Numru 13,378
€0.55
www.mychoice.pn
Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi qal li Gvern ;did Nazzjonalista jrid jo[loq tal-inqas 25,000 post tax-xog[ol ;did g[all-gradwati, g[a]-]g[a]ag[ li jid[lu fid-dinja tax-xog[ol, g[al numru akbar ta’ nisa li se jid[lu fid-dinja tax-xog[ol u g[all-pensjonanti li jibqg[u ja[dmu (Ritratt> Joseph Galea)
G[a]la g[al futur fis-sod li jkompli jo[loq ix-xog[ol minn Charles Muscat
Wasal il - mument tad - de/i]joni u l PN qed jinvesti fil - poplu u jkompli jnaqqas it - taxxi , se jkompli jo[loq ix xog[ol , itejjeb il - pensjonijiet , itejjeb l - istipendju u jipprovdi l - a[jar edukazzjoni , l - a[jar sptarijiet u l aqwa medi/ini u se nag[tukom Malta b ’ ambjent a[jar . G[alhekk fid - 9 ta ’ Marzu l - vot g[andu jkun fuq in - na[a tal - blu ta ’ veru , g[alikom , g[al ulied -
kom u g[al pajji]kom . Il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi qal dan ilbiera[ waqt intervista Int u l-Prim Ministru li saret f’Pembroke u li kienet la[[ar wa[da fis-sensiela. L-intervista saret minn Dr Adrian Delia u Jean Claude Micallef kien l-animatur. Lawrence Gonzi qal li ninsabu fl-a[[ar jiem tal-kampanja elettorali u rridu
nkomplu nwasslu l-messa;; lil dawk li g[adhom mhux de/i]i kif se jivvutaw. Hu qal li kemm dawk li g[adhom inde/i]i u kemm dawk li se jivvutaw g[all-ewwel darba, iridu jiftakru li wara li jg[addi l-istorbju tal-kampanja elettorali, nhar it-Tnejn iridu jmorru lura g[ax-xog[ol u dawk li g[andhom il[wienet iridu jift[u l-[anut tag[hom. g[al pa;na 5
Int f’din l-elezzjoni Suppliment spe/jali fil-pa;ni tan-nofs ta’ dan il-;urnal. Illum dwar Futur fis-Sod
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
2
Il-;lieda fil-ka]in Laburista tar-Rabat bdiet wara li tfajla ttantat ;uvni L-akku]at sabbat lill-vittma ma’ magna tas-sigaretti
Trasport g[al G[awdex L-Uffi//ju ELCOM tal-Partit Nazzjonalista qed jorganizza trasport g[al dawk il-Maltin li huma re;istrati bil-vot G[awdex u jridu jitilg[u jivvutaw G[awdex. Is-servizz tat-trasport jitlaq mid-Dar ?entrali PN, Pieta’ nhar is-Sibt, 9 ta’ Marzu fl-10.30 a.m. u fl-4.00 p.m. Il-votanti jitwasslu sal-post tal-Votazzjoni f’G[awdex u lura sad-Dar ?entrali PN, Pieta’. Dawk kollha li je[tie;u servizz ta’ Trasport g[al G[awdex g[andhom i/emplu immedjatament l-Uffi//ju ELCOM fuq 25965473.
Super 5 In-numri tas-Super Five li telg[u lbiera[ huma 21-27-29-8-35. {add ma qata’ l-[ames numri. 27 qatg[u erba’ numri u reb[u €2,021.58 kull wie[ed filwaqt li 1,468 qatg[u tliet numri u reb[u €43.38 kull wie[ed. Il-premju li jmiss mhux se jkun anqas minn €570,000.
It-Temp
UV INDEX
5
IT-TEMP> ftit jew wisq imsa[[ab b’xi [albiet tax-xita f’xi n[awi VI}IBBILTÀ> moderata g[al baxxa IR-RI{: Nofsinhar g[ax-Xlokk moderat li jdur mill-Majjistral waranofsinhar BA{AR> qawwi li jsir moderat g[al qawwi IMBATT> moderat mix-Xlokk li jsir baxx milLvant tard filg[axija TEMPERATURA: l-og[la 18˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.8mm Xita mill-1 ta’ Settembru 389.7 mm
:lieda li se[[et fil-ka]in Laburista tar-Rabat wara lMass Meeting li kien organizzat mill-MLP fin-Naxxar se[[ wara li tfajla li kienet qed ti]fen fil-ka]in bdiet taqbad ma’ ;uvni. Kien ra;el li [ebb g[all-[abib tal-vittma Ivan Attard ta’ 25 sena, li allegatament wara dan kien ;ie attakkat minn Kenneth Micallef. Kenneth Micallef ta’ 25 minn {ad-Dingli beda g[addej kumpilazzjoni quddiem il-Ma;istrat Saviour Demicoli mixli b’attentat ta’ qtil ta’ Ivan Attard, ]ag[]ug[ mill-Marsa waqt ;lieda kbira li nqalg[et filka]in Laburista tar-Rabat wara l-Mass Meeting talMLP. Meta tressaq Micallef lewwel darba kien [are; li “din kienet rissa fejn kien hemm madwar 40 persuna filka]in bil-klikka tieg[u, lakku]at iddefenda ru[u wara li l-vittma mar g[alih b’qieg[ ta’ flixkun, u kull ma g[amel kien li tah daqqtejn fuq wi//u, ;ara i]da li lil Ivan Attard [ar;uh barra u tawh xebg[a kbira.” Il-Prosekuzzjoni mmexxija mill-Ispetturi Sarah Magri u Stephen Saliba. Ivan Attard kien li spi//a l-isptar fitTaqsima tal-Kura Intensiva u minkejja li g[adu l-isptar m’g[adux f’qag[da kritika, i]da g[adu mhuwiex f’po]izzjoni li jixhed dwar il-ka]. Micallef qed ji;i mixli wkoll li ma wettaqx id-delitt ta’ qtil min[abba xi [a;a
Ritratt me[ud ftit qabel ma bdiet il-;lieda fil-ka]in tal-MLP fir-Rabat
a//identali u indipendenti mill-volontà tieg[u, li kka;una feriti gravi fuq Attard, u li liema feriti jistg[u jwasslu g[al difett permanenti fil-mo[[ tal-vittma u li kiser il-pa/i pubblika b’g[ajjat u ;lied. Fl-ewwel smig[ tal-ka] kontra Micallef, Maria u ]ew;ha Herbert Vassallo, idde/idew li ma jixhdux filka] biex ma jinkriminawx lilhom infushom. Fix-xhieda tag[ha l-Ispettur Sarah Magri qalet li meta kienet infurmata li kien inqala’ linkwiet fil-ka]in Laburista, il-Pulizija marret mill-ewwel fuq il-post. Kien hemm ]ew; persuni midruba ;ewwa, wie[ed minnhom kien fi stat gravi u fil-periklu li jitlef [ajtu. Il-koppja Vassallo qalet lill-
Pulizija li kien hemm numru mhux [a]in ta’ persuni filka]in Laburista, inklu] lakku]at, li wkoll irrilaxxa stqarrija. Hija re;g[et ikkonfermat li l-;lieda se[[et meta Shirley Camilleri bdiet taqbad ma’ Christian Gauci. Il-vittma pprova jintervjeni u ra lil Gauci j]omm flixkun, li ta daqqtejn ta’ ponn lill-vittma g[al darba darbtejn. Kien hemm persuni o[ra li [ar;u lill-vittma mill-ka]in fejn kien hemm ra;el ie[or. Min-na[a tag[hom il-koppja Vassallo qalu lill-Pulizija li raw ;lieda barra. Huma qalu li raw lill-akku]at li jafuh b[ala “Il-Buga” jimbotta lillvittma ma’ magna tas-sigaretti, u li f’mument minnhom listess vittma kien fuq irkupptejh.
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
B[al-lum 25 sena IL-{AMIS L-og[la 18˚C L-inqas 13˚C
IL-:IMG{A L-og[la 18˚C L-inqas 12˚C
IS-SIBT L-og[la 19˚C L-inqas 13˚C
IL-{ADD L-og[la 17˚C L-inqas 13˚C
IT-TNEJN L-og[la 17˚C L-inqas 13˚C
UV
UV
UV
UV
UV
5
6
6
6
5
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN Malta 17˚C imsa[[ab, Al;eri 20˚C imsa[[ab, Amsterdam 15˚C imsa[[ab, Ateni 14˚C imsa[[ab,, Li]bona 16˚C imsa[[ab, Berlin 11˚C xemxi, Brussell 13˚C imsa[[ab, ilKajr 20˚C xemxi, Dublin 08˚C xita, Kopen[agen 09˚C xemxi, Frankfurt 12˚C imsa[[ab, Milan 07˚C xita, Istanbul 09˚C xemxi, Londra 12˚C imsa[[ab, Madrid 12˚C imsa[[ab, Moska -02˚C imsa[[ab, Pari;i 14˚C imsa[[ab, Bar/ellona 14˚C xita, Ruma 12˚C xita, Tel Aviv 18˚C xemxi, Tripli 29˚C imsa[[ab, Tune] 23˚C xemxi, Vjenna 14˚C imsa[[ab,, Zurich 12˚C imsa[[ab, Munich 11˚C imsa[[ab,, Stokkolma 07˚C xemxi,, San Pietruburgu 02˚C imsa[[ab.
Is-Segretarju Parlamentari Joe Cassar ]vela informazzjoni li rri]ultat minn dikjarazzjoni ;uramentata ta’ persuna dwar il-mod kif tqassmu /wievet ta’ djar tal-Gvern ftit jiem qabel l-elezzjoni. Minn din l-informazzjoni rri]ulta li ftit jiem qabel l-elezzjoni tal1987, kien hemm numru ta’ persuni mi;bura quddiem dar ta’ eks Ministru So/jalista. F’mument minnhom wasal ra;el f’karozza u beda jg[ajjat l-ismijiet u jqassam i/-/wievet. Il-persuni li r/evew i//wievet la kienu mitluba jiffirmaw xi karti jew xi kuntratt. Il-Prim Ministru Eddie Fenech Adami g[amel ]jara lil mara anzjana li g[alqet 100 sena. Il-Kap Nazzjonalista kompla bi]-]jarat tieg[u fl-Uffi//ji tal-PN jesprimi lapprezzament tal-Uffi/jali tal-Partit g[all-appo;; kontinwu li baqa’ jgawdi g[all-;id talpoplu kollu.
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
3
Owen Bonnici jiddeskrivi l-MCAST “tat-tieni /ans” Il-PN jg[id li din hi dikjarazzjoni tal-mist[ija G[all-kelliem laburista dwar l-edukazzjoni og[la, Owen Bonnici, l-MCAST hi ‘istituzzjoni tat-tieni /ans’. Hekk sostna l-kelliemi ta’ Muscat waqt il-programm TVAM tal-biera[ filg[odu . Fi stqarrija lPartit Nazzjonalista qal li din hi dikjarazzjoni talmist[ija u ta’ insult lejn listudenti tal-MCAST. L-MCAST hi istituzzjoni ta’ tag[lim mill-aqwa u li fiha jattendu studenti li huma aktar inklinati lejn su;;etti tax-xjenza, l-arti u t-teknolo;ija. Mill-MCAST qed jo[orgu studenti spe/jalizzati f’oqsma tant importanti g[all-ekonomija ta’ pajji]na. Il-Partit Nazzjonalsta ma j[arisx lejn l-MCAST b[ala ‘istituzzjoni tat-tieni klassi’ kif i[ares lejha l-Labour, u lanqas jag[laq il-bibien tieg[u kif g[amel il-MLP ta’ Karmenu Vella u Alex Sceberras Trigona. L-MCAST il-Partit Nazzjonalista jinvesti fih tant li issa qed jibni kampus ;did g[al dan ilkulle;;.
Dan il-pro;ett b’investiment ta’ €1.2 miljun, parti minn €36 miljun kofinanzjament minn fondi Ewropej g[ar-restawr tas-swar, seta’ jitwettaq g[aliex pajji]na g[andu finanzi fis-sod
Il-preferenza tal-ispazji miftu[a tmur g[all-familji I/-/okon ta’ pajji]na jwassal biex g[al kull roqg[a art, ikun hawn [afna li jippretenduha g[al xi skop jew ie[or. IlGvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista kellu kriterju wie[ed fuqiex jimxi fidde/i]jonijiet dwar il-prijorità li g[andu jag[ti. Il-Gvern dejjem emmen li qabel kull [a;a o[ra g[andha tirba[ il-familja. Dan kien il-messa;; tad-diskors talPrim Ministru Lawrence Gonzi meta lbiera[, flimkien mal-Ministru George Pullicino, inawgura l-Foss tal-Imdina li ;ie trasformat fi spazju miftu[ biex jitgawda mill-familji filwaqt li jkun jista’ ji;i apprezzat aktar mill-qrib ix-xog[ol estensiv ta’ restawr li sar fuq is-swar talBelt l-Antika. Il-Prim Ministru qal li dan hu pro;ett
ie[or fejn qed isir investiment qawwi biex spazji miftu[a, abbandunati g[al [afna snin, jer;g[u jing[ataw lura lillpoplu. Dan hu investiment li minbarra li jg[in lill-poplu jkompli jag[mel il-qab]a ta’ kwalità, jg[in biex jin[olqu aktar impjiegi u jkompli ji;;enera ]vilupp flekonomija. Il-Prim Ministru qal li ma jaqbilx ma’ min jikkritika pro;etti infrastrutturali li qed isiru fil-pajji], g[aliex dawn huma pro;etti li jo[olqu l-impjiegi u jg[inu biex l-ekonomija tibqa’ tissa[[a[. Lawrence Gonzi qal li dan l-ispazju flimkien ma’ o[rajn inawgurati matul din il-le;i]latura qed ikomplu jag[tu lil pajji]na dik ix-xi [a;a i]jed li pajji]i o[ra ma jistg[ux joffru.
Il-Ministru George Pullicino qal li lFoss tal-Imdina hu [olqa o[ra f’katina ta’ pro;etti li w[ud b’g[ajnuna minn fondi tal-UE u o[rajn finanzjati kompletament minn fondi lokali, qed jo[or;u i]jed fiddeher is-sbu[ija ta’ pajji]na. Dan ilpro;ett b’investiment ta’ €1.2 miljun, parti minn €36 miljun kofinanzjament minn fondi Ewropej g[ar-restawr tasswar, seta’ jitwettaq g[aliex pajji]na g[andu finanzi fis-sod. Kemm il-Prim Ministru kif ukoll ilMinistru Pullicino, irringrazzjaw lill[addiema kollha, sew dawk tadDipartiment tax-Xog[lijiet Pubbli/i kif ukoll tal-kuntratturi privati li taw issehem tag[hom fix-xog[ol li kien me[tie; g[al dan il-pro;ett.
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
4
Vot importanti li se jiddetermina d-direzzjoni ta’ dan il-pajji] minn Matthew Bonett
Nhar is-Sibt li ;ej, il-poplu Malti u G[awdxi g[andu quddiemu g[a]la importanti, se jkun qed jiddetermina ddirezzjoni li se jkun qed jie[u pajji]na fil-[ames snin li ;ejjin. Bil-Partit Nazzjonalista fil-Gvern, te]isti garanzija li fil-[ames snin li ;ejjin, jin[olqu 25,000 post tax-xog[ol ;dida g[a]]g[a]ag[ gradwati u nisa li jkunu jridu jid[lu fid-dinja tax-xog[ol. Waqt dibattitu bejn i]]ew; mexxejja politi/i organizzat mill-Awtorità taxXandir u mxandar ilbiera[ filg[axija fuq l-istazzjon nazzjonali, [ar;u fil-bera[ iddistinzjonijiet bejn i]-]ew; mexxejja u partiti politi/i. Fuq na[a, il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi li jinsab iffukat fuq il-[olqien taxxog[ol u l-opportunitajiet g[a]-]g[a]ag[, waqt li lMexxej Laburista jrid jie[u l-poter tal-pajji] biex ikun jista’ jibni l-Power Station mal-kuntratturi privati.
Lejn tmiem id-dibattitu, ilPrim Ministru tkellem dwar l-importanza tal-vot ta’ nhar is-Sibt, il-;urnata li l-pajji] ikun qed jitmexxa kompletament mill-poplu Malti u G[awdxi. Hu spjega kif minkejja xi ]balji li setg[u saru fl-a[[ar [ames snin, meta wie[ed ipo;;i kollox fuq mi]ien isib li pajji]na mexa ’l quddiem, u l-finanzi baqg[u fis-sod. Hu spjega kif biex il-pajji] ikompli miexi ’l quddiem, hemm b]onn li jkomplu jitnaqqsu t-taxxi, tkompli tinfeta[ l-ekonomija u pajji]na jkompli jesponi lkompetittività tieg[u. Il-Prim Ministru rrefera wkoll g[all-pariri []iena li dejjem ta Muscat lil pajji]na, fosthom dik ta’ kontra ss[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea, meta prova jtellef il-fondi lill-pubbliku Malti mill-impjant ta’ Sant’ Antnin, kif ukoll il-famu] parir ta’ Muscat li ried li lekonomija Maltija timxi fuq dik ta’ ?ipru. Hu fakkar ukoll li Muscat, il-;img[a li
I]-]ew; mexxejja tal-Partiti Politi/i jie[du b’idejn xulxin qabel ma beda d-dibattitu politiku
g[addiet, qal li l-privatizzazzjoni tat-Tarzna kienet de/i]joni ]baljata, u dan minkejja li kienet qed tie[u €35 miljun kull sena millekonomija Maltija. Minkejja dan, sostna lPrim Ministru, l-g[a]la ta’ nhar is-Sibt m’g[andhiex tkun biss fuq il-kredibbiltà politika ta]-]ew; mexxejja politi/i, i]da anke fuq il-programmi elettorali li huma qeg[din joffru lill-pajji]. Kien f’dak il-[in li l-Prim Ministru beda jitkellem dwar l-impenn tal-Partit Nazzjonalista li jkompli ji;;ieled il-marda qerrieda tal-kan/er, il-kundizzjoni tad-dijabetè, kif ukoll li jibqa’ jinvesti fl-istudenti ta’ pajji]na bi 3,000 scholarship, kif ukoll b’opportunitajiet ta’ studju fl-Università, flMCAST, fl-ITS kif ukoll filJunior College. Lawrence Gonzi fakkar li llum, Malta g[andha fost lanqas rati ta’ qg[ad flUnjoni Ewropea, fost lo[rajn, grazzi g[all-intervent tal-Gvern fis-snin 2008 u 2009, meta kien hemm fabbriki li kienu fir-riskju li jag[lqu u bosta [addiema kienu jispi//aw ming[ajr impjieg. F’dan id-dawl, sostna l-Prim Ministru, huwa kru/jali li fil-[ames snin li ;ejjin, jin[olqu 25,000 post tax-xog[ol ;did. Fil-fatt,
huwa biss il-Partit Nazzjonalista li qed jag[ti din il-garanzija, u dan peress li l-MLP mhu joffri l-ebda tip ta’ garanzija dwar il[olqien tax-xog[ol.
Malta g[andha fost l-anqas rati ta’ qg[ad fl-Unjoni Ewropea Il-Prim Ministru indirizza wkoll lill-anzjani u spjega kif il-Partit Nazzjonalista jrid ikompli jinvesti fil-kura tas-sa[[a. Hu rrefera wkoll g[all-proposta tal-g[otja ta’ €300 lil dawk l-anzjani li g[andhom aktar minn 75 sena u li jg[ixu fi djarhom, kif ukoll il-fatt li l-Partit Nazzjonalista jassigura li lpensjoni tibqa’ ting[ata anke lil dawk il-pensjonanti li jag[]lu li jibqg[u fid-dinja tax-xog[ol. Min-na[a tieg[u, ilMexxej Laburista Joseph Muscat tkellem dwar il-fatt li l-elezzjoni ta’ nhar is-Sibt se tkun differenti minn dik tas-soltu, g[aliex hu qed jipproponi li l-Labour jinbidel f’moviment. Madanakollu, kif spjega l-Prim Ministru, lg[a]la fuq il-polza tal-vot se tkun bejn il-Partit
Nazzjonalista b’kulur blu, u l-Malta Labour Party b’kulur a[mar, u minkejja li m’hemm l-ebda dubji li ]]ew; partiti jridu l-a[jar g[all-poplu Malti u G[awdxi, xorta wa[da lebda partit ma jista’ ja[bi lidentità tieg[u. Hu kompla jitkellem dwar ir-roadmap li g[andu l-Malta Labour Party, filwaqt li minkejja li qal li qed jag[mel [iltu kollha biex ikun po]ittiv fil-kampanja elettorali, xorta feta[ attakk dirett fuq dak kollu li g[amel il-Gvern fl-a[[ar [ames snin. Fost l-o[rajn, Muscat semma numru ta’ affarijiet li anke kien isemmi l-Leader ta’ qablu Alfred Sant, b[all-waiting lists, ilqg[ad, il-MEPA, u l-pagi, filwaqt li qal li skont hu, innegozji ]-]g[ar f’pajji]na qed jitqiesu b[ala kriminali. Muscat qag[ad jifta[ar g[aliex il-programm elettorali tieg[u jiswa anqas minn dak tal-Partit Nazzjonalista. Fil-fatt, kif anke rrimarka fl-istess dibattitu l-Prim Ministru, fil-programm elettorali tal-Malta Labour Party m’hemmx referenza g[all-Power Station li jrid jibni Muscat fi ]mien sentejn. Skont l-esperti, din it-t[addim ta’ din il-Power Station we[idha se ti;i tiswa mas-€600 miljun.
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
5
Inkomplu nnaqqsu t-taxxi u ninvestu fis-sa[[a u fl-edukazzjoni minn pa;na 1
Hu qal li m’g[andniex nie[du dan kollu for granted g[ax pajji]i madwarna g[addejjin minn inkwiet u g[andhom rati g[olja ta’ qg[ad imma f’Malta g[andna x-xog[ol. Hu qal li Gvern ;did Nazzjonalista irid jo[loq talinqas 25,000 post tax-xog[ol ;did g[all-gradwati, g[a]]g[a]ag[ li jid[lu fid-dinja tax-xog[ol, g[al numru akbar ta’ nisa li se jid[lu fid-dinja tax-xog[ol u g[all-pensjonanti li jibqg[u ja[dmu kif ukoll g[al numru akbar ta’ nies li se jibqg[u ja[dmu sa meta jag[lqu l-65 sena. Hu spjega li t-turi]mu hu settur li kiseb su//ess u ksibna rekord f’erbg[a minn [ames snin fit-turi]mu. Lawrence Gonzi qal li fit-turi]mu ja[dmu [afna kategoriji ta’ nies li mhux biss huma gradwati mill-Università, millMCAST u mill-ITS imma wkoll nies o[rajn li m’g[andhomx livell g[oli ta’ edukazzjoni. Hu qal li llum i]]g[a]ag[ huma kburin li qed jaqbdu karriera fit-turi]mu. Hemm ukoll studenti tal-ITS li qed ja[sbu biex jift[u negozju tag[hom u dawn se jgawdu wkoll minn in/entivi li qed jag[ti l-Gvern g[al min jifta[ negozju. Hu qal li fil-[ames snin li ;ejjin se no[olqu aktar xog[ol fit-turi]mu u qed niddedikaw €215-il miljun g[atturi]mu biex pajji]na jkompli jtejjeb il-prodott u jattira aktar turisti u g[al industrija qed jalloka €100 miljun biex jinvestu aktar u jo[olqu aktar xog[ol. Lawrence Gonzi fakkar li lGvern g[addej bil-pro;ett talkampus il-;did tal-MCAST b’investiment ta’ €120 miljun li parti minnhom huma fondi tal-UE u fakkar li di;à inawgura l-ewwel parti talkampus il-;did li hu l-Istitut tax-Xjenza Applikata u fost listudenti hemm ukoll apprendisti li di;à qed ja[dmu fl-industrija tal-farma/ewtika. Hu qal li settur ie[or li qed jikber u jo[loq aktar xog[ol
hu dak tal-avjazzjoni li jinkludi l-Park tal-Avjazzjoni f’{al Safi, l-SR Technics, ilLufthansa Technik u kumpaniji o[ra li jipprovdu servizzi flavjazzjoni. Hemm ukoll is-settur tas-servizzi finanzjarji u anke d-digital gaming li qed jimpjegaw [afna ]g[a]ag[ b’pagi tajbin. Hemm ukoll ilqasam tas-sa[[a u tal-edukazzjoni li kollha se jkomplu jo[olqu aktar impjiegi fil[ames snin li ;ejjin u dan dejjem jekk pajji]na jibqa’ miexi fl-istess direzzjoni.. Dwar is-sa[[a, il-Prim Ministru qal li dan hu qasam importanti [afna u l-Gvern se jkompli jipprovdi l-aqwa kura u bil-g[aqal tad-de/i]jonijiet g[aqlin li [a fis-snin li g[addew u g[ax pajji]na g[andu l-finanzi fis-sod, qed jipprovdi sa[[a b’xejn u ta’ kwalità lil kul[add. Fakkar li qed jinbena l-isptar il-;did g[all-Kura tal-Kan/er ma;enb l-Isptar Mater Dei. Hu qal li lGvern immexxi mill-PN beda jindirizza wkoll il-problema tal-waiting list billi da[al g[al ftehim mal-privat fejn isiru operazzjonijiet tal-kataretti u tal-hip replacement fi sptarijiet privati li g[alihom i[allas ilGvern u b’hekk qed tonqos ilwaiting list. Il-Prim Ministru fakkar li fil-jiem li g[addew kien inawgurat l-ewwel ?entru Re;jonali tas-Sa[[a fil-Mosta li joffri diversi servizzi minflok l-isptar Mater Dei. Hu qal li l-Gvern se jkompli j]id is-servizzi ta’ kura talkan/er fosthom il-breast sceening, screening tal-musrana l-kbira u fil-[ames snin li ;ejjin se ting[ata prijorità lillkundizzjoni tad-dijabete. Hu qal li b’finanzi fis-sod u b’ekonomija b’sa[[itha, ilGvern jibqa’ jinvesti wkoll filqasam tas-sa[[a. Skont statistika tal-Eurostat jo[ro; li Malta hi fl-ewwel post fejn jid[lu [ajja b’sa[[itha kemm g[an-nisa kif ukoll g[allir;iel. Il-Prim Ministru qal li [add m’g[andu jissogra dak kollu li
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi, intervistat minn Dr. Adrian Delia
g[andna. Hu qal li l-istudenti m’g[andhomx jie[u l-istipendju for granted u fakkar li malli tela’ l-gvern Laburista fl-1996 inbidel f’dejn u l-istudenti riedu j[allsu lura l-istipendju.
G[ax pajji]na g[andu l-finanzi fis-sod jipprovdi sa[[a b’xejn u ta’ kwalità Fakkar li fil-[ames snin li g[addew inbniet skola ;dida kull sena u fil-[ames snin li ;ejjin bi Gvern ;did Nazzjonalista se tkompli tinbena skola ;dida kull sena, jitkompla l-kampus il-;did MCAST u jsir il-kampus il;did tal-ITS u fl-Università jkompli l-investiment biex tkun fost l-aqwa universitajiet. Il-Gvern se jkompli jg[in ukoll lis-settur privat li qed jipprovdi firxa s[i[a ta’ korsijiet fl-edukazzjoni. Hu staqsa jekk wara d-9 ta’ Marzu hux se jkun hemm Gvern li jkompli jipprovdi scholarships u fakkar li lGvern immexxi mill-PN di;à ta 2,000 scholarship fil-[ames
snin li g[addew u se jag[ti 3,000 scholarship ie[or fil[ames snin li ;ejjin. Listipendju se ji]died prorata u ]-]g[a]ag[ se jing[ataw €1,000 biex isiefru u jitg[allmu lingwa barra minn Malta. Hu qal li l-Gvern Nazzjonalista feta[ il-bibien tal-edukazzjoni bera[ g[at-tfal kollha huma mil-liema qasam tas-so/jetà huma. Il-Prim Ministru qal li l[ames snin li g[addew kienu diffi/li min[abba l-kri]i ekonomika u finanzjarja internazzjonali u Malta ffa//jat dawn l-isfidi u bis-sa[[a tal[idma tal-poplu rnexxielna n]ommu l-fama tajba ta’ pajji]na u fl-istampa l-kbira pajji]na ;ab ir-ri]ultati u [oloq ix-xog[ol. Hu qal li ?ipru li Muscat riedna nikkupjaw lekonomija tieg[u, illum tkisser u g[andu rata g[olja ta’ qg[ad. Lawrence Gonzi qal li kien hemm /irkostanzi fejn il-persuna ma kinitx trattata b’mod tajjeb bi]]ejjed u dinjitu]. Hu qal li forsi g[ax konna aljentati biex l-isfidi l-kbar ta’ pajji]na n;ibuhom ta[t kontroll, ma tajniex kas bi]]ejjed tal-b]onnijiet individwali. Fil[ames snin li ;ejjin din il-kultura trid tinbidel u kull persuna trid tkun trattata bid-dinjità li jixirqilha u f’pajji]na g[andna
[afna xog[ol x’nag[mlu fuq dan. Hu qal li rridu nkomplu n;ibu l-istampa l-kbira u nittrattaw lin-nies kif jixraq u din tkun prijorità ta’ Gvern Nazzjonalista. Lawrence Gonzi qal li min g[adu mhux de/i] kif se jivvota u f’idejn min se jafda lill-pajji] fil-[ames snin li ;ejjin irid jara u ji]en il-proposti tal-partiti. Hu qal li [add ma jista’ jifhem fejn se twassal ir-roadmap tal-Partit Laburista. Lawrence Gonzi qal li sakemm wie[ed ikun flOppo]izzjoni u jag[ti parir [a]in, ma ji;ri xejn, imma jekk tkun fil-Gvern, de/i]joni [a]ina tkisser il-pajji]. Hu qal li l-proposta tal-Labour li jibni power station li se tiswa €600 miljun hi periklu mhux biss g[all-finanzi tal-pajji], imma wkoll periklu g[an-nies li jg[ixu fl-in[awi. Hu qal li dan il-pro;ett m’g[andniex b]onnu g[ax minbarra li se jwassal biex jog[lew il-kontijiet taddawl, sa sena o[ra se jkollna linterconnector ma’ Sqallija li se jsir bil-g[ajnuna tal-fondi tal-UE u se n;ibu €63 miljun mill-UE g[al pipeline tal-gass. Bil-proposta tal-Labour, l-UE ma tag[tix flus jekk pajji] jibni power station g[al rasu li ma tkunx imqabbda mal-grid Ewropew.
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
6
Fadal jin;abru 8,218–il dokument tal-vot Kollox jinsab lest mil-lat lo;istiku u organizzattiv g[all-elezzjoni ;enerali ta’ nhar is-Sibt li ;ej. Ilbiera[ il-Kummissjoni Elettorali tat dettalji dwar arran;amenti lo;istici waqt il-pro/ess tal-votazzjoni u lg[add tal-voti. Fil-fatt, fl-ewwel jumejn minn meta d-dokumenti talvoti bdew jin;abru millUffi//ju tal-Kummissjoni Elettorali f’Evans Building il-Belt u l-Uffi//ju tal-Karta tal-Identità fir-Rabat G[awdex, in;abru 1,864 dokument tal-vot biex satTlieta filg[axija, kien g[ad fadal 8,218-il dokument tal-vot biex jin;abru. Dan qalu lKummissjonarju Elettorali Ewlieni Salvu Gauci waqt briefing g[all-mezzi taxxandir dwar l-a[[ar t[ejjijiet g[all-elezzjoni ;enerali tas-Sibt li ;ej li sar fi/?entru tal-G[add tal-Voti fin-Naxxar. G[al dak li g[andu x’jaqsam mal-elezzjonijiet g[al 33 kunsill lokali li wkoll se jsiru s-Sibt, satTlieta filg[axija kienu g[adhom ma n;abrux mat18,300 dokument tal-vot. Meta wie[ed inaqqas madwar 14,000 li huma votanti barranin u jqis li l-elezzjonijiet g[all-kunsilli qed isiru f’nofs il-lokalitajiet talpajji], l-ammont ta’ dokumenti tal-vot li g[adhom mhux mi;bura g[all-kunsilli lokali huma fl-istess ilma ta’ dawk g[all-elezzjoni ;enerali. Is-Sibt kellha ssir ukoll elezzjoni fl-Imdina imma din mhux se ssir g[ax se jikkontestaw kandidati
e]att daqs kemm hemm b]onn biex ji;i ffurmat ilkunsill. Votanti li jridu ji;bru ddokument tal-vot g[andhom sal-lejla f’nofsillejl biex jag[mlu dan. Salvu Gauci ta dettalji dwar diversi aspetti ;odda g[al din l-elezzjoni ;enerali. Fost dawn hemm dak li jissejja[ rolling register li wara li kien hemm qbil filParlament, kull persuna li tkun g[alqet it-18-il sena sa nhar il-:imgha tkun eli;ibbli g[all-vot. Salvu Gauci qal li hemm mal2,000 ]ag[]ug[ u ]ag[]ug[a li saru eli;ibbli g[all-vot minn wara li [are; ir-re;istru elettorali f’Ottubru li g[adda. Tibdil ie[or li ntla[aq bi qbil bejn il-partiti huwa li, bl-e//ezzjoni ta’ ka]ini politi/i, stabbilimenti li jinsabu fiz-zona ta’ 50 metru minn post ta’ votazzjoni se jit[allew jift[u fil-jum talvotazzjoni. Arran;amenti o[ra b’rabta mal-pro/ess elettorali huma li hekk kif tintemm ilvotazzjoni fl-10p.m. tasSibt, il-counting staff se jift[u l-91 kaxxa li di;à jinsabu fi/-?entru talG[add tal-Voti fin-Naxxar marbuta mal-votazzjoni li saret is-Sibt li g[adda, ilvotazzjoni ta’ g[ada u flIsptarijiet. Bi ftehim ukoll bejn il-partiti, it-tqassim tal-voti skont lewwel preferenza – li hu lmument meta jibdew jo[or;u l-ewwel indikazzjonijiet ta’ fejn sejra l-elezzjoni – mhux se jibda qabel il-11a.m. tal{add 10 ta’ Marzu.
Wilfred Martens, il-President tal-Partit Popolari Ewropew
Lawrence Gonzi l-a[jar garanzija g[al Futur fis-Sod “Matul i]-]mien li Lawrence Gonzi kien Prim Ministru ta’ Malta, lekonomija Maltija mxiet ’il quddiem minkejja ]minijiet diffi/li. It-tmexxija ekonomika tieg[u wasslet g[al rata qawwija ta’ nies ja[dmu, qg[ad baxx fost i]-]g[a]ag[ u tnaqqis fl-i]bilan/.” Dan sostnieh Wilfried Martens, il-President tal-Partit Popolari Ewropew (EPP) f’ittra li fiha jitkellem dwar ilkredenzjali tal-Prim Ministru
Malti li juru li hu kapa/i jmexxi l-pajji] b’mod sostenibbli. Martens jg[id li, apparti ttrack record e//ellenti tieg[u fuq livell nazzjonali u Ewropew, Lawrence Gonzi huwa l-a[jar garanzija g[al futur fis-sod g[all-poplu Malti – li g[al darb’o[ra tpo;;a fi/-/entru tal-programm elettorali tal-Partit Nazzjonalista. Il-President tal-PPE qal li lfatt li l-Prim Ministru
Lawrence Gonzi qed jiffoka daqstant fuq l-oqsma taxxog[ol, is-sa[[a u l-edukazzjoni juru l-impenn tieg[u li jag[ti l-aqwa u l-a[jar prospetti lill-pajji], u lil kull /ittadin Malti. Martens temm l-ittra tieg[u billi tenna l-appo;; tal-Partit Popolari Ewropew lejn Lawrence Gonzi u l-Partit Nazzjonalista, u qal li jittama li l-poplu Malti jer;a’ juri fidu/ja fil-PN biex ikompli jmexxi l-pajji] ’il quddiem.
Il-Kumpanija MCM tinvesti €5.5 miljun u se ]]id 40 impjieg Il-kumpanija tal-avjazzjoni MCM Ltd [abbret investiment importanti [afna, hekk kif se tespandi l-operat tag[ha permezz ta’ bini ta’ hangar ;did biswit dak li g[andha b[alissa f’{al Safi. Dan il-pro;ett, grazzi g[all-g[ajnuna minn Malta Enterprise, se jfisser investiment ta’ €5.5 miljun u l-[olqien ta’ 40 job ;did f’dan is-settur. Dan t[abbar mill-Kap E]ekuttiv ta’ MCM Alexander Vit waqt ]jara li l-Ministru g[allFinanzi, l-Ekonomija u l-Investiment Tonio Fenech g[amel lil din il-kumpanija, fejn kellu l-opportunità li jiltaqa’ ma’ w[ud mill-35 persuna li timpjega. Alexander Vit qal li l-kumpanija qed tir/ievi domanda ferm ikbar minn dik li tista’ tla[[aq mag[ha bil-hangar u n-numru ta’ impjegati li
g[andha b[alissa u g[alhekk idde/idiet li tinvesti u tkabbar. Il-hangar il-;did se jkollu ddaqs ta’ 2,400 metru kwadru, tliet darbiet iktar minn dak li hemm b[alissa. MCM bdiet ta[dem f’Malta fl-2008 u tispe/jalizza fil-manutenzjoni ta’ ajruplani privati ]g[ar. Minbarra f’pajji]na ta[dem ukoll fin-Ni;erja u Hong Kong fost lo[rajn. Il-Ministru Fenech semma kif il-Gvern g[araf il-potenzjal fis-settur tal-avjazzjoni u g[alhekk investa €17-il miljun fil-Park talAvjazzjoni. Huwa qal li Malta kisbet rikonoxximent b[ala /entru re;jonali ta’ e//ellenza filmanutenzjoni tal-ajruplani - settur li qed jo[loq aktar impjiegi b’valur g[oli u li llum jimpjega aktar minn elf [addiem.
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
Lokali 7
Il-post tax-xog[ol tieg[ek jiddependi mill-vot tad-9 ta’ Marzu minn Charles Muscat
Mid-de/i]joni bil-vot tieg[ek fl-Elezzjoni :enerali tad-9 ta’ Marzu mhux biss jiddependi lfutur tal-pajji], imma jiddependi wkoll il-post tax-xog[ol tieg[ek. Il-politika tal-Partit Nazzjonalista hi li b[alma fil-[ames snin li g[addew [oloq 20,000 post taxxog[ol ;did minkejja leffetti tal-kri]i ekonomika u finanzjarja internazzjonali, fil-[ames snin li ;ejjin irid tal-inqas jo[loq 25,000 post taxxog[ol ;did ie[or. Tonio Fenech, il-Ministru tal-Finanzi, l-Ekonomija u l-Investiment qal dan ilbiera[ waqt konferenza tal-a[barijiet fid-Dar ?entrali li kellha t-tema ‘ Aktar jobs b ’ pagi tajbin ... g[aliex il-PN hu garanzija ta’ [olqien tax-xog[ol.’ Fil-konferenza tala[barijiet li tmexxiet minn Marthese Portelli, ilPresident tal-Kumitat E]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista u kandidata tal-PN, [adu sehem ukoll Jason Azzopardi, ilMinistru g[allKompetizzjoni :usta, inNegozji ]-}g[ar u lKonsumatur, kif ukoll u lkandidat Victor Scerri. Il-Ministru Tonio Fenech fakkar li skont anali]i li g[amlet il-Kummissjoni Ewropea dwar it-tkabbir ekonomiku fiz-zona ewro, b[ala medja l-ekonomija se tikber b’0.3 fil-mija filwaqt li f’Malta jekk ma jkunx hemm bidla fil-politika, ji;ifieri jekk il-PN ikompli jmexxi lil pajji]na, ittkabbir ekonomiku jkun ta’ 1. 58 fil - mija u jkompli ji]died il-[olqien taxxog[ol.
Hu qal li t-tkabbir ekonomiku ji;i b’inizjattivi konkreti lis-setturi kollha b[alma huma l-manifattura, it-turi]mu, in-negozji ]g[ar u medji, is-setturi talinformatika u setturi o[ra biex ikomplu jinvestu u jo[olqu aktar xog[ol. Tonio Fenech qal li lPartit Laburista mhu qed jipproponi xejn ;did, anzi qed jg[id li lis-self employed jag[tihom tax credit ta’ €8,000 imma filfatt permezz tal-MicroInvest il-Gvern immexxi mill-PN di;à qed jag[ti €25,000 biex in-negozji jinvestu aktar u anke start-up grant li titla’ sa €10,000. Dawk li g[andhom ta[t il25 sena u dawk li g[andhom aktar minn 45 sena u li ilhom [ames snin bla xog[ol u jift[u negozju, ikollhom sentejn ma j[allsux taxxa. Dawk li jift[u negozju f’G[awdex u n-nisa li jift[u negozju jkollhom tliet snin ma j[allsux taxxa.
Il-Partit Nazzjonalista hu garanzija ta’ [olqien ta’ postijiet tax-xog[ol b’pagi tajbin (Ritratt> Michael Ellul)
minnha jibdew igawdu wkoll dawk il-kumpaniji li jimpjegaw sa 30 [addiem. Hemm ukoll diversi start-up grants g[al min jibda negozju li jibdew minn € 25, 000 sa € 50 , 000. Hu qal li fit-tliet snin li ;ejjin l-og[la rata ta’ taxxa se tin]el minn 35 fil-mija
L-MLP m’g[andu l-ebda proposti konkreti dwar ix-xog[ol Hu qal li hemm ukoll skemi ta’ €100 miljun biex aktar fabbriki jinvestu u jo[olqu x-xog[ol u dan anke bil-g[ajnuna tal-fondi tal-UE. G[at-turi]mu lGvern se jalloka € 215-il miljun biex i]id lallokazzjoni lill-Awtorità Maltija tat-Turi]mu (MTA) u biex jissa[[a[ il-pro;ett u b’hekk pajji]na jattira aktar turisti u jin[olqu aktar impjiegi f’din l-industrija. Il-Ministru Tonio Fenech qal li l-iskema MicroInvest li tag[ti sa € 25,000 f’tax credits, twessg[et biex
g[al 25 fil-mija g[al dawk li jaqilg[u sa € 60,000. Tonio Fenech qal li fost lin/entivi biex aktar nisa jid[lu fid-dinja tax-xog[ol hemm li s-servizz ta’ child care b’xejn jing[ata mhux biss lil min ja[dem fulltime, imma wkoll lil min ja[dem part-time, flexihours u reduced hours kif ukoll lil ;enituri li qed jistudjaw. Hu qal li l-Partit Laburista m’g[andu l-ebda proposti konkreti dwar ix-xog[ol u ma qalx kemm jo[loq impjiegi jekk ikun fil-gvern
u dan ifisser li ji]died ilqg[ad. Fakkar li sentejn ilu filParlament, Joseph Muscat kien ta parir lill-Prim Ministru Lawrence Gonzi biex jimxi fuq l-ekonomija ta’ ?ipru. Tonio Fenech qal li f’?ipru l-qg[ad tela’ minn 16,000 g[al 46,000 u dan juri kemm Muscat dejjem jag[ti pariri []iena. Tonio Fenech temm li sser[an tal-mo[[ u listabbiltà huma l-aqwa garanzija biex pajji]na jkompli jattira l-investiment u jo[loq ix-xog[ol u dan jista’ jitkompla jekk wara d9 ta’ Marzu li ;ej jer;a’ jkun hemm il-PN fil-Gvern li dejjem [oloq ix-xog[ol. Il-Ministru Jason Azzopardi ta rendikont ta’ kif fil-[ames snin li g[addew in[olqu aktar minn 20,300 impjieg ;did skont il-Labour Force Survey li [are; f’Jannar li g[adda. Hu qal li aktar nisa Maltin u G[awdxin qed jid[lu fid-dinja tax-xog[ol u l-istatistika turi li bin-nisa
ta’ bejn il-25 u d-29 sena, Malta tinsab ir-raba’ l-a[jar fl-UE u f’dawk ta’ bejn l-20 u l-24 sena Malta g[andha l-[ames l-aqwa ri]ultat. Hu qal li dan juri kemm fil-[ames snin li g[addew f’pajji]na kompla jin[oloq ix-xog[ol u kienu salvati 5,000 impjieg minn fabbriki li ntlaqtu mill-kri]i internazzjonali u dan g[ax pajji]na kellu l-finanzi fis-sod. Jason Azzopardi qal li b[alissa hawn rekord ta’ 153, 000 ja[dmu full-time u g[andna rekord ta’ nies ja[dmu part-time u rekord ta’ nisa ja[dmu. Il-paga medja ]diedet b’2,000 fissena u l-[addiema Maltin i[allsu l-inqas rata ta’ income tax mill-[addiema kollha fil-pajji]i tal-UE. Il-Gvern kompla jnaqqas il-pi] tat-taxxa billi tnaqqsu 25 taxxa fosthom l-income tax. Il-Gvern feta[ ilBusiness First fejn qed jing[ataw 52 servizz ta’ dipartimenti tal-Gvern ta[t saqaf wie[ed u b’hekk qed tonqos il-burokrazija.
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
8
Ma t[allsitx VAT g[all-programm li kien jag[mel Muscat fuq is-Super One Mhux mag[ruf jekk [allasx VAT g[ax-xog[ol li g[amel ma’ Joe Cordina Kif jidher fl-invoice li IN-NAZZJON qieg[ed jippubblika, g[axxog[ol li g[amel il-Mexxej Laburist Joseph Muscat meta kien jipprodu/i l-programm Made in Brussels fuq isSuper One, ma kenitx tit[allas VAT. Fl-a[[ar jiem, g[al aktar minn darba, IN-NAZZJON prova jistaqsi lil Muscat dwar dawn l-invoices u jekk kenitx tit[allas VAT fuq lammont li kien jit[allas g[al dan ilprogramm, i]da Muscat qatt ma wie;eb u baqa’ jsostni li dan il-ka] ilu [afna snin. F’dan il-programm, Muscat kien jag[mel propoganda jitkellem dwar il-Partnership u jitkellem kontra s-s[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea. Kif jidher fl-invoice, Muscat kien jit[allas mhux [a]in ta’ kull programm li kien jag[mel fuq is-Super One, tant li kull ;img[a kien jit[allas is-somma ta’ Lm390 g[al kull programm, li jfisser ftit aktar minn €900 kull ;img[a. L-invoice li qed ti;i ppubblikata [ar;et mill-kumpanija Maslow Services, li hija re;istrata fuq ilfamilja ta’ Joseph Muscat.
Fl-a[[ar jiem ukoll, IN-NAZZJON g[amel diversi attentati biex jistaqsi lil Muscat jekk t[allsitx VAT fuq ixxog[ol li, kif ikkonferma hu stess, kien jag[mel ma’ Joe Cordina f’G[awdex, i]da anke f’dan il-ka], Muscat ma we;ibx, i]da qal biss li hu ‘sigriet professjonali’. Sa issa, g[adu mhux mag[ruf x’inhi r-ra;uni g[alfejn Muscat ma jridx jikkonferma jekk t[allsitx VAT g[al dan ix-xog[ol, waqt li Muscat ma we;ibx lanqas jekk flimkien ma’ Cordina tax pariri biex jinvestu flushom barra minn Malta. Fid-dawl ta’ dan kollu, wie[ed jikkonkludi li l-Mexxej Laburista ma jridx jitkellem dwar ix-xog[ol li kien jag[mel ma’ dak li sa ftit ilu kien jamministra l-finanzi tal-Malta Labour Party, u li kien kostrett jirri]enja u jirtira l-kandidatura tieg[u mill-elezzjoni ;enerali wara li [are; fil-bera[ ir-rwol li kellu, dak ta’ Direttur ta’ Intershore, li kienet kompletament responsabbli mill-kumpanija Aikon Ltd., li allegatament kienet tir/ievi l-kummissjonijiet ming[and il-kumpanija ta]-]ejt Trafigura.
L-FKNK f’laqg[at mal-MLP g[al diversi xhur minn Jesmar Baldacchino
Il-laqg[at bejn l-FKNK u lMLP saru fuq medda ta’ ]mien f’postijiet differenti, kemm fir-raba’ sular ta/?entru Nazzjonali Laburista, fl-uffi//ju tal-FKNK u f’ka]ini Laburisti. Dawn saru fuq numru ta’ xhur bejn uffi/jali tal-FKNK u esponenti g[olja tal-Labour fosthom id-Deputat Michael Falzon u l-President tal-MLP, Stefan Zrinzo Azzopardi. Dan ;ie kkonfermat millPresident tal-FKNK, Joe Perici Calascione waqt konferenza stampa li l-Federazzjoni talKa//aturi g[amlet fl-uffi//ju tag[ha fl-Imsida. Calascione kkonferma wkoll li dawn illaqg[at saru mal-Labour u ma sarux laqg[at b[al dawn mal-
Partit Nazzjonalista. Perici Calascione u sSegretarju tal-Federazzjoni, Lino Farrugia spjegaw dettalji minn dan il-ftehim li ntla[aq mal-Labour u l-mexxej Laburista Joseph Muscat, li n]amm mistur u sigriet. Intqal li biex issir ka//a fir-rebbieg[a trid ti;i applikata deroga, filwaqt li ]-]mien tal-ka//a fil[arifa se jibqa’ l-istess. Fi kliem il-President tal-FKNK, dan mhux il-ftehim li jridu lka//aturi g[aliex kieku g[alihom kienu jaddottaw is-sistema fir-Renju Unit, b’ka//a matul is-sena kollha. Intant l-Alternattiva Demokratika wkoll [adet sehem f’konferenza fuq dan issu;;ett, fejn fir-riserva naturali
tas-Simar fix-Xemxija, /?erpersin tal-Alternattiva Demokratika, Michael Briguglio sostna li Muscat qieg[ed iwieg[ed xi [a;a lillka//aturi u n-nassaba, li jaf li ma tistax titwettaq. Qal li jekk Muscat hu kontra l-illegalità jaf li l-ka//a fir-rebbieg[a trid tispi//a. Pre]enti wkoll id-Direttur E]ekuttiv ta’ Birdlife Malta, Steve Micklewright li kkonferma kif Muscat kien ilu bosta xhur f’ta[ditiet mal-ka//aturi. Qal li l-Birdlife ilhom dawn la[[ar sentejn ma jkollhom ta[ditiet mal-Labour u jekk verament Muscat g[andu g[al qalbu l-[arsien tal-ambjent, irid jisma’ l-partijiet kollha. Il-ftehim sigriet tal-MLP malka//aturi spi//a wkoll fil-mira ta’ 8 NGOs li jinsabu inkwetati bil-mod kif biex jintg[o;ob ma’ kul[add, Muscat g[a]el li jipperikola l-konservazzjoni talg[asafar. Fi stqarrija Bird Life Malta, Din l-Art {elwa, Flimkien g[al Ambjent A[jar, Friends of the Earth, GAIA Foundation, Greenhouse Malta u Nature Trust ikkritikaw lil Muscat g[aliex flok ma g[a]el li jikkonsulta mag[hom fuq ilpolitika ambjentali, minn wara dahar kul[add, la[aq ftehim sigriet mal-ka//aturi biex jirba[ il-voti.
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
Lokali 9
Ammetta li r/ieva tliet “trays” tal-fidda i]da ji/[ad li talab €40,000 Raymond Ferris ta’ 51 sena minn Tas-Sliema, ammetta mal-Pulizija li kien ir/ieva tliet rigali tal-fidda ming[and George Farrugia, il-persuna li ng[ata l-proklama biex jg[addi l-informazzjoni kollha dwar irregolaritajiet fixxiri ta’ ]ejt millKorporazzjoni Enemalta. Madankollu huwa /a[ad bil-qawwa kollha li talab lillistess George Farrugia issomma ta’ €40,000 biex jg[inu jie[u t-tender g[allprivatizzazzjoni talPetroleum Division. L-Ispettur Angelo Gafa qal li g[all-ewwel Raymond Ferris /a[ad l-involviment tieg[u f’dan il-ka] u insista li qatt ma r/ieva rigali ming[and George Farrugia, i]da meta marru biex ifittxu fir-residenza tieg[u, kien hemm tray tal-fidda. Kien hawn li huwa qal li dan kien ;abu minn Azzopardi Jewellers, bi tpartit marrigali tal-fidda li kien ir/ieva ming[and George Farrugia. It-tray tal-fidda kien immanifatturat fis-sena 1828 u llum jiswa €3,800. Meta bdiet tinstema’ lkumpilazzjoni fil-konfront ta’ Raymond Ferris, li huwa mixli b’korruzzjoni, frodi u li pprova jinfluwenza lil xi [add bil-kariga li kellu. LAvukati ta’ Ferris, Veronique Dali u Kenneth Grima, tefg[u dubji dwar kemm George Farrugia kien qed jg[id il-verità u ng[ad li lPulizija kellha l-obbligu tivverifika l-allegazzjonijiiet li qeg[din isiru. L-Ispettur Gafà qal quddiem il-Ma;istrat Saviour Demicoli, li George Farrugia kien indika li kien hemm pro/ess ta’ privatizzazzjoni tal-Petroleum Division talKorporazzjoni Enemalta u tal-MOBC u hu kien wie[ed minn dawk li tefa’ l-offerti f’isem il-kumpanija personali tieg[u, Powerplan. Huwa qal lill-Pulizija li kien ing[aqad ma’ grupp Grieg Mamitakis biex flimkien ikunu fost ilkumpaniji li jissottomettu lofferti tag[hom. George Farrugia qal lillPulizija li Raymond Ferris
kien il-persuna inkarigata mill-pro/ess tal-privatizzazzjoni. Qal li Raymond Ferris, kien mar fl-uffi//ju tieg[u f’{al Qormi u qallu li seta’ jg[inu dwar l-offerta tieg[u. Qallu li dan seta’ jag[mlu billi je]er/ita influwenza fuq il-membri tal-bord tala;;udikazzjoni. Skont George Farrugia, meta dan talbu x’kien qed jippretendi ming[andu, Ferris talbu €40,000, bil-flus jg[addu bil-kundizzjoni li jing[ata l-kuntratt lillkumpanija ta’ George Farrugia. Farrugia kien qal ukoll lillPulizija li Ferris talbu “erba’ rigali sbie[ tal-fidda” biex iqassamhom lill-membri talbord tal-a;;udikazzjoni.
da[lu 25 sottomissjoni, i]da kienu 16 li kkwalifikaw g[all-istadju ta’ wara. Aktar tard kienu 13-il sottomissjoni li [allsu d-dokumentazzjoni tat-tender biex ji;bru l-informazzjoni relattiva u tmienja biss minnhom da[lu fl-elettronic data rooms, fejn isiru l-audiovisual presentations. Wara li d-data tal-g[eluq ;iet esti]a sas-16 ta’ Mejju tal-2008, kien ;ie konklu] li l-a[jar offerta kienet ta’ BP Energy, liema pro/ess ta’ negozjati g[adu g[addej sal-lum u fi kliem lIspettur, dan huwa pro/ess ikkumplikat g[ax jinvolvi [afna kumplikazzjonijiet u dettalji fosthom l-assi involuti.
Raymond Ferris kien il-persuna inkarigata mill-pro/ess tal-privatizzazzjoni tal-petroleum division tal-Enemalta u tal-MOBC George Farrugia qal ukoll lill-Pulizija li mar jixtri erba’ rigali tal-fidda ming[and Azzopardi Jewellers talFloriana, li swewh madwar €2,000 kull wie[ed. L-Ispettur Gafà qal li Farrugia kien qed jipprova jfittex ir-ri/evuti ta’ dawn irrigali, i]da mbag[ad ftakar li probabbli kien xtrahom bilcredit card u ma kellux x’juri g[alihom. Il-Pulizija firxet l-investigazzjonijiet tag[ha fuq Richard Ferris u fuq il-privatizzazzjoni tal-Petroleum Division tal-Enemalta kif ukoll tal-kumpanija MOBC. Irri]ulta li f’Di/embru tal2004, il-Kabinett kien idde/ieda li jipprivatizza loperat tal-petroleum talEnemalta u l-attivitajiet talMOBC, li kien ifisser li linfrastruttura kellha ti;i mikrija mill-investitur li jintg[a]el g[al 30 sena. F’nofs l-2006, in[oloq re;istru tal-assi kemm talPetroleum Division u kemm tal-MOBC, biex min hu interessat ikun jaf x’hemm fih. Fl-2007, [ar;et sej[a g[all-interess, fejn kienu
Is-Supretendent Paul Vassallo, skont l-Ispettur Gafà, kien mar g[and Azzopardi Jewellers bi tray tal-fidda, u s-sid ftakar li kien bieg[u lil xi kap ta’ dipartiment u meta ;ie ssu;;erit il-kunjom ‘Ferris’, huwa ftakar lil min kien bieg[u. Qal li kien tah o;;etti o[rajn tal-fidda ta’ inqas valur, imbag[ad ]ied xi flus u flokhom, [a t-tray talfidda. Waqt l-interrogazzjoni, Ferris ikkonferma li kien jaf lil George Farrugia, g[ax kien wie[ed minn dawk li tefg[u l-offerta Qal li darba minnhom, mar l-uffi//ju tieg[u fuq talba ta’ Farrugia stess u dan qallu “ara kif tag[mel biex nie[u dan ittender” Skont Ferris, Farrugia [are; tliet rigali mge]wrin u allegatament qallu “ara lil min se tag[ti dawn ir-rigali biex jien nie[u t-tender.” Huwa qal li r-rigali qatt ma g[addiehom lill-membri talbord u meta t-tender ma ntreba[x minn George Farrugia, kien idde/ieda li jibdilhom ma’ xi [a;a o[ra.
Skema li se tg[in 8,400 familja jinvestu f’ener;ija nadifa €21 miljun se ji;u ddedikati g[al skema li biha, 8,400 familja se jing[ataw g[ajnuna biex ikunu jistg[u jinvestu f’pannelli fotovoltaji/i. Dan bil-g[an li jiffrankaw mill-kontijiet tad-dawl tag[hom. Dan t[abbar mill-Ministru tar-Ri]orsi u l-Affarijiet Rurali George Pullicino waqt konferenza tal-a[barijiet li g[aliha attenda wkoll i/-Chairman tal-Awtorità Maltija g[ar-Ri]orsi u sSegretarju Permanenti fi [dan l-istess Ministeru. Bl-iskema, familja li tixtri sistema ta’ pannelli fotovoltaji/i se tkun tista’ tiffranka sa 50% tal-ispi]a tal-pannelli, sa massimu ta’ elfejn u [ames mitt ewro. Il-Ministru qal li l-iskema hija mezz kif il-familji wkoll jistg[u jinvestu f’en-
er;ija nadifa, filwaqt li jiffrankaw. Qal li fl-a[[ar snin, 6,000 familja ng[ataw g[ajnuna biex jixtru dawn il-pannelli, b’investiment ta’ 15-il miljun ewro. Dan ifisser ]ieda ta’ sitt miljun ewro g[al din l-iskema, xi [a;a li tixhed limpenn tal-Gvern li aktar familji jing[ataw l-g[ajnuna biex ji;;eneraw l-elettriku huma stess. George Pullicino [abbar ukoll li l-feed-in-tarriff, ji;ifieri l-prezz g[allener;ija li tinbieg[ lura lillGvern, se tkun ta’ 22/. Waqt il-konferenza, ilMinistru qal li g[addejjin studji biex jin[olqu solar farms, propju biex jitgawdew minn familji li g[al xi ra;uni jew o[ra ma jistg[ux jinstallaw pannelli fotovoltaji/i fuq il-bjut tag[hom.
}ieda fil-Maltin li jsiefru Meta komparat ma’ Jannar tas-sena l-o[ra, statistika ma[ru;a mill-uffi//ju tal-istatistika (NSO) turi li n-numru ta’ Maltin li siefru f’dan ix-xahar tela’ b’14% g[al total ta’ 22,046. L-istess statistika turi li nnumru ta’ dawk li vvja;;aw lejn pajji]i fl-Unjoni Ewropea kien ta’ 19,038, filwaqt li 3,008 vvja;;aw lejn pajji] lil hinn mill-UE. Dan ifisser ]ieda ta’ 15% u 11% rispettivament, meta kkomparat mal-istess xahar is-sena l-o[ra. Ir-Renju Unit
kif ukoll l-Italja jibqg[u laktar destinazzjonijiet popolari g[all-Maltin u bejniethom jiffurmaw 65 % tassuq. L-akbar grupp ta’ vja;;aturi minn pajji]na kien bejn l-età ta’ 25-44 sena b’43% fis-sena segwit minn dawk li l-etajiet tag[hom ivarjaw minn 45 u 65 sena. Fl-istess waqt jidher li n-numru ta’ Maltin li vvja;;aw g[al ;urnata biss kien ta’ 928, ftit inqas milli kien ;ie rre;istrat is-sena lo[ra.
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
10 Opinjoni
Empowerment lin-nisa g[alina stess Dan l-a[[ar in-Nazzjonijiet Uniti ppubblikaw studju li jg[id /ar u tond li Jekk neliminaw parti sinifikanti tal-[addiema abba]i tas-sess, dan jista’ jkollu effetti detrimentali fuq l-ekonomija tan-nazzjon. Barra minn dan, bosta studji akkademi/i wrew li lparte/ipazzjoni tan-nisa filkunsilli, il-gruppi u n-negozji j]idu l-effi/jenza. G[alhekk jekk nestrapolaw dan il-kun/ett u nqeg[duh fillivell nazzjonali, irrappre]entanza ;usta tan-nisa fil-forza tax-xog[ol g[andha ]]id il-produzzjoni ekonomika ta’ nazzjon.
minn Marthese Portelli
So/jetà moderna u produttiva
Ma tridx wisq biex tag[raf u ta//etta l-attendibbiltà ta’ dawn is-sejbiet. Dawn listudji sepli/ement jag[tu prova u ma j[allu l-ebda dubju li l-perspettivi a la antika li kul[add ‘g[andu j]omm postu’ abba]i tas-sess ma g[adhomx jag[mlu sens f’so/jetà moderna u produttiva. Sfortunatament, li nag[rfu u na//ettaw din ir-realtà mhuwiex bi]]ejjed biex inbiddlu l-mentalità li ilna ng[ixu biha g[al sekli s[a[. {add ma qieg[ed jippretendi bidla kulturali, u l-bidla li din i;;ib mag[ha fl-istil tal[ajja, mil-lum g[al g[ada. Li nseddqu lill-persuna bissetg[a tinvolvi primarjament li nag[tu lill-individwi lpossibbiltà li jag[]lu g[alihom infushom, billi nne[[u l-ostakli - kemm jekk ikunu so/jali, akkademi/i jew ekonomi/i, jew forsi sempli/ement personali. Nag[tu alternattiva Li nag[tu lin-nisa
Kattarna x-xog[ol b’20,000 job ;did li [afna minnhom ittie[du min-nisa u t-tfajliet ]g[a]ag[ li studjaw u mxew ’il quddiem u qed jag[mlu karriera ta’ su//ess
alternattiva vera jfisser li no[olqu opportunitajiet u nrawmu l-kundizzjonijiet ittajbin g[al kull wie[ed u wa[da minna biex nassimilaw ru[na skont l-isfond professjonali u /-/irkostanzi personali tag[na. Minn dan il-lat, lamministrazzjoni attwali tat ir-ri]ultati billi l-ewwel u qabel kollox [olqot aktar impjiegi, u [olqot impjiegi ta’ kwalità aqwa. Din mhijiex xi kumbinazzjoni, li minkejja lklima ekonomika internazzjonali, irnexxielna n]ommu livelli tajbin ta’ impjieg u ta’ [olqien ta’ impjieg. Dawn l-opportunitajiet aqwa g[al kul[add isarrfu awtomatikament f’opportunitajiet aqwa g[an-
Li nag[tu lin-nisa alternattiva vera jfisser li no[olqu opportunitajiet u nrawmu l-kundizzjonijiet it-tajbin g[al kull wie[ed u wa[da minna biex nassimilaw ru[na skont l-isfond professjonali u /-/irkostanzi personali tag[na
nisa. Jekk in[arsu lejn i/-/ifri nistg[u naraw li llum hemm iktar nisa li jiggradwaw millUniversità milli r;iel, li b[ala kisba mhijiex daqqa ta’ [arta, spe/jalment fid-dawl ta’ kif kienet is-sitwazzjoni ftit tassnin ilu. Ri]ultati po]ittivi Dawn ir-ri]ultati po]ittivi
qed ji;u kumplimentati b’inizjattivi li g[andhom lg[an li jappo;;jaw lin-nisa, tkun xi tkun it-triq li jidde/iedu jaqbdu. Dawk fostna li jag[]lu li jibnu familja issa huma intitolati g[al perjodu itwal ta’ maternità u ta’ parental leave. Hemm o[rajn li jippreferu jieqfu u jitilqu missuq tax-xog[ol kompletament biex jiffukaw fuq il-familja. Illum, hekk kif ikunu lesti li jmorru lura g[al xog[olhom, se jsibu in/entiv ulterjuri permezz ta’ tax breaks , krediti tat-taxxa u krediti talbolla . U ma ninsewx ittnaqqis fit-taxxa biex jag[mel tajjeb g[as-servizzi ta/-child care. Sar investiment g[aqli filfa/ilitajiet ta/-child care biex
jippermetti li l-ommijiet li ja[dmu jkunu jistg[u jo[olqu bilan/ bejn il-[ajja tax-xog[ol u r-responsabbiltajiet talfamilja. Dan qed isir b’tali mod li jrawwem it-tkabbir ta’ suq g[al fa/ilitajiet b[al dawn, fejn il-finanzjament pubbliku jissuplimenta l-investiment privat. Irid jintla[aq bilan/ g[aqli biex ikollna numru adegwat ta’ /entri ta/-child care ming[ajr ma ng[arrqu lil dawk li lesti jinvestu flushom fihom - xi [a;a li qed jinjoraw kompletament ilproposti tal-Partit Laburista. G[a]la libera
Dan hu xi jfisser li nseddqu lin-nisa bis-setg[a: li
jkollna g[a]la vera u libera. Din l-amministrazzjoni rsistiet biex ti]gura li lparte/ipazzjoni tan-nisa fissuq tax-xog[ol ma ti;ix min[abba pressjonijiet so/jali, jew ag[ar minn hekk, min[abba tbatija finanzjarja. Minflok, irnexxielna nag[mlu l-kundizzjonijiet tajbin biex dawk li jridu jie[du sehem fis-suq taxxog[ol ju]ufruwixxu minnhom fl-a[jar mod. Meta niftakru s-sitwazzjoni relattivament re/enti g[alina n-nisa, nistg[u nkunu kburin u ng[idu li rajna l-bidla ti;ri, u din il-bidla qed ng[ixuha kuljum. Id-differenza hi li din ilbidla li gawdejna minnha, hija bidla li g[adha g[addejja, hija bidla g[aqlija u hija bidla g[all-a[jar tag[na. Mhijiex bidla biex ng[idu biddilna, imma hija bidla g[al ;ie[na stess.
Marthese Portelli hija l-President tal-Kunsill E]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista u kandidata tal-Partit Nazzjonalista fid-disa’ distrett
Dawk fostna li jag[]lu li jibnu familja issa huma intitolati g[al perjodu itwal ta’ maternità u ta’ parental leave. Hemm o[rajn li jippreferu jieqfu u jitilqu mis-suq tax-xog[ol kompletament biex jiffukaw fuq il-familja
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Il-PN hu garanzija g[al futur fis-sod Jumejn o[ra l-elettorat irid imur jaqdi dmiru biex jag[mel g[a]la dwar f’idejn min se jafda lil paji]na fil-[ames snin li ;ejin. Mhux biss, i]da aktar minn hekk, l-g[a]la importanti hi d-direzzjoni li se jkun qieg[ed jag[]el l-elettorat biex jimxi fiha fil-[ames snin li ;ejin. Il-Partit Nazzjonalista u l-Labour Party qeg[din jippre]entaw proposti li jag[tu direzzjoni differenti. G[alkemm hemm proposti simili u li dwarhom jaqblu ]-]ew; partiti, hemm proposti importanti li huma /ari [afna g[aliex jie[du lil pajji]na f’toroq differenti – f’direzzjoni differenti. Il-PN b’direzzjoni /ara li to[loq ix-xog[ol Din l-g[a]la se tkun quddiem l-elettorat nhar isSibt li ;ej. G[a]la li jrid jag[mel billi jag[ti l-vot jew fuq il-kaxxa blu jew fuq il-kaxxa l-[amra. Din hi realtà. Din hi g[a]la [ielsa li kull votant g[andu dritt u dmir li jag[mel. Irid jag[]el direzzjoni – jew dik li ninsabu mexjin fiha bil-vi]joni ta’ proposti konkreti li g[andu l-Partit Nazzjonalista biex ikompli jo[loq ix-xog[ol, u g[aldaqstant i]omm il-finanzi fis-sod u jkompli jinvesti fis-servizzi tas-sa[[a u taledukazzjoni; jew li jbiddel id-direzzjoni li ma nafux x’se tag[ti u fiex se ssarraf. Direzzjoni li qed jitkellem fuqha l-Labour Party u Muscat li fuq kollox irid li jibni power station o[ra b’]ew; tankijiet tal-gass kbar kull wie[ed daqs ir-rotunda tal-Mosta b’riskji kbar g[ar-residenti tal-madwar
min[abba l-perikli li jo[loq b’tankijiet enormi talgass e]att ma;enb power station. Il-Labour ma jridx li pajji]na jibqa’ miexi fiddirezzjoni politika li fl-a[[ar [ames snin [olqot 20,000 post tax-xog[ol ;did u salvat 5,000 post li kienu f’riskju min[abba r-re/essjoni ekonomika dinjija. Direzzjoni li ;abet rekord straordinarju fitturi]mu, is-self-employed ]diedu b’4,000 g[al 24,000, kellna ]ieda ta’ 500 li/enzja ma[ru;a biss mill-Awtorità tat-Turi]mu li tixhed kemm lekonomija qed tikber anke fis-settur tat-turi]mu li ]ied il-jobs bi 3,000 fl-a[[ar [ames snin. Illum g[andna rata ta’ qg[ad li hi l-[ames lanqas fl-UE u g[andna numru rekord ta’ [addiema ja[dmu li qatt kellna mill-Indipendenza ’l hawn. Dan filwaqt li l-ekonomija dinjija g[adha g[addejja minn diffikultajiet kbar. Vi]joni u direzzjoni politika li jie[du mertu akbar meta wie[ed iqis irrealtajiet diffi/li ta’ madwarna. Il-Labour jimponi direzzjoni li [add ma jaf fiex se ssarraf I]da l-Labour irid ibiddel din id-direzzjoni. Irid jimponi fuq pajji]na triq differenti – kif wara kol-
lox wieg[du partiti o[rajn So/jalisti Ewropej li minflok ma biddlu g[all-a[jar, qed jaraw ekonomiji ji/kienu u jisplodi l-qg[ad. Dan anke f’paji]na stess esperjenzjanieh meta lLabour fl-1996 reba[ l-elezzjoni bl-g[ajta li jrid ibiddel is-sistema tal-VAT u minflok sta;na l-
ekonomija, sploda l-qg[ad u l-li/enzji u s-selfemployed sta;naw ukoll. G[alhekk l-g[a]la li g[andna quddiemna s-Sibt li ;ej hi g[a]la importanti. Pajji]na jist[oqqlu li nkomplu nibnu fuq ir-ri]ultati tajbin li ksibna fla[[ar [ames snin li kienu diffi/li kaw]a tas-sitwazzjoni ekonomika dinjija li g[adha instabbli [afna. Il-Partit Nazzjonalista jrid li l-poplu tag[na jkompli miexi ’l quddiem. L-appell ;enwin talPrim Ministru Lawrence Gonzi hu /ar – li nkomplu mexjin fid-direzzjoni t-tajba li ninsabu fiha – g[aliex pajji]na ma jistax jaffordja li jie[u direzzjoni differenti u ]baljata. G[alhekk l-appell tal-Prim Ministru hu li l-Partit Nazzjonalista jibqa’ ja[dem sal-a[[ar mumenti – sal-g[eluq tal-votazzjoni tas-Sibt filg[axija – biex il-poplu jag[mel l-g[a]la favur partit li qed jo[loq ix-xog[ol u hu determinat u g[andu l-ener;ija u lvi]joni li jkompli jo[loq il-postijiet tax-xog[ol g[al dawk li fil-[ames snin li ;ejjin se jkunu qeg[din jid[lu fid-dinja tax-xog[ol. Jin/entiva wkoll b’ta[ri; u b’g[ajnuna lil dawk li jkunu qed ifittxu x-xog[ol. Vot favur direzzjoni li tiggarantixxi finanzi fis-sod Vot lill-Partit Nazzjonalista s-Sibt li ;ej hu vot favur direzzjoni li tiggarantixxi finanzi fis-sod li jag[tu ser[an il-mo[[ g[all-futur tag[na lkoll.
Futur fis-sod g[ax Malta ilha tag[na lkoll Dalg[odu f’konferenza stampa indirizzata mill-Prim Ministru Joseph Muscat, millMinistru tal-Finanzi Edward Scicluna, mill-Ministru tanna[a t’isfel ta’ Malta Silvio Parnis u mill-Ministru bla portafoll Joe Debono Grech, il-gvern [abbar... Nhar is-Sibt li ;ej, fl-g[a]la li a[na b[ala poplu ninstabu msej[a biex nag[mlu, g[andna g[a]la /ara. G[a]la bejn it-tmexxija ta’ Lawrence Gonzi u t-tim tal-Partit Nazzjonalista jew l-g[a]la li dak li llum ktibt fil-bidu ta’ dan l-artiklu nsarrfuh f’realtà bil-konsegwenzi kollha li dik l-g[a]la jkollha g[al pajji]na. Ning[aqdu g[all-bidla Wie[ed mill-billboards talLabour ma[ru; f’din il-kam-
panja elettorali kien juri lil Muscat bil-kliem ‘Ning[aqdu
g[all-Bidla’. I]da x’bidla hi din? Hi l-bidla li t-tmexxija ta’ pajji]na tg[addi f’idejn nies b[al Evarist Bartolo, Michael Farrugia, Joe Cilia, Karmenu Vella, Leo Brincat, Marie Louise Coleiro Preca, Joe Debono Grech, George Vella, Joe Mizzi u s[abhom? Bidla billi t-tmexxija ta’ pajji]na tg[addi f’idejn nies li kienu parti mill-kabinett talgvern immexxi minn Alfred Sant u sa[ansitra anke Dom Mintoff u Karmenu Mifsud Bonnici? Jekk dik hi bidla mela tassew hu interessanti lLabour x’jifhem bi sta;nar politiku. U xi ng[idu g[al xi star candidates o[rajn li spikkat fihom politika mill-aktar moderna? Ng[idu a[na b[al Konrad ‘now you see him, now you don’t’ Mizzi,
Partit Nazzjonalista li fil-qofol tal-attenzjoni tieg[u tefa’ mhux il-gimmicks u l-PR stunts i]da kif pajji]na jista’ jkollu tis[i[ fix-xog[ol, fis-sa[[a u fl-edukazzjoni
Deborah ‘tad-divorzju’ Schembri (iva, talbet li jitni]]el ‘tad-divorzju’ b[ala l-laqam tag[ha fil-polza talvot) u Manwel Mallia (l-bniedem li feta[ kwerela kontra sSegretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista Paul Borg Olivier u talab li dan ji;i arrestat). Jekk din hija l-bidla li qed jipproponi l-Labour, tassew hi bidla g[al pajji]na, bidla rigressiva li dda[[alna gas down ;ol-[ajt! Futur fis-sod
Minn na[a g[andna l-Partit Nazzjonalista li bl-aktar mod /ar qieg[ed i[ares lil hinn mid-9 ta’ Marzu. Partit Nazzjonalista li lest ixammar il-kmiem u jkompli bil-[idma sfiqa biex pajji]na jibqa’ minn ta’ quddiem nett fl-Ewropa. Partit Nazzjonalista bi programm /ar li jitfa’ fi/-/entru tieg[u l-interessi ta]]g[a]ag[ u tal-familja Maltin u G[awdxin. Partit Nazzjonalista li jista’ jitkellem bil-fatti f’idejh u jista’ j[ares lejn il-passat tieg[u b’unur kbir. Partit Nazzjonalista li fil-
qofol tal-attenzjoni tieg[u tefa’ mhux il-gimmicks u lPR stunts i]da kif pajji]na jista’ jkollu tis[i[ fix-xog[ol, fis-sa[[a u fl-edukazzjoni. Partit Nazzjonalista li j[allik tkun taf x’se jkun ifisser jekk Malta tqum fl-10 ta’ Marzu bi Gvern Nazzjonalista. Partit Nazzjonalista li bil-[idma tieg[u u mhux bil-paroli filvojt, g[amel tassew lil dan ilpajji], Malta tag[na lkoll! Appell lix-Xlukkajri u lill-votanti tal-[ames distrett F’dan l-a[[ar artiklu qabel il-jum de/i]iv ma nistax ma nag[laqx b’appell lill-votanti kollha fil-[ames distrett elettorali, b’mod partikolari ovvjament lix-Xlukkajri li lilhom jien nirrappre]enta fil-Kunsill Lokali. Jekk f’din l-elezzjoni ;enerali ma spikka xejn mil-Labour ]gur spikka s-sens ta’ irresponsabbiltà li bih tfassal ilpjan tal-ener;ija tal-Labour. Pjan li hu biss ta’ detriment assolut g[ar-residenti talmadwar. Je[tie; li nuru lilLabour li l-gimmicks li fil-
minn Angelo Micallef angelo.micallef@gmail.com
qalba tag[hom g[andhom biss irresponsabbiltà grassa mhumiex milqug[in. Mod wie[ed effettiv hemm biex nuru dan. Billi nhar isSibt li ;ej nag[mlu dak li hu fl-a[jar interess ta’ pajji]na u tal-lokalitajiet rispettivi tag[na u nuru fidu/ja fil-kandidati tal-Partit Nazzjonalista li fil-ka] tal-[ames distrett huma Jason Azzopardi, Toni Bezzina, David Casa, Manuel Delia, Noel Galea, Mario Rizzo Naudi u Mark Anthony Sammut.
Angelo Micallef hu Kunsillier elett f’isem il-Partit Nazzjonalista fil-Kunsill Lokali ta’ Marsaxlokk
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
12 Opinjoni
L-evoluzzjoni fil-mod ta’ kif in[allsu G[adni niftakar /ar li qrib id-dar tal-;enituri tieg[i kien hemm [anut tal-mer/a. M’ilux xi mitt sena dan li qieg[ed insemmi imma riesaq sewwa lejn in-nofs seklu. Dan il-[anut kien ta’ wa[da jisimha Karmena li ovvjament kul[add kien jafha
b’Karmena tal-[anut. Kultant kont immur b’xi qadja f’dan il-[anut, b’ommi to[ro; fuq il-bankina sabiex tarani sejjer u tarani ;ej lura. Il-[anut ma kienx imbieg[ed aktar minn mitt pass mid-dar u g[alhekk kont nista’ mmur fih filwaqt li nibqa’ ta[t [arset ommi. Dak
Il-plastic money komdi... tmur xi mkien u t[allas bihom, tixtri bihom minn fuq l-internet u jekk ikollok b]onn il-flus kontanti f’idejk, sempli/ement issib ATM u ti;bed kemm te[tie;
i]-]mien forsi kelli [ames jew sitt snin, mhux iktar ]gur. Ma’ kull qadja li kont nag[mel kont ning[ata sold li bih kont nixtri erba’ [elwiet. Kien [elu li konna nsej[ulu “tas-sold erbg[a”. Kien [elu /kejken u artab tog[ma ta’ larin; I]-]mien ma jistenna lil [add Meta niftakar f’fatti b[al
dan li semmejt ninteba[ kemm ikun g[adda ]mien. U ma]-]mien li jkun g[adda a[na nkunu nbdilna. Madwarna wkoll ikunu inbidlu bosta [wejje; li g[andna mnejn lanqas ninteb[u bihom. Pere]empju mix-xena li ppruvajt inwassal fl-ewwel paragrafu ta’ dan l-artiklu inbidel tista’ tg[id kollox: Jien mal-[ames jew sitt snin li kelli ]diduli erbg[in o[ra, il-[anut tal-mer/a sar garaxx, il-[elu li tant kont in[obb ma g[adux je]isti, ma nafx jekk sid il-[anut g[adhiex mag[na jew le u l-munita ta’ dak i]]mien inbidlet g[al darba tnejn. Il-qalba mis-soldi, sikspensijiet (six pence) u xxelini g[as-sistema de/imali niftakarha. Il-qalba g[ad-de/imali
Niftakar wie[ed xwejja[ fuq iz-zuntier tal-knisja jg[id li Alla hu kontra d-de/imali u favur is-sistema l-antika g[ax kieku :esù ma kienx jag[]el tnax-il Appostlu imma g[axra. Ma kenitx fa/li li tg[allem is-sistema de/imali lil popolazzjoni li minn dejjem kellha sistema fejn tnax-il sold jag[mlu xelin u g[oxrin xelin jag[mlu lira. Imma bi]]mien id-de/imali ndraw ukoll minkejja li termini b[al tmintax irbg[i jew [ames xelini bqajna nisimg[uhom spiss. Il-bidla g[all-ewro ;abet inqas inkwiet g[ax issistema hija de/imali wkoll. Soldi, /ente]mi jew ewro. L-aqwa li j/ek/ku fil-but, laqwa li dak li nixtiequ nixtruh. Imma matul i]-]mien inbidel ukoll il-mod kif in;orru l-flus fuqna. Il-plastic money [adu post il-munita u l-karti tal-flus. Komdi l-plastic money, tmur xi mkien u t[allas biha, tixtri biha minn fuq l-internet u jekk ikollok b]onn il-flus kontanti f’idejk sempli/ement issib ATM u ti;bed kemm te[tie;. Imma l-bniedem ma jieqaf qatt jo[lom u jo[loq mezzi ;odda biex [ajjitna ssir aktar fa/li. Jekk il-plastic money [adu [afna minn dak li kien tal-flus kontanti, fil-futur qrib il-[lasijiet se jkunu jistg[u jibdew isiru b’mod aktar fa/li u ming[ajr u]u tal-plastic money.
It-tekonolo;ija qieg[da ti]viluppa dik li tissejja[ inNear Field Comunication (NFC). Din is-sistema ta[dem billi l-cash register tal-[anut li fih inkun qieg[ed nixtri jkun ikkomunikat mal-internet. Listess ikun it-telefon /ellulari tieg[i li jkollu wkoll issistema NFC. Il-cash register jibg[at messa;; bl-ammont lill-mowbajl tieg[i u jiena kemm na//etta l-kont. Dak it-total ji;i mnaqqas mill-kont tal-bank tieg[i u ji;i mda[[al fil-kont tal[anut. Il-vanta;; ta’ din issistema hu li anke ammonti ]g[ar [afna li normalment wie[ed ma j[allashomx bilcredit card, ikunu jistg[u jit[allsu bla inkwiet ta’ xejn. Dan kollu jnaqqas il-flus kontanti mill-idejn. Id-d[ul tal-plastic money Qrajt li din is-sena din issistema se ;;ib fix-xejn ilflus kontanti u l-plastic money. Na[seb li hija esa;erazzjoni, imma llum jew g[ada hemm irridu naslu. Filfatt il-manifatturi l-kbar tal-
mowbajls di;à qeg[din jipprodu/u mudelli li g[andhom it-tekonolo;ija
minn Fr Reno Muscat OP renosop@gmail.com
NFC imda[[la fihom. Bilmod li qeg[din jinbidlu laffarijiet fid-dinja tal-lum, [a;a b[al din tfisser li ma ndumux ma naffa//jaw din il-bidla. Lanqas nimma;inani sejjer g[and Karmena tal-[anut g[al xi qadja u minflok flus, nie[u l-mowbajl mieg[i! Insomma dak i]-]mien ma kienx hawn mowbajls. Imma fi /kuniti ma konniex nimma;inaw [afna affarijiet li llum drajniehom u kwa]i kwa]i lanqas ng[addu ming[ajrhom, sistemi li saru parti integrali mill-[ajja ta’ kuljum.
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
Opinjoni 13
Muscat g[adu mdawwar b’eks Ministri Laburisti li fi ]mienhom pajji]na bata u far bil-qg[ad minn Frankie Borg
:ejja elezzjoni o[ra u l-pajji] qed jesi;i iminna li ne]er/itaw id-dritt tag[na u mmorru nivvutaw. Tivvota jfisser li wara riflessjoni s[i[a kul[add g[andu je]er/ita bi dritt u b’libertà assuluta d-dover sagrosant tieg[u u jivvota skont il-kuxjenza biex jag[]el liema partit ikun jixtieq li jirrappre]entah flog[la istituzzjoni tal-pajji]. Ikun nuqqas gravi u gravi [afna lejn pajji]na jekk g[al xi ra;uni ma nivvutawx. G[ax min ikun imsejja[ biex jivvota mhix sej[a minn xi partit imma sej[a minn nazzjon. Pajji] wie[ed bla ‘huma’ jew ‘a[na’ Fl-opinjoni tieg[i ma g[andux ikun hemm “huma” jew “a[na”. Li jkun hemm ftit tal-pika iva, jg[in biex il-partiti jag[mlu l-almu kollu tag[hom biex jo[or;u bl-a[jar ideat filmanifest elettorali. G[edt “pika iva” imma rridu noqog[du
attenti ferm li din ma twassalx g[al tilwim jew ag[ar minn hekk, g[al xi ;lied jew vjolenza. A[na lkoll a[wa Maltin u iva, minn dejjem hekk kienet Malta, tag[na lkoll. Tajjeb jew [a]in, ma nafx, Malta g[andha tliet partiti biss u g[alhekk forsi mhix daqstant diffi/li biex wie[ed jag[raf jid-
distingwi lil min g[andu jivvota. Perswa] u konvint li huma bl-eluf dawk li mhux se jaqblu mieg[i i]da daqstantie[or hu kbir in-numru ta’ dawk li se jag[mlu b[ali anke jekk forsi mhux daqshekk fid-deher. Nivvutaw g[all-a[jar partit fl-a[jar interess tal-pajji]
Nixtieq nuri lil xi qarrejja, li forsi jistg[u jaqraw din l-opinjoni, it-triq li wasslitni biex nivvota kif se nivvota. Jien ma jien marbut mal-ebda partit politiku u ma g[andi ebda obbligazzjoni lejn [add. G[alhekk jien liberu li nivvota skont il-kuxjenza tieg[i wara li smajt il-partiti kollha dwar ilprogrammi tag[hom g[as-snin li ;ejjin. Nibda biex ng[id x’qalet lAlternattiva Demokratika. Smajt b’widnejja fuq l-istazzjon televi]iv tal-istat lill-esponenti ta’ dan il-partit jg[idu li jekk ikunu fil-Parlament dawn iridu jne[[u r-reli;jon Kattolika millKostituzzjoni b[ala r-reli;jon uffi/jali ta’ Malta; iridu jne[[u t-tag[lim tal-istess reli;jon milliskejjel u g[al aktar minn darba ]ew; nisa rappre]entanti talAD ripetutament esprimew ru[hom favur il-politika li j[addan il-partit li g[alih jappartjenu huma favur l-abort.
Muscat irnexxielu jelimina g[alkollox il-Malta Labour Party tal-Perit Duminku Mintoff i]da baqa’ mdawwar b’g[add ta’ eks Ministri Laburisti li mmilitaw fl-ag[ar ]minijiet li g[adda minnhom pajji]na
Muscat jibqa’ protagonist ta’ [afna ]balji kbar u ta’ de/i]jonijiet []iena... fost l-o[rajn baqa’ mdawwar b’g[add ta’ eks Ministri So/jalisti li kienu g[amlu [sara kbira lil pajji]na
Dan g[aliex skont huma, “ilmara mhix fabbrika tat-trabi”. Mentalità, skont jien, fqira u aktar minn kollox, miskina. G[al dawn ir-ra;unijiet biss, g[alkemm hemm o[rajn, l-AD ma jist[oqqilhiex il-vot tieg[i. Hemm imbag[ad il-Partit Laburista ta’ Joseph Muscat. Meta Joseph Muscat [a ttmexxija tal-Malta Labour Party f’idejh, hu wieg[ed “terremot fil-Partit”. Iva veru datterremot g[amlu u g[amlu bla [afna tilwim intern, g[alkemm xi ftit kien hemm ukoll. Muscat irnexxielu jelimina g[alkollox il-Malta Labour Party tal-Perit Duminku Mintoff bil-kwiet kollu g[alkemm ner;a’ ng[id li ;ieli kellu sitwazzjonijiet ja[arqu u ja[arqu [afna. Beda biex ne[[a l-kelma “Malta” mill-isem. Wara ne[[a l-emblema u mbag[ad g[amel anke l-bandiera ;dida.
Ried jaqta’ g[alkollox, u rnexxielu, lill-Partit Laburista ta’ Muscat mill-passat ikrah tal-Partit Laburista ta’ Mintoff. U f’dan ir-rigward niftakru tajjeb fuq it-televixin tal-stat jitlob sku]a lill-poplu Malti. Ta’ dan kollu, iva, sin/erament ng[idlu prosit u naqlag[lu lkappell. G[al /ertu tul ta’ ]mien baqa’ jtanbar u jiddi]asso/ja ru[u mill-passat tal-Malta Labour Party u wieg[ed Moviment tal{addiema bl-isem ta’ Partit Laburista. Muscat g[amel [afna ]balji Minn hawn fl-opinjoni tieg[i
Muscat g[amel sekwenza ta’ ]balji li kultant kienu [orox ukoll. Jien na[seb li wie[ed mill-akbar ]balji li g[amel hu li meta beda jpo;;i l-pedamenti tal-Moviment il-;did u]a l;ebel, jew blat, sej[ilhom li trid, tal-Partit hekk imsejja[ qadim. Fil-fehma tieg[i hu ]ball, g[alkemm forsi ma setax jag[mel ie[or, li ]amm vi/in tieg[u [afna nies li kienu lqalba tal-Malta Labour Party, nies li kienu u baqg[u fil-gvern meta l-Perit Mintoff ried jag[mel elezzjoni bikrija min[abba r-ri]ultat pervers talelezzjoni ta’ qabel. Jekk ma ni]baljax, din kienet l-unika darba meta l-Perit Mintoff kellu j/edi g[all-pressjoni mag[mula minn /erti membri tal-gvern tieg[u. Alternattiva Demokratika: Dawn iridu jne[[u millKostituzzjoni l-klawsola li tistabbilixxi r-reli;jon Kattolika b[ala r-reli;jon ta’ Malta. Iridu jne[[u wkoll ittag[lim tar-reli;jon mill-iskejjel. Dan dejjem skont Michael Briguglio fuq it-televixin statali. F’]ew; okka]jonijiet differenti. Jekk ma ni]baljax, fuq il-programm TVHemm ]ew; nisa differenti rappre]entanti tal-AD ippreparaw b’mod mill-aktar /ar l-idea li l-istess AD hi favur l-abort g[ax, qalet wa[da minnhom, veru miskina, “ilmara mhix fabbrika tat-tfal”. Forsi din ma tafx xi tfisser tkun omm.
Muscat se jibqa’ mfakkar kif matul is-snin irnexxielu jibni kollezzjoni ;mielha ta’ de/i]jonijiet []iena li bihom pajji]na seta’ mar il-ba[ar
IN-NAZZJON Il-{amis 7 ta’ Marzu, 2013
14 Ittri#Opinjoni
Muscat di;à kkopja lil ?ipru L-appuntament ta’ jumejn o[ra Baqa’ jumejn g[all-elezzjoni. G[ada jkun jum ta’ “silenzju” u s-Sibt il-poplu jmur jivvota. Kienet kampanja twila, li bosta nies qisuha tedjanti, repetittiva u li tg[ejjik. Anki l-politi/i ;ieli esprimew ru[hom fis-sens li kienet kampanja “twila wisq, bil-periklu li n-nies tiddejjaq.” Il-media lag[bet il-musical chairs kif kien mistenni. Politi/i u “opinjonisti” ([afna drabi l-istess u/u[) iduru minn fuq stazzjon g[al ie[or, minn programm g[al ie[or, minn pultruna g[al o[ra (jew sufan, fil-ka] tal-Alternattiva). G[all-media kien hemm kolpi li salvawha mill-monotonija, l-aktar meta l-ping pong tal-korruzzjoni instensifika ru[u, fuq na[a u fuq o[ra. Interessanti s-sehem tal-media stampata biex inkixef materjal delikat, inklu]i recordings u emails li rxuxtaw l-interess tal-elettorat u wasslu biex sa madwar 18-il ;urnata qabel l-appuntament ta’ pitg[ada, madwar 23 fil-mija ma kinux jafu kif se jivvutaw. Il-mass meetings kienu kbar, b[alma jkunu f’kull elezzjoni, u mill-filmati baqa’ jidher kemm il-poplu hu maqsum minnofs. Dan jidher li hu d-destin etern ta’ Malta sa fejn nistg[u naraw il-futur. Sorsi ta’ devjazzjoni
Kien hemm /irkustanzi ta’ devjazzjoni. Kien hemm il-festa tan-Nawfra;ju, kien hemm il-Karnival (xi ftit depressiv min[abba l-maltemp), kien hemm Jum San Valentinu u fuq pjan differenti, kien hemm anki t-t[abbira tal-abdikazzjoni tal-Papa Ratzinger. Imma xejn ma dg[ajjef id-determinazzjoni tal-politi/i biex jibqg[u jassedjaw il-kuxjenza tal-elettorat. Imbag[ad wasal karnival ie[or, fil-forma tal-mass meeting li sejja[ l-aspirant Nazzareno (}aren) Bonnici tal-Ajkla. Eluf ta’ Maltin [adu l-opportunità ta’ festa komika, dekorata sa[anistra bi xbihat tal-kartapesta, flokkijiet kuluriti, b]ie]aq sofor u [odor, [ornijiet tal-arja, bnadar u nies minn kullimkien, jaslu bit-trasport mikri apposta. Bonnici qal fuq it-televi]joni li kellu 400 private mikrija biex iwasslu lill-feste;;anti tieg[u f’{a]-}abbar, fejn sar ilmeeting (b’[afna kuluri u [sejjes u audio system di]astru]a). Meta rnexxielu jinstema’ xi ftit, }aren tal-Ajkla pprotesta li n-nies ta’ Bormla qed ikollhom jo[or;u ’l-Kun/izzjoni f’toroq im[arbtin, wieg[ed li g[andu pjan biex jipprovdi lener;ija bit-t[addim tal-ilma u li jibda pro;ett nazzjonali kbir biex Malta tibda tesporta l-mel[. Ta’ min jawgura li dan il-pro;ett industrijali ;did ikollu aktar su//ess minn dak dwar l-esportazzjoni tal-kappar li kien ivvinta Dom Mintoff (Nota: Il-kappar kien tnawwar qabel sifru[). Is-semantika politika
Invenzjonijiet metafori/i-lingwisti/i ma kinux neqsin. U filmedia kien hemm xi tentattivi i]olati dwar it-tifsir tassemantika. Il-kampanja bdiet bil-gass, kompliet b’Father Christmas u da[let fix-xena anki Alice in Wonderland. Imbag[ad bdew jidhru reklami dwar il-Knisja tal-Mosta u mad-diskors fuq l-ingravati u l-maskri ]diedu wkoll referenzi g[al James Bond u investigaturi famu]i o[ra mid-dinja talfilms u t-televi]joni. Minn na[a, Franco Debono wasal sa parodija limitata g[allpalk tat-Teatru Manoel, imma mill-bqija, jidher li fl-a[[ar mill-a[[ar, ;ie wi// imb wi// mal-irrelevanza tieg[u nnifsu, kif kien [abbarha l-Prim Ministru. Anki l-Malta Labour Party nesa jkompli jsemmi lil Franco Debono. Ikun tassew interessanti li wara l-elezzjoni jkun hemm tim ta’ esperti akkademi/i (jew psewdo-akkademi/i) li jo[olqu studju anatomiku tal-kampanja. Tajjeb jekk jinstabu wkoll, g[al ma’ dan it-tim ta’ esperti, studju]i serji dwar il-psikolo;ija tal-komi/ità nazzjonali, tal-psike umoristiku tal-Maltin u l-politi/i tag[hom. Importanti li dawk l-esperti tal-komi/ità jid[lu fid-dettall, ng[idu a[na, dwar il-funzjoni ta’ }aren tal-Ajkla filkampanja, ibba]ata fuq teoriji minn Erasmu, Swift, Rabelais u Bakhtin. Ikun tajjeb li l-pajji] ikollu studju xjentifiku dwar it-terapija ta]-]uffjett “operettistiku”, biex nissellef mirre;istru u]at mill-guru tal-;urnali]mu fuq kollox. Intant, l-elettorat imur jivvota nhar is-Sibt li ;ej u probabbilment, sal-{add filg[axija l-poplu jkun jaf lil min se jkollu fit-tmun g[all-[ames snin li ;ejjin. Lawrence Gonzi ddikjara li minn dak li “ra u sema’” fi Brussell, meta ltaqa’ ma mexxejja fil-pajji]i tal-Unjoni Ewropea, il-pronostku kontinentali jidher li se jkun diffi/li. Li jfisser li ma nistg[ux nibba]aw fuq il-karnival devjanti tal-Ajkla u l-ilwien talingravati /elesti, [omor, vjola, oran;ju u [odor. Il-poplu se jmur jivvota u g[all-[ames snin li ;ejjin se jkollu l-iggvernar li jkun [aqqu.
MARIO AZZOPARDI marpardi@maltanet.net
Sur Editur, G[al darb’o[ra, waqt Xarabank, il-Kap talOppo]izzjoni Joseph Muscat re;a’ ma we;ibx lill-Prim Ministru Lawrence Gonzi dwar fiex riedu jikkopja lil ?ipru, b[alma kien issu;;erielu li jag[mel sentejn ilu fil-Parlament, issa li dak il-pajji] illum jinsab fi kri]i kbira finanzjarja ekonomika u se jkollu jiddejjen il-biljuni. Dan l-a[[ar, i]da, qal li ?ipru sab ru[u fi kri]i g[ax hemm kien hemm splu]joni f’ma[]en tal-armi, u g[ax ilpajji] kien jiddependi [afna fuq il-Gre/ja. Imma tajjeb nistaqsuh: i) min [a d-de/i]joni [a]ina li ja[]en dawk l-armi u lisplussiv kollu daqshekk qrib il-power station? ii) min [a d-de/i]joni [a]ina li j;ib il-pajji] jiddependi ]]ejjed fuq il-Gre/ja? Kien il-President Komunista#Socjalista, Xellugi Christofias, li g[amel dawn lg[a]liet []iena! F’dan Muscat irid lill-Prim Ministru jikkopja lil ?ipru? Imma attenti: Muscat di;à kkupjah lil sie[bu, issa eks President ta’ ?ipru, g[ax ilpoplu dan l-a[[ar ivvota kontrih!
Il-post (muri bil-vle;;a) fejn kien hemm il-ma[]en tal-armi u l-[erba li [alla madwaru u fil-power station f’?ipru
Irid li jpo;;i ]ew; tankijiet kbar tal-gass daqs il-koppla tal-Mosta ftit passi ’l bog[od mill-power station tal-gass tag[na! {alli mbag[ad inkunu kkupjajna lil ?ipru bil-periklu
li nag[mlu bejn sitt xhur u sena ming[ajr dawl, b[alma spi//a nofs il-poplu ?iprijott wara l-isplu]joni! Joe Calleja {al Qormi
L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[allpubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, TalPietà PTA 1450) jew flindirizz elettroniku:
alex.attard@media.link.com. mt L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u lindirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma.
Ittri bin-nome-de-plume ma ji;ux ippubblikati. L-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm ilpunt tag[ha.
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
Ittri 15
Ejjew nag[mlu l-g[a]la g[aqlija Sur Editur, Jien persuna li n[obb il-politika u nipprova n]omm ru[i infurmat u g[alhekk insegwi programmi fuq stazzjonijiet differenti. Kelli okka]joni nsegwi l-programm Kalamita fejn kienu pre]enti R. Tua, J. Buttigieg u l-eks Pulizija Mario (ma rnexxilix nisma’ kunjomu). Fi tmiem il-programm il-pre]entatur talab lill-kelliema biex jag[tu l-a[[ar messa;; lil dawk li kienu g[adhom ma dde/idewx jew li g[adhom ma ;abrux il vot. R. Tua qalet li ;iet milqug[a [afna fil-moviment minkejja li ;ejja minn familja Nazzjonalista u fta[ret li hi relatata minn E. Fenech Adami u fa[[ritu [afna g[all-kapa/ita’ tieg[u. R. Tua tidher li ma tafx l-istorja u g[alhekk nag[tiha parir tqalleb il-fa//ati tal-gazzetta indipendenti (sic) l-Orizzont mill-1972 ’il quddiem u tara [afna karikaturi tieg[u bil-[arqa. Dan g[ax kienu jqisuh tarbija [dejn Mintoff (wara l-istess s[abu bdew jg[ajruh traditur). Dan li qed ng[id jistg[u jikkonfermawh u[ud minn s[abu dinosawri li baqg[u j[ufu fil-PL. Wara g[amel messa;; l-eks pulizija u qalilna kemm g[andu Leader brillanti u g[alhekk nivvutaw g[all-PL. Biss, l-a[[ar kumment kapulavur wasal minn J. Buttigieg li wissiena li Malta riesqa lejn faqar kbir u ma ndumux ma nkunu b[all-Gre/ja. Nag[ti parir lill-avukat biex ikellem lil-Leader brillanti tieg[u u jistaqsih jekk g[adux tal-fehma li Lawrence Gonzi kellu jimxi mal-parir li kien tah biex jimxi fuq il-politika ta’ ?ipru biex b’hekk insalvaw lil Malta mill-effetti tar-re/essjoni li kienet riesqa. Na[seb li J. Buttigieg jaf x’;ara minn ?ipru u alla[ares Lawrence Gonzi [a l-parir fa]ull tal-Leader brillanti tieg[u g[ax kieku ]gur konna ninsabu fil-faqar. Biss, ta’ statista li hu, Lawrence Gonzi mexa fuq il-passi ta’ statisti o[rajn b[all-Kan/illier tal:ermanja Angela Merkel. G[alhekk illum ninsabu fit-tieni post mal-aqwa pajji]i b’ekonomija soda u fir-raba’ post mal-aqwa pajji]i fl-Ewropa fejn jid[lu l-impjiegi. Bl-umiltà kollha nag[ti parir lil dawk li g[adhom ma dde/idewx jew g[adhom ma ;abrux il-vot biex jie[du l-parir tal-MEP Spanjola Teresa Jimenez Becerril Barri li taf x’inhuma faqar u qg[ad g[ax pajji]ha qed ibati l-effetti ta’ tmien snin ta[t Gvern So/jalista li faqqar lil Spanja. Se nikkwota d-diskors tag[ha bl-Ingli] biex ]gur ikun awtentiku: “Malta should not embark on “adventures” during this critical moment for the economy. This is not the time for dreams. Everyone loves change but when you are in such a good position, things can get worse. Just look at the countries around you. She continued by giving a testimonial about how Spain’s Socialist Prime Minister Josè Luis Rodriguez Zapatero had kept the situation of the country hidden and failed to carry out necessary reforms. As a result the country was now making huge sacrifices to tackle skyrocketing unemployment, with youth unemployment hitting 56 per cent.” Na[seb a[jar nitg[allmu mill-i]balji ta’ [addie[or u nie[du lparir tal-im;arrab u mhux il-parir tal-Mexxej brillanti tal-MLP u nibqg[u de[lin ;o [ajt. Wara jkun tard wisq. Joseph Borg
Il-Mosta
Il-MLP b’nu//ali iswed jew g[adu jg[ix fis-s[ab Sur Editur, Il-kampanja elettorali waslet fl-a[[ar – u fl-a[[ar ukoll fe;; Louis Grech filmass meeting tal-Furjana meta qal li biex ikollna servizz ta’ sa[[a tajjeb filpajji] irid jin[oloq il-;id u anki postijiet tax-xog[ol – g[ax g[alih ma sar xejn. Na[seb li Louis Grech, kemm ilu li ;ie minn barra, baqa’ misto[bi u ma ra xejn x’sar madwaru. Ng[idlu, dawk l-20,000 post tax-xog[ol li n[olqu, salvati 5,000 post tal-[addiema li kienu se jmorru barra, inbnew disa’ skejjel ;odda, parks g[at-tfal, saru 40 grawnd talfutbol ;odda – dawn g[alih ma jg[oddu xejn? B[alma qal Evarist Bartolo, li mhux veru saru
[ames skejjel ;odda. Na[seb li t-tnejn qeg[din jimxu b’nu//ali iswed biex ]gur ma tara xejn tajjeb. Tg[idu li lesti biex to[olqu x-xog[ol, imma qatt ma g[edtu kif g[ax g[adkom m’intomx lesti u ppreparati. Qalilna wkoll Louis Grech li jrid bidla fil-gvern biex jara l-progress f’dan il-pajji]. Ng[idlu li veru, u g[al xi nies b[alek li jg[ixu fis-s[ab ja[sbuha hekk u jg[idu li ma sar xejn. Waqt dibattitu mal-Prim Ministru, Muscat qal li se jnaqqas il-pensjoni lill-pensjonanti u Lawrence Gonzi, meta sema’ hekk, irribatta u qal li hu se jag[tiha s[i[a kif dejjem g[amel. Wara, filFurjana, Muscat dawwar kliemu b[al pinnur u qal li se
jag[tiha kollha. Ikkopja lil Lawrence Gonzi. Dak ;enju ta’ mo[[! Lil Louis Grech ng[idlu li bi kliemek m’g[amiltx [oss g[ax in-nies jafu x’;id sar u missewh b’idejhom u jkompli jsir ta[t il-Partit Nazzjonalista. Mhux b[alma kien sar fi ]mien Alfred Sant. Minflok ;id g[amlilna ttaxxi u jekk ma tafx ukoll, Malta qieg[da l-[ames linqas pajji] li g[andu nies fil-qg[ad. Dan hu l-progress ta’ Lawrence Gonzi f’dawn il[ames snin li g[addew. Kienu [ames snin tad-deheb u mhux b[al pajji]i o[rajn fejn in-nies ji;;ieldu g[axxog[ol, Louis! G
. Busuttil
In-Naxxar
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
16 Lil hinn minn xtutna
L-Ewropa> Lemin u Xellug, altru li ma spi//awx Mill-pajji]i kollha talEwropa huma biss erbg[a li fihom it-traffiku jsuq fuq ixxellug. Dawn huma l-Irlanda, ?ipru, l-Ingilterra u Malta. Mill-bqija, mhux biss flEwropa, imma fid-dinja kollha, fil-ma;;oranza talpajji]i, fi 72 fil-mija tat-toroq fid-dinja, it-traffiku jg[addi fuq il-lemin, bi 22 fil-mija biss minnu jivvja;;a fuq ixxellug, f’dik li tissejja[ rule of the road. Rule of law
I]da hawn m’iniex se nitkellem dwar din ir-rule of the road – g[alkemm nista’ nu]aha b[ala metafora, analo;ija – imma pjuttost dwar ir-rule of law, pre/i]ament id-differenza dwar kif il-Lemin u x-Xellug i[arsu lejn il-limiti li m’g[andhomx jinqab]u biex ma jsirx abbu] mill-poter talistat, mill-gvern. Dan hu prin/ipju sagrosant tad-demokrazija. Waqt ilkampanja elettorali fl-Italja smajt lill-eks Prim Ministru Taljan Monti jiddikjara li hu ma jqisx lilu nnifsu la Lemini u lanqas Xellugi, li jqishom b[ala ideat skaduti. Mistoqsi, g[alhekk, fejn kieku jpo;;i lilu nnifsu u lpartit tieg[u kieku jkun filParlament Ewropew, [abbar li la mal-Grupp tal-Popolari u lanqas ma’ dak tas-So/jalisti ma ftiehem, u jista’ jkun li, qal, jispi//a mal-grupp talLiberali#Demokrati/i… jekk ja//ettawh. M’a//ettahx il-poplu Taljan B[alma nafu, issa lanqas ilpoplu Taljan m’a//ettah flelezzjoni, i]da dwar issitwazzjoni fl-Italja nikkummenta l-;img[a ddie[la. F’pajji]na wkoll smajna lil min ilissen l-istess fehma ta’ Monti, ji;ifieri li spi//a ]]mien ta’ Lemin u Xellug, “tat-tribujiet” kif sej[ilhom hu, tal-A[mar u l-Blu, g[ax iridna nemmnu li x-Xellugi sar jixbah lil dak Lemini, u li tieg[u m’g[adux partit imma “moviment”, b[alma jag[mel il-populista Taljan Grillo. Oliver Friggieri f’artiklu li kiteb dan l-a[[ar fakkar kif anki l-Partit Nazzjonalista kien g[amel xi [a;a simili fit-
Ma tistax timxi u tibqa’ fin-nofs, fi/-/entru, g[ax tispi//a ta[bat, kemm ma’ xi [add fuq il-lemin kif ukoll fuq ix-xellug, jew ma’ xi [ajt… imma fl-a[[ar tasal f’xi roundabout, jasal il-mument meta jkollok tag[]el id-direzzjoni, lejn il-lemin jew lejn ix-xellug… u l-istess fil-politika
tmeninijiet, meta ma kienx ju]a l-kelmiet “a[na” u “huma” fil-lingwa;; ;did favorevoli g[al kundizzjoni psikolo;ika ta’ rikon/iljazzjoni nazzjonali. Jippermettili nfakkru i]da li ]-]minijiet tal-lum huma ferm differenti milli kienu fissebg[inijiet u t-tmeninijiet, meta x-Xellug [akem lillpajji] b’re;im totalitarju u vendikattiv, li qasam lillpoplu b[al qatt qabel. Kaw]ata mix-Xellug
Kien g[alhekk me[tie; u tassew bir-ra;un li l-partit floppo]izzjoni, fuq il-Lemin, kellu bilfors jadotta atte;;jament inqas parti;jan, biex jag[milha aktar fa/li g[all-poplu jing[aqad, jirrikon/ilja wara tant snin ta’ tensjoni, firda, vendikazzjonijiet, mibeg[da u anki vjolenza, kaw]ata mixXellug. Nemmen li Oliver Friggieri dan kollu jirrealizzah u ma nesiehx, b[alma jidher li ;ralu dan l-a[[ar eks trejdunjonista prim li “kkonverta” lejn ix-Xellug, u minkejja li kien ilu mid[la tal-Lemin g[al 40 sena ]gur, smajtu b’widnejja jiddikjara li
It-“tribù”, il-partiti huma l-essenza tad-demokrazija
ma jiftakarx politiku li, b[allKap tal-Oppo]izzjoni, jag[mel appelli daqstant imqanqla g[all-g[aqda u rrikon/iljazzjoni. Qatt sema’ dan b’Eddie Fenech Adami?! Hu malizzju] u anki perikolu] meta ma ssirx distinzjoni bejn Xellug u Lemin, g[ax ikun aktar fa/li li min, g[al kwa]i 25 sena, m’esperjenzax dawk l-abbu]i mir-rule of law, ja[seb li llum dawn ma jistg[ux jer;g[u jse[[u, g[ax sempli/ement mix-Xellug jg[idu li nbidlu u “g[arafna l-i]balji tag[na”. Forsi min qed jaqra jg[idli “g[aliex qed te[odha for granted inti li huwa x-Xellug li mhux kredibbli u li dejjem lest jabbu]a mill-poter?” Ittwe;iba hija [afifa. G[ax listorja tg[allimna, u hu g[alhekk li minn dejjem [abbejtha. {alli n[allu dik Maltija u mmorru lura lil hinn minn xtutna wkoll. Terminolo;ija ‘Xellug’ u ‘Lemin’ Kienet ir-Rivoluzzjoni Fran/i]a fl-ewwel Assemblea Kostitwenti li wasslet g[atterminolo;ija ‘Lemin’ u ‘Xellug’, imma llum dawn ba]ikament jinqasmu f’dawk bi twemmin Liberali fuq il-
Lemin u dawk So/jalisti#Komunisti fuq ixXellug.
L-ikbar differenza, anzi ddifferenza ewlenija, b’xi sfumaturi, hija li l-Lemin jemmen fl-inqas ind[il possibbli mill-istat fil-[ajja tal-bniedem, tal-poplu, filfinanzi tieg[u (permezz tattaxxi, pere]empju), fil-libertà tieg[u. Ix-Xellug iridu dejjem aktar kontroll, totali, millistat fuq l-aspetti kollha tasso/jetà. Dawk li jemmnu fl-inqas kontroll mill-istat u jqisu llibertà personali b[ala laqwa, l-og[la benefi//ju g[all-bniedem, b’mod ;eneriku jissej[u appuntu Liberali, u huma favur opportunitajiet indaqs, suq [ieles, privatizazzjoni u gvern limitat. Il-Liberali tog[korhom g[ajnhom mill-poter; isSo/jalisti#Komunisti jammirawh u dejjem jispi//aw jabbu]aw minnu. I/-‘?entristi’ jistg[u jkunu biss, appuntu, sfumaturi, imma ba]ikament, ideolo;ikament jibqg[u Lemin u Xellug. Nemmen li din ta’ ‘?entrista’ hi distinzjoni ]ejda, li l-Lemin m’g[andux b]onnha g[ax m’g[andux minn xiex jist[i millimg[oddi tieg[u. Mhux hekk fil-ka] tax-Xellug, li kienu huma li da[[lu d-distinzjoni ta/-‘?entru’, biex, min jitrieg[ex mill-kelma ‘Xellug’, jippruvaw jikkonvin/uh li l-lupu biddel sufu… g[ax resaq lejn i/?entru. Hu ppruvat storikament li l-ikbar periklu ta’ nd[il u abbu]i mill-istat dejjem ;ie u ji;i mix-Xellug. Ikun hemm min isemmi lil dittaturi talLemin b[al Hitler, imma dawn jinsew jew jaqblilhom inessu, li l-kelma ‘Na]i]mu’ hi fil-qosor g[al ‘NazzjonalSo/jali]mu’ li wasslet g[al stat totalitarju, ji;ifieri fejn listat jikkontrolla, appuntu, ittotalità tal-istrutturi u l-[ajja kollha ta’ kuljum ta/-/ittadin, b[alma sar fil-:ermanja, u fil-pajji]i Komunisti. Hemm valuri morali universali li r-rewwixti Xellugin tas-sittinijiet filPunent, l-aktar fl-Ewropa, iddg[ajfu sew, hekk kif ippre]entaw ru[hom b[ala “progressivi” b’[arsithom lejn xi Che Guevara u lUnjoni Sovjetika. Meta din tal-a[[ar sfaxxat, i]da, t[awdu, mexxewha li issa m’g[adx hemm differenza bejn ix-Xellug u l-
minn Joe Calleja jocal@me.com
Lemin, u biddlu, kif ktibt qabel, it-tikketta ‘Xellug’ ma’ ‘?entru-Xellug’ – i]da bil-poplu xorta wa[da ma da[kux, g[ax rari fdahom bilpoter fl-Ewropa. U dan birra;un. Kull fejn kienu jew huma fil-gvern, bil-politika tag[hom, spe/jalment quddiem il-kri]i finanzjarja ekonomika globali (li fuq kollox g[andha g[eruq So/jalisti, Xellugin), dejjem spi//aw biex bata l-poplu u lpajji]. Spanja, il-Portugall, ?ipru, Franza, l-Ingilterra ta[t il-Labour, huma ftit mille]empji re/enti. F’pajji]na wkoll Anki f’pajji]na fl-1996, g[alkemm f’inqas minn sentejn, il-ma;;oranza talpoplu rrealizzat l-i]ball li g[amlet, u re;g[et xe[tet lixXellug fl-Oppo]izzjoni.
Illum qed jippruvaw jer;g[u jilag[bu l-istess log[ba qarrieqa b’gimmicks aktar sofistikati minn 17-il sena ilu, billi jibdlu sufhom, imma l-g[emil ta’ w[ud mill-ilpup li g[adhom hemm jikxifhom, u jikkonfermaw kemm altru li hemm differenzi bejn il-Lemin u xXellug. Bejn il-blu u la[mar. Alla[ares m’hemmx differenza. Dawk li [addie[or qed isejja[ “tribù” huma partiti li jinsabu f’kull demokrazija parlamentari; huma l-essenza, il-ba]i taddemokrazija parlamentari, li permezz tag[ha, il-poplu, i//ittadin jag[]el lil min imexxi l-pajji]. Poplu jibqa’ wie[ed, a[wa, imma dan ma jfissirx li jrid ikollhom kollha bilfors l-istess opinjoni politika. U hekk g[andu jkun. Lenin, Stalin, Hitler, Mao, Castro, Gaddafi u tant dittaturi o[ra lkoll kienu jqisu l-partiti b[ala tribù, b[ala “strumenti ta’ firda”… g[ax lill-poplu riduh ikun [a;a wa[da mag[qud, warajhom… u warajhom biss! G[alhekk iridu lil kul[add fil-ba[[ ideolo;iku… biex imbag[ad tirrenja l-ideolo;ija Xellugija, liberti/ida, tag[hom biss!
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
Lokali 17
Ftehim kolletiv ;did g[all-[addiema tal-MCCAA
S’issa matul l-ewwel xahrejn ta’ din is-sena San Vincenz de Paul di;à laqa’ 320 pazjent li ma jkollhomx fejn imorru wara li jing[ataw il-kura f’Mater Dei
Xog[ol ta’ tisbi[ fi swali fl-Isptar San Vincenz de Paul Inawgurata sala fl-Isptar San Vincenz de Paul li g[adha kif ;iet modernizzata b’investiment ta’ €500,000. Sala li tilqa’ 140 pazjent u li x-xog[ol kollu fiha sar millistess [addiema ta’ dan l-isptar li b’kollox jilqa’ fih 1200 resident. Is-Segretarju Parlamentari g[all-Anzjani u l-Kura filkomunità, Mario Galea, li inawgura din il-ward, sostna li l-Gvern tul is-snin, mhux biss matul din il-le;i]latura, [adem sabiex joffri lill-anzjani l-a[jar kura u l-aqwa ambjent fejn jg[ixu spe/jal-
ment fl-isptarijiet b[al San Vincenz de Paul li jimpjega aktar minn 1000 [addiem. Mario Galea fakkar wkoll kif matul l-a[[ar [ames snin l-ammont ta’ 1020 sodda li ]ied il-Gvern fl-isptarijiet kien rekord spe/jalment fl-Isptar San Vincenz de Paul li jilqa’ pazjenti li jkunu ng[ataw ilkura mill-Isptar Mater Dei. S’issa matul l-ewwel xahrjen ta’ din is-sena San Vincenz de Paul di;à laqa’ 320 pazjent li ma jkollhomx fejn imorru wara li jing[ataw il-kura f’Mater Dei. F’pajji]na hawn aktar minn 7300 [addiem b[al
infermiera, tobba u spe/jalisti li ja[dmu fil-qasam tal-kura g[all-anzjani u dan in-numru hu mistenni li jkompli ji]died g[aliex il-poplu Malti hu poplu li qed jg[ix fit-tul u b’mod b’sa[[tu. Skont statistika ma[ru;a mill-Unjoni Ewropea n-nisa Maltin l-aktar li jkollhom [ajja twila minn fost il-bqija tan-nisa fil-pajj]i l-o[ra tal-Unjoni Ewropea. Fil-ka] tal-ir;iel jinsabu fittieni post f’dik li hi healthy life expectancy. Bierek din ilward il-kappillan ta’ San Vincenz de Paul Fr. Vince Buhagiar.
Jing[ata n-nar bieb ta’ residenza Kmieni l-Erbg[a filg[odu, il-Pulizija ;iet infurmata li kien hemm xi nirien fi Triq Wied is-Seqer, fir-Rabat G[awdex. Il-Pulizija marret immedjatament fuq il-post fejn minn st[arri; preliminari rri]ulta li bieb ta’ residenza li jinsab fl-imsemmija triq, g[al xi ra;uni kien [a n-nar. Fuq il-post issej[u membri tad-Dipartiment tal-Protezzjonii ?ivili biex jitfu n-nirien.
Kaw]a tan - nirien , il - bieb tar - residenza ;arrab [sarat estensivi . Fortunatament [add ma we;;a ’ f ’ dan l - in/ident . Bil - ka] ;ie infurmat il - Ma;istrat tal G[assa Paul Coppini li [atar diversi esperti sabiex jassistuh fl - inkjesta . Il - Pulizija g[adha g[addejja bl - inves tigazzjoni tag[ha dwar dan il - ka] .
L-impjegati tal-Awtorità Maltija g[allKompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur se jgawdu minn titjib fil-pagi u l-kundizzjonijiet tal-[addiema permezz ta’ ftehim kollettiv li ;ie ffirmat bejn l-istess awtorità u l-GWU. L-MCCAA, li twaqqfet f’Mejju 2011, tg[aqqad flimkien tliet entitajiet li flimkien i[addmu 138 impjegat – il-kumpanija Malta National Labs, l-Awtorità Maltija dwar l-Istandards, u d-divizjoni tal-Konsumatur u l-Kompetizzjoni. Pre]enti g[all-iffirmar ta’ dan il-ftehim kollettiv kien hemm il-Ministru g[allKompetizzjoni :usta, in-
Negozji ]-}g[ar u lKonsumatur Jason Azzopardi, Cory Greenland, Segretarju tas-Sezzjoni Professjonisti, Finanzi u Servizzi g[all-GWU u /Chairman tal-MCCAA lIn;inier Francis Farrugia. Dan il-ftehim fost lo[rajn ifisser pagi a[jar g[all-[addiema, sistemi aktar flessibbli ta’ xog[ol, u l-g[oti ta’ allowance g[all-uffi/jali professjonali u dawk tekni/i g[al skop ta’ iktar ta[ri;. IlMinistru Jason Azzopardi rringrazzja li]-]ew; na[at g[al dan il-ftehim li ntla[aq, u li fl-a[[ar milla[[ar se jgawdu minnu limpjegati kollha.
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
18 Lokali
I/-?entru se jg[in biex titkattar kultura favur l-ambjent u l-ispe/i tal-ba[ar
?entru ta’ Edukazzjoni Ambjentali fid-Dwejra minn Charles Muscat
Il-Prim Ministru Lawrence Gonzi lbiera[ inawgura /?entru ta’ Edukazzjoni Ambjentali li sar fid-Dwejra f’G[awdex li hu pro;ett bejn il-Kunsill Lokali ta’ San Lawrenz, l-Università ta’ Malta u l-Gvern u b’kofinanzjamant mill-fondi tal-Unjoni Ewropea. Dan i/-?entru se joffri esperjenza fejn ilvi]itatur jitg[allem dwar ilba[ar u l-kosta tag[na u dwar l-ispe/i indi;eni Maltin u l[lejjaq tal-ba[ar. G[al din l-inawgurazzjoni attendew ukoll Giovanna Debono, il-Ministru g[al G[awdex, Chris Said, ilMinistru tal-:ustizzja u lFamilja u d-Deputat Fredrick Azzopardi. Attendew ukoll isSindku ta’ San Lawrenz, Anthony Formosa u Alan Deidun li hu lek/erer flUniversità ta’ Malta u Bijologu fil-qasam Marittimu kif ukoll mistednin o[ra. Alan Deidun dawwar lill-Prim Ministru u lill-mistiedna lo[ra ma/-?entru u spjega d-
dettalji tal-pro;ett. Il-Prim Ministru qal li dan il-pro;ett qed joffri valur mi]jud lil-lokalità ta’ San Lawrenz spe/jalment liz-zona tad-Dwejra li tant hi popolari ma’ kull min ji;i j]ur lil G[awdex. I/-?entru se jg[in biex titkattar kultura favur lambjent u l-ispe/i tal-ba[ar. Hu qal li dan il-pro;ett jixhed l-impenn tal-Kunsilli Lokali lejn ir-ra[al tag[hom. IlKunsill Lokali ta’ San Lawrenz fl-a[[ar [ames snin investa [afna fil-lokalità u b[alissa g[addej pro;ett ta’ restawr ta’ aktar minn €1 miljun. Lawrence Gonzi qal li lGvern kompla j]id il-fondi lill-Kunsilli Lokali u twaqqaf fond spe/jali biex aktar Kunsilli Lokali jibbenefikaw mis-s[ubija ta’ Malta fl-UE u permezz tal-fondi Ewropej, qed isiru 75 pro;ett b’investiment li jla[[aq €11-il miljun f’fondi Ewropej. Hu qal li dan il-pro;ett jitfa’ dawl ukoll fuq il-;miel
u fuq il-bijodiversità talba[ar ta’ pajji]na. Permezz ta’ fondi Ewropej, il-Gvern investa aktar minn €108 miljun fi tliet impjanti g[attrattament tad-drena;;. Dan wassal biex illum 97 fil-mija tal-ba[ar ta’ pajji]na kien klassifikat b[ala ta’ kwalità e//ellenti u b’hekk qed tkompli ti]viluppa l-industrija tad-diving fejn G[awdex b’mod partikulari d-Dwejra, qed jattiraw aktar g[addasa barranin. Il-Prim Ministru qal li permezz tal-€1,128 miljun li pajji]na kiseb mill-UE g[asseba’ snin li ;ejjin il-Gvern se jkompli jinvesti fl-infrastruttura ambjentali ta’ pajji]na fosthom aktar minn €100 miljun biex jit[ares l-ambjent f’G[awdex u biex jissa[[a[ il-prodott turistiku. Hu [abbar ukoll li se titwaqqaf l-A;enzija Natura li tkun responsabbli mill-[arsien tal-bijodiversità u mit-tmexxija u l-konservazzjoni ta’ siti protetti u riservi naturali.
Dan il-pro;ett jitfa’ dawl ukoll fuq il-;miel u fuq il-bijodiversità tal-ba[ar ta’ pajji]na
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
Lokali 19
G[ajnuna lil sidien ta’ Palazzini biex jinbidlu f’lukandi lussu]i Bil-g[an li jkompli ji;i protett il-wirt storiku u msa[[a[ il-prodott turistiku ta’ pajji]na, l-Awtorità Maltija g[at-Turi]mu (MTA) b’kollaborazzjoni mal-Ministeru tat-Turi]mu, il-Kultura u l-Ambjent nedew skema li tin/entiva rrinovazzjoni tal-Palazzini Maltin biex dawn jinbidlu f’akkomodazzjoni lussu]a g[at-turisti li j]uru pajji]na Inizjalment din l-iskema li b[alissa g[adha fi stadju ta’ progett pilota, kienet miftu[a g[al sitt pro;etti biss i]da min[abba l-interess qawwi dan ;ie esti] g[al aktar. It-tnedija ta’ din l-iskema saret f’Palazzino filBelt Valletta millMinistru tat-Turi]mu, ilKultura u l-Ambjent Mario de Marco li fisser kif itturisti llum qed ifittxu xi [a;a kemxejn differenti milli kienu jfittxu qabel, b’hekk din l-iskema qed tilqa’ g[al dan is-suq li kulma jmur qed jikber. Dan is-suq kiber b’mod qawwi f’bosta destinazzjonijiet Ewropej, spjega lMinistru, u b’hekk dan ilpro;ett g[andu jg[in sabiex i]omm il-prodott turistiku Malti aktar kompetittiv u b’sa[[tu. E]empju ta’ dan it-tip ta’ propjetà li huma offruti lit-turisti fi w[ud
mill-bliet Ewropej huwa lParadores fi Spanja, ilPousadas fil-Portugall jew Casa Botega fl-Italja Din l-iskema msemmija Palazzini scheme se tg[in sabiex tassisti lill-applikanti jg[addu mill-pro/eduri ta’ applikazzjoni sabiex eventwalment jing[ataw il-permess finali g[ax-xog[ol ta’ titjib li jixtiequ jag[mlu. Flistess waqt l-iskema se tg[in lis-sidien ta’ dawn ilpropjetajiet jag[mlu u]u mid-diversi fondi li huma offruti g[ar-rinovazzjoni ta’ bini antik.Inizjalment din liskema kienet miftu[a g[al numru limitat ta’ progetti i]da min[abba l-interess qawwi ;iet esti]a g[al aktar. Hekk kif it-tnedija ta’ din l-iskema saret f’Palazzino fil-Belt Valletta l-Ministru fisser kif dan il-progett spe/ifiku g[andu jg[in sabiex il-Belt Kapitali ting[ata aktar [ajja.U[ud mill-pro;etti l-o[ra se jsiru lil hinn miz-zoni turisti/i b[alma huma {a]-}ebbu; u s-Si;;iewi biex b’hekk ilbenefi//ji jinfirxu fi bliet u r[ula o[ra li mhumiex tradizzjonalment mag[rufa g[at-turi]mu. G[al aktar informazzjoni dwar l-iskema wie[ed jista’ j]ur is-sit elettroniku –http://www.mta.com.mt/p alazzini
Mara rat id-delitt jitwettaq Prostituta kienet qed tara ]ag[]ug[ ta’ 20 sena jinqatel minn ]ew;t ir;iel meta hija kienet b[all-vittma xog[ol ilMarsa. Wara li waslet minn mal-klijent u lestiet, wie[ed mill-akku]ati qalilha, li jekk kienet se tifta[ [alqha, kien se ji;rilha b[all-vittma. Fil-Qorti quddiem ilMa;istrat Carol Peralta ]ew; ir;iel bdew g[addejjin kumpilazzjoni b’rabta ma’ qtil li se[[ lura fl-2005. Kien fit-13 ta’ April 2005 li Simon Grech mis-Si;;iewi, kien instab maqtul il-Marsa. Ismael Habesh ta’ 42 sena, imwieled Tripli u residenti lFa/ilità Korrettiva ta’ Kordin u Faical Mohouachi ta’ 46 sena, imwieled it-Tune]ija u residenti f’Suret il-Bniedem fil-G]ira huma akku]ati b’dan il-qtil. Il-vittma Simon Grech kien ;ie rrappurtat nieqes fil-5 t’April 2005 u tmint ijiem wara kien instab fi stat qawwi ta’ dekompo]izzjoni f’g[elieqi, wara li kien miet kaw]a ta’ 19-il daqqa ta’ arma bil-ponta. Il-Prosekuzzjoni mmexxija
mill-Ispetturi Chris Pullicino u Louise Calleja qed jixlu lillakku]ati li taw b’sikkina lil Grech u li ;arrew arma ming[ajr li/enzja talKummissarju tal-Pulizija. Huwa mixlijin wkoll li saru re/idivi u li kisru l-provedimenti b’diversi sentenzi. Habesh wa[du qed ji;i mixli li laqa’ g[andu [wejje; misruqin u li nda[al biex ibig[hom. Kien mixli wkoll li kiser ordni meta ;ie lliberat bil-kundizzjoni li ma jag[milx reat ie[or fi ]mien tliet snin. Karen Rapinett qalet li dakinhar tal-qtil kienet il-Marsa fejn l-HSBC u [dejha kien hemm il-mejjet, li b[alha kien qed jipprostitwixxi ru[u. Qalet li dakinhar kien ;ieh klijent u mar mieg[u bil-karozza. Kien wasal lura mimli demm wara li l-istess Simon Grech kien ipprova jisraq lill-klijent tieg[u nu//ali tax-xemx. Rapinett qalet li hija marret ma’ Grech biex ja[sel idu tTiger Bar u wara re;g[u marru fejn l-HSBC biex ikomplu fuq xog[olhom. Ftit wara qalet li waslu fuq il-post l-akku]ati, u Habesh ni]el mill-karzza u l-
mejjet qallu, “g[aliex [adt iddroga wa[dek u ma [adthiex mieg[i b[as-soltu”. Rapinett qalet ukoll li hawn beda argument bejn il-mejjet u Habesh, u li dan tah xebg[a kbira u l-mejjet intilef minn sensih. Wara [are; mill-karozza l-koakku]at l-ie[or , u [adu f’g[alqa fil-vi/in. Ix-xhud qalet li hi baqg[et issegwihom u rat lil Habesh jo[ro; sikklina minn wara dahru però ma setg[etx tara l-mejjet fejn kien g[ax kien hemm [afna [axix g[oli. Hija qalet li l-mejjet beda jg[ajjat ajma ajma, u fil-frattemp g[adda klijent g[aliha u marret mieg[u. Kif lestiet, listess klijent tag[ha [adha filpost fejn kienet. Qalet li Habesh kien qieg[ed ma’ sie[bu fil-karozza u rat ittitjir tad-demm u Habesh qalilha li jekk tifta[ [alqha jag[mlilha kif hu g[amel lil Simon Grech. Il-ka] ikompli. L-Avukat Edward Gatt u Frank Cassar qed jidhru g[allakku]ati filwaqt li lProsekuzzjoni qed titmexxa mill-Ispetturi Chris Pullicino u Louise Calleja.
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
21
20
I]-]g[a]ag[ mal-Prim Ministru Ritratti> Joseph Galea, Michael Ellul, Lorne Cremona
Din il-kampanja elettorali kienet karatterizzata millentu]ja]mu mi]-]g[a]ag[, li spikkaw f’kull attività li tella’ l-Partit Nazzjonalista. I]-]g[a]ag[ spikkaw waqt l-attivitajiet fl-istituzzjonijiet edukattivi, attivitajiet talmassa b[all-mass meetings, kif ukoll attivitajiet f’postijiet ta’ divertiment kif ;ara nhar it-Tlieta f’Paceville. F’dawn l-avvenimenti jispikkaw ukoll l-entu]ja]mu u l-ener;ija tal-Prim Ministru Lawrence Gonzi, li malli jfe;; f’dawn l-attivitajiet tin[oloq atmosfera mill-isba[ u jo[ro; fid-dieher lapprezzament ta]-]g[a]ag[ lejn dan il-bniedem li tant [adem g[al din il;enerazzjoni. Fost o[rajn, investa fl-edukazzjoni, [oloq postijiet tax-xog[ol u ta lura spazji biex jitgawdew minn kul[add.
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
A[barijiet ta’ barra 23
L-I}VIZZERA> Il-karozza McLaren P1 (fuq quddiem) waqt il-ftu[ g[all-;urnalisti tat-83 Edizzjoni tal-Geneva Car Show fil-Palexpo Arena f’:inevra. (ritratt> Reuters)
IL-KOREA
Tensjoni kbira u theddida ta’ gwerra Il-militar tal-Korea t’Isfel g[amilha /ara li kien se jirritalja kontra l-Korea ta’ Fuq u mhux talli hekk biss talli f’dan il-ka] l-og[la tmexxija ta’ dan il-pajji] komunista kien se jkun fil-mira. Dan wara li r-re;im komunsita hedded li jattakka min[abba dak li qal li kien a;ir ostili permezz ta’ manuvri militari bejn l-Istati Uniti u l-Korea t’Isfel. Dan wara li nhar it-Tlieta, wie[ed mill-og[la ;enerali tal-Korea Komunsita qal li lKorea ta’ Fuq kienet warrbet l-armistizju li kellha mal-Istati Uniti u hedded azzjoni militari kontra l-Istati Uniti u lKorea t’Isfel jekk dawn ittnejn ikomplu bil-manuvri militari. Dawn il-manuvri bdew fl-1 ta’ Marzu u se jintemmu fit30 ta’ April. Dan hekk kif il-Korea ta’ Fuq qed tlesti g[al manuvri militari kif ukoll qed tlesti biex tispara aktar missili kontroversajli bi prova. Dan wara li lbiera[ waqqfet it-titjiriet u
tba[[ir barra mill-kosta Koreana. Uffi/jali fil-Korea t’Isfel qalu li l-militar tal-Korea Komunista kien qed i[ejji g[al manuvri militari li huma akbar minn dawk li saru s’issa. Dan min[abba l-ammont kbir ta’ tag[mir u truppi li qed jin;abru. Il-midja :appuni]a kellha rapporti li fil-kapitalit alKorea ta’ Fuq, Pyongyang, innies kienu qed jg[attu lkarozzi tal-linja u trakkijiet bin-nettijiet tal-camouflage min[abba l-possibbiltà li tfaqqa’ gwerra. Sadattant jidher li qed jithejjew sanzjonijiet ;odda kontra l-Korea ta’ Fuq li se jkunu mmirati biex iwaqqfu dak li kien deskritt b[ala l-attività illegali tal-korp diplomatiku tal-Korea ta’ Fuq. L-armistizju li g[alih irrefera l-;eneral Korea kien iffirmat fi tmiem ilGwerra tal-Korea bejn l1 950 - 53 u fil - passat Pyongyang kien sostna li dan issa kien xolt.
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
24 A[barijiet ta’ Barra
IS-SIRJA
Aktar minn miljun persuna [arbu mill-pajji] In-Nazzjonijiet Uniti [abbret li aktar minn miljun persuna [arbu mill-;werra /ivili fis-Sirja u dan qed ipo;;i pressjoni kbira fuq il;irien tal-pajji]. L-UNHCR, l-a;enzija tanNazzjonijiet Uniti inkarigata mir-refu;jati, qalet li nofs dawk li [arbu mis-Sirja kienu tfal, [afna minnhom ta[t il-11-il sena, u kull ;img[a n-numru ta’ dawk li qed jirnexxilhom ja[arbu qed ji]died. Dan apparti il-miljuni li kellhom ja[arbu minn djarhom u g[adhom imblukkati fis-Sirja qalet lUNHCR Antonio Guterres, irresponsabbli g[all-UNHCR, qal li b’eluf ikomplu jaqsmu l-fruntiera kuljum, is-sitwazzjoni riesqa lejn di]astru kbir. Hu qal li l-UNHCR qed tag[mel dak kollu li tista’ biex tla[[aq mas-sitwazzjoni imma r-ri]orsi kienu waslu sal-limitu estrem tag[hom. Hu stmat ukoll li madwar 70,000 persuna nqatlu filkunflitt fis-Sirja. L-UNHCR qalet li minn Jannar kienu 400,000 persuna li kienu [arbu misSirja. Dawn jaslu trawmatizzati u idhom f’idhom. Il-ma;;oranza [arbu lejn il-Libanu, il-:ordan itTurkija, l-Iraq u l-E;ittu. IlLibanu hu l-i]g[ar pajji] ;ar tas-Sirja imma dak li aktar li
laqa’ fih refu;jati Sirjani. Meta wie[ed iqis isSirjani li di;à kien hemm fil-Libanu qabel ma beda lkunflitt, b’kollox issa wie[ed minn kull [ames persuni fil-Libanu hu Sirjan. L-UNHCR qalet li f’dawn l-a[[ar tliet ;img[at lammont ta’ Sirjani li qed jaqsmu lejn il-Libanu rdoppja g[al 4,400 kuljum. Intqal li minkejja weg[diet mill-komunità internazzjonali g[al g[ajnuna ta’ 1.5 biljun dollaru biex jg[inu r-refu;jati Sirjani, 25 fil-mija tassomma biss ing[atat s’issa. Barra minn hekk fil:ordan, pajji] ie[or fejn marru [afna Sirjani jfittxu lkenn mill-;lied, l-ener;ija, lilma u l-kura tas-sa[[a mhux qed ila[[qu mat-talba filwaqt li t-Turkija nefqet aktar minn 600 miljun dollaru biex tibni 17-il kamp tar-refu;jati u hemm o[rajn li qed jinbnew. Sadattant William Hague, is-Segretarju g[all-Affarijiet Barranin Ingli], ilbiera[ qal li ebda pajji] tal-Punent mhu qed i[e;;e; intervent militari fis-Sirja imma s’issa lisforzi tal-komunità internazzjonali biex itemmu dan ilkunflitt kienu falliment kbir. Hague [abbar ukoll li rRenju Unit kien se jibg[at vetturi armati u lbies protettiv lir-ribelli i]da mhux armi.
L-ISTATI UNITI> Studju] fi Sturgeon Aquafarms f’Bascom fi Florida j/aqlaq [uta tat-tip Beluga li ti]en 181 kilogramma. (ritratt> Reuters)
IR-RENJU UNIT
2,500 sensja mit-Thomas Cook Il-kumpanija tal-ivvja;;ar Thomas Cook [abbret li kienet se tag[ti s-sensja lil 2,500 [addiem u tag[laq 195 [anut fir-Renju Unit b[ala parti minn [idma biex ti;;edded il-kumpanija. Din il-kumpanija tal-
ivvja;;ar li tmur lura 176 sena [abbtet wi//ha ma’ nuqqas fil-bejg[ l-aktar min[abba l-kri]i ekonomika fir-Renju Unit kif ukoll g[aliex destinazzjonijiet popolari b[al mhuma l-E;ittu, it-Tune]ija u l-Gre/ja twar-
rbu min[abba l-inkwiet li hemm. Il-kumpanija qalet li mhux qed teskludi li jkun hemm aktar sensji kif ukoll bdil fil-kundizzjonijiet talimpjieg tal-[addiema li se jibqg[u.
L-I}RAEL
Inva]joni ta’ ;urati mill-E;ittu Fl-I]rael qed issir [idma kbira min[abba ammont kbir ta’ ;urati li ni]lu fin-Nofsinhar tal-pajji] mill-E;ittu u qed jag[mlu [erba flg[elieqi. L-insetti koprew meded kbar ta’ art matul illejl, l-aktar f’zoni ta’ de]ert . Fil-pront l-awtori-
tajiet I]raeljani bag[tu ajruplani biex ibexxu zzona qabel is-seb[. Dan g[aliex meta n-nida fuq il-;wiena[ tinxef, dawn jtiru lejn post ie[or. L-a[[ar darba li fl-I]rael kien hemm inva]joni minn dawn l-insetti kien fl-2004.
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
A[barijiet ta’ Barra 25
FRANZA
Possibbiltà li Sarkozy jirritorna L-eks President Fran/i] Nicolas Sarkozy ta l-aktar indikazzjoni /ara li fl-2017 g[andu mnejn jirritorna lura fix-xena politika Fran/i]a. Waqt intervista ma’ rivista, il-Valeurs Actuelles, Sarkozy qal li minn sens ta’ dover biex jirran;a l-ekonomija Fran/i]a g[andu mnejn jer;a’ jikkontesta l-elezzjoni Presidenzjali. Minn mindu Sarkozy tilef l-elezzjoni Presidenzjali f’Mejju tas-sena li g[addiet lis-So/jalista Francois Holalnde, qatt ma battiet l-ispekulazzjoni li jista’ jirritorna fix-xena politika. Minkejja li kien wieg[ed li kien se jabbanduna x-xena politika, f’Ottubru, Sarkozy, li g[andu 58 sena kien kwotat li qal lill-[abib li aktarx ma kienx se jkollu g[a]la [lief li jikkontesta l-elezzjoni Presidenzjali li jmiss. Il-partit tieg[u, l-UMP, hu mifrud b[alissa u ma jistax jaqbel fuq mexxej u l-appo;; g[al Hollande majna [afna laktar min[abba ]ieda filqg[ad. Dan qed iqanqal tama f’xi w[ud li Sarkozy jista’ jirritorna lura fix-xena. L-eks President Fran/i] qal
li nuqqas ta’ ideat friski g[all-problemi li g[andha Franza kemm mis-So/jalisti kif ukoll mill-IMP jista’ jwassal g[al ritorn tieg[u. i]da flistess [in qal li l-[ajja politika g[alih kienet spi//at u dan allura qanqal spekulazzjoni dwar ta[t liema kappa kien se jikkontesta. Minn mindu spi//a minn president, Sarkozy ma tantx deher fil-pubbliku u l-aktar attenda konferenzi internazzjonali fejn g[amel diskorsi. Skont st[arri; li [are; ilbiera[, 56 fil-mija tal-partitarji tal-UMP qalu li kienu favur li Sarkozy jikkontesta lelezzjoni tal-2017. St[arri; ie[or, mill-BVA, sab li 35 filmija tal-Fran/i]i kienu qed jittamaw li Sarkozy jag[mel ritorn fix-xena politika. Sarkozy qal li Hollande kien [arbat dak kollu li hu kien irnexxielu jibni flimkien mal-Kan/illier :ermani] Angela Merkel fil-qofol talkri]i taz-zona ewro kif ukoll kien kritiku dwar l-intervent militari fil-Mali fejn 4,000 suldat Fran/i] qal Sarkozy qed jippruvaw jikkontrollaw territorju tliet darbiet daqs Franza.
I?-?INA> Membri tat-tim akrobatiku ta’ Fujian waqt ta[ri; g[al wirja f’Fuzhou. (ritratt> Reuters)
IR-RENJU UNIT
Aktarx se jkollhom Prin/ipessa Il-mara tal-Prin/ep William, idDukessa ta’ Cambridge, aktarx bi ]ball kixfet is-sess tat-tarbija li se jkollha waqt li kienet qed tiltaqa’ man-nies f’Grimsby. Dan wara li ]elqitilha kelma li tindika li se jkollha tifla.
Dan wara li xi [add ta soft toy abjad b[ala ri;al u wie;bet li kienet se ]]ommu g[alkemm li xi w[ud qalu kienet il-bidu tal-kelma“daughter”, li tfisser binti bl-Ingli]. Xhieda qalu li hekk kif lissnet l-ewwel tliet ittri tal-
kelma waqfet u mbag[ad qalet “g[attarbija tieg[i.” L-in/ident wassal biex l-istorja tkun fuq il-pa;ni ta’ quddiem tal-;urnali ewlenin Ingli]i Kate u William i]]ew;u f’April tal-
2011 u f’Lulju se jkollhom l-ewwel tarbija imma l-familja reali Ingli]a qed i]]omm siekta dwar is-sess tat-tarbija. G[alhekk qed ikun hemm [afna spekulazzjoni jekk il-koppja hux se jkollhom tifel jew tifla.
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
26 A[barijiet ta’ Barra
IR-REPUBBLIKA ?EKA
Attakk qalil mill-hackers Il-websajt tal-Bank ?entrali tar-Repubblika ?eka kif ukoll ta’ diversi banek ewlenin fil-pajji] matul il-;urnata talbiera[ kien fil-mira minn hackers mhux mag[rufa. Dan kien l-a[[ar f’sensiela ta’ attakki simili madwar lEwropa din il-;img[a. Nhar it-Tnejn u t-Tlieta fir-Repubblika ?eka kien hemm attakk simili kontra l-websajts ewlenin tal-a[barijiet. Kelliem g[all-Bank ?entrali qal li jidher li l-attakk kien effettwa biss il-websajt, li tintu]a g[al stqarrijiet u l-[ru; ta’ informazzjoni ekonomika. Aktar qabel, banek kummer/jali qalu li l-websajts tag[hom kienu attakkati u b[ala konsegwenza ma setg[ux isiru transazzjonijiet mill-klijenti minn fuq l-internet. Il-banek sa[qu li b’ebda mod ma kien hemm informazzjoni li nsterqet. F’dawn l-a[[ar ;img[at, hackers attakkaw ukoll sistemi ta’ kompjuters ta’ a;enziji tal-Gvern fl-Irlanda, ir-Rumanija u pajji]i o[ra fl-Ewropa. Is-servizzi tas-sigurtà tar-Rumanija qalu li l-mod kif saru l-affarijiet jidher li kien pajji] ie[or wara dawn l-attakki i]da ma kienx spe/ifikat x’pajji]. Fil-bidu tas-sena kien hemm sensiela ta’ attakki kontra istituzzjonijiet u l-websajts ta’ ;urnali ewlenin Amerikani. Ftit wara kien ]velat li kien il-militar ?ini] li kien wara lattakki fl-Istati Uniti. L-Istati Uniti qed twissi spiss li t-theddid g[as-sigurtà nazzjonali minn fuq l-internet permezz ta’ hackers kienet qed tikber kull ma jg[addi ]-]mien.
Hugo Chavez f’ritratt me[ud f’Awwissu tal-2011 meta kien di;à marid bil-kan/er u fir-ritratt fuq ix-xellug jidher f’ritratt tal-2005. (ritratt> Reuters)
IL-VENEZWELA
Il-pajji] jibki lil Hugo Chavez Hemm luttu kbir filVenezwela wara l-mewt talPresident So/jalista u kontroversjali Hugo Chavez Hu kellu 58 sena u miet fi sptar f’Kuba wara li kien marad bil-kan/er. Hu kien ilu 14-il sena President tal-pajji]. Chavez kien mexxej kari]matiku imma fl-istess [in kontroversjali g[all-a[[ar u kritiku kbir tal-Istati Uniti u kien inspira qawmien tax-xellug fl-Amerika Latina. Hekk kif t[abbret il-mewt tieg[u mijiet ta’ nies ni]lu fittoroq tal-kapitali Caracas fejn in-nies kienu ma[suda minkejja li sa /ertu punt l-a[bar kienet mistennija.Quddiem lisptar fejn miet tul il-;urnata n;abret folla kbira. Hu kien ilu marid serjament bil-kan/er g[al aktar minn sena. Min[abba l-marda li kellu, Chavez ma setax imur jie[u l;urament tal-[atra wara li f’Ottubru kien ikkonfermat fil-poter g[ar-raba’ darba.
Il-katavru tieg[u issa se jkun espost g[all-pubbliku flAkkademja Militari ta’ Caracas biex imbag[ad il:img[a jsir funeral statali u liskejjel u l-universitajiet kollha se jin]ammu mag[luqa g[al ;img[a. Hekk kif Nicolas Maduro, il-Vi/i President [abbar ilmewt ta’ Chavez, hu ]ied li madwar il-pajji] kienu se jkunu qed jg[assu t-toroq lPulizija u l-Armata biex jevitaw li jkun hemm l-inkwiet. Ftit wara l-Armata [ar;et stqarrija fejn qalet li kienet se tibqa’ leali lejn il-Vi/i President u l-Parlament talpajji] u appellat g[all-kalma f’dawn il-;ranet. Matul il-;urnata tal-biera[ kien hemm rapporti i]olati ta’ vjolenza wara l-a[bar talmewt ta’ Chavez i]da xejn allarmanti. Issa t-tmexxija tal-pajji] se taqa’ f’idejn Maduro sakemm issir elezzjoni fi ]mien 30
;urnata. Elias Jaua, ilMinistru tal-Affarijiet Barranin tal-Venezwela, wara [abbar li Maduro fl-elezzjoni Presidenzjali kien se jkun ilkandidat tal-Partit So/jalista. L-Oppo]izzjoni g[ad trid t[abbar min se jkun il-kandidat tag[ha imma aktarx dan ikun Henrique Capriles, ilkap tal-Oppo]izzjoni u li f’Ottubru kien tilef kontra Chavez. It-tip e]att ta’ kan/er li kellu Chavez qatt ma kien ]velat u dan qanqal [afna spekulazzjoni dwar sa[[tu. Hu kien ilu ma jidher fil-pubbliku g[al diversi xhur. Maduro u o[rajn qed isostnu li fil-fatt il-marda li kellu Chavez kienet parti minn kumplott biex je[ilsu minnu. Chavez kien sploda fuq ixxena fl-1992 meta mexxa kolp ta’ stat miltiari. Hu mbag[ad kien qatta’ sentejn il-[abs imma wara li n[eles, reba[ l-elezzjoni tal-1998.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
TV#Radju 27 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor
Futur fis-Sod
Storia di una capinera Iris, 23>35 Film tal-1994 b’re;ija ta’ Franco
NET Television
Zeffirelli li hu bba]at fuq ktieb li j;ib l-istess isem li [are; mill-pinna ta’ Giovanni Verga. Fost l-atturi ewlenin insibu lil Angela Maria Bettis u lil Vanessa Redgrave.
Newsbuzz NET Television, 15>40
Neil u Katrina Portelli jippre]entaw ilprogramm tal-lum. Naraw tag[rif interessanti dwar Lady Gaga, David Guetta u Zayn Malik (fir-ritratt hawn ta[t). Dan il-;uvni, li jifforma parti mill-grupp One Direction, g[ad g[andu biss 20 sena u missieru hu Pakistani filwaqt li ommu hi Ingli]a. Ukoll waqt il-programm naraw it-Top 10 ta’ Newsbuzz kif ukoll numru ta’ candid camera.
L’età dell’innocenza Iris, 21>10 Film tal-1993 b’re;ija ta’ Martin Scorsese li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Daniel Day-Lewis, Michelle Pfeiffer u Winona Ryder. L-istorja hi bba]ata fuq rumanz ta’ Edith Wharton li kien [are; fl-1920. Il-film reba[ Oscar fil-kategorija tal-a[jar disinn tal-[wejje;,
Illum hu l-a[[ar jum tal-kampanja elettorali qabel l-Elezzjoni :enerali tas-Sibt li ;ej. G[ada u l-jum proprju ta’ meta ssir il-votazzjoni jkunu jiem ta’ riflessjoni u mhux permess li jsiru programmi ta’ politika li b’xi mod jew ie[or tista’ titqies b[ala parti;jana. Min-na[a tal-Partit Nazzjonalista kollox idur mas-slogan Futur fis-Sod. Dan hu possibbli min[abba l-ba]i soda li b’[ila
kbira g[amlet l-amministrazzjoni Nazzjonalista fl-a[[ar le;i]latura, minkejja d-diversi kurrenti kontra li kien hemm kemm lokalment kif ukoll internazzjonalment. Filwaqt li filg[odu hemm attività o[ra mis-sensiela Qalb il-Familja li tkun diretta minn Villa Arrigo f’San Pawl tat-Tar;a, l-attivitajiet illejla se jkunu minn Fuq il-Fosos fil-Furjana
madankollu ma kienx wisq su//ess kummer/jalment u spi//a ’l bog[od milli jda[[al l-$34 miljun li kellu b[ala ba;it.
Shooter Italia 1, 21>10
Mark Wahlberg u Kate Mara (it-tnejn fir-ritratt hawn ta[t) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film ta’ spjuna;; Amerikan li n[adem fl-2007. Eks suldat b’mira tajba [afna jissejja[ mis-CIA Amerikana biex jafdawh b’missjoni sigrieta. I]da fin-nofs ikun hemm affarijiet bil-wisq aktar ikkumplikati milli jidher mad-daqqa ta’ g[ajn.
Il tempo delle mele 3 La 5, 21>10 Dan il-film Fran/i] tal-1888 g[andu lil Sophie Marceau (fir-ritratt hawn fuq) b[ala protagonista fil-parti ta’ studentessa li jkollha storja ta’ m[abba ma’ mu]i/ist li jdur id-dinja. Il-film g[andu re;ija ta’ Claude Pinoteau. Daylight Italia 1, 23>35
Film drammatiku Amerikan li n[adem fl-1996 dwar tnax-il persuna li, wara li se[[et splu]joni, spi//aw maqbuda f’mina li tg[aqqad lil Manhattan ma’ New Jersey. L-eks kap tal-protezzjoni /ivili, parti interpretata minn Sylvester Stallone, jikkordina [idma sfiqa biex jo[ro;hom qawwijin u s[a[.
Sabrina Rete 4, 16>35 Film tal-1954 b’re;ija ta’
Billy Wilder li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Humphrey Bogart, lil Audrey Hepburn u lil William Holden.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
28 TV#Radju
06>00 07>00 07>15 07>40 07>50
101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Anali]i tal-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)
09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
10>30 11>55 12>00 12.30 13>00 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Futur fis-Sod The Big Show - Martin Sapiano A[barijiet fil-Qosor Hitsteria - Ronald Briffa (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00 )
16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 00>30
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 Familja Wa[da (jinkludu 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 - Newsline 12:45 - Qari bilMalti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bullettin tal-A[barijiet 18:15 Intermezz Mu]ikali 18:40 - TV Hemm 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bil-Malti (r) 20:30 - Notti magiche 21:05 Mu]ika u Sport 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 - Ru]arju 24:00 Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Ma’ Pauline 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:15 - Linja Diretta 13:15 - In-Novella 13:45 - ONE News 14:00 Problemi tal-Qalb 15:30 - Drive Time 15:45 - ONE News 16:00 - Mhux g[at-Tfal Biss 16:30 ONE Cocktail 17:00 - Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:15 - :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:10 - A[barijiet Sportivi 18:30 - Joe Grima Live 19:45 - ONE News 20:00 - Prime Time Quiz Show 20:15 - G[alina l-Anzjani 20:45 - Rock Moods 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 Radju Argument 24:00 - Mezza Notte 02:00 - Night Rythms. RTK - 103 FM 06:30 Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet fil-Qosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkudi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 13:30 Kaskata Kulturali, 14:00 BBC News) 15:30 - Jg[idu
Newsdesk - Roberta Avellino Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-Dar - David Thake u George Galea Is-Snin tar-Rock ’n Roll Fuzzbox - Lito Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
Tag[hom i]-}g[a]ag[ (jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:15 - L-Argument matul il;img[a (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 18:50 - Mid-Dinja Kattolika 19:00 - Fi {dan ilMulej 19:05 - Ru]arju 19:25 Rakkont 19:40 - L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 20:30 - Intietef 20:53 - Kaskata Kulturali 21:00 - Frott il-Kelma 22:00 Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 - Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # News on Campus 09:30 - Cinescena 10:00 - BBC News Update 10:05 - L-Ewropa u l-Imperu 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-;urnali 13:30 - BisSassla u bil-Brevjar 14:00 BBC News Hour 15:00 Classic FM 19:30 - Bioneers 20:00 - Putumayo Radio Show 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi 09:00 {ajjitna) 11:00 Mure sewwi l-Knisja Tieg[i 11:30 - Ift[u l-Bibien 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju l-Erwie[ 12:45 - {dejn l-ilma fejn nistrie[ 13:00 - {olqa mal-Maltin ta’ barra 13:30 Irrid Inwassallek messa;; (r) 14:30 - Italia leggendaria (r) 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Totus Tuus Gospa 16:00 - Il-Knisja: G[ajn ta’ G[erf 17:00 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 - Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 Quddiesa 19:00 - Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - {amsin Sena wara 21:00 - Alla wa[du bi]]ejjed 22:00 - Lejn il-qawmien 23:00 {ajjitna (r) 23:30 - A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 - Kompjeta.
Lezioni di cioccolato - Canale 5 23>40
Film komiku Taljan li n[adem fl-2007 b’re;ija ta’ Claudio Cupellini u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Violante Placido (fir-ritratt hawn fuq), lil Luca Argentero u lil Neri Marcorè. Biex jevita rikatt minn impjegat li kellu in/ident fuq il-post tax-xog[ol min[abba nuqqas ta’ sigurtà, il-boss ja//etta li jie[u sehem f’konkors tat-tisjir minfloku. L-okka]joni tispi//a biex tibdillu [ajtu. TVM 06:30 - TVAM 09:00 - TV Hemm (r) 10:20 - Realtà (r) 11:25 - Lonely Planet, Best in Asia 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - TVPM 14:00 A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 - A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16:30 - }ona 18:00 - A[barijiet 18:10 Waqtiet 18:15 - Telebejg[ 18:30 - TV Hemm 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - An;li 21:45 - Bondi + 22:45 - A[barijiet filqosor 23:05 - Mixage 23:30 A[barijiet # rapport tat-temp 23:45 - Il-[arsa ta’ Ru]ann (ep. 9). TVM 2 07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:30 - Il-{arsa ta’ Ru]ann (ep. 8) 12:15 - Qatra Inka 12:45 Lonely Planet - Best in Asia 13:15 - Realtà 14:15 - Ruggers 14:45 - Storjografija 15:15 Dokumentarji 15:30 - Lonely Planet - Best in Asia 16:00 - Life of Mammals 16:50 - Madwarna 17:20 - Waqtiet 17:25 - Realtà 18:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 18:40 Madwarna 19:00 - Europa League: Stuttgart vs Lazio 20:50 - Bondi + 21:50 - Sensilhena 22:35 - Ruggers.
Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 Simon Pisani (jinkludi 11:30 A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan u Talitha 18:30 - News 18:40 - Bay Beats with Simon B 20:00 - Ben Glover 22:00 - Tiesto Club Live 24:00 - Eddie Halliwell.
ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 - Vie 11:30 - Aroma Mattina 13:00 Kalamita (jinkludi ONE News fis-13:30 u fit-15:30) 16:30 Xandiriet spe/jali fl-a[[ar jum tal-kampanja elettorali 17:30 ONE News 17:50 - Xandiriet spe/jali fl-a[[ar jum tal-kampanja elettorali 19:30 - ONE News 20:30 - Xandiriet spe/jali fl-a[[ar jum tal-kampanja elettorali 23:15 - ONE News.
Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 - Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 Calypso Drive 19:00 - Classic Gold 21:00 - Reggae Party 24:00 - Mu]ika tal-passat.
Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:20 - 1046 Music 16:10 - FilK/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 News 19:30 - Elezzjoni :enerali 2013 20:30 - Il-Parlament tal-
Poplu (live) 21:30 - CNI 22:00 News 22:30 - Motordrome. Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00, id-09:00 u l11:00) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta 17:00 Tg 1 17:45 - la vita in diretta 18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Affari tuoi 21:10 - Che dio ci aiuti 2 23:30 - Porta a porta 01:05 - Tg 1 notte 01:40 Sottovoce. Raidue 07:00 - Cartoons 08:15 - Sabrina, vita da strega (TF) 08:35 - Le sorelle McLeod (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Seltz 14:45 - Senza traccia (TF) 15:30 - Cold Case 16:15 - Numb3rs 17:00 Las Vegas (TF) 17:50 - Tg Sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 Squadra Speciale Cobra 11 19:35 - Il commissario Rex (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - The Voice of Italy 23:45 - Tg 2 notizie 00:00 - Made in sud 01:10 -
Flashpoint
Raitre 07:00 - Tgr buongiorno Italia 08:00 - Agorà (attwalità) 10:00 La storia siamo noi 10:50 Codice a barre (attwalità) 11:30 Buongiorno Elisir (attwalità) 12:00 - Tg 3 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie - Diario italiano 13:10 - Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:05 - Tgr piazza affari 15:10 - La casa nella prateria (TF) 16:00 - Cose dell’altro Geo 17:40 - Geo & Geo 19:00 Tg 3 20:00 - Blob 20:10 Stanlio e Ollio 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Un eroe dei nostri tempi. Film ’55 22:50 - La storia siamo noi 24:00 - Tg 3 linea notte 01:05 - Rai Educational 01:30 - La musica di Raitre. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina
08:40 - La telefonata di Belpietro (attwalità)
08:50 - Mattino cinque 11:00 Forum 13:00 - Tg 5 13:40 Beautiful 14:10 - Centovetrine 14:45 - Uomini e donne (talk show) 16:15 - Amici (talent show) 16:50 - Pomeriggio cinque (attwalità) 18:50 - Avanti un altro! (kwi]]) 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 Benvenuti al Sud. Film 2009 23:40 - Lezioni di Cioccolato. Film 2007 01:30 - Tg 5 notte 02:00 - Striscia la notizia. Rete 4 06:50 - T.J. Hooker (TF) 07:45 Miami Vice (TF) 08:40 - Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 4 (TF) 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 Lo sportello di Forum 15:30 Rescue Special Operations (TF) 16:35 - Sabrina. Film ’54 18:55 Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:40 - Europa League Speciale 23:35 - Il macellaio. Film ’98 01:20 - Tg 4 night news 01:45 - Music line. Italia 1 06:40 - Cartoons 08:45 Everwood (TF) 10:35 - ER medici in prima linea 12:25 Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:50 - White Collar (TF) 16:45 Chuck (TF) 17:40 - La vita secondo Jim (sitcom) 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI: Scena del crimine (TF) 21:10 - Shooter. Film 2007 23:35 - Daylight. Film 1996 01:50 - The Shield (TF). La 7 07:00 - Omnibus 07:30 - Tg La 7 09:50 - Coffee Break (attw.) 11:00 - L’aria che tira 12:30 - I menù di Benedetta 13:30 - Tg La 7 (TF) 14.05 - Tg La 7 cronache 14:40 - Le4 strade di San Francisco (TF) 15:30 - McBride - Delitto Passionale. Film 2006 17:10 - Il commissario Cordier (TF) 18:50 - I menù di Benedetta 20:00 - Tg La 7 20:30 - Otto e mezzo 21:10 - Servizio pubblico 23:45 - Omnibus notte 00:50 Tg La 7 sport 00:55 - Prossima fermata 01:15 - Otto e mezzo (attwalità).
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
TV#Radju 29 Favourite Channel 07:00 - Bon;u Muftie[ 07.15 F. News 07:30 - Dawl tal:urnata 08:00 - Nintrefa ’l Fuq (r) 10:00 - Strada Rjali 12:00 News 12:15 - Today News 12:30 - Reporter 13:00 - Niskata 15:00 - Teleshopping 17:30 News Point 18:15 - News 18:30 - Sejja[tli 19:45 - F. News 20:15 - Today News 20:30 Reporter 21:00 - Entertain Me 23:00 - News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshopping 12:00 – All That Jazz (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 The 90s 14:30 - The 00s 15:00 Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Total Request Show 20:00 The 60s & 70s 20:30 - Rock Legend 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos. La 5 12:50 - Extreme Makeover Home Edition 14:00 - Gossip Girl (TF) 14:45 - Hellcats (TF) 15:30 Giovani Campionesse (TF) 16:20 - Ninì 17:10 - I maghi di Waverly (sitcom) 18:00 Friends (sitcom) 18:25 -
Extreme Makeover Home Edition 19:20 - Amici 20:25 Gossip Girl (TF) 21:10 - Il tempo delle mele 3. Film ’88 23:20 - Uomini e donne 00:25 Amici.
BBC Entertainment 07:15 - Charlie and Lola 07:25 Me Too! 07:45 - Jackanory Junior 08:00 - Little Human Planet 08:05 - Balamory 08:25 ’Allo, ’Allo! 08:55 - One Foot in the Grave 09:25 - The Weakest Link 10:10 - EastEnders 10:40 Doctors 11:10 - Casualty 12:00 - Oliver Twist 13:00 - Outcasts 13:50 - The Weakest Link 14:35 - EastEnders 15:05 - Doctors 15:35 - Casualty 16:25 - Oliver Twist 17:25 - The Weakest Link 18:10 - EastEnders 18:40 Doctors 19:10 - Emma 20:00 Keeping up Appearances 20:30 Gavin and Stacey 21:00 - Money 21:50 - Beautiful People 22:20 Dad’s Army 22:50 - The Stephen K Amos Show 23:20 Last Man Standing. TCM
07:35 - Designing Woman. Film ’57 (U) 09:30 - High Society. Film ’56 (U) 11:15 - The Champ. Film ’79 (PG) 13:20 -
Double Trouble. Film ’67 (U) 14:50 - The Adventures of Huckleberry Finn. Film ’39 (U) 16:45 - Cheyenne Autumn. Film ’64 (U) 19:20 - Forbidden Planet. Film ’56 (U) 21:00 Straight Time. Film ’78 (18) 22:55 - Eye of the Devil. Film ’67 (X). MGM Movies 06:40 - What Did You Do in the War, Daddy? Film ’66 (A) 08:35 - I’ve Been Waiting for You. Film ’98 10:05 - MGM’s Big Screen 10:20 - Savage Harvest. Film ’80 (AA) 11:45 - Keys to the Kingdom. Film ’91 13:25 Wicked Stepmother. Film ’89 (PG) 15:00 - Electra Glide in Blue. Film ’73 (X) 16:55 - A Star for Two. Film ’91 18:30 The Wrong Girl. Film ’99 20:00 - Guns of the Magnificent Seven. Film ’69 (A) 21:45 - Return of the Magnificent Seven. Film ’66 (PG) 23:20 - Peter’s Friends. Film ’92 (15). GO Stars 06:40 - Chinatown 08:50 Thunderball 11:00 - Monk 11:45 - Two and a Half Men 12:10 - Crazy, Stupid, Love 14:10 - Columbus Circle 15:35 The Help 18:00 - Cars 2 19:50 Two and a Half Men 20:15 - A Mother's Son, 21:05 - United 22:40 - Children of a Lesser God 00:40 - Hangover Part 2. Diva Universal 07:00 - Wolff’s Turf 08:55 Agatha Christie’s Poirot 09:55 Kojak 10:55 - Quincy, M.E. 11:55 - JAG 12:55 - ER 13:52 Agatha Christie’s Marple 15:45 La Prova 15:50 - Kojak 16:50 Agatha Christie’s Poirot 18:50 JAG 19:50 - ER 20:50 - Great Women 21:00 - Jane Doe: Now You See It, Now You Don’t 22:44 - Fede Cieca 23:00 - ER. Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Senior vs Junior: Chicago Black Hawks Bike Part 2, Carolina Carports Part 1 08:10 - Dirty Jobs 09:05 - Deadliest Catch: A Frozen Finish 09:55 - Ultimate Survival 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 - Extreme Engineering: Drought-Proofing Australia 12:35 - Rides: Big Miniature 13:30 - Wheeler Dealers: Suzuki SJ410 14:25 - American Chopper: Space Shuttle Tribute Bike 15:20 - Mythbusters: Duct Tape Island 16:15 - Dirty Jobs 17:10 - Deadliest Catch: Get ’Em Back Safe! 18:05 - Ultimate
Survival: Arizona Sky Islands 19:00 - How It’s Made 20:00 Extreme Fishing with Robson Green: North America 21:00 River Monsters: Lair of Giants 22:00 - Off the Hook: Extreme Catches 23:00 - Trouble in Paradise. Iris 15:55 - Qui non è il paradiso. Film 2000 17:45 - Dinamite Jim. Film ’678 19:25 - A-Team (TF) 20:15 - Hazzard (TF) 21:10 L’età dell’innocena. Film ’93 23:35 - Storia di una capinera. Film ’94 01:30 - Paery Mason L’ospite d’onore. Film ’93. Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - Mike & Molly 11:30 Glee 12:15 - Chuck 13:00 Days of Our Lives 13:45 Fringe 14:30 - Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 Private Practice 16:45 - Suits 17:30 - Whitney 17:52 2 Broke Girls 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 20:00 Suburgatory 20:30 - Dallas 21:15 - Supernatural 22:00 True Blood 23:05 - The Mentalist 23:50 - Alcatraz 00:40 - Boardwalk Empire 01:45 - 30 Rock. Biography Channel 06:30 - American Restoration: Bikes & Barbeques. Hardcore Pawn: 10:00 - I Quit 10:30 Life After Death. Celebrity House Hunting: 11:00 - Ice-T and Coco 11:30 - Rowdy Roddy Piper. 12:00 - America’s Court with Judge Ross 13:00 - Pawn Stars: The Pick, the Pawn and the Polish 13:30 - American Restoration: Surfing the Strip 14:00 - Hoarders: Joanne # Kristy. Hardcore Pawn: 15:00 Rich Returns? 15:30 - The Shocker. Celebrity House Hunting: 16:00 - Debbie Gibson 16:30 - Janice Dickinson. 17:00 - America’s Court with Judge Ross 18:00 - The Locator: A Daughter’s Dream # The Last Sister 19:00 - Pawn Stars: The Pick, the Pawn and the Polish 19:30 - American Restoration: Surfing the Strip. Celebrity House Hunting: 20:00 - Debbie Gibson 20:30 - Janice Dickinson. Hardcore Pawn: 21:00 - I Quit 21:30 - Life After Death. 22:00 - The Haunting of: Chazz Palmenteri 23:00 Psychic Kids: The Disappearance.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - Fireman Sam 08:10 - Barney and Friends 08:40 - Pingu 08:45 - Baby Antonio’s Circus 08:50 - My Animal Family 09:05 - Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 - Slim Pig 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 - Kipper 09:45 Igloo-Gloo 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 Barney and Friends 10:40 - Wobblyland 10:45 Jarmies 11:00 - Lots & Lots 11:15 - Oswald 11:27 - Oswald 11:40 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:05 - Wild Life 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - My Animal Family 12:45 - Benjamin’s Farm 12:50 See The Sea 12:55 - Mio Mao 13:05 - Slim Pig 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 - Bob the Builder 13:35 - Fireman Sam 13:45 - Thomas and Friends 14:10 - Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 - Pingu 14:25 - Barney and Friends 14:55 Kipper 15:05 - Angelina Ballerina 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 - Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 - Tiny Planets 15:55 - Pingu 16:00 - My Animal Family 16:15 - Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 - James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 - Fireman Sam 17:05 - Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 - Slim Pig 17:40 - Baby Antonio’s Circus 17:45 - Fluffy Gardens 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Oswald 18:50 - Gazoon 19:00 - Angelina Ballerina 19:15 -
Thomas and Friends 19:30 - Bob the Builder 19:40 - Fireman Sam 19:50 - Barney and Friends 20:20 - Pingu 20:25 - Pingu 20:30 - Monkey See Monkey Do 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 Benjamin’s Farm 21:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 - Bob the Builder 22:10 Thomas and Friends 22:25 - Bob the Builder 22:35 - Fireman Sam. Disney Channel 08:00 - Jonas 08:25 - So Random 08:50 - Hannah Montana 09:15 - Sonny with a Chance 09:40 Kim Possible 10:05 - Shake It Up 10:30 Wizards of Waverly Place 10:55 - That’s So Raven 11:20 - Austin and Ally 11:45 - Art Attack 12:10 - ANT Farm 12:35 - The Suite Life on Deck 13:00 - My Babysitter’s a Vampire 13:25 - Shake It Up 13:50 - Austin and Ally 14:15 - Jessie 14:40 - ANT Farm 15:00 - Good Luck Charlie 15:30 - Gravity Falls 15:55 - The Suite Life on Deck 16:20 - Austin and Ally 16:45 - My Babysitter’s a Vampire 17:10 - ANT Farm 17:35 Good Luck Charlie 18:00 - Jessie 18:30 - That’s So Raven 18:50 - Cory in the House 19:15 - Phil of the Future 19:40 - Hannah Montana 20:05 Good Luck Charlie 20:55 - Wizards of Waverly Place 21:45 - Hannah Montana 22:35 - Brandy and Mr Whiskers.
06>45
INT fuq NET
09>00 12>00 12>05 14>00 14.05
Futur fis-Sod NET News .NET (b’waqfa g[al NET News fis-13>00) NET News Il-Mara tal-Lum
15>25 15>40 16>35 16>55
Telebejg[ Newsbuzz Telebejg[ Malta Llejla
19>00 19>30 19>35 19>45 20>30
(b’waqfiet g[al NET News fil-17>00 u fis-18>00) Bozza tal-Mija Lift Futur fis-Sod NET News Futur fis-Sod
(b’waqfa g[al NET News fis-07>00)
(b’waqfa g[al NET News fit-15>00)
Sport fuq il-Cable Eurosport 1 08:30 - UCI World Tour Cycling 09:30 - Cycling 10:30 - FIS WC Nordic Ski Jumping 11:30 - IBU WC Biathlon 12:00 - IBU WC Biathlon: Sochi, Russia: Women’s Individual (live) 14:00 - UCI World Tour Cycling 14:45 - WATTS 15:15 - IBU WC Biathlon: Sochi, Russia: Men’s Individual (live) 17:15 - UCI World Tour Cycling 18:15 Cycling 19:15 - IBU WC Biathlon 21:00 - Superkombat 23:00 - European Tour Poker. Eurosport 2 06:00 - UCI World Tour Cycling 07:00 - WATTS 08:00 - Algarve Cup Women’s Football 09:30 UCI World Tour Cycling 10:30 FIS Freestyle WC Skiing 11:30 -
The Euroleague Basketball Show 12:00 - Cycling 13:00 - UCI World Tour Cycling 14:00 WATTS 15:00 - UCI World Tour Cycling: Paris-Nice: Stage 5 (live) 16:15 - Cycling 17:30 FIS Freestyle WC Skiing 19:00 Agipi Masters Billiards 20:00 Armwrestling 20:30 - ITSF WC, Table Soccer 21:30 - UCI World Tour Cycling 23:00 - Algarve Cup Women’s Football. GO Sports 1 07:00 - RaboDirect Pro12: Rd 17: Connacht v Zebre 09:00 - Serie A: Rd 27: Catania v Inter 11:00 Ligue 1: Rd 27: Stade de Reims v Paris St-Germain 13:00 Barclays PL: Wk 29: Tottenham H v Arsenal 15:00 - UEFA Champions League: Rd of 16: 2nd Leg: Paris St-Germain v Valencia 17:00 - Barclays PL: PL World 17:30 - UEFA Champions League: Rd of 16: 2nd Leg: Juventus v Celtic 19:30 - UEFA Champions League: Matchnight Review 20:00 WGC Cadillac Championship: Day 1 (live) 00:00 - Ligue 1: Rd 28: The Ligue 1 Show 00:30 PGA European Tour: Tshwane Open: Day 4. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - PGA European Tour: Tshwane Open: Day 4 13:00 ATP World Tour 500: Dubai Duty Free Tennis: Final 16:00 Barclays PL: Wk 29: Aston Villa v Man. C. 18:00 - Serie A: Rd 27: Milan v Lazio 20:00 - Ligue 1: Rd 28: The Ligue 1 Show 20:30 - ATP World Tour 500: Abierto Mexicano Telcel, Acapulco: Final 23:30 - Barclays PL: Wk 29: PL Review 00:30 Aviva Premiership: Rd 17: Bath Rugby v Gloucester Rugby.
GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 11:00 - PGA European Tour: Tshwane Open: Day 4 15:00 ATP World Tour 500: Abierto Mexicano Telcel, Acapulco: F. 18:00 - Barclays PL: Wk 29: Aston Villa v Man. C. 20:00 Serie A: Rd 27: Milan v Lazio 22:00 - Ligue 1: Rd 28: The Ligue 1 Show 22:30 - ATP World Tour 500: Dubai Duty Free Tennis: Final 01:30 Barclays PL: Wk 29: PL Review. Melita Sports 1 Bundesliga: 08:00 - Bayer 04 Leverkusen v VfB Stuttgart (r) 10:00 - 1899 Hoffenheim v FC Bayern Munchen (r). 12:00 - FA Cup 5th Rd: Middlesbrough v Chelsea (r) 14:05 - 2012 Alpari World Match Tour: Sweden: Day 1 (r) 16:15 - America's Cup: Newport: Day 2 (r) 18:00 UEFA Europa League: MD9: Anji v Newcastle (live) 20:05 European Le Mans Series 2012 Ep 2: Le Castellet (r) 21:05 UEFA Europa League: MD9: Tottenham v Internazionale (live) 23:10 - FA Cup 5th Rd Replay: Everton v Oldham (r) 01:15 Bundesliga: 1899 Hoffenheim v FC Bayern Munchen (r). Melita Sports 2 12:00 - America's Cup: Venice: Day 2 (r) 14:00 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 15:00 - Bundesliga: Bayer 04 Leverkusen v VfB Stuttgart (r) 16:50 - FA Cup 5th Rd: Middlesbrough v Chelsea (r). UEFA Europa League: MD9: 19:00 - Steaua v Chelsea (live) 21:05 - Benfica v Bordeaux (live). 23:10 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings 01:45 - Volleyball Champions League Magazine: The Big Hit (r). Melita Sports 3 19:00 - UEFA Europa League: MD9: Stuttgart v Lazio (live). Malta Stars 08:00 - Malta Rugby Football Union (r) 09:40 - MFA Futsal League: Tarxien v Lija (r) 11:05 - BOV PL: Rabat v Hamrun (r) 13:10 - Melita GFA 1st Div. (r) 15:00 - Football Nurseries (r) 15:35 - Malta Handball Associ. (r) 17:00 - Malta Basketball Assoc.: Luxol v Athleta (r) 18:25 - Malta Rugby Football Union (r) 20:05 - Football Nurseries (r) 20:40 - Melita GFA 1st Division 22:25 - BOV PL: Rabat v Hamrun (r) 00:25 - Malta Handball Association (r).
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
30 Avvi]i PN
AVVI}I POLITI?I
AVVI}I O{RA
{AL SAFI. Il-Kumitat
SANTA VENERA. Il-
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li kull min g[andu b]onn jag[mel kuntatt jew g[al informazzjoni, jista’ j/empel 79051529.
{AL BALZAN. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a lit-tesserati kollha tallokalità li t-tesseri jistg[u jin;abru mill-Uffi//ju PN tal-lokalità, fil-pjazza ta’ {al Balzan. Il-[inijiet talftu[ huma mill-5.30 p.m. ’l quddiem u g[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99848644 jew 21496322.
L-ISLA. Is-Segretarju tal-
Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a lil min jixtieq ji;bor it-tessera li hu mitlub imur fl-Uffi//ju PN tallokalità kuljum bejn il-5 p.m. u s-7.30 p.m. u l-{add bejn id-9 a.m. u 12 p.m.
{AL QORMI. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jav]a li b[ala parti mill-e]er/izzju ta’ ti;did u tesserament ;did, kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u 12 p.m. qed ikun hemm membri tal-Kumitat fl-istess Uffi//ju, fi Triq ilKbira (quddiem il-knisja ta’ San :or;).
SAN :ILJAN. Membri tal-
Kumitat Sezzjonali PN qed ikunu fl-Uffi//ju PN tallokalità kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. u l-Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l-[las ta’ ti;did u tesseramenti ;odda.
Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a li r-refurbishment talbar tal-Uffi//ju PN “Dar il{addiem”, fi Triq Fleur de Lys, lest.
{AL TARXIEN. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li l-bar fl-Uffi//ju PN tallokalità issa hu miftu[ wara li saru xi xog[lijiet ta’ manutenzjoni. Il-[inijiet tal-ftu[ huma l-Erbg[a, il-{amis u l:img[a mis-7 p.m. ’l quddiem u l-{add filg[odu. Ikunu servuti appetizers.
IL-G}IRA. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[all-kiri talBar tal-Uffi//ju PN tallokalità. L-offerti g[andhom jintbag[tu lis-Segretarju Kumitat Sezzjonali PN G]ira, Uffi//ju PN G]ira, Triq Manoel De Vilhena, il-G]ira. Il-Kumitat jirri]erva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.
SAN PAWL IL-BA{AR. IlKumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-bar fl-Uffi//ju PN tallokalità. Dawk interessati g[andhom jibag[tu l-offerti tag[hom indirizzati lisSegretarju Kumitat PN San Pawl il-Ba[ar jew i/emplu 99456411 jew 99642765. IlKumitat Sezzjonali PN jirriserva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.
TAS-SLIEMA. Il-Kumitat
AVVI}I SO?JALI
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[all-kiri talBar tal-Uffi//ju PN tallokalità. Kull min hu interessat jista’ jikkuntattja lillPresident tal-Kumitat Sezzjonali PN Sliema fuq 99824277. Il-Kumitat jirri]erva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.
IN-NAXXAR. Il-Kumitat
DAVID AGIUS. Min jixtieq
I}-}URRIEQ. Membri tal-
Kumitat Sezzjonali PN se jkunu fl-Uffi//ju PN tallokalità kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. biex ikunu jistg[u ji;bru l[las ta’ tesseri ;odda.
Sezzjonali PN se jorganizza Coffee Morning, illum il{amis, 7 ta’ Marzu fl-10 a.m. fl-Uffi//ju PN tanNaxxar. Prezz €3 u g[allbiljetti /emplu 79603401.
TONIO FENECH. Il-{bieb
ta’ Tonio Fenech se jorganizzaw Coffee Morning, illum il-{amis, 7 ta’ Marzu fid-8.45 a.m. G[al aktar informazzjoni ]uru s-sit www.toniofenech.com.
jiltaqa’ ma’ David Agius jista’ jag[mel dan ming[ajr b]onn ta’ appuntament kull nhar ta’ Tnejn wara l-4 p.m., f’187 Triq Santa Katerina {’Attard jew /emplu 79423101 jew 21417507 g[al appuntament fil-;ranet l-o[ra. David Agius hu Deputat g[as-7 Distrett ({a]-}ebbu;, {ad-Dingli, ir-Rabat, l-Im;arr u l-Imtarfa) u g[all-11-il Distrett ({’Attard, {al Balzan, il-Mosta u l-Imdina).
ROBERT ARRIGO. Robert
Arrigo jav]a li qed jiltaqa’ ma’ kull min jixtieq jiltaqa’ mieg[u, kuljum fid-9.30 a.m., fil-5 p.m. b’rappre]entant talCustomer Care u s-Sibt fid9.30 a.m. fl-uffi//ju tieg[u, 60 Triq Depiro, Tas-Sliema. ?emplu 21320710.
JASON AZZOPARDI. Jason
Azzopardi qed jiltaqa’ malkostitwenti tieg[u, fl-uffi//ju 26, Triq Bormla, Paola. G[al appuntament /emplu 22985100 jew 22985104.
CHARLÒ BONNICI. Charlò
Bonnici jixtieq jav]a li jiltaqa’ ma’ min ikun jixtieq jiltaqa’ mieg[u, bla appuntament, fluffi//ju tieg[u f’20, Triq ilQarsajja, {’Attard, kull nhar ta’ {amis bejn it-3.30 p.m. u l5.30 p.m. Min jixtieq jikkuntattja lil Charlò, jista’ j/empel 21430752 jew 79796667, jew jibg[at email fuq info@charlobonnici.com.
JOE CASSAR. Joe Cassar
jixtieq jav]a li qed jiltaqa’ malkostitwenti tas-7 Distrett (irRabat, {a]-}ebbu;, {adDingli, l-Im;arr u l-Imtarfa) u tal-11-il Distrett ({’Attard, {al Balzan, il-Mosta u l-Imdina) kull nhar ta’ Tnejn u {amis bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. G[al appuntament tistg[u //emplu 22992418.
MARIO DE MARCO. Mario
de Marco qed jiltaqa’ mal-pubbliku kull nhar ta’ {amis mill4 p.m. sal-5.30 p.m. fl-uffi//ju tieg[u, 9 Brittania House, Triq l-Ifran, il-Belt Valletta u bejn il-5.30 p.m. u t-8 p.m. fluffi//ju tieg[u, 833 Triq ilKbira San :u]epp, il-{amrun. G[al appuntament /emplu 21255265 jew 22915022.
KRISTY DEBONO. Kristy
Debono tixtieq tav]a li lUffi//ji tag[ha qed ikunu miftu[a g[all-kostitwenti taddisa’ distrett f’San :wann, fi 13, Triq San :wann talG[arg[ar mit-Tlieta sal-{amis bejn id-9 a.m. u 12 p.m u bejn il-5.30 p.m. u s-7.30 p.m u sSibt bejn l-10 a.m. u n-12.30 p.m; fis-Swieqi, f’60, Triq ilKeffa t-Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. u s-Sibt bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m.; fl-Imsida, fi 92, Rue D’Argens mit-Tnejn sal:img[a bejn l-4.30 p.m. u s-6 p.m.; f’{al G[arg[ur, fi 8, Triq l-Oratorju t-Tlieta u l{amis bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. G[al appuntament /emplu 79692626 jew ibag[tu email fuq info@kristydebono.com.
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI {’ATTARD. Kull nhar ta’ {add bejn l-10.30 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-BELT VALLETTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99804642. BIRKIRKARA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99598200. BIR}EBBU:A. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-
Uffi//ju PN. BORMLA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL BALZAN. Kuljum bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FGURA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-FURJANA. G[al assistenza tistg[u //emplu 79706038. G{AJNSIELEM. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. flUffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99459426. {AL G{AXAQ. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-G}IRA. Kull nhar ta’ :img[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-GUDJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-{AMRUN. Kull nhar ta’ {add bejn il-11 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21232567. L-IKLIN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99496382. L-ISLA. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5.30 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament tistg[u //emplu 21806226 jew 99602472. IL-KALKARA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL KIRKOP. G[al assistenza tistg[u //emplu 79708836 jew 79442733. {AL LUQA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. MARSASKALA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-MELLIE{A. G[al assistenza tistg[u //emplu 98895456. L-IM:ARR. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-MOSTA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897979. L-IMQABBA. Kull nhar ta’ Tnejn, bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. L-IMSIDA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99420852. L-IMTARFA. G[al assistenza tistg[u //emplu 99440603. IL-MUNXAR (G[awdex). G[al assistenza tistg[u //emplu 99453507. IN-NADUR (G[awdex). Kull nhar ta’ Sibt bejn it-3 p.m. u l-4 p.m. flUffi//ju PN. IN-NAXXAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 79628370 jew tibag[tu email fuq sciberrasaviour@gmail.com. PEMBROKE. G[al assistenza tistg[u //emplu 79062222. RA{AL :DID. Kull nhar ta’ Tlieta u {amis bejn l-10 a.m. u l-11 a.m. u bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al assistenza tistg[u //emplu 79290954 jew 77290954. TAL-PIETÀ U GWARDAMAN:A. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL QORMI. G[al assistenza tistg[u //emplu 99476633. IL-QRENDI. G[al assistenza tistg[u //emplu 98897546 jew tibag[tu email fuq pnqrendi@pn.org.mt. {AL SAFI. G[al assistenza tistg[u //emplu 79051529. SAN :ILJAN. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6.30 p.m. u s-7.30 p.m. flUffi//ju PN. SAN :WANN. G[al assistenza tistg[u //emplu 99824086. SAN PAWL IL-BA{AR. Kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u s-1 p.m. flUffi//ju PN. SANTA LU?IJA. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. SANTA VENERA. Kull nhar ta’ :img[a bejn it-8.30 a.m. u 12.30 p.m. flUffi//ju ‘Dar il-{addiem’, fi Triq Fleur de Lys. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 21441438 jew 21441682 jew tibag[tu email fuq pnsantavenera@pn.org.mt. IS-SI::IEWI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. TAS-SLIEMA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn l-4 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. IS-SWIEQI. Kull nhar ta’ Erbg[a bejn il-5 p.m. u s-6 p.m. fl-Uffi//ju PN. TA’ XBIEX. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’ {amis bejn is-7 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu 99225033. VICTORIA (G[awdex). Mit-Tnejn sal-:img[a bejn it-8 a.m. u 12 p.m. flUffi//ju PN. IX-XAG{RA (G[awdex). Kull nhar ta’ Erbg[a bejn is-6 p.m. u s-7 p.m. u kull nhar ta’ {add bejn l-10 a.m. u 12 p.m. fl-Uffi//ju PN. IX-XG{AJRA. G[al assistenza tistg[u //emplu 98891212. {A}-}ABBAR. G[al assistenza tistg[u //emplu 99883314, 79292538 jew 79674816. {A}-}EBBU:. G[al assistenza tistg[u //emplu 79273849. I}-}EJTUN. Kull nhar ta’ Tlieta bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. I}-}URRIEQ. Kull nhar ta’ {add bejn id-9 a.m. u l-11 a.m. fl-Uffi//ju PN.
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
Avvi]i PN 31
CAROLINE GALEA.
Caroline Galea tixtieq tav]a lill-kostitwenti li qed tilqa’ lin-nies fl-uffi//ju tag[ha f’25 Tarxien Road, Paola (quddiem il-Palace), kull nhar ta’ Erbg[a mill-5 p.m. ’ l quddiem ming[ajr il b]onn ta’ appuntament.
NOEL GALEA. Noel
Galea jixtieq jav]a li qed jilqa’ lin-nies fl-uffi//ju tieg[u nhar ta’ Tlieta u nhar ta’ {amis filg[axija u s-Sibt filg[odu. G[al appuntament /emplu 99458101 jew 21641281. Email: noel.galea@global.net.mt.
CARMELO MIFSUD BONNICI. Carmelo
Mifsud Bonnici qed jiltaqa’ mal-kostitwenti tieg[u kull nhar ta’ {add fl-10.30 a.m. fl-Uffi//ju PN i]-}ejtun,
fil-11 a.m. fl-Uffi//ju PN il-Fgura u fí12 p.m. flUffi//ju PN Marsaskala.
zjoni /emplu 21462304 jew 99425403.
MALCOLM MIFSUD.
qed jilqa’ l-pubbliku b’mod regolari fl-uffi//ju tieg[u. G[al appuntament /emplu 23886200.
Malcolm Mifsud jav]a li qed jiltaqa’ ma’ kull min jixtieq jiltaqa’ mieg[u, kull nhar ta’ Erbg[a fl- 4 p.m. f’123, Triq Melita, il-Belt Valletta u kull nhar ta’ {amis fil-5.30 p.m. u s-Sibt fid-9.30 a.m. fi 33, Triq San Gejtanu, il-{amrun. ?emplu 21237181.
PHILIP MIFSUD. Philip
Mifsud jav]a li qed jilqa’ lill-kostitwenti fl-Uffi//ju ta’ {a]-}ebbu;, kull nhar ta’ {amis bejn il-5 p.m. u s-7 p.m.; fl-Uffi//ju tarRabat kull l-ewwel u ttielet Tlieta tax-xahar; u flUffi//ju taí {ad-Dingli kull tieni u raba’ Tlieta taxxahar. G[al aktar informaz-
CLYDE PULI. Clyde Puli
GEORGE PULLICINO.
L-uffi//ju ta’ George Pullicino fi Triq Depiro, Tas-Sliema se jkun miftu[ kull nhar ta’ Tnejn, itTlieta, l-Erbg[a u l-{amis bejn id-9.15 a.m. u l-11 a.m. George Pullicino jiltaqa’ mal-kostitwenti f’dan l-uffi//ju kull nhar ta’ {amis bejn it-3 p.m. u l-5 p.m. Ikun ukoll g[asservizz tag[kom f’diversi Uffi//ji tal-PN fid-9 u l-10 Distrett. G[al aktar informazzjoni u biex tag[mlu appuntament /emplu 21344589.
CHRIS SAID. Chris Said
jixtieq jav]a li qed jiltaqa’ mal-kostitwenti kull nhar ta’ {amis bejn is-1 p.m. u l-5 p.m. fl-Uffi//ju tanNadur, fi 19, Triq tal{anaq; bejn il-5 p.m. u s6.30 p.m. f’G[ajnsielem, flUffi//ju PN; bejn is-6.30 p.m. u t-8 p.m. fix-Xag[ra, fl-Uffi//ju PN; kull nhar ta’ Sibt bejn it-8.30 a.m. u l-11 a.m. fin-Nadur, fi 19, Triq tal-{anaq u bejn il-11 a.m. u s-1 p.m. fir-Rabat G[awdex, fl-Uffi//ju 6, Pjazzetta fuq it-Tomba.
CHARLES SELVAGGI.
Charles Selvaggi jixtieq jav]a li qed jiltaqa’ malkostitwenti tad-9 u l-10 distrett. G[al appuntament, /emplu 79052127 jew ibag[tu email fuq selvaggipn@gmail.com.
EDWIN VASSALLO.
Edwin Vassallo jav]a li qed jara lill - kostitwenti nhar ta ’ :img[a f ’11 4 Triq Mattew Callus, il Mosta bejn is - 7 .1 5 p . m . u t - 8 .1 5 p . m . ?emplu 79470433 .
EDWIN VASSALLO.
Edwin Vassallo jav]a li qed jiltaqa ’ kuljum ma ’ kull min jixtieq ikellmu . G[al aktar informazzjoni /emplu 79470433 .
FRANCIS ZAMMIT DIMECH. Francis Zammit
Dimech jav]a li qed jil taqa ’ mal - pubbliku kull nhar ta ’ {amis bejn is - 6 p . m . u s - 7 p . m . fl - uffi//ju tieg[u 87, Triq Lapsi, San :iljan . G[al appuntament /emplu 79497590 .
L-Asso/jazzjoni Pensjonanti Anzjani Nazzjonalisti (APAN) se torganizza Weekend Break fuq ba]i half-board bejn il-:img[a 15 u l-{add 17 ta’ Marzu fil-Lukanda Park,Tas-Sliema. Prezz> €80 g[all-adulti u €60 g[at-tfal ta’ inqas minn 12-il sena. Booking ming[and il-helpers jew /emplu 21420513 jew 79040544.
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
32 Klassifikati PROPRJETÀ
AVVI}I
{a]-}ebbu;
G[al kull xog[ol
DAR f’post /entrali u bl-arja tag[ha. Prezz: €128,000. ?emplu 79769677.
{a]-}ebbu;
TERRACED house f’area sabi[a. Tliet qasab u nofs fa//ata b’85 pied fond. Lesta minn kollox b’erba’ kmamar tas-sodda, ]ew; kmamar talbanju, k/ina, salott. Trid tara. Min hu interessat i/empel 79066880 # 27015780.
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u
rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’
appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
G{ALL-BEJG{ Seba’ bibien
:ODDA (g[adhom fil-kaxxi) ta’ ;ewwa, bojod bir-rig taddeheb Taljani. Okka]joni unika. Qisien standard. Prezz bargain. ?emplu 79221700.
Bargain
PJANU upright u ironframed, f’kundizzjoni tajba [afna. Ing[ata service regolarment. Prezz €500 jew leqreb offerta. ?emplu 21820662 jew 79061034.
G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Kamra tal-pranzu
INJAM tip Messikan: mejda, sitt si;;ijiet u Welsh dresser. €1350 jew l-eqreb. ?emplu 99010176.
JIN{TIE:U Sales persons
PART-TIME biex ibig[u u jqassmu prodott Taljan ta’ ditta Taljana rinomata f’bars, lukandi, e//. ?emplu lil FTL Ltd fuq 79221700.
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
Passatemp 33 G[at-tfal
Tisliba 1
2
5
3
4
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
Mimdudin> 5. Mewwet il-qawwa talu;ig[ (5) 6. Dan jinxtara fis-sajf biex trewwa[ bih (5) 7. Mhux l-ewwel darba li
faret xi wa[da barra minn Malta (5) 10. Xog[lu jg[in lill-kappillan billi jqatta’ kutra? (5) 11. G[idli kif nag[mel biex nasal, trid? (5) 12. Is-sugu tal-frott (5) 14. Wa[da tajba taf trebb[ek log[ba /ess (5) 16. {adt pja/ir [afna (5) 17. Ma n[allix mixg[ul (5) 18. Mhix ;dida (5)
18
Weqfin> 1. Taqtg[u fir-Rabat, G[awdex? (2-4) 2. Marret in-na[a l-o[ra (6) 3. {uta /atta (6) 4. Ma jag[mlux pjan fuq xulxin (6) 8. :ebla ]g[ira [afna (5) 9. Wa[da ;dida tista’ ]]an]anha g[all-festa (5) 12. {uta o[ra li tibla’ amorin? (6) 13. Inqrat mod ie[or u ssibhom fil-ba[ar ukoll (6) 14. Mag[]ul g[al xi kariga (6) 15. Post hekk joqog[du n-nies fih (6)
Tpin;ija g[at-tfal
Fid-dawl tal-qamar, Alice tinsab bilqieg[da [dejn is-si;ar u l-fjuri bil-fairies madwarha quddiem id-dar tag[ha. Pin;u din ix-xena [elwa ta’ Alice mdawra bil-fairies bil-kuluri li tridu intom.
Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin> 5. Torta; 6. {alba; 7. Ibidu; 10. Tidwi; 11. Arani; 12. Soldi; 14. Sabta; 16. Btala; 17. Babel; 18. Bomba. Weqfin> 1. Statut; 2. Mabbli; 3. ?[adna; 4. Karmni; 8. Idoli; 9. {abba; 12. Sta[ba; 13. Imtela; 14. Saliba; 15. Alleat.
Ri/etta
X’g[andhom komuni^
Dawn i]-]ew; xeni g[andhom komuni seba’ partikularitajiet. E]: Imnie[er l-ors fix-xena fuq ixxellug u l-buttun fuq l-ispalla tar-ra;el fuq il-lemin fix-xena l-o[ra. Baqa’ sitta u dawn g[alik!
Sudoku
Soluzzjonijiet 1. Il-forma ta’ mnie[er lors u l-forma tal-imnie[er tas-suldat fuq il-lemin; 2. Id-dawra tal-beritta u lewwel ;ebla fl-art in-na[a tal-lemin; 3. Ix-xaqq fil-muntanja u z-zokk lemini tas-si;ra; 4. L-istilla fuq l-ingwanta x-xellugija u l-istilla fuq is-Si;ra tal-Milied; 5. Ir-rutella tal-bastun li jiskijja biha u ornament imdendel mas-si;ra; 6. Parti mis-sil; mifrux u s-s[aba.
Crab & Prawn Cups
X’g[andhom komuni^
Moderata: Qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.
Sudoku
G[al erba’ persuni trid: 200g la[am abjad tal-gran/, 50g gambli kbar imqaxxrin, 4 tadamiet kbar, 4 spring onions, [jara ]g[ira mqattg[a slices, mg[arfa ]ejt ta]-]ebbu;a, ftit b]ar mit[un frisk u biex i]]ejjen trid slices ta’ lumija, 4 gambli kbar mhux imqaxxrin u weraq tat-tursin. Kif tag[milhom: A[sel u ne[[i l-parti ta’ fuq tat-tadam. B’ku//arina ne[[i lla[am ta’ ;ewwa tat-tadam b’attenzjoni kbira biex tifforma b[al kikkri. Qatta’ t-tadam ta’ ;ewwa bla ]errieg[a u ix[et fi skutella. Saffi l-la[am tal-gran/ u qatta’ fi flakes, saffi l-gambli sew u ]id kollox mat-tadam fl-iskutella. Qatta’ f’bi//iet ]g[ar il-[jar waqt li tne[[ilhom i]-]errieg[a u ix[et fl-iskutella mat-ta[lita tal-gran/ u t-tadam. Ix[et i]-]ejt ta]-]ebbu;a u roxx ftit b]ar. Imla l-kikkri tat-tadam bit-ta[lita tal-iskutella u ]ejjen bilbi//iet tal-lumi, bil-gambli mhux imqaxxrin u weraq tat-tursin. Jekk trid, servi bil-[ob] mixwi.
Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
34 FUTBOL F’G{AWDEX - KAMPJONAT MELITA I DIVI}JONI
Ker/em jitilfu iktar punti Ker/em A................................................1 SK Victoria W........................................1
SK Victoria Wanderers re;g[u ]ammew draw lil Ker/em Ajax u b’hekk it-tamiet ta’ Ker/em li jistg[u jil[qu lin-Nadurin flewwel post [adu daqqa kbira. Issa Nadur jonqoshom biss tliet punti mill-erba’ partiti li fadlilhom biex ja//ertaw mit-titlu. Kienu Ker/em li [ar;u fuq l-attakk u wara sitt minuti daqqa ta’ ras ta’ Sabri Rais wara freekick ta’ Petar Kyumyurdzhiev kienet salvata minn Ratto. Bi]-]ew; difi]i jikkontrollaw tajjeb, l-azzjonijiet denji kienu limitati. Fid-29 minuta xutt mit-tul ta’ Karol Mifsud spi//a barra g[al Ajax u fuq in-na[a lo[ra, minuta wara Eric Nwankwo falla l-mira f’azzjoni ta’ kontrattakk. Fis-36 minuta kien Ratto li b’intervent tajjeb kklerja x-xutt kross
ta’ Ian Xuereb u mill-istess azzjoni tentattiv ta’ Malcolm Vella spi//a g[oli. Fuq in-na[a l-o[ra [ames minuti wara Kyumyurdzhiev ikklerja fil-[in g[al korner minn fuq Nwankwo wara li kien ]markat minn Farrugia. Wara tliet minuti fit-tieni taqsima Ker/em marru vi/in li ji]blukkaw ir-ri]ultat b’xutt filbaxx ta’ Sakaliev salvat parzjalment minn Ratto u mir-rebound it-tentattiv ta’ Malcolm Vella kien imblukkat minn Chris Sciortino. Imma l-gowl tal-Ajax ma damx ma wasal g[ax fis-17-il minuta MALCOLM VELLA wara pass ie[or ta’ Mizzi, b’xutt fil-baxx tefa’ ;ewwa. SK Victoria wettqu reazzjoni u kienu ppremjati fid-29 minuta meta ng[ataw penalty wara azzjoni konfu]a fil-kaxxa b’tentattivi ta’ Eman Bugeja u Kenneth
Mercieca mi]muma bl-idejn minn Jean Paul Mizzi u Joseph Azzopardi bir-referee jordna l-penalty u jke//i lid-difensur Azzopardi. Mill-11-il metru ERIC NWANKWO kiseb id-draw. Hawn ilWanderers ipprovaw japprofittaw millvanta;; numeriku i]da naqsu li jikkonkludu. Anzi erba’ minuti mit-tmiem kienu Ker/em li g[al ftit ma [adux reb[a i]da kien Sciortino li mblokka l-periklu. Ker/em A: C. Mercieca, A. Buttigieg, Ma.
Kif jinsabu I Div Nadur Y Ker/em A Xewkija T SK Victoria Victoria H Xag[ra Utd Sannat L
L R D T F K Pt
14 11 2 1 35 11 35 14 6 7 1 19 9 25 14 6 1 7 28 28 19 14 5 3 6 23 18 18 14 4 3 7 18 23 15 14 3 3 8 18 39 12 14 2 5 7 12 25 11
Tabone, J. Azzopardi, J.P. Mizzi, S. Rais, S. Sakaliev, Ma. Vella, I. Xuereb, K. Mifsud, P. Kyumyurdzhiev. SK Victoria W: G. Ratto, D.U. Monday, C. Sciortino, E. Bugeja, J.P. Mizzi, S.F. Bajada, B. Ocholeche, A. Adesina, O. Farrugia (L. Dimech), K. Mercieca, E. Nwankwo. Referee: Paul Caruana
Xewkija lura g[ar-reb[ Ri]ultat importanti g[as-Sannatin Xewkija T. …......................7 Xag[ra Utd..........................4
Xewkija Tigers irritornaw g[ar-reb[ meta g[elbu lil Xag[ra United 7-4. Partita mimlija gowls bil-protagonist assolut ikun l-attakkant tatTigers Diago Dos Santos li skorja erbg[a mill-gowls. Wara disa’ minuti Xewkija fet[u meta RODNEY BUTTIGIEG bir-ras xe[et ;ewwa, imbag[ad fit-12-il minuta ng[ataw penalty wara foul fuq Joseph Cefai u mill11-il metru THIAGO DOS SANTOS irdoppja. Xag[ra wettqu reazzjoni immedjata biex fid-19-il minuta naqqsu liskor b’daqqa ta’ ras ta’ SLAVI KOSTENSKI. I]da mank la[qet g[addiet minuta meta THIAGO DOS SANTOS re;a’ stabbilixxa vanta;; doppju. Fid-39 minuta minn kross ta’ Buttigieg, THIAGO DOS SANTOS kiseb tripletta u fl-44 minuta kien sfortunat li kellu freekick mal-mimduda. Fil-[in ]ejjed Hongla wkoll laqat il-mimduda. Wara l-intervall Xewkija re;g[u kienu aggressivi biex fir-raba’ minuta kabbru l-
vanta;; meta THIAGO DOS SANTOS g[al darb’o[ra [arab lid-difi]a u wa[du quddiem Galea ma falliex. Risposta immedjata taxXag[rin minuta wara meta naqqsu l-iskor permezz ta’ JOSEPH VELLA Fil-11-il minuta x-Xewkin g[aqqdu n-nofs tu]]ana meta PAUL RAPA wara li evita lill-goalkeeper xe[et f’lasti vojta. Mal-kwarta Xag[ra re;g[u naqqsu l-iskor b’daqqa ta’ ras ta’ SLAVI KOSTENSKI u fit-28 minuta Xewkija kabbru l-vanta;; bi freekick dirett ta’ ELTON VELLA u tliet minuti mittmiem Xag[ra g[amlu t-telfa wa[da iktar rispettabbli meta minn kross ta’ Scerri, JOSEPH VELLA bir-ras kiseb ukoll doppjetta personali. Xewkija T: J. Grech, F.L.
Galea (M. Camilleri), M. Xerri, J. Vella, J. Cefai, C. Bugeja, E. Vella (L. Portelli), R. Buttigieg, P. Rapa, T. Dos Santos, W. Cassar (H. Hili). Xag[ra Utd: D. Galea, J. Bartolo, S. Sultana, J. Camilleri (J. Scerri), M. Hongla, S. Kostenski, J. Portelli, J. Galea, J. Scerri, J. Vella, M. Buhagiar. Referee: Chris Lautier
Victoria H............................0 Sannat L. …........................1 Fil-konfront dirett fin-na[a t’isfel tal-klassifika, Sannat Lions irnexxielhom b’gowl fid-90 minuta jiksbu reb[a mill-iktar prezzju]a biex issa resqu punt biss ta[t it-tim ta’ fuqhom Xag[ra United u b’hekk il-;lieda g[arrelegazzjoni nfet[et bera[. Kienet reb[a drammatika li fiha Sannat wara li kkontrollaw l-inizjattiva Rabtija fl-ewwel taqsima, fittieni fa]i [olqu okka]joni ta’ skor b’mod partikolari b’xuttijiet minn barra l-kaxxa tal-awtur tal-gowl de/i]iv lAlbani] Bladder Vata. G[alihom din kienet it-tieni reb[a tal-kampjonat. Hotspurs [ar;u fuq l-attakk biex fit-tieni minuta tentattiv ta’ John Louis Zammit kien salvat minn Parnis meg[jun mill-mimduda. G[at-tieni taqsima kienu lLions li [olqu l-ewwel periklu b’xutt ta’ Josaih Buttigieg li spi//a barra. Fuq in-na[a l-o[ra Victoria Hotspurs kienu sfortunati fis7 minuta meta Saturday
Nanapere laqat il-mimduda wara azzjoni personali. Sannat mal-[in bdew ;ejjin f’tag[hom u bdew ikunu iktar avventuru]i fl-attakk hekk kif wara li kellhom tentattivi konsekuttivi mblukkati, fl-20 minuta Vata re;a’ pprova minn barra l-kaxxa i]da xxutt tieg[u spi//a ftit g[oli. Hotspurs wie;bu fit-28 minuta b’xutt minn barra lkaxxa ta’ Uchenna Anyanwu li kien salvat minn Parnis. Mad-90 minuta Sannat kisbu l-gowl tar-reb[a meta freekick ta’ Precious Monye kien ikklerjat, [a l-ballun BLADDER VATA li wara li kkontrolla, b’xutt ie[or minn barra l-kaxxa finalment irnexxielu jiskorja l-gowl li bih ta nifs ta’ salvazzjoni littim tieg[u. Victoria H: M. Muscat, U.
Anyanwu, S. Nanape, E. Nkwocha (A. Bezzina), A. Tramboo, R. Grech, J. Farrugia, J. Refalo, J. L. Zammit (J. Pace), J. Agius, D. Farrugia. Sannat L: A. Parnis, P. Buttigieg, A. Debono, P. Monye, P. Camilleri, B. Vata, N. Micallef, D. Mercieca, M. Cordina, M. Muscat, J. Buttigieg. Referee: Mario Apap
TABLE FOOTBAL
Borg jirba[ fil-Bel;ju
Fi ]mien xahar, Angelo Borg kiseb it-tieni su//ess tieg[u meta reba[ ilGrand Prix Major Tournament li sar filBel;ju fil-kategorija U#19. Xahar ilu Borg kien reba[ il-Grand Prix ta’ Issy fi Franza meta dakinhar kien reba[ 1-0 kontra l-Ispanjol David Gonzalez Bermudez. Din id-darba Borg g[eleb lit-Taljan Antonio Fucci 4-0. Borg hu membru tat-tim Taljan ta’ ASD Stabila u mill-ista;un li ;ej se jibda jilg[ab ma’ Valletta Lions.
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’Marzu, 2013
Sport 35 KAMPJONAT MELITA II DIVI}JONI
Reb[a sofferta g[aIl-Falcons Munxar F.............................1 St Lawrence S. ....................0 Munxar Falcons b’gowl wa[dieni wara inqas minn kwarta skurjat minn Daniel Pace, irnexxielhom jiksbu tliet punti ferm important f’reb[a sofferta li huma wettqu kontra St Lawrence Spurs. Munxar kienu a[jar flewwel taqsima meta kisbu lgowl de/i]iv, i]da wara lintervall intefg[u wisq fuq wara biex sofrew mirreazzjoni ta’ Spurs fittentattiv tag[hom li jevitaw telfa o[ra. Kienu St Lawrence li fet[u fuq l-attakk biex wara [ames minuti freekick ta’ Mario Portelli spi//a g[oli u ]ew; minuti wara Spiteri salva tentattiv ta’ Josef Debrincat. Munxar kienu perikolu]i u fil-11-il minuta kienu
sfortunati meta Oliver Curmi ttanta xortih wara su;;eriment ta’ Paul Anthony Attard i]da l-ballun spi//a mal-lasta. I]da fl-14-il minuta kien DANIEL PACE li wara azzjoni personali ]blokka rri]ultat g[all-Falcons. Fil-21 minuta f’iktar insistenza talMunxarin, xutt minn barra lkaxxa ta’ Michael Pace kien salvat minn Micallef. Wara l-intervall St Lawrence fittxew id-draw, b’Munxar jikkontrollaw u joperaw bil-kontrattakki. Fis26 minuta freekick it-tul ta’ Lauran Pisani kien salvat parzjalment minn Spiteri, biddifi]a tal-Falcons tbieg[ed ilperiklu. Fil-31 minuta l-istess Damien Spiteri [are; jintefa’ f’saqajn Ryan Farrugia li kien da[al wa[du fil-kaxxa. Fit-38 minuta fuq in-na[a l-o[ra,
Kif Jinsabu Oratory Y Munxar F G[ajnsielem Qala Saints St Lawrence }ebbu; R G[arb R
L R D T F K Pt
14 13 1 0 56 8 40 14 11 0 3 34 14 33 14 9 0 5 28 20 27 14 5 2 7 15 20 17 14 3 3 8 27 29 12 14 2 2 10 13 45 8 14 2 0 12 8 45 6
Victor John Saliba xxuttja ftit g[oli b’xutt minn tarf ilkaxxa. Munxar F: D.Spiteri, P. Cardona (R. Hili), K. Borg, C. Bugeja, G. Sillato, M. Pace, P. A. Attard (D. Borg), O. Curmi (J. Grima), M. Azzopardi, C. Hili, D. Pace. St Lawrence S: S. Micallef, M. Portelli, L. Grima (A. Cini), L. Pisani, F. Grima, V. J. Saliba, M. Cutajar, J. Micallef, M. Sciberras (D. Borg), J. Debrincat, R. Farrugia (J. Thewma). Referee: Joe Camilleri
G[ajnsielem ikomplu g[addejjin G[ajnsielem FC..................3 }ebbu; R. ….......................0 G[ajnsielem kif kien mistenni kisbu reb[a o[ra kontra }ebbu; u baqg[u jittamaw li g[ad jistg[u jispi//aw fit-tieni post talklassifika. Kienet reb[a meritata li fiha ddominaw g[al bosta [inijiet. Partita de/i]a b’gowls fl-ewwel taqsima u ie[or fit-tieni fa]i li bihom il-Blacks serr[u rashom. G[ajnsielem [ar;u fuq lattakk biex fl-14-il minuta minn korner ta’ Ryan Grima, Bascal Salibantefa mar f’saqajn Brandon Xuereb biex evita periklu serju. Fit18-il minuta l-Blacks fet[u liskor meta Joseph Attard
]marka lil KENNY HILI li da[al fuq ix-xellug u minn po]izzjoni angulata tefa’ ;ewwa. Fid-39 minuta G[ajnsielem irduppjaw meta Saliba salva parzjalment ixxutt dirett tal-i]markat Charlon Tabone biex approfitta mir-rebound CHARLON GRIMA li b’xutt minn barra l-kaxxa xe[et flanglu. Wara l-intervall }ebbu; [ar;u a[jar biex wara [ames minuti Joel Xuereb g[adda tajjeb fuq ix-xellug u kkonkluda mal-;enb taxxibka wara li kellu l-ewwel tentattiv salvat parzjalment minn Sammut. I]da fit-13-il minuta ROBERT GRIMA b’xutt mill-vi/in wara azzjoni
konfu]a fil-kaxxa, kabbar ilvanta;; g[all-Blacks. }ew; minuti mit-tmiem }ebbu; kienu sfortunati li ma kisbux il-gowl ta’ konsolazzjoni meta xutt kross mix-xellug ta’ Sylvan Galea spi//a mal-lasta. G[ajnsielem FC: R. Sammut, A. Attard (J. Xerri), B. Xuereb, J. Grech, Ry. Grima, S. Azzopardi, Ro. Grima, C. Grima, K. Hili (S. Spiteri), C. Tabone, J. Attard (D. Hili). }ebbu; R: B. Saliba, A. Zammit, C. Cassar, J. Buhagiar (M. Formosa), N. Vella, J. Xuereb, S. Galea, L. Mizzi, M. Zammit, F. Cassar (F. Attard), G. Portelli. Referee: Jules Ngangue
Azzjoni mil-log[ba bejn Qala Saintas u G[arb Rangers
Tripletta g[all-Qalin Qala Saints...........................1 G[arb Rangers....................0
Qala Saints b’gowl [ames minuti mit-tmiem kisbu ttielet reb[a kontra G[arb Rangers. B’hekk ikkonsolidaw ir-raba’ post talklassifika. Fil-11-il minuta f’attakk tas-Saints, Mario Mifsud g[olla bi ftit ix-xutt tieg[u u komplew jippruvaw biex daqqa ta’ ras ta’ Buttigieg wara kross ta’ Mifsud kienet salvata f’]ew; attentati minn Rapa. Fil-25 minuta Azzopardi kkonkluda fuq issaqaf tax-xibka u sekondi wara Rapa salva tajjeb ilfreekick ta’ Mifsud. Fis-36 minuta s-Saints kienu vicin li ji]blukkaw ir-ri]ultat meta Shaun Muscat approfitta minn pass lura fid-difi]a opposta i]da sab lill-goalkeeper Rapa jo[ro; barra l-kaxxa jikklerja l-periklu. }ew; minuti millintervall minn kross ie[or ta’ Mifsud, Buttigieg xe[et g[oli bir-ras. It-tieni taqsima baqg[et fuq l-istess andament bil-Qalin ikomplu jinsistu biex wara tliet minuti xutt ta’ Shaun Muscat minn tarf il-kaxxa kien imblukkat minn Rapa. Fid-9 minuta kienu sfortunati li laqtu sieq il-lasta permezz ta’ Mario Mifsud. Fit-22
minuta Rapa salva freekick fil-baxx ta’ Mifsud u ]ew; minuti wara Buttigieg falla okka]joni tajba meta tefa’ g[oli mill-vi/in. Fil-35 minuta G[arb tke//ielhom Tony Bartolo g[al foul fuq Adrian Vella. Finalment Qala approfittaw mis-superjorità u l-vanta;; numeriku, meta [ames minuti mit-tmiem ]blukkaw irri]ultat hekk kif wara li Rapa salva g[al korner issu;;eriment tas-sostitut plejer kow/ Charlie Attard, millistess azzjoni ta’ korner li [oloq konfu]joni, approfitta s-sostitut PATRICK FALZON li b’xutt fil-baxx minn tarf il-kaxxa sab irrokna. L-istess Falzon seta’ rdoppja ]ew; minuti mittmien i]da xe[et g[oli millvi/in wara kross ta’ Attard. Qala Saints: F. Buttigieg, J. Rapa, J. Xerri, M. Zerafa, C. Mifsud (C. Attard), C. Caruana (P. Falzon), M. Mifsud, A. Vella, F.P. Azzopardi, S. Muscat, J. Buttigieg. G[arb R: C. Rapa, C. Mercieca, H. Grech, C. Azzopardi, J. Muscat, R. Zammit, M. Xuereb, J. Portelli, C. Attard, F. Azzopardi, T. Bartolo. Referee: Reno Refalo
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
36 Sport INGILTERRA
MAN CITY
Cole jiddispja/ih li sie[eb lil Liverpool
Kompany jista’ jirritorna dalwaqt
Joe Cole sejja[ it-trasferiment tieg[u ma’ Liverpool b[ala ]ball wara li kien g[amel sentejn u nofs ma jafx fejn hu f’Anfield. Il-midfielder ta’ West Ham f’Jannar re;a’ sie[eb lillklabb li kien beda mieg[u meta kien tifel wara li t[abat biex jadatta ru[u f’Mersyside u qal li jiddispja/ih midde/i]joni li [a li jsie[eb lirReds, tim li ma j[ossx passjoni g[alih. L-eks internazzjonali Ingli] ]vela wkoll kif kellu opportunità li jsie[eb lil Tottenham imma [ass li kieku g[amel hekk kien i[ossu qed jittradixxi lill-partitarji ta’ Chelsea jekk imur White Hart Lane. “Nista’ nilg[ab biss ma’ timijiet li n[oss il-passjoni lejhom u na[seb dan hu li mar [a]in g[alija ma’ Liverpool. Ma [assejtx rabta mal-klabb jew il-post li kelli ma’ Chelsea u West Ham. Kelli seba’ snin e//ellenti ma’ Chelsea imma l-klabb ried imur f’/ertu direzzjoni u
jien ma kontx involut. G[alhekk ma kellix g[a]liet o[ra – Liverpool jew Spurs. “Spurs probabbli kienu la[jar g[a]la g[aliex kienu qed joffruli kuntratt ta’ [ames snin u kien ifisser li kont se nibqa’ f’ambjent familjari. Imma ma stajtx nara lili nnifsi bil-flokk ta’ Spurs. Bir-rivalità li hemm bejn Spurs, u West Ham u Chelsea kont in[ossni mer/enarju.” Il-plejer ta’ 31 sena insista li qatt ma sej[ilhom “l-akbar klabb” wara li ffirma, mossa li qajmet ftit tal-kontroversja u rredikolat il-playmaker. “Meta ffirmajt dak li kien qed jintervistani qalli li ng[aqadt mal-akbar klabb filpajji] u wrieni t-trofej li reb[u. Jien kulma g[idt kien ‘iva jekk tpo;;iha b’dan ilkuntest hekk hu’ u Liverpool u]aw din il-fra]i b[ala t-titlu tal-artiklu. Ma ridt niddi]appunta lil [add u bqajt sejjer biha. Imma ovvjament m’g[adhomx l-akbar klabb fil-pajji].”
SPANJA
Simeone j;edded il-kuntratt ma’ Atletico Il-kow/ ta’ Atletico Madrid Diego Simeone kellu l-kuntratt tieg[u ma’ Atletico Madrid im;edded sa tmiem l-ista;un 2016-17, dan kien im[abbar fi stqarrija ma[ru;a mill-klabb tal-kapitali Spanjola. L-Ar;entin Simeone li se jag[laq 43 sena x-xahar iddie[el, [a t-tmexxija tat-tim f’nofs l-ista;un li g[adda u mexxa lit-tim lejn ir-reb[ tal-
Europa League f’final kollha Spanjola kontra Athletic Bilbao. Atletico wara g[elbu lil Chelsea rebbie[a ta/Champions League biex reb[u s-Super Cup Ewropea. F’dan lista;un Simeone wassal lil Atletico sal-final tat-Tazza tarRe kontra Manchester United u jinsabu fit-tieni post tal-klassifika.
Joe Cole jg[id li ma j[oss xejn g[al Liverpool
SERBJA
Plejers ta’ Red Star m’g[andhomx biex i[allsu l-kontijiet Skont il-kow/ ta’ Red Star Aleksander Jankovic, il-plejers tieg[u tant ilhom ma jit[allsu li lanqas qed ikollhom biex i[allsu l-kera u lkontijiet tag[hom. Dan min[abba d-djun kbar li g[andu t-tim ta’ Red Star, eks champion tal-Ewropa. Ir-rebbie[a tat-Tazza ta/Champions fl-1991 baqg[u [ames punti wara l-leaders u champions tas-Serbja, Partizan Belgrade wara ddraw ta’ 1-1 bejniethom fi tmiem il-;img[a. F’laqg[a tal-bord tad-diretturi wara dan ir-ri]ultat il-kow/ Jankovic ]amm postu minkejja pressjoni biex jitke//a. Jankovic i]da ]amm iebes u ma rri]enjax fejn qal li s-sitwazzjoni tal-plejers hi drammatika u minn Novembru ’l hawn huma r/evew biss tliet pagamenti li jammontaw g[al
total ta’ 600 ewro. Red Star hu stmat li g[andhom dejn ta’ 50 miljun ewro. Jankovic qal li s-sitwazzjoni qatt ma kienet daqshekk iddisprat u qal li l-partitarji jridu jifhmu li plejers fjakki jew anki bil-;u[ ma jistg[ux jag[tu l-aqwa tag[hom. Red Star li kienu forza fl-Ewropa fil-passat illum jinsabu ji;;ieldu g[all-e]istenza tag[hom fejn anki fis-Serbja stess tilfu l-importanza tag[hom. Il-President Dragan Dzajic li rritorna fit-tmexxija g[attielet darba fil-karriera tieg[u wara li kien direttur tekniku fl-1991 meta Red Star kienu fl-aqwa tag[hom, qal li Jankovic se jing[ata sal-a[[ar tax-xahar /ans biex itejjeb ilprestazzjonijiet tat-tim li dan l-a[[ar qed ikun verament fqir.
G[all-miljuni kollha li nefqu f’attakkanti, Manchester City g[adhom jittamaw fir-reb[ talkampjonat grazzi g[al difi]a tal-azzar. Manchester City jinsabu 12-il punt wara r-rivali Manchester United u baqg[u jittamaw b’reb[a g[and Aston Villa grazzi g[al difi]a verament affidabbli. Fi [dax-il log[ba din is-sena Manchester City ma qalg[ux gowl f’disa’ log[biet minnhom u dan minkejja nnuqqas ta’ Kompany. Il-kow/ Mancini qal li Kompany hu pedina ferm importanti i]da Matija Nastasic qed jaqdi dmiru tajjeb. Mancini qal li kontra QPR, West Ham u Chelsea kellhom g[add ta’ /ansijiet i]da fallew punti prezzju]i. Mancini qal li Kompany mistenni li jirritorna fil-log[ba mill-kwarti finali tal-FA Cup kontra Barnsley, jew inkella ;img[a wara fil-kampjonat kontra Everton. Meta jonqos biss g[axar log[biet g[al tmiem il-kampjonat i/-/ansijiet ta’ Manchester City huma verament ftit. I]da Mancini fakkar li fl-ista;un li g[adda City kienu tmien punti ta[t United b’sitt log[biet biss g[attmiem. “A[na nafu li hu verament diffi/li li nirkupraw, i]da rridu nibqg[u nirb[u u nibqg[u nittamaw” temm jg[id il-mani;er Roberto Mancici.
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
Sport 37 EUROPA LEAGUE
Bale l-akbar theddida g[al Inter Inter se jilqg[u lil Tottenham fl-aktar log[ba mistennija mill-Europa League llum, wara r-rimonta impressjonanti li kellhom kontra Catania l-{add biex reb[u 3-2 fis-Serie A. Imma l-moral ta’ Tottenham ma setax ikun a[jar b[alissa wara li anke huma reb[u dderby kontra Arsenal 2-1 il{add, u telg[u fit-tielet post fil-Premiership. Barra dan, lattakkant tag[hom Gareth Bale b[alissa jinsab f’forma e//ezzjonali u l-{add re;a’ kien fost l-iskorers. L-attakkant l-ie[or ta’ Spurs, il-velo/i Aaron Lennon skorja t-tieni gowl kontra l-Gunners u qed jing[ad li jinsab fuq il-lista ta’ dawk il-plejers li Inter jixtiequ jakkwistaw. Dan kollu jkompli j]id aktar l-interess f’din il-partita mir-rawnd tala[[ar 16. Bale kien feta[ bera[ iddifi]a ta’ Inter - dakinhar meta kellu fuqu lid-difensur Maicon - u skorja hat-trick e//ezzjonali meta ]-]ew; timijiet l-a[[ar li ltaqg[u fl-Ewropa fl-ista;un 2010-11. Il-wirja kbira tal-winger minn Wales kienet rat lil Spurs jitilfu 4-3 barra minn darhom fl-ewwel leg tal-konfront mi/Champions League wara li f’mument minnhom il-klabb Ingli] kien 4-0 minn ta[t. Illum se jer;a’ jkun l-aktar plejer immarkat f’San Siro imma dan l-ista;un ftit kienu t-
L-a[[ar 16 I Leg
Anzi v Newcastle Utd Stuttgart v Lazio V. Plzen v Fenerbahce Steaua Bucurest v Chelsea Benfica v Bordeaux Tottenham v Inter Levante v Rubin Kazan Basel v Zenit St Petersburg timijiet li rnexxielhom iwaqqfuh. Chelsea ta[t Rafael Benitez se jkomplu l-vja;; tag[hom fil-kompetizzjoni kontra Steaua Bucharest, it-tim Rumen li elimina lil Ajax millkompetizzjoni fl-a[[ar stadju. Viktoria Plzen issorpendew lil Napoli 5-0 aggregate fla[[ar rawnd u issa jmisshom kontra Fenerbahce bit-tama tkun li jitilg[u tar;a o[ra. Anzi Machachkala tarRussja, jilag[bu kontra Newcastle li se jkunu ming[ajr l-imwe;;a’ Fabricio Coloccini g[al ;imag[tejn o[ra. Stuttgart jilqg[u lit-tim Taljan ta’ Lazio fil-:ermanja g[al dan l-ewwel leg, lI]vizzeri ta’ Basel jilag[bu kontra tim ie[or Russu, Zenit St. Petersburg u l-Ispanjoli ta’ Levante jmorru g[and Rubin Kazan. Benfica, tim ie[or favorit li javvanza, jilg[ab kontra Bordeaux fejn jimmira li j]omm l-istatistika po]ittiva li g[andu li qatt ma tilef kontra avversarji Fran/i]i filPortugall.
(Mix-xellug) Andrea Selvaggi f’isem id-Dragonara Casino, Dr. Matthew Brincat u Mark Vella f’isem il-MRC waqt li qed i[abbru d-dettalji tat-Tazza l-Kbira 2013
72 ]iemel fil-heats tat-Tazza l-Kbira Se jkunu 72 i]-]wiemel li se jie[du sehem fil-Heats tatTazza l-Kbira g[al din is-sena li jibdew il-:img[a 8 ta’ Marzu fil-korsa tal-Marsa. Peress li dakinhar hu wkoll Jum il-Mara, il-MRC idde/ieda li n-nisa kollha li jattendu l-korsa se jid[lu bla [las. Dan [abbru /-Chairman tal-MRC l-Avukat Matthew Brincat waqt konferenza tala[barijiet li matulha nieda laktar kompetizzjoni presti;ju]a tat-ti;rijiet ta]]wiemel f’pajji]na u li din issena se ter;a’ tkun sponsorjata mid-Dragonara Casino Brasserie. Minn dawn i]-]wiemel 61 ;ejjin mill-Klassi Premier u 11 mill-Klassi Gold u b[assoltu d-distanza se tkun dik ta’
Keane ibassar li Rooney se jitlaq lil United L-eks captain ta’ Manchester United, Roy Keane jemmen li Wayne Rooney jista’ jkun riesaq lejn tmiem l-era tieg[u f’Old Trafford. Rooney t[alla fuq il-bank g[all-konfront tatTlieta mit-tieni leg tal-a[[ar 16 ta/-Champions League kontra Real Madrid f’Old Trafford u floku, Sir Alex Ferguson g[a]el li jibda b’Danny Wellbeck. Real reb[u t-tieni leg 2-1 u g[addew g[allkwarti tal-finali b’Rooney jid[ol biss b[ala sostitut fit-tieni taqsima.
Keane li g[amel 12-il sena ta[t it-tmexxija ta’ Ferguson f’Old Trafford, i[oss li dde/i]joni li Rooney jit[alla fuq il-bank ma kinitx biss wa[da tattika u li l-eks plejer ta’ Everton dalwaqt se jkun qed jitlaq lil-leaders tal-Premier League. “Il-mossa ta’ Ferguson li j[alli barra lil Rooney issorprendietna lkoll. Forsi l-kitba di;à qieg[da fuq il-[ajt g[alih. Biex inkun onest Wayne g[andu b]onn log[ba jew tnejn. Mar tajjeb fit-tieni taqsima kontra Norwich imma jrid log[ba s[i[a,” qal Keane.
2640m bl-ewwel erba’ ]wiemel klassifikati jikkwalifikaw g[as-semifinali minn kull wa[da mis-sitt heats. Issemifinali jsiru l-{add 24 ta’ Marzu u l-finali din is-sena se ssir il-{add 7 ta’ April. Din il-kompetizzjoni g[andha storja twila u tmur lura sal-1934 u baqg[et tikber minn sena g[al o[ra. Matthew Brincat qal li l-MRC irid ikompli jibni fuq is-su//ess kbir miksub is-sena l-o[ra mhux biss mil-lat agonistiku imma anke fejn jid[ol spettaklu u attendenza ta’ spettaturi. Mark Vella, uffi/jal fi [dan il-MRC ta dettalji dwar ilparte/ipanti fejn semma kif din is-sena ]-]wiemel li se jie[du sehem fit-Tazza lKbira ;ejjin 42 minn Franza, 22 }vedi], 3 :ermani]i, tnejn
mill-Istati Uniti u wie[ed kull wie[ed mid-Danimarka, ilFinlandja u l-Olanda. Li]g[ar ]iemel parte/ipant hu l-I]vedi] Opal Hall ta’ 6 snin waqt li l-akbar wie[ed hu lFran/i] Kakisis, rebbie[ ta’ din il-kompetizzjoni fl-2011 u rebbie[ tal-VOB Grand Final li saret f’Di/embru li g[adda. Se jie[du sehem ukoll i]]wiemel li reb[u xi kampjonat matul is-sena li g[addiet, fosthom il-holder tat-Tazza l-Kbira Mig of the Wood. Dawn flimkien ma’ bosta debuttanti o[ra. Andrea Selvaggi f’isem lisponsors Dragonara Casino Brasserie qal li j[ossuhom kburin li qed ji;u asso/jati mal-aktar kompetizzjoni presti;ju]a tat-trott f’Malta u awgura kull su//ess lillparte/ipanti kollha.
IN-NAZZJON Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
Sport 39 KUMMENTI WARA L-PARTITI MI?-CHAMPIONS LEAGUE
L-aqwa tim illum tilef - Josè Mourinho (R. Madrid) Il-kow/ ta’ Real Madrid Josè Mourinho qal li l-aqwa tim tilef u li Real kienu fortunati li g[addew g[all-kwarti tal-finali. Dawn il-kummenti waslu wara li Real Madrid reb[u 2-1 barra minn darhom kontra Man Utd u g[addew b’aggregate ta’ 3-2. Real Madrid, li kienu qed jitilfu 1-0, approfittaw mittke//ija tal-midfielder Nani fis56 minuta u skurjaw darbtejn fi spazju ta’ 12-il minuta. “Mhux se nikkummenta dwar it-tke//ija. L-aqwa tim tilef. Ma kienx [aqqna nirb[u imma dak hu l-futbol, mhux dejjem tirba[ meta jkun jist[oqqlok,” qal Mourinho. Il-kow/ Portugi] kompla billi qal li kien jiddebuta kemm Real kien jirb[u l-log[ba li kieku baqg[u jilag[bu kontra 11. Mourinho fa[[ar [afna lill-midfielder Luka Modric li da[al b[ala sostitut u skurja l-gowl tad-draw. “Kif da[al Modric inbidel l-andament tal-log[ba u li kieku ma ;ibniex id-draw kont lest biex nirriskja kollox,” qal Mourinho. Ir-reb[a li kisbu Real Madrid fuq Man Utd kienet it-tielet reb[a fi spazju ta’ ;img[a wara li dawn reb[u darbtejn kontra r-rivali Barcelona, darba fis-semifinali tat-Tazza tar-Re u darba o[ra fil-kampjonat. Real issa g[adhom qed jittamaw li jirb[u l-10 Champions League fl-istorja tal-klabb. Jekk Mourinho jirba[ i/-Champions League jsir l-ewwel kow/ li jkun reba[ din il-kompetizzjoni tliet darbiet ma’ tliet klabbs differenti. Intant, il-winger ta’ Real Madrid u eks plejer ta’ Man Utd, Cristiano Ronaldo qal li lmod kif laqug[ il-partitarji ta’ Man Utd [allieh bla kliem. “Apprezzajt [afna l-mod li laqg[uni bih il-partitarji. Fi]]ew; log[biet kontra r-Red
Il-mani;er ta’ Man Utd Alex Ferguson (nofs) irrabjat wara li tke//a l-midfielder Nani
Devils kont emozzjonat imma li er;ajt lg[abt f’Old Trafford kienet xi [a;a spe/jali [afna g[alija. Tant kemm kont emozzjonat li lanqas [assejtni kapa/i nesprimi l-aqwa log[ob tieg[i,” qal Ronaldo. Dan tal-a[[ar skurja t-tieni gowl ta’ Real f’Old Trafford u b[al ma kien g[amel meta skurja il-gowl taddraw fl-ewwel leg, ma //elebrax u talab sku]a. Ferguson ja[rab lillmidja
Il-mani;er ta’ Manchester United Sir Alex Ferguson irrifjuta li jkellem lill-midja wara li t-tim tieg[u kien eliminat minn Real Madrid. L-assistent mani;er tieg[u Mike Phelan, li attenda g[allkonferenza minflok il-mani;er ta’ 71 sena, qal li Ferguson kien ferm, “di]appuntat”. “Ninsabu di]appunati [afna. Kul[add da[al fid-dressing room jiddubita dak li ;ara u g[alfejn ;ara. B[alissa fiddressing room hemm atmosfera di]appuntanti [afna kif inhu wkoll il-manager u g[alhekk hawn jien quddiemkom.” Ir-Red Devils kienu ferm
irrabjati wara l-log[ba u //irkondaw lir-referee Cuneyt Cakir wara t-tisfira finali. Anke Ferguson vi]ibilment irrabjat spara ’l barra fi tmiem illog[ba. “Le ma na[sibx li l-mani;er jinsab f’kundizzjoni tajba biex ikellem lir-referee dwar idde/i]joni tieg[u,” qal Phelan meta mistoqsi jekk Ferguson kellimx lil Cakir. Na[seb li l-fatt li qieg[ed hawn jien jitkellem wa[du. Na[seb li kollha rajna u kollha assistejna g[al de/i]joni li dehret [arxa ]]ejjed u possibbilment inkredibbli f’dak ilmument tal-log[ba.” Phelan jemmen li United kienu a[jar qabel id-de/i]joni kontroversjali u qal li kontra Real b’g[axar plejers kienet missjoni impossibbli. “{assejna li kellna t-tattika tajba mill-bidu g[al din il-partita kbira u f’mumenti meta konna g[adna 0-0 konna anke komdi u fejn ridna nkunu. {ri;na fit-tieni taqsima, u skorjajna gowl li tag[na kmand tallog[ba fejn [loqna xi /ansijiet imma mbag[ad waslet idde/i]joni li bidlet kollox. Li
tilg[ab kontra Real bi 11 hu diffi/li u f’log[ba kbira b[al din li d-dinja kollha tkun qed tara, in[ossuna di]appuntati [afna li spi//ajna l-log[ba b’g[axra.” Kburi bit-tim
Il-kow/ ta’ Borussia Dortmund Jurgen Klopp qal li hu kburi wara li Dortmund g[elbu lil Shakhtar Donetsk 3-0 fit-tieni leg biex g[addew g[allfa]i li jmiss b’aggregate ta’ 5-2. “F’din il-kompetizzjoni jidher li kollox sejjer tajjeb g[alina. Kburi bit-tim tieg[i u fir-rawnd li jmiss m’hemm l-ebda tim partikolari li nixtieq nilag[bu kontrih. A[na lest g[al kull avversarju,” qal Klopp. Dan l-ista;un i/-champions :ermani]i qeg[din 17-il punt ta[t il-leaders Bayern Munich u ri/entament ;ew ukoll eliminati mit-tazza domestika. Dan ifisser li g[al Dortmund, i/Champions League hi l-a[[ar /ans g[alihom li jirb[u xi [a;a dan l-ista;un. Min-na[a tieg[u l-kow/ ta’ Shakhtar Lucescu qal li Dortmund ma serqu xejn u kien [aqqhom jg[addu g[ar-rawnd li jmiss.
FUTBOL
Valdes sospi] erba’ log[biet Il-goalkeeper ta’ Barcelona, Victor Valdes ;ie sospi] erba’ log[biet wara li fi tmiem il;img[a tke//a fit-telfa ta’ 2-1 kontra Real Madrid. Valdes tke//a lejn l-a[[ar minuti meta kkritika bl-a[rax lir-referee Angel Perez Lasa wara li skont hu ma tax penalty favurihom. Barcelona ppublikaw stqarrija fuq is-sit elettroniku tag[hom fejn qalu li se jappellaw minn din idde/i]joni. Jekk l-appell ma jintlaqax Valdes jitlef il-partiti kontra Deportivo La Coruna, Rayo Vallecano, Celta de Vigo u Real Mallorca. Il-goalkeeper Josè Manuel Pinto se jimla l-post vojt li se j[alli Valdes. Kaka lura fl-iskwadra Bra]iljana
Il-Bra]il sejja[ l-iskwadra g[all-partiti ta’ [biberija kontra l-Italja u r-Russja fejn ilmidfielder Kaka ta’ Real Madrid ;ie inklu] g[a]-]ew; partiti. Il-playmaker Ronaldinho t[alla barra wara prestazzjoni di]appuntanti fit-telfa kontra l-Ingilterra f’Wembley u wara li naqas li jimpressjona filkampjonat domestiku flAmerika t’Isfel. L-istilla ta’ Santos Neymar, l-akkwist il-;did ta’ Paris St. Germain Lucas Moura u Dante ta’ Bayern Munich huma t-tliet plejers l-o[ra li g[amluha fl-iskwadra g[al dawn il-partiti. Il-kow/ tal-Bra]il Luiz Felipe Scolari kien naqas milli jsejja[ lil Kaka fl-ewwel g[a]la tieg[u sa minn meta rritorna fil-kariga imma lmidfielder issa jista’ juri xi jsarraf wara li impressjona ma’ Real matul Frar.
DIXXIPLINA
BOWLING
Sospi]i [amsa tal-Premier
Pace Bonello konfermat President tal-Commonwealth
Erba’ plejers tal-Premier ;ew sospi]i log[ba kull wie[ed wara li ntwerew irraba’ karta safra filwaqt li ie[or ;ie sospi] min[abba li ma ppre]entax it-test mediku. Ryan Camilleri ta’ Hibs, Ferdinando Apap ta’ Mosta, Joseph Caruana ta’ Rabat u William Barbosa ta’ Valletta ;ew sospi]i log[ba filwaqt li Vince Ringrose ta’ Melita ;ie sospi] min[abba li ma ppre]entax it-test mediku. Fi tmiem il-;img[a m’hemmx log[ob u l-programm ta’ log[ob li jmiss se jintlag[ab bejn nhar it-Tlieta u l-Erbg[a. Camilleri se jitlef il-log[ba kontra Sliema filwaqt li Apap se jitlef dik kontra Mosta. Barbosa mhux
se jkun eli;ibbli biex jilg[ab kontra Tarxien. Caruana u Ringrose se jitilfu l-partiti kontra Floriana u Balzan rispettivament. Mill-Ewwel Divi]joni Ryan Mintoff (Bir]ebbu;a), Evair Grech (Dingli), Yanis Tonna (G]ira), Erjon Beu u Evano Briffa (Lija) u Andre Farrugia (}ejtun) kollha ;ew sospi]i log[ba kull wie[ed. Mit-Tieni Divi]joni Ishmael Cutajar ta’ M;arr u Daniel Cremona ta’ Pembroke ;ew sospi]i ]ew; partiti kull wie[ed. Andre Formosa, Clint Farrugia u Ifeanyi Victor Ohaka, kollha ta’ Kirkop, Gabriel Vella (M;arr), Lesley Cassar (Msida), Matthew Borg (Pembroke),
Joseph Farrugia (St. George’s), Adam Wingfield u Omar Mohammed Saimi (St. Venera) kollha ;ew sospi]i log[ba. Mit-Tielet Divi]joni Daniel Agius ta’ Attard u Tundzhay Kurtulush ta’ Swieqi ;ew sospi]i ]ew; log[biet kull wie[ed filwaqt li Luke Attard u Nigel Spiteri ta’ Attard, Jacob Camilleri (Kalkara), Malcolm Tirchett (Marsa) u Haruna Doda (Mtarfa) sospi]i log[ba kull wie[ed. Dylan Galea ta’ Msida, Dylan Darmanin ta’ }urrieq u Clayton Micallef ta’ Xg[ajra ;ew sospi]i log[ba kull wie[ed min[abba li ma ppre]entawx i/-/ertifikat mediku.
Julian Pace Bonello kien konfermat President talFederazzjoni tal-Commonwealth g[al sentejn o[ra. Pace Bonello, li hu President tal-Asso/jazzjoni Maltija tal-Bowling kien konfermat President tal-Federazzjoni waqt laqg[a li saret f’Auckland, fi New Zealand. Huwa ilu jokkupa din il-kariga sa minn meta twaqqfet fl2002. L-g[an prin/ipali ta’ din il-Federazzjoni hu li tag[mel pressjoni biex id-dixxiplina talbowling ter;a’ tkun parti millprogramm tal-Log[ob talCommonwealth. Fl-2010 lbowling ;ie kklassifikat b[ala sport tat-tieni kategorija u b’hekk jista’ jer;a’ jkun inklu] fil-Log[ob tal-Commonwealth ta’ wara l-2018. G[al din il-laqg[a attendew il-
Julian Pace Bonello
membri tal-pajji]i kollha talCommonwealth u li kienu qed jikkompetu fis-sitt edizzjoni talKampjonati. Il-pajji]i li [adu sehem kienu l-Awstralja, lIngilterra, il-:ibiltà, l-Indja, ilMalasja, Malta, New Zealand, lIrlanda ta’ Fuq, Singapore u Wales.
Il-{amis, 7 ta’ Marzu, 2013
40 Lokali
Ikompli l-impenn tal-Gvern f’/entri ta’ [arsien g[at-tfal F’San :wann ;ie inawgurat child care centre li jkompli juri l-impenn tal-Gvern f’/entri ta’ [arsien g[at-tfal. ‘Is-Sardinella’ hu /entru attrezzat bl-aqwa mod possibbli li jg[in lit-tfal ji]viluppaw f’ambjent mimli kuluri li jolqtu lit-tfal li se jkunu qed jattendu dan i/-/entru li jla[[qu g[al madwar 60 bejn it-3 xhur u t-3 snin. Dan i/-/entru li g[andu librerija g[at-tfal, spazji miftu[a, kamra g[at-trabi u post ta’ rikreazzjoni ;ie inawgurat mill-Ministru talEdukazzjoni u x-Xog[ol Dolores Cristina ;imag[tejn wara li ;ie inawgurat child care centre ie[or din id-darba fin-Naxxar. Fid-diskors tag[ha talokka]joni, fil-pre]enza tasSegretarju Parlamentari g[a]}g[a]ag[ u l-isport Clyde Puli u membri tal-Kunsill Lokali ta’ San :wann, Dolores semmiet kif dalwaqt se jibda xxog[ol fuq kindergarten fillokalità hekk kif f’San :wann di;à hemm 2 skejjel primarji, b’dan i/-/entru ta’ [arsien g[at-tfal jag[mel parti millKulle;; Santa Klara. Dolores Cristina spjegat kif /entri b[al dawn huma ta’ ser[an il-mo[[ g[all-;enituri, anke g[al ;enituri ]g[a]ag[ g[ax f’dan lambjent hemm kun/ett ta’ educare fejn it-tfal jitg[allmu flimkien, jie[du gost u ji]viluppaw flimkien. Filwaqt
li rrikonoxxiet li dan hu servizz importanti g[all-familja, sa[qet li dan hu servizz komplimetari tal-familja u mhux li jie[u post il-familja. Matul id-diskors tag[ha, ilMinistru semmiet ukoll kif [are; permess g[al child care centre fi]-}urrieq u li dalwaqt se jinfeta[ wie[ed fil-G]ira. Hawnhekk fakkret kif proposta tal-programm elettorali talPartit Nazzjonalista tg[id li /childcare jibda jing[ata b’xejn. Min-na[a tieg[u, Roderick Agius semma d-diversi servizzi li toffri l-Fondazzjoni fosthom sapport g[al tfal ]vanta;;jati fil-homework, tant li ji;u meg[juna mas-790 student u studenta. Dan apparti li fl-a[[ar [ames snin ]diedu t-tfal li jag[mlu u]u minn /entri tal-[arsien tat-tfal. Fil-fatt, bejn l-2008 u l-2013, in-numru ta’ tfal ]died g[al 1,200 tifel u tifla. Dan apparti tfal o[ra li jattendu /entri o[ra b’public private partnerships. Agius irrefera wkoll g[a//entri klabb 3-16 li b[alissa jammontaw g[al 15, u li fixxhur li ;ejjin dawn se jkomplu ji]diedu sabiex ji]died is-sapport g[at-tfal wara l-[in taliskola. Hu qal ukoll li dawn la[[ar [ames snin kienu importanti [afna g[al din ilfondazzjoni, anke g[all-fatt li applikat g[all-fondi tal-Unjoni Ewropea biex is-servizzi jkomplu jitjiebu u jikbru.
Bejn l-2008 u l-2013, in-numru ta’ tfal f’Child Care Centres ]died g[al 1,200 tifel u tifla
media•link COMMUNICATIONS