Numru 13,357
€0.55
www.mychoice.pn
It-Tnejn, 11 ta’ Frar, 2013
Ma[fra kkundizzjonata lil George Farrugia
Fit-tielet jum tal-Festi tal-Karnival ta’ Malta spikka l-impenn tal-parte/ipanti tal-Karnival, li minkejja l-maltemp, komplew bl-ispettaklu fl-Arena tal-Karnival fuq il-Fosos tal-Furjana. Mijiet ta’ nies in;abru fuq il-Fosos, minn tfal, ]g[a]ag[, familji, anzjani sa’ turisti, sabiex jing[aqdu fit-tielet jum ta’ xalata ta’ kuluri, kostumi u bluha .L-isfilata tal-karrijiet tal-Karnival fil-Belt Valletta kellha tit[assar min[abba t-temp ikrah. Il-Festi tal-Karnival ta’ Malta ikomplu illum, u ji;u fi tmiemhom g[ada Triq Sant’Anna, il-Furjana. Ara ritratti f’pa;na 40 (ritratt> Michael Ellul)
Il-PN fil-Gvern ifisser aktar investiment u aktar xog[ol F’intervista fuq Radio 101, ilbiera[, il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista, Lawrence Gonzi, wassall messa;; ta’ apprezzament u ringrazzjament lil dawk kollha li kienu ta’ g[ajnuna fil-maratona :bir ta’ Fondi tas-Sibt, li ttellg[et f’mument meta l-Partit g[andu b]onn lappo;;. B’hekk, b’din issomma, il-Partit Nazzjonalista ikun jista’ jkompli jwassal il-messa;; lill-elettorat. U g[alhekk, kien hawn li semma li l-Partit Nazzjonalista fil-Gvern se jrendi d-donazzjonijiet lura b’investiment g[all-;id talpajji] u l-poplu Malti, b’mod partikulari bil-pakkett finanzjarju g[al bejn l-2014 u l-2020, li jammonta g[al
€1,128 miljun. B’hekk, fil[ames snin li ;ejjin, bl-u]u g[aqli tal-€1,128 miljun, ilpoplu jkollu aktar flus fil-but, grazzi g[all-investiment li jsir min-na[a tal-Gvern. Matul l-intervista mmexxijja minn Roberta Avellino, il-Prim Ministru semma kif wa[da mill-miri g[all-[ames snin li ;ejjin hi li jin[olqu 25,000 job ;did, jattakka d-dijabete, il-marda tal-kan/er, i;ib iktar fabbriki lejn pajji]na, aktar turi]mu, u li l-ispi]a tal-elettriku tin]el bl-introduzzjoni tat-tariffa ta’ bil-lejl. Dan, apparti iktar investiment fit-teknolo;ija, fost o[rajn. Rigward il[olqien ta’ impjiegi ;odda, ilPrim Ministru semma li dan g[andu jsir g[a]-]g[a]ag[ li
Ta[t Gvern Laburista, il-qg[ad kien sploda jiggradwaw millistituzzjonijiet edukattivi, b[all-MCAST, l-Università u l-ITS, g[an-nisa li se jid[lu fid-dinja tax-xog[ol, u anki g[all-anzjani li jridu jibqg[u attivi fis-so/jetà. Dan kollu jista’ jissa[[a[ bil-fondi li pajji]na kiseb min-negozati mal-Unjoni Ewropea, li fost oqsma o[rajn se jkunu qed jintu]aw biex pajji]na jsir iktar attraenti u ji;i iktar investiment minn barra, ikollna sistema tal-IT b’sa[[itha, setturi ;odda taledukazzjoni, jissa[[a[ ilqasam so/jali, u biex ikollna
manifattura ta’ valur mi]jud, inklu]a l-avjazzjoni, ilmarittimu u l-life sciences. Hawnhekk semma kif hu fatt stramb li l-Labour jibqa’ jmeri /-/ifri ta’ 20,000 post tax-xog[ol li n[olqu fl-a[[ar [ames snin, u kif l-istess Labour mhux jg[id kemm se jin[olqu impjiegi ta[thom fil[ames snin li ;ejjin. Kien hawn li Lawrence Gonzi semma kif meta pajji]na kien ta[t Gvern Laburista, ilqg[ad kien sploda tant li kien hawn mal-10,000 ru[ qieg[da. g[al pa;na 5
Int f’din l-elezzjoni
L-istudju ta’ Mars
Suppliment spe/jali fil-pa;ni tan-nofs ta’ dan il-;urnal. Illum dwar skola ;dida kull sena
Ir-robot ‘Curiosity’ itella’ kampjun f’jum sinjifikanti g[an-NASA u g[all-Istati Uniti Ara pa;na 16
Il-President ta’ Malta, George Abela, [are; proklama ta’ ma[fra presidenzjali kkundizzjonata lil George Farrugia millMosta, limitatament ma’ reati konnessi max-xiri ta’ prodotti ta]-]ejt jew prodotti o[ra g[all-u]u talKorporazzjoni Enemalta jew kumpaniji u entitajiet sussidjarji asso/jati jew a;enti tag[ha. Stqarrija ma[ru;a tard ilbiera[ filg[axija millUffi//ju tal-President, tg[id li l-proklama n[ar;et wara laqg[at li l-President kellu matul il-;urnata mal-Avukat :enerali, Peter Grech, u lKummissarju tal-Pulizija, John Rizzo, u fuq parir talKabinett. Fi stqarrija separata, ilGvern qal li l-Kabinett laqa’ l-parir tal-Kummissarju talPulizija u tal-Avukat Generali wara li Farrugia informa lill-Kummissarju tal-Pulizija li huwa lest jag[ti informazzjoni jekk jing[ata l-ma[fra. L-istqarrija tal-Gvern tispjega wkoll il-kundizzjonijiet marbutin malProklama. Il-Ma[fra tg[odd biss g[al reati marbutin malallegazzjonijiet dwar xiri ta’ fuel, li setg[u se[[ew qabel ma ng[atat il-ma[fra. Li lpersuna li qed ting[ata lma[fra trid tg[id il-verità kollha u xejn inqas millverità fl-investigazzjonijiet tal-Pulizija, f’kull Qorti u fi kwalunkwe inkjesta li tista’ ssir. Li l-persuna li qed ting[ata l-ma[fra titlef u tg[addi lill-Gvern kull flus, propjetà u kull qlig[ ie[or mir-reati marbutin malallegazzjonijiet dwar xiri ta’ fuel. G[alhekk, fi ]mien [amest ijiem, George Farrugia jrid jg[addi ssomma ta’ €250,000 lillGvern. Il-Proklama tistipula wkoll bl-iktar mod /ar li jekk George Farrugia ma jimxix ma dawn ilkundizzjonijiet il-proklama tkun awtomatikament irtirata daqs li kieku qatt ma saret.
IN-NAZZJON It-Tnejn 11 ta’ Frar, 2013
Lokali 5
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi intervistat minn Roberta Avellino (Ritratt> Michael Ellul)
Il-Partit Nazzjonalista minn dejjem kien l-a;ent tal-bidla minn pa;na 1
B’hekk, id-de/i]jonijiet talLabour ida[[lu lil pajji]na fi kri]i finanzjarja. Kienu wkoll gvernijiet laburisti li ]iedu t-taxxi, u flewwel u t-tieni ba;it da[[lu 33 taxxa, inklu] fuq ilmedi/ina u l-bieb ta’ barra. G[all-kontra ta’ dan, fit-tliet snin li ;ejjin, il-Partit Nazzjonalista se jnaqqas lincome tax. Hawnhekk tenna li l-Partit Nazzjonalista dejjem kien ilpartit li jo[loq ix-xog[ol, mhux tal-korpi jew taddixxiplina, i]da mal-privat b’varjetà s[i[a u b’kundizzjonijiet tajbin. Dwar il-pensjonijiet, il-Prim Ministru semma kif minkejja li l-età tal-pensjoni ]diedet, ilpensjonanti xorta jkollhom aktar flus fil-but g[ax ikollhom l-opportunità li jibqg[u ja[dmu ming[ajr ma tintmessilhom il-pensjoni. Semma wkoll kif min g[andu pensjoni tas-servizz barra minn Malta u jkun ikkontribwixxa g[aliha jibda jie[u l-pensjoni tas-servizzi ming[ajr tnaqqis. Semma wkoll kif min jie[u pensjoni tad-di]abbiltà, din se titjieblu,
spe/jalment g[al min g[andu di]abbiltà severa. U min jie[u pensjoni tar-romol ma jitlifhiex, anki jekk jo[ro; ja[dem u jaqla’ kemm jaqla’. Il-Prim Ministru semma wkoll kif dawk ir-romol li tilfu l-pensjoni kollha meta re;g[u ]]ew;u, jistg[u japplikaw g[aliha. Dan kollu jfisser miljuni kbar; i]da dan kollu hu possibbli jekk il-flus talUnjoni Ewropea u t-taxxi jkunu u]ati b’mod g[aqli. Il-Prim Ministru fisser kif meta l-Labour kien fil-Gvern – li issa ilu fl-Oppo]izzjoni g[al 14-il sena – kellu l-istess nies esponenti li g[adhom hemm illum. Hu semma kif fi 22 xahar fl-Oppo]izzjoni, bejn l1996 u l-1998, ;iet iffri]ata lapplikazzjoni ta’ Malta g[allUnjoni Ewropea u pajji]na kellu politika li ;eg[litna nist[u, u l-pajji] tilef ilkredibbiltà kollha, l-investituri bdew jiddubitaw mis-sejretà u l-futur ta’ pajji]na. Dan, g[aliex dak il-Gvern kien ;ab di]astru g[all-pajji], u l-partit tkisser internament. Issa, il-Labour qed jg[id li jrid il-bidla. Il-Partit Nazzjonalista mhux kontra l-bidla g[alla[jar g[aliex il-Partit Nazzjonalista minn dejjem
kien l-a;ent tal-bidla, u ;ab bidlet kbar f’pajji]na. Hawnhekk semma kif meta l-poplu kien g[a]el li jkollna bidla f’pajji]na, f’Malta kellna ]minijiet diffi/li, fejn listudenti, biex jid[lu lUniversità, kellhom b]onn l20 punt u l-parrinu, u l-pajji] kien feda lilu nnifsu f’idejn partit bi storja ta’ ]balji.
Il-PN fil-Gvern jibqa’ kommess li j]omm is-sa[[a b’xejn Matul l-intervista, il-Prim Ministru qabbel ukoll ilmanifest elettorali tal-Labour mal-programm elettorali talPartit Nazzjonalista, li filwaqt li jekk tag[sar il-manifest talLabour ma ssibx strate;ija ekonomika biex jin[oloq ixxog[ol, fil-programm elettorali tal-PN issib kollox, g[aliex dan hu mi]g[ud b’mi]uri spe/ifi/i u kkostjati, programm li jkun jista’ jkompli jitwettaq bil-fondi talUnjoni Ewropea. Fost o[rajn, wie[ed isib fih in/entivi sabiex jinfeta[ in-
negozju, min-nisa, mi]]g[a]ag[ u minn persuni kbar fl-età. Dan, g[aliex il-Partit Nazzjonalista jrid li jo[loq ixxog[ol bit-talent, il-kapa/ità u l-imprenditorija. E]empju ta’ kif jintu]aw b’mod tajjeb il-fondi talUnjoni Ewropea huwa l-isptar il-;did tal-onkolo;ija, li se jkun l-aqwa sptar u se j;ib bidla o[ra b’qab]a ta’ kwalità. Dan kollu qed isir b’investiment ta’ €54,000,000, b’85% minnhom minn fondi Ewropej. Rigward l-edukazzjoni u listipendji, il-Prim Ministru semma kif il-pajji] jie[u lura mill-investimenti li jag[mel f’dan il-qasam. Mistoqsi dwar il-qasam tassa[[a, il-Prim Ministru semma kif din se tibqa’ b’xejn. G[alkemm tassew tfisser [afna flus u l-Gvern irid isib minn fejn irid i[allas, dan ilGvern seta’ j[alli s-sa[[a b’xejn grazzi g[al de/i]jonijiet responsabbli u g[a]liet konxji li [a, fosthom de/i]jonijiet dwar ir-ristrutturar tat-Tarzna. Hawnhekk semma kif iktar xog[ol ifisser iktar nies ja[dmu, li jwassal g[al iktar [las ta’ taxxi, g[alhekk iktar bolla, bir-ri]ultat li dan kollu
jmur fil-medi/ini u l-qasam tas-sa[[a. G[aliex id-dinjità tal-persuna tkun l-iktar dg[ajfa fil-mument tal-mard. Il-Partit Nazzjonalista filGvern jibqa’ kommess li j]omm is-sa[[a b’xejn, u lPrim Ministru u Kap tal-PN semma kif jinsab imwerwer mil-Labour Party min[abba li g[andu esponenti li ilhom jg[idu li ma jaqblux massa[[a b’xejn. Fil-fatt, fl-2003 u fl-2008, Edward Scicluna semma kif hemm b]onn limitu g[al dak li l-istat jista’ jipprovdi, u li ssa[[a b’xejn g[al kul[add flebda pajji] ma te]isti, u ma tistax te]isti hawn. Dawn, sostna Lawrence Gonzi, huma l-istess nies li ma ddejqux jintaxxaw in-nies fuq ilmedi/ini. Hu g[alhekk li hu ta’ privile;; g[all-Partit Nazzjonalista li j]omm issa[[a b’xejn. Fl-a[[ar nett, il-Prim Ministru temm jg[id li lpolitika tal-Partit Nazzjonalista hi li Malta tibqa’ pajji] attraenti g[allinvestiment b’finanzi fis-sod, g[ax b’hekk ikun jista’ jibni futur fis-sod g[ax-xog[ol, issa[[a, u l-edukazzjoni.
IN-NAZZJON It-Tnejn 11 ta’ Frar, 2013
2
Tifel jintlaqat minn mutur Tard is-Sibt filg[axija, ilPulizija kienet infurmata b’in/ident fi Triq Andrea Debono, in-Naxxar, fejn tifel ta’ 12-il sena kien qed isofri minn ;rie[i ta’ natura gravi, i]da ma jinsabx filperiklu tal-mewt. Jirri]ulta li t-tifel, li huwa min-Naxxar stess, safa milqut minn mutur tat-tip Honda, li kien qieg[ed jinsaq minn ra;el ta’ 42
sena minn San Pawl ilBa[ar. Fuq il-post issej[et ambulanza, li [adet lit-tifel l-Isptar Mater Dei sabiex jing[ata l-kura me[tie;a. Bil-ka] ;ie infrumat ilMa;istrat tal-G[assa Ian Farrugia, li [atar diversi esperti sabiex jassistuh flinkjesta. Il-Pulizija g[adha g[addejja bl-investigazzjoni fuq il-ka].
Tifkira
3
Kliem ta’ tif[ir millFederazzjoni Internazzjonali tad-Dijabete g[all-proposta tal-Partit Nazzjonalista li ssir ;lieda kontra l-marda taddijabete. F’ittra li bag[at lillEditur tal-gazzetta The Sunday Times, il-President tal-Federazzjoni, Sir Michael Hirst, iddeskriva l-proposta tal-Partit Nazzjonalista b[ala wa[da li se twassal biex, b’mod /ar u strutturat, ittejjeb il-kwalità tal-[ajja ta’ dawk kollha li g[andhom il-marda tad-dijabete f’pajji]na. Il-proposta tal-Partit Nazzjonalista t[ares lejn ilkundizzjoni tad-dijabete b’serjetà u tis[aq fuq il-b]onn li pajji]na jsir /entru ta’ e//elenza fil-qasam, b’iktar kampanji informattivi, bilg[an li tkompli titqanqal ilkuxjenza pubblika dwar din il-kundizzjoni, li llum taffettwa wie[ed minn kull g[axar persuni f’pajji]na. Sir Michael Hirst qal li sar jaf b’din il-proposta minn Chris Delicata, il-Vi/i President tal-Federazzjoni Internazzjonali tad-Dijabete
Illum, l-Unjoni Ewropea tag[raf il-b]onn li kull pajji] Ewropew ikollu pjan nazzjonali kontra d-dijabete g[ar-Re;jun Ewropew. Proposta b[al din tissie[eb sew mal-pjan politiku talUnjoni Ewropea kontra ddijabete. Filfatt, fl-ittra tieg[u, Hirst semma kif kien proprju l-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista, Simon Busuttil, li bil-[idma tieg[u fil-Parlament Ewropew u bit-tmexxija tal-Working Group Ewropew kontra dDijabete, wassal biex illum lUnjoni Ewropea adottat pjan kontinentali kontra d-dijabete. B’ri]oluzzjoni parlamentari li g[addiet b’vot fil-Parlament Ewropew fl-14 ta’ Marzu 2012, il-marda tad-dijabete bdiet ting[atalha l-importanza li tist[oqqilha b[ala marda li taffettwa miljuni ta’ Ewropej kull sena. Illum, l-Unjoni Ewropea tag[raf il-b]onn li kull pajji] Ewropew ikollu
pjan nazzjonali kontra ddijabete, immirat biex inaqqas ir-riskji li wie[ed jimrad b’din il-kundizzjoni, anki billi jixpruna kampanji informattivi g[al stil ta’ [ajja a[jar u b’anqas obe]ità filkontinent. Dan, minbarra li, fi kliem Hirst, [idmet Busuttil fil-Parlament Ewropew wasslet biex illum l-Unjoni Ewropea tag[raf uffi/jalment il-b]onn li l-pazjenti biddijabete jing[ataw kura iktar spe/ifika g[all-b]onnijiet tag[hom, b’iktar a//ess g[allmedi/ini li jkollhom b]onn. Il-proposta tal-Partit Nazzjonalista g[ad-dijabete hi pass importanti [afna fil;lieda kontra din ilkundizzjoni; u jekk din titwettaq, se t[alli impatt po]ittiv [afna mal-poplu Malti, temm jg[id Hirst.
L-uffi//ju tal-MTA fil-:ermanja jirba[ il-Globus Award
It-Temp
UV INDEX
Il-Federazzjoni Internazzjonali tad-Dijabete tfa[[ar il-proposti tal-Partit Nazzjonalista
IT-TEMP> ftit jew wisq imsa[[ab, b’[albiet i]olati taxxita jew tas-sil; VI}IBBILTÀ> tajba, minbarra f’xi [albiet tax-xita IR-RI{: ftit qawwi g[al qawwi mill-Punent Majjistru, li jsir qawwi, lokalment qawwi [afna g[all-qawwa ta’ riefnu f’xi waqtiet wara nofsinhar, u jsir moderat g[al ftit qawwi mal-lejl BA{AR> qawwi, lokalment qawwi g[al qawwi [afna g[al xi [in IMBATT> ftit li xejn, li jsir baxx mill-Punent Majjistru TEMPERATURA: l-og[la 13˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 3.2mm Xita mill-1 ta’ Settembru 353.3mm IX-XEMX> titla’ fis-06.55 u tin]el fil-17.38
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
L-Uffi//ju :ermani] talAwtorità Maltija tat-Turi]mu ;ie ppremjat bil-Globus Award, trofew turistiku presti;ju]. Il-premju ng[ata mill-kumpanija tal-maga]in tal-ivvja;;ar kummer/jali :ermani], ‘Touristik Akutell’. Din hija t-tielet darba fla[[ar 4 snin li l-uffi//ju tal-
MTA ir/ieva dan il-premju. Din is-sena, l-uffi//ju ;ie fittieni post b[ala t-tieni l-aqwa bord turistiku fil-:ermanja, g[as-servizz e//ellenti li jipprovdi, servizz esti] ukoll g[all-ivvja;;ar kummer/jali. Malta kisbet dan il-post minkejja kompetituri o[rajn kbar tal-ivvja;;ar, b[al Spanja u l-Awstrajla, li kisbu
t-tieni u t-tielet post rispettivament. Madwar 1,500 a;enti talivvja;;ar minn madwar 500 a;enzija tal-ivvja;;ar :erman]i ivvutaw fil-Globus Award. L-g[a]la tag[hom kienet ibba]ata fuq esperjenzi attwali ma’ bords turisti/i u kif il-b]onnijiet tag[hom kienu indirizzati.
B[al-lum 25 sena
IT-TNEJN L-og[la 15˚C L-inqas 8˚C
IT-TLIETA L-og[la 14˚C L-inqas 10˚C
L-ERBG{A L-og[la 14˚C L-inqas 8˚C
IL-{AMIS L-og[la 13˚C L-inqas 7˚C
IL-:IMG{A L-og[la 14˚C L-inqas 7˚C
UV
UV
UV
UV
UV
4
3
2
2
2
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) ilbiera[ kienet> Malta 12˚C sabi[ bin-nhar, Al;eri 13˚C sabi[ bin-nhar, Amsterdam 0˚C xemxi, Ateni 14˚C imsa[[ab, Li]bona 13˚C imsa[[ab, Berlin -04˚C imsa[[ab, Brussell 02˚C sabi[ bin-nhar, il-Kajr 18˚C sabi[ bin-nhar, Dublin 06˚C bix-xita, Kopen[agen -02˚C bil-borra, Frankfurt 01˚C xemxi, Milan 04˚C xemxi, Istanbul 09˚C bil-[albiet tax-xita, Londra 05˚C bix-xita, Madrid 09˚C imsa[[ab, Moska 02˚C imsa[[ab, Pari;i 02˚C bilborra, Bar/ellona 12˚C imsa[[ab, Ruma 08˚C xemxi, Tel Aviv 18˚C imsa[[ab, Tripli 14˚C sabi[ bin-nhar, Tune] 10˚C sabi[ bin-nhar, Vjenna -02˚C bil-borra, Zurich -03˚C xemxi, Munich -04˚C xemxi, Stokkolma -05˚C imsa[[ab, San Pietruburgu 01˚C bil-borra.
J
inkixfu dettalji dwar kif il - Partit So/jalista kien ja[dem ma ’ /erti kuntratturi b ’ mod li jkunu a;evolati [lasijiet esa;erati , partikularment fil - jiem ta ’ qabel l - elezzjoni . Minn tag[rif li rri]ulta f ’ investigazzjoni ta ’ kuntratti , instab li tliet kuntratturi kienu t[allsu Lm65 , 000 g[al xog[ol li fil - fatt ma kienx sar . Dan ix - xog[ol kien relatat mal - bini ta ’ dar g[all - anzjani fi] }ejtun . Fil - Ber;a ta ’ Kastilja , il - Prim Ministru Eddie Fenech Adami kellu laqg[a ma ’ Dr . Hans Stercken , il President tal - Kunsill Inter Parlamentari tal - Unjoni Internazzjonali Parlamentari ( IPU) . Dr . Stercken kien jokkupa wkoll il kariga ta ’ Chairman tal - Kumitat tal Parlament :ermani] dwar l - Affarijiet Barranin .
IN-NAZZJON It-Tnejn 11 ta’ Frar, 2013
Lokali 3
Waqtiet mill-Maratona tal-PN
L-amministrazzjoni tal-Partit Nazzjonalista waqt li t[abbret i/-/ifra finali tal-maratona tal-PN, li saret is-Sibt. B’kollox in;abru €516,775 (Ritratti> Joseph Galea)
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi jiltaqa’ ma’ dawk pre]enti waqt il-maratona tal-PN
L-ispettaklu waqt il-maratona ma naqasx b’numru kbir ta’ kantanti
IN-NAZZJON It-Tnejn 11 ta’ Frar, 2013
4 Lokali
Id-diskors parti;;an ta’ Muscat ma jwassalx biex ti;i mi;;ielda l-korruzzjoni Id-diskors parti;;an ta’ Joseph Muscat, ilbiera[ waqt il-maratona ta’ ;bir ta’ fondi tal-Malta Labour Party fuq Super One, ma jwassalx biex ti;i mi;;ielda l-korruzzjoni. Dan [are; minn stqarrija li [are; il-Gvern ilbiera[ stess, li fiha semma wkoll kif il-
Gvern ji;;ieled ilkorruzzjoni, u dan isir b’azzjoni konkreta, u kien g[alhekk li fil-jiem li g[addew idde/ieda li g[andha ting[ata proklama. F’din l-istqarrija, il-Gvern sostna wkoll li jistenna li jekk Joseph Muscat ikollu xi
informazzjoni, kif ukoll kull persuna o[ra li jista’ jkollha xi informazzjoni, din g[andha ting[adda minnufih lill-Pulizija g[allinvestigazzjoni. L-istqarrija ttemm tg[id li hu b’hekk biss li l-korruzzjoni ti;i mi;;ielda.
Jibqg[u ma jg[idux kemm se jiswew il-proposti tal-MLP La l-Mexxej Laburista, Joseph Muscat, u lanqas idDeputy Leader Louis Grech ma qalu kemm se ji;u jiswew il-proposti li ressqu filmanifest elettorali u l;urnalisti ta’ dan il-;urnal g[adhom ma ng[atawx kopja tal-costings jew ilpre]entazzjoni. Muscat naqas ukoll milli jg[id jekk ikun Prim Ministru meta se jkollu ba;it ibbilan/jat. Muscat u Grech kienu qed iwie;bu g[all-mistoqsijiet li sarulhom waqt intervista qabel ma bdiet il-maratona ta’ ;bir ta’ fondi fuq is-Super One. Dwar il-manifest, Muscat fl-ebda [in ma semma lil Karmenu Vella, li kien ilu 3 snin ja[dem fuqu. Minflok, hu g[amel elo;ju s[i[ fuq dawk li sej[ilhom kredenzjali Ewropej ta’ Louis Grech. Muscat skredita lil Karmenu Vella meta g[a]el lil Louis Grech biex flok Vella jkun hu responsabbli li l-proposti jitwettqu. Muscat
/a[ad li kkopja xi proposti mressqa mill-Partit Nazzjonalista u qal li kien dejjem il-Partit Nazzjonalista li [a l-proposti minn fuq ilLabour. I]da fil-verità kien Muscat li kkopja l-proposta ta/-childcare centres. Ikkopja wkoll ilproposta tal-leave g[all;enituri meta jimirdu t-tfal u l-proposta li l-istipendju ji]diedu pro-rata mal-og[li tal-[ajja. Tul din l-intervista, Muscat [alla barra wkoll il-proposta tal-ener;ija, li se tkun tfisser li pajji]na ji;i dipendenti mis-settur privat g[allener;ija. Dwar il-[ila tal-Prim Ministru li j;ib g[al Malta aktar minn €1,128 miljun f’fondi mill-Unjoni Ewropea, Muscat ma kellu l-ebda kliem ta’ tif[ir u minflok qal li mhux se joqg[od jg[id li ;ab ftit jew [afna. {afna mill-[in matul lintervista, Muscat tkellem dwar il-Presidenza ta’ Malta
tal-Unjoni Ewropea, i]da flebda [in ma qal li kieku g[addiet tieg[u, meta flimkien ma’ Alfred Sant mexxa kampanja qalila kontra l-Ewropa, pajji]na ma kienx ikun membru u ma kienx igawdi mill-fondi Ewropej. Dwar is-sa[[a, Muscat be]]a’ fuq il-proposta tal-medi/ini fejn semma li lpensjoni hi biss medja ta’ €620 imbag[ad trid to[ro; €50 g[all-medi/ini. Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi sostna li l-pazjenti mhuma se j[allsu xejn jekk jixtru l-medi/ini millispi]eriji. Din il-proposta ;iet spjegata wkoll mill-Ministru g[all-Finanzi, l-Ekonomija u l-Investiment, Tonio Fenech, waqt il-programm Xarabank. Dwar is-sa[[a, Muscat ma tax l-assigurazzjoni li jekk ikun Prim Ministru mhux se jkun hemm aktar medi/ini out of stock, u lanqas ma ta assigurazzjoni li se jintemmu l-listi ta’ stennija fl-Isptar Mater Dei.
Jekk Joseph Muscat ikollu xi informazzjoni, kif ukoll kull persuna o[ra li jista’ jkollha xi informazzjoni, din g[andha ting[adda minnufih lill-Pulizija g[all-investigazzjoni
L-Oppo]izzjoni ma tapprezzax il-[idma li ssir fir-Residenza San Vin/enz de Paul Waqt il-Konferenza :enerali Straordinarja, il;img[a li g[addiet, iddeputat Mexxej Laburista Toni Abela ipprova jiskredita x-xog[ol li sar u li qed isir mill-[addiema u l-professjonisti firResidenza San Vin/enz de Paul. Dan qalu s-Segretarjat g[all-Anzjani u l-Kura filKomunità f’reazzjoni g[addiskors ta’ Toni Abela. IsSegretarjat qal li rResidenza San Vin/enz de Paul tilqa’ 1,200 klijent u t[addem iktar minn elf [addiem fi gradi differenti. Il-Gvern f’din il-le;i]latura kompla ja[dem biex jisbie[u s-swali, u fuq kollox saru diversi pro;etti importanti, fost l-o[rajn ilftu[ tal-Blokka :wanni Pawlu II, li taqdi l-[ti;ijiet ta’ 144 pazjent biddimensja. Is-Segretarjat qal li firResidenza infeta[ ukoll night shelter barra li qed
jing[ata s-servizz ta’ respite centre, u activity centre g[all-persuni bid-dimensja li jg[ixu fil-komunità. Millk/ina ta’ San Vin/enz jissajru kuljum 2,800 ikla u minn hemm jissajru wkoll likliet tal-Meals-on-Wheels. Infeta[ ukoll ground talfutbol, li jista’ jintu]a mirresidenti u mill-istaff. Barra minn hekk, jing[ataw servizz ta’ Occupational Theraphy u Fi]joterapija u servizzi o[rajn, kompliet l-istqarrija. L-Isptar g[andu wkoll servizz tat-trasport millArriva Malta, li ddur marResidenza. Barra minn hekk, twaqqfu kumitati tarresidenti u tal-qraba biex ilklijenti jkollhom le[en. Hu /ar li l-Oppo]izzjoni, qal is-Segretarjat, ma tapprezzax il-[idma li ssir g[all-anzjani minn tant nies li ta’ kuljum jiddedikaw [inhom biex l-anzjani tag[na jg[ixu a[jar, ittemm tg[id l-istqarrija.
Il-Kummissjoni tal-Ambjent fi [dan il-Kurja tippre]enta proposti lill-Partiti Politi/i Il-Kummissjoni Interdjo/esana Ambjent ippubblikat dokument b’numru ta’ proposti g[allPartiti Politi/i. IlKummissjoni qalet li t[oss li g[andha twettaq id-dmir li toffri l-fehmiet tag[ha fuq diversi kwistjonijiet marbuta mal-immani;jar tar-ri]orsi ambjentali u l-i]vilupp sostenibbli. Fost dawn, il-Kummissjoni tkellmet fuq il-perspettiva
[olistika tal-i]vilupp u sa[qu fuq il-b]onn ta’ regolazzjoni u kontroll sabiex ikunu evitati de/i]jonijiet mg[a;;la jew abbu]i li j[allu impatti negattivi fuq is-so/jetà. IlKummissjoni qalet li dan jista’ jsir permezz talMCESD billi jitwessg[u rresponsabbiltajiet ta’ dan ilKunsill b’mod li jibdew jinkludu l-immani;jar tarri]orsi ambjentali u l-i]vilupp sostenibbli.
Il-Kummissjoni Interdjo/esana Ambjent tkellmet ukoll dwar Politika Nazzjonali g[all-Ambjent u g[all-I]vilupp Sostenibbli u g[al aktar responsabbiltà u kontabbiltà minn min jie[u dde/i]jonijiet u min jimplimentahom. Intant, il-Kummissjoni kompliet tis[aq dwar limportanza ta’ kwalità tajba ta’ ambjent, li tfisser investiment fis-sa[[a tal-
bniedem. Fil-memorandum g[allPartiti Politi/i, ilKummissjoni tkellmet ukoll fit-tul dwar l-immani;jar tarri]orsi b[all-ener;ija, l-u]u tal-art u l-ambjent mibni, lilma u l-widien. Tkellmet ukoll dwar ]vilupp f’G[awdex fejn qalet li l-kun/ett ta’ Eko-G[awdex g[andu jintegra i]jed l-aspetti ekonomi/i, so/jali u ekolo;i/i bil-g[an li l-kwalità tal-
ambjent u l-i]vilupp jimxu id f’id. Il-Kummissjoni Interdjo/esana Ambjent [e;;et li jkunu eletti rappre]entanti li jistg[u jwasslu lill-pajji] lejn ]vilupp sostenibbli, anki permezz ta’ [idma biex ikun min ikun elett, jin]amm kontabbli lejn il-poplu g[all-g[a]liet li jag[mel mhux biss waqt lelezzjoni, i]da f’kull [in matul il-le;i]latura.
IN-NAZZJON It-Tnejn 11 ta’ Frar, 2013
6
John Paul Cefai mag[]ul i]-}ag[]ug[ tas-Sena 2012
I]-]ieda fit-turi]mu f’Malta kienet riflessa anki fin-numru ta’ turisti li ]aru l-G]ira G[awdxija
}ieda fl-iljieli li t-turisti qattg[u f’G[awdex fl-2012 minn Matthew Mamo
Is-sena li g[addiet, il-Gvern ]ied bi €12.5 miljun il-fondi b’risq it-turi]mu g[al total ta’ €37 miljun. U dan l-impenn tal-Gvern biex jassisti l-qasam tat-turi]mu qed ikompli jikber u j[alli l-frott. Minn dawn il-fondi qed igawdi [afna G[awdex, g]ira li minn dejjem kienet meqjusa b[ala prijorità g[allGvernijiet immexxija millPN. Fil-fatt, b[alma s-sena 2012 kienet sena rekord fit-turi]mu lejn Malta, anki t-turi]mu f’G[awdex, is-sena l-o[ra rre;istra ]ieda, kif jispjegalna Joe Muscat, is-Segretarju talGozo Tourism Association, ilGTA. “L-akkomodazzjoni tat-turisti f’G[awdex matul l-2012, meta l-ammont jitqabbel mal2011, tidher li [adet l-istess andament tal-livell nazzjonali g[ax l-istatistika li g[andna tal-lukandi u l-guest houses
f’G[awdex turi ]ieda ta’ 20,700 lejl iktar barranin li raqdu fil-lukandi fil-g]ira G[awdxija. Dan ifisser li kien hemm ]ieda ta’ 12% fl-iljieli mqattg[in mit-turisti barranin f’G[awdex,” ikkonferma Joe Muscat.
}ieda ta’ 12% fl-iljieli mqattg[in mit-turisti barranin f’G[awdex Dan hu su//ess ie[or wara r-ri]ultati po]ittivi ta’ Malta li fl-a[[ar [ames snin esperjenzat erba’ snin rekord fitturi]mu, kemm fl-ammont tatturisti li ;ew Malta, l-ammont tal-iljieli li huma qattg[u f’pajji]na, kif ukoll fin-nefqa tag[hom.
Is-sena l-o[ra, li kienet la[[ar sena rekord fl-istorja tat-turi]mu, ;ew Malta kwa]i miljun u nofs turist, ]ieda ta’ 2% fuq in-numru rekord tatturisti li ]aruna fis-sena 2011. Dawn qattg[u aktar minn tnax-il miljun u nofs lejl f’Malta, 8% aktar fuq l-2011 u nefqu 1.3 biljun ewro, rekord ie[or li ji]boq ir-rekord tal2011, b’]ieda ta’ 9% jew 111il miljun ewro. Rekord ie[or kien dak ta’ kwa]i 3,650,000 passi;;ier li g[addew mill-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta, li jfisser ]ieda ta’ 1.5% fuq innumru tal-passi;;ieri li g[addew mill-ajruport fl2011. U anki t-turi]mu bil-ba[ar kien rekord – matul l-2012 waslu f’Malta kwa]i 609,000 turist permezz tal-cruise liners. Din tfisser ]ieda ta’ 9% fuq is-sena 2011, jew 52,000 passi;;ier iktar.
Jonqsu l-in/identi fuq il-post tax-xog[ol Matul ir-raba’ kwart tal2012, kien hemm 684 in/ident mhux-fatali fuq ilpost tax-xog[ol, tnaqqis ta’ 4 ka]i, jew 0.6% fuq l-istess perijodu tal-2011. Dan jo[ro; minn statistika tal-NSO. Wie[ed minn kull [ames in/identi mhux-fatali se[[ew fil-manifattura (21.9%), fil-
kostruzzjoni (15.8%) u ttrasport u l-[a]na (11.1%). Meta mqabbel mal-istess perijodu fl-2011, dawn i/-/ifri juru tnaqqis ta’ 31 ka] filmanifattura u jibqg[u stabbli fil-kostruzzjoni, waqt li naqsu sebg[a ka]i ta’ in/identi waqt it-trasport u l-[a]na. L-ikbar parti ta’ dawn l-in/identi
kienu jinvolvu [addiema ta’ xog[lijiet elementari, krafts u snajja’ relatati. :rie[i u feriti superfi/jali, dislokazzjonijiet, strains u sprains kienu l-iktar tipi ta’ korriment li se[[ew. Bejn Ottubru u Di/embru 2012 se[[ in/ident fatali wie[ed biss.
I]-]ag[]u[ John Paul Cefai mill-Parro//a talQala, intg[a]el b[ala ]}ag[]ug[ tas-Sena g[all[idma tieg[u matul l2012. Dan ir-rikonoxximent ing[ata millMoviment Kerygma. John Paul [adem [afna f’diversi g[aqdiet fillokalità tal-Qala u jie[u [sieb ukoll ir-radju tallokalità. Ing[ata wkoll rikonoxximent spe/jali lil Janice Dingli tal-[idma tag[ha biex flimkien ma’ o[rajn ;abret iktar minn €12,000 li u]at waqt ;img[at ta’ volontarjat li hi qattg[et barra minn xtutna, fejn g[amlet xog[ol strutturali f’orfanotrofji u [idma mat-tfal. Matul is-serata saret ukoll pre]entazzjoni misSalesian Pastoral Youth Services, rebbie[a ta’ dan l-unur fl-2011. Huma taw rendikont tal-[idma tag[hom, kemm fuq livell lokali b’laqg[at biex jippromovu l-inklu]joni,
laqg[at ta’ animazzjoni u formazzjoni u summer camp ta’ ;imag[tejn flIsla fost l-o[rajn. Saret [idma wkoll fuq livell internazzjonali b’volontarjat fl-Indja, il-Gana u lKenja. Il-President ta’ Malta, George Abela, li ppre]enta lir-rebbie[ b’dan l-unur, qal li dawn i]-]g[a]ag[ jonoraw lill-pajji] bilvaluri sbie[ tag[hom. Qal li g[alkemm il-futur [add ma jista’ jkun jafu, dawn i]-]g[a]ag[ qed ifassluh f’wie[ed sabi[ li jg[aqqad lill-poplu. Dan il-premju, temm jg[id il-President, juri li pajji]na g[andu futur b’sa[[tu u sabi[. Minbarra John Paul Cefai, il-finalisti l-o[ra kienu Janice Dingli mirRabat, Jordan Muscat mill-Furjana, Christian Raggio u grupp ta’ 4 ]g[a]ag[ Matthew Paul Cutajar, Michele Cutajar, Christian Micallef u Josef Sammut mi/-?entru }g[a]ag[ Balzan.
{ames snin [abs fuq diversi serqiet minn residenzi }ag[]ug[ ta’ 26 sena, ta’ nazzjonalità Maltija i]da mwieled Zimbabwe, ;ie kkundannat [ames snin [abs wara li ammetta quddiem il-Ma;istrat Neville Camilleri li kkommetta diversi serqiet minn residenzi u li kellu fil-pussess tieg[u o;;etti misruqa, u li sar re/idiv. Priviledge Mupimhidzi, residenti Birkirkata, ammetta fil-Qorti talMa;istrati li fis-6 ta’
Jannar u fil-25 ta’ Jannar, seraq minn residenzi f’Birkirkara, u fit-30 ta’ Jannar minn residenza o[ra fl-Imsida. Huwa ammetta wkoll li g[amel [sara fir-residenzi misrquin. Mupimhidzi ammetta wkoll li kkommetta reat fil-perijodu operattiv ta’ sentenza sospi]a. LIspetturi Elton Taliana u Jonathan Ransley mexxew il-Prosekuzzjoni.
IN-NAZZJON It-Tnejn 11 ta’ Frar, 2013
Lokali 7
Uffi//ju ;did g[all-kumpanija Vodafone minn Claire Mifsud
Sena ;dida ;abet mag[ha uffi//ji ;odda g[all-[addiema tal-kumpanija Vodafone. Wara 22 sena fl-uffi//ju ewlieni fil-Wied ta’ Birkirkara, il-kumpanija issa g[andha uffi//ju ;did fi Skyparks Business Centre. Luffi//ju l-;did infeta[ uffi/jalment mill-President ta’ Malta, George Abela, u minn Balesh Sharma, il-Kap E]ekuttiv ta’ Vodafone Malta. L-ambjent il-;did joffri kun/etti ;odda u innovattivi ta’ xog[ol. Il-pjan miftu[ minn fejn bdew ja[dmu l[addiema tal-kumpanija g[andu l-g[an li jiffa/ilita lkomunikazzjoni bejn il[addiema u jsa[[a[ il-produttività. Il-klijenti kienu kkunsidrati wkoll bi kmamar g[allaqg[at iddisinjati apposta, li jinkludu l-aqwa fa/ilitajiet teknolo;i/i. Il-Vodafone iddisinjat uffi/ini wireless u ming[ajr telephones fissi fuq l-iskrivanija, u b’servizzi ta’ wi-fi fl-uffi//ju kollu, inklu] fit-terazzin. It-tag[mir A+ u lg[a]la ta’ sensors tad-dawl se
jassiguraw effi/jenza u nuqqas ta’ [ela. Fid-diskors tieg[u waqt linawgurazzjoni tal-uffi//ju l;did, il-President George Abela tkellem dwar l-importanza tal-mezzi moderni talkomunikazzjoni u l-[tie;a li nu]aw it-teknolo;ija biex insa[[u l-komunikazzjoni so/jali bejnietna. Huwa fa[[ar lill-kumpanija Vodafone li kienet l-ewwel kumpanija tat-telefonija mobbli f’pajji]na u rringrazzjaha tal-fidu/ja li wriet f’Malta meta g[a]let li tinvesti f’pajji]na. Il-President fera[ lillkumpanija fl-okka]joni talftu[ tal-uffi//ju l-;did, li jixhed il-vi]joni innovattiva talkumpanija. Il-Kap Ezekuttiv talkumpanija Vodafone, Balesh Sharma, fid-diskors tieg[u iffoka fuq il-kun/ett ;did ta’ [idma li ;ab mieg[u luffi//ju l-;did. Huwa semma s-sistema ta’ hot desks u pjan miftu[ li jsa[[u l-idea ta’ tim wie[ed li qed ja[dem g[allistess g[an – li jindirizza l[ti;ijiet tal-klijenti.
Il-Lukanda Le Meridien ting[ata l-Green Key Award
Il-Lukanda Le Meridien hi l-ewwel lukanda f’Malta li ir/eviet l-award presti;ju] Green Key. Dan l-award hu rikonoxxut internazzjonalment u jing[ata lil-lukandi li jkunu [adu impenn u adottaw inizjattivi favur lambjent, kif ukoll li jinkora;;ixxu s-sostenibbiltà fitturi]mu. Biex lukanda ting[ata dan l-award iridu jkunu ;ew implimentati mi]uri dwar lu]u tal-ilma, l-immani;jar tal-iskart u l-ambjent, ilkonsum tal-ener;ija, linolviment u l-g[arfien ta’ dawk li ju]aw is-servizzi, u l-u]u kkontrollat tal-kimika, l-ispazji miftu[a u l-ikel u x-xorb. Il-Ministru Mario de Marco ]ar din il-lukanda u ra kif ;ew installati sensors f’kull kamra tal-lukanda li jimmarkaw x’[in persuna to[ro; mill-kamra u awtomatikament jitbaxxa ddawl u l-arja kkundizzjonata. :ew imwa[[la wkoll UV screens mat-twieqi tarristorant tal-lukanda biex b’hekk tittaffa s-s[ana u jitnaqqas il-b]onn tal-arja kkundizzjonata waqt li ma tkunx ostakolata l-veduta. Ittie[du wkoll mi]uri filcarpark tal-lukanda bl-istal-
lazzjoni ta’ sensors li jbaxxu d-dawl meta fizzona ma tkunx qed tinstaq karozza jew ma jkunux g[addejin persuni. Le Meridien gawdiet ukoll minn fondi tal-MTA u minn programm tal-Unjoni Ewropea biex [olqot programm li jin/entiva l-u]u tar-roti flok il-karozzi jew it-trasport pubbliku, u tturi]mu bir-roti bejn Malta u Sqallija u vi/i versa. Waqt l-g[oti tal-bandiera l-[adra b[ala rikonoxximent ta’ dan l-unur, il-Ministru de Marco qal kif il-bandiera l-[adra trid twassal g[allistess su//ess tal-bandiera lblu, li ng[atat lil 6 bajjiet Maltin, bi kwa]i l-bajjiet kollha f’Malta meqjusa b[ala bajjiet ta’ e//ellenza. Fakkar li Malta llum hi luniku pajji] fl-Ewropa li jittratta d-drena;; kollu qabel dan jintefa’ l-ba[ar. B’hekk, Malta tkompli ssir attraenti u sostenibbli biex jissa[[a[ il-qasam tatturi]mu, li g[al sena o[ra rre;istra rekord ie[or meta matul l-2012 waslu f’Malta iktar minn 1,400,000 turist, li qattg[u aktar minn 12-il miljun lejl u nefqu i]jed minn biljun u 300,000 ewro.
Il-Ministru Jason Azzopardi fl-Arkivji Notarili, il-Belt Valletta, flimkien mal-A;ent Nutar Prin/ipali tal-Gvern, Dr Paul Callus, Dr Joan Abela, u l-Vi/i Chairperson tal-HSBC Malta Foundation, Sarah Watkinson
Preservazzjoni ta’ dokumenti stori/i tal-Arkivji Notarili Il-Fondazzjoni HSBC Malta qed tappo;;a l-preservazzjoni ta’ dokumenti stori/i u t-titjib tal-fa/ilitajiet ta’ [a]na filArkivji Notarili fi Triq San Kristofru, il-Belt Valletta. F’dan il-bini hemm merfug[in aktar minn 20,000 re;istru b’atti notarili, kif ukoll dokumenti stori/i o[ra li jmorru lura sas-seklu [mistax. L-Arkivji Notarili g[andhom ;abra imprezzabbli ta’ rekordji b’g[arfien storiku dwar l-[ajja ta’ kuljum u lattivitajiet f’Malta matul perijodu ta’ sitt sekli. Il-Ministru g[allKompetizzjoni :usta, inNegozji ]-}g[ar u lKonsumatur, Jason Azzopardi, qal li l-appo;;
siewi tal-Fondazzjoni HSBC Malta u l-kontribut volontarju tal-impjegati tal-Bank hu e]empju tar-rwol sinjifikanti li g[andha s-sostenibbiltà korporattiva fis-so/jetà tag[na. Parti mill-appo;; finanzjarju tal-HSBC se jmur g[allimplimentazzjoni ta’ sistema ;dida ma[suba apposta biex tistabbilizza b’mod a[jar ilkundizzjonijiet ambjentali filbini fejn jin]ammu dawn iddokumenti importanti. Joan Abela, membru talNotarial Archives Resources Council (NARC) qalet li flimkien mal-isponsorjar ;eneru] tag[ha, ilFondazzjoni HSBC Malta fla[[ar sentejn ikkontribwiet g[all-pro;ett ta’ di;itilizzaz-
zjoni, bl-impenn ta’ ’l fuq minn 150 impje;at tal-HSBC, li jag[mlu xog[ol volontarju fl-Arkivji Notarili b’konnessjoni ma’ preservazzjoni di;itali ta’ volumi mis-seklu sittax. L-g[an tan-NARC hu li ji];ura il-priservazzjoni talkollezzjoni wiesg[a ta’ atti notarili, b’mod professjonali, effi/jenti u a//essibbli g[all;enerazzjonijiet futuri ta’ ri/erkaturi. Barra minn hekk, in-NARC qed jippjana biex jibdel l-Arkivji Notarili f’/entru ewlieni ta’ ri/erka filqasam tal-istorja ta’ Malta, u li jkun a//essibbli kemm g[al komunità lokali tar-ri/erkaturi kif ukoll g[al dik internazzjonali.
Id-Direttur tal-NSO ma[tur membru fil-Kumitat Ewropew tal-Istatistika Id-Direttur :enerali talUffi//ju Nazzjonali talIstatistika (NSO), Michael Pace Ross, se jkun innominat mis-Sistema Ewropea talIstatistika (ESS) biex jirrappre]entaha fil-Kumitat Konsultattiv Ewropew talIstatistika (ESAC). IsSistema Ewropea talIstatistika, fis-sittax-il laqg[a tag[ha li saret filLussemburgu, approvat unanimament in-nominazzjonijiet ta’ Michael Pace Ross minn Malta u ta’ Gabriella Vukovich mill-Uffi//ju
?entrali tal-Istatistika talUngerija, biex dawn ikunu ]]ew; membri li jirrappre]entawha f’kumitat ta’ 24 membru. Il-Kumitat Konsultattiv Ewropew tal-Istatistika huwa kumitat ta’ livell g[oli li jassisti lill-Parlament Ewropew, il-Kunsill u l-Kummissjoni biex jassigura li l-[ti;ijiet talutenti u l-ispejje] li jbati min jipprodu/i u jag[ti l-informazzjoni jkunu meqjusa waqt il-koordinament tal-g[anijiet u l-prijoritajiet tal-politika tal-UE dwar l-informazzjoni
permezz tal-istatistika. Din lassistenza tkopri l-oqsma statisti/i kollha marbuta malpolitika tal-Unjoni dwar linformazzjoni permezz talistatistika. Il-Kumitat Konsultattiv Ewropew tal-Istatistika jikkontribwixxi g[al kooperazzjoni mill-qrib fil-pro/ess tal-ippjanar tal-programmi sabiex itejjeb it-tmexxija tasSistema Ewropea talIstatistika u jsa[[a[ il-kwalità tal-istatistika tal-Komunità. Il-mandat tal-membri huwa g[al [ames snin.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 11 ta’ Frar, 2013
8 Lokali
Reb[a ta’ €1,800 fil-Bingo75 Aktar opportunitajiet ta’ reb[ bil-jackpot jil[aq minimu ta’ €250,000 meta jitqabbel is-snowball
L-HSBC Malta jippre]enta l-premjijiet lill-impjegati b’rikonoxximent g[all-kisbiet tag[hom tul l-2012, flimkien ma/-Chairman tal-HSBC Malta, Albert Mizzi, u l-Kap E]ekuttiv, Mark Watkinson
L-HSBC jippremja lill-impjegati g[all-e//ellenza tul l-2012 L-HSBC Malta ippremja lill-impjegati li kisbu l-aqwa ri]ultati bl-Employee Excellence Awards waqt il-konferenza interna annwali ‘Let’s Lead’. B[ala wa[da mill-inizjattivi ewlenin tal-programm ta’ komunikazzjoni interna tal-Bank, il-konferenza din is-sena enfasizzat il-Values Based Leadership flimkien mat-tema ‘Kull De/i]joni Tg[odd’. Ir-rebbie[a tal-erba’ kategoriji talLet’s Lead 2013 g[all-[idma individwali huma Joe Cachia (Best-in-Class Award); Samantha Hollyoak (Corporate Social Responsibility Award); Gilmour Peplow (Customer Experience Award); u Claudette Gatt (Teamwork Award). It-Team Award kien introdott din issena biex ji//elebra l-valur tal-[idma f’tim. Dan il-premju mar g[and it-tim mag[mul minn impjegati tar-Retail
Banking & Wealth Management, HSBC Technology Services & Risk. Il-membri tat-tim kienu Jansen Barbara, Mario E Camilleri, Karm Farrugia, Victor Friggieri, Joseph S Grima, Malcolm Spiteri, u Paul Seguna. Il-Kap E]ekuttiv, Mark Watkinson, enfasizza l-kisbiet tal-HSBC Malta matul l-2012. Irringrazzja lill-istaff kollu pre]enti g[all-[idma tag[hom matul is-sena li g[addiet u talli indirizzaw it-tibdiliet u l-isfidi sinjifikanti li se[[ew. Mark Watkinson innota wkoll l-i]viluppi importanti li se[[ew fir-rigward tal-konnettività globali tal-HSBC Malta – qasam li se jkompli jkun enfasizzat matul l-2013. Il-kapijiet tad-dipartimenti tal-Bank, Paul Steel, Michel Cordina, Chris Bond, i/-Chief Operating Officer Ranjit Gokarn, i/-Chief Financial Officer
Josephine Magri, u l-Kap tal-HR Mark Sims, ipprovdew tag[rif dwar il-prestazzjoni tal-2012 u l-o;;ettivi g[ad-dipartimenti rispettivi tag[hom g[all-2013. Chris Goode, il-Kordinatur Ewropew g[all-Programm dwar l-Ilma tal-HSBC, g[amel pre]entazzjoni dwar ilProgramm tal-Ilma tal-Grupp u xxog[ol li sar flimkien mal-Water Aid fil-Gana biex tkun promossa l-konservazzjoni u jsir u]u aktar g[aqli millilma. {abbar li Malta kienet l-ewwel pajji] fejn l-HSBC hi pre]enti u li kienet identifikata biex tikkontribwixxi fil-pro;etti tal-Water Aid. Intwerew filmati dwar lesperjenza tal-Gana, kif ukoll film qasir mag[mul mill-istaff tas-Servizzi Teknolo;i/i tal-HSBC dwar is-sbu[ija tal-belt kapitali l-antika ta’ Malta, lImdina.
Wara t-tibdiliet li saru fil-BINGO75, li da[lu fisse[[ fil-21 ta’ Jannar, nhar is-Sibt li g[adda, ;ukatur irnexxielu jirba[ is-somma ta’ €1,800 bir-reb[ talhouse. Il-log[ba tal-BINGO75 issa g[andha aktar opportunitajiet ta’ reb[, bil-jackpot jil[aq minimu ta’ €250,000 meta jitqabbel is-snowball. Jekk dan ma jintreba[x jibqa’ ji]died b’minimu ta’ €100 kuljum. Il-Maltco hi kommessa li tag[ti l-a[jar valur lill-;ukaturi tag[ha b’tis[i[ kontinwu fillog[biet li toffri. Il-BINGO75 toffri wkoll reb[ ie[or meta wie[ed iqabbel l-irkejjen jew innumri msallbin bi premjijiet ta’ €10 u €40 rispettivament. Il-BINGO75 tintlag[ab kuljum u d-dilettanti jistg[u jsegwu t-tlug[ tag[ha fis-6.15pm fuq Smash TV, fuq is-sit elettroniku tal-Maltco, jew fil[wienet tal-lottu madwar Malta u G[awdex. It-tibdiliet li saru millMaltco Lotteries da[lu xxahar li g[adda bl-introduzzjoni ta’ sistema ;dida li mmodernizzat itt[addim tal-lotteriji. Kull min qed jipparte/ipa fil-log[ob tallotteriji qed jesperjenza titjib fl-operat li da[al fisse[[ fil-21 ta’ Jannar li g[adda.
10,000 klijent tal-BOV mobile banking
Julian Joseph Micallef, l-10,000 klijent tal-BOV li qed ju]a l-mobile banking, ippre]entat bl-Ipad minn Michael Galea, i/-Chief Officer Operations tal-Bank of Valletta
Il - Bank of Valletta [abbar li minn mindu tnieda s - servizz tal mobile banking , saru aktar minn 1 0 , 000 sottoskrizzjoni . I/ - Chief Officer Operations fi [dan il - Bank of Valletta , Michael Galea , ippre]enta Ipad lil Julian Joseph Micallef , li inzerta li kien l 1 0 , 000 klijent tal - BOV li qed ju]a l - mobile banking . Michael Galea qal li l - BOV bank ing hi l - a[[ar innovazzjoni li tpo;;i lill - klijenti fi/ - /entru tag[ha li l - Bank po;;a fuq is - suq . Il - Bank of Valletta hu l - uniku bank li joffri l - mobile banking , kif ukoll il fa/ilità li wie[ed jag[mel pagamen ti minn persuna g[al o[ra , u anki transazzjonijiet bankarji kull [in u
kull fejn ikun permezz tal - ismart phone . Il-bank di;à kellu su//ess kbir u hu mistenni jkompli fil-programm tieg[u li jtejjeb l-application tal-BOV Mobile u ja[dem fuq innovazzjonijiet o[rajn li g[andhom jissodisfaw l-esi;enzi talklijenti. Il-BOV Mobile di;à ;ie rrikonoxxut internazzjonalment bil-premju presti;ju] Financial Innovation Award, mill-IFS UK, is-sena l-o[ra. Il-BOV Mobile hu l-ewwel smart phone App li ;iet imnedija minn bank li jopera f’Malta, u dan huwa r-ri]ultat ta’ vi]joni ;dida, strate;ija u pro/ess li qed jittrasformaw il-mod kif il-Bank jimplimenta s-su;;erimenti tal-klijenti tieg[u.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 11 ta’ Frar, 2013
Lokali 9
Laboratorju spe/jalizzat fl-MCAST Kollaborazzjoni mal-Fibre Optic Valley ta’ Stokkolma – wie[ed mill-ikbar /entri ta’ innovazzjoni fl-Ewropa minn Matthew Mamo
L-MCAST inawgura laboratorju ;did spe/jalizzat fit-teknolo;ija tal-fibre optic fl-istitut tatTeknolo;ija talInformazzjoni u lKomunikazzjoni, f’Kordin. Dan l-investiment ta’ iktar minn €120,000 jifforma parti minn kollaborazzjoni bejn il-Kulle;; Malti u l-Institute for Fibre Optic Training and Certification tal-I]vezja. Permezz ta’ dan il-laboratorju, l-istudenti tal-ICT Networking tal-MCAST se jkollhom g[odda b’apparat avvanzat biex iwettqu t-ta[ri; prattiku fla[[ar teknolo;iji tal-fibre optic, bl-appo;; ta’ esperti minn Fibre Optic Valley ta’ Stokkolma, wie[ed mill-ikbar /entri tal-innovazzjoni f’dan il-qasam flEwropa.
Waqt l-inawgurazzjoni ta’ dan il-laboratorju, Jonas Dahlstorm, Kap E]ekuttiv tal-Fibre Optic Valley, qal li l-IFTAC u l-MCAST jistg[u j[arsu ’l quddiem biex bil-[idma tag[hom jag[mlu lil Malta ba]i ta’ ta[ri; fit-teknolo;iji talfibre optic fir-re;jun talMediterran, fl-Afrika ta’ Fuq u fil-Lvant Nofsani. Il-Fibre Optic Valley qed ta[dem biex ti]viluppa lil Malta b[ala /-/entru ewlieni f’dan il-qasam teknolo;iku. B[alissa, grupp ta’ g[alliema mill-Kulle;; Malti g[all-Arti, ix-Xjenza u t-Teknolo;ija qed jie[du t-ta[ri; dwar kif ju]aw dan l-apparat biex ikunu jistg[u jiggwidaw lill-istudenti f’dan il-laboratorju. Fi tmiem dan il-kors, lg[alliema se jkunu qed jir/ievu wkoll /ertifikat.
Attrazzjoni g[all-g[addasa ’l barra mill-Exiles L-g[addasa Maltin – u lbarranin li j]uru pajji]na g[al dan id-delizzju – se jkollhom sit ie[or x’jesploraw wara li l-MEPA [ar;et il-permessi biex tugboat antika ti;i mg[arrqa ’l barra mill-Exiles, TasSliema. It-Tug 2 g[andha tul ta’ 30 metru u hi g[olja ftit aktar minn 15-il metru, blarblu b’kollox. It-tugboat hi proprjetà tal-kumpanija Bezzina Ship Repair, u filpre]ent tinsab trakkata filmoll tal-Knisja, fil-Marsa. Din se titni]]el f’qieg[ ilba[ar madwar 380 metru ’l barra mill-marina ta’ Portomaso, u 250 metru bog[od mill-ponta ta’ San :iljan. Dan hu post ftit ’il bog[od minn dak ori;inar-
jament propost; dan qed isir min[abba li l-kumpanija Vodafone kienet esprimiet xi t[assib min[abba li t-tugboat kienet se titni]]el wisq vi/in cable sottomarin tag[ha. L-iskop ewlieni talpro;ett hu li jkun attrazzjoni o[ra g[all-g[addasa waqt li din it-tugboat isservi wkoll b[ala reef artifi/jali u b’hekk tkun zona ta’ konservazzjoni naturali. Dan il-pro;ett, li tressaq mill-Asso/jazzjoni talIskejjel tad-Diving, ;ie dikuss ma’ diversi awtoritajiet u g[aqdiet ambjentali. Qabel ti;i mg[arrqa, it-tugboat se titnaddaf minn kull materjal li jista’ j[amme;, waqt li jitne[[ew ukoll xi perikli g[all-g[addasa.
Il-President ta’ Malta, George Abela, ippre]enta l-Gold Medal g[all-2012 tas-So/jetà Maltija tal-Arti, il-Manifattura u l-Kummer/, lil Trevor }ahra, b[ala rikonoxximent g[all-kontribuzzjoni tieg[u fil-letteratura Maltija. I/-/erimonja li saret fil-Palazz de La Salle, kienet tikkonsisti fi programm varjat ta’ mu]ika u qari. Il-President tas-So/jetà, l-Im[allef Joseph A. Filletti, fa[[ar il-[idma fil-letteratura Maltija tal-Professur Gu]è Aquilina, il-Professur Gu]è Galea u Trevor }ahra, fost o[rajn.
Kumpanija :ermani]a se tkompli tespandi Il-kumpanija Dold Industrial Automation Limited, li hi sussidjarja ta’ kumpanija :ermani]a u li tesporta komponenti industrijali, qed t[ares lejn il-futur b’ottimi]mu hekk kif qed tippjana li sa madwar sena u nofs o[ra tkabbar fuq medda ta’ 1,500 metru kwadru. Il-kumpanija tinsab fizzona industrijali ta’ Bulebel u bdiet topera f’Malta fl1990, u kompliet tikber ma]]mien, biex illum t[addem mag[ha madwar 75 impjegat. Id-Direttur Mani;erjali talkumpanija, Charles Cauchi, fil-;img[a li g[addiet laqa’
lill-Ministru Tonio Fenech u spjega w[ud mill-pro/essi li jsiru fil-fabbrika. Il-Ministru Tonio Fenech fisser dan it-tkabbir b[ala ri]ultat tal-ekonomija soda li g[andha Malta, li fis-snin li g[addew laqg[et tajjeb g[all-mew; ekonomiku. Il-Ministru Fenech spjega kif matul l-a[[ar [ames snin, il-Gvern alloka madwar €200 mlijun f’in/entivi lil intrapri]i differenti, fosthom f’forma ta’ tax-credits, li bissa[[a ta’ hekk komplew jinvestu f’valur totali ta’ €500 miljun fl-ekonomija Maltija. Tonio Fenech qal li linvestiment kollu li jsir mill-
intrapri]i u mill-kumpaniji fis-settur tal-manifattura jirri]ulta f’ekonomija aktar produttiva. Hu rabat dan mas-su//ess li kisbet lekonomija Maltija, li rre;istrat trade surplus. “Dan kollu jfisser aktar opportunitajiet tax-xog[ol,” sa[aq Tonio Fenech. Il-Ministru Fenech fakkar ukoll fit-18-il fabbrika li lGvern g[en matul il-kri]i ekonomika, u qal li dawn ilfabbriki mhux talli ma waqqfux l-operat tag[hom, i]da talli sal-lum investew madwar €110 miljun. {afna mill-impjegati talkumpanija Dold huma nisa.
Akku]at li mexxa stabbiliment g[al skop ta’ burdell
Direttur ta’ diversi kumpaniji – inklu]a wa[da li tinsab f’{al Balzan – u li hu sie[eb fin-negozju ma’ Lin Han, ?ini]a ta’ 31 sena, ;ie mixli quddiem il-Ma;istrat Gabriella Vella li mexxa stabbiliment g[al skop ta’ burdell. Dan huwa l-[ames persuna li tressqet il-Qorti b’konnessjoni ma’ dan ilka]. L-akku]at, li g[andu 53 sena, u li huwa mi]-}ejtun residenti {al Tarxien, wie;eb mhux [ati li bejn it-3
u l-4 ta’ Frar li g[adda u fixxhur ta’ qabel g[ex millqlig[ tal-prostituzzjoni u li g[alhekk kien involut f’atti immorali. Ir-ra;el, li ismu ma jistax jixxandar fuq ordni tal-Qorti, ;ie mixli wkoll li fil-post Honey Girl, li jinsab f’{al Balzan, wettaq din l-attività kontra l-li;i. Il-Pulizija mit-Taqsima ta’ Kontra l-Vizzji fil-;img[at li g[addew g[amlet diversi raids f’{al Balzan u anki f’{’Attard.
Minbarra Lin Han, li di;à tressqet il-Qorti, tressqu wkoll Liu Renhua ta’ 42 sena, Yu Yali ta’ 43 sena u Qin Weihong ta’ 44 sena, li kienu mixlijin quddiem ilMa;istrat Marsanne Farrugia li pparte/ipaw ma’ [addie[or g[al skop ta’ prostituzzjoni. Huma baqg[u mi]mumin ta[t arrest preventiv. L-erba’ ?ini]i tressqu mill-Ispettur Louise Calleja, filwaqt li l-Avukati Andy Ellul u Vince Micallef dehru g[a/-?ini]i.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 11 ta’ Frar, 2013
10 Opinjoni
Qab]a o[ra ta’ kwalitá f’G[awdex Dan l-a[[ar ;ie f’idejja lProgramm Elettorali talPartit Nazzjonalista. Programm studjat u ma[dum fuq ba]i ta’ konsultazzjoni wiesg[a u mifruxa mal-istradi kollha tas-So/jetá Maltija, proposti li fuqhom ;ie mibni dan il-programm. G[awdex fi/-/entru tal-politika Anke f’G[awdex kellna workshop ie[or, l-g[axar wie[ed u nista’ ng[id li fih konna numru sabi[ ta’
G[awdxin li lkoll ippruvajna nag[tu l-a[jar li nistg[u g[all-;id ta’ G[awdex u lG[awdxin. Fil-fatt, meta qrajt il-parti tal-programm elettorali li jikkon/erna lil G[awdex, jien kont sodisfatt [afna u kburi li t-talbiet u s-su;;erimenti tag[na mhux biss ;ew mismug[a imma numru sabi[ minnhom anke ;ew a//ettati u inklu]i f’dan ilprogramm. F’din il-parti ta’ G[awdex insibu g[axar proposti serji, importanti u ferm b]onju]i biex G[awdex ikompli miexi ’l quddiem, fejn il-livell tal-g[ajxien tag[na jkompli jikber u ji]diedu l-postijiet tax-xog[ol f’G[awdex stess. Dan isir billi t-turi]mu jkompli jiffjorixxi, l-infrastruttura tkompli titjieb u tinbidel g[al wa[da ta’ standard Ewropew. EkoG[awdex jg[addi g[all-fa]i li jmiss biex inkomplu noqorbu aktar lejn il-miri li rridu nil[qu b’mod partikulari fuq l-ener;ija rinovabbli u l-[a]na tal-ilma. Proposti favur in-negozjanti G[awdxin
Insibu proposta dwar ittwaqqif ta’ Business Centre fir-Rabat bi s[ubija mal-privat. L-Isptar :enerali ta’ G[awdex ikompli jestendi sservizzi li jipprovdi u jkompli jkun ta’ g[ajnuna fittnaqqis tal-waiting-lists f’Malta. Tissa[[a[ il-governanza tal-G]ira ta’ G[awdex bissehem s[i[ tal-Ministeru G[al G[awdex u finalment
minn Euchar Mizzi mizzieuchar@gmail.com
G[awdex kemm f’Malta u anke internazzjonalment. G[al dan il-g[an il-Gvern qed ipo;;i s-somma ta’ nofs miljun Ewro. Se ti;i implimentata wkoll politika g[al turi]mu rurali f’G[awdex b’enfasi fuq agro-turi]mu, turi]mu kulturali u turi]mu reli;ju]. Aktar in/entivi
G[awdex kien u jibqa’ fi/-/entru tal-politika tal-Partit Nazzjonalista, biex kull G[awdxi jkollu l-g[odda biex jibqa’ jimxi ’l quddiem
u]u a[jar ta’ dak kollu li toffri l-Unjoni Ewropea, b’mod partikulari lir-Re;juni b[al ka] ta’ G[awdex. Dawn l-g[axar proposti huma spjegati minn numru ta’ punti li jispjegaw aktar fid-dettal il-passi li se jittie[du biex dawn l-g[anijiet jintla[[qu. F’dawn il-punti nsibu [afna in/entivi li huma ma[suba u pjanati apposta g[al G[awdex. U allura wie[ed kultant jiltaqa’ wkoll ma’ dik li ng[idulha, ‘diskriminazzjoni po]ittiva’ biex tag[mel tajjeb g[all-i]vanta;;i li f’/erti setturi jin[olqu kontra tag[na l-G[awdxin, l-aktar
Il-Gvern qed jag[ti e]enzjoni mit-taxxa tad-d[ul sa massimu ta’ €200,000 fuq medda ta’ tliet snin lil kull negozju li jifta[ ;did f’G[awdex fi kwalunkwe qasam u li j[addem mieg[u mill-anqas tnejn min-nies f’G[awdex
min[abba l-insularità doppja li g[andu G[awdex. A//essibbiltà permanenti Punt ie[or ta’ importanza massima hi l-proposta ta’
a//essibbiltá permanenti bejn G[awdex u Malta. Filfatt ;a [ar;et l-offerta g[al studju dwar din il-materja fejn il-Prim Ministru wieg[ed pubblikament li jekk jirri]ulta li l-bini ta’ mina ta[t il-ba[ar hu wie[ed vijabbli u allura li jista’ jsir, dan se jsir. Vijabbli jfisser kemm materjalment u anke finanzjarjament. I]da l-istudji se jsiru fuq kollox, inklu] bini ta’ pont, mina u kull possibbiltà li te]isti g[all-a//ess permanenti. G[ar-rigward ta’ aktar negozji f’G[awdex, il-Gvern qed jag[ti e]enjoni mittaxxa tad-d[ul sa massimu ta’ €200,000 fuq medda ta’ tliet snin lil kull negozju li jifta[ ;did f’G[awdex fi
kwalunkwe qasam u li j[addem mieg[u mill-anqas tnejn min-nies f’G[awdex. Tra[[is tal-li/enzji
Apparti hekk se titra[[as drastikament kull li/enzja li tit[allas fir-rigward ta’ negozju li ja[dem f’G[awdex jew minn G[awdex billi ssir ekwivalenti g[al 10 fil-mija ta’ dik li tit[allas Malta. Fit-Turi]mu hemm proposti g[all-bini ta’ aktar Lukandi five Star, u in/entivi g[all-]vilupp ta’ Boutique Hotels f’G[awdex. In/entivi fi skemi ta’ € 300,000 biex isir upgrading tal-farmhouses, u tne[[ija ta’ [lasijiet amministrattivi. Tinfeta[ ni//a ta’ Health Tourism fl-Isptar ;enerali t’G[awdex. Ji;i introdott servizz velo/i bejn il-Port il-Kbir u l-Mgarr g[all-beneri//ju talcruise liners biex i]uru G[awdex. In/entiv ie[or hu dak li nirreklamaw lil
Qed ji;u offruti wkoll in/entivi g[all-industrija ]g[ira f’G[awdex. Se jing[ata facelift il-Qasam Industrijali tax-Xewkija. Flinfrastruttura ta’ G[awdex qed ji;u provduti mal€1,000,000 fis-sena g[allbini ta’ toroq distributorji u residenzjali f’G[awdex. Se tinbena wkoll estenzjoni ;dida lil Sixth Form f’G[awdex kif ukoll isir refurbishment s[i[ lill-iskola tas-Sixth Form li hemm illum. U tant u tant in/entivi o[ra. Dan kollu apparti mi]uri u in/entivi o[rajn li [ar;u fuq ba]i nazzjonali li jg[oddu kemm g[al Malta u kemm g[al G[awdex. F’kelma wa[da minjiera ta’ ;id g[all-poplu kollu ta’ Malta u G[awdex. Tkun verament telfa kbira g[all-poplu tag[na jekk dan il-programm jitwaqqaf milli ji;i attwat fil-[ames snin li ;ejjin. G[alhekk in[e;;e; lillpoplu kollu biex jag[ti daqqa t’g[ajn lill-programm tal-Partit Nazzjonalista meta din il-;img[a jasal f’kull dar ta’ Malta u G[awdex, g[ax ]gur li se ssib xi [a;a li tapplika g[alih u g[allmembri l-o[ra tal-familja tieg[u. Dan hu programm li ja//erta Futur fis-Sod, kif wieg[ed il-Partit Nazzjonalista u li di;à filpassat ri/enti ta’ prova ta’ kemm dak li jwieg[ed verament iwettqu.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 11 ta’ Frar, 2013
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 25965460 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Ri]ultati ta’ [idma determinata Il-:img[a fil-g[axija, Malta ir/eviet wa[da millisba[ a[barijiet li setg[et tir/ievi g[al dawn l-a[[ar xhur. Il-perseveranza u d-determinazzjoni tal-Prim Ministru Malti, Lawrence Gonzi, wasslet biex pajji]na, g[as-seba’ snin li ;ejjin, kiseb xejn anqas minn €1,128,000,000 mill-Unjoni Ewropea biex bihom isiru pro;etti ta’ fejda, li minnhom igawdi kul[add, ming[ajr distinzjoni. Ri]ultat po]ittiv minkejja tnaqqis fil-ba;it tal-UE F’dawn in-negozjati, li [adu sig[at twal, spikkat il-po]izzjoni ta’ Lawrence Gonzi, li minkejja li lKapijiet tal-Istati-membri dde/idew li jkun hemm tnaqqis fil-ba;it kollu tal-Unjoni Ewropea, bil-[ila tieg[u u n-nies tekni/i, Malta mhux talli ma kellhiex tnaqqis fil-fondi allokati i]da kienu allokati aktar flus minkejja t-tnaqqis. Dan ifisser li Lawrence Gonzi g[amel kisba minkejja li l-budget totali tal-UE li naqas bi 3%. Prim Ministru determinat u negozjatur prim Din il-kisba kbira g[al Malta, [ar;et fil-bera[ kemm il-Prim Ministru Lawrence Gonzi hu negozjatur tajjeb [afna, ]amm sod fl-interess tal-Maltin kollha. Innegozja bil-g[aqal minkejja li [afna pajji]i, fosthom l-Ingilterra appo;;ata mill:ermanja, marru ppreparati biex inaqqsu l-budget
Ewropew g[al kul[add. Il-Prim Ministru g[amilha /ara li ma kienx [a jo[ro; minn hemm ming[ajr pakkett denju g[al pajji]na, u irnexxielu. Ri]ultat li bla dubju ta’ xejn jo[ro; ir-rispett kbir li dan il-bniedem igawdi millPrim Ministri u Kapijiet tal-Istati-membri l-o[ra tal-Unjoni Ewropea. Xi jfissru dawn il-miljuni^ Dawn il-miljuni kbar li kiseb pajji]na g[as-seba’ snin li ;ejjin ifissru aktar jobs g[all-[addiema Maltin. Dan, g[ax permezz ta’ dawn il-fondi se jkunu qed jin[olqu u jissuktaw pro;etti li ji;;eneraw eluf ta’ postijiet tax-xog[ol. Dan ifisser li din linjezzjoni qawwija ta’ flus mill-Ewropa g[al ;olekonomija Maltija se tkompli ti;;enera l-;id, sabiex inkomplu ng[ixu fi kwalità ta’ [ajja millaqwa. Pro;etti f’kull qasam tal-[ajja €1,128 miljun ifissru [afna pro;etti f’kull qasam. Insemmu l-ambjent, l-infrastruttura, ittoroq, it-ta[ri;, l-edukazzjoni, il-[arsien so/jali, lg[aqdiet volontarji u [afna oqsma o[rajn. Dawn ilpro;etti, ilkoll nafu xi jfissru g[aliex fl-a[[ar snin rajna numru kbir ta’ pro;etti li tlestew u li kienu ffinanzjati mill-fondi Ewropej. Fost o[rajn insemmu pro;etti ta’ bini mill-;did ta’ toroq arterjali, pro;etti infratrutturali o[ra li llum qed ingaw-
duhom ilkoll, b[all-Impjant tar-Ri/ikla;; f’Wied il-G[ajn. Dawn huma €1,128 miljun investiti b’mod ippjanat [afna fi pro;etti spe/ifi/i; mhux xi /ekk li nir/evuh u naqbdu u nonfquh kif irridu, imma flus investiti fi pro;etti ma[subin biex nag[mlu l-qab]a ta’ kwalità li g[aliha d[alna fl-Unjoni Ewropea bissa[[a biss ta’ Gvern Nazzjonalista. Dan l-ippjanar ikun imfa[[ar [afna mill-istituzzjonijiet Ewropej, b’mod partikulari g[all-mod g[aqli kif qed nag[mlu u]u mill-fondi kollha li irnexxielna niksbu matul is-snin. Il-Partit Nazzjonalista biss jiggarantixxi Futur fis-Sod B’dak li rajna fl-a[[ar jiem hu /ert li kien grazzi g[at-tmexxija tal-Partit Nazzjonalista fil-Gvern li setg[u jinkisbu dawn il-fondi. Jekk in[arsu ftit lejn is-snin img[oddija, malajr nistg[u nirrealizzaw li bis-s[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea, pajji]na se jkun kiseb mal-€2,500 miljun. De/i]jonijiet g[aqlin, de/i]jonijiet li l-ewwel ma kkunsidraw kien l-interess tal-poplu Malti u G[awdxi kollu. Huwa bil-Partit Nazzjonalista biss li jista’ jkollna finanzi fis-sod. Il-Partit Nazzjonalista biss g[andu pjan /ar g[all-pro;etti biex nag[mlu qab]a ta’ kwalità f’Malta. Huwa partit li jippjana b’mod serju, u b’din is-serjetà kiseb dawn il-fondi millUnjoni Ewropea.
Intietef
Im;iba stramba Hawn min jg[id li f’kampanja elettorali tistenna minn kollox. M’g[andek tie[u xejn bi kbir. Biss tul dan l-ewwel nofs ta’ din il-kampanja elettorali rajt xi nies ja;ixxu b’mod xi ftit jew wisq stramb u dan ;ibidli l-attenzjoni. Se nsemmi u[ud minnhom. An;lu Farrugia
An;lu Farrugia safa maqtul politikament ftit ;ranet biss qabel ma bdiet il-kampanja elettorali. Kliemu stess dan. Minkejja dan, An;lu Farrugia stess qal li kellu ftehim ma’ min qatlu politikament biex ma jitkellimx dwar dan il-qtil makabru. An;lu Farrugia la[aq ftehim ma’ dak il-‘[abib’ tieg[u li stiednu d-dar u x[in wasal tant fera[ bih li tah sitt tiri kiesa[ u biered. U jien nistaqsi, ‘Mela xi [add jag[mel ftehim ta’ silenzju ma’ min joqtlu?’
I]da An;lu Farrugia ma fela[x. Kiser is-silenzju. Qal li minkejja li kiser is-silenzju, il-ftehim mhux hu kien qed jiksru izda l-eks [abib tieg[u. Imma qal [afna affarijiet interessanti fosthom fuq kuntratturi u negozjanti. U min jaf kemm jaf i]jed An;lu Farrugia... Anke jekk fi kliemu stess kienu jag[tuh il;enb... Jien konvint li An;lu Farrugia jaf [afna i]jed. Ilmistoqsija hi, kemm se jkun kapa/i j]omm f’dawn il-ftit aktar minn g[oxrin ;urnata li fadal. Tony Zarb
Minn Tony Zarb ma kontx nistenna a[jar. Ma ssorprendietni xejn id-diskursata li smajna. Ma kontx nistenna a[jar ming[and dan il-‘palladin tal-[addiema’. Ma kelli l-ebda dubju li Tony Zarb ju]a bl-aktar mod sfa//at il‘;urnal indipendenti ta’
U min jaf kemm jaf i]jed An;lu Farrugia... Anke jekk fi kliemu stess kienu jag[tuh il-;enb. Jien konvint li An;lu Farrugia jaf [afna i]jed. Il-mistoqsija hi, kemm se jkun kapa/i j]omm f’dawn il-ftit aktar minn g[oxrin ;urnata li fadal
kuljum’ li hu g[andu ta[t ilkontroll assolut tieg[u. Hawn xi iblah li ma jemminx li l-;urnal l-orizzont g[andu a;enda li twer]aq u tinstema’ minn seba’ mili bog[od? Biss, minkejja kollox, din lim;iba ta’ Tony Zarb xorta wa[da hi wa[da stramba. Minn dak li fhimt, Tony Zarb qal dak id-diskors quddiem nies li hu ma kienx igawdi lfidu/ja assoluta tag[hom. Kieku ma kienx hekk kieku a[na qatt ma konna se nkunu nafu b’dak li qal. U allura losservazzjoni ti;i we[idha: jekk Tony Zarb kellu l-kura;; jg[id dan id-diskors ma’ nies li ma jgawdix daqshekk fidu/ja minnhom, a[seb u ara x’jg[id ma’ nies li huma verament ta’ ;ewwa, li jafdahom b’g[ajnejh mag[luqa. In[alli lilek timma;ina... u tib]ax, aktar ma jkollok imma;inazzjoni fertili aktar nemmen li se tkun vi/in issewwa. John Bencini
Anqas minn ;img[a ilu John Bencini ]vela li madwar tliet snin ilu kien irritorna ttessera tal-Partit Nazzjonalista. L-ewwel nett g[adni ma nistax nifhem g[alfejn [alla daqshekk ]mien biex jg[idilna. Jekk ried jg[idilna messu
qalilna mill-ewwel. Imma g[a]el mod ie[or. Fl-opinjoni tieg[i, parti minn strate;ija. Affarih. Biss fl-intervent li g[amel waqt attività tal-PL hemm xe[ta ta’ m;iba stramba. Ta’ xi [add li jrid ja[bi xi [a;a. Ta’ xi [add li g[andu interess li jpin;i stampa differenti minn kif fil-verità hi. Waqt lintervent tieg[u, Bencini qal li kwa]i kwa]i l-PN talab lillKummissarju tal-Pulizija biex jinvestigah. Li ma qalx John Bencini hu li hu g[amel allegazzjoni serja ta’ korruzzjoni u li hu messu jaf li meta wie[ed jag[mel allegazzjoni b[al din, jew jissustanzaha jew inkella jirtiraha. Fil-Fatt Bencini irtira l-allegazjoni li kien g[amel mill-ewwel. Din ma qalhiex Bencini waqt l-intervent li g[amel. Hawnhekk kont nistenna a[jar... Robert Abela
U la qed insemmu l-interventi waqt l-attivitajiet talMalta Labour Party ma nistax ma nsemmix l-intervent li g[amel ftit tal-;img[at ilu waqt mass meeting Laburista l-Avukat Robert Abela. Bla dubju l-akbar att ta’ m;iba stramba li esperjenzajna (u se nesperjenzaw) tul din il-kampanja elettorali. Meta
minn Philip Mifsud Philip.Mifsud@pmaperiti.com
[assejt il-b]onn li nfa[[ar lil George Abela b[ala President ta’ Malta, fa[[artu bla tlaqliq. I]da ma nistax ma nosservax li dak li g[amel iben ilPresident ta’ Malta hu ta’ g[ajb g[all-familja Abela kollha. Ma nistax ma nosservax li dak li rnexxielu jibni lmissier fuq medda ta’ snin irnexxielu j[ott [afna minnu l-iben fi spazju ta’ ftit minuti! Lil min jg[idli li qed nitkellem fuq ]ew; persuni distinti minn xulxin, jew li kien hemm numru ta’ presidenti o[ra li g[andhom uliedhom li sal-lum g[adhom involuti fil-politika u li min jaf kemm-il darba attakkaw il-politika tal-avversarji politi/i tag[hom, lil min jg[idli hekk ng[idlu li allura lim;iba ta’ Robert Abela ]gur li mhix l-aqwa e]empju ta’ gratitudni li wie[ed jista j;ib!
IN-NAZZJON It-Tnejn, 11 ta’ Frar, 2013
12 Opinjoni
Fejn hi l-lealtà^ L-istorja ta’ An;lu Farrugia u l-intervista li ta lil The Sunday Times ;eg[litni na[seb mhux ftit dwar ir-rwol u l-[idma tag[na fix-xena politika. Dak li qal An;lu dwar ilPartit Laburista u l-Kap talOppo]izzjoni Joseph Muscat fih x’tomg[od u wie[ed g[andu ji]en id-diskors kollu bl-akbar attenzjoni. G[alkemm politikament ma naqbel xejn ma’ An;lu, dejjem ammirajt fih is-sens ta’ lealtà u entu]ja]mu li g[andu lejn il-partit tieg[u. Sin/erament g[andi ammirazzjoni ;enwina lejn dawn in-nies, irrelevanti l-kulur politiku tag[hom, g[aliex kull partit politiku g[andu b]onn nies leali li kontinwament ja[dmu g[all-;id tal-partit tag[hom. Dawn huma l-istess nies li tassew i[addnu l-prin/ipji talpartit u g[alhekk kull mexxej politiku g[andu jara li dawn in-nies jing[ataw l-attenzjoni u l-importanza mixtieqa filpartit li ja[dmu fih. L-ebda partit politiku m’g[andu jwarrab lil dawn in-nies u jkun ]ball kbir jekk dawn jing[ataw il-;emb minn xi [add fil-partit. }minijiet differenti Ir-realtà hi li llum qed
ng[ixu ]minijiet differenti fil-politika, u l-partiti huma mibnija minn nies leali lejn dak li jemmen fih il-partit tag[hom u nies aktar moderati li kapa/i jag[mlu lbidla fl-g[a]la tal-partit tag[hom minn elezzjoni g[all-o[ra. Dawn tal-a[[ar huma ukoll nies importanti li g[andhom sehem u kontribut sinifikanti fit-tfassil tal-politika tag[na. L-ebda estrem ma jg[in u g[alhekk il-bilan/ hu dejjem importanti. Mexxej politiku tajjeb g[andu jkun kapa/i li j]omm fi [danu dawn it-tip ta’ nies li fl-a[[ar mill-a[[ar jirrappre]entaw il-faxxa tas-so/jetà tag[na. Dak il-mexxej politiku li ma jkunx kapa/i j]omm lil dawn in-nies mieg[u ma jixraqlux il-fidu/ja tal-elettorat. Fid-dawl ta’ dan, il-ka] ta’ An;lu Farrugia [are; bi//ar id-dg[ufija ta’ Muscat
minn Christian Micallef micallef christian@yahoo.co.uk
b’dawk li qed isej[u lilhom infushom b[ala ‘eks nazzjonalisti’ g[aliex Muscat weg[idhom l-ilma ji]fen jekk ikun elett fil-Gvern. Muscat jid[ak bik Wisq nib]a’ li dawn innies, u[ud minnhom qed
ikunu mistiedna jitkellmu f’attivitajiet tal-MLP biex juru kemm dan il-moviment jew partit politiku hu miftu[ g[al kul[add. Se jkunu qed jibku d-de/i]joni li qed jie[du b[alissa g[aliex Muscat se jkun da[aq bihom. Dawn l-istess nies g[adhom bi/-/ans li ma jag[mlux l-i]ball li j[allu lil Muscat u lill-MLP jid[aq bihom wara l-elezzjoni ;enerali li jmiss. Sal-lum dawn g[andhom xog[fa ta’ dak li ;ralu An;lu Farrugia u allura g[andhom mera /ara ta’ kif se jkun qed jimxi Muscat mag[hom la darba jkun reba[ il-vot tag[hom u jkun elett Prim Ministru. Kliem An;lu g[andu jittie[ed bl-akbar serjetà u b[ala pre-avvi] ta’ kif se tkun il-politika tal-MLP immexxi minn Muscat la darba jkunu fil-gvern. Il-MLP lest li jit[abbeb ma’ kul[add u jinsa lil min hu leali lejh i]da basta jikseb dak li jrid. Dan mhuwiex ilmod ta’ kif issir il-politika u dan l-istil ta’ tmexxija se jda[[al lil pajji]na fil-[ajt. Nittama serjament li g[andi ]ball f’dak li qed ng[id u nikteb!
An;lu Farrugia f’intervista mal-gazzetta The Sunday Times kixef il-maskra ta’ Muscat. Anzi mar lil hinn minn hekk u tefa’ d-dawl fuq [afna affarijiet o[ra li jixxukkjaw... Qal /ar u tond li Muscat hu perikolu]... lilu (lil An;lu Farrugia) g[amillu assassinju politiku
b[ala mexxej politiku u ta’ persuna li qed jaspira li jkun Prim Ministru ta’ pajji]na f’anqas minn xahar ie[or. Jekk Muscat ried je[les minn An;lu, seta’ a;ixxa mod ie[or ming[ajr il-b]onn li jkun umiljat minn sie[bu stess fil-partit. Dan ma kienx il-ka] u An;lu tqa//at vilment minn Muscat u ma kienx kapa/i j]ommu ja[dem fil-partit jew jikkonvin/ih jibqa’ kandidat g[all-elezzjoni ;enerali. Dan l-a;ir juri bi/-/ar nuqqasijiet kbar fit-tmexxija ta’ Muscat; bniedem li ma kienx kapa/i jirrispetta lg[a]la li s[abu d-delegati filpartit kienu [adu meta ele;;ew lil An;lu Farrugia b[ala Deputat Mexxej g[allAffarijiet tal-Parlament. Fuq kollox id-de/i]joni me[uda minn Muscat u lkliem li ntqal minn An;lu fl-
G[alkemm politikament ma naqbel xejn ma’ An;lu, dejjem ammirajt fih is-sens ta’ lealtà u entu]ja]mu li g[andu lejn il-partit tieg[u
intervista, juru bi/-/ar li Muscat lest li jag[mel kollox, anke jittradixxi lil s[abu stess fil-partit, basta jil[aq l-g[an tieg[u li jsir Prim Ministru fil-jiem li ;ejjien. Muscat hu bla ebda prin/ipju u lest li jwarrab lil min kien leali lejh, a[seb u ara x’se jkun qed jag[mel
Muscat hu bla ebda prin/ipju u lest li jwarrab lil min kien leali lejh a[seb u ara x’se jkun qed jag[mel b’dawk li qed isej[u lilhom infushom b[ala ‘eks nazzjonalisti’ g[aliex Muscat weg[idhom l-ilma ji]fen jekk ikun elett fil-gvern
IN-NAZZJON It-Tnejn, 11 ta’ Frar, 2013
12 Opinjoni
Fejn hi l-lealtà^ L-istorja ta’ An;lu Farrugia u l-intervista li ta lil The Sunday Times ;eg[litni na[seb mhux ftit dwar ir-rwol u l-[idma tag[na fix-xena politika. Dak li qal An;lu dwar ilPartit Laburista u l-Kap talOppo]izzjoni Joseph Muscat fih x’tomg[od u wie[ed g[andu ji]en id-diskors kollu bl-akbar attenzjoni. G[alkemm politikament ma naqbel xejn ma’ An;lu, dejjem ammirajt fih is-sens ta’ lealtà u entu]ja]mu li g[andu lejn il-partit tieg[u. Sin/erament g[andi ammirazzjoni ;enwina lejn dawn in-nies, irrelevanti l-kulur politiku tag[hom, g[aliex kull partit politiku g[andu b]onn nies leali li kontinwament ja[dmu g[all-;id tal-partit tag[hom. Dawn huma l-istess nies li tassew i[addnu l-prin/ipji talpartit u g[alhekk kull mexxej politiku g[andu jara li dawn in-nies jing[ataw l-attenzjoni u l-importanza mixtieqa fil-partit li ja[dmu fih. L-ebda partit politiku m’g[andu jwarrab lil dawn in-nies u jkun ]ball kbir jekk dawn jing[ataw il-;enb minn xi [add fil-partit. }minijiet differenti Ir-realtà hi li llum qed
ng[ixu ]minijiet differenti fil-politika, u l-partiti huma mibnija minn nies leali lejn dak li jemmen fih il-partit tag[hom u nies aktar moderati li kapa/i jag[mlu lbidla fl-g[a]la tal-partit tag[hom minn elezzjoni g[all-o[ra. Dawn tal-a[[ar huma ukoll nies importanti li g[andhom sehem u kontribut sinifikanti fit-tfassil tal-politika tag[na. L-ebda estrem ma jg[in u g[alhekk il-bilan/ hu dejjem importanti. Mexxej politiku tajjeb g[andu jkun kapa/i li j]omm fi [danu dawn it-tip ta’ nies li fl-a[[ar mill-a[[ar jirrappre]entaw il-faxxa tas-so/jetà tag[na. Dak il-mexxej politiku li ma jkunx kapa/i j]omm lil dawn in-nies mieg[u ma jixraqlux il-fidu/ja tal-elettorat. Fid-dawl ta’ dan, il-ka] ta’ An;lu Farrugia [are; bi//ar id-dg[ufija ta’ Muscat b[ala mexxej politiku u ta’ persuna li qed jaspira li jkun Prim Ministru ta’ pajji]na
minn Christian Micallef micallef christian@yahoo.co.uk
Muscat jid[ak bik Wisq nib]a’ li dawn innies, u[ud minnhom qed
ikunu mistiedna jitkellmu f’attivitajiet tal-MLP biex juru kemm dan il-moviment jew partit politiku hu miftu[ g[al kul[add. Se jkunu qed jibku d-de/i]joni li qed jie[du b[alissa g[aliex Muscat se jkun da[aq bihom. Dawn l-istess nies g[adhom bi/-/ans li ma jag[mlux l-i]ball li j[allu lil Muscat u lill-MLP jid[aq bihom wara l-elezzjoni ;enerali li jmiss. Sal-lum dawn g[andhom xog[fa ta’ dak li ;ralu An;lu Farrugia u allura g[andhom mera /ara ta’ kif se jkun qed jimxi Muscat mag[hom la darba jkun reba[ il-vot tag[hom u jkun elett Prim Ministru. Kliem An;lu g[andu jittie[ed bl-akbar serjetà u b[ala pre-avvi] ta’ kif se tkun il-politika tal-MLP immexxi minn Muscat la darba jkunu fil-gvern. Il-MLP lest li jit[abbeb ma’ kul[add u jinsa lil min hu leali lejh i]da basta jikseb dak li jrid. Dan mhuwiex ilmod ta’ kif issir il-politika u dan l-istil ta’ tmexxija se jda[[al lil pajji]na fil-[ajt. Nittama serjament li g[andi ]ball f’dak li qed ng[id u nikteb!
An;lu Farrugia f’intervista mal-gazzetta The Sunday Times kixef il-maskra ta’ Muscat. Anzi mar lil hinn minn hekk u tefa’ d-dawl fuq [afna affarijiet o[ra li jixxukkjaw... Qal /ar u tond li Muscat hu perikolu]... lilu (lil An;lu Farrugia) g[amillu assassinju politiku
f’anqas minn xahar ie[or. Jekk Muscat ried je[les minn An;lu, seta’ a;ixxa mod ie[or ming[ajr il-b]onn li jkun umiljat minn sie[bu stess fil-partit. Dan ma kienx il-ka] u An;lu tqa//at vilment minn Muscat u ma kienx kapa/i j]ommu ja[dem fil-partit jew jikkonvin/ih jibqa’ kandidat g[all-elezzjoni ;enerali. Dan l-a;ir juri bi/-/ar nuqqasijiet kbar fit-tmexxija ta’ Muscat; bniedem li ma kienx kapa/i jirrispetta lg[a]la li s[abu d-delegati filpartit kienu [adu meta ele;;ew lil An;lu Farrugia b[ala Deputat Mexxej g[allAffarijiet tal-Parlament. Fuq kollox id-de/i]joni me[uda minn Muscat u lkliem li ntqal minn An;lu flintervista, juru bi/-/ar li Muscat lest li jag[mel kollox, anke jittradixxi lil s[abu stess fil-partit, basta jil[aq l-g[an
G[alkemm politikament ma naqbel xejn ma’ An;lu, dejjem ammirajt fih is-sens ta’ lealtà u entu]ja]mu li g[andu lejn il-partit tieg[u
Christian Micallef hu kandidat tal-Partit Nazzjonalista g[all-elezzjoni tal-Kunsill Lokali tal-Belt Valletta, li se ssir nhar is-Sibt 9 ta’ Marzu 2013 tieg[u li jsir Prim Ministru fil-jiem li ;ejjien. Muscat hu bla ebda prin/ipju u lest li jwarrab lil min kien leali lejh, a[seb u ara x’se jkun qed jag[mel b’dawk li qed isej[u lilhom infushom b[ala ‘eks nazzjonalisti’ g[aliex Muscat weg[idhom l-ilma ji]fen jekk ikun elett fil-Gvern.
Muscat hu bla ebda prin/ipju u lest li jwarrab lil min kien leali lejh a[seb u ara x’se jkun qed jag[mel b’dawk li qed isej[u lilhom infushom b[ala ‘eks nazzjonalisti’ g[aliex Muscat weg[idhom l-ilma ji]fen jekk ikun elett fil-gvern
IN-NAZZJON It-Tnejn, 11 ta’ Frar, 2013
Ittri 13
Appo;; g[all-bini mill-;did tal-[nejjiet tal-Akwidott ta’ Wignacourt Sur Editur, Il-Fondazzjoni Wirt Vendri], b’sodisfazzjon kbir tilqa’ bil-fer[ l-i]viluppi li jidher li rri]ultaw bil-[ru; ta’ permessi mill-MEPA biex issa qed jing[ata bidu g[allpro;ett tal-bini mill-;did tal[nejjiet tal-Akwidott ta’ Wignacourt, fuq il-pjanta ori;inali tag[hom. G[alhekk, il-Fondazzjoni tiddikjara l-appo;; s[i[ tag[ha g[al dan il-pro;ett, li se jkun monumentali g[allokalità tag[na ta’ Santa Venera. Din il-binja, meta titlesta, /ertament se tag[ti identità ;dida lil din il-lokalità u tg[olli l-wirt storiku tag[ha u tal-madwar. Sabiex jin]amm dan il-wirt storiku, il-Fondazzjoni Wirt Vendri] tixtieq tirrikmanda li l-isem uffi/jali ta’ din il-binja
jkun jirrifletti u jag[ti l-;ie[ mist[oqq lill-Gran Mastru li ffinanzja minn butu l-pro;ett tal-Akwidott, li tant kien strumentali f’dak i]-]mien biex jitwassal l-ilma sal-belt kapitali, Valletta. Il-Fondazzjoni tfakkar li lg[an ewlieni li g[alih ;iet imwaqqfa hu li tiddefendi u t[ares il-Wirt Storiku Vendri], u hu g[alhekk li qed tappella g[as-sens komun u dak lo;iku, li g[andhom jikkaratterizzaw dan il-pro;ett ta’ dawn il-[nejjiet, li fuq kollox, ori;inarjament, kienu nbnew u issa qed jer;g[u jinbnew fil-konfini tar-ra[al u fuq art Vendri]a.
Philip Chircop u Joseph Abela
President u Segretarju :enerali Fondazzjoni Wirt Vendri]
Muscat ma kkundannax Sur Editur, Fl-ewwel reazzjoni tieg[u g[al dak li ]vela dan il-;urnal dwar id-dikjarazzjonijiet skandalu]i li g[amel is-Segretarju :enerali tal-GWU, il-leader Labursta, Joseph Muscat, ma kkundannax dawn id-dikjarazzjonijiet; qal biss li [add ma jista’ jag[mel dikjarazzjonjiet f’isem l-MLP. X’differenza mill-Prim Ministru, li kien kategoriku u talab li Zarb jirri]enja g[aliex id-dikjarazzjonijet li g[amel huma gravi u qatt ma jistg[u jkunu a//ettati.
D Attard Il-Mosta
L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, IN-NAZZJON, Triq Herbert Ganado, TalPietà, PTA 1450), bil-fax (numru 21 242886 – Attn. Alex Attard), jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.co m.mt. L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u lindirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma. Ittri bin-nome-de-plume ma jkunux ippubblikati u l-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm il-punt tag[ha.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 11 ta’ Frar, 2013
14 Intervista
Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’
Insiru nafu a[jar min a[na Joe Mikallef jitkellem ma’ Oliver Friggieri (35) Fil-[ar;a tal-lum ta’ In-Nazzjon qed nippubblikaw il-[amsa u tletin parti fis-sensiela ta’ konversazzjonijiet ma’ Oliver Friggieri li fihom qed nittrattaw temi u realtajiet differenti. Illum se nitkellmu dwar il-fidi tag[na l-Maltin li ;abilna Missierna San Pawl elfejn sena ilu u dwar temi relatati ma’ din il-;rajja kbira li biddlet il-[ajja ta’ missirijietna (it-tieni parti) u dan bl-iskop pre/i] li nkomplu nittrattaw temi attwali. Imma tajjeb li fil-[ajja mg[a;;la li qed ng[ixu nieqfu ftit u nirriflettu fuq temi attwali u li huma ta’ rilevanza. Bla dubju ta’ xejn, Oliver Friggieri, Meta nitkellmu dwar fidi, illum elfejn sena wara, ]gur li ji;una f’mo[[na diversi persuni li sfortunatament qed ibatu u li huma mwe;;g[in. Persuni li f’xi mument jew ie[or ;ew ingannati jew di]appuntati u allura l-fidi [assewha tinkalja u [assewhom dg[ajfa wisq biex jibqg[u jittamaw. Fl-isfond ta’ dan il-kwadru kemm hi importanti l-edukazzjoni soda fil-fidi li tag[milna tassew Insara adulti^ Il-qofol tal-pjaneta tag[na jinsab fit-tbatija, filwe;g[a minsu;a ma’ kull pass li jag[mel il-bniedem, anki meta jirnexxi. Anki s-su//ess fih ilwe;g[at tieg[u. Fuq dawn is-sisien hi mibnija kull
reli;jon g[aliex minnha nnifisha toffri ver]joni daqskemm soluzzjoni g[all-problema tat-tbatija. L-arti, il-filosofija, il-letteratura, je]istu g[aliex hemm dejjem il-b]onn li l-bniedem jesprimi s-sens tal-limitu tieg[u, u li jasal g[al spjegazzjoni. Ilkoll ng[addu [ajjitna mhux biss ng[ixu imma niddiskutu l-g[ajxien stess. Qisna mhux biss qeg[din nieklu, imma waqt li nieklu qeg[din ukoll nitkellmu fuq l-ikel. U sikwit nitkellmu biex nuru li nixtiequ ikel a[jar, ji;ifieri nixtiequ li mhux biss ng[ixu l-[ajja imma wkoll li nifhmuha. L-assur-
bis-sa[[a tal-kapa/itajiet indiskussi tieg[u, kapa/i janalizza u jid[ol fil-fond ta’ dawn it-temi li g[andhom jg[inuna aktar biex niskopru a[jar min a[na, fejn a[na u fejn tissokta triqitna. Ma’ Oliver Friggieri qed niltaqa’ b’mod regolari biex niddiskuti g[add ta’ temi, sitwazzjonijiet u mistoqsijiet. Il-qarrejja huma mistiedna jipparte/ipaw billi huma wkoll jibag[tulna l-[sibijiet tag[hom. Kull email g[al dan l-iskop g[andha tintbag[at f’dan l-indirizz elettroniku – joe.mikallef@media.link.com.mt.
dità tal-[ajja timplika s-sens. Id-dlam jimplika ddawl. Il-mo[[ ja[seb fid-dawl l-aktar meta jkun fid-dlam. L-epoka kumplessa tag[na tista’ tiftiehem f’dan il-kuntest. Minn elfejn sena ilu sa ]mienna hemm l-istess mixja tal-bniedem lejn xi mkien fejn isib il-kwiet, il-kalma. Imma dan hu possibbli? Dejjem kien hawn il-gwerer, u Hegel sa[ansitra jasal jg[id li l-Istorja hi sensiela ta’ gwerer interrotti b’intervalli ta’ pa/i. Kull epoka tag[tih ra;un, u fuq kollox l-epoka tag[na, li ebda epoka o[ra ma kellha gwerer daqsha. F’ambjent b[al dan, il-messa;; ta’ San Pawl hu attwali daqs u aktar minn qabel. Ilpostmoderni]mu, g[ajjien, delu], jesprimi l-b]onn li jinstab is-sens. Imma jrid jinsa sewwasew g[aliex g[andu l-memorja. Il-;lieda tal-kultura ta’ ]mienna kontra l-memorja, f’oqsma varji, hi riflessa l-i]jed fit-telf tas-sens tal-qedem, fit-telf talumiltà, u fuq kollox hi riflessa fil-kri]i umana li qieg[da ta[kem fil-pajji]i l-i]jed ]viluppati. Inkun korrett jekk ng[id li a[na b[ala Maltin u G[awdxin, fostna wkoll il-komunità Nisranija, g[andna b]onn il-[in kollu li ner;g[u niskopru l-identità
San Pawl Missierna> Kitbietu mimlija g[erf... messa;; kontinwu ta’ kura;;
tag[na^ Aktar u aktar fl-isfond tal-isfidi u l-mew; ;did li niltaqg[u mieg[u fil-[ajja tal-lum. Din l-epoka, l-aktar fl-Ewropa, tindika kri]i ta’ identità. Tin[ass fl-oqsma ewlenin li jag[tu identità lil kull poplu: relazzjonijiet bejn il-persuni, il[sieb, il-qasam reli;ju], i]-]g[a]ag[, l-edukazzjoni, il-familja… Min-na[a l-o[ra, jin[ass qawmien morali, reli;ju] f’kategoriji varji tasso/jetà internazzjonali li ma]-]mien jistg[u jsiru kurrent ewlieni. San Pawl ;ie fostna b’messa;; ta’ kura;; u tama. Kemm ta[seb li anki llum il-Maltin g[andhom b]onn kura;; u tama g[all-;ejjieni tag[hom^ Matul is-snin g[addejna minn [afna taqlib, i]da wasalna sa hawn u a[na poplu rispettat minn kul[add. Minkejja /-/okon tag[na. Minkejja li m’g[andna l-ebda ri]orsa naturali b[al pajji]i akbar minna. Il-kura;; u t-tama... Il-mi;ja ta’ San Pawl hi punt /entrali fl-Istorja kollha ta’ Malta. Hi l-fatt li kellu jiddetermina lil Malta g[al elfejn sena s[a[. Il-konsistenza talpoplu Malti matul l-Istorja turi li l-;enerazzjonijiet ta’ qabilna kellhom il-[ila josservaw lin-Natura tant tajjeb biex jisiltu minnha l-aqwa lezzjonijiet li kellhom b]onn biex jg[ixu. Poplu li fuq kollox kellu l-memorja. Il-pre]ent hu prova li l-Istorja ta’ Malta hi storja ta’ su//ess. Malta batiet ferm inqas minn eks kolonji o[rajn biex waslet sal-qu//ata ta’ kull nazzjon sovran. Il-maturità politika tal-Maltin tiftiehem laktar jekk wie[ed iqis kif il-pajji]i talCommonwealth waslu g[ad-de/i]jonijiet tag[hom. Is-sigriet tas-su//ess politiku Malti jinsab fil-[ila talMaltin li j]ommu t-tradizzjonijiet tag[hom u li jinsistu li l-karattru kollettiv tag[hom ikun irrispettat. Il-konfront ma’ Napuljun hu l-e]empju ewlieni, imma anki qabel u wara hemm mumenti li fihom il-
Maltin urew li huma kienu ilhom iqisu lilhom infushom b[ala nazzjon. Hemm /erta kburija fil[sieb Malti antik, u fl-isfond tag[ha hemm it-tradizzjoni Pawlina. Dan hu li jispjega g[ala g[al sekli s[a[ ma kien hemm ebda distinzjoni bejn poter politiku u poter ekkle]jastiku. It-tnejn kienu l-istess [a;a. Il-fatt li fi ]mienna din ir-rabta bdiet tin[all hu minnu nnifsu e]empju ie[or tal-maturità e]emplari li biha mxew il-Maltin quddiem kull sfida ;dida.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 11 ta’ Frar, 2013
Intervista 15
Aspett li nislet mill-avventura ta’ San Pawl f’Malta hu li f’dawk is-snin u quddiem kultura pagana, bilfors li kellu jkun radikali. U g[ax kien radikali kien kontroversjali. Illum ukoll il-komunitajiet tal-Insara huma bbumbardjati minn kurrenti qawwija li jmorru kontra d-diskors ta’ fidi. Jekk nixtiequ nu]aw it-termini ‘radikali’, ‘kontroversjali’, nindunaw li jg[oddu g[all-messa;; Kristjan dejjem, g[aliex il-kuntratt so/jali propost minn Kristu – l-im[abba fuq kollox – kien, u sa ]mienna baqa’, l-aqwa u l-itqal. Diwi ta’ dan jin[ass fil-Karta tal-Jeddijiet tal-Bniedem, li forsi hi l-a[jar dokument li qatt g[amel il-bniedem, [erqan li ma jer;ax jaqa’ fil-mi]erja tal-gwerra. Ikolli ng[id li Pawlu kien mexxej g[aref [afna li dawwalna qatig[ f’dawk i]-]minijiet imbieg[da. G[all-grazzja ta’ Alla tul is-snin pajji]na wkoll kellu mexxejja denji u ta’ g[erf u ta’ dan g[andna nirringrazzjaw lil Alla. San Pawl hu stmat mill-istudju]i anki b[ala [assieb so/jali, stratega onest u riformatur politiku. Bit-tixrid tal-Kristjanità huwa biddel il-mappa, rawwem [sieb ;did u offra s-soluzzjoni g[attilwim fi [dan pajji] u bejn il-pajji]i differenti. Hemm dejjem fih il-figura ta’ bniedem intelli;enti [afna, immexxi mill-konvinzjoni, determinat li jwassal l-a[bar sal-a[[ar, bis-sogru kollu. L-istima li jgawdi anki lil hinn mid-dinja tal-Kristjanità hi indikazzjoni ta’ kemm hu veru li fidi u politika jid[lu f’xulxin, jixxiebhu u sikwit huma l-istess [a;a. Id-distinzjoni bejn Knisja u Stat hi [a;a o[ra, ;uridika, legali, u ma tmissx il-qalba tal-punt kollu: il-messa;; ta’ San Pawl hu soluzzjoni favur il-benessri so/jali. Xi tg[id kieku jkolli ng[idlek li a[na li qed ng[ixu llum, qed ng[ixu f’so/jetà u f’kultura li f’diversi sensi jixbhu lil dik li sab f’Malta San Pawl elfejn sena ilu^ Pere]empju> minkejja li a[na pajji] fejn tista’ tg[id li kul[add hu mg[ammed, hawn bosta li g[al xi ra;uni b[al donnhom g[andhom b]onn mill-;did l-ewwel t[abbira hekk kif g[amel San Pawl fostna. Illum Malta hi stat pluralista, u l-identità nazzjonali hi aktar kumplessa minn qabel. Dan hu ]vilupp politiku li Malta, g[aliex hi /kejkna [afna, trid t[ares lejh bil-g[aqal, inkella tintilef. Ir-rabta mal-
Kristjanità ma g[adhiex unanima b[alma kienet sa ftit snin ilu, u dan hu fatt li g[andu jwassal g[attrawwim ta’ kultura ta’ apprezzament, tolleranza u g[arfien. Anki f’dan il-qasam Malta qieg[da turi li hi matura wisq aktar milli na[sbu sikwit. Ir-ra;uni g[al din il-maturità forsi hi r-relazzjoni li l-Maltin kellhom sa mill-bidu mal-aqwa poteri u /iviltajiet. Minn kull epoka Malta siltet maturità ;dida, u kompliet torqom l-identità tag[ha. G]ira /kejkna, bi ftit nies, kellha l-opportunità tibni lilha nnifisha sal-punt li tkun rikonoxxuta mill-bqija taddinja. Sikwit jidher li l-unika g[odda li kellhom ilMaltin kienet il-fidu/ja fihom infushom, il-kburija li rabbew fihom anki meta xejn ma kienu stmati.
Il-vari ta’ San Pawl Missierna u San Publju fit-toroq tal-Belt Valletta fi tmiem is-Sena Pawlina /elebrata bejn l-2008 u l-2009
Lil din il-kundizzjoni llum insej[ulha memorja kollettiva. Hi mi;mug[a fil-lingwa, fit-twemmin komuni, fir-rabta mal-art. Jekk jintilfu dawn, Malta ssir art residenzjali, blokk bini. Forsi dan il-kliem iwassalni g[al argument ie[or xi ftit ja[raq daqskemm kontroversjali - illum qed ng[ixu ]minijiet li fihom il-Knisja f’pajji]na b[al tidher fi bruda, indifferenti u forsi g[ajjiena. Jew dan hu sintomu tal-Knisja b’mod universali^ F’dan il-mument ji;ini wkoll f’mo[[i d-diskors tal-Kardinal Martinelli li [e;;e; g[al Kon/ilju Vatikan ie[or. Enfasizza li l-Knisja ma tistax tibqa’ g[addejja ming[ajr a;;ornament. U dan b’mod immedjat. Hu ]mien ta’ kri]i fil-[sieb, u allura l-ewwel li tintlaqat f’qag[da b[al din hi l-Knisja: hi [sieb, konvinzjoni, fidi li tmur lil hinn minn kulma hu razzjonali, e//. Knisja fi kri]i ma hi [a;a ;dida xejn; pjuttost il-kuntrarju. Kri]i b[al din, madankollu, ma tnaqqas xejn mir-responsabbiltà ta’ min ifittex is-sens tal-[ajja. Persuna tista’ tirrifjuta li tie[u aspirina… imma x’se tag[mel blu;ig[ ta’ ras? Delu]joni bil-Knisja, umana, la hi ra;uni u lanqas ma hi ;ustifikazzjoni biex jitwarrab il-qofol. Fi ]mien ta’ kri]i fl-istituzzjonijiet,
wie[ed jifhem g[ala anki istituzzjoni reli;ju]a ssib ru[ha fl-istess ba[ar.
{alli nibdel kompletament id-diskors. Fis-sena 2008-2009, il-Papa Benedittu XVI xtaq li l-Knisja Universali ti//elebra s-Sena
Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’
Insiru nafu a[jar min a[na Knisja fi kri]i ma hi [a;a ;dida xejn< pjuttost il-kuntrarju. Kri]i b[al din, madankollu, ma tnaqqas xejn mir-responsabbiltà ta’ min ifittex is-sens tal-[ajja
Pawlina fl-okka]joni tal-elfejn sena mit-twelid ta’ dan l-Appostlu tal-:nus. G[alina dik is-sena kienet wa[da partikulari g[all-a[[ar. San Pawl g[alina jibqa’ dak l-Appostlu spe/jali - l-Appostlu li xettel il-fidi fostna. Hemm [afna x’jista’ jsir biex ir-rabta ta’ Malta ma’ San Pawl ting[ata dimensjoni internazzjonali fil-livelli kollha, anki fil-qasam turistiku. Illum jissemma l-hekk imsejja[ turi]mu reli;ju]. Dan hu qasam li Malta tista’ tesplorah anki biex tkabbar ix-xbieha dinjija tag[ha. Tibqa’ ttimbrata f’mo[[i x-xena tal-vara ta’ San Pawl u tal-vara ta’ San Publju fid-da[la tal-Belt Valletta fi tmiem il-festi tas-Sena Pawlina. Kienet lejla storika. Int g[extha dik il-lejla^ X’jibqa’ stampat f’mo[[ok^ Iva, kont hemm. Kienet lejla mill-isba[. Il-Belt Valletta kienet imballata bin-nies. Il-poplu Malti
g[andu b]onn aktar okka]jonijiet b[al dawn li juru kif l-g[eruq tieg[u huma wkoll il-futur, u mhux biss l-img[oddi, tieg[u. Reli;jon li tg[aqqad hi normali; reli;jon li tifred ma hix reli;jon, imma gidba.
IN-NAZZJON It-Tnejn 11 ta’ Frar, 2013
16 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt IT-TUNE}IJA
Jitlaq lill-Gvern I]lamiku
Sostenituri tal-Partit Ennahda waqt dimostrazzjoni favur il-Gvern I]lamiku, li saret f’Tunis, fi tmiem il-;img[a (Reuters)
Il-partit sekulari tal-President Tune]in Moncef Marzouki irtira lit-tliet Ministri tieg[u mill-Gvern I]lamiku talli ma kenux urrealizzati ‘id-domandi tieg[u’ g[all-bidliet fil-Kabinett. Id-de/i]joni tal-Partit Kungress g[ar-Repubblika tfisser daqqa ta’ [arta o[ra g[all-Gvern tal-Prim Ministru Tune]in, Hamadi Jebali, li g[addej minn kri]i wara lassassinju, jiem ilu, tal-Kap talOppo]izzjoni sekulari, Chokri Belaid.
Xi uffi/jali tal-Kungress g[arRepubblika, ilbiera[ qalu li kien ilhom iwissu dwar l-irtirar dment li ma jinbidlux il-Ministeri g[all:ustizzja u l-Affarijiet Barranin, u meta l-pass attwali ‘m’g[andu x’jaqsam xejn’ mal-impenn ta’ Jebali biex jifforma Gvern mag[mul minn persuni teknokrati/i. Il-qtil ta’ Belaid, li se[[ nhar lErbg[a u li kien l-ewwel wie[ed b’timbru politiku g[al g[exieren ta’ snin, tefa’ lill-Gvern u lill-pajji]
f’kaos u fost di]gwid akbar bejn ilPartit I]lamiku Ennahda u lavversarji politi/i sekulari. Min-na[a tieg[u, Jebali iddikjara l-intenzjoni li ja[tar Kabinett ‘mhux parti;;an’ biex imexxi litTune]ija sakemm jistg[u jsiru lelezzjonijiet; i]da l-politi/i ewlenin ta’ Ennahda – flimkien ma’ xi membri li mhumiex I]lami/i talkoalizzjoni f’Tunis – ikkritikaw lill-PM Tune]in talli wasal biex jipproponi gvern teknokratiku ming[ajr ma kkonsulta mag[hom.
Ir-robot-esploratur ‘Curiosity’ fis-sit ta’ Mars fejn sar it-t[affir fil-;ebla (Reuters)
Pass storiku fl-istudju ta’ Mars Ir-robot-esploratur (rover) bl-isem ‘Curiosity’ li f’Awwissu tni]]el fuq il-
Pjaneta Mars irnexxielu j[affer fil-fond tal-;ebla u sal-punt fejn seta’ jtella’ kampjun tat-trab g[allanali]i. It-trab fin (ta’ lewn gri]) g[andu jkun spezzjonat qabel jg[addi g[allaboratorji tal-istess
esploratur fil-jiem li ;ejjin. Dan jirrappre]enta pass storiku fl-istudju talpjaneti meta qatt qabel ma saret investigazzjoni daqstant intensiva tal-parti ta’ ;ewwa ta’ ;ebla ‘barranija’ tipika. L-a;enzija tal-ispazju Amerikana, in-NASA, li ni]]let ir-robot fuq Mars, qablet li t-t[affir jinvolvi
‘tragward
qawwi’ u ‘jum memorabbli ie[or g[allIstati Uniti’. Dan, meta tt[affir hu kru/jali ferm g[all-missjoni tar-rover fil‘Gale Crater’, [ofra fonda fuq il-wi// ta’ Mars, u fost l-investigazzjonijiet dwar jekk l-ambjenti tal-passat f’dan is-sit ‘setg[ux servew biex isostnu l[ajja’.
IR-RUMANIJA
Tinkwadra fl-iskandlu tal-la[am Il - Gvern Rumen qed jinvestiga jekk il - la[am ta] - ]iemel li skoprew fi prodotti ta/ - /anga fi Franza u fir - Renju Unit setax kien ‘ konness ’ ma ’ bi//erija fir Rumanija – u bl - uffi/jali jikkonfermaw li lesti jie[du azzjoni f ’ ka] li nkisru l li;ijiet .
Intant , Anne McIntosh , li tmexxi l - kumitat g[all - ikel u l - affarijiet rurali tal Parlament Britanniku , sej[et g[al projbizzjoni fuq l - importazzjoni tal - la[am mill - Unjoni Ewropea ; i]da mifhum li din qed issib l oppo]izzjoni . Fl - istess [in , il -
kumpanija Findus – li irtirat il - lasanja tal - frozen beef mill- [wienet wara li w[ud minn dawn il prodotti nstabu li fihom ‘ mija - fil - mija la[am ta] ]iemel ’ – se tressaq rikors fil - qrati ta ’ Franza fuq il premessa li spi//at vittma ta ’ frodi .
IN-NAZZJON It-Tnejn 11 ta’ Frar, 2013
A[barijiet ta’ Barra 17
MALI
Dubji dwar is-sigurtà waqt theddida suwi/ida It-truppi ta’ Mali xejnu lattentat ta’ aggressur ie[or suwi/ida fil-belt ta’ Gao, lejn it-Tramuntana; i]da l-in/ident enfasizza s-sitwazzjoni tassigurtà fra;li li te]isti fiz-zoni li re;g[u waqg[u ta[t idejn il-militar Fran/i], li jrid jelimina l-ba]ijiet ‘tal-militanti u t-terroristi’ f’dawn l-ibnadi. Intant, ir-reinforzi Fran/i]i ]diedu fl-in[awi ta/-checkpoint tal-Armata fil-limiti ta’ Gao, li fi tmiem il-;img[a spi//a su;;ett g[all-isparar mill-militanti. L-istess checkpoint nhar il-:img[a wkoll kien il-mira g[al aggressur suwi/ida ie[or armat bi splussivi u li kien riekeb fuq mutur. L-offensiva tal-qawwiet Fran/i]i – li bdiet ix-xahar li
g[adda f’din l-eks kolonja – serviet biex tke//i lill-militanti mill-ibliet prin/ipali ta’ Gao u Timbuktu, u b’dawn issa qed isibu po]izzjonijiet ;odda qalb il-muntanji lejn il-Grigal tal-pajji]. I]da bl-Armata ta’ Mali – li tinsab pjuttost dg[ajfa – ma jirnexxilhiex ta//erta s-sigurtà fiz-zoni li ttie[du lura minn idejn il-militanti, hemm ilbi]a’ sostanzjali li l-gwerriera I]lami/i tal-Jihad (gwerra qaddisa) kapa/i jorganizzaw aktar attakki suwi/ida minbarra r-raids fuq stil ta’ gwerrilliera. Fl-istess [in qed idum aktar milli mistenni l-istazzjonar ta’ qawwa akbar Afrikana li g[andha t[ares is-sigurtà f’dawn l-in[awi.
IL-FILIPPINI> Mara tidher waqt ix-xog[ol ;o [anut tal-;ojjellerija waqt li madwarha g[addejja ‘]ifna tad-dragun’ b’/elebrazzjoni tas-Sena l-:dida Lunari li bdiet proprju lbiera[. Dan ir-ritratt ittie[ed fl-in[awi ta’ Chinatown, f’Manila, meta l-Asjati/i madwar id-dinja qeg[din ifakkru s-Sena tas-Serp, kif elenkata mi]-}odjaku ta/-?ini]i. (Reuters)
FRANZA
Investigati suspettati marbutin mal-’Jihad’ Im[allef f’Pari;i feta[ pro/eduri kriminali kontra erba’ r;iel issuspettati dwar konnessjoni man-networks tal-militanti I]lami/i flAfrika tal-Punent, u meta dawn qed ikunu investigati dwar ‘asso/jazzjoni potenzjali ma’ intrapri]a terroristika’. Tlieta fost l-imputati – li kienu arrestati f’Pari;i ftit tal-jiem ilu – huma Fran/i]i, u l-ie[or ;ej millMali. Intant, il-Gvern qed iwissi dwar il-possibbiltà ta’ attakki militanti fi Franza li jistg[u jse[[u b’konsegwenza tal-intervent talqawwiet Fran/i]i kontra l-
militanti alleati tal-grupp Al-Qaida qalb id-de]ert lejn it-Tramuntana tal-Mali. Skont ir-rapporti, tnejn mill-imputati se jin]ammu ta[t arrest preventiv, waqt li t-tnejn l-o[ra re;g[u ng[ataw il-libertà bil-kundizzjoni li jirrappurtaw regolarment g[and l-awtoritajiet Fran/i]i. Dan, meta l-Ministeru talIntern Fran/i] bi[siebu jindirizza ‘kontinwament’ it-theddida tan-networks li jistg[u qed i[ejju l-attakki fi Franza jew li jittrasferixxu ‘l-individwi’ lejn pajji]i o[ra biex iwettqu ljihad (gwerra qaddisa).
L-AFGANISTAN
Jinsabu ‘fit-triq tar-reb[a’ Il-:eneral John Allen, li spi//a mit-tmexxija talqawwiet tal-ISAF (tanNATO) fl-Afganistan, qal li lAlleanza riesqa lejn ir-reb[a f’din il-gwerra u wara li ‘qasmet ba[ar’ bl-isforzi tag[ha lejn it-tra]]in tat-theddida mill-militanti Talibani. It-tmexxija ta’ dawn ilqawwiet, ilbiera[ g[addiet lill-:eneral Joseph Dunford, u Allen, li g[andu jkun innominat b[ala l-Kmandant Suprem tal-Alleanza flEwropa, spjega li l-qawwiet tan-NATO [admu b’mod effettiv ‘biex jiffissaw il-kun-
dizzjonijiet g[al dak il-fattur definittiv li jag[mel id-differenza kollha fil-;lieda kontra t-Taliban u fir-restawr talistabbiltà’. Allen sostna li l-kundizzjonijiet li qeg[din jippruvaw jiffissaw g[andhom jift[u g[al sistema ta’ gvern effettiv kif ukoll g[al opportunitajiet ekonomi/i, filwaqt li ‘jemmen li (in-NATO) tinsab fit-triq tar-reb[a’. Il-:eneral Allen [a [sieb ittrasferiment tas-sigurtà lillArmata u l-Pulizija Afgana tul [afna mill-pajji], u meta ssu//essur tieg[u mistenni
Il-:eneral John Allen
jkun l-a[[ar Kmandant talISAF, li se tissorvelja l-irtirar tal-ma;;oranza tat-truppi barranin mill-Afganistan.
IN-NAZZJON It-Tnejn 11 ta’ Frar, 2013
18 A[barijiet ta’ Barra
IL-GRE?JA
Il-familji jbatu biex i[allsu l-kontijiet u t-taxxa
IL-BOLIVJA> Membru tad-‘Diablada Autentica’ jie[u sehem f’parata tal-Karnival f’Oruro, lejn in-Nofsinhar ta’ La Paz. Dawn i/-/elebrazzjonijiet partikulari [alltu elementi tar-reli;jon mal-parties tipi/i, fejn ma naqasx il-‘kalejdoskopju’ tal-kuluri tradizzjonali. (Reuters)
Madwar nofs il-familji filGre/ja qeg[din isibuha diffi/li biex ila[[qu malispejje] fuq id-dar, il-kontijiet tad-dawl u l-[las tat-taxxi dovuti – bis-sitwazzjoni tindika kemm il-Gvern g[ad jista’ jfalli mill-miri talintrojtu min[abba l-problemi kbar finanzjarji g[a/-/ittadin komuni. Dan [are; minn st[arri; talorganizzazzjoni Marc u lkonfederazzjoni GSEVEE tan-negozji ]-]g[ar, meta hu mag[ruf li mindu faqqg[et ilkri]i tad-djun (fil-Gre/ja) fl2009, id-d[ul naqas b’xejn anqas minn 38 fil-mija g[al aktar minn disg[in fil-mija tal-familji Griegi. Xi kelliema g[al din ilkonfederazzjoni fil-fatt qalu li ‘il-familji u l-konsumaturi Griegi waslu fil-limitu talkapa/ità finanzjarja’ g[aliex ma jaffordjawx ]idiet addizzjonali fit-taxxa u filprezz tal-elettriku. Sadattant, mistennija jkunu kbar ir-riperkussjonijiet jekk jibqg[u jonqsu s-salarji tal[addiema – possibbiltà li ma tistax tkun esklu]a matul ixxhur li ;ejjin. Il-Gre/ja die[la fis-sitt sena tar-ri/essjoni, bil-qtug[ ripetut fl-infiq tal-Gvern u bi]-]idiet fit-taxxa kontinwi j[allu impatt qawwi fuq ilba;it tal-familji.
Dan, meta l-Gre/ja qed ikollha timplimenta lawsterità b’mod konsistenti biex tirrispetta lkundizzjonijiet tal-kredituri internazzjonali – l-Unjoni Ewropea u l-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF) – u ting[ata l-g[ajnuna fiskali ta[t is-sistema tal-bailout. Nofs il-Griegi li wie;bu list[arri; qalu li fl-2012 kellhom jissellfu l-flus ming[and il-[bieb u l-qraba biex ila[[qu mal-[ti;iet ta’ kuljum, u meta familja f’kull g[axra g[andha xi lil [add li ma ja[dimx. L-ist[arri; wera wkoll li lpensjoni saret l-akbar sors tad-d[ul g[al xi erbg[in filmija tal-familji Griegi, bilgwaj ekonomiku j;ieg[el mad-disg[in fil-mija tal-poplu jnaqqsu l-infiq fuq il-[wejje; u d-divertiment – b’xi tmenin fil-mija jonfqu anqas fuq ittrasport u l-fuel g[al tag[mir li jsa[[an id-djar. Fl-istess [in, wa[da f’kull ]ew; familji hi lesta li ‘ma tag[tix kas’ jekk ma ting[atax ir/evuta kull meta tixtri prodott jew servizz ‘jekk dan ifisser li tkun qed tiffranka mill-prezz’. Dan latte;;ament partikulari, intant, kapa/i jfixkel l-isforzi li qed isiru b[alissa biex tonqos l-eva]joni tat-taxxa filGre/ja.
IN-NAZZJON It-Tnejn 11 ta’ Frar, 2013
A[barijiet ta’ Barra 19 L-ISTATI UNITI ?IPRU
T[assib kbir dwar l-ekonomija qabel il-vot Kollox jindika li l-elettorat qed i[ares lejn tmexxija ‘ideali’ li tie[u [sieb limpenji li jistimulaw lekonomija problematika talg]ira-Stat, bl-a[[ar st[arri; juri li Nicos Anastasiades – politiku tal-lemin u l-Kap tal-Oppo]izzjoni – kabbar il-vanta;; fuq i]-]ew; sfidanti ewlenin, ;img[a biss qabel l-elezzjonijiet g[allPresidenza. L-ist[arri; jindika almenu vanta;; ta’ [mistax-il punt per/entwali g[al Anastasiades fuq Stavros Malas, l-eqreb rivali u li – l-istess b[all-President attwali ta’ ?ipru, Demetris Christofias – g[andu lappo;; tal-komunisti. Christofias tilef [afna mill-appo;; li kellu g[al kif [a [sieb l-ekonomija mindu ;ie elett fl-2008, b’Anastasiades jikkritika lill-Gvern ?iprijott talli tnikker i]]ejjed biex jirrikorri g[all-g[ajnuna internazzjonali filwaqt li l-pajji] ma kellux rikors g[as-swieq finanzjarji.
Sadattant hu mistenni li l-kredituri internazzjonali sa April ikunu kkonfermaw pakkett ta’ bailout g[al ?ipru, li jista’ jammonta g[al xejn anqas minn mija fil-mija tal-Prodott Domestiku Gross (GDP) tal-pajji]. U l-problemi ekonomi/i se jkunu fuq mo[[ i/?iprijotti meta dawn, nhar il-{add, jele;;u lillPresident il-;did g[al terminu ta’ [ames snin. Jekk l-elezzjoni ma tipprodu/ix rebbie[ b’ma;;oranza /ara, ikun hemm it-tieni fa]i tal-pro/ess – jew vot ie[or de/i]iv – fl-24 ta’ Frar. ?ipru g[andu sistema ta’ Gvern Presidenzjali, fejn il-Kap tal-Istat g[andu lpoteri e]ekuttivi. Ir-rebbie[ tal-elezzjoni jkollu jinnegozja l-bailout g[al din l-ekonomija ]g[ira. Intant, Demetris Christofias, luniku mexxej Komunista tal-UE, m’g[andux jikkuntesta g[al mandat ie[or.
L-IRAN
Ji/[ad g[al pressjoni Il-President tal-Iran, Mahmoud Ahmadinejad, ilbiera[ qal li pajji]u m’g[andux jinnegozja dwar il-programm nukleari tieg[u ‘ta[t pressjoni’ i]da jkun lest biex ikellem lill-avversarji ‘f’ka] li dawn ma jkomplux jippuntaw l-arma’ lejn Tehran. F’diskors biex ifakkar l-34 anniversarju tar-Rivoluzzjoni I]lamika (fl-Iran), Ahmadinejad deher ju]a
kliem aktar kon/iljatorju minn dak li [are; bih il-Mexxej Suprem Iranjan, l-Ayatollah Ali Khamenei, li fis-7 ta’ Frar /a[ad g[as-sej[a tal-Istati Uniti biex isiru negozjati diretti dwar il-punti tat-tilwim bejn i]-]ew; pajji]i. Madankollu, Ahmadinejad m’g[andux l-awtorità biex jikkonferma n-negozjati dwar il-programm nukleari tal-Iran g[aliex dan huwa ‘d-dritt’ ta’ Khamenei.
L-aqwa kanzunetta ta’ m[abba hi ta’ Whitney Houston Filwaqt li d-dinja qed t[ejji biex ti//elebra Jum San Valentinu (il-Festa talMa[bubin li ta[bat nhar il{amis), st[arri; spe/jali flIstati Uniti iddikjara ssu//ess I Will Always Love You tal-kantanta mibkija Whitney Houston b[ala laktar kanzunetta ta’ m[abba popolari man-nies. Proprju llum ja[bat lewwel anniversarju millmewt ta’ Houston, li kienet se[[et g[all-g[arrieda u [asadet lid-Dinja tal-Mu]ika – u bil-ballad klassiku tag[ha jikseb 38 fil-mija tal-vot fost l-adulti kollha li pparte/ipaw fl-ist[arri; online tal-Harris interactive survey. Il-kanzunetta I Will Always Love You – li tibqa’ mfakkra b[ala hit mill-film tal-1992 The Bodydguard (li kellu lil Houston f’wa[da mill-partijiet prin/ipali) – hi anki l-g[a]la favorita fost lAmerikani romol, iddivorzjati jew isseparati. Sadattant, l-aqwa erba’ kanzunetti l-o[ra (it-Top Five Best Love Songs) skont dan l-ist[arri; huma Unchained Melody ta’ The Righteous Brothers; When A Man Loves A Woman ta’ Percy Sledge; You Are So Beautiful ta’ Joe Cocker u How Deep is Your Love tal-grupp Bee Gees. Sadattant, il-kanzunetta ta’ Aerosmith I Don’t Want to Miss a Thing spi//at fis-sitt post tal-lista u kienet segwita minn Crazy ta’ Patsy Cline; I Want to Know What Love Is tal-grupp Foreigner; (Everthing I Do) I Do It for
Lura g[al Marzu tal-1988... Il-mibkija kantanta Whitney Houston tippo]a bil-premju g[all-Aqwa ‘Female Pop Performer’ waqt it-tletin edizzjoni tal-Grammy Awards, fir-Radio City Music Hall ta’ New York. Houston mietet fil-11 ta’ Frar tal-2012, b’mewtha, skont ir-rapport tal-awtopsja uffi/jali, isse[[ b’ka;un l-‘effetti’ ta’ mard tal-qalb u abbu] tad-droga kokaina (Reuters)
You ta’ Bryan Adams u Let’s Get It On, ta’ Marvin Gaye. Il-kelliema g[as-Sony Electronics Home Audio, li kummissjonat l-ist[arri;, qalu
li l-kanzunetti romanti/i jappellaw ‘lis-sensi u lill-qalb’ b’mod partikulari f’dan i]]mien tas-sena (qabel Jum San Valentinu).
IN-NAZZJON It-Tnejn, 11 ta’ Frar, 2013
21
20
:img[a o[ra fil-kampanja elettorali li matulha l-Partit Nazzjonalista kompla jwassal il-messa;; politiku tieg[u u l-vi]joni g[all-[ames snin li ;ejjin – b’enfasi wkoll fuq aktar titjib fil-kwalità tas-servizzi tas-sa[[a. Ma naqsux lanqas l-emozzjonijiet li nqabdu mill-fotografi ta’ IN-NAZZJON, bil-Prim Ministru jintlaqa’ minn martu Kate Gonzi f’wa[da mill-attivitajiet politi/i, u l-Vi/i Kap tal-PN Simon Busuttil, flimkien mal-Ministru Mario de Marco, jiltaqg[u mal-protagonisti tal-karnival, li qed isir xorta wa[da matul dawn il-jiem meta l-politika qed tag[ti spazju g[all-attivitajiet ta’ dan l-avveniment mill-aktar importanti fil-kalendarju kulturali ta’ pajji]na.
G[addiet ;img[a o[ra. tip ikun diffi/li li {afna nies li nkompli niltaqa’ wie[ed mag[hom jitkellmu fuq din iljag[milhom u li kampanja elettorali, li donnha j]ommhom. ma trid tabbasta tispi//a qatt. Tliet a[barijiet li In-nies jg[idu ripetutament li ddominaw din ilqed i[arsu b’[afna ;img[a talanti/ipazzjoni lejn id-9 ta’ kampanja huma dMarzu [alli jing[alaq dan ildiskors li g[amel kapitlu u jkunu jistg[u John Bencini waqt jkomplu g[addejin bir-ritmu u it-tnedija talbl-istil tal-[ajja tag[hom. programm Jien ninterpreta l-momentum Andrew Azzopardi – elettorali tal-PL u tal-partiti kif ;ej: il-Partit r-reazzjoni tal-PN, Opinjonista Nazzjonalista qed ikompli il-ka] li qed jag[mel argument politiku bba]at fuq jimplika lil Tony Zarb u lkontinwità u stabbiltà; il-Partit konversazzjoni li ;iet irrekordjata, u Laburista, min-na[a l-o[ra, qed fl-a[[ar l-istqarrija li g[amel Simon jippro;etta ru[u b[ala partit Busuttil waqt xandira politika dwar lrikon/iljattiv u inklussiv, filwaqt li limma;ini li qed jutilizza l-Partit Alternattiva Demokratika qed turi Laburista biex jattira l-votanti lilha nnifisha b[ala partit b’ideat Nazzjonalisti – kumment li [oloq realisti/i u li dejjem tkun first-out-of[afna furur u reazzjonijiet, l-aktar fuq the-blocks. il-media so/jali, li tibqa’ l-pjazza Madankollu, na[seb li tragward ewlenija tal-inkontru tal-[sibijiet. importanti matul din il-;img[a kien li Laqtu l-attenzjoni tieg[i d-dibattitu issa fuq il-mejda g[andna lli donnu fl-a[[ar qed jitressaq fuq ilprogrammi elettorali li jistg[u mejda dwar il-b]onn li ljg[inuna ni]nu dawn it-tliet partiti Kostituzzjoni tkun riveduta, analizi li politi/i u what they stand for. Sa /ertu ilu jag[mel il-President ta’ Malta, punt hemm diversi issues li huma George Abela, g[al diversi snin. Ti;did b[al dan hu importanti g[ax overlapping f’termini ta’ mi]uri, jaf jindirizza /erti anomaliji postprijoritajiet u temi; u dan, wie[ed kolonjali li g[adna n;orru b[ala jista’ jarah fl-edukazzjoni, li g[andha pajji]. tirrispondi g[all-[ti;iet tal-lum, fitMin-na[a l-o[ra, sfortunatament, tis[i[ tal-qasam tas-sa[[a, fil-[olqien nibqa’ nara nuqqas ta’ diskussjoni ta’ aktar impjiegi, u anki fil-[afna fuq kif se ji;i eradikat il-faqar u kif kawtela ekonomika biex lill-pajji] is-so/jetà /ivili jkollha r-riedni aktar inkomplu n[alluh jikber imma flf’idejha, bi gvern ‘i]g[ar’ u anqas istess [in jin[olqu l-mekkani]mi li kontrollanti. jistg[u jiskattaw meta u jekk il-mew; Fuq nota ftit aktar [afifa, issa bdew jiqliel. ukoll jippre]entaw l-a;enda tag[hom Fil-fehma tieg[i, il-fatt li ]-]ew; tliet kandidati li mhumiex affiljati partiti l-kbar ressqu l-costings talmal-partiti ewlenin. L-appell tieg[i programm elettorali hu sinjal ta’ hu li lil dawn in-nies nittrattawhom maturità politika. Min-na[a tag[ha, lb’rispett u mhux nag[mlu /irklu AD issostni li l-partiti ewlenin minnhom – min jaf, forsi xi idea li g[andhom mentalità tas-supermarket, u projezzjonijiet finanzjarji ta’ dan itji;u biha tkun verament fattibbli.
Naturalment, laktar [a;a sinjifikanti kienet il-programm elettorali li [are; ilMalta Labour Party. Ma nafx kemm-il proposta hemm! Qatt ma rajt manna nie]la mis-sema! Qrajt xi bi//iet dwar dan ilmanifest fuq ilgazzetti, i]da bi[siebni nikseb kopja tieg[u u niflih Austin Sammut bil-kwiet. Li innutajt Opinjonista i]da hu li hemm [afna mill-proposti – anki mid-dibattiti tal-Awtorità tax-Xandir – li jew di;à saru, jew li qed isiru, jew li qed ja[dmu fuqhom i]-]ew; partiti. Jekk qed nitkellmu dwar emendi fil-Kostituzzjoni, hemm qbil, u l-istess qed jing[ad dwar ir-riformi fl-Awtorità taxXandir. {a;a o[ra hi li ]-]ew; partiti qed jis[qu [afna fuq is-sa[[a – settur g[al qalb kul[add. Dwar ixxog[ol, il-MLP g[adu mhux dominanti bi proposti konkreti b[alma qed ikun il-Partit Nazzjonalista, li qed iwieg[ed 25,000 impjieg i]jed. Rigward i]-]ew; pilastri l-o[ra enfasizzati mill-PN, ji;ifieri s-sa[[a u l-edukazzjoni, ninnota li mhemmx impenn bi]]ejjed fuqhom mill-MLP. Barra minn hekk, su;;ett importanti li ;ie ttrattat il-;img[a li g[addiet kien l-intervista li saret lil An;lu Farrugia, li fiha dan g[amel allegazzjonijiet serjissimi. Wie[ed jara /-/irku ta’ negozjanti li jinsabu mdawrin ma’ Muscat. U nista’ nimma;ina min! Dan ifakkarni flelezzjoni tal-1996, meta kien hemm l-istess klikka ta’ negozjanti. Niftakar kif dak i]-]mien, il-MLP kien g[amel numru ta’ laqg[at mannegozjanti f’/erti lukandi. I]da fl-1998, din listess klikka ta’ negozjanti rat x’kien ;ara filpajji] u malajr re;g[et marret g[and il-PN. Kemm hu veru li An;lu Farrugia g[ad g[andu futur fil-MLP jien g[andi d-dubji tieg[i. Dwar il-finanzjament tal-partiti, kul[add jaqbel li fuq dan is-su;;ett g[andu jkun hemm trasparenza, i]da naqbel li l-ismijiet tan-nies ma jkunux ippubblikati. L-a[[ar [a;a hi li [adt pja/ir meta qrajt li lFitch affermat ir-rati tal-Bank of Valletta b[ala BBB+, li jawgura tajjeb g[all-andament talekonomija ta’ Malta.
Il-kampanja elettorali l;img[a li g[addiet kienet iddominata mill-intervista ‘bomba’ li l-eks deputat mexxej tal-Partit Laburista, An;lu Farrugia, ta lis-Sunday Times. Fiha ]vela mhux biss kif [ass li kien sar ‘assassinju politiku’ fuqu meta tke//a minn postu, minkejja l-lealtà inkundizzjonata tieg[u, imma wkoll li l-partit kien qed jit[abbeb wisq ma’ /erti negozjanti u li allura ma baqax il-partit tal-[addiema li dejjem kien isostni li kien. Din ir-rivelazzjoni hi kkonfermata, anki jekk indirettament, mill-fatt li lPartit Laburista qed jonfoq somom kbar fil-kampanja elettorali, somom li qatt ma ntefqu b[alhom fl-istorja politika ta’ Malta s’issa. Naturalment, in-negozjant i[ares lejn dawn l-g[otjiet b[ala investiment u jistenna qlig[ sew minnhom. Dan ma jfissirx li nneguzjanti mhumiex vi/in i]]ew; partiti ewlenin; imma An;lu Farrugia ta x’jifhem li xi w[ud minn dawn, forsi ‘dawk li ma nqdewx’ ta[t Gvern Nazzjonalista, issa g[andhom vu/i dominanti fil-Labour. Nhar l-Erbg[a, id-delegati tal-Partit Laburista approvaw il-programm elettorali, wara iktar minn erba’ ;img[at li bdiet il-kampanja. Hawn ukoll, ma na[sibx li qatt rajna programm elettorali daqshekk voluminu] u ambizzju]: 836 weg[da f’20 qasam differenti, mifruxin fuq 188 pa;na. M’g[andniex xi ng[idu, hemm [afna affarijiet sbie[ fil-
Anali]i tal-kampanja elettorali Il-[ames ;img[a minn Hermann Micallef
Laurence Grech – Opinjonista u eks Editur ta’ The Sunday Times
programm. Barra minn hekk, indirettament, il-programm Laburista hu /ertifikat lillGvern tal-PN: l-ewwel nett g[ax [afna ideat, jew di;à qed jitwettqu, jew t[abbru li se jitwettqu, jew huma l-istess b[al dawk proposti mill-PN; imbag[ad, [afna mill-weg[diet jibdew b’dawn il-kliem: “Inkomplu...”, jew “Insa[[u...”, jew “Jitlesta....”, jew anki “Kif propost...” – li fil-fatt ifisser li kif propost filBa;it li ressaq il-Ministru Tonio Fenech g[all-2013 u li lOppo]izzjoni ivvutat kontrih u issa qed twieg[ed li se twettqu la tkun fil-Gvern. Mill-banda l-o[ra, filwaqt li wieg[ed li se jnaqqas ilburokrazija u n-nefqa talGvern, il-Labour qed iwieg[ed li jin[atru ministri jew segretarji parlamentari ;odda, kummissarji, bordijiet, kumitati konsultattivi, u [afna [atriet o[rajn. Naturalment, se jkun hemm l-elettorat li jkollu /-/ans jifli sew il-programmi tal-partiti fil-jiem li ;ejjin.
}ew; ]viluppi li spikkaw fil-[ames ;img[a talkampanja elettorali u li g[adhom qed ikunu diskussi: l-ewwel, lintervista li saret lill-eks Deputy Leader tal-Malta Labour Party, An;lu Farrugia, mill-gazzetta The Sunday Times, il-{add li g[adda, u t-tieni, irrecording ta’ konversazzjoni bejn Tony Zarb u medjatur, li fiha nstema’ kif il-General Workers’ Union qed tag[mel pressjoni fuq kuntrattur jew kumpaniji fin-negozju biex ja;evolaw lil xulxin, b’mod partikulari jekk ikun hemm Gvern Laburista. Dan il-;urnal re;a’ [a limpressjonijiet ta’ sitt opinjonisti li qed janalizzaw il-kampanja elettorali. Kumment partikulari li ntqal minn wie[ed millopinjonisti ma setax ikun i]jed /ar: l-inkonsistenza g[adha tirrenja fil-[sibijiet u l-policies tal-Labour Party u jidher li aktar ma noqorbu lejn id-data tal-elezzjoni, dawn aktar se jispikkaw. G[all-kuntrarju, il-Partit Nazzjonalista baqa’ jis[aq fuq it-tliet pilastri elenkati fil-manifest elettorali tieg[u: ix-xog[ol, is-sa[[a u ledukazzjoni, b’finanzi fissod.
Matthew Paris Opinjonista u Vi/i Sindku talKunsill Lokali talFurjana Il-;img[a li g[addiet, id-diskussjoni dwar il-finanzjament tal-partiti kienet ferm aktar prominenti mill-proposti talpartiti per se. L-allegazzjonijiet kienu [afna; i]da filwaqt li dak li ntqal dwar il-Partit Nazzjonalista ;ie mi/[ud u sa[ansitra nbdew pro/eduri fil-Qrati, ma kienx hemm /a[da dwar il-fatt li xi kuntratturi kbar qed jersqu qrib wisq tal-Malta Labour Party. Anzi, sa[ansitra din issa tkompliet b’sound clip li tinkludi weg[diet kemxejn inkwetanti, f’ka] li l-MLP jkun fil-Gvern wara d-9 ta’ Marzu. Jekk il-kontenut ta’ dan tal-a[[ar hu minnu kollu kemm hu, allura g[andna g[alfejn inkunu inkwetati g[al x’jista’ ji;ri. Fl-isfond ta’ dan kollu, wie[ed irid jistaqsi: Malta tassew se tkun tag[na lkoll? Minn dak li qed nisimg[u jidher li Malta se tkun ta’ xi w[ud biss, bi skapitu ta’ [addiehor u ta/-/ittadin komuni. Tajjeb li wkoll nitkellmu dwar il-fatt li issa ;ie ppubblikat il-programm elettorali tal-MLP. Ming[ajr ma nid[ol fil-mertu tal-kontenut tieg[u, tajjeb li wie[ed issa jqabbel il-proposti ta]]ew; partiti; tajjeb li wie[ed jifhem liema hu dak il-programm li jista’ jiggarantixxi ;ejjieni a[jar g[alina u g[al pajji]na. G[alkemm il-programm tal-Labour wasal tard [afna, issa g[andna nag[mlu l-almu tag[na kollu sabiex nifhmu x’inhu l-a[jar, min hu laktar kreddibli, u min qed iwieg[ed lilma ji]fen!
Pippo Psaila – Opinjonista
Iktar ma jg[addi ]-]mien filkampanja elettorali, iktar qed jinkixef il-veru nuqqas ta’ tibdil filMLP. Din il-;img[a smajna u qrajna, mill-intervista li saret lil An;lu Farrugia minn The Sunday Times, li l-MLP se jkun qed ja[dem man-neguzjanti. S’issa g[ad ma ir/evejna l-ebda kjarifika minn Muscat. Dan l-episodju juri klijenteli]mu biex jintreb[u ttenders min-neguzjanti li jkunu mid[la mal-General Workers’ Union. Ovvjament, il-;img[a li g[addiet kienet ikkaratterizzata mill-proposti li [ar;u u li l-ma;;oranza l-kbira tag[hom huma policies u pro;etti di;à attivati mill-Gvern. L-akbar paradoss kien li l-MLP se jkun qed japplika l-istess mi]uri jew in/entivi li ;ew ivvutati kontra fil-Ba;it g[al din is-sena. L-inkonsistenza g[adha cornerstone fil-[sibijiet u l-policies tal-Labour Party; jidher bi/-/ar li aktar ma noqorbu lejn id-data talelezzjoni, aktar dawn se jispikkaw. Min-na[a l-o[ra, il-Partit Nazzjonalista baqa’ jtanbar u jis[aq fuq it-tliet pilastri: ix-xog[ol, issa[[a u l-edukazzjoni. Il-PN g[andu proposti li jibnu fuq it-track record li di;à g[andu, dejjem bil-kopertura finanzjarja.
Noel Buttigieg Scicluna Eks deputat u uffi/jal Nazzjonalista Bla dubju ta’ xejn, rajna ]ew; avvenimenti separati, i]da t-tnejn jikkonfermaw listess [a;a: l-intervista li saret lill-eks Deputy Leader tal-Malta Labour Party An;lu Farrugia mill-gazzetta The Sunday Times, u lkonver]azzjoni li Tony Zarb, is-Segretarju :enerali talGeneral Workers’ Union (GWU), kellu ma’ medjatur waqt ikla. It-tnejn juru li lMLP hi lesta, skont An;lu Farrugia, li l-interessi tag[ha huma “g[all-ftit” u mhux g[all-[addiema kollha. Skont Tony Zarb, min i[addem in-nies u jkollu l[addiema membri tal-GWU, jag[tih l-assigurazzjoni li lgazzetti tal-Union Print ma jdejquhx. Na[seb li l-MLP mhux biss tilef ru[u, i]da anki l-General Workers’ Union qed tag[mel l-istess. Barra minn hekk, g[ad irridu naraw xi jsarraf ilprogramm elettorali tal-MLP, li minn dak li nista’ nara, hu kkupjat u nieqes millori;inalità.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 11 ta’ Jannar, 2013
22 Konsumatur
Tag[rif dwar ir-Regolamenti tal-Prezzijiet Indikati u l-Ipprezzar tal-Unità ta’ Kejl B[ala konsumaturi g[andna r-responsabbiltà li nduru l[wienet biex naraw x’qed joffri s-suq u b’hekk nixtru dawk il-prodotti li jag[tuna laqwa valur g[al flusna. M’hemmx li;i li tirregola kemm prodott g[andu jinbieg[, i]da hemm regolamenti dwar kif tal[anut g[andu jindika lprezzijiet tal-o;;etti esebiti g[all-bejg[. Nipprote;u d-drittijiet tag[na Dawn ir-regolamenti jipprote;u d-dritt tag[na l-
konsumaturi g[al indikazzjoni ta’ prezzijiet /ara u korretta. B’hekk inkunu nistg[u nqabblu lprezzijiet u nag[mlu g[a]liet ta’ xiri infurmata. Ir-Regolamenti dwar Prezzijiet Indikati jirrikjedu li l-prezz tal-o;;ett g[andu jkun indikat b’mod li ma jkunx ambigwu, li jkun jidher /ar u li jinqara fa/ilment. Il-prezz indikat g[andu jkun il-prezz finali li lkonsumatur ji;i mitlub i[allas g[and il-kaxxiera. Barra minn hekk, dawn irRegolamenti jistabbilixxu li g[andu jkun hemm ]ew; prezzijiet indikati fuq prodotti li jinbieg[u skont il-pi] jew il-volum. Dan japplika wkoll g[al o;;etti li jkunu ppakkjati minn qabel, inklu]i o;;etti tal-ikel, li jinbieg[u fi kwantitajiet stabbiliti minn qabel jew li jkunu varjabbli. Pere]empju, pakkett g[a;in li ji]en 500 gramma g[andu
jkun immarkat bil-prezz talpi] attwali, pere]empju €1, u bil-prezz ta’ €2, li f’dan le]empju jirrappre]enta lprezz g[al kull kilo. Il-prezz tal-unità ta’ kejl jista’ ji;i indikat f’daqs i]g[ar mill-prezz attwali, i]da xorta wa[da g[andu jinqara /ar. L-iskop li jkun esebit ilprezz tal-unità ta’ kejl hu li jg[in lill-konsumatur iqabbel prodotti li ji;u f’qisien differenti u prodotti minn ditti differenti, u dan kollu fl-istess stabbiliment. Regolamenti ta’ prezzijiet Mill-1 ta’ Marzu 2013, skont ir-Regolamenti ta’ Prezzijiet Indikati tal-Att dwar l-Affarijiet talKonsumatur, id-Direttur :enerali (Affarijiet tal-
Konsumatur) se je]enta millobbligu li jintwera l-prezz talunità ta’ kejl, [wienet blimnut ta’ daqs inqas minn 200 metru kwadru, u o;;etti b’kontenut ta’ inqas minn 50 gramma jew 50 millilitru. Min ibig[ g[andu wkoll lobbligu li jindika bi prezz kull xorta, daqs, tip jew marka ta’ o;;etti murija fil[anut jew esebiti fil-vetrina fuq barra tal-[anut. Meta jkun hemm aktar minn prodott wie[ed tal-istess tip ikun bi]]ejjed jekk ilprezz jintwera fuq prodott minnhom jew fuq l-ixkaffa fejn ikunu stivati l-prodotti. L-importanti hu li l-prezz ikun jidher /ar.
minn Odette Vella odette.vella@mccaa.org.mt
Il-prezz fuq il-prodott hu mod kif il-konsumatur ikun infurmat u jkollu d-drittijiet tieg[u m[arsa
F’ka] ta’ rkant Il-prezzijiet g[andhom ukoll ikunu indikati b’mod korrett waqt is-sales. Meta ma jsirx hekk il-konsumatur jista’ ji;i mqarraq. Ir-Regolamenti
dwar Prezzijiet Indikati jipprovdu wkoll li l-prezzijiet indikati g[andhom ikunu filmunita Ewro, jinkludu lVAT, u kwalunkwe taxxa u spejje] o[ra. Dawn ir-regolamenti ma japplikawx meta jsir bejg[ blirkant jew bejg[ ta’ xog[lijiet artisti/i jew antikitajiet, meta l-o;;etti jinbieg[u waqt li jkun qieg[ed ji;i pprovdut servizz; u kif ukoll meta lo;;etti fornuti jinxtraw bliskop li jer;g[u jinbieg[u. F’ka] ta’ servizzi, ilkonsumatur g[andu d-dritt li jitlob l-informazzjoni kollha fuq is-servizzi li qieg[ed
jixtri bil-miktub. Fost din linformazzjoni g[andu jkun hemm il-prezz. Hu fl-interess tag[na lkonsumaturi li nipprote;u lilna nfusna minn xi sorpri]a kerha billi nitolbu stima ta’ kemm se jiswa servizz qabel ma nikkommettu ru[na. Meta l-prezzijiet ma jkunux indikati skont kif stipulat filli;i, il-konsumatur jista’ jikkuntattja lid-Direttorat talInfurzar fl-Uffi//ju g[allAffarijiet tal-Konsumatur fi [dan l-Awtorità Maltija g[allKompetizzjoni u g[allAffarijiet tal-Konsumatur.
L-iskop ta’ dan l-artiklu hu biss li jipprovdi informazzjoni u mhux li jag[ti parir legali. F’ka] ta’ ilment jew b]onn ta’ aktar informazzjoni tista’ tikkuntattja lill-Uffi//ju g[allAffarijiet tal-Konsumatur fi [dan l-Awtorità ta’ Malta g[all-Kompetizzjoni u lAffarijiet tal-Konsumatur fuq il-Freephone 80074400. Odette Vella hi s-Senior Information Officer flUffi//ju g[all-Affarijiet talKonsumatur Awtorità ta’ Malta g[all-Kompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur
Il-prezzijiet g[andhom ukoll ikunu indikati b’mod korrett waqt is-sales. Meta ma jsirx hekk, il-konsumatur jista’ ji;i mqarraq
IN-NAZZJON It-Tnejn, 11 ta’ Frar, 2013
Ambjent 23
Tissokta l-wirja ta’ /eramika minn Paul Haber Min[abba s-su//ess tag[ha ;ie mtawwal i]]mien tal-wirja ta’ skulturi ta/-/eramika tal-artist G[awdxi Paul Haber filMu]ew Nazzjonali tal-Arti li issa se tibqa’ sejra sas-17 ta’ Frar. Meta inawguraha Fr. Marius Zerafa, eks kuratur tal-istess mu]ew kien ikkummenta kif sempli/i bi//a tafal f’idejn l-artist u mg[allem Paul Haber tinbidel f’opra tal-arti li ftit rajna b[alha. Ispirati min-natura, ixxog[lijiet ta’ Haber m’g[andhom b]onn l-ebda introduzzjoni, spe/jalment wara s-su//ess kbir li g[amlet il-wirja retrospettiva tieg[u fil-Bank of Valletta s-sena li g[addiet, u fil-bini talKunsill tal-Ewropa is-sena ta’ qabel. L-a[[ar wirja tieg[u din is-sena kienet flistabilliment famuz Harrods fi/-/entru ta’ Londra. Filwaqt li fa[[ar ixxog[ol ta’ Haber u l-kalibru tieg[u b[ala artist Malti li g[amel isem anki barra minn Malta, Fr. Marius fakkar fl-ewwel wirja ta’ Haber 40 sena ilu li saret fil-mu]ew li llum huwa ri]ervat g[all-arkeolo;ija. Dakinhar Haber kien g[adu kemm irritorna minn Londra minn fejn kien lewwel Malti li ggradwa fi//eramika. Dak kien ]mien ie[or, meta artist idum ja[sibha [afna, u jara jekk wasalx biex jag[mel l-ewwel wirja tieg[u fil-mu]ew. Minn dakinhar ’l hawn Haber qatt ma [ares lura, u l-iskulturi ori;inali tieg[u fi/-/eramika ntwerew flAmerika, il-Kanada, lIngilterra, fl-Italja, il:ermanja, id-Danimarka, ?ipru u Franza. Fr. Marius wera xewqa kbira li dan il-bini uniku u storiku, tal-perijodu Rococo jinstablu u]u pubbliku kif jixraqlu, issa li l-Mu]ew tal-Arti se jmur fl-Auberge d’Italie, u sejja[lu sabi[ u intimu u kapulavur arkitettoniku g[al pajji]na.
Patri Marius Zerafa u l-iskultur Paul Haber (it-tnejn fuq ix-xellug) flimkien ma’ Sandro Debono u Katy Micallef, li introdu/ew il-wirja
IN-NAZZJON It-Tnejn, 11 ta’ Frar, 2013
28 Avvi]i PN
AVVI}I POLITI?I {AL SAFI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew g[al informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.
{AL BALZAN. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, fil-pjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet talftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.
L-ISLA. Is-Segretarju talKumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor ittessera li hu mitlub imur flUffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. {AL QORMI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri talKumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).
SAN :ILJAN. Membri tal-
Kumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda.
I}-}URRIEQ. Membri tal-
Kumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l[las ta’ tesseri ;odda.
AVVI}I SO?JALI PHILIP MIFSUD. Il-{bieb ta’ Philip Mifsud se jorganizzaw Coffee Morning, g[ada t-Tlieta, 12 ta’ Frar fil-lukanda San Antonio, Bu;ibba. G[al aktar dettalji /emplu 21462304 jew 98892013.
TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’
Toni Bezzina se jorganizzaw Coffee Morning, g[ada t-Tlieta, 12 ta’ Frar f’Ferretti restaurant, il-Qajjenza. Prezz €5 u g[allbiljetti /emplu jew ibag[tu SMS fuq 99995742 jew 99490826.
KARL GOUDER. Il-{bieb ta’
Karl Gouder se jorganizzaw Ri/eviment, g[ada t-Tlieta, 12 ta’ Frar fis-7 p.m. fil-lukanda Diplomat, Tas-Sliema. Kul[add mistieden jattendi.
ROBERT ARRIGO. Il-{bieb ta’
Robert Arrigo se jorganizzaw Kun/ert mill-Pusè u l-band tieg[u, l-Erbg[a, 13 ta’ Frar fis7.30 p.m. fit-Teatru tas-Sale]jani, Tas-Sliema. Prezz €6 u g[allbookings /emplu 23285000.
DAVID CASA. Il-{bieb ta’ David Casa se jorganizzaw Ri/eviment, l-Erbg[a, 13 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN talImqabba. G[al aktar informazzjoni /emplu 21232166 jew 99462078.
DAVID AGIUS. Il-{bieb ta’
David Agius se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 14 ta’ Frar fid-9 a.m. fix-Xara Lodge, irRabat. Prezz €5 u t-trasport provdut. G[all-bookings /emplu 79423101 jew 21417507 jew ibag[tu email fuq david.agius@gov.mt.
INGRID BROWNRIGG. Il-
{bieb ta’ Ingrid Brownrigg se jorganizzaw Coffee Morning, il{amis, 14 ta’ Frar fid-9 a.m. filBird Park, is-Salina. Trasport provdut u g[all-biljetti /emplu 79676823 jew 79206790, jew ibag[tu email lil info@ingridbrownrigg.com. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.facebook.com#ingridbrownrigg.pn.
CAROLINE GALEA. Il-{bieb ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Coffee Morning#Tombla, il{amis, 14 ta’ Frar fid-9.30 a.m. fil-lukanda Preluna. Prezz €5 bittrasport inklu]. G[al aktar dettalji ]uru s-sit www.carolinegalea.com, il-pa;na ta’ Facebook www.facebook.com#caroline.galeawasmicallef, jew /emplu 99843564, 99491069. TONIO FENECH. Il-{bieb ta’ Tonio Fenech se jorganizzaw attività g[ar-residenti ta’ {al Lija, l-Iklin, Fleur De Lys u Santa Venera, il-:img[a, 15 ta’ Frar fit-8 p.m. fil-lukanda Corinthia, {’Attard. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.toniofenech.com.
MARIO GALEA. Il-{bieb ta’ Mario Galea se jorganizzaw Disco Party g[a]-]g[a]ag[, il:img[a, 15 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta]-}ejtun. D[ul b’xejn. DAVID CASA. Il-{bieb ta’ David
Casa se jorganizzaw Pasta Night, il:img[a, 15 ta’ Frar fit-8 p.m. firRazzett l-Antik, {al Qormi. Prezz €12 bit-trasport inklu] u g[all-biljetti /emplu 21232166 , 79870369 jew 99462078.
ROBERT CUTAJAR. Il-{bieb
ta’ Robert Cutajar se jorganizzaw Coffee Morning, il-:img[a, 15 ta’ Frar fid-9.15 a.m. fillukanda San Antonio, Bu;ibba. Prezz €7, li jinkludi g[axar log[biet tombla, ikel u t-trasport mid-distrett. Il-biljetti jistg[u jinkisbu mill-Uffi//ju PN talMellie[a, San Pawl il-Ba[ar u nNaxxar, ibag[tu SMS fuq 79262101, 99824570 jew 99856662, jew email fuq robertcutajar72@gmail.com.
MARIO RIZZO NAUDI. Il-
{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Attività So/jali g[ar-residenti ta’ {al G[axaq, ilGudja, il-Fgura u l-Marsa, il:img[a, 15 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ {al G[axaq.
SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb
ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Grand Buffet Dinner, isSibt, 16 ta’ Frar fit-8 p.m. filMagazino, Valletta Waterfront. Prezz €25 b’ilma u nbid inklu]. G[all-biljetti /emplu 79010504 jew 25965286.
GEORGE PULLICINO. Il-
{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw }jara fl-Irziezet tal-
Buskett, is-Sibt, 16 ta’ Frar fis2.15 p.m. L-attività hi bla [las u t-trasport ipprovdut jibda g[all[abta tas-1 p.m. G[al aktar informazzjoni /emplu 79062222 jew 21344589 jew ]uru s-sit www.georgepullicino.pn.
JASON AZZOPARDI. Il-{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Ri/eviment, is-Sibt, 16 ta’ Frar fis-7.30 p.m. f’Villa Overhills, Bir]ebbu;a. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 22985100 jew 99841333. EDWIN VASSALLO. Il-{bieb ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Open Bar Party (inbid u minerali), is-Sibt, 16 ta’ Frar fit8.30 p.m. fil-penthouse tallukanda Cavalieri. Prezz €15 u g[al aktar informazzjoni jew trasport /emplu 21433869. ?ENSU u GRAZIELLA GALEA. Il-{bieb ta’ ?ensu u
Graziella Galea se jorganizzaw Pasta Night, is-Sibt, 16 ta’ Frar fit8 p.m. fil-lukanda Topaz, Bu;ibba. Prezz €10 bit-trasport inklu]. G[all-biljetti jew aktar dettalji /emplu 99470538, 99423149, 79046576 jew 99824570.
SHIRLEY FARRUGIA. Il-
{bieb ta’ Shirley Farrugia se jorganizzaw Pasta Night, is-Sibt, 16 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fil-Bird Park, is-Salina. It-trasport jitlaq minn Pjazza Rotunda fis-7.15 p.m. Prezz €3.50 u biljetti ming[and ilhelpers jew /emplu 99845234 jew 99459383.
MARIO DE MARCO. Il-{bieb ta’ Mario de Marco se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 19 ta’ Frar fil-lukanda Qawra Palace, Bu;ibba. Tluq bil-privates fit-8.30 a.m. mill-postijiet tas-soltu. Biljetti €3 u g[all-biljetti /emplu 21444437, 21247049, 99450902 jew 21223911. JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe
Cassar qed jorganizzaw Get Together, it-Tlieta, 19 ta’ Frar fis7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN talIm;arr. D[ul b’xejn u g[al aktar informazzjoni /emplu 99468624, 79459227 jew 21451569.
PETER MICALLEF. Il-{bieb
ta’ Peter Micallef se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 19 ta’ Frar fil-Limestone Heritage, isSi;;iewi. G[all-biljetti /emplu 21465070 jew 79460054.
EDWIN VASSALLO. Il-{bieb ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 20 ta’ Frar fid-9 a.m. fis-St Martin’s Restaurant, il-Ba[rija. It-trasport jitlaq mill-postijiet tassoltu fit-8.30 a.m. Prezz €5 u g[al aktar informazzjoni jew trasport /emplu 21433869. ROBERT ARRIGO. Il-{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw {ar;a g[al-Limestone Heritage fis-Si;;iewi u l-Mit[na taxXarolla fi]-}urrieq, l-Erbg[a, 20 ta’ Frar fid-8.45 a.m. Prezz €6 u g[all-bookings /emplu 23285000. KARL GOUDER. Il-{bieb ta’
Karl Gouder se jorganizzaw Ri/eviment, l-Erbg[a, 20 ta’ Frar fis-7 p.m. fil-lukanda Diplomat, Tas-Sliema. Kul[add mistieden jattendi.
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI {’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642. BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200. BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. {AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038. G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426. {AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567. L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382. L-ISLA. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5.30 p.m. u s-7 p.m. fl-
Uffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21806226 jew 99602472. IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733. {AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456. L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979. L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852. L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603. IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507. IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. fl-Uffi//ju PN. IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com. PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222. RA{AL :DID. Kull nhar ta’ Tlieta u {amis bejn l-10 a.m. u l-11 a.m. u bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 79290954 jew 77290954. TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633. IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529. SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086. SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ :img[a bejn it-8.30 a.m. u 12.30 p.m. fl-Uffi//ju ‘Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 21441438 jew 21441682 jew tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt. IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. flUffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99225033. VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273849. I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. flUffi//ju PN.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 11 ta’ Frar, 2013
Avvi]i PN 29 TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’
Toni Bezzina se jorganizzaw Attività So/jali g[ar-residenti ta]-}urrieq, il-Qrendi, l-Imqabba, {al Kirkop u {al Safi, l-Erbg[a, 20 ta’ Frar fis-7 p.m. fl-Aida Hall, i]-}urrieq.
MARIO RIZZO NAUDI. Il-
{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Coffee Morning, lErbg[a, 20 ta’ Frar f’Ferretti restaurant, Bir]ebbu;a. Prezz €5 u t-trasport provdut. G[all-biljetti /emplu 99425240.
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’
Tonio Fenech se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 21 ta’ Frar fid-8.45 a.m. fil-lukanda Canifor, Bu;ibba. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.toniofenech.com.
DAVID CASA. Il-{bieb ta’ David
Casa se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 21 ta’ Frar fil-lukanda Alexandra, San :iljan. G[all-biljetti /emplu 21232166, 79421071 jew 99462078, jew ibag[tu email fuq david@davidcasa.eu.
TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’
Toni Bezzina se jorganizzaw Attività So/jali g[ar-residenti ta’ Bir]ebbu;a u Marsaxlokk, il{amis, 21 ta’ Frar fis-7 p.m. flUffi//ju PN ta’ Bir]ebbu;a.
L-IMQABBA. Il-Kumitat
Sezzjonali PN se jorganizza Attività So/jali g[all-kandidati kollha tal-elezzjoni ;enerali u tal-Kunsill Lokali, il-{amis, 21 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-lokalità.
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’
Tonio Fenech se jorganizzaw attività g[ar-residenti tat-12-il distrett, il-:img[a, 22 ta’ Frar fit-8 p.m. fil-lukanda Coastline, San Pawl il-Ba[ar. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.toniofenech.com.
CHRIS SAID. Il-{bieb ta’ Chris Said se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 22 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fil-lukanda Grand Hotel, G[ajnsielem, G[awdex. Ikun hemm min jie[u [sieb it-tfal u programm apposta g[alihom. G[al iktar informazzjoni u biljetti /emplu 21558860 jew 79558860.
JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe
Cassar se jorganizzaw Disco Party, il-:img[a, 22 ta’ Frar fid9.30 p.m. fit-Tattingers Club, irRabat. D[ul b’xejn. G[al aktar informazzjoni /emplu 99468624, 79459227 jew 21451569.
MARIO GALEA. Il-{bieb ta’
Mario Galea se jorganizzaw Harbour Cruise minn Tas-Sliema g[al Marsamxett u lura, il:img[a, 22 ta’ Frar. Prezz €3 u g[all-biljetti /emplu 99465295, 99487102, 79369800, 99843063, 79334537 jew 99862141.
MARIO RIZZO NAUDI. Il-
{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Attività So/jali g[ar-residenti tal-Marsa, il:img[a, 22 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-Marsa.
GEORGE PULLICINO. Il-
{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw }jara fi/-?entru ?iviku tas-Swieqi u l-Park talFamilja fil-Mag[tab, is-Sibt, 23 ta’ Frar fis-2.15 p.m. L-attività hi bla [las u t-trasport ipprovdut jibda g[all-[abta tas-1 p.m. G[al aktar informazzjoni /emplu 79062222 jew 21344589 jew ]uru s-sit www.georgepullicino.pn.
PAULA MIFSUD BONNICI. Il-
{bieb ta’ Paula Mifsud Bonnici se jorganizzaw Ri/eviment, isSibt, 23 ta’ Frar fit-8 p.m. f’The Palms, San :iljan. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 21239210, 79797178 jew 99242945.
TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’
Toni Bezzina se jorganizzaw Attività g[a]-}g[a]ag[, is-Sibt, 23 ta’ Frar fid-9 p.m. fis-Seaside Bar (ma;enb il-pitch tal-bo//i), Bir]ebbu;a. D[ul b’xejn.
MARK ANTHONY SAMMUT. Il-{bieb ta’ Mark
Anthony Sammut se jorganizzaw Ikla, is-Sibt, 23 ta’ Frar fit-8 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €20 g[all-kbar u €8 g[attfal. Ikun hemm trasport g[al min jixtieq. G[al aktar informazzjoni /emplu 79696073.
ROBERT ARRIGO. Il-{bieb
ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 27 ta’ Frar fid-9.30 a.m. f’Villa Arrigo, in-Naxxar. Prezz €3 u g[allbookings /emplu 23285000.
MARIO RIZZO NAUDI. Il-
{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Attività So/jali g[ar-residenti tal-Gudja, lErbg[a, 27 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-Gudja.
CHARLÒ BONNICI. Il-{bieb
ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 28 ta’ Frar fil-lukanda Golden Tulip Vivaldi, San :iljan. Prezz €5 bit-trasport inklu] u g[allbiljetti /emplu 79992238.
STEPHEN SPITERI. Il-{bieb
ta’ Stephen Spiteri se jorganizzaw Ri/eviment, il-{amis, 28 ta’ Frar fit-8.30 p.m. fil-Montekristo Estates. G[all-biljetti /emplu 99424827, 99886394 jew 79955555.
SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Coffee Morning, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fid-9 a.m. fix-Xara Lodge, limiti tar-Rabat. Prezz €5 bit-trasport inklu] u g[allbiljetti /emplu 79010504 jew 25965286.
JASON AZZOPARDI. Il-
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’
{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Ri/eviment, il:img[a, 1 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. fir-Renassance, Montekristo Estates, {al Farru;. Prezz €2 u g[all-biljetti /emplu 22985100 jew 99841333.
Tonio Fenech se jorganizzaw attività g[ar-residenti tat-tmien u t-12-il distrett, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fit-8 p.m. fl-MFCC, Ta’ Qali. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.toniofenech.com.
FRANS AGIUS. Il-{bieb ta’
Frans Agius se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fit-8.30 p.m. f’Villa Blanche, {al Far.
Philip Mifsud se jorganizzaw Ri/eviment, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fit-8 p.m. fil-Buskett Roadhouse. G[al aktar dettalji /emplu 21462304 jew 98892013.
ROBERT CUTAJAR. Il-{bieb
TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’ Toni
ta’ Robert Cutajar se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fit-8 p.m. fil-lukanda SAS Radisson Golden Sands. Prezz €7, li jinkludi t-trasport mil-lokalitajiet tad-distrett. Biljetti jistg[u jinkisbu millUffi//ju PN tal-Mellie[a, San Pawl il-Ba[ar u n-Naxxar, ibag[tu SMS fuq 79262101, 99824570 jew 99856662, jew email fuq robertcutajar72@gmail.com.
MARIO RIZZO NAUDI. Il-
{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Attività So/jali g[ar-residenti ta’ {al Tarxien, il:img[a, 1 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ {al Tarxien.
GEORGE PULLICINO. Il-
PHILIP MIFSUD. Il-{bieb ta’
Bezzina se jorganizzaw Get Together, is-Sibt 2 ta’ Marzu fit-8 p.m. fl-Eden Lodge, i]-}urrieq. Prezz €5 u t-tfal b’xejn. Trasport provdut b’xejn. Biljetti ming[and ilhelpers, /emplu 99995742 jew 99490826 jew ibag[tu email fuq info@tonibezzina.com.
CLYDE PULI. Il-{bieb ta’ Clyde
Puli se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 5 ta’ Marzu fit-Topaz Hall, {al Qormi. Tluq tat-trasport fid-9 a.m. G[all-biljetti /emplu 21490643.
JASON AZZOPARDI. Il-{bieb
ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning g[al Jum il-Mara, it-Tlieta, 5 ta’ Marzu fil-Montekristo Estates, {al Farru;. It-trasport jitlaq fit-8.30 a.m. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 22985100 jew 99841333.
{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw }jara fil-Foss talImdina, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fis2.15pm. L-attività hi bla [las u ttrasport ipprovdut jibda g[all[abta tas-1 p.m. G[al aktar informazzjoni /emplu 79062222 jew 21344589 jew ]uru s-sit www.georgepullicino.pn.
CHARLÒ BONNICI. Il-{bieb ta’
CLYDE PULI. Il-{bieb ta’ Clyde Puli se jorganizzaw Get Together, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fis7.30 p.m. fl-Old Power House, Valletta Waterfront, il-Belt. G[all-biljetti /emplu 21490643.
PETER MICALLEF. Il-{bieb ta’
Charlò Bonnici se jorganizzaw Ri/eviment g[ar-residenti tat-tmienja u l-11-il distrett f’g[eluq il-kampanja elettorali, it-Tlieta, 5 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. fl-MFCC, Ta’ Qali. D[ul b’xejn. G[al aktar informazzjoni /emplu 79796667 jew 79992238. Trasport provdut. Peter Micallef se jorganizzaw Ri/eviment, it-Tlieta, 5 ta’ Marzu fillukanda Qawra Palace, il-Qawra. G[all-biljetti /emplu 21465070 jew 79460054.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 11 ta’ Frar, 2013
30 Klassifikati PROPRJETÀ
AVVI}I
Il-Mosta – Il-Blata l-G[olja
Accountant
APPARTAMENT li jikkonsisti fi 3 kmamar tas-sodda, wa[da ensuite u ]ew; gallariji kbar, “designer finished”. ?emplu 99200717 jew 99200354.
{a]-}ebbu;
DAR f’post /entrali u bl-arja tag[ha. Prezz: €128,000. ?emplu 79769677.
VETTURI Pajero 1996
4 seater, f’kundizzjoni tajba. ?emplu 79295595.
KWALIFIKAT u b’esperjenza joffri servizzi ta’ accounting, bookkeeping, debtors control, income tax, VAT returns u payroll. ?emplu 99995560 jew email fuq ambro@onvol.net
G[al kull tip ta’ xog[ol
TA’ madum ta’ l-art u tal[ajt, qlug[ ta’ kmamar talbanju, plumbing, kisi bil;ibs u ]ebg[a, gypsum boards etc. ?emplu 79091057.
G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa talkonkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bis-sejjie[, bilqoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
mastizz, skulturati, tal-1970, qishom ;odda. G[amara o[ra antika. ?emplu fuq 79414872 jew 21414872.
G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separat. ?emplu 99800607.
Kamra tal-Pranzu
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
INJAM tip Messikan: mejda, sitt si;;ijiet u welsh dresser. €1,350 jew l-eqreb. ?emplu 99010176.
Trid tiffranka il-flus^
Wheelchair
G{ANDEK b]onn xi xog[ol ta’ turnkey, manutenzjoni jew xi alterazzjoni fid-dar jew negozju tieg[ek? Xog[ol professjonali u fil-pront. Stima b’xejn. ?emplu 79422835.
G{ALL-BEJG{ G[amara
FINO Dining Room Tudor (kompluta jew bi//a bi//a), u Salott Queen Anne, kawba
BREEZY 305 bil-qies tas-seat 40cm, kulur gri], manual u folding. U]at ftit. ?emplu 79326079 jew 27689001.
PRIVAT Ingli], Taljan u Accounts
G{ALL-livelli kollha f’Birkirkara, rata ta’ €5.00 fis-sieg[a. ?emplu 99995560 jew email fuq ambro@onvol.net
IN-NAZZJON It-Tnejn, 11 ta’ Frar, 2013
Passatemp 31
Tisliba
1
2
5
3
4
6
7
8
9
10
11
G[at-tfal 12
13
14
15
16
17
Mimdudin:
18
5. {ut li konna nag[mluhom pulpetti (5) 6. Jekk ta’ studju ma tixtrix fihom (5) 7. Bi//a mill-istorja (5) 10. Bnadi (5) 11. Tista’ tkun fer[a bla din (5) 12. u 14. Skantajtu (10) 14. Ara 12. 16. Ma tajtx g[al kollox (5) 17. u 18. X’jaf jag[mel lispjun? (5, 5) 18. Ara 17.
Weqfin:
Età avvanzata (6) Edukati u eleganti (6) Fejn joqog[du n-nies (6) Ji;i jarana (6) {ut li jservi b[ala lixka g[all-pixxispad (5) 9. Di;à sirt naf (5) 12. Interferenza (6) 13. Kunjom (6) 14. Limitu ta’ dak li jkun (6) 15. Tempesta ta’ rwiefen (6) 1. 2. 3. 4. 8.
Soluzzjoni ta’ nhar il-:img[a
Mimdudin: 5. Varju; 6. Atomu; 7. Ra;;i; 10. Wa[xi; 11. Rassa;
12. Bonus; 14. I[obb; 16. Lan/a; 17. u 18. Kalendarju. Weqfin: 1. Tvaraw; 2. :urati; 3. Na;;ar; 4. Lumija; 8. S[una; 9. Iskot; 12. Blokka; 13. Smajna; 14. In/ida; 15. Bastun.
Ri/etta
Pin;uha b’dan il-mod>
kulfejn jidher in-Nru. 1 pin;uh bl-a[dar /ar, in-Nru 2 bil-blu /ar, in-Nru. 3 bl-a[dar skur u n-Nru 4. bl-a[mar skur.
Sudoku
Dried Fruit and Vodka Pudding
–
G[al sitt persuni trid: Tnax-il slice [ob] abjad; 500g frott imqadded im[allat fi ftit ilma s[un; 50g caster sugar; sitt img[aref vodka jew vermut a[mar; 150ml double cream biex tittoppja biha.
Soluzzjonijiet
Fa/li: qieg[ed fil-kaxxi l-vojta, in-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.
Sudoku
Metodu: Lesti sitt plattini tad-de]erta. Ne[[i l-qoxra mill-bi//iet tal-[ob] u mbag[ad aqta’ /irku li jkollu dijametru ta’ tliet pulzieri. {alli l-frott jixxarrab sew biex jassorbixxi l-ilma. Xarrab is-slices tal-[ob] fl-ilma tal-frott minn kull na[a. {allat u [awwad il-frott maz-zokkor u l-vodka # vermut. Qieg[ed slice [ob] fuq kull plattina. Ix[et il-frott bix-xorb u qassmu fuq is-sitt plattini ([alli ftit g[all-a[[ar) u mbag[ad er;a’ qieg[ed slice ie[or imxarrab fuq il-frott. Iwwiskja l-krema doppja u ttoppja fuq il-[ob]. Er;a’ ix[et ftit frott ie[or fuq kull wa[da.
Ma nistax ng[idlek fejn sejjer. Ninsab fuq missjoni sigrieta!
IN-NAZZJON It-Tnejn 11 ta’ Frar, 2013
32 FOOTBALL
Posposti l-log[biet tal-Premier I]-]ew; log[biet li kellhom jintlag[bu lbiera[ fl-istadium tal-Hibs f’Kordin kienu posposti min[abba x-xita li g[amlet matul il-lejl tas-Sibt u anki l-{add. I]-]ew; log[biet li kellhom jintlag[bu lbiera[ kienu Rabat A v Mosta u dderby bejn Tarxien Rainbows u Hibernians. Issa, dawn i]-]ew; log[biet se jintlag[bu llejla fis-Centenary Stadium, f’Ta’ Qali, fejn l-ewwel
log[ba, li tibda fis-6pm, tkun bejn Rabat Ajax u Mosta, u wara, fit-8pm, tintlag[ab il-log[ba bejn Hibernians u Tarxien Rainbows. It-22 u l-a[[ar ;urnata talewwel fa]i tal-kampjonat Premier tintemm l-Erbg[a fl-Istadium Nazzjonali f’Ta’ Qali, fejn {amrun Spartans jilag[bu kontra Birkirkara u Floriana jiltaqg[u kontra Valletta. Wara dawn il-log[biet, jinqasmu l-punti g[at-tieni
fa]i, li tibda fit-23 ta’ Frar g[aliex fi tmiem il-;img[a se jkun hemm il-log[biet mill-fa]i tal-kwarti-finali tal-U*BET FA Trophy. Intant, ilbiera[ intlag[bu regolarment il-log[biet talEwwel Divi]joni, fejn birreb[a ta’ 2-0 fuq G]ira, Naxxar telg[u we[idhom flewwel post tal-klassiifka. F’log[ba o[ra, ilbiera[, tispikka r-reb[a kbira ta’ St.Andrew’s, 8-3, fuq Lija, fejn Trayo Grozev skorja erba’ goals g[as-Saints.
Ri]ultati Lokali Football Premier
Mosta v Rabat A Hibs v Tarxien R
Div I
Lija A v St Andrew’s Naxxar L v G]ira u
Div III
St Lu/ija v Senglea A Xg[ajra v Kalkara Marsaskala v Qrendi Mdina K v Mtarfa Swieqi v Marsa
posp posp 3-8 2-0 1-3 0-1 6-0 2-0 0-1
GFA – Div I
Sannat L v Nadur Y 0-1 Ker/em A v Xewkija T 2-0 SK Victoria v Victoria H 0-0
Youths - U-17
St Venera v Mtarfa
6-1
Luqa v Msida Tarxien v St Patrick
0-5 0-2
U-15
IASC Div I
Marsa T v Senglea Y 3-0 Msida RS v Mosta G 1-0 Cospicua ST v v Rovers 2-2
Basketball R;iel Div I
Floriana v Athleta Luxol v Depiro
77-70 65-69
Mtarfa v Qormi
45-58
Luxol v Starlites
62-27
Div II Nisa
SPARAR
L-ewwel final tas-sena Jeffrey Pisani jirba[ g[al Daring Daylight il-Greener Cup Jeffrey Pisani reba[ ilGreener Cup, kompetizzjoni Trap organizzat mill-Malta Shooting Sport Federation u li saret ilbiera[ fir-ranges tal-Asso/jazzjoni, filBidnija. Il-kompetizzjoni kienet fuq 125 plattina fl-ewwel fa]i biex ikunu mag[rufa s-sitt semi-finalisti, u wara, fittieni fa]i, is-semi-finalisti sparaw fuq 15-il plattina fissemi-finali u fuq 15-il plattina o[ra fil-finali. Fl-ewwel fa]i kien Nazzareno Attard li kiseb la[jar punte;; meta laqat total ta’ 108 minn massimu ta’ 125. Hu kien segwit minn Jeffrey Pisani li laqat 107, u minn Brian Galea li laqat 105. G[addew ukoll mala[[ar sitta Kevin Bonnici,
Alvin Vella u Silvio Attard, li lkoll laqtu 103 kull wie[ed. Fis-semi-finali fuq 15-il plattina, l-a[jar li marru kienu Alvin Vella u Jeffrey Pisani li laqtu 11 kull wie[ed, u kienu segwiti minn Brian Galea u Silvio Attard li wkoll g[addew g[all-final meta laqtu 10 plattini. Fil-final, Jeffrey Pisani u Alvin Vella laqtu g[axra kull wie[ed kontra d-disg[a ta’ Brian Galea u Silvio , u b’hekk kien jin[tie; shootoff bejn Jeffrey Pisani u Alvin Vella. Din intreb[et minn Jeffrey Pisani, li kien iddikjarat ir-rebbie[ talkompetizzjoni. Alvin Vella kiseb it-tieni post u t-tielet post kien miksub minn Brian Galea.
IN-NAZZJON It-Tnejn 11 ta’ Frar, 2013
Sport 33 Basketball – Kampjonat BOV
Floriana jag[mlu double fuq Athleta Floriana Francesco Fenech kisbu t-tieni reb[a fil-kampjonat kontra Athleta A to Z Electronics biex jinsabu fl-ewwel post. Si;;iewi irritornaw g[ar-reb[ meta g[elbu lil Loyola Tata Motors, waqt li Depiro Pavia [argu rebbie[a fuq Bupa Luxol.
Ja//ertaw fl-a[[ar minuti Floriana F Fenech.............77 Athleta A to Z ...................70 (18-20, 21-18, 14-16, 24-16) Floriana: A. Baldacchino,
D. Camilleri 9, M. Glass 27, C. Sammut 14, I. Merceica 1, C. Calleja 2, D. Schembri 24, S. Saakian. Athleta: S. Hagul, D. Bugeja 3, M. Todorovic 27, M. Guisti, O. Said 3, S. Pace 11, W. Spiteri, K. Baldacchino 7, S. Bischoff, S. Schembri 19. Referees: B. Vassallo, E. Mangani, C. Terribile. Fil-log[ba bejn l-ewwel ]ewg teams, Floriana kkonfermaw il-mument tajjeb tag[hom, u g[alkemm kienu ming[ajr il-Malti-Awstraljan B. Scott Camilleri, huma kisbu t-tieni reb[a fuq i/Champions renjanti, Athleta, biex jinsabu t-tieni fl-ewwel post biss billi Floriana qed jokkupaw l-ewwel post bilkonfront dirett. Il-log[ba ]vol;iet f’wa[da kkumbatuta, bi]-]ewg teams ikunu fuq quddiem; u kellha tkun de/i]a fl-a[[ar minuti meta Floriana [adu vanta;; minn mument ta’ ]bandament tal-Athleta. Floriana fet[u a[jar biex marru 6-2 minn fuq. Athleta tjiebu biex kienu l-a[[ar team, u break ta’ 15-5 marru sitt punti vanta;;, 17-11. Irreazzjoni Florjani]a waslet biex naqqsu d-distakk g[al basket sa tmien is-sessjoni, 20-18. Floriana komplew bilmument tajjeb biex marru 22-20 minn fuq. Issa kien imiss lil Athleta ikollhom mument tajjeb biex irkupraw il-vanta;;, 38-31. Floriana g[addew minn dan ilmument diffi/li, biex salmistrie[ g[elbu r-ri]ultat 3938 meta kisbu l-a[[ar seba’ punti. Il-log[ba kompliet tkun ikkumbatuta u bbilan/jata, biex kien imiss lil Athleta li jkunu fuq quddiem, 50-47. Floriana wie;bu b’sitt punti ming[ajr risposta, 53-50. Biss, Athleta irnexxielhom jibdew l-a[[ar g[axar minuti b’punt vanta;;, 54-53, meta kisbu l-a[[ar erba’ punti.
Kif bdew l-a[[ar g[axar minuti, Athleta kabbru lvanta;; g[al 58-53. Floriana irkuppraw biex bdew jaqsmu l-log[ob, bl-Athleta 68-64 minn fuq fl-a[[ar minuti. Fla[[ar minuti, Floriana [asdu lil-leaders biex jitilg[u flewwel post.
Jirritornaw g[ar-reb[ Si;;iewi..............................72 Loyola Tata Motors......... 55 (18-12, 17-14, 20-15, 17-14) Si;;iewi: N. Falzon 1, P.
Shoults 13, E. Xuereb 4, A. Borg 14, C. Maeir 15, A. Fekete 4, M. Matijevic 21. Loyola: I. Buldakov , B. Zammit 4, A. Sarrio 5, C. Cassar 1, S. Borg, L. Azzopardi 8, S. Vella 2, A. Axiaq 2, J.P. Azzopardi 5, D. Mazzochi 28. Referees: E. Mangani, C. Terribile u S. Gouder. Si;;iewi, wara tliet telfiet, irritornaw g[ar-reb[ u ;abu fix-xejn lil Loyola, li kienu gejjin minn reb[a tajba fuq Luxol. B’din it-telfa, Loyola issa jinsabu barra mill-playoffs, waqt li Si;;iewi ]ammew it-tamiet g[al wie[ed mi]-]ew; postijiet li fadal. Si;;iewi urew titjieb fillog[ba tag[hom u bdew jilag[bu aktar b[ala team; imma fil-mumenti diffi/li jispikka l-log[ob individwali. B’difi]a aktar aggressiva, Si;;iewi mmarkaw tajjeb lil D. Mazzocchi, li ma’ setax jirrepetti l-wirja kontra Luxol. Si;;iewi kellhom attakk aktar varjat, fejn ixxutters irritornaw fil-vena u dan g[ejn lit-twal ta[t ilboards. Si;;iewi fet[u tajjeb biex marru 10-5 minn fuq, u komplew ikunu l-a[jar team biex spi//aw l-ewwel sessjoni 1812 minn fuq. L-ewwel [ames minuti tattieni sessjoni raw lisSi;;iewi ikollhom l-aktar mumenti diffi/li tal-log[ba, biex Loyola kienu basket ’il bog[od, 20-18. Si;;iewi, wara time-out, g[addew minn dan il-mument difficli biex sal-mistrie[ kienu 35-26 minn fuq. Si;;iewi komplew ikunu la[[ar biex il-vanta;; kompla jikber, 41-26. Bir-reazzjoni tal-Loyola ma tasalx, Si;;iewi bdew l-a[[ar g[axar minuti b’vanta;; ta’ 55-41. Kif bdiet l-a[[ar sessjoni, Si;;iewi a//ertaw mir-reb[ meta l-vanta;; kiber g[al 6341, u wara kkontrollaw ilvanta;; tag[hom sat-tmien ming[ajr wisq diffikultà.
David Bugeja ta’ Athleta jipprova jimblokka xutt ta’ David Camilleri ta’ Floriana (Ritratt> Michael Ellul)
Luxol fl-inkwiet Bupa Luxol........................65 Pavi Depiro....................... 69 (18-15, 19-14, 12-15, 16-25) Luxol: C.J. Cordina, M.
Mercieca 7, A. Micallef 9, J. Willoughby, S. Shackleford 23, N. Vasovic 17, J.P. Schembri 2, T. Paris, E. Bonello, A. Micallef Trigona, J.P. Bonnici 7, S. Calpello. Depiro: R. Vella 6, K. Kuns, A. Aquilina 5, A. Portelli 7, D. Agius 2, M. Mallia, I. Tanti 19, S. Morgan 30. Referees: E. Mangani, C. Terribile u S. Gouder. I]-]ewg teams riedu reb[a biex ikomplu t-tamiet g[allpost fil-play-offs, u Depiro g[alkemm ma kellhomx lillkaptan R. Vella u A. Aquilina f’burdata tajba, fixxutts xorta bl-a[[ar sforzi
tag[hom irnexxielhom jo[orgu rebbie[a. Luxol, wara li kienu minn fuq kwa]i l-log[ba kollha, tilfu kollox fl-a[[ar minuti minbarra rraba’ foul banali ta’ S. Shackleford, f’nofs it-tielet sessjoni. G[al darb’o[ra, ilfouls tekni/i kienu de/i]ivi. Wara bidu bbilan/jat, kienu Luxol li irnexxielhom jift[u l-ewwel vanta;; g[al 18-13, bid-Depiro jiksbu la[[ar basket tas-sessjoni, 1815. Wara li Depiro irnexxielhom imorru 22-18 minn fuq, ir-reazzjoni tal-Luxol kisbet seba’ punti konsekuttivi, u lvanta;; 25-22. Luxol komplew ikunu xi ftit a[jar, biex fil-mistrie[, il-vanta;; tag[hom kien 37-29. Luxol ikkontrollaw dan ilvanta;; anki meta S.
Shackleford kellu ji;i mibdul min[abba r-raba’ foul. Kien biss fl-a[[ar ]ew; minuti li Depiro [adu vanta;; biex naqqsu xi ftit l-i]vanta;; g[all-a[[ar g[axar minuti, 49-44. Sa [ames minuti mittmiem, Luxol kienu g[adhom fil-vanta;;, 52-49, u g[alkemm rega’ da[al S. Shackleford, Depiro irnexxielhom imorru fuq quddiem, 53-52. Meta kollox kien lest g[at-tmiem e//itanti, l-ewwel il-coach tal-Luxol ;ie mog[ti foul tekniku, u ftit wara, il-player N. Vasovic. Depiro [adu vanta;; biex marru erba’ punti minn fuq, u bil-Luxol ji]baljaw fix-xuttijiet, l-a[[ar minn l-eks A. Micallef, Depiro kisbu reb[a importanti.
IN-NAZZJON It-Tnejn 11 ta’ Frar, 2013
34 Sport
Tmiem ir-raba’ ti;rija, mirbu[a minn Daring Daylight, u li kienet l-ewwel finali tas-sena (Ritratt Michael Ellul)
TI:RIJIET TA}-}WIEMEL
Daring Daylight ma jfallix fl-ewwel finali tas-sena minn Kenneth Vella
L-aktar ti;rija mistennija li saret ilbiera[ wara nofsinhar fil-Marsa kienet il-finali millkampjonat Assikura, katergorija B, fuq distanza qasira ta’ 2140m. Din kienet finali miftu[a g[al ]wiemel mhux Franci]i jew }vedi]i u kienet tag[mel parti mit-tielet laqg[a tal-ista;un fuq seba’ ti;rijiet tat-trott. Din il-finali ntreb[et mill-Finlandi] Daring Daylight, misjuq minn Charles Camilleri. Tnax kienu ]-]wiemel li [adu sehem fl-ewwel finali tal-ista;un. Il-Bel;jan Ackaturbo (Shaun Portelli) kien fost l-aktar velo/i wara l-bidu uffi/jali, u matul lewwel metri feta[ vanta;; ]g[ir minn Ariane A (Tony Demanuele) u Willesden Hanover (Wayne Farrugia). Dawra mit-tmiem, Ackaturbo kien g[adu g[addej b’/erta sa[[a, sakemm /eda kollox f’nofs id-dritta finali u nqabe] mill-favorit Daring Daylight, li f’idejn Camilleri [a t-tielet reb[a konsekuttiva. Ariane A u Baronello (Jason Vassallo) da[lu fit-tielet u rraba’ post rispettivament. Fi tmiem il-finali, Dr Matthew Brincat, i/Chairman tal-Malta Racing Club, ippremja lil Oliver
Bonello u lil Charles Camilleri, is-sid u s-sewwieq rispettivament ta]-]iemel rebbie[. Daring Daylight kellu medja ta’ 1.18.5” fil-kilometru. Il-programm inkluda wkoll ]ew; ti;rijiet semi-finali minn kampjonat ie[or Assikura, dak A. L-ewwel semi-finali kienet ikkaratterizzata minn dwell interessanti bejn ]ew; ]wiemel :ermani]i u ]ew; sewwieqa G[awdxin fid-dritta finali. Kien Sultan November (Shaun Portelli) li [a l-ewwel reb[a fi xtutna bi ftit minn Troy Boshoeve (Salvu Vella). G[addew ukoll g[all-finali ddebuttant Amerikan Pro Shop (Rodney Gatt), Ygor Of Pass (Tony Demanuele) u Delicious Brother (Christian Xerri) g[addew ukoll g[allfinali. L-Amerikan Argus Hanover (Charles Camilleri) u d-Dani] Mars (Josef Cassar) offrew tmiem in/ert fit-tieni semi-finali mill-istess kompetizzjoni. Kien Argus Hanover li irnexxielu jg[addi bi ftit lil Mars fl-a[[ar metri, b’Reado November (Shaun Portelli), Enjoy Kronos (Rodney Gatt) u Darco As (Marco Tanti) jakkwistaw
ukoll post fil-finali. B’hekk, f’din it-ti;rija, Charles Camilleri [a t-tieni reb[a tal;urnata. Fl-unika ti;rija normali talklassi Premier, id-debuttant Franci] Oran, misjuq millprofessjonali Fran/i] ukoll Junior Guelpa kien g[al [afna [in quddiem. Dan ma falliex milli jie[u l-ewwel reb[a fl-ewwel dehra b’distakk ta’ tliet tulijiet minn ]iemel ;did ie[or, Odedjalo (Noel Baldacchino) u Label Chouan (David Ellul). Fire (Marco Refalo) da[al firraba’ po]izzjoni. Fl-ewwel minn ]ew; ti;rijiet tal-klassi Gold, Oscar Mati (Rodney Gatt) beda j]id fil-;iri dawra mit-tmiem, u fla[[ar metri mar quddiem ming[ajr diffikultà biex qasam il-linja finali l-ewwel minn Opal Hall (Clint Vassallo). Naja In Blue (Mario Falzon) u Jerry Eme (Noel Baldacchino) kellhom ukoll wirja po]ittiva. Determinanti g[al Keeping Quality (Charles Magro) kienu l-a[[ar 300m tat-tieni ti;rija Gold. Din id-debba }vedi]a irnexxielha tie[u lewwel reb[a tas-sena bi ftit minn Janitor (Marvin Cauchi), Lovely Mab (Johan
Gaffarena) u l-;dida Skandinava Rika Rico (Shaun Portelli). Il-programm feta[ b’ti;rija tal-klassi Silver. Hawnhekk Gilbert Farrugia po;;a lil Charm Hammering quddiem meta ]-]wiemel bdew jippreparaw biex iduru g[addritta finali. Dan l-I]vedi] ma naqasx milli jie[u l-ewwel
reb[a tas-sena, fa/ilment b’tul minn Oscar de France (David Ellul) u Pilote de Nganda (James Carabott). Ironbar (Julian Farrugia) temm fir-raba’ post. Matul l-istess programm, Charles Camilleri ;ie ppremjat ukoll b[ala l-a[jar sewwieq tax-xahar ta’ Di/embru li g[adda.
Ir-ri]ultati kollha I Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2140m. 1. Charm Hammering (G. Farrugia) {in – 2.47” (1.18.1”) 2. Oscar de France (D. Ellul) 3. Pilote de Nganda (J. Carabott) 4. Ironbar (J. Farrugia) II Ti;rija. Klassi Gold. Dist – 2140m. 1. Oscar Mati (R. Gatt) {in – 2.48.8” (1.18.9”) 2. Opal Hall (C. Vassallo) 3. Naja In Blue (M. Falzon) 4. Jerry Eme (N. Baldacchino) III Ti;rija. Semi-Finali Assikura. Klassi Open A. Dist – 2140m. 1. Sultan November (S. Portelli) {in – 2.44.7” (1.17”) 2. Troy Boshoeve (S. Vella) 3. Pro Shop (R. Gatt) 4. Ygor of Pass (T. Demanuele) 5. Delicious Brother (C. Xerri) IV Ti;rija. Finali Assikura. Klassi Open B. Dist – 2140m. 1. Daring Daylight (C. Camilleri) {in – 2.47.9” (1.18.5”) 2. Ackaturbo (S. Portelli) 3. Ariane A (T. Demanuele) 4. Baronello (J. Vassallo) V Ti;rija. Semi-Finali Assikura. Klassi Open A. Dist – 2140m. 1. Argus Hanover (C. Camilleri) {in – 2.45.9” (1.17.5”) 2. Mars (J. Cassar) 3. Reado November (S. Portelli) 4. Enjoy Kronos (R. Gatt) 5. Darco As (M. Tanti) VI Ti;rija. Klassi Premier. Dist – 2140m. 1. Oran (J. Guelpa) {in – 2.43.1” (1.16.2”) 2. Odedjalo (N. Baldacchino) 3. Label Chouan (D. Ellul) 4. Fire (M. Refalo) VII Ti;rija. Klassi Gold. Dist – 2140m. 1. Keeping Quality (C. Magro) {in – 2.48.4” (1.18.7”) 2. Janitor (M. Cauchi) 3. Lovely Mab (J. Gaffarena) 4. Rika Rico (S. Portelli)
IN-NAZZJON It-Tnejn 11 ta’ Frar, 2013
Sport 35 FOOTBALL – L-EWWEL DIVI}JONI
St. Andrew’s jumiljaw lil Lija b’erba’ goals ta’ Grozev minn Christopher Cassar
LIJA A. …………..………. 3 ST. ANDREW’S ……….... 8 St. Andrew’s da[lu mill;did fit-tellieqa meta umiljaw lil Lija Athletics f’reb[a kbira ta’ 8-3, fl-ikbar skor li kellna f’dan l-ista;un. Kienet wirja mill-aqwa tas-Saints, fejn Trayo Grozev skorja erba’ goals bid-difi]a ta’ Lija tidher ferm vulnerabbli. Is-Saints bnew vanta;; ta’ tliet goals sal-ewwel nofs sieg[a u Lija kellhom plejer imke//ei e]att qabel il-mistrie[. I]da minkejja li bi plejer inqas, Lija da[lu fil-log[ba meta skorjaw tliet darbiet fi spazju ta’ [ames minuti. I]da s-Saints irkupraw biex skorjaw erba’ goals o[ra g[al reb[a record. Issa l-appuntament g[al dawn i]-]ew; na[at ikun g[all-{add li ;ej, meta jer;g[u jiltaqg[u fil-kwartifinali tal-FA Trophy, u Lija jittamaw li jkollhom ri]ultat differenti. Lija bdew a[jar u wara ftit minuti kien hemm azzjoni konfu]a fil-kaxxa ta’ St Andrew’s; i]da x-xutt millvi/in ta’ Ige kien imblukkat minn Towns. Fl-14-il minuta, St. Andrew’s marru filvanta;; meta minn kross ta’ Michael Grima, il-ballun ;ie g[and RUMEN KEREKOV, li dar tajjeb ma’ Matthew Fleri Soler u g[eleb lil Bonnici. Ir-reazzjoni ta’ Lija kienet wa[da fjakka u pjuttost kunfu]a, bl-uni/i xuttijiet lejn Matthew Towns jaslu ming[and Beu, li pprova xortih minn tarf il-kaxxa. Fid-29 minuta, St Andrew’s irduppjaw meta ballun fit-tul ta’ Brian Said sab lil TRAYO GROZEV ]markat, u dan kien velo/i wisq g[al Fleri Soler u b’xutt fil-baxx g[eleb lil Bonnici. Tliet minuti wara, St Andrew’s skorjaw ukoll ittielet goal meta Vella Petroni qassam lejn TRAYO GROZEV, li re;a’ qabe] lil Matthew Fleri Soler u g[eleb lil Bonnici meta qabbe] il-ballun minn fuqu. Lija kellhom tentattiv ta’ Konda salvat, i]da s-Saints fallew /ans tad-deheb b’[arba ta’ Grozev, li spara ftit g[oli meta kien kompletament ]markat. Fl-a[[ar minuta talewwel taqsima, xutt ta’ Andrè Scicluna deher ja[bat ma’ id Johnson, bir-referee j[alli llog[ob g[addej; u kien hawn li Erjon Beu g[adda xi rimarka, bir-referee Barbara malewwel ike//i lill-Albani] ta’ Lija. Kif bdiet it-tieni taqsima, Lija da[[lu lill-attakkant
Kif Jinsabu Naxxar L Vittoriosa S Lija A Pietà H Marsaxlokk St. Andrew’s Gudja U }ejtun C G]ira U Bir]ebbu;a Dingli S Mqabba
L R D T F K Pti
14 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14 14
8 8 8 8 7 7 6 4 3 2 2 0
4 2 3 3 2 4 2 4 4 3 3 4 4 4 5 5 6 5 3 9 2 10 4 10
27 22 24 28 25 27 25 12 18 18 10 14
12 17 21 14 18
22 18 13 19 31 33 32
28 27 26 26 25 24 22 17 15 9 8 4
Antoine Sacco, i]da wara ]ew; minuti, St Andrew’s g[amluhom erbg[a meta RUMEN KEREKOV ir/ieva ming[and Michael Grima u spara xutt mill-isba[, li spi//a fir-rokna tax-xibka. Fl-64 minuta, Lija skorjaw meta kien BEPPE ANTIGNOLO li g[eleb lil Towns b’xutt fil-baxx, u ]ew; minuti wara, Lija skorjaw it-tieni goal meta minn azzjoni ta’ korner kien hemm [ar;a in/erta ta’ Matthew Towns u s-sostitut TIMOTHY FLERI SOLER bir-ras xe[et ;ewwa. Fid-69 minuta, minn azzjoni ta’ korner ie[or, l-eks plejer ta’ Dingli LEONTIEV KONDA kompletament ]markat g[eleb lil Towns biex f’temp ta’ [ames minuti Lija skorjaw tliet darbiet u fet[u bera[ il-log[ba. I]da fl74 minuta, St Andrew’s [adu ftit tan-nifs meta minn azzjoni ta’ free-kick, Andrè Scicluna laqat [a]in bir-ras u kwa]i g[amel autogoal, biex kien MICHAEL JOHNSON li kompla l-ballun g[al ;ewwa bir-ras. Issa, is-Saints re;g[u [adu l-kontroll tal-log[ba, u g[axar minuti mit-tmiem kien TRAYO GROZEV li g[aqqad il-hat-trick wara azzjoni o[ra tajba ta’ Kerekov. Fis-86 minuta, St Andrew’s skorjaw is-seba’ goal f’azzjoni ta’ kontrattakk, bil-ballun jasal g[and GROZEV, li qabe] ]ew; plejers qabel g[eleb lil Bonnici. Fil-[in mi]jud wasal ukoll it-tmien goal tas-Saints b’first-timer ta’ WILLIAM CAMILLERI, bil-ballun jispi//a fir-rokna ta’ fuq taxxibka. Lija A – L. Bonnic, C. Giordemaina (A. Mercieca), M. Fleri Soler, D. Scerri, E. Beu, D. Vukovic (T. Fleri Soler), L. Konda, B. Fenech (A. Sacco), A. Scicluna, B. Antignolo, A. Ige St. Andrew’s – M. Towns, N. Chetcuti, B. Diacono, B. Said, M. Johnson, J. Farrugia, N. Vella Petroni (M. Hyzler), W. Camilleri, M. Grima (J. Falzon), R. Kerekov (M. Fenech), T. Grozev Referee – Gordon Barbara
Rumen Kerekov ta’ St. Andrew’s jipprova jg[addi minn bejn Andrè Scicluna u Benoir Fenech ta’ Lija (Ritratt Joseph Galea)
Naxxar we[idhom fl-ewwel post G}IRA U. …………….…. 0 NAXXAR L. ………….…. 2
Naxxar Lions telg[u we[idhom fl-ewwel post talklassifika b’reb[a fuq G]ira United, b’goals fl-ewwel taqsima. Il-log[ba kellha fa]ijiet tajbin u o[rajn mhux daqshekk sbie[, i]da Naxxar kien jimmeritahom ir-reb[a, fejn minbarra l-goals kellhom ]ew; blalen o[ra mtajrin minn fuq il-linja. G]ira kellhom bidu tajjeb, i]da ma sfruttawx i/-/ansijiet tag[hom, bin-Naxxar jiskorjaw darbtejn fi spazju ta’ ftit minuti u wara kkontrollaw biex a//ertaw mirreb[a, anki jekk lag[bu la[[ar kwarta bi plejer inqas. G]ira bdew a[jar u Ogbemudia falla /ans taddeheb b’daqqa tar-ras millvi/in, li xe[et inkredibbilment barra. U fis-sitt minuta, il-goalkeeper Naxxari salva b’diffikultà free-kick ta’ Pierre Grima. Wara l-bidu tajjeb ta’ G]ira, Naxxar bdew jid[lu iktar fil-log[ba u [olqu g[add ta’ sitwazzjonijiet
favorevoli ta’ skor. I]da nNaxxarin dejjem fallew ilmira, bl-iktar /ans fa/li jasal g[and Doffo, li spara g[oli minn quddiem il-lasta. Fit-32 minuta, Naxxar fet[u l-iskor meta minn kross ta’ Lydon Micallef, ilballun wasal g[and ANDERSON MENDES RIBEIRO, li ]amm il-ballun tajjeb qabel spara fis-saqaf tax-xibka. Tliet minuti wara, Naxxar sjkorjaw it-tieni goal meta minn azzjoni ta’ korner mog[ti minn Doffo kien ANDRÈ ROCHA DA SILVA li b’daqqa tar-ras /entrali [asad lill-goalkeeper ta’ Gzira, Agius. Naxxar komplew jinsistu biex issa kienu qed jiddettaw il-log[ob. Minn azzjoni ta’ korner, xutt bomba ta’ Victor Bellia u minn fuq illinja salva goal /ert Pierre Grima. Fit-tieni taqsima, il-log[ba kienet iktar kwieta binNaxxarin jamministraw ilvanta;; u Gzira ma jinkwetawx lil Azzopardi. Mas-sieg[a log[ob, azzjoni
tajba ta’ Naxxar, fejn Da Silva qassam lejn Darren Falzon, li kien im/a[[ad minn save mill-aqwa ta’ Simon Agius. Fis-70 minuta /ans tajjeb g[al G]ira permezz ta’ Ogbemudia, li ir/ieva ming[and Yanis Tonna; i]da x-xutt tieg[u kien salvat minn Azzopardi. Kwarta mit-tmiem, Naxxar spi//aw b’g[axar plejers meta tke//a Marlon Briffa wara li jidher li g[adda xi rimarki lir-referee tal-log[ba. Fil-[in mi]jud, G]ira setg[u skorjaw goal ta’ konsolazzjoni; i]da x-xutt ta’ Ogbemudia [abat mal-lasta. G]ira U – S. Agius, A. White (V. Brincat), P. Grima, A. Xuereb, J. Chetcuti, A. Shenowo, S. Ogbemudia, S. Meilak, J. Hassey, Y. Tonna (M. Al Naffuri), S. Shead Naxxar L – J. Azzopardi, J. Vella, K. Drago, M. Briffa, S. Eboh, V. Bellia, P. Doffo, A. Rocha Da Silva (A. Ewurun), L. Micallef, D. Falzon, A. Mendes Ribeiro Referee – Jude Amin Utulu
IN-NAZZJON It-Tnejn 11 ta’ Frar, 2013
36 Sport FOOTBALL – TAZZA AFRIKANA
Ni;erja champions Afrikani wara nuqqas ta’ 19-il sena In-Ni;erja, ilbiera[ temmet stennija ta’ 19-il sena meta fil-final tat-Tazza Afrikana g[elbet lis-sorpri]a Burkina Faso 1-0, b’goal ta’ Sunday Mba. Il-goal ta’ Mba wasal fl-40 minuta tal-log[ba meta lattakkant ta’ 24 sena, li anki skorja l-goal tar-reb[a filkwarti-finali kontra Ivory Coast, qabad ballun, qabe] lid-difensur Mohamed Koffi, u b’xutt mill-isba[ g[eleb lillgoalkeeper Daouda Diakite g[all-wie[ed mill-isba[ goals tat-tournament. Burkina Faso fl-ewwel esperjenza f’final ta’ din ilkompetizzjoni u li ma kinux il-favoriti, dehru xi ftit ma[kumin mill-e//itament u taw biss l-a[jar tag[hom fla[[ar g[oxrin minuta, meta xe[tu kollox fl-attakk. G[an-Ni;erja kellu log[ba kbira fil-midfield Jogn Obi Mikel, filwaqt li Efe Ambrose, Kenneth Omeruo u Elderson Echiejile kienu insuperabbli fid-difi]a. G[all-coach Stephen Kshi, ir-reb[a, it-tielet wa[da g[alihom fl-istorja tal-kompetiz-
zjoni, kellha sinjifikat ikbar g[aliex hu sar it-tieni bniedem li reba[ dan l-unur, kemm b[ala player kif ukoll b[ala coach. Fil-fatt, Keshi kien il-captain tat-team rebbie[ li reba[ l-a[[ar darba tTazza Afrikana fl-1994. Burkina Faso – 1-Daouda Diakite, 5-Mohamed Koffi, 4Bakary Kone, 8-Paul Koulibaly (9-Moumouni Dagano 84), 12-Mady Panandetiguiri, 6-Djakaridja Kone (21-Abdou Razack Traore 90), 18-Charles Kabore, 7-Florent Rouamba (20Wilfried Sanou 65), 22-Prejuce Nakoulma, 11-Jonathan Pitroipa, 15-Aristide Bance Nigeria – 1-Vincent Enyeama, 3-Elderson Echiejile (21-Juwon Oshaniwa 67), 22-Kenneth Omeruo, 14-Godfrey Oboabona, 5-Efe Ambrose, 17-Ogenyi Onanzi, 10-John Obi Mikel, 19-Sunday Mba (2-Joseph Yobo 89), 11Victor Moses, 8-Brown Ideye, 15-Ikechukwu Uche (7-Ahmed Musa 54) Referee – Djamel Haimoudi (Al;erija)
Il-plejers Ni;erjani ji//elebraw wara li ir/evew it-Tazza Afrikana
TENNIS
FOOTBALL
Mag[rufa s-semi-finalisti tal-Fed Cup Barcelona jiskorjaw sitta Ilbiera[ intemmu l-log[biet tal-kwarti tal-finali tal-Fed Cup, u issa saru mag[rufa lerba’ semi-finalisti. Dawn huma: is-Slovakkja, li g[elbet lis-Serbja; ir-Russja, li g[elbet lil :appun; l-Italja, li g[elbet lill-Istati Uniti 3-2; u l-holders tal-kompetizzjoni, irRepubblika ?eka, li eliminat fa/ilment lill-Awstralja, 4-0. Wara d-draw ta’ 1-1 flewwel jum bejn l-Istati Uniti u l-Italja, l-Amerikani marru fil-vanta;; meta Varvara Lepchenko [ar;et rebbie[a fuq Sara Errani, 7-5, 6-2. It-Taljani ma qatg[ux qalbhom u baqg[u bi/-/ans meta
fit-tieni singles tal-biera[, Roberta Vinci g[elbet lil Jamie Hampton fi tliet sets, 62, 4-6, 6-1, biex kollox kellu ji;i de/i] bil-log[ba finali tad-doubles. Hawn, il-koppja Taljan kisbet il-punt de/i]iv meta Sara Errani u Roberta Vinci g[elbu lil Liezel Huber u Varvara Lepchenko, 6-2, 6-2. Is-Slovakkja u s-Serbja wkoll temmew l-ewwel jum 1-1 wara r-reb[a ta’ Daniela Hantuchova g[as-Slovakki, u r-reb[a ta’ Vesna Dolonc g[as-Serbi wara li din kisbet ir-reb[a meta we;;g[et lavversarja tag[ha, Dominika
Cibulkova. Fl-ewwel singles tal-{add, Slovakkja fil-vanta;; meta Jana Cepelova g[elbet lil Bojana Jovanovski fi tliet sets missielta, 5-7, 7-5, 11-9. Fissingles l-o[ra, Daniela Hantuchova tat il-punt determinanti meta g[elbet lil Vesna Dolonc, 6-3, 6-3. L-a[[ar log[ba tad-doubles ;iet ming[ajr importanza u lkoppja Slovakka, Jana Cepelova u Magdalena Rybarikova, taw reb[a awtomatika lill-koppja Serba, Vesna Dolonc u Aleksandra Krunic, meta ma ni]lux g[allog[ob.
Barcelona komplew isa[[u posthom fil-qu//ata tal-Liga b’reb[a impressjonanti ta’ 6-1 kontra Getafe. Barcelona da[lu jistrie[u b’vanta;; doppju bil-goals ta’ Alexis Sanchez wara sitt minuti log[ob, u fit-13-il minuta kien is-solitu Lionel Messi li skorja t-tieni goal ta’ Barcelona. Mas-sieg[a log[ob, David Villa skorja ttielet goal ta’ Barca, li ]iedu ie[or minn Tello g[axar minuti mit-tmiem. Il-goal tal-konsolazzjoni ta’ Getafe wasal fit-83 minuta minn Vazquez; i]da fil-[in mi]jud tal-log[ba, Barcelona
]iedu tnejn o[ra permezz ta’ Iniesta u Pique.
Ri]ultati Spanja
Barcelona v Getafe Zaragoza v Sociedad A. Bilbao v Espanyol
6-1 1-2 0-4
Augsburg v Mainz Freiburg v Fortuna
1-1 1-0
Evian v Marseille Rennes v Toulouse
2-0
:ermanja Franza
Olanda
1-1
Utrecht v Nijmegen 0-3 Ajax v Roda 1-1 Feyenoord v AZ Alkmaar 3-1 Zwolle v Twente 1-1
IN-NAZZJON It-Tnejn 11 ta’ Frar, 2013
Sport 37 FOOTBALL TALJAN
Balotelli jsalva lil Milan b’penalty ie[or F’dik li kienet ;urnata b’[afna log[ob jintemm fi draw, spikkaw it-telfa ta’ 3-1 li sofrew Roma barra minn darhom kontra Sampdoria, u ddraw bejn Cagliari u Milan. Roma kienu qed jilag[bu lewwel log[ba tag[hom ta[t ittmexxija ta’ kow/ ;did, filwaqt li Milan re;g[u kienu salvati minn Balotelli permezz ta’ penalty ie[or lejn it-tmiem.
PARMA – Genoa kienu sfortunati li barra minn darhom kontra Parma dawn spi//aw fi draw ta’ 0-0, spe/jalment meta wie[ed iqis li dawn laqtu llasta darbtejn. Genoa b[alissa g[addejin minn mument tajjeb, filwaqt li Parma reb[u biss log[ba mill-a[[ar [amsa li lag[bu. L-ewwel darba li Genoa laqtu l-lasta kien filbidu tat-tieni taqsima permezz ta’ xutt ta’ Bertolacci, filwaqt li t-tieni darba li dawn kienu sfortunati kien fis-57 minuta, u re;a’ kien Bertolacci li mar vi/in. Dan ir-ri]ultat ifisser li Genoa reb[u biss darba fitTardini fis-Serie A. BERGAMO – F’Bergamo, b[al Parma, ukoll kien hemm draw ta’ ming[ajr goals. Dan id-draw wasal fil-partita bejn Atalanta u Catania, ]ew; timijiet li minkejja li [olqu diversi okka]jonijiet, lattakkanti naqsu milli jsibu xxibka. Ta’ min jg[id li lkundizzjoni tal-ground kienet [a]ina. Il-log[ob kien maqsum u fl-a[[ar 20 minuta kienu Atalanta l-aktar li [olqu pressjoni. I]da minkejja dan, liskor xorta baqa’ 0-0. BOLOGNA – Bologna salvaw punt meta ;ew draw, 1-1, f’darhom stess kontra Siena. Siena, li kienu ;ejjin minn reb[a ta’ 3-1 kontra Inter, setg[u marru minn ta[t wara biss minuta meta lgoalkeeper tag[hom, Pegolo, ma ]ammx il-ballun tajjeb, imma Kone mill-vi/in xe[et barra. Minuti wara, Bologna kellhom goal ta’ Gilardino im[assar g[ax Cherubin kien f’po]izzjoni ta’ offside u kien qed jostakola lill-goalkeeper. Kontra x-xejra tal-log[ob, Siena marru fil-vanta;; b’goal ta’ EMEGHARA, li sab ixxibka b’daqqa tar-ras fit-33 minuta. G[al Emeghara dan kien ittieni goal fis-Serie A wara li ;img[a ilu skurja l-ewwel wie[ed kontra Inter f’dik li kienet ukoll g[alih it-tieni log[ba fl-og[la divi]joni Taljana. Erba’ minuti qabel tmiem l-ewwel taqsima, Bologna ;abu d-draw meta Diamanti g[adda lejn KONE u dan g[amilhom 1-1. SARDINJA – G[at-tieni darba fi spazju ta’ ;img[a, lattakkant ta’ Milan, Mario Balotelli, sab ix-xibka u ta lpunti lil Milan. Balotelli, li skurja tnejn ;img[a ilu firreb[a ta’ 2-1 kontra Udinese, ilbiera[ skurja penalty fl-a[[ar
minuti biex salva draw ta’ 1-1 kontra Cagliari. Cagliari marru fil-vanta;; e]att qabel tmiem l-ewwel taqsima meta Conti g[adda lejn IBARBO, u dan, bir-ras g[eleb lil Abbiati g[al skor ta’ 1-0. Fit-tieni taqsima, Milan kellhom goal ta’ Balotelli im[assar, filwaqt li Cagliari ipprotestaw g[al penalty meta d-difensur Mexes deher imiss il-ballun b’idu fil-kaxxa. 10 minuti mit-tmiem, Milan ing[ataw penalty meta Astori ]bilan/ja lil BALOTELLI filkaxxa. L-eks player ta’ Man City g[amilhom 1-1, u b’dan id-draw, Milan issa g[andhom 41 punt. Matul il-;img[a, Milan jilag[bu kontra Barcelona fil-fa]i tal-a[[ar 16 ta/-Champions League. PALERMO – Palermo u Pescara spi//aw fi draw ta’ 1-1 f’dik li kienet l-ewwel partita g[all-kow/ il-;did tal-Isqallin, Alberto Malesani. Dan tal-a[[ar, fost il-;img[a [a post Gasperini, li tke//a mill-President Zamparini. Ta’ min jinnota li b’dan iddraw, Pescara g[adhom qatt ma reb[u barra minn darhom kontra Palermo, la fis-Serie A u lanqas fis-Serie B. Minkejja li matul ilpartita, il-ballun kien il-[in kollu tiela’ u nie]el, kien biss fl-a[[ar kwarta meta waslu ]-]ew; goals tal-konfront. Kienu fil-fatt Pescara li fet[u l-iskor fit-73 minuta. BJARNASON, li kien ilu biss fil-ground tmien minuti, g[eleb lill-goalkeeper avversarju b’daqqa tar-ras wara li ir/ieva cross mill-aqwa ta’ D’AGOSTINO. Pescara damu jgawdu dan ilvanta;; seba’ minuti g[ax FABBRINI salva punt meta spara xutt li ma ta l-ebda /ans lill-goalkeeper. GENOVA – Sampdoria g[elbu lil Roma 3-1 f’partita ta’ tensjoni kbira. Ta’ min jinnota li l-kow/ ta’ Sampdoria hu Delio Rossi, eks kow/ ta’ Lazio, li huma r-rivali eterni ta’ Roma. Fil-fatt, De Rossi kien fi/-/entru tal-kontroversja meta deher jag[mel ;est oxxen fil-konfront tad-difensur ta’ Roma, Nicolas Burdisso, u dan spi//a biex tke//a minn fuq il-bank. Fuq in-na[a l-o[ra, g[al Roma kien qed jiddebutta lkow/ il-;did, Aurelio Andreazzoli, li [a post Zdenek Zeman, li tke//a dan l-a[[ar. Wara li l-ewwel taqsima ntemmet 0-0, Sampdoria marru fil-vanta;; fis-56 minuta meta ESTIGARRIBIA ir/ieva ming[and Poli u fajjar xutt li ma ta l-ebda /ans lil Stekelenburg. Fid-69 minuta, Roma ing[ataw penalty meta Gastaldello waqqa’ lil Osvaldo fil-kaxxa. L-istess Osvaldo inkariga ru[u millpenalty u l-captain ta’ Roma, Totti, ma qabel xejn ma’ din idde/i]joni. Dan tal-a[[ar donnu induna x’kien ;ej g[ax mill-11il metru, Osvaldo falla bil-kbir u l-iskor baqa’ 1-0 favur Sampdoria.
Mario Balotelli fl-azzjoni ma’ Luca Rossettini ta’ Cagliari
Kwarta mit-tmiem, Sampdoria g[amluhom 2-0 meta SANSONE skurja freekick mill-aqwa. }ew; minuti wara, Roma naqqsu d-distakk permezz ta’ LAMELA, li skurja mill-vi/in. Roma damu ftit jittamaw li jistg[u j;ibu d-draw g[ax fis-79 minuta ICARDI issi;illa r-reb[a favur Sampdoria b’daqqa tar-ras. UDINE – Udinese kisbu reb[a minima ta’ 1-0 f’darhom kontra Torino. Torino setg[u salvaw punt, imma laqtu llasta. Ta’ min jinnota li minkejja li lbiera[ kienet ;urnata li fiha kien hemm [afna draws, Torino u Udinese, li huma l-aktar ]ew; timijiet li g[andhom draws dan l-ista;un, ma spi//awx fi draw. L-uniku goal ta’ Udinese wasal wara biss seba’ minuti, u dan kien skurjat minn PEREYRA. Kien Cerci li laqat il-lasta fit-tieni taqsima g[al Torino. MILAN – Inter irritornaw g[ar-reb[ b’reb[a tajba kontra Chievo biex issa qab]u lil Milan u jinsabu biss punt ta[t Lazio fil-klassifika. Wara biss ]ew; minuti, CASSANO feta[ l-iskor g[al Inter; i]da Chievo kisbu d-draw b’daqqa tar-ras ta’ RIGONI fil-21 minuta. {ames minuti wara, Inter mill-;did fil-vanta;; b’daqqa tar-ras mill-isba[ ta’ RANOCCHIA, u fil-bidu tattieni taqsima, MILITO g[alaq il-log[ba b’xutt sabi[ millkaxxa. Inter lag[bu ferm tajjeb fittieni taqsima, u kien biss ilgoalkeeper ta’ Chievo li /a[[adhom minn reb[a ferm ikbar.
Ri]ultati u Klassifiki Serie A
Juventus v Fiorentina Lazio v Napoli Atalanta v Catania Bologna v Siena Cagliari v Milan Palermo v Pescar Parma v Genoa Sampdoria v Roma Udinese v Torino Inter v Chievo Kif Jinsabu Serie A Juventus Napoli Lazio Inter Milan Fiorentina Udinese Catania Roma Parma Chievo Sampdoria Torino Atalanta Bologna Cagliari Genoa Pescara Siena Palermo
L 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24
R D 4 5 5 4 5 6 9 9 10 6 10 4 8 8 8 4 8 5 6 11 8 5 7 5 6 7 5 7 6 3 6 6 3 9 17 15 13 13 12 11
2-0 1-1 0-0 1-1 1-1 1-1 0-0 3-1 1-0 3-1
T 3 4 6 7 7 7 6 8 10 8 12 11
7
11 12 11 12 15 12 12
F 50 46 35 39 42 41 35 31 50 30 25 31 27 21 33 26 25 20 24 21
K Pti 55 50 26 44 29 43 30 41 29 39 33 36 30 36 45 34 31 32 39 28 30 28 27 28 33 27 34 26 41 25 37 22 49 21 34 18 38 18 16 21
Log[ob li jmiss 15-02-13 Milan v Parma 16-02-13
Chievo v Palermo Roma v Juventus
17-02-13
Serie B
Cesena v Ternana Bari v Varese Crotone v Grosseto Juve Stabia v Novara Modena v Reggina Padova v Brescia Pro Vercelli v Sassuolo Spezia v Ascoli Verona v Vicenza V. Lanciano v Cittadella
1-0 0-1 1-0 2-4 1-1 0-0 1-3 4-3 0-1 3-2
Illum
Empoli v Livorno Kif Jinsabu Serie B Sassuolo Livorno Verona Varese Padova Juve Stabia Empoli Brescia Modena Ascoli Spezia Cittadella Cesena Ternana V. Lanciano Crotone Novara Reggina Bari Vicenza Pro Vercelli Grosseto
L 25 24 25 25 25 25 24 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25
R D 4 6 8 7 8 11 9 7 9 8 7 13 9 8 9 6 8 8 8 7 7 9 7 8 6 11 8 7 9 5 6 10 8 8 4 10 4 4 4 9
17 15 13 12
T 4 3 4 6 6 9 7 5 8 10 9 10 9 10 8 10 11
9 9
11 17 12
F 51 47 37 34 29 38 39 33 32 34 34 31 28 25 25 25 34 22 32 28 20 26
Lega Pro Grupp A
Siena v Lazio
Carpi v Sudtirol Como v Reggiana Cuneo v Trapani Entell v Pavia Lumezzane v Cremonese San Marino v Portogruaro Treviso v Albinoleffe Tritium v Lecce
L-Aqwa skorers
Grupp B
Catania v Bologna Genoa v Udinese Fiorentina v Inter Napoli v Sampdoria Pescara v Cagliari Torino v Atalanta
18-02-13
18-il goal: E. Cavani (Napoli) 15-il goal: El Shaarawy (Milan) 14-il goal: A. Di Natale (Udinese) 11-il goal: E. Lamela (Roma), P. Osvaldo (Roma) 10 goals: A. Gilardino (Bologna),
Andria BAT v Catanzaro Benevento v Carrarese Gubbio v Paganese Latina v Viareggio Nocerina v Frosinone Prato v Sorrento
K Pti 55 29 51 20 47 27 42 28 35 37 34 38 34 26 34 29 33 35 32 35 32 37 31 41 30 28 29 34 29 33 29 29 28 29 26 29 25 37 22 45 16 39 15 19
0-2 2-0 0-1 2-1 2-1 2-0 2-1 0-3 0-0 1-0 1-0 1-0 1-0 1-2
IN-NAZZJON It-Tlieta 11 ta’ Frar, 2013
38 Sport TENNIS
Nadal f’]ew; finali Ir-ritorn ta’ Rafael Nadal jista’ jkun wie[ed ferm po]ittiv hekk kif hu irnexxielu jg[addi kemm g[all-final tassingles, kif ukoll g[al dik taddoubles. Wara seba’ xhur ta’ nuqqas min[abba problema f’irkopptu, Rafael Nadal g[adda g[allfinal tal-Open ta/-?ili meta fis-semi-finali g[eleb bl-iktar mod fa/li, 6-2, 6-2, lis-seed numru tlieta, il-Fran/i] Jeremy Chardy. Nadal, seba’ darbiet rebbie[ tal-Open ta’ Franza, se jkun qed jimmira li jirba[ is-37 titlu tieg[u fuq it-tafal meta fil-final jilg[ab kontra lAr;entin Horacio Zeballos. Fi tmiem il-log[ba, Nadal qal li jinsab verament kuntent s’issa, u stqarr li fis-semi-finali lag[ab verament tajjeb. U Nadal jista’ jag[mel dan ir-ritorn tieg[u wara Wimbledon fis-sajf li g[adda iktar memorabbli hekk kif se jilg[ab anki l-final tal-kompetizzjoni tad-doubles, meta hu u l-Ar;entin Juan Monaco jiltaqg[u mal-koppja Taljana Paolo Lorenzi u Potito Starace.
FOOTBALL
Paul Gascoigne f’qag[da kritika L-eks internazzjonali Ingli] Paul Gascoigne jinsab f’taqsima g[all-kura intensiva fi sptar fl-Istati Uniti. Dan qalu eks kollega u [abib kbir tieg[u, Gary Mabbut. Paul Gascoigne da[al filklinika g[al programm ta’ riabilitazzjoni mill-vizzju taxxorb. I]da l-;isem tieg[u irrea;ixxa [a]in g[all-ewwel kura li beda jing[ata u t-tobba dde/idew li jittrasferuh fittaqsima intensiva, fejn ikun iktar ta[t kontroll spe/jalizzat. Mabbut qal li Paul
Gascoigne mistenni li jkompli bil-programm tar-riabilitazzjoni wara li jo[ro; mit-taqsima tal-kura intensiva. Gascoigne, li g[andu 45 sena, ilu jissielet kontra l-vizzju tal-alko[ol sa minn meta kien g[adu plejer. Hu kellu karriera ma’ Tottenham, Lazio u Rangers, minbarra ttim nazzjonali Ingli]. Gascoigne mar minn jeddu g[all-kura l-Istati Uniti. Mabbut qal li l-problemi ta’ Gascoigne mhumiex biss talalko[ol, i]da hemm problemi o[ra li jridu jkunu indirizzati.
FORMULA 1
Rafael Nadal
Rory Byrne jippro;etta l-mudell 2014 Rory Byrne, li l-karozzi ddisinjati minnu g[enu lil Michael Schumacher jirba[ seba’ titli tad-dinja, qed jer;a’ jg[in lill-Ferrari fid-disinn talmudell tas-sena 2014. Byrne intlema[ ma’ diri;enti talFerrari f’Maranello meta lFerrari ippre]entaw il-mudell ta’ din is-sena. Kelliem g[all-Ferrari, ilbiera[, ikkonferma li Byrne, li g[andu 69 sena, se jkun qed jag[ti kontribut fl-i]vilupp talmudell tas-sena d-die[la. I]da skont rapport li deher ilbiera[ f’pubblikazzjoni :ermani]a, il-kontribut ta’ Byrne se jkun ferm ikbar, g[aliex Byrne kien ikkwotat li qal li hu qed ja[dem bla heda fuq dan ilpro;ett. Jing[ad li qal ukoll li l-mudell ta’ din is-sena mhu xejn [dejn dak li hemm
ippro;ettat g[al sena o[ra. Is-sena d-die[la se jid[lu fis-se[[ g[add ta’ regoli ;odda, u g[alhekk Ferrari g[andhom ]ew; timijiet: wie[ed g[al din is-sena mmexxi minn Fabio Montecchi, u ie[or g[as-sena d-die[la mmexxi minn Simone Resta. Dawn it-tnejn iridu jirrappurtaw lil Nicolas Tombazis. Byrne kien ing[aqad ma’ Ferrari fl-1997 u kien jifforma parti mid-dream team, flimkien ma’ Michael Schumacher u Ross Brawn. Byrne kien irtira mix-xena fl2006, propju meta Schumacher waqaf g[al tliet snin. I]da Byrne kien dejjem baqa’ involut ma’ Ferrari b[ala konsulent f’g[add ta’ pro;etti.
IN-NAZZJON It-Tnejn 11 ta’ Frar, 2013
Sport 39 FOOTBALL
United vi/in l-20 titlu Manchester United resqu iktar vi/in ir-reb[ tal-20 titlu fl-istorja tag[hom meta g[elbu lil Everton 2-0 b’goals tal-veteran Ryan Giggs u l-eks plejer ta’ Arsenal, Robin Van Persie. Giggs, li g[andu 39 sena, feta[ l-iskor fit-13-il minuta biex kompla bir-rekord impressjonanti tieg[u li skorja f’kull kampjonat Premier sa mill-ewwel edizzjoni, 21 sena ilu. Ilgoal l-ie[or tar-Red Devils kien skorjat ftit qabel ilmistrie[ minn van Persie, biex Manchester United approfittaw mi]-]elqa xejn mistennija ta’ Manchester City kontra Southampton. Issa bi tnax-il log[ba g[at-tmiem, it-team immexxi minn Alex Ferguson g[andu 65 punt kontra t-53 punt ta’ Manchester City. Sir Alex Ferguson qal fi tmiem illog[ba li hu ma jag[tix kas ir-ri]ultati tal-o[rajn i]da jimpurtah biss li Manchester United ikomplu jirb[u. Ferguson qal li g[all-bidu kellu l-[sieb li jserra[ xi seba’ plejers peress li Manchester United nhar lErbg[a g[andhom ilkonfront importanti fi/Champions League kontra Real Madrid fi Stadio
Santiago Bernabeu. I]da Ferguson qal li wara ]-]elqa ta’ Manchester City idde/ieda li ma jirriskjax g[ax induna li reb[a kontra Everton kienet tkun pass ferm importanti lejn ir-reb[ tal-20 titlu. Fin-na[a t’isfel talklassifika, Aston Villa kisbu reb[a wara nuqqas ta’ xahrejn meta g[elbu lil West Ham, u bis-sa[[a ta’ din ir-reb[a Aston Villa nqalg[u mill-a[[ar tliet postijiet tal-klassifika. Lewwel taqsima kienet ming[ajr goals u bi ftit azzjonijiet ta’ skor. Fl-74 minuta, Aston Villa ng[ataw penalty meta Mark Noble ikkommetta foul fuq N’Zogbia, u mill-11-il metru kien Benteke li feta[ l-iskor. U [ames minuti wara, Villa irduppjaw meta N’Zogbia skorja direttament minn free-kick. West Ham da[lu mill-;did fil-log[ba b’autogoal ta’ Westwood, u fil-[in mi]jud, il-goalkeeper ta’ Villa, Brad Guzan, darbtejn salva rri]ultat g[al Villa.
Ri]ultati
A. Villa v West Ham Man Utd v Everton
Illum
Liverpool v West Brom
2-1 2-0 Dwell bejn Ryan Giggs ta’ Manchester United u Phil Jagielka ta’ Everton
IN-NAZZJON It-Tnejn 11 taâ&#x20AC;&#x2122; Frar, 2013
40 Lokali
Il-Karru tar-Re tal-Karnival, li minkejja l-maltemp tal-biera[ kien jiddomina fuq il-Fosos tal-Furjana. (Ritratti> Michael Ellul)
Tfajla bil-kostum tal-Karnival, kostum li jinvolvi dettall kbir u xog[ol imprezzabbli.
Familja tistkenn mill-maltemp li [akem ilbiera[ wara nofsinhar waqt l-attivitajiet tal-Karnival
mediaâ&#x20AC;˘link COMMUNICATIONS