2013_02_24

€0.75

Numru 2,151

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

Min irid bidla fid-direzzjoni hu ]baljat kompletament – Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi

Kienet ;urnata o[ra mill-aktar impenjattiva g[al Lawrence Gonzi, ilbiera[, is-Sibt – kemm b[ala Prim Ministru, kif ukoll b[ala Kap tal-Partit Nazzjonalista. Hu attenda g[al numru ta’ attivitajiet f’G[awdex, li matulhom inawgura mu]ew f’Victoria, ]ar il-campus tal-Università f’G[awdex u inawgura Adventure Park fl-G[arb. Tkellem ukoll fil-programm DISSETT u, fl-a[[ar nett, kien il-kelliem ewlieni ta[t it-tinda f’G[ajnsielem (ritratt fuq). Id-dettalji f’pa;ni 11 u 12

Il-laqg[at tal-Labour ma’ kuntratturi jissuktaw

Il-laqg[at sigrieti li esponent ewlieni tal-Partit Laburista kien qed ikollu fis-sajf li g[adda ma’ grupp ristrett ta’ kuntratturi komplew, f’post differenti, fl-a[[ar ;img[at.

Dawn il-laqg[at, li wkoll saru nhar ta’ {add, se[[ew fil-conference room ta’ lukanda fl-in[awi ta’ TasSliema u damu madwar sag[tejn. G[alihom attendew bejn 20 u 25 persuna.

Ftit {dud ilu, An;lu Farrugia, l-ex Deputy Leader tal-MLP, sostna f’intervista li, numru ta’ kuntratturi, fla[[ar ]mien resqu qrib wisq tal-Malta Labour Party u dan hu ta’ t[assib.

Id-dettalji f’pa;na 5

Muscat [adem ma’ Cordina qabel beda jmexxi l-finanzi tal-MLP Tonio Fenech ikompli ji]vela l-intri//i

Id-dettalji f’pa;na 2

BENEDITTU XVI Suppliment dwar tmiem il-Pontifikat

Muscat jag[]el x’mistoqsijiet iwie;eb Il-Mexxej Laburista, Joseph Muscat, g[andu [afna xi jwie;eb wara li nhar il{amis, Joe Cordina ssospenda lilu nnifsu minn din il-kariga ftit minuti biss wara li kien ]velat li hu kien direttur talkumpanija Intershore, li kienet responsabbli kompletament minn Aikon Ltd, li allegatament kienet qed tir/ievi lkummissjonijiet ming[and il-kumpanija ta]-]ejt Trafigura.

Dan, peress li Muscat mhux biss [adem ma’ Joe Cordina qabel dan tal-a[[ar in[atar Amministratur Finanzjarju tal-Malta Labour Party, i]da g[aliex kien ta[t ittmexxija ta’ Muscat li Cordina ng[ata din il-kariga fi [dan ilMLP. Fil-fatt, dan kien konfermat fi stqarrija ma[ru;a mill-Uffi//ju

F’il-mument tal-lum

Il-;rajjiet li ddominaw il-kampanja elettorali

Min qed jg[id li pajji]na je[tie; bidla fid-diezzjoni hu ]baljat kompletament, u konferma ta’ dan ing[atat nhar il-:img[a li g[adda permezz tal-Unjoni Ewropea f’rapport dwar it-tbassir ekonomiku g[all-2013.

Dan qalu Lawrence Gonzi, il-Prim Ministru u Kap talPartit Nazzjonalista, waqt il-programm Dissett, ilbiera[ filg[axija fuq TVM. Lawrence Gonzi fakkar li dan ir-rapport spe/ifika li Malta se tkun il-pajji] bit-tieni l-akbar tkabbir ekonomiku fost it-12-il pajji] taz-Zona-Ewro, u dan hu laqwa /ertifikat li seta’ jkollna. Dan hu su//ess doppju g[aliex inkiseb f’mument meta l-Ewropa tinsab g[addejja minn kri]i.

Dan juri kemm l-Oppo]izzjoni Laburista hi ]baljata meta tg[id li pajji]na je[tie; bidla fid-direzzjoni.

tal-Komunikazzjoni tal-Malta Labour Party wara li l-Ministru Tonio Fenech, f’isem il-Partit Nazzjonalista, g[amel sensiela ta’ mistoqsijiet lil Muscat b’rabta mar-relazzjoni tieg[u ma’ Joe Cordina.

Fl-istqarrija tal-Labour, li ma kinitx iffirmata minn Muscat, i]da ffirmata biss mill-MLP, ma twe;bux il-mistoqsijiet kollha. Muscat g[a]el xi jwie;eb u [alla mistoqsijiet bla twe;iba.

Fil-fatt, waqt konferenza tal-a[barijiet ilbiera[ wara nofsinhar fid-Dar ?entrali tal-Partit Nazzjonalista, il-Ministru Tonio Fenech spjega kif Joe Cordina ng[ata lkariga ta’ Amministratur Finanzjarju talMalta Labour Party ta[t it-tmexxija ta’ Joseph Muscat.

Fil-fatt, Cordina l-ewwel li n[atar f’din il-kariga kien fl-2008 fil-Konferenza :enerali, i]da mbag[ad wara li saret bidla fl-istatut, Cordina re;a’ n[atar f’din ilkariga mill-E]ekuttiv Nazzjonali, li dejjem jimxi skont dak li jg[id Muscat. g[al pa;na 2

L-ISTIPENDJI FIL-PERIKLU

Suppliment politiku PRO:ETTI KAPITALI

Il-[ar;a ta’ Frar ta’ KolloxSport

L-istipendji tal-istudenti jkunu f’periklu kbir jekk b[al-lum [mistax il-Labour jitla’ fil-gvern. Ta[t Muscat, l-edukazzjoni tkun f’idejn Evarist Bartolo, u l-finanzi f’idejn Edward Scicluna. Bartolo u Scicluna, b’li qalu u wettqu matul is-snin, kienu l-aktar ]ew; politi/i insidju]i dwar l-istipendji… bil-provi.

Il-fatti f’pa;ni 6 – 9

Evarist Bartolo

Edward Scicluna

2

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

Attwalità politika

Il-Labour jissokta bil-laqg[at sigrieti tieg[u ma’ kuntratturi Il-laqg[at mag[luqin ta’ esponent ewlieni tal-Malta Labour Party ma’ numru ta’ kuntratturi Maltin komplew g[addejjin anke waqt il-kampanja elettorali.

Informazzjoni li g[andha din ilgazzetta tg[id li dawn il-laqg[at — g[al ]ew;t I[dud fuq xulxin — saru bil-mag[luq f’lukanda fl-in[awi ta’ Tas-Sliema u kull darba damu madwar sag[tejn.

Dawn il-laqg[at saru fit-tieni sular ta’ din il-lukanda fejn hemm ilconference room.

G[al dawn il-laqg[at, l-esponent ewlieni tal-Labour kien jiltaqa’ ma’ madwar 20-25 persuni mill-qasam tan-negozju u l-kummer/, wara li jkun intemm il-mass meeting talMalta Labour Party.

Fil-[ar;a ta’ il-mument tal-{add 20 ta’ Jannar, 2013 konna rrappurtajna dwar il-kampanja miljunarja tal-

Labour g[all-Elezzjoni :enerali u konna staqsejna minn fejn ;ab dawn il-flus kollha meta f’[ames snin ;abriet ming[and il-poplu l-Labour iddikjara li kien ;abar somom kunsidrati moderati.

Sorsi ta’ il-mument fil-Malta Labour Party kienu qalu li g[al din ilkampanja elettorali l-Labour kellu madwar sitt miljun ewro g[addispo]izzjoni tieg[u.

Sadattant, fit-3 ta’ Frar, 2013, l-eks Deputat Mexxej tal-Partit Laburista An;lu Farrugia, f’intervista f’The Times kien g[amel stqarrija importanti [afna meta ddikjara li numru ta’ kuntratturi huma fil-qrib [afna talLabour u ta’ nies li jie[du [sieb ilfinanzjament tieg[u.

Il-{add ta’ wara, 10 ta’ Frar, 2013, din il-gazzetta kienet ]velat l-intri//i bejn numru ristrett ta’ kuntratturi u l-

Malta Labour Party u li laqg[at sigrieti bejn i]-]ew; na[at kienu saru fis-sajf tas-sena li g[addiet f’villa ta’ negozjant partikulari fin-na[a /entrali ta’ Malta.

L-esponent importanti tal-Labour li kien jie[u sehem f’dawn il-laqg[at kien jibqa’ die[el bil-karozza tieg[u u mbag[ad kien jing[alaq il-gate biex ma jag[tix fil-g[ajn. il-mument kien [abbar li f’dawn illaqg[at kienu diskussi g[add ta’ pro;etti infrastrutturali kbar fosthom bini ta’ mollijiet u pro;etti o[rajn li jinvolvu kuntratti kbar.

Kien f’dan l-isfond li l-Labour irnexxielu jag[mel deal tajba ma’ dawk involuti biex dawn jiffinanzjawlu l-kampanja tieg[u u mbag[ad hu, jekk ikun fil-gvern, ja[seb fihom kif jixraq.

Sadattant il-kampanja elettorali talLabour baqg[et g[addejja fost lussu u

stravaganza li qatt ma rajna b[alhom qabel b’mijiet ta’ billboards u[ud minnhom qrib [afna ta’ xulxin, abbundanza ta’ riklami u supplimenti fil-gazzetti ta’ kuljum u tal-{add u b’tag[mir tal-og[la kwalità g[allaqg[at ta’ kuljum madwar Malta u G[awdex.

G[alkemm Muscat g[amel /a[diet kunsidrati ‘timidi’ dwar ilkonnessjonijiet tal-partit tieg[u ma’ kuntratturi, anke kif sostnut minn An;lu Farrugia, nies mill-qalba talLabour li tkellmu ma’ din il-gazzetta ikkonfermaw li l-finanzi b’rabta ma’ din il-kampanja huma amministrati minn persuna jew tnejn biss u [add ma g[andu a//ess g[al dawn laccounts.

Jafu biss li meta jistaqsu biex isiru /erti nefqiet, it-twe;iba tkun li lLabour mg[andux problemi ta’ finanzi.

Muscat m’g[andux jibqa’ jista[ba wara kelliema tieg[u dwar il-ka] minn pa;na 1

Waqt l-istess konferenza tal-a[barijiet, Tonio Fenech, f’isem il-Partit Nazzjonalista, g[amel numru ta’ mistoqsijiet lil Muscat, fosthom g[aliex Muscat [atar proprju lil Cordina b[ala Amministratur Finanzjarju tal-MLP, u jekk kienx jafu qabel.

Dwar dan, l-istqarrija talMLP ippre/i]at biss li Cordina n[atar f’din il-kariga, l-ewwel bil-Konferenza :enerali, u mbag[ad permezz tal-E]ekuttiv Nazzjonali, i]da ma we;bitx il-mistoqsija kif Muscat kien jaf lil Cordina.

Il-Partit Nazzjonalista staqsa wkoll jekk Muscat qattx g[amel xi xog[ol jew business ma’ Joe Cordina, u jekk qattx kellu xi uffi//ju mieg[u, kif ukoll jekk Muscat qattx ta pariri flimkien ma’ Cordina lil persuni li riedu jinvestu flushom barra minn Malta.

Fi twe;iba g[al dan, flistqarrija tal-MLP, saret ammissjoni li Muscat kien impjegat mal-kumpanija Crystal Finance Investments Ltd, li /-Chairman tag[ha hu Alfred Mifsud, u li parti minn xog[lu kien li jiltaqa’ ma’ klijenti li riedu jinvestu flushom, fosthom anki f’G[awdex g[and diversi operaturi, fosthom Joe Cordina.

Il-MLP, i]da, fl-ebda [in ma wie;eb jekk dan it-tip ta’

Joe Cordina jippre]enta flus lil Muscat waqt attività ta’ ;bir ta’ fondi g[all-MLP

xog[ol kienx jinvolvi pariri lil persuni li riedu jinvestu flushom barra minn Malta.

Il-MLP qal ukoll li Muscat qatt ma kellu l-ebda tip ta’ negozju jew uffi//ju ma’ Cordina.

Fil-konferenza tal-a[barijiet tieg[u, il-Ministru Tonio Fenech appella lil Muscat biex iwie;eb dawn il-mistoqsijiet, u mhux jibqa’ jin[eba wara numru ta’ esponenti Laburisti li jibg[at lilhom jindirizzaw ilkonferenzi tal-a[barijiet b’rabta ma’ dan l-iskandlu.

Muscat, i]da, g[a]el li jwie;eb biss bi stqarrija, tant li lanqas meta kien qed jindirizza l-attivisti Laburisti fix-Xg[ajra, ilbiera[

filg[axija, fil-pre]enza talmedia, ma semma xejn dwar dan.

Il-Partit Nazzjonalista ppre]enta wkoll lill-;urnalisti l-invoices kollha, li jammontaw g[al aktar minn mija, li hemm pre]entati filQorti fil-kaw]a minn Powerplan kontra Aikon Ltd. Il-Ministru Tonio Fenech spjega kif fir-rapport dwar dan il-ka], tissemma /-/ifra ta’ €8.6 miljun.

Hu tkellem ukoll dwar ilfinancial statements talkumpanija Aikon Ltd, li kienu ffirmati proprju minn Joe Cordina.

■ Sadattant, meta wie;eb mistoqsijiet tal-;urnalisti, il-

Ministru Fenech ikkwota lkodi/i ta’ etika tal-ministri, li juru li ministri jistg[u jir/ievu rigal ta’ apprezzament taxxog[ol tag[hom u li ma jkunux jiswew [afna flus.

Tonio Fenech appella biex il-media ma tibqax tonfo[ ka] li qatt ma kien, u dan, peress li kemm Evarist Bartolo kif ukoll Chris Cardona gidbu meta qalu li George Farrugia kien ta arlo;; li jiswa €5,000 lillMinistru Fenech malli dan sar Ministru tal-Ener;ija.

■ F’konferenza tala[barijiet aktar kmieni filg[odu, il-kandidati Laburisti Manwel Mallia u David Farrugia Sacco g[amlu

nofs sieg[a jiddefendu lilhom infushom u jispjegaw, kif kien ]vela l-Ministru Tonio Fenech il-:img[a, ir-rwol tag[hom b[ala avukati fl-IT Audit li kien sar fuq ilkompjuter ta’ George Farrugia.

Kif issa saret sinonima mal-konferenzi tal-a[barijiet tal-MLP, Manwel Mallia spi//a jattakka lill-;urnalisti g[all-mistoqsijiet li dawn g[amlulu, u wasal biex qal li se jressaq kwerela kriminali kontra s-Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista, Paul Borg Olivier, min[abba ttitlu ta’ artiklu li deher fuq issit www.maltarightnow.com.

Manwel Mallia qal li se jressaq din il-kwerela b’mod li Paul Borg Olivier jista’ jispi//a anki l-[abs.

■ Meta rrea;ixxa g[al dan il-kumment, Paul Borg Olivier qal li fil-konferenza tal-a[barijiet ra lil Mallia isteriku u jitbaqbaq, u jixba[ [afna lil avukat li qed jiddefendi lil xi [add li g[andu l-[tija.

Paul Borg Olivier fakkar li l-a[[ar darba li ;urnalist spi//a l-[abs min[abba artiklu kien ta[t Gvern Laburista, u b’dikjarazzjonijiet b[al dawk, il-kandidat Laburista Manwel Mallia qed jag[ti prova /ara ta’ fejn irid li lMLP jie[u l-pajji], lura b[alma kien ta[t Gvernijiet Laburisti tal-passat.

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

Attwalità politika 3

IL-‘BLOKKA BAJDA’ {ASIBHA ‘BLOKKA SIL:’

Il-gidba tas-seklu

The Times, l-Erbg[a, 20 ta’ Frar 2013

Muscat jipprova jmeri s-sewwa mag[ruf Il-gidba [oxna ta’ Muscat li ma kienx jaf bil-ka] ta’ traffikar ta’ droga millka]in laburista ta’ {al Safi, u l-gidba akbar li l-‘blokka bajda’ [asibha li kienet ‘blokka sil;’ qed titqies b[ala l-akbar gidba — u l-aktar wa[da gravi — li qatt intqalet minn xi politiku Malti.

Il-Maltin ixxukkjaw ru[hom meta din il-;img[a kienet ]velata lkorripondenza li ntbag[tet lil Muscat innifsu millbarman tal-ka]in laburista ta’ {al Safi li minnha jo[ro; /ar li Muscat kien infurmat dwar il-ka] u tkellem dwaru f’laqg[a mal-istess barman.

Il-;urnali Maltin taw ilprominenza dovuta lil dan lavveniment gravi li [asad lil kul[add u f’kummenti li saru fl-istess gazzetti Muscat kien imwissi b’din il-gravità.

Simon Busuttil, il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista stqarr li dan il-ka] bla dubju wera li l-Labour hu moralment korrott u mhux denju li jiggverna.

In-Nazzjon, l-Erbg[a, 20 ta’ Frar, 2013

Ara wkoll l-editorjal f’pa;na 13

The Malta Independent, l-Erbg[a 20 ta’ Frar, 2013

maltatoday, l-Erbg[a 20 ta’ Frar, 2013

The Times, il-{amis, 21 ta’ Frar, 2013

4 A[barijiet Lokali

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

tag˙rif MaltaPost. Biex tfakkar l-400 anniversarju mit-twelid tal-pittur Taljan tal-era barokka Mattia Preti, ilbiera[ MaltaPost [ar;et miniature sheet b’]ew; bolli. Il-bolli ta’ 97/ u €1.87 juru ]ew; pitturi ta’ Preti: The Baptism of Chris u self-portrait tal-artist innifsu rispettivament. Ilminiature sheet turi l-imma;ni ta’ an;lu j[ares ’il fuq, tpin;ija li kien g[amel Mattia Preti bl-u]u ta’ red chalk. MaltaPost [ar;et ukoll edizzjoni limitata ta’ bolla replika tal-fidda li turi self-portrait ta’ Mattia Preti. Is-sett ‘400th Anniversary of the birth of Mattia Preti – 24 february 1613’ flimkien mal-bolla replika tal-fidda u lCommemorative Folder jinsabu g[all-bejg[ mill-ferg[at postali.

Ordnijiet jistg[u jsiru online fuq maltaphilately.com jew bil-posta minn 305, Triq {al Qormi, Marsa.

Tel. 25961740. Email: info@maltaphilately.com.

li kellu fuq l-istorja ta/-/inema b’influwenzi fuq diretturi /elebri. Isserata se toffri wkoll kwizz fuq Hitchcock b’diversi rigali. Min jixtieq jibbukkja g[andu jibg[at email lil: euromediaforum@gmail.com jew sms bin-numru 99454066 jew jid[ol f’www.facebook.com#Euro.Media.

Forum.

Serata ma’ Alfred Hitchcock. IlEuro Media Forum,

Il-;abra li saret g[ax-xog[ol missjunarju li tag[mel Suor Carmela Sammut S.O.C. fil-Pakistan la[qet is-somma ta’ €2075. Filwaqt li Sr Carmela tibg[at tirringrazzja lil dawk kollha li taw sehemhom, twieg[ed it-talb tag[ha g[allbenefatturi u g[all-membri talfamilji tag[hom.

f’kollaborazzjoni mal-lukanda Le Meridien f’San :iljan, qieg[da torganizza ‘Serata ma’ Alfred Hitchcock’ fis-Sala Gemini nhar itTnejn 4 ta’ Marzu fis-6.30 p.m. Kull min hu dilettant tal-films ta’ Alfred Hitchcock g[andu jattendi din isserata li d-d[ul tag[ha hu b’xejn. Lattur Michael Tabone, l-edukatur David Pace flimkien mal-moderatur u ri/erkatur ta/-/inema Justin Camilleri se jidher fil-fond biex juru kif Hitchcock sar l-akbar esponent tal-;eneru tat-thriller li beda hu stess. Il-kelliema se jiddiskutu laqwa xog[lijiet tieg[u u juru l-effett

Il-Fgura. Il-Kunsill Lokali jixtieq jistieden lir-residenti kollha talFgura li isimhom jidher fuq irre;istru elettorali tal-Kunsilli Lokali biex jattendu g[al-Laqg[a talLokalità li se ssir nhar l-Erbg[a 13 ta’ Marzu fis-6 p.m. fl-Iskola Primarja tal-Fgura, Triq il-Karmnu.

Matul din il-laqg[a jing[ata rendikont tal-[idma tal-Kunsill matul is-sena li g[addiet. Wara rresidenti jkollhom i/-/ans iressqu ssu;;erimenti u l-ilmenti tag[hom.

Donazzjonijiet g[all-Missjoni.

Wied il-G[ajn. Fuq stedina talMinisteru g[ar-Ri]orsi u Affarijiet Rurali, l-G[aqda Mu]ikali Sant’Anna se tag[mel servizz mu]ikali llum il-{add mid-9 a.m. sa nofsinhar fl-okka]joni talinawgurazzjoni tal-Family Park f’Marsaskala.

it-temp illum It-Temp> Ftit imsa[[ab b’perijodi xemxin. Il-Vi]ibbiltà> Tajba. Ir-Ri[: Qawwi mill-Majjistral, li jsir ftit qawwi. IlBa[ar> Moderat g[al qawwi, li jsir qawwi. L-Imbatt> Baxx mill-Punent Majjistru, li jsir lokalment [afif g[al moderat.

L-Og[la Temperatura: 15˚C. Ix-Xita> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.3mm. Ix-Xita> Mill-1 ta’ Settembru 382.4mm.

Tasal lura l-ewwel Maltija li g[amlet b’su//ess trapjant tal-pulmun fl-Italja Waslet lura Malta Sandra Abela, li g[amlet trapjant talpulmun f’Palermo, l-Italja, grazzi g[al ftehim bejn ilGvern Malti u dak Taljan.

Sandra hi l-ewwel pazjenta Maltija li sarilha trapjant talpulmun fl-Italja.

Hi gawdiet minn ftehim li ntla[aq f’Novembru 2011 bejn il-Gvern Malti u l-Istituto Mediterraneo per i Trapianti e Terapie ad Alta Specializzazione ta’ Palermo.

Mal-wasla tag[ha f’Malta, Sandra kellha wi//ha jixg[el hekk kif wara tant tbatija rat lill-familjari tag[ha jilqg[uha lura fosthom biex tibda tg[ix [ajja ;dida.

Evidenti wkoll l-emozzjoni qawwija fost il-qraba tag[ha li rawha wara l-[ames xhur li g[amlet g[all-kura f’Palermo.

Fuq xufftejhom, minbarra lapprezzament g[all-g[ajnuna tal-Gvern, il-kelma ‘miraklu’.

Pre]enti wkoll kien hemm Joe Cassar, il-Ministru tasSa[[a u l-Kura fil-Komunità, li laqa’ lill-pazjenta lura f’Malta u tkellem mal-familjari tag[ha.

Il-Ministru Joe Cassar kien fost dawk li laqg[u lura lil Sandra Abela wara li din ;iet lura minn Palermo

Qabel dan il-ftehim, ilpazjenti Maltin li kellhom b]onn trapjant tal-pulmun kien ikollhom imorru jg[ixu lIngilterra g[al xhur, u kultant anki g[al snin, jistennew pulmun li jaqbel mag[hom.

Trapjant tal-pulmun hu la[[ar g[a]la meta l-pulmun tal-pazjent ma jkunx jista’ ji;i kkurat bl-ebda mod ie[or.

G[at-trapjant tal-pulmun hi

Aktar xog[ol strutturali fil-magazini fl-Imdina Fl-a[[ar [ames snin, il-gvern investa bis-s[i[ fis-swar ta’ madwar il-pajji] – fl-Imdina, il-Birgu, il-Belt Valletta u /?ittadella, fir-Rabat G[awdex.

Dawn il-pro;etti qed isiru b’kofinanzjament mill-Unjoni Ewropea, mis-36 miljun ewro allokati g[al dan il-g[an.

George Pullicino, il-

Ministru tar-Ri]orsi u lAffarijiet Rurali, akkumpanjat mis-Sindku u l-Vi/i Sindku tal-Imdina, ]ar ix-xog[ol li qed isir fil-magazini li hemm fis-swar f’dik il-lokalità.

Waqt din i]-]jara, il-Periti Norbert Galea u Adrian Mifsud spjegaw il-pro/ess li sar fuq dawn il-magazini, li

In-numri tal-lottu li telg˙u l-biera˙ 63 – 30 – 41 – 10 – 12 – 55 – 60 – 90

spiΩeriji li jift˙u llum VALLETTA: Empire Pharmacy, 46 Triq Melita; IL-{AMRUN: Fra Diegu Pharmacy, 94, Triq Villambrosa; SANTA VENERA: Lantern Pharmacy, Misra[ ilKebbies; BIRKIRKARA: Holy Cross Pharmacy, 37 Triqi l-Kbira; IL-G}IRA: D’Argen’s Pharmacy, 330 Triq D’Argens; PACEVILLE: Potter Chemists Ltd, Triq Wilga; TAS-SLIEMA: Drug Store: Anglo Maltese Dispensary Ltd., 382 Triq Manwel Dimech; IKLIN: Iklin Pharmacy, Triq Geronimo Abos; MOSTA: St. Joseph Pharmacy, 1 Triq I?????; QAWRA: El Medina Chemist, Triq il-Maskli; SANTA LU?IJA: Maddalen Pharmacy, Shop 2 Binja tal-Faqqani, Dawret it-Torri; FGURA: Alpha Pharmacy, Triq Bormla k.m. Vjal il-Kottoner; XAG{JRA: St. Elias Pharmacy, Triq San Elija; {AL G{AXAQ: Beta Pharmacy, 50#52 Triq Santa Marija; MQABBA: Kristianne Pharmacy, Triq i/-?avi; {A}-}EBBU:: De Rohan Pharmacy, Triq Sant’Antnin; IL-BA{RIJA: Ba[rija Pharmacy, Triq Raddet ir-Roti k#m Triq l-Iskola; VICTORIA: Palm Pharmacy, 2 Triq ilPalma; IX-XEWKIJA: Gozo Chemists, Triq l-Im;arr.

Servizz ta’ tobba fi/-?entri tas-Sa[[a fil-{dud u l-Festi Pubbli/i I/-?entri tas-Sa[[a tal-Mosta, Ra[al :did u l-Furjana huma miftu[in 24 sieg[a g[al emer;enzi biss sat-8 tal-g[ada filg[odu.

Il-pubbliku jrid jattendi /-/entru tas-sa[[a tad-distrett tieg[u.

Persuni ming[ajr karta ta’ identità ma ji;ux moqdija.

me[tie;a spi]a ta’ madwar 140,000 ewro. Jekk wie[ed i]id l-ispejje] tat-titjiriet, lakkomodazzjoni u t-trasport, lispi]a tla[[aq il-kwart ta’ miljun ewro. Dawn huma kollha m[allsin mill-Gvern.

Mill-2008 sal-lum, il-Gvern Malti [allas g[al iktar minn 1,600 pazjent li kellhom b]onn kura spe/jalizzata barra minn xtutna.

Il-Ministru George Pullicino waqt i]-]jara tieg[u fil-magazini tas-swar fl-Imdina

kienu f’riskju li jaqg[u.

Waqt dan ix-xog[ol, tne[[a l-materjal li kien hemm fuq ilmagazini u kienu introdotti tie-bars tal-fibreglass, saret xibka ;dida u ng[ata saff konkrit biex jorbot il-;ebel mal-fa//ata tas-sur.

Minn ;ewwa tal-magazini kienu stallati micro pipes biex jorbtu mat-tafal, u sar /inturin mad-dawra kollha biex isa[[a[ l-istruttura qabel ter;a’ titpo;;a /-/angatura ori;inali.

Din hi t-tielet parti talinterventi strutturali li qed isiru b’rabta mas-swar talImdina wara li di;à tlesta ttis[i[ tas-sur ta[t il-Palazz Vilhena u l-interventi fuq isswar ta’ wara l-Katidral.

Dan, minbarra x-xog[ol ta’ tindif u restawr tas-swar madwar il-Belt l-Antika.

Tinqabad ir-Rumena li ffrodat sidien ta’ [wienet Il-Pulizija arrestat il-mara Rumena li kienet qed tisraq ilflus mill-[wienet wara li tallega li kienet qed ting[ata bqija [a]ina. Ritratti u filmati tal-mara fl-a[[ar jiem kienu qed ji//irkulaw fuq is-sit so/jali Facebook.

Il-mara kienet qed tmur fil[wienet b’tarbija, t[allas b’karta ta’ €200, tg[id li ng[atat bqija [a]ina u, wara li ta[bi parti mill-flus, tg[id li ma trid xejn u titlob il-€200 lura.

Il-Pulizija qalet li l-mara kienet arrestata l-:img[a filg[axija wara li ppruvat tag[mel l-istess [a;a f’ristorant f’Tas-Sliema u ntg[arfet minn impjegat.

NIKET B’niket in[abbru l-mewt ta’ TESSIE ABELA, minn {al Tarxien li ;rat nhar il-{amis 21 ta’ Frar, fl-Isptar Mater Dei, ikkonfortat bis-Sagramenti Mqaddsa, fl-g[omor ta’ 81 sena. {alliet jibku t - telfa tag[ha lill - g[a]i] ]ew;ha Peppi , proprjetarju ta ’ Dolceria Primavera , uliedha Lourdes u ]ew;ha Reno, Katy u ]ew;ha Joe, Rita armla ta’ John, u Elizabeth , in - neputijiet Manolita u ]ew;ha Roderick , Malcolm u martu Lorainne , Pedro , Tiziano u martu Glorianne , Graziella u l - g[arus tag[ha Mark , il proneputijiet, il-familja kollha, bosta qraba u [bieb.

Il-funeral se jsir g[ada t-Tnejn 25 ta’ Frar, fid-9:30am, mill-Isptar Mater Dei, g[all-knisja parrokkjali ta’ Marija Annunzjata, {al Tarxien, fejn issirilha quddiesa praesente cadavere fl-10:00am u wara g[a/-?imiterju ta’ Santa Marija Addolorata, fejn issir id-difna fil-qabar tal-familja.

Ag[tiha O Mulej il - Mistrie[ ta ’ Dejjem , id - Dawl ta ’ Dejjem jiddi fuqha, tistrie[ fis-Sliem, Hekk Ikun.

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

?ertifikat mill-Ewropa Fil-maltemp ekonomiku, Muscat ma jag[mel xejn, b’riskju g[all-postijiet taxxog[ol tal-[addiema, u linvestiment li jo[loq ixxog[ol.

Dan qalu Tonio Fenech, ilMinistru tal-Finanzi, filprogramm Il-Fatti Kollha, ilbiera[ fuq Radio 101.

Tonio Fenech qal li Muscat inqabad wa[du meta kien qal li “l-aktar [a;a e//itanti hi li l-ekonomija tikber mix-xejn”, u din listqarrija tixhed kif quddiem maltemp ekonomiku, Muscat ma jag[mel xejn.

Il-Ministru qal li dan jikkuntrasta bil-kbir malmod kif il-PN fil-Gvern [adem fl-a[[ar [ames snin, meta quddiem il-kri]i ekonomika, il-pajji] kompla jag[mel su//ess, b’aktar investiment u [idma li [olqot 20,000 post taxxog[ol.

Dan, issa qed tg[idu lUnjoni Ewropea, sostna Tonio Fenech.

Ir-rapport pubblikat millKummissjoni Ewropea nhar il-:img[a po;;a lekonomiji tal-pajji]i talUnjoni Ewropea [dejn xulxin, u fih intqal li Malta mistennija tkun it-tieni laktar pajji] li jirre;istra tkabbir ekonomiku, grazzi g[all-politika g[aqlija li [addem il-Gvern Nazzjonalista fl-a[[ar snin.

Bl-istess mod kif irrapport tal-UE jg[id li ddirezzjoni ekonomika ta’ Malta miexja fid-direzzjoni t-tajba, Tonio Fenech qal li r-rapport jitkellem ukoll dwar pajji]i ;irien tag[na, li fis-snin li ;ejjin huma previsti li jirre;istraw tnaqqis ekonomiku.

Tonio Fenech spjega li, fi kliem sempli/i, dan ifisser aktar fidu/ja mill-investituri li jinvestu u jo[olqu lpostijiet tax-xog[ol; u dan hu frott [idma li saret fla[[ar snin biex ikunu attirati f’Malta oqsma ;odda, b[as-

Attwalità politika

5

Fil-ka] ta]-]ejt u]ajt l-aktar arma b’sa[[itha – Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi “Fuq il-kwistjoni ta]-]ejt, jien erfajt ir-responsabbiltà politika u g[amilt l-iktar [a;a konkreta li stajt nag[mel – li nu]a l-aktar arma b’sa[[itha

TONIO FENECH> Quddiem il-kri]i ekonomika, Muscat ma jag[mel xejn

settur tal-log[ob di;itali, linformatika, u aktar investiment f’oqsma li kibru b’[idma ta’ Gvern Nazzjonalista, b[all-qasam finanzjarju.

Min-na[a l-o[ra, il-Labour qed jilbes maskra li ta[tha ma ssib xejn, sostna Tonio Fenech. Qal li waqt ilprogramm Xarabank tal:img[a filg[axija, middiskors tad-Deputat Laburista Chris Cardona [are; li l-Labour m’g[andux pjan g[all-[olqien taxxog[ol, b’Cardona jg[id li lLabour “mhux se jg[in lillindustrija... sempli/iment ma nfixkluhiex”.

Il-manifest tal-Labour jg[id li jemmen filmanifattura, ming[ajr ma jipproponi xejn ;did u ming[ajr ma jg[id kif se jin/entiva aktar tkabbir f’dan is-settur.

Tonio Fenech qal li l-flus li Malta se takkwista millUE g[as-snin 2014-2020 – €1,128 miljun – ;ew grazzi g[all-impenn u l-politika ta’ konvinzjoni tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi.

Fil-konklu]joni tieg[u, Tonio Fenech appella biex il-poplu jag[mel l-g[a]la ttajba, li permezz tag[ha lpajji] ikun jista’ jibqa’ miexi fid-direzzjoni li qabad ta’ tkabbir ekonomiku u [olqien tax-xog[ol.

biex jinkixef min hu responsabbli. {addie[or jag[mel [iltu biex linvestigazzjonijiet ma jsirux.”

Lawrence Gonzi, il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista, qal dan ilbiera[ filg[axija, waqt li kien intervistat fil-programm Dissett, fuq TVM. Il-Prim Ministru qal li lkorruzzjoni trid tkun attakkata, tkun minn fejn tkun ;ejja, biex il-verità to[ro; filbera[, u min ji]balja, i[allas.

Min-na[a l-o[ra, Joseph Muscat u Toni Abela, meta ffa//jati bil-ka] tal-blokka lbajda, be]g[u jmorru g[and il-Pulizija u minflok g[amlu [ilithom biex l-investigazzjoni ma ssirx, bir-ri]ultat li traffikanti tad-droga t[allew ji;ru mas-saqajn.

Lawrence Gonzi staqsa fejn hi r-responsabbiltà ta’ Joseph Muscat, li kien jaf bil-ka] u ma [ax passi.

Kien hawnhekk li l-Prim Ministru ddikjara li Muscat tilef il-kredibbiltà kollha, meta l-ewwel qal li ma kienx jaf bil-ka] ta’ abbu] ta’ droga f’ka]in tal-Labour, meta filfatt mhux biss kien qara ]ew; ittri relatati ma’ dan l-abbu], i]da wkoll [a ritratt ma’ persuna li rrapurtatlu li ;ara.

Il-Prim Ministru tenna limpenn tieg[u li titne[[a lpreskrizzjoni fuq il-politi/i bil-g[an li jintbag[at messa;; qawwi favur aktar politika nadifa.

Matul l-intervista, il-Prim Ministru rrefera g[ar-rapport tal-Kummissjoni Ewropea – li [are; nhar il-:img[a – li qalet li Malta mistennija tirre;istra t-tieni l-akbar tkabbir ekonomiku fiz-ZonaEwro, /ertifikat mill-aqwa g[all-pajji].

LAWRENCE GONZI> Ma nistax nie[u l-pariri ta’ Muscat g[aliex dawn irri]ultaw li kienu ]baljati

Dan ir-rapport jg[id ukoll li l-[olqien tax-xog[ol se jkun fost l-aqwa /ertifikati li jmeri kompletament lil Joseph Muscat, meta dan jg[id li jrid ibiddel id-direzzjoni.

B’rabta ma’ dan, il-Prim Ministru qal li se jkompli jindirizza lill-familji, li fid-djar tag[hom g[andhom jaraw x’de/i]joni tkun fl-a[jar interess ta’ wliedhom.

Fuq na[a hemm partit li fla[[ar [ames snin investa biex il-pajji] ikompli miexi ’l quddiem, u, fuq in-na[a lo[ra, hemm partit b’Mexxej li kien kontra d-d[ul ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea u li kien ta l-parir biex Malta tikkopja lil ?ipru, li llum da[let ;o [ajt.

Il-Prim Ministru sa[aq li lUnjoni Ewropea u ?ipru mhumiex l-uni/i de/i]jonijiet ]baljati tal-Kap talOppo]izzjoni, li kontra l-pariri tal-esperti tieg[u stess irid jibni power station li l-pajji] m’g[andux b]onn, pro;ett li fuqu se jkun qed ja[li €600 miljun mit-taxxi tal-poplu.

Min-na[a l-o[ra, il-Partit Nazzjonalista g[andu pjan ta’ ener;ija sostenibbli, b’firxa ta’

metodi li jsarrfu f’ro[s talkontijiet, fost l-o[rajn b’pipeline tal-gass li bih jinxtara gass ming[ajr ilb]onn li ji;i bil-vapuri, u cable li jpo;;i lil Malta mal-grid Ewropea tal-elettriku bil-g[an li jkun jista’ jinxtara l-elettriku bl-ir[is.

Il-Prim Ministru qal li lproposta tan-night tariff mhux biss tg[in lin-negozji u l[wienet, i]da anki familji, hekk kif minn rapporti jidher li fis-sajf, il-peak tal-konsum talelettriku jkun matul il-lejl, meta l-familji ju]aw sistemi ta’ arja kundizzjonata.

Fl-intervista, il-Prim Ministru kien mistoqsi dwar numru ta’ su;;etti o[rajn, fosthom aktar drittijiet g[all[addiema, u l-proposta talPartit Nazzjonalista fuq ilmedi/ina li tkun out of stock.

Lawrence Gonzi re;a’ tenna li l-Partit Nazzjonalista dejjem kien fuq in-na[a t-tajba talistorja, b’de/i]jonijiet g[aqlin li dejjem mexxew lil pajji]na fid-direzzjoni t-tajba, g[allkuntrarju tal-Partit Laburista li g[andu track-record ta’ de/i]jonijiet ]baljati.

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

ARA WKOLL PA:NI 8 u 9

Attwalità politika 7

SPE?JALI DWAR

L-ISTIPENDJI L-ISTIPENDJI Kif Evarist Bartolo da[aq bl-istudenti u bil-;enituri Fl-a[[ar ;img[at issemma [afna l-episodju ta’ meta l-a[[ar Gvern Laburista, dak immexxi minn Alfred Sant, u li iggverna bejn Ottubru 1996 u Settembru 1998, kien bag[bas mas-sistema tal-istipendji b’mod li da[al f’konflitt twil u a[rax mal-istudenti li wassal g[al /aqliqa negattiva b’konsegwenzi xejn sbie[.

L-awtur ewlieni f’dak l-episodju kien EVARIST BARTOLO li b[ala Ministru tal-Edukazzjoni kien esegwixxa dik id-de/i]joni ta’ Gvern Laburista.

I]da Evarist Bartolo ma kienx biss ilbniedem li ;ab fis-se[[ dik il-bidla g[allag[ar. Qabel l-Elezzjoni tal-1996, Bartolo kien il-Kelliem Ewlieni tal-Oppo]izzjoni Laburista dwar l-Edukazzjoni u minn dik ilpo]izzjoni kien ta l-garanzija tieg[u li Gvern ;did Laburista ma kienx se jmiss l-istipendji minn kif kienu ta[t Gvern Nazzjonalista.

Evarist Bartolo kien [a sehem fi programmi filmedia lokali, kien ta intervisti, kien kiteb artikli u sa[ansitra [are; stqarrijiet biex jiddikjara solennement li l-istipendji mhux se jintmissu u li l-istudenti kellhom iserr[u rashom.

F’dawn il-pa;ni qed nippubblikaw xi siltiet minn dak li kien iddikjara Evarist Bartolo u l-Partit Laburista QABEL LELEZZJONI u dak li effettivament g[amel WARA li l-Labour kellu l-poter kollu f’idejh.

Minn dan biss wie[ed jista’ jasal g[all-konklu]joni kemm il-poplu jista’ jserra[ rasu fuq garanziji li jag[tu Evarist Bartolo u l-Partit Laburista.

QABEL L-ELEZZJONI 1996...

➚

Weg[da solenni li se j]ommhom… biex [add ma jibqa’ lura dak i]-]mien il-kelliem ewlieni dwar l-edukazzjoni kien Evarist Bartolo, fost l-o[rajn wie;eb hekk:

“The Labour Party will maintain

the stipend system at university so that no one is deprived of tertiary education because it is financially prohibitive.”

Il-weg[da hi /ara… u lmotivazzjoni daqstant ie[or.

1

“Gvern Laburista ;did ikompli bis-sistema pre]enti tal-istipendju biex jinkora;;ixxi aktar u aktar studenti jkomplu jistudjaw fl-Università

l-orizzont, il-{amis, 24 ta’ Ottubru, 1996

L-a[[ar garanzija tal-Labour qabel l-Elezzjoni tal-1996

Impenn /ar fil-Manifest Elettorali tal-Partit Laburista fl-1996 L-Elezzjoni :enerali kienet saret nhar is-Sibt 26 ta’ Ottubru 1996. G[al dik lelezzjoni l-Partit Laburista kien [are; Manifest Elettorali dettaljat [afna li jkopri prattikament l-oqsma kollha tal-[ajja.

Dwar l-università, il-Partit Laburista kien spe/ifiku [afna u, fost l-o[rajn, qal hekk: “Idd[ul fl-Università g[andu jkun miftu[ g[al kull min jil[aq il-livell akkademiku mixtieq ming[ajr ebda xkiel so/jali jew finanzjarju. L-università g[andha tag[ti tassew lopportunità lill-istudenti biex ji]viluppaw il-potenzjal uman tag[hom kollu. Tkompli ssistema tal-istipendju”.

4

Edukazzjoni, ma kien se jintmiss xejn mis-sistema tal-istipendji.

l-orizzont, it-Tnejn, 21 ta’ Ottubru 1996

Jintrabat li j]ommhom e]att kif kienu Id-dikjarazzjonijiet u l-istqarrijiet ta’ Evarist Bartolo dwar l-istipendji, fl1996, is-sena tal-elezzjoni, kienu spissi, /ari u ma j[allu l-ebda dubju f’mo[[ min jaqrahom.

Wa[da minn dawn l-istqarrijiet kienet rappurtata f’l-orizzont tat-Tlieta 16 ta’ April, 1996 bit-titlu ‘Gvern Laburista favur l-istipendji flUniversità’.

Ir-rapport ta’ l-orizzont jifta[ propju b’dikjarazzjoni ming[ajr tidwir ta’ kliem u jg[id hekk: “Gvern Laburista

;did se jkompli jag[ti stipendju lillistudenti tal-Università fuq l-istess linji kif qed jo[duh b[alissa.”

Fl-istqarrija tieg[u, Evarist Bartolo qal li fl-isforzi tag[hom biex jippruvaw jie[du l-voti tal-istudenti u tal-familji tag[hom, il-propagandisti tal-PN qed ikomplu jippruvaw ibe]]g[uhom bil-Partit Laburista.

Qal ukoll li n-nazzjonalisti mhux se jiddejqu jigdbu b[al meta jg[idu li Gvern Laburista ;did ine[[I jew jibdel l-istipendju.

2

Jallega li kien qed isir gideb dwar il-Labour u l-istipendji L-Elezzjoni :enerali tal-1996

kienet ;mielha riesqa u kien g[ad fadal biss [amest ijiem g[aliha.

Evarist Bartolo ried ja//erta ru[u li kul[add ikun jaf e]att x’kienet se tkun il-po]izzjoni ta’ Gvern Laburista ‘;did’ fil-qasam taledukazzjoni.

F’l-orizzont tat-Tnejn 21 ta’ Ottubru, 1996 dehret stqarrija ta’ Evarist Bartolo li fiha allega li dak i]-]mien kienet g[addejja kampanja ta’ gideb dwar il-politika ;dida laburista fir-rigward tal-edukazzjoni.

Evarist Bartolo qal li fost il-gideb jing[ad li Gvern Laburista ;did se jne[[i l-istipendju lill-istudenti universitarji.

Fl-istess stqarrija, Bartolo re;a’ kien kategoriku: Gvern Laburista ;did se j]omm is-sistemi pre]enti ta’ stipendju g[all-istudenti universitarji.

F’din l-istqarrija Evarist Bartolo qal li dan kien kollu gideb ma[sub biex ibe]]a’ lil dawk li dde/idew li s-Sibt 26 ta’ Ottubru 1996 jivvutaw labour min[abba l-impenn tieg[u li jag[ti nofs ;did lill-edukazzjoni f’pajji]na.

3

… u x’g[amel wara

➚

Issa l-elezzjoni kienet mag[na.

Kien l-a[[ar jum li fih setg[et issir propaganda politika. L-g[ada kien jum ta’ riflessjoni u l-pitg[ada mmorru nivvutaw.

Il-{amis, 24 ta’ Ottubru, 1996, Evarist Bartolo jo[ro; l-a[[ar stqarrija tieg[u qabel jum ilvotazzjoni. Ried ida[[alha f’mo[[ l-elettorat kollu li Gvern Laburista ;did, b’Alfred Sant b[ala Prim Ministru, u bih b[ala Ministru tal-

➚

l-orizzont, it-Tlieta, 16 ta’ April, 1996

The Times, it-Tnejn, 8 ta’ April, 1996

Political Agenda kienet saret mistoqsija lit-tliet partiti politi/i (PN; MLP, AD) dwar l-istipendju tal-istudenti.

Il-mistoqsija kienet: Does the students’ stipend system need an overhaul^ Il-Partit Laburista — li tieg[u,

“Fost il-gideb jing[ad li Gvern Laburista ;did se jne[[i l-istipendju lill-istudenti universitarji”

➚

“The Labour Party will maintain the stipend system at university so that no one is deprived of tertiary education because it is financially prohibitive.”

F’The Times tat-Tnejn, 8 ta’ April 1996, fir-rubrika The

“Gvern Laburista ;did se jkompli jag[ti stipendju lill-istudenti tal-Università fuq l-istess linji kif qed jo[duh b[alissa”

Il-garanzija finali kienet /ara u ming[ajr l-ebda ekwivoku: Gvern

Laburista ;did ikompli bissistema pre]enti tal-istipendju biex jinkora;;ixxi aktar u aktar studenti jkomplu jistudjaw flUniversità.

Il-poplu seta’ jmur jivvota mo[[u mistrie[ bil-Labour g[aliex kellu l-garanzija ta’ dak li kien se jkun il-Ministru tal-Edukazzjoni li l-istipendji se jibqg[u, ma jintmessux u kollox jibqa’ kif kien sa dakinhar.

5

Il-Labour tela’ fil-gvern fl-Elezzjoni :enerali tas-26 ta’ Ottubru 1996 u Alfred Sant [atar lil Evarist Bartolo b[ala l-Ministru tal-Edukazzjoni.

Kul[add kien mo[[u mistrie[ li wara li HU personalment kien ta garanziji u g[amel weg[di solenni dwar listipendji tal-istudenti, dawn kienu fi]]gur u [add ma da[allu f’mo[[u li jista’ jkun jitbag[bsu.

G[addew ftit xhur u l-qa]ba bdiet i//aq/aq. Fil-media lokali bdew jidhru rapporti li jista’ jkun li l-Gvern Laburista ‘;did’ kien beda j[ares lejn l-istipendji biex ibag[bashom u, kontra dak li kien wieg[ed, ma j[allihomx kif kien sabhom.

Gerrbu ftit aktar xhur u l-bomba faqqg[et. Il-‘;eneru]’ Evarist Bartolo [are; stqarrija li fiha ta tliet proposti lill-istudenti biex minnhom jag[]lu wa[da — li kellhom komuni t-tliet proposti kien li bl-ebda wa[da minnhom ma kienet se tibqa’ fis-se[[ ‘is-sistema pre]enti tal-istipendji’. Bilwi// tost kollu, l-istqarrija li [abbret dawn il-proposti bdiet billi qalet hekk: “Imkien fid-dinja ma g[adha te]isti s-sistema b[al dik li g[andna f’Malta li dawk li jistudjaw l-

L-istqarrija infami tal-Gvern Laburista li t[abbar li kien ta lill-istudenti tliet proposti biex jag[]lu wa[da… tliet proposti li kollha kienu jbag[bsu mas-‘sistema pre]enti tal-istipendju’.

Università, minbarra li ma j[allsux tal-kors li jag[mlu, jing[ataw ukoll stipendju biex jg[inhom fl-ispejje] tal-[ajja ta’ kuljum”.

G[alxejn kienet ir-re]istenza qawwija tal-istudenti g[aliex il-Gvern baqa’ g[addej bil-proposta tieg[u u fil-

Ba;it g[all-1998 idde/ieda li listipendju ma jibqax jing[ata s[i[ i]da parti minnu tkun b’self li l-istudent ikun irid i[allas wara li jtemm l-istudji tieg[u.

Hekk ;ara, u mijiet ta’ studenti kellhom imorru jiddejnu mal-bank sa

ma re;a’ tela’ Gvern Nazzjonalista fl1998 li re;a’ po;;a lura s-sistema talistipendji kif kienet qabel.

Kien re;a’ seba[ g[all-istudenti i]da dawn QATT m’g[andhom jinsew li, min g[amilhielek darba, jag[milhielek it-tieni darba wkoll.

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

8 Attwalità politika

Attwalità politika 9

SPE?JALI DWAR L-ISTIPENDJI

Kif jista’ dan il-bniedem jibdel fehmtu^ ffi/jalment, EDWARD SCICLUNA [are; fl-arena politika parti;;jana meta kkontesta mal-Partit Laburista g[allElezzjoni tal-Parlament Ewropew fl2009. Minn ta[t, u mhux daqstant minn ta[t, kien ilu s-snin qrib ilLabour jag[ti l-pariri lil Alfred Sant fost l-o[rajn biex ji]valuta l-lira Maltija.

I]da qabel ma da[al fil-politika attiva, Edward Scicluna g[amel issnin jitratta su;;etti b’xe[ta ekonomika ta’ natura nazzjonali.

Jekk kien hemm xi [a;a partikulari li tiddistingwi dak li kien jg[id u jikteb f’g[add kbir ta’ artikli, kummenti u intervisti din kienet il[tie;a, skont hu, li l-Gvern Malti jra]]an in-nefqa fl-edukazzjoni u fissa[[a, fost l-o[rajn.

L-aktar li spikkaw, imbag[ad, kienu l-kummenti konsistenti tieg[u kontra l-istipendji lill-istudenti li kemm-il darba sej[ilhom ;eneru]i u mhux sostenibbli.

F’dan l-e]er/izzju tal-lum [adna ftit mill-[afna drabi li fihom Scicluna wera ru[u xettiku dwar l-istipendji u l-pariri tieg[u biex MINNUFIH ilgvern jara x’jag[mel bihom… inaqqashom, ibag[bashom, jibdilhom ma’ djun… insomma kollox barra jin]ammu kif inhuma.

Allura kif issa, li hu kandidat g[allElezzjoni :enerali, jista’ jitwemmen li bidel fehmtu^ Ng[idulu /ar u tond> [add ma jista’ jemmnek!

U

2003

2009

F’intervista li saritlu fl-24 ta’ Mejju 2009 millmaltatoday, Edward Scicluna jitkellem /ar dwar ilpossibbiltà li l-istipendji

jinbidlu minn g[otja g[al self jew li parti jkunu g[otja u parti jkunu self.

L-awtur tal-intervista jsemmi li ma jafx jekk Gvern Laburista jkunx lest li jimbarka fuq numru ta’ riformi li qed jipproponi Edward Scicluna biex titjieb il-qag[da ekonomika ta’ Malta.

Skont il-korrispondent, irriformi ta’ Scicluna jinkludu dik tas-sistema tal-istipendji tal-istudenti universitarji kif ukoll it-tra]]in tan-nefqa fuq is-sa[[a pubblika.

Scicluna qal lillintervistatur li dokument ri/enti tal-Kummissjoni Ewropea jissu;;erixxi li listipendji huma ta’ pi] fuq is-sistema edukattiva.

“It-taxpayer irid jibqa’ jissussidja lill-istudenti taluniversità?” jistaqsi Edward Scicluna. “Jekk le, hemm

Minn rapport f’The Times tas-6 ta’ Di/embru 2003

Mill-maltatoday tal-24 ta’ Mejju 2009

even think taking back student allowances for example^” he (Scicluna) said”.

F’din is-silta Edward Scicluna qed jisfida lillpartiti biex jara min minnhom g[andu l-guts ine[[I l-istipendji. U dan wara li fl-1997, Gvern Laburista kien di;à dawwarhom f’self u Gvern Nazzjonalista ie[or kien re;a’ da[[alhom!

F’Settembru 2005, Edward Scicluna kiteb rapport g[allFederazzjoni tal-Industrija (FOI) b[ala reazzjoni g[adDokument ta’ Qabel il-Ba;it (2006 – 2010).

F’dan ir-rapport to[ro; ilqilla kollha kontra l-istipendju billi l-ewwel jistqarr li nofs innefqa fis-settur tal-edukazzjoni tmur g[as-sistema talistipendji li hu jg[id li hi bla rbit ta’ xejn (with no strings attached).

Jg[id li jekk din l-g[otja hi kunsidrata b[ala wa[da so/jali ]gur li hi wa[da rigressiva.

Jg[id ukoll li din in-nefqa hi wa[da g[al kollox inproduttiva g[aliex tiddevja l-flus minn investiment li jirrendi biex imorru f’konsumi]mu talistudenti b[alma huma x-xiri ta’ karozzi, mobiles u divertiment.

Fi tmiem is-silta tieg[u dwar l-istipendji, Edward Scicluna jg[id f’dan ir-rapport li mhemm l-ebda ra;uni g[ala dak li jkun qed igawdi minn din is-sistema mg[andux jaqsam hu wkoll malinvestiment fih innifsi billi flok

g[otja jibda jing[ata self.

Silta mir-rapport ta’ Edward Scicluna g[all-FOI fl-2005

2008

Bl-istipendji “Malta fil-;enna tal-art”

F’artiklu li kiteb f’The Times Business tatTimes tal-{amis 1 ta’ :unju 2006, Edward Scicluna kien wera /ar u tond kif ja[sibha fuq is-sistema tal-istipendji u biex jimpressjona lill-qarrejja qag[ad jirrakkonta dwar laqg[at li kien ikollu ma’ ekonomisti internazzjonali.

F’din is-silta, Scicluna jistqarr minn jeddu, ming[ajr ma kellu la l-pressjoni ta’ xi ;urnalist jistaqsih u lanqas xi [add li kien qed jiddibatti mieg[u, li f’dawn il-laqg[at internazzjonali, meta jirrakkonta dwar issistema ;eneru]a tag[na tal-istipendji lillistudenti tas-settur terzjarju, kien jara li g[ajnejn dawn l-ekonomisti kienu jaqb]u ’l barra bis-sistema ;eneru]a ta’ pajji]na.

aspetti fin-nefqa li huma ‘baqar’ sagri’, untouchable.

Ir-rapport ikompli hekk: “Who would dare

Bil-qilla kontra l-istipendji

numru ta’ metodi kif issistema tkun riformata.

Jistg[u jinbidlu f’self, jew parti self u parti g[otja…”.

Waqt li f’din l-intervista Scicluna jistqarr li jkun pru]untu] jekk jg[id kif issistema g[andha tkun riformata, f’diversi ka]i o[rajn hu nnifsu kien wie;eb il-mistoqsijiet li qajjem f’din l-intervista u tistg[u taqrawhom f’dawn il-pa;ni.

L-antipatija g[as-sistema tal-istipendji ilha ssnin li [akmet lil Edward Scicluna… aktar minn g[axar snin.

Fil-[ar;a ta’ The Times tas-Sibt, 6 ta’ Di/embru 2003, hemm rapport dwar business breakfast organizzat minn The Business Times rigward il-Ba;it ta’ dik is-sena.

Edward Scicluna hu rappurtat f’din il-[ar;a li sejja[ li]-]ew; partiti politi/i biex jikkontrollaw ir-rata tan-nefqa tal-pajji] u stqarr li hemm /erti

2005

2006

Minn The Times Business tal-1 ta’ :unju 2006

Min se jazzarda jne[[i l-istipendji!

Isemmi l-possibbiltà ta’ dejn flok g[otja

Qal li kien i[ossu qed jg[ix f’xi ;enna tal-art minkejja li dawk li kienu jkunu qed

jitkellmu mieg[u kienu ;ejjin minn pajji]i li kul[add jirrikonoxxi li kienu sinjuri. “Jista’ jkun li hemm xi [a;a [a]ina, kont nistaqsi lili nnifsi”, jg[id Edward Scicluna.

I]da mbag[ad anke jag[mel konklu]joni falza meta jg[id li ta[t il-pi] ta’ din l-iskema ;eneru]a, finalment qed naraw li lpopolazzjoni tal-istudenti f’pajji]na mhux qed tikber. }baljat. Fil-fatt mill-2006, meta nkiteb dan l-artiklu, sal-lum, l-istudenti baqg[u dejjem ji]diedu.

Malta mhix ;enna tal-art i]da /ertament hi l-g[ira ta’ [afna pajji]i o[ra… u milli jidher, mhux tag[hom biss!

Scicluna jg[id li l-Gvern imbe]]a’ milli jmiss l-istipendji tal-istudenti X’aktarx li l-aktar kumment in;ust li Edward Scicluna g[amel dwar l-istipendji kien dak f’intervista li kienet ixxandret filgazzetta Illum f’intervista pubblikata l-

{add 7 ta’ Ottubru 2008.

Dakinhar, Scicluna kellu l-ardir iqabbel lill-istudenti man-nies tat-Tarzna li kul[add jaf li kienet qed tiswa lill-pajji] ilmijiet tal-miljuni!

Edward Scicluna qal li, qabel, in-nies tatTarzna kienu jitqiesu b[ala baqar sagri g[ax il-Gvern kien jib]a’ minnhom, illum g[andna sitwazzjoni simili fl-Università bil-Gvern imbe]]a’ milli jmiss lIs-silta mill-intervista ta’ Illum ma’ Edward Scicluna fis-7 ta’ Ottubru, 2008

istipendju.

Il-verità, i]da, hi li l-Gvern mhux jib]a’,

mill-istudenti i]da jib]a’ g[all-istudenti…

din hi d-differenza fundamentali bejn ilLabour u l-Partit Nazzjonalista.

Il-Gvern Nazzjonalista jemmen b’qalbu kollha li l-investiment fl-istudenti jirrendi [afna, l-ewwel u fuq kollox g[all-istudenti nfushom i]da wkoll g[all-ekonomija talpajji] g[aliex b’hekk jin[oloq aktar xog[ol u xog[ol a[jar.

Edward Scicluna g[andu rekord negattiv g[al kollox fejn jid[lu l-istipendji talistudenti i]da Joseph Muscat irid jag[mlu l-Ministru tal-Finanzi biex jikkontrolla nnefqa fuq l-istipendji, fost l-o[rajn.

10

Attwalità politika

Mario de Marco waqt il-konferenza tal-a[barijiet, ilbiera[, f’G[awdex.

Jidhru wkoll il-kandidati Kevin Cutajar, Samuel Azzopardi u Paul Buttigieg

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

G[awdex bi rwol essenzjali fit-turi]mu G[awdex hu destinazzjoni prin/ipali u qed isir ukoll destinazzjoni attraenti g[al numru ta’ cruise liners, kien hemm tant li s-sena li g[addiet, 12-il cruise liner li ]aru lil din il-g]ira.

G[alhekk, G[awdex g[andu rwol essenzjali fis-settur turistiku.

Dan sostnieh Mario de Marco, il-Ministru tatTuri]mu, l-Ambjent u lKultura, f’konferenza tala[barijiet f’G[awdex dwar il[olqien ta’ iktar jobs f’G[awdex, b[ala ri]ultat mill-qasam turistiku.

Din il-konferenza tmexxiet minn Samuel Azzopardi, isSindku tal-Belt Victoria, u kandidat tal-PN g[allelezzjoni ;enerali.

Fil-pre]enza tal-kandidati Paul Buttigieg u Kevin Cutajar, il-Ministru de Marco irrefera g[al tipi differenti ta’ vaganzi f’G[awdex – minn turi]mu domestiku g[al day trips, li lkoll ikabbru lekonomija, u fl-istess [in ji;;eneraw iktar impjiegi.

Fil-fatt, fl-2008 l-impjiegi fil-lukandi u r-ristoranti Maltin u G[awdxin, kienu 17,000, u fl-2012, dawn ]diedu g[al 20,000.

G[alhekk, hu importanti li tkompli titjieb l-a//essibbiltà lejn G[awdex, u kien hawn li l-Ministru semma numru ta’ inizjattivi li jipprovdu dan, fosthom ]ieda fir-rotot tal-ajru minn u lejn Malta, minn 57 rotta g[al 81 rotta, li jinkludu s-suq Skandinavu u dak Taljan, Budapest, u wkoll permezz tat-Turkish Airlines.

Dan kollu wassal g[al investimenti fil-Gozo Channel, fit-terminals ta’ Malta u G[awdex u anki g[all-proposta talprogramm elettorali nazzjonalista dwar link permanenti bejn Malta u G[awdex.

Mario de Marco semma kif l-Awtorità Maltija tat-Turi]mu se tkun allokata €1.5 miljun g[ar-riklamar ta’ G[awdex b[ala destinazzjoni distinta.

Dan, apparti fondi o[rajn li di;à kienu allokati f’ba;its passati, fejn G[awdex ing[ata 10% tal-Fondi Ewropej. Dawn kollha wasslu g[al sensiela ta’ pro;etti b[al Villa Rundle, u rrestawr ta/-?ittadella, i]}ewwieqa, ir-Ramla l-{amra b[ala bajja blue flag.

Matul il-konferenza tala[barijiet, saret referenza wkoll g[at-tip ta’ akkomodazzjoni f’G[awdex, li tiffoka l-iktar fuq il-kun/ett tal-farmhouses, tant li fl-a[[ar [ames snin, kien hemm ]ieda sostanzjali fl-akkomodazzjoni privata miftu[a g[at-turisti.

Dan kollu jwassal g[al qab]a ta’ kwalità fit-turi]mu g[al G[awdex, iktar xog[ol, iktar rekords ta’ turi]mu.

Dan kollu jista’ jkompli jissa[[a[ ukoll bil-€215-il miljun ta’ investiment lillAwtorità Maltija tat-Turi]mu mill-€1,128 miljun li pajji]na kiseb mill-a[[ar pakkett finanzjaru tal-Unjoni Ewropea g[as-seba’ snin li ;ejjin.

Mario de Marco semma wkoll in-ni//a tad-diving u limportanza li ji]diedu l-bajjiet bi blue flag.

Attwalità politika 11

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

L-attività tal-PN ilbiera[ filg[axija f’G[ajnsielem kellha attendenza kbira u l-entu]ja]mu ta’ dawk pre]enti kien fl-aqwa tieg[u

Ta[t it-Tinda mal-PN f’G[ajnsielem

G[awdex fil-qalba tal-politika tal-PN IL-KWIZZ ELETTORALI It-twe;ibiet tal-;img[a l-o[ra Il-Kwizz Elettorali ta’ din il-gazzetta da[al fir-raba’ ;img[a u l-konkorrenza baqg[et ti]died.

Is-soluzzjonijiet tal-;img[a l-o[ra kienu:

:USTIZZJA INTERNAZZJONALI DISKUSSJONI FOLOL IN?ERTEZZA DE MARCO UNION ?IPRU JEMMEN AMBJENT DUMINKU IMPARZJALI REFERENDUM E??ELLENZA ZEKZIK ZUNTIER JIRRIATTIVA ONESTÀ NADUR ILLEGALI Fost dawk li wie;bu tajjeb tela’ bix-xorti l-isem ta’ TESSIE MIFSUD minn Santa Venera, li tkun kuntattjata biex tirtira lpremju tag[ha – issouvenirs kollha tal-PN – b’valur ta’ €150.

IL-KWIZZ ELETTORALI TA’ DIN IL-:IMG{A F’PA:NI 42 U 43

“Il-g]ira ta’ G[awdex tibqa’ fil-qalba tal-politika tal-Partit Nazzjonalista, u g[alhekk ilpartit tieg[i jibqa’ de/i] li jinvesti miljuni kbar b’risq ilfamilji G[awdxin.”

Kien b’dan il-kliem li Lawrence Gonzi, il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista, fisser l-impenn politiku tal-Partit Nazzjonalista b’risq G[awdex, fid-djalogu li sar ilbiera[ filg[axija, ta[t ittinda f’G[ajnsielem, djalogu li matulu l-kandidati tal-Partit Nazzjonalista tat-Tlettax-il Distrett kellhom i/-/ans jag[mlu l-interventi tag[hom.

Fl-intervent tieg[u, ilkandidat Nazzjonalista

Frederick Azzopardi

irringrazzja lill-poplu Malti talli fil-[ames snin li g[addew wera fidu/ja fil-Partit Nazzjonalista biex b’hekk dan il-partit seta’ jkompli ja[dem g[all-;id tal-Maltin u lG[awdxin.

Hu talab lill-Maltin biex i[arsu ’l quddiem, i]da qatt ma jinsew il-passat ta’ pajji]hom.

Waqt li wassal l-appell tieg[u lil dawk kollha li, g[al xi ra;uni jew o[ra, i[ossuhom imwe;;g[in, hu qal li l-bieb tal-Partit Nazzjonalista jibqa’ miftu[ g[al kul[add. Hu spjega li jrid ikompli jg[in lill-Partit Nazzjonalista biex G[awdex jibqa’ jkollu dak li jixraqlu.

Fit-tieni intervent, Samuel Azzopardi spjega li l-ewwel darba li vvota kien waqt irReferendum g[as-s[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea u kienet f’dik l-okka]joni, fost o[rajn, fejn hu seta’ jara lkonsistenza u ddeterminazzjoni tal-Partit Nazzjonalista, li dejjem emmen li din is-s[ubija se tkun wa[da ta’ ;id g[al pajji]na.

LAWRENCE GONZI> L-investimenti bil-fondi Ewropej tawna r-ri]ultati

Dan ikompli juri li l-Partit Nazzjonalista hu dak il-partit li ppermetta li l-Maltin jg[ixu [ajja normali, filwaqt li pajji]na jibqa’ g[addej minn titjib kontinwu.

Hu qabbel dan kollu malpolitika tal-Labour, li fl-a[[ar sentejn, bejn l-1996 u l-1998, li g[amel fil-gvern, m’g[amel xejn [lief jitfa’ lil pajji]na lura.

Paul Buttigieg, fl-intervent tieg[u, spjega kif is-slogan talPartit Nazzjonalista, Futur fisSod, tassew juri l-politika talPartit Nazzjonalista.

Il-Partit Nazzjonalista jispikka fil-[olqien taxxog[ol, qal Buttigieg, kif juri l-[olqien ta’ 20,000 impjieg fl-a[[ar [ames snin.

Is-sa[[a baqg[et ukoll filmira tal-politika Nazzjonalista, spjega Paul Buttigieg, li semma’ kif is-sena li g[addiet, fl-Isptar Mater Dei saru 45,000 operazzjoni u 15,000 scan tassider.

Il-kandidat Kevin Cutajar, min-na[a tieg[u, qal li hu ta’ sodisfazzjon kbir g[alih li ng[ata din ir-responsabbiltà g[al din l-elezzjoni ;enerali.

Fl-intervent tieg[u hu [ares lejn il-proposti tal-Partit Nazzjonalista b’risq il-persuni b’di]abbiltà, proposti li jinsabu wkoll f’sit elettroniku u g[alhekk huma a//essibbli g[al kul[add. Cutajar semma’ kif, fost o[rajn, il-Partit Nazzjonalista se jirdoppja nnumru ta’ persuni b’di]abbiltà li ja[dmu mal-Gvern, se joffri kuntratt lill-persuni b’di]abbiltà li jkun jinkludi pjan g[al [ajjithom u stipendji og[la g[all-istudenti b’di]abbiltà.

Giovanna Debono, ilMinistru g[al G[awdex, flintervent tag[ha, fissret kif limpenn tal-Partit Nazzjonalista b’risq G[awdex jidher mill-fatt li f’dawn l-a[[ar snin, G[awdex ra ]ieda ta’ 6% filpostijiet tax-xog[ol, fost su//essi o[rajn. Il-politika talPartit Nazzjonalista tkompli twettaq din il-vi]joni, qalet Debono, b’g[add ta’ proposti li jixprunaw il-[olqien ta’ negozji ;odda u t-tkabbir tas-settur taxxog[ol.

L-a[[ar intervent kien dak ta’ Chris Said, il-Ministru tal:ustizzja, il-Konsultazzjoni

Pubblika u l-Familja, li semma’ kif kull Gvern Nazzjonalista wettaq rekord fil-[olqien taxxog[ol.

Dan, b’kuntrast ma’ dawk laburisti, qal Said, li huma mag[rufin g[all-iffri]ar talpagi, g[all-[olqien ta’ korpi dixxiplinari u g[al rekord ta’ qg[ad. Hu appella biex il-poplu Malti jkompli jxandar ilmessa;; tal-Partit Nazzjonalista.

Fid-diskors tal-g[eluq tieg[u, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi, fakkar flisforz li kellu jag[mel biex pajji]na, minkejja l-kri]i ekonomika u t-tkabbir ekonomiku ta’ Malta, jikseb iktar fondi mill-Unjoni Ewropea.

L-investiment bil-fondi Ewropej tawna r-ri]ultati, qal il-Prim Ministru, tant li nhar il:img[a, il-Kummissjoni Ewropea [abbret kif pajji]na hu stmat li se jkollu t-tieni likbar rata ta’ tkabbir ekonomiku g[as-sena 2013, fost il-pajji]i kollha taz-ZonaEwro.

Fid-dawl ta’ dan kollu, jidher bi/-/ar li l-pajji] m’g[andux b]onn bidla fid-direzzjoni, qal il-Prim Ministru.

I]da, filwaqt li pajji]na jkompli jag[mel dan issu//ess, Gvern Nazzjonalista se jkun qed jinvesti 10% talfondi Ewropej g[all-koe]joni b’risq G[awdex, u 23% talfondi Ewropej g[all-i]vilupp rurali b’risq din il-g]ira.

G[al G[awdex nag[mlu kollox, tenna l-Prim Ministru, u l-g]ira ta’ G[awdex tibqa’ fil-qalba tal-politika tal-Partit Nazzjonalista.

Issa jonqos biss il-fidu/ja talpoplu, temm jg[id Lawrence Gonzi.

12

Il-Prim Ministru f’G[awdex

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

Il-PM jinawgura f’Victoria mu]ew li jirrappre]enta /iviltajiet differenti Fil-belt Victoria, f’G[awdex, ilbiera[ kien inawgurat mu]ew, Il-{a;ar – heart of Gozo, millPrim Ministru Lawrence Gonzi, pro;ett li hu vetrina tal-antenati tag[na g[aliex fih hemm pre]enti perijodi minn /iviltajiet differenti, kollox rappre]entat f’kolonna li tirrappre]enta /iviltajiet Griegi, Rumani, u anki Kristjani.

Dan, apparti xbihat, figuri kattoli/i u anki pitturi o[rajn li jinsabu esebiti mal-erba’ sulari ta’ dan il-mu]ew. Dan il-mu]ew jikkontribwixxi bis-s[i[ biex tkompli tinbena wkoll i/-/iviltà tal-lum.

Fi Pjazza San :or;, fejn ilPrim Ministru ntlaqa’ bid-daqq tal-Innu Malti u mill-Iscouts.

Fid-diskors tal-inawgurazzjoni semma kif dan il-mu]ew sar b’kofinanzjament ta’ 85% millUnjoni Ewropea, pro;ett li jiswa qrib il-miljun ewro.

Il-Prim Ministru qal ukoll li dan il-mu]ew, li fih hemm esebiti pitturi, fidda u o;;eti sagri, g[andu l-potenzjal li jattira iktar turisti, u g[alhekk, dan l-investiment sar fil-wirt kulturali u fl-istess [in ikompli jkabbar l-ekonomija.

Pre]enti g[al din linawgurazzjoni kien hemm ukoll il-Ministru g[al G[awdex, Giovanna Debono, il-Ministru Chris Said, l-Assistent Parlamentari Frederick Azzopardi, is-Sindku tal-belt Victoria Samuel Azzopardi, i/Chairman tal-Fondazzjoni Belt Victoria, l-Ar/ipriet tal-lokalità.

L-Isqof ta’ G[awdex, Mons Mario Grech, bierek il-Mu]ew.

■ Intant, f’G[awdex stess, ilPrim Ministru ]ar ukoll ilcampus tal-Università ta’ G[awdex, fejn seta’ jsegwi xi lectures li kienu g[addejjin

g[all-istudenti part-time, filkummer/ u l-bizzilla.

Il-Pro-rettur tal-Università, ilProfessur Joe Friggieri, spjega li minn dan il-campus iggradwaw ’il fuq minn 400 student u studenta, u li b[alissa hemm g[addejjin mal-11-il kors differenti.

Min-na[a tieg[u, il-Prim Ministru, li kien akkumpanjat minn fost o[rajn, il-Ministri Chris Said u Giovanna Debono, semma kif fl-a[[ar g[axar snin, l-istudenti li ggradwaw milluniversità irduppjaw, biex issa jla[[qu mal-elf student u studenta.

■ Adventure Park ;did flG[arb G[awdex se jkun qed jing[aqad mal-kullana ta’ pro;etti rikreattivi u sportivi li mmarkaw din il-le;i]latura.

Dan hekk kif ilbiera[, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi inawgura spazju miftu[ ie[or, lG[arb Leisure Park, b’investiment ta’ kwa]i €300,000 u li nbeda f’Di/embru li g[adda.

Fejn qabel kien hemm g[alqa abbandunata, li ma kinitx a//essibbli u ma setg[etx tintu]a mill-pubbliku, illum hemm dan il-park ;did g[at-tfal u l-familji. Il-fondi g[al dan ilpro;ett ing[ataw mill-Ministeru g[ar-Ri]orsi, l-Affarijiet Rurali u l-Ambjent u minn fondi Ewropej.

Il-Prim Ministru fakkar kif lg[an tal-Gvern minn dejjem kien li l-Kunsilli Lokali ta’ pajji]na jkollhom iktar g[odda biex itejbu l-qag[da tallokalitajiet Maltin u G[awdxin.

Dan il-pro;ett ;did jikkonsisti f’]ew; livelli, wie[ed mat-triq, bi spazju g[all-mixi, u livell ie[or ta[t it-triq, bi spazju g[allog[ob u d-divertiment.

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi jitkellem fil-ftu[ tal-Mu]ew ‘{a;ar’, ilbiera[, f’Victoria

Waqt i]-]jara tal-Prim Ministru fil-campus tal-Universtià f’G[awdex

Waqt il-ftu[ tal-Adventure Park fl-G[arb

13

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

F’pa;ni o[rajn...

15 Opportunità o[ra g[an-nisa Maltin

19 Il-volontarjat u l-annimali

20 Il-vot: l-akbar arma f’idejk

33

Ittri lill-Editur:

Manipulazzjoni fil-votazzjoni

Nifhmu l-gravità Malta kollha taf, issa, x’kien tassew g[addej fil-ka]in laburista f’{al Safi f’:unju tal-2009. Informazzjoni ]velata fil-jiem li g[addew uriet ukoll li l-Mexxej Laburista Joseph Muscat kien jaf bil-ka] tal-‘blokka bajda’ ta’ droga li kienet qed titqatta’ f’dak il-ka]in g[aliex f’idejh kellu ]ew; ittri li kienu jispjegaw x’;ara.

Meta fi tmiem il-;img[a li g[addiet Muscat iddikjara ripetutament li ma kienx jaf, hu gideb biex jg[atti xturu g[aliex fil-verità kien jaf imma [eba u ma g[amel xejn f’ka] ta’ traffikar li g[andu piena ta’ g[omor il-[abs.

F’konferenza tal-a[barijiet, il-Partit Nazzjonalista ippubblika provi /ari li Muscat kien jaf u gideb dwar il-ka] tal-‘blokka bajda’.

Meta kien mistoqsi dwar dan il-ka], Muscat qal li ma kellux idea. Ippressat biex iwie;eb, Muscat qal li ma kienx jaf, anzi kieku kien jaf kien jirrapporta.

“Jien qatt ma kelli sitwazzjoni b[al din”, qal, “u kieku kelli ]gur li kont immur nirrapporta lill-Pulizija”.

Imma l-fatti veru bdew [er;in. Il-Partit Nazzjonalista ippubblika ]ew; ittri li l-barman tal-ka]in fejn sar it-tqattig[ tal-‘blokka bajda’ bag[at lil Muscat.

Fl-ewwel ittra datata 7 ta’ Awwissu 2009, il-barman talka]in tal-Labour bag[at jg[id lil Muscat li l-ka] tat-tqattig[ tal-‘blokka bajda’, se[[ fi/-/elebrazzjonijiet tal-Labour wara r-ri]ultat tal-elezzjoni tal-Parlament Ewropew fis-7 ta’ :unju 2009.

L-ittra lil Muscat, xahrejn biss wara dak li se[[, kienet tg[id li, flok ma uffi/jal tal-ka]in [a passi kontra min wettaq dan ilka], ke//a lill-barman. Dan, min-na[a tieg[u, qal lil Muscat li l-partit g[amel frame-up fuqu bla ma lanqas biss sema’ lver]joni tieg[u.

Din l-ittra kienet acknowledged mill-Assistent Personali ta’ Muscat li fiha ntqal li Muscat kien ra l-kontenut tal-ittra talbarman.

media•link COMMUNICATIONS

It - tieni ittra lil Muscat intbag[tet is - sena l - o[ra u wkoll kienet acknowledged. F’din l-ittra hemm miktub hekk: “Il-ka] inti tafu kollu g[aliex kont ktibtlek. U wara insistenza minn kollega tieg[i, int iltqajt mieg[i fejn lunika soluzzjoni li tajtni kienet li [adt ritratt mieg[i.”

Dan kollu kien di;à gravi bi]]ejjed g[aliex ji]vela traffikar ta’ droga f’ka]in laburista i]da, dak li ;ara wara li kienu ]velati dawn l-ittri, hu aktar gravi.

Quddiem dawn il-fatti Muscat [aseb li jista’ jkompli jitmella[ bin-nies Muscat inqabad ja[bi dak li ;ara Muscat inqabad jigdeb li ma kienx jaf meta fil - fatt kien jaf u kellu jammetti li kien jaf wara l-pubblikazzjoni ta]-]ew; ittri li bag[tlu l-barman.

Wara li nqabad f’gidba /ara, Muscat ipprova jg[atti lgideb tieg[u billi j;ib ru[u ta’ kiesa[ quddiem ka] ja[raq b[al dan billi ttanta jitmella[ bil-;urnalisti — u bil-poplu — meta qal li l -blokka droga [asibha blokka sil; .

Dan il-ka] hu gravi bi]]ejjed fih innifsu i]da hu aktar gravi meta wie[ed ja[seb sew dwaru u dwar limplikazzjonijiet tieg[u. Il-Partit Laburista, bl-og[la ]ew; esponenti tieg[u — il-Mexxej u Deputat Mexxej — mhux talli ma g[amilx id-dover tieg[u li jirrapporta minnufih dak li ;ara lill-Pulizija, talli wara li [bieh, ipprova jg[addi l-poplu bi]-]mien permezz ta’ gideb sfa//at u ripetut.

Il-gravità to[ro; aktar meta tiftakar li fi ]mien [mistax o[ra, min ikkommetta dan kollu jista’ jkun il-Prim Ministru ta’ dan il-pajji].

Il-poplu kollu g[andu dover li jara li jkun immexxi minn nies li quddiem fatti b[al dawn jipprote;i lillpoplu… u mhux lill-partit.

L-g[a]la f’idejna.

14 Opinjoni

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

}ball ta’ mument I/-?ini]i g[andhom proverbju li jg[id: }ball ta’ mument i;iblek niket g[al [ajtek kollha. Dan ilproverbju hu verament addattat g[a]-]mien li jinsab fih pajji]na, fejn fid-9 ta’ Marzu li ;ej il-poplu Malti jrid jag[]el il-mexxejja tieg[u tal-futur.

Il-laburisti g[andhom [abta jippruvaw inessu lillpoplu li fl-1996 huma kienu reb[u l-elezzjoni b’madwar 7,000 vot u mbag[ad fi ]mien 24 xahar, re;g[u kienu sfidu/jati mill-poplu meta tilfu l-elezzjoni b’aktar minn 13-il elf vot.

Ji;ifieri, wara 24 xahar, ilpoplu kien di;à ra b’g[ajnejh id-di]astru ekonomiku li ;abuna fih il-laburisti dak i]]mien. U ma re;ax irrepeta li]ball li kien g[amel.

Dak i]-]mien il-poplu kien ra l-weg[da tat-tne[[ija talVAT mhux biss tisfuma fixxejn g[ax flokha dda[[let ittaxxa tas-CET, imma wkoll ra l-pajji] jitlef miljuni ta’ liri mid-d[ul li kellu l-gvern.

U biex il-gvern ;ab id-d[ul li kellu b]onn biex i[allas is-

salarji tal-[addiema tieg[u u j[allas il-pensjonijiet, kellu jintrodu/i mhux anqas minn 33 taxxa ;dida u mi]uri o[rajn ta’ awsterità. U dan kollu sar meta ma kienx hawn il-kri]i ekonomika li g[andna llum madwarna.

Dan kien ir-ri]ultat ta’ ]ball tal-mument li l-poplu Malti kien g[amel flelezzjoni tal-1996, meta emmen il-weg[di tal-Partit Laburista u fdalu t-tmexxija tal-pajji]. Dak l-i]ball seta’ da[[al lil pajji]na fi sqaq li ma seta’ jo[ro; minnu qatt, g[aliex kif jaf kul[add dak il-gvern laburista kien iffri]a l-applikazzjoni ta’ Malta g[as-s[ubija fl-Unjoni Ewropea. Tafu x’ifisser dan^ Ifisser li konna se nitilfu 2,500,000,000 ewro li lgvern nazzjonalista irnexxielu j;ib f’dawn la[[ar tmien snin. Araw ftit x’kien se jitlef il-poplu tag[na min[abba ]ball talmument, u li g[alih kien jibqa’ jiddispja/ina [ajjitna kollha!

I]da l-Providenza riedet li ;ara dak li ;ara u l-poplu

irritorna fil-gvern lill-Partit Nazzjonalista li [adem biss[i[ biex isewwi l-[sara li g[amlu l-laburisti. {bieb tieg[i ejjew ma ni[dux l-affarijiet for granted. G[aliex dawk li llum qed jist[u bil-passat talpartit tag[hom, u bir-ra;un, u li qed jg[idulna li issa saru jaqblu mas-s[ubija fl-Unjoni Ewropea, huma l-istess nies li fallew u li da[lu lil pajji]na fi kri]ijiet kbar fl1996 u fis-snin ta’ qabel l1987.

Dawn kienu se j/a[[du lil pajji]na minn dawn il-flus kollha min[abba linkompetenza u n-nuqqas ta’ vi]joni li g[andhom. Dawn huma l-istess nies ta’ dak i]]mien li g[amlu leader ;did li kien ;urnalist mas-Super 1 u li [adem kemm fela[ biex jisfratta s-s[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea. G[aliex g[al Muscat, il-partnership kien reba[. {arsu lejn l-inizjattivi kollha ta’ ;id li [a l-gvern, b[al pere]empju l-bini talimpjant tar-ri/ikla;; f’Wied il-G[ajn, u taraw kemm

ipprova jag[mel [sara Muscat inniffsu u l-partit tieg[u, sa[ansitra billi jipprova jimblokka l-flus li lUnjoni Ewropea kienet se tag[tina biex inwettqu dan ilpro;ett.

U allura kif jistg[u Muscat u s[abu, li kienu parti millGvern Laburista tal-1996, illum jg[idulna li nbidlu u li m’g[adhomx ja[sbuha b[al qabel^ Mela allura jew dawn pinnuri li l-prin/ipji tag[hom iduru mar-ri[ jew inkella huma nies inkompetenti u bla vi]joni.

Nistg[u nafdaw pinnuri biex imexxu lil pajji]na^ Nistg[u nafdaw nies inkompetenti u bla vi]joni biex ida[[luna ;o xi [ajt^ Min-na[a l-o[ra nistg[u narmu l-[ila tal-Gvern Nazzjonalista mmexxi minn Lawrence Gonzi li rnexxielu j;ib dan il-;id kollu g[al pajji]na b’g[aqal u b’vi]joni^ Nistg[u nibdlu hekk, biex ng[idu bdilna^ Din hi l-g[a]la li l-poplu g[andu quddiemu fid-9 ta’ Marzu li ;ej. L-In;li]i jg[idu Once bitten twice shy.

minn Mario Rizzo Naudi mariorizzonaudi@gmail.com

Ejja n[e;;u lill-poplu biex ma jer;ax ji;rilu b[alma kien ;ralu fl-1996 g[aliex din id-darba mhux se jer;a’ ji;ih i/-/ans li jikkore;i li]ball wara 24 xahar. }ball fid-9 ta’ Marzu jfisser niket g[all-poplu Malti fil-futur g[aliex /erti ]balji ma jissewwew qatt.

Mario Rizzo Naudi hu kandidat Nazzjonalista fuq ir-Raba’ u l-{ames Distrett

Lokalitajiet b’futur fis-sod Nhar is-Sibt 9 ta’ Marzu int imsejja[ biex tele;;i gvern ;did g[all-[ames snin li ;ejjin — gvern li bis-sa[[a tal-[ila e//ezzjonali ta’ Lawrence Gonzi, f’idejh se jkollu 1,128,000,000 ewro extra biex ikompli jinvesti fil-pajji]. ?ifra li ]gur hi differenti minn dak li kien jg[idilna Alfred Sant jew il-Kap talOppo]izzjoni pre]enti.

Gvern li, fl-2017, se jkollu lpresidenza tal-Unjoni Ewropea kif ukoll li fil-2018 il-Belt Valletta se tkun il-Belt Kapitali Ewropea.

Bil-vot tieg[ek int tista’ tbiddel ir-rotta li qabad dan il-pajji] jew t[alli lil pajji]ek miexi fid-direzzjoni li sejjer.

Direzzjoni, li permezz tag[ha, kull kap ta’ stat flEwropa ma jistax jifhem kif pajji] ]g[ir b[al tag[na rnexxielu mhux biss jeg[leb il-maltemp li kien hawn tul la[[ar [ames snin i]da li jkompli jtejjeb il-kwalità tal[ajja u fl-istess [in i]omm ilfinanzi fis-sod. :ara dan kollu min[abba li fit-tmun ta’ dan il-bastiment hemm Lawrence Gonzi. IlPrim Ministru wera bi/-/ar li g[andu jkun ;udikat fuq ilfatti u mhux fuq il-paroli. U l-fatti jag[tuh ra;un.

B’kuntrast, fl-1998 malewwel intopp il-Gvern So/jalista ta’ dak i]-]mien immexxi minn Alfred Sant (u bl-id il-leminja tieg[u Muscat) kellu jsejja[

elezzjoni min[abba li ma setax jibqa’ jmexxi. Tajjeb niftakru li nies li kienu f’dik l-amministrazzjoni qed jaspiraw li jer;g[u jkunu filkabinett.

Nhar is-Sibt 9 ta’ Marzu bosta minnkom imsej[in ukoll biex tele;;u l-kunsill lokali tal-lokalità tieg[ek, fosthom fin-Naxxar. Illum nixtieq li, flimkien, naraw x’irnexxielna nag[mlu tul la[[ar erba’ snin fin-Naxxar.

Il-kunsilli lokali llum ma g[adhomx hemm biss biex jie[du [sieb il-bankini jew xi triq; lanqas biex jaraw li lindafa u l-ambjent jin]ammu fi stat tajjeb biss. U f’dan lartiklu m’iniex se nittratta affarijiet li saru rutina.

Ener;ija: Fin-Naxxar illum qed nitkellmu fuq ener;ija alternattiva, ener;ija li ma t[ammi;x. Dan bdejnieh a[na biex nag[tu le]empju lir-residenti u nuru bi/-/ar li barra li nkunu qed niffrankaw il-flus, li nistg[u nu]awhom fuq pro;etti o[rajn, inkunu qed innaqqsu t-tni;;is tal-arja.

Ambjent: Illum l-ambjent ma g[adux biss i]-]ona ta’ madwarna. Illum l-ambjent hu wkoll l-arja li nie[du nnifs minnha.

Wara konsultazzjoni malArriva u Transport Malta illum ir-residenti tan-Naxxar huma moqdijin a[jar.

Karozzi li ma jni;;sux, aktar frekwenti u min-Naxxar illum til[aq aktar ir[ula

direttament fejn qabel kellek b]onn aktar minn karozza wa[da.

Il-kunsill baqa’ jag[mel pressjoni biex ix-xog[ol marbut mar-riabilitazzjoni tal-mi]bla tal-Mag[tab ikompli u din il-;er[a ambjentali titfejjaq darba g[al dejjem u mdawra fi pro;ett li minnu jgawdu rresidenti.

Pro;etti infrastruttrali:

Dan kien l-aktar kunsill li [adem biex fin-Naxxar ikollna aktar ]oni ta’ rikreazzjoni.

L-ikbar pro;ett kien dak ta’ Ba[ar i/-?ag[aq. :nien li sar b’investiment ta’ aktar minn 230,000 ewro. Dan sar b’kollaborazzjoni mal-gvern /entrali. :onna o[ra saru fi]-]ona ta’ San Pawl tat-Tar;a u di;à ssottomettejna pjanti lillMEPA fuq pro;etti fil-pjazza ta’ quddiem is-Santwarju tal{niena Divina u di;à lestejna pjanti provi]orji ta’ belveders quddiem il-Kappella ta’ San Pawl u fi Triq John Ayde u Triq il-Fortizza tal-Mosta.

Il-Kunsill di;à g[amel talba g[ad-devoluzzjoni ta/?entru ?iviku lill-Gvern ?entrali. Dan qed isir min[abba li l-ispazju talKunsill sar ]g[ir wisq g[asservzzi li sirna noffru lirresidenti u g[alhekk in[asset il-[tie;a li jittella’ sular ie[or biex in]idu l-ispazju biex irresidenti jinqdew a[jar.

Fuq dan g[adna qed

nistennew il-pro/essi jitlestew biex wara napplikaw g[all-fondi mill-Unjoni Ewropea [alli nkunu nistg[u niffinalizzaw dan il-pro;ett ukoll.

Triq Castro hi ;awhra g[alina n-Naxxarin; b’hekk in[asset il-[tie;a li ner;g[u nag[tuha l-bixra li jixirqilha. {ri;na t-tenders, applikajna u ksibna l-fondi me[tie;a biex din il-[olma ssir realtà u din it-triq tkun restawrata. Ix-xog[ol beda.

Politika so/jali: Bis-sa[[a ta’ kunsilli pre/edenti nNaxxar g[andu day-carecentre g[all-anzjani tallokalità. Tul dawn l-a[[ar erba’ snin rajna dan isservizz jibqa’ tal-og[la livell possibbli.

G[amilna ftehim mad-Dar tal-Anzjani Dar Sagra Familja fejn permezz ta’ private-public partnership se nkunu qed noffru ambjent a[jar u aktar sigur fil-;onna ta’ din id-dar li jista’ jitgawda mill-anzjani kollha fil-lokalità, mhux dawk biss li huma residenti f’din id-dar.

Il-Kunsill g[adu kif iffirma kuntratt mal-amministrazzjoni ta’ din id-dar u ksibna aktar minn 23,000 ewro biex inlestu dan ilpro;ett fil-;img[at li ;ejjin.

Waqt li qed taqra dan lartiklu ninsabu wkoll fil-fa]i finali biex inlestu /-childcare-centre ukoll. Dan i//entru g[andu jkun ta’ g[ajnuna lil dawk il-;enituri

minn Pierre Sciberras sciberras.pierre@gmail.com

li jkunu jridu jkomplu ja[dmu u jkollhom fejn i[allu lil uliedhom waqt il[in li fih ikunu x-xog[ol.

Dawn huma biss ftit millpro;etti li g[amilna tul la[[ar erba’ snin.

Konvint li bil-vot tieg[ek lill-kandidati tal-Partit Nazzjonalista nkomplu fejn [allejna u nkomplu ni]viluppaw in-Naxxar u kull ]ona tieg[u f’kull aspett.

Jien motivat li, b[alma g[amilt tul l-a[[ar erba’ snin, inkompli nkun qrib tieg[ek biex flimkien inkattru l-;id fil-lokalità tag[na

Pierre Sciberras hu l-Vi/i Sindku u kandidat g[allelezzjoni lokali tan-Naxxar

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

Opinjoni

15

:udizzju storiku dwar dak li se[[ f’pajji]na tul is-snin F’dawn l-a[[ar ;img[at g[al aktar minn darba smajna lillKap tal-Oppo]izzjoni jg[id li hekk kif fit-tmeninijiet il-PN kien fuq in-na[a t-tajba talistorja issa hu l-PL li jinsab fit-tajjeb u nassumu, allura, li l-PN jinsab fuq in-na[a l[a]ina.

Li jg[a;;ibni f’asserzjoni b[al din hu n-nuqqas ta’ g[arfien ta’ kif isir ;udizzju storiku. :udizzju bilan/jat QATT ma jista’ jsir minn persuni li huma involuti flistorja. Huma nies o[rajn, li x’aktarx ji;u warajk, li ji;;udikawk u mhux int stess.

Nie[u gost nisma’ lillesponenti tal-MLP issa jg[idulna li fit-tmeninijiet kienu ]baljati fil-mod kif mexxew lil pajji]na. Sintendi huma ma jg[idux hekk g[aliex i[obbu jsawtu lilhom infushom. M’humiex daqshekk boloh.

Jg[idulna hekk g[aliex iridu jikkonvin/una li tassew inbidlu.

Nifhem li g[andhom wisq

affarijiet fuq il-kuxjenza biex i[alluhom kwieti, g[amlu wisq ]balji biex jissaffew minnhom kif ;ieb u la[aq.

Sintendi, se jkun il-poplu li jag[ti l-;udizzju tieg[u flelezzjoni tad-9 ta’ Marzu imma n[oss li hu dmiri wkoll li f’dan l-istadju talkampanja nfakkar f’/erti affarijiet.

L-i]balji tal-MLP L-i]balji ta’ ;udizzju li wettaq l-MLP matul is-snin mhumiex ristretti biss g[as-

snin 80 li in/identalment hemm esponenti madwar Muscat li jiddeskrivuhom b[ala snin glorju]i. Huma ]balji li wie[ed ma jistax iwarrab u jinsa sempli/iment g[aliex i]-]minijiet inbidlu.

L-MLP [a de/i]jonijiet wara s-snin 90 li kellhom, jew jista’ jkollhom, impatt fuq de/i]jonijiet li jistg[u jie[du fil-futur jekk il-poplu jafdahom fit-tmun.

Kienu kontra lliberalizzazzjoni tax-xandir; kontra l-kunsilli lokali;

kontra l-VAT; kontra ss[ubija fl-UE; kontra l-ewro; favur li tibqa’ tkun sussidjata t-tarzna u azjendi li kienu qed jitilfu l-flus; kienu favur ir-re;im ta’ Gaddafi anki meta d-dinja kollha kienet kontrieh; kienu favur li immigranti illegali jintbaghtu lura minn fejn ;ew minflok jing[ataw refu;ju f’Malta.

Probabbli [allejt barra ]balji o[rajn. Imma ma nistax ninsa dikjarazzjonijiet anki aktar ri/enti kontra listipendji, kontra l-kura tassa[[a b’xejn u favur trasferimenti ta’ [addiema minn dipartiment g[all-ie[or wara e]ercizzju li jag[mlu jekk jitilg[u fil-Gvern.

Meta fid-9 ta’ Marzu nag[]lu lil min irridu li jmexxina g[all-[ames snin li ;ejjin ta’ bilfors irridu n]ommu f’mo[[na dak li ;ara fil-passat remot u filpassat aktar ri/enti g[aliex, filwaqt li l-passat hu passat, jaf ikun ukoll il-mera talfutur.

G[aliex forsi issa tal-

Labour qed jippre]entaw front mag[qud u allura [add ma jazzarda jg[id xejn.

Imma ma nistg[ux ninsew asserzjonijiet li saru f’dawn l-a[[ar [ames snin b[al li “fil-Partit Laburista laffarijiet aktar ma jinbidlu aktar jibqg[u l-istess” (Evarist Bartolo) jew laffarijiet li ]vela An;lu Farrugia li ddeskriva t‘tke//ija’ tieg[u b[al meta [abib jibg[at g[alik biex ikellmek u minflok itik sitt tiri. Sejja[lu ‘omi/idju politiku’.

Il-ka] ta’ Toni Abela U finalment kif tista’

twarrab dak li g[amel Toni Abela, id-Deputat Mexxej tal-MLP li l-ewwel mar sab pulizija Laburista biex iwaqqaf ka] marbut malka]in tal-Labour f’{’Attard u mbag[ad naqas li jirrapporta lill-Pulizija ka] ta’ droga f’wie[ed millka]ini tag[hom meta s[abu stess qalu li kienu jag[mlu mod ie[or?

minn Charlò Bonnici charlo.bonnici@gov.mt

Fuq dawn l-affarijiet kollha jsir il-;udizzju storiku. Forsi mhux minna llum imma minn min se ji;i warajna.

Jien l-ewwel wie[ed m’g[andi l-ebda dritt niddetta lill-poplu x’;udizzju jag[mel imma iva g[andi ddmir nifta[lu g[ajnejh u nfakkru minn min hu mag[mul dak il-partit li tliet ;img[at o[ra jista’ jkun qed imexxi lil pajji]i.

Opportunità o[ra g[an-nisa Maltin Il-mara Maltija ng[atat iddritt g[all-vot fl-1947. Bla dubju minn dak inhar ’l hawn kemm is-so/jetà kif ukoll ir-rwol tal-mara kemm fil-familja, fisso/jetà u fil-post tax-xog[ol inbidlu radikalment.

Il-partiti politi/i jag[tu spazju wiesg[a g[al sehem il-mara fil-politika u dan jixhduh kemm po]izzjonijiet uffi/jali filpartiti kif ukoll ri]ultati ta’ su//ess g[an-nisa filKunsilli Lokali. I]da meta ni;u g[al Elezzjonijiet :enerali u#jew elezzjonijiet g[all-Parlament Ewropew, jidher li g[ad g[andna diffikultà biex nag[tu lfidu/ja tag[na lill-mara meta ni;u biex nivvutaw.

In[oss li din it-tip ta’ diskriminazzjoni qed ixxekkel il-progress talmara fil-politika.

G[andi fidu/ja kbira f’kull mara li hi involuta b’mod qawwi fil-politika u naf li kollha kemm huma kapa/i jkunu deputati validi li joffru kontribut siewi [afna lill-pajjiz.

L-g[ajta tal-partiti politi/i biex aktar nisa jinvolvu ru[hom, kemm fuq livell lokali i]da anke fuq livell nazzjonali, hi wa[da kontinwa. I]da x’jiswa jekk

in-nisa ja[dmu u jippreparaw g[al elezzjoni daqs jew xi kultant aktar minn s[abhom l-ir;iel, jekk dakinhar tal-votazzjoni lelettorat ma jsarrafx din ilfidu/ja b’voti bi]]ejjed?

Bla dubju xejn ma ji;i fa/ilment fil-[ajja u l-isfidi qeg[din hemm g[al kul[add. I]da b[ala nisa filpolitika g[andna /erti sfidi li jag[mlu l-avvanz tag[na f’partit politiku daqsxejn iktar diffi/li.

Sew jekk hux fuq livell ta’ kumitat sezzjonali, kunsillier lokali, kandidat, Deputat jew Ministru, ilmara t[abbat wi//ha ma’ sitwazzjonijiet uni/i u partikulari. Dan jista’ jservi ta’ xkiel u jaqta’ qalb [afna nisa milli jkomplu bilmissjoni tag[hom.

Din id-darba fl-Elezzjoni :enerali se jikkontestaw 26 mara bejn tliet partiti politi/i.

Il-Partit Nazzjonalista qieg[ed jippre]enta 13-il kandidat mara li jsarrfu f’26% tal-kandidati kollha.

Il-Partit Laburista qieg[ed jippre]enta tnax-il mara, li jfisser 14% talkandidati komplessivi talPL. L-Alternattiva qed tipprezenta mara wa[da fil-

lista ta’ kandidati tag[hom.

Interessanti li din iddarba hi l-iktar darba li se jikkontestaw nisa mal-partit tag[na, jekk xejn f’termini ta’ persenta;;. Dan jawgura tajjeb g[al ri]ultat po]ittiv g[an-nisa kandidati.

I]da dan mhux bi]]ejjed!

Jidher li l-mara Ewropeaa qed jirnexxielha tmur fejn qatt qabel ma [sibna possibbli fid-dinja talpolitika li g[al tant u tant ]mien kienet dominata millir;iel. U l-mara Maltija?

X’ambizzjonijiet g[andha lmara Maltija biex tirrappre]enta lil s[abha flog[la istituzzjonijiet talpajji] u fl-Ewropa? U kemm verament hu matur u lest il-poplu biex jivvota lill-mara? Jew forsi g[adna pre;udikati kontra l-mara fil-politika u g[adna marbutin bi ktajjen kbar ma’ mentalità li post ilmara hu d-dar?

It-twe;ibiet jo[or;u wa[edhom minn statistika lokali.

Minn Kabinett ta’ 13-il membru huma tnejn biss ilMinistri nisa.

Minn 69 Deputat mi]]ew; na[at tal-Kamra, ittotal ta’ rappre]entanza femminili hu ta’ sitta nisa biss, jew 8.7 fil-mija.

Fil-Parlament Ewropew, Malta ma rnexxilhiex ittella’ mara b[ala Deputat — nuqqas li ;abilna [afna kritika fl-istess Parlament.

Intant in-nisa jridu jkomplu ja[dmu biex finalment ikollna rappre]entanza xierqa flog[la istituzzjonijiet talpajji]. Din ir-rappre]entazzjoni g[andha ;;ib mag[ha ta[lita ta’ ideat iktar wieg[sa li tapprofondixxi d-dibatittu politiku u d-de/i]jonijiet importanti g[al pajji]na.

I]da dan ir-ri]ultat mhux se ji;i b’kumbinazzjoni.

Dan ji;i biss b’iktar [idma, iktar determinazzjoni u grinta u, mhux anqas, sens qawwi ta’ servizz.

Forsi b[ala nisa jkollna na[dmu daqsxejn extra biex inwasslu l-messa;;. Imma dan ma g[andux jaqtag[lna qalbna. Anzi g[andu jservi ta’ xprun biex a[na n-nisa nsibu aktar ener;ija u entu]ja]mu biex inkunu ta’ servizz g[all-partit u g[al pajji]na.

Nag[laq billi nawgura minn qalbi lill-kandidati nisa kollha li se jikkontestaw g[all-kunsilli lokali f’isem il-Partit Nazzjonalista nhar id-9 ta’ Marzu. Awguri mill-qalb.

minn Caroline Galea info@carolinegalea.com

I]da ppermettuli wkoll ng[addi l-awguri tieg[i lil s[abi kandidati nisa talPartit Nazzjonalista g[allElezzjoni :enerali li ;ejja li mag[hom g[ext mumenti partikulari waqt din ilkampanja elettorali.

Jiena konvinta li se naraw u/uh ;odda fil-Parlament Malti u konvinta wkoll li fosthom se naraw nisa Maltin li se jirnexxilhom jirb[u l-fidu/ja tal-poplu.

Kura;; [bieb.

Nawguralkom il-[idma ttajba!

Caroline Galea hi kandidata g[all-Elezzjoni :enerali tar-Raba’ u s-Sitt Distrett

16

Opinjoni

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

Minn hawn u minn hemm Iridu jkunu dejjem fil-gvern!

IL-{OLQIEN TAL-JOBS

minn Joe Zahra joe.zahra@live.co.uk

Il-Malti jg[id: it-ti;rija salbarkun. Jekk nie[du lelezzjoni din tibqa’ kaxxa mag[luqa sar-ri]ultat.

Fl-a[[ar elezzjoni kul[add kien /ert li se jitla’ l-Labour. Biss il-Labour baqa’ fl-Oppo]izzjoni.

Sakemm kont qed nikteb dawn il-[sibijiet st[arri; tal-opinjoni juri li l-Labour se jirb[u, anke jekk il-PN qed jirkupra. Dan qed iwassal g[add ta’ nazzjonalisti – jew taparsi nazzjonalisti – biex jiddikjaraw li se jivvutaw Labour.

S’intendi dawn jintlaqg[u mill-Kap Laburista b’idejh miftu[in. U jpo;;ihom fuq nett tas-sellum. Jimbuttahom biex jitkellmu fillaqg[at tieg[u. Jimbuttahom ’il quddiem. Jinqdew bihom. {afna drabi nies b[al dawn jispi//aw m’huma fdati minn [add.

Episodju li jfakkarni f’eks-laburista li [are; manNazzjonalisti fl-1981. Il-PN

lil dan imbuttah, i]da mhux il-partitarji nazzjonalisti.

Niftakar lil Mintoff wara lelezzjoni tal-1981 jg[id fiddiskors tar-reb[a talLabour, bis-si;;ijiet u mhux bil-voti, li dan mal-Labour kien u man-nazzjonlisti spi//a Referenza g[allfatt li meta [are; mal-labour ;ab tmien voti Nru1 u mannazzjonlisti ;ab sitta.

Ng[iduha kif inhi, lanqas hu sew li hemm nies li jaqilbu l-partit biex jibqg[u dejjem fil-gvern u mbag[ad jaqilg[u u jaqb]u lil min ikun ilu ja[dem fil-partit, u li dejjem kien leali fl-Oppo]izzjoni g[al 25 sena s[a[!

Dan l-a[[ar hekk kien qed jilmenta mieg[i laburist li dejjem baqa’ fejn kien g[ax mhux pinnur.

Qalli li hu japprezza lil min g[andu twemmin politiku u j]omm s[i[ fih. U jistmerr lil min irid ikun dejjem fil-gvern g[aliex ming[alih li hekk ikun jaqbillu. ottu

sei .

Ifakkruna x’kienu jag[mlu l-g[edewwa tat-tag[lim

Oqsma ekonomi/i fejn qed jin[olqu l-impjiegi Gvernijiet Nazzjonalisti rnexxielhom jiddiversifikaw is-suq tax-xog[ol. Jekk naraw x’se[[ fl-a[[ar 10 snin insibu li l-impjiegi ma ]didux fil-manifattura. Minn dan is-settur l-impjiegi naqsu b’7,000. L-impjiegi ]diedu f’setturi ;odda. {arsa lejn it-tabella (hawn fuq) turi li fl-10 snin bejn l-a[[ar tal-2002 u Settembru 2012 l-impjiegi ]diedu fis-servizzi: kummer/ bl-imnut u bl-ingrossa; komunikazzjoni talinformatika; attivitajiet finanzjarji u assigurazzjoni; attivitajiet professjonali, xjentifi/i u tekni/i; attivitajiet amministrattivi u servizzi ta’ appo;;; edukazzjoni; attivitajiet marbuta mas-sa[[a u [idma so/jali; arti, divertiment u

rikreazzjoni; u attivitajiet marbuta ma’ servizzi o[rajn.

F’dawn id-disa’ oqsma biss ]diedu 22,862 impjieg full-time. }diedu wkoll eluf ta’ impjiegi f’setturi o[rajn.

Biss mill-istatistika jo[or;u /ifri po]ittivi o[rajn.

Jo[ro; li l-impjiegi part-time f’dan il-perijodu ]diedu b’14,860; li ntilfu 10,274. Li kollox ma’ kollox f’dan ilperijodu n[olqu [afna i]jed minn 40,000 impjieg.

Dawn ming[ajr ma ng[oddu eluf ta’ impjiegi o[ra li n[olqu i]da li ma jidhrux min[abba li huma impjiegi li jkunu nbidlu g[al i]jed minn darba. Gvern Nazzjonalista dejjem kien magna tal-impjiegi. Minna[a tieg[u, il-Labour, kull meta kien fil-gvern, kien shredder tal-impjiegi.

Dak li se[[ fl-Università, u jumejn wara filGiovanni Curmi Higher Secondary School tan-Naxxar fejn partitarji laburisti ng[aqdu mal-istudenti biex jag[mlu dimostrazzjonijiet lill-mexxej laburista b’bandieri u g[ajjat ta’ ‘Tag[na Lkoll’, jfakkarna meta tough guys Laburisti [arbtu l-gradwazzjoni ta’ studenti universitarji fi ]mien Gvern tal-Labour ta[t Mintoff u Karmenu Mifsud Binnici.

Fis-snin sebg[in u s-snin tmenin, Gvern Laburista feta[ ;rie[i kbar fl-Università, meta ne[[a l-awtonomija xierqa tal-Università, ma [allihiex tg[allem korsijiet li huma normalment is-sinsla ta’ università, da[[al issistemi tad-d[ul bil-parrini u ta’ sitt xhur studju, sitt xhur tag[lim.

Gvernijiet Nazzjonalisti — li kienu huma li bnew l-Università fis-snin sittin, appena wara l-kisba tal-Indipendenza u g[amluha b’xejn g[al kul[add fl-1970 — wara Mejju 1987 fet[u l-bibien bera[ ta’ din l-istituzzjoni tant li minn 700 student illum hemm 700 kors li jattendu g[alihom eluf ta’ studenti.

I]da g[al-Laburisti – li fl-1997 bidlu listipendji f’self – l-importanti hu li jag[mlu propaganda minn kollox. Li ju]aw lillistudenti g[all-propaganda.

Jidher li nsew li l-istudenti g[andhom mo[[ biex ja[sbu. Mo[[ li urewh sew fl-Università kif ukoll fil-Junior College meta l-ma;;oranza fi]-]ew; istituzzjonijiet ma fdatx lil-laburisti fl-elezzjonijiet g[al min jirrappre]entahom.

Se[ibhom f’?ipru jwa[[al fil-kri]i ekonomika globali Il-President ta’ ?ipru Demetris Christofias wa[[al f’banek li [lew bla ra]an u lkri]i ekonomika globali g[all-inkwiet finanzjarju li laqat lil ?ipru.

Din l-ammissjoni millPresident xellugi ta’ ?ipru hi diametrikament opposta g[al dak li jiddikjaraw il-Laburisti Maltin, li jag[tu limpressjoni li g[alihom fiddinja qisu ma ;ara xejn. Li fid-dinja m’hawnx kri]i u li

allura l-;id kollu li [oloq dan il-Gvern fl-a[[ar [ames snin ;ie mill-ajru.

G[all-Mexxej Laburista Malti, ?ipru kellu jkun ilpajji] li g[andna nimitaw fejn tid[ol l-ekonomija. ?ipru llum jinsab f’inkwiet kbir u je[tie; 17,500 miljun ewro biex ma jfallix.

A[na, grazzi g[all-Gvern Nazzjonalista, g[andna ekonomija fis-sod u li miexja ’l quddiem. Grazzi g[all-PN

di;a ksibna mill-UE qrib 1,300 miljun ewro.

U issa grazzi g[all-gvern tal-PN u l-Prim Ministru Lawrence Gonzi g[as-seba’ snin li ;ejjin se ning[ataw 1,128 miljun ewro.

Li kieku kien g[al-Labour Malta ma sse[bitx fl-UE u mhux biss ma konniex nie[du dawn il-miljuni kollha i]da kien ikollna n[allsu biex inkunu parti mis-suq komuni.

Opinjoni 17

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

I]-]ejt tela’ f’wi// l-ilma

Fl-a[[ar snin rajna lill-Malta Labour Party ja[dem qatig[ biex jibdel id-dehra tieg[u.

Fl-istess waqt il-Prim Ministru Lawrence Gonzi kien qed ja[dem bla heda biex pajji]na jibqa’ sejjer tajjeb u ma’ jintlaqatx mill-problemi ekonomi/i u finanzjarji li laqtu l-Ewropa u d-dinja.

Ta’ min jg[id li l-Labour irnexxielu jibdel id-dehra tieg[u tant li l-kulur a[mar inbidel f’ik[al fost i]-]er]iq ta’ xi kelma bl-Ingli] u back-drops u riklami sbie[ u kuluriti. Inbidel l-isem u l-ingravati blu saru moda ma’ Muscat.

Il-Labour, li fis-snin kien kontra l-introduzzjoni talplurali]mu fix-xandir qed ju]a l-media bl-a[jar mod, b’riklami li jiswew [afna u [afna eluf ta’ ewro.

Imma d-dehra ta’ barra mhix kollox u l-kuluri veri tal-Labour qed jo[or;u kull ma jmur.

Tuffie[a sabi[a minn barra i]da mnawra minn gewwa.

Is-Segretarju :enerali talGWU: Mela l-ewwel kellna lil

Tony Zarb jag[ti x’jifhem li jekk jitla’ l-Labour fil-gvern, ilGWU tag[ti puxxjatura linnegozjanti jimxu hand in hand mag[ha biex jirb[u t-tenders.

Id-Deputat Mexxej: Imbag[ad kellna lid-Deputat Mexxej Toni Abela li sab pulizija laburist u qallu biex ma jmexxix f’ka] ta’ ;lied li ;ara bejn membri ta’ kumitat laburista f’ka]in laburista.

Id-Deputat Mexxej (Episodju 2): Imbag[ad l-istess

Deputat Mexxej Toni Abela ma marx g[and il-Pulizija meta filfatt kellu jmur g[aliex, skont hu stess, kellu prova konkreta li f’ka]in laburista tqattg[et blokka bajda.

L-Amministratur Finanzjarju: U issa l-ka] ta’ Joe

Cordina, l-Amministratur Finanzjarju tal-Partit Laburista, li l-kumpanija tieg[u kienet implikata fil-ka] ta’ korruzzjoni tax-xiri ta]-]ejt. L-Amministratur Finanzjarju tal-Partit Laburista hu dak il-persuna li jmexxi l-finanzi tal-MLP, imexxi l-;bir u d-d[ul finanzjarju tal-Partit Laburista u l-kumpaniji u l-business kollu tal-Partit Laburista. Hu wkoll responsabbli mill-finanzi talkampanja tal-Partit Laburista.

L-Eks Deputat Mexxej:

Jekk wie[ed imur ftit lura flistorja jsib li l-eks Deputat

Mexxej An;lu Farrugia, qal li “kuntratturi kbar huma wisq vi/in ta’ nies involuti filfinanzi tal-Partit Laburista” u li hu mhux komdu blinfluwenza li dawn jista’ jkollhom fuq id-de/i]jonijiet tal-partit”.

Frame-up fuq Austin Gatt:

Minkejja li [add ma kellu listonku li jg[id b’mod dirett li Austin Gatt t[amme;, xorta g[amlu min kollox biex i[amm;uh u jimplikawh, anke jekk f’idejhom kellhom biss emails imbag[bsin, minn nies qrib dawk bil-ka] ta’ tix[im.

Proklama li werwret lil talLabour: Wie[ed malajr jibda

jifhem g[aliex il-Partit Laburista [adha daqstant qatta bla [abel kontra l-proklama li ng[atat lil George Farrugia meta l-proklama ng[atat biex tinkixef il-brimba kollha.

X’qed jib]a’ li se jinkixef ilPartit Laburista?

Imitazzjoni fqira tal-ori;inal Il-Labour qed jag[mel minn

kollox biex jag[ti dehra aktar ‘nazzjonalista’.

Niftakru li Sant ukoll ipprova jimita lin-nazzjonalisti fl-1966,

i]da llum kul[add jag[raf iddifferenza bejn l-ori;inal tadditta li nirreferu g[aliha designer minn dik li hi sempli/i imitazzjoni fqira.

Dawn qed i[awdu millOppo]izzjoni; imma;inaw x’jag[mlu jekk ikunu fil-Gvern.

Hemm b]onn niftakru li fi 22 xahar bejn l-1996 u l-1998 Sant gerfex kollox. Ne[[a l-VAT u introdu/a s-CET li, f’xi ka]i, ilprezz sploda b’xi 28% ’l fuq barra li da[[al 33 taxxa ;dida.

Minkejja t-teatrin biex jingannaw lill-poplu g[andu jkun sod u bl-ebda mod ma g[andu jafda lil Muscat, Toni Abela u s[abhom.

Dan l-inkwiet, int u l-familja tieg[ek ma g[andekx b]onnu.

Tissugrawx Jekk il-poplu jrid li jkollna

amministrazzjoni tip nazzjonalista, g[a]la wa[da g[andu x’jag[mel ... dik li jivvota lill-Partit Nazzjonalista.

L-imitazzjoni qatt ma hi a[jar mill-ori;inal.

Waqt li barra minn xtutna kien hemm u g[ad hemm maltemp qawwi, l-g[aqal, ittmexxija, il-vi]joni tal-gvern immexxi minn Lawrence Gonzi [allewna fil-pa/i, sliem u ekonomija b’sa[[itha.

minn Clyde Puli clyde.puli@gov.mt

Wie[ed jista’ aktar jifhem ilfra]i Futur fis-Sod b’finanzi fis-sod. Wie[ed g[andu japprezza ferm aktar meta jisma’ x-xandir isemmi mi]uri ta’ awsterità f’numru ta’ pajji]i Ewropej, bi]-]ieda fil-qg[ad, nuqqas fis-servizzi so/jali, g[eluq ta’ sptarijiet, ]g[a]ag[ bla xog[ol u ]ieda fil-mi]ati taluniversitajiet.

Bil-pilastri li fuqhom hi mibnija l-politika tal-PN, ji;ifieri x-Xog[ol, l- Edukazzjoni u sSa[[a, il-futur tal-pajji] ikompli jmur ’il quddiem u dak li gawdejna minnu fl-a[[ar [ames snin ta’ g[aqal m’g[andniex in[assruh b’kapri// fid-9 ta’ Marzu.

Wara kul[add g[aref . . . kun g[aref qabel Fi ftit ;ranet il-votanti se jkunu qed jag[]lu min se jmexxi l-pajji] fil-[ames snin li ;ejjin u min se jkun qed jirrappre]entahom filParlament.

Din mhix de/i]joni li tittie[ed fuq ba]i istintiva.

Mhix log[ba tal-azzard.

G[aldaqstant, f’nofs kampanja ta’ billboards kuluriti u slogans sbie[ u retori/i, hu importanti li lvotant jiddixxerni u jiffoka fuq dak li hu importanti. Fuq il-prioritajiet. Fuq dak li hu essenzjali.

Id-dinja g[adha kemm g[addiet mill-ag[ar ri/essjoni ekonomika ta’ dawn l-a[[ar tmenin sena, u g[adha ma rkupratx minnha kompletament.

F’bosta pajji]i, il-banek tfarrku, il-gvernijiet ikkollassaw, intilfu g[add ta’ impjiegi, il-mi]ati talUniversitajiet g[olew, in-nies g[adhom qed isofru lkonsegwenzi ta’ de/i]jonijiet populisti u ta’ de/i]jonijiet []iena ta’ gvernijiet li naqsu milli jie[du de/i]jonijiet ibsin min[abba l-b]onnijiet elettorali.

I]da ma nistg[ux ng[idu listess g[al pajji]na. Matul din ir-ri/essjoni, il-Partit Nazzjonalista rnexxielu jikseb ri]ultati tajbin.

G[amel rekord bl-og[la rata ta’ nies li ja[dmu bi qlig[ li qatt kellu pajji]na; erba’ snin wara xulxin ta’ rekords

fit-turi]mu b’]idiet fl-g[add ta’ ljieli u ta’ flus minfuqa mit-turisti f’pajji]na. }ied in-numru ta’ korsijiet u l-ammont ta’ studenti flUniversità, l-MCAST, l-ITS, il-Junior College u l-Higher Secondary; g[amel rekord ie[or fil-per/entwali ta’ studenti li jkomplu ledukazzjoni post-sekondarja; fl-g[oti ta’ boro] ta’ studju post-sekondarji; u mhux biss ]amm l-edukazzjoni ming[ajr [las i]da wkoll ta listipendju.

A[na l-iktar pajji] flEwropa fejn l-istudenti li jiggradwaw isibu impjieg.

G[andna l-og[la per/entwali ta’ nisa ta[t il-35 sena li g[andhom impjieg, u qed naraw ukoll ]ieda sinifikanti f’etajiet o[rajn.

Irnexxielna nsiru mudell ekonomiku li hu l-g[ira ta’ [afna pajji]i Ewropej, inklu] l-istess ?ipru, li skont Muscat kellna nsegwu l-passi tieg[u.

F’dan ix-xenarju, il-Partit Nazzjonalista qed jirriskja li jispi//a vittma tas-su//ess li kiseb hu stess. Hawn nistg[u n;ibu l-e]empju ta’ dik li hi mag[rufa b[ala l-piramida tal-b]onnijiet ta’ Maslow.

La darba l-b]onnijiet tag[na sirna nie[duhom for granted – l-edukazzjoni, ixxog[ol, il-pensjoni, is-su//ess ekonomiku u s-servizzi tassa[[a – bdejna ngorru [afna i]jed fuq it-trasport pubbliku u tal-parke;; fl-Università.

Dan ma jfissirx li kollox hu ward u ]ahar. Ma jfissirx li dawn m’humiex importanti.

Iva, je]istu problemi u sfidi li rridu niffa//jaw. U l-Partit Nazzjonalista hu lest li jindirizzahom bi programm elettorali li jwassal g[al Ba;it bilan/jat sal-2015.

Dan il-programm hu msejjes fuq l-esperjenza tattkattir tal-impjiegi u t-tkabbir tal-ekonomija li g[enuna biex ni;;ieldu r-ri/essjoni, nindirizzaw iktar l-eva]joni fiskali u l-abbu] fuq ilbenefi//ji so/jali, ti]died ilpiena fuq dawk li jabbu]aw mil-li;i u l-koruzzjoni, u tkun sostnuta l-ekonomija u lkwalità tal-[ajja.

U r-ri]ultati huma garantiti mill-kisbiet li ntla[qu filperjodu ta’ kri]i.

Filwaqt li l-Labour ipprova jikkopja kemm jista’ minn dawn il-proposti, xorta wa[da hu mag[mul mill-istess nies li biddlu l-VAT mas-CET u ma’ 33 taxxa o[ra; li opponew idd[ul ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea; u li mexxewna g[al 22 xahar fl-a[[ar 25 sena, li matulhom in-nies li ja[dmu bi qlig[ naqas, u li matulhom kellna rekord fid-defi/it.

U minkejja li Muscat jipprova jg[idilna “ejjew ninsew il-passat u n[arsu lejn il-futur” biex inessina milli]balji tieg[u u min-nuqqas ta’ vi]joni li g[andu, xorta wa[da rridu n[arsu lejn ittrack record tieg[u u lejn l-

ammissjonijiet ri/enti tieg[u ta’ fejn ]balja.

G[aliex fl-a[[ar mill-a[[ar, fl-10 ta’ Marzu ma jkollniex iktar movimenti, ma narawx iktar slogans, u ma narawx iktar billboards kuluriti.

Fl-10 ta’ Marzu, partit politiku se jkun qed imexxi lgvern, u se jkun qed jie[u dde/i]jonijiet politi/i. U n-nies tieg[u se jkunu qed jie[du dde/i]jonijiet li a[na rridu nixtarru u nag[]lu.

Fid-de/i]jonijiet li nie[du, ma rridux politi/i li jirrealizzaw bl-i]balji tag[hom snin wara. Wara kul[add g[aref. Irridu politi/i li j[arsu fil-futur u jaraw x’g[andu b]onn il-pajji] minn qabel, spe/jalment fid-dinja daqstant dinamika li qed ng[ixu fiha. G[aliex jekk jag[mlu ]ball, a[na se nkunu qed in[allsu g[alih.

G[alhekk, Joseph “li nirri]enja jekk ma nasalx” Muscat m’huwiex bi]]ejjed.

G[ax il-[sara tkun la[qet saret.

Iva, nistg[u niddiskutu lb]onnijiet fil-qu//ata talpiramida, imma nistg[u nag[mlu dan jekk inkunu ]guri li g[andna l-pedamenti soda. U l-ba]i hi mag[mula mill-ekonomija, il-[olqien tax-xog[ol, l-edukazzjoni u ssa[[a.

U l-Partit Nazzjonalista dejjem assigura li jsa[[a[ dan il-pedament, li feta[ il-bibien g[all-opportunitajiet, anki

minn Mark Anthony Sammut mark@markanthonysammut.com

meta kien hemm l-oppo]izzjoni ta’ Muscat.

Pajji]na rnexxielu jba[[ar ’il quddiem, fl-Unjoni Ewropea, fil-kri]i fil-Libja, fil-kri]i finanzjarja, fi]-]ieda fil-prezzijiet ta]-]jut u //ereali, u fir-ri/essjoni.

Sa[[a[na l-ba]i talpiramida, u rnexxielna ng[ollu l-aspettattivi tal-poplu li dejjem jixtieq jg[ix a[jar.

Dak li se nkomplu nag[mlu.

G[alhekk l-g[a]la tieg[i hi lPN. U g[alhekk ukoll l-g[a]la tieg[ek g[andha tkun il-Partit Nazzjonalista.

Mark Anthony Sammut hu kandidat ;did tal-Partit Nazzjonalista fuq ir-Raba’ u l{ames Distrett mark@markanthonysammut.com

18

Opinjoni

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

Il-PN> l-g[a]la g[alina ]-]g[a]ag[ Ftit jiem biss mill-elezzjoni ;enerali, id-de/i]joni dwar lg[a]la tal-partit li se nafdawlu d-de/i]jonijiet importanti f’dawn il-[ames snin li ;ejjin trid issir.

Ming[ajr tidwir mal-lew]a, dak il-partit li g[amlilna lfutur tag[na sabi[ ma kien [add [lief il-PN. G[a]-]g[a]ag[ talUniversità, li ma kienx g[allPN, l-istipendji li [adna u qeg[din nie[du, kien ikollna n[allsuhom malli nibdew na[dmu. Dan g[aliex ledukazzjoni g[al-Labour mhix sagrosanta daqs kemm hi g[all-PN. G[a]-]g[a]ag[ fl-MCAST, li ma kienx g[all-PN, [add minnhom ma kien ikollu fejn jit[arre; hekk kif ilesti liskola sekondarja. Minn fuq, [addie[or g[ajjarna li m’a[niex nag[mlu bi]]ejjed biex in]idu n-numru talistudenti li jkomplu jistudjaw.

Irduppjajnihom… dan kien ir-ri]ultat tal-politika taledukazzjoni li [addanna.

G[a]-]g[a]ag[ kollha, li ma kienx g[all-PN, [afna minnhom kienu jispi//aw

qieg[da g[aliex dak li ;gib mag[ha politika li tipprova tag[ti l-impressjoni li tista’ tag[ti kollox u lil kul[add. {loqna x-xog[ol f’dawn il[ames snin g[aliex investejna flus il-poplu b’mod g[aqli.

G[a]-]g[a]ag[ kollha, li ma kienx g[all-PN, pajji]na kien ikompli ji]ola ru[u billi jibqa’ barra mill-Unjoni Ewropea. Dan ifisser li ma kienx ji;i lejn pajji]na linvestiment barrani li rajna quddiem g[ajnejna u limpjiegi li dan i;ib mieg[u.

Nista’ nibqa’ nsemmi argument wie[ed wara lie[or. Dan kollu ma ;arax [afna snin ilu. G[a]]g[a]ag[ li ma g[exux dawk i]-]mienijiet, dak i]-]mien hu parti mill-istorja ta’ pajji]na.

I]da l-avvenimenti li g[adni kemm semmejt, iss[ubija ta’ Malta fl-UE, ittne[[ija tal-istipendji, il-ftu[ tal-MCAST u tant o[rajn, huma kollha parti mill-[ajja ta]-]g[a]ag[ tal-lum. I]]g[a]ag[ tal-lum g[exu dawn il-mumenti li se[[ew biss ftit snin ilu, u b’hekk aktar jistg[u japprezzaw xi tfisser

politika populista laburista u dik g[aqlija nazzjonalista.

Din hi l-g[a]la li g[andna quddiemna. Smajt ]g[a]ag[ jitkellmu b’mod li ma ji;ri xejn jekk nipprova partit ie[or. Ejja na[sbu ftit, bilkalma, u nag[rfu li l-g[a]la ta’ min jirrappre]entak g[all[ames snin mhix g[azla kwalunkwe. Mhux b[al meta tixtri /ikkulata jew mowbajl, li tista’ tbiddilhom malajr ming[ajr ma jkollok impatt fuq [ajtek.

I]da l-politika mhix /ikkulata jew mowbajl. Ilpolitika hi [ajtek. Jekk ilpartit fil-gvern jag[]el politika li tipprova tag[ti kollox lil kulhadd, allura dan jista’ jfisser li ji]diedu t-taxxi biex jin;abar dak li ntefaq u dan jista’ jwassal biex int titlef postok.

L-impjieg tieg[ek jiddependi millkompetittività ta’ pajji]na.

Jekk pajji]na ma jibqax kompetittiv u attraenti f’g[ajnejn l-investitur, ti;i lg[a]la naturali fejn linvestiment li fuqu jistrie[ ixxog[ol tieg[ek, jisparixxi

minn pajji]na biex jin[oloq f’pajji] ie[or.

Minix qed nipprova nbe]]a’ li]-]g[a]ag[. Jien ]ag[zug[ b[alhom u g[aliex apprezzajt f’dawn l-a[[ar snin kemm ilni attiv filpolitika, sirt napprezza [afna aktar kemm hu importanti li tag[]el sew min se jmexxik.

G[aliex rajt b’g[ajnejja, b[alma rajtu intom, x’;ara f’pajji]i li ftit tas-snin ilu konna ng[iru g[alihom u llum jg[iru g[alina huma.

Jien ma rridx li pajji]i ji;rilu b[alhom.

Wi// ;did ma j;ibx ne/essarjament il-bidla li g[andu b]onn pajji]na. Wi// ;did jista’ j;ib bidla g[allag[ar. Meta mbag[ad dan ilwi// ;did ikun di;à ]balja fuq l-affarijiet l-aktar importanti, b[all-g[a]la fundamentali u naturali tass[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea, allura ]gur ma nistg[ux nissugraw dak li g[andna.

Dak li g[andna domna snin biex ksibnih. B’de/i]joni wa[da nistg[u nitilfuh. F’din id-de/i]joni, i]-]g[a]ag[

minn Ryan Callus info@ryancallus.com

g[andhom sehem importanti, kif dejjem kellhom.

Din id-darba ]-]g[a]ag[ iridu jag[]lu bejn wi// ;did li jpin;i kollox ileqq, u wi// li f’dawn il-[ames snin nistg[u ni;;udikawh fuq dak li g[amel.

L-g[a]la tieg[i g[amiltha.

Int, a[sibha sew.

Ryan Callushu kandidat ;did f’isem il-PN fuq is-6 distrett u Vici-Sindku tasSiggiewi

G[ala l-in/ertezza fl-Italja It-Taljani qed jivvutaw g[all-gvern ;did tag[hom – li se jkun l-ewwel gvern elett demokratikament tag[hom f’aktar minn sena – bejn illum u g[ada.

Hi wa[da mill-aktar elezzjonijiet importanti g[all-Italja ta’ dawn l-a[[ar g[exieren ta’ snin. Tista’ tag[mel id-differenza bejn id-di]astru ekonomiku u lbidu tat-ti;did tal-pajjiz.

I]da hemm in/ertezza kbira dwar ir-rizultat.

Din l-in/ertezza hi ka;un ta’ tliet ra;unijiet prin/ipali.

L-ewwel nett, il-li;i Taljana ma tippermettix li jsiru (jew imqar jixxandru) sonda;;i fl-a[[ar ;imag[tejn talkampanja elettorali.

L-a[[ar sonda;; wera li lPartit Demokratiku (mag[mul minn ma;;oranza ta’ ekskomunisti u xi demokristjani tax-xellug, ilProdjani biex niftiehmu) kien fuq quddiem, b’madwar 35 fil-mija tal-vot. I]da flItalja hemm b]onn ta’ sehem ta’ madwar 42 filmija tal-vot biex ikollok ma;;oranza ta’ si;;ijiet.

Berlusconi rnexxielu jg[olli l-partit tieg[u minn madwar 15 fil-mija tal-vot (li kien l-appo;; tieg[u qabel ir-ritorn ta’ Berlusconi) g[al madwar 30 fil-mija.

Mario Monti qed imexxi koalizzjoni ta’ forzi ta//entru, li g[andhom madwar 15 fil-mija.

Imbag[ad hemm ilMovimento Cinque Stelle (M5S), immexxi minn Beppe Grillo, li bi 17 filmija qieg[ed fit-tielet post.

Il-problema hi li fl-a[[ar ;imag[tejn ;raw xi affarijiet li kwa]i ]gur li biddlu dawk i/-/ifri. Monti beda jbatti b[ala forza, min[abba xi pariri []iena li ng[ata kif kellu jikkampanja, i]da wkoll g[aliex hu bniedem teknokratiku, mhux xi politiku naturali.

U l-M5S kwa]i /erti li kompla jirba[ aktar appo;;, g[aliex inqalg[u xi skandli ewlenin li komplew gerrxu lin-nies mill-politika tas-soltu.

G[alhekk, g[alkemm ilprobabbiltà hi li Bersani se ji;i l-ewwel, u Monti impenja ru[u li lest li jappo;;ah jekk jiftiehmu fuq ir-riformi ekonomi/i li je[tie; li jsiru, m’hi [a;a /erta xejn li se jkollhom ilvoti ne/essarji biex jiggvernaw.

Hawn tid[ol it-tieni ra;uni tal-in/ertezza. M’hemmx dubju li Bersani jista’ jirba[ ma;;oranza kbira bi]]ejjed fil-Parlament. I]da l-Italja g[andha sistema fejn biex tg[addi li;i hemm b]onn ukoll li tg[addi mis-Senat, li

g[alih is-si;;ijiet jintreb[u b’mod differenti minn kif jintreb[u fil-Parlament.

(Kienet il-ma;;oranza /kejkna fis-Senat li spi//at biex waqqg[et l-a[[ar gvern ta’ Prodi).

U m’hu /ert xejn li Bersani u Monti bejniethom jistg[u jkollhom bi]]ejjed si;;ijiet biex jiggvernaw b’mod stabbli. Fir-re;juni li se jiddeterminaw ilma;;oranza fis-Senat, iddifferenza bejn l-avversarji politi/i hi tali li differenza ta’ 1 fil-mija tal-vot tista’ tag[mel differenza bejn gvern stabbli u ie[or li jog[tor mill-ewwel ;urnata.

It-tielet fattur talin/ertezza hu dak tal-M5S. Grillo di;à qal li hu m’hu se jag[mel alleanzi ma’ [add.

Bi 30 fil-mija tal-votanti li huma meqjusin g[adhom in/erti g[al min se jivvutaw – li turi kemm m’huma impressjonati tajjeb xejn bilpoliti/i professjonali – jista’ jkun li Grillo se jkompli j]id mal-voti tieg[u.

Il-M5S ftit g[andu weg[diet. G[andu xi impenji biex inaddaf ilpolitika. I]da apparti dawn l-impenji, ftit hemm proposti li jg[aqqdu lmoviment tieg[u.

Fil-fatt, hu jifta[ar li lmoviment hu demokratiku g[aliex min hu elett ji;i

b’mo[[ frisk biex jara lproblemi ‘o;;ettivament’. Filfatt, li ji;ri hu xi [a;a o[ra.

Il-moviment jidher unit g[ax m’hemmx argumenti bejniethom – peress li filfatt ma jiddiskutux politika fl-oqsma ne/essarji. Allura l-membri tieg[u j;ibu lpre;udizzji tag[hom g[al kariga li jokkupaw. U di;à jidher li l-moviment g[andu nies fih b’idea inkompatibbli – minn kwa]i razzisti g[al nies tax-xellug.

Il-moviment stess mhux minn Ranier Fsadni demokratiku. Ja//etta l-ideat ranierfsadni@europe.com ta’ kul[add g[aliex ma jiddiskutihomx. I]da m’hemmx statut li bih, pere]empju, tista’ twarrab lil Grillo stess jekk i;ib ru[u [a]in. Di;à appunta lilu nnifsu b[ala l-kelliem prin/ipali tal-M5S. Jekk ma jog[;bokx, ikollok titlaq int.

Tista’ tipproponi ideat kemm trid, i]da dawk li jintg[a]lu b[ala dawk importanti bi]]ejjed biex ikunu proposti li jorbtu lHi wa[da moviment kollu mhux mag[]ula minn kumitat mill-aktar elett demokratikament. elezzjonijiet Fi kliem ie[or, hu moviment tajjeb bi]]ejjed importanti biex jopponi. I]da mhux g[all-Italja ta’ tajjeb biex jipproponi soluzzjonijiet koerenti. dawn l-a[[ar U g[alhekk l-Italja g[exieren g[addejja minn in/ertezza elettorali kbira. ta’ snin

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

Opinjoni

19

Il-volontarjat u l-annimali Jekk hawn ]ew; affarijiet li veru huma g[al qalbi, dawn huma l-volontarjat u lannimali.

Minn dejjem kont in[obbhom, g[aliex forsi fi tfuliti kienu qieshom parti mill-[ajja tag[na ta’ kuljum.

Meta kont tifla ]g[ira, fiddar, minn dejjem niftakar li konna nrabbu xi kelb jew qattus. Kienu jorqdu u jqumu mag[na. Ommi kienet tg[id li min mhux kapa/i j[obb u jirrispetta l-annimali, lanqas m’hu kapa/i j[obb u jirrispetta lil ta’ madwaru.

Li ng[inu lil min hu filb]onn kienet [a;a naturali.

Lanqas biss kienet tg[addilna mill-kantuniera ta’ mo[[na li ma nag[tux kas ta’ min kellu b]onn xi g[ajnuna.

Hekk trabbejna.

Ma]-]mien dan is-sens ta’ altruwi]mu li tant kien komuni fi tfuliti, donnu kien beda jintilef, u n-nies saret aktar egoista. I]da bil-mod ilmod, f’dawn l-a[[ar snin, re;a’ beda jitwieled u jitkattar dan is-sens ta’ volontarjat.

Dan l-a[[ar, bir-ra;un, [afna minna xxukkjaw

ru[hom meta semg[u bi stejjer ta’ mo[qrija fuq annimali. Kul[add jiftakar lill-kelba Star li ndifnet [ajja, il- kelb li ntefa’ fi skip, [aj, marbut minn saqajh, f’bor]a ta]-]ibel... u stejjer anke aktar makabri minn dawn.

Ma nistax nifhem kemm hawn min hu bla qalb. Ilklieb huma fost l-aktar annimali fidili, li j[obbu ’l sidhom bla ebda kundizzjoni, u m’g[andhomx jin[aqru u jkunu abbandunati.

Jien g[adni u nibqa’ ninsisti li l-[ruxija fuq lannimali m’g[andhiex tkun tollerata anzi g[andha tkun punibbli b’pieni aktar [orox.

Hemm proposta fil programm elettorali tal-Partit Nazzjonalista li jidda[[lu regolamenti ;odda biex jipprote;u s-sa[[a u s-sigurtà tal annimali u ji]diedu l-pieni kontra min jinstab [ati ta’ krudeltà kontrihom.

L-abbandun tal-annimali wkoll hi problema li ma nistax ninjorawha. Madwar Malta hawn numru ta’ santwarji li jie[du [sieb ji;bru dawn l-annimali abbandunati, jikkurawhom u

jie[du [siebhom sakemm isibu min jadottahom.

Dawn is-santwarji ja[dmu b’numru ta’ voluntieri li jag[tu [afna mill-[in u lener;ija tag[[om g[allbenessri tal-annimali.

F’[afna ka]i, is-santwarji joffru wkoll servizz ta’ micro-chipping u neutering b’xejn, qabel l-adozzjoni, b[ala in/entiv. I]da, g[alkemm il-voluntieri ja[dmu bla [las, l-ispejje] biex dawn is-santwarji jibqg[u fuq saqajhom huma kbar [afna, u l-flus li jin;abru mid-donazzjonijiet u fund- raising rari jservu.

G[alhekk qed ikun propost li ting[ata aktar g[ajnuna lillg[aqdiet u santwarji li ja[dmu f’dan il- qasam.

Qed ikun propost ukoll li ssir kampanja ta’ neutering tal-klieb u qtates li ji;;errew fit-toroq, jinfet[u numru ta’ dog parks o[rajn, u jkunu mmarkati zoni ta’ g[awm fejn l-annimali jkunu jistg[u jg[umu.

Il-Partit Nazzjonalista jippremjah lill-volontarjat u g[alhekk qed iwieg[ed, filprogramm elettorali, li

jintrodu/i skema li “jistg[u ju]awha ]g[a]ag[ li jkollhom sa 25 sena, jew studenti sa tliet snin wara li jiggradwaw mill-istituzzjonijiet ta’ edukazzjoni terzjarja tag[na u li jqattg[u sena ja[dmu b’xog[ol volontarju f’Malta jew barra.

Matul din is-sena ]-]g[a]ag[ jing[ataw l-istipendju u jkunu akkreditati bilkontribuzzjonijiet tas-sigurtà so/jali”.

B’hekk, dawk i]-]g[a]ag[ li g[andhom sens /iviku, se jkollhom opportunità unika li jipparte/ipaw fil-volontarjat u j[ossu mill-qrib issodisfazzjon enormi li tie[u meta tag[mel xi [a;a ta’ ;id g[al [addie[or.

Hawn nibdew nifhmu li flg[oti ta’ dan is-servizz nobbli nkunu qed nir/ievu [afna aktar milli nag[tu, g[aliex esperjenzi b[al dawn jarrikkixxu [ajjitna.

Fil-[ajja, kieku kul[add jag[ti ftit i]jed, [add ma jkun jonqsu xejn.

Evelyn Vella Brincat hi kandidata tal-PN fuq lG[axar Distrett

minn Evelyn Vella Brincat evevb@maltanet.net

Fil-volontarjat inkunu qed nir/ievu [afna aktar milli nag[tu

…g[aliex Malta tag[na lkoll!

Ikolli nammetti li g[al din lelezzjoni l-Partit Laburista g[andu marketing team tajjeb.

Qieg[ed jirreklama lilu nnifsu b’mod attraenti u qieg[ed jipprova ji;bed lejh faxxa kemm jista’ jkun wiesg[a ta’ nies. F’dan ma nsib xejn [a]in.

Nippreferi li l-Partit Nazzjonalista jirba[ g[aliex il-poplu jkun verament konvint mill-g[a]la tieg[u milli nisma’ lil xi [add jg[id li g[a]el “l-inqas [a]in minn fost tnejn []iena”.

Ikolli nammetti wkoll li sslogan li l-Partit Laburista g[a]el g[al din il-kampanja elettorali lili jog[;obni mmens u nemmen li jg[odd [afna g[all-Partit Nazzjonalista tal-biera[ u tallum.

Iva a[na wkoll nemmnu li Malta tag[na lkoll.

U hu g[alhekk li investejna fil-pajji] kollu, u fil-poplu kollu g[aliex Malta tag[na lkoll.

Ejja ma ninsewx li l-Partit Nazzjonalista kien wiret pajji] f’xifer ta’ gwerra /ivili, imma mill-ewwel [adem bis-s[i[ biex ;ab ir-rikon/iljazzjoni nazzjonali g[aliex emmen li Malta tag[na lkoll.

Kien Gvern Nazzjonalista li [oloq il-kunsilli lokali u ma

ddejjaqx ja[dem id f’id ma’ kunsilli b’ma;;oranza laburista, u flimkien mag[hom g[en biex igawdu g[exieren ta’ lokalitajiet g[aliex Malta tag[na lkoll.

Gvern Nazzjonalista bena u immodernizza skejjel imferrxa ma’ Malta kollha.

Mill-Verdala f’Bormla, sa Pembroke. Ma qag[adx i[ares lejn id-distretti fejn g[andu lappo;; biss g[aliex Malta tag[na lkoll.

Gvern Nazzjonalista g[olla l-livell tas-sa[[a f’Malta u [allieh b’xejn g[al kul[add.

Illum persuna bi qlig[ minimu tista’ tgawdi l-istess trattament, fi sptar tal-og[la livell daqs persuna li g[andha d[ul g[oli.

Fl-Isptar San Vin/enz, dan il-gvern g[amel rinnovamenti kbar u llum ir-residenti ta’ dan l-isptar igawdu minn fa/ilitajiet tajbin daqs residenzi g[all-anzjani talprivat. Malta mhix tas-sinjuri biss… Malta tag[na lkoll.

Il-gvern pre]enti beda pro;etti biex persuni bi b]onnijiet spe/jali jkunu integrati fis-so/jetà bl-inqas sforz possibbli. Persuni b’di]abbiltà, huma parti importanti f’din Malta tag[na lkoll.

Gvern Nazzjonalista bena u

rran;a g[exieren ta’ kilometri ta’ toroq imferrxa ma’ Malta u G[awdex kollu.

Tabil[aqq mhux kollox mexa kif kien ippjanat u kif xtaqna, g[aliex iddiffikultajiet jinqalg[u lil kul[add, imma min ma jammettix li llum ir-road network Malti hu ta’ livell ferm a[jar milli kienet?

G[ad baqa’ xi jsir, u lesti biex inkomplu, g[aliex Malta kollha hi importanti g[alina… g[aliex Malta tag[na lkoll.

Gvern Nazzjonalista iffranka tberbiq ta’ miljuni ta’ ewro li kienu qed jintefqu biex i]ommu [ajja tarzna fallimentari.

Il-Gvern immexxi mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi solva l-emora;ija finanzjarja li kienet qed tikka;una ttarzna ta’ Malta, ming[ajr ma tellef l-opportunità ta’ impjieg lill-[addiema ta’ hemmhekk.

Imbag[ad re;a’ dawwar ilflus li ffranka u nvestihom fil[olqien ta’ eluf ta’ jobs ;odda, u f’g[ajnuniet biex ikunu salvati eluf ta’ impjiegi o[rajn fil-qasam tal-industrija.

U dan waqt li d-dinja kienet qed tiffa//ja l-akbar kri]i finanzjarja minn wara lGwerra ’l hawn.

Kienet kri]i li feriet pajji]i ferm akbar minna. Kienet

kri]i li fniet ekonomiji kbar bil-pjaga tal-qg[ad. Imma lGvern Nazzjonalista ma [elix flusu bl-addo//. Investa fixxog[ol, fis-sa[[a, fledukazzjoni. Investa filMaltin kollha g[aliex Malta tag[na lkoll.

Matul din il-le;i]latura kelli l-unur na[dem fil-qrib malMinistru tal-Edukazzjoni Dolores Cristina. Anki l-Partit Laburista jammetti li fejn tid[ol l-edukazzjoni “se jkompli jibni fuq it-tajjeb li sar”.

L-edukazzjoni hi /-/avetta g[all-;ejjieni ta’ Malta b’sa[[itha, u fil-pro;ett tag[na ppruvajna ma n[allu lil [add jaqa’ lura, g[aliex kul[add g[andu x’ jikkontribwixxi g[al din Malta tag[na lkoll.

Tabil[aqq li s-slogan ‘Malta tag[na lkoll’ a[na mhux ippritkajnih imma qed inwettquh.

Min-na[a l-o[ra, wie[ed irid bilfors ipo;;i mistoqsijiet dwar kemm Joseph Muscat tabil[aqq jemmen li Malta tag[na lkoll.

Ejjew ma ninsewx li fost ilkandidati tal-moviment talmoderati u l-progressivi ta’ Muscat hemm min kien kiteb bl-iswed fuq l-abjad li l-bieb tieg[u hu miftu[ g[allaburisti biss!

minn Stephen Spiteri stephen.spiteri@gov.mt

Muscat kultant jitlob ma[fra g[al /erti ]balji li saru minn gvernijiet laburisti tal-passat imma, fl-istess [in, g[adni qatt ma smajtu jitlob lil dan l-eks-ministru tal-Labour biex jirrevedi dak li kien ippubblika.

Muscat ma ddejjaqx iwarrab lil An;lu Farrugia fuq sentenza li qal waqt konferenza politika, imma fl-istess [in g[adu qed i[addan fil-moviment tieg[u, persuna li l-bieb tag[ha hu miftu[ g[allaburisti biss.

Tg[id, wara kollox, Muscat jemmen verament li Malta tag[na lkoll?

20

Opinjoni

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

Il-vot> l-akbar arma f’idejk

Ninsabu ftit ;ranet biss bog[od minn jum l-Elezzjoni :enerali ta’ pajji]na.

Elezzjoni li minnha jrid jo[ro; dak li se jmexxi lil dan il-pajji] g[all-[ames snin li ;ejjin.

Din hi de/i]joni importanti u ferm responsabbli li a[na rridu lkoll nie[du u li kull wie[ed u wa[da minna nag[tuha l-istess importanza u responsabbiltà li timmerita.

G[alhekk hu obbligu u dmir ta’ kull /ittadin li jag[ti ssehem tieg[u u ma j[allix lil [addie[or jidde/iedi g[alih.

Il-passat

Biex wie[ed jie[u din idde/i]joni u ja//erta ru[u li hi wa[da tajba, wie[ed g[andu qabel xejn jag[ti [arsa lura lejn l-a[[ar [ames snin u jara minn xiex g[adda pajji]na, kemm fuq ba]i lokali kif ukoll fuq ba]i internazzjonali.

Irid jara x’sar matul din la[[ar le;i]latura kemm fi pro;etti kapitali kif ukoll fuq servizzi li jolqtu l-[ajja tag[na ta’ kuljum, b[alma huma sservizzi tas-sa[[a, l-isptarijiet, il-medi/ini, l-operazzjonijiet li jsiru matul is-sena kif ukoll lambjent li jilg[ab parti sostanzjali g[as-sa[[a talindividwu.

Meta ng[id l-ambjent jien

nifhem ukoll l-arja ta’ madwarna kemm hi pura jew imni;;sa, l-ilma li nixorbu, ilba[ar ta’ madwarna, ilpostijiet u l-ispazji li fihom nie[du t-tfal biex jirrilassaw u nirrilassaw a[na wkoll.

Irridu nag[tu ka] tal-libertà li g[andna f’pajji]na u taddemokrazija li tmur fejn trid u tg[id dak li t[oss ming[ajr bi]a’ ta’ [add u ta’ xejn.

Konsiderazzjonijiet o[rajn huma dawk dwar ledukazzjoni ta’ wliedna. Jekk din g[adhiex b’xejn. Jekk listudenti llum jistg[ux jattendu l-korsijiet tal-g[a]la tag[hom fl-Università, flMCAST u fl-ITS u jekk listipendji g[adhomx jing[ataw.

Ta’ valur kbir hu n-numru ta’ dawk li qed ikomplu jistudjaw wara l-iskola sekondarja u jekk dawn ]didux jew le.

Fil-fatt nafu li dawn telg[u g[al aktar minn 82%.

U x’ing[idu g[all-iskejjel ta’ wliedna^ Skola ;dida kull sena fl-a[[ar le;i]latura u weg[da ;dida ta’ skola ;dida o[ra kull sena matul ille;i]latura li ;ejja.

Laboratorji ta’ kull su;;ett u makkinarju u tag[mir g[attag[lim tal-a[[ar teknolo;ija bilkompjuters fil-klassijiet kollha.

L-edukazzjoni tinkludi wkoll dik fi]ika u g[al dan ilg[an insibu fa/ilitajiet sportivi f’kull ]ona ta’ Malta u G[awdex.

Fuq kollox irridu naraw ukoll x’inhi s-sitwazzjoni taxxog[ol f’pajji]na. Pajji] fejn il-qg[ad hu l-[ames l-inqas flUnjoni Ewropea. Pajji] li matul l-a[[ar [ames snin irnexxielu jo[loq mhux inqas minn 20,000 post tax-xog[ol.

Barra minn dan kienu salvati wkoll mal-5,000 post tax-xog[ol ie[or minn malfabbriki e]istenti. Mhux hekk biss, imma dawn l-istess fabbriki mhux talli m’g[alqux i]da w[ud minnhom kabbru u ]iedu anke l-[addiema.

Apparti dan, illum pajji]na g[andu xog[ol ta’ kwalità u b’pagi tajbin.

Il-futur L-istess Partit Nazzjonalista, issa qed jipproponi li g[all-

[ames snin li ;ejjin, mhux 20,000 post tax-xog[ol biss se jo[loq imma 25,000 job jekk mhux aktar ukoll.

G[aliex il-passat g[all-Partit Nazzjonalista hu mera g[al futur mill-isba[ g[al pajji]na fil-qasam tax-xog[ol.

Dak kien g[al li g[adda.

Dak kien il-passat li tajjeb li jissemma wkoll.

Ri;ward li ;ej, wie[ed irid jixtarr u jag[rbel tajjeb u birreqqa kollha dak kollu li qed ikun propost mill-partiti politi/i kollha.

Irid jifli kemm dawn ilweg[diet huma vijabbli, kemm teknikament kif ukoll finanzjarjament. Kif tkun taf dan kollu^ Tkun taf dan kollu billi tara xi track record g[andu fil-[idma politika tieg[u min qed jag[mel ilweg[da.

Kemm wettaq xog[lijiet li kien wieg[ed fil-passat.

Kemm ]amm kelmtu malelettorat. X’inhu l-persenta;; imwettaq mill-programm elettorali tieg[u.

Trid tara wkoll jekk da[akx bik meta kien fil-gvern billi g[amel affarijiet jew mi]uri bil-kontra ta’ li kien wieg[ed.

Jew jekk ;abx l-isku]i kollha imma;inabbli biex ji;;ustifika l-falliment tieg[u fit-twettiq ta’ dak li kien wieg[ed. Meta tag[mel dan, allura jkun fa/li [afna li tidde/iedi lil min g[andek temmen u tafda bil-futur tieg[ek u ta’ pajji]ek fil[ames snin li ;ejjin.

Jien dan li se nag[mel fid-9 ta’ Marzu qabel ma mmur u nitfa’ l-vot tieg[i. Sal-lum jien kont niddependi minn [addie[or i]da nhar id-9 ta’

minn Paul Buttigieg paul.buttigieg@gov.mt

Marzu nikkmanda jien u nag[mel l-g[a]la li rrid jien.

Il-Partit Nazzjonalista hu dak li jiggarantixxi futur sabih u fis-sod g[all-Maltin u lG[awdxin kollha. G[alhekk jien nimmilita u na[dem b’[ilti kollha f’dan il-partit.

Dan hu l-partit li kontinwament i;ib il-bidla g[all-a[jar f’pajji]na. Dan hu l-partit li jag[ti garanzija g[al futur a[jar… futur sod.

Mela ejjew inkomplu f’din il-linja biex ikompli joktor il;id u l-progress g[alina, g[al uliedna u g[al pajji]na.

Paul Buttigieg hu kandidat tal-Partit Nazzjonalista fuq it13-il distrett (G[awdex)

IT-TOROQ LI JESG{UNA

B’ir;ulija u b’onestà Kull partit fil-gvern u kull partit li jfittex li jkun gvern alternattiv ma j[alli l-ebda okka]joni biex jikkonvin/i lill-elettorat mil-le;ittimità tieg[u.

Biss i/-/ittadin matur mhux se jkun impressjonat biss bi proposti elettorali, b’dikjarazzjonijiet li huma kontradetti mill-a;ir ta’ min jg[idhom, b’insinwazzjonijiet foloz u lanqas minn xinxilli.

I/-/ittadin se jidde/iedi wkoll fuq it-track record, il[sieb, l-ideat, l-orjentazzjoni u l-im;iba ta’ partit u talmexxejja tieg[u.

Illum, il-kwistjoni ta’ fidu/ja u onestà tal-partiti [adet is-sopravvent. Il-Partit Laburista, li g[al g[exieren ta’ snin, kien fl-Oppo]izzjoni, qed jippre]enta ru[u b[ala laktar partit onest u, fuq kollox, partit pur minn kull aspett. U g[alhekk g[andu dritt jikkalunja u joppressa ’l min ja[seb mod ie[or, inklu] i/-/ittadin.

Il-PN hu fatt mag[ruf. Partit li dejjem emmen fi/-/ittadin, emmen fl-Ewropa skont tradizzjoni antika, fittex la[jar g[a/-/ittadin u, irrispettivament minn kull maltemp, se[[lu jo[loq il-;id.

Hu partit li apertament jammetti li tul kwa]i [amsa u g[oxrin sena fit-tmexxija twettqu ]balji, ittie[du inizjattivi ibsin li setg[u we;;g[u ’l xi u[ud u li /erti

de/i]jonijiet setg[u ttie[du b’aktar kawtela.

Il-PN hu ktieb miftu[; konxju mit-tajjeb li wettaq waqt li jag[raf li mhux perfett.

Il-PL jemmen li hu gvern alternattiv g[aliex ma jistax ikun akku]at bi ]balji fittmexxija u li l-mexxejja tieg[u huma l-krema ta’ vi]joni ;dida, l-aktar nies onesti u li jistg[u jwettqu ;ustizzja u jipprovdu dak kollu li jixtieq kul[add. Il-PL qed jippro;etta ru[u b[ala lpartit tal-ir;ulija u l-onestà.

I]da l-fatti juru xort’o[ra.

Joseph Muscat jippre]enta ru[u b[ala bniedem sin/ier, li g[alih il-passat hu midfun.

Lest li jisma’ u ja[dem ma’ kul[add irrispettivament minn twemminu. G[aliex Malta ta’ kul[add.

I]da Joseph Muscat jag[ti wkoll impressjoni li hu infallibbli u meta jsib ru[u dahru mal-[ajt, it-twe;ibiet tieg[u jafu jwe;;g[u.

Dr Adrian Vassallo iddeskrivieh b[ala dittatur.

An;lu Farrugia stqarr li ttradih b’assassinju politiku.

Kull deputat li qatt wera fehmiet differenti kien im;ieg[el jirtira kliemu. Hu Joseph Muscat li, fittradizzjoni tal-Partit Laburista, il-mexxej dejjem tg[addi tieg[u.

Joseph Muscat jiddiskrimina wkoll ma’

s[abu a[seb u ara ma//ittadin. Il-manifest tieg[u juri dan f’diversi proposti.

Jis[aq li jrid servizz pubbliku politi/izzat f’isem il-;ustizzja.

Mexxej jasal jiddefendi lil dak li g[atta atti kriminali. I//ittadin im[olli ja[seb x’sehem se jkollu fil-bini talfutur tieg[u b’PL fil-gvern.

Il-manifest elettorali tal-PL jibni fuq dak kollu li wettaq il-PN; bi proposti rtukkati jew mi]uri di;à m[abbra fil-Ba;it.

Kif jista’ l-PL ikun kredibbli meta hu stess jistqarr li lfinanzi ta’ Malta huma ta’ u;ig[ ta’ ras kbir^ Il-proposti f’termini ekonomi/i huma msejsa fuq tbassir ekonomiku sal-2015.

Il-manifest ma jikkommettix ru[u dwar tkabbir ekonomiku tul [ames snin; ma jg[id xejn dwar impjiegi.

Il-PN evalwa l-ispi]a talproposti fid-dettall waqt li lPL, apparti stima ]baljata dwar l-impjant tal-gass, jag[ti biss somma globali; imbag[ad ‘naraw’ kif qal di;à Adrian Vassallo.

Il-manifest tal-PL hu voluminu] i]da ming[ajr wisq sustanza.

Fuq kollox, /ertament mhux il-manifest bil-vi]joni li wie[ed jistenna minn partit li llum jinsab maqbud fil-morsa ta’ snin twal fl-Oppo]izzjoni.

Hu attentat fqir f’kuntest ta’ di]onestà.

Waqt li lkoll nixtiequ n[allsu anqas g[ad-dawl u lilma, wie[ed ma jistax ma jirriflettix fuq il-proposta talPL. Proposta li, f’futur mhux qrib i]da mhux ’il bog[od, Malta ma tin[tie;x min[abba li impjant ;did di;à je]isti u lpro;ettazzzjoni ta’ energy pipeline u sussegwentement il-gas pipe line di;à qeg[din fit-twettiq jew konsiderazzjoni tal-gvern.

Pro;ett li ma ji[ux f’konsiderazzjoni l-miljuni me[tie;a biex tinbena lfa/ilità tal-port g[all-[a]na tal-gass jew l-ispi]a g[attrasport tal-gass u l-ispi]a tal-operat tal-fa/ilità li Malta sal-lum ma g[andhiex esperjenza dwarha. Er;ajna ffa//jati b’di]onestà grassa.

Il-PL jinsisti fuq allegazzjonijiet ta’ korruzzjoni fittmexxija tas-servizz pubbliku, li u[ud milluffi/jali g[oljin huma ta’ orjentazzjoni laburista.

Il-PL jibqa’ jtambar nofs veritajiet u jibqa’ jtambar listess kantaliena ta’ suppo]izzjonijiet li huma mi/[uda sew mill-gvern, sew minn istituzzjonijiet governattivi, sa[ansitra minn a;enzija internazzjonali.

Il-PL jara korruzzjoni f’kollox, f’kull de/i]joni amministrattiva, f’kull tender li ting[ata, f’kull dikjarazzjoni li ssir.

minn Charles V. Schembri charlesschembri@onvol.net

Min-na[a l-o[ra lkoll nafu kif qed ikun allegat li l-PL hu di;à kompli/i f’inizjattivi futuri li jista’ jkollhom ixxamma ta’ korruzzjoni.

Il-PL jinsisti fuq ilkontabbiltà u r-responsabbiltà politika tal-Ministri tal-gvern ukoll jekk dawn ma jkollhomx [jiel ta’ g[eltijiet.

Dawn, skont hu, xorta g[andhom jirri]enjaw. Blistess argument hu g[andu jirri]enja fil-ka] ta’ kull nuqqas fil-PL ukoll jekk ma kienx jaf bih. Il-kontabbiltà mhix biss g[all-gvern i]da wkoll g[al kull min irid ikun konformi mal-li;i.

Hu d-dmir tal-PN li, waqt li ja//etta li saru ]balji, b’fatti /ari u bla tidwir u bla ebda theddid, b[alma jag[mel ilPL, ifiehem lill-elettorat din la;enda di]onesta tal-PL. Il-poplu mhux se jivvota biss fuq il-proposti. Se jivvota g[al min hu u jistinka li dejjem ikun fuq in-na[a tassewwa.

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

Negozji }g[ar 21

In-negozju tieg[ek TAG{RIF U KUMMENTI DWAR IS-SETTUR TAN-NEGOZJI }G{AR U DAQS MEDJU G{ALIEX IS-SIDIEN TAN-NEGOZJI G{ANDHOM JAG{}LU LILL-PN… 1. G[aliex f’dawn l-a[[ar

[ames snin, il-Gvern immexxi minn Lawrence Gonzi, irnexxielu j]omm il-finanzi fis-sod u, b’hekk, bil-fatti lekonomija ta’ Malta baqg[et miexja ’l quddiem u ma ;ralniex b[al ma ;ralhom pajji]i o[rajn Ewropej.

2. G[aliex f’dawn l-a[[ar snin, kien re;istrat rekord ta’ turisti li ]aru pajji]na u g[alhekk ]diedet l-attività kummer/jali f’dan is-settur.

3. G[aliex biex jg[in lis-

settur tan-negozju, il-Gvern immexxi minn Lawrence Gonzi, g[araf jie[u dde/i]jonijiet it-tajbin filmumenti t-tajba, u introdu/a skema ta’ tax-credit g[assidien tan-negozji ]-]g[ar, cioe l-iskema microinvest li permezz tag[ha 1,860 negozju investew b’37 miljun ewro u se jkunu qed jiffrankaw bejniethom madwar 15-il miljun ewro f’taxxi.

4. G[aliex bis-sa[[a ta’ g[exieren ta’ pro;etti kapitali li l-Gvern

Nazzjonalista kien kapa/i jwettaq, mijiet ta’ negozji ]g[ar setg[u jibbenefikaw billi jipprovdu servizzi u prodotti u, b’hekk, komplew jinvestu, anke fil-mumenti diffi/li.

5. G[aliex bid-de/i]joni

g[aqlija ta’ Lawrence Gonzi li jibqa’ sod favur il-politika ta’

Malta fl-Unjoni Ewropea

re;a’ kien kapa/i j;ib lejn pajji]na xejn inqas minn 1,128,000,000 ewro g[asseba’ snin li ;ejjin meta talLabour kienu qalulna li biss[ubija kull ma nie[du hu miljun u nofs flus kontanti.

6. G[aliex fl-a[[ar snin linvestiment lokali u barrani kompla ji]died, u rajna l-ftu[ ta’ ’l fuq minn 160 fabbrika

;dida.

7. G[aliex bi Gvern Nazzjonalista, madwar 570 sid ta’ negozju ibbenefikaw minn 42 miljun ewro li

ng[ataw lil dan is-settur permezz ta’ seba’ skemi biex isa[[u l-kompetittività, jinvestu fl-innovazzjoni, fl-ebusiness, fir-ri/erka, jid[lu fi swieq ;odda, jie[du inizjattivi favur l-ambjent u jwaqqfu kumpaniji ;odda.

8. G[aliex il-Gvern immexxi minn Lawrence Gonzi, [a [sieb li jg[in u jin/entiva lis-settur tan-

30 RA:UNI G[al futur fis-sod negozju permezz ta’ ]ew; skemi innovattivi, il-microcredit u l-microguarantee.

9. G[aliex biex tkun fa/ilitata l-[ajja tal-imprenditur Malti u titnaqqas il-burokrazija ]ejda, twaqqaf uffi//ju onestop-shop, g[as-settur tannegozju, mag[ruf a[jar b[ala lbusiness first, fi Gwardaman;a. ’Il fuq minn 10,000 imprenditur di;à g[amlu u]u minn dan isservizz.

10. G[aliex f’din ille;i]latura li issa waslet biex tispi//a, saru aktar minn

3,636 kors ta’ ta[ri; millETC, b’/entru ;did f’{al Far li sar b’investiment ta’ 1.1 miljun ewro.

11. G[aliex is-sidien ta’

[wienet fi propjetà tal-Gvern fil-Belt Valletta, issa g[andhom mo[[hom mistrie[, billi Gvern Nazzjonalista offrilhom ilpossibbiltà ta’ kuntratti aktar favorevoli u, b’hekk, jistg[u jkomplu jinvestu u jkabbru n-negozju tag[hom.

12. G[aliex g[al min innegozju tieg[u jiddependi fuq il-biedja u s-sajd, sa din is-

sena se jkunu ibbenefikaw minn 100 miljun ewro, f’g[ajnuna finanzjarja biex ikunu jistg[u jinvestu aktar, i]idu l-produzzjoni u, b’hekk, itejbu d-d[ul g[alihom u g[all-familji tag[hom.

13. G[aliex g[all-istudenti

li xtaqu jkomplu jistudjaw fis-settur tan-negozju, ilGvern Nazzjonalista re;a’

feta[ g[alihom il-bibien bera[ tal-Università, lMCAST u l-ITS. 14. G[aliex Gvern immexxi minn Lawrence Gonzi kompla jag[ti n-nifs lis-settur privat u baqa’ jemmen fil-

16. G[aliex tul dawn la[[ar snin, il-Gvern g[araf

imnaqqas g[al [inijiet billejl, u dan ifisser vanta;;I

b’hekk, rajna l-[olqien ta’ ni/e/ ;odda fl-oqsma talavjazzjoni, farma/ewtika, ict, i-gaming u o[rajn.

23. G[aliex fil-Ba;it li ;a tressaq, hemm dikjarazzjoni /ara li b[alma ;a g[amel fissnin img[oddija, se tkompli titnaqqas l-income tax g[al kul[add u se jitkomplew jinfirxu [afna aktar in/entivi u g[ajnuniet favur is-setur tannegozju.

jiddiversifika s-settur talindustrija f’pajji]na u,

17. G[aliex bil-fatti kompla jin[oloq ix-xog[ol, u barra li fl-a[[ar 5 snin in[olqu xejn inqas minn 20,000 job issa qed jiggarantixxi l-[olqien ta’ 25,000 job ie[or.

18. G[aliex filwaqt li fl2008 f’Malta kien hawn madwar 45,000 negozju, illum, skont statistika talNSO, ta[t Gvern Nazzjonalista, insibu xejn inqas minn 63,000 negozju re;istrat. Dan ifisser ]ieda ta’ 18,000 negozju fuq dawk fl2008.

19. G[aliex il-Partit Nazzjonalista, bil-fatti uriena li hu partit b’vi]joni u j[ares ’il bog[od biex jiggarantixxi x-xog[ol f’pajji]na u, b’hekk, qed jinvesti eluf ta’ miljuni ta’ ewro fl-edukazzjoni,

permezz ta’ skola ;dida kull sena, l-espansjoni flUniversità, bini mill-;did ta’ campus ;did tal-MCAST, ilbini mill-;did tal-ITS, il-bini ta’ Bio Campus f’San :wann u /-/entru interattiv taxxjenza f’Ta’ Bighi, fost lo[rajn.

20. G[aliex filwaqt li fl1996, ta[t Gvern Laburista

kienu jkunu pro/essati 388 li/enzja tan-negozju f’sena, illum insibu li qed ikunu pro/essati medja ta’ 1,198 li/enzja fis-sena. }ieda ta’ ’l fuq minn 800 li/enzja aktar

fis-sena.

21. G[aliex permezz talkunsilli lokali, illum qed

liberalizzazzjoni tas-suq,

biex b’hekk illum ilkonsumatur g[andu l-g[a]la.

naraw ise[[u mijiet ta’ attivitajiet fil-lokal, li minnhom qed igawdu mhux ftit in-negozji ]g[ar u medji.

15. G[aliex tul dawn la[[ar snin qed ikunu investiti ’l fuq minn 16-il miljun ewro f’upgrading ta’ zoni industrijali biex jilqg[u aktar intrapri]i ;odda.

22. G[aliex fil-programm elettorali tal-PN di;à qed iwieg[ed li sal-2014, permezz tal-interconnector u listallazzjoni ta’ smart meters, it-tariffa tad-dawl se tkun

kbar g[as-settur tan-negozju.

24. G[aliex ;a hemm impenn li g[all-[ames snin li ;ejjin, Gvern Nazzjonalista, se jkun qed jiddedika 100

miljun ewro biex ikompli jg[in direttament lis-settur tal-industrija.

25. G[aliex il-Gvern ta’

Lawrence Gonzi determinat li l-pro;ett li welled hu, dak ta’ SmartCity, ikompli ji]viluppah u fi ]mien mhux ’il bog[od g[ad naraw linvestiment barrani jistabbilixxi ru[u u jipprovdi l-[olqien ta’ eluf ta’ impjiegi.

26. G[aliex meta faqqg[et il-kri]i fil-Libja, Lawrence Gonzi, ma qag[adx gallarija, u b’kura;; ma be]ax jaqbe] g[as-sewwa u iddefenda lillpoplu Libjan biex seta’ jin[eles mid-dittatorjat u, ta’ dan, Malta kisbet rispett minn [afna.

27. G[aliex hekk kif kien dikjarat fil-programm elettorali, min se jkun qed jidde/iedi li jifta[ negozju, minn issa ’l quddiem se jkun qed jibbenefika minn e]enzjoni tat-taxxa fuq lewwel sentejn tal-operat tieg[u. Benefi//ju akbar se jkun qed jing[ata lillG[awdxin, u lin-nisa.

28. G[aliex b’g[ajnuniet mhux ]g[ar, il-Gvern immexxi minn Lawrence Gonzi, stimola l-imprendituri Maltin biex jifirxu n-negozju tag[hom barra minn xtutna, u qed ikompli juri appo;; s[i[ g[al kull min irid jid[ol fiddinja globalizzata.

29. G[aliex fil-mument fejn l-Ewropa kollha kienet qed tin[akem mir-ri/essjoni u problemi fl-ekonomija, il-

minn Anton Vella anton.vella@gov.mt

Gvern Nazzjonalista g[araf jieqaf ma’ dawk l-azjendi li kienu qed jiffa//jaw diffikultajiet u intervjena biex

kienu salvati mal-5,000 impjieg.

30. Fuq kollox, is-sidien tan-

negozji jaqblilhom jikkonfermaw lil Lawrence Gonzi b[ala l-Prim Ministru, g[aliex fis-snin li g[addew kien hawn atmosfera serena, stabbli u pa/ifika li fiha wie[ed seta, ming[ajr xkiel jew bi]a’, ikompli jinvesti u j[ares ’il quddiem b’ottimi]mu.

Fuq kollox is-sidien tannegozju mhumiex biss numru.

Huma persuni li lkoll g[andhom familja. G[alhekk, qabel ma jaslu g[ad-de/i]joni f’idejn min iridu jafdaw ittmexxija tal-pajji], ]gur li se jkunu qed jirriflettu ftit dwar dak kollu li jolqot direttament jew indirettament lill-familja tag[hom.

Se jkunu qed ji]nu sew min hu dak li qed jiggarantilhom futur fis-sod. Min qed joffri la[jar programm fejn jikkon/erna l-[olqien txxog[ol. Min qed jiggarantixxi l-aqwa servizzi fil-qasam tassa[[a, u min qed jipproponi li jkompli jinvesti fledukazzjoni ta’ uliedhom. }gur li kull sid ta’ negozju, jinteressah jekk il-Prim Ministru hux lest ja[bi lkorruzzjoni jew ji;;ilidha. }gur li l-imprendituri Maltin se jpo;;u fil-mi]ien dak kollu li qed jing[ad u jag[rbluh sew, biex ikunu /erti f’idejn min se jkunu qed jafdaw il-futur tan-negozju tag[hom.

Jekk id-direzzjoni li mxejna fiha tul dawn l-a[[ar snin, [alliet il-frott, kabbret lekonomija, [olqot ix-xog[ol, ]iedet il-kummer/, mela g[aliex g[andna nbiddlu ddirezzjoni^ Dan hu l-a[[ar artiklu tieg[i qabel l-Elezzjoni :enerali. {mistax o[ra jkun qed jit[abbar ir-ri]ultat. Jalla l-poplu jag[raf jidde/iedi tajjeb. Jalla, b[al-lum [mistax, ilkoll kemm a[na nkunu qed in[ossuna kburin li qdejna d-dover tag[na tajjeb.

Jalla [mistax o[ra nkunu lesti biex nibdew [ames snin o[ra ta’ progress u su//essi fin-negozji tag[na.

22 Intervista

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

MARYROSE FRANCICA – executive co-ordinator - Foundation for Women Entrepreneurs

Mara tassew intraprendenti minn Doris Azzopardi - doris.azzopardi@media.link.com.mt

Ming[and MARYROSE FRANCICA nisma’ minn ]mien g[al ]mien meta l-Fondazzjoni tkun se timbarka fuq xi pro;ett jew pro;etti ;odda. Hekk ;ara ftit ta]-]mien ilu u minn hemm [adt l-ispunt biex niskopri aktar dwarha.

Niskopri dwar mara d[ulija u simpatika li tarmi ener;ija bl-ixkejjer.

Mara dinamika li g[andha dejjem il-bagalja ppakkjata, il-kompjuter mixg[ul u l-komunikattiva tag[ha m[addma bl-aktar mod e//ellenti.

Mort insibha l-Gateway Centre, il-{amrun u [adtha ftit lura g[al tfulitha f’{al Lija fejn trabbiet f’familja esti]a, kif t[obb tiddeskriviha hi.

Twieldet, trabbiet u g[exet dejjem f’{al Lija. Iz-zijiet kienu joqog[du bieb ma’ bieb, tista’ tg[id li tat-triq kollha kienu ji;u minn xulxin prattikament u g[alhekk trabbiet mal-ku;ini.

Hi l-kbira fost tliet a[wa, [uha i]g[ar minnha g[axar xhur u o[tha [ames snin.

“Billi bejni u bejn [ija kien hemm daqshekk ftit, in-nanna li kienet toqg[od mag[na, [adet ftit it-trobbija tieg[i f’idejha. Kont norqod filkamra mag[ha u bqajt nag[mel dan sakemm mietet meta kelli 17-il sena. Kellha 67 sena u nannti kienet laktar persuna li influwenzatni. Kienet mudell g[alija g[ax minkejja li twieldet f’era o[ra, kienet avangardista fil-[sibijiet tag[ha.

“Kienet i]]ew;et Ingli], telqet l-Ingilterra, u riedet ta[dem meta missierha ma riedx li bintu ta[dem g[ax

mara. Fil-fatt, fi ]mien ilGwerra kienet marret ta[dem b[ala infermiera.

“Dejjem kienet tg[idli li fil[ajja tista’ tag[mel li trid.

‘A[dem iebes u stinka i]da t[alli lil xejn iwaqqfek.’ Ilha nieqsa mill-1982 u kuljum insemmiha.”

Issegwi l-politika

Meta kienet ]g[ira, Maryrose kienet tg[id li trid issir air hostess jew tibda karriera fil-politika. Meta bdiet tikber, rat li l-karriera politika hi impenjattiva wisq u li trid tiddedika [ajtek kollha g[aliha. I]da l-politika baqg[et tinteressaha u ssegwi [afna sew il-politika lokali kif ukoll dik internazzjonali.

Ma saritx air hostess lanqas, i]da mis-safar mhix nieqsa g[ax prattikament il-bagalja tag[ha dejjem ippakkjata billest g[all-vja;; li jmiss.

“Meta tkun ]g[ira jkollok [afna ideali. Kont na[seb li

Impenjata biex tippromwovi dejjem aktar is-sehem tal-mara fl-intrapri]a

Ms. Intervisti ma’ nisa Maltin li rnexxew nista’ nbiddel id-dinja. Meta bdejt nikber, ir-ra;unament tieg[i nbidel. Illum ng[id li bil-ftit li tag[mel forsi tista’ tag[mel il-[ajja ta’ ftit nies a[jar.”

Maryrose i]]ew;et u kienet ta[dem fil-kumpanija tar-ra;el tag[ha. Dan sakemm isseparat u riedet tara x’se tag[mel.

“Kelli ]ew; g[a]liet. Jew noqg[od f’rokna nibki xortija jew na;ixxi, inqum fuq saqajja u ner;a’ nibda.

“Jien g[a]ilt it-tieni ipotesi.

Fl-2003 ltqajt ma’ Angel Giuliano, il-President talFoundation for Women Entrepreneurs u [ajritni na[dem mag[ha.

“It-tema tad-drittijiet tannisa dejjem kienet g[al qalbi [afna.”

Dejjem kienet tis[aq li nnisa g[andhom javanzaw u jkunu kapa/i jsostnu lilhom infushom. Dejjem emmnet li filwaqt li l-flus mhumiex kollox, mara g[andha dritt tag[]el li finanzjarjament ma tkunx tiddependi minn [addie[or.

NGO attiva “Illum il-Fondazzjoni waslet fil-[dax-il sena tag[ha.

Maryrose flimkien ma’ binha Andrew

G[andna nies impjegati u anke part-timers. IlFondazzjoni, li hi NGO, twaqqfet bi statut legali fl2001.

“A[na nag[tu ta[ri; u mentoring g[al nisa li jixtiequ jift[u n-negozju tag[hom. :ieli kellna r;iel g[ax qatt ma ke//ejna lil [add i]da

niffukaw fuq in-nisa g[aliex in[ossu li aktar g[andhom b]onn. Ng[inuhom fil-mixja waqt li jkunu qed jippjanaw in-negozju tag[hom sa sitt xhur wara li jibdew joperaw.

“Pilastru ie[or hu l-pro;ett tal-Unjoni Ewropea. Kemm jista’ jkun a[na n]ommu sservizzi li noffru bla [las.

Nifhmu li f’dak l-istadju meta persuna tkun qed ta[seb biex tifta[ negozju, il-finanzji f’idejha jkunu ibsin.

“G[alhekk a[na napplikaw g[al fondi mill-Unjoni Ewropea. Infittxu fondi /entralizzati li qeg[din fi Brussell u l-Lussemburgu.

A[na dejjem infittxu biex naraw x’fondi hemm disponibbli.

Tliet pro;etti ;odda “A[na g[andna network

tajjeb barra minn Malta u uffi//ji li jirrappre]entawna barra minn xtutna. Nies li ja[dmu g[alina li j;ibulna networking, klijenti, u jg[arrfuna jekk ikun hemm xi korsijiet. Illum bl-internet issib kollox online. Trid tkun taf fejn u kif g[andek tfittex.

“Issib sej[iet, tenders u opportunitajiet o[ra millUnjoni Ewropea li wie[ed jista’ jutilizzahom fa/ilment.”

B[alissa, fil-fatt, Maryrose hi impenjata fi tliet pro;etti ;odda.

B’entu]ja]mu hi spjegatli ftit dwarhom qisha qed titkellem dwar it-tfal tag[ha.

“Under my wing hu pro;ett li qed isir grazzi g[al fondi mill-Unjoni Ewropea ta[t ilprogramm Leonardo da Vinci.

Hu ma[sub li jag[ti sapport lil dawk li jkunu g[adhom kif iggradwaw u jkunu m[ajra jibdew in-negozju tag[hom.

“Malta ftit huma dawk li hekk kif jiggradwaw ja[sbu biex jibdew xi intrapri]a, ilma;;or parti jfittxu impjieg.

“A[na, permezz tat-tutors, ng[inuhom jesploraw din lipotesi billi nag[tuhom dawk is-soft skills li ji;u b]onn jekk jidde/iedu li jift[u n-negozju tag[hom. {iliet fir-rigward ta’ public speaking, kif

jippre]entaw ru[hom, kif jag[mlu pre]entazzjoni, u kif imorru b’/erta kunfidenza quddiem manager ta’ bank biex jitolbu overdraft.

“Se jkollna tnax-il parte/ipanta gradwati sew mill-Università kif ukoll millMCAST u l-ITS u wara dawn se jkunu abbinati ma’ imprenditur stabbilit. Dawn g[al sentejn se jkunu lmentors tag[hom. B’hekk, wara li jitg[allmu mit-tutor, se jie[du l-esperjenza diretta u fl-istess waqt se jag[mlu business immersion permezz ta’ 40 sieg[a job shadowing biex jaraw kif din il-persuna ta[dem.”

Hemm ]ew; pro;etti o[ra jin[mew. Wie[ed bl-isem ta’ Start Up u ie[or Becoming European. Kif jixhed l-isem, dan l-a[[ar pro;ett hu mmirat biex in-nies tal-Ewropa j[ossuhom /ittadini aktar Ewropej.

Maryrose impenjata mhux [a]in u x-xog[ol tag[ha jestendi lil hinn mill-[in taluffi//ju. Biss g[andha [ajja wkoll barra mix-xog[ol.

Binha Andrew kbir u indipendenti. Meta kien i]g[ar, ommha kienet tie[u [siebu u Maryrose tg[id li m’g[andhiex fomm biex tirringrazzjaha.

“Tista’ tg[id rabbietu hi.

Noqog[du qrib xulxin u kienet ti;i g[andi biex ma taqilg[ux mill-ambjent tieg[u.

Kieku ma kienx l-appo;; talmamà u ta’ o[ti li toqg[od bieb ma’ bieb mieg[i, kieku ma jirnexxilix. G[adhom jag[tuni daqqa t’id sal-lum.

“Is-sapport tag[hom kien importanti [afna, b’mod partikulari g[ax insiefer spiss.

Meta Andrew kien ]g[ir, g[oxrin sena ilu, ma kienx daqshekk fa/li biex issib day care centre. Min se jibda familja llum u ja[dem, g[andu aktar g[ajnuna.

“Fi]-]mien meta kont qed inrabbi kien hawn /erta stigma lejn mara li tibqa’ ta[dem meta jkollha t-tfal.” g[al pa;na 23

Intervista 23

Il-{add,24 ta’ Frar, 2013

Kull ostaklu jista’ jkun opportunità minn pa;na 22

Meta ma tkunx qed ta[seb fix-xog[ol, Maryrose t[obb tiltaqa’ mal-[bieb i]da lma;;oranza tag[hom ma jg[ixux Malta u g[alhekk tipprova ]]omm kuntatt mag[hom permezz tas-social media. {bieb barranin “S[abi mxerrdin mad-dinja

kollha u nag[mel sforz biex in]omm kuntatt permezz ta’ emails, sms jew inkellimhom fuq facebook. :ieli ming[ajr ma ninduna jg[addi xahar qabel ma nkun smajt a[barhom. I]-]mien u limpenji ji;ru bik.

“G[andi ]ew;t i[bieb kbar li ili nafhom minn ]mien ilkindergarten. Niltaqg[u fejn nista’. Il-[ru; in[obbu, iva, u nsib [in nirrilassa minkejja li mhux fa/li.”

Il-karriera tal-mu]ika tattifel issegwiha [afna. Kburija [afna bih u saret dilettanta sewwa tat-tip tal-mu]ika li jdoqq.

“Andrew sab in-ni//a tieg[u fil-mu]ika. Il-kitarra g[alih hi strument li j[ares lejh b’reverenza. Biex ni//ajta mieg[u, ng[idlu li jekk jirrispettanti l-kwart li jirrispetta l-kitarra, inkun kuntenta. :ieli jkollu xi gigs u nsegwih [afna.

“Hu jg[allem il-kitarra wkoll. Jien dejjem nis[aq li jekk ikollok xog[ol li tie[u pja/ir tag[mlu, allura jkollok sodisfazzjon garantit u ma tag[mlux ta’ bilfors.”

Minkejja lkarriera impenjattiva tag[ha, Maryrose g[andha wkoll [in g[al aktar.

F’Novembru li g[adda g[adha kif iggradwat mill-Università wara li g[amlet kors filbusiness management.

“Tliet snin studju ma kinux fa/li g[ax il-kors g[amiltu part-time i]da bir-rieda tasal fejn trid. Barra minn hekk, jien manager tal-kumpanija Across Limits. Din hi kumpanija li tissapportja [afna lill-Fondazzjoni Women Entrepreneurs.

“Hi kumpanija li tikkon/entra fuq l-IT u nie[u sehem f’diversi pro;etti fejn tid[ol ri/erka u nag[tu wkoll ta[ri; konness mal-IT. Insomma, dak kollu li g[andu x’jaqsam matteknolo;ija. Dak hu x-xog[ol full-time tieg[i. IlFondazzjoni hi l-part-time jew a[jar dik li [aditli [ajti i]da b’mod po]ittiv.” {olma

Daqslikieku mhux bi]]ejjed, Maryrose g[andha wkoll [in biex to[lom u xejn ma jne[[ili minn rasi li tasal biex twettaq il-[olma tag[ha g[ax ftit iltqajt ma’ nies determinati daqsha. {olma mill-isba[ li n[oss li hemm b]onnha [afna.

“Il-[olma tieg[i hi li ng[aqqad /irku ta’ nies professjonali b[al avukat, counsellors u psikologi, biex

jg[inu lil dawk in-nisa li jkunu g[addejjin minn trawma ta’ separazzjoni, vjolenza domestika u sitwazzjonijiet diffi/li o[ra.

“Nixtieq no[loq b[al time bank fejn dawn ilprofessjonisti joffru ammont ta’ [in b’mod volontarju biex dawk li ma jkollhomx finanzi bi]]ejjed biex ifittxu g[ajnuna, ikunu jistg[u jiksbuha b’xejn u f’qasir ]mien.

G[ajnuna lin-nisa “In[oss li hemm il-b]onn ta’ xi [a;a simili g[ax mhux

bi]]ejjed ng[idu li rridu nag[tu s-sa[[a lin-nisa. Irridu noffrulhom dan it-tip ta’ g[ajnuna li ming[ajrha hemm min isib diffikultà biex jie[u dik l-ispinta biex itejjeb issitwazzjoni li jkun qed jg[ix fiha.

“L-immedjatezza ta’ /erta g[ajnuna hi determinanti biex tkun evitata tbatija bla b]onn jew deterjorazzjoni tassitwazzjoni li persuna tkun fiha.”

G[al dawk li qed jistaqsu jekk il-;urnata ta’ Maryrose fihiex erbg[a u g[oxrin sieg[a b[ala dik tag[na, ovvjament ng[idilkom li iva. I]da Maryrose tinse; il-;urnata tag[ha b’mod li jirnexxilha tla[[aq ma’ kollox ming[ajr ma twarrab it-tbissima minn fuq fommha u s-simpatija li j;ieg[lek t[ossok komda tit[addet mag[ha.

L-ener;ija li g[andha, tittie[ed. Tittie[ed tassew g[ax titlaq minn mag[ha bilkonvinzjoni li jekk hemm xi [a;a li tixtieq tag[mel, ma hemm l-ebda sku]a g[aliex m’g[andekx tag[milha.

Maryrose hi mara li g[arfet tirri;enera lilha nfisha. Mara li tg[o]] lindipendenza tag[ha i]da mara li f’mo[[ha g[andha dejjem kif tista’ tg[in lil nisa o[ra. Dan kollu jag[milha mara – Mara bl-M kbira tassew.

Tg[id li l-mara tista’ tasal fejn trid sakemm tkun determinata u temmen fil-potenzjal tag[ha

Turn stumbling blocks into stepping stones

Il-gosti u l-fehmiet ta’ Maryrose Francica Ktieb favorit: B[alissa g[adni kif spi//ajt naqra lbijografija ta’ Winston Churchill. Persuna;; li jispirani [afna g[as-sens umoristiku tieg[u fost affarijiet o[ra.

Film favorit: Kull film li fih il-protagonist ikun Pierce Brosnan (jog[;obni wisq!).

Mu]ika favorita: Id-diska favorita tieg[i hi Stairway to Heaven tal-Led Zeppelin i]da nsegwi [afna l-mu]ika tat-tifel tieg[i Andrew li hu l-kitarrist tal-grupp Bridget Bones. Rock u Blues b[alissa.

Lewn favorit: Il-blu.

Sta;un favorit: Ix-xitwa minkejja li kull sta;un fih is-sabi[ tieg[u.

Il-vaganza ideali: Tant insiefer li l-break ideali jkun meta nista’ nqatta’ ftit tal-;ranet id-dar, Malta.

Ikollok tg[ix f’epoka mg[oddija liema tag[]el^: Nag[]el li ng[ix fis-sittinijiet, id-de/ennju li twelidt fih i]da nixtieq nesplorah b[ala adulta.

L-akbar in;ustizzja g[alik hi... li mhux it-tfal kollha jkollhom il-possibbiltà jew l-a//ess g[al dak kollu li toffri l[ajja. Hawn tfal li jibdew il-[ajja ]vanta;;jati u dik g[alija hi [a;a intollerabbli.

L-akbar pre;ju: In-nies g[andhom it-tendenza li j[ossuhom komdi mieg[i. E]empju /ar hu meta nkun fuq xi ferrovija u tara kif dawk li jpo;;u [dejja malajr jibdew konversazzjoni mieg[i.

U l-akbar difett: M’iniex kapa/i niddelega. Jekk [a;a nibdieha jien, irrid nispi//aha jien u dan ovvjament i]id ilpressjoni fuqi barra li ta’ madwari jistg[u jie[du l-messa;; li jien m’iniex qed nafdahom, li mhux il-ka].

L-ikel favorit tieg[ek: L-g[a;in u ikel Mediterranju ie[or.

X’tixtieq tag[mel li g[adek ma sibtx il-[in tag[mlu^:

Nixtieq nikteb ktieb dwar aneddoti li jien u ta’ madwari niltaqg[u mag[hom meta nsiefru. Praspar u stejjer b[al meta tlifna xi ajruplan jew intilfulna l-bagalji. Nixtieq ukoll li jkolli /ans nag[mel xog[ol volontarju li a//ennajt g[alih flintervista.

T[oss li f’dak li wettaqt f’[ajtek, il-fatt li int mara ffavuriek jew [adem kontrik^ In[oss li jiddependi [afna

mill-karattru u minn kemm persuna tkun determinata.

Personalment ma n[ossx li kelli xi vanta;; jew ]vanta;;.

Kieku jkollok issib il-lampa ta’ Aladdin u tista’ twettaq xewqa wa[da biss, x’titlob^ G[andi tifel wie[ed, nitolbu li

ibni ikun dejjem kuntent. B[ala omm, dik hi l-isba[ [a;a li jista’ jkolli. Jekk nara lil ibni kuntent, il-missjoni ta’ [ajti tkun kompluta.

Kwotazzjoni g[al qalbek jew il-motto li tg[ix bih: Din ilkwotazzjoni qieg[da wallpaper fuq il-laptop tieg[i - turn stumbling blocks into stepping stones.

Kif tarak minn hawn u g[axar snin o[ra^: B’aktar tikmix i]da xejn differenti minn dak li qed nag[mel illum. Ixxog[ol tieg[i jog[;obni u g[al qalbi u ming[ajr xog[ol ma noqg[odx.

Persuna;; li tammira: Lin-nanna tieg[i nqisha b[ala role model. :iet nieqsa 30 sena ilu i]da ng[id li [add ma influwenzani daqskemm influwenzatni hi. Nemmen li labbiltajiet tieg[i fil-leadership u l-organizzazzjoni g[addithomli hi.

24 Anzjani

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

L-anzjani tag[na TAG{RIF DWAR {IDMA MWETTQA MIS-SEGRETARJAT PARLAMENTARI G{ALL-ANZJANI Messa;; mis-Segretarju Parlamentari Mario Galea

Muscat g[andu jirri]enja F’dawn l-a[[ar ;img[at tal-kampanja elettorali bdiet taqa’ l-maskra ta’ Joseph Muscat.

Meta la[aq leader talMalta Labour Party, Muscat wieg[ed terremot u mod ;did kif nag[mlu lpolitika f’dan il-pajji].

Din tal-a[[ar qed nisimg[uh jg[idha kuljum.

L-avvenimenti ta’ dawn il-;ranet imma urewna lvera Muscat.

Muscat [eba ka] ta’ traffikar ta’ droga f’ka]in

tal-Labour. Tismag[ha biss tkexkxek. Din mhix /ajta. Muscat [alla traffikar tad-droga g[addej u baqa’ /ass.

M’g[amel xejn.

Muscat gideb. Kien ilu jaf b’dan il-ka] mill-2009.

Ir/ieva ]ew; ittri fuq il-ka] tad-droga f’ka]in laburista u baqa’ ma marx jirrapporta lill-pulizija.

Gideb doppjament g[aliex qal li kieku kien jaf, kien imur g[and ilPulizija. Kien jaf bil-ka]

imma ma marx u [eba kollox ta[t it-tapit.

Lawrence Gonzi jirrapporta mill-ewwel kull allegazzjoni ta’ abbu] u lPulizija tie[u passi. Ma’ Lawrence Gonzi m’hemmx kantunieri. Ikun min ikun.

Fil-politika ma tistax tilg[ab noli. Il-politika lewwel u qabel kollox tfisser prin/ipji. Quddiem il-cameras tat-televixin Muscat jitkellem mod i]da lil hinn mill-cameras jag[mel il-kontra.

X’[in hu^

Ktieb ie[or dwar id-dimensja g[all-adulti

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi u s-Segretarju Parlamentari Mario Galea waqt il-ftu[ ta/-?entru ta’ Matul il-Jum ta’ {al Kirkop

21 ?entru ta’ Matul il-Jum g[all-anzjani tag[na F’dawn l-a[[ar ;img[at il-Prim Ministru Lawrence Gonzi u s-Segretarju Parlamentari g[all-Anzjani Mario Galea fet[u /-/entru ta’ matul il-jum g[all-anzjani ta’ {al Kirkop.

L-ewwel /entru ta’ matul il-jum kien infeta[ fi]-}ejtun fl-1995.

Fil-;img[at li ;ejjin se jifta[ /entru ie[or fl-Im;arr.

I/-/entri ta’ matul il-jum ;abu bidla importanti fil-[ajja tal-anzjani tag[na.

Huma opportunità biex l-anzjan jibqa’ attiv u jibqa’ infurmat b’dak kollu li qed ji;ri madwaru. Dawn i/-/entri jg[inu biex lanzjani ma j[ossuhomx so/jalment i]olati.

Malta fil-pre]ent g[andha 21 /entru ta’

matul il-jum li qed joperaw u fihom jilqg[u madwar 2,000 anzjan.

Fi/-/entri ta’ matul il-jum l-anzjani jgawdu minn dawn is-servizzi: podolo;ista, lezzjonijiet ta]-]fin, keep fit, u]u tal-kompjuters, crafts, ta[ditiet, tombla, [ru; u diversi festini biex jitfakkru ]minijiet partikulari b[all-Milied, lG[id, il-Karnival u l-bqija.

Kull /entru jsawwar l-identità tieg[u malmilja tas-snin u jaqdi l-b]onnijiet tal-klijenti tieg[u.

Matul din il-le;i]latura fet[u [ames /entri ta’ matul il-jum: l-Imsida, il-Mellie[a, is-Si;;iewi, {al Kirkop u l-Im;arr. I/-/entru ta’ matul iljum ta’ San Pawl il-Ba[ar bidel il-post g[al wie[ed iktar komdu u isba[.

Matul din il-le;i]latura, ilGvern [a diversi inizjattivi g[all-persuni b’risq iddimensja. Dawn jinkludu investiment ta’ 9 miljun ewro fi blokk ;did f’San Vin/enz de Paul li g[allewwel darba fih swali li huma dementia-friendly.

Fl-istess residenza hemm ukoll l-Activity Centre g[all-persuni biddimensja li jg[ixu filkomunità. F’Zammit Clapp Nursing Home hemm ukoll sala g[allklijenti bid-dimensja.

Mill-Isptar Karin Grech qed jing[ata servizz millmemory clinic fejn persuni li jbatu bid-dimensja jkunu referiti mit-tabib tag[hom.

Fl-2012 kien hemm 70 ka] ;did li u]aw din il-klinika u kien hemm 364 follow-up.

Infeta[ ukoll il-Kumpless St Jean Antide b’investiment ta’ 2 miljun ewro.

Dan intqal minn Mario Galea, is-Segretarju Parlamentari g[all-Anzjani u Kura fil-Komunità waqt li nieda l-pubblikazzjoni X’{in Hu^ miktuba minn Charles Scerri u Trevor }ahra. Il-fotografija hi ta’ Raymond Gialenze.

Ftit tas-snin ilu, isSegretarjat Parlamentari g[all-Anzjani u Kura filKomunità nieda l-ktieb In-Nannu nesa x’Jisimni miktub minn Trevor }ahra li kien indirizzat g[at-tfal biex jifhmu lkundizzjoni tad-dimensja.

X’[in hu^ hu mmirat g[all-anzjani, il-qraba u l-[bieb ta’ persuni milquta bid-dimensja, biex b’hekk ikollhom aktar g[arfien ta’ din ilkundizzjoni u b’hekk ikunulhom ta’ appo;; u g[ajnuna.

L-awturi u]aw l-istorja grafika biex iwasslu lmessa;; tag[hom.

Minbarra l-istorja, ilktieb fih informazzjoni dwar kif individwu jista’ jinduna li persuna hi milquta bil-kundizzjoni.

Ta’ min ifakkar li flimkien mal-Malta Dementia Society, isSegretarjat Parlamentari g[all-Anzjani u l-Kura fil-Komunità waqqaf helpline g[all-pubbliku li hu 2208 1826.

Is-sena li g[addiet 281 persuna u]aw dan isservizz.

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

G[awdex L-EDUKAZZJONI F’G{AWDEX

25

Wa[da mill-klassijiet tal-iskola sekondarja l-;dida tas-subien fir-Rabat, G[awdex

Twettiq ta’ pro;etti ambizzju]i L-ewwel u qabel kollox tajjeb li wie[ed jikkonsidra l-fatt li f’dawn l-a[[ar g[oxrin sena ggradwaw madwar tlett elef (3,000) student G[awdxi millUniversità ta’ Malta, fosthom madwar 500 li segwew korsijiet fil-Kampus talUniversità f’G[awdex stess.

Dan minbarra n-numru dejjem ji]died ta’ G[awdxin li qed jispi//aw l-istudji tag[hom b’su//ess fl-MCAST u fl-ITS, kemm f’Malta kif ukoll f’G[awdex.

Din ir-realtà ]viluppat f’dawn l-a[[ar snin li matulhom rajna n-numru ta’ studenti G[awdxin li jkomplu bl-istudji tag[hom fl-Università jirdoppja f’g[axar snin u dawk f’istituzzjonijiet o[ra jikber ukoll b’ritmu mg[a;;el.

Dan kollu kien possibbli g[aliex ilGvern g[araf il-potenzjal fil-[ila talpoplu Malti u G[awdxi.

Kien ukoll possibbli min[abba ddiversi g[ajnuniet finanzjarji mog[tija mill-Gvern [alli jin/entiva aktar ]g[a]ag[ biex ikomplu bl-istudji terzjarji u vokazzjonali tag[hom.

Ladarba kisbu diplomi, PHD, ba/ellerati u titli akkademi/i o[ra, huma setg[u jag[]lu jekk jibdewx iddinja tax-xog[ol f’G[awdex jew f’Malta, jew jisfruttawx id-diversi opportunitajiet li hemm offruti b’mod partikulari grazzi g[all-Unjoni Ewropea u jmorru ja[dmu f’dawn il-pajji]i fejn qed jokkupaw karigi importanti u jaqilg[u pagi tajbin.

Ta’ min jg[id li wie[ed irid iqis ukoll li f’G[awdex tul dawn l-a[[ar [ames snin kienu kkreati wkoll diversi postijiet tax-xog[ol li offrew opportunitajiet e//ellenti g[alihom.

Intant, f’dawn l-a[[ar [ames snin ilqasam tal-edukazzjoni [a spinta sewwa.

Dawn huma w[ud mis-su//essi f’dan il-qasam> ■ Komplew ji]diedu l-korsijiet u ]diedu l-parte/ipanti fil-Kampus talUniversità ta’ G[awdex. Kien

finalizzat ukoll xog[ol fuq ]ew; swali u [idma strutturali fuq il-bejt fejn kienu stallati l-pannelli fotovoltaj/i.

■ Inbena u qed jiffunzjona /-?entru G[awdxi tal-Arti u l-Arti;janat Wistin Camilleri. Dan hu /entru dinamiku li ddiversifika s-servizzi li joffri. Barra li j]omm [ajjin snajja’ arti;janali, qieg[ed jipproponi ta[ri; f’oqsma o[ra li jsa[[u l-abbiltajiet u l-[iliet ta’ parte/ipanti ]g[a]ag[ u adulti, u g[alhekk jissa[[a[ il-potenzjal tag[hom g[ax-xog[ol.

■ Sar [afna xog[ol ta’ ristrutturar, manutenzjoni u tisbi[ f’diversi skejjel li jinkludu: I/-?entru Sir M.A. Refalo g[al Studji Og[la, u l-iskejjel primarji f’G[ajnsielem, ix-Xag[ra, il-Qala, Ta’ Sannat, Ta’ Ker/em, Ix-Xewkja, San Lawrenz, In-Nadur, l-G[arb, i]}ebbu;, kif ukoll fl-iskola tal-mu]ika.

Sar ukoll xog[ol ta’ ristrutturar u manutenzjoni estensiva fil-fa//ata u lkurituri tal-Iskola Sekondarja tal-Bniet fir-Rabat.

■ Kienu msa[[a l-fa/ilitajiet fliskola primarja u fil-unit spe/jali ta’ Ta’ Sannat li qed taqdi l-funzjoni ta’ resource centre g[all-benefi//ju ta’ tfal b’di]abbiltà minn G[awdex kollu. IlMinisteru g[al G[awdex alloka €50,000 g[al dan il-pro;ett.

■ Fa/ilitajiet b[al interactive whiteboards, apparat awdjovi]iv grawnds bit-turf sintetiku, lifts u kompjuters g[all-u]u tal-istudenti huma w[ud mis-servizzi li jfornu lilliskejjel G[awdxin.

■ Feta[ l-Istitut ;did g[all-Istudji Turisti/i (ITS) fil-Qala biex l-istudenti jispe/jalizzaw fis-settur turistiku G[awdxi.

■ }diedu l-fa/ilitajiet fi/-?entru talMCAST fix-Xag[ra u x-Xewkija, G[awdex, fejn fost kollox permezz ta’ kofnanzjament minn fondi Ewropej kienu mi]juda tliet laboratorji tal-ICT u workshops ;odda g[al ta[ri; flistallazzjoni elettrika, welding u fabbrikazzjoni, l-in;inerija mekkanika u xog[ol fl-injam.

■ Il-bini mill-;did tal-iskola sekondarja tas-subien fir-Rabat b’apparat modern u fa/ilitajiet varji.

Skola mg[ammra sewwa li qed titgawda mill-istudenti G[awdxin.

■ Twaqqfu inizjativi b[al Skola Sport, Skola Sajf u Hands on Farming g[at-tfal kollha fl-iskejjel primarji G[awdxin filwaqt li komplew lattivitajiet organizzati g[at-tfal kollha tal-primarja wara l-[in tal-iskola li jinkludu trekking, night hikes, u ]jajjar f’Kemmuna bil-parte/ipazzjoni tal;enituri flimkien ma’ g[alliema peripateti/i.

■ Ing[atat g[ajnuna addizzjonali biex tittaffa l-ispi]a tal-akkomodazzjoni u spejje] o[ra marbuta malistudju ta’ wliedhom f’Malta. Studenti G[awdxin f’Malta ng[ataw €400 kull tliet xhur sew jekk jattendu lUniversità kif ukoll jekk jattendu istituzzjonijiet o[rajn.

L-MCAST ix-Xewkija

Qatt mhu tard wisq biex titg[allem Vitorina Mizzi – involuta fil-U3E G[awdex L-Università tat-Terz’età f’G[awdex (U3E) g[andha l-koordinazzjoni tadDipartiment tas-Servizzi g[allKonsumatur fi [dan il-Ministeru ta’ G[awdex b’kollaborazzjoni talKampus ta’ G[awdex u d-divi]joni tal-:erontolo;ija fi [dan l-Università ta’ Malta.

L-U3E tnediet fl-1999. It-trasport g[all-istudenti li jattendu minn

madwar G[awdex kollu hu provdut mill-Ministeru g[al G[awdex u attwalment hemm madwar 55 student li jattendu g[all-kors u llectures li jvarjaw fis-su;;etti.

Ir-re;istrazzjoni g[all-U3E huma miftu[a g[al persuni minn 60 sena ’l fuq u l-lectures isiru bejn Ottubru u :unju. Il-lectures isiru fi/-?entru ta’ Matul il-Jum ta’ G[ajnsielem i]da darba fix-xahar il-lecture isir filKampus tal-Università fix-Xewkija.

L-anzjani g[ad g[andhom ixxewqa li jitg[allmu u l-U3E toffri din l-opportunità. Is-su;;etti jvarjaw minn storja dwar G[awdex, ;ardina;;, xjenza u so/jetà, ilprin/ipju tal-in;enji fl-ikel, il-lingwa Maltija, ikel bis-sens, il-li;i, l-arti u ]-]mien, ri]orsi kulturali, l-opra, reli;jonijiet fil-Mediterran u o[rajn.

Darba fis-sena ni;u Malta g[al lecture fuq xi sit storiku jew dawra

mal-Imdina, pere]empju.

Nippruvaw insibu lecturers G[awdxin biex ma n]idux fl-ispejje] u fl-istess waqt g[aliex f’G[awdex hawn professjonisti tajbin u validi [afna.

Xog[li hu li n[ajjar lin-nies jattendu g[aliex hu importanti li wie[ed ikompli j[addem mo[[u, li jkollu xi [a;a g[aliex i[ares ’il quddiem u li jinteressa ru[u f’su;;etti differenti u interessanti.

L-edukazzjoni hi s-sinsla tad-dahar ta’ kull individwu. Qatt mhu tard wisq u jekk persuna ma kellhiex lopportunità li tistudja meta kienet ]g[ira, g[andha tag[mel kura;;.

Illum hawn l-opportunitajiet u tajjeb jekk wie[ed jag[mel kura;; u je[odhom.

26

-

SNIN TA’ {IDMA F’G{AWDEX

G[awdex

,

’ Frar, 2013

Il {add 24 ta

2

1

Investiment kbir fil-qasam tal-edukazzjoni f’G[awdex

3 1. L-Iskola Primarja f’Ta’ Ker/em 2. L-Iskola Sekondarja ;dida tas-subien fir-Rabat

3. L-ITS fil-Qala 4. L-Iskola Primarja tal-Qala 5. L-MCAST fix-Xewkija

6. Wistin Camilleri Centre for Arts and Crafts 7. L-Iskola Primarja tar-Rabat 8. Is-Sixth Form f’G[awdex

5

7

4

6

8

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

G[awdex L-EDUKAZZJONI F’G{AWDEX

Qed ingawdu skola ;dida u mill-isba[

Charlò Azzopardi – 15-il sena

B[alissa qieg[ed form 5 in[ejji g[all-O Levels.

Nattendi fl-iskola l-;dida tassubien li hi skola kbira, arju]a, mg[ammra tajjeb u hemm [afna g[alliema tajbin.

Naf l-iskola kif kienet qabel u nara u napprezza ddifferenza. Naf li g[all-futur jista’ jkun li jkolli nin]el nistudja u forsi anke na[dem Malta i]da din hi [a;a li ma tippreokkupanix.

Jinteressani s-settur marittimu u jekk biex nispe/jalizza rrid nistudja Malta, ma fiha xejn, limportanti li jibqg[u lin/entivi g[all-istudenti G[awdxin li tant jg[inuna.

Justin Azzopardi – 11-il sena Qieg[ed form 1 fl-iskola l;dida tas-subien tar-Rabat.

Jinteressawni s-su;;etti talhome ecomonics u l-

George Portelli – 12-il sena

Qieg[ed form 2 nistudja ddisinn u t-teknolo;ija u tTaljan fl-iskola sekondarja l;dida tar-Rabat. bijolo;ija g[ax nixtieq L-iskola sibtha [afna akbar inkompli nistudja g[al u aktar komda. G[andha tliet spi]jar. laboratorji g[all-istudju u D[alt fi skola ;dida u teknolo;ja avanzata, barra tog[;obni [afna. A[jar milli laboratorji o[ra g[al su;;etti kellna qabel ]gur, fost kollox, differenti u ground kbir. g[ax akbar u g[andha [afna Insomma, ambjent sabi[ biex fa/ilitajiet. tistudja fih.

L-istudju ma jaqtag[lix Nixtieq insir pulizija jew qalbi anke jekk irrid nistudja suldat b[al missieri.

Malta. Ma nkunx tal-ewwel u Possibbiltajiet hawn [afna u lanqas tal-a[[ar. Jekk itn[oss li anke jekk ikolli tunnel isir ikun aktar fa/li nistudja jew na[dem Malta, i]da anke jekk le, nag[mel ma hawnx daqshekk bog[od b[alma jag[mlu studenti u mhix xi [a;a li ma tistax o[ra. tag[milha.

MCAST G[awdex b’fa/ilitajiet tajbin [afna Christiana Farrugia – 19-il sena Jiena studenta fl-MCAST

L-opportunitajiet ma jonqsux Graziella Cini – 16-il sena Qieg[da l-ewwel sena tassixth form u ’l quddiem jekk immur sewwa fl-e]amijiet, in[ares b’entu]ja]mu li mmur l-Università Malta.

In/entivi g[andna u meta nara o[rajn li g[amlu hekk, ng[id li m’g[andix g[aliex naqta’ qalbi g[ax o[rajn studjaw, iggradwaw u issa qed ja[dmu u g[andhom diversi opportunitajiet.

Nixtieq nie[u l-linja ta’ speech terapist. Jien ma n[ossx li g[andi xi ]vanta;; g[ax jien minn G[awdex. Naf xi rrid u na[dem g[alih.

In[oss li hawn f’G[awdex b’mod partikulari fil-pro;ett tal-ECO Grupp fl-iskola, kien ikollna sehem fid-de/i]jonijiet u t-tmexxija tal-iskola stess. {olqna pro;ett dwar ri/ikla;; u pro;etti o[ra u tie[u pja/ir meta tara li xog[lok irnexxa anke blg[ajnuna tal-g[alliema. T[oss /ertu sodisfazzjon.

G[awdex stess, li joffri fa/ilitajiet tajbin [afna. Wara li nlesti g[andi tliet snin nistudja Malta.

Ovvjament trid taqbad vapur u trid aktar [in biex tasal i]da ma naqtax qalbi.

Jien qed nistudja lprogramming fl-IT. Ma tag[millix differenza ’l quddiem na[dimx G[awdex jew Malta sakemm ix-xog[ol jag[tini sodisfazzjon u nkun g[al qalbi. Il-ba[ar jifridna veru i]da ma jbe]]ag[nix.

Jag[tik /erta indipendenza.

G[andi tifla ta’ sena u nofs

u rrid nikkunsidra li l-[in taxxog[ol jippermettili li nsegwi lit-tifla sewwa i]da blin/entivi li qed joffri l-Gvern anke fil-konfront tat-tfal, nemmen li nista’ no[loq kompromess.

27

Gvern li [a [sieb lil G[awdex George James Cutajar mir-Rabat, G[awdex Illum jien g[alliem tal-arti i]da f’dawn l-a[[ar [ames

snin kont ukoll student Universitarju. Iggradwajt, sibt xog[ol u llum qed ng[allem larti fil-primarja.

F’dawn l-a[[ar snin kien hemm differenza kbira fl-istil bejn kif tg[allimt jien u kif qed ng[allem illum.

Da[lu l-interactive whiteboards li jien nu]a [afna u [admu tajjeb. Tara li listudenti jinteressaw ru[hom aktar. Skejjel ;odda li bla ma trid jimmotivaw lill-istudenti bl-ambjent li jipprovdu.

Barra minn dan, ]died isservizz tal-Peripatetic Teachers b[ali u diversi g[ajnuniet lill-istudenti.

Fil-qasam tal-arti n[oss li qed ji]diedu l-opportunitajiet biex min irid jispe/jalizza, ikun jista’ jag[mel dan. Tfa//aw /erti scholarships li huma importanti biex wie[ed isib

inkura;;iment li jkompli jistudja u jispe/jalizza f’su;;etti konnessi mal-arti.

Nemmen li hu importanti li jkun hemm kuxjenza u promozzjoni ta’ dawn lischolarships u fl-a[[ar milla[[ar li l-istudenti jag[mlu u]u minnhom.

Dan hu gvern li [a [sieb lil G[awdex aktar minn gvernijiet o[rajn u dan hu rifless fil-manifest elettorali li tnieda g[al g]iritna. In/entivi biex G[awdex ikompli miexi ’l quddiem. Hawn [afna xi jsir i]da qeg[din fit-triq it-tajba.

Il-ba[ar li jifridna mhux ostaklu Analise Cini – 19-il sena

Qieg[da nistudja flUniversità ta’ Malta u minkejja li g[andi l-flat Malta, kemm jista’ jkun nitla’ u nin]el kuljum.

Issa drajt; dak il-ftit ba[ar li jifridna jag[mel differenza g[ax trid ta[seb aktar minn qabel i]da meta tqis kemm hemm opportunitajiet, ma tistax t[alli l-ba[ar jostakolak. It-tunnel fil-fatt nemmen li tkun idea tajba.

A[na l-istudenti G[awdxin g[andna in/entivi tajbin u lopportunitajiet ma jonqsux.

Jien qed nistudja g[al midwife u ’l quddiem ma niddejjaq xejn jekk na[dem Malta g[ax in[oss li hemm aktar opportunitajiet. Servizzi tas-sa[[a f’G[awdex hawn i]da f’Malta l-isptar akbar u joffrilek aktar esperjenzi.

Wara kollox, dak il-ftit ba[ar li jifridna mhux ostaklu u wie[ed jista’ jag[]el jekk iridx ja[dem G[awdex jew Malta, u ma tag[milx differenza.

Opportunità g[alina l-anzjani wkoll Mary Sultana mill-Università tat-Terz’ Età Jien g[andi 72 sena u ili nattendi lUniversità tat-Terz’Età g[al dawn l-a[[ar tliet snin. Re/entement [adt kors fil-kompjuter u llum nu]ah b’fa/ilità, b’mod partikulari lemail biex nikkomunika ma’ pre]entatur ta’ programm favorit tieg[i dwar l-ikel li jixxandar bis-satellita minn Dubaj.

G[andi /ertifikat tal-Malti u tal-kompjuter li [adthom mill-Iskola tal-Arti Wistin Camilleri f’G[ajnsielem. Issa bi[siebni nibda kors fit-Taljan.

Fl-Università sena u nofs ilu [ri;na ktieb

fuq il-wirt storiku G[awdxi u issa qed in[ejju ktieb tar-ri/etti. Jien di;à tajt ir-ri/etta tieg[i tal-qassatat.

Ormolt sitt snin ilu u qabel miet ]ew;i [a [afna benefi//ji, sew mill-Isptar f’Malta kif ukoll minn dak G[awdxi. Illum jien in;ib ilmedi/ina mill-ispi]erija bil-kumdità kollha.

Hawn il-Ministeru hu effi/jenti [afna u jekk ikollok b]onn l-g[ajnuna, se ssib fejn tmur. Opportunità g[alina l-anzjani wkoll, anke fil-qasam tal-edukazzjoni ma tonqosx, biss jiddependi minnek biex tipparte/ipa u ma tibqax lura.

28

-

1

,

1

’ Frar, 2013

Elezzjoni :enerali 20 3

Il {add 24 ta

Elezzjoni :enerali 20 3

L-ERBG{A, 20 TA’ FRAR DIBATTITU BEJN IL-KAPIJIET TAL-PARTITI – L-MCAST,

IL-:IMG{A, 22 TA’ FRAR Diskussjoni INT U L-KANDIDATI – Il-G]ira IL-{ADD, 17 TA’ FRAR MASS MEETING – {a]-}ebbu;

mill-album tal-kampanja elettorali

IS-SIBT, 23 TA’ FRAR Diskussjoni IL-FATTI KOLLHA – Radio 101 IL-{AMIS, 21 TA’ FRAR Intervista INT U L-PRIM MINISTRU – {al Tarxien IT-TNEJN, 18 TA’ FRAR Diskussjoni INT U L-KANDIDATI – Il-Belt Valletta

IT-TLIETA, 19 TA’ FRAR Diskussjoni FUTUR FIS-SOD – {al Qormi (San Bastjan)

IL-{ADD, 17 TA’ FRAR QALB IN-NIES – Il-Marsa

IL-:IMG{A, 22 TA’ FRAR QALB I}-}G{A}AG{ – San :iljan

29

30

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

Internazzjonali

internazzjonali L-ITALJA

Illum il-pajji] jibda jivvota Bejn illum u g[ada, fl-Italja se ssir l-elezzjoni ;enerali, li [afna huma m[assbin li se twassal g[al aktar in/ertezza u instabbiltà fil-pajji].

Il-:im[ga filg[axija ntemmew l-attivitajiet politi/i kollha, u l-analisti qalu li hu diffi/li [afna biex wie[ed ibassar min se j;ib l-akbar ammont ta’ voti.

Filwaqt li l-ewwel u t-tieni post mistennija jkunu taqtig[a bejn Pier Luigi Bersani u Silvio Berlusconi, hemm attenzjoni g[al kif se jmur Beppe Grillo, l-eks komiku Taljan.

L-analisti huma maqsumin dwar jekk i/-/entru-xellug ta’

Bersani, li ;imag[tejn ilu kellu distakk ta’ [ames punti, se jkun jista’ jifforma ma;;oranza kapa/i li twettaq ir-riformi ekonomi/i li l-Italja g[andha b]onn biex to[ro; mir-ri/essjoni.

Lejliet l-elezzjoni hu mifhum li Bersani g[andu distakk ]g[ir fuq Berlusconi, i]da xorta g[andu /ans tajjeb li jie[u l-bonus tar-rebbie[ f’si;;ijiet parlamentari u b’hekk ikollu kontroll tajjeb tal-Kamra tar-Rappre]entanti.

I]da l-attenzjoni se tkun fuq is-Senat, fejn il-bonus tassi;;ijiet ji;i allokat skont irre;jun.

F’diversi re;juni, ix-xellug u l-lemin huma ras imb ras, inklu]a l-Lombardia, li g[andha l-akbar allokazzjoni ta’ Senaturi.

Il-Prim Ministru Mario Monti, li g[al din l-elezzjoni [oloq alleanza – g[alkemm hu mhux qed jikkontesta – mhux mistenni jmur tajjeb flelezzjoni. L-osservaturi huma m[assbin jekk Monti jmur [a]in min[abba limplikazzjonijiet g[all-Italja u l-kri]i ekonomika li l-pajji] jinsab fiha.

Bersani qal li anki jekk ma jkunx hemm b]onn, irid li Monti jkun parti mill-Gvern.

IL-VATIKAN

Kritika g[all-ispekulazzjoni dwar ir-ri]enja Il-kelliem tal-Vatikan, Patri Federico Lombardi, ikkritika bil-qawwa /erti rapporti li qed jidhru fil-mezzi tax-xandir dwar ir-ra;uni g[ar-ri]enja tal-Papa.

Lombardi g[amel dawn ilkummenti f’editorjal filwebsite tar-Radju Vatikan.

Il-Papa Benedittu XVI se jirri]enja mill-kariga nhar il{amis, u ri/entement kien hemm artikli, kemm filgazzetti Taljani kif ukoll f’dawk barranin, mimlijin spekulazzjoni dwar irra;unijiet.

Lombardi, ming[ajr ma indirizza xi rapport spe/ifiku, qal li dawk li qed ji;;udikaw ma kellhom l-ebda awtorità li jag[mlu dan, u dawk li jaraw biss poter, sess u flus kienu

jaraw id-dinja b’dawn ilparametri u ma jistg[ux jaraw lil hinn, anki meta j[arsu lejn il-Knisja.

Dwar il-Konklavi, il-vot g[all-Papa l-;did, Lombardi qal li l-media kienet qed tag[mel pressjoni ina//ettabbli biex tipprova tikkundizzjona l-vot – [a;a li kienet ina//ettabbli.

Ilbiera[, il-Papa kellu laqg[a mal-President Taljan Giorgio Napolitano, li fiha lkap tal-Istat Taljan mar biex isellem lill-Papa.

Sadattant, g[ad mhemmx [jiel meta l-Konklavi se jsiru, i]da hemm indikazzjoni li lPapa se jbiddel il-li;ijiet talVatikan biex dawn isiru kemm jista’ jkun malajr wara r-ri]enja.

L-ISTATI UNITI

Imutu ]ew; kantanti le;;endarji

IR-RUSSJA> Suldati ji;;ogjaw [dejn ajruplani tat-tip MiG-31 B, fil-ba]i militari ta’ Kansk-Dalniy, barra l-belt ta’ Kansk.

(Ritratt> Reuters)

L-ISTATI UNITI

IL-PERU

Sejba misterju]a Fil-Perù nfet[et investigazzjoni wara li ammont kbir ta’ [lejjaq tal-ba[ar instabu mejtin tul il-kosta ta’ Lambayeque, fitTramuntana tal-pajji].

Tul il-kosta f’postijiet differenti nstabu s’issa 18-il fekruna tal-ba[ar, 22 foka, tmien denfili, 16-il kelb ilba[ar u 22 gawwija, ilkoll mejtin tul perijodu ta’ ;imag[tejn, tul zona ta’ kosta ta’ 125 kilometru.

L-uffi/jali qalu li m’g[andhomx [jiel x’seta’

wassal g[al dawn l-imwiet, partikularment g[aliex g[alkemm kollha jg[ixu filba[ar, ftit li xejn hemm aktar elementi komuni.

Tul dawn l-a[[ar snin, numru ta’ [lejjaq talba[ar instabu mejtin tul ilkosta tal-Perù, i]da qatt ma kien stabbilit b’/ertezza x’kien hemm wara l-imwiet.

L-uffi/jali issa qed jiflu lkosta biex jaraw jekk isibux aktar [lejjaq mejtin, kif ukoll [jiel dwar il-kaw]a.

Allert radjuattiv Hemm allert mal-impjant nukleari ta’ Hanford tul ixXmara Columbia, f’Washington, wara li nstab li minn sitt tankijiet tal-impjant [iere; skart radjuattiv.

Imma l-uffi/jali sa[qu li g[alissa mhemmx indikazzjonijiet li hemm xi periklu g[all-bniedem.

Fil-passat di;à kien hemm ka]i simili f’dan l-impjant nukleari.

Il-Gvernatur Jay Inslee qal li hu kien infurmat li hemm total ta’ sitt tankijiet li minnhom kien qed jo[ro; skart radjuattiv. Hu qal li

dawn it-tankijiet jinsabu tmien kilometri mix-xmara.

B’kollox, fl-impjant hemm 149 tank fejn jitpo;;a l-iskart radjuattiv, u dawn huma kollha antiki.

Issa hemm it-t[assib li hemm aktar tankijiet fi stat prekarju peress li g[allewwel kien intqal li kien biss tank wie[ed minn fejn kien qed ife;; il-materjal radjuattiv; imma Steven Chu, nhar il-:img[a, informa lil Inslee li fil-fatt kien hemm [amsa o[ra, u dawn kienu nqab]u meta kienet qed issir anali]i tal-istat tat-tankijiet.

Fl-Istati Uniti t[abbret ilmewt ta’ ]ew; kantanti suwed rispettati fix-xena mu]ikali internazzjonali.

Dawn huma Cleotha Staples, li kienet [olqot il-grupp The Staple Singers, li fost l-o[rajn fis-snin sebg[in kellhom su//ess kbir bilkanzunetta Respect Yourself, u Otis Damon’ Harris, eks membru talgrupp mu]ikali The Temptations, u li kien kantant fuq wie[ed millakbar su//essi tal-grupp Papa Was a Rollin Stone.

The Staples Singers hu ma[sub li kien l-ewwel grupp iswed li kanta lkanzunetta ta’ Bob Dylan, Blowin’ in the Wind.

Staples kellha 78 sena u mietet fir-residenza tag[ha, f’Chicago, u hi kienet iffurmat il-grupp ma’ ]ew; [utha bniet, li kienu bdew iduru l-Istati Uniti jkantaw mu]ika gospel.

Harris miet ta’ 62 sena f’Baltimore wara li kien ilu g[al dawn l-a[[ar 14il sena tikkumbatti lmarda tal-kan/er.

Harris kien issie[eb mat-Temptations fl-1971 fl-età ta’ 21 sena, u baqa’ mag[hom sal-1975.

Mag[hom hu reba[ tliet Grammy Awards u kanta fost l-o[rajn filkanzunetti Take a Look Around u Masterpiece.

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

Internazzjonali

31

IR-RENJU UNIT

Jitne[[a l-og[la credit rating tal-pajji] Ir-Renju Unit tne[[ielha l-og[la credit rating li kienet tgawdi minnu milla;enzija Moody’s.

Il-Moody’s ne[[iet il-marka ta’ fidu/ja tar-Renju Unit g[allinvestiment fil-pajji] minn “Aaa”, log[la livell li jista’ jkollu pajji].

Dan, min[abba l-prospetti []iena g[all-ekonomija Ingli]a fis-snin li ;ejjin u li [arbtu l-istrate;ija tal-Gvern biex inaqqas id-dejn tieg[u.

Il-Gvern Ingli] tal-Prim Ministru David Cameron kien wieg[ed li kien se jiddefendi r-rating ta’ Aaa, li j]omm baxx l-ispi]a tas-self tal-pajji].

I]da min[abba ]vilupp batut flekonomija, li xi w[ud jag[tu t-tort lillmi]uri iebsa ta’ awsterità li kellu jintrodu/i l-Gvern bl-iskop li jelimina l-i]bilan/ li hemm fil-finanzi tal-Gvern sal-2015, dan ]vija l-pjani tal-Gvern b’sentejn.

{afna kienu dawk fis-settur finanzjarju li kienu qed ibassru li xi wa[da mit-tliet a;enziji ewlenin talcredit rating kienu se jnaqqsu l-marka ta’ fidu/ja tar-Renju Unit.

Ir-Renju Unit ilu jgawdi minn dan irrating, mag[ruf b[ala t-Triple A, millMoody’s u minn Standard & Poor’s mill-1978, filwaqt li mill-Fitch mill1994.

Il-Moody’s ]iedet li [adet dan il-

L-E:ITTU> Dimostrant jaqbe] fuq vann tal-Pulizija waqt protesti kontra l-Gvern fil-Kajr.

Il-President E;izzjan, Mohammed Mursi, din il-;img[a [abbar li se ssir elezzjoni Parlamentari fis-27 ta’ April u tintemm f’:unju. I]da [afna politi/i fl-Oppo]izzjoni qed isej[u biex ikun hemm bojkott tal-vot. (Ritratt> Reuters)

L-ISTATI UNITI

Il-Microsoft fil-mira wkoll tal-hackers Il-Microsoft ukoll spi//at filmira tal-hackers wara li f’dawn l-a[[ar ;ranet diversi kumpaniji ewlenin Amerikani tat-teknolo;ija [abbru li kienu sfaw fil-mira tal-hackers.

Il-Microsoft [abbret li ammont ]g[ir ta’ kompjuters tal-kumpanija, ri/entement sfaw fil-mira tal-hackers permezz ta’ software li kien infettat b’virus.

Il-kumpanija qalet li ma sabet l-ebda [jiel li xi

informazzjoni ta’ klijenti kienet insterqet, imma linvestigazzjoni kienet g[adha g[addejja.

Nhar it-Tlieta, l-Apple [abbret li l-kompjuters tag[ha kienu sfaw attakkati mill-istess hackers li ;img[a qabel kienu attakkaw ilkompjuters tal-kumpanija wara Facebook.

L-uffi/jali ta’ Facebook kien ]velaw li huma kienu tra//aw l-attakk fuq il-kompjuters

tag[hom lejn i/-?ina.

Tul dawn l-a[[ar xhur, diversi kumpaniji Amerikani ewlenin kif ukoll ;urnali spi//aw fil-mira tal-hackers li kienu qed jid[lu fis-sistemi tal-komputers tag[hom.

Fil-ma;;oranza tal-ka]i, isswaba’ ppuntaw lejn i/-?ina, fejn qed jing[ad li hemm sforz kbir mill-Gvern ?ini] biex jisraq l-informazzjoni u j]omm l-g[assa minn fuq lInternet.

pass ukoll g[aliex il-programm talGvern biex inaqqas id-dejn kellu diversi sfidi sinjifikanti quddiemu.

B’reazzjoni g[al dan l-i]vilupp, George Osborne, il-Ministru talFinanzi Ingli], qal li din kienet twissija tal-problemi finanzjarji li g[andu lpajji], partikularment f’dak li hu dejn, u dan kien se jservi ta’ spinta biex ilGvern ikompli ja[dem biex inaqqas iddejn.

32 Ittri lill-Editur

6

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

pa;ni opinjoni tal-qarrejja

Pro;etti mis-Sotto Kumitat Wirt Storiku Marsaskala Sur Editur, Hekk kif issa, wasalna biex isiru l-elezzjonijiet talKunsilli Lokali, is-Sotto Kumitat Wirt Storiku fi [dan il-Kunsill Lokali Marsaskala, jixtieq isemmi l-pro;etti li twettqu matul din ille;i]latura li waslet biex tispi//a.

Is-Sotto Kumitat iltaqa’ bosta drabi u [adem fuq numru ta’ pro;etti.

Sar ir-restawr ta’ dawn inni/e/: Sant’Anna, fi pjazza Dun Tar/is Agius; San Spiridjun u San Tumas fi Triq il-Gardiel.

Kien propost ukoll li jsir irrestawr tant me[tie; fuq ilmonument tat-Tlett Islaleb filBidni.

Il-Kunsill tefa’ applikazzjoni g[al fondi spe/jali g[al dan ir-restawr ta[t skema li nieda l-Gvern, listess skema li bis-sa[[a tag[ha sar kull restawr imsemmi.

Pro;ett ie[or li [a [sieb isSotto Kumitat tal-Wirt Storiku, kien ktejjeb talpostijiet stori/i li tqassam lillistudenti tal-[ames u s-sitt sena tal-Iskola Primarja ta’ Marsaskala. L-awtur tieg[u hu Dr. Ray Xerri.

Is-Sotto Kumitat kien jie[u [sieb ukoll itella’ pa;na dwar

Triq g[all-Papa Sur Editur, B[ala turija ta’ rikonoxximent g[al dak kollu li l-Papa Benedittu XVI g[amel b’risq pajji]na, nixtieq nissu;;erixxi li xi triq importanti fil-Belt Valletta, tissemma g[alih.

Hemm diversi toroq li isimhom mhuwiex marbut ma’ xi avveniment storiku u, g[aldaqstant, nifhem li dan mg[andux jo[loq problemi.

Isem dan il-Papa se jibqa’ jissemma bi kburija b’rabta ma’ pajji]na.

P. FALZON

Il-Belt Valletta

il-wirt storiku fil-fuljett li jippubblika l-kunsill lokali minn ]mien g[al ]mien.

Sar inventarju tas-siti stori/i li je]istu fil-lokal tag[na u blg[ajnuna tas-Sotto Kumitat kien stampat fuljett li qed jintu]a b[ala pubbli/ità g[atturisti u g[al min ikun irid xi tag[rif dwar Marsaskala.

Is-Sotto Kumitat Wirt Storiku ta[t i/-/ermenxip ta’ John Baptist Camilleri, kunsillier fil-Kunsill Lokali ta’ Marsaskala, kien mag[mul minn Malcolm Schembri Segretarju, Sharon Sultana, Lawrence Cassar, Joe Mercieca, Neville Ebejer u Jens Camilleri b[ala membri.

Nirringrazzja lil dawn ilpersuni g[all-[idma fejjieda tag[hom. {dimna lkoll bilqalb, b[ala tim wie[ed, mag[qud b’g[an wie[ed, dak li nsebb[u l-lokal u nib]g[u u nippriservaw wirt missirijietna.

Grazzi wkoll lil John Baptist Camilleri li wera fidu/ja filmembri msemmija kif ukoll grazzi lill-Kunsill kollu li laqa’ l-inizjattivi#pro;etti tag[na u li twettqu wkoll.

MALCOLM SCHEMBRI

Segretarju Sotto Kumitat Wirt Storiku, Kunsill Lokali Marsaskala

L-Akwadott ta’ Wignacourt li juri l-kapa/ità tal-[addiema Maltin u li jibqa’ tifkira ta’ meta fl-1615 twassal l-ilma mir-Rabat sal-Belt Valletta

Dikjarazzjoni ta’ appo;; Sur Editur, Il-Fondazzjoni Wirt Vendri] b’sodisfazzjon kbir laqg[et bil-fer[ l-i]viluppi li jidher li rri]ultaw bil-[ru; ta’ permessi mill-MEPA biex issa se jkun qed jing[ata bidu g[allpro;ett tal-bini mill-;did tal{nejjiet tal-Akwadott ta’ Wignacourt, fuq il-pjanta ori;inali tag[hom.

G[alhekk, il-Fondazzjoni tiddikjara l-appo;; s[i[ tag[ha g[al dan il-pro;ett li se jkun monumentali g[allokalità tag[na ta’ Santa Venera.

Din il-binja, meta titlesta, /ertament se tag[ti identità ;dida lil din il-lokalità u tg[olli l-wirt storiku tag[ha u tal-madwar.

Biex jin]amm dan il-wirt storiku, il-Fondazzjoni Wirt Vendri] tixtieq tirrakkomanda li l-isem uffi/jali ta’ din ilbinja jkun jirrifletti u jag[ti l;ie[ mist[oqq lill-Gran Mastru li ffinanzja minn butu l-pro;ett tal-Akwadott, li tant kien strumentali f’dak i]]mien, biex jitwassal l-ilma sal-Belt Kapitali, Valletta.

Il-Fondazzjoni tfakkar li l-

g[an ewlieni li g[alih kienet stabbilita hu li tiddefendi u t[ares il-wirt storiku Vendri] u hu g[alhekk li qed tappella g[as-sens komun u dak lo;iku, li g[andhom jikkaratterizzaw dan il-pro;ett ta’ dawn il-[nejjiet li, fuq kollox, ori;inarjament, kienu nbnew u issa qed jer;g[u jinbnew fil-konfini tar-ra[al u fuq art Vendri]a.

PHILIP M. CHIRCOP

President Fondazzjoni Wirt Vendri], Santa Venera

Il-President Abraham Lincoln Sur Editur, Dan l-a[[ar mort nara lfilm dwar il-President Amerikan Abraham Lincoln li g[ex fi ]mien il-gwerra /ivili Amerikana fl-1865.

Dan il-President [adem [afna biex tintemm ilgwerra /ivili Amerikana u kien strumentali flunifikazzjoni tal-poplu Amerikan u t-tmiem taliskjavitù tas-suwed fl-

Istati Uniti tal-Amerika.

G[alkemm din il-[idma politika swietlu qares, g[ax kien ;ie assassinat f’April tal-1865, iddeterminazzjoni tieg[u li jtemm il-gwerra /ivili u ttmiem tal-iskjavitù u j;ib l-g[aqda ta’ stati amerikani (Nord u Sud) jimpressjonawk f’dan ilpersuna;;.

Dan il-bniedem [a lispirazzjoni tieg[u mill-

Bibbja (kien ta’ nisel Lhudi).

X’tag[lima g[allpoliti/i ta]-]mienna li qed iwarrbu l-li;i t’Alla u j[addmu dik sekularista f’isem il-libertà talkuxjenza!

Morru arawh dan il-film g[aliex fih messa;; millisba[.

F. VELLA Il-Mosta

Il-President Abraham Lincoln

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

Ittri lill-Editur

33

Soluzzjoni bla soluzzjoni ‘Manipulazzjoni’ Sur Editur, Wara li la[aq mexxej tal-PL, Joseph Muscat beda jiltaqa’ ma’ diversi setturi u organizzazzjonijiet tas-so/jetà Maltija u mag[hom i[addem il-politika tieg[u li jwieg[ed kollox lil kul[add. Pere]empju: Iwieg[ed kollox lill-ambjentalisti.

Iwieg[ed kollox lill-i]viluppaturi.

I]da issa wasal i]-]mien li jrid isib issoluzzjonijiet u jie[u d-de/i]jonijiet.

Sant imeri lil Muscat jew two-in-one!

Sur Editur,

Kien rappurtat li Joseph Muscat, f’{al Luqa, nhar it-Tlieta 29 ta’ Jannar qal li pajji]na g[andu biss ]ew; g[a]liet quddiemu: jew li ji]died id-dejn jew inkella ji]diedu t-taxxi.

Din tal-jew u l-jew mhix korretta.

Alfred Sant, limg[allem ta’ Joseph Muscat, kien irnexxielu jag[mel i]-]ew; affarijiet, ji;ifieri li j]id id-dejn u j]id it-taxxi simultanjament.

Dak i]-]mien, b[ala Ministru tal-Finanzi wara li kien telaq Lino Spiteri, kien hemm Leo Brincat tal-governanza t-tajba!

M. AGIUS Ra[al :did

Allura sab soluzzjoni bla soluzzjoni billi filka] tal-MEPA ma tibqax MEPA g[ax jaqta’ lambjent minn mag[ha. Soluzzjoni bla soluzzjoni g[ax l-ambjentalisti u l-i]viluppaturi ]gur se ji;u f’konflitt.

Nistaqsi: f’dak il-ka] min se jirba[?

Fa/li din. Jirba[ min g[andu [ila jag[ti lakbar puxxjatura!

A{DAR PUR {a]-}abbar

Mea ‘minima’ culpa Sur Editur, F’mument rari ta’ riflessjoni u wara li Joseph Muscat kien pubblikament ikkundanna lillGvern Laburista ta’ bejn l1981 u l-1987 b[ala moralment u storikament skorrett g[ar-ra;uni li ma kienx sew gvern kontra r-rieda tal-ma;;oranza, diversi esponenti tal-PL kienu g[amlu ammissjoni pubblika dwar dan.

Fost dawn kien hemm: M.L. Coleiro Preca: “Konna nafu li konna fl-i]ball, allura [dimna [afna biex ma jer;ax ji;ri l-istess”.

Karmenu Vella: “Ippruvajna nirran;aw is-sitwazzjoni immedjatament”.

Leo Brincat: “Illum wie[ed jifhem x’de/i]joni [a]ina kienet dik li bqajna hemm”.

Wie[ed jinnota li ma’ kull ammissjoni hemm nofs sku]a jew attenwanti… jew addirittura nofs gidba.

Fil-fatt dak kien ]ball li g[adna n[ossu l-effetti []iena tieg[u sal-lum. Fosthom l-

impjieg ta’ 8,000 ru[ malgvern flimkien ma’ bosta ]balji o[rajn fl-ekonomija, ilfinanzi, politika barranija e//.

Kien ]ball li ssarraf filkorriment ta’ aktar minn 70 ru[ u numru ie[or ta’ nies imsawtin f’Tal-Barrani u, finalment, fl-assassinju politiku ta’ Raymond Caruana.

Sussegwentement kellna li]ball kbir l-ie[or tal-Partit Laburista li jopponi b’kull mezz id-d[ul ta’ Malta flUnjoni Ewropea.

Dwar dan, s’issa l-Labour g[adu wasal biss biex, permezz ta’ Muscat, jg[id li ma jiddispja/ihomx li d[alna fl-UE u li hu (Muscat) kien sar Ewropeista konvint.

Tg[id iridu jg[addu xi 25 sena o[ra biex tal-Labour jammettu dan it-tieni ]ball kbir tag[hom.

S’intendi… b’konvinzjoni u mhux b’konvenjenza.

DAVID VELLA {al Qormi

tal-votazzjoni Sur Editur, Nhar it-Tlieta 5 ta’ Frar 2013, Alfred Sant, mexxej kompletament fallut talPartit Laburista, allega li lMalta Eurovision Song Contest kien “;ie manipulat b’mod li jintla[aq ir-ri]ultat li ntla[aq g[al skop ta’ politika parti;jana f’nofs kampanja ta’ elezzjoni ;enerali”.

Dan il-kliem fakkarni filvotazzjoni li kienet saret fis26 ta’ Marzu 1992 biex ikun elett mexxej laburista ;did wara li KMB kien /eda larmi.

Dakinhar, lejlet ilvotazzjoni, kienet intbag[tet ittra anonima lill-Bord talVi;ilanza u Dixxiplina talPL b’allegazzjonijiet foloz kontra Lino Spiteri li kien ilkontestant prin/ipali.

Dakinhar kien ;ie elett mexxej Alfred Sant.

Ftakart ukoll f’votazzjoni o[ra li kienet saret nhar il:img[a 6 ta’ :unju 2008 ukoll biex jintg[a]el mexxej ;did g[all-PL wara li din iddarba kien /eda l-armi Alfred Sant.

Kienet votazzjoni li temmet kampanja ta’ kwa]i tliet xhur li kienet ikkaratterizzata minn attakki kontinwi u manuvri fejn l-

It-tablet u l-atte;;jament professjonali Sur Editur, Is-su;;ett tat-tablet li qam fil-kampanji elettorali jo[ro; id-differenza dwar kif ja[dmu ]-]ew; partiti.

Min-na[a tal-Labour Joseph Muscat qal li t-tablet kien se jing[ata bla [las lillistudenti tal-Year 4 tal-Primarja. Fl-istess [in il-billboards tal-Labour jg[idu li kienu se jing[ataw MILL-Year 4 fuq.

L-a[bar dwar l-g[oti tat-tablet [ari;ha Muscat innifsu b’Evarist Bartolo ma;enbu. Issa dan Bartolo taf kemm hu avant-garde dwar l-elettronika.

Bi]]ejjed wie[ed jiftakar li meta kien editur ta’ Il-{elsien, dik il-gazzetta kienet maqdret id-d[ul tal-mowbajl f’Malta g[ax kienu qalu li Malta tant hi ]g[ira li jekk tg[ajjat f’tarf tal-g]ira tinstema’ mit-

tarf l-ie[or!

U issa jridu jda[[lu t-tablets g[at-tfal tal-Year 4. Qalbhom mhux hemm. Din kienet proposta tipika o[ra tal-Labour mix[uta hekk alla buona.

Min-na[a l-o[ra kellna l-proposta talPN li jing[ata tablet b’kontenut edukattiv inklu] kotba s[a[ ;o fih. Il-PN qal li jing[ata tablet b’xejn lit-tfal kollha talPrimarja u tas-Sekondarja kif ukoll tablet b’xejn lill-g[alliema ta’ dawn it-tfal li jkun fih l-istess kontenut.

Dawn se jing[ataw ukoll lit-tfal li jmorru skejjel tal-Knisja u tal-privat. Kien spjegat li dawn it-tablets ikunu akkwistati b’sistema ta’ leasing biex wara numru ta’ snin, imbag[ad, jinbidlu meta jo[or;u tablets aktar moderni u avvanzati.

L-g[ada li din l-informazzjoni ng[atat mill-Prim Ministru, kellna konferenza minn Claudio Grech, espert fis-su;;ett li spjega fid-dettall kif hu propost li jsiru laffarijiet anke billi studenti ta’ etajiet differenti jing[ataw tablets differenti u dan g[all-;id u s-sigurtà tag[hom stess.

Insomma kien hemm ba[ar jaqsam flatte;;jament professjonali jew in-nuqqas tieg[u mi]-]ew; partiti dwar din ilproposta.

Tal-Labour tefg[u proposta alla buona g[ax [assew li tinstema’ tajba filwaqt li lPN spjega fid-dettall dak li kellu jsir u dan permezz ta’ persuna esperta u kwalifikata fis-su;;ett.

FRANS FARRUGIA Tas-Sliema

Alfred Sant

erba’ kontestanti l-o[ra KOLLHA kellhom kliem iebes dwar kif tmexxew laffarijiet, fosthom intu]aw il-kliem ‘moq]ie]a’ u ‘avvelenati’.

Kien hemm kundanna g[al kemm kienet parzjali lmagna tal-partit u kundanna kollettiva o[ra dwar ind[il barrani minn big brother Schultz.

Did-darba reba[ ilvotazzjoni l-filjozz ta’ Sant… Joseph Muscat.

Dwar dan kollu llum forsi aktar hi ‘moda’ l-fra]i ‘puxxjatura’ flok manipulazzjoni.

BREJBES {a]-}ebbu;

Karrotta u bastun

Sur Editur, Malta kollha xeg[let meta semg[et dak li kien qal Tony Zarb tal-GWU dwar relazzjonijiet bejn min i[addem u l-union u dwar attakki li jistg[u jsiru jew ma jsirux skont jekk ir-relazzjoni tkunx tajba jew le.

L-istorja antika tal-karrotta u tal-bastun.

Nistenna l-kummenti ta’ min jista’ ji;i affettwat minn dawn ir-relazzjonijiet, fosthom ta’ unions o[rajn.

F. ZAMMIT Il-Marsa

34 Ittri lill-Editur

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

Tifkiriet Sur Editur, It-Tnejn, 4 ta’ Frar, attendejt ri/eviment ta’ Mario de Marco, fil-Belt Valletta, bejn l-10am u nofsinhar.

Barra milli [adt pja/ir g[ax kien ta’ natura kordjali, innutajt li filkelmtejn tieg[u, l-Avukat de Marco enfasizza li lanzjani g[andhom jiftakru u jfakkru minn xiex g[addejna fi ]mien [akma laburista.

U hekk se nag[mel illum.

Darba minnhom, g[all[abta ta’ April, 1987, [ri;t g[al dawra fil-Belt u [in minnhom mort nistrie[ fuq bank fil-Barrakka li t[ares fuq il-Waterpolo Pitch talBelt, f’Marsamxett.

Kelli l-gazzetta (Il-:ens) u fta[tha biex nehda naqraha. :ie qribi tifel, ta’ xi sitt

snin, u beda ji;bidli lgazzetta. Ma [adtx pja/ir i]da fl-isess [in ittollerajtu.

Insista u fis warajh dehru ]ew; nisa. Wa[da qag[det lura (qisha xi assistenta) u lo[ra ;iet fuqi tg[ajjarni b’partit u mhux partit, u sa anke ippruvat terfa’ jdejha fuqi.

Indunajt li din kienet kollha parti min-nasba.

Kienu qeg[din ifittxu biex jaqilg[u l-inkwiet u huma kellhom ir-ri[ fil-qala g[aliex [bieb tar-re;im laburista.

Twejt il-gazzetta (li attwalment ma kinitx politika) u tlaqt minn hemm. {adu risposta meta flelezzjoni ta’ xahar wara, ilpoplu qalag[hom minn fuq l-istonku tieg[u.

E. MEMIN

Sur Editur, Il-Prof. Edward Scicluna, fil-pre]entazzjoni ta’ ftit pa;ni li g[amel dwar l-estimi finanzjarji talproposti fil-programm elettorali laburista qal li kien qed jibba]a dawn l-estimi tieg[u fuq dawk tal-Unjoni Ewropea u tal-IMF. Issa dawn l-estimi tal-Labour suppost iwasslu sas-sena 2018 u Scicluna, il-profs, qal li kien ibba]ahom fuq l-estimi tal-UE u tal-Fond Monetarju Internazzjonali li fil-fatt jaslu biss sas-sena 2015.

kontra li titla’ fabbrika ;dida tal-elettriku^ Wie[ed mill-‘bravi’ parlamentari laburisti kien issu;;erixxa li l-fabbrika titla’ f’Wied Moqbol i]da nstab illi kieku sar hekk, kien jinnewtralizza l-mitjar ta’ {al Luqa, g[aliex ifixkel ittlug[ u l-in]ul tal-ajruplani.

Possibbli li ma jafx li Gvern Laburista kien jimporta eluf kbar ta’ tunnellati ta’ fa[am millPolonja (dak i]-]mien ta[t it-takkuna komunista) u dak il-fa[am kien jag[ti ri]ultati fqajrin^ Possibbli qatt ma nteba[ li ta[t Gvern Laburista, il-freeport ma kien freeport xejn, g[aliex kulma [alla r-re;im f’Marsaxlokk kien bi//a ilsien art riklamata u krejn fuqu abbandunat u qed jissaddad^ Dawk passi li jg[arrqu pajji]!

S. TABONE

Tal-Pietà

Mela dan ifisser li dawk ta’ Scicluna huma estimi fa]ulli^ Daqshekk g[as-serjetà tal-estimi laburisti!

Niskanta kif waqt dik il-pre]entazzjoni ta’ Scicluna [add mill-;urnalisti pre]enti ma rrimarkalu dwar dan in-nuqqas.

G[odod moderni tal-informatika, il-;urnalisti tal-lum g[andhom kemm iridu!

MARIO CASSAR Il-Gzira

Futur fis-sod… issa bil-garanzija Sur Editur, Bir-ra;un u bid-dritt kollu l-Partit Nazzjonalista qieg[ed iwieg[ed futur fis-sod. Dan fuq il-ba]i tal-passat u tal-pre]ent.

Issa bil-biljun ewro u i]jed li ;ab il-Prim Ministru Gonzi millUnjoni Ewropea dan hu wkoll possibbli u sostenibbli.

Garanzija ta’ finanzjament g[all-futur.

Hekk hu. Grazzi Gonzi!

J. VELLA

Marsaskala

Il-Belt, Valletta

Pezza drapp [a]ina Sur Editur, Meta Joseph Muscat in[atar leader tal-Partit Laburista, kont di;à naf li b[ala partitarju kien jiddibatti fuq it-TV i]da kellu l-manija li jaqbad u jinterrompi meta xi kelliem ie[or ikun ;ej b’xi argument sod.

I]da meta ’l quddiem beda jmexxi lill-Partit Laburista, tajtu the benefit of the doubt. G[edt f’qalbi: “{alli nara biddilx dak ilvizzju ikrah”.

Iddi]appuntani, spe/jalment meta ddikjara (sentejn ilu) li “se jmexxi lpartit fuq il-passi ta’ gvernijiet laburisti li telg[u wara l-1971”.

Possibbli ma semax bis-swat li qala’ l-poplu g[aliex ma riedx joqg[od ta[t partit li kien seraq lElezzjoni (Di/embru, 1981 sa Mejju, 1987)^ Possibbli ma jiftakarx meta partitarji laburisti attakkaw u [arqu l-uffi/ini tal-periti fuq is-sit ta’ Delimara, g[aliex kienu

Il-;urnalisti u s-snin 2015 - 2018

Kollox l-istess bejn il-GWU u l-Labour Sur Editur, Jien li llum qbi]t is-60 sena fletà u kont na[dem mal-gvern fi ]mien ir-renju tal-GWU u lPartit Laburista (1971 – 1987) naf kemm dik l-alleanza infami kienet ta’ [sara g[all[addiema.

Lil dawk il-boloh, u lil dawk li m’humiex boloh i]da g[andhom a;enda u li jg[idu li dak kien ;ara aktar minn 25 sena ilu, ng[idilhom li laffarijiet fejn jid[lu l-Labour u l-GWU g[adhom l-istess.

Dan jikkonfermah il-ka] li [are; dan l-a[[ar tal[addiema tal-Arriva li [assew li biex i[arsu l-interessi tag[hom a[jar kellhom jitilqu mill-GWU, jiffurmaw house union u jqabbdu avukat kandidat laburista biex jg[inhom.

Inqalg[u l-irwiefen kollha.

Tony Zarb mar darbtejn

jeqred dwar dan g[and big brother, Joseph Muscat.

Muscat insista li tinstab soluzzjoni g[aliex ma kienx jaqbel li jidher li kandidatstilla laburista kien qed jg[in biex [addiema jo[or;u millGWU u jiffurmaw union o[ra.

L-avukat kandidat baqa’ j]omm il-punt tieg[u li ma setax jirrifjuta li jag[ti g[ajnuna lill-klijenti tieg[u. :ara li l-avukat kandidat laburista [abbar li ma kienx se jikkontesta b[ala kandidat mal-PL. Ji;ifieri ;ara li bejn puxxjatura mill-GWU u puxxjatura mill-PL l-avukat kandidat u l-[addiema talArriva ma rnexxielhomx jag[mlu dak li xtaqu.

Ji;ifieri dawk i]-]minijiet ta’ qabel g[adhom i]]minijiet tal-lum.

R. MICALLEF San :wann

Il-PL u d-defi/it Sur Editur,

Tal-PL ikkritikaw bl-a[rax lill-Gvern Nazzjonalista g[aliex ma ]ammx e]att mal-pjani tieg[u li jnaqqas id-defi/it b’ammont stabbilit g[al kull sena.

Dan kien ;ara prin/ipalment g[aliex erba’ snin ilu, min[abba rri/essjoni internazzjonali, kellna numru ta’ azjendi f’diffikultà u allura [ti;ilhom g[ajnuna b’fondi provduti millgvern.

Issa [are; id-dinosawr ta’ programm elettorali li faqqas Karmenu Vella wara tqala ta’ erba’ snin u ma fih imkien li d-defi/it se jitne[[a f’ka] ta’ Gvern Laburista, lanqas meta tkun g[addiet le;i]latura s[i[a g[aliex qed jippjanaw li j[allu defi/it ta’ 0.6%.

Issa, l-a[[ar li kienu filgvern g[as-sena 1997, Gvern Laburista flok 191.3 miljun ewro kien issellef 389.8 miljun ewro (aktar mid-doppju u, fl-1998, flok 169.4 miljun ewro filfatt spi//a ssellef 256.3 milijun ewro (]ball kolossali ie[or).

Meta wie[ed jifli dan kollu wie[ed aktar jag[ti kredtu lil dak li qal Muscat li g[a]la wa[da g[andna: jew li n]idu d-dejn jew in]idu t-taxxi.

Dawn tal-Labour nies perikolu]i. Dawn mhux ;o [ajt se jda[[luna. Dawn se jitfg[una mill-irdum g[al isfel.

A. CAMILLERI

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

Ittri lill-Editur

35

Bejn puxxjatura u o[ra

Sur Editur, Dan l-a[[ar, bejn ‘puxxjatura’ u o[ra, ftakart fil[sieb sublimi li kien ;ie f’ras Muscat li jitwaqqaf bank bejn il-Partit Laburista u l-GWU. Dak ikun sew [afna biex jag[ti ‘puxxjatura’ tajba fejn ikun hemm b]onn.

Ma nafx kemm jaqbel lill-[addiema, i]da.

TONY BIGILLA

Birkirkara

Quddiem g[ajnejh u ma jarax Sur Editur, Da[alli suspett li Toni Abela, Deputat Mexxej (s’issa) tal-Partit Laburista ma jarax sew dak li jkollu quddiemu!

Qed ng[id dan g[aliex meta nhar l-Erbg[a 6 ta’ Frar il-PL ippre]enta (fla[[ar) il-programm elettorali tieg[u, fiddiskors tieg[u f’dik lokka]joni Toni Abela nfexx jattakka lill-Vi/i Kap tal-PN Simon Busuttil g[aliex dan, skont Abela, filli kien MEP u filli ;ie fil-politika lokali.

Dak il-[in li tkellem Toni Abela quddiemu kien hemm is-‘salvatur’ Joseph Muscat, id-Deputat Mexxej Louis Grech u lkandidat laburista Edward Scicluna. Kollha kienu jew g[adhom MEP. X’;ara allura? Kien diskors arroganti? Kienet botta lejn it-tmexxija talPL? Jew kien lapsus?

Konvint li dimensja min-na[a tal-Avukat Abela ma kinitx!

MARIO BORG Il-{amrun

Splu]jonijiet laburisti fil-power station Sur Editur, Il-Labour g[andu proposta;ennata li jinbena power station li m’g[andniex b]onnha flimkien ma’ ]ew; tankijiet enormi e]att ma;enbha biex ifornuh bil-gass.

Kienu [afna dawk li urew linkwiet tag[hom dwar ilperiklu potenzjali li jistg[u joffru dawn it-tankijiet.

Tal-Labour, bl-aktar mod ka]wali, qalu li dawn it-

tankijiet m’huma se jkunu talebda periklu.

Insew dawn li lura f’Mejju 2010 waqt dik il-kampanja qalila li kienu g[amlu kontra l-BWSC, Joseph Muscat innifsu kien werwirna li f’pajji] ie[or, power station ‘simili’ g[al dik li kienet se tistalla f’Delimara id-ditta BWSC, kienet splodiet.

Allura, ma;enb power station li werwruna li setg[et

tisplodi se jibnu power station o[ra u ma;enbha ]ew; tankijiet enormi tal-gass.

Dawn in-nies jew huma irresponsabbli jew allura f’Mejju 2010 kienu qed ixewxu u jwerwru n-nies g[alxejn.

F’kull ka] g[amlu [a]in. Flistess [in kienu konformi malpolitika ta’ the end justifies the means.

CH. FARRUGIA Il-Mosta

Tuni g[aliex nifla[! Dawk il-kuntratturi Sur Editur,

Fil-Konferenza :enerali tal-Partit Laburista li kienet saret il-{add 6 ta’ Frar 2011 fi/-?entru Nazzjonali Laburista fil-{amrun, Joseph Muscat kien qal: “Tuni g[ax nifla[ g[addaqqiet”.

Imbag[ad, super Joseph qag[ad jistenna li jdoqq nofs il-lejl ta’ bejn is-6 u s-7 ta’ Jannar li g[adda biex jifta[ il-kampanja elettorali. Kien qa: Jien hawn qieg[ed staqsuni li tridu.

Wasal il-{add 3 ta’ Frar, 2013 u fis-Sunday Times dehret l-intervista-bomba ta’ An;lu Farrugia.

L-g[ada t-Tnejn, f’Ra[al :did, il-;urnalisti kollha barra dawk tas-Super One, ta’ l-orizzont u tal-maltatoday, g[amlu mistoqsijiet diretti lil Muscat dwar dak li kien qal Farrugia i]da Muscat ma riedx iwie;eb.

Kellna wkoll dak li ;ara meta g[al ]jara flIsptar Mater Dei fil-ward tal-kan/er tat-tfal, flok mar hu, bag[at lis-Sinjura Muscat. It-Tabib Calvagna ikkonferma li [add ma kien infurmah b’dan it-tibdil u li hu kien qed jistenna li jmur ilKap tal-Oppo]izzjoni.

Mur ;ibu jkun Prim Ministru lil Muscat u tinqalg[alu xi emer;enza b[alma kienet inqalg[et fil-Libja!

Sur Editur, Minn mindu An;lu Farrugia (eks Deputat Mexxej Laburista) semma kif /erti kuntratturi kbar resqu qrib wisq tal-Partit Laburista u huma involuti fil-finanzjament tieg[u, tal-Labour ftakru fl-istorja li kienu jg[idu dwar ]ew; Segretarji :enerali tal-PN li kienu marru btala fuq il-jott ta’ kuntrattur [abib tag[hom.

Issa dwar jottijiet u min siefer bihom jew fuqhom, tal-Labour g[andhom [afna x’jiftakru.

Jien niftakar li Dom Mintoff, Prim Ministru So/jalista fil-kariga kien siefer fuq ]ew; jottijiet ta’ tnejn mill-aqwa kuntratturi#negozjanti f’Malta.

Darb’o[ra John Dalli u Karmenu Vella, Deputati Laburisti, kienu siefru bil-jott tag[hom u meta ;ew lura Malta da[lu bihom u b’li kellhom fuqhom fejn ma kellhomx jid[lu!

Jg[idu x’jg[idu tal-Labour fl-istorja ta’ Malta jibqa’ mfakkar li l-perijodu bejn l-1971 u l-1987 kien l-uniku ]mien meta l-korruzzjoni kienet saret ir-regola li kienet imposta fuq poplu s[i[ tant li kienet istituzzjonalizzata.

Dan jag[rfu l-poplu in;enerali, inklu] laburisti mag[rufa, li tkellmu u kitbu dwar dan u g[ax g[amlu hekk kienu tke//ew mill-Partit Laburista.

Ra[al :did

Il-Fgura

MARIO AGIUS

M. ZAMMIT

Puxxjatura fil-business

Sur Editur, Jien bniedem fin-negozju u, kif jg[id Joseph Muscat, importanti g[alija li n[ossni safe fix-xog[ol tieg[i.

I]da dan l-a[[ar qrajt u r;ajt qrajt dak li ntqal dwar puxxjaturi fit-tenders, relazzjonijiet bejn union u employer, attakki jew le filgazzetti u dwar “i]jed u i]jed jekk jinbidlu laffarijiet”.

Kull darba li r;ajt flejt dak id-diskors aktar ikkonvin/ejt ru[i li, jekk jinbidlu l-affarijiet, ilpuxxjatura tkun i]jed u i]jed minn fuq l-irdum g[al isfel.

B. VELLA In-Naxxar

Ri]enji

Sur Editur, Niftakar ka] ta’ kunsillier lokali nazzjonalista li kien irri]enja g[aliex kien qal kliem dwar [addiema li kellu impjegati mieg[u.

Niftakar ukoll li dak ilkunsillier kien ;ie kklerjat mid-Dipartiment taxXog[ol minn dak li kien rappurtat li qal.

Na[seb, allura, li b’dak li ntqal bejn Tony Zarb u [addie[or dwar puxxjaturi, attakki fil-gazzetta talunion u dwar relazzjonijiet tajbin bejn l-employer u lunion, is-Segretarju :enerali tal-GWU g[andu hu wkoll jirrevedi lpo]izzjoni tieg[u minnufih.

MASKARUN {a]-}ebbu;

36 Ittri lill-Editur

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

Puxxjatura u premju g[all-b]ulija Min hu l-veru

Sur Editur, Mela fil-fro;a li g[amel Tony Zarb bilpuxxjaturi issa [are; b’wa[da isba[.

Qal li kien ta puxxjatura favur tender minn ditta li kienet qed tfalli u li kienet se tag[ti ssensji.

Mela, skont is-Sur Zarb, ix-xog[ol g[andu jie[du min hu fallut jew wasal biex.

Mela, skont is-Sur Zarb, li tkun tfajt l-a[jar prezz mhux daqshekk importanti.

Mela, skont is-Sur Zarb, li tag[ti l-aqwa

servizz jew prodott lanqas ma hu l-aktar [a;a importanti fir-reb[ tat-tenders.

L-aqwa hu li jirba[ min qieg[ed [a]in f’xog[lu bil-periklu li t-tender ma jitwettaqx.

Hemm ukoll il-bonus li l-GWU ma titlifx membri li j[allsuha. {biebu tal-Partit Laburista jg[idu li jridu jippremjaw il-b]ulija. Aktar u aktar jekk jinbidlu l-affarijiet!

CARMEL MUSCAT Ir-Rabat

Slajs ikbar minn kejk i]g[ar!

Sur Editur, Nixtieq nifra[ lil Lawrence Gonzi, Prim Ministru u Kap tal-PN g[all-[ila kbira li wera b[ala negozjatur biex kiseb 1,128 miljun ewro f’fondi Ewropej g[al Malta.

Nifra[lu aktar g[aliex irnexxielu j;ib slajs kejk ikbar minn kejk i]g[ar g[ax il-ba;it tal-UE tnaqqas b’34 biljun ewro.

Prosit u grazzi Dr Gonzi.

Malta grata u obbligata lejk.

C. VELLA Il-Mosta

Evarist Bartolo^ Sur Editur, {afna nies jafu lil Evarist Bartolo b[ala dak ilMinistru tal-Edukazzjoni so/jalista li kien bag[at lill-istudenti jiddejnu mill-banek nofs listipendju tag[hom minkejja li qabel lElezzjoni tal-1996 kull student individwalment kien ir/ieva assigurazzjoni mill-PL li l-istipendju ma kienx se jintmiss.

Apparti dan, i]da, min hu realment Evarist Bartolo^ Bartolo hu dak li tul [ames snin s[a[ u i]jed approva u appo;;ja lill-gvern talminoranza laburista fil[akma tieg[u fuq Malta bejn l-1981 u l-1987.

Ma nafx jekk qatt Bartolo ikkundannax lil dak ir-re;im li l-kap pre]enti tieg[u kien iddeskriva b[ala “politikament u moralment” skorrett.

Evarist Bartolo hu wkoll dak li meta kien Segretarju tal-Bord talVi;ilanza u Dixxiplina, u Wenzu Mintoff mar infurmah bil-korruzzjoni rampanti m[addma minn Laburisti fil-Mid-Med Bank, skont Wenzu Mintoff, Varist baqa’ b’idejh fuq ]aqqu u li dak il-Bord ma riedx jew ma setax ji//aqlaq.

Dak hu Evarist Bartolo!

PA?PA? I]-}urrieq

Kampjun ]g[ir Il-Labour ta’ tifkira laburista u l-pensjonijiet Sur Editur,

Dak li ;ara fl-Università ta’ Malta nhar lErbg[a 13 ta’ Frar waqt u qabel id-dibattitu bejn Lawrence Gonzi u Joseph Muscat li suppost kien miftu[ g[all-attendenza talistudenti, kien kampjun ]g[ir [afna talarroganza laburista u l-periklu li tirrappre]enta.

G[ax tal-Labour kienu jafu li l-ma;;oranza kbira tal-istudenti huma favur u grati lejn ilgvern nazzjonalista u fl-istess [in jib]g[u u jissuspettaw [a]in fil-Labour allura [asbu biex i;ibu l-g[ajnuna minn barra. {adu xi rinforz. {adu l-coaches mimlijin partitarji li ]gur ma kinux studenti talUniversità. Qassmulhom il-bnadar biex ixejruhom. G[ajtu kemm fel[u favur Muscat u kontra Gonzi. Sa nies tas-security kellhom blearphones biex ikunu jistg[u jikkordinaw l‘assalt’.

Kienu qishom se jag[mlu mini kolp ta’ stat.

I]da minn dan kollu [are; il-;id. Sewa biex studenti tal-lum jift[u g[ajnejhom kif ja[dem il-Labour u jo[duna aktar bis-serjetà meta a[na, studenti antiki ta’ ]mien is-sebg[inijiet ng[idulhom dwar is-swat anke fi]iku li konna qlajna fl-università stess g[aliex konna azzardajna nikkritikaw lill-Gvern Laburista.

Jalla dan l-in/ident jifta[ l-g[ajnejn g[allperikli kbar li jirrappre]enta l-Labour.

IL-LORRY Tas-Sliema

Sur Editur, Meta jitkellmu tal-Labour ta[seb li qabel kienu huma ma kienx hawn pensjonijiet f’Malta.

Tant dan mhux minnu li qabel l-1971 mhux talli ma kienx hawn pensjonijiet talli di;à kien hawn min kellu tnejn!

Din g[as-so/jalisti kienet dawg[a kbira tant li Mintoff kien ra kif g[amel biex jistradika t-tieni pensjoni b[alma kellhom, pere]empju, dawk li kienu mas-Servizzi Ingli]i.

Biex wie[ed jifhem a[jar ir-ru[ so/jalista se nikkwota dak li kien qal Dom Mintoff f’meeting laburista fil-Blata l-Bajda nhar it-28 ta’ April 1979.

Ara ;ej: “Imbag[ad x’se jag[mlu bihom ]ew; pensjonijiet^ Joqog[du jixtru s-santi g[all;enna^” Dik hi r-ru[ so/jalista!

Flok itellg[u ’l fuq lil kul[add, ini]]lu ’l isfel lil min qieg[ed tajjeb.

Sena wara sena diversi gvernijiet nazzjonalisti [admu biex dak li kien seraq Gvern Laburista snin ilu jing[ata lura ftit ftit.

Baqa’ l-a[[ar bi//a hekk kif imwieg[da filprogramm elettorali nazzjonalista.

Kull min irid li fl-a[[ar tkun saret ;ustizzja s[i[a g[andu jivvota PN.

A. CAMILLERI Bormla

L-g[ajjien Sur Editur, Mela, Joseph Muscat, nhar itTnejn 11 ta’ Frar li g[adda wera li tant kibritlu rasu li j[ossu kunfidenti u kompetenti bi]]ejjed li jista’ ji;;udika (ma nafx hux b’wi// uman) it-tmexxija passata tal-Partit Laburista.

Di;a fis-26 ta’ Jannar 2012 kien ippermetta lilu nnifsu li ji;;udika lill-Partit Laburista u l-gvern tieg[u ta’ bejn l-

1981 u l-1987 b[ala “moralment u politikament skorrett.”

Jien in]id inklu] dawk kollha li kienu ministri u diri;enti u li g[adhom ma’ saqajh fuq quddiem nett talLabour.

Issa Muscat wasal biex lillpartit li jirrappre]enta hu jwa[[allu ]ew; titli o[ra, dak ta’ g[ajjien u dak ta’ bla direzzjoni. Imma dan Muscat

min ja[seb li hu^ Dan is-salvatur ;did tassalvatur l-antik^ Darba l-Fran/i]i kellhom irRe Xemx; il-Labour illum g[andhom il-mexxej xemx.

Ta’ Franza kien jg[id li kien kollox hu (L’etat c’est moi).

Muscat jippretendi li hu kollox. Dejjem hekk kien!

S. BORG Il-Mellie[a

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

L-aqwa tim

Sur Editur, (1) Joseph Muscat, f’intervista ma’ The Sunday Times qal li bih Prim Ministru lekonomija ta’ Malta tikber b’4%.

(2) Edward Scicluna, aspirant ministru talfinanzi, jg[id li hu impossibbli li tbassar tkabbir ekonomiku ta’ aktar minn 2% flekonomija ta’ Malta.

U dawn suppost qed jilag[bu flimkien fl-aqwa tim.

Alla j[arisna minnhom.

J. TABONE

San Pawl il-Ba[ar

Konrad Mizzi g[osfor

Sur Editur, Wara l-[ar;a patetika tieg[u fil-bidu ta’ Jannar 2013 biex ibieg[ l-idea tal;ennata laburista tal-bini ta’ power station ;dida, Konrad Mizzi donnu li g[osfor.

Issa anki l-power station (Torri ta’ Babel) li riedu jibnu g[osfor g[aliex fiddokument tal-programm elettorali li kien pre]entat nhar l-Erbg[a 7 ta’ Frar, 2013 ma tidher imkien.

Forsi dan ;ara biex jekk Muscat ikun Prim Ministru ma jkollux g[alfejn jirri]enja g[ax donnhom li issa qed jindunaw li din ilpower station ma tistax issir f’sentejn kif wieg[ed Muscat.

J. CARUANA

Il-Qrendi

Ittri lill-Editur

U jekk le^ Sur Editur, Nhar il-:img[a 1 ta’ Frar 2013 il-Partit Laburista, f’laqg[a f’{al Qormi, tkellem dwar is-sa[[a fejn Joseph Muscat irri/ikla l-gidba ta’ Alfred Sant lura fl-2008 li ta[t Gvern Nazzjonalista issa[[a ma tibqax b’xejn…

Tassew “His Masters’ voice”.

I]da l-aktar [a;a xokkanti f’dik il-laqg[a kienet dak li qal it-tabib Michael Farrugia dwar il-Public Private Partnerships li qed jg[idu li jrid ida[[al Gvern Laburista fil-qasam tas-sa[[a.

Gvern Laburista, qal Michael Farrugia, “se jissettja l-policies hu, u l-privat ikollu

Kelli ra;un Sur Editur, Nhar il-{add 6 ta’ Jannar 2013 f’il-mument dehret ittra tieg[i bit-titlu ‘Manifest Elettorali tal-PL = Ba;it talPN 2013’.

F’dik l-ittra kont bassart li lPL kien se jie[u d-dokument voluminu] tal-Ba;it 2013, iba]war fih ftit minn hawn u ftit minn hemm, u jsib il-ba]i tal-programm elettorali tieg[u lesta.

Ma tantx mort ]mer/ f’dak li kont bassart.

Nhar l-Erbg[a 7 ta’ Frar, wara tqala’ ta’ tliet snin, twieldet it-tarbija ta’ Karmenu Vella. Il-programm elettorali (jew roadmap) laburista fla[[ar kien pre]entat.

joqg[od g[al dawk il-policies”.

Dik arroganza tipika laburista.

I]da wara kollox dak hu lLabour, xejn ;did.

U jekk il-privat ma ja//ettax x’jista’ ji;ri? Jista’ ji;ri li Gvern Laburista jiffa//jak blordni ta’ jew b’xejn jew xejn.

U jekk ma ta//ettax jag[lqek. Jista’ wkoll jattakkak fil-gazzetti tieg[u u tal-[bieb.

Ma tkunx l-ewwel darba li g[amel hekk.

Tiftakruh l-Isptar tal-Blue Sisters.

A. FENECH

Is-Si;;iewi

Ftit wara, ;urnalist ta’ The Times talab lil Muscat jispe/ifika meta kellu lprogramm elettorali lest. Muscat wie;eb li kien stampat il-{add 3 ta’ Frar i]da kienu sarulu la[[ar emendi wara li kien tressaq il-Ba;it Nazzjonalista f’Novembru li g[adda.

Hemm hi l-ammissjoni /ara u tonda ta’ dak li kont g[edt fl-ittra tieg[i. Imbag[ad talLabour ji;u jg[idu li mhux veru li g[andhom programm ikkupjat!

Wara kollox il-Labour ilu sa minn ]mien Alfred Sant iwieg[ed li jintrodu/i mi]uri li jkunu addirittura fis-se[[!

M. AGIUS Ra[al :did

37

L-g[ira u l-arroganza Sur Editur, L-oraklu, is-Sur Lino Spiteri kiteb f’The Times ta’ nhar it-Tnejn 11 ta’ Frar, biex ming[alih i/ekken issu//ess enormi ta’ Lawrence Gonzi fir-reb[a li g[amel g[al Malta blallokazzjoni fil-Ba;it talUE ta’ 1.128 miljun ewro g[al pajji]na.

Qal li Gonzi kien qed inixxi l-arroganza!

Issa dan Lino Spiteri kien Ministru tal-Finanzi darbtejn u dejjem g[axxaqha. Darba (1981 – 1983) wara sena u ftit ne[[ewh u darba o[ra, wara l-1996, irri]enja wara [ames xhur.

Anke b[ala Ministru talKummer/ u Ippjanar Ekonomiku bejn l-1983 u l1987 g[amel fro;a.

B[ala Ministru talFinanzi fl-1996 kien ;ab sku]a li l-gvern pre/edenti nazzjonalista kien [alla diffikultajiet finanzjarji i]da qabel, meta kien Ministru fl-1981, dik l-isku]a ma setax ju]aha g[aliex ilLabour kien ilu fil-gvern 10 snin.

Issa [a ng[idlu jien min kien arroganti, lil Lino Spiteri. Kien hu u dik ilklikka kollha ta’ s[abu filKabinett so/jalista li bejn l1981 u l-1987 sfidaw lillpoplu Malti u ggvernaw [ames snin u [ames xhur kontra r-rieda espressa talma;;oranza assoluta.

Dik il-klikka li tibqa’ msemmija fl-istorja ta’ Malta g[ar-rovina ekonomika, so/jali u taddemokrazija li kienu ;abu fuq pajji]na.

Fl-artiklu tieg[u f’The Times, Lino Spiteri qal li Martin Bugelli, lambaxxatur tal-Unjoni Ewropea g[al Malta qal li kien di]appuntat bil-Ba;it Ewropew g[ax g[all-ewwel darba kien fih tnaqqis.

Mela allura, is-su//ess ta’ Gonzi kien akbar g[aliex lallokazzjoni ta’ Malta kienet akbar!

Lis-Sur Spiteri ng[idlu li donnu jifhem sew flarroganza u fil-fallimenti politi/i.

JOE. CASSAR {al Qormi

38

Attwalità politika

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

Attwalità politika

39

40 Avvi]i PN

AVVI}I SO?JALI

EMANUEL DELIA. Il-{bieb

ta’ Emanuel Delia se jorganizzaw Attività g[a]-}g[a]ag[, illum il{add fis-7.30 p.m. fil-Caribbean Night Club, Bir]ebbu;a. D[ul €5 inklu] drink b’xejn meta turi lbiljett. G[all-bookings /emplu 79044550 jew ibg[at email lil info@delia.pn.

RYAN CALLUS. Il-{bieb ta’

Ryan Callus se jorganizzaw Ri/eviment g[ada t-Tnejn, 25 ta’ Frar, fit-8 p.m. fl-Eden Lodge, i]}urrieq. Trasport provdut misSi;;iewi, {al Luqa u {al Qormi.

G[al iktar informazzjoni /emplu 99847033, 79461207 jew 21461002. Jattendi l-Prim Ministru u Kap tal-PN Lawrence Gonzi.

EMANUEL DELIA. Il-{bieb

ta’ Emanuel Delia se jorganizzaw Attività So/jali g[ada t-Tnejn, 25 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-Imqabba. Wara jkun hemm ri/eviment. D[ul b’xejn.

EMANUEL DELIA. Il-{bieb

ta’ Emanuel Delia se jorganizzaw Attività So/jali, it-Tlieta, 26 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ {al Safi. Wara jkun hemm ri/eviment. D[ul b’xejn.

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

ALEXIEI DINGLI. Il-{bieb ta’

Alexiei Dingli se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 26 ta’ Frar fl-10 a.m. fl-Eden Lodge, i]}urrieq. Trasport provdut b’xejn u g[al aktar informazzjoni /emplu 21221385 jew 79221385.

MARK ANTHONY SAMMUT. Il-{bieb ta’ Mark Anthony Sammut se jorganizzaw Attività So/jali, it-Tlieta, 26 ta’ Frar fis7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ Ra[al :did. D[ul b’xejn.

GEORGE PULLICINO. Il-

se jorganizzaw Coffee Morning g[all-kostitwenti tat-8 u t-12-il distrett, l-Erbg[a, 27 ta’ Frar fid9.30 a.m. fir-Razzett l-Antik, {al Qormi. Prezz €6 bit-trasport inklu]. G[all-biljetti /emplu 79276414, 99252900 jew 79573906 jew ]uru s-sit www.facebook.com#pages#Claud ette-Buttigieg#545435958804741.

EMANUEL DELIA. Il-{bieb

ta’ Emanuel Delia se jorganizzaw Attività So/jali, l-Erbg[a, 27 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-Qrendi. Wara jkun hemm ri/eviment. D[ul b’xejn.

{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw Ri/eviment, l-Erbg[a, 27 ta’ Frar fit-8 p.m. fil-lukanda Radisson, San :iljan. Prezz €15, li jinkludi l-ikel u x-xorb. G[allbookings /emplu 21344589 jew 79062222. Trasport provdut millpostijiet tas-soltu. Jattendu l-Prim Ministru u Kap tal-PN Lawrence Gonzi u s-Sinjura Gonzi.

{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Drinks g[ar-residenti tal-Gudja, l-Erbg[a, 27 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN talGudja.

ANTOINE BORG. Il-{bieb ta’ Antoine Borg se jorgannizaw Ri/eviment, l-Erbg[a, 27 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tarRabat. Biljetti ming[and ilhelpers jew /emplu 79092845 jew 27450114. D[ul b’xejn.

Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 28 ta’ Frar fid-9.30 a.m. fil-Fanal Restaurant, Marsaskala. Prezz €5.50. It-trasport hu pprovdut u jitlaq mill-postijiet tas-soltu.

G[all-biljetti /emplu 99900434.

CLAUDETTE BUTTIGIEG.

CHARLÒ BONNICI. Il-{bieb

Il-{bieb ta’ Claudette Buttigieg

MARIO RIZZO NAUDI. Il-

CARMELO MIFSUD BONNICI. Il-{bieb ta’ Carmelo Mifsud

ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 28 ta’ Frar fil-lukanda Golden Tulip Vivaldi, San :iljan. Prezz €5 bit-trasport inklu] u g[all-biljetti /emplu 79992238.

STEPHEN SPITERI. Il-{bieb ta’ Stephen Spiteri se jorganizzaw Ri/eviment, il-{amis, 28 ta’ Frar fit-8.30 p.m. filMontekristo Estates. G[all-biljetti /emplu 99424827, 99886394 jew 79955555.

MARK ANTHONY SAMMUT. Il-{bieb ta’ Mark

Anthony Sammut se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 28 ta’ Frar fis-9 a.m. fl-Inspire, Marsaskala. Biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 79696073.

EMANUEL DELIA. Il-{bieb

ta’ Emanuel Delia se jorganizzaw Attività So/jali, il-{amis, 28 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ Bir]ebbu;a. Wara jkun hemm ri/eviment. D[ul b’xejn.

INGRID BROWNRIGG. Il-

{bieb ta’ Ingrid Brownrigg se jorganizzaw Ri/eviment, il{amis, 28 ta’ Frar fit-8 p.m. f’Bieb is-Sultan, il-Birgu. D[ul b’xejn. G[all-biljetti /emplu 99468906 jew ibag[tu email lil info@ingridbrownrigg.com. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.facebook.com#ingridbrownrigg.pn.

SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb

ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Coffee Morning, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fid-9 a.m. fix-Xara Lodge, limiti tar-Rabat. Prezz €5 bit-trasport inklu] u g[all-biljetti /emplu 79010504 jew 25965286.

SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb

ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Italian Night, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fit-8 p.m. fil-lukanda Sea Bank. Prezz €12 u g[all-biljetti /emplu 79010504 jew 25965286.

SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI {’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642.

BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200.

BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038.

G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426. {AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567.

L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382.

L-ISLA. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5.30 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21806226 jew 99602472.

IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733. {AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456.

L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979.

L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852.

L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603.

IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507.

IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. flUffi//ju PN. IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com.

PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222.

RA{AL :DID. Kull nhar ta’ Tlieta u {amis bejn l-10 a.m. u l-11 a.m. u bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 79290954 jew 77290954.

TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633.

IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529.

SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086.

SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ :img[a bejn it-8.30 a.m. u 12.30 p.m. fl-Uffi//ju ’Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 21441438 jew 21441682 jew tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt.

IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99225033.

VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273849.

I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. fl-Uffi//ju PN.

Avvi]i PN 41

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013 JASON AZZOPARDI. Il-

{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Ri/eviment, il:img[a, 1 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. fir-Renassance, Montekristo Estates, {al Farru;. Prezz €2 u g[all-biljetti /emplu 22985100 jew 99841333.

FRANS AGIUS. Il-{bieb ta’ Frans Agius se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fit-8.30 p.m. f’Villa Blanche, {al Far. VICTOR SCERRI, DAVID CASA, MARTHESE PORTELLI u GRAZIELLA GALEA. Il-{bieb ta’ Victor

Scerri, David Casa, Marthese Portelli u Graziella Galea se jorganizzaw Pre-Election Party g[a]-}g[a]ag[, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fl-10 p.m. fi Clique, Paceville.

ROBERT CUTAJAR. Il-{bieb

ta’ Robert Cutajar se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fit-8 p.m. fil-lukanda SAS Radisson Golden Sands.

Prezz €7, li jinkludi t-trasport mil-lokalitajiet tad-distrett.

Biljetti jistg[u jinkisbu millUffi//ju PN tal-Mellie[a, San Pawl il-Ba[ar u n-Naxxar, ibag[tu SMS fuq 79262101, 99824570 jew 99856662, jew email fuq robertcutajar72@gmail.com.

MARIO RIZZO NAUDI. Il-

{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Drinks g[ar-residenti ta’ {al Tarxien, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. flUffi//ju PN ta’ {al Tarxien.

TONIO FENECH. Il-{bieb ta’

Tonio Fenech se jorganizzaw attività g[ar-residenti tat-tmien u t-12-il distrett, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fit-8 p.m. fl-MFCC, Ta’ Qali. Prezz €5 u l-biljetti jistg[u jinkisbu mill-helpers tas-soltu jew /emplu 27327302 jew 79927302. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.toniofenech.com.

GEORGE PULLICINO. Il-

8.30 p.m. fl-Olive Gardens, irRabat. Prezz €5 u l-biljetti jistg[u jinkisbu ming[and ilhelpers tas-soltu jew /emplu 99900434.

FREDERICK AZZOPARDI.

Il-{bieb ta’ Frederick Azzopardi se jorganizzaw Ikla, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fit-8.30 p.m. f’Villa Fiorita, Marsalforn. G[all-biljetti u bookings ibg[atu messa;; fuq Facebook fl-indirizz www.facebook.com#azzopardifrederick jew /emplu 99261236 jew 99210877.

{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw }jara fil-Foss talImdina, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fis2.15pm. L-attività hi bla [las u ttrasport ipprovdut jibda g[all[abta tas-1 p.m. G[al aktar informazzjoni /emplu 79062222 jew 21344589 jew ]uru s-sit www.georgepullicino.pn.

Philip Mifsud se jorganizzaw Ri/eviment, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fit-8 p.m. fil-Buskett Roadhouse.

G[al aktar dettalji /emplu 21462304 jew 98892013.

CLYDE PULI. Il-{bieb ta’

MARTHESE PORTELLI. Il-

Clyde Puli se jorganizzaw Get Together, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. fl-Old Power House, Valletta Waterfront, ilBelt. G[all-biljetti /emplu 21490643.

DAVID AGIUS. Il-{bieb ta’

David Agius se jorganizzaw Attività g[all-Familja, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fit-3 p.m. fi Splash & Fun Park, Ba[ar i/-?ag[aq. D[ul b’xejn u g[all-biljetti /emplu 99265292 jew 21417507 jew ibg[atu email lil david.agius@gov.mt. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.davidagius.org.

CARMELO MIFSUD BONNICI. Il-{bieb ta’ Carmelo Mifsud Bonnici se jorganizzaw Ri/eviment, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fit-

PHILIP MIFSUD. Il-{bieb ta’

{bieb ta’ Marthese Portelli se jorganizzaw Ri/eviment g[arresidenti tad-disa’ distrett, isSibt, 2 ta’ Marzu fit-8.30 p.m. f’Torre Paulina, il-Madliena.

D[ul u ikel b’xejn. G[all-bookings /emplu 99496382, 99263411 jew 79009143 jew ibg[atu email lil martheseportelli.pn@gmail.com.

TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’

Toni Bezzina se jorganizzaw Get Together, is-Sibt 2 ta’ Marzu fit8 p.m. fl-Eden Lodge, i]-}urrieq.

Prezz €5 u t-tfal b’xejn. Trasport provdut b’xejn. Biljetti ming[and il-helpers, /emplu 99995742 jew 99490826 jew ibag[tu email fuq info@tonibezzina.com.

JEAN PIERRE FARRUGIA.

Il-{bieb ta’ Jean Pierre Farrugia se jorganizzaw Attività So/jali, it-Tnejn, 4 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. fil-lukanda Phoenicia, ilFurjana. D[ul b’xejn.

RYAN CALLUS. Il-{bieb ta’

Ryan Callus se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tnejn, 4 ta’ Marzu fid-9 a.m. fl-Eden Lodge, i]-}urrieq. Trasport provdut misSi;;iewi, {al Luqa u {al Qormi.

G[al iktar informazzjoni /emplu 99847033, 79461207 jew 21461002.

EMANUEL DELIA. Il-{bieb ta’ Emanuel Delia se jorganizzaw Attività So/jali, it-Tnejn, 4 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta]-}urrieq. Wara jkun hemm ri/eviment. D[ul b’xejn.

MARIO DE MARCO. Il-{bieb

ta’ Mario de Marco se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 5 ta’ Marzu fix-Xara Lodge, limiti tar-Rabat . Tluq bil-privates fit8.30 a.m. mill-postijiet tas-soltu.

Biljetti b’xejn u g[all-biljetti /emplu 21444437, 21247049, 99450902 jew 21223911.

CLYDE PULI. Il-{bieb ta’

Clyde Puli se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 5 ta’ Marzu fit-Topaz Hall, {al Qormi. Tluq tat-trasport fid-9 a.m. G[all-biljetti /emplu 21490643.

JASON AZZOPARDI. Il-{bieb

ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning g[al Jum ilMara, it-Tlieta, 5 ta’ Marzu filMontekristo Estates, {al Farru;.

It-trasport jitlaq fit-8.30 a.m.

Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 22985100 jew 99841333.

CHARLÒ BONNICI. Il-{bieb

ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw Ri/eviment g[ar-residenti tat-tmienja u l-11-il distrett f’g[eluq il-kampanja elettorali, it-Tlieta, 5 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. fl-MFCC, Ta’ Qali. D[ul b’xejn. G[al aktar informazzjoni /emplu 79796667 jew 79992238.

Trasport provdut.

PETER MICALLEF. Il-{bieb

ta’ Peter Micallef se jorganizzaw Ri/eviment, it-Tlieta, 5 ta’ Marzu fil-lukanda Qawra Palace, il-Qawra. G[all-biljetti /emplu 21465070 jew 79460054.

CLAUDIO GRECH. Il-{bieb ta’ Claudio Grech se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 5 ta’ Marzu fid-9.30 a.m. filMontekristo Leisure Centre, {al Farru;. Trasport mil-lokalitajiet kollha tal-ewwel distrett. G[allbiljetti /emplu 21233400.

CAROLINE GALEA. Il{bieb ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Ri/eviment, itTlieta, 5 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ {al Tarxien. Il-kostitwenti tar-raba’ distrett huma mistiedna jattendu.

SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Serata ta’ Divertiment, lErbg[a, 6 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. fl-MFCC, Ta’ Qali. Prezz € 8 u g[all-biljetti /emplu 79010504 jew 25965286.

MARIO DE MARCO. Il-

{bieb ta’ Mario de Marco se jorganizzaw serata ta’ varjetà u divertiment, l-Erbg[a, 6 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. f’Dar ilMediterran, il-Belt. Wara jkun

hemm Ri/eviment. Prezz € 2.50 u g[all-biljetti /emplu 99917374, 21236781, 21230781, 21223911 jew ming[and il-helpers.

MARIO GALEA. Il-{bieb ta’ Mario Galea se jorganizzaw Ri/eviment, l-Erbg[a, 6 ta’ Marzu f’Villa Overhills, Bir]ebbu;a. G[all-biljetti /emplu 99465295, 99487102, 79369800, 99843063, 79334537 jew 99862141.

DAVID AGIUS. Il-{bieb ta’

David Agius se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 6 ta’ Marzu fid-9 a.m. fil-Buskett Roadhouse, ir-Rabat. Prezz €5 u t-trasport provdut. G[allbookings /emplu 79423101 jew 21417507 jew ibag[tu email fuq david.agius@gov.mt.

MICHAEL GONZI. Il-{bieb ta’ Michael Gonzi se jorganizzaw Ri/eviment, l-Erbg[a, 6 ta’ Marzu fit-8 p.m. f’Palazzo Promontorio, il-Wardija. G[allbookings /emplu 99447972 jew 99885165.

ELEZZJONI :ENERALI 2003

2003>

Din l-elezzjoni kienet kru/jali wara li l-poplu kien approva d-d[ul ta’ Malta fl-UE, permezz ta’ Referendum. Xahar biss wara r-Referendum, il-poplu ta vot ta’ approvazzjoni kbir lill-Partit Nazzjonalista li g[eleb lill-Partit Laburista — li kien oppona bis-sa[[a kollha d-d[ul ta’ Malta fl-UE — b’ma;;oranza ta’ ’l fuq minn 12,000 vot. Kienet reb[a mist[oqqa b’mod partikulari g[al Eddie Fenech Adami.

KWIZZ ELETTORALI Dwar il-kwizz Dan il-kwizz hu ba]at fuq is-slogans elettorali u]ati mill-Partit Nazzjonalista fl-a[[ar [ames reb[iet elettorali tieg[u: fl-1987, fl-1992, fl-1998, fl-2003 u fl2008.

Meta timlew is-soluzzjonijiet kollha, aqta’ din il-pa;na, imla l-kupun li jidher isfel nett fuq ix-xellug, ag[milha f’envelop u indirizzaha lil: il-mument, Kwizz Elettorali, media.link communications, Triq Herbert Ganado, il-{amrun G[andkom ]mien sa nhar il-{amis li ;ej. Is-soluzzjonijiet jistg[u jin;iebu wkoll bl-idejn fl-uffi//ji ta’ ilmumentjew jintbag[tu b’email fuq: mument@media.link.com.mt.

Lil min se jie[u sehem

Fl-ebda wa[da mis-soluzzjonijiet ma jitni]]el l-artiklu. E]empju: mhux IL-KOSTITUZZJONI i]da KOSTITUZZJONI Fejn jid[lu ismijiet ta’ persuni hemm indikat jekk hux l-isem biss jew il-kunjom biss Is-soluzzjoni t-tajba tkun dik li jekk taqra l-ewwel ittra tassoluzzjonijiet kollha minn fuq g[al isfel ikollok is-slogan elettorali talPartit Nazzjonalista g[all-Elezzjoni :enerali rispettiva.

U[ud mill-clues g[andhom x’jaqsmu direttament mal-perjodu tal-elezzjoni rispettiva u ;rajjiet konnessi waqt li o[rajn huma ta’ natura ;enerali.

Premju

L-ewwel twe;iba tajba li tinfeta[ wara li nir/ievu l-posta tal-{amis li ;ej, jirba[ il-kollezzjoni kollha tassouvenirs li l-Partit Nazzjonalista g[andu g[al din l-Elezzjoni :enerali, b’valur ta’ madwar 150 ewro u b’aktar minn g[oxrin item differenti.

Biex timtela mill-qarrejja

Isem: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Indirizz: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................ ................................

Nru. tat-Telefon: . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Indirizz Elettroniku (jekk je]isti): . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................

– Il-{add, 24 ta’ Frar 2013

KAMPANJA ELETTORALI 2013

2003 ■ Dan il-qasam hu regolat minn awtorità mwaqqfa bil-li;i biex kul[add ikun jista’ jwassal fehmtu fuq radju u tv b’mod ;ust u bilan/jat ■ Kul[add g[andu dritt g[aliha bil-Kostituzzjoni u l-gvern irid jiggarantiha lil kul[add anke jekk ma jkunx jaqbel mag[ha ■ Dan id-distrett — li hu wkoll g]ira — ikkwalifika g[al fondi spe/jali li jing[ataw lil re;juni li jkollhom xi tip ta’ ]vanta;; ■ Is-s[ubija ta’ Malta fl-UE nistg[u ng[idu li kienet b[al wa[da minn dawn . . . . . bid-differenza li mbag[ad saret realtà ■ Ting[ata mill-istat jew minn xi organizzazzjoni lil xi individwu li jkun [aqqu jing[ata ;ie[ u rikonoxximent ■ Ir[ama li tfakkar xi ;rajja jew pro;ett importanti< normalment imwa[[la ma’ [ajt biex tfakkar ukoll min g[amel l-inawgurazzjoni

■ Il-PN dejjem [adem biex i]-]g[a]ag[ ikollhom dan, a[jar mill-biera[ u llum… il-futur ■ Il-pajji] fejn, fl-2004, il-PM Lawrence Gonzi irrappre]enta lil Malta fid-d[ul uffi/jali — flimkien ma’ disa’ pajji]i o[rajn — fl-UE ■ Jista’ jkun legali u jista’ jkun g[aliex ma joqg[odx jixxejjer mar-ri[< bla tidwir

■ Gvern Nazzjonalista, f’kull le;i]latura g[amel [afna impjanti ;odda biex i]-]g[a]ag[ ikollhom fejn jipprattikaw id-diversi dixxiplini tieg[u ■ Din il-kwalità tag[ti kredibbiltà lil servizz li jing[ata g[aliex il-poplu jinqeda a[jar u bl-og[la kwalità. Aktar ma jkollok minn din aktar tkun effi/jenti ■ Minn dawn kellhom isiru [afna biex nibdlu dak li konna nag[mlu [a]in u ntejbu l-livelli biex stajna nikkwalifikaw g[al s[ubija fl-UE ■ Il-poplu mar jivvota fir-Referendum biex . . . . . . . . in-negozjati mal-UE, qabel is-s[ubija ■ Valuri a//ettati b[ala m;iba tajba u korretta f’kariga li jokkupa. Meta jinkisru l-kodi/i ta’ din, xi [add ikun wettaq nuqqas serju ■ {afna jg[idu li minnu ‘jiekol’ kul[add. Ikun fl-aqwa tieg[u fix-xhur tas-sajf i]da a[jar jekk ikun mifrux fuq ix-xhur kollha tas-sena ■ L-a[[ar nofs sieg[a ta’ seduta parlamentari li fiha d-Deputati kollha jistg[u jitkellmu fuq kwalunkwe su;;ett li jixtiequ

IL-FATTI TA’ GVERN NAZZJONALISTA FIL-QASAM SPORTIV (2008-2013)

44

Attwalità

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

Fl-a[[ar xhur sar xog[ol estensiv ta’ titjib fil-Kumpless Sportiv ta’ G[awdex b’mod spe/jali fuq is-soqfa tal-istess kumpless b’mod li dan ;ie ristrutturat u adattat g[a]-]minijiet tal-lum

Fa/ilitajiet sportivi mill-aqwa g[all-G[awdxin f’G[awdex investiment ie[or fi grounds o[ra f’G[awdex fejn dawn ;ew modernizzati mill-GFA bl-g[ajnuna tal-MFA u lKunsill Malti g[all-iSport.

Fost dawn insibu l-grounds tax-Xag[ra u Ta’ Sannat, filwaqt li se jkun qed ji;i ]viluppat il-ground ta’ Ker/em Ajax FC.

Il-[idma tal-Gvern fil-qasam sportiv issuktat fil-g]ira G[awdxija li wkoll gawdiet mill-investiment li sar fla[[ar snin mill-Gvern filqasam sportiv.

Fost l-investiment li g[amel il-Gvern matul din ille;i]latura hemm linvestiment fil-padiljun, investiment fil-fa/ilitajiet talfootball u investiment filpixxina.

Pixxina ta’ €6.2 miljun f’G[awdex ukoll

Investiment ta’ €400,000 fil-Padiljun ta’ G[awdex Fl-a[[ar xhur, il-Ministeru

g[al G[awdex kompla jikkordina x-xog[ol estensiv ta’ titjib fil-Kumpless Sportiv ta’ G[awdex. Sar xog[ol b’mod spe/jali fuq is-soqfa tal-istess kumpless b’mod li dan kien ristrutturat u adattat g[a]-]minijiet tal-lum.

Dan ma kienx kollox g[ax max-xog[ol infrastrutturali li sar, il-kumpless kien modernizzat ukoll b’apparat ;did g[all-e]er/izzju fi]iku.

B’hekk dan il-makkinarju mhux biss qieg[ed jippermetti li ji]died in-numru ta’ persuni li jag[mlu e]er/izzju fi]iku fil-padiljun kuljum, i]da fuq kollox qieg[ed jg[in biex titqajjem kuxjenza akbar dwar l-importanza tal-attività fi]ika fil-[ajja tag[na.

Immodernizzar tal-Gozo Stadium u ta’ diversi grawnds tal-football Il-Gozo Stadium kien rinnovat u modernizzat b’mod

li issa g[andu pitch 5 a side u fa/ilitajiet ta’ parking.

Sar ukoll xog[ol estensiv li ta dehra kompletament ;dida lil dan l-istadium u b’hekk

Il-Gozo Stadium ;ie rinnovat u mmodernizzat b’mod li issa g[andu ‘pitch 5 a side’ u fa/ilitajiet ta’ parking. Sar ukoll xog[ol intensiv li ta dehra kompletament ;dida lil dan l-istadium.

B[alissa g[addej pro;ett ta’ Pixxina ;dida f’G[awdex. Minn dan il-pro;ett se jkunu qed igawdu bosta persuni, fost o[rajn dawk involuti fl-isport

la[aq il-livelli kollha rikjesti mill-UEFA bil-g[an li partiti internazzjonali jkunu jistg[u jsiru f’G[awdex.

Dan mhux kollox, g[ax

hemm pjani wkoll biex listadium ta’ G[awdex isir Eko Stadium.

Hemm il-[sieb ukoll li jinbena ;ibjun ie[or bil-[sieb

li l-ilma kollu li jiskula millistadium jibda jintu]a mill;did g[at-tisqija tal-pitch innifsu.

Fl-a[[ar snin sar ukoll

B[alissa g[addej ukoll pro;ett ta’ Pixxina ;dida f’G[awdex u li se jkun qed isir b’investiment ta’ 6 miljun u 200,000 ewro, liema pro;ett se jkun iffinanzjat mill-Fondi ta’ Eko G[awdex u l-Ministeru g[al G[awdex.

Qabel xejn saret sej[a g[all-offerti g[allKonsulenza u Assistenza fiddisinn tas-sistema mekkanika, elettrika u ambjentali tal-pixxina.

Minn dan il-pro;ett se jkunu qed igawdu bosta persuni, fost o[rajn dawk involuti fl-isport. Se jkunu qed igawdu wkoll clubs G[awdxin tal-waterpolo.

Din il-pixxina se tkun qed tintu]a wkoll g[al skop edukattiv hekk kif tal-anqas se jkun qed igawdu minnha 50 fil-mija tal-istudenti G[awdxin. Se jkunu qed igawdu wkoll il-membri ta’ Skola Sport organizzata millKunsill Malti g[all-iSport u lmembri tal-Kumpless Sportiv ta’ G[awdex.

Minbarra f’dan, il-pro;ett se jkun ukoll ta’ benefi//ju g[all-komunità u pazjenti G[awdxin li g[andhom b]onn xi tip ta’ terapija permezz ta’ pixxina.

Attwalità

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

45

IL-FATTI TA’ GVERN NAZZJONALISTA FIL-QASAM SPORTIV (2008-2013)

Aktar minn erbg[in ground tal-futbol b’turf artifi/jali Matul din il-le;i]latura lGvern flimkien mal-MFA u fondi miksuba mill-UEFA g[en biex jibnew mill-;did jew ji;u rran;ati aktar minn 40 klabb tal-football.

B[alissa qed isir xog[ol fuq 12-il ground ie[or kwa]i f’kull lokalità ta’ Malta u G[awdex.

Dan kollu jkompli jsa[[a[ il-politika tal-Gvern li jg[in biex tixxettel kultura sportiva bil-mira li kull lokalità f’Malta u G[awdex ikollha fa/ilità tal-og[la livell fejn jistg[u jit[arr;u ttfal tan-nurseries.

Hu kalkulat li f’pajji]na hawn madwar 9,000 tifel u tifla li jattendu n-nurseries tal-futbol.

Dawn il-grounds qed jintu]aw mit-tfal tannurseries u mill-players re;istrati mal-klabbs li issa g[andhom l-aqwa fa/ilitajiet fejn ji]viluppaw it-talenti tag[hom fil-log[ba tant popolari f’pajji]na.

U[ud minn dawn ilgrounds li [afna minnhom qabel kienu art mitluqa u ta’ periklu issa nbidlu f’kumplessi mill-isba[ konformi wkoll mal-ambjent tal-madwar.

Fost dawn hemm il-ground tal-Fgura Utd li pre]enti g[all-inawgurazzjoni tieg[u kien hawn ukoll il-President tal-UEFA Michel Platini.

Fost il-grounds li nfet[u dan l-a[[ar kien hemm ukoll dawk ta’ diversi r[ula ]g[ar li minkejja li t-tim tag[hom jilg[ab f’divi]jonijiet

Il-ground tal-football ta’ Xg[ajra Tornadoes, wie[ed minn dawk li tlesta matul din il-le;i]latura

inferjuri, ]gur li issa m’g[adhomx inferjuri fejn jid[lu fa/ilitajiet.

Fost dawn hemm dawk talQrendi, is-Si;;iewi, {al Lija, i]-}ejtun, ix-Xg[ajra, il-G[arg[ur u anke f’San Vincenz de Paule, ground li qed ji;u wtilizzat mill-klabb ta’ Luqa St. Andrew’s.

Il-Gvern u l-MFA jinsabu wkoll impenjati biex fixxhur li ;ejjin jinfet[u 12-il ground ie[or bit-turf artifi/jali u b’hekk kull lokalità jkollha l-ground tag[ha.

Il-ground ta’ G[arg[ur FC li bidel barriera f’kumpless mill-aqwa

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi u Michel Platini jinawguraw il-ground ta’ Fgura Utd

Tfal min-Nursery ta’ Qrendi minn art fuq ir-ramel issa qed jilag[bu fuq art artifi/jali

46

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

SPORT

KAMPJONAT BOV

Reb[iet konvin/enti g[al Hibs u Valletta It-tnejn ta’ fuq, Valletta u Hibernians – li g[andhom punti daqs xulxin – kellhom reb[iet konvin/enti meta g[elbu lil Mosta u lil Tarxien rispettivament.

Fl-ewwel ]ew; log[biet validi mi/-Championship Pool spikkat ir-reb[a ta’ 5-0 li g[amlu /-champions fuq Mosta. Bla dubju spikkaw ittliet goals li skurja l-attakkant u captain internazzjonali Malti, Michael Mifsud. I]]ew; goals l-o[ra g[amilhom Barbosa.

Min-na[a l-o[ra, Hibs reb[u kontra l-;irien Tarxien wara li fl-a[[ar log[ba tattieni round dawn it-tnejn kienu spi//aw fi draw ta’ ming[ajr goals.

Intant illum mi/Championship Pool jilg[abu Sliema kontra Birkirkara u fit tieni partita dik tar-Relegation Pool Balzan jilg[abu kontra {amrun Spartans.

L R D T F K Pt Championship Pool

33 28 34 18 24 19

1-1 1-2

Marsa v Ta’ Xbiex Mtarfa v Attard Marsaskala v Kalkara Sta Lucia v Qrendi Senglea A. v Swieqi Utd Mdina K. v Xg[ajra T Sirens v Luqa SA

2-0 1-2 1-0 6-2 6-0 0-2 2-1

Paola H v B’kara

6-1

}ejtun v Pembroke }ebbu; v St Andrew

1-4 0-4

{amrun v Melita

1-1

III Div

36 32 36 46 58 58

4-0

Si;;iewi v Sta Venera Mqabba v Dingli Marsakala v Lija-Iklin

2-0 6-1 0-2

U-15C3

15 15 14

Kirkop v Mtarfa Sirens v Sta Lucia

GFA II Div

9 8 7

Minkejja li kellha log[ba fa/li, Kvitova qalet li r-reb[a li kisbet kienet g[ax tul il-log[ba kollha kienet il-[in kollu ikkon/entrata.

Biex waslet sal-finali, Kvitova eliminat tennisti b[al Agnieszka Radwanska – li reb[et din ilkompetizzjoni sena ilu – u l-eks numru wie[ed fid-dinja, Caroline Wozniacki.

1-1 2-0

10-2 0-3

G[arb R. v Munxar F Oratory Y. v Qala S

0-6 5-0

Valletta SP v Dingli E Ta’ :iorni W. v Tal-Qroqq

1-2 1-1

Lija-Iklin v Tarxien AFC Senglea G. v }ejtun

6-0 3-2

B’Kara JRS Stars v G[arg[ur B Mqabba AFC v M’Xlokk AFT

4-1 0-5

SWAN I Div

Su//ess g[al Kvitova Petra Kvitova reb[et it-titlu talkampjonati ta’ Dubaj meta fil-finali reb[et 6-2, 1-6, 6-1, kontra Sara Errani. Dan kien l-10 titlu fil-karriera tag[ha. It-tennista mir-Repubblika ?eka kellha bidu mill-aqwa kontra tTaljana u kkonfermat il-qawwa tag[ha. Ta’ min jinnota li fit-tliet konfronti ta’ qabel il-finali tal-biera[, Kvitova kienet reb[et kull konfront.

San :wann v Mellie[a Tarxien v Rabat St Patrick v }ejtun

U-15C2

TENNIS

Petra Kvitova bit-trofew

Mqabba v Dingli S St Andrew’s v Vittoriosa S

I Div

U-15B

Relegation Pool L R D T F K Pt 3 11 9 8 6 9 8 13 4 14 5 15

3-0 0-5

U-15A

Valletta 23 14 7 2 54 15 26 Hibernians 23 14 3 5 50 24 26 Birkirkara 22 12 7 3 47 19 22 Tarxien R 23 11 5 7 39 32 19 Sliema W 22 11 4 7 34 22 19 Mosta 23 11 1 11 39 38 17 9 6 7 2 4 3

Hibs v Tarxien Mosta v Valletta

U-17B

Kif Jinsabu

23 23 22 23 22 23

MFA BOV Premier Championship Pool

YFA U-17A

Ara pa;na 55

Qormi Floriana Balzan Rabat A {amrun S Melita

Ri]ultati Lokali

I Div

II Div

BASKETBALL BOV I Div

Athleta A to Z v Bupa Luxol

76-68

La Salle v Aloysians

15-19

Kavallieri RS2 v Luxol

12-11

Aloysians VT v Luxol SM Kavallieri v Phoenix

14-27 29-19

HANDBALL II Div (N) II Div. (N) I Div (I)

FUTBOL INGLI}

FUTBOL TALJAN

Bradford mhux se jilag[bu fl-Ewropa

Draw bejn Palermo u Genoa

F ’ ka] li Bradford , illum , jirb[u l League Cup , dawn se jirrifjutaw li jilag[bu fl - Europa League . Dan ]velah l assistent tal - Kap E]ekuttiv , Mark Lawn , fejn qal li tim li jilg[ab fl - Europa League ikollu j[allas flus kbar qabel ma jasal sal - fa]i tal - gruppi u hu g[alhekk li Bradford mhumiex se jag[mlu dan .

Bradford illum jilag[bu fil - finali kontra Swansea , u jekk Bradford jirb[u , isiru l ewwel tim f ’ League Two li jkun reba[ din il - kompetizzjoni . “ Meta rba[na fis semi - finali kontra Aston Villa kienu qaluli li jekk nirb[u l - finali jkollna nilag[bu fl - Europa League u din ti;ina spi]a kbira .

M ’ iniex se na//etta dan , u biex inkun onest , ma na[sibx li se nirb[u kontra

Swansea u lanqas biss g[andna nibdew na[sbu fuq din il - problema ,” qal Lawn .

Ta ’ min jinnota li ;img[a ilu , il - UEFA qalet lil Swansea li jekk dawn jirb[u l finali tal - League Cup ikollhom jilag[bu fl - Ewropa b[ala tim Ingli] u mhux minn Wales . Swansea , jekk jirb[u t - tazza jsiru l - ewwel tim minn Wales li jkun g[amel dan . Ftit tas - snin ilu tim ie[or minn Wales kien wasal sal - finali – Cardiff – imma dawn kienu tilfu kontra Liverpool .

Intant , l - FA Ingli]a [abbret li qabel il partita l - innu nazzjonali Ingli] , ‘ God Save The Queen ’ mhux se jindaqq min[abba li hemm tim minnhom li mhuwiex Ingli] . Din ir - regola bdiet mill 2003 meta kienu lag[bu QPR kontra Cardiff .

L-uniku logb[a tal-biera[, dik bejn Palermo u Genoa spi//aw fi draw ta’ ming[ajr gowls. Kienu Genoa li iddominaw [afna minn din il-log[ba u fis-70 minuta Frey ]amm lil Genoa fillog[ba b’save kbir. Kwarta mit-tmiem it-tim Sqalli spi//a jilg[ab b’10 meta tke//a d-difensur Aronica li ;ie muri t-tieni karta safra.

B’dan id-draw Genoa baqg[u fis-16-il post, punt ta[t Atalanta filwaqt li Palermo baqg[u ankrati fl-a[[ar talklassifika b’20 punt, wie[ed ta[t Siena.

Intant, il-partita ta’ Bologna u Fiorentina li kellha tintlag[ab illum ;iet posposta min[abba s-sil; f’Bologna u issa se tintlag[ab nhar it-Tlieta fit-8pm.

Ri]ultati

Palermo v Genoa

Illum

Sampdoria v Chievo Parma v Catania Bologna v Fiorentina Atalanta v Roma Juventus v Siena Cagliari v Torino Inter v Milan

0-0 Posp.

G[ada

Lazio v Pescara Udinese v Napoli

Serie B

Cesena v Ascoli Modena v Brescia Pro Vercelli Bari Cittadella v Livorno Empoli v Padova V. Lanciano v Reggina Vicenza v Sassuolo Crotone v Ternana Verona v Varese

Posp.

Posp.

2-1 0-2 1-1

3-1 0-1 0-1 2-0

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

Sport

47

FUTBOL

Adebayor jiddefendi lilu nnifsu

L-attakkant mit-Togo, Emmanuel Adebayor

?IKLI}MU

Il-Gvern Amerikan jifta[ kaw]a kontra Armstrong Il-Gvern Amerikan se jappo;;a kaw]a li feta[ Floyd Landis, li hu /iklist [abib ta’ Lance Armstrong. Sena ilu, lA;enzija ta’ Kontra d-Doping fl-Istati Uniti, (USADA) ippubblikat rapport dettaljat dwar l-u]u ta’ sustanzi ipprojbiti li g[amel Armstrong fil-passat. Armstrong, f’intervista li saret aktar kmieni dan ix-xahar ammetta dan kollu u ;ie sospi] g[al g[omru millisport; u barra minn hekk, isseba’ titli tat-Tour De France li reba[ bejn is-snin 1999 u l2005 ;ew irtirati.

Hekk kif ammetta dan kollu, sie[bu Floyd Landis, li hu wkoll ammetta li b[al Armstrong g[amel u]u minn dawn is-sustanzi, feta[ kaw]a u li issa se tkun appo;;ata millGvern Amerikan.

It-tim li kien jikkompeti mieg[u Armstrong, US Postal Service, ta madwwar 30 miljun dollaru lil Armstrong, u issa lGvern se jitlob lil Armstrong irodd lura dawn il-flus. Fil;img[at li g[addew, l-avukati ta’ Armstrong kellhom diskussjonijiet ma’ xi membri tal-Gvern biex ma jitressaq lebda ka] il-Qorti; imma lGvern insista li Armstrong ipatti ta’ dak kollu li g[amel.

Fil-jiem li g[addew, Armstrong [abbar li se jinjora ultimatum li kienet tatu lUSADA biex jammetti uffi/jalment li g[amel u]u ta’ sustanzi ipprojbiti, u billi jag[mel dan is-sospensjoni li g[andu mill-isport ma tibqax tapplika. Kien hemm spekulazzjonijiet li Armstrong kien im[ajjar li jer;a’ jibda jie[u sehem fit-triathlons u b’hekk kien se jippre]enta din l-istqarrija, imma dan mhux ilka].

L-attakkant ta’ Tottenham, Emmanuel Adebayor, iddefenda lilu nnifsu wara li lklabb immultah min[abba li wasal tard lura l-Ingilterra wara li t-Togo inqalg[u mitTazza tan-Nazzjonijiet Afirkani.

It-Togo ;ew eliminati minn din il-kompetizzjoni fit-3 ta’ Frar, imma Adebayor mar lura l-Ingilterra [amest ijiem wara, 24 sieg[a qabel mal-Ispurs lag[bu kontra Newcastle. Ilmanagaer ta’ Tottenham, Andres Villas Boas, u ddiri;enza, kienu irrabjati, spe/jalment min[abba l-fatt li dakinhar, Adebayor kien luniku attakkant f’sikktu g[al

log[ob.

Villas Boas kien ]vela li lklabb se jimmulta lil dan l-eks player ta’ Arsenal, li min-na[a tieg[u spjega x’kien ;ara dakinhar. “It-tort mhuwiex tieg[i imma tan-nuqqas ta’ organizzazzjoni tal-FA tatTogo. Wara li ;ejna eliminati, it-tim kollu baqa’ fil-lukanda erbat ijiem g[ax [add ma organizzalna ajruplan biex je[odna lura t-Togo. Ridna mmoru lura t-Togo g[ax ilPresident tal-pajji] ried jiltaqa’ mal-iskwadra biex jawguralna g[all-fatt li wasalna sal-kwarti tal-finali.

Jien ma stajtx nitlaq. Jien ilcaptain tat-tim u bil-fors kelli

niltaqa’ mal-President,” qal Adebayor.

Dan tal-a[[ar kompla billi qal li li kieku ma kienx g[alih stess, it-tim kien idum aktar minn erbat ijiem l-Afrika t’Isfel. “?empilt lil Faure Gnassingbe (il-President) u tlabtu jibag[tilna ajruplan.

Hekk g[amel, u konna fil-[in; imma g[al xi ra;uni spi//ajna nistennew xi 10 sig[at flajruport. Jien ma stajt bla ebda mod immur lura l-Ingilterra,” kompla Adebayor. Din mhux l-ewwel darba li dan il-player attakka lill-Federazzjoni tatTogo, u fil-fatt, fil-passat kien g[alhekk li irrifjuta li jilbes ilflokk tat-tim nazzjonali.

48 Sport

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

Programm ta’ sport lokali g[al-lum MFA Hibs Grd – Premier.

}ew; partiti g[at-tim tal-U#19 It-tim nazzjonali l-;did ta’ ta[t id-19-il sena se jibda lesperjenza internazzjonali tieg[u b’]ew; partiti ta’ [biberija fit-training grounds f’Ta’ Qali. Dawn il-partiti huma skedati g[at-Tnejn 25 u l-{amis 28 ta’ Frar kontra ttim nazzjonali ta[t is-17-il sena tal-Ungerija li se jkun qed jie[u sehem fil-grupp elite tal-kompetizzjoni talUEFA. Il-kow/ nazzjonali Branco Nisevic assistit minn Manuel Farrugia, g[a]el skwadra ta’ 27 plejer minn 12-il klabb differenti, inklu] plejers millklabb Taljan ta’ Livorno.

B[alma ji;ri s-soltu f’partiti b[al dawn, Nisevic se jkun qed jag[mel u]u minn bosta plejers bil-g[an li jtihom lesperjenza tant me[tie;a f’dan

il-livell. Dan fl-istess [in se jkun qed jg[inu je]amina a[jar il-plejers li g[andu ta[t id-direzzjoni tieg[u.

I]-]ew; partiti se jibdew fis6.30 p.m. fejn l-ewel log[ba se tkun kontrollata mir-referee Malti tal-FIFA Clayton Pisani meg[juna minn William Debattista u Paul Apap waqt li l-partita l-o[ra se tkun kontrollata minn Kevin Azzopardi, assisiti minn Ingmar Spiteri u Mitchell Scerri.

L-iskwadra kollha hi din: Goalkeepers: Debattista Jean Claude ({amrun S), Grech Matthew (Pieta H.), Pecorella Luke (Naxxar L), Schranz Philip (Melita FC) Difensuri: Bonello Matthew (Pieta H), Busuttil Melvin ({amrun S), Cumbo

Clyde (St Andrews), Fava Dion (Marsaxlokk), McKay Godwin (Birkirkara), Micallef Karl (Pieta H), Psaila Clive (Sliema W), Sammut Giancarlo (Mosta FC), Tabone Desira Timothy (Hibernians) Midfielders: Cremona Llywelyn (Valletta FC), Borg Bernard (Birkirkara FC), Cesare Kyle (Pieta H), Chetcuti Neil (Hibernians), Debono Jurgen (Naxxar L), Degabriele Jurgen (Hibernians), Deguara Shawn (Birkirkara), Falzon Jacob (St Andrews), Montanaro Ian (Valletta FC), Zammit Kurt (Mosta FC) Attakkanti: Montebello Luke (Livorno), Refalo Rodney ({amrun S), Spiteri Ryan ({amrun S), Xuereb Axle (Sliema W)

Championshio Pool – 2 p.m.

Sliema v B’Kara, Relegation Pool – 4 p.m. Balzan v {amrun S. Vic. Tedesco St. - I Div. - 2 p.m. B’Bu;ia SP v Lija A., 4.15 p.m. Naxxar L. v }ejtun C. Centenary Stadium – II Div. - 2 p.m. San :wann v }ebbu; R., 4 p.m. M;arr Utd v Fgura Utd. Mosta Grd – II Div. - 2 p.m. Si;;iewi v St. George’s, 4.15 p.m. }urrieq v Mellie[a Sirens Grd – II Div. - 2 p.m. Kirkop Utd v G[arg[ur, 4.15 p.m. Msida SJ v St. Patrick Sannat Grd – Nisa – 3 p.m.

Gozo v Mosta

GFA Gozo Stadium – I Div. - 1

p.m. Sannat L. v Ker/em A., 3 p.m. Nadur Y. v Victoria H.

IASC Tarxien Grd – I Div. - 8.30

BASKETBALL Ta’ Qali – St. James H. II

Div. - 11.15 a.m. SN Suns v YTC Floriana E., 1 p.m. BOV I Div. Si;;iewi v Floriana FF, 2.45 p.m. Tata Motors L v Pavi Depiro, 4.30 p.m. BOV KO Final Depiro v Luxol

SPARAR Bindija – 9.30 a.m. Tkompli

l-sparatura Trap g[asselezzjoni 50 plattina u finali.

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL Marsa – 1.30 p.m.

Programm ta’ disa’ ti;rijiet li jinkludi l-finali Klassi Open A tal-kampjonat Assikura

HANDBALL Universita` - 9 a.m. U#15

Starmax v La Salle, 10.15 a.m.

U#17 Luxol MR v Kavallieri RS2, 11.30 a.m. U#17 La Salle K. v Aloysians

HOCKEY Kordin – 9 a.m. White Hart

v Sliema Hs, 11 a.m. Qormi v Rabat

ASMK Ta’ Qali – 11 a.m. Isir id-

a.m. Mosta G. v Burmarrad AFC, 9.45 a.m. Msida RS v Marsa, 11 a.m. Floriana A. v {amrun L.

disa’ programm millkampjonati nazzjonali tatti;rijiet tal-Karozzi u Muturi

a.m. Marsa WS v Zejtun RS, 11.15 a.m. Valletta S. v Marsa

Maratona ta’ Malta; 9.20 a.m.

Tibda n-nofs Maratona ta’ Malta

MAFA St. Margerita Grd – 9.30

SM

MARATONA Mdina - 8 a.m. Tibda l-

Sport 49

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013 FOOTBALL – L-EWWEL DIVI}JONI

Dingli Swallows jiksbu l-punt li riedu Minn Christopher Cassar

MQABBA ……………........1 DINGLI S. …………...........1

Dingli Swallows kisbu lpunt li riedu meta f’konfront dirett mat-team tal-qieg[, Mqabba, temmew fi draw ta’ 1-1. Mqabba kellhom iktar mil-log[ob, i]da Dingli dejjem kienu perikolu]i flazzjonijiet diretti tag[hom.

G[al Mqabba r-reb[a baqg[et ma waslitx wara li fla[[ar ]ew; log[biet kienu tant qrib li jiksbu l-ewwel reb[a tag[hom. Forsi issa ddi]appunt tag[hom hu wie[ed ikbar, g[aliex il-log[ba talbiera[ riedet kwa]i tintreba[ bilfors, u issa t-tamiet ta’ Mqabba li j]ommu posthom huma verament ftit jew xejn.

Mqabba baqg[u ankrati f’qieg[ il-klassifika b’[ames punti biss, erba’ wara l-istess Dingli u Bir]ebbu;a, b’dawn it-tnejn tal-a[[ar jidhru ddestinati li jissieltu bejniethom sat-tmiem g[al min se j]omm postu fiddivi]joni.

Wara bidu kwiet kienu Mqabba li kellhom l-ewwel azzjoni meta John Paul Muscat ipprova xutt minn barra l-kaxxa, li mar ftit g[oli. }ew; minuti wara, risposta ta’ Dingli b’xutt ta’ Michael Borg salvat minn Kris Calleja.

Mqabba bdew jinsistu iktar fl-attakk u xuttijiet ta’ John Paul Muscat u Joseph Ochukwu g[addew ftit barra.

Fit-28 minuta, kienu Dingli li fet[u l-iskor meta KAINE ROOMES b’azzjoni personali g[eleb lil Calleja b’xutt sabi[ fil-baxx.

Fil-31 minuta, risposta ta’ Mqabba bi free-kick ta’ Mauro Bonnici jg[addi ftit barra, u erba’ minuti wara, Dingli ferm vi/in li jiskbu ttieni goal meta Kain Roomes da[al tajjeb fil-kaxxa, qabe] lill-goalkeeper Calleja u xxuttja g[al-lasta; i]da minn fuq il-linja kien Andrew

Kif Jinsabu Vittoriosa S Naxxar L Pietà H Lija A Marsaxlokk Gudja U St Andrew’s }ejtun C G]ira U Bir]ebbu;a Dingli S Mqabba

L R D T F K Pti

15 14 15 14 15 15 15 14 15 14 15 15

9 8 8 8 7 7 7 4 3 2 2 0

3 4 3 2 5 4 3 5 6 3 3 5

3 2 4 4 3 4 5 5 6 9 10 10

24 27 30 24 27 26 28 12 18 18

18 12 16 21

20 18 24 13 20 31 11 34 15 33

30 28 27 26 26 25 24 17 15 9 9 5

Scicluna li salva goal /ert.

Fil-41 minuta, Mqabba kellhom goal ta’ Joseph Okonkwo m[assar. I]da erba’ minuti wara, wasal il-goal taddraw meta DAVID AZZOPARDI skorja ;miel ta’ goal direttament minn freekick.

It-tieni taqsima kienet iktar kwieta, bl-Imqabbin ikollhom iktar mil-log[ob; i]da l-isba[ /ans ;ie g[al Dingli permezz ta’ Kain Roomes, li wa[du quddiem Calleja xe[et inkredibbilment barra.

Mqabba ]iedu l-isforzi tag[hom iktar ma beda g[addej il-[in; i]da bdew ikunu wisq konfu]i fl-a[[ar metri quddiem Zarb. Fit-78, Mqabba sfortunati b’azzjoni personali ta’ Daniel Bonnici li minn qag[da angolata laqat ilmimduda. Minuta wara, John Paul Muscat ]marka ru[u tajjeb, i]da xxuttja filgoalkeeper li kien [iere; biex jag[laq l-angolu.

Mqabba – K. Calleja, A. Scicluna, D. Azzopardi, D. Bonnici, R. Akande, M. Bonnici, J. Achukwu, A. Caligari, J.P. Muscat, M. Perez (O. Kayode), J. Okonkwo.

Dingli S – D. Zarb, A. Portelli (R. Vella), C. Muscat, E. Grech, K. Roomes, K. Formosa (T. Pace), J. Pace, I. Bawuah (J. Sapiano), E. Farrugia, M. Borg, L. Micallef.

Referee – Jude Amin Utulu

Il-biera[ irritorna f’Malta t-tim nazzjonali Malti tal-Pool li nhar il-:img[a reba[ il-Kampjonati Ewropej meta fil-finali g[eleb lill-Iskozja 8-7. It-tim Malti kien kompost minn Ray Caruana, Mario Cutajar, Philip Coleiro, Clayton Attard, Johan Attard u Anton Josef Cuschieri.

Andrew Caligari ta’ Mqabba (nofs) fl-azzjoni kontra Dingli (Ritratt> Alex Degabriele)

Vittoriosa jirb[u kontra disa’ plejers u jitilg[u l-ewwel ST. ANDREW’S …………1 VITTORIOSA S. ………...2

Vittoriosa irritornaw momentarjament fl-ewwel post meta g[elbu f’konfront dirett lil St. Andrews, li lag[bu g[al sieg[a b’g[axar plejers u l-a[[ar g[oxrin minuta b’disa’ plejers ukoll.

Jekk il-punti marru g[and Vittoriosa, ]gur li l-unuri jmorru g[al St Andrews, li minkejja l-inferjorità numerika, taw sfida denja lillavversarji tag[hom u baqg[u qatt ma /edew pulzier.

Anzi, g[al [inijiet twal kienu s-Saints li ddettaw illog[ob, i]da biex g[amlu dan [allew spazju g[all-attakki velo/i ta’ Vittoriosa, li kisbu dak li riedu biex telg[u flewwel post, filwaqt li din ittelfa forsi ttemm l-isperanzi g[all-promozzjoni ta’ St Andrews.

L-ewwel azzjoni tal-log[ba kienet favur Vittoriosa permezz ta’ Brincat, li qassam lejn Marcelo Pereira mill-vi/in, i]da minn qag[da angolata ra x-xutt tieg[u jistampa mal-mimduda.

Fl-14-il minuta, il-goalkeeper Matthew Towns wettaq save mill-aqwa b’titjira spettakolari fuq free-kick bomba ta’ Gary Muir.

Wara dan il-bidu tajjeb ta’ Vittoriosa, il-log[ba ]vol;iet f’wa[da kwieta, kultant monotona wkoll, b’[afna log[ob f’nofs il-ground u b’[afna passa;;i []iena wkoll.

I]da fis-27 minuta, ]volta fillog[ba meta Peter Anizoba da[al tajjeb fil-kaxxa, bix-xutt angolat tieg[u salvat b’diffikultà minn Vella, u mir-rebound kien

RUMEN KEREKOV li spara fix-xibka. }ew; minuti wara, is-Saints mill-;did perikolu]i b’xutt bomba ta’ Nicky Vella Petroni u b’save stupend ta’ Vella, li dawwar g[al korner. I]da fil-35 minuta, Marcelo Pereira twaqqa’ fil-kaxxa minn Michael Johnson, li kien muri t-tieni karta safra u b’hekk St Andrews spi//aw b’g[axar plejers. Mill11-il metru kien GARY MUIR li g[eleb lil Towns.

Fit-tieni taqsima, minkejja li s-Saints kienu bi plejer inqas, kienu huma l-iktar li ppruvaw ifittxu l-goal tal-vanta;;, filwaqt li Vittoriosa ippruvaw jisfruttaw l-ispazji li bdew i[allu St. Andrew’s. Fis-60 minuta, Vittoriosa marru fil-vanta;; meta s-sostitut LYDEN MICALLEF li kien g[adu kif da[al, [asad lil Matthew Towns b’xutt fil-baxx minn tarf ilkaxxa.

Fid-69 minuta, daqqa ta’ [arta o[ra g[al St Andrews meta Neil Chetcuti kien muri t-

tieni karta safra biex is-Saints spi//aw b’disa’ plejers. Fit-73 minuta azzjoni personali ta’ Marcelo Pereira u xutt ftit g[oli.

Minkejja dan kollu, is-Saints ma qatg[ux qalbhom u baqg[u jattakkaw, u f’azzjoni konfu]a g[al ftit ma kisbux id-draw meta Justin Camilleri kien se jikkommetti auto goal f’tentattiv biex jikklerja. Sad-90 minuta, St Andrews baqg[u jattakkaw bilforzi kollha tag[hom u minkejja l-vanta;; numeriku Vittoriosa kellhom bi//a xog[ol iebsa biex ]ammew il-vanta;; sat-tmiem.

St Andrews – M. Towns, M. Johnson, B. Said, B. Diacono, J. Briscoe White, J. Farrugia, N. Vella Petroni, P. Anizoba (M. Grima), N. Chetcuti, R. Kerekov, T. Grozev.

Vittoriosa S – J.M. Vella, R. Dos Santos, J. Camilleri, L. Vella Critien, R. Brincat (L. Laganà), M. Barbara, A. Spiteri (L. Micallef), M. Tabone, M. Pereira (E. Qordja), G. Muir, Siraj Arab.

Referee – Paul Caruana

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

Sport

51

Black Caviar tirritorna b’reb[a minn Kenneth Vella ....................................

Fl-Awstralja, id-debba Black Caviar, ta[t il-gwida ta’ Luke Nolen, irritornat wara waqfa ta’ tmien xhur u kellha reb[a importanti f’ti;rija fil-korsa ta’ Flemington. Dan ma kienx kollox g[ax din id-debba rnexxilha tie[u t-23 reb[a konsekuttiva tag[ha u minn daqstant ti;rijiet. Dan f’[in ukoll rekord.

Tmien xhur ilu din iddebba kienet se tkun irtirata g[al kollox mit-ti;rijiet wara li /arrtet muskolu waqt ti;rija li [adet sehem fiha u reb[et f’:unju li g[adda filkorsa ta’ Royal Ascot flIngilterra.

I]da s-Sibt li g[adda tat risposta lil kul[add meta reb[et bl-aktar mod fa/li ti;rija li ssemmiet g[aliha, il-Black Caviar Lightning Stakes. Black Caviar qasmet il-linja finali l-ewwel b’vanta;; ta’ ]ew; tulijiet.

“In[ossni verament kburi b’din id-debba u bit-tim kollu nvolut filpreparazzjoni tag[ha,” tenna t-trainer Peter Moody fi tmiem it-ti;rija. Black Caviar re;g[et sabet ilforma tal-passat grazzi g[al Moody u l-assistenti tieg[u, spe/jalment ukoll wara li ng[atat trattament permezz tal-laser u e]er/izzju regolari fil-ba[ar.

Is-Sajf li g[adda Black Caviar reb[et id-Diamond Jubilee Stakes li saret filkorsa ta’ Royal Ascot flIngilterra u wara ;iet trasferita lura pajji]ha.

“M’g[andix kliem biex infa[[ar lil Black Caviar. Hi debba b’qalb kbira li b[alha ]gur mhux se ner;a’ nara,” ikkonkluda Moody.

Min-na[a tieg[u l-jockey Luke Nolen tenna li meta

jockey jsuq debba b[al Black Caviar il-[ajja tieg[u ssir aktar fa/li. “Din iddebba tibqa’ tissorprendini, fl-ebda [in ma dehret li se titlef l-ewwel po]izzjoni u bqajt impressjonat ukoll kif reb[et b’distakk ta’ ]ew; tulijiet u nofs minn Moment Of Change, ]iemel li fla[[ar ;img[at kellu wkoll wirjiet tajbin,” ikkonkluda Nolen.

Bint Ready Cash tirba[ f’Vincennes

I]-]iemel popolari Fran/i] Ready Cash qieg[ed i[alli impressjoni tajba mhux biss fil-;iri b’reb[ fost l-o[rajn tal-Prix d’Amerique darbtejn u tal-Prix de France ftit taljiem ilu, i]da issa anki b[ala staljun. Dan wara li l-{add li g[adda, debba ta’ tliet snin, Avila, li ti;i bintu, reb[et itti;rija mistennija Criterium Des Jeunes li saret fil-korsa ta’ Vincennes f’Pari;i fi Franza fuq distanza twila ta’ 2700m u bil-bidu bilwaqqaf.

Misjuqa mit-trainer talistess Ready Cash, Thierry Duvaldestin, Avila ittrijonfat f’medja ta’ 1.14.8” filkilometru minn Akim Du Cap Vert (Franck Anne), Artiste de Joudes (Pierre Vercruysse) u Artiste du Jour (Franck Ouvrie). Sallum fil-karriera tag[ha, Avila ;riet f’seba’ ti;rijiet, reb[et tlieta minnhom u kellha ]ew; pjazzamenti.

Reb[a o[ra g[al Roi des Ajoncs

Fi Franza, fil-korsa ta’ Bordeaux, i]-]iemel Fran/i] Roi des Ajoncs kompla fejn [alla l-;img[a ta’ qabel. Dan meta reba[ it-ti;rija Prix

Id-debba Awstraljana Black Caviar li dan l-a[[ar irre;istrat it-23 reb[a kosekuttiva u minn daqstant ti;rijiet.

Eleazar li saret fuq distanza twila ta’ 2650m u li kellha wkoll bidu bil-waqqaf. Dan i]-]iemel, propjeta’ tal-Malti Chris Demanuele kellu medja ta’ 1.15.1” u f’idejn Fabrize Clozier temm rebbie[ minn Ulster du Veinou misjuq minn Daniel Vallee u Un Reve d’Enfer (Manuel Criado). Quinze de Faverol (JM Teillet) temm fir-raba’ po]izzjoni. Roi des Ajoncs, iben l-istaljun Kapitano, hu im[arre; minn Daniel Vallee li temm fit-tieni po]izzjoni.

Mitlub jikkummenta dwar is-su//ess ta’ Roi Des Ajoncs fi tmiem it-ti;rija, Vallee sostna li Roi Des Ajoncs jibqa’ ]iemel impressjonanti u b’din ilwirja f’Bordeaux ikkonferma li kapa/i jikkompeti f’ti;rijiet ta’ livell g[oli fi Franza. Prosit g[al darba o[ra lil Chris Demanuele.

LOKALI

Issir il-Finali Open A fuq distanza qasira L-aktar ti;rija importanti li ssir illum wara nofsinhar fil-korsa tal-Marsa se tkun finali g[al ]wiemel mhux Fran/i]i jew }vedi]i fuq distanza qasira ta’ 2140m. Din it-ti;rija mill-kompetizzjoni Assikura Open A se tag[mel parti mill-[ames laqg[a tal-ista;un fuq disa’ ti;rijiet kollha g[al ]wiemel tat-trott.

Il-Finali Assikura se tkun is-sitt wa[da u tibda g[al [abta tat-3.35pm. Wara l-karozza tat-tluq se jibdew Sultan November, Argus Hanover, Enjoy Kronos, Troy Boshoeve, Ygor Of Pass, Darco As, Mars, Pro Shop u Reado November. Attenzjoni spe/jali se ting[ata lill-:ermani] Sultan November (Shawn Portelli) u l-Amerikan Argus Hanover (Charles Camilleri).

Dawn i]-]ew; ]wiemel ;ejjin minn su//ess fis-semi finali ta’ din il-kompetizzjoni. }wiemel o[ra b[al Troy Boshoeve (Salvu Vella) u Mars (Josef Cassar) g[andhom ukoll ikunu fost il-protagonisti f’din il-finali.

Il-programm tal-lum se jinkludi wkoll ti;rija normali talklassi Premier fuq distanza twila ta’ 2640m. Din it-ti;rija se tkun it-tmien wa[da u tibda fl-4.30pm. B’kollox se jie[du sehem 14-il ]iemel li huma Lady de Vindecy, Utah Hornline, Count Of Life, Odedjalo, Label Chouan, Fire, Nuage de Bourgogne, Wiss Night Hawk, Nabab du Chatelet, Oran, Arnie Sensation, Night Inlet, Nevaio des Bordes u Belafonte.

Misjuq mill-G[awdxi Julian Farrugia, il-Fran/i] Oran jibda l-aktar kwotat li jie[u t-tieni reb[a konsekuttiva quddiem Odedjalo (Noel Baldacchino) u Label Chouan (David Ellul).

L-ewwel ti;rija, li tkun wa[da tal-klassi Bronze, tibda fis1.30pm.

Tbassir

Avila (Thierry Duvaldestin) li ti;i bint il-popolari Ready Cash u li qieg[ed ikollha su//ess fi Franza fl-eta’ ta’ tliet snin.

I Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 2640m. Win – Navaroso de Khepri. Place – Ballad Ribb, Vera LH. II Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2640m. Win – Wonderofyou.

Place – Big Hit, Oscar des Racques.

III Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 2640m. Win – Luriga Liz. Place – Pout des Quelaines, Pittacos.

IV Ti;rija. Klassi Gold. Dist – 2640m. Win – Charm Hammering. Place – Keeping Quality, Nick de Touchyvon.

V Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 2640m. Win – Robin Lou. Place – Pacha de Sassy, Emil Brebro.

VI Ti;rija. Finali Kampjonat Assikura. Klassi Open A. Dist – 2140m. Win – Sultan November. Place – Argus Hanover, Mars.

VII Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2640m. Win – Dacoit. Place – Mint Condition, Baronello.

VIII Ti;rija. Klassi Premier. Dist – 2640m. Win – Oran. Place – Odedjalo, Label Chouan.

IX Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2640m. Win – Lotus du Goth.

Place – Orio de Marancourt, Sweep The Floor.

52 Sport

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

BUNDESLIGA

Bayern ikomplu g[addejin Bayern Munich umiljaw lil Werder Bremen meta re[bulhom bi skor ta’ 6-1 u b’hekk komplew biddominanza fil-kampjonat.

Bayern, li matul il-;img[a g[elbu lil Arsenal 3-1 fi/Champions League, skurjaw ]ew; goals fl-ewwel taqsima, u fit-tieni taqsima skurjaw erbg[a meta approfittaw minn tke//ija ta’ avversarju. Din kienet is-sitt reb[a konsekuttiva g[al Bayern.

Fil-25 minuta kien ROBBEN li feta[ l-iskor, u erba’ minuti wara, wasal ittieni goal ta’ Bayern, u dan kien skurjat minn MARTINEZ. Hekk kif kienet se tintemm l-ewwel taqsima l-affarijiet komplew imorru g[all-ag[ar g[al Bremen, meta tke//ielhom Prodi. Ta’ dan pattew qares g[ax Bayern marru tlieta minn fuq b’autogoal ta’ SELASSIE. Fit-52 minuta, Mario GOMEZ skurja r-raba’ goal tal-leaders tal-kampjonat.

Sitt minuti wara, kien hemm mument tajjeb g[al Dortmund u kien BRUNYE li skurja l-goal talkonsolazzjoni. Hekk kif kollox deher li kien se jintemm 4-1, Bayern skurjaw tnejn fl-a[[ar erba’ minuti.

Ri]ultati

Augsburg v Hoffenheim B. Munich v W. Bremen Hannover v Hamburg Mainz v Wolfsburg Stuttgart v Nurnberg Schalke v F. Dusseldorf

2-1 6-1 5-1 1-1 1-1 2-1

Illum

Mon’ngladbach v B. Dortmund G. Furth v B. Leverkusen

Kif Jinsabu

L R D T F K Pti

B. Munich 23 B. Dortmund 22 B. Leverkusen 22 E. Frankfurt 23 Freiburg 23 Hamburg 23 Hannover 23 Mainz 23 Schalke 23 B. Mo’bach 22 Stuttgart 23 W. Bremen 23 F. Duesseldorf 23 Nuremberg 23 Wolfsburg 23 Augsburg 23 Hoffenheim 23 Fuerth 22

19 12 12 11

9

10 10

9 9 7 8 8 7 6 7 3 4 2

3 6 5 5 8 4 3 6 6 9 5 4 6 9 6 9 4 6

1

4 5 7 6 9 10 8 8 6 10 11 10

8

10 11 15 14

63 50 43 38 29 28 46 31 37 31 25 39 28 23 23 20 27 13

8 26 30 34 22 32 42 28 37 33 40 48 31 30 33 36 48 36

60 42 41 38 35 34 33 33 33 30 29 28 27 27 27 18 16 12

RIBERY skurja fit-86 minuta u GOMEZ kiseb doppjetta personali minuta mit-tmiem.

B’din ir-reb[a, Bayern issa qeg[din 18-il punt fuq l-eqreb rivali tag[hom, Borussia Dortmund. Dawn tal-a[[ar ikunu fl-azzjoni llum.

Xherdan Shaqiri ta’ Bayern Munich (xellug) issikkat minn Assani Lukimya ta’ Werder Bremen

Intant, reb[a kbira o[ra irre;istrawha Hannover fuq Hamburg meta reb[u 5-1. Ilprotagonista kien YA, li skurja tnejn minn dawn i]]ew; goals, wie[ed 20 minuta wara l-ie[or. Fisseba’ minuta, Hannover kienu marru minn fuq b’goal ta’ DIOUF. Hamburg ;abu d-draw b’penalty ta’ VAN

DER VAART, imma HUSZTI skurja mill-11-il metru biex g[amilhom 2-1.

ABDELLAOUE issi;illa rreb[a [ames minuti mittmiem.

Wolfsburg salvaw draw 11 barra minn darhom, anki jekk damu jilag[bu b’10 kontra Mainz. Dawn tala[[ar marru fil-vanta;; wara

[ames minuti permezz ta’ ZIMLING. 10 minuti wara, NALDO ;ab id-draw u Madiung tke//a kwarta wara. Minkejja li lag[bu g[al sieg[a b’10, salvaw draw.

Wara li ;ew draw, 1-1, kontra Galatasaray fi/Champions League, Schalke reb[u 2-1 kontra Dusseldorf.

FUTBOL

FORMULA 1

Capello qed i[oss in-nuqqas tal-Ingilterra

Hamilton i]omm saqajh mal-art

L-eks kow/ nazzjonali iddejjaq lil Capello hi li ma tal-Ingilterra, Fabio jistax isib tarf tal-lingwa Capello, waqt intervista Russa. “Qed in;ibu rri/enti ammetta li qed ri]ultati li nixtieq, imma i[oss in-nuqqas talmhux qed inkun nista’ Ingilterra. B[alissa dan ilnittrasmetti dak li rrid lillkow/ qed imexxi lit-tim players tieg[i. Dejjem qed nazzjonali Russu u ]gur li ikolli niddependi fuq ld-diskors tieg[u se ji;bed interpretu,” kompla jg[id ll-attenzjoni ta’ diversi eks kow/ ta’ Roma u klabbs, b[al ma huma Juventus.

Man City u Chelsea.

Bla dubju, din l-intervista Capello kien waqaf se tkompli ]]id malimexxi lit-tim nazzjonali ispekulazzjonijiet li hemm Ingli] ftit xhur qabel ma b[alissa dwar min jista’ jkun bdiet il-Euro 2012 il-manager il-;id ta’ Chelsea min[abba li kien irrabjat jew ta’ Man City. bil-fatt li l-FA Ingli]a ma L-eks kow/ nazzjonali tal-Ingilterra, Il-manager ta’ Chelsea, kinitx ikkonsultat mieg[u Fabio Capello Rafa Benitez, hu kwa]i /ert qabel ma dde/idiet li mill-fatt li fi tmiem ltne[[i lid-difensur John Terry minn captain. ista;un, id-diri;enti tal-Blues mhux se j;eddulu Terry kien attakka b’mod razzjali lil Anton l-kuntratt. Dan, wara li Chelsea tilfu l-finali tatFerdinand waqt partita bejn Chelsea u QPR, u Tazza tad-Dinja tal-Klabbs, inqalg[u mill-FA Ingli]a ne[[iet lil Terry minn captain.

League Cup, u prattikament mhux qeg[din Capello, kif sar jaf b’din id-de/i]joni [alla lb’/ans li jirb[u l-kampjonat. Benitez [a post kariga ta’ kow/ nazzjonali, u kien Roy Roberto Di Matteo wara li dawn inqalg[u mi/Hodgson li [adlu postu.

Champions League.

“Il-Premier League hu kampjonat Ta’ min jinnota li skont rapporti fil-;urnali affaxxinanti. Jien lest na[dem f’dan il-pajji].

Ingli]i, is-sid ta’ Chelsea, Roman Abramovich, Kemm jien kif ukoll marti n[ossu n-nuqqas tal- la darba naqas milli jakkwista s-servizzi ta’ Pep Ingilterra. L-aktar [a;a li tog[;obni flGuardiola, issa dawwar l-attenzjoni tieg[u fuq Ingilterra hi li l-grounds – ikunu dejjem l-eks manager, José Mouirnho, li ma tantx hu mimlijin. Il-grounds fir-Russja huma kwa]i f’po]izzjoni tajba li jsalva postu ma’ Real dejjem vojta,” qal Capello. It-tim nazzjonali Madrid. Min-na[a l-o[ra, Man City jistg[u Russi, fir-round tal-kwalifikazzjoni g[at-Tazza jbiddlu lill-manager Roberto Mancini, dejjem tad-Dinja tal-2014, sa issa, reba[ erba’ log[biet jekk dan jonqos milli jiddefendi t-titlu li huma minn daqstant partiti; imma l-aktar [a;a li qed reb[u f’Mejju li g[adda.

Is-sewwieq tal-Mercedes, Lewis Hamilton, qal li minkejja li fit-testing tal-pre-season mar tajjeb, it-tim g[adu mhux lest biex jissielet g[ar-reb[ tat-titlu. Lewis Hamilton [alla lillMcLaren fi tmiem l-ista;un li g[adda u ffirma kuntratt ta’ tliet snin mal-Mercedes. Kienu [afna dawk li qalu li Hamilton g[amel pass lura minflok ’il quddiem; imma dan is-sewwieq Ingli] qed ikollu wirjiet tajbin waqt it-testing tal-pre-season.

Fl-ewwel jum tat-testing [abat, imma minn dakinhar ’l hawn qed jirre;istra [inijiet tajbin, u [afna huma dawk li issa qed jemmnu li dan jista’ tassew jisfida lil sewwieqa b[al Sebastian Vettel, champion tar-Red Bull, u lil Fernando Alonso talFerrari.

“Hu veru li b[alissa [afna qed jitkellmu dwari u dwar ilwirjiet li qed ikolli. Vettel u Alonso qalu li jien se nkun theddida g[alihom. Imma biex ng[id il-verità, jiena nemmen li fl-ewwel sta;un mal-Mercedes dan mhux se jkun il-ka].

G[adni rrid nidra l-karozza, u wkoll, g[adna rridu ntejbuha biex t[allaq ma’ tag[hom. Madankollu, jien qed nimtela bilkura;; b’dawn il-wirjiet u bla dubju se nag[mel minn kollox biex noffri sfida denja lil kul[add,” qal Hamilton.

Huwa ]ied li milli ra s’issa jemmen li l-karozza tal-Mercedes tkun kapa/i ssuq a[jar fix-xita. L-ewwel Grand Prix tas-sena jsir fis-17 ta’ Marzu, f’Melbourne, l-Awstralja.

Qed i[ossu a[jar

Intant, is-sewwieq tal-Ferrrari, Felipe Massa, qal li qed i[ossu a[jar bil-karozza l-;dida F138 u jemmen li dan lista;un se jkun wie[ed po]ittiv g[alih. Massa, sta;un ilu kellu diversi wirjiet kemxejn di]appuntanti.

Fl-a[[ar jum tat-testing, Massa [a post Alonso u kien hu li pprova l-karozza g[all-a[[ar darba qabel ma jibda l-ista;un.

Kien biss fil-bidu tal-;urnata meta dan kellu in/ident ]g[ir.

Wara dan l-in/ident, Massa kellu wirja tajba fix-xita u rre;istra [in ta’ 1.27.563’. “In[ossni [afna a[jar minn sena ilu b’din ilkarozza l-;dida, kemm waqt it-testing li sar f’Jerez, kif ukoll hawn, f’Barcelona, g[ax kelli aktar kontroll tag[ha. Il-fatt li mort tajjeb anki fix-xita hu inkora;;anti,” qal Massa.

Sport 53

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013 FOOTBALL FIR-RENJU UNIT

Man Utd jift[u vanta;; ta’ [mistax-il punt Manchester United, illeaders tal-Premiership, komplew i]idu l-vanta;; f’ras il-klassifika b’reb[a ta’ 2-0 g[and Queens Park Rangers u fejn id-distakk bejnhom u Manchester City (attwalment fit-tieni post) kompla jikber g[al [mistax-il punt – bisCitizens ikunu impenjati llum kontra Chelsea.

Goal f’kull taqsima skurjati minn Raphael Da Silva u Ryan Giggs – li kien qed jilg[ab id999 log[ba tieg[u bil-flokk ta’ United – kienu bi]]ejjed g[al tliet punti o[ra importanti, u fejn id-differenza bejn ittimijiet ma setg[etx tidher aktar evidenti, bil-Hoops jibqg[u ankrati fl-a[[ar post tal-klassifika bi sbatax-il punt minn 27 log[ba.

Fil-pre]ent, QPR jinsabu [ames punti ta[t Reading, ittim ta’ qabel l-a[[ar, u meta lista;un die[el fl-aktar fa]i kru/jali, fejn tal-anqas seba’ timijiet qeg[din jissieltu biex isalvaw posthom, u fejn iddifferenza fil-punte;; ma tag[ti l-ebda lok g[al ser[an minn log[ba g[al o[ra.

Man Utd dehru jikkontrollaw lill-avversarji sa mill-bidu nett, u kellhom jistennew biss sat-23 minuta biex ji]blukkaw ir-ri]ultat meta d-difensur Raphael Da Silva venven ;miel ta’ xutt minn barra l-kaxxa, li [alla lillBra]iljan sie[bu Julio Cesar (il-goalkeeper ta’ QPR) i[ares, u bil-ballun jispi//a fis-saqaf tax-xibka.

Intant, id-difi]a ta’ United ra]]net it-tentattivi fjakki talHoops, u g[alkemm QPR tjiebu wara l-mistrie[, kien Ryan Giggs li, g[axar minuti mit-tmiem, g[alaq kull diskors bit-tieni goal tar-Red Devils u bl-istess player anki jolqot illasta ftit minuti wara.

Illum, Man City jafu li ]elqa o[ra kapa/i tkun ‘l-a[[ar daqqa’ g[at-tamiet tag[hom li jisfidaw g[at-titlu, u meta mistennija sfida iebsa minn Chelsea, li jinsabu t-tielet, erba’ punti biss wara t-tim ta’ Roberto Mancini.

Il-captain ta’ City, Vincent Company, jista’ jitlef din illog[ba (li tkun il-[ames wa[da konsekuttiva) meta jidher g[adu jsofri minn injury filpexxun, u anki Gareth Barry hu dubju] wara li we;;a’ lg[aksa fil-log[ba tal-FA Cup kontra Leeds Utd. Chelsea mistennija jin]lu b’formazzjoni mibdula minn dik li (nhar il-{amis) spi//at fi draw ta’ 1-1 ma’ Sparta Praga fl-Europa League, u meta x’aktarx li Frank Lampard, Ashley Cole, David Luiz u Demba Ba jibdew mal-[dax.

Fil-log[ob tal-biera[: EMIRATES STADIUM: Arsenal kisbu ftit tan-nifs wara sensiela ta’ [ar;iet di]astru]i, b’mod partikulari fil-

QPR v Man Utd 0-2> Xutt-bomba ta’ Raphael Da Silva (mhux fir-ritratt) i[alli lill-goalkeeper tal-Hoops, Julio Cesar, i[ares, g[all-ewwel goal tar-Red Devils (Reuters)

kompetizzjonijiet tat-tazzi, b’reb[a pjuttost diffi/li ta’ 2-1 fuq Aston Villa. Santi CAZORLA kien l-eroj talGunners b’]ew; goals skurjati fis-6 u fil-85 minuta, u bit-tieni goal tieg[u jasal wara li Andreas WEIMANN kien feta[ tamiet g[all-Villains li jsalvaw imqar punt b’xutt millbog[od, g[oxrin minuta mittmiem, li g[eleb g[al kollox lil Wojciech Szczesny fil-lasta tal-Gunners.

CRAVEN COTTAGE:

Volley mill-isba[ ta’ Dimitar BERBATOV fil-[in mi]jud tal-ewwel taqsima kien bi]]ejjed g[ar-raba’ reb[a ta’ Fulham fi 19-il log[ba talleague u g[all-ispejje] ta’ Stoke City li komplew juru forma [a]ina barra minn darhom. Fil-fatt, il-Potters fallew /ans kbir li jiksbu ddraw meta ng[ataw penalty g[al ‘hands’ ta’ Ashkan Dejagah fil-kaxxa, u fejn ilgoalkeeper Mark Schwarzer inxte[et minn tulu biex isalva x-xutt fil-baxx ta’ Jonathan Walters mill-[dax-il metru.

CARROW ROAD:

Norwich City wettqu sorpri]a kbira b’reb[a fuq Everton u li kienet anki l-ewwel su//ess g[all-Canaries f’g[axar log[biet. It-Toffees bir-ra;un g[andhom g[alfejn i[ossuhom iddi]appuntati wara li kienu marru filvanta;;, fl-ewwel taqsima, minn daqqa tar-ras ta’ Leon OSMAN, u b’Norwich jirnexxilhom jibdlu telfa f’reb[a proprju fl-a[[ar [ames minuti. Il-goal taddraw wasal mis-sostitut Kei KAMARA, li wkoll sab ixxibka bir-ras u meta kollox kien qed jindika ri]ultat ta’ 11, kellu jkun Grant HOLT li

spara ;ewwa waqt azzjoni konfu]a fil-kaxxa ta’ Everton u g[all-goal de/i]iv li wasal fir-raba’ minuta tal-[in mi]jud.

MADEJSKI STADIUM:

Il-konfront bejn Reading u Wigan kien ‘six-pointer’ b’importanza kbira g[attaqtig[a fin-na[a t’isfel talPremiership, u fejn il-Latics issuperaw l-isfida tar-Royals b’reb[a emfatika ta’ 3-0. }ew; goals tal-attakkant millKosta tal-Ivorju, Arouna KONE, u li kienu skurjati fl44 u fil-45 minuta, taw vanta;; komdu lil Wigan mal-mistrie[, u bil-Latics i]idu l-iskor minn Maynor FIGUEROA biex iserr[u rashom mill-punti. Reading spi//aw il-log[ba b’g[axar players wara li tke//ielhom Pavel Pogrebnyak g[al foul ikrah fuq l-istess Figueroa.

THE HAWTHORNS:

Kompla l-ista;un brillanti ta’ Romelu LUKAKU li skorja ]]ew; goals li taw reb[a lil West Bromwich Albion fuq Sunderland, li fl-a[[ar [inijiet g[afsu [afna g[al punt, i]da ma irnexxilhomx jeg[lbu lill‘ostakolu’ Ben Foster. IlBaggies g[alqu l-ewwel taqsima 1-0 minn fuq, b’Lukaku jiskorja penalty, li ng[ata wara li Craig Gardner mess il-ballun b’idu fil-kaxxa u bl-istess player jag[milhom tnejn kwarta mit-tmiem, meta approfitta mill-i]ball taddifensur Titus Bramble. IlBlack Cats wettqu reazzjoni qawwija, bi Stephane SESSEGNON inaqqas iddistakk g[al tmiem e//itanti, i]da dan il-goal serva biss b[ala illu]joni, b’West Brom jiddefendu r-ri]ultat ta[t pressjoni kontinwa.

Ri]ultati u klassifiki Premiership

Fulham v Stoke Arsenal v Aston Villa Norwich v Everton QPR v Man Utd Reading v Wigan WBA v Sunderland

1-0 2-1 2-1 0-2 0-3 2-1

Illum

Man City v Chelsea Newcastle v Southampton

G[ada

West Ham v Tottenham

The Championship

Blackburn v Leeds Blackpool v Leicester Bolton v Hull Brighton v Burnley Bristol C v Barnsley Charlton v Notts For Huddersfield v Ipswich Peterboro v Birmingham Sheff Wed v Crystal Pal Watford v Derby M’boro v Millwall

Illum

League Cup

Wolves v Cardiff

Swansea v Bradford

Kif Jinsabu Man Utd Man City Chelsea Tottenham Arsenal Everton West Brom Liverpool Swansea Stoke Fulham Norwich West Ham Sunderland S’hampton Newcastle Wigan Aston Villa Reading QPR

L R D T F K Pti

27 26 26 26 27 27 27 27 27 27 27 27 26 27 26 26 27 27 27 27

22 15 14 14 13 10 12 10 9 7 8 7 8 7 6 7 6 5 5 2

2 8 7 6 8 12 4 9 10 12 8

11

6 8 9 6 6 9 8

3 3 5 6 6 5

11

8 8 8

11

9

12 12 11 13 15 13 14 11 14

League One

Bournemouth v Sheff Utd Brentford v Walsall Carlisle v MK Dons Colchester v Tranmere Coventry v Crewe Doncaster v Yeovil Leyton O v Crawley Oldham v Portsmouth Scunthorpe v Hartlepool Shrewsbury v Stevenage Swindon v Preston

League Two

0-0 0-0 4-1 1-0 5-3 0-2 0-0 0-2 1-0 2-1 1-2

Accrington v Cheltenham Aldershot v Fleetwood Barnet v Rochdale Burton v Exeter Chesterfield v Gillingham Dag & Red v Wimbledon Morecambe v Bristol Rov Northampton v Plymouth Oxford Utd v York Torquay v Port Vale Wycombe v Southend

64 31 68 48 24 53 55 28 49 44 30 48 52 30 47 41 34 42 38 36 40 49 34 39 38 34 37 26 32 33 37 42 32 27 41 32 29 38 30 29 36 29 36 45 27 34 46 27 33 51 24 26 52 24 33 51 23 19 43 17 0-1 0-0 1-1 1-5 1-2 1-1 0-1 1-0 1-2 2-1 1-1

2-2 2-0 0-0 4-2 0-1 0-1 1-1 1-0 0-0 0-1 1-2

Kif Jinsabu

L R D T F K Pti

Cardiff City 32 Watford 34 Hull 34 Crystal Palace 34 Leicester City 32 Brighton 33 M’brough 34 Nottingham 34 Leeds United 33 Blackburn 33 Derby County 34 Burnley 33 Millwall 33 Charlton 34 Bolton 33 Birmingham 34 Blackpool 34 Sheffield 33 Ipswich 34 Huddersfield 33 Barnsley 33 Wolves 33 Bristol 34 P’borough 32

21 19 19 16 16 13 16 12 13

11 11 12 12 11 10 10 10 11 10

9

10

9

10 10

4 7 53 5 10 68 5 10 46 10 8 60 6 10 53 13 7 46 3 15 52 12 10 49 7 13 43 12 10 42 11 12 50 8 13 47 8 13 43 10 13 43 12 11 49 12 12 43 11 13 50 7 15 39 9 15 34 11 13 34 7 16 41 8 16 38 4 20 51 3 19 48

Premier Sko//i]

Hearts v Inverness Kilmarnock v Aberdeen Ross Co v Motherwell St Johnstone v St Mirren

Illum

33 67 43 62 37 62 42 58 28 54 34 52 52 51 46 48 48 46 40 45 48 44 47 44 49 44 47 43 2 42 52 42 49 41 47 40 54 39 57 38 53 37 47 35 65 34 58 33 2-3 1-1 3-0 1-0

Celtic v Dundee Dundee Utd v Hibernian

I Div

Cowdenbeath v Raith Dumbarton v Falkirk Dunfermline v Morton Hamilton v Livingston Partick v Airdrie

0-2 1-4

Alloa v Arbroath Ayr v Forfar Brechin v East Fife Queen of Sth v Albion Stranraer v Stenhousemuir

0-1 2-1 posp 3-0

Berwick v Rangers East Stirling v Elgin Montrose v Annan A Peterhead v Queen’s Park Stirling v Clyde

1-3 3-2 5-1 0-2 2-0

II Div

III Div

1-1 1-1 1-0

1-1

54

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

Sport

ATLETIKA

Tliet Kenjani sospi]i Tliet atleti Kenjani ;ew sospi]i wara li nstabu po]ittivi g[al sustanzi pprojbiti. Il-maratoneti Wilson Erupe Loyanne u Nixon Kiplagat Cherutich se jkunu qed iservu sentejn sospensjoni, waqt li Moses Kiptoo

Kurgat ;ie sospi] g[al sena. Ir-raba’ atleta, Francis Kibiwott, li temm fil-45 post fil-kampjonati tan-nofs maratona tal-2007 fl-Italja, ma nstabx [ati wara li l-ka] tieg[u kien rivedut mill-kummissjoni medika tal-IAAF.

ATLETIKA

‘Pistorius se jg[ix bil-kuxjenza ma[mu;a’ Barry Steenkamp, li hu missier Reeva Steenkamp, it-tfajla talatleta Oscar Pistorius (fir-ritratt), qal li ji;ri x’ji;ri, Pistorius se jg[ix bil-kuxejnza ma[mu;a wara dak li g[amel fl-14 ta’ Frar.

Pistorius qatel lit-tfajla tieg[u, Steenkamp, u minkejja li ammetta li g[amel hekk, dan qal li [aseb li Steenkamp kienet [alliel.

“G[andu kemm g[andu flus, g[andu kemm g[andu fama, Pistorius se jg[ix b’kuxjenza ma[mu;a. Jista’ jag[ti l-ka] li jekk Pistorius jammetti dak li g[amel mieg[i, forsi na[firlu,” qal Barry.

Il-:img[a, Pistorius ing[ata l-libertà provi]orja wara li kien akku]at bil-qtil tat-tfajla tieg[u fuq depo]itu u garanzija personali ta’ miljun rand, li j;ibu madwar $113,000. Oscar Pistorius kien ordnat ukoll biex jikkonsenja l-passaport tieg[u, jevita milli jmur id-dar fejn se[[ id-delitt f’Jum San Valentinu, u ma jkellimx jew ma jersaqx lejn ix-xhieda fil-ka]. Barra dan, hu jrid jirrapporta flg[assa tal-pulizija tal-lokal darbtejn fil-;img[a, ma jixrobx alko[ol dment li g[adu ta[t il-libertà provi]orja, u jikkonsenja wkoll l-armi kollha li g[andu.

Sport 55

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

Hibernians jift[u b’reb[a fuq il-;irien Tarxien minn Simon FARRUGIA

3

CHAMPIONSHIP POOL

{IBERNIANS (1)

M. Muscat, A. Pulis, R. Camilleri, J. Pearson, R. Soares, M. Dias, A. Cohen, B. Kristensen, J. Lima, C. Failla, J.P. Farrugia Sost – J. Bezzina flok M. Dias 64min, A. Kardeck Dos Santos flok J. Lima 69min, B. Muscat flok R. Soares 84min

0

TARXIEN (0)

D. Cassar, C. Mamo, M. Caruana, M. Lopes Silva, A. Reinaldo De Souza Esposito, R. Bajada, L. Da Silva Almeida, J. Grioli, R. Sammut, D. Mariano Bueno, S. Bonnici Sost – O. Anonam flok R. Bajada 34min, M. Tanti flok M. Lopes Silva 57min

Imwissija – Dias, Farrugia, Pearson, Camilleri (H) Reinaldo De Souza Esposito, Bonnici, Grioli (T) Tke//a – Reinaldo De Souza Esposito (T) Skurjaw – Soares 7min, Farrugia 77min, Failla 82min (H) Referee – Marco Borg il-mument Player tal-Log[ba – Clayton Failla (Hibernians)

Hibernians bdew l-impenji tag[hom fi/-Championship Pool b’reb[a fa/li fuq Tarxien, minkejja li l-i]volta tal-log[ba waslet meta f’nofs it-tieni taqsima Tarxien fallew penalty li minnu setg[u jiksbu d-draw. Minn hawn ’il quddiem, kienu Hibernians li ma [arsux lura, biex skurjaw darbtejn o[ra ming[ajr risposta.

Wara li ;imag[tejn ilu, Hibernians naqsu milli jeg[lbu lir-rivali u ;irien Tarxien, dawn i]-]ew; timijiet re;g[u ltaqg[u fl-ewwel log[ba li fet[et i/Championship Pool. Din id-darba, ilPawlisti ma’ setg[ux jfallu milli jie[du ttliet punti peress li kienu jkunu qeg[din mal-ewwel jag[tu /-cans lil Valletta u B’Kara li japprofittaw.

Mill-banda l-o[ra, ir-Rainbows fir-

0

CHAMPIONSHIP POOL

MOSTA (0)

J. Farrugia, F. Apap, T. Farrugia, M. Micallef, S. Chiemeka, R. Grech, J. Bajada, D. Mitev, K. Magro, C. Campagnoli, F. Vignaroli Sost – B. Chikwado Mbonu flok C. Campagnoli 46min, K. Zammit flok T. Farrugia 80min, O. Ugo Chukwu flok D. Mitev 86min

5

L-azzjoni li fiha Tarxien ing[ataw penalty meta Jonathan Pearson ta’ Hibs (xellug) waqqa’ fil-kaxxa lil Leandro Da Silva Almieda, u mill-11-il metru, Mark Tani falla (Ritratti> Alex DeGabriele)

raba’ post tal-klassifika qeg[din jaspiraw li dan l-ista;un ikun wie[ed memorabbli b’parte/ipazzjoni g[all-ewwel darba flEwropa.

Hibernians laqg[u lura minn sospensjoni lil Failla, filwaqt li Levnaic kien nieqes. Anki fl-ewwel round, ilkonfront ta’ bejniethom kien spi//a fi draw, i]da ta’ 2-2.

Hibernians fet[u l-iskor wara biss seba’ minuti, meta minn cross ta’ Failla, il-ballun wasal g[and RODOLFO SOARES, li minn tarf il-kaxxa ]-]g[ira b’xutt frontali g[eleb lil Cassar. Tarxien irrispondew mill-ewwel hekk kif fid-9 minuta kien hemm azzjoni li bdiet minn saqajn Da Silva Almeida, li finalment ikkonkluda g[oli mill-vi/in.

VALLETTA (2)

M. Bartoli, R. Briffa, J. Caruana, L. Dimech, I. Azzopardi, W. Barbosa, R. Fenech, A. Bello-Osagie, M. Mifsud, D. Tourè, J. Gabriel Da Silva Sost – D. Rocha Dos Santos flok A. Bello-Osagie 42min, J. Vandelannoite flok J. Gabriel Da Silva 61min, D. Bogdanovic flok W. Barbosa 80min

Skurjaw – Barbosa 12min, 76min, Mifsud 20min, 46min, 89min (V) Referee – Chris Lautier il-mument Player tal-Log[ba – William Barbosa (Valletta)

Daqqa ta’ [arta g[al Tarxien fil-31 minuta wara li tke//a Reinaldo De Souza Esposito, wara li f’temp ta’ ]ew; minuti ;arrab ]ew; karti sofor. B’Hibernians ikollhom free-kick ta’ Lima minn tarf ilkaxxa jg[addi j[akkek mal-mimduda ]ew; minuti biss wara.

Biex fl-40 minuta, Jean Paul Farrugia da[al fil-kaxxa, fejn wara li qabe] ]ew; players, u l-konklu]joni tieg[u ;iet imblukkata mal-art minn Cassar.

G[axar minuti fit-tieni taqsima, Failla g[adda tajjeb minn fuq il-linja taxxellug, bil-cross tieg[u jsib lil Dias; i]da d-daqqa ta’ ras tieg[u falliet il-mira g[al ftit. Biex fil-65 minuta, Leandro Da Silva Almieda, wara li ir/ieva ballun fit-tul, twaqqa’ minn Pearson fil-kaxxa, bir-

referee jordna penalty. I]da mill-[dax-il metru, Mark Tanti falla li jikkonverti meta laqat il-wieqfa.

Fid-69 minuta, Hibernians ;ew im/a[[din milli jserr[u rashom mirri]ultat meta minn cross ta’ Cohen kien Kardeck Dos Santos li laqat il-lasta, bilgoalkeeper Cassar isalva fil-pro/ess.

I]da tlettax-il minuta mit-tmiem, Hibernians irduppjaw. Kien corner mog[ti minn Failla, bil-ballun jasal fuq ras JEAN PAUL FARRUGIA, li millvi/in ma’ falliex. B’Hibernians i]idu ttielet fit-82 minuta meta minn pass fit-tul ta’ Bezzina, il-goalkeeper Cassar [are; minn postu u naqas li jikklerja biex approfitta CLAYTON FAILLA, li b’lasta vojta po;;a l-ballun fix-xibka.

Valletta fi klassi g[alihom Wara r-reb[a li kisbu Hibernians fuq Tarxien, ilpressjoni kienet kollha fuq Valletta biex jiksbu t-tliet punti millkonfront tag[hom kontra Mosta. U l-Beltin prattikament a//ertaw minn dan fl-ewwel g[oxrin minuta g[aliex bnew vanta;; doppju u qatt ma [arsu lura. Mill-banda lo[ra, Mosta ddi]appuntaw [afna min[abba li ftit li xejn resqu lejn il-lasta avversarja.

Valletta kienu ;ejjin minn reb[a komda fuq Floriana bl-iskor ta’ 3-0 fl-a[[ar [ar;a tag[hom, fejn komplew bis-serje po]ittiva ta’ reb[ b’punti massimi minn [amsa mill-a[[ar sitt log[biet.

G[al Mosta l-ewwel fa]i

Jonathan Bajada ta’ Mosta (bin-numru 23) mg[asses minn Luke Dimech (lemin) u minn Ian Azzopardi (wara)

ntemmet b’telfa xejn mistennija kontra Rabat Ajax, u wara din iddisfatta kien hemm bidla fil-kow/, b’Danilo Doncic jie[u post Steve D’Amato. B’hekk, g[all-eks kow/ ta’ Floriana, Sliema u Tarxien din il-log[ba mmarkat iddebutt tieg[u ma’ Mosta, in/identalment kontra t-tim li kien jilg[ab mieg[u.

Mosta laqg[u lura lil Carlos Campagnoli, bi Bryan Agius jiskonta log[ba sospensjoni.

Matul il-kampjonat kien hemm reb[a g[al kull na[a, u wara li lBeltin reb[u fl-ewwel round bliskor ta’ 3-1, Mosta rrispondew fit-tieni b’reb[a b’goal wa[dani.

L-ewwel azzjoni tal-log[ba waslet fil-11-il minuta, meta kienu Valletta li wara li xutt ta’ Mifsud kien imblukkat mir-rebound, xutt ta’ Joao Gabriel Da Silva xe[et ftit g[oli. Il-Beltin fet[u l-iskor minuta wara, meta kien Briffa li qassam qasir lejn WILLIAM BARBOSA, fejn il-Bra]iljan b’xutt fuq id-dawra minn tarf ilkaxxa sab ir-rokna tax-xibka.

Bil-vanta;; miksub, Valletta issa kibru aktar fil-kunfidenza u fis-16-il minuta, Barbosa sab lil Mifsud. Dan, wara li qabe] lillgoalkeeper, ikkonkluda; imma lballun inqala’ minn fuq il-linja minn Farrugia.

Valletta irduppjaw fl-20 minuta, meta kien Tourè li tefa’ cross minn fuq il-lemin, fejn da[al b’mod tajjeb MICHAEL MIFSUD, li bir-ras wa[du fuq ittieni lasta ma’ falliex. Il-Beltin komplew jiddominaw, biex fis-26 minuta kien hemm [arba ta’

Mifsud, u dan wara li evita player ikkonkluda, b’Farrugia jdawwar minn mal-art g[al corner.

Aktar azzjonijiet minn Valletta, u man-nofs sieg[a log[ob, minn free-kick ta’ Fenech, inqala’ ’l barra Mifsud, bix-xutt tieg[u ji;i salvat minn Farrugia. Bilgoalkeeper ta’ Mosta jo[ro; minn postu biex la[aq qabel Mifsud erba’ minuti minn tmiem ittaqsima.

Appena tletin sekonda fit-tieni taqsima, Valletta ]iedu goal ie[or meta minn pass fit-tul ta’ William Barbosa kien MICHAEL MIFSUD li [a l-ballun, avvanza u b’xutt fil-baxx tefa’ l-ballun firrokna tax-xibka.

Valletta issa naqqsu r-ritmu biex g[al mumenti twal il-log[ba ]vol;iet f’wa[da monotona, bilBeltin xorta j]ommu l-inizjattiva.

Kien biss fid-69 minuta li rajna xutt lejn il-lasta – li kien l-ewwel wie[ed tal-log[ba g[al Mosta – bix-xutt fjakk ta’ Bajada jkun salvat fa/ilment minn Bartolo.

Erbatax-il minuta mit-tmiem, WILLIAM BARBOSA skorja ttieni goal personali u r-raba’ g[attim tieg[u, b’xutt angolat u b’sa[[tu hekk kif da[al fil-kaxxa. }ew; minuti wara, Mifsud kien im/a[[ad milli jg[aqqad hat-trick meta Farrugia salva x-xutt b’sa[[tu tieg[u.

Lejn it-tmiem, free-kick ta’ Mitev minn tarf il-kaxxa kien salvat mal-art minn Bartolo.

B’MICHAEL MIFSUD, imma, jirnexxilu jg[aqqad il-hat-trick meta b’daqqa tar-ras fuq cross ta’ Roderick Briffa g[eleb lil Farrugia.

56

Lokali

Il-{add, 24 ta’ Frar, 2013

Prin/ipji, proposti, fidu/ja Kull Elezzjoni :enerali hi differenti mill-o[ra.

Ebda wa[da ma hi fa/li. Kollha – din, ta’ qabilha u li ;ejjin – iridu jkunu kumbattuti. Kumbattiment mhux bit-tg[ajjir, wisq inqas bl-idejn, imma bl-u]u tarra;uni. E]er/izzju li jrid isir biex tikkonvin/i u tipperswadi li g[andu jkollok il-fidu/ja tal-poplu g[al-le;i]latura li ;ejja. Espressjoni popolari li tkun marbuta mal-prin/ipji u l-proposti li partit ikun qieg[ed iressaq ’il quddiem. minn Dawn il-passi huma determinanti f’kull darba. Min Carmelo Mifsud Bonnici jittraskurahom ji]balja. carmelomifsudbonnici@gov.mt Il-Partit Nazzjonalista g[andu mertu li hu b’sa[[tu [afna mal-elettorat fuq il2 pedamenti tieg[u. Kien u baqa’ l-partit li ma abbandunax, u wisq inqas ipprova jibdel, il-prin/ipji politi/i tieg[u. Minn meta twaqqaf, demokristjan kien, u hekk baqa’.

Partit li j[ares lejn kif jista’ jkabbar lill-bniedem u mhux i/ekknu. Kif jg[olli l-;id ekonomiku u jassigura li dan jitqassam bil-;ustizzja so/jali. Dak li [ares u [adem g[al dawk li huma minn ta[t. Dejjem ta prijorità lix-xog[ol. Kif ji]diedu l-postijiet, kif tikber il-protezzjoni tal-[addiem, u li s-salarji jitilg[u ’l fuq.

G[all-kuntrarju, il-Partit Laburista jammetti hu stess li ma baqax tal-[addiem, u anzi, sar pseudo-liberali. Il3 [olqien tax-xog[ol ma baqax prijorità g[alih. Sar biss il-b]onn tal-poter. Da[al iktar fid-disperazzjoni ta’ min hu lest li jag[mel minn kollox biex jitla’ fil-gvern g[aliex issa, din id-darba ‘ma jistax jitlef’. Partit li tant jaf li ma g[andux ideat ;odda, li ma huwiex qieg[ed jipperswadi, li minflok jitla’ ’l fuq fil-politika t-tajba, irid ini]]el lill-o[rajn fil-livell ta’ isfel. Il-bi]a’ li bis-sewwa ma tasalx i;ibek tag[mel iddnewwa lil [addie[or, u mieg[u, lilek innifsek.

Taqbad il-programmi, il-proposti li partit u ie[or qed i[arsu li jwettqu, u ssib li hawn kuntrast ie[or. Hemm 4 di;à l-i]bilan/ ovvju. Il-Partit Nazzjonalista mimli esperjenza, mimli b’ri]ultati. Il-Partit Laburista nieqes millesperjenza, anzi mimli b’dik negattiva passata u nieqsa minn marki ta’ [idma kostruttiva fl-Oppo]izzjoni. It-tieni, il-Partit Nazzjonalista kapa/i j[ares ’il quddiem u jibni fuq dak li bena hu stess b’attenzjoni u ming[ajr ]bilan/i. Il-Partit Laburista narah li jinsab im[awwad. Min-na[a l-wa[da g[andu proposti li ma ;ewx studjati sew u mhuma se ja[dmu qatt. Fuq l-o[ra, l-ammissjoni li dawk li kien ilu jikkritika sejje, minflok, ‘ikompli ja[dem fuqhom’.

Meta fil-kampanja jinxe[et it-tajn, nafu li l-poplu ma jibqax jara /ar. Dan hu kontra tag[na u favur tag[hom.

5 Bl-u]u tar-ra;uni, li biha nid[lu fid-dettall ta’ dak li sar u ta’ dak li qieg[ed ji;i propost, tinkixef il-manuvra ta’ min g[aliex jib]a’ li jitlef il-partita, irid ikisser it-tazza.

F’dawn l-a[[ar jiem ta’ din il-kampanja hu determinanti li nipperswadu u n;ibu l-fidu/ja billi nuru l-ewwel li a[na konna u bqajna partit ta’ prin/ipju li j[ares li jiddefendi lil kull klassi fis-so/jetà; it-tieni, li dak li qed nipproponu verament kapa/i jitwettaq. Il-fidu/ja elettorali ting[ata jekk nibqg[u ffukati, nuru dan kollu.

1.

. . .

.

BLOKKA SIL: TIN{ALL QUDDIEM KA} JA{RAQ