Numru 13,370
€0.55
www.mychoice.pn
It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
Tibda l-kumpilazzjoni ta’ Tancred Tabone dwar il-ka] ta’ tix[im fix-xiri ta’ ]ejt
Muscat tilef il-prin/ipji biex ikun Prim Ministru minn Jesmar Baldacchino
Joseph Muscat gideb u g[andu j;orr irresponsabbiltà politika u jekk nimxu fuq il-kriterji li stabbilixxa hu stess allura g[andu jirri]enja. Hekk sostna s-Segretarju Parlamentari g[a]}g[a]ag[ u l-Isport, Clyde Puli waqt konferenza tala[barijiet fid-Dar ?entrali tal-Partit Nazzjonalista li kienet immexxija millPresident tal-E]ekuttiv talPartit Nazzjonalista Marthese Portelli filpre]enza tal-kandidata Claudette Buttigieg. Is-Segretarju Parlamentari Cylde Puli kien qed jitkellem fuq ilka] tad-droga li nstabet filka]in Laburista ta’ {al Safi, liema ka] il-Mexxej Laburista Joseph Muscat kien jaf bih g[aliex kien mg[arraf b’ittri li r/ieva ming[and il-barman talka]in stess. Matul din il-konferenza, il-;urnalisti pre]enti ntwerew filmati millintervista li Muscat g[amel mal-;urnalist tal-;urnal Sunday Times, Christian Peregrin. Clyde Puli sostna li matul din l-intervista, Muscat jammetti li gideb imma ja[bi l-ka]. Puli qal li Muscat dan g[amlu biex isalva l-partit u lpo]izzjoni tieg[u. Puli g[amel referenza g[all-mod kif Muscat jistqarr mal-;urnal tasSunday Times li dan li]ball g[amlu g[aliex kienet g[adha l-ewwel g[al pa;na 6
Il-Prim Ministru qal li t-twe;iba g[aliex wie[ed g[andu jivvota lill-PN, ing[atat fl-a[[ar jiem mill-Kummissjoni Ewropea fejn semmiet li Malta se jkollha t-tieni l-akbar tkabbir ekonomiku mill-pajji]i taz-zona ewro u se tkompli to[loq ix-xog[ol
Il-PN hu l-unika partit li jiggarantixxi futur fis-sod li]-]g[a]ag[ minn Rebecca Borg
‘Fid-9 ta’ Marzu, m’a[niex se mmorru g[al ;urnata b[allo[rajn, i]da g[al ;urnata li tfisser [ames snin, li matul dan il-perjodu, [ajjet persuna tinbidel’. Dan kien il-messa;; li wassal il-Prim Ministru u lKap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi f’attività ta[t it-tinda bit-tema ‘Int u lKandidati’f’Bir]ebbu;a, b’messa;; /ar immirat lejn i]]g[a]ag[, lejn dawk li se jkunu qed jivvutaw g[allewwel darba f’din l-elezzjoni ;enerali g[aliex dawn jafu fejn qeg[din mal-Partit Nazzjonalista, minn fejn dan telaq u fejn se jkompli sejjer. G[alhekk, il-Prim Ministru
semma’ kif it-twe;iba g[aliex wie[ed g[andu jivvota lillPartit Nazzjonalista, ing[atat fl-a[[ar jiem fejn ilKummissjoni Ewropea semmiet li Malta se jkollha ttieni l-akbar tkabbir ekonomiku mill-pajji]i tazzona ewro u se tkompli to[loq ix-xog[ol. Dan g[all-kontra li fil-bqija tal-pajji]i taz-zona ewro, l-ekonomija se tonqos u l-qg[ad se ji]died. Hawnhekk semma’ kif jekk ikun hemm partit fil-Gvern li mhux kapa/i jo[loq ix-xog[ol, wie[ed ikollu jiffa//ja nkwiet kbir. Il-Prim Ministru rrefera g[at-tqeg[id tal-ewwel ;ebla li sar iktar kmieni matul il-
;urnata tal-biera[ fil-Life Science Campus fejn se jinbnew laboratorji tal-aqwa kwalità g[al ri/erka u ]vilupp sabiex jinvestu f’pajji]na. Kien g[alhekk li l-Prim Ministru re;a’ appella lill-first time voters, li biex ikollhom futur fis-sod, iridu jivvutaw lill-PN g[ax dan il-Partit ja[dem favur il-pajji]. Il-Prim Ministru semma’ li l-Partit Nazzjonalista, fil[ames snin li g[addew, g[allkontra ta’ pajji]i o[ra, [oloq ix-xog[ol f’pajji]na, u hu hawnhekk li to[ro; il-bravura ta’ kul[add b’mod partikolari tas-settur privat, g[ax filwaqt
Int f’din l-elezzjoni
L-Italja
Suppliment spe/jali fil-pa;ni tan-nofs ta’ dan il-;urnal. Illum dwar id-d[ul tal-familji.
Sorpri]i fl-elezzjoni fost il-possibbiltà ta’ sta;nar fil-Parlament u s-Senat
g[al pa;na 5
Ara pa;na 16
Meta bdiet il-kumpilazzjoni ta’ Tancred Tabone, eks ?erman tal-Enemalta, li flimkien ma’ Frank Sammut jinsabu akku]ati b’tix[im u [asil ta’ flus fil-pro/ess ta’ xiri ta]-]ejt, ssemmew diversi /ifri li allegatament [a hu u “sie[bu” minn fuq ix-xiri ta]-]ejt mill-Enemalta. Frank Sammut stqarr mal-Pulizija li huwa [a mal-$240,000 Amerikan minn fuq kummissjonijiet mill-kumpaniji Trafigura u Total u li dan g[amlu meta kien konsulent tal-eks ?erman tal-Enemalta Tancred Tabone. Huwa qal li l-flus kien jaqsamhom ma’ Tabone. Min-na[a tieg[u meta sar konfront fil-lock-up talPulizija bejn Tancred Tabone u Frank Sammut, Tabone /a[ad mal-Pulizija li [a xi kummissjonijiet filwaqt li Sammut /a[ad li huwa qatt ssellef xi flus ming[and Tabone. L-Assistent Kummissarju Michael Cassar ]vela dan kollu fil-Qorti fejn qal li Sammut qallu li kont bankarju }vizzeru kien infeta[ apposta biex fih tid[ol is-somma ta’ $80,000 Amerikan fittmien pagamenti minn fuq kummissjonijiet ta]-]ejt u li dawn li waslu millkumpanija Trafigura. Meta George Farrugia ng[ata l-proklama, Sammut stqarr mal-Pulizija li kien [a $159,000 dollaru Amerikan, u dan wara li ntwera 12-il invoice. Fil-kumpilazzjoni [are; li l-flus mitTrafigura kienu ji;u depo]itati f’bank ;ewwa Lugano l-I]vizzera, li skont Sammut kien issu;;erhiehulu Tancred Tabone.
g[al pa;na 2
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
2
Sammut jg[id li ta lil Tabone $120,000 dollaru f’kummissjonijiet, Tabone ji/[ad istess akku]i b’mod separati qed ji;i mixli li wettaq dawn irreati bejn l-2000 u l-2004. Sammut ta’ 60 sena minn TasSliema se jibda g[addej pro/eduri nhar il-{amis quddiem il-Ma;istrat Anthony Vella. L-Assistent Kummissarju Cassar qal li Sammut ammetta mal-Pulizija dwar il-kunflitt ta’ interess li kellu meta huwa serva b[ala Kap talMediterranean Offshore Bunkering Company (MOBC) u wara konsulent tal- Enemalta meta kellu wkoll interess privat fl-IBOL li kien waqqaf erba’ kumpaniji “offshore” flI]vizzera fl-2003, u li wara dawn ;ew re;istrati fl-Istati Uniti, il-Panama u Hong Kong, li kollha kienu jinvolvu lil Tancred Tabone, Frank Portelli u Anthony Cassar. Ix-xhud qal li George Farrugia, l-a;ent ta’ Trafigura, li ng[ata l-Proklama Presidenzjali, qal lill-Pulizija li Sammut kien informa lil Tancred Tabone fuq idde/i]joni ta’ Trafigura biex lilu tikkompensah g[al konsinji ta]]ejt, fejn kien allegat li Tabone kien talab 50 fil-mija tal-flus li kienu jit[allsu lil Sammut. Sammut wara g[adda din linformazzjoni lil Farrugia, fejn allegatament qallu li Tabone jag[mel parti mid-“deal”, u li lewwel [las li kien imiss ming[and Trafigura meta tintbag[at il-konsenja g[andu jinqasam 50 fil-mija ma’ Tabone. Cassar xehed ukoll li kien
minn pa;na 1
L-Assistent Kummissarju qal li fil-ka] ta’ Sammut, meta dan kien Kap E]ekuttiv tal-MOBC, kien jo[ro; pagamenti b’kummissjonijiet lil George Farrugia talli lkumpanija Total kienet tbieg[ prodotti lill-kumpanija talGvern. Ing[ad li Sammut qal lill-Pulizija li kien jie[u sehem mill-kummissjonijiet u kien t[allas minn George Farrugia kemm billi xtralu karozza, tah flus kontanti u anke depo]iti lbank. Skont ix-xhud Sammut qallu li Tabone kien jie[u nofs il-kummissjonijiet li jir/ievi ming[and Trafigura. L-Assistent Kummissarju Cassar qal quddiem ilMa;istrat Claire Stafrace Zammit li Sammut qal lillPulizija li waqt laqg[a li kellu ma’ rappre]entant ta’ Trafigura, /ertu Tim Waters, waqt fiera internazzjonali f’Londra, dan kien ]gurah li lest li jg[in biex Trafigura tassigura l-a[jar offerti lill-Enemalta fuq i]-]jut. Tabone, min-na[a tieg[u dejjem /a[ad mal-Pulizija li huwa kien involut f’xi kummissjonijiet li setg[u ng[ataw. Fil-fatt anke meta sar konfront ma’ Sammut filKwartieri :enerali tal-Pulizija, dan baqa’ ji/[ad l-involviment tieg[u fil-ka]. Madankollu Sammut qal lill-Pulizija li huwa kien jag[ti lil Tabone nofs ilkummissjonijiet permezz ta’ flus kontanti jew inkella permezz ta’ transazzjonijiet bankarji. Frank Sammut li tressaq bl-
It-Temp
UV INDEX
5
IT-TEMP ftit jew wisq imsa[[ab b’[albiet tax-xita i]olati u li jistg[u jkunu bir-rag[ad g[all-ewwel, u b’ri[ moderat g[al ftit qawwi mill-Punent il-Lbi/ li jsir [afif g[al moderat mill-Punent g[all-Majjistral VI}IBBILTÀ ;eneralment tajba IR-RI{ [afif g[al moderat mill-Punent g[all-Majjistral BA{AR moderat li jsir [afif g[al moderat IMBATT baxx mil-Lbi/ li jsir mill-Punent TEMPERATURA l-og[la 15˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0 mm Xita mill-1 ta’ Settembru 382.4 mm IX-XEMX titla’ fis-06.36 u tin]el fis-17.54
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
George Farrugia li kien jipprepara l-ir/evuti u x-xog[ol wara [lasijiet ta’ konsulenza, wara li kien jaf dwar il-ftehim li kien hemm bejn Tabone u Sammut. {are; li huwa kien irra;el li kien ja[dem ilkummissjonijiet u l-[las, u dan peress li hu wkoll kien se jibbenefika mill-operazzjoni kollha b[ala a;ent. Ix-xhud qal li Sammut kellu kont marRoyal Bank of Scotland f’:ibiltà, u li llum huwa mag[luq. Waqt ix-xhieda tal-Assistent Kummissarju, l-Avukat Gianella Demarco ;ibdet lattenzjoni tal-Qorti li kienu qeg[din jinqraw stqarrijiet ta’ Frank Sammut, u li dan huwa koakku]at. Il-Qorti qalet i]da li f’ka] kumplikat b[al dan biex listorja tkun i]jed /ara huwa a[jar li jo[ro; kollox. Ix-xhud kompla jg[id li Frank Sammut, kien membru fil-kumitat talEnemalta dwar ix-xiri ta]-]ejt meta l-kumpanija Olandi]a Trafigura kienet ing[atat ilkuntratt g[al “low sulphur fuel oil” bejn l-2003 u l-2004. L-Assistent Kummissarju Michael Cassar qal li meta kien ta[t arrest, Sammut kien ammetta li kien “silent partner” fil-kumpanija tal-[a]na ta]-]ejt Island Bunker Oils Ltd u dan bejn l-2002 u l-2005 – l-istess kumpanija li kienet propjetà ta’ Anthony Cassar u Francis Portelli, li wkoll tressqu l-Qorti b’rabta max-xiri ta]-]ejt flEnemalta, u anke Tancred Tabone innifsu mill-2008 ’l quddiem. Sammut kien tke//a fl 2005, u ng[ata [las lura ta’sehmu ta’ madwar nofs miljun dollaru Amerikan. Ix-xhud qal li Tabone kien ukoll “silent shareholder” filkumpanija IBOL, u l-ishma tieg[u u ta’ Sammut kienu
L-akku]at Tancred Tabone
jin]ammu minn Anthony Cassar u Francis Portelli f’]ew; kumpaniji o[ra li kien waqqfu. Sammut, qal ix-xhud kien ;ie arrestat fit-22 ta’ Jannar li g[adda u ;ie mistoqsi diversi domandi, fejn iddikjara li kien Direttur tal-kumpanija Fuelserv Ltd, li xog[olha huwa fuq konsulenza ta’ “onshore” u “offshore” fil-[a]na ta]-]ejt. Huwa qal lill-Pulizija li waqqaf lill-kumpanija biex jixtri appartament f’San Pawl il-Ba[ar. Sa minn ]mien ri/enti, l2011, huwa kien qed jixtri ]]ejt permezz tal-kumpanija Fuelserv. L-editur Mani;erjali tal-MaltaToday Saviour Balzan, qal ix-xhud qasam linformazzjoni li kellu malPulizija fejn g[adda ri/evuti ta’ $4.3 miljun ta’ kunsinna ta]-]ejt li minnha Sammut kien t[allas kummissjoni f’kont bankarju }vizzeru g[all-kumpanija “Energy & Environment Consultants”. Din il-kumpanija kienet ta’
B[al-lum 25 sena
F
’diskors lill-Istitut tad-Diretturi, il-
IT-TLIETA L-og[la 15˚C L-inqas 7˚C
L-ERBG{A L-og[la 14˚C L-inqas 7˚C
IL-{AMIS, L-og[la 14˚C L-inqas 8˚C
IL-:IMG{A L-og[la 14˚C L-inqas 11˚C
IS-SIBT L-og[la 14˚C L-inqas 11˚C
UV
UV
UV
UV
UV
5
5
5
5
4
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 14˚C imsa[[ab, Al;eri 6˚C bir-rag[ad, Amsterdam 3˚C imsa[[ab, Ateni 19˚C xemxi, Li]bona 11˚C xemxi, Berlin 2˚C imsa[[ab, Brussell 1˚C xita, il-Kajr 26˚C imsa[[ab, Dublin 6˚C ftit imsa[[ab, Kopen[agen 2˚C imsa[[ab, Frankfurt 2˚C xita, Milan 3˚C imsa[[ab, Istanbul 18˚C xemxi, Londra 4˚C imsa[[ab, Madrid 6˚C ftit imsa[[ab, Moska 3˚C xemxi, Pari;i 8˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 7˚C imsa[[ab, Ruma 8˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 26˚C ftit imsa[[ab, Tripli 19˚C xemxi, Tune] 11˚C imsa[[ab, Vjenna 1˚C imsa[[ab, Zurich -1˚C xemxi, Munich 0˚C ftit imsa[[ab, St. Petersburg 1˚C imsa[[ab
Sammut u twaqqfet fl-2003, i]da tne[[iet mir-re;istru pubbliku sena wara. Fil-Qorti ntqal ukoll li Tancred Tabone flimkien ma’ Frank Sammut di;à kienu involuti fil-kumpanija Island Bunkering Oils Limited fejn kienu krew tliet vapuri lillMOBC, li l-kumpanija talGvern li kienu jmexxu flimkien. Dwar dan il-ka] hemm akku]ati ]ew; sidien o[ra tal-IBOL, Anthony Cassar u Francis Portelli. Ilkumpilazzjoni ta’ Tancred Tabone se tkompli nhar il:img[a fl-10.00 a.m. Sadanittant il-Qorti talAppell preseduta mill-Im[allef David Scicluna ma laqg[etx talba tal-Avukat :enerali biex Tancred Tabone u Frank Sammut ji;u arrestati mill;did, i]da laqg[et it-talba biex ji]diedu l-kundizzjonijiet filkonfront tag[hom. Id-depo]itu tela’ minn €3,000 g[al €25,000 filwaqt li l-garanzija personali telg[et minn €15,000 g[al €75,000.
Prim Ministru Eddie Fenech Adami tkellem dwar is-sitwazzjoni fil-pajji], partikolarment is-sitwazzjoni ekonomika wara snin ta’ politika so/jalista b’policies kontra xuxlin, traqqig[ tal-pannu bilqarg[a a[mar u soluzzjonijiet short term. Il-Prim Ministru madankollu tkellem dwar il-fidu/ja li l-Partit Nazzjonalista kien qed jer;a’ juri fil-poplu Malti u semma’ fost affarijiet o[ra l-in/entivi m[abbra mill-Gvern tieg[u biex minnhom setg[u jgawdu dawk lindustriji li jistg[u jesportaw i]jed. Lin/entivi kellhom skop primarju li jippromwovu l-investiment, jippromwovu l-esportazzjoni, jippromwovu l-effi/jenza u profitabbilità b’g[an ewlieni li jin[olqu l-impjiegi. }ew; [addiema tilfu [ajjithom tra;ikament meta ntradmu ta[t irramel f’barriera.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
3
Titqieg[ed l-ewwel ;ebla fil-Bio Malta Life Sciences, investiment ta’ €38 miljun
Pass ie[or lejn orizzonti ;odda biex pajji]na jo[loq iktar impjiegi
Fil-Bio Malta Life Sciences Centre fiz-zona industrijali ta’ San :wann, ilbiera[ tqieg[det l-ewwel ;ebla li ‘timmarka pass ie[or fil-mixja ta’ pajji]na lejn orizzonti ;odda sabiex pajji]na jkompli jo[loq ix-xog[ol u xog[ol a[jar g[all-;enerazzjonijiet li jmiss’. Kien il-Prim Ministru Lawrence Gonzi li qieg[ed lewwel ;ebla fil-pre]enza talMinistru tal-Finanzi, lEkonomija u l-Investiment Tonio Fenech u /-Chairman tal-Malta Enterprise, Lawrence Zammit. Dan il-pro;ett li qed isir b’investiment ta’ €38 miljun u b’kofinanzjament millUnjoni Ewropea, hu xhieda ta’ kif il-Gvern qed jo[loq ambjent ekonomiku biex jitkattar l-investiment u jo[loq l-impjiegi, xi [a;a li ;iet ikkonfermata millKummissjoni Ewropea, li tg[id li pajji]na rnexxielu jo[loq impjiegi ;odda. Dan g[aliex, ]ied jg[id Lawrence Gonzi, il-Gvern jag[ti //avetta lil kull ]ag[]ug[ u ]ag[]ug[a biex jil[qu lkarrieri u l-aspirazzjonijiet tag[hom. Fi kliem il-Prim Ministru, dan il-pro;ett hu mutur ie[or ;did importanti tal-ekonomija fis-snin li ;ejjin, dan g[aliex il-vi]joni hi mibnija fuq ir-ri]ultati miksuba. Matul id-diskors talokka]joni, il-Prim Ministru sostna li pajji]na jkompli jospita numru dejjem jikber ta’ kumpaniji barranin, b’investiment f’fabbriki spe/jalizzati. Xhieda ta’ dan, fl-a[[ar jiem, il-Prim Ministru inawgura l-Microsoft
Innovation Centre, u Malta ;abet industrija ;dida tarremote gaming, u attirat ukoll settur tal-avjazzjoni li jimpjega iktar minn 1,000 ru[. Il-Prim Ministru sostna wkoll li dan ilGvern se jkompli jinvesti filqasam tal-kreattività u innovazzjoni b’aktar opportunijiet g[a]-]g[a]ag[ u impjiegi ;odda filbijoteknolo;ija, life sciences u ri/erka. Quddiem numru ta’ studenti, i/-Chairman tal-Malta Enterprise Lawrence Zammit spjega x’se jkun qed jinvolvi dan il-pro;ett, li hu kun/ett ta’ [sieb /ar li ssawwar ma’ partijiet o[ra kon/ernati, b[allMinisteru tas-sa[[a, l-MCSD, Mater Dei, l-Uffi//ju tal-Prim Ministru u g[add ta’ kumpaniji li di;à joperaw f’dan is-settur. Lawrence Zammit spjega kif l-g[an ta’ dan il-pro;ett hu li pajji]na jkollu infrastruttura tal-aqwa kwalità biex il-qasam taxxjenza jkompli jikber. Dan i//entru, li se jkun mifrux f’erba’ binjiet differenti b’total ta’ 61 unit, fosthom laboratorji tal-aqwa kwalità, se jkun flessibbli biex il-Units ji;u adatti g[all- b]onnijiet talkumpaniji, fosthom b’sala talkonferenzi, child care centre u auditorium. B’hekk, ix-xog[ol ta’ infrastruttura miexi fi]]mien stabbilit, u dan ilpro;ett iwassal g[al qab]a filkwalità ta’ pajji]na fis-settur tax-xjenzi tal-[ajja. Matul id-diskors tieg[u, i/Chairman tal-Malta Enterprise semma’ kif ix-xog[ol ta’ skavar lesta, u issa jmiss ixxog[ol tal-pedamenti u kostruzzjoni li jispicca fl-2014
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi, iqieg[ed l-ewwel ;ebla tal-BioMalta Life Sciences fil-pre]enza tal-Ministru Tonio Fenech u /-Chairman tal-Malta Enterprise Lawrence Zammit (Ritratt> Martin Agius)
b’mi]uri lejn l-ambjent bi ]vilupp sostenibbli. Hu spjega wkoll kif dan il-kampus il;did jinsab biswit l-isptar Mater Dei, i/-/entru talonkolo;ija u anke l-Università, u din kienet de/i]joni strate;ika g[aliex wie[ed jing[ata l-opportunità li jkun hemm kollaborazzjoni bejniethom u jaqsmu r-ri]orsi. Matul din l-okka]joni, tkellem ukoll il-Ministru Tonio Fenech li fi/-/elebrazzjoni tal-ewwel ;ebla ta’ kampus ;did li jiffoka fuq ix-xjenzi tal-[ajja, semma’ kif qed ji;i inawgurat pilastru importanti ie[or flindustrija Maltija li jimmarka l-bidu ta’ fa]i o[ra firrivoluzzjoni industrijali ta’ pajji]na. Dan g[aliex, dan il-
kampus il-;did se jkun qed ikompli j;edded lill-pajji], bliskop ewlieni jkun dak li jiggarantixxi opportunitajiet lil dawk li jfittxu u se jkunu qed ifittxu opportunitajiet ta’ xog[ol fis-snin li ;ejjin, g[aliex pajji]na qed timmarka r-realtà ta’ kif pajji]na trasforma ru[u fil-qasam taxxjenzi. Hawnhekk, Tonio Fenech semma’ kif minn pajji] mibni fuq industrija tattessuti bi qlig[ baxx, pajji]na g[andu industriji ;odda b’valur mi]jud og[la, b’jobs a[jar g[all-[addiema li jipparte/ipaw fihom. Il-Ministru Tonio Fenech irrimarka wkoll li f’dan is-sit se jkun hemm cluster ta’ kumpaniji li jipprovdu
servizzi, fosthom kumpaniji li jispe/jalizzaw fi trasport spe/jalizzat g[al medi/ini u oqsma o[ra. Hawnhekk semma’ kif illum f’pajji]na hawn xejn inqas minn 23 kumpanija li joperaw fis-settur tal-farma/ewtika li fissru [olqien ta’ 1,200 post taxxog[ol. G[alhekk, dan il-Bio Malta Life Sciences Campus kien il-pass naturali g[al pajji]na li jippermetti wkoll ittwelid g[al impri]i ;odda f’dan is-settur. Hu wera lapprezzament tieg[u lejn ilMalta Industrial Park, il-Malta Enterprise, u kumpaniji o[ra li qed jibnu dan il-pro;ett b’kollaborazzjoni malUniversità u l-MCAST fost o[rajn.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
4
Il-Partit Nazzjonalista joffri garanzija ta’ xog[ol minn Claire Mifsud
Matul l-attività Inti u lKandidati li saret f’B’Bu;a, il-kandidati tal-[ames distrett indirizzaw lil dawk li, minkejja l-maltemp, imlew ittinda f’din id-diskussjoni. Il-Ministru g[allKompetizzjoni :usta, Negozji }g[ar u l-Konsumatur Jason Azzopardi ffoka l-intervent tieg[u fuq l-in/entivi li ta Gvern Nazzjonalista lis-sidien tan-negozji ]-]g[ar. Dawn wasslu g[al wa[da mill-inqas rati ta’ qg[ad fl-UE u ]ieda ta’ ‘l fuq minn 4,000 selfemployed. Huwa rrefera g[al numru ta’ proposti li jkomplu jixhdu l-impenn ta’ Gvern Nazzjonalista li jkompli jg[in lin-negozji ]-]g[ar. Fost dawn huwa semma’ l-Youth Entrepneurship Act, Start Up Grants u l-iskemi Micro Guarantee u Micro Invest. Il-kandidat fuq il-[ames distrett Toni Bezzina semma’ g[add ta’ pro;etti fl-in[awi tal-[ames distrett b[allpromenade ta’ M’Xlokk, ilPark tal-Avjazzjoni u l-Park tal-Familja f’Wied il-G[ajn li kien inawgurat nhar il-{add mill-Prim Ministru. Semma’ wkoll pro;etti li saru bi s[ab mal-Awtorità Maltija g[atTuri]mu b[all-pro;ett ta’ Wied i]-}urrieq li qal se jkompli jg[in biex ji;bed iktar turisti lejn in-na[a ta’ isfel ta’ Malta. Il-kandidat David Casa fa[[ar lin-Nazzjonalisti tal[ames distrett g[al-lealtà tag[hom lejn il-Partit Nazzjonalista. Huwa rrefera g[al esperjenza li kellu waqt il-home visits meta ltaqa’ ma’ tfajla li qaltlu li kienet be[siebha tivvota lill-MLP i]da llum din re;a’ bdielha g[ax ma tridx partit li jipprova jg[ammex bixxinxilli imma partit li g[andu programm ta’ [idma tajba floqsma tax-xog[ol, is-sa[[a u l-edukazzjoni. Huwa qal li llum [afna qed jer;g[u lura fi [dan il-PN g[ax iridu futur fis-sod u ma jridux jissograw
Minkejja l-maltemp f’Bir]ebbu;a l-poplu rrikorra biex jisma’ u juri l-appo;; tieg[u lill-Prim Ministru (Ritratt> Joseph Galea)
il-futur tag[hom u ta’ wliedhom. Emanuela Delia, kandidat tal-PN fuq il-[ames distrett, iffoka fuq il-bidla teknolo;ika li ;ab Gvern Nazzjonalista. Huwa qal li llum i]-]g[a]ag[ qed ja[dmu f’setturi b[al dak tal-egaming li qabel ma kinux jo[olmu bihom. Qal li wara li Gvern Nazzjonalista introdu/a l-kompjuters fliskejjel fl-1995, il-proposta tat-tablets hija l-pass li kien imiss f’din id-direzzjoni. Sa[aq li l-PN huwa l-partit tal-libertà u se jie[u l-passi me[tie;a biex jipprote;i llibertà anki fis-settur teknolo;iku. Il-kandidat Noel Galea tkellem dwar il-proposta ta/child care u qal li din ilproposta se tkun qed tg[in
lin-nisa biex, filwaqt li jkomplu ja[dmu jkunu jistg[u jibqg[u jie[du [sieb il-familja tag[hom.
Gvern Nazzjonalista jkompli jg[in lin-negozji ]-]g[ar Huwa fakkar kif il-Gvern Nazzjonalista se jkun qed jinvesti [ames miljun ewro biex jag[ti vouchers biex il;enituri jibag[tu lil uliedhom f’child care centres tal-g[a]la tag[hom. Huwa qal li Gvern Nazzjonalista investa fl-
edukazzjoni u dan wassal biex iktar nisa jkomplu jistudjaw, isibu xog[ol u jibqg[u mexjin fil-karriera tag[hom. Kandidat ie[or li tkellem waqt din id-diskussjoni kien Mario Rizzo Naudi li sa[aq li l-Partit Nazzjonalista qatt ma jkun kuntent b’dak li g[amel g[al pajji]na g[ax dejjem irid jag[mel i]jed. Xhieda ta’ dan hija l-weg[da li Gvern Nazzjonalista jo[loq 25,000 impjieg wara li matul ille;islatura l-o[ra [oloq 20,000 impjieg. Dan minkejja li [addie[or kien mo[[u biex ixejjen dawn is-su//essi. Mario Rizzo Naudi rrefera g[all-kisbiet ta’ Gvern Nazzjonalista fil-qasam tassa[[a partikolarmernt blinvestiment fl-isptar Mater
Dei u fl-isptar tal-Onkolo;ija. L-a[[ar kelliem waqt lattività kien Mark Anhony Sammut li huwa l-i]g[ar kandidat tal-Partit Nazzjonalista. Huwa qal li ss[ubija ta’ Malta fl-UE wasslet biex i]-]g[a]ag[ igawdu mill-ischolarships u mill-programmi edukattivi talUE. Semma’ l-investiment filblokka tal-ICT fl-Università u l-blokka l-;dida fil-Campus tal-MCAST u [are; ilkuntrast bejn il-Gvern Nazzjonalista li [alla dawn ilblokok ta’ tag[lim u xog[ol u l-MLP li kien involut fil-ka] tal-’blokka l-bajda’. Sa[aq li l-g[a]la quddiem l-elettorat hija bejn il-MLP li jinduna li kien ]baljat 10 snin wara u lPN li jag[raf x’g[andu b]onn pajji]na minn 10 snin qabel.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
5
Il-Prim Ministru semma’ li l-Partit Nazzjonalista, fil-[ames snin li g[addew, g[all-kontra ta’ pajji]i o[ra, [oloq ix-xog[ol f’pajji]na
Mal-Partit Nazzjonalista, tafu fejn qeg[din, tafu minn fejn tlaqna u fejn sejrin minn pa;na 1
li pajji]i o[ra marru lura u g[andhom livelli rekord ta’ qg[ad, dan ma ;arax f’Malta g[ax pajji]na kompla jo[loq ix-xog[ol. Hawnhekk, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi rrefera g[al-Labour, li g[adu marbut mal-ideat antiki tieg[u b[all-fatt li kkritika lill-Partit Nazzjonalista g[all-g[eluq tatTarzna u tas-Sea Malta. Dan apparti li l-Labour g[adu ma jistax jifhem kif il-Partit Nazzjonalista naqqas it-taxxi u d-defi/it, kun/ett li l-Labour g[adu ma jistax jemmen. Hu ]ied jg[id, kif il-Partit Nazzjonalista hu impenjat li b[al kif fl-a[[ar [ames snin in[olqu 20,000 job ;did, fil[ames snin li ;ejjin se jin[olqu mill-inqas 25,000 job ie[or. Dan g[aliex, il-Partit
Nazzjonalista g[andu vi]joni b’mod konkret, fosthom l€1,128 miljun min-negozjati tal-Unjoni Ewropea, li €215il miljun minnhom se jintu]aw fil-qasam tatturi]mu, settur li fih hemm opportunitajiet ta’ xog[ol kbar g[al min ikun la[aq /ertu livell akkademiku. Hawnhekk semma’ kif b[al kif f’erba’ snin mill-a[[ar [ames snin, pajji]na kellu rekords fitturi]mu, xi [a;a li se jkompli jikseb fil-[ames snin li ;ejjin. Il-Prim Ministru semma’ wkoll li €100 miljun se jkunu qed ji;u allokati g[allindustrija. Matul l-intervent tieg[u ta[t it-tinda f’Bir]ebbu;a, quddiem il-persuni pre]enti, li fi kliem il-Prim Ministru stess ikomplu jag[mlulu kura;;,
Lawrence Gonzi semma’ li hu g[alhekk li kienet importanti d-d[ul ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea, xi [a;a li nkiseb b’mertu tal-Partit Nazzjonalista, li fl-a[[ar snin iggarantixxa l-postijiet taxxog[ol u ;ew salvati 5,000 job,u l-PN fil-Gvern se jibqa’ jin/entiva negozji ;odda, tant li jekk wie[ed jag[mel dan, g[all-ewwel sentejn ma j[allasx taxxa, u jekk din tkun mara, ikollha 3 snin bla taxxa. G[all-kontra ta’ dan kollu, ]ied jg[id Lawrence Gonzi, ilfatt li Muscat huwa sogru mhux sigriet, g[aliex f’dawn la[[ar snin, tana pariri li lkoll kienu []iena, bl-a[[ar parir kien ing[ata lill-Prim Ministru, minn Muscat, sentejn ilu sabiex jimxi fuq ilpassi ta’ ?ipru li skont Muscat
kienet ta’ su//ess. I]-]mien tana parir, qal il-Prim Ministru, u re;a’ wriena li g[amel ]ball ie[or. Dan wara
Il-PN fil-Gvern se jibqa’ jin/entiva negozji ;odda l-i]balji sabiex Malta ma tid[olx l-UE, dwar id-d[ul talmunita ewro, u li ma missniex g[alaqna t-Tarzna. Il-Prim Ministru semma’ kif wie[ed ma jistax jibqa’ ja[fer lil Muscat, spe/jalment li wie[ed ma jistax ja[fer lil Muscat g[all-fatt li jkollu rapporti ta’ traffikar ta’ droga u ma ji[ux passi fuqhom. G[alhekk,
b’kuntrast g[all-fatt li wie[ed jaf fejn sejjer mal-Partit Nazzjonalista, mal-Labour, wie[ed ma jkunx fejn sejjer g[ax l-uniku [a;a li wie[ed ikun jaf li jag[tina pariri []iena. Fl-intervent tieg[u, ilPrim Ministru semma ]ball ie[or tal-Labour dak dwar powerstation tal-gass. Hawnhekk, il-Prim Ministru semma’ li kien il-PN li g[alaq l-impjant tal-gass fil-Qajjenza u bieg[du mill-perikli g[allfamilji ta’ Bir]ebbu;a. I]da, ilLabour irid jag[mel bil-kontra, g[ax irid i;ib ]ew; tankijiet tal-gass daqs il-Knisja talMosta u jqeg[edhom man-nies ta’ Bir]ebbu;a. Il-Prim Ministru semma’ li dawn irresidenti tal-[ames distrett g[andhom iwie;bu li ma jridux din il-proposta.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
6
Bil-kejl tieg[u stess Muscat g[andu jirtira l-kandidatura minn pa;na 1
sena tieg[u fit-tmexxija u li kieku kien jimxi mod ie[or. Hawnhekk is-Segretarju Parlamentari stqarr li bil-kejl ta’ Muscat g[aliex kienet g[adha biss l-ewwel sena hi sku]abbli. Puli qal li jekk Muscat jag[mel l-i]balji flewwel sena jekk ikun Prim Ministru, g[aliex m’g[andux esperjenza, jg[idilna biss li jiddispja/ih wara li jkun da[[al il-pajji] ;ol-[ajt. Clyde Puli qal li Muscat kien jaf b’dan il-ka] ta’ droga fil-ka]in Laburista ta’ {al Safi li se[[ qrib [afna ta’ skola. Muscat i]da g[a]el li ma jmurx g[and il-Pulizija u jirrapporta l-ka] biex ilPulizija tkun tista’ tinvestiga. F’filmat ie[or millintervista mas-Sunday Times, Muscat jinstema’ jg[id li kieku Toni Abela kien kandidat g[all-elezzjoni ;enerali kien ikollu jirtira lkandidatura tieg[u. Hawnhekk Clyde Puli stqarr li Muscat kien jaf bil-ka] daqs Toni Abela g[aliex intbag[titlu ittra mill-eks barman u xorta ma marx g[and il-Pulizija. Stqarr li jekk Toni Abela kien ikollu jiritira l-kandidatura tieg[u allura bl-istess kriterju tieg[u stess Muscat g[andu jirtira lkandidatura tieg[u. Is-Segretarju Parlamentari Clyde Puli qal li f’dan il-ka], Muscat g[a]el li jispara cold-
Clyde Puli qal li Muscat g[amlu biex isalva l-partit u l-po]izzjoni tieg[u (Ritratt> Michael Ellul)
blooded lejn il-Whistleblower bl-istess mod kif stqarr l-eks Deputy Leader tal-MLP, An;lu Farrugia. Muscat mhux biss kien jaf imma kien jaf minn ras il-g[ajn. Il-MLP ikkonferma wkoll li Muscat kien ra l-ittri i]da minflok irrapporta g[a]el li jg[addi lil kul[add bi]-]mien u qal li kienet blokka sil;. Puli qal li matul l-intervista ma’ Christian Peregrin,
Muscat jammetti li [a de/i]joni ]baljata u perikolu]a g[at-tfal u ]g[a]ag[, staqsa x’g[andu ja[seb il-poplu Malti wara li jara x’de/i]joni [a Muscat. Staqsa x’mistoqsijiet qed jag[mlu l-;enituri li g[andhom it-tfal. Clyde Puli qal li g[al kuntrarju, il-Partit Nazzjonalista dwar i]]g[a]ag[ jitkellem fuq lopportunitajiet tax-xog[ol,
Muscat g[a]el li ma jmurx g[and il-Pulizija u jirrapporta l-ka] ta’ abbu] ta’ droga g[all-istudju u l-isports. Staqsa dwar il-kwalitajiet ta’ leadership li g[andu Muscat. Is-Segretarju Parlamentari Clyde Puli qal li l-Partit Nazzjonalista g[andu politika ta’ foresight u kif tmexxi ‘l
quddiem. Jekk Muscat ikun Prim Ministru u jie[u de/i]joni ]baljata b[al meta ]balja fuq l-Unjoni Ewropea, l-ewro, il-VAT u l-istipendji se jda[[al lill-pajji]na ;ol[ajt.
Muscat jg[id li fil-ka] tat-traffikar tad-droga ‘n;arret ir-responsabbiltà’ Toni Abela ma jirri]enjax u Muscat ma jirtirax il-kandidatura tieg[u minn Matthew Bonett
Il-Mexxej Laburista Joseph Muscat qed jibqa’ jkun dg[ajjef quddiem ka] li spi//a fuq fomm kul[add u li qed iwassal biex il-;urnalisti, kull darba li jing[ataw i/-/ans li jistaqsu l-mistoqsijiet lil Muscat jibbumbardjawh dwaru, ji;ifieri l-ka] tattraffikar tad-droga fil-ka]in laburista ta’ {al Safi, li kemm Muscat kif ukoll Toni Abela kienu jafu bih, i]da g[a]lu li ja[buh u ma jag[mlux rapport lill-pulizija. Fil-fatt, wara dak li qal Muscat stess fl-intervista ma’ The Sunday Times tal-{add li g[adda, meta ammetta li ]balja, u sa[ansitra qal li kieku Toni Abela kien kandidat g[all-elezzjoni ;enerali kien ikollu jirtira lkandidatura tieg[u, il;urnalisti kienu qed jistennew l-ewwel pre]enza ta’ Muscat
fil-pubbliku biex jistaqsuh jekk hu hux se jirtira lkandidatura tieg[u, la hu kien kompli/i ma’ Abela meta [bew ka] ta’ traffikar ta’ droga f’ka]in ftit passi ‘l bog[od minn [dejn skola li fiha jkun hemm numru kbir ta’ tfal. Il-{add fig[axija meta lMalta Labour Party bag[at illista ta’ attivitajiet li g[andu Muscat matul il-;urnata tatTnejn, dehret li se tkun bi//a xog[ol fa/li g[all-;urnalisti biex jistaqsu l-mistoqsijiet lil Muscat, i]da dan ma kien fa/li xejn, peress li f’kull attività li kellu Muscat, jew bdejna ning[ataw l-ordni biex ma nag[mlux mistoqsijiet jew inkella biex nistaqsu biss dwar is-su;;ett tal-attività. Fil-fatt, il-;urnalisti kollha kellhom jistennew sa wara rrabà attività li kellu Muscat,
meta mar i]ur l-annimali talIsland Sanctuary f’Delimara biex nag[mlu l-mistoqsijiet tag[na.
Muscat dg[ajjef quddiem il-mistoqsijiet li qed isirulu b’rabta mal-ka] ta’ droga f’{al Safi Fil-bidu, Muscat kien se ju]a l-istess tattika li kien u]a fil-ka] ta’ An;lu Farrugia, meta kien qal li ma jridx iwie;eb mistoqsijiet dwar dak li kien qal l-eks Deputy Leader tieg[u, tant li g[allewwel ]ew; mistoqsijiet qal li “dak li kellu jg[id dwar dak il-ka], qalu”, i]da meta nduna
li kull ;urnalist beda jag[mel il-mistoqsijiet dwar dan ilka], beda jiprova jwie;eb. Fil-fatt, l-aktar mistoqsija komuni li saritlu kienet jekk hux se jirtira l-kandidatura tieg[u mill-elezzjoni ;enerali, u dan peress li hu stess qal li kien i;ieg[el lil Toni Abela jirtira l-kandidatura tieg[u kieku kien se jikkontesta. Muscat, i]da malli sema’ din il-mistoqsija, da[aq u appella lill-;urnalisti biex ikunu po]ittivi u mhux negattivi. Nhar is-Sibt li g[adda, meta kien qed jindirizza l-attivisti Laburisti ta[t it-tinda fixXag[jra, Muscat qal li meta jsir ]ball fil-politika, wie[ed g[andu jirri]enja, u g[alhekk, ilbiera[ saritlu wkoll jekk hux se jirri]enja ladarba hu stess ammetta li ]balja meta [eba ka] ta’ traffikar ta’ droga. Hawnhekk, Muscat sa[ansitra
qal li r-responsabbiltà politika dwar dan il-ka] di;à ntrefg[et, twe;iba li fet[et g[al numru ta’ mistoqsijiet o[ra, fosthom min irri]enja u x’responsabbiltà ntrefg[et. Kien hawnhekk li Muscat baqa’ jinsisti li rresponsabbiltà ntrefg[et, ming[ajr ma spjega kif, u spi//a biex minkejja li l;urnalisti komplew jag[mlu lmistoqsijiet, qabad, dawwar wi//u mexa lejn il-karozza tieg[u, akkumpanjat minn uffi/jali tal-MLP li da[lu finnofs biex il-;urnalisti ma jkomplux jistaqsu. Sa issa g[adu mhux mag[ruf x’wassal biex nhar il-{add, fi tmiem il-mass meeting tal-MLP fl-Imqabba, Toni Abela [arab ji;ri minn fuq il-post, u nstema’ jg[ajjat ma’ xi uffi/jali Laburisti.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
7
Il-Ministru Chris Said spjega kif permezz tal-[ila tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi li rnexxielu jinnegozja u jakkwista g[al Malta aktar minn €1,128 miljun, il-Gvern se jkun jista’ jinvesti fir-ri]orsi umani u jo[loq inizjattivi ;odda g[all-[olqien tax-xog[ol
Il-PN fil-Gvern se jo[loq 25,000 post tax-xog[ol fil-[ames snin li ;ejjin Wara kull numru f’dan ir-rekord tax-xog[ol tal-PN hemm persuna u familja minn Jesmar Baldacchino
Il-Partit Nazzjonalista se jo[loq 25,000 post tax-xog[ol ;did matul il-5 snin li ;ejjin u dan g[al kuntrarju tal-MLP li kull darba li kien fil-Gvern kellu ]idiet qawwija fil-qg[ad. Hekk sostna l-Ministru g[all:ustizzja, il-Konsultazzjoni Pubblika u l-Familja, Chris Said waqt konferenza stampa fid-Dar ?entrali tal-Partit Nazzjonalista, li tmexxiet mill-President tal-E]ekuttiv Marthese Portelli fil-pre]enza tad-Deputat Philip Mifsud u lkandidat Ian Castaldi Paris. Filwaqt li l-Partit Nazzjonalista g[andu rekord fil-[olqien tal-jobs, il-Labour g[andu biss rekords fin-numru tal-qg[ad, tant li fl-a[[ar 22 xahar tal-Labour, ing[ataw aktar minn 5,000 sensja u sensiela ta’ taxxi bi 33 taxxa ;dida. Il-Ministru Said qal li llum il-Labour ta’ Joseph Muscat mhuwa qed jg[id xejn fuq il-[olqien tax-xog[ol. Muscat ma jg[id xejn kif, fejn u b’kemm se jo[loq jobs ;odda b’pagi tajbin g[a]]g[a]ag[ Maltin u G[awdxin. Il-Partit Nazzjonalista mhux biss hu impenjat li jkompli jinvesti u jsa[[a[ is-setturi u l-inizjattivi li di;à je]istu i]da qed jag[ti wkoll il-figura ta’ 25,000 job ;did g[all-5 snin li ;ejjin. Il-Ministru Chris Said fakkar kif permezz talintervent g[aqli u f’waqtu talGvern ;ew salvati aktar minn 5,000 job fl-eqqel ]mien talkri]i internazzjonali biex dawn l-istess postijiet taxxog[ol re;g[u investew u
[olqu postijiet ;odda tax xog[ol. Illum hawn 153,000 persuna li ja[dmu full time. Dan hu rekord g[all-Partit Nazzjonalista fil-Gvern. Pajji]na g[andu l-[ames linqas rata tal-qg[ad fost is-27 pajji] membru tal-Unjoni Ewropea u g[andna r-raba’ linqas rata tal-qg[ad fost i]]g[a]ag[. Dan meta l-paga minima u l-paga medja baqg[u ji]diedu. Chris Said fakkar kif il-MLP kellhu biss rekord ta’ qg[ad u fri]ar filpagi, bil-paga tibqa’ ffri]ata g[al 6 snin s[a[ u l-uniku xog[ol kien biss bil-korpi dixxiplinarji. Qabel l-elezzjoni tal-1987 il-MLP da[[al 8,800 persuna mal-Gvern biex jirba[ il-voti biex din id-de/i]joni, li swiet biljuni ta’ ewro, il-pajji] g[adu jbati l-konsegwenzi sallum il-;urnata. Il-Ministru Said fakkar kif dan l-a[[ar smajna lil Muscat jg[id kif ilLabour irid jiffri]a l-paga minima. Said qal li dawn l-impjiegi n[olqu g[aliex kien hawn Gvern li kien iffukat fuq il[olqien tal-jobs u dan sar bi tfixkil kontinwu talOppo]izzjoni. F’Malta hawn aktar minn 16,000 student blistipendju, bi tkabbir ekonomiku u [olqien tal-;id. Chris Said spjega kif g[aliex ]diedu il-persuni li ja[dmu, ilGvern kompla jinvesti fledukazzjoni, issa l-Unjoni Ewropea bil-fatti qed turi kif pajji]na se jkollu t-tieni likbar tkabbir ekonomiku fost
is-27 pajji] membru talUnjoni. Dawn ir-ri]ultati rekord qed jinkisbu meta lGvern ne[[a 25 taxxa u [oloq inizjattivi li rri]ultaw fi tnaqqis u tax credits g[allSME’s u in/entivi lin-nisa li riedu jid[lu lura fid-dinja taxxog[ol. Hawnhekk il-Ministru Chris Said spjega kif il-Partit Nazzjonalista fil-Gvern se jo[loq 25,000 post tax-xog[ol u elenka l-proposti filprogramm elettorali. Gvern Nazzjonalista se jinvesti aktar minn €215-il miljun fitturi]mu biex aktar linji talajru jag[]lu li ji;u f’pajji]na, intejbu s-servizzi li qed noffru u n]idu r-reklamar.
Permezz tal-intervent g[aqli tal-Gvern ;ew salvati aktar minn 5,000 job Se jsir investiment ta’ aktar minn €100 miljun g[allfabbriki u l-SMEs biex jid[lu fi swieq ;odda, li jkun il[olqien ta’ aktar jobs ;odda f’dawn il-postijiet. Said qal li jsiru aktar pro;etti ta’ ri/erka u ]vilupp u se jonqsu t-taxxi. Fl-edukazzjoni, se tinbena skola ;dida kull sena, kampus ;did fl-MCAST u l-ITS, ilbini ta’ Sixth Form f’G[awdex u Bio Kampus f’San :wann. Parti sostanzjali minn dawn il-25,000 post tax-xog[ol se
jin[olqu f’G[awdex, b’in/entivi g[al-lukandi, ilfarmhouses u inizjattivi li jo[olqu i]jed turi]mu intern. Dan kollu apparti linvestiment li se jsir f’ni/e/ ;odda b[all-agrituri]mu u dak reli;ju]. G[al G[awdex se jin[oloq i]jed inizjattivi g[al jimpjega [addiema ;odda, b’€200 elf f’tax credit fuq 3 snin g[al min jifta[ business f’G[awdex u j[addem minn tal-inqas ]ew; persuni. Illi/enzji wkoll se jaraw tnaqqis ta’ 90% meta mqabbel ma’ dawk f’Malta. Se jinbena business centre li jg[in u jakkomoda lill-industriji talGaming u dak tal-informatika. Il-Ministru Chris Said spjega kif permezz tal-[ila talPrim Ministru Lawrence Gonzi li rnexxilu jinnegozja u jakkwista g[al Malta aktar minn €1,128 miljun, il-Gvern se jkun jista’ jinvesti fir-ri]ors uman u jo[loq inizjattivi ;odda g[all-[olqien taxxog[ol b[all-estensjoni talwork trial scheme. Din liskema, fejn persuni li ilhom ifittxu ix-xog[ol jing[ataw sig[at ta’ ta[ri; biex isibu xxog[ol, se ti;i esti]a g[al sena biex it-ta[ri; ikun aktar estensiv. Chris Said spjega l-iskemi g[all-persuni bi b]onnijiet spe/jali u persuni bi problemi fil-familja. Il-proposta millprogramm elettorali fejn ilpensjoni tal-persuni b’di]abbiltà se tirdoppja minn 55% tal-paga minima nazzjonali g[all-paga minima
nazzjonali u inizjattivi o[ra li jekk isibu impjieg ma jitilfux il-pensjoni tag[hom. Said qal li b[alissa f’pajji]na hawn 1,300 persuna b’di]abbiltà li g[andhom job. Fil-programm elettorali hemm ukoll proposti o[ra g[all-familji, b[as-sick leave li jista’ jintu]a mill-;enituri meta jkollhom it-tfal morda. Dawn se jkunu jistg[u ju]aw is-sick leave tag[hom biex joqog[du mat-tfal tag[hom li jkunu morda. Din hi sensiela ta’ kullana ta’ inizjattivi b[al child care centres u ]-]ieda flallowances biex aktar nisa jid[lu fid-dinja tax-xog[ol. Ilbolla se tonqos bin-nofs g[allpensjonanti li jibqg[u ja[dmu kif ukoll g[all-employers. Filka] ta’ pensjonanti self employed din se tonqos minn 15 g[al 10%. Dawn apparti lin/entivi u tnaqqis mit-taxxa g[as-self employed. Il-Ministru Chris Said qal li dawn huma biss ftit millinizjattivi li hemm fil programm elettorali tal-Partit Nazzjonalista u filwaqt li lLabour ma g[andu l-ebda commitment fuq in-numru talpostijiet tax xog[ol, filmanifest elettorali tieg[u, Muscat g[andu biss il-ba[[. Said qal dan hu li jinteressa lill-familji u l-istudenti li qed jistudjaw li jaraw li meta jlestu u jiggradwaw isibu xxog[ol g[alihom. Dan hu lcommitment tal-Partit Nazzjonalista li jo[loq ilpostijiet tax-xog[ol g[allistudenti.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
8
Joe Cordina b’]ew; libelli L-eks Amministratur Finanzjarju tal-MLP Joe Cordina, flimkien ma’ Carmel Scerri u Dr Martin Fenech fet[u libell g[ad-danni kontra l-Ministru Tonio Fenech b’rabta malkonferenza tal-a[barijiet ta’ Nhar il-{amis li g[adda fejn intqal li dawn kienu involuti fil-kwisjoni tax-xiri ta]-]ejt mill-Enemalta. Huma /a[du li kienu involuti f’dan il-ka]. Sadattant, Joe Cordina wa[du feta[ kaw]a o[ra ta’ libell, din id-darba kontra l-Editur ta’ in-Nazzjon Alex Attard, b’rabta mal-artiklu bit-titlu “L-Amministratur Finanzjarju tal-MLP wara l-iskandlu ta]-]ejt.” Hu qed jitlob kumpens g[al malafama fil-konfront tieg[u.
Dawk li se jkunu msefrin jistg[u jivvutaw fit-2 ta’ Marzu Il-Kummissjoni Elettorali tfakkar lil dawk il-votanti li se jkunu msefrin f’Jum ilVotazzjoni nhar is-Sibt 9 ta’ Marzu 2013 u li jixtiequ jivvotaw is-Sibt 2 ta’ Marzu 2013 li baqag[lhom sa nofsinhar tal-:img[a l-1 ta’ Marzu 2013 biex jag[mlu dikjarazzjoni ;uramentata quddiem Kummissjonarju Elettorali li se jkunu msefrin fid-9 ta’ Marzu 2013. Din iddikjarazzjoni bil;urament⁄solenni g[andha ssir l-Uffi//ju Elettorali, Evans Building, Misra[ Sant’Iermu, Valletta jew fl-Uffi//ju tal-
Karta tal-Identità, Pjazza San Fran;isk, ir-Rabat, G[awdex kif ;ej - Mit-Tnejn 25 sal{amis 28 ta’ Frar mit-8.00am sas-2.00pm u mit-3.00pm sas7.00pm u nhar il-:img[a l-1 ta’ Marzu (l-a[[ar nofstanhar) mit-8.00am sa nofsinhar. Importanti li l-persuna tie[u lkarta tal-identità tag[ha meta tmur tag[mel id-dikjarazzjoni bil-;urament⁄solenni u li fiddata tal-votazzjoni anti/ipata (it-2 ta’ Marzu 2013) tkun filpussess tad-dokument talvotazzjoni tag[ha g[ax ming[ajru [add ma jit[alla jivvota.
I/-?entru ?iviku se jospita l-uffi//ji tal-Kunsill Lokali u jinkludi wkoll sala kbira li fiha jkunu jistg[u jsiru attivitajiet g[all-komunità tas-Swieqi
?entru ?iviku post ta’ riferenza fis-Swieqi Medda art ta’ madwar 2,300 metru kwadru fis-Swieqi, inbidlet fi pro;ett li j[addan fih ?entru ?iviku kif ukoll ;nien u post ta’ rikreazzjoni g[all-familji tal-lokalità. Il-pro;ett b’investiment ta’ €800,000 kien inawgurat ilbiera[ mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi u mill-Ministru George Pullicino. F’diskors tal-inawgurazzjoni, il-Prim Ministru [abbar li l-Kummissarju tal-Pulizija a//etta li fil-pro;ett ikun hemm ukoll G[assa tal-Pulizija biex b’hekk ikun hemm i]jed pre]enza tal-forsi tal-ordni f’din il-lokalità. Lawrence Gonzi tkellem dwar diffikultajiet li kien hemm biex tkun akkwistata art privata [alli, kif kienet ixxewqa tal-Gvern tkun tifforma parti mill-
pro;ett. Fid-dawl ta’ dawn id-diffikultajiet ilGvern g[a]el li ji]viluppa l-parti ta’ art pubblika. Il-Ministru George Pullicino qal li nbena ;ibjun kbir biex fih jin[a]en l-ilma li jintu]a g[all-;onna u l-[ti;iet l-o[ra. I/-?entru ?iviku se jospita l-uffi//ji tal-Kunsill Lokali u jinkludi wkoll sala kbira li fiha jkunu jistg[u jsiru attivitajiet g[all-komunità tas-Swieqi. Il-post joffri a//essibbiltà s[i[a g[al kull parti tieg[u u ji]died mal-lista ta’ pro;etti li matul din il-le;islatura twettqu b’ri]q diversi komunitajiet, minbarra pro;etti kbar fuq livell nazzjonali b[al dawk tas-Salini,ta’ Ta’ Qali, ta’ Xrobb l-G[a;in u ta’ Wied il-G[ajn.
Il-PN se jo[loq 25,000 impjieg ;did Waqt dibattitu politiku talAwtorità tax-Xandir ilMinistru tal-:ustizzja, ilKonsultazzjoni Pubblika u lFamilja Chris Said qal li l-PN g[andu rekord fil-[olqien taxxog[ol, filwaqt li l-labour g[andu rekord fil-qg[ad. Hu spjega kif il-Labour Force Survey juri bi/-/ar u fid-dettall kif il-Partit Nazzjonalista [oloq 20,000 post tax-xog[ol fil[ames snin li g[addew. Il-PN huwa impenjat li jo[loq 25,000 job ;did immirati b’mod partikolari g[an-nisa u ]-]g[a]ag[ li se jispi//aw liskola. Dan ser isir b’numru ta’ skemi u in/entivi sabiex i[ajru aktar nisa jid[lu fid-dinja taxxog[ol u anke ]g[a]ag[ jift[u n-negozju tag[hom. Is-Segretarju Parlamentari g[a]-}g[a]ag[ u l-iSport Clyde Puli qal li x-xog[ol jin[oloq b’de/i]jonijiet g[aqlin u responsabbli. Hu qal li a[na g[andna r-raba’ l-inqas rata ta’ qg[ad fost i]-]g[a]ag[ mill-
pajji]i kollha tal-UE, u dan g[aliex investejna fledukazzjoni b[al MCAST, lITS u fl-Università. B’mod partikulari hu semma’ kif flMCAST Gvern immexxi millPartit Nazzjonalista investa €120 miljun g[all-bini ta’ Kampus ;did. Dan kollu wassal biex bil-Partit Nazzjonalista fil-Gvern ikun hemm 83% li jkomplu l-istudji tag[hom wara s-sekondarja filwaqt li fi ]mien il-Labour kien hemm 43% biss. Puli qal li hu l-PN biss li qed jiggarantilek li se jo[loq 25,000 job fil-[ames snin li ;ejjin. Irridu nkomplu nibnu fuq dak li ksibna f’din ille;islatura. Il-PN se j]id lischolarships minn 2000 g[al 3000 scholarship, l-istipendju pro-rata, u l-proposta tat-tablets g[aliex it-teknolo;ija hija lfutur ta’ pajji]na. Hu qal li pajji]na j[ares lejn il-:ermanja filwaqt li Muscat i[ares lejn ?ipru, u lejn is-so/jalisti fi
Franza u fi Spajna li ]iedu lqg[ad. Il-kandidati tal-MLP Manuel Micallef u Edward Scicluna qalu li jridu jbiddlu ddirezzjoni po]ittiva ta’ pajji]na u sa[qu fuq it-tkabbir ekonomiku, i]da fl-ebda [in ma semmew skemi u in/entivi li huma fattibbli u li fil-konkret se ji;;eneraw ix-xog[ol. Id-Deputy Chairperson talAD Arnold Cassola qal li lmudell ta’ pajji]na ]gur m’g[andux ikun ?ipru u sostna li [ri;na tajjeb mill-kri]i ekonomika u fuq pjan makroekonomiku pajji]na kiseb ri]ultati po]ittivi [afna. Chris Said qal li Edward Scicluna li jista’ jkun ilMinistru tal-Finanzi jekk ilMLP jitla’ fil-gvern, fa[[ar ilpolitika ekonomika ta’ Mintoff, il-korpi dixxiplinarji u t-8,800 [addiem li l-Labour kien da[[al qabel l-elezzjoni, sempli/iment biex jakkwista aktar voti.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
Lokali 9
Aktar kuxjenza favur l-ambjent
L-amministrazzjoni tal-ETC tiffirma l-ftehim kollettiv ;did mal-U{M
Ftehim Kollettiv ;did g[all-[addiema tal-ETC minn Matthew Mamo
Ilbiera[ ;ie ffirmat ftehim kollettiv ;did bejn il-Union {addiema Mag[qudin u lETC, ftehim li se jwassal g[al titjib finanzjarju kif ukoll g[all-kundizzjonijiet taxxog[ol a[jar g[al madwar 230 [addiema tal-ETC. Il-Ministru tal-Edukazzjoni u x-Xog[ol Dolores Cristina qalet li dan il-ftehim, li jservi g[al 4 snin, minbarra li se jwassal g[al titjib fis-salarji
jinkludi numru ta’ family friendly measure biex ji]gura li l-[addiema jla[[qu wkoll mal-[ajja tag[hom u j[alli lok g[all-[addiema biex ikomplu l-istudji tag[hom. I/-Chairperson tal-ETC Sandra Sladden qalet li biex ;ie ffirmat dan il-ftehim kien hemm pro/ess mhux fa/li imma li wassal g[al ri]ultat po]ittiv li jtejjeb finanzjarjament il-finanzi tal-[addiema u
jda[[al numru ta’ family friendly measures li jimxu mal-linja tal-Gvern. Josef Vella, Segretarju :enerali tal-U{M qal li dan il-ftehim ikompli jibni fuq lActive Labour Market Policy tal-U{M, mag[ruf a[jar b[ala Jobs+. Josef Vella fa[[ar in-negozjati mal-ETC u wera l-apprezzament tieg[u g[ar-relazzjoni tajba talUnion mal-ETC.
Inawgurat ix-xog[ol ta’ restawr fuq il-Knisja ta]-}ejt fl-G[arb Il-Knisja ta]-}ejt fl-G[arb sarilha xog[ol ta’ restawr, b[ala parti mill-Pro;ett ta’ Konservazzjoni Kulturali u Turistika tal-G[arb li qed isir mill-Kunsill Lokali tal-istess lokalità. Dan il-pro;ett qed jitwettaq permezz ta’ investiment li jla[[aq kwa]i €640,000 li 90% minnhom qed ji;u finanzjati mill-Fond Agrikolu Ewropew g[allI]vilupp Rurali ta[t Mi]ura 323 filwaqt li l-10% l-o[ra ;ejjin minn fondi nazzjonali. Il-Ministru g[al G[awdex Giovanna Debono inawgurat ix-xog[ol ta’ restawr li sar fuq din il-Knisja,li hija wa[da mill-[ames elementi ewlenin li di;à ;ew restawrati permezz ta’ dan il-pro;ett. Dawn jinkludu l-Kappella ta’ San Dimitri, il-pont fi Triq isSdieri, [itan tas-sejjie[,u s-
Salib fil-Pjazza tal-lokalità. Barra minn hekk, permezz ta’ tfaddil li rnexxielu jag[mel minn dan l-investiment, ilKunsill Lokali tal-G[arb wettaq ukoll xog[ol ta’ restawr tal-fa//ata tal-Knisja Parrokkjali u z-zuntier, kif ukoll ta’ xelter ta’ ]mien ilgwerra li jinsab fl-istess pjazza. Ix-xog[ol ta’ restawr intensiv fuq il-Knisja ta]-}ejt kien jinkludi tne[[ija tas-siment minn fuq il-;ebla, bdil ta’ ;ebel immermer, tindif tal;ebel kollu, applikazzjoni ta’ velatura fuq il-;ebel il-;did u l-ftu[ tal-fili kollha, filwaqt li ;ew imwa[[la balavostri ;odda fuq ir-ri[ tal-wied kif ukoll /angatura mal-passa;; u z-zuntier. Il-Ministru Giovanna Debono fa[[ret din l-inizjatti-
va li hija fissret b[ala azzjoni responsabbli tal-Kunsill Lokali tal-G[arb li huwa wkoll wie[ed mill-eqdem lokalitajiet ta’ G[awdex. Fakkret li dan il-pro;ett estensiv fl-G[arb kien g[addej flimkien ma’ pro;etti o[ra li kienu finanzjati minn skemi tal-Ministeru g[al G[awdex, li kienu jinkludu t-twaqqif ta’ mu]ew li fih qed ji;u esebiti paramenti, relikwi u o;;etti sagri marbuta mal-Knisja Parrokkjali. Il-Ministru spjegat kif il-[arsien tal-patrimonju storiku kien element ewlieni li ng[ata kunsiderazzjoni matul din il-le;islatura fejn ;ew allokati miljuni ta’ ewro g[al xog[lijiet ta’ restawr, kemm minn fondi Ewropej, kif ukoll minn fondi nazzjonali.
24 skola li qed jie[du sehem fil-programm EkoSkola [adu sehem f’attività bit-tema ‘Nie[du [sieb il-futur tag[na’ fil-Park ta’ Xrobb l-G[a;in f’Delimara tTnejn filg[odu. Hawnhekk f’;urnata ta’ attivitajiet kellhom l-opportunità li jesprimu r-riflessjonijiet tag[hom u dak li jixtiequ jaraw sabiex l-ambjent tag[na jkun wie[ed a[jar g[al kul[add. Fost l-o[rajn semmew itt[assib tag[hom dwar ittni;;is tal-arja, u limmani;;jar tal-iskart. Il-workshops kienu mmexxija minn g[alliema ta’ EkoSkola, fejn ;iet imfassla dikjarazzjoni li ;iet ippre]entata lir-rappre]entanti tal-partiti politi/i. Id-dikjarazzjoni se tkun ippre]entata wkoll b[ala mozzjoni g[all-approvazzjoni filParlament meta tiltaqa’ ddisa’ sessjoni tal-Ekoskola
Parlament iktar tard matul din is-sena. Pre]enti g[al din ilpre]entazzjoni kien hemm ilMinistru g[at-Turi]mu, ilKultura u l-Ambjent Mario de Marco. F’kelmtejn li g[amel ilMinistru Mario de Marco rrefera g[at-titjib fl-ambjent li sar f’pajji]na. Semma’ kif grazzi g[all-istandards g[oljin li g[andhom, u[ud mill-bajjiet tag[na issa jgawdu mill-’Blue Flag Status’. Semma’ kif illum b’ri]ultat tal-investiment li sar, pajji]na huwa l-ewwel pajji] filMediterran fejn isir it-tisfija tad-drena;; qabel ma jmur fil-ba[ar grazzi g[al impjanti li saru. Mario de Marco fa[[ar linNature Trust u lil President tal-g[aqda Vince Attard, g[all-[idma tag[ha biex ittema ambjentali tibqa’ miexja ’l quddiem f’pajji]na.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
10 Intermezz
INTERMEZZ MONDJALI Rassenja kulturali internazzjonali
Edward Bond> Fil-[abs ta’ Olly Fil-jiem li ;ejjin mistenni jasal Malta d-drammaturgu famu] Ingli] biex jattendi g[all-première tal-aktar xog[ol re/enti tieg[u, kif ukoll biex imexxi sessjonijiet interattivi mal-artisti tal-palk u ma’ studenti fl-iskejjel. Fil-bidu ta’ Marzu se jkun hawn f’Malta d-drammaturgu distint Ingli] Edward Bond, meqjus li hu l-aktar awtur u teatrologu interessanti li g[adu qed jikteb. Ir-reputazzjoni tieg[u hi wa[da internazzjonali, u bosta jistaqsu g[ax awtur ta’ dan il-livell g[adu ma ng[atax il-Premju Nobel g[al-Letteratura. Imma dik storja o[ra. Bond, li di;à kien ]ar Malta tlettax-il sena ilu wara stedina li kienet saritlu millMinisteru tal-Edukazzjoni (dak i]-]mien ta[t Louis Galea) b’asso/jazzjoni malBritish Council, se jer;a’ lura fostna biex din id-darba jattendi g[all-première taddramm ;did tieg[u, Olly’s Prison, xog[ol tant ;did li g[adu mhux ippubblikat. Wara dan il-pro;ett presti;;ju] hemm ilkumpanija Unifaun, li ilha tinnegozja ma’ Edward Bond u r-regista Chris Copper, kollaboratur kbir tad-drammaturgu, talinqas g[al dawn l-a[[ar sentejn. Edward Bond Il-pro;ett, minbarra l-première, se jinkludi wkoll diversi attivitajiet li se jimpenjaw lil Bond direttament, u dawn jinkludu diversi workshops, kemm fuq il-livell estetiku kif ukoll fuq dak edukattiv. Ta’ min josserva li f’dawn l-a[[ar [mistax-il sena, Bond wera [afna interess fl-i]vanta;;i kulturali#edukattivi tal-;enerazzjoni ta]-]g[a]ag[, l-aktar fiz-zoni dipressi ta’ Birmingham, fejn ta’ spiss itella’ x-xog[ol ;did tieg[u. INTERMEZZ tkellem ma’ Adrian Buckle, iddirettur artistiku tal-Unifaun dwar is-sinifikat ta]]jara ta’ Edward Bond f’Malta.
Kif kien i;;enerat dan il-pro;ett^ Meta Edward Bond ]ar Malta fl-2001 [alla impressjoni kbira fuqi. Nista’ ng[id li jien nag[mel it-teatru li nag[mel min[abba l-influwenza li Edward Bond kellu fuqi. Madankollu, dejjem b]ajt intella’ xog[ol tieg[u. Sakemm xi sentejn ilu ltqajt ma’ Chris Cooper li hu d-direttur li ji;i fdat b’kull xog[ol ;did ta’ Edward Bond. Flimkien fassalna pro;ett li jinkludi workshops g[all-artisti Maltin, lezzjonijiet fl-iskejjel g[at-tfal, ta[ri; g[all-g[alliema tad-Drama, parte/ipazzjoni f’symposium f’Birmingham u l-produzzjoni tad-dramm Olly’s Prison.
minn Mario Azzopardi marpardi@maltanet.net
il-Ministeru tal-Edukazzjoni. Apparti minn dan se ja[dem mal-atturi ta’ Olly’s Prison u jg[in fid-direzzjoni. Fil-qosor [afna, x’jg[id dan id-dramm^
Dan hu dramm dwar kif il-bniedem jibni habsijiet ta’ kull daqs u ta’ kull xorta madwaru u kif iwasslu biex ikattru l-vjolenza li s-so/jetà tag[na suppost qed ti;;ieled. Naraw lil Mike (Manuel Cauchi), ra;el ta’ mezza età, kif jipprova jg[ix [ajtu wara li jkun qatta’ xi ]mien il-[abs.
Naf li Chris Cooper se jag[mel bi//a xog[ol tajba g[aliex hu spe/jalista fix-xog[ol ta’ Bond u hu direttur tal-og[la kwalità. Dan hu pro;ett li seta’ jittella’ biss bl-g[ajnuna tal-Malta Arts Fund, in-National Lotteries Good Causes Fund, il-British Council u St James Cavalier.
Milli nista’ nifhem Edward Bond kien g[adu qed jiffinalizza l-iskript meta kien qed jinnegozja ma’ Unifaun^ Mhux e]att. Imma dan kien skript mag[mul g[at-televi]joni. G[alhekk hu skript li ftit li xejn jittella’. Però meta konna qed ninnegozzjaw g[addrittijiet, saritilna rikjesta li Edward Bond japprova lid-direttur, liema [a;a ma kenitx diffi/li min[abba li qed jidderi;i Chris Cooper li kif g[edt, g[andu lfidu/ja kompleta tad-drammaturgu. Bond di;a’ kien ;ie Malta madwar 12-il sena ilu u dak i]-]mien kien anki mexxa numru ta’ workshops. Hemm xi [sieb simili din id-darba^ Suppost li Bond g[andu jerga’ ji;i Malta bejn il5 u d-9 ta’ Marzu. Se jag[ti lezzjoni lill-istudenti tal-Ingli] fl-Università u kors ta’ jumejn f’Theatre In Education lill-g[alliema tad-Drama Unit fi [dan
G[ad m’hemmx programm de/i] g[al meta Bond ikun Malta min[abba li jista’ jinqala’ xi [a;a li ]]ommu milli ji;i. Imma nafu kemm i[obb lil Caravaggio u ma jistax jonqos li jmur i]ur il-kwadri manjifi/i tieg[u
Bond hu interessat mill-fenomenu talvjolenza u kif taffettwa l-bniedem u t-tessut so/jali. Dan l-element jin[ass f’dan id-dramm ;did^ Iva. Jin[ass sew. Naraw kif il-faqar, l-in;ustizzja u l-vjolenza huma dawk l-elementi li jiffomentaw il-vjolenza fis-so/jetà. Naraw kif isso/jetà aktar mo[[ha biex tikkastiga u tpattiha, milli biex tirriforma lil dak li jkun, u dan hu messa;; universali, li jkattar il-valur tax-xog[ol importanti ta’ Bond. Edward Bond qed jinteressawh ukoll iz]g[a]ag[, l-aktar dawk f’zoni ]vanta;;ati, l-aktar f’Birmingham. Mnejn hu mnissel dan l-interess “edukattiv”^ Bond i[oss li l-aktar udjenza onesta hija dik ]ag[]ug[a. I[oss li ]-]g[a]ag[ huma t-tama tasso/jetà. G[alhekk jikteb [afna g[alihom. L-a[[ar xog[lijiet tieg[u ttellg[u mill-kumpanija Big Brum ta’ Birmingham li tispe/jalizza fi drammi adulti g[at-tfal u ]-]g[a]ag[. Big Brum ju]aw dawn iddrammi biex jg[inu lit-tfal ja[sbu b’mo[[hom u jifhmu s-sens tal-;ustizzja mill-qrib. Dan id-drammaturgu hu interessat [afna f’Caravaggio. Hemm xi [a;a ma[suba f’dan ir-rigward waqt li se jkun f’Malta^ G[ad m’hemmx programm de/iz g[al meta Bond ikun Malta min[abba li jista’ jinqala’ xi [a;a li ]]ommu milli ji;i. Imma nafu kemm i[obb lil Caravaggio u ma jistax jonqos li jmur i]ur il-kwadri manjifi/i tieg[u. Olly’s Prison, produzzjoni tal-Unifaun, b’direzzjoni ta’ Chris Cooper se jin[adem fit-Teatru St James Cavalier nhar 8, 9, 15, 16, 17, 22, 23, 24 ta’ Marzu bl-atturi Manuel Cauchi, Pia Zammit, Jo Fuller, Simone Spiteri, Victor Debono, Steve Hili, Dave Persiva u Joseph Zammit b[ala protagonisti.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, {amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 25965460 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Muscat ma joffrix ser[an il-mo[[ Id-dikjarazzjonijiet li g[amel il-Leader Laburista Joseph Muscat f’intervista li kienet ippubblikata f’The Sunday Times il-{add li g[adda, ma jistg[ux jibqg[u g[addejjin daqslikieku qatt ma qal xejn. Din il-kampanja elettorali, kixfet il-maskri kollha li kien qed jilbes Muscat. Kixfet min hu verament Muscat u l-partit tieg[u li g[alkemm tbiddlu fiddehra, minn ;ewwa u fl-affarijiet interni tal-partit li hu jmexxi ma nbidel xejn. G[all-kuntrarju, ilLabour Party mar g[all-ag[ar. U dan hu tort biss ta’ Muscat u ta’ [add aktar. }ball li jrid jerfa’ r-responsabbiltà tieg[u Wara [afna jiem jilg[ab bid-diskors, Muscat ammetta li ]balja fil-ka] tal-blokka droga li [eba mill-Pulizija d-Deputy Leader Laburista Toni Abela. Ammetta u qal li kien jilqa’ r-ri]enja tieg[u kieku saret minn Toni Abela. Muscat iddefenda nnuqqas ta’ responsabbiltà li mexa biha hu f’dan ilka], u wkoll li ]balja. I]da n[eba wara l-isku]a li Toni Abela mhux kandidat tal-Labour Party flelezzjoni tad-9 ta’ Marzu. I]da Toni Abela hu responsabbli f’isem Muscat, g[at-tmexxija tal-Labour Party. Muscat irid iwie;eb g[all-a;ir u l-im;iba skorretta ta’ Toni Abela.
Dak li wettaq Toni Abela u l ikien jaf bih Muscat
– li [eba ka] b’rabta ma’ traffikar ta’ droga f’ka]in Laburista – hu reat kriminali li jwassal g[al piena
sa g[omor il-[abs. U fl-a[[ar jiem, rajna lil Muscat jigdeb, jg[id nofs veritajiet u jipprova ji]gwida lill;urnalisti g[ax kien jaf li kemm-il darba jammetti li ]balja Toni Abela, ikun qed jammetti wkoll li ]balja hu wkoll g[aliex ma [ax passi u [eba kollox ta[t it-tapit. U biex jipprova jkompli jqarraq f’dan il-ka] gravi, qal li l-blokka bajda – id-droga – [asibha blokka sil;. Muscat jag[mel biss dak li jaqbillu politikament I]da dan kollu jikxef [a;a wa[da – li Muscat jag[]el biss dak kollu li jaqbel lilu u lil-Labour Party. Nafu kif ke//a lid-Deputy Leader tieg[u g[all-Affarijiet tal-Parlament An;lu Farrugia.
Muscat qatlu politikament g[ax hekk kien jaqbel lilu u lil-Labour Party. Qatlu politikament biex je[les minnu u minflok ida[[al lil Louis Grech b[ala risposta g[all-[atra ta’ Simon Busuttil b[ala Vi/i Kap tal-PN. Dan kollu g[amlu meta Muscat g[adu Kap talOppo]izzjoni. G[andu biss bir-responsabbiltà tattmexxija tal-partit tieg[u. Il-mistoqsija wa[edha tqum – x’jag[mel Muscat jekk ikun Prim Ministru? X’jag[mel jekk ikun fir-responsabbiltà li jmexxi lill-poplu? Meta jkollu g[a]liet importanti x’jag[mel u ta’ pi]? Muscat jer;a’ jag[]el linteressi tieg[u personali g[ax hekk ikun jaqbillu? Dawn ikunu l-kejl li bih jimxi Muscat jekk fid-9 ta’ Marzu jkollu l-mandat li jkun Prim Ministru. Is-
sitwazzjoni li jinsab fiha Muscat hi gravi. Muscat m’g[andu ebda triq [lief li jirtira hu lkandidatura tieg[u. Muscat [ati daqs Toni Abela g[aliex kien Muscat li g[atta u ma g[addiex il-ka] lill-Pulizija biex tinvestiga ka] b’rabta ma’ abbu] ta’ droga f’ka]in Laburista. Muscat g[a]el l-interessi tal-Labour Party mhux l-interessi ta]-]g[a]ag[ vittmi tat-traffikanti taddroga. Muscat g[a]el lil-Labour Party u mhux lillfamliji li g[andhom ikollhom mo[[hom mistrie[ li l-pajji] qieg[ed ji;;ieled b’kull mezz possibbli ming[ajr ma j[ares lejn wi// [add fil-;lieda kontra d-droga. Muscat ma jistax ikun fdat
Muscat ma jistax ikun fdat bid-de/i]jonijiet talfamilji, ta]-]g[a]ag[ tag[na u tal-pajji]. F’sitwazzjoni fejn quddiemu kellu d-dmir li jirrapporta ka] serju ta’ abbu] ta’ droga, Muscat g[a]el li ja[bi reat kriminali biex jiddefendi linteressi tal-MLP. Dawn huma fatti li Muscat u l-Labour Party g[andhom g[alxiex jist[u minnhom. Is-sitwazzjoni ta’ Muscat m’g[adhiex aktar tenibbli b[ala lpersuna li qed taspira li tkun Prim Ministru. Il-poplu ma jist[oqqlux Prim Ministru li ja[bi reati marbuta mad-droga. Il-poplu jist[oqqlu gvern li ja;ixxi kontra kull attività illegali kif g[amel ilPrim Ministru Lawrence Gonzi. Muscat, g[alhekk, ma joffrix ser[an il-mo[[.
Il-bidla mhix kapri// 1. Il-Partit Nazzjonalista, kif dejjem jg[id il-Prim Ministru, ma jridx jirba[ lelezzjoni g[ax g[andu xi dritt jirba[ u jiggverna. IlPartit Nazzjonalista jrid jirba[ biex ikun ta’ servizz u biex jag[mel il-;id lil pajji]na permezz tal-politika u l-valuri tieg[u. Il-Kummissjoni Ewropea M’g[andux il-monopolju tal-verità i]da meta tqieg[ed kollox fil-mi]ien ma tistax tmieri li fl-a[[ar [ames snin mexxejna lil dan il-pajji] bilg[aqal u wassalna l-vapur qawwi u s[i[ fil-port kontra
kull mistenni u mixtieq minn xi w[ud. 2. Prova ewlenija ta’ dan ing[atat g[al darb’o[ra millKummissjoni Ewropea l;img[a li g[addiet meta [ar;et rapport dwar it-tbassir
tal-ekonomija Maltija g[axxhur li ;ejjin. Intqal /ar u tond li l-ekonomija Maltija tant hi b’sa[[itha u mibnija fuq sisien sodi li mis-17-il pajji] taz-zona ewro, Malta g[andha u se jkollha t-tieni likbar tkabbir fl-ekonomija tag[na. Dan ifisser li se ji]diedu ljobs u jkompli jonqos ilqg[ad. Bla tlaqliq, ilKummissjoni Ewropea tg[id li l-orizzont ekonomiku g[al pajji]na hu wie[ed sabi[ u mdawwal, proprju g[ax mexjin sew, bil-g[aqal u b’kompetenza. G[ax biddilna bil-g[aqal. 3. Li jkollok rapport importanti b[al dan, proprju f’dan i]-]mien, millKummissjoni Ewropea li tg[idlek li l-jobs f’Malta se jkomplu ji]diedu u l-qg[ad jonqos, mhux /ajta.
Bla tlaqliq, il-Kummissjoni Ewropea tg[id li l-orizzont ekonomiku g[al pajji]na hu wie[ed sabi[ u mdawwal, proprju g[ax mexjin sew, bil-g[aqal u b’kompetenza
Prova ta’ direzzjoni tajba Hi prova li d-direzzjoni li biha mexjin hi tajba ferm, u li m’hemmx [tie;a ta’ bdil ta’ direzzjoni. X’g[aqal hu li tbiddel id-direzzjoni meta taf
li miexi sew u qed tirba[ kull sfida u tkompli to[loq iljobs? Il-Kummissjoni stess qalet li l-qg[ad se jkompli jonqos drastikament fl-2013 u l2014. Dan kontra dak kollu li hu mbassar li ji;ri filkumplament tal-pajji]i Ewropej. 4. Issa l-Kummissjoni qalet dan kollu ming[ajr ma [adet in konsiderazzjoni l-elf mija tmienja u g[oxrin miljun ewro li Lawrence Gonzi ;ab mill-Ewropa ;imag[tejn ilu. Meta tqis l-impatt po]ittiv [afna u enormi li tali pakkett se jkollu fuq il-[olqien talimpjiegi u t-tnaqqis talqg[ad, tinduna kemm nistg[u nkunu anke a[jar u iktar ’il quddiem minn dak li qed tbassar il-Kummissjoni Ewropea. I]da hemm imma. 5. Imma dan kollu ji;ri jekk ma jinbidilx il-Gvern. Dan il-Gvern immexxi mill-
Partit Nazzjonalista ;ab dawn ir-ri]ultati u lista ta’ rekords g[alik. Rekord ta’ studenti jitg[allmu flMCAST u l-Università, rekord ta’ turi]mu sena wara sena, rekord ta’ nies ja[dmu fl-a[[ar erbg[in sena, rekord ta’ pensjonanti ja[dmu, rekord ta’ nisa fid-dinja taxxog[ol, rekord ta’ self employed u rekord ta’ li/enzji tal-kummer/ u [wienet ;odda. Is-su//essi mhux b’kumbinazzjoni Ma ;ewx b’kumbinazzjoni. :ew g[ax g[andna l-finanzi fis-sod u jippermettu inizjattivi, mi]uri u in/entivi li dan il-Gvern g[amel fl-
a[[ar [ames snin biex no[olqu x-xog[ol. 6. Fl-a[[ar [ames snin kellna ]ieda ta’ iktar minn 4,000 self employed, meta kellna kollox kontrina. Kri]i bla pre/edent, downgrading tal-Amerika u tal-aqwa ekonomiji, banek u pajji]i li fallew g[allewwel darba fl-istorja, log[la prezz ta]-]ejt flistorja u xorta wa[da s-self employed ]diedu.
minn Jason Azzopardi jason.azzopardi@gov.mt
Bil-kontra, meta Sant u Muscat kienu fil-Gvern bejn l-1996-1998 irnexxielhom jifgaw is-self employed blinkompetenza tag[hom u g[all-ewwel darba s-self employed naqsu, flok ]diedu. Meta tqis li f’dawk issentejna, la kien hawn kri]i, il-prezz ta]-]ejt kien farka li hu llum ($12 il-barmil kontra l-$112 b[alissa) u rri[ kien fil-poppa, tinduna kemm kienu veru bla g[aqal u bla [ila biex fgaw is-self employed u nnegozji ]g[ar. L-istess Muscat u l-istess Labour iriduk tbiddel illum. 7. Hu l-Partit Nazzjonalista l-bidla li tixraqlek. Il-bidla mhijiex kapri//.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
12 Opinjoni
Bi/entinarju> Verdi u Wagner La Scala. Milano. Ftu[ gala fis-7 ta’ Di/embru li g[adda, pre/i] Jum Sant’Ambrogio, il-qaddis protettur tal-Katidral. Dissena ja[bat il-bi/entinarju tal-mu]i/isti mag[rufa Verdi u Wagner, Taljan u :ermani]. Is-sorpri]a ta’ dik il-lejla kienet li m’g[a]lux xi opra ta’ Verdi kif kien jixraq biex jift[u l-ista;un ta’ La Scala, imma wrew l-opra Lohengrin ta’ Wagner. G[al dir-rappre]entazzjoni marru l-Prim Ministru Taljan Monti u xi membri parlamentari imma l-President Napoletano ma deherx. ItTaljani [assewha din, daqqa ta’ [arta lill-arti tag[hom, daqqa ta’ [arta lill-g[ira nazzjonali, f’mument ta’ kri]i b[al dik ta’ b[alissa. Tg[id l-organizzaturi talprogramm ta’ dik il-lejla riedu jnaqqsu xi ftit mid-distanza mu]ikali u storika li kien hemm bejn Verdi u Wagner tul [ajjithom? It-tnejn, b[ala ]ew; mu]i/isti kolossali tas-seklu 19, kienu mu]i/isti f’pajji] li kien g[adu qed ji]viluppa politikament u t-tnejn [allew impatt mhux ]g[ir madwar id-dinja kollha fejn tid[ol ilmu]ika, g[alkemm mhux biss. G[ax g[alkemm it-tnejn kienu bi/-/iera g[al xulxin mill-bog[od, Verdi kien sin/ier meta ddikjara li ttieni att ta’ Tristan und Isolde ta’ Wagner kien wie[ed mill-kreazzjonijiet sbie[ li qatt [ar;u minn mo[[ uman.
minn Karmenu Mallia lavojo@maltanet.net
Giuseppe Verdi
{add mhu b[all-ie[or Il-karattru u t-temperament tag[hom – [add mhu b[all-ie[or – jirka//a ferm. G[al Peter Conrad,
Awstraljan li jispe/jalizza fil-letteratura, Wagner kien terrorist, Verdi kien terapist. It-tnejn twieldu fl-1813, ittnejn huma ;enji, imma lambizzjonijiet tag[hom huma differenti. Verdi ra l-arti b[ala mezz ta’ rilassament, b[ala sbu[ija li tg[axxqek u tikkalmalek qalbek, mentri Wagner kien jittama li lmu]ika tieg[u ;;ennen lil min jismag[ha. Wagner, g[all-kontrarju ta’ Verdi, kien jikteb kemm il-lirika kif ukoll il-mu]ika tal-opri tieg[u. Milli jidher ma kien
It-tnejn, b[ala ]ew; mu]i/isti kolossali tas-seklu 19, kienu mu]i/isti f’pajji] li kien g[adu qed ji]viluppa politikament u t-tnejn [allew impatt mhux ]g[ir madwar id-dinja kollha
xorta o[ra. Verdi miet ta’ 87 sena fl-1901. Xi opri tieg[u kellhom tonalità patrijottika meta l-Italja kienet g[adha ma te]istix politikament. IlVa pensiero tan-Nabucco dan tixhdu sewwa. Fir-rivoluzzjoni tas-sena 1849 f’Ruma, il-poplu Taljan kien qed jg[ajjat Viva Verdi u kienu qed ifisser: Viva Emmanuele Re d’Italia.
Richard Wagner
jafda ’l [add. U g[amel bi//a xog[ol sabi[a f’[ajtu meta fl-1876 minn flusu bena lFestpielhaus, Dar l-Opra, fejn g[adhom sal-lum jin[admu l-opri tieg[u filfesivals annwali msej[a Bayreuth Festival. Xog[ol divin G[all-ewwel ftu[ l-ewwel tal-Festpielhaus, in[admet lopra Das Rheingold, mi//iklu msejja[ ‘Ring’, li l-
kompo]itur Norve;i] Grieg sejja[ ‘xog[ol divin’, mentri l-gazzetta Fran/i]a Figaro laqqmitu ‘the dream of a lunatic’ ([olma ta’ mi;nun). Imma dal-Festival stabbilixxa ’l Wagner b[ala artist ta’ importanza dinjija. La[[ar bi//a xog[ol tieg[u kienet Parsifal, li temm jikkomponi fl-1882. Fis-sittax u l-a[[ar rappre]entazzjoni tag[ha, fid-29 ta’ Novembru 1882, Wagner da[al inkiss inkiss fit-tielet att, [ataf il-bakketta minn id id-direttur bravu tal-orkestra
Hermann Levi u [abbat ilkumplament tal-opra hu nnifsu. X’ruxxan kien fih, [ej! Linfluwenza ta’ Wagner baqg[et tin[ass f’kull branka tal-arti matul is-seklu 20 kemm fejn tid[ol id-direzzjoni, kemm fil-filosofija, fil-letteratura, fl-arti vi]wali, fit-teatru. Mu]ika u kotba
G[ax Wagner ma kkomponiex biss mu]ika, imma kiteb il-kotba wkoll. Jekk nistg[u n]idu kulur ie[or g[all-karattru tieg[u, nistg[u nsemmu li kien g[amel [bieb mal-filosfu Shopenhauer li kellu vi]joni pessimista tal-[ajja u dan ifisser [afna. Ir-Re;ina Vittorja tatna ritratt tajjeb tieg[u: “qasir, kwiet, bin-nu//ali, bi mnie[er akwilin (ji;ifieri nie]el g[all-ponta), u geddum tawwali.” Miet ta’ 69 sena b’attakk tal-qalb fit-13 ta’ Frar 1883. G[al Verdi nitkellmu
?elebri M’hemmx g[alfejn nitkellmu wisq fuq Verdi. Hawn
Malta kul[add xi darba jew o[ra sema’ bl-opri tieg[u. Min ma semax b’La Traviata, Il Ballo in Maschera, Aida, La Forza del Destino, Il Trovatore, Falstaff, Rigoletto, u o[rajn? Min ma semax bl-arja la donna è mobile mirRigoletto, min ma semax bil-mar/a trijonfali tal-Aida, min ma semax bil-kor talirsiera tan-Nabucco? U nistg[u nibqg[u sejrin hekk. Il-karattru ta’ Verdi, li jag[ti wkoll, kif na[seb jien, il-karattru tal-artisti kollha huma minn fejn huma, nistg[u naqrawh minn dak li qal hu stess: “Nadura l-arti. Meta nkun wa[di mal-kitba tieg[i qalbi taqbe] u jo[ro;li d-dmug[ u l-emozzjoni u lfer[ jag[mlu bija.” Viva Verdi u Wagner mieg[u. Viva l-arti talmu]ika – g[alkemm mhux tal-mu]ika biss – li min jersaq lejha tag[mlu nies.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
Ittri 13
:miel il-[olqien
Sur Editur, Kultant na[sbu li l[olqien nistg[u nifhmu xi ftit minnu minn affarijiet kbar li naraw, jew li niltaqg[u mag[hom. I]da filfatt mhux dejjem hekk; naraw il-kobor tal-[olqien fis-sempli/ità, f’affarijiet /kejknin, affarijiet li l-bniedem ftit jag[ti kashom, affarijiet li ne[duhom, kif jg[idu l-Ingli]i, for granted. Jien, ng[id g[alija, nara lkobor ta’ Alla f’dik i]]errieg[a ]g[ira li minnha jo[or;u tant fjuri sbie[, f’dik il-bajda ta’ g[asfur, minn dak l-isfar u l-abjad jitfa//a [olqien – [olqien ta’ kreatura, g[asfur ]g[ir, bilkemm kwa]i tara kif inhu mag[mul. F’dinja mg[a;;la b[al tag[na, kemm hu importanti li sabiex il-bniedem ji;i
f’tieg[u, u jerfa’ [siebu lejn Alla l-Imbierek, kif suppost isir, matul il-jum, jipprova l-bniedem jara l-kobor t’Alla f’dawn l-affarijiet ]g[ar kif kien jag[mel San Fran;isk? A[na kultant nitilfu ttog[ma sabi[a tal-[ajja g[ax ma nirriflettux fuq ilkobor u s-sbu[ija tal[olqien, imma min jirrifletti jibqa’ b’[alqu miftu[ g[allkobor ta’ Alla u jg[id “grazzi lil Alla tal-[olqien”. Iva, il-[olqien g[andu jwassalna g[and Alla, aktar ma na[sbu fuq kreaturi ]g[ar aktar naraw il-kobor ta’ Alla. Dan hu l-veru g[erf li sfortunatament id-dinja, blg[erfu kollu tag[ha, ma tasalx biex tag[raf.
Carmel Caruana,
L-ittri f’din il-pa;na
San :wann
L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pieta’ PTA 1450) jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u l-indirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma. Ittri bin-nome-de-plume ma ji;ux ippubblikati. L-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm il-punt tag[ha.
Il-MLP u d-droga Ir-relazzjoni tal-Malta Labour Party mad-droga minn dejjem kienet ambigwa, tant li kultant jid[ollok iddubju kemm huma konxji talperikli li din i;;ib mag[ha. Mhux qed nirreferi biss g[all-ka] tad-droga mormija f’ka]in tal-MLP quddiem uffi/jali tal-kumitat, bilmexxej tal-partit l-ewwel ji/[ad u wara jkollu jammetti li kien jaf x’kien ;ara. {a mmur snin lura, e]attament ftit wara li l-MLP kien reba[ it-tieni elezzjoni fl1976, meta waqt diskussjoni li g[aliha kien pre]enti Monsinjur Victor Grech dwar id-droga fuq Xandir Malta dak i]-]mien manipulat millGvern So/jalista g[ax riedu jibnu ;enerazzjoni So/jalista - konna smajna b’widnejna lill-Ministru tas-Sa[[a ta’ dak i]-]mien jiddikjara li d-droga kienet problema fost is-sinjuri g[ax l-o[rajn ma jaffordjawhiex. Veru ka] li min jitwieled tond ma jmutx kwadru! U dawn jridu jer;g[u jmexxu lil pajji]na? Povra Malta u wliedna! C. Borg {al Qormi
Kieku kont jien
Sur Editur, Wara li f’dawn l-a[[ar ;img[at smajna u rajna kif Toni Abela, id-Deputy Leader tal-MLP, flimkien ma’ Muscat kienu jafu bliskandlu tad-droga li kien qed isir fil-ka]in Laburista f’{al Safi, g[edt bejni u bejn ru[i kif dawn i]-]ew; mexxejja ta’ dan il-partit ftehmu bejniethom biex jostru skandlu enormi b[al dan biex ma jinkriminawx persuni li kienu jiffrekwentaw il-ka]ini u anki ma jo[or;ux fil-media stejjer xokkanti b[al dawn, allura ara kemm jista’ jkun hemm stejjer simili g[addejjin filpartit, minn wara dahar lelettorat? Barra minn hekk g[aliex, g[ax tkun Laburist, int tista’ tittraffika d-droga ming[ajr problema ta’ xejn waqt li povru /ittadin ie[or, li ma jkunx mid[la tal-MLP, jista’ je[el g[omru l-[abs jekk jinqabad b’blokka ‘sil;’? Il-MLP li qed jilg[abha tal-puritan u dejjem lest li jakku]a u j[amme; lil [addiehor bi frodi u korruzzjoni nqabad mill-inqas darbtejn b’idu m/appsa. Lewwel, meta Toni Abela mar isib ‘pulizija Laburist’
biex ma jippro/edix kontra skandlu fil-ka]in ta’ {‘Attard, imbag[ad [eba vilment skandlu ferm ikbar li kien qed isir traffikar ta’ droga fil-ka]in ta’ {al Safi, bieb u g[atba mill-iskola tar-ra[al. It-tielet skandlu kien kif lewwel Abela qal li ma kienx informa lil Muscat b’dak li kien qed isir fi]]ew; ka]ini mbag[ad jo[ro; li Abela kien gideb fi]-]ew; okka]jonijiet g[ax Muscat kien altru minn infurmat. L-istess Muscat, lewwel qal li ma kien jaf b’xejn imbag[ad l-ewwel [ar;u l-ittri ta’ barman ta’ ka]in Laburista, l-istess Muscat ammetta li kien jaf anki bid-droga f’{al Safi. Billi ammetta li g[amel ]ball, allura jintesa kollox? G[aliex il-Pulizija ma [aditx passi fuq Abela u Muscat li kien jafu b’reat b[al dan? Kieku kont jien, kif kienet ta;ixxi l-Pulizija? }gur li kienet tarrestani u tressaqni l-Qorti u ]gur ukoll li kont ne[el numru ta’ snin il-[abs flimkien ma’ xi multa kbira ta’ flus? Il-li;i mhux ugwali g[al kul[add l-istess?
:or; Calleja Tas-Sliema
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
14 Elezzjonijiet Kunsilli Lokali 2013
IL-FONTANA Programm Kunsill Lokali Nazzjonalista Il-Fontana 2013
Kunsill Lokali Nazzjonalista wieg[ed li jkompli ja[dem u jistinka biex> • Ikompli l-a[[ar fa]i ta//entru /iviku fejn ir-residenti tal-Fontana jistg[u jag[mlu u]u b’aktar kumdità u fa/ilità ikbar. • Ikompli t-toroq li baqa’ b’sistema tad-dawl energy
saving u environmental friendly biex b’hekk ilKunsill ja//erta lilu nnifsu li
jnaqqas il-[sara fuq l-ambjent. • Isir tindif u riabilitazzjoni tal-Wied tax-Xlendi, dik ilparti li hi fil-konfini talFontana biex b’hekk ting[ata dehra a[jar lill-wied filwaqt li ji;u protetti l[lejqiet fil-wied. • Diversi sqaqien isiru b’pavi-
mentar rustiku fosthom dak tal-Mit[na ta’ Randu.
• Ikompli r-restawr tan-ni/e/
e]istenti fil-lokalità biex ilKunsill jiggarantixxi li dawn ikunu restawrati u protetti u b’hekk kul[add ikun jista’ jgawdihom. • Ikompli l-attivitajiet so/jo-
kulturali u jsiru korsijiet fisSala tal-Komunità.
• Ikompli l-immodernizzar tal-
playing field anke permezz ta’ [olqien ta’ gym biex kul[add ikun jista’ jag[mel l-a[jar u]u minn dan il-post, g[all-;id ta’ sa[[tu.
Saviour Borg 54, ;uvni, supervisor, ja[dem fil-Ministeru g[al G[awdex. Membru fil-Kunsill Lokali mill-1993. Membru tal-
Victor Cefai (Ta’ :uditta) 50, mi]]ewwe;, ja[dem filVictoria Polyclinic, Nursing Aid. Membru tal-Kunsill Lokali g[al dawn l-a[[ar ]ew; elezzjonijiet, eks membru tal-Kumitat Sezzjonali G[awdex. I[obb il-qari u jmur overland bil-muturi.
Carmel Farrugia (Nenu l-Gidma) 55, mi]]ewwe;. Edukazzjoni: Technical School, Electrical Linesman Enemalta. Membru tal-Fontana Brothers, Kumitat tan-Nar u membru ta’ Gozo Target Shooting Club.
Carmelo Portelli 58, ta[dem b[ala Supply Teacher. Membru Kumitat
Kunsill :enerali Partit Nazzjonalista, Campaign Manager tal-Partit Nazzjonalista Fontana, President Kumitat Sezzjonali Partit Nazzjonalista Fontana u Membru tal-Kumitat Re;jonali ta’ G[awdex.
Sezzjonali Partit Nazzjonalista fil-Fontata, eks membru tal-Grupp Mu]ikali ‘The Tramps’.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
Elezzjonijiet Kunsilli Lokali 15
L-G{ARB MillProgramm Kunsill Lokali Nazzjonalista L-G[arb 2013
G[arb. Jibqa’ jg[in lillg[aqdiet kollha li ja[dmu filvolontarjat. Jag[ti spazju lillinizjattivi li jie[du dawn lg[aqdiet u jipparte/ipa flimkien mag[hom. Jag[mel dak kollu possibbli biex il-familja fl-G[arb tibqa’ s[i[a u mag[quda b’risq komunità dejjem aktar b’sa[[itha. Sa[[a, anzjani u persuni b’di]abbiltà
Ambjent
Il-Kunsill jag[mel [iltu kollha biex l-ambjent kif ukoll ilkaratteristi/i tal-G[arb ikomplu ji]viluppaw b’mod sostenibbli. ll-Kunsill ikompli jag[ti l-appo;; tieg[u lillg[aqdiet kollha fi [dan illokalità, individwi u o[rajn li bil-[idma tag[hom jag[tu sehemhom biex ikattru lvolontarjat biex il-karatteristi/i tal-G[arb jin]ammu u jkunu konservati bl-a[jar mod possibbli. Kunsill ;did se jag[mel [iltu biex inaqqas l-emmissjonijiet mill-;enerazzjoni tal-elettriku u dan flimkien mal-imsie[ba privati u l-Gvern. Dan se ji;;enera ener;ija pulita u ji;;enera d[ul finanzjarju individwali. Infrastruttura
Il-Kunsill ikompli jsa[[a[ lill-G[arb bi pro;etti infrastrutturali. Ikompli x-xog[ol ta’ kisi bit-tarmak u bini ta’ toroq tal-G[arb li jaqg[u ta[t ir-responsabbiltà tal-Kunsill. Na[dmu wkoll biex jitwessg[u toroq li huma dojoq u li llum huma meqjusa b[ala prin/ipali. Il-Kunsill se jkun qed ja[dem flimkien mal-komunità kummer/jali u g[aqdiet lokali biex ikun identifikat post fejn jista’ jsir parke;; g[al sig[at
twal, b’hekk jinqatg[u lkonfu]joni u l-kon;estjoni li jkun hemm fil-pjazza matul festi u ;ranet importanti fillokalità. :onna
Il-;onna u l-postijiet ta’ rikreazzjoni jin]ammu fi stat tajjeb filwaqt li fejn hu possibbli jissebb[u u jitkattru aktar postijiet li jinbidlu f’postijiet ta’ rikreazzjoni. Tindif
Jissa[[a[ il-programm ta’ tindif fir-ra[al, kif ukoll il-;bir ta’ skart goff. Tissa[[a[ issistema tas-separazzjoni taliskart domestiku. Tkun introdotta inizjattiva ta’ ;bir ta’ skart separat minn g[aqdiet#NGOs lokali. Komunità kummercjali
Kunsill Lokali b’ma;;oranza Nazzjonalista jo[loq komunità kummer/jali fl-G[arb. Dan g[ax jag[raf l-importanza kru/jali li l-komunità kummer/jali tkompli tevolvi flG[arb. {idma so/jali
Kunsill immexxi minn ma;;oranza Nazzjonalista jag[mel [iltu kollha biex isa[[a[ il-valuri fil-poplu tal-
Wara [idma kontinwa millGvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista li tat il-frott, ilKunsill immexxi mill-Partit Nazzjonalista ja[dem biex jibqa’ joffri s-servizz fi/-/entru ta’ matul il-jum ta’ kull ;img[a g[all-anzjani, isiru diversi attivitajiet biex l-anzjani tag[na jkunu jistg[u jirrikreaw ru[hom fil-[in liberu tag[hom. Il-Kunsill jara li l-Ber;a jsirilha l-investiment ne/essarju biex ikunu offruti aktar servizzi u informazzjoni dwar il-kura primarja. Bi ftehim mal-Gvern, ilKunsill jespandi servizz ta’ tilqim, tal-insulina anke g[al dawk ta[t l-età ta’ 60 sena mill-Ber;a. Fost is-servizzi se jkunu offruti sessjonijiet ta’ screening g[ad-dijabeti/i kif ukoll g[al min ibati bilpressjoni jew bi problemi ta’ pi] ]ejjed. Il-Kunsill jesplora l-possibbiltà jekk ji;ux esti]i s-servizzi tat-tabib u infermiera millklinika. Il-Kunsill Lokali jag[mel anali]i, bl-approvazzjoni tad-Dipartiment tasSa[[a fuq Community Needs Assessment li bih ikunu indirizzati l-b]onnijiet tal-komunità tal-G[arb ming[ajr ma ssir [ela ta’ ri]orsi waqt li jsir mag[ruf kif qed ji]vol;u /erti xejriet. Issir ukoll evalwazzjoni talb]onnijiet biex diversi nies, spe/jalment dawk anzjani, jie[du l-assistenza u l-appo;; li jkunu je[tie;u. Jin[oloq programm ta’ ta[ri; g[al dawk li jkunu qed jistennew tarbija kif ukoll lil dawk li jkunu qed irabbu lil uliedhom, b’attenzjoni partikulari lillgruppi vulnerabbli. Flimkien ma’ entitajiet privati u g[aqdiet volontarji, il-Kunsill joffri wkoll servizzi ta’ pariri u laqg[at dwar is-sa[[a. Edukazzjoni u kultura
Kunsill immexxi minn ma;;oranza Nazzjonalista jorganizza u jinkora;;ixxi attivitajiet edukattivi u kulturali u li jil[qu lil kul[add. Il-Kunsill jibqa’ jiffinanzja attivitajiet kulturali u mu]ikali li jittellg[u bil-parte/ipazzjoni u lkollaborazzjoni tal-g[aqdiet tal-G[arb.
Louis Apap
Edukazzjoni sal-form 5, g[al ]mien twil involut fil-club talfootball G[arb Rangers b[ala player, coach, president u anke segretarju. Eks sindku u anke vi/i sindku tal-Kunsill Lokali G[arb. G[al ]mien twil involut b[ala attur tal-palk mal-G[aqda G[arb Stage Christophers. G[al diversi snin kien Membru u President fil-Kumitat Partit Nazzjonalista.
Shirley-Anne Cecchini
Ta[dem b[ala Part Qualified Accountant, Villa San Lawrenz OP Home, Supporting all G[arb. Tg[in fil-parro//a.
Ikompli jsa[[a[ l-attivitajiet edukattivi b[at-tag[lim tallingwa Maltija lill-barranin, fost l-o[rajn. Tin[oloq ‘Avventura Sajf’ mal-parro//a u jkompli j[ajjar g[al aktar parte/ipazzjoni fil-korsijiet, inklu]i dawk tal-I.T. waqt li jassigura l-livell g[oli tag[hom. Ma tonqosx ukoll [idma aktar mill-qrib mal-Kunsill Skolastiku tal-Iskola Primarja tal-G[arb f’attivitajiet g[attfal. G[ajnuna biex ji;i ]viluppat it-talent lokali u [iliet o[ra
Kunsill immexxi minn ma;;oranza Nazzjonalista joffri l-g[ajnuna tieg[u lil dawk l-g[aqdiet u individwi li joffru tag[lim fl-arti, mu]ika u affarijiet o[ra li bihom ikom-
David Apap Agius (Is-Sindku) 40, mi]]ewwe;. Edukazzjoni postsekondarja, uffi/jal pubbliku, MTA. Attiv f’diversi g[aqdiet lokali, fost l-o[rajn Persident tal-G[aqda Mu]ikali
Vi]itazzjoni u G[aqda Folkloristika Tal-Qieg[a, Vi/i President G[arb Rangers FC, u Sindku tal-G[arb.
Carmen Vella 62, xebba. Edukazzjoni sekondarja. Kunsilliera fil-lokalità tal-G[arb g[al dawn l-a[[ar 10 snin. Tag[mel xog[ol volotarju fil-parro//a u Katekista.
pli jistag[na t-talent lokali filwaqt li joffri opportunitajiet u jg[in lil g[aqdiet ji]viluppaw il-[iliet tal-membri tag[hom. L-Unjoni Ewropea u ]-]g[a]ag[
Kunsill b’ma;;oranza Nazzjonalista jg[in fl-inizjattivi li jo[olqu ]-]g[a]ag[ b’risq il-komunità. Kif ;ara fil-passat, Kunsill b’ma;;oranza Nazzjonalista ja[dem biex jidentifika programmi tal-Unjoni Ewropea fejn il-komunità tal-G[arb u partikolarment i]-]g[a]ag[ ikunu jistg[u jgawdu millopportunitajiet kollha li joffru dawn it-tipi ta’ programmi. Kunsill b’ma;;oranza Nazzjonalista ja[dem biex i;ib fondi mill-Unjoni Ewropea g[all-iffinanzjar ta’ pro;etti kapitali.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
16 A[barijiet ta’ Barra L-ITALJA
Sorpri]i fl-elezzjoni ;enerali
I]-]ew; sorpri]i fl-elezzjoni ;enerali Taljana – Silvio Berlusconi u Beppe Grillo (fl-isfond fir-ritratt kbir fl-iscreen)
Wara jumejn ta’ votazzjoni fl-elezzjoni ;enerali Taljana, kien hemm diversi sorpi]i hekk kif g[alaq il-vot u bdew [er;in l-ewwel indikazzjonijiet. Fost l-akbar sorpri]i kien irri]ultat miksub mill-moviment ribelli ta’ Beppe Grillo kif ukoll li l-alleanza ta//entru lemin immexxija minn Silvio Berlusconi li aktarx kienet se ;;ib l-akbar ammont ta’ voti fis-Senat bil-bilan/ bejnu u Bersani jinbidel minn [in g[all-ie[or. Min-na[a l-o[ra fil-Kamra tar-Rappre]entanti kien mistenni li l-alleanza ta/-/entru xellug immexxija minn Pier Luigi Bersani g[andha tikseb l-akbar ammont ta’ voti i]da kien hemm taqtig[a bejn Grillo u Berlusconi g[at-tieni post. Dan apparti li l-alleanza talPrim Ministru Mario Monti marret [a]in u bilkemm kien indikat li kien se jikseb g[axra fil-mija tal-voti. Ir-ri]ultat jidher li se jkun wie[ed missielet sal-a[[ar hekk kif l-indikazzjonijiet matul il-;urnata tal-biera[ kienu qed jinbidlu l-[in kollu, l-aktar g[as-Senat fejn filbidu kien indikat li kien se jintreba[ ukoll mi/-/entru
xellug – i]da ftit wara deher li l-akbar ammont ta’ voti kellu jintreba[ mi/-/entru lemin immexxi minn Berlusconi. Il-problema hi li l-mod kif ji;i de/i] ir-ri]ultat tas-Senat Taljan hu ba]at fuq ir-re;juni u r-re;jun tal-Lombardia. L-indikazzjonijiet minn diversi stazzjonijiet tat-televi]joni Taljani kienu lmaqlub ta’ tbassir ftit qabel mill-exit polls li kienu qed juru li /-/entru xellug kellu jie[u vanta;; qawwi fi]]ew;t ikmamar tal-Parlament hekk kif beda l-g[add tal-vot. Il-bidla fl-indikazzjonijiet tar-ri]ultat elettorali kellha impatt immedjat fis-swieq finanzjarji li fil-bidu kellhom reazzjoni po]ittiva fit-tama ta’ Gvern stabbli fl-Italja. Imma l-affarijiet inbidlu hekk kif lindikazzjonijiet kienu li lKamra tar-Rappre]entanti kienet se tmur f’idejn blokk politiku u s-Senat f’idejn ie[or. Il-li;i elettorali Taljana tiggarantixxi ma;;oranza b’sa[[itha fil-Kamra tarRappre]entanti lill-partit jew koalizzjoni li jirba[ l-akbar ammont tal-vot nazzjonali. I]da fis-Senat, fejn isSenaturi huma eletti re;jun b’re;jun, hu aktar kumplikat
u r-ri]ultat se jiddependi fuq erba’ re;juni. L-indikazzjonijiet mill-istazzjon La7 kienu li Berlusconi kien se jirba[ tlieta minnhom: il-Lombardia, Sqallija u Campania. L-Italja, it-tielet l-akbar ekonomija fiz-zona ewro, hi kru/jali g[all-istabbiltà fizzona ewro, bil-kampanja elettorali tkun l-aktar missielta fuq kwistjonijiet ekonomi/i. Fil-fatt, is-swieq finanzjarji kienu b’seba’ g[ajnejn fuq dak li kien qed ji;ri fl-Italja peress li Gvern instabbli jista’ jer;a’ jhe]]e] iz-zona ewro kollha. Monti, li g[en jo[ro; lItalja mill-kri]i, mar [a]in [afna fil-kampanja elettorali u qatt ma kien favorit peress li issa ftit Taljani jarawh b[ala salvatur tal-pajji] li jinsab flitwal re/essjoni g[al 20 sena. I]-]ieda fil-voti g[al Grillo u l-Movimento 5 Stelle qanqal in/ertezza dwar il-possibbiltà ta’ Gvern stabbli li jista’ jfendi g[al kri]i ;dida fizzona ewro. Il-moviment ta’ Grillo approfitta minn rabja kbira fost l-elettorat partikolarment i]-]g[a]ag[. B’kollox marru jivvutaw madwar 75 fil-mija tal-elettorat li kien sitta fil-mija anqas mill-a[[ar elezzjoni.
It-tliet protagonisti fl-elezzjoni :
Silvio Berlusconi
Berlusconi, politiku ta//entru-lemin, kien Prim Ministru g[al erba’ darbiet u ilu jiddomina l-politika g[al dawn l-a[[ar sbatax-il sena. Hu kien irri]enja b[ala PM fl2001 i]da dde/ieda li jer;a’ jikkuntesta din il-kampanja fletà ta’ 76 sena. Intant, Berlusconi g[adu sallum igawdi appo;; fost miljuni ta’ Taljani u jibqa’ protagonista ewlieni tal-politika bi storja twila ta’ su//essi. Bi]]ejjed wie[ed jg[id li hu reba[ tlieta mill-a[[ar [ames elezzjonijiet mindu debutta fix-xena bi trijonf tal-1994 u tul is-snin dejjem kiseb ri]ultati a[jar milli (forsi) seta’ stenna l-elettorat. :Pier Luigi Bersani, il-kandidat ta/Pier Luigi Bersani
/entru-xellug g[all-kariga ta’ Prim Ministru, hu Kattoliku ferventi u politiku veteran li b[ala Ministru tal-Gvern kien strumentali g[all-isforzi lejn ekonomija aktar [ielsa. Hu kien la[aq President re;jonali tal-Partit Komunista fl-1993 u fl-1996 iddebutta fi Gvern tax-xellug b[ala Ministru g[all-Industrija ta[t l-eks Prim Ministru Romano Prodi u qabel qaleb g[allMinisteru tat-Trasport. Fl-2006, Bersani rritorna filGvern b[ala l-Ministru g[alli]vilupp ekonomiku i]da taxxellug, fl-2009, re;g[u spi//aw fuq il-bankijiet talOppo]izzjoni. Intant din issena l-Partit tax-xellug irriformat b[ala l-Partit Demokratiku tella’ lill-Kap ;did, fejn Bersani g[eleb lir-
rivali Dario Franceschini. :Dan l-eks komiku ta’ 63 sena imexxi lillMoviment tal-{ames Stilel u fl-elezzjonijiet lokali ta’ Mejju kien he]]e] il-politika Taljana meta reba[ il-kontroll ta’ Parma u diversi bliet i]g[ar. Illum hu jmexxi moviment li jibba]a fuq kampanja inti]a biex ‘telimina l-korruzzjoni’, tippromwovi l-ener;ija nadifa u xxolji l-monopolji. L-appo;; g[all-moviment ;ej mill-klassijiet so/jali diversi anki jekk [add fost ilkandidati tieg[u m’g[andu lesperjenza politika. Dan meta l-ist[arri; tal-opinjoni sostnew li l-moviment ta’ Grillo sar ittielet l-akbar qawwa politika fl-Italja, minkejja li l-Kap innifsu ma kkuntestax l-elezzjoni. Beppe Grillo
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
A[barijiet ta’ Barra 17 IL-BELT TAL-VATIKAN
Il-Papa Benedittu jbiddel ir-regoli tal-Konklavi Il-Papa Benedittu emenda r-regoli tal-Knisja Kattolika u b’dan jippermetti biex ‘titressaq ‘il quddiem’ ilkonklavi g[all-g[a]la tassu//essur tieg[u. Il-bidla fil-Kostituzzjoni tal-Knisja tfisser li l-kardinali m’g[andhomx jistennew biex jg[addu [mistax-il jum mindu l-kariga tal-Papa tispi//a vakanti u meta filpassat il-konklavi setg[et issir biss wara dan ilperijodu. Intant, u b’ri]ultat ta’ din il-bidla fir-regoli, l-konklavi kapa/i tibda qabel il-15 ta’ Marzu u ladarba Benedittu, nhar il-{amis, isir l-ewwel Papa li jirtira volontarjament mill-kariga fi kwa]i 600 sena. Il-qassis Federico Lombardi, li jservi b[ala lkelliem g[all-Papa, qara stqarrija g[an-nom tal-Kap
tal-Kattoli/i u li biha Benedittu ‘feta[ g[allpossibbiltà li l-Kulle;; talKardinali jressaq ‘il quddiem il-bidu tal-konklavi ladarba lkardinali kollha jkunu pre]enti.’ Il-bidu ta’ elezzjoni (g[allPapa) anki tista’ tkun posposta bi ftit jiem f’ka] ta’ xi ra;uni serja u l-uffi/jali talVatikan spjegaw li l-bidla firregoli hi, f’parti, dovuta g[all-fatt li l-Kostituzzjoni tal-Knisja nkitbet prin/ipalment g[al konklavi li ssegwi l-mewt ta’ Papa, aktar milli g[al ka] fejn jirtira. Skont l-uffi/jali, idde/i]joni dwar id-data talbidu tal-konklavi g[andha tittie[ed mill-kardinali, bilkonklavi m’g[andhiex issir qabel l-1 ta’ Marzu. Sadattant, il-Kardinal Keith O’Brien, l-Og[la Uffi/jal
Kattoliku fir-Renju Unit, irri]enja lbiera[ wara allegazzjonijiet li ;ab ru[u b’mod li mhux xieraq malqassisin u meta dan mhux se jie[u sehem fl-elezzjoni ta’ Papa ;did. Il-Kardinal O’Brien, mag[ruf b[ala avversarju ta]]wie; bejn l-omosesswali, ji/[ad l-allegazzjonijiet u qal li kien ippre]enta r-ri]enja tieg[u xi xhur ilu u g[aliex kien qed ibati minn problemi tas-sa[[a. Intant, il-Vatikan qal li lPapa a//etta r-ri]enja ta’ O’Brien b[ala l-Ar/isqof g[al St Andrews u Edinburgh (flIskozja), bl-uffi/jali talVatikan itennu li r-ri]enja inkwistjoni hi marbuta malfatt li hu dalwaqt jag[laq 75 sena u li l-Papa jinsab [erqan li ‘l-affarijiet jimxu ming[ajr xkiel’ qabel iwarrab.
IL-KOREA T’ISFEL> Il-President ;did tal-Korea t’Isfel Park Geun-hye b’kelb li ng[atalha minn ;ar hekk kif titlaq mir-residenza privata tag[ha f’Seoul.. Park ilbiera[ saret l-ewwel President mara tal-Korea t’Isfel u hi bint l-eks dittatur militari Park Chung-hee li kien tela’ fil-poter fl-1961 u mexxa l-pajji] g[al 18-il sena (Ritratt> Reuters)
?IPRU
L-ewforija tar-reb[a segwita bl-impenn g[all-bailout Il-President elett ta’ ?ipru Nicos Anastasiades ma tantx se jkollu ]mien biex igawdi r-reb[a elettorali u fejn di;à qed i[ejji g[al ;img[at ta’ negozjati diffi/li dwar bailout g[al ?ipru. Mistenni wkoll li Anastasiades ibaxxi rasu g[all-kundizzjonijiet iebsa (ta’ awsterità) li jimponu lkredituri internazzjonali – b’mod partikulari l-Unjoni Ewropea u l-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF) – u qabel ?ipru jispi//awlu lflus biex jaqdi l-[ti;iet kru/jali u immedjati tieg[u. Nhar il-{add, Anastasiades reba[ b’mod
konvin/enti t-tieni fa]i talelezzjoni g[all-Presidenza ta’ din il-g]ira-Stat u fejn wieg[ed li jfassal ‘malajr’ ftehim mal-kredituri barranin ‘bl-iskop li ?ipru jersaq aktar vi/in l-Ewropa’. Dan anki jimmarka bidla mill-politika tal-Gvern (?iprijott) komunista li wasal biex jispi//a u li lewwel fittex l-g[ajnuna ming[and ir-Russja qabel irrikorra g[all-Unjoni Ewropea. Sadattant, il-kwistjoni problematika ta’ ?ipru tikkostitwixxi u;ig[ ta’ ras kbira g[az-Zona Ewro u wara tmien xhur ta[ditiet
dwar pakkett g[al bailout. F’din is-sitwazzjoni tispikka l-ansjetà dwar xi kollass finanzjarju (f’?ipru) li ter;a’ tqajjem ‘sew’ il-kri]i taddjun fiz-Zona; bil-Presidentelett iwieg[ed fost o[rajn li ‘jirristawra l-kredibbiltà ta’ pajji]u fl-Ewropa’. Nicos Anastasiades, nhar il-{amis, jie[u l-;urament ta’ [atra b[ala President u jassumi l-poter mill-Ewwel ta’ Marzu. Filwaqt li l-Uffi/jali Ewropej iridu ftehim dwar bailout ‘sal-a[[ar ta’ Marzu’, Anastasiades, li g[andu 66 sena u li g[andu professjoni ta’ avukat, je[tie; l-ewwel
iserra[ ras il-:ermanja li ?ipru ma jservix b[ala hub g[all-[asil ta’ flus ‘mirRussja’. Daqstant ie[or importanti hu li l-Presidentelett jikkonvin/i liz-Zona Ewro li ?ipru kapa/i j[allas lura d-dejn skont il-kriterji stabbiliti. Anastasiades, nhar il-{add, kiseb 57.5 fil-mija tal-vot fittieni round (de/i]iv) talPresidenza u fejn g[adda lillkandidat rivali Stavros Malas (appo;;jat mill-komunisti) bi [mistax-il punt per/entwali. Ir-ri]ultat anki kkonferma mandat /ar, mill-poplu ?iprijott, g[al ‘politika aggressiva favur il-bailout’
bil-[sieb li din tirrisolvi lproblemi kbar fiskali ta’ ?ipru u minkejja l-inkwiet ;enerali dwar il-mi]uri talawsterità ‘inevitabbli’ li jakkumpanjaw kull pakkett ta’ emer;enza. Filwaqt li Anastasiades jibda ‘l-maratona biex jibni prospetti ;odda g[al ?ipru’ (u skont ma qalet il-gazzetta Politis), l-attivisti fis-swieq tal-finanzji jinsabu ‘fuq ixxwiek’ li l-President elett i[affef il-ftehim g[all-bailout mal-UE u l-IMF qabel din ilg]ira-Stat tispi//a falluta – u fost konsegwenzi koroh [afna g[all-kumplament tazZona Ewro.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
18 A[barijiet ta’ Barra
Ji//elebraw is-su//ess (mix-xellug g[al-lemin) – Daniel Day Lewis, Jennifer Lawrence, Anne Hathaway u Christoph Waltz jidhru bl-Oscars rispettivi wara l-kwinti (Reuters)
IL-PREMJAZZJONI TAL-OSCARS
Trijonf g[al ‘Argo’
Il-pre]entatri/i Kerry Washington tipprepara biex tippo]a mar-rebbie[ tal-Oscar g[all-a[jar ‘live action short feature’ waqt il-Premjazzjoni tal-Academy Awards f’Los Angeles (Reuters)
Il-film Argo ta’ Ben Affleck reba[ l-Oscar g[allAqwa Film waqt il-85 Serata tal-Academy Awards li produ/iet di]appunt ie[or g[all-’favorit’ Lincoln – bilfilm Life of Pi wkoll imur tajjeb [afna fejn kien l-aktar produzzjoni li reba[ Oscars (4) g[all-kategoriji diversi. Argo jittratta d-drama talosta;;i tal-Iran waqt irRivoluzzjoni I]lamika tal1979 u bir-ri]ultat ikun trijonf personali g[al Affleck, iddirettur li kien g[adda minn perijodu diffi/li wara li ttabloids irredikolawh dwar irrelazzjoni li kellu (fi ]mienu b[ala attur) malkantanta#attri/i Jennifer Lopez bejn l-2002-04. Din anki kienet l-ewwel darba mill-1990 (u fil-ka] ta’ Driving Miss Daisy) li film reba[ l-akbar unur (waqt isSerata tal-Oscars) minkejja li d-direttur tieg[u lanqas ma kien innominat fil-kategorija g[all-A[jar Direttur. Intant, Argo anki reba[ lOscar g[all-A[jar Film Editing u l-A[jar Screenplay Adottat, b’Affleck jimmarka t-trijonf b’diskors emozzjonat fejn tenna li “aktar ma l-[ajja tag[tik bis-sieq hu importanti ferm li ssib il-kapa/ità li ter;a’ tqum fuq saqajk’. L-Oscar g[all-Aqwa Direttur reb[u Ang Lee g[al Life of Pi, li jittratta storja ‘unika’ dwar tfajjel u tigra, u fost id-di]appunt ta’ Steven Spielberg, li l-film tieg[u
Il-kantanta Britannika Adele (Adkins) tippo]a bl-Oscar g[all-A[jar Kanzunetta Ori;inali g[all-film ‘Skyfall’ (Reuters)
Lincoln reba[ biss ]ew; Oscars wara li kien innominat g[al tnax. Intant Life of Pi reba[ ukoll l-Oscars g[all-A[jar Mu]ika, l-A[jar Effetti Vi]wali u lA[jar ?inematografija. Is-serata tal-Academy Awards li ttellg[et fid-Dolby Theatre ta’ Los Angeles (f’Kalifornja) anki introdu/iet novità li baqg[et ‘mistura’ sal-a[[ar, u fejn il-First Lady tal-Istati Uniti Michelle Obama g[amlet kollegament ‘bla pre/edent’ bil-vidjo (mill-White House) biex tifta[ l-envelop u t[abbar lil Argo b[ala r-rebbie[ tal-
Oscar g[all-Aqwa Film. Sadattant, Daniel DayLewis kiteb pa;na ;dida flistorja tal-Oscars fejn sar lewwel ra;el li reba[ tliet Awards g[al Best Actor u blAkkademja ter;a’ tirrikonoxxih g[allinterpretazzjoni brillanti talkarattru tal-President Amerikan Abraham Lincoln fil-film tal-istess isem. (LOscar l-ie[or g[al Lincoln intreba[ g[all-Aqwa Production Design). Min-na[a tag[ha, Jennifer Lawrence reb[et l-Oscar g[all-A[jar Attri/i grazzi g[all-film Silver Linings Playbook (u fejn serqet ixxena meta tfixklet fil-libsa twila tag[ha hi u tiela’ biex tir/ievi dan l-unur). Madankollu, kien hemm di]appunt g[all-film Zero Dark Thirty (li jittratta lka//a g[at-terrorista Osama bin Laden) li reba[ Oscar wie[ed biss – g[as-Sound Editing – u fejn anki kellu jaqsam dan l-unur mal-film Skyfall; l-a[[ar wie[ed fissensiela ta’ James Bond. Unuri o[ra ntreb[u minn Anne Hathaway, li [adet lOscar g[all-A[jar Attri/i f’parti sekondarja g[all-film Les Miserables; Christoph Waltz, li reba[ g[all-A[jar Attur f’parti sekondarja g[al Django Unchained u Quentin Tarantino, li qed ji//elebra lOscar g[all-A[jar Screenplay Ori;inali (ukoll g[al Django Unchained).
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
A[barijiet ta’ Barra 19 KUBA
Raul Castro se jirtira fl-2018 Il-President ta’ Kuba Raul Castro [abbar li se jirtira ladarba jiskadi t-tieni mandat tieg[u fl-2018 u bilParlament f’Havana jsemmi lil Miguel Diaz-Canel b[ala l-ewwel Vi/i President ta’ Castro u li fi/-/irkostanzi hu anki ‘l-aktar su//essur vi]ibbli’ g[all-Presidenza. ‘Dan hu l-a[[ar mandat tieg[i’, tenna Castro, li g[andu 81 sena, u li [abbar dan ftit wara li l-Assemblea Nazzjonali kkonfermatlu (b’elezzjoni) t-tieni mandat ta’ [ames snin. Intant, il-[atra ta’ DiazCanel b[ala l-ewwel Vi/i President saret b’sorpri]a u b’din tfisser li hu g[andu jie[u t-tmun ta’ Kuba f’ka] li Castro ma jservix ilmandat kollu.
L-istess Diaz-Canel hu membru tal-bureau politiku u spara ‘l fuq fil-;erarkija komunista sal-punt fejn sar il-favorit li jil[aq President wara Raul Castro – li jibda t-tieni mandat talPresidenza b’mod immedjat u fejn ikun jista’ jirtira fl2018, ladarba jag[laq 86 sena. Intant, l-eks President komunista Fidel Castro attenda l-Assemblea Nazzjonali ta’ nhar il-{add u g[al dehra tassew rari filpubbliku. Mindu marad fl2006 (u fejn /eda lPresidenza lil [uh, Raul), Fidel, li g[andu 86 sena, warrab g[al kull funzjoni uffi/jali [lief g[all-kariga ta’ deputat fl-Assemblea ta’ Havana.
IR-RENJU UNIT
L-Isterlina tiddg[ajjef fil-konfront tad-dollaru u l-ewro L-Isterlina Ingli]a ni]let filvalur g[all-inqas livell filkonfront tad-dollaru Amerikan f’dawn l-a[[ar sentejn u nofs kif ukoll wara 16-il xahar fil-konfront talewro. Dan wara li fi tmiem il;img[a li g[addiet tnaqqas b’punt il-credit rating tar-Renju Unit mill-a;enzija Moody’s. Qed ikun imbassar li se jkun hemm aktar problemi g[all-Isterlina wara lindikazzjonijiet negattivi g[all-ekonomija Ingli]a .
Nhar il-:img[a, il-Moody’s naqset il-credit rating, millog[la livell ta’ Aa1 g[al Aaa. Dan min[abba l-prospetti batuti g[all-i]vilupp talekonomija Ingli]a. Qabel irRenju Unit kien hemm Franza u l-Istati Uniti li tnaqqsilhom l-og[la livell ta’ credit rating minn wa[da mit-tliet a;enziji ewlenin. S’issa din is-sena, l-Isterlina tilfet kwa]i sebg[a fil-mija talvalur fil-konfront tad-dollaru filwaqt li l-ewro gwadanjat 7.5 fil-mija kontra l-Isterlina.
Pulizija I]raeljana tispara l-gass tad-dmug[ waqt protesti mill-Palestinjani barra l-[abs militari I]raeljan ta’ Ofer f’Ramallah wara l-mewt ta’ pri;unier Palestinjan (Ritratt> Reuters)
L-I}RAEL
F’xifer rewwixta o[ra Palestinjana Avi Dichter, il-Ministru I]raeljan g[as-Sigurtà Interna, ilbiera[ wissa li mew;a ta’ vjolenza fi protesti Palestinjani fix-Xatt tal-Punent tista’ tisplodi f’Intifada, rewwixta, o[ra Palestinjana, jekk fihom ikun hemm l-imwiet. Mewt ta’ Palestinjan f’[abs I]raeljan nhar is-Sibt kif ukoll strjak tal-;u[ minn erba’ pri;unieri o[ra Palestinjani, qanqal ittensjoni fix-Xatt tal-Punent fejn kien hemm diversi in/identi vjolenti f’dawn la[[ar ;ranet ma’ truppi I]raeljani. Dichter fakkar li ]-]ew; Intifada l-o[ra li kien hemm fil-passat kienu ri]ultat ta’ numru g[oli ta’ mwiet waqt protesti. Matul il-;urnata tal-biera[ kien hemm pre]enza qawwija ta’ membri talforzi tas-sigurtà I]raeljani waqt il-funeral ta’ Arafat
Jaradat ta’ 30 sena li kien arrestat ;img[a ilu wara li waddab ;ebel lejn karozzi I]raeljani fix-Xatt talPunent. Uffi/jali Palestinjani qalu li hu miet wara li kien torturat millforzi tas-sigurtà I]raeljani. Awtopsja li saret filpre]enza ta’ tobba Palestinjani tat ri]ultat inkonklussiv u li /erti feriti, b[al ksur ta’ kustilji, setg[u kienu kkaw]ati mill-isforzi biex isalvawh. Il-Palestinjani b[alissa huma rrabjati [afna wkoll mit-tkabbir taz-zoni residen]jali Lhud fix-Xatt tal-Punent, pro/ess ta’ pa/i li ilu mill-2011 sta;nat u tilwim kontinwu bejn ilPresident Palestinjan Mahmoud Abbas u l-{amas li jikkontrollaw Gaza. Dichter qal li l-I]rael kien se jkun attent dwar kif jirrea;ixxi fil-konfront talprotesti u akku]a l-
Palestinjani li qed jippruvaw ipin;u lilhom infushom b[ala vittmi qabel i]-]jara tal-President Barack Obama fir-re;jun ix-xahar id-die[el. Hu ]ied li ma ja[sibx li lawtorità Palestinjana g[andha x’tiggwadanja minn Intifada o[ra b[alma ;ara fl-ewwel tnejn li saru {afna mill-protesti qed isiru barra territorju ta[t l;urisdizzjoni tal-Awtorità Palestinjana. Abbas qal li ma kienx se jippermetti li jkun hemm intifada o[ra imma uffi/jali I]raeljani esprimew id-dubju dwar kemm kien se jirnexxielu jag[mel dan. L-ewwel rewwixta Palestinjana bdiet fl-1987 u ntemmet fl-1993 meta kienu ffirmati l-ftehim ta’ pa/i ta’ Oslo. It-tieni wa[da kienet bdiet fl-2000 meta fallew itta[ditiet dwar ftehim ta’ pa/i finali u tul is-seba’ snin li damet g[adejja mal-1,000 Palestinjan inqatlu.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
21
20
Mass Meeting tal-PN Vjal il-Labour, in-Naxxar 24.02.2013
Ritratti mill-mass meeting tal-{add li g[adda fin-Naxxar. F’dan il-mass meeting ilPrim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista qal li l-PN joffri futur fis-sod billi jkompli jo[loq l-impjiegi. Il-Prim Ministru qal ukoll li b’rabta mal-ka] ta’ abbu] ta’ droga f’{al Safi, Muscat ma ;eg[elx lil Toni Abela jirri]enja g[ax li kieku g[amel hekk, Joseph Muscat innifsu kien ikollu jitlaq hu (Ritratt> Michael Ellul)
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
22 Kultura
Mu]ew artistiku u kulturali ;did f’G[awdex
Sala li tifforma parti mill-mu]ew artistiku u kulturali ;did li kien inawgurat fir-Rabat, G[awdex, f’dawn il-jiem
Il-Fondazzjoni Belt Victoria b’kollaborazzjoni mal-Ba]ilika ta’ San :or; inawgurat pro;ett infrastrutturali ;did – Mu]ew u ?entru Kulturali ;did fejn hemm g[all-wiri kollezzjoni rikka ta’ o;;etti stori/i u artisti/i li qabel ma kinux g[all-wiri jew a//essibbli g[all-pubbliku. “Il-kumpless Heart of Gozo - Il-{a;ar huwa r-realizzazzjoni ta’ [olma li bdiet fl-1998 bit-twaqqif tal-
Fondazzjoni Belt Victoria bil-g[an li ssir promozzjoni lill-identità kulturali ta’ G[awdex b’mod partikulari g[all-[olqien ta’ destinazzjoni kulturali b[alma hu dan il-mu]ew biex nippromwovu l-istorja rikka ta’ G[awdex,” spjega Antoine Vassallo, i/Chairperson tal-Fondazzjoni Belt Victoria. Matul is-snin, ilFondazzjoni saret wa[da ferm attiva bil-pubblikazzjoni ta’ kotba u in/i]jonijiet, wirjiet tal-arti, bejg[ ta’ kotba u kun/erti mu]ikali. G[aldaqstant, hekk kif instabet proprjetà xierqa fil-qalba tar-Rabat, inxtrat u [ar;u lpermessi me[tie;a, il-pro;ett g[al dan il-Mu]ew ing[a]el g[all-iffinanzjar b’fondi ERDF skont il-Programm Operattiv I: L-Investiment fil-Kompetittività g[al Kwalità ta’ {ajja A[jar. Kien hemm ukoll g[ajnuniet o[ra fosthom mill-Fond ta’ Kofinanzjament g[al Organizzazzjonijiet fisSo/jetà ?ivili u o[rajn. “Il-pro;ett qed ifittex li jqajjem interess u jippromwovi Il-{a;ar, il-belt Medjevali tar-Rabat f’G[awdex permezz tali]vilupp ta’ /entru dwar ilkultura u l-wirt storiku, billi se jkun qed jesibixxi l-patrimonju kulturali rikk u se jkun qed joffri wkoll spazju g[all-wirjiet. Il-mu]ew huwa element innovattiv li se jkompli jg[in biex jistabbilixxi lil Malta u G[awdex b[ala destinazzjoni kulturali e//ellenti,” ]ied Antoine Vassallo. Il-mu]ew hu wie[ed interattiv b’informazzjoni storika li titwassal b’mod awdjovi]iv. Diversi o;;etti ;ew restawrati apposta sabiex jing[aqdu fil-kollezzjoni talmu]ew fosthom pittura ta’ San Gejtanu tas-seklu sbatax, ]ew; xog[lijiet tas-seklu tmintax fosthom It-Trinità ta’ Enrico Regnaud u lMadonna tad-Dawl minn Gio Nicola Buhagiar, u tliet skulturi, statwa ta’ Kristu Rxoxt, il-Veronika attribwita lil Saverio Laferla u Ecce Homo ta’ Karlu Darmanin. Dawn il-bi//iet issa re;g[u lura fil-kundizzjoni ori;inali tag[hom u lesti biex jitpo;;ew g[all-wiri. Hemm diversi o;;etti o[ra li mistennija jkunu restawrati fil;ejjieni. Wie[ed mill-esibiti importanti f’dan il-mu]ew hu lartal ma;;ur tas-seklu tmintax li darba kien filBa]ilika ta’ San :or;, iddisinjat minn Francesco Zahra u mibni mill-familja Durante li kien restawrat dan l-a[[ar permezz ta’ pro;ett kofinanzjat mill-iskema EkoG[awdex.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
Arti 23
‘Daughter of the Nile’> esibizzjoni mill-aktar interessanti mill-artista Bernice Buhagiar Il-wirja tal-arti, Daughter of the Nile, mill-artista ]ag[]ug[a Bernice Buhagiar, tag[ti [ajja lil stejjer li jafu lori;ini tag[hom minn art ta’ ma;ija u misteru - l-E;ittu. Art li hi differenti minn o[rajn; li welldet ir-reli;jon, tradizzjonijiet u twemmin tag[ha stess; art mog[nija b’arti u kultura brillanti. Kif l-isem tal-esebizzjoni stess juri, l-E;ittu kien ikkunsidrat b[ala r-rigal tax-xmara Nil – xmara affaxxinanti u mimlija [ajja. B[alma bint tiddependi minn ommha biex tg[ix, hekk jiddependi l-E;ittu fuq il-fawra annwali taxxmara Nil. Jekk ix-xmara ma tg[arraqx l-art, il-poplu E;izzjan kien ibati l-;u[. Bil-bi]a’ kostanti li ta[kimhom il-mewt, lE;izzjani tal-bidu kienu ossessjonati fuq l-Art talMewt u l-mewt innifisha. Mill-Farg[un u l-Piramidi meravilju]i, il-fertilità taxxmara Nil, Isis – omm l-allat, sa Hathor – it-tfajla talim[abba, Bernice tfakkarna flistejjer marbutin mal-mitolo;ija E;izzjana. L-arti tag[ha hi vja;; espressiv, ikkulurit, imma;inattiv u vibranti li permezz tieg[u ni;u wi// imb wi// mal-allat meqjuma flE;ittu ta’ ]mien il-qedem; kif ukoll ng[ixu l-miti ma;i/i bilkemm minsusa, li g[addew minn ;enerazzjoni g[al o[ra. L-artista tag[mel u]u millfigurattiva femminili b[ala metafora g[al dawn il-[rejjef tal-allat, ma;ija u avventura. Id-duwali]mu ta’ dawl u dlam li jiddomina fil-karattru ta’ Bernice isib l-ekwilibriju tieg[u fl-espressjoni artistika tag[ha, dik li hi tirreferi g[aliha b[ala “esperjenza intima.” Ir-ri]ultat a[[ari hu teneru u qawwi fl-istess [in. B[alma tistqarr hi stess, g[aliha l-arti hi n-nifs u ddemm ta’ ;ol-vini tag[ha: “larti hi dik ir-realtà li ]]ommni [ajja.” Aktar minn hekk, l-artista tesprimi ru[ha bil-kitba, fuqiex wie[ed jista’ jirrifletti waqt li qieg[ed fil-pre]enza tal-arti ta’ Bernice. Il-poe]ija tag[ha sservi b[ala vettura ta’ [sieb, li tiggwida ’l-udjenza g[ad-destinazzjoni intensjonata g[alihom – dik li jirrelataw lilhom infushom mal-arti ta’ Bernice. L-g[an tal-artista g[al min ji;i jara l-pittura tag[ha hu li jifhem u jg[o]] l-eqdem stejjer fuq wi// id-dinja, li huma eku ta’ ;rajjiet meravilju]i mid-dinja mitlufa tal-E;ittu tal-qedem.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
24 Storja servizz ikkoordinat minn Raymond Miceli
MONUMENTI FIL-G}EJJER MALTIN
(32)
Il-Monument tal-Gwerra – G[awdex minn Michael Galea
Eli]abetta II ;iet inkurunata Re;ina tal-Ingilterra f':unju tal-1953. Aktar tard ir-Re;ina, flimkien ma' ]ew;ha l-Prin/ep Philip, id-Duka ta' Edinburgh, bdiet vja;; intensiv mal-Commonwealth. L-a[[ar waqfa ta' dak il-vja;; twil, qabel ma r-Re;ina marret lura l-Ingilterra, kienet sewwasew f'Malta. Ir-Re;ina waslet f'Malta abbord il-jott fil-Fonderia Buongirolani ta’ Ruma, fejn irjali Britannia fit-2 ta' Mejju 1954, meta kien ukoll sar ix-xog[ol tal-monument ta’ ;iet milqug[a b'entu]ja]mu kbir millKristu Re li nsibu fil-Furjana. popolazzjoni Maltija u b'salut ta' 21 tir. Il-Monument, li hu 7 metri g[oli, hu Il-programm uffi/jali ta' dik i]-]jara rjali xog[ol Paolo Pace mill-belt Victoria, li dak kien jinkludi l-kxif tal-Commonwealth Air i]-]mien kien qieg[ed Ruma. L-istatwa Forces Memorial (il-Furjana) u l-inawguraz- tal-bron] u l-erba' bassoriljievi huma xog[ol zjoni tal-Mater Admirabilis Teachers' Carlo Pisi (1897-1979) ta' Ruma. Dawn Training College f'Tal-Virtù, ir-Rabat. tal-a[[ar, inklu] l-ispejje] biex in;iebu L-a[[ar jum ta' dik i]-]jara, 7 ta' Mejju Malta mill-Italja, kienu swew 1,350 lira 1954, kien iddedikat g[al ]jara storika sterlina. Ta’ min jinnota li Paolo Pace ji;i f'G[awdex, fejn kien hemm stennija kbira u mill-artisti Pisi g[all-fatt li t-tifla ta’ Pace entu]ja]mu liema b[alu. mi]]ew;a lil dan l-iskultur. Fost funzjonijiet uffi/jali o[rajn, il-qofol {aten Paolo Pace, Paul Portelli, G[awdxi, ta' dik i]-]jara f'G[awdex kien il-kxif talli tilef wie[ed minn uliedu fis-servizz kontra Monument tal-Gwerra fit-Tokk, illum Pjazza l-g[adu fil-gwerra, kien strumentali u fuq Indipendenza, il-misra[ ewlieni tal-belt inizjattiva tieg[u biex twaqqaf dan il-mafkar Victoria. Kienet /erimonja tassew solenni. tal-gwerra. Paul Portelli, il-promotur ta' Il-Monument jirrappre]enta lil Kristu Re dan il-monument, kien ;ie ppre]entat fuq pedestall tal-;ebel tal-qawwi mill-Qala; lir-Re;ina. il-pedestall hu mirqum mad-dawra bi frizz In-nies ni]lu fil-Port tal-Im;arr biex tag[ti tal-bron]; fuq il-fa//ata tieg[u hemm skolpit s-sliem fit-tluq ta]-]jara rjali; kien hemm salib kbir u ta[t id-dirg[ajn tieg[u l-ismijiet il-log[ob tan-nar minn fuq Forti Chambray u ta' dawk li tilfu [ajjithom bil-gwerra. mill-Qala. L-erba' bassoriljievi jissimbolizzaw: B'hekk intemmet l-ewwel ]jara minn l-Armata – suldat qed idewwi suldat ferut; membru tal-familja rjali tal-Ingilterra il-Qawwa Navali – ba[ri fuq bastiment f’G[awdex. tal-gwerra; il-Qawwa tal-Ajru – bdot Fl-2005 sar xog[ol ta’ konservazzjoni fuq qieg[ed [dejn ajruplan; paj]ana – mara qed il-monument minn Robert Cassar u Joseph tibki b'tarbija f'idejha [dejn ]ew;ha Licari ta’ ReCoop. Dan ix-xog[ol kien sar f'agonija. Kemm l-istatwa ta’ Kristu kif bl-g[ajnuna tal-HSBC u tal-Ministeru g[al ukoll l-erba’ bassoriljievi kienu kkastjati G[awdex.
Fir-ritratt lemin jidher il-monument minn quddiem, filwaqt li dak fuq ix-xellug juri parti mill-monument kif jidher min-na[a ta’ wara fejn hemm ukoll il-bassoriljievi
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
Mu]ika 25
Kun/ert f’Malta minn Gordon Elvis EP Tribute u JR Promotions g[adhom kif [abbru li bi pja/ir se j;ibu hawn Malta lill - Malti mag[ruf b[ala l - aqwa trib ute artist ta ’ Elvis Presley fid - dinja – Gordon Elvis . Flimkien mieg[u se tkun qed takkumpanjah il - band tieg[u , kif ukoll Mills & Boone . Dan il - kun/ert se jkun qed ise[[ fil - lukanda Corinthia , li tinsab fil Bajja ta ’ San :or; , f ’ San :iljan , nhar is - Sibt 8 ta ’ :unju , 20 1 3 . Il - kun/ert ;ie msemmi ‘ That ’ s the way it was ’, peress li Gordon Elvis se
jer;a ’ jag[ti l - [ajja l - istess show li kien g[amel Elvis Presley fl -1 97 1. Fil - fatt Gordon Elvis se jilbes l - istess kostum , mikrofonu , kitarra u anke l istess kanzunetti li kienu ndaqqew dakinhar : I got a woman , I just can ’ t help believing , One night , Polk salad Annie , The wonder of you , Suspi/ious minds , Are you lonsome tonig[t , Blue suede shoes u Can ’ t help falling in love . Gordon Elvis hu mag[ruf mal - udjenza tieg[u li jaf jag[ti l - aqwa li jista ’ waqt kull tribute li joffri . Fil - fatt
aktar kmieni din is - sena reba[ il - kompetizzjoni annwali tal - European Elvis Championship f ’ Birmingham . Hu mag[ruf ukoll li Gordon Elvis g[andu l kapa/ità li lill - udjenza tieg[u j;eg[ilha t[ossha timma;ina daqs li kieku hemm verament Elvis Presley ikanta quddiemhom . Barra minn hekk , kull min se jmur isegwi li] ]ag[]ug[ Malti Gordon Elvis , spe/jalment dawk i] ]g[a]ag[ li ma la[qux l - era ta ’ Elvis Presley jistg[u jesperjenzaw dan kollu per mezz ta ’ dan il - kun/ert li se jittella ’ apposta hawn Malta . L - istess g[al dawk aktar adulti li jiftakru kull kanzunetta li kien [are; Elvis Presley , ]gur li se j;eddu memorji sbie[ waqt dan il - kun/ert uniku f ’ pa jji]na . Il - kun/ert se jdum g[addej sieg[a u nofs . Il band li se takkumpanja lil Gordon Elvis hi mag[mula minn mu]i/isti brillanti b[al Cliff Preece , Juan Lozano , Kevin Ford , Derek Thomas , Harriet Raybould u Lucy Jones . Aktar informazzjoni dwar Gordon Elvis , il - kun/ert tieg[u f ’ Malta u anke dwar l - ippjanar tas - seating g[al dakinhar tas - serata jistg[u jinkisbu minn fuq www . gordonelvis . com .
Gordon Elvis
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
TV#Radju 27 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor Dibattitu Politiku bejn it-Tliet Mexxejja NET Television 20>45 F’xandira diretta mil-Lukanda Intercontinental f’San :iljan naraw dibattitu bejn it-tliet mexxejja tal-partit ewlenin li se jikkontestaw g[all-Elezzjoni :enerali tad-9 ta’ Marzu organizzat minn The Times u mmexxi mill-;urnalist Herman Grech. G[al Lawrence Gonzi tal-Partit Nazzjonalista, Joseph Muscat tal-MLP u Michael Briguglio tal-Alternattiva Demokratika wisq probabbli dan se jkun l-a[[ar dibattitu fejn se jkunu pre]enti t-tlieta flimkien. Il fidanzato della mia ragazza Raidue 23>40
Film komiku Amerikan li n[adem fl-2010 u li fih naraw f’partijiet ewlenin lil Alyssa Milano u lil Christopher Gorham. }ag[]ug[a grazzju]a li tkun ta[dem b[ala seftura ma tkunx g[adha ltaqg[et mar-ra;el ta’ [ajjitha. Imbg[ad i]da ssir taf lil Ethan u lil Troy, u ma tkunx taf lil min g[andha tag[]el minnhom. Newsdesk (l-ewwel parti) Radio 101 16>30 Fl-ewwel parti ta’ Newsdesk g[al-lum, b[as-soltu ma’ Simon Cassar, se niltaqg[u mal-kandidata tal-Partit Nazzjonalista g[all-Elezzjoni :enerali Marthese Portelli Sabrina Iris 21>00
Sabrina tkun it-tifla ta’ xufier li ja[dem ma’ familja ta’ sinjuri. Meta kienet g[adha ]g[ira hi kienet pjuttost imqarq/a, raffa u tag[mel dak kollu li jfettlilha. I]da issa Sabrina, parti interpretata minn Julia Ormond (fir-ritratt fuq il-lemin) tkun ;iet lura wara sentejn f’Pari;i fejn [adet edukazzjoni tal-aqwa sinjuri. U sabi[a kif kienet u issa mara sofistikata u edukata, i;;ennen lil bosta g[al warajha. Fosthom wie[ed minn familja tat-tajjeb... Il-film in[adem fl-1995 b’re;ija ta’ Sydney Pollack u madwar 40 sena qabel l-istess storja kienet in[admet b’Audrey Hepburn fil-parti ewlenija.
Joe Cassar
Anthony Chircop
Dolores Cristina
Diskussjoni dwar oqsma differenti Qalb il-Familja - NET Television 10>00
F’xandira diretta minn Villa Arrigo f’San Pawl tat-Tar;a naraw edizzjoni o[ra ta’ dan il-programm li g[al-lum se jkun qed jittratta oqsma differenti. Il-mistiedna spe/jali tal-lum se jkunu Anthony Chircop, li qatta’ [ajtu u ta [ajtu g[as-settur tat-turi]mu f’pajji]na u sa[ansitra jirrappre]enta lil Malta fl-Organizzazzjoni Dinjija tat-Turi]mu, ilMinistru Dolores Cristina li se titkellem
dwar x’sar f’dawn l-a[[ar [ames snin b[ala inizjattiv g[all-;id tal-familja u l-Ministru Joe Cassar dwar servizz tas-sa[[a ta’ kwalità u a//essibbli g[al kul[add. Pre]enti se jkun hemm ukoll Catherine Gonzi, mart il-Prim Ministru. Kemm Lawrence Gonzi kif ukoll Simon Busuttil g[al-lum fl-istess [in g[andhom impenji o[ra.
Malta Llejla NET Television 17>00 Fil-programm tal-lum niltaqg[u ma’
Godwin Vella (fir-ritratt fuq ix-xellug) li se jkun qed jitkellem dwar il-pubblikazzjoni De Soldanis: An Eighteenth Century Intellectual. Justin Camilleri jag[ti tag[rif dwar attività li se ssir fuq ir-re;ista Alfred Hitchcock (poster fuq il-lemin). Ikun hemm ukoll il-kontribut tat-tabib Godfrey Agius u r-rokna ma’ Fr Karm Debattista MSSP.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
28 TV#Radju
06>00
101 Breakfast Club b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>30 Anali]i tal-:urnali, 07>50 Il-Kampanja Elettorali Tieg[ek)
07>55 08>00 08>05 09>00 09>05
Avvi]i tal-Mejtin u Angelus A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 13.00 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Futur fis-Sod The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>00 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 00>30
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i tal-Mewt, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 - Familja Wa[da (jinkludi 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 Newsline 12:45 – Qari bil-Malti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bulettin ta’ l-A[barijiet 18:15 Intermezz Mu]ikali 18:40 - TV Hemm 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bil-Malti (r) 20:30 – Music Lounge 22:00 - L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 - Ru]arju 24:00 - Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Linja Diretta 13:15 - Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Klassika 15:30 - Drive Time 15:45 ONE News 16:00 - Mhux g[atTfal Biss 16:30 - ONE Cocktail 17:00 - Kummentarju 17:05 Rush Hour (jinkludu 17:15 :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 - Dirett 18:45 - Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:15 - G[alina l-Anzjani 20:45 - ONE Beat Box 21:45 ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 - Fr Colin u l-{bieb 24:00 - Flimkien 02:00 - Bla Kantunieri (r). RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet filQosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News) 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:12 – Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 13:30 Kaskata Kulturali, 14:00 BBC News) 15:30 - Bir-Rispett Kollu (jinkludi 16:00 BBC
Newsdesk (l-I parti) - Simon Cassar Newsdesk (it-II parti) - Roberta Avellino Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-Dar Is-Snin tar-Rock ’n Roll Fuzzbox - Eric Montfort Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
News) 17:00 - RTK Bulettin 17:15 – Bejn Kliem u Fatti! (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Rakkont 19:40 – L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 20:30 - Intietef 20:53 - Kaskata Kulturali 21:00 Mer]uq - ra;; ta’ a[bar tajba 22:00 - Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 – Il-{rejjef, lG[eref u l-Ma;ija 10:00 - BBC News Update 10:06 - Pri]ma 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-;urnali 13:30 - IlMalti llum: ideat ta’ ]mienna 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19:30 - Platea 20:00 – The Artefact 20:30 Bioneers 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi 09:00 {ajjitna) 11:00 Ara Ommok 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju talErwie[ 13:00 - Ti]wiqa Mu]ikali 14:00 - Jiena Hu l-{ob] u l-{ajja 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 – Fil-pjagi tieeg[ek a[bini 16:00 - L-Istorja tal-Knisja u inti 16:30 - Mill-G]ira tat-3 G[oljiet 17:00 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 - Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 Quddiesa 19:00 – Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - Qari Reli;ju] 20:30 – Mid-Djarju tal-{ajja 20:45 - Fuq :wiena[ i]-}g[o]ija 21:45 {dejn l-ilma fejn nistrie[ 22:00 G[and Min Imorru Mulej? 23:00 - {ajjitna (r) 23:30 – Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 – Bay Breakfast (jinkludi 07:30 A[barijiet, 08:30 u 09:30 A[barijiet fil-qosor) 10:30 Simon Pisani (jinkludi 11:30 A[barijiet fil-qosor) 13:30 – Nathan & Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 – Bay Beats 20:00 – Ben Glover 22:00 Carl Bee 24:00 - CR2 records. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 - Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 Calypso Drive 19:00 - Classic Gold 21:00 - Qabel Jibda l-Mar/ 23:00 - Mal-Melodija Maltija 01: 00 - Mu]ika tal-passat.
Sweet Bird of Youth - TCM 23>00
Film tal-1962 li hu bba]at fuq kitba g[all-palk li [ar;et mill-pinna tal-mag[ruf Tennessee Williams. L-atturi protagonisti huma Paul Newman u Geraldine Page (fir-ritratt), kif ukoll Shirley Knight, Ed Begley Sr u Mildred Dunnock. Naraw kif Chance Wayne, li jkun qed jivvja;;a ma’ attri/i ferm akbar minnu fl-età, jasal fil-villa;; fi Florida mnejn kien ;ej, dejjem bit-tama li bis-sa[[a tas-sie[ba tieg[u jirnexxilu jikseb parti f’xi film. I]da ma jdumx ma jinteba[ li kien a[jar li kieku qatt ma mar hemm. Fl-1969 kienet saret ver]joni televi]iva tal-istess storja b’Elizabeth Taylor u Mark Harmon b[ala protagonisti. TVM 06:30 - TVAM 09:00 - TV Hemm (r) 10:20 - Close Up (r) 11:25 - Bang Goes the Theory 12:00 - A[barijiet# rapport tattemp 12:10 - TVPM 14:00 A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 - A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16.30 - }ona 18:00 - A[barijiet 18:10 Waqtiet 18:15 - Telebejg[ 18:30 - TV Hemm 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - F’Salib itToroq 21:45 - Bondi + (r) 22:45 - A[barijiet fil-qosor 23:00 Venere 23:35 - L-A[barijiet 23:45 - Gadgets (r) 00:20 TVPM. TVM 2 07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:30 - Gadgets 12:00 Madwarna 12:15 - Wirt, Arti u Kultura 12:45 - Bang Goes the Theory 13:15 - Close Up 14:15 Ti;rijiet Biss 14:45 Storjografija 15:15 - Madwarna 15:30 - Bang Goes the Theory 16:00 - Art of America 16:50 .EU 17:20 - Waqtiet 17:25 Close Up 18:30 - Il-{arsa ta’ Ru]ann (it-VIII epis.) 19:00 Ti;rijiert Biss 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-Smig[ 19:40 - Art of America 20:30 A[barijiet bl-Ingli] 20:35 Waqtiet 20:45 - Bondi + 21:45 Paqpaq 22:30 - BOV Premier match. ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 - Vie 11:30 - Aroma Mattina 13:00 Kalamita 13:30 - ONE News 13:40 - (ikompli) Kalamita 16:30 - Love Birds 17:30 - ONE News 17:45 - Zona Sport 18:15 Teleshopping 18:30 X’Ta[seb?! 19:30 - ONE News 20:25 - Ir-Rangers 20:40 Attività Politika 21:30 - ONE News 21:35 - Business Forum 22:15 - 9#03 23:15 - ONE News 23:50 - Xandiriet politi/i. Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:20 - 1046 Music 16:10 - FilK/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 -
News 19:30 - Bi dritt... tistaqsi u twie;eb 20:30 - Miraklu 21:30 Elezzjoni :enerali 2013 22:00 News 22:30 - Elezzjoni :enerali 2013. Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00, id-09:00 u l11:00) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta 17:00 Tg 1 18:50 - L’eredità 20:00 Tg 1 20:30 - Affari tuoi 21:10 Sarò sempre tuo padre 23:30 Porta a porta 00:55 - Elezioni ’13 - Messaggi autogestiti 01:05 - Tg 1 notte 01:40 - Sottovoce. Raidue 06:40 - Cartoons 08:15 - Le sorelle McLeod (TF) 09:40 Sabrina, vita da strega (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 Seltz (varietà) 14:45 - Senza traccia (TF) 15:30 - Cold Case (TF) 16:15 - Numb3rs (TF) 17:00 - Las Vegas (TF) 17:50 Tg 2 sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Squadra Speciale Cobra 11 19:35 - Il commissario Rex 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 NCIS Los Angeles 21:50 - Blue Bloods (TF) 22:40 - The Good Wife (TF) 23:25 - Tg 2 notizie 23:40 - l fidanzato della mia ragazza. ilm 2010 01:10 - 90˚ minuto. Raitre 07:00 - TGR Buongiorno Italia 08:00 - Speciale Agorà 11:30 Tg 3 speciale 12:00 -Tg 3 12:45 - Le storie - diario italiano 13:10 - Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - Tg Regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tg 3 speciale 18:00 - Geo & Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:10 - Comiche all’italiana 20:35 - Un posto al sole 21:05 Ballaro 23:20 - Mini Ritratti Ugo Tognazzi 24:00 - Tg 3 linea notte 01:05 - Rai Educational 01:35 - Prima della prima ‘Attila’ ta’ Verdi. Canale 5 08:00 - Tg 5 - mattina
08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 Mattino cinque 11:00 - Forum
13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 - Centovetrine 14:45 - Uomini e donne (talk show) 16:15 - Amici 16:55 Pomeriggio cinque 18:50 Avanti un altro! 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 Il clan dei camorristi 23:20 L‘ombra del destino 01:30 - Tg 5 notte 02:00 - Striscia la notizia. Rete 4 07:45 - Miami Vice (TF) 08:40 Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 3 (TF) 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Rescue Special Operations (TF) 16:35 - My Life - Segreti e passioni (soap) 16:45 - La stella di latta. Film ’73 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (TF) 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - Uno sceriffo extraterrestre... poco extra e mlto terrestre. Film ’79 23:20 Ispettorre Callaghan: Il caso scorpio e tuoi! Film ’71 01:30 - Tg 4 night news 01:55 - Chiari di luna. Film ’89. Italia 1 06:40 - Cartoons 08:45 Everwood (TF) 10:35 - ER Medici in prima linea (TF) 12:25 - Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:50 - White Collar (TF) 16:45 Chuck (TF) 17:40 - La vita secondo Jim (sitcom) 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI: scena del crimine (TF) 21:10 - Wild Oltrenatura 00:25 - Bats 2. Film 2007. La 7 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La 7 09:50 - Coffee Break 11:00 L’aria che tira (attwalità) 12:30 - I menù di Benedetta 13:30 - Tg La 7 14:05 - Tg La 7 cronache 14:40 - Le strade di lSan Francisco (TF) 15:30 - McBride - Omicidio dopo mezzanotte. Film 2005 17:10 - Il Commissario Cordier (TF) 18:50 I menù di Benedetta 20:00 - Tg La 7 20:30 - Otto e mezzo 21:10 Unforgettable (TF) 23:55 -The Big C (TF) 00:45 - Omnibus notte 01:50 - Tg La 7 sport 01:55 Prossima fermata .
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
TV#Radju 29 Favourite Channel 07:00 - Bon;u Muftie[ 07.15 F. News 07:30 - Dawl tal-:urnata 08:00 - Niltaqg[u (r) 10:00 - Strada Rjali 12:00 -News 12:15 - Today News 12:30 Reporter 13:00 - Niskata 15:00 - Teleshopping 17:30 - {in g[al Kollox 18:15 - News 18:30 - (ikompli) {in g[al Kollox 19:45 - F. News 20:15 Today News 20:30 - Reporter 21:00 - Cross Roads 23:00 News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 Love and Romance 10:00 - Tele Market Deals 12:00 - Rock around the Click (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 - The 80s 14:00 - The 90s 14:30 - The 00s 15:00 - Love and Romance 16:00 - The 80s 16:30 - I Grandi successi 17:30 - The Local Angle 18:00 - Total Request Show 20:00 - The 60s & 70s 20:30 - Music Documentary 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos. La 5 12:20 - Centovetrine 12:50 -
Extreme Makeover Home Edition 14:00 - Gossip Girl (TF) 14:45 - Hellcats (TF) 15:30 Giovani campionesse (TF) 16:20 - Ninì (TN) 17:10 - I maghi di Waverly (sitcom) 18:00 Friends (sitcom) 18:25 Extreme Makeover Home Edition 19:20 - Amici (talent show) 20:25 - Gossip Girl (TF) 21:10 - Ricordati di me. Film 2003 23:30 - Uomini e donne (talk show). BBC Entertainment 07:15 - Little Robots 07:25 - Me Too! 07:45 - Bobinogs 08:00 The Large Family 08:10 - Balamory 08:30 - Dinnerladies 09:00 - The Green Green Grass 09:30 - The Weakest Link 10:15 - EastEnders 10:45 - Doctors 11:15 - 32 Brinkburn Street 12:00 - Fawlty Towers 12:30 New Tricks 13:20 - Dinnerladies 13:50 - The Weakest Link 14:35 - EastEnders 15:05 - Doctors 15:35 - The Green Green Grass 16:05 - 32 Brinkburn Street 16:50 - Dinnerladies 17:20 - The Weakest Link 18:05 - EastEnders 18:35 - Doctors 19:05 New Tricks 19:55 - Fawlty Towers 20:30 - The Impressions Show with Culshaw and Stephenson 21:00 - 32 Brinkburn Street 21:45 - As Time Goes By 22:15 - Lab Rats 22:45 Outcasts 23:35 - Fawlty Towers. TCM 06:00 - Cass Timberlane. Film ’47 (A) 07:55 - Reunion in
France. Film ’42 09:35 - A Patch of Blue. Film ’65 (A) 11:20 - Logan’s Run. Film ’76 (A) 13:20 - Song of Love. Film ’47 (U) 15:15 - The Americanization of Emily. Film ’64 (PG) 17:15 - High Sierra. Film ’41 (PG) 19:05 Scaramouche. Film ’52 (U) 21:00 - Dr Jekyll and Mr Hyde. Film ’41 (12) 23:00 - Sweet Bird of Youth. Film ’62 (X). MGM Movies 07:20 - Follow That Dream (U) 09:10 - Valdez Is Coming (AA) 10:40 - The Scalphunters (A) 12:20 - Driving Me Crazy (PG) 13:45 - Starcrossed (PG) 15:20 A Midsummer Night’s Sex Comedy (15) 16:45 - Ned Kelly (AA) 18:25 - Triumph Over Disaster: The Hurricane Andrew Story (PG) 20:00 - Troll (12) 21:20 - Hannibal Brooks (U) 23:00 - MGM’s Big Screen 23:15 - Mac (18). GO Stars 07:05 - Falcon - Part 1 of 2 09:05 - The Lost Valentine 10:45 - Monk 11:30 - Thor 13:25 - Clockwork Mice 15:05 Puss In Boots 16:35 - The Adventures of Tintin 18:20 United 19:50 - Two and a Half Men 20:15 - Warehouse 13 21:00 - Falcon - Part 2 of 2 23:00 - Straw Dogs 00:50 - The Donor. Diva Universal 07:00 - JAG 08:00 - McLeod’s Daughters 08:55 - Agatha Christie’s Poirot 09:55 - Kojak 11:00 - Quincy, M.E. 12:00 JAG 13:00 - ER 13:57 - Great Women 14:10 - About Face 15:41 Great Women 15:50 Kojak 16:50 - Agatha Christie’s Poirot 18:50 - JAG 19:50 - ER 20:50 - Great Women 21:00 Agatha Christie’s Marple 22:53 Great Women 23:00 - ER. Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Senior vs Junior: Communication Breakdown 08:10 - Dirty Jobs: Wild Goose Chase 09:05 Deadliest Catch: The Last Lap 09:55 - Ultimate Survival: Georgian Republic 10:50 - How Do They Do It?: Guacamole # Swamp Buggy # Scissors 11:15 How It’s Made 11:40 - Extreme Engineering: Gotthard Tunnel 12:35 - Overhaulin’ 13:30 Wheeler Dealers: Saab 900 Turbo 14:00 - Wheeler Dealers: Saab 900 Turbo 14:25 American Chopper: Junior’s Dream Bike 15:20 - Mythbusters: Wrecking Ball Baloney 16:15 - Dirty Jobs: Animal Barber 17:10 - Deadliest Catch:
The Last Lap 18:05 - Ultimate Survival: Western Pacific 19:00 - How It’s Made 20:00 - Mythbusters: Mini Myth Medley 21:00 - You Have Been Warned: Epic Stunts 22:00 - How We Invented the World: Phones 23:00 - Curiosity: How Will the World End? Iris 13:35 - Le disavventure di Margaret. Film ’98 15:30 - I Fobici. Film ’99 17:25 Ammazzali tutti e torna solo. Film ’68 19:20 - A-Team (TF) 20:25 - Hazzard (TF) 212:00 Sabrina. Film ’95 23:15 - Rain Main. Film ’88 01:40 - Il fantasma di Sodoma. Film ’68. Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - Mike & Molly 11:30 The Mentalist 12:15 - Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 Fringe 14:30 - Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 - Private Practice 16:45 - Gossip Girl 17:30 - Dallas 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 19:45 - Glee 20:30 - Suits 21:15 Fringe 22:00 - Monte Carlo 23:50 - Person of Interest 00:35 SMASH 01:25 - Suburgatory. Biography Channel
Celebrity House Hunting: 07:00 Lisa Rinna 07:30 - Danny Bonaduce. 08:00 - America’s Court with Judge Ross 09:00 - Vanished with Beth Holloway: Lunsford # Grinstead. Hardcore Pawn: 10:00 - The Gambler 10:30 - Fool’s Gold. Celebrity House Hunting: 11:00 - Lisa Rinna 11:30 - Danny Bonaduce. 12:00 - America’s Court with Judge Ross 13:00 - Pawn Stars: Sharpe Shooters 13:30 - American Restoration: American Hero 14:00 The Real Housewives of Miami: Text, Lies and Your Smile is Fake 15:00 - The Real Housewives of New Jersey: Drop Dead Gorgas. Celebrity House Hunting: 16:00 - Ice-T and Coco 16:30 - Debbie Gibson. 17:00 America’s Court with Judge Ross 18:00 - Vanished with Beth Holloway: Lunsford # Grinstead 19:00 - Pawn Stars: Sharpe Shooters 19:30 - American Resoration: American Hero. Celebrity House Hunting: 20:00 - Ice-T and Coco 20:30 - Debbie Gibson. Hardcore Pawn: 21:00 The Gambler 21:30 - Fool’s Gold. 22:00 - Celebrity Ghost Stories: Rowdy Roddy Piper # Skylar Grey # Frank Whaley 23:00 - A Gypsy Life for Me.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - Fireman Sam 08:10 - Barney and Friends 08:40 - Pingu 08:45 - Baby Antonio’s Circus 08:50 - My Animal Family 09:05 - Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 - Slim Pig 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 - Kipper 09:45 Igloo-Gloo 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 Barney and Friends 10:40 - Wobblyland 10:45 Jarmies 11:00 - Lots & Lots 11:15 - Oswald 11:40 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:05 - Wild Life 12:10 - James the Cat 12:15 Fluffy Gardens 12:30 - My Animal Family 12:45 - Benjamin’s Farm 12:50 - See The Sea 12:55 Mio Mao 13:05 - Slim Pig 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 - Bob the Builder 13:35 Fireman Sam 13:45 - Thomas and Friends 14:10 Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 - Pingu 14:25 Barney and Friends 14:55 - Kipper 15:05 Angelina Ballerina 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 - Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 - Tiny Planets 15:55 Pingu 16:00 - My Animal Family 16:15 Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 - Fireman Sam 17:05 Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 - Slim Pig 17:40 - Baby Antonio’s Circus 17:45 - Fluffy Gardens 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Oswald 18:50 -
06>45 09>00 10>00 11>30 12>00 12>05 14>00 14.05 15>25 15>40 16>35 16.55
Gazoon 19:00 - Angelina Ballerina 19:15 Thomas and Friends 19:30 - Bob the Builder: A Christmas to Remember 19:40 - Fireman Sam 19:50 - Barney and Friends 20:20 - Pingu 20:30 Monkey See Monkey Do 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Thomas and Friends. Disney Channel 08:00 - Jonas 08:25 - So Random 08:50 - Hannah Montana 09:15 - Sonny with a Chance 09:40 Kim Possible 10:05 - Shake It Up 10:30 Wizards of Waverly Place 10:55 - Phineas and Ferb 11:20 - Austin and Ally 11:45 - Art Attack 12:10 - ANT Farm 12:35 - The Suite Life on Deck 13:00 - My Babysitter’s a Vampire 13:25 - Shake It Up 13:50 - Austin and Ally 14:15 - Jessie 14:40 - ANT Farm 15:00 - Good Luck Charlie 15:30 - Gravity Falls 15:55 - The Suite Life on Deck 16:20 - Austin and Ally 16:45 - Phineas and Ferb 17:10 - ANT Farm 17:35 - Good Luck Charlie 18:00 - Jessie 18:30 - That’s So Raven 18:50 - Cory in the House 19:15 - Phil of the Future 19:40 - Hannah Montana 20:05 - Good Luck Charlie 20:55 - Wizards of Waverly Place 21:45 - Hannah Montana.
19>00 19>30 19>35 19>45 20>45 21>30 21>35 22>30 23>00 23>30
INT fuq NET Futur fis-Sod Qalb il-Familja Telebejg[ NET News .NET (b’waqfa g[al NET News fis-13>00) NET News Vitalità (b’waqfa g[al NET News fit-15>00) Telebejg[ X’Fatt.Art Telebejg[ Malta Llejla (b’waqfiet g[al NET News fil-17>00 u fis-18>00) Bozza tal-Mija Lift Futur fis-Sod NET News Dibattitu bejn il-mexxejja tat-tliet partiti ewlenin NET News Futur fis-Sod Trott u Galopp NET News Futur fis-Sod
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - Haikou World Open Snooker: Day 2 (live) 10:30 -
Haikou World Open Snooker 11:30 - Skiing 12:30 - Skiing 13:30 - Haikou World Open Snooker: Day 2 (live) 15:30 Haikou World Open Snooker 16:30 - Skiing 17:15 - Ski Jumping 18:00 - Haikou World Open Snooker 19:00 NextGen Series Football: Rd of 16 (live) 21:00 - Boxing 23:00 - Haikou World Open Snooker. Eurosport 2 07:00 - Haikou World Open Snooker: Day 2 (live) 10:00 FIS WC Alpine Skiing 10:45 FIS WC Alpine Skiing 11:30 -
IBU European Championship Biathlon 12:30 - Haikou World Open Snooker: Day 2 (live) 15:30 - World Superbike Series Motorcycle Racing 16:30 WATTS 17:00 - FIS WC Alpine Skiing 18:00 - Haikou World Open Snooker 20:00 WATTS 21:00 - Darts 23:00 World Superbike Series Motorcycle Racing. GO Sports 1 07:00 - Serie A: Rd 26:
Bologna v Fiorentina 09:00 The Six Nations 2013: England v France 11:00 - ATP World Tour 500: Dubai Duty Free Tennis: Day 2 (Part 1) (live) 15:00 - Ligue 1: Rd 26: Highlights 16:00 - ATP World Tour 500: Dubai Duty Free Tennis: Day 2 (Part 2) (live) 20:00 - FIFA Futbol Mundial 20:30 - WGC Accenture Match Play Champ.: Highlights 21:30 - Barclays PL: Wk 28: Man. C. v Chelsea 23:30 - ATP World Tour 500: Regions Morgan Keegan Champ., Memphis: Highlights 00:30 - Barclays PL: Wk 28: WBA v Sunderland. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - WGC Accenture Match Play Championship: Day 2 14:00 - Barclays PL: Wk 28: PL Review 15:00 - Ligue 1: Rd 26: Paris St-Germain v Olympique de Marseille 17:00 - Serie A: Rd 26: Atalanta v Roma 19:00 - Barclays PL: Wk 28: Fulham v Stoke City 21:00 - ATP World Tour 500: Dubai Duty Free Tennis: Day 2. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 11:00 - WGC Accenture Match Play Championship: Day 2 16:00 - Barclays PL: Wk 28:
PL Review 17:00 - Ligue 1: Rd 26: Paris St-Germain v Olympique de Marseille 19:00 - Serie A: Rd 26: Atalanta v Roma 21:00 - Barclays PL: Wk 28: Fulham v Stoke City 23:00 - ATP World Tour 500: Dubai Duty Free Tennis: Day 2. Melita Sports 1 Bundesliga: 08:00 - FC Bayern
Munchen v SV Werder Bremen (r) 09:55 - Borussia Monchengladbach v Borussia Dortmund (r). 11:50 - FA Cup: Chelsea v Brentford (r) 13:55 America's Cup: World Series: San Francisco: Day 3 (r) 16:00 - 2012 Alpari World Match Tour: Sweden: Day 1 (r) 18:05 - Bundesliga: Highlights (r) 19:00 - Volleyball Champions League Magazine: The Big Hit (r) 19:30 - Bundesliga: FC Bayern Munchen v SV Werder Bremen (r) 21:25 - European Le Mans Series 2012 Le Castellet (r) 22:30 - 2012 Alpari World Match Tour: Sweden: Day 1 (r) 00:35 - FA Cup: Arsenal v Blackburn (r). Melita Sports 2 12:00 - 2012 Alpari World Match Tour: Sweden: Day 1 (r) 14:00 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 15:05 - FA Cup: Arsenal v Blackburn (r) 17:10 - 2012 UIPM Pentathlon: Men's Final: China (r) 18:15 - America's Cup: World Series: San Francisco: Day 3 (r) 20:20 Bundesliga: Borussia
Monchengladbach v Borussia Dortmund (r) 22:15 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings 00:50 - FA Cup: Chelsea v Brentford (r).
Malta Stars 08:00 - Melita GFA 1st Division (r) 09:40 - Malta Handball Assoc.: Aloysians v La Salle (r) 11:00 - Malta Basketball Assoc.: Siggiewi v Depiro (r) 12:25 - Malta Rugby Football Union: Kavallieri v Valletta Lions (r) 14:00 - BOV PL: Mosta v Valletta (r) 16:00 - MFA Futsal League: Tarxien v Zejtun (r) 17:20 - Melita GFA 1st Division (r) 19:00 Football Nurseries (r) 19:35 MFA Futsal League: Balzan v St. Andrews 21:00 - Malta Rugby Football Union: Kavallieri v Valletta Lions (r) 22:35 - BOV PL: Mosta v Valletta (r) 00:35 - Malta Handball Assoc.: Aloysians v La Salle (r).
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
30 Avvi]i PN
AVVI}I POLITI?I {AL SAFI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew g[al informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.
{AL BALZAN. Il-Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a littesserati kollha tal-lokalità li ttesseri jistg[u jin;abru millUffi//ju PN tal-lokalità, fil-pjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet talftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322. L-ISLA. Is-Segretarju tal-
Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor ittessera li hu mitlub imur flUffi//ju PN tal-lokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m.
{AL QORMI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri talKumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq il-Kbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).
SAN :ILJAN. Membri tal-
Kumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda.
I}-}URRIEQ. Membri talKumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tal-lokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l[las ta’ tesseri ;odda. AVVI}I SO?JALI EMANUEL DELIA. Il-{bieb
ta’ Emanuel Delia se jorganizzaw Attività So/jali, illum it-Tlieta, 26 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ {al Safi. Wara jkun hemm ri/eviment. D[ul b’xejn.
ALEXIEI DINGLI. Il-{bieb ta’
Alexiei Dingli se jorganizzaw Coffee Morning, illum it-Tlieta, 26 ta’ Frar fl-10 a.m. fl-Eden Lodge, i]-}urrieq. Trasport provdut b’xejn u g[al aktar informazzjoni /emplu 21221385 jew 79221385.
MARK ANTHONY SAMMUT. Il-{bieb ta’ Mark Anthony Sammut se jorganizzaw Attività So/jali, illum it-Tlieta, 26 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ Ra[al :did. D[ul b’xejn.
GEORGE PULLICINO. Il{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw Ri/eviment, g[ada lErbg[a, 27 ta’ Frar fit-8 p.m. fillukanda Radisson, San :iljan. Prezz €15, li jinkludi l-ikel u xxorb. G[all-bookings /emplu 21344589 jew 79062222. Trasport provdut mill-postijiet tas-soltu. Jattendu l-Prim Ministru u Kap tal-PN Lawrence Gonzi u s-Sinjura Gonzi. ANTOINE BORG. Il-{bieb ta’ Antoine Borg se jorgannizaw Ri/eviment, g[ada l-Erbg[a, 27
ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tar-Rabat. Biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 79092845 jew 27450114. D[ul b’xejn.
CLAUDETTE BUTTIGIEG. Il-
{bieb ta’ Claudette Buttigieg se jorganizzaw Coffee Morning g[all-kostitwenti tat-8 u t-12-il distrett, g[ada l-Erbg[a, 27 ta’ Frar fid-9.30 a.m. fir-Razzett lAntik, {al Qormi. Prezz €6 bittrasport inklu]. G[all-biljetti /emplu 79276414, 99252900 jew 79573906 jew ]uru s-sit www.facebook.com#pages#Claude tte-Buttigieg#545435958804741.
EMANUEL DELIA. Il-{bieb ta’
Emanuel Delia se jorganizzaw Attività So/jali, g[ada l-Erbg[a, 27 ta’ Frar fis-7.30 p.m. flUffi//ju PN tal-Qrendi. Wara jkun hemm ri/eviment. D[ul b’xejn.
MARIO RIZZO NAUDI. Il-
{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Drinks g[ar-residenti tal-Gudja, g[ada l-Erbg[a, 27 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-Gudja.
CARMELO MIFSUD BONNICI. Il-{bieb ta’ Carmelo Mifsud
Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 28 ta’ Frar fid-9.30 a.m. fil-Fanal Restaurant, Marsaskala. Prezz €5.50. It-trasport hu pprovdut u jitlaq mill-postijiet tas-soltu. G[all-biljetti /emplu 99900434.
CHARLÒ BONNICI. Il-{bieb
ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 28 ta’ Frar fil-lukanda Golden Tulip Vivaldi, San :iljan. Prezz €5 bit-trasport inklu] u g[all-biljetti /emplu 79992238.
STEPHEN SPITERI. Il-{bieb
ta’ Stephen Spiteri se jorganizzaw Ri/eviment, il-{amis, 28 ta’ Frar fit-8.30 p.m. fil-Montekristo Estates. G[all-biljetti /emplu 99424827, 99886394 jew 79955555.
MARK ANTHONY SAMMUT. Il-{bieb ta’ Mark
Anthony Sammut se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 28 ta’ Frar fis-9 a.m. fl-Inspire, Marsaskala. Biljetti ming[and ilhelpers jew /emplu 79696073.
INGRID BROWNRIGG. Il-
{bieb ta’ Ingrid Brownrigg se jorganizzaw Ri/eviment, il{amis, 28 ta’ Frar fit-8 p.m. f’Bieb is-Sultan, il-Birgu. D[ul b’xejn. G[all-biljetti /emplu 99468906 jew ibag[tu email fuq info@ingridbrownrigg.com. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.facebook.com#ingridbrownrigg.pn.
EMANUEL DELIA. Il-{bieb ta’ Emanuel Delia se jorganizzaw Attività So/jali, il-{amis, 28 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ Bir]ebbu;a. Wara jkun hemm ri/eviment. D[ul b’xejn. MARK ANTHONY SAMMUT. Il-{bieb ta’ Mark
Anthony Sammut se jorganizzaw Attività So/jali, il-{amis, 28 ta’ Frar fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ {al Safi.
SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb ta’ Simon Busuttil se jorganiz-
zaw Coffee Morning, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fid-9 a.m. fix-Xara Lodge, limiti tar-Rabat. Prezz €5 bit-trasport inklu] u g[all-biljetti /emplu 79010504 jew 25965286.
SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb
ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Italian Night, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fit-8 p.m. fil-lukanda Sea Bank. Prezz €12 u g[all-biljetti /emplu 79010504 jew 25965286.
JASON AZZOPARDI. Il-{bieb
ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. firRenassance, Montekristo Estates, {al Farru;. Prezz €2 u g[all-biljetti /emplu 22985100 jew 99841333.
FRANS AGIUS. Il-{bieb ta’ Frans Agius se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fit-8.30 p.m. f’Villa Blanche, {al Far.
VICTOR SCERRI, DAVID CASA, MARTHESE PORTELLI u GRAZIELLA GALEA. Il-{bieb ta’ Victor
Scerri, David Casa, Marthese Portelli u Graziella Galea se jorganizzaw Pre-Election Party g[a]-}g[a]ag[, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fl-10 p.m. fi Clique, Paceville.
ROBERT CUTAJAR. Il-{bieb
ta’ Robert Cutajar se jorganizzaw Ri/eviment, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fit-8 p.m. fil-lukanda SAS Radisson Golden Sands. Prezz €7, li jinkludi t-trasport millokalitajiet tad-distrett. Biljetti jistg[u jinkisbu mill-Uffi//ju PN tal-Mellie[a, San Pawl il-Ba[ar u n-Naxxar, ibag[tu SMS fuq 79262101, 99824570 jew 99856662, jew email fuq robertcutajar72@gmail.com.
MARIO RIZZO NAUDI. Il-
{bieb ta’ Mario Rizzo Naudi se jorganizzaw Drinks g[ar-residenti ta’ {al Tarxien, il-:img[a, 1 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. flUffi//ju PN ta’ {al Tarxien.
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’
Tonio Fenech se jorganizzaw attività g[ar-residenti tat-tmien u t-12-il distrett, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fit-8 p.m. fl-MFCC, Ta’ Qali. Prezz €5 u l-biljetti jistg[u jinkisbu mill-helpers tas-soltu jew /emplu 27327302 jew 79927302. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.toniofenech.com.
GEORGE PULLICINO. Il-
{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw }jara fil-Foss talImdina, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fis2.15pm. L-attività hi bla [las u ttrasport ipprovdut jibda g[all[abta tas-1 p.m. G[al aktar informazzjoni /emplu 79062222 jew 21344589 jew ]uru s-sit www.georgepullicino.pn.
FRANCIS ZAMMIT DIMECH. Il-{bieb ta’ Francis
Zammit Dimech se jorganizzaw Attività So/jali g[all-kostitwenti tad-9 u l-10 distrett, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fit-8.30 p.m. f’The Palms, San :iljan. Ikun hemm trasport g[az-zoni kollha tad-distretti. Prezz €10 u g[all-biljetti /emplu 99449189.
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI {’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642. BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200. BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038. G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426. {AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567. L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382. L-ISLA. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5.30 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21806226 jew 99602472. IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. {AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733. {AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456. L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979. L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852. L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603. IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507. IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. flUffi//ju PN. IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com. PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222. RA{AL :DID. Kull nhar ta’ Tlieta u {amis bejn l-10 a.m. u l-11 a.m. u bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 79290954 jew 77290954. TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633. IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529. SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086. SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ :img[a bejn it-8.30 a.m. u 12.30 p.m. fl-Uffi//ju ’Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 21441438 jew 21441682 jew tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt. IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. flUffi//ju PN. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99225033. VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273849. I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. fl-Uffi//ju PN.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
Avvi]i PN 31 CLYDE PULI. Il-{bieb ta’
Clyde Puli se jorganizzaw Get Together, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fis7.30 p.m. fl-Old Power House, Valletta Waterfront, il-Belt. G[all-biljetti /emplu 21490643.
DAVID AGIUS. Il-{bieb ta’
David Agius se jorganizzaw Attività g[all-Familja, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fit-3 p.m. fi Splash & Fun Park, Ba[ar i/-?ag[aq. D[ul b’xejn u g[all-biljetti /emplu 99265292 jew 21417507 jew ibag[tu email fuq david.agius@gov.mt. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.davidagius.org.
CARMELO MIFSUD BONNICI. Il-{bieb ta’ Carmelo Mifsud
Bonnici se jorganizzaw Ri/eviment, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fit8.30 p.m. fl-Olive Gardens, irRabat. Prezz €5 u l-biljetti jistg[u jinkisbu ming[and ilhelpers tas-soltu jew /emplu 99900434.
FREDERICK AZZOPARDI.
Il-{bieb ta’ Frederick Azzopardi se jorganizzaw Ikla, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fit-8.30 p.m. f’Villa Fiorita, Marsalforn. G[all-biljetti u bookings ibag[tu messa;; fuq Facebook fl-indirizz www.facebook.com#azzopardifrederick jew /emplu 99261236 jew 99210877.
PHILIP MIFSUD. Il-{bieb ta’
Philip Mifsud se jorganizzaw Ri/eviment, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fit-8 p.m. fil-Buskett Roadhouse. G[al aktar dettalji /emplu 21462304 jew 98892013.
MARTHESE PORTELLI. Il-
{bieb ta’ Marthese Portelli se jorganizzaw Ri/eviment g[arresidenti tad-disa’ distrett, isSibt, 2 ta’ Marzu fit-8.30 p.m. f’Torre Paulina, il-Madliena. D[ul u ikel b’xejn. G[all-bookings /emplu 99496382, 99263411 jew 79009143 jew
ibag[tu email fuq martheseportelli.pn@gmail.com.
TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’
Toni Bezzina se jorganizzaw Get Together, is-Sibt 2 ta’ Marzu fit8 p.m. fl-Eden Lodge, i]-}urrieq. Prezz €5 u t-tfal b’xejn. Trasport provdut b’xejn. Biljetti ming[and il-helpers, /emplu 99995742 jew 99490826 jew ibag[tu email fuq info@tonibezzina.com.
SHIRLEY FARRUGIA. Il-
{bieb ta’ Shirley Farrugia se jorganizzaw Get Together, is-Sibt, 2 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. fl-MFCC, Ta’ Qali. Prezz €5 u t-trasport jitlaq minn Pjazza Rotunda fis7.15 p.m. D[ul b’xejn u biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 99845234 jew 99459383. Mistieden spe/jali l-Vi/i Kap talPN Simon Busuttil.
JEAN PIERRE FARRUGIA.
Il-{bieb ta’ Jean Pierre Farrugia se jorganizzaw Attività So/jali, it-Tnejn, 4 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. fil-lukanda Phoenicia, ilFurjana. D[ul b’xejn.
RYAN CALLUS. Il-{bieb ta’
Ryan Callus se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tnejn, 4 ta’ Marzu fid-9 a.m. fl-Eden Lodge, i]-}urrieq. Trasport provdut misSi;;iewi, {al Luqa u {al Qormi. G[al iktar informazzjoni /emplu 99847033, 79461207 jew 21461002.
EMANUEL DELIA. Il-{bieb
ta’ Emanuel Delia se jorganizzaw Attività So/jali, it-Tnejn, 4 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta]-}urrieq. Wara jkun hemm ri/eviment. D[ul b’xejn.
CLYDE PULI. Il-{bieb ta’
Clyde Puli se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 5 ta’ Marzu fit-Topaz Hall, {al Qormi. Tluq tat-trasport fid-9 a.m. G[all-biljetti /emplu 21490643.
JASON AZZOPARDI. Il-{bieb
ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning g[al Jum ilMara, it-Tlieta, 5 ta’ Marzu filMontekristo Estates, {al Farru;. It-trasport jitlaq fit-8.30 a.m. Prezz €5 u g[all-biljetti /emplu 22985100 jew 99841333.
CHARLÒ BONNICI. Il-{bieb
ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw Ri/eviment g[ar-residenti tat-tmienja u l-11-il distrett f’g[eluq il-kampanja elettorali, it-Tlieta, 5 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. fl-MFCC, Ta’ Qali. D[ul b’xejn. G[al aktar informazzjoni /emplu 79796667 jew 79992238. Trasport provdut.
PETER MICALLEF. Il-{bieb
ta’ Peter Micallef se jorganizzaw Ri/eviment, it-Tlieta, 5 ta’ Marzu fil-lukanda Qawra Palace, ilQawra. G[all-biljetti /emplu 21465070 jew 79460054.
CLAUDIO GRECH. Il-{bieb
ta’ Claudio Grech se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 5 ta’ Marzu fid-9.30 a.m. filMontekristo Leisure Centre, {al Farru;. Trasport mil-lokalitajiet kollha tal-ewwel distrett. G[allbiljetti /emplu 21233400.
CAROLINE GALEA. Il-{bieb ta’ Caroline Galea se jorganizzaw Ri/eviment, it-Tlieta, 5 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN ta’ {al Tarxien. Il-kostitwenti tar-raba’ distrett huma mistiedna jattendu. SIMON BUSUTTIL. Il-{bieb
ta’ Simon Busuttil se jorganizzaw Serata ta’ Divertiment, lErbg[a, 6 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. fl-MFCC, Ta’ Qali. Prezz €8 u g[all-biljetti /emplu 79010504 jew 25965286.
MARIO DE MARCO. Il-{bieb
ta’ Mario de Marco se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 6
ta’ Marzu fix-Xara Lodge, limiti tar-Rabat . Tluq bil-privates fit8.30 a.m. mill-postijiet tas-soltu. Biljetti b’xejn u g[all-biljetti /emplu 21444437, 21247049, 99450902 jew 21223911.
MARIO GALEA. Il-{bieb ta’ Mario Galea se jorganizzaw Ri/eviment, l-Erbg[a, 6 ta’ Marzu f’Villa Overhills, Bir]ebbu;a. G[all-biljetti /emplu 99465295, 99487102, 79369800, 99843063, 79334537 jew 99862141. DAVID AGIUS. Il-{bieb ta’ David Agius se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 6 ta’ Marzu fid-9 a.m. fil-Buskett Roadhouse, ir-Rabat. Prezz €5 u t-trasport provdut. G[all-bookings /emplu 79423101 jew 21417507 jew ibag[tu email fuq david.agius@gov.mt. MICHAEL GONZI. Il-{bieb ta’ Michael Gonzi se jorganizzaw Ri/eviment, l-Erbg[a, 6 ta’ Marzu fit-8 p.m. f’Palazzo Promontorio, il-Wardija. G[allbookings /emplu 99447972 jew 99885165.
JEAN PIERRE FARRUGIA.
Il-{bieb ta’ Jean Pierre Farrugia se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 6 ta’ Marzu fid-9.30 am. fil-lukanda Cavalieri, San :iljan. It-trasport jitlaq fid-9 a.m. Prezz €5 u g[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.facebook.com#jeanpierrefarrugia.mt.
VICTOR SCERRI. Il-{bieb ta’
Victor Scerri se jorganizzaw Party, l-Erbg[a, 6 ta’ Marzu fis7.30 p.m. f’Villa Blanche, {al Far. Prezz €2 bit-trasport inklu] u biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 99239840 jew 21242599.
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’ Tonio Fenech se jorganizzaw Coffee Morning, il-{amis, 7 ta’ Marzu fid-8.45 a.m. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.toniofenech.com.
IN-NAXXAR. Il-Kumitat
Sezzjonali PN se jorganizza Coffee Morning, il-{amis 7 ta’ Marzu fl-10 a.m. fl-Uffi//ju PN tan-Naxxar. Prezz: €3 u g[allbiljetti /emplu 79603401.
L-Asso/jazzjoni Pensjonanti Anzjani Nazzjonalisti (APAN) se torganizza Weekend Break fuq ba]i half-board bejn il-:img[a 15 u l-{add 17 ta’ Marzu fil-Lukanda Park,Tas-Sliema. Prezz> €80 g[all-adulti u €60 g[at-tfal ta’ inqas minn 12-il sena. Booking ming[and il-helpers jew /emplu 21420513
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
32 Klassifikati AVVI}I
G[al kull tip ta’ xog[ol
TA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ kmamar tal-banju, plumbing, kisi bil-;ibs u ]ebg[a, gypsum boards e//. ?emplu 79091057.
G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini,
alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u
rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt
xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
G{ALL-BEJG{
G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u
gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Kamra tal-pranzu
INJAM tip Messikan: mejda, sitt si;;ijiet u Welsh dresser. €1350 jew l-eqreb. ?emplu 99010176.
PRIVAT
Mu]ika
FIT-teorija u l-prattika. Attenzjoni individwali minn g[alliem spe/jalizzat f’tag[lim tal-pjanu, orgni, strumenti talkorda u l-kant liriku. ?emplu 99098880 jew 21470555.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
Passatemp 33
Tisliba
L-akkoppjamenti Mimdudin> 5. Ma baqax fuq (5) 6. Waqfa qasira (5) 7. {anut f’nofs pjazza (5) 10. Skalda (5) 11. Dabbar rasek! (5) 12. Illibera (5) 14. Il-vizzju tax-xorb aktar milli jmiss (5) 16. Li ma jittradix lil dak li jkun (5) 17. Opri kbar tal-ba[ar (5) 18. G[ad jikber u jsir ra;el (5)
Weqfin> 1. Mi]bug[ bih, jing[ata ]lie;a tleqq u ti]loq (6) 2. Belt ]g[ira (6) 3. Li jsiru ta’ sikwit (6) 4. Qanqal imnejn kien (6) 8. }diedu fil-pi] (5) 9. Kumpless ta’ bini (5) 12. Seraqhulu? (6) 13. Fer[ ta’ ;enn f’mument, ta’ malajr (6) 14. Karozza ta’ fuq is-sil; (6) 15. L-g[arusa tir/ievi [afna minnhom f’dik il;img[a ta’ qabel it-tie; (6)
It-ti;ie;a Felicia tidher fer[ana li faqqset sitt bajdiet u [ar;u l-flieles iduru mag[ha. Kull bajda nqasmet fi tnejn. Hawn fuq jidhru numerati t-tnax-il nofs bajda. Kif se tqeg[idhom ma’ xulxin biex ter;a’ tag[milhom s[a[?
Soluzzjoni tal-biera[
Mimdudin> 5. Aroma; 6. Loqom; 7. Sku]a; 10. Futur; 11. Nilqa’; 12. Xiref; 14. Fatat; 16. :ludi; 17. Arblu; 18. Album. Weqfin> 1. Ma[tuf; 2. Fakkar; 3. Bla]un; 4. ?majra; 8. Itiru; 9. Blata; 12. Xammar; 13. Fellus; 14. Faddal; 15. Tadama.
G[at-tfal
Sudoku
Pittura astratta
Moderata: qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.
Is-Sur Karm xtara wa[da mill-pitturi astratti li kien hemm imdendlin ma’ [ajt f’irkant. Meta mar id-dar beda jdawwarha bejn idejh g[ax nesa liema wa[da kien xtara u lanqas ma ftakar minn liema na[a kienet imdendla. Ara tg[inux int. Soluzzjonijiet
Sudoku Kemm jonqsu madum^ Jonqsu 51 maduma 1 u 9; 2 u 6; 3 u 12; 4 u 7; 5 u 8; 10. u 11. L-akkoppjamenti
Imla bil-lapes kull spazju fejn tidher tikka sewda u g[andu jitfa//a quddiemek silwett ta’ Indjan Amerikan fuq i]-]iemel.
Kemm jonqsu madum dan il-[abib tag[na biex jiksi dan il-[ajt kollu kemm hu?
Pittura astratta
Kemm jonqsu madum^
Xtara l-pittura Nru. 3. Kienet imdendla min-na[a fejn hemm l-ittra ‘b’.
Hawn x’hawn^
It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
34 FUTBOL
Nurseries lokali jattendu programm ta’ Brescia Brescia, klabb Taljan li jilg[ab fis-Serie B tal-Italja u li fil-passat kien jilg[ab ukoll fis-Serie A, g[adu kemm temm b’su//ess programm ta’ ta[ri; u ‘scouting’ ma’ erba nurseries lokali. Delegati u kow/is millklabb Taljan kienu ilhom ;ejjin f’pajji]na g[al dawn la[[ar ftit xhur biex isegwu lprogress u jattendu g[al laqg[at ma’ delegati millklabbs lokali ta’ San :wann, {amrun Spartans minn Malta, kif ukoll ma’ Xewkija Tigers u Ker/em Ajax f’G[awdex, ta[t inizjattiva tal-promutur tal-isport lokali Edward Psaila. Dawn il-laqg[at wasslu g[al ftehim bejn dawn l-erba’ klabbs lokali u Brescia, biex dawn tal-a[[ar jibag[tu kow/is u jorganizzaw sessjonijiet ta’ ta[ri; u ‘scouting’. Tekni/i sportivi u amminis-
Plejers mill-erba’ nurseries Maltin li attendew il-programm ta’ ta[ri; tal-klabb Taljan ta’ Brescia
traturi ta’ dawn il-klabbs Maltin ukoll se jgawdu minn ta[ri; spe/jalizzat li jista’ jsir kemm f’Malta kif ukoll flItalja, dejjem ukoll b[ala parti minn dan il-ftehim. Dan l-arran;ament beda dawn l-a[[ar jiem meta tmien tekni/i sportivi u ]ew; rappre]entanti ta’ Brescia mmexxija minn Giorgio
Abeni temmew b’su//ess kamp ta’ ta[ri; g[al madwar 150 tifel mill-età ta’ 11 sa 17il sena, u li jiffurmaw parti min-nurseries ta’ {amrun Spartans u San :wann. Dan il-programm ta’ ta[ri; sar fil-Victor Tedesco Stadium kif ukoll fil-grawnd ta’ San :wann. Attività simili saret fil-grawnd tax-Xewkija,
BOWLING
Fina jwaqqfu l-mixja ta’ okmalta.com Fis-sitt ;img[a tal-kampjonat nazzjonali tal-bowling waqfet il-mixja ta’ reb[iet konsekuttivi ta’ okmalta.com meta dawn ing[elbu minn Fina. Dawn tal-a[[ar kienu qed jaffrontaw tim li mhux biss reba[ l-ewwel [ames log[biet imma g[amel dan bi skor massimu f’kull log[ba. Fina reb[u l-konfront 6-2 u issa b’din it-telfa, il-vanta;; ta’ okmalta.com f’ras il-klassifika ni]el g[al sitt punti. Fit-tieni post hemm Bowlers on Strike. Intant, fi tmiem il-;img[a kien hemm ukoll reb[iet kbar g[al Ramis kontra Bank of Valletta, St James kontra Turu’s Knight’s u g[al J Grima & Co kontra The Clan. Fina g[elbu lir-rivali tag[hom okmalta.com f’log[ba li offriet spettaklu mill-aqwa. Fina bdew tajjeb u reb[u lewwel sessjoni 806-756 u bir-
reazzjoni ta’ okmalta.com ma tasalx, Fina reb[u t-tieni sessjoni 825-743. Fit-tielet sessjoni okmalta.com reb[u 813-742 imma dan ma kienx bi]]ejjed u okmalta.com spi//aw tilfu 6-2. Ta’ min jinnota li Sue Abela ta’ Fina ;iet ivvutata b[ala l-aqwa bowler femminili tal-;img[a. Bowlers on Stike naqqsu ddistakk minn ma’ okmalta.com b’reb[a ta’ 6-2 kontra Rogantino’s. Bowlers on Strike reb[u l-ewwel sessjoni bi skor ta’ 799-683 filwaqt li minkejja li t-tieni sessjoni kienet wa[da bilan/jata, kienu Rogantino’s li reb[uha bi skor ta’ 740-730. Fis-sessjoni de/i]iva, it-tielet wa[da, Bowlers on Strike reb[u 778-776. Ramis telg[u fil-[ames post meta reb[u 8-0 kontra t-tim talqieg[ Bank of Valletta. Din irreb[a konvin/enti bdiet meta
dawn reb[u l-ewwel sessjoni 941-650. Bank of Valletta qatt ma dehru li kienu fil-partita u fit-tieni sessjoni tilfu 929-652. Fit-tielet u l-a[[ar sessjoni Ramis issi;illaw ir-reb[a bi skor ta’ 877-736. Mark Spiteri ;ie vvutat b[ala l-aqwa bowler maskili tal-;img[a. Kif Jinsabu
: okmalta.com – 42, Bowlers on Strike – 36, Rogantino’s Restaurant – 32, Fina – 26, Ramis – 26, St. James Hospital – 24, Turu’s Knights – 22, J Grima & Co – 22, The Clan – 6, Bank of Valletta – 4 : Blitzkrieg – 40, X S – 40, Malta Int’l Airport – 38, Atlas Insurance – 34, Supreme – 30, Gladiators – 30, Touch of Class – 28, Kiwis – 26, Vintage – 24, One 4 All – 18, BOV – 14, Still Around – 14 I Div
II Div
f’G[awdex g[at-tfal taxXewkija u ta’ Ker/em. L-iskop prin/ipali ta’ dawn il-kampijiet hu biex Brescia jag[]lu 20 tifel u joffrulhom l-opportunità ta’ aktar ta[ri; spe/jalizzat f’Ruma f’April li ;ej. Dawn i]-]g[a]ag[ mag[]ula, se jkunu flimkien ma’ ]g[a]ag[ o[ra mi;bura
minn madwar tletin klabb ie[or mill-Ewropa u li g[andhom ftehim simili ma’ Brescia. Brescia huma rinomati u rispettati fl-Italja g[as-sehem attiv tag[hom fl-i]vilupp talfutbol ta’ [afna ]g[a]ag[. Ilftehim, b’mod uffi/jali bejn dan il-klabb u l-erba’ nurseries lokali, se jsir fit-8 ta’ Marzu.
HOCKEY
Reb[a minima g[al Hotsticks ...............................1 ..........................0
Hotsticks
Young Stars
Sliema Hotsticks wettqu reazzjoni wara t-telfa kbira li sofrew ;img[a ilu u kisbu reb[a minima ta’ 1-0 fuq Young Stars. Din kienet reb[a konvin/enti. Hotsticks [ar;u mill-ewwel fuq l-attakk u wara 13-il minuta dawn reb[u penalty li inkariga minnu Ludolf Rasterhoff u ma ]baljax. Wara dan il-gowl Young Stars wettqu reazzjoni tajba u marru vi/in li jiskurjaw per-
mezz ta’ Chris Attard imma dan falla fis-17-il minuta. Young Stars tilfu /ans ie[or tajjeb fil-31 minuta u din iddarba kien Edward Hughes li falla. It-tieni taqsima kompliet fuq l-istess andament fejn Young Stars komplew jattakkaw u jfallu /-/ansijiet. Fis-37 minuta re;a’ kien Hughes li falla /ans tajjeb. Wara dan i/-/ans i]-]ew; timijiet bdew jattakkaw lil xulxin imma l-iskor sa tmiem il-partita baqa’ dak ta’ 1-0 favur Hotsticks.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
Sport 35 BOV III DIV
Senglea u Marsaskala japprofittaw mi]-]elqa ta’ Mdina SENGLEA A. .................... 6 SWIEQI …… ..................... 0
Senglea telg[u fl-ewwel post tal-klassifika flimkien ma’ Marsaskala wara reb[a fa/li kontra Swieqi 6-0, bit-tim mill-Kottonera jiskorja [ames gowls fit-tieni taqsima. Senglea b’hekk approfittaw bla[jar mod mit-telfa li sofrew leks leaders Mdina kontra Xg[ajra. Protagonisti g[al Senglea kienu l-a[wa Trevor u Timmy Thomas, b’tal-a[[ar jiskorja hat-trick, u Timmy ikollu sehem kbir fil-gowls waqt li
wkoll ni]]el ismu mal-lista taliskorers. Senglea fet[u l-iskor fit-12-il minuta meta Timmy Thomas qassam lejn TREVOR THOMAS li b’daqqa ta’ ras g[eleb lil Debattista. Minkejja s-supremazija tag[hom Senglea i]da kellhom jistennew sat-tieni taqsima biex a//ertaw mirri]ultat. Fil-55 minuta cross shot ta’ RODNEY GALEA qarraq g[alkollox bil-goalkeeper Debattista li prattikament kompla l-ballun g[al ;ewwa. Tliet minuti wara Senglea g[alqu l-
log[ba meta TIMMY THOMAS skorja l-ewwel gowl tieg[u wara azzjoni ta’ [uh Trevor. Fit-80 minuta kross ta’ Trevor Thomas u daqqa ta’ ras stupenda ta’ TIMMY THOMAS u ]ew; minuti wara TIMMY THOMAS g[aqqad il-hat trick wara pass tajjeb ie[or ta’ Trevor Thomas. Fl-a[[ar minuta wasal is-sitt u l-a[[ar gowl ta’ Senglea li kien forsi l-isba[ wie[ed ukoll meta RODNEY GALEA bidel ma’ Trevor Thomas u spara xutt bomba li spi//a fir-rokna
Tnejn fl-ewwel kwarta MTARFA ............................1 ATTARD ............................ 2
F’log[ba interessanti bejn ]ew; timijiet f’nofs il-klassifika kienu Attard li reb[u 2-1 b’gowls skorjati fl-ewwel kwarta. Mtarfa wettqu reazzjoni fit-tieni taqsima i]da kien biss fid-90 minuta li naqqsu liskor u meta kienu bi plejer inqas. Bidu mill-aqwa minn Attard li wara [ames minuti marru fil-vanta;; meta Jean Claude Cachia qassam lejn GEORGE SALIBA li skorja b’xutt fil-baxx. G[axar minuti wara Attard skorjaw it-tieni gowl meta Owen Tabone ]marka lil DANIEL MIZZI li ]amm tajjeb b’sidru u b’xutt mill-ewwel spara fix-xibka. Risposta ta’ Mtarfa [ames minuti wara b’xutt ftit g[oli ta’ Gary Caruana u qabel intemmet l-ewwel taqsima Mtarfa marru vi/in bi freekick ta’ Rodrick Sammut. Fil-bidu tat-tieni taqsima azzjoni tajba ta’ Mtarfa u xutt sabi[ ta’ Karl Sammut imur ftit barra. Seba’ minuti mit-tmiem l-aspirazzjonijiet ta’ Mtarfa [adu daqqa ta’ [arta meta spi//aw b’g[axar plejers wara li Gary Caruana kien muri t-tieni karta safra. Imma fil-[in mi]jud Mtarfa naqqsu l-iskor meta George Curmi twaqqa’ fil-kaxxa u kien l-istess GEORGE CURMI li skorja mill-penalty spot. Fis-sekondi li kien baqa’ Mtarfa resqu qrib b’xutt mill-bog[od ta’ Luke Portelli i]da l-goalkeeper ta’ Attard salva tajjeb.
tax-xibka.
Senglea: J. Mercieca, B.
Zerafa (D. Xuereb), S. Aquilina, R. Galea, J. Spiteri, V. Camilleri (Tyrone Thomas), R. Perkins, R. Tanti, G. Brincat (P. Camilleri). Timmy Thomas, Trevor Trevor. Swieqi: J.P. Debattista, B. Buhagiar, C. Dalli, G. Refalo, M. Bonnici, S. Borg (S. Sammut), T. Hampton (C. Spiteri), A. Micallef, F. Debono (I. Papagiorcopolo), A. Di Silvio, E. Sciberras Referee: Anthony Buhagiar
Mtarfa: D. Vella, A. Zahra, R. Sammut, J. Fenech, L. Portelli, D. Haruna (C. Grima), S. Peplow, G. Caruana, P. Azzopardi (C. Calleja), K. Sammut, C. Bugeja (G. Curmi)
Attard: L. Attard, O. Tabone (G. Ciantar), D. Agius, J.C. cachia, D. Gauci, C. Ciantar, M. Magion, R. Filipov (W. Galea), D. Mizzi, G. Saliba, E. Azzopardi (M. Xerri) Referee: Daniel Farrugia
Senglea A. Marsaskala Mdina K. Sirens Marsa Xg[ajra T. Attard Mtarfa Sta Lucia G[axaq Kalkara Swieqi U. Qrendi Ta’ Xbiex Luqa SA
L R D T F K Pt
19 13 5 1 55 19 13 5 1 48 18 14 0 4 38 19 13 1 5 35 19 12 2 5 42 18 10 5 3 39 18 8 4 6 25 18 7 3 8 24 19 6 4 9 28 18 5 6 7 21 19 5 3 11 22 19 4 2 13 12 19 2 3 13 15 19 2 1 16 15 19 1 4 14 13
15
7 16 22 19 10 24 34 38 29 35 39 50 52 46
44 44 42 40 38 35 28 24 22 21 18 14 9 7 7
Reb[a sofferta
MARSASKALA .................1 KALKARA ......................... 0
Mtarfa u Attard, ]ew; timijiet ta’ nofs il-klassifika offrew log[ba sabi[a u missielta de/i]a b’gowls fl-ewwel kwarta (ritratt> Alex Degabriele)
Kif Jinsabu
Marsaskala telg[u flewwel post tal-klassifika flimkien ma’ Senglea meta g[elbu b’diffikultà kbira lil Kalkara b’gowl fil-bidu tattieni taqsima. B’hekk Marsaskala wkoll approfittaw mi]-]elqa xejn mistennija ta’ Mdina li issa tilfu lewwel post. Minkejja li r-reb[a kienet mist[oqqa, mertu kbir imur g[at-tim tal-Kalkara li minkejja li lag[ab taqsima s[i[a b’disa’ plejers, irnexxielu jag[laq tajjeb lispazji u b’wirja qalbiena kellu j/edi biss g[all-gowl wa[dani ta’ Bjorn Dalli. Marsaskala lag[bu l-[in kollu fl-attakk u fit-13-il minuta Matthew Gauci falla /ans tad-deheb meta m’aprofittax minn ]ball fiddifi]a ta’ Kalkara. Fis-26 minuta in/ertezza tal-goalkeeper ta’ Kalkara i]da Ryan Cauchi llobbja fuq
il-lasta u fil-31 minuta azzjoni tajba ta’ Bjorn Dalli bix-xutt tieg[u salvat minn Bajada u mir-rebound Ryan Cauchi xe[et barra. Fil-41 minuta Abduljawed Musah g[amel da[la kerha fuq Mario Bajada u tke//a mir-referee. E]att qabel lintervall kien imiss lill-veteran Patrick Muscat jitke//a fuq it-tieni karta safra. Kif bdiet it-tieni taqsima Marsaskala approfittaw missuperjorità numerika doppja meta BJORN DALLI b’xutt sabi[ xe[et fix-xibka. Marsaskala: R. Attard, S. Camileri, M. Bajada, R. Cauchi, A. Grech (N. Abela), J. Galdes (M. Milutinovic), E. Gauci, J. Gerada (C. Bordieri), J. Micallef, M. Gauci, B. Dalli. Kalkara: C. Bajada, R. Vella, A. Galea, J. Galea, G. Gauci, M. Cassar, J. Zahra, P. Muscat, S. Camilleri, L. Carter, A. Musah. Referee: Shaun Calleja
De/i]a b’penalty fl-a[[ar
SIRENS..................................................2 LUQA SA...............................................1 Sirens kisbu reb[a drammatika meta f’partita kwieta li splodiet lejn it-tmiem, g[elbu lil Luqa St. Andrews 2-1. Sirens marru vi/in wara minuta i]da Psaila salva daqqa ta’ ras ta’ Galea. Fit30 minuta Luqa perikolu]i b’xutt ta’ Liam Vidal salvat minn Spiteri. Sirens marru fil-vanta;; fil-45 minuta meta ADRIAN LANZON g[eleb lil Psaila
b’xutt angolat. Luqa kisbu d-draw fil-51 minuta minn LIAM VIDAL u fis-66 minuta Sirens vi/in meta xutt ta’ George Falzon ;ie mdawwar f’korner minn Psaila. Sirens skorjaw il-gowl tar-reb[a fid-93 minuta meta ing[ataw penalty dubju] li minnu Psaila salva x-xutt ta’ Falzon u tentattiv ie[or i]da da[al LEE JOE SCHEMBRI li spara fix-xibka. Il-partita spi//at fuq nota negattiva bi]-]ew; timijiet jargumentaw
bejniethom. Sirens: G. Spiteri, D. Sant, A. Neda, K. Galea, L.J. Schembri, R. Bonett, C. Vella (A. Akel), C. Leonardi, A. Debattista, G. Gatt (S. Grech), A. Lanzon (G. Falzon) Luqa: P. Psaila, A. Psaila, N. Slavtchev, J. Muscat, M. Coleiro (K. Bruno), C. Marney, E. Thorton, L. Vidal, O. Cassar, J. Good, G. Mizzi Referee: Ismael Barbara
Xg[ajra ja[sdu lil Mdina u jtellfuhom l-ewwel post MDINA K. ...........................0 XG{AJRA T.... ...................2
Xg[ajra Tornadoes kisbu reb[a importanti kontra lleaders Mdina Knights meta reb[u l-konfront min-na[a ta’ fuq tal-klassifika 2-0. Xg[ajra lag[bu partita tajba u ma taw l-ebda /ans lil Mdina biex tawhom l-ewwel telfa wara
g[axar reb[iet konsekuttivi. Xg[ajra fet[u l-iskor fis-37 minuta meta kien CHRISTIAN MAGRO li wara li qabad ballun minn mal-linja g[adda tajjeb fil-kaxxa u b’xutt fil-baxx g[eleb lil Aquilina. Fit-tieni taqsima Mdina [ar;u a[jar u fl-54 minuta
marru vi/in meta xutt sabi[ minn barra l-kaxxa ta’ Ayrton Buhagiar g[adda ftit g[oli. I]da Xg[ajra rduppjaw fit-63 minuta meta DARREN GALEA da[al bejn id-difi]a ta’ Mdina u wara li avvanza g[eleb lil Aquilina b’xutt filbaxx. L-isforzi tal-a[[ar ta’ Mdina ma kinux bi]]ejjed
biex Xg[ajra kisbu reb[a importanti. Mdina: M. Aquilina, A. Gatt, G. Camilleri, K. Formosa, J. Pace (Y. Grech), R. Southward, M. Fenech, N. Micallef, A. Buhagiar (D. Caruana), L. Busuttil, A. Muscat (M. Cremona) Xg[ajra: F. Azzopardi (R.
Camilleri), M. Leonardi, C. Micallef, C. Xuereb, M. Portelli, C. Magro (B. Magro), D. Axisa, A. Vella, A. Manaf, D. Wingfield (J. Abela), D. Galea Referee: Jules Ngangue * Aktar rapporti f’[ar;a o[ra
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
36 Sport
Tmiem Taqtig[a bejn tnejn il-;img[a ta’ football Malti minn Simon FARRUGIA
Anali]i u kummenti
dwar il-partiti tal-Kampjonat Premier BOV
Hibs g[elbu lill-;irien Tarxien biex ]ammew l-ewwel post ma’ Valletta (Ritratt> Alex Degabriele)
Innutajna... LI fl-Istadium Nazzjonali Ta’ Qali deher crane kbir fuq in-na[a tas-South Stand. Filfatt dan kien qieg[ed hemmhekk sabiex jitpo;;a f’postu l-Iscoreboard li ilu xhur nieqes minn dan lIstadium min[abba l-[sara li kienet saritlu. Ma na[sibx li hija xi kon/idenza li dan ser ikun lest g[al log[ba ta’ b[allum xahar kontra l-Italja. LI fuq in-na[a l-o[ra talIstadium Nazzjonali jidher li qed isir xi xog[ol strutturali peress li l-arbli li s-soltu jkunu f’nofs id-dawra tal-
ground issa jinsabu tnejn fuq kull na[a. Jidher li kien hemm xi xibka mal-erba’ pilastri u fuq dan l-ispe/i ta’ bejt normalment ikun hemm xi camera meta log[ba tin;ibed b’[afna cameras. LI donnu llum g[all-iscoreboards fta[tilha. Nhar is-Sibt li g[adda waqt il-log[ba Mosta-Valletta appena ftit minuti u l-iscoreboard temporanja bdiet turi [in [a]in u ftit wara telqet. Kien biss g[al bidu tat-tieni taqsima li laffarijiet ;ew kollha g[annormal.
LI fil-log[ba MostaValletta kien hemm in/ident kurju] fejn minn pass fit-tul ta’ Vandellanoitte l-ballun wasal g[and Michael Mifsud li deher jitwaqqa’ f’tarf il-kaxxa. Ir-referee kien il-bog[od mill-azzjoni bl-assistent Thomas Debono jg[olli l-bandiera san-nofs imbag[ad ini]]illa. F’dan il-ka] ir-referee Lautier [alla l-log[ob g[addej bilpartitarji Beltin juru ddi]approvazzjoni tag[hom. Imnalla li l-iskor kien di;à wie[ed konvin/enti favur Valletta.
Hibernians bdew l-impenji tag[hom fi/-Championship Pool b’reb[a fa/li fuq Tarxien sabiex tefg[u l-pressjoni kollha fuq Valletta li kien imisshom e]attament warajhom. Minkejja reb[a komda l-i]volta tal-log[ba waslet f’nofs it-tieni taqsima wara li Tarxien fallew penalty li minnu setg[u jiksbu d-draw. Minn hawn Hibernians ma [arsux lura u skurjaw darbtejn ming[ajr risposta. Ta’ min jinnota li wara li ;imag[tejn ilu Hibernians naqsu li jeg[lbu lir-rivali u ;irien Tarxien dawn i]]ew; timijiet re;g[u ltaqg[u fl-ewwel log[ba li fet[et i/Championship Pool. Din id-darba l-Pawlisti ma setg[ux ifallu milli jie[du t-tliet punti peress li mill-ewwel kienu jkunu qed jag[tu /-/ans lil Valletta u B’Kara li japprofittaw. Ir-Rainbows fir-raba’ post, qed jaspiraw li dan l-ista;un ikun memorabbli b’parte/ipazzjoni g[all-ewwel darba flEwropa. Wara r-reb[a li kisbu Hibernians Valletta riedu jiksbu t-tliet punti kontra Mosta. U l-Beltin a//ertaw minn dan flewwel 20 minuta meta bnew vanta;; doppju u qatt ma [arsu lura. Mosta g[al darb’o[ra ddi]appuntaw [afna u ftit li xejn resqu lejn il-lasta avversarja biex komplew fejn [allew fla[[ar log[ba meta tilfu kontra Rabat. Dan wassal g[all-bidla fil-kow/ b’Danilo Doncic jie[u post Steve D’Amato. B’hekk g[all-eks kow/ ta’ Floriana, Sliema u Tarxien din il-log[ba mmarkat id-debutt ma’ Mosta, in/identalment kontra t-tim li kien jilg[ab mieg[u. Daqqa ta’ [arta Daqqa ta’ [arta g[at-tamiet ta’ B’Kara li jisfidaw g[all-unuri wara li tilfu l-konfront kontra Sliema, bil-Wanderers jil[qu lillistess B’Kara fit-tielet post. Il-Blues immexxija minn Paltemio Barbetti, Matias Muchardi u Clifford Gatt Baldacchino [asdu lill-avversarji u [ar;u meritatament rebbie[a f’log[ba diffi/li. L-Istripes bdew isibuha diffi/li jkunu in/isivi b[as-soltu blattakk tag[hom ferm bog[od mis-solitu forma fejn dan lista;un skorja medja ta’ ]ew; gowls f’kull log[ba. Il-gowl li dde/ieda l-log[ba wasal fl-a[jar mument, l-aktar [in kru/jali, ]ew; minuti minn tmiem l-ewwel taqsima. B’Kara naqsu li jwettqu reazzjoni b’sa[[itha u t-tke//ija ta’ Shola Shodiya Haruna ma g[enitx. Gowl skurjat minuta fuq il-[in regolamentari ta reb[a u tliet punti importanti lil Rabat li nqalg[u minn qieg[ il-klassifika tar-Relegation Pool. B’din ir-reb[a l-Ajax jinsabu fir-raba’ post tal-klassifika tag[hom b’punt aktar minn {amrun u tnejn fuq Melita. Dan kien konfront bejn it-tim tal-qieg[ u Qormi li jinsabu fl-ewwel post tar-Relegation Pool kif ukoll fis-semifinali tal-U*Bet FA Trophy. Qormi li reb[u tlieta mill-a[[ar erba’ log[biet, laqg[u lura lil Effiong u Bondin. Melita tilfu erbg[a mill-a[[ar [ames log[biet tag[hom u mill-banda l-o[ra Floriana ma tantx kienu jinsabu g[addejjin
minn mument feli/i fejn kienu ilhom tmien log[biet ming[ajr reb[a. G[al Floriana ftit kien hemm problemi ta’ formazzjoni b’Roberts u Sacha Borg biss neqsin b’Melita jkollhom lil Karl Vella Petroni sospi] flimkien mal-kow/ Spanjol Patxi Salinas. Fid-darbtejn li ltaqg[u fl-ewwel fa]i tal-Kampjonat il-konfronti spi//aw draw i]da din id-darba Floriana kisbu reb[a u tliet punti importanti. Komplew ji]diedu l-problemi g[al {amrun u bit-telfa li sofrew kontra Balzan u bir-reb[a ta’ Rabat ni]lu fil-post ta’ qabel l-a[[ar, punt wie[ed biss fuq Melita. Jidher b’hekk li t-taqtig[a kontra r-relegation se tkun bejn tliet timijiet u jekk wie[ed iqis il-forma pre]enti {amrun u Melita huma favoriti li jilag[bu fl-Ewwel Divi]joni l-ista;un li ;ej. Imma fadal disa’ log[biet o[ra g[al kull tim u kollox g[adu possibbli.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
Sport 37 KUMMENTI WARA VALLETTA 5-0 MOSTA
Log[ba fejn ftit li xejn g[amilna ]balji - Michael Mifsud (Valletta FC) “Kienet log[ba li wara li skurjajna ]ew; gowls kmieni qatt ma [arisna lura.” Dawn kienu l-ewwel kummenti talattakkant ta’ Valletta Michael Mifsud fi tmiem ir-reb[a kbira li t-tim tieg[u kiseb kontra Mosta 5-0. Mifsud kompla, “Konna diretti [afna u wara r-reb[a li kisbu Hibernians, aktar determinati li niksbu tliet punti minn dan il-konfront. Kienet log[ba li ftit li xejn g[amilna ]balji u
minkejja li fit-tieni taqsima naqqasna r-ritmu, skurjajna tliet gowls o[ra.” Mistoqsi dwar il-hat trick li skorja Mifsud ikkonkluda, “Ovvjament li nie[u pja/ir meta niskorja u li tiskorja tlieta hi xi [a;a aktar spe/jali. Imma biex nag[mel dan irrid l-g[ajnuna ta’ s[abi. L-importanti g[alija huwa li jirba[ it-tim sabiex nippruvaw nirb[u t-tielet kampjonat b’mod konsekuttiv. L-aspett personali huwa sekondarju.”
Valletta ;abu fix-xejn lil Mosta f’wirja impekkabbli li matulha ftti g[amlu ]balji
William Barbosa (lemin) fl-azzjoni kontra Mosta
It-tim tal-;img[a S. Mintoff (Rabat A.)
Fit-tieni reb[a konsekuttiva li Rabat kisbu f’dan il-kampjonat il-goalkeeper Mintoff kien strumentali sabiex inkisbu t-tliet punti. Attent [afna bejn il-lasta u dejjem kien de/i] f’dak kollu li g[amel.
C. Gatt Baldacchino (Sliema W.)
Log[ba impekkabbli mid-difensur talWanderers Clifford li waqqaf diversi azzjonijiet li waslu mill-attakk ta’ B’Kara. Player b’sa[[tu u aggressiv li f’;urnata b[al ta’ nhar il-{add diffi/li li tg[addi minn fuqu.
I. Azzopardi (Valletta)
Difensur Belti li huwa tena/i u sa[ansitra jaf jo[ro; minn kull sitwazzjoni. Rari tara lil Ian jag[mel xi ]balji kbar u meta ;ieli kien il-ka] jibqa’ jinsisti sabiex jipprova jirkupra. Kontra Mosta ddefenda u attakka tul il-log[ba kollha u kien f’diversi setturi tal-ground.
C. Failla (Hibernians)
Wirja o[ra tajba minn Clayton Failla li [adem [afna matul id-derby kontra Tarxien Rainbows. Skorja wkoll wie[ed mill-gowls wara li approfitta minn inde/i]joni tal-goalkeeper Cassar u tefa’ f’lasta vojta.
P. Barbetti (Sliema W.)
Indubbjament player li jag[mel id-differenza fit-tim tal-Wanderers. Kellu sehem f’diversi okka]jonijiet tal-Blues u Barbetti kien l-orkerstratur tat-tim tieg[u. Kif kont g[edt aktar qabel, dawn huma l-players li ser jag[mlu ddifferenza fi/-Championship Pool.
C. Caruana (Balzan)
L-eks midfielder ta’ Floriana kien il-mo[[ wara r-reb[a li Balzan kisbu kontra {amrun Spartans u bdew ir-Relegation Pool fuq nota
po]ittiva. Player li g[andu kapa/itajiet tekni/i tajbin imma mhux dejjem ikun fl-aqwa forma.
I. Coronado (Floriana)
Minkejja l-mument diffi/li li Floriana g[addejjin minnu xorta wa[da hemm /ertu aspetti po]ittivi. Wie[ed minnhom huwa Igor Coronado li kemm ilu mal-Greens dejjem ta kontribut qawwi. Player li jidher tajjeb filmument diffi/li a[seb u ara meta l-affarijiet ikunu a[jar.
W. Barbosa (Valletta)
William inkompli nqisu b[ala l-a[jar player li g[andhom Valletta u wie[ed mill-aqwa players li je]istu fil-football lokali. Barbosa skorja darbtejn imma mhux il-gowls huma li jiddistingwu lil dan il-player imma l-log[ob tieg[u f’nofs il-ground.
D. Carrillo Pendas (Rabat A.)
Dan il-player Spanjol ta’ 30 sena qed ikun strumentali sabiex flimkien mal-players ]g[a]ag[ li jippossiedu qed naraw il-qawmien mill-;did tar-Rabat. F’dawn l-a[[ar ;img[at assistejna g[al differenza kbira fit-tim Rabti b’Carrillo Pendas ikun fost l-aqwa.
J.P. Farrugia (Hibernians)
Kemm ilu li rritorna ma’ Hibernians Farrugia qed jitjieb minn log[ba g[al o[ra. Mhux biss il-gowls li jag[mlu attakkant imma aktar minn hekk huwa l-movimenti tieg[u mhux bil-ballun. Minn dan Farrugia g[andu [afna.
M. Mifsud (Valletta)
Kiseb trijonf personali wara li skorja hat trick fir-reb[a li Valletta kisbu kontra Mosta. Mifsud g[amel [erba mid-difi]a avversarja u tliet gowls kienu l-minimu li huwa seta’ jiskorja b’Valletta dominanti mill-bidu sal-a[[ar.
Serie A
Palermo v Genoa Sampdoria v Chievo Atalanta v Roma Bologna v Fiorentina Cagliari v Torino Juventus v Siena Parma v Catania Inter v Milan Udinese v Napoli Lazio v Pescara Kif Jinsabu
illum illum
L R D T F K Pti
Juventus 26 18 4 4 Napoli 25 15 6 4 Milan 25 13 5 7 Lazio 25 13 5 7 Inter 25 13 4 8 Fiorentina 25 12 6 7 Catania 26 12 6 8 Roma 26 12 4 10 Udinese 25 9 9 7 Parma 26 8 8 10 Sampdoria (-1)26 9 6 11 Torino (-1) 26 7 11 8 Cagliari 26 8 7 11 Chievo 26 8 5 13 Atalanta (-2) 26 8 5 13 Bologna 25 7 5 13 Genoa 26 6 8 12 Siena (-6) 26 7 6 13 Pescara 25 6 3 16 Palermo 26 3 11 12
Serie B
0-0 2-0 2-3 posp 4-3 3-0 1-2
Juve Stabia v Grosseto Spezia v Novara Cittadella v Livorno Crotone v Ternana Empoli v Padova Pro Vercelli v Bari Verona v Varese
53 17 58 46 21 51 44 31 44 35 29 44 40 33 43 45 30 42 34 31 42 54 47 40 35 34 36 32 35 32 33 30 32 32 32 31 32 44 31 26 42 29 24 38 27 35 37 26 26 37 26 29 39 21 20 51 21 22 39 20
2-1 0-6 0-2 0-1 1-1 2-1 2-0
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
38 Sport ?IKLI}MU
Rebecca James l-istilla l-;dida Britannika Il-Britannika Rebecca James reb[et l-a[[ar event fuq it-track biex reb[et irraba’ midalja u t-tieni wa[da tad-deheb tag[ha u b’hekk saret l-aktar /iklista ta’ su//ess fil-kampjonati taddinja ta/-/ikli]mu li saru filBelarus. James li g[andha 21 sena u hi minn Wales, is-Sibt reb[et l-isprint tan-nisa u fl-a[[ar jum marret fuq quddiem f’nofs it-ti;rija ta’ tmien dawriet tal-Keirin u ]ammet il-vanta;; sat-tmiem. I/?ini]a Jinjie Gong [adet ilfidda u l-Kubana Lisandra Guerra l-bron], wara li l:ermani]a Kristina Vogel, wa[da mill-favoriti, waqg[et e]att qabel l-a[[ar dawra. James irritornat lura pajji]ha b’]ew; midalji taddeheb u tnejn bron] li reb[et aktar kmieni matul il-;img[a fl-isprint tat-tim u t-time trial ta’ 500m. Aktar qabel il-veterana Amerikana Sarah Hammer u ]-]ag[]ug[ :ermani] Stefan Botticher ukoll reb[u t-tieni deheb meta reb[u l-omnium tan-nisa u l-isprint tal-ir;iel
rispettivament. Hammer li l-Erbg[a reb[et il-[ames titlu mondjali tag[ha fil-pursuit individwali, g[elbet lir-rivali ewlenija tag[ha Laura Trott u pattiet g[at-telfa li ;arrbet flOlimpjadi kontra /-/iklista Britannika. Botticher g[eleb lir-Russu Denis Dmitriev fil-final biex g[amel double fl-isprint wara lil-{amis kien reba[ ukoll dik tat-tim. Il-Fran/i]i Vivien Brisse u Morgan Kneisky reb[u ddeheb fit-ti;rija ta’ 40 km Madison li kienet tikkonsisti f’200 dawra mal-velodrome ovali ;did mibni f’Minsk. LIspanjoli David Mintaner u Albert Torres reb[u l-fidda bil-:ermani]i Theo Reinhardt u Henning Bommel jie[du l-bron]. Ir-Renju Unit reba[ ilklassiifka ;enerali tal-midalji b’[amsa deheb, tnejn fidda u tlieta bron] quddiem il:ermanja li kellhom tlieta deheb, tlieta fidda u tnejn bron]. L-Awstralja, Franza, u l-Istati Uniti reb[u tnejn deheb kull wie[ed.
Jimmy Johnson isuq ix-Chevrolet li reba[ biha lejn il-podju g[all-pre]entazzjoni mat-tim tieg[u
DAYTONA 500
It-tieni su//ess g[al Johnson Jimmie Johnson fuq Chevrolet reba[ it-tieni titlu tieg[u fid-Daytona 500 waqt li Danica Patrick temmet fit-tmien post, l-a[jar pjazzament qatt miksub minn sewwieqa mara fl-akbar ti;rija tal-karozzi fl-Istati Uniti. Johnson, [ames darbiet champion tal-isprint Cup, mar fuq quddiem fl-a[[ar g[axar dawriet u spi//a quddiem Dale Earnhardt Jr u Mark Martin. Patrick li kienet l-ewwel mara li qatt bdiet il-500 fil-pole, bdiet l-a[[ar dawra fit-tielet post imma tilfet [ames po]izzjonijiet fl-a[[ar sprint fuq il-linja finali.
Johnson reba[ it-ti;rija fl-2006 imma qatt ma kien spi//a aktar mis-27 post fl-a[[ar sitt edizzjonijiet tal-aqwa ti;rija ta’ karozzi stock. It-ti;rija saret jum wara in/ident li fih kienu involuti g[axar karozzi fit-tieni l-aktar ti;rija importanti fl-International Speedway ta’ Daytona u li [alla 28 persuna feruti. B[as-soltu re;a’ kien hemm xi in/identi matul it-ti;rija tal-{add fejn fit-33 dawra kienu involuti disa’ karozzi u diversi o[ra tilfu l-kontroll u spi//aw barra, fosthom dik talfavorit Tony Stewart u r-rebbie[ tal-2007, Kevin Harvick.
FIFA
Il-CONCACAF trid bidla fis-sistema
Il-Britannika Rebecca Angharad James (quddiem) fi triqtha lejn il-midalja tad-deheb fil-final tan-nisa tal-Keirin.
Il-Federazzjoni talCONCACAF, il-Federazzjoni li tirrappre]enta l-Amerika ?entrali, it-Tramuntana u l-
Karibew, trid bidla fis-sistema li marbuta mal-President talFIFA. Din trid li min ikun President tal-FIFA jista’ jdum jokkupa din il-kariga g[al massimu ta’ tmien snin filwaqt li trid ukoll li lPresident irid ikollu sa massimu ta’ 72 sena. Fi [dan il-CONCACAF hemm 40 asso/jazzjoni minn total ta’ 209 li hemm ta[t ilkappa tal-FIFA. Din trid ukoll li membri fil-Kumitat E]ekuttiv tal-FIFA g[andu jkollhom massimu ta’ 72 sena filwaqt li ma jistg[ux idumu jokkupaw kariga fi [dan il-Kumitat g[al aktar minn 12-il sena. F’Mejju se ssir bidla radikali fis-sistema u din se ti;i diskussa waqt laqg[a li se ssir fil-Mauritius. Il-bidla se ssir primarjament biex ilFederazzjoni ssir wa[da aktar trasparenti, spe/jalment wara l-iskandli li fe;;ew fla[[ar snin. Il-proposta g[al rifoma fis-sistema tal-FIFA tressqet minn Mark Pieth professur fil-li;i kriminali, Kap ta’ Kumitat Indipedenti (IGC). Kull asso/jazzjoni g[andha dritt g[al vot wie[ed.
Tliet membri minn 24 fi [dan il-Kumitat E]ekuttiv ;ew immultati min[abba korruzzjoni u wie[ed minnhom kien Mohamed Bin Hammam, membru li kien sa[anistra tefa’ l-kandidatura tieg[u biex jikkontesta g[allPresident tal-FIFA u jum qabel l-elezzjoni rtira lkandidatura biex Sepp Blatter, kien ;ie ri-elett awtomatikament. B[alissa, President tal-FIFA jista’ jibqa’ jokkupa l-kariga jekk jirba[ l-elezzjoni li ssir kull erba’ snin. Il-President attwali, Sepp Blatter g[andu 76 sena u ilu President g[al 16-il sena. Rigward membri fi [dan ilKumitat E]ekuttiv m’hemm lebda limitu ta’ snin dwar kemm jista’ jdum f’dan ilKumitat. Julio Grondona, li hu wie[ed mill-membri ilu jokkupa din il-kariga sa mill1988 filwaqt li issa Hayatou li hu membru ie[or ilu f’dan ilKumitat mill-1990. Il-UEFA, li g[andha 53 asso/jazzjoni hi kontra lproposta li President tal-FIFA g[andu jdum biss tmien snin u pproponiet li President jista’ jdum fil-kariga sa 12-il sena.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
Sport 39 SERIE A
Lazio t-tielet u Napoli jfallu Lazio re;g[u qab]u lil Milan fit-tielet post wara reb[a mist[oqqa 2-0 kontra ttim ta’ qabel l-a[[ar Pescara. Goals fl-ewwel taqsima minn Radu u Lilic a//ertaw li lazio jitilg[u it-tielet, [ames punti ta[t Napoli li komplew jinqatg[u minn mal-leaders Juventus wara draw ming[ajr goals g[and Udinese hekk kif Edison Cavani g[ar-raba’ log[ba konsekuttiva naqas milli jiskorja. Dan kien it-tielet draw kon-
sekuttiv g[al Napoli li [allihom bi 52 punt, sitt punti wara Juventus.
PREMIERSHIP -
Tottenham kisbu reb[a drammatika 3-2 g[and West Ham f’derby ie[or ta’ Londra. Kienu Spurs li marru minn fuq mis-solitu Gareth Bale fit-13-il minuta imma Andy Caroll kiseb id-draw minn penalty fil-25 minuta u fit-58 minuta Joe Cole po;;a lillHammers fil-vanta;;. Imma fs-76 minuta s-sostitut
Sigurdsson li kien g[adu die[el kiseb id-draw g[al Spurs u fid-90 minuta re;a’ kien Bale li b’xutt sabi[ kiseb ir-reb[a li biha la[qu lil Chelsea fit-tielet post. Il-partita bdiet b’minuta silenzju f’g[eluq l-20 sena mill-mewt ta’ Bobby Moore. Ri]ultati
Serie A
Udinese v Napoli Lazio v Pescara
Premiership
0-0 2-0
West Ham v Tottenham 2-3
Aaron Lennon ta’ Tottenham u Matt Jarvis ta’ West Ham
L-U}U TAT-TEKNOLO:IJA FIL-FUTBOL
FUTBOL
Gattuso player-kow/ ta’ Sion Il-FIFA tapprova Il-midfielder Taljan Gennaro Gattuso se jkun ilplayer-kow/ tal-klabb }vizzeru ta’ Sion. L-eks player ta’ Milan li g[andu 35 sena ng[aqad ma’ Sion fissajf li g[adda wara li kien intemmlu l-kuntratt marRossoneri. Sion fi stqarrija qalu li l-kow/ Victor Munoz ma tke//iex imma g[a]el li jkun scout tal-klabb u b’hekk kien hemm b]onn min jimla l-post vakanti. Rapporti filmidja }vizzera qed jg[idu li din mhix il-ver]joni vera talistorja u qed isostnu li Munoz tke//a. Fi tmiem il-;img[a Sion tilfu 4-0 kontra Thun u issa qeg[din fir-raba’ post, disa’ punti ta[t il-leaders Grasshoppers. Skont ir-rap-
porti, hekk kif Sion kienu qed jitilfu, fit-tieni taqsima lPresident Constantin li kien qed jara l-log[ba, deher jag[mel telefonata u l-midja qed tispekula li Constantin kien di;à dde/ieda li jke//i lil Munoz. Gattuso hu d-29 kow/ ta’ Sion sa mill-2002, is-sena li fiha Constantin xtara lill-klabb.
GASPERINI – Palermo [abbru li re;g[u [atru lil Gian Piero Gasperini minflok Alberto Malesani li tke//a wara biss 19-il jum. Palermo ke//ew lil Malesani wara li s-Sibt ;ew 0-0 kontra Genoa. Ta[t Malesani Palermo [adu tliet drows. Gasperini di;à mexxa lil Palermo matul dan l-ista;un.
LOKALI
Gasperini, li kien [a post Sannini, kien tke//a wara tliet log[biet.
BECKHAM - L-akkwist il-;did ta’ PSG, David Beckham kellu bidu po]ittiv ma’ PSG hekk meta da[al b[ala sostitut fl-a[[ar kwarta kontra Marseille u kellu sehem fit-tieni gowl skurjat minn Ibrahimovic fir-reb[a 2-0. Beckham ta’ 37 sena ng[aqad ma’ PSG ming[and LA Galaxay u ffirma kuntratt ta’ [ames xhur. Ancelotti qal li jista’ jag[ti l-ka] li Beckham jibda millewwel minuta meta PSG jer;g[u jilag[bu nhar lErbg[a kontra Marseille f’dik li se tkun log[ba mittazza domestika.
sistema o[ra Il-FIFA approvat it-tielet sistema ta’ teknolo;ija li biha se jkun determinat jekk il-ballun ikunx qabe] il-linja tal-goal jew le. :img[a ilu l-FIFA [abbret li waqt itTazza tad-Dinja ta’ sena o[ra fil-Bra]il se jsir u]u mit-teknolo;ija. It-tielet sistema hi wa[da :ermani]a u b[alissa hemm sistema o[ra, wkoll :ermani]a li tista’ tkun u]ata wkoll waqt it-Tazza tad-Dinja. Is-sistema Hawk-Eye u Goalref intu]aw g[allewwel darba s-sena li g[addiet waqt it-Tazza tadDinja tal-Klabbs fil-
:appun. Is-sistema talHawk-Eye tintu]a fit-tennis u fil-cricket. Waqt it-Tazza tad-Dinja se jkun hemm erba’ sistemi installati fit12-il grawnd li fihom se jintlag[bu l-partiti. Barra minn hekk l-u]u tatteknolo;ija se jkun implimentat ukoll waqt it-Tazza tal-Konfederazzjonijiet li se ssir dan is-sajf f’sitt grawnds. L-u]u tat-teknolo;ija filkompetizzjonijiet tal-UEFA g[adu ma ;iex a//ettat u lUEFA g[a]let li minflok, tpo;;i assistent referee ]ejjed li joqg[od wara llasti.
TAZZA TAR-RE
Obiefule lura Malta Barcelona u Real jiltaqg[u
L-attakkant Obinna Obiefule rritorna lura Malta lbiera[ wara li jidher li ma [ax gost bl-esperjenza li kellu mal-klabb tal-Ewwel Divi]joni ?ini]a Harbin Yiteng Obiefule li kien beda l-ista;un ma’ Mosta kien la[aq ftehim ma’ Hibernians f’Jannar imma qatt ma lag[ab mag[hom peress li mar jipprova xortih fi/-?ina. L-attakkant Ni;erjan i]da qatt ma lag[ab mal-klabb ?ini] u wara biss ftti ;img[at irritorna lura Malta fejn issa mistenni jkompli l-ista;un ma’ Hibernians. Peress li qatt ma lag[ab ma’ Hibernians dan l-ista;un u ma lag[abx lanqas fi/-?ina, Obiefule hu eli;ibbli li jer;a’ jilg[ab fil-Kampjonat Premier din id-darba ma’ Hibernians.
U#19
Telfa g[al Malta It-tim nazzjonali Malti ta’ ta[t id-19-il sena lbiera[ lag[ab partita ta’ [biberija kontra t-tim nazzjonali Ungeri] ta[t is17-il sena u [are; tellief 2-0. It-tim ta’ Branco Nisevic li hu wie[ed relattivament ;did sofra goal f’kull taqsima minn Tihanyi fis-36 u Murai fis-77 minuta. Fil-partita li kellha tintlag[ab fit-training grounds imma ntlag[bet fis-Centenary Stadium min[abba x-xita Nisevic g[amel u]u minn 18-il player, bis-sostituzzjonijiet isiru kollha fit-tieni taqsima. I]-]ew; timijiet jer;g[u jiltaqg[u l{amis fis-6.30 p.m. It-tim Ungeri] qed i[ejji g[all-fa]i tal-Gruppi Elite talKampjonat Ewropew ta[t is-17-il sena, waqt li t-tim Malti hu wie[ed relattivament ;did u qed i[ejji g[all-Kampjonati Ewropej aktar tard din is-sena.
f’mument delikat Bil-partiti kru/jali mi/Champions League ferm vi/in, Barcelona u Real Madrid setg[u fa/ilment jg[addu ming[ajr iddistrazzjoni li jkollhom jiltaqg[u kontra xulxin darbtejn f’[amest ijiem, l-ewwel wa[da tkun ittieni leg mis-semifinali mitTazza tar-Re llum. I]-]ew; ‘Clasicos’ – it-tieni wie[ed f’La Liga fil-Bernabeu sSibt li ;ej – se jipprovdu divertiment g[all-partitarji imma ]gur li se jkunu konfronti insinifikanti meta mqabbla mal-partiti li Barcelona jmisshom f’darhom kontra AC Milan fit-12 ta’ Marzu u l-isfida ta’ Real kontra Manchester United ;img[a wara. It-Tazza tar-Re qatt mhi prijorità g[a]-]ew; klabbs dominanti fi Spanja, dment li g[adhom jikkompetu fl-aqwa kompetizzjoni tal-klabbs flEwropa u l-kampjonat domestiku, u Real prattikament qatg[u qalbhom li j]ommu ttitlu g[at-tieni sena konsekuttiva wara li ni]lu 16-il punt ta[t illeaders Barcelona meta fadal 13il partita.
Barcelona g[adhom ma[suda wara li tilfu 2-0 f’San Siro kontra Milan nhar l-Erbg[a flewwel leg mill-a[[ar 16 imma rkupraw meta g[elbu lil Sevilla 2-1 wara li kienu minn ta[t isSibt. Real, mi]muma 1-1 minn United fil-Bernabeu fit-13 ta’ Frar, ukoll irkupraw minn goal minn ta[t biex reb[u s-Sibt kontra l-a[[ar tim Deportivo La Coruna 2-1 fir-Raizor Stadium bi Cristiano Ronaldo jid[ol sostitut u ja[dem il-goal tar-reb[a skorjat minn Gonzalo Higuain. Barcelona li huma holders tatTazza tar-Re g[andhom vanta;; minimu qabel i]-]jara ta’ Real f’Nou Camp li se jkun il-224 konfront bejn ir-rivali kbar filkompetizzjonijiet kollha wara draw 1-1 fl-ewwel leg filBernabeu. Cesc Fabregas po;;a lil Barcelona fil-vanta;; [ames minuti fit-tieni taqsima u Raphael Varane kiseb id-draw g[al Real disa’ minuti mittmiem. Real g[elbu lil Barcelona 1-0 biex reb[u tTazza fl-2011 u Barcelona elim-
inawhom mill-a[[ar tmienja lista;un li g[adda. It-tim rebbie[ mill-konfront tal-lum jiltaqa’ kontra Atletico Madrid jew Sevilla fil-final ta’ Mejju. Is-semifinali l-o[ra tintlag[ab g[ada fis-Sanchez Pizjuan Stadium ta’ Sevilla b’Atletico jibdew 2-1 fil-vanta;; wara lewwel leg fil-Calderon. Barcelona t[abtu biex [olqu /ansijiet ta’ skor kontra Milan u Sevilla, u dan i[alli dubju g[alfejn baqg[u jippersistu li jilag[bu log[ba ta’ pussess u jekk qattx kellhom pjan B meta jsibu ru[hom quddiem tim ultra difensiv. Qed isibuha wkoll diffi/li li ma jaqilg[ux goal fl-a[[ar [ar;iet, u din hi xi [a;a li jridu jtejbu biex jibqg[u jittamaw li dan l-ista;un jag[mlu treble ta’ unuri. Jekk illum jiskorja goal, ilPlejer tas-Sena Lionel Messi, jista’ jil[aq ir-rekord ta’ goals skorjati fil-’Clasicos’, dak ta’ 18il goal skorjati mil-le;;endarju Alfredo Di Stefano ta’ Real Madrid.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 26 ta’ Frar, 2013
40 Lokali
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi waqt i]-]jara fejn segwa x-xog[lijiet li qed isiru fl-akkwarju fil-Qawra (Ritratt> Michael Ellul)
L-Akkwarju Nazzjonali se jkun inawgurat fis-sajf li ;ej minn Claire Mifsud
Mal-wasla tal-ista;un tassajf, il-poplu Malti u t-turisti li j]uru pajji]na se jkunu jistg[u jgawdu l-attrazzjoni ;dida tal-Akkwarju Nazzjonali fil-Qawra. Dan ilpro;ett qed isir b’invesitment ta’ €15.6 miljun li kwa]i €9 miljun minnhom huma kofinanzjati mill-Unjoni Ewropea. Il-pro;ett huwa parti minn pro;ett ta’ €20 miljun bil-mira li jsiru numru ta’ pro;etti fin-na[a ta’ fuq ta’ Malta. Il-Prim Ministru ta’ Malta Lawrence Gonzi ]ar ixxog[lijiet fuq dan il-pro;ett, li huwa msejjes fuq s[ubija bejn il-Gvern u l-privat, flimkien mal-Ministru g[atTuri]mu, il-Kultura u l-
Ambjent Mario de Marco. Pre]enti wkoll kien hemm ilKap E]ekuttiv tal-Awtorità Maltija tat-Turi]mu Josef Formosa Gauci. F’diskors qasir li g[amel il-Prim Ministru qal li dan il-pro;ett se jkun attrazzjoni g[allfamilja u se jg[in biex itejjeb il-prodott tal-esperjenza tatturist f’pajji]na. Il-pro;ett innifsu tal-akkwarju huwa mfassal fuq idea kreattiva marbuta mal-karatteristi/i arkitettoni/i, kulturali u arkeolo;i/i ta’ pajji]na. Dan jag[mel dan il-pro;ett wie[ed uniku li joffri esperjenza differenti minn akkwarji li nsibu f’pajji]i o[ra. Il-Prim Ministru fakkar flerba’ snin rekord fit-turi]mu
minkejja ]-]minijiet diffi/li u qal li dan kien biss possibbli b’investiment qawwi f’dan issettur u f’[idma li ssarrfet biex pajji]na sar iktar a//essibbli. Huwa tenna limpenn tal-Gvern li jkompi jsir investiment ta’ €215-il miljun fil-qasam tat-turi]mu li jibqa’ operatur ewlieni finnis;a ekonomika ta’ pajji]na. Fakkar ukoll fis-su//ess talGvern fil-[olqien tal-impjiegi anki fil-qasam turistiku u qal li l-impenn tal-gvern li jo[loq 25,000 impjieg ie[or se jkun rifless ukoll fil-qasam turistiku. Il-pro;ett tal-akkwarju nazzjonali huwa mifrux fuq zona ta’ madwar 20,000 metru kwadru li jinkludu l-
media•link COMMUNICATIONS
I/-/entru se jkun qed joffri esperjenza edukattiva kemm g[at-tfal kif ukoll g[all-adulti akkwarju nnifsu, ;nien pubbliku, car park ta’ ]ew; sulari, u /entru li jassisti lkomunità lokali tad-diving. Id-da[la g[all-Akkwarju Nazzjonali hija kkaratterizzata minn struttura tal-injam f’forma ta’ koppla mifruxa fuq madwar 52 metru li eventwalment se tkun imdawra bil-[;ie;. Is-26 tank li se jkun hemm fl-akkwarju se jkun fihom [ut Mediterranju li jinsab fl-ib[ra ta’ madwar il-g]ejjer Maltin. Ix-xeni tal-passa;;i fl-
akkwarju juru xeni ta’ siti Maltin u G[awdxin marbuta mal-ba[ar u siti stori/i o[rajn. L-akkwarju nazzjonali jinkludi l-fa/ilitajiet ne/essarji biex jin]amm akkwarju ta’ dan il-livell. I//entru se jkun qed joffri esperjenza edukattiva li matulha adulti u tfal jitg[allmu dwar il-[ut u lambjent marittimu f’pajji]na. Pre]enti wkoll waqt din i]]jara kien hemm ukoll idDeputat ?ensu Galea u lkandidata Graziella Galea.