Numru 13,363
€0.55
www.mychoice.pn
It-Tnejn 18 ta’ Frar, 2013
Toni Abela b’kontradizzjonijiet kbar Ta lil barman DVD dwar Mintoff biex l-affari tieqaf hemm Hekk kif fl-a[[ar ;ranet [are; fil-bera[ il-ka] li fih Toni Abela [eba ka] ta’ traffikar ta’ droga f’ka]in talMalta Labour Party u wara li d-deputy Leader ta intervista mat-timesofmalta.com, li fiha g[amel numru ta’ allegazzjonijiet fil-konfront ta’ barman, il-persuna li g[aliha rrifera Toni Abela g[amel kuntatt mal-kamra tal-a[barijiet ta’ dan il-;urnal u rrakkonta l-fatti min-na[a tieg[u. Mill-informazzjoni li ksibna, il-ka] jidher li se[[ lg[ada li l-MLP reba[ lelezzjonijiet tal-Parlament Ewropew fis-sena 2009, e]attament fis-7 ta’ :unju, u l-ka] ;ara f’ka]in finnofsinhar ta’ Malta waqt li kienu g[addejjin i//elebrazzjonijiet. g[al pa;na 8
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi jsellem lill-folla entu]jasta li attendiet il-mass meeting li l-Partit Nazzjonalista organizza lbiera[ f’{a]-}ebbu;, fejn fisser id-differenzi kbar bejn il-PN u l-MLP (Ritratt> Martin Agius). Ara wkoll ritratt fl-a[[ar pa;na tal-folla li attendiet il-mass meeting f’{a]-}ebbu;
Malta tbiddlet g[al pajji] aktar b’sa[[tu u aktar Ewropew minn Charles Muscat
G[andna fama tajba g[ax Malta tgawdi rispett u kredibbiltà. Biddilna lil pajji]na u kemm ilna membri tal-Unjoni Ewropea biddilna lil pajji] mill-g[eruq u Malta saret pajji] aktar b’sa[[tu u aktar Ewropew, tejjibna l-infrastruttura, lekonomija g[amilniha b’sa[[itha, ;ibna l-finanzi fis-sod u [loqna x-xog[ol. A[na nu]aw il-flus tal-UE tajjeb biex no[olqu l-;id g[al pajji]. Il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi qal dan ilbiera[ waqt mass meeting li sar f’{a]}ebbu;. Mal-wasla tag[hom, il-Prim Ministru u s-Sinjura Kate Gonzi kif ukoll il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil, ing[ataw mer[ba millisba[ mill-folla kbira li mliet Vjal il-
Il-PN fil-Gvern tejjeb l-infrastruttura, l-ekonomija hi b’sa[[itha, il-finanzi huma fis-sod u n[oloq ix-xog[ol
{elsien li kienet tinkludi [afna u [afna ]g[a]ag[, studenti, [addiema, nisa u anke anzjani. Fuq il-palk kien hemm ukoll it-tfal li jinsabu fir-ritratt fil-fa//ata tal-Programm Elettorali tal-Partit Nazzjonalista u l-Prim Ministru Lawrence Gonzi ffirmalhom kopja kull wie[ed tal-programm elettorali. Lawrence Gonzi irringrazzja lil folla kbira pre]enti u qal li din il-folla qed twassal messa;; li l-Partit Nazzjionalista
jinsab lest g[ad-9 ta’ Marzu. Sellem li]]g[a]ag[ li attendew bi [;arhom g[allmass meeting u qal li ]-]g[a]ag[ iridu li meta jispi//aw mill-Università, millMCAST u mill-ITS isibu x-xog[ol. Hu qal li l-PN biss kapa/i jie[u [sieb lekonomija ta’ pajji]na u jo[loq ix-xog[ol g[al karrieri tag[hom. Fakkar li Malta reb[et €1,128 miljun mill-Unjoni Ewropea u qal li hu kburi li stajna ninnegozjaw pakkett tant tajjeb mal-UE u dan ;ie g[ax Malta tgawdi rrispett tal-pajji]i tal-UE. Hu spjega li dan is-su//ess ;ie f’/irkustanzi diffi/li g[ax il-pajji]i l-kbar riedu jnaqqsu l-flus talBa;it tal-UE u fid-disa’ snin tas-s[ubija fl-UE, pajji]na mexa ‘l quddiem u llum hu fost l-a[jar pajji]i fl-UE. g[al pa;na 4
:lied f’ka]in Laburista
Int f’din l-elezzjoni
Tliet persuni we;;g[u fi ;lieda fil-Ka]in Laburista tar-Rabat. Il-Pulizija ssej[et biex tikkalma s-sitwazzjoni
Suppliment spe/jali fil-pa;ni tan-nofs ta’ dan il-;urnal. Illum dwar il-pro;etti li [olqu x-xog[ol
Ara pa;na 9
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
4
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi, fit-tielet mass meeting organizzat mill-Partit Nazzjonalista f’din il-kampanja elettorali, tkellem dwar kif il-PN kapa/i j]omm il-pajji] b’finanzi fis-sod biex nibqg[u nimxu ‘l quddiem, insostnu l-ekonomija u no[olqu x-xog[ol (Ritratt> Martin Agius)
Il-maskra tal-Labour qed tinkixef minn pa;na 1
“G[andna fama tajba g[ax Malta tgawdi rispett u kredibbiltà. Biddilna lil pajji]na u kemm ilna membri tal-UE biddilna lil pajji] millg[eruq u Malta saret pajji] aktar Ewropew, tejjibna linfrastruttura, l-ekonomija g[amilniha b’sa[[itha, ;ibna l-finanzi fis-sod u [loqna xxog[ol. A[na nu]aw il-flus tal-UE tajjeb biex no[olqu l;id g[al pajji]”, qal Lawrence Gonzi fost i//ap/ip tal-folla. Il-Prim Ministru qal li hemm differenzi kbar bejn dak li jippre]enta l-PN u dak li jippre]enta l-MLP. Hu qal li dawk li g[adhom ja[sbuha x’se jag[mlu u li forsi stennew li kellhom jie[du xi [a;a u ma [aduhiex, g[andhom iqisu kollox g[ax jekk issir g[a]la [a]ina, inbatu g[al [ames snin s[a[. Lawrence Gonzi spjega li permezz tal-€1,128 miljun li Gvern Malti ;ab g[al pajji]na se nkomplu nistimulaw lekonomija. Hu qal li l-Labour Party qed jipprova ja[bi dan is-su//ess qisu qatt ma ;ara xejn. “L-MLP sar espert kif ja[bi l-affarijiet biex jidher sabi[ mal-poplu”, qal il-Prim Ministru. “Il-flus tal-UE se jintu]aw biex insostnu l-ekonomija ta’
pajji]na u no[olqu x-xog[ol g[al [addiema tag[na, g[al industrija se nivvutaw €100 miljun li se jintu]aw g[al fabbriki biex jimmodernizzaw u jikbru. Se nu]awhom biex ng[inu nnegozji ]g[ar, lis-self employed u lis-sidien tal[wienet. Il-fondi se nu]awhom biex ikollna ekonomija kompetittiva u nnaqqsu t-taxxi”, qal il-Prim Ministru. Hu kompla “fit-tliet snin li ;ejjin se nkomplu nnaqqsu l-income tax u fil[ames snin li ;ejjin innaqqsu t-taxxi g[al aktar [addiema. Se nu]awhom biex ng[inu lis-settur tas-servizzi finanzjarji, ng[inu lillindustrija u se niddedikaw €215-il miljun g[at-turi]mu. Se ninvestu wkoll biex f’G[awdex ikompli jin[oloq ix-xog[ol g[all-G[awdxin f’G[awdex stess. Se ng[inu lil dawk li qed ifittxu xog[ol, lin-nisa li jridu jid[lu fiddinja tax-xog[ol, se nkomplu ninvestu fl-MCAST, flUniversità, fl-ITS u fl-Upper Secondary”. Il-Prim Ministru kompla, “se nu]aw il-flus tal-UE g[all-familji tag[na, g[allambjent, g[all-biedja, g[arra[[ala u g[as-sajjieda g[ax dawn jag[tu kontribut kbir lill-ekonomija u l-ambjent ta’ pajji]na.”
“Se nu]aw il-flus biex ikollna l-aqwa servizzi tassa[[a u hawn insellem lil [addiema kollha li ja[dmu fl-Isptar Mater Dei g[addedikazzjoni tag[hom”, qal il-Prim Ministru. Hu qal li l-flus li ;ibna mill-UE se jintu]aw ukoll g[al pensjonijiet u biex ikollna pajji] b’finanzi fissod biex nibqg[u nimxu ‘l quddiem, insostnu lekonomija u no[olqu xxog[ol.
Wara l-maskra tal-Labour qed naraw affarijiet imnawra u ta’ inkwiet kbir g[all-pajji] Lawrence Gonzi qal li lLabour m’hu jg[id xejn kif se jo[loq ix-xog[ol g[ax m’g[andux idea kif se jo[loq ix-xog[ol. “F’idejn min irridu nafdaw il-pajjiz fil[ames snin li ;ejjin biex inkabbru l-ekonomija? X’ra;uni hemm g[ala nafdaw lil pajjiz f’idejn Joseph Muscat li dejjem ta pariri [ziena fosthom ta parir biex nag[mlu l-ekonomija b[al ta’ ?ipru?” staqsa Lawrence Gonzi.
Hu fakkar li “Joseph Muscat kien kontra kull riforma f’pajji]na u Muscat ni]el jipprotesta fit-toroq g[ax g[alaqna t-tarzna g[ax pajji]na ma setax ikompli jo[ro; miljuni ta’ ewro kull sena f’sussidju mit-taxxi talpoplu”. “Muscat tag[na parir biex ma nid[lux fl-UE u anke linnies tal-I]landa tahom parir biex ma jid[lux fl-UE. Kif tista’ tafda lil xi [add li kien kompli/i mal-Gvern Laburista tal-1996 li kien da[[al 33 taxxa, inklu] taxxa fuq il-medi/ina?” staqsa lPrim Ministru. Hu qal li issa tal-Labour qed jg[idu li s-sa[[a ma tibqax b’xejn u li l-istipendju mhux sostenibbli. Lawrence Gonzi fakkar li Muscat ma kellux il-kura;; jiddikjara lpo]izzjoni tieg[u fil-kri]i talLibja. “Kif tista’ tafda lil xi [add li jrid jibni power station u ]ew; tankijiet talgass kbar daqs il-knisja talMosta ma;enbha b’periklu kbir. Lawrence Gonzi qal li Muscat g[andu inkompetenza ekonomika u qed ja[bi lisfidi l-kbar li pajji]na reba[ fil-[ames snin li g[addew u li g[ad irridu nirb[u fis-snin li ;ejjin. “Il-[ames snin li g[addew kienu ibsin u anke l-[ames
snin li ;ejjin se jkunu ibsin min[abba l-kri]i internazzjonali li g[adha ma g[additx, imma bil-PN filGvern pajji]na jkun kapa/i jeg[leb dawn l-isfidi”, qal ilPrim Ministru. Fakkar li pajji]i ma;enbna, g[ax ma ]ammewx il-finanzi fis-sod, spi//aw fi kri]i, naqqsu l-pagi, naqqsu lpensjonijiet, g[ollew il-mi]ati g[al studenti universitarji, naqqsu l-opportunitajiet taxxog[ol u ]died il-qg[ad. “Oqog[du attenti g[ax Muscat u l-MLP jippre]entaw stampa li tlellex imma araw x’hemm wara s-siparju li Muscat qed jippre]enta,” wissa l-Prim Ministru. Fakkar li fis-snin li g[addew meta kien fil-gvern il-Labour, da[aq bis-self employed u qalilhom li se jag[tihom nifs ;did u fgahom. Qal li mhux se jmiss l-istipendju talistudenti u bidilhom f’dejn”, qal il-Prim Ministru. “A[na se nkomplu nsa[[u u ntejbu l-istipendju li se ji]died pro-rata skont l-g[oli tal-[ajja. Qed na[sbu wkoll biex intom t[ejju g[al pensjoni u Gvern ;did Nazzjonalista j[allas il-bolla tas-sigurtà so/jali, anke meta jkun g[adkom qed tistudjaw”, qal Lawrence Gonzi. g[al pa;na 5
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
5
Il-PN jag[ti ser[an il-mo[[ minn pa;na 4
“Se n]idu l-istipendju lillistudenti b’di]abbiltà u r-rati preferenzjali g[al korsijiet laktar b]onnju]i u se ji]died l-istipendju supplimentari g[al studenti minn familji bi d[ul baxx. Se nag[tu aktar scholarships, u filwaqt li tajna 2,000 scholarship fil[ames snin li g[addew, se nag[tu 3,000 o[ra fil-[ames snin li ;ejjin. Hu qal li kollox jiddependi x’ji;ri fid-9 ta’ Marzu. “Tissugrawx g[ax kollox jista’ jintilef. Attenti g[ax il-maskra tal-Labour qed tibda tinkixef u qed naraw li wara din il-maskra hemm affarijiet imnawra u ta’ inkwiet kbir g[al pajji]” wissa Lawrence Gonzi. Hu irrifera g[all-a[[ar ;rajjiet li se[[ew fil-Labour Party fl-a[[ar ;img[at u qal li l-ewwel kien hemm listorja tal-eks Deputat Mexxej Laburista, An;lu Farrugia li qal li hemm nies fin-negozju vi/in wisq talLabour. Wara, [are; ir-recording fejn is-Segretarju :enerali tal-GWU Tony Zarb jinstema jg[id li jekk ta[dem mag[hom, jag[tuk puxxjatura g[at-tenders talGvern l-aktar jekk ikun hemm Gvern Laburista u ma tkunx attakkat fil-gazzetta tal-GWU, l-orizzont. Il-Prim Ministru qal li issa [ar;et l-istorja tad-Deputat Mexxej Laburista Toni Abela, li hu Avukat, li nqabad f’tape recording jg[id li g[ax inqala’ /ertu inkwiet f’ka]in tal-Labour, hu mar l-G[assa tal-Pulizija u sab pulizija Laburist u qallu biex ma ji[dux passi kontra l-attività kriminali f’ka]in Laburista. “Dawn affarijiet ta’ serjetà kbira u wie[ed irid i]omm quddiem g[ajnejh li tliet ;img[at o[ra jista’ jkun parti mill-gvern ta’ pajji]na jekk l-g[a]la ma ssirx tajjeb. Dan l-Avukat minn issa mill-Oppo]izzjoni qed jinda[al biex ma ssirx ;ustizzja u u]u lil xi [add Laburist biex ma jitti[dux passi.
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi jiffirma kopja tal-programm elettorali tal-Partit Nazzjonalista tat-tfal li jinsabu fir-ritratt fil-fa//ata tal-programm elettorali (Ritratt> Martin Agius)
Din wa[edha hi serja [afna”, sostna l-Prim Ministru. Hu kompla li issa [are; listorja l-o[ra li hi ferm aktar serja. {are; recording li fih id-Deputat Mexxej tal-Partit Laburista Toni Abela, Avukat li kien jaf li f’Ka]in tal-Labour kien hemm xi [add li kien qed iqatta’ blokka bajda. “Jaqbdek il-bard. Min qed jippre]enta lil nnifsu b[ala partit progressiv u li jrid i;ib il-bidla, jekk din hi l-bidla li jridu j;ibu, m’g[andniex x’nambuha din il-bidla,” qal il-Prim Ministru. Il-Prim Ministru qal li firrecording, l-Avukat Toni Abela qal li sabu wie[ed filk/ina, lanqas kien jaf x’qed ji;ri, kien qed iqatta’ blokka bajda. G[edtlu x’nag[mel [i, immur nag[mel rapport lg[assa biex ti;i fit-trouble? Il-Prim Ministru qal li kieku din il-blokka bajda kienet sapuna ma kienx ji;i fit-trouble, mela din il-
blokka bajda trouble kienet tfisser, sa[aq il-Prim Ministru. Fir-recording, Toni Abela kompla, g[edtlu ilBambin jaf x’ji;ri jekk immur nag[mel rapport jien.
Il-PN biss kapa/i jie[u [sieb l-ekonomija ta’ pajji]na u jo[loq ix-xog[ol “Tal-wa[x u tat-twerwir li xi [add f’kariga g[olja ta’ Deputat Mexxej tal-Labour Party ja[bi azzjoni li hi kriminali li tista’ tfisser li kien qed isir traffikar ta’ droga. Azzjoni li tfisser li xi [add kriminali kien qed jittraffika d-droga li]-]g[a]ag[ f’dak il-ka]in u minflok jag[raf irresponsabbiltà kbira li g[andu fuq spallejh u jag[ti
e]empju billi jirrapporta lil min kien jittraffika d-droga, minflok g[a]el li ja[bi dan kollu biex ma jidhrux koroh tal-Labour. Il-Prim Ministru qal li din hi [a;a skandalu]a u tal-Labour imisshom jist[u. Ag[ar minn hekk hu l-fatt li issa Muscat qed jiddefendi lil Toni Abela, u g[alhekk hu wkoll irid jerfa’ responsabbiltà ta’ min qed jiddefendi din l-azzjoni. Hu qal li ma jistax ikun li f’pajji]na jkollna min fejn jid[ol traffikar ta’ droga, jkollna lil xi [add ifittex linteress parti;;jan tal-MLP u mhux ifittex l-interess ta]]g[a]ag[ tag[na. “Lil min qed jittraffika d-droga rridu nieqfulu u ng[idulu le”, qal ilPrim Ministru. Hu qal li d-differenza bejn i]-]ew; partiti hi li huma jmorru g[and il-Pulizija biex ma jmexxux u a[na nag[tu lproklama biex il-Pulizija tkun tista’ tmexxi kontra lksur tal-li;i. “Bil-Labour filgvern hemm sogru g[all-
ekonomija u g[ax-xog[ol u hemm sogru g[all-valuri li g[andu dan il-pajji]”, qal ilPrim Ministru. Il-Prim Ministru qal li “flimkien nag[mlu ri]oluzzjoni li fit-tliet ;img[at li fadal salelezzjoni, inwasslu l-messa;; tal-PN li fil-[ames snin li ;ejjin se nkomplu no[olqu xxog[ol g[a]-]g[a]ag[ tag[na. “L-uniku partit li jista’ jitkellem bil-fatti f’idejh u jinnegozja u j;ib €1,128 miljun g[al pajjizna, l-uniku partit li jag[ti s-ser[an ilmo[[ lit-tfal, li]-]g[a]ag[, lill-istudenti lill-[addiema u lill-familji ta’ pajji]na hu lPartit Nazzjonalista”, qal Lawrence Gonzi. Hu temm li “pass, pass, sad-9 ta’ Marzu qed nersqu g[all-elezzjoni u se nirb[uha. Kura;;, a[na ppreparti g[ax flimkien kollox possibbli u flimkien hu possibbli nirb[u l-elezzjoni tad-9 ta’ Marzu li ;ej”.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
8
Il-barman tke//a biex jitg[atta iben membru tal-kumitat Laburista minn pa;na 1
Il-leader Laburista Joseph Muscat ilbiera[ fil-mass meeting g[annaq lid-Deputy Leader Toni Abela li Muscat ma kkundannahx u ma ke//ihx kif g[amel fil-konfront ta’ An;lu Farrugia, minkejja li recordings kixfu kif Toni Abela [eba mill-Pulilzja ka] ta’ abbu] ta’ droga f’ka]in Laburista
Muscat jg[annaq lil Toni Abela Ma jsemmi xejn waqt il-mass meeting dwar il-ka] xokkanti ta’ Toni Abela i]da jassigura li jg[annqu quddiem kul[add minn Matthew Bonett
F’dak li jista’ ji;i kkunsidrat b[ala l-aktar mass meeting surreali sa issa min-na[a talMalta Labour Party, spikkat ittg[anniqa fi tmiem id-diskors ta’ Muscat, bejn il-Leader Laburista u d-Deputy tieg[u Toni Abela, li nstema’ jg[id f’recording li kellu prova /ara ta’ traffikar ta’ droga f’ka]in Laburista u ma marx jirrapporta lill-pulizija. Din it-tg[anniqa ni]let g[asel fost il-folla Laburista li n;abret in-Naxxar tag[ti l-appo;; tag[ha lil Muscat, li i]da, ma kelliex l-opportunità li tisma’ lvi]joni li g[andu l-Leader Laburista g[all-pajji]na, u dan peress li f’diskors qasir ta’ ftit aktar minn 20 minuta, vi]ibbilment irrabjat, Muscat fl-ebda [in ma tkellem dwar dak li jixtieq jag[mel fil-pajji], i]da g[al bosta drabi beda jirreferi g[ad-data tad-9 ta’ Marzu, u [e;;e; lil dawk ta’ quddiemu biex jivvutaw lill-
Malta Labour Party. Muscat g[amel 20 minuta jitkellem dwar l-Indipendenza, u qal li hu jifra[ b’din il-festa, u dan peress li l-mass meeting sar fi Vjal 21 ta’ Settembru. Ironikament, meta beda jsemmi din il-festa nazzjonali, ftit li xejn kien hemm /ap/ip fost ilfolla Laburista, li aktar g[a]let li //ap/ap u tg[ajjat meta Muscat beda jirrabja u jattakka l-Partit Nazzjonalista. G[al darb’o[ra, Muscat g[a]el li jikkwota l-gazzetta MaltaToday li ]velat il-ka] taxxiri ta]-]ejt u [ar;et l-emails li tkellem dwarhom Austin Gatt fl-a[[ar jiem, fejn spjega ssuspett tieg[u ta’ frame-up mill-MLP. Fl-ebda [in, Muscat ma g[amel riferenza dwar dan il-ka], jew iddefenda l-partit tieg[u, kif ma g[amel l-ebda riferenza g[all-ka] xokkanti ta’ Toni Abela, u hu g[alhekk li lmass meeting kien wie[ed mill-aktar surreali. L-uniku referenza, anke jekk
b’mod indirett, li g[amel g[allka] ta’ Toni Abela, sar meta Muscat qal li jrid inaddaf ilpolitika minn dan il-pajji], i]da ma semmiex x’passi se jie[u fil-konfront tad-Deputy tieg[u, sakemm fl-a[[ar tal-mass meeting g[annqu quddiem kul[add. G[al darb’o[ra, Muscat g[a]el li jinsa t-22 xahar li g[amel Gvern Laburista bejn l1996 u l-1998, u qal li issa wasal i]-]mien li jinbidel ilgvern g[aliex il-Gvern Nazzjonalista ilu 25 sena filgvern.Muscat g[amel sensiela ta’ ringrazzjamenti waqt ilmass meeting, kif ;eneralment isir fil-mass meeting tar-reb[a. Hu g[amel bosta appelli biex in-nies ma jibqg[ux fi djarhom dakinhar tal-elezzjoni imma jo[or;u jivvutaw lill-partit tieg[u. Biex jattira aktar voti, Muscat ;ab f’Malta lil [abib tieg[u, il-Kap tas-So/jalisti filParlament Ewropew Hannes
Swoboda, li f’Novembru li g[adda ma kienx kapa/i jikkonvin/i lill-grupp tasSo/jalisti biex jivvutaw favur Tonio Borg biex jin[atar Kummissarju Ewropew. Swoboda, f’dikors li deher bl-aktar mod /ar li kien miktub minn xi [add fil-qalba talMalta Labour Party, attakka b’mod mill-aktar aggressiv lillPartit Nazzjonalista u qal li lLabour se jirba[ l-elezzjoni. Swoboda fta[ar bisso/jali]mu, u qal li dan irid jarah f’Malta wkoll, filwaqt li fta[ar bir-reb[a li g[amel Francois Hollande fi Franza. “B[alma rba[na l-;lieda fi Franza b’Hollande, se nirb[u l;lieda f’Malta b’Muscat”, spjega Swoboda. Li nesa jg[id Swoboda hu li kemm ilu li [a t-tmexxija ta’ Franza ta[t idejh, Hollande spi//a dahru mal-[ajt g[aliex ma setax iwettaq il-weg[diet li g[amel qabel l-elezzjoni u spi//a biex da[[al taxxi ;odda.
Muscat i[ammeg il-politika Wara d-diskors li g[amel f’mass meeting ilbiera[ il-leader Laburista Joseph Muscat, ilPartit Nazzjonalista qal li bil-paroli Muscat jg[id li jrid ‘inaddaf il-politika’ u bl-azzjonijiet tieg[u Muscat jag[ti isem [a]in lill-politika. Fi stqarrija l-Partit Nazzjonalista fakkar li Muscat iddefenda lis-Segretarju :enerali talGeneral Workers’ Union Tony Zarb li nstema’ jg[id li jag[ti ‘puxxjatura’ lil kuntrattur biex jirba[ tenders tal-gvern jekk fil-gvern ikun hemm il-Labour.
Muscat iddefenda wkoll lid-Deputy Leader Laburista Toni Abela fuq ]ew; ka]i differenti, kemm meta Toni Abela nstema’ jifta[ar kif g[amel pressjoni fuq pulizija Laburista biex ma jmexxix dwar ka], kif ukoll meta nstema’jifta[ar kif ma rrappurtax lill-pulizija wara li sar jaf bi blokka droga f’ka]in Laburista. Il-Partit Nazzjonalista qal li Muscat kontinwament jikkontradixxi lilu nnifsu u jag[ti isem [a]in lill-politika.
Jidher li l-ka] ta’ traffikar sar g[all-[abta tas-sitta ta’ filg[axija u kien il-President tal-ka]in stess li sab dan l-abbu]. Fl-intervista mattimesofmalta.com Toni Abela qal li kien hu li qa//at lil dan il-barman mill-kazin wara li bag[at g[alih. I]da l-barman sa[aq li Toni Abela qatt ma bag[at g[alih, u kien il-kumitat li kien [a lazzjoni. Mhux talli hekk, talli biex jikkalma laffarijiet Toni Abela ta lil barman DVD dwar il-[ajja ta’ Mintoff u ried li laffarijiet jieqfu hemmhekk. Toni Abela allega wkoll li kien il-barman stess li rema d-droga. Mistoqsi minn IN-NAZZJON min ne[[a d-droga minn fuq ilbank fejn kienet qed titqatta’ l-blokka bajda, ilbarman wie;eb li m’g[andux idea g[aliex kien il-President tal-Ka]in Laburista li qabadhom filfatt u mhux hu. Il-barman kompla billi qal li kull ma rema hu kienu s-skieken li kien ju]a fil-k/ina, u dan biex jevita tra;edja g[aliex issitwazzjoni kienet qed teskala. Il-barman sa[aq ukoll li wie[ed mi]]g[a]ag[ stess ried li j/empel lill-pulizija, biex inaddaf isem il-barman. G[alhekk il-mistoqsija li tqum hi, fejn spi//at din id-droga? Il-barman sostna wkoll li hu ;ie mke//i biex ilkumitat jg[atti iben membru tal-kumitat li kien qed jabbuza mid-droga filk/ina tal-ka]in bil-mo[bi ta’ kul[add. Dawn iddikjarazzjonijiet talbarman, li l-identità tieghu mhux qed ti;i ppublikata min[abba s-sigurtà tieg[u stess, juru kif hemm kontradizzjonijiet kbar ma’ dak li qed jg[id Toni Abela li qed isib ukoll lappo;; tal-mexxej Laburista Joseph Muscat li qed jiddefendi lil Toni Abela.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
2
Bil-vot irridu nikkonfermaw id-direzzjoni tajba ta’ pajji]na u qal li dan kien ri]ultat straordinarju aktar u aktar meta wie[ed iqis li l-Unjoni Ewropea naqqset il-ba;it tag[ha. Hu fakkar li jekk wie[ed jg[odd dan l-ammont flimkien mal-pakkett finanzjarju li ksibna qabel, insibu li s’issa Malta kisbet €2,500 miljun. Dan jikkuntrasta [afna ma’ dak li kien qal il-Labour Party meta qal li konna se n;ibu miljun u nofs ewro mill-UE. Hu staqsa kif il-poplu jista’ jafda lil min irid i/a[[adna minn din l-g[ajnuna. Simon Busuttil sa[aq li dan il-pakkett finanzjarju se jintu]a biex nag[mlu qab]a o[ra ta’ kwalità flinfrastruttura, fil-kompettività tan-negozju u flopportunitajiet tal-edukazzjoni u tat-ta[ri; g[a]-]g[a]ag[ u listudenti Maltin u G[awdxin. Dan kollu ma ;iex b’kumbinazzjoni, fisser il-Vi/i Kap tal-PN, g[ax hu biss b’mertu tal-Gvern Nazzjonalista u partikularment ta’ Lawrence Gonzi li nnegozja personalment g[alla[jar ri]ultat anki min[abba li hu mexxej rispettat [afna fi [dan l-UE. Filwaqt li rringrazzja lillPrim Ministru g[al dan is-
minn Claire Mifsud
Il-poplu jinsab tliet ;img[at ‘il bog[od minn meta jrid jie[u de/i]joni f’idejn min se jafda l-karriera, il-kura tassa[[a u l-edukazzjoni tieg[u u ta’ wliedu. Min ma jridx jirriskja l-futur tieg[u g[andu jivvota lill-Partit Nazzjonalista g[aliex bil-vot tad-9 ta’ Marzu l-poplu jrid ikompli jikkonferma d-direzzjoni tajba li miexi fiha pajji]na. Il-Vi/i Kap tal-Partit
Nazzjonalista Simon Busuttil g[amel dan l-appell filwaqt li sa[aq li kul[add g[andu ddmir li jivvota biex ikun hu li jidde/iedi dwar il-futur tieg[u. Sa[aq li dawk li se jag[]lu li ma jivvutawx jew dawk li se jivvutaw lill-MLP se jkunu qed ipo;;u f’riskju bla b]onn dak li ksibna u dak li g[ad irridu niksbu ‘l quddiem. Meta kien qed jindirizza ttielet mass meeting tal-Partit Nazzjonalista matul din ilkampanja elettorali, li sar f’{a]-}ebbu;, Simon Busuttil tkellem fuq ]ew; ]viluppi ewlenin li se[[ew mill-a[[ar mass meeting tal-Partit Nazzjonalista. Fl-ewwel ]vilupp hu rrifera g[all-kisba tal-pakkett finanzjarju ta’ €1,128 miljun
It-Temp
UV INDEX
3
IT-TEMP> ftit jew wisq imsa[[ab b’[afna s[ab VI}IBBILTÀ> tajba IR-RI{: [afif g[al moderat min-Nofsinhar BA{AR> [afif IMBATT> ftit li xejn TEMPERATURA: l-og[la 16˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a tra//a Xita mill-1 ta’ Settembru 382.0 mm IX-XEMX> titla’ fis-06.46 u tin]el fil-17.46
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
Il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil appella li]-]g[a]ag[ biex jafdaw il-futur tag[hom f’idejn il-PN li kellu dejjem fidu/ja fihom u fet[ilhom bera[ il-bieb tal-opportunitajiet (Ritratt> Martin Agius)
su//ess, Simon Busuttil appella biex ma narmux i//ans li nag[mlu l-a[jar u]u minn dak li bnejna f’dawn la[[ar g[axar snin mis-s[ubija ta’ pajji]na fl-UE. Simon Busuttil sostna li dan mhuwiex il-mument li fih g[andna nbiddlu d-direzzjoni ta’ pajji]na kif qed jg[id li jrid jag[mel il-MLP, u appella biex bil-vot tag[na inkomplu naffermaw id-direzzjoni ta’ pajji]na. It-tieni ]vilupp li rrifera g[alih Simon Busuttil kien illenti li tpo;;iet fuq ledukazzjoni matul din il;img[a, u li matulha l-partit tkellem dwar dak li wettaq f’dan il-qasam u l-proposti
tieg[u biex ikollna qab]a o[ra ta’ kwalità fl-edukazzjoni. Simon Busuttil irrifera g[al numru ta’ proposti b[al dawk tas-servizzi ta/-childcare, servizzi g[at-tfal wara l-[in taliskola, il-proposta tat-tablets u l-investiment fl-Università, lMCAST u f’istituzzjonijiet edukattivi o[ra. Simon Busuttil silet iddifferenza bejn il-paroli talMLP dwar l-edukazzjoni u lfatti li g[andu f’idejh il-PN min[abba l-kisbiet tieg[u f’dan il-qasam. Il-Vi/i Kap tal-PN indirizza li]-]g[a]ag[ u lill-istudenti, u sostna li tmexxija ta’ Gvern Nazzjonalista hi l-unika garanzija li g[andhom i]-
]g[a]ag[ g[al edukazzjoni ta’ kwalità u g[all-opportunitajiet ;odda. Jekk qatt kien hemm elezzjoni kru/jali li g[andha tkun determinata bis-sa[[a ta]]g[a]ag[ u ta’ dawk li se jivvutaw g[all-ewwel darba, din hi l-elezzjoni tad-9 ta’ Marzu li ;ej. I]-]g[a]ag[ g[andhom jistaqsu min kien dak il-partit li kellu l-fidu/ja fihom u li fet[ilhom bera[ il-bieb talopportunitajiet u g[aldaqstant g[andhom jafdaw il-futur tag[hom f’idejn il-Partit Nazzjonalista. Simon Busuttil sa[aq li vot g[all-PN hu vot g[all-futur fissod li jassigura qab]a o[ra filkwalità tal-[ajja tag[na.
B[al-lum 25 sena IT-TNEJN L-og[la 17˚C L-inqas 10˚C
IT-TLIETA L-og[la 17˚C L-inqas 12˚C
L-ERBG{A L-og[la 17˚C L-inqas 12˚C
IL-{AMIS L-og[la 16˚C L-inqas 13˚C
IL-:IMG{A L-og[la 16˚C L-inqas 12˚C
UV
UV
UV
UV
UV
4
4
4
4
4
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 14˚C ftit imsa[[ab, Frankfurt 5˚C imsa[[ab, Tel Aviv 18˚C imsa[[ab, Amsterdam 4˚C ftit imsa[[ab, Milan 6˚C imsa[[ab, Tripli 20˚C xemxi, Istanbul 6˚C imsa[[ab, Ateni 8˚C xita, Lisbona 13˚C imsa[[ab, Londra 9˚C xemxi, Vjenna 3˚C imsa[[ab, Berlin 2˚C imsa[[ab, Madrid 9˚C imsa[[ab, Zurich 2˚C imsa[[ab, Brussell 3˚C ftit imsa[[ab, Moska 1˚C imsa[[ab, Munich 1˚C ima[[ab, il-Kajr 19˚C imsa[[ab, Pari;i 2˚C ftit imsa[[ab, Dublin 8˚C imsa[[ab, Bar/ellona 12˚C xita, Tune] 14˚C ftit imsa[[ab, St. Petersburg -4˚C borra, Al;eri 16˚C imsa[[ab, Ruma 12˚C xemxi, Kopen[agen 0˚C imsa[[ab.
Im[abbra diversi mi]uri so/jali kbar filqasam tad-djar. Il-Ministru Louis Galea ta dettalji dwar tmien skemi ma[suba biex kul[add isir sid ta’ daru. {abbar li kienu se jo[or;u sej[iet g[all-offerti g[all-bini ta’ qasam tad-djar modern f’Santa Venera. Informazzjoni o[ra li ta l-Ministru Galea f’konferenza tal-a[barijiet kienet li matul issena kienu se jitlestew 700 appartament f’diversi n[awi u kienu se jitqassmu madwar elf plot. G[all-iskemi m[abbra l-Gvern ivvota kwa]i Lm2.4 miljun. Dawn il-mi]uri kienu qed jitqiesu b[ala mi]uri so/jali kbar li juru li sar xog[ol kbir fi ftit xhur. Louis Bartolo, li g[adda ;uri fuq akku]a ta’ qtil ta’ John Bondin ‘IlFusellu’, ;ie liberat wara li l-;urija sabitu mhux [ati b’seba’ voti kontra tnejn min[abba li a;ixxa b’difi]a le;ittima.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
3
Il-Prim Ministru Lawrence Gozi appella li fit-tliet ;img[at li fadal sal-elezzjoni l-Partit Nazzjonalista se jkompli jwassal il-messa;; li fil-[ames snin li ;ejjin se jkompli jo[loq ix-xog[ol g[a]-]g[a]ag[ g[aliex il-PN hu l-uniku partit li jista’ jitkellem bil-fatti f’idejh u jinnegozja u j;ib €1,128 miljun g[al pajjizna, u li jag[ti s-ser[an il-mo[[ lit-tfal, li]-]g[a]ag[, lill-istudenti, lill-[addiema u lill-familji. (Ritratti> Martin Agius)
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
6
Il-PN b’vi]joni ]ag[]ug[a g[al pajji]na
Ninvestu fl-edukazzjoni u l-g[alliema – Il-Ministru g[allEdukazzjoni u x-Xog[ol, Dolores Cristina, qalet li filwaqt li pajji]i o[ra naqqsu lba;it tag[hom g[all-edukazzjoni, pajji]na baqa’ jinvesti f’dan is-settur. Fakkret fid-diskussjoni politika tal-biera[ fil-Marsa, li linvestiment qed isir ukoll flg[alliema permezz ta’ ftehim kollettiv fl-Università, l-MCAST, l-ITS u ftehim kollettiv ie[or li se jkun iffirmat dalwaqt flETC. Tkellmet ukoll dwar ftehim mal-Inspire li hi organizzazzjoni li ta[dem ma’ tfal b’diffikultajiet partikulari, u fakkret fil-[idma tal-Gvern fil-qasam tal-edukazzjoni inklussiva. Il-Ministru Cristina rriferiet g[at-tnedija tal-Qafas talKurrikulu Nazzjonali li joffri mappa ta’ fejn irridu naslu filqasam edukattiv. Tkellmet dwar il-proposta tat-tablets u qalet dan kien il-pass naturali li kellu jie[u Gvern Nazzjonalista wara li investa €20 miljun f’tag[mir teknolo;iku g[all-iskejjel. Hi qalet ukoll l-Gvern Nazzjonalista qed jag[ti g[ajnuna lill-iskejjel kollha inklu] dawk tal-Knisja u indipedenti g[ax jirrispetta l-g[a]la tal-;enituri li jibag[tu lit-tfal fi skola tal-g[a]la tag[hom.
Muscat sta[a jitkellem dwar l-g[a]liet tieg[u fl-edukazzjoni Is-Segretarju Parlamentarti g[a]-}g[a]ag[ u Sport, Clyde Puli, tkellem dwar i]]jara li g[amel il-Kap talOppo]izzjoni Joseph Muscat fil-Higher Secondary u fakkar li Gvern Nazzjonalista kellu jag[mel estensjoni f’din liskola min[abba ]ieda finnumru ta’ studenti li [afna minnhom qed jag[]lu din liskola b[ala l-ewwel g[a]la tag[hom. Waqt id-diskussjoni politika fil-Marsa lbiera[, Clyde Puli rrifera wkoll g[a]-]jara li g[amel il-Prim Ministru flMCAST fejn sar investiment ta’ €2.3 miljun f’/entru talmedia li kien ukoll iffinanzjat minn fondi tal-UE. Meta mistoqsi g[ala Joseph Muscat ma semma xejn dwar il-proposti tal-MLP g[alledukazzjoni waqt i]-]jara tieg[u fil-Higher Secondary, Clyde Puli sa[aq li Muscat sta[a jfakkar lill-istudenti talHigher Secondary li l-MLP kien l-uniku partit li bidel listipendju f’self u sta[a jg[id li hu vvota kontra l-UE. Hu fakkar li kuntrarju g[all-PN, il-MLP ma ta lebda garanzija li se jibni skola ;dida fis-sena.
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi jiffirma l-poster li ppubblikat ilbiera[ il-gazzetta il-mument b[ala tifkira tas-su//ess fin-negozjati li kkonkluda l-Prim Minsitru mal-UE u li ssarraf f’ba;it ta’ €1,128 miljun mill-UE g[as-seba’ snin li ;ejjin (Ritratt> Michael Ellul)
Ne[[i lil Toni Abela jekk lest tiddefendi lit-tfal u ]-]g[a]ag[ minn Charles Muscat
G[alkemm Joseph Muscat u Louis Grech qalu li huma kienu ja;ixxu mod ie[or filka] tad-Deputat Mexxej Laburista Toni Abela li kellu prova ta’ traffikar ta’ droga f’Ka]in Laburista imma ma marx jirrapporta lil Pulizija, huma xorta g[a]lu l-interess tal-Labour u mhux tat-tfal u ta]-]g[a]ag[ tag[na u ddefendew lil Toni Abela. Ng[id lil Muscat, jekk lest tiddefendi l-interess tat-tfal u ta]]g[a]ag[ tag[na, ne[[i lil Toni Abela. Il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil g[amel dan l-appell lillMexxej Laburista Joseph Muscat ilbiera[ filg[odu waqt id-diskussjoni Qalb in-Nies bit-tema Futur fis-Sod li saret fil-Marsa. Simon Busuttil qal li tajjeb wie[ed jara wkoll il-valuri ta]-]ew; partiti. Hu qal li Toni Abela, id-Deputat Mexxej Laburista ma marx jirrapporta lil persuna li nqabdet f’ka]in Laburista tipprepara blokka droga biex tittraffikaha. Kellu prova konkreta ta’ traffikar ta’ droga u minflok mar g[and ilPulizija, baqa’ b’[alqu mag[luq. Kien lest jg[in lil min kien lest jittraffika d-
droga, imma ma kienx lest jg[in li]-]g[a]ag[ tag[na li setg[u jkunu vittma taddroga. “Bejn l-interess tal-Labour Party biex jidher sabi[ u linteress tat-tfal tag[na, Toni Abela g[a]el l-interess talLabour. I]da a[na nag[]lu linteress tat-tfal tag[na”, qal Simon Busutti. Muscat qal li ma kienx jaf b’dak li ;ara, I]da issa jaf u qed jg[id li kien hu ma kienx ja;ixxi bl-istess mod. IdDeputat Mexxej Laburista lie[or Louis Grech ukoll qal li ma kienx jag[mel b[al Toni Abela. Simon Busuttil qal li dawn jippermettu li j[allu lidDeputat Mexxej Toni Abela fil-kariga tieg[u minkejja li qalu li ma kinux jag[mlu. “Dawn huma l-istandards li se ju]a Muscat jekk xahar ie[or ikun Prim Ministru?” staqsa Simon Busuttil. Il-Vi/i Kap tal-PN qal li dawn huma affarijiet ta’ gravità kbira. Staqsa lil Muscat lil min se jag[]el bejn l-interess ta’ Toni Abela u l-interess tattfal tag[na mill-abbu] ta’ droga. “Jekk int lest tiddefendi lit-tfal tag[na, ne[[i lil Toni Abela. Jekk se tibqa’ tiddefendi lil Toni Abela, ilpoplu Malti u G[awdxi se jag[mel il-;udizzju tieg[u
fid-9 ta’ Marzu li ;ej”, qal Simon Busuttil. Simon Busuttil sellem lillMinistru Dolores Cristina li issa mhux se tikkontesta lelezzjoni ;enerali li ;ejja, u lill-ministri kollha li servew fl-edukazzjoni u li ;abu qab]a o[ra ta’ kwalità fl-edukazzjoni ta’ pajji]na. Hu qal li min-na[a l-o[ra l-a[[ar ministru tal-edukazzjoni ta’ Gvern Laburista kien Varist Bartolo li kien ne[[a listipendju u lill-istudenti bag[thom jiddejnu. Hu qal li l-programm elettorali tal-PN intbag[at f’kull dar u appella lil kul[add biex jaqrah biex jifhem il-futur fissod li qed joffri l-PN u kif fil[ames snin li ;ejjin il-PN filGvern se jag[mel qab]a o[ra ta’ kwalità. Hu qal li min-na[a l-o[ra hemm il-ba[[ tal-Labour u fakkar li dawn [admu biex Malta ma tid[olx fl-UE. Fakkar li l-eks Prim Ministru Eddie Fenech Adami kien sab ir-re]istenza tal-Labour u ta’ Joseph Muscat biex Malta ma tid[olx fl-UE. Issa Muscat qed ifa[[ar lil Eddie Fenech Adami i]da dak i]-]mien Muscat kien kontra l-vi]joni tal-PN u ta’ Fenech Adami u [adem biex Malta tibqa’ barra u kienet titlef il-benefi//ji kollha li qed ingawdu illum.
Fl-intervent tieg[u waqt lattività ‘Qalb in-Nies’ filMarsa lbiera[, is-Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista Paul Borg Olivier tkellem dwar ]ew; anniversarji importanti li pajji]na se jkun qed ifakkar fl-2014 – il-50 sena mill-kisba tal-Indipendenza u l-10 snin mis-s[ubija ta’ Malta fl-UE. Hu qal li l-g[a]la li g[amel il-PN ta’ s[ubija fl-UE tixhed il-vi]joni ta’ Malta ]ag[]ug[a li g[andu l-PN. Fakkar li filwaqt li ]-]g[a]ag[ [addnu din il-vi]joni friska g[al pajji]na, dak i]-]mien Joseph Muscat kien ]ag[]ug[ li kien kontra l-UE. Paul Borg Olivier qal li dawn i]-]ew; anniversarji juru li l-PN dejjem kien finna[a tajba tal-istorja u llum Malta qed tgawdi l-frott tadde/i]jonijiet g[aqlin li [adna. Fakkar li filwaqt li l-MLP qed jag[mel minn kollox biex jidher sabi[, id-dikjarazzjonijiet ta’ Toni Abela, Toni Zarb u ta’ An;lu Farrugia kixfu ssusa li kellu mo[bija l-MLP. Staqsa dwar x’rabta g[andu Joseph Muscat man-negozjant li qed imexxi l-kampanja strate;ika tal-MLP li kien pre]enti waqt id-dibattitu flUniversità. Paul Borg Olivier tenna limpenn tal-Gvern Nazzjonalista li ju]a l-pakkett finanzjarju tal-€1,128 miljun biex ikompli jo[loq iktar opportunitajiet ta’ xog[ol g[a]-]g[a]ag[.
Il-PN hu l-partit li jag[ti l-opportunitajiet li]-]g[a]ag[ Id-Deputat Nazzjonalista Karl Gouder tkellem dwar iddibattitu bejn il-Prim Ministru u l-Kap tal-Oppo]izzjoni flUniversità, u qal li filwaqt li Joseph Muscat kien iktar mo[[u kif se jitkellem g[a//ap/ip tan-nies, l-interventi talPrim Ministru wrew il-vi]joni tal-Partit Nazzjonalista g[allistudenti. Meta tkellem fid-diskussjoni politika fil-Marsa, Karl Gouder fakkar li l-ma;;oranza tan-nies li kienu fis-sala ma kinux studenti u kienu l-Università minn [afna qabel beda d-dibattitu. Karl Gouder sa[aq li l-MLP kellu jag[mel dan l-isforz g[ax kien jaf li l-istudenti universitarji jifhmu li kien il-PN li tahom l-opportunitajiet li g[andhom illum. Fakkar li l-a[[ar darba li kien qed imexxi l-pajji], lMLP bidel l-istipendju f’self minkejja l-weg[da li ma jmissx l-istipendji. G[all-kuntrarju, Gvern Nazzjonalista kien u se jibqa’ impenjat li jag[ti listipendju lill-istudenti.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
Lokali 7
Inkomplu no[olqu x-xog[ol g[aliex il-finanzi se jibqg[u fis-sod minn Charles Muscat
Kull meta l-Partit Nazzjonalista kien fil-Gvern dejjem irnexxielu jo[loq ixxog[ol u fil-[ames snin li g[addew irnexxielna g[ax kellna l-finanzi fis-sod, no[olqu 20,000 post taxxog[ol ;did. Il-mira g[all[ames snin li ;ejjin hi li no[olqu tal-inqas 25,000 post tax-xog[ol ie[or g[ax ilfinanzi se jibqg[u fis-sod. Jekk fid-9 ta’ Marzu l-g[a]la tal-poplu tkun favur il-Partit Nazzjonalista, fil-[ames snin li ;ejjin se jkompli jpo;;i l[olqien tax-xog[ol fi/-/entru tal-politika tieg[u. Hekk g[amilna fil-[ames snin li g[addew u hekk se nkomplu nag[mlu fil-[ames snin li ;ejjin. Il-Prim Ministru u Kap talPartit Nazzjonalista Lawrence Gonzi qal dan ilbiera[ waqt iddiskussjoni Qalb in-Nies li saret fil-Marsa bit-tema Futur fis-Sod. Il-Prim Ministru u sSinjura Kate Gonzi ng[ataw mer[ba mill-isba[ min-nies talMarsa li mlew it-tinda u anke kien hemm folla ta’ nies barra. Lawrence Gonzi qal li kull ;urnata rridu nwasslu lmessa;; tag[na lil dawk li huma inde/i]i u ma jafux kif jivvutaw fid-9 ta’ Marzu. Fisser li dawk li jiggradwaw iridu jsibu impjieg u din hi laktar [a;a importanti. I]]g[a]ag[ iridu jirriflettu dwar lil min se jafdaw biex jo[olqilhom ix-xog[ol wara li jtemmu l-istudji tag[hom u anke lil dawk li jag[]lu li ma jkomplux jistudjaw. Il-PN kull meta kien fil-Gvern, dejjem irnexxielu jo[loq ix-xog[ol u fil-[ames snin li g[addew irnexxielna no[olqu 20,000 post tax-xog[ol ;did.
Bil-finanzi fis-sod l-ekonomija tikber, ji]died l-investiment u jin[olqu l-jobs li jgawdu minnhom i]-]g[a]ag[ Hu qal li l-aktar ]ew; perijodi diffi/li fil-karriera politika tieg[u kienu l-kri]i filLibja u l-kri]i ekonomika li kienet wasslet biex kienu se jintilfu 5,000 post tax-xog[ol mill-fabbriki f’Malta u f’G[awdex. Imma l-Gvern intervjena biex salva dawn limpjiegi li [afna minnhom kienu ta’ missirijiet ta’ familji. Hu qal li l-Labour mhux jemmen li [loqna 20,000 post tax-xog[ol fosthom f’fabbriki ;odda. U[ud minn dawk ilfabbriki huma dawk li kellhom
diffikultajiet u kienu fil-periklu li jag[lqu, imma sabu l-appo;; tal-Gvern, ]iedu l-fidu/ja f’pajji]na, investew u llum qed jimpjegaw aktar nies. In[olqu aktar impjiegi fit-turi]mu fejn kellna erba’ snin ta’ rekord, fisservizzi finanzjarji li qed ikompli jikbru u fl-online gaming li llum jimpjega 7,000 ru[. In[oloq ukoll xog[ol f’setturi o[ra ;odda fosthom fl-industrija l-;dida tar-restawr fejn qed isir [afna xog[ol ta’ restawr tas-swar, tal-palazzi u bere; li bejniethom qed i[addmu 800 ru[. In[olqot ukoll l-industrija tal-caring, fejn infet[u aktar childcare centres, ]diedu l-carers malanzjani u oqsma o[ra. Il-Prim Ministru qal li dan kollu hu dovut g[al in/entivi li l-Gvern ta lill-privat u dan hu mertu wkoll li pajji]na g[andu l-finanzi fis-sod. Fakkar li f’?ipru – li Joseph Muscat kien ta parir lill-Gvern biex jimxi fuq l-ekonomija tieg[u – illum g[addej minn problemi kbar, g[andu rata ta’ qg[ad g[olja u se jkollu jissellef ilflus mill-UE g[ax l-ekonomija tieg[u hi falluta. Il-Prim Ministru qal li kull parir li ta lil pajji] Joseph Muscat, dejjem kien parir [a]in. Lawrence Gonzi qal li hemm nies ta’ aktar minn 40 sena li jkunu tilfu x-xog[ol u o[rajn ikun ilhom /ertu ]mien jirre;istraw u jsibu diffikultà jsibu impjieg. Ikun hemm ukoll ]g[a]ag[ li ma jkomplux jistudjaw u l-PN filprogramm elettorali tieg[u qed
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi fisser ilbiera[ filg[odu fil-Marsa li kull parir li ta lil pajji] Joseph Muscat dejjem kien parir [a]in. (Ritratti> Michael Ellul)
jg[id li dawk li m’g[andhomx livell akkademiku imma li huma kreattivi u li huma ta[t 25 sena u jift[u negozju, ma j[allsux taxxa u lanqas bolla g[al sentejn. Din l-iskema hi wkoll miftu[a g[al dawk li g[andhom aktar minn 40 sena u qed jirre;istraw. Se jitwaqqaf Bank ta’ }vilupp biex dawn l-individwi li ma jkollhomx bi]]ejjed kapital, ikunu meg[juna jift[u nnegozju tag[hom. Hu qal li €100 miljun millflus dedikati g[all-industrija u mill-flus tal-Unjoni Ewropea, se jkunu varati skemi biex lindustrija t[arre; aktar lil dawk li jridu jid[lu fil-qasam tal-manifattura.
Hemm ukoll il-programm Bridging the Gap ma[sub biex min g[andu xi kundizzjoni ta’ sa[[a jie[u 80% tal-paga minima millGvern, u dan issa se jitwessa’ biex aktar persuni jikkwalifikaw. Irrifera wkoll g[as-somma li r/evew il-pensjonanti dan l-a[[ar li bis-sa[[a talGvern Nazzjonalista llum qed jie[du pensjoni s[i[a u mhux ]ew; terzi. Hu qal li kull meta jkun hemm revi]joni tal-ftehim kollettiv tal-Gvern, tkun riveduta wkoll il-pensjoni u g[alhekk ir/evew din is-somma. Il-Prim Ministru qal li fissnin li ;ejjin se no[olqu
opportunitajiet varjati g[al dawk li jridu jid[lu fid-dinja tax-xog[ol. Dan isir biss jekk pajji]na jibqa’ jkollu finanzi fis-sod, billi tikber l-attività ekonomika u jkomplu jitnaqqsu t-taxxi. Hu fakkar ukoll li l-[addiema Maltin huma l-inqas [addiema ntaxxati mill-[addiema kollha fl-UE. Lawrence Gonzi appella biex kul[add joqg[od attent g[ax jekk l-g[a]liet ikunu ]baljati, dan kollu jista’ jintilef u g[alhekk l-g[a]la g[andha tkun il-PN. Hu appella g[al kura;; u qal li ;urnata b’;urnata, issewwa dejjem qed jirba[ g[ax is-sewwa jirba[ ]gur.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
Lokali 9
Qabda konsiderevoli ta’ sigaretti bil-kuntrabandu minn Matthew Mamo
It-triq kellha ting[alaq biex il-pulizija kkontrollat il-;lied li kien g[addej fil-Ka]in Laburista tar-Rabat fejn fil-;lied sar tkissir ta’ [;ie; u demm mal-art u mal-bieb tal-ka]in
Stra;i fil-Ka]in Laburista tar-Rabat fi ;lieda kbira Tliet persuni spi//aw feruti wara li lbiera[ filg[axija nqalg[et ;lieda kbira fil-ka]in tal-Labour fir-Rabat. Fost ilferuti jidher li kien hemm ukoll tfajla li kellha tidda[[al l-isptar g[all-kura. Jirri]ulta li l-;lieda tant kienet gravi li wasslet biex ilka]in tkisser sew minn ;ewwa, partikularment finna[a tal-bar. Il-;lied beda fuq ;ewwa g[all-[abta tad-9.30 p.m. u fil-post issej[u bosta Pulizija mit-Taqsima tas-CID, millIskwadra Mobbli u tadDistrett. G[al xi [in, ing[alqet it-triq fil-parti ta’ quddiem l-istess ka]in. Il-;lied kompla wkoll fuq barra, fejn tkissru xi [;ie; u deher anke demm kemm malbieb tal-ka]in kif ukoll fuq ilbankina. Meta l-argument sa[an sew, kellhom jissej[u madwar 50 pulizija biex issitwazzjoni kkalmat g[all[abta tal-10.05 p.m. Dan minbarra li waslu wkoll diversi ambulanzi.
G[adu mhux mag[ruf sew fuq xiex inqalg[et din il;lieda, i]da jidher li fiha kien hemm involuti persuni minn diversi partitarji Laburisti mir-Rabat, u canvasers ta’ kandidati partikulari. Fil-[in tal-in/ident jidher li kien hemm attività kbira g[addejja fil-ka]in Laburista, tant li nies fil-post qalulna li kien hemm [afna karozzi u moviment mhux tas-soltu. I]da fi ftit minuti, din lattività nbidlet fi stra;i s[i[a. G[all-[abta tal-10.15 p.m. il-barman tal-ka]in tal-MLP sakkar il-post, u qabel telaq jirri]ulta li mar jistaqsi lillmembri tal-media minn fejn ;ejjin, g[alaq u telaq. Hu re;a’ rritorna ftit tal-[in wara biex ji]gura ru[u li l-post kien imsakkar. Sadattant dan il-;urnal jinsab ukoll infurmat li wie[ed minn dawk involuti fil-;lieda kiser il-kundizzjoni tal-libertà provi]orja meta dak il-[in suppost li ma kellux ikun barra.
Kaxxi b’sigaretti bil-kuntrabandu kienu kkonfiskati fuq il-ba[ar wara operazzjoni kon;unta bejn il-Forzi Armati ta’ Malta u lpulizija. L-operazzjoni bdiet waqt ronda ta’ rutina fit-8.30 a.m. fejn l-AFM B200 Maritime Patrol Aircraft innota ]ew; bastimenti ja;ixxu b’mod suspettu] mal-35 mil nawtiku ‘l barra mil-Lbi/ ta’ Malta. Il-bastimenti kienu osservati u deher li kienu qed ibiddlu xi tip ta’ merkanzija bejniethom. Il-Forzi Armati bag[tu l-PO2, wa[da middg[ajjes li kienu ikkummissjonati fil-jiem l g[addew, b’membri tar-Rapid Deployment Platoon tal-Iskwadra Marittima biex tinter/etta wa[da mill-bastimenti hekk kif dawn dehru jitbieg[du. Abbord id-dg[ajsa suspettu]a, l-iskwadra tal-Forzi Armati wettqu tfittxija intensiva u skoprew 39 kaxxa bi 390,000 sigarett. Min[abba n-numru kbir ta’ merkanzija u ssuspett li dawn is-sigaretti kienu se jidda[[lu illegalment f’Malta, kien de/i] li l-bastiment ikun skortat l-ewwel lejn il-Marfa u aktar tard fil-Port il-Kbir u ]-]ew; okkupanti u lmaterjal g[adda g[and il-pulizija.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
10 Opinjoni
Il-verdett tieg[ek Fadal anqas minn tliet ;imghat biex il-poplu Malti jag[ti l-verdett tieg[u. Verdett li se jittie[ed wara disa’ ;img[at ta’ kampanja elettorali li, fl-opinjoni tieg[i, sa issa qeg[da kulma tmur tikxef aktar il-veru libsa tal-partiti politi/i. Nistqarr li sfortunament ilMLP, g[alkemm bil-kliem u fid-dehra jidher li nbidel xi ftit, g[adu l-istess. G[alkemm fuq quddiem nett qed ju]a nies li jidhru moderati jew li xi darba jew o[ra kienu mal-Partit Nazzjonalista, kif tid[ol aktar fil-fond u tne[[ilu lqoxra ta’ barra tinteba[ malewwel li g[adu l-partit ta’ dejjem. Sewwa jg[idu li l-ispi]jar milli jkollu jag[tik. Jg[ajru lill-PN li ilhom 25 sena filGvern meta bil-fatti, il-PN inbidel u ;;edded [afna drabi aktar milli nbidel ilLabour jekk inbidel xi darba. L-istess nies li kienu jokkupaw il-bankijiet tal-
Parlament fl-1970 u fl-1980 g[adhom hemm sal-lum u w[ud minnhom se jer;g[u jikkontestaw din l-elezzjoni ;enerali. Possibbli xi [add jista’ jemmen li dawn l-istess nies inbidlu? Possibbli xi [add jista’ jemmen li dawn l-istess nies li g[amlu kru/jati s[a[ kontra d-demokrazija u l-libertà f’pajji]na u d-d[ul ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea jistg[u llum jag[tuna l-lezzjonijiet dwar id-demokrazija, il-libertà u l-;ustizzja u dwar kif €1,128 miljun li jrnexxielu j;ib il-Prim Ministru Lawrence Gonzi g[allpajjizna se jkunu qed jintu]aw kif suppost fis-seba’ snin li ;ejjin? L-g[emil tal-Labour jitkellem wa[du. Il-PN se jersaq quddiem ilpoplu b’wi//u minn quddiem bi programm elettorali mimli b’125 proposta li permezz tag[hom se nkunu qed nag[mlu qab]a o[ra ta’ kwalità fil-[ames snin li ;ejjin.
Kemm kien g[aqli l-Prim Ministru meta ma semax mill-parir ta’ Joseph Muscat f’Novembru 2010 biex nikkupjaw lill-?ipru
Il-PN se jersaq quddiem ilpoplu b’ri]ultati po]ittivi f’idejh u b’/ertifikati li jpo;;u lil Malta quddiem nett fil-lista ta’ pajji]i fl-Unjoni Ewropea li jirnexxielhom ikabbru l-ekonomija. Permezz tal-€1,128 miljun li rnexxielu l-Prim Ministru j;ib lejn pajji]na, il-PN se jkun kapa/i allura jwettaq dan il-programm elettorali tieg[u b’mod aktar effika/i u effi/jenti. Aktar flus g[al Malta jfissru aktar impjiegi g[all[addiema Maltin u G[awdxin. Ifissru injezzjoni qawwija o[ra ta’ flus flekonomija Maltija; ifissru [afna aktar pro;etti, f’kull qasam – fl-ambjent, flinfrastruttura, fit-toroq, fitta[ri;, fl-edukazzjoni, fil[arsien so/jali, fl-g[aqdiet volontarji, u f’[afna oqsma o[rajn. Permezz ta’ dawn ilpro;etti se jin[oloq aktar xog[ol u l-effett tag[hom ikun ekonomija Maltija aktar effi/jenti biex to[loq aktar impjiegi, pajji] aktar attraenti g[al min irid jinvesti hawn, [addiema aktar ippreparati g[al xog[ol ta’ kwalità u pajji] li jg[ix a[jar b’dan linvestiment kollu.
Din il-kisba li g[amel Lawrence Gonzi g[al Malta tfisser ukoll li bil-PN biss jista’ jkollha finanzi fis-sod g[ax hu l-PN li g[andu pjan /ar g[all-finanzjament talpro;etti li g[andu b]onn pajji]na biex jag[mel qab]a o[ra ta’ kwalità fix-xog[ol fis-sa[[a, fl-edukazzjoni, filkwalità tal-[ajja, fid-drittijiet tieg[ek u qab]a o[ra ta’ kwalità f’G[awdex. Kemm kien g[aqli l-Prim Ministru meta ma semax mill-parir ta’ Joseph Muscat f’Novembru 2010 biex nikkupjaw lill-?ipru. Il-qg[ad f’?ipru llum hu ta’ 14%. Kieku llum qeg[din nitkellmu dwar kif xi darba nistg[u nirkupaw minn lg[arqa kbira li kien ser jitfg[ana fiha Muscat u mhux fuq qab]a o[ra ta’ kwalità li jrid jag[ti Lawrence Gonzi lill-poplu Malti u G[awdxi kollu. Irnexxielna nimxu daqstant ’il quddiem g[aliex Lawrence Gonzi kien kapa/i jie[u de/i]jonijiet tant ibsin i]da tant g[aqlin. Minn kolonja sirna pajji] indipendenti; minn pajji] b’demokrazija mhedda sirna pajji] liberu g[all-a[[ar; minn pajji] i]olat f’nofs il-
minn Paula Mifsud Bonnici mifbon@go.net.mt
Mediterran sirna sie[eb rispettat fl-Ewropa. Kien il-PN li mexa malpoplu f’din il-mixja tant twila u g[al darb’o[ra l-PN qieg[ed joffrilek biex is-sena d-die[la ni//elebraw flimkien il-[amsin sena millIndipendenza ta’ Malta. Il-verdett tieg[ek fid-9 ta’ Marzu se jiddetermina jekk nistg[ux inkomplu nimxu f’din il-mixja lkoll flimkien biex niggarantixxu li l-futur tieg[ek u tal-poplu Malti u G[awdxi jkun tassew futur fis-sod.
Paula Mifsud Bonnici hi lPresident tal-Kunsill :enerali tal-PN u kandidat f’isem ilPN g[all-elezzjoni ;enerali flEwwel Distrett Elettorali
I]-]g[a]ag[ jibqg[u wara l-Partit Nazzjonalista Nhar l-Erbg[a li g[adda, ilPartit Laburista irrnexielu b’su//ess i/a[[ad lil diversi studenti milli jid[lu fis-sala ta’ Sir Temi Zammit, flUniversità ta’ Malta, [alli jsegwu d-dibattitu bejn it-tliet mexxejja politi/i f’pajji]na. Tal-lejber g[amlu minn kollox biex jimmanipulaw din l-attività, bil-[sieb li jag[tu limpressjoni li ]-]g[a]ag[ u listudenti huma wara l-PL u lmexxej tag[hom Joseph Muscat. Sa[ansitra, kienu lesti li jiksru r-regolamenti li g[amlet l-g[aqda INSITE, fosthom li ma jidda[[alx materjal propogandistiku. Aktar minn hekk, il-PL kien konxju mill-fatt li ma kellux appo;; fost l-istudenti; g[alhekk, ipprova jinsulenta l-intelli;enza tal-istudenti u
tal-elettorat billi ;ab g[exieren ta’ partitarji Laburisti li mhumiex studenti, bil-[sieb li dawn idawru lattività f’mass meeting talPL. Il-pjan irnexxa; i]da ]]g[a]ag[ huma ferm aktar intelli;enti milli ja[sibhom tal-lejber. Dan kellu jkun dibattitu mal-istudenti u xejn aktar! Fil-jiem li g[addew, jiena kelli l-opportunità nitkellem ma’ diversi ]g[a]ag[, u[ud minnhom studenti. Bosta minn dawn i]]g[a]ag[ m’g[andhom l-ebda affiljazzjoni politika. I]da wara din il-kummiedja laburista [assew li g[andhom jag[]lu lill-Partit Nazzjonalista fid-9 ta’ Marzu li ;ej. Ir-ra;uni tal-g[a]la
l-istorja politika ta’ pajji]na turina bi/-/ar li l-PN kien il-partit li dejjem emmen fil-[iliet tag[na ]-]g[a]ag[
tag[hom hija bba]ata fuq ilfatt li l-PL hu lest jag[mel kollox biex iqarraq blelettorat sabiex jag[ti limpressjoni li ]-]g[a]ag[ u l-istudenti huma wara Joseph Muscat meta dan mhuwiex il-ka]. Il-kulminu ta’ dan kollu ntla[aq meta dawn l-istess ]g[a]ag[ ibbuwjaw lill-Prim Ministru Lawrence Gonzi, u sa[ansitra ppruvaw jirredikolawh b’mistoqsijiet apposta li kellhom [sieb parti;jan warajhom. Ninsab /ert li l-istudent ta’ veru ma jasal qatt jibbuwja lil Lawrence Gonzi, il-Prim Ministru ta’ Malta li ta[tu qed jiggradwaw l-akbar numru ta’ studenti fl-istorja ta’ pajji]na. Bl-ebda mod m’jien qed ng[id li l-istudenti m’g[andhomx id-dritt li jappo;;aw lil Joseph Muscat, i]da hija diffi/li biex temmen li l-istudenti huma kontra t-tmexxija ta’ Gonzi.
Kif tista’ turi d-di]approvazzjoni tieg[ek lejn Gonzi meta f’dawn l-a[[ar [ames snin dan ]ied l-investiment f’pajji]na, ]ied l-impjiegi g[al kul[add, salva eluf ta’ jobs o[rajn li kienu fir-riskju li jintilfu, waqt li [adem biss[i[ biex pajji]na jid[ol flUnjoni Ewropea u ]-]g[a]ag[ tag[na japprofittaw mill-;id kollu li toffri din is-s[ubija? Sin/erament in[ares lejn din is-sitwazzjoni b[ala qerq, u hija diffi/li li titwemmen. Ninsab konvint li fid-9 ta’ Marzu li ;ej, il-ma;;oranza tal-istudenti u ta]-]g[a]ag[ se jkunu qed jag[mlu b[ali u jivvutaw sabiex il-PN jer;a’ jkun ikkonfermat fil-Gvern. G[alkemm ma niftakarx i]]minijiet koroh ta’ pajji]na, meta l-istudenti tag[na kienu mm/a[[da millopportunitajiet ta’ studju, listorja politika ta’ pajji]na turina bi/-/ar li l-PN kien ilpartit li dejjem emmen fil[iliet tag[na ]-]g[a]ag[, waqt li l-partit so/jalista Malti tellef l-opportunitajiet
minn Christian Micallef micallef_christian@yahoo.co.uk
li ]-]g[a]ag[ tag[na setg[u kisbu matul i]-]mien. Tassew ka] li sabiex a[na ]-]g[a]ag[ nassiguraw futur sabi[, l-g[a]la tag[na g[andha tkun Lawrence Gonzi.
Christian Micallef hu kandidat tal-Partit Nazzjonalista g[all-elezzjoni tal-Kunsill Lokali fil-Belt Valletta.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Fatti jindikaw frame-up manipulat mill-MLP Hekk kif il-Labour Party jibqa’ jitkellem kontra l-proklama li ng[atat biex ikun assigurat li to[ro; il-verità fl-allegazzjonijiet li qed ikunu investigati mill-Pulizija dwar xiri ta’ ]ejt g[all-Enemalta, wara l-kampanja ta’ tajn li g[amel il-Labour Party dwar dawn l-allegazzjonijiet, il-fatti li ]vela l-Ministru Austin Gatt jindikaw tliet kandidati tal-Labour involuti f’dak li jista’ jkun frame-up fuq Austin Gatt. Jinkixfu tliet kandidati Laburisti L-a[[ar ]viluppi dwar dak li l-Ministru Austin Gatt sejja[ b[ala frame-up kontrih, jikxfu tliet kandidati Laburisti – lil Evarist Bartolo, Manuel Mallia u David Farrugia-Sacco.
The Times ippubblikaw dik li suppost kienet email li kellha x’taqsam mal-ka] tax-xiri ta]-]ejt millEnemalta disa’ snin ilu. G[all-ewwel qalu li ;abuha mill-Facebook. The Times ammettew li ;abuha millpa;na ta’ Evarist Bartolo. Dan il-ka] ]viluppa minn ;lieda bejn l-a[wa Farrugia tal-John’s Garage li akku]aw lil wie[ed minnhom, George Farrugia, li seraqhom. L-Avukat tal-a[wa Farrugia hu David Farrugia-Sacco li hu wkoll kandidat Laburista. Meta [ut George Farrugia ;;ieldu mieg[u, i//ekkjaw il-kompjuter li kien ju]a George Farrugia u fit-tim li g[amel dan kien hemm l-Avukat tal-a[wa Farrugia ta’ dak i]-]mien, Manwel Mallia. Tant kien inti] fil-ka] Manwel Mallia li sa[ansitra kellu laqg[a barra minn Malta mar-rappre]entanti mal-kumpanija TOTSA (li qabel kienet it-TOTAL).
Aktar dubji dwar l-emails pubblikati
Di;à tqanqlu [afna dubji fuq kemm huma veri lemails li kienu pubblikati minn The Times u millMaltaToday. Hemm aktar. L-email ippubblikata mill-MaltaToday kienet miktuba bl-Ingli] imma kellha d-data bil-Malti – isSibt 19 ta’ :unju 2004 – b’mod li wie[ed jifhem li din ;iet ;enerata awtomatikament minn kompjuter li kien issettjat bil-lingwa Maltija. Imma l-ewwel darba li l-lingwa Maltija ;iet integrata fis-sistema talkompjuters kien fil-11 ta’ April 2006. Qabel din iddata, l-ebda kompjuter ma seta’ ji;;enera data bilMalti. L-a[wa Farrugia kellhom il-kumpanija Powerplan li fl-2008\9 tefg[et offerta g[all-privatizzazzjoni tal[a]na ta]-]ejt tal-Enemalta, xi [a;a kompletament differenti mill-ka] tax-xiri ta]-]ejt. Austin Gatt staqsa jekk il-laqg[at imsemmijin fl-email kinux dwar dan – hu dejjem qal li kellu laqg[at dwar dan g[ax dan hu normali – u kienet alterata d-data tal-email biex tidher li l-laqg[a saret snin qabel dwar ix-xiri ta]-]ejt. Apparti minn dan, kieku l-lingwa tal-kompjuter kienet il-Malti, kieku l-‘:’ ta’ :unju kienet tkun bittikka. Imma fl-email pubblikata mill-MaltaToday, il‘G’ ta’ :unju mhix bit-tikka. Il-Labour jattakka l-proklama L-idea li dan hu frame-up tissoda meta wie[ed jara li l-proklama biex George Farrugia jixhed dak kollu li jaf dwar il-ka] tax-xiri ta]-]ejt qieg[da ddejjaq bil-kbir lil-Labour Party.
Dan jidher mill-;urnalisti tal-mezzi Laburisti li l-[in kollu jattakkaw il-proklama filmistoqsijiet u fir-rapporti meta kul[add jaf li lproklama hi l-aktar karta b’sa[[itha biex jo[ro; kollox. L-intenzjoni ta’ min xerred u seta’ bag[bas dawn l-e-mails tidher ukoll bi/-/ar, malizzju]a, meta wie[ed jara kemm g[adda ]mien. L-iscans li saru tal-e-mails merfug[in filkompjuter ta’ George Farrugia wara li [utu ;;ieldu mieg[u saru aktar minn sentejn ilu (skont The Times fl-2010). Imma dawn tqassmu issa. Min idde/ieda li jqassam xiex lil liema gazzetti^ Min idde/ieda li jaltera xi emails^ Min idde/ieda li jista’ jag[mel frame-up^ I]-]mien jag[mel differenza u juri l-malizzja. Il-manipulatur ju]a messa;;ier Min immanipula l-emails u ried jag[mel frame-up fuq Austin Gatt, immanipula wkoll
lillMaltaToday u taha emails li jistg[u jkunu mbag[bsin. L-Editur tal-MaltaToday, Saviour Balzan, kien fil-konferenza stampa li ta nhar isSibt il-Ministru Austin Gatt. Saviour Balzan iddikjara li hu bl-ebda mod ma qal li Austin Gatt hu b’xi mod korrott, u li min tah l-emails m’g[andux x’jaqsam mal-politika. Austin Gatt wie;eb li min jimmanipula jibg[at messa;;ier. Il-fatti /ari f’idejn Austin Gatt jitkellmu wa[edhom.
Intietef
Bejn /ertifikat u karta tal-in/ova Ma tid[olx f’dar li ma tarax ritratti prominenti ta’ xi [add bit-toga. Ritratti tat-tfal. Jew tan-neputijiet. Jew sa[ansitra tal-;enituri stess li wara li jkunu rabbew it-tfal jag[]lu li jer;g[u jibdew jistudjaw. G[andhom ra;un jifir[u. Dawk ir-ritratti huma l-prova tal-[idma li jkunu wettqu. Ilfrott tax-xog[ol! G[and familja
Ftit ;img[at ilu d[alt g[and familja li fl-intrata kellhom ]ew; ritratti prominenti ta]]ew;t itfal tag[hom. It-tnejn bit-toga. Sbie[. Fer[anin. Ittnejn iggradwaw f’oqsma differenti. Bdejt nitkellem mal-omm u l-missier b’mod ;enerali. Ma domtx ma ndunajt li kienu Laburisti akkaniti. Sa hawn ma jimpurtax. G[andhom dritt g[al opinjoni politika. F’[in minnhom
semmejna l-edukazzjoni. Kienet ovvja l-osservazzjoni tieg[i li ulied din il-koppja, ittnejn kellhom su//ess flistudji tag[hom. Kelli l-prova quddiemi! Issemmilix l-edukazzjoni! ‘Dejjem tridu ]]effnu l-
edukazzjoni, dawk iggradwaw bis-sa[[a tag[hom. Tant kemm [admu. U bis-sa[[a tag[na l-;enituri li dejjem qg[adna attenti fuqhom.’ Hekk kienet pronta we;bitni l-omm. Sa /ertu punt kellha ra;un, ma g[andix dubju li la[qu fejn la[qu bissa[[a tag[hom. I]da kienet qed tinsa [a;a wa[da importanti: it-tfal tag[ha setg[u riedu jitg[allmu [afna, il-;enituri tag[hom setg[u qag[du fuqhom kemm fel[u, kieku ma kienx hemm lopportunità li jitg[allmu, kieku bla toga kienu jibqg[u!
Tajjeb li ma ninsewx li kien hemm ]mien fejn Prim Ministru kien jg[id li]-]g[a]ag[ li ma hemmx g[alfejn jistudjaw g[aliex kull ma jistg[u jakkwistaw hi sempli/iment karta tal-in/ova...
Insew
Hu appuntu dak li [afna qed ji;rilhom. Tant draw bi standard g[oli li [afna affarijiet qed je[duhom for granted. Insew minn xiex g[adda dan il-pajji]. Inklu] fledukazzjoni. Insew li kien hemm ]mien fejn Prim Ministru kien jg[id li]-]g[a]ag[ li ma hemmx g[alfejn jistudjaw g[aliex kull ma jistg[u jakkwistaw hi sempli/iment karta tal-in/ova. Insew li kien hemm ]mien meta biex tid[ol l-Università kellek b]onn ta’ parrinu. U parrinu tajjeb g[aliex ilpopolazzjoni tal-Università kienet verament ]g[ira. Insew li kien hemm ]mien mhux daqstant ’il bog[od li l-Gvern bidel l-istipendju f’dejn. Insew, pere]empju, x’qal Edward Scicluna f’Di/embru tal-2003 meta saqsa min se jazzarda jne[[i l-istipendji. U x’qal f’Settembru tas-sena 2008 u f’Mejja tas-sena 2009 meta kien insista li ‘hemm diversi metodi kif is-sistema tal-istipendji tista’ ti;i riveduta, fosthom billi listudenti jiddejnu mal-banek.’
Insew u qed jie[du kollox for granted. Tag[na lkoll
Ftit ;ranet ilu Joseph Muscat, flimkien malmexxejja ta]-]ew; partiti lo[ra, mar l-Università. Kellhom [afna studenti quddiemhom. Jekk kenux kollha studenti jew le, dik [a;a o[ra. Imma g[all-benefi//ju taddubju ejja ng[idu li kienu kollha studenti. Allura jekk hu hekk, dan minnu nnifsu hu /ertifikat tal-politika tal-PN. Biss, l-aktar li laqatni kien li meta Joseph Muscat ;ie mistoqsi dwar dan, kellu lardir jg[id li ‘l-Università tag[na lkoll!’ U jien ng[idlu, ‘tg[id mhux bis-sa[[a tieg[ek li l-Università tag[na lkoll. Jew bis-sa[[a tal-partit tieg[ek, jew bis-sa[[a talprede/essur tieg[ek’. Qab]a o[ra ta’ kwalità Fidu/ja fil-PN g[all-[ames
snin li ;ejjin tassigura tablets g[at-tfal fl-iskola. Tassigura aktar opportunitajiet flMCAST, fl-ITS, fil-Junior
minn Philip Mifsud philip.mifsud@pmaperiti.com
College u fl-Università. Tassigura li l-istipendji ma jintmessux. Tassigura aktar scholarships g[a]-]g[a]ag[. Tassigura childcare centres b’xejn. Tassigura aktar /entri tal Klabb 3-16. F’kelma wa[da tassigura qab]a o[ra ta’ kwalità anke fledukazzjoni. Jg[id x’jg[id il-MLP fuq ledukazzjoni, il-passat tieg[u ma j[allihx jassigura dak li qed jassigura l-PN.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
12 Opinjoni
Trust You – Aktar fidu/ja bejn min jixtri u min ibig[ Il-konsumatur u min ibig[ ma jistg[ux je]istu ming[ajr xulxin. G[alhekk hu flinteress tag[hom li tinbena u tissa[[a[ relazzjoni bba]ata fuq il-fidu/ja. Il-konsumatur b’rasu mistrie[a Min-na[a l-konsumatur
g[andu b]onn iserra[ rasu li ming[and min se jixtri mhux se jingannah u li mhux se jbeg[lu prodotti jew servizzi ta’ kwalità inferjuri. Ilkonsumatur irid ukoll i[ossu kunfidenti li f’ka] li tinqala’ problema jaf li hemm ilbejjieg[ lest jg[inu biex tinstab soluzzjoni fl-iqsar ]mien possibbli u ming[ajr inkonvenjent. Anke min ibig[ g[andu jkollu fidu/ja fil-konsumatur li qed jixtri ming[andu. Ilbejjieg[ jew min jipprovdi servizz g[andu jkollu mo[[u mistrie[ li l-klijenti tieg[u mhux se jippretendu soluzzjonijiet bla [las f’sitwazzjonijiet fejn m’g[andhomx drittijijet legali, b[al f’ka]i ta’ traskura;ni u u]u [a]in talprodotti. Il-konsumatur g[andu rresponsabbiltà li jkun konxju tad-drittijiet legali tieg[u biex ma jitlobx dak li m’g[andux dritt g[alih.
Trust You
Sabiex tinbena u tissa[[a[ relazzjoni ta’ fidu/ja bejn min jixtri u min ibig[, madwar sena ilu l-Awtorità ta’ Malta g[allKompetizzjoni u g[allAffarijiet tal-Konsumatur nidiet l-iskema Trust You li l-g[an ewlieni tag[ha hu li tippromwovi pratti/i ta’ negozju tajbin. L-iskop tal-iskema Trust You hu li ssa[[a[ il-fidu/ja tal-konsumatur f’dawk innegozji u organizzazzjonijiet ;enwini li huma lesti jikkommettu ru[hom li se jipprovdu lill-klijenti tag[hom bl-a[jar prodotti u servizzi. Min jidde/iedi jkun parti tal-iskema Trust You ikun qed jikkommetti ru[u li se josserva l-li;ijiet u li se jimxi mal-kodi/i ta’ kondotta ta’ din l-iskema. Dan il-kodi/i jkopri lpro/ess kollu tax-xiri. Bejg[ jibda minn meta jsir ir-reklamar tal-prodott jew servizz g[all-bejg[, g[aldaqstant fil-kodi/i ta’ kondotta hemm stipulat li, meta bejjieg[ jirriklama linformazzjoni li jipprovdi, g[andha tkun /ara u korretta u ma tqarraqx bilkonsumatur. Il-prezz hu informazzjoni
L-iskema Trust You n[olqot bil-g[an ewlieni li tippromwovi pratti/i ta’ negozju tajbin bejn in-negozjant u l-konsumatur u vi/i versa
essenzjali biex ix-xerrej jag[mel l-g[a]la tieg[u, g[alhekk il-kodi/i jispe/ifika li min ibig[ g[andu jindika u jikkwota lprezz finali li se j[allas ilkonsumatur. ?ara u korretta
Komunikazzjoni /ara u korretta hi importanti wkoll waqt li jkun qed isir ix-xiri. F’dan l-istadju min ibig[ irid jifhem dak li g[andu b]onn il-klijent tieg[u biex jaqdih fl-a[jar mod possibbli. Is-servizz ta’ wara x-xiri g[andu rwol importanti u jista’ jibni jew ikisser ilfidu/ja bejn il-bejjjieg[ u xxerrej. Fil-fatt il-kodi/i ta’ kondotta jiffoka [afna fuq kif g[andu j;ib ru[u lbejjieg[ wara x-xiri. Ilbejjieg[ g[andu jipprovdi after sales service adegwat; g[andu jipprovdi dak li jwieg[ed; u f’ka] ta’ lmenti g[andu jassigura li jara li dawn jissolvew fi ]mien ra;onevoli. Barra minn hekk, ilbejjieg[ g[andu jevita, fejn possibbli, li l-ilmenti jitressqu quddiem it-Tribunal g[al Talbiet talKonsumaturi, billi jag[mel minn kollox biex isib soluzzjoni permezz talmedjazzjoni. Aktar parte/ipazzjoni Din l-iskema tinkura;;ixxi wkoll lill-
parte/ipanti tag[ha biex jaddottaw pratti/i ta’ negozju li minnhom
jibbenefikaw il-konsumaturi u g[andhom jag[mlu dak kollu li jistg[u biex ja//ertaw li l-post tannegozju tag[hom hu a//essibbli u sigur. L-iskema Trust You hi bla [las u miftu[a g[al kull min ibig[ xi tip ta’ prodott jew servizz. Din l-iskema hi volontarja u sempli/i biex ti;i segwita. L-uniku impenn li g[andu min jissie[eb fiha hu li josserva l-kodi/i ta’ kondotta. Dawk il-kumpaniji u entitajiet li jixtiequ jkunu parti ta’ din l-iskema jridu jimlew applikazzjoni. Lapplikanti jing[ataw /ertifikat u stickers bil-logo tal-iskema. Dawn g[andhom ikunu esebiti f’post prominenti flistabbiliment fejn ilkonsumaturi jkunu jistg[u jarawhom. Fl-istess waqt ilkonsumatur se ji;i inkura;;ut ifittex il-logo tat-Trust You kull meta jid[ol f’[anut jew stabbiliment. Kull sena l-parte/ipanti jing[ataw logo ;dida bissena kurrenti. G[aldaqstant il-konsumatur g[andu jara li l-logo esebit hu dak tas-sena kurrenti. La darba entità jew kumpanija tapplika biex tkun parti f’din l-iskema, lAwtorità ta’ Malta g[allKompetizzjoni u g[allAffarijiet tal-Konsuamtur se tag[mel monitora;; biex tassigura li l-kodi/i ta’ kondotta qed ikun osservat. Il-parte/ipanti li ma
minn Odette Vella odette.vella@mccaa.org.mt
jonorawx il-kodi/i ta’ kondotta jitne[[ew milliskema. Dawk li jitne[[ew ma jit[allewx jer;g[u japplikaw qabel ma jg[addi ]-]mien ta’ sospensjoni. G[al aktar informazzjoni dwar l-iskema Trust You wie[ed jista’ jikkuntattja lill-Awtorità ta’ Malta g[allKompetizzjoni u g[allAffarijiet tal-Konsumatur fuq l-email info@mccaa.org.mt jew i/empel fuq in-numru tattelefon 2395 2000. L-iskop ta’ dan l-artiklu hu biss li jipprovdi informazzjoni u mhux li jag[ti parir legali. F’ka] ta’ ilment jew b]onn ta’ aktar informazzjoni tista’ tikkuntattja lill-Uffi//ju g[all-Affarijiet talKonsumatur fi [dan lAwtorità ta’ Malta g[allKompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur fuq ilFreephone 80074400.
Odette Vella hi Senior Information Officer fl-Uffi//ju g[all-Affarijiet tal-Konsumatur, Awtorita’ ta’ Malta g[all-Kompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
Ittri 13
Il-PN g[amel [afna g[al Malta Sur Editur, :ejja elezzjoni o[ra u l-pajjiz qed jesi;i minna li ne]er/itaw id-dritt tag[na u mmorru nivvutaw. Tivvota jfisser li kull wie[ed u wa[da minna g[andna, wara riflessjoni s[i[a, ne]er/itaw bid-dritt u bil-libertà assuluta, id-dover sagrosant tag[na u nivvutaw skont il-kuxjenza biex nag[]lu liema partit jirrappre]entana flog[la istituzzjoni ta’ pajji]na. Ikun nuqqas gravi u gravi [afna lejna nfusna jekk g[al xi ra;uni jew o[ra ma nivvutawx, g[ax min ikun imsejja[ biex jivvota mhux imsejja[ minn xi partit, imma hu msejja[ min-nazzjon. Fl-opinjoni tieg[i, ma g[andux ikun hemm “huma” jew “a[na”. Li jkun hemm ftit tal-pika, iva; u din tg[in biex il-partiti jag[mlu l-almu kollu tag[hom biex jo[or;u bl-a[jar ideat fil-manifesti elettorali. G[idt “pika, iva”; imma rridu noqog[du attenti ferm li din ma twassalx g[al tilwim, jew, ag[ar minn hekk, g[al xi ;lied jew vjolenza. A[na lkoll a[wa Maltin, u iva, minn dejjem hekk kienet Malta, tag[na lkoll. Tajjeb jew [a]in, ma nafx, Malta g[andha tliet partiti biss u g[alhekk forsi mhux daqstant diffi/li biex wie[ed jag[raf jiddistingwi lil min g[andu jivvota. Jiena perswa] u konvint li huma bl-eluf dawk li mhux se jaqblu mieg[i, i]da daqstant ie[or hu kbir innumru ta’ dawk li se jag[mlu b[ali, anki jekk forsi mhux daqshekk fiddieher. Nixtieq nuri lil xi qarrejja – li forsi jist[u jaqraw din l-opinjoni – it-triq li wasslitni biex nivvota kif se nivvota. Jiena ma jiena marbut ma’ l-ebda partit politiku u ma g[andi l-ebda obbligazzjoni lejn [add. G[alhekk jiena liberu li nivvota skont il-kuxjenza tieg[i wara li smajt il-partiti kollha dwar il-programmi tag[hom g[as-snin li ;ejjin. Nibda biex ng[id x’qalet lAlternattiva Demokratika. Smajt b’widnejja fuq l-istazzjon tat-TV tal-istat, lesponenti ta’ dan il-partit jg[idu li, jekk ikunu fil-Parlament, dawn iridu jne[[u r-Reli;jon Kattolika mill-Kostituzzjoni b[ala r-reli;jon uffi/jali ta’ Malta; iridu jne[[u t-tag[lim tal-istess reli;jon milliskejjel u g[al aktar minn darba, ]ew;
nisa rappre]entanti tal-AD, ripetutament esprimew ru[hom favur il-politika li j[addan il-partit li g[alih jappartjenu, ji;ifieri favur l-abort. Dan, g[ax skont huma, “il-mara mhix fabbrika tat-trabi”. Mentalità, skont jien, fqira, i]da aktar minn kollox, miskina. G[al dawn irra;unijiet biss, g[alkemm hemm o[rajn, l-AD ma jimmeritahiex il-vot tieg[i. Hemm imbag[ad il-Partit Laburista ta’ Dr. Joseph Muscat. Meta Joseph [a t-tmexxijja tal-Malta Labour Party f’idejh, wieg[ed “terrimot fil-partit.” Iva, veru, dan it-terremot g[amlu u g[amlu bla [afna tilwim intern – g[alkemm xi ftit kien hemm ukoll. Joseph irnexxielu “jelimina” g[al kollox il-Malta Labour Party tal-Perit Duminku Mintoff bil-kwiet kollu, g[alkemm ner;a’ ng[id li ;ie li kellu sitwazzjonijiet ja[arqu u ja[arqu [afna. Beda biex ne[[a l-kelma “Malta” millisem tal-partit, wara ne[[a l-emblema, u mbag[ad g[amel anki l-bandiera ;dida. Ried jaqta’ g[al kollox, u irnexxielu, il-Partit Labutista ta’ Muscat li hu kien g[adu qed iwelled, mill-passat ikrah tal-Partit Laburista ta’ Mintoff. U biex jevita kull konnessjoni malMalta Labour Party, jew kif inhu mag[ruf a[jar, il-MLP, g[alkemm ilpartit tieg[u, Muscat riedu Moviment, g[ammed il-partit b[ala Partit Laburista biss biex jevita kull assomiljanza malMLP. Sabiex jittimbra l-mewt tal-Malta Labour Party, Joseph Muscat g[amel apolo;ija fuq it-TV g[al dak li g[amel [a]in il-Labour fis-snin li g[addew, u wara li wieg[ed li dak i]-]mien kien spi//a, g[adda u wieg[ed solennement li kemm idum Leader hu, affarijiet simili g[al dawk ma ji;ru qatt i]jed. Fl-istess [in, hu ta bidu g[all-[olqien ta’ moviment ;did li, daqqa jsejja[lu Moviment, u daqqa Partit Laburista. X’inhu sew jiena ma nafx. Hawnhekk, Joseph g[alaq l-ewwel kapitlu tal-[ajja politika lokali tieg[u. Ir-ri]ultat? G[alija kien e//ellenti. Iva, veru, Joseph [aqqek full marks. Prosit. Minnufih, Joseph, kif kien wieg[ed, ta bidu g[all-[olqien tal-Moviment. U hawn, fl-opinjoni tieg[i, bdew isiru sen-
siela ta’ ]balji, ]balji koroh li swewlu kritika [arxa u li wie[ed g[ad irid jara x’se jsarrfu fl-elezzjoni li ;ejja. Meta beda jibni l-pedamenti tal-Moviment il;did, Joseph u]a ;ebel qadim, ;ebel li kien di;à beda jitwarrab. Bena bl-istess nies qodma li kienu ferm attivi fi]]minijiet il-koroh tal-MLP, meta kellu u/u[ ;odda, bravi, ]g[ar u friski li ]gur kienu jag[tuh ri]ultati ferm a[jar malpoplu kollu. Minflok, hu g[a]el li j]omm mieg[u nies li kienu sa[ansitra [aduha kontra Mintoff, li ta ra;el li kien ried jirri]enja min[abba ri]ultat pervers ta’ elezzjoni. Dan, g[alija, hu ]ball kardinali. Ji;;udika ]-]mien. I]da ma nistax ma nsemmix [wejje; o[ra wkoll, fosthom fuq il-kwistjoni talOnorarja. Iva, veru g[amlu ferm u ferm [a]in li [adu dawk il-flus kollha meta lill-[addiem tawh biss ewro jew tnejn. Qishom tips, le? Imma mbag[ad, ilPrim Ministru g[amel b[alek, talab sku]a u irtira ]-]ieda. Allura ta[seb li int politikament korrett meta d-dlam talpartit tieg[ek tg[id li issa spi//a u l-lezzjoni [adtha, waqt li f’kull opportunità li jkollok ma tonqosx li ssemmi l-onorarja, qisek tag[ti l-impressjoni li nNazzjonalisti fil-gvern ma g[amlu xejn [a]in [lief li [adu l-onorarja? Hemm wisq affarijiet o[rajn fejn jien ma naqbilx mieg[ek, Dr Muscat. Qatt u qatt ma nista’, per e]empju, nibla’ lkwistjoni tal-kontijiet tad-dawl u l-ilma. U tg[id li min g[andu rasu fuq g[onqu se jasal biex jemmnek li anki fi ]mien hekk qasir se tibni power station u tlestiha biex tibda tra[[as ir-rati taddawl u l-ilma?! U meta g[andek kumpaniji u esperti barranin li qed jg[idulek li l-pipeline a[jar, u li g[alih issa ;ejjin flus mill-Unjoni Ewropea, tibqa’ tag[mel b[alma tag[mel lostrich, tg[addas rasek? Anki meta g[andek esperti barranin li qalulek li bis-sistema tieg[ek, ir-rata se tog[la minflok tin]el, u inti tibqa’ tg[addas rasek?! Jiddispja/ini, hemm wisq aktar x’nixtieq insemmi, imma nie[u wisq spazju mnn dan il-;urnal. I]da, emminni, niddejjaq [afna meta narak bid-da[ka sarkastika tieg[ek ta[rab /erti mistoqsijiet ta’ xi ;urnalisti, jew inkella ma
twie;eb xejn. Fil-ka] ta’ Dr. An;lu Farrugia, ta[seb li qed tkun kredibbli ma’ min qed isegwik, meta tg[id li lbieb tal-partit g[adu miftu[, waqt li Dr. Farrugia, li jkollok tammetti – anki jekk ma taqbilx mieg[u – ta sehem tajjeb lill-Partit, g[adu jg[id li l-problema hi ma’ Dr. Muscat, li fih Dr. Farrugia tilef il-fidu/ja? Na[seb li b’idejk miftu[a tilqg[u kieku kellu jer;a’ ji;i lura! U skont /erti manuvri, din il-mossa ma tantx hi probabbli, i]da l-anqas ma hi impossibbli. Ma rridx intawwal i]jed, Dr. Muscat. Imma l-ka] ta’ Dr. Toni Abela ma jwe;;g[ekx lilek? Il-fatt li mar l-g[assa tal-pulizija u g[al xi ra;uni talab li ma jitti[dux /erti pro/eduri, g[alik, ma jfisser xejn? Dan mhux il-kaz tar-red light of the old days, jekk tkunu filGvern hux? Nispera li m’intix tibni Moviment Laburista fuq chassis imsaddad! Na[seb li dawn huma ra;unijiet validi bi]]ejjed g[aliex il-Partit Laburista ma jimmeritahx il-vot tieg[i. Mela issa fadal biss il-Partit Nazzjonalista, partit li ilu s-snin it-twal fil-gvern, u allura jista’ jkun li rabba anki xi ftit g[anqbut. Partit li g[amel [afna u [afna g[al din l-Art {elwa. Ma ng[idx li kollox sar tajjeb. Le. Seta’ sar aktar u a[jar. I]da, fl-edukazjoni, fissa[[a, fix-xog[ol, u fit-turi]mu ]gur li ma bqajniex lura. Li l-Partit Nazzjonalista, ta[t il-gwida ta’ Eddie Fenech Adami u Guido De Marco, reba[ il-;lieda bla sens ta’ Fredu Sant u Dr. Joseph Muscat biex d[alna membri tal-Unjoni Ewropea hi rigal lill-poplu Malti kollu – anki lil-laburisti – u hi wkoll monument [aj ta’ dawn i]-]ew; kolonni nazzjonalisti tal-politika Maltija. Iva, ner;a’ ntenni, mhux kollox sar tajjeb u sewwa. }balji saru u [a]in sar ukoll. Imma mhux “better the devil you know”? Bir-rispett kollu lejn il-membri parlamentari kollha, spe/jalment lejn dawk li [admu bl-onestà u bl-impenn. G[al dawn ir-ra;unijiet, jiena nqis li l-vot tieg[i g[andu jmur g[and inNazzjonalisti.
. Borg
F
In-Naxxar
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
14 Elezzjonijiet Kunsilli Lokali 2013
IL-BELT VALLETTA Programm Kunsill Lokali Nazzjonalista Il-Belt Valletta 2013 Il-Kunsill ja[dem biex ji;;enera aktar parke;; kemm fil-Belt kif ukoll mal-madwar biex ku li jwasslu biex ilparke;; ji]died g[al kwa]i 1000. }g[a]ag[ u Edukazzjoni
Kunsill Lokali Nazzjonalista ja[dem biex ilBelt Valletta tkun awtonoma biex b’hekk il-Kunsill Lokali Valletta jkun jista’ ja[dem a[jar favur ir-residenti spe/jalment meta issa ng[atat it-titlu ta’ Valletta’s European Capital of Culture 2018. Toroq u parke;;i Il-Kunsill Lokali ja[dem biex isir titjib tal-pavimentar mal-Belt kollha spe/jalment fejn jg[ixu r-residenti.
Ikompli ja[dem biex jispi//a r-resurfacing tat-toroq li hemm fil-Belt Valletta, kif ukoll ja[dem g[al titjib talpromenade minn Marsamxett sal-Port il-Kbir. Kunsill Lokali Nazzjonalista jer;a’ jdur liskemi ta’ CVA flimkien malGvern ?entrali bil-g[an li tin[oloq sistema a[jar kemm g[ar-residenti u dawk kollha li jag[mlu u]u mit-toroq talBelt Valleta. Jitlob biex jing[ata devuluzzjoni taddawl tat-toroq.
Kunsill Lokali Nazzjonalista ja[dem flimkien mal-istituzzjonijiet edukattivi bil-g[an biex ikompli jimra[ u jifta[ is-summer schools u homework clubs fost o[rajn. Ja[dem biex jo[loq aktar opportunitajiet g[a]-]g[a]ag[ biex dawn ikunu jistg[u jsiefru u jiltaqg[u ma’ ]g[a]ag[ madwar id-dinja. Il-Kunsill Lokali se jkun qieg[ed jappo;;ja u j[e;;e; aktar ]g[a]ag[ biex jie[du sehem fil-Kunsill Lokali }g[a]ag[.
Lino Bondin 61, Separat. G[amel sal-Form 5, pensjonant, membru tal-La Vallette Band Club. Eks Sargeant Major fil-Pulizija
Alexei Dingli 33, Mi]]ewwe; b’]ew;t itfal, Senior Lecturer l-Università ta’ Malta.
Vincent Fabri 53, :uvni. Ja[dem lUniversità ta’ Malta, organizzatur ta’ diversi attivitajiet kulturali, fosthom Poe]ija Plus, mu]i/ist u kantawtur fuq TV lokali.
Vincent Farrugia 47, :uvni. Studja Teknol;ija, Book Restorer, MITC, Security Officer. Involut flG[aqda Pawlini Valletta,
Christian Micallef 28, :uvni. Studja B
Kultura
Kunsill Lokali Nazzjonalista se jkun qieg[ed jag[ti attenzjoni ikbar lid-Day Care Centre bil-g[an li aktar nies jibdew jipparte/ipaw fih permezz ta’ aktar attivitajiet ;odda. Se jg[in biex jin[olqu aktar attivitajiet kulturali fil-Belt Valletta u b’hekk ikun qieg[ed ja[dem biex ikun hemm Belt Valletta aktar [ajja f’aspett kulturali u so/jali.
Kunsill Lokali Nazzjonalista ja[dem biex jo[loq servizzi elettroni/i g[a/-/ittadini tag[na. Ja[dem ma’ entitajiet u organizzazzjonijiet lokali fil-Belt Valleta b[al Heritage Malta biex jin;iebu aktar nies eqreb lejn il-kultura u jikber ittag[rif kulturali. Il-Kunsill ja[dem biex jo[loq child care centre filBelt Valletta biex jg[in dawk il-;enituri li jixtiequ jibdew imorru ja[dmu.
Ar/ikonfraternità SSMU Kur/ifiss Valletta, Volontarjat, Member Cities for Cintren (EU VLC) “Servizz :enerali lejn residenti, Kultura”.
Communications & Sociology. Pre]entatur, ;urnalist, Communications Coordinator, NET TV u Uffi//ju MEP, membru flE]ekuttiv M}PN, Assistent Segretarju Partit Nazzjonalista Valletta, fundatur tal-Attività Gowl g[all-Istrina
Anzjani
Kunsill Lokali Nazzjonalista ja[dem biex jo[loq servizzi fil-komunità biex jag[milha aktar fa/li g[all-anzjani biex jibqg[u jg[ixu fil-komunità u ma jmorrux jg[ixu fid-djar talanzjani. Jibqa’ ja[dem biex itejjeb l-in[awi tal-oqsma taddjar. Ambjent
Kunsill Lokali Nazzjonalista jkompli jirristawra siti stori/i fil-Belt Valletta. Jo[loq spazji miftu[a ;odda madwar il-Belt Valletta. Ja[dem biex ti;i stallatat CCTV madwar il-Belt biex tkompli tissa[[a[ is-sigurtà kemm tar-residenti u kemm tal-[wienet.
Monica Muscat 65, Xebba. Skola PostSekondarja, Eks Civil Servant, pensjonanta. Involuta
b[ala Segretarja Djakonat Parro//a Santu Wistin, Segretarja Kumitat Sezzjonali PN Valletta. “So/jali u Kulturali kif ukoll ambjent”.
Joseph (Joe) Spiteri 51, Edukazzjoni Sekondarja, Ufficjal Pubbliku MITC. Ilu jikkontesta l-elezzjoni talKunsill Lokali mill-1993. {a sehem f’sitt elezzjonijet u kien elett f’[amsa. Ilu jservi fil-kunsill g[al dawn l-a[[ar 17-il sena u serva fil-kariga ta’ Sindku sal-lum. Ilu attiv fil-Partit Nazzjonalista mill1980. F’Settembru 2012 ;ie elett President tal-European Walled Towns (Bliet Fortifikati Ewropej).
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
Elezzjonijiet Kunsilli Lokali 15
BORMLA Programm Kunsill Lokali Nazzjonalista Bormla 2013
Il-Kunsill Lokali Nazzjonalista jwieg[ed li jimpenja ru[u biex: Il-Ba/ir Nru.1 u ]vilupp ie[or Fil-pro;ett tal-Ba/ir Nru. 1, il-Gvern g[andu jibqa’ jikkunsidra li b[ala attrazzjoni turistika jsir il-Crafts Village. Wara li jitlesta l-pro;ett talBacir Nru.1, il-Gvern g[andu jikkunsidra li Pjazza Lan;asa,
ji;ifieri quddiem l-G[assa talPulizija, jinbidel f’parke;;. Il-Gvern g[andu jikkunsidra li [dejn il-Knisja Parrokkjali tal-Kun/izzjoni jsir pro;ett g[all-parke;; min[abba mhux biss il-funerali, i]da wkoll min[abba l-istess funzjonijiet tal-Knisja. Dwar il-problema tal-parke;; hemm talba mill-Ar/ipriet. Il-Gvern g[andu jikkunsidra li fil-pro;ett tal-Ba/ir Nru.1 jalloka ma[]en [alli jg[in lil dawk l-g[aqdiet lokali tal-Knisja u li mhumiex biex jag[mlu mu]ew relatat mal-armar tal-knisja. Il-Gvern g[andu jikkunsidra li jibni skola ;dida tal-primarja fil-parti tan-na[a ta’ fuq tal-Mas;ar, u minflok liskola e]istenti jsir pro;ett
tal-Housing jew estensjoni tad-Dar tal-Anzjani. Il-Gvern g[andu jikkunsidra wkoll li flimkien malKunsill jirran;a x-Xg[ajra ta’ Bormla billi jsiru l-madum, bankijiet ;odda, dawl ;did, u l-bqija. Il-Gvern, u wkoll is-CRC, g[andhom jaraw li ji;u allokati fondi spe/ifi/i g[arrestawr tas-swar,u li dawn ikunu mdawlin u a//essibbli g[at-turisti. Il-Gvern g[andu jara li titwettaq il-proposta talpro;ett tal-pitches tat-tennis, li kellu jsir fuq l-art mitluqa ta’ [dejn il-Kumpless Sportiv. Il-Gvern g[andu jara li ddevoluzzjoni tal-Mas;ar tg[addi f’idejn il-Kunsill b’fondi adegwati.
Vince Balzan 59, Mi]]ewwe;. G[andu ]ew;t itfal, studja b[ala technician fl-AFM, pensjonant, eks Aircraft Technician. Hu lPresident tal-Partit Nazzjonalista Bormla u lNBBA Malta (Bodybuidling),
James Cauchi 45, Mi]]ewwe;. Edukazzjoni Sekondarja, Uffi/jal, {addiem tal-Gvern, Segretarjat Privat fl-Uffi//ju tal-Prim Ministru.
Rita Desira 59, Mi]]ew;a. G[andha tliet subien, Edukazzjoni Sekondarja, ta[dem fl-Inland Revenue Department. Hi s-
Nazzareno (Rennie) Muscat 44, Mi]]ewwe;. Studja l[jata, ja[dem Watchman lEducation, g[andu ]ew;t itfal. Hu Segretarju filFederazzjoni tal-{amiem ta Malta kif ukoll mall-klabb ta]-}urrieq tal-bocci b[ala player.
Sigurtà Il-Kunsill, flimkien malPulizija, g[andu jie[u bis-serjetà l-kun/ett tanNeighbourhood Watch. Toroq u Ambjent Il-Kunsill g[andu jalloka ammont mill-ba;it tieg[u sabiex ji;u rran;ati t-toroq u l-bankini. Il-Gvern u l-Kunsill jaraw li jing[ataw l-in/entivi sabiex il-poplu ji;i edukat favur ambjent a[jar. L-anzjani Il-Gvern, flimkien malKunsill, g[andu jifhem aktar il-b]onnijiet tal-anzjani, u dan g[andu jsir fuq livell individwali kif ukoll bl-g[ajnuna ta’ nies kompetenti.
Segretarja Partit Nazzjonalista Bormla.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
16 A[barijiet ta’ Barra IL-VATIKAN
Ba[ar ta’ nies g[all-Angelus mill-Papa Il-Papa Benedittu XVI talab lin-nies biex jitolbu g[alih u g[all-Papa li jmiss meta indirizza ba[ar ta’ nies li kien hemm ilbiera[ fi Pjazza San Pietru g[allAngelus – ta’ qabel tal-a[[ar qabel ma jirri]enja fit-28 ta’ Frar. Fost g[ajjat ta’ “Viva lPapa” mill-folla fejn spikkaw [afna posters ta’ ringrazzjamnet lill-Papa Benedittu, id-diskors talPapa, spiss kien interott, b’/ap/ip tal-folla. Il-Papa qal lill-folla, li lVatikan kalkolat li kienet ta’ 50,000 persuna, “Nitblobkom biex tkomplu titolbu g[aliha u g[all-Papa li jmiss.” Mhux /ar g[aliex il-Papa g[a]el li lbiera[ jitkellem blIspanjol biex jag[mel biss rifernzi spe/ifi/i g[ar-ri]enja tieg[u – l-ewwel darba f’600 sena li Papa se jirri]enja. Numru ta’ Kardinali qalu li huma kienu miftu[a g[allpossibbiltà ta’ Papa minn pajji] li qed ji]viluppa kemm jekk hu mill-Amerika Latina, l-Afrika jew l-Asja minflok mill-Ewropa fejn il-Knisja Kattolika tinsab fi kri]i u polarizzata. Wara d-diskors tieg[u talbiera[, il-Papa mar lejn ilPalazz Apostoliku g[al irtir spiritwali ta’ ;img[a u mhux se jkollu impenji pubbli/i sal-{add li jmiss. Meta tkellem bit-Taljan f’parti mid-diskors dwar irRandan, il-Papa tkellem dwar id-diffikultà meta wie[ed irid jie[u de/i]jonijiet importanti. Minn mindu ;img[a ilu lPapa [asad lid-dinja bl-a[bar li se jirri]enja, hu qal diversi drabi li dak li g[amel kienet de/i]joni diffi/li [afna. Il-Papa qal li s-sa[[a fi]ika u spiritwali tieg[u m’g[adhomx b’sa[[ithom bi]]ejjed g[all-impenn b[al dak ta’ Papa. Nies fil-folla lbiera[ fi Pjazza San Pietru qalu li lPapa kien biss dell tar-ra;el li kien elett papa fid-19 ta’ April tal-2005. Il-Vatikan fi tmiem il;img[a li g[addiet qal li l-
Dehra ;enerali tal-folla li kien hemm ilbiera[ fi Pjazza San Pietru biex jisimg[u l-Angelus mill-Papa Benedettu XVI. (ritratt Reuters)
konklavi biex ikun elett ilpapa ;did jista’ jibda qabel ma t[abbar ori;inarjament. S’issa kien intqal li aktarx ilkonklavi jibda fil-15 ta’ Marzu. Madwar 117 Kardinal ta[t it-80 sena se jkunu jistg[u jivvutaw g[all-papa ;did. Skont ir-regoli tal-Vatikan, il-konklavi jrid jibda bejn 15 u 20 ;urnata wara li ma jkunx hemm aktar Papa u dan se jse[[ fit-28 ta’ Frar. Imma peress li issa lVatikan qed i[abbat wi//u ma’ ri]enja u mhux mewt ta’ Papa, il-kelliem tal-Vatikan, Patri Federico Lombardi qal li l-Vatikan kien se jkun qed jinterpreta l-li;i biex jara jekk dan jistax jibda qabel. Il-Kardinali minn madwar id-dinja di;à bdew jikkonsultaw bejniethom b’mod informali biex jaraw x’Papa g[andu jkun hemm f’dan i]]mien ta’ kri]i g[all-Knisja.
Jidher li l-Vatikan g[andu t-tir li jkun hemm papa ;did qabel {add il-Palm fl-24 ta’ Marzu [alli jkun jista’ jmexxi s-servizzi tal-:img[a Imqaddsa li jwasslu g[allG[id. Sadattant Peter Seewald, ;urnalist :ermani] li kien kiteb ktieb dwar il-Papa fl2010 u fejn f’intervista li tah, il-Papa Benedittu XVI kien ta’ indikazzjoni li ma kienx jeskludi li xi darba jirri]enja, qal li kien iltaqa’ mal-papa madwar g[axar ;img[at ilu u kien in[asad bil-kundizzjoni tas-sa[[a tal-Papa. Hu qal li l-Papa Benedittu kellu diffikultà biex jisma’ kif ukoll ma kienx qed jara minn g[ajnejh ix-xellugija u kien irqaq [afna. Issa l-Papa se jg[id Angelus ie[or fl-24 ta’ Frar u jkollu udjenza ;enerali fis27 ta’ Frar qabel ma jirri]enja ;urnata wara.
Wie[ed mill-[afna posters li kien hemm ilbiera[ fi Pjazza San Pietru waqt l-Angelus. (ritratt Reuters)
Dehra ;enerali tal-folla li kien hemm ilbiera[ fi Pjazza San Pietru biex jisimg[u l-Angelus mill-Papa Benedettu XVI. (ritratt Reuters)
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
A[barijiet ta’ Barra 17
L-ISTATI UNITI
Balla tan-nar fuq Kalifornja Hekk kif fir-Russja qed issir tfittxija g[all-fdalijiet talmeterjorita li nhar il-:img[a splodiet fuq i/-/entru tal-pajji] u [alliet aktar minn 1,000 persuna midruba u sig[at wara asterojde g[addiet qrib tad-dinja, nies f’Kalifornja raw balla ta’ nar g[addejja minn fuq iz-zona tal-Bajja ta’ San Francisco. Mike Hankey, uffi/jal mill-American Meteor Society fi New York, qal li aktarx dik il-balla nar kienet meterjorita imma xejn ta’ barra minn hawn. Hu qal li madwar id-dinja ikun hemm avennimenti simili kull lejl. Esperti qalu li meterjoriti ]g[ar jolqtu d-dinja minn [amsa g[al g[axar darbiet kull sena imma /-/ansijiet ta’ ka] b[al dak li kien hemm f’Chelyabinsk fir-Russja huma rari. F’Ottubru tas-sena li g[addiet meterjorita o[ra kienet ni]let fiz-zona ta’ San Francisco Bay u kkaw]at [oss kbir min[abba s-sonic boom. Dan peress li l-meterjorita kienet g[addejja b’velo/ità aktar minn dak tal-[oss. Barra minn hekk esperti Amerikani qalu li fit-22 ta’ April tas-sena li g[addiet kien hemm meterjorita li splodiet fuq parti mit-Tramuntana ta’ Kalifornja u Nevada. Nhar il-:img[a i/-Chabot Space and Science Center f’Oakland irrapporta li r/ieva telefonati min-nies li raw il-balla tan-nar fis-sema. Hankey qal li min[abba dak li ;ara fir-Russja, in-nies issa huma aktar attenti. I]da Jonathan Braidman, mi/-Chabot Space and Science Center, fakkar li filwaqt li dak li ;ara fir-Russja ng[ata [afna attenzjoni, kull sena madwar 15,000 tunellata ta’ blat millispazju jid[lu fl-atmosfera tad-dinja i]da fil-ma;;oranza dawn jitkissru f’[afna bi//iet u jkun diffi/li [afna li wie[ed isibhom. B[alissa fiz-zona tal-muntanji Urali fejn hu ma[sub li ni]let il-meterjorita Russa, hemm 9,000 persuna impenjati fi tfittxija biex isibu l-fdalijiet tag[ha. Hu stmat li din il-meterjorita kkaw]at madwar €40 miljun fi [sarat.
L-E:ITTU> Arkeolo;isti jippreparaw biex itellg[u statwa tal-Farauni Amenhotep III mit-tempju-qabar tieg[u f’Kom al-Hitan f’Luxor. (ritratt Reuters)
L-ITALJA
The]]i]a f’Ruma Kien hemm mumenti ta’ paniku s-Sibt filg[axija fl-in[awi ta’ Ruma hekk kif kien hemm the]]i]a ta’ terremot. It-terremot se[[ madwar 90 kilometru millkapitali Taljana u kellu qawwa ta’ 4.8 fuq lIskala Richter u apparti li n[ass fil-kapitali Taljana, in[ass ukoll sa Napli u fir-re;juni talAbruzzo. Minkejja li t-the]]i] ikkaw]a paniku, ma kienx hemm rapporti ta’ vittmi g[alkemm
f’Sora mara mietet wara li [assha [a]in ftit wara li [asset it-the]]i] tal-art. L-epi/entu kien [dejn il-bliet ta’ Sora u Isola Liri. Hawn [afna kienu n-nies li [ar;u fit-toroq u l-iskejjel u lknejjes qed jin]ammu mag[luqa sakemm ji;i verifikat li m’hemmx [sara u periklu. Ilbiera[ imbag[ad kien hemm the]]i]a talqawwa ta’ 3.7 fuq l-Iskala Richter fiz-zona talAquila li g[adha qed tirkupra mit-terremot qawwi li kien laqg[t din il-belt fl-2009.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
18 A[barijiet ta’ Barra
L-importanza ta’ Libja stabbli....sentejn wara Il-Libja fakkret it-tieni anniversarju mindu warrbet irre;im tal-eks-dittatur Muammar Gaddafi u wara li r-Rebbieg[a G[arbija tal-2011 ;abet bidliet kbar g[all-istrutturi tal-Istat e]istenti minbarra mew;a ta’ riformi kulturali u politi/i li anki servew biex ikattru ideolo;ija ftit jew wisq estremista. Dan meta l-gvernijiet (eletti) ;odda fir-re;jun Afrikan qeg[din ifallu milli jipprodu/u rri]ultati jew ira]]nu t-tilwim lokalizzat u fejn lanqas m’huma jirnexxilhom iwaqqfu koalizzjonijiet ewlenin sodi. F’dan ix-xenarju wie[ed isib li l-Gvernijiet tal-Libja, l-E;ittu u t-Tune]ija qeg[din jitilfu lappo;; u s-solidarjetà min-na[a tal-popli u minkejja li huma amministrazzjonijiet le;ittimi li ttellg[u bil-pro/ess demokratiku. Fost dan il-kaos, iz-zona ta’ Sahel qalb id-de]ert tas-Sahara qed jidher qrib li ji]vol;i b[ala lakbar refu;ju g[at-terrorista minflok l-artijiet mal-fruntiera bejn il-Pakistan u l-Afganistan – bil-Libja tal-lum titqis kemm b[ala /-/entru tal-problema u daqstant ie[or b[ala mezz g[al soluzzjoni. Il-firxa tal-gruppi militanti Salafisti u tal-jihad (gwerillieri I]lami/i); il-gwerra fil-Mali u lattakk terroristiku ri/enti flAl;erija huma kollha konsegwenzi diretti tat-twaqqig[ tarre;im ta’ Gaddafi fis-sajf tal2011. I]da waqt li l-azzjoni internazzjonali b’appo;; g[all-poplu Libjan (li ried je[les minn Gaddafi) wasslet g[al dawn ilkumplikazzjonijiet, l-analisti jqisu li l-impenn multikulturali g[andu anki jirri]ulta f’soluzzjoni g[al-Libja.
Fil-pre]ent il-Gvern /entrali tal-Libja tant hu dg[ajjef li g[ad fadal territorji s[a[ tal-pajji] ming[ajr forma ta’ amministrazzjoni – u fejn l-awtoritajiet lokali iservu ta’ medjaturi g[al kwistjonijiet waqt li l-gruppi ta’ milizja rivoluzzjonarji jiddominaw il-ftit istituzzjonijiet tas-sigurtà li je]istu. Intant, militanti tal-Jihad qeg[din imorru u ji;u kif iridu waqt li l-armamenti mill-[a]niet ta’ Gaddafi jinbieg[u lil min jifla[ i[allas l-aktar. Sa ftit ilu, il-Gvern Libjan ta’ wara Gaddafi kien nieqes millqawwa jew il-le;ittimità biex i]arma lill-milizja rivoluzzjonarji jew jiggarantixxi l-fruntieri, i]da wara numru ta’ elezzjonijiet Ali Zidan reba[ mandat b[ala Prim Ministru u jidher il-persuna kapa/i biex ja//erta l-futur ta’ pajji]u. Mil-lat politiku, Zidan kellu jinvolvi ru[u f’taqbida g[al poter ma’ Mohamed Magariaf, il-President tal-Kungress :enerali Nazzjonali (il-Parlament) talLibja. Filwaqt li l-President suppost g[andu rwol /erimonjali, Magariaf qed imur ‘il hinn mill-awtorità tieg[u (li ddefinizzjoni tag[ha g[ad m’hix /ara) biex jie[u vanta;; millfirda profonda qalb is-so/jetà Libjana. Dan ix-xahar, membri talParlament Libjan [abbru li lkumitat kostituzzjonali g[andu jkun elett direttament millpoplu. Kull re;jun g[andu jele;;i g[oxrin deputat u bilkun/ett innifsu jxolji l-mandat ori;inali tal-Parlament filwaqt li jiffa/ilita x-xejra favur il-federali]mu. Dan ix-xenarju j]id linfluwenza tal-President min-
barra t-tensjoni so/jali u llum [afna Libjani huma lesti biex isegwu l-e]empju ta’ [afna fitTune]ija u l-E;ittu li ddikjaraw lill-gvernijiet rispettivi b[ala falliment. Analisti tas-sitwazzjoni jemmnu li kif inhuma l-affarijiet sentejn wara r-rewwixta antiGaddafi, jin[tie; li koalizzjoni ;dida internazzjonali tg[in lillGvern Libjan biex jibni sistema tas-sigurtà soda u li ja//ettaha kul[add. Dan biex Zidan ikun jista’ jirristawra l-istabbiltà, jirba[ lura l-fidu/ja tal-poplu u jsa[[a[ l-awtorità le;ittima tieg[u fil-konfront tal-a;ir ta’ Magarief. Intant, rappre]entanti talpotenzi G[arab u tal-Punent (fosthom l-Istati Uniti) iltaqg[u jiem ilu f’Pari;i u fejn qablu g[all-istazzjonar malajr ta’ esperti Ewropej biex i[arr;u u jibnu mill-;did il-qawwiet tassigurtà Libjani. Biex il-pro/ess ikun effettiv, iridu jkunu l-Libjani li jibdew u jamministraw il-[idma waqt li jibnu fuq ir-rwol tal-komunità internazzjonali b[ala l-entità li tiggarantixxi r-rivoluzzjoni talLibja. Meta, f’Marzu tal-2011, ilqawwiet ta’ Gaddafi dehru qrib li jie[du lura l-kontroll ta’ Benga]i (minbarra li jkissru lmoviment tar-ribelli li kien g[adu qed jifforma) l-komunità internazzjonali [adet azzjoni bla pre/edent fejn g[addiet ri]oluzzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti li sej[et g[al no-fly zone fuq ilLibja u minbarra li introdu/iet forom ta’ koperazzjoni biex tinfurzah. Il-koalizzjoni multinazzjonali tmexxiet minn Franza, ir-Renju Unit u l-Qatar, bl-Istati Uniti fir-
rwol ewlieni ta’ sostenitur. Intant – u ladarba Gaddafi sofra d-disfatta storika – din il-koalizzjoni g[abet u mill-konklu]joni tar-rewwixta kull intervent rari internazzjonali kellu jse[[ fuq livell bilaterali. G[aldaqstant – u skont itteorija ta’ esperti dwar il-Libja – ladarba l-gwerra intreb[et grazzi g[all-intervent multilaterali, wasal i]-]mien, sentejn wara, biex il-koalizzjoni ter;a’ tkun ikkostitwita [alli tirba[ il-pa/i. L-istazzjonar tal-esperti Ewropej biex i[arr;u l-membri tas-sigurtà Libjana kapa/i jkun il-punt kru/jali ta’ dan l-impenn, i]da s-su//ess ikun garantit biss jekk it-ta[ri; xieraq jimxi id f’id ma’ inizjattiva politika ta’ livell g[oli – u meta (anki) hu importanti li l-Istati Uniti tinvesti rri]orsi sinifikanti mil-lat tekniku u diplomatiku. L-analisti jemmnu li l-koalizzjoni g[andha tibda t[arre; qawwa tas-sigurtà (Libjana) ;dida ta’ xi 6,000 membru u g[alkemm in-NATO g[andha tie[u r-responsabbiltà tattmexxija, l-alleati G[arab
ewlenin ukoll je[tie;u jing[ataw rwol prominenti. Din il-qawwa g[andha ta//erta l-fruntieri u l-istituzzjonijiet tal-Libja waqt li mifhum li Ali Zidan u l-poplu Libjan japprezzaw l-impenn talIstati Uniti f’ka] li din tikkordina l-isforzi tag[ha mal-koalizzjoni li g[enet twaqqa’ lil Gaddafi. Osservaturi anki jemmnu li f’ka] li s-Segretarju tal-Istat (;did) Amerikan John Kerry kellu j]ur il-Libja b[ala parti mill-ewwel ]jara tieg[u (f’din il-kapa/ità) fil-Lvant Nofsani, i]-]jara g[andha turi lid-dinja li l-Istati Uniti hi lesta g[al rwol aktar attiv minn qabel b’ri]q ilLibjani. Il-Libja g[andha l-;id, minbarra poplu edukat u lokalita strate;ika biex tirnexxi u issa jridu jkunu l-istess Libjani u lalleati tag[hom li ja[dmu fuq ba]i ta’ g[aqda u koperazzjoni b’ri]q ta’ pajji] li jibqa’ kru/jali g[al kwalunkwe strate;ija komprensiva lejn l-istabbilità flAfrika ta’ Fuq u l-in[awi ta’ Sahel.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
A[barijiet ta’ Barra 19
L-I}VIZZERA
150 sena tas-Salib l-A[mar Hekk kif qed tfakkar il-150 anniversarju mit-twaqqif tag[ha, is-Salib l-A[mar (ICRC) qalet li qed t[abbat wi//ha ma’ sfidi bla pre/edent fiz-zoni ta’ gwerra madwar id-dinja. Dan fost l-o[rajn min[abba tipi ta’ armi ;odda kif ukoll fatturi ;odda li llum il-;urnata hemm fil-gwerer qal Peter Maurer, il-kap tal-ICRC ba]ata fl-I]vizzera. L-ICRC wissiet li ma tistax tkampa mas-sitwazzjoni katastrofika umanitarja fis-Sirja. B[alissa s-Salib l-A[mar timpjega 13,000 persuna mifruxa madwar 92 pajji]. Is-Salib l-A[mar kienet twaqqfet minn negozjant minn :inevra, Henri Dunant, fl-1863 b’reazzjoni g[at-tbatija li ra fost is-suldati midruba abbandunati fil-kamp ta’ battalja ta’ Solferino fit-Tramuntana tal-Italja. Apparti li twassal g[ajnuna umanitarja, is-Salib l-A[mar tipprova tara li r-regoli tal-gwerra ji;u rispettati fiz-zoni ta’ ;lied u g[andha responsabbiltà li t[ares id-drittijiet talpri;unieri tal-gwerra. I]da l-isfidi g[all-ICRC inbidlu f’dawn l-150 sena. Filwaqt li f’Solferino kienet inqatlet persuna /ivili wa[da, fil-gwerra tal-lum, 90 fil-mija tal-vittmi huma /ivili. Dan apparti qal Maurer ikun hemm [afna gruppi armati ta[t mexxejja differenti b[al m’hu il-ka] b[alissa fis-Sirja.
L-I}RAEL> Skultura tas-sil; ta’ dinosawru li se tkun g[all-wiri fil-festival tas-sil; ta’ :erusalemm. F’dan il-festival se jkunu qed jie[du sehem 35 artist mi/-?ina li se juru l-kapa/ità tag[hom fl-iskulturi tas-sil;. (ritratt Reuters)
?IPRU
Tag[]el President ;did biex jinnegozja l-bailout I/-?iprijotti lbiera[ marru jele;;u lPresident ;did tal-pajji] li mal-ewwel se jkollu pi] kbir fuq spalltu, dak li ffinalizza n-negozjati g[all-bailout ta’ dan il-pajji] li jinsab f’xifer il-falliment u li qed jissogra li jer;a’ jifta[ bera[ ilkri]i finanzjarja li he]]et iz-zona ewro. ?ipru jinsab fl-ag[ar kri]i ekonomika f’dawn l-a[[ar 40 sena u filwaqt li filpassat il-firda li hemm f’din il-g]ira dejjem kienet tema tal-elezzjonijiet Presidenzjali, din id-darba hi l-kri]i ekonomika li ddominat. L-a[[ar indikazzjonijiet millelezzjonijiet ?iprijotti huma li l-kandidat ta/-/entru lemin Nicos Anastasiades mistenni jirba[.
Anastasiades hu wkoll il-kandidat li laktar kien favur li l-pajji] jie[u bailout jew g[ajnuna finanzjarja internazzjonali. Skont l-ewwel exit polls Anastasiades jekk jikseb il-ma;;oranza assoluta. Jekk le, aktarx se jkun hemm b]onn it-tieni fa]i tal-elezzjoni aktarx kontra Stavros Malas, il-kandidat tax-xellug, ;img[a o[ra. Anastasiades qed iwieg[ed li j[affef in-negozjati g[all-bailout mal-Unjoni Ewropea u l-Fond Monetarju Internazzjonali. Hemm [afna pressjoni fuq ?ipru biex i[affef il-pro/ess lejn bailout qabel ilproblemi ta’ din il-g]ira j[ollu dak kollu li sar biex tissa[[a[ iz-zona ewro.
F’?ipru b[alissa hemm rabja kbira g[all-ammont rekord ta’ qg[ad, ta’ 15 fil-mija, u dan kompla jkabbar ilproblemi tal-pajji]. I/-?iprijotti tul dawn l-a[[ar xhur kellhom i[abbtu wi//hom ma qtug[ filpagi, ]idiet fit-taxxi u qtug[ filbenefi//ji bi t[ejjija g[all-bailout. Min[abba t[assib li ?ipru qatt m’hu se jkun jista’ j[allas lura d-dejn tieg[u kif ukoll t[assib tal-:ermanja dwar il[asil ta’ flus f’?ipru u r-rabtiet mill-qrib mar-Russja kkumplikaw t-ta[ditiet g[all-bailout li ilhom ikaxkru tmien xhur. Dan apparti nuqqas ta’ qbil ma’ uffi/jali ?iprijotti dwar il-kundizzjonijiet marbuta mal-flus li se jing[ataw.
?ipru talab g[all-g[ajnuna finanzjarja s-sena li g[addiet u l-pajji] ilu minn Mejju esklu] mis-swieq finanzjarji internazzjonali min[abba s-sitwazzjoni prekarja li jinsab fiha. Hu stmat li ?ipru g[andu b]onn madwar €17-il biljun f’g[ajnuna finanzjarja – dan hu kwa]i l-ekwivalenti g[all-ekonomija s[i[a tal-pajji]. ?ipru g[andu sistema ta’ Gvern Presidenzjali fejn il-kap tal-Istat g[andu l-akbar poter u l-mandat hu ta’ [ames snin. Il-President attwali, Demetris Christofias, l-uniku mexxej Komunista fl-Unjoni Ewropea, ma re;axikkontesta. It-tieni fa]i tal-elezzjoni ssir fl-24 ta’ Frar.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
21
20
Mumenti f’kampanja elettorali li joffru tbissima, b[alma jidher fir-ritratt ta’ Joseph Galea fuq ix-xellug li juri dekorazzjonijiet tal-[elu bil-logo tal-partiti politi/i, kif ukoll mumenti o[ra me[uda mill-fotografu Michael Ellul li fihom jidhru l-Prim Ministru u s-Sinjura Kate Gonzi waqt attività politika ta’ diskussjoni (ritratt fuq il-lemin), u r-ritratt fin-nofs li juri wie[ed mill-interventi li g[amel il-Vi/i Kap tal-PN Simon Busuttil jitkellem bi tbissima waqt attività politika Ta[t it-Tinda
Matul il;img[a li g[addiet kompliet iddiskussjoni, sa /ertu punt, dwar l-allegat korruzzjoni fixxiri ta]-]ejt, kif ukoll spikka rrecording li fih Toni Abela, idDeputy Leader tal-MLP, instema’ jkellem pulizija ‘Laburist’ Austin Sammut u jg[idlu biex ma Opinjonista ji[ux passi filkonfront ta’ persuna o[ra. Rajna wkoll id-dibattitu li sar fl-Assembly Hall tal-Università, li kien kemxejn differenti minn dak li sar qabel l-elezzjoni tal-2008. Qed ninnota wkoll li hemm [afna affarijiet li fuqhom qed jaqblu kemm il-Partit Nazzjonalista kif ukoll il-Malta Labour Party – xi [a;a interessanti, fejn is-soltu kien ikollhom ilbattibekki. Jien in[oss – forsi qed inkun xi ftit jew wisq ambizzju] – li l-Partit Nazzjonalista qed jirkupra minn ]vanta;; li kellu qabel. Dejjem g[idt li lPN hu l-underdog u mhux il-MLP – il-PN qed jaqla’ l-kritika g[ax dejjem kien fil-Gvern, u lMLP, min-na[a l-o[ra, joffri biss. G[ad baqa’ ftit ;img[at o[ra, imbag[ad naraw x’ji;ri (issa naraw mill-polls). Na[seb li l-andament tal-kampanja elettorali qed ikun tedjanti, imma min-na[a l-o[ra jista’ jkollna xi ]viluppi; g[andi informazzjoni li jista’ jkollna wkoll aktar recordings, imma din hi biss spekulazzjoni min-na[a tieg[i. Kwa]i kwa]i, nazzarda ng[id: “I;ri naslu g[all-elezzjoni”! Fl-a[[ar mill-a[[ar, nista’ ng[id bla tlaqliq – u ejja nkunu realisti/i – li l-Malta Labour Party g[adu quddiem fil-kampanja. Fadal ftit ;img[at o[ra u jista’ jinqala’ minn kollox. Jiddependi minn dak li se jo[or;u bih il-partiti minn issa ’l quddiem... g[ax kull ;img[a qed nisimg[u b’xi sorpri]a!
Pippo Psaila Opinjonista Kellna ;img[a turina lill-MLP jinkixiflu l-g[awar: il-wi// u l-fa//ata biss inbidlu, i]da l-g[eruq tal-passat qed jo[or;u fil-bera[. Komplew l-intri//i marbutin mar-recording li sar u l-istorja ta’ Tony Zarb, l-istorja ta’ An;lu Farrugia u l-istorja ri/enti marbuta marrecording li sar fil-pre]enza ta’ Toni Abela, Deputy Leader tal-MLP. Rajna wkoll id-dibattitu li sar flUniversità, fejn kellna lill-militanti taleks Prim Ministru Laburista Karmenu Mifsud Bonnici fis-sala, u dawn kellhom atte;;ament aggressiv, meta suppost kellhom ikunu pre]enti l-istudenti. Spikkat ukoll l-a[bar li baqg[et ti//irkola fil-media dwar pakkett finanzjarju li ;ie nnegozjat mill-Prim Ministru fl-Ewropa, li kien rekord; sa[ansitra dan ;ie mfa[[ar millistituzzjonijiet u mill-analisti finanzjarji lokali, kif ukoll minn barra minn Malta. Dawn fa[[ru l-kapa/ità tal-Prim Ministru g[ax fin-negozjati irnexxielu jipperswadi lill-UE biex jin;ieb pakkett finanzjarju mill-aqwa g[al Malta. Ilgazzetta Business Weekly, fost o[rajn, irrimarkat dwar din il-kisba tal-PM u ddeskrivietha b[ala an outstanding achievement. Dwar dan kollu ma kellna ebda acknowledgement min-na[a ta’ Muscat.
Meta wie[ed ikun [aseb li lkampanja elettorali se tinxef mill-‘e//itament’, anki jekk g[addew aktar minn 40 ;urnata ta’ campaigning, hekk, tfaqqa’ xi storja o[ra. Xi analisti politi/i jg[idu li dan kien mistenni meta issa l-kampanja elettorali die[la fl-‘a[[ar straight’ tag[ha, u allura jsiru lisforzi kollha possibbli biex jintreb[u ‘il-punti’. Il-;img[a bdiet bl-a[bar ta’ kemm in;abru flus matul kampanji ta’ ;bir ta’ fondi li saru mi]-]ew; partiti l-kbar biex ikomplu jfondu din ilkampanja elettorali, li dejjem tkun ta’ pi] finanzjarju enormi fuq il-partiti rispettivi, a[seb u ara meta jkollok kampanja interminabbli ta’ disa’ ;img[at. Il-partiti kwa]i ;abru l-istess ammont, ammonti mhux ]g[ar meta tqis kemm taw donazzjonijiet in-nies f’dawn la[[ar xhur g[al diversi kaw]i. Madankollu, din il-;img[a kienet ikkaratterizzata minn diversi avvenimenti, li ma kinux strettament politi/i (f’termini ta’ kampanja elettorali), imma li kapa/i j[allu impatt fuq il-votanti xorta wa[da. Mela, kompliet ti]vol;i listorja ta’ recordings sigrieti li implikaw lil Toni Zarb, isSegretarju :enerali tal-GWU. Hu ddefenda ru[u minn kull akku]a li saritlu li kien qed jo[loq xi alleanzi irregolari. Kien hemm ukoll aktar recordings sigrieti li xxandru fejn Toni Abela, id-Deputat Mexxej tal-PL, jinstema’ jipprova jikkwieta kunflitt li
Andrew Azzopardi Opinjonista
kien se[[ f’?entru Laburusta. L-aktar parti tar-recordings li g[amlet a[bar kienet irreferenza g[all-‘pulizija laburista’. Imbag[ad kompliet ukoll to[ro; l-istorja tal-allegata korruzzjoni fix-xiri ta]-]ejt u ta’ diversi mistoqsijiet li saru millmedia dwar l-g[arfien talMinistru Austin Gatt fuq din lissue, li kemm waqt konferenza stampa kif ukoll fuq il-media, /a[ad l-involviment tieg[u f’dan ir-rigward. Dawn l-avvenimenti donnhom [adu over l-a;enda politika ‘pura’ anki jekk ilpartiti xorta wa[da komplew jiddiskutu, waqt l-attivitajiet tag[hom, it-temi taledukazzjoni, is-sa[[a, ixxog[ol, li jidher huma l-issues li t-tliet partiti jaqblu li huma ta’ importanza. Din kienet ukoll il-;img[a fejn kien hemm id-dibattitu flUniversità ta’ Malta, fejn listudenti kellhom l-opportunità jaraw it-tliet mexxejja tal-partiti jwasslu l-po]izzjonijiet
tag[hom fuq diversi temi, fosthom l-istipendji, l-ambjent, il-kontabbiltà governattiva u ddrittijiet /ivili. Dawn li ;ejjin jibdew ikunu l-;img[at kru/jali: 1. Issa jkun mistenni li lpartiti jippikkjaw u l-[idma talkandidati tkompli ]]id, g[aliex hu stat ta’ fatt li l-a[[ar 15-20 ;urnata huma /entrali biex innies jidde/iedu x’se jag[mlu bil-vot tag[hom; 2. Donnu l-poplu fuq ilmejda g[andu packaging li jidher simili [afna (spe/jalment fil-ka] tal-partiti ewlenin). Imbag[ad hemm g[a]la li jridu jag[mlu n-nies fuq liema millmexxejja j[ossu li jekk isir Prim Ministru se jkollu l-aktar riedni sodi u li jista’ jmexxi ’l quddiem dan il-pajji]. L-a[[ar parti tal-formula hi jekk ilpoplu jippreferix partit u l-idea ta’ kontinwità (PN), partit li g[andu ideat b’konvinzjoni, spe/jalment dwar id-drittijiet /ivili (AD), jew partit li qed jippromovi mudell nazzjonali ta’ politika-pro;ett li jiddependi mill-[iliet ta’ kul[add (PL). 3. Naturalment, dawn it-temi kollha komplew ji;u diskussi matul tmiem il-;img[a, spe/jalment fil-mass meetings tal-PN u tal-PL, li huma opportunità g[all-mexxejja biex jag[tu l-interpretazzjoni tag[hom tal-messa;; politiku. Ix-xewqat tieg[i huma tnejn: l-ewwel, li l-focus jibqa’ fuq ilkontenut politiku, u t-tieni, li jsir ftit tad-dibattitu serju fuq lelezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali.
Anali]i tal-kampanja elettorali
Is-sitt ;img[a minn Hermann Micallef Il-;img[a li g[addiet kienet ikkaratterizzata bli]vol;iment ta’ recordings sigrieti li implikaw lil Tony Zarb, is-Segretarju :enerali tal-General Workers’ Union (GWU), kif ukoll recordings sigrieti o[rajn li xxandru fejn Toni Abela, Deputy Leader tal-MLP, instema’ jkellem pulizija ‘Laburist’ u jg[idlu biex ma ji[ux passi filkonfront ta’ persuna o[ra. Bla dubju ta’ xejn, spikka d-dibattitu fl-Università, u li fih ipparte/ipaw il-Prim Ministru, Lawrence Gonzi, il-Mexxej Laburista, Joseph Muscat, u Michael Briguglio, i/-Chairperson talAlternattiva Demokratika. Fis-sala dehru, fost o[rajn, militanti Laburisti ta’ ]mien Karmenu Mifsud Bonnici, meta s-sala suppost kellha tkun mimlija bl-istudenti. Kumment partikulari, li wie[ed jislet dwar dan iddibattitu, ma jistax ikun a[jar: li fl-istorbju u t-tisbit reba[ il-Labour u li fissustanza reba[ il-Prim Ministru.
F’;img[a ddominata mill-a[bar sensazzjonali tar-ri]enja tal-Papa Benedittu XVI fl-a[[ar tax-xahar, ma naqsux li]viluppi fil-kampanja elettorali f’Malta li, bil-mod il-mod, qed tersaq lejn tmiemha. Fost dawn l-i]viluppi kien hemm irrivelazzjonijiet ta’ recordings ta’ diskors li sar waqt ikla minn Tony Zarb, is-Segretarju :enerali tal-GWU, u minn Toni Abela, Deputat Mexxej tal-Partit Laburista, lillattivisti ta’ {’Attard, xi sentejn ilu. Fi]Grech ]ew; ka]ijiet, il-Partit Nazzjonalista talab Lawrence Eks Editur tal-gazzetta ir-ri]enja tag[hom. The Sunday Times Dan, g[ax Zarb ta x’jifhem li l-GWU tista’ tinfluwenza l-g[oti ta’ tenders lil dawk il-kumpaniji li jkollhom relazzjoni tajba mag[hom. Hu jg[id li lGWU kulma tag[mel hu li tag[ti referenza tajba lill-kumpanija li tkun, u Toni Abela stqarr li kien mar l-g[assa ta’ {’Attard u talab pulizija ‘laburist’ biex ma jippro/edix fil-ka] li jinvolvi l-Ka]in Laburista tarra[al. Abela ji/[ad li g[amel xi tip ta’ pressjoni, imma allura g[aliex kellu jispe/ifika li l-pulizija kien laburist? Fil-ka] tal-allegata korruzzjoni fix-xiri ta]-]ejt, il-Prim Ministru ]amm kelmtu li lest jirrikmanda ma[fra presidenzjali biex to[ro; il-verità s[i[a. Fil-fatt, il-Kabinett approva li ting[ata l-ma[fra lil George Farrugia, neguzjant mill-{amrun, li ntrabat b’numru ta’ kundizzjonijiet, fosthom li jrodd lura somma konsiderevoli li kien [a f’kummissjonijiet u naturalment li jg[id il-verità kollha dwar xi abbu]i li jaf bihom. Sadattant, in[ar;u emails li ntbag[tu minn Farrugia, fejn jidher li qed jag[mel referenza g[all-Ministru Austin Gatt, li min-na[a tieg[u /a[ad li qatt iddiskuta ma’ Farrugia, jew ma kwalunkwe persuna, dettalji dwar xiri ta’ ]ejt. Il-Prim Ministru qag[ad fuq il-kelma tal-Ministru Gatt u g[al dan ;ie attakkat minn Joseph Muscat b[ala finalment responsabbli g[al kull korruzzjoni. Din hi allegazzjoni assurda, g[aliex Dr. Gonzi dejjem insista li kull min kellu xi prova ta’ korruzzjoni, kontra min ikun, g[andu jmur biha g[and il-Pulizija biex jinvestigawha. Hekk g[amel hu stess f’dan il-ka] – li ta’ min wie[ed jg[id imur lura almenu disa’ snin. ?ertament ma jistax ji;i akku]at li pprova jostor xi korruzzjoni. Imbag[ad kellna d-dibattitu bejn il-mexxejja tal-partiti fl-Università, nhar l-Erbg[a, fejn spikkat it-tattika tal-Partit Laburista li ji]gura li ma jer;ax jirrepeti ru[u l-fjask li kien g[amel fl-istess okka]joni [ames snin ilu l-mexxej ta’ qabel Muscat, Alfred Sant. Din id-darba, il-partit irrikorra g[all-“importazzjoni” ta’ supporters minn bnadi o[ra, sa[ansitra bilbnadar tal-partit f’idejhom, biex jippakkjaw is-sala u j[allu barra studenti ;enwini tal-Università! Imma Dr Gonzi deher li wie;eb b’mod /ar u konvin/enti g[al kull domanda li saritlu, skomda kemm kienet skomda.
Matthew Paris
Opinjonista u Vi/i Sindku tal-Kunsill Lokali tal-Furjana Il-;img[a l-o[ra kienet ferm importanti peress li l-partiti kellhom l-opportunità jkomplu jispjegaw il-proposti tag[hom. Il-PN g[a]el l-edukazzjoni b[ala t-tema prin/ipali tieg[u, fl-istess ;img[a li kien organizzat id-dibattitu fl-Università. Lil hinn mill-istorbju li kien hemm, u ’l bog[od mill-kontroversja dwar min kellu jkun fil-platea, importanti kien il-messa;; u s-sustanza politika li [ar;et. Na[seb li ddibattitu kien wie[ed ferm matur, fejn kul[add seta’ jifhem sew x’qed ji;i propost. Kont impressjonat b’Michael Brigulio, li a//etta l-fatt li Malta marret tajjeb f’diversi oqsma, spe/jalment fit-tkabbir tax-xog[ol u fl-ekonomija. Dan hu /ertifikat ie[or, din id-darba minn avversarju politiku, li ttmexxija ta’ Lawrence Gonzi kienet wa[da tajba [afna f’dan is-sens. Ovvjament, kienet ukoll il-;img[a fejn [ar;u diversi allegazzjonijiet. Dawn ikomplu ma’ dak li [are; il-;img[a ta’ qabel – ilkoll huma intrinsikament asso/jati mal-Partit Laburista. Dan qed iwassal lil [afna, spe/jalment lil dawk li g[adhom mhux de/i]i, biex jirriflettu jekk hux minnu li l-Malta Labour Party baqa’ listess. O[rajn iddecidew li effettivament, lMLP ta[t Muscat hu l-istess b[all-MLP ta’ Sant u ta’ Karmenu Mifsud Bonnici. Ta’ min jg[id li issa l-;urnata tal-e]ami qed toqrob sew – i]-]mien biex il-partiti jag[mlu l-istudji tag[hom qed jispi//a, fadal biss ]mien biex isir l-a[[ar sforz [alli jkunu attirati dawk il-voti inde/i]i. Nemmen li l-do]a, fil-jiem li fadal, se ti]died bil-bosta. Nistennew u naraw!
Noel Buttigieg Scicluna Eks deputat u uffi/jal Nazzjonalista
Bla dubju ta’ xejn, matul il;img[a li g[addiet spikkat listorja tad-Deputy Leader talMLP, Toni Abela, dwar ilfamu] recording li ting[aqad ma’ dawk ta’ Tony Zarb u ta’ An;lu Farrugia: dawn lepisodji jne[[u l-maskra li qed jipprova jilbes Muscat. Minkejja l-ingravajjet blu li qed jilbes Muscat, il-Malta Labour Party jibqa’ l-istess. Barra minn hekk, kienet ;img[a fejn il-Prim Ministru Lawrence Gonzi i//elebra lqasam tal-edukazzjoni, wie[ed mill-pilastri tas-slogan tal-PN: “Futur fis-Sod – Xog[ol, Sa[[a, Edukazzjoni”. Il-Partit Nazzjonalista hu l-partit li qed jidher quddiem il-poplu Malti u jesponi records impressjonanti. Min-na[a l-o[ra, rajna wkoll kif spikkat ir-rent-acrowd li l-MLP u]a u bag[at g[ad-dibattitu politiku li sar flUniversità biex jintimida u flistess [in jimpressjona. Ilkontenut kollu sugu u sustanza [are; biss minn fomm il-Prim Ministru!
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
22 Passatemp
Tisliba
1
2
5
Sudoku
3
4
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
Liema negattiva^ 17
18
Mimdudin> 5. {a]in ferm (5) 6. Tad-demm u l-la[am, i]da m’humiex annimali (5) 7. Partat int (5) 10. Ba[ri (5) 11. Qed tu]ah b[alissa, forsi (5) 12. Ktieb ikun mag[mul minn mijiet minnhom (5) 14. Tista’ tixtri pezza s[i[a minnu (5) 16. Tqasqas bih (5) 17. Log[ba jew ta[wida bilkliem (5) 18. Ag[mel b[all-[addie[or (5)
Weqfin> 1. Ra[al f’G[awdex (6) 2. Ma jintlibsux fl-idejn (6) 3. Idendluh fuq l-artal filfesta (6) 4. Ikun fin-nofs b’xi mod, xkupat? (6) 8. Ftira tal-bajd (5) 9. Hawn l-ambulanzi de[lin u [er;in (5) 12. Il-bnadar g[amlu hekk bir-ri[ (6) 13. M’g[amiltx dmiri sewwa (6) 14. Jaf ikun kiefer mieg[ek kultant (6) 15. Dawn i;ibu ru[hom [a]in (6)
Fa/li: Qieg[ed fil-kaxxi l-vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba wa[da biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.
Liema minn dawn in-negattivi ntu]at biex kien ]viluppat ir-ritratt li jidher fuq nett, in-na[a tax-xellug? Kur]ità
Fl-1969, Carolina Varga Dinicu, ballerina minn New York, kienet taf titkellem b’g[axar lingwi. Kellha 35 sena. Wie[ed psikologu kiteb f’gazzetta u wera /erti dubji dwar kemm din kienet taf l-iskola. Xi [add issu;;erixxa li jsirilha e]ami. E]aminawha [ames professuri, li tawha 186 marka minn 200. Jing[ad li Einstein kien g[amel e]ami simili u ;ab 172 marka minn 200. Carolina marret a[jar minnu.
Soluzzjoni tal-:img[a Mimdudin> 5. Manna; 6. Trott; 7. Nitfa; 10. Robbu; 11. Lewla; 12. Varah; 14. Xilep; 16. Klima; 17. :lata; 18. Abitu. Weqfin> 1. Kmamar; 2. Rapidu; 3. It-tfal; 4. Stanga; 8. Kbirt; 9. Twalu; 12. Vja;;i; 13. {al Far; 14. Xammar; 15. Pulmun.
G[at-tfal
:ibhom 42
Kif se tutilizza dawn il-[ames numri t’hawn fuq bis-sinjali tal- aritmetika biex ikollok b[ala ri]ultat in-Nru. 42? Mhix fa/li daqskemm ta[seb.
Soluzzjonijiet A – 6; B – 5; ? – 14; D – 12; E – 1; F – 9; : - 12; H – 16; I – 3; L – 2.
Stilla ma;ika
(39 x 2) ˜ 3 + (22-6)
:ibhom 42 In-Nru. 1
Liema ritratt^ Stilla ma;ika
Issostitwixxi l-ittri li hawn fi/-/rieki bin-numri li jidhru madwar l-istilla, b’mod li l-[ames direzzjonijiet tal-istilla jkollhom dejjem l-istess total ta’ 32, u allura tkun wa[da ma;ika?
Sudoku
‘One, Two, Buckle My Shoe’
Avolja antika, imma na[seb li smajtu biha din in-nursery rhyme. G[aqqad it-tikek mill-1 sal-48 u jitfa//a [abib tal-foresta bi]-]arbun f’idejh. Tistg[u tpin;uh ukoll.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
Madwarna 23
Open Day g[ar-rekluta;; ta’ cabin crew mal-Emirates Emirares, wa[da mill-iktar linji tal-ajru li qed tikber u ti;;enera profitti fid-dinja, qed torganizza Open Day g[ar-Rekluta;; tal-Cabin Crew nhar s-Sibt, 23 ta’ Frar fid-9 ta’ filg[odu, fillukanda Corinthia Palace, [’Attard. L-Open Day g[arRekluta;; tal-Cabin Crew toffri l-opportuntità ideali lil applikanti li g[andhom interess li jesploraw ixxog[ol tal-[olm tag[hom u kif jg[ixu fil-belt kosmopolitana ta’ Dubaj. Metropoli li dejjem qed tikber, Dubaj toffri stil ta’ [ajja e//e]]jonali, u medda wiesg[a ta’ attrazzjonijiet ta’ divertiment apparti li t-temp tul is-sena kollha dejjem ikun xemxi. Matul l-Open Day, l-ir;iel u n-nisa li jattendu se jkollhom lopportunità li jitkellmu mattim tar-rekluta;; talEmirates bl-g[an li jie[du idea aktar /ara dwar lkumpannija u x-xog[ol li jsir abbord l-ajruplani. L-Emirates b[alissa ttir lejn 128 belt madwar iddinja bi flotta ta’ 196 ajruplan wide-bodied ;odda, mg[ammra bl-a[[ar teknolo;ija u bl-aqwa kumditajiet fis-suq talavjazzjoni. Barra minn hekk, l-Emirates g[andha 203 ajruplani o[rajn ordnati, b’investiment li jaqbe] it-73 biljun dollaru Amerikan. F’Malta, il-linja tal-ajru Emirates ]viluppat b’su//ess sezzjoni tas-suq g[al kull min jivvja;;a lejn l-Lvant, lAsja u l-Awstralja. Il-linja tal-ajru bdiet l-ewwel operat tag[ha minn Dubaj lejn Malta fl-1998 u ]diedet ilfrekwen]a tag[ha sakemm saret titjria ta’ kuljum b’waqfa qasira f’Larnaka, ?ipru. L-ekwipa;; Malti [afna drabi jkun skedat fuq dawk id-destinazzjonijiet li l-aktar j]uru l-Maltin. Emirates qed tfittex li timpjega nies iddedikati, d[ulin, b’attitudini po]ittiva u li lesti jag[tu l-g[ajnuna u
F’Malta, il-linja tal-ajru Emirates ]viluppat b’su//ess sezzjoni tas-suq g[al kull min jivvja;;a
s-servizz lill-klijent. Lapplikanti jrid ikollhom 21 sena jew i]jed meta jkunu impjegati.
Dawn huma mitlubin li jippre]entaw il-curriculum vitae (CV) bl-In;li] flimkien ma’ ritratt tal-passaport.
L-applikanti qed ikunu m[e;;a biex jirre;istraw g[al Open Day bil-quddiem permezz tal-websajt, filwaqt
li jsibu aktar tag[rif dwar lopportunitajiet ta’ karrieri mal-Emirates fis-sit www.emirates.com#careers.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
24 Intervista
Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’
Insiru nafu a[jar min a[na Joe Mikallef jitkellem ma’ Oliver Friggieri (36) Fil-[ar;a tal-lum ta’ In-Nazzjon qed nippubblikaw is-sitta u tletin parti fis-sensiela ta’ konversazzjonijiet ma’ Oliver Friggieri li fihom qed nittrattaw temi u realtajiet differenti. Illum se nitkellmu dwar il-politika u temi relatati (l-ewwel parti) u dan bl-iskop pre/i] li nkomplu nittrattaw temi attwali. Temi li bosta drabi niddiskutu u ng[arblu bl-aktar mod akkanit, i]da li bosta drabi wkoll nag[]lu li ninjorawhom. Imma tajjeb li fil-[ajja mg[a;;la li qed ng[ixu nieqfu ftit u nirriflettu fuq temi attwali u li huma ta’ rilevanza. Bla dubju ta’ xejn, Oliver Friggieri, Damma wara damma f’din is-sensiela ta’ konversazzjonijiet, illum niddiskutu u nanalizzaw il-politika. Nemmen li meta l-politika tkun im[addma b’mod ;enwin, allura hija g[odda siewja ta’ servizz g[an-nies u g[all-pajji]. Int kif ta[sibha^ Anzi a[jar, x’inhi d-definizzjoni tieg[ek ta’ ‘politika’^ Il-kelma ‘politika’ hija mnissla mill-Grieg, ‘polis’, il-belt. Il-kelma ‘politika’ tindika l-mod kif titmexxa l-belt. Mela fil-prattika l-kelma ‘politika’ tfisser kollox, kull [idma li sse[[ fi [dan ;emg[a ta’ nies li jissej[u poplu, nazzjon. Hemm differenza bejn politika u partit. Partit huwa g[aqda ta’ nies fi [dan demokrazija, u demokrazija hija ;emg[a ta’ partiti differenti. Jekk ikun hemm partit wie[ed, idea wa[da, allura jkun hemm dittatura. Kull fejn tinbet aktar minn idea wa[da, hemm tikber id-demokrazija, si;ra wa[da b’bosta frieg[i. X’jag[mel il-politika^ Kif tissawwar il-politika^ X’inhuma l-benefi//ji li jo[or;u mill-politika^ X’jag[mel politiku tajjeb^ X’inhuma r-rekwi]iti li jrid ikollu politiku tajjeb^ X’inhuma dawk l-affarijiet li kull politiku g[andu jevita u ja[rab^ Fi ftit kliem,
bis-sa[[a tal-kapa/itajiet indiskussi tieg[u, kapa/i janalizza u jid[ol fil-fond ta’ dawn it-temi li g[andhom jg[inuna aktar biex niskopru a[jar min a[na, fejn a[na u fejn tissokta triqitna. Ma’ Oliver Friggieri qed niltaqa’ b’mod regolari biex niddiskuti g[add ta’ temi, sitwazzjonijiet u mistoqsijiet. Il-qarrejja huma mistiedna jipparte/ipaw billi huma wkoll jibag[tulna l-[sibijiet tag[hom. Kull email g[al dan l-iskop g[andha tintbag[at f’dan l-indirizz elettroniku – joe.mikallef@media.link.com.mt.
politiku serju u ;enwin kif tag[rfu^ Politikant perikolu] kif tag[rfu biex ta[arbu^ Il-bniedem, b[al bosta annimali o[ra, huwa annimal so/jali, so/jevoli, u mhux solitarju: jiddependi minn [addie[or biex jitwieled u jitrabba, jikber fi [dan familja, jissie[eb ma’ o[rajn aktar ma ji]viluppa, jiddependi mill-o[rajn b[alma l-o[rajn jiddependu minnu. Is-so/jevolezza hija stat ta’ dipendenza fuq xulxin, hija s[ubija, u so/jetà hija xirka ta’ nies li jg[ixu flimkien biex jg[inu lil xulxin. Kollox juri li l-[ajja ma hix biss, jew l-aktar, g[ajxien; hija wkoll, u wisq aktar, t[ejjija g[all-g[ajxien. Ninsabu ng[ixu f’dinja li ma hix perfetta g[allbniedem (u g[all-annimali l-o[ra), u te[tie; li]vilupp. G[alhekk sa mill-bidu l-bniedem, huwa u jg[ix, inteba[ li kellu b]onn isir xjenzjat, esploratur, ri/erkatur. Hekk se[[u u g[adhom ise[[u l-iskoperti, linvenzjonijiet, ilkoll mezzi xjentifi/i li bihom ilbniedem jipprova jirba[ l-i]vanta;;i li g[andu f’din id-dinja, l-ostakli li jistg[u jkissruh, imarrduh u anki sikwit joqtluh. Mill-bniedem li kien jg[ammar fl-g[erien salbniedem li llum jg[ix fil-palazzi hemm mixja wa[da: min-natura primittiva sal-kultura /ivili. {arsa madwarna, issa stess, turina minnufih li
}mien il-Fran/i]i - missirijietna [adu de/i]jonijiet politi/i mill-aktar importanti g[all-futur tag[hom u ta’ pajji]na... g[a]liet diffi/li [afna u mill-aktar delikati li kellhom iservu fil-bini ta’ Malta moderna
kulma hemm f’kamritna huwa r-ri]ultat tal-isforzi tal-bniedem biex jeg[leb id-diffikultajiet li sab. I/-/iviltà hija l-mixja xjentifika lil hinn mill;ungla. Ma hix mixja fa/li, tant li l-bniedem jinsab die[el u [iere; mill-;ungla, u l-aktar meta jkun vjolenti, gwerrier. Il-politika hija l-organizzazzjoni tal-bnedmin fi [dan partiti differenti, f’so/jetà li nies differenti jg[ixu fiha flimkien b’kuntratt so/jali, kollettiv. Dan il-kuntratt jorbothom bi dmirijiet (li huma lli;ijiet, forom ta’ /ensura, sensiela ta’ limiti li jindikaw li dik il-komunità hija /ivili), waqt li jag[tihom il-jeddijiet. L-idea ta’ dritt timplika l-idea ta’ dmir. Il-libertà tinvolvi limitu, /ensura li minn ]mien Platun ’l hawn nafuha b[ala l-li;i tal-benessri, garanzija ta’ difi]a, ftehim kollettiv mibni fuq valuri komuni li ewlieni fosthom huwa r-rispett lejn l-o[rajn. Politiku tajjeb huwa bniedem tajjeb: tajjeb filmorali, u tajjeb fil-kompetenza. Politiku tajjeb huwa xi [add tajjeb li g[andu l-[ila jg[um f’ba[ar imni;;es ming[ajr ma jitni;;es. F’demokrazija ma je]istix il-politiku, imma je]isti kull /ittadin li jidde/iedi li jaqdi funzjoni li ng[idulha ‘politika’ u li biha huwa jsir ‘politiku’. Mela l-politiku ma huwa [add b’mod partikulari, imma jista’ jkun kul[add. Il-kelma ‘demokrazija’, hija wkoll Griega, tfisser is-setg[a tal-poplu. Persuna tista’ tkun politiku tajjeb jekk: (1) g[andha ba]i morali soda; (2) g[andha g[arfien s[i[ tal-prin/ipji ewlenin tal-g[ajxien so/jali; (3) hija mg[ammra b’g[arfien sod tal-kultura tal-pajji]; (4) g[andha sens ta’ storja; (5) taf ta[seb b’rispett lejn id-diversità; (6) taf titkellem ming[ajr ma twe;;a’ lill-avversarju; (7) tixtieq ittejjeb il-qag[da tal-g[ajxien u ma tistenna ebda [las ie[or [lief dak li huwa dritt tag[ha. Fuq kollox, politiku g[aqli jing[araf minn kemm huwa kapa/i jiskot, jisma’ u jitg[allem. Politiku ;enwin jing[araf minn kemm jifhem li lpoter ma hux tieg[u, u minn kemm jifhem li l-funzjoni tieg[u hija biss rappre]entattiva, u mhux e]ekuttiva. Huwa jid[ol fis-setg[a biex ile[[en il-[sieb talelettorat u mhux il-[sieb tieg[u. {lief f’ka]ijiet rari ta’ kuxjenza, huwa l-mikrofonu ta’ vu/i, u mhux il-vu/i.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
Intervista 25
Nitkellmu dwar politika fuq diversi livelli u fuq diversi binarji. X’inhuma l-osservazzjonijiet tieg[ek^ Hija qabelxejn kwistjoni ta’ komunikazzjoni. Ilpolitika demokratika hija mibnija fuq il-kelma [ielsa, fuq l-argumenti varji li jitnisslu mill-konfront tal-ideat. Ideat differenti jfissru demokrazija, Damma ta’ ideat varji li fihom /erta unità bejniethom jiffurmaw dak li nsej[ulu ‘partit’: huwa minnu nnifsu parti, silta mill-kwadru popolari kollu. Partit ji]viluppa u jbiddel l-ideat skont i]-]mien; i;;edded bla ma jdennes l-identità essenzjali tieg[u. Minn tnejn ’il fuq id-demokrazija tinfirex u tvarja u titbiddel. Min-na[a l-o[ra, fejn hemm idea wa[da biss, partit wie[ed biss, l-ideat ma jitbiddlux. Id-dittatura hija g[adira sta;nata. Id-dixxiplina, l-ordni, il-lealtà huma sinjali taddemokrazija. Kollox fid-dinja g[andu l-limiti tieg[u: jibda u jispi//a xi mkien. Kollox, ji;ifieri kull [sieb u kull azzjoni. Il-politika ssir g[all-inqas f’]ew; livelli: il-livell tal-mexxejja politi/i nfushom, u l-livell tal-elettorat. Hemm dawk li jmexxu u hemm dawk li jitmexxew. Id-demokrazija titlob li jkun hemm konsultazzjoni dwar kull pass importanti, u dak huwa sewwasew il-punt fejn i]-]ew; na[at jiltaqg[u. I]]ew; na[at ma humiex i]-]ew; partiti fil-poter, imma ]-]ew; na[at tal-ispazju politiku kollu ji;ifieri l-Parlament, fuq na[a, u l-poplu kollu, fuq in-na[a l-o[ra. Fir-rumanz politiku tieg[i Fil-Parlament ma Jikbrux Fjuri (1986) bnejt l-istorja kollha fuq ilqasma bejn in-nies tal-poter u n-nies bla poter: ilParlament u t-Triq. Il-politi/i b[ala ;emg[a s[i[a wa[da, u l-poplu b[ala ;emg[a s[i[a wa[da hija wkoll. G[alkemm fir-rumanz Fil-Parlament ma Jikbrux Fjuri ridt inpin;i sitwazzjoni storika partikolari, tas-snin sebg[in-tmenin tas-seklu l-ie[or, madankollu, l-aspetti importanti huma dejjiema. Ftit storja. Immorru ftit sew lura u nimxu pass pass - sa minn mijiet ta’ snin ilu missirijietna kellhom xi tip ta’ politika li ggwidathom. Nazzarda ng[id li l-i]volta lejn il-moderni]mu f’dan il-qasam ittie[det forsi ming[ajr ma kienu jafu - meta missirijietna [aduha kontra Napuljun u l-kmand tieg[u fostna ddg[ajjef u sfaxxa. Minn ]mien ir-Rumani sa ]mien in-Normanni, u mbag[ad minn ]mien il-Kavallieri sa ]mien lIngli]i, Malta kienet f’qag[da li tg[ix f’sistema ta’ poter organizzat. Mir-Rumani sal-Ingli]i, medda ta’ madwar elfejn sena s[a[, il-Maltin trawmu fil-[ila kif i;ibu ru[hom mal-poter. Kienu jafu li kienu ]g[ar imma kienu jafu wkoll li kull darba sabu ru[hom f’idejn il-kbar. Dan il-kuntatt mal-;ganti huwa aktarx il-qofol li jispjega kif il-Maltin kibru [afna fil-maturità politika, kienu jafu jkunu leali, daqskemm /ini/i, u fuq
kollox rabbew ;ilda xierqa biex jag[rfu jwe;;g[u ming[ajr ma j/edu. {dejn eks kolonji Ingli]i u Fran/i]i, Malta ma batietx [afna.
Xog[ol artistiku tal-artist Gianni Vella (1885-1977) li juri ra;el ferut fl-in/identi tas-Sette Giugno 1919 jidda[[al fil-Giovine Malta fil-Belt biex jing[ata l-ewwel kura. Gianni Vella kien g[ex personalment dawk ix-xeni u ]viluppa dan ix-xog[ol artistiku
L-Afrika hi, fost l-o[rajn, paragun tajjeb, u doloru]. Malta, min[abba li kellha diversi karatteristi/i essenzjali, spi//at biex kienet ittrattata mill-kolonizzaturi wisq a[jar minn diversi kolonji o[rajn. It-tidwira ewlenija, moderna, saret meta Napuljun invada lil Malta fi tmiem is-seklu tmintax. Il-Kavallieri kellhom jitilqu, umiljati, malajr. Il-[akma l-;dida kienet iebsa wisq g[allMaltin u offendiet id-dinjità tag[hom, reli;ju]a u kulturali. Hekk bdiet titrawwem il-kuxjenza nazzjonali Maltija f’termini moderni, ji;ifieri billi tkun kuxjenza attiva. Dan huwa li kien qieg[ed ji;ri filbidu tas-seklu dsatax: (1) ir-Romanti/i]mu Taljan kiber fl-influwenza tieg[u f’Malta u [oloq ambjent ta’ ideat u azzjoni; (2) issokta l-qawmien tal-lingwa nazzjonali u tal-letteratura bil-Malti; (3) xterdu l-gazzetti bit-Taljan, bl-Ingli] u bilMalti; (4) bdew jitrawmu l-gruppi politi/i li kellhom jikbru f’partiti moderni… Minn hemm ’il quddiem da[lu fix-xena ]-]ew; partiti politi/i Maltin kbar li qasmu bejniethom lappo;; tal-kotra Maltija. Partit Nazzjonalista u Partit Laburista, it-tnejn b’nisel komuni, Nisrani, anzi Kattoliku, li qabdu toroq differenti bla ma tilfu l-karattru komuni tag[hom. Anki f’epoka pluralista b[al tag[na, dan l-isfond g[andu jkun vanta;;, u mhux ostaklu. U x’kellha Malta biex wasslet lill-forzi barranin jistmawha aktar milli stmaw lil [addie[or^ Kellha l-oqsma li semmejna drabi o[ra b[ala dawk li wassluha biex ma tin[allx, u ma titlifx ilfidu/ja fiha nnifisha, u tgawdi anki mir-rispett diskret tal-[akkiema stess. Kellha lil dawn: tradizzjoni reli;ju]a qadima u soda, lingwa wa[da li tg[aqqad, Università, sistema parrokkjali f’sa[[itha.
Imbag[ad ;ew l-Ingli]i. Konna kolonja g[al g[exieren ta’ snin. Se[[ew l-in/identi gravi tas-Sette Giugno. Anki dawn il-;rajjiet nis;u pa;na importanti fl-istorja ta’ pajji]na. :rajjiet li [allew effett kbir fis-snin ta’ wara. Immorru lura lejn il-bidu tas-seklu dsatax. Malta
kienet imrawma fi tradizzjoni kulturali Taljana qadima b’sekli s[a[, u fl-ewwel sittin sena tasseklu kienet /entru ta’ [idma ta’ bosta ribelli Taljani ([afna minnhom kittieba) li [adu sehem fir-Risor;iment. Fosthom Francesco Crispi, li mbag[ad sar Prim Ministru tal-Italja. Malta kienet ukoll kolonja Ingli]a, u l-influwenza morali u kulturali ta’ Londra kienet qieg[da tikber. Fin-nofs bejn i]-]ew; estremi, li ma]-]mien kellhom ikunu l-kaw]a tal-formazzjoni ta]-]ew; partiti ewlenin, kien hemm il-Knisja, marbuta ma’ Ruma Kattolika u m[assba dwar Londra Protestanta. Minn Nerik Mizzi u Duminku Mintoff ’il quddiem, dan l-iskontru, lingwistiku u kulturali, klerikali u antiklerikali, kellu jkun il-kundizzjoni li minnha jo[ro; l-i]vilupp kostituzzjonali tal-pajji]. Bejn Indipendenza u Integration, bejn rabta malItalja jew rabta mal-Ingilterra, il-pajji] kellu jag[]el liema deherlu li kienet l-a[jar triq: minn ‘Dominion Status’ sa Indipendenza (Partit Nazzjonalista), minn Integration sa Indipendenza (Partit Laburista). Reb[et it-tradizzjoni soda u kontinwa ta’ Malta nazzjon g[aqli u matur. I]-]ew; partiti sa fl-a[[ar kienu qeg[din jg[idu ‘l-istess’ [a;a b’modi differenti. Dan kien il-frott ta’ tradizzjoni kulturali s[i[a.
Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’
Insiru nafu a[jar min a[na It-tidwira ewlenija, moderna, saret meta Napuljun invada lil Malta fi tmiem is-seklu tmintax. Il-Kavallieri kellhom jitilqu, umiljati, malajr. Il-[akma l-;dida kienet iebsa wisq g[all-Maltin u offendiet id-dinjità tag[hom, reli;ju]a u kulturali
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
26 TV#Radju minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor Newsdesk (l-ewwel parti) Radio 101 16>30 Il-kandidat tal-Partit Nazzjonalista g[all-Elezzjoni :enerali li se jkun il-mistieden ta’ Simon Cassar g[al-lum hu Mario Galea. L-Istorja tal-Futbol Malti NET Television 22>30 Il-programm tal-lum se jiffoka fuq il-klabb ta’ Sirens FC u kif ori;ina l-futbol f’San Pawl il-Ba[ar. Dan il-klabb, tul is-snin li ilu jiffunzjona ta[t dan l-isem, kellu biss ]ew; presidenti, u wisq probabbli b’kumbinazzjoni, it-tnejn huma periti u eks Ministri. Lawrence Gatt jirrakkonta kif twaqqaf is-Sirens FC u ing[a]el dan l-isem, filwaqt li ?ensu Galea, il-president attwali, jitkellem dwar il-problemi li g[adda minnhom il-klabb biex wasal fejn jinsab illum b’fa/ilitajiet e//ellenti. Matul il-programm jitkellmu wkoll :u]i Portelli, goalkeeper li g[amel snin twal jilbes il-flokk ta’ Sirens, u Joseph Agius, li b[alissa jokkupa l-kariga ta’ kaxxier. Il-programm g[andu kitba u qari ta’ Charles Saliba, produzzjoni ta’ Chris Muscat, munta;; ta’ Stephen Chircop u filmati ta’ Bernie Dimech. Malta Llejla NET Television 17>00 Fost il-mistednin ta’ Stephanie Spiteri g[al-lum se jkun hemm il-kontribut regolari ta’ kull [mistax mill-avukat li tispe/jalizza fil-li;i tal-familja, Nickie Vella de Fremaux (fir-ritratt fuq il-lemin). Ikun hemm ukoll ]ew; irkejjen o[ra regolari ta‘ Malta Llejla, dik dwar l-ivvja;;ar flimkien ma’ Noel Farrugia, u dik b’pariri relatati mad-dinja tal-finanzi flimkien ma’ Geoffrey Bezzina mill-MFSA. Eklissi NET Television 20>30 Waqt il-ballu jidher li ji;ri xi [a;a u Ganeviere (Aidan Cauchi) jer;a’ jsib ru8[u fil-pre]ent... tg[id x’ji;ri minn Saira (Sharon Calleja)? Kif tista’ to[ro; mill-[abs? Naraw kif il-kaxxa li tkun qed i;;orr lil Shaifa (Eileen Micallef) issib ru[ha abbord xini... naraw lil Romero (Clint Grech) u missieru (Louis Gatt) minn xiex ikunu g[addew fil-passat... Jidher li fil-pre]ent il-vampiri ta’ Shaifa jkunu kisru r-regolamenti... Fl-a[[ar Romero u Ganaviere jaffa//jaw lil xulxin.
Tadam mimli Jekk Jog[;obkom - NET Television 14>05
Hu fatt mag[ruf sew li l-[axix hu ta’ benefi//ju kbir g[al kul[add. Manuela De Giorgio se tkun il-mistiedna prin/ipali ta’ Gloria Mizzi u Liz Said waqt il-programm tal-lum proprju biex titkellem u tag[ti tag[rif interessanti kemm dwar il-kultivazzjoni kif ukoll dwar l-u]u varju tal-[axix. U biex tibqa’ mal-istess tema, ir-ri/etti li se tag[ti llum Liz Said se jkunu tat-tadam mimli (ritratt hawn fuq) u tal-kaponata tal-qaqo//.
NEToons NET Television 15>40 Il-kompetituri ta’ din il-;img[a se jkunu Kieran u Isaac (it-tnejn fir-ritratt fuq ix-xellug). Fost illog[ob u l-kwi]] bejn dawn il[bieb, ma jonqsux l-esperimenti ma’ Chris, Juan u Tessa, l-avventuri maz-Zija Toti, l-isport u l-kur]ità. Din tal-a[[ar g[al-lum se tkun g[aliex mal-[ut jisserva l-lumi. Il trionfo dell’amore Iris 15>405
Mira Sorvino u Jay Rodan
(it-tnejn fir-ritratt fuq il-lemin) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film Taljan tal-2001. Il-prin/ipessa Leonida (Sorvino) tie[u grazzja mal-Prin/ep Agis, i]da dan ikun iddominat b’mod esa;erat minn o[tu, li twassal
biex ma t[alli lil [add jirb[u sentimentalment. Leonida ma taqtax qalbha u g[aldaqstant biex tkun tista’ toqg[od qribu tag[milha ta’ ra;el ]ag[]ug[.
Mai con uno sconosciuto (Never Talk to Strangers) Iris 23>05 Film thriller Amerikan tajjeb [afna li n[adem fl-1995 b’re;ija ta’ Peter Hall u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Antonio Banderas u lil Rebecca De Mornay (it-tnejn fir-ritratt hawn fuq), kif ukoll lil Dennis Miller u lil Len Cariou. Sarah, psikologa grazzju]a, tkun qed tg[in fl-ist[arri; dwar ka] ta’ serial killer. Tkun g[addejja minn relazzjoni ta’ m[abba ma’ Tony, meta tiskopri xi [a;a li qatt matkun i ssoponietha dwaru...
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
TV#Radju 27
06>00
101 Breakfast Club b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>30 Anali]i tal-:urnali, 07>50 Il-Kampanja Elettorali Tieg[ek)
07>55 08>00 08>05 09>00 09>05
Avvi]i tal-Mejtin u Angelus A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 13.00 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Futur fis-Sod The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>00 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 00>30
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 – Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 – Familja Wa[da (jinkludi 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 - Newsline 12:45 Qari bil-Malti 14:00 - A[barijiet 14:05 – E M Live 16:00 A[barijiet 16:05 – Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 Nitfa Kultura 18:00 - Bulettin tal-A[barijiet 18:15 Intermezz Mu]ikali 18:40 TV Hemm 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Qari bil-Malti (r) 20:30 - Minn Nashville 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi qrajt, xi smajt 23:33 – Ru]arju 24:00 - Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:30 - Qrib Xulxin 13:15 Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Minflok Siesta 15:30 Drive Time 15:45 - ONE News 16:30 - Tomatate 17:00 - Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett Ewropa 18:45 Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 ONE News 20:15 - Sport Action 20:45 - Pajji] li Jixraq lil Uliedna 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 Bla Kantunieri 23:00 - Woodenman Jukebox 24:00 - Music FM 02:00 - Serali. RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:57 Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 RTK qosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News) 11:55 - Fi {dan ilMulej 12:00 - RTK Bulettin 12:12 - Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 RTK Qosor) 13:30 - Kaskata Kulturali 14:00 - BBC News 14:30 Intietef 15:00 - RTK Qosor 15:25 - Kaskata Kulturali 15:30
Newsdesk (l-I parti) - Simon Cassar Newsdesk (it-II parti) - Roberta Avellino Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Replay ikompli 80s Corner Fuzzbox - Michael Bugeja Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
- Rapport Finanzjarju 15:40 Fil-:nien (jinkludi 16:00 BBC News) 17:00 - RTK Bulettin 17:15 - Il-Qanpiena l-O[ra 18:00 - RTK Qosor 18:05 Sports Desk 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Rakkont 19:40 {sibijiet mal-Melodija 20:50 Kaskata Kulturali 21:00 Kelma ta’ Wens 22:00 Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 23:00 - Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 - Meta l-Mo[[ isir Palk 10:00 - BBC News Update 10:06 - Testment 11:00 Classic FM 13:00 - Anali]i tal;urnali 13:30 - University Matters 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19.30 - Cinescena 20:00 Verdi - g[ejun ta’ mu]ika 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - {ajjitna 11:00 - Il-Verità Te[liskom 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju l- Erwie[ 13:00 - Qari ta’ Rumanz 13:30 - Shalom 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Lourdes 16:00 Fl-Iskola ta’ San Piju ta’ Pietralcina 17:00 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 - Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 - Quddiesa 19:00 - Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - Italia Leggendaria 20:30 - Qari ta’ Rumanz (r) 21:00 - Irrid inwassallek Messa;; 22:00 Qum u Imxi 23:00 - {ajjitna (r) 23:30 - A[barijiet Reli;ju]i 23:50 - Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 u 13:30 - A[barijiet filqosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan & Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats 20:00 - Ben Glover 22:00 Nocturnal 24:00 - John Digweed. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il-{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 - 101.8 Favourites 12:00 A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 - Calypso Drive 19:00 Let’s Go 22:00 - Golden Mix 01:00 - L-g[a]la tieg[i naqsamha mag[kom.
Air Force One - Raitre, 21>05
Film ta’ azzjoni Amerikan li n[adem fl-1997 b’re;ija ta’ Wolfgang Peterson li g[andu b[ala atturi ewlenin lil Harrison Ford f’vena mill-aqwa, Glenn Close (fir-ritratt) u Gary Oldman. Grupp ta’ terroristi ja[tfu b[ala osta;; lill-President Amerikan u jitolbu li jin[eles dittatur tal-Ewropa tal-Lvant. X’jag[mlu, joqog[du g[ar-rikatt tar-terroristi? TVM 06:30 - TVAM 09:00 - TV Hemm (r) 10:20 - Dissett (r) 11:25 - The Great Romances 12:00 - A[barijiet# rapport tattemp 12:10 - TVPM 14:00 A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 - A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16:30 - }ona 18:00 - A[barijiet 18:10 Waqtiet 18:15 - Teleshopping 18:30 - TV Hemm 20:00 A[barijiet# sports# rapport tattemp# rapport finanzjarju 20:45 }afira 21:45 - Close-Up 22:45 L-A[barijiet 23:00 - Auschwitz 24:00 - A[barijiet 00:15 Storjografija (r) 00:45 - TVPM (r). TVM 2 07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:30 - Lenti 12:15 - .EU 12:45 - Great Romances 13:15 - Dissett 14:15 - Starboard 14:45 - Lenti 15:30 - Great Romances 16:00 Auschwitz 16:50 - G[awdex Illum 17:20 - Waqtiet 17:25 Dissett 18:30 - Kappelli Madwarna 19:00 - Starboard 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 Auschwitz 20:30 - A[barijiet blIngli] 20:35 - Waqtiet 20:45 Close Up 21:45 - Gadgets 22:15 - Il-{arsa ta’ Ru]ann 22:45 Wirt, Arti u Kultura 23:15 Starboard 23:45 - Kontrattakk. ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 - Vie 11:30 - Aroma Mattina 13:00 Kalamita 16:30 - Better Living 17:00 - Flimkien ma’ Nancy 17:30 - ONE News 17:45 Teleshopping 18:30 X’Ta[seb?! 19:30 - ONE News 20:25 - Ir-Rangers 20:40 - FisSustanza 21:40 - ONE News 21:45 - Stream 22:15 - 9#03 23:15 - ONE News 23:50 Xandiriet Politi/i. Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:20 - 1046 Music 16:10 - FilK/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 News 19:30 - {abbejtek 20:30 Bi Dritt... Tistaqsi u Titwie;eb (live) 21:30 - Elezzjoni :enerali 2013 22:00 - News 22:30 Elezzjoni :enerali 2013.
Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi 07:00, 08:00, 09:00 u 11:00 - Tg 1) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta 18:50 L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 Affari tuoi 21:10 - Volare - La
grande storia di Domenico Modugno 23:25 - Porta a porta 01:00 - Elezioni messaggi autogestiti 01:10 - Tg 1 notte 01:45 - Testimoni e protagonisti.
Raidue 06:40 - Cartoons 08:00 - Le sorelle McLeod (TF) 09:30 Sorgente di vita 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Seltz 14:45 - Senza traccia 15:25 - Cold Case (TF) 16:10 - Numb3rs (TF) 16:55 - Tg 2 flash 17:00 - Rai Parlamento Elezioni 2013 17:50 - Tg 2 sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 19:35 - Il Commissario Rex (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:00 - Rai Parlamento Elezioni 2013 - Conferenza stampa 23:00 - Dark Blue (TF) 23:50 - Tg 2 notizie 00:05 Emozioni Gold: Michael Jackson 01:25 - Protestantesimo 02:00 - Codice Carlo Magno. Film 2008. Raitre 07:00 - TGR Buongiorno Italia 07:30 - Buongiorno regione 08:00 - Agorà (attwalità) 10:00 Rai Parlamento Elezioni 2013 10:10 - La storia siamo noi 11:00 - Codice a barre (attwalità) 11:30 - Buongiorno Elisir (attwalità) 12:00 - Tg 3 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie - Diario italiano 13:10 - Lena, amore della mia vita 14:00 - TG regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:05 - Tgr piazza affari 15:10 - La casa nella prateria (TF) 16:00 - Cose dell’altro Geo 17:40 - Geo & Geo 19:00 Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 Blob 20:10 - Comiche all’italiana 20:35 - Un posto al sole 21:05 Air Force One. Film ’97 23:10 Rai parlamento - Elezioni 23:20 Ritratti - Peppino De Filippo 24:00 - Tg 3 linea notte 01:05 Fuori orario 01:15 - L’assedio. Film 2006.
Canale 5
08:00 - Tg 5 mattina 08:40 - Le telefonata di Belpietro 08:50 Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 - Centovetrine 14:45 - Uomini e donne 16:15 Amici 16:55 - Pomeriggio cinque 18:50 - Avanti un altro! (kwi]]) 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - Zelig Circus 23:40 - Baciati dall’amore 01:30 - Tg 5 notte 02:00 - Striscia la notizia. Rete 4 06:50 - T.J. Hooker (TF) 07:45 Miami Vice (TF) 08:40 - Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 3 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Rescue Special Operations (TF) 16:35 - My Life - Segreti e passioni (soap) 17:00 - La signora in giallo: vagone letto con omicidio. Film ’97 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 Quinta colonna 23:55 - Terra! 00:55 - Tg 4 Night News 01:20 Pianeta mare. Italia 1 06:40 - Cartoons 08:45 Everwood (TF) 10:35 - ER Medici in prima linea (TF) 12:25 - Studio aperto 13:00 - Sport mediaset 13:40 - Cartoons 15:50 - White Collar (TF) 16:45 Chuck 17:40 - La vita secondo Jim (sitcom) 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI: scena del crimine (TF) 21:10 - Transporter - The Series (TF) 23:05 - True Justice: Giustizia letale. Film 2011 00:50 - Undercovers (TF) 01:40 Undici. La 7 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La7 07:50 - Omnibus 09:55 - Coffee Break 11:00 - L’aria che tira (attwalità) 12:30 - I menù di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 - Tg La 7 cronache 14:45 - Un uomo perbene. Film ’99 16:50 Il commissario Cordier (TF) 18:50 - I menù di Benedetta 20:00 - Tg La 7 20:30 - Otto e mezzo 21:10 - Piazzapulita 23:55 - Omnibus notte 01:00 Tg La 7 sport 01:10 - Otto e mezzo .
IN-NAZZJON
It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
28 TV#Radju Favourite Channel 07:00 - Bon;u Muftie[ 07.15 F. News 07:30 - Dawl tal:urnata 08:00 - Madagascar (r) 10:00 - Strada Rjali 12:00 News 12:125 - Today News 12:30 - Reporter 13:00 - Niskata 15:00 - Teleshopping 17:30 Niltaqg[u 18:15 - News 18:30 (ikompli) Niltaqg[u 19:45 - F. News 20:15 - Today News 29:30 - Reporter 21:00 - Bejnietna 23:00 - News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshopping 12:00 – 60 min. of Classical Music (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 - The 90s 14:30 - The 00s 15:00 - Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Total Request Show 20:00 - The 60s & 70s 20:30 - Rock Around the Click 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos. La 5 12:50 - Extreme Makeover Home Edition 14:00 - Gossip Girl (TF) 14:45 - Hellcats (TF) 15:30 Giovani Campionesse (TF) 16:20 - Nini 17:10 - I maghi di Waverly (sitcom) 18:00 - Friends (sitcom) 18:25 - Extreme Makeover Home Edition 19:20 - Amici 20:25 - Gossip Girl (TF) 21:10 – Delitto perfetto. Film ’98 23:00 Uomini e donne 24:00 - Amici. BBC Entertainment 07:15 - Little Robots 07:25 - Nina and the Neurons 07:40 - Gigglebiz 07:55 - Forget-Me-Not Farm 08:10 - Me Too! 08:30 Spot’s Musical Adventures 08:35 - The Old Guys 09:05 After You’ve Gone 09:35 - The Weakest Link 10:20 - East Enders 10:50 - Doctors 11:20 -
The Inspector Lynley Mysteries 12:05 - Full Circle with Michael Palin 12:55 - The Old Guys 13:25 - 2point4 Children 13:55 The Weakest Link 14:40 - East Enders 15:10 - Doctors 15:40 The Inspector Lynley Mysteries 16:25 - After You’ve Gone 16:55 - The Old Guys 17:25 The Weakest Link 18:10 - East Enders 18:40 - Doctors 19:10 New Tricks 20:00 - Dinnerladies 20:30 - The Green Green Grass 21:00 - Zen 22:30 - Ideal 23:00 - Walter’s War 23:50 - Come Fly with Me.
. TCM 08:15 - Ninotchka. Film ’39 (U) 10:05 - Roberta. Film ’35 (U) 11:50 - Seven Days in May. Film ’64 (U) 13:45 - Grand Prix. Film ’66 (A) 16:31 - The Bad and the
Beautiful. Film ’52 (PG) 18:25 Little Caesar. Film ’31 (A) 19:45 - The Golden Arrow. Film ’36 (U) 21:00 - Pennies from Heaven. Film ’81 (AA) 22:45 The Public Enemy. Film ’31 (PG). MGM Movies 07:00 - Another Pretty Face. Film 2002 08:25 - The Private Life of Sherlock Holmes. Film ’70 (PG) 10:25 - Submerged. Film 2001 (PG) 11:50 - The Scalphunters. Film ’68 (A) 13:30 - War Stories. Film 2003 14:55 - 12 Angry Men. Film ’97 (U) 16:50 - Valkyrie: The Plot to Kill Hitler 18:40 - Zelig. Film ’83 (PG) 20:00 - Night of the Warrior. Film ’91 (18) 21:45 MGM’s Big Screen 22:00 - Go Tell the Spartans. Film ’78 (X) 23:55 - Hannibal Brooks. Film ’69 (U). GO Stars 07:15 - Eight Below 09:15 Senna 11:00 - Monk 11:45 Lassie 12:10 - Warehouse 13 12:55 - Immortals 14:45 William & Katherine: A Royal Romance 16:15 - Scott Pilgrim Vs The World 18:05 - Senna 19:50 - Two and a Half Men 20:15 - Warehouse 13 21:00 Black Gold 23:10 - Flying Blind 01:00 - The Scapegoat. Iris 15:25 - Ti racconto un libro 15:45 - Il trionfo dell’amore. Film 2001 17:55 - Il vendicatore di Kansas City. Film ’64 19:30 A-Team (TF) 20:20 - Hazzard (TF) 21:15 - Moonlight Mile Voglia di ricominciare. Film 2002 23:20 - Mai con uno sconsciuto. Film ’95 01:00 Mortacci. Film ’89. Diva Universal 07:00 - JAG 08:00 - McLeod’s Daughters 08:55 - Agatha Christie’s Poirot 09:55 - Kojak 10:55 - Quincy, M.E. 11:55 JAG 12:55 - ER 13:52 - Great Women 14:00 - McBride: Requiem 15:40 - Great Women 15:50 - Kojak 16:50 - Agatha Christie’s Poirot 18:50 - JAG 19:50 - ER 20:50 - Great Women 21:00 - Agatha Christie’s Poirot 23:04 - ER. Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Senior vs Junior: Return of the Black Widow 08:10 - Dirty Jobs: Billboard Installer 09:05 Deadliest Catch: Cashing In 09:55 - Ultimate Survival: Guatemala 10:50 - How Do They Do It?: Chewing Gum # Fish Hooks # Legoland 11:15 How It’s Made 11:40 - Extreme
Engineering: Kuwait Tower 12:35 - Street Customs Berlin: The Style Police 13:30 - Wheeler Dealers: Porsche 911 2.7S Targa 14:25 - American Chopper: Christmas Sleigh 15:20 Mythbusters: Torpedo Tastic 16:15 - Dirty Jobs: Snake Wrangler 17:10 - Deadliest Catch: Cashing In 18:05 - Ultimate Survival: Urban Survivor 19:00 - How It’s Made 20:00 Dynamo: Magician Impossible 21:00 - The Real Hustle 22:00 Ultimate Survival: Turkey 23:00 - River Monsters: Untold Stories: Deadliest Encounters.
INT fuq NET Flusek (r) Futur fis-Sod NET News .NET (b’waqfa g[al NET News fis-13>00) NET News Jekk Jog[;obkom
15>25 15>40 16>35 16.55
Telebejg[ NEToons Telebejg[ Malta Llejla
19>00 19>30 19>35 19>45 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00 23>30
Bozza tal-Mija Lift Futur fis-Sod NET News Eklissi NET News Newsroom L-Istorja tal-Futbol Malti NET News Futur fis-Sod
(b’waqfa g[al NET News fit-15>00)
(b’waqfiet g[al NET News fil-17>00 u fis-18>00)
Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - Mike & Molly 11:30 Alcatraz 12:15 - Chuck 13:00 Days of Our Lives 13:45 - Fringe 14:30 - Supernatural 15:15 Grey's Anatomy 16:00 - Private Practice 16:45 - Amazing Race 17:30 - How I Met Your Mother 17:52 - Suburgatory 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 19:45 - Top Gear 20:45 Person of Interest 21:30 - The Mentalist 22:15 - Boardwalk Empire 23:20 - Game of Thrones 00:25 - VEEP 00:50 - 30 Rock 01:15 - Dallas. Biography Channel
Celebrity House Hunting: 07:00 Barry Williams 07:30 - Corey Feldman. 08:00 - America’s Court with Judge Ross 09:00 Vanished with Beth Holloway: Kesse # Bible & Freeman 10:00 Little Miss Perfect: Maggie vs Taylor vs Madison. Celebrity House Hunting: 11:00 - Barry Williams 11:30 - Corey Feldman. 12:00 - America’s Court with Judge Ross 13:00 - Pawn Stars: Missile Attack 13:30 American Restoration: The Pick, the Pawn & the Polish 14:00 American Pickers: Not So Cheap Thrills. Storage Wars Texas: 15:00 - Snake, Rattle and Roll 15:30 - Remember the Alamo?. Celebrity House Hunting: 16:00 Verne Troyer 16:30 - Andy Dick. 17:00 - America’s Court with Judge Ross 18:00 - Vanished with Beth Holloway: Kesse # Bible & Freeman 19:00 - Pawn Stars: Missile Attack 19:30 American Restoration: The Pick, the Pawn & the Polish. Celebrity House Hunting: 20:00 - Verne Troyer 20:30 - Andy Dick. Hardcore Pawn: 21:00 - Pilot 21:30 - Booze and Guns. 22:00 The Real Housewives of Miami: A Tale of Two Miamis 23:00 The Real Housewives of New Jersey: In the Name of the Father.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - Fireman Sam 08:10 - Barney and Friends 08:40 - Pingu 08:45 - Baby Antonio’s Circus 08:50 - My Animal Family 09:05 - Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 - Slim Pig 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 - Kipper 09:45 Igloo-Gloo 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 Barney and Friends 10:40 - Wobblyland 10:45 Jarmies 11:00 - Lots & Lots 11:15 - Oswald 11:40 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:05 - Wild Life 12:10 - James the Cat 12:15 Fluffy Gardens 12:30 - My Animal Family 12:45 - Benjamin’s Farm 12:50 - See The Sea 12:55 Mio Mao 13:05 - Slim Pig 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 - Bob the Builder 13:35 Fireman Sam 13:45 - Thomas and Friends 14:10 Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 - Pingu 14:25 Barney and Friends 14:55 - Kipper 15:05 Angelina Ballerina 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 - Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 - Tiny Planets 15:55 Pingu 16:00 - My Animal Family 16:15 Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 - Fireman Sam 17:05 Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 - Slim Pig 17:40 - Baby Antonio’s Circus 17:45 - Fluffy Gardens 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Oswald 18:50 Gazoon 19:00 - Angelina Ballerina 19:15 -
06>45 09>00 09>30 12>00 12>05 14>00 14.05
Thomas and Friends 19:30 - Bob the Builder 19:40 - Fireman Sam 19:50 - Barney and Friends 20:20 - Pingu 20:30 - Monkey See Monkey Do 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 Bob the Builder 22:10 - Thomas and Friends 22:25 - Bob the Builder: A Christmas to Remember 22:35 - Fireman Sam. Disney Channel 08:00 - Jonas 08:25 - So Random 08:50 - Hannah Montana 09:15 - Sonny with a Chance 09:40 Kim Possible 10:05 - Shake It Up 10:30 Wizards of Waverly Place 10:55 - Phineas and Ferb 11:20 - Austin and Ally 11:45 - Art Attack 12:10 - ANT Farm 12:35 - The Suite Life on Deck 13:00 - My Babysitter’s a Vampire 13:25 - Shake It Up 13:50 - Austin and Ally 14:15 - Jessie 14:40 - ANT Farm 15:00 - Good Luck Charlie 15:30 - Gravity Falls 15:55 - The Suite Life on Deck 16:20 - Austin and Ally 16:45 - Phineas and Ferb 17:10 - ANT Farm 17:35 - Good Luck Charlie 18:00 - Jessie 18:30 - That’s So Raven 18:50 - Cory in the House 19:15 - Phil of the Future 19:40 - Hannah Montana 20:05 - Good Luck Charlie 20:55 - Wizards of Waverly Place 21:45 - Hannah Montana 22:35 - Brandy and Mr Whiskers.
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - FIS WC Nordic Ski Jumping 09:30 - IBU WC Biathlon 11:00 - FIS WC Nordic Skiing 12:30 - Welsh Open Snooker 13:45 - FIS WC Nordic Ski Jumping 14:45 - IBU WC Biathlon 16:15 - Welsh Open Snooker 17:30 - Eurogoals 18:15 - IBU WC Biathlon 19:45 - FIS WC Nordic Ski Jumping 20:45 - WATTS 21:00 - This
Week on World Wrestling Entertainment 21:30 - Pro Wrestling 22:30 - Total KO 23:30 - FIS WC Nordic Ski Jumping.
Eurosport 2 07:00 - FIS WC Nordic Skiing 09:00 - FIS WC Nordic Ski Jumping 11:00 - FIS Freestyle WC Skiing: Sochi, Russia (live) 12:00 - EHF Men’s Champions League Handball 13:00 Cycling 14:00 - Welsh Open Snooker 16:00 - FIS WC Nordic Ski Jumping 19:00 - Welsh Open Snooker 21:00 - FIS WC Nordic Ski Jumping 22:30 EHF Men’s Champions League Handball 23:30 - Fight Club. GO Sports 1 07:00 - LOSC Lille v Stade Rennais: Ligue 1: Rd 25 09:00 -
ABN AMRO World Tennis Tournament, Rotterdam: ATP World Tour 500: QF 17:00 Liverpool v WBA: Barclays PL: Wk 26 19:00 - PL World 19:30 - ABN AMRO World Tennis Tournament, Rotterdam: ATP World Tour 500: Highlights 20:45 - Siena v Lazio: Serie A: Rd 25 (live) 23:00 - Ulster v Zebre: RaboDirect Pro12: Rd 15 01:00 - Torino v Atalanta: Serie A: Rd 25.
GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 08:30 - Africa Open: PGA European Tour: Day 1 12:30 Norwich City v Fulham: Barclays PL: Wk 26 14:30 Chievo v Palermo: Serie A: Rd 25 16:30 - Harlequins v Leicester Tigers: Aviva Premiership: Rd 15 18:30 Highlights: Ligue 1: Rd 25 19:30 - Sochaux-Montbeliard v Paris St-Germain: Ligue 1: Rd 25 21:30 - ABN AMRO World Tennis Tournament, Rotterdam: ATP World Tour 500: QF. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 10:30 - Africa Open: PGA European Tour: Day 1 14:30 Norwich City v Fulham:
Barclays PL: Wk 26 16:30 Chievo v Palermo: Serie A: Rd 25 18:30 - Harlequins v Leicester Tigers: Aviva Premiership: Rd 15 20:30 Highlights: Ligue 1: Rd 25 21:30 - Sochaux-Montbeliard v Paris St-Germain: Ligue 1: Rd 25 23:30 - ABN AMRO World Tennis Tournament, Rotterdam: ATP World Tour 500: QF. Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga: Bayer 04 Leverkusen v FC Augsburg (r) 09:55 - 2012 Alpari World Match Tour: Chicago Day 2 (r) 12:00 - FA Cup 4th Rd Replay: Chelsea v Brentford (r) 13:55 Bundesliga: 1. FC Nurnberg v Hannover 96 (r) 15:50 - FA Cup 5th Rd: Arsenal v Blackburn (r) 17:50 - UIPM: Woman's Final: China (r) 19:00 - Bundesliga: Highlights 20:05 - Vendee Globe 2012-13: Weekly Highlights (r) 21:00 - FA Cup 5th Rd: Man Utd v Reading (live) 23:05 - Bundesliga: Bayer
04 Leverkusen v FC Augsburg (r). Melita Sports 2 12:00 - Bundesliga: 1. FC Nurnberg v Hannover 96 (r) 14:00 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings. Bundesliga: 15:05 - Borussia
Dortmund v Eintracht Frankfurt (r) 17:00 - 1. FC Nurnberg v Hannover 96 (r). 18:55 America's Cup: World Series: Venice: Day 2 (r) 21:00 Bundesliga: Highlights (r) 22:05 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings 00:40 2012 Alpari World Match Tour: Chicago Day 2 (r). Malta Stars 08:00 - F.A.Trophy: QF: Balzan v Qormi (r) 10:05 - Melita GFA 1st Division (r) 11:50 - Malta Handball Assoc.: Pheonix SMS Mondial v Aloysians (r) 13:15 Malta Basketball Assoc.: Depiro v Floriana (r) 15:00 - Malta Rugby Football Union: Kavallieri v Birkirkara RFC (r) 16:35 MFA Futsal League (r) 17:55 Melita GFA 1st Division (r) 19:45 - Malta Handball Assoc.:
Pheonix SMS Mondial v Aloysians (r) 21:10 F.A.Trophy: QF: Balzan v Qormi (r) 23:15 - Malta Basketball Assoc.: Depiro v Floriana (r) 01:00 - Malta Rugby Football Union: Kavallieri v Birkirkara RFC (r).
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
Klassifikati 29 AVVI}I G[al kull tip ta’ xog[ol
TA’ madum tal-art u tal[ajt, qlug[ ta’ kmamar talbanju, plumbing, kisi bil;ibs u ]ebg[a, gypsum boards, etc. ?emplu 79091057.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq ilparts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa talkonkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bis-sejjie[, bilqoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
Nixtri
Ram kulur isfar u a[mar, cable wires stainless steel, bibien u twieqi tal-aluminium.?emplu 99469467 jew 21430185
G{ALL-BEJG{ G[amara antika
TINKLUDI twaletta bilmera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separat. ?emplu 99800607.
Kamra tal-Pranzu
INJAM tip Messikan: mejda, sitt si;;ijiet u welsh dresser. €1350 jew l-eqreb. ?emplu 99010176.
JIN{TIE:U Part-Time
Persuna min-na[a t’isfel li ja[dem di;à biex ja[dem bejn it-3.30 p.m. u s-6.00 p.m. ;o f’canteen mit-Tnejn sal:img[a. Ibg[at sms bl-isem, età u post fuq 99442591.
Jekk se ssuq... TIXROBX Jekk se tixrob... ISSUQX
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
30 Avvi]i PN
AVVI}I POLITI?I {AL SAFI. Il-Kumitat Sezzjonali
PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew g[al informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.
{AL BALZAN. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, fil-pjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet tal-ftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.
L-ISLA. Is-Segretarju tal-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor it-tessera li hu mitlub imur fl-Uffi//ju PN tallokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s7.30 p.m. u l-{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m.
EDWIN VASSALLO. Il-{bieb
Said se jorganizzaw Ri/eviment, il:img[a, 22 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fil-lukanda Grand Hotel, G[ajnsielem, G[awdex. Ikun hemm min jie[u [sieb it-tfal u programm apposta g[alihom. G[al iktar informazzjoni u biljetti /emplu 21558860 jew 79558860.
ROBERT ARRIGO. Il-{bieb
JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe
ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw {ar;a g[al-Limestone Heritage fis-Si;;iewi u l-Mit[na taxXarolla fi]-}urrieq, l-Erbg[a, 20 ta’ Frar fid-8.45 a.m. Prezz €6 u g[all-bookings /emplu 23285000.
Cassar se jorganizzaw Disco Party, il-:img[a, 22 ta’ Frar fid-9.30 p.m. fit-Tattingers Club, ir-Rabat. D[ul b’xejn. G[al aktar informazzjoni /emplu 99468624, 79459227 jew 21451569.
KARL GOUDER. Il-{bieb ta’
Mario Galea se jorganizzaw Harbour Cruise minn Tas-Sliema g[al Marsamxett u lura, il-:img[a, 22 ta’ Frar. Prezz €3 u g[all-biljetti /emplu 99465295, 99487102, 79369800, 99843063, 79334537 jew 99862141.
Karl Gouder se jorganizzaw Ri/eviment, l-Erbg[a, 20 ta’ Frar fis-7 p.m. fil-lukanda Diplomat, Tas-Sliema. Kul[add mistieden jattendi.
{AL QORMI. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri tal-Kumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).
TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’ Toni Bezzina se jorganizzaw Attività So/jali g[ar-residenti ta]-}urrieq, il-Qrendi, lImqabba, {al Kirkop u {al Safi, l-Erbg[a, 20 ta’ Frar fis-7 p.m. fl-Aida Hall, i]-}urrieq.
SAN :ILJAN. Membri tal-
MARIO RIZZO NAUDI. Il-
Kumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda.
{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Coffee Morning, lErbg[a, 20 ta’ Frar f’Villa Ferretti, Bir]ebbu;a. Prezz €5 u t-trasport provdut. G[all-biljetti /emplu 99425240.
I}-}URRIEQ. Membri tal-
Tonio Fenech se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 21 ta’ Frar fid-8.45 a.m. filMontekristo Estates, {al Farru;. Prezz €5 u g[all-bookings /emplu 27327302 jew 79927302.
Kumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l[las ta’ tesseri ;odda.
AVVI}I SO?JALI MARIO DE MARCO. Il-{bieb
ta’ Mario de Marco se jorganizzaw Coffee Morning, g[ada tTlieta, 19 ta’ Frar fil-lukanda Qawra Palace, Bu;ibba. Tluq bilprivates fit-8.30 a.m. mill-postijiet tas-soltu. Biljetti €3 u g[all-biljetti /emplu 21444437, 21247049, 99450902 jew 21223911.
JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe
Cassar qed jorganizzaw Get Together, g[ada t-Tlieta, 19 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-Im;arr. D[ul b’xejn u g[al aktar informazzjoni /emplu 99468624, 79459227 jew 21451569.
PETER MICALLEF. Il-{bieb
ta’ Peter Micallef se jorganizzaw Coffee Morning, g[ada t-Tlieta, 19 ta’ Frar fit-Topaz Hall, {al Qormi. G[all-biljetti /emplu 21465070 jew 79460054.
MARTHESE PORTELLI. Il-
{bieb ta’ Marthese Portelli se jorganizzaw Coffee Morning, g[ada t-Tlieta, 19 ta’ Frar fl-10 a.m. fillukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €5.50 u t-trasport b’xejn. G[all-bookings /emplu 99263411, 77820720 jew 79384882.
CHRIS SAID. Il-{bieb ta’ Chris
ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 20 ta’ Frar fid-9 a.m. fis-St Martin’s Restaurant, il-Ba[rija. It-trasport jitlaq mill-postijiet tas-soltu fit-8.30 a.m. Prezz €5 u g[al aktar informazzjoni jew trasport /emplu 21433869.
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’
DAVID CASA. Il-{bieb ta’ David Casa se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 21 ta’ Frar fil-lukanda Alexandra, San :iljan. G[all-biljetti /emplu 21232166, 79421071 jew 99462078, jew ibag[tu email fuq david@davidcasa.eu. TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’
MARIO GALEA. Il-{bieb ta’
MARIO RIZZO NAUDI. Il-
{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Drinks g[ar-residenti tal-Marsa, il-:img[a, 22 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN talMarsa.
GEORGE PULLICINO. Il-{bieb
ta’ George Pullicino se jorganizzaw }jara fi/-?entru ?iviku tasSwieqi u l-Park tal-Familja filMag[tab, is-Sibt, 23 ta’ Frar fis2.15 p.m. L-attività hi bla [las u ttrasport ipprovdut jibda g[all-[abta tas-1 p.m. G[al aktar informazzjoni /emplu 79062222 jew 21344589 jew ]uru s-sit www.georgepullicino.pn.
MICHAEL GONZI. Il-{bieb ta’
Michael Gonzi se jorganizzaw Pasta Night, is-Sibt, 23 ta’ Frar fit8 p.m. fil-lukanda Qawra Palace, il-Qawra. Prezz €10 u g[all-biljetti /emplu 99447972 jew 99885165.
PAULA MIFSUD BONNICI. Il-
{bieb ta’ Paula Mifsud Bonnici se jorganizzaw Ri/eviment, is-Sibt, 23 ta’ Frar fit-8 p.m. f’The Palms, San :iljan. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 21239210, 79797178 jew 99242945.
TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’
Toni Bezzina se jorganizzaw Attività So/jali g[ar-residenti ta’ Bir]ebbu;a u Marsaxlokk, il{amis, 21 ta’ Frar fis-7 p.m. flUffi//ju PN ta’ Bir]ebbu;a.
Toni Bezzina se jorganizzaw Attività g[a]-}g[a]ag[, is-Sibt, 23 ta’ Frar fid-9 p.m. fis-Seaside Bar (ma;enb il-pitch tal-bo//i), Bir]ebbu;a. D[ul b’xejn.
L-IMQABBA. Il-Kumitat
Il-{bieb ta’ Mark Anthony Sammut se jorganizzaw Ikla, isSibt, 23 ta’ Frar fit-8 p.m. fillukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz €20 g[all-kbar u €8 g[attfal. Ikun hemm trasport g[al min jixtieq. G[al aktar informazzjoni /emplu 79696073.
Sezzjonali PN se jorganizza Attività So/jali g[all-kandidati kollha tal-elezzjoni ;enerali u tal-Kunsill Lokali, il-{amis, 21 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-lokalità.
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’ Tonio Fenech se jorganizzaw attività g[ar-residenti talMellie[a, San Pawl il-Ba[ar, Burmarrad u l-Wardija, il:img[a, 22 ta’ Frar fit-8 p.m. fil-lukanda Coastline, San Pawl il-Ba[ar. G[al aktar informazzjoni /emplu 27327302 jew 79927302.
MARK ANTHONY SAMMUT.
EMANUEL DELIA. Il-{bieb ta’
Emanuel Delia se jorganizzaw Attività g[a]-}g[a]ag[, il-{add, 24 ta’ Frar fis-7.30 p.m. filCaribbean Night Club, Bir]ebbu;a. D[ul €5 inklu] drink b’xejn meta turi l-biljett. G[all-bookings /emplu 79044550 jew ibag[tu email fuq info@delia.pn.
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI {’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642. BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200. BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-
Uffi//ju PN. BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038. G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426. {AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567. L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382. L-ISLA. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5.30 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21806226 jew 99602472. IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733. {AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456. L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979. L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852. L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603. IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507. IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. flUffi//ju PN. IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com. PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222. RA{AL :DID. Kull nhar ta’ Tlieta u {amis bejn l-10 a.m. u l-11 a.m. u bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 79290954 jew 77290954. TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633. IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529. SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086. SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. flUffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ :img[a bejn it-8.30 a.m. u 12.30 p.m. fl-Uffi//ju ‘Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 21441438 jew 21441682 jew tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt. IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99225033. VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273849. I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. fl-Uffi//ju PN.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
Avvi]i PN 31 RYAN CALLUS. Il-{bieb ta’
Ryan Callus se jorganizzaw Ri/eviment, it-Tnejn, 25 ta’ Frar fit-8 p.m. fl-Eden Lodge, i]}urrieq. Trasport provdut misSi;;iewi, {al Luqa u {al Qormi. G[al iktar informazzjoni /emplu 99847033, 79461207 jew 21461002. Jattendi l-Prim Ministru u Kap tal-PN Lawrence Gonzi.
EMANUEL DELIA. Il-{bieb
ta’ Emanuel Delia se jorganizzaw Attività So/jali, it-Tnejn, 25 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-Imqabba. Wara jkun hemm ri/eviment. D[ul b’xejn.
EMANUEL DELIA. Il-{bieb
ta’ Emanuel Delia se jorganizzaw Attività So/jali, it-Tlieta, 26 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ {al Safi. Wara jkun hemm ri/eviment. D[ul b’xejn.
ALEXIEI DINGLI. Il-{bieb ta’
EMANUEL DELIA. Il-{bieb
Simon Busuttil se jorganizzaw Coffee Morning, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fid-9 a.m. fix-Xara Lodge, limiti tar-Rabat. Prezz €5 bittrasport inklu] u g[all-biljetti /emplu 79010504 jew 25965286.
MARIO RIZZO NAUDI. Il{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Drinks g[ar-residenti tal-Gudja, l-Erbg[a, 27 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-Gudja.
JASON AZZOPARDI. Il-{bieb
CARMELO MIFSUD BONNICI. Il-{bieb ta’ Carmelo Mifsud
FRANS AGIUS. Il-{bieb ta’ Frans Agius se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fit8.30 p.m. f’Villa Blanche, {al Far.
Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 28 ta’ Frar fid-9.30 a.m. fil-Fanal Restaurant, Marsaskala. Prezz €5.50. It-trasport hu pprovdut u jitlaq mill-postijiet tas-soltu. G[all-biljetti /emplu 99900434.
CHARLÒ BONNICI. Il-{bieb
Alexiei Dingli se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 26 ta’ Frar fl-10 a.m. fl-Eden Lodge, i]}urrieq. Trasport provdut b’xejn u g[al aktar informazzjoni /emplu 21221385 jew 79221385.
ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 28 ta’ Frar fil-lukanda Golden Tulip Vivaldi, San :iljan. Prezz €5 bit-trasport inklu] u g[allbiljetti /emplu 79992238.
ROBERT ARRIGO. Il-{bieb
STEPHEN SPITERI. Il-{bieb
ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 27 ta’ Frar fid-9.30 a.m. f’Villa Arrigo, in-Naxxar. Prezz €3 u g[allbookings /emplu 23285000.
ANTOINE BORG. Il-{bieb ta’
Antoine Borg se jorgannizaw Ri/eviment, l-Erbg[a, 27 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tarRabat. Biljetti ming[and ilhelpers jew /emplu 79092845, 79703644 jew 27450114. D[ul b’xejn.
SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb ta’
ta’ Emanuel Delia se jorganizzaw Attività So/jali, l-Erbg[a, 27 ta’ Frar fis-7.30 p.m. flUffi//ju PN tal-Qrendi. Wara jkun hemm ri/eviment. D[ul b’xejn.
ta’ Stephen Spiteri se jorganizzaw Ri/eviment, il-{amis, 28 ta’ Frar fit-8.30 p.m. fil-Montekristo Estates. G[all-biljetti /emplu 99424827, 99886394 jew 79955555.
EMANUEL DELIA. Il-{bieb ta’ Emanuel Delia se jorganizzaw Attività So/jali, il-{amis, 28 ta’ Frar fis-7.30 p.m. flUffi//ju PN ta’ Bir]ebbu;a. Wara jkun hemm ri/eviment. D[ul b’xejn.
ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. fir-Renassance, Montekristo Estates, {al Farru;. Prezz €2 u g[all-biljetti /emplu 22985100 jew 99841333.
VICTOR SCERRI, DAVID CASA, MARTHESE PORTELLI u GRAZIELLA GALEA. Il-
{bieb ta’ Victor Scerri, David Casa, Marthese Portelli u Graziella Galea se jorganizzaw Pre-Election Party g[a]-}g[a]ag[, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fl-10 p.m. fi Clique, Paceville.
ROBERT CUTAJAR. Il-{bieb
ta’ Robert Cutajar se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fit-8 p.m. fil-lukanda SAS Radisson Golden Sands. Prezz €7, li jinkludi t-trasport mil-lokalitajiet tad-distrett. Biljetti jistg[u jinkisbu millUffi//ju PN tal-Mellie[a, San Pawl il-Ba[ar u n-Naxxar, ibag[tu SMS fuq 79262101, 99824570 jew 99856662, jew email fuq robertcutajar72@gmail.com.
MARIO RIZZO NAUDI. Il-
{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Drinks g[ar-residenti ta’ {al Tarxien, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ {al Tarxien.
GEORGE PULLICINO. Il-{bieb
TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’ Toni
ta’ George Pullicino se jorganizzaw }jara fil-Foss tal-Imdina, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fis-2.15pm. L-attività hi bla [las u t-trasport ipprovdut jibda g[all-[abta tas-1 p.m. G[al aktar informazzjoni /emplu 79062222 jew 21344589 jew ]uru s-sit www.georgepullicino.pn.
Bezzina se jorganizzaw Get Together, is-Sibt 2 ta’ Marzu fit-8 p.m. fl-Eden Lodge, i]-}urrieq. Prezz €5 u t-tfal b’xejn. Trasport provdut b’xejn. Biljetti ming[and ilhelpers, /emplu 99995742 jew 99490826 jew ibag[tu email fuq info@tonibezzina.com.
CLYDE PULI. Il-{bieb ta’ Clyde
RYAN CALLUS. Il-{bieb ta’ Ryan Callus se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tnejn, 4 ta’ Marzu fid-9 a.m. fl-Eden Lodge, i]-}urrieq. Trasport provdut mis-Si;;iewi, {al Luqa u {al Qormi. G[al iktar informazzjoni /emplu 99847033, 79461207 jew 21461002.
Puli se jorganizzaw Get Together, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. flOld Power House, Valletta Waterfront, il-Belt. G[all-biljetti /emplu 21490643.
CARMELO MIFSUD BONNICI.
Il-{bieb ta’ Carmelo Mifsud Bonnici se jorganizzaw Ri/eviment, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fit-8.30 p.m. fl-Olive Gardens, ir-Rabat. Prezz €5 u l-biljetti jistg[u jinkisbu ming[and il-helpers tas-soltu jew /emplu 99900434.
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’ Tonio Fenech se jorganizzaw attività g[ar-residenti tat-tmien u t-12-il distrett, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fit-8 p.m. fl-MFCC, Ta’ Qali. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.toniofenech.com. PHILIP MIFSUD. Il-{bieb ta’
Philip Mifsud se jorganizzaw Ri/eviment, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fit8 p.m. fil-Buskett Roadhouse. G[al aktar dettalji /emplu 21462304 jew 98892013.
MARTHESE PORTELLI. Il-
{bieb ta’ Marthese Portelli se jorganizzaw Ri/eviment, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fit-8 p.m. f’Torre Paulina, ilMadliena. D[ul b’xejn. G[allbookings /emplu 99263411, 77820720 jew 99120568 jew ibag[tu email fuq martheseportelli.pn@gmail.com.
EMANUEL DELIA. Il-{bieb ta’ Emanuel Delia se jorganizzaw Attività So/jali, it-Tnejn, 4 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta]-}urrieq. Wara jkun hemm ri/eviment. D[ul b’xejn. MARIO DE MARCO. Il-{bieb ta’
Mario de Marco se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 5 ta’ Marzu fix-Xara Lodge, limiti tarRabat . Tluq bil-privates fit-8.30 a.m. mill-postijiet tas-soltu. Biljetti b’xejn u g[all-biljetti /emplu 21444437, 21247049, 99450902 jew 21223911.
CLYDE PULI. Il-{bieb ta’ Clyde
Puli se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 5 ta’ Marzu fitTopaz Hall, {al Qormi. Tluq tattrasport fid-9 a.m. G[all-biljetti /emplu 21490643.
JASON AZZOPARDI. Il-{bieb
ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning g[al Jum il-Mara, it-Tlieta, 5 ta’ Marzu fil-Montekristo Estates, {al Farru;. It-trasport jitlaq fit-8.30 a.m. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 22985100 jew 99841333.
It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
32 U* BET FA TROPHY
Jg[addu Lija, Qormi, Valletta u Hibs L-erba’ semi finalisti tal-U*BET FA Trophy huma Qormi, Lija, Valletta u lholders Hibernians. Qormi u Lija reb[u 1-0 kontra Balzan u St Andrews rispettivament filwaqt li /-champions lokali Valletta ma sabuhiex diffi/li biex reb[u 3-0 kontra Rabat Ajax. Il-holders Hibernains eliminaw lil }ebbu; Rangers bi skor ta’ 3-0. Is-semi finali issa jsiru fl-10 u fil-11 ta’ Mejju. Rabat, fi]-]ew; rawnds tal-kampjonat kienu spi//aw darbtejn draw kontra Valletta i]da din id-darba t-tim ta’ Mark Miller skorja darba fl-ewwel taqsima u darbtejn fit-tieni biex ibbukkja post fis-semi finali. Il-holders Hibernains ukoll sabuha fa/li biex reb[u kontra }ebbu; u b[al Valletta, dawn skurjaw gowl fl-ewwel taqsima u tnejn fit-tieni taqsima. Qormi jittamaw li jkomplu bil-mixja tag[hom u jirrepetu dak li g[amlu sena ilu meta waslu sal-finali. Is-semi finali issa jsiru fl-10 u fil-11 ta’ Mejju. Ara pa;ni 38 u 39
Ri]ultati Lokali
TENNIS
Reb[iet g[al Nadal u Azarenka L-iSpanjol Rafael Nadal reba[ rankings mondjali u se tie[u post l-ewwel titlu tieg[u minn meta l-istess Azarenka imma din talirritorna minn injury li ]ammitu a[[ar uriet il-qawwa tag[ha filkonfront tal-biera[. B’din irbarra tmien xhur. Nadal reba[ lreb[a Azarenka iddefendiet itOpen tal-Bra]il, ;img[a wara li titlu li kienet reb[et sena ilu. kien tilef fil-finali tal-open ta/F’kummenti li tat wara l-log[ba ?ile. Nadal fil-finali g[eleb lil Azarenka esprimiet isDavid Nalbandian 6-2, 6-3. sodisfazzjon tag[ha u qalet li lNadal kellu injury f’irkopptu u bidu tajjeb li kellha kontra virus fl-istonku u b’hekk tilef lWilliams kien kru/jali fir-reb[a Olimpjadi tas-sajf li g[adda kif tag[ha. ukoll l-Open tal-Awstralja li sar Minn na[a tag[ha Williams aktar kmieni din is-sena. Nadal tista’ tikkonsla bil-fatt li se tkun lkien eliminat fit-tieni rawnd talixje[ tennista li qatt okkupat lOpen ta’ Wimbledon fl-2012. Fil-25 ta’ Frar Nadal issa jie[u Rafael Nadal bit-trofew ewwel post fir-rankings mondjali. sehem fl-Open tal-Messiku. Intant, l-Ar;entin Juan Martin Del Potro Victoria Azarenka reb[et it-titlu tal-Open reba[ l-ewwel titlu tal-ista;un meta reba[ tal-Qatar meta reb[et 7-6, 2-6, 6-3 kontra kontra Julien Benneteau bi skor ta’ 7-6, 6-3 u Serena Williams. Ta min jg[id li Williams, reba[ it-titlu mondjali f’Rotterdam. din il-;img[a se titla’ fl-ewwel post tar-
MFA U*Bet FA Trophy K#F
U15 C1
Rabat A. v Valletta Balzan v Qormi Hibs v }ebbu; R St. Andrews v Lija A
0-3 0-1 3-0 0-1
Swieqi Utd v Mtarfa Attard v Mdina K Senglea A. v Marsa Luqa SA v Marsaskala Kalkara v G[axaq Ta’ Xbiex v Sta Lu/ija Qrendi v Sirens
1-3 1-3 2-1 0-3 2-2 1-3 0-3
III Div
IASC II Div
B’Bugia T v B’Kara }urrieq W v Luqa J M;arr F v G]ira Utd
YFA U17 A
3-1 3-2 3-1
Xg[ajra T v B`Bugia
1-2
Gudja Utd v Sirens Sta Lucia v Luqa
1-0 2-0
Attard v B`Kara
1-3
Naxxar v Balzan
1-3
Mtarfa v Sta Lucia
wo
Gozo v Mosta
0-4
Xag[ra Utd v Nadur Y
1-5
}ejtun RS v Valletta S Marsa SM v Vittoriosa L
3-0 4-1
U15 C3
U-15B
U-15C2
U-17 C3
U-15 A GFA I Div
MAFA
BASKETBALL St. James H. (I) II Div
Starlites v Miscela DO Mtarfa 116-50
Hamrun v Mosta
1-0
Sliema W v Floriana Valletta v Paola H
3-1 0-1
Hibs v Luxol 41-54 Depiro v Alyssa Ashley LBC 74-63
Msida v Tarxien Mqabba v Si;;iewi
2-1 0-7
Athleta v Floriana
St. Andrew v {amrun
2-0
U15 A
U-17 B
U-15 A
St. James H. (N) BOV KO I Div
HOCKEY
Young Stars v Rabat Qormi v S. Hotsticks
80-67 3-3 10-1
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
Sport 33 FUTBOL INGLI}
Fa/li g[al Man City kontra Leeds I/-champions Ingli]i Man City sabuha fa/li biex eliminaw lil Leeds Utd bi skor ta’ 4-0. Man City kienu ;ejjin minn telfa ta’ 3-1 kontra Southampton filkampjonat, telfa li fissret li Man Utd fet[u vanta;; ta’ 12-il punt f’ras il-klassifika. Mancini, kif wieg[ed, g[amel diversi tibdilet wara din ittelfa. Wara [ames minuti Toure po;;a lil Man City filvanta;; u 10 minuti wara, Aguero g[amilhom tnejn minn penalty. Fit-52 minuta kien attakkant Ar;entin ie[or li skurja. Carlos Tevez g[amel l-iskor 3-0 u Aguero skurja ttieni gowl u r-raba’ wie[ed ta’ Man City fl-74 minuta. “Din ir-reb[a kienet importanti kemm biex ng[addu g[all-fa]i li jmiss kif ukoll biex inwettqu reazzjoni wara t-telfa ta’ ;img[a ilu,” qal Mancini. Wigan kisbu reb[a ta’ 4-1 barra minn darhom kontra Huddersfield biex g[addew g[all-fa]i li jmiss. F’din irreb[a spikka Kone li skurja tnejn mill-erbg[a gowls ta’ Wigan. Lampard gowl ‘il bog[od mill-200 Il-midfielder ta’ Chelsea,
Frank Lampard jinsab gowl ‘il bog[od milli jg[aqqad il200 gowl mal-klabb. Dan wara li l-player veteran ta’ 34 sena skurja wie[ed mill-erba’ gowls li Chelsea skurjaw kontra Brentford, replay tarraba’ rawnd tal-FA Cup. Lewwel log[ba kienet intemmet 2-2 u b’hekk kien hemm b]onn ta’ replay fejn din id-darba t-tim ta’ Rafa Benitez ma falliex biex issa fil-[ames rawnd jilg[ab kontra Middlesbrough. Barra minn hekk, bil-gowl tieg[u, Lampard sar l-aqwa skorer flistorja ta’ Chelsea fl-FA Cup. Chelsea kellhom b]onn jistennew sal-55 minuta biex fet[u l-iskor u kien l-iSpanjol Juan Mata li g[amel dan. Birreazzjoni ta’ Brentford ma tasalx kienu Chelsea li re;g[u
skurjaw permezz ta’ Oscar. Dan tal-a[[ar skurja wkoll matul il-;img[a fl-Europa League meta l-Blues reb[u barra minn darhom kontra Sparta Prague. Fil-71 minuta Lampard g[amilhom tlieta b’volley mill-isba[. L-a[[ar gowl ta’ Chelsea skurjah Terry. Jekk Chelsea jirb[u lFA Cup din tkun il-[ames darba f’dawn l-a[[ar seba’ snin li dawn ikunu reb[u din il-kompetizzjoni. Ta min jinnota li aktar kmieni matul din is-sena Chelsea [abbru li mhux se j;eddu l-kuntratt ta’ Lampard, kuntratt li jintemmlu fi tmiem dan l-ista;un. B[alissa Lampard g[addej minn forma mill-aqwa tant li l-kow/ nazzjonali tal-Ingilterra, Roy Hodgson qal li jekk dan ilmidfielder jibqa’ jag[ti dawn il-wirjiet ma tkunx sorpri]a jekk sena o[ra ikun inklu] fliskwadra li se tie[u sehem fitTazza tad-Dinja fil-Bra]il. Hu mifhum li Lampard, wara dan l-ista;un imur jilg[ab fl-Istati Uniti ma’ LA Galaxy, it-tim li mieg[u g[al dawn l-a[[ar sitt snin lag[ab David Beckham. Beckham iffirma kuntratt ma’ PSG ftit tal-;img[at ilu. Intant, il-manager ta’ Chelsea Rafa Benitez qal li Terry m’huwiex f’kundizzjoni li jilg[ab kull log[ba min[abba problemi f’irkopptu. Terry, dan lista;un dam xahrejn barra min[abba din l-injury u la[[ar darba li lag[ab kien fit2 ta’ Frar meta Chelsea kienu tilfu kontra Newcastle. Reb[a kbira g[al Liverpool L-akkwist il-;did ta’ Liverpool, Coutinho skurja fid-
debutt tieg[u hekk kif Liverpool reb[u 5-0 kontra Swansea f’partita valida millkampjonat. B’din ir-reb[a Liverpool qab]u lill-istess Swansea u issa qeg[din fisseba’ post tal-klassifika. Ta min jg[id li l-manager ta’ Swansea, Laudrup serra[ [afna players min[abba li dawn ;img[a o[ra se jilag[bu fil-finali tal-League Cup kontra Bradford.
Juan Mata (lemin) ta’ Chelsea jifta[ l-iskor kontra Brentford
Liverpool marru fil-vanta;; wara 34 minuta b’penalty ta’ Steven Gerrard. Hekk kif bdiet it-tieni taqsima Coutinho, li ing[aqad ma’ Liverpool ming[and Inter, g[eleb lill-goalkeeper Michel Vorm. Coutinho kien involut fittielet gowl hekk kif ta ballun tajjeb lil Enrique li g[amel liskor 3-0. Suarez skurja rraba’ gowl fil-56 minuta u b’dan il-gowl patta g[allwirja di]appuntanti li kellu matul il-;img[a kontra Zenit fl-Europa League. Fil-71 minuta Sturridge issi;illa din ir-reb[a kbira g[al Liverpool. Ta’ min jinnota li g[allManager ta’ Liverpool, Rodgers din kienet reb[a kontra l-eks tim tieg[u. FA Cup
Ri]ultati
Chelsea v Brentford Man City v Leeds United Huddersfield v Wigan
4-0 4-0 1-4
Liverpool v Swansea
5-0
Premiership Illum FA Cup
Man Utd v Reading
Bundesliga
Nurnberg v Hannover Hoffenheim v Stuttgart
2-2 0-1
?IKLI}MU
Wiggins irid sfidi ;odda I/-champion Olimpiku u tat-Tour De France Bradley Wiggins qal li jrid sifidi ;odda g[ax b[alissa m’huwiex motivat. Sena ilu Bradley Wiggins sar l-ewwel /iklist Brittaniku li qatt reba[ it-Tour De France u xahar wara ikkonferma l-qawwa tieg[u meta reba[ il-medalja tad-deheb waqt l-Olimpjadi ta’ Londra. Matul il-;img[a Wiggins kien di]appuntanti waqt it-Tour tal-Oman fejn spi//a fit-68 post, Tour li intreba[ minn sie[bu ta’ Team Sky, Chris Froome. Wiggins qal li mar [a]in fitTour tal-Oman min[abba li kien g[ajjien wara sitt ;img[at ta’ ta[ri; intensiv fi Spanja. “Kont g[ajjien u f’dawn l-a[[ar xhur tlajt fil-pi]. Biex inkun fl-aqwa tieg[i rrid inkun qed ni]en 70kg. B[alissa qed ni]en 82kg. Sa Mejju, ji;ifieri meta jibda l-Giro d’Italia rrid inkun 70kg,” qal Wiggins. Din is-sena Wiggins qal li se jkun qed jikkon/entra fuq ilGiro d’Italia u mhux fuq it-Tour De France min[abba li din issena sie[bu Chris Froome se jkun qed jipprova jirba[ it-Tour li jintemm f’Pari;i. “Irrid sfidi ;odda g[ax qed i[ossni bla motivazzjoni. Wara li irba[t id-deheb fl-Olimpjadi staqsejt lili nnifsi x’se jkunu lg[anijiet tieg[i issa. Ma rridx nirtira g[alissa u ma rridx li wara li rba[t dak kollu niddi]appunta bil-kbir. Ma rridx li nnies jg[idu li dak li rba[t kien b’kumbinazzjoni,” qal Wiggins. {afna qed isostnu li Wiggins se jkun qed jiffoka fuq il-Giro u mhux fuq it-Tour De France biex ma jkunx ta[t pressjoni imma Wiggins qal li kull Tour li wie[ed jie[u sehem fih ipo;;i lil /iklist ta[t pressjoni. Wara dak kollu li rba[t, kull darba li se nkun qed nikkompeti n-nies se jistennew xi [a;a spe/jali ming[andi u b’hekk se nkun ta[t pressjoni.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
34 Sport
Cliferty Calleja (bin-numru 3) jirba[ is-sitt ti;rija (Ritratt> Brian Grech)
TI:RIJIET TA}-}WIEMEL
Cliferty Calleja jirba[ i]-]ew; ti;rijiet Premier minn Kenneth Vella
L-aktar ]ew; ti;rijiet mistennija li saru lbiera[ wara nofsinhar fil-korsa tal-Marsa kienu riservati g[al ]wiemel tal-klassi Premier fuq distanza twila ta’ 2640m. Dawn kienu jag[mlu parti mir-raba’ laqg[a tal-ista;un fuq disa’ ti;rijiet, tmienja tat-trott u wa[da tal-galopp. I]-]ew; ti;rijiet Premier intreb[u minn Normand d’Oger u Nino de Saintho li t-tnejn li huma kienu misjuqa minn Cliferty Calleja. Dawn i]-]ew; zwiemel huma propjetà ta’ Michael Zammit. Tlettax kienu ]-]wiemel li pparte/ipaw fl-ewwel ti;rija tal-klassi Premier. Orion du Vaumicel (Frencu Cassar) kien l-aktar wie[ed velo/i wara l-karozza tat-tluq. Dan feta[ vanta;; ]g[ir mill-;did Fran/i] Oscar Indien (Anthony Camilleri) u Ouf Boy (Eugenio Bondin). I]da hekk kif i]-]wiemel daru g[ad-dritta finali, Orion du Vaumicel beda’ jnaqqas mill;iri u dlonk wasal l-assalt ta’ Normand d’Oger li f’idejn i]]g[a]ug[ Cliferty Calleja irnexxilu jie[u t-tieni reb[a konsekuttiva bi ftit minn Noble d’Ete (Raymond Clifton). Ouf Boy da[al fittielet po]izzjoni b’Orion du Vaumicel ikollu jikkuntenta bir-raba’ post. Ir-rebbie[ kellu medja ta’ 1.16.7” fil-kilometru.
Simili kienet it-tieni ti;rija tal-klassi Premier. Cliferty Calleja po;;a lil Nino de Saintho fuq in-na[a ta’ barra matul l-a[[ar 350m. B’hekk dan ma naqasx milli jie[u lewwel reb[a sta;onali middebuttant Fran/i] Ourasi Diams (Emmanuel Fenech) u Olympien Major (Brian Hili). Give To Get (Ludvic Ghigo) kellu wkoll wirja tajba bi pjazzament po]ittiv fir-raba’ po]izzjoni. Nino de Saintho kellu medja ta’ 1.16.6” filkilometru. Il-programm inkluda wkoll ti;rija tal-galopp. L-Irlandi] Little Anthony (Demis Zammit) kien il-[in kollu quddiem u qasam il-linja finali l-ewwel bi ftit millMalti Bon Santos (Charles Pace) u Maya Queen (Eric Zammit). G[al Little Anthony din kienet l-ewwel reb[a tas-sena. Fl-ewwel minn ]ew; ti;rijiet tat-trott tal-klassi Gold, l-I]vedi]a Rika Rico (Darren Mizzi) ]iedet fil-;iri matul l-a[[ar 400m biex irre;istrat l-ewwel reb[a filg]ejjer Maltin bi ftit middebuttant Phenix De La Roque (Noel Baldacchino). Markus Klipp (Darren Mizzi) u Janitor (Marvin Cauchi) kellhom ukoll pjazzament po]ittiv. Sprint mibdi matul l-a[[ar 300m tat-tieni ti;rija tal-klassi Gold wassal biex Simb
Mark (Charles Camilleri) ma jfallix milli jie[u l-ewwel reb[a tieg[u. Dan bi ftit minn Niky de Memartin (Jonathan Zammit), Jerry Eme (Noel Baldacchino) u Naja In Blue (Mario Falzon). L-ewwel minn ]ew; tigrijiet tal-klassi Silver kienet ikkaratterizzata minn dwell kontinwu fl-a[[ar metri bejn Mr Snowman (Rodney Gatt) u Ackaturbo (Shawn Portelli). Tal-ewwel irnexxilu jie[u l-ewwel reb[a tas-sena, b’Lutan Villetot (Eman Attard) u Bella Notte (Nathaniel Barbara) jid[lu warajhom f’dik l-ordni. Novak (Tony Demanuele) kien il-[in kollu quddiem tul it-tieni ti;rija Silver. Dan ma naqasx milli jaqsam il-linja finali l-ewwel b’nofs tul minn Ironbar (Julian Farrugia). Pirate d’Urzy (Eugenio Bondin) u Daring Daylight (Oliver Bonello) da[lu fit-tielet u r-raba’ post rispettivament. Fl-uniku ti;rija tal-klassi Bronze, Andrew Farrugia po;;a lil Quingen de Bussy quddiem f’nofs id-dritta finali biex [a l-ewwel reb[a fi xtutna. Il-laqg[a fethet b’ti;rija tal-klassi Copper. Hawnhekk ukoll l-Olandi] Andri Boko (Tony Demanuele) irre;istra lewwel reb[a tieg[u f’Malta wara li rsista ferm matul la[[ar 500m.
Ir-ri]ultati kollha I Ti;rija. Klassi Copper. Dist – 2640m. 1. Andri Boko (T. Demanuele) {in – 3.29.1” (1.19.2”) 2. Loulou de la Rose (C. Caruana) 3. Hotchemin (W. Spiteri) 4. Lemon Solo (E. Farrugia) II Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 2640m. 1. Quingen de Bussy (A. Farrugia) {in – 3.30.3” (1.19.7”) 2. Jens (A. Magro) 3. Owens Kin (N. Baldacchino) 4. Oris du Lupin (C. Calleja) III Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2640m. 1. Mr Snowman (R. Gatt) {in – 3.26.5” (1.18.2”) 2. Ackaturbo (S. Portelli) 3. Lutan Villetot (E. Attard) 4. Bella Notte (N. Barbara) IV Ti;rija. Klassi Galopp. Dist – 1250m.1. Little Anthony (D. Zammit) {in – 1.14.8” 2. Bon Santos (C. Pace) 3. Maya Queen (E. Zammit) V Ti;rija. Klassi Gold. Dist – 2640m. 1. Rika Rico (R. Gatt) {in – 3.22.1” (1.16.5”) 2. Phenix De La Roque (N. Baldacchino) 3. Markus Klipp (D. Mizzi) 4. Janitor (M. Cauchi) VI Ti;rija. Klassi Premier. Dist – 2640m. 1. Normand d’Oger (C. Calleja) {in – 3.22.5” (1.16.7”) 2. Noble d’Ete (R. Clifton) 3. Ouf Boy (E. Bondin) 4. Orion du Vaumicel (F. Cassar) VII Ti;rija. Klassi Gold. Dist – 2640m. 1. Simb Mark (C. Camilleri) {in – 3.19.9” (1.15.7”) 2. Niky de Memartin (J. Zammit) 3. Jerry Eme (N. Baldacchino) 4. Naja In Blue (M. Falzon) VIII Ti;rija. Klassi Premier. Dist – 2640m. 1. Nino de Saintho (C. Calleja) {in – 3.22.1” (1.16.6”) 2. Ourasi Diams (E. Fenech) 3. Olympien Major (B. Hili) 4. Give To Get (L. Ghigo) IX Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2640m. 1. Novak (T. Demanuele) {in – 3.25.8” (1.18”) 2. Ironbar (J. Farrugia) 3. Pirate d’Urzy (E. Bondin) 4. Daring Daylight (O. Bonello)
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
Sport 35 ATLETIKA
Pistorius ammetta ma’ sie[bu li qatel lit-tfajla ...]vilupp importanti fl-investigazzjoni L-akbar [abib tal-atleta, Oscar Pistorius ]vela li dan tala[[ar /empillu fl-4 a.m. u, fi stat ta’ paniku, ammetta mieg[u li kien g[adu kemm qatel lit-tfajla tieg[u Reeva Steenkamp. “Qtilt lit-tfajla, qtiltha. Irrid lil Alla je[lisni minn din id-dinja issa stess.” Dawn kienu l-kliem li Pistorius qal lil Justin Divaris. “G[idtlu x’int tg[id? Qalli li kien g[adu kemm spara lil Reeva,” kompla jg[id Divaris. Sakemm Divaris mar id-dar ta’ Pistorious il-pulizija di;à kienu waslu u l-;isem ta’ Steenkamp kien mg[otti bil-kutri. Pistorius qatel lit-tfajla tieg[u, Reeva Steenkamp, kmieni l{amis filg[odu, e]att f’Jum San Valentinu, jum li t-tfajla tieg[u stess kienet tant ilha tistenna. Jum qabel din il-festa talma[bubin Steenkamp kitbet fuq il-profil personali tag[ha li hi e//itata biex tqatta` dan il-jum mal-g[arus tag[ha li kien ilu f’relazzjoni mag[ha sa minn Novembru li g[adda. Eks g[alliem tal-atleta Oscar Pistorius ]vela li tlett ijiem qabel ma dan qatel it-tfajla tieg[u, kien qallu li qed jippjana [ajja ;dida f’dar ;did
f’Johannesburg. Bill Schroder, li hu eks Kap tal-iskola Sekondarja tal-istat ta’ Pretoria qal li nhar it-Tnejn, 11 ta’ Frar dam jitkellem ma’ Pistorious fuq it-telefon fejn dan tal-a[[ar spjegalu l-pjani li kellu g[allfutur. “Pistorius qalli li ried jitlaq mid-dar u jmur jg[ix f’Johannesburg. Ried jibda jg[ix f’belt kbira fejn hemmhekk seta’ jg[ix il-[ajja ta’ /elebrità. Pistorius qatt ma kellimni fuq lg[arusa tieg[u. ?empilli g[ax kont qed nag[mel ;abra g[allkarità u ried jag[ti xi [a;a hu nnifsu.,” qal Schroder. L-ewwel ver]joni ta’ dan lin/ident kienet li Pistorious spara fuq it-tfajla tieg[u g[ax [aseb li kienet [alliel li da[let tisraq. Steenkamp intlaqtet minn tiri f’rasha u f’ sidirha. Fl-a[[ar xhur il-Pulizija kienu da[lulha xi rapporti ta’ vjolenza domestika fl-istess residenza u barra minn hekk fil-[in talin/ident, fid-dar kien hemm biss Pistorius u t-tfajla tieg[u. Hemm spekulazzjonijiet li Pistorious u Steenkamp argumentaw bl-ikrah min[abba li l-atleta sar jaf b’relazzjoni sigrieta li Steenkamp kellha ma’
Francois Hougaard, player tarrugby, li hu in/identalment [abib tal-istess Pistorious. Imma dawn huma biss spekulazzjonijiet u g[adu ma kien konfermat xejn. Il-;urnal Afrikan Beeld ikkwota dak li qalu l-;irien ta’ Pistorius li ]velaw l-;isem ta’ Steenkamp instab fil-kamra talbanju u l-bieb ta’ din il-kamra kien imtaqqab bil-balal talpistola. }vilupp importanti flinvestigazzjoni tal-pulizija hi li minbarra li instabet pistola, instabet ukoll mazza tal-cricket bid-demm mag[ha. Il-pulizija qed tg[id li din il-mazza intu]at jew minn Steenkamp biex tiddefendi ru[ha minn Pistorious jew inkella minn Pistorious stess biex faqa` l-bieb tal-kamra talbanju fejn Steenkamp kienet qed tista[ba. Il-;isem ta’ Steenkamp instab fil-kamra tal-banju. Sorsi qrib il-pulizija qalu lill;urnal ewlieni li ras Steenkamp kienet mifqug[a bid-daqqiet u jekk dawn is-sorsi huma korretti jidher li l-mazza tal-cricket intu]at minn Pistorious. L-istess sorsi qalu lil dan l-istess ;urnal li l-ewwel tir ;ie sparat filkamra tas-sodda filwaqt li t-
{addiema fl-Afrika t’Isfel ine[[u billboard li fuqha kien hemm reklam li fih jidher Oscar Pistorious
tlieta l-o[ra kienu sparati filkamra tal-banju. Pistorius infexx jibki hekk kif sema’ l-akku]a mi;juba kontrih fil-Qorti, jum wara li dan kien arrestat min[abba dan l-in/ident. Pistorius kien akku]at bi qtil premeditat. Intant, qed jitne[[ew billboards li fuqhom hemm jidher Pistorious.
Il-kumpanija Nike, kumpanija li tisponsorja lil Pistorius qalet li m’hu se tie[u l-ebda de/i]joni dwar il-kuntratt ta’ Pistorius sakemm il-pulizija ttemm linvestigazzjoni tag[ha. Il-ka] se jkompla jinstema’ fid-19 ta’ Frar u sa dakinhar Pistorius se jibqa’ arrestat. Nhar it-Tlieta Pistorious se jitlob li jo[ro; fuq ple;;.
FUTBOL
FUTBOL
‘Arsenal iridu jwettqu reazzjoni’
Swansea jirrappre]entaw lill-Ingilterra
Il-manager ta’ Arsenal, Arsene Wenger wissa lill-players tieg[u biex g[ada jwettqu reazzjoni u jiksbu ri]ultat kontra Bayern Munich fi/-Champions League wara li lGunners ;ew eliminati mill-FA Cup kontra Blackburn. Gowl ta’ Kazim-Richards ta reb[a ta’ 1-0 lir-Rovers fuq Arsenal u b’din it-telfa issa jidher li Arsenal se jag[mlu sena o[ra ming[ajr ma jirb[u unur, sakemm dawn ma jirb[ux i/-Champions League. Fil-log[ba kontra Balckburn, Wenger serra[ lil diversi players b[al ma huma Wilshere, Walcott u Cazorla. “Il-log[ba kontra Bayern
Il-manager ta’ Arsenal, Arsene Wenger
hi opportunità g[all-players biex juru li dawn g[adhom g[atxana g[ar-reb[ u nittama li jie[du din l-opprtunità,” qal Wenger. It-telfa kontra Blackburn tkompli titfa’ pressjoni fuq Wenger. Arsenal, aktar kmieni dan l-ista;un ;ew eliminati mil-League Cup kontra Bradford. Bayern Munich g[andhom vanta;; kbir f’ras il-klassifika tal-Bundesliga u bla dubju se tkun diffi/li g[al Arsenal biex jeliminaw lil dan it-tim li fl-a[[ar tliet snin wasal darbtejn fil-finali ta/-Champions League. L-ewwel leg se bejn Arsenal u Bayern se tintlag[ab fl-Emirates Stadium.
Il-UEFA [abbret li jekk nhar il-{add li ;ej Swansea jirb[u l-League Cup kontra Bradford u jikkwalifikaw g[all-Europa League ikollhom jirrappre]entaw lill-Ingilterra u mhux lil Wales. Jekk Swansea jirb[u kontra t-tim li jilg[ab f’League Two jikkwalifikaw f’kompetizzjoni Ewropea g[all-ewwel darba sa mill1991. G[alihom se tkun l-ewwel darba f’aktar minn 100 sena li se jkunu qed jilag[bu f’finali. Wie[ed irid jara x’se tkun ir-reazzjoni tad-diri;enti ta’ dan il-klabb minn Wales g[al din l-ordni minn na[a tal-Uefa. Biex waslu sal-finali tal-League Cup Swansea eliminaw lil Crawley, Middlesbrough, Barnsley, Liverpool u lil Chelsea. Min-na[a tag[hom Braford eliminaw lil Arsenal, Aston Villa u lil Wigan. FORMULA 1
De Resta ta[t pressjoni Is-sewwieq tal-Force India Paul Di Resta qal li la darba issa qieg[ed fit-tielet sena mat-tim ilpressjoni fuqu hi wa[da kbira. Dan is-sewwieq Sko//i] g[adu ma jafx ma’ min se jkun qed isuq min[abba li Force India g[adhom ma [abbrux min se jkun is-sewwieq li se jie[u post Nico Hulkenberg. Dan tal-a[[ar [alla lil Force India u ing[aqad mas-Sauber. Skond rapporti fil-;urnali Ingli]i jidher li l-eks sewwieq Adrian Sutil jew Jules Bianchi, li hu t-tielet sewwieq tat-tim, huma l-akbar favoriti biex jakkumpanjaw lil Di Resta. Ikun min ikun it-tieni sewwieq ta’ dan it-tim bla dubju lpressjoni se tkun fuq Di Resta, spe/jalment meta wie[ed iqis li Sutil ilu sta;un ma jsuq filwaqt li Bianchi g[adu qatt ma [a sehem fi Grand Prix.
Se jkolli pressjoni kbira biex in;ib ir-ri]ultati. Mhux problema g[alija li nkun ta[t pressjoni g[ax ilni snin kbar ta[t pressjoni u minn dejjem mort tajjeb. Se nag[mel minn kollox biex in;ib il-punti,” qal Di Resta. Il-kap tal-Lotus Eric Boullier qal li dan l-ista;un jemmen li ssewwieq Romain Grosjean se jkollu sta;un po]ittiv. Fl-ista;un li g[adda Grosjean kellu sta;un b’perjodi li matulhom mar tajjeb u b’perjodi fejn kellu jirtira min[abba xi in/identi. Barra minn hekk Grosjean kien sospi] g[al Grand Prix wara li [abat f’Fernando Alonso tal-Ferrari u Lewis Hamilton tal-McLaren. “Grosjean m’g[andix dubju li se jitg[allem mill-i]balji li g[amel. Mill-ewwel jiem ta’ testing qed naraw li g[andu potenzjal u g[atx kbir biex dan lista;un imur a[jar,” qal Boullier.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
36 Sport
Omar Said, captain ta’ Athleta jir/ievi t-trofew tan-Knockout ming[and Peter Perotti
BASKETBALL- BOV K.O. FINALI
It-tielet unur g[al Athleta Athleta A to Z reb[u t-tielet unur tag[hom dan l-ista;un meta b’determinazzjoni irnexxielhom jg[elbu lil Floriana Francesco Fenech fil-finali tal-BOV K.O. Iwettqu rimonta tajba Athleta ...............................80 Floriana .............................67 ( 14-17, 17-24, 24-18, 25-18) Athleta: S. Hagul, D. Bugeja 12, M. Todorovic 28, M. Guisti, S. Bischoff, O. Said 9, S.Pace 2, W. Spiteri, K. Baldacchino 10, M. Zammit 7, S. Schembri 12. Floriana: A. Baldacchino, B. Scott Camilleri 4, D. Camilleri 6, M. Glass 29, C. Sammut 16, I. Mercieca 3, C. Calleja, D. Schembri 9, M. Ciantar, S. Saakian. Referees: G. Barbara, E. Mangani u L. Shakespeare.
David Bugeja ta’ Athleta (xellug) issikat minn Ian Mercieca ta’ Floriana (Ritratt> Michael Ellul)
Athleta pattew g[at-telfiet fil-kampjonat f’log[ba aktar importanti meta fil-finali tanKnockout reb[u kontra Floriana. Spikkat [afna ddeterminazzjoni ta’ Athleta li komplew jissieltu anki meta
kienu 15-il punt minn ta[t. F’din il-finali dehret ilfra;ilità ta’ Floriana fejn laktar tort jaqa` fuq il-playmaker C. Sammut u wie[ed irid jistaqsi g[alfejn ma nbidilx anki g[al ftit minuti sakemm jirkupra minn dan ilmument difficli. G[al Athleta irritorna t-twil M. Zammit li kellu log[ba po]ittiva u ikkontrolla lil D. Schembri tajjeb. Wara li Floriana kisbu lewwel basket, Athleta [adu vanta;; minn passa;;i []iena ta’ Floriana biex jiksbu s-seba’ punti ta’ wara. Il-kow/ ta’ Floriana g[amel bidla u Floriana bdew jilag[bu a[jar biex wara li g[amlu l-iskor indaqs komplew biex spi//aw l-ewwel sessjoni 17-14 minn fuq. Sa [ames minuti mit-tmiem l-intervall i]-]ewg timijiet kienu separati minn b’punt meta l-iskor kien 26-25. Fla[[ar minuti qabel l-intervall, Floriana [adu vanta;; mix-xutts u passa;;i ]baljati ta’ Athleta u fet[u vanta;; ta’ 10 punti bl-iskor ikun dak
ta’ 41-31. Floriana komplew ikunu xi ftit a[jar u l-vanta;; kiber g[al 50-35. Hawn Floriana dehru fil-kontroll imma wie[ed ftit jista’ jifhem g[aliex bdew jg[a;;lu. Athleta bdew jiddefendu a[jar u ]ewg xutts millbog[od ta’ K. Baldacchino taw indikazzjoni li Athleta bdew jemmnu fir-rimonta. Floriana tilfu l-kon/entrazzjoni u l-mira. B[alma dejjem ji;ri, ilmoral ta’ C. Sammut tbaxxa u ftit beda jkun ta’ g[ajnuna lil s[abu. Sammut tilef kemm-il darba l-pusses meta ipprova jinfed wa[du d-difi]a ta’ Athleta bil-konsegwenza li tilef kemm-il darba pussess. Din g[enet lil Athleta jikbru fil-kunfidenza u jkunu aktar pre/i]i fix-xutts tag[hom u fil-fatt biex bdew l-a[[ar 10 minuti b’distakk ]g[ir ta’ 5955. Floriana komplew imorru lura u Athleta kisbu 14-ilpunt li kienu kru/jali firreb[a tag[hom.
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
Sport 37 FUTBOL TALJAN
Napoli ma japprofittawx mit-telfa ta’ Juventus It-tamiet li kellhom Napoli li jnaqqsu d-distakk minn malleaders Juventus fis-Serie A g[al ]ew; punti biss [adu daqqa ta’ [arta kbira meta wara wirja mill-aktar negattiva spi//aw fi draw ming[ajr goals kontra Sampdoria. Dan wara li s-Sibt Juventus kienu meg[luba g[and Roma b’goal ta’ Totti fit-tieni taqsima u Napoli deher li setg[u jitfg[u pressjoni fuq illeaders minn Turin u jwettqu reazzjoni wara telfa 2-0 flEuropa League f’San Paolo kontra Viktoria Plzen il-{amis. Juventus b’hekk ]ammew erba’ punti vanta;; fuq Napoli bi]-]ew; na[at issa jiltaqg[u f’San Paolo f’Marzu. GENOVA – Goal skurjat minn Juraj Kucka fit-33 minuta kien bi]]ejjed biex Genoa g[elbu f’darhom lil Udinese 1-0 u nqalg[u mizzona l-[amra tar-relegation. Ilpartita kienet wa[da missielta imma finalment Genoa dehru aktar determinati li jie[du punti massimi. TURIN – Torino kisbu tliet punti ferm importanti b’reb[a pjuttost sorprendenti 2-1 f’darohm kontra Atalanta. Alessio Cerci feta[ l-iskor g[al Torino fit-42 minuta imma German Denis minn penalty kiseb id-draw g[al Atalanta. Meta kollox deher li l-partita se tintemm 1-1, tliet minuti mit-tmiem wasal il-goal ta’ Valter Birsa li ta r-reb[a lil Torino. CATANIA – Catania komplew bis-serje po]ittiva u telg[u fis-seba’ post filklassifika wara reb[a minima imma importanti 1-0 kontra Bologna. Il-goal li dde/ieda lpartita wasal fit-42 minuta minn Sergio Almiron. PESCARA – Pescara komplew fl-inkwiet bit-tielet post mill-a[[ar wara telfa
Jovetic ji//elebra l-ewwel gowl tieg[u kontra Inter u t-tieni wie[ed ta’ Fiorentina
f’darhom kontra Cagliari 2-0 u li b’hekk komplew jitilg[u f’nofs il-klassifika. L-eroj ta’ Cagliari kien Marco Sau li skorja ]-]ew; goals fit-tieni taqsima fit-53 u l-61 minuta. Biex tkompli ti;i [a]ina g[al Pescara, spi//aw il-partita b’10 plejers meta tke//a Vladimir Weiss fid-90 minuta. NAPLI - Il-partita bdiet b’minuta silenzju g[all-mewt tal-eks plejer ta’ Napoli Carmelo Imbriani li miet bilkan/er il-:img[a fl-età ta’ 37 sena. Imma kienu l-vi]itaturi li [a;ru determinati b’Sansone jersaq vi/in kmieni fil-partita. Napoli rrispondew permezz ta’ Insigne u Cavani li [ela /ans tajjeb. L-akbar /ans g[al Sampdoria wasal wara nofs sieg[a meta l-goalkeeper ta’ Napoli De Sanctis dawwar xutt fil-baxx ta’ Sansone g[al mallasta u mbag[ad kien superat fil-corner ta’ wara imma Behrami tajjar minn fuq il-
linja. Fit-tieni taqsima Napoli kienu a[jar imma t[abtu biex i]ommu l-pussess fost l-g[ajjat u d-di]approvazzjoni talpubbliku pre]enti. FIRENZE - Inter ;ew umiljati meta tilfu 4-1 kontra Fiorentina f’Firenze. It-tim ta’ Stramaccioni deher bla ideat u b’difi]a li setg[et anke qalg[et aktar minn erba’ gowls. IlViola kellhom b]onn biss 13-il minuta biex marru fil-vanta;; b’gowl ta’ Ljajic li b’daqqa ta’ ras g[eleb lil Handanovic. Bir-reazzjoni ta’ Inter ma tasalx kienu Fiorentina li re;g[u skurjaw, din id-darba permezz ta’ Jovetic. Fit-tieni taqsima Fiorentina komplew jippressaw u Inter qatt ma kienu perikolu]i.Fil-55 minuta Jovetic idroppja l-iskor b’gowl mill-aqwa u 10 minuti kien Ljajci li g[amilhom erbg[a. Fla[[ar minuti Cassano skurja lgowl ta’ konsolazzjoni g[al Inter b’xutt mill-bog[od.
TRASFERIMENTI
Laudrup jista’ jie[u post Mancini Skont rapporti fil-;urnali Ingli]i il-manager ta’ Swansea Michael Laudrup jista’ jie[u post il-manager ta’ Man City Roberto Mancini. B[alissa Mancini jinsab ta[t pressjoni min[abba l-fatt li Man City jidhru li se jonqsu milli jiddefendu t-titlu li reb[u f’Mejju li g[adda g[ax dawn qeg[din 12-il punt ta[t illeaders u rivali Man Utd. Barra minn hekk aktar kmieni matul dan lista;un Man City ;ew eliminati mill-fa]i talgruppi ta/-Champions League u din hi t-tieni sena konsekuttiva li s-Citizens kellhom isellmu lil din il-kompetizzjoni proprju f’din il-fa]i bikrija. Man City ilbiera[ g[addew g[all-kwari finali tal-FA Cup b’reb[a kontra Leeds. Din is-sena Swansea qeg[din fid-disa’ post fil-Premier Ingli] u nhar il-{add li ;ej se jilag[bu fil-finali tal-League Cup kontra Bradford wara li eliminaw diversi timijiet fosthom Chelsea. Min[abba li aktar kmieni dan l-ista;un Pep
Guardiola iffirma ma’ Bayern jidher li ddiri;enti ta’ City se jduru g[al managaer li di;à [adem fil-Premier. VALDES - Arsenal huma interessati fisservizzi tal-goalkeeper ta’ Barcelona Victor Valdes. Il-kuntratt ta’ Valdes jintemm sena o[ra imma skont rapporti jidher li d-diri;enti tal-klabb Katalan se j[allu lil Valdes jitlaq fi tmiem l-ista;un u tieg[u qed jitolbu s-somma ta’ madwar 10 miljun lira sterlina. Valdes innifsu stqarr li jixtieq jilg[ab f’kampjonat ie[or u sa[anistra ammetta li l-Ingilterra hu pajji] li jattirah. Jidher li g[alissa, l-uniku problema g[al Arsenal hi li dawn qed jirrifjutaw li j[allsu salarju ta’ 120 elf lira sterlina fil-;img[a, s-salarju li b[alissa Valdes g[andu ma’ Barcelona. Sta;uin ilu l-Gunners ippruvaw jakkwistaw lill-goalkeeper ta’ Liverpool Pep Reina imma ma irnexxilhomx. Wojciech Szczesny, Vito Mannone u Lukasz Fabianski kollha naqqsu milli juru log[ob li jiggarantilhom post mal-ewwel 11.
Ri]ultati u klassifiki Serie A
Chievo v Palermo Roma v Juventus Milan v Parma Catania v Bologna Genoa v Udinese Napoli v Sampdoria Pescara v Cagliari Torino v Atalanta Fiorentina v Inter Illum Siena v Lazio
1-1 1-0 2-1 1-0 1-0 0-0 0-2 2-1 4-1
Serie B
Ascoli v Pro Vercello Bari v Crotone Brescia v Vicenza Cittadella v Cesena Grosseto v Virtus L. Reggina v Padova Sassuolo v Spezia Ternana v Empoli Varese v Juve Stabia Livorno v Modena
Juventus Napoli Lazio Milan Inter Fiorentina Catania AS Roma Udinese Parma Torino Sampdoria Chievo Cagliari Atalanta Bologna Genoa Pescara Palermo Siena
25 25 24 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 24
17 15 13 13 13 12 11 11
4 6 5 5 4 6 6 4 9 9 8 8 7 11 8 6 8 5 7 7 8 5 7 5 6 7 6 3 3 10 6 6
4 4 6 7 8 7 8
10 7 9 7 11 12 11 12 13 12 16 12 12
50 46 35 44 40 45 32 51 35 31 29 31 26 28 22 33 26 20 22 24
17 21
26 31 33 30 30 45 34 33 28 30 40 41 35 35 37 51 39 34
55 51 44 44 43 42 39 37 36 32 31 29 29 28 27 26 25 21 19 18
Log[ob li jmiss Serie A Is-Sibt 23 Frar Palermo v Genoa Il-{add 24 ta’ Frar Sampdoria v Chievo Parma v Catania Bologna v Fiorentina Atalanta v Roma Juventus v Siena Cagliari v Torino Inter v Milan It-Tnejn 25 ta’ Frar Udinese v Napoli Lazio v Pescara
L-aqwa skorers Serie A
18-il goal - Edinson Cavani (Napoli), 15-il goal - Stephan El Shaarawy (Milan) 14-il goal - Antonio Di Natale (Udinese) 11-il goal - Erik Lamela (Roma), Pablo Osvaldo (Roma) 10 goals - Giampaolo Pazzini (Milan), Marco Sau (Cagliari), Alberto Gilardino (Bologna), Miroslav Klose (Lazio)
1-1 2-2 2-1 3-2 0-0 1-1 1-2
Kif Jinsabu
Kif Jinsabu
L R D T F K Pt
0-0 0-0 0-1
L R D T F K Pt
Sassuolo 26 Livorno 26 Verona 26 Varese 26 Empoli 26 Modena 26 Juve Stabia 26 Padova 26 Brescia 26 Ascoli 26 Cittadella 26 Spezia 26 Novara 26 Cesena 26 Ternana 26 Virtus L. 26 Crotone 26 Reggina 26 Bari 26 Vicenza 26 Pro Vercelli 26 Grosseto 26
Grupp A
18 15 13 12 10 10
4 6 8 8 9 8 9 8 8 11 7 13 9 7 8 8 8 8 10 5 7 10 7 9 6 12 8 8 7 10 8 9 5 10 4 5 4 10
4 5 5 6 7 8 9 7 6
10 10 10 11
9
10
8
10
9 9
11 17 12
54 49 37 35 41 34 39 30 33 34 32 36 35 29 25 27 25 24 32 29 20 28
58 51 47 43 39 36 35 35 34 33 32 32 31 31 30 30 30 29 26 25 17 16
Lega Pro
Albinleffe v Carpi Cremonese v Cuneo FeralpiSalo` v Lumezzane Suditrol v San Marino Portosummaga v Treviso Pavia v Tritium Reggiana v Virtus Entella Illum Lecce v Como
Grupp B
21 33 21 28 39 30 38 30 27 35 38 38 29 42 28 36 33 30 29 37 45 41
Latina v Barletta Avellino v Frosinone Benevento v Gubbio Perugia v Nocerina Carrarese v Pisa Paganese v Prato Catanzaro v Viareggio
1-0 2-0 0-0 0-0 2-0 0-0 2-0
2-0 1-0 2-1 2-1 2-3 0-0 2-0
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
38 Sport
Valletta fis-semi finali b’reb[a fa/li fuq Rabat minn Simon Farrugia
VALLETTA.........................3 RABAT.................................0
Valletta kisbu post mala[[ar erbg[a tal-U*Bet FA Trophy dan wara li huma g[elbu b’fa/ilità lil Rabat Ajax. Kienet log[ba dominata mill-Beltin li minkejja li kienu qeg[din jilg[abu kontra t-tim ta’ qieg[ il-klassifika fil-kampjonat fi]-]ew; konfronti ta’ bejniethom spi//aw fi draw ta’ 1-1.
Fir-rounds pre/edenti Valletta kienu g[elbu lil {amrun Spartans bl-iskor ta’ 3-1 kif ukoll lil Nadur Youngsters 2-0. Mill-banda lo[ra Rabat Ajax eliminaw lil Pieta’ 1-0 u lil Sannat Lions b’reb[a kbira ta’ 5-0. Kif kien mistenni Valletta bdew il-log[ba fuq l-offensiva fejn wara tmien minuti xutt fuq id-dawra ta’ Edmond Agius g[adda barra g[al ftit. Biex g[axar minuti wara xutt angolat minn fuq il-lemin ta’ Ogonuppe idawwar f’corner minn Azzopardi. Valletta komplew jinsistu fuq l-attakk fejn fis-26 minuta minn cross ta’ Bello-Osagie kien Toure’ li bir-ras ikkonkluda ftit g[oli. Appena minuta lBeltin fet[u l-iskor. Kien xutt ta’ Ryan Fenech li ;ie devjat minn JOJO OGONUPPE bilballun jinganna g[al kollox bil-goalkeeper Azzopardi u jispi//a fix-xibka. Man-nofs sieg]al-log[ob Valletta setg[u rduppjaw i]da xutt ta’ Ogonuppe fuq cross ta’ Bello-Osagie kien devjat f’corner. Biex g[axar minuti wara minn cross ta’ Ogonuppe kien Bello-Osagie li bir-ras xe[et ftit barra. B’Rabat jirrispondu tlett minuti minn tmiem l-ewwel taqsima fl-ewwel attakk tag[hom meta kien Armaro Negrin li ra x-xutt tieg[u fuq
cross ta’ Fuster jg[addi j[akkek mal-wieqfa. Valletta rduppjaw fil-50 minuta b’azzjoni l-;miel tag[ha hekk kif ABUBAKER BELLO-OSAGIE bidel il-ballun ma’ Joao Gabriel Da Silva u wara li g[adda bejn diversi players po;;a l-ballun fixxibka. Il-Beltin issa kienu aktar ixxamplati b’]ew; gowls vanta;; u fis-56 minuta minn cross ta’ Fenech kien Ogonuppe li bir-ras xe[et ftit barra. Biex mas-sieg[a log[ob minn free kick minn fuq illemin ta’ Ryan Fenech daqqa ta’ ras minn Caruana spi//at fuq is-saqaf tax-xibka. Ryan Fenech kien protagonist fil-65 minuta hekk kif ilfree kick tieg[u mid-distanza ;ie mdawwar f’corner b’xi ftit ta’ diffikultà minn Azzopardi. ?ans rari g[al Rabat wasal fit72 minuta meta Armaro Negrin sab lil Carrillo Pendas i]da xxutt tieg[u g[adda ftit barra. Valletta ssi;illaw ir-reb[a [mistax il-minuta mit-tmiem bi free kick dirett ta’ WILLIAM BARBOSA li [asad g[al kollox lil Azzopardi. Sat-tmiem Valletta kkontrollaw tajjeb fejn anki setg[u ]iedu l-iskor li kieku kienu aktar pre/i]i filkonklu]jonijiet tag[hom. Valletta - M. Bartolo, R.
Briffa, J. Caruana, L. Dimech, D. Falzon, R. Fenech, E. Agius, J.J. Ogunuppe, A. Bello-Osagie, D. Toure’, J. Gabriel da Silva Rabat - J. Azzopardi, I.Carapic, J.Caruana, J.L.Armaro Negrin, M. Moral Fuster, D. Falzon, P. Borg, C. Brincat, D. Carrillo Pendas, D. Azzopardi, C. Gauci Referee - Alan Mario Sant
Clive Brincat ta’ Rabat (bin-numru 16) jg[asses lil Bello Osagie ta’ Valletta (Ritratti> Brian Grech)
Joseph Ogunnuppe ittekiljat mill-captain ta’ Rabat, Dylan Falzon
Hibs jeg[lbu lil }ebbu; R. ming[ajr tbatija minn Cristian Anthony Muscat
HIBERNIANS.....................3 }EBBU: R..........................0
F’log[ba mimlija azzjonijiet, Hibernains ikkwalifikaw ghas-semi-fianli tal-U*BET FA Trophy meta ming[ajr tbatija g[elbu l-isfida tal-leaders tal-Kampjonat BOV itTieni Divi]joni }ebbu; Rangers bl-iskor ta’ 3-0 permezz ta’ wirja konvin/enti ming[ajr ma nnaqssu xejn mill-mertu ta’ }ebbu; Rangers li fuq il-karta huma ferm inqas ikkwotati minn Hibernians. Il-Pawlsiti kienu ming[ajr Edison Luis Dos Santos iktar mag[ruf b[ala Tarabai li jinsab imwe;;a’ u li mistenni jirritorna fl-azzjoni fi tmiem din il-;img[a. Kienu }ebbu; Rangers li [ar;u fuq l-offensiva u wara biss 9 minuti kross-shot ta’John Nwoba ;ie salvat tajjeb mill-goalkeeper Mario Muscat. Hibernians rrispondew fis-16 –il minuta meta minn korner ta’ Clayton Failla, ikkonnettja tajjeb ilplejer internazzjonali ANDREW COHEN permezz ta’ daqqa ta’ ras tajba u tefa’ fix-xibka. Fil-21 minuta minn kross ta’ Failla, la[aq tajjeb Jean Paul Farrugia li ra x-xutt bid-dawra tieg[u ji;i mxellef g[al korner minn difensur tarRangers. Fis-26 minuta lPawlsiti re;g[u [olqu l-periklu meta minn kross tas-solitu Failla, ikkonnettja tajjeb Marcelo Dias li ra d-daqqa ta’ ras tieg[u ti;i salvata millgoalkeeper avversarju Justin Spiteri. Hibs komplew fuq loffensiva u wara nofsieg[a log[ob minn kross ta’ Marcelo Dias, ix-xutt ta’ Jean
Paul Farrugia ;ie salvat parzjalnet minn Justin Spiteri u mir-rebound ix-xutt ta’ Andrew Cohen g[adda ftit barra mil-lasti difi]i mill-istess Spiteri. Fl-34 minuta xutt ta’ Dias g[al Hibernians g[adda ftit g[oli u ]ew; minuti biss wara xutt ta’ Bjorn Kristensen gie mdawwar f’korner minn Justin Spiteri. Fl-44 minuta Hibernains marru ferm vi/in li jirdoppjaw l-iskor i]da kienu sfortunati meta minn korner ta’ Failla, ikkonnettja tajjeb Jean Paul Farrugia izda x-xutt tieghu stampa malmimduda. Ftit qabel intemmet l-1 taqsima ir-referee Paul Caruana kecca lill-kow/ ta’ }ebbu; Rangers Jesmond Zammit min[abba xi rimarki li ghadda l-istess Zammit lirreferee Caruana hekk kif irreferee ma saffarx fawl favur }ebbu; Rangers wara li l-plejer internazzjoanli ta’ Hibernians n Clayton Failla iffawlja plejer ta’ }ebbu; Rangers. Fid-59 minuta }ebbu; Rangers kienu kostretti li jbiddlu lill-goalkeeper Justin Spiteri wara li we;;a’ hekk kif ftit qabel kien involut f’incident sfortunat mal-attakkant ta’ Hibernians Marcelo Dias hekk kif [areg janti/ipah filkaxxa. Floku da[al jilg[ab ilgoalkeeper ta’ riserva Iulian Verbina. Hibernians naqqsu mirritmu tal-log[ob fit-2 taqsima i]da xorta baqg[u perikolu]i u fit-63 minuta huma tilfu cans tad-deheb li jkabbru lvanta;; meta l-plejer Jenan
Paul Farrugia minn ta[t illasti ra x-xutt dg[ajjef wisq tieg[u ji;i salvat ming[ajr diffikultà mill-goalkeeper Verbina. Fis-70 minuta Hibernaisn reb[u penalty meta Andew Cohen twaqqa’ fil-kaxxa minn plejer ta’ }ebbu; Rangers – mill-11-il metru nkariga ru[u CLAYTON FAILLA li ma ]baljax. Fil-75 minuta }ebbu; Rangers kellhom cans kbir li jnaqqsu l-mar;ni tal-iskor i]da naqqsu milli jag[mlu dan meta Melvin farrugia g[adda tajjeb lejn Rodrigues Britto li ;ie wi// imb’wi// mal-goalkeeper Mario Muscat li i]da salva tajjeb biex evita kull periklu g[all-Pawlisti. Fis-77 minuta }ebbu; rangers pprotestaw bil-kbir g[allpenalty meta Adrian Pulis waqqa’ lis-sostitut Omar Rababah fil-kaxxa i]da r-referee Paul caruana [alla llog[ob g[addej. Fil-81 minuta Hibernians g[amlhuom 3 meta minn kross ta’ Clayton Failla, ikkonnettja atjjeb ilplejer internazzjoanli ta’ taht il-21 sena JEAN PAUL FARRUGIA li permezz ta’ daqqa ta’ ras tajba minn ta[t il-lasti tefa’ fix-xibka. Hibs - M. Muscat, A. Pulis, R. Camilleri, J. Pearson, J. Lima, A. Cohen, B. Kristensen, Z. Levnaic, C. Failla, M. Dias, J. P. Farrugia }ebbu; R - J. Spiteri, W. Camenzuli, J. Xerri, L. Galea, M. Francica, M. Farrugia, R. Spiteri, L. J. Agius, A. Tabone, M. O. Rodrigues Britto, J. Nwoba Referee - Paul Caruana
IN-NAZZJON It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
Sport 39
Lija jiksbu reb[a minima fuq St Andrews minn Cristian Anthony Muscat
LIJA......................................1 ST. ANDREWS...................0
F’log[ba medjokri Lija Athletic sar l-uniku tim li jimmilita fil-Kampjonat BOV lEwwel Divi]joni li rnexxielu jikkwalifika g[as-semi-finali talU*BET meta g[eleb lit-tim lie[or mill-Kampjonat BOV lEwwel Divi]joni St Andrews bl-iskor minimu ta’ 1-0 bil-gowl g[alihom jasal minn Timothy Fleri Soler fl-1 taqima tal-konfront e]attament fl-14 –il minuta. Tajjeb ng[idu li dawn i]-]ew; timijiet affrontaw lil xulxin fi tmiem il-;img[a li g[addiet filKampjonat BOV l-Ewwel Divi]joni fejn Lija Athletic [ar;u rebbie[a bl-iskor kbir ta’ 8-3. Lija Athletic ma damux ma fet[u l-iskor meta wara biss 14il minuta minn corner mog[ti minn Erjon Bev, ikkonnettja tajjeb TIMOTHY FLERI SOLER li permezz ta’ daqqa ta’ ras tajba tefa’ fix-xibka. Fid-19 -il minuta Lija Athletic re;g[u [olqu l-pertilu meta minn freekick ta’ Erjon Bev, il-goalkeeper ta’ St Andrews Matthew Towns salva parzjalment, il-ballun spi//a f’saqajn Ige li i]da tefa’ barra. Fit-32 minuta Ige qassam lil Bev li wara li rnexxielu jdur mal-goalkeeper Matthew Towns, ix-xutt tieg[u kien dghajjef wisq u ;ie salvat minn fuq
il-linja fatali minn difensur ta’ St Andrews. Fid-59 minuta Lija Atheletic marru ferm vi/in li jirduppjaw l-iskor meta kross ta’ Erjon Bev sab lil Antignolo li b’daqqa ta’ ras minn ta[t il-lasta ra lil Matthew Towns iwettaq save spettakulari. Fis-87 minuta Lija Athletic re;g[u [olqu l-periklu meta Bev qabad ballun, g[amel ;irja tajba, ;ibed lejn il-bandiera tal-corner, qabe] 2 difesnuri, da[al quddiem Towns, dar mieg[u, ixxutjja lejn il-lasta imma kien hemm id-difesnuri ta’ St Andrews li kienu pronti u tajru l-ballun biex b’hekk evitaw kull periklu g[as-Saints, biex ftit minuti wara r-referee Philip Farrugia li kellu kontroll tajjeb tal-log[ba saffar it-tisfira finali tal-konfront. St Andrews - M. Towns, N. Chetcuti, B. Diacono, B. Said, M. Johnson, W. Camilleri, J. Farrugia, N. Vella Petroni, M. Grima, R. Kerekov, T. Grozev Lija A. - L. Bonnici, C. Giordimanina, T. Fleri Soler, M. Fleri Soler, D. Scerri, E. Bev, L. Konda, A. Scicluna, B. Antignolo, A. A. Ige, A. Sacco Referee - Philip Farrugiaa
Azzjonijiet mill-partita bejn Lija u St. Andrews, partita li ntemmet 1-0 favur Lija (Ritratti> Brian Grech)
Giglio jirregala lil Qormi post fis-semi finali minn Simon Farrugia
BALZAN..............................0 QORMI................................1
Qormi kisbu post fis-semi finali tal-U*Bet FA Trophy g[at-tielet darba f’dawn l-a[[ar erba’ snin dan wara li huma g[elbu lil Balzan b’gowl uniku skurjat kmieni fil-partita. F’konfront bejn ]ew; timijiet li ser ikunu qeg[din jilg[abu firRelegation Pool Qormi kien laktar tim li wera ideat minkejja li l-ewwel taqsima kienet wa[da patetika. Biex waslu sa dan l-istadju Balzan eliminaw lil Naxxar bliskor ta’ 4-3 kif ukoll lil G]ira b’reb[a ta’ 3-2. Mill-banda lo[ra Qormi g[elbu lit-tim mitTieni Divi]joni Pembroke bliskor ta’ 5-2 biex fir-round tala[[ar sittax issorprendew meta eliminaw lil wie[ed mit-timijiet favoriti, B’Kara. Ta’ min jinnota li f’]ew; konfronti fil-Kampjonat dan lista;un kienu Balzan li [ar;u rebbie[a darbtejn bl-iskor identiku ta’ 2-1. Fl-ewwel azzjoni offensiva tal-log[ba Qormi fet[u l-iskor meta minn cross minn fuq illinja tal-lemin ta’ Leighton Grech kien Stefan Giglio li tefa’ l-ballun fix-xibka tieg[u stess. Wara dan il-gowl il-log[ba g[addiet minn mumenti tedjanti
[afna fejn kien biss lejn tmiem it-taqsima li kellna xi azzjonijiet denji ta’ nota. Fid-39 minuta free kick ta’ Calcado ;ie devjat f’corner. U minuta wara minn corner mog[ti minn Calcado Balzan g[al darb’o[ra vi/in fejn il-ballun wasal g[and Da Silva bixxutt tieg[u ji;i devjat bir-referee i]da jordna goal kick g[al Qormi. Bl-a[[ar azzjoni talewwel [amsa u erbg[in minuta tasal minuta minn tmiemha meta kien cross ta’ Zarate b’Effiong bir-ras jimpenja lil Martinez. It-tieni taqsima kienet aktar movimentata mill-ewwel wa[da fejn fit-53 minuta waslet azzjoni minn Qormi fejn Perez qassam lejn Cassar dan kompla fid-direzzjoni ta’ Effiong i]da x-xutt ta’ dan tal-a[[ar spi//a g[oli. Fit-58 minuta Cassar sab lil Effiong fil-kaxxa bin-Ni;erjan wara li ni]]el b’sidru xe[et g[oli. Balzan irrispondew fit-63 minuta meta minn cross ta’ Jamie Pace l-ballun wasal fiddirezzjoni ta’ Jacob Borg li minn ta[t il-lasta naqas li jikkonkludi. Tliet minuti wara Balzan mill-;did fuq l-attakk din iddarba Calcado f’tarf il-kaxxa kompla lejn Caruana dan feta[ fuq Pace i]da x-xutt angolat
tieg[u g[adda barra g[al ftit. Ftit wara Qormi kellhom kontrattakk li spi//a bil-goalkeeper ta’ Balzan Martinez jil]aq fil[in qabel Avila-Perez. Biex fit68 minuta Leighton Grech kellu ]ew; tentattivi konsekuttivi imblukkati mid-difi]a ta’ Balzan. {mistax il-minuta mit-tmiem free kick minn tarf il-kaxxa talespert Calcado g[adda j[akkek mal-mimduda. Biex erba’ minuti mit-tmiem Martinez dawwar f’corner xutt /entrali ta’ Avila Perez fuq pass ta’ Chetcuti. E]attament mad-disg[in minuta /ans tad-deheb g[al Qormi fejn kien Effiong li ;era mallinja tefa’ cross lejn Bartolo dan minn fil-kaxxa qassam fiddirezzjoni ta’ Chetcuti li kompla lejn Avila-Perez i]da x-xutt tal-Ispanjol ;ie mblukkat minn Martinez. Balzan - D. Martinez, A. Agius, J. Borg, J. Francica, J. Pace, B. Bondin, F. Aboulezz, S. Giglio, P. Calcado, E. Da Silva, E. Moises Akui N’Dekre Qormi - M. Farrugia, K. Thackray, A. Effiong, M. Avila-Perez, M. Gauci, E. Bilboa Zarate, D. Pisani, J. Bondin, C. Cassar, S. Wellman, L. Grech Referee - Fyodor Zammit
It-Tnejn, 18 ta’ Frar, 2013
40
Il-PN jitkellem bil-fatti f’idejh
media•link COMMUNICATIONS