il-Mument 10 ta' Frar 2013

€0.75

Numru 2,149

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013 www.mychoice.pn

:ab g[al Malta €2,500,000,000 fi 8 snin

Malta, ilbiera[ qamet g[al ;urna- ARA WKOLL... li Malta qatt kisbet. Mijiet ta’ ta o[ra tal-kampanja elettorali... miljuni li se jg[inu lill-pajji] fil■ Is-su//ess fi Brussell. ..P3 i]da b’differenza. Grazzi g[all[olqien ta’ eluf ta’ jobs ;odd. [ila ta’ Lawrence Gonzi, pajji]na ■ Il-Fatti Kollha. ..............P5 Ne[tie;u 25,000 job ;did fil■ Ranier Fsadni .............P18 se jkollu f’idejh €1.2 biljun biex [ames snin li ;ejjin biex nag[tu jonfoqhom fis-seba’ snin bejn ltassew futur fis-sod li]-]g[a]ag[ 2014 u l-2020. u lill-[addiema tag[na.

Iva, Lawrence Gonzi rnexxielu j;ib dawn il-flejjes Dak li ;ara fi Brussell nhar il-:img[a, g[al kbar mill-Unjoni Eweopea wara dik li hu stess, darb’o[ra kkonferma li l-finanzi ta’ pajji]na jkunu ilbiera[, iddeskriviha b[ala ‘battikata kbira’. fis-sod biss bi Gvern Nazzjonalista.

Dan ifisser li kemm ilu Prim Ministru ta’ Malta, Il-poplu Malti u G[awdxi, illum jing[aqad biex lil Lawrence Gonzi se jkun kiseb €2.5 biljun g[al Lawrence Gonzi jg[idlu GRAZZI MILL-QALB. pajji]na fi ]mien tmien snin.

Illum g[andna ra;uni o[ra g[aliex dan l-apprezLawrence Gonzi ;ab g[al pajji]na l-akbar somma zament nuruh bil-fatti fil-;img[at li ;ejjin.

Promessi u kompromessi

Il-poplu jag[ti €516,775 lill-PN

Il-Labour u l-GWU jivvanta;;jaw ru[hom minn intri//i ma’ kuntratturi u negozjanti L-intri//i bejn numru ristrett ta’ kuntratturi u l-Malta Labour Party — ]velati g[all-ewwel darba b[allum ;img[a f’intervista ma’ An;lu Farrugia, l-ex Deputy Leader talMLP — ma kinux ji]vol;u biss firraba’ sular ta/-?entru Nazzjonali Laburista fil-{amrun.

Din il-gazzetta llum qed ti]vela tag[rif dwar laqg[at sigrieti f’villa f’lokalità fi/-/entru ta’ Malta, normalment il-{add wara nofsinhar, u li bdew matul is-sajf li g[adda.

Fl-istess ]mien tal-intervista ta’ An;lu Farrugia tfa//at konver]azzjoni ta’ Tony Zarb li fiha jissemma kif il-GWU tipprova tag[mel pressjoni fuq kuntratturi jew kumpaniji fin-negozju biex ja;evolaw lil xulxin, l-aktar jekk ikun hemm il-Labour fil-gvern billi jag[tu ‘puxxjatura’ dwar tenders.

Dan kollu se[[ fl-isfond talkampanja elettorali tal-Partit Laburista kunsidrata b[ala l-aktar wa[da lussu]a u stravaganti li qatt saret f’pajji]na.

Ara wkoll pa;na 2 u l-editorjal f’pa;na 13

AN:LU FARRUGIA… kixifhom u sammarhom

Il-poplu Malti u G[awdxi, ilbiera[ ikkontribwixxa €516,775 lill-Partit Nazzjonalista waqt il-maratona ta’ ;bir ta’ flus b’risq il-kampanja elettorali tieg[u. Il-maratona, li bdiet f’nofsinhar, intemmet g[all-[abta ta’ nofsillejl meta Lawrence Gonzi, il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista, [abbar is-somma finali, li nlaqg[et b’applaws kbir mill-folla pre]enti. Aktar dettalji f’pa;na 4

JOSEPH MUSCAT… b’fommu mag[luq g[aliex inqabad

TONY ZARB… l-ewwel il-partit, imbag[ad l-union u addio [addiem

ILLUM...

IL-KWIZZ ELETTORALI TA’ DIN IL-:IMG{A F’PA:NI 42 U 43

Suppliment politiku

IS-SA{{A

2 Attwalità politika

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

L-intri//i tal-Labour u l-GWU ma’ kuntratturi u negozjanti biex jivvanta;;jaw ru[hom Din il-gazzetta hi f’qag[da li ti]vela li numru ta’ kuntratturi Maltin g[andhom patt malPartit Laburista li huma jg[inuh finanzjarjament filkampanja elettorali u hu ‘jie[u [siebhom’ jekk ikun fil-gvern.

Tag[rif li twassal lil din ilgazzetta din il-;img[a millqalba tal-Partit Laburista, jikkonferma b’mod dettaljat dak li qal l-Avukat An;lu Farrugia, l-ex Deputy Leader tal-MLP nhar il-{add li g[adda f’intervista ma’ The Sunday Times li kuntratturi kbar illum jinsabu qrib tal-Partit Laburista u huma involuti fil-finanzjament tal-partit.

Di;à l-istqarrija ta’ An;lu Farrugia wa[edha kienet gravi [afna g[aliex ;ejja minn persuna li sa ftit ;img[at ilu kellha a//ess daqshekk dirett g[al dak li kien qed ji;ri ‘firraba’ sular’ ta/-?entru Nazzjonali Laburista fil{amrun fejn hemmhekk issir id-delivery of goods b’risq ilkampanja elettorali laburista.

Kienet g[adha tidwi listqarrija ta’ An;lu Farrugia dwar numru ta’ kuntratturi li qed i]oqqu lil-Labour f’din lelezzjoni meta tfa//at ;rajja o[ra li tkompli tix[et dawl fuq kif qed isiru l-affarijiet fil‘moviment’ ta’ Muscat.

NET Television u In-Nazzjon, nhar l-Erbg[a u l-{amis li g[addew, ]velaw il-kontenut ta’ parti minn konver]azzjoni bejn Tony Zarb, is-Segretarju :enerali tal-GWU u ‘medjatur’ li fiha jinstema’ kif il-union qed tag[mel pressjoni fuq

L-ewwel tag[rif dwar laqg[at bejn il-Labour u ‘kuntratturi’ kuntratturi jew kumpaniji finnegozju biex ja;evolaw lil xulxin b’mod partikulari jekk ikun hemm Gvern Laburista.

Fi stqarrija, il-PN semma kif din id-dikjarazzjoni gravi ta’ Tony Zarb dwar ‘puxxjatura’ tal-GWU g[al kuntratti pubbli/i m[allsin minn flus ilpoplu, waslet wara ddikjarazzjoni mill-aktar gravi li g[amel dak li sa ftit jiem ilu kien in-Nru. 2 tal-Malta Labour Party rigward kuntratturi kbar u l-finanzjament tal-MLP. Laqg[at sigrieti il-mument tista’ ti]vela li

laqg[at sigrieti bejn persuna g[olja [afna fil-Labour u numru ta’ kuntratturi kbar saru s-sena li g[addiet f’villa fin-na[a /entrali ta’ Malta.

Dawn il-laqg[at kienu jsiru f’villa ta’ wie[ed millkuntratturi. Filwaqt li lesponent importanti talLabour kien jibqa’ die[el bilkarozza tieg[u biex ma jkunx jag[ti fil-g[ajn, il-bieb ta’ din il-villa kien jit[alla miftu[ sa ma jasal dan ilpersuna;; bil-karozza tieg[u u mbag[ad jing[alaq.

Il-karozzi tal-kumplament ta’ dawk li kienu jkunu pre]enti, mill-banda l-o[ra, kienu jkunu pparkjati fit-triq fejn hemm din il-villa.

Dawn il-laqg[at, li kienu ;eneralment isiru nhar ta’ {add wara nofsinhar, kienu jintemmu g[all-[abta tas-7 ta’ filg[axija u kienu bdew g[all-[abta tas-sajf li g[adda.

L-informazzjoni li g[andha din il-gazzetta hi li matul dawn il-laqg[at kienu jkunu diskussi pro;etti infrastrutturali kbar fosthom il-bini tal-power station il;dida li jrid il-Labour, bini ta’ mollijiet u pro;etti o[rajn li jinvolvu kuntratti kbar.

Pro;etti ‘kbar’ F’dawn il-laqg[at

partikulari u o[rajn simili, kienu diskussi wkoll lestensjoni tal-Power Station ta’ Delimara (tal-BWSC) u problemi relatati, sorsi ta’ ener;ija alternattiva u siti fejn jista’ jsir pro;ett nazzjonali ta’ pannelli fotovoltaj/i.

Is-su;;etti diskussi huma

indikazzjoni /ara li l-laqg[at bejn il-Labour u xi ‘kuntratturi’ li irrefera g[alihom An;lu Farrugia fl-intervista tieg[u kienu jinvolvu pro;etti li jekk jitwettqu jkunu jirrikjedu nefqiet ta’ miljuni ta’ ewro.

Kien f’dan l-isfond li lLabour irnexxielu jag[mel deal tajba ma’ dawk involuti biex dawn jiffinanzjawlu lkampanja tieg[u u mbag[ad hu, jekk ikun fil-gvern, ja[seb fihom kif jixraq.

Ma j[ossux komdu Nhar il-{add li g[adda

An;lu Farrugia semma kif hu jib]a’ [afna meta jara /erti nies li g[andhom negozji kbar u kuntratturi jersqu daqshekk qrib tal-partit u qal li ma j[ossu xejn komdu b’din issitwazzjoni.

An;lu Farrugia enfasizza li dawk li kien qed jitkellem dwarhom kienu kuntratturi kbar li, qal, g[alkemm hu ma kellux kuntatt mag[hom, kien jaf li kellhom konnessjonijiet ma’ dawk li jie[du [sieb ilfinanzjament tal-partit.

Din il-gazzetta di;à kienet qalet li l-finanzjament tal-

kampanja elettorali u kull ma hu konness mag[ha qed ikun kunsidrat b[ala ‘indipendenti’ mill-partit innifsu u hi materja ta’ konfidenzjalità kbira.

Matul din il-;img[a kemm il-Prim Ministru kif ukoll kelliema o[rajn g[amlu numru ta’ mistoqsijiet b’rabta ma’ dak li qal An;lu Farrugia kif ukoll g[amlu stqarrijiet b’sa[[ithom dwar il-ka] ta’ Tony Zarb.

Filwaqt li l-Labour fl-ewwel jiem wara l-intervista ta’ An;lu Farrugia kien g[alaq fommu g[al kollox, fl-a[[ar jiem b[al donnu Muscat ing[ata parir biex b’xi mod jiddefendi lpo]izzjoni tal-Labour filkwistjoni kollha tal-‘kuntratturi’.

F’diskors il-{amis li g[adda, Muscat qal li l-partit tieg[u ma kienx influwenzat mill-kuntratturi meta kiteb il-programm tieg[u i]da l-fatti li qed ni]velaw illum juru li l-laqg[at li saru fixxhur li g[addew bejn u[ud flMLP u numru ristrett ta’ kuntratturi u negozjanti, jindikaw propju l-maqlub.

Jekk ma’ dan kollu ]]id dak li nstema’ jing[ad filkonver]azzjoni ta’ Tony Zarb, li l-GWU qed tiddikjara li tista’ te]er/ita influwenza fl-g[oti tat-tenders allura kull min g[andu ftit mel[ malajr jifhem li n[olqot sitwazzjoni ta’ ‘[okkli dahri [a n[okklok dahrek’ fejn l-ivvanta;;jati huma l-Labour, il-GWU u numru ristrett ta’ negozjanti filwaqt li l-i]vanta;;jati huma l-pajji], il-[addiema u kull min f’pajji]na j[allas it-taxxi.

Ind[il minn Muscat biex ja;evola lill-GWU Wara li f’Lulju tas-sena l-o[ra, 170 impjegat tal-Arriva kienu iffurmaw house union (Malta Transport Employees Union) u irri]enjaw en bloc mill-GWU, il-mexxej laburista Joseph Muscat kien intervjena personalment mal-avukat tal-house union wara rapport li kien sarlu minn uffi/jal tal-GWU. Din il-house union kienet iffurmata wara di]gwid kontinwu bejn ilKumitat tal-[addiema u s-Segretarju tat-Taqsima Marittima u Avjazzjoni tal-GWU. Il-ma;;oranza tal-Kumitat u tal[addiema tal-Arriva kemm-il darba kienu esprimew id-di]approvazzjoni tag[hom g[all-mod li bih il-GWU kienet qed tinnegozja l-Ftehim Kollettiv.

F’diversi okka]jonijiet ikkontestaw il-kompetenza ta’ min, fil-GWU, kien qed imexxi dawn in-negozjati f’isimhom.

Sorsi mill-GWU qalulna li uffi/jal g[oli tal-istess GWU kemm il-darba fta[ar li kien hu li insista ma’ Muscat biex dan jie[u passi kontra l-avukat tal-house union — li sa dakinhar kien g[adu wie[ed mill-istar candidates tal-Labour — biex iwaqqfu milli jkompli jg[in lil din il-house union.

Min-na[a tieg[u, Muscat kien ta direttiva lil dan l-avukat biex minnufih jag[mel kuntatt mal-GWU [alli jirran;aw is-sitwazzjoni. :ranet wara kienet saret laqg[a filkwartieri tal-GWU bejn l-avukat talhouse union, Tony Zarb, Michael Parnis, Charles Agius u Aaron Mifsud Bonnici, l-avukat tal-GWU. Biex ma jkollux inkwiet ma’ Muscat, l-avukat tal-house union kien talab biss lill-GWU biex uffi/jali talhouse union jie[du sehem fit-tfassil u fit-ta[ditiet tal-ftehim kollettiv flimkien mal-GWU. It-talba tieg[u, i]da, kienet

mi/[uda mill-GWU li infurmatu wkoll li jekk jibqa’ jg[in lill-Malta Transport Employees Union kienu se jer;g[u jug]awh lill-Mexxej Laburista u jsemmuh fil-gazzetti talunion.

Fil-fatt il-GWU re;g[et irrappurtat lil dan l-avukat lil Muscat li minna[a tieg[u din id-darba idde/ieda li jsejja[ laqg[a ur;enti preseduta minnu stess bil-pre]enza ta’ Tony Zarb u ta’ dan l-avukat.

Waqt din il-laqg[a Muscat insista li g[andha tinstab soluzzjoni min[abba li ‘il-moviment’ ma setax jaffordja li laburist mag[ruf jidher li qed jg[in biex [addiema jo[or;u mill-GWU u jiffurmaw union o[ra.

Waqt din il-laqg[a kien hemm battibekki ja[arqu bejn Tony Zarb u l-avukat tal-house union. Minkejja l-appelli u r-rabja ta’ Muscat, baqg[et ma nstabitx soluzzjoni blavukat tal-house union jibqa’

jinsisti li hu ma setax jirrifjuta li jag[ti g[ajnuna lill-klijenti tieg[u.

Ftit tal-;ranet wara din il-laqg[a, l-avukat tal-Malta Transport Employees Union kien [abbar li ma kienx se jikkontesta b[ala kandidat mal-PL. Minkejja dan, wara diversi intri//i u ra;unijiet misterju]i, dan l-avukat illum qed jing[ata exposure enormi mill-Mexxej Laburista. {addiema tal-Arriva qalulna li ma setg[ux japprovaw l-ind[il dirett ta’ Muscat f’dan il-ka], ind[il li qalu li hu ina//ettabbli.

Muscat mhux biss baqa’ jimxi fuq dak li kien qal il-mexxej ta’ qablu Alfred Sant meta kien iddikjara “li g[al-Labour Party il-GWU hi union privile;;jata”, imma issa wkoll qed jintervjeni direttament fi kwistjoni li tinvolvi union o[ra u dan biex ja;evola lill-GWU.

Attwalità politika 3

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

Wara s-su//ess kbir ta’ nhar il-:img[a fi Brussell

Lawrence Gonzi l-aktar politiku li akkwista fondi g[al Malta Fuq perijodu ta’ tmien snin se jkun ;ab €2,500,000,000 g[al Malta Nhar il-:img[a li g[adda, LAWRENCE GONZI, il-Prim Ministru ta’ Malta, kiser ir-rekord ta’ kull Malti li ;ie qablu f’pajji]na. Sar il-Prim Ministru li qatt kiseb fondi g[al pajji]na.

Wara negozjati twal u ibsin fl-Unjoni Ewropea, Lawrence Gonzi rnexxielu jikseb €1.128 biljun mill-Ba;it tal-UE g[all-perijodu 2007 – 2013.

L-istess Lawrence Gonzi, fl-2005 kien innegozja l-pakkett finanzjarju g[al Malta g[all-perijodu 2007 – 2013 u dakinhar kien ;ab €855 miljun li, matul is-snin kienu telg[u g[al €1.3 miljun.

Din ir-reb[a kbira g[al pajji]na tfisser li kemm ilu jmexxi lil dan ilpajji] Lawrence Gonzi rnexxielu jakkwista €2.5 biljun g[al pajji]na fuq perijodu ta’ 8 snin — rekord fuq kull rekord.

Is-su//ess ta’ nhar il-:img[a g[andu sinifikat akbar g[aliex se[[ fi sfond ta’ tnaqqis drastiku fil-Ba;it tal-Unjoni Ewropea min[abba lqag[da internazzjonali.

Hu wkoll e//ezzjonali g[all-fatt li min[abba li Malta mxiet ’il quddiem hi tilfet l-istatus ta’ Objective 1 li jintitola pajji] g[al aktar fondi. I]da l[ila ta’ Lawrence Gonzi, id-determinazzjoni tieg[u u l-kapa/ità tieg[u fin-negozjati wassluh g[al dan l-akbar su//ess g[al pajji]na kemm ilu membru fl-UE. F’isem il-qarrejja tag[na, u f’isem il-Maltin kollha ta’ rieda tajba, lil Lawrence Gonzi ng[idulu PROSIT u GRAZZI MILL-QALB.

DWAR IL-{ILA TA’ LAWRENCE GONZI…

Very few people can bring together the ideas of 52 other leaders as Lawrence Gonzi did (fis-Summit ta/-CHOGM f’Malta).

– Don McKinnon, is-Segretarju :enerali tal-Commonwealth f’Novembru, 2005

Il-mertu li rnexxielna ng[addu mit-test tal-UE biex inda[[lu l-ewro f’pajji]na hu kollu tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi.

– Il-Prof. Edward Scicluna, fuq NET News f’Mejju 2007

From what I hear Lawrence Gonzi makes a good fist of it and leaves a very good impression (f’laqg[at ma’ investituri barranin).

– Lino Spiteri, f’The Times, 23 ta’ Mejju 2011

4 Attwalità politika

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

tag˙rif The Malta Short Film Festival.

Il-Fondazzjoni Maltija tal-Film, b’kollaborazzjoni ma’ Studio Seven u TVM, qeg[din jir/ievu lapplikazzjonijiet g[all-[ames edizzjoni tal-festival The Malta Short Film Festival, li se jixxandar fuq TVM bejn Lulju u Settembru 2013 u permezz tal-internet fuq is-sit elettroniku ta’ TVM kif ukoll il-sit tal-festival. Il-films jistg[u jintbag[tu minn kull pajji], sakemm il-film ikun bl-Ingli] jew ikollu s-sottotitli blIngli]. Kull ;eneru hu a//ettat. It-tim tal-produzzjoni j]omm id-dritt li ma ta//ettax film fuq kriterji stabbiliti fillinji gwida. :urija professjonali tanalizza l-films kollha li jkunu mag[]ula g[all-fa]i finali. Il-linji gwida u l-formoli tal-applikazzjoni jistg[u jitni]]lu mis-sit elettroniku www.maltashortfilmfest.com. Lapplikazzjonijiet se jibqg[u miftu[a sal-:img[a 31 ta’ Mejju, 2013.

Is-Sacred Art Biennale 2013. IlFondazzjoni :wanni Pawlu II (JP2 Foundation) qed tistieden lill-artisti interessati biex jipparte/ipaw fit-tieni edizzjoni tas-Sacred Art Biennale 2013, li se ssir tul ix-xahar ta’ Mejju.

L-artisti li jridu jipparte/ipaw g[andhom jibag[tu l-applikazzjoni tag[hom lill-kumitat organizzattiv, li jista’ jkun kuntattjat fuq jp2gozosab@gmail.com, jew fuq Facebook billi wie[ed ifittex ‘Sacred Art Biennale’.

Il-Laqg[a :enerali tal-I:M.

Min[abba l-impenn tal-membri waqt din il-kampanja elettorali, u skont ixxewqa ta’ bosta minnhom, il-Kunsill

tal-I:M idde/ieda li jipposponi l-laqg[a ;enerali annwali g[al wara l-elezzjoni.

Id-data provi]orja hi g[as-Sibt, 30 ta’ Marzu, imma ’l quddiem ikun hemm ilkonferma tad-data u l-[in.

{al Qormi. :ita ta’ tlett ijiem f’Ragusa, Sqallija, organizzata millG[aqda So/jo-Mu]ikali Anici bejn il25 u s-27 ta’ Mejju 2013. Il-grupp jassisti, fost affarijiet o[ra, g[all-festa ta’ San :or; Martri f’Ragusa.

Lukanda ta’ 4 stilel fi/-/entru ta’ Ragusa. Aktar informazzjoni fuq 79702874 jew email: info@anicibandclub.org.

Wirja ta’ arti. L-espressjonista Ronald Knight qieg[ed juri kollezzjoni ta’ 54 pittura bit-titlu An Expressionist fil-Cavalieri Hotel, San :iljan. James Cassar inawgura l-wirja l-:img[a li g[adda. Il-wirja nfet[et g[all-pubbliku mill-biera[ is-Sibt u tibqa’ miftu[a sat-18 ta’ Marzu. Lavveniment hu mniedi mill-Cavalieri Hotel, Bestprint, ADG (Art Discussion Group) u l-Marsovin.

Gwardaman;a. Se jkun miftu[ bazaar g[and is-Sorijiet Orsolini minn g[ada t-Tnejn 11 ta’ Frar sal-:img[a 22 ta’ Frar bejn id-9 a.m. u s-1 p.m. u bejn l-4 u s-6 p.m.

Donazzjoni ta’ demm. Illum il{add se jsir ;bir ta’ demm bil-Mobile Blood Donation Unit minn [dejn ilknisja parrokkjali ta’ Sant’Elena, Birkirkara, mit-8.30 a.m. sas-1 p.m.

Jekk t[ossok f’sa[[tek u tixtieq tag[ti d-demm, ;entilment mitlub tie[u mieg[ek il-karta tal-identità.

it-temp illum It-Temp> Ftit jew wisq imsa[[ab, b’xi [albiet tax-xita i]olati bis-sil;, lokalment bir-rag[ad xi kultant. Il-Vi]ibbiltà> Tajba, minbarra f’xi [albiet tax-xita. Ir-Ri[: Ftit qawwi g[al qawwi mill-Punent Majjistru, li jsir qawwi g[al qawwi [afna. Il-Ba[ar> Qawwi. L-Imbatt> Ftit li xejn, li jsir baxx mill-Majjistral. LOg[la Temperatura: 13˚C. Ix-Xita> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 1.1mm. Ix-Xita> Mill-1 ta’ Settembru 350.1mm.

Ix-Xemx> Titla’ fis-06.56 u tin]el fil-17.37

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi u l-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil f’ritratt ta’ tifkira ma’ w[ud mill-kantanti li [adu sehem fil-Maratona tal-biera[ fid-Dar ?entrali

Maratona ta’ stimolu g[all-PN Il-maratona tal-Partit Nazzjonalista g[all-;bir ta’ fondi biex issostni l-kampanja elettorali g[all-Elezzjoni :enerali tad-9 ta’ Marzu, 2013 kienet wirja ta’ solidarjetà tal-poplu Malti mal-partit li mexxa lil pajji]na fl-aktar mumenti ibsin tieg[u.

Il-konkorrenza tal-pubbliku Malti u G[awdxi kienet wa[da qawwija u kompliet tag[ti spinta lill-kampanja elettorali tal-Partit Nazzjonalista.

F’diversi [inijiet tul ilmaratona ta’ kwa]i 12-il

sieg[a, kien pre]enti Lawrence Gonzi, il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista, kif ukoll Simon Busuttil, il-Vi/i Kap. Kandidati g[all-Elezzjoni :enerali u g[all-Kunsilli Lokali mhux biss taw kontribuzzjonijiet b’risq ilPartit Nazzjonalista, i]da kienu wkoll fost numru kbir ta’ voluntieri li wie;bu bittelefon lil dawk li kienu qed jag[tu l-kontribuzzjoni tag[hom.

Ammonti kbar ing[ataw minn g[add kbir ta’ kumitati

sezzjonali tal-Partit Nazzjonalista, kif ukoll minn ferg[at tal-istess partit.

Il-maratona kienet pre]entata minn g[add ta’ personalitajiet ta’ Net Television u Radio 101 u inkludiet u[ud fost l-aqwa kantanti fi g]iritna.

Paul Borg Olivier, isSegretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista, ukoll g[amel diversi interventi waqt ilmaratona, l-aktar biex radd [ajr kemm lil dawk li kkontribwew, kif ukoll lillg[add kbir ta’ voluntiera.

In-numri tal-lottu li telg˙u lbiera˙ 21 — 16 — 89 — 78 — 40 — 57 — 73 — 79

spiΩeriji li jift˙u llum VALLETTA: Collis Williams Pharmacy, 15 Triq ir-Repubblika; IL-{AMRUN: St.

Gaetan Pharmacy, Triq il-Kappillan Mifsud; {AL QORMI: Brown’s Pharmacy, 278 Triq il-Vitorja; BIRKIRKARA: St. Jude Pharmacy, 213 Triq il-Wied; TAL-PIETÀ: St. Anthony Pharmacy, 56 Triq San :u]epp; PEMBROKE: Pembroke Pharmacy, 87 Triq Giuseppe Malfeggiani; TASSLIEMA: Edward’s Pharmacy, 115 Triq Manwel Dimech; {’ATTARD: St. Mary Pharmacy, 2 Triq Antonio Schembri; LIM:ARR: St. Mary Pharmacy – M;arr Dispensing Chemists, 71 Triq Sir Harry Luke; IL-QAWRA: Qawra Pharmacy, Earl’s Court#1, Triq l-Im[ar; PAOLA: De Paola Pharmacy, 36 Pjazza Antoine De Paule; BORMLA: White Cross Pharmacy, Shop Block 1, Fuq San Pawl; IL-FGURA: Cilia’s Pharmacy, 303 Triq {a]-}abbar; IL-GUDJA: Gudja Pharmacy, 9 Triq San ?iru; I}-}URRIEQ: Salus Pharmacy, 21 Misra[ ir-Repubblika; {A}-}EBBU:: Spi]erija {al Mula, Triq Dun Salv Ciappara; IR-RABAT: Nova Pharmacy, 142 Triq il-Kulle;;; VICTORIA: Batu Pharmacy, 38 Triq il-Palm; G{AJNSIELEM: Lauretana Pharmacy, 36 Triq l-Im;arr.

Servizz ta’ tobba fi/-?entri tas-Sa[[a fil-{dud u l-Festi Pubbli/i I/-?entri tas-Sa[[a tal-Mosta, Ra[al :did u l-Furjana huma miftu[in 24 sieg[a g[al emer;enzi biss sat-8 tal-g[ada filg[odu.

Il-pubbliku jrid jattendi /-/entru tas-sa[[a tad-distrett tieg[u.

Persuni ming[ajr karta ta’ identità ma ji;ux moqdija.

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi jiffirma l-Programm Elettorali tal-Partit Nazzjonalista g[al u[ud min-nies li attendew g[all-Maratona

Irba[ iPad Mini mal-Partit Nazzjonalista Il-pa;na uffi/jali ta’ Lawrence Gonzi, il-Prim Minsitru u Kap tal-Partit Nazzjonalista, fuq Facebook la[qet kwa]i 16,900 like.

U biex il-Partit Nazzjonalista ji//elebra dan is-su//ess, in[olqot il-kompetizzjoni Win an iPad Mini.

Permezz ta’ din l-inizjattiva, wie[ed jista’ jirba[ wie[ed minn erba’ iPad Mini malli lpa;na ta’ Facebook til[aq il-25,000 jew wie[ed minn tmien iPad Mini malli l-pa;na til[aq il-35,000 like.

G[alhekk, wie[ed g[andu jag[mel like tal-

pa;na tal-Prim Ministru fuq Facebook, jirre;istra fuq is-sit mychoice.pn u jixxerja din il-pa;na.

L-g[an ta’ din il-kompetizzjoni hu li jing[aqdu l-pa;na tal-Prim Minsitru u s-sit mychoice.pn.

Permezz tal-mychoice u l-pa;na talFacebook, wie[ed jista’ j]omm ru[u a;;ornat bl-a[[ar a[barijiet u messa;;i politi/i ffirmati mill-Prim Ministru stess, kif ukoll rapporti u ritratti ta’ diversi attivitajiet.

Attwalità Politika 5

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

Ejjew nu]aw il-fondi Ewropej b’g[aqal Il-Prim Ministru jitkellem dwar is-su//ess kbir miksub fi Brussell Pajji]na kiseb pakkett finanzjarju mill-aqwa, permezz ta’ negozjati fl-UE. Dan juri li l-Partit Nazzjonalista di;à qed iwettaq ilprogramm elettorali tieg[u.

Issa jmiss li nag[]lu min se jag[mel u]u minn dawn ilfondi g[all-;id tal-pajji].

Kien b’dan il-kliem li Lawrence Gonzi, il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista, beda l-intervista tieg[u filprogramm Il-Fatti Kollha, ilbiera[ filg[odu fuq Radio101.

Lawrence Gonzi qal li Malta kienet l-a[[ar pajji] li g[alaq in-negozjati tieg[u fis-summit Ewropew. It-ta[ditiet li l-Prim Ministru kellu mal-President tal-Kunsill Ewropew, van Rompuy, baqg[u g[addejjin sa kmieni l-{amis filg[odu.

Dan, bil-g[an li jikseb la[jar g[al pajji]na, fejn fiddawl tal-kri]i ekonomika, pajji]i o[rajn spi//aw jir/ievu anqas flus mill-Unjoni Ewropea.

Matul il-programm, il-Prim Ministru spjega li l-€1,128 miljun li ksibna g[al pajji]na, issa g[andhom jintefqu b’mod g[aqli. Dan l-akkwist, tenna lPrim Ministru, ikompli jsostni fuq il-b]onn li pajji]na tassew ikollu futur fis-sod.

Il-PN kiseb iktar minn biljun ewro f’fondi mill-Unjoni Ewropea, filwaqt li l-Malta Labour Party qed jipproponi li jonfoq mas-600 miljun ewro f’bini ta’ impjant tal-elettriku li l-pajji] m’g[andux b]onn.

It-twemmin tal-Partit Nazzjonalista mhux dan, qal Lawrence Gonzi, li spjega li l[olqien tax-xog[ol jibqa’ lprijorità ta’ dan il-partit. L-g[an tal-PN jibqa’ li pajji]na jkompli jil[aq il-miri Ewropej tieg[u. {idma sfiqa

Fid-dawl ta’ dan kollu, ilpoplu m’g[andux jinsa li dan kollu ;ie permezz ta’ [idma sfiqa. Jekk pajji]na ma jkollux tmexxija g[aqlija, dawn lopportunitajiet ma nkomplux niksbuhom. Hu g[alhekk li lMaltin g[andhom joqog[du attenti li ma jissugrawx ilfutur tag[hom.

L-UE se tkun qed toffrielna, fost l-o[rajn, €94 miljun g[attitjib fis-settur tal-ener;ija f’Malta, qal il-Prim Ministru, li mbag[ad spjega kif Gvern Nazzjonalista se jinvesti €63 miljun minn dawn il-fondi biex pajji]na jinvesti iktar flener;ija mill-gass, permezz tal-bini ta’ pipeline.

Dan, b’kuntrast malproposta irresponsabbli talLabour Party. Il-pjan talener;ija tal-PN g[andu jwassal biex il-kontijiet taddawl tassew ikunu jistg[u jor[su, anki permezz ta’ night tariff, li se ssir realtà bis-sa[[a tal-interconnector.

Lawrence Gonzi> Biex il-pajji] ikollu futur fis-sod u jonfoq bil-g[aqal il-flus tal-UE, trid issir id-de/i]joni t-tajba fid-9 ta’ Marzu

Il-GRTU tifra[ lill-Prim Ministru u tesprimi sodisfazzjon kbir Il-GRTU, li tirrappre]enta l-akbar numru ta’ sidien ta’ negozji ]g[ar u ta’ daqs medju, ilbiera[ esprimiet sodisfazzjon g[al dik li hi sej[et ‘kisba tremenda’ li l-Prim Ministru u t-tim formidabbli tieg[u wettqu nhar il-:img[a fi Brussell.

Dak li se[[ nhar il-:img[a kompla jikkonferma li ss[ubija ta’ Malta fl-UE kienet su//ess komplet, u dawn ilfondi miksuba jkomplu jsa[[u wkoll ir-rabta ta’ pajji]na mal-UE. In-negozjanti ]-]g[ar g[andhom [afna x’jirb[u minn din il-kisba ta’ pajji]na, u hu g[al dan li huma jifir[u f’din lokka]joni u jesprimu radd il-[ajr lill-Prim Ministru Lawrence Gonzi. (Ara wkoll pa;na 7) Il-flus tal-UE se jkunu qed jintu]aw anki f’G[awdex, b’iktar in/entivi g[all-[olqien tan-negozji, u biex jixprunaw il-qasam tat-turi]mu. Filfatt, G[awdex se jing[ata 10% talfondi Ewropej, u dan, minbarra li 23% mill-fondi li ksibna mill-UE b’risq lagrikoltura se jkunu qed jintu]aw biex jippromovu lambjent u l-qasam rurali f’G[awdex.

Il-Prim Ministru tkellem ukoll dwar il-programm elettorali tal-Labour u sostna li l-kalkoli inklu]i fil-programm huma bla ba]i. Dan in-nuqqas ta’ [sieb fl-estimi finanzjarji tal-programm elettorali tieg[u stess, juri li l-Labour ma jistax jag[mel u]u tajjeb u g[aqli mill-fondi li ksibna millUnjoni Ewropea.

De/i]joni g[al 5 snin

Il-;ejjieni tag[na se jkompli joffrielna g[add ta’ sfidi, u pajji]na ma jistax jie[u dawn l-i]balji. }balji b[al dawn jafu jwasslu g[al di]astru ekonomiku, u l-Maltin g[andhom jag[rfu li d-de/i]joni tag[hom flelezzjoni ta’ Marzu se taffettwa l-futur tag[hom g[all-[ames snin li ;ejjin.

Il-Prim Ministru semma wkoll dwar il-maratona :bir ta’ Fondi, li saret ilbiera[ fidDar ?entrali tal-Partit Nazzjonalista, bil-g[an li lpartit ikun jista’ jkompli joffri

servizz lill-poplu Malti permezz tal-kampanja elettorali.

Il-Partit Nazzjonalista jinvesti l-ener;ija, il-flus u l[iliet tieg[u b’risq il-Maltin u l-G[awdxin. Bil-fidu/ja talMaltin, se nkomplu na[dmu g[al Malta a[jar, biex tassew ikollna futur fis-sod, sostna lPrim Ministru.

Profeti foloz Dan ta’ hawn fuq hu l-billboard li l-Labour ta’ Sant u Muscat kien mela bihom Malta kollha g[axar snin ilu qabel ir-Referendum g[ad-d[ul ta’ Malta fl-Ewropa.

Muscat personalment kien il-per/imes tal-Labour dak i]-]mien u bi programmi fuq it-televi]joni u b’kitbiet filgazzetti ried jiddemoralizza lill-poplu. La kellu fidu/ja f’pajji]na u lanqas fil-[ila tal-politi/i nazzjonalisti.

Il-fatti llum jitkellmu wa[edhom. Lawrence Gonzi wa[du, fi spazju ta’ 8 snin, ming[and l-Unjoni Ewropea ;ab 2.5 biljun ewro g[al pajji]na.

Lil Muscat inkejluh fuq il-paroli u nistg[u ng[idu li hu biss big mouth u b’idejh vojta.

Lil Gonzi nkejluh mal-fatti u ng[idulu grazzi g[assu//ess enormi li kiseb g[al pajji]na.

6

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

Attwalità politika

(FUQ)> Waqt l-iffirmar tal-ftehim bejn il-Gvern u l-Asso/jazzjoni tar-Rugby, u (XELLUG)> il-bi//a art kbira f’G[ajn Dwieli li, wara dan il-ftehim, se tkun ]viluppata f’pitch tar-Rugby

B’valur ta’ €7.3 miljun...

Il-Gvern jg[addi art u fa/ilitajiet lill-Malta Rugby Football Union Il-kuntratt li permezz tieg[u lGvern qed jg[addi bi//a art f’G[ajn Dwieli lill-Malta Rugby Football Union (MRFU) biex tkun ]viluppata f’pitch tar-rugby, kif ukoll biex l-istess Asso/jazzjoni tu]a lpitches tal-Marsa u fa/ilitajiet ;odda li se jsiru fil-Marsa b’valur ta’ €7.3 miljun, hi stqarrija /ara mill-Gvern favur l-isport u favur l-i]vilupp tallog[ba tar-rugby f’pajji]na.

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi qal dan ilbiera[ filg[odu, waqt i/-/erimonja li matulha kien iffirmat ftehim

bejn il-Gvern, il-Kunsill Malti g[all-Isport (KMS) u l-MRFU, biex bi//a art kbira f’G[ajn Dwieli tkun trasferita lillMRFU biex fiha jsiru pitch u fa/ilitajiet tar-rugby, kif ukoll dwar l-u]u tal-fa/ilitajiet filMarsa g[al 25 sena.

Pre]enti wkoll kiem hemm Jason, Azzopardi, il-Ministru g[all-Kompetizzjoni :usta, inNegozji ]-}g[ar u lKonsumatur (responsabbli mill-Artijiet), Clyde Puli, isSegretarju Parlamentari g[a]}g[a]ag[ u l-Isport, u uffi/jali tal-KMS u tal-MRFU.

Attendew ukoll uffi/jali u players mit-timijiet differenti tar-rugby f’pajji]na.

Lawrence Gonzi qal li lftehim hu kapitlu ;did fl-istorja tal-log[ba tar-rugby f’pajji]na, u dan hu l-ewwel pass biex ittfal u ]-]g[a]ag[ ikollhom fa/ilitajiet mill-aqwa tar-rugby.

Qal li din il-log[ba kibret filpopolarità f’pajji]na u llum mijiet ta’ tfal u ]g[a]ag[ jipprattikaw dan l-isport.

Il-Prim Ministru qal l-Gvern investa miljuni ta’ ewro f’fa/ilitajiet sportivi fl-a[[ar [ames snin – f’kull skola fissena li nfet[et, hemm fa/ilitajiet tal-og[la livell.

Semma wkoll l-g[ajnuna ta’ €7 miljun, li minnha ibbenefikaw 41 g[aqda sportiva, u f’G[awdex tlesta xxog[ol fil-padiljun sportiv, u se tinbena pixxina ;dida b’investiment ta’ €6 miljun.

Saru wkoll 52 ground talfutbol li qed jintu]aw minn aktar minn 9,000 tifel u tifla.

Aktar minn 115-il g[aqda ng[ataw l-amministrazzjoni ta’ art pubblika.

Ing[ataw ukoll scholarships biex i]-]g[a]ag[ Maltin jispe/jalizzaw f’xi qasam sportiv, waqt li bdiet topera lIskola Nazzjonali tal-Isport.

Dan l-investiment, qal il-Prim Ministru, kien possibbli g[aliex fl-a[[ar [ames snin, il-Gvern [a de/i]jonijiet bil-g[aqal, [oloq ix-xog[ol u kiber il-;id.

Il-Gvern hu impenjat li jkompli jinvesti fl-isport u se jo[ro; skemi biex l-g[aqdiet jing[aqdu mal-privat [alli ji]viluppaw il-fa/ilitajiet sportivi.

Is-Segretarju Parlamentari Clyde Puli qal li saru negozjati twal biex tinstab bi//a art adatta li tista’ ting[ata lill-MRFU, u bl-g[ajnuna tal-Ministru Jason Azzopardi ntla[aq ftehim dwar l-art f’G[ajn Dwieli.

Clyde Puli qal li l-kuntratt bejn il-Gvern, il-KMS u l-

MRFU se jag[ti ser[an il-mo[[ lil din l-asso/jazzjoni, li g[all25 sena li ;ejjin se tkun tista’ tu]a wkoll il-fa/ilitajiet talMarsa, filwaqt li ti]viluppa lart f’G[ajn Dwieli.

Dan il-pro;ett se jing[aqad mas-sittin pro;ett li saru filqasam sportiv fl-a[[ar 60 xahar.

Neil Galea, is-Segretarju :enerali tal-MRFU, qal li lftehim li ilu tant mistenni middilettanti tar-rugby issa wasal, u dan hu pass kbir biex il-log[ba tar-rugby tkompli tikber.

Hu rringrazzja lill-Gvern,

lill-Prim Ministru Lawrence Gonzi, lill-Ministru Jason Azzopardi u lis-Segretarju Parlamentari Clyde Puli tal[idma tag[hom.

Neil Galea qal li fl-a[[ar 12-il sena, il-log[ba tar-rugby tpo;;iet fuq il-mappa sportiva ta’ pajji]na. Hu spjega li rrugby beda bi tliet clubs u issa hemm disa’ clubs, kif ukoll timijiet tat-tfajliet u tat-tfal.

L-MRFU, qal Neil Galea, lesta g[all-isfida biex ti]viluppa l-art li ng[atat millGvern f’/entru ta’ rikreazzjoni fl-in[awi tal-Kottonera.

Attwalità politika 7

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

KWIZZ ELETTORALI

Muscat bla kliem g[as-somma enormi li ;ab Lawrence Gonzi mill-UE Il-Mexxej Laburista, Joseph Muscat, g[a]el li jinjora kompletament, kif g[amel l-istazzjon Laburista Super One, la[bar li ddominat ilbiera[ u li verament hi “tag[na lkoll”, ji;ifieri s-somma fenomenali ta’ €1.2 biljun li rnexxielu j;ib ilPrim Ministru Lawrence Gonzi minn Brussell wara negozjati twal u diffi/li mal-Unjoni Ewropea.

Kellhom ikunu ;urnalisti ta’ il-mument li lbiera[ staqsew lil-Leader Laburista biex jitkellem dwar din l-a[bar, u Muscat ma kellu l-ebda triq o[ra [lief li spi//a jfa[[ar lill-Prim Ministru Lawrence Gonzi. Qal li jilqa’ din is-somma biex jekk ikun Prim Ministru hu, ikun jista’ jonfoqhom.

Din il-gazzetta staqsiet lil Muscat ukoll kif i[ossu meta hu kien wie[ed minn dawk li be]]g[u lill-poplu Malti li pajji]na kien se jir/ievi biss Lm1.5 miljun fis-sena mill-UE (ara pa;na 5), meta l-fatti wrew li Lawrence Gonzi wa[du irnexxielu j;ib aktar minn €2.5 biljun lejn pajj]ina. I]da, kif issa saret id-drawwa milLeader laburista, dan injora g[al kollox din ilmistoqsija.

■ Sadattant, bosta Unions ewlenin kellhom kliem ta’ tif[ir g[al dan il-pakkett finanzjarju negozjat mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi.

Il-Union {addiema Mag[qudin sa[qet li hi [a;a ferm po]ittiva li lGvern irnexxielu jinnegozja pakkett finanzjarju li j[abbatha mal-ewwel pakkett finanzjarju negozjat millGvern Malti.

Il-Union tal-G[alliema, l-MUT, qalet li dan kien pakkett finanzjarju po]ittiv li se jag[ti lillpajji] xi [a;a fuqiex jibni fil-;ejjieni.

L-Asso/jazzjoni

Turistika ta’ G[awdex (GTA) tenniet li lallokazzjoni ta’ fondi

spe/ifikament g[al G[awdex f’dan il-pakkett finanzjarju hi xi [a;a po]ittiva [afna.

Il-GRTU ukoll esprimiet is-sodisfazzjon tag[ha g[al dan il-pakkett finanzjarju, tant li qalet li dan il-pakkett hu strumentali biex il-pajji] jil[aq il-miri tieg[u sassena 2020.

Rispons qawwi mill-qarrejja Kien hemm rispons qawwi mill-qarrejja tag[na g[all-ewwel kompetizzjoni tal-KWIZZ ELETTORALI li il-mument nieda l-;img[a l-o[ra fl-okka]joni talkampanja elettorali.

Is-soluzzjonijiet ta’ dan il-kwizz huma dawn:

XOG{OL OPPO}IZZJONI GONZI {ADDIEMA ONOREVOLI LIBERTA`

Qab]a o[ra ta’ kwalità fil-kura tal-kan/er L-Isptar il-;did tal-kura talkan/er li qed jinbena ma;enb l-Isptar Mater Dei b’investiment ta’ €54 miljun, li 85 fil-mija minnhom huma fondi tal-Unjoni Ewropea, se joffri qab]a o[ra ta’ kwalità fil-kura tal-kan/er f’pajji]na, u dan hu [olqa o[ra fil-katina ta’ servizzi li di;à qed jing[ataw, inklu] fil-kura u fil-prevenzjoni tal-kan/er.

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi qal dan ilbiera[, waqt ]jara li g[amel, fejn ra xxog[ol tal-bini li g[addej b’ritmu mg[a;;el tal-isptar il;did, li mistenni jitlesta fi ]mien sena.

Hu kien akkumpanjat minn Joe Cassar, il-Ministru tasSa[[a.

Attendena wkoll Brian St John, il-Kap E]ekuttiv talFondazzjoni g[as-Servizzi Medi/i (FSM), u uffi/jali o[rajn tal-Fondazzjoni, kif ukoll min-nies responsabbli mill-kostruzzjoni tal-isptar.

Lawrence Gonzi fakkar li din il-;img[a, Malta irnexxielha tinnegozja ftehim ;did mal-UE dwar il-Ba;it talUE g[as-snin 2014-2020, li permezz tieg[u se tie[u €1,128 miljun. Dawn se jintu]aw f’oqsma differenti u li se jag[mlu differenza fil[ajja tan-nies, inklu] fil-qasam tas-sa[[a u tal-edukazzjoni.

L-investiment ta’ €54 miljun ma jinkludix linvestiment fit-tliet linear accelerators li se jkun hemm fl-isptar, li jiswew €13.5 miljun, kif ukoll apparat ie[or modern li se jkun hemm lisptar.

Il-pro;ett kiseb ukoll

rikonoxximent internazzjonali g[all-mod kif qed jintu]aw tajjeb il-fondi tal-UE filqasam tas-sa[[a u kif is-sit tal-kostruzzjoni qed ikun mani;;jat.

Dan il-pro;ett miexi mattime-frame stabbilit, u s’issa, in-nefqa hi inqas, u g[alhekk id-differenza se tintu]a g[axxiri ta’ aktar apparat modern.

Fakkar ukoll li dan il-pro;ett qed jo[loq ix-xog[ol g[al mijiet ta’ [addiema.

Il-Prim Ministru semma li lGvern qed jipprovdi 1,300 tip ta’ medi/ina b’xejn, li tnax minnhom huma g[al pazjenti morda bil-kan/er, u l-ammont ta’ medi/ini se jibqa’ jkun a;;ornat.

Flimkien mal-Isptar Mater Dei, l-Università u l-Bio Malta Campus, l-isptar il-;did tal-kura tal-kan/er, se jkun entità o[ra li tipprovdi servizz ta’ e//ellenza.

Il-Prim Ministru fakkar li lGvern g[addej bil-Programm Nazzjonali tal-Breast Screening, u di;à kienu salvati 160 mara li nstabilhom kan/er tas-sider fi stadju bikri.

G[addej ukoll il-programm nazzjonali ta’ screening talmusrana l-kbira; se jibda liscreening tal-g[onq tal-utru; u issa t[abbar ukoll li t-tfajliet li twieldu fis-sena 2000 se jibdew jing[ataw va//in b[ala prevenzjoni kontra l-kan/er tal-g[onq tal-utru.

:AKKETTA BLU UNJONI EWROPEA SANT TARZNA INDIPENDENZA ZOKK ZOKKOR JIRRI}ENJA ARROGANTI LE:I}LATURA IN?IDENTI BA:IT EDDIE RIKON?ILJAZZJONI TABONE ABBU}I Fost il-mijiet li bag[tu s-soluzzjoni t-tajba ttella’ wie[ed bix-xorti u dan hu

ANDREW MICALLEF minn {a]-}ebbu;.

Hu se jkun notifikat biex ji;bor il-premju li jikkonsisti fil-kollezzjoni s[i[a ta’ souvenirs talPartit Nazzjonalista b’valur ta’ 150 ewro.

IL-KWIZZ ELETTORALI TA’ DIN IL-:IMG{A F’PA:NI 42 u 43

8

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

Attwalità Politika

Attwalità Politika

Li jg[id illum …ji/[du g[ada Karriera ta’ g[oxrin sena mimlija u-turns u opportuni]mu Ma kienx hemm b]onn il-kampanja elettorali biex wie[ed jikkonferma li politikament, il-leader tal-Labour, hu pinnur. Idur ma’ kull ri[. Idawwar ilpo]izzjoni tieg[u skont kif ikun jaqbel f’mument partikulari.

Lil politikant b[al dan in-nies tqisu b[ala wie[ed opportunista u li l-[in kollu tistennieh jag[mel u-turns, anki fuq l-aktar affarijiet ba]i/i u li jkun ikkomprometta ru[u ma’ Malta kollha.

Muscat da[al fil-politika fl-1992 — g[oxrin sena ilu — u minn dak i]-]mien ilu jikteb u jitkellem fuq l-issues ewlenin tal-politika lokali. Mhemmx g[alfejn tistudja wisq il-karriera tieg[u biex tittendi li dan il-politikant ma

L-UNJONI EWROPEA

IL-LIBJA

xandar kontra s-s[ubija.

G[aliex barra artikli regolari, l-aktar fil-gazzetti laburisti, Muscat baqa’ jissemma g[allprogrammi li kien imexxi fuq listazzjon laburista Super One, bl-isem ta’ Made in Brussels.

Dan il-fattur kien g[amel lil Muscat popolari [afna fost ilLaburisti g[aliex fih kienu jaraw il-bully Nru. 1 ta’ kontra l-UE. Kien propju dan li wassal biex xahar biss wara li Malta

ssie[bet uffi/jalment fl-UE, Muscat kien elett b[ala Membru Parlamentari Ewropew.

Ftit xhur wara s-s[ubija, Muscat dawwar il-boxxla u beda jg[id li jrid li Malta tkun fuq quddiem nett fl-UE. Kellu jammetti, wara snin twal ta’ oppo]izzjoni estrema, li dik il-battalja li [aditlu nofs il-karriera politika tieg[u, wara kollox, kienet ]baljata!

IL-VAT

Il-mod kif a;ixxa Muscat waqt il-kri]i twila u mdemmija talLibja fl-2011 hu wie[ed ta’ opportuni]mu sfa//at.

Fl-ebda [in, tul ix-xhur twal ta’ konflitt fero/i, ma ried jikkundanna l-atro/itajiet li kien qed iwettaq ir-re;im ta’ Gaddafi anzi f’diskors li g[amel quddiem il-Monument tal{elsien fil-Birgu, fl-okka]joni tal-festa ta’ Jum il-{elsien 2011, Muscat implika li Malta kellha tag[milha ta’ medjatur bejn ir-re;im ta’ Gaddafi u r-ribelli Libjani li kienu qed jitqatlu g[al-liberalizzazzjoni ta’ pajji]hom.

{adem u stinka g[al strajk ;enerali kontra l-VAT

PARTNERSHIP FOR PEACE

wie[ed fil-Labour li kien fundamentalist dwar dan tant li wasal jitlob dikjarazzjoni bla tidwir mal-lew]a li meta lLabour jitla’ fil-gvern, ine[[iha, “ikunu x’ikunu /-/irkustanzi”.

Biex juri l-oppo]izzjoni tieg[u g[all-VAT, il-Labour, permezz tal-GWU, organizza strajk ;enerali u Muscat, ta’ pru]untu] li minn dejjem kien, faqqa’ artiklu fil-Kull{add bit-titlu ‘Strajk bla dubju’.

L-istrajk sar i]da Gvern Nazzjonalista da[[al il-VAT xorta wa[da. Meta mbag[ad tela’ l-Labour da[[al taxxa bla sens — is-CET — li naqqset id-d[ul bil-miljuni tal-liri u, eventwalment kellha ter;a’ tidda[[al il-VAT mill-gvern talPN fl-1999.

Muscat qatt ma semma xejn aktar u llum jist[i jsemmi dan largument. Battalja o[ra tieg[u li sfumat fid-du[[an.

Wara li [ar;una issa jg[idu li kollox sew Mistoqsi fil-gazzetta Illum tat18 ta’ Mejju 2008, appena kienet se ssir l-elezzjoni g[allmexxej ;did Laburista, Muscat

kien stqarr li hu kien g[adu kontra s-sehem ta’ Malta fil-PfP u hu ma kienx jaqbel.

Dik kienet il-po]izzjoni tieg[u u tal-partit u ma kien hemm lebda dubju dwar dan.

I]da f’daqqa wa[da, f’Settembru tal-2011, f’The

Sunday Times jidher artiklu bittitlu Labour u-turn on Partnership for Peace li fih jing[ad li l-Labour dawwar ilpo]izzjoni u issa mg[adux kontra.

Interessanti li jiem wara, Alfred Sant kiteb f’it-Tor/a biex jg[id li sehem Malta fil-PfP hu ksur sfa//at tal-Kostituzzjoni.

G[allinqas Sant hu konsistenti u mhux pinnur b[al Muscat!

F’dak id-diskors Muscat kien sostna li wie[ed mg[andux i]omm ma’ na[a jew ma’ o[ra u insista li Malta ma kellhiex tie[u po]izzjoni favur jew kontra g[aliex a[na newtrali.

I]da malli sar jaf bir-reb[a finali tar-ribelli fuq ir-re;im dittatorjali ta’ Gaddafi, Muscat [are; jifra[ lill-poplu Libjan.

Dak li g[al xhur s[a[ ]amm [alqu mag[luq, issa [ass li kellu ji//elebra mag[hom g[al dik ir-reb[a storika.

U biex ]gur ikun g[amel u-turn kompleta, f’April tal-2012 mar il-Libja biex jiltaqa’ mal-mexxejja l-;odda. X’ipokrisija!

MINTOFF

Baxx baxx dawwar il-po]izzjoni minn kontra g[al favur

Wara li g[adda kollox mar dritt jiltaqa’ mal-mexxejja l-;odda tal-Libja

Minn tke//ija mill-partit g[al lag[qi]mu sfrenat

Meta f’:unju 1998, kienet faqqg[et il-kwistjoni ta’ Duminku Mintoff mal-Partit Laburista dwar il-Waterfront tal-Birgu, Muscat, ta’ ]atat li hu, kien ukoll da[al fiha b’ru[u u b’;ismu.

F’artiklu bit-titlu li baqa’ famu], A[jar jum ta’ ljun milli mitt jum ta’ nag[;a, Muscat kien kiteb hekk fil-Kull{add tal-14 ta’ :unju 1998: “Il-Perit wasal biex maqdar lil Karmenu (Mifsud Bonnici) g[ax dan kien inqata’ millispaga tieg[u. Lilek (Alfred Sant) qatt ma wa[[allek spag.

Mintoff ma jkollux problemi biss ma’ dak il-mexxej li jag[mel li jg[id hu. Din is-sitwazzjoni mhix a//ettabbli.

Di;à l-partit [a pa/enzja bi]]ejjed bih. Kieku kien xi [add

ie[or, ilna li ke//ejnieh”.

U fis-26 ta’ :unju 1996 kiteb hekk f’The Malta Independent: “Unless Mintoff finds some responsible, reasonable and honourable way out, he would have deleted 50 years of political history in 24 hours”.

Du[[an! G[addew is-snin u Muscat tla[[aq il-Leader tal-Labour. Imbag[ad addio t-tg[ajjir u t-tixwix kontra Mintoff. Stiednu fi/-?entru Nazzjonali Laburista biex ikollu ritratt mieg[u u lit-tifla ta’ Mintoff g[amilha Delegata Spe/jali tal-Konferenza :enerali u kandidata g[all-elezzjoni. U sfrutta g[al kollox il-funeral tieg[u.

Opportuni]mu e]asperanti.

JASON MICALLEF

REFERENDUM DIVORZJU

Lill-Maltin qalilhom biex jivvutaw kontra l-UE

fil-gazzetti lokali kollha.

L-aktar li jispikkaw minn dawn l-artikli kien dak li kiteb f’The Malta Independent tas-7 ta’ Mejju 1999 li fih, fost l-o[rajn, kien iddeskriva dak il-pass b[ala the most conspicuous hold-up in Maltese history.

U jekk Muscat hu politikament konsistenti, suppost li issa qed iwieg[ed li jekk ikun fil-gvern iwaqqaf din is-serqa fid-dawl tax-xemx, jarresta lil min kien [ati, u jressqu l-Qorti.

I]da g[al Muscat, l-opportuni]mu ji;i l-ewwel u qabel kollox u allura, dan kollu spi//a fix-xejn.

Ing[aqad mar-rebbie[a wara li kien [asel idejh

L-artiklu li jg[id li misshom ke//ew lil Mintoff

:ieg[el lill-poplu jistrajkja u kellu jibla’ kollox

F’Ottubru tal-1994 il-pajji] kien wasal biex jintrodu/i l-VAT — sistema ;usta ta’ tassazzjoni li tit[allas fuq il-konsum li wie[ed jag[mel. Akbar il-konsum, aktar dak li jkun i[allas — sistema aktar ;usta minn din g[ad trid titwieled.

I]da g[al-Labour ma kienx hekk. Immexxi minn Alfred Sant, il-Labour kien [are; kontra l-introduzzjoni tal-VAT. U Joseph Muscat kien l-aktar

Jekk saret hold-up arresta lill-[atja

De/i]joni importanti li ttie[det minn Gvern Nazzjonalista fl-1999 kienet dik li jipprivatizza l-MidMed Bank u jbig[u lill-bank mondjali HSBC. Kienet mossa li tat fidu/ja ;dida lis-settur finanzjarju ta’ pajji]na u tat kredibbiltà kbira lil pajji]na.

I]da tal-Labour fet[u gwerra kbira kontra din idde/i]joni. U g[al darb’o[ra kien Joseph Muscat li [adha fuqu li jmexxi kwa]i wa[du din il-kampanja.

Mhux biss billi kien imur ma’ Alfred Sant quddiem ferg[at tal-Mid-Med Bank g[al konferenzi tala[barijiet, i]da fuq kollox b’numru kbir ta’ artikli

Meta Muscat sejja[ id-d[ul tal-HSBC b[ala l-akbar ‘hold-up’ f’pajji]na

10 snin ta’ ljun… u f’daqqa wa[da jsir nag[;a

Lanqas hemm l-i/ken dubju li lakbar u-turn fl-istorja personali ta’ Muscat hi l-po]izzjoni li [a dwar l-Unjoni Ewropea sa minn mindu da[al fl-arena politika fl1992.

G[al g[axar snin s[a[, u aktar, Muscat [a po]izzjoni ewlenija kontra d-d[ul ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea.

St[arri; li sar minn din ilgazzetta sab li Muscat kien ilpolitikant li l-aktar li kiteb u

Joseph Muscat kien, b[all-bqija tal-Labour, kontra s-sehem ta’ Malta fil-Partnership for Peace (PfP) mhux biss qabel lElezzjoni tal-1996 i]da sa[ansitra sakemm kien qed jikkontesta g[al-leadership talLabour.

Il-Labour kien [are; lil Malta minn din is-s[ubija fil-PfP, fi ftit sig[at wara li kien tela’ fil-gvern fl-1996.

tistax toqg[od fuqu.

Propju l-;img[a l-o[ra, din il-gazzetta rrappurtat u-turn o[ra dwar in-night tariff tal-ener;ija. Filli jfa[[arha u jipproponiha u filli jmaqdarha u jipprova jirridikola lill-PN g[aliex inkludiha fil-programm elettorali.

F’dawn il-pa;ni qed nag[tu [arsa [afifa lejn u[ud mill-[afna u-turns ta’ Muscat fl-a[[ar 20 sena.

Dan mhux xi e]er/izzju akkademiku i]da sempli/iment biex ifakkar li dak li Muscat qed iwieg[ed illum g[aliex ;ejja l-elezzjoni, g[ada ji/[du u jibda jg[id kontra tieg[u.

Lil Muscat tista’ tafdah^ It-twe;iba f’idejk.

HSBC

Opportuni]mu li [adu minn estrem g[al ie[or

Jifta[ar li mhux se jo[ro; u mbag[ad ma riedx iwie;eb

Sa minn meta sar Mexxej tal-Labour f’:unju 2008, Joseph Muscat kien g[amilha /ara li wara li tkun saret Elezzjoni :enerali o[ra, hu kien ikun lest li jressaq Private Members Bill fil-Parlament biex f’Malta jid[ol id-divorzju. Id-diskors kien /ar: kien qed jitkellem dwar le;i]latura o[ra.

I]da ta’ opportunist li hu, meta Deputat fuq in-na[a tal-Gvern ressaq mozzjoni biex jid[ol id-divorzju, g[al darb’o[ra nesa x’kien qal, u ntefa’ b’ru[u u b’;ismu favur.

Fuq kollox, i]da, warrab dak li kien qal f’The Sunday Times tat-3 ta’ Awwissu, 2008, ftit ;img[at wara li n[atar Mexxej: “Should a referendum be called? ‘Calling a referendum would simply amount to passing the buck. It would be an irresponsible failure to postpone the decisions that needed to be taken’”.

G[al Muscat, i]da, ma jg[odd xejn dak li jkun intrabat bih. Minflok ma baqa’ jinsisti li l-li;i tg[addi bil-voti tal-Parlamentari, ivvota fil-Parlament biex il-kwistjoni tg[addi g[al referendum minkejja li kien qal li dan ikun “an irresponsible failure”.

Hekk ikunu l-ir;iel fil-politika?

I]da, b[as-soltu, the end justifies the means.

Jason Micallef re;a’ wera kemm hu ra;el talPartit — il-Mexxej Laburista Joseph Muscat

Kien kontra r-Referendum tad-divorzju, imbag[ad dawwar kollox

L-ewwel kontra u mbag[ad jimbotta lil tal-Labour

KUNSILLI LOKALI

Akkanit favur l-indipendenti …jappella favur tal-Labour Il-Kunsilli Lokali f’Malta u f’G[awdex kienu bdew minn Gvern Nazzjonalista fl-1993 u sa sena wara kienu g[adhom qed isiru l-ewwel elezzjonijiet fil-lokalitajiet kollha li ntemmew f’Mejju tal-1994.

Muscat kien g[adu kwa]i ;did fjamant fil-politika i]da dan ma ]ammux milli jikkummenta b’mod definittiv dwar is-sehem tal-partiti politi/i fil-kunsilli lokali.

Il-partit tieg[u kien idde/ieda li ma jikkontestax dawn l-elezzjonijiet g[aliex sostna li dawn i;ibu l-firda fillokalitajiet.

U x’ta[sbu li kienet l-opinjoni ta’ Muscat? Iva, qtajtu. {a l-linja tal-Labour tant li fil-Kull{add tat-22 ta’ Mejju, 1994 kiteb hekk: “Il-Partit Nazzjonalista u l-partiti lo[rajn li [ar;u g[al dawn l-elezzjonijiet (tal-Kunsilli Lokali) g[andhom jindunaw huma stess li l-ma;;oranza tal-poplu ma jriduhomx fil-Kunsilli… il-poplu g[andu sens jidde/iedi x’inhu l-a[jar g[alih… elezzjoni wara o[ra, l-Indipendenti se jkomplu j]idu l-voti”.

G[addew is-snin, u l-Labour g[amel u-turn o[ra kbira fil-Kunsilli Lokali wkoll. Beda jo[ro; il-kandidati tieg[u… anzi beda ji;;ilidhom daqs elezzjoni ;enerali.

Muscat, mhux talli ma ]ammx il-po]izzjoni li kellu, talli beda, personalment, jag[mel avvi]i bi [las biex il-poplu jivvota lill-kandidati laburisti g[all-kunsilli lokali.

Hekk kien jg[id rapport f’l-orizzont tas-Sibt 14 ta’ Jannar 2012 li fih kien rappurtat x’qal Muscat filjum ta’ qabel waqt il-Konferenza :enerali talLabour.

F’dan ir-rapport jing[ad li Muscat bag[at g[al Micallef u talbu biex, kontra dak li kien di;à [abbar, Jason Micallef iwaqqaf il-kandidatura g[allElezzjoni li ;ejja biex jiddedika l-[in kollu tieg[u g[all-istazzjon laburista Super One. “Wera kemm hu ra;el tal-partit g[ax a//etta ttalba tieg[u”, kien rappurtat li Muscat qal lillKonferenza “g[a/-/ap/ip tan-numru kbir ta’ delegati”.

U tg[annqu wa[da tajba flimkien.

I]da lanqas la[aq qal l-a[[ar kelma lid-delegati li Muscat ma sarx jaf li minn dak li [abbar lid-delegati ma kien fadal xejn g[aliex wara kollox Micallef kien re;a’ darlu u kien se jo[ro;.

Din il-gazzetta kienet ]velat dan kollu u, mistoqsi g[al darba tnejn, mill-media Mucsat ma kien qal xejn [lief: “Morru staqsu lilu”.

Wara li fera[lu li mhux [iere;… kellu ja//ettah

9

10

Attwalità politika

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

L-i]vilupp ta’ child-care centres f’pajji]na Ixxettlu, [adu r-ru[ u issa[[ew ta[t gvern immexxi mill-PN I/-child-care centres nistg[u ng[idu li [adu r-ru[, issa[[ew u saru popolari ta[t din lamministrazzjoni mmexxija minn Lawrence Gonzi.

Meta dan l-a[[ar il-Mexxej Laburista tkellem dwar i/-childcare centres kien qisu qed jiskopri l-Amerika u injora g[al kollox l-i]viluppi importanti li se[[ew f’dan il-qasam f’pajji]na.

Fl-a[[ar [ames snin, infatti, infet[u disa’ /entri ;odda Smart Kids li ]diedu mat-tlieta li di;à kienu je]istu.

I/-/entri l-;odda li nfet[u fla[[ar snin huma fis-Si;;iewi, Pembroke, Bormla, Santa Venera, il-Furjana, {al Qormi, il-Marsa u fl-MCAST. Dawn ing[aqdu ma/-/entri pubbli/i li jinsabu l-Birgu, Birkirkara, il-Qawra, {al Luqa, il-G[arg[ur, Ra[al :did, lUniversità u fl-ETC f’{al Far. Sadattant g[addejja [idma biex jinfet[u erba’ /entri o[ra ;odda.

Il-gvern jissussidja tliet /entri o[ra fi skejjel tieg[u li huma mmexxija mill-privat.

Ma’ dawn iridu ji]diedu tliet /entri o[ra fir-responsabbiltà tal-Malta Enterprise.

Iridu ji]diedu wkoll g[add ta’ child-centres tal-privat li u[ud minnhom gawdew minn fondi tal-Unjoni Ewropea biex jg[inuhom fl-operat tag[hom.

Il-Gvern Nazzjonalista, i]da, ma waqafx hawn. Feta[ dawk li sejja[ Klabb 3-16 li joffri programmi wara l-[in taliskola g[al tfal bejn it-3 u s-16il sena mill-iskejjel tal-Gvern, tal-Knisja u Indipendenti.

Minn dawn i/-/entri — li jift[u wkoll tul il-vaganzi tassajf — di;à nfet[u [mistax u tant irnexxew li l-Gvern qed ja[dem biex jinfet[u u jinfirxu aktar madwar Malta u G[awdex.

F’dan il-Klabb, bejn Ottubru 2009 u Settembru 2012 attendew 3,000 tifel u tifla.

Fis-sajf li g[adda biss attendew 1,055.

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

Attwalità politika

11

IL-LABOUR U ?-CHILD-CARE CENTRES

Kien ipprova i]da falla

Child-care centres u Klabb 3 - 16 Barra li dawn i/-/entri jg[inu fl-i]vilupp tat-tfal li jattendu fihom permezz ta’ programmi edukattivi, kreattivi u ta’ divertiment, joffru lopportunità lill-;enituri li ja[dmu li j[allu ’l uliedhom f’dawn ilpostijiet b’rashom mistrie[a u f’idejn nies serji u professjonali.

Il-qag[da s’issa Gvern Nazzjonalista ma kienx biss il-pijunier ta/child-care centres f’pajji]na i]da wara li wellidhom u sa[[a[hom beda ja[dem b’mod li ja;evola lill-;enituri li kienu se jibbenefikaw minnhom. :enituri li jibag[tu lit-tfal tag[hom f’child-care centre bdew jing[ataw tnaqqis mill-income tax.

Dan it-tnaqqis mid-d[ul taxxabbli beda ji]died kull sena u matul l-2012 — is-sena li g[addiet — tela’ g[al €1,300 u, b’hekk, kull sena beda

ji]died sostanzjalment in-numru ta’ ;enituri li jgawdu mit-tnaqqis fl-income tax.

B[alissa hawn 55 child-care centre re;istrat mal-gvern li l-;enituri jistg[u jibbenefikaw minn tnaqqis fl-income tax meta jibag[tu lit-tfal tag[hom fihom.

Matul l-2011 biss kien hemm 2,392 ;enituri li ibbenefikaw minn din il-mi]ura u bejniethom iffrankaw €1,197,278 mill-income tax tag[hom.

X’qed jipproponi l-Partit Nazzjonalista fil-Programm Elettorali Il-Partit Nazzjonalista, konxju mill-fatt li /-child-care centres huma tant kru/jali biex aktar nisa f’pajji]na jo[or;u ja[dmu, g[amel numru ta’ proposti rilevanti filProgramm Elettorali tieg[u g[all-Elezzjoni tad-9 ta’ Marzu, 2012.

Dawn huma l-proposti talPartit Nazzjonalista: 3. Fa/ilitajiet ta’ child-care b’xejn g[at-tfal kollha (i) Biex jg[in aktar nisa jid[lu jew jibqg[u fid-dinja tax-xog[ol, il-Gvern jag[mel pass ie[or ’il quddiem billi sservizz ta/-‘child-care’ g[at-

tfal tieg[ek ikun finanzjat mill-Gvern b’sistema ta’

‘child-care centres’ tal-g[a]la tieg[ek. G[al din l-iskema

ikunu allokati 5 miljun ewro fis-sena u jibbenefikaw minnha mhux biss dawk li ja[dmu ‘full-time’ i]da anke dawk li ja[dmu ‘part-time’ jew b’[inijiet flessibbli. ( Il-mi]ura tkopri l-ispi]a ta/-‘child-care’ anki g[al dawk it-tfal li qeg[din jitrabbew f’familja b’;enitur wie[ed, anke meta l-;enitur hu l-missier. ii)

39. Fa/ilitajiet ta’ child-care g[al ommijiet li jistudjaw Is-sistema ta’ ‘vouchers’ g[as-servizzi ta’ ‘child-care services’ tkun tg[odd ukoll

g[al ommijiet li jmorru jistudjaw l-Università u lMCAST jew f’istituzzjoni o[ra edukattiva jew ta’ ta[ri; rikonoxxuta.

40. Aktar ?entri Klabb 3-16

In]idu aktar ?entri Klabb 3-16, mal-[mistax li di;à hawn miftu[a b[alissa u li fihom ikunu jistg[u jattendu tfal ta’ bejn it-tliet snin u s-16il sena.

Il-programmi edukattivi, sportivi, rikreattivi u ta’ ]vilupp li jsiru f’dawn i/-/entri jibqg[u g[addejjin sas-6pm.

Fi/-?entri jistg[u jattendu studenti mill-iskejjel pubbli/i, talKnisja u skejjel indipendenti.

Il-Labour di;à urewna x’jafu jag[mlu dwar i/child-care centres fi ]mien il-gvern ta’ Alfred Sant.

B’[afna pompa Helena Dalli, meta kienet Segretarja Parlamentari, kienet [abbret pro;ett-pilota ta’ child-care centre.

Renee Laiviera kienet i/chairperson tal-bord li kellu jmexxi l-pro;ett li kellu jifta[ fl-1 ta’ :unju 1998 fil-Kalkara bl-isem ta’ Dawradurella u bi spi]a ta’ Lm32,000 (€74,540.00).

Kien ippjanat li jilqa’ fih 25 tifel u tifla ta’ bejn issena u t-tliet snin.

Kien intqal li kien se jintalab [las ta’ Lm4 (9.32 ewro) kuljum g[ax kien se jing[ata servizz fuq ‘livell internazzjonali’! Kellu jing[ata sussidju lill-koppji li kienu jaqilg[u anqas minn Lm5,000 fis-sena bejniethom.

Mill-ewwel kien evidenti li l-[las mitlub kien g[oli wisq spe/jalment meta wie[ed iqis il-pagi ferm i]g[ar ta’ dak i]-]mien.

Single parent bi qlig[ ta’ Lm2,900 (6,755.00 ewro) kien qed jintalab [las ta’ Lm12 fil-;img[a jew 1,453.53 ewro fis-sena.

Il-post mag[]ul xejn ma kien addattat g[all-iskop li g[ali[ kien sar.

Kien ]g[ir wisq biex jaqdi l-[ti;iet ta’ 25 tifel u tifla. Is-si;;ijiet u limwejjed ma kienu xejn adatti g[at-tfal ta’ bejn issena u t-tliet snin. Post fejn joqog[du l-highchairs ma kienx hemm u t-tfal kienu jridu ji;u mitmug[a fl-istess post fejn jilag[bu.

Il-post fejn it-tfal suppost kellhom jistrie[u kien

ristrett wisq b’saqqijiet ]g[ar mal-art li ]gur ma kinux tajbin g[al tfal ta’ dik l-età tenera.

L-unika play area li kien hemm kienet g[an-ni]la bilperiklu li tfal ]g[ar li bilkemm jafu jimxu sew jispi//aw jitgerrbu g[al ;olkan/ell tal-[adid li kien hemm f’tarf il-bit[a.

Tfal ta’ dik l-età bil-[rieqi f’ka] ta’ b]onn biex jin[aslu kull ma kien hemm kien sink ]g[ir tal-wi//.

Il-fridge kienet ]g[ira wisq u ma kienet bl-ebda mod tista’ tesa’ l-ikel ta’ 25 tifel u tifla li jkunu tawhom mid-dar.

Minkejja l-propaganda li kienet saret, fil-;urnata talftu[ ebda tifel jew tifla ma kienu ttie[du fi/-?entru Dawradurella.

L-unika persuna pre]enti fil-post kienet i/-chief carer.

Wara ;img[a kull ma kien hemm fi/-/entru kienu ]ew;t itfal biss!

Biex tilqa’ g[all-kritika, is-Sinjura Laiviera kienet /a[det li l-[las mitlub ta’ Lm4 kuljum kien g[oli wisq u li ma kienx jag[mel sens li jing[ataw aktar sussidji.

Qalet ukoll li kien hemm 15-il koppja li kienu di;à interessati li jibag[tu lil uliedhom fi/-/entru imma n-nisa kienu g[adhom qed ifittxu impjieg.

Insomma kienet fro;a laburista o[ra.

L-isem ta/-/entru, Dawradurella i]da kien adattat [afna g[aliex hekk kienu [adu[ tal-Labour lillpoplu — dawradurella.

Forsi aktar kien ikun adattat l-isem ?entru g[atTfal {emda u Skiet!

12

Lokali

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

IKOMPLI L-KARNIVAL Bit-theddida tal-maltemp tippersisti matul il-jum kollu, l-attivitajiet tal-Karnival ilbiera[ filg[odu saru kif programmat, imma dawk ta’ filg[axija kellhom jit[assru.

Jekk it-temp ikun aktar [anin, l-attivitajiet ikomplu llum f’nofsinhar b’parata li tibda minn Pjazza San :or;, il-Belt, g[al Fuq il-Fosos, il-Furjana, fejn fis-1.30 p.m. jing[ata bidu g[al spettaklu kbir ta’ kuluri bis-sehem tal-karrijiet trijonfali, kumpaniji ta]-]fin, maskeruni, baned u diversi attivitajiet o[ra relatati mal-Karnival.

Wara, il-karrijiet jitilg[u lejn il-Belt Valletta fejn g[all[abta tas-2.30 p.m. tibda sfilata minn Misra[ Kastilja li tg[addi minn Triq il-Merkanti, Triq San :wann g[al Triq ir-Repubblika.

L-attivitajiet tal-Karnival, imbag[ad, ikomplu g[ada t-Tnejn mill-10.30 a.m. ’il quddiem u jintemmu t-Tlieta bl-isfilata kbira li ssir fi Triq Sant’Anna, il-Furjana, li tibda fis-6 p.m.

13

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

F’pa;ni o[rajn...

15 Theddida reali g[all-ekonomija

Bdew jinkixfu l-borom Din kienet ;img[a tassew importanti f’din il-kampanja elettorali. :img[a ta’ ]viluppi li xe[tu dawl ;did fuq kif ilLabour qed jiffinanzja l-kampanja lussu]a tieg[u.

L-ewwel ]vilupp kien dak li An;lu Farrugia, li sa ftit tal;img[at ilu kien id-Deputy Leader tal-Labour Party, qal f’intervista mas-Sunday Times li kuntratturi kbar huma

20 G[all-PN is-sa[[a l-ewwel

20 Il-;lieda kontra l-kan/er u l-a]ma

35 Muscat u

Ittri lill-Editur:

d-Deputy Leaders tal-Labour

involuti fil-finanzjament tal-partit.

It-tieni ]vilupp kien daqstant ie[or serju u xokkanti. NET Television u In-Nazzjon ]velaw parti minn konver]azzjoni li fiha, fost l-o[rajn, Tony Zarb, is-Segretarju :enerali talGWU jg[id lil xi [add li “jekk ikollok relazzjoni tajba malGeneral Workers’ Union, tg[inek anke fit-tenders”.

Din il-gazzetta, [mistax ilu, di;à kienet ippubblikat tag[rif dwar il-finanzjament tal-kampanja tal-Labour u kienet ukoll intimat li biex tag[mel il-kampanja li g[addej biha l-Labour bilfors li tkun sibt i]-]ejt… jew il-gass!

I]da minn dak li qed naraw u nisimg[u l-Labour mhux i]]ejt sab i]da sab metodu kif ikun jista’ jiffinanzja l-[idma tieg[u fuq il-ba]i ta’ ‘[okkli dahri u n[okklok dahrek’.

An;lu Farrugia, g[alkemm stqarr li kien jin]amm f’/ertu distanza minn dak li kien qed ise[[ fis-sancta sanctorum talLabour, xorta kien jaf x’inhu g[addej u, allura, dak li qal irid ikun analizzat bir-reqqa. Mg[andniex dubju li, qabel ma tkellem, hu g[amel [afna minn dak li l-Ingli]i jg[idulu soul searching u dak li [are; bih nifhmu li hu dak li, hu, filkuxjenza tieg[u, [ass li l-pubbliku ;enerali g[andu jkun jaf.

Meta allura tarraf x’inhi l-po]izzjoni tal-finanzjament talpartit illum ]gur li l-ex Deputy Leader ried li kul[add, inklu] l-istess partitarji laburisti, ikun jaf li qed ise[[u ]viluppi li tabil[aqq g[andhom jallarmaw lill-elettorat.

Biex tkompli tag[qad, fl-istess jiem [are; dak li qal Tony Zarb u l-konnessjonijiet li hu stess g[amel f’dik il-konver]azzjoni li saret pubblika. Ir-rabta bejn ir-relazzjoni ta’

media•link COMMUNICATIONS

azjenda mal-GWU u kif din jista’ jkollha x’taqsam malg[oti tat-tenders jekk fil-gvern ikun hemm il-Partit Laburista.

Mela qeg[din sew. Il-Labour i[awwad minn ta[t u minn wara dahar kul[add ma’ xi erba’ fat cats biex dawn jiffinanzjawh u mbag[ad, jekk ikun fil-gvern, ‘jie[u [siebhom’. U l-GWU twieg[ed ‘puxxjatura’ biex xi [add jirba[ it-tenders.

Dawn huma fatti, li [ar;u minn fomm il-kamp laburista nnifsu, u li jistg[u jag[tuna stampa /ara ta’ kif ikun qed jitmexxa pajji]na f’ka] ta’ reb[a laburista. Hi sitwazzjoni li qatt ma kellna b[alha fejn minn qabel ir-ri]ultat tal-elezzjoni g[andna quddiemna vi]joni pre/i]a ta’ dak li jse[[ biddikjarar b’Muscat b[ala Prim Ministru.

U aktar serju minn hekk hu l-fatt li min, biex jing[o;ob, qed jg[id li Malta tag[na lkoll, bl-azzjonijiet tieg[u, i]da filmag[luq u bil-[abi, qed jipprospetta li Malta tkun immexxija mil-Labour immexxi minn imnie[ru minn min ikun po;;a leluf ta’ ewro g[ad-dispo]izzjoni tieg[u biex jirba[ lelezzjoni.

Ta’ g[ajb u tal-mist[ija minn partit li, ming[alih irid jag[ti lezzjonijiet fuq good governance. F’temp ta’ tlett ijiem, ilPartit Laburista tilef kull dritt morali li jitkellem fuq issues sensittivi b[alma hu l-ambjent u l-funzjoni tal-MEPA. I]da mhux biss.

Min jid[ol f’alleanzi strambi kif deskritti minn An;lu Farrugia ma jistax jippretendi li jibqa’ jin[eba ta[t in-no comment biex ming[alih jevadi mistoqsijiet imbarazzanti.

Min jag[laq [alqu kif g[amel Muscat sinjal li mg[andux twe;iba u, jekk mg[andux twe;iba f’ka] gravi b[al dan, sinjal li g[andu x’ja[bi.

I]da a[na nweg[duh li dak li j]omm mo[bi hu se nkomplu nikxfuh a[na.

14

Opinjoni

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

{idma politika g[all-;id ta’ sa[[tek B[ala tabib fil-politika ma jistax jonqos li n]ewwe; lg[an tal-[idma politika malprofessjoni medika tieg[i biex inkompli ntejjeb issa[[a ta/-/ittadini li lilhom inservi. G[aldaqstant l-enfasi prin/ipali tieg[i se tkun li nara li fir-Raba’ u l-{ames Distrett jitjiebu dawk ilfa/ilitajiet li jikkon/ernaw direttament is-sa[[a talpersuna.

Meta nitkellmu dwar issa[[a, ma nistg[ux ma nirrikonoxxux il-passi kbar li g[amel pajji]na f’dan ilqasam ta[t gvernijiet nazzjonalisti. Dawn il-passi saru kemm fil-qasam tassa[[a primarja kif ukoll filqasam tal-kura tal-pazjent.

Bi]]ejjed insemmi sservizzi ta’ kura b’xejn filklini/i madwar il-bliet u lir[ula tag[na, is-servizz b’xejn fi sptar ;did state of the art f’Mater Dei, is-servizz ta’ medi/ini b’xejn li llum qed isir minn spi]eriji privati tal-g[a]la tieg[ek, kif ukoll il-public-private partnership li je]isti bejn il-gvern u lprivat fis-servizz ta’

emergenza b’xejn li qed jing[ata fi tmiem il-;img[a minn sptarijiet privati.

Naturalment fadal [afna x’isir biex ikompli jitjieb dan is-servizz. U l-gvern ma baqax idu fuq ]aqqu dwar dan. Nafu li qed isiru pro;etti ;odda biex ikomplu jtejbu sservizzi f’oqsma partikulari, b[all-isptar ;did talOnkologija li nbena vi/in Mater Dei, li se jkun sptar spe/jalizzat fil-kura talkan/er.

Sfortunatament il-kan/er hi marda li qed ti]died fiddinja kollha, aktar mhu qed isir progress fit-teknolo;ija u aktar mal-[ajja tal-bniedem qed titwal. Minn studji li saru jo[ro; /ar li ]ew; ka;unijiet prin/ipali li jikkaw]aw din il-marda hu ttipjip u t-tni;;i].

F’pajji]na, g[all-grazzja t’Alla, ir-rata tal-kan/er g[adha [afna anqas mir-rata f’pajji]i o[rajn ewropej u dan grazzi g[all-[idma li pajji]na qed jag[mel biex jipprevjeni din il-marda qerrieda. Madankollu l[idma f’dan il-qasam qatt

m’hi bi]]ejjed. U jkun [a]in jekk f’pajji]na l-qasam tassa[[a nu]awh b[ala ballun politiku bil-pazjent ikun ilparaventu g[all-politika parti;jana. Il-qasam tassa[[a g[andu dejjem ikun ’il fuq mill-politika.

G[alhekk jien irrid li nkompli ng[in fil-[idma biex inkomplu nnaqqsu lin/idenza ta’ mard serju f’pajji]na spe/jalment finnofsinhar ta’ Malta.

Din il-[idma se tkun mifruxa mhux biss firrigward tal-kura imma wkoll tal-prevenzjoni, billi nnaqqsu kemm jista’ jkun il-ka;un ta’ mard serju u terminali.

Se na[dem [alli jkompli ji]died it-tag[lim ta//ittadini tag[na biex nuruhom il-[sara mit-tipjip u nipperswaduhom jieqfu jpejpu darba g[al dejjem [alli jevitaw mard li hu pruvat li ;ej minn dan ilvizzju.

Se na[dem ukoll biex uliedna jkomplu jkunu edukati minn /kunithom dwar kif i[arsu sa[[ithom u biex il-;enituri ma jkunux

huma li jag[tu l-e]empju [a]in bi pratti/i []iena quddiem uliedhom.

Barra minn hekk, se na[dem ukoll bis-s[i[ sabiex ikomplu jittie[du l-passi ne/essarji [alli jonqos ilvolum tat-tni;;i] mittraffiku fit-toroq tag[na, spe/jalment fin-na[a tannofsinhar ta’ Malta.

Se nkun qed na[dem bi [;ari [alli jitjieb in-network ta’ toroq fin-na[at tag[na biex jit[affef it-traffiku u jonqos it-tni;;i]. Se na[dem biex jissa[[u l-fa/ilitajiet sportivi fl-ir[ula tad-distretti li nirrappre]enta, [alli lpoplu ta’ dawn l-ir[ula jkollu l-mezzi biex ikattar l-attività fi]ika li tant hi importanti fitt[aris tas-sa[[a tal-individwu.

Inwieg[ed ukoll li nkompli na[dem biex jitjiebu lkundizzjonijiet ta’ persuni bi b]onnijiet spe/jali, persuni emar;inati, kif ukoll persuni li g[andhom problemi so/jali u familji li jin[tie;u lg[ajnuna.

Il-Partit Nazzjonalista kien dejjem il-partit tas-solidarjetà

minn Mario Rizzo Naudi mariorizzonaudi@gmail.com

u se jibqa’ hekk fil-futur g[aliex is-solidarjetà hi element ewlieni fit-twemmin tal-partit.

Dawn huma l-garanziji li qed nag[tik f’isem il-Partit Nazzjonalista, garanziji li huma kredibbli g[aliex dan il-partit g[andu track record mill-aqwa u wera bil-provi li kapa/i jag[tik servizz ta’ sa[[a e//ellenti b’xejn biex inti u l-familja tieg[ek ikollkom Futur fis Sod.

IT-TOROQ LI JESG{UNA

I/-/ittadin jibni l-futur tieg[u Hemm fuq kollox [a;a wa[da li l-aktar tiddistingwi lill-Partit Nazzjonalista millPartit tal-Labour jew a[jar JosephMuscat.com. G[allPN i/-/ittadin hu dejjem i//entru tat-tmexxija politika u amministrattiva.

Il-Partit Nazzjonalista dejjem [addem sistema ta’ gvern li biha /-/ittadin seta’ jag[]el il-futur tieg[u u jottjeni dawk lo;;ettivi so/jali, ekonomi/i u kulturali li hu jqis b[ala prijorità. Il-Partit Laburista, u qablu l-MLP, qed ilissen il[sieb li l-gvern ;did immexxi minnu se jkun wie[ed li jikkon/entra l-futur ta’ Malta u ta/-/ittadini filgvern innifsu. Sistema patrijarkali u didattika li ma tirriflettix ir-realtajiet tallum.

Il-PL g[adu ma[kum millpassat u minn snin twal flOppo]izzjoni li qed ixekklu l-vi]joni tieg[u ta’ pajji] fejn i/-/ittadini tieg[u jkunu lesti b’[ilithom jilqg[u l-isfidi u joqorbu lejn orizzonti aktar miftu[in ukoll jekk fi ]minijiet diffi/li.

Bi]]ejjed wie[ed jifli filfond u[ud mill-proposti li ressaq il-PL s’issa. Jifli filfond ukoll dak li jing[ad b’mod indirett u dak li jing[ad biex itappan ilkredibbiltà tal-PN. ?erti kelliema ta’ JosephMuscat.com jag[tu hu

nnifsu

wie[ed x’jifhem, g[alkemm jg[idu mod ie[or, li la darba d-direzzjoni tal-partit hekk idde/idiet, i/-/ittadin mhux mistenni jiddiskuti jew jikkritika.

Hawn jo[ro; bi/-/ar l-istil ta’ tmexxija differenti u progressiva; tmexxija miftu[a li tbarri l-fruntieri (jew l-ostakli fost i//ittadini) b’kawtela li tirrispetta d-diversità tasso/jetà tag[na li qed jissokta jipproponi l-Partit Nazzjonalista. {arsa [afifa lejn ille;i]lazzjoni u lejn linizjattivi so/jali, industrijali u edukattivi ta’ ]minijiet img[oddija juru li dak kien gvern li kull ma ried kien li jissokta jikkon/entra ssetg[a u allura l-empowerment fih innfisu fejn i//ittadin kien biss fuq in-na[a ta’ dak li jir/ievi u jadatta ru[u g[a/-/irkustanzi. Dan hemm xamma tieg[u ukoll fil-PL tal-lum.

Mhux il-ka] li nid[lu fiddettall u ninterpretaw dak kollu li qed joffri l-PL. Dawk ta’ /erta età g[exu dawk i]]minijiet u llum kul[add kapa/i jislet g[alih innifsu dak kollu li qed jing[ad ming[ajr il-[tie;a li l-partiti jbellg[uh dak li jemmnu huma.

Fuq na[a g[andna Partit Laburista li jis[aq li jrid jibdel id-direzzjoni meta hu

nnifsu qed jis[aq li din iddirezzjoni, ekonomika, finanzjarja, industrjali, edukattiva, e//. hi tajba; li se jaddottaha u se jibni fuqha.

Fl-istess nifs qed jis[aq li Malta falluta, li fledukazzjoni g[adna lura, li ssa[[a hi wa[da tal-biki, li fil-qasam tax-xog[ol dak li ksibna sa issa hu biss fa//ata. U tista’ tibqa’ sejjer b’litanija ta’ kritika negattiva msejsa fuq falsitajiet grossolani.

Dan l-istat ta’ tran]izzjoni politika, jew a[jar dan le]er/izzju ta’ tfittxija ta’ xorta ta’ identità li tista’ tinbieg[, b’le[ma ta’ determinazzjoni aggressiva u s[i[a, b’karba li l-PL hu partit li lest jilqa’ lil kul[add bl-iskop li akkost ta’ kollox jinkiseb il-poter, qed jesponi lill-PL f’sitwazzjonijiet fejn (a) qed ikun kontradittorju; (b) qed ikun kon/iljatorju meta b[al donnu mill-bank tal-Oppo]izzjoni di;à xeba’ jisma’; (/) qed jistiga sens ta’ ur;enza biex jag[ti limpressjoni li hemm b]onn kul[add jing[aqad mieg[u u ji;bed [abel wie[ed bla ma jesprimi fehmiet o[ra; (d) qed jitlef kull kredibbiltà li l-PL jista’ jkollu. Hu e]er/izzju li jindika partit li lest jaqbad ma’ kollox g[aliex konxju li mhux preparat biex imexxi

g[aliex mhux konvint safejn jista’ j[alli li/-/ittadin ifassal hu u ji]viluppa hu l-futur tieg[u.

Dan hu dak li jiddistingwi lil JosephMuscat.com millPartit Nazzjonalista.

Fit-tradizzjoni ta’ twemmin demokratiku kristjan, li g[alkemm illum forsi ftit jissemma’ g[ad g[andu g[eruq sodi li ssuktaw jevolvu tul is-snin fl-istess Ewropa li nag[mlu parti minnha, il-PN jemmen bi s[ih li (i) il-gvern qieg[ed hemm biex jassisti fejn hemm b]onn; (ii) ir-rwol tieg[u hu dak li jiffa/ilita lill-individwu, lillintraprenditur, lillintellettwali u fuq kollox dawk li g[al ra;unijiet varji g[andhom problemi jiksbu o;;ettivi spe/ifi/i u partikulari tag[hom; (iii) jemmen li pajji]na u //ittadini Maltin iridu jkunu huma li jpittru u ji]viluppaw il-futur ta’ pajji]na; (iv) li jag[ti opportunitajiet lil ku[add biex ifittex jg[in lilu nnifsu skont il-[ti;iet tieg[u f’firxa nazzjonali; (v) lest li ja//etta l-kritika ta/-/ittadini u jadotta mi]uri li jimmitigaw xi [sarat.

Fi kliem ie[or il-PN hu lpartit li jirrrispetta lil kul[add u g[ax jirrispetta lil kul[add lest bil-fatti jwettaq tmexxija li effettivament

minn Charles V. Schembri charlesschembri@on vol.net

tkun adattata g[all-[ti;iet tal-pajji] u aktar u aktar g[all-[ti;iet ta/-cittadin.

Wara snin twal ta’ [idma b’su//ess fid-diversi strutturi ba]i/i tal-pajji], issa gvern ;did nazzjonalista se jg[addi g[al fa]i o[ra.

Se jkun qed jorqom dawn l-istess strutturi so/jali u amministrattivi biex i//ittadin jissokta jil[aq ilmilja tieg[u. Pro/ess li skont id-dokument L-G[eruq Tag[na, il-Manifest Elettorali u issa l-Programm Elettorali, i/-/ittadin se jkun hu li jmexxi lilu nnifsu u lil pajji]u ’l quddiem.

Kif jing[ad fil-Komunità Ewropea issa se ng[addu mill-hard legislation g[assoft legislative initiatives.

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

Opinjoni

15

Father Christmas re;a’ wasal Wa[da mill-aktar karatteristi/i ta’ din ilkampanja elettorali hi lweg[da tal-Partit Laburista li jekk ikun fil-gvern se jkun kollox g[al kul[add.

Ng[id id-dritt, ma skantajtx li anki issa li qrobna sew lejn jum ilvotazzjoni, tal-Labour jibqg[u g[addejjin bil-vizzju li jwieg[du kollox lil kul[add basta jirb[u l-gvern.

Dawn il-weg[diet mhumiex qed isiru biss permezz ta’ stqarrijiet, konferenzi tal-a[barijiet u programmi fuq il-media imma anki, b’mod assidwu, fid-djar tan-nies.

Il-pjan hu sempli/i. Mur fid-djar tan-nies, fittex linnazzjonalisti li forsi g[al xi ra;uni jew o[ra riedu xi [a;a u baqg[u ma [aduhiex, u weg[idhom li jekk tkun fil-gvern se ttihilhom. Nista’ ng[id b’/ertezza li dan hu li qed ji;ri.

Naf ukoll, li numru millissues jew problemi li nkunu pre]entati bihom mhux daqstant fa/li li ssolvihom dment li qed ng[ixu f’pajji] /ivilizzat fejn je]istu li;ijiet, regolamenti u pro/eduri.

Dan juri li min lil dawn

in-nies iweg[idhom soluzzjoni fa/li jkun biss qed jurihom id-debba biex wara jqabb]ilhom il-[mara.

F’kampanja elettorali fejn na[a li s-soltu kienet tidher xi ftit jew wisq raffa u inqas raffinata issa qed tidher kwa]i perfetta, b’sinkronizazzjoni mal-mu]ika u lkonfetti daqs li kieku mmexxija b’remote control, fa/li tintlag[ab il-log[ba tal-qerq.

I]da, ta[bi kemm ta[bi, xi [add jew xi [a;a jikxfek. {u mill-programm Bondi+ ta’ nhar il-{amis li g[adda fejn il-mistieden ewlieni kien Karmenu Vella, li kellu linkarigu li jikteb ilprogramm elettorali talLabour.

F’punt minnhom, b’ton kwa]i frustrat (sempliciment g[aliex il-pre]entatur kien qed jag[mel dmiru li jistaqsi) Vella tenna li huma se jag[mlu kollox, se jsolvu l-problemi kollha u ta’ kul[add u li l-flus g[al dan kollu se jsibuhom.

Il-;esti u t-tonalità jikxfu, i]da l-maskra, jekk jirb[u lelezzjoni, /etament tibda ti]]eraq ftit ftit jew kollha f’daqqa minn fuq wi// ilpartit li jridha ta’ moviment.

U din hi l-log[ba l-o[ra li qed jilag[bu tal-Labour.

Fil-konferenza ;enerali tag[hom ;abu sensiela ta’ individwi li fta[ru li se jivvutaw lil-Labour f’din lelezzjoni.

Din hi log[ba li lag[buha di;à fl-a[[ar elezzjoni.

Tiftakruhom i;ibu sa[ansitra nies u qraba ta’ nies li Gvern Nazzjonalista [a passi kontrihom min[abba akku]i ta’ korruzzjoni?

Intom u taraw lil dawn innies, li jien mhux ilkoll naf, ma tistaqsux x’motivazzjoni jista’ g[andhom kull we[ed u wa[da minnhom biex [allew lilhom infushom jintu]aw mil-Labour b’daqshekk mod sfa//at?

X’qed iwieg[ed il-Labour lil dak il-kantant li qed jg[id li qaleb sempli/iment g[ax f’dawn l-a[[ar snin b[ala kantant mhux qed jitqabbad ikanta mil-lukandi? Forsi se jimponi lil dawn il-lukandi jibdew iqabbduh ikanta g[as-spejje] tag[hom jew tieg[u? {alli nkun skjett. Ma jfissirx li fost dawk in-nies li qed jg[idu li did-darba se jivvutaw Labour m’hemmx nies li forsi bi ftit aktar

sforz, bi ftit aktar pa/enzja, bi ftit iktar empatija, ma gerrixnihomx.

L-argument tieg[i hu li tal-Labour mhux qed jist[u jwieg[du lil dawn in-nies /erti affarijiet li biex iwettquhom iridu, fost affarijiet o[ra, jiksru jew jg[aw;u l-ligijiet tal-pajjiz kif kien isir qabel l-1987.

Bil - wi// tost kollu llum ji;u ju]aw is - slogan ‘ Malta Taghna Lkoll ’ meta jafu li fost dawk li qed igergru llum hemm nazzjonalisti li xi promotion jew job li riedu huma ng[atat lil persuna Laburista wara pro/ess ta ’ g[azla li fih ma nda[al lebda Ministru jew Segretarju Parlamentari!

G[ad fadal [ames ;imghat biex tintemm il-kampanja.

G[ad fadal ]mien bi]]ejjed biex min b[alissa qed ikun manipulat f’log[ba ta’ qerq sfa//at jinduna li hemm min qed ju]ah biex jirba[ ilpoter. Wara li jispi//aw ixxinxilli, tintefa l-mu]ika u titfa//a r-realtà jkun tard wisq biex wie[ed ire;;a’ larlo;; lura.

Il-log[ba tal-qerq tkun intreb[et.

minn Charlò Bonnici charlo.bonnici@gov.mt

Meta mbag[ad titfa//a r-realtà ikun tard wisq biex wie[ed ire;;a’ l-arlo;; lura

Theddida reali g[all-ekonomija Maltija Tal-Labour g[andhom [abta jakku]aw lin-nazzjonalisti li meta tasal l-elezzjoni jibdew ibe]]g[u lin-nies. Ma na[sibx li jkunu qeg[din jigdbu meta jg[idu hekk – u nispjega g[aliex.

Aktar ma tasal il-;urnata tal-elezzjoni fil-qrib in[oss sensazzjoni spe/jali li tin[ass meta jieqaf l-istorbju u l[sejjes tal-kampanja elettorali u tibqa’ biss [a;a wa[da quddiemi… il-verità tal-fatti.

Tul din il-kampanja osservajt mill-qrib il-kliem u l-proposti ta’ Muscat filqasam tal-ekonomija.

Mhemmx dubju li t-tema ekonomika hi pilastru ewlieni ta’ kull so/jetà b’sa[[itha.

Hu biss mis-su//ess ekonomiku li kull weg[da u kull aspirazzjoni tista’ ssir realtà. Ming[ajr dan issu//ess il-kumplament hu biss paroli fil-vojt.

L-ekonomista eminenti u MEP Laburista Edward Scicluna stqarr li l-ekonomija Maltija hi ag[ar minn dik ta’ Spanja. Din hi l-persuna li lLabour qed timbotta biex filka] li jirb[u l-elezzjoni jil[aq Ministru tal-Finanzi.

L-istqarrija tieg[u tikxef issuperfi/jalità u nuqqas ta’ serjetà meta niddibattu lekonomija tag[na.

Jista’ xi [add jispjegali kif l-ekonomija Maltija hi b[al

ta’ Spanja meta Spanja g[andha rata ta’ qg[ad ta’ kwa]i 30%? Iktar minn nofs i]-]g[a]ag[ huma bla impjieg u hemm minn fosthom li sa[ansitra ;ew pajji]na biex isibu xog[ol.

L-a[[ar statisti/i uffi/jali juru li Spanja qieg[da f’ri/essjoni profonda li ma to[ro;x minnha kif ;ieb u la[aq. U skont Scicluna, Malta tinsab ag[ar minn Spanja!

Imbag[ad g[andna l-a[[ar stqarrijiet tal-President ta’ ?ipru. Mela sa ftit ]mien ilu Muscat kien jikkritika lillGvern g[aliex missna mxejna fuq il-mudell ta’ ?ipru. Issa li ?ipru da[let gass down ;ol[ajt u qieg[da tittallab g[and l-IMF, Muscat jipprova jnessihielna. Intant, ilPresident ta’ ?ipru, Dimitris Christofias qal kemm jixtieq li pajji]u [adem b[al Malta. Dan hu diametrikament kuntrarju g[al pariri li tana Muscat.

Imbag[ad g[andna l-famu]a proposta tal-power-station.

Hawnhekk [add g[adu ma fehem meta l-Labour jg[id li dan il-pro;ett ma jiswa xejn lill-pajji]. Nistaqsi mistoqsija wa[da u skjetta! Jekk din ma hi se tiswa xejn lill-pajji], liema hu dak in-negozjant li se jda[[al idejh fil-but u jo[ro; 600 miljun ewro biex jintrabat li jbieg[ il-gass bi prezz fiss

g[al g[axar snin?

Nemmen li din il-proposta wa[edha hi theddida serja g[as-sa[[a tal-ekonomija Maltija.

In[e;;e; lil kul[add ja[seb sew fuq il-konsegwenzi ta’ xi fro;a b[al din. Ekonomija li tkun distabbilizzata bil-mod ter;a’ ;;ibha f’postha. Tassew kif qieg[ed jing[ad: Muscat

,

!

ji]balja t[allas int

Intant pajji]na g[adu kemm g[adda minn perjodu delikat i]da li minnu l-poplu tag[na baqa’ jgawdi x-xog[ol u linvestiment. Dan kollu ma jistax isir jekk ma jkunx hemm siner;ija u rieda tajba bejn min i[addem, il-[addiema u l-Gvern.

Dan tal-a[[ar jipprovdi sservizzi edukattivi u infrastrutturali. Min i[addem dejjem ifittex li ju]a metodi iktar effi/jenti; il-[addiema tag[na jag[tu sehemhom b’kuxjenza u dedikazzjoni g[al xog[olhom.

Il-pajji] qieg[ed jinvesti miljuni ta’ ewro fit-ta[ri; u ledukazzjoni. Ftit hemm barrieri li jwaqqfu wie[ed milli jitg[allem. Kul[add jista’ jag[mel il-parti tieg[u.

Il-;enituri jridu jkomplu j[e;;u lil uliedhom u jg[allmuhom li l-edukazzjoni hi /-/avetta tas-su//ess.

Dak il-[addiem li jixtieq jaqbad linja ;dida jrid imidd

rasu g[al tag[lim ;did.

Sa[ansitra nies li qatt ma [admu jistg[u jipparte/ipaw f’dan il-pro/ess. Il-mazz f’idejna.

L-istatistika hi favur tag[na. Qatt fl-istorja ta’ pajji]na ma kien hawn nies ja[dmu daqshekk.

Minn analizi ta/-/ifri talimpjiegi u dawk li jirre;istraw jidher /ar li s-suq tax-xog[ol f’pajji]na hu b’sa[[tu u dinamiku. Dejjem jibqg[u je]istu sfidi spe/jalment fejn jid[ol ixxog[ol f’G[awdex u lparte/ipazzjoni tan-nisa fiddinja tax-xog[ol.

Dawn jibqg[u ]ew; sfidi partikulari li g[alkemm saru [afna sforzi fuqhom, in[oss li l-miri g[adhom ma ntla[qux g[al kollox. Irid isir sforz biex dawn i]-]ew; oqsma jil[qu medji aktar a//ettabbli.

Intant, ftit tal-jiem ilu, Muscat qal li l-;id jin[oloq mix-xejn. Ma nafx min tahielu din l-informazzjoni. Jien kont ming[alija li l-;id jin[oloq bix-xog[ol, bil-g[aqal u formazzjoni serja. Ma kontx naf li l-;id jin[oloq mix-xejn!

Na[sbuha sewwa [bieb f’min nafdaw i/-/wievet ta’ pajji]na.

Caroline Galea hi kandidata g[all-Elezzjoni :enerali firRaba’ u s-Sitt distretti

minn Caroline Galea info@carolinegalea.com

Na[sbuha sew f’min nafdaw i/-/wievet ta’ pajji]na

16

Opinjoni

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

Elezzjoni differenti mis-soltu Hi elezzjoni differenti millo[rajn anki g[aliex ma hix immexxija minn kwistjonijiet stori/i, b[alma kienet is-s[ubija fl-Unjoni Ewropea, waqt li kontroversja b[ad-divorzju n[allet bil-kalma f’kuntest maqtug[ mill-elezzjoni.

Sa issa l-ambjent hu normali, anzi aktarx ma hu ambjent elettorali xejn.

Il-partiti ewlenin huma dixxiplinati aktar minn qatt qabel, waqt li huma wkoll jafu li l-eleganza u rrispett fit-ta[dit huma laqwa reklami g[all-voti ta’ dawk li jistg[u jitbandlu bejn na[a tradizzjonali u o[ra.

Kampanja elettorali madwar il-mexxej Il-kultura Maltija,

Mediterranja u reli;ju]a, minnha nnifisha tikkon/entra fuq l-idea talWie[ed. Tfittex l-unità, tg[asses kontra d-dissens, tibni kollox fuq l-g[aqda.

Din id-darba, fil-Partit Nazzjonalista ftit aktar milli fil-Partit Laburista, kien hemm ka]i li [aduha kontra dan il-mudell mag[ruf.

Madankollu, ilfundamentali hu dejjem wie[ed: partit jinbena fuq ilfigura tal-mexxej, il-wie[ed li jla[[am folla, il-vu/i ta’ solista li tle[[en kor kotran.

Kull sforz biex dan ilmudell jitkisser jispi//a biex jidher fierag[, u fl-a[[ar nett, jin[all.

Il-poplu Malti jserra[ rasu meta s-sentenza a[[arija hi wa[da.

Partiti ming[ajr kuluri

Kienet mi]ura li mexa biha l-Partit Nazzjonalista flelezzjonijiet tat-tmeninijiet tas-seklu l-ie[or meta Eddie Fenech Adami ried juri li lisfida kienet popolari, nazzjonali, u mhux partitarja.

Quddiem il-karattru qawwi ta’ Dom Mintoff, kien hemm b]onn li jing[araf ;gant ie[or: Eddie Fenech Adami b[ala r-ru[ ta’ ma;;oranza Maltija, aktar milli Nazzjonalista.

Ftit sinjali li jidhru: ilbandiera bajda u [amra biss, it-twarrib tal-bandiera, talkulur u tal-innu u tal-arma tal-partit, it-tnaqqis fl-u]u tal-kelma ‘nazzjonalist’, ‘nazzjonalisti’, ‘partit’.

‘A[na u ‘huma’, i]-]ew; kelmiet-muftie[ tal-politika Maltija kollha, spi//aw biex biddlu t-tifsira tribali u saru jfissru kundizzjoni morali: ‘is-sewwa’ (tag[na) ‘jirba[ ]gur’ (kontra dak li ma hux sewwa).

Hemm e]empji paralleli o[rajn i]da dawn il-ftit huma bi]]ejjed biex jidher a[jar liskop tal-kampanja: hi kwistjoni morali u mhux biss, jew l-aktar, ekonomika.

Dik l-istess kundizzjoni psikolo;ika tas-snin tmenin tas-seklu l-ie[or re;g[et qieg[da ta[kem fil-kampanja elettorali pre]enti.

I]-]ew; partiti ewlenin warrbu l-kuluri, l-arma, linnu, il-lingwa;; tipikament laburista jew nazzjonalista.

Kwa]i anki l-kelma ‘[addiema’ hi minsija.

Il-Partit Laburista jis[aq li l-img[oddi hu aljenazzjoni, u

mill- Professur Oliver Friggieri

l-Partit Nazzjonalista jifhem li jista’ jfakkru. Il-fatt hu li bejn is-snin tmenin tas-seklu g[oxrin u llum hemm mitt sena. {afna g[eruq kulturali nqatg[u, it-ti;did u lmodernizzazzjoni ta’ kull xe[ta saru skop fihom infushom, u l-memorja kollettiva tinsab fi kri]i.

Programm elettorali morali

Diskors pre/i], metodiku, xjentifiku, dwar ilkundizzjoni morali tal-pajji] g[adu jrid isir, u jidher li [add aktar u a[jar mill-partiti politi/i ma jistg[u ja[sbuh u ji]vol;uh fil-livelli kollha, qabelxejn fil-livell skolastiku, mill-kindergarten sal-Università.

Hemm [tie;a kbira [afna li dan id-diskors isir, u jsir bilkunsens tal-partijiet kon/ernati kollha, ledukaturi, minn Knisja sa partiti, minn nies filvolontarjat sal-g[alliema.

L-importanza tal-g[alliema hi l-akbar wa[da fil-pajji].

Huma moviment istintivament ‘unanimu’, koerenti fih innifsu. Ma hemm ebda kategorija so/jali o[ra, hi liema hi, li tasal g[all-kunsens daqs ilkategorija tal-g[alliema.

G[alliem tal-Kindergarten u Professur fl-Università jaslu minnufih biex jg[idu listess kelma, l-istess konklu]joni bl-akbar /ertezza. U r-ra;uni hi wa[da: huma qeg[din jag[mlu l-istess [a;a, u kulma g[andhom quddiemhom hu differenti biss fl-eta’ u f’dak kollu li jmur mal-età.

Ebda Università ma tista’ te]isti ming[ajr kindergarten, u f’kull Università hemm dejjem il-b]onn tan-numri u tal-alfabett tal-kindergarten.

Is-sisien ma humiex il-bini, imma ma hemmx bini ming[ajr sisien. U bini sod fuq sisien dg[ajfa jispi//a biex ji;;arraf.

L-a[[ar kelma> il-vot ]ag[]ug[ Fi ]mien meta t-tfal u ]-

]g[a]ag[ huma mix[utin f’nofs l-uragan tal-adulti, fejn is-sens ta]-]mien qieg[ed jintilef, il-kri]i talqtug[ tal-g[eruq hi l-kaw]a ta’ bosta aspetti minn [ajjithom illum fl-oqsma kollha.

Dan hu diskors twil li jixraq li jkun studjat fuq livell nazzjonali bilkollaborazzjoni ta’ kompetenzi professjonali varji.

B’riferenza g[all-elezzjoni, dan id-diskors jista’ jfisser li l-fattur ‘mhux-mag[ruf’ ta’ dan il-verdett se jkun il-vot ]ag[]ug[, G[eruq dg[ajfa jew di;à maqtug[a, it-tixrid ta’ kultura ta’ sfidu/ja flistituzzjonijiet, it-ta[lil tarrabtiet familjari u parrokkjali: dawn u o[rajn huma lkoll varjanti ta’ tema wa[da, li hi l-inde/i]joni.

Il-mass meetings fil-kamra tat-televi]joni It-teknolo;izzazzjoni tal-

bniedem innifsu ma hix grazzja ming[ajr prezz, u lanqas ma hi grazzja dejjem.

Il-virtwalità hi kundizzjoni kumplessa li qieg[da tbiddel lill-kultura millqieg[, waqt li n-natura tibqa’ dejjem wa[da, dik li [alaq Alla darba g[al dejjem.

It-televi]joni u l-mezzi lo[ra tal-informatika da[lu minflok il-kuntatti diretti.

Il-kamra privata fid-dar minflok il-misra[ pubbliku fir-ra[al, l-istampa u lkelma rekordjati minflok iddehra tal-persuna [ajja issa u hawn, il-kuntatt rari taleletturi bejniethom minflok il-kuntatt dirett fil-misra[ tal-mass meeting: dawn u o[rajn huma bidliet millqieg[ u l-partiti jistg[u jaraw fihom sinjali ta’ kif ti]]arma sistema s[i[a.

Din il-qag[da ‘;dida’ qieg[da tnissel il-b]onn li lmexxejja politi/i jadattaw ru[hom g[al realtà li ma hix elettorali biss, imma permanenti.

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

Opinjoni

17

Futur fis-sod> qab]a o[ra ta’ kwalità Il-Programm Elettorali talPartit Nazzjonalista hu mirqum b’125 proposta li jkomplu ma’ dak li twettaq fl-a[[ar le;i]latura. L-iskop hu li nkomplu ng[ollu l-kwalità tal[ajja biex inti tg[ix a[jar.

Dan il-programm jassigura li jkollna finanzi fis-sod, aktar xog[ol u xog[ol a[jar, servizz ta’ sa[[a tal-aqwa kwalità u edukazzjoni mill-aqwa li tg[in lit-tfal u liz-]g[a]ag[ tag[na biex jil[qu l-aspirazzjonijiet tag[hom fil-futur.

In[ossni kburi li nifforma parti minn gvern li rnexxielu jo[loq 20,000 post tax-xog[ol ;did u li ta l-opportunità lil 20,000 ]ag[]ug[ u ]ag[]ug[a li ggradwaw f’dawn l-a[[ar snin, kollha bi prospetti sbie[ fil-karrieri tag[hom.

Ma nistg[ux ma nsemmux li g[alina l-persuna umana hi dejjem l-ewwel u qabel kollox.

Wie[ed jifhem li ma jistax ikun li nid[ol fid-dettalji ta’ kull proposta li hi ri]ultat ta’ numru kbir ta’ konsultazzjonijiet ma’ diversi setturi.

L-ispazju ma jippermettix i]da /ertament li anki b’selezzjoni ta’ x’hemm ippjanat wie[ed jifhem li lproposti tal-Partit Nazzjonalista huma fattwali u minsu;a b’g[aqal.

Mixja ta’ nazzjon Is-sena d-die[la ni//elebraw il-[amsin anniversarju talIndipendenza ta’ Malta. Waqt

li nsellmu lil :or; Borg Olivier ‘Missier Malta Indipendenti’

irridu bil-fors insemmu kemm imxejna ’l quddiem f’din ilmixja. Minn kolonja g[al pajji] indipendenti u aktar tard membru rispettat fl-Ewropa.

Ta’ min isemmi li Muscat u l-mexxejja laburisti qatt ma emmnu fil-kapa/itajiet talpoplu Malti. Ma ridux li Malta tissie[eb fl-Unjoni Ewropea g[aliex qalulna li a[na makku u se ninbelg[u mill-baleni.

Infakkar li wie[ed millesponenti ewlenin tal-Labour kontra l-Ewropa kien Muscat innifsu li qalilna li l-Ewropa hi s-salib tal-millennju. Dak i]]mien il-billboards laburisti kienu qalulna li se nie[du ‘miljun u nofs’ i]da minflok [adna elf u tlett miljun ewro mill-fondi Ewropej.

Issa wasal i]-]mien li nag[tu l-pass g[al qab]a o[ra ta’ kwalità bi programm ispirat ukoll mill-ideat u x-xewqat tannies. Kif qal tajjeb il-Prim Ministru, “dan il-programm hu tieg[ek u g[alik”.

Valuri u prin/ipji sodi L-g[eruq tal-PN jistg[u jkunu spjegati f’g[axar valuri u prin/ipji li huma l-marki tasswaba tag[na. L-ispirazzjoni tag[na hi me[uda mill-valuri nsara bil-bniedem u l-familja dejjem fi/-/entru tal-[idma tag[na. It-twemmin tag[na hu msejjes fuq prin/ipji.

Nemmnu fir-responsabbiltà f’kull de/i]joni li nie[du; fissolidarjetà dejjem u kullimkien; fil-libertà, g[aliex ming[ajrha titlef kollox.

Nemmnu fis-sussidjarjetà g[aliex l-istat ma g[andux jinda[al f’kollox. Id-djalogu hu minsu; fit-tessut tag[na, g[andna fidu/ja fik u fil-pajji].

Nafu fejn sejrin.

Nemmnu fl-identità li tag[milna kburin b’pajji]na g[aliex nemmnu fih. Tista’ tara lill-PN f’kull wie[ed minn dawn il-valuri msemmija ming[ajr ma ninsew il;ustizzja so/jali.

Il-PN hu partit bi storja kbira b’tant kisbiet g[al dan il-pajji].

Il-PN hu l-partit tal-bidla, ilbidla li trid int.

Finanzi fis-Sod Fil-qasam ekonomiku l-akbar sfida li se jkollna f’dawn il-

[ames snin li ;ejjin hi li jkollna l-finanzi fis-sod b’ekonomija li tkompli tkun sostenibbli, ekonomija dinamika, miftu[a u kompetitiva.

Ninsistu li n]idu x-xog[ol u xog[ol a[jar; ng[inu biex aktar nisa jer;g[u jid[lu fix-xog[ol u g[alhekk noffrulhom in/entivi b[al fa/ilitajiet ta’ child-care b’xejn g[at-tfal kollha.

Nintrodu/u skema ta’ sick leave g[al meta t-tfal ikunu ma jifil[ux; ng[inu biex aktar pensjonanti jkomplu ja[dmu u biex aktar persuni b’di]abbiltà jid[lu fid-dinja tax-xog[ol. Ilprogramm elettorali ma jonqosx li jsemmi in/entivi u g[ajnuna g[an-negozji u self employed biex jon[oloq aktar xog[ol.

Ninvestu mill-anqas 215-il miljun ewro fis-settur tat-

turi]mu biex inkomplu nsa[[u dan is-settur li ta tant ri]ultati po]ittivi fl-a[[ar snin, waqt li g[at-turi]mu f’G[awdex g[andna pjani li nag[tu in/entivi fis-settur tal-cruise liners; na[dmu biex ikollna aktar lukandi five star; upgrading ta’ farmhouses u in/entivi biex is-setturi talagrikoltura u sajd jing[aqdu mas-settur turistiku biex jipprovdi lit-turist esperjenza awtentika tal-[ajja rurali G[awdxija.

Naraw li l-bdiewa, ir-ra[[ala u s-sajjieda jgawdu minn fondi Ewropej.

Tnaqqis fit-taxxa, servizz tas-sa[[a b’xejn u tis[i[ fl-istipendji Waqt li nsa[[u l-;lieda kontra l-eva]joni tat-taxxa, inkomplu bi skemi ta’ tnaqqis tat-taxxa tad-d[ul u tnaqqis ta’ taxxi fuq propjetà.

Fis-sa[[a, il-prijorità hi fuq il-kura primarja; insa[[u l;lieda kontra dijabete u lkan/er, aktar medi/ini b’xejn u fejn ikunu out of stock ilpazjent jixtrihom u jing[ata lflus lura. Inkattru u ntejbu sservizzi g[as-sa[[a mentali.

Fl-edukazzjoni se n]idu l-

istipendji, se nag[tu tablet personali lil kull student; se jing[ataw aktar scholarships f’livell terzjajru waqt li nkomplu n]idu l-g[add ta’ studenti li jkomplu bl-istudji tag[hom wara l-livell sekondarju. Dan jg[odd ukoll g[all-istudenti fl-iskejjel privati

minn Clyde Puli clyde.puli@gov.mt

jew tal-Knisja.

Fil-;ranet li g[addew, ilPartit Nazzjonalista ma ppre]entax biss proposti i]da ppre]enta wkoll l-ispejje] dettaljati kollha tal-inizjattivi proposti fil-programm elettorali. Din l-ewwel darba li saret xi [a;a simili. Dan juri sserjetà tal-PN. Il-programm elettorali tal-PN se jwassal biex pajji]na jikseb bilan/ fil-ba;it sal-2016.

Dan nistg[u nag[mluh billi nistimulaw it-tkabbir ekonomiku li jo[loq iktar impjiegi, tnaqqis fl-infiq rikurrenti ming[ajr qtug[ ta’ servizzi jew impjiegi, u t-titjib fl-effi/jenza.

Il-qab]a ta’ kwalità nistg[u nag[mluha bi proposti u azzjonijiet responsabbli li jibqg[u j]ommu l-finanzi fissod. ’ ’ Marzu.

-

Dan kollu jrid jibda b g[a]

-

la tajba fid 9 ta

Ju]ak illum, jarmik g[ada. Le grazzi Meta tmexxi bil-politika ta’ the end justifies the means, u meta twieg[ed kollox lil kul[add, tkun qieg[ed biss tu]a lil dak li jkun g[aliex g[andek b]onnu llum. Wara li tkun g[asartu, trid biss tibg[at g[alih u ttih sitt tiri kiesa[ u biered. F’kelma o[ra, tarmieh. Muscat ju]ak illum u jarmik g[ada. {afna nies li ]ort fl-a[[ar xhur tkellmu mieg[i dwar ]jarat li kellhom minn kandidati laburisti.

Kif wie[ed g[andu jag[mel meta j]uru politiku, dak li jkun jistaqsi mistoqsijiet dwar fiex temmen, x’qed jipproponi lpartit tieg[ek u kif lest twettaq dak li qed tipproponi. {afna u [afna familji qaluli li baqg[u bla risposti /ari jew sa[ansitra kandidat tal-labour qalilhom mod u kandidat ie[or ta’ Muscat qalilhom mod ie[or. Lanqas il-kandidati tal-Labour ma jafu kif se jwettqu dak kollu li qed iwieg[du, a[seb u ara kemm se ssir taf int!

Lanqas id-Deputy Leader

tal-Labour stess ma kien jaf x’qed jipproponi l-Labour.

Mhux ta’ b’xejn il-Partit Nazzjonalista g[adu l-aqwa g[a]la g[alik u g[all-familja tieg[ek.

Il-pajji] imur ;o [ajt jekk ma jkunx hemm min hu kapa/i jmexxi. Min imexxi jrid jassigura li l-finanzi talpajji] ikunu fis-sod. Hu biss b’finanzi fis-sod, li gvern ikun jista’ jie[u inizjattivi li bihom titjieb il-kwalità tal[ajja tieg[ek.

Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista fl-eqqel talkri]i ekonomika u finanzjarja internazzjonali, kuntrarju ta’ pajji]i o[ra, ]amm il-finanzi fis-sod.

B’finanzi fis-sod, ;ab aktar investiment, in[olqu aktar minn 20,000 impjieg, naqqas it-taxxi u investa aktar fissa[[a, fil-qasam so/jali u fledukazzjoni.

Ming[ajr finanzi fis-sod, ji]diedu t-taxxi, kif kien g[amel l-a[[ar Gvern Laburista meta [arbat il-finanzi talpajji] u da[[al 33 taxxa fi 22 xahar, taxxi li Muscat kien iddefenda bis-s[i[.

Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista jag[raf li biex int tag[mel qab]a o[ra ta’ kwalità, il-finanzi jridu jibqg[u fis-sod. G[alhekk ilPartit Nazzjonalista ippre]enta programm elettorali realistiku li permezz tal-inizjattivi li fih tikber l-ekonomija, ji]died linvestiment, il-kummer/ u xxog[ol u ti]died l-effi/jenza.

L-iktar mi]ura li kellimtuni fuqha din il-;mg[a kienet dik li tolqot it-tfal.

Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista jag[ti vouchers g[al child-care b’xejn lill-;enituri li ja[dmu full-time, part-time, b’[inijiet flessibbli jew inkella li jkunu qed jistudjaw jew jit[arr;u. G[al wara l[inijiet tal-iskola jkomplu jinfet[u aktar ?entri Klabb 3 – 16 fejn it-tfal mill-iskejjel tal-gvern, privati u indipendenti jkunu jistg[u jsegwu programmi edukattivi u ta’ ]vilupp sas- 6.00pm.

Il-Partit Nazzjonalista filgvern i]id l-istipendji pro rata skont i]-]ieda li jing[ataw il-[addiema.

Lit-tfal tag[na rridu ntuhom futur a[jar mittfulija tag[na. G[alhekk irridu nwettqu dan kollu. {addie[or nefaq il-mijiet tal-eluf f’billboards, flyers, kotba, ingravajjet, podiums u [afna xinxilli. Dan kollu jispi//a wara d-9 ta’ Marzu.

L-g[ada filg[odu jisba[ u g[al [ames snin s[a[ xi [add li tag[]el int irid imexxi dan il-pajji].

Mhux bilfors dak li tag[]el int. G[aldaqstant, int g[andek tg[in fid-de/i]joni lil min g[adu ma dde/idiex.

Int g[andek tikkonvin/i li lPartit Nazzjonalista hu la[jar g[a]la g[al pajji]na.

M’a[niex u mhux se nkunu perfetti imma mal-PN taf fejn int. Taf x’kapa/i jwettaq u taf li pajji]ek ikompli jimxi ’l quddiem. Il-vot mhux biljett tal-lotterija. Mhuwiex log[ba tal-azzard. U]ah u u]ah tajjeb.

T[allix min ju]a l-vot tieg[ek u jirkeb fuq il-we;g[a li forsi g[andek illum, biex wara li ju]ak, jarmik. Hekk g[amel Muscat lil ‘sie[bu’ An;lu Farrugia. Biex g[amel hekk lil min suppost kien l-id

minn Mark Anthony Sammut mark@markanthonysammut.com

il-leminija tieg[u, a[seb u ara x’jag[mel lilek meta jkun [a dak li ried: il-vot tieg[ek.

Biex ma irrispettax l-g[a]la ta’ Deputy Leader li g[a]lu ddelegati tieg[u stess, a[seb u ara kemm se jirrispetta lg[a]liet personali tieg[ek u llibertà tieg[ek b[ala individwu.

Mark Anthony Sammut hu kandidat ;did fuq ir-Raba’ u l-{ames Distrett

18 Opinjoni

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

Il-fondi Ewropej> l-istorja fin-numri Bdejna n-negozjati f’Novembru bit-theddida li nistg[u nie[du biss 480 miljun ewro. Spi//ajniehom billi [adna 1.13 biljun ewro... kwa]i darbtejn u nofs aktar Laqatni dettall dwar innegozjati ta’ tlett ijiem ilu fi Brussell. Dawn in-negozjati, kif nafu, [adu fit-tul. Mhux biss g[aliex kienu ilhom ikarkru minn Novembru (u din fl-a[[ar fa]i tag[hom biss). I]da n-negozjati fi tmiem il-;img[a baqg[u g[addejin g[al 26 sieg[a g[ad-dritt.

U kien hemm xi ;urnalisti li kienu qed jav]aw lill-qarrejja tag[hom li setg[u jibqg[u g[addejin sas-Sibt.

Mela x’kien id-dettall li laqatni? Ir-rapport li, meta lmexxejja Ewropej [adu pawsa, Merkel marret illukanda u bidlet il-;lekk tallibsa – u kul[add induna peress li biddlet il-kulur (minn a[dar g[al lelà).

G[aliex laqatni? G[ax qed nissoponi li Merkel riedet tag[ti sinjal /ar li ;iet lura g[ad-dibattitu friska. Mhux g[ajjiena u mejta biex tispi//a. I]da friska u lesta biex tkompli ]]omm malpunt.

Dan, g[alija hu dettall ]g[ir u fl-istess waqt kbir.

Illum, Merkel hi l-politiku laktar potenti fl-Ewropa.

Jekk hi [asset li kellha

tag[ti sinjal lil kul[add li ma kinitx se //edi min[abba lg[ejja, nistg[u nist[ajlu xi [a;a dwar l-atmosfera li kien hemm fil-kamra tannegozjati.

Atmosfera ta’ suq G[arbi, skont xi w[ud – ji;ifieri fejn kollox hu negozjabbli, fejn mhemm xejn li ma tistax tfettaq dwaru, fejn ilpsikolo;ija u r-re/ti jg[oddu [afna.

Mela, kien f’dan l-ambjent li d-delegazzjoni mmexxija minn Lawrence Gonzi reb[et, g[al Malta, somma li til[aq il-1.13 biljun ewro. Din issomma tinkludi fondi biex jinbena l-pajp li jista’ jforni lil pajji]na bil-gass ir[as milli nistg[u ni[duh b[alissa.

Il-[ila tan-negozjaturi Maltin nifhmuha [afna a[jar jekk din is-somma nqabbluha ma’ xi /ifri o[rajn.

L-ewwel, sa Novembru li g[adda, il-bi]g[a ta’ Malta kienet li l-fondi Ewropej kienu se jonqsulna kwa]i bin-nofs – b’45 fil-mija.

Iva, f’Novembru, l-ewwel offerta li kellna kienet ta’ 480 miljun ewro – daqqa ’l isfel mit-855 miljun ewro li kellna allokati g[al bejn l-

2007-2013. Imbag[ad, in]iedu 200 miljun ewro o[ra wara li Malta sa[qet li a[na kellna esi;enzi spe/jali b[ala g]ira.

Malta sa[qet ukoll li kienet se tkun l-ewwel pajji] li kien se jgawdi mill-og[la rata ta’ g[ajnuna finanzjarja g[al perijodu finanzjarju wie[ed biss – u li allura kellha b]onn ta’ fondi spe/jali g[attransizzjoni minn pajji] li g[adu qed ji]viluppa g[al wie[ed li kien beda jil[aq li]vilupp medju Ewropew.

Dawn l-argumenti kienu a//ettati. I]da s-somma mwieg[da xorta la[qet ‘biss’ is-680 miljun ewro.

X’;ara minn Novembru – meta l-pajji]i Ewropej ma kinux la[qu qbil? Il-ba;it totali propost mill-Unjoni Ewropea g[all-membri kollha naqas bi 3.3 fil-mija fuq dak li kien fil-perijodu finanzjarju li qed jag[laq.

Ji;ifieri, li l-ba;it naqas – l-ewwel darba li dan ;ara flistorja tal-UE. U minn Novembru naqas bi 12-il biljun ewro fuq l-offerta ta’ xahrejn u nofs ilu.

I]da waqt li naqas ilba;it Ewropew kollu, u

filwaqt li naqset l-offerta totali g[al kul[add, dak li [adet Malta fl-a[[ar ]died.

F’/ertu mument, f’dawn id-diskussjonijiet kellna offerta ta’ 715-il miljun ewro. Kien hemm min kien qed jg[id li kieku bqajna birrata favorevoli li kellna qabel konna nie[du fuq id-900 miljun ewro, i]da anqas minn biljun.

I]da spi//ajna b’1.13 biljun ewro. Bdejna nnegozjati bil-bi]g[a li se nitilfu 45 fil-mija tal-fondi.

I]da spi//ajna b’70 fil-mija aktar mi/-/ifra ta’ 715-il miljun li kienu offrewlna f’/ertu stadju.

U dan kollu sar f’atmosfera fejn kien hemm nuqqas ta’ qbil kbir bejn, min-na[a, il:ermanja, ir-Renju Unit, ilFinlandja u l-Olanda, li riedu l-ba;it jonqos, u fuq in-na[a l-o[ra, Franza, l-Italja, Spanja u l-Polonja.

Biex jirnexxilek f’negozjati b[al dawn, je[tie; li jkollok tim qawwi, preparament sod, ra;unijiet tajbin, track record ta’ pajji] kostruttiv, [biberiji influwenti, u determinazzjoni tal-blat.

minn Ranier Fsadni ranierfsadni@europe.com

Biex jirnexxilek f’negozjati b[al dawn, je[tie; li jkollok tim qawwi, preparament sod, ra;unijiet tajbin, track record ta’ pajji] kostruttiv, [biberiji influwenti, u determinazzjoni tal-blat

Sa[[a b’xejn b’finanzi fis-sod Din il-;img[a, il-[ames filkampanja elettorali, kienet dedikata g[as-sa[[a. S’issa drajtu li kull ;img[a qed ikunu diskussi l-proposti talPartit Nazzjonalista skont kif inhuma maqsuma fil-programm elettorali. Is-sa[[a hi wkoll wa[da mit-tliet pilastri ta’ dan il-programm.

Fis-snin li g[addew, bdejna naqtg[u l-frott tal-[idma li saret fis-snin ta’ qabel fuq lIsptar Mater Dei u da[[alna numru ta’ inizjattivi biex naqqasna l-waiting lists.

Il-[idma mal-privat biex jitnaqqsu l-waiting lists g[enet bil-kbir biex illum hemm anqas nies jistennew [alli jibdlu l-irkoppa jew ine[[u lkararetti.

F’dawn il-[ames snin, applikajna biex in;ibu fondi Ewropej g[a/-/entru talonkolo;ija, jew a[jar, il-kura tal-kan/er. F’dawn il-[ames snin, introdu/ejna programmi estensivi tal-iscreening talkan/er tas-sider fejn salvajna

mijiet ta’ nisa u ommijiet u b’hekk ]ammejna aktar familji flimkien.

L-istess g[amilna dwar ilprogramm ta’ screening talmusrana. }idna n-numru ta’ medi/ini b’xejn u komplejna nifirxu l-ispi]erija tal-g[a]la tieg[ek. Minn esperiment fi ftit lokalitajiet, l-ispi]erija talg[a]la tieg[ek setg[et tkun varata fil-bqija tal-lokalitajiet wara s-su//ess li kisbet. Dan kollu g[amilnieh fil-[ames snin li g[addew.

Il-programm tag[na g[all[ames snin li ;ejjin hu daqstant ie[or ambizzju]. Ilproposta dwar il-medi/ini out of stock g[andha ssolvi din ilproblema darba g[al dejjem.

L-ewwel nett tajjeb ng[id li s-sitwazzjonijiet fejn medi/ina tkun out of stock naqsu drastikament. Din il-proposta , i]da, se ssolvi din il-problema billi pazjent li jsib ru[u f’din is-sitwazzjoni, ikun jista’ jmur jixtriha hu skont prezzijiet stabbiliti.

L-Oppo]izzjoni, milli jidher, ;ietha ftit g[ira u ma kinitx kapa/i tfa[[arha.

Minflok, b’ingann, [ar;et tg[id li l-PN irid li s-sa[[a ma tibqax b’xejn.

L-istess partit li kien da[[al taxxa fuq il-medi/ini fil-ftit ]mien li g[amel fil-poter, illum jippretendi li jg[allimna dwar sa[[a bla [las.

Is-super candidate Edward Scicluna, li jekk jitla’ l-Partit Laburista wisq probabbli jsir il-Ministru tal-Finanzi, kien qal li “il-gvern ma jistax

jibqa’ jag[ti sa[[a b’xejn lil kul[add”. Dan l-espert ta’

Muscat dwar il-finanzi kemmil darba tkellem b’dan it-ton.

Darb’o[ra qal li “diffi/li

tg[id li jista’ jkollok sa[[a g[al kul[add, bl-a[jar medi/ini g[al kul[add, b’xejn”.

Bir-ra;un li g[andna g[aliex ninkwetaw jekk jitla’ l-Partit Laburista. Huma kummenti b[al dawn li jitfg[u dubji kbar kemm is-sa[[a se

tibqa’ b’xejn ta[t il-Labour.

Wara kollox, biex is-sa[[a tibqa’ b’xejn, irid ikollok finanzi fis-sod. Ming[ajr finanzi fis-sod, no-way ma kollok sa[[a b’xejn.

Il-pjan tal-Labour li se jiswina 600 miljun ewro biex nibnu power station ;dida li m’g[andniex b]onn, ]ew; tankijiet daqs ir-rotunda talMosta bil-vapuri ;ejjin u sejrin bil-gass ]gur li s-sa[[a b’xejn tkun perikolata.

G[alhekk, b’finanzi fis-sod biss jista’ jkollok futur fis-sod.

Il-futur tieg[ek ikun fis-sod jekk sa[[tek tkun tista’ tkun im[arsa tajjeb. Dan kollu nistg[u nkomplu nag[mluh billi ninvestu bis-s[i[ fl-aqwa apparat, billi nkomplu ninvestu fl-aqwa tobba li jista’ joffri l-pajji], billi na[dmu mal-privat.

Dan kollu g[amilnieh g[alik fis-snin li g[addew.

Din kienet il-prova… li nistg[u ner;g[u nag[mlu dan fis-snin li ;ejjin.

minn Ryan Callus info@ryancallus.com

Dak li wettaqna fis-snin li g[addew hu l-garanzija li nwettqu l-Programm Elettorali fis-snin li ;ejjin

Il-{add, 10 ta’ Frar,

Opinjoni

19

Qab]a o[ra ta’ kwalità… g[alik Nhar il-:img[a 25 ta’ Jannar, il-Partit Nazzjonalista ippubblika l-Programm Elettorali tieg[u g[all-[ames snin li ;ejjin.

Programm ta’ [idma kbira u kontinwa mill-Partit Nazzjonalista g[all-;id talpoplu kollu ta’ Malta u G[awdex.

Programm ‘bomba’, kif ittimbrah xi [add, programm li hu tabil[aqq ambizzju] u daqstant ie[or kura;;u].

G[al min isegwi l-politika, spe/jalment dik tal-Partit Nazzjonalista, dan hu programm ta’ tkomplija fuq il-programmi l-o[rajn tala[[ar tliet le;i]laturi mmexxija mill-Partit Nazzjonalista.

Parti minn pjan long-term, imfassal b’g[aqal, bi [sieb u b’responsabbiltà kbira millim[u[ tajba u professjonali tal-partit u b’konsultazzjoni ma’ kwa]i l-istrati kollha tasso/jetà Maltija, fejn jinstema’ kul[add, fejn ikun studjat kull su;;eriment u [sieb pre]entat.

Wara, jittie[du dde/i]jonijiet finali li l-partit jintrabat li jwettaq kemm-il darba jkun afdat birresponsabbiltà talamministrazzjoni tal-pajji] g[all-[ames snin li jkunu ;ejjin.

Tant hu minnu dan, li /erti

mi]uri mill-programm jitwettqu fi stadji differenti matul il-[ames snin talle;i]latura, kemm permezz tal-Ba;it li jkun pre]entat kull sena, kif ukoll f’okka]jonijiet o[rajn matul dan i]-]mien meta s-sitwazzjonijiet u lambjent ekonomiku, so/jali u finanzjarju tal-pajji] ikunu jippermettu li jsir dan.

Il-Partit Nazzjonalista hu wie[ed li jara fil-bog[od u lmiri tieg[u huma ffukati fuq l-aspetti kollha tal-[ajja, bilbniedem fi/-/entru tieg[u.

I]da l-kon/entrazzjoni tieg[u hi mitfug[a fuq trepied — tliet kolonni prin/ipali li lkoll jaffettwaw b’mod dirett u li minnhom igawdi bil-kbir i/-/ittadin, li huma x, isu l.

Tajjeb li nenfasizzaw li meta ng[idu /-/ittadin, inkunu qed nirreferu g[a//ittadini kollha: tfal, ]g[a]ag[, studenti, nisa, [addiema tal-mo[[ u tal-id, adulti u anzjani, kul[add, ilfamilja kollha.

U bir-ra;un g[aliex g[allPartit Nazzjonalista l-familja hi l-fulkru tas-so/jetà tag[na, fejn il-membri tag[ha huma rri]orsa ewlenija tag[na, ta’ pajji]na.

Mhux possibbli nelenka lkontenut vast u abbundanti li joffri dan il-programm Xog[ol

Sa[[a

Edukazzjoni

elettorali. Dan se jasal f’kull familja u dar fejn dak li jkun se jkollu l-opportunità li jaqrah u jixtarru bir-reqqa kollha.

Minnu nistg[u naraw verament il-;id kbir li l-Partit Nazzjonalista qieg[ed iwieg[ed lill-poplu tag[na.

Il-passat tal-partit hu garanzija [ajja u attiva ta’ dak li a[na b[ala Partit Nazzjonalista, inwieg[du u nwettqu.

Prova ri/enti ta’ dan hu propju l-programm elettorali tal-a[[ar elezzjoni li minnu s’issa twettaq aktar minn 95% tal-proposti li kienu saru.

Dan minkejja l-problemi internazzjonali kemm talekonomija kif ukoll talgwerra tal-Libja, ;irien tag[na, kif ukoll inkwiet intern ie[or li min[abba ra;unijiet li jafhom kul[add, baqa’ jkaxkar matul il-[ames snin s[a[.

A[seb u ara x’konna nag[mlu kieku konna f’sitwazzjonijiet normali tal[ajja.

Kif wie[ed kien jistenna, loqsma tax-xog[ol, tas-sa[[a u tal-edukazzjoni l-aktar li [adu prominenza fil-programm g[al din l-Elezzjoni.

Tnaqqis tat-taxxa minn 35% g[al 25% fuq medda ta’ tliet snin.

Tne[[[ija tat-taxxa g[al sentejn g[al min jifta[ negozju u li g[andu fuq il-45 sena u dawk li ilhom jirre;istraw aktar minn [ames snin.

Il-[olqien ta’ 25,000 post tax-xog[ol matul il-[ames snin li ;ejjin.

G[ajnuna lill-;enituri li jibag[tu lil uliedhom fi/child-care centres.

Tablet g[at-tfal taliskejjel kollha tal-gvern u talKnisja u privati.

Stipendju li ji]died mieg[u l-g[oli tal-[ajja; ]jieda fl-istipendji g[al studenti bi b]onnijiet spe/jali u o[rajn li jistudjaw ixxjenzi.

Bolla tas-sigurtà m[allsa g[all-istudenti li jkomplu jistudjaw u ferm aktar minn dan.

Fis, jing[ataw aktar medi/ini b’xejn, waqt li pazjenti li jixtru l-medi/ina g[ax ma jkunx hawn in stock, jing[ataw flushom lura. Se niffukaw ukoll fuq is-sa[[a primarja u inizjattivi o[ra.

G[al se jing[ataw in/entivi g[al upgrading tal-lukandi ta’ [ames stilel u farmhouses.

Tnaqqis ta’ 200,000 ewro mit-taxxa g[al min jimpjega ]ew; [addiema o[ra mieg[u.

Servizz fast bil-ba[ar bejn ilsa[[a

G[awdex

minn Paul Buttigieg paul.buttigieg@gov.mt

Port il-Kbir u l-Im;arr biex titjieb l-a//essibbiltà bejn ilg]ejjer anke g[at-turisti li jaslu Malta bil-cruise liners u tant u tant mi]uri o[rajn.

Dan hu l-Partit Nazzjonalista. Dan hu dak li se nivvutaw g[alih fid-9 ta’ Marzu li ;ej. Dan hu dak li se jkompli jg[olli l-livell tal[ajja tag[na l-Maltin u G[awdxin.

Vot g[all-kandidati talPartit Nazzjonalista hu vot g[alik u g[all-familja tieg[ek.

Hu vot ta’ ser[an il-mo[[.

Hu vot li jiggarantixxi futur sod g[alik, g[all-familja tieg[ek u g[all-poplu Malti u G[awdxi.

Paul Buttigieg hu kandidat g[at-13 il-Distrett

Minn hawn u minn hemm

Il-Malti jg[id ‘G[idli ma’ min tag[milha u ng[idlek x’int!’

Issa l-Laburisti jag[mluha mal-partiti tax-xellug flEwropa. U dawn huma lpartiti li ;abu di]astru ekonomiku. Ibda mill-Partit So/jalista ta’ Zapatero fi Spanja, g[addi g[all-Partit So/jalista tal-PASOK ta’ Andreas Papandreou talGre/ja u mur g[al ?ipru bilPresident Dimitris Christofias, mill-partit AKEL, dominat millkomunisti.

I/-?iprijotti huma l-mimmi ta’ g[ajnejn il-mexxej Laburista Malti Joseph Muscat, li riedna nimitawhom ekonomikament – [alliha li dawn falluti u g[andhom seba’ mitt elf sena sakemm je[ilsu minn Christofias f’elezzjoni li ma ddumx ma ssir!

Hollande irid jitfilhom id-dawl Il-Gvern tal-President

So/jalista Fran/i] Francois Hollande [abbar dan l-a[[ar li se jie[u mi]ura biex jibdew jintfew id-dwal tal-[wienet u uffi//ji pubbli/i filg[axija biex tkun iffrankata lener;ija.

Din il-mi]ura tfakkarna f’wa[da simili li kien [a

Gvern So/jalista ie[or fissnin sebg[in tas-seklu l-ie[or.

Dan kien il-Gvern ta’ Duminku Mintoff li biex jiffranka l-ener;ija kien anke jitfi t-toroq bil-lejl. Mi]ura li kienet wasslet g[al in/identi tat-traffiku u ]ieda filkriminalità.

Hollande wieg[ed [afna affarijiet sbie[ lill-Fran/i]i, i]da minn dawn ma g[amel xejn tant li llum [afna Fran/i]i qed jibku s-snin ta’ Sarkozy.

Anke Joseph Muscat qed iwieg[dek li se jnaqqaslek ilkontijiet tad-dawl. Tg[id biex inaqqaslek il-kontijiet jispi//a jitfg[ek fid-dlam!

Kif jitkellmu /-?iprijotti dwarna

Artiklu miktub minn Costas Apostolides fis-Cyprus Mail tal-20 ta’ Jannar, jitratta ttkabbir ekonomiku, irri/essjoni u l-inflazzjoni fi]]ona ewro. Isimg[u x’kellu xi jg[id dwar it-tkabbir ekonomiku.

Kiteb li hemm tmien Stati Membri ta]-]ona ewro li fl2012 kienu f’ri/essjoni: ilGre/ja, il-Portugall, ?ipru, isSlovenja, l-Italja, Spanja, lOlanda u l-Bel;ju. Barra minhekk kien hemm sitt stati, f’tarf l-irdum tar-ri/essjoni:

il-Finlandja, il-Lussemburgu, Franza, l-Irlanda, il-:ermanja u l-Awstrja. L-uni/i pajji]i bi tkabbir sinifikanti u po]ittiv kienu Malta, l-Estonja u sSlovakkja.

Dan mhux a[na qed ng[iduh i]da ;urnalist barrani. :urnalist minn pajji] li skont Muscat messna qed nimitaw il-mudell ekonomiku tieg[u!

It-Taljani tilfu 58,000 student universitarju Il-Kunsill Universitarju Nazzjonali tal-Italja f’dokument g[all-Gvern, ilParlament u l-partit politi/i Taljani, iddikjara li f’10 snin l-istudenti universitarji flItalja naqsu minn 338,482 fl2003#2004 g[al 280,144 fl2011#2012. Hekk, f’g[oxrin snin, intilfu 58,000 student, jew 17 fil-mija.

II-verità hi li dawn, meta jo[or;u mill-Università, mhumiex isibu ja[dmu bilkwalifiki li jkunu akkwistaw.

{afna qed jispi//aw jag[mlu kalunkwe xog[ol li ji;u g[al idejhom u li m’g[andu x’jaqsam xejn mal-livell ta’ edukazzjoni tag[hom – inklu] xog[ol fil-k/ejjen u waiters.

U anke ji;bru l-iskart!

F’pajji]na l-qag[da hi mod ie[or. Il-ma;;oranza assoluta

li jo[or;u mill-Università ta’ pajji]na jsibu impjieg millewwel. Infatti l-istudenti Universitaji ta’ Malta huma liktar studenti fl-UE li jsibu xog[ol malajr wara li jtemmu l-istudji tag[hom.

Mhux hekk biss. In-numru ta’ studenti fl-Università qed ji]died minn sena g[al o[ra.

Meta l-PN tela’ fil-gvern fl1987 kien hemm 700 student fl-Università. Illum hemm 700 kors!

Din is-sena pajji]na kellu rekord fin-numru ta’ turisti li ]aruna, kwa]i miljun u nofs turist. Kellu rekord ta’ ljieli li qattg[u fostna. Kellu rekord ta’ nfiq mit-turisti f’pajji]na.

Kellu rekord ta’ passi;;ieri li ;ew abbord cruise liners. U kellu rekord ta’ passi;;ieri li g[addew mill-ajruport ta’ Malta.

Pajji] tar-rekords Dawn ir-rekords

jikkontribwixxu lejn ittkabbir ekonomiku ta’ pajji]na u jwasslu biex verament ikollna finanzi fissod. Mat-turisti jg[ix u jiekol kul[add.

It-turisti jikkontribwixxu wkoll lejn it-titjib fil-livell tal-g[ajxien tag[na.

Quddiem dawn ir-ri]ultati l-Laburisti ftit li xejn jistg[u

minn Joe M. Zahra joe.zahra@live.co.uk

jg[idu. {lief li jistg[u jag[mlu a[jar. Ifakkruna filkanzunetta: Whatever you can do, I can do better.

Li niftakar jien hu li fl-1980 kienu ]aru pajji]na 750,000 turist. Imbag[ad, g[aliex ilLabour fil-gvern kisser linfrastruttura – kellna sistema tal-elettriku bid-dawl iteptep daqs il-bozoz tal-Christmas Tree; sistema tal-ilma li ma kinitx tla[[aq mal-b]onnijiet tal-pajji]; sistema tat-telefon tat-tielet dinja u sistema taddrena;; fejn il-bajjiet kollha fejn jg[umu n-nies kienu mni;;sa. It-turisti kienu ni]lu g[al ta[t in-nofs miljun u baqg[u mwa[[lin hemm sakemm re;a’ tela’ l-Partit Nazzjonalista fl-1987!

20

Opinjoni

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

Flimkien inkomplu l-;lieda kontra l-kan/er... u l-a]ma

Il-mard serju mhux fa/li tg[ix mieg[u. Ji;i kif ji;i, ja[sadlek sa[[tek. F’mumenti diffi/li b[al dawn, donnok trid tkun aktar b’sa[[tek biex tkampa, u dan meta tkun qed t[ossok aktar dg[ajjef u vulnerabbli.

Hawn tfittex is solidarjetà minn ta’ madwarek.

G[alhekk niddejjaq meta nisma’ min jipprova jag[mel kapital minn dak li jkun qed jeqirdek bil-mod il-mod.

Sa[[a jkollok ti;;ieled ilmard li [akmek, imma kbira li trid issib l-ener;ija biex ti;;ieled lil dawk li japprofittaw ru[hom minn min hu b[alek!

Dan l-a[[ar, Joseph Muscat u ta’ madwaru g[amlu kru/jata s[i[a biex jippruvaw ida[[luha f’ras kul[add li lpower station ta’ Delimara hi fabbrika tal- kan/er u li qed toqtol, bil-mod il-mod, lil dawk li jg[ixu n-na[a t’isfel ta’ Malta.

Dan kontra kull opinjoni medika u statiska, biex ma nsemmix teknolo;ija moderna li ma tippermettix dan.

Kull emissjoni tag[mel xi tip ta’ [sara, ]g[ira kemm hi

]g[ira, imma donnu [add m’hu preparat ine[[i lkarozza u jirkeb [mara biex ikollna ambjent a[jar!

Jien twelidt il-{amrun u trabbejt San :iljan, g[allarja, mal-ba[ar, fil-bajja sabi[a tal-Balluta. Taqsam ittriq u tin]el tg[um. F’dawn la[[ar g[oxrin sena g[ext f’Pembroke, madwar mitt metru minn fejn jispi//a lbini u jibdew ir Ranges.

Hemm immur passi;;ata tliet darbiet kuljum bil-klieb tieg[i, ingawdi l-arja friska li jipprovdi dan l-ambjent.

Imma bejn dawn i]-]ew; postijiet sbie[, jien g[ext ukoll madwar tliet snin Wied il- G[ajn, tliet snin il-Fgura, u tliet snin {al Safi, tliet lokalitajiet fin-na[a t’isfel ta’ Malta.

Dak i]-]mien ma kienx hemm il-power station ta’ Delimara. Ta’ min insemmu ftit x’kien ji;ri f’dawn lin[awi fi ]mien Gvernijiet Laburisti, g[ax jien, kuntrarju ta’ dak li jg[id [addie[or, dak li ;ara fil- passat jinteressani, g[ax seta’ qeridni. : Dan l-a[[ar issemmiet il-mi]bla li kien hemm i]-}urrieq, dik ta’ {al Safi

Wied Fulija. Ma nistax niddeskrivi l-intiena li kienet to[ro; minn hemm, u l-[ruq ta’ gri]mejn li kien jaqbdek mid-d[anen li kienu jo[or;u minnha.

Min jaf x’[are; minn hemm ma’ dawk id-d[a[en.

B[all-mi]bliet kollha li kien hemm fi ]mien il-Labour, hemm, kien jintrema minn kollox, ming[ajr ebda kontroll, u meta r-ri[ kien i;ib ’l hemm, anke f’{al Safi konna nifgaw. Miskin min kien joqg[od aktar vi/in. Gvern Nazzjonalista g[alaqha. : Pass ’il bog[od mid-Dockyard. Bi]]ejjed insemmu l-asbestos li kienu mimlijin bih il-vapuri li jid[lu hemm. Mhu se ng[id xejn i]jed. : Dan [add ma jsemmih. Il-Gvern Laburista kien g[amel ftehim mal-Gvern :ermani] biex jifta[ stazzjon tarradju, id-Deutsche Welle.

Xrobb l-G[a;in kien hemm tliet shortwave transmitters ixandru b’total ta’ 750 kilowatts u wie[ed ta’ 600 kilowatts tal- medium wave.

Il Fgura

Wied il G[ajn

Studju li kien sar fuq sit simili fl-I]vizzera kien wera li meta kien jinxteg[el transmitter ta’ 250 kilowatt bil-lejl, residenti f’diametru ta’ ]ew; kilometri kienu jsofru min-nuqqas ta’ rqad, fost kundizzjonijiet o[rajn, ikkaw]at minn livell baxx ta’ Melatonin, li fi studji o[ra kien konness ma’ rata og[la ta’ kan/er tas-sider.

Illum, flok dan l-istazzjon, hemm park g[ar-rikreazzjoni ta kul[add.

Kien hemm ukoll il-power station talNixtieq li xi ;urnalist jag[mel ftit ri/erka fuq din. Jistaqsi kif armajna bil-fa[am meta erba’ passi ’l bog[od minn hawn kienu qed je[ilsu mill-power stations tal-fa[am g[ax kienu qed inittnu kull m’hemm u jmarrdu ’l kul[add. Min jaf kemm da[ku binha t-Taljani.

U kemm in]erg[u si;ar talAcacia fi ]mien il-Labour^ A]ma u kan/er. Ta’ erbg[a u erbg[in sena kont kundannata g[all-mewt.

Issa rrid in[alli f’idejkom biex tidde/iedu min welled ilfabbriki tal-a]ma u tal-kan/er u min g[amel minn kollox biex je[les minnhom.

minn Evelyn Vella Brincat evevb@maltanet.net

Marsa.

Niddejjaq meta nisma’ min jipprova jag[mel kapital minn dak li jkun qed jeqirdek bil-mod il-mod

G[all-PN is-sa[[a l-ewwel Ming[ajr is-sa[[a, [add ma hu xejn u g[aliex il-Partit Nazzjonalista verament jemmen li s-sa[[a g[andha ti;i l-ewwel u qabel kollox, investa bi s[i[ matul dawn la[[ar [ames snin f’servizz ta’ sa[[a b’xejn u, aktar minn hekk, tal-aqwa kwalità.

U g[aliex il-PN jixtieq ikompli jwettaq din it-tip ta’ politika, qieg[ed ipo;;i quddiemek programm elettorali li jag[ti qab]a o[ra ta’ kwalità fis-sa[[a.

Il-PN verament jimpurtah minnek. Verament jemmen li s-servizz tas-sa[[a g[andu jibqa’ b’xejn. F’dawn i]]minijiet qed to[ro; aktar lipokrisija tal-MLP. Kienu huma li dejjem da[[lu t-taxxi fil-qasam tassa[[a imma, madankollu, b[alma g[amlu fl-elezzjoni ;enerali li g[addiet, qeg[din jer;g[u ji]irg[u d-dubju fost il-poplu Malti u G[awdxi li l-PN irid jag[mel is-sa[[a bil-flus. Hu ka] li wie[ed imaqdar biex jixtri.

Il-PN qieg[ed jipproponi diversi mi]uri ;odda g[all[ames snin li ;ejjin biex jara li jag[tik servizz dejjem a[jar u dejjem aktar vi/in tieg[ek.

Nixtieq insemmi xi w[ud

g[aliex il-proposti tag[na qeg[din miktubin iswed fuq l-abjad apposta biex il-poplu Malti u G[awdxi, filwaqt li ji;;udikana fuq is-su//essi li l-Gvern irnexxielu jikseb filqasam tas-sa[[a, jag[rbel sewwa l-proposti veri li g[andu l-PN u jg[addi ;udizzju fuqhom u, finalment, jivvota g[al dak il-partit li taf fejn int mieg[u anke f’dak li jirrigwarda sa[[tek.

Il-PN se jkun qed jag[ti prijorità kbira lill-kura primarja u g[alhekk se jkun qed jibni ]ew; /entri re;jonali ;odda li joffru laktar firxa wiesg[a ta’ servizzi tas-sa[[a possibbli u dan filwaqt li jkompli jimmodernizza u jsebba[ i/?entri kollha tas-sa[[a.

Se tkun qed ti]died la//essibbiltà g[all-kura primarja fuq ba]i ta’ 24 sieg[a kuljum billi ji]died in-numru ta’ ri]orsi umani u ninvestu fl-a[jar sistemi moderni tal-informatika.

Il-PN fil-Gvern hu kommess li jifta[ ?entru g[ar-Riabilitazzjoni, li jinkorpora s-servizzi kollha, inklu] dawk spe/jalizzati, li l-pazjent g[andu b]onn matul dak il-perjodu ta’

riabilitazzjoni tieg[u.

Dan il-Gvern se jkun qed iwessa’ wkoll l-iscreening g[all-kan/er fuq firxa i]jed wiesg[a ta’ nies biex numru akbar ta’ inidividwi jkun screened b’xejn fi ]mien opportun f’[ajjithom u, b’hekk, tkompli tissa[[a[ il;lieda tal-gvern kontra din ilmarda qerrieda.

U dan ming[ajr ma noqog[du ndoqqu [afna trombi u ming[ajr ma npo;;u din il-marda f’ballun politiku b[alma, sfortunament, qed jag[mel il-Labour.

Matul dawn l-a[[ar [ames snin, rajna l-lista tal-medi/ini b’xejn dejjem titwal u l-PN qieg[ed jikkommetti ru[u li g[andha ti]died u tissa[[a[ il-firxa ta’ medi/ini, servizzi u apparat b’xejn.

Aktar minn hekk, fejn medi/ina partikulari tkun out of stock, il-Gvern se jag[ti lura kumpens lil min ikun xtraha privatament g[aliex ikollu l-b]onn tag[ha ur;enti u dan skont prezzijiet stabbiliti.

Il-qab]a o[ra ta’ kwalità li se jkun qed jag[tik il-PN fissa[[a tinkludi wkoll appo;; kmieni fil-komunità biex lindividwu jibqa’ f’daru u dan

permezz ta’ [idma s[i[a malkunsilli lokali, il-Knisja u lNGOs. Se tin[oloq entità akuta ;dida g[as-servizzi g[assa[[a mentali, li tinkludi servizzi spe/ifi/i g[at-tfal u adolexxenti kif ukoll unit li tittratta dawk li jissej[u eating disorders.

F’mumenti diffi/li g[alik jew g[al xi membru talfamilja tieg[ek, il-PN irid jag[tik ser[an tal-mo[[ li filwaqt li jibqa’ jag[tik isservizz tas-sa[[a b’xejn, ikun qed jie[u [siebek ming[ajr ma toqg[od tinkwieta fuq jekk tistax taffordja l-kura tieg[ek.

Il-PN dejjem irrikonoxxa lb]ulija u l-kapa/itajiet kbar li g[andhom il-professjonisti u l-[addiema kollha li ja[dmu f’dan il-qasam u allura konvinta li, g[al darb’o[ra, il-Gvern se jkun qed ja[dem id f’id mag[hom biex dan is-su//ess inkomplu nsa[[uh. U dan g[aliex g[all-PN int u sa[[tek ti;u lewwel.

Paula Mifsud Bonnici hi lPresident tal-Kunsill :enerali tal-Partit Nazzjonalista u kandidat g[all-Ewwel Distrett

minn Paula Mifsud Bonnici mifbon@maltanet.net

G[all-PN int u sa[[tek tabil[aqq ji;u l-ewwel

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

Opinjoni

21

G[axar snin In-negozju tieg[ek mir-referendum Il-passat HU ta’ Malta fl-UE Il-PN hu l-partit li sa[[a[ id-drittijiet tag[na G[addew g[axar snin mirreferendum li fih il-poplu Malti kien mitlub jag[]el jekk isirx membru tal-Unjoni Ewropea jew le. Referendum li biddel listorja ta’ pajji]na. Ri]ultat /ar li bih il-poplu Malti g[a]el li jg[id IVA g[as-s[ubija... s[ubija li [alliet tant frott.

Wie[ed iqis id-d[ul ta’ Malta fl-UE b[ala kisba o[ra lejn illibertà. Flimkien malintroduzzjoni tal-ewro, pajji]na wera li hu kapa/i daqs popli o[rajn. Dawn il-kisbiet flimkien ma’ o[rajn, b[alma hi l-indipendenza mill-[akma talbarrani, ma ;abhom [add [lief il-Partit Nazzjonalista.

Minn dakinhar ’il quddiem, gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista ma [arisx lura i]da kompla ja[dem [alli int tg[ix [ajja ta’ kwalità a[jar.

Dan kollu kien qed ise[[ minkejja l-kampanja ta’ qerq li l-Malta Labour Party kien qed imexxi fl-2003 biex pajji]na ma jisse[ibx fl-Unjoni Ewropea u, minflok, jag[]el il-Partnership.

L-iktar kampanja [arxa kontra s-s[ubija fl-UE, millpajji]i kollha tal-UE, saret f’pajji]na mill-MLP. G[aldaqstant, wie[ed irid ifakkar li l-Mexxej Laburista Joseph Muscat, li llum g[amel u-turn kbira f’dan ir-rigward, kellu rwol ewlieni f’din ilkampanja mmexxija mill-MLP. Presidenza tal-UE – 2017 Fl-1 ta’ Jannar tal-2017, Malta se jkollha l-Presidenza tal-Unjoni Ewropea g[allewwel darba. Malta se tkun i//entru tax-xog[ol Ewropew, se tmexxi mijiet ta’ laqg[at f’Malta u barra, u se tiddetermina hi l-a;enda talUE. Din se tkun okka]joni bla

pre/edent fejn pajji]na hu mistenni jibbrilla.

Is-sehem tal-Gvern Malti se jkun ewlieni biex Malta tag[mel su//ess minn din ilPresidenza. M’g[andniex illussu li nfallu din l-okka]joni.

Gvern Nazzjonalista hu kommess li jag[mel su//ess memorabbli mill-Presidenza Maltija tal-Unjoni Ewropea.

€1,300,000,000 fondi fi tmien snin Fl-ewwel tmien snin ta’ s[ubija, Gvern Nazzjonalista ;ab aktar minn €1,300,000,000 f’fondi mill-Unjoni Ewropea.

Dawn il-fondi ntu]aw biex inti tg[ix [ajja ta’ kwalità a[jar.

Fost o[rajn bi programmi g[a]-]g[a]ag[, g[all-istudenti, g[all-[addiema u t-tisbi[ talibliet u l-ir[ula tag[na.

minn Jerome Caruana Cilia jcaruanacilia@gmail.com

Dan jikkuntrasta ma’ dak li kien qal il-Malta Labour Party fi ]mien il-kampanja g[arreferendum, dwar il-fatt li filkampanja tar-referendum g[as-s[ubija fl-UE, il-MLP be]]a’ lill-poplu Malti u qal li pajji]na se jie[u biss Lm1.5 miljun.

Fl-a[[ar jiem kien qed ikun negozjat pakkett finanzjarju ;did li je[odna mill-2014 sal2020. Gvern Nazzjonalista ntrabat li jinnegozja f’ismek laqwa pakkett finanzjarju li minnu int tista’ tgawdi infrastruttura a[jar, ekonomija aktar b’sa[[itha u investiment akbar fil-[iliet tieg[ek kif fil-fatt rajna din il-;img[a.

Drittijiet tal-bniedem garantiti g[al kul[add Il-Partit Nazzjonalista hu lpartit li [are; lil Malta mill;lied f’Tal-Barrani u [adem g[as-s[ubija ta’ pajji]na fl-UE. Hu l-partit li da[[al id-drittijiet g[al kul[add.

Fil-fatt 25 sena ilu, Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista g[amel il-Konvenzjoni Ewropea tad-Drittijiet talBniedem u l-protokolli tag[ha b[ala parti mil-li;i Maltija.

Dawn [allew impatt po]ittiv [afna f’pajji]na i]da l-PN se jmur pass oltre minn hekk.

Il-PN hu l-partit li sa[[a[ iddrittijiet tag[na. Fil-fatt proposta numru 88 tal-programm elettorali tal-PN, qed tg[id li dawn issa g[andhom ikunu parti mill-Kostituzzjoni ta’ Malta biex ikunu garantiti b’mod awtomatiku.

Barra minn hekk, meta li;i tkun dikjarata antikostituzzjonali mill-Qorti, tibda titqies nulla g[al kul[add u mhux biss fil-konfront tal-partijiet filkaw]a.

Dan ifisser li inti ma jkollokx g[alfejn tmur il-Qorti biex int ukoll tgawdi mill-effett ta’ dik is-sentenza.

garanzija tal-futur Aktar ma jg[addi ]-]mien, aktar qed joqrob dak ilmument meta a[na, bil-vot tag[na, se nkunu qed nag[]lu l-gvern li rriduh imexxina g[all-[ames snin li ;ejjin.

Bil-vot tag[na se niddeterminaw il-futur ta’ pajji]na, tan-negozji tag[na u l-familji tag[na.

A[na g[andna l-obbligu morali li nipparte/ipaw ilkoll f’dan l-e]er/izzju ta’ g[a]la.

Dritt li g[andna nu]awh tajjeb, bil-g[aqal, fl-a[jar interess tag[na lkoll.

Hawn min jg[idlek li biex tag[mel g[a]la tajba, ma g[andekx g[alfejn issemmi lpassat. Hawn min jifhimha li la l-g[a]la tikkon/erna l-futur, mela ma g[andekx toqg[od tag[ti kas x’;ara fil-passat, imma g[andek biss tikkon/entra kif int tixtieq li g[andu jkun il-futur tieg[ek.

Jien ma naqbilx ma’ dan.

Ji;ri x’ji;ri fl-elezzjoni li ;ejja l-ebda partit ma hu se jibda jibni futur mix-xejn.

Mill-10 ta’ Marzu, ikun min ikun fil-gvern, irid ikompli jdawwar ir rota u [add ma g[andu jippretendi li b’xi mod se jo[loq ir-rota hu.

Ikun ]ball kbir jekk min ikun fil-gvern wara d-9 ta Marzu li ;ej, jidde/iedi li jarmi dak kollu li sal-lum bnejna flimkien, jippretendi li jibdel id-direzzjoni bl-addo// u jaqleb kollox ta’ ta[t fuq.

Jekk isir hekk il-pajji] jie[u skoss ekonomiku kbir lura, u dan jirri]ulta fi sta;nar finnegozju, inqas attività kummer/jali u telfien ta’ impjiegi.

U biex dan ma ji;rix, hemm b]onn li, ikun min ikun filgvern, jag[raf it-tajjeb kollu li sar s’issa u jkompli jibni fuqu.

Hemm b]onn li dak li bnejna fuq medda ta’ snin ma nirriskjawx li nitilfuh, f’daqqa t’g[ajn.

I]da biex wara d-9 ta Marzu, l-ekonomija tibqa’ miexja ’l quddiem, il-finanzi jibqg[u fissod, nibqg[u niksbu s-su//essi fit-turi]mu, jibqa’ jkollna ambjent li fih jin[olqu limpjiegi, niggarantixxu 25,000 post tax-xog[ol ;did, Inkomplu naraw eluf ta’ negozji ]g[ar jibbenefikaw minn miljuni ta’ ewro b[ala fondi mill-Unjoni Ewropea, je[tie; li lkoll kemm a[na nag[mlu l-g[a]la tag[na b’mod intelli;enti.

Ma nistg[ux ng[a;;lu fidde/i]joni li nie[du. Ma nistg[ux nafdaw it-tmun ta’ pajji]na f’idejn min jista’ jitfag[na ;o [ajt.

minn Anton Vella anton.vella@gov.mt

Hemm b]onn naraw xi kredenzjali g[andhom i]-]ew; protagonisti li qed jitolbuna lappo;; biex wie[ed minnhom nele;;uh kaptan. Ma nistg[ux noqog[du biss fuq dak li qed jg[idulna, fuq dak li qed iweg[duna, u fuq dak li qed jipproponu.

Hemm b]onn naraw kemm huma u l-partiti rispettivi tag[hom kienu kredibbli u, iva, nistaqsu lilna nfusna fil-passat x’sarrfu meta kienu fdati bittmexxija ta’ dan il-pajji].

Kemm wettqu dak li weg[duna Fil-politika, g[all-kuntrarju ta’ dak li ng[idu fil-qasam finanzjarju, il-passat hu garanzijja tal-futur. Ma nistg[ux ni;;udikaw tajjeb fuq proposti g[all-futur, ji;u minn fejn ji;u, jekk qabel ma n[arsux lejn il-passat ta’ min ikun qed jipproponi.

Ma nistg[ux nibilg[u dak kollu li nisimg[u, jekk ma nikkunsidrawx il-kredibbiltà ta’ dak li jkun qed ikellimna. Jekk fil-passat g[amel il-kuntrarju ta’ dak li qed jg[id li se jwettaq fil-futur, mela g[andna g[al xiex nieqfu ftit u nirriflettu sew.

Jekk fil-passat intqal diskors, u saru affarijiet li huma l-oppost ta’ dak li qed ikun propost li jitwettaq fil-futur, mela importanti li noqog[du attenti.

Ni;u g[ad-dunkwe….

B[alissa, fuq na[a g[andna lill-Partit Nazzjonalista li mieg[u nafu fejn qeg[din.

Partit li elezzjoni wara l-o[ra kiseb l-appo;; tal-poplu Malti u, bid-difetti kollha li seta’ kellu, dejjem irnexxielu jmexxi lill-pajji] ’il quddiem.

Dejjem kompla jo[loq ixxog[ol. Kompla j]id is-servizzi tas-sa[[a. U, sena wara l-o[ra, kompla jinvesti bil-kbir filqasam tal-edukazzjoni.

Minkejja d-diffikultajiet kollha – internazzjonali kif ukoll interni – xorta wa[da b’Lawren/e Gonzi fit-tmun, irnexxielna nirb[u kull ostaklu, u llum kburin li pajji]na g[ad

g[andu l-finanzi tieg[u fis sod, u g[adu kapa/i jo[loq ixxog[ol.

Partit Nazzjonalista, li ma jist[ix isemmi l-passat tieg[u, g[aliex dan l-istess passat hu kullana s[i[a ta’ su//essi, u sa minn dejjem kien fuq in-na[a ittajba tal-istorja.

Il-Partit Nazzjonalista dejjem kien il-protagonista tal-bidla f’pajji]na. Dejjem [a [sieb li ji;;edded ma]-]minijiet biex b’hekk jibqa’ rilevanti u a;;ornat ma]-]minijiet.

Partit Nazzjonalista li dejjem kellu l-kura;; li jwarrab lil dawk li waqg[u fl-i]ball li bdew ipo;;u l-interesssi personali tag[hom qabel l-interess ta’ pajji]na u, flokhom, bil-g[aqal g[araf irawwem demm ;did, u/u[ ;odda u kandidati ]g[a]ag[ denji li g[ada jistg[u jkunu r-rappre]entanti tag[na l-poplu fil-gvern.

Min-na[a l-o[ra je]isti Partit Laburista li qed jist[i jfakkarna fil-passat tieg[u.

F’dawn l-a[[ar snin biddel larma tieg[u u sa[ansitra biddel ismu. Madankollu g[adu j[addan l-istess nies, listess eks ministri, l-istess kandidati u attivisti li ilhom jimmilitaw fil-partit sa minn ]mien Mintoff, Karmenu Mifsud Bonni/i u Alfred Sant.

Partit Laburista li fil-passat dejjem g[amel l-oppost li qed jg[id li se jkun qed jag[mel issa. Partit Laburista li l-uniku g[an tieg[u b[alissa hu dak li jkun fil-gvern, u mbag[ad naraw!

Kellu ra;un l-eks deputat tag[hom Adrian Vassallo meta kien iddikjara dan.

Partit Laburista li l-ewwel ju]ak u mbag[ad jarmik – e]att kif issa g[amlu ma’ An;lu Farrugia.

Partit Laburista li g[ax jaf li ma g[andux fuq xiex jikkritika lill-gvern pre]enti, qed jer;a’ jaqa’ g[all-arma tas soltu, dik tat-tfig[ tat-tajn u allegazzjonijiet ta’ korruzzjoni.

Qed iwieg[ed kollox u lil kul[add. Qed jinsinwa u jipprova j[amme; lil kul[add.

Il-poplu mhux mazzun u meta jasal il-mument, fi ftit jiem o[ra, se jag[raf ji]en, i[ares lejn il-passat, jitg[allem minnu u jidde/iedi li jpo;;i lfutur tal-familja tieg[u u ta’ pajji]u fis-sod.

G[alhekk konvint li l-g[a]la se tkun, il-Partit Nazzjonalista.

Dan ikun jaqbel g[allkomunità kummer/jali ta’ pajji]na li dejjem marret ’il quddiem biss kull meta Malta tmexxiet minn Gvern Nazzjonalista.

22 Intervista

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

DR ANN FENECH – Avukat esperta fil-li;i marittima

Le g[all-medi/ina, iva g[al-li;i minn Doris Azzopardi - doris.azzopardi@media.link.com.mt

L-AVUKAT ANN FENECH is-sena li g[addiet reb[et il-Best in Shipping and Maritime Award fil-Euromoney Legal Media Group - European Women in Business Law Awards 2012.

B’25 sena esperjenza, Ann tmexxi ditta ta’ avukati, Fenech & Fenech Advocates.

Hi wkoll il-kap tal-Marine Litigation Department.

Hi l-President tal-Asso/jazzjoni Maltija tal-li;i marittima u Vi/i Chairman tal-Yachting Services Trade Section fil-Kamra tal-Kummer/.

I]da minkejja l-karriera impenjattiva immens, hi wkoll mara mi]]ew;a b’]ew; ulied li hi tant tg[o]] u tindokra.

Mort insib lil Ann fl-uffi//ju tag[ha fil-Belt u quddiem kikkra kafè tkellimna ftit dwar tfulitha, l-ewwel passi fil-karriera tag[ha, il-familja u x-xog[ol interessanti tag[ha li kiseb tant apprezzament tul is-snin.

Ann flimkien mal-President tal-International Salvage Union f’Londra

Trabbiet il-Qrendi, twieldet fl1962. Missierha, it-Tabib

Alfred Bonnici, kien deputat parlamentari f’isem il-Partit Nazzjonalista. Fl-1966 in[atar Speaker.

G[andha o[tha [ames snin i]g[ar minnha, Maria.

“Trabbejna b’veduta /ara – il-[ajja hi xi [a;a bellezza u jekk int ta[dem bi]]ejjed g[al dak li trid, dan tista’ takkwistah. Il-[idma dejjem kienet ilba]i ta’ kollox. Ara ma tmurx tippretendi li tfaqqa’ subg[ajk u ti;ri xi [a;a bil-ma;ija.”

Ann tg[id li l-;enituri tag[ha kienu jassumu li se ssir tabiba min[abba li mhux biss missierha i]da anke l-antenati tag[ha kellhom il-professjoni medika.

I]da meta waslet fil-form 3 u rrealizzat li fil-matematika kienet batuta u li kienet aktar inklinata lejn il-lingwi milli lejn ix-xjenza, allura kellha tg[id lil tal-familja li mhux se ssir tabiba i]da xi [a;a o[ra.

Xi [a;a o[ra li ma kinitx daqstant /ara x’inhi.

“Kienet tattirani karriera filkorp diplomatiku i]da sakemm ;ejt biex nag[mel l-A-levels u nid[ol l-Università, sibt ma’ wi//i dawk li jien insej[ilhom id-Dark Ages ta’ Malta.

“Korsijiet l-Università ma

kien hemm kwa]i xejn – ilkorsijiet ta’ B.A. fil-lingwi kienu twaqqfu mill-Gvern Laburista ta’ dak i]-]mien u kont tista’ tid[ol l-Università biss biex tag[mel kors filmedi/ina, g[al perit, g[al avukat u g[al tliet korsijiet li kienu B.A. fl-amministrazzjoni, fl-edukazzjoni u filmanagement, li ma kelli lebda interess fihom.

“G[alhekk idde/idejt li nid[ol fil-kors tal-li;i wara li ;ibt l-e]amijiet me[tie;a.

Bl-isponsor “I]da kelli diffikultà o[ra g[aliex ma kontx tid[ol bilgrades i]da bl-isponsor. G[a-

lija kien kwa]i impossibbli li nsib lil xi [add jimpjegani g[al sitt xhur u g[alhekk kien sponsorjani l-papà g[ax kellu kumpanija ]g[ira.”

Intant, Ann tg[id li millewwel ;urnata l-Università nteb[et li l-li;i kienet se tkun il-karriera professjonali tag[ha.

Kien perjodu meta di;à kienet taf lil Thomas, dak li wara sar ]ew;ha, i]da hu kien qed jistudja l-medi/ina barra minn Malta fi]-]mien tal-lock out tat-tobba mill-isptar.

“Kien hemm sospensjoni tar-rikonoxximent tal-Medical

Titkellem waqt il-Marine Money Forum f’Monaco

Ms. Intervisti ma’ nisa Maltin li rnexxew Degree ta’ Malta minn barra minn Malta u g[alhekk idde/ieda li jmur jistudja barra. Konna ftehemna li meta jiggradwa, li kien l-istess xahar, a[na ni]]ew;u u jien ridt immur ng[ix mieg[u barra minn Malta.”

B’dan il-[sieb, fl-a[[ar sena qabel ma ggradwat, Ann bdiet tapplika g[al xog[lijiet fl-Ingilterra.

“Wa[da mid-ditti li bag[tu g[alija kienet kumpanija ta’ avukati f’Londra li tispe/jalizza fil-qasam marittimu fil1986. Mort g[al interview u huma wrew ix-xewqa li jimpjegaw nies minn ;urisdizzjonijiet differenti u tawni x-xog[ol.

“Dan kien qabel ma ]]ewwi;t u g[alhekk g[amilt ftehim li nibda hekk kif ni]]ewwe;, u hekk g[amilt.

Dik kienet l-introduzzjoni tieg[i fil-qasam marittimu.”

Xog[ol Ann prin/ipalment kien fil-kiri u x-xiri talbastimenti g[all-;arr talmerkanzija. }jut, ikel, injam, gass jew merkanzija o[ra.

G[amlet [ames snin.

Sadattant, ]ew;ha dde/ieda li jispe/jalizza fl-g[ajnejn u g[amel fellowship flAmerika, fi New Orleans li in/identalment hu t-tieni lakbar port fl-Amerika.

Fil-qasam marittimu

G[alhekk Ann sabet ru[ha seconded mid-ditta legali ta’ Londra g[al dik ta’ New Orleans. Dejjem fuq il-qasam marittimu, i]da din id-darba peress li hemm ix-xmara Missisippi, hemm [afna ka]i ta’ kolli]jonijiet, pilota;; u towage. Allura t-tip ta’ li;i marittima li kienet esposta g[alih hemm kienet xi ftit differenti.

“Bis-sa[[a ta’ dan ixxog[ol komplejt nibni lportfolju tieg[i u l-esperjenzi tieg[i. Fil-frattemp, twieled ittifel il-kbir, Matthew, fl-1991.

Jien bqajt na[dem anke

Londra, fejn twieled. Qatt ma waqaft i]da sibt lil min jista’ jg[inni nie[u [siebu. :ejna lura Malta fl-1992.”

Thomas, ir-ra;el ta’ Ann, kien ilu nieqes minn Malta mill-1980, u Ann mill-1986.

Lura Malta sabu pajji] differenti.

“Jien tlaqt minn Malta ;imag[tejn wara li kien inqatel Raymond Caruana. L-aktar perjodu a[rax li qatt rat Malta jekk wie[ed jelimina t-Tieni Gwerra Dinjija. :ejt lura u sibt pajji] trasformat.

“Trasformat fis-sens li fiddinja legali Malta f’daqqa wa[da kienet tidher filmappa. Is-settur marittimu, dak tas-servizzi finanzjarji...

Insomma, kien hemm [afna opportunitajiet. Irrid ng[id ukoll li qabel ma ;ejt minn New Orleans g[al Malta, diversi ditti legali kienu jafu li ;ejjin lura u kont offruta impjieg b[ala avukata li nispe/jalizza fil-qasam marittimu.

“I]da g[a]ilt din id-ditta fejn qed na[dem illum g[aliex jien ridt na[dem esklusivament fil-qasam marittimu u dak i]-]mien kienet kwa]i ere]ija li avukat ja[dem f’qasam limitat. g[al pa;na 23

Waqt i/-/erimonja ta’ inawgurazzjoni u l-g[oti tal-isem lill-pilot boat ‘Echo’

Intervista 23

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

Minn Londra, g[al New Orleans u g[al Malta minn pa;na 22

“Dan g[aliex ma kinux konxji ta’ kemm hi vasta ddinja marittima.

“Ridt, i]da, li nibda

dipartiment li fih nispe/jalizza f’marine litigation. Fl-1992 bdejt dan id-dipartiment u llum, fl-2013, hu wie[ed middipartimenti l-aktar ta’ su//ess li g[andna.

“Dan anke bis-sa[[a tarrivoluzzjoni fil-li;i li se[[et fl-a[[ar tat-tmeninijiet dwar ir-re;istrazzjoni tal-vapuri ta[t il-bandiera merkantili.

G[alhekk saret ferm aktar attraenti li jkollok bastiment u ji;i rre;istrat hawn Malta.”

Illum li hawn [afna aktar vapuri rre;istrati ta[t ilbandiera Maltija jfisser li jekk jinqalg[ulhom il-problemi, anke meta ma jkunux qed iba[[ru f’ib[ra Maltin (hemm in/idenza ikbar li ji;ri hekk), ikollhom b]onn avukati Maltin li jispe/jalizzaw f’dak il-qasam biex jassistuhom u jg[idulhom il-li;i ta’ Malta xi tg[id.

“L-akbar don li tana lBambin hu li l-po]izzjoni ;eografika tag[na, li qeg[idna fi/-/entru tal-Mediterran.

Min[abba dan il-fatt biss, bosta bastimenti li jkunu [er;in mill-Kanal ta’ Swejz jew minn :ibiltà jkollhom jg[addu minn [dejna.

“Issa sew jekk ikollhom b]onn il-fuel, xi riparazzjonijiet jew tinqalg[alhom xi [a;a, dawn ir-ra;unijiet kollha jag[mluna post ideali biex inkunu pajji] marittimu. Meta jkollok dan kollu qed ji;ri, id-domanda g[all-assistenza tag[na tikber.”

Intant, Ann g[andha familja li tg[o]]. G[andha ]ew; subien li llum kibru u di;à g[a]lu l-linja professjonali tag[hom. Matthew g[andu 21 sena u qed jistudja l-medi/ina.

It-tieni tifel, Thomas, twieled Malta fl-1994 u qed jistudja g[al perit. {add ma [a l-linja tal-li;i.

“Meta wrew ix-xewqa ta’ dak li xtaqu jaqbdu b[ala karriera, jien inkura;;ejthom mija fil-mija. Qatt ma mbuttajthom u [allejthom fillibertà tag[hom. Jien g[ext lewwel parti ta’ [ajti ma’ missieri b[ala tabib u t-tieni ma’ ]ew;i li hu tabib ukoll.

“Naf li l-medi/ina hi vokazzjoni li tin[tie; dedikazzjoni kbira. Ilprofessjoni ta’ perit, millbanda l-o[ra, tirrikjedi [afna imma;inazzjoni u g[a]-]g[ir din hi professjoni ideali g[ax l-imma;inazzjoni ti;ri bih barra li hu estremament artistiku.”

Flimkien mal-familja waqt btala f’Firenze

Il-[in liberu tag[ha wkoll hu konness mal-ba[ar. G[allinqas darba fis-sena jmorru vaganza pjuttost twila u fiha jinqatg[u minn kollox.

Ann tg[id li dan tista’ tag[mlu g[ax warajha taf li se t[alli grupp ta’ professjonisti responsabbli u kapa/i g[aliex fis-settur li ta[dem fih ma tista’ tag[laq qatt.

“Barra minn hekk, illum bitteknolo;ija li g[andna, tista’ ]]omm kuntatt kontinwu jekk trid u g[alhekk naf li jekk ji;u

b]onni se jsibuni dejjem u jistg[u jaqbduni.

“Dik is-safra partikulari sservi biex ner;a’ ni//ar;ja lbatteriji.”

Ann g[andha passjoni g[axxog[ol tag[ha li tie[du blakbar serjetà u professjonalità.

G[andha valuri ta’ min jammirahom u [adt pja/ir nismag[ha titkellem dwar il-fidi, il-Quddies ta’ nhar ta’ {add u l-prin/ipji fundamentali tant importanti g[al trobbija tajba tat-tfal. Argumenti li

Il-gosti u l-fehmiet ta’ Ann Fenech Ktieb favorit: Bijografiji b[al dawk ta’ Margaret Thatcher, Bill Clinton u dan l-a[[ar [ar;et serje ta’ Obama. Awtobijografiji ta’ politi/i b’mod partikulari g[ax normalment issib mhux biss l-aspett pubbliku talpersona;; i]da siltiet mill-[ajja ta’ kuljum ukoll.

Film favorit: Kummiedji jew ta]-]innati.

Jew nid[ak jew nara affarijiet tal-inkredibbli b[al James Bond. Wara ;urnata xog[ol in[abblu mo[[na, ma rridx naf. La rrid nibki, la films tad-dwejjaq u lanqas in[abbel mo[[i.

Dan il-Milied it-tfal xtrawlna s-sett s[i[ ta’ DVD’s ta’ James Bond u qed nie[du pja/ir narawhom.

Mu]ika favorita: Fil-karozza nisma’ sCDs. In[obb kull ;eneru ta’ mu]ika i]da jiddispja/ini [afna li trabbejt f’epoka meta larti u l-mu]ika ma kinux je]istu b[ala tag[lim fl-iskola. In[oss li fit-trobbija tieg[i dak lelement kien nieqes u g[alhekk lapprezzament li g[andi g[all-mu]ika ;ej mill-familja, b’mod partikulari mill-papà li flistudio kien i[obb jisma’ l-mu]ika klassika.

B’hekk in[obb sew il-mu]ika klassika sakemm ikollha /ertu ritmu kif ukoll ilmu]ika kontemporanja u l-favoriti huma Elton John u l-grupp Queen.

Lewn favorit: L-a[mar.

Sta;un favorit: Is-sajf g[ax jien nispi//a tard mill-uffi//ju u fix-xitwa jkun di;à dalam u b[al donnha l-;urnata tkun spi//at. Fis-sajf il-;urnata titwal u tista’ tgawdi aktar.

Il-vaganza ideali: Meta nsiefru bid-dg[ajsa tag[na, il-familja kollha. Tinqata’ bejn sema u ilma, tid[ol f’portijiet differenti. Insajru flimkien. Basta i]da ma jkunx maltemp g[ax nib]a’ mill-ba[ar qawwi probabbilment min[abba x-xog[ol li nag[mel g[ax naf x’jista’ jikkaw]a.

Ikollok tg[ix f’epoka mg[oddija liema tag[]el^: L-1920, wara l-Ewwel Gwerra

Ann kisbet il-European Women in Business Law Award g[al-li;i marittima f’Londra f’:unju tas-sena 2012

t[additna dwarhom sakemm spi//ajna l-kafè u qbadt triqti lura lejn l-uffi//ju.

Mara bis-sens, g[edt bejni u bejn ru[i, hekk kif g[alaqt warajja l-bieb tal-uffi//ju ta’ Fenech & Fenech fi Strada Forni, il-Belt.

Mara li g[andha x’toffri lil pajji]na fejn tid[ol il-li;i marittima g[ax g[andha bagalja ta’ g[arfien f’dan irrigward i]da, fuq kollox, bagalja ta’ esperjenzi li jarrikkuha.

Dinjija. Perjodu li segwa l-era Vittorjana, era kastigata u g[alhekk wara l-gwerra n-nies irrealizzat li ma hemmx g[alfejn tie[u laffarijiet b’daqshekk serjetà g[ax il-veru tbatija kienet il-gwerra nfisha. B’hekk bdiet die[la moda aktar viva/i, g[amara anqas bombastika u tqila, insomma, kien ]mien tran]itorju g[al era moderna.

L-akbar in;ustizzja g[alik hi...: Il-;u[ u t-tbatija tan-nies fil-pajji]i tat-tielet dinja.

L-akbar pre;ju: Dak jarah [addie[or.

U l-akbar difett: Jien perfezzjonista ]]ejjed u g[alhekk nesi;i [afna minni nnifsi barra li aktar ma nikber, anqas qed insir tolleranti.

L-ikel favorit tieg[ek: Il-la[am ta/-/anga rare (imsajjar ftit).

X’tixtieq tag[mel li g[adek ma sibtx il[in jew l-opportunità li tag[mel^: In[ossni

furtunata [afna li dawk l-affarijiet li xtaqt nag[mel f’[ajti li huma affarijiet iffukati fuq l-aspett tal-familja jew inkella professjonali, g[amilthom. Fuq livell tal-familja dejjem sibt l-appo;; tal-;enituri, ir-ra;el u t-tfal. Na[seb li aktar ma jg[addi ]-]mien, aktar qed ning[ata opportunitajiet biex nag[mel affarijiet relatati mal-qasam li spe/jalizzajt fih, sew fuq xog[ol kif ukoll kif na[dem ma’ [addie[or. F’dawn l-a[[ar [ames snin kelli lopportunità li nkun managing partner ta’ din id-ditta legali u g[alhekk kelli l-opportunità li na[dem fil-qrib man-nies b’mod differenti. Li nixtieq hu li nsib aktar [in biex nag[mel affarijiet mat-tfal issa li kibru, affarijiet li sa issa ma kellix /ans nag[milhom.

Kieku jkollok issib il-lampa ta’ Aladdin u tista’ twettaq xewqa wa[da biss, x’titlob^: Jien m’iniex bniedma li nitlob

wisq. M’g[andix xi lista bix-xewqat. Na[seb li nitlob biex il-Bambin jag[tini s-sa[[a.

Meta jkollok is-sa[[a u mo[[ok g[adu ja[dem sewwa, l-affarijiet l-o[ra jsegwu.

Kwotazzjoni g[al qalbek jew il-motto li tg[ix bih: Nevita l-medjokrità. {a;a li

ddejjaqni [afna. Jien dejjem tg[allimt u g[allimt li jekk se tag[mel xi [a;a, ag[milha sew. A[jar tag[mel [a;a milli tag[mel g[axra i]da dik il-[a;a ag[milha sew.

Kif tarak minn hawn u g[axar snin o[ra^: Ikolli 60. Nispera li nkun wasalt biex

inkun nista’ nqatta’ aktar [in mar-ra;el g[ax it-tfal sa dak i]-]mien ikun telqu mid-dar nassumi. It-tnejn g[andna xog[lijiet impenjattivi [afna u g[alhekk nixtieq li nkunu nistg[u nqattg[u aktar [in flimkien.

Persona;; li tammira: Margaret Thatcher u Madre Tere]a. }ew; nisa b’sa[[ithom b’mod e//ezzjonali.

24

Anzjani

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

L-anzjani tag[na TAG{RIF DWAR {IDMA MWETTQA MIS-EGRETARJAT PARLAMENTARI G{ALL-ANZJANI Messa;; mis-Segretarju Parlamentari Mario Galea

Futur fis-sod g[all-anzjani tag[na Dawn il-[ames snin [dimna fuq li [dimna biex tejjibna l-kwalità tal[ajja tal-Maltin. Hekk se nkomplu nag[mlu fil-le;i]latura li jmiss. Bla dubju, l-anzjani se jer;g[u jkunu filqalba tal-politika tag[na.

Kif jg[id il-Programm Elettorali tag[na “l-anzjani sawru min a[na, lidentità tag[na, u dak kollu li ngawdu llum.”

L-esperjenza ta’ din il-le;i]latura

lkoll nafuha. Ilkoll nafu x’g[amilna g[all-anzjani tag[na. Ma naqqasniex is-servizzi fi ]mien ta’ maltemp ekonomiku.

Fl-istess Programm Elettorali qed inwieg[du programmi mal-Kunsilli Lokali biex jipprovdu opportunitajiet ta’ xog[ol fil-komunità g[allanzjani.

Gvern ;did nazzjonalista se j]id lopportunitajiet ta’ edukazzjoni u

ta[ri; g[al dawk l-anzjani li jixtiequ jkomplu jitg[allmu. Se nkomplu nifirxu /-/entri ta’ matul il-jum biex iktar anzjani jgawdu minn din lesperjenza sabi[a.

Se nda[[lu in/entivi ta’ taxxa g[al min ikollu l-g[ajnuna ta’ carer iddar. Il-pensjoni tal-wens se ti;i riveduta. L-allowance ta’ €300 se tittella’ g[al €500 u se nestenduha lil kull anzjan li jibqa’ jg[ix f’daru

wara li jag[laq 75 sena.

G[al dawk li ma jistg[ux jibqg[u jg[ixu f’darhom, se ji]diedu nnumru ta’ sodod residenzjali u respite, fid-djar g[all-anzjani u g[all-persuni b’di]abbiltà.

Gvern Nazzjonalista biss bil-vot tieg[ek jista’ jassigura futur fis-sod g[alikom l-anzjani tag[na. Muscat iwieg[ed kollox lil kul[add. Muscat jie[u de/i]jonijiet []iena u tbati int.

Il-Prim Ministru j]ur Zammit Clapp Nursing Home

Il-Prim Ministru j]ur l-anzjani f’Zammit Clapp Nursing Home

L-anzjani huma settur ewlieni g[al dan il-Gvern. Fuq numru ta’ snin in[olqu servizzi u inizjattivi li jserr[u mo[[ lanzjani u l-familjari tag[hom.

Dan l-investiment seta’ jsir min[abba li l-pajji] g[andu finanzi fis-sod. Pajji]i b[allAwstrija, il-Gre/ja, l-Olanda, l-Ungerija, ir-Renju Unit u Franza tellg[u l-età tal-irtirar waqt li /-/ittadini tal-Italja, Spanja, il-Gre/ja, l-Ingilterra, u l-Portugall daqu mi]uri goffi ta’ awsterità.

Min-na[a l-o[ra f’Malta, ilGvern jonfoq €180,000 kuljum biex i]omm is-servizzi fil-komunità tal-anzjani u tmint idjar tal-anzjani. Illum iktar minn 2,800 [addiem ja[dmu fis-settur tal-anzjani.

In-numru ta’ sodod g[allanzjani li jkollhom b]onn kura

fit-tul tela’ g[al madwar 1,000 f’din il-le;islatura.

Ftit tal-jiem ilu, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi flimkien mal-Ministru Joe Cassar u s-Segretarju Parlamentari Mario Galea ]ar Zammit Clapp Nursing Home.

Dan il-post kien ing[alaq f’/irkustanzi deplorevoli fi ]mien Gvern Laburista.

Illum din ir-residenza qed tilqa’ 96 anzjan. Sala minnhom hi dedikata g[allklijenti bid-dimensja. F’din id-dar ja[dmu 87 [addiem.

Fi ftit ;img[at o[ra ssodod f’din ir-residenza se ji]diedu bi 33 wara estensjoni li saret. Fl-istess [in se ji]diedu wkoll 21 sodda fid-Dar tal-Anzjani ta]-}ejtun u 26 sodda o[ra fid-Dar Madonna talMellie[a fil-Mellie[a.

Is-servizz tal-Commcare> pilastru ie[or fil-kura tal-anzjani Servizz importanti li bla dubju ta’ xejn il-klijenti tieg[u japprezzawh [afna hu l-Commcare. Matul l2012, il-Commcare kellhom 8,444 talba g[al g[ajnuna fid-djar. 3,173 kienu ka]i ;odda waqt li 5,273 kienu kontinwazzjoni.

Il-CommCare Unit jikkonsisti f’tim interdixxiplinarju. L-g[an ta’ dan il-unit hu li jag[ti kura [olistika lin-nies li jg[ixu fil-komunità billi jkunu kordinati s-servizzi komunitarji e]istenti skont il-b]onn.

Is-servizz hu immirat g[allpersuni li ma jistg[ux jo[or;u middar jew li g[andhom limiti f’dan issettur.

Il-ka]i jistg[u jkunu riferiti mittobba, l-isptarijiet, il-professjonisti u entitajiet o[rajn. Il-persuna kon/ernata jew il-qraba jistg[u j/emplu huma stess g[al dan isservizz.

L-g[an ta’ dan il-unit hu prin/ipalment li jistipula lele;ibbiltà tas-servizz, jidentifika lb]onn u jiggwida l-individwu.

Dan il-unit hu wkoll responsabbli li jawtorizza s-servizz ta’ infermiera fid-dar tal-individwu li eventwalment ikun provdut millMMDNA skont il-pjan ta’ kura kif stipulata minn dan il-unit.

Is-sena li g[addiet l-MMDNA g[amlet kwa]i nofs miljun ]jara fil-komunità u [afna benefi/jarji huma l-anzjani nfushom.

Is-servizz tal-Outreach hu programm ;did tal-CommCare Team. Dan hu immirat lejn persuni li g[al xi ra;uni ta’ mard tilfu lkapa/ità li jie[du [sieb tag[hom infushom b’ mod indipendenti.

Il-CommCare Team jikkonsisti f’infermiera, fi]joterapisti, occupational therapists, social worker kif ukoll carers. Dawn i]uru l-persuna fId-dar fejn ilb]onnijiet kollha tal-persuna ji;u ddentifikati u jin[oloq programm ta’ kura.

Dan is-servizz hu e]empju ie[or ta’ kif il-gvern qed jag[ti prijorità lill-anzjani tag[na.

Is-Segretarju Parlamentari Mario Galea u l-Assistent Parlamentari Peter Micallef jitkellmu waqt konferenza stampa dwar il-CommCare

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

G{AWDEX

G[awdex ARA WKOLL PA:NI 26 U 27

It-tkattir tax-xog[ol f’G[awdex... prijorità Il-[olqien tax-xog[ol g[all-G[awdxin f’G[awdex dejjem kien u jibqa’ prijorità g[allGvern u xhieda ta’ dan kienet proprju linawgurazzjoni tal-uffi//ji l-;odda talKorporazzjoni tax-Xog[ol u t-Ta[ri; (ETC) f’G[awdex nhar id-19 ta’ Jannar 2013.

I]da xhieda akbar hi s-su//ess li jo[ro; sew mi/-/ifri tal-persuni li ja[dmu kif ukoll ta’ dawk li investew anke bis-sa[[a ta’ skemi b[al 121 biex ibbenefikaw minn fondi li bihom setg[u jkabbru u jestendu li l-intrapri]a jew innegozji tag[hom.

Il-mira tal-Gvern dejjem kienet li jpo;;i xxog[ol u t-ta[ri; fil-qalba tal-politika tieg[u u tfasslu skemi u inizjattivi g[all-benefi//ju ta]]g[a]ag[, il-[addiema u l-familji Maltin u G[awdxin.

Kien hemm investiment qawwi fl-ekonomija G[awdxija u fil-[olqien tax-xog[ol u dan jixhduh i/-/ifri.

Bejn l-2008 u l-2011, l-attività ekonomika f’G[awdex kibret madwar 12 fil-mija, frott linvestiment privat u tal-Gvern f’din il-g]ira.

Investiment li sar f’numru ta’ pro;etti kapitali u tnidew numru ta’ skemi, biex anki l-privat jinvesti. Dan kollu wassal biex jin[oloq aktar xog[ol f’G[awdex.

F’Lulju tal-2012 kien hemm aktar minn 11,470 ja[dmu full-time f’G[awdex – ]ieda ta’ sitta fil-mija fuq erba’ snin qabel.

L-ETC sabet xog[ol g[al aktar minn 880 persuna f’G[awdex, permezz ta’ placements, u kienu re;istrati aktar minn 2,900 vacancy mag[ha minn G[awdex.

In[oloq ukoll ix-xog[ol flimkien mas-settur privat. Dawn ir-ri]ultati waslu b’investiment f’min i[addem u fil-[iliet tal-[addiema.

Fost l-iskemi li l-Gvern nieda b’su//ess, hemm l-Employment Aid Programme, biex b’fondi mill-Unjoni Ewropea [allas lil min i[addem nofs il-paga tal-ewwel 12-il xahar.

Minn din l-iskema, ibbenefikaw 264 employer, li impjegaw 617-il persuna f’G[awdex b’investiment ta’ 2.5 miljun ewro.

Il-Gvern investa wkoll fil-Community Work Scheme, li wkoll kisbet ri]ultati po]ittivi f’G[awdex. Din l-iskema hi mmirata g[al dawk in-nies li ilhom jirre;istraw u li jie[du lbenefi//ju tal-qg[ad.

Fl-a[[ar [ames snin, l-ETC f’G[awdex

25

It-turi]mu :eneratur ewlieni fil-qasam ekonomiku G[awdxi Matul dawn l-a[[ar [ames snin tal-le;i]latura saru diversi inizjativi ;odda bl-iskop li jissa[[a[ il-qasam turistiku li dan imbag[ad isarraf fit-tkattir taxxog[ol fil-g]ira G[awdxija.

■ Promozzjoni g[al G[awdex fis-swieq internazzjonali – dan sar permezz tal-parte/ipazzjoni f’fieri lokali u internazzjonali kif ukoll b’attività

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi waqt l-inawgurazzjoni tal-uffi//ji l-;odda tal-ETC f’G[awdex

organizzat 306 korsijiet, u sar investiment filWork Trial Scheme, li offriet opportunità g[atta[ri; lil aktar minn 470 ]ag[]ug[ li g[amlu esperjenza ta’ xog[ol f’aktar minn 250 intrapri]a.

200 mis-700 kumpanija li s’issa bbenefikaw mill-iskema Microinvest kienu kumpaniji li joperaw G[awdex li qed jing[ataw g[ajnuna addizzjonali riflessa f’60 fil-mija fi tnaqqis tattaxxa mqabbla mal-40 fil-mija ta’ kumpaniji li joperaw f’Malta.

Bejniethom dawn il-200 kumpanija investew aktar minn 2 miljun ewro u hu stmat li se jie[du aktar minn 1.2 miljun ewro fi krediti ta’ taxxa.

Aktar minn 150 intrapri]a li flimkien impjegaw 450 [addiem G[awdxi bbenefikaw mill-Employment Aid Programme li jag[ti sussidju g[all-ewwel 52 ;img[a ta’ xog[ol minn [addiema G[awdxin meta mqabbel ma’ 26 ;img[a g[al [addiema Maltin.

Ting[ata wkoll g[ajnuna finanzjarja li ttaffi lispejje] tat-trasport lill-[addiema G[awdxin f’Malta. Fl-a[[ar erba’ snin din l-g[ajnuna la[qet is-somma ta’ 725.000 ewro.

diretta g[al swieq spe/ifi/i b[al dak tad-diving, turi]mu sostenibbli u cruise liners.

Dan seta’ jse[[ ukoll grazzi g[at-tis[i[ tal-Gozo Tourisim Association. Din is-sena diversi cruise liners g[amlu waqfa f’G[awdex.

Kien hemm investiment firreklamar dwar G[awdex u lpossibbiltajiet g[ad-diving taw spinta sewwa ’l quddiem lil dan it-turi]mu spe/ifiku.

Minn st[arri; li sar fost lg[addasa, [are; li 79 filmija minnhom qattg[u minn disa’ ljieli sa aktar minn 14il lejl f’G[awdex filwaqt li 99.3 fil-mija stqarrew li se jirrikmandaw lil G[awdex fost il-qraba u l-[bieb tag[hom.

■ }ieda fil-frekwenza talvja;;i tal-Gozo Channel u attivitajiet frekwenti li ji;bdu lill-massa f’G[awdex sarrfu f’aktar Maltin iqattg[u ljieli G[awdex tul

is-sena kollha. Bis-sa[[a talKumitat Festi Nazzjonali u Re;jonali fi [dan l-Uffi//ju tal-Kultura kienu organizzati attivitajiet annwali li w[ud minnhom saru sinonimi ma’ G[awdex. Dawn jinkludu Lejlet Lapsi u Notte Gozitana. Il-Ministeru g[al G[awdex joffri wkoll sostenn li]-]ew; opri li jsiru kull sena mi]-]ew; teatri tal-opra.

■ G[awdex kollu qed ikun meqjus b[ala zona turistika. Kull rokna g[andha potenzjali li qed ikun sfruttat. G[alhekk sar u qed isir [afna xog[ol ta’ restawr li fosthom ta’ min isemmi dak tas-swar ta/?ittadella.

■ Kienet ippubblikat gwida elettronika – The Insider’s Guide to Gozo for Responsible Travel.

B’[idma kon;unta malAwtorità Maltija g[atTuri]mu, il-Ministeru g[al G[awdex irnexxielu jirreklama lil Malta, b’enfasi partikulari fuq il-kwalitajiet tipi/i tal-g]ira G[awdxija.

26

G[awdex

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

SNIN TA’ {IDMA F’G{AWDEX

It-ti;did f’G[awdex G[awdex ra t-tlestija ta’ diversi xog[lijiet li permezz tag[hom saru toroq ;odda, tlestew pro;etti g[at-tgawdija tal-familja u o[rajn importanti biex jitkattar ix-xog[ol. Dawn huma biss u[ud mill-pro;etti li tlestew fl-a[[ar [ames snin b’[idma ma taqta’ xejn mill-Gvern Nazzjonalista f’G[awdex.

It-triq li mix-Xewkija tag[ti g[ar-Rabat

It-triq li tag[ti g[as-Santwarju Ta’ Pinu

TOROQ

■ Dan l-a[[ar tlestiet it-triq prin/ipali li mix-Xewkija tag[ti g[ar-Rabat f’G[awdex, b’fondi mill-Unjoni Ewropea permezz tal-pro;etti TEN-T biex issa /-/entru ta’ G[awdex sar aktar a//essibbli.

It-triq tag[mel parti minn triq itwal li mill-Port talIm;arr tag[ti g[a/-/entru tarRabat, b’total ta’ sitt kilometri.

F’dawn l-a[[ar [ames snin, f’G[awdex saru diversi toroq o[ra, fosthom dik li mir-Rabat tag[ti g[al San Lawrenz, itTriq Ta’ Pinu, dik tax-Xlendi kif ukoll dik tad-Dwejra.

L-investiment f’G[awdex hu prijorità. Fil-fatt, mill-fondi li l-Gvern ;ab mill-Unjoni Ewropea g[all-perjodu bejn l2007 u l-2013, ji;ifieri minn total ta’ biljun ewro, kienu allokati g[all-g]ira G[awdxija aktar minn €100 miljun.

Saru wkoll numru ta’ toroq residenzjali.

It-triq tax-Xlendi

Pro;ett ie[or finalizzat kien dak ta’ Villa Rundle fir-Rabat, G[awdex, li qed joffri spazju miftu[ g[at-tgawdija tal-G[awdxin, il-Maltin u t-turisti li j]uruh g[al ftit mumenti ta’ mistrie[

G[addejja [idma estensiva fl-in[awi ta]-}ewwieqa b’investiment ta’ kwa]i 5 miljun ewro li qed ikunu kofinanzjati mill-programm ta’ fondi strutturali g[al Malta 2007-2013. Minbarra t-tisbi[ fiz-zona, se ji]diedu l-parke;; u l-ispazju g[ar-rikreazzjoni tal-pubbliku.

Mill-pro;ett se jgawdu wkoll l-operaturi ta’ stabbilimenti turisti/i u stabbilimenti o[ra. Igawdu wkoll proprjetarji ta’ lane/ u sajjieda li jsor;u fil-yacht marina jew fil-port.

Ir-ritratt juri impressjoni artistika ta’ parti mill-pro;ett.

It-triq li tag[ti g[ad-Dwejra

G[awdex 27

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

Tnaqqis fit-taxxa – xog[ol ta’ kwalità og[la Tonio Mercieca – A&M printing – Il-Qala

Bl-g[ajnuna fl-investiment ]ied il-produzzjoni Horace Vella - bidwi

G[andi r-raba’ lejn in-na[at ta’ San Raflu f’Ta’ Ker/em.

Bil-mi]ura 121 jien stajt nag[mel dan l-investiment ta’ 52 pannella biex intaffi mill-ispejje] b’[amsa u sebg[in fil-mija (75%) talkonsum tad-dawl.

Bl-ener;ija tax-xemx, dawn il-pannelli jipprovdu provvista elettrika g[allb]onnijiet fl-g[elieqi.

Investejna wkoll f’magna li t[awwel ix-xtieli, naqqasna l-[in tax-xog[ol bin-nofs u b’hekk naqqasna [afna tbatija. B’din issistema, ]diedet sewwa lproduzzjoni tat-tadam.

Investiment ie[or g[amilnieh fil-Fertigation System. Din is-sistema tikkontrolla l-[in tal-ilma g[at-tisqija u tikkontrolla lfertilizzant u permezz tag[ha niffrankaw il-[ela tal-ilma u nag[tu l-fertilizzant bil-qies.

Fl-istess [in ti]died ilproduzzjoni g[ax min[abba l-kompetizzjoni li g[andu lbidwi, jista’ jkollu introjtu a[jar. Is-sistema ta[dem b’mod kompjuterizzat u jkollha kollox programmat.

Il-Gvern jo[ro; [amsin fil-mija tal-ispejje] u [amsin o[ra [ri;niehom a[na. Ilmagna li t[awwel ix-xtieli tat-tadam tifrex ukoll ilplastik u l-pajpijiet biex wara t[awwel. Mill-kalkoli, tag[mel madwar tlett elef xitla kull sieg[a. M’hawnx magna o[ra b[alha b[alissa.

Ir-raba’ ilu fil-familja, jintiret minn ;enerazzjoni g[al o[ra. Illum itteknolo;ija qed ittaffi ttbatija li kellu l-bidwi dari.

Kieku ma jkunx hekk, ittendenza hi li wie[ed jaqta’ qalbu u jsib mod ie[or kif jaqla’ l-g[ajxien tieg[u.

Il-bidwi jrid jikkompeti ma’ diversi fatturi, b[attemp li f’[akka t’g[ajn jista’ jeqridlek kollox, b[alma ;ara dan l-a[[ar fis-serer tieg[i meta n[akmu minn tromba tar-ri[.

Hemm imbag[ad il-mard u l-kompetizzjoni talimportazzjoni. I]da skemi b[al 121 jg[inuk biex tinvesti u tkabbar ilproduzzjoni.

Fuq kollox, jinkora;;uk tkompli ta[dem ir-raba’.

Diversi in/entivi jinkura;;uk biex tinvesti

Raymond Attard – Sid il-kumpanija RA Products fix-Xewkija

Il-kumpanija kienet tieg[i u ta’ [ija sakemm kul[add qabad linja g[alih.

Jien ridt nag[mel xi [a;a o[ra fil-qasam tal-manifattura tal-bricks u ta’ affarijiet differenti.

Jekk tibqa’ tag[mel l-istess [a;a, ti;i qisek b[al mara taddar li dejjem issajjar l-istess platt. G[aldaqstant, ridt nu]a l-istess ri]orsa, l-istess impjegati, anzi n]id mag[hom, u no[loq xi [a;a ;dida.

Ridt nisma’ dak li jridu lkonsumaturi tieg[i u nag[tihom prodott li jissodisfahom skont l-esi;enzi tag[hom.

B’hekk, awtomatikament, insa[[a[ il-prodott innifsu g[ax ming[ajr il-klijent ma inti xejn.

Jekk se tordna prodott minn barra, trid tistenna li jimtela’ container u li dan jitlaq minn barra u jasal Malta.

Dan barra li mhux dejjem ikun possibbli li wie[ed jimmodifika l-prodott skont ixxewqa tal-klijent. Ji;ik og[la

wkoll g[ax il-[las tal-vja;; irid jinqasam fuq il-prodott.

G[andi diversi [addiema G[awdxin mieg[i u billi g[adni kif fta[t Malta wkoll, g[andi ]ew; impjegati Maltin.

Sibt diversi in/entivi fosthom tal-Malta Enterprise li tag[ti g[ajnuna fuq il-biljetti talGozo Channel u tad-diesel li permezz tag[ha jing[ataw flus lura biex tkun tista’ tikkompeti mal-Malti.

Ilna na[dmu fil-qasam tal-istampar g[al dawn la[[ar 30 sena, mill-1980. Beda missieri u issa qed na[dem f’dan il-qasam jien ukoll. Bdejna millewwel bis-sistema offset u konna l-ewwel stamperija f’G[awdex li ;ibna sistema kompjuterizzata, u s-sitt kumpanija jekk tikkunsidra lil Malta.

Biex ta[dem trid dejjem i]]omm il-pass mali]viluppi f’dan is-settur u l-makkinarju hu indispensabbli biex mhux biss jiffa/ilita x-xog[ol i]da biex ir-ri]ultat finali jkun l-a[jar possibbli u professjonali. B’dan il-mod dejjem tkun tista’ tikkompeti fis-suq.

Re/entement [adna grant ta’ 60 fil-mija tnaqqis fit-taxxa biex nixtru magna li titni. Magna li hi parti mill-katina biex isir xog[ol fuq kotba, magazines, fuljetti u affarijiet o[ra.

Din l-iskema serviet biex tg[in lin-negozju medju b[alma hu tag[na biex itaffi ftit mill-ispejje], b’mod partikulari meta tkun se tinvesti f’xi tag[mir li jiswa ammont konsiderevoli ta’ flus.

Bi//erija ;dida ssarraf f’anqas tbatija Michael Tabone, li jirrappre]enta lill-G[awdxin fil-kooperattiva ta’ dawk li jrabbu l-majjali Fil-bi//erija ta’ G[awdex sar xog[ol infrastrutturali li kien jinkludi estensjoni tal-bini u ristrutturar tal-parti l-qadima. :ew mg[oddija servizzi ;odda u kien stallat apparat ;did li nxtara b[ala parti minn dan il-pro;ett biex illum din il-bi//erija qed toffri fa/ilitajiet mill-aktar moderni u a;;ornati u b’hekk qed topera skont standards Ewropej.

Ir-ra[[ala G[awdxin issa qed ji;u provduti b’fa/ilitajiet i;jeni/i u servizzi mill-aqwa f’G[awdex stess fejn ilbhejjem li jrabbu jg[addu minn pro/ess kontrollat u ji;u maqtula u preparati g[addistribuzzjoni fil-[wienet.

Nirringrazzjaw [afna lillMinistru g[al G[awdex g[ax hi kienet tilqag[na, titkellem mag[na u fehmitna meta qaltilna li f’G[awdex kien hemm b]onn bi//erija ;dida.

G[enitna [afna u fil-fatt, ilbi//erija saret mill-;did. Issa g[andna bi//erija b’teknika moderna kif g[andu jkun.

Issa l-kwalità tal-majjal, min[abba l-mod kif qed jinqatel, qed to[ro; ferm a[jar, anzi, perfetta. Il-prodott tjieb u kul[add kuntent bih.

Tal-[wienet re;g[u bdew jordnaw il-majjal lokali u ddomanda g[alih ]diedet minkejja li fet[u supermarkets o[ra G[awdex li qed ibig[u majjal ta’ Malta lest ippro/essat u ppakkjat.

Issa ilna madwar sena u mexjin sewwa [afna. A[na nfornu lil G[awdex u jekk ikun hemm ftit ]ejjed, inni]]luh Malta, i]da jin]el mejjet. Qabel ma fet[et il-

13 minnhom huma membri tal-kooperattiva.

Dan ix-xog[ol jinvolvi [afna tbatija. Kuljum trid tag[mel xi [a;a fir-razzett.

bi//erija l-;dida konna rridu nni]]lu l-bhejjem [ajjin Malta biex jinqatlu filbi//erija Malta.

Kieku ma fet[itx, ng[id li ftit kienu jkunu dawk li jibqg[u jrabbu f’G[awdex g[ax l-iskari;;i kienu kbar.

Kien hemm involuti spejje], sogru u [ela ta’ [in.

F’G[awdex hemm madwar 15 jew 16-il permess g[al persuni biex irabbu l-majjali.

Trid tag[lef, tnaddaf tie[u [sieb it-tag[mir, tag[ti l-kura li jkollhom b]onn, b’mod partikulri ]-]g[ar, u xog[ol ie[or ta’ manutenzjoni.

Kollox jiddependi minn kemm ikollok kwota, ji;ifieri n-numru ta’ majjali.

Aktar ma jkollok, aktar g[andek xog[ol. G[allinvestiment, aktar ma jkollok, aktar a[jar, i]da mbag[ad, ovvjament, ji]died ix-xog[ol.

Jekk ikollok ftit, tista’ tie[du b[ala passatemp jew part-time. Illum hemm iddixxiplina u trid i]]omm rekords tal-bhejjem. Kollox regolarizzat, mill-g[alf g[al medi/ina, u wkoll minn fejn tie[u d-demel prodott.

I]da dan hu tajjeb g[ax jassigura li l-prodott finali jkun l-a[jar u l-aqwa la[am tal-majjal fis-suq.

Triq ;dida, negozju akbar Joseph Attard – Proprjetarju ta’ The Boathouse Restaurant – Ix-Xlendi Fir-rigward tat-triq il-;dida li twassal g[axXlendi, in[oss li din g[enet spe/jalment biex min ikun ;ej ix-Xlendi jibda ]-]jara fuq nota po]ittiva. Ir-ristorant tieg[i, The Boat House, ilu miftu[ ftit i]jed minn

sentejn u fta[t in-negozju meta t-triq kienet g[adha mag[luqa.

Dak i]-]mien kul[add kien igorr i]da llum pattejna g[ax qed ji;u i]jed nies ixXlendi u dan issarraf f’aktar negozju.

28

-

1

1

, 10 ta’ Frar, 2013

Elezzjoni :enerali 20 3

Il {add

Elezzjoni :enerali 20 3

IT-TLIETA, 5 TA’ FRAR QALB IL-FAMILJA – In-Naxxar

IL-{AMIS, 7 TA’ FRAR Diskussjoni FUTUR FIS-SOD – {a]-}ebbu; IL-{ADD, 3 TA’ FRAR MASS MEETING – Il-Mosta

mill-album tal-kampanja elettorali

IL-:IMG{A, 8 TA’ FRAR Diskussjoni INT U L-KANDIDATI – {al Luqa

IL-{ADD, 3 TA’ FRAR QALB IN-NIES – I]-}urrieq IT-TLIETA, 5 TA’ FRAR Diskussjoni FUTUR FIS-SOD – {‘Attard

IT-TNEJN, 4 TA’ FRAR INT U L-KANDIDATI – {al G[axaq

L-ERBG{A, 6 TA’ FRAR Diskussjoni BIL-FATTI F’IDEJNA – Ix-Xewkija

IS-SIBT, 9 TA’ FRAR MARATONA :BIR TA’ FONDI – Dar ?entrali PN

29

30

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

Internazzjonali

L-ISTATI UNITI

Il-Grigal tal-pajji] ma[kum mill-borra

Persuna maqbuda fil-maltempata tal-borra li b[alissa qed ta[kem Boston, Massachusetts, u parti o[ra fil-Grigal tal-Istati Uniti (Ritratt> Reuters)

L-ITALJA

Bejg[ di]astru] Skont /ifri uffi/jali, l-2012 kienet l-ag[ar sena f’dak li hu bejg[ g[al dawn l-a[[ar 50 sena.

Dan jirri]ulta minn /ifri ma[ru;in millConfcommercio, f’rapport dwar ix-xiri millkonsumaturi Taljani. Skont it-tbassir, anki din

is-sena mhux se tkun wa[da tajba, b’ri]ultati simili g[al dawk tal-2012.

Skont il-Confcommercio, f’kull qasam talkonsum kien irre;istrat tnaqqis matul l-2012, bl-akbar tnaqqis ikun irre;istrat fil-qasam talkomunikazzjoni u tal-vja;;i u l-btajjel.

IL-BEL:JU

Ji;;arraf ajruplan f’Charleroi Ajruplan ]g[ir talpassi;;ieri, ilbiera[ i;;arraf fl-ajruport ta’ Charleroi, bilkonsegwenza li dan l-ajruport internazzjonali li jintu]a minn linji low-cost, kellu jing[alaq g[al xi ]mien u ttitjiriet diretti g[al dan lajruport intbag[tu lejn dawk ta’ Liege u Brussell.

Fl-in/ident, [ames persuni tilfu [ajjithom.

L-ajruplan, tat-tip Cessna, jidher li kellu xi problemi hekk kif telaq mill-ajruport u kien qed jirritorna biex jag[mel in]ul tal-emer;enza.

Imma hekk kif mess l-art, inqaleb u tfarrak.

Skont il-media Bel;jana, dawk abbord kienu jinkludu tlett itfal ]g[ar, ommhom u nannuhom, u kienu kollha /ittadini Bel;jani minn Uccle. Intqal li fil-[in talin/ident, il-kundizzjonijiet tat-temp ma kinux mill-a[jar.

L-ajruport ta’ Charleroi re;a’ nfeta[ aktar tard ilbiera[.

L-ajruport ta’ Charleori hu t-tieni ajruport internazzjonali tal-Bel;ju wara dak ta’ Zaventem, u b[alissa hemm il-btajjel taliskola fil-Bel;ju, u s-soltu 140,000 persuna ju]aw dan lajruport f’dawn il-;ranet.

Il-Grigal tal-Istati Uniti u parti mil-Lvant tal-Kanada, matul il-;urnata tal-biera[ kienu ma[kumin minn maltempata qalila tal-borra li wkoll ikkaw]at xi vittmi, kif ukoll [arbtet it-trasport.

Massachusetts, Rhode Island, New York, Connecticut u Maine kienu kollha fi stat ta’ emer;enza, ilbiera[, bil-miljuni tarresidenti ta’ hemmhekk imwissija biex jibqg[u ;ewwa. F’Massachusetts, ilGvernatur sa[ansitra waqqaf temporanjament l-ivvja;;ar mhux-essenzjali fit-toroq ewlenin, u fi New England, din il-maltempata qed titqies b[ala l-ag[ar li qatt kien hemm g[al [afna snin.

Min[abba din ilmaltempata kbira tal-borra, kien hemm aktar minn 4,300 titjira li kellhom jit[assru lejn l-ajruporti internazzjonali ta’ New York, u s-servizz bilferrovija kien kwa]i mwaqqaf

g[al kollox fit-Tramuntana tal-belt.

In-nies fi New York ukoll kienu mwissijin biex jevitaw l-ivvja;;ar ta’ kull tip, kif ukoll biex ja[]nu l-ikel g[al dawn il-;ranet min[abba lmaltemp li qed jaffettwa 25 miljun persuna fir-re;jun.

Dan, apparti li l-maltemp wassal g[al qtug[ kbir filprovista tal-elettriku.

Impjant nukleari f’Massachusetts ukoll spi//a bla provista tal-elettriku u kellu jag[laq; i]da l-uffi/jali wissew li ma kienx hemm periklu g[all-popolazzjoni.

Il-kosta Kanadi]a malO/ean Atlantiku ukoll qed tin[akem minn dan ilmaltemp, u Ontario kienet miksija borra, u tal-anqas tliet persuni mietu f’dan il-post.

Skont it-tbassir tat-temp, dan il-maltemp mistenni jikkaw]a 90 /entimetru ta’ borra f’xi postijiet, b’ri[ ta’ 120 kilometru fis-sieg[a.

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

Internazzjonali

31

IS-SIRJA

Pi] kbir fuq il-Libanu Diversi pajji]i ;irien talLibanu jinsabu ta[t pressjoni kbira min[abba dak li qed ji;ri fis-Sirja, partikularment min[abba l-ammont kbir ta’ refu;jati li qed jaqsmu lfruntiera.

Fil-Libanu di;à hemm 260,000 refu;jat, lekwivalenti ta’ 6.5 fil-mija tal-popolazzjoni, u nNazzjonijiet Uniti qed twissi li aktarx il-Libanu se jkollu jie[u mi]uri drasti/i biex ila[[aq mas-sitwazzjoni.

B’kollox, in-Nazzjonijiet Uniti tqis li madwar 3,000 refu;jat mis-Sirja qed jaqsmu lejn il-Libanu kuljum, u anki n-Nazzjonijiet Uniti ma tistax tla[[aq ma’ dan l-ammont.

Ninette Kelley, ir-

rappre]entant tal-UNHCR filLibanu, qalet li se tibda [idma g[al sitwazzjoni fejn ma jkunx jista’ jinstab kenn g[al dawk li qed jaqsmu. La;enzija tan-Nazzjonijiet Uniti inkarigata mir-refu;jati qalet li lestiet pjani g[al ]ew; kampijiet tar-refu;jati, imma trid il-permess tal-Gvern Libani] biex tibda tibnihom.

Imma l-Libani]i huma m[assbin minn dan peress li leluf kbar ta’ refu;jati Palestinjani li kienu [arbu mill-I]rael, kellhom rwol ewlieni fil-gwerra /ivili twila li kienet [akmet il-Libanu.

Barra minn hekk, filkoalizzjoni tal-Gvern hemm diversi alleati tas-Sirja, fosthom il-{e]bollah.

FRANZA> L-a[[ar irtokki lill-wi// tar-Re tal-Karnival bi t[ejjija g[all-parata tal-Karnival ta’ Nizza. Il-129 edizzjoni tal-Karnival ta’ Nizza fil-15 ta’ Frar u jkompli sas-6 ta’ Marzu.

(Ritratt> Reuters)

L-ITALJA

Il-Kavallieri ta’ Malta ji//elebraw id-900 anniversarju Il-Kavallieri ta’ Malta taw bidu g[al /elebrazzjonijiet f’Ruma biex ifakkru d-900 sena minn mindu n[olqot din lordni. Din hi wa[da mill-ftit ordnijiet tax-xorta tag[ha li n[olqu fil-Medju Evu u g[adhom je]istu, u llum il;urnata hi organizzazzjoni umanitarja ewlenija.

L-Ordni kienet ing[atat g[arfien uffi/jali mill-Papa Paschal II, fi Frar

tal-1113.

Matul il-;urnata tal-biera[ saret Quddiesa spe/jali fil-Vatikan, li tmexxiet mill-Papa Benedittu XVI, u g[aliha attendew 1,000 membru talOrdni minn madwar id-dinja.

L-Ordni b[alissa tinsab ta[t ittmexxija tal-Gran Mastru Matthew Fisting, li hu Ingli]. Hu j]omm ilkariga g[al g[omru.

B’kollox, fl-Ordni hemm 13,500 membru, li minnhom 4,500 marru Ruma fi tmiem il-;img[a g[a//elebrazzjonijiet.

F’kummenti lill-media, Festing qal li r-ra;uni g[aliex l-Ordni kampat dawn is-snin kollha kienet g[aliex ilKavallieri warrbu x-xwabel u adottaw l-g[odda biex jikkumbattu l-mard u lfaqar madwar id-dinja. I]da l-Ordni

baqg[et tag[mel dak li dejjem g[amlet tul dawn id-900 sena – baqg[et tie[u [sieb il-morda.

Il-kwartieri ;enerali tal-Ordni – li kienet bba]ata f’Malta, li, i]da tke//iet minn Napuljun – jinsab f’palazz antik fil-kapitali Taljana.

Illum il-;urnata, l-Ordni tmexxi sptarijiet u [idma umanitarja f’120 pajji].

6

32 Ittri lill-Editur

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

pa;ni opinjoni tal-qarrejja

Eva lil Adam Tikka tajtek u sfrattajtek tikka tajtek u t[ajjint x’kont tag[mel kieku kellek i]jed minn dak li int!

Jien naf ’l int ridtha, fittixtha u sibtha.

Jien naf li g[amiltek kuntent Jien naf li [abbejtha lil Tikka iss’ib]a’ g[alija, attent.

Dik tikka tiswa [afna tiswa ferm aktar mill-kliem dik Tikka tassew tikka tiswa l-pa/i u s-sliem.

PHILIP CASSAR I]-}urrieq

Il-Ba]ilika Kolle;;jata ta’ Santa Elena f’Birkirkara Sur Editur, Il-festa parrokkjali ti;i darba f’sena u tinvolvi [afna spejje] i]da ftit jag[tu ka] talmaintenance kbira li jkollha b]onn knisja kbira b[al dik ta’ Birkirkara.

G[alhekk obbligati lejn isSur Manuel Sammut, Prokuratur tal-Ba]ilika, u lmara tieg[u, li jiddedikaw il[in liberu tag[hom g[allknisja tag[na.

Dan l-a[[ar Manuel Sammut spi//a mix-xog[ol tieg[u ta’ manager tal-HSBC u g[alhekk iddedika l-[in tieg[u kollu biex jie[u [sieb

it-tempju tag[na.

Dan jag[mlu gratis, grazzi g[all-flus li jo[ro; g[allispejje] li jsiru, grazzi wkoll g[all-g[aqda {bieb tatTempju li tg[in bl-offerti tag[ha.

Grazzi wkoll lil dawk li jattendu kull [mistax nhar ta’ Sibt filg[axija g[al serata familjari li ssir fi/-/entru parrokkjali b’risq l-ispejje] me[tie;a fix-xog[ol li dejjem jinqalg[u fil-Ba]ilika tag[na.

Veru li l-Mulej ma jitlaq qatt lill-Knisja tieg[u.

Is-silenzju ta]-]eloti Sur Editur, Minn ftit tas-snin ’l hawn f’Malta kellna /erta g[ajta favur accountability, trasparenza u l-ambjent.

Fl-istess [in [afna tkellmu kontra l-ineffi/jenzi. Dan birra;un g[aliex il-konsegwenzi ta’ dak li jsir [a]in iridu jintrefg[u minn kul[add. {afna kienu jiktbu dwar dan b’/ertu qilla fil-gazzetti jew jitkellmu fuq il-mezzi tax-xandir.

O[rajn kienu jag[mlu lkonferenzi spe/jalment dwar kwistjonijiet ambjentali. Issa kellna l-pro;ett dag[wa li jrid

Sur Editur, G[al rimarka ta’ ;urnalist li l-Ministru Tonio Fenech kien qal li ma tistax tibni ]ew; tankijiet enormi tal-gass fuq art radam bla ma tonfoq il-miljuni biex issa[[a[ha Joseph Muscat irrimarka li “forsi lil Tonio Fenech kienet dehritlu l-Madonna”.

Din risposta inkredibbli u arroganti.

L-g[ada, i]da, Joseph Muscat qal li dawk it-tankijiet setg[u jinbnew x’imkien ie[or. Dak ippjanar! U dan qed nitkellmu fuq nefqa ta’ mijiet ta’ miljuni ta’ ewro.

Forsi Muscat [are; b’din is-soluzzjoni wara li kien dehrlu lan;lu! Le mhux An;lu Farrugia g[ax dak ma jridx jaf bih aktar.

Jekk intuh i/-/ans dan Joseph Muscat mhux biss ida[[alna ;o [ajt i]da jitfag[na mill-irdum g[al isfel.

J. FALZON

Il-Mosta

accountability, ineffi/jenzi u ambjent issa se jag[lqu [alqhom dwar din il-proposta oxxena allura jien l-ewwel wie[ed nibda biex nemmen li dawk i]-]eloti kellhom a;enda politika parti;jana.

Kienet inti]a biss biex ittellef lill-Gvern Nazzjonalista forsi biex ma jil[qux isiru /erti affarijiet [alli mbag[ad flokhom isiru dawk li jkun jaqbel lilhom! ’Il quddiem, imbag[ad, wie[ed jag[raf a[jar kif g[andu jimxi mag[hom.

CH. FARRUGIA Il-Mosta

Fenech Adami minn Birkirkara u Kastilja qatt ma jara!

Sur Editur, Hekk kienet tinki bil-le[en wer]ieqi tag[ha wa[da bejjieg[a fuq il-monti li kienet tarma fi Strada Merkanti qrib il-pjazza ta’ San :wann filBelt.

U dan meta l-PN kellu l-ma;;oranza assoluta mieg[u.

Ftakart ukoll meta aktar lura fi]-]mien, meta lLabour kien [a l-gvern fl-1971, kienu jg[idulna b’enfasi li dak is-seklu g[alihom. Ji;ifieri kienu jippretendu 30 sena ta’ gvern bla waqfien.

Kienu jirrepetulna wkoll b’insistenza li “hemm fuq ma tarawhx aktar”.

Dan id-diskors ma kinux jg[iduh sempli/i partitarji laburisti biss i]da kienu jirrepetuh kandidati u esponenti ewlenin tal-Partit Laburista.

Dik arroganza!

Ftakart f’dan kollu g[aliex issa qed i]]ar]ar lg[ajta persistenti ta’ laburisti u ta’ o[rajn li l-PN ilu wisq fil-gvern.

Li hu ]gur hu li huma g[adhom m’ilhomx bi]]ejjed fl-Oppo]izzjoni. Dan qed ng[idu g[aliex baqg[u l-istess u ma g[arfux japprofittaw ru[hom mi]-]mien misluf lilhom.

MARIO BORG Il-{amrun

Il-family silver

JOHN TONNA Sur Editur, Birkirkara

Dehriet

jag[mel Joseph Muscat bilbini ta’ power-station o[ra u donnu li dawn i]-]eloti li semmejt immutaw.

G[aliex dan il-pro;ett talLabour, barra li g[andu ddnub tan-nisel (m’g[andniex b]onnu), qed ikun imbuttat b’mod li jevita [afna kontrolli fosthom finanzjarji, ta’ sigurtà, ta’ trasparenza, ta’ buon sens ekonomiku u ta’ impatt ambjentali u so/jali.

Insomma jidher li se jg[addi bir-romblu minn fuq kollox u minn fuq kul[add.

Jekk dawk li fil-passat [ambqu tant fuq trasparenza,

Bl - akbar fa/ilità l Labour [abbrilna l privatizzazzjoni tas - settur bl - akbar importanza strate;ika, ji;ifieri dak tal produzzjoni tal - ener;ija elettrika .

Kul[add jaf x ’ kienet il po]izzjoni tal - Labour fir rigward tal - privatizzaz zjoni tat - Tarznari .

Joseph Muscat innifsu kien mar f ’ Ra[al :did jipprotesta flimkien mal GWU dwar dan .

Dakinhar kien hemm ukoll Alfred Sant u Karmenu Mifsud Bonnici biex it - tnejn juru l - g[adab tag[hom kontra dik il -

privatizzazzjoni .

L - istess kien g[amel il Labour meta kien ;ie privatizzat l - Ajruport Internazzjonali ta ’ Malta .

Niftakar lid - Deputat Laburista George Vella jeqred li konna qed inbieg[u l - family silver .

Issa, bil - maqlub, l - istess Partit Laburista qed jimbotta ’ l quddiem il privatizzazzjoni ta ’ dan l aktar servizz strate;iku mill - barranin .

Dak hu t - terremot ta ’ Joseph Muscat . Se jifqa ’ lill-pajji] u se jda[[lu ;o [ajt!

J. BUSUTTIL Il-Mosta

Whistle-blower

Sur Editur, Joseph Muscat, kull tant ]mien, jifta[ [alqu dwar ilWhistle Blowers Act. Dak messu irsista g[alih fil-perjodu 1996 – 1998.

Dak i]-]mien di;a kellu /erta influwenza fil-Partit Laburista u anke mal-Prim Ministru Alfred Sant.

Xejn xejn forsi kieku dak l-Att kien fis-se[[ dak i]]mien konna niffrankaw liskandlu ta’ dawk li riedu jbieg[u b’kemm jiswew b’miljuni ta’ ewro f’bini lillGvern Laburista.

Bini li ma kienx addattat g[all-iskop li kien se jinxtara g[alih u li kellu b]onn aktar xog[ol biex jitran;a.

M. AGIUS Ra[al :did

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

Ittri lill-Editur

33

PL- Bateman> kapitlu 2^ Il-power Sur Editur, Kont ktibtlek (il-mument, 9 ta’ Jannar, 2011) dwar ilkampanja twila u qalila ta’ Joseph Muscat u l-Partit Laburista kontra l-kumpanija BWSC li reb[et il-kuntratt tal-estensjoni tal-power station ta’ Delimara u dwar il-kampanja ta’ simpatija kbira lejn il-kumpanija telliefa I]raeljana ta’ Bateman li wkoll saret minna[a tal-Partit Laburista.

Il-kampanja tal-PL kontra BWSC kienet tinkludi gideb u tixwix u kienet baqg[et g[addejja minkejja li inkjesta ta’ [dax-il xahar s[a[ millAwditur :enerali u st[arri; ie[or mill-Unjoni Ewropea kienu sabu li kollox kien sar kif suppost.

F’dik l-ittra tieg[i ta’ sentejn ilu jien kont ktibt dwar l-isforzi kbar, u[ud minnhom xejn korretti, li kienu saru minn Bateman biex jinfluwenzaw l-affarijiet favur tag[hom.

Kien [are; li l-PL kellu kuntatti tajbin ma’ Bateman u li Joseph Muscat innifsu kien qajjem il-kwistjoni f’laqg[a li kellu malAmbaxxatur I]raeljan.

F’dik l-ittra tieg[i, jien kont ktibt li l-poplu Malti kellu dritt ikun jaf x’seta’ kien l-

interess tal-Partit Laburista li jispara bl-addo// fuq ilBWSC filwaqt li juri simpatija mal-kompetituri Bateman li, wara kollox, kellha offerta li kienet 296 miljun ewro og[la minn dik tal-BWSC. Kieku ttie[det kienet tfisser li konna ne[lu 30 miljun ewro aktar kull sena fit-t[addim tag[ha u allura kien ikollna tariffi ferm og[la.

Issa qam il-ka] talproposta-gimmick ta’ Joseph Muscat li jrid jibni power station o[ra f’Delimara b’teknolo;ija b[al dik li kienu offrew Bateman. Power station li fir-realtà m’g[andniex b]onn.

Il-Labour ippre]enta pjani ba]wija b’kalkoli ta’ spejje] ]baljati bil-kbir (200 miljun ewro anqas). Ippre]entaw proposti ta’ bini ta’ strutturi tal-azzar enormi (tankijiet) fuq art radam.

Di;a jidher /ar li jekk din ilproposta sse[[, fit-tul ta]]mien se tneffaqna miljuni kbar ta’ ewro ]ejda u bla b]onn. Dan di]astru m[abbar bil-quddiem.

I]da l-isba[ wa[da hi li filpre]entazzjoni tal-Labour stess [are; /ar li l-or[os sistema hi dik li ilu jressaq il-Gvern Nazzjonalista ji;ifieri li nu]aw il-gas pipeline.

Jonqsu r-riklami

Sur Editur, Nhar it-Tnejn 21 ta’ Jannar fil-Programm TVAM fuq il-PBS kien hemm Saviour Balzan. F’[in minnhom Balzan kien qed jitkellem fuq il-korruzzjoni u f’dak il-kuntest qal li meta l-gazzetta tieg[u tiffoka fuq /erti su;;etti r-riklami jieqfu.

Jien fhimt li Balzan ried jg[id li meta tirfes il-kallijiet ipattuhielek billi jwaqqfulek irriklami.

Mela skont dak il-kejl ta’ Saviour Balzan mo[[i mistrie[ mill-PN u mill-Gvern Nazzjonalista g[aliex in-nuqqas ta’ riklami fuq il-gazzetti u fuq l-istazzjonijiet tar-radju u tat-TV tal-PN ifisser li Gvern Nazzjonalista ma g[amel kompromessi ma’ [add, ma be]ax jirfes kallijiet u allura pattewhielu!

Bil-kejl ta’ Balzan jo[ro; ukoll li l-PN u lgvern tieg[u huma l-aktar organizzazzjonijiet nodfa f’Malta.

F. XERRI

{al Tarxien

Imma l-Labour jibqa’ jimbotta l-proposta mi;nuna tieg[u. Dan b[al meta l-Labour ried ine[[i l-VAT u Joseph Muscat kien qal li jag[mluha ji;ri x’ji;ri. U ne[[ewha. U ;ara tafx!

Il-poplu qed jinduna wkoll li meta partit g[al darba darbtejn jimbotta ’l quddiem proposta li ma tkunx l-aktar wa[da vanta;;ju]a (g[all-poplu) anzi bil-maqlub tinvolvi [afna aktar spejje] xi [a;a mhux sewwa jkun hemm.

Dan ikompli ji;i konfermat g[aliex il-proposta laburista hi mg[addsa f’nuqqas ta’ trasparenza.

Barra minn hekk donnu li a;enziji b[all-MEPA li qeg[din hemm bil-li;i biex i[arsu s-sa[[a ta/-/ittadin se jg[addu minn fuqhom birromblu.

Kultant nikkritikaw lilLabour li [ela s-snin flOppo]izzjoni. Jien na[seb li f’dan il-ka] ji;ifieri mis-sena 2010 ’l hawn il-kuntatti tajbin tal-Labour ma waqfu qatt.

Issa jekk b’din il-[idma kollha l-Labour ma [ari;x bi proposti validi jew le, dik ]gur kwistjoni o[ra. U anke hawn wie[ed irid jistaqsi validi jew vanta;;ju]i g[al min?

JOHN MUSCAT

{al Luqa

L-aktar power station nadifa - Babel Sur Editur, Konvint li l-proposta tal - Labour g[all - bini ta ’ power station ;dida f ’ Delimara se tkun l - aktar proposta nadifa u tajba g[all ambjent . Dan g[ax ma tistax isse[[; mhux se ta[dem g[ax hi pro;ett fa]ull .

Niftiehmu a[jar… mhux ma jistax jinbena . Anke t - torri ta ’ Babel kien inbena i]da ma kienx sostenibbli . Hekk hi l - power station tal - Labour — Torri ta ’ Babel .

Lanqas x ’ sar fil - workings kummissjonati minnhom stess ma jafu x ’ sar .

Konrad Mizzi qal fi programm televi]iv li /-/ifra ta’ 9c4 kull unit lanqas biss tinkludi lprofitt li jrid jag[mel il-privat.

Imma, qabel, il-Labour kien qalilna li r-rata ta’ 9c4 kienet se tkun ir-rata li konna se n[allsu permezz tal-power station ;dida.

JOE CARUANA

Il-Mosta

of incumbency mill-Kunsill Lokali ta’ Marsaskala Sur Editur, Nhar is-Sibt 12 ta’ Jannar 2013, mort g[al ikla organizzata mill-Kunsill Lokali ta’ Marsaskala filLukanda Sensi li tinsab filBajja ta’ San Tumas.

L-ikla kienet ming[ajr [las u kien hemm numru ta’ nies ;mielhom, ’il fuq minn mija u [amsin ru[.

Propjament din l-ikla, li [adet [siebha s-Sinjura Carmen Fearne, li hi kunsilliera fil-Kunsill Lokali ta’ Marsaskala, kellha tkun g[all-anzjani li jg[ixu wa[edhom.

B[as-soltu kien hemm ta[lita nobis, altru milli g[all-anzjani single.

Jiena armla u kburija ng[id li jiena g[andi twemmin nazzjonalista, imma miniex proud u mmur fejn jistidnuni, iktar u iktar meta l-[ar;iet ikunu b’xejn jew bi ftit flus.

Dan il-Kunsill, permezz tas-Sindku, dejjem sostna li fil-[idma tal-kunsill m’hemmx a[mar u blu, imma l-kunsill hu ta’ kul[add. U jiena g[alhekk g[a]ilt immur g[ax din ma kinitx xi attività ta’ partit politiku.

Ma kienx jonqos li jidher is-Sindku attwali, is-Sur Mario Calleja jifra[, jitg[annaq u jie[u b’idejn kul[add. Donnu kien qisu xi president tal-Amerika.

Mhux hekk biss imma tkellem u tkellem b’mod politiku, altru milli l-Kunsill hu ta’ kul[add. Kien ftit ma[nuq g[aliex qal li peress li qieg[ed ukoll jikkontesta mhux biss g[all-elezzjonijiet

tal-kunsilli lokali imma wkoll mal-Partit Laburista flelezzjoni ;enerali fuq il{ames Distrett, qed ikollu [afna x’jag[mel.

Jidher /ar li din l-ikla serviet g[all-kampanja personali tieg[u g[allelezzjonijiet tal-kunsilli lokali. Dan ma kienx bi]]ejjed g[aliex f’[in minnhom dehru de[lin fissala tal-ikel, kandidati laburisti, jitkellmu u jie[du b’idejn in-nies.

G[araft tnejn minnhom, lil Helena Dalli u lit-tabib Chris Fearne li ji;i t-tifel ta’ Carmen Fearne.

Kien hemm nies o[rajn imma ma kontx naf min huma; naf biss li ma rajt lil [add min-na[a tan-nazzjonalisti. U dan sew? Qg[adt kwieta ng[id bejni u bejn ru[i mank kien hemm kunsillier tal-PN g[ax ]gur kont ni;bidlu l-attenzjoni li dawn il-kandidati laburisti ma kienx posthom f’dik l-attività.

Qieg[da nikteb din l-ittra forsi anke min-na[a tal-Partit Nazzjonalista jaraw jistg[ux isiru dawn il-[ni]rijiet f’attività tal-Kunsill. Jekk hux sew f’attività lokali talkunsill ji;u mistiedna kandidati laburisti u minn min kienu mistiedna.

Jiena tkellimt ma’ nies li huma inti]i u qaluli li dawn laffarijiet ma jistg[u isiru.

Jiena, ng[id g[alija mhux se nafda aktar la lis-Sinjura Carmen Fearne u wisq aktar lis-Sindku ta’ Marsaskala, isSur Mario Calleja.

IMWE::A’

Marsaskala

34 Ittri lill-Editur

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

Privatizzazzjoni

Jitpaxxew u jpaxxu Sur Editur, Nhar it-Tnejn filg[axija 14 ta’ Jannar 2013 fuq l-istazzjon nazzjonali, waqt il-programm Close Up, wie[ed millkelliema ikkummenta li l-pjan tal-Labour Party g[all-bini ta’ power-station ;did qieg[ed hemm biex jitpaxxew erba’ kuntratturi!

U jien in]id li dawk l-erba’ kuntratturi li jitpaxxew imbag[ad ikunu obbligati li jpaxxu lil min paxxa lilhom!

JOE BONELLO

Il-Qawra

Fat cats — fat sharks Sur Editur, Darba, Alfred Sant, g[aliex f’maratona ta’ ;bir il-Partit Nazzjonalista kien ;abar aktar flus mill-Partit Laburista, kien qal li dak kien ;ara g[aliex il-PN g[andu mieg[u lillfat cats.

B’dawk il-miljuni ta’ ewro li qed jonfoq issa fil-kampanja elettorali, nasal ng[id li l-Labour g[andu mieg[u fat elephants jew a[jar fat sharks.

MARK BORG

{al Tarxien

Star candidate fil-Labour

Sur Editur, Trid til[aq star candidate fil-PL^ Sempli/i.

Meta tidher ma’ xi [add tal-PN f’xi dibattitu, diskussjoni, e//, interrompih kemm tifla[ biex tipprova tfixklu; g[awwe; ukoll [alqek, [alli tidher li ming[alik qieg[ed tirra;una.

Tinkwetax jekk, min jarak, jg[id li int pasta], jew arroganti. L-importanti hu li timpressjona… u malajr Joseph ila[[qek star candidate.

TB

Il-{amrun

X’se jag[mel Sant fil-Parlament Ewropew^ Sur Editur, Nhar il-{add 27 ta’ Settembru 1998 f’mass meeting fil-{amrun, Alfred Sant, mexxej tal-Partit Laburista, kien iddikjara li l-Oppo]izzjoni u l-Partit Laburista kienu se jag[mlu dak kollu li tippermetti l-li;i biex ifixklu u jostakolaw lill-gvern — ji;ifieri dak ilgvern li huma kienu jg[idu li kien iffissa fl-Ewropa.

Nistaqsi: issa g[aliex se jo[ro; g[all-Parlament Ewropew, Sant^ X’bi[siebu jag[mel jekk ikun elett^ Ikompli dak li kien wieg[ed lura fl-1998^ ?erti laburisti Maltin, barra li huma ipokriti filpolitika tag[hom, nasal ng[id li huma wkoll bla prin/ipji.

M. CARUANA

Ra[al :did

Sur Editur, Joseph Muscat qal li se jipprivatizza l-produzzjoni talener;ija elettrika billi l-privat, aktarx barrani, jibda jisfrutta dan is-servizz bi qlig[ kummer/jali garantit g[al g[axar snin.

Fondi mill-Unjoni Ewropea ma riedx.

Jirri]ulta li b’dan il-pro;ett, ilproduzzjoni tal-elettriku mhux talli mhux se to[ro; b’ir[as i]da se tog[la b’5%. Issa kul[add jista’ jag[mel ;udizzju x’kien linteress tal-Partit Laburista li jag[]el din it-triq.

Importanti li niftakru wkoll li Muscat iddikjara li ma jridx i[arbat il-finanzi jew il-ba;it talgvern.

Issa, barra mill-power station, Muscat kien qal ukoll li jrid jibni università ;dida.

Hawn ukoll ma nu]awx fondi

Ewropej u nduru g[al finanzjament privat biex ma n[arbtux il-finanzi tal-gvern.

Mela se jer;a’ jkollna min irid jag[mel qlig[ kummer/jali u allura nibdew nitolbu l-mi]ati lill-istudenti.

Ma ninsewx ukoll li Edward Scicluna kemm-il darba kien qal li l-istipendji insostenibbli.

Issa jmiss l-isptar. Il-Labour spiss tkellem dwar l-iffullar li jg[id li hemm f’Mater Dei. :ieli ssemma wkoll il-b]onn ta’ sptar ;did ie[or.

Mela ner;g[u, biex ma n[arbtux il-finanzi tal-gvern u biex ma nid[lux fix-xkiel, b’restrizzjonijiet u kontrolli ma ni[dux fondi Ewropej u anke hawn nibnu sptar b’finanzjament privat.

U jer;a’ jkollna min ikun irid jag[mel qlig[ kummer/jali.

Ma jinbidlux Sur Editur, Tassew li l-Labour ma jinbidel qatt jg[addi kemm jg[addi ]mien. Aktar minn 26 sena ilu, f’Kalafrana, Bir]ebbu;a kien qed isir pro;ett kbir mill-gvern tal-Labour.

Kienu qed jinbnew mollijiet biex fuqhom jin[attu containers. Jekk m’iniex sejjer ]ball ilpro;ett kien ta[t is-supervi]joni tal-Prim Ministru irtirat Duminku Mintoff.

Wara li f’Mejju tal-1987 kien tela’ Gvern Nazzjonalista dan ried jara li l-affarijiet filFreeport kienu qed isiru sew. Kien ;ab esperti Ingli]i biex ji//ekkjaw is-sa[[a tal-mollijiet.

Dawn kienu taqqbu u tellg[u kampjuni u nstab li kienet saret kisja konkos fuq it-terrapien (radam).

Il-parir tekniku kien li jekk jitpo;;ew aktar minn ]ew; containers fuq xulxin l-art kienet i//edi g[aliex ma kinitx b’sa[[itha bi]]ejjed.

Wara dak ir-rapport kellu jsir it-tis[i[ me[tie;.

G[adda dan i]-]mien kollu u l-Labour irid jer;a’ jibni ]ew; tankijiet enormi tal-gass fuq art radam bis-sogru ovvju li jekk dawn ittankijiet ji;rilhom il-[sara, ikunu ta’ periklu kbir g[all-power-station innifsu, g[ar-ra[al ta’ Marsaxlokk u g[all-vapuri de[lin u [er;in filFreeport.

Mela jirri]ulta li mhux kif ipe/ilqu x’u[ud li n-nazzjonalisti ilhom wisq fil-gvern i]da hu /ar li tal-Labour m’ilhomx bi]]ejjed fl-Oppo]izzjoni.

MARIO CALLEJA

Tas-Sliema

Ma ninsewx li Edward Scicluna kien qal ukoll li ssa[[a b’xejn mhix sostenibbli.

Mela d-dispo]izzjoni li nibdew nitolbu [las g[all-kura medika hemm qieg[da wkoll.

Issa barra minn Scicluna g[andna wkoll lill-kandidat laburista Franco Mercieca jiddubita jekk is-sa[[a tibqax bla [las. Mela nirrikorru g[allprivat u s-sa[[a wkoll ma tibqax b’xejn.

U dawn kienu jwerwru li bi Gvern Nazzjonalista s-sa[[a ma tibqax b’xejn. U issa qed iwerwru bil-kan/er.

Dawn terremoti anti so/jali u b’ba]i kapitalista kummer/jali.

Darba Mintoff fil-Parlament kien qalilhom li tilfu r-ru[ so/jali... issa jidher li bieg[uha g[al kollox.

IL-PROLETARJU

Il-{amrun

Debono Grech bla ra;uni Sur Editur, Joe Debono Grech qal li meta l-Labour ikun fil-gvern se jsewwi dawk li hu qal li huma in;ustizzji fl-Armata u biex jag[mel hekk mhux se joqg[od imur il-Qorti jew g[and l-Ombudsman.

Tkellem ta’ Joe Debono Grech li hu: [add ma stenna a[jar.

L-ewwel [a;a g[and l-Ombudsman jew il-Qorti jmur min ikun sofra xi in;ustizzja mela la minn issa Debono Grech qed jg[id li mhux se jmorru g[and dawk i]-]ew; istituzzjonijiet allura qed jurini li ma kien hemm ebda in;ustizzja u jekk jag[mel dak li qed jg[id li se jag[mel se jkunu huma li fil-fatt jag[mlu l-in;ustizzja u allura aktar u aktar ma jersqux lejn tribunali g[aliex ma jkunx jaqblilhom.

Mill-banda l-o[ra, jekk jitla’ l-Labour u jibda ja;ixxi kif minn issa Debono Grech qed itina [jiel li jista’ ja;ixxi, allura se jkun hemm [afna li jirrikorru lejn il-Qorti jew lejn l-Ombudsman min[abba lin;ustizzja li jkun g[amel mag[hom ilGvern Laburista.

MANWEL CAMILLERI

San Pawl il-Ba[ar

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

Ittri lill-Editur

KMB iva — An;lu Farrugia le Sur Editur, Id-dikjarazzjonijiet li Karmenu Mifsud Bonnici anke b[ala Prim Ministru kien g[amel kontra l;udikatura kienu gravi [afna.

Ma’ ;urnalist barrani sa wasal jg[ajjar lill;udikanti reazzjonarji. Kien jaf li l-;urnalist barrani kien se jxandar dak li kien qal malIngilterra kollha i]da KMB xorta qal dak li kellu jg[id. Ta’ dan kollu, u i]jed, lil KMB ilPartit Laburista [atru delegat g[al g[omru talkonferenza ;enerali.

Ara lil An;lu Farrugia qa//tuh minn Deputat Mexxej tal-partit g[ax qalu li ma messux tkellem kif tkellem.

U dan g[amluh lejlet l-elezzjoni ;enerali meta Farrugia kien die[el g[all-;irja finali wara tant snin ta’ [idma g[all-partit.

Le, mhux qed inkun ipokrita u mhux qed naqbe] g[al Farrugia g[aliex l-eks Deputat Mexxej kien jaqbe] il-limiti fil-kritika tieg[u.

I]da l-[a]in jibqa’ [a]in… jag[mlu min jag[mlu.

Noqog[du attenti g[aliex Joseph Muscat ma j;ib rispett u ma jistma lil [add. Sin/ier kien meta qalilna li g[alih fil-politika the end justifies the means.

T. ABELA Il-Qawra

{allina Joseph Muscat perit Sur Editur, Naqra ta ’ ;urnalist ]ag[]ug[ spi//a biex ;ieg[el lill - veteran great survivor , il - Perit Karmenu Vella , jg[id il [merijiet waqt konfe renza tal - a[barijiet .

I] - ]ew; s[abu li kellu mieg[u , Edward Scicluna u Charles Mangion , m ’ g[amlulux g[ajb , tant li NET News g[amel festa bihom u tahom coverage tajjeb [afna !

Mela dan Karmenu Vella , biex i]ebla[ lill Kap Nazzjonalista , qal li l - gvernijiet ta ’ Mintoff u ta ’ KMB kienu a[jar minn dak ta ’ Lawrence Gonzi . Anke l - gvernijiet ta ’ Fenech Adami u ta ’ Borg Olivier kienu a[jar , qal il - veteran Perit Karmenu Vella . {allina perit , mhux a[jar titkellem fuq xi [a;a li tifhem dwarha !

Li ma qalx Karmenu Vella hu li l - gvernijiet li kien jifforma parti minnhom , ji;ifieri ta[t Mintoff , ta[t Karmenu Mifsud Bonnici u ta[t Alfred Sant kollha baqg[u jissemmew mhux g[all - ;id li wettqu i]da g[all - [sara li kienu g[amlu lillpajji].

CH. CAMILLERI Birkirkara

u d-Deputati Mexxejja tal-Labour Sur Editur, Ma nafx kemm hawn nies li jafu li Joseph Muscat barra li tajjar lid-Deputat Mexxej tieg[u An;lu Farrugia, filpassat ukoll kellu xi jg[id ma’ Deputat Mexxej tieg[u ie[or (:or; Abela).

Fil-fatt meta lura fl-1998 :or; Abela kien g[adu kemm irri]enja minn konsulent talPrim Ministru Alfred Sant, Muscat kien kiser is-silenzju stampa tal-media laburista dwar din ir-ri]enja u b’artiklu li kien kiteb f’Kull{add tat-3 ta’ Mejju 1998 kien qal li hu kien jikkunsidra b[ala ]ball il[atra ta’ :or; Abela b[ala konsulent tal-PM g[ax kien qal li Abela kellu konflitt ta’ interess peress li hu kien ukoll konsulent tal-union ewlenija fil-pajji], il-GWU. Ftit wara dak l-artiklu, :or; Abela kien rappurtat millMalta Independent li kien qabad u telaq ’il barra minn laqg[a tal-E]ekuttiv tal-PL g[ax kien qal li dak l-artiklu kien montatura kontrih.

Imbag[ad, fid-9 ta’ Lulju 1998, kienet saret Konferenza :enerali Straordinarja tal-

35

Bla but!

Sur Editur, Skont billboard tal-PL, bil-politika laburista qed jg[idu li se jibqag[lek aktar flus fil-but.

Bil-politika laburista lanqas b]onn il-but m’hu se jibqag[lek.

Dan skont ma ddikjaraw huma stess!

Il-paga minima se jiffri]awha u dik tal-[addiema ]g[a]ag[ sa[ansitra se jnaqqsuha, qal il-profs!

JOE VELLA Il-Mosta

Qatt kontu tobsru^ Sur Editur, Kul[add qara jew sema’ dak li qal An;lu Farrugia nhar il{add li g[adda f’intervista f’The Sunday Times.

Wara li qrajtha kollha, ilmistoqsija li ;iet f’mo[[i

kienet: Qatt il-poplu — inklu] il-partitarji laburisti — kienu jissuspettaw li kien g[addej dak kollu, fuq nett, fil-Labour?

M. MIZZI

Bormla

Isa, g[andek [ila^ Sur Editur, Nistaqsi lil Joseph Muscat jekk g[andux [ila jag[mel ma’ Joe Debono Grech dak li g[amel ma’ An;lu Farrugia.

Dan wara li Debono Grech qal dak li qal, ji;ifieri li biex jirran;a dawk li sejja[ b[ala in;ustizzji, mhux se joqog[du jmorru l-Qorti jew g[and l-Ombudsman.

Isa Joseph g[andek [ila?

R. SALIBA

Il-Marsa

Partit Laburista fejn :or; Abela kien stqarr li hu dejjem kien oppona li l-partit jie[u ttriq li kien [a u insista li ma kellhiex issir elezzjoni.

Hu iddikjara li jekk tissejja[ elezzjoni (bikrija) hu “kien se jieqaf” hemm.

Fil-fatt hekk kien ;ara u :or; Abela kien waqaf hemm. Issa hawn kul[add jiftakar kemm Joseph Muscat kien [e;;e; lil Sant biex ma joqg[odx g[al dak li ried Mintoff u kien kiteb li hu kien jippreferi jg[ix jum wie[ed ta’ ljun milli mitt jum ta’ nag[;a.

Meta g[addiet ta’ Muscat, saret l-elezzjoni u anke Sant kellu jieqaf hemm!

Wara li Sant re;a’ tilef lelezzjoni tal-2008, Muscat [are; g[at-tmexxija tal-partit.

Kul[add jaf x’kien ;ara u x’g[amlet il-magna tal-partit bil-kontestanti kollha barra Joseph Muscat jg[idu li dik ilmagna kienet parzjali.

Mexxej kien elett Joseph Muscat. {eqq kien wasal! The end justifies the means.

BRUTUS

Marsaskala

Ma na//ettawx!

Sur Editur, L-aktar [a;a perikolu]a filpjani tal-Labour g[all-bini ta’ power-station ;dida hi li s-settur l-aktar importanti u strate;iku g[all-pajji] ji;ifieri dak tal-ener;ija, se jing[ata b’mod esklusiv f’idejn il-privat u f’idejn ilbarranin.

Ji;ifieri dawn se jkollhom monopolju garantit g[al

numru ta’ snin. Ara fiex se jda[[alna Joseph Muscat min[abba l-kilba tieg[u g[all-poter.

Il-Maltin kollha ta’ rieda tajba qatt ma jistg[u ja//ettaw dan. I]da hemm b]onn li nag[mlu l-almu kollu tag[na biex dan ma jse[[x.

MARIO BORG Il-{amrun

X’wi// Sur Editur, Imma x’wi// g[andhom /erti kelliema laburisti, spe/jalment dawk li g[axar snin ilu kienu tant [admu biex ma nissi[bux fl-UE u issa qed jg[idu li stajna ;ibna aktar flus mill-Unjoni Ewropea. Kemm stajna ;ibna aktar?

Skont billboard li kienu wa[[lu ma’ Malta kollha l-aktar li stajna [adna kienu miljun u nofs liri Maltin!

Imma allura li tkun laburist ifisser li ma tkunx taf tist[i jew li tkun addirittura arroganti!

J. CARUANA

Ir-Rabat

36 Ittri lill-Editur

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

Tolleranza laburista Sur Editur, Jidhirli li fil-ftit ;img[at qabel l-Elezzjoni :enerali, hawn x’u[ud li qeg[din jer;g[u j;ibu fil-memorja tag[hom dak li raw u [assew min-na[a tal-partiti politi/i fl-isfond tal-istorja tag[hom.

G[adha qisha quddiem g[ajnejja dik il-;rajja li se[[et tlett ijiem qabel lelezzjoni ta’ Mejju, 1987, meta fuq is-si;;u tal-poter kien g[ad hemm Gvern Laburista. :ara li ftit qabel dalam, fittriq fejn noqg[od jien, filBelt Valletta, dehru ]ew; trakkijiet miftu[a, b’g[add ta’ r;iel bilwieqfa fuqhom.

Fit-triq kien g[adu kemm twa[[lu g[add ta’ streamers minn [ajt g[all-ie[or, bi kliem sempli/i: Ivvotaw Guido De Marco – PN. L-ewwel trakk g[adda qisu bi skorta g[at-tieni wie[ed.

Tat-tieni kellu ]ew;t ir;iel fit-truf ta’ quddiem tal-kaxxa, u kull wie[ed kellu lasta twila li fil-qu//ata tag[ha kellha munxar daqsiex.

Malli t-trakk wasal ta[t listreamers dak tal-munxar beda ja[taf il-[abel li bih kien imdendel l-istreamer, jaqtg[uh u jwaddbu listreamer mal-art.

F’erba’ minuti l-istremaers tal-PN f’din it-triq, kienu kollha fl-art u mg[aff;in ta[t it-tyres tal-karozzi.

W.E.L.

Il-Belt Valletta

Fi]-]mien tal-prova Sur Editur, {adt pja/ir ninnota li qed tag[ti spazju lil individwi li jiktbu u jirrakkontaw xi esperjenzi li ;arrbu meta f’pajji]na kien jirrenja partit li kien seraq elezzjoni, dik ta’ Di/embru, 1981.

Mela [alli nsemmi wa[da millesperjenzi tieg[i.

Hi u riesqa l-elezzjoni tal-1987, il-PN [ejja kampanja biex is-serqa li saret fl1981 ma ter;ax tirrepeti ru[ha.

Mill-banda l-o[ra, il-Partit Laburista

(dak i]-]mien liebes il-kuruna so/jalista) infexx f’kampanja ta’ terrur: ka]ini nazzjonalisti bdew jitkissru jew jing[atatw in-nar; fl-Arena talIndipendenza tal-Furjana, fejn kien hemm meeting tal-PN intefa’ l-gass tad-dmug[ biex igerrex il-kotra tas-semmieg[a; min kien simpatizzant tal-PN kien persegwitat fuq xog[lu; qariba tieg[i, g[ax fettlilha tifta[ il-gazzetta tal-PN, dak i]-]mien intitolata In-Tag[na fuq karozza tal-linja, kienet insolentata.

Personalment niftakar li darba minnhom, b[ala partitarji tal-PN konna qed nirritornaw fi private minn meeting f’Marsaxlokk, u min kien inkarigat qalilna biex la nkantaw u lanqas nuru li a[na mal-PN. G[ala^ G[aliex it-terroristi kienu qeg[din ixerrdu msiemer fit-toroq biex jifqg[u ttyres tal-vetturi u j[alluna f’nofs triq.

I]-]g[ar tal-lum jafu b’dan^

N.E.S. L-Isla

Di]gustati

G[al wi// Joseph Muscat

Sur Editur, A[na konna u[ud mill-{daxil Distrett li vvotajna g[al dan il-[abib tag[na An;lu Farrugia li kien ;abar 2,055 vot. {dimna ma’ s[abna tatTnax-il Distrett biex An;lu tag[na ji;i fuq quddiem.

Stinkajna bis-s[i[, biex fiddistrett tal-Mosta, kif g[edna, An;lu reba[ daqstant voti waqt li bis-sa[[a ta’ s[abna tat-12-il distrett, An;lu sa[[a[ lill-partit tag[na b’1,244 vot.

Fuq dawn i]-]ew; distretti issa dehru kandidati li jridu jfixklu lil An;lu. F’ An;lu Farrugia imma;inaw ostaklu li jtellifhom il-kandidatura tag[hom. U sefsfu f’widnejn Muscat, li An;lu ma g[adx g[andu postu qrib tieg[u.

U Joseph, ta’ mexxej bla esperjenza, bela’ l-lixka.

Warrbilna lil An;lu i]da ]amm lil Toni Abela. Le, anke lil dan, indirettament, sfidu/jah u ;ab wi// minn

Sur Editur, Peress li Joseph Muscat issa wasal biex wara dan i]-]mien kollu jg[id li ma jiddispja/ihx li d[alna fl-Ewropa, irrid infakkru x’kien qal limg[allem u mexxej tieg[u Alfred Sant fil-ftu[ talKonferenza :enerali talpartit fil-25 ta’ Settembru 1998.

Alfred Sant kien iddikjara li ma kien hemm “ebda triq g[all-konsensus fuq dik u fuq l-o[ra man-nazzjonalisti”.

Il-{add ta’ wara, 27 ta’ Settembru, f’mass meeting fil-{amrun, Sant kien wieg[ed li l-Oppo]izzjoni u l-Partit Laburista kienu se jag[mlu dak kollu li tippermetti l-li;i biex ifixklu u jostakolaw lill-gvern.

Dak il-gvern (tal-PN) b[ala mira ewlenija tieg[u kellu dd[ul ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea.

Dak il-gvern kellu mandat mill-poplu — (b’ma;;oranza

barra biex jag[tih palata.

U lil An;lu l-Labour ittradih; da[aq b’ommu, b’o[tu u mhux biss bil-familja tieg[u numeru]a i]da wkoll bina. {bieb, jekk inkunu ng[idulkom biex ma tivvutawx, inkunu qed ng[idulkom biex tmorru kontra l-prin/ipji tag[na.

Imma a[na, b’dover u stima ng[idulkom tivvotawx g[al dik il-klikka li se tippre]enta ru[ha fuq dawn i]-]ew; distretti bl-arma laburista.

Hekk biss irridu nuru kemm a[na dispja/uti li qa//tulna lil An;lu minn ;ol-partit li konna ng[idulu tag[na.

Sur An;, kif sibtna fil-passat, se tibqa’ ssibna fil-futur.

F’isem s[abna, ng[idulkom grazzi tal-img[oddi, waqt li n[e;;ukom tiftakru fil-ferita li kka;unawlna.

TA’ SEWWA TAR-ROTUNDA

Il-Mosta

ta’ 13,000 vot) — biex ja[dem g[al dik is - s[ubija .

Ji;ifieri tal - Labour riedu jfixklu u jostakolaw biex ma jse[[x dak li qal Joseph Muscat nhar it - Tlieta 22 ta ’ Jannar 20 1 3 f ’ Santa Venera li “ il - milja ta ’ Eddie Fenech Adami ;iet bid - d[ul ta ’ Malta fl - Unjoni Ewropea ”.

Fil-fatt Alfred Sant u Joseph Muscat kienu g[amlu dak kollu possibbli biex ma nid[lux u llum jien ng[id li Muscat mhux ma jiddispja/ihx li d[alna fl-UE i]da jiddispja/ih li ma kienx irnexxielu j]ommna milli nid[lu g[al dak is-salib talmillennju made in Brussels.

Di;a qalulek Sur Muscat li fil-politika int ipokrita i]da issa, b’li qed tg[id, qed tkun ukoll arroganti.

Forsi ta[seb li kul[add imbe/illi.

MARIO AGIUS Il-{amrun

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

Bla le[en Smajtek titkellem minn ta[t l-ilsien fid-diskursata issemmejt jien.

Kemm kellek tqala?

Smajt jistaqsik w’g[aliex trid tne[[i dak li hemm fik?

“Kwa]i tliet xhur”

g[idt bla tlaqliq u li hemm f’;ufek ma kienx mixtieq.

Ma kontx fil-pjani kont frott id-dnub hekk smajtek tg[idlu li mhux ma[bub.

A[na t-tnejn qbilna biex inne[[u[ g[ax m’a[niex lesti illi nwelldu[.

G[ax hu mi]]ewwe; g[andu l-familja u jien irrid ingawdi d-dinja.

Jien g[adni ]g[ira ma ttinix tort is-soluzzjoni nag[mel abort.

Di;a [aduha id-de/i]joni; iwettqu qtil is-soluzzjoni.

Ittri lill-Editur

Roundabouts u power stations Sur Editur, Xi [add dan l-a[[ar, staqsa lil Konrad Mizzi, kandidat stilla laburista dwar x’esperjenza g[andu fejn jid[lu ftehimi bejn gvernijiet u s-settur privat.

S’intenti, dan b’referenza g[all-pro;ett tal-Labour li jibni power station o[ra li mg[andniex b]onnha.

Jekk fhimt sew, Mizzi qal li kien imda[[al fil-ftehim li kien sar bejn il-gvern u lprivat biex jie[u [sieb ittisbie[ tar-roundabouts u ttraffic islands bi]-]rig[ ta’ si;ar u fjuri.

Issa l-Labour jidher li jafda

f’idejn is-Sur Konrad Mizzi dan il-pro;ett ta’ bini ta’ power station li jinkludi l-istallazzjoni ta’ ]ew; tankijiet enormi talgass; il-;arr tal-gass f’vapuri spe/jalizzati; studji ;eolo;i/i; studji ta’ sigurtà; studji dwar impatt so/jali u impatt ambjentali; lo;istika; x’se jsir mill-[addiema tal-Enemalta; [ru; ta’ tenders tekni/i komplessi e//.

Dak progress tas-Sur Mizzi.

Dik promozzjoni! Minn roundabout bil-fjuri g[al power station.

M. CAMILLERI

San :wann

Omm il-privatizzazzjoni kollha li qatt saret f’Malta Sur Editur,

Qatt ma kont nistenna li l-Partit Laburista Malti bl-aktar mod /iniku jasal biex jipprivatizza, ji;ifieri jag[ti f’idejn il-privat — b’monopolju ta’ 10 snin — il-produzzjoni tal-ener;ija elettrika.

Dan hu s-servizz bl-akbar importanza strate;ika f’Malta.

Jien ng[id li jekk din il-;ennata sse[[ wara li jg[addu l-10 snin se jkollna nibqg[u kommessi u marbutin ma’ din is-sitwazzjoni perikolu]a immens.

Din ma hi xejn [lief l-omm tal-privatizzazzjonijiet kollha li qatt saru f’Malta.

Meta mbag[ad wie[ed jiftakar kemm il-Labour u Muscat innifsu kienu minn dejjem kontra kull xorta ta’ privatizzazzjoni jibdew jikbru u jissa[[u d-dubji dwar x’hemm verament wara dan il-pro;ett li m’g[andniex b]onnu u l-miljuni u miljuni ta’ ewro li hemm involuti fih.

Nixtieq nag[mel fast forward [a nara jekk wara /ertu ]mien nibdewx nisimg[u bi stejjer ta’ intrigi li ji;u f’mo[[ok malli mqar issir taf dak li qal, s’issa, il-Labour dwar dan il-pro;ett.

M. MALLIA

{a]-}ebbu;

Mhux l-ewwel darba

Tawni l-kundanna ma jridunix jien x’nista’ nag[mel le[en m’g[andix.

Jien nisma’ biss x’qieg[ed jin[ema li flok nitwieled sejjer nintrema.

G[alissa bla le[en bla re]istenza imma g[ad tisma’ le[ni minn ;ol-kuxjenza.

FRANS CASSAR

Il-{amrun

Sur Editur, Il-Labour, qabel kull elezzjoni, dejjem jo[ro; b’xi pjan surreali u fantastiku… tant fantastiku li jibqa ’ qatt ma jitwettaq .

Se nsemmi ka] ta ’ aktar minn erbg[in sena ilu u ie[or tal - a[[ar , ji;ifieri l aktar wie[ed ri/enti .

Kien Jannar tal -1 965 u l Perit Mintoff fil - Parlament kien qal li kien [ejja studju xjentifiku li , permezz tieg[u , Gvern Laburista , fi ]mien tliet xhur kien se j[addem lil kul[add .

Mhux talli ma kienx [addem lil kul[add talli

wara li kien [a l-gvern fl1971 u wara 16-il sena s[a[ ta’ gvernijiet laburisti konna spi//ajna b’qg[ad rekord.

Naqb]u qab]a g[al-lum, fl2013, u nsibu lil Muscat iwieg[ed li se jra[[as ittariffi tad-dawl billi jibni

power station li lanqas biss jibda, imqar fuq il-pjanti li hu m[a]]e] fuqhom.

Sewwa kien qal Toni Abela li we aint’ seen nothing yet.

Il-kbir g[adu ;ej f’din is-sensiela ta’ Labour dreamworks, jew a[jar, nightmares!

MARK BORG Ra[al :did

37

Malta tag[na lkoll Malta tag[na lkoll Meta /a[[du lil uliedna milli jmorru l-iskola Malta tag[na lkol Meta kissru l-Kurja Malta tag[na lkoll Meta kissru l-Qorti Malta tag[na lkoll Meta kissru d-dar ta’ Eddie Fenech Adami Malta tag[na lkoll Meta [arqu t-Times Malta tag[na lkoll Meta [arqu l-ka]ini tal-PN Malta tag[na lkoll Meta ridt tittallab g[al telefon Malta tag[na lkoll Meta biex takkwista TV ridt ixxa[[am Malta tag[na lkoll Meta biex jid[lu l-Università studenti ried ikollhom il-parrinu Malta tag[na lkoll Meta l-istipendju kien imdawwar f’self Malta tag[na lkoll Meta G[awdex spi//a ming[ajr ministeru Malta tag[na lkoll Meta l-PN kien im/a[[ad milli jag[mel meeting fi]-}ejtun Malta tag[na lkoll Meta n-nazzjonalisti kienu kunsidrati /ittadini tat-tieni klassi Malta tag[na lkoll Meta /ittadini Maltin kienu msawta u maqtula fid-Depot Malta tag[na lkoll Meta konna m/a[[din minn o;;etti essenzjali g[all-[ajja Malta tag[na lkoll Meta kienu jaqtg[ulna l-ilma tlett darbiet fil-;img[a Malta tag[na lkoll Meta ma stajniex nift[u [alqna kontra l-gvern Malta tag[na lkoll Meta [addiema li ma da[lux g[ax-xog[ol fl-Imnarja tke//ew Malta tag[na lkoll Meta mhux kul[add kien intitolat g[al-li/enzja ta’ importazzjoni Malta tag[na lkoll Malta tag[na lkoll Malta tag[na lkoll

CHARLES CAMILLERI

Tal-Pietà

38

Attwalità politika

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

Attwalità politika

39

ELCOM… G[alik f’din l-Elezzjoni L-iskop ewlieni tal-Uffi//ju ELCOM fil-Partit Nazzjonalista hu li jag[ti lassistenza kollha me[tie;a lill-votant biex ikun assigurat li kull min g[andu d-dritt jivvota, je]er/ita d-dritt tieg[u bil-libertà kollha, bla ebda xkiel u fi pro/ess trasparenti u demokratiku.

L-Uffi//ju ELCOM jibda ja[dem minn kmieni biex jara li jkollu n-nies u l-pro/essi kollha me[tie;a f’posthom biex jara li s-sorveljanza kollha tal-pro/ess elettorali tkun f’postha [alli naraw li l-pajji] ikollu Elezzjoni nadifa, kalma u bla ebda problemi, kif jixraqlu pajji] demokratiku.

Bis-sa[[a tad-drittijiet kollha li tag[ti l-li;i elettorali hekk kif

riformata u rfinuta tul i]-]mien bissa[[a tal-Partit Nazzjonalista.

L-Uffi//ju ELCOM ilu j[ejji loperat tieg[u u n-nies kollha involuti f’dan il-pro/ess sa mill-bidu tas-sena li g[addiet. Il-pro/ess elettorali jinvolvi mijiet ta’ nies f’kull livell.

F’isem il-Partit Nazzjonalista, lELCOM i[ejji n-nies u l-pro/ess kollu g[al waqt il-preparamenti g[al jum ilvotazzjoni. Dan ikun ifisser li jkollna grupp kbir ta’ voluntiera li jkunu qed jissorveljaw il-finalizzazzjoni tar-re;istru elettorali, it-t[ejjija tad-dokumenti tal-vot, il-printing tal-ballot papers u l-fa]i li fiha d-dokumenti tal-vot jg[addu g[and ilPulizija biex jibdew jitqassmu bieb bieb.

F’dan il-pro/ess, l-ELCOM ikollu

mijiet ta’ voluntiera jduru mal-Pulizija bieb bieb waqt it-tqassim tal-voti, kif ukoll aktar tard waqt it-tqassim tal-voti mill-G[ases.

Fl-istess [in, l-ELCOM iwaqqaf call centre fejn wie[ed ikun jista’ j/empel g[al kwalunkwe g[ajnuna me[tie;a biex jir/evi d-dokument tal-vot u finalment ikun jista’ jmur jivvota.

G[al dan il-g[an inkunu qed nassistu persuni li jridu ji;u minn barra biex jivvutaw. Dawk l-anzjani li jkollhom b]onn l-assistenza, it-trasport, jew xi tqassim spe/jali tal-vot kif ukoll lassistenza waqt il-votazzjoni.

L-Uffi//ju ELCOM fl-istess waqt ikun qed i[ejji s-Si;illaturi g[al waqt ilvotazzjoni, kif ukoll l-Assistenti

Kummissarji Elettorali, kif ukoll in-nies kollha me[tie;a g[al waqt il-pro/ess tal-g[add.

Fl-istess waqt, l-Uffi//ju ELCOM ikun qed jag[ti l-assistenza lill-elettorat b’informazzjoni dwar il-voti u kif tivvota, assistenza fil-Qorti lil min ikollu d-dritt jivvota u ma jkunx fir-re;istru, kif ukoll lil dawk li lMLP ikun irid iqa//tilhom id-dritt tal-vot waqt li tkun qed ting[ata l-g[ajnuna me[tie;a u l-materjal kollu me[tie; lillKandidati tal-PN. Mhemmx dubju li din il-[idma kollha tkun su//ess bis-sa[[a tan-numru kbir ta’ voluntiera li ja[dmu kemm /entralment fid-Dar ?entrali kif ukoll numru ferm akbar fit-toroq tallokalitajiet tag[na.

40 Avvi]i PN

AVVI}I SO?JALI

GEORGE PULLICINO. Il{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw Pasta Buffet Lunch & Afternoon Tea, illum il-{add, 10 ta’ Frar fis-1 p.m. fil-Ball Room tar-Radisson Blu Resort & Spa, Golden Sands, G[ajn Tuffie[a.

Prezz €18 g[all-kbar u €10 g[attfal. Se jkun hemm log[ob organizzat g[at-tfal. G[al aktar dettalji /emplu 79062222 jew 21344589.

EDWIN VASSALLO. Il-

{bieb ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Ikla, illum il-{add, 10 ta’ Frar fis-1 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €20 g[all-kbar u €10 g[at-tfal.

Trasport provdut. G[al aktar informazzjoni /emplu 21433869.

PHILIP MIFSUD. Il-{bieb

ta’ Philip Mifsud se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 12 ta’ Frar fil-lukanda San Antonio, Bu;ibba. G[al aktar dettalji /emplu 21462304 jew 98892013.

TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’

Toni Bezzina se jorganizzaw

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

Coffee Morning, it-Tlieta, 12 ta’ Frar f’Ferretti Restaurant, ilQajjenza. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu jew ibag[tu SMS fuq 99995742 jew 99490826.

KARL GOUDER. Il-{bieb ta’ Karl Gouder se jorganizzaw Ri/eviment, it-Tlieta, 12 ta’ Frar fis-7 p.m. fil-lukanda Diplomat, Tas-Sliema. Kul[add mistieden jattendi.

ROBERT ARRIGO. Il-{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Kun/ert mill-Pusè u l-band tieg[u, l-Erbg[a, 13 ta’ Frar fis7.30 p.m. fit-Teatru tas-Sale]jani, Tas-Sliema. Prezz €6 u g[allbookings /emplu 23285000.

DAVID CASA. Il-{bieb ta’

David Casa se jorganizzaw Ri/eviment, l-Erbg[a, 13 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN talImqabba. G[al aktar informazzjoni /emplu 21232166 jew 99462078.

DAVID AGIUS. Il-{bieb ta’ David Agius se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 14

ta’ Frar fid-9 a.m. fix-Xara Lodge, ir-Rabat. Prezz €5 u ttrasport provdut. G[all-bookings /emplu 79423101 jew 21417507 jew ibag[tu email fuq david.agius@gov.mt.

INGRID BROWNRIGG. Il-

{bieb ta’ Ingrid Brownrigg se jorganizzaw Coffee Morning, lErbg[a, 14 ta’ Frar fid-9 a.m. fil-Bird Park, is-Salina. Trasport provdut u g[all-biljetti /emplu 79676823 jew 79206790, jew ibg[atu email lil info@ingridbrownrigg.com. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.facebook.com#ingridbrownrigg.pn.

CAROLINE GALEA. Il{bieb ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Coffee Morning#Tombla, il-{amis, 14 ta’ Frar fid-9.30 a.m. fil-lukanda Preluna. Prezz €5 bit-trasport inklu]. G[al aktar dettalji ]uru s-sit www.carolinegalea.com, ilpa;na ta’ Facebook www.facebook.com#caroline.galeawasmicallef, jew /emplu 99843564, 99491069.

SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI {’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642.

BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200.

BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038.

G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426. {AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567.

L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382.

L-ISLA. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5.30 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21806226 jew 99602472.

IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733. {AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456.

L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979.

L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852.

L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603.

IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507.

IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. flUffi//ju PN. IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com.

PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222.

RA{AL :DID. Kull nhar ta’ Tlieta u {amis bejn l-10 a.m. u l-11 a.m. u bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 79290954 jew 77290954.

TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633.

IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529.

SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086.

SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ :img[a bejn it-8.30 a.m. u 12.30 p.m. fl-Uffi//ju ’Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 21441438 jew 21441682 jew tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt.

IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99225033.

VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273849.

I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. fl-Uffi//ju PN.

Avvi]i PN 41

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013 TONIO FENECH. Il-{bieb ta’ Tonio Fenech se jorganizzaw attività g[ar-residenti ta’ {al Lija, l-Iklin, Fleur De Lys u Santa Venera, il-:img[a, 15 ta’ Frar fit-8 p.m. fil-lukanda Corinthia, {’Attard. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.toniofenech.com.

MARIO GALEA. Il-{bieb ta’

Mario Galea se jorganizzaw Disco Party g[a]-]g[a]ag[, il:img[a, 15 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta]-}ejtun. D[ul b’xejn.

DAVID CASA. Il-{bieb ta’ David Casa se jorganizzaw Pasta Night, il-:img[a, 15 ta’ Frar fit8 p.m. fir-Razzett l-Antik, {al Qormi. Prezz €12 bit-trasport inklu] u g[all-biljetti /emplu 21232166, 79870369 jew 99462078.

ROBERT CUTAJAR. Il{bieb ta’ Robert Cutajar se jorganizzaw Coffee Morning, il:img[a, 15 ta’ Frar fid-9.15 a.m. fil-lukanda San Antonio, Bu;ibba. Prezz €7, li jinkludi g[axar log[biet tombla, ikel u ttrasport mid-distrett. Il-biljetti jistg[u jinkisbu mill-Uffi//ju PN tal-Mellie[a, San Pawl il-Ba[ar u n-Naxxar, ibag[tu SMS fuq 79262101, 99824570 jew 99856662, jew email fuq robertcutajar72@gmail.com.

MARIO RIZZO NAUDI. Il{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Attività So/jali g[ar-residenti ta’ {al G[axaq, ilGudja, il-Fgura u l-Marsa, il:img[a, 15 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ {al G[axaq.

SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Grand Buffet Dinner, isSibt, 16 ta’ Frar fit-8 p.m. filMagazino, Valletta Waterfront.

Prezz €25 b’ilma u nbid inklu].

G[all-biljetti /emplu 79010504 jew 25965286.

GEORGE PULLICINO. Il{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw }jara fl-Irziezet talBuskett, is-Sibt, 16 ta’ Frar fis2.15 p.m. L-attività hi bla [las u t-trasport ipprovdut jibda g[all[abta tas-1 p.m. G[al aktar informazzjoni /emplu 79062222 jew 21344589 jew ]uru s-sit www.georgepullicino.pn.

ta’ Frar fis-7.30 p.m. fil-Bird Park, is-Salina. It-trasport jitlaq minn Pjazza Rotunda fis-7.15 p.m. Prezz €3.50 u biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 99845234 jew 99459383.

MARIO DE MARCO. Il{bieb ta’ Mario de Marco se jorganizzaw Coffee Morning, itTlieta, 19 ta’ Frar fil-lukanda Qawra Palace, Bu;ibba. Tluq bilprivates fit-8.30 a.m. mill-postijiet tas-soltu. Biljetti €3 u g[allbiljetti /emplu 21444437, 21247049, 99450902 jew 21223911.

JOE CASSAR. Il-{bieb ta’

Joe Cassar qed jorganizzaw Get Together, it-Tlieta, 19 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN talIm;arr. D[ul b’xejn u g[al aktar informazzjoni /emplu 99468624, 79459227 jew 21451569.

PETER MICALLEF. Il{bieb ta’ Peter Micallef se jorganizzaw Coffee Morning, itTlieta, 19 ta’ Frar fil-Limestone Heritage, is-Si;;iewi. G[all-biljetti /emplu 21465070 jew 79460054.

EDWIN VASSALLO. Il{bieb ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Coffee Morning, lErbg[a, 20 ta’ Frar fid-9 a.m. fisSt Martin’s Restaurant, ilBa[rija. It-trasport jitlaq millpostijiet tas-soltu fit-8.30 a.m.

Prezz €5 u g[al aktar informazzjoni jew trasport /emplu 21433869.

ROBERT ARRIGO. Il-{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw {ar;a g[al-Limestone Heritage fis-Si;;iewi u l-Mit[na taxXarolla fi]-}urrieq, l-Erbg[a, 20 ta’ Frar fid-8.45 a.m. Prezz €6 u g[all-bookings /emplu 23285000.

KARL GOUDER. Il-{bieb ta’ Karl Gouder se jorganizzaw Ri/eviment, l-Erbg[a, 20 ta’ Frar fis-7 p.m. fil-lukanda Diplomat, Tas-Sliema. Kul[add mistieden jattendi.

TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’ Toni Bezzina se jorganizzaw Attività So/jali g[ar-residenti ta]-}urrieq, il-Qrendi, l-Imqabba, {al Kirkop u {al Safi, l-Erbg[a, 20 ta’ Frar fis-7 p.m. fl-Aida Hall, i]-}urrieq.

JASON AZZOPARDI. Il{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Ri/eviment, is-Sibt, 16 ta’ Frar fis-7.30 p.m. f’Villa Overhills, Bir]ebbu;a. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 22985100 jew 99841333.

MARIO RIZZO NAUDI. Il{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Coffee Morning, lErbg[a, 20 ta’ Frar f’Ferretti restaurant, Bir]ebbu;a. Prezz €5 u t-trasport provdut. G[all-biljetti /emplu 99425240.

EDWIN VASSALLO. Il{bieb ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Open Bar Party (inbid u minerali), is-Sibt, 16 ta’ Frar fit-8.30 p.m. fil-penthouse tallukanda Cavalieri. Prezz €15 u g[al aktar informazzjoni jew trasport /emplu 21433869.

TONIO FENECH. Il-{bieb ta’ Tonio Fenech se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 21 ta’ Frar fid-8.45 a.m. fil-lukanda Canifor, Bu;ibba. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.toniofenech.com.

?ENSU u GRAZIELLA GALEA. Il-{bieb ta’ ?ensu u

Graziella Galea se jorganizzaw Pasta Night, is-Sibt, 16 ta’ Frar fit-8 p.m. fil-lukanda Topaz, Bu;ibba. Prezz €10 bit-trasport inklu]. G[all-biljetti jew aktar dettalji /emplu 99470538, 99423149, 79046576 jew 99824570.

SHIRLEY FARRUGIA. Il{bieb ta’ Shirley Farrugia se jorganizzaw Pasta Night, is-Sibt, 16

DAVID CASA. Il-{bieb ta’ David Casa se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 21 ta’ Frar fil-lukanda Alexandra, San :iljan. G[all-biljetti /emplu 21232166, 79421071 jew 99462078, jew ibag[tu email fuq david@davidcasa.eu.

TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’ Toni Bezzina se jorganizzaw Attività So/jali g[ar-residenti ta’ Bir]ebbu;a u Marsaxlokk, il{amis, 21 ta’ Frar fis-7 p.m. flUffi//ju PN ta’ Bir]ebbu;a.

L-IMQABBA. Il-Kumitat Sezzjonali PN se jorganizza Attività So/jali g[all-kandidati kollha tal-elezzjoni ;enerali u tal-Kunsill Lokali, il-{amis, 21 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-lokalità.

TONIO FENECH. Il-{bieb

ta’ Tonio Fenech se jorganizzaw attività g[ar-residenti tat-12-il distrett, il-:img[a, 22 ta’ Frar fit-8 p.m. fil-lukanda Coastline, San Pawl il-Ba[ar. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.toniofenech.com.

CHRIS SAID. Il-{bieb ta’ Chris Said se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 22 ta’ Frar fis7.30 p.m. fil-lukanda Grand Hotel, G[ajnsielem, G[awdex.

Ikun hemm min jie[u [sieb it-tfal u programm apposta g[alihom.

G[al iktar informazzjoni u biljetti /emplu 21558860 jew 79558860.

JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe Cassar se jorganizzaw Disco Party, il-:img[a, 22 ta’ Frar fid9.30 p.m. fit-Tattingers Club, irRabat. D[ul b’xejn. G[al aktar informazzjoni /emplu 99468624, 79459227 jew 21451569.

MARIO GALEA. Il-{bieb ta’ Mario Galea se jorganizzaw Harbour Cruise minn Tas-Sliema g[al Marsamxett u lura, il:img[a, 22 ta’ Frar. Prezz €3 u g[all-biljetti /emplu 99465295, 99487102, 79369800, 99843063, 79334537 jew 99862141.

MARIO RIZZO NAUDI. Il{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Attività So/jali g[ar-residenti tal-Marsa, il:img[a, 22 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-Marsa.

GEORGE PULLICINO. Il{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw }jara fi/-?entru ?iviku tas-Swieqi u l-Park talFamilja fil-Mag[tab, is-Sibt, 23 ta’ Frar fis-2.15 p.m. L-attività hi bla [las u t-trasport ipprovdut jibda g[all-[abta tas-1 p.m. G[al aktar informazzjoni /emplu 79062222 jew 21344589 jew ]uru s-sit www.georgepullicino.pn.

PAULA MIFSUD BONNICI. Il-{bieb ta’ Paula Mifsud

Bonnici se jorganizzaw Ri/eviment, is-Sibt, 23 ta’ Frar fit-8 p.m. f’The Palms, San :iljan.

Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 21239210, 79797178 jew 99242945.

TONI BEZZINA. Il-{bieb

ta’ Toni Bezzina se jorganizzaw Attività g[a]-}g[a]ag[, is-Sibt, 23 ta’ Frar fid-9 p.m. fis-Seaside Bar (ma;enb il-pitch tal-bo//i), Bir]ebbu;a. D[ul b’xejn.

MARK ANTHONY SAMMUT. Il-{bieb ta’ Mark

Anthony Sammut se jorganizzaw Ikla, is-Sibt, 23 ta’ Frar fit8 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €20 g[all-kbar u €8 g[at-tfal. Ikun hemm

trasport g[al min jixtieq. G[al aktar informazzjoni /emplu 79696073.

ROBERT ARRIGO. Il{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Coffee Morning, lErbg[a, 27 ta’ Frar fid-9.30 a.m. f’Villa Arrigo, in-Naxxar. Prezz €3 u g[all-bookings /emplu 23285000.

MARIO RIZZO NAUDI. Il{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Attività So/jali g[ar-residenti tal-Gudja, lErbg[a, 27 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-Gudja.

CHARLÒ BONNICI. Il{bieb ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il{amis, 28 ta’ Frar fil-lukanda Golden Tulip Vivaldi, San :iljan. Prezz €5 bit-trasport inklu] u g[all-biljetti /emplu 79992238.

STEPHEN SPITERI. Il{bieb ta’ Stephen Spiteri se jorganizzaw Ri/eviment, il-{amis, 28 ta’ Frar fit-8.30 p.m. filMontekristo Estates. G[all-biljetti /emplu 99424827, 99886394 jew 79955555.

SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Coffee Morning, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fid-9 a.m. fix-Xara Lodge, limiti tar-Rabat. Prezz €5 bit-trasport inklu] u g[all-biljetti /emplu 79010504 jew 25965286.

ELEZZJONI :ENERALI 1992

1992>

Wara [ames snin li matulhom Gvern Nazzjonalista re;a’ po;;a lil pajji]na fuq sisien sodi u, b’hekk, da[let it-trankwillità u n-normalità, din l-elezzjoni, li saret fi Frar, 1992 kienet konferma qawwija g[all-Partit Nazzjonalista mmexxi minn Eddie Fenech Adami. Ir-reb[a kienet wa[da konvin/enti u l-MLP kien konfermat fl-Oppo]izzjoni bi 13,000 vot anqas mill-PN.

KWIZZ ELETTORALI Dwar il-kwizz Dan il-kwizz hu ba]at fuq is-slogans elettorali u]ati mill-Partit Nazzjonalista fl-a[[ar [ames reb[iet elettorali tieg[u: fl-1987, fl-1992, fl-1998, fl-2003 u fl2008.

Meta timlew is-soluzzjonijiet kollha, aqta’ din il-pa;na, imla l-kupun li jidher isfel nett fuq ix-xellug, ag[milha f’envelop u indirizzaha lil: il-mument, Kwizz Elettorali, media.link communications, Triq Herbert Ganado, il-{amrun G[andkom ]mien sa nhar il-{amis li ;ej. Is-soluzzjonijiet jistg[u jin;iebu wkoll bl-idejn fl-uffi//ji ta’ il-mument jew jintbag[tu b’email fuq: mument@media.link.com.mt.

Lil min jie[u sehem

Fl-ebda wa[da mis-soluzzjonijiet ma jitni]]el l-artiklu. E]empju: mhux IL-KOSTITUZZJONI i]da KOSTITUZZJONI Fejn jid[lu ismijiet ta’ persuni hemm indikat jekk hux l-isem biss jew il-kunjom biss Is-soluzzjoni t-tajba tkun dik li jekk taqra l-ewwel ittra tassoluzzjonijiet kollha minn fuq g[al isfel ikollok is-slogan elettorali talPartit Nazzjonalista g[all-Elezzjoni :enerali rispettiva.

U[ud mill-clues g[andhom x’jaqsmu direttament mal-perjodu tal-elezzjoni rispettiva u ;rajjiet konnessi waqt li o[rajn huma ta’ natura ;enerali.

Premju

L-ewwel twe;iba tajba li tinfeta[ wara li nir/ievu l-posta tal-{amis li ;ej, jirba[ il-kollezzjoni kollha tassouvenirs li l-Partit Nazzjonalista g[andu g[al din l-Elezzjoni :enerali, b’valur ta’ madwar 150 ewro u b’aktar minn g[oxrin item differenti.

Biex timtela mill-qarrejja

Isem: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Indirizz: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................ ................................

Nru. tat-Telefon: . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Indirizz Elettroniku (jekk je]isti): . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................

1992

■ F’din il-kariga Lawrence Gonzi g[amel disa’ snin s[a[ qabel ma kien elett Deputat ■ Fl-elezzjoni tal-1992, il-PN wera li kellu . . . . . . . . . . . . . . . mill-aqwa – ferm a[jar minn tal-MLP ■ Il-Parlament approva minnhom kwantità kbira li bidlu l-pajji] f’wie[ed tabil[aqq /ivili ■ Kemm il-gvern u kemm il-privat g[amlu [afna minnu biex il-pajji] seta’ jissa[[a[ u jin[olqu l-impjiegi ■ Kliem l-Oppo]izzjoni hu b[al dak li jifdal wara li tin[araq xi [a;a u mbag[ad jisparixxi ■ Kien Segretarju :enerali tal-PN bejn l-1987 u l-1996 u mbag[ad sar ministru (ismu biss)

■ :iet f’Malta wara [afna snin fl-1992 u mbag[ad ;iet darbtejn o[ra — dejjem ta[t Gvern tal-PN ■ Lil-Labour spiss nisimg[uh jag[mel hekk ming[ajr, i]da, ma j;ib provi jew xhieda ■ Wa[da mill-kolonni ewlenin tal-politika tal-PN fil-gvern biex uliedna jirnexxu lkoll ■ Kien l-ewwel Ministru g[al G[awdex bejn l-1987 u l-1996 u mbag[ad in[atar Speaker (kunjom biss) ■ L-iskola politika tal-PN li fiha jsiru seminars, korsijiet, diskussjonijiet u [afna laqg[at importanti

■ Ming[ajr id-. . . . . . . . tal-vot [add ma jista’ jivvota f’elezzjoni ;enerali jew referendum ■ Meta jkollok din b’sa[[itha, il-pajji] ikun sod u jkun jista’ jsir titjib f’kundizzjonijiet u benefi//ji so/jali ■ L-elezzjoni tal-1992 — li saret fit-22 ta’ Frar — kienet t[abbret fl-20 ta’ dan ix-xahar ■ Kemm huma l-jiem li fihom ma tistax issir propaganda qabel l-elezzjoni — inklu] jum il-votazzjoni ■ Gvern Nazzjonalista bena power station ;dida biex ikollna minnha kemm ikun je[tie; il-pajji] ■ Ir-re;jun ;eografiku li fih tinsab Malta u li hu kompost minn pajji]i Ewropej, G[arab u Afrikani

■ L-ewlieni li jmexxi l-Kummissjoni Elettorali u li l-kariga tieg[u ssir mill-President b’rakkomandazzjoni tal-PM ■ Dan kien it-tieni President ta’ Malta ma[tur minn Gvern Nazzjonalista fl-1995 (ismu biss) ■ Dawk li jappo;;jaw lill-Partit Laburista huma msej[in u mag[rufin b’dan il-mod ■ Editur joqg[od [afna attent f’dak li jippubblika biex ma jaqlax wie[ed minn dawn ■ L-aktar pajji] ;irien li g[en lil pajji]na fil-mixja twila ta’ s[ubija fl-Unjoni Ewropea ■ Normalment isir kull nhar ta’ {add waqt kampanja elettorali i]da kultant anke matul il-;img[a ■ Din, is-soltu, iddum [ames ;img[at qabel l-Elezzjoni :enerali… i]da din id-darba disa’ ;img[at ■ Biex jid[ak u jqarraq bik, il-Labour ju]a [afna dan il-metodu biex ‘jisraqlek’ il-vot ■ Fil-manifestazzjonijiet politi/i dan ikun evidenti [afna b’g[ajjat, kant, [erqa u [e;;a ■ Il-PN bir-ra;un jifta[ar li ;ab lill-pajji] f’din is-sitwazzjoni, b’kalma u trankwillità

– Il-{add, 10 ta’ Frar 2013

KAMPANJA ELETTORALI 2013

IL-FATTI TA’ GVERN NAZZJONALISTA FIL-QASAM SPORTIV (2008-2013)

44

Attwalità

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

Dehra ;enerali tal-Kumpless Sportiv f’{al Kirkop

Investiment fil-fa/ilitajiet sportivi ta’ pajji]na Kumpless Sportiv ;did f’Tal-{andaq... jibda l-pro/ess mal-MEPA Biex ikompli ji]viluppa lqasam sportiv f’pajji]na, matul l-a[[ar erba’ snin il-gvern investa miljuni ta’ ewro fil-bini ta’ fa/ilitajiet sportivi u biex ji;u modernizzati l-kumplessi sportivi e]istenti li kellna f’pajji]na. Il-gvern investa wkoll biex jattrezza l-iskejjel tal-istat b’fa/ilitajiet ;odda ta’ livell g[oli.

Ma setax jonqos ukoll g[alhekk li l-gvern jin/entiva u jg[in lill-g[aqdiet sportivi biex dawn ji]viluppaw ilfa/ilitajiet tag[hom stess.

Kumpless Sportiv ;did f’{al Kirkop Fl-a[[ar snin inbena u

infeta[ kumpless sportiv ;did f’{al Kirkop, High Ropes courses f’Ta’ Qali u f’G[ajn Tuffie[a, Outdoor Fitness Centres f’Ta’Qali, {a] Zabbar u l-Mellie[a u diversi fa/ilitajiet sportivi o[ra f’numru ta’ skejjel tal-istat.

Il-Kumpless ta’ {al Kirkop se[[ wara investiment ta’ aktar minn €3.5 miljun. Il-kumpless mhux biss jilqa’ fih it-tfal li jattendu l-Kulle;; San Benedittu matul il-[in taliskola i]da jakkomoda wkoll 15-il dixxiplina sportiva u hu mg[ammar ukoll b’simulator g[all-isport tal-isparar u pixxina g[al ta[ri; fl-g[awm.

Dan hu wkoll il-kumpless sportiv li qed jintu]a millewwel student fi [dan l-iskola nazzjonali tal-isport.

Il-Kumpless Sportiv ta’ {al Kirkop huwa mg[ammar ukoll b’Fitness Centre li qed ji;i operat minn operatur privat. Dan hu modern u joffri varjetà s[i[a ta’ apparat tal-gym li jinkludi l-fixed weights machines, zona g[all-free weights u lcardio vascular machines.

B’hekk qed joffri alternattiva o[ra lill-pubbliku

Fl-a[[ar sena mhux biss ;ew imtejba l-fa/ilitajiet e]istenti imma nfet[et akkademja tas-snooker

ta’ din iz-zona kif jistg[u j]ommu ru[hom attivi fi]ikament.

Kumpless f’Tal-{andaq Fl-a[[ar ;img[at il-Fondazzjoni g[all-Iskejjel ta’ G[ada ssottomettiet quddiem ilMEPA l-pjanti ta’ kumpless sportiv ‘did fil-Kulle;; Sant’ Injazju f’Tal-{andaq. Dan ukoll se jkollu investiment ta’ madwar €3.5 miljun u se jkun mibni fuq il-kun/ett tal-Kumpless Sportiv Kirkop. Il-Kumpless f’Tal-{andaq se jinkludi

sala prin/ipali, tliet changing rooms, reception u klinika.

Dawn kollha se jikkumplimentaw il-facilitajiet diga ezistenti f’dan il-kulle;;, ji;ifieri l-ground 7 a side b’[axix artifi/jali, trakka talmixi, court tal-basketball u ]ew; nissen huts li se jinbidlu

f’fa/ilitajiet sportivi multipurpose. Hemm ukoll il-[sieb li biswit dan il-kumpless ti;i ]viluppata pixxina kemm g[allistudenti u anki g[all-komunita` wara l-[in tal-iskola Titjib fil-Kumplessi tal-Kottonera u tal-Qroqq Anki l-kumpless tal-

Kottonera ;ie modernizzat fejn sa[ansitra ;ie //ertifikat millUEFA li jista’ jospita log[ob internazzjonali tal-FUTSAL. B’dan l-investiment, ilkumpless seta’ jkompli jilqa’ diversi attivitajiet sportivi b[al volleyball, badminton, karate tradizzjonali, aerobics u yoga.

Fl-istess kumpless, fl-2011, ;ew organizzati wkoll kampjonati internazzjonali taljudo u tal-bodybuilding, fost lo[rajn, filwaqt li s-sena li g[addiet il-kumpless ospita l-

Log[ob tal-FISEC, Il-Kampjonati Ewropej tal-Volleyball g[an-nisa u r;iel (FIVb), Tournament Internazzjonali tan-Netball, l-iSpecial Olympics International Screening programme u rround ta’ kwalifikazzjoni talKampjonati Ewropej tal-Judo.

Fl-a[[ar snin dan ilkumpless mhix biss ;ie riorganizzat i]da l-gvern baqa’ jsostni l-ispi]a ta’ madwar €1.7 miljun fis-sena fl-operat tieg[u. In-nefqa biex jissa[[an l-ilma fil-pixxina titla’ mijiet ta’ eluf ta’ ewro.

Matul dawn l-a[[ar snin partikolarment matul is-sajf li g[addha sar xog[ol strutturali fosthom, xog[olijiet fixshowers, xog[olijiet firreception u ftu[ ta’ cafetteria.

Fil-pixxina saru lanes ;odda g[at-ta[ri; u g[all-kompetiz-

zjonijiet tal-g[awm.

Saru wkoll xog[lijiet ta’ tiswija fi/-Changing Room, kif ukoll fl-outdoor showers u xog[lijiet o[ra fl-East Block, fejn numru ta’ kmamar kienu rran;ati u ing[ataw lill-ASA b’kera ssussidjata biex ikunu jistg[u jintu]aw mill-klabbs fi [danha.

Saret ukoll sistema ta’ Access Control g[all-membri tal-pixxina u tal-fitness centre li apparti li ]iedet is-sigurtà qed tag[ti statistika a;;ornata g[all-immani;;jar a[jar talkumpless.

I]da fl-a[[ar sena mhux biss ;ew imtejba l-fa/ilitajiet e]istenti f’dan il-kumpless fosthom it-titjib li sar flisquash courts, i]da ]diedu ]ew; squash courts o[ra; qed jinbena gym g[at-tfal, u nfet[et akkademja tas-snooker.

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

46

SPORT FUTBOL – WARA L-AKKU}I MIN-NA{A TAL-FIFPRO

L-MFPA ikkon/ernata b’dak li qed ji;ri

Asamoah Gyan tal-Ghana jissielet g[all-ballun ma’ Paul Koulibaly tal-Mali

TAZZA AFRIKANA

Il-Mali jispi//aw fit-tielet post B’reb[a ta’ 3-1 kontra lGhana, il-Mali spi//aw fittielet post fit-Tazza tanNazzjonijiet Afrikani. Il-Mali fis-semi finali ;ew eliminati min Ni;erja filwaqt li lGhana ;ew eliminati millBurkina Faso bl-g[oti talpenalties.

Samassa po;;a lill-Mali filvanta;; wara 21 minuta u hekk kif bdiet it-tieni taqsima Keita g[amilhom tnejn. IlGhana naqqsu d-distakk fit-82

minuta [ermezz ta’ Asamoah imma Diarra skurja t-tielet gowl g[all-Mali u issi;illa rrb[a. Bla dubju l-avventura tal-Mali fl-edizzjoni ta’ din issena kienet wa[da ferm po]ittiva filwaqt li l-Ghana, flimkien mal-Kosta tal-Ivorju ]gur li huma ]ew; pajji]i li wie[ed stenna aktar minnhom.

Illum tintlag[ab il-finali bejn in-Ni;erja u l-Burkina Faso.

Permezz ta’ stqarrija, lMFPA, li hi l-Asso/jazzjoni tal-Players Professjonali f’Malta, qalet li hi kkon/ernata b’dak li qed ji;ri fil-futbol Malti, partikularment fil-klabbs ta’ Floriana, {amrun u Marsaxlokk.

Din ir-reazzjoni tal-MFPA waslet wara li matul il-;img[a, il-Federazzjoni Internazzjonali tal-Futbolers Professjonali (FIFPro) [ar;et stqarrija uffi/jali fejn akku]at li xi klabbs Maltin mhux qed i[allsu lill-players tag[hom, u qalet ukoll li l-MFA mhux qed tag[mel bi]]ejjed biex tipprote;i lil dawn il-players.

F’din l-istqarrija jissemmew il-klabbs ta’ Floriana, {amrun Spartans, Mosta u Marsaxlokk.

Barra minn hekk, il-FIFPro ikkritikat lill-MFA min[abba li din [alliet persuna li hi sospi]a mill-futbol Ingli] tinvolvi ru[ha fit-tmexxija ta’ klabb Malti.

Skont l-istaqarrija tal-lFIFPro, din ;iet infurmata bissitwazzjoni inkwetanti rigward players barranin li ng[aqdu ma’ Floriana fis-sajf li g[adda.

Dawn il-players ;ew iqmarrqa mill-ewwel ;urnata li waslu Malta. Suppost dawn kellhom jg[ixu f’dar kull wie[ed, imma spi//aw joqog[du f’dar wa[da.

Dawn il-players t[allsu biss ta’ xahar log[ob, il-bqija g[adhom ma t[allsux g[ax-xhur ta’ Settembru, ta’ Ottubru, ta’ Novembru u ta’ Di/embru.

F’Di/embru tliet players itterminaw il-kuntratt minn

mal-klabb min[abba dan kollu.

Dawn il-players, meg[juna mill-MFPA, ilmentaw malMFA, u Floriana weg[duhom li se j[allsuhom f’Di/embru u f’Jannar, i]da sa din il-;urnata g[adu ma sar l-ebda [las.

Fl-4 ta’ Frar, l-MFA qalet li Floriana ma jistg[ux jakkwistaw players ;odda jew jitterminaw kuntratti ta’ players o[ra qabel ma dawn it-tliet players ikunu m[allsin. IlFIFPro qed titlob li l-MFA u ddiri;enza ta’ Floriana jie[du azzjoni immedjata u j[allsu lil dawn il-players, li huma vittmi ta’ ingann. Il-FIFPro temmen li din il-projbizzjoni mhijiex wa[da sinjifikanti g[ax is-suq tat-trasferimenti ta’ Jannar g[alaq.

Il-FIFPro qalet li se tibqa’ tosserva dan il-ka] li qed ise[[ f’Malta sew, u jekk tara li ssitwazzjoni ma tmurx g[alla[jar, se tirrapporta lill-FIFA. “L-MFPA qed titlob lillMFA biex din tibdel immedjatament ir-regoli tag[ha biex affarijiet b[al dawn, filfutur, ma jse[[ux. L-MFPA tikkundanna wkoll lill-klabb ta’ Floriana g[ax dan il-klabb qed jg[id li kollox hu f’postu meta fil-fatt mhuwiex. Hu tal-g[a;eb il-fatt li l-players li mhux qed jattendu g[at-ta[ri; min[abba li ma t[allsux jistg[u ji;u akku]ati li qed jiksru dak li ;ie miftiehem fil-kuntratt. LMFPA tittama li l-partitarji talfutbol Malti ikunu jafu lverità.”

Fuq is-sit tal-FIFPro matul il;img[a ;iet ippubblikata intervista ma’ Aaron Brown, wie[ed mill-players ta’ Floriana li qed jg[id li ma t[allasx. Brown, f’din lintervista jispjega kif f’Awwissu kien ikkuntattjat minn Mark Wright, li dak i]]mien kien manager tal-klabb, u Wright qallu li jekk jiffirma ma’ Floriana jit[allas u lanqas biss ikollu j[allas taxxa. Brown iffirma kuntratt ta’ sena g[ax kien attirat bl-offerta ta’ Wright.

Wright jispejga kif meta wasal Malta, mal-ewwel induna li dak li qalulu kien gidba g[ax spi//a jg[ix ma’ erba’ players o[ra meta suppost kellu jg[ix wa[du. “Kellna nit[allsu fi tmiem kull xahar, imma dan ma se[[x. L-uni/i flejjes li tawni Floriana kienu tal-ewwel tliet ;img[at li lg[abt mag[hom, ilbqija, minn dakinhar sa Frar ma ir/ivejt l-ebda flus. Jien ma nistax ng[ix bil-weg[di, jien irrid naqla x’niekol,” qal Wright fl-intervista. Dan, minkejja li Floriana kienu qablu ma’ Brown li j[allsuh is-salarju li kellu jir/ievi sas-17 ta’ Di/embru.

F’nofs Di/embru, Brown [alla lil Floriana u qal li ]ew; players o[ra, Amam Verma u Akanni-Sunday Wasiu, spi//aw fit-sitwazzjoni tieg[u.

Brown itemm l-intervista billi jg[id li irritorna l-Ingilterra u qed isibha diffi/li biex isib klabb ;did.

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

Sport

47

Rafa Benitez

TRASFERIMENTI

Benitez vi/in li jitke//a Skont xi rapporti fil-;urnali Ingli]i, ir-relazzjoni bejn is-sid ta’ Chelsea, Roman Abramovich, u l-manager talklabb, Rafa Benitez, qed tkompli tmur lura. Dan kollu jindika li l-Blues mhux se j;eddu l-kuntratt ta’ Benitez, li n[atar b[ala l-manager f’Novembru li g[adda.

Minn meta Benitez in[atar b[ala l-manager, Chelsea tilfu l-finali tat-Tazza tad-Dinja talKlabbs u ;ew eliminati milLeague Cup. L-istess Benitez ]vela li ilu ma jitkellem ma’ Abramovich g[al dawn l-a[[ar tliet ;img[at. “L-a[[ar darba li tkellimna kien meta lg[abna kontra Arsenal, u minn dakinhar ’l hawn tkellimt ma’ xi uffi/jali tal-klabb imma mhux direttament mieg[u.

Jien g[andi kuntratt sa tmiem l-ista;un, u sa dak i]-]mien, lunika [a;a li se nag[mel hi li nipprova nirba[ kemm jista’ jkun partiti. Hu veru li Abramovich irid li nispi//aw mal-ewwel erbg[a,” qal Benitez.

48 Sport

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

Sport lokali g[al-lum MFA Hibs St: Prem – 2 p.m. Rabat

A. v Mosta, 4 p.m. Hibernians v Tarxien R. Vic. Tedesco St: I Div – 2 p.m. Lija A. v St. Andrews, 5.15 p.m. G]ira Utd v Naxxar L. Luxol Grd.: III Div. - 2 p.m.

Mdina K. v Mtarfa, 4.15 p.m.

Marsa v Swieqi Utd

Centenary St.: III Div. - 1 p.m. Sta Lucia v Senglea A., 3 p.m. Xg[ajra T. v Kalkara, 5 p.m.

Marsaskala v Qrendi Sirens Grd: III Div. - 2 p.m.

G[axaq v Luqa SA, 4.15 p.m.

Sirens v Ta’ Xbiex G[arg[ur Grd – Nisa U#16 9 a.m. Tarxien v Pembroke, 10 a.m. Gozo v Mosta, 11 a.m. Hibs

SPORT EXTRA v Hamrun

GFA Gozo St: I Div. - 1 p.m.

Ker/em A. v Xewkija T., 3 p.m.

SK Victoria W. v Victoria H.

IASC Tarxien Grd.: I Div – 8.30

a.m. Senglea Y. v Marsa, 9.45 a.m. Mosta G. v Msida RS, 11 a.m. Cospicua ST v Rovers Utd

SPARAR Bidnija: 10 a.m. Tkompli l-

Kompetizzjoni valida g[asselezzjoni tat-tim Malti tat-Trap 50 plattina + final.

HANDBALL Universita`: 9 a.m. U#15 (S)

Luxol v Kavallieri SMC, 10.15 a.m. U#17 (S) La Salle Kia v Kavallieri RS2, 11.30 a.m. U#17 (S) Phoenix P. v Luxol MR

BASKETBALL Ta’ Qali: 9.30 a.m. St. James

Hospital Lge II Div. Mtarfa Miscela D’Oro v Phoenix Qormi ZP, 11.15 a.m. (N) Luxol v Starlites SE, 1 p.m. I Div. (I) Floriana FF v Athleta A to Z Electronics, 2.45 p.m. (N) Alyssa Ashley LBC v Hibs, 4.30 p.m. I Div. (I) Bupa Luxol v Pavi Depiro

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL Marsa – 1.30 p.m. Programm

spe/jali ta’ 7 ti;rijiet li jinkludi lfinali Assikura u wa[da Premier.

Intervista ma’ Franz Wurz Fil-programm numru 18 mis-sensiela Sport Extra se tixxandar intervista esklussiva li Charles Camenzuli g[amel ma’ Franz Wurz li apparti li fissnin 70 kien rebbie[ ta’ tlett edizzjonijiet talKampjonat FIA tarRallycross, HU missier leKS sewwieq tal-Formula 1, Alexander Wurz u llum huwa wie[ed mid-diretturi ta’ Test and Training International li hi d-ditta ewlenija li tie[u [sieb listruttura ta’ /irkwiti g[al ta[ri; u tag[lim fissewqan.

Dwar l-istess su;;ett, mistieden fl-istudio Pierre Vella li mieg[u se ssir enfa]i dwar dak li ;ie diskuss f’forum nazzjonali li l-Malta Motorsports Association organizzat ftit tal-;ranet ilu.

Mistiedna o[ra fl-istudio Demis Tonna promutur g[al Prize Boxing Promotions flimkien mal-boxers talkategorija heavyweight

Franz Wurz

Mark Cutajar u Jousaf Hazzuri.

Fi Sport Extra jixxandru bosta servizzi marbuta ma’ dak li se[[ fi tmiem il;img[a fix-xena tal-isport lokali kif wkoll o[rajn marbuta ma’ avvenimenti internazzjonali fosthom ilLog[ob tal-Mediterran f’Mersin it-Turkija.

Il-programm g[andu produzzjoni u pre]entazzjoni ta’ Charles Camenzuli b’direzzjoni ta’ Paul Galea bi grafika ta’ Simon Borda u munta;; tasservizzi minn Julie Zammit.

Sport 49

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013 FOOTBALL – L-EWWEL DIVI}JONI

Gudja jix[tu lil Dingli f’iktar inkwiet minn Christopher Cassar

DINGLI S. .......................... 0 GUDJA U ............................1

Gudja irritornaw g[ar-reb[ wara t-telfa kontra Vittoriosa meta g[elbu lil Dingli Swallows, 1-0, grazzi g[allgoal ta’ Keith Bonello skurjat fl-ewwel taqsima. Din irreb[a [alliet lil Gudja jisfidaw mat-timijiet ta’ fuq, filwaqt li Dingli Swallows komplew jin]lu ’l isfel fil-klassifika fejn issa nqab]u anki minn Bir]ebbu;a, li l-:img[a filg[axija kisbu punt prezzju] kontra Marsaxlokk.

Minkejja li r-reb[a kienet wa[da minima, din tista’ titqies xorta wa[da b[ala reb[a fa/li u iktar minn immeritata g[al Gudja, li ddominaw mill-bidu sattmiem, u [olqu g[add ta’ /ansijiet ta’ skor, i]da grazzi g[all-bravura ta’ Dunstan Zarb u g[al xi ]balji banali quddiem il-lasta mill-plejers ta’ Gudja, l-iskor baqa’ wie[ed minimu.

Gudja mal-ewwel [adu kontroll tal-log[ba fejn kellhom supremazija territorjali. Dingli [ar;u iktar mill-qoxra wara l-ewwel g[oxrin minuta, i]da fit-23 minuta Gudja skorjaw dak li

kellu jkun il-goal tar-reb[a meta minn free-kick ta’ Dino Cachia kien KEITH BONELLO li g[ola fuq kul[add u bir-ras xe[et fixxibka.

Dingli ma wettqux reazzjoni u Gudja baqg[u jiddettaw illog[ob fejn fl-a[[ar minuti tal-ewwel taqsima resqu qrib b’xutt ta’ Keith Bonello, li mar ftit barra u fl-a[[ar sekondi xutt bid-dawra ta’ Karl Azzopardi g[adda j[akkek mal-lasta.

Fit-tieni taqsima, Peter Paul Sammut li f’din il-log[ba ng[ata spazju mill-bidu, kien im/a[[ad minn [ar;a tajba ta’ Dunstan Zarb. Mas-sieg[a log[ob, azzjoni ta’ Peter Paul Sammut u kross pre/i] lejn Aleksandrov, li kien im/a[[ad minn intervent ie[or ta’ Zarb.

Kwarta mit-tmiem waslet lewwel azzjoni perikolu]a ta’ Dingli meta xutt tajjeb ta’ Sapiano kien salvat tajjeb minn Matthew Xerxen.

Tmien minuti mit-tmiem, issostitut Ryan Sell qassam lejn Aleksandrov, li naqas milli jie[u l-ballun minn quddiem il-lasta, u tliet minuti wara, Zarb wettaq l-isba[ save tallog[ba meta salva xutt minn

Il-goalkeeper ta’ Dingli, Zarb, u Kirill Aleksandrov ta’ Gudja, jog[lew g[all-ballun (Ritratt> Trevor Sollars)

ta[tu ta’ Aleksandrov wara azzjoni tas-sostitu Mbita.

Fil-[in mi]jud, Mbita g[adda tajjeb fuq ix-xellug u qassam lejn Ryan Sell, li g[amel l-impossibbli u xe[et barra minn qag[da ideali.

Dingli: D. Zarb, A. Portelli (M. Borg), K. Pace, F. Cauchi, R.Vella, E. Grech (J. Sapiano), K. Roomes (J. Anywanna), K. Formosa, J. Pace, E. Farrugia, L. Micallef.

Gudja: M. Xerxen, J.

Mqabba jer;g[u jfallu fl-a[[ar VITTORIOSA S. .................. 2 MQABBA .............................. 1

G[at-tieni ;img[a konsekuttiva Mqabba raw lewwel reb[a tal-ista;un ta[arbilhom minn idejhom propju fl-a[[ar minuti tallog[ba. Wara li l-;img[a l-o[ra tilfu fl-a[[ar sekondi b’mod kontroversjali kontra Lija, ilbiera[ ;ralhom l-istess kontra Vittoriosa Stars, meta fl-a[[ar minuti [arbitilhom ir-reb[a wara li sofrew ]ew; goals. Issa, Mqabba baqg[u ankrati fil-qieg[ tal-klassifika u jidher li d-destin tag[hom huwa di;à miktub, u issa jrid ikun verament miraklu sportiv biex jevitaw il-waqg[a g[at-tieni divi]joni.

Jekk Mqabba jinsabu f’disperazzjoni, mhux l-istess g[al Vittorosa li bis-sa[[a ta]]ew; goals skurjati mis-sostitut Mark Barbara fl-a[[ar minuti, il-:irbin issa jinsabu we[idhom fl-ewwel post tal-klassifika anki jekk jistg[u jer;g[u jinqab]u llum minn Lija jew Naxxar.

L-ewwel taqsima kienet wa[da bbilan/jata anki jekk Vittoriosa kellhom iktar millog[ob, spe/jalment fl-a[[ar parti. Wara seba’ minuti, Kris Caleja salva free-kick ta’ Muir, biex erba’ minuti wara, Mqabba marru fil-vanta;; meta JOSEPH OKONKWO qabbe] il-ballun minn Vella wara pass ta’ Avande.

Fit-28 minuta xutt ta’

Buttigieg kien salvat minn Calleja u [ames minuti wara, kien Marcelo Pereiera li spara g[oli minn qag[da tajba wara free-kick ta’ Ramon Dos Santos. Mqabba ma qag[dux i[arsu, u John Paul Muscat xe[et ftit g[oli, biex e]att qabel il-mistrie[, Pereira falla minn qag[da verament tajba.

It-tieni taqsima bdiet b’Muir jipprova xortih minn nofs ground, i]da Calleja kien attent u salva. Fil-50 minuta, Muir re;a’ pprova mill-bog[od, i]da Calleja re;a’ salva, l-istess kif g[amel ftit wara fuq xutt ie[or ta’ Siraj Arab.

Vittoriosa komplew jattakkaw bla heda, i]da Calleja ma riedx i/edi u salva xuttijiet ta’ Pereira u Dos Santos filwaqt li Siraj Arab falla minn qag[da favorevoli. Meta l-[in beda jag[fas sew g[al Vittoriosa u Mqabba bdew ixommu l-ewwel reb[a, wasal il-goal tad-draw ta’ Vittoriosa sitt minuti mittmiem, meta s-sostitut MARK BARBARA spara fix-xibka wara ta[wida quddiem Calleja minn free-kick ta’ Gary Muir. }ew; minuti mit-tmiem, Mqabba re;g[u resqu lejn irreb[a; i]da Mirko Perez kompletament ]markat naqas milli jikkontrolla l-ballun. U Mqabba pattew qares ta’ dan g[aliex fit-92 minuta MARK BARBARA sar l-eroj tat-team meta minn kross ta’ Muir

g[eleb lil Caleja b’daqqa tar-ras pre/i]a fost il-fer[ tal-:irbin u d-disperazzjoni tal-Imqabbin.

Vittoriosa S: J.M. Vella, Samir Arab (Siraj Arab), M. Buttigieg, A. Spiteri, L. Micallef (L. Laganà), R. Dos Santos, M. Perreira, L. Vella Critien, G. Muir, M. Tabone, J.

Camilleri (M.Barbara) Mqabba: K. Calleja, A. Scicluna, J. Anegbe, D. Bonnici, M. Bonnici, C. Calleja, R. Avande, D. Azzopardi, J.P. Muscat, J. Achocku, J. Okonkwo (M. Perez) Referee: Karl Frendo Cumbo

Tonna, A. Abela, R. Kovachev, G. Buttigieg, K. Bonello, K. Azzopardi (G. Chircop), C. Anton (J. Mbita) D. Cachia, P.P. Sammut (R. Sell), K. Aleksandrov Referee: Sandro Spiteri Kif Jinsabu L R D T F K Pti

Vittoriosa S 14 Lija A 13 Pietà H 14 Naxxar L 13 Marsaxlokk 14 Gudja U 14 St. Andrew’s 13 }ejtun C 14 G]ira U 13 Bir]ebbu;a SP14 Dingli S 14 Mqabba 14

8 8 8 7 7 6 6 4 3 2 2 0

3 3 2 3 2 4 4 2 4 3 4 4 3 4 5 5 6 4 3 9 2 10 4 10

22 21 28 25 25 25 19 12 18 18 10 14

17 27 13 26 14 26 12 25 18 25 18 22 19 21 13 17 17 15 31 9

33 8 32 4

50

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

Sport

FUTBOL

Il-problema tal-log[ob manipulat ;ejja mill-Asja G[aqdiet kriminali stazzjonati fl-Asja huma lg[erq tal-log[ob immanipulat.

Dan qalu Chris Eaton, eks Kap tas-Sigurta` fi [dan il-FIFA. Dawn il-gruppi ta’ kriminali javvi/inaw players jew uffi/jali biex jimmanipulaw partiti u jilag[bu l-im[atri fuq l-istess partiti biex b’hekk jag[mlu profitt kbir min[aba li jkunu jafu r-ri]ultat a[[ari tallog[biet. Matul il-;img[a ilEuropol ]velat li madwar 680 partita, 380 minnhom flEwropa ;ew immanipulati f’dawn l-a[[ar snin.

F’dan il-log[ob kien hemm anke partiti validi mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[allKampjonati Ewropej u tatTazza tad-Dinja u ]ew; log[biet ta/-Champions League, li wa[da minnhom

intlag[bet fl-Ingilterra f’dawn l-a[[ar tlieta jew erbg[a snin.

Hemm suspett li din il-log[ba kienet bejn Debrecen u Liverpool imma Debrecen qalu li sentejn ilu di;a’ kien hemm a[bar li hemm suspett dwar din il-log[ba u l-klabb kien [a passi immedjati bil-goalkeeper ta’ Debrecen sospi] sentejn min[aba li ma rrappurtax lillawtoritajiet li dan kien avvi/inat minn grupp ta’ kriminali.

Skont il-Europol grupp filbelt ta’ Singapore g[amel minn tal-anqas profitt ta’ tmien miljun ewro fuq dan il-log[ob iammanipulat.

Profitti kbar

Hemm gruppi fl-Asja li g[amlu [afna aktar profitt.

Eaton spjega kif illum saret

[afna e[fef g[an-nies biex jilag[bu l-flus b’mod illegali fuq partiti ta’ futbol u qal li fejn qabel kollox kien jimxi bi flus fl-idejn issa kollox qed isir bilcomputer mill-kumdita tad-dar.

Barra minn hekk in-numru ta’ kumpaniji tal-im[atri sploda u jekk persuna mill-Asja jilg[ab im[atri fuq l-istess partiti, imma ma’ kumpaniji stazzjonati fl-Asja u fl-Ewropa, jag[mel [afna aktar profitt minn dawk Asjati/i.

Biex wie[ed jifhem aktar issitwazzjoni Eaton qal li l-akbar tliet kumpaniji tal-im[atri jinnegozjaw ]ew; biljun dollaru fil-;img[a u b’din issomma wie[ed jista’ jibni erba’ sptarijiet jew inkella j[allas issalarju ta’ elf kuntistabbli g[al sena s[i[a.

Minkejja li l-akbar ka]ijiet

Rob Wainwright (nofs) waqt li qed jispjega s-sejbiet tal-Europol din il-;img[a

ta’ log[ob immanipulat fe;;ew fl-Italja, fil-Korea ta’ Isfel u fi/?ina, wie[ed ikun ]baljat jekk ja[seb li l-korruzzjoni hi pre]enti f’dawn il-pajji]i biss.

Eaton jg[id li dak li ]velat ilEuropol matul il-;img[a hu biss il-bidu.

“Mhux qed isir sforz bi]]ejjed biex jitwaqqfu lim[atri illegali. Fix-Xlokk talAsja l-Gvern mhux qed jag[ti ka] jissorvelja l-ekonomija talim[atri. Irridu niftakru li hemm kumpaniji tal-im[atri li qed jirre;istraw d[ul aktar minn kumpaniji mondjali b[alma hi l-Coca Cola. Jekk ma jkunx hemm awtoritajiet li jag[tu ka] dan kollu bilfors se jkun hemm l-abbu]i,” qal Eaton.

Wie[ed mill-aktar pajji]i li hu milqut minn dan ilfenomenu ta’ im[atri illegali hu dak tal-Italja. {afna esperti kienu tal-fehma li fl-Italja hemm kontroll assolut talkumpaniji tal-im[atri imma minn dak li ]velat il-Europol deher bi/-/ar li dawn l-esperti kienu ]baljati. 30% talkumpaniji tal-im[atri fl-Italja huma re;istrati filwaqt li lkumplament, ji;ifieri s-70% filmija l-o[ra huma kumpaniji li m’humiex re;istrati, u li x’aktarx huma kollha Asjati/i.

Gruppi ta’ kriminali fl-Asja mhux bilfors ikunu joqg[odu lItalja imma jkunu jafu nies mill-pajji] u permezz ta’ terzi persuni jkollhom kuntatti ma’ referees, players u uffi/jali ta’ klabbs li jkunu ;ejjin minn kull divi]joni.

“Li kieku l-Gvernijiet fl-Asja g[amlu aktar pressjoni fuq il-

kumpaniji tal-im[atri, illum mhux qeg[din nitkellmu dwar ka] li fih hemm suspettati madwar 680 partita. Tag[mel x’tag[mel il-korruzzjoni flisport se tibqa’ te]isti, b[alma je]isti d-doping imma hemm differenza bejn iddawwar wi//ek u tillimita d-danni,” kompla jg[id l-eks membru talFIFA. Waqt li /erti im[atri wie[ed ma jistax jag[milhom ma’ kumpanija fl-Ewropa, fl-Asja huma a//ettati. Laszlo Angeli, li hu prosekutur Ungeri] spjega ka] tipiku ta’ korruzzjoni. Lg[aqda li tkun stazzjonata flAsja tqabbad persuna millEwropa biex tikkuntattja nies involuti f’xi kampjonat domestiku u la darba l-partita tkun miftehma, il-membri talgrupp li jkun stazzjonat fl-Asja jilg[abha l-im[atra fuq dik ilpartita.

Singapore fommu sieket

Minkejja li l-g[erq talkorruzjoni, skont Eaton, hu flAsja; l-Interpol, li hi lorganizzazzjoni internazzjonali tal-pulizija, fi stqarrija qalet li jkun ]ball li wie[ed jassumi li r-regoli jinkisru biss f’dan ilkontinent.

Ronaldo Noble, li hu l-Kap tal-Interpol qal li jekk dak li qed tg[id il-Europol ikun ikkonfermat, pajji] b[lama hu Singapore jie[u daqqa ta’ [arta fir-reputazzjoni tieg[u. Dan ilpajji] hu mag[ruf g[ar-regoli stretti li g[andu.

“Fil-;img[at li ;ejjin mistennija jibdew jo[or;u lewwel ismijiet ta’ dawk involuti u jekk ikun hemm nies ;ejjin minn Singapore ]gur li din se tkun sorpri]a, anke g[alina,” qal Noble. Lawtoritajiet tal-pulizija ta’ Singapore qalu li qed jikkollaboraw mal-awtoritajiet Ewropej fl-investigazzjonijiet li g[addejjin b[alissa.

L-awtoritajiet ta’ Singapore ma ikkumentawx ukoll dwar persuna li ilha mill-2011 tissemma fil-midja b[ala wa[da mill-bosta li immanipulat diversi partiti. Din il-persuna issemmiet ukol fi Qrati Ewropej. Il-fatt li l-awtoritajiet mhuma qed isemmu xejn mhuwiex sorpri]a meta wie[ed iqis li l-Gvern ta’ dan il-pajji] i]omm kollox mistur.

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

Sport

51

Aktar protesti fl-Italja min[abba l-kri]i fl-isport minn Kenneth Vella

Fi tmiem il-;img[a li g[addiet, mijiet ta’ persuni nvoluti fl-isport tag[na, fosthom sewwieqa u sidien ipprotestaw fit-toroq ta’ Napli fl-Italja min[abba l-kri]i li g[adu g[addej minnha dan lisport. Il-protesta la[qet ilqofol tag[ha s-Sibt filg[axija b’attivita` quddiem l-istadium ta’ San Paolo, ftit minuti biss qabel il-bidu tal-log[ba Napoli kontra Catania misSerie A. Xi ]wiemel ;ew marbuta mal-entratura tal-ground filwaqt li numru ta’ karrijiet ta]-]wiemel t[allew b’mod li bdew jostakolaw it-traffiku.

Matul din il-protesta, issewwieqa u s-sidien kienu wkoll akkumpanjati minn [addiema tal-korsa ta’ Agnano. F’kummenti li taw lill-;urnalisti dawn sostnew li issa s-sitwazzjoni saret wa[da ina//ettabbli. Ilhom ma jir/ievu l-premijiet tag[hom g[al diversi xhur filwaqt li lkorsa ilha mag[luqa g[al diversi ;img[at. Min-na[a tag[hom il-[addiema ilhom ma jir/ievu s-salarju dovut lilhom g[al xejn anqas minn tmien xhur.

Din il-protesta ng[atat prominenza anki mill-mezzi

tax-xandir internazzjonali spe/jalment fir-Renju Unit.

Protesti o[ra fl-istess jiem saru fit-toroq prin/ipali ta’ Firenze fejn hawnhekk ittraffiku spi//a wieqaf g[al diversi sig[at u kellha tintervjeni l-puluzija. Fl-Italja, dawk involuti fl-isport qed jittamaw li tinstab soluzzjoni ta’ dawn il-problemi lejn la[[ar ta’ dan ix-xahar wara li fil-pajji] ikunu saru lelezzjonijiet ;enerali.

Dan min[abba li l-gvern pre]enti ma riedtx jintervjeni biex jiffinanzja it-ti;rijiet min[abba l-kri]i finanzjarja li g[addej minnha l-pajji].

B[alissa fl-Italja, tliet koros ewlenin tat-trott, dawk ta’ Napli, Ruma u Milan jinsabu mag[luqa min[abba din ilkri]i.

Statistika minn Franza Dan l-a[[ar l-aso/jazzjoni Fran/i]a Societe’ Du Cheval Francais [abbret il-klassifiki finali relatati mal-ista;un li g[adda. Franck Leblanc ;ie dikjarat l-a[jat trainer tassena. Kellu 158 ]iemel im[arr;a minnu. Dawn [adu sehem f’931 ti;rija, reb[u 142

ti;rija u kellhom 369 pjazzament g[al total ta’ reb[

Il-kri]i fl-isport fl-Italja jidher li m’g[andhiex tmiem. Il-korsa ta’ Agnano hi wa[da minn dawk li g[adha mag[luqa

ta’ ¤5.285.853 fi premijiet.

Sebastien Guarato temm ittieni u kien segwit minn Thierry Duvaldestin.

G[al sena o[ra, u g[alkemm tilef bosta ti;rijiet min[abba li kien rikoverat fl-isptar, Jean Michel Bazire spi//a l-a[jar sewwieq tas-sena. Dan [a sehem fi 819-il ti;rija, reba[ 214 minnhom u kellu 295 pjazzament. Eric Raffin temm it-tieni b’168 reb[a u 585 pjazzament minn 1199 ti;rija.

Matheu Abrivard g[alaq issena b’150 reb[a, 503 pjazzament minn 1115-il ti;rija.

F’dik li hi klassifika tatti;rijiet tat-trott fuq id-dahar jew monte`, Yoann Lebourgeois temm l-ewwel.

Minn 453 ti;rija reba[ 74 ti;rija u kellu 198 pjazzament.

Eric Raffin spi//a t-tieni b’70 reb[a u 261 pjazzament minn 493 ti;rija, segwit minn Franck Nivard b’54 reb[a u

184 pjazzament minn 367 ti;rija. Din kienet l-ewwel

darba li Lebourgeois spi//a flewwel post f’din il-klassifika.

L-istalel Victoria Dreams, propjetarja tar-rebbie[ tal-Prix d’Amerique Royal Dream spi//at l-ewwel fil-klassifika tas-sidien b’151 reb[a minn 911-il ti;rija quddiem Jean Paul Marmion b’89 reb[a minn 424 ti;rija u l-istalel Quick Star b’erbg[in reb[a minn 271 ti;rija.

LOKALI

Tispikka finali fuq distanza qasira

It-tielet laqg[a tal-ista;un fuq seba’ ti;rijiet tat-trott issir illum wara nofsinhar fil-korsa tal-Marsa. L-aktar ti;rija mistennija se tkun ir-raba’ wa[da, finali mill-kampjonat Assikura, katergorija B fuq distanza qasira ta’ 2140m. Din se tkun finali miftu[a g[al ]wiemel mhux Fran/i]i jew }vedi]i.

F’din il-finali se jipparte/ipaw 13–il ]iemel u tibda fit-2.45pm. Se ji;ru Divinis, ]iemel ;did Fillandi] ta’ disa’ snin Fuoco Nel Fuoco, My Shamrock, Willesden Hanover, Andri Boko, Ariane A, Ackaturbo, Sir De Landerije, Morgan Kane, Baronello, Lemon Solo, Daring Daylight u You Can’t Be Me. Misjuq minn Shawn Portelli, il-Bel;jan Ackaturbo jibda favorit li jie[u t-tielet reb[a konsekuttiva minn Ariane A (Tony Demanuele) u Daring Daylight

(Charles Camilleri).

Il-programm tal-lum se jinkludi wkoll ]ew; semi finali o[ra minn kampjonat simili miftu[ g[al ]wiemel mill-kategorija Open A. Minn dawn i]]ew; semi finali 10 ]wiemel iridu jg[addu g[all-finali. Hawnhekk attenzjoni spe/jali se ting[ata lil Ygor Of Pass (Charles Camilleri), Mars (Rodney Gatt) u Argus Hanover (Charles Camilleri).

Se ssir ukoll ti;rija normali tal-klassi Premier ukoll fuq distanza qasira ta’ 2140m. Din se tkun is-sitt wa[da u tibda fl-3.55pm. Hawnhekk se nsibu wkoll tliet ]wiemel debuttanti Fran/i]i ta’ 11–il sena li huma Odedjalo, Oran u Olympien Major. Certament, Night Inlet (Noel Baldacchino) li ;ej minn sensiela ta’ reb[iet infila jibda kwotat

ftit aktar mill-ohrajn, b’Fire (Marco Refalo) u Nabab du Chatelet (Charles Camilleri) ikunu l-isfidanti ewlenin.

L-ewwel ti;rija li tkun wa[da talklassi Silver tibda fis-1.30pm.

Tbassir

I Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2140m.

Win – Race Ball. Place – Oscar de France, Olifant du Puoy.

II Ti;rija. Klassi Gold. Dist – 2140m.

Win – Simb From Abroad. Place – Jerry Eme, Op Le Cosseen.

III Ti;rija. Semi Finali Assikura.

Klassi Open A. Dist – 2140m. Win – Ygor Of Pass. Place – Count Of Life, Side Spin.

IV Ti;rija. Finali Assikura. Klassi Open B. Dist – 2140m. Win – Ackaturbo. Place – Daring Daylight, Ariane A.

V Ti;rija. Semi Finali Assikura.

Klassi Open A. Dist – 2140m. Win – Argus Hanover. Place – Mars, Darco As. VI Ti;rija. Klassi Premier. Dist – 2140m. Win – Night Inlet. Place – Fire, Nabab du Chatelet.

VII Ti;rija. Klassi Gold. Dist – 2140m. Win – Lovely Mab. Place – Prao de Bussy, Janitor.

Kompetizzjoni tal-Karnival Fl-okka]joni tal-festi tal-karnival ta’ dan tmiem il-;img[a, illum wara nofsinhar fil-korsa tal-Marsa se ssir parata b’ponijiet li s-sewwieqa tag[hom se jkun tfal lebsin kostumi tal-karnival.

Se ssir kompetizzjoni g[all-isba[ kostum.

52 SPORT

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

BUNDESLIGA

I/-champions ma[suda minn Hamburg I/-champions, Borussia Dormtund, ;ew ma[suda u umiljati minn Hamburg meta tilfu 4-1 f’darhom stess.

Dortmund issa qeg[din 15-il punt ta[t Bayern, li reb[u bi skor ta’ 4-0 kontra Schalke.

Dawn jistg[u jikkunslaw bil-fatt li xorta baqg[u ttieni min[abba li Bayer Leverkusen u Borussia Moenchengladbach ;ew draw, 3-3. Dortmund, nhar lErbg[a jmisshom jilag[bu kontra Shakhthar Donestk, fil-fa]i tal-a[[ar 16 ta/Champions League.

Lewandowski po;;a lil Borussia fil-vanta;; fis-17-il minuta, imma minuta wara, Rudnevs ;ab id-draw. Fis-26 minuta, Son po;;a lil Hamburg fil-vanta;; u laffarijiet komplew sejrin ag[ar meta tke//a

Lewandowski fil-31 minuta.

I]-]ew; timijiet spi//aw jilag[bu b’10 meta tke//a Burma ta’ Hamburg. Fit-62 minuta, Rudnevs g[amilhom tlieta, filwaqt li r-raba’ goal skurjah Son, minuta mittmiem.

Aktar ma jg[addu l;img[at aktar jidher li lkampjonat hu mitmum, hekk kif ilbiera[, Bayern g[elbu lil Schalke, 4-0, biex komplew ikabbru l-vanta;; f’ras il-klassifika. Alaba feta[ l-iskor b’penalty fid19-il minuta u Schweinsteiger g[amilhom tnejn fit-32 minuta. Fil-51 minuta, Alaba skurja t-tieni goal u t-tielet ta’ Bayern.

Gomez issi;illa din ir-reb[a g[al Bayern. Dawn issa jilag[bu kontra Arsenal fi/Champions League.

Ri]ultati

B Dortmund v Hamburg 1-4 B M’gladbach v B Leverkusen3-3 Frankfurt v Nuremberg 0-0 G. Furth v Wolfsburg 0-1 Hannover v Hoffenheim 1-0 Stuttgart v W. Bremen 1-4 B. Munich v Schalke 04 4-0

Illum

Augsburg v Mainz Freiburg v F. Dusseldorf Kif Jinsabu L R D T F K Pti

B. Munich 21 17 B. Dortmund 21 11 B. Leverkusen21 11 Frankfurt 21 11 Hamburg 21 9 Mainz 20 9 B. Moen’bach21 7 Hanover 21 9 Schalke 04 21 8 Freiburg 20 7 W. Bremen 21 8 Wolfsburg 21 7 Nuremberg 21 6 Stuttgart 21 7 F. Duesseldorf20 6 Hoffenheim 21 4 Augsburg 20 2 G. Fuerth 21 2

3 1 6 4 5 5 4 6 4 8 3 8 9 5 2 10 5 8 7 6 4 9 5 9 7 8 4 10 6 8 4 13 8 10 6 13

55 47 41 38 26 27 31 39 33 25 36 22 20 23 26 26 16 13

7 26 29 31 27 24 32 39 35 20 38 30 27 39 28 45 32 35

54 39 38 37 31 30 30 29 29 28 28 26 25 25 24 16 14 12

Rudnevs ta’ Hamrbug jiskurja t-tieni goal tieg[u u t-tielet wie[ed ta’ Hamburg

FUTBOL TALJAN

Juventus i]idu l-vanta;;

Matri u Vucinic ji//elebraw il-goal tal-attakkant mill-Montenegro.

Vucinic feta[ l-iskor, filwaqt li Matri skurja t-tieni goal

Juventus ]iedu l-vanta;; f’ras il-klassifika meta reb[u kontra Fiorentina u lkonfront dirett bejn Lazio u Napoli spi//a fi draw. Issa Juventus g[andhom vanta;; ta’ [ames punti fuq Napoli.

B’wirja konvin/enti, Juventus g[elbu lil Fiorentina bi skor ta’ 2-0.

Juventus kellhom diversi players neqsin, imma

minkejja dan, il-Bianconeri reb[u u komplew bittradizzjoni tajba kontra lViola. F’dawn l-a[[ar 23 darba li dawn it-tnejn iltaqg[u kontra xulxin filkampjonat Fiorentina reb[u biss darba. Fl-20 minuta, VUCINIC po;;a lil Juventus fil-vanta;; b’xutt mill-aqwa li ma ta l-ebda /ans lil Viviano. E]att qabel tmiem l-ewwel taqsima, Juventus g[amluhom tnejn meta Vidal g[adda ballun tajjeb lejn MATRI u dan tal-a[[ar ma ]baljax.

Lazio ;ew draw 1-1 kontra Napoli, anki jekk kienu huma li marru fil-vanta;; lewwel. Fit-12-il minuta, FLOCCARI feta[ l-iskor.

Fit-tieni taqsima Lazio kellhom goal im[assar g[al offside u fl-a[[ar tliet minuti CAMPAGNARO g[amilhom 1-1. Fl-a[[ar minuta Lazio laqtu l-lasta b’daqqa tar-ras ta’ Floccari.

Ri]ultati

Juventus v Fiorentina Lazio v Napoli

2-0 1-1

Illum

Atalanta v Catania Bologna v Siena Cagliari v Milan Inter v Chievo Palermo v Pescara Parma v Genoa Sampdoria v Roma Udinese v Torino

Serie B

Bari v Varese Crotone v Grosseto Juve Stabia v Novara Lanciano v Cittadella Modena v Reggina Padova v Brescia Pro Vercelli v Sassuolo Spezia v Ascoli Verona v Vicenza

0-1 1-0 2-4 3-2 1-1 0-0 1-3 4-3 0-1

G[ada

Empoli v Livorno

Ri]ultati Lokali MFA BOV Premier

U-15 C2

Melita v Qormi Sliema W v Balzan

1-2 3-2

Dingli S v Gudja Utd Vittoriosa S. v Mqabba

0-1 2-1

}ebbu; R. v Msida SJ St. Patrick v Si;;iewi G[arg[ur v Pembroke Kirkop Utd v }urrieq Fgura Utd v Sta Venera L Mellie[a v San :wann

4-0 1-3 0-4 0-1 5-3 1-1

Sta Lucia vs Attard (walkover) G[axaq vs Fgura Utd

0-2 0-6

Mellie[a vs Rabat

1-1

I Div

II Div

YFA U-17 C3

U-15 B

Balzan vs Lija-Iklin

4-1

Mtarfa vs G[axaq

4-6

Munxar F. v }ebbu; R Qala A. v Oratory Y

4-1 2-2

U-15 C3 GFA II Div

HANDBALL II Div. (N)

La Salle C. v Luxol 11-19 Kavallieri RS2 v Phoenix 20-8

I Div. (I)

Kavallieri RS2 v Luxol SM28-24

I Div. (I)

Aloysians VT v La Salle 26-25

BASKETBALL St. James Hospital Leage II Div

Mellie[a T. v Si;;iewi

BOV I Div. (I)

26-36

Si;;iewi v Tata M. LBC 72-55

Sport 53

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013 FOOTBALL FIR-RENJU UNIT

Man Utd mistennija jgawdu mi]-]elqa ta’ City Manchester United g[andhom l-opportunità li jift[u vanta;; ta’ tnax-il punt f’ras il-klassifika talPremiership wara li Manchester City – i/-Champions renjanti u li qeg[din jisfidaw lir-Red Devils g[all-unuri – spi//aw umiljati g[and Southampton bl-iskor ta’ 3-1.

Dan kien wie[ed mir-ri]ultati sorpri]a tal-ista;un, i]da ]gur li s-Saints ma serqu xejn meta kienu superjuri g[at-tim ta’ Roberto Mancini f’kull dipartiment u meta bi ftit aktar attenzjoni setg[u anki reb[u bi skor akbar.

Man City iddi]appuntaw g[all-a[[ar u f’Yaya Toure (li kien qed jirritorna mit-Tazza tan-Nazzjonijiet Afrikani) kellhom biss dell tal-midfielder dominanti li s-soltu jo[ro; ta’ protagonista fil-log[biet de/i]ivi.

B’United b[ala l-leaders qed igawdu vanta;; ta’ disa’ punti fuq is-Citizens, tal-a[[ar kienu jafu li xejn anqas minn reb[a ma kienet tissodisfahom; i]da huma [ar;u be]ag[na kontra s-Saints u bit-tim ta’ Maurico Pochettino jikseb il-vanta;; fis-seba’ minuta minn Jason Puncheon (wara ]ball ta’ Gareth Barry), u bi Steven Davis jag[milhom 2-0 fuq il-[ar;a [a]ina talgoalkeeper Joe Hart.

Edin Dzeko naqqas li]vanta;; g[al City [ames minuti minn tmiem it-tieni taqsima; i]da mal-[ru;, is-Saints mill-;did sabu x-xibka – din iddarba b’autogoal ta’ Barry li ssi;illa telfa di]astru]a g[at-tim tieg[u u li anki naqas minn reazzjoni denja fi/-/irkustanzi.

Intant, Manchester United illum jilqg[u lil Everton f’Old Trafford li g[andhom x’jiskuntaw mat-Toffees, li kienu g[elbuhom fl-ewwel log[ba tal-ista;un grazzi g[allgoal de/i]iv tal-midfielder Bel;jan, Marouane Fellaini.

Il-manager ta’ United, Sir Alex Ferguson, lanqas ma g[andu memorji wisq sbie[ ta’ meta r-Red Devils ikkonfrontaw lil Everton quddiem il-pubbliku tag[hom fl-ista;un li g[adda, meta d-draw ta’ 4-4 serva b[ala daqqa ta’ [arta kbira g[attentattivi ta’ United biex jiksbu l-g[oxrin titlu, u bit-tamiet tag[hom fil-fatt jisfumaw proprju fl-a[[ar nifs talkampjonat 2011-2012.

Intant, Fellaini huwa dubju] g[al-log[ba tal-lum min[abba li qed ibati minn injury f’;enbu, u wara li ftit tal-jiem ilu ma kienx involut fil-log[ba (friendly) talBel;ju kontra s-Slovakkja.

Fl-istess [in, ir-Red Devils jilqg[u lura lil Ashton Young, li tilef l-a[[ar [ames impenji talleague waqt li Phil Jones u Michael Carrick ukoll se jkunu inklu]i mal-iskwadra ta’ United wara li ma [adux sehem firreb[a tal-Ingilterra fuq il-Bra]il fil-friendly ta’ nhar l-Erbg[a f’Wembley Stadium.

Southampton v Man City 3-1> Steven Davis tas-Saints imattar siequ biex jeg[leb lil-goalkeeper Joe Hart g[at-tieni darba (Reuters)

Fil-log[ob tal-biera[: WHITE HART LANE: Tottenham Hotspur komplew juru forma tajba b’reb[a o[ra, din id-darba g[all-ispejje] ta’ Newcastle, u b’Gareth BALE mill-;did ikun l-eroj ta’ Spurs b’]ew; goals skurjati f’kull taqsima. L-ewwel goal ta’ Bale wasal minn free-kick wara biss [ames minuti, b’Newcastle jiksbu d-draw minn Yoan GOUFFRAN g[oxrin minuta wara, u bil-log[ba tibqa’ missielta sakemm Bale skorja lgoal de/i]iv, g[axar minuti mittmiem meta approfitta millinde/i]joni tad-difi]a talGeordies, fejn ;era g[al fuq ilballun ta’ Kyle Walker biex jeg[leb lill-goalkeeper Tim Krul g[at-tieni darba.

STAMFORD BRIDGE: Frank LAMPARD kompla javvi/ina r-rekord ta’ Bobby Tambling (b’202 goals) b[ala laqwa skorer ta’ Chelsea g[al kull ]mien meta skurja fir-reb[a impressjonanti tal-Blues fuq Wigan. Chelsea la[qu fet[u vanta;; doppju minn RAMIRES u Eden HAZARD qabel Shaun MALONEY naqqas id-distakk g[al Wigan f’nofs it-tieni taqsima, u b’Lampard iserra[ ras issupporters bit-tielet goal fit-86 minuta u li kellu jkun il-198 tieg[u bil-flokk tal-Blues. Irraba’ u l-a[[ar goal g[al Chelsea skurjah Marko MARIN, li g[eleb lil Ali Al Habsi bir-ras u g[al ri]ultat li jpatti xi ftit g[all-a[[ar [ar;iet deludenti tat-tim tieg[u.

CARROW ROAD: Norwich City u Fulham spi//aw fi draw ta’ 0-0 u wara disg[in minuta ta’ monotonija bi ftit li xejn azzjonijiet fuq i]]ew; lasti. L-a[jar /ans g[allCanaries wasal f’saqajn Luciano Becchio (li g[adu kemm ing[aqad mag[hom minn ma’ Leeds), li spara dritt g[al ;ol-goalkeeper Mark Schwarzer; i]da minn dak il[in, i]-]ew; difi]i rarament g[addew minn periklu serju.

Norwich issa ilhom ming[ajr

reb[a fil-league g[al dawn la[[ar disa’ log[biet.

BRITANNIA STADIUM:

Goals ta’ Robert HUTH u Cameron JEROME kienu bi]]ejjed biex jag[tu l-ewwel reb[a tal-2013 (fil-league) lil Stoke City, li madankollu kellhom jit[abtu biex ixejnu lisfida denja ta’ Reading. Huth ]blokka r-ri]ultat fis-67 minuta u b’Jerome jirdoppja kwarta wara; i]da Reading wettqu reazzjoni minn Adrian MARIAPPA u fil-[in mi]jud kellhom g[ajta valida g[al penalty meta Adam LeFondre deher jitwaqqa’ fil-kaxxa, i]da r-referee [alla l-log[ob g[addej g[al ri]ultat finali ta’ 2-1.

STADIUM OF LIGHT:

Arsenal g[elbu lil Sunderland barra minn darhom grazzi g[allgoal uniku ta’ Santi CAZORLA fil-35 minuta, i]da kellhom jiddefendu dan il-vanta;; g[al [inijiet twal, spe/jalment wara li tke//ielhom id-difensur Carl Jenkinson, nofs-sieg[a mittmiem. Fil-fatt, il-Black Cats [lew numru ta’ okka]jonijiet biex jiksbu d-draw, spe/jalment minn Steven Fletcher u Titus Bramble, u b’Arsenal jolqtu sieq il-lasta minn Theo Walcott wara kontrattakk rari fit-tieni taqsima.

LIBERTY STADIUM:

Queens Park Rangers sofrew telfa kbira ta’ 1-4 g[and Swansea u baqg[u ankrati fla[[ar post tal-Premiership, erba’ punti wara, Aston Villa (leqreb tim) li llum huma impenjati kontra West Ham. Qabel din il-log[ba, il-Hoops kienu ilhom ma jitilfu g[al [ames log[biet, i]da lbiera[ sabu ru[hom 2-0 minn ta[t wara biss tmintax-il minuta, b’Miguel MICHU u Angel RANGEL jeg[lbu lil Julio Cesar wara ]ew; azzjonijiet velo/i. Fit-tieni taqsima, issostitut Bobby ZAMORA ta ftit tat-tama lil QPR b’goal opportunist; i]da Pablo HERNANDEZ g[alaq kull diskors bit-tielet goal tas-Swans u b’Michu jg[aqqad il-‘poker’ fis-67 minuta.

Ri]ultati u klassifiki The Championship

Premiership Illum

Tottenham v Newcastle Chelsea v Wigan Norwich v Fulham Stoke v Reading Sunderland v Arsenal Swansea v QPR Southampton v Man City

Illum

2-1 4-1 0-0 2-1 0-1 4-1 3-1

Aston Villa v West Ham Man Utd v Everton

G[ada

Liverpool v West Brom Kif Jinsabu Man United Man City Chelsea Tottenham Arsenal Everton Swansea Liverpool West Brom Stoke West Ham Fulham Sunderland Norwich Southampton Newcastle Reading Wigan Aston Villa QPR

Kif Jinsabu

L R D T F K Pti

25 20 2 3 26 15 8 3 26 14 7 5 26 14 6 6 26 12 8 6 25 10 12 3 26 9 10 7 25 9 9 7 25 10 4 11 26 7 12 7 25 8 6 11 26 7 8 11 26 7 8 11 26 6 11 9 26 6 9 11 26 7 6 13 26 5 8 13 26 5 6 15 25 4 9 12 26 2 11 13

60 48 55 44 50 40 38 44 34 26 28 36 28 25 36 34 33 30 23 19

League One

Bournemouth v Portsmouth Brentford v Bury Carlisle v Stevenage Colchester v Preston Coventry v Yeovil Doncaster v Walsall Leyton O v Tranmere Notts Co v Crewe Oldham v MK Dons Scunthorpe v Crawley Shrewsbury v Sheff Utd Swindon v Hartlepool

League Two

Blackburn v Ipswich Blackpool v Millwall Bolton v Burnley Bristol C v Notts For Charlton v Birmingham Huddersfield v Cardiff Middleboro v Barnsley Peterboro v Leicester Sheff Wed v Derby Wolves v Leeds Brighton v Hull

Accrington v Southend Aldershot v Plymouth Barnet v Port Vale Bradford v Gillingham Burton v Rotherham Chesterfield v Wimbledon Dag & Red v Cheltenham Morecambe v Exeter Northampton v Rochdale Oxford v Bristol Rov Torquay v Fleetwood Wycombe v York

31 24 28 30 29 30 29 32 35 31 36 42 34 40 45 46 48 51 49 41

62 53 49 48 44 42 37 36 34 33 30 29 29 29 27 27 23 21 21 17

2-0 2-2 2-1 1-0 0-1 1-2 2-1 1-1

3-1 2-1 1-2 1-1

1-1 1-2 0-0 0-1 2-0 2-0 1-0 0-3 3-1 0-2 0-1 4-0

1-0 2-1 2-1 2-0

1-1 0-0 2-3 2-1 2-2 2-2 1-0

L R D T F K Pti

Cardiff 30 20 4 6 Leicester 30 16 5 9 Watford 31 16 5 10 Hull 30 16 5 9 Crystal P 31 14 10 7 M’Nrough 30 15 2 13 Brighton 30 11 12 7 Blackburn 30 11 10 9 Burnley 31 12 7 12 Derby 30 11 9 10 Leeds Utd 30 12 6 12 Millwall 31 11 8 12 Nottingham 31 10 11 10 Blackpool 31 10 10 11 Charlton 31 10 10 11 Birmingham 31 9 11 11 Bolton 30 9 10 11 Huddersfield 31 9 10 12 Sheffield 31 10 6 15 Ipswich 31 9 8 14 Wolves 31 9 7 15 Barnsley 31 9 7 15 Bristol 31 9 4 18 Peterborough 30 9 3 18

51 52 60 40 54 49 42 41 47 47 41 41 40 50 41 41 43 33 38 33 37 36 44 43

Premier Sko//i] Illum

Inverness CT v Celtic Aberdeen v St Mirren Dundee Utd v Hearts Kilmarnock v Motherwell

G[ada

30 26 42 32 39 46 33 37 46 43 47 43 44 46 43 48 44 51 47 52 45 47 58 55

64 53 53 53 52 47 45 43 43 42 42 41 41 40 40 38 37 37 36 35 34 34 31 30

1-3 0-0 3-1 2-0

Hibernian v St Johnstone

I Div

Airdrie Utd v Morton Cowdenbeath v Falkirk Hamilton v Dunfermline Livingston v Dumbarton

0-4 4-1 1-2 2-3

Albion v Arbroath Alloa v Ayr East Fife v Forfar Queen of Sth v Sten’muir

0-1 2-2 1-2 2-1

Berwick v Clyde East Stirling v Peterhead Elgin v Annan Rangers v Queen’s Park Stirling v Montrose

3-3 2-4 3-1 4-0 3-1

II Div

III Div

Sport 55

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

I[allu kollox g[at-tieni taqsima minn Simon FARRUGIA

3

BOV PREMIER

SLIEMA W. (0)

J. Abela, A. Muscat, P. Barbetti, J. Mintoff, I. Zammit, L. Ruggiero, I. Woods, S. Bajada, J. Mifsud, M. Muchardi, S. Biancardi Sostituzzjonijiet – S. Ohawuchi flok L. Ruggiero 46min, M. Ciantar flok I Zammit 60min, B. Muscat flok S. Bajada 87min

2

BALZAN (0)

D. Martinez, A. Agius, J. Borg, S. Giglio, Y. Camilleri, M. Mendy, J. Pace, F. Aboulezz, C. Caruana, E. Da Silva, R. Darmanin Sostituzzjonijiet – J. Francica flok C. Caruana 71min, G. Micallef flok A. Agius 88min

Imwissija – Muchardi, Mintoff, Ohawuchi, Mifsud (S), Da Silva, Agius, Aboulezz, Francica (B) Skurjaw – Muchardi 47min, Ohawuchi 48min, Muscat 51min (S) Darmanin 51min, Da Silva 79min (B) Referee – Paul Caruana il-mument Player tal-Log[ba – M. Muchardi (Sliema W.)

Sliema telg[u fir-raba’ post tal-klassifika b’punti daqs Tarxien, i]da b’log[ba aktar, wara li huma g[elbu lil Balzan bl-iskor ta’ 3-2.

Wara r-reb[a kontra {amrun Spartans li biha a//ertaw post fi/-Championship Pool, Sliema kienu ddeterminati li jkomplu jiksbu aktar punti mill-a[[ar konfront tal-ewwel fa]i.

Quddiemhom kellhom lil Balzan, tim li wara li l-ista;un illi g[adda kiseb post malewwel sitta, din is-sena falla milli jirrepeti dak is-su//ess.

Balzan kienu ;ejjin minn draw kontra Valletta, fejn minkejja li [adu punt tilfu lil Ivan Zammit minn fuq il-bank g[al ]ew; log[biet, kif ukoll lil Renato Conceicao u lil Bjorn BOV PREMIER

MELITA (1)

1

Bondin. Lura g[al Balzan wara li serva sospensjoni ta’ ]ew; log[biet, Yessous Camilleri, filwaqt li Pedro Dos Santos Calcado, Rennie Forace, Dylan Grima u Moises, barra mwe;;g[in.

Sliema laqg[u lura lil Biancardi u lil Ruggiero, filwaqt li Clifford Gatt Baldacchino u Mark Scerri kienu sospi]i g[al din il-log[ba, b’Martinelli nieqes.

Fl-ewwel round, Balzan kienu [ar;u rebbie[a b’goal uniku skurjat minn Christian Caruana.

Fit-8 minuta, xutt ta’ Christian Caruana kien salvat mill-goalkeeper tal-Wanderers, Abela. Bi Sliema jirrispondu erba’ minuti wara, b’xutt ta’ Ruggiero, li g[adda barra g[al

2

QORMI (0)

G. Gabilondo Garcia, M. S. Sultana, K. Thackray, J. Sierra Camacho, K. Vella Chetcuti, M. Avila Perez, L. Petroni, G. Gribbon, I. Sciberras, M. Gauci, E. Bilboa Tufegdzic, M. Martin, N. Zarate, D. Pisani, C. Cassar, S. Rizzo, L. Sammut, D. Wellman, L. Grech Cabanillas Ayllon, L. Micallef, Sostituzzjonijiet – R. M. Borg Sammut flok C. Cassar 59min, Sostituzzjonijiet – J. Veloso M. Bartolo flok D. Pisani Lourido flok D. Cabanillas 85min, A. Cassar flok L. Grech Ayllon 60min, M. Valenzia flok 90min L. Sammut 73min, R. Alhinho flok J. Veloso Lourido 80min Imwissija – Micallef, Vella Petroni, Borg, Sammut (M) Sammut (Q) Tke//a – Vella Petroni (M) Skurjaw – Cabanillas Ayllon 34min (M) o.g. Tufegdzic 72min, Avila Perez 88min (Q) Referee – Chris Lautier il-mument Player tal-Log[ba – L. Grech (Qormi)

Il-goalkeeper ta’ Melita, Matthew Sapiano, jo[ro; janti/ipa fuq kul[add (Ritratt> Brian Grech)

Matthew Mendy (xellug) ta’ Balzan fi dwell g[all-ballun ma’ Shaun Bajada ta’ Sliema (Ritratt> Brian Grech)

ftit. Fl-20 minuta, cross insidju] ta’ Aboulezz ;ie mbieg[ed minn Abela.

Fit-38 minuta, Sliema resqu vi/in, i]da Zammit kien ftit tard g[all-cross ta’ Ruggiero, biex ikkonkluda barra.

Appena ]ew; minuti fit-tieni taqsima u Sliema fet[u l-iskor.

Kien Muscat li qassam lejn MATIAS MUCHARDI, li wara li dar fil-kaxxa b’xutt nofs g[oli sab ir-rokna tax-xibka. Biex minuta biss wara, il-Wanderers irduppjaw. Ian Zammit b’pass pre/i] sab lil STANLEY OHAWUCHI, li wara li dar ma’ Mendy b’xutt fil-baxx po;;a l-ballun fix-xibka.

Balzan, minkejja li ma[suda, irnexxielhom inaqqsu d-distakk fil-51 minuta hekk kif RYAN DARMANIN da[al fil-kaxxa u b’xutt dijagonali fil-baxx g[eleb lil Abela. I]da lWanderers re;g[u fet[u vanta;; ta’ ]ew; goals fis-56 minuta meta kien ALEX MUSCAT li b’xutt b’sa[[tu u angolat sammar il-ballun fixxibka.

I]da Balzan komplew jinsistu u qatt ma’ /edew, biex [dax-il minuta mit-tmiem naqqsu ddistakk wara azzjoni personali ta’ ELTON DA SILVA wara pass ta’ Aaron Agius.

Sliema bdew jippruvaw

Kif Jinsabu Hibernians Valletta Birkirkara Tarxien R Sliema W Mosta Qormi Balzan Floriana {amrun S Melita Rabat A

L R D T F K Pt

21 14 21 12 21 11 21 11 22 11 21 11 22 9 22 7 21 5 21 4 22 3 21 0

2 7 7 4 4

5 2 3 6 7 1 9 3 10 6 9 9 7 4 13 5 14 8 13

47 46 44 39 34 37 32 34 26 24 18 13

24 44 43 40 32 37 22 37 30 34 34 30 36 27 28 24 55 16 56 14 43 8 15 19

jikkontrollaw il-vanta;; minimu li kellhom, u kienu huma li resqu vi/in mill-;did fil-85 minuta, wara li Muchardi g[adda tajjeb mal-linja taxxellug, b’Ohawuchi jasal tard g[all-appuntament mal-goal.

Tmiem po]ittiv g[al Qormi kontra Melita minn Simon FARRUGIA

Qormi dawru telfa f’reb[a wara li b’]ew; goals fit-tieni taqsima g[elbu lil Melita biex temmew l-impenji tag[hom fuq nota po]ittiva. L-i]volta tal-log[ba waslet tliet minuti minn tmiem l-ewwel taqsima, meta l-Amateurs spi//aw b’g[axar players wara li tke//a Vella Petroni.

Melita kienu ;ejjin minn ]ew; telfiet konsekuttivi wara li huma sfaw meg[luba minn Tarxien Rainbows u Mosta rispettivament. Qormi, wara li reb[u in/identalment lill-istess timijiet, tilfu l-a[[ar konfront tag[hom kontra B’Kara bliskor ta’ 2-1.

Bi]-]ew; timijiet konxji mill-fatt li se jilg[abu firRelegation Pool, l-importanza tal-punti kienet biss biex i]idu ma’ dak li g[andhom [alli jibdew it-tieni fa]i bl-aktar punti possibbli. L-aktar filb]onn huma Melita, li jokkupaw il-post ta’ qabel tala[[ar.

Qormi, li fl-ewwel round

sfaw meg[luba minn Melita bliskor ta’ 3-2, kienu ming[ajr Jonathan Bondin u Alfred Effiong, it-tnejn sospi]i. Millbanda l-o[ra, Melita kellhom lil Andrew Caruana Scicluuna nieqes min[abba sospensjoni.

Qormi kellhom l-ewwel /ans meta fis-16-il minuta, free-kick angolat ta’ Kris Thackray g[adda j[akkek mal-lasta.

Melita irrispondew fl-20 minuta b’azzjoni personali ta’ Luke Micallef, meta lgoalkeeper Sultana salva x-xutt fil-baxx tieg[u.

Kienu Melita li fet[u l-iskor fl-34 minuta, meta minn cross ta’ Gribbon kien Micallef li ni]]el bir-ras lejn DANIEL CABANILLAS AYLLON, li b’xutt mill-ewwel g[eleb lil Sultana. }ew; minuti minn tmiem lewwel taqsima, daqqa ta’ [arta g[al Melita meta tke//a Vella Petroni g[al ammonizzjoni doppja, l-ewwel wa[da min[abba [ela ta’ [in u sussegwentement talli /ap/ap

g[al din id-de/i]joni.

Qormi [ar;u aggressivi fittieni taqsima u fil-51 minuta, minn pass ta’ Chetcuti kien Bilboa Zarate li laqat il-lasta minn barra. U fit-68 minuta kien l-istess player li ikkonkluda minn ;ol-kaxxa, bil-ballun jg[addi j[akkek malwieqfa.

Din il-pressjoni ta’ Qormi finalment tat il-frott hekk kif fit-72 minuta, minn cross minn fuq il-lemin ta’ Leighton Grech, il-goalkeeper Gabilondo salva parzjalment, bil-ballun ja[bat ma’ Tufegdzic u jispi//a fix-xibka.

Fl-a[[ar mumenti, Qormi laqtu l-lasta meta minn corner ta’ Grech kien Sammut li b’xutt mal-ewwel laqat il-lasta.

Biex fit-88 minuta huma skurjaw il-goal tar-reb[a meta minn cross ta’ Bilboa Zarate, minn fuq il-lemin kien MOISES AVILA PEREZ li b’daqqa tar-ras stupenda g[eleb lil Gabilondo Garcia.

56

Il-{add, 10 ta’ Frar, 2013

Lokali

IL-{AFNA {AFNA MING{AND IL-FTIT

:img[a ta’ puxxjaturi . Jidher /ar li tul din il;img[a twieldet kelma ;dida fid-dizzjunarju tag[na.

F’daqqa u b’sabta sibtha ti;ri fuq ilsien dawk li b’xi mod rajthom u kellimthom. Jekk qed nifhem sew, qed ju]awha minflok o[ra bil-Malti mitkellem a[jar. {aduha minn kelma bl-Ingli] u dawruha g[all-u]u ta’ kuljum, biex tfisser dawk li mbuttawk sija na[a jew o[ra. Kif nafu, diversi kelmiet isibu ru[hom mog[tija sustanza ammeljorattiva jew pe;;orattiva. Din ukoll g[andha dan, na[a g[ad-dawl u na[a g[ad-dlam. Puxxjaturi g[as-sewwa u o[rajn g[al a;ir li ma g[andux ikun, dawk ;enwini u dawk ba]ati fuq lingann, dawk ba]ati fuq ilmertu u dawk ba]ati fuq lba]u]li]mu. . Ng[id dan g[aliex tul din il-;img[a, il-poplu kellu quddiemu ]ew; forom ta’ puxxjaturi. L-ewwel wa[da li ;ibdet l-attenzjoni sew, jiena /ert li fet[et l-g[ajnejn u lwidnejn ta’ diversi li kienu bdew jit[ajru jemmnu li hemm tibdil kbir u ;did filPartit Laburista. G[aliex ma hemmx diffikultà biex ta//etta 1

2

li meta tg[in g[as-sewwa, dak ikun mertu. Mentri meta minflok tiddikjara mill-bidu li se ta;ixxi b’mod in;ust biex mhux tibbenifika lill-proxxmu imma lilek innifsek, dak minnu nnifsu hu ]baljat. Issuppost ‘g[ajnuna’, imbuttatura, hi fid-direzzjoni ]baljata, f’dak li ma g[andux ikun, u li anzi suppost qed nikkumbattu biex ma jse[[x. . {assejtha b[ala daqqa ta’ [arta lill-politika t-tajba. Iktar u iktar f’xenarju elettorali fejn iktar u iktar votanti qed jaqtg[u milli jsegwu u j[arsu kif kienu lejn il-politi/i u lpolitika. Nara din l-elezzjoni ;enerali b[ala wa[da determinanti g[as-sens u ssustanza vera tal-mod kif ilpolitika g[andha ssir. Irridu na[dmu biex in]ommu sodi lvaluri nsara li fuqhom bnejna d-demokrazija fis-sistema politika tag[na. Ilma;;oranza tal-bnedmin f’dan il-pajji] mi]-]ew; na[at iridu li jkollhom membri parlamentari li jemmnu u j[addnu l-onestà u s-serjetà.

Meta jaraw u jisimg[u lewwel kif eks deputat kap talPartit Laburista jiddiskrivi lpuxxjatura tieg[u barra t-triq 3

b[ala omi/idju kiesa[ u biered, u wara ta’ [addie[or li lest li jag[ti puxxjatura billi ‘jg[in’, anzi a[jar ‘jipprote;i’ lil nies fin-negozju liberu jekk joqog[du g[all-kundizzjonijiet tieg[u, isewdu sew qalbhom. . Il-magna tal-propaganda ;enerali fil-media ma hix favur il-Partit Nazzjonalista g[ax diversi dde/idew li lpoplu bil-fors, irid jew ma jridx, mo[[u jrid ji;i ddominat biex ji;i mbuttat jivvota g[all-Partit Laburista.

Kull ma jsir mill-Partit Nazzjonalista, jew minn min jista’ jifta[ g[ajnejn in-nies, hu ta[t suspett jew im/ekken biex skont huma [add ma jifhem li huma importanti.

Anki l-libertà tal-istampa jidher li kien hemm min lest jipperikolaha biex i]omm lura milli ti;i pubblikata l-verità f’intervista li ;ibdet lattenzjoni ta’ diversi. Dawk puxxjaturi o[rajn verament interessanti li g[alija juru li kienu qed isiru u li anzi tant tkabbret kunfidenza li kien hemm min [ass li kollox jista’ jsir. . Pajji]na hu g[al qalbna u ma g[andux b]onn dawn il4

5

puxxjaturi li qed jattakkaw illibertà tan-negozju, dik talistampa, tal-espressjoni u li finalment ifakkruna f’dak kollu li g[addejna snin ilu minnu, meta fuq kollox kellek b]onn puxxjatura. Minflok, f’din il-konfu]joni ta’ informazzjoni, il-Gvern Nazzjonalista [a [sieb jibqa’ j[ares lejn it-triq it-tajba u jwettaq is-sewwa. Proprju l:img[a fil-g[axija g[alaqna l-;img[a billi sibna li b’[idma kbira u intensiva li saret minn diversi, i]da partikularment mill-Prim Ministru tag[na, pajji]na – u dan il-poplu mieg[u – se jibbenefika minn 1.28 biljun ewro (€1,280,000,000). Mhux /ajta, anzi rre;istrajna su//ess g[al darb’o[ra. Dawn huma fondi li ;ejjin g[addispo]izzjoni tag[na mill2014 sal-2020, u li huma iktar minn dawk allokati lilna fuq pro;etti varji fis-snin li g[addew. . Din hi l-puxxjatura li dan il-pajji] g[andu verament b]onn. Din hi dik li a[na, li qed nitilqu f’din il-kampanja elettorali b[ala l-partit minn ta[t, g[adna kapa/i nag[tu.

Kerrhuna u ]ebil[una fl6

minn Carmelo Mifsud Bonnici carmelomifsudbonnici@gov.mt

istampa, i]da l-fatti hemm qeg[din. ?ari g[al quddiem kull persuna li g[andha r-rieda t-tajba, li tifhem li l-pajji] g[andu b]onn tas-sustanza vera u mhux apparenti. Il-fatti llum juru li l-Partit Nazzjonalista baqa’ fuq inna[a tal-puxxjaturi t-tajba.

Hemm puxxjaturi varji u differenti li jing[ataw fil-[ajja.

U[ud g[as-sewwa, o[rajn le.

Bir-ri]ultat ta’ din il-;img[a, hemm prova /ara li a[na g[assewwa qeg[din.