In-Nazzjon 2 ta' Marzu 2013

Numru 13,374

€0.55

www.mychoice.pn

Is-Sibt, 2 ta’ Marzu, 2013

Mal-wasla tieg[u fl-istudios tal-Where’s Everybody il-Prim Ministru sab grupp ta’ ]g[a]ag[ jistennewh li tawh mer[ba mill-isba[ (Ritratt> Joseph Galea)

Garanzija ta’ xog[ol g[a]-]g[a]ag[ u futur g[all-pajji]

“Jien irrid nibqa’ nara li]-]g[a]ag[ tag[na jirnexxu fil-[ajja tag[hom. Irresponsabbiltà tieg[i hi li b[alma g[amilt fil-passat, inkompli ni]gura li ]-]g[a]ag[ tag[na jsibu x-xog[ol fil[ames snin li ;ejjin.”

Dan qalu l-Prim Ministru u Kap talPartit Nazzjonalista Lawrence Gonzi meta l-biera[ [a sehem f’dibattitu mal-Mexxej tal-MLP Joseph Muscat

waqt il-programm Xarabank fuq TVM. Il-Prim Ministru qal li bil-kliem ‘Malta tag[na lkoll’ jifhem l-iskejjel b[all-iskola l-;dida li kienet inawgurata nhar il-{amis f’Tal{andaq. Jifhem ukoll il-bidla kbira li ;iet fil-pajji] b[all-park f’Wied ilG[ajn li minn mi]bla sar l-isba[ ;nien g[all-familja.

Malta tag[na lkoll bl-istudenti talMCAST li jiggradwaw u jo[or;u ja[dmu. Bl-istudenti fl-Università u anke studenti li ma jil[qux dak illivell ta’ studju li jirnexxilhom isibu impjieg.

Malta tkun tag[na lkoll bix-xog[ol, bit-titjib fis-servizzi tas-sa[[a u fledukazzjoni.

Il-Prim Ministru qal li l-bidla trid

Int f’din l-elezzjoni

Kampjonat Premier

Suppliment spe/jali fil-pa;ni tan-nofs ta’ dan il-;urnal.

Reb[a importanti g[al {amrun Spartans fuq Rabat Ajax Ara pa;na 38

tkompli fit-titjib li g[amel pajji]na billi jkompli jtejjeb dak li sar. Ma jbiddilx id-direzzjoni, i]da jbiddel g[all-a[jar mhux g[all-ag[ar.

Joseph Muscat qal li l-Gvern mhux ji;;enera x-xog[ol jew qed jin[oloq xog[ol mhux ta’ kwalità. Il-Prim Ministru qal li Joseph Muscat stess ]ar g[al pa;na 4

IN-NAZZJON Is-Sibt, 2 ta’ Marzu, 2013

4

Il-bidla trid tkompli fit-titjib li g[amel pajji]na minn pa;na 1

fabbriki u postijiet tax-xog[ol li kienu salvati bil-[idma talGvern fil-mumenti ta’ diffikultajiet internazzjonali li kien hawn. Is-su//ess mhux biss fis-servizzi finanzjarji kif isostni l-Malta Labour Party i]da anke fil-qasam tal-ICT u computers, fl-avjazzjoni u filfarma/ewtika.

Minkejja ]-]jarat f’postijiet tax-xog[ol li qed ikabbru u j]idu l-impjiegi, Joseph Muscat jibqa’jg[id li l-Gvern ma rnexxiex fil-qasam taxxog[ol.

Lawrence Gonzi qal li hu kburi li fl-a[[ar [ames snin ilGvern [oloq 20,000 post taxxog[ol fejn sabu xog[ol studenti li ggradwaw millUnivesità u l-MCAST. Sabu xog[ol anke studenti li ma rnexxewx fl-istudji.

Il-Prim Ministru ma jaqbilx mal-argument ta’ Joseph Muscat li l-Gvern ma kellux jag[laq it-Tarzna. Dan juri kemm l-argumenti ta’ Joseph Muscat huma []iena u jrid li minn flus il-poplu jkompli jissussidja t-telf.

Lawrence Gonzi qal li kien hu li t[abat biex il-Gvern refa’ l-pi] tad-dejn tat-Tarzna u ;ab il-flus biex din l-a]jenda tieqaf milli tkun pi] fuq il-pajji]. Issoluzzjonijiet ta’ Joseph Muscat huma biex pajji]na jag[mel b[al ?ipru. I]da

ming[ajr ebda proposti dwar kif se j;ib ix-xog[ol.

Il-Prim Ministru qal li bilpolitika li mexa biha l-Gvern tnaqqsu t-taxxi u naqas li]bilan/. Fadal [afna x’isir i]da jag[mel [a]in il-Kap talOppo]izzjoni li jpin;i kollox iswed.

Joseph Muscat qal li l-MLP g[andu pjan /ar kif se jnaqqas it-tariffi tad-dawl u l-ilma. IlPrim Ministru qed jipproponi lill-poplu l-u]u tal-elettriku matul il-lejl Il-Prim Ministru qal li Joseph Muscat jara l-qoxra ta’ barra biss i]da jinjora ssustanza ta’ ;ewwa. Bin-night tariff se jgawdu l-fabbriki, listabbilimenti u anke l-familji.

Bil-politika li mexa biha l-Gvern tnaqqsu t-taxxi Anke fil-kritika tieg[u, Joseph Muscat ma setax ma jirrikonoxxix is-su//essi li saru fl-oqsma tax-xog[ol, tas-sa[[a u tal-edukazzjoni i]da sostna li tin[tie; bidla fid-direzzjoni filmentalità biex igawdi l-poplu kollu.

Il-Prim Ministru qal li l-Kap tal-Oppo]izzjoni baqa’ ma qalx jg[id x’irid ibiddel fiddirezzjoni. Il-Gvern qed jag[ti

I]-]ew; mexxejja politi/i qabel ma beda d-dibattitu waqt il-programm ‘Xarabank’

direzzjoni u qed jiddedika €215-il miljun g[at-turi]mu u €100 miljun g[all-industrija.

Dawn huma kollha mmirati biex jo[olqu x-xog[ol u bil[olqien tax-xog[ol l-affarijiet l-o[ra jibdew jaqg[u f’posthom.

Lawrence Gonzi qal li l-Kap tal-Oppo]izzjoni jibqa’ dejjem isemmi li g[andu road map, i]da qatt ma jispjega kif dan ilpjan se ja[dem u j[alli kollox fl-ajru. Il-PN qed jg[id laffarijiet b’mod /ar bi pjani konkreti kif se ja[dmu u kif se jgawdu minnhom il-familji, lanzjani, l-industrijalisti, i]]g[a]ag[ u l-[addiema.

Meta rrefera g[allpensjonijiet, Joseph Muscat qal li filwaqt li l-Prim Ministru qed iwieg[ed li se jag[ti lpensjoni s[i[a, Gvern immexxi mill-Malta Labour Party mhux se jag[mel dan.

Il-Prim Ministru qal li hu g[a]el li jie[u de/i]jonijiet li anke jekk tellfuh il-popolarità, g[andu mo[[u mistrie[ li kienu de/i]jonijiet li salvaw limpjiegi. Lawrence Gonzi qal li hu ma jfittixx il-popolarità biex jissagrifika l-impjiegi.

Michael Briguglio, Chairperson tal-Alternattiva Demokratika qal li l-votanti g[andhom jag[tu vot lill-AD

g[aliex hu l-uniku partit li kien po]ittiv fil-kampanja elettorali u mieg[u l-poplu jaf fejn qieg[ed.

Meta tkellem dwar l-anzjani, il-Prim Ministru qal li llum hawn 12,600 anzjan u anzjana li qed ja[dmu u jibqghu jgawdu l-pensjoni s[i[a. Qed isir ukoll titjib fis-servizzi komunitajri u fis-servizzi tassa[[a biex l-anzjani jkomplu jg[ixu fil-komunità.

G[ad-domanda min se jirba[ l-elezzjoni, il-Prim Ministru qal li se jirba[ dejjem il-poplu kif dejjem sar. Se jirba[ partit i]da l-poplu dejjem g[araf jimxi ’l quddiem.

Ir-ro[s fil-kontijiet tad-dawl u l-ilma possibbli biss bil-proposta tal-Partit Nazzjonalista Ir-ro[s fil-kontijiet tad-dawl u l-ilma possibbli biss bil-proposta talprogramm elettorali tal-Partit Nazzjonalista.

Dan jo[ro; /ar minn stqarrija pubblikata lbiera[ minn Standard and Poor’s dwar il-Korporazzjoni Enemalta, li fiha tg[id, li l-uniku mezz biex pajji]na ji;;enera ener;ija b’rati sostanzjalment aktar baxxi minn tallum hu permezz tal-investiment interconnector ma’ Sqallija.

Dan jikkonferma s-serjetà u l-

fattibbiltà tal-Programm Elettorali talPartit Nazzjonalista.

Fl-istess nifs, il-konklu]jonijiet ta’ dan ir-rapport juru kif il-proposta talLabour, li jrid jinvesti f’power station o[ra li pajji]na m’g[andux b]onn, flimkien ma’ terminal bit-tankijiet talgass f’Marsaxlokk, g[al valur ta’ madwar €600 miljun ewro, ma tag[milx sens, u mhux se twassal g[al ro[s fil-kontijiet.

Anzi, kif kienu kkonfermat ilkumpanija ta’ awdituri indipendenti

KPMG, il-proposta tal-Labour se tfisser ]ieda tal-kontijiet b’5%.

Standard and Poor’s jikkonfermaw li bil-proposta tal-Labour, ro[s filkontijiet iwassal biex il-credit rating agency tiddawngrejdja lill-Enemalta.

Din hi konferma o[ra ta’ kif ilproposta tal-Labour ma tre;ix u mhux ta’ b’xejn li sparixxiet mill-a;enda talLabour.

I/-/ifri mog[tija mill-konsulenti talLabour stess juru li l-proposta tal-PN hi or[os. Il-proposta tal-Labour t[alli

barra numru ta’ spejje] kapitali, li jg[ollu l-proposta b’€200 miljun o[ra.

Studju tal-KPMG juru li l-proposta Laburista se ]]id il-kontijiet b’5 filmija.

Il-Labour g[adu ma sabx kuntratt ta’ 10 snin li jipprovdi prezz fiss tal-gass.

Il-Labour ma ta ebda twe;iba g[allfatt li t-time frames tal-proposta talLabour mhumiex doable – u li ebda kumpanija privata mhi se ttih ‘rigal’ bil-quddiem biex bihom ira[[as ilkontijiet.

IN-NAZZJON Is-Sibt 2 ta’ Marzu, 2013

2 Lokali

Ag[ti d-demm… u tkun qed tag[ti tama lil [addie[or Niket

IT-TEMP VALLETTA: Collis Williams Pharmacy, 15 Triq ir-Repubblika; IL-{AMRUN: The Cross Pharmacy, 859 Triq il-Kbira San :u]epp; {AL QORMI: St. George’s Pharmacy, 21 Triq ilKbira; BIRKIRKARA: St. Anne Pharmacy, 24 Misra[ Sant’Elena; TA’ XBIEX: Pharmaland Dispensers, 5 Tagliaferro Mansions, Triq il-Prin/ipessa Margerita; TAL-IBRA::: St. Andrew’s Pharmacy, Triq il-Qasam; TAS-SLIEMA: Norman’s Pharmacy, 133 High Street; {AL LIJA: St. Joseph Pharmacy, 164 Triq Annibale Preca; NAXXAR: Brown’s Chemists, Triq San Pawl; SAN PAWL IL-BA{AR: Parkes Pharmacy, 582 Triq San Pawl; PAOLA: Fleming Pharmacy, 61 Triq {a]}abbar; L-ISLA: San Filippi Pharmacy, 155 Triq il-Vitorja; {A}-}ABBAR: Mediatrix Plus Pharmacy, 7 Triq is-Santwarju; BIR}EBBU:A: Martin’s Pharmacy, 182 Triq Bir]ebbu;a; QRENDI: Qrendi Pharmacy, 6 Triq il-Kbira; SI::IEWI: Menelo Pharmacy, Triq it-Tabib Nikola Zammit; L-IMTARFA: Make Over Pharmacy, Blk A, Town Centre HOS; VICTORIA: Batu Pharmacy, 38 Triq il-Palma; IX-XAG{RA: Xag[ra Pharmacy, 55 Triq il-Knisja.

It-Temp

UV INDEX

2

IT-TEMP> Ftit jew wisq imsa[[ab bilpossibbiltà ta’ [albiet tax-xita i]olati aktar tard matul il-jum VI}IBBILTÀ> Tajba IR-RI{: Ftit qawwi mill-Punent Majjistru BA{AR> Qawwi IMBATT> Moderat mix-Xlokk il-Lvant li jsir baxx TEMPERATURA: L-og[la 15˚C XITA> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 387.3 mm IX-XEMX> Titla’ fis-06.32 u tin]el fis-17.56

Bi]]ejjed provi biex Tancred Tabone jitpo;;a ta[t att ta’ akku]a Wara li l-Assistent Kummissarju Michael Cassar temm ix-xhieda tieg[u filkumpilazzjoni ta’ Tancred Tabone, il-Qorti ddikjarat li hemm bi]]ejjed provi biex leks Chairman tal-Enemalta jitpo;;a ta[t att ta’ akku]a.

L-Assistent Kummissarju Cassar qal ukoll li wara li George Farrugia ng[ata lma[fra Presidenzjali u dan kien mitkellem millKummissarju tal-Pulizija, minnu u mill-Ispettur Angelo Gafa, Farrugia qal li huwa kien g[amel ]mien jag[ti commissions lil Tancred Tabone u lil Frank Sammut.

George Farrugia qal li dan baqa’ jag[mlu fil-konfront ta’ Tancred Tabone anke sa seba’ xhur wara li kien spi//a minn Chairman tal-Enemalta. Ixxhud qal li George Farrugia qal lill-Pulizija li Tancred Tabone kien talbu biex jibqa’ jg[addilu l-kummissjonijiet g[ax qallu li minkejja li kien spi//a mill-Korporazzjoni xorta kien baqag[lu s-sa[[a.

Farrugia qal ukoll li normalment dejjem kien i[allas lil Tancred Tabone bi flus kontanti, anke jekk kien hemm ]ew; okka]jonijiet li [allsu b’/ekk. ?ekk minnhom kien ta’ Lm10,000 u ie[or ta’ Lm1,000, bl-a[[ar wie[ed jag[tihulu f’ristorant Tana del Lupo ;ewwa Paceville.

Ix-xhud qal li George Farrugia qal li wara huwa sar jaf li Tancred Tabone kien qed jg[in kumpanija o[ra barranija biex din tibda lkuntatti mal-Enemalta. LAssistent Kummissarju, li flimkien mas-Supretendent Paul Vassallo u l-Ispettur Angelo Gafà investigaw l-

irregolaritajiet dwar ix-xiri ta]-]ejt mill-Enemalta filpassat, kompla jixhed filkumpilazzjoni ta’ Tancred Tabone, eks Chairman talEnemalta.

Fuq mistoqsija tad-Difi]a, l-Assistent Kummissarju Cassar qal li minkejja li saru sforzi kbar, g[andhom ma waslux biex ikellmu lil xi [add influwenti millkumpanija Trafigura dwar ilka], anke jekk l-avukati talkumpanija kienu infurmati dwar dak li ;ara.

Baqa’ jie[u kummissjonijiet sa seba’ xhur wara li spi//a minn Chairman Il-;bir tal-provi qeg[din jinstemg[u quddiem ilMa;istrat Claire Stafrace Zammit fejn re;;g[u ssemmew il-commissions li kienu jing[ataw millkumpaniji Trafigura u Total.

Tancred Tabone ta’ 60 sena minn Tas-Sliema, li malPulizija dejjem /a[ad linvolviment tieg[u dwar irregolaritajiet fix-xiri ta]]ejt, qed ji;i mixli b’rabta ma’ korruzzjoni u tix[im fixxiri ta]-]ejt fl-Enemalta bejn is-sena 2000 u l-2005.

Huwa qed ji;i akku]at b’[asil ta’ flus u tix[im u li [a kummissjonijiet minn fuq i]-]ejt meta b[ala uffi/jal pubbliku suppost li ra li dan ma jse[[x. Sar konfront fillock-up tal-Pulizija ma’ Frank Sammut, li kien il-konsulent

tieg[u meta hu kien Chairman tal-Enemalta. Mizzi dejjem innega li [a xi kummissjonijiet kif allega listess Sammut.

George Farrugia qal li Trafigura kienu jafu bilcommissions li Frank Sammut, li kien ex Chairman tal-MOBC, ing[ata direttament mill-kumpanija.

L-Assistent Kummissarju Cassar qal li l-Pulizija kienet tkellmet mal-Ministru Austin Gatt dwar it-terminazzjoni ta’ Frank Sammut b[ala konsulent tal-Enemalta u lMinistru Gatt qal li Sammut kien talab g[al irtirar kmieni mill- MOBC. Dan kollu kien approvat mill-Bord talEnemalta.

L-Assistent Kummissarju Michael Cassar qal li Frank Sammut, kien talab lil George Farrugia biex hu jing[ata commission ta’ 50c ta’ dollar fuq kull tunnellata metrika ta’ konsenja ta]-]ejt lil Enemalta minn Trafigura. Dan kollu kien ]velat minn George Farrugia, li qal lill-Pulizija li Sammut kien stiednu jmur mieg[u g[al dawra bilkarozza u hemm talbu g[al commission.

Farrugia min-na[a tieg[u a//etta i]da qal lil Sammut biex jaqsmu l-flus bejniethom. {are; ukoll li l-kumpanija talfamilja Farrugia kienet i;;ib il-karozzi tal-marka Ssansyong Korando, u li George Farrugia kien g[adda wa[da lil Sammut b[ala parti min-negozju ta’ bejniethom.

L-Avukati Gianella Demarco u Gianluca Caruana Curran qeg[din jidhru g[al Tabone. Il-ka] ikompli fil-11 ta’ April li ;ej.

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

B[al-lum 25 sena

IS-SIBT L-og[la 15˚C L-inqas 10˚C

IL-{ADD L-og[la 14˚C L-inqas 8˚C

IT-TNEJN L-og[la 14˚C L-inqas 11˚C

TLIETA L-og[la 16˚C L-inqas 13˚C

ERBG{A L-og[la 17˚C L-inqas 14˚C

UV

UV

UV

UV

UV

5

5

5

5

4

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 16˚C sabi[ binhar, Frankfurt 4˚C imsa[[ab, Tel Aviv 19˚C sabi[ binhar, Amsterdam 5˚C imsa[[ab, Milan 12˚C xemxi, Tripli 24˚C xemxi, Istanbul 8˚C xemxi, Ateni 14˚C xemxi, Lisbona 11˚C xemxi, Londra 6˚C imsa[[ab, Vjenna 4˚C imsa[[ab, Berlin 5˚C imsa[[ab, Madrid 11˚C imsa[[ab, Zurich 2˚C imsa[[ab, Brussell 3˚C imsa[[ab, Moska 1˚C borra, Munich 0˚C imsa[[ab, il-Kajr 20˚C xemxi, Pari;i 3˚C imsa[[ab, Dublin 7˚C imsa[[ab, Bar/ellona 12˚C imsa[[ab, Tune] 14˚C xita, St. Petersburg -5˚C borra, Al;eri 11˚C xita, Ruma 12˚C imsa[[ab, Kopen[agen 7˚C xemxi, Stokkolma 4˚C xita.

F

’laqg[a ma’ delegazzjoni tal-Kumitat ?entrali tal-Partit Komunista Sovjetiku, il-Prim Ministru Eddie Fenech Adami qal li l-Gvern Malti jrid li rrelazzjonijiet mal-Unjoni Sovjetika jkomplu jitjiebu.

Il-Prim Ministru qal li l-Gvern jie[u pja/ir jisma’ bi progress fir-relazzjonijiet bejn i]]ew; pajji]i.

Il-Gvern Malti talab lill-Bank talInvestiment Ewropew biex jg[in filfinanzjar tal-pro;etti tal-air terminal il-;did fl-ajruport ta’ {al Luqa. Delegazzjoni minn dan il-Bank ]aret Malta biex tikseb aktar tag[rif dwar it-talba tal-Gvern Malti.

Komplew g[addejjin in-negozjati wara t-talba li saret minn 16-il refu;jat Rumen

u ie[or Bulgaru biex jing[ataw kenn politiku fl-Istati Uniti. L-ir;iel g[amlu din it-talba waqt li baqghu fuq vapur li bih salpaw mit-Turkija.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 2 ta’ Marzu, 2013

Lokali 3

Il-MLP qed jer;a’ jie[u l-pajji] lura g[al ]mien it-theddid Il-Labour qed jer;a’ lura g[al dawk i]-]minijiet tattheddid meta wie[ed ikun qed ji;;ieled g[all-verità.

Is-Segretarju :enerali talPartit Nazzjonalista Paul Borg Olivier stqarr dan ilbiera[ waranofsinhar wara li [are; mill-G[assa tal-Pulizija tal-{amrun fejn kien imsejja[ jag[ti statement lill-Pulizija dwar il-kwerela kriminali mressqa mill-kandidat Laburista Manwel Mallia, li heddu li jmur il-[abs min[abba r-rapurta;; talkonferenza tal-a[barijiet mill-Ministru Tonio Fenech fuq is-sit maltarightnow.com.

Paul Borg Olivier sostna li l-Partit Nazzjonalista ]vela n-nuqqas ta’ verità ta’ Manwel Mallia, u anke l-gideb tal-Kap talOppo]izzjoni Joseph Muscat fil-ka] tad-droga f’{al Safi, kif ukoll sensiela ta’ gideb ie[or li [ar;u f’;img[a biss.

Paul Borg Olivier sostna kif minkejja dan it-theddid, kemm hu u anke lPartit Nazzjonalista se jibqghu jiddefendu l-verità. Fil-kummenti tieg[u, hu qal li anke esponenti Laburisti o[ra b[al David Farrugia Sacco, Evarist Bartolo u Chris Cardona naqsu milli jg[idu l-verità.

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi, il-Ministru Dolores Cristina kif ukoll il-Ministru Libjan Mohammed Al Fitouri Swalem waqt il-konferenza tal-a[barijiet li fih kien iffirmat il-ftehim (Ritratt> Michael Ellul)

Iffirmat ftehim biex l-iskola f’Ta’ Giorni ssir /entru ta’ e//ellenza fit-ta[ri; Studenti Libjani se jing[ataw l-edukazzjoni minn dan i/-/entru ta’ e//ellenza Pass ie[or kbir u importanti lejn il-[biberija u s-solidarjetà bejn il-poplu Malti u dak Libjan. Kliem il-Prim Ministru Lawrence Gonzi meta ppresieda l-iffirmar ta’ ftehim g[all-edukazzjoni u ta[ri; li Malta se tkun qed toffri lill-istudenti u g[alliema Libjani f’Ta’ Giorni.

Dan il-ftehim kien iffirmat f’Kastilja bejn is-Segretarju Permanenti fil-Ministeru talEdukazzjoni, James Calleja u rappre]entant mill-Gvern Libjan fil-pre]enza talMinistru g[all-Edukazzjoni u x-Xog[ol, Dolores Cristina u l-Ministru Libjan g[axXog[ol Mohammed Al Fitouri Swalem. Il-ftehim jipprovdi li l-iskola Libjana f’Ta’ Giorni tinbidel f’/entru ta’ ta[ri; ta’ e//ellenza.

Fid-diskors tieg[u, il-Prim

Ministru Lawrence Gonzi qal li wara l-kunflitt fil-Libja, ilGvern Malti kien lest li joffri l-g[ajnuna kollha ta’ Malta fis-setturi li jindika l-Gvern Libjan stess. Sa[aq li l-g[a]la tal-Gvern Libjan kienet li din il-koperazzjoni tissa[[a[ billi nipprovdu l-g[ajnuna tag[na fit-ta[ri; tal-istudenti u lg[alliema Libjani. Gonzi qal li huwa kburi li permezz ta’ dan il-ftehim se jissa[[u rrelazzjonijiet e//ellenti li je]istu bejn Malta u l-Libja.

B’dan il-ftehim, pajji]na se jkompli fuq il-passi li ji;i rikonoxxut b[ala hub taledukazzjoni fil-Mediterran. Ilkoperazzjoni bejn i]-]ew; pajji]i se tissa[[a[ ukoll bejn l-MCAST u l-Polytechnic f’Misurata fejn aktar minn 900 student Libjan se jing[ataw itta[ri; kull sena f’Malta.

Il-Prim Ministru g[amel referenza wkoll g[allg[ajnuna li ng[atat lill-iskola Miriam al Batool. Gonzi tkellem ukoll dwar ir-rivoluzzjoni fil-Libja li wasslet g[allwaqg[a tar-re;im ta’ Gaddafi u fakkar li Malta serviet b[ala /entru umanitarju u mediku g[al aktar minn 21,000 persuna li riedu ja[arbu mill;lied fil-Libja.

Lawrence Gonzi qal li qed ni//elebraw it-tieni sena mittmiem tal-kunflitt u kellu lopportunità li jer;a’ jiltaqa’ ma’ wie[ed mill-bdoti li kienu ng[ataw il-kenn minn Malta wara li [arbu mil-Libja biex ma jobdux l-ordinijiet li joqtlu lill-Libjani [uthom.

G[amel referenza wkoll g[all-laqg[a tal-5+5, li saret f’Malta wara t-tmiem tar-rivoluzzjoni Libjana. Din il-

laqg[a serviet ukoll biex lAmbaxxatur Libjan f’Malta jie[u sehem f’laqg[at u ta[didiet mar-rappre]entanti ta’ 10 pajji]i parte/ipanti.

Min-na[a tieg[u, ilMinistru Libjan Swalem wera l-apprezzament tal-poplu Libjan g[all-g[ajnuna li Malta qed toffri. Qal li Malta kienet wie[ed mill-ftit pajji]i li g[enu lill-Libjani mill-bidu tal-kunflitt u l-poplu Libjan qatt mhu se jinsa li l-Maltin kienu spalla ma’ spalla mag[hom.

Il-Ministru Libjan qal li lLibja hu pajji] differenti minn dak tal-passat g[alkemm ilmixja g[ad-demokrazija g[adha ma spi//atx. Spjega li Malta g[andha esperjenza kbira f’numru ta’ setturi b[al dak turistiku fejn tista’ tg[in lill-poplu Libjan.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 2 ta’ Marzu 2013

Lokali 5

Su//ess fix-xog[ol, fis-sa[[a u fl-edukazzjoni minn Charles Muscat

Il-Partit Nazzjonalista filgvern fassal it-triq li fil-[ames snin li g[addew ;abet su//ess g[al pajji]na fix-xog[ol, fissa[[a u fl-edukazzjoni minkejja li kien hemm il-kri]i ekonomika u finanzjarja internazzjonali.

G[alhekk fid-9 ta’ Marzu li ;ej l-g[a]la hi bejn li nkomplu fl-istess direzzjoni jew inkella inbiddlu d-direzzjoni kif irid ilLabour li jrid ibiddel iddirezzjoni ta’ pajji]na.

Il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista, Simon Busuttil qal dan il-biera[ waqt id-diskussjoni Futur fis-Sod li saret f’Ta Xbiex u li trattat ix-Xog[ol.

Simon Busuttil qal li t-tema Futur fis-Sod, Xog[ol, Sa[[a, Edukazzjoni hi dwar il-futur tieg[ek u tal-familja tieg[ek.

Simon Busuttil qal li l-pajji]i madwarna li kellhom gvernijiet Laburisti u [adu t-triq li qed jipproponi l-Partit Laburista Malti, kollha spi//aw [a]in.

Fost dawn hemm il-Portugall fejn gvern So/jalista kisser lekonomija u se jkollu jitlob bailout u jkollu ja//etta kundizzjonijiet diffi/li ta’ awsterità. Spanja wara tmien snin tal-Prim Ministru So/jalista, Zapatero, kellha titlob l-g[ajnuna g[all-banek tag[ha. Il-Gre/ja u anke ?ipru li kellhom gvern Laburista wkoll spi//aw b’ekonomija mkissra. Simon Busuttil fakkar li sentejn ilu, Muscat kien ried li l-Gvern Malti jimxi fuq ilpassi tal-ekonomija ta’ ?ipru.

Hu qal li anke Franza li sena ilu tellg[et lil President Hollande bil-weg[da li se jo[loq ix-xog[ol u li se jkabbar

l-ekonomija, illum tinsab fi kri]i kbira. Fakkar li Joseph Muscat kien mar fi Franza u ppubblika r-ritratti tieg[u malPresident So/jalista Fran/i]. Ilqg[ad fi Franza, minflok li qed jonqos qed jikber u t-tkabbir ekonomiku fi Franza hu zero.

Simon Busuttil qal li din hi ddifferenza bejn li fid-9 ta’ Marzu nibqg[u fit-triq it-tajba, jew li nibdlu t-triq li hi esperiment li falla f’pajji]i o[rajn.

Simon Busuttil qal li f’dak li jag[mel, il-PN hu ggwidat mill-[arsien u mill-;ustizzja so/jali billi jpo;;i lill-persuna fi/-/entru tal-politika tieg[u.

Hu qal li minbarra li fil-[ames snin li g[addew il-PN ;ab irri]ultati fil-[olqien tax-xog[ol, ;ab ukoll ri]ultati kemm fledukazzjoni u anke fis-sa[[a.

Wa[da mill-proposti tal-PN hi li ]g[a]ag[ ta’ 16-il sena jkunu jistg[u mhux biss jivvutaw imma wkoll jikkontestaw l-elezzjonijiet talKunsilli Lokali. Hu qal li l-PN jirriseptta lil istudenti u jiddefendi d-dritt tag[hom li jesprimu ru[hom anke jekk ma jkunux jaqblu mal-politika talPN. Hu qal li dan hu frott talinvestiment fl-edukazzjoni biex in-nies ja[sbu b’mo[[hom.

Simon Busuttil qal li f’Malta r-rata tan-nisa ta’ bejn 20 u 25 sena li qed ja[dmu bi qlig[ hi tajba tant li Malta tinsab fil[ames post u dawk ta’ bejn il25 sena u t-30 sena Malta, tinsab fir-raba’ post fl-UE. Dawn huma ri]ultati li juru li aktar nisa Maltin qed jid[lu fiddinja tax-xog[ol.

Hu fa[[ar il-[idma tal-

Simon Busuttil qal li f’dak li jag[mel, il-PN hu ggwidat mill-[arsien u mill-;ustizzja so/jali billi jpo;;i lill-persuna fi/-/entru tal-politika tieg[u (Ritratt> Joseph Galea)

LSA’s li jg[inu b’mod tajjeb lill-istudenti bi b]onnijiet spe/jali biex ikomplu jistudjaw.

Hu qal li l-Gvern Nazzjonalista [a de/i]joni li minflok jibqa’ jo[ro; is-sussidji lit-Tarzna, ipprivatizza t-Tarzna u ssussidji issa qed jinvestihom flLSA’s u fl-edukazzjoni u b’hekk it-tfal kollha jirnexxu.

Simon Busuttil qal li wa[da mill-proposti tal-PN g[al persuni neqsin mid-dawl hi li dawn jing[ataw il-klieb gwida.

Hu qal li l-Programm Elettorali tal-PN hu mmirat ukoll g[al persuni b’di]abbiltà billi jag[tihom l-inklu]joni biex jeg[lbu d-diffikultajiet u anke kif il-persuni b’di]abbiltà jid[lu aktar fid-dinja tax-xog[ol.

Simon Busuttil qal li s-sena

d-die[la pajji]na se jfakkar il50 sena mill-Indipendenza u g[alhekk tajjeb li jkollna filgvern lill-Partit Nazzjonalista.

Hu qal li din tista’ twassal biex ikun hemm revi]joni talKostituzzjoni ta’ Malta biex tkun a;;ornata u tg[in lil pajji]na jag[mel il-mixja tieg[u fil-50 sena li ;ejjin.

Hu qal li r-rispett u l-fidu/ja f’pajji]na i;;ibhom billi ta[dem g[alihom. Fakkar li meta faqqg[et ir-rivoluzzjoni fil-Libja, f’Malta kul[add kien fuq ix-xwiek. Kul[add seta’ jara kif mill-ewwel Gaddafi kien qed jattakka b’mod kiefer lil poplu tieg[u u ]-zew; piloti tal-Mirages Libjani g[a]lu li ji;u f’Malta minflok attakkaw lil poplu tag[hom

Hu fakkar li Malta, permezz tal-Prim Ministru refg[et irresponsabbiltà u l-Prim Ministru ma be]ax jie[u de/i]joni favur il-poplu Libjan u kontra Gaddafi.

Imma Joseph Muscat li fid-9 ta’ Marzu qed jaspira li jil[aq Prim Ministru, qag[ad jistenna jara min se jirba[ u ma [ax de/i]joni. Hu qal li alla[ares Muscat kien il-Prim Ministru ta’ Malta g[ax kieku r-rispett u r-reputazzjoni ta’ Malta malpoplu Libjan kienet jitkisser.

Simon Busuttil qal li jinsab /ert li l-komunità Libjana f’Malta, se tieqaf mal-PN u mal-Prim Ministru Lawrence Gonzi fl-elezzjoni ;enerali li ;ejja g[ax il-PN dejjem [adem favur il-poplu Libjan.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 2 ta’ Marzu, 2013

6

Pajji]na g[amel progress kbir fil-qasam edukattiv minn Charles Muscat

Waqt id-diskussjoni ‘Futur fis-Sod’ li saret f’Ta’ Xbiex u li trattat ixXog[ol, il-Professur Henry Frendo li hu storiku u Lecturer fl-Università ta’ Malta qal li fil-qasam edukattiv f’pajjizna sar progress kbir u hemm istituti ;odda spe/jalizzati fosthom listudji dwar x’jag[milna Maltin.

Henry Frendo spjega li t-tag[lim talistorja ta’ pajji]na g[andu jing[ata importanza akbar fil-kurrikulu nazzjonali biex kul[add ikun jaf x’inhu dak li jag[milna Maltin. Hu qal li hawn nuqqas ta’ g[arfien tal-;rajjiet ta’ pajji]na fosthom dwar lIndipendenza li minnha gawda l-poplu

kollu u gawdew ukoll anke gvernijiet Laburisti li bis-sa[[a tal-Indipendenza ta’ pajji]na setg[u jag[mlu l-li;ijiet.

Albert Spiteri li hu g[alliem talMalti fil-Higher Secondary tan-Naxxar qal li f’Malta qed dejjem aktar nersqu lejn so/jetà [anina li t[ares lil kul[add. Hu qal li l-Higher Secondary toffri korsijiet biex studenti jkunu jistg[u jid[lu fl-Università u anke biex i;ibu xi O Level li jkollhom b]onn u studenti o[ra li jer;g[u jing[ataw /ans ie[or fil-[ajja.

Hu qal li l-istudenti qed jitg[allmu janalizzaw u l-klassijiet ma jkunux aktar minn 25 student u studenta u dan

jg[in biex ikun hemm rapport akbar bejn l-g[alliema u l-istudenti.

Joe Micallef li hu persuna nieqsa mid-dawl qal li grazzi g[all-politika tal-Gvern Nazzjonalista, illum ledukazzjoni f’pajji]na tjiebet u lpersuni b’di]abbiltà illum jistg[u jag[mlu u]u tat-teknolo;ija kemm fil[ajja kif ukoll fix-xog[ol. Hu qal li hu g[andu wkoll is-servizz tal-guide dog li jag[tih [afna vanta;;i u libertà.

Lina Bonnici li hi Learning Support Assistant (LSA) qalet li meta t-tfal tag[ha kien g[adhom ]g[ar hi ma kinitx ta[dem bi qlig[ imma meta ttfal kibru hi dde/idiet li tid[ol ta[dem

b[ala LSA. Hi qalet li minbarra li tg[in lil studenti bi b]onnijiet spe/jali li jkollha assenjati, tg[in ukoll lit-tfal l-o[ra fil-klassi. Hi qalet li anke tfal bi b]onnijiet spe/jali qed jirnexxu wkoll u jkomplu jistudjaw.

Nabir al Fejturi li hu Libjan b’/ittadinanza Maltija fa[[ar il-[idma tal-Gvern Malti li tant [adem favur ilpoplu Libjan waqt il-kri]i fil-Libja. Hu qal li l-poplu Libjan jaf kemm il-Prim Ministru Lawrence Gonzi waqaf mieg[u meta ]amm li]-]ew; fighter jets milli jmorru jattakkaw lil poplu Libjan u dejjem ]amm l-interess talpoplu Libjan.

Norman Lowell ifa[[ar il-po]izzjoni ta’ Muscat fuq l-immigrazzjoni Norman Lowell, li hu mag[ruf g[all-estremi]mu tieg[u b’mod partikolari dwar l -immigrazzjoni, qed jappo;;ja bis-s[i[ lillMexxej Laburista Joseph Muscat u l-Malta Labour Party.

Fil-fatt, wara d-dibattitu bejn il-mexxejja politi/i organizzat minn The Times, fuq l-internet, fuq is-sit www.vivamalta.com, Norman Lowell fa[[ar ilpo]izzjoni li [a Muscat fuq l-immigranti irregolari.

Lowell pin;a x-xena talMLP fil-Gvern, u hu fil-

Parlament Ewropew, u ddeskriva dan ix-xenarju b[ala ideali biex Malta, fi kliemu, tinqered minn dan “it-tkabbir kankru].”

Ilbiera[ waranofsinhar, ;img[a wara li l-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi ntlaqa’ b’mod tajjeb [afna mill-komunità Musulmana, b’mod spe/jali g[ar-rwol li kellu hu personali fil-kri]i tal-Libja, Muscat ]ar ukoll il-Moskea f’Ra[al :did u ltaqa’ ma’ numru ta’ Musulmani.

Fil-pre]enza tas-

Segretarju Internazzjonali tal-MLP Alex Sceberras Trigona, Muscat indirizza lill-komunità Musulmana u weg[dihom li jibqa’ vi/in tag[hom anke wara lelezzjoni ;enerali. Fl-ebda [in, i]da, Muscat ma rrefera g[all-kri]i tal-Libja li laqtet fil-la[am il-[aj lil numru kbir ta’ Libjani li j[addnu r-reli;jon I]lamika.

Fl-aktar mument diffi/li matul din il-kri]i, Muscat g[a]el li ma ji[ux po]izzjoni, i]da jibqa’ jintg[o;ob ma]-]ew; na[at.

:bir tad-dokument tal-vot

Dawk il-persuni li g[adhom ma ;abrux id-dokument g[allvotazzjoni g[all-elezzjonijiet tad-9 ta’ Marzu, jistg[u ji;bru d-dokument personalment bi pre]entazzjoni tal-karta talidentità mill-Uffi//ju Elettorali f’Evans Building, il-Belt Valletta, u fil-ka] ta’ G[awdex mill-Uffi//ju tal-Karta talIdentità, 28A Pjazza San Fran;isk, ir-Rabat.

Wie[ed jista’ jag[mel dan itTnejn 4, it-Tlieta 5, u l-Erbg[a 6 ta’ Marzu mit-8.00 a.m. sas2.00 p.m. u mit-3.00 p.m. sad9.00 p.m.. L-a[[ar ;urnata tal;bir tad-dokument tal-vot hi l{amis 7 ta’ Marzu mit-8.00 a.m. sas-2.00 p.m.. u mit-3.00 p.m. sa nofsillejl.

Il-Kummissjoni Elettorali tav]a li dawk il-qraba tal-votanti residenti f’San Vincenz de Paul, l-Isptar Monte Carmeli u lIsptar :enerali ta’ G[awdex, fejn l-elezzjoni se ssir il:img[a 8 ta’ Marzu, g[andhom ji;bru l-identification tag tag[hom mill-Uffi//ju Elettorali, Evans Building.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 2 ta’ Marzu 2013

Lokali 7

Il-Programm Elettorali tal-PN bi proposti konkreti g[a]-]g[a]ag[ minn Claire Mifsud I]-]g[a]ag[ u l-futur tag[hom kienet it-tema ta’

konferenza stampa li kienet immexxija mill-kandidata Marthese Portelli u li matulha g[amlu l-interventi tag[hom il-kandidata Claudette Buttigieg u dDeputati Edwin Vassallo u Beppe Fenech Adami.

Il-kandidata Claudette Buttigieg iffokat l-intervent tag[ha fuq il-koppji ]g[a]ag[ li qed jibnu lfamilji tag[hom u l-proposti elettorali tal-Partit Nazzjonalista li huma mmirati li jkunu ta’ g[ajnuna g[alihom.

Fost dawn hi semmiet ilproposti tac-child care b’xejn u dik tas-sick leave li jg[inu lill-koppja ssib bilan/ bejn ix-xog[ol u l-familja.

Irreferiet ukoll g[a/Child’s Pension Account u ]-]ieda fi/-Children’s Allowance li se tkun qed ti]died g[al €450 g[al kull wild. B’rabta ma]-]g[a]ag[ Claudette Buttigieg semmiet ukoll l-g[otja ta’ €500 li]]g[a]ag[ biex jiskopru pajji] barrani li ti]died g[al €1,000 jekk jistudjaw lingwa barranija. Hija sa[qet li dawn il-proposti jistg[u jsiru biss jekk f’pajji]na jkun hawn finanzi fis-sod.

Id-Deputat Edwin Vassallo fl-intervent tieg[u ta [arsa lejn il-kisbiet ta’ Gvern Nazzjonalista matul dawn il-[ames snin filqasam tax-xog[ol. Huwa elenka l-oqsma kollha fejn in[olqu l-20,000 impjieg li [oloq il-Gvern kif jixhed l-

istess Labour Force Survey li [are; fit-8 ta’ Jannar.

Fakkar li f’Malta hawn rekord ta’ 152,700 [addiem full-time u sa[aq li wara kull numru hemm persuna b’familja mag[ha. Qal li xxog[ol li [oloq il-Gvern wassal biex il-familji jidraw jg[ixu fi stil ta’ [ajja i]da dan kollu hu pperikolat jekk il-poplu jag[]el gvern li ma jirnexxilux jo[loq ix-xog[ol.

Id-Deputat Beppe Fenech Adami qal li l-iktar [a;a importanti wara li jispi//aw il-mass meetings u jitilqu xxinxilli tal-kampanja elettorali tibqa’ l-mistoqsija dwar liema partit huwa kapa/i li jiggarantixxi xxog[ol g[al pajji]na.

Sostna li fis-sentejn tattmexxija tal-MLP kien hemm 4,000 sensja u fakkar li fit-tmexxija talMLP kien hemm nies b[al Karmenu Vella u Edward Scicluna. Fakkar kif Evarist Bartolo li fl-1996 ried jibdel l-istipendji f’self jista’ jkun il-Ministru talEdukazzjoni u sa[aq li, g[all-kuntrarju, Gvern Nazzjonalista ]ied listipendji u feta[ bera[ ilbibien tal-Università u talMCAST g[a]-]g[a]ag[.

Sa[aq li Muscat re;a’ kien ]baljat meta qal li g[alih missna g[adna qed nonfqu 40 miljun ewro f’sussidji lit-Tarzna u lest jonfoq €600 miljun f’power station meta mbag[ad ixxa[[a[ biex jonfoq il-flus biex i]-]g[a]ag[ jiskopru pajji] barrani.

L-edukazzjoni hi l-g[odda g[all-[olqien tax-xog[ol minn Charles Muscat

Fil-[ames snin li g[addew il-gvern imexxi mill-Partit Nazzjonlaista [oloq 20,000 post tax-xog[ol ;did u matul il-[ames snin li ;ejjin gvern ;did Nazzjonalista irid talinqas jo[loq 25,000 post taxxog[ol ;did. L-edukazzjoni hi l-g[odda g[al [olqien taxxog[ol u g[alhekk il-gvern immexxi mill-PN se jkompli jinvesti fl-edukazzjoni u fitta[ri; tat-tfal u ta]-]g[a]ag[ Maltin u G[awdxin.

Francis Zammit Dimech, ilMinistru tal-Affarijiet Barranin qal dan il-biera[ waqt konferenza tal-a[barijiet fid-Dar ?entrali dwar ledukazzjoni u r-ri]ultati po]ittivi li kiseb pajji]na fil[ames snin li g[addew. Filkonferenza tal-a[barijiet li tmexxiet minn Paula Mifsud Bonnici, il-President talKunsill :enerali tal-PN, [adu sehem ukoll Clyde Puli, isSegretarju Parlamentari g[a]}g[a]ag[ u Sport u d-Deputat Nazzjonalista, Charlò Bonnici.

Francis Zammit Dimech qal li l-edukazzjoni minn dejjem kienet prijorità g[all-Partit Nazzjonalista g[ax it-tfal u ]]g[a]ag[ huma l-futur talpajji] u l-PN irid ikompli joffri s-ser[an il-mo[[ u futur fis-sod billi jkollna nies ippreparati tajjeb biex jid[lu fid-dinja tax-xog[ol.

Gvern ;did Nazzjonalista se jkompli bil-[idma tieg[u biex sas-sena 2020 jibqa’ jibni skola ;dida kull sena li jkollha l-aqwa fa/ilitajiet, se jkompli bl-investiment ta’ €120 miljun fil-kampus il;did tal-MCAST biex jilqa’ sa 10,000 student u studenta, se jsir il-kampus il-;did tal-

ITS u se jkompli t-tkabiir talkampus tal-Università.

Francis Zammit Dimech fakkar fl-investiment li sar fitteknolo;ija fl-iskejjel fosthom il-kompjuters fl-iskejjel, lInteractive Whiteboards u issa jmiss li gvern Nazzjonalista ;did jag[ti tablet lill-istudenti, lil g[alliema u LSA’s kollha fl-iskejjel primarji u sekondarji tal-Gvern, talKnisja u l-iskejjel Indipendenti.

Gvern ;did Nazzjonalista se jkompli j]id l-istipendju pro-rata It-tablet se tinkludi lmaterjal u l-kotba kollha marbuta mal-kurrikulu u mat-tag[lim tal-istudenti u g[alhekk se tkun g[odda mill-aktar importanti fledukazzjoni u mezz ;did ta’ tag[lim.

Dwar l-istipendju talistudenti, Francis Zammit Dimech qal li gvern ;did Nazzjonalista se jkompli j]id l-istipendju pro-rata skont i]]ieda g[al g[oli tal-[ajja. Hu qal li fil-[ames snin li g[addew ing[ataw 2,000 scholarship biex aktar studenti jkompli jispe/jalizzaw fil-livell ta’ Masters u PhD u fil-[ames snin li ;ejjin gvern ;did Nazzjonalista se jag[ti 3,000 scholarship ie[or fl-aktar oqsma importanti.

Hu qal li l-Gvern se jag[ti servizz ta’ childcare b’xejn lil ;enituri li ja[dmu, full-

time, party-time jew flexitime kif ukoll lil dawk il-;enituri li qed jistudjaw.

Francis Zammit Dimech qal li se jkomplu jinfet[u aktar /entru Club 3-16 fejn isiru programmi edukattivi u ta’ ]vilupp g[at-tfal wara l[in tal-iskola u se tkompli ting[ata aktar g[ajnuna millGvern lil iskejjel tal-Knisja u dawk privati.

Fil-Programm Elettorali tal-PN hemm proposta biex dawk i]-]g[a]ag[ li jag[lqu 21 sena jing[ataw sa €500 biex jesperjenzaw pajji]i o[ra u sa €1,000 g[al dawk li jsiefru biex jistudjaw lingwa barranija.

Clyde Puli qal li hemm rabta bejn l-edukazzjoni u xxog[ol u l-qafas talkurrikulu l-;did li hu dokument li tfassal b’konsultazzjoni s[i[a u lIstrate;ija Nazzjonali taxXog[ol g[a]-}g[a]ag[ huma ]ew; policies biex ittfal u ]-]g[a]ag[ ja[tfu lopportunitajiet ta’ edukazzjoni u wara taxxog[ol.

Hu qal li l-Gvern [oloq ilYouth.Ink biex dawk i]]g[a]ag[ li spi//aw milliskola sekondarja bla kwalifiki, ikollhom lopportunità li jie[du tag[lim u ta[ri; biex jg[inhom jintegraw fid-dinja taxxog[ol.

Il-Ministru Francis Zammit Dimech qal li importanti li pajji]na jkompli miexi flistess direzzjoni g[ax qed jag[mel su//ess, qed jo[loq ix-xog[ol g[a]-]g[a]ag[ u lGvern Nazzjonalista g[andu track rekord tajjeb fil-[olqien tax-xog[ol.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 2 ta’ Marzu, 2013

8

Il-PN ikompli jiltaqa’ mas-so/jetà /ivili minn Jerome Caruana Cilia

Il-Partit Nazzjonalista kompla bisserje ta’ laqg[at mas-so/jetà /ivili. IlVi/i Kap tal-PN Simon Busuttil waqt laqg[a mal-Malta Business Bureau qal li l-impenn tal-PN kien, g[adu u jibqa’ li jag[mel l-a[jar su//ess millfondi tal-UE u dan jista’ jsir flimkien man-negozji.

Busuttil qal li l-fondi ntu]aw mhux biss g[al pro;etti pubbli/i, imma wkoll o[rajn bi s[ubija mal-privat.

Akkumpanjat mis-Segretarju :enerali tal-PN Paul Borg Olivier u l-Ministru tal-Finanzi, l-Ekonomija u l-Investiment Tonio Fenech, Simon Busuttil sostna li fil-[ames snin li ;ejjin, Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista se ju]a l-€1,128 miljun li ksibna mill-UE biex nin/entivaw lin-negozji tag[na. Hu qal li dan mhux biss ng[iduh bil-kliem, imma nwettquh bil-fatti.

Il-President tal-Malta Business Bureau, George Vella, fa[[ar il[idma tal-PN fl-UE u s-sapport li huma dejjem sabu mill-Partit Nazzjonalista. Hu ppre]enta rapport b’numru ta’ proposti favur in-negozji.

Fost l-o[rajn huma ffukaw fuq ledukazzjoni, l-ener;ija u l-qasam tarri/erka u l-i]vilupp, tliet oqsma ta’ importanza anke fil-programm elettorali tal-Partit Nazzjonalista.

Il-Vi/i Kap tal- Partit Nazzjonalista Simon Busuttil akkumpanjat mis-

Sinjura Kate Gonzi, iltaqa’ wkoll mal-Malta Autism Parents Association.

Simon Busuttil semma l-proposta numru 36 fil-Programm Elettorali talPartit Nazzjonalista li tg[id li se jsa[[a[ is-servizzi edukattivi, terapewti/i u ta’ sa[[a g[al dawk it-tfal li je[tie;u appo;; professjonali fli]vilupp tag[hom. Dan billi noffru s-servizzi ta’ assessjar, sapport, terapija u gwida ta[t qafas wie[ed. Isservizz i;ib flimkien l-aspett mediku, edukattiv u so/jali.

Barra minn hekk, is-servizz jibqa’ jing[ata sakemm il-familja jkollha b]onnu, mhux l-anqas fi ]mien taladolexxenza u fit-transizzjoni g[all[ajja adulta.

Hu qal li se jitwaqqaf Fond ta’ Solidarjetà li fih jit[allsu 0.5% tattaxxa tad-d[ul ta’ kull persuna u jag[]el hu min g[andu jgawdi minnhom direttament fil-formola tat-taxxa. Il-benefi//jarji jistg[u jkunu g[aqdiet tas-so/jetà /ivili fosthom l-Autism Parents Association.

Simon Busuttil qal li proposta o[ra li kienet inklu]a fil-Ba;it li lMLP ivvota kontrieh hi l-iskema li matul sena ta’ xog[ol fil-volontarjat f’Malta jew barra, i]-]g[a]ag[ jing[ataw stipendju u ji;u akkreditati bil-kontribuzzjoni tas-sigurtà so/jali.

Il-Vi/I Kap tal-Partit Nazzjonalista fi]-]ew; laqg[at li kellu lbiera[, mal-Malta Business Bureau u l-Malta Autism Parents Association

Jin[atfu l-istocks ma[ru;a mill-Gvern G[al darb’o[ra n[atfet mill-ewwel offerta ta’ Stocks li [are; il-Gvern.L-applikazzjonijiet fet[u nhar it-Tnejn u g[alqu lbiera[ waranofsinhar, g[all-ammont ta’ €120 miljun – su;;etti li ji]diedu bi €80 miljun o[ra skont id-domanda - da[lu kwazi [amest elef applikazzjoni g[all-valur totali ta’ €293 miljun.

L-istocks ittie[du sew ming[and investituri

privati, ming[and il-pubbliku u ming[and kumpaniji.

It-Te]or qal li l-applikazzjonijiet li da[lu ming[and il-pubbliku – li la[[qu l-ammont ta’ €123 miljun, se jintlaqg[u kollha. L-istocks huma b’img[ax ta’ 3% u 4.5% – fl-ewwel kaz jimmaturaw fl-2019, u fit-tieni jag[lqu fl2028.

Inizjattiva o[ra b’mychoice.pn Il-Partit Nazzjonalista kompla jo[ro; b’inizjattivi ;odda biex iwassal il-messa;; tieg[u. Din id-darba b’inizjattiva li tinvolvi li wie[ed jibg[at SMS lil 5 minn s[abu. Dan jista’ jsir b’mod fa/li [afna billi wie[ed jid[ol fis-sit www.mychoice.pn#sms. Minn hemmhekk, jag[zel wie[ed mill-[ames messa;;i talPartit Nazzjonalista dwar ixxog[ol, is-sa[[a u l-edukazzjoni. U dan il-messa;; jintbg[at b’xejn lill-[ames numri tal-mobile tal-g[a]la ta’ min irid iwassal il-messa;; lil [addie[or.

IN-NAZZJON Is-Sibt 2 ta’ Marzu, 2013

Lokali 9

Tra[[is tat-taxxa tar-re;istrazzjoni fuq vetturi Il-Ministeru tal-Finanzi, lEkonomija u l-Investiment [abbar li, wara n-notifika Legali X tal-2013, ir-rati tat-taxxa tar-re;istrazzjoni tal-kategorija tal-vetturi talpassi;;ieri M1 u dik N1 talkarozzi li j;orru lmerkanzija b’livelli ta’ emissjonijiet EURO 5 u 6 u l-muturi naqsu bejn 4% u 8%.

Dawn ir-rati ;odda huma effettivi mid-29 ta’ Novembru 2012 (jum ilBa;it) u l-persuni li di;à [allsu r-re;istrazzjoni fuq dawn it-tip ta’ vetturi se ji;u m[allsa lura d-differenza.

T[abbar ukoll li mhux se jkun hemm taxxa tarre;istrazzjoni fuq muturi b’magna ta’ kapa/ità sa 250cc. Muturi li l-magna

tag[hom taqbe] din issa[[a ta’ 250cc issa ra[su bejn .0.016% u 0.058%.

Il-Gvern, permezz ta’ Transport Malta, se jkun qed jag[ti lura l-flus lissewwieqa kollha li rre;istraw vettura filkategorija M1 (bejn id-29 ta’ Novembru 2012 u t-13 ta’ Jannar 2013) u N1 jew mutur (bejn id-29 ta’ Novembru u l-1 ta’ Marzu 2013) b’emissjonijiet fillivell ta’ EURO 5 jew 6 jew muturi u [allsu rati og[la.

Transport Malta se tkun qed ter;a’ tikkalkula l-[las addizzjonali tat-taxxa tarre;istrazzjoni m[allsa bejn ir-rati ta’ qabel dan it-tibdil u r-rati ;odda u tag[ti lura l-flus tad-differenza lissidien tal-vetturi.

VistaJet tibda ta[dem minn Malta

Il-kumpanija talavjazzjoni lussu]a VistaJet, li topera iktar minn 35 ajruplan madwar id-dinja, g[a]let lil Malta b[ala ba]i g[all-operazzjonijiet tag[ha biex tiffa/ilita l-elementi ta’ tkabbir tag[ha fil-futur.

VistaJet akkwistat illi/enzji rikjesti f’Mejju 2012 minn Transport Malta u b[alissa qed topera erba’ ajruplani re;istrati f’Malta.

VistaJet di;à [olqot 50 post tax-xog[ol ;did f’Malta.

Din il-ba]i ;dida f’Malta se tkompli ]]id il-pre]enza

tal-flotta VistaJet tag[ha f’pajji]na li se tirdoppja sal-2015.

Thomas Flohr, Fundatur u Chairman ta’ VistaJet qal li wara ri/erka estensiva, Malta ntg[a]let millkumpanija g[ax hi e//ellenti b[ala lokazzjoni ;eolo;ika, bi gvern iffokat u li j[addem ekonomija bba]ata fuq isservizzi, [addiema edukati li jitkellmu l-Ingli] kif ukoll strutturi effi/jenti fil-pajji].

Hu qal li Malta qed issir parti vitali g[all-futur talVistaJet.

Permezz tal-programm Youth. Inc dan il-bini qed jilqa’ numru kbir ta’ ]g[a]ag[ bejn is-16 u l-21 sena, li min[abba diffikultajiet ta’ tag[lim jew problemi o[ra ma la[qux il-livell mixtieq mis-sistema tal-edukazzjoni

Inawgurati kwartieri ;odda tal-Youth.Inc f’Santa Venera

Sabiex [add ma jibqa’ lura u kul[add jirnexxi hu importanti li no[olqu opportunitajiet ta’ edukazzjoni g[al kul[add.

Kliem il-Ministru talEdukazzjoni u x-Xog[ol Dolores Cristina meta flimkien mas-Segretarju Parlamentari g[a]-}g[a]ag[ u l-Isport Clyde Puli inawguraw il-kwartieri ;odda tad-Youth.Inc fil-kumpless Umberto Colosso f’Santa Venera. Tnieda wkoll fl-istess bini l-ewwel Youth Hub f’Malta.

Permezz tal-programm Youth. Inc dan il-bini qed jilqa’ numru kbir ta’ ]g[a]ag[

bejn is-16 u l-21 sena, li min[abba diffikultajiet ta’ tag[lim jew problemi o[ra ma la[qux il-livell mixtieq missistema tal-edukazzjoni.

Minbarra t-ta[ri; li jie[du, dawn i]-]g[a]ag[ jir/ievu wkoll l-opportunità li jkollhom work placements li permezz tag[hom jakkwistaw esperjenza ta’ xog[ol.

Dan il-kors jg[in ukoll lil dawn l-istudenti jakkwistaw [iliet li jg[inuhom g[all-[ajja in;enerali, biex isibuha i]jed fa/li jsibu xog[ol u biex itejbu is-self-esteem tag[hom biex b’hekk ikunu aktar kunfidenti..

Il-Youth.Inc jg[in ukoll lil

dawk l-istudenti li jkunu jixtiequ jid[lu f’istituzzjoni o[ra post-sekondarja biex jakkwistaw il-[iliet biex jkunu jistg[u jid[lu f’kors offrut f’wa[da minn dawn liskejjel b[alma hu l-MCAST. Youth.Inc hi inizjattiva bejn il-Ministeru talEdukazzjoni u x-Xog[ol, ilKunsill Malti g[all-Kwalifiki u l-ETC u hi koordinata millFondazzjoni tas-Servizzi Edukattivi.

Fl-istess waqt tnieda wkoll l-ewwel Youth Hub – /entru ta’ rikreazzjoni g[a]]g[a]ag[ li jg[inhom ji]viluppaw il-[iliet kreattivi tag[hom.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 2 ta’ Marzu, 2013

10 Opinjoni

G[ajnejn id-dinja, spe/jalment dik Kattolika, jinsabu ffukati fuq is-Santa Sede u t-t[ejjijiet g[all-Konklavi li fihom irid jing[a]el is-su//essur ta’ Benedittu XVI, li issa hu Papa Emeritus.

Il-kardinali individwali bdew i[ejju lilhom infushom g[al din ir-responsabbiltà partikulari tag[hom sa minn meta Benedittu XVI [abbar id-dimissjoni volontarja tieg[u. Issa, però, li s-sede tas-su//essur ta’ San Pietru saret vakanti u lbiera[ (l-1 ta’ Marzu) intbag[titlhom ittra biex imorru Ruma g[allKonklavi, ir-riflessjoni tag[hom tie[u dimen-

sjoni akbar.

It-t[ejjija tal-kardinali sa minn qabel ma jibdew il-Konklavi g[andha s-sinjifikat tag[ha.

Dan g[aliex fit-triq lejn il-Konklavi mhemmx biss l-aspetti ;uridi/i u l-organizzazzjoni talokka]joni, li g[andha importanza ma;;uri fil[ajja tal-Knisja Universali.

I]da hemm ukoll id-djalogu bejn il-kardinali dwar il-qag[da tal-Knisja u l-problemi li jridu ji;u indirizzati. Hu djalogu li jrid jg[in lil kull membru tal-Kulle;; tal-Kardinali ji]viluppa u jimmatura l-kriterji tieg[u.

Din id-darba, din ix-xorta ta’ t[ejjija l-kar-

dinali qed jag[mluha fi ]mien meta l-Papa, li tieg[u jridu jag[]lu s-su//essur g[adu [aj.

Madankollu, Benedittu XVI [a [sieb li j[alli lill-kardinali kompletament liberi fit-t[ejjija tag[hom u qed i]omm ’il bog[od milli jinda[lilhom.

Tant hu hekk, li meta nhar il-{amis hu ltaqa’ mal-kardinali pre]enti f’Ruma g[alla[[ar darba b[ala Papa, qabel ma mar bil[elikopter lejn Castel Gandolfo fejn se jkun qed jg[ix qabel ma jirtira f’monasteru filVatikan, hu raddilhom [ajr u sellmilhom, i]da ma g[amlilhomx diskors formali.

L-isfidi quddiem il-Papa l-;did Sfidi qodma u ;odda

Dawn il-kardinali g[andhom ir-responsabbiltà filkuxjenza, quddiem Alla, quddiem il-Knisja u quddiem id-dinja, li jfittxu li jag[]lu Papa kemm jista’ jkun bi kwalitajiet personali li jiddistingwuh b[ala bniedem ta’ talb, ta’ esperjenza pastorali, im[arre; fil-kompassjoni, u kapa/i jikkomunika l-veritajiet tal-fidi bil-kelma u bl-e]empju.

Fl-istess [in, iridu jfittxu li jag[]lu minn fosthom il-kardinal li hu fl-a[jar qag[da li jmexxi tajjeb ilKnisja fir-realtajiet li qieg[da u trid tkompli t[abbat wi//ha mag[hom fid-dinja ta’ ]mienna.

Il-kardinali jafu g[alihom dan hu kompitu spiritwali profond, inklu] g[aliex it-triq li hemm tistenna lill-Papa l-;did li jridu jag[]lu mhix triq [afifa u lixxa. G[all-kuntrarju, hi triq g[at-telg[a u wa[da fejn l-isfidi, ta’ natura diversa, mhumiex ftit. ?erti sfidi jinsabu fil-Knisja nnifisha.

minn Charles Buttigieg kb@erremme.com.mt

Konflitti ta’ ]mienna

Sfidi interni u esterni

Fosthom g[ad hemm il-problema enormi li kellu j[abbat wi//u mag[ha Benedittu XVI ka;un talpjaga tal-abbu] sesswali tal-minuri minn sa/erdoti, id-diffikutajiet qodma u ;odda fl-iggvernar talKnisja, u l-pi] tal-impenn g[at-tis[i[ tal-kolle;;jalità jew ir-relazzjonijiet bejn l-isqfijiet lokali u s-Santa Sede.

Sfidi o[rajn g[andhom g[eruqhom fil-;rajja talbniedem tal-lum, li minnhom infushom jitolbu Papa li jkun mexxej spiritwalment qalbieni, ener;iku flevan;elizzazzjoni, u kapa/i jaffronta l-maltempati tas-so/jetà moderna.

Ix-xiehda tal-fidi

Dwar ir-realtà fi [dan il-Knisja nnifisha, laqatni [afna dak li kellu xi jg[id Benedittu XVI f’Ras irRandan, jumejn biss wara li [abbar id-de/i]joni tieg[u li j[alli t-tmun tal-Knisja Universali.

Benedittu XVI semma meta l-Profeta :oel iffoka fuq it-talb tas-sa/erdoti tal-Antik Testment li, biddmug[ f’g[ajnejhom, daru lejn Alla biex jg[idulu: “[enn g[all-poplu tieg[ek, Mulej, u la t[allix il-wirt tieg[ek jaqa’ g[a]-]ebli[, u ji;i fi lsien il-;nus! Lg[ala g[andu jing[ad fost il-popli: ‘Fejn hu Alla tag[kom?’” (:oel 2:17).

“Din it-talba,” qal Benedittu XVI, i;;ieg[lna nirriflettu fuq l-importanza tax-xiehda tal-fidi u l-[ajja Nisranija ta’ kull wie[ed minnha u l-komunitajiet tag[na biex nuru wi// il-Knisja kif ukoll kif dan ilwi// kultant ikun sfigurat.”

“B’mod partikulari,” kompla jg[id Benedittu XVI, “qed na[seb dwar id-daqqiet lill-g[aqda talKnisja u l-firdiet fil-;isem ekkle]jali. L-g[ajxien tarRandan f’komunjoni ekkle]jali iktar intensa u evidenti, b’reb[a fuq l-egoi]mu u r-rivalitajiet, ikun sinjal umli u prezzju] g[al dawk li jinsabu ’l bog[od mill-fidi jew huma indifferenti g[aliha.”

Dawn ir-riflessjonijiet ta’ Benedittu XVI narahom importanti [afna wkoll g[aliex il-Knisja qed tag[ti x-xiehda tag[ha fir-realtà ta’ kultura dinjija li kemm il-Papa :wanni Pawlu II u wkoll il-Papa Benedittu XVI iddeskrivawha b[ala “ming[ajr Alla”.

Skont Kostituzzjoni Apostolika li kienet saret mill-Papa :wanni Pawlu II, fil-konklavi jie[du sehem il-kardinali li sal-jum li fih issir vakanti s-Sede Apostolika li ma jkunux g[adhom la[qu l-età ta’ tmenin sena

Hi kultura li t[ajjarna u tg[allimna na;ixxu b[allikieku Alla ma je]istix; kultura li fl-istess [in tg[allem l-individwali]mu radikali u l-interess personali: kultura li tmexxina ’l hemm mill-im[abba tal{allieq u l-im[abba ta’ xulxin.

Katina ta’ sfidi

L-isfida ta’ kultura “ming[ajr Alla” mhix wa[idha.

Hi parti minn katina ta’ sfidi li tippre]enta d-dinja tal-lum.

Fost dawn l-isfidi nsibu s-sekulari]mu fil-pajji]i liktar g[onja; ir-relattivi]mu morali; il-problemi eti/i tal-bioteknolo;iji ;odda u r-relazzjonijiet tal-Knisja Kattolika mal-bqija tad-dinja Nisranija u marreli;jonijiet il-kbar fid-dinja.

Hemm ukoll il-konsegwenzi negattivi tal-globalizazzjoni spe/jalment meta l-ekonomija tibda titqies b[ala valur assolut u l-urbanizazzjoni dejjem akbar, bil-pi] tqil li dan i;ib mieg[u meta l-bnedmin jinqalg[u mill-g[eruq kulturali tag[hom.

Problemi o[rajn huma t-traffiku tal-bnedmin, taddrogi u tal-armi; ideolo;iji moderni li j[arsu lejn ilkun/ett tal-familja mibnija fuq i]-]wie; b[ala li g[adda ]mienu; il-vojt dejjem akbar bejn l-g[onja u l-foqra; it-tkasbir ta’ drittijiet tal-bniedem; il-mew;a kbira tal-migrazzjoni u l-problema kumplessa taddejn barrani kbir li qed jifni [afna pajji]i.

Hemm ukoll, imbag[ad, l-hekk imsej[a “kultura tal-mewt”, li l-forom diversi tag[ha jinkludu t-tellieqa tal-armamenti, il-fenomenu kiefer tal-vjolenza, u l-mostru tat-terrori]mu.

Il-kardinali jridu jfittxu li jag[]lu minn fosthom il-kardinal li hu fl-a[jar qag[da li jmexxi tajjeb il-Knisja fir-realtajiet li qieg[da u trid tkompli t[abbat wi//ha mag[hom fid-dinja ta’ ]mienna

I/-/a[da tal-;lied u l-gwerer qed issir dejjem i]jed b’sa[[itha fid-dinja. I]da dan ma jfissirx li dawn spi//aw.

Bi]]ejjed in[arsu lejn il-konflitt fis-Sirja, li beda fl-20112012 u ]viluppa fi gwerra /ivili li qed t[alli [afna vittmi.

Meta jfe;;u ideolo;iji jew dittatorjati li jg[aff;u fuq iddrittijiet u d-dinjità tal-bnie-

dem, ife;; l-orrur.

Ukoll jekk fuq fronti opposti g[al xulxin, wie[ed fil-Polonja u l-ie[or fil-:ermanja, il-Papa :wanni Pawlu II u l-Papa Benedittu VI f’]g[o]ithom esperjenzaw il-kruha tat-Tieni Gwerra Dinjija u l-vjolenza bla sens ta’ bnedmin ji;;ieldu kontra bnedmin o[ra, popli ji;;ieldu kontra popli o[ra, u bnedmin jg[aff;u ta[t saqajhom id-drittijiet u d-dinjità ta’ bnedmin o[rajn.

Ma kienx ta’ xejn li li :wanni Pawlu II [adem fuq li [adem biex iwassal il-Messa;; tal-Evan;elu maddinja kollha u jkun strumentali biex tin[att il-[akma tal-ideolo;ija Komunista fl-Ewropa tal-Punent.

Ma kienx ta’ xejn li meta l-Kardinal Joseph Ratzinger sar Papa g[a]el l-isem ta’ Benedittu XVI. B[al u fuq il-passi ta’ Benedittu XV, hu ried ikun profeta kura;;u] u awtentiku tal-pa/i. Ried li jqieg[ed il-ministeru tieg[u fis-servizz tarrikon/iljazzjoni u l-armonija bejn il-persuni u lpopli.

Benedittu XVI kien profondament konvint li t-tajjeb kbir tal-pa/i hu l-ewwel u l-aqwa don ta’ Alla; hu rigal prezzju] i]da sfortunatement fra;li li g[andna nitolbu g[alih, nie[du [siebu, nibnu u nsa[[u, jum wara l-ie[or, bl-g[ajnuna ta’ kul[add.

Jalla l-Papa ;did li se jmexxina fi/-/elebrazzjoni tal-G[id il-Kbir fis-Sena tal-Fidi jkompli jibni fuq dak li beda l-Papa :wanni XXIII, li [amsin sena ilu tana l-Kon/ilju Vatikan it-Tieni u l-Papa tal-En/iklika famu]a ‘Pacem in Terris’, u komplew il-papiet lo[ra li ;ew warajh.

Kull Papa jkollu l-kwalitajiet, l-istil, l-indirizz u lemfasi personali tieg[u. Dak li ]gur ikun komuni filpapiet hu l-impenn li jmexxu d-dg[ajsa ta’ Pietru fdata f’idejhom fid-direzzjoni li hemm fil-Van;elu tal-Img[allem Divin, skont is-sinjali ta]-]minijiet.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 2 ta’ Marzu, 2013

12 Opinjoni

L-istorja tal-Knisja u Int – [arsa lejn il-perjodu 1100 – 1400 WK G[alkemm il-Kru/jati tasSeklu XII kellhom l-a[jar intenzjoni tal-Papiet biex je[ilsu mix-xkiel talMawmettani, b’hekk l-insara setg[u j]uru l-art imqaddsa.

Xorta wa[da da[al l-att uman bid-dnub tal-poter, ambizzjoni u f’xi ka]i anki krudeltà u vjolenza g[alxejn. Sadattant fil-Knisja, kienu qed jitwieldu ordnijiet reli;ju]i militari b[attemplars u l-kavallieri ta’ San :wann.

Dejjem il-kap suprem tag[hom kien ikun il-Papa stess, forsi llum narawha [a;a stramba li tg[id il-Knisja kienet tie[u [sieb anki ddifensa militari tal-individwu, imma dak i]-]mien il-Knisja tas-Seklu XII kellha ma trid tag[mel din il-missjoni g[aliex hi u l-gvern kellhom l-istess g[an, li jipprote;u lid-dg[ajjef u l-fqir.

L-ewwel kru/jata

L-ewwel kru/jata tal-Papa Urbanu II (1088 – 99) kienet su//ess kbir g[ax di;à :erusalemm itwaqqfet ir-renju Latin bir-Re propju tag[na.

Imma l-kumplament talkru/jati l-o[ra kien hemm fallimenti kbar g[aliex anki :erusalemm stess re;g[et waqg[et ta[t il-misilmin.

Fit-tielet wa[da r-Re talIngilterra (Richard LionHearted) ma’ Saladin (Re talmawmettani) g[amlu ftehim bejniethom li l-insara jit[allew liberament i]uru l-postijiet imqaddsa bla tfixkil ta’ xejn.

Is-sena 1204 kienet sena tra;ika g[al kollox g[aliex ilkru/jati da[lu fil-belt ta’

Kostantinopli u l-latini g[amlu [erba minnha; sar [afna /ar/ir ta’ demm. Il-Papa Inno/enzju III (1198 – 1216) ikkundanna dan il-vandali]mu kollu li sar ming[ajr ma kien jaf xejn.

Nistg[u ng[idu li l-a[[ar attentat ta’ kru/jata sar fl-1270 mir-Re Lwi;i IX ta’ Franza li miet Tune] b’xi mard, qabel ma wasal Franza.

L-inkwi]izzjoni

Problema o[ra li dehret fisseklu XIII kienet linkwi]izzjoni li kien tribunal tal-Knisja biex ti;;udika sew jekk dak l-individwu kienx eretiku jew le, u x’kastig jistg[u jing[ataw. Kien ji;i mog[ti /ertu ]mien g[allindiema — bdieha l-Papa Gregorju IX (1227 – 1241) naturalment kien hemm ukoll xi abbu]i (ka] ta’ Joan of Arc, Galileo Galilei) li mbag[ad ilKnisja stess ikkundannathom, g[all-a;ir li sar intortament kontra tag[hom. Ma ninsewx li kemm il-gvern kif ukoll ilKnisja, fis-seklu XIII – XIV – XV kienu jikkonsidraw lere]ija b[ala delitt kapitali daqs kemm kienu qtil, serq, e//.

Pawlu IV da[[al linkwi]izzjoni f’Ruma bejn issnin 1555-59 meta kien Papa.

Fl-Ingilterra Mary Tudor u Elizabeth I (Seklu XVI) ukoll kellhom l-inkwi]izzjoni tag[hom. Kalvinu +1564 f’:inevra.

Fis-seklu XII – XIII g[andna qaddisin kbar, San Fran;isk ta’ Assisi, Klara, Duminku ta’ Gu]man, San Xmun Stok.

San ?elestinu V 1294 li dam

minn Fr. Vincent Magri

Pittura li turi lil Gallileo Galilei

Papa [ames xhur biss g[ax irri]enja volontarjament biex jg[ix ta’ eremit i]da lg[edewwa tieg[u tefg[uh il[abs u wara sena u nofs miet qalb [afna tbatija. }mien ta’ ordnijiet reli;ju]i mendikanti – Fran;iskani, Dumnikani u Karmelitani (ir;iel) — Klarissi (tan-nisa).

L-ag[ar seklu

Seklu XIV — 1300-1400 - lag[ar seklu tal-istorja tal-bniedem tal-Ewropa, Franza u lIngilterra kellhom gwerra li damet mitt sena sakemm Alla bag[at lil Sta Giovanna D’Arco biex te[les lil Franza millambizzjoni Ingli]a. Fis-sena 1348 AD faqqet il-‘black death’, il-pesta bubonika li [alliet terz tal-popolazzjoni Ewropea ta[t l-art. Nofs ilpopolazzjoni tal-Ingilterra mietet b’din il-pesta, ir[ula u bliet vojta. Il-Knisja [adet daqqa ta’ [arta g[aliex g[add kbir ta’ sa/erdoti mietu vittma tad-dover tag[hom.

Biex tg[aqad inqala’ inkwiet kbir f’Ruma. Serq kullimkien, briganta;;, vandali]mu, mard u kienet mitluqa g[al kollox. IlKardinali Fran/i]i ;ieg[lu lil Papa jitlaq minn Ruma u sseba’ Papiet li rrenjaw mis-snin (1305-1378) kienu Fran/i]i Klement (1305-14) sa Gregorju u XI (1370- 78) li dan ]mien kollu kienu qed jg[ixu f’Augnon.

Dan i]-]mien imsejja[ E]ilju ta’ Babilonja. Il-Btu Urbanu VI (1362 – 70) kien [are; minn Franza u re;a’ mar Ruma fl1367 i]da kellu jirritorna min[abba l-qag[da mwera li kienet tinsab fiha Ruma. Kien ]mien ta’ qaddisin kbar Sta Bri;ida ta’ Sweden, Sta Katerina ta’ Sienna li re;g[et ;iebet il-Papa Gregorju XI

(1370 – 78) Fran/i] lejn Ruma, fost fer[ kbir tar-Rumani wara 73 sena ta’ awsenzja mis-sede Rumana.

Santa Katerina (tifla ta’ Sta. Bri;ida) ta’ Bolonja ta’ :enova San Vincenz Ferreri O.P. predikatur famu] jikkonverti eluf S. :wann Kapistrano li g[amel flimkien mal-Papa Spanjol Kallistu III fl-1456 ilkru/jata kontra t-Torok biex isalva lil Ewropa minn dan ilfla;ell.

Rinaxximent

Seklu XV nid[lu fis-seklu tar-rinaxximent u l-umani]mu

fejn dehru l-aqwa artisti ;enji g[all-pitturi, skultura, arkitettura, Brunelleschi, Ghiberti, M.Buonaroti, Raffaleo, Leonardo Da Vinci.

Imma f’dan is-seklu l-Knisja wkoll kellha problematika kbira min[abba x-xi]ma talO//ident. Il-Papa Urbanu VI kien bniedem raff, ]orr u nervu] u ta’ rasu, peress li kien (1378 – 79) Taljan il-Kardinali Fran/i]i ma ridux joqog[du g[alih u g[amlu elezzjoni ta’ anti-Papiet: Giovanni XXIII (1410-15), Klement VII (1378-94), Benedittu XIII (1394-1428) Sar Kon/ilju ta’ Pisa fejn g[a]el 2 Papiet o[ra: Gregorju XII (1406 – 15), Alexander V (1409 – 10) Fl-a[[ar ix-xi]ma spi//at blelezzjoni tal-Papa Martin V (1417 31) Fl-1415 fil-Bohemja jin[araq b[ala eretiku John Huss, b’konsegwenzi koroh ta’ [afna gwerer bejn il-Kattoli/i u l-Hussiti.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 2 ta’ Marzu, 2013

Ittri lill-Editur 13

It-teatrini ta’ Muscat

Sur Editur Blokka droga f’ka]in Laburista, Joseph Muscat [asibha blokka sil;. Kieku bniedem imur l-G[assa u jirrapporta li f’dik id-dar, hemm blokka droga, ilPulizija tkun pronta tmur biex tara, kif fil-fatt dejjem g[amlet.

I]da jekk bniedem imur lG[assa u jirrapporta li f’dik id-dar hemm blokka sil;, ilPulizija tg[addih b’iblah, fidil, jew mi;nun.

F’teatrin s[i[ mal;urnalisti, Joseph Muscat qal li blokka droga [asibha blokka sil;. B[al fil-ka] ta’ Toni Abela, meta naqas minn dmiru u ma marx jirrapporta.

Fuq il-ka] ta’ droga Joseph Muscat aktar ta lil Toni Abela r-ri[. I]da dan g[amlu biex jing[o;ob filpre]ent. g[ax ma jaqbillux li jispi//a b’]ew; ri]enji ta]]ew; deputati tieg[u li kellhom jirri]enjaw fl-a[[ar mumenti.

Muscat, i]da, ;ieg[el lil An;lu Farrugia jirri]enja bilpulit, i]da fil-fatt, ke//ih.

Dan g[amlu wara li kien tant jg[annqu fl-attivitajiet politi/i. Hekk jistmahom Muscat lil ta’ madwaru. U hekk nemmen li jag[mel ukoll lil Toni Abela wara li tg[addi l-elezzjoni u jkun inqeda bih u mbag[ad jarmih, kif jaf kul[add li

g[amel lil An;lu Farrugia.

Lil Toni Abela Muscat kellu fuqiex ike//ih, i]da ma ke//ihx biex ma jidhirx ikrah. U lil An;lu Farrugia, biex jidher sabi[ ukoll, ming[ajr ebda mist[ija, Muscat stiednu biex imur jippre]entah f’konferenza.

Niftakar ukoll fit-teatrin li kien g[amel ukoll Muscat ma’ Jason Micallef. Joseph Muscat, kien fa[[ar [afna lil Jason Micallef u tant g[annqu g[ax kien weg[du li mhux se jikkontesta g[allelezzjoni tad-9 ta’ Marzu. kemm dakinhar kien teatrin nafuh illum li Jason Micallef se jikkontesta l-elezzjoni.

Nemmen li xi [a;a hemm ukoll mo[bija dwar dan itteatrin. }gur li Muscat g[andu x’ja[bi la ma tkellimx dwar din il-ksur talweg[da li Jason Micallef g[amel lil Muscat.

Aktar teatrini ta’ Muscat narawh f’dak li kien g[amel fl-1996 meta kien tant favur il-fri]a tas-s[ubija ta’ Malta fl-Ewropa. {ames snin s[a[ kontra s-s[ubija, u issa favur – [amsa ’l hemm u [amsa ’l hawn.

Dak prin/ipju, Sur Muscat?

Jekk fid-9 ta’ Marzu lpoplu jitbellah u jag[ti lil Muscat il-fidu/ja, ara xi Prim Ministru jkollna!

A. Cassar

Il-Mosta

L-MLP iqarraq bid-distributuri tal-gass

Sur Editur Nhar il-{amis il-leader talMLP Joseph Muscat laqqa’ lid-distributuri ta/-/ilindri talgass u tahom weg[da bilmiktub iffirmata wkoll minn avukat, li jekk wara lelezzjoni jkun fil-gvern hu ma kienx se jwaqqfilhom xog[olhom.

Muscat lag[ab il-log[ba mad-distributuri tal-gass u qarraq meta ta l-impressjoni li jista’ jkun hemm xi theddida g[ax-xog[ol tag[hom.

Il-verità hija li fil-fehma tieg[i, ma te]isti l-ebda theddida minn gvern ;did

Nazzjonalista g[ax-xog[ol tad-distributuri tul ille;i]latura li ;ejja.

Dan g[ax, il-pro;ett tal-pajp minn Sqallija se jissupplixxi lpower station ta’ Delimara malli din tinqaleb biex ta[dem bil-gass. Il-possibbiltà li l-gass fid-djar jitwassal b’sistema diretta ta’ distribuzzjoni, hu pro;ett infrastrutturali kbir, u li fil-fehma tieg[i ]gur li g[adu jkun je[tie; [afna diskussjonijiet, studji u fondi ta’ flus kbar biex jitwettaq.

L Farrugia

{al Qormi

L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lillEditur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), bil-fax (numru 2124 2886 — Attn. Alex Attard) jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com. mt.

L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u lindirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma.

Ittri bin-nome-de-plume ma jkunux ippubblikati u l-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm il-punt tag[ha.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 2 ta’ Marzu, 2013

14 Elezzjonijiet Kunsilli Lokali 2013

BIRKIRKARA Mill-Programm Kunsill Lokali Nazzjonalista Birkirkara 2013

Kunsill Lokali Nazzjonalista iwieg[ed li ja[dem u jimpenja ru[u biex: * Jirrestawra n-ni/e/ u postijiet stori/i * Isebba[ iz-zoni ta’ Birkirkara * I]id is-sigurtà fil-;onna pubbli/i * Issir infrastruttura li tixraq lil-lokalità * Issir pressjoni fuq ilgvern /entrali biex titkompla id-dar tal-anzjani f’Birkirkara * Studju fuq it-tni;;is talarja fiz-zoni ta’ Birkirkara * Aktar sistema ta’ wi-fi spots f’in[awi differenti * Isiru aktar laqg[at ta’ konsultazzjoni mal-awtoritajiet taliskejjel, social workers, pulizija u Knisja biex na[dmu flimkien g[all-;id tar-residenti. * Isiru laqg[at aktar spiss ta’ konsultazzjoni mar-residenti * Inkomplu dak li bdejna f’dak li hu inizjattivi dwar lambjent spe/jalment dwar ener;ija alternattiva

Laqghat mal-ghaqdiet ta’Birkirkara dwar g[ajnuna li jistg[u jiksbu mill-Unjoni Ewropea Insa[[u l-korsijiet u attivitajiet f’dak li g[andu x’jaqsam mal-Adult Learning Infrastrutura fl-oqsma taddjar (housing estate) Dan kollu se jg[in biex ilkomunità ta’ Birkirkara tag[mel qab]a ta’ kwalità favur it-tfal, ]g[a]ag[, adulti u anzjani.

Mark George Abdilla 30, manager MTA. Kunsilier fil-Kunsill Lokali Birkirkara g[al dawn l-a[[ar seba’ snin.

Antoine Attard 63, mi]]ewe; u g[andu ]ew;t itfal. Pensjonant. Iggradwa fil-Management fil-biedja, membru tal- Kumitat Partit Nazzjonalista Fleur de Lys.

John Borg 50 sena, mi]]ewwe; u g[andu ]ew;t itfal. Self-Employed.

Ilu 22 sena fil-Kumitat ta’ Birkirkara FC. Kien board member tal-UEFA Club Forum u membru talEuropean Club Association.

Ilu Kunsillier f Birkirkara mill-2009

Josianne Cardona Gatt 31, mi]]ew;a b’tifel. Avukata f’kumpanija privata. Fl-2006 kienet eletta fil-Kunsill Lokali ta’ Birkirkara, tokkupa l-kariga ta’ kunsilliera. Tie[u [sieb il-kultura, u tie[u [sieb flimkien ma’ grupp ta’ ]g[a]ag[ l-exibhition tal:img[a il-Kbira.

Michael Fenech Adami 43, Sindku Birkirkara.

Giorgio Schembri 36, Perit. Ja[dem b[ala Projects Manager il-Heritage Malta. Mi]]ewwe;. Kien involut fl-iscouts ta’ Birkirkara u issa membru tal-

Kumitat Sezzjonali Partit Nazzjonalista ta’ Birkirkara

John Mizzi 64, pensjonant. Mi]]ewwe; b’zewgt itfal, membru tal Kumitat Sezzjonali PN,

Antoine Sammut (Smile) 39, Separat. Xog[ol: Messa;;ier fil-Ministeru ta’ Tonio Fenech. Involvut fil-

Claire Sinagra 37, separata. Pre-Vocational Education, Sales Representative mal-JPS. Involuta fil-volontarjat ma’ Madre Tereza, {admet malanzjani, t[obb id-drama u ]]fin, u hi s-Segretarja Ka]in Partit Nazzjonalista Dingli.

Marie Claire Zammit 38, Mi]]ew;a b’tifel u tifla.

Università ta Malta,

Kumitat ?entrali G[aqda Mu]ikali Sant’ Elena dawn la[[ar 11-il sena u qieghed Assitent Direttur.

Physiotherapist u tmexxi kumpanija tal-familja b[ala direttur. Segretarja tal-Kumitat Sezzjonali Birkirkara, membru fis-SIZM

IN-NAZZJON Is-Sibt, 2 ta’ Marzu, 2013

Elezzjonijiet Kunsilli Lokali 15

PEMBROKE Mill-Programm Kunsill Lokali Nazzjonalista Pembroke 2013

L-Opportunitajiet jin[atfu permezz tal-edukazzjoni

Vi]joni li twassal g[as-su//ess

Pembroke hi lokalità li fiha ti;bor bosta elementi karatteristi/i ta’ pajji]na.

Je[tie; li Kunsill Lokali mmexxi mill-Partit Nazzjonalista, jiffoka fuq il[ti;iet tal-lokal u fuq kollox tar-residenti billi jfassal vi]joni fit-tul. Kunsilliera Nazzjonalisti ja[dmu biex jitfassal pjan fit-tul li permezz tieg[u jkunu elenkati lprioritajiet ta’ [idma g[allokalità. Hu fuq din ilvi]joni li tifrex fuq tul ta’ snin li l-lokalità timxi ’l quddiem b’su//ess lejn ilmiri li npo;;u quddiemna.

Toroq u infrastruttura tal-og[la kwalità

Minkejja li twettqet [idma biex l-infrastruttura tal-lokal timxi ’l quddiem m’hemmx dubju li g[ad fadal [afna xi jsir. L-investiment qawwi li qed iwettaq il-gvern fuq toroq arterjali, distributorji u residenzjali qed jg[in mhux ftit biex il-lokalità tag[na timxi ’l quddiem. Dan g[andu jkun sostnut minn [idma fuq medda ta]-]mien biex it-toroq fil-lokal ikunu kollha fi stat tajjeb u li jixirqu lir-residenti. F’dawk li huma toroq, Kunsilliera Nazzjonalisti ja[dmu biex sservizzi kollha relatati jkunu tal-og[la livelli possibbli, kemm jekk huma bankini, g[amara tat-triq, dawl, servizzi mg[oddija minn ta[t l-art kif ukoll tisbi[ li jikkumplimenta l-istess infrastruttura u jsa[[a[ ilkarattru tal-lokal.

Kunsill immexxi minn ma;;oranza ta’ Kunsilliera Nazzjonalisti ja[dem biex ledukazzjoni tkun wa[da millprioritajiet ewlenin fil-[idma tal-kunsill. Minbarra l-korsijiet varji li joktru b’risq ir-residenti, issir [idma mal-iskola biex fejn ikun possibbli lKunsill Lokali jag[ti lg[ajnuna me[tie;a. Ikompli linvestiment fil-librerija lokali u fuq kollox isiru kampanji edukattivi fuq setturi u su;;etti varji li jg[inu fittis[i[ tal-karattru u l-formazzjoni tal-;enerazzjonijiet ta’ g[ada.

Ambjent nadif g[al kwalità ta’ [ajja a[jar

Dak kollu li jdawwarna u llokalità fejn ng[ixu huma lambjent l-aktar qrib tag[na.

Kunsill immexxi mill-Partit Nazzjonalista jistinka biex lambjent ikun fuq quddiem nett fl-a;enda tal-[idma tieg[u.

G[andha ting[ata attenzjoni lil dak kollu li jsebba[ il-lokal u fuq kollox ting[ata attenzjoni kbira lill-indafa, i]-]amma ta’ ;onna madwar il-lokalità u l[olqien ta’ spazji rikreattivi g[at-tgawdija tat-tfal u lfamilji tag[na u dan wkoll billi ner;g[u ninstallaw il-bandli ghat-tfal fil-lokalità tag[na.Aktar minn hekk ting[ata attenzjoni spe/jali lillwidien, l-g[elieqi u l-pajsa;; li jdawwar il-lokalità tag[na biex dawn jin]ammu fl-a[jar stat possibbli kemm bit-tindif kif ukoll bl-infurzar me[tie;.

Fil-qasam ambjentali, ilKunsill Lokali g[andu jag[mel [iltu kollha biex tkompli tikber il-kultura favur is-separazzjoni tal-iskart. Hu f’dan is-sens li ledukazzjoni fuq dan is-su;;ett ma tista’ taqta’ qatt u g[andha

tkun intensifikata biex kul[add ji;bed [abel wie[ed.

Kura tas-sa[[a u appo;; Kunsilliera eletti f’isem ilPartit Nazzjonalista jaraw li l-

Kunsill Lokali ja[dem bla heda biex sa fejn hu possibbli joffri servizzi ta’ appo;; lil dawk il-faxex tas-so/jetà laktar li huma vulnerabbli. IlKunsill Lokali jara li jkunu offruti servizzi lill-anzjani u lpersuni b’di]abbiltà tal-lokal kif ukoll servizzi ba]i/i bhal dak li da[[alna b[alma hu ttilqim u tas-servizzi socjali. IlKunsill Lokali g[andu ja[dem anke ma’ dawk il-persuni b’vizzji li jnawru l-[ajja tag[hom u tal-familji tag[hom.

Din il-[idma tista’ titwettaq flimkien ma’ a;enziji governattivi b[as-Sedqa u l-Appo;; permezz ta’ sessjonijiet ffukati fuq vizzji li l-aktar jimmanifestaw ru[hom fil-lokalità.

Il-familja s-sies tas-so/jetà Is-sies ewlieni tas-so/jetà Maltija jibqa’ dejjem il-familja. G[alhekk anke fuq livell lokali g[andha titwettaq politika li ssa[[a[ il-familja.

G[al dan il-g[an, Kunsill

Lokali mmexxi minn Kunsilliera Nazzjonalisti ja[dem biex jitwettqu mi]uri li jg[inu lill-familja fli]vilupp tag[ha. L-g[ajnuna lill-g[aqdiet sportivi fil-lokal hi kru/jali wkoll u lKunsilliera tal-Partit Nazzjonalista jaraw li din ilhidma mal-g[aqdiet sportivi ti]diet g[all-benifi//ju tarresidenti.

Ser[an il-mo[[

Kunsill Lokali mmexxi minn ma;;oranza tal-Partit Nazzjonalista jara li fillokalità jkun hemm is-sigurtà me[tie;a b’[idma id f’id malpulizija permezz tad-dixxiplina me[tie;a. Kunsilliera Nazzjonalisti jag[tu priorità assoluta lis-ser[an tal-mo[[ tal-familji u r-residenti tallokal.

G[alhekk issir [idma biex il-pre]enza tal-pulizija flg[assa u fit-toroq tkun wa[da kontinwa. Fejn me[tie;, ikunu stallati CCTV Cameras li permezz tag[hom ikunu sorveljati zoni li fihom ;eneralment jitwettaq l-abbu]. Isiru diskussjonijiet ma’ residenti f’]oni differenti madwar illokalità biex tkun studjata lpossibbiltà li ssir sistema ta’ Neighbourhood Watch.

Tmexxija soda

Kunsill immexxi minn ma;;oranza ta’ Kunsilliera Nazzjonalista jag[tu direzzjoni /ara fit-tmexxija tal-lokal u ja[dmu mag[qudin g[al g[an

Franco Galea

Charles Cesare 46, Edukazzjoni Sekondarja.

Ja[dem Segretarjat MRR. Involut: Vi/i President

46, mi]]ewe; u g[andu tlett itfal.Studja sal-livell ta’ Masters fil-Business Administration fejn g[al 27 sena [adem fl-industrija tal-ospitalità. Siefer f’diversi postijiet fl-Ewropa u l-Afrika u g[andu delizzju tal-fotografija. :ie elett fil-Kunsill Lokali ta’ Pembroke u kien elett mill-2004 sa 2008 b[ala membru talParlament fejn [addan ilpo]izzjoni ta’ Segretarju Parliamentari

Evelyn Vella Brincat

Oliver Zammit 46, mi]]ewwe; b’]ew;t itfal, Senior Security Mater Dei.

wie[ed, dak li l-lokal jimxi ’l quddiem u r-residenti jgawdu kwalità ta’ [ajja a[jar.

Kunsill immexxi minn ma;;oranza tal-Partit Nazzjonalista jara li d-djalogu jiddomina fil-[idma tal-Kunsill Lokali biex ir-ri]orsi ta’ kul[add ikunu utilizzati g[all;id tal-lokal. Fuq kollox ilKunsill Lokali je[tie; tmexxija soda li tidde/iedi u twettaq dak li hu ta’ ;id u priorita’ g[arresidenti.

]g[a]ag[ u l-adulti. Din il[idma m’g[andhiex issir millKunsill Lokali b’mod li to[noq inizjattivi minn g[aqdiet u so/jetajiet fil-lokal.

G[alhekk fejn u sakemm hu possibbli, il-Kunsill Lokali ja[dem id f’id ma’ dawn lg[aqdiet, clubs sportivi u lparro//a biex l-inizjattivi b’risq ir-residenti jkunu kemm jista’ jkun wiesg[a fuq su;;etti differenti u jil[qu l-akbar firxa possibbli ta’ residenti.

Hawnhekk il-Kunsill Lokali g[andu jaqdi l-funzjoni ta’ xprun fost il-komunità biex din tipparte/ipa aktar f’dawn lattivitajiet ta’ kreattività. Dan isir permezz ta’ reklamar talattivitajiet fil-komunità permezz tal-pubblikazzjonijiet talKunsill Lokali.

Kumitat Sezzjoni Pembroke

52, mi]]eww;a b’]ew;t itfal.

Edukazzjoni: St Joseph Convent.

Ta[dem b[ala g[alliema u g[andha esperjenza vasta filqasam ta’ po]izzjonijiet e]ekuttiv f’diversi kumpaniji privati kif ukoll fis-Segretarjat tal-Ministeru tal-Edukazzjoni .

Involuta g[al numru ta’ snin filvolontarjat u b[alissa t[addan ilkariga ta’ President tal-Asso/jazzjoni tal-annimali abbandunati.

Attiva fin-National Council of Women (NCW) fejn serviet flExecutive Committee, u kordinatri/i tal- NCW Environment Committee.

Hi membru tal-kumitat ta’ Pembroke Athleta Football Club Nursery, u kaxxiera talConsumers’ Association.

Isservi b[ala President tasSezzjoni tal Partit Nazzjonalista ta’ Pembroke u tal-KKPN.

Komunità dinamika permezz tal-kreattività

Kunsill Lokali mmexxi minn ma;;oranza tal-Partit Nazzjonalista jara li jkunu offruti korsijiet edukattivi u ta’ arti li permezz tag[hom titkattar il-kreattività tat-tfal i]-

IN-NAZZJON Is-Sibt, 2 ta’ Marzu, 2013

16 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

IL-BELT TAL-VATIKAN

Jibda l-pro/ess g[all-g[a]la tal-Papa Il-Kardinali Kattoli/i minn madwar id-dinja bdew ilpro/ess in/ert u kumplikat g[all-g[a]la ta’ Papa sig[at wara li Benedittu XVI (nhar il- {amis) g[amel l-a[[ar diskors pubbliku f’Castel Gandolfo qabel irtira uffi/jalment mill-kariga.

Intant, hemm dettalji talpro/ess li g[ad mhumiex /ari wara li din id-darba ma kenitx il-mewt li kkonkludiet il-mandat ta’ Papa b[alma se[[ tul il-mijiet tas-snin.

G[aldaqstant, il-pro/ess kien jesi;i sessjoni informali g[all-Kardinali qabel, nhar itTnejn, jibdew ir-rounds tatta[ditiet tradizzjonali.

S’issa m’hemmx favorit /ar fost il-115-il Kardinal-eletturi li m’g[andhomx aktar minn 80 sena u li se jissie[bu filkonklavi li li permezz tieg[u jintg[a]el il-Papa.

B’hekk ukoll il-Kardinali se ju]aw il-jiem li ;ejjin biex jevalwaw bir-reqqa lkandidati potenzjali g[allakbar rwol tal-Knisja u meta l-konsultazzjonijiet wara bibien mag[luqa ta’ qabel ilkonklavi mistennija jittrattaw l-isfidi tal-futur g[allVatikan.

Benedittu kkonkluda rrenju diffi/li ta’ tmien snin b’weg[da g[al reverenza u sens ta’ ubbidjenza ikkundizzjonata g[al kull min jil[aq Papa – bid-dinja issa qed tistenna g[all-konferma tal-Mexxej ;did tal-1.2 biljun Kattoliku waqt perijodu problematiku partikulari g[all-Knisja.

Il-konklavi huma fost laktar elezzjonijiet tad-dinja li jibba]aw fuq segretezza fejn ma jit[abbrux kandidati. Ilpro/ess lanqas ma jippermetti kampanji fil-miftuh u lKardinali-eletturi jie[du dejjem ;urament li jibqg[u b’[alqhom mag[luq dwar ilvotazzjoni g[all-Papa.

Intant, hu mag[ruf li qabel il-konklavi, il-Kardinali jikkonsultaw mal-‘eletturi’ lo[ra biex isiru jafu aktar dwar l-g[a]liet potenzjali quddiemhom – bil-Kardinal ta’ Boston Sean O’Malley ji]vela li ‘qed ju]a [afna linternet biex isir jaf dwar ilKardinali l-o[ra.

Hi tradizzjoni li konklavi jibdew [mistax-il jum wara li Papa jkun ‘[alliena’, i]da lperijodu s-soltu jinkludi ]mien g[al luttu u /erimonji

funebri – g[aldaqstant Benedittu [aseb g[al digriet li jippermetti bidu bikri talpro/ess.

Min-nhar it-Tnejn, ilKardinali jibdew jiddiskutu ]]mien li jridu j]ommu lkonsultazzjonijiet bil-mag[luq

qabel jid[lu g[all-konklavi, fejn imbag[ad jibqg[u ‘imsakkrin’ sakemm jit[abbar il-Papa ;did.

Qassis jerfa’ tfajjel biex jg[inu jne[[i gwarni/ b’ritratt tal-Papa Benedittu minn ma’ [ajt fil-knisja dedikata lil Santa Marija filbelt ta’ Mudgee, fl-Istat Awstraljan ta’ New South Wales. Benedittu temm ilmandat ta’ Papa nhar il{amis b’weg[da solenni ta’ ubbidjenza g[as-su//essur tieg[u li se jintg[a]el waqt il-konklavi. (Reuters)

IN-NAZZJON Is-Sibt, 2 ta’ Marzu, 2013

A[barijiet ta’ Barra 17 Il-LIBJA

Ti/[ad li l-eks PM qed imut

IS-SIRJA> :ellied Libjan jistrie[ f’Deir el-Zor waqt pawsa mill-;lied kontra t-truppi tar-re;im Sirjan (ritratt Reuters)

L-ITALJA

Esklu]a l-possibbiltà ta’ ftehim bejn il-lemin u x-xellug Il-mexxej ta/-/entru xellug, Pier Luigi Bersani, ilbiera[ eskluda l-possibbiltà li jkun hemm koalizzjoni ma’ Silvio Berlusconi biex tissolva lkri]i politika li spi//at fiha lItalja wara l-elezzjoni ;enerali ta’ ;img[a ilu.

F’intervista mal-;urnal La Repubblica, Bersani, li g[andu l-ma;;oranza fitTieni Kamra tal-Parlament i]da mhux fis-Senat, qal li Berlusconi, li jmexxi /-/entru lemin, ma kellu ebda kun/ett ta’ responsabbiltà [lief g[allinteressi tieg[u.

Hu mbag[ad ]ied li ried jag[milha /ara li m’hemmx possibbiltà ta’ koalizzjoni bejn i]-]ew; na[at g[aliex din qatt ma e]istiet b[ala possibbiltà.

Il-kummenti tieg[u dehru li g[alqu l-bieb g[al wa[da mi]-]ew; possibbiltajiet g[all-[olqien ta’ gvern ;did.

Il-partit ta’ Beppe Grillo, il-

Movimento 5 Stelle, li spi//a t-tielet forza politika fl-Italja, eksluda l-possibbiltà li jag[ti l-vot ta’ fidu/ja lil partit ie[or i]da qal li g[andu mnejn jag[ti l-appo;; tieg[u lil dak li jg[addi Gvern ;did filParlament skont jekk jaqblu mag[hom jew le.

Ming[ajr l-appo;; talma;;oranza fi]-]ew; kmamar tal-Parlament, gvern ma jistax jg[addi li;ijiet jew jirba[ vot ta’ fidu/ja u g[alhekk ikun wie[ed instabbli u b’[ajja qasira. U hemm t[assib kbir dwar kemm din is-sitwazzjoni se tkompli tkaxkar u jekk ikun hemm gvern kemm dan se jkun b’sa[[tu Bersani qal lil La Repubblica li kien se jippre]enta programm bi proposti politi/i limitati u li [afna minnhom huma simili g[all-manifest elettorali ta’ Grillo u mbag[ad ifittex lappo;; tal-Parlament.

Bersani qal li wie[ed jista’ jsejja[ lil dan il-gvern ;did i]da hu qal li dan se jkun wie[ed ta’ bidla. Hu qal li gvern ;did imexxi minnu kien se jipprova jtaffi l-awsterità imposta mill-Gvern ta’ Mario Monti, bl-approvazzjoni talUnjoni Ewropea u dwar dan kien ikkonsulta mal-President Fran/i] Francois Hollande.

L-Italja g[andha t-tieni log[la ammont ta’ dejn flEwropa wara l-Gre/ja u hemm t[assib li l-kri]i tista’ ter;a’ tifta[ bera[ il-kri]i finanzjarja.

Sadattant, il-President Taljan Giorgio Napolitano eskluda l-possibbiltà li tissejja[ elezzjoni o[ra.

Napolitano g[amel dawn ilkummenti waqt ]jara li qed jag[mel fil-:ermanja u qal li hu ma kienx interessat iservi mandat ie[or.

Il-mandat tieg[u jiskadi fil15 ta’ Mejju.

Il-Gvern Libjan /a[ad g[ajdut li l-Prim Ministru fi ]mien id-ditattura ta’ Muammar Gaddafi jinsab f’kundizzjoni kritika wara li kien torturat fil-[abs fejn qed jin]amm.

Al Baghdadi al-Mahmoudi f’:unju kien estradit mitTune]ija lejn il-Libja u b’hekk kien sar l-ewwel uffi/jal g[oli Libjan li ntbag[at lura pajji]u biex jg[addi pro/ess minn mindu ntemmet id-ditattura ta’ Gaddafi.

F’Novembru tas-sena li g[addiet kien beda l-pro/ess tieg[u fejn kien akku]at b’korruzzjoni u li ordna littruppi Libjani biex jag[mlu stupru fil-massa matul irrivoluzzjoni tal-2011. Hu issa qed jin]amm f’[abs fi Tripli.

Din il-;img[a l-avukat tieg[u, it-Tune]in Mabrouk Khorchi, qal li Mahmoudi kien f’kundizzjoni kritika u qed jissogra li jmut wara li kien torturat fil-[abs.

Imma l-Prim Ministru Libjan Ali Zeidan, waqt konferenza tal-a[barijiet, qal li Mahmoudi kien f’kundizzjoni ta’ sa[[a tajba u kien qed ikun trattat tajjeb.

Sadattant delegazzjoni tanNazzjonijiet Uniti nhar il{amis ]aret lil Mahmoudi fil[abs fejn qed jin]amm wara l-kummenti tal-avukat tieg[u.

Stqarrija min-NU qalet li filwaqt li delegazzjoni qatt ma t[alliet wa[edha, uffi/jali kellhom /ans jitkellmu ma’ Mahmoudi fil-privat u hu /a[ad li kien qed ikun stmat [a]in.

IN-NAZZJON Is-Sibt 2 ta’ Marzu, 2013

18 A[barijiet ta’ Barra

IR-RENJU UNIT

Lejn impenn ‘pubbliku’ kontra l-kan/er Il-;ganti tad-dinja teknolo;ika u r-ri/erkaturi dwar il-kan/er qeg[din jissie[bu flimkien bl-iskop li jintrodu/u l-mezzi li jippermettu biex ilpubbliku jie[u sehem fittentattivi lejn il-kura g[al tipi ta’ kan/er.

Hu ttamat li l-inizjattiva tirrifletti parti mis-su//ess tal-impenn biex il-pubbliku jfittex l-o;;etti fl-ispazju u f’dan il-ka] il-Cancer Research UK, flimkien ma’ Amazon, Facebook u Google, qeg[din jippruvaw i[ajru lin-nies biex ifittxu ‘l-bidliet u l-i]viluppi’ fidDNA li jwasslu g[allkan/er.

Id-data inkwistjoni te[tie; tkun analizzata b’evalwazzjoni personali i]da hu fatt li m’hemmx bi]]ejjed xjenzjati.

Intant, sar progress ta’ malajr fil-mod kif wie[ed isib tarf tas-sekwenza e]atta tad-DNA ta’ tumur tal-kan/er. Meta wie[ed jg[aqqad l-informazzjoni li to[ro; mill-istudju taddiversi tumuri, il-[idma tippermetti lir-ri/erkaturi biex ifittxu l-hekk-imsej[a mutations kriti/i li jibdlu parti tal-;isem b’sa[[itha f’kankru ta’ potenzjal qattiel.

Madankollu, l-ammont tad-data involuta hi kbira [afna u l-kompjuters ma jistg[ux isibu d-differenzi sottili li jag[tu [jiel dwar il-kaw]i ;eneti/i tal-kan/er u l-impenn spe/ifiku kapa/i ’l quddiem jirri]ulta fi trattamenti.

Dan meta llum qed ikompli l-progress fil[idma biex wie[ed jifhem ir-ra;unijiet ;eneti/i wara l-i]vilupp tal-kan/er.

I?-?INA> {ofra wiesg[a 24.9 metru li fe;;et fir-ra[al ta’ Guangyuan fil-provin/ja ta’ Sichuan. Il-[ofra bdiet ti]viluppa bil-mod il-mod f’Settembru u esperti qalu li din aktarx se tikber min[abba x-xita. (ritratt Reuters)

HAITI

Duvalier iwie;eb g[all-abbu] ta’ poter L-eks dittatur ta’ Haiti Jean-Claude ‘Baby Doc’ Duvalier ilbiera[ tressaq ilqorti f’Port-au-Prince, fejn ikkonfronta akku]i dwar ilkorruzzjoni u abbu] ta’ drittijiet umani fejn /a[ad responsabbiltà g[all-abbu]i li se[[ew tul il-[mistax-il sena tad-dittatorjat bejn l-1971 u l1986.

Din kienet l-ewwel dehra fil-qorti g[al ‘Baby Doc’ mindu rivoluzzjoni popolari,

fl-1986, ;eg[elitu jmur jg[ix fl-e]ilju. Intant, l-eks-Kap talIstat – li kien ibbojkottja tliet smig[ tal-qorti pre/edenti – addotta atte;;jament ta’ sfida waqt sessjoni ta’ mistoqsijiet minn panel ta’ tliet im[allfin li damet g[al erba’ sig[at.

Daqs ;img[a ilu, Duvalier naqas milli jidher il-Qorti b’Im[allef jo[ro; mandat biex jinsisti g[all-pre]enza tal-eks dittatur quddiem ilQorti tal-Appell f’Port-au-

Prince, kif ukoll g[al skorta ta’ pulizija f’ka] ta’ ne/essità.

Intant, mijiet ta’ sostenituri ta’ Duvalier ilbiera[ in;abru barra l-awla tal-qorti bl-eks dittatur, f’wie[ed millkummenti waqt is-smig[, itenni li ‘ta[tu, it-tfal setg[u jattendu l-iskola u li ma kienx hemm xi nuqqas ta’ sigurtà f’Haiti’.

Is-smig[ quddiem il-Qorti tal-Appell sar biex jiddetermina t-tip ta’ akku]i li

jista’ jiffa//ja ‘Baby Doc’ u din kienet l-ewwel darba li hu kellu jindirizza, personalment, id-delitti li allegatament twettqu waqt id-dittatorjat.

Osservaturi internazzjonali qeg[din isegwu l-ka] b’attenzjoni u jikkunsidraw ilpro/ess ta’ Duvalier b[ala e]ami importanti g[assistema tal-;ustizzja f’Haiti wara snin ta’ dittatorjat, [akma militari u kri]i ekonomika.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 2 ta’ Marzu, 2013

A[barijiet ta’ Barra 19 IR-RENJU UNIT

Imut il-mo[[ wara l-Great Train Robbery Bruce Reynolds, listrate;ista kriminali li jibqa’ mag[ruf b[ala l-mo[[ wara The Great Train Robbery – laktar serqa famu]a fl-istorja tal-pajji] – miet fl-età ta’ 81 sena wara li sa[[tu kienet ilha tmajna.

Mewtu t[abbret ftit xhur qabel il-[amsin anniversarju tad-delitt inkwistjoni li se[[ fl-1963 u fejn Reynolds, sie[bu Ronnie Biggs ([alliel ie[or li baqa’ jissemma) u lmembri tal-grupp tag[hom wettqu ‘/-/elebri’ delitt fuq ferrovija tal-posta li kienet qed tivvja;;a minn Glasgow fl-Iskozja g[al Euston fejn insteraq total ta’ 2,631,684 liri Sterlina fi flus kontanti.

Id-delitt se[[ meta lferrovija kienet g[addejja qrib ta’ Cheddington u sserqa tkun ekwivalenti g[al 40 miljuni Sterlina skont ilprezzijiet tal-lum.

Reynolds, imlaqqam ‘Napuljun’, kien ;abar mieg[u mill-anqas [mistax-il kriminali g[as-serqa tas-seklu u wara d-delitt kien [arab lejn il-Messiku fejn issie[bet mieg[u familtu.

Huma mbag[ad marru jg[ixu l-Kanada i]da Reynolds irritorna fir-Renju Unit ladarba spi//awlu l-flus u fejn kien inqabad f’Torquay qabel g[addewh ;uri. Hu kien we[el 25 sena [abs.

Il-KOREA T’ISFEL> Studenti universitarji waqt wirja tat-Taekwondo waqt /elebrazzjonijiet tal-indipenden]a mill-:appun fl-1919 (ritratt Reuters)

L-UNJONI EWROPEA

It-tluq tar-Renju Unit ‘mhux se ji;ih b’xejn’ Il-President tal-Kunsill Ewropew Herman Van Rompuy wissa lill-Prim Ministru Britanniku David Cameron li t-tluq tar-Renju Unit mill-Unjoni Ewropea g[andu jiswielu prezz sostanzjali u li l-mexxejja Ewropej lo[ra ma jridux jinnegozjaw mill-;did it-Trattati li fuqhom twaqqfet l-UE. Rompuy sostna li r-Renju Unit kellu l-opportunità g[al rwol ewlieni fit-

tiswir tal-ekonomija Ewropea u li llum iz-zona ewro g[andha ‘l-artillerija’ (g[odda) ekonomika biex to[ro; wa[edha mill-kri]i finanzjarja li hi anki l-ag[ar kri]i fl-istorja tag[ha.

Waqt diskors li g[amel fid-distrett finanzjarju ta’ Londra, Van Rompuy wissa /ar lil Cameron li l-Ewropa m’g[andhiex tikkunsidra xi tentattiv mir-Renju Unit g[al s[ubija b’sistema

a-la-carte – ji;ifieri fejn il-pajji] jag[]el u jwarrab ir-regoli li jrid talUE. Hu legalment possibbli li pajji] jitlaq mill-Unjoni i]da l-affarijiet mhumiex daqshekk sempli/i – bilpro/ess jinvolvi kwistjoni kumplikata, partikularment mil-lat politiku, u li ]gur ‘ma ji;ix b’xejn’ lill-istat spe/ifiku.

Min-na[a tieg[u, David Cameron wieg[ed li jipprova jie[u lura l-poteri mill-UE minbarra li, u f’ka] li l-Partit Konservattiv jer;a’ jkun elett, iressaq kwalunkwe ftehim ;did lill-votanti g[al referendum dwar jekk ir-Renju Unit g[andux ikompli b[ala parti millUE sal-a[[ar tal-2017 .

Ir-Renju Unit ilu msie[eb fl-Unjoni Ewropea mill-1973.

IL-BRA}IL

Tinqatel [addiema mad-Dipartiment tal-Istat Amerikan Mara li kienet impjegata mad-Dipartiment tal-Istat

L-ISTATI UNITI> Kadett tal-Armata Amerikana jidher ma;enb ritratt tal-:eneral Norman Schwarzkopf fil-kappella tal-Akkademja Militari ta’ West Point waqt il-funeral tal-;eneral li kien mexxa t-truppi internazzjonali matul l-ewwel gwerra tal-Golf fl-1991.

Hu miet ta’ 78 sena f’Tampa fi Florida fis-27 ta’ Di/embru tal-2012 min[abba kumplikazzjonijiet wara pnewmonja. (ritratt Reuters)

Amerikan instabet mg[allqa fil-kamra tal-lukanda tag[ha bid-delitt ise[[ meta din kienet qed tqatta’ btajjel f’Rio de Janeiro.

Il-vittma kienet identifikata b[ala Victoria Tcaciuc u lPulizija tg[id li din sfat maqtula fl-20 ta’ Frar. Intant, lawtoritajiet arrestaw suspettat li nqabad bil-kameras tassigurtà waqt li kien die[el fil-lukanda li tinsab fid-distrett ta’ Copacabana. Ir-ra;el inkwistjoni qed ji/[ad li wettaq omi/idju.

Mhux /ar meta Tcaciuc waslet il-Bra]il i]da hi kienet qed tippjana li ]]ur aktar bliet Bra]iljani qabel kellha taqbad lajruplan lura lejn pajji]ha.

L-Uffi//ju Stampa tal-Konsulat Amerikan f’Rio intant ikkonferma li l-vittma kienet impjegata b’kuntratt madDipartiment tal-Istat f’Washington.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 2 ta’ Marzu, 2013

21

20

Skola ;dida kull sena

Skola sekondarja ;dida tal-bniet f’Tal-{andaq Din il-;img[a kienet inawgurata skola sekondarja ;dida talbniet fil-{andaq limiti ta’ {al Qormi. Pro;ett li jkompli mal-weg[da ta’ Gvern Nazzjonalista li jkompli jbni skola ;dida kull sena. Din liskola saret b’investiment ta’ €8 miljun u hi mg[ammra b’teknolo;ija li tag[mel it-tag[lim esperjenza mill-isba[. Il-bini hu biss parti millinvestiment s[i[ fledukazzjoni li dan ilGvern g[amilha priorità u se jkompli jenfasizza fuqha fil[ames snin li ;ejjin la darba jkun ikkonfermat mill-poplu. Ri]ultat ta’ dan l-investiment li sar grazzi g[all-[idma fost l-o[rajn tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi, illum aktar minn 83 fil-mija ta]-]g[a]ag[ qed ikomplu bl-istudji tag[hom wara li jispi//aw is-sekondarja.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 2 ta’ Marzu, 2013

22 Sbu[ija

Is-sbu[ija tar-ritratti – l-unika tifkira li tifdal Qed nirreferi g[ar-ritratti, l-uniku rikordju li jibqag[lek meta jibda jg[addi ]-]mien.

I]-]mien igerbeb u jg[addi malajr u xi kultant nibdew ninsew x’g[adda minnu. Hi [a;a sabi[a li familja jkollha ritratt ta’ rikordju spe/jalment meta jkun hemm ittfal qeg[din jikbru.

Forsi r-ritratti ma tapprezzahomx daqshekk f’dak il-mument, imma meta jg[addi i]-]mien tie[u gost tarahom u tiftakar fl-img[oddi.

F’età ]g[ira, ng[idu a[na minn 16-il sena ’l fuq, [afna tfajliet u ;uvintur jit[ajru li jag[mlu photoshoot individwalment. Nistg[u ng[idu din hi trend li kul[add ikun irid jg[addi minnha, u [a;a sabi[a li tara lilek innifsek fir-ritratti.

Illum m’hemmx g[alfejn nie[du photoshoot biex ikollna ritratt. Tista’ tg[id kull fejn inkunu se jkun hemm photographer biex jittie[ed dak ir-ritratt talokka]joni u kul[add ikun jaf permezz tal-Facebook.

Hawn min jog[;bu u hawn min ma j[obbx juri lilu nnifsu mal-pubbliku

minn Sue Rossi modelle@spikenet.net.mt

Is-sbu[ija tar-ritratti hi li permezz tag[hom, meta jg[addi /ertu ]mien, tkun tista’ ter;a’ ;;edded il-memorji ta’ ;rajjiet li tkun iltqajt u g[addejt minnhom [afna drabi ma’ familjari u ma’ [bieb

;enerali. Hi sitwazzjoni ta’ gosti u kul[add g[andu d-dritt tieg[u biex jidde/iedi hu jekk iridx jesponi ru[u jew le.

Memorji ta’ esperjenzi li nkunu g[addejna minnhom Fil-ka] ta’ ritratt tal-

familja hi [a;a sabiha li kull sentejn jkun hemm tifkira tal-familja permezz ta’ group photo fejn normalment jittie[ed f’xi studio ta’ photographer professjonali.

Illum il-;urnata nsibu [afna servizzi biex nikkumplimentaw irritratt. Nistg[u norganizzaw aktar ru[na u nattendu g[and make-up artist biex taddattalna make-up kif ukoll stilista taxxag[ar biex jaddatta wkoll l-istil tax-xag[ar g[al mar-ritratt. Ma jonqosx li rridu nippjanaw x’se nilbsu; dejjem naddattaw skont l-età tag[na u mhux nidhru qisna t-tfal tag[na.

Hu importanti ferm nif-

takru l-età ta’ kull individwu, kemm g[all-istil tal-[wejje; kif ukoll g[attip tax-xag[ar li nag[mlu.

Ghalhekk dejjem g[andna nitkellmu mal-photographer li jkun se ja[dem mag[na biex ma jkunx hemm di]appunti.

Meta nag[mlu photoshoot

Qieg[da nirreferi wkoll g[al kull età, u min ikun se jag[mel photoshoot, dejjem g[andu jkun hemm komunikazzjoni

mat-team li jkun se jie[u sehem f’din ix-shoot, kemm jekk tkun individwali kif ukoll jekk tkun g[al group photo.

Biex tie[u xi ritratt ma hemmx g[alfejn tkun mudell jew mudella.

Dawn is-servizzi qeg[din hemm g[al kul[add u g[al kull età, u hi [a;a sabi[a li jkollok tifkiriet tieg[ek u tal-familja kollha.

Kull omm u missier jie[du r-ritratti lit-tfal tag[hom u ma tonqosx ukoll xi photoshoot ta’ meta jkunu babies.

Nahseb dawk huma laktar tifkiriet sbie[ li jkollna meta t-tfal jikbru.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 2 ta’ Marzu, 2013

Madwarna 23

Carmen Depasquale onorata mir-Repubblika Fran/i]a Fil-jiem li g[addew filpre]enza tal-President tarRepubblika George Abela, Carmen Depasquale ;iet promossa Officier de l’Ordre des Palmes Académiques millAmbaxxatur ta’ Franza Michel Vandepoorter, firresidenza tieg[u f’{a]}ebbu;.

L’Ordre des Palmes Académiques hi distinzjoni Fran/i]a ma[luqa minn Napuljun Bonaparte fl-1808 u ting[ata lill-persuni li jkunu ddistingwew ru[hom fl-Università jew li jkunu pprovdew kontribut li jispikka fil-qasam edukattiv. Dan hu l-ka] ta’ Carmen Depasquale, li ddedikat il-karriera tag[ha g[all-edukazzjoni u rri/erka, spe/jalment filletteratura u l-kultura Fran/i]i.

Carmen Depasquale kisbet diversi gradi universitarji fil-letteratura Fran/i]a (grad ta’ Master mill-Università Francois Rabelais f’Tours, diploma ta’ studji avvanzati fil-letteratura moderna minn La Sorbonne) u saret Kap tad-Dipartiment talFran/i] fl-Università ta’ Malta fl-2000. L-istess sena, hi ppre]entat it-te]i tad-Dottorat tag[ha, li hi ;iet mog[tija bl-unur, iddedikata lill-”[ajja intellettwali u kulturali talKavallieri Fran/i]i matul is-seklu 18”.

Fid-diskors tieg[u lAmbaxxatur Fran/i] ta ;ie[ lil Carmen Depasquale g[all-im[abba li hi ddedikat g[all-lingwa u l-kultura Fran/i]i.

Hu wkoll fa[[ar il-kontribut e//ellenti tag[ha g[all-i]vilupp tal-kooperazzjoni bejn l-universitajiet ta’ Franza u ta’ Malta.

Dan ir-ri/eviment, fejn attendew, fil-pre]enza talPresident ta’ Malta, il[bieb u l-qraba ta’ Carmen Depasquale, kif ukoll numru kbir ta’ akkademi/i, kien okka]joni sabi[a u pja/evoli fejn kienet i//elebrata l-kompli/ità kulturali u l-[biberija bejn Malta u Franza.

Carmen Depasquale waqt li qed tkun onorata mill-Ambaxxatur ta’ Franza Michel Vandepoorter fil-pre]enza tal-President ta’ Malta George Abela

IN-NAZZJON Is-Sibt, 2 ta’ Marzu, 2013

24 Attwalità

L-abbiltà li tiggverna Qeg[din nisimg[u [afna kritika u xetti/i]mu dwar ilweg[diet elettorali kemm dwar dawk li qed isiru mill-Partit Nazzjonalista kif ukoll dwar dawk tal-Partit Laburista.

Kontra ta’ dak li g[amel ilPartit Laburista, il-Partit Nazzjonalista ta dettalji ta’ kemm sejra tkun l-ispi]a, weg[da b’weg[da. Min-na[a lo[ra, il-Partit Laburista semma figura globali ming[ajr ma ta dettalji. Jidher li jib]a’ jag[mel dan g[ax meta ta [jiel talfinanzjament me[tie; g[allproposta tieg[u dwar il-power station li twebbel li jibni, din il-proposta mhux biss kienet deskritta minn esperti b[ala mhux fattibbli fi]-]mien li qeg[din jg[idu huma imma wkoll li l-figura tal-ispi]a hija kwa]i in-nofs li fil-verità tirrikjedi!

Din id-disfatta fil-kalkoli finanzjarji hi reflessjoni /ara tan-nuqqas ta’ [ila tal-Partit Laburista fejn jid[lu affarijiet finanzjarji.

Finanzi fis-sod

G[all-kuntrarju ta’ dan, ilPartit Nazzjonalista wera bilprovi l-kapa/ità tieg[u filqasam tat-tmexxija tal-finanzi, u dan g[ax ta d-dettal tal-ispi]a me[tie;a biex jitwettqu lweg[diet elettorali.

Jekk wie[ed kellu j[ares biss lejn l-weg[diet elettorali ming[ajr ma jpo;;ihom kontra l-isfond tal-kapa/itajiet murija

minn Mark Anthony Sammut markasammut@gmail.com

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi – impenn biex pajji]na jissokta jimxi ‘l quddiem u jikseb aktar su//essi g[all-familji Maltin u G[awdxin

mill-mexxeja politi/i fil-passat, wie[ed ma jkunx sorpri] u jasal fil-konklu]joni li dawn huma weg[di fierg[a. F’dawn l-a[[ar xhur u snin rajna pajji]i li konna n[arsu lejhom b[ala ;ganti ekonomikament jispi//aw g[arkupptejhom.

Mhux hekk Malta g[ax filwaqt li Muscat kien kontinwament jikkritika bl-a[rax lillGvern ta’ Lawrence Gonzi g[ax ma g[amilx b[al ?ipru, i]-]mien tana parir min kellu ra;un. Min-na[a l-o[ra, ilGvern immexxi minn

Il-Gvern immexxi minn Lawrence Gonzi wera l-abbiltà tieg[u matul din il-le;i]latura meta mhux biss irnexxielu jikkumbatti l-maltemp ekonomiku imma xorta wa[da rajna tkabbir ekonomiku

Lawrence Gonzi wera l-abbiltà tieg[u matul din il-le;i]latura meta mhux biss irnexxielu jikkumbatti l-maltemp ekonomiku imma xorta wa[da rajna tkabbir ekonomiku.

Is-sigriet tal-Gvern Nazzjonalista

X’inhu s-sigriet tal-gvern Nazzjonalista? Kien l-g[aqal ta’ dan il-gvern li sa mill-bidu tas-snin disg[in g[araf li ssa[[a tal-ekonomija Maltija tistrie[ biss fuq il-[addiema tag[ha. Kien l-eks Ministru Louis Galea li nieda fuq livell nazzjonali l-g[arfien tal-importanza ta’ dan ta[t it-terminolgija ta’ Ri]orsi Umani.

Kien fl-istess ]mien li Gvern Nazzjonalista sa[[a[ l-edukazzjoni f’Malta fejn partikularment rajna l-Università tifta[ bera[ il-bibien tag[ha u minn sitwazzjoni ta’ ftit mijiet bdejna nitkellmu dwar popolaz-

zjoni studenteska bl-eluf. Din kienet l-ewwel bi//a minn mo]ajk s[i[ fl-istrate;ija ta’ dan il-Partit.

Barra li ried jag[ti l-opportunità lil kul[add li javvanza, ilgvern Nazzjonalista kien qieg[ed i[ares ’il bog[od g[ax kien jaf li ming[ajr [addiema kwalifikati Malta kienet se tibqa’ tiddependi minn kwalità ta’ xog[ol li kien ta’ valur mi]jud baxx.

Fi kliem ie[or dan ifisser li wara li tkun g[addiet minn ta[t il-[addiem, dik il-bi//a xog[ol kienet ta’ valur ferm og[la.

Dan seta’ biss isir b’kalibru og[la ta’ [addiem, [addiema kapa/i u professjonali f’xog[olhom.

In/entivi meqjusa u f’waqthom

Fl-istess waqt, dan il-gvern Nazzjonalista [oloq pakketti ta’ inizjattivi biex i[ajru

investituri barranin jift[u nnegozju tag[hom f’Malta.

B’[addiema ferm im[arr;a u bl-appo;; tal-iskemi ta’ in/entivi, dawn in-negozi ffjorixxew u [olqu l-;id mhux biss g[all-[addiema tag[hom imma ukoll g[all-pajji] kollu.

Biex wie[ed jista’ jifhem a[jar, tajjeb li nispjegaw b’mod sempli/i kif dan ji;ri permezz ta’ e]empju ]g[ir. Meta wie[ed jaqla’ l-paga jew salarju, dan jonfoq il-parti l-kbira tal-paga tieg[u.

Fuq id-d[ul akbar li jkollu nnegozjant li jmur g[andu jixtri l-[addiem, dan in-negozjant filwaqt li j]omm parti mill-qlig[ akbar, huwa xorta jonfoq aktar minn qabel. Din l-istorja tkompli b’dan il-mod tirrepeti ru[ha.

G[alhekk, skont l-ekonomisti, kull mitt ewro li ji]died fl-ekonomija dawn kapa/i jkabbru l-ekonomija b’seba’ darbiet aktar. Din fl-istudju talekonomija hi mag[rufa b[ala il-’multiplier effect’. Huwa dan il-fatt ekonomiku li jo[loq il;id tal-pajji].

Tkabbir fin-negozju

Dan it-tkabbir fin-negozju jkabbar ukoll id-d[ul tal-gvern u jippermetti li l-gvern jista’ jnaqqas id-dipendenza tieg[u fuq it-taxxa diretta fuq il-pagi tal-[addiema li a[na nirreferu g[al pa;na 25

IN-NAZZJON Is-Sibt, 2 ta’ Marzu, 2013

Attwalità 25

Il-PN hu l-garanzija favur ix-xog[ol, is-sa[[a u l-edukazzjoni minn pa;na 24

g[aliha b[ala income tax.

Aktar ma ji]died il-kummer/, id-d[ul permezz tat-taxxa talVAT jikber u jnaqqas iddipendenza fuq l-income tax.

B’hekk il-gvern ikunu jista’ jnaqqas it-tassazzjoni diretta u waqt li j]id id-d[ul minn dik indiretta – inqas taxxa fuq dak li ta[dem g[alih waqt li tintaxxa dak li tonfoq.

Minnha nfisha, din ix-xift twassal g[al aktar ;ustizzja so/jali. Dan it-tnaqqis flincome tax mhux biss i[alli aktar flus fl-idejn li minnu nnifsu jag[ti lok li jikber ilkummer/ i]da wkoll b’parti minn din i]-]ieda ta’ flus flidejn ikabbar l-opportunità ta’ aktar investiment.

Dan it-tkabbir tal-investiment minnu nnifsu jkattar l[olqien ta’ postijiet tax-xog[ol ;odda. Kien g[alhekk li lGvern Nazzjonalista [oloq pakketti ta’ in/entivi biex b’mod partikulari n-negozji ]]g[ar jinvestu fin-negozji tag[hom.

Fil-[olqien ta’ dan il-;id ilGvern ta[t it-tmexxija g[aqlija ta’ Lawrence Gonzi g[araf liskemi u l-waqt l-aktar opportun biex dawn il-pakketti ta’ in/entivi jag[tu l-aktar frott g[all-;id tal-pajji].

Il-[olqien tal-;id

Huwa dan il-[olqien ta’ ;id li seta’ u g[ad jista’ jippermetti titjib fil-provi]joni ta’ servizzi ta’ sa[[a b’xejn kemm bi sptar tal-aqwa kalibru kif ukoll medi/inali b’xejn. Dan l-istess [olqien ta’ ;id huwa li jippermetti servizzi so/jali sostenibbli.

Hu dan il-momentum, bi spinta tal-policies meqjusa ta’

dan il-gvern, li jo[loq l-impjiegi. Huma dan kollu li wara kollox joffri is-sa[[a tal-;isem u s-ser[an tal-mo[[ li jag[tu sens lill-[ajja.

Din mhix xi storja li tista’ tieqaf. Dan hu /iklu li jrid jibqa’ jkompli. Huwa g[alhekk li wie[ed jista’ jimma;ina dan il-pro/ess b[al tara; b’forma ta’ garigor mag[mul minn numru ta’ tur;ien li kull wa[da toffri l-appo;; biex titqieg[ed it-tar;a li jmiss. Kull min jibni garigor jaf sew li qatt ma tista’ to;;i tar;a qabel ma tkun po;;ejt it-tar;a ta’ qabilha.

Issa, wara li is-sisien tpo;;ew, issa wasalna g[al qab]a o[ra ta’ kwalità.

L-edukazzjoni g[andna b]onn intellg[uha fuq livell og[la. Dan jispjega l-weg[diet elettorali tal-Partit Nazzjonalista, ibda mill-introduzzjoni tat-tablets fl-iskejjel, kompli fuq it-tis[i[ talistipendji u spi//a fi]-]ieda ta’ numru ta’ scolarships g[allispe/jalizzazzjoni.

Barra li j[ajjar aktar studenti jispe/jalizzaw, dan iservi wkoll biex jin[olqu aktar impjiegi mhux biss fin-numru, imma wkoll impjiegi li jirrendu pagi u salarji og[la!

Kif wie[ed jista’ jara, ilweg[diet elettorali mhumiex fierg[a (jew kif jg[idulhom blingli] pie in the sky), imma opportunitajiet li jistg[u jintla[qu. Imma biex dan verament ise[[, min imexxi jrid jkun verament jaf il-kif u meta dan g[andu jsir. Li jkun jaf jaqra s-sinjali ta’ x’inhu me[tie; fis-snin li ;ejjin minn qabel.

Ifisser li huwa me[tie; lg[aqal. U dan tana prova sew tieg[u l-Gvern Nazzjonalista

ta[t it-tmexxija ta’ Lawrence Gonzi.

X’inhi l-alternattiva li g[andna quddiema g[all-gvern immexxi minn Lawrence Gonzi?

Hemm biss Partit Laburista li bil-provi offra biss kritika u meta a]]arda jag[mel su;;eriment (b[al fil-ka] ta’ meta riedna nag[mlu b[al ?ipru) dawn taw ri]ultat ta’ falliment.

Il-MLP ma tistax tafdah

Huwa dan l-istess Kap ta’ Partit li qieg[ed jippoppa sidru b[ala gvern alternattiv li s’issa ma spjegax u lanqas i;;ustifika kif se jwettaq il-weg[diet li qieg[ed jag[mel.

Lanqas ma spjegalna x’inhi d-direzzjoni ;dida li dejjem jitkellem dwarha. Wisq inqas qalilna fejn e]attament g[amel [a]in dan il-gvern. Anzi huwa stess qalilna li se jipperfezzjona dak li hemm s’sissa, ji;ifieri dak li g[amel dan ilgvern immexxi minn Lawrence kien tajjeb, g[ax [add ma jipperfezzjona xi [a;a li hija [a]ina!

Dan il-gvern li wasal fi tmien din il-legi]latura verament wera li g[andna kap li kellu par idejn sodi fuq it-tmun biex wasalna fejn wasalna llum minkejja l-[alel tal-maltemp ekonomiku li [tija tieg[u rajna pajji]i jinnawfragaw.

G[aldaqstant l-g[a]la flelezzjoni tad-9 ta’ Marzu hi wa[da naturali: dik li ner;g[u nag[]lu lill-Partit Nazzjonalista.

Mark Anthony Sammut hu Kandidat ;did tal-Partit Nazzjonalista fuq ir-Raba’ u l{ames Distrett

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi – ]ied l-impjiegi full time b’20,0000 post tax-xog[ol u fil-[ames snin li ;ejjin se j]id 25,000 post ;did ie[or tax-xog[ol

Fil-[olqien tal-;id il-Gvern ta[t it-tmexxija g[aqlija ta’ Lawrence Gonzi g[araf l-iskemi u l-waqt l-aktar opportun biex dawn il-pakketti ta’ in/entivi jag[tu l-aktar frott g[all-;id tal-pajji]

IN-NAZZJON

Is-Sibt, 2 ta’ Marzu, 2013

TV#Radju 27 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Is-semifinalisti tal-Passport 2 Indifest Sas-Sitta - NET Television 14>35

Waqt il-programm tal-lum isiru mag[rufa min huma lerba’ semifinalisti tal-Passport 2 Indifest. Dawn se jkunu pre]enti waqt il-programm tal-lum.

L-atturi Eileen Montesin, Francesco Catania, Mark Haber u Christine Haber, ilkoll parti mit-tim tas-sensiela televi]iva ta’ NET Television Dejà Vu li g[ada se jintwera l-a[[ar episodju tat-tieni

sensiela se jkunu fost il-mistednin. Déjà Vu mistenni li titkompla, dejjem fuq NET Television, f’Ottubru.

Ma jonqsux is-soltu spettaklu u rkejjen varji b’su;;etti li jolqtu littelespettaturi kif ukoll numru ta’ kompetizzjonijiet bi premjijiet sbie[ x’jistg[u jintreb[u.

Jippre]entaw Ray Attard u Debbie Scerri.

Fil-qosor I Miserabili Raitre, 17>00 L-istorja ta’ Jean Valjean, li kien ori;inaha l-kittieb

Fran/i] Victor Hugo, in[admet kemm-il darba g[a/-/inema, fosthom wa[da li kienet fis/inemas din is-sena stess. Dan li se naraw illum i]da kien [are; fl-1978 b’re;ija ta’ Glenn Jordan u g[andu fost l-atturi ewlenin lil Richard Jordan u lil Anthony Perkins.

Harry Potter e la pietra filosofale Italia 1, 21>10 In[adem fl-2001, dan hu l-ewwel film ta’ Harry Potter u fih

naraw lil Daniel Radcliffe fil-parti talprotagonist. Naraw x’ji;ri meta jmur jistudja fl-iskola talma;ija ta’ Hogwarts.

Il Marchese del Grillo Iris, 21>05 Film komiku Talan ta’

Mario Monicelli li n[adem fl1981 u li g[andu lil Alberto Sordi (fir-ritratt hawn ta[t) b[ala l-protagonist. Hu jkun il-Marki] Onofrio del Grillo, nobbli li jkun qrib sew talPapa. I]da x’ji;ri meta titfa//a persuna o[ra li tkun tixbah [afna lill-Marki] u tkun kwa]i se ting[ata l-mewt minfloku?

Dangerous Isolation La 5, 21>10 Film thriller tal-2006 li n[adem b’re;ija ta’ Rex Piano

u g[andu lil Alexandra Paul fil-parti tal-protagonista Samantha. Din tin[ataf b[ala osta;; waqt li tkun qed tivvja;;a ma’ bintha. G[aliex?

Il-Prim Ministru u Kate Gonzi fost il-mistednin Me]é NET Television 20>30

Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi u s-Sinjura Kate Gonzi se jkunu fost il-mistednin ta’ Joséf Bonello u Ronald Briffa waqt il-programm tal-lum.

Se tkun ukoll mistiedna s-sopran Lydia Caruana (ritratt hawn ta[t), li wara waqfa qasira millkarriera, issa se ner;g[u nibdew narawha.

Jie[du sehem ukoll il-me]ina Claire Ciantar u lmu]i/ist Philip Vella.

Produzzjoni ta’ FMJ Productions.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 2 ta’ Marzu, 2013

32 Klassifikati G{AT-TWELLIJA

L-Imsida

{ANUT bla rigal b’5 euros kuljum kera, bil-permess, tajjeb g[al kull tip ta’ negozju. ?emplu 99898254 jew 77320474.

AVVI}I

G[al kull tip ta’ xog[ol

TA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ kmamar tal-banju, plumbing, kisi bil-;ibs u ]ebg[a, gypsum boards, e//. ?emplu 79091057.

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’

bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq ilfil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//.

Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 99602436.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet.

Stima b’xejn minn qabel.

Spare parts g[al kull tip ta’

appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separat. ?emplu 99800607.

Tiswijiet

Libsa tal-Pre/ett

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

G{ALL-BEJG{

Bargain

PJANU upright u ironframed, f’kundizzjoni tajba [afna.

Ing[ata service regolarment.

Prezz €500 jew l-eqreb offerta. ?emplu 21820662 jew 79061034.

G[amara antika

TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza

:DIDA fjamanta, bil-kuruna g[al-tifla ta’ 8 snin. Prezz €132. ?emplu 99455207.

Kamra tal-Pranzu

INJAM tip Messikan: mejda, sitt si;;ijiet u welsh dresser. €1350 jew l-eqreb. ?emplu 99010176.

PRIVAT

Mu]ika

FIT-teorija u prattika.

Attenzjoni individwali minn g[alliem spe/jalizzat f’tag[lim tal-pjanu, orgni, strumenti tal-korda u l-kant

liriku. ?emplu 99098880 jew 21470555.

JIN{TIE:U Sales Persons PART-TIME biex ibig[u u jqassmu prodott taljan ta’ ditta taljana rinomata ;o bars, hotels etc. ?emplu lil FTL Ltd fuq 79221700.

PROPJETA’ G{AL-BEJG{

Birkirkara

POST fit-tieni sular bi tlett ikmamar tas-sodda, k/ina u salott flimkien, b’]ew;t gallariji quddiem u wara, kamra tal-bejt. Prezz €132,000. ?emplu 79276317.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 2 ta’ Marzu, 2013

Passatemp 33 Mimdudin>1. Dan jg[in liz-zopp biex ikun jista’ jimxi (6) 4. Spi//a ta[t ir-ri;lejn (8) 9. Il-post fejn in-nassab jew ilka//atur jarma x-xbiek (6) 10. :rajja li fiha ji;ri d-demm jew ta’ swied ta’ qalb kbir (8) 12. Dan ftit g[adu jitwaddab lill-

mi]]ew;in friski wara li jispi//a t-tie; (4) 13. {afna devoti jilbsuh minn g[onqhom g[all-ta[t l-ilbies (5) 14. Ombra fil-mortadella? (4) 17. Nie[u lift f’karozza (6) 18. u 20. Hawn min jie[u l-pilloli tas-sakkarina floku (6) 20. Ara 18.

21. Qadima daqs katina miftuqa?

(6) 27. Kant ta’ tif[ir ad unur ta’ xi qaddis (4) 28. Somma ta’ flus mqieg[da biex tag[mel tajjeb b[ala rahan (5) 29. Fitt? Le, imma mhux [afna!

(4) 32. Oj! Oratur trid tirran;a g[al knisja ]g[ira tal-fratellanza!

(8) 33. Fejn f’Malta ssib borma madwar il-bidu ta’ Lulju? (6) 34. Il-maqlub tal-‘plural’ (8) 35. Tonfoq il-flus g[al xi [a;a (6) Weqfin>1. {uta mammala mo[bija

g[and :akobb u Marina (7) 2. Ta[ kemm fela[, sitta la ……, ji;ifieri bl-addo// (8) 3. Bniedem mo[bi fix-xquq ta’ rdum antik? (4) 5. Ndawwarlu spaga mieg[u u nag[millu ngassa tajba (6) 6. Wie[ed li ;ej mix-xemx jarmi s[ana kbira (4) 7. Salvatur (6) 8. Parti mill-;isem, li wie[ed jista’ jerfa’ xi pi] fuqha (6) 11. u 26. Wie[ed minn tnejn xorta u li jag[mel par mieg[u (6) 15. De/enza fl-im;iba, fl-ilbies jew fit-ta[dit (5) 16. {uta jew kunjom (5) 19. Mdorri j;ib ru[u jag[mel kollox bil-;abra u bit-tqassim (8) 22. Li hu ta’ issa, tal-pre]ent (7) 23. Att legali quddiem qorti, la[[ar nofs hu annimal kbir!

(6) 24. Qerq jew tradiment (6) 25. Xnihat foloz jew di/eriji (6) 26. Ara 11 30. Xebba reli;ju]a f’kunvent (4) 31. Li ma jit[arrkux g[ax b’sa[[ithom? (4)

1

2

3

4

9

5

6

8

10 11

12

13

14

15

16

17

18 19 20

23

21

24

25

27

22

26

28

29

30

31

32

33

34

35

Irba[ sett tal-platti ming[and JB Stores

Soluzzjoni tat-Tisliba li dehret is-Sibt li g[adda Mimdudin>- 1. Assurd; 4.

Traditur; 9. Panura; 10. I//assat; 12. Sugu; 13. Rigal; 14. :elu; 17.

Angolu; 18. u 20. Salami; 21.

Abbiss; 27. S[an; 28. Ferut; 29. {dud; 32. Illegali; 33. Kikkri; 34.

Interess; 35. Storja.

Weqfin> 1. Apposta; 2.

Sinagoga; 3. Rari; 5. Re/tar; 6.

Dlam; 7. Tassew; 8. Rettur; 11. u 26. Mistur; 15. Klima; 16. {abba; 19. Sindikar; 22. Sidrija; 23.

Estimi; 24. Fallut; 25. Fellus; 30.

Sgur; 31. ?int.

7

Tisliba bin-numri

In-numru 254, li mhux inklu] fil-lista tan-numri bi tliet figuri, jinsab imni]]el fejn suppost f’din il-gradilja biex jg[inkom issibu fejn iridu ji;u mni]]la n-numri l-o[ra kollha li g[andkom f’dawn l-erba’ listi. G[alikom.

Indirizzaw is-soluzzjoni tag[kom hekk: Tisliba JB Stores, ‘In-Nazzjon’, Stamperija Indipendenza, Triq Herbert Ganado, TalPietà PTA 1450, u g[andkom ]mien sa nhar is-Sibt li ;ej.

Ir-rebbie[#a jit[abbar [mistax o[ra.

Ir-rebbie[#a jkun mitlub iwie;eb mistoqsija [afifa fuq it-telefon, g[alhekk massoluzzjoni tat-Tisliba tinsewx tni]]lu n-numru tattelefon tag[kom.

L-a[[ar premju ntreba[ minn Carmen Portelli, 56, Triq San Gejtanu, il-{amrun HMR 1317

Soluzzjoni ta’ tisliba bin-numri

Is-Sibt, 2 ta’ Marzu, 2013

34 BASKETBALL - KAMPJONAT BOV

Luxol jew Si;;iewi fil-play-offs

Fi tmien il-gimg[a tintemm l-ewwel fa]i talKampjonat BOV fejn l-aktar log[ba mistennija hi l-a[[ar wa[da ta’ g[ada waranofsinhar bejn Bupa Luxol u Si;;iewi, partita li tiddetermina min se jkun ir-raba’ tim li jikseb post fil-playoffs. Illum il-leaders Floriana Francesco Fenech jilag[bu kontra Loyola Tata Motors.

G[ada Athleta A to Z Electronics jmisshom jilag[bu kontra Pavi Depiro.

Illum wara nofsinhar Floriana mistenija jiddefendu l-ewwel post fil-klassifika meta jilag[bu kontra l-a[[ar tim fil-klassifika, Loyola.

Floriana mistennija japprofittaw mill-fatt li Loyola se jkollhom lil J. P. Azzopardi sospi], u t-twil A. Axiaq imwe;;a’.

Loyola qed jiddependu mill-Amerikan D. Mazzocchi biex jiksbu l-punti g[ax it-tim g[adu wie[ed bla esperjenza. Floriana g[andhom lill-Malti-Awstraljan B. Scott Camilleri f’forma tajba wara li dan irkupra.

Athleta u Depiro, li t-tnejn ikkwalifikaw g[all-play-offs m’g[andhom xejn x’jitilfu g[ax reb[a g[alihom m[ux se tbidel il-po]izzjoni fil-klassifika biss wie[ed jipprova jipprepara bl-a[jar mod qabel il-play-offs.

Depiro, wara li reb[u l-ewwel unur tag[hom, it-Tazza Louis Borg, naqqsu mil-log[ob fejn l-

aktar li n[assu kienu x-xutters tag[hom R. Vella u A. Aquilina. Depiro g[andhom lil S. Morgan u minkejja li dan hu wie[ed mill-a[jar skorers, dan mhux dejjem ikun konsistenti fiddifi]a. Athleta jbatu [afna fid-difi]a.

Il-log[ba

Luxol se jkunu qed ifittxu l-ewwel reb[a fittieni rawnd. Huma urew progress fil-log[ba kontra Athleta biss l-aqwa skorer tal-kampjonat, S. Shackleford mhux l-ewwel darba li spi//a mke//i.

L-a[[ar akkwist A. Micallef se jkun qedjilag[ab kontra l-eks tim tieg[u. Si;;iewi jistg[u jg[idu li hu kollu tort tag[hom li qeg[din fis-sitwazzjoni li qeg[din fiha. Dan ittim hu wie[ed b’diversi players li jitilfu l-kontroll meta l-affarijiet ma jkunux sejrin tajjeb.

Meta dawn jilag[bu b[ala tim jistg[u joffru sfida denja lil kull tim imma hemm tendenza li l-players ikunu wisq individwalisti.

Wie[ed jittama li g[al din il-log[ba jkunu hemm l-aqwa referees biex ma jkunx hemm kontroversja.

Mill-kampjonat St. James Hospital tan-nisa Alyssa Ashley Loyola jibdew favoriti kontra Phoenix Qormi Petrus li se jkollhom lil Amerikan tag[hom B. Thomas sospi]a.

Joseph Muscat, Segretarju :enerali tal-MBA. jippre]enta lil Roderick Vella (lemin) bl-unur tal-aqwa player taxxahar ta’ Jannar

Roderick Vella l-aqwa player f’Jannar Roderick Vella, captain ta’ Pavi Depiro ;ie ivvutat b[ala l-aqwa player tal-Ewwel Divi]joni g[ax-xahar ta’ Jannar.

Fix-xahar ta’ Jannar Depiro irritornaw g[ar-reb[ ta’ unur ma;;uri fil-basketball tal-ir;iel meta reb[u t-tazza Louis Borg u iddefendew it-tielet post tal-klassifika fil-;lieda tag[hom g[al post fil-play-offs. Vella ikkontribwixxa g[al dawn il-wirjiet meta skorja 104 punt biex spi//a fit-tieni post f’dik li hi klassifika tal-aqwa skorers tal-kampjonat.

Hu kien ukoll l-a[jar three point shooter g[al dan ix-xahar b’total ta’ 17–il three pointer. Vella g[andu wkoll medja ta’ 2.94 steals, 8.11 rebounds kull log[ba u 3.89 assists filwaqt li sofra 25 foul.

Programm ta’ sport lokali g[al tmiem il-;img[a Illum MFA Ta’ Qali St. - Championship Pool: 2 p.m. Birkirkara v Hibernians, 4 p.m. Valletta v Sliema W. V. Tedesco St – I Div.: 2 p.m.

Pieta` H. v Bir]ebbu;a SP, 4.15 p.m. Vittoriosa S. v Lija A. Centenary St. - II Div: 2 p.m.

St. George’s v Msida SJ, 4 p.m.

G[arg[ur v Sta Venera L. Mosta Grd. - II Div: 2p.m.Fgura Utd v Si;;iewi, 4.15 p.m. St. Patrick v San :wann Luxol St. - II Div: 2 p.m.

Pembroke A. v M;arr Utd, 4.15 p.m. }ebbu; R. v }urrieq GFA Gozo St. - II Div: 1 p.m. Qala S. v G[arb R., I Div.: 3 p.m.

Ker/em A. v SK Vicrtoria W. SWAN Qormi Grd – I Div: 1.45 p.m.

Tarxien AFC v Valletta SP, 3.15

p.m. }ejtun AFC v Ta’ :iorni W. Sta Lucija Grd. - I Div: 1.45 p.m. Senglea G. v Lija#Iklin, 3.15 p.m. Dingli E. v Tal-Qroqq V. Tarxien Grd. - II Div: 1.45 p.m. San :wann K. v Cospicua D, 3.15 p.m. Bahrija AFC v Fleur De Lys AFC

ISA Msida Grd – 2.30 p.m.

Methode v Vassallo, 3.30 p.m.

Trelleborg v Toly P.

HANDBALL Universita’- 12.30 p.m. II

Div. (I) Luxol v HMS Eurosport, 2 p.m. II Div. (I) La Salle PL v Phoenix DHL, 3.30 p.m. I Div. (N) Phoenix D. v Luxol, 5 p.m. I Div. (N) Aloysians Z v La Salle ZTD

SPARAR Bidnija – 12 p.m. Tibda l-

isparatura Selezzjoni g[al ?ip#UAE Trap

BASKETBALL

Ta’ Qali – 2.45 p.m. Nisa Alyssa Loyola v Phoenix Qormi, 4.30 p.m. I Div. (I) Floriana FF v Tata Motors Loyola G[ada MFA Hibs St. - Relegation Pool: 2 p.m. Floriana v Balzan, Championship Pool: 4 p.m.

Mosta v Tarxien R. V. Tedesco St – I Div.: 2 p.m.

Marsaxlokk v Naxxar L., 4.15 p.m. G]ira Utd v Mqabba Centenary St. - III Div: 1 p.m. G[axaq v Mdina K., 3 p.m.

Luqa SA v Sta Lucia, 5 p.m.

Qrendi v Marsa Sirens Grd. - III Div: 2p.m.

Xg[ajra T. v Mtarfa, 4.15 p.m.

Ta’ Xbiex v Senglea A. Luxol St. - III Div: 2 p.m.

Kalkara v Sirens, 4.15 p.m.

Swieqi Utd v Attard G[arg[ur Grd – Nisa U#16: 9 a.m. Mosta v Kirkop Utd, 10

a.m. Gozo v Tarxien R., 11 a.m. {amrun S. v M;arr Utd

a.m. Neptunes v Exiles, 12 p.m.

Sirens v Valletta

Xewkija T. v Xag[ra Utd., 3 p.m. Victoria H. v Sannat L.

IASC Tarxien Grd. - II Div: 8.30

Trap fuq 50 plattina + finali Bidnija – 9.30 a.m. Tkompli lisparatura Selezzjoni g[al ?ip#UAE Trap

MAFA Sta Margerita Grd. - 9.30

ta’ 11-il ti;rija fuq distanza qasira

GFA Gozo St. - I Div: 1 p.m.

a.m. Luqa J. v Mqabba A., 9.45 a.m. }urrieq W. v B’Bugia T, 11 a.m. Zabbar CB v Safi AFC a.m. Marsa SM v Marsa WS, 11.15 a.m. Vittoriosa L. v Valletta S.

HANDBALL Universita` - 9a.m. U#15 (S)

Aloysians v La Salle T., 10.15 a.m. U#17 (B) Aloysians v Kavallieri RS2, 11.30 a.m. U#17 (B) Starmax v Phoenix Pavi, 12.45 p.m. U#17 (B) La Salle CD v Luxol St.TM

WATERPOLO Pixxina Tal-Qroqq – 10.45

SPARAR B’Bugia – 10 a.m. Sparatura

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL Marsa: 1.30 p.m. Programm BASKETBALL Ta’ Qali – 9.30 a.m. II Div.

(I) Floriana Eurobasket v Miscela DO Mtarfa, 11.15 a.m.

(N) Starlites SE v Hibs, 1 p.m. I Div. (I) Pavi Depiro v Athleta A to Z, 2.45 p.m. (N) Luxol v Pavi Depiro, 4.30 p.m. I Div. (I) Bupa

v Si;;iewi

ASMK Im;arr – 10am. Ti;rija

Enduro fil-barriera tat-’Torri Falka’

IN-NAZZJON Is-Sibt, 2 ta’ Marzu, 2013

36 Sport TRASFERIMENTI

FUTBOL

‘Bayern iridu t-’Treble’

Il-winger ta’ Bayern Munich, Franck Ribery qal li hu u s[abu se jag[mlu minn kollox biex jirb[u t-‘Treble’.

B[alissa Bayern g[andhom vanta;; ta’ 17-il punt f’ras ilklassifika u matul il-;img[a ibbukkjaw post fis-semi finali tat-tazza domestika wara li eliminaw lil Borussia Dortmund. Barra minn hekk Bayern reb[u l-ewwel leg talfa]i tal-a[[ar 16 ta/-Champions League bi skor ta’ 3-1 barra minn darhom kontra Arsenal.

“Irridu nibqg[u nilag[bu hekk u issa wasalna f’fa]i fejn kull log[ba hi finali. Irridu npattu g[all-passat,” qal Ribery. Bayern Munich, fla[[ar tliet snin waslu u tilfu darbtejn fil-finali ta/Champions League.

Sentejn ilu tilfu l-finali filBernabeu kontra Inter filwaqt li f’Mejju tal-2012 tilfu l-finali f’darhom stess kontra Chelsea bl-g[oti tal-penalties.

G[andu relazzjoni tajba Intant, il-manager ta’ Chelsea, Rafa Benitez qal li rrelazzjoni tieg[u mas-sid tal-

klabb Abramovich hi wa[da tajba u mhux be[siebu jitlaq lill-Blues qabel tmiem lista;un. Nhar l-Erbg[a Benitez infexx f’rabja u qal li se jitlaq lill-klabb wara lista;un min[abba li mhux qed ikollu l-appo;; tal-partitarji.

Jirkupraw minn injuries Il-goalkeeper ta’ Real Madrid, Iker Casillas irritorna g[at-ta[ri; g[all-ewwel darba sa minn meta kiser subg[u fit23 ta’ Jannar fit-tieni leg talkwarti finali tat-tazza tar-Re kontra Valencia. Il-goalkeeper Spanjol tilef l-ewwel leg talfa]i tal-a[[ar 16 ta/-

Champions League kontra Man Utd u se jitlef it-tieni leg ta’ nhar it-Tlieta.

Il-manager ta’ Man Utd Alex Ferguson [abbar li lattakkant Robin Van Persie se jkun f’sikktu g[at-tieni leg kontra l-Madrileni. Van Persie we;;a’ ;enbu ;img[a ilu meta Man Utd lag[bu kontra QPR. Hu mifhum li lattakkant Olandi] se jilg[ab anke llum meta r-Red Devils jiltaqg[u ma’ Norwich.

Giggs i;edded il-kuntratt ma’ Man Utd Il-winger veteran ta’ Man Utd, Ryan Giggs ;edded ilkuntratt tieg[u b’sena o[ra u b’hekk hu marbut mal-klabb sa :unju tal-2014. Giggs, li g[andu 39 sena, ilu 23 sena ma’ Man Utd u kien iddebutta bil-flokk tar-Red Devils fl-1991 u f’dawn is-snin kollha skurja total ta’ 168 gowl f’931 log[ba.

“Ryan hu e]empju mhux biss lill-players ta’ madwaru imma anke lil kull futboler fid-dinja.

Ir-rekord li waqqaf ftit tal;img[at ilu hu wie[ed inkredibbli,” qal il-manager ta’ Man Utd Alex Ferguson. Dan tal-a[[ar kien qed jirreferi g[ar-rekord li waqqaf Giggs ftit tal-;img[at ilu. Fit-23 li lag[ab fil-Premier Giggs dejjem irnexxielu jsib ix-xibka.

Kemm ilu ma’ Man Utd Giggs reba[ 12-il Premier League u erba’ FA Cups kif ukoll tliet League Cups u ]ew; Champions Leagues. Fis-sajf li g[adda Giggs kien il-captain tat-tim li waqt l-Olimpjadi irreppre]enta lir-Renju Unit.

Intant, il-manager Alex Ferguson qal li la darba jirtira

mill-kariga ta’ kow/ be[siebu jsir direttur fi [dan il-klabb.

B’ton ironiku Ferguson, f’intervista qal, “Min irid je[les minni mhux se jirnexxilu g[ax la darba nirtira se nibqa’ na[dem mal-klabb u x’aktarx insir direttur. G[adni ma nafx meta se nieqaf inmexxi lil dan it-tim u ]gur li mhux se jkun tabib li jordnali nag[mel hekk.”

Dwar min se jie[u postu la darba dan jirtira mill-kariga ta’ kow/ Ferguson qal, “Naf li ddiri;enti se jsaqsuni lil min la[jar ja[tru minfloki u jien lest nag[ti l-pariri tieg[i imma fla[[ar mill-a[[ar id-de/i]joni se tkun tag[hom u mhux tieg[i.”

Dan l-a[[ar kien hemm spekulazzjonijiet li jekk Ferguson , dan l-ista;un, jirnexxilu jirba[ it-‘Treble’ g[at-tieni darba ma’ Man Utd jiqaf imexxi lill-klabb u jitlaq bl-unuri imma fl-istess intervista Ferguson /a[ad dan kollu. B[alissa Man Utd qeg[din b’/ans li jil[qu dan ittragward. Man Utd g[andhom vanta;; ta’ 12-il punt f’ras il-

klassifika filwaqt li qeg[din fil[ames rawnd tal-FA Cup u filfa]i tal-a[[ar 16 ta/Champions League fejn nhar itTlieta jilag[bu t-tieni leg kontra Real Madrid.

L-ewwel leg intemmet 1-1 filwaqt li fl-FA Cup jiltaqg[u kontra Chelsea.

Zidane l-aqwa Il-midfielder Ingli] David Beckham qal li l-aqwa player li

qatt lag[ab mieg[u kien Zinedine Zidane. Beckham qal hekk waqt konferenza talAdidas fejn g[aliha kien hemm pre]enti wkoll l-eks player ta’ Real Madrid, Zidane.

“Zidane mhux biss hu player kbir fil-grawnd imma anke ra;el ta’ e]empju barra lgrawnd,” qal Beckham. Dan tal-a[[ar fil-karriera teig[u lag[ab ma’ diversi players kbar b[alma huma Paul Scholes, Raul, Figo u l-attakkant Bra]iljan Ronaldo. Fi tmiem il;img[a Beckham lag[ab g[allewwel darba ma’ PSG fir-reb[a ta’ 2-0 li dawn kisbu fuq Marseille.

FUTBOL

L-u]u tat-teknolo;ija anke fil-Premier League Kelliem g[all-Premier League, Dan Johson ]vela li mill-ista;un li ;ej se jibda jsir u]u tatteknolo;ija fil-futbol biex tkun evitata l-kotroversja. “ B[alissa qeg[din fi stadju avanzat fejn jid[lu diskussjonijiet biex sena o[ra jkollna t-teknolo;ija f’kull grawnd ta’ kull klabb li jilg[ab fil-Premier, anke klabbs li se jkunu promossi minn The Championship,” qal Johson.

Matul il-;img[a li g[addiet t[abbar li waqt itTazza talKonfederazzjonijiet tas-sajf li ;ej u waqt it-Tazza tadDinja tal-2014 se jkun hemm l-u]u tat-teknolo;ija

u s’issa tliet sistemi jistg[u jkunu u]ati.

Sena ilu, waqt il-log[ob tat-Tazza tad-Dinja talKlabbs fil-:appun sar u]u mit-teknolo;ija g[allewwel darba. Johnson ma ]velax liema se tkun issitema li se tintu]a filPremier. Dan tal-a[[ar kompla billi qal li l-klabbs tal-Premier ma jistg[ux ma ja//etawx li fil-grawnd tag[hom ikun hemm dawn is-sistemi imma fl-istess [in serra[ ras id-diri;enti tal-klabbs li dawn mhux se ji;u jiswew flus kbar biex ji;u installati.

Il-FIFA [abbret li r-raba’ sistema ta’ teknolo;ija ;iet approvata.

rnazzjonali.

Din is-sistema, li hi wa[da :ermani]a jisimha GoalControl4D. Cameras tala[[ar teknolo;ija jkunu installati madwar il-grawnd u dawn ikunu j[arsu lejn il-lasti.

Hekk kif il-ballun jaqbe] illinja ir-referee jir/ievi sinjal fuq l-arlo;; tieg[u dik issekonda stess.

Il-UEFA s’issa g[adha ma ppremettietx l-u]u tatteknolo;ija filkompetizzjonijiet tag[ha u minflok g[andhom uffi/jal li jkun wara l-lasti.

Caption Il-winger ta’ Man Utd Ryan Giggs

IN-NAZZJON Is-Sibt, 2 ta’ Marzu, 2013

Sport 37 FUTBOL INGLI}

Tottenham jibdew favoriti kontra Arsenal Premiership Illum

Chelsea v West Brom Everton v Reading Man Utd v Norwich Southampton v QPR Stoke v West Ham Sunderland v Fulham Swansea v Newcastle Wigan v Liverpool

G[ada

Tottenham v Arsenal

It-Tnejn

Aston Villa v Man City

The Championship

Leeds United v Millwall Barnsley v Bolton Blackburn v Peterborough Blackpool v Bristol City Brighton v Huddersfield Charlton v Burnley Hull v Birmingham Ipswich v Leicester Middlesbrough v Cardiff Sheff Wed v Nottm Forest

League One

Brentford v Scunthorpe Bury v Crawley Coventry v Swindon Crewe v Portsmouth Doncaster v Hartlepool Leyton Orient v Bournemouth MK Dons v Preston Notts County v Carlisle Oldham v Sheff Utd Stevenage v Colchester Walsall v Shrewsbury Yeovil v Tranmere

League Two

Accrington v Torquay Aldershot v Gillingham Bristol Rovers v Burton Albion Cheltenham v Wimbledon Dag & Red v Chesterfield Exeter v Northampton Morecambe v Rochdale Oxford Utd v Port vale Plymouth v Barnet Southend v Rotherham Wycombe v Fleetwood York v Bradford

Premier Sko//i] Illum

Hearts v Motherwell Ross County v Inverness CT

G[ada Tottenham se jibdew favoriti meta jilag[bu kontra r-rivali Arsenal. It-tim ta’ Villas Boas ilu ma jitlef 11-il log[ba fil-kampjonat u barra minn hekk ibbukkja post filfa]i tal-a[[ar 16 tal-Europa League. Minbarra dan kollu wie[ed jista’ jg[id li b[alissa Tottenham qed igawdu millfatt li mag[hom hemm il-player tal-mument, Gareth Bale, player li qed jiskorja gowl isba[ mill-ie[or.

Din il-log[ba se tkun konfront dirett g[al dawn i]-]ew; timijiet li qed jissieltu g[al post fi/-Champions League.

Tottenham qeg[din fit-tielet post u jekk jirb[u kontra t-tim ta’ Wenger jift[u vanta;; ta’ seba’ punti fuq Arsenal li qeg[din fil-[ames post.

B[alissa l-Gunners g[addejjin minn fa]i kemxejn negattiva.

Dan l-a[[ar dawn ;ew eliminati mill-FA Cup b’telfa kontra Blackburn filwaqt li tilfu lewwel leg tal-fa]i tal-a[[ar 16 ta/-Champions League f’darhom stess kontra Bayern Munich. It-tim :ermani] skorja tliet gowls fl-Emirates Stadium u wie[ed jista’ jg[id li Arsenal huma kwa]i di;a’ eliminati.

Dan l-a[[ar kien hemm kritika kbira fuq il-manager talklabb Wenger li min-na[a tieg[u dejjem iddefenda t-tim u wasal biex qal li Arsenal jistg[u sa[anistra jispi//aw fit-tieni post.

Fl-a[[ar sitt partiti Bale skurja tmien darbiet u l-a[[ar gowl li g[amel, dak kontra West Ham Utd, kien wie[ed mill-isba[ dan l-ista;un.

Tottenham se jkunu ;ejjin minn reb[a ta’ 3-2 kontra West Ham filwaqt li Arsenal reb[u 2-1 kontra Aston Villa.

Jidher li g[al Arsenal din se tkun it-tmien sena li dawn ikunu naqqsu milli jirb[u unur u minkejja l-profitti kbar li qed jag[mel il-klabb il-parti-

tarji jridu jer;g[u jesperjenzaw is-su//ess li daqu meta Arsenal kellhom players b[al ma huma Hnery, Vieira u Campbell. {arsa lejn l-istatisika turi li minn 39 derby li lag[ab kontra Tottenham, dan tilef biss [ames darbiet imma dan lista;un Tottenham jidhru aktar f’qag[da li jo[or;u rebbie[a, anke jekk kif kul[add jaf, derby jaf joffri diversi sorpi]i.

Tottenham se jkunu qed ifittxu wkoll li jpattu g[attelfa ta’ 5-2 li sofrew b[al dan i]-]mien sena fl-Emirates.

Dakinhar dawn kienu tnejn minn fuq imma spi//aw qalg[u [ames gowls. Li kikeu dakinhar Tottenham reb[u kienu jift[u vanta;; ta’ 13-il punt imma d-destin ried li Tottenham tilfu dik il-log[ba u Arsenal spi//aw fit-tielet post filwaqt li Tottenham spi//aw ir-raba’ imma ma

[adux sehem fi/-Champions League min[abba li Chelsea, li spi//aw is-sitt, reb[u ttazza u ikkwalifikaw b[ala holders. Din id-darba Toottenham ma jridux jg[addu minn xi [a;a simili u reb[a g[alihom tkun tiswa deheb.

Intant, il-leaders Man Utd jilag[bu f’darhom kontra Norwich u wie[ed irid jara b’liema formazzjoni se jin]el biha l-manager Alex Ferguson min[abba li nhar it-Tlieta jilag[bu t-tieni leg tal-a[[ar 16 ta/-Champions League kontra Real Madrid wara li flewwel leg ;ew 1-1.

Ferguson matul il-;img[a talab sforz kbir minn na[a talplayers tieg[u biex dawn ikomplu g[addejin bit-tama li jirb[u t’Treble’. Kemm Man Utd kif ukoll Norwich se jkunu ;ejjin minn reb[a. Man Utd reb[u 2-0 kontra QPR filwaqt li l-Canaries reb[u 2-1

kontra Evrton.

Illum Chelsea jilag[bu kontra West Brom u l-Blues iridu tliet punti biex ikomplu jittamaw li jispi//a fit-tielet post.

Matul il-;img[a, wara li Chelsea eliminaw lil Middlesbrough il-manager Benitez attakka lill-partitarji ta’ Chelsea u ]vela li fi tmiem l-ista;un dan se j[alli lillklabb.

Benitez qal li se jag[mel ilmassimu biex iwassal lil Chelsea fit-tielet post imma ikun x’ikun ir-ri]ultat a[[ari dan se jitlaq lit-tim li ilu mieg[u sa minn Novembru li g[adda.

I/-champions Man City jilag[bu nhar it-Tnejn barra minn darhom kontra Aston Villa u bla dubju, jekk Man Utd ikunu reb[u kontra Norwich, City ma jistg[ux jag[mlu pass falz g[ax jispi//aw 15-il punt ta[t irRed Devils.

FORMULA 1

Il-McLaren se jirb[u anke ming[ajr Lowe

I Div

Dumbarton v Cowdenbeath Dunfermline v Partick Thistle Livingston v Airdrie Utd

II Div

Albion v Alloa Arbroath v Ayr East Fife v Queen of Sth Forfar v Stranraer Stenhousemuir v Brechin

III Div

Rangers v East Stirling Annan Athletic v Berwick Clyde v Peterhead Elgin v Stirling Queen’s Park v Montrose

Gareth Bale, winger ta’ Tottenham li b[alissa g[addej mill-aqwa perjodu fil-karriera tieg[u u ]gur li se jkun ta’ theddida g[ar-rivali Arsenal

Is-sewwieq tal-McLaren Jenson Button qal li t-tim se jirba[ anke ming[ajr Lowe

Is-sewwieq tal-McLaren Jenson Button qal li hu fidu/ju] li t-tim jirba[ anke ming[ajr idDirettur Tekniku Paddy Lowe. Dan tal-a[[ar se jimxi fuq il-passi tas-sewwieq Lewis Hamilton u se jing[aqad mal-Mercedes.

Button, rebbie[ tat-titlu mondjali fl-2009 qal li Lowe kien strumentali fil-karriera tieg[u u fl-istess [in fa[[ar lil Tim Goss, il-persuna li se jkun qed jie[u post Lowe.

“Il-fatt li membru tat-tim jitlaqna hu parti mill-isport. Kul[add ikun irid sfidi ;odda,” qal Button. Din se tkun l-14-il sena li Button se jkun qed itellaq fl-F1. L-ista;un ta’ din is-sena jibda fis-17 ta’ Marzu u l-ewwel Grand Prix se jsir f’Melbourne fl-Awstralja.

“Jien ma ;ejtx mal-McLaren g[ax kien hawn Hamilton jew Lowe. Jien ;ejt hawn g[ax naf li dan hu tim bi storja kbira fl-F1. Nawgura lil Lowe futur mill-isba[,” kompla jg[id issewwieq Ingli].

Il-McLaren [abbru li Lowe xorta se jibqa’

mat-tim sal-a[[ar tal-ista;un imma dan mhux se jkun qed jokkupa l-kariga ta’ Direttur Tekniku.

Dan l-ista;un, minflok Hamilton se jkun Sergio Perez li se jkun qed isuq ma’ Button.

Il-McLaren sta;un ilu reb[u sitt Grand Prix.

Tlieta minnhom reba[hom Hamilton filwaqt li lo[rajn reba[hom Button.

Intant, il-Kap tal-Ferrari Stefano Domenicali qal li b[alissa l-atmosfera fit-tim hi wa[da po]ittiva, spe/jalment wara li saru t-testijiet f’Jerez u f’Barcelona. Felipe Massa, li kellu sta;un di]appuntanti irre;istra l-a[jar [in f’jum minnhom f’Jerez filwaqt li Alonso hu mistenni jer;a’ joffri sfida lil Vettel.

“Din id-darba rridu nibdew ni;bru l-punti mill-bidu. Tg[allimna mill-i]balji li g[amilna.

Fil-Grand Prix tal-Awstralja rridu nkunu protagonisti,” qal Domenicali. Sta;un ilu l-Ferrari kellhom bidu negattiv u wie[ed jista’ jg[id li dan ilbidu sewa qares lil Alonso li spi//a fit-tieni post, tliet punti wara /-champion Vettel.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 2 ta’ Marzu, 2013

Sport 39 FOOTBALL – L-EWWEL DIVI}JONI

Reb[a prezzju]a g[al Dingli Swallows DINGLI S. …..................... 2 ST. ANDREW’S …........... 1 Dingli Swallows kisbu reb[a mill-iktar prezzju]a meta g[elbu lil St Andrew’s 2-1, biex bis-sa[[a ta’ din irreb[a fet[u vanta;; ta’ tliet punti fuq Birzebbuga. Flewwel taqsima Dingli kellhom g[add ta’ /ansijiet ta’ skor i]da l-goalkeeper tasSaints Matthew Towns kien ferm attent u determinat flinterventi tieg[u.

Kif bdiet it-tieni taqsima Dingli Swallows marru filvanta;; permezz ta’ ISAAC BANUAH li da[al tajjeb g[al kross ta’ Roomes u qabbe] ilballun minn fuq Towns.

Wara li fallew id-draw permezz ta’ Kerekov, fl-54 minuta kien BRIAN SAID li kiseb id-draw g[al St. Andrew’s wara azzjoni ta’ korner ta’ Joseph Farrugia u kross ta’ Anizoba.

Fis-57 minuta wasal il-goal tar-reb[a ta’ Dingli meta f’ta[wida quddiem Towns kien LYDEN MICALLEF li mattar siequ u xe[et il-ballun fix-xibka.

Dingli – D. Zarb, C. Muscat,

R. Vella, E. Grech, K. Roomes (J. Anyanwu), K. Formosa, J. Pace, I. Banuah (F. Cauchi), E. Farrugia, M. Borg, L. Micallef.

St. Andrew’s – M. Towns, B.

Diacono (A. Scerri), J. Briscoe White (M. Grima), W. Camilleri, B. Said, J. Farrugia, M. Hyzler, N. Vella Petroni (M. Desira Buttigieg), P. Anizoba, R. Kerekov, T. Grozev.

Referee - Marco Borg

}ejtun jirkupraw b’g[axar plejers }EJTUN C. …................... 2 GUDJA U. …..................... 2 }ejtun wettqu rimonta mill-

aqwa minkejja li kienu qed jilag[bu b’g[axar plejers meta rkupraw ]vanta;; ta’ ]ew; goals kontra Gudja li dehru resqin lejn reb[a fa/li.

L-ewwel azzjoni kienet ta’ Gudja b’xutt ta’ Kiril Aleksandrov jg[addi ftit barra. G[axar minuti wara, risposta ta’ }ejtun b’xutt ta’ Ivan Kurtusic. Ftit qabel lintervall Gudja marru filvanta;; b’daqqa ta’ ras ALAN ABELA minn azzjoni ta’ korner.

Fl-64 minuta daqqa ta’ [arta g[a]-}wieten meta Andrè Farrugia tke//a wara da[la fuq Kurt Azzopardi.

Fit-78 minuta Gudja dehru li g[alqu l-log[ba meta KIRIL ALEKSANDROV kompla g[al ;ewwa wara azzjoni ta’ Jean Louis Ekobu.

Minuta wara, il-goalkeeper Ranier Farrugia li kien qed

KIF JINSABU L R D T F K Pt Naxxar L Vittoriosa S Lija A Pieta H Marsaxlokk Gudja U St Andrews Zejtun Gzira U Dingli S Birzebbuga Mqabba

15 15 15 15 15 16 16 16 15 16 15 15

9 9 9 8 7 7 7 4 3 3 2 0

4 2 3 3 2 4 3 4 5 3 5 4 3 6 6 6 6 6 3 10 3 10 5 10

32 24 27 30 27 28 29 15 18 13 19 15

13 18

22 16 20 20 26 20 20 35 34 33

31 30 29 27 26 26 24 18 15 12 9 5

jirritorna fil-lasta ta’ }ejtun, salva lil s[abu b’save millaqwa fuq xutt ta’ Aleksandrov.

I]da meta kollox deher mitluf g[al }ejtun bdiet irrimonta, grazzi g[ad-d[ul tassostitut Diego Cucciardi, li fit-82 minuta ]marka lil KENNETH ABELA li skorja mill-vi/in, u ]ew; minuti wara kien ADRIAN CARABOTT li spara fixxibka wara azzjoni konfu]a fil-kaxxa ta’ Gudja. }ejtun – R. Farrugia, E.

Azzopardi, A. Farrugia, Z. Vukovic, C. Magro, K. Abela, I. Kurtusic (O. Majtara), D. Mifsud, J. Spiteri, A. Carabott, O. El Ghaouti (D. Cucciardi) Gudja – M. Xerxen, E. Bugeja, A. Abela, J. Tonna, E. Vella (L. Chircop), K. Azzopardi, N. Alnoudji, D. Cachia, K. Bonello (C. Anton), J.L. Ekobu (P.P. Sammut), K. Aleskandrov Referee - Fiodor Zammit

Tomas Federer

TENNIS

Final bejn Djokovic u Berdych

Il-final tat-tournament ta’ Dubai se tkun bejn Novak Djokovic u Tomas Berdych wara li reb[u s-semi finali kontra Juan Martin Del Potro u Roger Federer rispettivament.

Is-sorpri]a se[[et fit-tieni semi finali meta Tomas Berdych g[eleb lil Roger Federer fi tliet sets kumbattuti. Berdych tilef lewwel set 6-3, i]da rkupra meta reba[ it-tieni set bit-tie break 76 u s-set de/i]iv 6-4.

Fl-ewwel semi finali n-numru wie[ed Novak Djokovic reba[ f’]ew; sets kontra Juan Martin Del Potro 6-3, 7-6 biex tawwal is-serje po]ittiva tieg[u g[al 17-il log[ba FOOTBALL

Draw bejn Napoli Sliema jift[u l-ista;un b’reb[a u Juventus Il partita l iktar mistennija log[ob u mill azzjonijiet WATERPOLO

-

minn Stewart Said

Sliema McDonalds..............9 San :iljan Sir Alex.............6 (1-1), (2-2), (3-2), (3-1) Sliema McDonalds fet[u lista;un fuq nota po]ittiva meta fil-partita li fet[et ilKampjonat BOV tax-xitwa kisbu reb[a tajba kontra San :iljan Sir Alex. Il-partita kienet wa[da bilan/jata mi]]ew; timijiet ikollhom lopportunitajiet tag[hom.

L-ewwel ]ew; sessjonijiet ]ammew l-istess ritmu hekk kif bl-azzjonijiet fuq i]-]ew; na[at ir-ri]ultat baqa’ f’parità

ta’ 3-3 fejn wara li Fava tefa’ lil :iljani]i fil-vanta;;, San :iljan kellhom jirkupraw darbtejn vanta;; tas-Slimi]i.

Sliema kienu ftit superjuri fit-tielet sessjoni u marru f’vanta;; ta’ ]ew; gowls sakemm Rath naqqas ilmar;ni fl-a[[ar sekondi tassessjoni biex ]amm il-partita miftu[a.

Fl-a[[ar sessjoni Sliema kienu a[jar mill-avversarji fejn [adu l-okka]jonijiet li kellhom biex reb[u l-partita.

Sliema: R. Coleiro, J.

Gabarretta (1), N. Lubrano (1), T. Sullivan, M. Meli (2), J. Soler, D. Paolella (2), C. Cluett, J. Brownrigg (1), E. Aquilina (1), M. Spiteri Staines (1), E. Meli, D. Abela, M. Agius San :iljan: D. Camilleri, J.C. Cutajar, J. Sammut, K. Galea, K. Dowling, K. Galea, A. Bugeja, A. Bianchi (2), C. Spiteri Debarro, C. Gialanze, P. Fava (3), B. Rath (1), M. Pisani Referees: Mario Dalli, Stefan Licari

-

bejn Napoli u Juventus intemmet 1-1. B’dan irri]ultat igawdu l-iktar illeaders u champions Juventus li bis-sa[[a tieg[u ]ammew il-vanta;; ta’ sitt punti filqu//ata tal-klassifika.

Juventus kellhom bidu tajjeb u marru fil-vanta;; wara biss g[axar minuti b’goal ta’ Chiellini li kien qed jirritorna fl-iskwadra Juventina. }ew; minuti minn tmiem l-ewwel taqsima wasal il-goal ta’ Napoli skorjat minn Inler.

Fit-tieni taqsima Napoli kellhom [afna iktar mil-

-

perikolu]i i]da ma rnexxilhomx jiskorjaw il-goal tar-reb[a biex b’hekk ittamiet li jirb[u l-kampjonat [adu daqqa ta’ [arta.

Ri]ultati

Italja – Serie A

Napoli v Juventus

1-1

E. Frankfurt v B. M’bach

0-1

Getafe v Zaragoza

2-0

Derby v C.Palace Wolves v Watford

0-1

Mellieha v Kirkop

2-0

:ermanja – Bundesliga Spanja – La Liga

Ingilterra – Championship Lokali – Div II

1-1

IN-NAZZJON Is-Sibt, 2 ta’ Marzu, 2013

40 Lokali

Il-konsumatur g[andu fidu/ja fl-ekonomija tal-pajji] u dan wassal biex f’rapport tal-Kummissjoni Ewropea jirri]ulta li Malta se jkollha t-tieni l-akbar tkabbir ekonomiku fost il-pajji]i kollha taz-zona ewro. Dan qed iwassal ukoll biex l-ekonomija ta’ pajji]na tkomppli tikber u tissa[[a[ u to[loq aktar xog[ol. Il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonlaista Simon Busuttil qal dan il-biera[ fi tmiem ]jara li g[amel lill-komunità kummer/jali f’Tas-Sliema fejn iltaqa’ ma’ numru kbir ta’ sidien tal-[wienet u mal-impjegati tag[hom. Hu kien akkumpanjat mill-kandidati tal-Partit Nazzjonalista fuq l-G[axar Distrett Elettorali. Simon Busuttil qal li Tas-Sliema hu wie[ed mill-akbar /entri kummer/jali f’pajji]na u fil-[ames snin li g[addew sar [afna xog[ol ta’ tisbih fosthom Pjazza Sant Anna li ng[atat lura lir-residenti wara li kienet itte[ditilhom g[al snin twal mill-gvern Laburista. Fakkar li f’Tas-Sliema se jsir il-pro;ett tal-parke;; u tal-;nien b’investiment ta’ €7miljun u dan se joffri qab]a o[ra ta’ kwalità. (Ritratt> Michael Ellul)

media•link COMMUNICATIONS