Numru 13,353
€0.55
www.mychoice.pn
L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
Il-PN se jippubblika l-finanzi marbuta mal-kampanja elettorali
Mal-PN il-job tal-[addiema tal-Enemalta hu garantit
Muscat g[andu jwie;eb g[all-akku]a li l-kuntratturi kbar qed jinfluwenzaw il-politika tal-Labour
minn Jerome Caruana Cilia
Il-Partit Nazzjonalista se jippubblika l-finanzi marbuta mal-kampanja elettorali u dan jinkludi lflus li ;abar u kemm nefaq, u dan b’rispett lejn it-trasparenza li jistenna lpoplu Malti u G[awdxi. Il-PN jistenna wkoll li lLabour Party jag[mel l-istess u li Muscat iwie;eb g[all-akku]i li g[amel leks Deputy Leader An;lu Farrugia fosthom li l-kuntratturi kbar qed jinfluwenzaw il-politika tal-Labour Il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil iddikjara dan ilbiera[ f’konferenza tala[barijiet meta kien qed iwie;eb mistoqsijiet li sarulu mill-;urnalisti. Simon Busuttil qal li Joseph Muscat intalab jikkummenta dwar dak li [are; mill-intervista xokkanti li An;lu Farrugia ta lill-gazzetta The Sunday Times nhar il-{add li g[adda, imma hu baqa’ ma we;ibx dawn il-mistoqsijiet. g[al pa;na 2
Il-Prim Ministru u s-Sinjura Kate Gonzi lbiera[ ing[ataw informazzjoni dwar l-andament tal-programm nazzjonali tal-iscreening kontra l-kan/er u tfisser kif fuq medda ta’ [ames snin, pajji]na se jkun la[aq livell g[oli fl-iscreenings fost il-pajji]i membri tal-Unjoni Ewropea (Ritratt> Michael Ellul)
L-Isptar il-;did g[all-Kura tal-Kan/er jinfeta[ fl-a[[ar tas-sena minn Charles Muscat
Il-Partit Nazzjonalista dejjem po;;a s-sa[[a fi/-/entru tal-[idma tieg[u u lejn l-a[[ar ta’ din is-sena se jkun inawgurat l-Isptar il-;did g[all-Kura tal-Kan/er li qed jinbena ma;enb lIsptar Mater Dei. Il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista
Lawrence Gonzi [abbar dan ilbiera[ waqt iddiskussjoni Qalb il-Familja, bit-tema l-Kura Primarja li saret f’Villa Arrigo fin-Naxxar. Iddiskussjoni tmexxiet minn Graziella Attard Previ u minn Charles Camenzuli. g[al pa;na 5
Bil-pjan tal-Partit Nazzjonalista dwar lener;ija, ix-xog[ol tal[addiema tal-Enemalta hu garantit. Dan iddikjarah il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi waqt laqg[a mal[addiema tal-Enemalta fil-Lukanda Excelsior, filFurjana. Il-[addiema kellhom i//ans jag[mlu d-domandi tag[hom kemm lill-Prim Ministru kif ukoll lillMinistru tal-Finanzi, lEkonomija, u lInvestiment, Tonio Fenech. g[al pa;na 9
Int f’din l-elezzjoni Suppliment spe/jali fil-pa;ni tan-nofs ta’ dan il-;urnal. Illum dwar l-aqwa servizzi g[all-anzjani
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
2 Lokali
Inkwetanti l-akku]a li l-politika ta’ Muscat mhix mibnija fuq il-valuri u fuq l-onestà minn pa;na 1
Fl-intervista An;lu Farrugia qal li llum ilLabour Party in[akem millkuntratturi u n-negozjanti u qed jonfoq flejjes kbar filkampanja elettorali, u g[alhekk fl-interess tattrasparenza g[andu jippubblika l-finanzi tal-kampanja elettorali. Simon Busuttil qal li lpoplu Malti g[andu dritt ikun jaf x’inhi l-po]izzjoni tal-Labour Party u ta’ Muscat fuq l-affarijiet serji u gravi li qal fl-intervista An;lu Farrugia, fosthom li l-Labour hu vi/in wisq ta’ /erti kuntratturi u negozjanti. Il-Vi/i Kap tal-PN qal li l-poplu Malti u G[awdxi hu inkwetat b’diversi proposti li saru mil-Labour Party fosthom li l-ambjent jitne[[a mir-remit talMEPA, u li tinbena power station ;dida b’nefqa ta’ €600 miljun li l-pajji] m’g[andux b]onnha, kif ukoll li jinbnew ]ew; tanki-
jiet g[al [a]na tal-gass kbar daqs il-Knisja tal-Mosta ma;enb il-power station ta’ Delimara b’periklu kbir g[ar-residenti tal-in[awi. Simon Busuttil qal li hu inkwetanti wkoll il-fatt li flintervista, An;lu Farrugia qal li Joseph Muscat gideb fil-konfront tieg[u u li lpolitika ta’ Muscat mhix mibnija fuq il-valuri u fuq l-onestà. Dwar dak li qalu kelliema tal-Labour Party li lkuntratturi li marru g[andhom huma kuntratturi di]appuntati, Simon Busuttil qal li din hi dikjarazzjoni preokkupanti g[ax li kuntrattur li offra tender u ma [adhiex g[ax ma kienx [aqqu, imur jindiehes mal-Labour Party biex forsi jie[u dak li ma [aqqux jie[u, dan hu perikolu]. Hu qal li mill-intervista ta’ An;lu Farrugia jo[ro; li l-kuntratturi u n-negozjanti qed jinfluwenzaw il-politika tal-Labour.
It-Temp
UV INDEX
4
IT-TEMP> Ftit jew wisq imsa[[ab b’waqtiet sbie[ VI}IBBILTÀ> Tajba IR-RI{ Ftit qawwi g[al qawwi mill-Punent li jsir mil-Lbi/ BA{AR> Qawwi IMBATT> Baxx mill-Majjistral TEMPERATURA: L-og[la 15˚C XITA> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.5 mm Xita mill-1 ta’ Settembru 334.1 mm IX-XEMX> Titla’ fis-06.58 u tin]el fis-17.34
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
Tislima lil John A. Mizzi T[abbret il-mewt tal;urnalist veteran John A. Mizzi fl-età ta’ 86 sena. Hu miet kmieni lbiera[ filg[odu. John A. Mizzi beda l-karriera tieg[u fil-;urnali]mu meta kellu biss 15 il-sena, lura fl-1940 billi jikteb rapporti minn Malta f’pubblikazzjonijiet Ingli]i, u dan filwaqt li kien g[addej assedju millajru f’pajji]na. Matul il-karriera tieg[u [adem fost l-o[rajn b[ala editur tal-;urnali The Times u The Sunday Times, kif ukoll b[ala korrispondent g[allIndependent Television News, il-British United Press, Religious News Services, u kontributur g[all-midja firRenju Unit, l-Istati Uniti u Malta. Huwa kien ukoll group scout leader mal-grupp tal-
iScouts tal-Kulle;; ta’ San Alwi;i. B’rabta ma’ dan, John A. Mizzi kien involut fil-qawmien mill-;did taliScouts fir-Russja, u ng[ata log[la ;ie[ mir-Russian Union Of Scouts – Bronze Beaver, kif ukoll dik ta’ Silver Acorn. Huwa kien ing[ata wkoll lunur ta’ :ie[ ir-Repubblika. Il-Kunsill Nazzjonali talKtieb sellem lil John A Mizzi g[all-impenn tieg[u tul [ajtu lejn il-;urnali]mu, kemm f’Malta kif ukoll g[all;urnali u mezzi tax-xandir ewlenin fir-Renju Unit u lIstati Uniti. Fisser ukoll kif tul [ajtu kiteb diversi kotba fosthom sensiela ta’ kotba fuq ilgwerra Malta at War, kif ukoll Gallipoli – The Malta Connection, Scouting in
John A. Mizzi
Malta, u Massacre in Malta. Mizzi kien wie[ed mill-kelliema fl-a[[ar Fiera tal-Ktieb waqt attività li fiha sar seminar u ntwera l-film Tell England.
Creativity Trust g[all-ekonomija kreattiva €28 miljun fis-settur kulturali u kreattiv f’[ames snin Matul dawn l-a[[ar [ames snin il-Gvern investa direttament fis-settur kulturali u kreattiv, fejn alloka €28 miljun, li jfisser ]ieda fil-vot ta’ aktar minn 60 fil-mija. Il-Creativity Trust kienet inizjattiva li t[abbret filBagit, parti mid-direzzjoni ;enerali tal-istrate;ija talGvern g[all-ekonomija kreattiva. G[al dan, il-Gvern qed jalloka ba;it ta’ €200,000 b[ala investiment inizjali g[al dan it-Trust. Dan t[abbar f’konferenza tal-a[barijiet indirizzata millMinistru g[at-Turi]mu, ilKultura u l-Ambjent, Mario de Marco; u mill-Ministru g[all-Finanzi, l-Ekonomija u
l-Investiment, Tonio Fenech; li matulha taw dettalji dwar din l-inizjattiva l-;dida. Il-Minstru Mario de Marco semma kif f’pajji]na hawn 3,600 intrapri]a tal-kreattività, li bejniethom i[addmu mat-8,000 persuna. Dan it-Trust se jit[addem fuq ]ew; mekkani]mi permezz ta’ kontribuzzjonijiet missettur pubbliku, kif ukoll minn donazzjonijiet ta’ individwi jew kumpaniji. IlMinistru semma in/entiv fiskali g[al dawk li jag[tu donazzjonijiet ta’ bejn €150 u €100,000 g[al dan ilCreativity Trust. Min-na[a tieg[u l-Ministru Fenech semma kif din it-
tnedija hija parti minn strate;ija usa’ tal-Gvern li tinkludi iktar minn 40 azzjoni u inizjattiva mmirati lejn ittis[i[ tal-ekonomija kreattiva – settur li qed narawh b[ala wie[ed li jipprovdi aktar impjiegi ta’ kwalità, b’potenzjal li jin[oloq aktar xog[ol fih fis-snin li ;ejjin. Il-Creativity Trust se tkun immexxija minn Board of Trustees b’massimu ta’ seba’ membri fosthom ]ew; trustees li jkunu appuntati mill-Prim Ministru, u li jirrappre]entaw l-industrija kulturali u kreattiva, b’wie[ed minnhom jirrappre]enta l-interessi kulturali f’G[awdex.
B[al-lum 25 sena
L-ERBG{A L-og[la 15˚C L-inqas 11˚C
IL-{AMIS L-og[la 13˚C L-inqas 9˚C
IL-:IMG{A L-og[la 13˚C L-inqas 8˚C
IS-SIBT L-og[la 13˚C L-inqas 8˚C
IL-{ADD L-og[la 12˚C L-inqas 8˚C
UV
UV
UV
UV
UV
4
2
3
3
3
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN Malta 15˚C xemxi, Frankfurt 5˚C imsa[[ab, Tel Aviv 24˚C imsa[[ab, Amsterdam 4˚C imsa[[ab, Milan 4˚C imsa[[ab, Tripli 15˚C xemxi, Istanbul 13˚C xemxi, Ateni 17˚C imsa[[ab, Lisbona 15˚C xemxi, Londra 5˚C imsa[[ab, Vjenna 8˚C imsa[[ab, Berlin 5˚C imsa[[ab, Madrid 12˚C xemxi, Zurich 7˚C imsa[[ab, Brussell 5˚C imsa[[ab, Moska -3˚C imsa[[ab, Munich 7˚C imsa[[ab, il-Kajr 25˚C imsa[[ab, Pari;i 6˚C imsa[[ab, Dublin 3˚C imsa[[ab, Bar/ellona 16˚C xemxi, Tune] 15˚C imsa[[ab, St. Petersburg -3˚C imsa[[ab, Al;eri 16˚C xemxi, Ruma 12˚C imsa[[ab, Kopen[agen 2˚C imsa[[ab, Stokkolma 1˚C borra.
T
itpo;;a l-ewwel ;ebla mis-Segretarju Parlamentari g[as-Sa[[a George Hyzler g[al Recompression Chamber fil-kumpless tal-Isptar San Luqa. Dan kellu jie[u post i/-Chamber li kien hemm f’Beng[ajsa u jinqata’ l-iskari;; li kien hemm biex pazjenti jin;arru mill-Isptar San Luqa g[al Beng[ajsa kull meta kienet tinqala’ l-[tie;a. I/-Chamber il-;did, li jintu]a fil-kura g[all-g[addasa, hu ppjanat li jkun mg[ammar b’tag[mir li titlob ix-xjenza moderna . Fil-kumpilazzjoni fil-ka] tal-eks Kummissarju Lawrence Pullicino, mixli fost affarijiet o[ra bil-qtil ta’ Nardu Debono, ilVi/i Prim Ministru Guido de Marco kkonferma x-xhieda li kien ta quddiem ilMa;istrat inkwirenti. Guido de Marco, li fi]-]mien li fih se[[ id-delitt, kien l-avukat tal-familja Debono, ikkonferma li hu kien talab li jkun pre]enti g[all-awtopsja li kellha ssir fuq il-katavru ta’ Nardu Debono.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
3
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi fa[[ar il-[addiema kollha li huma dedikati [afna kif ukoll l-g[aqdiet volontarji ta’ appo;; li ja[dmu flimkien fi/-?entru Nazzjonali tal-iScreening
Fl-2014 jibda l-iscreening tal-kan/er tal-g[onq tal-utru minn Rebecca Borg
Wara li fl-2009 pajji]na adotta l-programm nazzjonali g[all-iscreening tal-kura talkan/er tas-sider, u fl-2012 screening g[all-kan/er talmusrana l-kbira, issa s-sena d-die[la pajji]na se jkun qed iniedi programm ie[or nazzjonali g[all-iscreening, din id-darba g[all-kan/er flg[onq tal-utru. B’dawn l-i]viluppi filqasam tal-kura tal-kan/er, fuq medda ta’ [ames snin, pajji]na se jkun la[aq livell g[oli fl-iscreenings fost ilpajji]i membri tal-Unjoni Ewropea. Dan fissritu Nadine Delicata, il-Kap talProgrammi Nazzjonali taliScreening waqt ]jara li lPrim Ministru Lawrence Gonzi flimkien mas-Sinjura Kate Gonzi, g[amel fi/?entru Nazzjonali taliScreening. Akkumpanjat ukoll millMinistru tas-Sa[[a, l-Anzjani u l-Kura fil-Komunità, Joe Cassar, il-Prim Ministru kellu l-opportunità jara s-sistema tal-IT, li b’investiment bejn il-Gvern u l-privat in[olqot skema effi/jenti li b’mod elettroniku tassessja l-;enetika u anke tara l-family tree ta’ klijenta ]ag[]ug[a li tkun f’riskju kbir ta’ kan/er. Il-Konsulent Joseph Psaila spjega kif ta[dem din is-sistema u semma wkoll liscreening g[all-kan/er talmusrana l-kbira jibda mid-dar billi l-persuna kkon/ernata tir/ievi kit bil-posta.
Esperti tal-Unjoni Ewropea po;;ew il-programmi ta’ screening ta’ pajji]na b[ala mudell Ewropew u l-WHO ikklassifikat lil Malta b[ala case study ideali g[al pajji]i o[ra Matul din i]-]jara wkoll, fejn il-Prim Ministru ntlaqa’ mhux biss mill-[addiema i]da minn membri ta’ NGOs li joffru sapport kif jistg[u kemm li/-?entru Nazzjonali u anke lil klijenti b’appo;; morali, seta’ jara investiment li sar bid-d[ul tat-tieni magna talmammografija – investiment ta’ €400,000 f’magna li ;iet approvata g[all-u]u f’Jannar li g[adda. Nadine Delicata semmiet kif fuq medda ta’ tliet snin, saru mal-25,000 mammogram u g[alhekk kien importanti li dan i/-?entru jkollu t-tieni magna tieg[u li permezz tag[ha l-bniedem ma jmurx lisptar i]da jibqa’ fi/-/entru tal-komunità, u mbag[ad wie[ed jintbag[at Mater Dei jekk ikollu dijagno]i ta’ kan/er. Semmiet ukoll kif minn 37,000 mara, 2,200 mara ntbag[tu g[al iktar dijagno]i fejn kien hemm 162 mara b’ka] ta’ kan/er fi stadju bikri. Nadine Delicata semmiet ukoll kif esperti tal-Unjoni Ewropea po;;ew il-programmi ta’ screening ta’ pajji]na b[ala mudell Ewropew, u l-
Ministru tas-Sa[[a ta’ ?ipru sostniet li kienet ;iet f’Malta biex tie[u l-ideat minn fuqna. Il-Prim Ministru fa[[ar ilpro/essi li jsiru f’dan i/?entru Nazzjonali, u li bissa[[a tag[hom ;ew salvati [ajjet il-persuni bi pro/ess preventiv sal-massimu possibbli, grazzi g[ar-ri]orsi umani. Il-Prim Ministu semma wkoll su//essi o[ra filqasam tas-sa[[a fosthom ]ieda ta’ 11-il medi/ina b’xejn u programm b’investiment qawwi fl-isptar talonkolo;ija li se j]id innumru ta’ sodod. Il-Prim Ministru semma wkoll kif l-Organizzazzjoni Dinjija tas-Sa[[a, il-WHO ikklassifikat lil pajji]na b[ala mudell, case study ideali g[al pajji]i o[ra. Irrefera wkoll g[al dak li qalet Nadine Delicata dwar ilMinistru ta’ ?ipru u hawnhekk ]ied jg[id li minkejja li ?ipru ried jadotta l-programm li g[andna Malta g[alliscreening tal-musrana lkbira, dan ma setax isir min[abba li m’g[andhomx flus biex jag[mlu dan filqasam tas-sa[[a.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
4
F’konferenza tal-a[barijiet li ta l-Partit Nazzjonalista lbiera[ dwar il-proposti g[as-settur importanti tas-sa[[a, tfisser kif fil-[ames snin li g[addew pajji]na kompla jinvesti u j]id il-ba;it fil-qasam tas-sa[[a g[ax g[andna l-finanzi fis-sod (Ritratt> Joseph Galea)
Sa[[a ta’ kwalità u b’xejn Prijorità lill-kura primarja b’investiment f’?entri Re;jonali tas-Sa[[a, ?entru ta’ Riabilitazzjoni ;did, /entru ta’ e//ellenza fil-kura g[ad-dijabete, qab]a o[ra ta’ kwalità fil-;lieda kontra l-kan/er, ji]diedu l-medi/ini b’xejn, aktar [idma mas-settur privat u aktar [idma dwar is-sa[[a mentali, u g[ajnuna lil koppji li ma jistax ikollhom tfal minn Charles Muscat
Jekk hemm prova li l-politika tal-Partit Nazzjonalista tpo;;i lill-bniedem fi/-/entru tal-attenzjoni, din hi l-politika dwar is-sa[[a g[ax il-Partit Nazzjonalista jrid ikun qrib tieg[ek anke meta tkun g[addej mill-mard u minn ]mien diffi/li. G[alhekk b[alma g[amel fil-[ames snin li g[addew, Gvern ;did Nazzjonalista se jkompli jipprovdi sa[[a ta’ kwalità u b’xejn. Il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista, Simon Busuttil, fisser dan ilbiera[ waqt konferenza tal-a[barijiet dwar is-sa[[a li hi t-tema talPartit Nazzjonalista g[all[ames ;img[a tal-kampanja elettorali. F’din l-okka]joni tnieda wkoll billboard ;did li bittema ‘L-Aqwa Servizz b’Xejn … Sa[[tek g[al Qalbna’. Filkonferenza tal-a[barijiet li tmexxiet minn Karl Gouder, [adu sehem ukoll Joe Cassar, il-Ministru tas-Sa[[a, lAnzjani u l-Kura filKomunità, u d-Deputat Nazzjonalista Edwin Vassallo. Simon Busuttil qal li fil-
Programm Elettorali tal-PN hemm g[axar proposti dwar is-sa[[a fosthom li fil-[ames snin li ;ejjin ting[ata prijorità lill-kura primarja bil-bini ta’ ]ew; ?entri Re;jonali ;odda tas-Sa[[a li wie[ed se jsir f’San :iljan u l-ie[or f’Ra[al :did. Ma’ dawn se jkun hemm i/-?entru Re;jonali tas-Sa[[a tal-Mosta li kien modernizzat u attrezzat u dalwaqt ikun inawgurat. Dawn se joffru firxa wiesg[a ta’ servizzi tassa[[a u jkunu a//essibbli 24 sieg[a kuljum u g[alhekk se jnaqqsu l-pressjoni fuq lIsptar Matert Dei. Proposta o[ra hi li jinfeta[ ?entru ta’ Riabilitazzjoni li joffri s-servizzi kollha ta’ riabilitazzjoni kemm g[al dawk li jkunu qed jirkupraw mill-operazzjoni kif ukoll g[all-anzjani. Simon Busuttil qal li Gvern ;did Nazzjonalista fil-[ames snin li ;ejjin se jag[mel ;lieda kontra d-dijabete u Malta ssir /entru ta’ e//ellenza fil-;lieda kontra d-dijabete u tkun l-aqwa fl-Ewropa. Fakkar li madwar g[axra fil-
mija tal-poplu Malti g[andu din il-kundizzjoni. Se ssir ukoll qab]a o[ra ta’ kwalità fil-;lieda kontra lkan/er, se ji]diedu l-medi/ini b’xejn, se ssir aktar [idma mas-settur privat u aktar [idma dwar is-sa[[a mentali. Fakkar ukoll li bis-sa[[a talli;i tal-IVF, se ting[ata g[ajnuna lil koppji li ma jistax ikollhom tfal. Simon Busuttil qal li dawn is-servizzi kollha jistg[u jibqg[u jing[ataw b’xejn sakemm pajji]na jibqa’ j]omm il-finanzi fis-sod. Imma jekk pajji]na jibdel iddirezzjoni u jkun hemm gvern Laburista, il-finanzi jistg[u jkunu fil-periklu u l-ekonomija tid[ol gas down ;o [ajt jekk iwettaq il-proposta li jibni power station b’nefqa ta’ €600 miljun li pajji]na m’g[andux b]onn. Il-Ministru Joe Cassar qal li fil-[ames snin li g[addew pajji]na kompla jinvesti u j]id il-ba;it fil-qasam tassa[[a g[ax g[andna l-finanzi fis-sod, imma pajji]i o[ra naqqsu l-investiment u l-ba;it tas-sa[[a g[ax l-ekonomiji
L-iskema l-Ispi]erija tal-G[a]la Tieg[ek illum infirxet mal-pajji] u 208 spi]erija qed jipprovdu medi/ini b’xejn lil 120,000 persuna tag[hom ikkrollaw. Fakkar li l-lista ta’ medi/ini g[al mard kroniku ]diedet minn 39 kundizzjoni kronika g[al 72 kundizzjoni. }diedu wkoll 57 medi/ina ;dida li jing[ataw b’xejn li 12 minnhom huma g[all-kura tal-kan/er. L-iskema l-Ispi]erija talG[a]la Tieg[ek illum infirxet mal-pajji] u 208 spi]erija qed jipprovdu medi/ini b’xejn lil 120,000 persuna. L-operazzjonijiet fl-Isptar Mater Dei ]diedu bi 13,000 fuq l-a[[ar sena fl-Isptar San Luqa. Ilprofessjonisti fil-qasam tassa[[a ]diedu b’1,035. Joe Cassar qal li llum g[andna ]ew; servizzi ta’ Programmi Nazzjonali ta’ Screening, wie[ed g[allkan/er tas-sider fejn kienet salvati l-[ajja ta’ 162 mara, u l-ie[or g[al kan/er tal-musrana l-kbira fejn di;à kienu
identifikati ]ew; ka]i po]ittivi. Permezz tal-ftehim ma’ sptarijiet privati qed jing[ataw servizzi ta’ kura fosthom operazzjonijiet talkatarretti li jit[allsu millGvern. Id-Deputat Nazzjonalista Edwin Vassallo qal li sservizzi tas-sa[[a jibqg[u biss b’xejn jekk wara d-9 ta’ Marzu jer;a’ jkun hemm Gvern immexxi mill-PN. Imma jekk tinbidel id-direzzjoni u jkun hemm Muscat fil-gvern, hemm dubju serju kemm is-sa[[a tibqa’ b’xejn. Fakkar li l-kandidat Laburista Edward Scicluna – li jkun il-Ministru tal-Finanzi jekk ikun hemm gvern Laburista – qal g[al aktar minn darba li mhux possibbli li jibqg[u jing[ataw servizzi tas-sa[[a b’xejn g[al kul[add.
Appell g[al iktar rappre]entanza fix-xandir nazzjonali I/-Chairman tal-Alternattiva Demokratika Michael Briguglio qal li s-sitwazzjoni attwali taxxandir lokali hi diskriminatorja kontra lAlternattiva u trid tkun iktar rappre]entattiva tasso/jetà u l-a//ess g[ax-xandir m’g[andux ikun jiddependi fuq ir-rappre]entanza parlamentari imma jitwessa’ g[all-partiti politi/i kollha. F’konferenza tal-a[barijiet, Michael Briguglio qal
li l-istazzjon nazzjonali g[andu jitmexxa minn Bord tad-Diretturi awtonomu mill-Gvern u ma[tur minn kumitat parlamentari wara smig[ pubbliku, kif g[andhom ikunu ma[tura wkoll il-membri talAwtorità tax-Xandir li skont l-AD hi portavu/i ta]]ew; partiti l-kbar. Carmel Cacopardo, Vi/i Chairman talAlternattiva, qal li matul din il-kampanja elettorali
l-a//ess tal-Alternattiva g[ax-xandir kien limitat [afna. Cacopardo akku]a lill-Awtorita tax-Xandir li qieg[da ripetutament tappo;;ja l-imgiba tal-PBS. Il-kelliema tal-AD qalu li l-Alternattiva Demokratika fil-Parlament trid ti]gura li x-xandir ma jkunx ma[kum minn ]ew; partiti imma ji;i demokratizzat.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
5
Salvata l-[ajja ta’ 162 mara minn pa;na 1
Lawrence Gonzi qal li minbarra sptar ta’ kwalità u tobba mill-aqwa, importanti wkoll il-prevenzjoni u l-kura primarja fil-komunità. Hu qal li trid issir qab]a ta’ kwalità f’dik li hi kura primarja b’aktar poter lit-tabib tal-familja billi jkun jista’ jordna t-testijiet hu stess u bis-sistema tat-teknolo;ija, ittabib mill-klinika tieg[u jkun jista’ jid[ol fil-file tal-pazjenti u jordna testijiet u kura apposta. Il-Prim Ministru qal li filProgramm Elettorali tal-PN hemm proposta biex jinbnew ]ew; ?entri Re;jonali tasSa[[a ;odda, wie[ed f’San :iljan u l-ie[or fin-na[a t’isfel ta’ Malta, filwaqt li se jkun hemm ukoll i/-?entru Re;jonali tas-Sa[[a fil-Mosta li ;ie modernizzat. Dawn se jipprovdu kura tassa[[a 24 sieg[a kuljum. Se jinbena wkoll ?entru ta’ Riabilitazzjoni g[al min jag[mel operazzjoni u anke g[all-anzjani u g[alhekk irid jipprovdi servizzi separati. Fil-Programm Elettorali hemm ukoll proposti biex mhux biss inkomplu n]idu medi/ini b’xejn, fosthom g[al dawk li jbatu mill-kundizzjoni tal-eczema, imma se ssir ukoll il-;lieda kontra d-dijabete. Lawrence Gonzi qal li jekk fil-[ames snin li g[addew – li kienu snin diffi/li – irnexxielna n]ommu s-sa[[a b’xejn, ]diedu 11-il medi/ina b’xejn g[all-kura tal-kan/er li jiswew eluf ta’ ewro, ]died l-investiment fis-sa[[a, sar ilProgramm Nazzjonali talBreast Screening u beda l-programm ta’ screening g[allkan/er tal-musrana; fil-[ames snin li ;ejjin se nkomplu n]idu s-servizzi tas-sa[[a b’[afna g[aqal u de/i]jonijiet f’waqthom. Fakkar ukoll li g[alkemm se ti]died in-nefqa fis-sa[[a, sas-sena 2016, pajji]na jrid jag[laq is-sena b’surplus filba;it. Dan ifisser ser[an talmo[[ fil-qasam tas-sa[[a u anke fil qasam tal-edukazzjoni. Il-Prim Ministru qal li llum
Is-Sinjura Kate Gonzi, li fir-ritratt tidher ma’ Graziella Attard Previ li mexxiet id-diskussjoni fl-attività Qalb il-Familja, appellat lin-nisa kollha li jir/ievu l-istedina g[all-breast screening biex jilqg[u l-istedina u jag[mlu dan l-e]ami (Ritratt> Michael Ellul)
il-qasam tas-sa[[a qed imur g[al spe/jalizzazzjoni u qed isiru korsijiet spe/jalizzati tant li qed ji;u tobba barranin biex jispe/jalizzaw f’Malta, u li juri l-kwalità ta’ tag[lim li jing[ata f’pajji]na. Hu qal li fil-[ames snin li g[addew ilGvern Nazzjonalista da[[al servizzi spe/jalizzati filqasam tad-dimenzja filwaqt li fil-qasam tas-sa[[a mentali g[addiet li;i li vvutaw favuriha anke l-Oppo]izzjoni, imma issa qed jipproponu li;i dwar is-sa[[a mentali g[ax insew li din il-li;i di;à kienet approvata. Il-Vi/i Kap tal-PN, Simon Busuttil qal li fil-programm elettorali tal-PN hemm proposti biex fil-qasam tas-sa[[a nkomplu nibnu fuq it-tajjeb li g[andna g[alkemm mhux kollox hu perfett. Fakkar li ssena li g[addiet 45,000 ru[ g[amlu operazzjoni u dawn sabu lill-Gvern warajhom. Simon Busuttil qal li fil[ames snin li ;ejjin il-PN se jpo;;i fuq quddiem il-kura primarja u anke l-qasam taddijabete li 10 fil-mija talMaltin u l-G[awdxin ibatu minn din il-kundizzjoni u l-
Se jinbnew ]ew; ?entri Re;jonali tas-Sa[[a ;odda, f’San :iljan u l-ie[or fin-na[a t’isfel ta’ Malta, filwaqt li se jkun hemm ukoll i/-?entru Re;jonali tas-Sa[[a fil-Mosta li ;ie modernizzat, kollha b’servizzi tas-sa[[a 24 sieg[a kuljum PN irid li jag[mel lil Malta /entru ta’ e//ellenza biex ilpazjenti jing[ataw l-aqwa u la[jar servizzi f’pajji]na. Caroline Galea, kandidata tal-PN fuq ir-Raba’ u s-Sitt Distrett qalet li s-sa[[a hi g[al qalb il-PN g[ax dejjem investa fil-qasam tas-sa[[a. Gvern ;did Nazzjonalista se jikkon/entra fuq il-kura primarja u jkompli joffri aktar medi/ini b’xejn. Meta jkun hemm medi/ini out of stock, il-Gvern se jibda jikkumpensa lill-pazjent meta dan jixtri lmedi/ina li tkun out-of stock. Hi qalet ftit huma l-ka]i meta jkun hemm medi/ini out of stock. Fakkret li kien hemm ]mien meta f’pajji]na fi ]mien
gvernijiet Laburisti, it-tobba kienu out of stock u pajji]na tilef fost l-aqwa tobba li kellna. Illum it-tobba jistudjaw u ja[mu f’pajji]na. Therese Comodini Cachia, kandidata tal-PN fuq is-Sitt Distrett Elettorali, spjegat li mat-twelid ta’ tarbija kemm lomm kif ukoll it-tarbija jibdew jing[ataw servizzi filkomunità u dawn jibqg[u jing[ataw tul il-[ajja kollha. Irreferiet g[al rapport li [are; mill-OECD u mill-UE li juri li n-nisa Maltin huma laktar nies li jg[ixu fit-tul u jg[ixu [ajja ta’ kwalità, u lir;iel ji;u fit-tieni post. Irra;uni g[al dan hi l-kwalità ta’ edukazzjoni u l-kwalità ta’ servizzi tas-sa[[a li jing[ataw
f’pajji]na. Is-Sinjura Kate Gonzi qalet li /-?entri tas-Sa[[a huma a//essibbli u joffru firxa wiesg[a ta’ servizzi li jibdew minn meta titwieled tarbija u tkompli matul il-[ajja kollha. Hi qalet li llum qed jing[ataw ukoll servizzi ta’ kura filqasam tal-psikjatrija. Dwar il-Programm Nazzjonali tal-Breast Screening, Kate Gonzi qalet li dan il-programm qed iwassal biex nisa li jkollhom bidu ta’ kan/er tas-sider jing[ataw kura mill-ewwel u b’hekk ikun hemm aktar possibbiltà li jkunu salvati. Minn Ottubru 2009 meta beda dan il-programm, kienu salvati l-[ajja ta’ 162 mara li [afna minnhom huma ommijiet. Hi appellat lin-nisa kollha li jir/ievu l-istedina biex jag[mlu dan l-e]ami, jilqg[u l-istedina u jmorru. It-Tabib Marlon Hamsworth li hu tabib ]ag[]ug[ u li kien wie[ed mill-mistiedna spe/jali, qal li t-ta[ri; li [a f’Malta kien tajjeb u ta’ kwalità. Fisser li l-Isptar Mater Dei ;ab bidla fil-mentalità u jitqabbel tajjeb mas-servizzi li jing[ataw fil-:ermanja u flIngilterra. Hu qal li aktar studenti barranin qed jidde/iedu li ji;u f’Malta biex jag[mlu lkors tal-medi/ina. Il-fatt li t-tobba jistg[u jispe/jalizzaw f’Malta hu ta’ vanta;; g[all-istudenti Maltin u anke g[all-pazjenti li qed igawdu minn aktar servizzi spe/jalizzati It-tabib tal-familja Mario Grixti li wkoll kien mistieden jitkellem, qal li /-?entri tasSa[[a joffru kura tajba u 82 fil-mija tal-Maltin huma kuntenti bis-servizzi tas-sa[[a li jing[ataw fil-komunità. Hu qal li saret qab]a kbira fis-servizzi spe/jalizzati talkura tal-familja l-aktar wara li Malta saret membru talUnjoni Ewropea. It-tabib talfamilja hu vitali fis-settur talkura tas-sa[[a primarja. Hu qal li pazjent li g[andu dijabete jista’ jie[u s-servizzi mi/-?entri tas-Sa[[a bl-istess kwalità daqs l-Isptar Mater Dei.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
6
€600 miljun aktar f’g[ajnuna so/jali F’[ames snin il-Gvern ]ied in-nefqa tieg[u fil-benefi//ji so/jali b’aktar minn €600 miljun. Meta wie[ed iqabbel in-nefqa tal-Gvern fl-2007 u dak li qed jinvesti llum f’g[ajnuna so/jali, jara li d-differenza hi wa[da sostanzjali, bi flus li marru direttament fil-bwiet talfamilji u l-anzjani biex ikunu jistg[u jg[ixu u jgawdu minn kwalità ta’ [ajja a[jar. Dan qalu l-Ministru tal:ustizzja, Konsultazzjoni Pubblika u l-Familja, Chris Said, meta lbiera[ filg[odu ]ar l-uffi//ji tad-Dipartiment tas-Sigurtà So/jali, fir-Rabat G[awdex, u ltaqa’ mal[addiema li joffru servizzi fuq ba]i nazzjonali permezz ta’ sistema back-office.
jibqg[alhom flus fil-but. Dan wassal biex fost lo[rajn, 112,000 persuna li jie[du xi forma jew o[ra ta’ benefi//ju so/jali qed igawdu ]ieda tal-g[oli tal-[ajja, 80,000 pensjonant qed igawdu ]-]ieda s[i[a tal-g[oli tal-[ajja, li tfissser €1,200 iktar f’pensjoni milli [ames snin ilu. Il-pensjonanti li jie[du lpensjoni tas-servizz illum qed ikollhom l-ewwel €1,066 mill-pensjoni tasservizz injorati meta jsir reassessment annwali biex ti;i stabbilita r-rata ta’ pensjoni tas-Sigurtà So/jali dovuta. Dan minbarra li fl-a[[ar [ames snin madwar 14,000 pensjonant li jag[]lu li jibqg[u ja[dmu wara l-pensjoni qed jie[du l-pensjoni s[i[a, kif ukoll aktar minn 12,000 anzjan u anzjana ta’ €1,200 iktar 80 sena jew iktar li jg[ixu f’pensjoni fid-dar jew mal-familja tag[hom ing[ataw €300 fisbi]-]ieda sena, bil-Gvern di;à [abbar s[i[a tal-g[oli fil-Ba;it li g[al din is-sena din l-g[ajnuna ting[ata lil tal-[ajja min g[andu 78 sena u bilChris Said spjega li ]-]ieda mod il-mod lill-anzjani ta’ kull sena fin-nefqa tal-Gvern 75 sena. bejn l-2008 u l-2012, imqabIl-Ministru Said fakkar bla mal-a[[ar sena talukoll fir-riforma li g[amel ille;i]latura pre/edenti, Gvern fi/-children’s ji;ifieri l-2007, turi li lallowance, u ]-]ieda filleave tal-maternità minn 14g[ajnuniet kontributorji we[idhom – li jinkludu lil ;img[a g[al 18-il ;img[a. pensjoni tal-irtirar, il-penFilwaqt li l-investiment sjoni tal-invalidità, u l-penfis-servizzi so/jali jfissru pi] sjoni tar-romol – ]diedu b’ik- ikbar fuq il-Gvern, il-Gvern pre]enti madankollu g[a]el tar minn €540 miljun meta tg[odd i]-]ieda ta’ kull sena li j]id l-ispi]a f’dan is-settur f’dawn l-a[[ar [ames snin. biex ikompli jinvesti filfamilji, fl-anzjani u fil-perKien hemm iktar minn suni b’di]abbiltà fost l€50 miljun o[ra ]ieda flo[rajn, biex huma lkoll g[ajnuniet mhux kontributorji li ji;bru fihom i/-chiligawdu minn iktar flus fildren’s allowance u g[ajnuni- but u minn kwalità tal-[ajja et o[ra lill-familji. ferm og[la. Il-Ministru Said, responsDan kollu seta’ jsir, spjega abbli mill-qasam so/jali, l-Ministru Said, g[aliex ilfakkar kif fl-a[[ar [ames pajji] baqa’ jo[loq il-;id. snin il-Gvern g[a]el li B’hekk il-Gvern seta’ jkomjag[mel bidliet fl-g[ajnuna pli jwessa’ x-xibka so/jali so/jali li jag[ti lill-anzjani u biex il-pajji] iwie]en lil min lill-familji biex iktar familji hu fil-b]onn.
David Grech li ja[dem b[ala Nursing Officer, jitkellem waqt id-djalogu tal-biera[ f’{‘Attard dwar is-settur tas-sa[[a, flimkien ma’ Elizabeth Pizzuto, li g[addiet mill-marda tal-kan/er (fuq ix-xellug) u Kirsten Refalo (fuq il-lemin) li ta[dem fl-industrija tal-farma/ewtika (Ritratt> Joseph Galea)
Aktar tobba qed jispe/jalizzaw u aktar infermiera jkomplu jistudjaw Fil-Programm Elettorali tal-Partit Nazzjonalist hemm proposti tajbin li se jkomplu jtejbu s-servizzi tas-sa[[a. Malta hi xxurtjata [afna bilkwalità tas-servizzi tas-sa[[a b’xejn u kul[add g[andu japprezza dan kollu. F’sala tal-operazzjonijiet, qal dan ilbiera[ waqt iddiskussjoni ‘Futur fis-Sod’ bit-tema ‘Is-Sa[[a’ u li saret f’{‘Attard. Hu qal li fl-a[[ar snin sar progress kbir fil-qasam tassa[[a u dan hu dovut g[addedikazzjoni tat-tobba, talprofessuri, tal-infermiera u ta’ dawk kollha li ja[dmu fissettur. Hu qal li llum hawn [afna aktar nies li jispe/jalizzaw f’Malta u qed ikunu hemm numru kbir ta’ visiting surgeons li jag[mlu operazzjonijiet f’Malta. David Grech qal li t-teatri
tal-operazzjonijiet fl-Isptar Mater Dei qed ja[dmu [inijiet twal u llum it-teatri taloperazzjonijiet qed jintu]aw kollha u l-ammont ta’ operazzjonijiet li qed isiru rdoppja. David Grech qal li llum aktar tobba qed jispe/jalizzaw b[ala General Practitioners, u aktar infermiera qed ikomplu jistudjaw u jispe/jalizzaw u anke qed jag[mlu korsijiet ta’ Masters u PhD’s. Hu qal li hemm b]onn nag[mlu qab]a ta’ kwalità billi jsir programm ta’ health education g[at-tfal. Hu qal li dalwaqt ikollna sptar ;did g[all-kura talkan/er u bil-g[aqal tal-Gvern Nazzjonalista se jkollna nies li anke jispe/jalizzaw fil-kura tal-kan/er biex dan ikun sptar tal-og[la kwalità. Elizabeth Pizzuto, li g[addiet mill-marda tal-
kan/er, qalet li hi u ]ew;ha g[addew minn tliet operazzjonijiet u fa[[ret is-servizzi fl-Isptar Mater Dei. Fa[[ret ukoll is-servizz nazzjonali tal-breast screening u anke liscreening tal-musrana lkbira. Hi qalet li qed isir ukoll servizz tajjeb g[al min g[andu l-kundizzjoni taddijabete. Kirsten Refalo, li ta[dem fl-industrija tal-farma/ewtika, qalet li ta[dem f’fabbrika u bis-sa[[a tas-s[ubija ta’ Malta fl-UE, is-sidien investew f’Malta u l-impjant tag[hom qed iservi b[ala hub ta’ produzzjoni u esportazzjoni ta’ medi/ini ;eneri/i. Qalet li tixtieq li tkompli tkabbar il-[iliet tag[na filfarma/ewtika u staqsiet jekk hemmx korsijiet fejn tista’ tkompli tistudja dwar dan.
In-Nature Trust im[assba dwar il-proposta tal-MLP dwar l-ambjent Nature Trust tinsab sodisfatta li l-proposti tag[ha qajmu dibattitu dwar il-MEPA, i]da m[assba bilproposta tal-Malta Labour Party fejn l-ambjent se jkollu biss vot wie[ed fil-Bord. Dan [are; minn stqarrija li fiha l-g[aqda Nature Trust ikkjarifikat li l-proposti tag[ha huma mmirati
biex jissa[[ah l-ambjent u mhux jiddg[ajef dan ilpilastru tal-i]vilupp sostenibbli kif se ji;ri bil-proposta tal-MLP. Nature Trust sa[qet li t[oss li A;enzija tal Ambjent g[andu jkollha l - g[a]la ta ’ veto g[al applikazzjonijiet ta ’ ]vilupp li jkunu se
jwasslu g[al [sara jew degredazzjoni tal ambjent . Im[assba wkoll dwar il-proposta ta’ merger malMalta Resources Authority min[abba li din hi involuta fl-esplorazzjoni tax-xiri ta]-]ejt u g[alhekk jaf twassal g[al kunflitti ta’ interess.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
7
Is-servizzi tas-sa[[a ]diedu u baqg[u b’xejn minn Charles Muscat
Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista hu impenjat li s-sa[[a tibqa’ titjieb u tibqa’ b’xejn g[al kul[add g[ax fil-mard m’hemmx kulur politiku u l-PN lest jie[u de/i]jonijiet diffi/li biex is-sa[[a tkompli miexja ’l quddiem. Il-PN jista’ jidher quddiem il-poplu fid-9 ta’ Marzu b’rasu mg[ollija g[ax filwaqt li pajji]i o[rajn naqqsu s-servizzi tas-sa[[a, f’Malta dawn is-servizzi ]diedu u baqg[u b’xejn. Il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi qal dan ilbiera[ f’{’Attard, waqt id-diskussjoni ‘Futur fis-Sod’ li kellha t-tema Is-Sa[[a, u li tmexxiet minn Lourdes Pullicino. Il-Prim Ministru ntlaqa’ b’entu]ja]mu kbir mill-folla li attendiet g[addiskussjoni li mhux biss imliet it-tinda imma kien hemm ukoll [afna nies fuq barra. Lawrence Gonzi qal li din il-;img[a l-PN qed jikkon/entra dwar il-qasam tas-sa[[a u Malta g[andha rapport talOECD, organizzazzjoni internazzjonali li tag[mel anali]i dwar il-progess talpajji]i, u tat lil Malta /ertifikat millaqwa g[al kwalità tas-sa[[a.
Ikomplu ji]diedu l-medi/ini b’xejn g[al diversi kundizzjonijiet ta’ mard, fosthom tal-eczema “Imma l-aqwa /ertifikat ing[ata minn dik il-mara li ltaqg[et mag[na f’{al Qormi nhar is-Sibt li g[adda u li rringrazzjat lill-Gvern g[al medi/ini li qed ting[ata b’xejn min[abba li hi marida bil-kan/er”, qal il-Prim Ministru. Lawrence Gonzi qal li hu u l-Ministru Joe Cassar marru fi/-?entru Nazzjonali g[all-iScreening u issa minbarra liscreening g[all-kan/er tas-sider, bdew ukoll it-testijiet tal-musrana l-kbira u se jibdew isiru testijiet tal-g[onq tal-utru tal-mara. Malli dan jibda jsir, Malta tkun fost laqwa pajji]i fl-Ewropa fil-qasam talisceening tal-kan/er. B’dan il-programm ta’ screening qed ikunu salvati l-[ajjiet tan-nies u milliscreening tal-kan/er tas-sider kienu salvati aktar minn 160 mara. Hu qal li se jkomplu ji]diedu lmedi/ini g[al diversi kundizzjonijiet ta’ mard fosthom tal-eczema, li jekk ikun hemm il-PN fil-Gvern din il-medi/ina se ti]died ukoll mal-lista tal-medi/ini li jing[ataw b’xejn. Il-Prim Ministru qal li dalwaqt jifta[ i/-?entru Re;jonali tas-Sa[[a tal-Mosta u se jsir ie[or f’San :iljan u ie[or finna[a t’isfel tal-Malta u dawn ikunu miftu[in 24 sieg[a kuljum. Fil-[ames snin li ;ejjin il-kura primarja se ting[ata prijorità kif ukoll se ting[ata prijorità l-kura tad-dijabete. Il-Prim Ministru qal li mis-s[ubija ta’ Malta fl-UE l-industrija tal-farma/ewtika f’Malta kibret u qed to[loq eluf ta’
impjiegi. Dan hu settur li l-Gvern se jkompli ja[dem biex jikber. Hawn fabbriki li qed jag[mlu ri/erka f’Malta stess u l-Gvern hu impenjat li jag[mel ftehim ma’ diversi fabbriki biex jixtri medi/ini ;eneri/i li jsiru f’Malta li huma ta’ kwalità g[olja. Il-Gvern irid jifta[ aktar opportunitajiet g[al min irid jispe/jalizza filfarma/ewtika permezz ta’ scholarships. Fisser li jekk nibqg[u bil-g[aqal, dawn il-fabbriki jkomplu jkunu kompetittivi u l-introduzzjoni tan-night tariff talener;ija se tg[inhom ikunu aktar kompetittivi bla ma pajji]na jkollu jonfoq €600 miljun f’power station li m’g[andniex b]onn. In-night tariff se tg[in ukoll lillfamilji, lin-negozji u lil industriji g[ax il-kontijiet matul il-lejl se jonqsu bejn 7 fil-mija u 26 fil-mija. Aktar nies qed japprezzaw is-servizz tajjeb [afna li jing[ata fl-Isptar Mater Dei. Hu qal li “f’Malta nag[tu servizz mill-aqwa imma l-Labour dejjem imaqdar. Mhux biss ]diedu l-operazzjonijiet imma saret nefqa ferm akbar g[al apparat li jintu]a fl-operazzjonijiet”, qal ilPrim Ministru. Irrefera g[as-sistema tas-sa[[a flIstati Uniti u qal li l-President Obama g[adu ma rnexxilux ida[[al li;i biex issa[[a ting[ata b’xejn. Imma f’Malta komplejna nag[tu servizzi tas-sa[[a b’xejn u d-defi/it ta’ pajji]na xorta naqas. Dwar l-Isptar il-;did tal-kura talkan/er, il-Prim Ministru qal li f’dan lisptar se jkun hemm tliet linear accelerators. Hu spjega li fl-Isptar Boffa llum hemm 27 sodda u fl-Isptar il-;did se jkun hemm 96 sodda u b’hekk aktar nies ikunu jistg[u jing[ataw l-aqwa kura. Il-Prim Ministru rringrazzja lill[addiema kollha li ja[dmu fl-Isptar u fil-qasam tal-kura tas-sa[[a g[as-servizz li jag[tu. Hu fakkar ukoll li fil-kri]i tal-Libja dawn il-[addiema taw ukoll l-aqwa kura mhux biss lill-Maltin imma wkoll lil numru ta’ nies Libjani li kellhom b]onn il-kura. Hu rringrazzja wkoll lil eks Ministru tas-Sa[[a Louis Deguara li [adem mill-qrib mieg[u meta tlesta lIsptar Mater Dei u sar it-trasferiment mill-Isptar San Luqa. Lawrence Gonzi qal li l-Ispi]erija talG[a]la tieg[ek ;abet qab]a kbira ta’ kwalità u llum wie[ed jista’ ji;bor ilmedi/ini mill-lokalità tieg[u stess. Hu qal li l-Gvern innegozja mal-ispi]jara u llum din l-iskema hi su//ess. Hu appella biex kul[add joqg[od attent g[ax f’pajji]i o[ra fosthom pajji] partikulari mhux biss qatg[u l-medi/ini b’xejn, imma lanqas l-ispi]jara ma jistg[u jixtru medi/ini ;odda g[ax is-sitwazzjoni hi tal-biki u l-banek mhux isellfu flus lill-ispi]jara biex jixtru lmedi/ini. Lawrence Gonzi qal li kul[add irid joqg[od attent g[ax jekk ikollna Gvern li ma joqg[odx bil-g[aqal u jie[u de/i]jonijiet []iena, inkunu fil-periklu. Gvern Nazzjonalista fil-[ames snin li g[addew takom ekonomija b’sa[[itha u issa se jag[tikom futur fis-sod.
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi ng[ata mer[ba mill-aktar entu]jasta lbiera[ f’{’Attard, u qal li mis-s[ubija ta’ Malta fl-UE l-industrija tal-farma/ewtika f’Malta kibret u qed to[loq eluf ta’ impjiegi. Gvern ;did Nazzjonalista se jkompli ja[dem biex ikompli jikber dan is-settur (Ritratti> Joseph Galea)
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
8
Xejn ;did minn Muscat Muscat jikkopja l-proposti tal-PN dwar G[awdex minn Matthew Bonett
L-istennija g[all-programm elettorali tal-Malta Labour Party tidher li sfaxxat fix-xejn hekk kif ilbiera[ kellna konferma o[ra ta’ kemm il-Mexxej Laburista Joseph Muscat mhu joffri xejn ;did g[all-poplu Malti u G[awdxi. Fil-proposti kollha tieg[u qed jikkopja e]att dak li g[amel, qed jag[mel, jew qed jipproponi l-Gvern Nazzjonalista. Wara numru ta’ ;ranet li jikkopja l-proposti tal-Partit Nazzjonalista dwar diversi oqsma, ilbiera[ kien imiss lil G[awdex, hekk kif Muscat g[amel ;urnata jdur il-g]ira G[awdxija. Muscat sejja[ konferenza tal-a[barijiet filg[odu biex jitkellem dwar il-proposti tieg[u biex imbag[ad g[amel ;urnata jipprova jispjega dawn l-istess proposti kemm lill-attivisti Laburisti kif ukoll lil entitajiet pubbli/i li jirrappre]entaw lill-G[awdxin. Kif spjegat il-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono f’konferenza tal-a[barijiet, dak li qed jipproponi Muscat dwar G[awdex hu konferma li Gvern Nazzjonalista dejjem [are; bl-a[jar proposti g[al G[awdex u l-G[awdxin. Muscat, mhux biss ma [ari;x bi proposti ;odda, i]da Muscat ikkonfema li se jkompli jwettaq pro;etti u mi]uri li huma g[addejjin u o[rajn li di;à ;ew proposti mill-Partit Nazzjonalista. Giovanna Debono qalet li Muscat kompla ju]a l-iskema ta’ cut and paste biex anke fil-ka] ta’ G[awdex dawwar proposti tal-Partit Nazzjonalista u g[amilhom tieg[u. L-aktar proposta li semma Muscat ilbiera[ filg[odu ,u forsi ;abet reazzjoni fuq is-social media, kienet dik li tinbena cruise berth facility f’G[awdex, fejn ikunu jistg[u jittrakkaw cruise liners. Madanakollu, il-Ministru Giovanna Debono spjegat kif din assolutament mhix proposta ;dida minn Muscat g[aliex il-Ministeru ta’ G[awdex ilu
;img[at li informa lill-Ministeru g[allInfrastruttura, it-Trasport u lKomunikazzjoni li l-akbar prijorità g[all-Ministeru g[al G[awdex bilba;it li jmiss ta’ fondi mill-Unjoni Ewropea, g[all-perjodu ta’ bejn l-2014 u l-2020, hu proprju l-bini ta’ cruise berth facility fil-port tal-Im;arr. Il-Ministru Giovanna Debono spjegat ukoll kif l-a//ess bejn i]-]ew; g]ejjer dejjem in]amm b[ala prijorità ewlenija ta’ gvernijiet Nazzjonalisti, u hekk g[adu sal-llum.
G[awdex ukoll gawda mill-20,000 job li ;ew ikkreati f’dawn l-a[[ar snin f’pajji]na. Fix-Xag[ra, Muscat qal ukoll li jrid lill-G[awdxin jag[mlu xog[ol ta’ backoffice tal-Gvern f’G[awdex, xi [a;a li di;à qed issir, tant li llum f’G[awdex hemm aktar minn 150 persuna jag[mlu dan ix-xog[ol, barra numru ta’ G[awdxin o[rajn li huma impjegati f’/entri ta’ backoffice talbanek, il-Bank of Valletta u l-HSBC. Muscat semma wkoll i/-?entru tal-
Dak li qed jipproponi Muscat dwar G[awdex hu konferma li Gvern Nazzjonalista dejjem [are; bl-a[jar proposti g[al G[awdex u l-G[awdxin Is-servizz velo/i bejn il-Belt Valletta u G[awdex, li semma lbiera[ Muscat, di;à ;ie propost mill-Partit Nazzjonalista. Anke l-proposta ta’ passa;;i bl-ir[is g[al dawk li jqattg[u ljieli f’G[awdex hi ka] ie[or ta’ kkupjar ta’ Muscat, u dan peress li dan lin/entiv di;à jinsab fil-ba;it g[al din is-sena li l-Malta Labour Party ivvota kontrieh. Fil-qasam tax-xog[ol, kif spjegat ilMinistru Debono kif ukoll il-Partit Nazzjonalista fi stqarrija lbiera[, Muscat qal li se jag[ti start-up tax credit ta’ €50,000 fuq sentejn meta lPartit Nazzjonalista di;à ppropona tnaqqis fit-taxxa li jla[[aq €200,000 fuq tliet snin g[al kull min jifta[ negozju f’G[awdex. Dak li qed jipproponi Muscat dwar il-[olqien tax-xog[ol f’G[awdex hu bba]at fuq skemi li introdu/iehom Gvern Nazzjonalista b[ala mi]ura spe/ifikament g[al G[awdex u wara ;iet introdotta wkoll fuq ba]i nazzjonali. Il-Ministru Giovanna Debono qalet li minn dawn l-iskemi bbenefikaw mijiet ta’ negozji u [addiema G[awdxin, u hekk se jibqg[u jag[mlu jekk jer;a’ jkun hemm Gvern Nazzjonalista ie[or.
Arti;janat f’Ta’ Dbiegi, li sarlu ristrutturar intensiv permezz ta’ fondi Ewropej, filwaqt li Muscat ma semma l-ebda sit partikolari li jrid jirri]erva g[all-intrapri]i ]-]g[ar. Il-Ministru Giovanna Debono qalet li l-proposti li g[amel Muscat dwar ilqasam tas-sa[[a f’G[awdex di;à je]istu tant li l-unit tal-kimoterapija hi ppreparata u b[alissa hemm tenders biex jinxtara u ji;i stallat l-apparat u lg[amara me[tie;a, filwaqt li numru ta’ infermiera di;à ;ew im[arr;a biex dan is-servizz ikun jista’ jibda jing[ata f’G[awdex fi ]mien qasir. {a;a o[ra li rrimarkat dwarha lMinistru Debono kienet l-immodernizzar ‘drastiku’ li tkellem dwaru Muscat, u spjegat kif dan tlesta [afna minnu u sa ftit ]mien ie[or se jibda jopera wkoll id-Dipartiment talOperazzjonijiet ;did li se ji;i inawgurat illum. Giovanna Debono qalet li l-proposta ta’ Muscat li l-Isptar ta’ G[awdex jibda jservi wkoll b[ala skola medika m’hi xejn [lief konferma li f’G[awdex g[andha servizzi tas-sa[[a ta’ kwalità li qed ikomplu ji;u mtejba bil-pro;etti li g[addejjin u allura mhu veru xejn li f’G[awdex hemm sptar tat-tielet dinja
kif ilu jg[id il-Malta Labour Party. Ilbiera[ filg[odu, Muscat ippropona wkoll childcare centre. Madankollu, flistess [in li kien qed jitkellem Muscat, kien qed ji;i inawgurat /entru li nfeta[ u qed ji;i m[addem minn Kunsill Lokali li bbenefika minn g[ajnuna finanzjarja tal-Ministeru g[al G[awdex. Il-Partit Nazzjonalista spjega wkoll kif saret [idma biex fi ftit jiem o[ra jibda x-xog[ol fuq Child Development Centre ;did li ma joffrix biss childcare facilities, i]da anke servizzi o[ra marbuta mas-sa[[a, ]vilupp u edukazzjoni tat-tfal. Il-Ministru Giovanna Debono tkellmet ukoll dwar aktar proposti li kkopja Muscat, fosthom dik ta’ Im[allef g[al G[awdex, hekk kif di;à ;iet proposta li;i li bdiet g[addejja d-diskussjoni dwarha fil-Parlament, waqt li fakkret li di;à bdew isiru e]amijiet f’G[awdex u g[addejja [idma mill-Università ta’ Malta biex dawn ikomplu ji]diedu. Muscat qal ukoll li jrid jg[in lillistudenti G[awdxin li jistudjaw f’Malta, madankollu, l-Ministru Giovanna Debono fakkret li Gvern Nazzjonalista di;à introdu/a in/entiv li permezz tieg[u qed jag[ti lil kull student G[awdxi €1,200 kull sena f’g[ajnuna addizzjonali minbarra listipendji. Muscat ippropona wkoll Uffi//ju Rappre]entattiv fi Brussell, ftit jiem wara li l-Partit Nazzjonalista qal li se ja[tar rappre]entant uffi/jali g[al G[awdex f’Dar Malta. Punt ie[or li tkellem dwaru Muscat kien l-ekoG[awdex, hekk kif qal li se jkompli b’dan il-pjan, u dan minkejja li bosta esponenti tal-Malta Labour Party, fosthom anke d-Deputata Justyne Caruana qalet li dan il-pjan ma je]istix. Giovanna Debono qalet li d-dikjarazzjoni ta’ Muscat tikkonferma li g[allkuntarju ta’ dak li kien jg[id il-Malta Labour Party, il-pjan ta’ eko-G[awdex qed isir u qed i[alli r-ri]ultati.
€210,000 fi pro;etti fil-Munxar u x-Xlendi
Il-lokalità tal-Munxar flimkien mal-hamlet taxXlendi bbenefikaw minn allokazzjoni li tla[[aq aktar minn €210,000 li permezz tag[hom ;ew imwettqa diversi pro;etti ta[t l-iskemi tal-Ministeru g[al G[awdex marbuta mal-Pjan ta’ Azzjoni EkoG[awdex 20102012. Dan qalitu Giovanna Debono, il-Ministru g[al G[awdex, waqt l-inawgurazzjoni tal-pro;ett Valorising Heritage to improve the Gozo Tourism Product, li kien koordinat mill-g[aqda ‘In[obbu lil Munxar u xXlendi’ u ;ie mwettaq b’g[ajnuna finanzjarja millMinisteru g[al G[awdex
permezz tal-iskema ta’ ekoG[awdex g[all-G[aqdiet mhux Governattivi G[awdxin. Dan il-pro;ett kien jinkludi l-pubblikazzjoni ta’ 5,000 kopja ta’ ktejjeb, li jinkludi ritratti u informazzjoni dwar il-Munxar u x-Xlendi u b’hekk jista’ jintu]a b[ala gwida waqt mixjiet fl-in[awi rurali ta’ din il-lokalità. :ew prodotti wkoll 3,000 kopja ta’ dokumentarju fuq DVD li jittratta l-kultura u lwirt storiku li wie[ed g[adu jista’ jsib fil-Munxar u xXlendi. Hu ma[sub li dan iddokumentarju jkun a//essibbli wkoll minn fuq sit elettroniku li se jkun imniedi mill-istess g[aqda.
Il-pro;ett kien jinkludi wkoll l-istallazzjoni ta’ 25 information panel f’siti importanti fil-Munxar u xXlendi, kif ukoll it-twaqqif ta’ ]ew; interactive kiosks li jipprovdu informazzjoni g[at-turisti li j]uru dawn lin[awi. B[ala parti mill-pro;ett, saret ukoll kampanja ta’ reklamar fuq l-istazzjon nazzjonali tat-televi]joni, li damet g[addejja g[axar ;img[at. Il-Ministru Giovanna Debono qalet li filwaqt li kompla jag[ti valur lil karatteristi/i partikulari li wie[ed g[adu jista’ jsib fil-Munxar u fix-Xlendi, dan il-pro;ett se jiswa wkoll biex ikun
apprezzat aktar dak kollu li jag[ti identità distinta lillg]ira ta’ G[awdex. Se jkompli jtejjeb ukoll lesperjenza ta’ dawk kollha li j]uru dawn l-in[awi fil-g]ira ta’ G[awdex. Hija qalet li dan hu biss wie[ed minn numru ta’ pro;etti li twettqu minn G[aqdiet mhux Governattivi, il-Kunsill Lokali kif ukoll mill-Kumitat Amministrattiv tax-Xlendi. Dawn jinkludu l-pro;ett li qed jitwettaq mill-Kunsill Lokali tal-Munxar li se jag[mel zona pedonali filpjazza ewlenija tal-lokalità, kif ukoll pro;ett ie[or marbut mat-tisbi[ ta’ n[awi turisti/i li jikkumplimentaw issbu[ija naturali tax-Xlendi,
bir-riabilitazzjoni tal-promenade li tinsab ta[t Triq Xmun li twettaq mil-Kumitat Amministrattiv tax-Xlendi. Gruppi o[rajn, kemm ilklabb tal-futbol, dak talbo//i u l-grupp katekisti u lkor, wettqu pro;etti li bihom se jkun possibbli li fi/-/entri tag[hom ja[]nu aktar ilma tax-xita, u jistallaw bozoz li ja[lu inqas ener;ija. Permezz tal-iskemi ta’ EkoG[awdex g[all-Kunsilli Lokali, Kumitati Amministrattivi u G[aqdiet Mhux Governattivi G[awdxin, ;ew imwettqa 53 pro;ett fil-lokalitajiet madwar G[awdex li bejniethom [adu g[ajnuna li tla[[aq madwar €2.5 miljun.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
Lokali 9
Il-;enerazzjoni tal-elettriku g[andha tibqa’ f’idejn il-Gvern minn pa;na 1
Lawrence Gonzi qal li rriforma tal-[addiema talEnemalta rnexxiet u [admet tajjeb [afna. Fil-fatt il-pagi tal-[addiema tal-Enemalta ]diedu bi €3 miljun fis-sena. Dan huwa turija ta’ kemm ilGvern japprezza l-[iliet tal[addiema tal-Enemalta. Il-Prim Ministru qal li hu ta’ sodisfazzjon kbir g[alih meta jisma’ lill-impjegati jitolbu t-ta[ri;. Il-Gvern hu kommess li jkompli joffri bosta ta[ri; lill-[addiema sabiex itejbu l-kapa/itajiet tag[hom u b’hekk il-kumpanija jkollha aktar [addiema kompetenti. Il-Prim Ministru fa[[ar isservizz tal-aqwa kwalità li qed joffru l-[addiema talEnemalta. Hu qal li l[addiema tal-Enemalta g[andhom rwol kru/jali fis-su//essi ta’ pajji]na. Huma qed jag[tu sehem fil-[olqien tax-xog[ol permezz ta’ numru kbir ta’ fabbriki li qed ji;u jinvestu f’pajji]na u li je[tie;u lener;ija. Il-Prim Ministru sostna li jekk pajji]na jid[ol ;o [ajt, jonqos ix-xog[ol u jag[lqu lfabbriki, u dan jista’ jaffwettwa [a]in anke lill[addiema tal-Enemalta. Il-Ministru Tonio Fenech, sostna li l-PN dejjem emmen li l-;enerazzjoni tal-elettriku ta’ pajji]na g[andha tibqa’ f’idejn il-Gvern u ma
Paul Pace President tal-FORUM
Fil-laqg[a mal-[addiema tal-Enemalta tfisser li bil-bini ta’ power station ;dida ming[and il-privat, l-u]u tal-power station ta’ Delimara se jonqos [afna
ting[atax kompletament f’idejn il-privat. B’dan il-mod pajji]na jkollu l-a[jar g[a]la fil-;enerazzjoni tal-ener;ija. Tonio Fenech qal li bil-pjan tal-Malta Labour Party, il-job tal-[addiema tal-Enemalta qieg[ed f’periklu kbir. Dan g[aliex bil-bini ta’ power station ;dida ming[and il-privat, l-u]u tal-power station ta’ Dellimara se jonqos [afna. Hu qal li mal-PN taf fejn qieg[ed u taf li se tkun tista’ tkompli tg[ix [ajja ta’ kwalità a[jar.
Aktar akku]i kontra l-allegat mo[[ wara l-frodi tal-VAT Nigel John Abela, 38 sena minn {ad-Dingli li jinsab mixli quddiem il-Qrati li kien il-mo[[ wara l-frodi fidDipartiment tal-VAT fejn allegatament hu [a s-somma ta’ €186,350, ;ie mixli b’pussess ta’ kokaina u arma tan-nar. L-Ispettur Keith Arnaud ressaq lil Abela permezz ta’ /itazzjoni fejn xlieh b’pussess ta’ kokaina u kellu arma fil-pusses tieg[u u li ]amm g[andu [wejje; misruqa. Abela kien fost 32 persuna mixlijin bi frodi fejn [afna minnhom di;à ;ew sentenzjati. Huwa kien ja[dem fid-
Dipartiment tal-Customer Care tal-VAT fejn klijenti kienu jilmentaw fuq kontijiet li kellhom mad-Dipartiment tal-VAT. Allegatament Abela kien jag[mel kuntatt mag[hom ftit tas-sig[at wara l-ilmenti li jag[mlu u jitlobhom [las biex inaqqsilhom il-kont. Nigel John Abela wie;eb mhux [ati ta’ dawn l-akku]i l-;odda quddiem il-Ma;istrat Edwina Grima, bid-difi]a mmexxija mill-Avukati Veronique Dalli u Josè Herrera jitolbu biex g[al issa l-ka] ji;i pospost sakemm huma jirregolaw il-po]izzjoni tag[hom.
Paul Pace, il-President tal-MUMN, ;ie elett b[ala President tal-Kunsill tal-Forum Unions Maltin wara vot unanimu mill 11-il union li jiffurmaw dan il-Kunsill. Paul Pace kien l-uniku kandidat g[al din l-elezzjoni, u kien qed jokkupa l-kariga ta’ Segretarju :enerali f’din l-istess g[aqda. Paul pace se jkun qed jie[u post John Bencini, li rri]enja f’Jannar li g[adda. Il-FORUM [abbar li filjiem li ;ejjin se jkunu qed jintlaqg[u n-nominazzjonijet g[al post vakanti ta’ Segretarju :enerali.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
10 Opinjoni
B[al rix fuq il-ba[ar tad-destin Ma’ Jean Rhys (1890 1979) mort sa Franza u sibt lil Roseau, imdejqa, tibla’ lpilloli, t[ossha qieg[da f’abbiss, ma tafx x’se taqbad tag[mel. Issib kliem ta’ ser[an ming[and mara li “l-kappell
Jg[idilha li meta jmut jg[addu g[and il-mudella, mhix se tbig[hom g[ax [add mhu se jixtrihom, u jkollha teqridhom. (Tea With An Artist). :rajjiet li jse[[u wara dik li llum tissejja[ l-Ewwel Gwerra Dinjija fejn nies li g[addew mill-iebes jixtiequ li jsibu l-fer[, imma ma jsibuhx waqt li “l-lejl s[un, bellusi b’ri[a ta’ fwie[a” jersaq. Imma jekk bniedem isib ru[u wa[du… Nies o[ra jo[loqhom William Trevor (1928- ). Kitba ta’ tliet novelli mi;bura ta[t l-isem tal-ewwel wa[da ‘The Mark-2 Wife’. Nibda biha.
tag[ha kien kbir imxedd im]er]aq la;enba, b[al dak ta’ libertin, i]-]ebg[a ta’ wi//ha kien jg[ajjat, u x-xfar ta’ g[ajnejha [er;in ’il barra kienu mpittra ik[al ileqq.” :abra ta’ novelli “Kienet liebsa msielet twal [afna, minkejja dan, wi//ha deher kbir, vast, u le[inha kien ma[nuq minkejja li fit-
tazza tag[ha ma kien hemm xejn [lief whisky.” Din hi ‘La Grosse Fifi’ li l-qarrejja di;à nteb[u x’inhi l-[idma tag[ha. Barra hekk, isimha j]ejjen ;abra ta’ novella tal-kittieba li semmejt fuq. Pierre u Francine baqg[alhom biss ftit ritratti ta’ Vienna fejn iltaqg[u ma’ [afna nies. Tfajla Russa, ]effiena li ;;ennen warajha
Kellu jasal ftit tard
Il-qoxra tal-ktieb ‘La Grosse Fifi’ ta’ Jean Rhys (1890-1979)
ko// suldati Fran/i]i. Din telqet lejn Budapest biex i]]ew;et barbier.
Il-Kurunell Ishima li jirrakkonta dwar il-Gwerra Russa-:appuni]a. Tillie tilbes ;i]irana sabi[a. :ermanizi u Ungeri]i f’[afna lukandi. Francine tixtieq issir omm. “{assejt sens ta’ setg[a waqt li kont mitluqa (fuq issufan) ;ewwa dik il-kamra, sewda, friska b[allikieku stajt ni;bed lejja, ta’ bilfors u ]gur dak kollu li xtaqt f’[ajti b[allikieku kont kalamita mo[bija bla ra]an, Mara Qaddisa.” Tiltaqa’ mieg[u Pittur ta’ fama jpin;i kwadru wara kwadru. Ma
Il-qoxra tal-ktieb ’The Mark-2 Wife’ tal-kittieb William Trevor
jurihom lil [add g[ax ma jridx ibig[hom. Il-kittieba jirnexxilha tikseb stedina. Tie[u gost tiltaqa’ mieg[u u mal-mudella li tg[ix mieg[u. Tinteba[ li s-sbu[ija talmudella n[olqot mill-pittur. Tistaqsih waqt li qed tie[u tte, jekk hux minnu li ma jbig[x pitturi.
Anna hi mistiedna g[al ri/eviment. Tmur u hemm tistenna lil ]ew;ha li kellu jasal ftit tard. :ewwa ma taf lil [add. Tibda ta[seb, waqt li l-[in kiebi g[addej, li ]ew;ha ;ej ma’ mara o[ra u jg[arrafha li jrid i[oll i]-]wie;. Qed tag[mel il-kura g[and tabib. Imkidda bil-[sibijiet, bil-permess ta’ min stedinha, i//empel littabib mill-kamra ta’ fuq li jg[inha bil-pariri. Issabbarha koppja xi[a li ltaqg[et mag[ha hemm ;ew. Anna, la ]ew;ha ma wasalx, titlaq. Ri/eviment ie[or. Riesaq ilMilied. Professur tal-istorja u martu jistiednu l-istudenti ddar, fosthom lil Valerie. Din ftit toqg[od ma;enb l-o[rajn, ftit titkellem. T[ares lejn s[abha, ta[seb x’se ji;ri minnhom fil-;ejjieni.
minn Joe Cassar stcassar@maltanet
Jaqbduha dwejjaq kbar
Imma hi ma kinitx b[alhom. G[al sitt snin fil[arifa kienu jaqbduha dwejjaq kbar. Tiftakar li ssolitudni n[olqot g[aliha. Qares il-Milied. Dehrilha li ma g[andha tg[id lil [add bi tra;edja li ;rat fuq xtajta (The Time of Year). Mallory imur jiekol f’[anut f’Venezja fejn [afna drabi kien kiel ma’ martu li qabel ma mietet talbitu biex jer;a’ j]ur il-postijiet fejn kienu marru flimkien. Qrib ittmiem kien jilg[ab ma’ martu, i[alliha tirba[lu u hi tifra[. Qrib tieg[u, bejn koppja ]ag[]ug[a, g[addej kliem iebes. Hekk kif i]-]g[a]ag[ jg[addu minn qribu biex jo[or;u, iwaqqafhom. Bil-mod il-mod jg[idilhom ;rajjietu. Jisimg[uh u jinteb[u li sema’ kulma qalu bejniethom. Meta jitilqu, jitbissem bil-fer[ g[ax lumiltà hi rigal (Cheating at Canasta).
{ajr lil Agenda Book Shop
“Kienet liebsa msielet twal [afna, u minkejja dan, wi//ha deher kbir, vast, u le[inha kien ma[nuq minkejja li fit-tazza tag[ha ma kien hemm xejn [lief whisky.” Din hi ‘La Grosse Fifi’ li l-qarrejja di;à nteb[u x’inhi l-[idma tag[ha
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta‘ Frar, 2013
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
L-arroganza ta’ Muscat bla limitu Il-leader Laburista Joseph Muscat, li ftit ;img[at o[ra jista’ jkun Prim Ministru ta’ Malta kollha jekk jing[ata l-mandat mill-elettorat, wera arroganza bla limitu mal-;urnalisti fil-bidu tal-[ames ;img[a talkampanja elettorali. Muscat irrifjuta g[al baraxx ta’ mistoqsijiet li g[amlulu l-;urnalisti dwar l-akku]i serji li g[amel l-eks deputat mexxej Laburista An;lu Farrugia – li sa xahar u nofs ilu kien il-persuna wara Muscat filLabour Party. Muscat irrifjuta li jwie;eb g[all-akku]i gravi ta’ An;lu Farrugia Il-;urnalisti kienu qed jistennew attività politika mil-Labour Party fejn ikunu jistg[u jistaqsu lil Muscat dwar l-intervista li ta An;lu Farrugia, inNumru 2 fil-Labour Party sa ftit tal-;img[at ilu, lil The Sunday Times ippubblikata l-{add li g[adda. Il-;urnalisti kellhom x’jistaqsu lil Muscat. Il;urnalisti kienu preparati b’diversi mistoqsijiet. Kienu qed jistennew lil Muscat jispjega. Stennew lil Muscat jikkjarifika s-s[ab iswed li da[al fih ilLabour Party f’din il-kampanja elettorali wara dak li ]vela An;lu Farrugia fuq il-Labour Party li bena Muscat. Il-;urnalisti, b[al [afna Maltin li qraw jew semg[u d-dikjarazzjonijiet li g[amel l-eks mexxej Laburista An;lu Farrugia, iridu jistaqsu. L-akku]i fil-konfront ta’ Muscat huma gravi. Akku]i li lLabour hu vi/in kuntratturi kbar.
Li Muscat tilef il-missjoni tieg[u. Li l-MLP ta’ Muscat bieg[ ru[u. Akku]a lil Muscat li l-mod kif trattah kien b[alma meta l-akbar [abib jibg[at g[alik u jisparalek sitt tiri kiesa[ u biered. Jakku]a lil Muscat li g[amillu assassinju politiku. Li nqeda bih u kien vittma ta’ gimmicks ta’ Muscat b[al meta bag[tu fuq Xarabank jiddibatti mal-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil meta hu lanqas biss kien involut fil-programm elettorali. Lanqas biss kien jaf bid-dettalji ba]i/i talproposta tal-Labour dwar l-ener;ija. An;lu Farrugia u]a kliem iebes b[al “vendetta”, “stallett f’dahru” u “krudeltà”. U]a wkoll kliem iebes li jpin;i l-karattru ta’ Muscat, b[al “di]onestà”, “inuman” u “gideb”. G[alaq il-bieb f’wi// il-;urnalisti Dwar dan, il-;urnalisti riedu li jie[du r-reazzjoni ta’ Muscat. Talbu lil Muscat jispjega. Iserra[ mo[[ in-nies dwar dikjarazzjonijiet fil-konfront ta’ politiku li ftit tal-;img[at o[ra jista’ jkun fdat bit-tmexxija ta’ pajji]na u tal-poplu tag[na. Riduh iserra[ ras lelettorat dwar il-[sibijiet imqanqla dwar korruzzjoni li rrefera g[alihom An;lu Farrugia. I]da Muscat kien preparat li jag[laq il-bieb f’wi// il-;urnalisti. Bl-arroganza kollha, Muscat insista mal-;urnalisti li se jibqa’ jwie;eb bl-istess mod, li m’g[andux kumment, g[al kull mistoqsija li se ssirlu b’rabta mal-allegazzjonijiet u l-akku]i li g[amel An;lu Farrugia fuq il-Labour Party kif immexxi minn Muscat.
Quddiem din l-arroganza tal-leader Laburista li qieg[ed jaspira li jkun Prim Ministru fi ftit ;img[at o[ra, bilfors ikollna nag[mlu l-paraguni u nanalizzaw id-differenza netta u /ara li tiddistingwi lill-Prim Ministru Lawrence Gonzi u l-Partit Nazzjonalista, minn Muscat u l-Labour Party. Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi, meta kien f’sitwazzjonjiet diffi/li tul din il-le;i]latura min[abba dissens minn xi membri tal-grupp parlamentari tal-Gvern, dejjem kien /ar. Qatt ma /eda u baqa’ sod f’dak li jemmen. U minkejja d-dissens intern, xorta Lawrence Gonzi wassal lill-gvern tieg[u sal-a[[ar ta’ le;i]latura ta’ [ames snin u llum g[addejjin minn kampanja elettorali e]att fi ]mienha – b’[a;a wa[da biss nieqsa – ba;it li seta’ kien ukoll approvat li ma kienx g[all-po]izzjoni parti;jana li [a Muscat li vvota kontra l-ba;it fl-istess nifs li qal li jimplimentah jekk il-Labour ikun fil-gvern. Muscat jag[mel l-istess jekk ikun Prim Ministru Muscat g[andu jpo;;i l-karti kollha fuq ilmejda. G[andu jwie;eb g[all-mistoqsijiet tal-
;urnalisti u mhux jinsultahom billi jg[idilhom li jistg[u jistaqsu li jridu i]da jwie;eb li jrid. Jekk Muscat qed jittratta lill-;urnalisti hekk illum li hu Kap tal-Oppo]izzjoni, a[seb u ara x’jag[mel jekk ikun Prim Ministru!
Kliem An;lu g[andu jservi ta’ twissija serja Ninsabu fil-;img[a talKarnival u tal-MLP [adu [sieb li f’din il-;img[a talkampanja j]ommu mat-tema billi komplew jikxfu l-maskra tag[hom. L-intervista xokkanti li ta lil The Sunday Times l-eks deputat mexxej g[all-Affarijiet tal-Parlament An;lu Farrugia, [ar;et fil-bera[ l-istil politiku li jimxi bih dak li qed jaspira li jkun Prim Ministru ta’ pajji]na x-xahar li ;ej. Id-di]onestà politika u nnuqqas ta’ rispett lejn s[abu stess fil-partit, kienu diskussi minn An;lu Farrugia nnifsu hekk kif dan iddeskriva l-a;ir ta’ Joseph Muscat fil-konfront tieg[u b[ala ‘qtil politiku’. An;lu Farrugia kompla jo[ro; fil-bera[ il-verità dwar Muscat u l-partit li qed imexxi. Ir-rabja ta’ An;lu Farrugia hija ;ustifikata g[aliex Muscat mexa b’dan il-mod ma’ xi [add li kien leali lejh u li kien jafdah b’g[ajnejh mag[luqa.
:ustifikata wkoll iddomanda li [afna qed jistaqsu ftit jiem biss ’il bog[od millelezzjoni; jekk Muscat g[amel hekk lil xi [add qrib tieg[u fl-istess partit, x’se jag[mel ladarba jkun filgvern lil dawk li ma jaqblux mieg[u^ Jekk xejn, din l-intervista waslet fi]-]mien opportun meta l-poplu Malti u G[awdxi g[andu /-/ans li ji]en kelma b’kelma dak li jg[id An;lu Farrugia dwar min hu Joseph Muscat u lpartit li qed imexxi hu filpre]ent. L-intervista ta’ An;lu Farrugia hija wake up call g[al kul[add biex ninteb[u kif se jkun qed jimxi l-MLP fil-gvern mhux biss malpartitarji Nazzjonalisti i]da anke mal-partitarji leali li g[andu fi [danu l-partit So/jalista Malti. Min jista’ jitkellem a[jar dwar Muscat jekk mhux An;lu Farrugia nnifsu, ilbniedem li f’dawn l-a[[ar
Muscat g[a]el li jevita l-mistoqsijiet li saru lilu mill-;urnalisti bl-istess mod kif kien jag[mel Alfred Sant
[ames snin [adem spalla ma’ spalla mieg[u fit-tmexxija tal-MLP. G[aldaqstant, kliem An;lu Farrugia g[andu jittie[ed blakbar serjetà u b[ala twissija serja g[al dawk li fl-a[[ar elezzjoni vvutaw lill-PN i]da llum qed ja[sbuha jekk jivvutawx jew qed jikkonsidraw li jivvutaw lillMLP. Kliem Muscat g[andu jservi ta’ twissija wkoll g[al dawk il-Laburisti li fl-a[[ar elezzjonijiet ivvutaw lill-MLP u be[siebhom jag[mlu listess fl-elezzjoni ;enerali li jmiss, u dan g[aliex issa jidher /ar bi]]ejjed li Muscat m’g[andu rispett lejn u g[al [add; lanqas g[al dawk li huma leali lejh. Jekk wie[ed jaqra lintervista sew, jinteba[ li g[al Muscat l-interess veru tieg[u hu dak personali. Illum nasal biex ng[id li Muscat, apparti li ma jinteressahx millinteress nazzjonali, lanqas jinteressah mill-interess talpartit g[ax kieku veru g[andu g[al qalbu l-partit li jmexxi hu, kieku kien jimxi xorta o[ra ma’ sie[bu fit-tim, An;lu Farrugia. Muscat g[andu interess wie[ed – HU u [add iktar!
Kliem An;lu Farrugia jfakkarni wkoll f’intervista o[ra li kien ta inqas minn sena ilu d-deputat Laburista Adrian Vassallo li kien akku]a lill-mexxej Laburista Joseph Muscat bi tmexxija dittatorjali, Komunista u mhux moderata. Hawnhekk qed nitkellmu fuq ]ew; persuni li jiffurmaw parti mill-grupp parlamentari ta’ Muscat u li dejjem kienu leali lejn il-MLP. Min jaf kemm hemm aktar stejjer ta’ konflitti interni fi [dan ilMLP li sal-lum g[adna ma nafux bihom jew li t[allew mistura mill-MLP ma jmorrux jitilfu l-elezzjoni ;enerali li jmiss. Fuq kollox, jidher ukoll kemm il-klikka ta’ Alfred Sant fi [dan il-MLP g[adha b’sa[[itha u dan [are; bi/-/ar mill-intervista li ta An;lu Farrugia nhar il-[add li g[adda fejn ta x’jifhem li ttne[[ija tieg[u, fost diversi ra;unijiet o[ra, kienet ispirata mill-fatt li Muscat huwa vi/in [afna tan-nies ta’ Alfred Sant. Ta[t din il-pressjoni Muscat ma kienx kapa/i jwie;eb tant li nhar it-Tnejn li g[adda kienu [afna dawk li kellhom nostal;ija tal-eks Prim
minn David Casa david.casa@europarl.europa.eu
Ministru Laburista, Alfred Sant, meta Muscat g[a]el li jevita l-mistoqsijiet li saru lilu mill-;urnalisti bl-istess mod kif kien jag[mel Alfred Sant. Hu fatt mag[ruf li Muscat dejjem appo;;ja lil Sant u g[alhekk kliem An;lu Farrugia g[andu jservi ta’ konferma u mhux ta’ sorpri]a. Ner;a’ ng[id, kliem An;lu Farrugia g[andu jservi ta’ twissija g[al kul[add. G[adna bi/-/ans li ma narmux il-futur tag[na. Attenti minn Joseph Muscat!
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
12 Opinjoni
Ri/etta g[al ]wie; hieni Mhux l-ewwel darba li nkun mistieden g[and xi familja. Kull darba li nid[ol f’familja g[alija tkun grazzja kbira. G[aliex inkun d[alt f’Alla nnifsu! F’Alla familja g[ax hu Missier, Iben u Spirtu s-Santu. Iktar ma l-Mulej itini grazzja li n]ur familji, iktar nikkonferma kemm il-k/ina hija /-/entru tal-familja. Fiha ssir l-ikla. Fiha ;eneralment jinqasmu l-fer[ u n-niket. Fiha l-muntanji tal-qtig[ il-qalb jibdew imajnaw. U wara kull boqqa kafè jew te, u, g[aliex le, xi bi//a [ob] tal-Malti mixwija b’naqra butir li tissokta tifta[ l-aptit, il-vi]joni ti//ara. Il-kura;; jissokta jikber. Il-[ila tibda tirpilja fuq ittelqa li ;;ib mag[ha d-diqa. Il-fer[ jibda jdawwal l-im[u[ im[awda.
minn Patri Mario Attard OFM Cap frmarioa@gmail.com
Il-k/ina tibqa’ l-kamra preferuta Il-k/ina tibqa’ l-kamra
preferuta g[ax minnha jo[ro; l-ikel. L-esperjenza ta’ [ajti tg[allimni li millbenna tal-ikel li nduq nag[raf sewwa jekk familja tkunx tassew laqg[etni jew le. Il-bi//a l-kbira hekk kien il-ka] tafux! U nissokta nikkonferma kemm familja tkun tassew berkitni g[ax l-ikel li niekol ming[andha tant kemm ikun imsajjar bi m[abba li mhux biss ipaxxili l-istonku tieg[i imma wkoll inissel fija dulluvju ta’ fara;! U, g[idli ftit, min illum m’g[andux b]onn ta’ xi kelma ta’ fara;? M’ilux kelli esperjenza mill-aktar sabi[a fil-post fejn na[dem. Persuna xtaqitni nberkilha l-karozza tag[ha. Wara li tlabna flimkien madwar il-karozza morna lura fil-bini fejn na[dmu. D[alna fl-uffi//ju u s[abha g[amluli naqra kafè kif tmiss il-li;i. Iddur fuqiex iddur, mhux fuq il-familja trid tit[addet? U hekk diskorsna dar [elu [elu b[a/-/irasa fuq din irrealtà daqshekk sabi[a u mbierka minn Alla. Mela waqt li konna qeg[din nit[addtu, persuna o[ra qaltli: “Father, jiena ili mi]]ew;a [amsa u tletin sena, u ma tg[addix ;urnata li ma niftakarx fl-omelija
Ingredjent fir-ri/etta ta’ ]wie; hieni hu l-multiply. Ji;ifieri t-tkattir tal-familja permezz tal-ulied. L-ulied huma barka fid-dar. Bl-ulied fid-dar il-[ajja mi]]ew;a tkun a[jar. Anki jekk i;ibu i]jed xog[ol!
sabi[a li l-qassis kien g[amlilna dakinhar tat-tie; tag[na.” Fra[t meta qaltli hekk. Anke jien nie[u gost nisma’ minn ]mien g[al ]mien lomelija mqaxxra li Monsinjur :u]eppi Mercieca kien g[amlilna dakinhar talordinazzjoni sa/erdotali tieg[i. G[alija dik van;elu [aj. Biha ni//ekkja jekk iniex miexi sewwa jew ]garrajtx fis-sa/erdozju tieg[i. In[obb nitg[allem u kurju] Min-natura tieg[i n[obb nitg[allem bil-bosta. Kurju]
biex nikber u mieg[i jikber [addie[or. G[alhekk staqsejtha fuq x’inhi din limbierka ta’ ri/etta li tag[mel ]wie; [elu manna.
Biex ra;el u mara jikbru tassew fi]-]wie; tag[hom g[andhom b]onn il-plus. Iktar ma ssir taf lir-ra;el u lill-mara tieg[ek, iktar tibda t[obbu u t[obbha
Taf li qalithieli! Ara [a ng[addihielek la Ingli]a, [a tag[mel kura;; kbir fi]]wie; tieg[ek! Biex ra;el u mara jikbru tassew fi]-]wie; tag[hom g[andhom b]onn il-plus. Iktar ma ssir taf lir-ra;el u lill-mara tieg[ek, iktar tibda t[obbu u t[obbha. Il-Malti jg[id ‘i]-]mien isajru lbajtar’. Hekk hu. L-im[abba tal-mi]]ew;in tissajjar bi]]mien! G[ax [add daqs ir-ra;el u l-mara tieg[ek ma jista’ j[obbok! Mhux hu kien mieg[ek f’mumenti diffi/li? Mhux hi tissaportik meta tkun bihom u tipprova tag[millek l-ilma ji]fen biex tikkuntentak? L-im[abba talmi]]ew;in timmatura g[aliex ma tibqax sempli/iment l-espressjoni tal-;isem u l-pja/ir talmument imma ssir fedeltà. Nibqa’ n[obbok fir-risq ittajjeb u l-[a]in, fis-sa[[a u fil-mard. U nibqa’ n[obbok u nirrispettak tul [ajti kollha. Anki meta m’g[andix aptitek!
Inne[[u x-xa[am tal-egoi]mu It-tieni valur hu l-minus.
}wie; jitjieb kemm inne[[i x-xa[am tal-egoi]mu. Ommi ma, kemm dan tal-a[[ar i[axxen l-arterji li minnhom suppost g[andha tg[addi dik l-im[abba li tfejjaq il-qalb imtaqqla tar-ra;el jew talmara! Mela, fid-dieta ta]-]wie; [allina minn “G[ax dak tieg[i!” jew “Dik tieg[i!” Jew, u din xi [a;a ag[ar, “Hawn li ng[id jien isir!” }wie; fis-sod jirra;una fuq x’jaqbel lilna u qatt x’jaqbel lili! Ingredjent ie[or fir-ri/etta ta’ ]wie; hieni, skont dan ilqassis g[aqli, hi l-multiply. Ji;ifieri t-tkattir tal-familja
permezz tal-ulied. L-ulied huma barka fid-dar. Bl-ulied fid-dar il-[ajja mi]]ew;a tkun a[jar. Anki jekk i;ibu i]jed xog[ol! Imma x’inhu x-xog[ol [dejn il-fer[ u l-[ajja talfamilja? :ieli niltaqa’ ma’ xi w[ud li minkejja li huma maqtula bix-xog[ol li jitolbu l-ulied, meta jkunu ]g[ar jitolbu mod u meta jikbru jitolbu mod ie[or, xorta wa[da tarahom fer[ana u dejjem lesti li jag[mlu lil uliedhom fer[ana. Mela l-importanti mhux biss li jkollna familja mdaqqsa u sabi[a imma li nkattar kemm nifla[ il-fer[ f’uliedi billi ng[inhom jifhmu li fil-[ajja hemm post g[al kollox. G[all-iva u l-le! Naqsmu kollox L-a[[ar ingredjent ta’ ]wie; hieni huwa d-division. Je[tie; li fil-[ajja mi]]ew;a jinqasam kollox. It-tajjeb u l[a]in. Is-sa[[a u l-mard. Ilfer[ u d-dwejjaq. Fi]-]wie; m’hemmx post g[allgdiedem. Lanqas li nostor kollox fija nnifsi. Fi]-]wie; irrid nitg[allem nisma’ u noqg[od b’seba’ g[ajnejn kif nit[addet. Din ilforma ta’ ;enero]ità tiswa bilqabda iktar mill-flus li nista’ nonfoq u l-kapri//i li nista’ nag[mel! Bil[aqq! Prosit minn qalbi lil dan il-qassis tar-ri/etta gwappa li tana! Taf li l-
qassisin mhux kollha jraqqduk? Almenu dan ma kienx wie[ed minnhom! Daqskemm hu g[aqli!
Je[tie; li fil-[ajja mi]]ew;a jinqasam kollox. It-tajjeb u l-[a]in. Is-sa[[a u l-mard. Il-fer[ u d-dwejjaq. Fi]-]wie; m’hemmx post g[all-gdiedem. Lanqas li nostor kollox fija nnifsi
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
Ittri 13
Se nivvota lill-PN
Albert Mizzi G[adni ;ej wara l-festa li g[amilna llum lill-[abib kbir tag[na Albert. Kien mument sabi[ li fih is-silenzju kien jitkellem wa[du. U s-silenzju kien jirrifletti ddiqa u d-dwejjaq ta’ [bieb ta’ veru li riedu jag[tuk la[[ar tislima. Iva, kul[add in[asad – s[abek il-[addiema talIsptar :enerali ta’ G[awdex, kumitat u plejers tal-Qala Saints FC li tieg[u kont assistent segretarju u bosta [bieb. {add ma jrid jemmen. Kul[add mibluh. Kul[add imbikkem. U minn mo[[i bdew g[addejjin ilmumenti li jien u int g[addejna filmkien spe/jalment f’dawn l- a[[ar xhur. Bertu, kemm g[addejna mumenti sbie[, kemm fra[na flimkien, kemm inkwetajna flimkien, imma s-sempli/ità tieg[ek u lir;ulija tieg[ek kienu jisbqu fuq kollox u lil kul[add. G[alija int bniedem ta’ veru li kont tag[ti u tibqa’ tag[ti sakemm tifla[ lil ta’ madwarek ming[ajr ma t[ares lejn l-interessi tieg[ek. G[ax int hekk kont...[addie[or ji;i qablek. G[adni ma nistax nemmen li [allejtna u f’mument b[al dan indur lejk Mulej u nistaqsik... ‘Imma g[aliex? G[aliex Albert? G[aliex hu? G[aliex?’ U fis-skiet u l-hemda tal-lejl nisimg[ek mill-bog[od tg[idli... ‘int mhux l-isba[ fjura taqtag[li biex tpo;;iha quddiemi u
Albert Mizzi> 16.09.1967 – 30.01.2013
jien hekk g[amilt...g[a]ilt l-isba[ fjura, qtajtha minn ;nien mimli ward u po;;ejtha [dejja. Iva, Albert kien l-isba[ u l-a[jar u g[alhekk g[a]iltu u [adtu fi [dani. Hu mhux se j[allikom imma se jie[u [siebkom u se jkun mag[kom. Hu se jkun laqwa sostenn g[all-familja u t-tifel li tant kien i[obb. Hu se jibqa’ l-aqwa supporter tal-Qala Saints u talJuve. Hu se jibqa’ l-[abib tag[kom ilkom. G[ax Albert hekk kien, l-aqwa, lisba[ u l-a[jar’. Albert, t[allina qatt we[idna u a[na nweg[duk li nibqg[u niftakru fik fittalb tag[na g[ax int g[alina l-[bieb tieg[ek kont u tibqa’ l-bniedem ta’ veru. Is-soltu qabel in[allu lil xulxin konna ng[idu lil xulxin - ‘sa[[a u niltaqg[u’ u llum indur lejk u ng[idlek ‘[arisna u itlob g[alina’. Sa[[a Bert. Strie[ fissliem.
Paul Buttigieg
President Qala Saints FC
Sur Editur, M’ilux rajt konferenza stampa li fiha l-Kap talOppo]izzjoni Joseph Muscat stqarr ma’ ;urnalista li l-Labour ilu tliet snin ja[dem fuq il-programm elettorali tieg[u. Jiena nistag[;eb meta nisma’ dawn l-affarijiet g[aliex sal-lum g[adni ma rajt l-ebda proposta konkreta min-na[a ta’ Joseph Muscat, lanqas ilproposta tal-ener;ija ma hija konkreta, g[aliex kollox jiddependi fuq jekk hux se jsib lil xi [add li lest jo[ro; dawk il-miljuni ta’ ewro biex il-pro;ett isir. Fuq din tal-ener;ija wkoll nistaqsi g[aliex bilfors irid li jibni power station meta mill-grafika tieg[u stess wera li bil-proposti tal-Prim Ministru lkontijiet se ji;una ir[as. G[alhekk meta nara li l-Labour ilu tliet snin ja[dem fuq il-programm elettorali u kulma se jag[mel huwa biss li jafda kollox fil-privat, inqis li dan g[adu partit ming[ajr ideat u ming[ajr vi]joni
Muscat skomdu Sur Editur, Dak li ]vela An;lu Farruiga nhar il-{add li g[adda f’The Sunday Times dwar ittke//ija tieg[u minn Muscat, iqanqal [afna [sibijiet koroh. Dak li qal An;lu Farrugia g[andu g[aliex jinkwieta linnies. Il-kliem li qal An;lu Farrugia dwar kif mexa mieg[u Muscat, hu xokkanti. Muscat, wara li An;lu Farrugia kiser is-silenzju teg[u dwar it-tke//ija tieg[u minn Muscat, hu skomdu. Jekk ma jwe;ibx g[allakku]i li sarulu, Muscat ikun qieg[ed jammetti li dak li qal An;lu Farrugia dwaru hu minnu.
A. Agius
San :wann
g[aliex l-ideat qed jaslulu biss mill-privat. Ta’ min isemmi li fis-setturi tas-sa[[a u ledukazzjoni wkoll se jibba]a fuq il-privat. Mhux ta’ b’xejn li jrid jifred l-ippjanar mill-ambjent filMEPA. Jien inkwetat ukoll li bi gvern Laburista ie[or, setturi tant importanti b[al dawk tal-ener;ija u ssa[[a se jitmexxew mill-privat u wisq probabbli se n[allsu qares g[alihom bi prezzijiet tas-suq. Ma n[allix barra l-edukazzjoni fejn Joseph Muscat qal li se jinkludi l-privat fl-edukazzjoni terzjarja. G[alhekk se nkun qed nivvota lill-Partit Nazzjonalista fl-elezzjoni li ;ejja g[aliex dan il-partit g[andu pjan u ppubblika l-proposti kollha tieg[u fil-programm elettorali. Dan nista’ niflih u narah mhux b[al dak talLabour li baqa’ fil-kexxun.
A. Farrugia
{al Qormi
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta‘ Frar, 2013
14 Feature
F’[ames snin id-Direttorat tal-Lifelong Learning [arre; 47,000 persuna b’g[a]la ta’ 750 kors minn Clinton Sammut clinton.sammut@media.link.com.mt
Illum qeg[din ng[ixu f’era differenti minn dik li kienu mdorrijin biha missirijietna. Issa m’g[adekx tispi//a milliskola u t-tag[lim jieqaf hemm, issib impjieg u tibqa’ fih sal-pensjoni u daqshekk. L-importanza tat-ta[ri; kontinwu Illum it-tag[lim [a aspett differenti, aspett aktar [aj, dinamiku i]da fl-istess [in aktar interessanti. Itteknolo;ija, inklu] l-internet,
i]]ommok infurmat dwar dak li qieg[ed ji;ri madwarna, kemm fuq aspett lokali kif ukoll internazzjonali, u ta;;ornak fi ftit sekondi. Kull informazzjoni u a[bar tasal fi djarna, u tinstab f’dik ilkaxxa mag[rufa b[ala ‘kompjuter’. Dan l-aspett teknolo;iku ;ab mieg[u ]viluppi ;odda, ta’ interess personali, u fuq kollox ;ab mieg[u sensiela s[i[a ta’ invenzjonijiet
di;itali, invenzjonijiet li trid tkompli titg[allem u tit[arre; dwarhom biex i]]omm lilek innifsek infurmat u kapa/i tag[mel ix-xog[ol li jkun mitlub. B’sodisfazzjon illum tinnota li kemm il-kbar kif ukoll i]-]g[ar tg[allmu ju]aw il-kompjuter. Min permezz tal-iskola formali u min permezz ta’ sorsi o[ra fosthom mid-Direttorat jew minn xi kunsill lokali. Anke l-anzjani tag[na [assew ilb]onn li jibqg[u jitg[allmu su;;etti varji kif ukoll ilkompjuter u llum meta tmur f’xi residenza tal-anzjani ssib li [afna minnhom g[andhom kompjuter fil-kamra privata tag[hom. Il-Gvern g[araf jilqa’ g[all-isfidi Il-Gvern immexxi mill-
Partit Nazzjonalista matul dawn is-snin g[araf l-isfidi li
Illum it-tag[lim tul il-[ajja hu importanti [afna biex il-bniedem jibqa’ a;;ornat ma’ dak kollu li qieg[ed ji;ri madwaru, b’mod spe/jali f’xog[lu
kellu quddiemu, sfidi li jekk inkunu kapa/i nilqg[u g[alihom, ikunu attirati opportunitajiet ;odda li jissarrfu f’impjiegi u f’aktar flus fil-but.
Permezz tat-tag[lim tul il-[ajja, wie[ed jing[ata g[odod importanti biex ifittex xog[ol u xog[ol a[jar
G[alhekk, il-Gvern beda jinvesti fi stadju bikri, f’kompjuters u /entri ta’ ta[ri; kemm fl-iskejjel, kif ukoll fil-komunitajiet, biex kul[add ikollu l-opportunità li jitg[allem u jibqa’ m[arre;. U dan sewa biex eluf ta’ persuni tg[allmu u baqg[u a;;ornati f’dak li ja[dmu u b’hekk baqg[u rilevanti fil[idma tag[hom. Id-Direttorat tal-Lifelong Learning li twaqqaf fl-2009, kien kru/jali fit-ta[ri; talpersuni. Minn figuri re/enti li ;ew ippubblikati f’dawn la[[ar jiem, wie[ed isib li aktar minn 47,000 persuna ta’ etajiet differenti kienu m[arr;a u mg[allma f’diversi oqsma edukattivi, mil-lingwi sal-kompjuter.
It-tag[lim u t-ta[ri; g[al din is-sena, l-2013, ma waqfux, tant li matul din issena applikaw u qed jit[arr;u ’l fuq minn 16,400 persuna li qed isegwu 750 kors differenti. Dawn ilkorsijiet jg[inuhom ikomplu jift[u l-bibien talopportunitajiet. Meta tistaqsi lid-diversi persuni li jie[du dawn ilkorsijiet issib li mhux kul[add ikun irid jitg[allem biss biex ikompli javvanza fil-karriera jew isib post taxxog[ol. Issib ukoll li xi w[ud jag[]lu li jkomplu jisudjaw purament fuq g[a]la personali u min[abba interess ;enerali. g[al pa;na 15
Il-mira a[[arija tal-Gvern hi li j[arre; aktar nies biex itejbu l-impjegabbiltà tag[hom. B’dan il-mod inkunu qed in[arsu l-impjiegi u nkomplu no[olqu x-xog[ol
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta‘ Frar, 2013
Feature 15
8,000 persuna o[ra fil-programm Enhancing Employability Through Training minn pa;na 14
F’diversi kummenti li [adna, numru sabi[ ta’ persuni fosthom adulti u anzjani, stqarrew li g[a]lu li jistudjaw u sa[ansitra jag[mlu l-e]amijiet purament g[ax meta kienu ]g[ar kienu j[obbu l-iskola i]da ma kellhomx lopportunità li jkompluha min[abba l-esi;enzi familjari u min[abba li kellhom jibdew ja[dmu. Imma issa li kibru u rtiraw g[andhom il-[in li jag[mlu dak li ma g[amlux qabel, u sa[ansitra hemm min qieg[ed jistudja l-lingwi man-neputijiet li daqt se jag[mlu l-e]amijiet talMatsec. Aktar minn 700 kors ta’ ta[ri; Il-korsijiet offruti middirettorat tal-Lifelong
Learning jinkludu ta[ri; fillingwi, fil-matematika, fixxjenza, fit-tekonolo;ija talinformatika, fil-[iliet di;itali, fl-imprenditorija, u ta[ri; so/jali u vokazzjonali. Minbarra l-opportunità li wie[ed jista’ jag[mel l-
e]ami tal-Matsec u jie[u /ertifikat rikonoxxut b’mod nazzjonali, wie[ed isib li wara li jispi//a l-kors madDirettorat, illum qed jing[ata wkoll kwalifika rikonoxxuta. Fil-fatt, din il-kwalifika qed ting[ata wkoll lil dawk li jie[du ta[ri; permezz ta’ edukazzjoni mhux formali. Il-korsijiet tad-Direttorat tatTag[lim Tul il-{ajja g[andhom l-g[an li n-nies itejbu l-[iliet ba]i/i tag[hom u jtejbu /-/ans li jsibu impjieg jew ikomplu jimir[u fil-karriera tag[hom. Din l-inizjattiva u investiment huma [olqa o[ra mill-pjan tal-Gvern favur ledukazzjoni ta’ kull persuna u dan g[andu jing[aqad malinvestiment kbir li g[amel ilGvern fl-edukazzjoni, minn livell ta’ early education permezz tal-child care centres u l-kindergarten, g[all-edukazzjoni obbligatorja, sa dik postsekondarja u terzjarja. Din l-inizjattiva ting[aqad mal-istrate;ija s[i[a talGvern biex jippromwovi ttag[lim u t-ta[ri; tul il-[ajja. Fil-fatt, minbarra l-korsijiet
Aktar minn 47,000 persuna [adu t-ta[ri; tag[hom mill-2009 b’g[a]la ta’ aktar minn 750 kors
offruti mid-Direttorat, ilKorporazzjoni g[ax-Xog[ol u t-Ta[ri;, permezz talprogrammi ta’ ta[ri; tag[ha b’g[ajnuna mill-Fond So/jali Ewropew investiet mal-€14-il miljun biex bejn l-2008 u l-2012 [arr;et aktar minn 41,000 persuna.
G[all-korsijiet tul il-[ajja, aktar nies ta’ etajiet differenti, fosthom anzjani, qeg[din jag[]lu li jitg[allmu l-kompjuter biex ikomplu jkunu attivi fis-so/jetà
Le;i]latura s[i[a favur l-edukazzjoni Aktar minn hekk, ftit tal;ranet ilu tnieda l-programm
Enhancing Employability Through Training li se j[arre; mat-8,000 persuna o[ra. Dan jing[aqad ukoll malYouth.Inc li tnieda wkoll f’din il-le;i]latura li qed jag[ti opportunità o[ra lil ]g[a]ag[ li [ar;u milledukazzjoni obbligatorja ming[ajr i/-/ertifikati ne/essarji biex kul[add ikollu l-[iliet li g[andu b]onn biex jirnexxi u jtejjeb limpjegabbiltà tieg[u. G[al dan il-g[an, f’dawn la[[ar snin il-Gvern [adem
ma’ g[aqdiet sportivi u kulturali, mas-so/jetà /ivili, u stakeholders o[ra biex jo[olqu opportunitajiet ta’ tag[lim tul il-[ajja g[alladulti. Din l-istrate;ija timxi pari passu mal-a;enda Ewropea g[at-tag[lim tul il[ajja li qed t[e;;e; li jsir networking bejn il-Gvern, listituzzjonijiet edukattivi, min i[addem u s-so/jetà /ivili bilg[an li tippromwovi t-tag[lim tul il-[ajja. Il-mira a[[arija tal-Gvern hi li j[arre; aktar nies biex itejbu l-impjegabbiltà tag[hom. B’dan il-mod inkunu qed in[arsu l-impjiegi u nkomplu no[olqu x-xog[ol.
Il-Gvern g[araf jilqa’ g[all-isfidi tat-teknolo;ija u permezz ta’ diversi inizjattivi, fosthom il-Lifelong Learning Programme, feta[ [afna bibien ta’ opportunitajiet lil eluf ta’ persuni f’oqsma differenti fosthom dak tax-xog[ol
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
16 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
L-UNJONI EWROPEA
Jirrifjuta atte;;jament ‘a la carte’ g[all-Ewropa Il-President ta’ Franza Francois Hollande qal lill-Parlament Ewropew li ma jista’ jkun hemm l-ebda attitudni fuq stil a la carte (fejn kul[add jag[]el dak li jaqbillu) fir-rigward tal-Ewropa meta l-UE b[alissa qed t[ejji g[al ta[ditiet diffi/li dwar ilba;it. Hollande qal dan waqt diskors fi Strasbourg li kien anki l-ewwel wie[ed tieg[u b[ala Kap ta’ Stat lill-Parlament Ewropew. Intant hu sejja[, fost o[rajn, g[al Ewropa versatili u li kapa/i tilqa’ g[ad-diversi sitwazzjonijiet – minbarra li wissa wkoll dwar is-sogru li l-interessi nazzjonali jie[du pre/edenza fuq l-interessi tal-UE. G[alkemm Hollande ma semmiex pajji]i, ir-rimarki tieg[u dehru inti]i b[ala ‘/anfira’ g[all-Prim Ministru Britanniku David Cameron li x-xahar li g[adda [abbar
li r-Renju Unit g[andu jg[addi minn referendum dwar is-s[ubija tieg[u fl-UE f’ka] li l-Partit Konservattiv (ta’ Cameron) jibqa’ j]omm ir-riedni wara l-elezzjoni ;enerali li jmiss li mistennija fl-2015. F’dan il-ka], il-votanti Britanni/i ji;u mitluba jag[]lu bejn forma ta’ s[ubija li tkun su;;etta g[al negozjati ;odda jew ‘il[ru;’ tar-Renju Unit mill-UE. Sadattant, id-diskors spe/ifiku ta’ Hollande sar jumejn biss qabel is-summit dwar il-ba;it tal-UE fuq is-seba’ snin li ;ejjin fejn mistennija jispikkaw id-differenzi bejn il-Mexxejja tal-pajji]i inkwistjoni. Fl-istess [in Hollande enfasizza diskors simili li g[amel ;img[at ilu l-Ministru Fran/i] g[all-Affarijiet Barranin Laurent Fabius li wkoll kien tkellem kontra l-a;ir a la carte fil-konfront tal-Ewropa. Fabius dakinar anki esprima x-xewqa li l-
Britanni/i jkunu jistg[u jressqu l-karatteristi/i po]ittivi kollha tag[hom b[ala parti mill-Ewropa. Intant, Hollande ilbiera[ sejja[ [alli zzona ewro ti]viluppa politika tal-kambju bl-iskop li tipprote;i l-munita komuni minn ‘/aqliq’ li mhux konness ma’ sistemi fissi jew ‘ra;unati’. Il-kummenti tieg[u ng[ataw fost t[assib fi [dan il-Gvern Fran/u] li l-munit ewro hi wisq b’sa[[itha u li b’hekk kapa/i, fost o[rajn, ittellef mit-tkabbir tal-i]vilupp ekonomiku. Hollande spjega li r-riformi dwar il-kompetittività li g[addejjin f’diversi stati tazzona, inklu]a Franza, qed jissugraw li jkunu affettwati [a]in mir-rata tal-kambju tal-ewro mas-sie[ba kummer/jali prin/ipali – i]da l-President ]amm lura milli jsejja[ g[al miri stabbiliti konnessi mal-kambju.
L-E:ITTU
L-ewwel ]jara minn Kap ta’ Stat Iranjan mill-1979 Il-President tal-Iran Mahmoud Ahmadinejad ilbiera[ beda ]jara fl-E;ittu li tissimbolizza t-titjib fir-relazzjonijiet bilaterali mindu lE;izzjani ele;;ew Kap ta’ Stat I]lamiku. I]-]jara hi anki l-ewwel wa[da minn Kap ta’ Stat Iranjan fl-E;ittu mindu l-Iran g[adda mir-rivoluzzjoni I]lamika tal-1979, bil-
President E;izzjan Mohamed Mursi jilqa’ personalment lil Ahmadinejad fl-ajruport talKajr. Ahmadinejad g[andu jattendi summit I]lamiku li jibda llum. Ilbiera[ hu iltaqa’ max-Sheik ta’ al-Azhar; wa[da mill-eqdem sede g[al tag[lim g[all-komunità Sunni. }jara b[al din kienet tkun impossibli fl-era tal-eks
President E;izzjan Hosni Mubarak li tul tletin sena ta’ tmexxija ippreserva t-trattat ta’ pa/i ma’ I]rael minbarra li kattar ir-rabtiet bejn il-Kajr u l-Punent. Huma anki sinifikanti lkummenti ta’ Ahmadinejad lejlet din i]-]jara fejn tenna li ‘l-;ografija politika tar-re;jun g[andha tinbidel f’ka] li lIran u l-E;ittu jsostnu
po]izzjoni wa[da rigward ilkwistjoni tal-Palestinjani’. I]da l-analisti jiddubitaw li l-bidliet stori/i li wasslu lil Mursi g[all-poter jirri]ultaw fir-restawr s[i[ tar-rabtiet diplomati/i ma’ Tehran wara li kienu ntemmu r-relazzjonijiet bilaterali b’konsegwenza tar-Rivoluzzjoni tal-1979 u lkonklu]joni tat-Trattat tal1979 bejn l-E;ittu u I]rael.
L-UNJONI EWROPEA
Passi kontra l-falsifikar tal-ewro Il-Kumissjoni Ewropea sa[[et il-;lieda kontra lfalsifikar tal-ewro billi pproponiet minimu ta’ sitt xhur [abs g[al ka]i serji kif ukoll passi biex il-flus foloz malajr jitne[[ew mi/-/irkolazzjoni Il-mi]uri issa jridu jkunu approvati millpajji]i membri tal-Unjoni Ewropea biex jid[lu fisse[[. B[alissa l-pieni g[al reat simili jvarjaw. Skont il-Bank ?entrali Ewropew, l-aktar li jsir falsifikar hu tal-karti tal20 u l-50 ewro u tul la[[ar sitt xhur tal-2012 kienu sekwestrati 280,000 karta tal-ewro falza li erbg[a minn kull [amsa minnhom kienu tal-20 jew 50 ewro. Il-Bulgarija u l-Italja jitqiesu mill-Europol, la;enzija tal-Pulizija Ewropea, fejn l-aktar isir falsifikar tal-ewro u barra mill-Ewropa, il-Kolombja.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
A[barijiet ta’ Barra 17 L-ISTATI UNITI
Se jfittex lil Standard & Poor’s Il-Gvern Amerikan se jfittex l-a;en]ija Standard and Poor’s g[all-marka ta’ fidu/ja li kienet tat lillbonds marbut mal-industrija tal-propjetà fil-pajji] qabel il-kri]i finanzjarja. L-a;enzija kienet tat valur g[oli lill-bonds ta’ dan is-settur fl-2007 biex
imbag[ad dawn ikkrollaw fil-valur. Din hi l-ewwel kaw]a dwar a;ir [a]in minn a;en]ija li tistipula llivell ta’ fidu/ja ta’ investimenti marbuta mal-kri]i finan]jarja. Is-Standard & Poor’s qalet li kienet infurmata li se tinfeta[ kaw]a kontri-
hom mid-Departiment tal:ustizzja. Is-S&P kienet qabdet tag[ti t-tbassir tag[ha li dan is-self seta’ jit[allas u dawn inbieg[u lill-investituri madwar id-dinja bil-konsegwenza li mbag[ad, meta dawn ma t[allsux, l-effetti n[assu madwar id-dinja.
IR-RENJU UNIT
}ieda ta’ 3.5 fil-mija fil-kontijiet tal-ilma
Ir-re;olatur tal-industrja tal-ilma, Ofwat, ilbiera[ [abbar li kien se jkun hemm ]ieda o[ra fil-kontijiet tal-ilma fl-Ingilterra u Wales. Din se tkunt ta’ 3.5 fil-mija jew 13-il Lira Sterlina. B’din i]-]ieda, il-kont medju tal-ilma g[all-2013-14 se jkun ta’ 388 Lira Sterlina skont l-Ofwat. Regina Finn, il-kap tal-Ofwat, qalet li hi
kienet tifhem il-pressjoni kbira li hemm fuq il-familji min[abba s-sitwazzjoni finanzjarja u ekonomika tal-pajji] imma qalet li l-kumpaniji tal-ilma fil-pajji] riedu ]ieda ta’ g[axra filmija fil-prezz tal-ilma. Ofwat qalet li din i]-]ieda kienet me[tie;a g[al programmi ta’ investiment ta’ 25 biljun Lira Sterlina fis-settur tal-ilma.
IR-RENJU UNIT
Miet Reg Presley tat-Troggs T[abbret il-mewt ta’ Reg Presley, il-kantant tal-grupp The Troggs, li fost is-su//essi kellhom il-kanzunetta Wild Thing. Presley li kellu 71 sena miet sena wara li kien [abbar li kellu kan/er tal-pulmun u kien se jirtira mill-kant. Hu miet fir-residen]a tieg[u f’Andover f’Hampshire fejn kien trabba wkoll. Hu kien mi]]ewwe; u kellu ]ew;t itfal. Presley kien [oloq il-grupp The Troggs fil-bidu tas-snin sittin u kien biss is-sena li g[addiet li waqaf idur iddinja bil-grupp. Il-grupp hu l-aktar mag[ruf g[al ]ew; kanzunetti, Wild Thing u Love Is All Around. Wild Thing kienet su//ess
kbir madwar id-dinja u wara kantawha fost l-o[ra Jimi Hendrix u Bruce Springsteen. Huma kellhom ukoll su//ess o[ra imma mhux fuq il-kobor ta’ dawk it-tnejn. Fis-snin sebg[in il-grupp g[eb mix-xena biex imbag[ad fis-snin disg[in re;a’ sar mag[ruf l-ewwel meta r-REM u mbag[ad il-Wet Wet Wet kantaw il-kanzunetta Love Is All Around. Il-grupp imbag[ad irrekordja album ma’ tliet membri talREM u l-kanzunetta mill-Wet Wet Wet intu]at fis-soundtrack tal-film Four Weddings and a Funeral u damet 15-il ;img[a fl-ewwel post talklassifika. Ta’ min jg[id li Presley kellu passjoni kbira g[all-
UFOs u fl-2002 ippubblika lktieb, Wild Things They Don’t Tell Us dwar il-paranormali.
Reg Presley
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta‘ Frar, 2013
18 A[barijiet ta’ Barra
IL-BEL:JU
Qattiel tat-tfal infami jipprova g[all-[elsien
TRINIDAD U TOBAGO> Din it-tifla tidher kwa]i mitlufa f’kostum ;gantesk u kulurit waqt il-Karnival tat-Tfal organizzat mis-So/jetà lokali tas-Salib l-A[mar fi Queens’ |Park Savannah, fl-in[awi tal-Port ta’ Spanja (Reuters)
Marc Dutroux, qattiel tat-tfal u l-aktar kriminali li ;;enera notorjetà f’dan il-pajji] fi ]minijiet moderni, b[alissa g[addej b’tentattiv legali biex jin[eles mill-[abs qabel i]]mien spe/ifikat minkejja li ftit jidher hemm /ans li jirnexxi l-[sieb tieg[u. Dutroux, li kien arrestat fl-1996 u spi//a kundannat g[al g[omru l-[abs fl-2004 g[al sehmu fil-[tif u l-istupru ta’ sitt ibniet kif ukoll g[all-qtil ta’ erba’ minnhom, ressaq il-ka] tieg[u lill-im[allfin fi Brussell waqt smig[ li sar wara bibien mag[luqa. Il-ka] hu ferm sensittiv fil-Bel;ju partikularment min[abba n-natura terribbli tal-omi/idji li se[[ew matul issnin disg[in u li ng[ataw anki prominenza kbira madwar iddinja. Fl-istess [in, il-poplu ma jinsiex li l-Pulizija kienet investigat wa[da mir-residenzi ta’ Dutroux meta ]ew; vittmi tieg[u (li t-tnejn kellhom tmien snin) kienu qed jin]ammu hemmhekk u li baqg[u ma nstabux. Fil-fatt dawn i]-]ew;t ibniet spi//aw mietu bil-;u[ f’kamra ]g[ira mo[bija ta[t l-art. Ta[t il-li;i Bel;jana, kriminali jistg[u jing[ataw il-libertà ladarba jiskuntaw terz tas-sentenza. Dan jg[odd ukoll f’ka]i fejn imputat li je[el [abs g[al g[omru – sentenza perpetwa fil-pajji] – jiskonta [mistax-il sena pri;unerija. Madankollu, eluf ta’ dimostranti insistew g[allapplikazzjoni ta’ li;ijiet aktar iebsa fil-konfront ta’ kriminali kundannati wara li l-eks mara ta’ Dutroux, is-sena l-o[ra, ng[atat il-libertà marbuta ma’ /erti kundizzjonijiet – u wara diversi talbiet min-na[a tag[ha – u fejn imbag[ad da[let tg[ix f’kunvent. Is-smig[ ta’ Dutroux sar waqt mi]uri ta’ sigurtà mhumiex komuni g[all-Bel;ju bil-Pulizija ttella’ ‘[itan’ ta’ razor-wire tul na[a s[i[a tal-awla tal-Qorti u uffi/jali jpo;;u metal detector fi/-/entru tal-Qorti ewlenija. Sadattant, hu minnu li Mark Dutroux serva sentejn [abs addizzjonali ta[t akku]a separata li jfisser li hu, din is-sena, jista’ jitlob li jin[eles mill-[abs qabel i]-]mien elenkat fissentenza. Il-Qorti g[andha tiddiskuti t-talba tal-qattiel flimkien ma’ uffi/jali tal-[abs u d-de/i]joni ting[ata waqt smig[ pubbliku fit-18 ta’ Frar – g[alkemm s’issa g[ad mhux /ar jekk Dutroux g[andux ikun pre]enti g[all-verdett.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta‘ Frar, 2013
A[barijiet ta’ Barra 19 L-ISTATI UNITI
Jin[eles tfajjel osta;; wara jiem ta’ tensjoni f’Alabama L-awtoritajiet Amerikani matul il-lejl tatTnejn u t-Tlieta assedjaw bunker ta[t l-art fl-in[awi rurali ta’ Alabama u [elsu tfajjel ta’ [ames snin li kien ilu mi]mum osta;; g[al kwa]i ;img[a minn aggressur li spi//a jitlef [ajtu f’/irkostanzi mhumiex spjegati. Wara stat ta’ konfront li dam g[al sitt ijiem, l-a;enti tal-FBI da[lu fil-bunker fost ansjetà kbira li t-tfajjel kien qieg[ed f’periklu imminenti ta[t idejn l-aggressur li fil-jiem ta’ qabel kien qatel xufier ta’ xarabank tal-iskola. Qabel id-drama, l-aggressur – anzjan ta’ 65 sena u identifikat b[ala Jimmy Lee Dykes – kien ippermetta lill-awtoritajiet biex iwasslu medi/ina, ;ugarelli u colouring-books lit-tfajjel li proprju llum g[andu g[eluq sninu.
I]da s-sitwazzjoni bejn l-awtoritajiet u Dykes qalbet g[all-ag[ar u minkejja nnegozjati kontinwi fl-24 sieg[a qabel la;enti tal-FBI da[lu fil-bunker bir-rapporti jsostnu li ladarba l-a;enti ;ew wi// imb wi// mal-aggressur lem[uh qed i]omm arma tan-nar. L-uffi/jali g[all-[arsien tal-li;i naqsu milli jag[tu dettalji dwar il-mewt ta’ Dykes, wara drama li qanqlet bi]a’ u tensjoni straordinarja fl-in[awi ta’ Midland City, lejn ix-Xlokk ta’ Alabama. Fl-a[[ar jiem ma naqsux il-mi]uri ta’ sigurtà spe/jali madwar l-iskejjel tallokalità bir-residenti jorganizzaw sessjonijiet ta’ talb g[at-tfajjel li kien identifikat biss b[ala Ethan. Kollox beda b[all-biera[ ;img[a meta
Dykes, li serva man-Navy fi ]mien ilGwerra tal-Vjetnam, tela’ fuq xarabank taliskola fejn kien hemm mal-g[oxrin studenti /kejknin u insista li x-xufier ‘ini]]el tfajjel partikulari’. Intant, ix-xufier irrifjuta li jag[mel dan bir-ri]ultat li Dykes sparalu erba’ tiri u [allieh mejjet fil-kabina tieg[u. Jidher ukoll li ma kien hemm l-ebda ra;uni valida g[aliex l-aggressur g[a]el lil Ethan b[ala osta;;, u kaxkar lit-tfajjel mixxarabank. Dan l-in/ident kompla j]id it-t[assib dwar is-sigurtà fl-iskejjel tal-Istati Uniti u jer;a’ jfakkar mill-;did fl-isparatura ta’ Di/embru ;o skola elementari ta’ Connecticut fejn ]ag[]ug[ armat spi//a joqtol g[oxrin tfal u sitt adulti.
L-aggressur Jimmy Lee Dykes (Reuters)
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
21
20
Pro;ett ie[or biex joffri servizz lil familji G[awdxin biex dawn ikunu jistg[u jibbilan/jaw a[jar il-[ajja tax-xog[ol ma’ dik tal-familja u jservi biex i]id il-parte/ipazzjoni tan-nisa u lommijiet fid-dinja tax-xog[ol
Childcare centre ;did f’G[awdex Fir-ra[al tal-G[arb ;ie inawgurat childcare centre ;did. Dan i/-/entru ;ie mwaqqaf permezz ta’ pro;ett koordinat mill-Kunsill Lokali tal-G[arb, li bbenefika wkoll minn g[ajnuna finanzjarja li la[qet is-€70,000 millMinisteru g[al G[awdex permezz tal-iskema EkoG[awdex g[al Kunsilli Lokali. Fl-okka]joni ta’ dan i//entru ;did, il-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono sa[qet li l-ftu[ ta’ dan i//entru hu biss pro;ett ie[or biex joffri servizz lil familji G[awdxin biex dawn ikunu jistg[u jibbilan/jaw a[jar il[ajja tax-xog[ol ma’ dik talfamilja. Dan se jservi wkoll biex i]id il-parte/ipazzjoni tannisa u l-ommijiet fid-dinja taxxog[ol. Il-Ministru Giovanna Debono qalet ukoll li lg[anijiet ta’ dan il-pro;ett huma konformi mal-iskema EkoG[awdex, li tipproponi aktar fa/ilitajiet ta’ childcare f’G[awdex. {abbret ukoll li dalwaqt mistenni li jitwaqqaf ?entru ta’ }vilupp g[at-Tfal [dejn lIsptar :enerali ta’ G[awdex. Dan i/-/entru se jkun qed joffri mhux biss fa/ilitajiet ta’ day care i]da se jkun attrezzat ukoll biex jipprovdi servizzi medi/i u kura o[ra li ting[ata lit-tfal barra mill-Isptar. Il-Footsteps Childcare Centre fl-G[arb jilqa’ fi [danu tfal minn lokalitajiet differenti f’G[awdex bejn [mistax-il
xa[ar u sentejn u disa’ xhur, bil-fa/ilitajiet u servizzi li joffri huma kollha konformi mar-regolamenti ta’ dan ilqasam. Dawn il-fa/ilitajiet jinkludu wkoll kamra g[at-trabi u spazji g[al log[ob, kemm ;ewwa kif ukoll barra b’sigurtà u protezzjoni kbira g[at tfal il[in kollu. I/-/entru joffri wkoll bosta programmi g[at-tfal li jattendu fih, fosthom tag[lim permezz tal-log[ob, sessjonijiet ta’ kant u attivitajiet rikreattivi u edukattivi. Il-Footsteps Childcare Centre jista’ jakkomoda sa massimu ta’ 30 tifel u tifla, se jkun miftu[ kuljum mit-Tnejn sal-:img[a bejn 7.30 a.m. u 3 p.m, bil-fa/ilità li jifta[ ukoll nhar ta’ Sibt skont iddomanda. Waqt din i]-]jara, ilMinistru Debono tkellmet ukoll fuq pro;etti o[rajn li saru fl-G[arb ta[t din il-le;i]latura. Fost o[rajn, semmiet kif peremzz ta’ pro;etti differenti li saru minn bosta g[aqdiet, lG[arb ibbenefika minn madwar €100,000 f’g[ajnuna finanzjarja mill-iskema EkoG[awdex. Fost dawn il-pro;etti kien hemm il-ftu[ ta’ mu]ew li fih qed ji;u esposti o;;etti sagri u te]ori ie[ra li jirrappre]entaw mijiet ta’ snin ta’ storja marbuta mal-Ba]ilika u lparro//a tal-G[arb. Pro;etti o[ra inkludew installazzjoni ta’ dwal u sistema li tirri/ikla l-ilma.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
22 Madwarna
Irba[ iPhone 5 ma’ GO Klijenti tal-mowbajl ma’ GO Pay As You GO g[andhom g[alfejn jifir[u blofferta mill-aqwa dan ixxahar. GO qed tag[ti iPhone b’xejn kuljum minn issa sal14 ta’ Frar – Jum San Valentinu – ]mien ideali biex il-klijenti jirb[u rigal sabi[. Klijenti li jittoppjaw ilmowbajl tag[hom Pay As You GO b’€10 jew aktar ikollhom i/-/ans li jirb[u la[[ar iPhone. Hemm total ta’ 30 smartphone iPhone 5 x’jintreb[u b’din l-offerta fantastika ming[and GO. GO tistieden lill-klijenti tal-mowbajl tag[ha Pay As You GO jipparte/ipaw u jippruvaw xortihom biex jirb[u l-iPhone l-aktar innovattiv fis-suq – l-iPhone 5. L-offerta hi valida g[allklijenti kollha GO mobile li huma abbonati g[al kwalunkwe GO Pay As You GO plan meta jittoppjaw
onlajn, permezz ta’ recharge voucher jew permezz ta’ kwalunkwe mekkani]mu ie[or tat-top-up biddenominazzjonijiet eli;ibbli tat-top-up ta’ GO li huma ta’ €10, €20 jew €50. It-top-ups kollha eli;ibbli li jsiru tul il-;urnata matul ilperjodu tal-offerta, awtomatikament jipparte/ipaw f’lotterija li ttlug[ tag[ha jsir fil-jum taxxog[ol li jmiss. Il-premjijiet se jittellg[u fil-;ranet tax-xog[ol mitTnejn sal-:img[a u rrebbie[a di;à qed ji;u m[abbra fuq il-pa;na ta’ Facebook ta’ GO www.facebook#go.com.mt kuljum minbarra s-Sibtijiet, il-{dud u fil-festi pubbli/i. Rebbie[a li jkunu g[amlu top-ups spe/ifikament f’dawn il-;ranet jittellg[u u jit[abbru fil-;urnata tax-xog[ol li jmiss. Ritratti tar-rebbie[a
qed jittellg[u kuljum fuq ilpa;na ta’ Facebook ta’ GO. L-iPhone 5 hu l-irqaq, le[fef, u l-aktar iPhone velo/i li qatt kien hawn u ji;i b’karatteristi/i ewlenin fosthom id-display Retina ta’ erba’ pulzieri, teknolo;ija talwireless ultravelo/i, Apple A6 chipset u IOS 6, video 8mp#1080p, F2.4 iSight camera b’panoramas 28mp , data LTE#DCHSPA+#EVDO, konnettur ;did tad-dawl u [afna aktar. G[al aktar informazzjoni fuq l-offerta ‘Irba[ iPhone kuljum ma’ GO’, il-klijenti jistg[u jaslu wasla sa wie[ed mill-[wienet ta’ GO jew irresellers esklussivi f’Malta u G[awdex. Jistg[u j/emplu customer care fuq 146 b’xejn mil-linja GO mobile tag[hom, i/emplu Freephone 80072121 jew i]uru s-sit www.go.com.mt. Termini u kundizzjonijiet japplikaw.
GO nediet opportunità g[all-klijenti tal-Pay As You Go u l-premju hu iPhone 5 kuljum sal-14 ta’ Frar 2013
Dhalia testendi offerta ta’ garaxx b’xejn f’Santa Venera L - offerta ta ’ Dhalia Real Estate Services ta ’ garaxx b ’ xejn ma ’ kull appartament b ’ valur ta ’ € 94 , 000 jew aktar fil - pro;ett residenzjali li qed jinbena flok il fabbrika tas - 7Up f ’ Santa Venera issa ;iet esti]a g[al kull proprjetà li tinxtara f ’ dan il pro;ett . G[alhekk , apparti li jing[ata
garaxx b ’ xejn ma ’ appartamenti b ’ valur ta ’ € 94 , 000 din l - offerta ;iet esti]a u issa qed jing[ata garaxx b ’ xejn anke ma ’ appartamenti b ’ valur ta ’ € 65 , 000 u € 75 , 000 . Bi prezz spe/jali ta ’ € 94 , 000 il - klijenti jistg[u jixtru appartament komplut bi tliet kmamar tas - sodda , ]ew; kmamar
tal - banju , terrazzin , washroom u garaxx . Fl - istess pro;ett residenzjali wie[ed jista ’ jixtri appartament b ’ kamra tas - sodda wa[da u garaxx bi prezz ta ’ € 65 , 000 jew appartament b ’ ]ew; kmamar tas - sodda u garaxx g[all prezz ta ’ € 75 , 000 . Dwar din l - offerta l - Kap E]ekuttiv ta ’ Dhalia Real Estate ,
Chris Grech , qal li , “ Din l inizjattiva ;dida hija opportunità e//ellenti g[al dawk li jixtiequ jixtru jew jinvestu fil - proprjetà . “ Min[abba l - kundizzjonijiet tas - suq qed nag[mlu dak kollu possibbli biex noffru valur a[jar u prezzijiet vanta;;u]i g[al dawk il - klijenti li qed jixtru l proprjetà .”
{addiema tal-APS Bank jg[inu lil Angel Tree Club
G[arfien fuq l-a//ess illegali g[al sistemi ta’ informazzjoni u data
U[ud mill-[addiema talAPS Bank qatg[uha li jdawlu l-Milied 2012 tat-tfal talAngel Tree Club. B[ala parti mill-‘Prison Fellowship – Malta’, l-Angel Tree Club jie[u [sieb madwar 150 tifel u tifla ta’ pri;unieri, ta’ eks pri;unieri jew ta’ vittmi ta’ xi att kriminali. Il-klabb jie[u [sieb jorganizza g[add ta’ attivitajiet matul is-sena, imma din id-darba wera xxewqa li jag[mel il-Milied 2012 wie[ed spe/jali g[al dawn it-tfal permezz ta’ g[ajnuna minn bosta entitajiet. Il-[addiema tal-APS Bank wie;bu g[as-sej[a li saret minn dan il-klabb b’donazzjoni ta’ €1,230 kif ukoll b’donazzjoni ta’ kompjuter u g[add ta’ ;ugarelli biex jitqassmu littfal.
Lil hinn mid-daqs tag[hom, in-negozji ta’ kuljum ikunu f’riskju li jispi//aw vittma tal-piraterija elettronika illegali li twassalhom g[at-telf ta’ data importanti u g[al tfixkil fissistemi tal-informazzjoni tag[hom. B[ala parti mill-[idma tag[ha biex tqajjem kuxjenza fuq ir-riskji relatati mas-sistemi tal-informazzjoni li mhumiex xierqa, il-ferg[a lokali ta’ ISACA – li qabel kienet mag[rufa b[ala l-Asso/jazzjoni g[all-Awditjar u l-Kontroll tas-Sistemi tal-Informazzjoni – organizzat sessjoni edukattiva g[allmembri tag[ha, bl-isem ‘Compromised! How hackers gain access to your systems and steal your data’. Ian Attard, konsulent tas-sigurtà tal-informazzjoni g[amel pre]entazzjoni fuq l-ammont kbir ta’ modi li bihom ilhackers jistg[u jid[lu fis-sistemi tal-IT tan-negozji moderni. L-intrapri]i ju]aw l-applikazzjonijiet teknolo;i/i fl-uffi//ji tag[hom biex jaqdu lill-klijenti, biex jimmani;;jaw ilkontijiet, u biex jixtru s-software. Dawn kollha huma su;;etti g[al attakki illegali ta’ piraterija elettronika, f’kull [in tal-;urnata. Kull software u applikazzjoni tat-teknolo;ija mixtrija hi esposta g[al dan ilperiklu, u ming[ajar sistemi xierqa li jipprevenu dawn lattakki, in-negozji jkompli jpo;;u l-operat, u sa[ansitra lprofitt tag[hom, f’riskju. Din l-attività edukattiva inkludiet wirja prattika fuq dak “li hu possibbli li ji;ri” – fuq x’jista’ jag[mel hacker, u fuq kif tista’ tintra//ah jekk dan ikun barra l-pajji]. Mhux biss. Ilhackers jaraw u jibdlu d-data biss, filwaqt li l-crackers jag[mlu ag[ar minn hekk – dawn jisirqu d-data u j[allu la//ess miftu[ biex, meta u x[in ikunu jridu, jer;g[u jag[mlu l-istess ming[ajr problemi.
Membri tal-istaff tal-APS Bank jippre]entaw donazzjoni lid-direttur tal-Angel Tree Club, Mark Fenech Vella
L-g[otja saret f’dawn iljiem minn rappre]entanti talistaff, Claire Gauci u Lisa
Briffa, lil Mark Fenech Vella, id-Direttur tal-Angel Tree Club.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
Tag[rif 23 Lejla Karnivaleska
Se tkun organizzata lejla karnivaleska fi/-?entru Familja Karmelitana fi Fluer-De-Lys nhar is-Sibt, 9 ta’ Frar mis-7.30 p.m. ’il quddiem. Matul is-serata, apparti milli se jkun hemm ikel u xorb, se tkun organizzata wkoll kompetizzjoni g[all-a[jar kostum. Tag[lim tal-Malti lit-Taljani Il-Kumitat Malti tas-
So/jetà Dante Alighieri se torganizza kors ta’ tag[lim tal-Malti lit-Taljani li jg[ixu f’Malta. Dan il-kors hu ta’ [mistax-il lezzjoni u se jibda f’April li ;ej. Aktar informazzjoni tista’ tinkiseb billi //emplu 21238408. Attività o[ra mill-GRTA L-G[aqda tal-G[alliema Pensjonanti G[awdxin, il-
Gozo Retired Teachers Association, imwaqqfa snin ilu minn Horace Mercieca bil-g[an li minn ]mien g[al ]mien tlaqqa’ flimkien lil dawk l-g[alliema, assistenti kapijiet. EOs u kapijiet ta’ skejjel li jkunu rtiraw misservizz, se torganizza attività o[ra g[all-membri numeru]i tag[ha. Nhar il-{amis, 14 ta’ Frar, jumejn fuq il-Karnival u filbidu tar-Randan Imqaddes, il-membri kollha huma mistiedna jiltaqg[u flimkien fl-10 a.m. f’Dar :u]eppa Debono, G[ajnsielem, fuq ir-ri[ tal-bajja tal-Im;arr u hemm iqaddes u jag[tihom messa;; Monsinjur Anton Bor;, Vi/i Parrokku talknisja parrokkjali ta’ San :or; tar-Rabat, G[awdex. Wara l-quddiesa li matulha jsir talb g[al Dun Lawrenz Theuma u :u]eppi Cassar, ]ew; membri g[alliema li mietu dan la[[ar, il-membri jkollhom waqfa g[all-kafè u dritt wara, dawn l-g[alliema li;ejjin minn kull rokna talg]ira G[awdxija huma mistiedna g[al ta[dita midDirettri/i tad-Dar kif ukoll minn Nancy Portelli dwar is-servizzi offruti f’Dar :u]eppa Debono. Din l-attività tintemm billi fil-12.15 p.m. il-membri jaqsmu t-triq u tefg[a ta’ ;ebla bog[od jibqg[u sejrin f’restorant fil-qrib fejn jieklu flimkien f’atmosfera ta’ [biberija u allegrija. Din hi wa[da minn sensiela ta’ attivitajiet li l-kumitat [abrieki tal-GRTA, li /Chairman tieg[u hu Carmel Attard, eks Assistent Direttur tal-Edukazzjoni f’G[awdex, jorganizza minn ]mien g[al ]mien g[allmembri tieg[u. Dawk l-eks g[alliema interessati li jid[lu membri f’din l-asso/jazzjoni huma mitluba j/emplu lisSegretarju fuq 21551325 jew 79551325 jew jiktbulu fuq emarjos@hotmail.com.
Maratona ta’ xandir Fl-okka]joni tal-[ames sena mit-twaqqif tal-istazzjon tarRadju Komunitarju Tal-:ilju FM 95.4 u kif ukoll l-g[axar skeda tieg[u, il-Kummissjoni Radju fi [dan is-So/jetà Mu]ikali Madonna tal-:ilju tal-Imqabba organizzat maratona ta’ xandir fuq luniku stazzjon tar-radju Mqabbi.
L-g[an ta’ din il-maratona kien li jin;abru fondi b’risq pro;ett ambizzju] li s-So/jetà tinsab impenjata bih, ji;ifieri dak tar-rikostruzzjoni talKa]in tas-So/jetà Mu]ikali Madonna tal-:ilju fil-pjazza ewlenija tal-Imqabba. Din il-maratona, immexxija mi]-]g[a]ag[ Imqabbin Edwin Gatt u Emmanuel Briffa, baqg[et g[addejja g[al 62 sieg[a s[a[.
Dan wassal biex ilkumpanija The Malta Records tirrikonoxxi din l-inizjattiva b[ala rekord nazzjonali ;did fl-itwal xandira kontinwa fuq stazzjon tar-radju Malti. It-tieni edizzjoni tal-Biennale tal-Arti Sagra Il-Fondazzjoni :wanni Pawlu II (JP2 Foundation)
tistieden lill-artisti kollha biex jipparte/ipaw fit-tieni edizzjoni tal-Biennale talArti Sagra 2013 li se ssir matul Mejju 2013. Aktar informazzjoni tinkiseb permezz ta’ email lill-kumitat organizzattiv fuq jp2gozosab@gmail.com jew mill-pa;na ta’ Facebook Sacred Art Biennale.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
24 Letteratura
‘Il-{ajja Mqallba taz-Zija Rhoda’ ta’ Alfred Massa minn Patrick J. Sammut sammutpatrickj@gmail.com
Alfred Massa llum hu lPresident Onorarju tal-G[aqda Poeti Maltin. Fl-img[oddi g[amel snin s[a[ b[ala lEditur Letterarju tal-gazzetta Il-{ajja, u g[andu pubblikati ]ew; ;abriet ta’ poe]ija. Lesejs tieg[u jidhru regolarment f’gazzetti lokali. Il-{ajja Mqallba taz-Zija Rhoda hu lg[axar rumanz tieg[u. Struttura u stil
Dan hu rumanz ta’ 192 pa;na li jinqasam fi 15-il kapitlu. In-narratur iwasslilna partijiet deskrittivi marbutin kemm ma’ ambjenti esterni differenti, kif ukoll ma’ stati ;ewwiena jew [sibijiet talpersona;;i li niltaqg[u mag[hom fir-rumanz. Ma’ dawn Massa ju]a wkoll bosta partijiet djalogati mi;jubin fid-diskors dirett biex il-qari ma jsirx monotonu. Parti sostanzjali minn dawn jintrabtu ma’ kif titkellem izzija Rhoda, mela parti bl-Ingli] u parti bil-Malti. Xi drabi Massa ju]a djalogar bl-Ingli] biex ji;bed saqajn dawk li jsiefru g[al xi xhur jew sena, sentejn, tlieta u ji;u lura b’[afna q]ie] u Ingli]ati. Hemm drabi meta n-narratur b[al jinda[al u jindirizza lillqarrej: “Na[seb li kienet g[a]let l-a[jar triq, mhux hekk!” (p. 48). Jer;a’ jag[mel hekk fi tmiem kapitlu 12, meta jikteb, “Jg[idu li l-im[abba hi misteru. Jien nemmen li hekk hi!...” (p. 159), jew fil-bidu ta’ kapitlu 13 meta permezz ta’ le[en in-narratur jikteb dwar ix-xhur ta’ Mejju u Di/embru. Dan ]gur jintrabat ma’ Massa esejist. Parti mill-istil ta’ Il-{ajja Mqallba taz-Zija Rhoda hu wkoll is-sens ta’ misteru li jin[eba wara l-karattru ta’ Rhoda. Dan jo[loq /erta kur]ità mhux biss fil-familja Sciberras, imma anki fl-istess qarrej. Matul parti mdaqqsa tarrumanz dejjem jissa[[a[ /ertu
sens ta’ stennija. I]da dan issens ta’ kur]ità b[al jibda jittaffa bil-mod il-mod hekk kif Rhoda tibda tferra’ ma’ neputiha iktar dwar l-img[oddi tag[ha, u anki permezz ta’ flashbacks li Massa jintrodu/i fir-rakkont tieg[u. Minn hawn (kapitlu 8) imbag[ad b[al jibda jin[ass b[al sens ta’ countdown. Wie[ed jibda jistaqsi Rhoda meta sejra lura l-Awstralja biex kollox jer;a’ lura g[an-normal. Hemm waqtiet meta Massa jaqsam kapitlu f’partijiet – jew movimenti – differenti. Hekk jag[mel f’kapitlu 5 li jaqsmu fi tnejn, donnhom ]ew; burdati differenti li jo[duna lura flimg[oddi. L-ewwel parti tintrabat ma’ meta kollox kien sejjer tajjeb g[al Rhoda fl-Awstralja; ittieni parti tiddeskrivi avvenimenti meta kollox jaqleb g[all-[a]in. Hemm waqtiet meta Massa jintrodu/i dak il-kumment fi tmiem kapitlu li jnissel kur]ità filqarrej biex b’hekk ikompli jaqra. Hekk fi tmiem kapitlu 11 wie[ed jibqa’ jistaqsi g[aliex Steve lil ommu jg[idilha, “Kultant, nib]a’...” (p. 146). Massa b[ala kittieb misjur u ta’ esperjenza jorbot kapitlu ma’ ie[or, billi dak li j[alli mhux mitmum f’wie[ed jispi//ah f’parti o[ra ta’ kapitlu li ji;i aktar tard. ’L hawn u ’l hinn Massa j[obb jintrodu/i tag[rif ta’ natura storiko-reli;ju]a, b[al dak dwar San Lawrenz, dwar irrwol u s-siwi tal-g[aqdiet ta]]g[a]ag[, dwar wirt ilKavallieri ta’ San :wann u lbini tal-Buskett, dwar Santa Lu/ija u l-le;;enda tag[ha flI]vezja, dwar l-ewwel patrijiet Tere]jani f’Malta sa mis-seklu 17, u anki dwar il-knisja tag[hom f’Bormla. Dan jag[mlu biex jag[ti laqta dejjem aktar realista lix-xog[ol tieg[u. Ir-rumanz b[al g[andu
Parti mill-istil ta’ “Il-{ajja Mqallba taz-Zija Rhoda” hu wkoll is-sens ta’ misteru li jin[eba wara l-karattru ta’ Rhoda
struttura /iklika. F’kapitlu 14 ner;g[u lura g[all-ispazju li bih beda r-rakkont ta’ Massa, mela fl-ajruport tal-Gudja, bilfamilja Sciberras ter;a’ tistenna, din id-darba t-tieni wasla ta’ Rhoda. Din id-darba ninsabu fixxitwa u mhux fis-sajf. Però, din id-darba kollox jidher li se ji//ara wara l-misteri kollha li kienet ;abet mag[ha Rhoda matul l-ewwel ]jara tag[ha f’Malta. Huwa hawn fejn passat u pre]ent jirrikon/iljaw ru[hom, u dan fuq il-g]ira ta’ Malta. Dan ikompli jissa[[a[ meta, proprju fil-knisja ta’ Bormla, Rhoda u l-ewwel ma[bub tag[ha ji]]ew;u wara snin twal ta’ firda. Tematika
Massa jitlaq minn fatt li jse[[ regolarment hawn Malta: familja Maltija tilqa’ f’darha g[al xi ]mien familjari emigranti. G[alhekk tema ewlenja fir-rumanz ta’ Massa hija l-familja, l-aktar dik Maltija mi;bura ta[t saqaf wie[ed. Hija l-istess familja li minkejja li tg[addi anki minn waqtiet imqallba, xorta wa[da fl-a[[ar tal-;urnata ter;a’ tag[mel pa/i. Mat-tema tal-emigrazzjoni tintrabat ukoll dik tal-im[abba lejn l-ilsien Malti. Di;à fil-bidu tar-rumanz naraw lil Anna, inneputija ta’ Rhoda, tistaqsi lil zijitha jekk insietx il-Malti ladarba tkellimhom bl-Ingli]: “Isma’ zi, jaqaw insejtu g[al kollox il-Malti?” (p. 7). Lawtur b[al jinda[al u jinsisti fuq l-ilsien Malti b[ala element ewlieni fl-identità tal-Maltin. Dan ner;g[u narawh f’pa;na 57 meta lil min i[addimha – Paul – Rhoda tg[idlu: Qed ng[id, int twelidt f’dan ilkontinent u titkellem bil-Malti daqsi. Dan kif?” Paul iwe;ibha, “Sempli/i. G[ax il;enituri dejjem tkellmu bejniethom u kellmu lilna bilMalti!” Massa b[al jesprimi [sibijietu permezz ta’ kliem Rhoda: “{aqqhom tassew prosit. F’Malta jkun hemm min isiefer g[al ftit snin u ji;i lura b[allikieku jkun nesa lsien art twelidu.” Hawn l-awtur
Il-qoxra tal-ktieb ‘Il{ajja Mqallba taz-Zija Rhoda’
jesprimi l-idea li dan ise[[ g[ax g[adna ma[kumin millmentalità kolonjali u b’hekk inbatu minn /ertu sens ta’ inferjorità. Naqraw dwar dan anki f’pa;na 144, meta Rhoda tg[id, “Mela g[ax bniedem imur joqg[od f’art barranija g[andu jinsa u jwarrab ilsien art twelidu?” Massa ma jiddejjaq xejn jammetti li dak tieg[u hu fuq kollox rumanz realistiku. Huwa jikteb dwar elementi b[alma huma l-im[abba, ixxalar sfrenat, i]-]wie;, it-tqala, l-ebusija tar-ras, il-vizzji u ttelfien ta’ iben, g[a]liet ]baljati, id-dubji, il-;lied u linkwiet bejn il-mi]]ew;in, u anki dwar il-vjolenza domestika, is-suwi/idju u lg[ajbien ta’ persuna. Hawn jid[ol Massa b[ala kittieb morali. Jin[ass fost lo[rajn fil-bidu ta’ kapitlu 10. Wara l-le[en onnixxenti tannarratur hemm il-fidi Nisranija. Jissemma l-fatt li numru ta’ Maltin illum tbieg[du minn /erti pratti/i reli;ju]i talimg[oddi, b[ar-radd tas-salib f’okka]jonijiet differenti. Ma’ din tintrabat it-tema talkonver]joni li tasal permezz tal-persona;; ta’ Fr Charles. Massa jikteb dwar i]-]wie; veru msejjes fuq l-im[abba vera, u ]-]wie; taparsi li jissejjes fuq il-pompa u xxinxilli biss. Ma ninsewx li min qed jikteb huwa bniedem li twieled fl-a[[ar parti tas-snin 30 tas-seklu l-ie[or u b’hekk
jintrabat sewwa ma’ Malta kif kienet fl-img[oddi, g[alkemm mhu maqtug[ xejn minn Malta kif inhi llum. Massa jippreferi d-dixxiplina, l-armonija u ssens ta’ rispett li kienu ja[kmu fl-img[oddi. Tispikka l-fra]i li tag[laq irrumanz: “Kull bniedem hu misteru fih innifsu!” (p. 192) Dan ]gur hu rrappre]entat mill-persona;; ta’ Rhoda. Tema ewlenija o[ra li tag[laq ir-rumanz, imma li tispikka fin-narrattiva kollha ta’ Massa, hi dik tad-destin. Wie[ed jistaqsi: fl-a[[ar Rhoda verament tikkonverti ru[ha jew dan kollu kien parti minn pjan akbar minnha, pjan li fl-a[[ar ;ab kollox f’postu u f’ekwilibriju? Fl-a[[ar milla[[ar it-tmiem hu wie[ed feli/i. Konklu]joni L-idea wara Il-{ajja Mqallba taz-Zija Rhoda twieldet fis-snin ’70, imma nkiteb fis-snin ’80. Tliet elementi li jispikkaw f’kull rumanz ta’ Massa huma g[eruq sodi ta’ realtà,
imma;inazzjoni u dokumentazzjoni. Massa jemmen fis-sempli/ità biex jifhmu kul[add u biex ja//erta ru[u li l-messa;; jasal. Dan hu l-g[axar rumanz ta’ Alfred Massa. Huwa xog[ol li g[andu jintg[o;ob ]gur minn min jixtieq jaqra storja interessanti, divertenti, ming[ajr [afna ta[bil il-mo[[ jew lingwa;; li jdarras.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
Attwalità 25
F’dawn il-jiem qed tkun /elebrata l-International Networking Week® Il-Malta BNI qed ti//elebra l-International Networking Week f’dawn il-jiem sat-8 ta’ Frar. F’Malta, l-International Networking Week qed issir g[at-tieni sena konsekuttiva u sservi b[ala opportunità mill-aqwa biex in-nies fin-negozju jkabbru n-negozju tag[hom permezz tal-i]vilupp ta’ konnessjonijiet b’sa[[ithom. G[al dan il-g[an, il-Malta BNI qed tistieden ilvi]itaturi g[al din l-okka]joni li se ssir nhar il:img[a 8 ta’ Frar 2013 fil-lukanda Le Meridien Resort and Spa f’San :iljan. L-ikbar organizzazzjoni ta’ networking g[an-negozju fid-dinja B[ala l-ikbar organizzazzjoni ta’ networking g[an-negozju fid-dinja, il-BNI toffri lill-membri tag[ha l-opportunità li jaqsmu l-ideat tag[hom, ilkuntatti tag[hom u l-aktar importanti, ir-referenzi tan-negozju. Il-kapitli (kif jissej[u l-gruppi fi [dan din lorganizzazzjoni) tal-BNI, li f’Malta di;à hawn tlieta minnhom bir-raba’ wie[ed jinfeta[ fi Frar 2013, huma mag[mula minn membri li jibnu relazzjonijiet ta’ negozju fit-tul u li huma
sin/erament impenjati biex jg[inu lil xulxin [alli jsibu aktar negozju permezz ta’ networking u referenzi personalizzati. “L-International Networking Week hi inizjattiva tal-BNI u l-g[an tag[ha hu li ti//elebra r-rwol kru/jali li n-networking g[andu fl-i]vilupp u s-su//ess tan-negozji madwar iddinja. Kif jispjega l-fundatur tal-BNI Ivan Misner, il-BNI hi dwar [olqien ta’ kuxjenza dwar ilpro/ess ta’ networking. “Mhux kull tip ta’ networking, imma ‘networking ibba]at fuq relazzjoni’ – mod ta’ kif t[ares lejn u tag[mel negozju ba]at fuq relazzjonijiet ta’ su//ess u fit-tul man-nies matul il-pro/ess tan-networking,” qal Steve Micallef, ilPresident tal-Kapitlu Verdala li hu bba]at f’TasSliema. Il-BNI g[adha fi stadju bikri G[alkemm il-BNI g[adha fi stadju bikri, /ifri ma[ru;in dan l-a[[ar juru li f’Malta l-membri tal-
BNI g[addew referenzi tan-negozju li ;;eneraw ’il fuq minn € 750,000 f’negozju g[all-membri tag[hom f’dawn l-a[[ar 18-il xahar. Madwar id-dinja, il-membri tal-BNI g[addew 7.1 miljun referenza li ;;eneraw ’il fuq minn $3.3 biljun f’negozju g[all-membri. B’mod kumulattiv, sa mill-1985, il-BNI i;;enerat ’il fuq minn $27.7 biljun f’negozju g[all-membri tag[ha. Nicolette Micallef, il-President tal-Kapitlu de Paule li hu bba]at f’{’Attard, qalet: “Il-laqg[at ta’ negozju ta’ kull ;img[a jsiru fi tliet Kapitli f’Malta, ji;ifieri f’Tas-Sliema nhar ta’ Tlieta, f’{’Attard nhar ta’ Erbg[a, u fil-Belt Valletta nhar ta’ {amis. Dawn mhumiex differenti mil-laqg[at l-o[ra li jsiru fis-6,200 kapitlu ie[or tal-BNI mifruxin madwar id-dinja – u huma ta’ gwadann qawwi g[all-membri tag[na.” “L-g[an tag[na hu li ‘ng[inu lin-negozji jag[mlu n-negozju’,” qal Ivan Azzopardi, ilPresident tal-Kapitlu La Vallette li hu bba]at filBelt Valletta. “Qed nistiednu n-nies fin-negozju biex ji;u u jiskopru kif jistg[u jsa[[u n-negozju tag[hom bl-g[odda dinamika tal-BNI, imsej[a ‘punti ta’ referenza tan-negozju’.”
Struttura ta’ [biberija u su//ess “ Matul il - laqg[a tat - 8 ta ’ Frar , li se ssir bejn is - 7 .1 5 a . m . u d - 9 .1 5 a . m ., il - vi]itaturi se jkunu jistg[u jitg[allmu iktar dwar l - istruttura , il [biberija , u s - su//ess li l - membri tal - BNI igawdu madwar id - dinja , u issa fl - a[[ar tliet snin anki f ’ Malta . “ Il - vi]itaturi se jsiru jafu kif il - membri tag[na qed jag[mlu qlig[ minn din l - istruttura , il - [biberija re/iproka u l - i]vilupp personali mwassal permezz ta ’ dawn it - tliet kapitli f ’ Malta , li kollha jwasslu g[al [a;a wa[da – iktar negozju ,” spjega Jankarl Farrugia , l Ambaxxatur tal - BNI , li qed ukoll jissorvelja t tim g[all - Kapitlu l - ;did bl - isem ta ’ De Redin , li se jibda jiltaqa ’ nhar ta ’ :img[a fis - 7 a . m . fil - lukanda Radisson Blu San :iljan . L - inviti g[all - attendenza huma miftu[in g[all - komunità kollha tan - negozju . Iktar tag[rif dwar il - BNI u l - laqg[a tal - International Networking Week f ’ Malta jista ’ jinkiseb ming[and jankarl . farrugia@regus . com billi //emplu 2546660 1, jew carmel . bonello@bpc . com . mt jew www . internationalnetworkingweek . com .
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
TV#Radju 27 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor Simpati/i NET Television, 20>30 Jidher li l-Ispettur Mikela g[andha grazzja ma’ PC Borg, u tistiednu jmur mag[ha jara re/ta. :anni jidher g[addej b’xi [a;a mo[bija fiha. Min jinduna biha meta jkun fl-ABS? U kif jag[mlu biex ja[bu mill-o[rajn? I]da donnu li mhux :anni biss g[andu x’ja[bi, g[ax anki Sunta u Jason. G[aliex is-Sur Tonna jsib lil Sunta tibki? Xi [add g[amlilha xi [a;a, jew ;ralha xi [a;a? G[aliex Jason inkwetat u jrid lil Ruth ma titkellem ma’ [add? U min jid[ol g[alih? L-episodju tal-lum g[andu kitba ta’ Joe Gatt. Arianna (Love in the Afternoon) La 7, 14>45 Gary Cooper u Audrey Hepburn, it-tnejn fir-ritratt fuq ix-xellug, huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film Amerikan tal-1957 li n[adem b’re;ija ta’ Billy Wilder. Arianna tkun bint investigatur. Naraw x’tag[mel
meta ssir taf li qed jin[ema komplott kontra ra;el li, minkejja li jkollu fama ta’ wie[ed li dejjem ji;ri man-nisa, tin;ibed lejh u tara x’tista’ tag[mel biex te[ilsu mill-periklu.
Julian u Joanna Sant Fournier
Arabesque Rete 4, 16>35
Il-koppji u ]-]wie;
Gregory Peck u Sophia Loren huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film Amerikan tal-1966. David Pollock ikun espert tal-lingwi antiki u jitqabbad minn negozjant ta]-]ejt biex jidde/ifra kitba antika [afna. Yasmin tifta[lu g[ajnejh biex jekk ja//etta din il-bi//a xog[ol, joqg[od attent g[ax jista’ fa/ilment isib ru[u involut f’xi bawxata.
Malta Llejla - NET Television, 16>55
Kull nhar ta’ Erbg[a, parti sostanzjali tal-programm tkun diskussjoni dwar su;;ett partikulari, u dak mag[]ul g[al-lum hu l-koppji u ]-]wie; u kif dawn jistg[u jag[tu sa[[a lir-relazzjoni tag[hom. Joanna u Julian Sant Fournier se jitkellmu dwar il-Couples Cards, idea interessanti fejn il-koppji jkunu jistg[u
Chit Chat NET Television, 15>40 Il-programm tal-lum, li t[assar ;img[a ilu min[abba li minflok ixxandret konferenza relatata mal-kampanja elettorali, se jkun dwar l-annimali, b’mod spe/jali dwar i]-]wiemel. Tmexxi d-diskussjoni fost it-tfal Janice Darmanin. Newsdesk (l-ewwel parti) Radio 101, 16>30 Il-kandidati tal-Partit Nazzjonalista g[all-Elezzjoni :enerali li se jkunu mistiedna ta’ Simon Cassar g[al-lum huma Frans Agius u Evleyn Vella Brincat. Gli intrighi del potere - Nixon Iris 23>00
Film bijografiku Amerikan li n[adem fl-1995 b’re;ija ta’ Oliver Stone u li g[andu lil Anthony Hopkins (fir-ritratt ma’ Joan Allen) b[ala l-President Nixon. Naraw x’kien wassal g[all-iskandlu ta’ Watergate li b’ri]ultat tieg[u Nixon irri]enja.
Foodies NET Television, 14>05 Il-frotta bnina tal-frawli se tkun l-ingredjent komuni
fi kwa]i dak kollu li se jsir waqt il-programm tal-lum. Ix-chef Darren Lapira, peress li l-;img[a d-die[la Jum San Valentinu, se jippre]enta platt ta’ ravjul tal-frawli b’forma ta’ qalb b[ala l-ewwel platt. G[at-tieni platt se jsajjar sidra tat-ti;ie;a bi [xejjex ta’ lewn a[mar biex jikkumpimenta t-tema talprogramm tal-lum. B[ala [elu, Silvana Callus se tipprepara fondant ta//ikkulata b’zalza tal-frawli. barra minn hekk se jin[mew ftit gallettini f’forma ta’ qalb mimlija bil-konfettura tal-frawli.
jikkomunikaw bejniethom b’mod aktar /ar. Se jie[du sehem ukoll Anthony Rutter Giappone u Christine Galea, it-tnejn li huma minn Genesis 2, li hu l-Istitut ta]-]wie; u tal-familja li hu bba]at fin-Naxxar. Tippre]enta Stephanie Spiteri bi produzzjoni ta’ FMJ Productions.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
28 TV#Radju
06>00 07>00 07>15 07>40 07>50
101 Breakfast Club - Ron Briffa u Toni Busuttil A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club
Letters to Juliet - Canale 5, 21>10
(b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)
09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101
}ag[]ug[a Amerikana (Amanda Seyfried, fir-ritratt), tmur g[al btala f’Verona, u hemm b’kumbinazzjoni ssib messa;; ta’ m[abba li tfajla Ingli]a kienet kitbet 50 sena qabel g[all-ma[bub tag[ha. Min hemm tibda avventura biex tiskopri x’sar minn dik li kienet kitbitu u wara tiskopri x’sar mir-ra;el li g[alih kien intenzjonat il-messa;;...
(b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
10>30 11>55 12>00 12>30 13.00 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Futur fis-Sod The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria - George Galea (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>00 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 00>30
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 Familja Wa[da (jinkludu 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 - Newsline 12:45 - Qari bilMalti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bullettin tal-A[barijiet 18:15 Intermezz Mu]ikali 18:40 - TV Hemm 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari tar-Rumanz (r) 20:30 - Il[na mi/-?par 21:05 Mu]ika u Sport 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 - Ru]arju 24:00 Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Ma’ Pauline 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Kummentarju 12:30 A[na 13:15 - Rumanz 13:45 ONE News 14:00 - Minflok Siesta 15:30 - Drive Time 15:45 - ONE News 16:00 Mhux g[at-Tfal Biss 16:30 Tomatate 17:00 - Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:15 - :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett Lokal 18:45 - Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:15 Verset il-Lejl 20:45 Eurovi-sion Radio 21:45 ONE News 22:00 Kummentarju 22:05 - Forum 24:00 - Mezza Notte 02:00 Ta[t Sema Kwiekeb. RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet filQosor) 09:15 - G[alina Lkoll (11:00 RTK Qosor) 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bullettin 12.15 - Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 14:00 BBC News) 15:30 - G[and in-Nutar
Newsdesk (l-I parti) - Simon Cassar Newsdesk (it-II parti) - Roberta Avellino Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-dar RnB Time - William Cauchi Fuzzbox - Christian Azzopardi Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
16:00 -BBC Nes 17:00 - RTK Bulettin 17:15 - Fatti (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Rakkont 19:40 {sibijiet mal-Melodija 20:53 - Kaskata Kulturali 21:00 - Dilemma 22:05 - Ru]arju 22:25 - Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 08:30 - Il-Balomba 09:00 Anali]i tal-;urnali 09:20 -
Foreign News # Culture News 09:30 - Bis-Sasla u bil-Brevjar 10:00 - BBC News Update 10:06 - Mhux Kelma Bejn Tnejn 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-;urnali (r) 13:30 Meta l-Mo[[ Isir Palk 14:00 BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19:30 - Il-{rejjerf, l-G[erf u l-Ma;ija 20:00 - Ouside Lectures 21:00 - BBC World Service.
Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi fid-09:00 {ajjitna) 11:00 - Katina [elwa li tg[aqqadna mas-sema 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju ta’ San :u]epp 13:00 Qari tar-Rumanz 13:30 - Shalom 14:30 - Qari ta’ Rumanz 15:00 Kurunella {niena Divina 15:30 X’g[adek titftakar millKateki]mu 16:00 - Il-Kura;; Nofs il-Fejqan 17:00 - Bullettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 - Quddiesa 19:00 - Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - Vexillum 20:30 - Qari tar-Rumanz (r) 21:00 G[ajn ta’ :id 22:00 - Sejja[li u Jien Inwie;bek 23:00 - {ajjitna (r) 23:30 - Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 - Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan u Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats with Simon B 20:00 - Ben Glover 22:00 Toby’s Wall of Sound 24:00 Paul van Dyk. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il-{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 - 101.8 Favourites 12:00 A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 - Calypso Drive 19:00 Let’s Go 21:00 - Nitbissmu ma’ Calypso 23:00 - Those were the days 01:00 - L-g[a]la tieg[i naqsamha mag[kom.
TVM 06:30 - TVAM 09:00 - TV Hemm (r) 09:50 - Madwarna 10:20 - Bondi + 11:25 - Grow Your Own Vegetables 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - TVPM 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16.30 - }ona 18:00 A[barijiet 18:10 - Waqtiet 18:15 - Teleshopping 18:30 - TVHemm 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Dibattitu Politiku 21:45 Realtà 22:45 - A[barijiet filqosor 23:00 - Il-{arsa ta’ Ru]ann (ir-IV epis.) 23:30 - LA[barijiet 23:45 - Paqpaq (r) 00:30 - TVPM. TVM 2 07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:30 - Sensilhena 12:15 G[awdex Illum 12:45 - Grow Your own Vegetables 13:15 Bondi + 14:15 - 3 Pointer 14:45 - Sensilhena 15:30 - Grow Your own Vegetables 16:00 - World’s best - Spine Chilling sites 16:50 Wirt, Arti u Kultura 17:20 Waqtiet 17:25 - Bondi + 18:30 Storjografija 19:00 - 3 pointer 19:30 - Football. Partita ta’ {biberija. Malta v Irlanda ta’ Fuq 21:15 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 21:30 - Realtà 22:30 - Lenti 23:15 - Qatra Inka 23:45 - Storjografija 00:15 Ti;rijiet Biss. ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 - Vie 11:30 - Aroma Mattina 13:00 Kalamita 13:30 - ONE News 13:40 - (ikompli) Kalamita 16:30 - Teleshopping 17:30 - ONE News 17:45 - Looks 18:15 Teleshopping 18:30 X’Ta[seb?! 19:30 - ONE News 20:20 - Ilsien in-Nisa 21:40 ONE News 21:45 - TX 22:30 903 23:15 - ONE News 23:50 Xandiriet politi/i. Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 - {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:20 - 1046 Music 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 - Tele-
shopping 19:00 - News 19:30 Dokumentarju 20:30 - Minn Mara g[all-Mara 21:30 Dokumentarju 22:00 - News. Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, fit-08:00, fid-09:00 u fil-11:00) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta (attwalità) 17:00 - Tg 1 18:50 L’eredità 20:00 - Tg 1 20:15 Football Friendly. Olanda v Italja 23:00 - Porta a porrta 00:35 - Tg 1 notte 01:10 - Sottovoce 01:40 - Poeti e scrittori del ’900. Raidue 06:40 - Cartoons 08:10 - Le sorelle McLeod (TF) 09:40 - Sabrina, vita da strega (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri (attwalità) 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 Seltz 14:45 - Senza traccia (TF) 15:30 - Cold Case (TF) 16:15 Numb3rs (TF) 17:00 - Las Vegas (TF) 17:45 - Tg 2 Flash L.I.S. 17:50 - Tg 2 sport 18:00 - Tg 2 notizie 18:20 - Football U#21 Italja v :ermanja 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Il venrto del perdono. Film 2004 23:00 - Tg 2 notizie 23:15 La città proibita. Film 2006 01:00 - Flashpoint (TF) 01:45 - Mondiali sci alpino. Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 08:00 - Agorà (attwalità) 10:00 La storia siamo noi (attwalità) 10:50 - Codice a barre 11:25 Tg 3 minuti 11:30 - Buongiorno Elisir 12:00 - Tg 3 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie - diario italiano (attwalità) 13:10 - Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:05 Tgr piazza affari 15:10 - La casa nella prateria (TF) 16:00 - Cose dell’altro Geo 17:40 - Geo & Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg 3 regione 20:00 - Blob 20:15 Comiche all’italiana 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Chi l’ha visto? 23:15 - Volo in diretta 24:00 - Tg3 linea notte 01:05 - Crash-contatto impatto convivenza.
Canale 5 08:00 - Tg 5 - mattina
08:40 La telefonata di Belpietro 08:50 Mattina cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 - Centovetrine 14:45 - Uomini e donne (talk show) 16:15 - Amici 16:55 Pomeriggio cinque (attwalità) 18:50 - Avanti un altro (kwi]]) 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - Letters to Juliet. Film 2010 23:30 - Italia domanda 01:30 - Tg 5 notte 02:00 Striscia la notizia. Rete 4 07:45 - Miami Vice (TF) 08:40 Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 3 (TF) 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Rescue Special Operations (TF) 16:35 Arabesque. Film ’66 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - Miami Supercops I poliziotti dell’8a strada. Film ’85 23:25 - Pyback - La rivincitadi Porter. Film ’99 01:25 - Tg 4 night news 01:50 - Metti, una sera a cena. Film ’69. Italia 1 06:40 - Cartoons 08:45 Everwood (TF) 10:35 - ER Medici in prima linea (TF) 12:25 Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:50 White Collar (TF) 16:45 - Chuck (TF) 17:40 - La vita secondo Jim (sitcom) 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI: scena del crimine (TF) 21:10 - Mistero (attwalità) 00:30 The Vampire Diaries (TF). La 7 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La 7 09:55 - Coffee Break (attwalità) 11:00 - L’aria che tira (attwalità) 12:30 - I menù di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 - Tg La 7 cronache 16:50 - Il Commissario Cordier 18:50 - I menù di Benedetta 20:00 - Tg La 7 20:30 - Otto e mezzo 21:10 - Le invasioni barbariche 00:15 - Omnibus notte 01:20 - Tg La 7 sport 01:25 - Prossima fermata.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
TV#Radju 29 Favourite Channel 07:00 - Bon;u Muftie[ 07.15 F. News 07:30 - Dawl tal:urnata 08:00 - {in g[al Kollox (r) 10:00 - Strada Rjali 12:00 News 12:15 - Today News 12:30 - Reporter 13:00 - Niskata 15:00 - Teleshopping 17:30 Nintrefa ’l Fuq 18:15 - News 18:30 - (ikompli) Nintrefa ’l Fuq 19:45 - F. News 20:15 - Today News 20:30 - Reporter 21:00 Mitqlu Deheb 23:00 - News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshoping 12:00 – Pop Concert (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 The 90s 14:30 - The 00s 15:00 Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Total Request Show 20:00 The 60s & 70s 20:30 - All That Jazz 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos. La 5 12:50 - Extreme Makeover Home Edition 14:00 - Gossip Girl (TF) 14:45 - Ugly Betty (TF) 15:30 Giovani Campionesse 16:20 Ninì (TN) 17:05 - Friends (sitcom) 17:30 - Non ditelo alla sposa (reality) 18:25 - Extreme Makeover Home Edition 19:20 Amici (soap) 20:25 - Gossip Girl (TF) 21:10 - The Forgotten (TF) 23:10 - Uomini e donne 00:15 Amici. BBC Entertainment 07:15 - Nina and the Neurons 07:30 - Gigglebiz 07:45 - The Roly Mo Show 08:00 - Me Too! 08:20 - Spot’s Musical Adventures 08:25 - Fawlty Towers 08:55 - Twenty Twelve 09:25 - The Weakest Link 10:10 - EastEnders 10:40 - Doctors 11:10 - The Inspector Lynley Mysteries 11:55 - Last of the Summer Wine 12:25 - Carrie’s War (U) 13:55 - The Weakest Link 14:40 - EastEnders 15:10 Doctors 15:40 - The Inspector Lynley Mysteries 16:25 - Fawlty Towers 16:55 - Twenty Twelve 17:25 - The Weakest Link 18:10 - EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - Casualty 20:00 - My Family 20:30 - Getting On 21:00 - Kiss of Death 22:30 EastEnders 23:00 - One Foot in the Grave 23:30 - Alan Carr: Chatty Man. TCM 07:30 - Show Boat. Film ’51 (U)
09:20 - Ben-Hur. Film ’59 (A) 12:45 - Old Acquaintance. Film ’43 (A) 14:35 - The Man Who Came to Dinner. Film ’41 (U) 16:25 - Ice Station Zebra. Film ’68 (U) 18:50 - The Prize. Film ’63 (A) 21:00 - The Formula. Film ’80 (AA) 22:55 - Bhowani Junction. Film ’56 (A). MGM Movies 08:00 - For Better or for Worse. Film ’90 (15) 09:35 - Rockula. Film ’90 (PG) 11:05 - Report to the Commissioner. Film ’75 (AA) 12:55 - A Fish in the Bathtub. Film ’99 14:30 Masquerade. Film ’65 (U) 16:10 - MGM’s Big Screen 16:25 De-Lovely. Film 2004 (PG) 18:30 - Have You Seen My Son? Film ’96 20:00 - Cops and Robbers. Film ’73 (AA) 21:25 The Good Wife. Film ’86 (15) 23:00 - The Innocent. Film ’93 (15). GO Stars 07:05 - Beginners
08:55 - You Only Live Twice 11:00 - Monk 11:45 - Pretty Women 13:40 Come Rain Come Shine 15:10 The Borrowers 16:40 - The Bounty Hunter 18:30 - Charlie & Me 20:00 - The Office 20:20 - Warehouse 13 21:05 - The Hangover Part 2 22:50 - Female Agents 00:50 - The Wackness. Diva Universal 07:00 - JAG 08:00 - McLeod’s Daughters 08:55 - Agatha Christie’s Poirot 09:55 - Kojak 10:55 - Rex: A Cop’s Friend 11:55 - JAG 12:55 - ER 13:55 Rex: A Cop’s Friend 15:50 Kojak 16:50 - Agatha Christie’s Poirot 18:50 - JAG 19:50 - ER 20:50 - Great Women 21:00 Diana Vreeland: The Eye Has to Travel 22:42 - What to Bring to America 23:00 - ER. Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Senior vs Junior: Fired 08:10 Dirty Jobs: Bug Breeder 09:05 Deadliest Catch: The Finish Line 09:55 - Ultimate Survival: Arctic Circle 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 - Extreme Engineering: Dallas Cowboys Stadium 12:35 - Fast N’ Loud: Model A Madness 13:30 - Wheeler Dealers: BMW M5 14:25 American Chopper: ‘I, Robot Bike’ 15:20 - Mythbusters: Green Hornet Special 16:15 Dirty Jobs: Poo Pot Maker 17:10 - Deadliest Catch: The Finish
Line 18:05 - Ultimate Survival: Vietnam 19:00 - How It’s Made 20:00 - Gold Rush: Million Dollar Season 21:00 - Gold Divers: Under the Ice: The Gold Don’t Care 22:00 - Jungle Gold 23:00 - Deadliest Catch: The Gamble. Iris 15:30 - Mai + come prima. Film 2004 17:35 - Django il bastardo. Film ’69 19:25 - A-Team (TF) 20:15 - Hazzard (TF) 21:10 Imbattibile. Film 2006 23:00 Gli intrighi del potere - Nixon. Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - Mike & Molly 11:30 Gossip Girl 12:15 - Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Fringe 14:30 - Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 Private Practice 16:45 - The Mentalist 17:30 - SMASH 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 20:00 - Mike & Molly 20:30 - How I Met Your Mother 21:00 - 2 Broke Girls 21:30 - Whitney 21:55 30 Rock 22:30 - VEEP 23:05 Top Gear 00:10 - Person of Interest 00:55 - True Blood. Biography Channel
Celebrity House Hunting: 07:00 Debbie Gibson 07:30 - Verne Troyer. 08:00 - America’s Court with Judge Ross 09:00 Kalgoorlie Cops. Hardcore Pawn: 10:00 - Blackout 10:30 Gold Battle Begins. Celebrity House Hunting: 11:00 - Debbie Gibson 11:30 - Verne Troyer. 12:00 - America’s Court with Judge Ross 13:00 - Pawn Stars: Take a Seat 13:30 - American Restoration: Apples and X-Rays 14:00 - My Big Fat Operation: Laura Osborne and Ron Quinn 15:00 - A Gypsy Life for Me. Celebrity House Hunting: 16:00 Andy Dick 16:30 - Barry Williams. 17:00 - America’s Court with Judge Ross 18:00 Kalgoorlie Cops 19:00 - Pawn Stars: Take a Seat 19:30 American Restoration: Apples and X-Rays. Celebrity House Hunting: 20:00 - Andy Dick 20:30 - Barry Williams. Hardcore Pawn: 21:00 - Blackout 21:30 - Gold Battle Begins. 22:00 - Hoarders: Norman # Linda 23:00 - Britain’s Darkest Taboos: Five Murders, One Family...One Killer.
Int fuq NET
09>00 12>00 12>05 14>00 14.05 15>25 15>40 16>35 16>55
Futur fis-Sod NET News .NET (b’waqfa g[al NET News fis-13>00) NET News Foodies (b’waqfa g[al NET News fit-15>00) Telebejg[ Chit Chat Telebejg[ Malta Llejla
19>00 19>30 19>45 20>30 21>30 21>35 23>00 23>30
(b’waqfiret g[al NET News fil-17>00 u fis-18>00) Bozza tal-Mija Lift NET News Simpati/i NET News Bil-Fatti f’Idejna NET News Futur fis-Sod
(b’waqfa g[al NET News fis-07>00)
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - GTA Road to Dubai 08:45 - Ski Pass 09:00 - Africa Cup of Nations Football 10:00 FIS WC Alpine Skiing 10:45 FIS WC Alpine Skiing: Schladming, Austria: Men’s Super G (live) 12:15 - UCI Tour of Qatar Cycling 13:00 - UCI Tour of Qatar Cycling: Stage 4 (live) 14:00 - Africa Cup of Nations Football 15:30 - Africa Cup of Nations Football: SF (live) 18:00 - FIS WC Alpine Skiing 19:00 - Ski Pass 19:15 Africa Cup of Nations Football: SF (live) 21:30 - Wednesday Selection 21:35 - FEI WC
European League Show Jumping 22:35 - Riders Club 22:40 - Golf Club 22:45 - Yacht Club 22:50 Wednesday Selection 23:00 WC, World Tour.
Eurosport 2 08:00 - UCI Tour of Qatar Cycling 09:00 - Africa Cup of Nations Football 11:00 - UCI Tour of Qatar Cycling 12:00 Dutch Open Darts 13:30 - IAAF Athletics 15:00 - German Masters Snooker 16:30 - UCI Tour of Qatar Cycling 17:30 -
The Euroleague Basketball Show 18:00 - Eurocup Basketball: Last 16, Day 5 (live) 19:45 - GTA Road to Dubai 20:00 - This Week on World Wrestling Entertainment 20:30 - Pro Wrestling 21:30 - Boxing 23:00 - UCI Tour of Qatar Cycling. GO Sports 1 07:00 - Barclays PL: Wk 24:
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - Fireman Sam 08:10 - Barney and Friends 08:40 - Pingu 08:45 - Baby Antonio’s Circus 08:50 - My Animal Family 09:05 - Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 - Slim Pig 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 - Kipper 09:45 Igloo-Gloo 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 Barney and Friends 10:40 - Wobblyland 10:45 Jarmies 11:00 - Lots & Lots 11:15 - Oswald 11:27 Oswald 11:40 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:05 - Wild Life 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - My Animal Family 12:45 - Benjamin’s Farm 12:50 See The Sea 12:55 - Mio Mao 13:05 - Slim Pig 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 - Bob the Builder 13:35 - Fireman Sam 13:45 - Thomas and Friends 14:10 - Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 - Pingu 14:25 - Barney and Friends 14:55 Kipper 15:05 - Angelina Ballerina 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 - Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 - Tiny Planets 15:55 - Pingu 16:00 - My Animal Family 16:15 - Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 - James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 - Fireman Sam 17:05 - Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 - Slim Pig 17:40 - Baby Antonio’s Circus 17:45 - Fluffy Gardens 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Oswald 18:37 - Oswald 18:50 - Gazoon 19:00 - Angelina
06>45
Ballerina 19:15 - Thomas and Friends 19:30 Bob the Builder 19:40 - Fireman Sam 19:50 Barney and Friends 20:20 - Pingu 20:25 - Pingu 20:30 - Monkey See Monkey Do 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Thomas and Friends 22:25 - Bob the Builder.
Disney Channel 08:00 - Jonas LA 08:25 - So Random 08:50 Hannah Montana 09:15 - Sonny with a Chance 09:40 - Kim Possible 10:05 - Shake It Up 10:30 Wizards of Waverly Place 10:55 - Phineas and Ferb 11:20 - Austin and Ally 11:45 - Art Attack 12:10 - ANT Farm 12:35 - The Suite Life on Deck 13:00 - My Babysitter’s a Vampire 13:25 - Shake It Up 13:45 - Minnie and You 13:50 - Austin and Ally 14:15 - Jessie 14:40 - ANT Farm 15:00 Good Luck Charlie 15:25 - Minnie and You 15:30 - Gravity Falls 15:55 - The Suite Life on Deck 16:20 - Austin and Ally 16:45 - Phineas and Ferb 17:10 - ANT Farm 17:35 - Good Luck Charlie 18:00 - Jessie 18:30 - That’s So Raven 18:50 Cory in the House 19:15 - Phil of the Future 19:40 - Hannah Montana 20:05 - Good Luck Charlie 20:55 - Wizards of Waverly Place 21:45 Hannah Montana Forever.
Aston Villa v Newcastle Utd 09:00 - Serie A: Rd 23: Roma v Cagliari 11:00 - Barclays PL: Wk 25: QPR v Norwich City 13:00 - Ligue 1: Rd 23: Girondins de Bordeaux v Valenciennes 15:00 - Barclays PL: Wk 25: WBA v Tottenham H 17:00 - The Six Nations 2013: Wales v Ireland 19:00 - Trans World Sport 20:00 - PL World 20:30 - Barclays PL: Wk 25: Man. C. v Liverpool 22:30 2013 PGA European Tour: Omega Dubai Desert Classic: Day 4. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - 2013 PGA European Tour: Omega Dubai Desert Classic: Day 3 13:00 - FIFA Futbol Mundial 13:30 - Barclays PL: Wk 24: Reading v Chelsea 15:30 - Ligue 1: Rd 23: Highlights 16:30 - Serie A: Rd 23: Chievo v Juventus 18:30 2013 PGA European Tour: Omega Dubai Desert Classic: Day 4 22:30 - Football's Greatest 23:00 - Barclays PL: Wk 25: Wigan Ath v Southampton 01:00
- PL World 01:30 - Serie A: Rd 23: Pescara v Bologna. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 11:00 - 2013 PGA European Tour: Omega Dubai Desert Classic: Day 3 15:00 - FIFA Futbol Mundial 15:30 - Barclays PL 2012/2013: Wk 24: Reading v Chelsea 17:30 - Ligue 1: Rd 23: Highlights 18:30 - Serie A: Rd 23: Chievo v Juventus 20:30 - 2013 PGA European Tour: Omega Dubai Desert Classic: Day 4 00:30 - Football's Greatest 01:00 - Barclays PL: Wk 25: Wigan Ath v Southampton. Melita Sports 1 FIFA Beach Soccer WC Qual.: 08:00 - Ukraine v Spain (r) 09:20 - Netherlands v Belarus (r). 10:45 - Volleyball Champions League Magazine: The Big Hit (r). Bundesliga: 11:20 - FC Nurnberg v B. Monch’bach (r) 13:15 - SV Werder Bremen v Hannover 96 (r). 15:10 - FA Cup: Man Utd v Fulham (r) 17:15 - 2012 Alpari World Match Tour: Bermuda: Day 1 (r) 19:20 - Bundesliga: FC Nurnberg v B. Monch’bach (r) 21:15 - FA Cup: Man Utd v Fulham (r) 23:20 FIFA Beach Soccer WC Qual.: Ukraine v Spain (r) 00:45 America's Cup: World Series: San Francisco: Day 2 (r). Melita Sports 2 12:00 - America's Cup: World Series: San Francisco: Day 2 (r) 14:00 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 15:05 - FA Cup: Oldham v Liverpool (r) 17:10 - Bundesliga: SV
Werder Bremen v Hannover 96 (r) 19:05 - America's Cup: World Series: San Francisco: Day 2 (r) 21:10 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings 23:45 - Bundesliga: FC Nurnberg v B. Monch’bach (r) 01:40 - FA Cup: Oldham v Liverpool (r). Malta Stars 08:00 - Malta Basketball Assoc.: Depiro v Floriana (r) 09:30 Malta Rugby Football Union: Birkirkara RFC v Kavallieri (r) 11:10 - Malta Handball Assoc.: Kavallieri RS2 v Aloysians (r) 12:35 - MFA Futsal League (r) 14:00 - BOV PL: Hamrun v Sliema (r) 16:05 - Football Nurseries (r) 16:40 - Malta Basketball Assoc.: Depiro v Floriana (r) 18:10 - MFA Futsal League (r) 19:35 - Malta Rugby Football Union 21:15 - Malta Handball Assoc. 22:35 - Boxing: European Boxing Federation dtd. 07.12.12 (r) 00:15 - Melita GFA 1st Division (r) 02:00 - BOV PL: Hamrun v Sliema (r).
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
30 Avvi]i PN
AVVI}I POLITI?I JASON AZZOPARDI. Jason
Azzopardi jixtieq jav]a li qed jiltaqa’ mat-Tesserati tal-Qrendi u l-Imqabba, g[ada l-{amis, 7 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-Imqabba. G[al aktar informazzjoni /emplu 21663564 jew 99475981.
{AL SAFI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew g[al informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.
{AL BALZAN. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, fil-pjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet talftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.
L-ISLA. Is-Segretarju talKumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor ittessera li hu mitlub imur flUffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. {AL QORMI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri talKumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).
SAN :ILJAN. Membri tal-
Kumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda.
I}-}URRIEQ. Membri tal-
Kumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l[las ta’ tesseri ;odda.
AVVI}I SO?JALI TONIO FENECH. Il-{bieb ta’
Frar fil-Buskett Roadhouse. Prezz €5, bit-trasport inklu], u g[all-biljetti /emplu 21239210, 79797178 jew 99242945.
MARIO RIZZO NAUDI. Il-
{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Attività So/jali g[ar-residenti tal-Fgura, illum lErbg[a, 6 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-Fgura.
FRANS AGIUS. Il-{bieb ta’ Frans Agius se jorganizzaw Coffee Morning, g[ada l-{amis, 7 ta’ Frar fid-9.30 a.m. firRazzett tal-{biberija, Marsaskala. Prezz €5 u g[allbiljetti /emplu 99492534 jew 99883314. DAVID CASA. Il-{bieb ta’
David Casa se jorganizzaw Coffee Morning, g[ada l-{amis, 7 ta’ Frar f’Ferretti restaurant, Bir]ebbu;a. G[all-biljetti /emplu 21232166, 79421071 jew 99462078, jew ibag[tu email fuq david@davidcasa.eu.
DAVID CASA. Il-{bieb ta’
David Casa se jorganizzaw Ri/eviment, g[ada l-{amis, 7 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Ufficcju PN ta’ {al Qormi. G[al aktar informazzjoni /emplu 21232166 jew 99462078.
KARL GOUDER. Il-{bieb ta’
Karl Gouder se jorganizzaw Attività So/jali, g[ada l-{amis, 7 ta’ Frar fis-7 p.m. fi Bianco’s, San :iljan. Kul[add mistieden jattendi.
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’
Tonio Fenech se jorganizzaw attività g[a]-]g[a]ag[, il:img[a, 8 ta’ Frar fid-9.30 p.m. fi Places, Paceville. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.toniofenech.com.
JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe
Cassar se jorganizzaw Carnival#Country Night, il:img[a, 8 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fil-lukanda Vivaldi, Paceville. Prezz €18 g[all-kbar u €9 g[attfal, bit-trasport inklu]. G[allbookings /emplu 99468624, 79459227 jew 21451569.
CHARLÒ BONNICI. Il-{bieb
Tonio Fenech se jorganizzaw Attività g[ar-Residenti tanNaxxar u Ba[ar i/-?ag[aq, illum l-Erbg[a, 6 ta’ Frar fit-8 p.m. f’Villa Mdina, in-Naxxar. G[al aktar informazzjoni /emplu 27327302 jew 79927302.
ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw Ri/eviment g[at-tmienja u l11-il distrett, il-:img[a, 8 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fi Splash & Fun Park, Ba[ar i/-?ag[aq. D[ul b’xejn. G[al aktar informazzjoni /emplu 79796667, 79992238. Trasport provdut.
FRANCIS ZAMMIT DIMECH. Il-{bieb ta’ Francis
CLAUDETTE BUTTIGIEG.
Zammit Dimech se jorganizzaw Coffee Morning, illum l-Erbg[a, 6 ta’ Frar fid-9.30 a.m. fil-lukanda San Antonio, Bu;ibba. Prezz €5.50. Trasport provdut. G[allbiljetti jew informazzjoni /emplu 99449189.
KARL GOUDER. Il-{bieb ta’ Karl Gouder se jorganizzaw Attività So/jali, illum l-Erbg[a, 6 ta’ Frar fis-7 p.m. fi Bianco’s, San :iljan. Kul[add mistieden jattendi. PAULA MIFSUD BONNICI.
Il-{bieb ta’ Paula Mifsud Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, illum l-Erbg[a, 6 ta’
Il-{bieb ta’ Claudette Buttigieg se jorganizzaw Ri/eviment flokka]joni ta’ g[eluq sninha, il:img[a, 8 ta’ Frar fit-8 p.m fillukanda Qawra Palace, il-Qawra. Prezz €12 bit-trasport inklu] u g[all-biljetti /emplu 79276414, 99252900 jew 99440086. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.facebook.com#pages#Claud ette-Buttigieg#545435958804741. Jattendi l-Prim Ministru u Kap tal-PN Lawrence Gonzi.
GEORGE PULLICINO. Il-
{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw Pasta Buffet Lunch & Afternoon Tea, il-{add, 10 ta’ Frar fis-1 p.m. fil-Ball Room tarRadisson Blu Resort & Spa,
Golden Sands, G[ajn Tuffie[a. Prezz €18 g[all-kbar u €10 g[at-tfal. Se jkun hemm log[ob organizzat g[at-tfal. G[al aktar dettalji /emplu 79062222 jew 21344589 jew ]uru s-sit www.georgepullicino.pn#en#even ts-calendar.
EDWIN VASSALLO. Il-{bieb
ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Ikla, il-{add, 10 ta’ Frar fis1 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €20 g[all-kbar u €10 g[at-tfal. Trasport provdut. G[al aktar informazzjoni /emplu 21433869.
PHILIP MIFSUD. Il-{bieb ta’
Philip Mifsud se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 12 ta’ Frar fil-lukanda San Antonio, Bu;ibba. G[al aktar dettalji /emplu 21462304 jew 98892013.
TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’
Toni Bezzina se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 12 ta’ Frar f’Ferretti restaurant, ilQajjenza. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu jew ibag[tu SMS fuq 99995742 jew 99490826.
KARL GOUDER. Il-{bieb ta’
Karl Gouder se jorganizzaw Ri/eviment, it-Tlieta, 12 ta’ Frar fis-7 p.m. fil-lukanda Diplomat, Tas-Sliema. Kul[add mistieden jattendi.
ROBERT ARRIGO. Il-{bieb
ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Kun/ert mill-Pusè u l-band tieg[u, l-Erbg[a, 13 ta’ Frar fis7.30 p.m. fit-Teatru tas-Sale]jani, Tas-Sliema. Prezz €6 u g[allbookings /emplu 23285000.
DAVID CASA. Il-{bieb ta’
David Casa se jorganizzaw Ri/eviment, l-Erbg[a, 13 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN talImqabba. G[al aktar informazzjoni /emplu 21232166 jew 99462078.
DAVID AGIUS. Il-{bieb ta’
David Agius se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 14 ta’ Frar fid-9 a.m. fix-Xara Lodge, ir-Rabat. Prezz €5 u t-trasport provdut. G[all-bookings /emplu 79423101 jew 21417507 jew ibag[tu email fuq david.agius@gov.mt.
CAROLINE GALEA. Il-{bieb
ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Coffee Morning#Tombla, il{amis, 14 ta’ Frar fid-9.30 a.m. fil-lukanda Preluna. Prezz €5 bit-trasport inklu]. G[al aktar dettalji ]uru s-sit www.carolinegalea.com, il-pa;na ta’ Facebook www.facebook.com#caroline.gale awasmicallef, jew /emplu 99843564, 99491069.
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’ Tonio Fenech se jorganizzaw attività g[ar-residenti ta’ {al Lija, l-Iklin, Fleur De Lys u Santa Venera, il-:img[a, 15 ta’ Frar fit-8 p.m. fil-lukanda Corinthia, {’Attard. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.toniofenech.com.
MARIO GALEA. Il-{bieb ta’
Mario Galea se jorganizzaw Disco Party g[a]-]g[a]ag[, il:img[a, 15 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta]-}ejtun. D[ul b’xejn.
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI {’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642. BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200. BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. {AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038. G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426. {AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567. L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382. L-ISLA. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5.30 p.m. u s-7 p.m. fl-
Uffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21806226 jew 99602472. IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733. {AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456. L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979. L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852. L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603. IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507. IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. fl-Uffi//ju PN. IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com. PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222. RA{AL :DID. Kull nhar ta’ Tlieta u {amis bejn l-10 a.m. u l-11 a.m. u bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 79290954 jew 77290954. TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633. IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529. SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086. SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ :img[a bejn it-8.30 a.m. u 12.30 p.m. fl-Uffi//ju ‘Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 21441438 jew 21441682 jew tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt. IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99225033. VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273849. I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. flUffi//ju PN.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
Avvi]i PN 31 DAVID CASA. Il-{bieb ta’
David Casa se jorganizzaw Pasta Night, il-:img[a, 15 ta’ Frar fit8 p.m. fir-Razzett l-Antik, {al Qormi. Prezz €12 bit-trasport inklu] u g[all-biljetti /emplu 21232166 , 79870369 jew 99462078.
ROBERT CUTAJAR. Il-{bieb
ta’ Robert Cutajar se jorganizzaw Coffee Morning, il-:img[a, 15 ta’ Frar fid-9.15 a.m. fil-lukanda San Antonio, Bu;ibba. Prezz €7, li jinkludi g[axar log[biet tombla, ikel u t-trasport mid-distrett. Il-biljetti jistg[u jinkisbu mill-Uffi//ju PN tal-Mellie[a, San Pawl il-Ba[ar u n-Naxxar, ibag[tu SMS fuq 79262101, 99824570 jew 99856662, jew email fuq robertcutajar72@gmail.com.
MARIO RIZZO NAUDI. Il-
{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Attività So/jali g[ar-residenti ta’ {al G[axaq, ilGudja, il-Fgura u l-Marsa, il:img[a, 15 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ {al G[axaq.
SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb
ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Grand Buffet Dinner, isSibt, 16 ta’ Frar fit-8 p.m. filMagazino, Valletta Waterfront. Prezz €25 b’ilma u nbid inklu]. G[all-biljetti /emplu 79010504 jew 25965286.
GEORGE PULLICINO. Il-
{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw }jara fl-Irziezet talBuskett, is-Sibt, 16 ta’ Frar fis2.15 p.m. L-attività hi bla [las u t-trasport ipprovdut jibda g[all[abta tas-1 p.m. G[al aktar informazzjoni /emplu 79062222 jew 21344589 jew ]uru s-sit www.georgepullicino.pn.
JASON AZZOPARDI. Il-{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganiz-
zaw Ri/eviment, is-Sibt, 16 ta’ Frar fis-7.30 p.m. f’Villa Overhills, Bir]ebbu;a. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 22985100 jew 99841333.
EDWIN VASSALLO. Il-{bieb
ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Open Bar Party (inbid u minerali), is-Sibt, 16 ta’ Frar fit8.30 p.m. fil-penthouse tal-lukanda Cavalieri. Prezz €15 u g[al aktar informazzjoni jew trasport /emplu 21433869.
?ENSU u GRAZIELLA GALEA. Il-{bieb ta’ ?ensu u
PETER MICALLEF. Il-{bieb
ta’ Peter Micallef se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 19 ta’ Frar fil-Limestone Heritage, isSi;;iewi. G[all-biljetti /emplu 21465070 jew 79460054.
EDWIN VASSALLO. Il-{bieb
ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 20 ta’ Frar fid-9 a.m. fis-St Martin’s Restaurant, il-Ba[rija. It-trasport jitlaq mill-postijiet tassoltu fit-8.30 a.m. Prezz €5 u g[al aktar informazzjoni jew trasport /emplu 21433869.
Graziella Galea se jorganizzaw Pasta Night, is-Sibt, 16 ta’ Frar fit-8 p.m. fil-lukanda Topaz, Bu;ibba. Prezz €10 bit-trasport inklu]. G[all-biljetti jew aktar dettalji /emplu 99470538, 99423149, 79046576 jew 99824570.
ROBERT ARRIGO. Il-{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw {ar;a g[al-Limestone Heritage fis-Si;;iewi u l-Mit[na taxXarolla fi]-}urrieq, l-Erbg[a, 20 ta’ Frar fid-8.45 a.m. Prezz €6 u g[all-bookings /emplu 23285000.
SHIRLEY FARRUGIA. Il-
KARL GOUDER. Il-{bieb ta’
{bieb ta’ Shirley Farrugia se jorganizzaw Pasta Night, is-Sibt, 16 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fil-Bird Park, is-Salina. It-trasport jitlaq minn Pjazza Rotunda fis-7.15 p.m. Prezz €3.50 u biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 99845234 jew 99459383.
MARIO DE MARCO. Il-{bieb ta’ Mario de Marco se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 19 ta’ Frar fil-lukanda Qawra Palace, Bu;ibba. Tluq bil-privates fit-8.30 a.m. mill-postijiet tas-soltu. Biljetti €3 u g[all-biljetti /emplu 21444437, 21247049, 99450902 jew 21223911. JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe
Cassar qed jorganizzaw Get Together, it-Tlieta, 19 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN talIm;arr. D[ul b’xejn u g[al aktar informazzjoni /emplu 99468624, 79459227 jew 21451569.
Karl Gouder se jorganizzaw Ri/eviment, l-Erbg[a, 20 ta’ Frar fis-7 p.m. fil-lukanda Diplomat, Tas-Sliema. Kul[add mistieden jattendi.
MARIO RIZZO NAUDI. Il-
{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Coffee Morning, lErbg[a, 20 ta’ Frar f’Villa Ferretti, Bir]ebbu;a. Prezz €5 u t-trasport provdut. G[all-biljetti /emplu 99425240.
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’
Tonio Fenech se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 21 ta’ Frar fid-8.45 a.m. fil-lukanda Canifor, Bu;ibba. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.toniofenech.com.
DAVID CASA. Il-{bieb ta’
David Casa se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 21 ta’ Frar fil-lukanda Alexandra, San :iljan. G[all-biljetti /emplu
21232166, 79421071 jew 99462078, jew ibag[tu email fuq david@davidcasa.eu.
L-IMQABBA. Il-Kumitat
Sezzjonali PN se jorganizza Attività So/jali g[all-kandidati kollha tal-elezzjoni ;enerali u tal-Kunsill Lokali, il-{amis, 21 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-lokalità.
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’
Tonio Fenech se jorganizzaw attività g[ar-residenti tat-12-il distrett, il-:img[a, 22 ta’ Frar fit-8 p.m. fil-lukanda Coastline, San Pawl il-Ba[ar. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.toniofenech.com.
CHRIS SAID. Il-{bieb ta’ Chris
Said se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 22 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fil-lukanda Grand Hotel, G[ajnsielem, G[awdex. Ikun hemm min jie[u [sieb it-tfal u programm apposta g[alihom. G[al iktar informazzjoni u biljetti /emplu 21558860 jew 79558860.
JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe
Cassar se jorganizzaw Disco Party, il-:img[a, 22 ta’ Frar fid9.30 p.m. fit-Tattingers Club, irRabat. D[ul b’xejn. G[al aktar informazzjoni /emplu 99468624, 79459227 jew 21451569.
MARIO GALEA. Il-{bieb ta’ Mario Galea se jorganizzaw Harbour Cruise minn Tas-Sliema g[al Marsamxett u lura, il:img[a, 22 ta’ Frar. Prezz €3 u g[all-biljetti /emplu 99465295, 99487102, 79369800, 99843063, 79334537 jew 99862141. MARIO RIZZO NAUDI. Il-
{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Attività So/jali g[ar-residenti tal-Marsa, il:img[a, 22 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-Marsa.
GEORGE PULLICINO. Il-
{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw }jara fi/-?entru ?iviku tas-Swieqi u l-Park talFamilja fil-Mag[tab, is-Sibt, 23 ta’ Frar fis-2.15 p.m. L-attività hi bla [las u t-trasport ipprovdut jibda g[all-[abta tas-1 p.m. G[al aktar informazzjoni /emplu 79062222 jew 21344589 jew ]uru s-sit www.georgepullicino.pn.
PAULA MIFSUD BONNICI.
Il-{bieb ta’ Paula Mifsud Bonnici se jorganizzaw Ri/eviment, is-Sibt, 23 ta’ Frar fit-8 p.m. f’The Palms, San :iljan. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 21239210, 79797178 jew 99242945.
MARK ANTHONY SAMMUT. Il-{bieb ta’ Mark
Anthony Sammut se jorganizzaw Ikla, is-Sibt, 23 ta’ Frar fit8 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €20 g[all-kbar u €8 g[at-tfal. Ikun hemm trasport g[al min jixtieq. G[al aktar informazzjoni /emplu 79696073.
ROBERT ARRIGO. Il-{bieb
ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 27 ta’ Frar fid-9.30 a.m. f’Villa Arrigo, in-Naxxar. Prezz €3 u g[allbookings /emplu 23285000.
MARIO RIZZO NAUDI. Il-
{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Attività So/jali g[ar-residenti tal-Gudja, lErbg[a, 27 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-Gudja.\
STEPHEN SPITERI. Il-{bieb ta’ Stephen Spiteri se jorganizzaw Ri/eviment, il-{amis, 28 ta’ Frar fit-8.30 p.m. fil-Montekristo Estates. G[all-biljetti /emplu 99424827, 99886394 jew 79955555.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
32 Klassifikati PROPRJETÀ Il-Mosta – Il-Blata l-G[olja
APPARTAMENT li jikkonsisti fi tliet kmamar tassodda, wa[da ensuite u ]ew; gallariji kbar, designer finished. ?emplu 99200717 jew 99200354.
Is-Swatar
APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tas-sodda, k/ina fitted, liv-
ing#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar talbanju (wa[da ensuite) u utility room. Prezz € 210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess millkomun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.
{a]-}ebbu;
APPARTAMENT kbir flewwel sular fi blokka ta’ tnejn. Parzjalment lest, k/ina, living u dining area (open plan), tliet kmamar tas-sodda, wa[da minnhom
ensuite u kamra tal-banju. Washroom, bejt u l-arja. ?emplu 79050494.
VETTURI Pajero 1996
G{ALL-KIRI
4 seater, f’kundizzjoni tajba. ?emplu 79295595.
Tas-Sliema
AVVI}I
{anut g[all-kiri, 40 sqm f’area kummer/jali, Class 4 u jista’ jopera fi Class 6 Premium. €10,000 u kera ta’ €55 kuljum. Dan il[anut huwa lest minn kollox, kemm tid[ol fih. ?emplu 21322533 jew 99439260.
Accountant
KWALIFIKAT u b’esperjenza joffri servizzi ta’ accounting, book keeping, debtors control, income tax, VAT returns u payroll. ?emplu 99995560 jew email fuq ambro@onvol.net
G[al kull tip ta’ xog[ol
TA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ kmamar tal-banju, plumbing, kisi bil-;ibs u ]ebg[a, gypsum boards e//. ?emplu 79091057.
G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
G{ALL-BEJG{ G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Kamra tal-pranzu
INJAM tip Messikan: mejda, sitt si;;ijiet u Welsh dresser. €1350 jew l-eqreb. ?emplu 99010176.
PRIVAT Ingli], Taljan u accounts
G{AL-livelli kollha f’Birkirkara, rata ta’ €5 fissieg[a. ?emplu 99995560 jew email fuq ambro@onvol.net
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
Passatemp 33
Tisliba 1
2
5
3
4
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
Weqfin>1. Isem mag[ruf ta’ missili Amerikana (6) 2. Xog[ol ta’ qerq (6) 3. Re/ipjenti tal-k/ina (6) 4. Wie[ed, tnejn, tlieta u …… qabe] mit-tieqa! (6) 8. Ming[ajrha l-qarrej ma jag[mel xejn (5) 9. Aida madwar l-ewwel ta’ Lulju, tibdel isimha! (5) 12. Be]bu]a (6) 13. Rispostu]a (6) 14. Rabba s-sadid (6) 15. Mitt ratal qatran? (6)
{dax-il film ta’ James Bond
Ibda mill-ittra O, imxi ’l fuq jew ’l isfel, lejn il-;enb lemini jew xellugi i]da QATT djagonalment u g[andek tiltaqa’ ma’ g[axar films ta’ James Bond.
Sudoku
Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin>5. Ajkla; 6. Tosku; 7. Xikel; 10. Porku; 11. Tabxa; 12. Torok; 14. Tabib; 16. {aw[a; 17. Qolla; 18. Issir. Weqfin>1. Galopp; 2. Paniku; 3. Attent; 4. Nutara; 8. Qrara; 9. }biba; 12. Tonfqu; 13. Klamar; 14. Ta[bi]; 15. Ba/iri.
U x’kull wa[da! Pete Evans, Amerikan ta’ sittin sena minn New Mexico g[ex g[omru fuq dahar i]]iemel tieg[u Butch. Kien i[obb imur jistad. Meta jmur iqatta’ ftit [in liberu dejjem i;orr mieg[u l-affarijiet tassajd. Kien jistad minn fuq dahar i]-]iemel!
G[at-tfal
Diffi/li: qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.
Soluzzjonijiet Aqsmu fi tnejn
Mimdudin>5. u 6. Li taf tistabar (10) 6. Ara 5 7. }ifna folkloristika (5) 10. Ba[ar kbir li j[addan kontinent (5) 11. La lili, la lilha u lanqas lilu (5) 12. Re[ja tal-[ila fil-;isem b’sawm jew b’mard (5) 14. Kelma li fil-letteratura tfisser sin/ier u fidil (5) 16. Ma ;iet u]ata qatt (5) 17. Fantasma (5) 18. Kunjom li jibda bilvittma ta’ Kajjin? (5)
18
Sinjal dritt mill-H sad-D
17
In-Nru. 4
Liema ?irku^
Octopussy Die Another Day Diamonds Are Forever The Spy Who Loved Moonraker A View to A Kill The Living Daylights For Your Eyes Only Thunderball Goldfinger Dr No.
Films ta’ James Bond
Liema /irku^
Mhix diffi/li din. Minn liema ittra sa liema ittra g[andek taqsam i/-/irku sabiex f’kull nofs ikollok total ta’ 170?
Din hi tfajla kampanjola bilqieg[da ma;enb il-fjuri, tidher kuntenta bil-friefet jittajru madwarha. G[andha /irku vojt li jrid jimtela minn wie[ed minn dawn l-erba’ /rieki numerati. Ming[ajr ma tqasqashom bl-imqass, liema /irku g[andu jiffittja?
Sudoku
Aqsmu fi tnejn
L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
34 BOV II DIVI}JONI
}ebbu; jirb[u d-derby wara sfida denja SI::IEWI ……………… 0
. ……………. 2
}EBBU: R
}ebbu; Rangers g[amlu pass ie[or lejn il-promozzjoni meta g[elbu lil Si;;iewi f’derby akkanit g[ar-raba’ reb[a konsekuttiva. }ebbu; kellhom sfida denja mill;irien tag[hom u kellu jkun penalty dubju] li feta[ it-triq g[ar-reb[a tar-Rangers. Il-goalkeeper ta’ Si;;iewi [tie;lu jag[mel l-ewwel intervent perikolu] fil-25 minuta meta dawwar f’korner b’diffikultà freekick ta’ Alan Tabone. }ebbu; komplew jin-
sistu u xutt ta’ Hili mar ftit g[oli. I]da e]att qabel intemmet l-ewwel taqsima kienu Si;;iewi li fallew /ans taddeheb meta wara azzjoni konfu]a l-ballun ;ie g[and Mark Camilleri li minn ]ew; passi bog[od xe[et barra birras. }ebbu; da[[lu lil Spiteri u Rababah fit-tieni taqsima u ]iedu l-isforzi tag[hom biex Cilia salva xutt bid-dawra ta’ Britto. Fit-58 minuta r-Rangers fet[u l-iskor meta Omar Rababah waqa’ fil-kaxxa
wara kuntatt dubju] mal-goalkeeper Cilia u mill-[dax-il metru kien ALAN TABONE li spara fix-xibka. Si;;iewi wettqu reazzjoni u resqu qrib b’xutt ta’ Farrugia i]da }ebbu; kienu sfortunati meta minn azzjoni ta’ korner fil-71 minuta, Leone Camilleri bir-ras laqat il-lasta. I]da Si;;iewi ]iedu lpressjoni bil-goalkeeper }ebbu;i jsalva r-ri]ultat b’save sabi[ fuq xutt ta’ Ceka u ftit wara xutt ta’ Ciappara mar ftit barra. I]da fl-a[jar [in ta’
Si;;iewi, }ebbu; g[alqu llog[ba meta minn angolu mag[luq RODRIGO BRITTO spara fix-xibka.
: J. Cilia, J. Mercieca, N. Galea, E. Calleja, K. Mizzi, I. Curmi, K. Buhagiar (E. Ciappara), R. Farrugia (J. Camilleri), J. Shead (P. Spiteri), R. Ceka, M. Camilleri. : J. Spiteri, L. Camilleri, L. Galea, M. Farrugia, L.J. Agius, A. Tabone, J. Xerri, D. D’Agostino, B. Chetcuti (R. Spiteri), S. Hili (O. Rababah) (J. Nwoba), M. Rodrigo Britto. : Chris Lautier Si;;iewi
}ebbu; R
Referee
Kif Jinsabu
}ebbu; R. San :wann St. George’s Msida SJ }urrieq St. Patrick Fgura Utd Mellie[a Pembroke A. Si;;iewi Kirkop Utd G[arg[ur M;arr Utd Sta Venera
L
R
16 11 16 8 16 7 16 7 16 6 16 7 16 6 16 5 16 5 16 6 16 4 16 2 16 2 16 2
D
T
F
4 1 41 6 2 34 7 2 27 6 3 30 7 3 26 2 7 21 4 6 23 6 5 16 6 5 23 3 7 27 4 8 15 5 9 17 4 10 17 4 10 20
K
15 19 18
Pt
37 30 28 27 25 23 22 21 21 21 16
22 19 20 25 26 20 26 24 25 11 35 10 43 10
San :wann fit-tieni post ...........................2 ..............................0 San :wann kisbu t-tmien reb[a tal-ista;un meta meriSan :wann
Kirkop U
tatament g[elbu lil Kirkop United 2-0. B’din ir-reb[a ttim ta’ Michael Molzahn jinsab wa[du fit-tieni post ]ew; punti fuq Msida. San :wann fet[u l-iskor fit33 minuta meta SHAWN
VELLA r/ieva ballun wara ddifi]a u g[eleb lil Caruana. San :wann irduppjaw fit73 minuta meta kien BRUNO FERRAZ DO AMARAL li g[eleb lil Caruana b’xutt sabi[ minn barra l-kaxxa u setg[u kabbru l-iskor fl-84 minuta meta xutt minn barra l-kaxxa ta’ Peter Xuereb stampa mal-mimduda.
: C. Carbonaro, M. Mercieca, R. Pisani, B. Sciberras, R. Briffa, A. Borg, P. Xuereb, R. Zammit (L. Galea), J. Borg, S. Vella (N. Corito), B. Ferraz do Amaral (D. Cosaitis) : J. Caruana, R. Galea, R. Darmanin, A. Busuttil (M. Pisani), B. Falzon, R. Farrugia, D. Agius, C. Farrugia (C. Vella), V. Ohaka, B. Bugeja (D. Grech), M. Abdilla : Keith Buhagiar San :wann
Kirkop
Referee
Kollox fit-tieni taqsima . Venera ……………..… 1 . George’s ……………... 3 St. George’s g[elbu lit-tim tal-qieg[ St Venera 3-1, bilgowls kollha jaslu fit-tieni taqsima, biex issa telg[u fittielet post tal-klassifika. Meta wie[ed iqis li din is-sena hemm erba’ postijiet g[allpromozzjoni, allura l-
St
St
Bormli]i /ertament g[amlu pass importanti. L-ewwel /ans tal-log[ba wasal g[and il-Bormli]i meta Osi Lucky Agbeolina qassam lejn Mauro Brincat li minn qag[da angolata fajjar xutt li kien salvat b’diffikultà millgoalkeeper ta’ Santa Venera. Fis-27 minuta St. George’s g[al darb’o[ra perikolu]i
b’azzjoni mibdija minn Gary Inguanez li qassam lejn Emerson Amaira li x-xutt tieg[u kien g[al darb’o[ra salvat mill-goalkeeper. Kif bdiet it-tieni taqsima St. George’s fallew /ans fa/li ta’ skor meta Steve Agius qassam lejn Agbeolina li inkredibbilment xe[et barra. I]da finalment St. George’s fet[u l-iskor fit-52 minuta meta Joseph Farrugia ;ab lil OSI LUCKY AGBEOLINA wa[du u din iddarba bil-kalma kollha skorja l-gowl tal-vanta;;. Fil-61 minuta St.George’s irduppjaw b’azzjoni mibdija minn Osi Lucky Agbeolina li qassam lejn GARY INGUANEZ li skorja b’xutt
b’sa[[tu. Il-Bormli]i ]iedu gowl ie[or g[axar minuti mittmiem meta kien MAURO BRINCAT li skorja wara pass tajjeb ta’ Joseph Farrugia. Fid-90 minuta gowl ta’ konsolazzjoni g[al St. Venera minn JEFFREY ZAMMIT wara pass ta’ Luke Desira.
. : S. Omar, R. Bezzina, D. Zammit, K. Cilia, V. Petrovil, L. Desira, G. Micallef, A. Wingfield (D. Vella), E. Wileman, N. Caruana (R. Carbonaro), J. Zammit . ’ : R. Marmara, E. Sevasta, R. Previ, C. Grech, J. Bugeja, G. Inguanez (G. Chircop), J. Farrugia, E. Amaira, S. Agius, M. Brincat, (A. Bonello) O.L. Agbeolina (S. Debono). : Martin Borg St
St
Venera
George s
Referee
}urrieq jibqg[u jittamaw ...……………… 2 .. .1 }urrieq ]ammew it-tamiet tal-promozzjoni [ajjin b’reb[a }urrieq …
G[arg[ur ……… ………
diffi/li kontra G[arg[ur f’log[ba kumbattuta i]da li ftit offriet mumenti tajbin. Minkejja r-rieda tajba ta]]ew; na[at, l-azzjonijiet kienu ftit. L-ewwel azzjoni waslet minn }urrieq wara kwarta meta Matthew Schembri ;ab lil Daniel Zammit wa[du u dan minn qag[da ideali ra xxutt tieg[u jg[addi j[akkek mal-mimduda. Man-nofs sieg[a l-ewwel azzjoni perikolu]a ta’
G[arg[ur meta Steve Montanaro qassam lejn Vincent Chidi Obidimalor li x-xutt tieg[u [abat mal-lasta qabel spi//a barra. Tliet minuti wara }urrieq fet[u liskor meta minn korner ta’ Johan Briffa da[al tajjeb KARL MAGRO li b’daqqa ta’ ras sab ix-xibka. Tliet minuti fit-tieni taqsima }urrieq irduppjaw b’xutt b’sa[[tu ta’ GLENN BONELLO li kien ir/ieva ming[and Daniel Zammit. Erba’ minuti wara G[arg[ur da[lu mill;did fil-log[ba b’azzjoni tajba ta’ Glen Fenech li qassam lejn IGOR TIDORORF u dan b’x-
utt mill-ewwel g[eleb lil Jeremy Alden. G[all-kumplament tallog[ba G[arg[ur ippruvaw isalvaw punt i]da qatt ma kienu perikolu]i.
: J. Alden, J. Lia, K. Magro, A. Barbara, D. Bonnici, M. Cocks, (C. Farrugia) M. Schembri, J. Briffa, B. Adams (D. Stoyanovic), G. Bonello, D. Zammit, (S. Azzopardi). : C. Francica, D. Borg, K. Fedele, K. Galea, N. Scerri, S. Montanano (A. Briffa), V. Chidi Obidimalor, D. Camilleri, I. Todorov (R. Logon), D. Sammut (G. Fenech), M. Busuttil. : Etienne Mangion }urrieq
G[arg[ur
Referee
Thompson ta’ M;arr Utd fl-azzjoni kontra St. Patrick (ritratt> Martin Agius)
Sorpri]a minn M;arr Utd . . . Patrick……………...… 0 St. Patrick kienu ma[suda mit-tim tal-qieg[ M;arr United i 2-0, f’dik li kienet ittieni reb[a tal-ista;un g[al M;arr. Huma issa telg[u g[al total ta’ 10 punti, i]da xorta baqg[u fl-a[[ar post flimkien ma’ Santa Venera. St. Patrick kellhom diversi /ansijiet ta’ skor u kellhom il-
M;arr……………… … … 2 St
pussess g[al [in twil i]da ma rnexxilhomx isibu x-xibka. M;arr mill-banda l-o[ra kellhom biss erba’ xuttijiet lejn illasta, u rnexxilhom jiskurjaw tnejn minnhom. St. Patrick kienu vi/in li jift[u l-iskor wara minuta log[ob, meta Pace ]marka ru[u fil-kaxxa, i]da x-xutt tieg[u g[adda ftit barra. Huma kienu kostretti jibdlu lgoalkeeper Jonathan Grech wara kwarta wara da[la kerha ma’ plejer ta’ M;arr, u minfloku da[al jilg[ab James Borg. M;arr fet[u l-iskor wara 35 minuta meta CHRIS ABELA
reba[ ballun f’nofs il-kaxxa u qabbe] fuq il-goalkeeper g[ar-rokna tax-xibka. St. Patrick kienu kwa]i da[lu lura fil-partita minuta minn tmiem l-ewwel taqsima, meta xutt ta’ Guazzo ;ie mtajjar minn fuq il-linja. Imma M;arr issi;illaw ilpartita kwarta mit-tmiem, meta re;a’ kien CHRIS ABELA li xe[et fix-xibka b’xutt bid-dawra fuq kross ta’ Thompson. : K. Ellul, D. Axiaq, J. Said, C. Bugeja, A. Aquilina, L. Agius (J. P. Zammit), S. Camilleri, B. Galea, I. Cutajar, D. Thompson (L. Mifsud), C. Abela . : J. Grech (J. Borg), S. Dimech (M. Micallef), C. Vella, D. Cutajar, M. Xerri, G. Failla, L. Scerri, D. Pace, A. Guazzo (L. Scicluna), K. Muscat, J. C. Cesare : Darryl Agius M;arr
St
Patrick
Referee
* Aktar rapporti f’pa;na 36
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
Sport 35 BOV III DIVI}JONI
Reb[a diffi/li g[al-leaders Swieqi U. ………………… 0 Mdina K. …………...……. 1
Penalty f’nofs it-tieni taqsima kien bi]]ejjed g[alleaders Mdina Knights biex jeg[lbu lil Swieqi u jiksbu ttmien reb[a konsekuttiva. Minkejja r-ri]ultat po]ittiv Mdina kellhom battikata kontra Swieqi li fl-a[[ar minuti kellhom ukoll ]ew; plejers imke//ija. L-ewwel azzjoni kienet ta’ Swieqi b’xutt bid-dawra ta’ Fabien Debono ftit g[oli. Fis16-il minuta risposta ta’ Mdina b’azzjoni personali ta’ Anton Buhagiar u xutt salvat mill-goalkeeper. Fl-20 minuta Swieqi kienu sfortunati meta freekick dirett ta’ Elton Catania [abat mallasta u sitt minuti wara Mdina wie;bu bi freekick ta’ Luke Busuttil salvat minn Falzon.
Kif bdiet it-tieni taqsima Mdina kellhom gowl ta’ Luke Busuttil im[assar g[al offside u fil-50 minuta xutt tal-istess Busuttil g[eleb lil Falzon bilballun ja[bat mal-lasta. Fit-68 minuta wasal il-gowl de/i]iv minn azzjoni ta’ penalty wara li Mark Cremona twaqqa’ minn Kurtulush. Mill-11-il metru kien JUSTIN BUHAGIAR li skorja l-gowl rebbie[. Swieqi ma wettqux reazzjoni u Mdina kkontrollaw hekk kif Swieqi tilfu wkoll rashom fl-a[[ar minuti meta kellhom ]ew; plejers imke//ija Matthew Bonnic u Elton Catania Swieqi U: M. Falzon, M. Bonnici, C. Borg (C. Dalli), B. Buhagiar, E. Catania, F. Debono (T. Humpton), J. Fenech, T. Kurtulush, A.
Kif Jinsabu Mdina K. Senglea A. Marsaskala Marsa Xg[ajra T. Sirens Attard Mtarfa G[axaq Sta Lucia Swieqi U. Kalkara Qrendi Ta’ Xbiex Luqa SA
L R D T F K Pt
15 16 16 15 16 15 16 15 16 16 16 16 16 16 16
12 10 10 10
0 3 33 13 36 5 1 44 13 35 5 1 38 7 35 2 3 38 13 32 9 5 2 37 10 32 10 1 4 26 17 31 7 4 5 22 19 25 6 3 6 20 30 21 4 5 7 18 26 17 4 4 8 18 32 16 4 2 10 12 29 14 4 2 10 18 32 14 2 3 11 15 41 9 2 1 13 14 43 7 1 4 11 11 39 7
Micallef, C. Spiteri (S. Sammut), R. Zammit. Mdina K: M. Aquilina, A. Gatt, D. Caruana, R. Southward, J. Buhagiar, Y. Grech, K. Grech, N. Micallef, A. Buhagiar (A. Muscat), L. Busuttil (J. Pace), M. Cremona. Referee: Shaun Calleja
Marsaskala jumiljaw lil Ta’ Xbiex Ta’ Xbiex..............................0 Marsaskala...........................8
Marsaskala ftit t[abtu meta f’partita bla storja ddominaw u reb[u lil Ta’ Xbiex 8-0 wara li [adu vanta;; kmieni b’Ta’ Xbiex rari jersqu lejn il-lasti avversarji. Marsaskala marru filvanta;; wara sitt minuti meta l-captain JUAN GALDES g[eleb lil Spiteri b’xutt minn barra l-kaxxa. Marsaskala rduppjaw fit-13il minuta meta minn pass ta’ Vince Camilleri, MATTHEW CARUANA qarraq bi Spiteri u skorja b’xutt angolat. Huma g[amluhom tlieta fit-28 minuta meta g[al darba o[ra kien MATTHEW CARUANA li avvanza u g[eleb lil Spiteri b’xutt fil-
baxx. }ew; minuti wara Marsaskala g[al darba o[ra kienu perikolu]i meta Dalli kkrossja lejn Gauci li kkontrolla i]da l-konklu]joni tieg[u g[addiet ftit barra. Fit-38 minuta kross fil-baxx ta’ Caruana lejn Dalli li wa[du xxuttja g[oli. It-tim ta’ Alan Mifsud skorja r-raba’ gowl fis-66 minuta meta MATTHEW CARUANA g[eleb lil Spiteri bi ;miel ta’ xutt g[al tripletta personali. Wied ilG[ajn g[amluhom 5-0 minuta wara meta kien BJORN DALLI li ma falliex mill-vi/in. Bil-partita bla storja Marsaskala ]iedu ie[or fl-74 minuta meta Bjorn Dalli approfitta minn inde/i]joni fid-difi]a u qassam lil JURGEN
GERADA li ma ]baljax u fis-86 minuta BJORN DALLI g[eleb in-nasba taloffside u b’xutt fil-baxx g[eleb lil Spiteri. BJORN DALLI g[aqqad it-tripletta personali wkoll meta ]ew; minuti wara skorja b’xutt filbaxx. Ta’ Xbiex: P. Spiteri, M. Sammut, A. Meyar de Melo, M. Agius (C. Curmi), J. Azzopardi, K. Paris (J. Pace), A. Xuereb, C. Wismayer, S. Hyzler (A. Dominicus), R. D’Amato, J. Ferriggi Marsaskala: R. Attard, C. Bordieri (J. Micallef), M. Milutinovic, M. Bajada, S. Camilleri, J. Galdes (A. Grech), E. Gauci, V. Camilleri, M. Caruana, M. Gauci (J. Gerada), B. Dalli Referee: Gordon Barbara
De/i]a b’gowl kmieni Qrendi..................................0 G[axaq.................................1
G[axaq kisbu r-raba’ reb[a tal-ista;un meta f’partita bilan/jata u nieqsa millazzjonijiet g[elbu lil Qrendi 1-0 b’gowl uniku fil-bidu talpartita. Huma marru fil-vanta;; fit13-il minuta meta kien CHARLES CAMILLERI li b’xutt mill-vi/in tefa’ f’lasta vojta. Qrendi setg[u ;abu liskor indaqs fis-16-il minuta i]da Luke Magri tefa’ barra
minn qag[da tajba. Fid-29 minuta xutt bid-dawra ta’ Camilleri g[adda ftit barra u fil-41 minuta G[axaq setg[u rduppjaw meta Alla qabe] lil Zammit i]da ma rnexxilux jiskorja bil-ballun ikun ikklerjat minn fuq il-linja. G[axaq kellhom ]ew; okka]jonijiet lejn l-a[[ar u fit-83 minuta Jean Luca Caruana ra x-xutt tieg[u jg[addi ftit barra minn qag[da tajba u ]ew; minuti wara Francis Galea xxuttja g[oli
wara azzjoni personali. Qrendi: B. Zammit, S. Scicluna, S. Sultana, J. Bugeja, J. Ellul, Ad. Muscat, C. Farrugia, L. Magri, S. Sammut (Al. Muscat), D. Mula, M. Ellul G[axaq: L. Fardell, D. Falzon (J. Meilak), P. Sakchai, M. Busuttil, N. Bilocca, C. Camilleri (L. Camilleri), L. Alla, J. Caruana, F. Schembri (K. Borg), F. Galea, W. Carabott Referee: Jules Ngangue
F’log[ba mill-isba[, Marsa rmew vanta;; doppju kontra Santa Lu/ija u spi//aw ukoll bi plejer anqas (ritratt> Joseph Galea)
Jarmu vanta;; doppju Marsa …………………… 2 St. Lu/ija………………… 2
Marsa u Santa Lu/ija [adu punt kull wie[ed f’log[ba millisba[, punt li jtellef xi ftit lil Marsa fit-tellieqa g[allpromozzjoni. Marsa kellhom illog[ba f’idejhom u sa tmiem lewwel taqsima bnew vanta;; doppju i]da m’g[arfux jikkontrollaw ir-reazzjoni ta’ Santa Lu/ija u spi//aw b’g[axar plejers. Bidu tajjeb minn Santa Lu/ija b’azzjoni bejn Sreti u Lanzon, bil-ballun jasal g[and Marlon Farrugia li kellu xutt salvat. Fid9 minuta risposta ta’ Marsa b’xutt bomba ta’ Chibueze u save tal-goalkeeper ta’ Marsa. Fit-13-il minuta freekick ta’ Scerri u daqqa ta’ ras ta’ Chibueze marret ftit barra sakemm fid-19-il minuta Marsa fet[u l-iskor meta Clayton Caruana kellu azzjoni u g[eleb lil Cilia, biex da[al CHIBUEZE li kompla ;ewwa. Marsa ddominaw l-a[[ar minuti tal-ewwel taqsima u fl40 minuta kisbu penalty meta Cremona mess il-ballun b’idu u mill-11-il metru kien LEE
CUMBO li spara fix-xibka. F’temp ta’ [ames minuti mill-ftu[ tat-tieni taqsima Santa Lu/ija kisbu d-draw. Wara minuta kien LANZON li skorja b’first timer sabi[, u fil-50 minuta minn azzjoni ta’ korner ANTOINE SAPIANO skorja b’daqqa ta’ ras. Fit-68 minuta Santa Lu/ija g[al ftit ma marrux fil-vanta;; meta daqqa ta’ ras ta’ Jason Galea [abtet mal-lasta. Minuta wara Marsa [adu daqqa ta’ [arta meta tke//a Dylan Agius, i]da minkejja dan, kienu sfortunati meta xutt ta’ Kirsten Brincat [abat ma’ sieq il-lasta u l-istess Brincat kellu xutt imtajjar minn fuq il-linja. Marsa: K. Brincat, D. Agius, L. Cumbo, K. Scerri (S. Cutajar), B. Zammit, J. Felice, J. Rizzo, E. Vella, B. Chibueze (J. Camilleri), C. Caruana, K. Brincat St. Lucia: R. Cilia, A. Genovese, H. Friggieri, C. Cremona, J. Galea, G. Damato, J. Bugeja, A. Sapiano (D. Bugeja), M. Farrugia, A. Sreti, S.L. Lanzon (C. Bugeja). Referee: Anthony Buhagiar
Fa/li g[al Senglea Senglea A. ……………….. 3 Sirens ……...……..………. 0
Senglea kisbu reb[a fa/li fuq Sirens f’konfront dirett bejn timijiet fl-ewwel po]izzjonijiet tal-klassifika, reb[a li kienet mist[oqqa g[ax Senglea ddominaw g[al [inijiet twal u issa telg[u fittieni post tal-klassifika. Bidu tajjeb ta’ Senglea b’Dylan Xuereb jersaq qrib wara 13-il minuta u erba’ minuti wara jmorru fil-vanta;; meta RENNIE TANTI skorja b’xutt fil-baxx. Erba’ minuti wara reazzjoni ta’ Sirens b’azzjoni personali ta’ Carlo Leonardi bix-xutt finali tieg[u ja[bat fuq barra tax-xibka. Fit-32 minuta Senglea rduppjaw meta minn korner ta’ Dylan Xuereb kien JULIAN SPITERI li xe[et fix-xibka. Tliet minuti wara Sirens kienu
perikolu]i b’xutt ta’ Leonardi salvat tajjeb minn Mercieca. Bidu movimentat g[at-tieni taqsima b’Sirens imorru qrib b’xutt ta’ George Falzon u Senglea b’xutt ta’ Trevor Thomas. Fis-67 minuta Senglea g[alqu l-log[ba meta s-sostitut Brady Zerafa qassam lejn TREVOR THOMAS li g[eleb lil Spiteri. Senglea A: J. Mercieca, J. Spiteri, S. Aquilina, C. Dimech (B. Zerafa), R. Galea, V. Camilleri, R. Perkins, R. Tanti, D. Xuereb (P. Camilleri), K. Galea, Tr. Thomas (Ti. Thomas) Sirens: G. Spiteri, D. Sant, A. Neda (M. Viotti), K. Galea, G. Falzon, L.J. Schembri, R. Theuma (C. Vella), A. Debattista, C. Leonardi, A. Lanzon, M. Psaila (G. Gatt) Referee: Daniel Farrugia
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta‘ Frar, 2013
36 Sport BOV II DIVI}JONI
Msida SJ ifallu ]ew; punti Msida………………............0 Mellie[a……………............0
Msida fallew milli j]ommu l-pass mat-timijiet tal-qu//ata, wara draw 0-0 kontra Mellie[a, biex xorta baqg[u fir-raba’ post tal-klassifika b’27 punt. Msida kienu ferm a[jar mill-avversarji tul il-partita kollha, u kellhom diversi /ansijiet ta’ skor, filwaqt li Mellie[a rari kienu perikolu]i. L-a[jar /ans ta’ Msida flewwel taqsima wasal wara 21 minuta meta freekick ta’ Caruana minn tarf il-kaxxa ;ie salvat tajjeb mill-goalkeeper. Mellie[a ttantaw xortihom tliet minuti wara, meta minn through-ball ta’ Darren Borg, ix-xutt ta’ Borg St. John ;ie mxellef f’korner minn Agius. Man-nofs sieg[a Msida re;g[u marru vi/in meta fuq su;;eriment ta’ Celeste, ixxutt ta’ Grioli mill-vi/in g[adda ftit g[oli.
Il-goalkeeper Vella wettaq save stupend fuq xutt tas-sostitut Richard Attard minn tarf il-kaxxa fis-57 minuta, u erba’ minuti wara, Magro laqat il-mimduda. Seba’ minuti mit-tmiem Mellie[a kellhom l-a[[ar /ans tag[hom, meta wara finta fuq il-markatur tieg[u, is-sostitut Simiana ra x-xutt tieg[u ji;i salvat mill-goalkeeper. Msida: J. Agius, L. Cassar, M. Borda, S. Vella, M. Caruana, S. Magro (K. Grech), L. Baldacchino, O. Zammit, R. Celeste, FD. de Andrade (O. B. Balaji), M. Grioli (R. Attard) Mellie[a: J. Vella, M. Vella, D. Borg (R. Cutajar), W. Borg St. John,W. Borg (K. Simana), D. Cauchi, L. Cauchi, P. Taylor, K. Fenech, G. Galea (M. Trapani), J. Zammit Referee: Sebastiano Gambuzza
Ri]ultat ;ust Pembroke A............................................................................1 Fgura U...................................................................................1
Pembroke Athleta u Fgura United [adu punt kull wie[ed meta f’partita ta’ nofs il-klassifika spi//aw 1-1. Id-draw kien meritat bi]-]ew; timijiet ikunu bilan/jati i]da l-partita kienet nieqsa mill-azzjonijiet. Fgura kellhom l-ewwel periklu denju fis-26 minuta meta freekick ta’ Dylan Sammut g[adda barra. Fid-39 minuta freekick ta’ Keith Darmanin kien salvat minn Grima. Pembroke marru fil-vanta;; fil-50 minuta permezz ta’ gowl tas-solitu JOHN ROLAND EMEKA. I]da Fgura wettqu reazzjoni u ;abu l-iskor indaqs fit-58 minuta meta kien HEATCLIFF SCHEMBRI li anti/ipa u g[eleb lil Bartolo. Pembroke re;g[u marru vi/in il-gowl fid-69 minuta imma Bartolo salva fuq Emeka u fid-89 minuta l-istess Emeka ma laqatx mill-kaxxa ]-]g[ira. Pembroke: N. Grima, M. Mamo (N. Gatt Coleiro), A. Attard, L. Cilia, K. Coleiro, J. Mifsud, C. Debattista, J.R. Emeka, R. Caruana (K. Sultana), D. Cremona (N. Schembri), J.C Borg Fgura: B. Bartolo, D. Sammut, R. Adami, M. Spiteri, E. Cornago San Pedro (N. Fenech), K. Darmanin, P. Chircop, L. Vella (J. Dalli), H. Schembri, J. Debattista, G. Martin Referee: Matthew Degabriele
G{AWM
Neil Muscat iwaqqaf it-22 rekord Matul l-a[[ar time trials li saru fil-pixxina nazzjonali f’Tal-Qroqq is-Sibt li g[adda nkisru ]ew; rekords o[ra tal-age group. Neil Muscat tejjeb irrekord ta’ John Buttigieg li kien ilu mwaqqaf 16-il sena fi Grupp C tal-200m breaststroke meta g[am iddistanza f’2 minuti 38.58 sek. Muscat tejjeb ir-rekord b’1.06 sek. B’hekk l-g[awwiem ta’ Neptunes li llum g[andu 14-il sena , issa g[andu xejn anqas minn 22 rekord nazzjonali fil-kategorija tal-Juniors minn Gruppi A sa C. G[awwiema o[ra ta’
L-g[awwiema ta’ Neptunes Andrea Bellia u Neil Muscat li waqqfu l-ewwel zewg rekords tas-sena
Neptunes, Andrea Bellia wkoll tejbet ir-rekord tag[ha stess li kienet waqqfet f’Novembru fi
Grupp C, b’57 /ente]mu ta’ sekonda meta g[amet il100m butterfly f’minuta 8.79 sek
BOV III DIVI}JONI
Xg[ajra jfallu punti prezzju]i Xg[ajra T. ………………...0 Luqa SA ………………......0
Xg[ajra Tornadoes fallew ]ew; punti prezzju]i kontra tteam tal-qieg[ Luqa SA f’log[ba li minnha riedu reb[a biex ikomplu jisfidaw mattimijiet ta’ fuq. I]da minflok sabu tim ta’ Luqa determinat li jie[u xi [a;a minn dan ilkonfront b’wirja qalbiena. Kienu Luqa li [olqu lewwel periklu meta Edmond Thorton qassam lejn Glenn Azzopardi li wasal tard u ma la[aqx ikkonkluda. Fit-13-il minuta Xg[ajra kienu ferm vi/in li jift[u l-iskor meta Ivo Ginev qassam lejn Albert Caruana li ra x-xutt tieg[u ja[bat mal-lasta bid-difi]a ta’ Luqa tbieg[ed il-periklu. Fit-tieni taqsima Xg[ajra re;g[u kienu qrib li jift[u liskor b’azzjoni tajba bejn Darren Galea u Dalton Wingfield, konklu]a barra minn Martin Portelli. Xg[ajra ]iedu l-pressjoni fit-tieni taqsima u g[axar minuti mit-tmiem fallew /ans ie[or ta’ skor meta Martin Portelli ;ab lil Kevin Tonna wa[du i]da l-goalkeeper ta’ Luqa Psaila salva r-ri]ultat.
Fl-a[[ar minuti Xg[ajra temmew il-log[ba b’g[axar plejers meta tke//a Ivo Ginev. Xg[ajra T: F. Azzopardi, G. saliba, J. Abela, C. Xuereb, C. Magro (M. Leonardi), M. Portelli (A. Vella), D. Axisa, D. Galea (K. Tonna), I. Ginev, D. Wingfield, A. Caruana. Luqa SA: P. Psaila, T. Cassar, N. Slavchev, J. Good, C. Bezzina, A. Psaila, G. Azzopardi, L. Vidal (M. Theuma), C. Marney, E. Thorton, M. Coleiro (K. Bruno) Referee: Elvio Gegbriele
Punt kull wie[ed
Attard …………………..... 0 Kalkara ……………….......0
Attard u Kalkara kisbu punt kull wie[ed f’log[ba li ftit kien fiha punti denji ta’ nota. Ir-ri]ultat hu ;ust u jikkuntenta lit-tnejn. L-ewwel /ans g[al Attard wasal wara 20 minuta meta Daniel Mizzi qassam ballun tajjeb fid-direzzjoni ta’ George Saliba li x-xutt b’sa[[tu tieg[u kien salvat minn Bianco u mir-rebound re;a’ salva x-xutt ta’ Saliba.
Ftit wara n-nofs sieg[a /ans g[al Kalkara meta Ryan Cassar qassam lejn Musah li kompletament ]markat laqat [a]in. Fit-tieni taqsima kienu Attard li fet[u tajjeb u fit-62 minuta Jean Paul Lapira ]marka lil Nigel Spiteri li minn qag[da angolata spara xutt tajjeb li l-goalkeper ta’ Kalkara kellu jsalva b’siequ. G[axar minuti mit-tmiem Kalkara resqu qrib b’azzjoni mibdija minn Jonathan Cachia lejn Liam Carter li avanza u minn tarf il-kaxxa impenja lil Luke Attard li salva r-ri]ultat g[al Attard. Attard: L. Attard, O. Tabone, D. Agius (J. Iwueke), J. Gauci, D. Gauci, C. Ciantar, N. Spiteri, J.C. Cachia, E. Azzopardi (C. Caruana), G. Saliba, D. Mizzi (J.P. Lapira) Kalkara: W. Bianco, P. Muscat (G. Attard), A. Galea, J. Zahra, D. Gauci, R. Vella, M. Cassar, J. Cachia, A. Musah, A. Hammet (C. Cassar), R. Cassar (L. Carter) Referee: Ishmael Barbara
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta‘ Frar, 2013
Sport 37 PARTITI TA’ {BIBERIJA
Il-Bra]il ilu ma jirba[ f’Wembley mill-1990 Il-kow/ nazzjonali tal-Bra]il Felipe Scolari se jaffronta lill-Ingilterra fl-ewwel log[ba tieg[u b[ala kow/ nazzjonali minn meta [a post Mario Menezes. Scolari, li di;à kien mexxa lill-Bra]il filpassat, elimina lill-Ingilterra minn turnaments internazzjonali tliet darbiet bejn l-2002 u l-2006. Din il-partita ta’ [biberija bejn il-Bra]il u l-Ingilterra se tintlag[ab f’Wembley u se tkun wa[da minn numru kbir ta’ partiti. Fost l-aktar partiti li jispikkaw hemm dik bejn Franza u l-:ermanja u llog[ba Olanda kontra l-Italja. Scolari kien mexxa lit-tim g[ar-reb[ tat-Tazza tad-Dinja tal-2002 u f’Novembru li g[adda [a post Menezes biex issa g[andu pressjoni kbira biex iwassal lit-tim g[ar-reb[ tat-Tazza tadDinja li se ssir fil-Bra]il stess. Scolari re;a’ sejja[ lil Ronaldinho fliskwadra, player li matul l-a[[ar snin [alla lil Milan u mar jilg[ab fil-Bra]il. Fl-2002 il-Bra]il kien elimina lillIngilterra mill-kwarti tal-finali tat-Tazza tad-Dinja filwaqt li meta kien kow/ talPortugall, elimina lill-Ingilterra fl-istess fa]i tal-Euro 2004. Sentejn wara, ilPortugall re;a’ elimina lill-Ingilterra millkwarti finali tat-Tazza tad-Dinja. L-a[[ar darba li l-Bra]il reba[ f’Wembley kien f’Marzu tal-1990. Minn dakinhar ’l hawn iltaqg[u tmien darbiet u l-Bra]il reba[ erbg[a minnhom. Intant, l-Ar;entina tilg[ab kontra lI]vezja filwaqt li l-Portugall jilg[ab kontra l-Ekwador. Sal-biera[ l-Ar;entina kienu qed jippreparaw g[al-log[ba ming[ajr l-attakkant ta’ Barcelona Leonel Messi li mistenni jkun qed jiffa//ja lillI]vedi] ta’ Paris St. Germain Zlatan Ibrahimovic. Messi skorja t-12-il goal tieg[u il-{add f’La Liga fid-draw 1-1 kontra Valencia waqt li l-kow/ }vedi] Erik Hamren qal li Ibrahimovic se jilg[ab biss taqsima wa[da min[abba l-impenji li jmissu malklabb il-:img[a.
Il-programm
Players tat-tim nazzjonali Ingli] waqt sessjoni ta’ ta[ri; qabel il-log[ba kontra l-Ingilterra. Fir-ritratt jidhru Wayne Rooney, (xellug) Steven Gerrard (fin-nofs) u Glen Johnson
G[all-Portugall din se tkun log[ba diffi/li spe/jalment meta wie[ed iqis li ma reb[ux fl-a[[ar tliet log[biet u l-Ekwador ilu ma jitlef sitt log[biet. G[all-Portugall dan se jkun test importanti qabel ma jilag[bu ]ew; log[biet importanti fir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tadDinja tal-2014. F’Marzu t-tim ta’ Duarte jaffronta lill-I]rael u lill-A]erbaijan. Il-:ermanja ilha ma tirba[ 26 sena kontra Franza u biex tag[mel dan illum trid tirba[ ming[ajr diversi players importanti b[alma huma Miroslav Klose, Marcel Schmelzer, Bastian Schweinsteiger, Marco Reus u Mario Goetze. L-a[[ar darba li l-:ermanja reb[et kontra Franza kien fl-1987 u mill-a[[ar sitt darbiet li lag[bu, il-:ermanja tilfet [amsa minnhom. Jidher li l-kow/ Joachim Loew se jibda bil-goalkeeper ta’ Hamburg, Rene Adler li jinsab f’forma ferm a[jar minn dik ta’ Manuel Neuer. Il-midfielder Spanjol ta’ Barcelona Xavi mhux se jilg[ab kontra l-Urugwaj min[abba
li we;;a’ l-hamstring. Xavi we;;a’ fid-draw kontra Valencia u kontra l-Urugwaj kienet se tkun il-120 log[ba tieg[u bil-flokk tat-tim nazzjonali Spanjol. Minbarra Xavi, midfielder ie[or, Xabi Alonso se jitlef il-log[ba kontra t-tim millAmerika t’Isfel wara li we;;a’ fi tmiem il;img[a fit-telfa ta’ 1-0 li Real sofrew kontra Malaga. Il-post vakanti li [alla Alonso se jie[du Mario Suarez. L-Italja se jkunu ming[ajr il-midfielder offensiv Sebastian Giovinco g[all-log[ba kontra l-Olanda min[abba injury. Minkejja li Giovinco ing[aqad mal-kumplament taliskwadra f’Coverciano dan ma attendiex g[as-sessjoni ta’ ta[ri; wara li t-tobba tawh parir biex ma jkomplix jiggrava l-injury. Il-kow/ Taljan Cesare Prandelli qal li mhux se jsejja[ player ie[or flok Giovinco. Intant, il-goalkeeper tar-Repubblika ?eka Petr Cech, se jitlef il-log[ba ta’ [biberija kontra t-Turkija wara li fi tmiem il-;img[a kiser subg[u fit-telfa ta’ 3-2 ta’ Chelsea kontra Newcastle.
TAZZA AFRIKANA S#F
Mali u Burkina Faso jostakolaw lil Ghana u n-Ni;erja Il-Ghana u n-Ni;erja qed jittamaw li jinsabu resqin lejn finali bejn ]ew; ;ganti fitTazza Afrikana imma Mali u Burkina Faso jistg[u jkunu dawk it-timijiet li j[assru lfesti meta llum jintlag[bu ssemi-finali. G[all-ewwel darba fl-istorja tat-Tazza Afrikana, l-erba’ semi-finalisti ;ejjin millPunent tal-Afrika u waqt li lGhana u n-Ni;erja g[andhom il-pedigree, Mali deher l-aktar tim li g[andu potenzjal u Burkina Faso s’issa kien it-tim sorpri]a. Il-Mali u n-Ni;erja se jiltaqg[u fl-ewwel semi-finali tal-lum f’Durban u warajhom tintlag[ab il-partita bejn Burkina Faso u Ghana f’Nelspruit. Ghana qed ifittxu li jtemmu aktar minn g[axar snin ming[ajr su//ess fit-Tazza Afrikana, sa minn meta reb[u l-a[[ar turnament tag[hom waqt li n-Ni;erja reb[u dan lunur darbtejn biss, l-a[[ar darba fl-1994.
I]-]ew; timijiet ammettew li jinsabu f’fa]i fejn qed jer;g[u jibnu t-tim nazzjonali u fliskwadra g[andhom bosta ]g[a]ag[ ming[ajr esperjenza imma b’futur sabi[ quddiemhom u qed ju]aw itturnament biex jimmiraw lejn aktar su//essi fil-futur. Madankollu, wara li waslu s’hawn, i]-]ew; pajji]i f’daqqa wa[da g[andhom /ans li jil[qu l-qawwa tag[hom qabel il-waqt u fl-istess [in jiksbu lura ftit mir-reputazzjoni li tilfu fl-a[[ar snin. Il-kow/ tan-Ni;erja Stephen Keshi jinsab ferm sodisfatt wara li l-g[a]la kontroversjali li g[amel fl-iskwadra [alliet ilfrott “B’xi mod il-partitarji Ni;erjani ma japprezzawx lillplejers tag[hom. Imma jien naf lit-tim tieg[i u naf il-mentalità. Naf li l-plejers li g[a]ilt kienu tajbin u g[andi fidu/ja fihom. Jostakolaw il-passa;; ta’ dawn i]-]ew; ;ganti g[allfinal tal-{add hemm ]ew; pajji]i b’ri]orsi ferm anqas
imma li qed jibbrillaw fuq ittalent tal-plejers. Mali qed jitmexxew millplejer ta’ 33 sena Seydou Keita u msa[[a b’tim mimli bi plejers b’esperjenza Ewropea, partikularment fil-Kampjonat Fran/i]. Urew li g[andhom midfield qawwi u f’Mamadou Samassa, il-kow/ Patrice Carteron isostni li g[andu l-aqwa goalkeeper fil-kompetizzjoni. Samassa mistenni li jirritorna minn sospensjoni biex jie[u post Soumbeyla Diakite li kien l-eroj is-Sibt waqt l-g[oti tal-penalties kontra l-Afrika t’Isfel filkwarti tal-finali. Il-progress ta’ Burkina Faso wasal g[all-fatt li ma qalg[ux goal fl-a[[ar [ames sig[at li lag[bu kif ukoll il-qawwa talcaptain Charles Kabore filmidfield u Jonathan Pitroipa mal-linja. Issuperaw it-telfa talattakkant prominenti Aklain Traore li we;;a’ imma mhux qabel dan skorja tliet darbiet fl-
ewwel ]ew; partiti. “Jien laktar kow/ kuntent tatturnament issa g[aliex dak kollu li [dimna fuqu fit-ta[ri; ;ie fis-se[[,” qal il-kow/ Bel;jan ta’ Burkina Faso Paul Put. Burkina Faso kienu waslu sas-semi-finali darba biss meta organizzaw it-turnament fl1998. It-telliefa mill-konfronti tallum jilag[bu kontra xulxin g[all-midalja tal-bron] f’Port Elizabeth is-Sibt.
Nepal v Pakistan :appun v Latvja Kenya v Libja Korea ta’ Fuq v Laos Rwanda v Uganda Zimbabwe v Botswana Myanmar v Filippini Indja v Palestina Azerbaijan v Liechtenstein Korea t’Isfel v Kroazja Tanzania v Cameroon Moldova v Kazakhstan ?ipru v Serbja Ungerija v Belarus ?ile v E;ittu Slovenja v Bosnija Ukrajna v Norve;ja Albanija v Georgia I]rael v Finlandja Spanja v Urugwaj Turkija v Rep. ?eka Malta v Irlanda ta’ F. Ma/edonja v Danimarka Ingilterra v Bra]il Gre/ja v }vizzera Olandav Italja I]landa v Russja }vezja v Ar;entina Bel;ju v Slovakkja Eire v Polonja Skozja v Estonja Wales v Awstrija Frannza v :ermanja Rumanija v Awstralja Portugall v Ekwador
G[ada Paraguay v El Salvador Trinidad & Tobago v Peru Bolivja v Haiti Gwatemala v Kolombja
Cech Plejer tas-Sena g[as-sitt darba Il-goalkeeper ta’ Chelsea Petr Cech ;ie vvutat Plejer tas-Sena g[al rekord ta’ sitt darbiet skont l-FA tarRepubblika ?eka. Cech li g[andu 30 sena reba[ dan l-unur fl-2005, l2008, l-2009, l-2010 u l-2012 u kiseb 644 punt fil-votazzjoni biex spi//a quddiem iddifensur ta’ Werder Bremen Theodor Gebre Selassie (234) u l-midfielder ta’ Hamburg Petr Jiracek (165). Cech li lag[ab 98 darba ma’ pajji]u, qabe] ir-rekord imwaqqaf mill-goalkeeper ta/?ekoslovakkja Ivo Viktor li reba[ dan l-unur [ames darbiet bejn l-1968-76. Il-kow/ ta’ Victoria Plzen, Pavel Vrba reba[ l-unur ta’ Kow/ tas-Sena g[at-tielet darba konsekuttiva.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta‘ Frar, 2013
38 Sport PARTITA TA’ {BIBERIJA MALTA V IRLANDA TA’ FUQ
L-a[[ar prova qabel il-partiti sinifikanti Illejla fis-7.30 p.m. Malta tilg[ab partita ta’ [biberija kontra l-Irlanda ta’ Fuq. Din se tkun l-a[[ar prova qabel ]ew; partiti validi mit-Tazza tad-Dinja tal2014. Fit-22 ta’ Marzu Malta tilg[ab kontra l-Bulgarija filwaqt li fis-26 ta’ Marzu tilg[ab kontra l-Italja. “A[na qed infittxu li f’kull partita nkomplu nikbru u ni]viluppaw. Ili hawn disa’ xhur u minn dakinhar imxejna [afna ’l quddiem. Se nevalwa l-plejers qabel ma nilag[bu partiti importanti x-xahar li ;ej,” qal il-kow/ nazzjonali Pietro Ghedin waqt konferenza tal-a[barijiet. L-Irlanda ta’ Fuq tinsab fid98 post f’dawk li huma rankings mondjali tal-FIFA filwaqt li Malta qieg[da fil-146 po]izzjoni. “L-Irlanda g[andhom tim kbir. Timijiet tar-Renju Unit g[andhom stil ta’ log[ob g[alihom fejn ma jtukx /ans u jibqg[u g[addejjin g[al 90 minuta s[a[. “Il-kundizzjoni tal-plejer tag[hom minn dejjem tkun tajba g[ax jenfasizzaw [afna fuqha. Min-na[a tag[na l-kundizzjoni fi]ika hi tajba, spe/jalment min[abba l-fatt li issa l-kampjonati domesti/i qeg[din flaqwa tag[hom,” kompla jg[id Ghedin. Fl-a[[ar ]ew; log[biet li lag[bet l-Irlanda ta’ Fuq din ;iet draw 1-1 kontra l-Portugall u draw 1-1 kontra l-A]erbaijan. Bejn dawn i]-]ew; draws lIrlanda ta’ Fuq tilfet 1-0 kontra r-Russja u kienet log[ba valida mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja. Dawn ir-ri]ultati bla dubju jkomplu juru kemm se tkun diffi/li g[at-tim Malti biex jikseb ri]ultat po]ittiv. Fl-a[[ar [ar;a tag[ha Malta reb[et 1-0 kontra l-Liechtenstein filwaqt li fi]-]ew; log[biet ta’ qabel tilfet kontra r-Repubblika ?eka u kontra l-Italja. Dawn i]]ew; partiti kienu validi g[arrawnd ta’ kwalifikazzjoni g[atTazza tad-Dinja u minkejja li Malta [ar;et telliefa kellha wirjiet tajbin, spe/jalment kontra lItalja f’Modena.
}ew; players li se jitilfu lpartita kontra l-Irlanda ta’ Fuq huma d-difensur Jonathan Caruana u l-midfielder Roderick Briffa. Dawn it-tnejn jinsabu imwe;;g[in filwaqt li Ghedin qal li g[adu mhux /ert jekk Edward Herrera u Daniel Bogdanovic jil[qux jirkupraw minn injuries [fief. Il-kow/ nazzjonali qal li hemm probabbiltà kbira li Paul Fenech jibda minflok Briffa. Ilplayer ta’ Balzan Jacob Borg se jkun qed jag[mel parti milliskwadra g[all-ewwel darba u jista’ jiddebutta anke jekk se jibda b[ala sostitut. Ghedin qal li d-de/i]joni li [alla lil Ryan Fenech barra kienet wa[da teknika. Waqt il-konferenza tal-a[barijiet tkellmu wkoll il-captain tattim nazzjonali Michael Mifsud fejn qabel ma’ Ghedin u qal li din se tkun log[ba diffi/li. “In[e;;e; lill-partitarji biex ji;u l-grawnd g[ax meta tilg[ab quddiem il-pubbliku tieg[ek stess tag[mel differenza kbira. Dak li ksibna s’issa hu ri]ultat tax-xog[ol li g[amilna f’dawn la[[ar xhur u rridu nkomplu sejrin hekk. Mar-Replubblika ?eka u mal-Italja tlifna imma kellna wirjiet tajbin u konna anke ftit sfortunati,” qal Mifsud. It-18-il plejer finali msej[a minn Ghedin huma dawn: Goalkeepers: Justin Haber (Birkirkara), Andrew Hogg (Enosis Neon Paralimini) Difensuri: Andrei Agius (Latino Calcio), Jacob Borg (Balzan), Ryan Camilleri (Hibernians), Luke Dimech (Valletta), Clayton Failla (Hibernians), Clifford Gatt Baldacchino (Sliema W), Alexander Muscat (Sliema W) Joseph Zerafa (Birkirkara) Midfielders: Shawn Bajada (Valletta), Paul Fenech (Birkirkara), Edward Herrera (Birkirkara), Gareth Sciberras (Birkirkara) Attakkanti: Danijel Bogdanovic (Valletta), Andrew Cohen (Hibernians), Michael Mifsud (Valletta), Andrè Schembri (Omonia Nicosia), Terence Vella ({amrun S).
Paul Fenech (lemin) u Andrew Cohen jissieltu g[all-ballun waqt sessjoni ta’ ta[ri; qabel il-log[ba kontra l-Irlanda ta’ Fuq (Ritratt> Domnic Aquilina)
U21 – PARTITA TA’ {BIBERIJA MALTA V AWSTRIJA
“Se nilag[bu kontra tim diffi/li” “Se nilag[bu kontra tim diffi/li. Ri/entament dan it-tim ;ie draw 1-1 kontra l-Gre/ja u g[eleb lil Ungerija 3-0 u lill-Congo 5-0. Dawn ir-ri]ultati juru li se nilag[bu ma’ tim ta’ kalibru g[oli.” Hekk qal il-kow/ tat-tim nazzjonali ta’ ta[t il21 sena Ray Farrugia waqt konferenza tal-a[barijiet li saret qabel il-partita ta’ [biberija li g[andha Malta illum fis-2.30pm, fil-grawnd ta’ Kordin, kontra l-Awstrija. Din se tkun l-a[[ar log[ba ta’ [biberija qabel ma Malta tilg[ab l-ewwel log[ba valida mirrawnd preliminari tal-Kampjonati Ewropej kontra l-Polonja. Il-log[ba kontra l-Polonja tintlag[ab fis-7 ta’ :unju u fl-istess Grupp Malta trid tilg[ab kontra l-Gre/ja, l-I]vezja u kontra tTurkija. “Se jkollna vanta;; li se nilag[bu f’darna. {afna mill-players li hemm fit-tim kienu wkoll fit-tim li kelli fil-passsat u dan ifisser li hemm lesperjenza fit-tim. Wie[ed irid jg[id li [afna mill-players il-;odda fit-tim jilag[bu b’mod regolari fil-Premier u dan jg[in [afna,” kompla jg[id Farrugia. Dan tal-a[[ar fakkar li t-tim g[andu jag[mel kura;; mill-a[[ar ri]ultati li kiseb fir-rawnd preliminari tal-Kampjonati Ewropej. “Kontra s-Slovenja, l-Ukrajna, l-Litwanja u lI]vejza ;barna [ames punti u skurjajna tmien gowls u dawn statisti/i li jimluna kura;;,” qal Farrugia. Dan tal-a[[ar talab appo;; min-na[a tal-partitarji Maltin. Ryan Camenzuli u Jurgen Borg se jkunu neqsin min[abba injury. L-Awstrija tinsab fit-13-il post fir-rankings
mondjali tal-U21 u fl-a[[ar [ar;a g[eleb lillIskozja 3-2. “U[ud mill-players tat-tim nazzjonali tal-Awstrija jilag[bu fil-Bundesliga u dan juri il-livell ta’ players li g[andhom l-avversarji tag[na,” qal Farrugia. Farrugia ]vela li hemm erba’ players Maltin li joqog[du barra minn Malta u l-MFA qed ta[dem biex dawn ikunu jiffurmaw parti mit-tim nazzjonali. Dawn huma l-a[wa Cuschieri millAwstralja, Harry Davis u Louis Cutajar. Farrugia esprima s-sodisfazzjon tieg[u wara li l-MFA ;eddidtlu l-kuntratt b’sentejn o[ra. “Meta jiskadieli l-kuntratt, ji;ifieri fl-2014 inkun ili nmexxi lil dan it-tim tmien snin u f’dawn ittmien snin g[amilna progress kbir. G[ad fadal [afna x’isir imma sejrin fid-direzzjoni t-tajba,” qal Farrugia. Il-captain tat-tim Clyde Borg qal li t-tim, anke jekk dejjem qed juri rispett lejn l-avversarju, mhux qieg[ed jib]a’ jattakkah u jippressah. Liskwadra U#21 mag[]ula min Ray Farrugia hi din: Goalkeepers: Cini Yenz (Valletta), Vella Jean
Matthias (Vittoriosa) Difensuri: Borg Sacha (Floriana), Grech Christian (Pietà), Muscat Zach (Birkirkara), Sammut Ryan (Tarxien), Tabone Matthew (Vittoriosa) Midfielders: Azzopardi Ayrton (Hibernians), Bezzina Johann (Hibernians), Borg Clyde (Floriana), Farrugia Brooke (Floriana), Kristensen Bjorn (Hibernians), Scicluna Ryan (Birkirkara), Xuereb Peter (San :wann) Attakkanti: Falzon Daren (Naxxar), Farrugia Jean Paul (Hibernians), Micallef Lydon (Vittoriosa), Pisani Stephen (Hibernians).
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
Sport 39 TAZZA TAD-DINJA 2014
SKIING
Il-Bulgarija u l-Ungerija jitilfu l-appell
Lindsay Vonn titlef il-kumplament tal-ista;un
Il-Bulgarija u l-Ungerija se jkollhom jilag[bu l-log[ba li jmisshom fi grawnd vojt wara li tilfu appell dwar de/i]joni ta’ razzi]mu. Il-FIFA kienet ordnat lil dawn i]-]ew; pajji]i jilag[bu fi grawnd vojt wara li fillog[ba tal-Bulgarija kontra dDanimarka, il-partitarji Bulgari abbu]aw b’mod razzjali minn Patrick Mtliga tadDanimarka. L-Ungerija ng[ataw l-istess piena min[abba li waqt log[ba ta’ [biberija kontra lI]rael kien hemm kant antisemitiku. L-FA Bulgara
kienet immultata 38 elef dollaru filwaqt li l-FA Ungeri]a kienet immultata s-somma ta’ 43 elf dollaru. Dan ifisser li l-Bulgarija se tilg[ab il-log[ba kontra Malta fi grawnd vojt u din ilpartita se tintlag[ab fit-22 ta’ Marzu. Din se tkun partita valida mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tadDinja. L-Ungerija jmissha tilg[ab kontra r-Rumanija fit-22 ta’ Marzu u din ukoll se tkun log[ba valida mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja.
G{AWM
Rebecca Adlington tirtira Il-Britannika Rebecca Adlington, rebbie[a ta’ midalji tad-deheb f’Beijing u tal-bron] f’Londra, [abbret ilbiera[ li se tirtira mill-kompetizzjonijiet fl-età ta’ 23 sena. Adlington li g[andha rrekord dinji tat-800m freestyle qalet li issa li se tieqaf mill-kompetizzjonijiet se tiffoka fuq il-coaching. Adlington qalet li minkejja
li 23 sena hi età ]g[ira, flg[awm tal-og[la livell din hi età relativament kbira. Hi qalet li riedet tirtira meta g[adha fil-qu//ata u li [asset li issa wasal dan i]-]mien. Rebecca Adlington se tibqa’ fl-g[awm fejn g[andha vi]joni fejn tixtieq li kull student fir-Renju Unit ikun kapa/i jg[um sakemm jitlaq mill-iskola primarja.
Manzano lura ma’ Mallorca Real Mallorca g[andhom ftehim preliminari ma’ Gregorio Manzano li se jarah jirritorna jmexxi lit-tim ta’ La Liga g[attielet darba wara t-tke//ija ta’ Joaquin Caparros. RCD Mallorca la[qu ftehim fil-prin/ipju ma’ Gregorio Manzano biex jie[u t-tmexxija tat-tim,” qal il-klabb fi stqarrija qabel ippre]enta l-kow/. Mallorca ke//ew lil Caparros wara serje negattiva li [alliet lit-tim ta’ qabel l-a[[ar. Manzano kien imexxi lil Mallorca meta dawn reb[u l-ewwel u l-unika darba t-Tazza tar-Re fl2003.
TAZZA TAD-DINJA
Immultati min[abba nuqqasijiet Il-kumpanija li kienet responsabbli mill-grawnd ta’ Mineirao ;iet immultata 502 elf dollaru min[abba li hemm [afna nuqqasijiet f’dan il-grawnd li g[adu kemm infeta[ g[all-pubbliku. Fi tmiem il-;img[a ilgrawnd feta[ g[all-ewwel darba minn meta sar titjib fuqu fl-2010 u fih intlag[bet il-log[ba bejn ir-rivali Cruzeiro u Atletico Mineiro. Il-kumpanija kienet immultata min[abba li ma kienx hemm a//ess tajjeb g[allgrawnd, ma kienx hemm a//ess tajjeb g[all-car park, u kien hemm ukoll nuqqas ta’ ilma. Dan il-grawnd se jkun u]at kemm waqt it-
Tazza tal-Konfederazzjonijiet li se ssir fis-sajf li ;ej kif ukoll waqt it-Tazza tadDinja. Antonio Anastasia, li hu kap tal-Istat ta’ Belo Horizonte talab lill-kumpanija biex tie[u passi immedjati u tirran;a dan kollu fi ]mien qasir biex b’hekk ikun jista’ jsir il-log[ob tal-kampjonat f’dan il-grawnd li jesa’ 60 elf ru[. Il-grawnd ta’ Minerao hu ttieni grawnd li tlesta filwaqt li dak ta’ Castelao kien lewwel wie[ed li kien lest. Xahar ilu ntlag[bet l-ewwel log[ba fih. Il-FIFA tat ultimatum sa nofs April biex ilgrawnds kollha jkunu lesti.
I/-champion Olimpika Lindsay Vonn se titlef ilkumplament tal-ista;un wara li sofriet ksur fil-qa]ba ta’ sieqha kif ukoll /arrtet il-ligamenti ta’ rkoppitha f’waqg[a kerha waqt il-kompetizzjoni super-G li saret f’Schladming fl-Awstrija. Fi stqarrija ma[ru;a mitteam Amerikan u li kkwotat lit-tabib tat-team Kyle Wilkens, Vonn se titlef ilkumplament tal-ista;un i]da it-team Amerikan jinsab ottimist li Lindsay Vonn tirkupra g[all-bidu tal-ista;un li ;ej kif ukoll g[allOlimpjadi tax-xitwa f’Sochi fl-2014. Vonn, erba’ darbiet champion tad-dinja, tilfet il-bilan/ f’nofs in-ni]la u kellha waqg[a verament kerha. Vonn bdiet tg[ajjat bl-u;ig[ ui immedjatament wara, ittie[det b’helicopter lejn sptar f’Salzburg. Il-kompetizzjoni kienet
Lindsay Vonn fl-azzjoni lbiera[, ftit sekondi qabel kellha waqg[a kerha li se ttellifha l-kumplament tal-ista;un
bdiet tliet sig[at u nofs tard min[abba problemi ta’ vi]ibbiltà. Il-kompetizzjoni tal-biera[
intreb[et minn Tina Maze ta’ Slovenja, segwita millI]vizzera Lara Gut u lAmerikana Julia Mancuso.
KORRUZZJONI
Ma kienx hemm log[ob immanipulat fl-og[la divi]jonijiet :ermani]i Il-President tal-FA :ermani]a Reinhard Rauball qal li l-og[la divi]jonijiet :ermani]i mhumiex milquta mill-iskandlu li fe;; din il;img[a, skandlu li jittratta log[ob manipulat. Nhar it-Tnejn, kumpanija ta’ investigaturi, Europol, ]velat li 680 partita, u[ud minnhom validi mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[atTazza tad-Dinja u talKampjonati Ewropej, ;ew manipulati Barra minn hekk ;ew manipulati ]ew; partiti ta/Champions League u numru kbir ta’ partiti ta’ kampjonati domesti/i. :ew identifikati anke partiti li ntlag[bu flAfrika, fl-Asja u fl-Amerika t’Isfel. “Mill-informazzjoni li g[andna l-Bundesliga u lBundesliga II ma g[andhomx x’jaqsmu ma’ dan kollu,” spjega Rauball. Fil-passat fil-:ermanja kien hemm ka]ijiet ta’ log[ob manipulat fejn f’ka] minnhom ir-referee Robert Hoyzer kien intbag[at il-[abs min[abba li dan immanipula partiti fl2005. Dan ir-referee kellu ordinijiet ming[and kriminal mill-Kroazja, Ante Sapina u dan tal-a[[ar, wara li kien int-
bag[at tliet snin [abs fuq ilka] ta’ Hoyzer kien intbag[at erba’ snin o[ra [abs min[abba li kien involut fi skandlu simili li fe;; fl-2009. Il-kampjonat :ermani] hu l-aktar kampjonat li qed ikollu attendenzi u t-18-il klabb tal-Bundesliga irre;istraw d[ul rekord ta’ 2 biljun ewro matul l-ista;un li g[adda. Reazzjoni ta’ Debrecen
Il-klabb Ungeri] ta’ Debrecen qal li r-rapporti dwar il-partita kontra Liverpool huma rapporti antiki u li huma di;à kienu [adu passi. :urnal Dani] qal li llog[ba tal-2009 valida mi/Champions League bejn Debrecen u Liverpool hi wa[da minn dawk suspettati. Dan ir-rapport qal li xi kriminali kellmu lill-goalkeeper ta’ Debrecen Vukasin Poleksic. Debrecen qalu li dan il-ka] kienet di;à [admet fuqu l-UEFA u Poleksic, fl2010, kien sospi] sentejn min[abba li ma av]ax lillawtoritajiet li kellu offerta ming[and grupp ta’ kriminali. Debrecen qalu li mhux se jo[or;u stqarrija dwar dak li ;ie rappurtat fil-;urnali Dani]i i]da minflok re;g[u
ippubblikaw l-istess stqarrija li kienu [ar;u meta kien sospi] Poleksic. Kelliem g[al Liverpool qal li l-klabb ma kellux a[bar ming[and Europol jew ming[and xi a;enzija o[ra kontra l-korruzzjoni. ‘Fi Spanja te]isti l-problema’
Javier Tebas, li hu Vi/i President tal-Federazzjoni tal-Futbol fi Spanja ammetta li f’dan il-pajji] hemm ka]ijiet ta’ log[ob manipulat. “L-i]ball li jsir f’dan il-pajji] hu li l-awtoritajiet ma jammettux li hawn din il-problema u b’hekk qatt ma tista’ tissolva. Il-persenta;; ta’ korruzzjoni fi Spanja hu ]g[ir imma ]g[ir kemm hu ]g[ir xorta hemm din il-problema,” qal Tebas.
Ri]ultati League One
Colchester v Swindon Oldham v Yeovil Scunthorpe v Portsmouth Sheffield U v Crawley Stevenage v Notts Co
0-1 posp 2-1 posp 2-0
League Two
Chektenham v Bristol R Port Vale v Wimbledon
1-1
3-0
L-Erbg[a, 6 ta’ Frar, 2013
40 Lokali
L-investiment iwassal g[al ]ieda fl-impjiegi u ro[s fl-ener;ija minn Rabecca Borg
Matul il-[ames snin li g[addew, ilGrupp Michele Peresso investa total ta’ madwar €3 miljun bi ftit inqas minn €400,000 minnhom f’G[awdex fejn hemm impjegati 15-il persuna, ilkoll nisa. B’hekk it-total ta’ impjegati ma’ dan il-Grupp, li ta[t il-kappa tieg[u g[andu lil Eurosport, Europharma u Michele Peresso Fashion Ltd, hu ta’ aktar minn 135 [addiem, bi 73 fil-mija, jew 98 huma nisa, u 37 [addiem huma r;iel, bl-età medja ta’ dawn il-[addiema tal-
Il-klima ekonomika tajba li n[olqot f’pajji]na ri]ultat ta’ inizjattivi li [a l-Gvern favur it-tkabbir ekonomiku wassal lill-Grupp Michele Peresso jinvesti fin-negozju, i]id l-impjiegi u jinvesti wkoll lil hinn minn xtutna (Ritratti> Michael Ellul)a
Grupp tkun ta’ 29 sena. Is-su//ess ta’ din il-kumpanija t[abbar waqt ]jara li l-Prim Ministru Lawrence Gonzi flimkien mal-Ministru Jason Azzopardi g[amel fil-bini ewlieni tal-Grupp Michele Peresso, f’Birkirkara. Matul din i]-]jara, il-Prim Ministru kellu l-opportunità jara investiment ta’ €112,000 li sar fuq 208 pannelli b’ri]ultat ta’ tnaqqis ta’ 17 fil-mija kull sena fil-kontijiet tad-dawl tal-bini talGrupp f’Birkirkara. Dan kollu sar possibbli b’sussidju ta’ 50 fil-mija mill-
iskema ERDF Energy Grant. Il-Kap E]ekuttiv, Michele Peresso, semma kif fis-sentejn li ;ejjin, b’investiment ta’ madwar €700,000, se jinfet[u l-ewwel [wienet tal-Grupp filLibja. Barra minn hekk, semma wkoll kif lMCAST laqa’ proposta li ;iet su;;erita mill-Grupp biex il-Kulle;; jibda joffri kors ;did g[all-bejg[ fil-general retailing minn Settembru li ;ej, li l-ewwel se jibda ji;i offrut fuq ba]i part-time, u mbag[ad fuq ba]i full-time. Il-Prim Ministru semma kif minkejja
media•link COMMUNICATIONS
l-kompetizzjoni tax-xiri minn fuq linternet, fl-a[[ar [ames snin il-qasam tal-wholesale and retail kompla jikber, grazzi g[al diversi in/entivi mill-Gvern b[al Microinvest, MicroCredit u Business First. Dan kollu wassal g[al ri]ultati straordinarji fl-ekonomija Maltija li ji;i wkoll rifless mit-turi]mu li kwa]i issa la[aq i]-]ew; miljuni. Il-Prim Ministru rrikonoxxa wkoll ilproposta li dan il-Grupp ressaqq lillKulle;; MCAST li ra kif jalla//ja ledukazzjoni mal-qasam tal-wholesale and retail.