Numru 13,356
€0.55
www.mychoice.pn
Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
Il-kabinett jilqa’ t-talba tal-A: u l-Kummissarju tal-Pulizija g[al proklama Il-Kabinett approva li to[ro; proklama g[al ma[fra presidenzjali fil-konfront ta’ George Farrugia b’rabta mal-investigazzjoni li qed issir mill-Pulizija dwar ix-xiri ta]-]ejt. Dan qalu l-Prim Ministru Lawrence Gonzi tard ilbiera[ filg[axija fi tmiem laqg[a ur;enti talkabinett li matulha laqa’ r-rakkomandazzjoni tal-Avukat :enerali u l-Kummissarju talPulizija. g[al pa;na 8
A;ir li jnaqqas mid-dinjità tal-[addiema u t-trejdjunjoni]mu minn Matthew Bonett
Hekk kif ]vela parti o[ra mill - konversaz zjoni li di;à ]velat IN NAZZJON jumejn ilu , il - Partit Nazzjonalista , permezz tas - Segretarju :enerali tag[ha Paul Borg Olivier , sejja[ g[ar - ri]enja immedjata tas - Segretarju :enerali tal - General Workers ’ Union Tony Zarb . g[al pa;na 6
Illum il-Maratona ta’ ;bir ta’ fondi
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi, jindirizza lill-midja tard ilbiera[ filg[axija fi tmiem laqg[a tal-kabinett (Ritratt> Trevor Sollars)
€1,128 miljun mill-UE g[al Malta g[as-snin 2014 - 2020 Robert Cremona jirrapporta minn Brussell
Wara insistenza kbira millPrim Ministru Lawrence Gonzi, Malta rnexxielha tikseb pakkett finanzjarju tajjeb [afna mill-Unjoni Ewropea g[asseba’ snin li ;ejjin u li b’kollox ila[[aq €1,128 miljun. Dan t[abbar mill-Prim Ministru nnifsu wara sig[at twal ta’ negozjati u stennija fi Brussell. I]da sa fl-a[[ar, ilqbil fost il-pajji]i tal-UE intla[aq, u Malta [adet pakkett mill-aqwa g[all-;id tal-poplu kollu.
“G[andna pakkett tajjeb mill-UE g[aliex il-Gvern innegozja fl-a[jar interess ta pajji]na, bil-g[an li l-poplu jkompli jag[mel qab]a o[ra ta’ kwalità fl-istandards talg[ajxien tieg[u”, qal Lawrence Gonzi. Il-ftehim f’dan is-summit tal-UE wasal wara 24 sieg[a ta’ negozjati ebsin, partikolarment tul il-lejl ta’ bejn il{amis u l-:img[a fejn illaqg[at baqg[u g[addejjin bla waqfien sal-10am.
Kif [abbar il-President talKunsill Ewropew Herman van Rompuy, il-Ba;it g[asseba’ snin bejn l-2014 u l2020 se jkun ta’ €908 biljun. Fil-verità, din i/-/ifra tfisser li kien hemm tnaqqis ta’ €34 biljun fil-pakkett globali g[as-27 pajji], u huwa lewwel darba fl-istorja tal-UE li kien hemm tnaqqis fuq Ba;it pre/edenti. Minkejja dan, it-tnaqqis ma affetwax lil pajji]na b’mod negattiv. g[al pa;na 8
B[al-lum erba’ ;img[at il-poplu se jkun qed jitfa’ l-vot tieg[u biex jag[]el liema se jkun il-partit li se jmexxi lil pajji]na g[all[ames snin li ;ejjin. G[addew [ames ;img[at minn din il-kampanja elettorali u fihom [ar;u differenzi /ari bejn i]]ew; partiti l-kbar. G[alhekk, bil-g[an li jitkompla jitwassal ilmessa;;, il-Partit Nazzjonalista qed jag[mel sej[a lill-pubbliku sabiex illum jing[aqad f’Maratona ta’ ;bir ta’ fondi bil-g[an li jin;abru l-fondi b’risq ilkampanja elettorali. Dan il-;urnal tkellem mas-Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista, Paul Borg Olivier, li appella g[all-;enero]ità tal-pubbliku.
g[al pa;na 4
Int f’din l-elezzjoni
Suppliment spe/jali fil-pa;ni tan-nofs ta’ dan il-;urnal. Illum dwar isSa[[a
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
2 Lokali
Imut Val Valente Ilbiera[ t[abbret ilmewt ta’ Val Valente. Valente kien mag[ruf g[at-talent tieg[u filmu]ika, spe/jalment b[ala sassofonista. Huwa miet fl-età ta’ 74 sena. Il-funeral tieg[u se jsir nhar it-Tnejn fid-9.30 ta’ filg[odu fil-knisja ta’ San :wann tas-Salib f’Ta’ Xbiex.
Is-Sassofonista, Val Valente
Spi]eriji SPI}ERIJI LI JIFT{U G{ADA
VALLETTA: Collis Williams Pharmacy, 15 Triq irRepubblika; IL-{AMRUN: St. Gaetan Pharmacy, Triq ilKappillan Mifsud; {AL QORMI: Brown’s Pharmacy, 278 Triq il-Vitorja; BIRKIRKARA: St. Jude Pharmacy, 213 Triq il-Wied; TAL-PIETA`: St. Anthony Pharmacy, 56 Triq San :u]epp; PEMBROKE: Pembroke Pharmacy, 87 Triq Giuseppe Malfeggiani; TAS-SLIEMA: Edward’s Pharmacy, 115 Triq Manwel Dimech; {’ATTARD: St. Mary Pharmacy, 2 Triq Antonio Schembri; IM:ARR: St. Mary Pharmacy – M;arr Dispensing Chemists, 71 Triq Sir Harry Luke; QAWRA: Qawra Pharmacy, Earl’s Court#1, Triq l-Im[ar; PAOLA: De Paola Pharmacy, 36 Pjazza Antoine De Paule; BORMLA: White Cross Pharmacy, Shop Block 1, Fuq San Pawl; IL-FGURA: Cilia’s Pharmacy, 303 Triq {a]-}abbar; GUDJA: Gudja Pharmacy, 9 Triq San ?iru; I}-}URRIEQ: Salus Pharmacy, 21 Misra[ ir-Repubblika; {A}-}EBBU:: Spi]erija {al Mula, Triq Dun Salv Ciappara; RABAT: Nova Pharmacy, 142 Triq il-Kulle;;; VICTORIA: Batu Pharmacy 38 Triq il-Palm; G{AJNSIELEM: Lauretana Pharmacy, 36 Triq l-Im;arr. It-Temp
UV INDEX
3
IT-TEMP pjuttost imsa[[ab b’[albiet tax-xita li jistg[u jkunu bir-rag[ad u bis-sil; f’xi n[awi kultant VI}IBBILTÀ tajba minbarra f’xi [albiet tax-xita IR-RI{ ftit qawwi g[al qawwi mill-Punent il-Lbi/ kultant ikun qawwi g[all-ewwel, li jsir moderat g[al ftit qawwi mill-Punent Majjistru BA{AR qawwi li jsir moderat g[al qawwi IMBATT baxx g[al moderat mill-Punent Majjistru li jsir baxx mill-Punent TEMPERATURA l-og[la 13˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 8.3 mm Xita mill-1 ta’ Settembru 349.0 mm IX-XEMX titla’ fis-06.57 u tin]el fis-17.36
Parti mill-ispettaklu li kien hemm ilbiera[ fil-belt Valletta g[al-bidu tal-Karnival (Ritratt> Trevor Sollars)
Jibdew i/-/elebrazzjonijiet tal-Karnival Ilbiera[ filg[axija ng[ata bidu g[al ]mien tant mistenni b’mod partikolari minn dawk dilettanti kif ukoll it-tfal. Re;a’ wasal il-Karnival. Il-programm tal-attivitajiet tal-Karnival feta[ ilbiera[ bi programm ta’ ]fin kompetittiv fl-arena tal-Fosos tal-Furjana. Il-programm tal-biera[ inkluda wkoll parata ta’ maskeruni u banda kif ukoll id-d[ul flarena g[all-ewwel darba talkarru tar-Re tal-Karnival. Dalg[odu fid-9.30 am jing[ata bidu g[all-programm tal-Karnival ddedikat lit-tfal. Fis-2 pm jing[ata bidu g[al programm ta’ ]fin kompetittiv fl-arena segwit mid-d[ul talkarrijiet trijonfali fl-istess pjazza. Fis-6 pm jing[ata bidu
g[all-karnival ta’ billejl li matulu se jkun hemm wirja tal-karrijiet kollha fi Triq San :wann u Triq ir-Repubblika. Il-{add f’nofsinhar tibda parata bil-maskeruni u lbanda minn Pjazza San :or; sal-Arena tal-Fosos talFurjana fejn fis-1.30 pm jing[ata bidu g[al spettaklu kbir ta’ kuluri bil-parte/ipazzjoni tal-karrijiet trijonfali, kumpaniji ta]-]fin, maskeruni, baned u diversi attivitajiet o[ra marbuta malKarnival. It-Tnejn filg[odu se ssir parata karnivaleska bis-sehem ta’ kumpaniji ta’ ]fin millKarnival ta’ G[awdex li tibda minn Pjazza San :or;. Wara l-isfilata g[all-[abta tas-1 pm
mistenni jkun hemm programm ta’ ]fin fi Pjazza San :or;. It-Tlieta filg[odu ssir parata Karnivaleska li tibda g[all[abta tal-10.30 am. Fl-g[axija l-Karnival ji;i fi tmiemu bilwirja grandju]a li ssir fi Triq Sant’Anna li tibda fis-6 pm. Kelliem g[all-Organizzaturi Nazzjonali tal-Karnival qal li kollox se jibqa’ g[addej kif ippjanat. Hu qal li m’hemmx [sarat allarmanti fil-karrijiet tal-Karnival. It-tim organizzativ tal-Karnival jappella lillpubbliku biex b’mod partikolari s-Sibt filg[axija u l-{add wara nofsinhar, waqt li tkun g[addejja l-isfilata, ma ju]ax il-pont ta’ Putirjal biex jid[ol u jo[ro; mill-Belt Valletta.
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
B[al-lum 25 sena
IS-SIBT L-og[la 13˚C L-inqas 8˚C
IL-{ADD L-og[la 12˚C L-inqas 7˚C
IT-TNEJN L-og[la 13˚C L-inqas 6˚C
IT-TLIETA L-og[la 14˚C L-inqas 9˚C
L-ERBG{A L-og[la 13˚C L-inqas 8˚C
UV
UV
UV
UV
UV
3
3
4
3
3
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN Malta 12˚C imsa[[ab, Al;eri 10˚C xita, Amsterdam 4˚C imsa[[ab, Ateni 13˚C imsa[[ab, Li]bona 15˚C xemxi, Berlin 0˚C imsa[[ab, Brussell 2˚C imsa[[ab, il-Kajr 22˚C xemxi, Dublin 5˚C xita, Kopen[agen 1˚C imsa[[ab, Frankfurt 2˚C borra, Milan 8˚C xemxi, Istanbul 10˚C xita, Londra 5˚C imsa[[ab, Madrid 10˚C imsa[[ab, Moska -2˚C /par, Pari;i 5˚C imsa[[ab, Bar/ellona 9˚C imsa[[ab, Ruma 10˚C imsa[[ab, Tel Aviv 22˚C xemxi, Tripli 12˚C imsa[[ab, Tune] 11˚C imsa[[ab, Vjenna 3˚C imsa[[ab, Zurich 0˚C imsa[[ab, Munich -1˚C imsa[[ab, St. Petersburg 1˚C imsa[[ab
F
uq talba tal-Oppo]izzjoni, dibattitu filParlament dwar abbozz ta’ li;i dwar ilpermessi tal-bini kien pospost. Ilposponiment sar biex Gvern u Oppo]izzjoni jkunu jistg[u jiddiskutu bejniethom /erti aspetti tal-abbozz. L-Unjoni Sovjetika appo;;jat inizjattiva li ttie[det minn Malta, ?ipru u l-Jugoslavja biex issir konferenza bejn il-pajji]i li qed jie[du sehem fil-Konferenza dwar isSigurtà u l-Kooperazzjoni fl-Ewropa bliskop li jkunu konsolidati s-sigurtà u lkooperazzjoni fir-re;jun tal-Mediterran. Fil-bidu tax-xhieda tieg[u waqt il-;uri dwar il-qtil ta’ John Bondin mag[ruf b[ala il-Fusellu, Louis Bartolo ddikjara li dak li g[amel ma g[amlux g[all-flus, jew biex isir mag[ruf jew min[abba ra;unijiet politi/i, i]da min[abba li kien qed jib]a’ g[al [ajtu u g[al [ajjet ilfamilja tieg[u.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
3
Il-Vi/i Kap tal-PN Simon Busuttil, il-Ministru George Pullicino, u l-kandidati tat-12-il distrett isegwu spjega tal-pro/ess li jinvolvi s-settur tal-biedja (Ritratt> Michael Ellul)
Aktar appo;; lill-bdiewa mill-PN u mill-fondi tal-UE minn Charles Muscat
Matul is-seba’ snin bejn l2007 u l-2013 l-industrija talbiedja u tar-ra[[ala bbenefikat b’aktar minn €100 miljun fondi tal-Unjoni Ewropea permezz talProgramm tal-I]vilupp Rurali. Minn dawn il-fondi l-A;enzija tal-Pagamenti di;à g[addiet €85 miljun lil aktar minn 8,550 benefi/jarju. B[alissa Malta permezz tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi qed tinnegozja mal-UE l-pakkett finanzjarju li jmiss g[as-seba’ snin li ;ejjin u s-settur agrikolu se jibqa’ jing[ata lappo;; kemm mill-Partit Nazzjonlista kif ukoll fondi tal-Unjoni Ewropea. Il-Vi/i Kap tal-Partit
Nazzjonalista Simon Busuttil qal dan ilbiera[ waqt ]ajra li g[amel fis-serer tal-a[wa bdiewa Raymond u Pawlu Grima fl-in[awi ta’ San Pawl il-Ba[ar b[ala parti mill-attivitajiet Qalb il-Bdiewa u rRa[[ala. Simon Busuttil kien akkumpanjat minn George Pullicino, il-Ministru g[arRi]orsi u l-Affarijiet Rurali kif ukoll mill-kandidati talPN fuq it-12-il Distrett Elettorali. Raymond u Pawlu Grima ilhom madwar 48 sena ja[dmu fl-g[elieqi u fis-serer tag[hom u b[alissa qed ikabbru t-tadam, il-frawli u /cherry tomatoes g[as-suq lokali. Huma gawdew mill-
fondi tal-UE u bnew is-serer li jit[addmu b’sistema kompjuterizzata biex i]ommu temperatura kostanti ta’ 18-il Grad Celsius, bnew ;wiebi biex ja[]nu l-ilma tax-xita u anke g[amlu pannelli fotovoltaji/i biex ji;;eneraw lener;ija mix-xemx. Raymond Grima qal li huma konxji [afna fuq l-impatt ambjentali u g[alhekk huma ma je[dux ilma tal-pjan permezz talboreholes imma ju]aw l-ilma tax-xita. Fis-serer huma ju]aw na[al apposta biex idakkar ix-xtieli tag[hom. Simon Busuttil qal li lindustrija tal-biedja sabet lappo;; tal-Gvern u anke talfondi tal-Unjoni Ewropea. Fil-
Programm Elettorali tal-Partit Nazzjonalista g[al [ames snin li ;ejjin hemm diversi proposti favur il-bdiewa biex ilbiedja tag[mel qab]a o[ra ta’ kwalità. Il-proposti jinkludu lvi]joni tal-PN g[al din lindustrija u l-bdiewa huma parti minn din il-vi]joni. Fost il-proposti hemm anke g[ajnuna u assigurazzjoni lil bdiewa li jitilfu l-prodotti tag[hom jew i;arrbu [sarat min[abba l-maltemp. Hu qal li l-PN jemmen li hemm futur g[al bdiewa f’pajji]na. Sadattant, meta kien qed iwie;eb il-mistoqsijiet tal;urnalisti, Simon Busuttil qal li llum f’pajji]na g[andna sitwazzjoni fejn il-Partit
Laburista kkopja l-Programm Elettorali tal-Partit Nazzjonalista u dan juri li lLabour qed jilbes il-libsa talPN bil-programm elettorali b’kollox, imma kif tne[[i din il-libsa issib Partit Laburista bl-istess ideat antiki u b’nies antiki, inklu] Karmenu Vella li da[al fil-Parlament meta hu (Simon Busuttil) kellu seba’ snin. Hu qal li siltiet mill-programm elettorali tal-Labour hu kkupjat kelma, b’kelma mill-Programm Elettorali talPartit Nazzjonalista. Simon Busuttil qal li l-Programm Elettorali tal-PN jirrispetta lintelli;enza tan-nies, imma dak tal-Labour ma jirrispettax l-intelli;enza tan-nies.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
4
Il-folla ta[t it-tinda f’{al Luqa fejn iltaqg[u mal-kandidati tas-sitt distrett
Sa[[tek hija g[al qalb il-Partit Nazzjonalista minn Claire Mifsud
Simon Busuttil flimkien ma’ Antoine Mifsud Bonnici
Waqt l-attività Inti u lKandidati li saret f’{al Luqa kienu pre]enti l-kandidati tassitt distrett li g[amlu l-intervent tag[hom dwar g[add ta’ temi marbuta mal-proposti tal-Partit Nazzjonalista. Il-kandidat Antoine Borg silet id-differenza bejn il-Partit Nazzjonalista li qed jinvesti kontra l-kan/er u l-MLP li jigdeb dwar il-marda tal-kan/er tant li meruh l-esperti. Antoine Borg fakkar li l-Gvern Nazzjonalista qed jinvesti fi programmi ta’ screening kontra l-kan/er, medi/ina b’xejn g[al dawk li jintlaqtu b’din il-marda u sptar tal-Onkolo;ija. Huwa sellem lil g[add ta’ tobba li huma kandidati mal-Partit Nazzjonalista kif ukoll lil eks Segretarju Parlamentari Antoine Mifsud Bonnici li kien pre]enti g[al din l-attività. Il-kandidat Ryan Callus tkellem dwar il-qasam edukattiv u sa[aq li l-Partit Nazzjonalsita jibqa’ l-partit abbinat ma’ dan il-qasam. Ryan Callus qal li filwaqt li g[al esponenti tal-MLP, b[all-kandidat tal-MLP Edward Scicluna, l-istipendji huma pi], g[all-Partit Nazzjonalsita listipendji huma investiment. Huwa qal li Gvern Nazzjonalista huwa impenjat li j]id l-istipendji billi jag[ti ]]ieda tal-g[oli tal-[ajja prorata, i]id l-istipendji lil studenti b’di]abilità u j]id l-istipendju supplimentari lil studenti ;ejjin minn familji bi d[ul baxx. Il-kandidata Therese Comodini Cachia tkellmet dwar il-mi]ura ta/-childcare kif proposta mill-Partit Nazzjonalista. Hija qalet li din hija biss wa[da mill-proposti tal-Partit Nazzjonalista fl-investiment tieg[u fil-;enituri u filfamilja. Hija qalet li, kuntrarju g[all-proposta tal-MLP, ilPartit Nazzjonalista qed joffri lg[a]la lill-;enituri u qed iwes-
sa’ l-proposta tieg[u g[al dawk li ja[dmu part time, b’mod flessibbli u lil min qieg[ed ikompli bl-istudji tieg[u. Albert Fenech, kandidat ie[or fuq is-sitt distrett, tkellem dwar il-proposti marbuta mas-sa[[a mressqa mill-Partit Nazzjonalista. Huwa fakkar f’]ew; avvenimenti li se[[ew din il-;img[a fil-qasam tas-sa[[a – linawgurazzjoni ta’ Pet Scanner ;did u l-iffirmar tal-kuntratt li permezz tieg[u n-nurses issa jistg[u jie[du promozzjoni ming[ajr ma jintbag[tu post ie[or.
Gvern Nazzjonalista minn dejjem kien il-promotur tas-sa[[a Meta mistoqsija dwar lallegazzjoni tal-MLP li Gvern Nazzjonalista se j;ib is-sa[[a bi [las, il-kandidat Caroline Galea sa[qet li l-MLP ma jistax jittie[ed bis-serjetà. Hija fakkret li kien Alfred Sant li introdu/a l-mi]ata fuq irri/etta tal-pazjenti. Sa[qet li kienu l-istar candidates talMLP Edward Scicluna, Franco Mercieca u Chris Fearne li qalu li s-servizz tas-sa[[a b’xejn mhux sostenibbli. Id-Deputat Peter Micallef qal li Gvern Nazzjonalista minn dejjem kien il-promotur tas-sa[[a mhux biss billi investa fi sptar state of the art imma wkoll investa fir-ri]orsi umani b[at-tobba u n-nurses u t-tag[mir mediku li huma importanti biex jing[ata laqwa servizz fil-qasam tassa[[a. Huwa sa[aq fuq limportanza tal-kura primarja li hija me[tie;a biex tnaqqas iddomanda minn fuq l-isptar
Mater Dei partikolarment blintroduzzjoni ta’ regional hubs minn fejn in-nies ikunu jistg[u jinqdew ming[ajr ma jkollhom g[alfejn imorru l-isptar Mater Dei. Id-Deputat Philip Mifsud qal li, wara investiment fis-settur agrikolu, il-programm elettorali qed jipproponi li jsir investiment biex is-settur agrikolu jinbidel f’ni//a turistika biex b’hekk mhux biss intejbu l-prodott agrikolu imma no[olqu sors ie[or ta’ fondi g[al dan is-settur. Philip Mifsud qal li kemm ilu jsegwi dan is-settur qatt ma sema’ kelma ta’ fidu/ja mill-MLP g[all-[addiema fis-settur talbiedja u g[alhekk il-bdiewa u r-ra[[ala g[andhom ji]nu sew min veru qed jag[mel weg[diet li jistg[u jissarrfu u min qed jag[mel weg[diet fierg[a. Is-Segretarju Parlamentari g[a]-}g[a]ag[ u Sport Clyde Puli li huwa wkoll kandidat fuq is-sitt distrett qal li, minkejja l-isfidi finanzjarji li [abbat wi//u mag[hom matul dawn il-[ames snin, Gvern Nazzjonalista rdoppja l-investiment tieg[u fil-qasam sportiv, nieda 26 skema f’dan il-qasam, ta g[ajnuna ta’ tmien miljun ewro lill-g[aqdiet sportivi u nieda 60 pro;ett sportiv ;did. Huwa qal li, filwaqt li l-investiment fl-isptar huwa wie[ed importanti, huwa essenzjali li nrawmu kultura ta’ prevenzjoni sabiex nie[du [sieb sa[[itna. Biex jag[mel dan Gvern Nazzjonalista qed jinvesti f’fa/ilitajiet sportivi fl-iskejjel u fi skejjel ;odda mg[ammra bl-a[[ar tag[mir u fa/ilitajiet sportivi. Il-Membru Parlamentari Ewropew David Casa li huwa wkoll kandidat tas-sitt distrett kien indispost g[al din l-attività min[abba li kien ma jifla[x.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
5
Simon Busuttil sellem lill-Prim Ministru Lawrence Gonzi g[ax-xog[ol kbir li wettaq biex jinnegozja f’isem Malta l-a[jar pakkett finanzjarju possibbli g[as-seba’ snin li ;ejjin (Ritratt> Joseph Galea)
Rabta bejn il-finanzi fis-sod u l-investiment fis-sa[[a u fl-edukazzjoni minn Charles Muscat
Hemm rabta kbira bejn ilfinanzi fis-sod u l-investiment fis-sa[[a u fl-edukazzjoni. Fil-[ames snin li g[addew ilGvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista ]amm il-finanzi fis-sod u Malta hi wie[ed mill-ftit pajji]i tal-Unjoni Ewropea li g[andhom /ertifikat ta’ finanzi fis-sod. Il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil qal dan ilbiera[ waqt idDiskussjoni Int u l-Kandidati bit-tema Futur fis-Sod li saret f’{al Luqa. Fid-diskussjoni [adu sehem ukoll il-kandidati tal-PN fuq is-Sitt Distrett Elettorali. Hu qal li l-Gvern Nazzjonalista kellu jie[u de/i]jonijiet diffi/li biex pajji]na llum g[andu finanzi fis-sod fosthom li waqqaf issussidji tat-Tarzna biex seta’ j]omm is-sa[[a b’xejn. Simon Busuttil fakkar li kien Joseph Muscat u l-Partit Laburista li [ar;u jipprotestaw fit-toroq g[ax riedu li miljun ta’ ewro mit-taxxi tal-poplu Malti u G[awdxi jibqg[u jing[ataw f’sussidji lit-Tarzna kull sena u din kien qisha bir bla qieg[. Simon Busuttil sellem lillkandidati kollha tal-Partit Nazzjonalista u qal li dawn g[andhom l-ammirazzjoni talPartit kif ukoll tieg[u personalment. Hu fakkar li l-Labour fl-
a[[ar kampanja elettorali kien ibe]]a’ lin-nies li jekk ikun hemm Gvern Nazzjonalista sservizzi tas-sa[[a ma kinux se jibqg[u b’xejn, imma g[addew [ames snin u ssa[[a baqg[et b’xejn. Issa lLabour qed jer;a’ jipprova jbe]]a’ lin-nies dwar is-sa[[a imma l-poplu Malti u G[awdxi mhux se jemmnu g[ax tilef il-kredibbiltà malpoplu. Il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista qal li l-programm elettorali tal-Labour fih aktar minn 800 proposta u qalu li se jiswa €300 miljun inqas mill-125 proposta talProgramm Elettorali tal-Partit Nazzjonalista. Hu qal li l-programm elettorali tal-Labour iwieg[ed kollox lil kul[add u g[alhekk hemm periklu li Muscat ipo;;i l-finanzi talpajji] f’riskju. Hu qal li jekk hemm riskju li s-sa[[a ma tibqax b’xejn, dan hu jekk ikun hemm gvern Laburista wara d-9 ta’ Marzu li ;ej. Simon Busuttil sellem lillPrim Ministru Lawrence Gonzi g[ax-xog[ol kbir li wettaq fil-[ames snin li g[addew, li minkejja l-maltemp tal-kri]i ekonomika u finanzjarja internazzjonali, mexxa lil pajji]na g[assu//ess. Hu qal li waqt li kien jitkellem, il-Prim Ministru kien jinsab Brussell biex jin-
negozja f’isem Malta l-a[jar pakkett finanzjarju possibbli g[as-seba’ snin li ;ejjin. Hu fakkar fin-nuqqas ta’ serjetà tal-Labour li ma riedx li Malta ssir membru talUnjoni Ewropea. Simon Busuttil qal li Triq il-Kunsill Tal-Ewropa f’{al Luqa swiet aktar mill-Lm1.5 miljun li qal li se n;ibu mill-UE, il-Partit Laburista qabel is-s[ubija talUE. Il-Vi/i Kap tal-PN qal li l-Partit Laburista b’mod partikulari Joseph Muscat [adem biex Malta tibqa’ barra millUE u b’hekk ma kinitx tie[u l-miljuni kbar ta’ fondi li ntu]aw fit-toroq, fi pro;etti ambjentali u ta’ restawr u anke fi programmi ta’ ta[ri; g[al [addiema. Simon Busuttil qal li hu evidenti d-differenza bejn ilPN li hu mibni fuq il-valuri u l-Labour li mhux mibni fuq il-valuri. Hu qal li din hi lg[a]la li l-poplu Malti g[andu fid-9 ta’ Marzu li ;ej. Il-Labour ilu [ames snin jipprova jilbes il-libsa tal-PN u jipprova jirba[ l-elezzjoni mhux billi jkun il-Partit Laburista imma billi jipprova jilg[abha tal-Partit Nazzjonalista. Il-Labour qed jilbes l-ingravata blu, jitkellem bl-istess lingwa;; u bl-istess ton tal-PN u anke filprogramm elettorali qed jipprova jimita lil PN.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
6
Il-konversazzjoni kienet dwar ftehim bejn il-kuntrattur u l-GWU minn pa;na 1
Fil-parti li l-Partit Nazzjonalista ]vela lbiera[ waranofsinhar waqt konferenza tal-a[barijiet, li g[aliha kien hemm pre]enti wkoll il-Kap tal-a[barijiet ta’ media.link communications Nathaniel Attard u l-kandidat tal-PN Ian Spiteri, jo[ro; b’mod /ar li ddikjarazzjoni ta’ Tony Zarb tikkonferma kemm il-GWU aktar jinteressawha l-interessi tag[ha u tal-kumpaniji, milli tal-[addiema li suppost tirrappre]entaha. Din hija s-silta li ]vela lbiera[ il-Partit Nazzjonalista: Tony Zarb: ...toqg[od bi kwietek...u sa ma tag[mel evalwazzjoni inti jaqbillek li l[addiema tieg[ek ikunux organizzati fil-union jew le, finalment [a ssib li jaqbillek Medjatur: ...mela jekk ilunion g[amlet xi ftehim ma’ xi [add...xi skop g[andha...illi tg[allqek, ji;ifieri? Medjatur u Tony Zarb: mela a[na jaqblilna ng[allquk, sie[bi, jekk ikollok il-membri mag[na? Terza Persuna: wie[ed g[andu jixtarr sew il-proposta ta’ dawn i]-]ew; min-nies, li tidher ba]i ta’ ftehim Medjatur: ... jien fuq hekk g[edtlu...fuq ba]i u ji;ri x’ji;ri Terza Persuna: ...u dawn in-nies... Medjatur: ...u inti m’g[andekx problema... Terza Persuna: spe/jalment fejn tkun qieg[ed tie[u over inti postijiet ming[and [addie[or Medjatur: mhux hekk...nibbakjawk imbag[ad...imbag[ad affarihom in-nies, mhux hekk... Tony Zarb: Imbag[ad ta[seb, g[andix in-nies organizzati f’union, u inti employer qed ta[dem mal-union, ta[seb li xi darba se jo[ro; artiklu b[alma [are; fil-
Paul Borg Olivier sa[aq li anke Muscat g[andu jsejja[ g[ar-ri]enja ta’ Tony Zarb gazzetta tag[na (l-orizzont)? Medjatur: Il-vanta;; tieg[u jkun li jg[addi /erti informazzjoni u l-union mhux se ssemmih. Dawn id-dikjarazzjonijiet ;odda ta’ Tony Zarb re;g[u wasslu biex Paul Borg Olivier, f’isem il-Partit Nazzjonalista, jer;a’ jsejja[ g[ar-ri]enja ta’ Tony Zarb minn Segretarju :enerali talGWU. Il-konversazzjoni, twila b’kollox 90 minuta, kienet qed issir waqt ikla bejn erba’ persuni, u matulha, Tony Zarb qal li lest li jag[ti puxxjatura lill-kuntrattur biex jie[u tenders tal-Gvern ladarba jkun hemm Gvern Laburista. Tony Zarb: Jekk ikollok relazzjoni tajba mag[na, a[na se nkunu hand in hand mieg[ek biex inkabbruha... u ng[idlek g[ala nkabbruha. Medjatur: G[edtlu jien, g[edtlu jekk ikollok relazzjoni tajba mal-union (ilGWU) tg[inek anke fit-tenders, u meta jo[or;u nag[tuk puxxjatura. Tony Zarb: U jekk jinbidlu l-affarijiet (jitla’ Gvern talMLP) aktar u aktar. Fi kliem ie[or, hawnhekk, il-GWU qed tg[id lis-sid tannegozju li jekk tag[mel dak li tg[idlu hi, se tg[inu fit-tenders. Il-konversazzjoni kompliet b’aktar ideat kif i]-]ew; na[at jistg[u ja;evolaw lil xulxin?
Tony Zarb jag[mel libell Is-Segretarju :enerali talGeneral Workers’ Union Toni Zarb ippre]enta kaw]a ta’ libell g[ad-danni kontra l-Prim Ministru Lawrence Gonzi, is-Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista Paul Borg Olivier, ilPresident tal-Kumitat E]ekuttiv tal-PN Marthese Portelli u l-Kap tat-taqsima tal-a[barijiet tal-Media.Link Communications Nathaniel Attard. Zarb qal li [assu malafamat bl-istqarrija tal-
PN li rrappurtajna b’rabta ma’ din l-istorja kollha fuq is-sit tal-a[barijiet maltarightnow.com. F’din listqarrija ng[ad li d-dikjarazzjonijiet ta’ Toni Zarb fihom xamma qawwija korrotta u ta’ abbu]. Toni Zarb qal li dak li ;ie rappurtat mhux minnu u qed jitlob lill-Qorti biex tillikwida danni favur tieg[u skont il-li;i. Fl-a[[ar sig[at il-PM talab g[ar-ri]enja ta’ Toni Zarb b’rabta ma’ dak li ;ie ]velat.
Il-konversazzjoni, kienet qed issir waqt ikla bejn erba’ persuni, u matulha, intqal li l-GWU lesta li tag[ti puxxjatura lill-kuntrattur biex jie[u tenders
Tony Zarb: {a ng[idlek kif nistg[u ng[idulu... Medjatur: Din o[ra Ton. Medjatur: Ng[idulu... tfajt tender tajba u l-union t[oss li kien [aqqek ittihielek. Ta[seb int jekk tibda tattakka lillGvern, u ssemmih filgazzetta, u tattakkah, ilGvern ma ji//aqlaqx: Tony Zarb: il-.... (hawnhekk intu]a kliem mhux xieraq) Wara numru ta’ ;urnalisti, il-Partit Nazzjonalista semma’ l-konversazzjoni s[i[a, li ma tistax tixxandar kollha min[abba li jissemmew persuni li m’g[andhomx x’jaqsmu ma’ dan ilka], lil numru ta’ ;urnalisti minn media indipendenti, sabiex anke huma jikkonfermaw il-kuntest li fih saru ddikjarazzjonijiet xokkanti ta’
Tony Zarb, kuntrarju g[al dak li qed jg[idu l-GWU u l-MLP. Waqt il-konferenza tala[barijiet, Paul Borg Olivier appella wkoll biex anke Muscat isejja[ g[ar-ri]enja ta’ Tony Zarb, u dan peress li Zarb kien qed jitkellem f’isem il-MLP. Fil-fatt, f’konferenza tala[barijiet, Muscat, filwaqt li qag[ad lura milli jsejja[ g[ar-ri]enja ta’ Zarb, anke jekk jumejn tard, ammetta li Zarb kien qed jitkellem f’ismu u f’isem il-MLP, u kkundanna dak li qal. Madanakollu, kif anke jista’ jikkonferma dan il;urnal, ir-relazzjoni bejn ilMLP u l-GWU hija wa[da spe/jali, tant li l-;img[a li g[addiet, Muscat iddeskriva
lill-amministrazzjoni talGWU b[ala [bieb tieg[u, filwaqt li Tony Zarb, anke matul il-kampanja elettorali, attenda g[al bosta attivitajiet tal-MLP, fosthom anke mass rally li sar fil-Valletta Waterfront. Minn na[a tieg[u, isSegretarju :enerali tal-PN Paul Borg Olivier qal li lkonversazzjoni ta’ Tony Zarb u dak li kien ]velat jorbot mal-akku]i li qed jag[mel l-eks Deputy Leader Laburista An;lu Farrugia li l-MLP hu ma[kum minn klikka ta’ kuntratturi. Hu ddeskriva l-a;ir ta’ Tony Zarb b[ala xokkanti u gravi, u li jnaqqas mid-dinjità tal-[addiema u t-trejdjunjoni]mu.
Tancred Tabone jirri]enja minn President tal-Kamra tal-Kummer/, l-Industrija u l-Intrapri]a Tancred Tabone [abbar li rri]enja minn President tal-Kamra tal-Kummer/, l-Industrija u l-Intrapri]a. Huwa qal li rri]enja min[abba ra;unijiet personali. F’ittra lill-Kunsill Malti tal-Kamra talKummer/, Tancred Tabone rringrazzja lillKunsill u lill-impjegati tal-Kamra talKummer/, l-Industrija u l-Intrapri]a, li [admu
mieg[u matul dawn l-a[[ar sentejn. Min-na[a tag[hom, il-membri tal-Kunsill irringrazzjaw lil Tabone tal-[idma u d-dedikazzjoni tieg[u. Il-kariga ta’ President issa ser ting[ata lil Vi/i President Stefano Mallia sakemm issir il-Laqg[a :enerali Annwali fil-25 ta’ Marzu.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
7
L-Oppo]izzjoni ter;a’ tinqeda Gvern Laburista bil-marda tal-kan/er g[al jkun bla finanzi ra;unijiet parti;jani fis-sod Edward Scicluna jg[id li mhux kapa/i jag[mel surplus fil-le;islatura li jmiss minn Matthew Bonett
Il-Malta Labour Party ma jistax jipprovdi finanzi fissod u dan peress li minn issa, di;à qed iwieg[ed li mhux se jkun kapa/i jibbilan/ja l-ba;it matul ille;islatura li jmiss. Dan minkejja li ilu bosta snin jikkritika l-Gvern li ma jibbilan/jax il-ba;it, madanakollu, bl-estimi finanzjari tieg[u, Partit Nazzjonalista fil-Gvern qed jassigura li sal-2016, il-ba;it tal-Gvern Malti jkollu surplus. F’konferenza tal-a[barijiet, li tmexxiet misSegretarju :enerali tal-PN Paul Borg Olivier u li g[aliha attendew ukoll ilkandidati Kristy Debono u Robert Cutajar, il-Ministru tal-Finanzi, l-Ekonomija u lInvestiment Tonio Fenech esprima d-di]appunt kbir tieg[u g[all-fatt li minkejja li qal li g[andu aktar minn 800 proposta, il-Malta Labour Party naqas milli jippre]enta b’mod dettaljat, kif fil-fatt g[amel il-Partit Nazzjonalista, kemm se jiswewhom dawn l-istess proposti. Minflok i]da, sejja[ konferenza tal-a[barijiet li matulha, il-kandidat Laburista Edward Scicluna g[amel pre]entazzjoni ta’ ftit pa;ni li lanqas biss tirreferi g[all-proposti Laburisti. Minkejja li konna mwieg[da li tintbag[tilna kopja ta’ din il-pre]entazzjoni, dan il-;urnal baqa’ ma r/ieva xejn [lief stqarrija qasira li ma tag[ti l-ebda rendikont ta’ dak li tg[id ilpre]entazzjoni. Jo[ro; bi//ar, spjega l-Ministru Fenech, li l-MLP ma jridx li jitkellem dwar l-estimi finanzjarji tal-proposti tieg[u. Fil-pre]entazzjoni tieg[u, Edward Scicluna qal li qed jibba]a l-estimi tieg[u fuq dawk tal-Unjoni Ewropea u l-Fond Monetarju Internazzjonali, i]da kif spjega l-Ministru Tonio Fenech, dawn l-estimi jaslu biss sas-sena 2015, u g[alhekk, jo[ro; fi/-/ar li dak li qed iwieg[ed il-MLP mhux fattibli g[aliex l-estimi li qed jg[idu li g[andhom ma je]istux. Difett ie[or li g[andha lpre]entazzjoni tal-MLP, sostna l-Ministru, huwa lfatt li fil-programm elettorali
tieg[u, l-Labour Party ma qalx kemm be[siebu jo[loq impjiegi ;odda. Waqt il-konferenza tala[barijiet, il-Ministru Tonio Fenech semma numru ta’ e]empji fejn il-Kelliema Laburisti kkontradixxew lilhom infushom. L-ewwel ka] kien dak fejn filwaqt li f’intervista ma’ The Sunday Times, il-Mexxej Laburista Joseph Muscat sostna li bih Prim Ministru, l-ekonomija Maltija tikber b’4%, waqt programm televi]iv, Edward Scicluna qal li hu impossibbli li tipprevedi tkabbir ta’ aktar minn 2%, u dan ifisser, spjega l-Ministru, li Edward Scicluna qed igiddeb lil Muscat. Matul l-istess konferenza tal-a[barijiet, ixxandru diversi siltiet mill-programm Bondi Plus, li matulhom jo[ro; bi/-/ar li l-awtur talprogramm elettorali Laburista Karmenu Vella ma jafx kemm jiswa l-programm elettorali Laburista. Fost l-o[rajn, Karmenu Vella ma jafx kemm se tiswa l-mi]ura ta’ sena paid leave lill-g[alliema biex ikomplu jistudjaw, ma jafx kemm se jinbnew djar g[allpersuni b’di]abilità, u ma jafx kif se jibg[at ilmedi/ini lil 25,000 persuna fid-djar tag[hom. Dan kollu juri kemm ilMLP g[andu stat ta’ konfu]joni ta’ kemm jistg[u jiswewh il-mi]uri tal-MLP. Fil-fatt, Tonio Fenech g[amel pre]entazzjoni dettaljata tal-proposti kollha li semma l-MLP fil-programm elettorali tieg[u, u wera kif fil-ma;;oranza tag[hom di;à saru, qed isiru millGvern, ;ew imwieg[da filba;it li l-MLP ivvota kontrih, jew inkella ;ew imwieg[da mill-Partit Nazzjonalista. Tonio Fenech qal li kwart tal-proposti Laburisti huma biss wishlist u ma jistg[ux isiru, waqt li 9% huma ]baljati. Il-Ministru tal-Finanzi rrefera wkoll g[all-proposta Laburista ta’ bini talpower station ;dida, u spjega kif fil-programm elettorali tal-MLP, din ilproposta ma tidher imkien. Dan ifisser, sostna lMinistru Fenech, li l-MLP ikkonvin/a ru[u li din ma tistax issir f’sentejn kif wieg[ed Muscat!
G[al darba o[ra loppo]izzjoni g[a]let li tu]a lmarda tal-kan/er g[al ra;unijiet parti;jani u b’mod ]baljat. Dan intqal fi stqarrija ma[ru;a mill-Ministeru g[asSa[[a, l-Anzjani u l-Kura filKomunità b’referenza g[al dak li qal il-kelliem g[allOppo]izzjoni Karmenu Vella waqt il-programm Bondi+. Fl-istqarrija l-Ministeru qal li mhux veru li hemm xi waiting list g[al min g[andu b]onn xi intervent relatat mal-kan/er.
L-istqarrija tkompli tg[id li d-de/i]jonijiet ta’ meta ssir loperazzjoni jittie[du mill-professjonisti g[aliex mhux kull intervent jista’ jsir malajr kemm ikun mixtieq mill-pazjent. Dan min[abba li l-professjonisti jkunu jridu ja//ertaw li l-pazjent ikun jifla[ g[all-intervent jew kura li tkun se ting[ata. Hija tassew [asra, tg[id listqarrija, li g[al darba o[ra lOppo]izzjoni qed tinqeda bilmarda kiefra tal-kan/er biex tipprova tiskredita l-[idma li ssir minn professjonisti fil-
qasam tas-sa[[a. LOppo]izzjoni m’g[andhiex tivvinta u tu]a l-u;ig[ talpazjenti u ta’ qrabathom li jkunu g[addejjin minn ]minijiet diffi/li. L-istqarrija tis[aq li dan ma g[andu qatt jintu]a g[al skopijiet pubbli/i. L-avvanzi li saru fil-qasam tal-kan/er kellhom proprju liskop li jag[tu aktar kura u dinjità lill-pazjent. L-ebda elezzjoni ma g[andha tnaqqas mid-dover li g[andna lkoll li nirrispettaw dawn il-valuri ttemm tg[id listqarrija.
Dubji kbar dwar meta kien lest il-programm elettorali tal-MLP minn Matthew Bonett
{afna persuni li kienu ilhom jistennew il-programm elettorali tal-Malta Labour Party, li stenna li tg[addi nofs il-kampanja elettorali biex i[abbru, baqg[u b’xiber imnie[er u dan peress li b’mod mill-aktar ovju, il-proposti tal-MLP huma kkupjati minn dak li [abbar ilPartit Nazzjonalista. Fil-fatt, aktar ma jg[addu ;ranet aktar qed iqumu dubji dwar lori;inalità tal-proposti talMalta Labour Party, tant li sa[ansitra kien hemm min kixef li /ertu ideat mill-programm elettorali tal-PN tant intg[o;bu li sabu posthom filprogramm elettorali Laburista. Mhux hekk biss, i]da jidher li lanqas l-esponenti Laburisti mhuma jaqblu bejniethom tant li fuq na[a g[andek lillMexxej Laburista Joseph Muscat jg[id [a;a, u lidDeputy Leader Louis Grech u lid-Deputat Charles Mangion
jg[idu xi [a;a o[ra. L-ewwel beda Charles Mangion li fuq TVAM fuq listazzjon nazzjonali kien qed jitkellem dwar il-proposta li lewwel li [abbar kien il-Partit Nazzjonalista u li tant intlaqg[et tajjeb mill-familji Maltin u G[awdxin, dik li ssick leave ikun jista’ jintu]a mhux biss meta jimirdu l-;enituri, i]da anke jekk jimirdu ttfal. Din il-proposta sabet ru[ha wkoll fil-programm elettorali Laburista, u Charles Mangion kixef kif meta l-MLP sema’ din il-proposta, g[o;bitu. Dikjarazzjoni li turi bi/-/ar kif il-MLP qas biss kienet g[addietlu minn mo[[u qabel, u kif l-uniku mod li sabet ru[ha fil-programm elettorali Laburista kien g[aliex ilPN [are; bil-programm elettorali tieg[u qabel. Minn na[a l-o[ra, il-Leader Muscat mistoqsi minn ;urnal-
ist ta’ The Times, biex jispe/ifika meta kellu l-programm elettorali lest, qal li ;ie pprintjat il-{add li g[adda, i]da saru l-a[[ar emendi wara li tressaq il-ba;it f’Novembru li g[adda, l-istess ba;it li Muscat u d-Deputati Laburisti kollha vvutaw kontrih. Fl-istess konferenza tal-a[barijiet, Louis Grech qal li hu jista’ jassigura lil kul[add li l-ebda kuntrattur ma kellu x’jaqsam fil-mi]uri li [abbar il-MLP filprogramm elettorali. Madanakollu, meta ;ie mistoqsi minn dan l-istazzjon kif hu personali jista’ ja[lef fuq dan, meta l-programm elettorali ilu jin[ema tliet snin, u hu ilu Deputy Leader xahar biss, Louis Grech qal li hu jista’ jitkellem biss skont dak li jaf. Din id-dikjarazzjoni titfa’ dubji kbar dwar il-;urnata meta verament kien lest il-programm elettorali tal-MLP.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
8
€63 miljun jistg[u jintu]aw g[all-pro;ett tal-pipeline tal-gass minn pa;na 1
Fl-ewwel kummenti tieg[u mal-;urnalisti, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi qal li n-negozjati ta’ pajji]na kienu diffi/li, u sostna li Malta [admet biex tie[u l-a[jar pakkett [alli tkompli ti]viluppa ekonomikament fis-snin li ;ejjin. Malta [adet ‘il fuq minn biljun ewro, li kienu frott in-negozjati u l-argumenti ;ustifikati li g[amel pajji]na, sostna l-Prim Ministru. Fost l-o[rajn, Malta [adet €32m aktar g[all-i]vilupp rurali, li se jmorru spe/ifikament g[al agrikoltura f’G[awdex. €776m se jmorru g[all-Politika ta’ Koe]joni, u €94m o[ra se jmorru g[arri/erka, l-ambjent u dik li tissejja[ il-Connecting Europe Facility. Dwar din tal-a[[ar, Malta di;à wriet interess /ar li millfondi tinvesti €63m li jmorru g[all-pipeline li jg[aqqad lil pajji]na mas-sistema tal-gass fl-UE. Il-fondi se jkunu jistg[u jintu]aw ukoll g[all-[olqien tax-xoghol, g[all-edukazzjoni, g[al G[awdex, u g[all-kom-
Il-Kabinett jitlaqqa’ b’ur;enza tard ilbiera[ filg[axija minn pa;na 1
G[aldaqstant, ilProklama ta’ ma[fra presidenzjali mistennija tmur g[and il-President ta’ Malta fis-sig[at li ;ejjin. Il-Prim Ministru sejja[ din il-laqgha mal-wasla tieg[u minn Brussell u baqa’ sejjer direttament Kastilja. G[al ra;unijiet ta’ kunfidenzjalità talPulizija. Matul l-istess laqg[a, ilPrim Ministru ta rendikont lill-kabinett dwar it-tmiem tas-summit fi Brussell fejn Malta kisbet pakkett finanzjarju tajjeb [afna ta’ €1.13 biljun g[as-seba’ snin li ;ejjin li kif spjega l-Prim Ministru stess, hu sa[ansitra a[jar milli seta’ nkiseb kieku Malta baqg[et fuq Objective 1.
petittività. Malta kien l-a[[ar pajji] li a//etta l-pakkett finanzjarju, bil-Prim Ministru Lawrence Gonzi baqa’ sal-a[[ar jinsisti li jitjieb il-pakkett ta’ flus li minnhom se jibbenifika pajji]na, kif fil-fatt ;ara. Il-Prim Ministru rringrazzja lil Richard Cachia Caruana li kien ilu xhur s[a[ jikkordina lpro/ess tan-negozjati, u lirRappre]entant Permanenti g[al Malta Marlene Bonnici g[assehem tag[hom biex intla[aq dan il-ftehim. Sadattant, il-PM ikkonferma li b’dan il-Ba;it se jibqg[alna €627m fil-kaxxa ta’ Malta, u b’hekk pajji]na jibqa’ benefi/jarju nett. Wie[ed irid jinnota wkoll illi ghalkemm Malta m’g[adhiex meqjusa fil-livell ta’ pajji]i ]vanta;;jati (Objective 1 Status) xorta marret a[jar bilpakkett ta’ fondi li inkiseb f’dan is-summit. Il-€1,128m li kiseb pajji]na mill-UE huwa aktar mill-€1,115m li [adet Malta g[all-perijodu li dalwaqt jispi//a.
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi fi tmiem is-summit tal-Unjoni Ewropea, jindirizza lill-midja fejn tahom l-a[bar tal-akkwist li g[amel pajji]na wara [idma intensiva min-na[a tal-Gvern Malti
Talba biex ;uri dwar droga ma jsirx Joseph Camilleri, li huwa mistenni li jibda g[addej ;uri fil-25 ta’ Frar li ;ej dwar droga talab lill-Qorti biex twaqqaf il-pro/eduri fil-konfront tieg[u sakemm l-organi kostituzzjonali jidde/iedu dwar l-ilment tieg[u, u possibilment ma jsirx. Permezz tal-Avukat Joe Brincat, Camilleri qal li d-diskrezzjoni mog[tija lill-Avukat :enerali tikser Artiklu talKonvenzjoni Ewropea g[adDrittijiet tal-Bniedem. F’rikors li kien di;à ressaq, Camilleri qal li l-g[a]la talAvukat :enerali li jibag[tu quddiem ;uri tikser id-dritti-
jiet tieg[u, ta’ ]ew; artikli tal-Konvenzjoni Ewropea. Dan ir-rikors kien mi/[ud, fuq il-ba]i li din id-de/i]joni ttawwal il-pro/eduri. F’rikors ie[or fil-Prim Awla tal-Qorti ?ivili, kien ikkontestat id-dritt tal-Avukat :enerali li jag[]el il-parametri tal-piena jekk ka] g[andux imur quddiem ilQorti tal-Ma;istrati, fejn ilpiena massima hija ta’ 10 snin [abs, jew jibag[tu quddiem il-Qorti Kriminali, fejn il-piena massima hija ta’ g[omor il-[abs. Filwaqt li lminimu quddiem il-Qorti talMa;istrati huwa ta’ sitt xhur
u quddiem il-Qorti Kriminali huwa ta’ erba’ snin. Fir-rikors jintqal ukoll, li bis-sentenza tal-Qorti Ewropea g[ad-Drittijiet talBniedem, issa m’g[adux biss l-Avukat Joe Brincat li qed jg[id li hemm ksur imma Qorti komposta minn seba’ Im[allfin internazzjonali, li dde/idiet, b’sitt voti kontra wie[ed, li hemm ksur tal-istess Konvenzjoni u li peress li sabet ksur ta[t l-Artiklu 7, qalet li ma kienx hemm b]onn tid[ol fuq Artiklu 6, peress li dan huwa ‘fair trial’. Il-;urisprudenza tal-Qorti Kostituzzjonali Maltija
ripetutament qalet li l-Qrati kollha Maltin g[andhom isegwu fl-applikazzjoni u linterpretazzjoni tal-li;i, dak li ji;i de/i] mill-Qrati talEwropa. Camilleri issa qed jitlob lill-Qorti biex tiddikjara li lapplikazzjoni tad-diskrezzjoni mog[tija lill-Avukat :enerali tikkostitwixxi “unfair trial” u li l-att talakku]a kontra tieg[u hija nulla u bla effett. Huwa talab ukoll lill-Qorti biex tag[ti rimedju immedjat u tordna li twaqqaf ilpro/eduri sakemm ikun de/i] dan l-ilment.
Seba’ snin u nofs [abs g[al Ungeri] fuq importazzjoni ta’ eroina Ungeri] ta ’ 33 sena ;ie kundan nat seba ’ snin u nofs [abs u mmul tat € 23 , 000 wara li ammetta min flok g[adda ;uri li importa aktar minn 300 gramma eroina f ’ 3 1 kap sola li kienu mo[bija fl - istonku tieg[u .
Il-ka] instema’ quddiem l-Im[allef Michael Mallia fejn Patrik Reinis ammetta li kien wasal Malta f’:unju tal2008 minn titjira minn Brussell fejn kien arrestat f’lukanda, qabel ma huwa ma kellux triq [lief li jikkonsenja lill-Pulizija d-droga li kienet tiswa dak i]-]mien
€13,000.
Huwa ammetta wkoll li asso/ja ru[u ma’ persuni o[rajn biex f’Malta ti;i importata d-droga. G[alih deher lAvukat Malcolm Mifsud bilProsekuzzjoni tmexxiet mill-Avukat Maurizio Cordina.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
9
Studenti u lecturers fl-ITS b’opportunità ta’ esperjenza ta’ xog[ol f’Seychelles L-iskema ‘Sir Sid ta’ Darek’ hi [olqa o[ra minn katina ta’ 23 skema differenti tal-Awtorità tad-Djar
Ti;i esti]a l-iskema ‘Sir Sid ta’ Darek’ minn Matthew Mamo
L-iskema ‘Sir Sid ta’ Darek’ qed ti;i esti]a biex minn 1,500 familja issa jistg[u jgawdu minnha 5,500 familja, fi 52 lokalità, minflok fi tmienja. Permezz ta’ din l-iskema tal-Awtorità tad-Djar, residenti f’appartamenti talGvern li nbnew 20 sena ilu jew qabel f’housing estates u li j[allsu kera jkunu jistg[u jixtru l-proprjetà u jsiru s-sidien tag[ha. Waqt it-tnedija ta’ revi]joni ta’ din l-iskema fiz-zona mag[rufa b[ala ta’ Pennellu fil-Mellie[a, ilMinistru tal-:ustizzja, Konsultazzjoni Pubblika u lFamilja Chris Said qal li permezz ta’ din l-estensjoni se jibbenefikaw 5,500 familja o[ra. Qal li l-Awtorità tad-Djar se tkun qed tag[ti /-/ans lil dawk li japplikaw g[al din l-iskema biex
i[allsu fuq numru ta’ snin b’rati mensili bla mg[ax u g[alhekk ma jkunx hemm ilb]onn li jissellfu mill-bank. Chris Said fakkar li meta wie[ed isir sid ta’ daru jie[u aktar [siebha, b’manutenzjoni regolari u b’hekk ti]died is-sigurtà. Il-Perit Andrè Pizzuto spjega li s-sussidju jvarja bejn 1 u 2% fuq kull sena li l-persuna tkun ilha residenti fil-post sa massimu ta’ 60%. Semma wkoll xi rekwi]iti li resident irid jikkwalifika g[alihom biex ikun jista’ jixtri l-propjetà li b[alissa qed jikri, fosthom li persuna trid tkun ilha tg[ix fil-post g[al seba’ snin. L-estensjoni ta’ din l-iskema qed i;;ib mag[ha wkoll tnaqqis fl-ispejje] u ]-]mien biex applikazzjoni ti;i a//ettata. Dan g[aliex lAwtorità tad-Djar se tkun
qed ittella’ fuq is-sit tag[ha applikazzjoni li tista’ titni]]el b’xejn u timtela online stess jew mill-Kunsill Lokali. Is-sit se tkun qed tinkludi wkoll calculator biex wie[ed jikkalkula kemm se ti;i tiswih il-proprjetà. Min-na[a tieg[u s-Sindku tal-Mellie[a Robert Cutajar qal li din l-iskema hi [olqa o[ra minn katina ta’ 23 skema differenti talAwtorità tad-Djar - b[assussidju fuq il-kera, rifu]joni tal-ewwel propjetà u l-kiri ta’ propjetà privata mill-Awtorità. Robert Cutajar qal li permezz ta’ dawn l-iskemi qed ji]died l-interess fiz-Zona ta’ Pennellu, li fl-a[[ar xhur ;iet imsebb[a permezz ta’ fond ta’ 8 miljun ewro g[at-tisbi[ tal-housing estates.
L-istudenti tal-Istitut talIstudji Turistici (ITS) issa g[andhom opportunità taddeheb li jag[mlu esperjenza ta’ xog[ol f’lukanda ta’ [ames stilel f’Seychelles. Illecturers tal-ITS se jkollhom l-opportunità li jag[mlu ;imag[tejn jg[allmu fis-Seychelles Tourism Academy (STA). L-istudenti u l-lecturers jistg[u jgawdu minn din lesperjenza wara li l-ITS u sSeychelles Tourism Academy iffirmaw Memorandum ta’ Ftehim dwar programm ta’ skambju g[all-istudenti u l-lecturers bejn i]-]ew; pajji]i. Meta tkellem ma’ INNAZZJON, Adrian Mamo, id-Direttur E]ekuttiv talITS spjega x’se jkun ifisser dan l-iskambju annwali g[all-istudenti u l-lecturers fl-ITS. F’dan l-iskambju li se jsir fuq ba]i annwali, tnejn mill-istudenti tat-tieni sena se jag[mlu apprendistat ta’ sitt xhur f’lukanda f’Seychelles filwaqt li ]ew; studenti tat-tieni sena misSeychelles Tourism Academy se jkunu qed jistudjaw ;ewwa l-ITS. L-istudenti kollha jkunu intitolati g[al semestru ta’ studju kull wie[ed. Il-ftehim jesplora wkoll il-possibilità ta’ skambju ta’ lecturers g[al perjodu ta’ ;imag[tejn.
I/-/erimonja tal-iffirmar saret fil-kampus tal-Istitut g[all-Istudji Turisti/i f’San :iljan. Il-memorandum kien iffirmat minn Adrian Mamo, id-Direttur E]ekuttiv tal-ITS u Falvien Joubert, ilPrin/ipal tas-Seychelles Tourism Academy. Fl-introduzzjoni tieg[u, Adrian Mamo qal li di;à kien hemm reazzjoni po]ittiva min-na[a tal-istudenti hekk kif semg[u b’din l-a[bar g[all-ewwel darba. Joseph Tanti, id-Deputy Chairperson tal-ITS qal li din l-opportunità se tkompli ssa[[a[ il-preparazzjoni talistudenti qabel ma dawn jibdew ja[dmu fis-settur turistiku. Huwa sa[aq dwar limportanza li l-istudenti f’dan il-qasam ikunu ppreparati tajjeb hekk kif ilqasam turistiku qed jiffa//ja kompetizzjoni minn setturi o[ra li qed jag[mlu su//ess f’pajji]na b[al dak finanzjarju u s-settur tal-egaming. Falvien Joubert, ilPrin/ipal tas-Seychelles Tourism Academy qal li lakkademja toffri opportunità lil madwar 280 student barrani li jag[mlu esperjenza ta’ xog[ol f’numru ta’ lukandi f’Seychelles. Huwa esprima s-sodisfazzjon tieg[u g[al din il-kollaborazzjoni bejn l-ITS u lAkkademja.
Ktejjeb li j]id l-g[arfien dwar id-dimensja Hemm b]onn aktar g[arfien dwar il-kundizzjoni tad-dimensja, u g[alhekk dan il-Gvern po;;a din ilkundizzjoni fuq il-lista ta’ prijoritajiet, u l-ktieb “X’[in hu?” huwa mod kif lg[arfien dwar id-dimensja jkompli jikber. Dan kien il-messa;; wara attività li saret fil-bini talJuventutis Domus, fi]}ejtun, fejn is-Segretarju Parlamentari g[all-Anzjani u l-Kura fil-Komunità ppresieda t-tnedija ta’ ktejjeb ippubblikat mill-istess segretarjat li hu mmirat li j]id lg[arfien fuq il-kundizzjoni tad-dimensja fost adulti u
anzjani stess. “Illum nafu aktar minn qatt qabel x’inhuma s-sintomi tad-dimensja u kif g[andna nitrattawha, u lGvern [adem bis-s[i[ f’dan il-qasam” sostna Mario Galea wara li fakkar li ftit ta]-]mien ilu kien ippubblikat ktejjeb ie[or g[at-tfal, bl-isem “In-nannu nesa x’jisimni” bil-g[an li j]id lg[arfien dwar din il-kundizzjoni fost it-tfal. Is-su//ess ta’ dan il-ktejjeb wassal sabiex jinkiteb ktejjeb ie[or immirat g[all-adulti u l-anzjani stess. Id-dimensja hija kundizzjoni marbuta ma’ problemi
fil-memorja u diffikultajiet biex persuna tiftakar avvenimenti ri/enti, persuni, u postijiet. Is-severità tal-kundizzjoni tvarja minn persuna g[all-o[ra, madanakollu, hemm diversi tibdil li jista’ jsir sabiex persuna tilqa’ g[al din il-kundizzjoni. Id-dimensja f’[afna ka]ijiet tkun tirrikjedi l-g[ajnuna u lassistenza ta’ nies o[ra, u g[al din ir-ra;uni l-Gvern fla[[ar snin [adem sabiex ikun hawn trattamenti g[al din ilkundizzjoni, li kura g[aliha ma te]istix. Fit-tnedija tal-ktieb, li nkiteb mill-awtur popolari Trevor Zahra u espert fis-
su;;ett Charles Scerri, Mario Galea semmi w[ud mill-[idma li saret millGvern b’rabta ma’ din ilkundizzjoni, fosthom strate;ija, day centre g[al nies li jbatu mid-dimensja, klinika tal-memorja fl-isptar Karen Grech li tag[mel dijanjosi g[al din il-kundizzjoni, helpline b’kollaborazzjoni mal-Malta Dimentia Society, blokk ;did f’San Vincenz de Paul b’tim ta’ staff spe/jalizzat f’dan ilqasam u anke tqassim ta’ pilloli li jnaqqsu r-rata talprogress mg[a;;la taddimensja. G[at-tnedija tal-ktjjeb kien
hemm pre]enti diversi anzjani u persuni li missew ma’ din il-kundizzjoni, u[ud minnhom g[ax kellhom persuni qrib tag[hom ibatu middimensja, li lkoll qasmu lesperjenza tag[hom. Il-kelliema kollha kellhom kliem ta’ tif[ir g[al [idma li saret u li qed issir f’dan il-qasam. F’Malta hu mifhum li sal2060 in-numru ta’ persuni li jbatu minn din il-kundizzjoni ji]died minn 5,000 b[alissa g[al 14-il elf. “G[al din irra;uni hemm b]onn li nkomplu n]idu u ntejbu s-servizzi u l-fa/ilitajiet li noffru g[al min ibati b’din il-kundizzjoni” temm id-diskors
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
10 Fit-triq tal-[ajja G[al [afna nies, isem Alfred Hitchcock ifisser films, thrillers, li j]ommuk fuq ix-xwiek. Fi kliem ie[or, ifisser isem wie[ed millaqwa diretturi tal-films ta’ kull ]mien. Imwieled Londra fit-13 ta’ Awwissu 1899, Alfred Joseph Hitchcock beda l-[ajja tax-xog[ol tieg[u fil-qasam tal-in;inerija. Ma damx [afna f’din il-[idma. Fl-1920, rifes fuq l-g[atba tal-produzzjoni
tal-films fl-Ingilterra. Fi ]mien [ames snin ipprodu/a l-ewwel film tieg[u. In-nies ma damitx ma g[arfet li kellu stil ori;inali fil-produzzjoni tal-films. Fl-1939 mar Hollywood. Sena wara pprodu/a l-ewwel film tieg[u fl-Amerika. Il-film, li kien jismu Rebecca, reba[ Academy Award b[ala l-a[jar film prodott dik is-sena. Il-produzzjonijiet tieg[u saru
mag[rufin g[all-mod kif kienu jippre]entaw /erti sitwazzjonijiet ta’ vjolenza, g[alkemm [afna millistejjer kienu jservu biss b[ala lixka jew nasba li toffri lil dak li jkun l-g[odda li tg[inu jifhem /erti karattri psikolo;ikament kumplessi. I]da dak li qanqalni nikteb dwar Alfred Hitchcock mhux xi film partikulari tieg[u, i]da tag[rif ;did li ltqajt mieg[u rigward il-fidi tieg[u.
Meta ;elben id-dmug[ minn g[ajnejn Alfred Hitchcock Fil-Wall Street Journal, dan l-a[[ar deher artiklu miktub mill-:i]wita Professur Fr Mark Henninger, li jg[allem il-filosofija fl-Università ta’ Georgetown. Meta kien g[adu tifel, Fr Henninger kien jie[u gost isegwi l-episodju televi]ivi mag[rufin b[ala “Alfred Hitchcock Presents”. L-emozzjonijiet li kienu jqanqlu fih dawk l-episodji, Fr Henninger re;a’ g[exhom kmieni fl-1980, hu u die[el fid-dar ta’ Hitchcock f’Bel Air, Kalifornja, u lem[u jong[os fuq si;;u f’rokna tal-kamra tas-salott, liebes pi;ama sewda fa[am. Stedina mhux tas-soltu :ara li Fr Henninger, li kien di;à sa/erdot, kien [abib ma’ Fr Tom Sullivan. Darba minnhom, filjum tal-{amis, Fr Sullivan qallu li l-g[ada kien se jmur g[and Hitchcock g[ax dan ried iqerr. Wara li g[arrfu b’din il-[a;a, staqsieh jekk isSibt ta’ wara, filg[axija, riedx imur mieg[u biex ji//elebraw quddiesa fid-dar ta’ Hitchcock. M’g[andniex xi ng[idu, Fr Henninger a//etta minnufih. Is-Sibt, i]-]ew; sa/erdoti da[lu g[and Hitchcock flimkien. Meta huma waslu [dejn Hitchcock, li kien g[adu g[addej b’nag[sa, Fr Sullivan /aqilqu kemm kemm u Hitchcock qam. “Hu [ares ’il fuq, bies id Fr Tom, u raddlu [ajr,” jikteb Fr Henniger. Fr Sullivan introdu/a lil Fr Henninger ma’ Hitchcock. Wara xi [in jitkellmu, imxew flimkien lejn l-istudju ta’ Hitchcock, fejn is-sa/erdoti
//elebraw quddiesa li g[aliha kien hemm ukoll mart Hitchcock, Alma. Hitchcock kien ilu xi ]mien maqtug[ mill-Knisja u t-twe;ibiet tieg[u fil-quddiesa kienu bil-Latin, kif tg[allimhom meta kien g[adu ]g[ir. Dak li laqat l-i]jed lil Fr Henninger, però, kien li “wara li tqarben, hu beka fis-skiet, bid-dmug[ i;elben minn g[ajnejh.” I]-]ew; sa/erdoti baqg[u jmorru g[and Hitchcock, dejjem is-Sibt filg[axija, flimkien jew wie[ed wa[du. Fr Henninger jirrakkonta dwar x’;ara meta darba mar wa[du.
Mill-bniedem g[ar-robot Fr Henninger jirrakkonta “Meta nkun [dejn nies famu]i jien pjuttost je[illi lsieni. Sibtha iebsa nparla ma’ Alfred Hitchcock. I]da [adna gost nitkellmu fis-salott tieg[u. F’mument minnhom, qalli: ‘Ejja mmorru g[all-quddiesa’.
Santu Wistin kiteb li, “Jiena misteru kbir g[alija nnifsi.” Fr Henninger jg[id li mhux /ar x’;ieg[el lil Hitchcock jitlob lil Fr Sullivan imur i]uru, u forsi lanqas g[alih stess ma kien /ar
minn
Charles Buttigieg kb@erremme.com.mt
Alfred Joseph Hitchcock
“Dak i]-]mien hu kellu 81 sena u kien diffi/li g[alih ji//aqlaq. G[alhekk, g[entu jqum u jimxi. Imxejna bil-mod. Jien [assejt li g[andi ng[id xi [a;a biex nikset is-silenzju. L-a[jar [a;a li sibt xi ng[id kienet, ‘Allura, Mr Hitchcock, rajt xi films dan l-a[[ar?’ “Hu waqaf u qalli b’mod emfatiku, “Le, ma rajtx. Meta jien kont nag[mel il-films dawn kienu dwar in-nies, mhux robots. Ir-robots idejquni. Ejja mmorru g[all-quddiesa.” Alfred Hitchcock miet fid-29 ta’ April 1980, ftit wara dawn i]-]jarat. Il-quddiesa tal-funeral tieg[u saret fil-Knisja Kattolika tar-Rag[aj it-Tajjeb, f’Beverly Hills. Martu Alma, mietet sentejn wara. Riflessjoni
Filwaqt li jfakkar li Santu Wistin kiteb li, “Jiena misteru kbir g[alija nnifsi”, Fr Henninger jg[id li mhux /ar x’;ieg[el lil Hitchcock jitlob lil Fr Sullivan imur i]uru, u forsi lanqas g[alih stess ma kien /ar. “I]da xi [a;a tkellmet f’qalbu, u ]-]jarat wie;bu g[al xewqa umana profonda, [tie;a realment umana. Min minnha hu ming[ajr xewqat u [ti;iet b[al dawn?” Ikun hemm min i[ares b’suspett lejn ka]i fejn ilbniedem jer;a’ lura lejn ir-reli;jon tard f’[ajtu. Ikun hemm min [aga b[al din jaraha sinjal ta’ dg[ufija jew b[allikieku dak li jkun ikun ‘qed jitlef’. Madankollu, kif jispjega Fr Henninger, xejn ma jiffoka l-mo[[ daqs il-mewt.
Hu jsemmi li hemm tradizzjoni antika [afna li tfakkrek biex tiftakar filmewt. Ir-ra;uni forsi hi li wi// imb wi// mal-mewt dak li jkun jara b’kalma, anke jekk mhux b’mod /ar g[al kollox, veritajiet li ma jkunx induna bihom qabel u dak li finalment ikun jiswa li jing[ata attenzjoni. “Li wie[ed ji]en [ajtu bis-sehem tag[ha ta’ feriti sofferti u ka;unati f’persepettiva b[al din, u jfittex ir-rikon/iljazzjoni ma’ Alla mog[ni bl-esperjenza u li ja[fer, naraha [a;a profondament umana. Ir-reazzjoni straordinarja ta’ Hitchcock meta r/ieva lEwkaristija kienet il-wi// ta’ umanità vera u tarreli;jon, ferm ’il bog[od mill-a[barijiet…jew dawk li jag[mlu l-films u jikbtu l-bijografiji fi]]mien tal-lum.” Wa[da mill-i]jed kanzunetti b’lirika sabi[a kantati minn Adriano Celentano jisimha Pregherò (il-ver]joni Taljana tal-kanzunetta bl-Ingli] Stand by me). F’din il-kanzunetta, Celentano jkanta li lfidi hi l-isba[ don li l-Mulej jag[tina biex narawh. Fehmuh bil-maqlub Wie[ed mill-bijografi ta’ Hitchcock, Donald Sporto, kiteb li Hitchcock kien juri li hu ‘ji/[ad issu;;erimenti li j[alli sa/erdot i]uru, jew ji//elebra ritwal kwiet, informali f’daru g[all-komfort tieg[u.’ Fr Henninger qal li “l-fatt li fil-jiem finali tieg[u d-direttur tal-films g[ax ried u b’su//ess [alla lil dawk li ma kinux qribu jifhmu l-maqlub ta’ dak li ;ara hu purament Hitchcock.” F’wa[da mill-kwotazzjonijiet tieg[u, Hitchcock jg[id li hu kien i[ossu mimli bi]a’ u li jag[mel kull ma jista’ biex jevita d-diffikultajiet u lkumplikazzjonijiet. Kien qal: “In[obb li kull [a;a madwari tkun /ara daqs il-kristall u kompletament kalma.”
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Maratona ta’ appo;; g[all-PN Il-Partit Nazzjonalista llum jifta[ il-bibien tieg[u fid-Dar ?entrali tal-partit biex jilqa’ lil kull min irid ikun ta’ appo;; g[all-politika li qed tag[ti rri]ultati lill-poplu tag[na minkejja s-sitwazzjoni ekonomika dinjija li g[adha wa[da diffi/li u ta’ sfidi kbar. B’wi//u minn quddiem il-Partit Nazzjonalista llum jer;a’ jdur lejn il-poplu u jitlob l-g[ajnuna finanzjarja tieg[u. F’dawn il-jumejn, i]-]ew; partiti ewlenin se jkunu qeg[din jorganizzaw kampanji ta’ ;bir ta’ fondi.
problem – daqslikieku hemm xi bir ta’ flus li ma jispi//a qatt. Bi]]ejjed jekk wie[ed jinnota l-iskala kbira li bihom huma organizzati l-attivitajiet li bla dubju jirrikjedu spejje] kbar. Dan minbarra l-kwantità ta’ billboards li g[andu mxerrdin ma’ Malta u G[awdex kollu kif ukoll issupplimenti kuljum li qed jag[mel fil-gazzetti talGeneral Workers’ Union, i]da wkoll fil-gazzetti The Times u The Sunday Times. Supplimenti li wkoll ilellxu b[alma tlellex il-qoxra kollha talkampanja elettorali tal-Labour Party.
L-g[a]la fil-vot ta’ b[al-lum erba’ ;img[at
Messa;; /ar tal-PN favur ix-xog[ol, is-sa[[a u l-edukazzjoni Il-kuntrast tal-kampanja tal-Labour u ta’ Muscat ma’ dik tal-Partit Nazzjonalista hu /ar. Il-PN qieg[ed jenfasizza fuq il-messa;;. Fuq is-sustanza. Mhux fuq it-tlellix. Mhux fuq is-superfi/jalità. Mhux li jidher sabi[ minn barra. Il-Partit Nazzjonalista wkoll qieg[ed jorganizza attivitajiet tal-massa u jmur fil-qalba tal-bliet u lir[ula tag[na. I]da mhux bil-pompa li qed jid[ol biha l-Labour Party. Il-Partit Nazzjonalista qieg[ed jitkellem fuq messa;; /ar. Kul[add jaqbel li Malta hi tag[na lkoll. U ma g[andna b]onn ebda Labour Party biex jenfasizza dan l-element. Malta wkoll hi parti mill-
Il-kampanja elettorali issa qbi]na aktar min-nofs tag[ha. Aktar minn hekk, b[al-lum erba’ ;img[at lelettorat se jkun qieg[ed jix[et il-vot tieg[u biex jiddetermina lil min se jkun qieg[ed jafda bittmexxija u bil-futur tal-poplu tag[na g[all-[ames snin li ;ejjin. F’dan il-mument tal-kampanja elettorali, meta f’dawn il-jumejn, anke min[abba li qed ikun i//elebrat i]-]mien tal-karnival li l-PN wkoll insista li g[andu jsir fi ]mienu u li l-politika g[andha tag[ti spazju g[al dan l-avveniment fil-kalendarju kulturali ta’ pajji]na, tajjeb li nanalizzaw ]ew; elementi li qed jiddominaw din il-kampanja. L-ewwel element li hu evidenti hu l-kampanja ta’ xinxilli u l-flus kbar li qed jintefqu mil-Labour Party f’din il-kampanja elettorali. Il-Labour f’din il-kampanja qed iwasslu l-messa;; ta’ money no
Unjoni Ewropea u llum ingawdu lkoll minn kwalità ta’ [ajja tajba g[aliex il-politika tal-Gvern Nazzjonalista tat ir-ri]ultati. L-ekonomija ta’
pajji]na [olqot ix-xog[ol – 20,000 post tax-xog[ol – u ma kkrollatx b[al pajji]i o[rajn anke qrib tag[na fir-re;jun tal-Mediterran. Hu g[alhekk li l-PN qieg[ed imur fil-laqg[at mal-elettorat jitkellem dwar kif se jkompli jkun Gvern b’aktar inizjattivi u b’politika li to[loq ixxog[ol. Il-Labour mhux jitkellem dwar ix-xog[ol. Il-programm elettorali tal-PN hu /ar. Miktub iswed fuq l-abjad u bi proposti u inizjattivi. Il-programm politiku qieg[ed hemm. Programm ibba]at fuq il-[olqien ta’ aktar xog[ol, ]ieda fl-investiment fl-edukazzjoni u fis-servizzi tas-sa[[a g[aliex kapa/i j]omm il-finanzi fis-sod. Qed jintrabat ukoll li matul il-le;i]latura li jmiss, jekk ikun fdat bittmexxija tal-gvern, pajji]na jibda jgawdi minn ba;it ta’ surplus u mhux aktar ta’ ]bilan/. Il-Labour Party, min-na[a l-o[ra, qieg[ed jg[id li se jimplimenta l-ba;it li [ejja dan il-gvern Nazzjonalista g[al din is-sena g[alkemm kien l-istess Labour Party li vvota kontrih fil-Parlament f’Di/embru li g[adda. Labour Party li ma jridx jintrabat mal-poplu dwar kif isa[[a[ il-finanzi tal-pajji]. Mhux kapa/i li matul ille;i]latura li jmiss, jekk ikun fil-gvern, iwassal g[al bilan/ tal-finanzi u qed jippro;etta li xorta jag[laq il[ames snin tal-gvern bi ]bilan/. Il-PN kapa/i jag[ti futur fis-sod Id-differenza hi /ara. Hu g[alhekk importanti li lPN, illum jing[ata l-appo;; mist[oqq biex bil-politika tieg[u jkompli jag[ti futur fis-sod lil pajji]na.
Skizzi (95)
Il-poplu jemmen lill-Partit Nazzjonalista F’din il-kampanja elettorali qed jintqal [afna. Il-partiti minn kull na[a jag[mlu lalmu tag[hom biex iwasslu lmessa;; politiku waqt li jla[[mu l-vi]joni g[al pajji]na bis-sa[[a ta’ numru ta’ proposti u weg[diet. Dan hu l-qofol ta’ kampanja elettorali, dik li partit jisma’, jitkellem u jipprova jikkonvin/i. Sforz ;gantesk mill-MLP biex jixbhu lill-Partit Nazzjonalista Iktar ma jg[addi ]-]mien, iktar qieg[da to[ro; /ara l-
istrate;ija Laburista matul din il-kampanja. Wara sforz ;gantesk biex tinbidel l-imma;ni Laburista, il-Labour issa qed jikkupjaw kemm jista’ jkun is-simboli li kienu sa ftit ilu sinonimi mal-
Partit Nazzjonalista. I]da ’l bog[od mill-ingravati blu, bnadar tal-Ewropa u jingles [elwin hi s-sustanza (jew nuqqas tag[ha) tal-programm politiku Laburist, li jinkwieta. Hu evidenti li tal-Labour qeg[din jippruvaw isegwu lproposti Nazzjonalisti. Flewwel istanza, bosta mill-ideat Laburisti jew di;à je]istu jew g[andhom xi g[eruq fil-manifest jew programm elettorali Nazzjonalista. L-istess fatt li l-Labour damu daqshekk biex juruna lprodott finali tag[hom g[al din l-elezzjoni hu prova tattitubar li qieg[ed jo[ro; millistrate;ija tal-Labour. Inkwiet mil-Labour
Hu inkwetanti li tosserva li [afna mill-[in, tal-Labour jid-
Il-politika tal-Partit Nazzjonalista mhux biss wasslet biex il-Partit jirre;istra su//ess elettorali bla pre/edent imma wkoll xprunat lil pajji]na u wasslitu fejn jinsab illum. Nittama li dan kollu ma nitilfuhx fi ftit ;img[at o[ra!
dedikawh g[al litanija ta’ kun/etti astratti b’kontenut mill-inqas. Muscat jippersisti li jitkellem fuq bosta su;;etti u sfidi reali fit-terza persuna u b[allikieku distakkat mill-fatt li jekk ikun Prim Ministru jrid jew ma jridx irid jie[u de/i]jonijiet [afna drabi diffi/li u kumplikati. Hu wkoll evidenti li din lelezzjoni se tkun wa[da milliktar ibsin g[all-Partit tag[na. Prin/ipali fost ir-ra;unijet g[al dan hu l-ambjent prevedibbli u seren, f’sens politiku, li rnexxielhom jikkreaw gvernijiet su//essivi Nazzjonalisti. Hu ironiku li g[andek bosta nies li lesti jg[idu li ma jridux jafu bil-politika g[ax ma tinteressahomx. U[ud jg[idu li mxebbg[in mill-politi/i u ma jafdawhomx. Imbag[ad fl-istess [in isostnu li huma komdi bi]-]ew; partiti. G[alija, din ftit tag[mel sens! Il-kampanja elettorali G[aldaqstant, f’dawn la[[ar erba’ ;img[at tal-kampanja elettorali hu vitali li l-
Partit Nazzjonalista jinsisti li jibqa’ jispjega, ifiehem u ji//ara x’kienet u x’inhi lvi]joni tieg[u. Hemm [tie;a
kbira li nikkonvin/u mhux biss bit-track record imma wkoll bis-sustanza tal-programm tag[na. Konvinta li jekk nibqg[u nag[mlu dan, il-poplu jer;a’ jag[ti l-fidu/ja tieg[u lillPartit Nazzjonalista. Ix-xog[ol
Iddur fejn iddur, wa[da mit-temi prin/ipali ta’ din ilkampanja tibqa’ l-[olqien taxxog[ol. Dan bla dubju jafuh i]-]ew; partiti. Id-differenza tibqa’ t-track record tal-partiti f’dan il-qasam. Il-Partit Nazzjonalista g[andu biex jifta[ar li kien kapa/i mhux biss jo[loq ixxog[ol meta l-klima ekonomika kienet tajba i]da lPartit Nazzjonalista baqa’ kapa/i jo[loq ix-xog[ol anki f’re/essjoni globali. Ikollna nammettu li l-istil ta’ gvernijiet Nazzjonalisti hu [afna differenti minn dak im[addem minn gvernijiet So/jalisti spe/jalment ta’ tmiem is-sebg[inijet u l-bidu tat-tmeninijiet. Waqt li [afna drabi dawn tal-a[[ar kien iktar mo[[hom biex jipprovdu l-proverbjali [uta, gvernijiet konsekuttivi Nazzjonalisti g[arfu l-b]onn li jg[allmu
minn Caroline Galea info@carolinegalea.com
lill-[addiema ju]aw il-qasba u b’hekk ikunu jistg[u jaqbdu l[ut huma nfushom. Dan il-pro/ess ta’ ti;did u riforma tal-kapa/itajiet tal[addiem Malti issa sar pro/ess kontinwu bl-g[arfien dejjem jikber tal-b]onn ta’ tag[lim kontinwu. Ma’ dan kollu ]died il-b]onn ta’ industriji moderni bi b]onnijiet kompletament ;odda. Tassew kienet politika li mhux biss wasslet biex il-partit jirre;istra su//ess elettorali bla pre/edent imma wkoll xprunat lil pajji]na u wasslitu fejn jinsab illum. Nittama li dan kollu ma nitilfuhx fi ftit ;img[at o[ra! Caroline Galea hi kandidata g[all-Elezzjoni :enerali fuq ir-raba’ u s-sitt distrett
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
12 Opinjoni
L-istorja tal-Knisja u int – [arsa lejn il-perjodu 400 – 500 Wara Kristu Fis-seklu V jidher bniedem ta’ g[erf e//ezzjonali u biex ng[idu hekk hu l-protagonist tal-ewwel 30 sena ta’ dan isseklu. Kien Santu Wistin li bil-kelma u l-pinna tieg[u g[a;;eb lil kul[add: in-nies ta’ fi ]mienu kif ukoll g[all;enerazzjonijiet s[a[ li kellhom ji;u warajh. Twieled f’Tagaste (Afrika ta’ Fuq) fl-354 minn Patrizju li kien pagan u Monika li kienet nisranija konvinta. Sa 33 sena Agostino kien mo[[ ir-ri[ — kien ilu ]mien jg[ix ma’ mara bla ma kien lanqas mi]]ewwe; mag[ha. Kellu tifel minnha. Dam disa’ snin fis-setta tal-Manikej — ;ara li meta kien Milan iltaqa’ ma’ bniedem g[aref b[alu, Sant’Ambro; (+397) li sa[[ru bil-prietki tieg[u. Beda jiddubita mid-duttrina tal-Manikej, telaqhom u tg[ammed fissena 387 fil-festa tal-G[id Imqaddes.
minn Fr. Vincent Magri
34 sena Isqof Flimkien ma’ Adeodatu u Alipju lura fl-Afrika fis-sena 391 sar sa/erdot. G[amluh Isqof ta’ Ippona u dam 34 sena b’din il-kariga ta’ rag[aj spiritwali. Miet waqt li l-vandali kienu qed idawru l-belt ta’ Ippona fis-sena 430 A.D. Kiteb [afna opri fost l-iktar
imsemmija huma Le Confessioni, sintesi tal-;rajja ta’ [ajtu – de trinitate – de civitate dei – e//. Sadattant inqalg[u [afna ere]iji fis-seklu V fosthom ilpelagjani]mu, nestorjani]mu, donati]mu. G[alhekk filKnisja re;a’ kien hemm [afna konfu]joni u ta[wid. :lied u vjolenza min-na[a tal-ereti/i tant li l-Knisja kellha ssejja[ Kon/ilju Ekumeniku ie[or — dak li sar f’Efesu fis-sena 431 – fil-persuni ta’ S. ?elestinu I (422 – 32) u l-imperatur Teodosju II (408 – 450). Nestorju kien patrijarka ta’ Kostantinopli u g[allem li lMadonna hi Omm Kristu b[ala bniedem imma mhux b[al Alla (Teotokos – Mater Dei). Il-kampjun li espona d-duttrina vera /ara u safja kontra Nestorju kien San ?irillu.
Dehra minn barra tal-Katidral mill-isba[ f’Rheims fi Franza li g[andu storja mill-aktar interessanti
Naturalment ;ibed [afna g[edewwa kontra tieg[u. FilKon/ilju attendew 50 isqof li qablu ma’ ?irillu, 16 qablu ma’ Nestorju. E]iljat u mne[[i minn Isqof Ri]ultat tal-Kon/ilju kien li bl-ordni ta’ Teodosju II ;ie
e]iljat u mne[[i minn Isqof fit-tliet pajji]i, l-E;ittu, Libja u l-G[arabja. Fis-sena 451 f’Kal/idonja
L-a[[ar Papa tas-seklu V kien San Atanasju II (496 – 98) Ruman, [adem [afna biex issir ir-rikon/iljazzjoni bejn il-Punent u l-Lvant. Din il-firda kienet ilha di;à 35 sena
kellu jsir Kon/ilju Ekumeniku ie[or g[aliex l-ere]iji ]diedu u mhux naqsu. Din id-darba lere]ija kien jisimha Monofi]mu Ewtike. Patri [are; bl-idea li Kristu g[andu natura wa[da u mhux tnejn kif tg[allem dejjem il-Knisja Kattolika. Kien Arkimandrita ta’ Konstantinopoli, xwejja[, bniedem tajjeb però mhux ippreparat teolo;ikament, kien i[obb il-popolarità. Fissena 448 ;ie skumnikat millpatrijarka Flaviano. F’din il-battalja kollha fuq i]-]ew; naturi ta’ Kristu jid[ol il-Papa Ljun il-Kbir (440 – 461) fejn bag[at ittra uffi/jali lil Flaujanu, b’dawn il-pre/i]i kelmiet: “Li ma kienx hemm ta[lita bejn i]-]ew; naturi (ta’
Kristu) kull wa[da mi]-]ew; naturi tag[ti dak li hu tag[ha f’g[aqda perfetta mal-o[ra.” Miet qabel l-ewwel Kon/ilju F’dan il-Kon/ilju l-
Imperatur Mar/janu g[aliex Teodosju t-Tieni miet fis-sena ta’ qabel il-Kon/ilju (450), ta l-approvazzjoni tieg[u flimkien ma’ Pulkerja. Fil-fora ta’ dawn i]-]ew; kon/ilji, l-Ewropa kienet qed ti;i assedjata u mfarrka millbarbari, l-unni tar-re fero/i Attila, il-vandali, il-franki u o[rajn.
F’Mantova, il-Papa ltaqa’ ma’ Attila u pperswadieh li jmur lura u ma jag[milx [sara lil belt eterna u hekk ;ara, i]da Ljun I (il-kbir) ma kellux l-istess xorti ma’ :enseriku li g[alkemm ma [araqx lil Ruma i]da qatel [afna nies u ddistru;;a [afna minnha. Dan kien fis-sena 455 A.D. L-a[[ar Imperatur Ruman kien Romulus Augustus fissena 476 A.D. li saltan f’Ruma. Warajh ;ie re barbaru Odoacre li kien Arjan. Dan ;ara fi]-]mien il-Papa Simpli/ju (468 – 483). Is-sitwazzjoni tal-Papa saret a[jar g[aliex kien iktar awtonomu minn qabel. L-a[[ar Papa tas-seklu V kien San Atanasju II (496 – 98) Ruman, [adem [afna biex issir ir-rikon/iljazzjoni bejn il-Punent u l-Lvant. Din ilfirda kienet ilha di;à 35 sena. A[bar tajba g[all-Knisja ta’ Kristu kienet il-konver]joni tarre fero/i tal-Franki, Cladoviku fis-sena 496, flimkien ma’ 3,000 sudditu li tg[ammdu mieg[u minn San Remi; filKatidral ta’ Rheims (Franza). Missjonijiet fl-Irlanda u fl-Iskozja
San Patrizju twieled fi Brittanja (389 – 461). Inqabad mill-pirati. Dam sitt snin ta[thom, imbag[ad [arab u mar Franza fis-sena 432. Fi]]mien S. ?elestinu I bdiet ilkonver]joni tal-Irlanda. Kellu [afna tfixkil mid-Druids u lpagani tal-post, g[alkemm saru [afna konver]jonijiet f’Connaught, Ulster, Leinstar. Palladju beda l-evan;elizzazzjoni tal-Iskozja i]da fi ]mien ir-riforma (seklu XVI) tilfet il-fidi. Kien John Knox li bil-Kalvini]mu tieg[u fired lIskozja mill-Knisja Kattolika.
Fis-sena 451 f’Kal/idonja kellu jsir Kon/ilju Ekumeniku ie[or g[aliex l-ere]iji ]diedu u mhux naqsu
IN-NAZZJON Is-Sibt 9 ta’ Frar, 2013
Ittri 13
Skola tar-re/tar mill-MLP Ir-realtà tal-mewt
Sur Editur, Kultant, quddiem ir-realtà tal-mewt ta’ xi [add g[a]i], wie[ed jiddubita li Alla hu tajjeb la jippermetti l-mewt jew kultant xi [add b’rabja jg[id, “x’Alla [anin hu dan li j[alli persuna tant g[a]i]a ti;i meqruda millmewt?” Quddiem sitwazzjonijiet b[al dawn wie[ed i]omm din il-verità li mhux Alla jibg[at il-mewt, anzi bag[at lil :esù jqajjem nies millmewt, i]da l-mewt te]isti g[ax da[al id-dnub fiddinja. Fl-iebes tal-[ajja, b[alma hi l-esperjenza tal-mewt, laqwa kura;; li tista’ tag[ti, lil [addie[or, hu mhux billi titkellem i]da billi tkun pre]enti ma’ min ikun qed ibati. Il-Kardinal Bernardin li g[andu ktieb prezzju] blisem ta’ The Gift of Peace u li miet bil-kan/er, jg[id li “meta jkollok ir-rigal talpa/i fil-qalb tieg[ek, anki fl-aktar iebes tal-[ajja, int tg[ix f’serenità kbira ;ewwa fik.” Din il-pa/i
jag[tiha biss :esù. Jekk toqg[od ti;;ildilha t-tbatija li to[ro; mill-mewt, allura ssir tbatija permanenti, imma jekk ta//etta din ittbatija allura titg[allem laktar lezzjoni importanti, dik li tkun ta’ fara; g[al [addie[or li qed ibati. Meta nkellmu lit-tfal fuq il-mewt ta’ xi [add ]g[ir, ma noqog[dux ng[idulhom, “Alla riedu”. Infakkruhom li wara din il-[ajja hemm il:enna, fejn Alla qieg[ed, u Alla huwa m[abba u ]gur li t-tfal l-aktar [a;a li jixtiequ f’[ajjithom hi l-im[abba. Quddiem kliem ta’ kura;; b[al dan, nag[mlu kura;; akbar fil-kliem ta’ :esù meta qal, “Jiena l-Qawmien u l-{ajja, kull min jemmen Fija, ukoll jekk imut, jg[ix, u kull min jg[ix u jemmen Fija dan ma jmut QATT.” Jalla dejjem ninvestu l[ajja tag[na fil-persuna ta’ :esù Kristu, fl-Ewkaristija, sabiex ingawdu l-:enna minn din l-art.
Carmel Caruana
L-ittri f’din il-pa;na
San :wann
L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450) jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u l-indirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma. Ittri bin-nome-de-plume ma ji;ux ippubblikati. L-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm il-punt tag[ha.
Sur Editur, G[andna l-provi li l-iktar [a;a li tirnexxi ta[t isSo/jalisti hi skola tar-re/tar. L-ewwel kellna lil Brimmer jirre/ta li hu kien Nazzjonalist di]appuntat fil-programm Xarabank. Imbag[ad kellna lil dak i]-]ag[]ug[ li g[amilha ta’ Nazzjonalist meta ltaqa’ ma’ Simon Busuttil. It-tnejn
huma Laburisti sfegatati. Dan l-a[[ar, qed ninnota, li diversi Laburisti qed i/emplu fuq programmi ta’ Radio 101 u ta’ Net TV u jilag[buha ta’ Nazzjonalisti di]gustati. G[ar-re/tar [add ma jirb[ilhom. U nistennew aktar minn dan il-gideb, aktar ma timxi ’l quddiem il-kampanja elettorali. Dan li bellg[ulhom.
Ma tistenniex a[jar. Dak li hu tajjeb hu li nNazzjonalisti qed jinteb[u b’dawn l-inganni. Imma rridu nibqg[u nkunu attenti g[ax qed nag[mluha ma’ partit (Laburista) li g[alih l-g[an ji;;ustifika l-mezzi.
G. L. Camilleri Il-Furjana
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta‘ Frar, 2013
14 Biedja
€100 miljun favur il-bdiewa mill-programm tal-i]vilupp rurali b’fondi tal-UE minn Clinton Sammut
Il-Gvern f’din il-le;i]latura kien impenjat biex jg[in issetturi kollha biex jin]amm ix-xog[ol filwaqt li jkompli jin[oloq aktar xog[ol u xog[ol ta’ kwalità. Kull settur hu importanti, kemm dak relatat mal-finanzi, kemm dak di;itali, ta’ manifattura i]da wkoll dak relatat malagrikultura. Il-Gvern [adem favur il-bdiewa Nafu li pajji]na, min[abba d-daqs l-agrikultura jiffa//ja ammont ta’ problemi i]da lGvern [are; b’numru ta’
in/entivi u skemi biex itaffi lispejje] lill-bdiewa. }ew; skemi ;odda li lGvern introdu/a f’din ille;i]latura kienu dawk relatati
mal-bdiewa f’terminu ta’ benefi//ju u t-tieni skema hi biex aktar ]g[a]ag[ ikunu in/entivati jibqg[u f’dan issettur. L-inizjattiva tal-Gvern favur il-bdiewa tinvolvi li lbdiewa professjonali li qabel l-4 ta’ Jannar ta’ din is-sena ma kinux rikonoxxuti midDipartiment tal-Proprjetà talGvern, i]da ja[dmu bi//a art minflok individwi re;istrati mal-istess Dipartiment saru rikkonoxxuti ;aladarba dawn jikkwalifikaw bil-kriterji ne/essarji. It-tieni skema kienet tinvolvi t-trasferiment ta’ art lill-bdiewa kklassifikati b[ala bdiewa professjonali, minn individwi rikonoxxuti midDipartiment tal-Proprjetà tal-
Gvern li min-na[a tag[hom ma jkunux jistg[u jkomplu jikkulvitaw l-art inkwistjoni. Aktar skemi favur il-bdiewa Dan, il-Gvern g[amlu g[ax
hu konxju li hemm bdiewa li jkunu jixtiequ jid[lu f’arran;amenti ma’ bdiewa o[ra li jkollhom ir-raba’ tag[hom fil-madwar, sabiex dawn min-na[a tag[hom ikunu jistg[u jibdew ja[dmu l-art huma minflokhom. Permezz ta’ din l-iskema, wie[ed issa jista’ jag[mel dan it-trasferiment tal-art tieg[u lil bdiewa o[ra ming[ajr ilb]onn li to[ro; xi sej[a g[allofferti, sakemm il-bdiewa
inkwistjoni jkunu waslu fi qbil li jsir dan it-trasferiment. Hemm /irkustanzi partikulari fejn il-bidwi jew il-membri tal-familja ma jkunux iridu jibqg[u ja[dmu l-art agrikola fil-pussess tag[hom, g[al diversi ra;unijiet, u din l-art allura tmur lura g[and idDipartiment tal-Proprjetà talGvern. G[al dan il-g[an, il-Gvern biddel il-pro/edura pre]enti sabiex meta tin[oloq sitwazzjoni b[al din, fis-sej[a g[all-offerti g[andha tibda ting[ata preferenza lillbdiewa professjonisti li g[andhom anqas minn 40 sena.
Il-Gvern qieg[ed jin/entiva aktar bdiewa ]g[a]ag[ biex ikomplu ja[dmu l-g[elieqi tag[hom jew biex jid[lu f’dan il-qasam permezz ta’ diversi skemi u finanzjament
Dan, il-Gvern g[amlu biex ikompli j[e;;e; aktar bdiewa ]g[a]ag[ jew di;à stabbiliti biex ikomplu jifirxu l-operat tag[hom, ikomplu jkabbru u b’hekk isiru aktar kompetittivi. B’din l-iskema [afna bdiewa professjonali jibdew jimpjegaw aktar nies mag[hom u jie[du passi akbar fit-tkabbir talindustrija tag[hom. Bdiewa dedikati
Barra minn hekk dawn ilpassi radikali li l-Gvern g[amel favur il-bdiewa, qed jg[inu biex jit[arsu linteressi tag[hom g[ax gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista jemmen fiss[i[ fil-potenzjal li j[addnu l-bdiewa u permezz ta’ dawn l-iskemi ta’ fejda se jkompli jg[in lill-bdiewa kollha full time, sabiex issa[[u u g[al pa;na 15
U[ud mill-prodotti li l-bdiewa lokali jkabbru f’pajji]na, prodotti li huma tassew imfittxija mill-konsumatur Malti
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta‘ Frar, 2013
Biedja 15
Skemi u inizjattivi favur il-bdiewa minn pa;na 14
jkabbru x-xog[ol tag[hom li tant g[andhom dedikazzjoni g[alih. Mill-banda l-o[ra, mhux esklu] li ’l quddiem il-Gvern jikkonsidra li jestendi wkoll dawn l-iskemi g[all-bdiewa li ja[dmu fuq ba]i part time. Dan seta’ jsir g[aliex issena li g[addiet, ;iet approvata mozzjoni filParlament biex g[all-ewwel darba, f’ka] ta’ qbiela talGvern biss u f’ka] ta’ bdiewa full time, kemm wara mewtu jekk il-gabillott imut
bla tfal, u kemm f’[ajtu (jekk irid), il-qbiela tkun tista’ tg[addi g[and [utu jew in-neputijiet li huma wkoll bdiewa full time. Dan wassal biex illum ta[t din il-li;i jibdew ji;u introdotti skemi ;odda g[all-;id tal-bdiewa. Il-Gvern immexxi millPartit Nazzjonalista jibqa’ impenjat biex ikompli jag[ti s-sapport me[tie; lil dan issettur u b’hekk jinkora;;ixxi lil dan issettur ikompli ja[dem b’mod sostenibbli. Madankollu, ilGvern konxju li fil-
Permezz tal-bdil fil-li;i l-bidwi jista’ jittrasferixxi l-art tieg[u lill-membri tal-familja li huma wkoll re;istrati b[ala bdiewa professjonali
kompetizzjoni li te]isti, sabiex ikunu kompetittivi, il-bdiewa jridu jkabbru loqsma tag[hom billi jkollhom aktar art agrikola x’ja[dmu. Bdiewa ]g[a]ag[ Impenn ie[or tal-Gvern
hu dak li jg[in lil bdiewa ]g[a]ag[ biex ikomplu jew jid[lu f’dan is-settur. Dan qed isir kemm bi strumenti finanzjarji kif ukoll permezz tal-bidla fil-li;i, fuq kif ti;i trasferita l-art agrikola li hi proprjetà tal-Gvern. L-investiment li sar fla[[ar snin fis-settur agrikolu, jitkellem wa[du. Dan seta’ jsir ukoll permezz tal-investiment ta’ €100 miljun mill-programm tali]vilupp rurali b’fondi talUnjoni Ewropea. Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi jitkellem mal-bdiewa M;arrin waqt ]jara fil-post tax-xog[ol tag[hom
Xog[ol il-bdiewa hu importanti g[all-ekonomija Maltija g[ax jipprovdi [xejjex friski lill-konsumaturi u lir-ristoranti
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
16 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
MALI
Irvell tal-paratruppi fil-kapitali Bamako
Tune]ini jg[ollu ritratt tal-mibki Chokri Belaid waqt il-pur/issjoni funebri fid-distrett ta’ Jebel al-Jaloud, f’Tunis (Reuters)
IT-TUNE}IJA
Eluf jing[aqdu f’luttu waqt il-funeral ta’ Belaid G[exieren ta’ eluf ta’ Tune]ini [ar;u fit-toroq ta’ Tunis fost numru ta’ in/identi vjolenti u fejn ing[aqdu f’luttu g[all-qtil tal-Kap talOppo]izzjoni sekulari Chokri Belaid li kien se[[ f’nofs il;img[a. Tal-anqas 50,000 ru[ sfidaw ix-xita biex jattendu g[all-funeral ta’ Belaid fiddistrett ta’ Jebel al-Jaloud u fost l-g[ajjat ta’ slogans antiI]lami/i u kontra l-Gvern – u bin-nies jinsistu wkoll g[al ‘Rivoluzzjoni ;dida’. It-Tune]ija kompliet teg[req fi kri]i politika wara li persuna armata fuq mutur, nhar l-Erbg[a, fet[et in-nar fuq Belaid meta dan kien fi triqtu lejn ix-xog[ol u meta sal-lum [add ma assuma responsabbiltà g[ad-delitt. Intant, il-funeral ta’ dan ilpolitiku sekulari (li kellu lprofessjoni ta’ avukat) kien lakbar wie[ed mill-mewt, fl2000, ta’ Habib Bourguiba,
il-Kap li mexxa lit-Tune]ija g[al indipendenza u l-ewwel President tal-pajji]. Il-funeral ta’ Belaid sar ta[t sigurtà intensiva u bil-pulizija tispara l-gass tad-dmug[ biex tferrex gruppi ta’ ]g[a]ag[ li kienu qeg[din ikissru lkarozzi qrib ta/-/imiterju u bil-qawwiet tal-li;i anki ju]aw il-gass fuq dimostranti barra l-Ministeru g[all-Intern fil-kapitali. U[ud mid-dimostranti kkundannaw lil Rachid Ghannouchi, li jmexxi lillPartit Ennahda (I]lamiku) filGvern, b[ala ‘kriminal u assassin’, bil-pulizija anki tferrex dimostranti ta’ kontra l-Gvern fil-belt ta’ Gafsa, fejn Belaid kellu [afna mill-appo;;, u wara in/identi fejn intefg[u l;ebel u l-bombi tan-nar. It-Tune]ija, il-pajji] li ta bidu g[ar-rivoluzzjonijiet stori/i tar-Rebbieg[a G[arbija, tinsab maqsuma bejn lI]lami/i fit-tmexxija u l-
avversarji sekulari u binnuqqas ta’ progress so/jali u ekonomiku ikompli jispikka mindu tke//a l-President Zine al-Abidine Ben Ali f’Jannar tal-2011. Sadattant, mal-10,000 Tune]ini organizzaw mar/ ta’ luttu g[al Belaid anki fil-belt ta’ Sidi Bouzid, lejn inNofsinhar, u fejn kienet bdiet ir-rewwixta storika kontra Ben Ali. Fl-istess [in, il-banek u xi [wienet ma fet[ux f’Tunis u fi bliet o[ra b’reazzjoni g[al strajk li sej[u l-unions bi protesta g[all-qtil ta’ Belaid i]da l-karozzi tal-linja [admu b[as-soltu. Intant, il-linja Tunis Air issospendiet it-titjiriet kollha tag[ha min[abba din lazzjoni; bil-linja tal-ajru E;izzjana EgyptAir t[assar ]ew; titjiriet lejn it-Tune]ija wara li l-istaff fl-ajruport ta’ Tunis issie[eb mal-istrajk ;enerali.
L-ibnadi ta’ Bamako lejn il-Punent kienu f’morsa ta’ tensjoni lbiera[ fost sparar qalil bejn qawwiet talGvern u numru ta’ paratruppi ‘ribelli’. L-a[[ar rapporti qalu li lqawwiet tal-Gvern si;illaw iz-zona madwar il-ba]i talparatruppi, waqt li waslu rrinforzi biex ira]]nu l-irvell li mifhum kien dovut g[al ‘rabja fost il-paratruppi’ talli ttie[du xi mi]uri dixxiplinarji kontra wie[ed minn tag[hom u fejn ‘irrea;ixxew g[al dan bl-isparar’. Il-paratruppi – mifhuma b[ala elementi leali g[alleks-President Amadou Toumani Toure – ilhom ‘imwarrbin fil-;enb’ mindu, f’Marzu, se[[ il-kolp ta’ stat militari li tefa’ lill-Mali f’kaos u li anki wassal g[all-okkupazzjoni tal-artijiet tat-Tramuntana minn ribelli I]lami/i u membri tat-tribu tat-Twareg. Intant, l-isparaturi talbiera[ f’Bamako se[[ew waqt li l-militar ta’ Franza u Chad komplew bil-ka//a
g[all-militanti I]lami/i fitTramuntana ta’ Mali, mijiet ta’ kilometri ‘l bog[od millkapitali, u meta b[alissa g[addejja t-tieni fa]i taloffensiva militari (ta[t tmexxija Fran/i]a) kontra dawn il-militanti alleati mal-Al-Qaida. Sadattant se[[et l-ewwel splu]joni suwi/ida mindu lmilitanti I]lami/i tke//ew mill-fortizzi ta’ Gao, Timbuktu u Kidal (qalb idde]ert) lejn it-Tramuntana ta’ Mali u wara li, fil-11 ta’ Jannar, se[[ l-intervent militari bil-Fran/i]i b[ala protagonisti. F’din l-isplu]joni, qrib ta’ Gao, aggressur tajjar lilu nnifsu waqt li kien g[addej b’mutur minn quddiem checkpoint u fejn suldat indarab [afif. Sadattant gruppi fost ilparatruppi ‘mwarrbin’ qeg[din jorganizzaw ilprotesti biex jinsistu li lkmandanti jibag[tuhom fuq il-front tal-gwerra [alli jissie[bu fl-offensiva kontra l-militanti.
IN-NI:ERJA
Jinqatlu [addiema tas-sa[[a f’Kano Aggressuri armati rekbin fuq il-muturi qatlu tal-anqas disa’ [addiema fil-qasam tassa[[a u li kienu qeg[din ilaqqmu n-nies kontra l-poljo. Dan se[[ waqt ]ew; attakki separati fil-belt ta’ Kano lejn itTramuntana u meta d-dmija mistennija taffettwa l-isforzi tal-entitajiet tas-sa[[a globali biex jeliminaw il-poljo (virus li jista’ jikka;una l-parali]i) f’dan il-pajji]. G[alkemm [add ma [a responsabbiltà g[all-attakki, il-grupp Boko Haram ta’ militanti I]lami/i qed ikun akku]at dwar sensiela ta’ azzjonijiet vjolenti fil-konfront tal-qawwiet tas-sigurtà f’Kano u li se[[ew fil;img[at ri/enti.
Il-militanti ta’ Boko Haram – li jrid jimponi l-li;i I]lamika (Xarja) fuq il-poplu – anki mag[rufa li jikkundannaw ‘ilmedi/ina tal-Punent’ u meta s-sena l-o[ra kienu responsabbli g[all-qtil ta’ mijiet ta’ persuni (fin-Ni;erja). Boko Haram jitqies b[ala lakbar theddida g[all-istabbilità tan-Ni;erja u l-President Ni;erjan Goodluck Jonathan enfasizza r-rabtiet bejn ilgrupp u l-elementi estremisti I]lami/i fir-re;jun tas-Sahara. Il-President kompla li dawn ir-rabtiet ‘;ustifikaw’ idde/i]joni tieg[u biex jissie[eb fl-isforzi tal-qawwiet Fran/i]i u tal-Punent tal-Afrika g[al kontra l-militanti f’Mali.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
A[barijiet ta’ Barra 17 IS-SIRJA
Mal-5,000 refu;jati qeg[din ja[arbu ‘kuljum’ L-A;enzija tan-Nazzjonijiet Uniti g[ar-Refu;jati lbiera[ ]velat li mal-5,000 refu;jati qeg[din ja[arbu ‘kuljum’ mis-Sirja u fejn qeg[din ifittxu l-kenn g[and il-;irien tarre;jun. Adrian Edwards, kelliem g[all-UNHCR, spjega dan ilpunt waqt konferenza tala[barijiet f’:inevra (flI]vizzera) u fejn wissa li qeg[din jitkellmu dwar kri]i umanitarja ‘totali’. Jidher ukoll li matul ix-xahar ta’ Jannar kien hemm spinta qawwija ta’ refu;jati Sirjani – tant li n-numru re;istrat jindika qab]a ta’ xejn anqas minn 25 fil-mija fi spazju ta’ xahar biss. Mindu beda l-konflitt tasSirja sentejn ilu ‘l fuq minn 787,000 Sirjani re;istraw b[ala refu;jati jew qeg[din jistennew ‘it-tmiem tal-
pro/ess’ biex jing[ataw refu;ju fil-pajji]i l-o[ra tarre;jun; b’mod notevoli lLibanu, l-Iraq, il-:ordan u tTurkija. Sadattant, in-nuqqas talilma fis-Sirja qed isir dejjem aktar akut u bl-ilma inkwistjoni (anki) kultant qed tispi//a kontaminata – bilFond tat-Tfal (UNICEF) tanNazzjonijiet Uniti twissi dwar sitwazzjoni ‘li qed i]]id dejjem aktar il-potenzjal tal-mard fost it-tfal Sirjani’. Il-UNICEF [are; stqarrija fis-sens li l-ewwel evalwazzjoni tas-Sirja fuq ba]i nazzjonali ]velat li l-provvisti talilma fl-ibnadi affettwati millkonflitt naqsu b’]ew;-terzi mil-livelli re;istrati qabel ilkri]i attwali u fejn is-Sirjani qamu kontra r-re;im ta’ Damasku mmexxi millPresident Bashar al-Assad.
IR-RENJU UNIT
Bdot fis-sakra Il-linja tal-ajru Rumena Tarom [assret titjira minn Londra lejn Bucharest wara suspetti li l-bdot kien fissakra L-awtoritajiet fl-ajruport ta’ Heathrow f’Londra waqfu lbdot milli jitlaq b’Airbus A318 lejn il-kapitali tarRumanija min[abba l-kudnizzjoni li kien jinsab fih. Kelliem g[at-Tarom, il-linja
tal-ajru nazzjonali Rumena, qalet li issa l-bdot kien sospi] mix-xog[ol u ntqal li jekk jirri]ulta li dan fil-fatt kien fis-sakra, hu kien se jitke//a mix-xog[ol. Kelliem g[all-ajruport ta’ Heathrow qal li l-bdot inqabad li ma kienx fi stat li jtajjar ajruplan waqt check ta’ rutina tal-bdoti li jkunu se jitilqu mill-ajruport.
I?-?INA> Ra;el li jrabbi s-sriep jo[ro; il-velenu minn cobra waqt wirja fir-razzett tieg[u hekk kif fl-Asja se ti;i /elebrata s-Sena l-:dida Lunari li jibda fl-10 ta’ Frar u din is-sena se tkun mag[rufa b[ala s-Sena tas-Serp (Ritratt> Reuters)
IL-KOREA TA’ FUQ
Il-poplu jmut bil-;u[ u d-dittatura ti//elebra Rapporti mhumiex ikkonfermati minn sorsi indipendenti qalu li eluf ta’ residenti fil-Korea ta’ Fuq setg[u mieg[u bil-;uh fl-istess ]mien meta l-pajji], is-sena l-o[ra, kien qed ji//elebra ‘b[ala massa’ il-mitt anniversarju mit-twelid ta’ Kim Il-sung; ilfundatur tal-Istat komunista. Ir-rapporti ng[ataw minn ASIAPRESS, a;enzija bba]ata f’Osaka, fil-:appun, u fejn ing[ad li l-;u[ laqg[et ir-re;jun spe/ifiku tal-Korea ta’ Fuq fejn jipprodu/u lqmu[. Sadattant, esperti fil-Korea t’Isfel qalu li ma kienx possibbli li jkollhom konferma indipendenti u meta mag[ruf li n-nies tal-Korea ta’ Fuq ta’
spiss ibatu l-;u[ – tant li anali]i tan-Nazzjonijiet Uniti, fl-2011, uriet li madwar terz tat-tfal fil-pajji] komunista jbatu min-nuqqas ta’ nutrimenti. Fl-istess [in, l-a[[ar indikazzjonijiet tal-’;u[ qattiel’ ibba]aw fuq rapporti tala;enzija mir-re;jun minbarra kuntatti ma’ persuni li qasmu l-fruntiera jew li ‘[arbu millKorea ta’ Fuq’. G[aldaqstant ;ie rappurtat li r-residenti filprovin/ji ta’ Hwanghae lejn it-Tramuntana u n-Nofsinhar tal-Korea ta’ Fuq batew minn dan il-;u[ bejn ix-xhur ta’ Jannar u Mejju tal-2012. Il-villa;;i tal-biedja firre;jun ta’ Hwanghae huma importanti b[ala ‘ba]i g[all-
produzzjoni tal-ikel’ mhux biss g[all-Armata komunista i]da anki g[all-[addiema flibliet – u bir-rapport isemmi ‘l-e]empji li ng[ataw millbdiewa u l-[addiema firre;jun’. Issemmiet anki r-rata talmewt (bl-effett tal-;u[) li ffissaw b[ala ‘tletin minn kull elf ru[‘ u b’din ir-rata tkun deskritta b[ala ‘tletin darba og[la minn ta’ sena komuni’. Intant, [add fost ir-residenti tal-Korea ta’ Fuq ma ssemmew bis-s[i[ fir-rapport u meta hu anki impossibbli li wie[ed jikkonferma l-kontenut tieg[u u minkejja li l;urnalisti ta’ ASIAPRESS spi//aw i]uru r-re;jun partikulari.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
18 A[barijiet ta’ Barra L-ITALJA
Kes[a fi Sqallija It-tbassir tat-temp fl-Italja qed jindika li g[all-;ranet li ;ejjin in-Nofsinhar tal-pajji] se jkompli jin[akem minn kes[a kbira u dan mistenni jkun l-itwal perjodu ta’ kes[a ta’ din ix-xitwa fl-Italja. Qed ikun imbassar li l-qilla ta’ dan il-maltemp se tin[ass l-aktar fi/-?entru u nNofsinhar tal-Italja u fil-fatt, ilbiera[ dan kien di;à beda jin[ass hekk kif fuq il-g]ira ta’ Lipari barra Sqallija ni]let ftit borra u f’Napli, fuq ilvulkan Vesuvio, ni]let il-borra wkoll u tant kien hemm borra li t-taqsima tal-Protezzjoni ?ivili [ar;et twissijiet lissewwieqa min[abba l-periklu g[as-sewqan fl-in[awi talvulkan. Barra minn hekk, kien mistenni maltemp akkumpanjat minn ri[ qawwi fir-re;jun ta’ Calabria u fi Sqallija. I]da qed ikun imbassar li din il-mew;a ta’ kes[a li ;ejja se tkun anqas qawwija minn dik ta’ Frar ta’ sena ilu, imma minkejja dan, it-temperatura xorta se tkun tal-anqas 4 gradi ta[t i]-]ero.
Il-:ERMANJA> Ra;el ifittex g[all-ikel fi skip ta’ supermarket f’Berlin. Hu jifforma parti minn g[aqda li fiha n-nies kif ukoll xi [wienet u kumpaniji joffru l-ikel ]ejjed lill-konsumatur b’xejn. Aktar milli min[abba ra;unijiet finanzjarji, dan qed isir b’rabja fil-konfront tal-[ela tal-ikel hekk kif in-Nazzjonijiet Uniti tikkalkula li kull sena, terz tal-ikel prodott jintrema, u dan ikollu valur ta’ triljun dollaru Amerikan (ritratt> Reuters)
IR-RENJU UNIT L-ISTATI UNITI
Issa se jmiss lil Moody‘s Skont il-Wall Street Journal, il-Prosekutur :enerali ta’ New York ta bidu g[al investigazzjoni kontra t-tliet a;enziji ewlenin tal-credit rating dwar kif a;ixxew tul il-kri]i finanzjarja. Il-Gvern Amerikan di;à beda jie[u passi legali kontra Standars & Poor’s imma l-;urnal influwenti Amerikan qal li s’issa mhux /ar jekk l-awtoritajiet legali ta’ New York humiex se jmexxu bl-azzjonijiet legali kontra dawn l-a;enziji. Jidher i]da li [afna awtoritajiet legali ta’ stati Amerikani qed jistennew li l-kaw]a tal-Gvern Amerikan kontra Standard & Poor’s tibda biex huma wkoll jift[u l-kanuni kontriha. I]da l-awtoritajiet legali tal-Gvern Amerikan issa qed jikkunsidraw li jie[du wkoll passi legali kontra Moody’s min[abba l-mod kif [adu /erti de/i]jonijiet li effettwaw isswieq finanzjarji.
T[assib dwar l-ikel Hekk kif aktar prodotti talfri]a qed jinstabu li b’in;ann kien fihom la[am ta]-]iemel, il-Food Standards Agency talbet g[al kontrolli aktar stretti fuq il-prodotti mag[mulin billa[am. Il-FSA issa qed titlob li lprodotti kollha bi/-/anga b[al burgers, pulpetti u affarijiet o[ra, isirulhom testijiet u ji;u pre]entati lill-a;enzija sal-15 ta’ Frar. Is-settur tal-ikel Ingli] jins-
ab mhe]]e] minn [afna ka]i ta’ prodotti li suppost kien fihom i/-/anga u fil-verità kellhom la[am ta]-]iemel u apparti dan, kien hemm dubji serji dwar kif dan inkiseb u dwar il-kwalità tieg[u. L-a[[ar fis-sensiela kien hemm il-lasagna tal-kumpanija Findus li minflok /an;a, fil-ma;;oranza kellha la[am ta]-]iemel. Esperti tal-ikel qalu li lla[am ta]-]iemel ma kellu
ebda periklu g[as-sa[[a talbniedem imma din is-sejba qanqlet t[assib dwar kif qed ji;i prodott l-ikel u dwar ilkumpaniji li qed jippro/essaw il-prodotti mag[mulin billa[am. Qed jirri]ulta li [afna affarijiet, fosthom i/-/an;a, li jinbieg[u minn kumpaniji stabbiliti Ingli]i jkunu n[admu barra mill-pajji] u spiss imbag[ad il-la[am li jintu]a jkun ;ej minn pajji] ie[or.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
A[barijiet ta’ Barra 19
L-ISTATI UNITI
Stennija g[al asterojde... l-ebda /ans ta’ impatt L-A;enzija tal-Ispazju NASA sostniet li asterojde ]g[ira g[andha tg[addi qrib [afna taddinja proprju l-;img[a ddie[la u meta m’hemmx lok g[al allarm min[abba li ma je]isti l-ebda potenzjal ta’ xi impatt. Kien proprju grupp ta’ astronomi dilettanti li s-sena l-o[ra skoprew l-asterojde inkwistjoni – mag[rufa b[ala 2012 DA14 – minn Spanja. L-asterojde g[andha d-daqs ta’ swimming pool ( li hu mibni fuq l-ispe/ifikazzjonijiet Olimpi/i) u mistennija tasal sa 27,520 kilometru ‘l bog[od mid-dinja matul illejl ([in tal-Ewropa) tal-15 ta’ Frar li ;ej. L-asterojde fil-fatt g[andha tg[addi eqreb missatelliti tat-televi]joni li ji//irkondaw id-dinja u li jfisser ‘l-eqreb inkontru’ mindu x-xjenzati bdew isegwu l-movimenti tal-asterojdi xi [mistax-il sena ilu. Is-satelliti tat-televi]joni u dawk g[at-temp u lkomunikazzjoni mag[rufa li jtiru fuq livell og[la (b’xi 800 kilometru), i]da l-astronomu Donald Yeomans, malLaboratorju g[al Jet Propulsion ta’ NASA li hu bba]at f’Pasadena, f’Kalifornja, jag[milha /ara li ‘hu impossibbli’ li d-dinja tintlaqat minn din l-asterojde.
IL-KOREA T’ISFEL> Morin Amerikan jie[u sehem f’e]er/izzju militari g[ax-xitwa f’Pyeongchang, lejn il-Lvant ta’ Seoul. Dan l-e]er/izzju sar ukoll bil-parte/ipazzjoni ta’ morini tal-Korea t’Isfel u wara li l-Korea ta’ Fuq komunista [alfet li tie[u ‘azzjoni aktar b’sa[[itha’ (i]da li ma spe/ifikatx) minbarra li twettaq aktar provi ta’ rokits kif ukoll tat-tip nukleari (Reuters)
L-ISTATI UNITI
Jit[assru t-titjiriet qabel maltemp bil-borra ‘storiku’ Ir-residenti fl-artijiet tal-kosta lejn ilGrigal sal-biera[ kienu qed jistennew elementi ta’ maltemp [orox g[all-a[[ar u li jinkludu borra fuq livell ‘storiku’ – tant li spi//aw t[assru minn qabel il-mijiet tattitjiriet. Mistenni wkoll li l-maltemp jaqta’ lprovvisti tad-dawl g[al diversi zoni minbarra li jo[loq kaos g[at-traffiku, u waqt li l-irwiefen bil-borra jipparalizzaw il[ajja normali fi bnadi ta’ New England. Il-maltemp x’aktarx jil[aq l-eqqel tieg[u proprju llum, bit-t[ejjijiet ta’ emer;enza jkunu intensivi, u bl-iskejjel jag[lqu f’Boston fejn mistenni li jin]el
rekord ta’ borra f’/erti in[awi. Is-servizzi meteorolo;i/i wissew dwar il-possibbiltà kbira ta’ ‘maltemp ming[ajr pre/edent’ u fost twissijiet li jestendu mill-in[awi ta’ New Jersey g[al Maine. F’dawn is-sig[at mistennija jqumu lirwiefen ‘kwa]i fuq livell ta’ urugan’ g[all-bnadi indikati u bil-linji tal-ajru jipposponu s-servizzi sakemm it-temp ikun jippermetti. Is-Sindku ta’ Boston Thomas Menino [e;;e; lis-sidien tan-negozji biex ‘jikkunsidraw li ma jda[[lux lill[addiema g[ax-xog[ol’ [alli jimminimizzaw il-possibilità li n-nies jispi//aw
‘i]olati’ b’ka;un tal-elementi. Sadattant, fi New York (fejn g[adhom friski l-memorji tal-Urugan Sandy li kien straxxna l-in[awi f’Ottubru), il-famu] ferry ta’ Staten Island naqqas mill-iskeda tieg[u – u g[alkemm l-iskejjel tal-in[awi baqg[u miftu[in, ir-residenti tal-post kienu mwissija ‘biex jistennew u j[ejju g[all-ag[ar’. Is-Sindku ta’ New York Michael Bloomberg qal li r-residenti kienu m[e;;a biex ja[]nu l-provvisti potenzjali, inklu]a l-medi/ina, min[abba l-potenzjal ta’ qtug[ fil-provvista tad-dawl u ‘d-diffikultajiet sussegwenti g[at-trasport’.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
21
20
Il-pubbliku hu m[e;;e; ikompli jg[in biex il-Prim Ministru Lawrence Gonzi jkompli jwassal il-messa;; po]ittiv tieg[u
Is-Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista jappella g[all-;enero]ità tal-pubbliku minn pa;na 1
Fil-Maratona tal-lum mhux se jonqos l-ispettaklu
Bazaar g[and l-Orsolini Se jkun miftu[ bazaar g[and l-Orsolini fi Gwardaman;a mit-Tnejn 11 ta’ Frar sal-:img[a 22 ta’ Frar bejn id-9 a.m. u s-1 p.m. u bejn l-4 p.m. u 6 p.m.
“Il-Partit Nazzjonalista nieda programm elettorali li hu b’sa[[tu, fattibbli u li j[ares lejn ix-xog[ol, issa[[a u l-edukazzjoni, u biex inwasslu dan il-messa;; g[andna b]onn il-fondi sabiex inkunu nistg[u nwassluh lil kul[add, biex il-poplu Malti jkun jista’ jag[mel il-;udizzju tieg[u u ji]en bejn il-politika talPartit Nazzjonalista u dik tal-Partit Laburista.” B’rabta mal-kummenti ta’ An;lu Farrugia dwar kuntratturi vi/in ilPartit Laburista, is-Segretarju :enerali qal li b’differenza millPartit Laburista, il-Partit Nazzjonalista jdur fuq il-;enero]ità
tal-poplu Malti u G[awdxi. Il-pubbliku jista’ jag[ti donazzjoni ta’ €15-il billi j/empel 5170 2008, donazzjoni ta’ €25 fuq 5180 2011 u donazzjoni ta’ €50 fuq 5190 2050. Wie[ed jista’ wkoll jag[ti donazzjoni ta’ €6.99 billi jibg[at SMS fuq 5061 8928 jew permezz tas-sit www.mychoice.pn. Il-maratona ta’ spettaklu u divertiment tibda tixxandar live minn nofsinhar sal-11 ta’ filg[axija fuq Net Television u Radio 101. Paul Borg Olivier, fl-a[[ar nett, f’messa;; ta’ appell, [e;;e; lillpubbliku biex i]ur id-Dar ?entrali matul il-Maratona. “L-appell tieg[i hu biex il-poplu
Malti u G[awdxi ji;i hawnekk fidDar ?entrali, jiltaqa’ mal-Uffi/jali u l-Kandidati tal-Partit kif ukoll malVi/i Kap Simon Busuttil u mal-Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi.” Fl-Elezzjoni :enerali, il-vot huwa importanti, sa[aq is-Segretarju :enerali, imma “f’dawn il-;img[at, il-kontribuzzjoni finanzjarja tag[kom hija importanti [afna wkoll, u allura nappella biex ti;u hawnekk u tag[tu l-kontribuzzjoni tag[kom sabiex finalment inkunu nistg[u nsarrfuha f’messa;; u politika b’sa[[itha g[all-[ames snin li ;ejjin.” Ara wkoll l-editorjal f’pa;na 11
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
22 Festi minn Joe Chetcuti – joechetcuti@onvol.net
Il-kbir patrijarka San :u]epp lejn is-sena 2019-2020 Bl-im[abba spe/jali li g[andu l-[abib tieg[i millQala, G[awdex, Fr Charles Buttigieg, lejn San :u]epp, dan l-a[[ar g[amel studju tassew interessanti fuq dan il-qaddis kbir u [assejt li g[andi nwasslu lilkom il-qarrejja. Fr Charles jirrakkonta lim[abba spe/jali lejn San :u]epp, ir-Ra;el :ust u Kastissimu ta’ Marija u Patrun tal-Knisja Universali. Dan g[aliex ;ej minn parro//a li hi ddedikata lil San :u]epp kif ukoll lil Marija Immakulata. Fr Charles jirrakkonta li meta kien Ruma jistudja tTeolo;ija Biblika flUniversità tal-:i]witi talGregorjana, kien qara dwar il-ktieb apokrifu ‘L-Istorja ta’ San :u]epp ilMastrudaxxa’. Hu ktieb li nkiteb fis-sekli tal-bidu u hu
prin/ipalment diskors twil dwar il-mewta qaddisa ta’ San :u]epp li jg[id li din se[[et meta :esù kellu dawk id-19 u l-20 sena. Fil-fatt, il-van;eli jsemmu li meta :esù kellu tnax-il sena, intilef fit-tempju u lil San :u]epp ma jsemmuhx i]jed meta :esù beda l-[ajja pubblika tieg[u ta’ madwar 30 sena u g[alhekk mela, San :u]epp miet bejn dan ilperjodu ta’ snin. Fil-fatt, il-Knisja Kopta flE;ittu ti//elebra l-mewt ta’ San :u]epp nhar is-26 taxxahar tag[hom ta’ Abib li ji;i t-2 ta’ Awwissu tag[na. Il-Knisja fl-Etjopja wkoll ti//elebra l-festa ta’ San :u]epp fis-26 tax-xahar tag[hom ta’ Hamle. U g[alhekk dan kollu juri li s-sena 2019-2020 ta[bat lelfejn sena mill-mewt, jew a[jar, mit-twelid g[as-sema,
ta’ San :u]epp. Fr Charles g[amel talba lill-Kongregazzjoni tal-Kult Divin u tas-Sagramenti f’Ruma biex jikkonsidraw li s-sena 2019-2020 tkun ‘Sena :u]eppina’ b[alma kien sar ma’ San Pawl u g[alhekk tkun sena ta’ riflessjoni kbira dwar din il-figura tant u tant nobbli u qaddisa ta’ San :u]epp fil-Knisja kollha. Fil-fatt, waslet risposta mill-Vatikan li tg[id li din ilproposta se ti;i kkunsidrata u studjata. G[alhekk fi ftit tassnin o[ra jekk il-Bambin irid, g[adna ni//elebraw festi kbar ad unur San :u]epp. Dan ukoll ja[bat mal-150 sena mill-Proklamazzjoni ta’ San :u]epp b[ala l-Patrun Universali tal-Knisja Kattolika mill-Beatu Papa Piju lX fl-1870. Ja[bat ukoll l-elf u sena mill-Kult :u]eppin fl-
Ewropa tal-Punent. Din g[andha tkun sena ta’ grazzja wisq kbira g[all-Knisja
Kattolika u g[ad-devoti kollha ta’ dan il-qaddis kbir San :u]epp.
Il-festa ta’ San Pawl Il-wirja annwali tal-mudelli tal-knejjes Fil-Knisja Kolle;;jata Pawlina fil-Belt Valletta g[ada se tkun i//elebrata l-festa litur;ika tan-Nawfra;ju tal-Appostlu Missierna San Pawl. G[ada, jum il-festa litur;ika, fl-10 a.m. tibda quddiesa kon/elebrata solenni. Din se titmexxa minn Monsinjur Charles J. Scicluna, l-Isqof Aw]iljarju. Wara li tintemm il-kon/elebrazzjoni solenni jsir id-d[ul tal-istatwa tal-Appostlu Missierna San Pawl fin-ni//a.
U fil-Munxar, G[awdex G[ada, fil-knisja parrokkjali tal-Munxar, G[awdex, issir il-festa ta’ San Pawl Nawfragu. G[ada fid-9 a.m. jibda l-
pontifikal solenni li se jkun immexxi minn Monsinjur Isqof Mario Grech. F’Burmarrad Fil-kappella ta’ San Pawl Milqi f’Burmarrad g[ada se tkun i//elebrata l-festa ta’ San Pawl. Fid-9.30 a.m. tibda parata mill-Iscouts tal-Qawra. Fl-10 a.m. se jsir diskors minn Patri Stephen Borg OFM Conv, jinqraw xi poe]iji u fl-10.30 a.m. se tibda quddiesa bil-prietka li se titmexxa mill-Kappillan talParro//a ta’ Burmarrad Patri Joe Mamo OFM Conv. Se jie[u sehem il-kor tal-parro//a ‘{lewwa ta’ Marija’.
Ninsabu fuq l-g[atba talbidu tar-Randan Imqaddes. }mien li fih nibdew nid[lu bilmod fl-ispirtu ta’ penitenza u devozzjoni lejn il-Passjoni tasSinjur tag[na :esù Kristu. Kull sena fl-ewwel jiem tarRandan, l-G[aqda Dilettanti Mudelli tal-Knejjes torganizza wirja ta’ folklor reli;ju] fisSala San Fran;isk fi Triq Melita, il-Belt. Din is-sena se ssir bejn is-16 ta’ Frar u t-2 ta’ Marzu u dd[ul hu ming[ajr [las. Wara l-attività hemm storja tassew interessanti li nibtet 27 sena ilu. Sa mill-1986 lG[aqda Dilettanti tal-Knejjes dejjem kienet minn ta’ quddiem nett biex tie[u [sieb ;enwinament dak kollu kon-
ness mal-kult u t-tradizzjonijiet antiki ta’ missirijietna f’dak li g[andu x’jaqsam mal-mudelli tal-knejjes fi djarna. Dan sabiex il-patrimonju ta’ pajji]na jibqa’ ji;i apprezzat tul i]-]minijiet u mg[oddi bla mittiefes lill-;enerazzjonijiet futuri. Kien ]mien meta l-passatemp tal-mudelli tal-knejjes u statwi kien tista’ tg[id qed imut mewta naturali. Kien g[alhekk li numru ta’ [bieb iltaqg[u flimkien biex dan iddelizzju Nisrani kif g[adu jissejja[ sal-lum, ma jintilifx imma jibqa’ jitgawda, anzi jikber u joktor mal-milja ta]]mien. Tul is-snin l-g[aqda saret wa[da mill-aktar mag[rufin fil-g]ejjer tag[na u ng[atat stima kbira anke mill-kbarat tal-pajji]i. Id-delizzju tal-armar talmudelli tal-knejjes hu antik immens f’pajji]na tant li dan imur lura sa ]mien ilKavallieri. Matul is-seklu 19 il-Maltin mhux biss baqg[u j[arsu t-tradizzjonijiet li wirtu ming[and missirijiethom, i]da ssuktaw ikabbruhom u din iddrawwa hekk sabi[a ma]]mien ]viluppat kif nafuha llum. Sa qabel it-Tieni Gwerra Dinjija dan id-delizzju kien laktar delizzju mifrux fost ilpoplu tant li [afna jg[idu li ma kontx tid[ol f’dar li ma ssibx fiha dik ir-rokna msej[a ‘taddevozzjoni’. Naturalment, ilqerda li ;abet mag[ha l-gwerra laqtet ukoll dan id-delizzju min[abba li [afna minn dawk li kellhom il-mudelli tag[hom fil-Belt u l-Kottonera tilfuhom, mudelli li kienu ilhom jintirtu mijiet ta’ snin. {afna mbag[ad bdew jaqtg[u qalbhom sabiex ja[dmu mudell ie[or waqt li o[rajn impenjaw ru[hom f’delizzji o[ra li g[alkemm jg[inu fl-i]vilupp mentali ta’ dak li jkun, u[ud minnhom
sfortunatament ftit li xejn g[andhom x’jaqsmu mal-kultura u t-tradizzjonijiet ta’ pajji]na. Kien g[alhekk intervent mill-aktar f’waqtu meta fl1986 twaqqfet l-G[aqda Dilettanti Mudelli tal-Knejjes. Minn ]mien g[al ]mien lg[aqda torganizza laqg[at g[all-membri li issa jla[[qu aktar minn tliet mija u [amsin. L-g[aqda to[or; ukoll fuljett kull xahrejn bl-isem ‘Il-Knisja Tieg[i’ li jitqassam b’xejn lillmembri. L-attività ewlenija ta’ kull sena hi l-wirja li ssir flewwel [mistax tar-Randan Imqaddes fis-Sala San Fran;isk. Fil-wirja, il-membri jesibixxu dak li jkunu [admu jew irrinnovaw f’dik is-sena partikulari. Dawk kollha li jmorru, jistg[u jaraw selezzjonijiet ta’ affarijiet li jvarjaw minn mudelli ta’ knejjes, statwi li jirrappre]entaw episodji talPassjoni ta’ Kristu, vari titulari tal-Madonna u l-qaddisin, altari armati g[all-okka]joni, diversi mudelli ta’ pur/issjonijiet, kollezzjonijiet ta’ santi, u affarijiet o[ra konnessi malfolklor reli;ju]. Din il-wirja hi wkoll ]mien opportun sabiex wie[ed jid[ol membru fl-G[aqda, xi [a;a li ti;ri kull sena, g[aliex din ilwirja, armata b’mod mill-a[jar sal-inqas dettall, dejjem ti;bed membri ;odda lejha, spe/jalment ]g[a]ag[. Wara kollox, hu d-dmir ta’ kull membru fl-g[aqda li dan id-delizzju ma jintilifx imma jibqa’ g[addej minn nisel g[al ie[or. Il-pubbliku ;enerali hu m[e;;e; jattendi g[al din ilwirja annwali li se tkun armata fis-sala ta’ ta[t il-knisja ta’ San Fran;isk ta’ Putirjal. Ilwirja se tkun miftu[a mis-Sibt 16 ta’ Frar u sas-Sibt 2 ta’ Marzu, kuljum bejn id-9.30 a.m. u n-12.30 p.m. u bejn l4.30 p.m. u s-7.30 p.m.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
Tag[rif 23 Party tal-Karnival g[at-tfal fir-Rabat
Se jkun organizzat party talKarnival g[at-tfal illum isSibt 9 ta’ Frar mis-2 p.m. ’il quddiem, fis-Sala tal-Ka]in tal-Banda L’Isle Adam tarRabat. Ikun hemm ikel, xorb, divertiment ma’ buffu, face painting u log[ob. Il-biljetti jiswew €4 u jinkisbu ming[and il-Bar tal-Ka]in, ilBanka tal-Lottu u membri tasSezzjoni }g[a]ag[. Bazaar fin-Naxxar Id-Dar Familja Mqaddsa g[all-Anzjani fin-Naxxar se torganizza bazaar fil-;nien spazju] ta’ quddiem id-Dar illum is-Sibt 9, il-{add 10, u t-Tnejn 11 ta’ Frar bejn id9.30 a.m. u s-7.30 p.m. Se jkun hemm g[all-bejg[ o;;etti ;odda, pjanti,o;;etti g[all-kollezzjonijiet, kejkijiet u o;;etti u]ati, o;;etti talkristall u kwadri tal-qaddisin fuq it-tila. Se jkun hemm ukoll kwantità kbira ta’ [axix li wie[ed ikun jista’ jakkwista bi prezz baxx [afna. Id-Dar Familja Mqaddsa hi Dar tal-Knisja mmexxija millAzzjoni Kattolika. B[alissa
hemm 85 resident joqog[du fiha. Il-parti l-kbira minnhom g[andhom b]onn kura medika. Ir-residenti j[allsu mi]ata imma din mhix bi]]ejjed biex tkopri l-ispejje] tas-servizz li jing[ata. Il-Knisja tg[in lid-Dar finanzjarjament biex tkopri xi w[ud mill-ispejje]. Ilkumplament tal-flus jin;abru minn attivitajiet organizzati mill-Bord ta’ Tmexxija u mill[afna voluntiera. Karnival fl-Isla L-Isla kienet fost il-pijunieri fl-attivitajiet organizzati b’rabta mal-Karnival f’Malta, sa mill-ewwel ]minijiet li beda jkun organizzat ilKarnival f’Malta. Wara numru ta’ snin li lKarnival kien nieqes mill-Isla, il-Kunsill Lokali [ass li din is-
sena g[andha tkun organizzata lejla ta’ attività g[ada l-{add 10 ta’ Frar mis-6 p.m. ’il quddiem f’Misra[ l-4 ta’ Settembru. Din l-idea ntlaqg[et tajjeb ferm mir-residenti fejn b’nostal;ija [adu interess dwar il-Karnival fl-Isla filpassat u qed i[arsu ’l quddiem g[all-attività ta’ din is-sena b’tant entu]ja]mu. Din l-attività se tkun ta[t iddirezzjoni ta’ Leon Promotions. Party tal-Karnival fl-Imqabba Il-Junior Club fi [dan is-
So/jetà Mu]ikali Madonna tal-:ilju tal-Imqabba se torganizza festin tal-Karnival g[at-tfal kollha tal-Imqabba u l-[bieb tag[hom.
Dan il-festin se jsir nhar itTlieta 12 ta’ Frar fl-10 a.m. fil-bini l-;did tal-Ka]in tasSo/jetà Mu]ikali Madonna tal-:ilju, li jinsab fil-pjazza ewlenija tal-Imqabba. L-attività se tinkludi ikel, xorb u diversi sorpri]i. It-tfal kollha huma m[e;;in jattendu f’atmosfera divertenti u ji;u libsin il-kostum talKarnival.
Bookings isiru fuq 99275037, filwaqt li aktar informazzjoni tinkiseb mis-sit elettroniku uffi/jali tasSo/jetà Mu]ikali Madonna tal-:ilju www.talgilju.com. Ferrovija ta’ m[abba f’San Pawl il-Ba[ar Il-Kunsill Lokali ta’ San Pawl il-Ba[ar se jorganizza
attività g[al Jum San
Valentinu bl-isem Ferrovija ta’ M[abba nhar il-{amis 14 ta’ Frar bejn is-6 p.m. u l-11 p.m. L-ingredjent primarju ta’ din l-attività se jkun ilferrovija ddur mal-lokalità ta’ San Pawl il-Ba[ar filwaqt li kull koppja se ting[ata flixkun inbid b’xejn. Il-prezz g[al mawra bil-ferrovija se jkun spe/jali, g[al dawk li
huma residenti li juru l-Karta tal-Identità l-attività tkun b’xejn, filwaqt g[al dawk li mhumiex residenti l-prezz g[all-adulti jkun ta’ €3 filwaqt g[at-tfal se jkun €2. G[al aktar informazzjoni ag[mlu kuntatt mal-Kunsillier Jason Camilleri (99492000) jew /emplu l-Uffi//ju Amministrattiv Kunsill Lokali San Pawl il-Ba[ar (21585888).
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
24 Sbu[ija
Nerfg[u l-[wejje; sew biex fi sta;un ie[or infittxuhom u nsibuhom Ftit ;ranet o[ra, u nistg[u ng[idu li x-xitwa t[allina. Hawn [afna li jippreferu xxitwa iktar milli s-sajf, skont il-bniedem kemm jifla[ jissaporti l-kes[a. Is-sajf tag[na veru hu ftit iebes, spe/jalment g[al min iqatta’ [afna [in twil barra waqt il-[in tax-xog[ol, imma tajjeb li jkollna bilan/ u g[alhekk je]isti wkoll il-mezzutemp g[alkemm tag[na hu ftit qasir. Mat-temp ikun hemm ittibdil tal-[wejje; u taqlib filgwardarobba, u dan hu w;ig[
ta’ ras aktar g[an-nisa milli g[all-ir;iel. In-nisa aktar ju]aw u jbiddlu [wejje; u g[ahekk irridu na[sbu g[al aktar spazju fil-kxaxen u filgwardarobba. Tajjeb li nag[tu daqqa t’g[ajn lejn x’ma lbisniex f’dan l-ista;un u jekk hemm xi [a;a li ilna ftit ma nilbsuha u warrabnieha g[al xi ]mien, g[andna no[or;uha u nidde/iedu jekk a[niex se nag[mlu xi [a;a biha jew inbiddlulha ftit mil-istil biex forsi ner;g[u nilbusha.
Il-fur hu delikat [afna u fa/li ddur g[alih il-kamla. Importanti li [wejje; bil-fur jing[ataw tindif professjonali
Dak li mhux tajjeb inwarrbuh
Jekk xi o;;ett ilek ftit mhux [a]in li warrabtu, a[jar tiddisponi minnu, g[ax dak ikun wie[ed mill-o;;etti li qed je[dulek l-ispazju minn ta’ [wejje; o[ra li tista’ tixtri. }gur u mhux forsi li ma’ kull sta;un dejjem nixtru l;did u allura nkunu qed in]idu ma’ li g[andna. Meta nkun qed nitkellem man-nies dejjem tinqala’ din il-problema, li m’g[andniex aktar fejn nerfg[u, i]da jekk dejjem naqilg[u l-[wejje; li veru ma nkunux qed nilbsu u naraw ftit xi jkollna, li nkunu nsejnieh, ]gur li nag[mlu spazju g[al [wejje; ;odda li nixtru dan il-mezzutemp u g[alhekk nibdew nerfg[u l-
kowtijiet u ;kieket [oxnin. Tajjeb naraw li huma nodfa qabel nerfg[uhom, kwa]i g[al sena s[i[a. Jekk mhumiex nofda bi]]ejjed, ne[duhom g[ad-dry cleaning qabel nerfg[uhom. Jista’ jag[ti l-ka] li nkunu /appasniehom b’xi ikel u g[alhekk tajjeb li nie[du [sieb innaddfuhom [alli nsibuhom lesti g[al meta ner;g[u ni;u biex nilbsuhom. Attenzjoni spe/jali lill-fur Din tal-indafa tg[odd b’mod spe/jali jekk ikollna xi ;akketta jew xi kowt tal-fur.
Il fur hu delikat [afna u fa/li ddur g[alih il-kamla. Hawn postijiet ta’ tindif professjonali apposta fejn nistg[u ne[duhom biex jindafu. Din il-problema wkoll tirrigwarda lill-ir;iel i]da kif di;à g[edt, forsi mhix problema daqshekk kbira g[alihom. Madankollu, huma xorta jkollhom xi qliezet jew qomos li flok jiddisponu minnhom, forsi j[alluhom g[ax-xog[ol, skont ilb]onnijiet tag[hom. L-istess jista’ jing[ad g[al meta jkollna t-tfal. Hemm b[onn naraw jekk g[adhomx ji;uhom /erti [wejje; minn sena g[al o[ra qabel ma nixtru tibdiliet ;odda. It-tfal, spe/jalment meta
minn Sue Rossi modelle@spikenet.net.mt
jkunu g[adhom ta’ età ]g[ira, tista’ tg[id jilbsuhom g[al sta;un wie[ed biss g[ax jo[or;u minnhom, sakemm jistabbilixxu l-qag[da tag[hom meta ji]viluppaw g[ax imbag[ad ma tantx jag[mlu kambjament. U dan jg[odd kemm g[all-[wejje; kif ukoll g[a]-]raben. Din hi problema li kul[add jaddi minnha spe/jalment dawk li huma fashion lovers u tiffaxxinahom il-moda kull sta;un. Hawn Malta dawn ]diedu [afna u kul[add ikun irid jidher mill-a[jar, kemm meta jkun liebes g[al kuljum kif ukoll g[al xi okka]joni spe/jali.
Dan hu ]mien tajjeb [afna biex /erti [wejje; li jkollna nibag[tuhom g[al dry cleaning biex jitnaddfu tajjeb
Tajjeb li nifhmu li nonfqu [afna flus fil-[wejje; u g[alhekk importanti li nerfg[uhom tajjeb biex meta ner;g[u nilbsuhom, id-dehra tag[na tibqa’ pulita
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
Fil-Lenti 25
Insiru nafu a˙jar lil...
Anton Grech Isem u kunjom Anton Grech. Data tat-twelid 16 ta’ Novembru, 1967. Lokalità fejn toqg[od Ir-Rabat, G[awdex. X’inhi l-konnessjoni tieg[ek mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu G[al ]mien twil kont attur tal-palk G[awdex. Wara li l[aqt tabib u psikjatra bdejt inkun mistieden b'mod regolari fi programmi fuq it-TV min[abba l professjoni tieg[i. Kelli programm fuq stazzjon tar-radju lokali u s-sena l-o[ra kelli programm fuq NET Television mal-pre]entatri/i Stephanie Spiteri. X’tag[mel aktar^ Xog[li huwa ta’ psikjatra, u attiv b[ala kliniku u amministratur f'dan il-qasam, kif ukoll b[ala ri/erkatur kemm lokalment u anki internazzjonalment. Dan ix-xog[ol jag[tini [afna sodisfazzjon u
veru n[ossni fer[an meta persuna li tkun g[addiet minn diffikultajiet psikolo;i/i, ner;a’naraha qed titbissem. Hu ta’ sodisfazzjon kbir g[alija wkoll meta nkun f’xi konferenza internazzjonali u l-kelliema jibdew jikkwotaw ir-ri/erka tieg[i.
G[andek xi delizzji^ Iva, [afna. L-iktar li nistrie[, mal-kumpanija tal-[bieb, naqra, ng[um, ni;ri u ndur id-dinja. Dejjem nipprova niskopri delizzji ;odda, u jentu]ja]mani kollox. Probabbli jekk ftit xhur o[ra jistaqsini x’delizzji g[andi nkun ]idt xi [a;a mad-delizzji li g[edtlek. L-aktar [a;a li tatek sodisfazzjon f’[ajtek sa issa Uliedi. Minn mindu twieldu bdejt nara l-[ajja b’perspettiva differenti.
Infatti bdejt ukoll nie[u [sieb iktar tieg[i nnifsi g[ax bdejt in[ossni responsabbli li hemm min jiddependi fuqi.
Xi [a;a li ddejqek L-g[ira. Huwa inkredibbli kif nies li
avolja g[andhom kollox jaslu biex jg[iru g[al [addie[or u jag[mlu [sara lil [addie[or.
Esperjenza li g[addejt minnha, po]ittiva jew negattiva, u li t[oss li minnha tg[allimt [afna Na[seb l-iktar esperjenza li affettwatli
[ajti kienet meta kelli [ija li miet ta' età ]g[ira. Bdejt nara l-[ajja b'lenti differenti, sirt in[obb u napprezza l-[ajja iktar, u sirt iktar sensittiv g[at-tbatija ta' [addie[or.
Il-fatt li tg[ix fil-g]ejjer Maltin, xi t[oss li huma l-vanta;;i u l-i]vanta;;i? L-i]vanta;;i huma li dejjem l-istess ambjent u taqbdek klawstrofobja, infatti jien ikolli
b]onn insiefer [afna min[abba f'hekk. Ilvanta;;i huma li minkejja kollox g[adna poplu b'familji tajba u n[obbu lil xulxin.
IR-RITRATT FAVORIT TIEG{EK LI FIH TIDHER INT — Ritratt ta’ meta kien g[ad g[andi biss sentejn u nofs. Kont nie[u gost nie[u l-beritta tannannu Wi;i minn fuq rasu u noqg[od inda[[aq biha. Hu r-ritratt favorit tieg[i g[al diversi ra;unijiet. Ifakkarni fit-tfulija sabi[a [afna li kelli. Ifakkarni [afna fit-tifel li hemm fija, u meta nkun g[addej minn ]minijiet diffi/li u nib]a’ li nkun se nibda n[ares lejn il-[ajja bi qrusa, dan ir-ritratt jg[inni biex nara l-[ajja minn perspettiva safja.
Liema hu s-sors favorit tieg[ek li minnu ssir taf l-a[barijiet> il-gazzetta, it-televi]joni, ir-radju jew l-internet, u g[aliex^ Internet.. g[ax nista’
ni//ekkja xi jkun ;ara bil-kumdità kollha x[in ikolli xi sekonda /ans.
G[alik xi jfissru dawn^> • l-im[abba – G[alija tfisser kollox. Inkejjel is-su//ess ta' [ajti kemm jirnexxili in[obb u kemm inkun ma[bub. in[ossni fortunat [afna li jien imdawwar b'[afna m[abba. • il-[biberija – Wie[ed mill-isba[ kuluri tal-[ajja. G[andi [afna [bieb, u hemm minnhom nies spe/jali [afna f'[ajti. Nixtieq ng[idilhom grazzi. • il-libertà – Dik il-[a;a li tag[milni bniedem. • ir-reli;jon – Tg[inni nifhem ftit lil Alla u kif inkun bniedem a[jar. • is-safar – Il-kura tieg[i, fejn nifta[ ;win[ajja u intir. Peress li ng[ixu f’pajji] ]g[ir u dejjem fl-istess ambjent, ji;u mumenti meta n[ossni klawstrofobiku u huwa importanti li naqta’ ftit. Fil-pajji]i li n]ur, l-aktar li nfittex hu mhux li nara x-xenarju i]da li niltaqa’ ma’ nies u esperjenzi ;odda. Ma]-]mien iffurmajt [bieb f’[afna pajji]i, [bieb g[e]ie] g[alija. • il-mewt – B]onn ta/-/iklu tal-[ajja. Diffi/li nifhimha, i]da nemmen li hi importanti g[aliex kieku ta’ qabilna baqg[u fid-dinja ma kienx ikun hawn wisa’ g[alina llum. Nemmen li wara l-mewt te]isti [ajja o[ra sabi[a wkoll.
Sensiela koordinata minn Raymond Miceli li tlaqqag[na ma’ nies li g[andhom konnessjoni mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu. Tixtieq issir taf a[jar lil xi personalità minn dawn l-oqsma^ Ibg[at is-su;;erimenti tieg[ek fuq raymiceli@gmail.com u nag[mlu mill-a[jar biex nikkuntentawk.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
26 Attwalità
}ag[]ug[ mill-Qala jirba[ il-Premju }ag[]ug[ 2012 Il-Premju }ag[]ug[ tasSena 2012, organizzat millMoviment Kerygma, din issena ntreba[ mi]-]ag[]ug[ John Paul Cefai mill-Qala, G[awdex. Ir-rebbie[ tal-premju, li din is-sena qed ji;i sponsorjat minn APS Bank, t[abbar mid-Direttur :enerali talMoviment Kerygma, Fr Charles Fenech OP. Rikonoxximent spe/jali ng[ata wkoll lil Janice Dingli mir-Rabat, Malta, g[al xog[ol volontarju li wettqet mat-tfal orfni fil-Kenya. Il-pre]entazzjoni tat-trofew saret mill-President ta’ Malta George Abela, fi tmiem quddiesa li saret fil-Knisja ta’ San Duminku, ir-Rabat. John Paul Cefai hu ]ag[]ug[ ta’ [amsa u g[oxrin sena mill-Qala u student
universitarju fit-teolo;ija. G[amel diversi esperjenzi ta’ [idma fosthom fl-Arka Respite Centre, fi/-?entru ta’ Riabilitazzjoni San Blas fi [dan il-Caritas f’Malta, kif ukoll esperjenza ta’ sena f’Ottawa fil-Kanada. Ta l-kontribut tieg[u lil diversi g[aqdiet, partikularment fi [dan ilparro//a tal-Qala. G[al dawn l-a[[ar tlettax-il sena John Paul kien involut florganizzazzjoni u t-t[addim tar-radju tal-komunità Radju Le[en il-Qala bl-g[an li jg[aqqad il-parro//a mad-dar, partikularment mad-dar talmarid u wkoll mad-dar talemigrant. G[alhekk [adem bis-s[i[ biex Radju Le[en il-Qala jkollu studios ;odda minn fejn jopera peress li dan kien
Dan it-trofew jing[ata kull sena f’;ie[ il-mejjet Rudolph Saliba li kien l-ewwel president tal-Moviment Kerygma
Il-President ta’ Malta George Abela waqt il-pre]entazzjoni tal-premju li]-]ag[]ug[ John Paul Cefai
jopera minn studios temporanji u limitati. Fi ftit xhur hu ;abar ’il fuq minn mitt [addiem g[al dan ilpro;ett ta’ €80,000. Il-[idma ta’ John Paul g[al dan ir-radju komunitarju kienet [idma frott il;enerozità li g[andu g[allo[rajn. L-g[an ta’ John Paul ma kienx biss biex ix-xandir
isir b’mod professjonali, i]da l-aktar biex il-[afna ]g[a]ag[ voluntieri li jag[tu s-sehem tag[hom, isibu ambjent li jilqag[hom u jg[inhom ikunu ta’ servizz g[all-o[rajn u flistess [in ikomplu jkabbru lvaluri Nsara. Dan it-trofew jing[ata kull sena f’;ie[ il-mejjet Rudolph Saliba li kien l-ewwel
president tal-Moviment Kerygma. Il-President George Abela fera[ lil dan i]-]ag[]ug[ g[ax-xog[ol siewi li qieg[ed jag[mel b’mod spe/jali filkomunità tal-Qala. Hu inkora;;ixxa li]-]ag[]ag[ kollha pre]enti biex ikomplu fix-xog[ol fejjiedi tag[hom fil-kamp tal-volontarjat.
IN-NAZZJON
Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
TV#Radju 27 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Atmosfera ta’ festa li dejjem tispikka waqt il-maratoni ta’ ;bir ta’ fondi li jorganizza l-Partit Nazzjonalista
Biex ninvestu fis-sod g[all-futur Elezzjoni :enerali 2013 - Maratona :bir ta’ Fondi Partit Nazzjonalista - NET Television 12>00
Pre/i]ament b[al-lum xahar il-poplu Malti se jkun qed jivvota f’Elezzjoni :enerali. Il-Partit Nazzjonalista, bissa[[a ta’ dak li g[amel fis-snin li g[addew, fejn spikkaw de/i]jonijiet g[aqlin anki meta s-sitwazzjonijiet ma kenux fa/li, permess tal-Programm Elettorali tieg[u qed jag[ti garanzija ta’ futur fis-sod jekk il-poplu g[al darb’o[ra jafdah bl-amministrazzjoni tal-pajji]. B[alissa l-kampanja elettorali tinsab
fl-aqwa tag[ha, u kif wie[ed jista’ jissoponi din tiswa [afna flus. G[aldaqstant il-Partit Nazzjonalista qed jirrikorri g[and in-nies biex, b[ala g[amlu g[as-sej[iet fil-passat, jag[tu lkontribut tag[hom mill-a[jar li jistg[u. Ta’ dan, b[ala rikonoxximent, il-Partit Nazzjonalista, minbarra grazzi bil-quddiem, se joffri programm maratona b’tag[rif u divertiment g[al kul[add. Barra minn hekk se jkun hemm
numru ta’ rigali x’jistg[u jintreb[u minn dawk li jog[;obhom jag[tu d-donazzjoni tag[hom. Biex jippre]entaw il-programm li se jittella’ se jkun hemm u/u[ li t-telespettaturi ta’ dan l-istazzjon jafuhom — Lisa Spiteri, Mark Assopardi, Christabelle Ebejer, Christian Micallef, Matthew Calleja, Christine Haber, Marbeck Spiteri, Charles Camenzuli, Ron Briffa, Louise Tedesco, Toni Busuttil u
George Micallef. L-ispettaklu se jkun ipprovdut minn u[ud mill-aqwa kantanti u ]effiena li nsibu fil-pajji]. Se jkun hemm ukoll xi korijiet. Naturalment ma jonqsux il-pre]enza tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi u Kate Gonzi, il-Vi/i Kap Simon Busuttil u uffi/jali tal-Partit Nazzjonalista. Radio 101 ukoll se jkun qed jag[ti s-sehem tieg[u f’din il-maratona.
Fil-qosor Malta Music Awards TVM, 20>40 Is-17-il edizzjoni tal-Malta Music Awards li matulha jkunu ppremjati artisti lokali. G[al dan l-avveniment, li sar il-{add li g[adda,
kien hemm Pweter Andre b[ala mistieden internazzjonali. Jag[ti wkoll wirja Gianluca Bezzina, li jum biss qabel reba[ il-Malta Eurovision Song Contest u li g[alhekk se jkun qed jirrapre]enta lil Malta f’Malmo, l-I]vezja f’Mejju li ;ej. Lost in Space - Perduti nello spazio Italia 1, 23>00 Film tal-fantaxjenza li n[adem fl-Istati Uniti fl-1998 b’re;ija ta’ Stephen Hopkins u b’William Hurt, Gary Holdman u Matt LeBlanc fost l-atturi ewlenin. L-istorja hi ambjentata fl-2058 meta d-dinja tkun g[odda
spi//at min[abba tni;;i] li jkun la[aq livell inkontrollabli.
Jimmy Grimble Italia 1, 15>50
Jimmy jkun g[adu tifel, i]da di;à jaf sew xi jrid mill-[ajja, li jsir footballer tal-Manchester City. F’dan il-film Ingli] tas-sena 2000, naraw x’ji;ri li jqarreb [afna biex din il-[olma tieg[u ssir realtà. Fost l-atturi nsibu lil Robert Carlyle, Ray Winsatone, Lewis McKenzie u Gina McKee. The Keeper Rete 4, 21>30 Film ta’ azzjoni Amerikan li n[adem fl-2009 b’re;ija ta’ Keoni Waxman u li
g[andu b[ala atturi ewlenin lil Brian Keith Gamble u Steven Seagal. Eks pulizija f’Los Angeles, wara li [alla l-korp, ikun mar jg[ix fi New Mexico biex jissorvelja t-tifla ta’ negozjant. X’ji;ri i]da meta din tal-a[[ar tispi//a ma[tufa b[ala osta;;? Il-film hu twil sieg[a u nofs.
Ho vinto la lotteria di capodanno Iris, 21>05 Paolo Villaggio (fir-ritratt hawn fuq) hu l-protagonist f’dan il-film komiku Taljan li n[adem fl-1989.
IN-NAZZJON
Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
28 TV#Radju
06>00
Bon;u 101 Weekend (b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00, fit-08>00 u fid09>00< 07>30 Anali]i tal-:urnali, 07>50 Il-Kampanja Elettorali Tieg[ek)
09>05
Wara l-Breakfast
10>35
Il-Fatti Kollha
11>55
Avvi]i tal-Mewt
12>00
A[barijiet
12.15
Maratona PN (b’waqfiet g[all-A[barijiet fit-15>00, fil-17>00, fis-18>00)
21>30
Maratona PN
(simulcast ma’
NET Television)
24>00
Il-Fatti Kollha (r)
01>15
Rockna (r).
Radju Malta - 93.7 FM 07:00 - A[barijiet, 07:05 – Jum :did (jinkludi 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 09:00 BBC 09:05 - G[andi x’Ng[id 11:00 - Mill-G]ira ta’ Calypso 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:57 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:15 - Music Express 14:00 A[barijiet 14:05 – Mu]ika u Sport (16:00 A[barijiet 17:00 BBC News) 18:00 Bulettin tal-A[barijiet 18:15 – Diski Memorabbli 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Ri]ultati Sportivi 20:30 - Rock Express 22:00 - L-A[barijiet 22:05 Erre Be 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:40 - Ru]arju. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 – ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 ONE News) 10:00 – Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik) 11:45 ONE News 12:00 – Angelus 12:05 - Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem 12:30 – A[na 13:15 Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 – Minflok Siesta 15:30 Drive Time 15:45 - ONE News 16:00 Jack… bini 17:00 - Rush Hour 17:45 - ONE News 19:00 - Sport Action 19:15 – Banana Republic 19:45 - ONE News 20:45 – Eurovision Radio 21:45 - ONE News 22:00 – Dirett }g[a]ag[. RTK - 103 FM 06:30 Tmiem il-:img[a 103 FM! (jinkludi 05:45 Qari millBibbja, 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News) 09:00 - A[barijiet filQosor 09:05 – Bieb Imbexxaq 10:05 - Newsbook (jinkludi 11:00 RTK Qosor) 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 – Se[er il-Malti 13:00 - RTK Qosor 13:30 - LG[a]la Tieg[ek u Tieg[i (jinkludi 14:00 BBC News, 15:00 RTK Qosor) 15:05- Intietef 15:30 - Saturday Drive 19:00 Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Notte Italiana 21:15 - Mill-kotba li Wasslulna 22:00 – Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 – Rakkont, Mu]ika. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - BBC World Service 09:06 - Pri]ma 10:00 – BBC News Update 10:06 – LEwropa u l-Imperu 11:00 -
BBC News Update 11:06 Mhux Kelma bejn Tnejn 12:00 - BBC News Update 12:05 Testment 13:00 - Putumayo Radio Show 14:00 - BBC World Service 21:00 – Laudate Dominum 22:30 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 10:00 - Nixtarru Kitbet San :or; Preca 11:00 - F’ismi jke//u x-xjaten 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju tal-Erwie[ 13:00 - Magazine 15:00 - Kurunella tal-{niena Divina 15:30 - Il-Knisja: idDar t’Alla u tal-bnedmin 16:00 - L-Arka ta’ Noe 17:00 Kuntatt 17:30 - A[barijiet Reli;ju]i 17:45 - G[asar 18:00 - Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 - (ikompli) Kuntatt 20:00 - Van;elu {aj 21:00 - Ma’ San Pawl lejn :esù 21:30 - T[allux qalbkom tit[awwad 22:00 G[annu lil Ismu 23:00 - Mur sewwi l-Knisja Tieg[i (r) 23:30 – A[barijiet Reli;ju]i 23:50 - Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 – Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Dorian Cassar (jinkludi 11:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 – Malta’s Top 10 14:30 Ben Glover 16:30 – Weekend Drive 18:30 A[barijiet 18:35 – Malcolm B’s Party Zone 20:30 – Armin van Buuren 22:30 - Ruby 00:30 - Carl Cox. Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 All Time Favourites 08:00 Saturday Morning Beats 10:00 - Mill-{bieb g[all-{bieb 12:00 - Mill-Pinna tas-Surmast (Mar/i) 14:30 - Saturday Hits 14:30 - Sacred Spirit Instrumental Music 17:00 - Music Generation Weekend 18:00 - Enchallah 20:00 - All Time Favourites. Smash Radio - 104.6 FM 07:30 - Commander Jay 11:00 - Radio Motordrome 15:00 Mixed Hits 16:30 – Tea Time 18:30 - Xtravadance 20:00 – Mixed Hits 22:00 – Vince Marshall 24:00 - Non-stop Night Music. Calypso Radio - 101.8 FM 06:00 - Calypso Breakfast 09:00 - Bejn il-{bieb 12:05 Calypso Weekend 14:00 Mu]ika u Sport 18:05 Saturday Night Live 20:30 Dak Kien }mien 01:00 - NonStop Music.
Chi giace nella culla (Hush Little Baby) - La 5, 21>10
Film thriller Kanadi] li n[adem fl-2007 b’re;ija ta’ Holly Dale. Omm, wara li titlef lil bintha f’in/ident, tkun persegwitata b’sensiela ta’ [olm ikrah. Ftit wara jkollha tifla, u hi temmen li t-tifla li kienet mititilha ;iet riinkarnata fit-tarbija li g[adu kemm kellha. TVM 07:00 - L-G[odwa t-Tajba 08:00 - Wirt, Arti u Kultura 08:30 - Il{arsa ta’ Ru]ann (il-V ep.) 09:05 - Sensilhena 09:50 - }ona 11:10 - Paqpaq 12:00 - A[barijiet 12:10 - Aqta’ Kemm 13:00 Sibtek 14:00 - A[barijiet filqosor 14:05 - (ikompli) Sibtek 16:00 - A[barijiet 16:05 Luxdesign 17:15 - Storjografija 17:40 - Kelma g[all-{ajja 18:00 - A[barijiet 18:10 - Gadgets 18:55 - G[awdex illum 19:30 .EU 20:00 - L-A[barijiet 20:40 - Malta Music Awards 23:45 - L-A[barijiet 24:00 Sibtek (r). TVM 2 07:00 - News
09:00 - UCL Magazine 09:30 - Karnival 2013 12:00 - Life of Mammals 13:00 Il-{arsa ta’ Ru]ann 13:30 Dokumentarji 13:45 - Venere 14:25 - Storjografija 15:00 Gadgets 15:30 - Mixage 16:00 World’s Best Spine Chilling Sites 17:00 - GFA Roundup 17:30 Starboard 18:00 - 3 Pointer 18:30 - Ti;rijiet 19:00 - Ruggers 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 - Days that Shook the World 20:30 A[barijiet bl-Ingli] 20:45 Dissett 21:45 - Seven Ages of Rock 22:45 - Mixage. ONE 07:30 - ONE News 08:00 - Folji 09:00 - Sieg[a }mien 10:00 Teleshopping 10:30 - Better Living (r) 11:00 - Clint on ONE 12:50 - Teleshopping 13:30 ONE News 13:45 - Teleshopping 15:00 - Arani Issa (r) 17:30 ONE News 17:45 - Pink Panther 18:40 - Ieqaf 20 minuta 19:30 ONE News 20:30 - Bla A;enda 23:15 - ONE News. Smash 09:30 - Teleshopping 13:00 - FilK/ina ma’ Farah (r) 14:00 Er;a’ Lura 15:30 - Music 16:30 - Mill-Mara g[all-Mara 17:30 CNI (r) 18:00 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 18:40 Dokumentarju 19:00 - A[barijiet 19:30 - Miraklu 20:30 - IlParlament tal-Poplu 21:30 Elezzjoni :enerali 2013 22:00 A[barijiet 22:30 - Elezzjoni :enerali 2013.
Raiuno 06:30 - Unomattina in famiglia 10:05 - Linea verde orizzonti 10.55 - Aprirai 11:10 - Il tempo della neve 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Easy Driver 14:30 - Le amiche del sabato 17:00 - Tg 1 17:15 - A Sua Immagine 17:45 - Passaggio a Nord Ovest 18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Rai tg sport 20:35 - Affari tuoi 21:10 - I migliori anni 24:00 - S’è fatta notte 00:45 - Tg 1 notte 01:00 Cinematografo 02:00 Matrimoni e altri disastri. Film 2010. Raidue 06:30 - Real School (attwalità) 10:20 - Aprirai 10:30 - Sulla via di Damasco 11:00 - Mezzogiorno in famiglia 13:00 - Tg 2 giorno 13:25 - Dribbling 14:00 Morte nel bosco. Film 2008 15:30 - Nora Robert’s: Il mistero del lago. Film 2007 17:05 Sereno variabile 18:00 - Tg 2 Flash L.I.S. 18:05 - 90˚ minuto 19:30 - Il puma (TF) 20:30 - Tg 2 21:05 - Castle (TF) 22:35 Tg 2 notizie 22:50 - Sabato Sprint 23:45 - Tg 2 dossier 00:30 - Tg 2 Storie 01:10 Tg 2 Mizar 01:40 - Tg 2 Si, viaggiare 01:50 - Tg 2 Eat Parade. Raitre 07:10 - La grande vallata (TF) 08:00 - Tarzan e i segreti della jungla. Film ’73 09:25 - Doc Martin (TF) 10:10 - L’Ispettore Derrick (TF) 11:00 - Tgr Bellitalia 11:30 - Tgr Prodotto Italia 12:00 - Tg 3 12:25 - Tgr il settimanale 12:55 - Tgr ambiente italia 14:00 - TG regione 14:20 - Tg 3 14:45 Tg 3 Pixel 14:55 - TV Talk 16:30 - Timbuctu: I viaggi di Davide 16:55 - Fatto di sangue
fra due uomini per causa di unavedova, si sospettano moventi politici. Film ’78 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg 3 regione 20:00 Blob 20:15 - Superstoria 2013 21:05 - E se domani (attwalità) 23:10 - Tg 3 23:30 - Amore criminale 00:40 - Tg 3 00:50 Tg 3 agenda del mondo 01:05 Tg 3 sabato notte 01:25 - Fuori orario 01:35 - Notte e giorno. Film 2008.
Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina 09:05 Superpartes 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Cougar Town (TF) 14:10 - Amici 16:00 - Verissimo 18:50 - Avanti un altro! 20:00 - Tg 5 20:40 Striscia la notizia 21:10 - Italia’s Got Talent 00:20 - Tg 5 notte 00:50 - Striscia la notizia 01:45 Il desiderio più grande. Film 2005. Rete 4 07:10 - Questa è la mia terra Vent’anni dopo 09:05 Carabinieri 3 10:05 Donnavventura 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Poirot: la domatrice. Film 2008 17:15 Detective Monk 18:00 - Pianeta mare 18:55 - Tg 4 19:35 Tempesta d’amore 20:40 Walker Texas Ranger (TF) 21:30 - The Keeper. Film 2009 23:30 Life (TF) 01:10 - Tg 4 01:30 Ieri e oggi in tv. Italia 1 07:00 - I’m the Band (TF) 07:20 - Cartoons 11:00 - Robin Hood (TF) 12:25 - Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Goal! II - Vivere un sogno. Film 2007 15:50 -Jimmy Grimble. Film 2000 17:50 - Magazine Champiiions League 18:30 Studio aperto 19:00 - La vita secondo Jim (sitcom) 19:30 - I Simpson - Il film. Film 2007 21:10 - Megamind. Film 2010 23:00 - Lost in space - Perduti nello spazio. Film ’98 01:10 Sport Mediaset 01:35 - Studio aperto. La 7 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La 7 07:50 - Omnibus 09:55 - Coofee Break 11:05 - Bookstore 12:00 Il tempo della politica 12:30 Tutta la vita davanti 13:30 - Tg La 7 14:05 - Tg La 7 cronache 14:45 - I due voltyi della vendetta. Film ’61 17:55 - Rugby. Sewi nazioni. Skozja v Italja 20:00 Tg La 7 20:30 - In onda 22:30 Getaway. Film ’94 01:05 - Tg La 7 sport 01:10 - M.O.D.A. 01:55 - Giudizio finale. Film 2001.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
TV#Radju 29 Favourite Channel 07:00 - Bon;u Muftie[ 07:15 F. News 07:30 - {in g[al Kollox (r) 09:30 -Arkivji tan-Nies (r) 10:30 - Belle Donne 12:30 Teleshopping 13:00 - Sibtkuntatt 16:00 - Entertain Me (r) 18:00 Teleshopping 18:30 – Klikk 19:45 - F. News 20:15 - Today News 20:30 - Reporter 21:00 Sejja[tli 22:00 - Il-Poplu Jistaqsi Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshopping 12:00 – Music Festival (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 - The 90s 14:30 - The 00s 15:00 - Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Retro Vision 19:00 - The World of Music (r) 19:30 - Cuban Music (r) 20:00 Never Ending Star 20:30 - Pop Concert 21:30 - The Local Angle (r) 22:00 - The Latest Hits (r) 23:30 - Music Videos. La 5 13:00 - Extreme Makeover Home Edition 14:20 - The Forgotten (TF) 16:05 - Beautiful People (TF 17:35 - Friends (sitcom) 17:50 - Principesse 18:40 Amici 20:25 - Extreme Makoever Home Editions 21:10 - Chi giace nella culla. Film 2007 23:05 - The Tudors (TF) 00:10 La figlia di Elisa - Ritorno a Rivombrosa (il-V parti). BBC Entertainment 07:15 - Little Prairie Dogs 07:25 - Nina and the Neurons 07:40 Gigglebiz 07:55 - Forget-MeNot Farm 08:10 - Me Too! 08:30 - The Weakest Link 09:15 - Doctor Who 10:00 - Doctor Who Confidential 10:10 - Last Man Standing 11:00 - Full Circle with Michael Palin 11:50 - Dinnerladies 12:20 - As Time Goes By 12:50 - Casualty 13:40 - EastEnders 17:40 - The Weakest Link 18:25 - Doctor Who 19:10 - Last Man Standing 20:00 - Live at the Apollo 20:45 - Alan Carr: Chatty Man 21:30 Luther 22:20 - Ideal 22:50 Getting On 23:20 - Twenty Twelve 23:50 - Last Man Standing. TCM 08:15 - Rich, Young and Pretty.
Film ’51 (U) 09:50 - Until They Sail. Film ’57 (A) 11:25 Singin’ in the Rain. Film ’52 (U) 13:05 - Anna Karenina. Film ’35 14:40 - Doctor Zhivago. Film ’65 (PG) 17:45 - Bad Day at Black Rock. Film ’55 (A) 19:10 - The Glass Bottom Boat. Film ’66 (U) 21:00 - Dial M for Murder. Film ’54 (A) 22:45 - They Drive by Night. Film ’40 (PG). MGM Movies 07:40 - Kid Galahad. Film ’62 (U) 09:20 - K-9000. Film ’91 10:55 - War Stories. Film 2003 12:25 - In the Time of the Butterflies. Film 2001 (12) 14:00 - What Did You Do in the War, Daddy? Film ’66 (A) 15:55 - Sleeper. Film ’73 (A) 17:20 MGM’s Big Screen 17:35 Elmer Gantry. Film ’60 (A) 20:00 - Equus. Film ’77 (AA) 22:15 - Mac. Film ’92 (18). GO Stars 06:55 - Babel 09:15 - Lassie 09:40 - Footloose 11:30 Sherlock Holmes: A Game of Shadows 13:35 - Warehouse 13 15:00 - Saturday Bond Collection: Live And Let Die 17:00 - Two and a Half Men 17:30 The Middle 18:00 Incredible Hulk 19:55 Downton Abbey 21:00 - Flying Blind 22:25 - Live And Let Die 00:25 - Death Race. Diva Universal 06:57 - Kojak 08:51 - Great Women 09:00 - McBride: Fallen Idol 10:35 - What to Bring to America 10:55 - JAG 12:55 Rex: A Cop’s Friend 14:50 Agatha Christie’s Poirot 16:48 As the Light Leaks in 17:00 Law & Order 19:00 - Great Women 19:05 - Diana Vreeland: The Eye Has to Travel 20:50 Great Women 21:00 - JAG 22:55 - Great Women 23:05 McBride: Dogged. Discovery Channel 07:15 - Fifth Gear 08:10 - Mega Builders: Race to the Games 09:05 - Mighty Ships: CCGS Amundsen. Gold Rush: 09:55 Twist of Fate 10:50 - Virgin Ground 11:40 - Family Feud 12:35 - Slippery Slope. 13:30 Extreme Engineering: Major League Stadium 14:25 - Man Made Marvels Asia: Changi Airport 15:20 - Dirty Great Machines 16:15 - Fast N’ Loud:
Awesome Aussies and Olds 17:10 - Crisis Control: Port of Los Angeles 18:05 Mythbusters: Mythssion Control 19:00 - How It’s Made 20:00 Auction Hunters: Drumming up Cash 20:30 - Auction Hunters 21:00 - Storage Hunters 22:00 Sole Survivor 23:00 - Tsunami. Iris 14:30 - Ritrovarsi. Film ’95 16:25 - No Smoking. Film ’93 19:05 - A tu per tu. Film ’84 21:05 - Ho vinto la lotteria di capodanno. Film ’89 22:50 - Un poliziotto scomodo. Film ’78 00:45 - Gardenia: Il giustiziere della mala. Film ’79. Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Grey's Anatomy 12:30 Amazing Race 13:15 - How I Met Your Mother 19:20 - Films & Stars 19:45 - Suits 20:30 Amazing Race 21:15 Boardwalk Empire 22:20 - 30 Rock 22:45 - Supernatural 23:30 - Fringe 00:15 - Mike & Molly 00:45 - 2 Broke Girls 01:10 - True Blood. Biography Channel Storage Wars: 07:00 - More Like Wrong Beach 07:30 - All’s Fair in Storage and Wars 08:00 - The Full Monty-Bello 08:30 - From Russia with Chucks 09:00 - Dial C for Chupacabra 09:30 - The Fast and the Curious. Hoarders: 10:00 - Stacey # Roi 11:00 - Lisa # Bertha 12:00 - Judy # Jerry 13:00 - Stacey # Roi 14:00 - Lisa # Bertha 15:00 - Judy # Jerry. Storage Wars: 16:00 - More Like Wrong Beach 16:30 - All’s Fair in Storage and Wars 17:00 - The Full Monty-Bello 17:30 - From Russia with Chucks 18:00 - Dial C for Chupacabra 18:30 - The Fast and the Curious 19:00 More Like Wrong Beach 19:30 All’s Fair in Storage and Wars. Barter Kings: 20:00 - Not So Easy Rider 20:30 - Happy Camper 21:00 - Dune Buddies 21:30 - Bah-Bam. Duck Dynasty: 22:00 - Daddy’s Got a Gun 22:30 - Fishin’ for Business. Lady Hoggers: 23:00 Boss Hog 23:30 - Big Nasty.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - Fireman Sam 08:10 - Barney and Friends 08:40 - Pingu 08:45 - Baby Antonio’s Circus 08:50 - My Animal Family 09:05 - Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 - Slim Pig 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 - Kipper 09:45 Igloo-Gloo 10:00 - Bob On Site 11:00 - Lots & Lots 11:15 - Oswald 11:40 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:05 - Wild Life 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - My Animal Family 12:45 - Benjamin’s Farm 12:50 - See The Sea 12:55 - Mio Mao 13:05 - Slim Pig 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 - Bob the Builder 13:35 - Fireman Sam 13:45 - Thomas and Friends 14:10 - Pingu 14:15 Tiny Planets 14:20 - Pingu 14:25 - Barney and Friends 14:55 - Kipper 15:05 - Angelina Ballerina 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 - Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 - Tiny Planets 15:55 - Pingu 16:00 - My Animal Family 16:15 - Benjamin’s Farm 16:20 See The Sea 16:25 - James the Cat 16:30 Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 - Wobblyland 17:00 - Bob On Site 18:00 Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Oswald 18:37 - Oswald 18:50 - Gazoon 19:00 - Angelina Ballerina 19:15 - Thomas and Friends 19:30 - Bob the Builder 19:40 - Fireman Sam 19:50 - Barney and Friends
20:20 - Pingu 20:25 - Pingu 20:30 - Monkey See Monkey Do 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 Benjamin’s Farm 21:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 - Bob the Builder 22:10 Thomas and Friends 22:25 - Bob the Builder. Disney Channel 08:00 - Austin and Ally 08:25 - ANT Farm 08:50 - Gravity Falls 09:15 - Toy Story (U) 10:40 Phineas and Ferb 10:55 - Wizards of Waverly Place 11:15 - Minnie and You 11:20 - The Suite Life on Deck 11:40 - Minnie and You 11:45 Good Luck Charlie 12:05 - Minnie and You 12:10 - Gravity Falls 12:30 - Minnie and You 12:35 Phineas and Ferb 12:55 - Minnie and You 13:00 Gravity Falls 13:25 - Shake It Up 13:50 - Austin and Ally 14:15 - Phineas and Ferb 14:40 - Fish Hooks 15:00 - Phineas and Ferb: Across the 2nd Dimension (U) 16:15 - Prank Stars 16:45 Phineas and Ferb 17:10 - Wizards of Waverly Place 17:35 - Shake It Up 18:00 - Austin and Ally 18:25 - Prank Stars 18:50 - ANT Farm 19:15 Jessie 20:05 - Good Luck Charlie 20:55 - The Suite Life of Zack and Cody 21:45 - Stitch 22:35 - A Kind of Magic.
07>45
INT fuq NET
10>00
Telebejg[
11>00
Futur fis-Sod
12>00
Elezzjoni :enerali 2013 -
18>00
NET News
Maratona :bir ta’ Fondi
18>10
Elezzjoni :enerali 2013 Maratona :bir ta’ Fondi
19>35
Futur fis-Sod
19>45
NET News
20>15
Elezzjoni :enerali 2013 -
23>00
NET News
Maratona :bir ta’ Fondi
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - Ski Pass
08:45 - FIS WC Nordic Ski Jumping 09:45 - FIS WC Nordic Skiing: Almaty, Kazakhstan: Gunderson (live) 10:45 - FIS WC Alpine Skiing: Schladming, Austria: Men’s Downhill (live) 12:15 - FIS WC Nordic Ski Jumping 12:45 - IBU WC Biathlon: Nove Mesto, Czech Republic: Women’s Sprint (live) 14:15 - FIS WC Nordic Ski Jumping: Willingen, Germany: HS 145 (live) 15:45 - IBU WC Biathlon: Nove Mesto, Czech Republic: Women’s Sprint (live) 17:30 - FIL WC Luge: Lake Placid, USA: Men’s 2nd Run (live) 18:30 - Ski Pass 18:45 - Africa Cup of Nations Football: 3rd Place Play-Off (live) 21:00 - Fight Club. Eurosport 2 07:00 - FIS WC Nordic Skiing: Almaty, Kazakhstan (live) 08:00 - UCI Tour of Qatar Cycling 09:00 - Africa Cup of Nations Football 11:00 - Four Continents
Championship Figure Skating 12:00 - FIS WC Ski Jumping 13:00 - FIS WC Nordic Ski Jumping 13:30 - FIS Freestyle WC Skiing: Silvaplane, Switzerland (live) 14:30 - Four Continents Champ. Figure Skating 15:30 - FIS WC Nordic Skiing 16:00 - FIL WC Luge: Lake Placid, USA: Men’s 1st Run (live) 17:00 - FIS WC Nordic Ski Jumping 18:30 - IBU WC Biathlon 19:30 - FIL WC Luge: Lake Placid, USA: Team Relay (live) 20:30 - FIS WC Nordic Ski Jumping 22:00 - FIS WC Nordic Skiing 23:00 - Africa Cup of Nations Football.
GO Sports 1 07:00 - Barclays PL: Wk 25: Fulham v Man. Utd 09:00 - Aviva Premiership: Rd 14: Sale Sharks v Exeter Chiefs 11:00 - PL Preview: Wk 26 11:30 - 2013 PGA European Tour: Joburg Open: Day 3 (live) 18:00 - The Six Nations 2013: France v Wales (live) 20:00 - Trans World Sport 21:00 - Aviva Premiership: Rd 14: Harlequins v London Wasps (live) 23:00 - 2013 ATP 250 Series: Open Sud de France, Montpellier: SF. GO Sports 2 13:00 - PL Preview: Wk 26 13:30 - Football Feast 13:45 Barclays PL: Wk 26: Tottenham H v Newcastle Utd (live) 15:45 Football Feast 16:00 - Barclays PL: Wk 26: Sunderland v Arsenal (live) 18:00 - Football Feast 18:30 - Barclays PL: Wk 26: South-ampton v Man. C. (live) 20:45 - Serie A: Rd 24: Lazio v Napoli (live) 22:45 - Milan Ch. GO Sports 3 13:30 - Aviva Premiership: Rd 14: Northampton S. v Gloucester
Rugby (live) 16:00 - Barclays PL: Wk 26: Chelsea v Wigan Ath (live) 18:00 - Ligue 1: Rd 24: AS Saint-Etiene v Montpellier Herault SC (live +1) 20:00 Football's Greates 20:45 - Rabo Direct Pro12: Rd 14: Munster v Edinburgh (live) 22:45 - Inter Ch. GO Sports 4 16:00 - Barclays PL: Wk 26: Stoke C. v Reading (live) 18:00 Serie A: Rd 24: Juventus v Fiorentina (live) 20:00 - Juve Ch. GO Sports 5 16:00 - Barclays PL: Wk 26: Swansea City v QPR (live) 18:00 - LFC TV 20:00 - Ligue 1: Rd 24: AC Ajaccio v Girondins de Bordeaux (live) 22:00 - LFC TV. GO Sports 6 16:00 - Barclays PL: Wk 26: Norwich City v Fulham (live) 18:00 - MUTV. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - Ligue 1: Rd 24: Paris StGermain v SC Bastia 11:00 FIFA Futbol Mundial 11:30 RaboDirect Pro12: Rd 14: Cardiff v Leinster 13:30 - 2013 ATP 250 Series: Open Sud de France, Montpellier: Semi Finals (live) 18:30 - 2013 PGA European Tour: Joburg Open: Day 3 20:30 - Barclays PL: Wk 26: Tottenham H v Newcastle Utd 22:30 - The Six Nations 2013: Scotland v Italy 00:30 Serie A: Rd 24: Lazio v Napoli. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 11:00 - Ligue 1: Rd 24: Paris StGermain v SC Bastia 13:00 FIFA Futbol Mundial 13:30 RaboDirect Pro12: Rd 14: Cardiff v Leinster 15:30 - 2013 PGA European Tour: Joburg Open: Day 3 19:30 - 2013 ATP 250 Series: Open Sud de France, Montpellier: SF 00:30 - Barclays PL: Wk 26: Tottenham H v Newcastle Utd. Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga: Preview (r) 08:30 - FA Cup 4th Rd: Brighton & Hove Albion v Arsenal (r) 10:35 - 2012 Alpari World Match Tour: Germany: Day 1 (r) 12:45 - America's Cup: World Series: San Francisco: Day 4 (r) 14:25 - Volleyball Champ. League Magazine: The Big Hit (r). Bundesliga: 14:55 - Preview (r) 15:30 - B. Dortmund v Hamburg SV (live). 17:35 - Vendee Globe 2012-13: Weekly Highlights Bundesliga: FC Bayern Munich v FC Schalke 04 (live) 20:35 World Tennis Challenge: Adelaide 2013: Day 3 (r) 21:30 - Bundesliga: B. Dortmund v Hamburg SV (r) 23:25 - Vendee Globe 2012-13: Weekly Highlights (r) 23:45 - Bundesliga: B. Mon’bach v Bayer 04 Leverkusen (r).
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
30 Avvi]i PN
AVVI}I POLITI?I {AL SAFI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew g[al informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.
{AL BALZAN. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, fil-pjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet talftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.
L-ISLA. Is-Segretarju talKumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor ittessera li hu mitlub imur flUffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. {AL QORMI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri talKumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).
SAN :ILJAN. Membri tal-
Kumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda.
I}-}URRIEQ. Membri tal-
Kumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l[las ta’ tesseri ;odda.
AVVI}I SO?JALI GEORGE PULLICINO. Il-
{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw Pasta Buffet Lunch & Afternoon Tea, g[ada l-{add, 10 ta’ Frar fis-1 p.m. fil-Ball Room tar-Radisson Blu Resort & Spa, Golden Sands, G[ajn Tuffie[a. Prezz €18 g[all-kbar u €10 g[at-tfal. Se jkun hemm log[ob organizzat g[at-tfal. G[al aktar dettalji /emplu 79062222 jew 21344589 jew ]uru s-sit www.georgepullicino.pn#en#even ts-calendar.
EDWIN VASSALLO. Il-{bieb
ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Ikla, g[ada l-{add, 10 ta’ Frar fis-1 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €20 g[all-kbar u €10 g[at-tfal. Trasport provdut. G[al aktar informazzjoni /emplu 21433869.
PHILIP MIFSUD. Il-{bieb ta’
Philip Mifsud se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 12 ta’ Frar fil-lukanda San Antonio, Bu;ibba. G[al aktar dettalji /emplu 21462304 jew 98892013.
TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’
Toni Bezzina se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 12 ta’ Frar f’Ferretti restaurant, ilQajjenza. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu jew ibag[tu SMS fuq 99995742 jew 99490826.
KARL GOUDER. Il-{bieb ta’
Karl Gouder se jorganizzaw Ri/eviment, it-Tlieta, 12 ta’ Frar fis-7 p.m. fil-lukanda Diplomat, Tas-Sliema. Kul[add mistieden jattendi.
ROBERT ARRIGO. Il-{bieb
ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Kun/ert mill-Pusè u l-band tieg[u, l-Erbg[a, 13 ta’ Frar fis7.30 p.m. fit-Teatru tas-Sale]jani, Tas-Sliema. Prezz €6 u g[allbookings /emplu 23285000.
DAVID CASA. Il-{bieb ta’
David Casa se jorganizzaw Ri/eviment, l-Erbg[a, 13 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN talImqabba. G[al aktar informazzjoni /emplu 21232166 jew 99462078.
DAVID AGIUS. Il-{bieb ta’
79262101, 99824570 jew 99856662, jew email fuq robertcutajar72@gmail.com.
MARIO RIZZO NAUDI. Il{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Attività So/jali g[ar-residenti ta’ {al G[axaq, il-Gudja, il-Fgura u l-Marsa, il:img[a, 15 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ {al G[axaq. SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb
ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Grand Buffet Dinner, isSibt, 16 ta’ Frar fit-8 p.m. filMagazino, Valletta Waterfront. Prezz €25 b’ilma u nbid inklu]. G[all-biljetti /emplu 79010504 jew 25965286.
GEORGE PULLICINO. Il-
David Agius se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 14 ta’ Frar fid-9 a.m. fix-Xara Lodge, irRabat. Prezz €5 u t-trasport provdut. G[all-bookings /emplu 79423101 jew 21417507 jew ibag[tu email fuq david.agius@gov.mt.
{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw }jara fl-Irziezet talBuskett, is-Sibt, 16 ta’ Frar fis2.15 p.m. L-attività hi bla [las u t-trasport ipprovdut jibda g[all[abta tas-1 p.m. G[al aktar informazzjoni /emplu 79062222 jew 21344589 jew ]uru s-sit www.georgepullicino.pn.
INGRID BROWNRIGG. Il-
JASON AZZOPARDI. Il-
{bieb ta’ Ingrid Brownrigg se jorganizzaw Coffee Morning, il{amis, 14 ta’ Frar fid-9 a.m. filBird Park, is-Salina. Trasport provdut u g[all-biljetti /emplu 79676823 jew 79206790, jew ibg[atu email lil info@ingridbrownrigg.com. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.facebook.com#ingridbrownrigg.pn.
CAROLINE GALEA. Il-{bieb
ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Coffee Morning#Tombla, il{amis, 14 ta’ Frar fid-9.30 a.m. fil-lukanda Preluna. Prezz €5 bittrasport inklu]. G[al aktar dettalji ]uru s-sit www.carolinegalea.com, il-pa;na ta’ Facebook www.facebook.com#caroline.gale awasmicallef, jew /emplu 99843564, 99491069.
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’
Tonio Fenech se jorganizzaw attività g[ar-residenti ta’ {al Lija, l-Iklin, Fleur De Lys u Santa Venera, il-:img[a, 15 ta’ Frar fit-8 p.m. fil-lukanda Corinthia, {’Attard. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.toniofenech.com.
MARIO GALEA. Il-{bieb ta’ Mario Galea se jorganizzaw Disco Party g[a]-]g[a]ag[, il:img[a, 15 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta]-}ejtun. D[ul b’xejn.
DAVID CASA. Il-{bieb ta’ David
Casa se jorganizzaw Pasta Night, il-:img[a, 15 ta’ Frar fit-8 p.m. firRazzett l-Antik, {al Qormi. Prezz €12 bit-trasport inklu] u g[all-biljetti /emplu 21232166 , 79870369 jew 99462078.
ROBERT CUTAJAR. Il-{bieb
ta’ Robert Cutajar se jorganizzaw Coffee Morning, il-:img[a, 15 ta’ Frar fid-9.15 a.m. fillukanda San Antonio, Bu;ibba. Prezz €7, li jinkludi g[axar log[biet tombla, ikel u t-trasport mid-distrett. Il-biljetti jistg[u jinkisbu mill-Uffi//ju PN talMellie[a, San Pawl il-Ba[ar u n-Naxxar, ibag[tu SMS fuq
{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Ri/eviment, is-Sibt, 16 ta’ Frar fis-7.30 p.m. f’Villa Overhills, Bir]ebbu;a. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 22985100 jew 99841333.
EDWIN VASSALLO. Il-{bieb
ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Open Bar Party (inbid u minerali), is-Sibt, 16 ta’ Frar fit8.30 p.m. fil-penthouse tallukanda Cavalieri. Prezz €15 u g[al aktar informazzjoni jew trasport /emplu 21433869.
?ENSU u GRAZIELLA GALEA. Il-{bieb ta’ ?ensu u
Graziella Galea se jorganizzaw Pasta Night, is-Sibt, 16 ta’ Frar fit8 p.m. fil-lukanda Topaz, Bu;ibba. Prezz €10 bit-trasport inklu]. G[all-biljetti jew aktar dettalji /emplu 99470538, 99423149, 79046576 jew 99824570.
SHIRLEY FARRUGIA. Il-
{bieb ta’ Shirley Farrugia se jorganizzaw Pasta Night, is-Sibt, 16 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fil-Bird Park, is-Salina. It-trasport jitlaq minn Pjazza Rotunda fis-7.15 p.m. Prezz €3.50 u biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 99845234 jew 99459383.
MARIO DE MARCO. Il-{bieb
ta’ Mario de Marco se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 19 ta’ Frar fil-lukanda Qawra Palace, Bu;ibba. Tluq bil-privates fit-8.30 a.m. mill-postijiet tas-soltu. Biljetti €3 u g[all-biljetti /emplu 21444437, 21247049, 99450902 jew 21223911.
JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe
Cassar qed jorganizzaw Get Together, it-Tlieta, 19 ta’ Frar fis7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN talIm;arr. D[ul b’xejn u g[al aktar informazzjoni /emplu 99468624, 79459227 jew 21451569.
PETER MICALLEF. Il-{bieb
ta’ Peter Micallef se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 19 ta’ Frar fil-Limestone Heritage, isSi;;iewi. G[all-biljetti /emplu 21465070 jew 79460054.
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI {’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642. BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200. BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. {AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038. G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426. {AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567. L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382. L-ISLA. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5.30 p.m. u s-7 p.m. fl-
Uffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21806226 jew 99602472. IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733. {AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456. L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979. L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852. L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603. IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507. IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. fl-Uffi//ju PN. IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com. PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222. RA{AL :DID. Kull nhar ta’ Tlieta u {amis bejn l-10 a.m. u l-11 a.m. u bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 79290954 jew 77290954. TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633. IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529. SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086. SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ :img[a bejn it-8.30 a.m. u 12.30 p.m. fl-Uffi//ju ‘Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 21441438 jew 21441682 jew tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt. IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99225033. VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273849. I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. flUffi//ju PN.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
Avvi]i PN 31 EDWIN VASSALLO. Il-{bieb
ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 20 ta’ Frar fid-9 a.m. fis-St Martin’s Restaurant, il-Ba[rija. It-trasport jitlaq mill-postijiet tassoltu fit-8.30 a.m. Prezz €5 u g[al aktar informazzjoni jew trasport /emplu 21433869.
ROBERT ARRIGO. Il-{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw {ar;a g[al-Limestone Heritage fis-Si;;iewi u l-Mit[na taxXarolla fi]-}urrieq, l-Erbg[a, 20 ta’ Frar fid-8.45 a.m. Prezz €6 u g[all-bookings /emplu 23285000. KARL GOUDER. Il-{bieb ta’ Karl Gouder se jorganizzaw Ri/eviment, l-Erbg[a, 20 ta’ Frar fis-7 p.m. fil-lukanda Diplomat, Tas-Sliema. Kul[add mistieden jattendi. TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’
Toni Bezzina se jorganizzaw Attività So/jali g[ar-residenti ta]-}urrieq, il-Qrendi, l-Imqabba, {al Kirkop u {al Safi, l-Erbg[a, 20 ta’ Frar fis-7 p.m. fl-Aida Hall, i]-}urrieq.
MARIO RIZZO NAUDI. Il-
{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Coffee Morning, lErbg[a, 20 ta’ Frar f’Ferretti restaurant, Bir]ebbu;a. Prezz €5 u t-trasport provdut. G[all-biljetti /emplu 99425240.
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’
Tonio Fenech se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 21 ta’ Frar fid-8.45 a.m. fil-lukanda Canifor, Bu;ibba. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.toniofenech.com.
DAVID CASA. Il-{bieb ta’
David Casa se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 21 ta’ Frar fil-lukanda Alexandra, San :iljan. G[all-biljetti /emplu
21232166, 79421071 jew 99462078, jew ibag[tu email fuq david@davidcasa.eu.
TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’
Toni Bezzina se jorganizzaw Attività So/jali g[ar-residenti ta’ Bir]ebbu;a u Marsaxlokk, il{amis, 21 ta’ Frar fis-7 p.m. flUffi//ju PN ta’ Bir]ebbu;a.
L-IMQABBA. Il-Kumitat
Sezzjonali PN se jorganizza Attività So/jali g[all-kandidati kollha tal-elezzjoni ;enerali u tal-Kunsill Lokali, il-{amis, 21 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-lokalità.
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’
MARIO RIZZO NAUDI. Il-
{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Attività So/jali g[ar-residenti tal-Marsa, il:img[a, 22 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-Marsa.
GEORGE PULLICINO. Il-
{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw }jara fi/-?entru ?iviku tas-Swieqi u l-Park talFamilja fil-Mag[tab, is-Sibt, 23 ta’ Frar fis-2.15 p.m. L-attività hi bla [las u t-trasport ipprovdut jibda g[all-[abta tas-1 p.m. G[al aktar informazzjoni /emplu 79062222 jew 21344589 jew ]uru s-sit www.georgepullicino.pn.
PAULA MIFSUD BONNICI. Il-
Tonio Fenech se jorganizzaw attività g[ar-residenti tat-12-il distrett, il-:img[a, 22 ta’ Frar fit-8 p.m. fil-lukanda Coastline, San Pawl il-Ba[ar. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.toniofenech.com.
{bieb ta’ Paula Mifsud Bonnici se jorganizzaw Ri/eviment, isSibt, 23 ta’ Frar fit-8 p.m. f’The Palms, San :iljan. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 21239210, 79797178 jew 99242945.
CHRIS SAID. Il-{bieb ta’ Chris
TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’
Said se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 22 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fil-lukanda Grand Hotel, G[ajnsielem, G[awdex. Ikun hemm min jie[u [sieb it-tfal u programm apposta g[alihom. G[al iktar informazzjoni u biljetti /emplu 21558860 jew 79558860.
JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe
Cassar se jorganizzaw Disco Party, il-:img[a, 22 ta’ Frar fid9.30 p.m. fit-Tattingers Club, irRabat. D[ul b’xejn. G[al aktar informazzjoni /emplu 99468624, 79459227 jew 21451569.
MARIO GALEA. Il-{bieb ta’
Mario Galea se jorganizzaw Harbour Cruise minn Tas-Sliema g[al Marsamxett u lura, il:img[a, 22 ta’ Frar. Prezz €3 u g[all-biljetti /emplu 99465295, 99487102, 79369800, 99843063, 79334537 jew 99862141.
Toni Bezzina se jorganizzaw Attività g[a]-}g[a]ag[, is-Sibt, 23 ta’ Frar fid-9 p.m. fis-Seaside Bar (ma;enb il-pitch tal-bo//i), Bir]ebbu;a. D[ul b’xejn.
MARK ANTHONY SAMMUT. Il-{bieb ta’ Mark
Anthony Sammut se jorganizzaw Ikla, is-Sibt, 23 ta’ Frar fit-8 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €20 g[all-kbar u €8 g[attfal. Ikun hemm trasport g[al min jixtieq. G[al aktar informazzjoni /emplu 79696073.
ROBERT ARRIGO. Il-{bieb
ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 27 ta’ Frar fid-9.30 a.m. f’Villa Arrigo, in-Naxxar. Prezz €3 u g[allbookings /emplu 23285000.
MARIO RIZZO NAUDI. Il-
{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Attività So/jali
g[ar-residenti tal-Gudja, lErbg[a, 27 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-Gudja.
99824570 jew 99856662, jew email fuq robertcutajar72@gmail.com.
CHARLÒ BONNICI. Il-{bieb
MARIO RIZZO NAUDI. Il-
STEPHEN SPITERI. Il-{bieb
GEORGE PULLICINO. Il-
ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 28 ta’ Frar fil-lukanda Golden Tulip Vivaldi, San :iljan. Prezz €5 bit-trasport inklu] u g[allbiljetti /emplu 79992238. ta’ Stephen Spiteri se jorganizzaw Ri/eviment, il-{amis, 28 ta’ Frar fit-8.30 p.m. fil-Montekristo Estates. G[all-biljetti /emplu 99424827, 99886394 jew 79955555.
SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb
ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Coffee Morning, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fid-9 a.m. fix-Xara Lodge, limiti tar-Rabat. Prezz €5 bit-trasport inklu] u g[allbiljetti /emplu 79010504 jew 25965286.
JASON AZZOPARDI. Il-
{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Ri/eviment, il:img[a, 1 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. fir-Renassance, Montekristo Estates, {al Farru;. Prezz €2 u g[all-biljetti /emplu 22985100 jew 99841333.
FRANS AGIUS. Il-{bieb ta’ Frans Agius se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fit-8.30 p.m. f’Villa Blanche, {al Far.
ROBERT CUTAJAR. Il-{bieb ta’ Robert Cutajar se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fit-8 p.m. fil-lukanda SAS Radisson Golden Sands. Prezz €7, li jinkludi t-trasport mil-lokalitajiet tad-distrett. Biljetti jistg[u jinkisbu millUffi//ju PN tal-Mellie[a, San Pawl il-Ba[ar u n-Naxxar, ibag[tu SMS fuq 79262101,
{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Attività So/jali g[ar-residenti ta’ {al Tarxien, il:img[a, 1 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ {al Tarxien. {bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw }jara fil-Foss talImdina, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fis2.15pm. L-attività hi bla [las u ttrasport ipprovdut jibda g[all[abta tas-1 p.m. G[al aktar informazzjoni /emplu 79062222 jew 21344589 jew ]uru s-sit www.georgepullicino.pn.
CLYDE PULI. Il-{bieb ta’
Clyde Puli se jorganizzaw Get Together, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. fl-Old Power House, Valletta Waterfront, ilBelt. G[all-biljetti /emplu 21490643.
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’ Tonio Fenech se jorganizzaw attività g[ar-residenti tat-tmien u t-12-il distrett, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fit-8 p.m. fl-MFCC, Ta’ Qali. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.toniofenech.com. PHILIP MIFSUD. Il-{bieb ta’
Philip Mifsud se jorganizzaw Ri/eviment, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fit-8 p.m. fil-Buskett Roadhouse. G[al aktar dettalji /emplu 21462304 jew 98892013.
TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’
Toni Bezzina se jorganizzaw Get Together, is-Sibt 2 ta’ Marzu fit8 p.m. fl-Eden Lodge, i]-}urrieq. Prezz €5 u t-tfal b’xejn. Trasport provdut b’xejn. Biljetti ming[and il-helpers, /emplu 99995742 jew 99490826 jew ibag[tu email fuq info@tonibezzina.com.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
32 Klassifikati PROPRJETÀ Il-Mosta – Il-Blata l-G[olja
APPARTAMENT li jikkonsisti fi tliet kmamar tas-sodda, wa[da ensuite u ]ew; gallariji kbar, designer finished.
?emplu 99200717 jew 99200354.
{a]-}ebbu;
DAR f’post /entrali u bl-arja tag[ha. Prezz: €128,000. ?emplu 79769677.
Is-Swatar
APPARTAMENT spazju], lest u komplut bl-g[amara b’kollox, bi tliet kmamar tassodda, k/ina fitted, living#kamra tal-pranzu b’gallarija, ]ew; kmamar tal-banju
(wa[da ensuite) u utility room. Prezz €210,000. Garaxx ta’ tliet karozzi b’a//ess mill-komun inklu] fil-prezz. ?emplu 77467703.
appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz filpront.
VETTURI
Tiswijiet
Pajero 1996
4 seater, f’kundizzjoni tajba. ?emplu 79295595.
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
AVVI}I
Trid tiffranka l-flus^
Accountant
KWALIFIKAT u b’esperjenza joffri servizzi ta’ accounting, book keeping, debtors control, income tax, VAT returns u payroll. ?emplu 99995560 jew email fuq ambro@onvol.net
G[al kull tip ta’ xog[ol
TA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ kmamar tal-banju, plumbing, kisi bil-;ibs u ]ebg[a, gypsum boards e//. ?emplu 79091057.
G[al kull xog[ol
G{ANDEK b]onn xi xog[ol ta’ turnkey, manutenzjoni jew xi alterazzjoni fid-dar jew negozju tieg[ek? Xog[ol professjonali u fil-pront. Stima b’xejn. ?emplu 79422835.
G{ALL-BEJG{ G[amara
FINO Dining Room Tudor (kompluta jew bi//a bi//a), u salott Queen Anne, kawba mastizz, skulturati, tal-1970, qishom ;odda. G[amara o[ra antika. ?emplu 79414872 jew 21414872.
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq ilfil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 99602436.
G[amara antika
Tiswijiet fil-pront u fil-post
PRIVAT
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Kamra tal-pranzu
INJAM tip Messikan: mejda, sitt si;;ijiet u Welsh dresser. €1350 jew l-eqreb. ?emplu 99010176.
Wheelchair
BREEZY 305 bil-qies tas-seat 40cm, kulur gri], manual u folding. U]at ftit. ?emplu 79326079 jew 27689001.
Ingli], Taljan u accounts
G{AL-livelli kollha f’Birkirkara, rata ta’ €5 fissieg[a. ?emplu 99995560 jew email fuq ambro@onvol.net
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
Tisliba 33 Mimdudin>1. Dubbiena jew nemla (6) 4. Mitluf mill-;abra li kellu (8) 9. Appartament ta’ mat-triq (6) 10. Dari g[odda tal-;lied, billastku g[at-twaddib ta’ ]rar (8) 12. Toni ]g[ir (4) 13. Il-qassis ixiddha minn wara g[onqu l-ewwel g[al
quddiem fuq spallejh u mbag[ad g[al fuq lispellizza (5) 14. Tag[milhom tifla ma’ xag[ar il-pupa (4) 17. Mo[[u tant hu hemm li ma jaqbi]lu xejn (6) 18. u 20. Insett li tattakka u tvenven billejl (6) 20. Ara 18 21. Im[atri li jinbidlu f’saqqu? (6) 27. Ri[ Punent-Nofsinhar (4) 28. Spe/i ta’ spaga li biha torbot pakkett (5) 29. Mhux ]g[ir f’tank birra! (4) 32. {afif u fa/li biex isir jin[adem jew jiftiehem (8) 33. }errieg[a ftit [oxna li ting[ata lill-g[asafar (6) 34. Qag[ad iqis, ifassal f’mo[[u u ja[seb bis-serjetà (8) 35. Issibhom me[jutin fittrufijiet tal-[wejje; b[ala bordura (6) Weqfin>1. Ta fastidju (7) 2. Daqqa [elwa ta’ filg[axija ta[t tieqa ta’ xi ma[buba (8) 3. Kif ilkoll g[ad irridu nsiru (4) 5. {elu u minn tag[na [afna (6) 6. Isimha ssibu f’[elwa manna! (4) 7. Nokkla mqanfda (6) 8. Tag[mlu dak li g[andkom tag[mlu malajr kemm jista’ jkun (6) 11. u 26. Fiha jistrie[ u jorqod i]]iemel (6) 15. G[amilt xog[ol il-kennies (5) 16. {afna jiktbu bih, ftit bixxellug (5) 19. Is-sedja tal-im[allfin meta jkun jisma’ l-kaw]a (8) 22. L-g[asfur tarli minn idejja u mar il-ba[ar, b’xi mod! (7) 23. Kategorija li fiha jitg[allmu t-tfal? (6) 24. Imwassal sat-tmiem (6) 25. Qala’ minn postu, f’daqqa u bil-herra (6) 26. Ara 11 30. Dawn tal-fniek wara li jitqaxxru jintremew (4) 31. Il-kapitali tal-E;ittu (4)
Soluzzjoni tat-Tisliba li dehret is-Sibt li g[adda Mimdudin>1. Fatati; 4. Traversa; 9. Kbarat; 10. Sarvetta; 12. Lift; 13. Multa; 14. Arti; 17. Arkett; 18. u 20. Makakk; 21. Sfafar; 27. Rota; 28. Fro;a; 29. Qrat; 32. Trasmess; 33. Allura; 34. Imbur;at; 35. Assalt. Weqfin> 1. Fakultà; 2. Traffiku; 3. Twal; 5. Realtà; 6. Vavu; 7. Ritorn; 8. Adagio; 11. u 26. Kura;;; 15. Stokk; 16. {alfa; 19. Sfortuna; 22. Ritratt; 23. Dritti; 24. Stramb; 25. Frosta; 30; {mar; 31. Flus.
1
2
3
4
9
5
6
7
8
10 11
12
13
14
15
16
17
18 19 20
23
21
24
25
27
22
26
28
29
30
31
32
33
34
35
Irba[ sett tal-platti ming[and JB Stores Indirizzaw is-soluzzjoni tag[kom hekk: Tisliba JB Stores, ‘In-Nazzjon’, Stamperija Indipendenza, Triq Herbert Ganado, TalPjetà PTA 1450, u
Tisliba bin-numri
In-numru 536, li mhux inklu] fil-lista tan-numri bi tliet figuri, jinsab imni]]el fejn suppost f’din il-gradilja biex jg[inkom issibu fejn iridu ji;u mni]]la n-numri l-o[ra kollha li g[andkom f’dawn l-[ames listi. G[alikom.
g[andkom ]mien sa nhar is-Sibt li ;ej. Ir-rebbie[#a jit[abbar [mistax o[ra. Ir-rebbie[#a jkun mitlub iwie;eb mistoqsija [afifa fuq it-telefon, g[alhekk mas-soluzzjoni tat-Tisliba tinsewx tni]]lu n-numru tat-telefon tag[kom. L-a[[ar premju ntreba[ minn Angelo Ellul, 105, Triq il-Kbira, il-Gudja GDJ 1209. SOLUZZJONI TATTISLIBA BIN-NUMRI
Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
34 BASKETBALL – KAMPJONAT BOV
Partiti importanti fi tmiem il-;img[a Il-kampjonat BOV tal-ir;iel tal-Ewwel Divi]joni jitkompla bi tliet log[biet delikati g[al post fil-play-offs. Illum waranofsinhar ikun hemm ilkonfront bejn Si;;iewi u Loyola Tata Motors. G[ada fl-ewwel log[ba Floriana Francesco Fenech jo[dua kontra l-leaders Athleta A to Z Electronics waqt li Bupa Luxol u Pavi Depiro jkunu fl-azzjoni fl-a[[ar log[ba. Loyola wara li kisbu l-ewwel reb[a tal-ista;un, jippruvaw ikomplu jibnu fuqha minbarra li jag[tu dispja/ir lill-eks coach tag[hom A. Mifsud, ikomplu jisperaw g[al post fil-playoffs. Biss biex jag[mlu dan iridu jirb[u t-tliet log[biet li fadal. Loyola fl-Amerikan D. Mazzocchi sabu plejer importanti. Si;;iewi li mhux g[addejjin minn mument tajjeb iridu jsibu l-kon/entrazzjoni u jilag[bu b[ala team spe/jalment filmumenti negattivi, minbarra li j[allu lir-referees u ma
jipprotestawx kontra xi de/i]joni anki jekk ma jaqblux. Si;;iewi jridu reb[a biex ikomplu jittamaw. Il-leaders Athleta jridu jivvendikaw it-telfa li sofrew kontra Floriana fl-ewwel rawnd. Floriana jfittxu reb[a biex jitilg[u fl-ewwel post. Athleta qed i[ossu n-nuqqas ta’ A. Bonnici imwe;;a’ u lkow/ J. Galea ma tantx g[andu sostituti li jistg[u jdawru rri]ultat. Athleta huma aktar aggressivi fid-difi]a u li jdawru l-ballun fl-attakk. Dawn ilfatturi ja[bu xi nuqqasijiet. Floriana g[andhom l-a[jar attakk, imma anki l-aktar li jsofru baskets, g[alkemm qed jisperaw li jkomplu bir-reb[ u jkunu aktar attenti fid-difi]a. Il-konfront bejn Luxol u Depiro hu delikat g[ax it-tnejn iridu jirb[u biex isa[[u ttamiet g[al post fil-play-offs. Flimkien mas-Si;;iewi g[andhom tliet reb[iet u ]]ewg postijiet li fadal iridu jimtlew minn bejniethom. I]-]ew; timijiet ;ejjin minn
telfa, imma l-aktar soprendenti kienet dik tal-Luxol kontra Loyola. Waqt li Depiro jisperaw li xshooters tag[hom ikunu f’burdata tajba, Luxol jittamaw li jkunu aktar konsistenti fillog[ba li juru u jisperaw li leks A. Micallef ikun f’burdata tajba. Mill-Kampjonat St. James Hospital tan-nisa, g[ada jintlag[bu ]ew; log[biet. Lewwel fl-azzjoni jkunu Luxol u Starlights Sports Experience fejn tal-ewwel mhux suppost ifallu milli jiksbu is-seba’ reb[a. Il-log[ba bejn Alyssa Ashley Loyola u {ibs g[andha tkun aktar bilan/jata fejn Loyola blAmerikan B. Thomas, jipprouvaw jie[du vanta;; min-nuqqas ta’ esperjenza tal{ibs. Mill-kampjonat tat-Tieni Divi]joni Si;;iewi jibdew favoriti kontra Mellie[a Tritones waqt li Phoenix Qormi Zmer/ Pub jibdew ftit favoriti fuq Mtarfa Miscela D’Oro.
I/-Champion ta’ Londra fil-boxing Haithem Laamouz jinsab lura Malta wara reb[a o[ra kontra l-boxer ta’ esperjenza Richard Rose li ji;;ield f’isem il-British Navy f’Londra. Din kienett sfida mill-aktar bilan/jata bejn ittnejn imma l-persistenza ta’ Laamouz u l-kombinazzjoni tajba kontinwa tieg[u waqt il-;lieda g[enitu jikseb it-tielet reb[a konsekuttiva wara li g[adu kemm reba[ ukoll fit-Tazza Uppsala fl-I]ve]ja. Reb[a o[ra kisibha sie[eb Laamouz, Max Farrugia li g[alkemm g[ad g[andu 16-il sena qed juri prospetti sbie[ fejn reba[ ukoll l-unur tal-a[jar boxer tas-serata. Laamouz issa qed jipprepara g[all-kampjonati tal-Grigal ta’ Londra li se jsiru fit-23 ta’ Frar.
Programm ta’ sport lokali g[al tmiem il-;img[a Illum MFA Vic. Tedesco St: Prem – 2 p.m. Melita v Qormi, 4.15 p.m. Sliema W. v Balzan Luxol Grd.: I Div. - Dingli S. v Gudja Utd, 4.15 p.m. Vittoriosa S. v Mqabba Centenary St.: II Div – 2 p.m. }ebbu; R. v Msida SJ, 4 p.m. St. Patrick v Si;;iewi Mosta Grd: II Div – 2 p.m. G[arg[ur v Pembroke, 4.15 p.m. Kirkop Utd v }urrieq Sirens Grd: II Div. - Fgura Utd v Sta Venera L., 4.15 p.m. Mellie[a v San :wann GFA Sannat Grd: II Div. - 1 p.m. Munxar F. v }ebbu; R,., 3 p.m. Qala A. v Oratory Y.
SPARAR Bidnija: 12 p.m.
Kompetizzjoni valida g[asselezzjoni tat-tim Malti tatTrap 75 plattina
HANDBALL Universita`: 12.30 p.m. II
Div. (N) La Salle C. v Luxol, 2 p.m. II Div. (N) Kavallieri RS2 v Phoenix, 3.30 p.m. I Div. (I) Kavallieri RS2 v Luxol SM, 5 p.m. I Div. (I) Aloysians VT v La Salle BHS
BASKETBALL Ta’ Qali: 2.45 p.m. St.
James Hospital Leage II Div – Mellie[a T. v Si;;iewi, 4.30 p.m. BOV I Div. (I) Si;;iewi v Tata Motors LBC
G[ada MFA Hibs St: Prem – 2 p.m. Rabat A. v Mosta, 4 p.m. Hibernians v Tarxien R. Vic. Tedesco St: I Div – 2 p.m. Lija A. v St. Andrews, 5.15 p.m. G]ira Utd v Naxxar L. Luxol Grd.: III Div. - 2 p.m. Mdina K. v Mtarfa, 4.15 p.m. Marsa v Swieqi Utd Centenary St.: III Div. - 1 p.m. Sta Lucia v Senglea A., 3 p.m. Xg[ajra T. v Kalkara, 5 p.m. Marsaskala v Qrendi Sirens Grd: III Div. - 2 p.m. G[axaq v Luqa SA, 4.15 p.m. Sirens v Ta’ Xbiex G[arg[ur Grd – Nisa U#16 - 9 a.m. Tarxien v Pembroke, 10 a.m. Gozo v
Mosta, 11 a.m. Hibs v Hamrun
GFA Gozo St: I Div. - 1 p.m.
Ker/em A. v Xewkija T., 3 p.m. SK Victoria W. v Victoria H.
IASC Tarxien Grd.: I Div –
8.30 a.m. Senglea Y. v Marsa, 9.45 a.m. Mosta G. v Msida RS, 11 a.m. Cospicua ST v Rovers Utd
SPARAR Bidnija: 10 a.m. Tkompli l-
Kompetizzjoni valida g[asselezzjoni tat-tim Malti tatTrap 50 plattina + final.
HANDBALL Universita`: 9 a.m. U#15
(S) Luxol v Kavallieri SMC,
10.15 a.m. U#17 (S) La Salle Kia v Kavallieri RS2, 11.30 a.m. U#17 (S) Phoenix P. v Luxol MR
BASKETBALL Ta’ Qali: 9.30 a.m. St.
James Hospital Lge II Div. Mtarfa Miscela D’Oro v Phoenix Qormi ZP, 11.15 a.m. (N) Luxol v Starlites SE, 1 p.m. I Div. (I) Floriana FF v Athleta A to Z Electronics, 2.45 p.m. (N) Alyssa Ashley LBC v Hibs, 4.30 p.m. I Div. (I) Bupa Luxol v Pavi Depiro
TI:RIJIET TA}-}WIEMEL Marsa – 1.30 p.m.
Programm spe/jali ta’ 7 ti;rijiet li jinkludi l-finali Assikura u wahda Premier.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
Sport 35 BOWLING
I/-Champions okmalta.com jibqg[u g[addejjin Okmalta.com li g[adhom kemm ;ew dikjarati Champions tal-Kampjonat Nazzjonali MSV Life talbowling ]ammew ir-rekord tag[hom intatt b’punti massimi wara erba’ ;img[at millkampjonat il-;did wara reb[a kontra The Clan. Kien hemm ukoll reb[iet 8-0 g[al Bowlers on Strike u Turu’s Knights kontra J Grima & Co u BOV. Okmalta.com g[andhom 32 punt wara li bdew b’reb[a komda 767-666 g[alkemm ittieni log[ba kienet aktar bilan/jata u reb[u b’distakk ta’ [ames pins biss 717-712. Imma l-a[jar log[ba ta/Champions kienet l-a[[ar wa[da li reb[uha 810-686 fejn Rankin Camilleri kien la[jar bowler b’623 u g[at-tel-
liefa Bjorn Tabone lag[ab 536. Bowlers on Strike telg[u fit-tieni post tmien punti wara l-leaders wara reb[a 8-0 fuq J Grima & Co. Huma reb[u lewwel log[ba 642-631 u rduppjaw l-iskor bit-tieni game li reb[u 728-705. Bowlers on Strike bdew la[[ar game b’34 pins vanta;; u finalment reb[u l-log[ba 638-711 biex [adu punti massimi fejn Nathan Brimmer kien l-a[jar g[al Bowlers on Strike b’511 u Sammy Borg lag[ab 525 g[at-telliefa. Rogatino’s Restaurant baqg[u fit-tielet post b’reb[a 6-2 kontra Fina. Reb[u lewwel log[ba 775-762 u marru 4-0 minn fuq fejn komplew tejbuh b’reb[a 791-704 fit-tieni game u fet[u 100 pins
vanta;;. Fina wettqu rimonta u reb[u t-tielet game 838-881 imma issa ni]lu fir-raba’ post. Malcolm Pace lag[ab 673 g[al Rogantino’s u kien ukoll ivvutat l-a[jar bowler tal;img[a waqt li Mark Muscat lag[ab 652 g[al Fino. Ramis telg[u fil-[ames post b’reb[a 6-2 fuq St. James Hospital li issa ni]lu fis-seba’ post. Ramis kienu aktar konsistenti u reb[u l-ewwel game 774-715 qabel St. James irrispondew b’790-754 biex kisbu d-draw. Imma fit-tielet game Ramis g[amlu 779 kontra s-702 ta’ St. James biex reb[u l-log[ba b’Ray Falzon Reale jikseb 589 pins g[al Ramis u Helenio Grech la[jar g[al St. James b’581. Turu’s Knights sa fl-a[[ar kisbu l-ewwel reb[a tal-
I/-Champions okmalta.com b’punti massimi wara erba’ ;img[at
ista;un meta g[elbu lill-a[[ar tim fil-klassifika Bank of Valletta wara ]ew; telfiet konsekuttivi 8-0. Huma reb[u l-ewwel log[ba 805-775 qabel marru 4-0 b’wirja mhux daqstant tajba fit-tieni game 714647. Fit-tielet log[ba [ar;u rebbie[a wkoll 744-707 biex telg[u fis-sitt post. Ryan
Grech lag[ab 577 g[al Turu u Tony Paris lag[ab 535 g[al BOV. : okmalta.com 32, Bowlers on Strike 24, Rogantino’s Rest 22, Fina 18, Ramis 16, Turu’s K 16, St. James Hospital 16, J Grima & Co 8, The Clan 6, Bank of Valletta 2. Kif Jinsabu
FUTBOL TAN-NISA
Reb[iet identi/i g[al Mosta u Raiders Mosta ................. ..............2 M;arr Utd. .......................0
Mosta kisbu reb[a o[ra importanti g[alkemm f’darhom kellhom jit[abtu ferm aktar milli mistenni biex g[elbu lit-tim tal-Im;arr 2-0. Mosta [ar;u tajjeb fl-ewwel g[axar minuti imma tul ilkumplament tal-ewwel taqsima bdew isibuha ferm diffi/li biex i]ommu l-pussess tal-ballun u kien hemm mumenti fejn lIm;arr kienu iktar ikkon/entrati u superjuri. Fit-28 minuta Nicole Buttigieg kellha [arba velo/i fuq il-lemin u mill-cross tajjeb tag[ha Rachel Nolan ni]]let ilballun lejn Jade Flask u li kkonkludiet fl-angolu tal-lasta. Vanta;; li Mosta ]ammewh sa tmiem l-ewwel taqsima. Fit-tieni taqsima l-Im;arr [ar;u b’aktar aggresività u fit53 minuta kellhom /ans tajjeb imma x-xutt b’sa[[tu ta’ Brenda Borg kien salvat millgoalkeeper Costantino f’korner. Fis-70 minuta Mosta g[amlu fawl barra l-kaxxa imma lfreekick tal-Im;arr re;a’ kien
salvat mill-gowlkeeper ta’ Mosta. Fil-75 minuta l-ballun wasal g[and Dorianne Theuma ta’ Mosta li xe[tet fix-xibka avversarja g[al skor finali ta’ 2-0. : Sharon Costantino, Rebecca D’Agostino, Karen Lia, Dorrianne Theuma, Nicole Buttigieg (Rachel Mifsud 77’), Yanika Fenech (Thea Difesa 88’), Rachel Nolan, Oriana Bedingfield, Rebecca Chircop, Jade Flask, Natasha Pace. : Ruth Debono, Chantelle Bezzina, Maria Mizzi, Abigail Camilleri, Alice Stanton, Antionette Sammut, Mariana Vella, Claudette Xuereb, Daniela Ebejer, Jasmine Vella Turner, Brenda Borg. : Martin Borg Mosta
M;arr Utd
Referee
Raiders Luxol ... ...............2 Fgura Utd .... .................0 }ew; gowls wara biss 12-il
minuta kienu bi]]ejjed biex Raiders Luxol jakkwistaw tliet punti o[ra li bihom sa[[ew posthom fl-ewwel post tat-
Shana Debono ta’ Fgura tikklerja qabel Therese Briffa ta’ Raiders segwita minn Beverly Abela (Ritratt> Joe Borg)
Tieni Divi]joni. Raiders Luxol kienu superjuri i]da ma rnexxielhomx ikabbru l-iskor. Fit-tieni taqsima Fgura ppruvaw mhux ftit biex idawru rri]ultat i]da Raiders kienu aktar dixxiplinati u bieg[du kull periklu. Raiders kellhom ukoll l-okka]joni li jkabbru l-iskor meta ng[ataw penalty, i]da mill-11-il metru, il-goalkeeper Sonia Farrugia rat ix-xutt
tag[ha ja[bat mal-minduda. : Sonia Farrugia, Therese Briffa (Janice Spiteri 71’), Francesca Gatt, Kathleen Mangion, Nicole Micallef, Amanda Mifsud (Rodienne Borg 46’), Justine Barthet (Faith Spiteri 72’), Alison Pattiniott, Rodienne Zerafa, Naomy Jerney Van Erd, Dvinia Pomroy (Damaris Cuschieri Raiders Luxol
Valentine 46’) : Marieclaire Polidano, Claire Gerada, Beverly Abela (Annalise Farrugia 59’), Elaina Gialanze, Shana Debono, Veronica Juste, Leona Tabone (Victoria Sciberras 70’), Jackie Abdilla, Karen Schembri, Julie Busuttil (Alysa Cachia 53’), Evelina Jansson (Annemarie Mallia 77’). : Jurgen Spiteri Fgura Utd
Referee
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
36 Sport CHAMPIONS LEAGUE
Il-UEFA tra[[as il-biljeti g[all-final IL-UEFA ra[[set il-prezzijiet tal-aktar seats ir[as g[all-final ta/-Champons League f’Wembley wara kritika li kien hemm g[all-istess biljetti fil-final ta’ sentejn ilu fl-istess post. Madankollu l-biljetti disponibbli se jkunu ferm anqas g[all-pubbliku in;enerali milli kienu fl-2011 meta Weembley laqa’ fih il-finali bejn Manchester United u Barcelona. Il-UEFA qalet li l-aktar biljetti r[as mag[rufa b[ala dawk ta’ Kategorija 4, se jkunu jiswew 60 sterlina meta mqabbla mal-150 sterlina ta’ sentejn ilu
u li b’dan il-prezz se jkunu qed jinbieg[u 11,800 biljett. Il-partitarji se jkollhom i[allsu somma amministrattiva skont minn fejn ;ejjin u din tvarja minn 8 sterlini g[ar-Renju Unit g[al 16-il sterlina fl-Ewropa u 28 sterlina g[all-kumplament tad-dinja. L-aktar seats li jqumu flus g[all-partita tal-25 ta’ Mejju raw ]ieda ta’ 10% minn 300 sterlina g[al 330 sterlina flimkien mal-mi]ata amministrattiva. Il-UEFA qalet li 59,000 biljett se jo[or;u g[all-
Jirri]enja l-kow/ tat-Tune]ija It-Tune]ija a//ettat ir-ri]enja talkow/ nazzjonali Sami Trabelsi wara li naqsu milli jg[addu mill-ewwel fa]i tat-Tazza Afrikana fl-Afrika t’Isfel. Fi stqarrija l-Federazzjoni qalet li kienet a//ettat it-talba tal-kow/ ta’ 45 sena li jtemm il-kuntratt tieg[u qabel il-waqt. B[alissa qed jissemmew tliet kow/is li ;ew identifikati millFederazzjoni b[ala s-su//essuri ta’ Trabelsi imma d-de/i]joni dwar min se jkun il-kow/ il-;did tittie[ed filjiem li ;ejjin. It-tliet kow/is huma Nabil Maaloul li mexxa lil Esperance lejn ir-reb[a
ta/-Champions League Afrikana fl2011, Khaled Ben Yahia u Maher Kenzari. It-Tune]ija naqsu li javvanzaw wara li spi//aw it-tielet fi Grupp D. Fil-finali tat-Tazza Afrikana s-sena l-o[ra, Trabelsi kien mexxa lit-tim sal-kwarti tal-finali qabel ;ew eliminati minn Ghana. Trabelsi li hu eks difensur internazzjonali u lag[ab fit-Tazza tad-Dinja, kien in[atar kow/ tat-Tune]ija f’Marzu tal-2011. Huwa sar l-ewwel kow/ mit-Tazza Afrikana li spi//a din is-sena.
bejg[ lill-pubbliku ;enerali b’25,000 g[all-partitarji ta’ kull wie[ed mi]-]ew; finalisti u 9,000 o[ra g[al dawk newtrali. Il-kumplament tas-27,000 biljett se jkunu allokati g[all-kumitat organizzattiv lokali, asso/jazzjonijiet nazzjonali, imsie[ba kummer/jali u xandara. Il-biljetti g[all-partitarji newtrali se jinbieg[u permezz tal-websajt tal-UEFA mit-Tnejn u jispi//aw fil-25 ta’ Marzu. Wara ssir lotterija biex ji;i de/i] liema huma dawk il-partitarji li jkun irnexxielhom jakkwistaw biljett.
INGILTERRA
Ferguson immultat Il-manager ta’ Manchester United Alex Ferguson kien immultat 12,000 sterlina mill-FA Ingli]a g[all-kummenti li g[adda dwar lassistent referee, imma ma kienx sospi] minn fuq il-bank. Ferguson kien akku]at b’kondotta [a]ina wara li ddeskriva l-prestazzjoni tal-linseman Simon Beck b[ala wa[da ‘xokkanti’ meta dan naqas milli jxejjer g[al penalty wara li Wayne Rooney twaqqa’ fil-kaxxa fid-draw 1-1 kontra Tottenham ix-
xahar l-ie[or. F’intervista fuq it-televi]joni wara l-log[ba tal-Premier League Ferguson kien g[amel ukoll referenza g[all-in/ident f’partita pre/edenti kontra Chelsea meta Beck kien ukoll pre]enti. Ferguson seta’ anke ;ie sospi] minn fuq il-bank g[al erba’ partiti u probabbli se jkun kuntent li dan mhux se jse[[ hekk kif qed ifittex li jmexxi lil United lejn ir-reb[ tal-20 kampjonat.
ATLETIKA
Ir-Russa Kotova sospi]a fuq doping L-atleta Russa li tispje/jalizza fil-qab]a twila (long jump), Tatyana Kotova kienet temporanjament sospi]a wara li falliet e]ami tad-doping waqt il-kampjonati tad-Dinja f’Helsinki fl-2005. Dan [abbritu l-a;enzija Russa kontra d-doping (RUSADA). “Il-Federazzjoni Internazzjonali tal-atletika bdiet investigazzjoni wara li ;iet infurmata mil-laboratorju kontra d-doping f’Lausanne li Kotova nstabet po]ittiva g[al sustanza projbita f’Helsinki. Il-ka] g[adda g[and irRUSADA f’Jannar tal-2013,” qalet l-IAAF fi stqarrija. Kotova li g[andha 36 sena
reb[et it-tielet midalja talfidda konsekuttiva f’Helsinki u reb[et ukoll midalja talbron] fl-Olimpjadi ta’ Sydney fis-sena 2000 u f’Ateni erba’ snin wara. Kotova kienet l-a[[ar wa[da minn serje ta’ atleti Russi li nqabdu bid-doping dan l-a[[ar. Olesya Syreva, fidda fit3,000m Ewropej indoor ;iet sospi]a g[al sentejn il-;img[a l-o[ra g[al doping waqt li f’Di/embru li g[adda Darya Pishchalnikova fidda fid-discuss u /-Champion Russu tattfig[ tal-martell Kirill Ikonnikov li spi//a l-[ames fl-Olimpjadi ta’ Londra,
Tatyana Kotova
kienu sospi]i temporanjament waqt li /-Champion tat-tfig[ tal-martell tal-2004, Olga Kuzenkova tpo;;iet ta[t investigazzjoni wara li falliet
e]ami tad-doping. Difensur ta’ AEK po]ittiv Intant id-difensur ta’ AEK
Athens Christos Arkoudas
instab po]ittiv g[as-sustanza projbita oxilofrine. Kelliem g[all-klabb ta’ AEK qal li l-klabb kien ir/ieva ittra ming[and il-kummissjoni tal-kontroll tad-doping fil-Gre/ja li infurmatu li lplejer ta’ 22 sena kien falla minn e]ami ta’ rutina wara llog[ba kontra OFI Crete fis26 ta’ Jannar. Il-plejer mistenni li je]er/ita d-dritt li jappella mid-de/i]joni u ng[ata l-mistrie[. Jekk it-tieni kampjun jinstab po]ittiv, Arkoudas se jkun qed jiffa//ja sentejn sospsensjoni skont il-kodi/i ta’ dixxiplina tal-FA Griega.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
Sport 37 FUTBOL INGLI}
Ostaklu delikat g[al Man Utd Il-programm Premiership Illum
Tottenham v Newcastle Chelsea v Wigan Norwich v Fulham Stoke v Reading Sunderland v Arsenal Swansea v QPR Southampton v Man City
G[ada
Aston villa v West Ham Man Utd v Everton
It-Tnejn
Liverpool v West Brom
The Championship
Blackburn v Ipswich Blackpool v Millwall Bolton v Burnley Bristol City v Nottm Forest Charlton v Birmingham Huddersfield v Cardiff Middlesbrough v Barnsley Peterborough v Leicester Sheff Wed v Derby Wolves v Leeds United Brighton v Hull
League One
Bournemouth v Portsmouth Brentford v Bury Carlisle v Stevenage Colchester v Preston Coventry v Yeovil Doncaster v Walsall Leyton Orient v Tranmere Notts County v Crewe Oldham v MK Dons Scunthorpe v Crawley Shrewsbury v Sheff Utd Swindon v Hartlepool
League Two
Accrington v Southend Aldershot v Plymouth Barnet v Port vale Bradford v Gillingham Burton Albion v Rotherham Chesterfield v Wimbledon Dag & Red v Cheltenham Morecambe v Exeter Northampton v Rochdale Oxford Utd v Bristol Rovers Torquay v Fleetwood Wycombe v York
Premier Sko//i] Illum
Inverness CT v Celtic Aberdeen v St Mirren Dundee Utd v Hearts Kilmarnock v Motherwell
It-Tnejn
Hibernian v St Johnstone
I Div
Airdrie Utd v Morton Cowdenbeath v Falkirk Hamilton v Dunfermline Livingston v Dumbarton Raith Rovers v Partick Thistle
II Div
Albion v Arbroath Alloa v Ayr Brechin v Stranraer East Fife v Forfar Queen of Sth v Stenhousemuir
III Div
Berwick v Clyde East Stirling v Peterhead Elgin v Annan Athletic Rangers v Queen’s Park Stirling v Montrose
Il-leaders Man Utd, li g[andhom vanta;; ta’ disa’ punti fuq l-eqreb rivali Man City, g[ada jilag[bu f’Old Trafford kontra Everton li jinsabu fil-[ames post u qed ikollhom sta;un mill-aqwa. Man Utd tilfu darbtejn barra minn darhom dan l-ista;un u darba minnhom kienet fil-fatt kontra Everton. Din it-telfa waslet f’Awwissu li g[adda u minn dakinhar ’l hawn Man Utd qabdu ritmu tajjeb u bnew vanta;; komdu f’ras ilklassifika. Ir-Red Devils, sta;un ilu kellhom vanta;; tajjeb f’ras il-klassifika imma spi//aw tilfuh fi spazju ta’ ftit ;img[at u kienu Man City li reb[u l-kampjonat fl-a[[ar sekondi tal-a[[ar log[ba kontra QPR. Din id-darba Man Utd iridu jag[mlu /ert li dan il-vanta;; ma ja[arbilhomx u jekk ji;bru tliet punti kontra Everton ikunu eliminaw ostaklu ie[or. {arsa lejn l-istatistika turi li dan l-ista;un Man Utd reb[u kontra Man City u Chelsea, timijiet li qeg[din fit-tieni u fit-tielet post rispettivament. Barra minn hekk Man Utd reb[u kontra Liverpool u kienu biss ftit sekondi bog[od milli jirb[u barra minn darhom kontra Tottenham li jinsabu fir-raba’ post. Jekk Everton jirrepetu ssu/ess li kellhom kontra Man Utd f’Awwissu u Tottenham ifallu llum kontra Newcastle, it-tim ta’ David Moyes jil[aq
lil Tottenham u jkun b’/ans serju li jikkompeti fi/Champions League. Man Utd se jkunu ;ejjin minn reb[a1-0 kontra Fulham filwaqt li Everton waqqg[u ]ew; punti importanti meta ;ew mi]muma draw 3-3 f’darhom kontra Aston Villa. L-awtur tal-uniku gowl ta’ Man Utd fi Craven Cottage kien l-attakkant Wayne Rooney, player li minn meta irritorna minn injury sab ixxibka b’mod regolari. Matul il-;img[a Rooney skurja wkoll mal-Ingilterra f’log[ba ta’ [biberija f’Wembley kontra l-Bra]il. L-Ingli]i [ar;u rebbie[a 2-1. Filwaqt li Rooney se jkun theddida g[al Everton, bla dubju l-akbar theddida g[al Man Utd se jkun il-midfielder Bel;jan Fellaini. Dan tal-a[[ar kien skurja luniku gowl kontra Man Utd fir-reb[a ta’ 1-0 li dawn kienu kisbu fuqhom fl-ewwel rawnd filwaqt li ;img[a ilu skurja ]ew; gowls fid-draw kontra Aston Villa. “Qeg[din b’/ans li nirb[u t-‘Treble’ u issa wasal ]mien fejn irrid nag[]el sew it-timijiet ta’ kull partita. ‘Irrid nag[]el l-a[jar tim u fl-istess [in inserrra[ ilplayers g[ax ;ejjin [afna log[ob wara xulxin,” qal Ferguson b’referenza g[allfatt li nhar l-Erbg[a Man Utd jilag[bu barra minn darhom kontra Real Madrid fi/Champions League.
Javi Garcia (xellug) ta’ manchester City fl-azzjoni ma’ Luis Suarez ta’ Liverpool fid-draw 2-2.
Intant, i/-champions Man City jistg[u jitfg[u ftit pressjoni fuq Man Utd jekk illum ji;bru t-tliet punti kontra Southampton. :img[a ilu sCitizens ;ew mi]muma draw 2-2 minn Liverpool u wie[ed jista’ jg[id li dan kien punt gwadanjat g[alihom g[ax kienu 2-1 minn ta[t. Kien ]ball tal-goalkeeper Reine li ippermetta lil Aguero j;ib iddraw. Man City fadlilhom 13-il partita biex jaqb]u lil Man Utd u, dwar dan, il-manager ta’ Man City, Roberto Mancini qal li hu fidu/ju]. “Kien hemm [afna ka]ijiet fejn timijiet li kienu t-tieni spi//aw biex qab]u lil-leaders. “A[na g[amilna dan sena ilu u l-g[an tag[na hu li sa meta nilag[bu kontra Man Utd f’April inkunu tnejn jew
tliet punti ta[thom,” qal Mancini. Ta’ min jinnota li fl-2003 Man Utd kienu tmien punti ta[t Arsenal meta kien g[ad fadal g[axar log[biet u spi//aw biex reb[u t-titlu. Wara d-draw kontra /Champions Liverpool nhar itTnejn jilag[bu kontra West Brom. Log[ba interessanti illum se tkun dik bejn Tottenham u Newcastle. Dawn tal-a[[ar jidher li [adu ftit tar-ru[, spe/jalment bl-akkwisti li g[amlu f’Jannar. :img[a ilu l-Magpies g[elbu lil Chelsea 3-2 u issa jittamaw li jkomplu b’dan il-pass meta jmorru f’White Hart Lane. Tottenham se jkollhom lillattakkant Defoe nieqes min[abba li we;;a’ l-g[aksa u se jdum barra tliet ;img[at.
FOOTBALL TALJAN
Jispikkaw il-partiti tal-lejla
Bejn illum u g[ada jitkompla l-kampjonat Taljan u bla dubju l-aktar partiti li jispikkaw fi tmiem il-;img[a se jkunu dawk tal-lejla. Illeaders Juventus jilqg[u lil Fiorentina filwaqt li Lazio jilqg[u lil Napoli f’Ruma. Juventus, li g[andhom tliet punti vanta;; fuq Napoli jilag[bu kontra Fiorentina u bla dubju dan se jkun ostaklu diffi/li g[all-Bianconeri li se jkollhom, g[al darba o[ra, lill-kow/ Antonio Conte u ddifensur Leonardo Bonucci neqsin. Dawn it-tnejn kienu ;ew sospi]i ]ew; log[biet wara d-draw kontra Genoa. Fl-a[[ar [ar;a tag[hom Juventus g[elbu lil Chievo 21 u minkejja li l-iskor jindika 2-1 Juventus qatt ma kienu f’periklu li jitilfu l-log[ba u setg[u sa[ansitra jiskurjaw aktar gowls. Fiorentina ;img[a ilu g[elbu lil Parma 2-0 u din irreb[a g[enitom biex jirkupraw wara li ;img[a qabel kienu tilfu kontra Catania. Fl-ewwel rawnd, f’Firenze, il-log[ba bejn Fiorentina u Juventus kienet
intemmet 0-0. Fit-tieni partita tal-lejla Lazio jilag[bu kontra Napoli u wie[ed jista’ jg[id li g[al Lazio dan hu l-a[[ar /ans g[alihom biex jissieltu g[attieni post. B[alissa Lazio qeg[din sitt punti ta[t Napoli u jekk be[siebhom jissieltu mhux biss g[at-tieni post i]da anke jittamaw fir-reb[ tat-titlu ]gur li ma jistg[ux jitilfu u jispi//aw disa’ punti ta[t Napoli. Matul il-;img[a Lazio [adu l-a[bar [a]ina li l-attakkant tag[hom Miroslav Klose se jkun nieqes g[al sitt ;img[at wara li dan we;;a’ rkopptu. Post Klose se jimlieh Louis Saha, player li kien bla tim u ng[aqad mag[hom fost il;img[a. Lazio se jkunu ;ejjin minn telfa ta’ 3-2 kontra Genoa u ]gur li wie[ed qatt ma stenna din it-telfa. Napoli se jkunu ;ejjin minn reb[a ta’ 2-0 kontra Catania. Ta’ min jg[id li Lazio, b’telfa mhux biss jinqatg[u mit-tieni post i]da anke jkunu f’riskju li jum wara ji;u mil[uqa minn Milan li
g[andhom tliet punti inqas minnhom. Ir-Rossoneri jilag[bu barra minn darhom kontra Cagliari. Milan mhux mistennija jfallu meta jilag[bu kontra Cagliari i]da wie[ed irid jg[id li lavversarji tar-Rossoneri se jkollhom il-moral g[oli wara r-reb[a ta’ 4-2 li kisbu barra minn darhom kontra Roma. :img[a ilu Milan reb[u 2-1 kontra Udinese u l-eroj tasserata kien l-akkwist il-;did tag[hom Mario Balotelli li skurja ]-]ew; gowls, wie[ed minnhom minn penalty fla[[ar minuta. Milan, li g[andhom punti daqs ir-rivali Inter qed juru log[ob tajjeb dan l-a[[ar u ;abru diversi punti biex issa qed jimmiraw g[al post fi/-Champions League. Intant, Inter iridu jwettqu reazzjoni wara t-telfa umiljanti ta’ 3-1 barra minn darhom kontra Siena u jridu jag[mlu dan kontra Chievo. Minbarra t-telfa kontra Siena, Inter ;ew mi]muma anke f’darhom kontra Torino. Din it-telfa tefg[et pressjoni kbira fuq il-kow/ Andrea
Stramaccioni li issa jidher li biex isalva postu irid jispic//a mal-ewwel erbg[a jew talanqas jirba[ il-Coppa Italia. Inter g[adhom iridu jilag[bu t-tieni leg tas-semi finali ta’ din il-kompetizzjoni kontra Roma u b[alissa qeg[din fi
Il-Programm
Serie A Illum
Juventus v Fiorentina Lazio v Napoli
G[ada
Atalanta v Catania Bologna v Siena Cagliari v Milan Inter v Chievo Palermo v Pescara Parma v Genoa Sampdoria v Roma Udinese v Torino
Serie B Illum
Bari v Varese Crotone v Grosseto Juve Stabia v Novara Lanciano v Cittadella Modena v Reggina Padova v Brescia Pro vercelli v Sassuolo Spezia v Ascoli Verona v Vicenza
It-Tnejn
Empoli v Livorno
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
38 Sport TAZZA AFRIKANA
In-Ni;erja konxji mis-sorpri]a Burkina Faso In-Ni;erja jinsabu reb[a bog[od milli jtemmu stennija ta’ 19-il sena biex jer;g[u jirb[u t-Tazza Afrikana imma l-favoriti huma konxji millqawwa u t-theddida li se jkun qed joffrilhom it-tim sorpri]a ta’ Burkina Faso fil-final tal{add fis-Soccer City stadium. Meta ;ew draw 1-1 flewwel log[ba tag[hom minn Grupp C 18-il partita ilu, ftit kien hemm indikazzjoni li ]]ew; timijiet mill-Punent talAfrika kienu se jer;g[u jitlaqg[u fil-final. Madankollu ]-]ew; na[at urew determinazzjoni u grinta kif ukoll mentalità rebbie[a li tipprometti finali e//itanti g[al tmiem turnament ta’ tliet ;img[at quddiem stadium ippakkjat. In-Ni;erja jidher li g[andhom l-a[jar elementi g[assu//ess hekk kif m’g[andhomx injuries apparti dawk dwar l-attakkant Victor Moses li kien f’forma e//ellenti imma re;a’ we;;a’ fir-reb[a 4-1 fuq Mali fissemifinali. B’kuntrast, Burkina Faso se jkollhom jilag[bu ming[ajr Alain Traore li skorja tliet goals fil-bidu tat-turnament imma tilef ir-round tan-knockout min[abba injury. Huma jistg[u jkunu wkoll ming[ajr id-difensur Mohamed Koffi li [are; imwe;;a’ fir-reb[a 3-2 bilpenalties kontra Ghana fissemifinali tal-Erbg[a. Burkina Faso wkoll jidher li se jkollhom ikampaw ming[ajr l-aktar plejer effettiv u importanti, Jonathan
Pitroipa li tke//a wara ]ew; karti sofor mir-referee Tune]in Slim Jdidid kontra Ghana. Madankollu Jdidi kien sospi] mill-Konfederazzjoni tal-Futbol Afrikan (CAF) il{amis min[abba prestazzjoni fqira u jekk l-appell li g[amlu Burkina Faso kontra t-tke//ija jintlaqa’ Pitroipa jkun jista’ jilg[ab. I[obbu jattakkaw It-tnejn i[obbu jattakkaw
g[ax g[andhom attakk qawwi, waslu sal-finali b’mod kontrastanti bin-Ni;erja f’forma impressjonanti biex g[elbu lill-favoriti Ivory Coast 2-1 fil-kwarti tal-finali qabel ipprodu/ew prestazzjoni a[jar fir-reb[a kbira fuq Mali fissemifinali. Burkina Faso kellhom jissieltu g[al reb[a 1-0 fil-[in barrani kontra Togo fil-kwarti tal-finali u mbag[ad lag[bu g[al sag[tejn o[ra ming[ajr su//ess kontra Ghana f’log[ba li ntemmet 1-1 qabel reb[u bil-penalties. L-ispirtu li qatt ma j/edu u d-determinazzjoni tista’ tkun l-akbar g[adu tan-Ni;erja g[ada jekk id-difi]a tal-istaljuni tkun kapa/i tra]]an l-attakk tas-Super Eagles li kienu dominanti kontra Mali bi tliet goals f’20 minuta fl-ewwel taqsima. Koffi kien impressjonanti fid-difi]a ta’ Burkina Faso flimkien ma’ Paul Koulibaly u Bakary Kone imma n-Ni;erja huma perikolu]i meta jattakkaw b’Moses u John Obi Mikel, li jilag[bu fl-istess
Jonathan Pitroipa ta’ Burkina Faso jirrea;ixxi wara li ;ie muri t-tieni karta safra g[al simulazzjoni u tke//a fis-semifinali kontra Ghana. Ir-referee Tune]in Slim Jdidid ;ie sospi] millCAF g[al kontroll [a]in wara li ammetta li ]balja u Pitroipa appella mit-tke//ija u se jkun
klabb Ewropew ma’ Chelsea, juru l-klassi tag[hom fil-midfield. Pitroipa se jilg[ab
Fuq quddiem Emmanuel Emnenike bi tliet goals, kien perikolu] u skorja kontra Burkinabe fl-ewwel log[ba. I/-/avetta g[as-su//ess ta’ g[ada forsi kienet de/i]a lbiera[ qabel il-log[ba min[abba li Jonathan Pitroipa li tke//a b’mod kontroversjali kontra Ghana, appella mittke//ija u l-CAF laqg[et lappell tieg[u wara li r-referee Slim Jdidi qal li g[amel ]ball li wera t-tieni karta safra lillplejer fuq simulazzjoni. Burkina Faso g[andhom spirtu ta’ tim e//ellenti, determinazzjoni li ti;i pperson-
ifikata mill-[abbrieki Aristides Bance, wie[ed millaktar plejers tat-turnament li spikka u mhux biss g[axxag[ar isfar li g[andu. L-attakkant b’sa[[tu li jilg[ab ma’ Augsburg fil:ermanja, kellu xi partiti kwieti fil-bidu imma qatt ma waqaf ji;ri u jipprova kontra Ghana. Kellu tmien xuttijiet g[al-lasta u jekk jer;a’ jkun fl-istess forma, id-difi]a tanNi;erja se jkollha bi//a xog[ol iebsa. Ironikament i]-]ew; na[at mistennija jkunu ming[ajr ilcaptains li tilfu posthom waqt it-turnament. Il-captain ta’ Burkina Faso Moumouni Dagano tilef postu wara forma xejn po]ittiva waqt li l-captain Ni;erjan
Joseph Yobo we;;a’ u l-kow/ Stephen Keshi mhux lest li jibdel tim rebbie[. Il-log[ba hi wkoll wa[da importanti g[a]-]ew; kow/is. Dak ta’ Burkina Faso, ilBel;jan Paul Put qed jipprova jfittex xi [a;a personali wara li ;ie sospi] g[al g[omru mill-Bel;ju talli kien involut fi skandlu ta’ korruzzjoni fl2007. Il-kow/ tan-Ni;erja Keshi se jkun qed jikteb ismu fil-kotba tar-rekords jekk imexxi lin-Ni;erja lejn it-tielet titlu Afrikan. Keshi kien captain tasSuper Eagles fl-a[[ar su//ess tag[hom fl-1994 u jista’ jsir biss it-tieni persuna f’56 sena ta’ storja tat-turnament li jirba[ dan l-unur b[ala plejer u kow/.
MALTA HORSERACING AWARDS - IT-TIENI EDIZZJONI
19-il unur u rikonoxximent waqt is-serata finali Il-:img[a 15 ta’ Frar fillukanda Dolmen se ssir ittieni edizzjoni tal-Malta HorseRacing Awards organizzata mill-Kunsill Malti g[all-Isport flimkien malMalta Racing Club. Din se tibda g[al [abta tat-8.30 p.m. Kenneth Vella b[ala Chairman tal-Kumitat Organizzattiv waqt li rringrazzja lil dawk kollha li qed jag[tu l-kontribut tag[hom f’din l-attività ]ied jg[id li din is-sena se jitqassmu b’kollox 19-il award jew rikonoxximent, ]ieda fuq dawk imqassma s-sena l-o[ra. Din is-sena dawn se jkunu: rikonoxximent g[all-aqwa pony fil-korsa l-qadima u g[all-aqwa ]iemel fil-korsa lqadima; Award g[a]-]wiemel tal-galopp tas-sena u g[a]]iemel tat-trott tas-sena, award g[all-a[jar jockey tassena, g[all-a[jar sewwieq ta[t il-25, g[all-aktar ]iemel kontistenti tat-trott u tal-galopp flimkien numru ta’ rikonoxximenti g[al su//essi internaz-
Ir-rebbie[a kollha tal-ewwel edizzjoni tal-Malta HorseRacing Awards
zjonali kemm minn sewwieqa kif ukoll minn jockeys u sidien, lifetime achievement award g[all-karriera, award g[a]-]iemel rivelazzjoni tassena, award g[all-isba[ finali u fuq kollox l-award g[alla[jar sewwieq tas-sena.
Bernard Vassallo, Chairman tal-KMS qal li wara s-su//ess miksub f’dawn l-awards is-sena lo[ra il-KMS [ass li kellu jer;a’ jag[ti l-appo;; tieg[u lill-MRC biex issir ukoll ittieni edizzjoni li tkompli tibni
fuq dik tas-sena l-o[ra. Vassallo qal li l-KMS hu konxju tal-popolarità ta’ dan l-isport f’pajji]na u bejn ilKMS u l-Malta Racing Club hemm siner;ija s[i[a g[aliex il-KMS dejjem lest jag[ti lkontribut tieg[u f’attivitajiet
b[al dawn li jonoraw lillisportiv Maltin. I/-Chairman tal-MRC Dr. Matthew Brincat qal li ma kienx g[all-g[ajnuna talKMS il-klabb ma setax jid[ol g[al numru ta’ pro;etti fla[[ar snin. Fosthom elenka listallazzjoni ta’ tinda ;dida, limportazzjoni tar-ramel ta’ kwalità g[all-u]u tal-korsa u xog[ol ta’ tisbi[ fil-kumpless tal-Marsa. Dwar l-Awards Matthew Brincat qal li issa dawn saru parti integrali millkalendarju tal-klabb u qed jikbru fil-popolarità. Is-serata li se tixxandar fuq TVM2 fil-jiem ta’ wara se tkun pre]entata mill-;urnalist Sergio Mallia u se jkollha wkoll il-parte/ipazzjoni ta’ Mike Spiteri li se jkun qed ikanta w[ud mill-aqwa diski mir-repertorju tieg[u. Din l-attività se tkun possibbli wkoll bl-g[ajnuna ta’ diveris kumpaniji fosthom Print IT, Red October, General Soft Drinks, il-Lukanda Dolmen u Marindex Trophies.
IN-NAZZJON Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
Sport 39 FUTBOL – L-EWWEL DIVI}JONI
L-ebda goal f’log[ba missielta Minn Christopher Cassar
MARSAXLOKK ……..… 0 BIR}EBBU:A ……....…. 0
Ma kien skorjat l-ebda goal f’log[ba mill-iktar interessanti u spettakolari bejn Marsaxlokk u Bir]ebbu;a, ri]ultat li hu ta’ di]appunt g[al Marsaxlokk li fallew punti prezzju]i, i]da anki g[al Bir]ebbu;a li g[allisforzi tag[hom kien [aqqhom xi [a;a a[jar g[aliex iddominaw il-log[ba g[al [inijiet twal u kellhom lisba[ okka]jonijiet ta’ skor. Marsaxlokk kellhom bidu tajjeb u wara ]ew; minuti Dylan Micallef qassam lejn Andrè Grabowski li wa[du quddiem Ivan Casha tfixkel fil-ballun u falla /ans taddeheb. Minn hawn ’il quddiem kienu Bir]ebbu;a li ddominaw fejn kisbu serje ta’ korners li minn wie[ed minnhom kienu sfortunati meta Martin Deanov laqat illasta direttament minn korner. Fid-19-il minuta kien Rio Micallef li kellu xutt jg[addi
ftit barra. Bir]ebbu;a komplew jinsistu u kross shot ta’ Mazzitelli kien salvat millgoalkeeper Xlukkajr Omar Borg. Il-log[ba re;g[et saret bilan/jata u Marsaxlokk resqu qrib b’xutt ta’ Da Silva Silveira ja[bat man-na[a ta’ barra tax-xibka u Bir]ebbu;a wie;bu b’xutt ftit g[oli ta’ Jurgen Farrugia. Fl-a[[ar minuti tat-taqsima Marsaxlokk kellhom tentattiv ta’ De Silveira jmur ftit barra u Bir]ebbu;a kellhom goal ta’ Mazzitelli m[assar min[abba po]izzjoni ta’ offside. Fit-tieni taqsima Bir]ebbu;a ddominaw lillavversarji minkejja li issa kienu kontra r-ri[. Fl-ewwel minuti kien Kevin Borg li falla /ans tad-deheb wara pass pre/i] ta’ Martin Deanov. Ix-Xlukkajri ma qag[dux i[arsu u xutt ta’ Gary Caruana mar ftit g[oli wara [ar;a [a]ina ta’ Ivan Casha.
Mas-sieg[a log[ob azzjoni o[ra tajba ta’ Deanov kross lejn Kevin Borg li impenja lil Omar Borg b’xutt fil-baxx. Wara din l-azzjoni l-azzjonijiet perikolu]i naqsu sewwa hekk kif i]-]ew; na[at bdew iktar jikkontrollaw lil xulxin. Fl-a[[ar minuti Marsaxlokk laqtu l-lasta permezz ta’ Gary Caruana wara azzjoni konfu]a fil-kaxxa, filwaqt li Mazzitelli b’rovexxata mill-isba[ g[al ftit ma skorjax goal kapolavur. Marsaxlokk – O. Borg, R. Mifsud, M. Brincat, K. Scicluna, M.P. Clarke, D. Micallef, A. Grabowski, Darren Attard (Dylan Attard), G. Caruana, D. Da Silva Silveira, D. Grech (R. Xuereb). Bir]ebbu;a – I. Casha, R. Micallef, J. Farrugia (M. Pullicino), M. Hrubsa, R. Duca, F. Peplow, K. Borg, M. Mifsud (A. Cutajar), T. Mazzitelli, M. Deanov, M. Camilleri (J. Sammut). Referee – Stefan Pace
Pietà jkomplu jisfidaw g[all-promozzjoni }EJTUN C. ....................... 1 PIETÀ H. …………..…… 2
Pietà Hotspur skorjaw darbtejn fl-ewwel taqsima u rre]istew l-attakki persistenti ta’ }ejtun fit-tieni taqsima biex kisbu reb[a diffi/li i]da meritata biex bis-sa[[a ta’ din ir-reb[a Pietà jinsabu flewwel post tal-klassifika blistess punti daqs Lija Athletic, anki jekk Lija lag[bu log[ba inqas. Il-log[ba minkejja r-ri[ verament qawwi, kienet log[ba verament tajba. Pietà kellhom ix-xorti li jiskorjaw kmieni u b’hekk iddominaw l-ewwel battuti u skorjaw ittieni goal meta }ejtun kienu da[lu mill-;didi fil-log[ba fejn kienu qed jippressaw g[all-goal tad-draw. Fit-tieni taqsima }ejtun wettqu reazzjoni ferm tajba fejn attakkaw g[al [inijiet twal, i]da Pietà ddefendew tajjeb anki wara li sofrew ilgoal ta’ }ejtun u fl-a[[ar [inijiet Pietà kellhom g[add ta’ /ansijiet li jag[lqu llog[ba bit-tielet goal. Wara biss ]ew; minuti Pietà fet[u l-iskor meta minn kross shot ta’ CLEAVEN CASSAR, in/ertezza kbira tal-goalkeeper }ejtuni Jurgen Borg li [arablu minn idejh u spi//a fix-xibka. Pietà komplew jiddominaw l-ewwel parti u fittxew it-tieni goal hekk kif ippruvaw jisfruttaw ir-ri[ li kien wara darhom.
Mal-kwarta log[ob }ejtun ferm vi/in li jiksbu l-goal taddraw meta Montfort [are; tajjeb f’saqajn El Ghaouti kompletament ]market. Minuta wara Montfort re;a’ salva lil Pietà meta salva minn ta[tu xutt ta’ Oldi Majtara wara azzjoni konfu]a fil-kaxxa ta’ Pietà. }ejtun issa bdew jilag[bu a[jar i]da kontra x-xejra tallog[ob wasal it-tieni goal ta’ Pietà b’azzjoni personali ta’ SENIOR DAVID li ;era ground s[i[ qabel g[eleb lil Jurgen Borg b’xutt pre/i] filbaxx li spi//a fir-rokna taxxibka. Dan il-goal re;a’ ta l-[ajja lil Pietà li [adu mill-;did ilkontroll tal-log[ba u kellhom xuttijiet perikolu]i permezz ta’ Zarate minn freekick u Larson Mallia. Fit-tieni taqsima }ejtun [ar;u mill-ewwel fuq lattakk, anki g[ax issa kienu bir-ri[ warajhom. Fil-55 minuta freekick ta’ Edward Azzopardi g[adda ftit barra i]da Pietà wie;bu b’azzjoni ta’ Raphael Kooh Sohna li kellu x-xutt salvat minn Borg u mir-rebound Borg re;a’ salva x-xutt ta’ Quilin Refalo. F’nofs it-taqsima Omar El Ghaouti kellu xutt tajjeb jg[addi ftit barra u ftit wara Miguel Montfort wettaq save brillanti fuq xutt bomba ta’ Karl Vassallo. Fil-75 minuta }ejtun da[lu mill-;did fil-
Kif Jinsabu L R D T F K Pti Lija A Pietà H Naxxar L Marsaxlokk Vittoriosa S St. Andrew’s Gudja U }ejtun C G]ira U Bir]ebbu;a Dingli S Mqabba
13 14 13 14 13 13 13 14 13 14 13 13
8 8 7 7 7 6 5 4 3 2 2 0
2 2 4 4 3 3 4 5 6 3 2 4
3 4 2 3 3 4 4 5 4 9 9 9
21 28 25 25 20 19 24 12 18 18 10 13
13 14 12 18 16 19 18 13 17 31
26 26 25 25 24 21 19 17 15 9 32 8 30 4
log[ba meta minn kross ta’ Vukovic wasal g[and JOSUEL SPITERI li millvi/in kompla l-ballun g[al ;ewwa. }ejtun bdew iktar jattakkaw i]da issa Pietà bdew isibu iktar spazju g[all-kontrattakki tag[hom u Quilin Refalo kien sfrotunat meta xutt tieg[u [abat mal-lasta u ftit wara listess Refalo kellu xutt jg[addi ftit barra. Fil-[in mi]jud kien il-goalkeeper Borg li salva lil }ejtun fuq xutt bomba ta’ Senior David. }ejtun C - J. Borg, E. Azzopardi (I. Kurtusic), K. Abela, Z. Vukovic, D. Zahra, D. Mifsud, J. Spiteri, K. Vassallo (D. Cucciardi), A. Carabott, O. Majtara (A. Farrugia), O. El Ghaoti Pietà H - M. Montfort, C. Cassar, M. Borg, C. Spiteri, J. Zarate, Q. Refalo, T. Agius, S. David, R. Kooh Sohna (J. Pisani), L. Mallia (K. Cutajar), C. Grech Referee - Andrè Arciola
Blaise Matuidi ta’ PSG u Doudou-Jacques Faty ta’ Bastia f’azzjoni mil-log[ba tal-biera[
FUTBOL
PSG isa[[u l-ewwel post F’log[ba li ntlag[bet ilbiera[ mill-kampjonat Fran/i] il-leaders Paris SaintGermain g[elbu lil Bastia 3-1 biex komplew sa[[ew lewwel post tag[hom PSG issa jinsabu b’sitt punti vanta;; fuq it-team fit-tieni post Olympique Lyon bil-Pari;ini i]da lag[bu log[ba iktar. Wara taqsima ming[ajr goals PSG marru fil-vanta;; kmieni fit-tieni taqsima permezz tal-eks plejer ta’ Roma Jeremy Menez u PSG skorjaw it-tieni goal meta l-I]vedi] Zlatan Ibrahimovic skorja ttieni goal minn penalty. Bastia ma qatg[ux qalbhom
u Wahbi Khazri naqqas liskor fit-83 minuta u Paris Saint-Germain jkellhom jistennew sal-a[[ar minuta biex a//ertaw mir-reb[a meta Ezequiel Lavezzi g[alaq illog[ba bit-tielet goal.
Ri]ultati Franza
PSG v Bastia
3-1
Watford v C.Palace
2-2
Cesena v Ternana
1-0
Dundee v Ross Co
0-2
St.George’s v M;arr
4-0
Ingilterra – Championship Italja – Serie B
Skozja – Premier Lokali – Div II
Marsa u Sirens [atja tal-abbandun tal-partita Il-Bord tal-Kontroll u dDixxiplina tal-MFA, sema’ lakku]i kontra Sirens FC u Marsa FC dwar l-abbandun tal-partita tal-Kampjonat BOV tat-Tielet Divi]joni li ntlag[bet fis-27 ta’ Jannar, liema partita ;iet abbandunata fis-37 minuta meta l-iskor kien g[adu 0-0. Il-Bord tal-Kontroll u dDixxiplina sab li]-]ew; klabbs [atja tal-abbandun u dde/ieda li ]-]ew; klabbs g[andhom jitqiesu li tilfu din il-partita 3-0 it-tnejn li huma u g[aldaqstant ma jing[ataw lebda punti t-tnejn li huma. Sadanittant fil-Bord talProtesti, Hibernians FC reb[u l-protest li ressqu fil-konfront ta’ Floriana FC fuq lineli;ibbilità tal-plejer Harry George Agoubar fil-partita talBOV Premier League li ntlag[bet fl-1 ta’ Frar u li Floriana kienu reb[u 1-0. IlBord tal-Protesti bidel dan irri]ultat u ta reb[a 3-0 lil Hibernians FC. B’hekk Hibernians mhux biss jinsabu fil-qu//ata talklassiifka imma g[andhom /ans ikabbru l-vanta;; fi tmiem din il-;img[a meta g[ada fl-4 jilag[bu kontra Tarxien Rainbows hekk kif leqreb rivali Valletta u B’Kara mhux se jkunu qed jilag[bu qabel nhar l-Erbg[a. Sadanittant illum fil-Victor
Kif Jinsabu Premier L R D T F K Pt
Hibernians Valletta Birkirkara Tarxien R Mosta Sliema W Qormi Balzan Floriana {amrun S Melita Rabat A
21 14 21 12 21 11 21 11 21 11 21 10 21 8 21 7 21 5 21 4 21 3 21 0
2 7 7 4
5 2 3 6 1 9 4 7 3 10 6 8 9 7 4 13 5 13 8 13
47 46 44 39 37 31 30 32 26 24 17 13
24 44 43 40 32 37 30 34 20 34 33 27 33 27 28 24 55 16 54 14 43 8 15 19
Kif Jinsabu III Div. L R D T F K Pt Mdina K. Marsaskala Senglea A. Marsa Xg[ajra T. Sirens Attard Mtarfa G[axaq Sta Lucia Swieqi U. Kalkara Qrendi Ta’ Xbiex Luqa SA
15 12 0 3 16 10 5 1 16 10 5 1 16 10 2 4 16 9 5 2 16 10 1 5 16 7 4 5 15 6 3 6 16 4 5 7 16 4 4 8 16 4 2 10 16 4 2 10 16 2 3 11 16 2 1 13 16 1 4 11
33 38 44 38 37 27 22 20 16 18 12 19 15 14 11
13
7 13 16 9 20 19 30 26 32 30 32 41 43 39
36 35 35 32 32 31 25 21 17 16 14 14 9 7 7
Tedesco stadium fil-{amrun mill-Premier Melita jiltaqg[u kontra Qormi fis-2 p.m u fl4.15 p.m. Sliema kontra Balzan. Il-partita l-o[ra ta’ g[ada f’Kordin li tibda fis-2 p.m. hi dik bejn Rabat Ajax u Mosta. Il-klassifiki l-;odda talPremier u t-t-Tielet Divi]joni wara dawn i]-]ew; ka]i issa huma hekk:
Is-Sibt, 9 ta’ Frar, 2013
40 Lokali
Ilbiera[ ing[ata bidu g[a/-/elebrazzjonijiet tal-Karnival. ?elebrazzjonijiet li jibqg[u sejrin sa nhar it-Tlieta. F’dawn il-jiem ikun hemm kompetizzjonijiet ta’ ]fin, karrijiet u maskeruni li jimlew it-toroq bil-kuluri viva/i (Ritratt> Trevor Sollars)
Toni Abela g[amel pressjoni biex ]ew; persuni ma jitressqux il-Qorti Ji/[ad dawn l-allegazzjonijiet, minkejja li ng[ad li hemm recordings Id-Deputat Mexxej Laburista Toni Abela g[amel pressjoni ma’ Pulizija flG[assa ta’ Birkirkara biex ma ti[ux azzjoni kontra ]ew; persuni li kienu jiffrekwentaw il-ka]in Laburista ta’ {’Attard u li dawn kienu involuti fi ;lieda fl-istess ka]in. Dan qalu Richard Vella ta’ 40 sena minn Birkirkara waqt li kien qed jixhed f’ka] li fih jinsab akku]at li fit-28 t’Ottubru tal-2009 [ebb g[al John Bonnici u kka;unalu ;rie[i gravi. Fix-xhieda tieg[u Richard Vella ta’ 40 sena residenti Birkirkara spjega kif hu mar ikellem lill-Kummissarju talPulizija John Rizzo u tah tape irrekordjat ta’ dak li kien qal id-Deputat Mexxej Laburista Toni Abela, fejn dan tkellem dwar is-sa[[a li kellu ma’ membru tal-Korp tal-Pulizija li huwa wkoll Laburist u li g[andu influwenza fuqu. Huwa qal li fl-4 ta’ Mejju tal-2010, ir/ieva ittra ming[and Toni Abela fejn dan infurmah li ma kienx aktar membru fil-kumitat tal-ka]in Laburista ta’ {’Attard u li lanqas ma seta’ jid[ol flistess ka]in. Minn hemm beda jissuspetta li seta’ kien hemm kumplott bejn Toni Abela u l-Pulizija ta’ Birkirkara. Richard Vella kompla jg[id quddiem il-Ma;istrat Audrey Demicoli li wara, fis-17 ta’ Mejju tal-2010, il-kumitat talPartit Laburista ta’ {’Attard kien mar ikellem lil Toni Abela, u waqt il-
laqg[a, Toni Abela, kien esklama li huwa kien mar l-G[assa u sab lil xi [add Laburist u qallu jew qalilhom sabiex g[alissa ma jmexxux g[ax kien jaf li dan il-ka] kien se jidher filgazzetti. “Dan kien qaluli xi [add li kien g[al din il-laqg[a. Ma na[sibx li g[andi g[alfejn insemmi min kienet din il-persuna,” qal Richard Vella. Mistoqsi kif jista’ jg[id li dak li qalulu fuq l-Avukat Toni Abela, huwa minnu, Vella qal li g[ax dakinhar talmeeting, l-istess Abela kien ;ie rekordjat u xi [add mill-kumitat kien g[addielu kopja tar-recording. “Kif taf, illum jien dik il-parti kont semmajthielkom, u anke g[amilt kopja tas-silta relattiva fid-Depot stess u g[addejthielkom,” qal Vella. Kif kien qal fid-depot, Vella re;a’ kkonferma li minbarra hu b’dan irrecording jafu s-sie[ba tieg[u, Margaret Azzopardi, Karl Stagno Navarro, l-eks Sindku ta’ {’Attard Norbert Pace u David Agius. Dan kollu kien ing[ad fid-Depot filpre]enza tad-Deputat Kummissarju Joseph Cachia u l-Assistent Kummissarju Raymond Zammit. Huwa kkonferma dan kollu fil-Qorti l:img[a. Aktar tard f’konferenza stampa dDeputy Leader Tony Abela /a[ad dan kollu u sostna li fl-ebda [in ma pprova jinfluwenza lil xi [add.
media•link COMMUNICATIONS
Richard Vella qed jg[id li hemm recordings li jixhdu din il-pressjoni