Numru 13,360
€0.55
www.mychoice.pn
Il-{amis, 14 ta’ Frar, 2013
Toni Abela kellu suspetti ta’ attività illegali f’{‘Attard u ma qalx lill-Pulizija minn Jesmar Baldacchino
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi mal-wasla tieg[u fl-Università ta’ Malta jintlaqa’ minn ]g[a]ag[ li qed igawdu minn pro;etti ta’ gvern immexxi minnu (Ritratt> Michael Ellul)
Gvern ;did Nazzjonalista jkompli jo[loq aktar xog[ol g[a]-]g[a]ag[ minn Charles Muscat
G[alija , l - aktar [a;a importanti g[alikom l - istudenti hi li meta tiggradwaw issibu x - xog[ol u g[alhekk Gvern ;did Nazzjonalista fil - [ames snin li ;ejjin irid tal - inqas jo[loq 25 , 000 post tax - xog[ol ;did . G[alhekk parti mill - pakkett finanzjarju ta ’ €1,1 28 miljun li Malta kisbet mill - Unjoni Ewropea g[all -
[ames snin li ;ejjin se jintu]aw biex pajji]na jkompli jattira l - investiment u jo[loq ix - xog[ol g[al kul[add , inklu] g[alikom li se tiggradwaw . Il - Prim Ministru u Kap tal - Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi qal dan ilbiera[ waqt dibattitu bejn il mexxejja tat - tliet partiti politi/i li sar fl - Università organizzat minn Insite .
Int f’din l-elezzjoni Suppliment spe/jali fil-pa;ni tan-nofs ta’ dan il-;urnal. Illum dwar edukazzjoni ta’ kwalità
{adu sehem ukoll il - Mexxej tal - MLP Joseph Muscat u / - ?ermen tal Alternattiva Demokratika Michael Briguglio . G[ad - dibattitu attendew numru kbir ta ’ studenti li mlew is sala Sir Temi Zammit , inklu] il gallarija . g[al pa;na 20 u 21
Il-Vatikan Aktarx il-Konklavi g[all-15 ta’ Marzu. Ara pa;na 17
Id-Deputy Leader talMLP, Toni Abela mhux biss influwenza lillPulizija milli jmexxu investigazzjoni fuq ]ew; persuni i]da kellu wkoll suspetti ta’ attività illegali fil-ka]in laburista ta’ {‘Attard u ma informax lill-Pulizija. Dan flimkien mat-tibdil fil-ver]jonijiet li ta Toni Abela minn nhar il:img[a ’l hawn [are; b’mod /ar waqt konferenza tal-a[barijiet li kienet indirizzata millVi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil u mis-Segretarju :enerali Paul Borg Olivier, konferenza stampa li tmexxiet millPresident tal-E]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista, Marthese Portelli. Matul din il-konferenza ntwerew filmati u siltiet b’kontradizzjonijiet li g[amel Toni Abela. Simon Busuttil sa[aq li kemm Toni Abela kif ukoll il-Mexxej Laburista Joseph Muscat g[adhom qed jiddefendu dan il-ka]. Paul Borg Olivier qal li mid-dikjarazzjonijiet li g[amel Toni Abela fi programm televi]iv ;ie stabbilit li kien hemm attivitajiet illegali filka]in Laburista. Mistoqsi mill-;urnalista Norman Vella waqt ilprogramm TVHemm jekk kienx hemm attivitajiet g[al pa;na 3
IN-NAZZJON Il-{amis 14 ta’ Frar, 2013
Lokali 3
L-MLP li jag[mel, jag[mlu g[all-gallarija minn pa;na 1
illegali fil-ka]in ta’ {’Attard, Toni Abela wie;eb “Jien qed ng[id, kien hemm affarijiet li lili ma kinux jog[;buni”, “Iva kelli suspett li kienu affarijiet illegali. Kien hemm suspett li qed isiru attivitajiet illegali”. Vella staqsieh ukoll jekk marx ghand il-Pulizija b’dan is-suspett u hawnhekk Abela qal li ma marx ghaliex fuq is-suspetti ma jmurx g[and il-Pulizija. Fi programm ie[or televi]iv fuq TVM, Toni Abela qal “Huma kienu jafu li ;ejja din is-seduta, kienu jafu li l-avukat ta’ dan Ritchie Vella kien se jaqra l-istqarrija li g[amel. Ovvjament dan /empel lill;urnalisti u kienu hemm pre]enti biex to[ro; din la[bar”. Matul il-konferenza stampa ntqal li l-MLP g[a]el li ja[bi dan il-ka] kollu, li fih il-partijiet kollha huma Laburisti, biex jidher sabi[ mal-midja flok ma [alla lill-Pulizija twettaq l-investigazzjoni. Fir-recording li spi//a fuq Youtube, Toni Abela jinstema’ jg[id “Kellna no[or;u stqarrija biex nidhru sabi[ mal-istampa”, jinstema’ jg[id ukoll “ G[alfejn ta[sbu li jiena mort l-g[assa u sibt lil xi [add laburist u g[idtlu biex g[alissa ma jmexxux, g[aliex? ”
Is-Segretarju :enerali Paul Borg Olivier enfasizza kif Toni Abela gideb ukoll fuq l-involviment tieg[u filka] g[aliex matul ilkonferenza stampa li indirizza fit-8 ta’ Marzu kien qal “Jien fl-ebda [in ma qatt g[amilt pressjoni jew inkella b’xi mod pruvajt ninfluwenza lil xi [add, li jag[mel xi [a;a”, “Jien assolutament m’g[amilt xejn minn dan kollu”. Matul il-konferenza stampa ntwerew ukoll filmati li juru kif id-Deputy Leader tal-Labour, Toni Abela f’konferenza jg[id li informa lill-Mexxej Laburista Joseph Muscat i]da f’konferenza o[ra jg[id li ma qallu xejn. Minn filmat millkonferenza tat-8 ta’ Frar, Toni Abela mistoqsi mill;urnalist tal-;urnal INNAZZJON iwie;eb li lil Muscat dejjem ]ammu infurmat u nstema’ jg[id “Dejjem jien dejjem lillMexxej in]ommu infurmat”, aktar tard f’filmat ie[or, Toni Abela iwie;eb lill;urnalisti billi jg[id li dan id-diskors lil Muscat ma qalulux g[aliex “Dakinhar ridt nerfa’ r-responsabbiltà jien”. Paul Borg Olivier sostna li l-fatt li Toni Abela qal lill-Pulizija Laburist biex ma jmexxux fuq il-ka] jimplika li Abela seta’ kien qed imexxi l-ka] hu. Qal li l-kwistjoni hi wa[da illegali
Il-Konferenza tal-PN kienet indirizzata mill-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil, il-President tal-E]ekuttiv tal-PN Marthese Portelli, kif ukoll minn Paul Borg Olivier, Segretarju :enerali tal-PN (Ritratt> Martin Agius)
Il-po]izzjoni me[uda minn Muscat u l-MLP turi kemm il-Labour hu moralment fallut u hemm kaw]a kriminali pendenti. Il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista, Simon Busuttil sa[aq li fil-fehma tal-Partit Nazzjonalista, ilpo]izzjoni ta’ Toni Abela m’g[adhiex wa[da tenibbli u sostna li g[andu jirri]enja u jwarrab. Qal li Abela gideb u biddel ilver]jonijiet meta kien mieg[u stess f’dibattiti fuq it-televixin.
L-MLP jipprova jimmanipula d-dibattitu Pre]enti wkoll nies mid[la ta’ KMB minn Matthew Bonett
Il-Malta Labour Party pprova jimmanipula ddibattitu li jsir qabel kull elezzjoni ;enerali fuq il-kampus tal-Università xi [a;a li dehret evidenti g[al kull min kien pre]enti sew fuq barra, kif ukoll fis-sala Sir Temi Zammit fejn spikka l-ibbuwjar u l-istorbju organizzat millMLP. G[ad-dibattitu organizzat mill-g[aqda Insite, is-sala Sir Temi Zammit kienet ippakkjata, b’dawk li attendew ikkjuwjaw sa[ansitra minn kmieni filg[odu biex isibu post. Fuq barra, qabel beda d-dibattitu spikkaw il-bnadar u materjal ie[or propogandistiku li tqassam minnies tal-MLP, fosthom uffi/jali. Dan kollu minkejja direttivi u kundizzjonijiet /ari, li [ar;u bihom l-organizzaturi taddibattitu, biex ma jitte[dux bnadar u affarijiet o[rajn, g[aliex dan ma kienx mass meeting jew attività politika. Nies fil-post li tkellmu ma’ IN-NAZZJON qalulna li jidher /ar li l-Malta Labour Party, g[aliex ma sabx appo;; millistudenti, g[al din l-attività ferm mistennija
mill-istudenti Universitarji, kera rent-a-mob minn barra, b’nies li mhumiex studenti. Jidher ukoll li g[exieren ta’ partitarji Laburisti li mhumiex studenti waslu lUniversità anke bil-privates organizzati apposta, sa[ansitra li w[ud minnhom ;abru xi nies minn ;ol-fabbriki, u kif waslu [dejn issala tad-dibattitu bdew ikantaw slogans Laburisti. L-MLP tant tella’ nies g[al dan id-dibattitu, li IN-NAZZJON ra wkoll securities b’earpieces jorganizzaw il-folla, fosthom anke persuni li kienu mid[la sew tat-tmexxija tal-eks Leader Laburista Karmenu Mifsud Bonnici. IN-NAZZJON hu infurmat li fl-a[[ar jiem, fi/-?entru Nazzjonali Laburista, l-MLP laqqa’ grupp ta’ nies dwar dan id-dibattitu, waqt li saru anke telefonati lil [afna studenti u eks studenti biex i[e;;uhom jattendu. F’[in minnhom, qabel id-dibattitu, skont rapporti, anke ;iet imqattg[a bandiera tal-Unjoni Ewropea.
Busuttil qal li Joseph Muscat baqa’ ma g[amel xejn dwar dan il-ka] g[allkuntrarju kif mexa ma’ Anglu Farrugia, Muscat g[adu qed jiddefendi l-ka] biex jidher sabi[. Simon Busuttil sa[aq li l-MLP huwa moralment fallut g[aliex tilef il-prin/ipji u din hi sitwazzjoni skandalu]a. Il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista sostna li l-
po]izzjoni me[uda minn Muscat u l-MLP turi kemm il-Labour hu moralment fallut u d-differenza malPartit Nazzjonalista fuq dawn il-ka]ijiet, fejn ilPartit Nazzjonalista jmur g[and il-Pulizija biex jie[du passi u l-mod kif ilMLP imur g[and il-Pulizija biex bil-kontra ma jitti[dux passi. Simon Busuttil qal li jekk Muscat qed jiddefendi ka] b[al dan mill-Oppo]izzjoni wie[ed jistaqsi x’se jkun qed jag[mel jekk isir Prim Ministru. Ara wkoll pa;na 6
IN-NAZZJON Il-{amis 14 ta’ Frar, 2013
2
Ag[ti d-demm… u tkun qed tag[ti tama lil [addie[or Super 5 In-numri tas-Super Five li telg[u lbiera[ huma 31-30-197-1. {add ma qata’ l-[ames numri. 42 qatg[u erba’ numri u reb[u €1,137.95 kull wie[ed filwaqt li 1,642 qatg[u tliet numri u reb[u €33.96 kull wie[ed. Il-premju li jmiss mhux se jkun anqas minn €380,000.
Niket NIKET B’niket in[abbru l-mewt ta’ GIOVANNA CARDONA neè GATT armla ta’ Alfred Cardona, mill-{amrun u li kienet toqg[od Birkirkara li ;rat fit-12 ta’ Frar fl-età ta’ 66 sena fl-Isptar Mater Dei, ikkonfortat bis-Sagramenti Mqaddsa. {alliet jibku t-telfa tag[ha lil uliedha Sister Marica Cardona Soru Agostinjana u l-Avukat Josianne Cardona Gatt, lir-ra;el tag[ha Pierre u lin-neputi Andrè. Lil o[tha Doris Bonello u r-ra;el tag[ha Carmel li jg[ixu l-Kanada. Lil [uha Jimmy Gatt u martu Francis, lil [uha :u]i Gatt u martu Doris. Lil [ut ir-ra;el flimkien man-nisa u l-ir;iel tag[hom. Lin-neputijiet, qraba u [bieb. Il-funeral se jsir illum il-{amis 14 ta’ Frar, b’korteo mill-Isptar Mater Dei fis-2.00 p.m. lejn il-Knisja ta’ San Gejtanu {amrun fejn fis-2.30 p.m. issirilha quddiesa praesente cadavere. Minflok fjuri hu mitlub li jintbag[tu g[otjiet ta’ karità lid-Dar tal-Providenza. Il-familja tav]a li b’dispja/ir ma tistax tilqa’ nies id-dar. Ag[tiha O Mulej il-mistrie[ ta’ dejjem.
It-Temp
UV INDEX
2
IT-TEMP> ftit jew wisq imsa[[ab b’[albiet i]olati tax-xita VI}IBBILTÀ> ;eneralment tajba IR-RI{: moderat g[al ftit qawwi mill-Majjistral li jsir ftit qawwi mill-Majjistral it-Tramuntana BA{AR> qawwi IMBATT> baxx mill-Punent TEMPERATURA: l-og[la 14˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 14.00 mm Xita mill-1 ta’ Settembru 369.4 mm IX-XEMX> titla’ fis-06.50 u tin]el fil-17.42
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
IL-{AMIS L-og[la 14˚C L-inqas 9˚C
IL-:IMG{A L-og[la 14˚C L-inqas 8˚C
IS-SIBT L-og[la 14˚C L-inqas 10˚C
IL-{ADD L-og[la 14˚C L-inqas 9˚C
IT-TNEJN L-og[la 14˚C L-inqas 8˚C
UV
UV
UV
UV
UV
2
2
3
2
2
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) ilbiera[ kienet> Malta 10˚C imsa[[ab, Al;eri 14˚C imsa[[ab, Amsterdam 01˚C xemxi, Ateni 10˚C bir-rag[ad, Li]bona 16˚C imsa[[ab, Berlin 00˚C imsa[[ab, Brussell 01˚C xemxi, il-Kajr 19˚C imsa[[ab, Dublin 10˚C xita, Kopen[agen -02˚C imsa[[ab, Frankfurt 01˚C imsa[[ab, Milan 03˚C im/ajpar, Istanbul 13˚C imsa[[ab, Londra 02˚C imsa[[ab, Madrid 13˚C imsa[[ab, Moska 00˚C imsa[[ab, Pari;i 00˚C imsa[[ab, Bar/ellona 13˚C xemxi, Ruma 12˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 22˚C imsa[[ab, Tripli 16˚C ftit imsa[[ab, Tune] 10˚C xita, Vjenna 00˚C borra, Zurich -01˚C imsa[[ab, Munich -04˚C borra, Stokkolma 00˚C borra, San Pietruburgu 01˚C imsa[[ab.
Finanzjament sostanzjali mill-UE g[all-pipeline tal-gass Il-fattibilità tal-pro;ett talgvern dwar l-ener;ija ;ie kkonfermat bid-de/i]joni talUnjoni Ewropea li proprju tiffinanzja parti mill-pipeline tal-gass, pass importanti biex dan il-progett isir realtà u jitwettaq g[al pajji]na kif propost. Dan qalu l-Gvern fi stqarrija bi twe;iba g[al dak li qal il-Mexxej Laburista Joseph Muscat fejn qal li lispi]a tal-pipeline tal-gass bejn Malta u Sqallija se tkun ta’ €700 miljun u g[alhekk il-finanzjament mill-UE se jkun ta’ anqas minn 10 filmija, hu g[al kollox ]baljat. Il-Gvern fisser li linvestiment me[tie; g[al pipeline ta’ 150 kilometru ta’ dijametru ta’ 25” hu ta’ €290 miljun. Dan jo[ro; /ar millproposta teknika li n[ar;et b[ala brief g[at-tender talfeasability study li jrid ji;i sottomess lill-Kummissjoni Ewropea. F’rapport ie[or ippubblikat, li sar mill-konsulenti IPA, jirri]ulta li g[allimportazzjoni tal-gass minn Sqallija hu me[tie; pipeline ta’ dijametru ta’ 18” u jo[orgu bi/-/ifra ta’ €230 miljun u li jfisser li lfinanzjament tal-EU jitla g[al kwa]i 30 fil-mija u li hi somma sostanzjali. Muscat mhux biss qed i[awwad intenzjonalment i//ifri u jipprova jid[ak binnies imma jibqa’ ja[rab milli jispjega g[aliex fil-programm elettorali li [are; ma semma xejn dwar il-prezz fiss g[al
I/-/ifri mog[tija mill-konsulenti tal-MLP stess juru li l-proposta tal-gvern hi or[os minn tal-Labour 10 snin u li l-pro;ett isir f’sentejn. Dawn sparixxew mill-programm elettorali. Il-Gvern stqarr li b’negozjati li g[amel il-Prim Ministru Lawrence Gonzi,
Malta u G[awdex se jkunu qed jibbenefikaw minn €1,128 miljun f’fondi Ewropej, li minnhom €63 miljun ;ew allokati g[allprogett tal-pipeline tal-gass bejn Malta u Sqallija. Dan ilpro;ett, kif jikkonfermaw listess konsulenti mqabbda mil-Labour Party ta’ gass bilpipeline, jag[ti lil pajji]na aktar ener;ija r[isa millproposta tal-Labour Party. Bil-pro;ett ta’ Muscat ilkontijiet jog[lew b’5 fil-mija. Dan jikkonferma l-g[aqal tal-Gvern li jmur g[al din issoluzzjoni, de/i]joni li hi kkonfermata anke mill-istudju tad-DNV Kema g[all-Partit Laburista li turi li s-soluzzjoni ta’ gas pipeline – minkejja li tali studju ma kkunsidrax ilpossibbiltà ta’ finanzjament Ewropew - xorta wa[da hi or[os mill-proposta tal-Partit Laburista li ;;ib il-gass bilvapuri u tpo;;ihom f’tankijiet enormi u perikolu]i qrib listess impjant tal-power station. Il-poplu g[adu jistenna twe;iba g[al numru ta’ mistoqsijiet li qed isiru fuq il-
proposta tal-energija tal-Partit Laburista. I/-/ifri mog[tija millkonsulenti tal-Labour stess juru li l-proposta tal-gvern (pipeline tal-gass) hi or[os minn tal-Partit Laburista. Muscat g[adu qatt ma pprovda xi evidenza li turi lkuntrarju. Il-proposta ta’ Muscat u Konrad Mizzi t[alli barra numru ta’ spejje] kapitali. IlPartit Laburista qed ja[bi €250 miljun. Studju talKPMG juru li l-proposta Laburista se ]]id il-kontijiet b’5 fil-mija. Muscat u Konrad Mizzi qatt ma ppre]entaw il-costings talproposta tal-Labour biex iwie;bu dawn il-mistoqsijiet. G[adhom ma sabux kuntratt (Power Purchase Agreement) li jipprovdi prezz fiss ta’ 10 snin. G[adha ma ng[atat l-ebda twe;iba g[all-fatt li ttimeframes tal-proposta talPartit Laburista mhumiex fattibbli - u li ebda kumpanija privata mhi se ttih ‘rigal’ bilquddiem biex bihom ira[[as il-kontijiet. Mhux ta’ b’xejn li dan ma jibqax jissemma filProgramm Elettorali. Il-proposta tal-Malta Labour Party tfisser kontijiet aktar g[oljin g[all-familji, negozju u industrija.
B[al-lum 25 sena
I
l-Gvern Malti j[ares lejn i]-]jara talPapa mhux biss b’simpatija i]da b’[e;;a u rieda qawwija li jarah hawn fostna.” Dan kien il-kumment tal-Prim Ministru Malti Eddie Fenech Adami mal-wasla tieg[u minn Ruma fejn kien g[adu kemm g[amel ]jara uffi/jali fil-belt tal-Vatikan. Eddie Fenech Adami ta dettalji wkoll dwar laqg[at o[ra li kellu mal-awtoritajiet talVatikan. I]-]jara tad-delegazzjoni Maltija, li kienet tinkludi wkoll fost o[rajn lillMinistru tal-Affarijiet Barranin ?ensu Tabone u l-Ambaxxatur Malti g[allVatikan it-Tabib Alexander Cachia Zammit, kienet deskritta b[ala ]jara b’sinifikat kbir. Ir-relazzjonijiet fis-snin ta’ qabel kienu meqjusa b’/ertu inkwiet serju bejn il-Knisja u l-Istat Malti. I]da dawn ma kenux problemi reali i]da problemi ma[luqa.
IN-NAZZJON Il-{amis 14 ta’ Frar, 2013
4
Il-Prim Ministru ji;i intervistat ta[t it-tinda fil-Mosta li kienet kollha mimlija
F’Malta l-istudenti jit[allsu talli jistudjaw Nixtieq nirringrazzja lillPrim Ministru Lawrence Gonzi li qed jag[ti lbenefi//ju tal-istipendju lillistudenti Maltin u G[awdxin li qed jit[allsu talli qed jistudjaw u dan minkejja l-kri]i ekonomika u finanzjarja internazzjonali. Luke Muscat, student Universitarju qal dan ilbiera[ waqt id-diskussjoni Bil-Fatti f’Idejna li saret fil-Mosta u li trattat l-Edukazzjoni. Hu qal li l-istipendju jg[inu biex ikompli jistudja u bilg[ajnuna tal-PN fil-Gvern qed jiffoka aktar fuq l-istudju u flistess [in jit[allas. Luke Muscat qal li hu jix-
L-istipendju jg[inu biex ikompli jistudja u bil-g[ajnuna tal-PN fil-Gvern qed jiffoka aktar fuq l-istudju
tieq i;ib il-Masters u qal li bil-PN fil-Gvern mo[[u mistrie[ li malli jtemm l-istudju kapa/i jsib xog[ol u jkollu futur fis-sod u g[alhekk fid-9 ta’ Marzu se jivvota lill-PN.
Luke Muscat li tkellem dwar l-importanza tal-istipendji
Il-PN dejjem [adem favur l-istudenti
Kimberly Cassar li tkellmet dwar il-proposti tal-PN fir-rigward ta]-]g[a]ag[
Matul is-snin il-Partit Nazzjonalista fil-Gvern dejjem [adem favur l-istudenti u llum g[andhom [afna opportunitajiet ta’ studju u anke opportunitajiet li jiskopru pajji]i o[ra u anke opportunitajiet ta’ xog[ol. Kimberly Cassar, Studenta tal-Higher Secondary qalet dan ilbiera[ waqt iddiskussjoni Bil-Fatti f’Idejna li saret fil-Mosta u li ttrattat lEdukazzjoni. Hi qalet li fil-Programm Elettorali tal-PN hemm proposta biex ]g[a]ag[ ta’ 21 sena jing[ataw g[ajnuna finanzjarja biex ikunu jistg[u
Il-PN propona li ]g[a]ag[ jing[ataw g[ajnuna finanzjarja biex jiskopru aktar l-Ewropa
jiskopru aktar l-Ewropa. Hi qalet li l-istipendju qed jg[inuhom ikomplu jistudjaw u qalet li b[ala votanta ;dida se tivvota lill-PN g[ax hu Partit li dejjem [adem favur listudenti u favur il-pajji].
IN-NAZZJON Il-{amis 14 ta’ Frar, 2013
Lokali 5
Il-Prim Ministru ng[ata mer[ba sabi[a mill-Mostin li g[elbu l-isfida tax-xita u temp kiesa[ (Ritratt> Joseph Galea)
Il-PN biss intrabat li jo[loq tal-inqas 25,000 post tax-xog[ol minn Charles Muscat Fid-9 ta’ Marzu wie[ed irid jivvota g[all-PN g[ax dan hu l-uniku partit li ntrabat li jo[loq tal-inqas 25,000 post tax-xog[ol ;did fil-[ames snin li ;ejjin. Imma l-Labour mhux jg[id li se jo[loq ixxog[ol. Gvern Nazzjonalista ;did jg[in lin-negozji, ]g[ar u medji, jinvesti aktar fissa[[a u fl-edukazzjoni u jkompli jattira l-investiment. Il-Prim Ministru u Kap tal-
Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi qal dan ilbiera[ waqt id-diskussjioni Bil-Fatti f’Idejna li saret fil-Mosta u li kellha t-tema Futur fis-Sod – Edukazzjoni. Il-Prim Ministru qal li lfutur ta’ pajji]na hu fi]]g[a]ag[ ta’ pajji]na. Hu rrefera g[ad-dibattitu li kellu lbiera[ filg[odu fl-Università u qal li hu kburi li flUniversità ]diedu l-istudenti, ]died l-istipendju u li b[alissa hu l-og[la ammont. Qed isir investiment ta’ €50 miljun Università, investiment ta’ €120 miljun f’kampus ;did fl-MCAST u investiment fi skola ;dida kull sena. “Sirna nafu li wara [ames snin inkixfet il-borma, ilpandora’s box tal-Labour li g[andhom Deputat Mexxej li mar l-g[assa u g[a]el Pulizija li hu Laburist u jg[idlu mhux biex jinvestiga, imma biex ma jmexxix g[ax ma jaqbilx
g[al- Labour. Dan hu old Labour g[ax baqa’ l-istess” qal il-Prim Ministru fost i//ap/ip tal-folla. Hu qal li fi ftit ;ranet saru l-allegazzjoni ta’ An;lu Farrugia dwar kif xi kuntratturi kbar huma qrib wisq tal-Labour, [are; ukoll ir-recording ta’ Tony Zarb fejn qal li l-GWU tag[ti puxxjatura lill-kuntratturi biex jirb[u tenders jekk ikun hemm gvern Laburista u issa [are; ir-recording tadDeputat Mexxej Laburista Toni Abela fejn talab lil Pulizija Laburist biex ma jmexxix dwar ka] partikulari. “Fid-9 ta’ Marzu rridu nag[mlu g[a]la bejn partit li dejjem kien sod kontra lkorruzzjoni u partit li qed jaqsam lil Malta fi tnejn” qal il-Prim Ministru. Hu spjega li malli [are; ilka] ta’ Toni Abela, idDeputat Nazzjonalista David Agius mar mill-ewwel g[and il-Kummissarju tal-Pulizija biex jinvestiga. Il-Prim Ministru qal li nnefqa tal-Gvern fi stipendju telg[et g[al €23 miljun fissena u dan hu investiment fi]]g[a]ag[. Fakkar li l-PN fil[ames snin li ;ejjin se j]id listipendju tal-istudenti prorata skont l-g[oli tal-[ajja. Fakkar ukoll li fil-[ames snin li g[addew Gvern Nazzjonalista ta 2,000 scholarship u fil-
Id-differenza bejn Muscat u jien hi li hu jpa/pa/ u jien nie[u azzjoni u mmexxi fuq kull suspett ta’ ksur tal-li;i
[ames snin li ;ejjin se jag[ti 3,000 scholarship o[ra. Il-Prim Ministru qal li filProgramm Elettorali tal-PN hemm ]ew; proposti biex i]]g[a]ag[ Maltin u G[awdxin jiskopru pajji]i o[ra billi jing[ataw €500 biex isiefru fejn iridu biex jiskopru pajji]i o[ra. Min se jsiefer biex jitg[allem lingwa ;dida, jing[ata €1,000 biex aktar ]g[a]ag[ jiskopru lingwa ;dida. Dan biex ikollna a knowledge based society qal Lawrennce Gonzi. Dwar il-proposta tal-PN tattablets, il-Prim Ministru qal li l-aktar importanti hu lkontenut tat-tablet li se jkun jinkludu kotba u l-kurrikulu li jintu]a mit-tfal tal-primarja u tas-sekondarja. Hu qal li din l-idea ntlaqg[et tajjeb millawturi u pubblikaturi Maltin. Hu qal li fil-;ranet li ;ejjin ilGvern se ja[dem mag[hom dwar kif se titwettaq din linizjattiva. Fakkar li fil-[ames snin li g[addew Gvern Nazzjonalista bena skola ;dida kull sena fosthom lIskola Sekondarja tal-Mosta li hi fost l-isba[ skejjel. Hu qal
li t-tablet se ;;ib avvanz qawwi fl-edukazzjoni u se tg[in biex tkompli titwettaq ir-riforma fl-edukazzjoni. Hu qal li bl-€1,128 miljun li Malta [adet mill-UE nistg[u nag[mlu anke aktar fil-qasam tal-edukazzjoni. Dwar il-ka] tax-xiri ta]]ejt, il-Prim Ministru qal li hu jaqbel li tg[addi l-li;i talWhistleblower u dan hu strument b’sa[[tu. Fakkar li l-li;i di;à tinsab quddiem ilParlament Malti. Hemm ukoll l-istrument tal-proklama li hi ma[fra li ting[ata lil min jikxef ka]i ta’ korruzzjoni. Hu qal li l-PN kisser ilkorruzzjoni istituzzjonalizzata ta’ ]mien Lorry Sant u kull meta da[let xi forma ta’ akku]a, dejjem mar quddiem il-Pulizija biex tinvestiga. Il-Prim Ministru qal li kien il-Kummissarju tal-Pulizija li qallu li kien hemm min lest li jikxef u jag[ti linformazzjoni, basta ting[ata l-ma[fra. Fost ilkundizzjonijiet kien hemm li kull ewro li din il-persuna [adet mill-[idma kontrra l-
li;i, irid irodd lura kollox lill-Gvern. Hu qal li lproklama nkitbet millAvukat :enerali u kienet approvata kemm millKummissarju tal-Pulizija kif ukoll mill-Kabinett. Hu spjega li l-persuna indikata u li ng[atat ilproklama issa se ting[ata ma[fra u fost ilkundizzjonijniet hemm li fi ]mien [amest ijiem irid jg[addi kwart ta’ miljun ewro lill-Gvern. IlKummissarju tal-Pulizija issa hu fid-dover li jkompli jinvestiga dan il-ka]. “Il-Labour issa jinsab f’paniku u biex ji]vija qed jg[id affarijiet o[ra. Kull meta kien hemm allegazzjoni ta’ korruzzjoni jew ksur ta’ li;i dejjem g[addejna linformazzjoni lillKummissarju tal-Pulizija biex jinvestiga. Id-differenza bejn Muscat u jien, hi li hu jpa/pa/ u jien nie[u azzjoni u mmexxi fuq kull suspett ta’ ksur tal-li;i” qal il-Prim Ministru fost i/-/ap/ip talfolla. Il-Prim Ministru qal li nnegozjati mal-UE dwar ilpakkett finanzjarju kienu ibsin u Malta ;abet ri]ultat li [add ma stenna min[abba li l-pajji]i l-kbar tal-UE riedu jnaqqsu l-Ba;it, imma Malta ;abet aktar.
IN-NAZZJON Il-{amis, 14 ta’ Frar, 2013
6
Muscat jiddefendi l-a;ir ta’ Toni Abela minn Matthew Bonett
Il-Mexxej Laburista Joseph Muscat qed jiddefendi l-a;ir tad-Deputy Leader Laburista Toni Abela li nstema’ jg[id li mar f’g[assa tal-pulizija, sab pulizija Laburist u qallu biex ma jkomplix bil-ka]. Assedjat mill-;urnalisti waqt konferenza tal-a[barijiet fl-Università, Muscat baqa’ jinsisti li ma jsejja[x g[arri]enja tad-Deputy Leader tieg[u, i]da b[alma g[amel Toni Abela, prova jqajjem dubji fuq il-ka]. Meta kien mistoqsi g[al aktar minn darba dwar dan il-ka], Muscat beda jdawwar iddiskors u jitkellem fuq affarijiet o[ra u spi//a biex attakka ;urnalist ta’ IN-NAZZJON u qallu li qed ja;ixxi “b[al ;urnalist tas-Super One tas-snin disg[in”. Il-;urnalist kien pront u fakkru li hu stess kien wie[ed minn dawn il;urnalisti, u b’ti/rita fuq fommu, Muscat qal li g[adda dak il-kumment “biex ji;bed saqajn il-;urnalist”. Madanakollu, Muscat baqa’ ma we;ibx jekk hux qed jimxi bi standard ta’ two weights two measures fil-konfront ta’ Toni Abela u l-eks Deputy Leader Laburista An;lu Farrugia li “qatlu politikalment b’sitt tiri cold blooded”. Fi stqarrija, il-Partit Nazzjonalista qal li Muscat u l-MLP qed jippruvaw ja[bu liskandlu kbir li nkixef, filwaqt li qal li dan hu g[ajb li partit politiku jimxi b’dan il-mod. Dan l-a[[ar skandlu jing[aqad ma’ dak li ;ie ]velat li Tony Zarb u l-GWU jimbuttaw biex jie[du t-tenders kuntratturi li jkollhom membri fil-GWU, kompla jg[id il-Partit Nazzjonalista, li kompla li l-MLP g[andu [afna xi jwie;eb dwar dan u dwar dak li qal An;lu Farrugia li l-kuntratturi kbar huma vi/in il-MLP. Il-Partit Nazzjonalista qal li Muscat qed jipprova ji]vija mill-iskandli li [ar;u fi spazju ta’ ;img[a, u bid-diskorsi tieg[u u l-konferenza tal-a[barijiet, b[alma g[amel Evarist Bartolo, qed jipruvaw ifixklu l-investigazzjoni tal-pulizija. Min-na[a l-o[ra, Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista ji;;ieled il-korruzzjoni filwaqt li l-Labour /ass g[all-iskandli li hu ma[kum bihom. Sadanittant, anke l-istarcandidate Laburista Manuel Mallia, waqt il-programm Bondi Plus fuq l-istazzjon nazzjonali, iddefenda bl-aktar mod /ar l-a;ir ta’ Toni Abela, u sostna li b’dak li g[amel, Toni Abela wera kemm hu
Il-Partit Nazzjonalista dejjem ]ied in-nefqa fl-istipendji Kommess li jkompli j]id l-investiment fil-qasam tal-edukazzjoni
Muscat qed jag[ti dahru g[al dak li ;ie ]velat dwar Toni Abela
Deputat Mexxej tal-Affarijiet tal-Partit tajjeb. Hu ddeskriva r-recording ta’ Toni Abela b[ala “a storm in a teacup”, u qal li dak li g[amel Toni Abela huwa xi [a;a regolarissima. F’[inijiet minnhom, Manuel Mallia spi//a jattakka lill-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil g[aliex dan ma jipprattikax ilprofessjoni legali tieg[u fil-Qorti Maltija, waqt li beda jsemmi wkoll qraba talpre]entatur. Fl-istess programm [a sehem is-Segretarju Parlamentari g[a]-}g[a]ag[ u Sport Clyde Puli li spjega l-gravità ta’ dan il-ka], u kif ilMLP i[ares lejn il-pulizija skont x’kulur politiku j[addnu. Hu spjega kif il-kwistjoni tinvolvi biss nies Laburisti, ji;ifieri l-barman Laburist, Kunsillier Laburist, Membri talKumitati Laburisti, Pulizija Laburist kif ukoll id-Deputat Mexxej Laburista.
Il-Partit Nazzjonalista mhux talli qatt ma naqqas listipendji, i]da talli dejjem ]ied in-nefqa fl-istipendji. Is-Segretarju Parlamentari g[a]}g[a]ag[ u l-Isport Clyde Puli qal dan f’konferenza stampa li matula ta ttwe;iba tieg[u g[al dak li qal il-Leader Laburista Joseph Muscat matul dibattitu bejn il-Kapijiet talPartiti Politi/i fl-Università. Matul id-dibattitu, Joseph Muscat qal li fl-2005 lPrim Ministru Lawrence Gonzi naqqas l-istipendji, madanakollu waqt il-konferenza, Clyde Puli fakkar kif dak li semma Joseph Muscat kien riorganizzazzjoni mas-sistema talistipendji, li permezz tag[ha, diversi studenti ]vanta;;jati raw ]ieda flistipendji, b[al pere]empju studenti b’;enitur wie[ed u studenti ta’ korsijiet l-aktar b]onju]i fis-suq tax-xog[ol. Clyde Puli qal li fl-2005 n-nefqa fl-istipendji kienet ta’ €18. 7 miljuni, filwaqt li s-sena ta’ wara ]diedet b’€1.1 miljun. Illum il;urnata, il-Gvern jinvesti €23 miljun ewro fi stipendji g[all-istudenti Maltin, u sa[ansitra anke studenti tad-danza u l-arti jir/ievi listipendji. Min-na[a l-o[ra, ilLabour qed ifajjar il-proposti, filwaqt li jipprova jnessi t-track-record tieg[u stess fil-qasam tal-edukazzjoni u rrefera g[all-mod kif il-Malta Labour Party kellu jsemmi l-istipendji filmanifest elettorali tieg[u g[al tliet darbiet, biex jitwemmen, peress li la[[ar darba li kien filGvern, kien dawwar listipendji f’dejn, bil-kontra ta’ kif kien wieg[ed. Hawnekk Clyde Puli semma l-proposta tat-tablets li [are; biha l-Malta Labour Party b’g[a;la, liema proposta nbidlet kemm-il darba minn meta t[abbret, sakemm twa[[lu billboards differenti mill-proposta ori;inali sakemm fl-a[[ar il-proposta dehret b’mod differenti anke fuq il-manifest elettorali tal-Partit Laburista.
Is-Segretarju Parlamentari ]ied jg[id li l-proposta talPartit Nazzjonalista tattablets hija proposta li hija ma[suba u li hija parti naturali minn pro/ess ta’ elearning, li rat ukoll investiment f’interactive whiteboards u strate;iji tal-IT bilg[an li r-ri]orsa umana Maltija tkun aktar kompetittiva, bir-ri]ultat li jkun attirat aktar investiment lejn pajji]na bil-g[an li jin[olqu aktar postijiet tax-xog[ol. Clyde Puli tkellem fuq ilprogramm elettorali talPartit Nazzjonalista u l-proposti marbuta mal-edukazzjoni, u kif dawn huma mibnija fuq direzzjoni li tie[u lil Malta fuq livell og[la ta’ kompetittività, grazzi g[al aktar investiment f’ri/erka u innovazzjoni. Semma kif fil-Manifest Elettorali tal-Malta Labour Party hemm proposti li g[andhom ikunu kkunsidrati b[ala ‘ovvji’, fosthom ilproposta li tg[id li bi Gvern Laburista se jkompli l-bini tal-kampus ;did talMCAST, pro;ett li beda Gvern Nazzjonalista matul din il-le;i]latura. Clyde Puli re;a’ tenna limpenn tal-Partit Nazzjonalista li fil-[ames snin li ;ejjin ikompli jibni skola ;dida kull sena, u kampus ;did tal-ITS, blaqwa fa/ilitajiet u teknolo;ija. Matul il-konferenza tala[barijiet, Clyde Puli a//enna g[as-s[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea, u kif il-qasam tal-edukazzjon ibbenefika minn fondi li Malta r/iviet u semma numru ta’ pro;etti li saru b’finanzjament tal-Unjoni Ewropea, fosthom il-bini ta’ fakultajiet ;odda flUniversità ta’ Malta. Clyde Puli temm jg[id li l-fondi tal-Unjoni Ewropea g[andhom jintu]aw bilg[aqal bil-g[an li jin[olqu aktar postijiet taxxog[ol bl-investiment li lPartit Nazzjonalista filGvern kommess li jkompli jag[mel f’dan il-qasam ta’ importanza kbira g[allekonomija u l-futur ta’ pajji]na.
IN-NAZZJON Il-{amis, 14 ta’ Frar, 2013
Lokali 7
Qab]a o[ra ta’ kwalità fl-edukazzjoni bil-PN fil-Gvern Il-politika tal-Partit Nazzjonalista tpo;;i lill-istudent fi/-/entru taledukazzjoni u g[alhekk il-Partit Nazzjonalista jibqa’ jinvesti iktar fledukazzjoni. Il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil, li hu prodott tal-politika ta’ sistema edukattiva ta’ dan il-Partit, semma kif dan il-Partit g[andu vi]joni g[al dan ilqasam, fosthom il-vi]joni g[allUniversità li llum g[andha ’l fuq minn 700 kors differenti, vi]joni g[allMCAST u anke g[all-iskejjel fejn titwaqqaf skola ;dida kull sena. Il-lista ta’ dawn l-iskejjel li se jinfet[u kull sena, minn issa sal-2020, tinsab imni]]la fil-programm elettorali talPartit Nazzjonalista. Proposta o[ra tal-Partit Nazzjonalista hi li filwaqt li j]omm l-istipendji u j]idhom prorata skont l-g[oli tal-[ajja, malli persuna tag[laq il-21 sena, tir/ievi g[otja ta’ €500 sabiex twessa’ lorrizzonti tag[ha f’Università ta’ pajji] barrani. Hawnhekk Simon Busuttil semma kemm hu kru/jali li l-istipendji jibqg[u jing[ataw u hu g[alhekk li lPartit Nazzjonalista, fil-programm elettorali, semma kif se jkompli jsa[[u u mhux ine[[i[. Il-Vi/i Kap semma kif g[all-kontra tal-Oppo]izzjoni, mal-PN, dan il-punt tat-tis[i[ tal-istipendji hu /ar. Hawnhekk semma kif kemm-il darba, l-esponent Laburista Edward Scicluna, sa[aq fuq kif l-istipendji mhumiex mod produttiv ta’ kif wie[ed ju]a r-ri]orsi skarsi. Matul il-konferenza tal-a[barijiet, Simon Busuttil semma kif f’[afna millbidliet u r-riformi li ried ida[[al fisse[[, il-Gvern sab re]istenza.
Waqt il-Konferenza tal-a[barijiet tal-Awtorità tax-Xandir il-Vi/i Kap tal-PN qal li l-Gvern jag[raf jinvesti fl-edukazzjoni g[ax dan il-Gvern jag[mel il-prijoritajiet tajbin
Hawnhekk semma kif illum se ji;i mniedi l-qafas tal-kurrikulu minimu nazzjonali fejn matul il-pro/ess tieg[u saret konsultazzjoni wiesg[a inklu] mal-MUT. Pass ie[or fir-riforma edukattiva hi lintegrazzjoni tal-edukazzjoni matteknolo;ija, e]empju ta’ dan hi lproposta tat-tablets. Hawnhekk semma d-differenza bejn il-proposta tal-Labour u tal-Partit Nazzjonalista, fejn anke f’din jg[id [a;a b’o[ra l-Labour g[ax filwaqt li hu jg[id li jag[ti tablet lillistudenti tal-Year 4, il-billboards jindikaw li t-tablets jing[ataw lillistudenti kollha. Simon Busuttil irrefera wkoll g[a]-
]ieda fin-numru ta’ studenti li jkomplu jistudjaw wara s-sekondarja. G[axar snin ilu kienu 45% tal-istudenti li jkomplu bl-istudji tag[hom wara ssekondarja, i]da llum din ir-rata telg[et g[al 83%. Dan il-persenta;; g[oli ma jfissirx li s-sustanza tat-tag[lim fliskejjel hija [a]ina, i]da, li g[allkuntrarju ta’ dan, juri kemm is-sistema edukattiva ta’ pajji]na hi tajba [afna. Hu g[alhekk li l-Gvern jag[raf jinvesti [afna flus fil-kamp tal-edukazzjoni g[ax dan il-Gvern jag[mel ilprijoritajiet tajbin [afna fuq it-tliet aspetti l-iktar importanti – ix-xog[ol, issa[[a u l-edukazzjoni, bl-a[[ar settur, il-Partit Nazzjonalista jiddedika €10
miljun biex skejjel indipendenti jtejbu lfa/ilitajiet tag[hom. Il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista semma kif jemmen f’bidla g[all-a[jar u mhux bidla tista’ tkun g[all-ag[ar. Hu ]ied jg[id kif l-ikbar bidliet ta’ dan ilpajji] ;abhom il-Partit Nazzjonalista, u g[alhekk qed joffri qab]a o[ra ta’ kwalità. Dan g[aliex dan il-Partit hu wie[ed dinamiku li jrid ikompli j;ib ilbidla. Hawnhekk semma kif il-Labour ta /ertifikat ta’ su//ess lill-Partit Nazzjonalista g[aliex jg[id li se jipperfezzjona fuq dak li di;à hemm u allura, dak li ;ab il-Partit Nazzjonalista, g[amlu tajjeb [afna. Matul il-konferenza tal-a[barijiet bittema mag[]ula mill-Partit Nazzjonalista, ‘qab]a o[ra ta’ kwalità fl-edukazzjoni’, Simon Busuttil kien mistosqi wkoll dwar oqsma o[ra b[allkorruzzjoni, fejn minn din il-mistoqsija [ar;et id-differenza bejn il-Partit Nazzjonalista u l-Malta Labour Party dwar dan. Dan g[aliex, semma Simon Busuttil, filwaqt li l-Partit Nazzjonalista jmur g[and il-Pulizija sabiex jirrapporta ka]ijiet ta’ korruzzjoni u jg[id lillPulizija biex jie[du passi, il-Labour ma jag[milx dan g[aliex imur jg[id lillpulizija biex ma ji[dux passi. Hawnhekk semma kif dan jirrifletti ddifferenzi bejn i]-]ew; partiti politi/i, il-ba[ar jaqsam bejn il-passi li jie[du fejn tid[ol il-korruzzjoni. Kien g[alhekk li l-Partit Nazzjonalista mexa fuq dak li ;ie rrakkomandat u talab g[al proklama u din hi turija kif il-Gvern mexa kif kellu jimxi. Dwar il-kontijiet tal-partiti, Simon Busuttil semma kif dan kollu se ji;i ppubblikat.
Il-proposti tal-MLP fil-kultura di;à qed jitwettqu Il-proposti tal-Labour fil-qasam tal-kultura di;à qed isiru jew jinsabu fil-programm elettorali talPartit Nazzjonalista. F’konferenza tal-a[barijiet, ilMinistru tat-Turizmu u Kultura Mario de Marco qal li l-iskola talarti proposta minn Muscat di;à te]isti u hi l-Akkademja tal-arti,
anki l-Fond Nazzjonali, li hu mag[ruf b[ala l-Arts Fund. Mario de Marco kompla li b[alissa g[addejjin l-a[[ar t[ejjijiet sabiex il-Ber;a tal-Italja tospita lMu]ew Nazzjonali tal-Arti li se jkollu spazju g[all-arti moderna. L-istess fejn tid[ol il-proposta tal-Labour li jkun hemm ;ranet bi
d[ul b’xejn f’mu]ewijiet. Mario de Marco fakkar li Heritage Malta di;à torganizza numru ta’ open days. Mario de Marco qal li Malta hu wie[ed mill-ftit pajjizi li flok naqqas, ]ied in-nefqa fil-kultura u ]iedha bi kwazi 60% matul din ille;i]latura.
Dwar Valletta 2018 meta lkapitali Maltija se tkun il-Belt Kapitali tal-Kultura Ewropea, ilMinistru de Marco sostna li ssu//ess tag[ha mhuwiex fissensiela ta’ attivitajiet i]da l-effett li j[allu wara, b’mod partikolari flammont ta’ turisti li jkunu attirati lejn pajji]na.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 14 ta’ Frar, 2013
8 Lokali
B’investiment ta’ €11-il miljun dan i/-?entru tad-Distribuzzjoni tal-Kappara se jkollu rwol importanti g[aliex se jkun il-post li mieg[u se jkun imqabbad l-interconnector (Ritratt> Michael Ellul)
Sa Marzu 2014 jibda jintu]a l-interconnector L-investiment fil-;enerazzjoni u ddistribuzzjoni tal-ener;ija huma kru/jali g[all-ekonomija ta’ pajji]na. G[alhekk qed ji;i investit total ta’ €75 miljun ewro f’5 impjanti ta’ distribuzzjoni ;odda fit-tunnels u lcabling ne/essarju. Il-Ministru tal-Finanzi, l-Ekonomija u l-Investiment Tonio Fenech qal dan waqt ]jara li g[amel fuq is-sit fejn segwa x-xog[ol li sar s’issa fi/-?entru ta’ Distribuzzjoni fil-Kappara. Huwa
kien akkumpanjat mill-Project Manager Martin Attard Montalto u lIn;inier Joseph Scicluna. B’investiment ta’ €11-il miljun dan i/-?entru tad-Distribuzzjoni talKappara se jkollu rwol importanti, dan g[aliex se jkun il-post li mieg[u se jkun imqabbad l-interconnector. Barra minn hekk se jservi ta’ punt g[all-provvista tal-ener;ija lil zoni b[all-Imsida, il-G]ira, Tas-Sliema, San :iljan u Pembroke. Lokalitajiet li
huma densi f’termini ta’ popolazzjoni imma huma wkoll is-sit ta’ diversi impri]i fil-qasam turistiku, tas-servizzi finanzjarji, u l-ICT fost l-o[rajn. Tonio Fenech qal li dan il-pro;ett huwa [olqa importanti g[addistribuzzjoni tal-elettriku f’pajji]na u li se jippermetti biex sa Marzu 2014 jibda jintu]a l-interconnector. L-interconnector ifisser investiment ta’ €200 miljun, li se jag[ti dimensjoni ;dida lill-qasam tal-
ener;ija f’pajji]na. Ifisser li flimkien mal-ftu[ tal-estensjoni ta’ Delimara, ting[alaq il-Power Station tal-Marsa, b’inqas emissjonijiet li tkompli ttejjeb il-kwalità tal-ambjent f’pajji]na, li tfisser benefi//ji g[as-sa[[a talfamilja tag[na. Se jfisser ukoll flessibbiltà filprezzijiet matul il-lejl, li se jkunu jistg[u ji;u riflessi f’tariffi or[os matul il-lejl g[al familji, sidien ta’ negozju u l-industrija ta’ pajji]na.
T[abbru r-ri]ultati tal-Karnival 2013 Il-Kunsill Malti g[all-Kultura u l-Arti [abbar irri]ultati relatati mal-konkorsi tal-Karnival ta’ din issena. Dawn huma r-ri]ultati. Karrijiet Trijonfali – Kategiorja A: 1. Rajtek u impressjonajtni, b’]ew; irjus, kif skantajtni – Antoine Grech u Lorry Borg ma’ Bronk Productions. 2. Bluha u Allegrija mal-Familja tal-Fantasija – Norman Hill – Ciccio Company. 3. Brits – Putullu Carnival Company. Karrijiet Trijonfali Kategorija B: 1. Ma;ija u Stregonerija ;o dinja tal-fantasija – Domenic Mangion, Leslie Carnival Company. 2 Spectacular, Spectacular – Raymond u Sandro Zerafa, Toto Team. 3. Ebenezer - Ronnie Spiteri u Silvio Zerafa. Karrijiet Trijonfali Kategorija ?: 1. :ejna millFilms tal-Fantasija g[al ;ol-Pjazza b’Allegrija – Redeemer Casha u Joseph Mizzi, Bronk Productions. 2. Il-{ajja Prezzju]a u l-Mewt Di]astru]a – Paul Chircop u Charlie Curmi.3. De/eduti – Tonio Scerri, Sandro Spiteri u The Brothers Carnival Group. Maskeruni (Maskri Grotteski): 1. Mil-log[ob sibniekom u maskeruni g[amilniekom – Emanuel Zarb u Christian Ciappara, Smartlight System Carnival Group. 2. Mat-tfal l-aktar mag[rufin u filKarnival fer[anin - Christian u Isaac Scerri. }ifna - Kumpaniji (Tfal) Kategorija ?: 1. Kemm Terturi [adt ;o fija biex il[aqt il-Mija - Wendy Vella f’isem i]-}ejtun Carnival Troupe. 2. Nifir[u u nilag[bu ma’ dawn il-;ugarelli [elwin - Anton Aquilina & Friends. 3. It-tnejn iriduni i]da mill-ba[ar mhux se je[duni - Josepha Scicluna u l-Cutie Cute Dancers.
Kostum – Kumpanija (Tfal) Kategorija ?: 1. Nifir[u u nilag[bu ma’ dawn il-;ugarelli [elwin Anton Aquilina & Friends. 2. Kemm Terturi [adt ;o fija biex il[aqt il-Mija - Wendy Vella f’isem i]}ejtun Carnival Troupe. 3. It-tnejn iriduni i]da millba[ar mhux se je[duni - Josepha Scicluna u l-Cutie Cute Dancers. }ifna - Kumpanija Kategorija B: 1. Mitolo;ija Joseph Abela & Friends, f’isem l-G[aqda Kultura u Armar Marija Annunzjata {al Tarxien. 2. The Greek Gods - Stephen u Jonathan Bondin. 3. Sugar Gaga Brian Bonnici u l-Mystic Dancers. Kostum - Kumpanija Kategorija B: 1. Mitolo;ija - Joseph Abela & Friends, f’isem l-G[aqda Kultura u Armar Marija Annunzjata {al Tarxien. 2. Sugar Gaga - Brian Bonnici u l-Mystic Dancers. 3. Ni]fnu f’dan il-mument mal-mu]ika tal-passat u l-pre]ent Christopher Aquilina u Jean Pierre Chircop }ifna - Kumpanija Kategorija A: 1. G[allKarnival ta’ Malta ;ejjin b’g[ajnejna mi;budin – Pawlu Curmi u Christopher Caruana. 2. Invasion – Charlie Briffa , Carlo Olivari D’Emanuele flimkien ma’ Tal-Banda Carnival Troupe. 3. Mir-Razzett [ri;niehom u kostumi tradizzjonali libbisniehom – Alfred u Josef Baldacchino. Kostum - Kumpanija Kategorija A: 1. Invasion – Charlie Briffa , Carlo Olivari D’Emanuele flimkien ma’ Tal-Banda Carnival Troupe. 2. G[all-Karnival ta’ Malta ;ejjin b’g[ajnejna mi;budin – Pawlu Curmi u Christopher Caruana. 3. Il-Kultura libsitna u lmu]ika ]effnitna – Raymond Mallia – Titti Carnival
Company
Karru - Kumpanija Kategorija A: 1. Invasion – Charlie Briffa , Carlo Olivari D’Emanuele flimkien ma’ Tal-Banda Carnival Troupe. 2. Mir-Razzett [ri;nihom u kostumi tradizzjonali libbisnihom – Alfred u Josef Baldacchino. 3. G[all-Karnival ta’ Malta ;ejjin b’g[ajnejna mi;budin – Pawlu Curmi u Christopher Caruana. Rebbie[a tal-konkorsi KUMPANIJA - SEZZJONI A: 1. Invasion –
Charlie Briffa , Carlo Olivari D’Emanuele flimkien ma’ Tal-Banda Carnival Troupe. KUMPANIJA - SEZZJONI B: Mitolo;ija Joseph Abela & Friends, f’isem l-G[aqda Kultura u Armar Marija Annunzjata {al Tarxien KUMPANIJA - TFAL SEZZJONI ?: Nifir[u u nilag[bu ma’ dawn il-;uggarelli [elwin - Anton Aquilina & Friends. KARRU TRIJONFALI - SEZZJONI A: Rajtek u impressjonajtni, b’]ew; irjus, kif skantajtni Antoine Grech u Lorry Borg ma’ Bronk Productions. KARRU TRIJONFALI - SEZZJONI B: Ma;ija u stregonerija ;o dinja tal-fantasija – Domenic Mangion – Leslie Carnival Company KARRU TRIJONFALI SEZZJONI ?: :ejna mill-films tal-Fantasija, g[al ;ol-pjazza b’Allegrija Redeemer Casha u Joseph Mizzi – Bronk Productions. SETT MASKERUNI: Mil-log[ob sibniekom u maskeruni g[amilniekom - Emanuel Zarb u Christian Ciappara – Smartlight System Carnival Group.
IN-NAZZJON Il-{amis, 14 ta’ Frar, 2013
Lokali 9
Ta daqqa ta’ ponn lil :ermani] g[ax offenda lil Malta u lill-Maltin Ra;el li j[addem il-lift tal-Barrakka ta’ Fuq fil-Belt Valletta ;ie lliberat bil-kundizzjoni li ma jag[milx reat ie[or fi ]mien sentejn wara li nhar it-Tnejn li g[adda ammetta li nhar il-{add li g[adda ta daqqa ta’ ponn lil :ermani] talli offenda lil Malta u lill-Maltin, u dan wara wkoll li ma riedx i[allas ewro biex ju]a l-istess lift, g[ax skont il-:ermani], i[allas bi]]ejjed taxxi f’Malta. Mario Antonelli ta’ 45 sena mill-Belt, ammetta quddiem il-Ma;istrat Carol Peralta li hu [ebb g[al Dr. Michael Mertsch, li hu Chief Technology Officer mal-kumpanija GO. Minna[a tieg[u l-:ermani] /a[ad li hu qal xi kliem dispre;;attiv kontra Malta jew il-Maltin.
Il-Ma;istrat Peralta re;a’ kkundanna l-a;ir tal-Malti li u]a l-vjolenza fil-konfront tal:ermani], i]da qal ukoll li hu infurmat li Mertsch huwa persuna arroganti. Antonelli ammetta li kka;una diversi ;rie[i gravi fuq il-:ermani] f’wi//u u li kissirlu nnu//ali, u li b[ala impjegat pubbliku wettaq reat li suppost kellu jissorvelja. Il-Belti [allas fil-Qorti stess €350 kemm jiswa n-nu//ali tal:ermani]. L-Ispettur Kylie Borg kienet qalet li g[addispo]izzjoni tag[ha kellha vidjow tas-CCTV camera tal-lift stess, propjetà ta’ Transport Malta, bil-Qorti tara l-filmat qabel ma tat is-sentenza. G[al Antonelli deher l-Avukat Josè Herrera.
Amerikan akku]at li importa l-kannabis Gary Raymond Bale, Amerikan ta’ 46 sena minn Ohio, residenti f’Tignè Point f’TasSliema, ;ie mixli quddiem il-Ma;istrat Consuelo Scerri Herrera li importa d-droga kannabis u kellu fil-pussess tieg[u r-ra]a me[uda mill-istess pjanta. Mill-provi rri]ulta li l-Amerikan ikkopera mal-pulizija u li d-droga kienet g[all-u]u personali tieg[u. Madankollu skont kif qal l-istess akku]at, din ma kinitx l-ewwel darba li hu importa din d-droga fejn mill-anqas din saret
g[al madwar sitt darbiet. Bale ;ie mixli li wettaq dan ir-reat fil-11 ta’ Frar li g[adda u fix-xhur ta’ qabel, u li minbarra d-droga kellu fil-pussess tieg[u harpoon ming[ajr li/enzja tal-Kummissarju talPulizija. L-imputat wie;eb mhux [ati u ng[ata l[elsien mill-arrest, fuq depo]itu ta’ €250 u garanzija personali ta’ €1,000. L-Ispetturi Josric Mifsud u Jason Francis Sultana mexxew il-Prosekuzzjoni.
Seraq il-karozza ta’ sie[bu Jesmond Cassar ta’ 38 sena minn {al Luqa ng[ata probation ta’ tliet snin wara li ammetta li seraq il-karozza ta’ sie[bu li kien jg[ix mieg[u. Quddiem il-Ma;istrat Antonio Micallef Trigona rri]ulta li Cassar kien ilu li seraq ilkarozza ta’ Anthony Borg minn Bormla mit-3 ta’ Frar li g[adda, u dan minkejja li g[amel
diversi tentattivi biex isibu li kienu kollha g[alxejn. Cassar ammetta li wettaq din is-serqa u li sar re/idiv wara li kien instab [ati b’diversi sentenzi mog[tija mill-Qorti tal-Ma;istrati. G[alih dehret l-Avukat tal-G[ajnuna Legali Yana Micallef Stafrace filwaqt li l-Prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispettur Sylvana Briffa.
L-immigrant mill-Mali x’aktarx miet bil-bi]a’ minn Ray Abdilla
Robert Brincat, uffi/jal tas-Servizz ta’ Detenzjoni fi/-?entru ta’ {al Safi, qal li hu kien ir/ieva telefonata mill-kollega Gordon Pickard fejn dan qallu li waqt li l-immigrant illegali kien qed ji;i eskortat, miet fil-vann, u li x’aktarx dan miet b’qatg[a. Dan irri]ulta quddiem ilMa;istrat Saviour Demicoli meta lbiera[ kompliet ilkumpilazzjoni ta’ Gunner Clive Cuschieri ta’ 29 sena minn Ra[al :did u sSur;ent Mark Anthony Dimech ta’ 44 sena millG]ira li jinsabu akku]ati bil-qtil tal-immigant Abdalla Mohammed ta’ 32 sena f’:unju li g[adda. Clive Cuschieri u Mark Anthony Dimech qeg[din ji;u akku]ati li qatlu lillimmigrant f’vann tad-detenzjoni. Sadanittant Gordon Pickard ta’ 36 sena minn {a]-}abbar g[addej pro/eduri seperati fuq il-ka] fejn qed ji;i akku]at li g[amel xi [a;a biex il;ustizzja ma sse[[x. Il-Bumbardier Robert Brincat, uffi/jal fil-barracks ta’ {al Safi, qal li fil-;urnata tal-in/ident il-vittma kien beda jdejjaq lil diversi immigranti o[rajn u g[all[abta tad-9pm huwa r/ieva messa;; ming[and Gordon Pickard, fejn qallu biex ikun hemm uffi/jali g[al-lest biex jie[du lill-immigrant illegali mill-Mali, lejn ilbarracks ta’ {al Far. Ix-xhud qal li huwa ra lill-akku]ati jo[or;u bilvann tas-servizz u ftit talminuti wara r/ieva telefonata ming[and Pickard stess fejn dan qallu li Abdalla Mohammed kien [arab. Ftit wara hu qallu li kien qed ikun aggressiv u anke talbu g[all-manetti u dan l-
episodju ntemm meta f’telefonata o[ra Pickard kien qallu li l-immigrant kien miet. Ix-xhud qal li hu staqsieh, kif kien miet u Pickard qallu, “Ma nafx, imma na[seb li miet b’qatg[a.” Xehdu wkoll il-patalo;isti Marie Therese Camilleri Podesta u Ali Safraz, patolo;ist, li qalu li Mohammed miet wara li kien qed isofri minn u;ig[ kbir wara li qala’ daqqiet fil-parti ;enitali tieg[u. Xehed ukoll Marcel Schembri, tabib millPoliklinika tal-Floriana, fejn qal li fid-29 ta’ :unju li g[adda g[all-[abta tas-2pm il-vittma mar hemm u qamet kommossjoni min[abba li dan ma riedx idum fil-kju. Qal li kien akkumpanjat minn ]ew; suldati mi//entru ta’ detenzjoni. Xehed ukoll is-Sur;ent Raymond Casha mill-Forzi Armati ta’ Malta li qal li waranofsinhar fil-jum talin/ident, Clive Cuschieri mar fi/-/entru ta’ detenzjoni ta’ {al Safi flimkien ma’ uffi/jal ie[or u l-immigrant illegali, wara li kienu g[adhom qed jaslu millpoliklinika. Lill-immigrant ing[atalu basket bl-affarijiet essenzjali, b[al xugaman u ttie[ed fi blokk ie[or tal-post. Mohammed kien qed ikanta diski ta’ Bob Marley u beda jg[id li kien sejjer id-dar wara li kien ilu erba’ snin ma[rub. Hu deher normali i]da beda jirrifjuta li jiekol. Fuq mistoqsijiet talAvukat Giannella de Marco, dan qal li ma jiftakarx li hu kien qed i/empel lil Mark Anthony Dimech u jitolbu g[all-g[ajnuna. Hu /a[ad li kien /empel lil Dimech tliet darbiet.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 14 ta’ Frar, 2013
10 Lil hinn minn xtutna
?ipru (2)> Farrak il-pajji] u issa dabbar rasu qabel ma nkixfet il-qag[da reali finanzjarja ekonomika tal-pajji]. Dan wara lisplu]joni f’Lulju tal-2011 talma[]en tal-munizzjon, u talpower station qribu li kienet isservi lil nofs il-popolazzjoni ta’ ?ipru, li ilha xhur bla provvista tal-elettriku. Il-munizzjon u kwantità kbira ta’ armi kienu n[atfu mill-gvern ?iprijott waqt li kienu qed jin;arru f’bastiment ?iprijott fi triqtu mill-Iran g[as-Sirja fi Frar tal-2009 bi ksur tas-sanzjonijiet tanNazzjonijiet Uniti u minflok inqerdu n[a]nu g[al sentejn s[a[, anki fis-s[ana qalila tassjuf, li kienet il-kaw]a talisplu]joni qerrieda li [alliet 13-il vittma u 62 korruti gravi.
:img[a ilu ktibt dwar x’wassal biex ?ipru spi//a fil-kri]i finanzjarja ekonomika li jinsab fiha g[ax dak li ;ara hemmhekk mhux biss jinteressana, i]da g[andna x’nitg[allmu minnu, spe/jalment fid-dawl ta’ parir li kien ing[atalna sentejn ilu biss biex nikkupjaw ittmexxija tieg[u li wasslet lil dak il-pajji] f’din il-kri]i. I]da x-xebh bejn Malta u ?ipru ma jieqaf qatt. Pere]empju: f’Malta smajna lil min jg[id li jekk ilpoplu jkun fdalu t-tmexxija ta’ pajji]na u l-pjan tieg[u g[all-ener;ija jfalli, hu lest jirri]enja mill-kariga. Farrak il-finanzi F’?ipru min kien
responsabbli li farrak ilfinanzi u l-ekonomija wara [ames snin jiggvernah baqa’ jwebbes rasu u ma rri]enjax, imma issa nsibu li ma re;ax ikkontesta g[all-elezzjoni g[all-[atra ta’ President tarRepubblika li fil-pajji] hu wkoll il-Prim Ministru. Elezzjoni li se ssir nhar il{add li ;ej, u li llum se nittratta dwarha. Il-President tar-Repubblika jintg[a]el mill-poplu f’elezzjoni li ssir kull [ames snin u kandidat irid jikseb 50 fil-mija tal-voti u wie[ed flewwel rawnd, inkella jkollu jsir it-tieni rawnd, u jirba[ min i;ib l-aktar voti mi]]ew; kandidati li jkunu marru l-a[jar fl-ewwel rawnd. President jista’ jer;a’ jikkontesta kemm-il darba jrid, u fil-fatt il-Presidenti li kellu ?ipru minn meta kiseb l-indipendenza mill-Ingilterra kollha servew g[al aktar minn terminu wie[ed, g[ajr Tassos Papadopulos tal-Partit Demokratiku (DIKO), ?entru-Xellugi, li [ames snin ilu kien spi//a t-tielet flewwel rawnd. Kienu g[addew g[at-tieni rawnd Joannis Kasulidis talPartit Rally Demokratiku (DISY, imsie[eb b[al PN tag[na fil-PPE) ?entruLemini, li kien kiseb l-aktar voti, u Dimitris Kristofias tal-
I/-?entru-Lemini Nicos Anastassiades mistenni jil[aq President-Prim Ministru ta’ ?ipru
Partit Progressiv tal{addiema (AKEL) Komunista, u Papadopulos appo;;ja lil Kristofias, biex dan spi//a n[atar l-ewwel President Komunista elett, mhux biss f’?ipru, i]da flEwropa. Issa se jkun l-ewwel President ?iprijott ukoll li mhux se jer;a’ jikkontesta g[at-tieni darba, bir-ra;un, g[ax jaf li ma [aqqux u m’g[andux /ans li l-poplu jer;a’ ja[tru, u g[alhekk dabbar rasu wara l-istra;i li ;ab fil-pajji] u fuq il-poplu. Mi]uri ta’ awsterità Ma sewa xejn li, biex ma jkomplix jitlef millpopolarità, Kristofias ]amm milli ji;u attwati l-mi]uri ta’
awsterità u privatizzazzjoni li qed jitolbu l-IMF, l-UE u lBank ?entrali Ewropew (jew, kif qed tissejja[, Trojka) b[ala kundizzjoni biex dawn jag[tu s-self li, tort talamministrazzjoni tieg[u, ?ipru kellu jumilja ru[u jitlob – u b’hekk kompla jfarrak ilfinanzi u l-ekonomija talpajji].
Il-Komunista Dimitris Kristofias dabbar rasu
Infatti, l-ist[arri; kollu talopinjoni pubblika li sar minn Settembru tas-sena l-o[ra ’l hawn baqa’ juri li se jkun ilkandidat tar-Rally Demokratiku (DISY) Nicos Anastasiades li jikseb l-ikbar numru ta’ voti, u jekk mhux fl-ewwel rawnd, fit-tieni, li jsir ;img[a o[ra, jaqbe] il-50 fil-mija tal-voti me[tie;a. Iwaqqaf il-li;ijiet G[ax din id-darba l-Partit Demokratiku (DIKO) mill-
ewwel iddikjara li qed jappo;;ja lil Anastasiades, u meta tqis li l-medja tad-diversi opinion polls li saru tawh 48 fil-mija tal-voti, bl-eqreb rival tieg[u, il-Komunista Stavros Makas, ma jaqbi]x is-26 filmija. Dan minkejja li l-gvern ta’ Kristofias (il-Kabinett ja[tru hu, u jista’ jwaqqaf li;ijiet li jg[addi l-Parlament u li ma jkunx jaqbel mag[hom) tant kien jifta[ar bl-aqwa pagi, benefi//ji u privile;;i fisservizz pubbliku ineffi/jenti li jiffurmaw il-ma;;oranza tal[addiema (labour force) f’?ipru. Infiq irresponsabbli, populista u bla kontroll minn gvern li, b[all-gvernijiet So/jalisti#Komunisti Xellugin kollha, ma semax bil-qwiel g[aqlin tal-antenati tag[na lMaltin “Erfa’ u sorr g[al meta ti;i b]onn” u “Terfax i]jed milli tifla[”. Dan min[abba wkoll li l-banek t[allew jesponu ru[hom i]]ejjed g[all-kri]i fil-Gre/ja u lisfruttament mir-Russja. I]da l-popolarità ta’ Kristofias kienet di;à qalg[et daqqa ta’ [arta kbira minn
Di]astru mill-President Kummissjoni ta’ Inkjesta dwar id-di]astru mwaqqfa mill-President stess ikkonkludiet li l-[tija g[al dak li ;ara taqa’ proprju fuq il-President innifsu. U hawn xebh ie[or ma’ Malta. Il-kummissjoni f’?ipru allura kkonkludiet li
dak li ;ara kien frott g[a]liet ]baljati, g[ax kien ilPresident personalment li dde/ieda li l-munizzjon ji;i ma[]un fil-ba]i navali, ftit bog[od mill-power station. Barra minn hekk, l-istess rapport ta’ 643 pa;na, jg[id li kien Kristofias ukoll li, g[al ra;unijiet diplomati/i, intrabat mas-Sirja u mal-Iran li ma jag[ti l-munizzjon lil ebda pajji] jekk mhux lisSirja jew lill-Iran, u b’hekk po;;a lilu nnifsu, u aktar u aktar lil ?ipru, f’nasba li llimitat il-libertà tag[hom ta’ moviment u de/i]joni flinteressi u s-sigurtà tannazzjon u /ittadini f’din ilkwistjoni. G[a]liet li se jkunu swew lill-pajji] biljun ewro f’tiswijiet u ener;ija importata. Ir-rabja tal-poplu dwar dan kollu kienet di;à dehret qabel l-isplu]joni, firri]ultati tal-elezzjoni ;enerali li saret fl-2011, meta l-partit ta’ Kristofias AKEL tilef il-ma;;oranza ]g[ira ta’ voti (mhux si;;ijiet) li kien kiseb [ames snin qabel. Minkejja li l-ikbar partit f’dik l-elezzjoni rri]ulta /?entru-Lemini DISY b’34.3 fil-mija u 20 si;;u mis-56 fil-Parlament (proprjament 80, imma hemm 24 riservati g[a/-?iprijotti Torok vojta, g[ax ?ipru g[adu pajji] maqsum min[abba lokkupazzjoni ta’ parti mill-
minn Joe Calleja jocal@me.com
pajji] mit-Turkija), l-AKEL baqa’ jiggverna, grazzi g[adDIKO. Xe[et it-tort I]da wara l-isplu]joni, u rapport tal-pulizija (li xe[et it-tort fuq ]ew; ministri, li kienu rri]enjaw mill-ewwel, i]da wkoll fuq 12-il persuna, fosthom ]ew; vittmi talisplu]joni, u ma semma xejn dwar ir-responsabbiltà tal-
President Kristofias li jgawdi mill-immunità) id-DIKO rtira l-appo;; tliet xhur wara, f’Awwissu (anki min[abba f’nuqqas ta’ ftehim malAKEL dwar proposti g[allg[aqda ta’ ?ipru), biex b’hekk spi//a gvern ta’ minoranza. Dan jista’ jfisser li, wara li l-elezzjoni g[all-President tirri]ulta, kif mistenni, f’reb[a g[a/-?entru-Lemini Anastasiades, il-gvern jirri]enja jew ji;i sfidu/jat, u l-President ;did jibag[at g[all-kap tad-DISY Averof Neofitu, biex jifforma gvern ?entru-Lemini mad-DIKO, mal-Partit Ewropew (Evroko) u mal-{odor tal-KOP (li lkoll qed jappo;;jaw lil Anastasiades tad-DISY), li bejniethom ikollhom ma;;oranza komda ta’ 32 mis-56 si;;u. Huwa dan li qed jistennew in-negozjaturi tat-Trojka biex jiffirmaw il-ftehim ta’ self u bailout ma’ ?ipru, g[ax ta’ min infakkar li, b[alma ktibt ;img[a ilu, il-President Komunista kien u]a l-veto biex ]amm il-mi]uri li kienet qablet mag[hom ukoll lOppo]izzjoni. Dan li qed jistennew ukoll i/-?iprijotti (g[ax fehmu li jekk mhux se jie[du mi]uri ta’ awsterità issa, se jkollhom ibatu ferm i]jed fil-futur), i]da wkoll l-a[na l-Maltin, biex inserr[u rasna minn aktar stabbiltà fil-futur filba[ar tag[na, il-Ba[ar Mediterran, hekk kif hemmhekk forsi jimxu fuq ittmexxija tal-gvern tag[na, b[alma kellna l-unur jag[tihom parir il-President Emeritu tag[hom Kristos Vassilju x-xahar li g[adda!
Infiq irresponsabbli, populista u bla kontroll
IN-NAZZJON Il-{amis, 14 ta’ Frar, 2013
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
L-MCAST hu storja o[ra ta’ su//ess L-MCAST – il-Kulle;; Malti g[ax-Xjenza u tTeknolo;ija – hu storja ta’ su//ess g[all-poplu Malti u G[awdxi kollu. Storja o[ra ta’ su//ess li welled Gvern Nazzjonalista. Dan hu r-ri]ultat ta’ politika li tkun ta’ ;id g[allpoplu kollu. Fl-edukazzjoni, forsi aktar minn setturi o[rajn g[aliex hi l-edukazzjoni li tfassal il-futur ta’ [afna ]g[a]ag[ u tiffurmahom fil-karriera li taf tiddiri;ihom g[all-kumplament ta’ [ajjithom, ma tistax ti]balja. Ma tistax tesperimenta kif g[amel kull darba li kien fil-gvern il-Malta Labour Party. L-edukazzjoni /-/avetta g[as-su//ess fil-qasam tax-xog[ol L-edukazzjoni hi /-/avetta g[as-su//ess filqasam tax-xog[ol. {addiema kwalifikati u
[addiema bi kwalifi/i g[oljin, jattiraw investiment u xog[ol li joffri kundizzjonijiet tajba ta’ xog[ol u pagi tajbin. Hekk rajna fl-a[[ar snin fis-settur tasservizzi finanzjarji, fis-settur tal-manifattura b’valur mi]jud, fil-qasam farma/ewtiku, flindustrija tal-manutenzjoni tal-ajruplani, flindustrija marittima, fil-qasam tat-turi]mu, fissettur tat-teknolo;ija tal-informatika u tal-igaming. F’dan is-su//ess kollu li ksibna b[ala pajji] filqasam tax-xog[ol, l-MCAST kellu sehem importanti fil-[addiema kwalifikati li ta lillindustrija f’pajji]na. {afna investturi barranin li tefg[u g[ajnejhom fuq Malta grazzi wkoll g[allin/entivi li joffri l-Gvern li huma ta’ vanta;; g[al kull min irid jinvesti, [admu flimkien mal-MCAST biex ikollhom [addiema kwalifikati.
1,860 ]ag[]ug[ u ]ag[]ug[a jir/ievu /ertifikati mill-MCAST F’dawn il-jiem qed naraw aktar minn 1,860
]ag[]ug[ u ]ag[]ug[a jir/ievu /ertifikati millMCAST g[all-korsijiet li attendew u li temmew fis-sena akkademika li g[addiet. Dan wara li f’Di/embru li g[adda ggradwaw 625 student u sudenta wara li temmew korsijiet fil-livell ta’ higher national diploma jew ta’ lawriji ta’ Ba/ellerat, waqt li 71 student ie[or ir/evew /ertifikati ta’ kwalifi/i marbutin ma’ korsijiet tal-MCAST fl-industrija tat-tiswija talajruplani. Is-su//ess ta’ dan il-Kulle;; qed jag[tuh listudenti stess, li 72% minn dawk li qed jir/ievu /-/ertifikati matul din il-;img[a qed ikomplu blistudji tag[hom f’korsijiet avvanzati li w[ud minnhom iwasslu sa[ansitra sal-livell ta’ degree. Dawn huma l-opportunitajiet li qed toffri li]]g[a]ag[ il-politika ta’ Gvern Nazzjonalista. Politika ta’ investiment qawwi fl-edukazzjoni biex i]-]g[a]ag[ ikollhom l-g[a]liet u l-opportunitajiet kollha biex itemmu l-istudji tag[hom bi kwalifika. L-eluf ta’ ]g[a]ag[ li kull sena qed jiggradwaw u jo[or;u b’/ertifikati mill-Università, millMCAST mill-Istitut g[all-Istudji Turisti/i (ITS) u istituzzjonijiet o[rajn anke fil-privat, hu ta’ kura;; kbir g[all-futur ta’ pajji]na. Dawn i]-]g[a]ag[, u o[rajn ukoll li huma di;à fid-dinja tax-xog[ol u qed javvanzaw fil-karriera bl-opportunità li qed jing[ataw bl-ischolarships li qed joffri l-Gvern ukoll, qed joffru lill-investituri
ambjent ta’ xog[ol li fih pajji]na kapa/i je//ella u jkun l-aqwa u l-a[jar. Il-PN dejjem kellu politika /ara u li rriformat issistemi edukattivi. L-istipendju jibqa’ g[odda importanti biex i]-]g[a]ag[ ikomplu jistudjaw u javvanzaw bil-kwalifi/i li jiksbu. Gvernijiet Laburisti ;abu di]astri fl-edukazzjoni Il-PN irid jag[ti l-aqwa g[odda u l-aqwa ambjent lill-istudenti. Mhux biss qed jibni skola ;dida kull sena biex joffri l-aqwa ambjent g[all-edukazzjoni sas-sekondarja, i]da wkoll qieg[ed jinvesti €120 miljun f’kampus ;did fl-MCAST li se jkun jikkonsisisti minn 17-il binja. G[all-ITS, il-Gvern di;à ppjana l-pro;ett g[al kampus ;did ukoll. Fl-Università u fil-Junior College g[addej ukoll investiment kontinwu. Din il-politika li qed iwettaq il-Partit Nazzjonalista hi ta’ kuntrast kbir g[all-politika li da[[al il-Labour li ;ab di]astru fl-edukazzjoni, li fost id-de/i]jonijiet ]baljati li kien [a kien hemm lg[eluq tal-MCAST. I]da llum, grazzi g[all-investiment tal-Gvern Nazzjonalista fl-MCAST, fl-a[[ar [ames snin 8,800 student temmew b’su//ess l-istudji tag[hom f’korsijiet fl-MCAST u llum hemm aktar minn 6,000 student u studenta jistudjaw f’korsijiet fulltime jew part-time fl-MCAST. Gvern Laburista fdat fil-gvern jag[laq lopportunitajiet u l-Partit Nazzjonalista jinvesti u jag[ti l-opportunitajiet lill-istudenti.
Malta Tag[na Lkoll… Din l-elezzjoni ;enerali rat lill-Malta Labour Party jo[ro; bl-g[ajta ta’ ‘Malta Tag[na Lkoll’ b[ala l-g[ajta elettorali. L-g[ajta ssarrfet ukoll f’[afna diskorsi ta’ g[aqda nazzjonali, ta’ [idma id f’id u ta’ kif g[al-Labour ma hemmx blu jew a[mar. G[al darba, darbtejn, tlieta l-leader Laburista Joseph Muscat sa[aq li l-kampanja tal-Labour hija wa[da po]ittiva u tmur lil hinn millpolitika negattiva li Muscat isej[ilha tal-passat. Ag[ti messa;; lil Lawrence Gonzi Jidher i]da li l-media
Laburista mhix konvinta minn kliem il-mexxej tag[ha. Matul il-maratona ta’ ;bir ta’ fondi li saret nhar il-{add li g[adda mill-Labour, il-messa;; ewlieni mar-riklam tan-numri
tat-telefown biex wie[ed i/empel u jag[ti donazzjoni kien sempli/ement jg[id ‘Ag[ti Messa;; lil Lawrence Gonzi’. Anke l-ispots pubbli/itarji kienu fil-ma;;oranza assoluta tad-drabi clips ta’ mi]kwotazzjonijiet minn diskorsi ta’ Lawrence Gonzi u Simon Busuttil. Fl-ebda mument ma’ tfa//at spot b’xi proposta Laburista. Tfa//aw biss spots ta’ attakki kontinwi kontra Lawrence Gonzi u Simon Busuttil. Jekk g[al-Labour din hi ddefinizzjoni ta’ kampanja po]ittiva nib]a’ na[seb x’jifhem biha l-Malta Labour Party kampanja ta’ negattività. Jekk g[all-Malta Labour Party il-messa;; ‘Ag[ti Messa;; lil Lawrence Gonzi’ mhux g[ajta negattiva inti]a biss biex ti]ra’ l-firda u
Iva lest ner;a’ nafda lil Lawrence Gonzi u lill-Partit Nazzjonalista. G[alhekk kburi li nifforma parti mill-Partit Nazzjonalista. G[alhekk fid-9 ta’ Marzu li ;ej kburi li fuq l-aqwa arma ta’ so/jetà demokratika l-vot tieg[i se jmur g[all-kandidati tal-Partit Nazzjonalista
l-mibeg[da nib]a’ na[seb x’jifhem allura b’kampanja ta’ negattività l-Labour ta’ Muscat. Ara tisma’ xi jg[idu talPartit Nazzjonalista Spot ie[or li laqatni tul il-
maratona Laburista kien spot li jibda b’wie[ed mill-ispots pubbli/itarji tal-Partit Nazzjonalista u li jkompli b’Muscat jitfi t-televi]joni li fuqu kien qed jixxandar dan lispot kwa]i dik is-sekonda stess li l-ispot beda. X’messa;; ried iwassal hawn il-Labour lill-partitarji Laburisti^ Jifhem sew wie[ed meta jifhem li l-messa;; b[al donnu hu wie[ed li jg[id linnies sabiex lanqas biss jibdew biex jisimg[u x’g[andu xi jg[id il-Partit Nazzjonalista^ Jifhem sew wie[ed li b[al donnu l-ispot qieg[ed jg[id li kull kritika tal-Labour g[andha ti;i mitfija u mhux mismug[a^ Int lest ter;a’ tafda lil GonziPN b’[ames snin o[ra^ Ix-xandira Laburista spiss rat l-iscreen isir iswed u sempli/ement titla’ l-
mistoqsija ‘Int lest ter;a’ tafda lil GonziPN b’[ames snin o[ra^’ Xtaqt kelli lopportunita nwie;eb ilmistoqsija u allura se nwe;ibha hawn fil-qosor. Jien nemmen fi gvern li g[andu pjan u vi]joni g[allpajji]. Gvern li mhux jitfa’ [afna tlellix fid-diskors u ebda sustanza fejn hemm il[tie;a. Gvern li hu ffukat fuq irri]ultati u mhux fuq il-voti. Gvern li g[alih l-importanti hu dawk l-oqsma l-aktar vitali b[as-sa[[a, ix-xog[ol u l-edukazzjoni. Gvern li g[andu track record ta’ ri]ultati. Gvern li lil pajji]na ;ablu unur fuq ilfora internazzjonali. Gvern li lil pajji]na ra li jkun fuq ta’ quddiem u mhux gvern li jwassal lil pajji]na ;o [ajt b[alma ;ralhom s[abna f’?ipru. G[alhekk iva, lest ner;a’ nafda lil Lawrence Gonzi u lill-Partit Nazzjonalista. G[alhekk kburi li nifforma parti mill-Partit Nazzjonalista. G[alhekk fid9 ta’ Marzu li ;ej kburi li fuq l-aqwa arma ta’ so/jetà demokratika l-vot tieg[i se
minn Angelo Micallef angelo.micallef@gmail.com
jmur g[all-kandidati talPartit Nazzjonalista. Prosit!
Filwaqt li nistqarr li m’iniex dilettant talKarnival, xorta wa[da nixtieq ng[id prosit tassew lil dawk kollha involuti biex jittella’ l-Karnival tradizzjonali Malti. Il-[idma sfiqa tag[hom kienet tidher /ara [afna. {asra li t-temp ma kienx daqstant [anin xi kultant.
Angelo Micallef hu kunsillier elett f’isem il-Partit Nazzjonalista fil-Kunsill Lokali ta’ Marsaxlokk
IN-NAZZJON
Il-{amis, 14 ta’ Frar, 2013
12 Opinjoni
}ball papali Min qatt ma jag[mel xejn ma jistax ji]balja imma kull min imidd g[onqu g[axxog[ol, kull min jipprova jag[mel xi [a;a, huwa su;;ett g[all-i]ball. Hemm ]balji u ]balji. }balji kbar u ]balji ]g[ar, ]balji li jistg[u jitran;aw u o[rajn li jkollna n;orru lkonsegwenzi tag[hom. Huwa wkoll fatt li mill-i]balji nistg[u nitg[allmu, tajjeb li niftakru fejn konna ]baljajna u nag[mlu [ilitna biex ma ner;g[ux inwettqu l-istess ]ball. Xi ]balji nag[mluhom min[abba l-g[a;la li jkollna. Xi ambjenti tax-xog[ol je[tie;u l-g[a;la, hemm sitwazzjonijiet li wie[ed ikollu jie[u de/i]joni bla telf ta’ ]mien. F’dawn il-ka]i iktar fa/li li wie[ed ji]balja. F’ka]i fejn dak li jkun ikollu [afna [in biex ja[seb imma jie[u de/i]joni bil-g[a;la, u jie[u
de/i]joni [a]ina, l-i]ball jidher ikbar u r-rimors ikun ikbar ukoll. Il-qawl Malti jg[idilna li qattusa g[a;;elija frie[ g[omja tag[mel imma kultant ma nkunux nistg[u nag[mlu ie[or, ikollna ng[a;;lu. }gur li f’mo[[na ma jkollniex [sieb li ni]baljaw, imma kultant nispi//aw biex nag[mlu ]ball u kultant li]ball ikun tant kbir li nsej[ulu papali.
Taljana ;ara fl-1922. Kien se[[ verament ]ball papali. Fit-22 ta’ Jannar, 1922 kien miet il-Papa Benedittu XV. B[alma jsir f’kull mewt talKap tal-Knisja Kattolika, wara l-funeral il-kardinali n;abru ;ewwa l-Vatikan biex jag[]lu mexxej ie[or.
Xog[ol ta[t pressjoni
g[adhom ma waslux biex jidde/iedu min se jkun Papa. Saru 14-il votazzjoni sakemm nhar it-Tnejn 6 ta’ Frar dehret da[na bajda mi/-/umnija talKappella Sistina, fejn kienu mi;burin l-eletturi tassu//essur ta’ Pietru. Wara tant stennija issa l-Knisja kellha Papa ;did u bla dubju kul[add kellu kur]ità kbira biex ikun jaf min hu. Wie[ed mill-;urnali li kien g[adu fil-bidu tieg[u kien Il
Xog[ol li jirrikjedi [idma mg[a;;la huwa bla dubju dak tal-;urnalisti. Illum aktar minn qatt qabel il-;urnalist irid iwassal a[bar dak il-[in stess li tkun qieg[da sse[[. }balji fuq il-;urnali, fuq ilmezzi tal-midja, u fuq kollox fuq l-internet insibu kemm irridu. Dan kollu min[abba lg[a;la li a[bar trid titwassal lin-nies. Ka] kurju] f’gazzetta
Il-konklavi tal-1922 Fit-2 ta’ Frar it-53 kardinal pre]enti bdew il-konklavi. Sal-[amsa tax-xahar ilprin/pijiet tal-Knisja kienu
Mondo, li kellu l-uffi//ji tieg[u f’Ruma. Kien jo[ro; ta’ kuljum u beda jo[ro; fis26 ta’ Jannar tal-istess sena, proprju erbat ijiem wara lmewt tal-Papa Benedittu XV. L-g[a]la tal-Papa l-;did kellha timla l-ewwel pa;na tal-;urnal tas-6 ta’ Frar. Imma sforz il-[e;;a jew sforz l-g[a;la, sar ]ball, u dan tabil[aqq kien ]ball papali. Ftit wara t-ta[bira tal-Papa l-;did il-[wienet tal-kotba kellhom g[all-bejg[ il-;urnal Il Mondo. Fl-ewwel pa;na tieg[u kien hemm miktub bi prominenza kbira ‘Il Cardinale Giovanni Tacci è stato eletto Papa’ kif ukoll ritratt kbir tieg[u. Il-Kardinal Achille Ratti Imma mil-lo;;a tal-ba]ilika ta’ San Pietru ma [ari;x Tacci. Il-Papa l-;did kien ilKardinal Achille Ratti li [a lisem ta’ Piju XI. }ball filveru sens tal-kelma, papali!
minn Fr Reno Muscat OP renosop@gmail.com
Ma ninsewx li qeg[din nitkellmu dwar 90 sena ilu meta l-mezzi ma kinux dawk li g[andna llum. }gur li xi ;urnalist mar ji;ri fl-uffi//ju tal-;urnal biex iwassal l-a[bar imma wassal isem ]baljat. Fi ftit [in il-kopji kollha tal-;urnal bl-i]ball papali n;abru mill-[wienet u re;g[et ;iet stampata edizzjoni o[ra. Imma xi kopji kienu la[qu nbieg[u u g[adhom je]istu sal-lum. Qieg[ed insemmi dan il-ka] g[ax dan il-;urnal kellu [ajja qasira, fil-fatt kien imwaqqaf milli jkompli jo[ro; mir-re;im Faxxista f’Ottubru tal-1926. Mhux l-istess g[amlet ilgazzetta Corriere della Sera li kellha l-uffi//ju tag[ha f’Milan. Din xandret bi prominenza liema b[alha li lKardinal ta’ Milan, Achille Ratti, kien mag[]ul Papa u [a l-isem ta’ Piju XI. }ball b’ri]ultat tal-entu]ja]mu Forsi kienet l-g[a;la jew lentu]ja]mu ta’ ;urnalist li rrendiet biex sar dan l-i]ball.
L-ewwel fa//ata tal-edizzjoni korretta ta’ ‘Il Mondo’ tas-6 ta’ Frar 1922 li [abbret li l-Papa l-;did kien il-Kardinal Achille Ratti
L-ewwel fa//ata tal-edizzjoni ]baljata ta’ ‘Il Mondo’ tas-6 ta’ Frar 1922 li [abbret li l-Papa l-;did kien il-Kardinal Giovanni Tacci
}ball li ]gur sewa ftit flus mhux [a]in biex re;a’ ;ie stampat il-;urnal. Kultant ikun hemm ]balji li jistg[u jitran;aw, imma kultant ma nkunux nistg[u nibdlu dak li nkunu g[amilna u jkollna nbatu l-konsegwenzi. Fil-[ajja spiss ni]baljaw bla ma nkunu nistg[u ner;g[u lura. Il-[ajja mhix gazzetta li tista’ ter;a’ ti;i stampata.
IN-NAZZJON Il-{amis, 14 ta’ Frar, 2013
Opinjoni#Ittri 13
Provi /ari li lill-MLP ma tistax tafdah minuta Sur Editur, Il-kampanja elettorali tinsab fil-[ames ;img[a tag[ha. U l-affarijiet issa donnhom jidhru aktar /ari. L-i]viluppi li qed ise[[u tul din il-kampanja, qed jitfg[u dawl aktar /ar. B[al donnu aktar ma qed jg[addu l-jiem talkampanja, i]-]ejt li ilhom jindilku bih l-og[la uffi/jali tal-Labour Party, qieg[ed dejjem ji]loq u jinkixfu lborom li ilhom ja[bu talLabour Party. L-ewwel kien hemm li]vilupp ta’ An;lu Farrugia li kixef [afna borom li kienu ilhom mg[ottija i]da issa nkixfu kif tkellem An;lu Farrugia fl-intervista li ta lil The Sunday Times. Wara dawk id-dikjarazzjonijiet xokkanti – fejn akku]a lilLabour Party immexxi minn Muscat li hu qrib u f’kuntatt ma’ kuntratturi u negozjanti kbar, [ar;et ukoll l-a[bar dwar id-Deputy Leader lie[or ta’ Muscat, Toni Abela.
Toni Abela, fdat minn Muscat bir-responsabbiltà tal-affarijiet interni fi [dan il-Labour Party u millorganizzazzjoni s[i[a talpartit, mill-kumitati u kunsillieri Labursti fillokalitajiet, g[amel dikjarazzjonijiet xokkanti. Recordings kixfu lil Toni Abela li g[amel pressjoni fuq pulizija Laburist biex ma jmexxix flinvestigazzjonijiet. Infakkar li Muscat beda lkampanja elettorali tieg[u b’dawn i]-]ew; deputati mexxejja – b’An;lu Farrugia u b’Toni Abela. Ittnejn li huma qalu bi]]ejjed dwar il-Labour Party. Ittnejn li huma, b’modi differenti u b’dikjarazzjonijiet fuq ka]i separati, wasslulna messa;; /ar. Li l-Labour g[adu listess. Li l-Labour ma tistax tafdah, lanqas minuta. Dawn huma provi li ma jistg[ux ikunu aktar /ari minn hekk.
S. Caruana
San Pawl il-Ba[ar
Ta’ min tkun il-[tija^ Sur Editur, Nitolbok tippermettili ftit spazju fil-;urnal In-Nazzjon biex nistaqsi lil Joseph Muscat, il-Kap tal-Partit Laburista, li jekk il-Partit Laburista jitlef l-elezzjoni, lil min se nag[tu t-tort: lil An;lu Farrugia, eks Vi/i Kap talPartit Laburista, jew lil Joseph Muscat? Nispera li xi [add jirrispondini. An;lu Farrugia ilu ja[dem fil-Partit g[al dawn l-a[[ar 17-il sena u dejjem qabe] g[all-[addiem. U issa, erba’ snin illum, tfa//a Joseph Muscat u warrbu. Fl-elezzjoni li ;ejja jien se nivvota NO Dr Farrugia NO Vote...u hemm [afna b[ali!
Joe Attard
San Pawl il-Ba[ar
L-ittri f’din il-pa;na
L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450) jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt. L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u l-indirizz s[a[ ta’ min jibg[athom. Ittri bin-nome-de-plume ma jkunux ippubblikati.
Karnival f’nofs il-kampanja Kien providenzjali li l-jiem tal-Karnival jaslu f’nofs il-kampanja elettorali, biex jag[tu nifs anki lill-politi/i. Imma fuq kollox, jag[tu nifs lill-elettorat, g[ax m’hemmx dubju li o;;ettivament, g[andu b]onn ta’ riflessjoni.
Irid jirifletti bejn li jag[]el dak li jaf u dak li jrid ikun ippruvat permezz tal-attwazzjoni. Il-kampanja bdiet fuq kjavi ta[raq, blargumenti dwar l-ener;ija, li baqg[u g[addejjin. Imma mbag[ad, storja fuq il-Malta Today, dawret id-direzzjoni u xe[tet l-enfasi fuq ilkorruzzjoni, bl-argumenti jduru madwar il-[tie;a tal-Whistleblower Act (li fil-fatt, di;à kienet waslet iddraftjata fil-Parlament). Imbag[ad waslet il-kwistjoni tat-tableti. Qabelxejn, punt lingwistiku. G[aliex qed nibqg[u ng[idu “tablets” u ma no[olqux neolo;i]mu sempli/i, tableta u tableti fil-plural? Jekk xejn, in-nies ma jibqg[ux jitfixkluhom mas-suppo]itorji. Qed iduru stejjer komi/i u assurdi dwar dan l-apparat elettroniku. Kwistjoni kritika din tat-tableti, g[ax se tkun introdotta sistema radikali fl-edukazzjoni. L-Unjoni tal-G[alliema (MUT) di;à qed tag[ti parir biex l-affari kollha tkun ittratta bil-prudenza (u g[alhekk trid tkun diskussa b’razzjonalità, mhux bil-passjoni politika estrema tas-soltu). Tajba kemm hi t-tajba l-proposta, l-g[alliema g[andhom ikunu kkonsultati f’kull stadju tal-mi]ura. Hemm dettalji serji o[ra xi jkunu studjati, fosthom l-apprensjoni li mi]ura radikali b[al din tista’ tikkomprometti l-iskills tal-kitba nfisha u anki l-fortuna tal-ktieb fi]iku. Imma l-argument jibqa’ wie[ed kardinali, it-teknolo;ija qed tinbidel minn xahar g[al ie[or u l-edukazzjoni trid i]]omm il-pass. Marbuta wkoll mat-tableti hemm xi [a;a aktar sottili, id-digital divide. Dan jimplika parti mill-“faqar ;did” li jitkellmu dwaru a;en]iji estra-governattivi, fosthom il-Caritas. L-impikazzjoni hi edukattiva, kulturali u fuq kollox, so/jali. Ma nafx jekk hemmx studju dwar it-teknolo;ija (jew in-nuqqas tag[ha) f’/erti familji li g[andhom defi/it finanzjarju-edukattiv-kulturali. Faxxikli politi/i Hemm dawk il-politi/i jew kandidati li jesprimu ru[hom b’mod ra;unat u hemm dawk li l-kamera, jew il-mikrofnu, jidhru li jo[or;ilhom minn ;o fihom id-demonji kollha. Il-media hi l-iprem [atja biex tipperpetwa din ir-realtà. Inutli d-dikjarazzjoni idealistika li “Malta Tag[na Lkoll” jekk ilmedia nfisha tkompli tinstiga d-divi]joni. Il-poplu qed jitg[allem, qed jevalwa, anki kif jitkellmu l-politi/i, anki kif jag[]lu l-kliem, anki kif ju]aw il-body language, it-ton tal-le[en, l-interruzzjonijiet, lintolleranza, il-konfu]joni li tin[oloq biex is-semmieg[a#ittelespettaturi ma jifhmux xi jkun qed jing[ad. Intant, il-kampanja tkompli, bil-;did, bil-klixejiet u bit-temperatura tielg[a. Kull ;img[a qed ;;ib issues ;odda. U dan hu tajjeb. Xi [add qal quddiem il-kamera li qisna d[alna mill-;did fi ]mien il-faxxikli, meta r-rumanzi kienu jitqassmu fid-djar, parti, parti. Xi [add ie[or u]a metafora o[ra, basla b’qoxra wara l-o[ra, sakemm ti;i g[all-qalba. F’dan ix-xenarju, il-Partit Nazzjonalista g[andu l-vanta;; ta’ dak li akkwista f’[ames snin ta’ turbulazzjoni reali, minn ;ewwa u minn barra, hu ka] ippruvat, bit-tajjeb u bi ]balji li setg[u kienu evitati. IlMLP, min-na[a l-o[ra, hu kwantità li g[ad trid tkun ittestjata, b’g[add ta’ proposti li jrid jidher humiex fattibbli fi ]mien meta ssitwazzjoni internazzjonali (l-aktar dik Ewropea) hi dik li hi. It-ton ta’ dak il-partit inbidel, kif inbidlet ukoll il-fi]jonomija, i]da f’mo[[ [afna nies g[ad hemm problema ta’ kredibbiltà min[abba, fost lo[rajn, li kien radikalment kontra d-d[ul ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea.
Po]izzjoni li bosta Maltin u G[awdxin qatt ma setg[u jifhmu meta qiesu li s-So/jalisti Ewropej stess, bi [;arhom, kienu favur l-Ewropa. G[ad irid jidher, issa imminentement, jekk l-elettorat Malti [afirx lill-MLP. Imma hemm id-dikjarazzjoni kru/jali li g[amel dan l-a[[ar, fis-Sunday Times, l-eks Prim Ministru u President, Eddie Fenech Adami: kampanja fuq il-bi]a’ ma ta[dimx. Sadanittant, is-saga tkompli. Il-kelma operattiva g[andha x’taqsam mal-kredibbiltà dwar l-a[jar pratti/i.
Malta u lil hinn minnha Nibdel id-diska. Wie[ed mill-aktar programmi effettivi li jidher fuq TVM hu Malta u lil Hinn Minnha. Snin twal ilu kien hemm ver]joni pijuniera ta’ dan il-programm li, jekk niftakar sew, kien jippre]entah John Dimech. Imma fil-format kurrenti, il-programm g[andu /ens ;did, sar aktar dinamiku u aktar frisk. Edizzjoni tipika tista’ tinkludi tag[rif dwar ilpalazzi tal-Gran Mastri, kappelli u abbatiji antiki, ekolo;ija, xog[ol arti;janali, ]jajjar kontinentali, intervisti, gastronomija Mediterranja u stejjer ta’ talent. Edizzjoni re/enti inkludiet intervista ma’ /ertu Mario Borg, li kien ja[dem b[ala bejjieg[ tal-[ut u l-bini tal-vapuri u li llum qed ja[dem xog[ol impressjonanti fit-tafal. Mhuwiex jag[mel pasturi jew statwi tal-:img[a l-Kbira, i]da qed jaqbad kwadri famu]i, b[al dawk tal-Caravaggio, u jinterpretahom bit-tafal. B[alissa qed juri dan ix-xog[ol mhux tas-soltu f’wirja firRazzet tal-{biberija u li taha l-isem “LIsfida Minquxa.”
MARIO AZZOPARDI marpardi@maltanet.net
IN-NAZZJON
Il-{amis, 14 ta’ Frar, 2013
14 Elezzjonijiet Kunsilli Lokali 2013
IL-KALKARA Programm Kunsill Lokali Nazzjonalista Il-Kalkara 2013
Toroq Il-Kunsilliera tal-Partit
Nazzjonalista se ja[dmu bis-s[i[ biex l-istat tat-toroq u l-bankini fil-Kalkara jitjieb. Dan isir permezz ta’ programm ta’ manutenzjoni kontinwa li tkopri l-in[awi kollha. Ting[ata attenzjoni partikulari g[all-[ti;ijiet infrastrutturali ta’ Triq Santa Filumena, Triq ilProgress, Triq Santa Liberata u Triq il-Missjoni Taljana. Issir ukoll pressjoni biex xog[lijiet pendenti li jridu jitwettqu minn entitajiet governattivi jitwettqu fl-iqsar ]mien possibbli. Indafa pubblika Il-[arsien tal-indafa pubblika g[andha tkun prijorità talKunsill Lokali Nazzjonalista. Filwaqt li jkun ]gurat li t-tindif tat-toroq isir kif suppost u regolarment, il-Kunsilliera
Nazzjonalisti jaraw u jirsistu li abbu]i b[al rimi ta’ skart flin[awi tar-Rinella, ta/-/imiterju ta’ Wied G[ammieq u filperiferija tal-i]vilupp ta’ Smart City, jitra]]nu. Il-Kunsill Lokali Nazzjonalista ji]gura wkoll li s-servizz ta’ ;bir ta’ skart goff jibqa’ jing[ata b’mod regolari u b’xejn. Isir ukoll xog[ol ta’ manutenzjoni fuq latrini pubbli/i u tkompli l-[idma biex ikun hemm fa/ilitajiet sanitarji anke fl-in[awi tar-Rinella. Il-bajja u l-in[awi tar-Rinella Il-Kunsill Lokali
Nazzjonalista g[andu jkompli l-[idma tieg[u fuq il-pro;ett ta’ tisbi[ tal-in[awi tarRinella. Filwaqt li l-manuten-
zjoni tal-akkwati tibqa’ ssir b’mod regolari anke matul ixxhur xitwin, il-Kunsill jie[u [sieb li bajja ramlija titnaddaf minn bosta ;ebel kbir, filwaqt li b’konsultazzjoni mal-awtoritajiet kon/ernati j]id ir-ramel. G[andu jkun hemm studju wkoll biex l-area li tg[aqqad ir-Rinella ma’ Bighi tkun imnaddfa, riabilitata u u]ata b’mod aktar xieraq. Il-Kunsill ikompli jesplora wkoll il-possibbiltà li jsir passa;; pubbliku li jg[aqqad i]-]ew; in[awi. Edukazzjoni u /entru tal-komunità Il-Kunsill Lokali
Nazzjonalista g[andu jibqa’ joffri l-mezzi kollha biex il-komunità tal-Kalkara jkollha a//ess g[all-edukazzjoni b’xejn f’bosta livelli u setturi b[al-lingwi, teknolo;ija tal-informatika u anke snajja’. Il-Kunsill Lokali Nazzjonalista g[andu wkoll jesplora l-possibbiltà ta’ involviment ta’ intrapri]i f’dan ilqasam. Il-librerija tal-lokal tibqa’ tkun sostnuta b’materjal ;did. Il-Kunsill Lokali Nazzjonalista g[andu wkoll ikompli jag[raf jag[mel l-a[jar u]u mill-fa/ilitajiet tal-iskola primarja b’koordinament mattmexxija u l-entitajiet governattivi responsabbli minnha. Tkompli wkoll il-[idma sabiex parti mill-art tal-iskola tkun konvertita f’/entru talkomunità li minnu jkunu jistg[u jibbenefikaw ir-residenti kollha. Il-Kunsillieri tal-Partit Nazzjonalista, b’appo;; s[i[ lejn il-Kunsill Skolastiku, jkomplu jag[tu l-attenzjoni kollha sabiex ir-ri]ultati e//ellenti li kisbu l-istudenti tal-iskola primarja tal-Kalkara, jissa[[u. Servizzi fil-komunità Il-provvista ta’ servizzi essenzjali fil-komunità tibqa’ tkun prijorità g[all-Kunsilliera
tal-Partit Nazzjonalista filKunsill Lokali. It-titjib fir-rotot u l-frekwenza tat-trasport pubbliku jing[ataw l-attenzjoni me[tie;a. Isiru wkoll diskussjonijiet u konsultazzjonijiet sabiex servizzi o[ra provduti fil-lokalità fosthom is-servizz ta’ tabib u klinika jkunu mtejba.
Victor Caruana 67, pensjonant, studja sal-livell postsekondarju, voluntier mal-Caritas.
Ambjent, spazji miftu[a u fa/ilitajiet sportivi Titkompla l-[idma tal-
Kunsill Lokali Nazzjonalista biex b’kollaborazzjoni malgvern /entrali, u[ud millispazji miftu[a mhux ]viluppati fil-Kalkara jinbidlu f’areas ta’ rikreazzjoni. Issir ukoll [idma sabiex jinbnew aktar fa/ilitajiet sportivi biex jitgawdew mirresidenti partikolarment il-bini ta’ multi-purpose ground. Dan g[andu jwassal biex l-attività fi]ika u sportiva tixtered u tinfirex. Il-postijiet ta’ rikreazzjoni, fa/ilitajiet sportivi e]istenti u spazji miftu[a e]istenti jing[ataw l-attenzjoni xierqa biex jitjiebu u jin]ammu flaqwa livell ta’ manutenzjoni. B’hekk jitgawdew minn kul[add bl-akbar sigurtà. Attenzjoni ur;enti ting[ata lill-area ta’ Wied G[ammieq u l-Forti Rinella permezz ta’ pro;ett ta’ tisbi[ u pjan g[allimmani;;jar a[jar tat-traffiku. Wirt storiku
Kunsilliera tal-Partit Nazzjonalista ja[dmu biex il-wirt storiku li hi mog[nija bih il-Kalkara jkun valorizzat u mag[ruf aktar. IlKunsill ja[dem id f’id malGvern biex il-wirt storiku jing[ata l-attenzjoni li tixraqlu spe/jalment fejn
Maria Sultana 60, mi]]ew;a, g[andha tlett itfal, edukazzjoni sekondarja, mara tad-dar, kunsilliera filKunsill Lokali tal-Kalkara (15-il-sena), membru fis-
Sezzjonal Partit Nazzjonalista Kalkara, President Kunsill Skolastiku, Kulle;; Santa Marija – il-Kalkara.
hemm il-[tie;a ta’ xog[ol ta’ restawr, b[alma qieg[ed isir b[alissa fuq is-swar talbreakwater u tal-in[awi TaxXewkija. Il-Kunsill Lokali Nazzjonalista ja[dem ukoll fuq pro;ett sabiex irawwem l-g[arfien dwar il-wirt storiku fost it-tfal tal-lokal. Attivitajiet kulturali u g[aqdiet tal-lokal
Kunsill Lokali Nazzjonalista ja[dem biex ikompli jtejjeb ir-relazzjoni mal-g[aqdiet kollha tal-lokal. Il-konsultazzjoni u l-kooperazzjoni mal-g[aqdiet flimkien mas-sehem tag[hom tkun element importanti filprogramm ta’ [idmet ilKunsill b’mod partikulari attivitajiet kulturali, ;emella;;i u l-festa tal-lokal. Anke f’dan il-qasam, Kunsilliera Nazzjonalisti jirsistu biex irawmu fit-tfal u ]]g[a]ag[ sens ta’ identità kulturali u j[e;;u lparte/ipazzjoni tag[hom f’dawn l-inizjattivi.
Familja u anzjani Il-familja hi l-benniena ta’ so/jetà b’sa[[itha u g[alhekk tfassil ta’ attivitajiet li jg[inu u j[arr;u lill-familji f’oqsma b[at-trobbija tal-ulied, [iliet ba]i/i tal-[ajja u sa[[a jkun prijorità tal-Kunsillieri tal-Partit Nazzjonalista.
Kunsillieri Nazzjonalisti jkomplu ja[dmu wkoll biex il[ti;ijiet tal-anzjani jing[ataw dik l-attenzjoni spe/jali li tista’ tipprovdilhom kwalità ta’ [ajja a[jar. Fost dawn g[andu jkun hemm attivitajiet spe/ifi/i, provvista ta’ servizzi spe/jalizzati u tibdil infrastrutturali fejn me[tie; biex tkun garantita a//essibbiltà g[al kul[add. ?imiterju fil-lokal Il-bosta tfixkil li kien hemm dwar din il-proposta wassal sabiex il-bini ta’ /imiterju komunitarju jkun mi]mum. Kunsillieri tal-Partit
Nazzjonalisti huma favur din ilproposta u jwieg[du li se jkomplu ja[dmu biex ix-xewqa talma;;oranza tal-poplu Kalkari] tkun imwettqa.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 14 ta’ Frar, 2013
Elezzjonijiet Kunsilli Lokali 15
L-IMQABBA Programm Kunsill Lokali Nazzjonalista L-Imqabba 2013
Filwaqt li fil-[ames snin li g[addew il-Kunsill Lokali, fost [afna affarijiet o[ra, imbarka fuq progett ambizzju] ta’ resurfacing ta’ 34 triq bi s[ab mal-Gvern ?entrali u b’investiment ta’ aktar minn €600,000 kif ukoll tlesta pro;ett ta’ tisbi[ ta’ Pjazza :ublew tad-Djamanti b’investiment ta’ aktar minn €650,000 minn fondi talUnjoni Ewropea, Kunsill Lokali b’ma;;oranza ta’ Kunsilliera Nazzjonalisti jwieg[ed li f’le;i]latura o[ra jwettaq dawn il-proposti: Pro;etti u infrastruttura • Jitfassal u jitwettaq pjan [olistiku fil-lokalità biex tittaffa l-problema talg[arg[ar fit-toroq talImqabba, li jinkludi rrestawr tal-;wiebi kbar li g[andna fil-pjazza u t-tkabbir tal-;ibjun fi Triq ilKonvoj ta’ Santa Marija.
Dan kollu je[tie; spi]a kbira u jkollna napplikaw g[aliha permezz ta’ flus mill-Unjoni Ewropea. • Ji;u modernizzati zoni ta’ rikreazzjoni u jsir upgrading tal-bandli tal-Imqabba billi ji;i mg[ammar b’fa/ilitajiet aktar moderni u bl-aqwa mezzi ta’ sigurtà g[at-tfal. • Fil-qasam tal-ambjent se nkomplu nag[mlu [ilitna biex ji]died ir-ri/ikla;; taliskart permezz ta’ kampanji
informattivi u edukattivi u b’hekk in]idu s-separazzjoni tal-iskart u l-flus li ni;;eneraw bihom ninvestuhom fil-qasam edukattiv. • Inkomplu r-restawr ta’ monumenti li jinsabu fillokal. • In]idu aktar l-a//ess talWI-FI fil-postijiet miftu[a tal-lokal, biex noffru internet b’xejn g[al kul[add. • Ninstallaw CCTV (kameras ta’ sorveljanza) fil-Pjazza tal-Knisja, fi :nien Tfal irRa[al u f’postijiet pubbli/i o[ra sabiex nassiguraw aktar ser[an il-mo[[ millkriminalità u l-vandali]mu. • Ninvestu aktar biex in]idu l-organizzazzjoni fis-sistema tat-traffiku. • Ninvestu aktar f’ener;ija alternattiva. Sa[[a • B’diskussjoni mal-awtoritajiet tas-sa[[a nestendu sservizzi fl-Isptar il-Qadim fi
Triq San Inno/enzju billi nift[u /entru ta’ matul iljum g[all-anzjani u persuni b’di]abbiltà. • Flimkien mad-Dipartiment tas-Sa[[a, nestendu aktar servizzi fil-komunità biex ilBer;a sservi aktar fil-kura primarja. • Isiru laqg[at minn nies esperti sabiex nikkumbattu l-marda tad-dijabete u n[e;;u g[al aktar ikel bnin li jnaqqas l-obe]ità. • Ninvestu iktar fl-isport u attivitajiet fi]i/i g[al kull età. Edukazzjoni • Norganizzaw aktar korsijiet ta’ tag[lim f’su;;etti differ-
enti sabiex inkomplu
nsa[[u l-[iliet tar-residenti kollha u f’kull età. • Ninvestu iktar fil-librerija pubblika billi n]idu aktar kotba u spazju fejn issir ri/erka fil-post stess. • Nipprovdu kompjuters ;odda biex ikunu tal-livell li qed jitg[allmu bihom listudenti llum. • In[ajru aktar residenti biex ifittxu opportunitajiet ;odda li jg[inuhom fid-dinja taxxog[ol. • In[ejju laqg[at g[al dawk il-persuni li jkunu qed jirre;istraw jew jixtiequ jsibu xog[ol a[jar. • In]idu fil-kuntatt tajjeb li g[andna mal-Iskola Primarja Imqabba u lKulle;; San Benedittu biex na//ertaw li l-istudenti tag[na jiksbu l-[iliet kollha, u fejn je[tie;, nag[tu lg[ajnuna tag[na wkoll. Kultura • Nimpenjaw ru[na biex inpo;;u l-lokalità talImqabba fuq il-mappa turis-
tika sabiex aktar turisti ji;u j]uru l-lokalità tal-Imqabba u japprezzaw il-wirt storiku u kulturali li g[andna fillokalità. • Inkomplu na[dmu id f’id mal-ka]ini tal-banda biex inkabbru u nippromwovu iktar i]-]ew; festi kbar li ji//elebraw fostna. • Inkabbru l-attività lImqabba mal-Medda ta]}mien. • Ti]died attività fuq skala kbira fil-jiem tal-Milied. • Jin[adem skambju ma’ lokalità f’pajji] ie[or. • Tibda tit[addem il-Heritage trail marbuta mal-Pro;ett ta’ Pjazza :ublew tadDjamanti.
Uffi//ji tal-Kunsill • L-uffi//ju tal-Customer
Care joffri servizzi ;odda. Inkomplu nie[du delegi mill-Gvern biex ikunu qrib tag[kom u niffrankawlkom il-[in. • Tinbidel is-sistema tal-customer tracking reports. • Il-Kunsilliera jkunu mog[tija dekasteri u jkollhom ba;it g[alihom filwaqt li jkunu mitluba jippre]entaw quarterly report. Dan sabiex ji]died u jikber l-operat tal-Kunsill. • Jid[ol fis-se[[ Monthly employee performance report tal-[addiema talKunsill biex jin]amm e//ellenti s-servizz li noffru. •
Josephine Abdilla 66, mi]]ew;a b’]ew; subien, state registered nurse, ta[dem fil-volontarjat u nurse malanzjani, street leader.
Noel Galea 43, mi]]ewwe; u g[andu tifla. Skola teknika, Executive Officer l-Enemalta. Involut fil-Kunsill Lokali mill-2002 u okkupa l-karigi ta’ Kunsillier, Vi/i Sindku u Sindku. Kandidat tal-Partit Nazzjonalista fuq il-[ames distrett u qieg[ed fl-E]ekuttiv u l-Amministrazzjoni talPartit Nazzjonalista. Jokkupa l-kariga ta’ President tal-
Kulle;; Kunsilliera Partit Nazzjonalista.
Michel Farrugia 41, g[andu tifla, studja fitTrade School, plumber, building contractor, President
Kumitat Sezzjonali Partit Nazzjonalista l-Imqabba.
Paul Spiteri 37, mi]]ewwe;, studja B.Sc. Hons. Health Science ja[dem
b[ala Environmental Health Officer, Principal Health Inspector. Kunsillier fil-Kunsill Lokali tal-Imqabba mill-2008 u membru attiv fil-Kumitat Sezzjonali tal-Imqabba.
IN-NAZZJON Il-{amis 14 ta’ Frar, 2013
16 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt ?IPRU
Kollox jindika li l-bailout mhux se jkun wie[ed ;eneru] L-Unjoni Ewropea m’g[andha l-ebda pjani biex tirristrutturizza d-dejn ta’ ?ipru u se tipprova timminimizza kemm tista’ lispi]a tal-bailout g[all-g]irastat. Dan meta Demetris Christofias, li wasal biex jispi//a minn President ta’ ?ipru, fisser it-termini b[ala ‘forma ta’ persekuzzjoni’, b’?ipru je[tie; li jing[ata mas-sbatax-il biljun ewro miz-zona ewro [alli jistimola l-kapital tal-banek minbarra li jiffinanzja lill-Gvern g[at-tliet snin li ;ejjin. L-ammont hu kwa]i daqs kemm tipprodu/i l-ekonomija s[i[a ta’ ?ipru f’sena u meta hemm dubji sostanzjali dwar
jekk il-pajji] jistax qatt ikun f’po]izzjoni li j[allas lura ddejn. Ming[ajr g[ajnuna barranija ?ipru jispi//a f’sitwazzjoni fejn ma jifla[x jirrispetta l-impenji fuq iddejn u b’effett potenzjali g[all-kredibbiltà taz-zona ewro. Sitwazzjoni b[al din anki kapa/i thedded ilprogress tal-impenji taz-zona biex tikkonvin/i lillinvestituri li kapa/i tikkontrolla l-problemi taddjun. Il-Kummissarju tal-UE g[all-Affarijiet Ekonomi/i u Monetarji, Olli Rehn, qal li ta[t it-termini tal-bailout li qeg[din ifasslu g[al ?ipru, id-dejn tal-Gvern ?iprijott ma
jistax jg[addi minn tip ta’ ‘ristrutturizzazzjoni’ li timponi t-telf g[all-kredituri privati.
Ming[ajr g[ajnuna barranija ?ipru ma jistax ikampa
U wara l-laqg[a ta’ nhar itTnejn, fi Brussell, g[allMinistri tal-Finanzi taz-zona ewro, il-President tal-hekkimsejja[ Eurogroup Jeroen Dijsselbloem (li hu anki lMinistri tal-Finanzi Olandi]) tenna li ?ipru lanqas mhu a//ertat minn xi ‘ftehim ;eneru]’ f’dawn i/-
/irkostanzi. Fil-fatt, Dijsselbloem g[amilha /ara wkoll li ‘qeg[din jippruvaw inaqqsu lammont ta’ self kollettiv talistati-membri taz-zona’. ?ipru talab g[all-g[ajnuna fiskali f’:unju li g[adda u fla[[ar tmien xhur kien involut f’negozjati mal-Kummissjoni Ewropea, il-Bank ?entrali Ewropew u l-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF). Sadattant, il-politi/i fil:ermanja (l-akbar donatur g[all-fond tal-bailout taz-zona ewro) mhumiex tant [erqana dwar il-pakkett ta’ salvata;; g[al ?ipru min[abba l-istatus tal-g]ira b[ala ‘/entru’ g[al Russi sinjuri li jridu ji]gi//aw mill-obbligi tat-taxxa.
Jeroen Dijsselbloem, il-President tal-Eurogroup
IN-NAZZJON Il-{amis, 14 ta’ Frar, 2013
A[barijiet ta’ Barra 17 IL-VATIKAN
Il-Konklavi aktarx fil-15 ta’ Marzu Il-Konklavi biex ikun de/i] is-su//essur tal-Papa Benedittu XVI se jibda fil-15 ta’ Marzu. Dan [abbru lbiera[ Patri Federico Lombardi, il-kelliem tal-Vatikan, li ]ied li lKonklavi, fejn il-Kardinali jin;abru beix jele;;u l-Papa ;did, se jibda bejn 15 u 20 ;urnata minn mindu jirri]enja l-Papa. Lombardi ]ied li jekk kollox jimxi bla intoppi, allura wie[ed g[andu jistenna li l-Konklavi jibda fil-15 ta’ Marzu. Il-Papa Benedittu nhar itTnejn [abbar li kien se jirri]enja mill-kariga fit-28 ta’ Frar. Dan hekk kif ilbiera[ ilPapa kellu l-ewwel udjenza ;enerali tieg[u minn mindu [abbar ir-ri]enja. Udjenza li fiha hu rringrazzja lillpubbliku “g[all-im[abba u ttalb”. Hekk kif da[al fl-awla kien hemm /ap/ip kbir minn dawk kollha pre]enti u hu deher kommoss waqt ludjenza mill-mer[ba. Hawn il-Papa qal li hu kien irri]enja “g[all-;id tal-Knisja” u g[aliex kien konxju li sa[[tu ma kinitx dik li kienet. Il-Papa qal li meta [a dde/i]joni li jirrri]enja, kien totalment konxju tal-gravità ta’ pass simili. Imma hu waqt l-udjenza tal-biera[ tkellem biss ftit dwar ir-ri]enja tieg[u u g[amel enfasi g[at-talb g[alih u s-su//essur tieg[u li se jintg[a]el fil-Konklavi. Aktar tard hu mexxa dik li mistennija tkun l-a[[ar quddiesa pubblika tieg[u, ilquddiesa ta’ Ras ir-Randan, fil-Ba]ilika ta’ San Pietru.
Ori;inarjament, il-quddiesa ta’ Ras ir-Randan kellha ssir fil-knisja ]g[ira ta’ Sant’ Anselmo u mbag[ad imexxi pur/issjoni lejn il-Ba]ilika ta’ Santa Sabrina. Il-Vatikan qal li l-bidla saret min[abba l-folla li mistennija jkun hemm imma anki biex il-Papa jiffranka /ertu skari;; fil-pur/issjoni.
Mer[ba kbira waqt l-udjenza ;enerali L-applaws enormi waqt ludjenza tal-biera[ de[er isa[[a[ il-moral tal-Papa. Il-Papa Benedittu, li g[andu 85 sena, kien se jkompli bl-impenji skedati tieg[u sakemm iwarrab fi ]mien ;imag[tejn. Fi tmiem ir-Randan, fi ]mien sitt ;img[at, uffi/jali tal-Vatikan qalu li g[andu jkun hemm Papa ;did. Fit-28 ta’ Frar, meta fit-8 pm jirri]enja uffi/jalment b[ala Papa, hu se jmur Castel Gandolf. Hu se jibqa’ hemm sakemm jintemm il-Konklavi. Konklavi li jintemm bidda[na bajda mi/-/umnija mill-Kapella Sistina. Il-Papa se jmexxi udjenza ;enerali o[ra fil-;urnata talErbg[a fis-27 ta’ Frar fi Pjazza San Pietru. Lombardi din il-;img[a qal li s’issa mhux mag[ruf x’titlu se jkollu Joseph Ratzinger ladarba jispi//a imma ];ur mhux se jissejja[ Papa u lanqas mhu se jkun Kardinal.
Il-Papa Benedittu jsellem il-folla hekk kif wasal biex imexxi l-udjenza ;enerali ta’ kull nhar ta’ Erbg[a fil-Vatikan. (ritratt> Reuters)
X’ji;ri issa... Mis-17 sat-23 ta’ Frar – L-irtir tar-Randan meta [afna mill-[idma tal-Vatikan tieqaf. Il-{add 24 ta’ Frar – Il-Papa jg[id l-Angelus g[all-a[[ar darba. L-Erbg[a 27 ta’ Frar – L-a[[ar udjenza ;enerali tal-Papa Benedittu XVI. Il-lejl tal-{amis 28 ta’ Frar - Joseph Ratzinger jispi//a minn Papa. Mill-:img[a 15 ta’ Marzu – Jibda l-Konklavi biex ikun elett il-papa ;did.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 14 ta’ Frar, 2013
18 A[barijiet ta’ Barra
L-AZERBAIJAN
Kumpens g[al widna ta’ kittieb
L-Ispiker tal-Kamra tar-Rappre]entnati John Boehner i/ap/ap wara li l-President Barack Obama g[amel id-diskors tieg[u mag[ruf b[ala The State of The Nation fil-Kungress Amerikan f’Washington. (ritratt> Reuters)
Partit politiku fl-Azerbaijan qed joffri kumpens lil min jaqta’ barra widna ta’ kittieb mag[ruf. Dan bi tpattija g[al storja li kienet ippubblikata f’rivista Russa fejn fost l-o[rajn jikteb kien xi nies mill-Azerbaijan filkapitali Baku, fl-1990 kienu ppruvaw jipprote;u l-;irien Armeni tag[hom meta dawn tala[[ar kienu mira ta’ vjolen]a brutali fl-1990. L-Azerbaijan u lArmenja m’g[andhomx relazzjonijiet diplomati/i minn mindu ;;ieldu gwerra fis-snin disg[in min[abba t-territorju tanNagorno Karabakh u s-su;;ett hu wie[ed ja[raq [afna fil-pajji]. Hafiz Haciyev,M il-mexxej tal-Partit Muasir Musavat li hu qrib il-Gvern, [abbar li qed joffri madwar 15,000 ewro g[al min jaqta’ barra widna tal-awtur Akram Aylisli. Sal-;img[a li g[addiet, Aylisli kellu t-titlu ta’ “Awtur tal-
Poplu” imma dan tne[[a millPresident Ilham Aliyev wara lpubblikazzjoni tal-istorja. Aylisli kien ing[ata dan it-titlu mill1998 u hu wie[ed mill-og[la unuri kulturali fil-pajji]. Haciyev qal li bil-kitba tieg[u Aylisli insulta l-poplu talAzerbaijan. L-istorja li kienet ippubblikata hi parti minn rumanz “Il-{olm tal-:ebel”. Anki qabel il-kummenti ta’ Haciyev, uffi/jali mill-partit filGvern, il-Yeni Azerbaijan, talab lil Aylisli biex jirtira r-rumanz mill-[wienet u jitlob ma[fra lillpoplu. Kien hemm ukoll protesti quddiem ir-residenza tieg[u filkapitali Baku. Fl-1994 kien hemm waqfien mill-;lied bejn l-Azerbaijan u lArmenja i]da mhux ftehim ta’ pa/i u kultant ]mien jinqala’ l;lied bejn i]-]ew; pajji]i tul ilfruntieri
L-ISTATI UNITI
Obama jimpenja ru[u li j;edded l-ekonomija Il-President Amerikan Barack Obama [e;;e; il-Kungress Amerikan biex jappo;;ja l-azzjoni tal-Gvern biex iqajjem l-ekonomija batuta Amerikana. Hu g[amel dan l-appell fid-diskors tieg[u mag[ruf b[ala The State of The Nation quddiem il-Kungress kollu Amerikan. Hu wieg[ed li l-Gvern ;did tieg[u se jkun aktar g[aqli minflok ikbar u sejja[ ukoll g[al azzjoni kontra l-
vjolenza bl-armi tan-nar, il-bdil filklima u riforma fl-immigrazzjoni. Hu qal li issa l-ag[ar tal-kri]i finanzjarja kien g[adda u kien hemm b]onn li ssir [idma biex l-ekonomija tirpilja u jin[olqu l-impjiegi. Hu insista wkoll li xejn li kellu ppjanat ma kien se jwassal g[al ]ieda fin-nefqa tal-Gvern. Hu wkoll wieg[ed li kien se jie[u azzjoni kontra l-bdil fil-klima wa[du jekk il-Kungress jonqos li jg[addi lli;ijiet li g[andu b]onn.
Obama qal ukoll li kien se jnaqqas b’aktar minn nofs in-numru ta’ truppi Amerikani fl-Afganistan tul is-sena li ;ejja. Dwar il-kontroll tal-pussess tal-armi, hu qal li l-ma;;oranza assoluta talAmerikani kienu favur riformi li jag[mlu sens fosthom li jkun hemm kontroll aktar strett fuq minn jixtri larmi u restrizzjonijiet fuq l-armi talgwerra u rivisti li j]ommu ammonti kbar ta’ munizzjoni.
Hu wkoll talab lill-Kungress biex i]id il-paga minima, li;i biex ikun assigurat li n-nisa jit[allsu daqs l-ir;iel u [abbar il-[olqien ta’ kummissjoni biex titran;a s-sistema ta’ votazzjoni fil-pajji]. U ;urnata wara li l-Korea ta’ Fuq wettqet splu]joni nukleari bi prova, Obama qal li l-Istati Uniti kienet se tkun minn ta’ quddiem f’azzjoni soda bi twe;iba g[at-theddid mill-Korea ta’ Fuq.
IN-NAZZJON Il-{amis, 14 ta’ Frar, 2013
A[barijiet ta’ Barra 19 IR-RENJU UNIT
Ji]diedu l-ka]i tal-kankru tal-pulmun fost nisa Ingli]i Ri/erka ;dida wriet li mwiet mill-kankru fil-pulmun g[elbu dawk minn kankru fissider hekk kif sar l-aktar forma letali ta’ mard fost innisa Ingli]i. Il-kankru fil-pulmun joqtol 16,000 mara kull sena firRenju Unit, meta mqabbel ma’ 12,000 minn kankru fissider. Ir-rata g[olja ta’ kankru filpulmun hi attribwita g[annumru kbir ta’ tfajliet u nisa ]g[ar fl-età li bdew ipejpu fla[[ar tas-Sittinijiet u tasSebg[inijiet. L-istudju li sar madwar lEwropa juri li minkejja tnaqqis fi mwiet mill-kankru, ir-rati ta’ mortalità minn kankru fil-pulmun jibqg[u jog[lew madwar il-kontinent, ]ieda ta’ sebg[a fil-mija g[al kwa]i 82,000 mill-2009. Din is-sena, l-esperti qed ibassru li l-kankru fis-sider mistenni joqtol 88,886 mara fl-Ewropa u l-kankru filpulmun se joqtol 82,640. Il-Professur Carla La Vecchia, wie[ed mill-awturi mill-Università ta’ Milan flItalja, qal li jekk dawn ixxejriet ikomplu, il-kankru fil-
pulmun se jkun l-aktar marda qattiela fl-Ewropa. Hi qalet: “Jekk dawn ixxejriet opposti fir-rati talkankru fis-sider u fil-pulmun ikomplu, mela fl-2015 ilkankru fil-pulmun se jkun lewwel kaw]a ta’ mortalità mill-kankru fl-Ewropa. Dan di;à qed ise[[ firRenju Unit u fil-Polonja, i]]ew; pajji]i bl-og[la rati: 21.2 u 17.5 kull 100,000 mara rispettivament. “Din il-qab]a mbassra ta’ kankru fil-pulmun fost in-nisa fir-Renju Unit tista’ tirrifletti fi]-]ieda ta’ nisa ]g[ar li kienu bdew ipejpu fl-a[[ar tas-Sittinijiet u fisSebg[inijiet, possibbilment min[abba l-attitudnijiet so/jokulturali dak i]-]mien. “I]da, illum inqas nisa ]g[ar fir-Renju Unit u f’pajji]i o[rajn fl-Ewropa qed ipejpu u, allura, imwiet millkankru fil-pulmun jistg[u jonqsu wara l-2020 g[al madwar 15 kull 100,000 mara.” Kien hemm ukoll tnaqqis kostanti fi mwiet mill-kankru fis-sider madwar l-Ewropa fla[[ar erba’ snin.
L-ISTATI UNITI
Vapur tal-passi;;ieri jinten
Il-vapur tal-passi;;ieri Carnival Trimph kellu ji;i rmunkat lejn port f’Alabama hekk kif ilpassi;;ieri bdew jilmentaw bi s[ana kbira ;ewwa kif ukoll irwejja[ jintnu wara li t-tojlits abbord spi//aw imblukkati. Dan wara li fi tmiem il;img[a kien hemm nar filmagni tal-vapur li wassal biex waqaf fil-Golf talMessiku. Il-vapur ilu jit[addem b’;eneratur tal-emer;en]a minn nhar il-{add u abbord hemm 3,143 passi;;ier u 1,086 membru tal-ekwipa;; Passi;;ieri li tkellmu ma’ analisti qalu li sa[ansitra kien skarsa likel abbord u xi nies kien qed i[osshom [a]in min[abba l-irwejja[. Barra minn hekk intqal li ssistema tal-arja kkondizzjonata abbord ilvapur ma kinitx qed ta[dem. Il-vapur telaq minn Texas nhar il-{amis u kellu jirritorna lura t-Tnejn u issa mistenni jasal Alabama aktarx illum. Kelliem g[all-Carnival Cruise Lines qal li [afna mill-kmamar tal-banju pubbli/i kienu qed ja[dmu kif ukoll xi w[ud fil-kabini g[alkemm il-President talkumpanija, Gerry Cahill, ammetta li kien hemm kundizzjonijiet diffi/li abbord u l-kumpanija xejn ma kienet kuntenta.
IN-NAZZJON Il-{amis, 14 ta’ Frar, 2013
21
20
Fil-[ames snin li ;ejjin Gvern immexxi mill-PN se jag[ti 3,000 scholarship ie[or minn pa;na 1
Dehra tas-sala waqt id-dibattitu
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi jitkellem ma’ ]ew; ]g[a]ag[ li kienu parti mill-organizzazzjoni tad-dibattitu
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi jiltaqa’ ma’ tfajla li g[amlitlu mistoqsija waqt id-dibattitu. Minkejja li l-mistoqsija ma kinitx l-istess wa[da li bag[tet lill-moderaturi, il-Prim Ministru we;ibha xorta wa[da u anke rringrazzjaha tal-intervent tag[ha.
F’diversi [inijiet fis-sala spikka l-ibbuwjar lill-Prim Ministru minn sezzjoni ta’ nies li kienu organizzati millMLP. L-ipokrezija tal-Partit Laburista [ar;et meta f’wa[da mill-mistoqsijiet li saret mill-istudenti lill-Prim Ministru b’[afna attakki personali, irri]ulta li ma kinitx il-mistoqsija ori;inali li ntbag[tet lill-organizzaturi Insite. Dwar dan ;ibed l-attenzjoni lill-Prim Ministru wie[ed mi]-]ew; pre]entaturi taddibattitu. Minkejja dan ilPrim Ministru xorta wie;eb il-mistoqsija. L-ibbuwjar tal-Laburisti spikka l-aktar meta l-Prim Ministru fakkar lill-istudenti li meta fl-1996 kien tela’ Gvern Laburista, l-istipendju kien bidlu f’dejn li kellu jit[allas lura mill-istess studenti u dan minkejja li qabel l-elezzjoni tal-1996, ilLabour kien wieg[ed li mhux se jmiss l-istipendju. Il-Prim Ministru fakkar ukoll f’dak li qal f’Mejju tal2009, Edward Scicluna, esponent ewlieni tal-Partit Laburista - li jekk jitla’ lLabour ikun il-Ministru talFinanzi – li qal li l-istipendju mhux sostenibbli. Il-Prim Ministru qal li l-weg[da li l-
Labour qed jag[mel issa li ma jmissx l-istipendju, mhix se tin]amm, b[alma ma n]ammitx fl-1996. Michael Briguglio wkoll irrefera g[all-istipendju talistudenti u fakkar li meta lgvern Laburista ta’ bejn l1996 u l-1998 kien ne[[a listipendju, hu kien wie[ed mill-eluf ta’ studenti li pprotestaw. Hu qal li jekk l-istipendju jitne[[a l-aktar li jbatu huma wlied il-[addiema li ma jkunux jistg[u jkomplu jistudjaw. Hu fera[ lillGvern li [adem biex lUniversità mxiet ’il quddiem u llum toffri [afna opportunitajiet. Il-Prim Ministru qal li lPartit Nazzjonalista dejjem kien fuq in-na[a t-tajba talistorja ta’ pajji]na inklu] meta feta[ il-bibien talUniversità g[al kul[add fejn [add ma jkun intimidat waqt i/-/erimonji ta’ gradwazzjoni. Il-PN kien ukoll fuq in-na[a t-tajba tal-istorja meta [adem biex Malta saret membru talUnjoni Ewropea u llum pajji]na hu protagonist flEwropa. I/-?ermen tal-AD Michael Briguglio qal li hu wkoll [adem favur is-s[ubija ta’ Malta fl-UE imma mhux kul[add g[amel hekk, b’referenza g[al Joseph
Fl-Università se jkompli l-investiment f’aktar fa/ilitajiet g[all-istudenti u g[all-g[alliema Muscat li kien [adem filPartit Laburista biex Malta tibqa’ barra mill-UE. Il-Prim Ministru qal li hu [a]in li Muscat qed jag[ti limpressjoni li l-kri]i ekonomika u finanzjarja internazzjonali ma te]istix jew li din il-kri]i mhix se tkompli fil-[ames snin li ;ejjin. Hu qal li g[ax f’pajji]na [adna de/i]jonijiet bilg[aqal, fil-[ames snin li g[addew pajji]na kiseb su//ess, [oloq ix-xog[ol, ;ab il-finazi fis-sod u llum Malta hi e]empju g[al pajji]i o[ra fl-UE kif stqarret ilKan/illier tal-:ermanja Angela Merkel. Dwar l-edukazzjoni, ilPrim Ministru fakkar li fil[ames snin li g[addew Gvern Nazzjonalista ta 2,000 scholarship u fil-[ames snin li ;ejjin se jag[ti 3,000 scholarship ie[or. Fl-Università se jkompli linvestiment ta’ €50 miljun f’aktar fa/ilitajiet g[allistudenti u g[all-g[alliema u se jkomplu ji]diedu lprogrammi ta’ ri/erka anke bil-g[ajnuna tal-fondi tal-UE.
G[al din l-attività kien hemm ukoll il-Vi/i Kap tal-PN Simon Busuttil u s-Segretarju :enerali Paul Borg Olivier
Meta wie;eb mistoqsijiet o[ra, il-Prim Ministru qal li trid tid[ol aktar il-kultura li jsir aktar u]u mit-trasport pubbliku. Hu qal li l-ebda gvern m’g[andu jinda[al fil-[ajja privata tal-persuna u Gvern Nazzjonalista ;did ja[dem biex f’pajji]na jkollna so/jetà regolata biex kul[add ikollu d-drittijiet tieg[u. Hu fakkar li l-Gvern Nazjzonalista di;à kien ressaq li;i fil-Parlament dwar is-civil partnership li ma jfissirx ]wie; bejn koppja tal-istess sess imma li dawn jitqiesu b[ala next of kin g[all-fini tal-li;i. Sadattant, f’wa[da millmistoqsijiet li saret lil Muscat dwar il-fatt li lLabour ma ppre]entax prova ta’ kuntratt tax-xiri tal-gass bl-10 snin ’il quddiem, Muscat qal li huma ppubblikaw ftehim simili filmidja, imma dan mhux minnu g[ax minkejja lweg[da li g[amel il-Labour fil-bidu tal-kampanja elettorali, qatt ma ppre]entaw prova ta’ kuntratt simili.
I]-]g[a]ag[ li mlew is-sala lbiera[ u li attendew g[ad-dibattitu tal-mexxejja politi/i (Ritratti> Michael Ellul)
IN-NAZZJON Il-{amis, 14 ta’ Frar, 2013
22 Storja
Kienet [a;a rari li gladjatur kien jaqbe] it-tletin sena, u l-medja ta’ reb[iet kienet ta’ g[axra. Mir-ri/erka li saret, l-iktar ]ew; gladjaturi li g[exu kellhom 45 u 90 sena
Il-gladjaturi u l-battalja g[al-libertà (2) Caligula, Titus u Caracalla huma fost l-iktar Imperaturi famu]i li [adu sehem fillog[ob. Fost l-iktar gladjaturi famu]i kien hemm Spartacus, li kien [arab mill-iskola li kien jappartjeni g[alija u mar ji;;ieled kontra l-armata Rumana li kienet marret g[alih. Kien hemm ukoll Flamma, li ;;ieled madwar 34 darba u reba[ 21 log[ba, kif ukoll Priscus u Verus, li huma liktar famu]i g[ax waqt li kienu qeg[din ji;;ieldu kontra xulxin, il-log[ba kienet damet [afna u t-tnejn li huma kienu ssottomettew ru[hom. B’hekk Titus, li kien baqa’ impressjonat bl-atte;;jament tag[hom, idde/ieda li j[allihom jg[ixu u [alliehom jitilqu mill-arena b[ala r;iel [ielsa.
Tipi differenti ta’ gladjaturi
Kien hemm [afna tipi ta’ gladjaturi u fosthom kien kien hemm: • Eques (rikkieb ta]]wiemel#horseman): tip ta’ gladjatur li kien ji;;ieled fuq ]iemel kontra l-istess tip tieg[u. Dan kien ikollu elmu tal-bron] b’]ew; rixiet, tarka tonda u xabla twila. • Hoplomachus (dak li ji;;ieled b’armi tqal#heavyweapons fighter): dan kien ji;;ieled b’lanza twila kif ukoll b’xabla ]g[ira jew stallett. Il-gladjatur kien ikun armat b’elmu, armi protettivi ma’ saqajh u jdejh u tarka ]g[ira. • Murmillo (dak imsemmi g[all-[uta#fish): dan it-tip ta’ gladjatur kellu elmu li kwa]i jkoprilu sa[ansitra g[onqu wkoll, tarka kbira li ;ejja kemxejn fit-tond u
Domitian kien jorganizza ;lied bejn nisa u nies nani, i]da dan ma damx [afna min[abba li l-Imperatur Septimius Severus ipprova jag[mel tip ta’ log[ob olimipiku biex iwaqqaf il-;lied bejn in-nisa, i]da n-nies ma ridux, u b’hekk, b[ala rikatt, kien waqqaf g[alkollox il-;lied bejn in-nisa
rettangolari, xabla ]g[ira u arma protettiva wa[da ma’ saqajh ix-xellugija. • Retiarius (dak li ji;;ieled bix-xibka#netman): dan ittip ta’ gladjatur kien meqjus b[ala l-iktar wie[ed rapidu u mobbli. Dan ma kienx ikollu elmu jew tarka, u lunika difi]a li kellu kienet armatura mal-id ixxellugija, u ;ieli kien ikollu armatura protettiva ma’ spallejh. L-armi tieg[u kienu xibka kbira biex jaqbad lill-avversarju biha, furkettun twil u stallett. • Thraex, mag[ruf ukoll b[ala Thracian, eks g[edewwa tar-Rumani. Dan it-tip ta’ gladjatur kien armat b’elmu li kien simili g[al talMurmillo, bid-differenza li kellu grifun fuqha, xabla, li x-xafra tag[ha kienet ;ejja g[at-tond, tarka qasira rettangolari, u kellu armi protettivi f’id wa[da u tnejn ma’ saqajh. Gladjaturi nisa Gladiatrix hu t-titlu li kien jing[ata lill-gladjaturi nisa.
Domitian kien jorganizza ;lied bejn nisa u nies nani, i]da dan ma damx [afna min[abba li l-Imperatur Septimius Severus ipprova jag[mel tip ta’ log[ob olimipiku biex iwaqqaf il-
;lied bejn in-nisa, i]da n-nies ma ridux, u b’hekk b[ala rikatt, kien waqqaf g[alkollox il-;lied bejn innisa. Skont ri/erka moderna, instabu fdalijiet tal-i]g[ar mara gladjatur li kellha biss g[oxrin sena. Kif kienu jiddisponu mill-katavri Mewta onorarja, kif kienu jsej[ulha, kienet tkun billi
gladjatur la kien jibki u laqas jitlob biex ji;i me[lus. Il;isem tal-gladjatur kien jitqieg[ed fuq saqqu ta’ Libitina, li kienet alla Rumana tal-funerali. Wara kienu jne]]g[u larmatura, u huwa meqjus li kienu jaqtg[ulu ger]umtu biex jassiguraw li kien mejjet. Il-gladjaturi li ma jmutux mewta onorarja jew li kienu kriminali, kienu jintremew fix-xmajjar jew kienu jintremew ming[ajr difna. I/-/ittadini lokali kienu ji;u midfuna barra l-limiti tal-belt tal-ori;ini tag[hom. L-età medja tal-gladjaturi
Kienet [a;a rari li gladjatur kien jaqbe] it-tletin sena, u lmedja ta’ reb[iet kienet ta’ g[axra. Mir-ri/erka li saret, liktar ]ew; gladjaturi li g[exu kellhom 45 u 90 sena.
minn Christian Navarro chrisnavarro12188@gmail.com
Waqfien mil-log[ob Il-log[ob kien iqum [afna flus min[abba xiri ta’ annimali u armaturi. B’hekk
meta bdiet issir domanda kbira g[al-log[ob, lImperatur Augustus kien waqafhom g[al xi ]mien. Fis-sena 325 W.K. Kostantinu l-Kbir, kien ipprojbixxa l-log[ob u g[alaq l-iskejjel, imma g[al xi ra;uni xi log[ob baqa’ jse[[ xorta. Fis-sena 404 W.K. wasal ittmiem g[all-gladjaturi, hekk kif l-Imperatur Honorius, ipprojbixxa definittivament kull tip ta’ log[ob li kellu x’jaqsam mal-gladjaturi.
IN-NAZZJON Il-{amis, 14 ta’ Frar, 2013
Avjazzjoni 23
L-Emirates tkabbar l-ajruplan fuq ir-rotta ta’ Malta Min[abba d-domanda g[al i]jed spazju fuq is-servizz ta’ bejn Malta-?ipru-Dubaj, illinja tal-ajru Emirates bdiet tu]a ajruplan akbar, il-Boeing 777-200. Dan l-ajruplan, li joffri 274 post fi klassi ta’ tliet konfigurazzjonijiet bi 12-il post fl-Ewwel Klassi, 42 filKlassi tan-Negozju u 220 post fil-Klassi tal-Ekonomija, qed jissostitwixxi l-Airbus 340300 li kien introdott fl-ewwel ta’ Ottubru 2012. L-Emirates, wa[da milliktar linji tal-ajru li qed jikbru b’rata mg[a;;la fid-dinja, bdiet l-operat tag[ha f’Malta fl-1998, u g[aqqdet lillg]ejjer Maltin ma’ destinazzjonijiet ;odda u ewlenin madwar id-dinja. LEmirates b[alissa topera titjiriet kuljum minn Malta g[al Dubaj b’waqfa qasira f’Larnaka, bl-g[a]la ta’ waqfa f’?ipru. Il-manager tal-Emirates g[al Malta, Paul Fleri Soler, qal: “Il-bidla ta’ ajruplan ikbar g[at-tieni darba f’temp ta’ erba’ xhur fuq ir-rotta tag[na tikkonferma l-impenn tal-Emirates lejn il-g]ejjer Maltin. Din i]-]ieda addizzjonali se ti;;enera iktar opportunitajiet g[an-negozju u t-turi]mu.” “L-ajruplan Boeing 777200 se jipprovdi lill-klijenti tag[na bis-sistema ta’ divertiment ‘ice’ f’kull seat, servizz ta’ klassi dinjija, ikel mill-ifjen, li b’kollox jag[mel il-vja;; pja/evoli daqs iddestinazzjoni nnifisha.” Il-klassijiet kollha talajruplan Boeing huma mg[ammra bis-sistema taddivertiment abbord bl-isem ta’ ‘ice’ b’mijiet ta’ stazzjonijiet li jinkludu films, programmi tat-televi]joni, log[ob, kotba bl-awdjo u mu]ika mid-dinja kollha. Barra minn hekk, l-ekwipa;; multikulturali tal-Emirates jipprovdi l-aqwa servizz matul it-titjira. L-Emirates SkyCargo se ]]id bi 17-il tunnellata lkapa/ità ta’ ;arr ta’ merkanzija permezz talBoeing 777-200 u b’hekk tkun iktar ta’ servizz g[allimportaturi u l-esportaturi. L-Emirates b[alissa sservi 128 belt madwar id-dinja bi flotta ta’ 196 arjuplan tat-tip wide-bodied. Din il-flotta ;dida u teknolo;ikament avvanzata hi mg[ammra blaqwa tag[mir fl-industrija. Barra minn hekk, l-Emirates hi l-akbar operatur tal-Airbus A380 u tal-Boeing 777. It-titjira EK 107 titlaq millAjruport Internazzjonali ta’ Dubaj fit-8.10am u tasal f’Larnaka fl-10.20am. It-titjira tkompli lejn Malta, titlaq minn Larnaka fil-11.30am u tasal Malta fis-1.20pm. It-titjira tar-ritorn EK 108
titlaq mill-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta fit-2.45pm u tasal Larnaka fis-6.10pm u tkompli lejn Dubaj, biex titlaq minn Larnaka fis-7.30pm u tasal Dubaj fis-00.40 talg[ada filg[odu.
Tag[rif dwar titjiriet u bookings jistg[u jinkisbu millUffi//ju tal-Bejg[ talEmirates billi //emplu 25577255 jew ming[and la;ent tal-ivvja;;ar jew ]uru www.emirates.com#mt.
L-Emirates re;g[et kabbret l-ajruplan fuq ir-rotta bejn Malta u Dubaj g[al Boeing 777-200
IN-NAZZJON
Il-{amis, 14 ta’ Frar, 2013
24 Madwarna
Organizzat b’su//ess il-Karnival fix-Xag[ra G[al sena o[ra, il-Kunsill Lokali tax-Xag[ra kompla j]ewwaq il-kalendarju kulturali tieg[u billi organizza ]ew; attivitajiet tal-Karnival. L-ewwel attività saret nhar is-Sibt 9 ta’ Frar mis-7.30pm ’il quddiem fil-pjazza ta’ quddiem il-Knisja ta’ :esù Nazzarenu. Fost il-kumpaniji li [adu sehem f’dan il-Karnival kien hemm il-Kumpanija ta]-}fin tas-So/jetà Filarmonika Leone tal-Belt Victoria, ilmaskri grotteski ta’ Joseph Camenzuli (l-G[arb), ilKumpanija tal-Iskola Saint Francis tal-Belt Victoria, ilKumpanija tal-Iskola Sekondarja Agius De Soldanis, il-maskri grotteski tal-Kumpanija tal-Oratorju Don Bosco u l-Iskola Primarja tax-Xewkija, G[awdex. Kif ji;ri ta’ kull sena filprogramm tas-Sibt, saru wkoll il-kompetizzjonijiet
tal-isba[ kostum. Kien hemm mumenti ta’ ]fin folkloristiku mix-Xag[ra Folk Group immexxija minn Josephine Azzopardi. Saret ukoll ilkumittiva li hi ]-]ifna tradizzjonali asso/jata malKarnival u l-kukkanja. Lattività ntemmet b’serata ta’ mu]ika folkloristika talKarnival. L-g[ada l-{add 10 ta’ Frar ;iet organizzata t-tieni attività tal-Karnival organizzata mill-Kunsill Lokali tax-Xag[ra. G[alkemm kien xi ftit talmaltemp, dan ma qatax qalb l-organizzaturi li jkomplu g[addejjin bl-attivitajiet kif ippjanat. Fl-10.30am ing[ata bidu g[al diversi mar/i talKarnival mill-Banda Victory tax-Xag[ra u wara ttella’ programm s[i[ tal-Karnival f’Misra[ il-Vitorja li fih ipparte/ipaw g[add kbir ta’ kumpaniji ta]-]fin. Kif isir kull sena f’din lokka]joni, ing[atat il-
Mument waqt il-Karnival organizzat fix-Xag[ra fil-jiem li g[addew u li fih il-parte/ipazzjoni kienet sabi[a [afna
prinjolata b’xejn lil dawk pre]enti. Bosta nies kellhom kliem ta’ tif[ir g[allorganizzazzjoni tajba ta’ dawn i]-]ew; attivitajiet karnivaleski fix-Xag[ra.
B’sodisfazzjon lorganizzaturi nnutaw li minkejja t-temp pjuttost [azin li [akem lill-g]ejjer Maltin f’dan it-tmiem il;img[a tal-Karnival, in-
numru ta’ nies li attendew kien wie[ed inkora;;anti li jg[in biex ikomplu jkunu organizzati attivitajiet kulturali ta’ din ix-xorta fissnin li ;ejjin.
}ag[]ug[ ja[taf l-opportunitajiet, jiggradwa, jinvesti u jifta[ negozju Philip Borg, bi//ier tal-la[am ]ag[]ug[ u entu]jast ta’ 25 sena, f’dawn il-jiem feta[ innegozju tieg[u li jinsab fi Fleur-de-Lys. Philip Borg hu gradwat fl-agrikultura millUniversità ta’ Malta u [adem fil-Bi//erija talMarsa, apparti numru ta’ bi//iera tal-la[am madwar Malta qabel ma [a d-de/i]joni li jag[mel dan il-pass kbir li jifta[ g[al rasu. Mill-ewwel, il-kelma nxterdet u kien hemm konversazzjoni [afifa hekk kif il-klijenti ;ew biex jag[]lu minn prodotti tal-la[am lokali friski kollha bi prezzijiet kompetittivi.
“Irid ikolli xe[ta qawwija lejn il-prodott lokali. Se nir/ievi provvisti kuljum ta’ majjal, /anga u tie;ie; friski, u se mmur personalment ilbi//erija biex nixtri l-provvisti,” qal Philip Borg. Prodotti o[ra tal-la[am se jinxtraw minn pajji]i fl-Ewropa, spe/jalment /anga rib-eye u qatg[at o[ra mill-Irlanda. Philip g[andu passjoni g[at-tisjir u ]gur jie[u gost jaqsam xi ri/etta jew idea ta’ tisjir malklijenti tieg[u. Il-parke;; hu fa/li f’dan il-post /entrali u b’hekk hemm a//essibbiltà matul il-jum.
L-atturi li fi tmiem din il-;img[a se jie[du sehem fil-kummiedja ‘Ma kinitx ti;ie;a’
Ma kinitx ti©ie©a
Philip Borg ja[dem fl-istabbiliment tieg[u fi Fleur-de-Lys
Wara s-su//ess tas-seba’ edizzjoni ta’ Kantanapoli, Valletta Dramatic Company (VDC) issa se tippre]enta lkummiedja ‘Ma kinitx ti;ie;a’, ta’ Anthony Lesser adattata g[all-palk Malti minn Frank Ganado. ‘Ma kinitx ti;ie;a’ ilha g[axar snin ma tittella’ fuq il-palk Malti. Il-kast hu kompletament ;did minbarra George Micallef li jinsab mill-;did fost il-protagonisti f’karattru differenti milli kien interpreta dak i]-]mien. Mara tifta[ il-bagalja ta’ ]ew;ha, li jkun spiss isiefer fuq xog[ol, u ssib qalziet ta’ ta[t mara. Ovvjament tinkwieta u jinqala’ [afna ;lied. Tidde/iedi li titilqu u flimkien ma’ wliedhom tmur toqg[od g[and missieru u ommu. Fl-istess triq joqg[od il-[abib tar-ra;el. Jidde/iedu li g[all-ikel jordnaw ti;ie;a, li titwassal lilhom minn tfajla sabi[a…. Il-;rajja tibqa’ ti]viluppa b’sitwazzjonijiet komi/i u millaktar interessanti li ]gur se jnisslu tbissima. Jie[du sehem George Micallef, John Suda, Simon Curmi, Renato Dimech, Angele Cristina u Catherine Mifsud. Id-direzzjoni hi ta’ John Suda. Din il-produzzjoni se tittella’ nhar is-Sibt, 16 ta’ Frar fis7.30pm u l-{add, 17 ta’ Frar fis-6.30pm. Booking mit-Teatru Manoel fuq 21246389 jew /empel 21234555 jew 99429447. Online booking fuq www.teatrumanoel.com.mt.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 14 ta’ Frar, 2013
Arti 25
Su//ess g[all-ewwel edizzjoni tal-Valletta International Baroque Festival 2013 L-ewwel edizzjoni talValletta International Baroque Festival, organizzata fuq medda ta’ 16-il jum bejn id-9 u s-26 ta’ Jannar, tfisser bidu mill-i]jed e//ellenti g[al dak li mistenni jkun appuntament kulturali ewlieni mhux biss g[al Malta i]da wkoll g[allEwropa. Il-Festival kien jikkonsisti fi 23 kun/ert u kien jinkludi w[ud mill-aqwa esponenti tal-mu]ika Barokka flEwropa, flimkien ma’ [afna talent Malti. Kien festival li ;ibed udjenzi kbar, ferm i]jed milli kien mistenni, u [afna mill-kun/erti kienu sa[ansitra mimlijin. Madwar 5,300 biljett in[ar;u g[all-kun/erti talFestival, u dan ma jinkludix il-membri mill-pubbliku li attendew g[all-kun/erti b’xejn nhar ta’ {add, mag[rufa b[ala Baroque Sundays filKonkatidral ta’ San :wann u fit-Teatru Manoel. Jekk dawn ikunu kkunsidrati, lg[add ta’ dawk li b’kollox attendew g[all-Festival jg[odd mas-6,000 ru[. “A[na qed in[arsu lejn dan kollu b[ala kisba importanti, spe/jalment meta wie[ed iqis li din kienet l-ewwel edizzjoni, u wkoll jekk wie[ed iqis li din mhix mu]ika mill-i]jed popolari,” spjega d-Direttur Artistiku tal-Festival,
Kenneth Zammit Tabona. “A[na grati [afna lejn dawk kollha li g[amlu dan il-festival realtà u su//ess: lill-Gvern, li prattikament [allas g[all-parti l-kbira minn dan il-Festival; lillMTA, li g[enet fil-promozzjoni tal-festival madwar ilpajji]i ewlenin fl-Ewropa; lill-isponsors, li emmnu f’dan il-pro;ett; lit-talent lokali u dak barrani, li [a sehem; u lill-pubbliku, li attenda u wera apprezzament u entu]ja]mu kbir. “G[al wie[ed millkun/erti ewlenin, dak li sar fil-Konkatidral ta’ San :wann mill-Orchestra of the Age of Enlightenment, attendew madwar 1,100 ru[, u g[alkemm it-temp kien [a]in dakinhar, in-nies baqg[et tistenna barra filkju sakemm da[let biex tattendi g[al dak li se jibqa’ jitfakkar b[ala wie[ed millisba[ kun/erti f’San :wann,” qal Kenneth Zammit Tabona. Il-mu]i/isti u s-surmastrijiet, u[ud minnhom mag[rufin sew mad-dinja kollha, kellhom kliem ta’ tif[ir g[all-organizzazzjoni tal-festival, g[all-postijiet fejn ittellg[u l-kun/erti, fosthom it-Teatru Manoel, issala tat-Tron fil-Palazz talPresident, u ]-]ew; knejjes mill-isba[ tal-Erwie[ u tal:i]witi.
Mument waqt ‘Terpsichore’ li ttella’ fit-Teatru Manoel b[ala parti mill-Valletta International Baroque Festival 2013
‘Combattimento’ – wie[ed mill-kun/erti waqt il-Valletta International Baroque Festival 2013, li sar fil-Knisja tal-:i]witi
“It-Teatru Manoel huwa ;ojjell mill-isba[, fejn kull orkestra u surmast iridu jkunu daqqew fih xi darba jew o[ra f’[ajjithom,” qal Robert King, il-fundatur ta’ The King’s Consort, wa[da mill-orkestri ewlenin mirRenju Unit. Is-surmast ibba]at New York, David Stern, li mexxa l-opra Zanaida, kellu l-istess tif[ir:
“Dan it-teatru huwa spazju mill-isba[, intimu u fl-istess [in tant rikk, spe/jali u uniku.” Ir-ritratti kollha mill-
Festival issa jinstabu fuq ilpa;na uffi/jali tal-Festival fuq Facebook: www.facebook.com#Valletta InternationalBaroqueFestival.
Madwar 5,300 biljett in[ar;u g[all-kun/erti tal-Festival, u dan ma jinkludix il-membri mill-pubbliku li attendew g[all-kun/erti b’xejn nhar ta’ {add
IN-NAZZJON
Il-{amis, 14 ta’ Frar, 2013
TV#Radju 27 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor Newsbuzz NET Television, 15>40 Megan Darmanin (fir-ritratt fuq ix-xellug) se tkun fost il-pre]entaturi li se naraw fl-azzjoni waqt il-programm tal-lum. Se nkunu nistg[u nsiru nafu aktar dwar James Arthur, Will I Am u Alicia Keys. Min minnhom g[amel ta[tu fis-sodda waqt btala mal-familja? U min g[andu l-vizzju li jfaqqa’ g[onqu? Il-kanzunetti tag[hom jinsabu fit-Top 10 ta’ Newbuzz? U x’inhuma l-kanzunetti li nnominajtu l-;img[a li g[addiet? X’films ;odda tistg[u taraw fis-/inemas din il;img[a? Il-paprati ma jonqsux lanqas! Il-Mara tal-Lum NET Television, 14>05 It-tema tal-edukazzjoni tkompli tiddomina tul din il-;img[a tal-kampanja elettorali u biex jitkellmu dwar dan is-su;;ett, Gloria Mizzi se jkollha b[ala mistednin lill-kandidati tal-Partit Nazzjonalista Marthese Portelli u Evelyn Vella Brincat. Qalb il-Familja NET Television, 10>00 F’xandira diretta minn Villa Arrigo, l-edizzjoni tal-lum se tkun dwar l-inizjattivi li je=]istu biex jg[inu tfal li jkollhom xi problemi biex imexxu mat-tfal l-o[ra fl-edukazzjoni li jir/ievi. Il-mistednin spe/jali ta’ Charles Camenzuli u ta’ Graziella Attard Previ se jkunu l-iSpeech Language Pathologist Gertrude Buttigieg (fir-ritratt fuq il-lemin) u Jyuan Camilleri, li hu Educational Psychologist. Se jkun hemm pre]enti l-Prim Ministru Lawrence Gonzi u Kate Gonzi, kif ukoll il-Vi/i Kap Simon Busuttil. Niltaqg[u wkoll mal-kandidati g[all-Elezzjoni :enerali Claudette Buttigieg u Joanne Agius. Newsdesk (l-ewwel parti) Radio 101, 16>30
Illum Simon Cassar se jkollu b[ala mistieden lill-kandidat tal-Partit Nazzjonalista g[all-Elezzjoni :enerali tad-9 ta’ Marzu Mark Anthony Sammut. Un marito ideale Iris, 21>05 Film tal-1999 b’re;ija ta’ Oliver Parker li hu koproduzzjoni Ingli]a u Amerikana. L-istorja, li hi bba]ata fuq kitba ta’ Oscar Wilde, to[odna f’Londra tal-1895. Naraw li l-[ajja ta’ politiku ta’ su//ess tkun tinsab mhedda min[abba rikatt li tag[millu mara, li tg[idlu li lesta tikxef skandlu tal-passat li fih kien involut. Fost l-atturi Rupert Everett, Jeremy Northam, Minnie Driver (fir-ritratt fuq ix-xellug) u Cate Blanchett.
Colazione da Tiffany (Breakfast at Tiffany’s) Iris, 21>05 Film tal-1961 bi storja romantika adattata sew g[al Jum San Valentinu u li g[andu b[ala l-atturi ewlenin lil Audrey Hepburn, George Peppard u Patricia Neal.
Mi/-child care centres sal-Università Anali]i tal-A[bar - NET Television, 20>30
Il-programm tal-lum se janalizza l-kisbiet fil-qasam tal-edukazzjoni fl-a[[ar [ames snin u t-triq ’il quddiem g[all-[ames snin li ;ejjin. Bis-sehem ta’ esperti u esponenti politi/i, il-programm se jid[ol fid-dettall tal-avvanzi li saru fl-a[[ar snin f’diversi oqsma tal-edukazzjoni mill-Università sal-fa]i tal-edukazzjoni bikrija
g[al dawk it-tfal li jittie[du f’child care centres. Bi pre]entazzjoni u produzzjoni ta’ Roderick Agius, il-programm se janalizza l-impatt li kellhom id-de/i]jonijiet tal-Gvern fl-a[[ar snin fl-edukazzjoni u dak li qed jipproponi l-Partit Nazzjonalista g[all-[ames snin li ;ejjin f’dan il-qasam. Homeland Security Raidue, 00>05
Meg Ryan
(fir-ritratt) hi fost l-atturi ewlenin f’dan il-film tal-2008
li fih naraw ukoll lil Antonio Banderas.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 14 ta’ Frar, 2013
28 TV#Radju
06>00 07>00 07>15 07>40 07>50
101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Anali]i tal-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)
09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
10>30 11>55 12>00 12.30 13>00 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Futur fis-Sod The Big Show - Martin Sapiano A[barijiet fil-Qosor Hitsteria - Ronald Briffa (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00 )
16>30 17>00 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 00>30
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 Familja Wa[da (jinkludu 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 - Newsline 12:45 - Qari bilMalti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bullettin tal-A[barijiet 18:15 Intermezz Mu]ikali 18:40 - TV Hemm 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bil-Malti (r) 20:30 - Notti magiche 21:05 Mu]ika u Sport 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 - Ru]arju 24:00 Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Ma’ Pauline 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Linja Diretta 13:15 - In-Novella 13:45 - ONE News 14:00 Problemi tal-Qalb 15:30 - Drive Time 15:45 - ONE News 16:00 - Mhux g[at-Tfal Biss 16:30 ONE Cocktail 17:00 - Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:15 - :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:10 - A[barijiet Sportivi 18:30 - Joe Grima Live 19:45 - ONE News 20:00 - Prime Time Quiz Show 20:15 - G[alina l-Anzjani 20:45 - Rock Moods 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 Radju Argument 24:00 - Mezza Notte 02:00 - Night Rythms. RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet fil-Qosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkudi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 13:30 Kaskata Kulturali, 14:00 BBC News) 15:30 - Jg[idu
Newsdesk (l-I parti) - Simon Cassar Newsdesk (it-II parti) - Roberta Avellino Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-Dar - David Thake u George Galea Is-Snin tar-Rock ’n Roll Fuzzbox - Lito Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
Tag[hom i]-}g[a]ag[ (jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:15 - L-Argument matul il;img[a (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 18:50 - Mid-Dinja Kattolika 19:00 - Fi {dan ilMulej 19:05 - Ru]arju 19:25 Rakkont 19:40 - L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 20:30 - Intietef 20:53 - Kaskata Kulturali 21:00 - Frott il-Kelma 22:00 Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 - Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # News on Campus 09:30 - Cinescena 10:00 - BBC News Update 10:05 - L-Ewropa u l-Imperu 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-;urnali 13:30 - BisSassla u bil-Brevjar 14:00 BBC News Hour 15:00 Classic FM 19:30 - Bioneers 20:00 - Putumayo Radio Show 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi 09:00 {ajjitna) 11:00 Mure sewwi l-Knisja Tieg[i 11:30 - Ift[u l-Bibien 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju l-Erwie[ 12:45 - {dejn l-ilma fejn nistrie[ 13:00 - {olqa mal-Maltin ta’ barra 13:30 Irrid Inwassallek messa;; (r) 14:30 - Italia leggendaria (r) 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Totus Tuus Gospa 16:00 - Il-Knisja: G[ajn ta’ G[erf 17:00 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 - Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 Quddiesa 19:00 - Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - {amsin Sena wara 21:00 - Alla wa[du bi]]ejjed 22:00 - Lejn il-qawmien 23:00 {ajjitna (r) 23:30 - A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 - Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 Simon Pisani (jinkludi 11:30 A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan u Talitha 18:30 - News 18:40 - Bay Beats with Simon B 20:00 - Ben Glover 22:00 - Tiesto Club Live 24:00 - Eddie Halliwell. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 - Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 Calypso Drive 19:00 - Classic Gold 21:00 - Reggae Party 24:00 - Mu]ika tal-passat.
Insonnia d’amore (Sleepless in Seatlle) - Rete 4 16>45
Meg Ryan, Ross Mallinger u Tom Hanks (it-tlieta fir-ritratt) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film Amerikan tal-1993 b’re;ija ta¸’ Nora Ephron. Ra;el li jkun g[adu kif romol u li jkun qed jimmissja [afna lil martu, i/empel waqt programm tar-radju u jitkellem dwar dak li g[addej minnu. Fost dawk li jkunu qed jisimg[u, ikun hemm Annie, li bla ma qatt ratu, mill-ewwel t[oss /ertu interess fih. Eventwalment jispi//aw jiltaqg[u, u... TVM 06:30 - TVAM 09:00 - TV Hemm (r) 10:20 - Realtà 11:25 Lonely Planet, Best in China (r) 12:00 - A[barijiet# rapport tattemp 12:10 - TVPM 14:00 A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 - A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16.30 - }ona 18:00 - A[barijiet 18:10 Waqtiet 18:15 - Telebejg[ 18:30 - TV Hemm 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - An;li 21:45 Bondi + 22:45 - A[barijiet filqosor 23:00 - Mixage 23:30 A[barijiet 23:45 - Il-{arsa ta’ Ru]ann (is-VI epis.) 00:20 TVPM. TVM 2 07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:30 - Il-{arsa ta’ Ru]ann (ep. 6) 12:15 - Qatra Inka 12:45 Lonely Planet - Best in Asia 13:15 - Realtà 14:15 - Ruggers 14:45 - Storjografija 15:15 Dokumentarji 15:30 - Lonely Planet - Best in Asia 16:00 - Life of Mammals 16:50 - Madwarna 17:20 - Waqtiet 17:25 - Realtà 18:30 - Wirt, Arti u Kultura 19:00 - Ruggers 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 - Life of Mammals 20:30 A[barijiet bl-Ingli] 20:35 Waqtiet 20:40 - Madwarna 21`:00 - Football. Europa League. Inter v Cluj 23:00 - Highlights programme. ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 - Vie 11:30 - Aroma Mattina 13:00 Kalamita (jinkludi ONE News fis-13:30 u fit-15:30) 16:30 Aroma Kitchen 17:30 - ONE News 17:40 - Aroma Kitchen 18:10 - Teleshopping 18:25 X’Ta[seb?! 19:30 - ONE News 20:25 - Ir-Rangers 20:45 - Ilsien in-Nisa 22:15 - 903 23:15 ONE News 23:50 - Xandiriet politi/i. Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:20 - 1046 Music 16:10 - FilK/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 -
News 19:30 - Elezzjoni :enerali 2013 20:30 - Il-Parlament talPoplu (live) 21:30 - CNI 22:00 News 22:30 - Motordrome. Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00, id-09:00 u l11:00) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta 18:50 L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 Anterprima Festival 20:35 - 63˚
Festival della Canzone Italiana 00:30 - Elezioni ’13 00:40 - Tg 1 notte 01:15 - Sottovoce 01:45 Rai Educational - In Italia. Raidue 07:00 - Cartoons 08:10 - Le sorelle McLeod (TF) 09:40 Sabrina, vita da strega (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 Seltz 14:40 - Senza traccia (TF) 15:25 - Cold Case 16:10 Numb3rs 17:00 - Rai Parlamento Elezioni 2013 23:00 - Dark Blue (TF) 23:50 - Tg 2 notizie 00:05 - Homeland Security. Film 2008 01:45 - Mondiali sci.
Raitre 07:00 - Tgr buongiorno Italia 08:00 - Agorà (attwalità) 10:00 Messaggi autogestiti 10:10 - La storia siamo noi 11:00 - Codice a barre (attwalità) 11:30 Buongiorno Elisir (attwalità) 12:00 - Tg 3 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie - Diario italiano 13:10 - Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:00 - Tg 3 L.I.S. 15:05 - Tgr piazza affari 15:10 La casa nella prateria (TF) 16:00 - Cose dell’altro Geo 17:40 Geo & Geo 19:00 - Tg 3 20:00 Blob 20:15 - Piatti tipici dello spirito 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - I perfetti innamorati. Film 2001 23:10 Rai Parlamento Elezioni 2013 23:20 - Ritratti 24:00 - Tg 3 linea notte 01:05 - Rai Educational 01:35 - La musica di Raitre. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina
08:40 - La
telefonata di Belpietro (attwalità) 08:50 - Mattino cinque 11:00 Forum 13:00 - Tg 5 13:40 Beautiful 14:10 - Centovetrine 14:45 - Uomini e donne (talk show) 16:15 - Amici 16:55 Pomeriggio cinque (attwalità) 18:50 - Avanti un altro! (kwi]]) 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - Colazione da Tiffany. Film ’61 23:50 Ufficiale e gentiluomo. Film ’82. Rete 4 06:50 - T.J. Hooker (TF) 07:45 Miami Vice (TF) 08:40 - Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 3 (TF) 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 Lo sportello di Forum 15:30 Rescue Special Operations (TF) 16:35 - My Life - Segreti e passioni 16:45 - Insonnia d’amore. Film ’93 18:55 - Tg 4 19:35 Tempesta d’amore (soap) 20:30 Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - The Closer (TF) 23:10 - Bones (TF) 01:00 - Donnavventura 01:40 - Tg 4 night news. Italia 1 06:40 - Cartoons 08:45 Everwood (TF) 10:35 - ER medici in prima linea 12:25 Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:50 - White Collar (TF) 16:45 Chuck (TF) 17:40 - La vita secondo Jim (sitcom) 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI: Scena del crimine (TF) 20:20 - Football. Europa League. Inter v Cluj 23:05 - Europa League - Speciale 00:30 - Contagion. Film 2001. La 7 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La 7 09:55 - Coffee Break (attw.) 12:30 - I menù di Benedetta 13:30 - Tg La 7 (TF) 14.05 - Tg La 7 cronache 14:45 - Il fiume dell’ira. Film ’84. Film ’63 16:50 - Il commissario Cordier (TF) 18:50 - I menù di Benedetta 20:00 - Tg La 7 20:30 - Otto e mezzo 21:10 - Speciale Tg La 7 elezioni 23:30 - Omnibus notte 00:35 - Tg La 7 sport 00:40 Prossima fermata 01:00 - Otto e mezzo (attwalità) 01:40 - La 7 doc.
IN-NAZZJON Il-{amis, 14 ta’ Frar, 2013
TV#Radju 29 Favourite Channel 07:00 - Bon;u Muftie[ 07.15 F. News 07:30 - Dawl tal:urnata 08:00 - Nintrefa ’l Fuq (r) 10:00 - Strada Rjali 12:00 News 12:15 - Today News 12:30 - Reporter 13:00 - Niskata 15:00 - Teleshopping 17:30 News Point 18:15 - News 18:30 - Sejja[tli 19:45 - F. News 20:15 - Today News 20:30 Reporter 21:00 - Entertain Me 23:00 - News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshopping 12:00 – All That Jazz (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 The 90s 14:30 - The 00s 15:00 Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Total Request Show 20:00 The 60s & 70s 20:30 - Rock Legend 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos. La 5 12:50 - Extreme Makeover Home Edition 14:00 - Gossip Girl (TF) 15:30 - Giovani Campionesse (TF) 16:20 - Ninì 17:10 - I maghi di Waverly (sitcom) 18:00 - Friends (sitcom) 18:25 -
Exteme Makeover Home Edition 19:20 - Amici 20:25 - Gossip Girl (TF) 21:10 - Uomini & donne - tutti dovrebbero venire... almeno una volta. Film 2005 23:05 - Uomini e donne.
BBC Entertainment 07:15 - Little Prairie Dogs 07:25 - Nina and the Neurons 07:40 Gigglebiz 07:55 - Forget-MeNot Farm 08:10 - Me Too! 08:30 - My Family 09:00 - One Foot in the Grave 09:30 - The Weakest Link 10:15 EastEnders 10:45 - Doctors 11:15 - Casualty 12:05 - Bleak House 13:05 - Outcasts 13:55 The Weakest Link 14:40 EastEnders 15:10 - Doctors 15:40 - Casualty 16:30 - Bleak House 17:30 - The Weakest Link 18:15 - EastEnders 18:45 Doctors 19:15 - The Inspector Lynley Mysteries 20:00 Keeping up Appearances 20:30 Gavin and Stacey 21:00 Waking the Dead 21:50 Blackadder Goes Forth 22:20 Taking the Flak 22:50 - Friday Night Dinner 23:15 - Last Man Standing. TCM
07:40 - Hell Divers. Film ’31 (U) 09:30 - The Cabin in the Cotton.
Film ’32 (U) 10:50 - North by Northwest. Film ’59 (PG) 13:05 - Gone with the Wind. Film ’39 (PG) 16:40 - Kelly’s Heroes. Film ’70 (A) 19:05 - Breakfast at Tiffany’s. Film ’61 (PG) 21:00 - Death in Venice. Film ’71 23:10 - Period of Adjustment. Film ’62. MGM Movies 07:20 - A Star for Two. Film ’91 08:55 - Sketches. Film ’92 10:35 - MGM’s Big Screen 10:50 Johnny Be Good. Film ’88 (15) 12:15 - Starcrossed. Film ’85 (PG) 13:50 - Driving Me Crazy. Film ’91 (PG) 15:15 - The Calendar Girl Murders. Film ’84 (15) 16:50 - A Fish in the Bathtub. Film ’99 18:25 - How I Spent My Summer. Film ’90 20:00 - Fiddler on the Roof. Film ’71 (U) 22:55 - The Amityville Horror. Film ’79 (X). GO Stars 07:50 The Lost Valentine 09:30 Birdsong - Part 1 of 2, 11:00 Monk 11:45 Birdsong - Part 2 of 2 13:20 Valentine's Day 15:25 Joyful Noise 17:25 Two and a Half Men - Valentine's Day Special 17:55 Pretty Women 19:50 The Office 20:15 Warehouse 13 21:00 Closing The Ring 22:55 Valentine's Day 00:55 Did You Hear About The Morgans. Diva Universal 07:00 - JAG 08:00 - McLeod’s Daughters 08:55 - Agatha Christie’s Poirot 09:55 - Kojak 10:55 - Quincy, M.E. 11:55 JAG 12:55 - ER 13:55 - Agatha Christie’s Marple 15:48 - La Prova 15:55 - Kojak 16:55 Agatha Christie’s Poirot 18:55 JAG 19:55 - ER 20:52 - Great Women 21:00 - McBride: Requiem 22:40 - Love at First Sight 23:00 - ER. Discovery Channel 08:10 - Dirty Jobs: Wine Maker 09:05 - Deadliest Catch: Pribilof Stare 09:55 - Ultimate Survival: Big Sky Country 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 - Extreme Engineering: NASA 12:35 Rides: Summer School 13:30 Wheeler Dealers: Jaguar Mark 2 14:25 - American Chopper: David Mann Bike 15:20 Mythbusters: Bubble Trouble 16:15 - Dirty Jobs: Steam Ship Cleaner 17:10 - Deadliest Catch: Pribilof Stare 18:05 - Ultimate Survival: China 19:00 - How It’s Made 20:00 - Extreme Fishing with Robson Green: Costa Rica
21:00 - River Monsters: Untold Stories 22:00 - Off the Hook: Extreme Catches: Running with the Devil 22:30 - Off the Hook: Extreme Catches: Amberjacked Up 23:00 - Trouble in Paradise..
06>45
INT fuq NET
Iris 15:15 - Così ridevano. Film ’98 17:35 - Il ritorno di Ringo. Film ’65 19:25 - A-Team (TF) 20:`10 - Hazzard (TF) 21:05 - Un marito ideale. Film ’99 22:50 L’importanza di chiamarsi Ernest. Film 2002 00:40 Agatha Christie: Cianura a colazione. Film ’83.
09>00 10>00 12>00 12>05 14>00 14.05
Futur fis-Sod Qalb il-Familja NET News .NET (b’waqfa g[al NET News fis-13>00) NET News Il-Mara tal-Lum
15>25 15>40 16>35 16>55
Telebejg[ Newsbuzz Telebejg[ Malta Llejla
Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - Mike & Molly 11:30 Glee 12:15 - Chuck 13:00 Days of Our Lives 13:45 Fringe 14:30 - Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 Private Practice 16:45 - Suits 17:30 - Whitney 17:52 - 2 Broke Girls 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 20:00 Suburgatory 20:30 - Dallas 21:15 - Supernatural 22:00 True Blood 23:05 - The Mentalist 23:50 - Alcatraz 00:40 - Boardwalk Empire 01:45 - 30 Rock.
19>00 19>30 19>35 19>45 20>30 21>30 21>35 23>00 23>30
(b’waqfiet g[al NET News fil-17>00 u fis-18>00) Bozza tal-Mija Lift Futur fis-Sod NET News Anali]i tal-A[bar NET News INT u l-Prim Ministru NET News Futur fis-Sod
Biography Channel
Celebrity House Hunting: 07:00 Rowdy Roddy Piper 07:30 Danny Bonaduce. 08:00 America’s Court with Judge Ross 09:00 - Police Women of Cincinnati: I’ll Light You Up 10:00 - Hardcore Pawn: Cash Money Moron 10:30 - Hardcore Pawn. Celebrity House Hunting: 11:00 - Rowdy Roddy Piper 11:30 - Danny Bonaduce. 12:00 - America’s Court with Judge Ross 13:00 - Pawn Stars: The Great Escape 13:30 - American Restoration: Secret Fan. Hoarders: 14:00 - Barbara # Richard 15:00 - Beverly # Megan. Celebrity House Hunting: 16:00 - Debbie Gibson 16:30 - Andy Dick. 17:00 America’s Court with Judge Ross 18:00 - Police Women of Cincinnati: I’ll Light You Up 19:00 - Pawn Stars: The Great Escape 19:30 - American Restoration: Secret Fan. Celebrity House Hunting: 20:00 Debbie Gibson 20:30 - Andy Dick. 21:00 - Hardcore Pawn: Cash Money Moron 21:30 Hardcore Pawn 22:00 - The Haunting Of: Connie Stevens 23:00 - Psychic Kids: The Lost Soul.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - Fireman Sam 08:10 - Barney and Friends 08:40 - Pingu 08:45 - Baby Antonio’s Circus 08:50 - My Animal Family 09:05 - Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 - Slim Pig 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 - Kipper 09:45 Igloo-Gloo 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 Barney and Friends 10:40 - Wobblyland 10:45 Jarmies 11:00 - Lots & Lots 11:15 - Oswald 11:40 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:05 - Wild Life 12:10 - James the Cat 12:15 Fluffy Gardens 12:30 - My Animal Family 12:45 - Benjamin’s Farm 12:50 - See The Sea 12:55 Mio Mao 13:05 - Slim Pig 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 - Bob the Builder 13:35 Fireman Sam 13:45 - Thomas and Friends 14:10 Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 - Pingu 14:25 Barney and Friends 14:55 - Kipper 15:05 Angelina Ballerina 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 - Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 - Tiny Planets 15:55 Pingu 16:00 - My Animal Family 16:15 Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 - Fireman Sam 17:05 Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 - Slim Pig 17:40 - Baby Antonio’s Circus 17:45 - Fluffy Gardens 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny
Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Oswald 18:50 Gazoon 19:00 - Angelina Ballerina 19:15 Thomas and Friends 19:30 - Bob the Builder 19:40 - Fireman Sam 19:50 - Barney and Friends 20:20 - Pingu 20:30 - Monkey See Monkey Do 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 Bob the Builder 22:10 - Thomas and Friends 22:25 - Bob the Builder 22:35 - Fireman Sam. Disney Channel 08:00 - Jonas 08:25 - So Random 08:50 - Hannah Montana 09:15 - Sonny with a Chance 09:40 Kim Possible 10:05 - Shake It Up 10:30 Wizards of Waverly Place 10:55 - Phineas and Ferb 11:20 - Austin and Ally 11:45 - The Suite Life on Deck 12:10 - ANT Farm 12:35 - Phineas and Ferb 13:25 - Shake It Up 13:50 - Austin and Ally 14:15 - Jessie 14:40 - ANT Farm 15:00 Geek Charming 16:30 - Phineas and Ferb 16:45 High School Musical (U) 18:15 - Phineas and Ferb 18:30 - That’s So Raven 18:50 - Cory in the House 19:15 - Phil of the Future 19:40 - Hannah Montana 20:05 - Good Luck Charlie 20:55 Wizards of Waverly Place 21:45 - Hannah Montana 22:35 - Brandy and Mr Whiskers.
(b’waqfa g[al NET News fis-07>00)
(b’waqfa g[al NET News fit-15>00)
Sport fuq il-Cable Eurosport 1 08:30 - FIS WC Nordic Ski Jumping 09:30 - Ski Pass 09:45 FIS WC Alpine Skiing: Schladming, Austria: Women’s Giant Slalom 2nd Leg (live) 11:00 IBU WC Biathlon 12:00 - FIS WC Nordic Ski Jumping 13:05 FIS WC Alpine Skiing 13:15 FIS WC Alpine Skiing: Schladming, Austria: Women’s Giant Slalom 2nd Leg (live) 14:30 Welsh Open Snooker: Day 4 (live) 17:15 - IBU WC Biathlon: Nove Mesto, Czech Republic: Men’s Individual (live) 18:45 Ski Pass 19:00 - Welsh Open Snooker 20:00 - Welsh Open Snooker: Day 4 (live) 23:00 European Tour Poker. Eurosport 2 07:00 - Cycling 08:00 - Welsh Open Snooker 10:00 - Cycling 11:00 - FIS WC Snowboarding: Sochi, Russia (live) 12:00 - GTA Road to Dubai 12:15 - Welsh Open Snooker 15:00 - Cycling 17:00 - Welsh Open Snooker 20:00 - Welsh Open Snooker: Day 4 (live) 23:00 - Cycling. GO Sports 1 07:00 - Trans World Sportb 08:00 - Serie A: Rd 24: Inter v Chievo 10:00 - PL World 10:30 - UEFA Champ. League: Rd of 16: 1st Leg: Shakhtar Donetsk v Borussia Dortmund 12:30 - 2013 PGA European Tour: Africa Open: Day 1 (live) 16:30 UEFA Cham. League: Rd of 16: 1st Leg: Real Madrid v Man. Utd 18:30 - FIFA Futbol Mundial 19:00 - UEFA Champ. League: Rd of 16: 1st Leg: Wednesday: Matchnight Review 19:30 - ATP World Tour 500: 2013: ABN AMRO World Tennis Tourn., Rotterdam: Last 16 (part 2) (live) 23:30 - The Ligue 1 Show: Rd 25 00:00 - 2013 PGA European Tour: Africa Open: Day 1. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - 2013 PGA European Tour: Joburg Open: Day 4 13:00 - RaboDirect Pro12: Rd 14: Ulster v Ospreys 15:00 - Serie A: Rd 24: Juventus v Fiorentina 17:00 Trans World Sport 18:00 - The Six Nations 2013: Scotland v Italy 20:00 - The Ligue 1 Show: Rd 25 20:30 - Barclays PL: Wk 26: Chelsea v Wigan Athletic 22:30 Ligue 1: Rd 14: Highlights 23:30 - Serie A: Rd 24: Bologna v Siena 01:30 - Ligue 1: Rd 14: AC Ajaccio v Girondins de Bordeaux. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 11:00 - 2013 PGA European Tour: Joburg Open: Day 4 15:00 - RaboDirect Pro12: Rd 14: Ulster v Ospreys 17:00 - Serie A:
Rd 24: Juventus v Fiorentina 19:00 - Trans World Sport 20:00 - The Six Nations 2013: Scotland v Italy 22:00 - The Ligue 1 Show: Rd 25 22:30 - Barclays PL: Wk 26: Chelsea v Wigan Athletic 00:30 - Ligue 1: Rd 14: Highlights 01:30 - Serie A: Rd 24: Bologna v Siena. Melita Sports 1 Bundesliga: 08:00 - B. Mon’bach v Bayer 04 Leverkusen (r) 09:55 - FC B. Munich v FC Schalke 04 (r). 11:50 - FA Cup 4th Rd: Man Utd v Fulham (r) 13:45 - 2012 Alpari World Match Tour: Sweden: Day 1 (r) 15:50 - Volleyball Champ. League Magazine: The Big Hit (r) 16:20 - America's Cup: Naples: Day 5 (r) 18:00 UEFA Europa League: MD7: FC Zenit v Liverpool (live) 20:05 European Le Mans Series 2012 ep 2: Donington (r) 21:05 - UEFA Europa League: MD7: Internazionale v CFR Cluj (live) 23:10 America's Cup: Naples: Day 5 (r) 00:44 - Bundesliga: B. Mon’bach v Bayer 04 Leverkusen (r). Melita Sports 2 12:00 - America's Cup: Naples: Day 4 (r) 14:05 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 15:05 - Bundesliga: FC Bayern Munich v FC Schalke 04 (r) 17:00 - FA Cup 4th Rd: Man Utd v Fulham (r). UEFA Europa League: MD7: 19:00 - AC Sparta Praha v Chelsea (live) 21:05 -
Newcastle Utd v FC Metalist (live). 23:10 - FIFA Beach Soccer WC Qual.: Russia v France (r) 00:30 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings. Melita Sports 3
UEFA Europa League: MD7: 19:00 - SC Napoli v FC Viktoria Plzen (live) 21:05 - B. Mon’bach v Lazio (live). Melita Sports 4
UEFA Europa League: MD7: 19:00 - Bayer 04 Leverkusen v SL Benfica (live) 21:05 - Tottenham v Olympique Lyon (live). Malta Stars 08:00 - Malta Rugby Football Union (r) 09:35 - MFA Futsal League: (r) 11:00 - BOV PL: Valletta v Floriana (r) 13:00 Melita GFA 1st Div. (r) 14:50 Football Nurseries (r) 15:25 Malta Handball Assoc.: Pheonix SMS Mondial v Aloysians (r) 16:45 - Malta Basketball Assoc.: Depiro v Floriana (r) 18:30 Malta Rugby Football Union (r) 20:10 - Football Nurseries (r) 20:45 - Melita GFA 1st Div. 22:30 - BOV PL: Valletta v Floriana (r) 00:30 - Malta Handball Assoc.: Pheonix SMS Mondial v Aloysians (r).
IN-NAZZJON Il-{amis, 14 ta’ Frar, 2013
30 Avvi]i PN
AVVI}I POLITI?I {AL SAFI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew g[al informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.
{AL BALZAN. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, fil-pjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet tal-ftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.
L-ISLA. Is-Segretarju tal-Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor it-tessera li hu mitlub imur fl-Uffi//ju PN tallokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s7.30 p.m. u l-{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. {AL QORMI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri tal-Kumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).
SAN :ILJAN. Membri talKumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda. I}-}URRIEQ. Membri tal-
Kumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l[las ta’ tesseri ;odda.
AVVI}I SO?JALI DAVID AGIUS. Il-{bieb ta’
David Agius se jorganizzaw Coffee Morning, illum il-{amis, 14 ta’ Frar fid-9 a.m. fix-Xara Lodge, ir-Rabat. Prezz €5 u ttrasport provdut. G[all-bookings /emplu 79423101 jew 21417507 jew ibag[tu email fuq david.agius@gov.mt.
INGRID BROWNRIGG. Il-
{bieb ta’ Ingrid Brownrigg se jorganizzaw Coffee Morning, illum il-{amis, 14 ta’ Frar fid-9 a.m. fil-Bird Park, is-Salina. Trasport provdut u g[all-biljetti /emplu 79676823 jew 79206790, jew ibag[tu email fuq info@ingridbrownrigg.com. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.facebook.com#ingridbrownrigg.pn.
CAROLINE GALEA. Il-{bieb
ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Coffee Morning#Tombla, illum il-{amis, 14 ta’ Frar fid9.30 a.m. fil-lukanda Preluna. Prezz €5 bit-trasport inklu]. G[al aktar dettalji ]uru s-sit www.carolinegalea.com, il-pa;na ta’ Facebook www.facebook.com#caroline.gale awasmicallef, jew /emplu 99843564, 99491069.
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’ Tonio Fenech se jorganizzaw attività g[ar-residenti ta’ {al Lija, l-Iklin, Fleur De Lys u
Santa Venera, g[ada l-:img[a, 15 ta’ Frar fit-8 p.m. fil-lukanda Corinthia, {’Attard. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.toniofenech.com.
MARIO GALEA. Il-{bieb ta’
Mario Galea se jorganizzaw Disco Party g[a]-]g[a]ag[, g[ada l-:img[a, 15 ta’ Frar fis7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta]}ejtun. D[ul b’xejn.
DAVID CASA. Il-{bieb ta’ David
Casa se jorganizzaw Pasta Night, g[ada l-:img[a, 15 ta’ Frar fit-8 p.m. fir-Razzett l-Antik, {al Qormi. Prezz €12 bit-trasport inklu] u g[all-biljetti /emplu 21232166, 79870369 jew 99462078.
MARTHESE PORTELLI. Il-
{bieb ta’ Marthese Portelli se jorganizzaw Youth Party ‘Let’s Go For It’, g[ada l-:img[a, 15 ta’ Frar fid-9.30 p.m. fi Club 8, Paceville. D[ul b’xejn u jing[ata drink wie[ed b’xejn. G[al aktar informazzjoni /emplu 99120568 jew 77287768.
ROBERT CUTAJAR. Il-{bieb
ta’ Robert Cutajar se jorganizzaw Coffee Morning, g[ada l:img[a, 15 ta’ Frar fid-9.15 a.m. fil-lukanda San Antonio, Bu;ibba. Prezz €7, li jinkludi g[axar log[biet tombla, ikel u ttrasport mid-distrett. Il-biljetti jistg[u jinkisbu mill-Uffi//ju PN tal-Mellie[a, San Pawl il-Ba[ar u n-Naxxar, ibag[tu SMS fuq 79262101, 99824570 jew 99856662, jew email fuq robertcutajar72@gmail.com.
MARIO RIZZO NAUDI. Il-
{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Attività So/jali g[ar-residenti ta’ {al G[axaq, ilGudja, il-Fgura u l-Marsa, g[ada l-:img[a, 15 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ {al G[axaq.
IR-RABAT. Il-Kumitat
Sezzjonali PN se jorganizza Ikla g[an-Nazzjonalisti tas-7 Distrett, g[ada l-:img[a, 15 ta’ Frar fis-7 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. G[all-biljetti /emplu lil Ian Vassallo fuq 79306420. Trasport inklu]. Mistiedna l-kandidati tad-distrett u jattendi lPrim Ministru u Kap tal-PN Lawrence Gonzi.
EDWIN VASSALLO. Il-{bieb
ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Open Bar Party (inbid u minerali), is-Sibt, 16 ta’ Frar fit8.30 p.m. fil-penthouse tal-lukanda Cavalieri. Prezz €15 u g[al aktar informazzjoni jew trasport /emplu 21433869.
?ENSU u GRAZIELLA GALEA. Il-{bieb ta’ ?ensu u
Graziella Galea se jorganizzaw Pasta Night, is-Sibt, 16 ta’ Frar fit-8 p.m. fil-lukanda Topaz, Bu;ibba. Prezz €10 bit-trasport inklu]. G[all-biljetti jew aktar dettalji /emplu 99470538, 99423149, 79046576 jew 99824570.
MARTHESE PORTELLI. Il-
{bieb ta’ Marthese Portelli se jorganizzaw Ri/eviment, is-Sibt, 16 ta’ Frar fit-8.30 p.m. filPjazza quddiem l-Uffi//ju PN tal-G[arg[ur. G[all-bookings /empel 99263411, 77820720 jew 99120568 jew ibag[tu email fuq martheseportelli.pn@gmail.com.
SHIRLEY FARRUGIA. Il-
{bieb ta’ Shirley Farrugia se jorganizzaw Pasta Night, is-Sibt, 16 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fil-Bird Park, is-Salina. It-trasport jitlaq minn Pjazza Rotunda fis-7.15 p.m. Prezz €3.50 u biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 99845234 jew 99459383.
MARIO DE MARCO. Il-{bieb
ta’ Mario de Marco se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 19 ta’ Frar fil-lukanda Qawra Palace, Bu;ibba. Tluq bil-privates fit-8.30 a.m. mill-postijiet tas-soltu. Biljetti €3 u g[all-biljetti /emplu 21444437, 21247049, 99450902 jew 21223911.
JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe
Cassar qed jorganizzaw Get Together, it-Tlieta, 19 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN talIm;arr. D[ul b’xejn u g[al aktar informazzjoni /emplu 99468624, 79459227 jew 21451569.
PETER MICALLEF. Il-{bieb
ta’ Peter Micallef se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 19 ta’ Frar fit-Topaz Hall, {al Qormi. G[all-biljetti /emplu 21465070 jew 79460054.
MARTHESE PORTELLI. Il-
SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb
ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Grand Buffet Dinner, isSibt, 16 ta’ Frar fit-8 p.m. filMagazino, Valletta Waterfront. Prezz €25 b’ilma u nbid inklu]. G[all-biljetti /emplu 79010504 jew 25965286.
{bieb ta’ Marthese Portelli se jorganizzaw Coffee Morning, itTlieta, 19 ta’ Frar fl-10 a.m. fillukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €5.50 u t-trasport b’xejn. G[all-bookings /emplu 99263411, 77820720 jew 79384882.
GEORGE PULLICINO. Il-
EDWIN VASSALLO. Il-{bieb
{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw }jara fl-Irziezet talBuskett, is-Sibt, 16 ta’ Frar fis2.15 p.m. L-attività hi bla [las u t-trasport ipprovdut jibda g[all[abta tas-1 p.m. G[al aktar informazzjoni /emplu 79062222 jew 21344589 jew ]uru s-sit www.georgepullicino.pn.
ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 20 ta’ Frar fid-9 a.m. fis-St Martin’s Restaurant, il-Ba[rija. It-trasport jitlaq mill-postijiet tassoltu fit-8.30 a.m. Prezz €5 u g[al aktar informazzjoni jew trasport /emplu 21433869.
JASON AZZOPARDI. Il-{bieb
ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw {ar;a g[al-Limestone Heritage fis-Si;;iewi u l-Mit[na taxXarolla fi]-}urrieq, l-Erbg[a, 20 ta’ Frar fid-8.45 a.m. Prezz €6 u g[all-bookings /emplu 23285000.
ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Ri/eviment, is-Sibt, 16 ta’ Frar fis-7.30 p.m. f’Villa Overhills, Bir]ebbu;a. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 22985100 jew 99841333.
ROBERT ARRIGO. Il-{bieb
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI {’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642. BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200. BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038. G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426. {AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567. L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382. L-ISLA. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5.30 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21806226 jew 99602472. IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733. {AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456. L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979. L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852. L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603. IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507. IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. flUffi//ju PN. IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com. PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222. RA{AL :DID. Kull nhar ta’ Tlieta u {amis bejn l-10 a.m. u l-11 a.m. u bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 79290954 jew 77290954. TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633. IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529. SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086. SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ :img[a bejn it-8.30 a.m. u 12.30 p.m. fl-Uffi//ju ’Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 21441438 jew 21441682 jew tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt. IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99225033. VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273849. I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. fl-Uffi//ju PN.
IN-NAZZJON Il-{amis, 14 ta’ Frar, 2013
Avvi]i PN 31 KARL GOUDER. Il-{bieb ta’ Karl Gouder se jorganizzaw Ri/eviment, l-Erbg[a, 20 ta’ Frar fis-7 p.m. fil-lukanda Diplomat, Tas-Sliema. Kul[add mistieden jattendi. TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’
Toni Bezzina se jorganizzaw Attività So/jali g[ar-residenti ta]-}urrieq, il-Qrendi, lImqabba, {al Kirkop u {al Safi, l-Erbg[a, 20 ta’ Frar fis-7 p.m. fl-Aida Hall, i]-}urrieq.
MARIO RIZZO NAUDI. Il-
{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Coffee Morning, lErbg[a, 20 ta’ Frar f’Villa Ferretti, Bir]ebbu;a. Prezz €5 u t-trasport provdut. G[all-biljetti /emplu 99425240.
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’
Tonio Fenech se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 21 ta’ Frar fid-8.45 a.m. filMontekristo Estates, {al Farru;. Prezz €5 u g[all-bookings /emplu 27327302 jew 79927302.
DAVID CASA. Il-{bieb ta’ David Casa se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 21 ta’ Frar fil-lukanda Alexandra, San :iljan. G[all-biljetti /emplu 21232166, 79421071 jew 99462078, jew ibag[tu email fuq david@davidcasa.eu. TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’ Toni Bezzina se jorganizzaw Attività So/jali g[ar-residenti ta’ Bir]ebbu;a u Marsaxlokk, il-{amis, 21 ta’ Frar fis-7 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ Bir]ebbu;a.
L-IMQABBA. Il-Kumitat
Sezzjonali PN se jorganizza Attività So/jali g[all-kandidati kollha tal-elezzjoni ;enerali u tal-Kunsill Lokali, il-{amis, 21 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-lokalità.
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’
Tonio Fenech se jorganizzaw attività g[ar-residenti talMellie[a, San Pawl il-Ba[ar, Burmarrad u l-Wardija, il:img[a, 22 ta’ Frar fit-8 p.m. fillukanda Coastline, San Pawl ilBa[ar. G[al aktar informazzjoni /emplu 27327302 jew 79927302.
CHRIS SAID. Il-{bieb ta’ Chris
Said se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 22 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fil-lukanda Grand Hotel, G[ajnsielem, G[awdex. Ikun hemm min jie[u [sieb it-tfal u programm apposta g[alihom. G[al iktar informazzjoni u biljetti /emplu 21558860 jew 79558860.
JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe
Cassar se jorganizzaw Disco Party, il-:img[a, 22 ta’ Frar fid9.30 p.m. fit-Tattingers Club, irRabat. D[ul b’xejn. G[al aktar informazzjoni /emplu 99468624, 79459227 jew 21451569.
MARIO GALEA. Il-{bieb ta’
Mario Galea se jorganizzaw Harbour Cruise minn Tas-Sliema g[al Marsamxett u lura, il:img[a, 22 ta’ Frar. Prezz €3 u g[all-biljetti /emplu 99465295, 99487102, 79369800, 99843063, 79334537 jew 99862141.
MICHAEL GONZI. Il-{bieb ta’ Michael Gonzi se jorganizzaw Pasta Night, is-Sibt, 23 ta’ Frar fit-8 p.m. fil-lukanda Qawra Palace, il-Qawra. Prezz €10 u g[all-biljetti /emplu 99447972 jew 99885165. PAULA MIFSUD BONNICI.
Il-{bieb ta’ Paula Mifsud Bonnici se jorganizzaw Ri/eviment, is-Sibt, 23 ta’ Frar fit-8 p.m. f’The Palms, San :iljan. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 21239210, 79797178 jew 99242945.
TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’
Toni Bezzina se jorganizzaw Attività g[a]-}g[a]ag[, is-Sibt, 23 ta’ Frar fid-9 p.m. fis-Seaside Bar (ma;enb il-pitch tal-bo//i), Bir]ebbu;a. D[ul b’xejn.
MARK ANTHONY SAMMUT. Il-{bieb ta’ Mark
Anthony Sammut se jorganizzaw Ikla, is-Sibt, 23 ta’ Frar fit-8 p.m. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €20 g[all-kbar u €8 g[at-tfal. Ikun hemm trasport g[al min jixtieq. G[al aktar informazzjoni /emplu 79696073.
EMANUEL DELIA. Il-{bieb ta’
{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Attività So/jali g[ar-residenti tal-Marsa, il:img[a, 22 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-Marsa.
Emanuel Delia se jorganizzaw Attività g[a]-}g[a]ag[, il-{add, 24 ta’ Frar fis-7.30 p.m. filCaribbean Night Club, Bir]ebbu;a. D?ul €5 inklu] drink b’xejn meta turi l-biljett. G[allbookings /emplu 79044550 jew ibg[at email lil info@delia.pn.
GEORGE PULLICINO. Il-
RYAN CALLUS. Il-{bieb ta’
MARIO RIZZO NAUDI. Il-
{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw }jara fi/-?entru ?iviku tas-Swieqi u l-Park tal-Familja fil-Mag[tab, is-Sibt, 23 ta’ Frar fis-2.15 p.m. L-attività hi bla [las u t-trasport ipprovdut jibda g[all[abta tas-1 p.m. G[al aktar informazzjoni /emplu 79062222 jew 21344589 jew ]uru s-sit www.georgepullicino.pn.
Ryan Callus se jorganizzaw Ri/eviment, it-Tnejn, 25 ta’ Frar fit-8 p.m. fl-Eden Lodge, i]}urrieq. Trasport provdut misSi;;iewi, {al Luqa u {al Qormi. G[al iktar informazzjoni /emplu 99847033, 79461207 jew 21461002. Jattendi l-Prim Ministru u Kap tal-PN Lawrence Gonzi.
EMANUEL DELIA. Il-{bieb ta’ Emanuel Delia se jorganizzaw Attività So/jali, it-Tnejn, 25 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-Imqabba. Wara jkun hemm ri/eviment. D[ul b’xejn. EMANUEL DELIA. Il-{bieb ta’ Emanuel Delia se jorganizzaw Attività So/jali, it-Tlieta, 26 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ {al Safi. Wara jkun hemm ri/eviment. D[ul b’xejn. ROBERT ARRIGO. Il-{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 27 ta’ Frar fid-9.30 a.m. f’Villa Arrigo, in-Naxxar. Prezz €3 u g[allbookings /emplu 23285000. ANTOINE BORG. Il-{bieb ta’
Antoine Borg se jorgannizaw Ri/eviment, l-Erbg[a, 27 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tarRabat. Biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 79092845, 79703644 jew 27450114. D[ul b’xejn.
EMANUEL DELIA. Il-{bieb
ta’ Emanuel Delia se jorganizzaw Attività So/jali, l-Erbg[a, 27 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-Qrendi. Wara jkun hemm ri/eviment. D[ul b’xejn.
MARIO RIZZO NAUDI. Il-
{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Attività So/jali g[ar-residenti tal-Gudja, lErbg[a, 27 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-Gudja.
CHARLÒ BONNICI. Il-{bieb
ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 28 ta’ Frar fil-lukanda Golden Tulip Vivaldi, San :iljan. Prezz €5 bit-trasport inklu] u g[all-biljetti /emplu 79992238.
STEPHEN SPITERI. Il-{bieb
ta’ Stephen Spiteri se jorganizzaw Ri/eviment, il-{amis, 28 ta’ Frar fit-8.30 p.m. fil-Montekristo
Estates. G[all-biljetti /emplu 99424827, 99886394 jew 79955555.
EMANUEL DELIA. Il-{bieb ta’ Emanuel Delia se jorganizzaw Attività So/jali, il-{amis, 28 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ Bir]ebbu;a. Wara jkun hemm ri/eviment. D[ul b’xejn. SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb
ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Coffee Morning, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fid-9 a.m. fix-Xara Lodge, limiti tar-Rabat. Prezz €5 bit-trasport inklu] u g[all-biljetti /emplu 79010504 jew 25965286.
JASON AZZOPARDI. Il-{bieb
ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. firRenassance, Montekristo Estates, {al Farru;. Prezz €2 u g[all-biljetti /emplu 22985100 jew 99841333.
FRANS AGIUS. Il-{bieb ta’ Frans Agius se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fit-8.30 p.m. f’Villa Blanche, {al Far.
ROBERT CUTAJAR. Il-{bieb
ta’ Robert Cutajar se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fit-8 p.m. fil-lukanda SAS Radisson Golden Sands. Prezz €7, li jinkludi t-trasport millokalitajiet tad-distrett. Biljetti jistg[u jinkisbu mill-Uffi//ju PN tal-Mellie[a, San Pawl il-Ba[ar u n-Naxxar, ibag[tu SMS fuq 79262101, 99824570 jew 99856662, jew email fuq robertcutajar72@gmail.com.
MARIO RIZZO NAUDI. Il-
{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Attività So/jali g[ar-residenti ta’ {al Tarxien, il:img[a, 1 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ {al Tarxien.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 14 ta’ Frar, 2013
32 Klassifikati AVVI}I G[al kull tip ta’ xog[ol
TA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ kmamar tal-banju, plumbing, kisi bil-;ibs u ]ebg[a, gypsum boards e//. ?emplu 79091057.
G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa talkonkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[
ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bis-sejjie[, bilqoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet.
Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
VETTURI Pajero 1996
4 seater, f’kundizzjoni tajba. ?emplu 79295595.
G{ALL-BEJG{ G[amara antika
TINKLUDI twaletta bilmera , lavaman , komodina , gradenza bil - mera u wi// tal - ir[am u gwardarobba kbira . Jistg[u jinbieg[u separati . ?emplu 99800607 .
Kamra tal-pranzu
INJAM tip Messikan : mejda , sitt si;;ijiet u Welsh dresser . €1 350 jew l - eqreb . ?emplu 990 1 0 1 76 .
IN-NAZZJON Il-{amis, 14 ta’ Frar, 2013
Passatemp 33
Tisliba 1
2
5
3
4
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
G[axar differenzi
Dawn i]-]ew; xeni jidhru identi/i, imma dik fuq il-lemin tvarja minn dik fuq ix-xellug f’mhux inqas minn g[axar differenzi ]g[ar. Liema huma?
16
Kur]ità
Sudoku 17
18
Mimdudin> 5. Kunjom mo[bi fir-ravanell u l-[ass? (5) 6. Lilu jsemmu l-G[arab waqt it-talb (5) 7. Ting[ata bi m[abba kbira (5) 10. Sagru (5) 11. Ma g[adux ja[raq il-brodu (5) 12. Fortuna (5) 14. Jin[admu fil-klassijiet (5) 16. Mhux bjond (5) 17. Li jitg[affe; malajr (5) 18. Ag[tini tort (5)
Weqfin> 1. Tawwal i]-]mien (6) 2. Numri bi tliet qag[qiet (6) 3. :ieg[el lil min jinkwieta (6) 4. Dawn parti mill-friex (6) 8. Tni]]el id-dg[ajsa (5) 9. Waqt li jin[adem fuq palk, ;ieli jbikki lilludjenza (5) 12. Miknus (6) 13. Tiskopru (6) 14. Parti mill-;isem (6) 15. Nies b[ali u b[alek (6)
Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin> 5. Album; 6. Tfejt; 7. Brodu; 10. Sabet; 11. Intom; 12. Weraq; 14. {arat; 16. Issir; 17. Evada; 18. :obon. Weqfin> 1. u 12. Lanqas wie[ed; 2. {maret; 3. Studji; 4. Ntikom; 8. Kburi; 9. Ftira; 13. Qastan; 14. {;ie;a; 15. Tirann.
Ix-xadini ta’ Birmanja
Fil-;onna ta’ Birmanja (qabel mag[rufa b[ala Burma), ix-xadini kienu mg[allma sew.
Bejn moderata u diffi/li: qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.
G[at-tfal
Tant u tant sig[at kienu jin[lew minn bdiewa anzjani. Kienu jg[allmuhom kif i[affulhom ix-xog[ol. Ixxadini, bil-mod u bil-pa/enzja kienu jitg[allmu jag[mlu laktar xog[ol skabru]. Kienu jitilg[u mas-si;ar twal, sa fuq nett, u jwaddbu l-coconuts u //irasa g[al isfel fi/-/estuni.
Soluzzjonijiet 5 – 10 - 1 – 3 – 8 – 6 11 – 4 – 12 – 7 – 2 – 9.
I;borhom wara xulxin Divi]joni ta’ art G[axar differenzi
Divi]joni ta’ bi//a art
Iddividi din l-art f’erba’ partijiet ugwali, b’mod li kull parti jkun fiha dar, si;ra u bir bix-xmara g[addejja mill-;enb.
Sudoku
I;borhom wara xulxin
Hawn tnax-il riga numerati wa[da fuq l-o[ra. Kif se ti;borhom wara xulxin billi tibda mir-riga li tinsab fuq nett?
Il-{amis, 14 ta’ Frar, 2013
34 BOV IT-TIENI DIVI}JONI
Xalata ta’ gowls bejn Fgura u Sta Venera ..........................................5 .........................................3 F’partita mimlija gowls, Fgura
Fgura Utd
Sta Venera
United irkupraw minn [asda wara li kienu tilfu vanta;; doppju biex g[elbu lil Santa Venera 5-3. It-tim ta’ Michael Degiorgio sa tmiem lewwel taqsima kien jinsab 2-0 minn fuq i]da f’g[oxrin minuta fit-tieni taqsima Santa Venera marrru 3-2 minn fuq, qabel Fgura skorjaw tliet darbiet fl-a[[ar 15-il minuta. Fgura fet[u l-iskor fit-12-il minuta meta KEITH DARMANIN g[eleb
minn free-kick dirett lil Saimi b’xutt fil-baxx u fl-20 minuta marru vi/in minn daqqa ta’ ras ta’ Robert Adami. }ew; minuti wara Keith Darmanin falla minn qag[da ideali imma Fgura g[amluhom tnejn fit-28 minuta meta JOSEF DALLI b’xutt fil-baxx g[eleb lil Saimi. Santa Venera naqqsu l-iskor fit-48 minuta meta EDDIE WILEMAN approfitta minn inde/i]joni ta’ Bartolo u skorja b’xutt fil-baxx, imbag[ad ;abu l-iskor indaqs fit-62 minuta meta re;a’ kien EDDIE
WILEMAN li approfitta minn inde/i]joni o[ra fid-difi]a g[al 2-2. Fgura dehru ma[suda u Santa Venera sa[ansitra dawru l-iskor fl-64 minuta meta ng[ataw penalty li minnu JEFFREY ZAMMIT g[eleb lil Bartolo. Fgura kisbu d-draw fit-78 minuta meta ng[ataw penalty g[al hands u kien skorjat minn KEITH DARMANIN u minuta wara, Fgura marru mill-;did fil-vanta;; meta JOSEF DALLI g[eleb in-nasba taloffside u wara li qabe] lil Saimi skorja f’lasta vojta. Finalment Fgura
g[alqu l-partita fil-91 minuta b’gowl ta’ JOSEF DALLI. : B. Bartolo, N. Zerafa, R. Adami, J. Debattista, H. Schembri, G. Martin (C. Camenzuli), M. Spiteri, E. Cornago San Pedro, D. Sammut (L. Vella), K. Darmanin, J. Dalli : O. Saimi, A. Wingfield, D. Zammit, K. Cilia, V. Petrovic, G. Micallef, K. Vella, L. Desira, E. Wileman, J. Zammit, N. Caruana : Paul Apap Fgura
Santa Venera
Referee
Reb[a minima g[al }urrieq ..............0 .................1
Kirkop…………… }urrieq…………
}urrieq kisbu tliet punti mill-konfront tag[hom kontra Kirkop meta g[elbu lillavversarji 1-0, f’partita li ftit li xejn kien fiha azzjonijiet denji ta’ nota. L-a[jar azzjoni fl-ewwel taqsima waslet [ames minuti qabel il-mistrie[, meta xutt insidju] ta’ Farrugia g[adda ftit barra mil-lasti ta’ }urrieq. }urrieq laqtu l-lasti fit-73 minuta, permezz ta’ Bonello biex l-uniku gowl tal-partita wasal g[axar minuti mittmiem, meta minn free-kick minn po]izzjoni angolata ta’ Stojanovic minn tarf il-kaxxa, kien DANIEL ZAMMIT li g[ola fuq kul[add u xe[et firrokna tax-xibka b’daqqa ta’ ras mill-isba[. Tliet minuti wara huma kienu vi/in li jissi;illaw ilpartita, meta x-xutt b’sa[[tu ta’ Bonello ;ie mdawwar f’korner mill-goalkeeper. : C. Caruana, R. Kirkop
Kif Jinsabu
}ebbu; R. St. George’s San :wann }urrieq Msida SJ Fgura U. Pembroke A. Si;;iewi St. Patrick Mellie[a Kirkop U. G[arg[ur M;arr U. Sta Venera
L
R
17 12 17 8 17 8 17 7 17 7 17 7 17 6 17 7 17 7 17 5 17 4 17 2 17 2 17 2
D T
F
K Pt
4 1 45 15 40 7 2 31 18 31 7 2 35 20 31 7 3 27 19 28 6 4 30 26 27 4 6 28 28 25 6 5 27 20 24 3 7 30 27 24 2 8 22 23 23 7 5 17 27 22 4 9 15 25 16 5 10 17 29 11 4 11 17 39 10 4 11 23 48 10
Galea, J. Borg, D. Agius, B. Falzon, A. Formosa, D. Grech, M. Pisani, F. Ohaka, M. Abdilla (A. Barbara), C. Farrugia : J. Alden, D. Stojanovic, K. Sacco, K. Magro, J. Lia, M. Cocks, M. Schembri (T. Borg), J. Briffa, C. Farrugia (D. Darmanin), G. Bonello, D. Zammit (N. Zammit) : Sebastiano Gambuzza }urrieq
Referee
It-tim tal-Akkademja tal-MFA kif beda l-partita kontra Liechtenstein
Draw g[at-tim tal-Akkademja tal-MFA kontra Liechtenstein Fil-bidu tal-;img[a t-tim tal-Akkademja talfutbol tal-MFA bi tfal imwielda fl-1998, lag[ab partita internazzjonali ta’ [biberija kontra t-tim ta’ ta[t is-16-il sena ta’ Liechtenstein. Il-log[ba ntlag[bet fi/-Centro Sportivo Comunale di Bussolengo f’borra u xita, u ntemmet 3-3 wara li sal-mistrie[ it-tim Malti
kien qed jitlef 3-1. Il-gowls tat-tim ta]]g[a]ag[ Maltin skorjawhom Zachary Brincat wara disa’ minuti u doppjetta ta’ Jake Friggieri fl-64 u s-67 minuta. G[al din il-partita l-kow/ Sergio Soldano g[amel u]u minn 18-il plejer minn 20 li g[andu fl-iskwadra.
IN-NAZZJON Il-{amis, 24 ta’ Jannar, 2013
Sport 35 HANDBALL U#23
It-tim tan-nisa jipprepara g[a/-Challenge Trophy 2014 L-iskwadra tan-nisa talHandball ta’ ta[t it-23 ing[a]let sabiex tipprepara g[all-edizzjoni li jmiss ta/Challenge Trophy fl-2014. Ta[t it-tmexxija tal-kow/ Joseph Tanti u l-assistent tieg[u Twanny Xuereb, isselezzjoni qed tag[mel itta[ri; tag[ha darba fil;img[a fil-padiljun talUniversità qabel ma ssessjonijiet ji]diedu iktar ma joqrob it-turnament. S’issa, g[ad mhux mag[ruf fejn se ssir din l-edizzjoni ta/-Challenge Trophy, i]da sorsi infurmati fi [dan ilMalta Handball Association ]velaw li qed jintwera interess kbir biex l-edizzjoni tal-2016 ta’ dan it-turnament
issir proprju hawn Malta. Il-selezzjoni tat-tim nazzjonali hi mag[mula minn dawn il-plejers: Rebecca Bonello, Kristina Gatt, Jade Micallef (Aloysians H.C.), Leonie Genovese, Francesca Farrugia (La Salle H.C.), Nicolanne Scicluna, Daniela Mifsud (Phoenix H.C.), Kimberly Camilleri, Christine Grech, Josianne Attard, Martina Busuttil (Luxol H.C.), Martina Gerada, Deborah Shaw, Kristina Xuereb, Kristina Vella, Emma Xuereb, Chantelle Borg, Ilenia Gatt, Marica Aquilina, Gabriella Xuereb u Steph Brincat (Kavallieri H.C.)
TABLE FOOTBALL
Bartolo, Cremona u Abela jirb[u l-ewwel turnament Dan l-a[[ar, il-Federazzjoni Maltija tat-Table Football organizzat l-ewwel Championship tournament fi tliet kategoriji fil-klabb tal-G[aqda Mu]ikali tal-Banda fl-Imsida. Waqt dawn il-kampjonati kien hemm reb[iet g[al Samuel Bartolo, Massimo Cremona u Andrew Abela. Il-kategorija Open intreb[et minn Samuel Bartolo, plejer ta’ Valletta Subbuteo Club. Bartolo sabha fa/li biex g[eleb lil Josef Camilleri, plejer ta’ Bormla Subbuteo Club bi skor ta’ 61.
Derek Conti kellu jit[abat biex g[eleb lil Hansel Mallia 2-1 bix-shots wara li l-log[ba kienet intemmet fi draw ta’ 2-2. Filfinali Bartolo reba[ kontra Derek Conti bi skor ta’ 3-2 wara l[in barrani. Fil kategorija tal-Veterani Massimo Cremona reba[ it-titlu. Biex wasal sal-finali, Cremona g[eleb lil Adrian Bonnici bi skor ta’ 4-3 bil-gowl jasal fl-a[[ar tal-log[ba waqt li Charles Aquilina g[eleb lil Mario Camilleri 2-1 fil-[in barrani. Filfinali Cremona g[eleb lil Charles Aquilina 4-1. Fil-kategorija ta’ ta[t id-19-il sena Andrew Abela, plejer ta’ Valletta Subbuteo Club ;abar il-punti massimi kontra l-plejers ta’ Bormla Subbuteo Club Melvin Barun u Neil Mark Bonnici. It-tieni turnament issa jintlag[ab fl-24 ta’ Marzu filwaqt li la[[ar turnament isir fit-12 ta’ Mejju.
Azzjoni minn log[ba tan-nisa bejn Luxol u Aloysians (ritratt> Patrizia Val Madiona)
IN-NAZZJON Il-{amis 14 ta’ Frar, 2013
Sport 37 EUROPA LEAGUE – L-A{{AR 32 L-EWWEL LEG
Benitez fidu/ju] li Chelsea jistg[u jirnexxu Rafael Benitez qed jinsisti li l-impenji ta’ Chelsea flEuropa League mhux se jkollhom effett negattiv fuq ilkampjonat domestiku. IlBlues illum jilag[bu kontra Sparta Prague tar-Repubblika ?eka f’wa[da mis-16-il partita tal-ewwel leg tal-a[[ar 32 tat-tieni l-aktar kompetizzjoni importanti flEwropa wara li spi//aw fiha billi temmew it-tielet fil-fa]i tal-gruppi fi/-Champions League li tag[ha huma holders. Imma minkejja l-forma xejn tajba li qed juri dan l-a[[ar ilklabb minn Londra u li postu fost l-ewwel erbg[a g[adu mhux a//ertat, Benitez qal li se jie[u l-Europa League bisserjetà. “F’terminu ta’ vvja;;ar u partiti hi b[a/-Champions League. F’termini ta’ mentalità hawn min jg[id li hi differenti. Imma jekk t[arsu lejn it-timijiet fl-Europa League taraw li tista’ tkun ferm diffi/li. Irridu nibdew na[sbu fuqha b[ala kompetizzjoni kbira b’timijiet tajbin u li rridu nag[mlu lalmu kollu tag[na. Il-fatt li nilag[bu l-{amis u l-{add hu tajjeb. Fi Spanja rba[t itTazza UEFA ma’ Valencia meta konna nilag[bu l-{amis u l-{add. Nistg[u nkampaw jekk kul[add ikun ikkon/entrat u jag[ti l-mija fil-mija,” qal Benitez. Il-mani;er ta’ Newcastle Alan Pardew wkoll wera xxewqa li jirba[ l-Europa League mal-klabb tal-Premier League. Newcastle se jkunu qed jiltaqg[u kontra Metalist Kharkiv u g[alkemm jinsabu biss ]ew; punti fuq iz-zona relegation fil-Premier Ingli], mhux se jserra[ plejers importanti. “Almenu l-a[[ar 16 na[seb li nistg[u naslu u jista’ jkun hemm konfronti kbar jistennewna. }gur li lpartitarji tag[na jie[du gost jaraw aktar serati Ewropej f’St. James Park.” Il-mani;er ta’ 51 sena se jkun qed jag[]el l-aqwa skwadra possibbli kontra t-tim mill-Ukrajna. “Metalist hu tim qawwi. Bi]]ejjed t[arsu lejn it-timijiet li spi//aw fuqhom fil-grupp. Jimmeritahom kull rispett u se nag[]el l-aqwa skwadra possibbli,” qal Pardew.
}ew; klabbs o[ra millPremier League li se jkunu impenjati llum filkompetizzjoni huma Liverpool, li jmisshom impenn ferm diffi/li g[and irRussi ta’ Zenit St. Petersburg u Tottenham li f’White Hart Lane se jilqg[u tim ie[or fla[[ar snin mar tajjeb flEwropa, Olympique Lyon. L-Italja fadlilhom tliet klabbs fl-Europa League, ironikament it-tliet klabbs li qed jippruvaw jisfidaw lilleaders Juventus. Napoli jmisshom kontra Viktoria Plzen, Inter jilqg[u lil CFR Cluj u Lazio jmisshom fil:ermanja g[and Borussia Moenchengladbach. L-ewwel fl-azzjoni se jkunu Napoli ta’ Mazzarri li se jilag[bu fis-7 p.m. fejn Cavani mistenni jer;a’ jibda mill-bidu anke g[ax hu laqwa skorer tal-kompetizzjoni b’7 gowls waqt li flok Pandev se jibda Insigne li jrid juri li kapa/i jag[mel id-differenza anke meta ma jid[olx sostitut. El Kaddouri li kellu log[ba kbira kontra Lazio se jibda flok Hamsik. Vanta;; g[al Napoli hu lfatt li Plzedn ilhom ma jilag[bu log[ba kompetittiva sa mill-a[[ar ta’ Novembru min[abba l-waqfa tax-xitwa. G[al Inter l-Europa League jidher li hi l-uniku trofew li jistg[u jirb[u dan l-ista;un wara li jinsabu distakkati sew minn Juventus fis-serie A u tilfu l-ewwel leg tassemifinali tal-Coppa Italia. Imma l-isfida kontra Cluj se tkun wa[da mimlija kontra eks plejers li lag[bu fl-Italja fosthom Piccolo, Nwankwo, Maah, Vass u Bjelanovic. Stramaccioni i]da mistenni jag[mel u]u minn plejers li ma jilag[bux regolari fosthom Alvarez waqt li Kovacic hu dubju] b’injury fl-g[aksa. Lazio jidher li jmisshom konfront aktar fa/li g[all-fatt li Moenchengladbach din issena fl-2013 reb[u biss log[ba wa[da minn erbg[a u dejjem qalg[u gowl. Madankollu Lazio mhux g[addejjin minn vena tajba anke jekk urew li fl-aktar partiti importanti t-tim kapa/i jibqa’ kompatt. Nieqes se jkun hemm il-:ermani] Klose u anke Mauri imma se jid[ol wara xahrejn u nofs Ederson li probabbli jibda fuq il-bank biex fl-attakk jilg[ab Floccari.
Il-programm L-a[[ar 32 I Leg
Rafa Benitez jemmen li Chelsea jistg[u jmorru tajjeb fl-Europa League jekk ikunu kkon/entrati
Anzhi Makh. v Hannover Zenit SP v Liverpool Ajax A. v S. Bucharest BATE Borisov v Fenerbahce B. Leverkusen v Benfica D. Kyiv v Bordeaux Levante v Olympiakos P. Napoli v Viktoria Plzen Sp. Prague v Chelsea At. Madrid v Rubin Kazan Basel v Dnipro D’petrovsk Inter v CFR Cluj B. M’gladbach v Lazio Newcastle v Metalist K. Stuttgart v Racing Genk Tottenham H. v Oly. Lyon
WARA L-PARTITI MI?-CHAMPIONS LEAGUE
Conte sorpri] bir-reb[a g[and Celtic
Il-kow/ ta’ Juventus Antonio Conte sofra [afna f’dawn l-a[[ar xhur i]da meta [are; minn “infern” ta’ log[ba storbju]a u ferventi f’Celtic Park fejn il-Juve g[elbu lil Celtic 3-0 fi/Champions League, [assu mistrie[. Juventus skorjaw wara tliet minuti b’gowl ta’ Alessandro Matri qabel assorbew ilpressjoni kbira ta’ Celtic u fittieni taqsima a//ertaw b’gowls minn Claudio Marchisio u Mirko Vucinic u kwa]i jinsabu fil-kwarti talfinali. Conte, li f’Awwissu kien im/a[[ad jattendi l-log[ob g[al g[axar xhur talli naqas jirrapporta ka] ta’ tbag[bis meta kien ma’ Siena, qabel tnaqqsitlu s-sentenza g[al erba’ xhur f’Ottubru, jaf li ttieni leg f’Turin fis-6 ta’ Marzu g[andha tkun biss formalità. “Kienet reb[a importanti [afna i]da wa[da fejn batejna ;mielu. Celtic hu tim kbir meta jilg[ab f’daru,” stqarr Conte lil Sky Television talItalja. “Ili [afna ma nilg[ab f’infern b[al dan,” ]ied jg[id
l-eks midfielder ta’ Juve, li kien fit-tim meta reba[ it-tieni Tazza Ewropeja fl-1996. “Il-plejers lag[bu tajjeb [afna, ma kinitx fa/li tilg[ab f’din l-atmosfera. Irnexxielna niksbu ri]ultat e//ellenti li juri li dan it-tim g[andu valuri tekni/i u umani mill-aqwa. Celtic mhux tim, ta’ isem, fost l-aqwa fl-Ewropa i]da mhux kumbinazzjoni li Bar/ellona tilfu hawnhekk fi Glasgow u Benfica kienu eliminati.” Il-pass aggressiv fl-ewwel taqsima u numru ta’ insulti lejn il-plejers ]iedu malatmosfera inkredibbli i]da lmani;er ta’ Celtic Neil Lennon [ass li t-tim tieg[u seta’ kellu mill-inqas ]ew; penalties. “Xtaqt nistaqsi lirreferee, jekk il-log[ba hix differenti fi Spanja u fl-Italja? Kull darba li plejer tag[na resaq vi/in il-kaxxa, l-azzjoni kienet meqjusa fawl,” qal Lennon. Ancelotti u t-tke//ija ta’ Ibrahimovic Carlo Ancelotti, il-kow/ ta’ Paris St. Germain qal li kien sorpri] g[ad-de/i]joni li
wasslet g[at-tke//ija ta’ Zlatan Ibrahimovic fl-a[[ar tat-tieni taqsima fejn it-tim Fran/i] reba[ lil Valencia 2-1. L-attakkant }vedi] millewwel [a l-karta l-[amra wara li g[amel fawl fuq Andres Guardado i]da Ancelotti qal li [ass li din kienet azzjoni [arxa filkonfront ta’ Ibrahimovic li ;arrab it-tielet tke//ija filkompetizzjoni. “Ma stajtx nifhimha,” qal Ancelotti f’konferenza tala[barijiet. “Kien fil-;enb, g[amel tackle u ma xeraqlux li jitke//a. Dak hu l-futbol.” Ancelotti qal li hu sodisfatt bir-ri]ultat minkejja gowl minn Valencia fid-90 minuta li tfeta[ xaqq tama lill-klabb minn La Liga g[al ritorn f’Pari;i tliet ;img[at o[ra, meta Ibrahimovic ikun sospi]. Hu warrab su;;erimenti li l-plejers tieg[u majnaw lejn la[[ar tal-log[ba. “Ma na[sibx li rrilassajna u stajna wkoll skorjajna t-tielet gowl f’numru ta’ okka]jonijiet. It-tim lag[ab log[ba tajba, ikkontrollajna lballun a[jar u ninsab sodisfatt bil-prestazzjoni tajba.”
IN-NAZZJON Il-{amis 14 ta’ Frar, 2013
38 Sport
Draw po]ittiv g[al Man Utd REAL MADRID..................1 MAN UTD............................1
Man Utd kisbu draw importanti ta’ 1-1 barra minn darhom kontra Real Madrid biex issa fil-5 ta’ Marzu, fittieni leg f’Old Trafford jibdew minn fuq min[abba lgowl barra minn darhom. Wie[ed jista’ jg[id li minkejja li r-Red Devils iddefendew tajjeb, ir-ri]ultat hu kemmxejn in;ust ma’ Real li kellhom diversi okka]jonijiet ta’ skor. Fl-ewwel minuti lMerengues laqtu l-lasta permezz ta’ Coentrao u wara dan I/-/ans it-tim ta’ Mourinho kompla jiddetta l-log[ob. Madankollu kienu Man Ytd, li kontra x-xejra tal-log[ob marru fil-vanta;; fl-20 minuta minn azzjoni ta’ corner. Ilgowl skurjah Danny WELBECK b’daqqa ta’ ras. Ta min jg[id li f’dan il-gowl kellu daqsxejn ta’ tort il-goalkeeper Lopez li [are; [a]in u dan wera kemm in[ass innuqqas ta’ Casillas li tilef ilkonfront min[abba li kiser subajh ;img[at ilu. Man Utd damu jgawdu dan
il-vanta;; 10 minuta g[ax kien proprju l-eks player tag[hom, Cristiano RONALDO li ;ab id-draw b’daqqa ta’ ras. Fit-tieni taqsima l-andament tal-log[ba ikkalma u kienu Real l-aktar li kellhom /ansijiet ta’ skor. Man Utd kellhom /ans kbir meta Robin Van Persie ra x-xutt fjakk tieg[u ikun maqlug[ minn fuq il-linja minn Xabi Alonso. Real Madrid - 41-Diego Lopez, 17-Alvaro Arbeloa, 2Raphael Varane, 4-Sergio Ramos, 5-Fabio Coentrao, 14Xabi Alonso (3-Pepe 84), 6Sami Khedira, 22-Angel Di Maria (19-Luka Modric 75), 10-Mesut Ozil, 7-Cristiano Ronaldo, 9-Karim Benzema (20-Gonzalo Higuain 60) Man Utd - 1-David de Gea, 2-Rafael, 5-Rio Ferdinand, 6-Jonny Evans, 3Patrice Evra, 16-Michael Carrick, 4-Phil Jones, 10Wayne Rooney (8-Anderson 85), 26-Shinji Kagawa (11Ryan Giggs 64), 19-Danny Welbeck (7-Antonio Valencia 73), 20-Robin Van Persie Referee - Felix Brych
Cristiano Ronaldo ta’ Real Madrid (xellug) segwit minn Rafael ta’ Man Utd
Iwettqu reazzjoni darbtejn
S. DONETSK.............................2 B. DORTMUND........................2
Darijo Srna ta’ Shakhtar Donetsk jifta[ l-iskor minn free kick kontra Borussia Dortmund
I/-championss :ermani]i Borussia Dortmund wettqu reazzjoni darbtejn hekk kif ;ew draw 2-2 barra minn darhom kontra Shakhtar Donetsk. Dortmund, fi tmiem il-;img[a ;ew umiljati 4-1 f’darhom stess minn Hamburg imma fil-log[ba kontra t-tim millUkrajna dawn kellhom wirja tajba. Ta min jg[id li qabel il-log[ba minn tal-anqas [ames partitarji li kienu sejrin fil-belt ta’ Donetsk permezz ta’ ajruplan spi//aw mietu meta dan l-istess ajruplan ikkraxxja. Shakhtar, qabel din il-log[ba, kienu reb[u tlieta mill-erba’ partiti li kienu lag[bu f’darhom. Fil-31 minuta kienu Shakhtar li marru filvanta;; permezz ta’ free kick millaqwa ta’ Darijo SRNA. Erba’ minuti qabel tmiem l-ewwel taqsima s-solitu LEWANDOWSKI ;ab id-draw g[all-klabb :ermani]. Fit68 minuta Shakhtar re;g[u marru fil-vanta;; din id-darba permezz ta’ COSTA.
Hekk kif mkollox deher li llog[ba kienet se tispi//a 2-1 favur Shakhtar, HUMMELS skurja t-tieni gowl ta’ Borussia. Dan ir-ri]ultat, bla dubju hu wie[ed favorevoli g[al Borussia li issa jilag[bu t-tieni leg fil-:ermanja, fil-5 ta’ Marzu. Ta min jinnota li bejn nhar it-Tlieta u l-biera[ kull tim li lag[ab barra minn daru ;ab ri]ultat tajjeb. Nhar it-Tlieta Juventus reb[u kontra Celtic filwaqt li PSG g[elbu lil Valencia. S. Donetsk - 30-Andriy Pyatov,
33-Darijo Srna, 44-Yaroslav Rakitskiy, 27-Dmytro Chygrinskiy, 26-Razvan Rat, 7-Fernandinho, 3Tomas Hubschman, 29-Alex Teixeira (11-Eduardo 84), 22-Henrik Mkhitaryan, 28-Taison (20-Douglas Costa 62), 9-Luiz Adriano B. Dortmund - 1-Roman Weidenfeller, 26-Lukasz Piszczek, 27-Felipe Santana, 15-Mats Hummels, 29-Marcel Schmelzer, 6Sven Bender, 5-Sebastian Kehl, 16Jakub Blaszczykowski (7-Moritz Leitner 80), 10-Mario Goetze, 11Marco Reus (23-Julian Schieber 90+1), 9-Robert Lewandowski Referee- Howard Webb
IN-NAZZJON Il-{amis 14 ta’ Frar, 2013
Sport 39
Valletta jirb[u d-derby u jirritornaw fl-ewwel post minn Simon FARRUGIA
3
BOV PREMIER
VALLETTA (1)
M. Bartolo, J.Vandelannoite, L. Dimech, J. Caruana, I. Azzopardi, W. Barbosa, R. Fenech, R. Briffa, M. Mifsud, D. Toure, D. Rocha dos Santos Sost– J. Gabriel da Silva flok J. Vandelannoite 65 min., A.Bello-Osagie flok D. Rocha Dos Santos 66 min., E. Agius flok R. Fenech 83 min.
0
Kif Jinsabu Valletta Hibernians Birkirkara Tarxien R Sliema W Mosta Qormi Balzan Floriana {amrun S Melita Rabat A
FLORIANA
T. Warner, S. Borg, C. Tremarco, O. Bugeja, K. Farrugia, G. Roberts, C. Borg, T. Cilia, S. Pisani, I. Coronado, U. Nwoko Sost - T. Paris flok I.Coronado 46 min., M. Spiteri flok T. Cilia 74 min.
Imwissija - Vandelannoite, Toure (V) ,Tremarco, Roberts, Borg, Pisani (F)
Skurjaw - Toure’ 45 min., Fenech 69 min., Caruana 82 min.
Demba Toure ta’ Valletta jifta[ l-iskor kontra r-rivali Floriana (Ritratti> Trevor Sollars)
Referee - Clayton Pisani In-Nazzjon Plejer tal-Log[ba - Ryan Fenech (Valletta)
riabilitazzjoni mill-injury li g[andu. Neqsin ukoll g[allBeltin il-goalkeeper Yenz Cini u Daniel Bogdanovic. G[alihom irritornaw Deni Rocha Dos Santos u Roderick Briffa. G[al Floriana ddebutta fuq il-bank il-kow/ Iain Brunskill fejn huma laqg[u lura lil Kane Farrugia u Carl Tremarco filwaqt li Rodrigo Branco, Joseph Borg u Brooke Farrugia kienu neqsin. Minkejja li huma g[elbu lil Hibernians fl-a[[ar log[ba tag[hom b’wirja impekkabbli dan ma sewa g[al xejn peress
(V)
Valletta kisbu reb[a konvin/enti kontra l-;irien Floriana sabiex spi//aw lewwel fa]i fl-ewwel post talklassifika. B’hekk flimkien ma’ Hibernians ser jibdew fuq 23 punt, wie[ed aktar minn B’Kara fejn jidher li ser ikollna Championship Pool missielet. Kienet reb[a meritata g[allBeltin fejn wara li fl-ewwel taqsima kellhom jistennew sat-tmiem tag[ha sabiex jift[u l-iskor komplew i]idu aktar
3
BOV PREMIER
B’KARA (2)
J. Haber, R. Scicluna, Z. Muscat, N. Vukanac, R. Camenzuli,, G. Sciberras, H. Shola Shodiya, J. Benites da Conceicao, E. Herrera, A. Mendoza Corujo, J. P. Mifsud Triganza Sost – J. Dos Reis flok J. Benites da Conceicao 69 min., K. Zammit flok J.P. Mifsud Triganza 84 min., R. Taliana flok R. Camenzuli 90 min.
gowls fit-tieni perjodu. Fl-a[[ar log[ba Valletta ddi]appuntaw dan wara li naqsu li jeg[lbu lil Balzan f’log[ba li spi//at fi draw ta’ 1-1. Reb[a kienet importanti g[all-Beltin dan sabiex jispi//aw fl-ewwel post u jibdew it-tieni fa]i talkampjonat b’punti daqs Hibernians. G[al darb’o[ra Valletta kienu ming[ajr Steve Borg li din il-;img[a mar l-Italja sabiex ikompli r-
0
{AMRUN S
A. Cassar, R. Fenech, E. Lattes, A. Borg, D.Zerafa, L.Lumbilla Kandja, T. Vella, B. Guga, G. Favero, M. Grima, G. Azzopardi Sost - L. Grech flok D. Zerafa 78 min., R. Spiteri flok T. Vella 86 min.
Imwissija - Scicluna (B) Skurjaw - Mifsud Triganza 10 min., Herrera 43 min., Camenzuli 78 min. (B)
Referee - M. Spiteri In-Nazzjon Plejer tal-Log[ba - Ryan Camenzuli (B’Kara)
Zach Muscat ta’ B’Kara (lemin) b’xutt fuq il-lasti ta’ {amrun
li r-ri]ultat ;ie maqlub wara protest ta’ Hibernians min[abba l-ineli;ibbiltà talmidfielder Harry Agombar. Fl-ewwel rawnd Valletta kienu kisbu reb[a fuq il-;irien Floriana bl-iskor ta’ 2-0. Floriana rrispondew mannofs sieg[a log[ob b’xutt minn tarf il-kaxxa ta’ Udo Nwoko li falla l-mira g[al ftit. Bil-Beltin jift[u l-iskor pre/i]ament qabel tmiem l-ewwel taqsima hekk kif minn kross ta’ Vandelannoite minn fuq illemin kien DEMBA TOURE’ li bir-ras g[eleb lil Warner. Udo Nwoko resaq vi/in
L R D T F K Pt
22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22
13
7 3 12 7 11 5 11 4 14
11 1
9 7 5 4 3 1
3 6 9 4 5 8
2 5 3 6 7 10 10 9 8 14 14 13
49 47 47 39 34 39 32 34 26 24 18 16
15 24 19 32 22 33 34 36 31 58 56 45
46 (23) 45 (23) 43 (22) 38 (19) 37 (19) 34 (17) 30 (15) 27 (14) 24 (12) 16 (8) 14 (7) 11 (6)
g[al Floriana hekk kif g[addiet is-sieg[a log[ob bixxutt tieg[u minn ;ol-kaxxa jkun devjat f’korner middifi]a ta’ Valletta. I]da kienu l-Beltin li rduppjaw fid-69 minuta minn free kick dirett ta’ RYAN FENECH. Fis-77 minuta s-sostitut Paris evita gowl /ert meta qala’ minn fuq il-linja tentattiv ta’ Fenech. B’Valletta jkomplu jinsistu fejn fil-81 minuta xutt millvi/in ta’ Bello-Osagie ;ie salvat minn Warner. Valletta skurjaw it-tielet gowl tag[hom fit-82 minuta meta minn korner mog[ti minn Mifsud, il-goalkeeper Warner xellef ftit il-ballun fejn kien hemm JONATHAN CARUANA li bir-ras xe[et ;ewwa.
L-iStripes itemmu l-ewwel fa]i b’reb[a fa/li minn Simon FARRUGIA
B’Kara spi//aw l-impenji tag[hom fl-ewwel parti talKampjonat b’reb[a konvin/enti ta’ 3-0 kontra {amrun Spartans. B’dawn ittliet punti l-iStripes jibdew i/Championship Pool fuq 22 punt biss ta[t il-leaders talklassifika. {amrun kienu ;ejjin minn serje negattiva fejn issa tilfu tnax mill-a[[ar tlettax-il log[ba. Huma jinsabu f’po]izzjoni prekarja
f’taqtig[a ma’ Melita u Rabat kontra r-relegation fejn iddifferenza ser tkun ta’ punt bejn kull tim. Fl-a[[ar log[ba l-iSpartans sfaw meg[luba minn Sliema bl-iskor ta’ 2-0. Mill-banda l-o[ra l-iStripes li fl-a[[ar dehra tag[hom g[elbu lil Qormi bl-iskor ta’ 2-1 riedu li jispi//aw l-ewwel fa]i fuq nota po]ittiva dan sabiex jibqg[u l-aktar vi/in possibbli tal-leaders Valletta u Hibernians. G[al din il-log[ba B’Kara kellhom lill-midfielder Paul Fenech u lil Joseph Zerafa sospi]i b’Rowen Muscat nieqes. {amrun kienu ming[ajr il-plejer veteran David Camilleri. Fl-ewwel rawnd {amrun kienu [ar;u rebbie[a bl-iskor ta’ 3-1. L-ewwel taqsima kienet wa[da kwieta bl-iStripes ikunu superjuri g[allavversarji fejn B’Kara millewwel g[amlu l-intenzjonijiet tag[hom /ari hekk kif tentattiv ta’Jhonnattann kien imdawwar f’korner mill-goalkeeper taliSpartans Cassar. Fl-10 minuta B’Kara fet[u l-iskor minn JEAN PIERRE MIFSUD TRIGANZA fejn
wara li kien hemm tentattiv salvat minn Cassar mirrebound l-attakkant taliStripes po;;a l-ballun fixxibka. B’Kara komplew jiddominaw il-log[ba però ming[ajr ma’ jkunu perikolu]i fejn kien biss ]ew; minuti minn tmiem it-taqsima li huma rduppjaw. Kien xutt ta’ EDWARD HERRERA li approfitta minn ]ball fiddifi]a tal-iSpartans biex g[eleb lil Cassar g[at-tieni darba. Disa’ minuti fit-tieni taqsima xutt b’sa[[tu ta’ Ryan Camenzuli kien imdawwar f’korner minn Cassar. Biex minuta wara lgoalkeeper {amruni] salva g[al darb’o[ra din id-darba fuq Shola Shodiya. Fit-72 minuta xutt ie[or ta’ Camenzuli ;ie mdawwar fuq il-lasta minn Cassar. U minuta wara xutt minn tarf ilkaxxa ta’ Scicluna stampa mal-mimduda. L-iStripes issi;illaw irreb[a tnax-il minuta mittmiem b’xutt b’sa[[tu minn RYAN CAMENZULI li ma ta ebda /ans lil Cassar li
Il-{amis, 14 ta’ Frar, 2013
40 Lokali
L-Ar/isqof Pawlu Cremona O.P, ilbiera[ filg[odu //elebra quddiesa fil-Konkatidral ta’ San :wann, fil-Belt Valletta, fl-okka]joni ta’ Ras ir-Randan (Ritratt> Photocity, Valletta)
L-Isqfijiet Maltin i[e;;u t-talb g[all-Knisja u g[all-Papa Benedittu XVI Hekk kif ilbiera[ ing[ata bidu g[all-40 jum tar-randan li jwasslu lillKnisja g[all-akbar festa tag[ha, lG[id il-Kbir, l-Isqfijiet Maltin appellaw lill-Insara biex jitolbu g[allKnisja Universali, partikolarment g[all-Papa Benedittu XVI u g[allKulle;; tal-Kardinali li g[andu rresponsabbiltà ja[tar is-su//essur tieg[u.
Fost affarijiet o[ra, matul irRandan, il-Knisja t[e;;e; lill-membri tag[ha biex jaqraw il-Kelma t’Alla, jie[du sehem fis-sagramenti, u jattendu l-E]er/izzi Spiritwali. G[al dan i]-]mien tas-sena, ilKnisja po;;iet ukoll gwida dwar /a[da personali u opri tajba b[assehem fil-quddies nhar ta’ xog[ol, lastinenza minn xorb alko[oliku, li
dak li jkun ma jpejjipx, u /a[da minn xi divertiment. Opri o[ra jinkludu lVia Sagra, it-talb mal-familja, tnaqqis fl-infiq u ]ieda fil-karità ma’ min hu fil-b]onn, u ]jarat lill-morda jew xju[ li huma wa[edhom. Il-Knisja semmiet ukoll li nhar il:img[a l-Kbira u b[all-;urnata talbiera[, kull min g[alaq it-18-il sena u g[adu ma da[alx fis-60 sena u mhux
media•link COMMUNICATIONS
sku]at minn xi ra;uni serja, g[andu d-dmir li jsum. Dan filwaqt li min g[alaq l-14-il sena, g[andu l-obbligu li jastjeni milli jiekol la[am jew ikel ie[or li jog[;bu [afna. Filwaqt li jinkura;;ixxu l-penitenza fi]-]mien tar-Randan, l-awtoritajiet Ekkle]jasti/i fakkru li fost il-jiem u ]]minijiet tal-penitenza hemm il-jum tal-:img[a matul is-sena kollha.