fil-Programm Elettorali talPartit Nazzjonalista g[all[ames snin li ;ejjin hemm proposta biex jitwaqqaf Development Bank millGvern ibba]at fuq il-mudell ta’ banek g[all-i]vilupp ta’ pajji]i Ewropej b[all:ermanja biex jg[in fittwaqqif u fit-tkabbir ta’ intrapri]i u ta’ negozji. Dan billi jing[ata kapital lil min irid jifta[ negozju u li ma jkollhomx il-kapital me[tie;. Id-Development Bank jipprovdi spazju ;did lil innovazzjoni u l-kreattività fi prodotti u pro/essi industrijali ;odda mill-imprendituri Maltin. Il-Prim Ministru u Kap talPartit Nazzjonalista Lawrence Gonzi qal dan ilbiera[ waqt ]jara li g[amel f’numru kbir ta’ [wienet fi Triq ilKonstituzzjoni fil-Mosta
b[ala parti mill-attività Qalb is-Suq u l-{wienet. Il-Prim Ministru kien akkumpanjat mill-kandidati tal-PN fuq il-{dax il-Distrett Elettorali. Lawrence Gonzi fakkar ukoll li fil-Programm Elettorali l-Partit Nazzjonalista qed jipproponi li dawk li g[andhom ta[t il25 sena u jift[u negozju jkollhom l-ewwel sentejn ma j[allsux taxxa filwaqt li lbolla tas-sigurtà so/jali tkun akkreditata mill-Gvern. Dawk li jkun ilhom jirre;istraw g[al aktar minn [ames snin u g[andhom aktar minn 45 sena, jekk jift[u negozju wkoll igawdu millistess in/entivi. Nisa li jift[u negozju jgawdu minn tliet snin bla taxxa filwaqt li lbolla tas-sigurtà so/jali tkun akkreditata mill-Gvern.
Anke dawk li jift[u negozju f’G[awdex igawdu millbenefi//ji b[alma jgawdu nnies li jift[u negozju.
{addiema self-employed fuq ba]i part-time jibdew i[allsu l-bolla pro-rata skont kemm ikun il-qlig[ tag[hom Hemm ukoll skema li min jifta[ negozju f’G[awdex u jimpjega ]ew; persuni, jing[ata sa €200,000 fi tnaqqis ta’ Income Tax. Il-Prim Ministru spjega li proposta o[ra hi li [addiema self-employed fuq ba]i part-
time jibdew i[allsu l-bolla pro-rata skont kemm ikun lqlig[ tag[hom u ma japplikax minimu ta’ bolla li kul[add irid i[allas. Minn dan il-benefi//ju s’issa kienu jgawdu biss [addiema nisa self-employed fuq ba]i parttime. Hu fakkar li fl-a[[ar snin in-numru ta’ nisa li da[lu fid-dinja tax-xog[ol tela’ g[al 44 fil-mija u dan hu rekord ta’ nisa ja[dmu bi qlig[. Sal-età ta’ 35 sena, innumru ta’ nisa ja[dmu f’pajji]na hu aktar millmedja tal-Unjoni Ewropea. Hu qal li din i]-]ieda hi frott tal-iskemi li g[amel il-Gvern biex aktar nisa jid[lu fiddinja tax-xog[ol. Dwar in-nig[t tariff g[al ener;ija, il-Prim Ministru qal li din intlaqg[et tajjeb [afna
min-negozji, mill-[wienet, mir-ristoranti u anke millindustrija. Meta jkun lest lInterconnector ma’ Sqallija fil-bidu tas-sena d-die[la, se tkun introdotta rata mnaqqsa ta’ elettirku g[al bejn l-10 p.m. u s-6 p.m. u wie[ed jista’ jiffranka bejn 7 u 26 filmija fir-rata ta’ matul il-lejl. Il-Prim Ministru qal li meta tkellem mas-sidien tannegozji fil-Mosta qalulu li nnegozju miexi tajjeb u filperijodu tal-Milied kien hemm minnhom li kellhom ]ieda fil-bejg[ ta’ aktar minn 21 fil-mija. Hu qal li n-negozji ]-]g[ar huma s-sinsla tal-ekonomija ta’ pajji]na u g[alhekk ilPartit Nazzjonalista filProgramm Elettorali ippropona bosta in/entivi biex aktar nies jift[u negozju g[al rashom.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
22 Kultura
Titwila lejn is-So/jetà Filarmonika Nicolò Isouard Jiena wie[ed li nammira [afna lis-So/jetà Filarmonika Nicolò Isouard tal-Mosta. Nammiraha mhux min[abba l-kapa/itajiet bandisti/i tag[ha (g[alkemm hi wa[da mill-a[jar baned Maltin u G[awdxin) i]da min[abba lisem ta’ din is-so/jetà mu]ikali li g[andha g[arfien u stima sabi[a f’pajji]na. L-isem ta’ din is-so/jetà serva g[al [afna snin ta’ popolarità kbira g[allkompo]itur Malti ta’ fama kbira Nicolò Isouard. }gur li [afna semg[u b’dan ilkompo]itur Malti min[abba lisem ta’ din il-banda Mostija. Naturalment qed ng[id dan mhux g[al min huwa mid[la tal-kultura mu]ikali f’pajji]na i]da g[all-poplu ingenerali li jiena napprezza [afna l-intelli;enza tieg[u. Fil-fatt, meta jien nitkellem ma’ xi w[ud minn dawn, huma [afna li jwie;bu li dan il-kompo]itur hu mill-Mosta, naturalment g[ax ikunu qed jorbtu [a;a m’o[ra… banda Mostija tistenna kompo]itur Mosti! Kompo]itur kbir
Issa min-na[a l-o[ra nixtieq ukoll infa[[ar bis-s[i[ lillkumitat ta’ dak i]-]mien li g[o;bu jsemmi din il-banda tal-Mosta g[al dan ilkompo]itur kbir Malti li flimg[oddi (u sa /ertu punt anki llum) kien minsi sewwa. G[ax ng[iduha kif inhi: ilbaned tal-ir[ula tag[na kollha g[andhom b’mod jew ie[or isem marbut mal-qaddis jew qaddisa tal-lokal tag[hom, tne[[i xi ftit b[al L’Isle Adam (il-Gran Mastru li miet ir-Rabat fil-Knisja Ta’ :ie]u), jew La Valette (g[allGran Mastru li bena l-Belt Valletta), u ismijiet ta’ Gran Mastri o[ra jew inkella b[allKonti Ru;;ieru (marbut malistorja ta’ Malta), jew San :or; ta’ Bormla (isem marbut ma’ ammiratur tal-Banda, ilMarki] Di San Giorgio).
Insibu wkoll g[aqdiet bandisti/i o[ra b’ismijiet irjali (b[all-Banda King’s Own talBelt) u o[rajn. I]da tg[iduli xejn, fl-opinjoni tieg[i, m’hawnx isem adattat g[all-banda Maltija daqs dak ta’ Nicolò Isouard g[ax wara kollox so/jetà mu]ikali g[andha tintrabat ma’ isem mu]ikali. G[alhekk prosit u tif[ir kbir g[all-kumitat ta’ dak i]-]mien tal-Mosta (1871) li g[a]el l-isem g[albanda tieg[u Nicolò Isouard.
minn Peter Paul Ciantar peterp@maltanet.net
Kun/ert fis-Sala Sir Temi Zammit
U ng[idha kif inhi... niftakar li kien hemm tentattiv (u naf li rnexxa) li din il-banda tal-Mosta ;;ib kopji ta’ [afna mill-mu]ika ta’ dan ilkompo]itur li kienet fi Franza. Niftakar ukoll li xi snin ilu, din il-banda kienet g[amlet kun/ert tajjeb [afna fis-Sala Sir Temi Zammit talUniversità ta’ Malta, b’mu]ika ta’ Nicolò Isouard addattata g[all-banda (g[ax naturalment ix-xog[lijiet ta’ Isouard fil-parti l-kbira tag[hom huma g[all-orkestra ta’ dak i]-]mien). Dan kollu juri kemm din il-banda hija kburija bl-isem tag[ha. Prosit tassew. Niftakar ukoll li meta jiena kont g[alliem fl-Iskola talMu]ika Johann Strauss kien jin[ass sewwa l-entu]ja]mu li kien hemm fl-iskola g[allproduzzjoni u l-preparazzjoni tal-opra – ‘comique’ fi tliet atti Jeannot et Colin ta’ Isouard. Din kienet saret fitTeatru Manoel f’:unju 1991 bis-sehem importanti tal-istudenti tal-iskola stess. Jidhirli li ma sar xejn wara, [lief li xi kultant l-Orkestra Nazzjonali tesegwixxi xi overture tieg[u. Jiena (ma nafx kif) g[andi wkoll fillibrerija tieg[i djalogu addattat g[all-Malti minn Joe Huber ta’ din l-opra – comique ta’ Isouard Jeannot et Colin g[ax fir-
Bust ta’ Nicolò Isouard
rappre]entazzjoni tat-Teatru Manoel id-djalogar ta’ dan ixxog[ol ta’ Isouard kien sar bil-Malti. Insemmi wkoll li s-Sala Isouard fit-Teatru Manoel tkabbar ukoll l-importanza ta’ dan il-kompo]itur f’pajji]na. Groves Dictionary
{a;a o[ra li rrid ng[id hi din: Jiena g[andi l-Groves Dictionary (Fifth Edition). Dan huwa awtorità ta’ referenza kbira fil-mu]ika u luni/i ]ew; kompo]ituri Maltin li jsemmi l-Groves huma Nicolò Isouard u Francesco Azopardi. Qed ng[id dan mhux b’disprezz g[al xi kompo]ituri o[ra Maltin i]da biex nuri x’kobor g[andhom dawn i]]ew; ismijiet fil-qasam talmu]ika internazzjonali. Hawn nixtieq ng[id li fledizzjonijiet ta’ wara talGroves jissemmew aktar kompo]ituri Maltin g[ax Stanley Sadie, kien talab lillmu]ikologu Malti u [abib tieg[i Joe Vella Bondin biex jissu;;erilu kompozituri Maltin li kien jixirqilhom ikunu parti minn dan id-dizzjunarju presti;ju] u jiktiblu artikli dwarhom. Ma nixtieqx nikteb fit-tul biex nag[ti xi noti bijografi/i
dwar dan il-kompo]itur Malti g[ax fl-opinjoni tieg[i hawn [afna … i]da mhux kollha jaqblu. Jiena fil-fatt tlabt lil Joseph Vella Bondin, biex jg[addili xi noti dwar dan ilkompo]itur li miet f’Pari;i f’Marzu tal-1818 u ndifen fi//imeterju Pere Lachaise. Issa din hija importanti … il-bust tieg[u jidher b’mod l-aktar /ar ma’ rjus o[ra importanti fil-mu]ika fl-Opera ta’ Parigi. Dan ukoll juri l-kobor ta’ dan il-kompo]itur Malti. Nicolò twieled fis-16 ta’ Mejju, 1773. Huwa twieled ilBelt Valletta u tg[ammed lg[ada fil-Knisja San Duminku l-Belt. Allura hawn irridu ng[idu li Isouard miet ]g[ir, kellu biss 44 sena. IlGroves Dictionary of Music jg[idilna li f’mumenti, ilkompo]itur mag[ruf Fran/iz Adrien Boieldieu kellu lil Isouard biss b[ala rival mu]ikali tieg[u. Ta’ min isemmi wkoll li dan il-kompo]itur Boieldieu, fl-1817 in[atar flok Mehul, biex jimla l-post battal li [alla dan l-kompo]itur Mehul flAcademie Royale de Musique. Dan kien unur ta’ presti;ju kbir fi Franza. Darba jien kont qrajt xi mkien li g[al din il-[atra flAcademie Royale de Musique
(illum parti minn Institut de France) kien hemm ‘;lieda qawwija’ bejn dan Boieldieu u l-kompo]itur Malti... u g[a]lu lil Boieldieu min[abba li kien Fran/iz u mhux g[ax kien kapa/i aktar minn Isouard. Din kienet daqqa ta’ [arta g[all-kompo]itur tag[na; u tant [adha bi kbira li miet issena ta’ wara, fl-1818.
Il-kompo]itur Rossini
Hawn nixtieq ng[id ukoll li wara l-mewt tieg[u, xog[lijiet mu]ikali ta’ Isouard komplew ji;u esegwiti u ng[id ukoll li dawn influwenzaw ukoll lillfamu] kompozitur Rossini tant li huwa kkompona l-famu]a opra tieg[u La Cenerentola b’librett ta’ Etienne li kien g[all-opra Cendrillon ta’ Nicolò Isouard. Jiena semmejt l-ismijiet ta’ Boieldieu u Mehul. G[al dawk li forsi ma tantx huma mid[la tal-mu]ika ng[idilhom li dawn huma ismijiet kbar fil-qasam tal-mu]ika Fran/i]a u isimhom g[adu [aj fir-repertorju tal-mu]ika, kemm fi Franza (pajji]hom), kif ukoll barra minn pajji]hom. Naturalment kul[add jaf bilkobor mu]ikali ta’ Rossini. Qieg[ed ng[id dan biex aktar nuri l-kobor mu]ikali ta’ Isouard. Nicolò Isouard beda jistudja l-mu]ika f’Malta u l-g[alliema tieg[u kienu Maltin – Michel’Angelo Vella u Francesco Azopardi. Wara kompla l-istudju tieg[u f’Palermo u Napli u l-ewwel opri tieg[u saru b’su//ess flItalja fl-1794.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
Karnival 2013 23
Il-kukkanja mill-;did fil-qofol tal-attivitajiet tal-Karnival f’{al G[axaq Il-Kunsill Lokali ta’ {al G[axaq se jorganizza Villa;; tal-Karnival li se jibda mill{amis, 7 ta’ Frar bil-Bandu tal-Karnival provdut millMTA bl-g[ajnuna talMinisteru tal-Intern, kif ukoll bil-parte/ipazzjoni ta]-]ew; ka]ini tal-baned f’banda wa[da li se jag[mlu mar/ mat-toroq ta’ {al G[axaq. Se jkun hemm ukoll grupp ta’ maskarati mill-G[aqda talKarnival tan-Nadur flimkien ma’ maskarati spontanji tallokal. Il-:img[a 8 ta’ Frar se ti;i organizzata l-kukkanja talKarnival li se tkun wa[da mill-attrazzjonijiet prin/ipali ta’ dan il-lejl. Mistiedna se jkun hemm il-grupp Greenfields li se jag[ti programm g[all-okka]joni, kif ukoll grupp ta’ folklor G[awdxi. Waqt dawn l-attivitajiet se jkun hemm pre]enti xi karozzini u karrettuni m]ejnin g[all-okka]joni talKarnival li se jdawru lin-nies madwar ir-ra[al. Il-kukkanja da[let Malta fl1721 ta[t il-[akma talKavallieri. Wara li twaqqfet g[al perjodu twil ta’ ]mien, ilGvern Malti re;a’ inkludieha fl-edizzjoni tal-Karnival ta’ Malta tal-1955, i]da re;g[et waqfet g[al numru ta’ snin. Din il-log[ba tikkonsisti f’individwi li jipparte/ipaw billi jippruvaw jeg[lbu ostakli huma u telg[in ma’ arblu biex jie[du r-rigali. Ir-rebbie[a se jing[ataw premjijiet ta’ flus, €200 g[all-ewwel post u €100 g[at-tieni. Kull min g[andu minn 18-il sena ’l fuq jista’ jipparte/ipa fil-kukkanja. Se ssir ukoll kategorija g[all-parte/ipanti nisa jekk ikun hemm konkorrenza. Dawk interessati jistg[u jipparte/ipaw fuq ba]i personali jew billi jirrappre]entaw lillokalità minn fejn ;ejjin , g[aqdiet jew gruppi mse[bin fihom. Kull min jixtieq jie[u sehem jista’ japplika billi jibg[at iddettalji tieg[u fl-indirizz elettroniku ghaxaq.lc@gov.mt jew billi jasal wasla fl-uffi//ju talKunsill Lokali ta’ {al G[axaq, 15 Labour Avenue, {al G[axaq fil-[inijiet taluffi//ju. G[al aktar informazzjoni wie[ed jista’ j/empel ukoll 21664888 jew 79664888. L-edizzjoni ta’ din is-sena tal-kukkanja qed tkun possibbli grazzi g[all-appo;; s[i[ tal-Kunsill Malti g[all-Kultura u l-Arti, u l-Awtorità Maltija tat-Turi]mu.
Fl-aqwa tag[hom it-t[ejjijiet g[allKarnival ta’ din is-sena f’diversi bliet u r[ula
IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
24 Storja servizz ikkoordinat minn Raymond Miceli
MONUMENTI FIL-G}EJJER MALTIN
(28)
Sir Thomas Maitland minn Michael Galea
Fil-;nien tal-Barrakka Ta’ Fuq, il-Belt, mal-;enb tal-funtana, hemm il-musulew ta’ Sir Thomas Maitland, l-ewwel Gvernatur ta’ Malta fi ]mien l-Ingli]i. Qabel il-[atra tieg[u ta’ Gvernatur, immexxi mill-[abib tieg[u Le Mesurier u ndifen fis-Sur ta’ Maitland kien serva fl-Indja u f’San Domingo. Ir-riformi radikali ta’ San Pietru (il-Barrakka Ta’ Fuq). Fil-bidu kien twaqqaf fuq il-qabar Maitland f’Malta jinkludu t-tne[[ija tal-u]u tat-tortura, it-twaqqif ta’ Qorti tieg[u monument sempli/i li kien jikkonsisti f’lapida li fuqha kien hemm tal-Appell, Kunsill Suprem talminqux biss ismu. Il-Gvernatur Sir :ustizzja u t-tne[[ija tal-Universitas John Gaspard Le Marchant (1858-64) (Kunsill Muni/ipali). Kien mag[ruf b[ala r-‘Re Tom’ g[aliex ;ab ru[u ta’ [a l-inizjattiva biex ikun hemm awtokrata, biex wie[ed ma jsemmix li monument aktar xieraq. Il-monumentmusulew illum jikkonsisti f’sarkofagu kien ta’ manjieri ‘goffi’ u nieqes u hu mag[luq b’rixtellu tal-[adid mill-kortesija. dekorat bis-salib ta’ Malta. Imbag[ad L-amministrazzjoni ta’ Maitland hemm minquxa fil-;ebla, fuq il-qabar, kellha t[abbat wi//ha mal-pesta fl-1813. Fl-1818 ir-Re :or; III (1760- kitba ta’ tifkira. Il-kitba fuq quddiem (b[alma tidher 1820) waqqaf l-Ordni ta’ San Mikiel u fir-ritratt) hi: San :or; – Maitland in[atar Gran The Right Honorable Sir Thomas Mastru ta’ din l-Ordni. Maitland # many years Governor of Sir Thomas Maitland miet fis-17 ta’ Malta and # Lord High Commissioner of Jannar tal-1824. Waqt li kmieni wara the Ionian Islands # He departed this life nofsinhar kien qed i]ur lill-[abib at Floriana January 17th 1824 # aged 63. tieg[u,i l-kappillan tal-armata John Intant fuq in-na[a ta’ wara hemm: Thomas Howe Le Mesurier, tah attakk In him his country lost one of its ablest # ta’ puplesija, u matul il-lejl ta’ and most faithful servants # His own dakinhar stess [alliena. Il-funeral followers the steadiest patron # and the tieg[u sar fil-21 tax-xahar bis-servizz firmest friend.
Dettall minn pittura li turi lil Sir Thomas Maitland, xog[ol John Hoppner
IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
Mu]ika 25
Kun/ert mill-Istitut Kulturali Malti bis-sehem tal-barranin Il-[ames kun/ert tal-Istitut Kulturali Malti g[all-ista;un 2012#2013 se jsir nhar il-{add, 3 ta’ Frar 2013 f’Le Meridien Hotel & Spa, San :iljan, fis-7 p.m. Il-Ballet School, ta[t id-direzzjoni ta’ Mary Jane Bellia, se tippre]enta ballet s[i[ Tales of Beatrix Potter. Il koreografija se tkun ta’ Mary Jane Bellia, Emiliana Bonello, Janella Penza, Diane Marie Attard u Christianne Cassar. Dan hu xog[ol sabi[ [afna b’kostumi ori;inali, li hu bba]at fuq l-istejjer talannimali tal-awtri/i Beatrix Potter. IlBallet School g[andha storja ta’ snin ta’ su//essi u minnha [ar;u ]effiena u g[alliema li g[andhom karriera sabi[a, kemm f’Malta kif ukoll barra minn xtutna. It-tema tat-tieni parti ta’ din is-serata se tkun Winter Piano u hawn se nilqg[u pjanisti minn madwar id-dinja, li se jie[du sehem fil-Valletta International Piano Festival. G[all-kun/ert tal-MCI dawn se jdoqqu xog[lijiet ta’ Chopin, Rachmaninov, Prokofiev u ta’ kompo]ituri kbar o[ra. Dan il-festival isir f’Malta darba fissena u jdum ;img[a. G[alih ji;u pjanisti, kun/ertisti ]ag[]ag[, professuri u nies li j[obbu lpjanu mid-dinja kollha. Dis-sena se ji;u pjanisti mill-:appun, il-Korea t’Isfel, ir-Russja, i/-?ina, l-
Ukrajna, il-Polonja, il-:ermanja, Franza, l-Italja, l-Istati Uniti tal-Amerika u Malta. L-artist Russu Alexander Telin se jesibixxi xi xog[lijiet tieg[u. Telin twieled f’Moska fl-1966. Fl-1990 hu ggradwa mill-Moscow State Art Institute, imsemmi g[al Vasily Surikov, pittur Russu mag[ruf, li ddedika xog[lu biex jikkrea xog[lijiet monumentali fuq l-istorja tarRussja. Fl-1992 Telin sar membru tal-Union of Artists of Russia. Hu [a sehem f’[afna wirjiet kemm fir-Russja kif ukoll f’pajji]i o[ra. Hu jippromwovi listil u t-tradizzjonijiet tal-iskola tal-pittura realista f’Moska. Dawn il-wirjiet artisti/i issa qed jittellg[u b’mod regolari fil-kun/erti talMCI. L-Istitut Kulturali Malti jixtieq jistieden lill-artisti li jixtiequ jesibixxu x-xog[lijiet tag[hom matul dawn ilkun/erti biex jikkuntattjaw lid-Direttur fuq wie[ed minn-numri ta’ hawn ta[t, jew jibag[tu email. B[as-soltu, kul[add hu mistieden u dd[ul hu bla [las, i]da donazzjonijiet huma milqug[a bil-qalb. Dan biex lMCI jkun jista’ jkopri l-ispejje] talkun/erti. Aktar tag[rif jista’ jinkiseb billi //emplu 21338923 jew 99800409, jew billi wie[ed jibg[at email fuq maltacultinst@yahoo.com.
L-artist Russu Alexander Telin
Kun/ert b’risq ir-restawr tal-knisja ar/ipretali ta’ Santa Katarina fi]-}ejtun Il-{amis, 31 ta’ Jannar se ji;i organizzat kun/ert g[al harpsichord u flawt fil-knisja medjevali ta’ San Girgor, i]-}ejtun. Il-mu]i/isti Silvio Zammit u Ramona Zammit Formosa se jdoqqu diversi xog[lijiet klassi/i fosthom ta’ Handel, Vivaldi, Caccini, Stamitz, Marcello u Bach. Il-kun/ert jibda fit-8 p.m. u l-pubbliku hu mitlub ikun f’postu kwarta
qabel. Il-[las ta’ €20 g[ad-d[ul kull persuna se jmur b[ala sostenn g[al i]vilupp tal-pro;ett ambizzju] ta’ Heritage Route g[at-turisti fil-parro//a ta]-}ejtun. Bookings mill-Uffi//ju Parrokkjali (/emplu 21694563) jew mill-bieb dakinhar tas-serata. Dan il-kun/ert qed isir b’risq ix-xog[ol ta’ restawr fil-knisja parrokkjali ta]-}ejtun.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
TV#Radju 27 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
L-awtur Philip M. Magri Malta Llejla - NET Television 16>55
Fir-rokna ta’ kull nhar ta’ Tlieta mtellg[a bilkollaborazzjoni tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb, illum se niltaqg[u mal-kittieb
]ag[]ug[ Philip M. Magri, li dan l-a[[ar kellu su//ess bl-ewwel rumanz tieg[u li ;ie ppubblikat, Il-Poeta. Ikun hemm ukoll
ir-rubriki regolari tat-tabib Godfrey Agius u ta’ Fr Karm Debattista MSSP. Tippre]enta Stephanie Spiteri.
Fil-qosor L-Istampa Kollha NET Television 20>30 Is-su;;ett li se jkun ittrattat fil-programm tal-lum hu l-kwalità tal-[ajja u l-programm elettorali tal-Partit Nazzjonalista Qab]a o[ra ta’ kwalità. Il-mistiedna ta’ Nathaniel Attrard g[al-lum se jkunu Jean Pierre Farrugia u Shirley Farrugia g[all-Partit
Nazzjonalista u Silvio Parnis u Anthony Zammit g[all-MLP. Ragazze interrotte (Girl, Interrupted) La 5 21>10
Angelina Jolie u Winona Ryder (it-tnejn fir-ritratt hawn ta[t) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film drammatiku Amerikan tal-1999 li g[andu b[ala protagonista lil Susan, tfajla ta’ 17-il sena li wara li tipprova twettaq suwi/idju ttie[ed g[allosservazzjoni fi sptar mentali. Minkejja li hemm ftit li xejn ikun il-post adattat g[aliha, titg[allem [afna mill-pazjenti, b’mod partikulari minn Lisa, tant li t-tnejn isiru [bieb sew.
Vitalità NET Television 14>05 L-investiment mill-Gvern Nazzjonalista fil-qasam tas-sa[[a hu wie[ed kbir u ma jaqta’ xejn. Ma g[addietx sena wa[da li ma sarx [afna f’dan ir-rigward. Chris Attard Montalto se jkun fost il-mistednin ta’
Marbeck Spiteri biex jitkellem dwar ambulanzi ;odda kif ukoll dwar apparat g[all-Isptar Mater Dei mag[ruf b[ala PET Scan. Ukoll waqt il-programm tal-lum Nadette Spiteri twie;eb g[al mistoqsijiet ta’ ;enituri dwar im;iba tat-tfal tag[hom u affarijiet o[ra relatati mal-komunikazzjoni u Astrid Camilleri tag[ti tag[rif dwar heavy periods. Non c’è due senza quattro Rete 4 21>10
Film komiku Taljan li n[adem fl-1984 u li g[andu b[ala protagonisti lil Bud Spencer u lil Terence Hill. Narawhom fil-Bra]il fejn ikunu marru biex jag[mluha ta’ tnejn sinjuruni li fil-fatt ikunu jixbhuhom sew. Hollywood Homicide Iris 13>30
Newsdesk (l-ewwel parti) Radio 101 16>30 Fl-ewwel parti ta’ Newsdesk g[al-lum, b[as-soltu ma’ Simon Cassar, niltaqg[u ma’ ]ew; kandidati tal-Partit Nazzjonalista g[all-Elezzjoni :enerali. Dawk tal-lum se
jkunu Frederick Azzopardi u Claudette Buttigieg.
Josh Hartnett (fuq quddiem fir-ritratt), kif ukoll Harrison Ford, Lena Olin u Bruce Greenwood huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film, polizjesk li n[adem fl-2003 b’re;ija ta’ Ron Shelton. L-istorja hi ambjentata f’Los Angeles.
Angele Farrugia
Alex Perici Calascione
Il-kwalità tal-[ajja Qalb il-Familja - NET Television 10>00
Xandira diretta minn Villa Arrigo f’San Pawl tat-Tar;a fejn, bi pre]entazzjoni ta’ Charles Camenzuli u Graziella Attard Previ, it-tema g[al-lum se tkun il-kwalità tal-[ajja. Il-mistednin spe/jali biex jitkellmu dwar is-su;;ett tal-lum se jkunu Alex Perici Calascione dwar kif l-Unjoni Ewropea tejbet il-kwalità tal-[ajja tal-Maltin u Angele
Farrugia dwar kif dak li sar fis-settur tas-sa[[a fl-a[[ar snin tejjeb il-mod kif ng[ixu. Ikun hemm pre]enti l-Prim Ministru Lawrence Gonzi u s-Sinjura Kate Gonzi. Matul il-programm insiru nafu wkoll aktar mill-qrib lill-kandidati tal-Partit Nazzjonalista g[all-Elezzjoni :enerali tad-9 ta’ Marzu Claudette Buttigieg u Evelyn Vella Brincat.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
28 TV#Radju
06>00
101 Breakfast Club b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>30 Anali]i tal-:urnali, 07>50 Il-Kampanja Elettorali Tieg[ek)
07>55 08>00 08>05 09>00 09>05
Avvi]i tal-Mejtin u Angelus A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 13.00 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Futur fis-Sod The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>00 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 00>30
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i tal-Mewt, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 - Familja Wa[da (jinkludi 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 Newsline 12:45 – Qari bil-Malti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bulettin ta’ l-A[barijiet 18:15 Intermezz Mu]ikali 18:40 - TV Hemm 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bil-Malti (r) 20:30 – Music Lounge 22:00 - L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 - Ru]arju 24:00 - Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Linja Diretta 13:15 - Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Klassika 15:30 - Drive Time 15:45 ONE News 16:00 - Mhux g[atTfal Biss 16:30 - ONE Cocktail 17:00 - Kummentarju 17:05 Rush Hour (jinkludu 17:15 :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett 18:45 - Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:15 - G[alina l-Anzjani 20:45 - ONE Beat Box 21:45 ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 - Fr Colin u l-{bieb 24:00 - Flimkien 02:00 - Bla Kantunieri (r). RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet filQosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News) 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:12 – Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 13:30 Kaskata Kulturali, 14:00 BBC News) 15:30 - Bir-Rispett Kollu (jinkludi 16:00 BBC
Newsdesk (l-I parti) - Simon Cassar Newsdesk (it-II parti) - Roberta Avellino Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-Dar Is-Snin tar-Rock ’n Roll Fuzzbox - Eric Montfort Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
News) 17:00 - RTK Bulettin 17:15 – Bejn Kliem u Fatti! (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Rakkont 19:40 – L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 20:30 - Intietef 20:53 - Kaskata Kulturali 21:00 Mer]uq - ra;; ta’ a[bar tajba 22:00 - Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 – Bellavista mill{abs 10:00 - BBC News Update 10:06 - Pri]ma 11:00 Classic FM 13:00 - Anali]i tal;urnali 13:30 - Il-Malti llum: ideat ta’ ]mienna 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19:30 - Platea 20:00 – Mu]ika u Pittura 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi 09:00 {ajjitna) 11:00 Ara Ommok 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju talErwie[ 13:00 - Ti]wiqa Mu]ikali 14:00 - Jiena Hu l-{ob] u l-{ajja 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 – Fil-pjagi tieeg[ek a[bini 16:00 - L-Istorja tal-Knisja u inti 16:30 - Mill-G]ira tat-3 G[oljiet 17:00 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 - Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 Quddiesa 19:00 – Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - Qari Reli;ju] 20:30 – Mid-Djarju tal-{ajja 20:45 - Fuq :wiena[ i]-}g[o]ija 21:45 {dejn l-ilma fejn nistrie[ 22:00 G[and Min Imorru Mulej? 23:00 - {ajjitna (r) 23:30 – Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 – Bay Breakfast (jinkludi 07:30 A[barijiet, 08:30 u 09:30 A[barijiet fil-qosor) 10:30 Simon Pisani (jinkludi 11:30 A[barijiet fil-qosor) 13:30 – Nathan & Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 – Bay Beats 20:00 – Ben Glover 22:00 Carl Bee 24:00 - CR2 records. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il-{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 - 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 - Calypso Drive 19:00 - Classic Gold 21:00 Qabel Jibda l-Mar/ 23:00 Mal-Melodija Maltija 01: 00 Mu]ika tal-passat.
L’amore infedele (Unfaithful) - Iris 21>10
Connie Sumner (Diane Lane, fir-ritratt hawn fuq ma’ Olivier Martinez) ikollha ra;el li j[obbha, Ed (Richard Gere), dar sabi[a u tifel, Charlie (Erik Per Sullivan), i]da ma tkunx kuntenta b’dan kollu. Tiltaqa’ ma’ Paul (Martinez) waqt li tkun qed tipprova ssib taxi, u dlonk dan ir-ra;el isir ossessjoni g[aliha. Eventwalment tinbeda relazzjoni ta’ m[abba bejniethom… Il-film in[adem fl-2002 b’re;ija ta’ Adrian Lyne. It-tul tieg[u hu ta’ sag[tejn u [ames minuti.
TVM 06:30 - TVAM 09:00 - TV Hemm (r) 10:20 - Close Up (r) 11:25 - Bang Goes the Theory 12:00 - A[barijiet# rapport tattemp 12:10 - TVPM 14:00 A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 - A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16.30 - }ona 18:00 - A[barijiet 18:10 Waqtiet 18:15 - Telebejg[ 18:30 - TV Hemm 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:45 - F’Salib itToroq 21:45 - Bondi + (r) 22:45 - A[barijiet fil-qosor 23:00 Venere 23:35 - L-A[barijiet 23:45 - Gadgets (r) 00:20 TVPM. TVM 2 07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:30 - Gadgets 12:00 Madwarna 12:15 - Wirt, Arti u Kultura 12:45 - Bang Goes the Theory 13:15 - Close Up 14:15 Ti;rijiet Biss 14:45 Storjografija 15:15 - Madwarna 15:30 - Bang Goes the Theory 16:00 - I Believe In 16:50 - .EU 17:20 - Waqtiet 17:25 - Close Up 18:30 - Il-{arsa ta’ Ru]ann (ir-IV epis.) 19:00 - Ti;rijiet Biss 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 - I believe in 20:30 - A[barijiet blIngli] 20:35 - Waqtiet 20:45 Bondi + 21:45 - Paqpaq 22:30 BOV Premier match. ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 - Vie 11:30 - Aroma Mattina 13:00 Kalamita 13:30 - ONE News 13:40 - (ikompli) Kalamita 16:30 - Love Birds 17:30 - ONE News 17:45 - Zona Sport 18:15 Teleshopping 18:30 X’Ta[seb?! 19:30 - ONE News 20:15 - Ir-Rangers 20:40 Attività Politika 21:30 - ONE News 21:35 - Business Forum 22:15 - 903 23:15 - ONE News 23:50 - Xandiriet politi/i. Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:20 - 1046 Music 16:10 - FilK/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 News 19:30 - Dokumentarju
20:30 - Forum 21:30 Dokumentarju 22:00 - News. Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00, id-09:00 u l11:00) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta 17:00 Tg 1 18:50 - L’eredità 20:00 Tg 1 20:30 - Coppa Italia. SF. Lazio v Juventus (live) 23:20 Porta a porta 00:55 - Tg 1 notte 01:30 - Sottovoce 02:00 - Rai Educational. Raidue 06:40 - Cartoons
08:10 - Il nostro amico Charly (TF) 08:55 - La signora del west (TF) 09:40 Sabrina, vita da strega (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 Seltz (varietà) 14:45 - Senza traccia (TF) 15:30 - Cold Case (TF) 16:15 - Numb3rs (TF) 17:00 - Las Vegas (TF) 17:45 Tg 2 flash L.I.S. 18:30 - Tg 2 notizie 18:45 - Squadra Speciale Cobra 11 19:35 - Il commissario Rex 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 NCIS - Los Angeles (TF) 23:25 Tg 2 notizie 23:40 - Raiboh 01:00 - Flashpoint (TF) 01:50 L’avvocato delle donne. Raitre 07:00 - TGR Buongiorno Italia 08:00 - Agorà (attwalità) 10:00 La storia siamo noi 10:50 Celebrazione del ‘Giorno della memoria’ alla presenza del
Prewsidente della Repubblica Giorgio Napolitano 12:00 -Tg 3 12:45 - Le storie - diario italiano 13:10 - Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - Tg Regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:05 - Tgr piazza affari 15:10 - La casa nella prateria (TF) 16:00 - Cose dell’altro Geo 17:40 - Geo & Geo 19:00 Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 Blob 20:10 - Comiche all’italiana 20:35 - Un posto al sole 21:05 Ballaró 23:20 - Volo in diretta 24:00 - Tg 3 linea notte 01:05 Rai Educational 01:35 - Prima della prima - Il corsaro. Canale 5 08:00 - Tg 5 - mattina
08:40 -
La telefonata di Belpietro 08:50 Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 - Centovetrine 14:45 - Uomini e donne (talk show) 16:15 - Amici 16:55 Pomeriggio cinque 18:50 Avanti un altro! 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 Fuga per la libertà - L’aviatore. Film 2007 23:40 - Italia domanda 01:30 - Tg 5 notte 01:40 Striscia la notizia. Rete 4 07:45 - Miami Vice (TF) 08:40 Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 2 (TF) 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Rescue Special Operations (TF) 16:35 - Lo straniero senza nome. Film ’74 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (TF) 20:30 - Walker Texas Rangers (TF) 21:10 - Non c’è due senza quattro. Film ’84 23:35 - Fuga da absolom. Film ’94 01:45 - Tg 4 night news. Italia 1 06:40 - Cartoons 08:45 Everwood (TF) 10:35 - ER Medici in prima linea (TF) 12:25 - Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:50 - White Collar (TF) 16:45 Chuck (TF) 17:40 - La vita secondo Jim (sitcom) 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI: scena del crimine (TF) 21:10 - Wild Oltrenatura 00:30 - Tempeste di ghiaccio. Fim 2002. La 7 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La 7 09:55 - Coffee Break 11:00 L’aria che tira (attwalità) 12:20 Ti ci porto io... in cucina con Vissani 12:30 - I menù di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 Squadra omicidi, sparate a vista. Film ’68 15:50 - In plain sight (TF) 16:50 - Il Commissario Cordier (TF) 18:50 - I menù di Benedetta 20:00 - Tg La 7 20:30 Otto e mezzo 21:10 - Saving Hope (TF) 23:00 - Grey’s Anatomy (TF) 23:50 - Omnibus notte 01:00 - Tg La 7 sport 01:05 - Prossima fermata.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
TV#Radju 29 Favourite Channel 07:00 - Bon;u Muftie[ 07.15 F. News 07:30 - Dawl tal:urnata 08:00 - Niltaqg[u (r) 10:00 - Strada Rjali 12:00 -News 12:15 - Today News 12:30 Reporter 13:00 - Niskata 15:00 - Teleshopping 17:30 - {in g[al Kollox 18:15 - News 18:30 (ikompli) {in g[al Kollox 19:45 - F. News 20:15 - Today News 20:30 - Reporter 21:00 - Cross Roads 23:00 - News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 Love and Romance 10:00 - Tele Market Deals 12:00 - Rock around the Click (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 - The 80s 14:00 - The 90s 14:30 - The 00s 15:00 - Love and Romance 16:00 - The 80s 16:30 - I Grandi successi 17:30 - The Local Angle 18:00 - Total Request Show 20:00 - The 60s & 70s 20:30 - Music Documentary 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos. La 5 12:50 - Extreme Makeover Home Edition 14:00 - Gossip Girl (TF) 14:45 - Ugly Betty (TF) 15:30 Dawson’s Creek (TF) 16:20 Ninì (TN) 17:05 - Friends (sitcom) 17:30 - Non ditelo alla sposa (reality) 18:25 - Extreme Makeover Home Edition 19:20 Amici (talent show) 20:25 Gossip Girl (TF) 21:10 Ragazze interrotte. Film ’99 23:35 - Uomini e donne (talk show). BBC Entertainment 07:15 - Charlie and Lola
07:25 Nina and the Neurons 07:40 Gigglebiz 07:55 - The Roly Mo Show 08:10 - Me Too! 08:30 Dinnerladies 09:00 - As Time Goes By 09:30 - The Weakest Link 10:15 - EastEnders 10:45 Doctors 11:15 - Upstairs Downstairs 12:10 - Fawlty Towers 12:45 - Coast 13:45 Dinnerladies 14:15 - As Time Goes By 14:45 - EastEnders 15:15 - Doctors 15:45 - Coast 16:45 - Dinnerladies 17:15 - The Weakest Link 18:00 EastEnders 18:30 - Doctors 19:00 - Coast 20:00 - Fawlty Towers 20:30 - Come Fly with Me 21:00 - Upstairs Downstairs 21:55 - Last of the Summer Wine 22:25 - Twenty Twelve 22:55 Unforgiven 23:45 - Getting On. TCM 07:40 - To Have and Have Not
(A) 09:20 - Boys Town (A) 10:50 - Friendly Persuasion (U) 13:05 - Meet Me in St Louis (U) 14:55 - Ice Station Zebra (U) 17:20 - Show Boat (U) 19:05 The Sunshine Boys (A) 21:00 -
Deadliest Catch: Good Fishing 18:05 - Ultimate Survival: Dominican Republic 19:00 How It’s Made 20:00 Mythbusters 21:00 - Outback Truckers 22:00 - Aircrash Confidential: Extreme Weather 23:00 - How We Invented the World: Guns.
MGM Movies 07:20 - Bermuda Grace. Film ’94 08:50 - Hannibal Brooks. Film ’69 (U) 10:30 - Marked for Murder. Film ’93 (15) 12:05 The Charge of the Light Brigade. Film ’68 (A) 14:15 - Yentl. Film ’83 (PG) 16:25 - Viva Maria! Film ’65 (A) 18:20 - The Tenth Man. Film ’88 (PG) 20:00 Alice. Film ’90 (12) 21:45 Welcome to Woop Woop. Film ’97 (18) 23:20 - MGM’s Big Screen 23:35 - Arabian Nights. Film ’74 (X).
Iris 13:30 - Hollywood Homicide. Film 2003 15:40 - Fratelli coltelli. Film ’97 17:25 - Due mafiosi nel far west. Film ’65 19:30 - ATeam (TF) 20:10 - Hazzard (TF) 21:10 - L’amore infedele. Film 2002 23:20 - 55 giorni a Pechino. Film ’63 02:10 - E tu vivrai nel terrore - L’aldila. Film ’81.
The Year of Living Dangerously (PG) 22:55 - The Tender Trap (A).
GO Stars 07:35 - The Company Men 09:25 - Helen of Troy: Part 2 of 2 11:00 - Monk 11:45 - The Count Of Monte Cristo 14:00 Sherlock Holmes: A Game of Shadows 16:10 - The Proposal 18:05 - I am Number Four 19:50 - The Office 20:15 - Warehouse 13 21:00 - The Avengers 23:20 - Glorious 39 01:25 - Surrogates. Diva Universal 07:00 - Quincy, M.E. 08:00 Jane Doe: Eye of the Beholder 09:45 - Great Women 09:55 Ironside 10:55 - Rex: A Cop’s Friend 11:55 - Quincy, M.E. 12:55 - ER 13:55 - Blonde 15:35 - Great Women 15:45 Kojak 16:45 - The Sign of Four (PG) 18:48 - La Prova 18:55 JAG 19:55 - ER 20:55 - Great Women 21:00 - Agatha Christie’s Marple 22:54 - Great Women. Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Senior vs Junior: Chicago Black Hawks Bike Part 1, Bling Star Bike Part 2 08:10 - Dirty Jobs: Monkey Caretaker 09:05 Deadliest Catch: Good Fishing 09:55 - Ultimate Survival: Belize 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 Extreme Engineering: HurricaneProof Homes 12:35 Overhaulin’ 13:30 - Wheeler Dealers: Delorean 14:25 American Chopper: Uncharted Territory 15:20 - Mythbusters: Cold Feet 16:15 - Dirty Jobs: Monkey Caretaker 17:10 -
Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - Mike & Molly 11:30 The Mentalist 12:15 - Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Fringe 14:30 - Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 Private Practice 16:45 - Gossip Girl 17:30 - Dallas 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 19:45 - Glee 20:30 Suits 21:15 - Fringe 22:00 -
Martha Marcy May Marlene 23:50 - Person of Interest 00:35 - SMASH 01:25 - Suburgatory.
Biography Channel 07:00 - Heavy: Bill and Julia 08:00 - Heir Hunters: Hodgson & McHugh 09:00 - Kalgoorlie Cops. Hardcore Pawn: 10:00 Drop the Bomb 10:30 - Total Meltdown. 11:00 - Heavy: Travis and Lindy 12:00 - ReVamped 13:00 - Storage Wars: Chairman of the Hoard 13:30 Billy the Exterminator: Swamp Monster 14:00 - The Real Housewives of New Jersey:
Portrait of an Italian Family 15:00 - Pregnant in Heels: The Pregnancy Dating Dilemma 16:00 - Heavy: Travis and Lindy 17:00 - Re-Vamped 18:00 Kalgoorlie Cops 19:00 - Storage Wars: Chairman of the Hoard 19:30 - Billy the Exterminator: Swamp Monster 20:00 - Heir Hunters: Hodgson & McHugh. Hardcore Pawn: 21:00 - Drop the Bomb 21:30 - Total Meltdown. 22:00 - My Big Fat Operation: Frank Vescia and Sharon Clarke 23:00 - A Gypsy Life for Me.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - Fireman Sam 08:10 - Barney and Friends 08:40 - Pingu 08:45 - Baby Antonio’s Circus 08:50 - Monkey See Monkey Do 09:05 Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 Slim Pig 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 Kipper 09:45 - Igloo-Gloo 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 - Barney and Friends 10:40 Wobblyland 10:45 - Jarmies 11:00 - Lots & Lots 11:15 - The Hoobs 11:40 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:05 - Wildlife 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - Monkey See Monkey Do 12:45 - Benjamin’s Farm 12:50 See The Sea 12:55 - Mio Mao 13:05 - Slim Pig 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 - Bob the Builder 13:35 - Fireman Sam 13:45 - Thomas and Friends 14:10 - Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 - Pingu 14:25 - Barney and Friends 14:55 Kipper 15:05 - Angelina Ballerina 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 - Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 - Tiny Planets 15:55 - Pingu 16:00 - Monkey See Monkey Do 16:15 - Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 - James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 Fireman Sam 17:05 - Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 - Slim Pig 17:40 - Baby Antonio’s Circus 17:45 - Fluffy Gardens 18:00 - Slim Pig 18:10 Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 The Hoobs 18:50 - Gazoon 19:00 - Angelina
Ballerina 19:15 - Thomas and Friends 19:30 Bob the Builder 19:40 - Fireman Sam 19:50 Barney and Friends 20:20 - Pingu 20:30 Monkey See Monkey Do 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - Monkey See Monkey Do 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Thomas and Friends 22:25 - Bob the Builder 22:35 - Fireman Sam. Disney Channel 08:00 - Jonas LA 08:25 - So Random 08:50 Hannah Montana 09:15 - Sonny with a Chance 09:40 - Kim Possible 10:05 - Shake It Up 10:30 Wizards of Waverly Place 10:55 - Phineas and Ferb 11:20 - Austin and Ally 11:45 - Art Attack 12:10 - ANT Farm 12:35 - Cars Toons 12:40 Have a Laugh 12:45 - Phineas and Ferb 13:25 Shake It Up 13:50 - Austin and Ally 14:15 Jessie 14:40 - ANT Farm 15:00 - Good Luck Charlie 15:30 - Gravity Falls 15:55 - The Suite Life on Deck 16:20 - Austin and Ally 16:45 Phineas and Ferb 17:10 - ANT Farm 17:35 Good Luck Charlie 18:00 - Jessie 18:30 - That’s So Raven 18:50 - Cory in the House 19:15 - Kim Possible 19:40 - Hannah Montana 20:05 - Phineas and Ferb 20:55 - Wizards of Waverly Place 21:45 - Hannah Montana 22:35 - Brandy and Mr Whiskers.
06>45 09>00 10>00 11>30 12>00 12>05 14>00 14.05 15>25 15>40 16>35 16.55
19>00 19>30 19>45 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00 23>30
INT fuq NET Futur fis-Sod Qalb il-Familja Telebejg[ NET News .NET (b’waqfa g[al NET News fis-13>00) NET News Vitalità (b’waqfa g[al NET News fit-15>00) Telebejg[ X’Fatt.Art Telebejg[ Malta Llejla (b’waqfiet g[al NET News fil-17>00 u fis-18>00) Bozza tal-Mija Lift NET News L-Istampa Kollha NET News Futur fis-Sod Trott u Galopp NET News Futur fis-Sod
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - WATTS
08:45 - FIS WC Nordic Ski Jumping 10:00 Australian Open Tennis 11:15 Africa Cup of Nations Football 12:45 - FIS WC Nordic Ski Jumping 14:00 - Australian Open Tennis 16:30 - Africa Cup of Nations Football 17:45 - Africa Cup of Nations Football: Group C: Burkina Faso v Zambia (live) 20:00 - Africa Cup of Nations Football 21:00 - Boxing 23:00 GTA Road to Dubai 23:15 - FIS WC Nordic Ski Jumping. Eurosport 2 FIS WC: 07:30 - Snowboarding 09:00 - Alpine Skiing. 10:00 Australian Open Tennis. FIS WC: 13:00 - Alpine Skiing 14:30 - Snowboarding 15:30 Nordic Ski Jumping. 17:00 World Indoor Champ. Bowls 18:00 - Africa Cup of Nations Football: Group C: Ethiopia v Nigeria (live) 20:00 - The
Euroleague Basketball Show 20:30 - Eurocup Basketball: Last 16 (live) 22:15 - Africa Cup of Nations Football. GO Sports 1 07:00 - Serie A: Rd 22: Udinese v Siena 09:00 - FIFA Futbol Mundial 09:30 - Ligue 1: Rd 22:
Stade Rennais v Olympique de Marseille 11:30 - Barclays PL: Wk 23: Chelsea v Arsenal 13:30 - PL World 14:00 - Heineken Cup: Rd 6: Exeter v Leinster 16:00 - Football's Greatest 16:30 - Serie A: Rd 22: Atalanta v Milan 18:30 - Ligue 1: Rd 22: Highlights 19:30 - PL Review: Wk 23 20:45 - Barclays PL: Wk 24: Aston Villa v Newcastle Utd (live) 23:00 - 2013 PGA European Tour: Commercialbank Qatar Masters: Day 2. GO Sports 2 20:45 - Barclays PL: Wk 24: QPR v Man. C. (live) 22:45 Milan Channel. GO Sports 3 20:45 - Barclays PL: Wk 24: Stoke City v Wigan Ath (live) 22:45 - Inter Channel.
GO Sports 4 20:45 - Barclays PL: Wk 24: Sunderland v Swansea City (live) 22:45 - Juve Channel. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - 2013 PGA European Tour: Commercialbank Qatar Masters: Day 2 13:00 - Barclays PL: Wk 23: WBA v Aston Villa 15:00 - Ligue 1 013: Rd 22: Highlights 16:00 - Barclays PL: Wk 23: Swansea City v Stoke City 18:00 - Heineken Cup: Rd 6: Castres Olympique v Ulster 20:00 - FIFA Futbol Mundial 20:30 - Serie A: Rd 22: Catania v
Fiorentina 22:30 - Ligue 1: Rd 22: AS Saint-Etienne v Bastia 00:30 - PL World 01:00 Heineken Cup: Rd 6: Biarritz Olympique v Harlequins. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 11:00 - 2013 PGA European Tour: Commercialbank Qatar Masters: Day 2 15:00 - Barclays PL: Wk 23: WBA v Aston Villa 17:00 - Ligue 1: Rd 22: Highlights 18:00 - Barclays PL: Wk 23: Swansea City v Stoke City 20:00 - Heineken Cup: Rd 6: Castres Olympique v Ulster 22:00 - FIFA Futbol Mundial 22:30 - Serie A: Rd 22: Catania v Fiorentina 00:30 - Ligue 1: Rd 22: AS Saint-Etienne v Bastia. Melita Sports 1 Bundesliga: 08:00 - SC Freiburg v Bayer 04 Leverkusen (r) 09:55 - FC Augsburg v FC Schalke 04 (r). 11:50 - FA Cup 4th Rd: Man Utd v Fulham (r) 13:55 - America's Cup: World Series: Brentford v Chelsea (r) 16:00 - 2012 Alpari World Match Tour: Korea: Day 1 (r) 18:05 - Bundesliga: Highlights (r) 19:00 - FA Cup Highlights: Rd 4 (r) 19:40 Bundesliga: SC Freiburg v Bayer 04 Leverkusen (r) 21:35 - Vendee Globe 2012-13: Weekly Highlights (r). FA Cup 4th Rd: 22:30 - Brighton & Hove Albion v Arsenal (r) 00:35 - Man Utd v Fulham (r). Melita Sports 2 12:00 - 2012 Alpari World Match Tour: Venice - Day 3 (r) 14:00 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 15:05 FA Cup 4th Rd: Brighton & Hove Albion v Arsenal (r) 17:10 European Le Mans Series 2012. EP2: Donington (r) 18:05 America's Cup: World Series: Venice - Day 3 (r) 20:10 - Bundesliga: FC Augsburg v FC Schalke 04 (r) 22:05 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings 00:40 - FA Cup 4th Rd: Brighton & Hove Albion v Arsenal (r). Malta Stars 08:00 - Melita GFA 1st Div. (r) 09:40 - Malta Handball Assoc.:
La Salle v Pheonix SMS Mondial (r) 11:00 - Malta Basketball Assoc.: Hibs v Depiro (r) 12:25 - MRFU Ray Elliott Cup Final: Kavallieri v Overseas (r) 14:05 - BOV PL: Valletta v Hamrun (r) 16:05 - MFA Futsal League: Zejtun v St. Andrews (r) 17:25 - Melita GFA 1st Div. (r) 19:05 - Football Nurseries (r) 19:40 - MFA Futsal League 21:05 - MRFU Ray Elliott Cup Final: Kavallieri v Overseas (r) 22:45 - BOV PL: Valletta v Hamrun (r).
IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
30 Avvi]i PN
AVVI}I POLITI?I {AL SAFI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew g[al informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.
{AL BALZAN. Il-Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, fil-pjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet talftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322. L-ISLA. Is-Segretarju tal-
Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor ittessera li hu mitlub imur flUffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m.
{AL QORMI. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri talKumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;). SAN :ILJAN. Membri tal-
Kumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda.
I}-}URRIEQ. Membri tal-
Kumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l[las ta’ tesseri ;odda.
AVVI}I SO?JALI SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb
ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Coffee Morning, g[ada l-Erbg[a, 30 ta’ Jannar fit-9 a.m. fix-Xara Lodge, limiti tar-Rabat. Prezz €5 bit-trasport inklu]. G[all-biljetti /emplu 79010504 jew 21228585.
DAVID CASA. Il-{bieb ta’
David Casa se jorganizzaw Ri/eviment, g[ada l-Erbg[a, 30 ta’ Jannar fis-7.30 p.m. flUffi//ju PN ta’ {al Luqa. G[al aktar informazzjoni /emplu 21232166 jew 99462078.
RYAN CALLUS. Il-{bieb ta’ Ryan Callus se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 30 ta’ Jannar fid-9.30 a.m. filLimestone Heritage, is-Si;;iewi. G[all-biljetti u aktar informazzjoni /emplu 99847033, 79461207 jew 21461002 jew ibag[tu email fuq info@ryancallus.com. GEORGE PULLICINO. Il-
{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw }jara fil-Park g[allFamilja f’Marsaskala u Coffee Morning, il-{amis, 31 ta’ Jannar fid-9 a.m. fl-Inspire, Marsaskala. Prezz €5.50 bit-trasport inklu]. G[al aktar dettalji /emplu 79062222 jew 21344589 jew ]uru s-sit www.georgepullicino.pn#en#event s-calendar.
CARMELO MIFSUD BONNICI. Il-{bieb ta’ Carmelo Mifsud
Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 31 ta’ Jannar fid-9.30 a.m. f’Ferretti Restaurant, Bir]ebbu;a. Prezz €5.50 u l-biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 99900434. It-trasport hu pprovdut u jitlaq mill-postijiet tassoltu.
DAVID CASA. Il-{bieb ta’
David Casa se jorganizzaw Ri/eviment, il-{amis, 31 ta’ Jannar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ Bir]ebbu;a. G[al aktar informazzjoni /emplu 21232166 jew 99462078.
VICTOR SCERRI. Il-{bieb ta’
Victor Scerri se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 31 ta’ Jannar fid-9.30 a.m. fil-lukanda Golden Tulip Vivaldi, San :iljan. Prezz €4 u biljetti ming[and ilhelpers jew /emplu 99239840 jew 21242599.
SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb
ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Coffee Morning, il-:img[a, 1 ta’ Frar fid-9 a.m. fix-Xara Lodge, limiti tar-Rabat. Prezz €5 bittrasport inklu] u g[all-biljetti /emplu 79010504 jew 25965286.
SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb
ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Mediterranean Night, il-:img[a, 1 ta’ Frar fit-8 p.m. fir-Razzett lAbjad, Tal-Balal, limiti ta’ San :wann. Prezz €15 bit-trasport u drinks inklu]i. G[all-biljetti /emplu 79010504 jew 21228585.
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’ Tonio Fenech se jorganizzaw attività g[ar-residenti ta’ Birkirkara, il-:img[a, 1 ta’ Frar fit-8 p.m. fil-lukanda Corinthia, {’Attard. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.toniofenech.com.
JOE CASSAR. Diskussjoni
Politika ma’ Joe Cassar, il:img[a, 1 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tar-Rabat. Kul[add mistieden.
JASON AZZOPARDI. Il-{bieb
ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 5 ta’ Frar fil-lukanda Coastline, isSalina. Prezz €5. Biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 22985100 jew 99841333.
MARIO GALEA. Il-{bieb ta’
Mario Galea se jorganizzaw Breakfast, it-Tlieta, 5 ta’ Frar fillukanda Plaza, Tas-Sliema, Prezz €8 u g[all-biljetti /emplu 99465295, 99487102, 79369800, 99843063, 79334537 jew 99862141.
CLYDE PULI. Il-{bieb ta’
Clyde Puli se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 5 ta’ Frar fitTopaz Hall, {al Qormi. Tluq tattrasport fid-9 a.m. G[all-biljetti /emplu 21490643.
CHARLÒ BONNICI. Il-{bieb
ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 5 ta’ Frar fi Splash & Fun Park, Ba[ar i/-?ag[aq. Prezz €5 bit-trasport inklu] u g[all-biljetti /emplu 79992238.
ANTOINE BORG. Il-{bieb ta’ Antoine Borg se jorgannizaw Coffee Morning, it-Tlieta, 5 ta’ Frar fid-9 a.m. fis-St Martin’s Restaurant, il-Ba[rija. Biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 79092845, 79703644 jew 27450114. Trasport provdut.
FRANCIS ZAMMIT DIMECH.
Il-{bieb ta’ Francis Zammit Dimech se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 6 ta’ Frar fid9.30 a.m. fil-lukanda San Antonio, Bu;ibba. Prezz €5.50. Trasport provdut. G[all-biljetti jew informazzjoni /emplu 99449189.
PAULA MIFSUD BONNICI. Il-
{bieb ta’ Paula Mifsud Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, lErbg[a, 6 ta’ Frar fil-Buskett Roadhouse. Prezz €5, bit-trasport inklu], u g[all-biljetti /emplu 21239210, 79797178 jew 99242945.
EMANUEL DELIA. Il-{bieb ta’
FRANS AGIUS. Il-{bieb ta’ Frans Agius se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 7 ta’ Frar fid-9.30 a.m. fir-Razzett tal{biberija, Marsaskala. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 99492534 jew 99883314.
ALEXIEI DINGLI. Il-{bieb ta’ Alexiei Dingli se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 1 ta’ Frar fit-8 p.m. fil-Cortile Farmhouse, Tal-Balal, San :wann. Trasport provdut. G[al aktar informazzjoni /emplu 21221385, 79221385 jew 99489031.
DAVID CASA. Il-{bieb ta’
David Casa se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 7 ta’ Frar f’Ferretti restaurant, Bir]ebbu;a. G[all-biljetti /emplu 21232166, 79421071 jew 99462078, jew ibag[tu email fuq david@davidcasa.eu.
GEORGE PULLICINO. Il-
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’
Emanuel Delia se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 1 ta’ Frar fit-8 p.m. f’Villa Blanche, {al Far. Prezz €10 u g[all-biljetti /emplu 79044550. Jattendi l-Prim Ministru u Kap tal-PN Lawrence Gonzi.
{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw }jara fi/-?ittadella, isSibt, 2 ta’ Frar fis-2.15 p.m. Lattività hi bla [las u t-trasport ipprovdut jibda g[all-[abta ta’ 12 p.m. G[al aktar informazzjoni /emplu 79062222 jew 21344589 jew ]uru s-sit www.georgepullicino.pn.
ROBERT ARRIGO. Il-{bieb
ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Pasta Lunch, il-{add, 3 ta’ Frar fin-12.30 p.m. f’Villa Arrigo, inNaxxar. Prezz €6 u g[all-bookings /emplu 23285000.
Tonio Fenech se jorganizzaw attività g[a]-]g[a]ag[, il:img[a, 8 ta’ Frar fid-9.30 p.m. fi Places, Paceville. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.toniofenech.com.
JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe
Cassar se jorganizzaw Carnival#Country Night, il:img[a, 8 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fil-lukanda Vivaldi, Paceville. Prezz €18 g[all-kbar u €9 g[attfal, bit-trasport inklu]. G[allbookings /emplu 99468624, 79459227 jew 21451569.
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI {’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642. BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200. BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038. G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426. {AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567. L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382. L-ISLA. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5.30 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21806226 jew 99602472. IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733. {AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456. L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979. L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852. L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603. IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507. IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. flUffi//ju PN. IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com. PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222. RA{AL :DID. Kull nhar ta’ Tlieta u {amis bejn l-10 a.m. u l-11 a.m. u bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 79290954 jew 77290954. TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633. IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529. SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086. SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ :img[a bejn it-8.30 a.m. u 12.30 p.m. fl-Uffi//ju ’Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 21441438 jew 21441682 jew tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt. IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99225033. VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273849. I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. fl-Uffi//ju PN.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
Avvi]i PN 31 CHARLÒ BONNICI. Il-{bieb
ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw Ri/eviment g[at-tmienja u l11-il distrett, il-:img[a, 8 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fi Splash & Fun Park, Ba[ar i/-?ag[aq. D[ul b’xejn. G[al aktar informazzjoni /emplu 79796667, 79992238. Trasport provdut.
CLAUDETTE BUTTIGIEG.
Il-{bieb ta’ Claudette Buttigieg se jorganizzaw Ri/eviment f’g[eluq sninha, il-:img[a, 8 ta’ Frar fit-8 p.m. fil-lukanda Qawra Palace, il-Qawra. Prezz €12 bittrasport inklu] u g[all-biljetti /emplu 79573906, 99252900 jew 79276414. Jattendi l-Prim Ministru u Kap tal-PN Lawrence Gonzi.
GEORGE PULLICINO. Il-
{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw Pasta Buffet Lunch & Afternoon Tea, il-{add, 10 ta’ Frar fis-1 p.m. fil-Ball Room tarRadisson Blu Resort & Spa, Golden Sands, G[ajn Tuffie[a. Prezz €18 g[all-kbar u €10 g[at-tfal. Se jkun hemm log[ob organizzat g[at-tfal. G[al aktar dettalji /emplu 79062222 jew 21344589 jew ]uru s-sit www.georgepullicino.pn#en#even ts-calendar.
EDWIN VASSALLO. Il-{bieb
Coffee Morning, it-Tlieta, 12 ta’ Frar f’Ferretti restaurant, ilQajjenza. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu jew ibag[tu SMS fuq 99995742 jew 99490826.
ROBERT ARRIGO. Il-{bieb
ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Kun/ert mill-Pusè u l-band tieg[u, l-Erbg[a, 13 ta’ Frar fis7.30 p.m. fit-Teatru tas-Sale]jani, Tas-Sliema. Prezz €6 u g[allbookings /emplu 23285000.
DAVID AGIUS. Il-{bieb ta’
David Agius se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 14 ta’ Frar fid-9 a.m. fil-Buskett Roadhouse, ir-Rabat. Prezz €5 u t-trasport provdut. G[all-bookings /emplu 79423101 jew 21417507 jew ibag[tu email fuq david.agius@gov.mt.
CAROLINE GALEA. Il-{bieb ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Coffee Morning#Tombla, il{amis, 14 ta’ Frar fid-9.30 a.m. fil-lukanda Preluna. Prezz €5 bit-trasport inklu]. G[al aktar dettalji ]uru s-sit www.carolinegalea.com, il-pa;na ta’ Facebook www.facebook.com#caroline.gale awasmicallef, jew /emplu 99843564, 99491069. TONIO FENECH. Il-{bieb ta’
ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Ikla, il-{add, 10 ta’ Frar fis1 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €20 g[all-kbar u €10 g[at-tfal. Trasport provdut. G[al aktar informazzjoni /emplu 21433869.
Tonio Fenech se jorganizzaw attività g[ar-residenti ta’ {al Lija, l-Iklin, Fleur De Lys u Santa Venera, il-:img[a, 15 ta’ Frar fit-8 p.m. fil-lukanda Corinthia, {’Attard. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.toniofenech.com.
PHILIP MIFSUD. Il-{bieb ta’
MARIO GALEA. Il-{bieb ta’
Philip Mifsud se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 12 ta’ Frar fil-lukanda San Antonio, Bu;ibba. G[al aktar dettalji /emplu 21462304 jew 98892013.
Mario Galea se jorganizzaw Disco Party g[a]-]g[a]ag[, il:img[a, 15 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta]-}ejtun. D[ul b’xejn.
TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’
DAVID CASA. Il-{bieb ta’
Toni Bezzina se jorganizzaw
David Casa se jorganizzaw Pasta
Night, il-:img[a, 15 ta’ Frar fit8 p.m. fir-Razzett l-Antik, {al Qormi. Prezz €12 bit-trasport inklu] u g[all-biljetti /emplu 21232166 , 79870369 jew 99462078.
ROBERT CUTAJAR. Il-{bieb
ta’ Robert Cutajar se jorganizzaw Coffee Morning, il-:img[a, 15 ta’ Frar fid-9.15 a.m. fillukanda San Antonio, Bu;ibba. Prezz €7, li jinkludi g[axar log[biet tombla, ikel u t-trasport mid-distrett. Il-biljetti jistg[u jinkisbu mill-Uffi//ju PN talMellie[a, San Pawl il-Ba[ar u n-Naxxar, ibag[tu SMS fuq 79262101, 99824570 jew 99856662, jew email fuq robertcutajar72@gmail.com.
SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb
ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Grand Buffet Dinner, isSibt, 16 ta’ Frar fit-8 p.m. filMagazino, Valletta Waterfront. Prezz €25 b’ilma u nbid inklu]. G[all-biljetti /emplu 79010504 jew 25965286.
GEORGE PULLICINO. Il-
{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw }jara fl-Irziezet talBuskett, is-Sibt, 16 ta’ Frar fis2.15 p.m. L-attività hi bla [las u t-trasport ipprovdut jibda g[all[abta tas-1 p.m. G[al aktar informazzjoni /emplu 79062222 jew 21344589 jew ]uru s-sit www.georgepullicino.pn.
lukanda Cavalieri. Prezz €15 u g[al aktar informazzjoni jew trasport /emplu 21433869.
SHIRLEY FARRUGIA. Il-
{bieb ta’ Shirley Farrugia se jorganizzaw Pasta Night, isSibt, 16 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fil-Bird Park, is-Salina. Ittrasport jitlaq minn Pjazza Rotunda fis-7.15 p.m. Prezz €3.50 u biljetti ming[and ilhelpers jew /emplu 99845234 jew 99459383.
JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe
Cassar qed jorganizzaw Get Together, it-Tlieta, 19 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN talIm;arr. D[ul b’xejn u g[al aktar informazzjoni /emplu 99468624, 79459227 jew 21451569.
PETER MICALLEF. Il-{bieb
ta’ Peter Micallef se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 19 ta’ Frar fil-Limestone Heritage, isSi;;iewi. G[all-biljetti /emplu 21465070 jew 79460054.
Coffee Morning kbir f’G[awdex Nhar il-:img[a, l-1 ta’ Frar, fit-8.30 a.m. Fil-Crystal Palace, Marsalforn. Jattendu l-Kandidati kollha tal-Partit Nazzjonalista tad-Distrett. Mistieden spe/jali: Il-Prim Ministru u l-Kap talPartit Nazzjonalista Lawrence Gonzi. Trasport u biljetti ming[and il-helpers tas-soltu. Prezz: €3
JASON AZZOPARDI. Il-
{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Ri/eviment, is-Sibt, 16 ta’ Frar fis-7.30 p.m. f’Villa Overhills, Bir]ebbu;a. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 22985100 jew 99841333.
EDWIN VASSALLO. Il-{bieb
ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Open Bar Party (inbid u minerali), is-Sibt, 16 ta’ Frar fit8.30 p.m. fil-penthouse tal-
Se ssir quddiesa g[al ru[ il-Presidenti u l-Membri tal-Kumitat E]ekuttiv tal-APAN - Anthony Borg, Anthony Battistino, Maurice Debono u Godfrey Magri Demajo. Din se ssir il-{amis, 31 ta’ Jannar fis-6.30 p.m. fil-knisja ta’ San Gejtanu, il-{amrun.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
32 Klassifikati PROPRJETÀ
Il-Mosta – Il-Blata l-G[olja
APPARTAMENT li jikkonsisti fi tliet kmamar tas-sodda, wa[da ensuite u ]ew; gallariji kbar, designer finished.
?emplu 99200717 jew 99200354.
Is-Swatar
APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tas-
sodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar tal-banju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu]
fil-prezz. ?emplu 77467703.
G{ALL-KIRI
Ix-Xag[ra, G[awdex
DAR g[all-kiri long-let fi Triq Spera, ix-Xag[ra. ?emplu 21551139 jew 99459439.
rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
{anut g[all-kiri, 40 sqm f’area kummer/jali, Class 4 u jista’ jopera fi Class 6 Premium. €10,000 u kera ta’ €55 kuljum. Dan il-[anut hu lest minn kollox, kemm tid[ol fih. ?emplu 21322533 jew 99439260.
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
VETTURI
Tiswijiet
Tas-Sliema
4 seater, f’kundizzjoni tajba. ?emplu 79295595.
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
AVVI}I
G{ALL-BEJG{
G[al kull xog[ol
G[amara antika
Pajero 1996
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Kamra tal-pranzu
INJAM tip Messikan: mejda, sitt si;;ijiet u Welsh dresser. €1950 jew l-eqreb. ?emplu 99010176.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
Passatemp 33
Tisliba
Mimdudin>5. Jekk marda hi hekk, taf tiggrava (5) 6. Tistkenn ta[t wa[da (5) 7. Si;ra li tin]amm fostna g[a]-]ina tal-;onna u ttoroq (5) 10. Ferg[a bid-dawl ta’ linfa (5) 11. Tisma’ le[nu fl-opra (5) 12. Il-katuba l-antika (5) 14. Dari kienu ju]awha g[atta[mil tas-snien wara l-ikel (5) 16. Ta’ forma tonda tawwalija (5) 17. Ni]]el fuq karta (5) 18. Il-qawl jg[idilna li fejn tid[ol ix-xemx, ma jid[olx dan! (5)
Weqfin>1. G[a]i] (6) 2. Ng[idu li a[jar wa[dek f’gorbo;, milli f’dan mannies! (6) 3. Qaleb borma mis[un jag[li fuqu u … (6) 4. Ma[lu; tal-qoton (6) 8. Tnehida (5) 9. Dak kustodju, dejjem mieg[ek (5) 12. Frak tal-weraq niexef mag[mul g[at-tipjip (6) 13. Il-[in waqt il-quddiesa, li l-qassis ja[sel idejh (6) 14. Ta[bita tal-qalb (6) 15. Strument tad-daqq (6)
Super Sudoku… mill-1 sad-9 u mill-A sa/-? Moderata: qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 u l-ittri mill-A sa/-? f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru u kull ittra g[andhom jidhru darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ erba’ kaxxi bi tlieta.
Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin>- 5. Rabba; 6. Polpa; 7. ?erna; 10. Tifli; 11. Traba; 12. Qares; 14. Tifel; 16. Panew; 17. Mulej; 18. Qabel. Weqfin>- 1. :ranet; 2. u 13. Panedispanja; 3. Sponut; 4. Lapida; 8. Sfura; 9. Tafja; 12. Qadima; 14. Trejqa; 15. Lokali.
– Tabib, jekk jog[;bok int u ;ej ixtrili erba’ kavalli, ]ew; lumijiet, nofs tu]]ana bajd u pakkett gallettini!
Draughts
Soluzzjonijiet
Tellieqa tal-karozzi Fuq nett tidher il-bidu ta’ tellieqa bejn tnax-il karozza. Filparti ta’ ta[t jidher il-final. X’inhuma n-numri tal-erba’ karozzi rebbie[a?
Super Sudoku
Abjad: 15 – 20, Iswed: 24 – 15; Abjad: 6 – 11, Iswed: 15 – 6; Abjad: 30 – 27, Iswed: 25 – 18; Abjad: 19 – 14, Iswed: 18 – 11; Abjad: 27 – 2 jimblokka u jirba[.
Jirba[ l-Abjad :ib il-bord tad-draughts u qieg[ed id-dammi e]att kif jidhru hawn fuq. Imissu jilg[ab l-abjad. Kif jista’ dan jirba[ il-log[ba f’[ames mossi?
Qwiel Maltin
Jirba[ l-abjad
:lieda boxing Bil-lapes imla kull spazju fejn tidher tikka sewda u g[andu jitfa//a quddiemek silwett ta’ tnejn waqt ;lieda boxing.
Tellieqa tal-karozzi Il-karozzi rebbie[a mixxellug g[al-lemin huma: 7 – 5 – 2 – 10
• A[jar titwieled fqir u tmut sinjur. Dan ifisser li l-importanti fil-[ajja hu kif nispi//aw u mhux kif nibdew. A[seb f’li int u mhux f’li kont. • A[jar tobdi milli tikkmanda. Dan ifisser li wie[ed li jikkmanda g[andu responsabbiltajiet iktar minn wie[ed li jobdi.
It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
34 HOCKEY
Reb[iet g[al Young Stars u Rabat Young Stars ........................3 White Hart. ........................2
Fi tmiem il-;img[a tkompla l-kampjonat lokali talhockey u Young Stars u Rabat irre;istraw reb[iet kontra White Hart u Sliema Hotsticks rispettivament u ironikament i]-]ew; partiti ntemmew fi skor ta’ 3-2. Young Stars marru filvanta;; wara 22 minuta permezz ta’ Luke Borg Costanzi. Listess plejer, minuti wara, kellu /ans kbir biex i]id l-iskor imma l-goalkeeper ta’ White Hart, Robert Vassallo Agius, salvalu tajjeb. White Hart lag[bu bilkontrattakk u Keith Laferla ;ab id-draw fit-32 minuta u b’hekk it-timijiet marru jistrie[u bliskor ikun dak ta’ 1-1. Young Stars bdew tajjeb
fit-tieni taqsima u fl-47 minuta ng[ataw penalty. Edward Hughes skurja l-penalty biex po;;a’ lil Young Stars 2-1 minn fuq. L-istess Edward Hughes skurja t-tieni gowl tieg[u minn penalty ie[or wara sieg[a log[ob biex b’hekk Young Stars kienu qed igawdu vanta;; ta’ tliet gowls. White Hart naqqsu d-distakk tliet minuti wara meta tentattiv ta’ Tony Azzopardi kien devjat g[al ;ewwa x-xibka. L-iskor baqa’ 3-2 sat-tmiem.
Rabat...................................3 Sliema H .............................2
Rabat g[elbu lil Sliema Hotsticks 3-2 u minkejja li dawn tal-a[[ar bdew tajjeb, aktar ma beda jg[addi [in
kienu Rabat li bdew isibu xxibka. Hotsticks fallew diversi /ansijiet fil-bidu u ta’ dan pattew qares g[ax Rabat fet[u l-iskor wara 20 minuta permezz ta’ Kevin Micallef. Wara li Mario Galea falla /ans tajjeb, Rabat marru tnejn minn fuq meta Michael Galea, fis-26 minuta, g[eleb lill-goalkeeper avversarju. }ew; minuti wara dan ilgowl waslet it-reazzjoni ta’ Hotsticks meta dawn skurjaw permezz ta’ Ryan Dalli. Fil31 minuta Rabat re;g[u marru ]ew; gowls minn fuq meta skurjaw gowl ie[or. Fit-tieni taqsima Hotsticks skurjaw fis-46 minuta permezz ta’ Ludolf Rasterhoff imma ma rnexxilhomx i;ibu d-draw.
MALTA V IRLANDA
Il-biljetti g[all-bejg[ Il-biljetti g[all-partita ta’ [biberija bejn Malta u l-Irlanda ta’ Fuq issa jinsabu g[all-bejg[. Illog[ba se tintlag[ab fis-6 ta’ Frar f’Ta’ Qali. Wie[ed jista’ jakkwista dawn il-biljetti mis-sit www.mfa.com.mt jew minn www.MaltaTicket.com. Il-prezzijiet tal-biljetti huma dawn:
West Stand A u C (Upper) - €25 West Stand A u C (Lower) - €15 Millenium Stand - €8 South Stand - €5 Tfal ta[t it-12-il sena - €2 Ta’ min jinnota li dawk li g[andhom il-Goal Card jistg[u jattendu g[al din il-log[ba b’xejn.
John Zammit
?IKLI}MU
Zammit ikkonfermat g[al sentejn o[ra John Zammit ;ie kkonfermat b[ala President tal-Federazzjoni ta/-?ikli]mu f’Malta. Dan t[abbar waqt il-Laqg[a :enerali Annwali li saret dan l-a[[ar. Daniel Borg Olivier ;ie kkonfermat b[ala Segretarju filwaqt li Austin Camilleri ;ie kkonfermat b[ala Te]orier. Zammit irringrazzja lil dawk kollha li attendew din il-Laqg[a u fl-istess [in talab lill-membri biex jikkolaboraw matul lista;un li ;ej. L-ista;un jibda fit-3 ta’ Frar u l-ewwel attività se tkun time trial.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
Sport 35 DARTS
St Joseph BC jiksbu l-ewwel reb[a Fi tmiem il-;img[a tkomplew il-kampjonati tad-darts u minn diversi log[biet li ntlag[bu spikkat l-ewwel reb[a ta’ St Joseph BC flEwwel Divi]joni. Dawn tal-a[[ar g[elbu lil Juventutis Domus 8-0. Floriana Ajax JS Dimech kisbu reb[a tajba barra minn darhom ta’ 7-1 fuq ?a//u SC, biex issa la[qu lil-leaders Pawla Wolves. Il-log[ba bejn Pawla u Bu;ibba ;iet posposta. Log[ba o[ra li ;iet posposta kienet dik bejn Marsa SM U }abbar Southcliff. Fit-Tieni Divi]joni, il-;lieda g[ar-reb[ tattitlu kompliet ti[rax, fejn bir-reb[a barra minn darhom li akkwistaw Manchester Conquest Ba POs Bar baqg[u punt fuq Mqabba Lilly BC u Beland BC. Manchester reb[u bi skor ta’ 5-3. Mqabba Lilly BC u Beland BC kisbu reb[iet ta 6-2 fuq Xuereb Instalations u Bormla Bocci Club rispettivament, Fil-partita l-o[ra Johnnys Bar u Duke of Conouth BC spi//aw fi draw ta’ 4-4 Fit-Tielet Divi]joni Floriana Munchie Pub irre;istraw l-10 reb[a tag[hom, meta f’darhom g[elbu lil Bormla BC bi skor ta’ 5-3. Cospicua Dynamos baqg[u fit-tieni post, meta g[elbu blistess skor lil Peppis Bar.
Kif Jinsabu I Div
Floriana Ajax JS Dimech u Pawla Wolves SC – 26, Marsa St.Micheals Bar – 20, }abbar Southcliff- 16 Ca//u SC- 15, Bu;ibba BC- 14, St.Joseph BC- 8, Juventutis Domus- 1
II Div
Manchester Conquest Bar -26, Mqabba Lilly Bc u Beland BC -25, Duke of Conouth BC 20, Johnnys Bar – 17, P Os Bar -13, Xuereb
Installations -5, Bormla BC- 3
III Div
Floriana Ajax Munchie Pub -34, Cospicua Dynamos -28, Cocks SC -22, Sagra Familja BC -18, Peppis Bar -12, Bormla BC u Mosta BC – 8, Education Bar -5
Ri]ultati
Kampjonat Nazzjonali 8-a-side
I Div
?a//u Social Club v Floriana A. JS Dimech St Joseph BC v Juventutis Domus
1-7 8-0
Mqabba Band Club v Xuereb Installations P.O.’s Duwpa v Manchester Conquest Bormla Bo//i Club v Beland Band Club Johnny’s Bar v Duke of Connaught BC
6-2 3-5 3-5 4-4
II Div
III Div
Cocks Sports Club v Sagra Familja BC 5-3 Cospicua Dynamoes v Ta’ Peppi Bar 5-3 Floriana A. Munchies Pub v Bormla Bo//i Club 5-3 Mosta Bo//i Club v Education Bar 3-5
Kampjonat 4-a-side
?a//u SC v Floriana A Demis Garage 6-10 Marsa St Michael v }abbar KSI Malta A 8-8 Pawla Wolves A v Bu;ibba Bo//i Club 10-6 St Joseph BC v Floriana A JS Dimech 9-7 Pawla Wolves B v Juventutis Domus 14-2 Man Conquest Bar A v Duke of Connaught 10-6 Education Bar v Mosta Bo//i Club 11-5 Floriana A Munchies Pub B v C. Sports Club 8-8 Cospicua Dynamoes v Bormla Bo//i Club A 8-8 P.O.’s Duwpa v Man Conquest Bar B 10-6 Bormla Bo//i Club Bv Beland Band Club 7-9 Johny’s Bar v Peppi’s Bar 14-2
KO 5-a-side
La Rive Sagra Familja v Beland Band Club 5-5 (G[addew Sagra Familja) Manchester Conquest Bar v Johnny’s Bar 7-3 Floriana A. JS Dimech A v Floriana A. JS Dimech C 2-8
?IKLI}MU
Tygart jg[id li Armstrong qed jigdeb Il-Kap tal-A;enzija ta’ Kontra d-Doping fl-Istati Uniti, Travis Tygart, qal li Lance Armstrong xorta qed jigdeb dwar il-passat tieg[u. Rapport ma[ru; mill-USADA ]vela li Armstrong g[amel u]u minn sustanzi pprojbiti u s-seba’ titli tat-Tour De France li reba[ bejn l-1999 u l-2005 ;ew irtirati. Barra minn hekk, ;iet irtirata wkoll il-medalja tal-bron] li dan reba[ waqt l-Olimpjadi ta’ Sydney. Armstrong
tkellem dwar dan kollu f’intervista li kellu re/entement ma’ Oprah Winfrey u ammetta li g[amel u]u minn sustanzi pprojbiti imma qal li meta rritorna fl-isport, ji;ifieri fl-2009, ma kiser l-ebda regola. Tygart qal li skont l-evidenza, Armstrong g[amel u]u minn sustanzi pprojbiti anke fl-2009. Tygart qal li Armstrong gideb g[ax hemm li;i li jekk il-ka] ma jkunx ilu aktar minn [ames snin, dan
jista’ jittressaq il-Qorti fuq reat kriminali. “Armstrong g[andu jag[mel b[al s[abu u jg[id il-verità kollha,” qal Tygart. Il-USADA tat lil Armstrong /ans sas-6 ta’ Frar biex jistqarr il-verità kollha b’mod uffi/jali. Tygart qal ukoll li waqt li kien g[addej il-ka] ta’ Armstrong ir/ieva theddid permezz ta’ ittri anonimi. Dan tal-a[[ar qal li b[alissa g[addejja investigazzjoni min-na[a tal-FBI.
Azzjoni mill-partita bejn Kavallieri u HMS
HANDBALL
Kavallieri, Luxol u La Salle bl-istess punti Kavallieri, Luxol u La Salle kollha jinsabu bl-istess punti imma tajjeb wie[ed jg[id li Kavallieri g[andhom log[ba aktar. Il-konfront dirett bejn Luxol u La Salle se jkun wie[ed de/i]iv g[ax min jirba[ se jitla’ fil-qu//ata. Fin-na[a t’isfel tal-klassifika, Phoenix SMS Mondial u Aloysians Von Taine g[adhom ming[ajr punt.
Mill-kategorija tan-nisa, lewwel log[ob tat-tieni rawnd kien log[ob missielet. Il-leaders La Salle ZT Developments tilfu l-ewwel punti tal-kampjonat meta spi//aw fi draw ta’ 19-19 kontra r-rivali Aloysians }mer/. Luxol irnexxielhom jiksbu l-ewwel punti tal-kampjonat bi draw ta’ 18-18 kontra Phoenix Dolcino.
IN-NAZZJON It-Tlieta 29 ta’ Jannar, 2013
36 Sport BOV II DIV.
}ebbu; ikomplu fit-triq tal-promozzjoni }ebbu;…………………… 2 M;arr…………………….. 0
}ebbu; Rangers komplew bil-mixja fil-qu//ata talklassifika meta g[elbu lil M;arr 2-0 b’goal f’kull taqsima. G[al }ebbu; din kienet ;img[a o[ra po]ittiva u r-reb[a waslet wara li qatg[u passa;; mal-a[[ar tmienja tal-U*Bet FA Trophy. }ebbu; iddominaw illog[ba u din it-tielet reb[a konsekuttiva tag[hom kienet meritata. Min-na[a tag[hom M;arr g[amlu dak li setg[u i]da finalment kellhom ibaxxu rashom g[al tim superjuri g[alihom. }ebbu; kif kien mistenni [adu l-inizjattiva u wara kwarta marru fil-vanta;;. Azzjoni mibdija minn Alan Tabone li qassam lejn
MAURICIO RODRIGUES BRITTO li b’xutt b’sa[[tu ma ta l-ebda /ans lil Ellul isalva. Ir-reazzjoni ta’ M;arr kienet fjakka u kienu }ebbu; li qabel intemmet it-taqsima resqu qrib b’daqqa ta’ ras ta’ Omar Rababah salvata minn Ellul bi bravura. Fit-tieni taqsima l-andament baqa’ l-istess bir-Rangers dejjem juru l-a[jar ideat. I]da biex serr[u rashom kellhom jistennew sa [ames minuti mit-tmiem meta kien issostitut SERGIO HILI li skorja t-tieni goal biex }ebbu; Rangers g[amlu pass ie[or importanti lejn ilpromozzjoni g[all-Ewwel Divi]joni. M;arr: K. Ellul, D. Axiaq, J. Said, W. Camilleri, A. Aquilina, J.P. Zammit, M.
Kif Jinsabu L R D T F K Pti
}ebbu; R. 15 10 San :wann 14 7 Msida SJ 15 7 St. George’s 15 6 St. Patrick 15 7 }urrieq 14 5 Si;;iewi 15 6 Fgura U. 15 6 Pembroke A. 15 5 Mellie[a 15 5 Kirkop U. 15 4 G[arg[ur 15 2 Sta Venera 15 2 M;arr U. 15 1
4 1 39 5 2 29 5 3 30 7 2 24 2 6 21 6 3 21 3 6 27 3 6 22 5 5 22 5 5 16 4 7 15 5 8 16 4 9 19 4 10 15
15 16
22 17 18 15 24 24 19 26 22 23 40 35
34 26 26 25 23 21 21 21 20 20 16 11 10
7
Deguara (L.Mifsud), S. Licari, S. Camilleri, C. Tabone, C. Abela }ebbu;: J. Spiteri, L. Camilleri, L. Galea, W. Camenzuli, M. Farrugia, L.J. Agius, R. Spiteri (J. Xerri), C. Caccitolo (B. Chetcuti), A. Tabone, O. Rababah (S. Hili), M. Rodrigues Britto Referee: Keith Buhagiar
St. George’s isa[[u r-raba’ post St. George’s………...……. 1 Pembroke………………… 0
St . George ’ s komplew sa[[ew posthom fir - raba ’ post tal - klassifika b ’ 25 punt , meta kisbu s - sitt reb[a wara li g[elbu lil Pembroke 1- 0 is - Sibt . L - uniku gowl tal - partita wasal fit - 33 minuta , meta wara ;irja tajba minn nofs il - ground ta ’ Agbeobinna , dan qassam /entrali lejn EMERSON AMAIRA li minn po]izzjoni ideali g[eleb g[al kollox lill goalkeeper Grima . Pembroke laqtu l - lasti
kmieni fit - tieni taqsima permezz ta ’ Emeka , u ]ew; minuti wara Bormla re;g[u marru vi/in b ’ xutt ta ’ Agbeobinna minn tarf il - kaxxa li g[adda ftit g[oli . Fit - 58 minuta Pembroke tke//ielhom Kane Micallef fuq im;iba [a]ina , kif ukoll wie[ed mid - diri;enti tal - klabb minn fuq il - bank tas - sostituti g[al protesti . Fl - a[[ar sekondi qabel tmiem il - partita St . George ’ s ukoll spi//aw b ’ g[axra meta tke//a Quincy Bregnan g[al foul
ikrah fuq Emeka f ’ tarf il kaxxa . St. George’s: R. Marmara, E. Sevasta, R. Previ, Q. Bregnan, G. Vella, G. Inguanez, J. Farrugia, E. Amaira (C. Grech), M. Brincat, S. Agius (C. Tanti), O. Lucky Agbeobinna Pembroke: N. Grima, M. Mamo, N. Gatt Coleiro, L. Cilia, C. Debattista (C. Farrugia), R. J. Emeka, G. Spiteri, D. Cremona, A. Galea (K. Coleiro), J. C. Borg (N. Schembri), K. Micallef) Referee: Sebastiano Gambuzza
Ftit tan-nifs g[al Mellie[a Mellie[a……………...…… 3 Si;;iewi………….……….. 2 Mellieha rritornaw g[arreb[ meta f’log[ba mill-iktar missielta u kumbattuta g[elbu lil Si;;iewi 3-2 b’Giovanni Galea jiskorja doppjetta. Dan kien ri]ultat ferm importanti g[al Mellie[a li jinsabu fin-na[a t’isfel tal-klassifika. Bidu tajjeb g[al Si;;iewi li fl-ewwel azzjoni perikolu]a marru fil-vanta;; wara sitt minuti. Kienet azzjoni mibdija minn James Shead li da[al fil-kaxxa u kellu xutt salvat parzjalment minn Cutajar, il-ballun wasal g[and Farrugia i]da Cutajar re;a’ salva u finalment kien KIM BUHAGIAR li xe[et fix-xibka. Ir-reazzjoni tal-Melli[in
kienet tajba u fit-23 minuta kisbu d-draw meta Giovanni Galea qassam lejn DANIEL SALIBA li x-xutt fjakk tieg[u qarraq bil-goalkeeper Cassar u spi//a ;ewwa. Mellie[a bdew jilag[bu a[jar u fl-34 minuta marru g[all-ewwel darba filvanta;; meta xutt bomba ta’ Daniel Saliba kien parzjalment salvat minn Cassar u mir-rebound kien GIOVANNI GALEA li dar tajjeb mal-goalkeeper u xe[et fix-xibka. It-tieni taqsima kompliet interessanti bil-Mellie[a juru l-a[jar log[ob. Fit-68 minuta kellhom goal tas-sostitut Justin Zammit im[assar u fil75 minuta serr[u rashom bittielet goal meta William Borg u Daniel Saliba kellhom
azzjoni tajba bil-ballun jasal g[and GIOVANNI GALEA li mill-vi/in ma ]baljax. Si;;iewi wettqu reazzjoni i]da kien biss fil-[in mi]jud li naqqsu l-iskor meta minn kross ta’ Gordon Mallia, kien RODRICK FARRUGIA li b’daqqa ta’ ras g[eleb lil Cutajar. Mellie[a: K. Cutajar, D. Cauchi, L. Cauchi, P. Taylor, D. Borg, W. Borg, K. Fenech, R. Cutajar (J. Zammit), W. Borg St John (J. Farrugia), G. Galea, D. Saliba (K. Simiana) Si;;iewi: I. Cassar, J. Mercieca, N. Galea, E. Calleja, M. Camilleri, K. Buhagiar (P. Spiteri), G. Mallia (J. Camilleri), S. Delia, R. Farrugia, E. Bugeja, J. Shead (E. Ciappara) Referee: Daryl Agius
G[arg[ur issorprendew lil Fgura United u reb[ulhom 1-0 g[at-tieni reb[a dan l-ista;un biex Fgura issa ilhom [ames log[biet ming[ajr reb[a (ritratt> Alex Degabriele)
Sorpri]a minn G[arg[ur G[arg[ur……….….…….. 1 Fgura…………….….……. 0 G[arg[ur issorprendew lil Fgura 1-0 meta wara sensiela ta’ [ames telfiet konsekuttivi, kisbu t-tieni reb[a tag[hom dan l-ista;un. Fgura issa ilhom [ames log[biet ming[ajr reb[a u fl-a[[ar [ames konfronti tag[hom, [adu biss ]ew; punti. G[arg[ur [ar;u fuq lattakk u kellhom /ans tajjeb wara tmien minuti meta wara ;irja tajba, Busuttil sab lil Micallef ]markat, i]da x-xutt tieg[u mill-vi/in g[adda ftit barra. L-a[jar /ans g[al Fgura wasal fis-60 minuta, meta xxutt qawwi ta’ Darmanin minn tarf il-kaxxa ;ie mtajjar
minn fuq il-linja minn Fedele. L-uniku gowl tal-partita wasal erba’ minuti wara, meta wara [arba tajba, MARK GAUCI g[eleb lill-goalkeeper Bartolo g[al dak li kellu jkun il-goal tar-reb[a. G[arg[ur: C. Francica, K. Fedele, N. Scerri, D. Camilleri, M. Gauci, M. Busuttil, D. Sammut, R. Logon (I. Todorov), V. C. Obidimalor, C. Ellul (G. Camilleri), D. Micallef (K. Galea) Fgura: B. Bartolo, D. Sammut, N. Curmi, R. Adami, N. Zerafa, M. Spiteri, E. Cornago san Pedro, K. Darmanin, J. Dalli, L. Bonett, L. Vella (C. Camenzuli) Referee: Martin Borg
In/erta sal-a[[ar Kirkop U..............................0 Msida St. J...........................2
Msida St. Joseph kisbu sseba’ reb[a tal-ista;un meta f’partita li baqg[et in/erta sala[[ar g[elbu lil Kirkop United 2-0. G[alkemm Msida kienu l-a[jar tim, fallew diversi okka]jonijiet u ssugraw li jsofru l-gowl taddraw lejn l-a[[ar. Msida marru vi/in fil-21 minuta meta free-kick ta’ Templeman kien g[oddu qarraq b’kul[add qabel Caruana salva. Kirkop wie;bu minuta wara b’Ohaka jipprova xortih i]da x-xutt fil-baxx kien salvat minn Agius. Msida fet[u l-iskor fis-36 minuta meta minn kross ta’ Leslie Cassar, MAURO GRIOLI da[al tajjeb u wara li kkontrolla g[eleb lil Caruana. Fil-50 minuta /ans tajjeb g[al Msida li jirduppjaw i]da minn [alq il-lasta Grioli falla. {ames minuti wara Msida mill-;did vi/in it-tieni gowl meta minn inde/i]joni fid-
difi]a ta’ Kirkop, Ronnie Celeste pprova minn po]izzjoni angolata i]da xxutt tieg[u ;ie imtajjar minn fuq il-linja minn Richard Galea. Kirkop marru vi/in id-draw fil-85 minuta meta xutt b’sa[[tu ta’ Dean Agius ;ie salvat minn Agius. Imma Msida g[alqu l-partita fl-94 minuta meta SHAWN MAGRO skorja ;miel ta’ gowl fejn qabad ballun minnofs il-grawnd u wara li qabe] ]ew; difensuri tefa’ fix-xibka. Kirkop: J. Caruana, R. Galea, C. Farrugia, A. Busuttil, A. Formosa (C. Vella), B. Falzon, D. Agius, M. Pisani (R. Darmanin), I. Victor Ohaka, D. Grech (B. Bugeja), M. Abdilla Msida: J. Agius, L. Cassar, S. Vella, L. Baldacchino, M. Caruana, O. Zammit, S. Magro, T. Templeman (D. Attard), F. de Andrade, M. Grioli (K. Grech), R.Celeste Referee: Etienne Mangion
IN-NAZZJON It-Tlieta 29 ta’ Jannar, 2013
Sport 37 EURO 2020
Il-Bulgarija se titfa’ l-kandidatura Il-Bulgarija mistennija titfa’ l-kandidatura tag[ha biex torganizza wa[da millog[biet tal-kampjonati Ewropej tal-2020. Matul il;img[a li g[addiet il-UEFA [abbret li l-Euro 2020 se ssir madwar 13-il belt fl-Ewropa. Il-President talFederazzjoni tal-Futbol Bulgaru, Borislav Mihaylov qal li fil-jiem li ;ejjin se jitkellem mal-Prim Ministru Boiko Borisov dwar jekk hux se jkun possibbli li l-pajji] jitfa’ din il-kandidatura. Mihaylov, li hu wkoll membru fi [dan il-Kumitat E]ekuttiv tal-UEFA spjega li
l-grawnds li fihom se jintlag[bu l-partiti jridu jkunu jesg[u minn tal-anqas 50 elf ru[. Il-UEFA se tag[mel ]ew; e//ezzjonijiet g[al ]ew;t ibliet li g[andhom grawnds i]g[ar u fil-fatt il-Bulgarija tista’ tgawdi minn dan g[ax s’issa, fil-pajji] m’hemmx grawnd li jesa’ 50 elf ru[. Il-grawnd nazzjonali talBulgarija, il-Vasil Levski Stadium f’Sofia jesa’ 43 elef ru[ imma jrid isir titjib fih biex jil[aq il-kriterji talUEFA. Mihaylov qal li se jistaqsi lill-Prim Ministru jekk il-Gvern hux lest jinvesti
biex jinbnew grawnds ;odda. Rapporti fil-;urnali Bulgari qed jg[idu li anke rRumanija hi interessata biex torganizza log[ba imma s’issa ma kien hemm l-ebda konferma min-na[a talFederazzjoni tal-Futbol firRumanija. Fl-2011 ilBulgarija u r-Rumanija esprimew l-interess li jorganizzaw il-Euro 2020 bejniethom. :img[a ilu s-Segretarju :enerali tal-Federazzjoni talFutbol fis-Serbja qal li l-belt ta’ Belgrade hi interessata li torganizza log[ba minn dawn il-kampjonati.
TRASFERIMENTI
Guardiola jrid lil Suarez Il-kow/ il-;did ta’ Bayern Munich Pep Guardiola se jing[ata 240 miljun lira sterlina biex i;ib plejers ;odda u hu mifhum li dan jixtieq jakkwista lillattakkant ta’ Liverpool, Luis Saurez. Guardiola [alla lil Barcelona fi tmiem l-ista;un li g[adda u g[amel sena bla klabb. Rapporti fil-;urnali qalu li Guardiola jrid ]ew; attakkanti, lil Luis Suarez u l-attakkant ta’ Atletico Madrid, Radamel Falcao. Suarez g[andu kuntratt ma’ Liverpool li jorbtu sal2018 u jiswa madwar 40 miljun lira sterlina. Falcao jiswa madwar 50 miljun lira sterlina.
MOURINHO – Il-manager ta’ Real Madrid, Josè Mourinho qal li m’g[andu lebda [sieb li jmexxi klabb :ermani]. Mourinho qal dan meta kien mistoqsi x’ja[seb dwar il-fatt li Guardiola, rivali tieg[u, mar ja[dem ma’ Bayern Munich. “M’g[andix x’ng[id dwar dan. Forsi ipprefera li jkun f’kampjonat li m’hemmx jien fih. Li hu ]gur hu li jien mhux se mmexxi klabb :ermani],” qal Mourinho. CARRICK – Man Utd se joffru kuntratt ;did lil Michael Carrick. Il-kuntratt ta’ dan ilmidfielder jiskadi sena o[ra u rRed Devils se joffrulu kuntratt ta’ sena. Dan l-a[[ar Man Utd qed joffru kuntratti ta’ sena lill-
FUTBOL INGLI}
Aston Villa u Newcastle fi sfida diretta Bejn illum u g[ada jitkompla l-kampjonat Ingli] fejn tispikka l-log[ba tal-lum bejn Aston Villa u Newcastle, ]ew; timijiet li jinsabu fis-16 u s-17-il post rispettivament. Aston Villa reb[u biss log[ba mill-a[[ar disg[a li lag[bu filwaqt li l-Magpies reb[u darbtejn fl-a[[ar 14-il partita. Aston Villa, fi spazju ta’ ;img[a ;ew ukoll eliminati mil-League Cup u mill-FA Cup kontra Bradford u Millwall, ]ew; timijiet li fuq il-karta huma ferm inferjuri g[alihom. Illejla /-Champions Man City m’g[andhomx ifallu kontra QPR, tim li jinsab f’qieg[ il-klassifika u li fi tmiem il-;img[a ;ie umiljat minn MK Dons fl-FA Cup. Man City se jkollhom liddifensur u captain Kompnay nieqes wara li we;;a’ fl-FA Cup kontra Stoke. Il-leaders Man Utd mistennija ji;bru t-tliet punti meta jilqg[u lil Southampton f’Old Trafford. Fi tmiem il-
;img[a Utd g[addew g[all[ames rawnd tal-FA Cup b’reb[a 4-1 kontra Fulham. Log[ba li tispikka g[ada se tkun dik bejn Arsenal u Liverpool. Fi tmiem il-;img[a Arsenal sabuha diffi/li biex eliminaw lil Brightom millFA Cup 3-2 u Liverpool, b’sorpri]a, tilfu 3-2 kontra Oldham. Chelsea g[ada jilag[bu barra minn darhom kontra Reading u jridu jtejbu l-wirja li kellhom fl-FA Cup kontra Brentford meta spi//aw 2-2 u b’hekk se jkollhom jilag[bu replay.
Il-Programm Illum
Aston Villa v Newcastle QPR v Man City Stoke v Wigan Sunderland v Swansea
G[ada
Arsenal v Liverpool Everton v West Brom Norwich v Tottenham Fulham v West Ham Man Utd v Southampton Reading v Chelsea
players li g[andhom ’il fuq minn 30 sena. Players o[ra li qed jiffirmaw kuntratt kull sena huma Paul Scholes, Ryan Giggs u issa jidher li anke Ferdinand se jag[mel hekk. Fil-kuntratt il-;did li qed joffru Man Utd lil Carrick issalarju se jibqa’ 80 elf lira sterlina fil-;img[a. FER – Everton [abbru li akkwistaw lid-difensur Olandi] Leroy Fer ming[and Twente. Fer, li g[andu 23 sena beda l-karriera ma’ Feyenoord u lag[ab darbtejn mat-tim nazzjonali. Fer jista’ jiddebutta ma’ Everton g[ada kontra West Brom. Everton [allsu s-somma ta’ seba’ miljun lira sterlina g[al Fer.
ITALJA
Conte mmultat u sospi] Il-leaders tas-Serie A Juventus [allew tog[ma qarsa mar-rivali wara li kkritikaw referee g[ax naqas milli jtihom penalty fi tmiem il-;img[a. Dan wassal ukoll biex Antonio Conte u Leonardo Bonucci ;ew sospi]i ]ew; log[biet u mmultati g[axart elef ewro kull wie[ed u se jitilfu llog[biet kontra Chievo u Fiorentina. Id-difensur Giorgo Chiellini ;ie sospi] log[ba u mmultat [amest elef ewro waqt li l-klabb ta’ Juventus ;ie immultat 50 elf ewro. Il-kow/ ta’ AC Milan Massimiliano Allegri qal li jekk m’hemmx fidu/ja firreferees ikun a[jar li ma jsirx log[ob filwaqt li lgoalkeeper ta’ Napoli Morgan Di Sanctis ukoll ikkritika lil Juventus. Juventus kienu mi]muma 1-1 f’darhom minn Genoa isSibt u kienu /erti li kellhom jing[ataw penalty meta Andreas Granqvist mess ilballun b’idejh. Il-kow/ Antonio Conte, li t-tim tieg[u g[andu tliet punti fuq Napoli, stqarr li r-referee Mario Guida qallu li “ma kienx lest” biex jag[ti penalty. “Na//etta li wie[ed jg[idli ‘g[amilna ]ball u jiddispja/ina’ i]da ma na//ettax li wie[ed jg[idli m’g[andix aptit nag[ti penalty’” spjega Conte. “Jekk l-assistent u r-raba’ uffi/jal jg[idu li kien penalty,
Antonio Conte
mela r-referee ma jistax jg[id ‘Ma kontx kapa/i nag[tih’. Dak mhux futboll,” qal Conte qabel ma ]ied li l-in/ident kien ‘tal-mist[ija’. L-aktar kumment
kontroversjali ;ie minn Giovanni Marotta, id-Direttur Sportiv ta’ Juventus li g[amel referenza g[all-fatt li Guida ;ej mir-re;jun ta’ Napli. “Fl-94 minuta, referee mirre;jun ta’ Napli sab ru[u f’sitwazzjoni diffi/li,” qal Marotta. Enrico Preziosi, ilPresident ta’ Genoa ddeskriva r-reazzjoni ta’ Conte b[ala “arroganza” u talab azzjoni. Di Sanctis ukoll qal li lkummenti ta’ Juventus g[andhom ikunu investigati.
IN-NAZZJON It-Tlieta 29 ta’ Jannar, 2013
38 Sport IBBURDJAR
Gabart jirba[ il-Vendee Globe f’[in rekord
Il-Fran/i] Francois Gabart fuq Macif sar l-i]g[ar ba[ri li qatt reba[ it-ti;rija Vendee Globe, ti;rija tal-jotts madwar id-dinja b’persuna wa[da biss abbord. Huwa rnexxielu wkoll itemm it-ti;rija f’[in rekord. Gabart, li g[andu 29 sena, [a 78 ;urnata sag[tejn, 16-il minuta u 40 sekonda biex temm il-vja;; u b’hekk kiser ir-rekord pre/edenti mwaqqaf mill-kompatrijott Fran/i] Michel Desjoyeaux fl-2009, bi kwa]i sebat ijiem. Fl-a[[ar sprint lejn il-port ta’ Les Sable d’Olonne fi Franza, Gabart kellu j[abbat
wi//u ma’ mew; ta’ erba’ metri. Fit-tieni post spi//a Armel Le Cleach ta’ Banque Populaire, tliet sig[at u 17-il minuta wara Gabart biex anke hu kiser ir-rekord pre/edenti bi kwa]i sebat ijiem. Il-Britanniku Alex Thomson kien mistenni jtemm fit-tielet post it-Tlieta. Din it-ti;rija li ssir ming[ajr waqfien u ming[ajr assistenza, bdiet f’Novembru tal-2012 b’20 parte/ipant imma tmienja minnhom irtiraw, inklu] ilBritannika Samantha Davis, lunika mara fil-kompetizzjoni.
Francois Gabart fuq Macif isellem lill-folla li marret tistennieh fil-port Les Sable d’Olonne fi Franza
KICKBOXING
TAZZA TAD-DINJA 2014
Daniel Zahra j[ejji g[at-titlu mondjali
Ji]]an]an stadium g[all-finali
Il-Kick Boxer Malti Daniel ‘The Jet’ Zahra, Champion tal-Ewropa tal-World
Kickboxing Network (WKN), li jittrenja mal-Ying Yang Club, il-:img[a 8 ta’ Frar se jkun qed ji;;ieled kontra l-Portugi] Bruno Torres g[at-titlu mondjali filkategorija 64 kg. Din il-;lieda ta’ [ames rounds ta’ ]ew; minuti –il wie[ed se tintwera diretta fuq l-istazzjon popolari Eurosport u se tixxandar f’75 pajji] differenti lil miljuni ta’ telespettaturi. Dettalji dwar dan t[abbru mill-kow/ ta’ Daniel Zahra Master Noel Mercieca u millmanager tieg[u Isaac Chetcuti. Mercieca qal li l-;lieda ta’ Zahra se ssir waqt turnament tal-boxing li jsir kull xahrejn f’diversi pajji]i u fih jie[du sehem tmien boxers b’eliminazzjoni diretta. Qabel kull finali ssir ;lieda talKickboxing li fiha se jkun qed jie[u sehem Daniel Zahra. Mercieca qal li qabel il;lieda Zahra se jkun qed
jitla’ fuq ir-ring bil-bandiera ta’ Malta u jindaqq ukoll lInnu Malti. Huwa rringrazzja wkoll lill-isponsors kollha li qed jg[inu lil Daniel f’din l-isfida fosthom il-Eurosport. Isaac Chetcuti, li hu l-manager tal-boxer Malti, qal li Daniel s’issa g[andu 25 ;lieda li minnhom kiseb 22 reb[a, tlieta minnhom b’knock-out tekniku u ;arrab tliet telfiet. Mill-banda l-o[ra Torres [a sehem f’158 ;lieda li minnhom reba[ 120, 42 b’knock-out u tilef 32 darba. Chetcuti qal li waqt li Daniel hu aktar b’sa[[tu fil[effa li g[andu bis-sieq, Torres hu aktar b’sa[[tu blidejn g[aliex reba[ bosta unuri tal-boxing u dan se jag[mel l-isfida attraenti. Daniel Zahra li jie[u sehem ukoll fil-K1 u sSavaz, qal li se jag[mel [iltu kollha mhux biss g[alih personali imma anke g[ax se jkun qed i;orr isem Malta. Huwa qal li biex ing[ata din l-isfida kellu jag[mel [afna sagrifi//ji peress li s-
Daniel Zahra (lemin) Champion tal-Ewropa fil-kategorija tieg[u, issa qed jimmira g[at-titlu mondjali
soltu ji;;ieled fil-kategorija bejn 65 u 66 Kg waqt li biex seta’ jisfida lil Torres kellu jin]el fil-kategorija 64 kg. Huwa qal li jinsab fidu/ju] li jista’ jag[ti sfida qawwija. L-atleta Malti biex ikun flaqwa kundizzjoni qed jit[arre; tliet darbiet kuljum u kellu jie[u [ames ;img[at leave ming[ajr [las mixxog[ol tieg[u. Zahra se jmur il-Portugall l-Erbg[a 6 ta’ Frar bil-
weighing in isir il-:img[a, lejlet it-ti;rija, fejn se jkunu qed jattendu erba’ plejers ta’ Benfica biex jippromwovu lavveniment. Huwa mistenni lura Malta l-{add 10 ta’ Frar. Hu mifhum li f’Marzu Zahra se jkun qed ji;;ieled ukoll f’kompetizzjoni Savat f’Marsilja fuq 7 rounds ta’ ]ew; minuti l-wie[ed g[attitlu Ewropew fil-kategorija 66 kg.
L-Arena Castelao, l-ewwel mill-istadiums li tlesta g[atTazza tat-Tazza tad-Dinja 2014, laqa’ fih l-ewwel log[ob. I]da minkejja lpre]enza ta’ Ronaldo fl-istadium li kien inawgurat millPresident Dilma Rousseff ixxahar li g[adda, kien skorjat gowl wie[ed. Il-log[ba bejn Fortaleza u Sport intemmet 0-0 qabel ma Bahia g[elbu lil Ceara 1-0 b’gowl skorjat mill-eks midfielder ta’ Bra]il u Manchester United, Kleberson. Qabel il-partiti saret /erimonja li g[aliha attendew Ronaldo, il-Ministru tal-Isport tal-Bra]il Aldo Rebelo, isSegretarju :enerali tal-FIFA Jerome Valcke u Josè Maria Marin, il-President talKonfederazzjoni Bra]iljana tal-Futboll. Il-partiti tal-{add fil-kampjonat Gaucho fl-istat tan-nofsinhar ta’ Rio Grande do Sul, t[assru wara l-imwiet tra;i/i ta’ aktar minn 200 persuna wara nar li [akem night club fil-belt ta’ Santa Maria.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
Sport 39
Tarxien ja//ertaw posthom fi/-Championship Pool minn Simon FARRUGIA
BOV PREMIER
0
MELITA
K. Zahra, M. Borg, M.R. Sierra Camacho, I. Tufegdzic, G. Gribbon, M. Martin, A. Caruana Scicluna, M. Valenzia, J. Veloso Lourido, L. Micallef, D. Cabanillas Ayllon Sost: N. Rizzo flok M. Valenzia 46 min., J. P. Attard flok M.Borg 61 min., R. Alinho flok J. Veloso Lourido 79 min.
3
TARXIEN R. (2)
D. Cassar, C. Mamo, M. Caruana, M. T. Lopes Silva, A. Agius, J. Grioli, A. Reinaldo De Souza Esposito, R. Sammut, M. Tanti, D. Mariano Bueno Sost: L. Da Silva Almeida flok M.T. Lopes Silva 65 min., G. Calabretta flok M. Tanti 79 min., D. Fenech flok A. Agius 83 min.
Imwissija - Rizzo, Attard, Micallef (M) Skurjaw - Bueno 24 min., 30 min., Da Silva Almeida 78 min. (T) Referee - C. Pisani In-Nazzjon Player tal-Log[ba – Daniel Mariano Bueno (Tarxien
R.)
Wara t-telfa kontra Qormi fl-a[[ar log[ba tag[hom Tarxien irritornaw g[ar-reb[ biex bit-tliet punti miksuba kontra Melita a//ertaw minn post fi/-Championship Pool. Kienet log[ba fa/li g[arRainbows li ftit li xejn kellhom sfida minn Melita li b’hekk baqg[u fil-post ta’ qabel tal-a[[ar fil-klassifika. Melita kellhom lil Julian Galea nieqes filwaqt li Tarxien kienu ming[ajr Anonam u Bonnici. Fl-ewwel round Tarxien kienu g[elbu wkoll lil Melita 2-0.
Leandro Da Silva Almeida jiskorja t-tielet goal ta’ Tarxien kontra Melita (ritratt> Brian Grech)
L-ewwel mumenti talewwel taqsima kienu neqsin mill-azzjonijiet bil-log[ob ji]vol;i f’nofs il-ground blebda tim ma jie[u linizjattiva. Fl-24 minuta Tarxien fet[u l-iskor meta minn free kick ta’ Esposito bil-ballun ji;i salvat parzjalment minn Zahra, da[al DANIEL MARIANO BUENO li millvi/in xe[et ;ewwa. Tliet minuti wara xutt ie[or ta’ Bueno ;ie mdawwar f’corner minn Zahra. Fit-30 minuta r-Rainbows
irduppjaw. Kien hemm xutt ta’ Grioli minn tarf il-kaxxa li l-goalkeeper Zahra dawwar f’corner. Mill-corner mog[ti minn Lopez Silva daqqa ta’ ras minn Ryan Sammut stampat mal-mimduda b’DANIEL MARIANO BUENO jkun pront u jitfa’ ;ewwa. L-a[[ar azzjoni tal-ewwel taqsima kienet l-ewwel azzjoni perikolu]a ta’ Melita meta xutt ta’ Sierra Camacho he]]e] il-mimduda b’Cassar meg[lub. Tmien minuti fit-tieni
taqsima Tarxien kien vi/in li jiskurjaw it-tielet gowl hekk kif fi tmiem azzjoni personali, kien Andrew Agius li kkonkluda fuq ix-xibka minn barra u fit-62 minuta minn corner ta’ Lopez Silva daqqa ta’ ras minn Timotic dehret li qab]et il-linja bil-goalkeeper Zahra jikklerja u l-log[ob ikompli. Tarxien komplew jinsistu fuq l-offensiva u tnax-il minuta mit-tmiem fuq pass ta’ Tanti l-ballun wasal fiddirezzjoni ta’ LEANDRO DA SILVA ALMEIDA li b’xutt
Qormi jkomplu jittamaw Qormi komplew jittamaw li jistg[u jiksbu post fi/Championship Pool wara li g[elbu lil Mosta 2-1. It-tim immexxi minn Jesmond Zerafa kien jimmeritah it-tliet punti fejn kien l-a[jar tul id-disg[in minuta. Mosta rari dehru fil-log[ba u b’hekk fallew i/-/ans li ja//ertaw minn post malewwel sitta. Wara din illog[ba meta fadal ]ew; log[biet g[al tmiem l-ewwel fa]i Mosta jinsabu erba’ punti fuq Qormi. G[al Mosta ddebuttaw Kurt Magro u t-Taljan Fabio Vignaroli. Fit-tmien minuta Effiong da[al tajjeb fil-kaxxa i]da flok ikkonkluda g[a]el li jqassam lil Bello-Osagie fejn kien hemm Campagnoli li kklerja f’corner. Fil-31 minuta Bello-Osagie qabbe] lejn Effiong bilgoalkeeper ta’ Mosta Farrugia jsalva f’]ew; tentattivi. Sitt minuti wara kienu Mosta li resqu vi/in fejn wara cross ta’ Vignaroli daqqa ta’ ras fjakka ta’ Micallef ma [olqot ebda problemi u fit-43 minuta Mitev sab lil Vignaroli bix-xutt tieg[u salvat minn Matthew Farrugia. Fl-ewwel azzjoni tat-tieni taqsima Qormi fet[u l-iskor.
BOV PREMIER
2
QORMI (0)
M. Farrugia, K. Thackray, R. Sammut, A. Effiong, J. Chetcuti, A. Bello-Osagie, L. Sciberras, M. Gauci, E. Bilboa Zarate, J. Bondin, S. Wellman Sost: D. Pisani flok J. Chetcuti 73 min., M. Avila Perez flok A.BelloOsagie 77 min., L. Grech flok A. Effiong 84 min.
MOSTA (0)
1
J. Farrugia, T. Farrugia, B. Agius, M. Micallef, S. Chiemeka, R. Grech, J. Bajada, D. Mitev, K. Magro, C. Campagnoli, F. Vignaroli Sost: D. Maia Dos Santos flok S. Chiemeka 63 min., G. Sammut flok B. Agius 67 min.
Imwissija - Gauci (Q) Grech (M) Skurjaw - Bello-Osagie 53 min., Effiong 64 min. (Q) Maia Dos Santos 90 min. (M) Referee - Alan Mario Sant In-Nazzjon Player tal-Log[ba – Alfred Effiong (Qormi)
Kien Bilboa Zarate li wara xog[ol tajjeb qassam lejn ABUBAKER BELLOOSAGIE li b’xutt b’sa[[tu mill-;enb sab ix-xibka. Mas-sieg[a log[ob Qormi setg[u rduppjaw meta Effiong ;ab lil Bello-Osagie wa[du quddiem Farrugia i]da x-xutt fil-baxx tan-Ni;erjan kien imblukkat mill-goalkeeper Mosti. Imma erba’ minuti wara Qormi sabu x-xibka meta kien Bello-Osagie li sab lil ALFRED EFFIONG fil-baxx biex b’xutt angolat filbaxx sab ir-rokna taxxibka.
Qormi komplew jiddettaw u mas-70 minuta Thackray qassam lejn Chetcuti fejn dan wara li avvanza xxuttja /entrali b’Farrugia jsalva. U ]ew; minuti wara minn cross ta’ Chetcuti kien BelloOsagie li bir-ras minn qag[da tajba xe[et fuq il-lasta. Mosta ttantaw xortihom fit82 minuta b’xutt mid-distanza ta’ Mitev li Farrugia dawwar fuq il-lasta imma skurjaw gowl ta’ konsolazzjoni li i]da kien tard wisq biex iwettqu rimonta meta DAVID MAIA DOS SANTOS spara fixxibka fi tmiem azzjoni ta’ corner.
Kif Jinsabu Valletta Hibernians Birkirkara Tarxien R Mosta Sliema W Qormi Balzan Floriana {amrun S Melita Rabat A
L R D T F K Pt
20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20
12 13 10 10 10
9 8 7 5 4 2 0
6 2 7 4 1
4 3 5 9 4 5 8
2 5 3 6 9 7 9 8 6 12 13 12
45 44 42 38 34 29 29 31 26 24 16 13
14
24 18 32 29 20 21 32 25 53 51 42
BOV II Div.
Zurrieq v San :wann
42 41 37 34 31 31 27 26 24 16 14 8
3-3
fil-baxx minn nofs il-kaxxa g[eleb lil Zahra u ssi;illa reb[a komda g[ar-Rainbows.
TAZZA AFRIKANA
Ghana fil-K#F b’wirja kbira Ghana ;abu fix-xejn lin-Niger u reb[ulhom 3-0 biex g[addew g[all-kwarti tal-finali tat-Tazza tan-Nazzjonijiet Afrikani b[ala rebbie[a ta’ Grupp B u issa jiltaqg[u kontra Cape Verde g[al post fissemi-finali. Ghana li qed ifittxu l-[ames titlu kontinentali imma l-ewwel wie[ed wara 31 sena, marru fil-vanta;; permezz ta’ Asamoah Gyan wara sitt minuti u g[alkemm in-Ni;er kellhom goal im[assar erba’ minuti wara, rari resqu lejn il-lasta ta’ Ghana. Il-Black Stars irduppjaw il-vanta;; minn Christian Atsu fit-23 minuta u mbag[ad g[alqu definittivament il-partita meta John Boye approfitta minn ]ball talgoalkeeper Kassaly Daouda biex g[amilhom 3-0 mill-vi/in wara erba’ minuti mit-tieni taqsima. Sat-tmiem Ghana fallew wisq /ansijiet imma g[amlu bi]]ejjed biex spi//aw lewwel fil-grupp b’seba’ punti. Mali wkoll g[addew mal-a[[ar tmienja bit-tieni post u b’erba’ punti wara draw 11 kontra r-Repubblika Demokratika talCongo. Il-goals waslu kollha fl-ewwel 14-il minuta fejn kienu l-Congo li fet[u l-iskor minn penalty wara biss tliet minuti, skorjat minn Dieumerci Mbokani imma Mahamadou Samassa kiseb id-draw fl-14il minuta g[al Mali.
Ri]ultati Grupp B
RD Congo v Mali Ni;er v Ghana
1-1
0-3
It-Tlieta, 29 ta’ Jannar, 2013
40 Lokali
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi jitkellem mal-[addiema li kienu strumentali biex pajji]na kiseb su//ess fit-turi]mu (Ritratt> Martin Agius)
Aktar fidu/ja u investiment fis-settur turistiku Investiment ta’ €6 miljun mil-Lukanda Westin Dragonara Il-Lukanda Westin immodernizzat il-kmamar kollha tallukanda b’investiment ta’ €6,000,000. Dan kollu hu parti integrali mill-[idma kollettiva li saret matul l-a[[ar snin biex ikollna rekords fit-turi]mu. Dan sostnieh il-Prim Ministru Lawrence Gonzi waqt ]jara fil-Lukanda Westin f’San :iljan li matulha ltaqa’ mal[addiema. Huma kellhom lopportunità li jitkellmu malPrim Minisrtru u anke jiddiskutu mieg[u l-isfidi li jiltaqg[u mag[hom f’xog[olhom. Fil-fatt is-sena 2012 kienet sena ta’ rekord assolut fitturi]mu, ;ew 1,500,000 turist,
li qattg[u 12-il miljun lejl f’pajji]na u nefqu s-somma ta’ €1.3 biljun fl-ekonomija Maltija. Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi, li kien akkumpanjat mill-Ministru responsabbli mitTuri]mu Mario de Marco, fa[[ar l-investiment li sar millukanda Westin u qal li dan kollu kien possibbli grazzi g[all-g[ajnuna li offra l-Gvern f’din il-le;i]latura. Fost il-[afna skemi u in/entivi tal-Gvern, il-Prim Ministru semma l-€10 miljun li l-Gvern po;;a g[al Turi]mu sostennibbli u li se jo[olqu 500 impjieg ;did. B’kollox s’issa saru madwar 100 pro;ett b’in-
vestiment totali ta’ €30 miljun. F’kummenti mal-;urnal inNAZZJON, il-General Manager Michael Kamsky spjega l-g[ajnuna li r/evew mill-Malta Enterprise fost o[rajn. Hu qal x’tip ta’ investiment sar f’din il-lukanda, fejn b’mod partikolari l-lukanda investiet f’sistemi ta’ energija alternattiva. Kamsky qal li s-sena li g[addiet il-lukanda Westin kellha rekord po]ittiv finnumru ta’ turisti. Hu rringrazza lill-gvern tal-g[ajnuna li dejjem offra lil-lukandi u lil dawk kollha involuti fis-settur tatturi]mu. Il-Gvern alloka €37 miljun
media•link COMMUNICATIONS
Investiment li se jkompli jtejjeb ilprodott turistiku, li hu kru/jali g[all-ekonomija Maltija g[all-Awtorità Maltija g[atTuri]mu – l-MTA. Il-Prim Ministru qal li dan hu l-ikbar vot li qatt sar minn gvernijiet sabiex ji]died ir-reklamar u la//essibbiltà g[al pajji]na. Fid-diskors tieg[u, il-Prim Ministru qal li pajji]na g[andu l-iktar ba[ar nadif filMediterran. Tant hu hekk li matul din il-legi]latura, bosta bajjiet ing[ataw il-Blue flag. Il-bandiera l-Blu tfisser li din il-bajja laqg[et numru ta’
kriterji fosthom l-edukazzjoni u informazzjoni ambjentali, kwalità tajba tal-ilma, limmani;;jar ambjentali, is-sigurtà u servizzi u fa/ilitajiet offruti. Hu fakkar li biex pajji]na llum g[andu bajjiet ta’ kwalità, qed isir [afna investiment minna[a tal-Awtorità Maltija tatTuri]mu. Investiment li jla[[aq is-€700,000 u dan biex Malta jkollha bajjiet talaqwa kwalità.