2013_03_15

Numru 13,385

€0.55

Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

Simon Busuttil ma jeskludix il-kandidatura tieg[u b[ala Kap tal-PN

Il-Papa Fran;isku, waqt ]jara privata fil-Ba]ilika ta’ Santa Maria Maggiore. Hu mar hemm inqas minn tnax-il sieg[a wara li kien mag[]ul biex imexxi l-Knisja Kattolika. L-iskop ta’ din i]-]jara kien propju biex jitlob lil Madonna g[all-g[ajnuna biex imexxi l-Knisja bl-a[jar mod possibbli. Ara wkoll pa;ni 3,15,16 u 17

Il-Gvern jag[mel talba li tmur kontra l-Kostituzzjoni Il-Gvern Laburista fl-a[[ar sig[at talab lill-membri tal-Bord tal-Awtorità tax-Xandir biex jirrizenjaw immedjatament.

Jidher li din it-talba waslet g[and i/Chairman u l-erba’ membri tal-Awtorità tax-Xandir mill-Ufficcju tal-Prim Ministru. I]da l-membri tal-Awtorità irrifjutaw, g[aliex sa[qu li din hi istituzzjoni appuntata mill-President

skont il-Kostituzzjoni u g[alhekk ilGvern bid-decizjoni tieg[u qed jikser ilKostituzzjoni ta’ Malta.

Kien g[alhekk li l-istess membri talBroadcasting Authority [adu parir legali fuq din l-ittra li r/evew.

Din il-po]izzjoni ;iet spjegata wkoll lill-Gvern, b’rapporti fil-media jg[idu illi issa l-ufficcju tal-Prim Ministru irtira t-talba g[ar-ri]enja tal-Bord tal-Awtorità

tax-Xandir. G[alkemm sal-biera[ wara nofsinhar kien g[ad hemm membri talBord li kienu g[adhom ma ;ewx infurmati bil-miktub li din it-talba ;iet irtirata.

It-talba g[ar-ri]enja tal-membri talAwtorità tax-Xandir issegwi talba simili li g[amel il-Gvern ta’ Muscat lisSegretarji Permanenti, illi jumejn ilu ;ew kollha m;ieg[la jirri]enjaw.

Il-Vi/i Kap tal-Partit Nazjonalista Simon Busuttil iddikjara li g[adu ma dde/idiex jekk hux se jkun qed jitfa’ n-nomina tieg[u fil-pro/ess biex jintg[a]el kap ;did talPartit Nazzjonalista, wara li Lawrence Gonzi [abbar li mhux se jikkontesta g[al din il-kariga.

Dan ifisser, kif qal Simon Busuttil stess, li mhux se jkun qed jer;a’ jikkontesta fl-elezzjoni talVi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista. Wara kull elezzjoni, il-PN i;edded jew jikkonferma l-og[la karigi tieg[u – elezzjoni interna li trid issir sa tliet xhur wara l-elezzjoni ;enerali. Simon Busuttil iddikjara dan fuq programm tal-istazzjon Nazzjonali, il-{amis filg[odu.

Il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista, fl-elezzjoni ;enerali tas-Sibt 9 ta’ Marzu ;ab it-tieni l-akbar ammont ta’ voti, total ta’ 14,440 - kwa]i 7,780 vot fuq il-[dax-il distrett u aktar minn 6,600 fuq iddisa’ distrett. Simon Busuttil qal ukoll li se jkun qed jirre]enja mill-kariga tieg[u b[ala membru filParlament Ewropew, kariga li serva fiha g[al dawn l-a[[ar disa’ snin, sa mill-2004, is-sena li fiha Malta saret membru talUnjoni Ewropea. g[al pa;na 5

IN-NAZZJON II-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

2 Lokali

Mhux se jikkontesta g[all-kariga ta’ Vi/i Kap minn pa;na 1

Simon Busuttil sostna li meta g[a]el li jo[ro; g[all-kariga ta’ Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista kien jaf li kien se jkun qed jissagrifika l-karriera politika tieg[u filParlament Ewropew, i]da xorta wa[da ha dik idde/i]joni g[aliex [ass li lPartit kellu b]onn il[idma tieg[u f’mument tant diffi/li. Simon Busuttil sostna wkoll li g[a]el li jie[u din idde/i]joni g[aliex jemmen li g[andu jkun hemm ti;did fil-Partit Nazzjonalista u b’hekk ikompli jit[addem ilpro/ess li l-Partit Nazzjonalista jersaq aktar lejn il-poplu - u din, tenna Simon Busuttil g[andha tkun il-[idma ewlenija talKap il-;did tal-Partit Nazzjonalista ikun min ikun.

Simon Busuttil wassal ukoll messa;; ta’ kura;; lill-partitarji Nazzjonalisi u qal li l-PN g[adu u jibqa’ partit kbir u importanti, waqt li temm jg[id li minn kull telfa, hemm i]-]errieg[a ta’ reb[a ;dida. Mhux biss g[all-partit imma anke g[all-pajji].

It-Temp

UV INDEX

3

IT-TEMP> Pjuttost imsa[[ab b’waqtiet xemxin u b’[albiet tax-xita li jistg[u jkunu bis-sil; f’xi n[awi g[all-ewwel VI}IBBILTÀ> tajba minbarra f’xi [albiet tax-xita IR-RI{: Punent ftit qawwi g[al qawwa ta’ riefnu, lokalment jil[aq qawwa ta’ riefnu qawwi g[al xi [in wara nofsinhar li jdur mill-Punent Majjistru u jsir qawwi [afna g[al qawwa ta’ riefnu BA{AR> qawwi [afna IMBATT> baxx g[al moderat mill-Majjistral li jsir baxx TEMPERATURA: l-og[la 14˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 1.3 mm Xita mill-1 ta’ Settembru 395.8 mm IX-XEMX> titla’ fis-06.13 u tin]el fis-18.09

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

IL-:IMG{A L-og[la 14˚C L-inqas 8˚C

IS-SIBT L-og[la 15˚C L-inqas 8˚C

IL-{ADD L-og[la 17˚C L-inqas 12˚C

IT-TNEJN L-og[la 20˚C L-inqas 13˚C

IT-TLIETA L-og[la 20˚C L-inqas 13˚C

UV

UV

UV

UV

UV

4

4

6

6

7

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 14˚C bir-ri[, Frankfurt 1˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 29˚C xemxi, Amsterdam -2˚C imsa[[ab, Milan 12˚C imsa[[ab, Tripli 3˚C imsa[[ab, Istanbul 18˚C imsa[[ab, Ateni 19˚C imsa[[ab, Lisbona 13˚C ftit imsa[[ab, Londra 5˚C ftit imsa[[ab, Vjenna -3˚C borra, Berlin 0˚C xemxi, Madrid 9˚C ftit imsa[[ab, Zurich 0˚C imsa[[ab, Brussell 2˚C imsa[[ab, Moska -2˚C borra, Munich -2˚C borra, il-Kajr 34˚C xemxi, Pari;i 4˚C imsa[[ab, Dublin 6˚C imsa[[ab, Bar/ellona 14˚C xemxi, Tune] 12˚C imsa[[ab, St. Petersburg, -7˚C xemxi, Al;eri 12˚C imsa[[ab, Ruma 14˚C imsa[[ab, Kopen[agen -1˚C xemxi.

L-ewwel laqg[at ta’ Muscat mal-Mexxejja tal-istituzzjonijiet Ewropej Matthew Bonett jirrapporta minn Brussell

It-tielet ;urnata ta’ Joseph Muscat b[ala Prim Ministru kienet wa[da impenjattiva ferm hekk kif, fi Brussell, kellu numru ta’ laqg[at importanti, kif ukoll attenda g[all-ewwel Kunsill Ewropew mal-kumplament tal-Mexxejja tal-pajji]i fl-Unjoni Ewropea.

G[al Muscat, fil-fatt, l-aktar importanti kienu l-laqg[at bilaterali li kellu malPresident tal-Kunsill Ewropew Hermann van Rompuy kif ukoll malPresident tal-Parlament Ewropew Martin Schulz, waqt li llum fi tmiem isSummit, mistenni jkollu laqg[a wkoll mal-President tal-Kummissjoni Ewropea Josè Manuel Barroso. Kif wie[ed jistenna, waqt dawn il-laqg[at ;ew diskussi lvi]joni ta’ Muscat, b[ala Prim Ministru ;did ta’ Malta, f’dak li g[andu x’jaqsam malpolitika Ewropea.

Muscat wasal Brussell g[all-[abta tal-11.30 ta’ filghodu u mal-ewwel mar ilParlament Ewropew g[al laqg[a ma’ Martin Schulz. Kif anke spjegaw lill-;urnalisti wara dan il-business lunch, Schulz u Muscat g[andhom [biberija kbira li tmur lura g[all-perjodu meta Muscat kien Membru tal-Parlament Ewropew u Schulz kien imexxi l-grupp tal-Partit So/jalista Ewropew filParlament Ewropew. Fil-fatt, Schulz kien appo;;a lil Muscat [ames snin ilu fittellieqa g[al-Leader Laburista.

Fil-kummenti mal;urnalisti, Schulz esprima ssodisfazzjon tieg[u li Muscat se jkun qed jattendi s-Summit tal-Mexxejja Ewropej, waqt li min- na[a tieg[u, Muscat fta[ar bil-fatt li t-tmexxija talGvern il-;did hi mibnija fuq tliet persuni li [admu filParlament Ewropew, ji;ifieri hu stess, il-Vi/i Prim Ministru

Louis Grech u l-Ministru talFinanzi Edward Scicluna li qed jakkumpanja lil Muscat fi Brussell.

Schulz, li ddeskriva lil Muscat b[ala ‘habib personali’, qal li l-Prim Ministru Malti jista’ jg[in biex aktar politi/i jifhmu ddimensjoni tal-istituzzjonijiet Ewropej g[aliex se jkun [adem f’]ew; istituzzjonijiet differenti.

Min-na[a tieg[u, Muscat qal li kien qed i[ossu nostal;iku meta da[al fil-bini tal-Parlament Ewropew wara nuqqas ta’ [ames snin, filwaqt li sostna li l-Gvern Malti se jkun Gvern favur lUnjoni Ewropea.

I]-]ew; personaggi So/jalisti kienu mistoqsija mill-;urnalisti dwar l-a[bar li [ar;et mill-Parlament Ewropew dwar il-Ba;it talUnjoni Ewropea, i]da Muscat assigura li l-poplu Malti m’g[andux g[alfejn jinkwieta g[aliex is-somma ta’ €1,128 miljun ma tinsabx f’riskju. Hu qal li l-po]izzjoni tal-Gvern Malti mhux se tkun wa[da passiva, i]da jara li jintla[aq qbil bilan/jat bejn kul[add.

Fil-fatt kien spjegat li lParlament Ewropew ma vvutax kontra l-Ba;it tal-UE i]da addotta ri]oluzzjoni dwar it-tip ta’ negozjati li jridu jsiru bejn il-Parlament Ewropew u l-Kunsill Ewropew.

Muscat kien mistoqsi wkoll dwar il-po]izzjoni li se jkun qed jie[u fil-Kunsill Ewropew, jekk hux favur ilpolitika tal-President Fran/iz Francois Hollandew jew inkella favur il-politika talKancillier :ermaniz Angela Merkel. Il-Prim Ministru Malti wie;eb li kien g[adu ma dde/idiex ma’ min se j]omm i]da assigura li se jkun qed jie[u l-po]izzjoni li tag[mel sens g[al kul[add, filwaqt li enfasizza li hu

mhux be[siebu jifforma parti mill-ebda grupp.

Wara, Muscat g[amel ]jara wkoll f’Dar Malta fejn kellu laqg[a, fost l-o[rajn marRappre]entant Permanenti g[al Malta fl-Unjoni Ewropea Marlene Bonnici. Fil-fatt, f’kummenti li g[amel qal li lGvern Laburista ;did g[andu fidu/ja f’Marlene Bonnici u g[alhekk se jkun qed i]ommha fl-istess kariga.

Aktar tard, Muscat kellu laqg[a wkoll ma’ Hermann van Rompuy qabel kellu d’debutt’ fil-Kunsill Ewropew.

Interessanti l-fatt li Muscat mhux l-uniku mexxej ta’ pajji] li attenda g[all-ewwel darba s-Summit tal-Mexxejja Ewropew. Dan g[aliex minbarra Muscat kien hemm ukoll il-President ?iprijott Nicos Anasatasiades, kif ukoll il-Prim Ministru caretaker Bulgaru Marin Raykov, li attendew g[all-ewwel darba llaqg[a tal-mexxejja tal-pajji]i fl-Unjoni Ewropea.

Waqt li kien qed jag[ti lkummenti tieg[u fuq listazzjon nazzjonali, il-Prim Ministru Malti Joseph Muscat qal li f’kull /irkustanza, b’mod spe/jali fl-g[a]la bejn mi]uri ta’ awsterità u tkabbir ekonomiku, il-po]izzjoni talGvern Malti se tkun dik favur is-sens komun.

Hu semma wkoll ilgaranzija ta]-]g[a]agh li lLabour Party ilu jikkampanja favurha minn Mejju li g[adda, u spjega kif din ilgaranzija kienet diskussa anke fuq livell Ewropew. Hu sostna li l-Gvern Malti se j]omm sod ma’ affarijiet li ma jaqbilx mag[hom, filwaqt li b’mod ;enerali se j]omm po]izzjoni favur l-Ewropa.

Aktar tard, Muscat, g[allewwel darba attenda wkoll illaqg[a tal-Eurogroup, li tinkludi l-mexxejja tal-pajji]i kollha fiz-zona ewro.

B[al-lum 25 sena

S

injali konvin/enti li l-Komunità Ewropea kienet lesta li tkompli tg[in finanzjarjament lil Malta.

T[abbar li aktar tard matul is-sena kellhom jibdew in-negozjati biex ikun iffirmat Protokoll Finanzjarju ie[or bejn i]-]ew; na[at.

Dan ;ie kkonfermat mill-Bank talInvestiment Ewropew li kien qed i[ejji rapport dwar il-ftehim li kellu ji;i ffirmat bejn Malta u l-Komunità Ewropea.

Il-bidla u l-fidu/ja li ;ab Gvern ;did Nazzjonalista bdew i[allu effetti po]ittivi anke fis-settur tat-turi]mu. ?ifri li ;ew ikkowtati fil-Parlament kienu juru li bejn Novembru, 1987 u Jannar 1988 kienu ;ew Malta 17,404 turist i]jed mill-istess perijodu sena qabel.

Ir-riforma fil-Korp tal-Pulizija wkoll bdiet tag[ti l-frott mixtieq u wara [idma intensiva l-Pulizija rnexxielha tkisser /irku perikolu] tad-drogi.

IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

Lokali 3

Papa umli u sempli/i li jixtieq jg[in lil min hu batut minn Hermann Micallef

juri bi/-/ar li se jkun papa g[all-batuti u g[all-fqar. Niftakru kif Jorge Mario Bergoglio kien [adha kontra r-re;im dittatorjali fl-Ar;entina u f’[ajtu g[amel g[a]liet kbar, dejjem fl-ispirtu Injazjan. L-Ispirtu s-Santu [adem [afna u nittama li jkollna ]mien sabi[ fil-Knisja fejn il-Papa Fran;isku jkun kapa/i jag[ti direzzjoni fejn tispikka lg[aqda u l-fraternità fost il-;nus. Kont qed naqra li l-g[ada li n[atar papa deher li ried i;orr il-bagalji stess – sinjal li qisu jrid jurina li se jkun mexxej spiritwali b’saqajh mal-art.

G[andna b]onn ‘rag[aj’ spiritwali b[al dan, spe/jalment fi ]mien ta’ kri]ijiet u problemi. Mhux se jkollna papat li jkun ‘il fuq i]da papat li se jkun vi/in tan-nies u j[oss il-polz talpoplu. Dan kollu jag[milli kura;; biex nara Knisja Universali ferm a[jar milli hi llum.

Il-Kardinal Jorge Mario Bergoglio b[ala r-rag[aj spiritwali l-;did talinsara fid-dinja di;à nissel sentimenti sbie[ fost [afna nies li raw ix-xandira diretta tal-[atra tal-papa l-;did fuq stazzjonijiet televi]ivi l-Erbg[a filg[axija.

L-umiltà, is-sempli/ità u l-im[abba lejn il-fqir huma tliet karatteristi/i li spikkaw mill-messa;; li ta Papa Fran;isku lill-eluf ta’ nies li n;abru fi Pjazza San Pietru f’temp kiesa[ u bixxita biex jaraw avveniment storiku ie[or isir realtà.

Dan il-;urnal [a l-opinjoni ta’ diversi sa/erdoti, eks ambaxxaturi u laj/i li taw l-impressjonijiet tag[hom dwar il-papa ;did li se jkun qed imexxi l-Knisja Kattolika fid-dinja fissnin li ;ejjin.

Alexander Cachia Zammit – eks Ambaxxatur tas-Santa Sede> Ma kinitx sorpri]a g[alija. Il-

Kardinali g[amlu g[a]la tajba [afna u li setg[et saret tmien snin ilu. Il-Papa Fran;isku g[andu ideat liberali meta fl-istess [in hu bniedem konservattiv.

Jixtieq jg[in lill-batut. L-appell li ta lill-eluf ta’ insara mal-[atra tieg[u fi Pjazza San Pietru g[all-fratellanza kienet f’waqtha u g[o;bitni [afna.

B[all-papiet ta’ qablu rridu nidrawh u na[seb li g[ad ikun mexxej tajjeb ]mien fejn il-Knisja Kattolika universali g[addejja minn [afna sfidi.

Fr. Savio Vella - Salesjan G[alija l-g[a]la tal-Kardinal Jorge Bergoglio hi konferma li l-Knisja g[adha [ajja u li l-Ispirtu s-Santu qed ja[dem b’mod qawwi. Il-fatt li ;ej mill-Amerika t’Isfel, b’esperjenza kbira ta’ pastorali fil-[idma mal-faqar, dan jurina li l-Knisja se tkun qed titfa’ d-direzzjoni tag[ha lejn il-faqar fiddinja. L-g[a]la tal-isem ‘Fran;isku’ jitkellem wa[du; Jorge Mario Bergoglio [a lil San Fran;isk b[ala lmudell ta’ kif il-Knisja trid timxi warajh. Niftakru meta Kristu kien kellem lil San Fran;isk minn fuq ilkur/ifiss u qallu “Er;a’ ibni l-Knisja tieg[i.

Fr. Jimmy Bonnici, Rettur tas-Seminarju {a lil [afna nies b’sorpri]a. Il-fatt li l-;enituri tieg[u huma emigranti Taljani li g[exu fl-Ar;entina, il-Papa

Fran;isku se jkun qed i[addan ]ew; kulturi – dik Ewropea u dik talAmerika Latina. L-g[a]la tal-isem ‘Fran;isku’ juri kif il-papa ;did jixtieq li l-insara tad-dinja jixb[u aktar lil Kristu fl-g[emejjel tag[hom.

Patri Duminku Scerri O.P. Il-Papa Fran;isku ;ej minn familja ta’ emigranti. Trabba mal-[addiema u mal-fqar. Din l-esperjenza servietu tajjeb. Hu bniedem li g[andu simpatija mal-fqar u ;;ieled [afna g[all;ustizzja so/jali. Qatt ma ddejjaq jikkritika lill-awtoritajiet dwar ittqassim tal-;id.

Roberta Leprè, Avukat Kif rajtu fil-gallerija mill-ewwel [adt grazzja mieg[u; meta konna qed

Fr. Joe Borg Na[seb li l-Papa Fran;isku

Mexxej spiritwali li se jkun kapa/i jag[ti direzzjoni lill-Knisja biex jirrenjaw i]jed l-g[aqda u l-fraternità fost il-;nus (Ritratt> Reuters)

naraw ix-xandira diretta, ir-ra;el tieg[i ;ibidli l-attenzjoni li Papa Fran;isku mhux liebes salib tad-deheb i]da salib mill-aktar sempli/i. Dan juri li dan ilpapa ;did mhux se jkun marbut mal[ajja materjali u dan hu sinjal tajjeb fit-tis[i[ tal-Knisja Kattolika.

Fr. Karm Debattista MSSP L-ewwel impressjoni li [adt dwar

Papa Fran;isku hi li hu persuna sempli/i g[all-a[[ar – anki l-mod kif rajnih riesaq lejn il-gallerija biex isellem lin-nies. Di;à qed itina l-idea li se jkun papa vi/in tan-nies. Mill-ftit li qrajt s’issa dwaru sibt kif kien ju]a t-trasport pubbliku u jg[ix [ajja normali fis-sempli/ità kollha tag[ha.

Meta sar jaf li kien se jkun Kardinal, ma qag[adx jit[abat biex jikseb il[wejje; i]da kien sodisfatt li [a l[wejje; ta’ kardinal ie[or. G[andu esperjenza twila ta’ talb tant li millgallerija sejja[ lin-nies biex jitolbu g[alih. Minkejja li g[andu karattru mist[i u introvert, xorta ]amm sod kontra l-in;ustizzji fi ]mien iddittatorjat fl-Ar;entina. Dan il-papa ;did di;à qed jag[tini t-tama biex ilKnisja universali tkompli tissa[[a[.

Fr. Paul Pace S.J. - Provin/jal tal:i]witi f’Malta Hi okka]joni ta’ fer[ spe/jalment g[alina l-:i]witi li ntg[a]el wie[ed minnha biex imexxi l-Knisja Kattolika fid-dinja. L-aktar li jispikkaw fih huma s-sempli/ità u l-umiltà. FilKonklavi l-Kardinali g[a]lu lil xi [add li ;ej mill-Amerika Latina fejn il-

Knisja hi aktar [ajja u fejn Jorge Mario Bergoglio tqabad kontra l-

in;ustizzja. Fl-Ar;entina, hu esperjenza diversi problemi ekonomi/i, il-faqar u d-dittatorjat.

Papa Fran;isku ;ej minn Knisja b’aktar ener;ija u li timpenja ru[ha biex tg[in lil min hu emar;inat.”

Frank Zammit – espert dwar il-papiet Hu papa li, minkejja li hu :i]wita, hu ispirat mill-[ajja Fran;iskana. Hu papa li meta kien Ar/isqof ta’ Buenos Aires irrinunzja l-affarijiet materjali li jmorru ma’ Ar/isqof b[al karozza u palazz. Minflok mar jg[ix f’appartament u [adem mal-fqar u ]ar lil min hu vulnerabbli fil-periferija talbelt kapitali Ar;entina. Jorge Mario Bergoglio ikkritika lil dawk is-

sa/erdoti li kienu qed jg[ixu [ajja komda u sej[ilhom ‘ipokriti’. Jien nirrelatah aktar ma’ Francesco di Pietro di Bernardone, jew a[jar San Fran;isk. Nirrelatah ukoll ma’ Papa Benedittu XVI li b[alma ne]a’ l-papat tieg[u, hekk ukoll Francesco di Pietro di Bernardone ne]a’ l-libsa sinjura minn fuqu u taha g[al [ajja sempli/i u fqira. Papa Fran;isku g[ex lispiritwalità Fran;iskana u g[en lil ta’ madwaru bla limiti.”

Fr. John Avellino

Nistqarr mieg[ek li meta t[abbar ismu, ma kontx naf min hu. L-ewwel impressjoni li [adt tieg[u kienet issempli/ità. Fil-gallerija deher emozzjonat [afna u di;à kien qed ikellem lin-nies bil-;esti tieg[u. Il-fatt li baxxa rasu biex in-nies jitolbu g[alih, g[alija kienet tfisser [afna. Ilfatt li g[a]el l-isem ta’ ‘Fran;isku’

irnexxielu jirba[ [afna ammirazzjoni u m[abba. It-tbissima tieg[u tant tin[ass sin/iera kif jin[ass ukoll il-kliem tieg[u. Is-sempli/ità li wera ;ejja millistil ta’ [ajja tieg[u: ju]a l-karozzi tallinja u jsajjar g[alih innifsu, fost o[rajn. Il-bi//a xog[ol diffi/li i]da hi li mas-sempli/ità j]ewwe; il-[idma iebsa li g[andu quddiemu. Hemm [tie;a ta’ [afna bidliet strutturali filKnisja. Hu importanti li l-[sara enormi li saret bl-abbu]i sesswali fuq il-minuri u l-isforzi biex jin[bew tibda tissewwa. L-istrate;ija ta’ komunikazzjoni trid ti]died. Papa Frangisku g[andu bi//a xog[ol iebsa.

Talabna nitolbu g[alih. Dan hu dmir u privile;; g[al kull Kattoliku.

Tonio Ganado – Ambaxxatur Interim ta’ Malta g[as-Santa Sede Di;à tispikka fih l-umiltà u kif imur man-nies. Jien kont rajtu darbtejn,

kont tlabtu jberikni u berikni i]da qatt ma kellimtu. Meta [are; fil-gallerija deher ixxokat bil-folol kbar tan-nies; talab lin-nies biex jitolbu g[alih qisu kien qieg[ed fosthom. Dan il-;est jg[in [afna biex ikollna Knisja b’saqajha mal-art. Anki meta temm ilmessa;; tieg[u wara li n[atar papa, hu qal lin-nies a presto – ji;ifieri jrid ikun mal-popolin. Nist[ajlu b[allpapa ta’ qablu – dixxiplinat – i]da g[andu karatteristika o[ra, dik li jifhem lin-nies g[ax g[ex mal-foqra u esperjenza t-tbatija u d-dwejjaq tag[hom. Fuq kollox g[andna papa intelli;enti u uman.... se nisimg[u [afna dwaru!

Arthur Galea Salomone – President tal-Moviment ta’ Kana L-ewwel impressjoni li [adt hi lumiltà tieg[u – b’doni sbie[ u b’kari]ma li g[andhom jimxu fuqhom kull mexxej. Il-fatt li hu :i]wita u ;ej minn pajji] imbieg[ed, se jkun ta’

vanta;; g[alih g[ax na[seb li mhux se jkun imxekkel mill-politika interna talVatikan. L-isem li addotta hu indikattiv [afna g[alina u qed jurina li se jkun papa qaddis u sensittiv g[all[ti;iet tal-Knisja tal-lum.

IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

4 Lokali

Silvio Zammit ried €60 miljun biex titne[[a r-restrizzjoni fuq is-SNUS Silvio Zammit ried €60 miljun biex ir-restrizzjoni fuq it-tabakk titlaq. Hu ma qalx fejn kienu sejrin jew min kien se jie[u dawn ilflus, i]da qal ]gur li l-ka] tas-SNUS sar wie[ed ta’ negozju u li hemm prezz g[alih. Saru ]ew; laqg[at mal-ex Kummissarju Ewropew John Dalli fuq ilkumpanija Swedish Match u dan biex wie[ed ifiehem li kien jag[mel sens li l-“ban” taqa’.

Dan xehditu l-Avukat Gayle Kimberely meta kompliet il-kumpilazzjoni ta’ Silvio Zammit ta’ 48 sena minn Tas-Sliema akku]at b’tix[im u li pprova jinfluwenza de/i]joni politika tal-Unjoni Ewropea fl-14 ta’ Marzu wara talba millProsekuzzjoni. Hi qalet li hija kienet pr]enti darba biss fil-laqg[a li saret ma’ John Dalli g[aliex wara kollox spi//a f’idejn Silvio Zammit.

Gyle Kimberley iltaqg[et ma’ John Dalli fis-6 ta’ Jannar 2012 F’xhieda twila li hi tat u li mistennija tkompli fil-25 ta’ April li ;ej, Gayle Kimberely qalet kemm-il darba li l-akku]at kien qed jitkellem fuq miljuni, fost id-di]approvazzjoni tal-istess Silvio Zammit li beda jag[mel permezz ta’ mossi b’rasu meta kien fl-i]barra.

Peress li Kimberely qed tistenna tarbija u x-xhieda tag[ha kienet wa[da fit-tul, il-Qorti qalet li jkun a[jar li tissospendi. Id-difi]a ma qablitx ma’ dan g[ax qalet li jista’ jkun hemm komunikazzjoni bejnha u lakku]at, bil-Qorti tg[id li lakku]at jaf li ma jistax javvi/ina lix-xhud.

L-Avukat Gayle Kimberley qalet li kienet ta[dem mal-Kummissjoni Ewropea fl-2002 u f’Malta u wara da[let fil-Ministeru talAffarijiet Barranin b[ala Diplomatika. Qalet li hi taf lil Silvio Zammit meta kienet ta[dem mal-Awtorità tal-Gaming u saret tafu permezz ta’ [abib tag[ha Josef Galea, li kien [abib malakku]at. .

Fuq il-kwistjoni tat-tabakk SNUS qalet li kien /emplilha [abib tag[ha minn

Brussell u qalilha li kien ja[dem ma’ Swedish Match u li jaf lil Silvio Zammit u jekk kenitx interessata li jsiru xi laqg[at ma’ Silvio Zammit u hi tkun mag[hom, u qalilha li g[andhom pro;ett interessanti g[aliha.

Dan kien lejn l-a[[ar tal2011. It-telefonata kienet saret minn Svedi], /ertu Johan Gabrielsson. Kien staqsiha jekk tafx lil xi [add li ja[dem fi Brussells flIndustrija tas-SNUS. Qalet li kienu talbuha sservizzi tag[ha u biex din permezz tax-xjenza li kienet dejjem qed tevolvi b’xi mod isir update u s-SNUS ma jibqax kontra l-li;i. Ixxog[ol kien qalet ix-xhud li tanalizza legalment l-issue tas-SNUS, u li jsir lobby biex il-“ban” ma tibqax fisse[[. Kien hemm diversi fatturi dwar dan fejn setg[et issir le;islazzjoni ta’ kwalità wara li sar mag[ruf bi xjenza li mhux minnu li dan ittip ta’ tabakk hu relatat ma’xi tip ta’ kan/er. Kien qed jing[ad ukoll li l-Istati Uniti kienu qed jipprodu/uh u li seta’ jid[ol fl-Ewropa liberalment.

Gayle Kimberely qalet li bassret li Silvio Zammit seta’ jorganizza meeting ma’ John Dalli u tkellmet ma se[ibha Josef u mal-Isvedi] Johan Gabrielsson ta’ Swedish Match. Dan qalilha li tar-rapport li kienet se tag[mel kienet se tit[allas g[all-prezz ta’ €5,000 u ftehmu. Talbet li l-[las kellu jsir fuq isem kumpanija EUROC tar-ra;el tag[ha min[abba kwistjoni ta’ VAT. Ix-xhud qalet li millewwel kienu waslu ]ew; persuni minn Swedish Match, Johan Gabrielsson u Henrik Olsen. Dan kien filbidu ta’ Di/embru u ;ew Malta biex jag[tuha brief.

Biex jannalizaw il-ka] b’mod legali u ltaqg[et mag[hom fil-lukanda Hilton u da[lu fl-aspetti tax-xjenza fejn qablu li l-“ban” ma tag[milx sens.

Il-meeting ma’ John Dalli, qalet ix-xhud, issettjah Silvio Zammit u kienet qaltlu li marru fuqha ta’ Swedish Match u kienet g[addiet CD biex ilKummissarju Dalli ikun jaf ma’ min kien se jiltaqa’.

Il-meeting kellu ji;i ffissat fil-bidu ta’ Jannar u dan qalulha Silvio Zammit meta kienu jikkomunikaw minn fuq it-telefon. Kimberly kienet iltaqg[et fis-6 ta’ Jannar 2012 malKummissarju John Dalli fl-

L-akku]at Silvio Zammit (xellug)

uffi//ju tieg[u f’Portomaso xi nofs inhar.

Kien hemm Silvio Zammit u mieg[u kien hemm Josef Galea.

Da[[luha fl-uffi//ju u introdu/ewha mieg[u.

Hemm hekk Kimberely tag[tu l-pre]entazzjoni u kienet fil-qosor. Kien jikkonsisti l-aktar dwar largument xjentifiku u kien hemm ukoll kliem fuq ilprotezzzjoni tal-konsumatur u li hemm [afna tabakk fissuq li mhux regolat. Limportanti kienet qalet hi waqt il-laqg[a kien li wie[ed g[andu jirregola kollox u dan g[as-sa[[a ta’ kul[add, imma importanti li jkun hemm standard ta’ kwalità.

Kimberly qalet ukoll li fil-laqg[a tkellmu wkoll fuq l-importanza tad-d[ul ta’ taxxa u l-argument politiku fejn dan seta’ kellu [afna “support” ;ewwa li Svezja, i]da mill-banda l-o[ra

hemm ukoll [afna ewro xetti/i.

John Dalli ma kienx [a po]izzjoni favur jew kontra, beda jisma’ b’attenzjoni, anke jekk hu persuna kontra t-tabakk u tkellem ukoll dwar is-sensittivà ta’ [afna minn nies fi Brussel u g[ax ikun hemm [afna kritika mill-NGO’s .

Kimberly qalet li ma tantx ta reazzjoni. Kien sema’ [afna, da[al fih issu;;et u kien qed jifhem [afna aktar milli wie[ed jippretendi.

Wara qalet ix-xhud kienu staqsewha jekk setg[ux jag[mlu laqg[a o[ra ma’ John Dalli u jekk hu jistax jinnomina lil xi [add ie[or mill-Kabinett tieg[u biex jag[mel ix-xog[ol tekniku.

Kimberly qalet li hi re;g[et kellmet lil Silvio Zammit biex tag[mel laqg[a o[ra. Kellu jsir meeting fi Frar i]da ma se[[x g[ax

John Dalli kien inqabad filmaltemp fi Brussell.

B’dan saret taf g[ax kien qalilha kollox Silvio Zammit. Il-ftehim kien se jsir g[all-10 ta’ Frar, i]da g[al din it-tieni laqg[a hi ma t[allitx tattendi. Taf ]gur qalet li Silvio Zammit kien qalilha li l-interess ta’ Swedish Match kien biss li jkabbru l-profitti.

Qalet li Silvio Zammit qallha li Dalli ma kienx se jinnomina lil [add biex ikomplu jiddiskutu u dwar dan hi kellmet lil Johann Gabrielsonn. Qalet li Silvio Zammit qallha li kienu nbidlu l-affarijiet, u li kien hu li hawn beda jsemmi lmiljuni. Qalilha li lKummissarju ma kienx jib]a’ jie[u d-de/i]jonijiet u kien hawn li hu talab ilprezz ta’ €60 miljun biex jilliftja l-‘ban’.

L-Avukat Edward Gatt u Kris Busietta qeg[din jidhru g[al Zammit.

IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

Lokali 5

Kif kien mistenni rjie[at qawwija laqtu l-g]ejjer Maltin minn kmieni lbiera[ filg[odu. Ir-ri[ la[aq sa[ansitra Forza 10, u kkaw]a mew; g[oli u qaleb /int kif ukoll xi arbli tad-dawl. Fortunatament [add ma we;;a’. Dan it-temp mistenni li jkompli jippersisti anke llum (Ritratt> Brian Grech)

Kwistjoni bejn il-Kunsill Lokali tal-Furjana u l-bejjieg[a g[all-Mass Meeting tar-reb[a tal-PL Il-Mass Meeting tar-reb[a elettorali tal-Partit Laburista g[ada fuq il-Fosos talFurjana spi//a fi/-/entru ta’ kwistjoni bejn il-Kunsill Lokali tal-Furjana u lbejjieg[a li jarmaw f’dawn lattivitajiet tal-massa.

Kollox beda hekk kif ilKunsill Lokali biddel ilprassi ta’ kif ji;u allokati lpostijiet tal-gabbani minn wa[da ta’ first-come first served g[al wa[da fejn lapplikanti ji;u allokati lpostijiet bil-polza.

Dan qanqal g[adab fost ilbejjieg[a li aktar kmieni din il-;img[a marru l-Kunsill Lokali tal-Furjana u kienu involuti f’battibekk masSindku tal-Furjana Nigel Holland.

Min-na[a tieg[u, is-Sindku tal-Furjana qal li l-Kunsill qed jimxi mal-li;i, xi [a;a li l-bejjieg[a mhux qed jaqblu mag[ha. Il-bejjieg[a qalu li hemm 75 bejjieg[ interessat g[al 77 post u kollha a//ettaw l-ordni ta’ kif ;ew allokati bil-first-come-first-

served. I]da s-Sindku qal li jekk japplikaw iktar bejjieg[a, bilfors trid issir polza.

G[al dan, il-bejjiegha wie;bu li se j;ibu kemm jifil[u nies biex japplikaw f’isimhom biex i]idu //ansijiet li jitilg[u fost talewwel fil-polza biex jag[]lu l-post fejn jarmaw il-gabbana tag[hom. Dan g[aliex persuna tista’ tapplika g[al post biex tarma gabbana b’sempli/i karta tal-identità.

Iktar tard wasal il-Kunsill Lokali l-avukat tal-bejjieg[a

L-€1,128 miljun f’fondi tal-UE g[al Malta mhux se jintmessu Fi stqarrija, il-Gvern qal li m’huwiex minnu dak li /ertu sezzjonijiet fil-media qed jg[idu li l-Ba;it talUnjoni Ewropea m’g[addiex mill-Parlament Ewropew.

Il-Gvern ikkjarifika li

nhar l-Erbg[a 14 ta’ Marzu, il-Parlament Ewropew iddikjara li se jkun qed jid[ol f’diskussjonijiet malKunsill Ewropew dwar ilBa;it.

Il-Gvern ikkonferma

wkoll li l-€1,128 miljun akkwistati mill-Gvern immexxi mill-eks Prim Ministru Lawrence Gonzi fil-laqg[a tal-Kunsill Ewropew bejn is-7 u t-8 ta’ Frar, g[andhom jitqiesu b[ala li ma ntmessewx.

Franco Debono bil-laqg[a tkun wa[da storbju]a. Lallokazzjoni kienet se ssir bilpolza ilbiera[ i]da l-bejjieg[a ressqu mandat ta’ inibizzjoni fil-Qorti li nstema’ lbiera[ stess. Hekk kif il-Qorti qatg[etha favur il-Kunsill Lokali tal-Furjana, numru ta’ bejjieg[a in;abru quddiem i/?entru Nazzjonali Laburista.

Malli raw il-crew ta’ Net Television fi Triq Mile End, u[ud mill-bejjieg[a ppruvaw iwaqqfu lill-cameraman milli ji;bed filmati, tant li kellha

tintervjeni l-Pulizija.

Kelliem ghall-Partit Laburista qal li l-Partit m’g[andu x’jaqsam xejn f’din il-kwistjoni u b[alma g[amel f’attivitajiet o[rajn, jirrispetta d-de/i]joni talKunsill Lokali fejn tkun qed issir l-attività u, f’dan il-ka] partikulari, id-de/i]joni talQorti.

Sadattant, il-Kunsill Lokali tal-Furjana [abbar konferenza tal-a[barijiet dwar din ilkwistjoni g[al-lum waranofsinhar.

Nunzju Appostoliku ;did f’April li ;ej In-Nunzju Appostoliku g[al Malta mistenni li jing[ata l-kariga f’nofs April li ;ej.

Dan irri]ulta f’laqg[a li saret bejn Monsinjur Filippo Colnago u l-Ministru talAffarijiet Barranin George

Vella. F’din il-laqg[a saret ukoll stedina lill-Gvern Malti biex ikun pre]enti g[a/-/erimonja tal-pussess tal-Papa Fran;isku b[ala Isqof ta’ Ruma, liema /erimonja se ssir fid-19 ta’ Marzu.

IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

6 Lokali

Frank Sammut kien je]amina l-offerti li jmorru l-MOBC Bi]]ejjed provi biex Mallia u Sammut jitpo;;ew ta[t att ta’ akku]a Meta kompliet il-kumpilazzjoni ta’ Anthony Cassar minn {al Tarxien, u Francis Portelli minn Ta’ Xbiex, li ttnejn g[andhom 63 sena, u li huma Diretturi ta’ kumpaniji tax-Shipping, [are; li Frank Sammut, ukoll mixli b’tix[im dwar xiri ta]-]ejt millEnemalta kien je]amina lofferti li jmorru g[and kumpanija li fiha l-istess Sammut kien sie[eb.

Il-ka] ta’ Cassar u Portelli mixlijin b’[asil u tix[im ta’ flus b’rabta mal-allegazzjonijiet dwar ix-xiri ta]-]ejt g[allEnemalta kompla quddiem ilMa;istrat Edwina Grima. Lakku]i jikkon/ernaw l-aktar dwar l-involviment tag[hom fil-kumpanija g[all-[a]na ta]]ejt Island Bunkers Oils Limited li fiha huma s[ab mal-eks Chairman talEnemalta Tancred Tabone .

Fil-bidu tal-kumpilazzjoni l-Ispettur Angelo Gafà esebixxa ammont ta’ memorandum and articles ta’ diversi kumpaniji li g[andhom x’jaqsmu mal-qasam marittimu u kumpaniji ta]-]ejt fosthom tal Mediterranean Offshore Bunkering Limited (MOBC).

Wara xehed Hugh Attard Montalto, General Manager tal-MOBC li ilu f’din il-karigia mill-2001. Hu qal li Frank Sammut kien ilu ja[dem lMOBC mill-1987, u dam hemm sal-a[[ar ta’ Lulju tal-

2004. Sadattant Tancred Tabone, kien ;ie appuntat Chairman tal-MOBC fil-15 ta’ Ottubru tal-1999, u baqa’ hemm sal-15 ta’ Lulju 2005.

Waqt ix-xhieda tieg[u Attard Montalto spjega kif Frank Sammut, il-Kap E]ekuttiv tal-kumpanija Mediterranean Oil Bunkering Corporation (MOBC) kien jir/ievi l-offerti g[all-kiri ta’ braken g[all-;arr ta]-]ejt u wara jirrakkomanda lill-Bord, liema kuntratti g[andhom ji;u approvati.

Attard Montalto qal li fit-18 ta’ Settembru tal-2002 kienu ir/evew 13-il offerta fuq xiri ta’ barkun u kienet intag[]let l-Ordsman li kienet l-aqwa offerta u li fuqha kienu jidhru l-akku]ati Cassar u Portelli.

G[all-kumpanija Oarsman Maritime Limited kien jiffirma Francis Portelli.

L-akku]i jikkon/ernaw lil Anthony Cassar u Francis Portelli l-aktar dwar l-involviment tag[hom fil-kumpanija g[all-[a]na ta]-]ejt Island Bunkers Oils Limited li fiha huma s[ab mal-eks Chairman tal-Enemalta Tancred Tabone li flimkien ma’ Frank Sammut tressaq il-Qorti nhar it-Tlieta.

Dawn ;ew akku]ati li kkorrompew lil Tancred Tabone u lil Frank Sammut, meta dawn kienu uffi/jali pubbli/i bejn l2000 u l-2005. Cassar u Portelli qed ji;u mixlija wkoll

Frank Sammut, wie[ed mill-akku]ati

li kienu kompli/i fl-allegat korruzzjoni minn Frank Sammut u Tancred Tabone u li wettqu [asil ta’ flus. G[allakku]ati qeg[din jidhru lAvukat Stephen Tonna Lowell.

Sadattant, il-Qorti ddikjarat li hemm bi]]ejjed provi biex Alfred Mallia ta’ 68 sena minn {al-Qormi, u li kien ilKap tal-Petroleum Division tal-Enemalta jitpo;;a ta[t att ta’ akku]a. Dan [are; meta kompliet il-kumpilazzjoni taleks Sindku ta’ {al-Qormi li jinsab mixli b’korruzzjoni u li [a kummissjonijiet fil-ka] tax-xiri ta]-]ejt tal-Enemalta.

L-ewwel ma xehed kien Christian Borg f’isem l-ETC li ppre]enta l-istorja taxxog[ol tal-akku]at. Wara

xehed Anthony Bonello g[annom tal-Korporazzjoni Enemalta. Hu qal li ja[dem mal-Korporazzjoni b[ala Executive Head Corporate Service u li ilu ja[dem hemm mill-2005. Hu esebixxa listorja tal-impjieg ta’ Alfred Mallia mal-Enemalta. Qal li kien ilu hemm fil-po]izzjoni ta’ Kap tal-Petroleum Division minn Marzu tal1987 sa April tal-2004.

Qal li l-akku]at waqaf mixxog[ol meta /-Chairman ta’ dak i]-]mien, Tancred Tabone kien qallu li hemm skema tal-iritirar u Alfred Mallia kien [adha u g[alhekk waqaf mix-xog[ol. Anthony Bonello ppre]enta wkoll illaqg[at tal-minuti li fih kien involut l-akku]at u li dawn

ma kinux iffirmati kollha.

G[al Mallia dehru l-Avukati Kris Balzan u Ian Spiteri Bailey.

U l-Qorti ddikjarat ukoll li hemm je]istu bi]]ejjed provi biex Frank Sammut, mixli b’[asil ta’ flus, korruzzjoni u li [a kummissjonijiet minn kuntratti ta]-]ejt ta’ kumpaniji barranin li kienu jbieg[u lill-Korporazzjoni Enemalta, jitpo;;a ta[t att ta’ akku]a.

Sadattant intlaqg[et talba mid-difi]a biex l-eks-konsulent tal-Enemalta u eks-Kap E]ekuttiv tal-MOBC, ikun jista’ ji;bed mill-bank issomma ta’ €1,165 fix-xahar g[all-[ti;iet tieg[u wara li kellu l-assi tieg[u ffri]ati b’rabta ma’ dan il-ka].

Allegatament Frank Sammut, kien iltaqa’ f’Londra, waqt fiera internazzjonali ma’ uffi/jal g[oli ta’ Trafigura u kien ftiehem mieg[u li se jirran;alu biex il-kumpanija tissottometti la[jar offerti lill-Enemalta, biex l-Enemalta tkun tista’ tibda tixtri ]-]ejt minn g[andha.

Frank Sammut kien ;ie arrestat fit-22 ta’ Jannar li g[adda u mg[ajjat biex jirrilaxxa stqarrija fil-Kwartieri :enerali tal-Pulizija.

L-Avukat Joseph Giglio qed jidher g[al Sammut. LIspettur Angelo Gafà kien involut fil-Prosekuzzjoni talka]i kollha ta]-]ejt.

Iffirmat ftehim bejn GO plc u l-Maltco Lotteries Ltd GO plc u l-Maltco Lotteries Limited fit-28 ta’ Frar iffirmaw ftehim ta’ koperazzjoni li tpo;;i linfrastruttura elettronika tal-Maltco fuq quddiem nett tat-teknolo;ija li llum qed t[addem il-kumpanija GO plc.

Fi stqarrija, il-kumpanija GO qalet li r-relazzjoni professjonali bejn il-GO u l-Maltco tmur lura sa mill2004, meta Maltco kienet ir/eviet l-ewwel li/enzja tag[ha biex tmexxi lLotterija Nazzjonali ta’ Malta fuq ba]i esklussiva g[all-perjodu ta’ 8 snin.

Maltco, f’dawn l-a[[ar xhur, kabbret l-impenn tag[ha f’Malta permezz tat-

ti;did ta’ din il-li/enzja.

Dan it-ti;did ifisser li lMaltco se jkollha b]onn velo/itajiet og[la g[alltqassim tal-informazzjoni.

Hu g[alhekk li matul i//erimonja tal-iffirmar, ilKap E]ekuttiv tal-Maltco, Ioannis Katakis, qal li linvestiment tal-Maltco fiddinja tal-gaming hu possibbli biss jekk ikun hemm infrastruttura stabbli.

Min-na[a tieg[u, Yiannos Michaelides, ilKap E]ekuttiv tal-GO, irringrazzja lil Maltco u tenna l-impenn tieg[u li lkumpanija GO tibqa’ tipprovdi s-servizzi kollha tattelekomunikazzjoni me[tie;a mill-Maltco.

IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

Lokali 7

}ieda fl-u]u tal-internet u l-mobile Statistika ma[ru;a millUffi//ju Nazzjonali talIstatistika turi kif fl-a[[ar tliet xhur tas-sena 2012, ;iet re;istrata ]ieda ta’ 5.9% f’abbonamenti tal-internet.

B’hekk issa dawn ila[[qu l137,009. }ieda sostanzjali ;iet re;istrata f’u]u kbir f’konnessjonijiet mal-internet ta’ speed qawwi.

B’hekk, naqsu dawk labbonamenti tal-internet li g[andhom speed inqas.

L-istess statistika turi wkoll kif in-numru ta’ abbonamenti g[al televi]joni tela’ g[al 147,896, li jfisser tnaqqis ta’ 1.2% meta mqabbel mal2011. Dan filwaqt li abbonamenti di;itali jkomplu jiddominaw is-suq b’ma;;oranza ta’ 94.2%.

Min-na[a l-o[ra, abbonamenti analogi naqsu b’16.1% meta mqabbel malistess xhur li jikkorrispondu mal-istess kwart tas-sena ta’ qabel.

Abbonamenti g[al linji fissi matul dan l-istess perjodu naqsu b’1.1%, biex

ammontaw g[al 229,736.

B’kuntrast ma’ dan, matul la[[ar kwart tas-sena 2012, abbonamenti g[al mobile rre;istraw ]ieda ta’ 3.4% biex b’hekk in-numru ta’ abbonamenti tela’ g[al 539,452. Dawn i]-]idiet ;ew re;istrati kemm f’abbonamenti pre-paid kif ukoll post-paid, tant li f’dan tala[[ar, i]-]ieda kienet ta’ 8.1% fuq l-2011.

L-istatistika tal-NSO turi wkoll kif il-penetrazzjoni tal-mobile hi ta’ 128.6%.

Dan ifisser li persuna wa[da g[andha iktar minn mobile wie[ed.

Minn din l-istatistika [are; ukoll kif matul dan listess perjodu, in-numru ta’ o;;etti li tqassmu bil-posta qabe] il-11.2 miljun, li jfisser tnaqqis ta’ 3.5% meta mqabbel mal-istess kwart tas-sena 2011. Fil-posta, ;ie re;istrat ukoll tnaqqis flo;;etti r/evuti u li [ar;u minn pajji]na, li la[[qu 140,338. Dan ifisser li kien hemm tnaqqis ta’ 8% fuq listess perjodu.

U[ud mill-istudenti li temmew il-kors MCAST-BTEC Extended Diploma fl-IT

103 studenti jtemmu korsijiet ta/-/entru tal-MCAST f’G[awdex Fl-a[[ar ;ranet l-MCAST ippre]entat /ertifikati lil 103 studenti li temmew b’su//ess korsijiet ta/- ?entru talKulle;; f’G[awdex.

L-istudenti temmew korsijiet fil-livell ta’ foundation, diploma, extended diploma (Livelli MQF 1-4) fisservizzi fil-komunità,

in;inerija elettrika u elettronika, u ICT. {afna minn dawn l-istudenti qed ikomplu l-istudji tag[hom f’livelli aktar g[oljin fi/-?entru t’G[awdex jew f’xi wie[ed mill-Istituti tal-MCAST fil;]ira Maltija.

I/-?entru tal-MCAST f’G[awdex joffri w[ud mill-

korsijiet tal-g[axar istituti tal-MCAST f’Malta biex jg[in lil studenti li jg[ixu G[awdex isegwu programmi ta’ edukazzjoni vokazzjonali ming[ajr ma jkollhom jaqsmu l-fliegu. L-g[a]la ta’ korsijiet offruti hi mmirata wkoll biex tilqa’ g[all-[ti;iet tal-ekonomija G[awdxija.

IN-NAZZJON

Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

8 Illum il-:img[a L-elezzjoni ;enerali ;iet u g[addiet.

Il-poplu ried bidla u [adha. Ri]ultat qawwi u skja//anti favur il-Partit Laburista li kiseb 167,533 vot – 54.8 fil-mija tal-voti kollha, bil-Partit Nazzjonalista jikseb 132,426 vot, jew 43.3 fil-mija tal-voti.

Hekk il-Partit Laburista g[andu issa ma;;oranza assoluta ta’ si;;ijiet

biex ikun jista’ jiggverna ming[ajr inkwiet g[all-[ames snin li ;ejjin. Din hi wkoll it-tielet l-ikbar ma;;oranza li kiseb partit politiku mill-1947 ’l hawn.

Fl-1947 il-Partit Laburista kiseb ma;;oranza ta’ 59.9 fil-mija i]da waqa’ fl-1950 wara li l-Partit Laburista nqasam b’Mintoff isir mexxej tal-PL u Pawlu Boffa, li kien

Prim Ministru bejn l-1947 u l-1950, jag[mel partit ie[or, il-Partit tal-{addiema Maltin. Fl-1955 il-Partit Laburista, immexxi minn Dom Mintoff, kiseb 56.7 fil-mija tal-voti.

Biss g[al darb’o[ra m’g[amilx il-le;i]latura kollha meta fl-1958 irri]enja wara inkwiet li kellu mal-Gvern Ingli].

Il-poplu ried bidla u [a bidla Ma nistg[ux ng[idu li r-ri]ultat ma kienx mistenni! Ftit kien hemm dubji li l-Labour kien se jirba[. Li ma kienx mag[ruf b’mod /ar kien b’kemm. F’artiklu li ktibt il-{add li g[adda g[al ilmument g[edt /ar u tond li l-politika ddur f’/ikli.

Il-politika ddur f’/ikli

?ikli li pajji]na g[adda minn kemm-il wie[ed.

Temmejt l-artiklu tieg[i hekk: “Jien inqis li qeg[din f’tarf /iklu. Il-poplu donnu li jrid bidla fil-gvern.

Din ]gur ma jistax jag[tihielu l-Partit Nazzjonalista.

“Anke jekk fl-a[[ar [ames snin tah bidla f’kollox meta wettaq mirakli kbar spe/jalment fejn jid[lu lekonomija, il-[olqien tal-impjiegi, is-sa[[a u ledukazzjoni, fl-isfond tal-kri]i ekonomika u finanzjarja dinjija li kienet l-ag[ar li rat id-dinja fi kwa]i 100 sena.

“Fi ftit [in ie[or inkunu nafu xi dde/ieda l-poplu.

Kwalunkwe de/i]joni tal-poplu na//etawha minn qalbna. Kif a//ettawha Borg Olivier f’:unju 1971 u Eddie Fenech Adami f’Ottubru 1996.

“G[aliex a[na nemmnu bis-serjetà li r-rieda talpoplu, kif espressa permezz tal-vot ta’ kull wie[ed u wa[da minna, hi sovrana.”

Tran]izzjoni bla skossi

Nemmen li kont qed nipprepara lill-qarrejja g[al telfa. Telfa li ;iet ftit [in wara li beda l-g[add talvoti meta l-Prim Ministru Lawrence Gonzi /empel lill-Mexxej Laburista Joseph Muscat, ikkon/eda ttelfa, fera[lu u awguralu.

Hekk Lawrence Gonzi ng[aqad mal-mexxejja Nazzjonalisti ta’ qablu billi kkon/eda t-telfa u hekk ikkontribwixxa f’li jkun hemm tran]izzjoni bla skossi.

Irrid ng[id ukoll li l-poplu Malti mmatura [afna.

Sakemm qed nikteb ma kien hemm ebda rapport ta’ in/ident marbut mal-elezzjoni. Il-partitarji Laburisti //elebraw kif kien xieraq li jag[mlu, biss ma insultaw lil [add.

M’hemmx dubju li dan jirrifletti fuq il-mexxej tag[hom Joseph Muscat, illum il-Prim Ministru ta’ Malta. Dan fir-reb[a wera li hu mexxej u m’g[amilx diskorsi ta’ firda, anzi tkellem b’sens ta’ g[aqda fost il-poplu.

Tela’ min tela’ mid-distretti elettorali, l-ewwel preferenzi wrew li politikament Malta g[adha maqsuma fi tnejn bin-Nofsinhar, mill-ewwel sasseba’ distrett elettorali b’ma;;oranza assoluta ta’ preferenzi g[all-kandidati Laburisti fuq dawk Nazzjonalisti. U mit-tmien distrett sat-tlettax-il distrett elettorali b’ma;;oranza ta’ preferenzi g[allkandidati Nazzjonalisti fuq dawk Laburisti.

Issa [alliha li mal-g[add tal-voti kien hemm distretti fejn il-PN kellu ma;;oranza ta’ preferenzi u xorta tilef it-tielet si;;u.

F’G[awdex

E]empju tipiku hu G[awdex. Hawnhekk flewwel g[add il-Partit Laburista kellu 12,311-il vot, il-Partit Nazzjonalista kellu 12,551 vot – jew 240 vot iktar mil-Labour u l-AD kellha 210 voti.

Wara li telg[u Franco Mercieca u Anthony Refalo g[all-PL u Giovanna Debono u Chris Said g[all-PN, fis-seba’ g[add il-PL kellu 3,903 voti u lPN kellu 4,301 vot – jew 398 vot aktar g[all-PN. Biss hawnhekk il-PL kien g[ad baqag[lu biss lil Justyne Caruana u l-PN kien g[ad baqag[lu tliet kandidati. Fit-tmien g[add waqa’ Paul Buttigieg. Ilkandidata tal-PL wirtet 18-il vot u telg[et g[al 3,921 u Fredrick Azzopardi tal-PN wiret 317-il vot u tela’ g[al 4,238.

minn Joe M. Zahra joe.zahra@live.co.uk Il-Partit Nazzjonalista, minkejja l-kri]i internazzjonali li kien hawn madwarna, [alla pajji] finanzjarjament b’sa[[tu

Fid-disa’ g[add waqa’ Samuel Azzopardi.

Justyne Caruana wirtet 11-il vot u telg[et g[al 3,932 u Fredrick Azzopardi wiret 252 vot u tela’ g[al 4,184. Il-folja nbidlet meta waqa’ Kevin Cutajar tal-PN li kellu 1,885 vot.

Minn dawn Fredrick Azzopardi [a 1,658 u tela’ g[al 3,957 u Justyne Caruana tal-PL wirtet 34 vot u telg[et g[al 3,966 u hekk telg[et ming[ajr kwota b’disa’ voti. 193 vot minn ta’ Kevin Cutajar ma kinux trasferibbli.

Dan kollu jfakkarni fl-elezzjoni tal-1971 meta tlifna deputat mid-distrett ta’ {a]-}ebbu;#IsSi;;iewi b’erba’ voti. U dakinhar kien fisser ukoll l-elezzjoni ;enerali li reb[u l-Labour b’si;;u wie[ed.

Anke jekk ikolli nammetti li kellhom i]jed voti ma’ Malta u G[awdex kollha. E]empju ie[or hu dak tat-tmien distrett fejn il-PN beda b’ma;;oranza ta’ 11,738 vot u l-PL bi 11,350 vot. I]da spi//ajna biex il-PL ele;;a tliet deputati, tnejn minnhom ming[ajr kwota u l-PN ele;;a tnejn minkejja li fla[[ar g[add il-PN kellu 11,576 vot u l-PL 11,441 vot – 135 vot iktar!

Jiswa li tivvota lill-partit kollu

Dan juri wkoll kemm jiswa li ma niqfux f’nofs ilvot, u li nivvutaw g[all-kandidati kollha tal-partit. {a;a o[ra li laqtet lill-poplu hi kemm ;ab voti Joseph Muscat: 26,170 preferenza u kemm kiseb Lawrence Gonzi: 11,876 preferenza. I]da anke hawn it-twe;iba hi fa/li. Joseph Muscat ikkontesta ]ew; fortizzi Laburisti, it-tieni u r-raba’ distrett elettorali minn fejn il-Labour tella’ erbg[a minn [ames deputati f’kull distrett. Dan ifisser li f’dawn i]-]ew; distretti kien hemm ferm iktar votanti Laburisti.

Bil-kuntrarju, Lawrence Gonzi kkontesta t-tieni distrett li dejjem itella’ erba’ deputati Laburisti u sseba’ distrett li wkoll hu mxaqleb lejn il-Labour u allura kellu ferm inqas minn fejn ji;bor il-voti tieg[u.

Lawrence Gonzi ng[aqad mal-mexxejja Nazzjonalisti ta’ qablu billi kkon/eda t-telfa u hekk ikkontribwixxa f’li jkun hemm tran]izzjoni bla skossi

Issa li l-elezzjoni g[addiet u l-Gvern beda bil-[idma tieg[u wie[ed jispera li ma jag[milx l-i]ball kbir li g[amlu Mintoff fl-1971 u Alfred Sant fl-1996 meta biex juru kemm huma tajbin wara ]-]ew; elezzjonijiet bdew jg[idu li sabu [ofra fil-finanzi tal-pajji].

Niftakar lil Mintoff jag[ti lista ta’ pro;etti li kien qal li jabbastaw pajji] kbir Ewropew u mhux lil Malta. U ]ammhom. Fosthom turbina tal-power station, impjant g[ad-desalinizzazzjoni tal-ilma ba[ar, it-triq tasSi;;iewi u pont ta’ Regional Road.

L-istess g[amel Alfred Sant. Ir-ri]ultat ovvju kien li minn [ofra g[amlu barriera fil-finanzi tal-pajji] g[aliex meta lill-poplu, lill-investitur tibda taqtag[lu qalbu, dan f’daqqa wa[da jidde/iedi li jonfoq inqas u li jinvesti inqas.

Bir-ri]uiltat li l-ekonomija ma tibqax tibber, i]da tista;na.

Mhux se jkun ripetut l-istess ]ball

Jien nemmen li Joseph Mucat mhux se jag[mel listess ]ball. Dan jaf li llum hemm ukoll l-iskrutinju kontinwu tal-Unjoni Ewropea li meta dehrilha li konna qed nonfqu ]-]ejjed ;ibditilna l-attenzjoni u l-gvern kellu jnaqqas min-nefqa.

Wara kollox, il-ba;it li ;ie ppre]entat fil-Parlament g[al din is-sena, i]da li ma kienx approvat g[aliex deputat tal-Gvern ivvota kontra, mal-Oppo]izzjoni, kellu l-approvazzjoni tal-UE u l-Gvern il-;did se japprovah f’qasir ]mien.

Jien nemmen li pajji]na minn dejjem kien tag[na lkoll. G[alhekk kul[add se ji;bed [abel wie[ed, flistess direzzjoni, biex dan il-pajji] tant g[a]i] g[alina lkoll jimxi ’l quddiem.

Nie[u din l-okka]joni biex minn qalbi nirringrazzja lil Lawrence Gonzi g[all-[idma bla ser[an tieg[u sew b[ala Kap tal-PN kif ukoll b[ala Prim Ministru ta’ Malta g[all-a[[ar disa’ snin – li fihom pajji]na ra progress u ]vilupp ming[ajr pre/edent. Nirringrazzja lil Paul Borg Olivier li fl-a[[ar [ames snin [adem, kif jg[idu l-Ingli]i, against all odds, b[ala Segretarju :enerali tal-PN. Minn qalbi nawgura lill-Prim Ministru Joseph Muscat u lill-gvern tieg[u.

Lil s[abi Nazzjonalisti ng[idilhom li g[addejna /iklu ta’ tliet le;i]laturi – l-uniku partit politiku fl-istorja ta’ pajji]na li ;ie elett g[al tliet darbiet wara xulxin permezz tar-rieda tal-ma;;oranza.

D[alna f’/iklu ;did bi Gvern Laburista. I]da b’Partit Nazzjonalista determinat li ji;;edded biex ikun lest g[all-battalji elettorali tal-futur. Dawk g[all-Parlament Ewropew, g[all-Kunsilli Lokali. U g[aliex le, g[al elezzjoni ;enerali o[ra li ]gur tasal fi ]mien [ames snin.

IN-NAZZJON

Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

Papa li di;à miss il-qlub It-t[abbira lid-dinja li kien elett Papa ;did permezz tad-du[[an abjad mi/-/umnija ta’ fuq ilKappella Sistina tal-Vatikan, xeg[let lill-kattoli/i madwar id-dinja kif ukoll qanqlet interess minn kull rokna tad-dinja. Sieg[a wara li ng[atat din la[bar, u fe;; g[all-ewwel darba fil-gallarija talBa]ilika ta’ San Pietru, id-dinja irrealizzat li lkardinali kienu qed jag[tu lid-dinja Papa differenti – Papa mill-Ar;entina u l-ewwel Papa millAmerikan Latina fl-istorja tal-Knisja Kattotlika u lewwel li mhux Ewropew f’1,300 sena.

L-g[a]la kienet ta’ sorpri]a g[ad-dinja kollha L-g[a]la tal-Kardinal Jorge Mario Borgoglio kienet ta’ sorpri]a g[ad-dinja kollha. Kardinal li qatt ma kien issemma fost il-kardinali favoriti g[alkemm [are; ukoll li kien l-g[a]la numru tnejn tmien snin ilu meta n[atar il-Papa Benedittu XVI. Papa fl-età ta’ 76 sena u dalwaqt jil[aq l-età ta’ 77, meta d-dinja kienet qed ta[seb li l-g[a]la kienet se taqa’ fuq Papa i]g[ar fl-età. Papa wkoll li hu teologu konservattiv, meta d-dinja kienet qed t[ares lejn rag[aj tal-Knisja Rumana Kattolika li ma jkunx ittimbrat b[ala konservattiv. Papa wkoll li g[all-ewwel darba fit-tmun tal-Knisja se jkun hemm ;i]wita – li g[alkemm hi l-akbar ordni fi [dan il-Knsija Kattolika, hi ordni li dejjem [assitha indipendenti u li fi ]minijiet l-img[oddija ma

kellhiex relazzjonijiet vi/in tal-Istat tal-Vatikan.

Papa wkoll li fl-ewwel dehra tieg[u sieg[a wara li kien elett, hekk kif ippre]enta lilu nnifsu filgallarija tal-Ba]ilika ta’ San Pietru b[ala l-Papa elett u fejn sab jistennieh ba[ar ta’ nes u d-dinja kollha ssegwi t-trasmissjoni diretta fuq il-mezzi tax-xandir u tal-komunikazzjoni, issorprenda wkoll lil [afna.

Wera s-sempli/ità tieg[u mill-ewwel kelmiet L-ewwel reazzjoni tal-Papa Fran;isku fl-ewwel titwila li ta lejn il-folla enormi li laqg[atu b’tislima mill-isba[ u mill-aktar entu]jasta, kienet wa[da li

minn barra dehret daqslikieku qed turi ftit emozzjoni. I]da g[at-tixjir u l-g[ajjat tal-poplu fi Pjazza San Pietru, l-emozzjoni tal-Papa elett b[alma fel[itx aktar u s-silenzju li kien qieg[ed i]omm fl-ewwel ftit mumenti li sab dik il-folla enormi quddiemu, inkiser bil-kelma tant familjari ma’ kul[add – illejla t-tajba.

B’dawn i]-]ew; kelmiet, il-Papa elett beda die[el fil-qlub ta’ kull min kien qieg[ed isegwih – kemm dawk l-eluf kbar fi Pjazza San Pietru kif ukoll dawk li kienu qed isegwuh minn fuq ittelevi]joni. Bit-talba li g[amel lid-dinja kollha biex f’dak il-mument, tieqaf u titlob g[alih, wera lumiltà kbira tieg[u. Wera s-sempli/ità tieg[u. Wera li se jkun Papa mill-bidu nett li se jmur lil hinn

mill-formalitajiet. Talab ukoll b’talb sempli/i li hu familjari wkoll mat-tfal – il-missierna.

B’ton umoristiku li nissel tbissima u wkoll beda die[el fil-qlub tan-nies, il-Papa Fran;isku ikkummenta li l-Papa elett sabuh min-na[a l-o[ra tad-dinja – mill-Ar;entina – mill-Amerika Latina.

Il-ftit kliem li lissen fl-ewwel mumenti tieg[u wara li kien elett Papa, wasslu messa;; qawwi liddinja kollha. Il-messa;; hu sempli/i wkoll u jinftiehem minn kul[add anke bl-g[a]la biss talisem Fran;isku – messa;; li t-triq li l-Knisja Kattolika se tkun qed timxi tul il-vja;; mal-Papa Fran;isku se jkun sempli/i i]da b’valuri ta’ m[abba lejn il-faqar u lejn min hu fil-b]onn u jin[tie; kull forma ta’ solidarjetà.

L-ewwel tag[limiet u messa;;i Dawn huma wkoll il-kwalitajiet tal-Papa Fran;isku – kwalitajiet li jawguraw li se jkun Rag[aj tal-Knisja Kattolika li se jkun vi/in in-nies.

Vi/in il-batut u vi/in min qieg[ed ibati ta[t ilforom diversi tas-so/jetà – fosthom l-in;ustizzji so/jali.

Fl-ewwel mumenti li d-dinja g[exet mal-Papa

Fran;isku, [adna di;à [afna tag[limiet u messa;;i li jixeg[lu lil kull min hu ta’ rieda tajba u jrid li lKnisja tibqa’ mhux biss relevanti fi]-]minijiet tallum, i]da wkoll [ajja u dinamika u li l-valuri talKnisja jkunu ta’ e]empju g[ad-dinja kollha.

Il-wirt li [allejna warajna {arsa lejn x’;ara

Bilkemm kien g[adu mag[ruf ir-ri]ultat globali tal-elezzjoni ;enerali u diversi kummentaturi bdew jiktbu l-opinjonijiet tag[hom.

F’In-Nazzjon deher lartiklu ta’ Euchar Mizzi.

Wara ;img[at ibsin u wara li min-na[a tieg[u bl-g[ajnuna ta’ numru kbir ta’ voluntieri, [are; b’artiklu rikon/iljattiv ibba]at fuq ir-rispett taddemokrazija. Ir-rieda espressa tal-poplu trid ti;i rispettata. Ming[ajr iddirezzjoni li tana Euchar konna mmorru wisq ag[ar.

Issa l-istorbju g[adda u lpoplu g[andu d-dritt g[allkalma u s-serenità. Meta rajtu t-Tnejn filg[odu kien kalm g[alkollox. “Ir-ri]ultati huma li huma, issa ejja ner;g[u nibdew nibnu.”

G[alkemm xi darba kellna nitilfu, ma kellniex nitilfu din id-darba. Frans Camilleri nhar it-Tnejn f’The Times f’artiklu bilan/jat kiteb hekk: “Waqt li l-isfidi huma kbar, il-Partit Laburista ma sabx pajji] fi stat di]astru]. Gvern Nazzjonalista [alla warajh sitwazzjoni tajba fil-qasam tal-impjiegi, defi/it fiskali li qed jonqos, ekonomija li baqg[et tikber b’rata a[jar mill-ma;;oranza tal-pajji]i fiz-zona ewro u sistema edukattiva a//ettabbli.”

Min-na[a l-o[ra, nefqa rikorrenti kbira wisq, dejn pubbliku kbir u ekonomija li hija vulnerabbli g[ax-xokkijiet esterni min[abba fost l-o[rajn strutturi ]bilan/jati fil-qalba tag[ha.

Hawn tid[ol l-isfida enormi li da[al g[aliha Joseph Muscat meta wieg[ed il-bini ta’ power

“Waqt li l-isfidi huma kbar, il-Partit Laburista ma sabx pajji] fi stat di]astru]. Gvern Nazzjonalista [alla warajh sitwazzjoni tajba fil-qasam tal-impjiegi, defi/it fiskali li qed jonqos, ekonomija li baqg[et tikber b’rata a[jar mill-ma;;oranza tal-pajjizi fiz-zona ewro...” – Frans Camilleri

station li tkun ta[dem bil-gass, fi ]mien sentejn li ma tikkwalifikax g[all-g[ajnuna Ewropea. Mela l-ispi]a rikorrenti se tikber b’mod fenomenali g[al power station li m’g[andniex b]onn.

Xi ntqal fil-gazzetti Fl-istess pa;na kien hemm artiklu ie[or, din id-darba mill-kittieb Laburista Desmond Zammit Dimech.

Kiteb li ta[t Joseph Muscat “il-meritokrazija u mhux lalleanza politika se tkun il-kejl li bih jin[atru uffi/jali pubbli/i.” Desmond Zammit Dimech nesa li waqt ilkampanja elettorali Muscat wieg[ed lil Jeffrey Pullicino Orlando li se j]omm postu flistituzzjoni tax-xjenza filKalkara.

Addio meritokrazija.

Kompla aktar tard ifa[[ar iddoni li bihom hu mog[ni Joseph Muscat fosthom li “huwa ta’ dixxiplina stretta, li ma jittollera l-ebda /ajt kemm fil-partit u ’l bog[od millpartit”. Dan li qal Desmond Zammit Dimech jikkontrasta [afna mal-ka] tal-blokka taddroga f’ka]in Laburista. {add ma refa’ r-responsabbiltà f’dak il-ka] u Toni Abela n]amm f’postu.

Aktar ’l isfel Desmond Zammit Dimech qal li Joseph Muscat jistenna integrità minn dawk kollha li ja[dmu mieg[u. Il-ka] tad-droga se jibqa’ tebg[a li Joseph Muscat se j;orr mieg[u kull fejn imur.

Lura g[al In-Nazzjon tatTnejn, Clinton Sammut ta [arsa lejn x’[alla warajh Gvern Nazzjonalista mmexxi minn Lawrence Gonzi.

153,000 impjieg full-time, aktar opportunitajiet fledukazzjoni, tag[lim millaqwa fl-iskejjel tag[na u sistema ta’ edukazzjoni terzjarja, bl-Università, lMCAST u l-ITS b’eluf kbar ta’ studenti.

Kienu snin rekord Erba’ snin rekord minn [amsa fit-turi]mu. Servizzi ta’ sa[[a ta’ kwalità g[allpoplu kollu f’G[awdex ukoll.

Dan biex ma nsemmux ilpro;etti kbar li saru flinfrastruttura, l-u]u ta’ spazji

pubbli/i u ambjent aktar nadif. Dan hu l-pajji] li wiret Joseph Muscat.

Lino Spiteri fl-a[[ar pa;na ta’ The Times g[amel ilkummenti tieg[u dwar lg[adma iebsa li da[al g[aliha Muscat.

minn Salvu Felice Pace sfelicep@go.net.mt

Ma naqasx milli jsemmi nnuqqas ta’ esperjenza ta’ Joseph Muscat flamministrazzjoni pubblika u allura l-pre]enza ta’ deputati veterani Laburisti se jkunu ta’ g[ajnuna kbira g[alih.

Kumment barra minn loku kien li n-Nazzjonalisti dejjem fakkru lill-poplu dwar ilpre]enza ta’ dawn il-politi/i fil-Partit Laburista. L-istorja ma nistg[ux nibdluha, hi li hi.

Dawn it-talin li x’aktarx se jer;g[u jkunu Ministri kienu parti minn gvernijiet So/jalisti li ka]bru d-demokrazija, [allew il-vjolenza g[addejja u [allew il-korruzzjoni ssir istituzzjonalizzata fil-gvernijiet ta’ Dom Mintoff u ta’ Karmenu Mifsud Bonnici.

IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

10 Opinjoni

L-arti, Duchamp u min ma jafx xi jrid fil-[ajja Hawn karattri ordinarji tal[ajja li m’g[andhom kwiet imkien u ng[idulhom li ma jafux xi jridu. Imbag[ad hemm l-anarkiku li hu dak li j[obb dejjem igerger millgallarija u ma jafx xi jrid. Jekk tqabbdu jag[mel l-affarijiet hu, tinduna li jaf ikisser u j[ott imma ma jafx jibni u jo[loq.

Jaf x’ma jridx (kollox) u ma jafx xi jrid (xejn).

Issa ejjew in[arsu lejn Marcel Duchamp, imsejja[ ;enju tal-arti ‘moderna’.

B[alissa hemm wirja tal-arti tieg[u (tosservaw li m’g[edtx ‘pittura’ biex inkun e]att) filBarbican ta’ Londra. Mieg[u hemm ukoll numru ]g[ir ta’ artisti li hu influwenza, b[al Jasper Johns u Rauschenberg, kif ukoll John Cage lmu]i/ista u Merce Cunningham il-koreografu.

Duchamp hu figura kbira, u din il-wirja, naturalment, g[amlet furur. Kritiku li nammira ming[ajr ma dejjem naqbel mieg[u, hu Waldemar Januszczak li g[amel re/ensjoni fil-magazin tasSunday Times ta’ Londra.

Picasso u Duchamp Januszczak, b’entu]ja]mu kbir, jg[id li Duchamp kien bla dubju l-iktar artista importanti tal-era moderna.

Jg[id li kien iktar importanti minn Picasso, minn Matisse u anke minn Warhol, g[ax dawn biddlu d-direzzjoni talarti, mentri Duchamp biddel in-natura tal-arti – “art was one thing before him and another thing after him”.

Hawn mhux [siebi li nag[mel xi anali]i tal-arti ta’ Duchamp, [lief li ng[id li kien ribelli u intenzjonalment offensiv, g[ax ried jaqleb ixxena impressjonistika u futuristika, g[ax “bla [ajja”, biex jag[mel xi [a;a ;dida.

Naf li qed ni;;eneralizza, imma xog[lu ;ieli wera dawn l-istess tendenzi li hu ried jo[noq (pere]empju filfuturi]mu tan-Nude Descending Stairs No2). Filqosor, Duchamp ried ikisser ir-regoli esteti/i kollha ta’ ]mienu.

L-arti tieg[u g[alhekk insej[ulha Dada, jew li tirridikola dak li l-artisti lo[rajn, u s-so/jetà ta’ ]mienu, kienu josservaw. B’hekk nistg[u nifhmu xi jrid jg[id bih il-famu] “Urinal”.

AA Gill, kritiku ie[or famu] tal-arti, jistaqsi jekk a[na g[adniex ta[t linfluwenza tieg[u, u jwie;eb, “Yes, Duchamp is still relevant – whether he should be is another question”

Sodda ma[mu;a hi arti^ Rota mkissra ta’ bicycle qadima mwa[[la f’/angun hi arti^

minn Fr Norbert Ellul-Vincenti nibit2@gmail.com

Marcel Duchamp

ji;ifieri li huwa rilevanti, imma mhux [a;a tajba li baqa’ jinfluwenzana.

Imma allura x’inhi l-arti^

Gill jg[id li filwaqt li Picasso fil-bidu tas-seklu kien emozzjonali spe/jalment fuq is-sentimenti u s-sess, Duchamp [adem fuq l-ideat, fuq in-natura ta’ dak li naraw b’g[ajnejna. B[ala wirt, Duchamp [allielna l-

mistoqsija ‘x’inhi l-arti?’ Ilwerrieta tieg[u fl-arti aktar ja[dmu fuq ideat milli jag[tu kas tat-teknika artistika.

Heqq, x’inhi l-arti? Sodda ma[mu;a hi arti? Rota mkissra ta’ bicycle qadima mwa[[la f’/angun hi arti? U nibqg[u sejrin hekk.

Jekk ni/[du li dan huwa arti nkunu qed nikkundannaw lilna nfusna, g[ax l-arti hi dik li tesprimi l-arti kollha li

hemm, dak kollu li hemm filwirt artistiku tag[na.

M’hemmx [tie;a assoluta ta’ definizzjoni, [lief biex naslu no[olqu i]jed arti.

Imma tg[idlix nixtri rota mfarrka qadima, jew tyre ta’ karozza m/allas bi]-]ebg[a, jew sodda ma[mu;a. Xi mkien, morna ]mer/, g[ax ridna nne[[u dak li kien hemm, u ma konniex nafu x’se npo;;u minfloku. Il-pont tag[na g[amilnieh, imma lopra artistika ma tellajnihiex.

Din tal-anarki]mu hija log[ba li nilag[buha fl-oqsma kollha tal-[ajja, fl-arti, filpolitika, f’kull kumitat u anke fir-reli;jon. Fi ]mien ilkonklavi smajna [afna kliem offensiv lejn il-papat u lKnisja Kattolika. Mhux ta’ b’xejn fl-a[[ar kelmiet tieg[u Benedittu XVI tkellem fuq issbu[ija.

Ne[[ejna s-sbu[ija mill-arti (kitba, drama, danza, films...) u da[[alna vjolenza, perversjonijiet, kliem [a]in u di]rispett, u [add ma jrid joqg[od g[al [add. Nifta[ru li rridu reazzjoni.

Hemm min jifta[ar li bilvulgarità jirba[ “reazzjoni” minn poplu mejjet. Jekk nag[tik daqqa ta’ ponn ;o nofs wi//ek, na[seb nie[u reazzjoni ming[andek. Imma b’daqshekk?

Imma xorta jibqa’ li Duchamp ;eg[ilna nistaqsu, “Imma x’inhi l-arti?”

G[ax l-arti hi dik li tesprimi l-arti kollha, dak kollu li hemm fil-wirt artistiku tag[na

Waldemar Januszczak

IN-NAZZJON

Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

Grazzi Lawrence Gonzi Sur Editur, Ta’ ;entlom li dejjem kien, hekk kif sar mag[ruf b’mod /ar li r-ri]ultat tal-elezzjoni ;enerali kien xaqleb lejn ilPartit Laburista, Lawrence Gonzi fera[ mill-ewwel lil Joseph Muscat, u mbag[ad, permezz tat-televi]joni, indirizza lill-poplu Malti.

Radd il-[ajr lil dawk kollha li [admu mieg[u, lil dawk li bil-vot tag[hom urewh fidu/ja, kif ukoll lill-o[rajn, li bl-a;ir tag[hom riedu jwasslu messa;; lill-Partit Nazzjonalista.

Hu [abbar ukoll idde/i]joni tieg[u, li quddiem ri]ultat b’distakk daqshekk qawwi, ma kienx se jibqa’ jmexxi lill-PN. In-Nazzjonalisti, filma;;oranza kbira tag[hom, in[asdu g[al din l-a[bar mhux mistennija imma flistess [in ammiraw l-umiltà u d-dinjità li biha Lawrence Gonzi refa’ fuq spallejh irresponsabbiltà kollha tat-telfa elettorali.

Issa, li g[addew ftit jiem mindu ;ie mag[ruf ir-ri]ultat, issib min jipponta subg[ajh lejn min ja[seb li seta’ kien il-[tija. Il-fatt li Lawrence Gonzi refag[ha kollha hu, ma jfissirx li l-[tija hi kollha tieg[u. Lawrence Gonzi kellu le;i]latura diffi/li g[ax minbarra t-tmexxija ta’ pajji] b[ala Prim Ministru u b[ala Kap ta’ Partit li kien ilu g[al numru ta’ snin fil-gvern, kien imdawwar bi kri]ijiet kull fejn t[ares. Lawrence Gonzi kellu jaffa//ja wkoll inkwiet intern li ma jistax jonqos li swielu [afna [in prezzju] u [afna telf ta’ ener;ija.

B[ala Prim Ministru, kellu jie[u de/i]jonijiet, u[ud ibsin, li filwaqt li kienu ta’ interess g[al pajji]na, urtaw ukoll lil u[ud mill-elettorat. Dan qalu f’diversi diskorsi pubbli/i li kellu i]da jidher li g[al numru sostanzjali ta’ nies, linteress personali [a prijorità.

Kien hemm min wasal biex jiddikjara pubblikament, li ddokument tal-vot [allieh filkexxun. Illum, forsi, dawn qed i[ossu l-kuxjenza tniggi]hom g[ax setg[u

mxew mod ie[or.

Smajna wkoll lil min igerger g[ax minkejja li [ass li kellu dritt g[al xi [a;a partikulari, /erti impjegati f’Dipartimenti tal-Gvern, baqg[u jinjorawh. F’xi ka]i, dan sar apposta biex il-poplu jiddejjaq u jgerger. O[rajn gergru, g[ax bla ebda ra;uni, kien hemm min inqeda qabilhom; o[rajn g[al [a;a ]g[ira, mibg[uta ’l hawn u ’l hinn qishom ballun, jekk mhux ukoll injorati; skartar u tlajjar fuq ix-xog[ol fit-toroq u fil-pubbliku, tkarkir tarri;lejn bla b]onn, biex ilpoplu jitka]a u jara l-[ela. ?ertu vandali]mu li sar fuq pro;etti tal-Gvern b[allikieku dawn mhumiex ukoll talpoplu Malti kollu. Ma rridx ninsa nsemmi lil min ried jakkwista xi [a;a bla ebda dritt…u gerger.

Il-;id u s-serenità fil-pajji] u l-mod kif Lawrence Gonzi u s[abu ;abu l-pajji] ’il quddiem, is-servizz tas-sa[[a b’tobba, paramedi/i, u sptarijiet mill-aqwa; ilprogress fl-edukazzjoni bla [las u l-garanzija ta’ g[oti ta’ stipendju lill-istudenti; il[olqien ta’ postijiet taxxog[ol ;odda, it-turi]mu li minnu jgawdi kul[add; il[olqien ta’ 20,000 post taxxog[ol ;did; l-akkwist ta’ Lawrence Gonzi ta’ somma kbira ta’ ewro mill-Unjoni Ewropea u daqstant pro;etti u tant affarijiet o[rajn, li ma jidhirx li g[al /erti nies, kienu importanti.

Fi ftit kliem, il-Prim Ministru l-;did wiret ming[and Lawrence Gonzi pajji] sod, g[alkemm dan, ma kienx apprezzat bi]]ejjed.

Issa, li s-sitwazzjoni hi dik li hi u g[andna fil-Gvern lillPartit Laburista, nawgurawlu li jmexxi lill-pajji] fit-triq talprogress, fil-pa/i u s-serenità; li jtejjeb fejn me[tie; jitjieb; jimxi fuq il-motto mag[]ul minnu stess “Malta Tag[na Lkoll” li jfisser ukoll li l-;id jitqassam bejn kul[add, li ma jsirux trasferimenti b’kapri// b[alma kien isir fil-passat b’dannu g[al min isofrihom u l-familji tag[hom.

G[all-grazzja ta’ Alla, ng[ixu f’pajji] demokratiku fejn kul[add g[andu d-dritt jesprimi l-opinjonijiet tieg[u – hu min hu, hu x’daqs hu, u ta’ liema kulur politiku hu bla ebda distinzjoni – li jekk g[andu dritt, jinqeda, u fejn kul[add g[andu jing[ata lattenzjoni me[tie;a u rrisposti dovuti.

Min-na[a tieg[u, il-Partit Nazzjonalista jrid ipo;;i jdejh fuq il-kuxjenza u b’mo[[ miftu[ u b’sens ta’ umiltà jara fejn mar [a]in mal-elettorat u jirrimedja. Irid ikun vi/in il-poplu u jsir g[arbiel s[i[ tal-kandidati prospettivi biex ma jitfa//awx tradituri u ma ji;ux ikkreati klikek li minnhom infushom huma ta’ [sara. Kif jg[idu, post mortem s[i[. Naturalment, hekk ;ie ddikjarat li se jsir.

Lawrence Gonzi a//etta b’umiltà l-[tija tat-telfa elettorali, i]da bla ebda dubju, kien hemm o[rajn, b[alma jkun hemm dejjem u f’kull partit, li l-interess personali ji;i l-ewwel u qabel kollox.

Dan konna nafuh i]da kompla [are; fil-bera[ f’dawn l-a[[ar ;ranet bl-irfig[ fuq l-idejn, bit-tg[anniq u l-bews u [afna kummiedji o[ra li wrew tassew /erti nies min kienu.

Fi ftit kliem, il-partit irid jitnaddaf sewwa minn ;ewwa.

Il-Prim Ministru l-;did Joseph Muscat temm il;urament tal-[atra tieg[u (b[alma dejjem isir) billi [alef lealtà lejn il-poplu u lejn il-Kostituzzjoni ta’ Malta.

Hekk Alla jg[inu! Nawguraw mill-qalb li dan ise[[ u kul[add ji;i ttrattat fuq ilkapa/ità tieg[u u mhux bilfavuri jew fuq il-kulur ta’ wi//u; u kif it-tran]izzjoni minn Gvern g[all-ie[or saret bla skossi, nibqg[u nimmaturaw, u dan, g[all-;id tag[na lkoll u ta’ pajji]na.

Il-Partit Laburista g[andu dritt ji//elebra r-reb[a imma g[andu d-dover ukoll li jirrispetta lil min ma jaqbilx mal-politika tieg[u.

Emily Barbaro Sant

Il-Mosta

. .

Ittri#Opinjoni 11

BHAC-CIRASA...

Grazzi

Grazzi kbira mill-qalb lil kull min ivvutali. Jew g[inni fl-elezzjoni ;enerali.

Ikkontestajt fuq it-tielet distrett biss. Ji;ifieri ]-}ejtun, il-Fgura u Wied il-G[ajn.

Sfortunatament minn dan isdistrett tlifna si;;u. G[allPartit Nazzjonalista tlajt jien biss. Mort tajjeb. :ibt 2,520 vot. Mill-kandidati kollha ta]]ewgt partiti, inklu] dawk talPartit Laburista, jien kont ittieni kandidat li l-aktar li ;ibt voti. U dan f’distrett ferm diffi/li g[all-Partit Nazzjonalista.

M’g[andix fomm biex nirringrazzjakom. Se nibqa’ mag[kom u vi/in tag[kom kif dejjem kont.

It-telfa

Tlifna bil-kbir. G[andna nkunu grati lejn il-poplu li tana l-privile;; li nmexxuh g[allelezzjoni wara l-o[ra. Din iddarba l-elettorat idde/ieda mod ie[or.

Anali]i tat-telfa g[ad trid issir. Hemm g[add ta’ fatturi li wasslu g[al din it-telfa. Din it-telfa se sservi biex il-partit jitnaddaf. Jitnaddaf l-ewwel u qabel kollox minn /erti membri parlamentari. Li l-lealtà taghhom kienet lejhom infushom. U lejn l-interessi tag[hom. }gur mhux lejn ilpartit. }gur mhux lejn in-nies li vvutawlhom. Wisq anqas lejn il-kap tag[hom. ?ivil L-esperjenza ta’ Segretarju

Parlamentrai g[allmitni kemm il-vera poter qieg[ed f’idejn i/-?ivil. Mhux f’idejn ilMinistri. Nistqarr li hemm [afna nies fi/-?ivil li ja[dmu b’ilsienhom barra. Li huma leali. Li jag[tu servizz millaqwa. Kelli l-opportunità li na[dem fil-qrib ma’ [afna minn dawn. Insellmilhom minn qalbi. Flimkien g[amilna [afna xog[ol. I]da b[ala gvern afdajna wkoll nies f’karigi g[olja li kull fejn ;ihom i//ans tawna l-gambetti. Tie[u de/i]joni politika biex issir xi [a;a u tibqa’ ma ssirx. Trid tibqa’ ssus warajhom kuljum.

Kif iddawwar wi//ek ma jag[mluhiex. Jew jag[mlu lkontra. U g[all-i]balji ta’ dawn in-nies [allasna a[na b[ala partit. Joe Muscat jista’ jserra[ mo[[u. Se jsib [afna nies f’karigi g[oljin fi/-?ivil li huma leali lejh. Kienu qrib ilPartit Laburista meta kienu g[adhom fl-Oppo]izzjoni.

A[seb u ara issa li qeg[din filgvern.

Riformi

B[ala gvern ]balji g[amilna.

Kien hemm affarijiet li stajna g[amilnihom a[jar. G[amilna riformi importanti li kellhom isiru bilfors. Riformi li kieku ma sarux, pajji]na kien jid[ol

minn

Mario Galea

;o [ajt. B[alma ;ralhom pajji]i o[ra ;irien tag[na. I]da /erti riformi, me[tiega kemm kienu me[tiega, we;;g[u linnies. U [allasna prezz g[alihom. U meta ]orna dawn in-nies vi/in l-elezzjoni, ilferiti kienu g[adhom miftu[a.

U jnixxu d-demm. }balji

Nemmen li g[amilna ]ball ie[or kardinali. G[all-[ames snin [allejna lil Joe Muscat jibni l-image tieg[u. U fl-istess [in [allejnieh ikisser l-image tag[na. Ipin;ina b[al qatta’ nies bla qalb. Li qeg[din filpolitika g[all-gwadan personali tag[na. Meta waslet l-elezzjoni Joe Muscat qal li se jag[mel kampanja po]ittiva.

Da]-]gur. G[ax il-kampanja negattiva fuq kull wie[ed u wa[da minna kien la[aq g[amilha qabel. Tul il-[ames snin li g[addew b’kollox g[ajruna. B’kollox ippruvaw i[am;una. U sadattant a[na bqajna siekta. M’g[amilna xejn. Jew g[amilna ftit wisq. {allejna lil Joe Muscat jag[mel u-turn wara l-o[ra. U qisu ma ;ara xejn. Meta bdejna nwie;bu, il-[sara la[qet saret. U kien tard wisq.

Lawrence Gonzi

Jien u qed nikteb dan lartiklu /empilt lill-Kap talPartit Lawrence Gonzi. G[alija mhux biss kap. I]da [abib.

F’mumenti diffi/li li g[addejt minnhom sibt spalla minnu.

Kieku ma kienx Lawrence Gonzi Alla biss jaf fiex qieg[ed dan il-pajji]. Kien hu li [a d-de/i]jonijiet ibsin. U [a d-de/i]jonijiet it-tajba. F’maltemp li kisser pajji]i ferm akbar minna, Lawrence Gonzi rnexxielu jwassalna g[all-kenn tal-port.

U l-ba[ri qalbieni talmaltemp issa se jwarrab.

X’ironija hux?

Kura;;

Churchill jg[id: “Is-su//ess mhux finali. Li titlef mhux fatali. Hu l-kura;; li jg[odd”.

Pajji]na g[ad g[andu b]onn ilPartit Nazzjonalista. Nag[mlu kura;;. Inmiddu jdejna g[axxog[ol. G[ax anki g[al dan ilpartit ix-xemx g[ad trid ter;a’ titla’.

IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

12 Edukazzjoni

FameLab Malta tinkura;;ixxi ;enerazzjoni ;dida ta’ komunikaturi tax-xjenza G[all-ewwel darba, Malta se ting[aqad ma’ FameLab, kompetizzjoni internazzjonali li tinvolvi ’l fuq minn 20 pajji] fl-Ewropa, l-Asja, lAfrika ta’ Fuq fit-tfittxija talaqwa komunikatur tax-xjenza li jmiss.

FameLab toffri lirri/erkaturi ]g[a]ag[ u lixxjentisti li g[adhom jibdew ilkarriera tag[hom opportunità biex jesebixxu l-[iliet tag[hom.

L-istudenti, l-edukaturi u rri/erkaturi fil-qasam taxxjenza, spe/jalment dawk li g[andhom g[al qalbhom xxjenza u jridu jikkomunikaw l-entu]ja]mu tag[hom dwar is-su;;ett lill-pubbliku, huma mistiedna biex jirre;istraw permezz ta’ email lil famelabmalta@gmail.com.

FameLab tirsisti biex tesponi individwi b’kari]ma [alli jinjettaw l-entu]ja]mu tag[hom f’su;;etti relatati max-xjenza u jikkomunikaw ix-xjenza ma’ udjenza aktar wiesg[a.

FameLab g[andha l-g[an li tiskopri u tniedi xjentisti u in;iniera li huma entu]jasti u promettenti biex jispiraw linnies [alli jaraw id-dinja xjentifika minn perspettiva ;dida, friska u iktar mill-qrib.

Din il-kompetizzjoni rat ilbidu tag[ha minn The Times Cheltenham Science Festival.

Ir-rebbie[ tas-sena l-o[ra qed jintwera fuq: http:www.youtube.com\user\f amelab Il-kontestanti g[andhom jippreparaw ]ew; ta[didiet ta’ tliet minuti l-wa[da dwar il-kun/ett xjentifiku favorit tag[hom u jippre]entaw dawn it-ta[didiet b’mod divertenti.

Is-su;;etti relatati max-xjenza

jistg[u jinkludu oqsma millin;inerija, medi/ina, dentistrija, xjenza relatata mal-medi/ina, xjenza talkompjuter, u oqsma o[ra simili relatati max-xjenza.

Wie[ed jista’ wkoll jibg[at email lill-organizzaturi biex ja//erta ru[u dwar is-su;;ett mag[]ul.

Fatti xjentifi/i affaxxinanti

FameLab Malta qed t[ares

’il quddiem biex tisma’ dwar l-iktar fatti xjentifi/i affaxxinanti sal-iktar fatti strambi li hemm. Kollox,

minn kompjuters li ji;;eneraw mu]ika klassika li t[abbatha ma’ dik ta’ Mozart, sa polimers li jistg[u jintu]aw biex jag[tu stil lill-parti/elli manjeti/i [alli jsiru ikar attraenti g[a/-/elloli.

Il-provi se jsiru fil-Kamra tal-Mu]ika fil-Kavallier ta’ San :akbu s-Sibt 6 ta’ April 2013 bejn l-10:00 u t-15:00.

Persuni ta’ ’l fuq minn 18-il sena jistg[u jirre;istraw bilquddiem jew imorru hemm dakinhar stess. Il-;urija tinkludi lill-ekolo;ista Sandro Lanfranco, il-kittieb Malcolm Galea u l-in;inier John C. Betts.

Kull membru tal-;urija se jevalwa l-pre]entazzjonijiet finali fuq tliet kwalitajiet ewlenin: kontenut u pre/i]joni xjentifika, /arezza talkomunikazzjoni u kari]ma.

FameLab twaqqfet fl-2005 mi/-Cheltenham Festivals biex issib u trawwem xjentisti u in;iniera li g[andhom talent biex jikkomunikaw malpubbliku. Permezz ta’ s[ubija mal-Kunsill Brittanniku, mill2007 lil hawn FameLab saret avveniment globali

Il-komunikaturi ]g[a]ag[ jistg[u jkunu strumentali biex juru kif su;;etti xjentifi/i jistg[u jkunu ppre]entati fil-pubbliku, b’mod li dawn is-su;;etti ikunu aktar fa/li u jinftehmu tajjeb

Il-biochemist Didac Carmona, ri/erkatur fl-Awstrija, kien ir-rebbie[ tal-FameLab International 2012. Drittijiet fotografi/i FameLab International

b’kompetizzjonijiet li jsiru f’20 pajji] madwar l-Ewropa, l-Asja, l-Afrika u l-Istati Uniti.

L-ewwel kompetizzjoni ta’ FameLab Malta hi organizzata bi s[ubija mal-British Council, l-Università ta’ Malta, Research Innovation and Development Trust (RIDT), u g[andha l-appo;; ta’ Actavis, Microsoft Innovation Centre, Vodafone, it-Teatru Manoel, Malta Chamber of Scientists u IlKavallieri San :akbu ?entru g[all-Kreattività.

Studenti m[e;;a jistudjaw su;;etti relatati max-xjenza L-Università ta’ Malta qed

t[e;;e; lil studenti li jistudjaw su;;etti relatati max-xjenza, xjentisti ]g[a]ag[, inginiera, u teknolo;isti biex jie[du sehem u juru il-kapa/ità u ttalenti tag[hom f’ta[dita pubblika.

Il-komunikaturi ]g[a]ag[

jistg[u jkunu strumentali biex juru kif su;;etti xjentifi/i jistg[u jkunu ppre]entati filpubbliku, b’mod li dawn issu;;etti ikunu aktar fa/li u jinftehmu tajjeb.

L-inizjattiva ta’ FameLab Malta hi fl-istess direzzjoni ta’ dik tar-RIDT, g[ax tenfasizza l-valur u l-b]onn tax-xjenza u r-ri/erka. RIDT qed ja[dem biex kull ma jmur ji]died l-appo;; g[al attivitajiet ta’ ri/erka u biex isib aktar fondi [alli jespandi l-istudji ta’ ri/erka flUniversità.

Il-finalisti minn Malta jing[ataw l-opportunità li jie[du sehem f’master class nhar is-Sibt 27 u l-{add 28 ta’ April ma’ Malcolm Love, espert tal-midja u komunikazzjoni li [adem mal-BBC. Hu se ji;i Malta apposta minn FameLab UK biex jg[in lill-finalisti minn Malta, jag[tihom pariri pratti/i, u jassigura li jkollhom l-aqwa /ans biex jikkompetu fil-finali

ta’ FameLab Malta f’Mejju 2013. Ir-rebbie[ tal-finali f’pajji]na jirba[ vja;; komplut biex jikkompeti u jirrappre]enta lil Malta f’Cheltenham Science Festival li ser isir bejn l-4 u 9 ta’ :unju 2013.

Dawk li fil-passat reb[u lkompetizzjoni FameLab ]aru diversi pajji]i madwar iddinja, [adu sehem f’festivals u fi programmi fuq it-TV u rradju. {afna minnhom irnexxielhom ukoll jg[aqqdu dawn l-attivitajiet pubbli/i tag[hom mar-ri/erka li jkunu qed jag[mlu. Il-finalisti kollha jsiru parti min-network mondjali ta’ komunikaturi tax-xjenza.

G[al aktar tag[rif dwar parte/ipazzjoni, wie[ed jista’ jibg[at email lil famelabmalta@gmail.com inkella j]ur www.britishcouncil.org\malta -science-famelab jew http:\\www.facebook.com\Fa meLabMalta

IN-NAZZJON

Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

Kultura 13

Jissoktaw it-t[ejjijiet g[all-edizzjoni ta’ din is-sena ta’ Notte Bianca Sean Buhagiar hu d-direttur artistiku ;did ta’ Notte Bianca, l-akbar avveniment kulturali fil-Belt Valletta li ji;bed ’il fuq minn 60,000 persuna fil-belt kapitali kull sena.

“Notte Bianca hi fenomenu sabi[ [afna. Tg[aqqad l-arti mad-divertiment, il-kultura g[olja ma’ dik tat-triq.

G[andha xi [aga g[al kul[add. A[na rridu nu]aw dawn il-kwalitajiet biex inkomplu ni]viluppawha, mhux biss f’dawk li huma numri imma essenzjalment fil-kwalità tal-esperjenza,” qal id-direttur artistiku l-;did.

B[ala prattikant tat-teatru, direttur artistiku u produttur kreattiv professjonali, Sean Buhagiar studja t-teatru u lkomunikazzjoni fl-Università ta’ Malta u t[arre; fil-Malta Drama Centre.

Sussegwentement, hu g[amel Masters fil-kreattività performattiva ma’ universitajiet f’Ruma, Pari;i u l-Polonja fejn g[amel irri/erka tieg[u fil-kreattività fl-edukazzjoni permezz talarti.

Sean Buhagiar [adem lokalment kif ukoll barra minn Malta, bi prestazzjonijiet fl-Irlanda, itTune]ija u l-Italja.

Kariga e]ekuttiva Mill-2010 sa Jannar tal2013, Sean Buhagiar okkupa l-kariga e]ekuttiva tal-arti performattiva fi [dan ilKunsill Malti g[all-Kultura u l-Arti, fejn kien jie[u [sieb il-portafoll tal-arti performattiva li jinkludi tteatru, i]-]fin u l-mu]ika.

Hu [adem fuq limplimentazzjoni tal-politika kulturali, il-finanzjament tal-arti u, b[ala parte/ipant attiv tal-IETM (International

Network of Performing Artists) [a sehem f’numru ta’ laqg[at ta/-CircoStrada netwerk, li tiddiskuti arti kontemporanja ta/-/irku u tat-triq.

Permezz tan-netwerk talAsso/jazzjoni tal-Festivals Ewropej tal-Kunsill Malti g[all-Kultura u l-Arti, hu kien l-ewwel persuna ta’ nazzjonalità Maltija li ;ie a//ettat fl-Atelier for

Festival Managers fejn ippre]enta dokument intitolat ‘The Legacy of the Immediate’ fl-a[[ar tal2012.

Sean Buhagiar hu ddirettur artistiku ta’ Dr Klown, pro;ett ta’ tabibbuffu fl-Isptar Mater Dei. Issena l-o[ra, kien id-direttur artistiku lokali ta//elebrazzjonijiet uffi/jali Ewropej tal-25 anniversarju tal-programm tal-Erasmus f’Malta.

Flimkien ma’ Chris Dingli, hu l-kofundatur ta’ ?irkuMalta, spettaklu ta’ /irku performer-based kontemporanju f’Malta.

Sean Buhagiar hu le]ekuttiv ta’ Fundazzjoni Avventura, pro;ett immirat li jinkora;;ixxi xog[lijiet teatrali ;odda indi;eni Maltin.

Hu ja[dem ukoll b[ala espert freelance talfinanzjament tal-arti u strate;ista kreattiv.

Se jkompli x-xog[ol li nbeda minn Peter Busuttil li b[alissa hu l-kap talKummissjoni tal-Films. Issa

fit-tmien sena tag[ha, din is-sena Notte Bianca se ssir fit-28 ta’ Settembru; ir-rwol ta’ Sean se jkun li j;ib vi]joni ;dida lil dan lavveniment biex ikompli ji]viluppa din i//elebrazzjoni spettakolari ta’ arti u kultura fil-Belt Valletta, spe/jalment qabel V18.

“Bdejna bil-brand. Iddisinjatur tag[na Ed Dingli [adem fuq imma;ini ;dida verament sabi[a. Notte Bianca g[andha [afna x’taqsam mad-dwal. Ilkun/ett kien li no[olqu logo b’fotografija tad-dawl, ritratti long exposure me[udin il-Belt.”

Ambjent komdu g[all-artisti Id-direttur artistiku l-;did spjega li l-prijorità ta’ din is-sena se tkun li jin[oloq ambjent komdu g[all-artisti biex ja[dmu. L-attività se tiffoka fuq ilmultidixxiplinarjetà, arti

parte/ipatorja u kollaborazzjonijiet ma’ arti, tradizzjonijiet u snajja’ talkomunità lokali.

Sadanittant, lapplikazzjonijiet biex wie[ed jipparte/ipa flattivitajiet ta’ Notte Bianca ta’ din is-sena huma miftu[in.

Il-formoli talapplikazzjoni jinstabu fuq www.nottebianca.org.mt. Ilprogramm se ji;i finalizzat

Sean Buhagiar – id-direttur artistiku l-;did ta’ Notte Bianca

ladarba jag[lqu lapplikazzjonijiet fit-30 ta’ April 2013. Il-parte/ipanti ji;u notifikati fil-31 ta’ Mejju 2013.

Il-programm se j]omm ilvarjetà tradizzjonali tieg[u imma se jkun aktar iffukat, qal Sean Buhagiar. “Matul dan l-avveniment il-Belt Valletta ssir open city talkultura u l-avveniment ji;;enera numru ta’ attivitajiet satellita; dawn se ji;u mi;burin fi programm separat.”

Attivitajiet e//itanti

Hemm ippjanati xi attivitajiet ;odda e//itanti.

Hemm pjan biex isir tie; Malti mat-toroq tal-Belt Valletta. “Mhux reenactment – tie; ta’ veru.

Koppja se tintg[a]el biex ikollha t-tie; tag[ha organizzat b[ala parti millavveniment nazzjonali.”

Pro;etti o[rajn jinkludu kollaborazzjonijiet ma’ numru ta’ entitajiet, b[al pere]empju mal-attività ta’ Science in the City fejn se tin[oloq dinja tal-arti u xxjenza. “Ikolli nammetti li t-tim jinsab e//itat.

Jin[ass qisu qabel ma tinfeta[ il-purtiera. Il-Belt Valletta hija l-palk. U ludjenza huma l-madwar 60,000 – jew aktar – nies li j[obbu l-kultura.”

Notte Bianca se tittella’ bl-g[ajnuna tal-Kunsill Malti g[all-Kultura u l-Arti.

L-attività se tiffoka fuq il-multidixxiplinarjetà, arti parte/ipatorja u kollaborazzjonijiet ma’ arti, tradizzjonijiet u snajja’ tal-komunità lokali

IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

A[barijiet ta’ Barra 15 minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt IL-BELT TAL-VATIKAN

Latin Amerikan ‘dispost g[al kul[add’

Il-Kattoli/i fl-Amerika Latina huma fer[anin se jtiru li l-Papa Fran;isku hu wie[ed minn tag[hom , bid-dinja tafu b[ala difensur umli u qalbieni tal-foqra li hu dispost g[al kul[add.

L-g[a]la tal-isem Fran;isku minn Jorge Mario Bergoglio, lAr/isqof ta’ Buenos Aires, tissimbolizza qima lil San Fran;isk ta’ Assisi li g[ex [ajja ta’ faqar u sempli/ità kbira, bil-President talIstati Uniti Barack Obama jirreferi g[alih b[ala ‘protagonista li jfittex l-a[jar interessi talvulnerabbli’, Il-Prim Ministru tal-Irlanda Enda Kenny sostna li ‘qeg[din jitolbu li l-Papa jkollu ssa[[a biex jg[in lill-Knisja tissupera l-[afna sfidi, bi Slamet Effendy Yusuf, li jmexxi l-Kunsill Ulema flIndone]ja, jittama li l-Papa ;did jimpenja ru[u aktar g[al djalogu u meta jemmen li nfeta[ kapitlu ;did fl-istorja tarrelazzjonijiet bejn ilMusulmani u l-Kattoli/i.

Is-Segretarju-:enerali tan-Nazzjonijiet Uniti Ban Ki-moon awgura li Fran;isku jkompli jippromwovi t-ta[ditiet inter-reli;ju]i, bilPresident tar-Russja Vladimir Putin jg[id li hu /ert ‘fl-i]vilupp tassiner;ija bejn pajji]u u lVatikan fuq il-ba]i talvaluri Kristjani komuni’.

Ringrazzjament g[al Papa ‘]baljat’

L-Isqfijiet Taljani tant kienu /erti li wie[ed minn fosthom kien se jintg[a]el Papa li la[qu bag[tu messa;; ta’ kongratulazzjoni lillistampa fejn ‘irringrazzjaw lil Alla g[all-elezzjoni talKardinal Angelo Scola ta’ Milan’.

Dan meta xi minuti biss qabel intbag[at il-messa;; il-Kardinal Ar;entin Jorge Bergoglio la[aq deher g[all-ewwel darba – b[ala Papa – quddiem il-folol fi Pjazza San Pietru.

Fil-jiem ta’ qabel ilkonklavi, [afna gazzetti Taljani taw profil qawwi lil Scola b[ala ‘l-Papa li jmiss’ u nhar l-Erbg[a filg[axija, il-Monsinjur Mariano Crociata, isSegretarju :enerali talKonferenza tal-Isqfijiet Taljani, la[aq bag[at messa;; ‘ta’ fer[ u ringrazzjament g[allelezzjoni tal-Kardinal Scola’ permezz ta’ stqarrija lill-;urnalisti.

Intant, l-Isqfijiet Taljani spi//aw bag[tu stqarrija o[ra fejn irringrazzjaw lil Alla g[all-g[a]la tal-Papa – u din id-darba ming[ajr ma ]baljaw l-isem.

Il-Papa j[e;;e; biex il-Knisja tikkon/entra aktar fuq il-Van;elu ta’ Kristu Il-Papa Fran;isku, fl-ewwel quddiesa pubblika b[ala Kap tal-Kattoli/i,[e;;e; biex ilKnisja ]]omm mal-g[eruq tag[ha filwaqt li twarrab g[at-tentazzjonijiet ‘moderni’ – fejn wissa li din tista’ tispi//a b[ala ‘sempli/i organizzazzjoni b’kuxjenza’ jekk tasal li tinsa l-veru missjoni.

Filwaqt li indirizza lillkardinali fil-Kappella Sistina fejn kien ;ie elett Papa matul il-lejl tal-Erbg[a, Fran;isku sa[aq li l-Knisja g[andha tikkon/entra aktar fuq ilVan;elu ta’ Kristu ‘g[aliex ming[ajr dan l-impenn ikun hemm xi [a;a [a]ina, irrispettivament minn dak kollu li (l-Knisja) kapa/i tibni’.

Fl-ewwel omelija tieg[u b[ala Papa (li kienet mimlija b’riferenzi bibbli/i), Fran;isku insista biex kul[add jimxi ‘fid-dawl u filpre]enza ta’ Alla’ u sa[aq li ‘dment li wie[ed ma jimxix ming[ajr il-pi] tas-salib jew isemmi l-isem ta’ Alla ming[ajr ir-rikonoxximent dovut g[as-salib ikun qed ja;ixxi b[ala bniedem taddinja u mhux b[ala dixxiplu ta’ Alla’.

Il-Papa Ar;entin ikkonkluda li kulmin jibni fuq il-valuri tad-dinja minflok ilvaluri spiritwali ‘jkun jixba[ dawk it-tfal ma;enb il-ba[ar li jibnu l-kastelli bir-ramel u dawn il-kastelli jikkrollaw’.

Aktar qabel – u meta bilkemm kienu la[qu g[addew tnax-il sieg[a mindu ;ie elett Papa – Fran;isku, li

Il-Papa Fran;isku jmexxi l-quddiesa mal-Kardinali fil-Kappella Sistina tal-Vatikan (Reuters)

qabel serva b[ala l-Kardinal ta’ Buenos Aires, [are; bilkwiet mill-Vatikan biex imur fil-Ba]ilika ta’ Santa Maria Maggiore fejn talab g[allgwida spiritwali quddiem likonu famu] tal-Madonna mag[rufa b[ala Salus Populi Romani; il-Protettri/i talPoplu Ruman.

Intant, il-Papa Fran;isku – sa nhar l-Erbg[a l-Kardinal Jorge Mario Bergoglio – illum assuma t-titlu ta’ Isqof ta’ Ruma u wara s-sessjoni

tat-talb fil-Ba]ilika mar dritt fil-guesthouse tal-Vatikan fejn kien allo;;jat waqt ilkonklavi tal-kardinali u fejn insista li j[allas il-kont g[allakkomodazzjoni.

Dan waqt li kelliem g[asSanta Sede sostna li l-Papa ried iservi ta’ e]empju tajjeb anki f’/irkustanzi b[al dawn u meta g[adu jidwi l-appell ta’ Fran;isku lill-folol li laqg[uh (nhar l-Erbg[a) g[all-ewwel darba u fejn kien [e;;i;hom biex jitolbu g[alih

b[ala ‘favur lilu’.

Sadattant, il-Papa Fran;isku – il-266 Kap tal-Knisja tul lelfejn sena li ilha mwaqqfa – ippospona g[al ftit jiem i]]jara li kellu jag[mel firresidenza ta’ Castel Gandolfo, fin-Nofsinhar ta’ Ruma, biex jiltaqa’ ma’ Benedittu, il-Papa li rtira fl-età ta’ 85 sena g[arra;uni li llum sar fra;li wisq biex jikkonfronta l-problemi kollha tal-Knisja Kattolika.

Aktar dwar il-Papa ;did f’pa;ni 3-16-17

Prioritajiet g[as-su//essur ta’ Benedittu

Il-Papa Fran;isku [a r-riedni talKnisja Kattolika fi ]mien diffi/li meta qeg[din jonqsu n-numri tal-qassisin u bl-i]vilupp tal-Knejjes Evan;eli/i – partikularment fl-Amerika Latina u lAfrika – qeg[din jaffettwaw lillkongregazzjonijiet ta’ Kattoli/i li anki saru jbatu min-nuqqas ta’ tolleranza (minn aspetti ta’ reli;jon) f’diversi bnadi.

Hawnhekk qeg[din nipprodu/u xi issues ewlenin li se jikkonfronta Fran;isku b[ala s-su//essur tal-Papa Benedittu XVI.

It-Tmexxija tal-Vatikan L-Istituzzjoni tal-Vatikan kienet su;;etta g[al diversi tipi ta’ anali]i u spekulazzjoni wara l-ka] Vatileaks – meta l-qaddej ewlieni tal-Papa Benedittu kien ]vela dokumenti sensittivi tasSanta Sede. Osservaturi intant jemmnu li r-riforma (tal-Vatikan) fadlilha [afna waqt li jesi;u l-importanza ta’ pro/ess ta’ de/entralizzazzjoni u fejn il-Papa ;did, fost o[rajn, ja//erta li ttran]azzjonijiet finanzjarji tal-Vatikan ikunu aktar trasparenti.

Li;ijiet tal-ugwaljanza Il-kummentatur Kattoliku Austen Ivereigh jg[id li kwistjoni ‘li tissupera

lill-o[rajn’ tinvolvi l-pressjoni kbira li qed tkun imposta fuq il-Kattoli/i min[abba l-li;ijiet tal-ugwaljanza filPunent u meta l-Knisja qed ta[seb biex tkattar ir-relevanza tag[ha f’dinja li qed tinbidel.

Kwistjonijiet ta’ abbu]

Benedittu XIV tkellem dwar is-sens ta’ mist[ija tal-Knisja dwar ‘id-delitti’ mwettqa minn qassisin pedofoli u fejn talab apolo;iji lill-vittmi. Intant, il-Papa ;did irid jinsisti bil-politika ta’ kontabbiltà fi [dan il-Knisja minbarra li ja//erta li l-bidliet li introdu/a Benedittu jkunu implimentati – fosthom l-impenji li j[arsu biex jissalvagwardaw lit-tfal.

Ir-rwol tal-mara

Benedittu XVI kien ammetta li lpromozzjoni tal-mara fi [dan il-Knisja g[addejja bil-mod wisq u partikularment fl-entitajiet amministrattivi talIstituzzjoni – g[alkemm dejjem irrifjuta li jikkunsidra lin-nisa b[ala sa/erdoti.

Sadattant, il-Papa Fran;isku se jkun mistenni li ja[tar in-nisa f’po]izzjonijiet g[olja ta’ management fi [dan il-Kurja.

It-tensjoni inter-reli;ju]a Il - Papa Fran;isku jrid jikkonfronta bis - s[i[ din il - kwistjoni li tittratta s -

sigurtà tal - Kristjani persegwitati madar id - dinja u spe/jalment fi bnadi tal - Lvant Nofsani , l - Afrika u l - Asja . Dan meta l - e]odu ta ’ Kristjani mill - Art Imqaddsa j]id mas - sinifikat ta ’ kif il - Papa ;did javvi/ina lil - Lhud u l - Musulmani , bis - su//essur ta ’ Benedittu se jkollu l - isfidi biex isib affarijiet komuni mal - I]lam ; reli;jon li qed jikber fl Afrika u l - Asja ( fejn il - Kattoli/i g[andhom rappre]entanza sostanzjali) . Il - Papa ;did anki jrid ikun attent li jibni r - relazzjonijiet mal - Musulmani ming[ajr ma ‘ jurta ’ lil - Lhud u ming[ajr ma jbaxxi rasu g[all - forom ta ’ estremi]mu .

Il-messa;; tal-Knisja Il - Knisja Kattolika , ta[t Fran;isku , trid ta//erta li tie[u vanta;; mit - teknolo;ija moderna biex tferrex il - messa;; u meta l -

Vatikan di;à beda ji]viluppa strate;iji moderni – bil - Papa Benedittu jo[loq sensazzjoni meta beda jikkomunika permezz ta ’ Twitter . Intant , mistenni li s su//essur tieg[u wkoll jaddotta l istess entu]ja]mu g[at - teknolo;ija moderna b[ala Mexxej ta ’ Knisja determinata li timxi ma] - ]menijiet .

IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

A[barijiet ta’ Barra 17

16 A[barijiet ta’ Barra

Kattoli/i fi Buenos Aires ji//elebraw l-ordinazzjoni tal-Kardinal Jorge Mario Bergoglio b[ala Papa fl-in[awi tal-Katidral Metropolitan, fil-belt kapitali tal-Ar;entina (Reuters)

Papa li dejjem enfasizza r-rispett g[ar-ru[ so/jali Il-Papa Fran;isku jidher fuq l-g[atba tal-Ba]ilika ta’ Santa Maria Maggiore f’Ruma. Ma;enbu, fuq ix-xellug, jidher il-Kardinal Santos Abril ta’ Spanja waqt li fuq il-lemin tal-Papa hemm il-Kardinal Agostino Vallini, il-Vigarju :enerali ta’ Ruma (Reuters)

Bejjieg[ tal-gazzetti juri kopja tal-‘Osservatore Romano’ fejn jispikka r-ritratt tal-Papa, fi Pjazza San Pietru, f’Ruma (Reuters)

“Ikolli ng[id li [uti l-Kardinali kellhom imorru sal-a[[ar taddinja biex jag[]lu Papa” Dan qalu Fran;isku, fl-ewwel diskors b[ala Papa, lill-folla enormi ta’ fidili mi;bura fi Pjazza San Pietru, f’Ruma, ftit wara li g[a]luh b[ala l-ewwel LatinAmerikan u l-ewwel :i]wita li se jmexxi lill-Knisja Kattolika f’dinja mimlija sfidi ;odda.

Intant, il-komunita globali ta’ Kattoli/i qieg[da ti//elebra lavveniment tal-Papa li se jkompli fuq il-passi ta’ Benedittu XVI filwaqt li Fran;isku – li sallejl tal-Erbg[a kien mag[ruf ‘biss’ b[ala l-Kardinal Jorge Mario Bergoglio ta’ Buenos Aires (fl-Ar;entina) – hu g[a]la li tappella lill-konservattivi u daqstant ie[or lir-riformisti fi [dan il-Knisja.

Fil-fatt, Bergoglio qatt ma kien meqjus b[ala favorit biex jil[aq Papa u fl-età ta’ 76 sena hu i]g[ar b’sentejn minn Benedittu XVI, li kellu 78 sena fi]-]mien meta ;ie elett Kap talKattoli/i fl-2005.

Il-Papa Fran;isku, li g[andu l-

fama ta’ moderat, mistenni ja;ixxi b’mod liberali fejn tid[ol il-;ustizzja so/jali waqt li dejjem kien igawdi reputazzjoni b[ala ‘l-:i]wita [abib tal-foqra’. Hu wkoll kapa/i biex iwettaq irriformi ne/essarji fil-Knisja ‘ming[ajr ma jid[ol g[al sogru ]ejjed’ u mistenni jservi wkoll b[ala punt ta’ riferiment li j]omm l-element ta’ bilan/.

Intant, hu tkellem ta’ spiss dwar is-sitwazzjoni fl-Amerika Latina li fissirha b[ala l-aktar parti tad-dinja fejn jispikkaw linugwaljanzi. Hu wissa dwar ittqassim tal-;id fuq binarji in;usti u li jo[loq sitwazzjoni ta’ dnub so/jali li tillimita lpossibbiltajiet ta’ [ajja a[jar g[al daqstant nies.

Jorge Mario Bergoglio, li g[andu dixxendenza Taljana, twieled fis-17 ta’ Di/embru tal1936 fi Buenos Aires u kien ordnat :i]wita fl-1969 qabel kompla bl-istudji tieg[u flAr;entina u l-:ermanja.

Intant, Bergoglio la[aq Isqof fl-1992 u sitt snin wara ng[ata rresponsabbiltajiet b[ala Ar/isqof

ta’ Buenos Aires; rwol li qeda b’distinzjoni tant li fil-konklavi tal-2005 kien meqjus b[ala ‘sfidant’ g[at-tmexxija talKnisja.

Madankollu, il-konferma tieg[u b[ala Papa ssorprendiet lil [afna, inklu]i r-residenti ta’ Buenos Aires (li [asbu li l-età tieg[u kienet se ta[dem kontrih) i]da s-sorpri]a tal-a[bar malajr inbidlet f’espressjoni kbira ta’ fer[ u briju, fost id-daqq tal[ornijiet tal-karozzi fit-toroq li ma qata’ xejn.

Id-diskorsi tal-Kardinal Bergoglio dejjem [allew impatt fl-Ar;entina u hu insista dwar il[tie;a g[all-inklu]joni so/jali filwaqt li kkritika indirettament il-gvernijiet li ma jag[tux kas tan-nies li jinsabu fil-mar;ni tasso/jetà.

Francesca Ambrogetti, li g[enet fil-kitba tal-bijografija tieg[u, qalet lill-a;enzija Reuters li Bergoglio kien jappella lillpubbliku anki min[abba l-istil ta’ [ajja sempli/i tieg[u li fiha

I/-?ina tittama...

I/-?ina qed tittama f’titjib fir-relazzjonijiet mal-Knisja Kattolika i]da enfasizzat li l-Vatikan irid jie[u l-inizjattiva u jtemm ir-relazzjonijiet diplomati/i mat-Tajwan; il-g]ira-stat awtonomu li Beijing iqisha b[ala provin/ja separatista.

L-a[bar [ar;et l-g[ada tal-konferma ta’ Fran;isku, meta /-?ina ilha ma jkollha relazzjonijiet diplomati/i mal-Vatikan mill-1949 – meta kienet qatg[et kull irbit mas-Santa Sede ladarba l-Komunisti [adu lpoter f’Beijing.

qatt ma ddejjaq ju]a l-me]]i tattrasport komuni.

Hu minnu wkoll li b[ala residenti fi Buenos Aires, ilKardinal kien jg[ix f’appartament sempli/i fil-bini tal-Ar/idjo/esi u qrib talKatidral.

Il-fatt li l-Papa Fran;isku hu :i]wita jfisser ukoll novità g[all-Knisja Kattolika u fil-fatt hu jaqbel li l-Knisja g[andu jkollha r-rwol b[ala missjunarju li jkattar il-kuntatt ‘attiv’ mannies b[ala istituzzjoni li tirregola, tippromwovi u tiffa/ilita l-fidi.

Hu mag[ruf ukoll li fi ]mien id-dittatorjat militari (bejn l1976 u l-1983) fl-Ar;entina, ilKardinal Bergoglio kien g[en lil numru ta’ dissidenti biex ja[arbu lill-eks :unta u waqt il-kri]i ekonomika tal-2001 fl-istess pajji] hu [are; jipprotesta kontra l-brutalità tal-pulizija fost linkwiet li kien wassal g[attke//ija tal-President Fernando de la Rua mill-poter.

Il-Papa Fran;isku jxejjer hu u [iere; mill-Ba]ilika ta’ Santa Maria Maggiore f’Ruma, wara ]-]jara tal-biera[. L-g[a]la tieg[u b[ala Kap tal-Kattoli/i, filwaqt li hi sorpri]a, appellat lill-konservattivi kif ukoll lir-riformisti fi [dan il-Knisja ukoll min[abba li Fran;isku jitqies b[ala Mexxej li kapa/i jid[ol g[al riforma me[tie;a wara li serva b’distinzjoni b[ala l-Ar/isqof ta’ Buenos Aires. Il-fatt li l-Papa Fran;isku hu :i]wita jfisser ukoll novità g[all-Knisja u hu tal-fehma li l-Knisja Kattolika g[andha taqdi d-doveri missjunarji b’mod li jkattar il-kuntatt ‘attiv’ man-nies (Reuters)

IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

18 A[barijiet ta’ Barra I}RAEL

Ftehim g[al Gvern ta’ koalizzjoni

Hu Jintao (xellug) jie[u b’idejn il-President ;did ta/-?ina Xi Jinping waqt il-Kungress Nazzjonali tal-Poplu f’Beijing (Reuters)

I?-?INA

Xi Jinping konfermat President Il-Mexxejja f’Beijing ikkonfermaw lil Xi Jinping b[ala President ta/-?ina – log[la kariga tal-Partit Komunista li jmexxi l-pajji] – u bil-konferma fiha nnifsha tikkonkludi ttran]izzjoni ta’ poter li ssir kull g[axar snin.

B’hekk Xi Jinping, li kien in[atar f’din il-kariga f’Novembru, jie[u post (leks-President) Hu Jintao wara li xi 3,000 deputati filKungress Nazzjonali talPoplu (is-sessjoni talParlament annwali) [adu sehem fil-vot organizzat fisSala Kbira (tal-Poplu) f’Beijing.

Sadattant, illum g[andu jkun ikkonfermat Prim Ministru ;did ta/-?ina minflok Wen Jiabao u fejn Li Keqiang qed jissemma b[ala l-favorit.

Filwaqt li jsiru votazzjonijiet g[all-karigi ta’ President u Prim Ministru dawn huma fil-parti kbira /erimonjali fi/-?ina u fejn rari jse[[ xi ri]ultat sorpri]a.

Qabel il-konferma talbiera[, Xi Jinping, fit-8 ta’ Novembru, kien in[atar segretarju ;enerali tal-Partit Komunista u anki ng[ata ttmexxija tal-Kummissjoni Militari ?entrali; l-og[la entità militari fi/-?ina.

Intant, il-vot tal-biera[ li jikkonfermah Kap tal-Istat jinvolvi l-a[[ar fa]i fittran]izzjoni g[all-poter u b’Xi Jinping issa se jmexxi Standing Committee ta’ seba’ (membri) uffi/jali u li hu log[la istituzzjoni g[al te[id ta’ de/i]jonijiet.

Xi Jinping di;à kellu karigi importanti b[ala uffi/jal talPartit Komunista f’Zhejiang u f’Shanghai qabel in[atar membru ta’ dan il-Kumitat influwenti. Intant, u minn Novembru ‘l hawn, l-istampa ?ini]a dejjem tatu prominenza b[ala ‘ra;el talpoplu li jwarrab g[al-lussu u /-/erimonji ]ejda’.

IL-KAMBODJA

Imut eks-Mexxej tal-Khmer Rouge Ieng Sary, eks-Uffi/jal ewlieni tal-Khmer Rouge ta’ Pol Pot, miet fl-età ta’ 87 sena u wara li kien idda[[al l-isptar fl-4 ta’ Marzu li g[adda.

Il-mewt ta’ Sary, li bejn l1975 u l-1979 serva b[ala lMinistru g[all-Affarijiet Barranin tar-re;im Maoista, se[[ meta hu kien g[addej bi pro/ess g[all-;eno/idju li

twettaq ta[t il-Khmer u g[exieren ta’ snin wara li serva b[ala l-uniku kuntatt bejn il-Mexxejja talKambodja u d-dinja ta’ barra.

Ieng Sary, li kien anki [aten Pol Pot (li miet fl1998) u li mieg[u waqqaf lorganizzazzjoni tal-Khmer , kien akku]at, flimkien maleks-Uffi/jali Nuon Chea u Khieu Samphan,

b’konnessjoni ma’ kampanja ta’ qtil tal-massa fejn tilfu [ajjithom ma]-]ew; miljun Kambodjani.

It-tlieta /a[du g[all-akku]i u meta Ieng Thirith, il-mara ta’ Sary, ukoll spi//at ippro/essata fl-interessi tal;ustizzja – g[alkemm din ma setg[etx titressaq il-qorti min[abba ra;unijiet ta’ sa[[a.

Il-Prim Ministru I]raeljan Benjamin Netanyahu la[aq ftehim biex jifforma Gvern ta’ koalizzjoni u wara [ames ;img[at ta’ negozjati massie[ba l-;odda li segwew lelezzjoni ;enerali tat-22 ta’ Jannar.

Intant, il-Partit Likud ta’ Netanyahu, li hu alleat malPartit Yisrael Beitenu (nazzjonalista) ta’ Avigdor Lieberman, g[andu jsawwar ilkoalizzjoni mal-partiti Yesh Atid u Hatnua u l-entità ‘Residenza g[al-Lhud’ tallemin estrem.

Fil-fatt, Netanyahu kellu j/edi g[all-alleanza antika mal-partiti ultra-Ordotossi, inklu] Shas u wara li tta[ditiet dwar id-daqs u lformazzjoni tal-Kabinett baqg[u g[addejjin sa tard fillejl tal-Erbg[a.

Il-Kabinett ;did ta’ I]rael, minbarra l-Prim Ministru, se jkun mag[mul minn 21 Ministri u li jfisser l-i]g[ar amministrazzjoni g[al g[exieren ta’ snin. Dan meta lYesh Atid mistenni jkun responsabbli g[all-finanzi u ledukazzjoni waqt li l-Partit Likud imexxi l-Ministeru talIntern.

Ladarba jiffirmaw il-ftehim g[all-koalizzjoni din trid tkun approvata mill-Knesset (Parlament) I]raeljan u ]]mien g[al dan qieg[ed

jag[fas meta l-President talIstati Uniti Barack Obama, dan ix-xahar, jag[mel l-ewwel ]jara f’I]rael, it-territorji Palestinjani u l-:ordan mindu kien elett fil-kariga g[allewwel darba fl-2008.

Il-Partiti Likud u Yisrael Beitenu, li ffurmaw l-alleanza qabel il-vot ta’ Jannar, raw ilpo]izzjoni tag[hom fil-Knesset tiddg[ajjef wara li tilfu kwart mit-42 si;;u ori;inali u fejn spi//aw b’31 deputat fost lAssemblea ta’ 120.

Intant, Yesh Atid kiseb dsatax-il si;;u, bir-’Residenza g[al-Lhud’ tispi//a r-raba’ lakbar entità politika bi tnax-il si;;u u tliet dekasteri filkoalizzjoni.

Mistenni wkoll li Benjamin Netanyahu – li b’kollox se jikkontrolla 68 si;;u filKnesset – ja;ixxi b[ala Ministru g[all-Affarijiet Barranin, bil-Ministeru g[adDifi]a jitmexxa minn Moshe Yaalon, b[alu membru talLikud.

Tzipi Livni, tal-Partit Hatnua li reba[ sitt si;;ijiet, se tkun Ministru g[all-:ustizzja u negozjatur ewlieni fitta[ditiet mal-Palestinjani u meta l-Oppo]izzjoni tikkonsisti mill-Partit Laburista (t-tielet l-akbar partit filParlament), il-partiti ultraOrtodossi u G[arab u l-Partit Kadima ta/-/entru.

IR-RUSSJA

Abbas irid ta[ditiet ta’ pa/i ma’ I]rael Il-Mexxej Palestinjan Mahmoud Abbas esprima tama li din is-sena jer;g[u jibdew it-ta[ditiet ta’ pa/i ma’ I]rael anki jekk ilprospetti g[al dan qed jidhru ]g[ar.

Abbas [are; bil-kumment waqt laqg[a, f’Moska, malPresident Russu Vladimir Putin — li min-na[a tieg[u tenna li r-Russja se tag[mel kulma tista’ biex tippromwovi l-pa/i filLvant Nofsani.

It-ta[ditiet ta’ pa/i kkrollaw, fl-2010, wara li lPalestinjani o;;ezzjonaw g[all-espansjoni tarresidenzi g[all-I]raeljani flartijiet okkupati li l-istess Palestinjani jridu g[al Stat tag[hom. U minkejja li lpossibbiltà tidher minima, Abbas qed jittama li ‘fla[[arnett’ I]rael u lPalestinjani jil[qu soluzzjoni politika li tkun tibba]a fuq il-prin/ipju ta’ ]ew; Stati.

IN-NAZZJON

Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

Madwarna 19

‘I]bg[u l-belt sewda’ bil-Guinness fi tmiem il-;img[a g[al San Patrizju Il-Guinness, wa[da millaktar birer mag[rufin u mixtrija fid-dinja, qed tistieden lin-nies minn kull rokna tad-dinja biex ji//elebraw il-festa ta’ San Patrizju bl-aqwa mod billi ‘ji]bg[u l-belt tag[hom sewda’.

Nhar il-{add, 17 ta’ Marzu, [afna nies minn madwar id-dinja se jing[aqdu biex ji//elebraw Jum San Patrizju. Aktar minn 60 miljun persuna se jgawdu din il-festa tradizzjonali Irlandi]a, flimkien mal-4.1 miljun

/ittadin Irlandi]. Kul[add, kemm jekk hu Irlandi] kif ukolljekk mhux, hu m[e;;e; biex ‘g[al dakinhar jinbidel f’Irlandi]’, f’;ie[ dan il-jum tradizzjonali.

B[al kull sena, il-Guinness se tfakkar it-tmiem il-;img[a ta’ San Patrizju b’/elebrazzjonijiet millaqwa, ispirati mill-messa;; ‘I]bg[u l-belt sewda’.

Kul[add hu mistieden igawdi dan il-lejl sabi[ ma’ [biebu, u naturalment, b’pinta birra sewda.

Diversi bars u pubs f’Malta se jkunu qed jie[du sehem

Nhar il-{add [afna nies minn madwar id-dinja se jing[aqdu biex ji//elebraw Jum San Patrizju. Aktar minn 60 miljun persuna se jgawdu din il-festa tradizzjonali Irlandi]a

f’dan l-avveniment globali u se jag[tu diversi premjijiet tal-Guinness lill-klijenti tag[hom. Xi supermarkets se jag[tu wkoll keychain spe/jali tal-Guinness flokka]joni ta’ Jum San Patrizju ma’ kull pakkett ta’ erba’ bottijiet birra.

G[all-ewwel darba, nhar il-{add 17 ta’ Marzu, i//irku Irlandi]-Malti se jorganizza l-Parata ta’ San Patrizju. Din se titlaq milLukanda Phoenicia f’11.45 a.m. u se tg[addi minn Triq ir-Repubblika.

Se jie[du sehem g[add ta’ ]effiena tradizzjonali millIrlanda, Paws Malta, Breast Care Support Group, St Patrick’s Football Club, San :wann Scouts Pipe Band, u Keltica (grupp Malti li jdoqq il-mu]ika Irlandi]a). Il-parata tintemm b’wirja ta’ ]fin u mu]ika f’Misra[ San :or;.

Fergal Murray, il-birrar ewlieni tal-Guinness qal li, “Tkun fejn tkun fid-dinja, Jum San Patrizju j;ib mieg[u serata mill-isba[ mal-[bieb. U din is-sena nixtiequ li d-dinja ting[aqad u ti]bog[ il-belt sewda

mag[na, biex ti//elebra dan il-jum, tant ma[bub, blaqwa mod.”

Il-Guinness hi impurtata, irreklamata u mqassma minn Farsons Beverage Imports Co Ltd, membru tal-Grupp Farsons.

Il-;enn dinji tal-Harlem Shake jasal f’Vodafone Malta Meta tfittex Harlem Shake fuq Youtube jitilg[u aktar minn 200,000 ri]ultat – grupp ta’ skydivers jag[mlu l-Harlem Shake waqt li ne]lin miss[ab, uffi/jali tal-armata Norve;i]a bi [wejje; comouflage ji]fnu mad-diska elettronika u membri mit-tim ta’ Vodafone Malta, inklu] ilmanagement, ji]fnu mal-mu]ika fluffi//ju l-;did tag[hom fi SkyParks Business Centre.

Wara talba fuq il-pa;na Facebook ta’ Vodafone, il-management ta’ Vodafone Malta kellu jag[mel i]-]ifna ikonika tal-Harlem Shake hekk kif intla[qu l-2,000 like mitluba.

Il-Harlem Shake ta’ Vodafone bdiet bis-CEO ta’ Vodafone Malta, Balesh Sharma, li rrisponda b’mod po]ittiv [afna u beda ji]fen mad-diska madwar il-membri tat-tim ming[ajr ma dawn indunaw li kien qed ji]fen u ji//aqlaq

mal-mu]ika. Wara 15-il sekonda, limpjegati ng[aqdu mieg[u u qabdu ji]fnu mal-mu]ika kif ukoll libsu [wejje; u kostumi strambi waqt li bdew i]ommu f’idejhom affarijiet e//entri/i.

F’anqas minn sieg[a l-video kellu aktar minn 300 hit, 80 share fuq Facebook u 260 like.

Il-Harlem Shake, kun/ett fuq linternet f’forma ta’ video bi gruppi

differenti ta’ nies jid[ku u ji]fnu ma’ parti mid-diska Harlem Shake, qed ji;i kkupjat minn eluf ta’ nies u kumpaniji u sar fenomenu fuq l-internet fuq Youtube madwar id-dinja kolha.

Vodafone Malta rringrazzjat lin-nies talli g[enuhom jil[qu l-mira fuq ilpa;na ta’ Facebook. Il-pubbliku qed ikun inkora;;it jibqa’ jara l-pa;na ta’ Facebook fuq www.facebook.com#vodafonemalta.

Il-Harlem Shake, kun/ett fuq l-internet f’forma ta’ video bi gruppi differenti ta’ nies jid[ku u ji]fnu ma’ parti mid-diska Harlem Shake, qed ji;i kkupjat minn eluf ta’ nies u kumpaniji

Il-parte/ipanti ta’ Vodafone Malta fi]-]ifna Harlem Shake

IN-NAZZJON

Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

20 ?inekritika minn Joe Calleja – jocal@me.com

HENSEL & GRETEL> WITCH HUNTERS

Fantasija vjolenti u ridikola minn [rafa Direzzjoni> Tommy Wirkola, {in> 88 minuta, ?ert> 16, KRS Povri [rejjef tat-tfal, partikolarment dawk tal-A[wa Grimm. M’ilux wisq rajna ver]joni xejn adattata g[attfal tal-[rafa popolari ta’ Snow White. Din il-;img[a waslet ver]joni o[ra li ]gur qatt ma imma;inajtu ]-]ew; karattri tal-[rafa, Hansel u Gretel, kif narawhom f’dan il-film :ermani].

Nammetti li din il-[rafa ma niftakarhiex, u probabbli [afna minnkom ukoll. Hu x’inhu, t[abblux raskom g[ax dak li kienu g[addew minnu ]-]ew; a[wa, irre;ista li kiteb l-iskript revi]jonista wkoll, malajr je[les minnu fl-ewwel g[axar minuti.

Imbag[ad insibu lil Hensel (Jeremy Renner) u Gretel (Gemma Arterton) kbar, li jkunu saru ka//aturi tass[a[ar li jfittxuhom u jeqirduhom minn ra[al g[al ie[or

(ninsabu fi ]mien mhux identifikat e]att, imma jidher li hu xi mkien fil-Medju Evu).

Jaslu fil-belt ta’ Ausburg fejn kienu qed jg[ibu g[add ta’ tfal, u minkejja t-tfixkil tax-xeriff, jirrealizzaw li lproblema ferm ikbar kienet is-sa[[ara Muriel (Famke Janssen) u s-s[a[ar l-o[ra tag[ha li jkunu qed jin;abru f’parti minn pjan biex isiru aktar setg[ana.

Dan il-pjan ikollu x’jaqsam ukoll mal-img[oddi ta’ Hensel u Gretel u l-fatt li l;enituri tag[hom, meta kienu g[adhom tfal, abbandunawhom. Ikollu x’jaqsam ukoll il-Qamar A[mar, u jibdew ise[[u sensiela ta’ delitti vjolenti u mdemmija.

Minkejja dan kollu, dan ilfilm m’g[andux jittie[ed bisserjetà u jekk wie[ed jarah b’mo[[ miftu[ g[andu jipprovdilu divertiment, b[alma

Hensel (Jeremy Renner) u Gretel (Gemma Arterton) b[ala Hensel & Gretel> Witch Hunters

jidher /ar li [adu gost ja[dmuh l-atturi.

Jistunaw xi ftit l-armi sofistikati li jkollhom ilka//aturi tas-s[a[ar meta tqis l-epoka li jidher li sse[[ fiha

l-;rajja, tant li f’xi mumenti tfakkrek fil-film Van Helsing ta’ xi g[axar snin ilu.

Imma forsi l-aktar li jispikkaw huma l-effetti spe/jali. F’/erti sekwenzi, it-

teknika 3D tirri]ulta tassew effettiva.

Fuq kollox, jekk int tie[u gost bil-fantasija b’azzjoni ma taqta’ xejn u vjolenti, allura dan hu l-film g[alik.

BEAUTIFUL CREATURES

Jipprova jirrepeti s-su//ess ta’ ‘Twilight’ Direzzjoni> Richard LaGravenese, {in> 124 minuta, ?ert.> 14, KRS Wara s-su//ess, li diffi/li tifhmu, mal-adolexxenti, li kellha s-sensiela Twilight, kien inevitabbli li, wara li [sibna li [lisna minnha, jitfa//a film ie[or li bla ebda mist[ija qed jipprova u jittama li jikseb dak l-istess su//ess bi ftit li xejn imma;inazzjoni.

Jekk fil-fatt irridu ninnutaw id-differenzi, wa[da ]gura hi dik li hawnhekk minflok il-;uvni tkun it-tfajla li mhix bniedma komuni, u li minflok vampira tkun sa[[ara.

Differenza o[ra hi f’mumenti, battuti u sekwenzi umoristi/i, imferrxin tul il-film, tant li kultant tibda ta[seb li dan Beautiful Creatures kien ma[sub ukoll b[ala satira tas-sensiela Twilight innifisha!

Insibu ru[na f’belt ]g[ira f’South Carolina fejn l-adolexxenti Ethan (Alden Ehrenreich) jibqa’ xxukkjat meta tfajla li kien ilu jo[lom u jpin;iha u li qatt ma ltaqa’ mag[ha, titfa//a fl-skola fejn kien imur hu.

Din hi Lena (Alice Englert) u, minkejja t-tfixkil u l-insolenzi tal-istudenti l-o[ra, it-tnejn jibdew relazzjoni bejniethom.

Imma dawn il-problemi fl-iskola ma jkunu xejn [dejn dawk li jkollu jiffa//ja Ethan meta jsir jaf li Lena kienet sa[[ara u li malli tag[laq is-16-

Macon (Jeremy Irons) iwissi lil bintu Lena (Alice Englert) u lil Ethan (Alden Ehrenreich) bi problemi g[ar-relazzjoni fi Beautiful Creatures

il sena jkollha taffronta ritwal li minnu jsir mag[ruf jekk kinitx se tintreba[ mis-s[a[ar it-twajba jew dawk tal[a]en.

L-affarijiet isiru aktar komplikati meta fil-familja ma jkunx hemm qbil bejn ma’ liema na[a g[andha ting[aqad Lena.

Missierha Macon (Jeremy Irons) jirsisti favur it-tajjeb u ommha Serafine

(Emma Thompson) favur il-[a]en.

Alice Englert u Aldenb Ehrenbreich jag[mlu koppja li ti;bed li]-]g[a]ag[, b’dehra u personalità aktar mill-koppja ta’ Twilight.

Il-production design huwa impressjonanti, hekk kif l-iskript mhux nieqes minn, kif ktibt, mumenti umoristi/i, b[al kull meta, pere]empju, Lena tirrabja u tikkaw]a

x-xita fuq fejn ikun Ethan, anzi, fuqu biss!

Hawn l-effetti spe/jali huma tajbin, g[alkemm xejn spe/jali.

Intqal li jekk dan il-film kien se jmur tajjeb, jista’ jkun hemm sensiela ta’ sequels warajh, imma din, g[allinqas s’issa, qajla tidher probabbli, g[ax g[adhom lanqas in;abru l-flus li ntefqu fuqu.

IN-NAZZJON

Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

?inekritika 21 TEXAS CHAINSAW 3D

Issa l-bi//ier sar it-twajjeb Direzzjoni> John Luessewnhoop, {in> 92 minuta, ?ert.> 18, KRS Ir-ruxxmata ver]jonijiet f’sequels u remakes li n[admu wara s-su//ess li kien kiseb il-film Texas Chainsaw Massacre tant qajla impressjonaw u ntesew li tiskanta kemm in[admu minnhom. Dan li [are; din il;img[a fil-fatt hu s-sitt ver]joni li jikkannibalizza lklassiku ori;inali tat-tbi//ir tal-1974, ji;ifieri wara kwa]i 40 sena.

Dan qed jibdew jirrealizzawh il-producers tas-sensiela, li fid-disprament li qed jaqbadhom u prova ta’ dan hu dan il-film li fih il-qattielmi;nun, il-bi//ier ‘Leatherface’ b’maskra mag[mula minn ;ilda ta’ xi vittma tieg[u, hawn bilkemm ma jintweriex b[ala ‘twajjeb’ jekk mhux ukoll il-vittma!

Il-film jibda b’g[add ta’ sekwenzi tat-tbi//ir f’diversi films ta’ qabel fejn altru li Leatherface mhux il-vittma.

Wara niltaqg[u mal-a[[ar

membru tal-familja tieg[u, wara li dawn kienu nqatlu kollha minn folla ffero/jata, u n[arqu bir-razzett kbir tag[hom b’kollox.

Din hi Heather (Alexandra Daddario), li meta ssir taf li kienet wirtet dar kbira ming[and nanna li ma kinitx taf li te]isti (hi trabbiet minn koppja li kienu serquha wara l-massakru fir-razzett), tmur fil-post flimkien ma’ xi [bieb.

Hemmhekk issib lin-nutar li jag[tiha /-/wievet tad-dar u ittra li [allitilha nannitha u li hu jinsisti mag[ha li taqraha mill-ewwel. Naturalment, u skont l-isterjotip Hollywoodjan ta’ kif jara li]]g[a]ag[ tal-lum b[ala li jinjoraw il-pariri tal-kbar g[ax huma irresponsabbli u mo[[ ir-ri[, Heather ma taqrax littra, u minflok imorru fil-belt biex jixtru xi ikel u xorb [alli ji//elebraw.

Warajhom i[allu [abib li jkunu tawh lift u li jibda jis-

Heather (Alexandra Daddario) tipprova ta[rab lill-qattiel f’Texas Chainsaw 3D

raq kulma kien hemm prezzju], sakemm jin]el fil-basement u jsib bieb tal-[adid imsakkar u tray b’xi ikel u …

Aktar tard jaslu Heather u [biebha, i]da ma jdumux, b[as-soltu, ma jibdew jinqatlu

u jitbi//ru wie[ed wie[ed u wa[da wara l-o[ra. Hu g[alhekk li ma semmejtx lismijiet ta’ dawn l-‘atturi’.

Lil min jinteressah u se jmur jarah, ng[idlu biss li kien ikun wisq a[jar kieku

Heather [adet il-parir tannutar u qrat l-ittra g[ax kieku konna niffrankaw li nassistu g[al din il-farsa li tippretendi li min qed jara l-film jissapportja lill-bi//ier! Bil[aqq, hemm sequel ie[or ma[sub!

MONSTERS, INC (3D)

Lura wara 11-il sena bit-3D Direzzjoni> P. Docter#Silverman Unkrich, {in> 95 minuta, ?ert.> U, KRS

Xena mill-film Monsters, Inc 3D bi w[ud millmostri protagonisti

Meta [are; l-ewwel darba dan il-film animat kien mar tajjeb ferm fil-box offices ta’ Malta wkoll, tant li fid-dinja kollha kien [alla $530 miljun, meta kienu ntefqu fuqu $115-il miljun ‘biss’. Issa din is-somma ]gur kibret biex il-film inqaleb ukoll bit-teknika 3D. Fil-qosor infakkar li jittratta dwar dinja fantastika konvin/enti g[a]-]g[ar, fejn l-abitanti huma aktar strambi u differenti milli tal-bi]a’.

Dawn i[addmu l-aktar power station kbira u potenti fid-dinja, fejn l-ener;ija ji;;enerawha billi jikkompetu ma’ xulxin g[al min l-aktar iwerwer lit-tfal fil-[olm tag[hom.

B’dan, appuntu, jikkaw]aw l-ikbar twer]iq u b’hekk ji;;eneraw l-ikbar ener;ija. Film ta’ fantasija [afifa u divertenti g[at-tfal, u lill-kbar li jakkumpanjawhom m’g[andux idejjaqhom.

L-aqwa films f’Malta (Bejn is-6 u l-10 ta’ Marzu – KRS) 1

2.

3.

4.

5.

A Good Day to Die Hard Wreck-It Ralph Zero Dark Thirty Les Miserables Movie 43

6. The Impossible 7. The Last Stand 8. Hitchcock 9. Playing for Keeps 10. Life of Pi

IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

22 Passatemp

Tisliba

1

2

5

3

4

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

Mimdudin:

18

5. Bi//a [ob] ]g[ira (5) 6. Sehem mir-ri;el millirkoppa sal-;enbejn (5) 7. Tajra b’rix twil im]ewwaq bl-ilwien tal- qawsalla (5) 10. Wie[ed kapa/i u jinqala’ (5) 11. Mhux bjond (5) 12. G[aqdiet aktarx illegali (5) 14. Hekk tag[mel i]-]ugraga (5) 16. Ta’ malajr: [abta u …, ng[idu (5) 17. u 18. Storbju bl-g[ajjat u konfu]joni s[i[a (10) 18. Ara 17.

Weqfin:

1. Kur/ifissi (6) 2. Ba[nan (6) 3. Xiljiet (6) 4. Ikkonforta (6) 8. {liqa (5) 9. Ikel g[all-flieles (5) 12. {olqa b’g[oqda f’/ima li tid[ol fl-iskalm (6) 13. Fallakki (6) 14. Mid[la sewwa u tal-qalba, kunfidenzjali (6) 15. Kap ta’ università (5)

Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin> 5. u 6. Kannizzata; 7. Marzu; 10. Tiben; 11. La[am; 12. }abar; 14. Va]un; 16. Sfoga; 17. u 18. Kanzunetta.

Weqfin> 1. Skadut; 2. Tirann; 3. Kzazel; 4. Laqqam; 8. }biba; 9.

T[o]]; 12. }banka; 13. Rifjut; 14. Vaguni; 15. Naqsam.

Sibilhom posthom

Il-figuri f’dawn il-[ames listi g[andhom jitni]]lu xi mkien f’din il-gradilja. In-Nru 34290 jinsab ittikkjat u mni]]el fejn suppost biex jg[inek issib fejn g[andhom jitni]]lu l-figuri l-o[ra.

Sudoku

Soluzzjonijiet

G[at-tfal

Sibilhom posthom

Fa/li: qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.

Tfittxija

Tfittxija u tpin;ija

— Issa g[adu kif [are; ir-ra;el tieg[ek, Sinjura!

Sudoku

Alex ma setax jorqod g[ax Jumbo Jim [adlu postu fis-sodda.

Alex qed i[ajru jsib it-tmien bananiet mo[bija forsi l-iljunfant iqum jikolhom. Wara li ssib il-bananiet, pin;i l-istampa bil-kuluri li tippreferi.

IN-NAZZJON

Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

TV#Radju 23 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Fil-qosor Monsters & Co. Raitre, 21>05

Film cartoon tajjeb [afna li n[adem fl-2001 u li g[andhom jie[du gost jarawh anki l-adulti. Naraw li l-belt ta’ Mostropoli tkun ti;;enera l-ener;ija li g[andha b]onn mill-g[ajjat tat-tfal tad-dinja li dawn jag[mlu waqt il-lejl meta jkunu mwerwrin minn mostri li jintbag[tu apposta mill-belt imsemmija. Fost dawn it-tfal hemm Boo, li narawha fir-ritratt hawn fuq ix-xellug.

Duplex - Un appartamento per tre Italia 1, 21>10 Ben Stiller, Drew Barrymore u Eileen Essel huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film komiku Amerikan li n[adem fl-2003 b’re;ija ta’ Danny De Vito. Koppja ta’ g[arajjes ikunu kuntenti wara li xtraw dar fejn be[siebhom jibnu familja. I]da sular

fuqhom tkun tg[ix wa[da xi[a li tispi//a biex tikkumplikalhom [ajjithom.

Rockna Radio 101, 19>15 Il-programm tal-lum se jittratta

tliet avvenimenti mu]ikali li se jittellg[u f’Malta fil-;img[at li ;ejjin.

Dawn huma Hard Rock Rising, The Garden Party u kun/ert mill-gruppi Violent Violets (fir-ritratt hawn fuq) u minn The Velts.

Vu/i Missjunarja Radju Marija, 21>00 Il-mistednin ta’ Frank Cassar u Helena Sammut g[al-lum se jkunu Maria Pisani u Maria Cassar (it-tnejn fir-ritratt fuq ix-xellug), din tal-a[[ar aktar nafuha bil-kunjom tag[ha xebba, Fenech Adami, peress li ti;i bint il-President Emeritu Eddie Fenech Adami. Maria Cassar tiddeskrivi l-mawriet tag[ha mal-:i]witi fl-1988 u fl-1998 fl-Isptar tal-Kottolengo, f’Turin fl-Italja, fejn hemm aktar minn elf resident, fil-parti l-kbira tag[hom anzjani jew b’di]abbiltà. Fl-1990 kemm Maria Cassar kif ukoll Maria Pisani, it-tnejn li huma tobba, marru Kalkutta fl-Indja u s-sena ta’ wara f’Moska, fir-Russja. Aktar ’il quddiem [admu wkoll fl-Afrika, fosthom fl-Angola.

Il-[atra ta’ Papa Fran;isku Mieg[ek - NET Television, 21>00

Il-Knisja Kattolika g[andha Papa ;did, Papa Fran;isku, Jorge Mario Bergoglio mill-Ar;entina, l-ewwel Papa mhux Ewropew f’1,300 sena.

Hu Papa li qed jie[u t-tmexxija talpoplu Kattoliku fi ]mien diffi/li.

X’mistenni li ;;ib din il-bidla fi [dan

il-Knisja Kattolika?

Fl-istudio, filmkien mal-pre]entaturi Fr Karm Debattista MSSP u Lisa Spiteri, se jkun hemm Monsinjur Charles Scicluna, l-Isqof Aw]iljarju ta’ Malta, li g[al numru ta’ snin [adem fil-Vatikan.

Fl-Isla nsibu kolonja ta’ madwar 65 qattus li se jkollhom ji//aqilqu mnejn qeg[din.

Tg[id se jinstab post alternattiv g[alihom^

Animal Diaries NET Television, 19>00 Fil-programm tal-lum ippre]entat minn Moira Delia u li se jkun dirett, se jsir tentattiv biex jinsab post alternattiv g[al kolonja ta’ qtates li hemm fl-Isla u li min[abba ra;uni valida ma jistg[ux jibqg[u fejn jinsabu b[alissa. Naraw ukoll grupp ta’ tfal li g[amlu ;bir ta’ fondi g[all-AAA li se jkunu qed jippre]entaw dak li ;abru lil din l-NGO li tie[u [sieb annimali abbandunati. Tittella’ wkoll il-lotterija ta’ darba f’xahar li hi sponsorjata mill-PAVI. La legge del crimine Rete 4, 00>05

Vahina Giocante u Jean Reno

(it-tnejn fir-ritratt fuq ix-xellug) huma fost il-protagonisti f’dan il-film thriller Fran/i] li n[adem fl-2009 b’re;ija ta’ Laurent Tuel.

IN-NAZZJON

Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

24 TV#Radju

06>00

101 Breakfast Club (b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>30 Anali]i tal->urnali)

09>00 09>05 10>00 10>05 11>00 11>55 12>00 12>30 13>00 15>00 15>05

A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Magazine 101 Mu]ika bla kumment Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

17>55 18>00 18>30 19>15 21>00 23>00

Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 - Familja Wa[da (jinkludu 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet filqosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 Newsline 12:45 - Qari bilMalti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bullettin tal-A[barijiet 18:15 Intermezz Mu]ikali 18:40 - TV Hemm 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bil-Malti (r) 20:30 - Euromix 21:05 - Mu]ika u Sport 22:00 - L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 Ru]arju 24:00 - Classic Hits.

ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Ma’ Pauline 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:15 Kummentarju 12:30 - Linja Diretta 13:15 - Bla Kantunieri 13:45 - ONE News 14:00 Maltin Biss 15:30 - Drive Time 15:45 - ONE News 16:30 Tomatate 17:00 - Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:15 - :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:10 - A[barijiet Sportivi 18:15 - Dirett Parlament 18:45 - Mid-Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone (jinkludi 19:45 ONE News) 20:15 - Collage 20:45 - Xalata Rock 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 VO’s 24:00 - Bla Kantunieri (r) 02:00 - Weekend Party.

RTK - 103 FM 06:30 - Espresso 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet filQosor) 09:15 - G[alina Lkoll (11:00 RTK Qosor) 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 - Afternoon Favourites (jinkludi 13:00 u 15:00 RTK Qosor, 13:30 -

Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Mu]ajk Rockna Fuzzbox - George Galea Night Style

Kaskata Kulturali, 14:00 BBC News) 15:30 – Il-Polz ta/?ittadin 17:00 - RTK Bulettin 17:15 – Darek, Flusek u Negozju (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan ilMulej 19:05 - Ru]arju 19:25 Rakkont 19:40 – L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 20:50 Kaskata Kulturali 21:00 – Se[er il-Malti 22:00 – Il-Qaddis tal-Jum 22:05 Ripetizzjonijiet.

Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 – Platea 10:00 Il-Malti llum: ideat ta’ ]mienna 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-:urnali 13:30 – Provokazzjoni u ktieb 14:00 BBC News Hour 15:00 Classic FM 20:00 – University Matters 20:30 - Biex Hekk Jibqg[u Mag[na 21:00 - BBC World Service.

Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - Avventura ma’ :esù 09:30 - Kuntatt 11:00 Van;elu {aj 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju tadDuluri 13:00 - Qari tarRumanz 13:30 - Shalom 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Avventura ma’ :esù (r) 16:00 – Il-Kura tal-:nien 16:45 - Naturali 17:00 – Bullettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 - Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 - Quddiesa 19:00 - Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - Nixxieg[a Dumnikana 20:30 – Qari tar-Rumanz (r) 21:00 - Vu/i Missjunarja 22:00 - Qari millIskrittura Mqaddsa 22:30 Il-Mediterran 23:00 - L-Istorja tal-Knisja u inti (r) 23:30 – A[barijiet Reli;ju]i 23:50 Kompjeta 24:00 - Ru]arju.

Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast with Drew 10:30 - Simon Pisani 13:30 – Ian Lang 15:30 Nathan u Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 – Dance Top 20 20:00 – Paul Oakenfold 22:00 - Miss Roberta 24:00 – Defected in the House.

Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il-{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 - 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 - Calypso Drive 19:00 - Let’s Go 21:00 Dak Kien }mien 01:00 Nightshift.

La banda degli angeli (Band of Angels) - Rete 4 16>05

Wara s-su//ess li kiseb fil-film Gone with the Wind, Clark Gable (fir-ritratt hawn fuq ma’ Yvonne De Carlo) ing[ata l-parti ewlenija f’dan il-film tal-1957. Anki jekk is-su//ess ta’ dan il-film ma qarribx lejn dak tal-ewwel wie[ed, xorta wa[da mhux film li ta’ min jarmih. B[ala storja naraw lil Amantha Starr (De Carlo), li minkejja li tkun bint agrikoltur sinjurun, ma jkollha l-ebda dritt mill-wirt tal-missier, min[abba li ommha tkun skjava. Tispi//a tinbieg[, biss issib xorti kbira ming[and min jixtriha.

TVM 06:30 - TVAM 09:00 – TV Hemm (r) 10:20 – Bondi + (r) 11:25 - Extreme Animals 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - TVPM 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16.30 - }ona 18:00 A[barijiet 18:10 - Waqtiet 18:15 - Teleshopping 18:30 - TV Hemm 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Xarabank 23:15 A[barijiet 23:35 - Venere 00:20 - TVPM (r).

TVM 2 07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:30 - Storjografija 12:00 – Champions League Draws 12:45 - Extreme animals (dok.) 13:15 – Bondi + 14:15 - GFA Roundup 14:45 - Venere 15:30 - Extreme Animals (dok.) 16:00 - Days that Shook the World (dok.) 16:50 Qatra Inka 17:20 - Waqtiet 17:25 – Bondi + 18:15 Madwarna 18:30 - .EU 19:00 GFA Roundup 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 - Days that Shook the World (dok.) 20:30 - A[barijiet bl-Ingli] 20:35 - Waqtiet 20:40 UCL Magazine 21:15 - Kappelli 21:45 - Malta u lil hinn minnha 23:15 – GFA roundup.

ONE 07:00 – Breakfast News 09:00 – Sieg[a }mien 10:00 – Teleshopping 10:30 – Aroma Mattina 12:00 – Teleshopping 12:45 - Kalamita 13:30 – ONE News 13:40 – (ikompli) Kalamita 16:20 - Teleshopping 17:30 – ONE News 17:40 – Healthy Living 19:30 – ONE News 20:15 – Ir-Rangers 20:30 – Affari Tag[na 23:15 – ONE News.

Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:20 - 104.6 Music 16:10 - FilK/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 (live) 18:40 - Teleshopping 19:00 -

News 19:20 - L-MEP u Int 19:30 - {abbejtek (r) 20:30 Qeg[din Sew! Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, fit-08:00, fid-09:00 u fil-11:00) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta 17:00 Tg 1 18:50 - L’eredità 20:00 Tg 1 20:30 – Affari tuoi 21:10 Red or Black? Tutto o niente (game show) 23:35 - TV7 settimanale del Tg 1 00:35 L’appuntamento 01:05 - Tg 1 notte 01:40 - Sottovoce.

Raidue 06:40 - Cartoons 08:15 - Sabrina, vita da strega (TF) 08:35 - Le sorelle McLeod (TF) 09:15 Selz 09:30 - TGR-Montagne (attwalità) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri (attwalità) 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 Eat Parade 13:50 - Tg 2 Sì, viaggiare 14:00 - Senza traccia (TF) 15:30 - Cold Case (TF) 16:15 Numb3rs (TF) 17:00 - Las Vegas (TF) 17:50 - Tg Sport 18:15 Tg 2 notizie 18:45 - Squadra Speciale Cobra 11 19:35 - Il Commissario Rex (TF) 20:30 Tg 2 notizie 21:05 - Rex 22:45 NYC 22 (TF) 23:30 - Tg 2 notizie 23:45 - L’ultima parola (attwalità) 01:15 - Flashpoint (TF) 02:10 - Il caso UnaBomber.

Film 1996.

Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agorà (attwalità) 10:00 – Spaziolibero 10:10 - La storia siamo noi (dok.) 11:00 - Codice a barre 11:30 - Buongiorno Elisir (attwalità) 12:00 - Tg 3 12:25 Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie diario italiano 13:10 - Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:05 Tgr Piazza affari 15:10 - La casa nella prateria (TF) 16:00 - Cose dell’altro Geo (attwalità) 17:40 Geo & Geo 19:00 - Tg 3 19:30 Tg regione 20:00 - Blob 20:10 Stanlio e Ollio 20:35 - Un posto

al sole (soap) 21:05 – Monsters & Co. Film 2001 22:50 - Glob Therapy 24:00 - Tg 3 line notte 01:10 - Rai Educational - Art News 01:35 - ApriRai 01:50 – I medici volanti dell’Africa orientale. Film 1969.

Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina

08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 Mattino cinque 11:00 - Forum (attwalità) 13:00 - Tg 5 13:40 Beautiful (soap) 14:10 Centovetrine 14:45 - Uomini e donne (talk show) 16:05 - Amici (talent show) 16:50 - Pomeriggio cinque 18:50 - The Money Drop (kwi]]) 20:00 - Tg 5 20:40 Striscia la notizia 21:10 - Il Clan Dei Camorristi (Fiction) 23:20 Supercinema 23:50 - Tg 5 notte 00:20 - Striscia la notizia 01:10 Uomini e donne.

Rete 4 06:50 - T.J. Hooker (TF) 07:45 Miami Vice (TF) 08:40 - Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 4 (TF) 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 Lo sportello di Forum 15:35 My Life - Segreti e passioni (soap) 16:05 – La banda degli angeli. Film ’57 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (TF) 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - Quarto grado 24:05 - La legge del crimine. Film 2009 01:45 - Tg 4 night news.

Italia 1 06:40 - Cartoons

08:45 - Una mamma per amica (TF) 10:35 ER - Medici in prima linea (TF) 12:25 - Studio aperto 13:00 Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:50 - White Collar (TF) 16:45 - Chuck (TF) 17:40 - La vita secondo Jim (sitcom) 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI: Scena del crimine (TF) 21:10 - Duplex – Un appartamento per tre. Film 2003 22:55 - Le iene 00:30 L’invidia del mio migliore amico.

Film 2004 02:30 - Sport Mediaset 02:55 - The Shield.

IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

TV#Radju 25 Favourite Channel 07:00 - Bon;u Muftie[ 07.15 F. News 07:30 - Dawl tal-:urnata 08:00 - News Point 08:30 Sejja[tli (r) 10:00 - Strada Rjali 12:00 - F. News 12:15 - Today News 12:30 - Reporter 13:00 Niskata 15:00 - Teleshopping 17:30 - Madagascar (b’waqfa g[al F. News fis-18:15) 19:45 F. News 20:15 - Today News 20:30 - Reporter 21:00 - Sfera 23:00 - F. News.

Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshopping 12:00 – Rock Legend (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 The 90s 14:30 - The 00s 15:00 Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Total Request Show 20:00 The 60s & 70s 20:30 - Versus 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos.

La 5 12:50 - Extreme Makeover Home Edition 14:00 - Gossip Girl (TF) 14:45 - The OC (TF) 15:30 Giovani Campionesse (TF) 16:20 - Ninì (TN) 17:10 - I maghi di Waverly (sitcom) 18:00 - Friends (sitcom) 18:25 -

Extreme Makeover Home Edition 19:20 - Amici 20:25 Gossip Girl (TF) 21:10 - Inga Lindstrom - La signora del faro.

Film 2006 23:05 - Uomini e donne 00:10 - Amici.

BBC Entertainment 07:15 - 3rd & Bird 07:25 - Me Too! 07:45 - Boogie Beebies 08:00 - The Large Family 08:10 - Balamory 08:25 - Keeping up Appearances 08:55 Mastermind 09:25 - The Weakest Link 10:10 EastEnders 10:40 - Doctors 11:10 - North & South 12:00 Gracie! 13:20 - Mastermind 13:50 - The Weakest Link 14:35 - EastEnders 15:05 - Doctors 15:35 - North & South 16:25 Gavin and Stacey 16:55 Keeping up Appearances 17:25 The Weakest Link 18:10 EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - North & South 20:00 The Old Guys 20:30 - The Stephen K Amos Show 21:00 Natural World 21:50 - Lead Balloon 22:20 - Katy Brand’s Big Ass Show 22:45 - Luther 23:40 - Alan Carr: Chatty Man. TCM 07:40 - Take Me Out to the Ball

Game. Film ’49 (U) 09:15 Riffraff. Film ’35 (A) 10:50 Young Cassidy. Film ’65 (A) 12:40 - The Pirate. Film ’48 (U) 14:20 - Rio Bravo. Film ’59 (U) 16:45 - A Streetcar Named Desire. Film ’51 (X) 19:00 - All the Fine Young Cannibals. Film ’60 (A) 21:00 - House of Wax. Film ’53 (PG) 22:25 - The Gypsy Moths. Film ’69 (15).

MGM Movies 06:55 - Tom Jones. Film ’63 (AA) 09:05 - Love and Death.

Film ’75 (A) 10:30 - Danger Island. Film ’92 12:00 - Where Angels Fear to Tread. Film ’91 (PG) 13:55 - Bound for Glory.

Film ’76 (A) 16:19 Futureworld. Film ’76 (A) 18:10 - Support Your Local Sheriff!

Film ’69 (U) 19:45 - MGM’s Big Screen 20:00 - The Wilby Conspiracy. Film ’75 (AA) 21:45 - Toy Soldiers. Film ’91 (15) 23:35 - Something Wild.

Film ’86 (18).

GO Stars 06:40 - The Wiz

08:50 Mission Impossible: Ghost Protocol 11:00 - Monk 11:50 Tron: Legacy 13:55 - Closing The Ring 15:50 - The Count of Monte Cristo 18:00 - Definitely, Maybe 19:50 - Two and a Half Men 20:15 - The Hollow Crown Part 5 21:00 - Joyful Noise 22:55 - Cleanskin 00:40 - I Am Number Four.

Diva Universal 07:00 - Wolff’s Turf 08:55 Agatha Christie’s Poirot 09:55 Kojak 10:55 - Quincy, M.E. 11:55 - JAG 12:55 - ER 13:55 JAG 15:50 - Kojak 16:50 Agatha Christie’s Poirot 18:50 JAG 19:50 - ER 20:50 - Great Women 21:00 - Rex: A Cop’s Friend 23:00 - ER. Iris 15:20 - Boom. Film ’98 17:20 Acquasanta Joe. Film ’71 19:20 - A-Team (TF) 20:05 - Hazzard (TF) 21:00 - L’ultimo Boy Scout - Missione: Sopravvivere.

Film ’91 22:50 - Codice: Swordfish. Film 2001 00:45 Nikita (TF).

Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Senior vs Junior: Mikey’s Art Opening 08:10 - Dirty Jobs: Cave Biologist 09:05 - Deadliest Catch: Racing the Clock 09:55 Ultimate Survival: Land of the Maori 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made

11:40 - Extreme Engineering: Bridging the Bering Strait 12:35 - Fifth Gear 13:30 - Wheeler Dealers: Porsche 928 14:25 American Chopper: Fantasy Bike: Joseph McClendon 15:20 Mythbusters: Swinging Pirates 16:15 - Dirty Jobs: Buoy Cleaner 17:10 - Deadliest Catch: Seeking the Catch 18:05 - Ultimate Survival: Men vs Wild Jake Gyllenhaal 19:00 - How It’s Made: Riding Mowers 19:30 How It’s Made 20:00 - One Car Too Far: Rainforest 21:00 - Stan Lee’s Superhumans: Jaw Breaker 22:00 - Werner Herzogs Death Row: Conversation with Linda Carty 23:00 - Ultimate Cops.

Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - Mike & Molly 11:30 Person of Interest 12:15 - Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Fringe 14:30 - Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 Private Practice 16:45 - Mike & Molly 17:10 - Top Gear 18:15 Days of Our Lives 19:00 Criminal Minds 20:00 - Glee 20:45 - Gossip Girl 21:30 Solaris 23:30 - Mike & Molly 23:55 - How I Met Your Mother 00:20 - 2 Broke Girls 00:45 Whitney 01:10 - 30 Rock 01:35 - VEEP. Biography Channel 06:30 - American Restoration: Knockout. Hardcore Pawn: 10:00 - Drop the Bomb 10:30 Total Meltdown. The Locator: 11:00 - Stephanie Castaneda 11:30 - A Son’s Search for Answers. 12:00 - America’s Court with Judge Ross 13:00 Pawn Stars: Take a Seat 13:30 American Restoration: Apples and X-Rays 14:00 - Inside Story: Ferris Bueller’s Day Off. Hardcore Pawn: 16:00 - Drop the Bomb 16:30 - Total Meltdown.

17:00 - America’s Court with Judge Ross. The Locator: 18:00 - Stephanie Castaneda 18:30 - A Son’s Search for Answers. 19:00 - Pawn Stars: Take a Seat 19:30 - American Restoration: Apples and X-Rays 20:00 - Braxton Family Values: Getting the Band Back Together. Hardcore Pawn: 21:00 - Drop the Bomb 21:30 Total Meltdown 22:00 - Tripped Out Cash 22:30 - Motor Mouth.

Duck Dynasty: 23:00 - Sweatin’ Bullets 23:30 - Truck Commander.

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - Fireman Sam 08:10 - Barney and Friends 08:40 - Pingu 08:45 - Baby Antonio’s Circus 08:50 - My Animal Family 09:05 - Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 - Slim Pig 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 - Kipper 09:45 Igloo-Gloo 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 Barney and Friends 10:40 - Wobblyland 10:45 Jarmies 11:00 - Lots & Lots 11:15 - Oswald 11:27 - Oswald 11:40 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:05 - Wild Life 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - My Animal Family 12:45 - Benjamin’s Farm 12:50 See The Sea 12:55 - Mio Mao 13:05 - Slim Pig 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 - Bob the Builder 13:35 - Fireman Sam 13:45 - Thomas and Friends 14:10 - Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 - Pingu 14:25 - Barney and Friends 14:55 Kipper 15:05 - Angelina Ballerina 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 - Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 - Tiny Planets 15:55 - Pingu 16:00 - My Animal Family 16:15 - Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 - James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 - Fireman Sam 17:05 - Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 - Slim Pig 17:40 - Baby Antonio’s Circus 17:45 - Fluffy Gardens 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Oswald 18:37

- Oswald 18:50 - Gazoon 19:00 - Angelina Ballerina 19:15 - Thomas and Friends 19:30 Bob the Builder 19:40 - Fireman Sam 19:50 Barney and Friends 20:20 - Pingu 20:25 - Pingu 20:30 - Monkey See Monkey Do 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Thomas and Friends 22:25 - Bob the Builder.

Disney Channel 08:00 - Jonas LA 08:25 - So Random 08:50 Hannah Montana 09:15 - Sonny with a Chance 09:40 - Kim Possible 10:05 - Shake It Up 10:30 Wizards of Waverly Place 10:55 - That’s So Raven 11:20 - Austin and Ally 11:45 - Art Attack 12:10 - ANT Farm 12:35 - The Suite Life on Deck 13:00 - My Babysitter’s a Vampire 13:25 - Shake It Up 13:50 - Jessie 15:00 - Let It Shine 16:45 My Babysitter’s a Vampire 17:10 - ANT Farm 17:35 - Good Luck Charlie 18:00 - Jessie 18:30 That’s So Raven 18:50 - Cory in the House 19:15 - Phil of the Future 19:40 - Hannah Montana 20:05 - Good Luck Charlie 20:55 - Wizards of Waverly Place 21:45 - Hannah Montana 22:35 Brandy and Mr Whiskers.

07>00 09>00 11>58 14>00 14.05

§NET News Teleshopping .NET (b’waqfa g[al NET News f’12>00 u fis-13>00) NET News Afrodite

15>25 15>40 16>35 17>00 17>05

Telebejg[ Crazebook Telebejg[ NET News Malta Llejla

(b’waqfa g[al NET News fit-15>00)

19>00 19>30 19>45 20>30 21>00 22>30 23>00

(b’waqfiet g[al NET News fil-17>00 u fis-18>00) Animal Diaries Lift NET News Flusek Mieg[ek (b’waqfa g[al NET News fid-21>30) Servizz minn Newsroom NET News

Sport fuq il-Cable Eurosport 08:35 - The Box

08:45 - FIS WC Nordic Ski Jumping 09:45 FIS WC Nordic Ski Jumping 10:30 - FIS WC Alpine Skiing: Lenzerheide, Switzerland: Nation Team Event (live) 12:00 UEFA Champions League Football 12:30 - UEFA Europa League Football 13:00 - IBU WC Biathlon: Khanty Mansiysk, Russia: Men’s Sprint (live) 14:15 FIS WC Nordic Ski Jumping: Trondheim, Norway: HS 100 (live) 15:30 - FIS WC Nordic Skiing: Oslo, Norway: Gunderson (live) 16:15 - FIS WC Nordic Ski Jumping 16:30 - FIS WC Nordic Ski Jumping: Trondheim, Norway: HS 134 (live) 18:30 World Junior Champ. Figure Skating: Ontario, Canada: Pairs Free Programme (live) 20:30 Players Tour Champ. Snooker: Finals, Rd of 16: Galway (live).

Eurosport 2 07:00 - AFC Football Champ.

League 08:00 - IBU WC Biathlon 09:00 - Players Tour Champ.

Snooker 10:00 - FIS WC Alpine Skiing 11:00 - Players Tour Champ. Snooker: F., Rd of 16: Galway (live) 13:00 - FIS WC Nordic Skiing: Oslo, Norway: HS 134 (live) 13:45 - FIS Freestyle WC Skiing: Are, Sweden: Moguls (live) 14:30 - IBU WC Biathlon 15:30 - Players Tour Champ. Snooker: F., Rd of 16: Galway (live) 19:00 - IBU WC Biathlon 20:00 - Fight Club 22:00 - FIS WC Nordic Ski Jumping 23:30 - IBU WC Biathlon.

GO Sports 1 06:30 - F1: Australian GP: Practice 2 (live) 08:30 - Ligue 1: Rd 29: The Ligue 1 Show 09:00 PGA European Tour: Avantha Masters: Day 2 (live) 13:00 - F1: Australian GP: Practice 1 & 2 16:30 - Barclays PL: PL World 17:00 - Ligue 1: Rd 28: Olym.

Lyonnais v Olym. de Marseille 19:00 - UEFA Champ. League: Magazine Programme 22: Review 19:30 - Barclays PL: Wk 30: Liverpool v Tottenham H 21:30 - ATP Masters 1000: BNP Paribas Open, Indian Wells: QF (live) 01:30 - Barclays PL: Wk 31: PL Preview.

GO Sports 2 20:30 - Ligue 1: Rd 29: Olym. de Marseille v AC Ajaccio (live) 22:30 - Milan Channel.

GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 10:00 - Serie A: Rd 28: Udinese v Roma. Ligue 1: 12:00 - Rd 28: AC Ajaccio v FC Lorient 14:00 Rd 29: The Ligue 1 Show. 14:30 - The Six Nations 2013: Scotland v Wales 16:30 - Serie A: Rd 28: Lazio v Fiorentina 18:30 - PGA

European Tour: WGC Cadillac Champ.: Highlights 19:30 - Barclays PL: Wk 31: PL Preview 20:00 - PGA European Tour: Avantha Masters: Day 2 00:00 Barclays PL: Wk 30: WBA v Swansea C. 02:00 - Trans World Sport.

GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 12:00 - Serie A: Rd 28: Udinese v Roma. Ligue 1: 14:00 - Rd 28: AC Ajaccio v FC Lorient 16:00 - Rd 29: The Ligue 1 Show.

16:30 - The Six Nations 2013: Scotland v Wales 18:30 - Serie A: Rd 28: Lazio v Fiorentina 20:30 - WGC Cadillac Champ.: Highlights 21:30 - Barclays PL: Wk 31: PL Preview 22:00 PGA European Tour: Avantha Masters: Day 2 02:00 - Barclays PL: Wk 30: WBA v Swansea C. Melita Sports 1 Bundesliga: 08:00 - FC Schalke 04 v Borussia Dortmund (r) 09:50 - FC Bayern Munchen v Fortuna Dusseldorf (r). 11:45 FIFA Beach Soccer WC Qual.: Italy v Spain (r) 13:05 - FA Cup Rd 6: Man. Utd v Chelsea (r) 15:00 - 2012 UIPM Pentathlon: Woman's Final: China (r) 16:05 - 2012 Alpari World Match Tour: Sweden: Day 1 (r) 18:10 - FA Cup Rd 6: Man. C. v Barnsley (r). Bundesliga: 20:00 - Preview 20:30 - VfL Wolfsburg v Fortuna Dusseldorf (live). 22:35 - 2012 UIPM Pentathlon: Woman's Final: China (r) 23:40 - FA Cup Rd 6: Man. Utd v Chelsea (r) 01:45 - Bundesliga: Preview (r).

Melita Sports 2 12:00 - FA Cup Rd 6: Man. C. v Barnsley (r) 14:05 - Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 15:10 - Bundesliga: FC Schalke 04 v B. Dortmund (r) 17:05 - America's Cup: Newport: Day 1 (r) 19:10 - Volleyball Champ. League Magazine: The Big Hit (r) 19:40 - FA Cup Rd 6: Man. Utd v Chelsea (r) 21:35 - Bundesliga: Preview (r) 22:05 Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings 00:40 Bundesliga: FC Bayern Munchen v Fortuna Dusseldorf (r).

Malta Stars 08:00 - Malta Handball Assoc. (r) 09:20 - Melita GFA 1st Division (r) 11:05 - BOV PL: Hibernians v Sliema (r) 13:20 - MFA Futsal League: Balzan v Hibs (r) 14:45 Malta Rugby Football Union (r) 16:20 - Malta Basketball Assoc.: Luxol v A to Z Athleta (r) 17:45 Malta Handball Assoc. (r) 19:05 Football Nurseries (r) 19:40 Melita GFA 1st Div. (r) 21:25 BOV PL: Birkirkara v Mosta (r) 23:40 - MFA Futsal League: Balzan v Hibs (r) 01:00 - Malta

IN-NAZZJON

Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

26 Klassifikati AVVI}I G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt.

Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bis-sejjie[,

bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma.

Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol.

B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570.

Servizz fil-pront.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

Tiswijiet

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//.

B’sitt xhur garanzija fuq il-

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

G{ALL-BEJG{ Erba’ appartamenti

TIMESHARE (3 f’G[awdex u 1 f’Malta) b’perjodu ta’ ]mien ta’ aktar minn 15-il sena biex jinbieg[u f’daqqa bi prezz bargain ta’ €50,000.

Xiri b’mod separat ji;i kkunsidrat. ?emplu 99171255.

Kamra tal-pranzu

INJAM tip Messikan: mejda, sitt si;;ijiet u Welsh dresser. €1350 jew l-eqreb. ?emplu 99010176.

G[amara antika

TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.

Jekk se ssuq...

TIXROBX Jekk se tixrob...

ISSUQX

Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

27

Ikomplu l-attivitajiet tal-ASMK Wara waqfa ta’ tliet ;img[at l-Asso/jazzjoni Sport Muturi u Karozzi se tkompli l-progammi tag[ha nhar il-{add 17 ta’ Marzu. Waqt dan il-programm se jkun hemm ti;rijiet bilkarozzi u l-muturi.

Il-programm jibda fil-11 a.m.

Intant wara l-a[[ar attività fil-klassifiki kemm tal-muturi kif ukoll tal-karozzi kien hemm tibdilet diversi fil-punti. FlAutocross Klassi A, wara la[[ar ti;rija re;a’ tela’ filqu//ata tal-klassifika Christian Galea fuq Fiat Ritmo b’52 punt. Dan hu segwit b’punt inqas minn Patrick Cassar fuq Opel Corsa. Fit-tielet po]izzjoni issa hemm Manuel Muscat fuq Opel Corsa b’24 punt.

Fi Klassi B Malcom Borg fuq Opel Corsa qieg[ed fuq quddiem b’35 punt u dan hu segwit minn Mario Scicluna fuq Opel Corsa b’23 punt.

Scicluna hu segwit minn Guzi Pace fuq Ford Escort b’19 ilpunt fit-tielet post.

Fis-Sezzjoni Gozo Autocross b[alissa hemm taqtig[a bejn

Christian Apap fuq Ford Escort li jinsab fuq quddiem b’42 punt u Domnic Zammit fuq Alfa Sud u Marvic Vassallo fuq Ford Escort li g[andhom punte;; ta’ 40 punt kull wiehed.

Fil-Muturi Motocross Klassi A i/-champion tal-ista;un li g[adda 2011-12, Clayton Camilleri fuq KTM re;a’ [a postu fuq quddiem. F’din ilklassifika Clayton qieg[ed jillidja b’114 il-punt. Dan hu segwit minn Carmelo Borg fuq Suzuki li g[andu 109 punti.

Camilleri u Borg jinsabu segwiti minn Paul Muscat fuq KTM li minkejja li reba[ la[[ar attività spi//a jokkupa ittielet po]izzjoni f’din ilklassifika b’99 punt.

Fi Klass B l-istorja hi differenti fejn wara l-a[[ar attività Trevor Muscat fuq KTM 250cc irnexxilu jkompli javvanza u jkabbar id-distakk.

Muscat jinsab fuq quddiem b’125 punt u hu segwit minn Brandon Cassar Muscat fuq Yamaha YZF li spi//a l-a[[ar attivtà b’101 punti. Fit-tielet

Malcom Borg fuq Opel Corsa, leader ta’ Klassi B

po]izzjoni ta’ din il-klassifika hemm is-sewwieq G[awdxi Joseph Bigeni fuq Suzuku RMZ u li qed jokkupa din ilpo]izzjoni b’84 punt.

Lejlet it-tigrija tas-Sibt, b[assoltu jsiru s-sessjonijiet ta’ ta[ri; ta’ kull sezzjoni. It-ta[ri; jibda mis-2 p.m. ’il quddiem u d-d[ul ikun bla [las. It-ta[ri; tat-Trials jibda fit-3 p.m.

Intant l-Asso/jazzjoni tav]a li nhar il-{add 21 ta’ April u se ti;i organizzata Demolition o[ra.

Din id-darba se tkun dik talkarozzi ]g[ar. L-g[aqda fet[et ir-re;istrazzjoni g[al minn hu interssat jie[u sehem f’din ledizzjoni.

Ir-re;istrazzjoni tista’ ssir biss personalment mis-sewwieq

nhar il-{amis 21 ta’ Marzu u l{amis 4 ta’ April fil-Club House ta’ l-Imtarfa bejn it-8 p.m. u d-9.30 p.m.

G[al iktar informazzjoni wie[ed jista’ j]ur is-sit elettroniku www.asmk.org.mt u jista’ jag[mel kuntatt ma’ Frans Deguara fuq 99452117 jew ma’ Johann Pace fuq 99425489.

WATERPOLO

Konfront dirett bejn Neptunes u Sirens Illum jintlag[bu ]ew; partiti millkampjonat nazzjonali tal-waterpolo u l-aktar li tispikka se tkun dik bejn Sirens u Neptunes.

Din il-log[ba hi bejn ]ew; timijiet li se jkunu qed ifittxu li ji;bru l-punti massimi biex jitilg[u fl-ewwel post u jil[qu li/-champions Sliema fil-

qu//ata. Dawn tal-a[[ar g[andhom sitt punti filwaqt li kemm Sirens kif ukoll Neptunes g[andhom tliet punti.

Fl-a[[ar [ar;a tag[hom Sirens kienu reb[u 14-7 kontra Valletta Utd filwaqt li Neptunes se jkunu ;ejjin minn reb[a ta’ 10-4 kontra Exiles.

Intant, il-log[ba l-o[ra tal-lum hi

dik bejn Exiles u Marsaxlokk. Dawn i]-]ew; timijiet g[adhom ma kisbu lebda reb[a dan l-ista;un. L-unika log[ba li Marsaxlokk lag[bu kienet dik kontra s-selezzjoni tal-ASA u dawn tal-a[[ar kienu reb[ulhom 16-5.

Exiles tilfu l-log[ba kontra Neptunes.

Fi tmiem il-;img[a m’hemm l-ebda

log[ob tal-waterpolo u l-kampjonat jirritorna fit-22 ta’ Marzu.

Illum

Il-programm

18.45pm Exiles Ferretti v M’Xlokk ASC 20.00pm Neptunes Emirates v Sirens Ritter Sport

IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

28 Sport KUMMENTI WARA L-PARTITI TA?-CHAMPIONS LEAGUE

‘Tlifna l-log[ba fl-ewwel leg’ Il-manager ta’ Arsenal, Arsene Wenger, qal li l-log[ba kontra Bayern Munich kienet mitlufa fl-ewwel leg u li kieku l-plejers kienu attenti f’Londra rri]ultat a[[ari kien ikun wie[ed differenti.

Il-kummenti ta’ Wenger waslu wara li Arsenal reb[u 2-0 barra minn darhom kontra Bayern Munich u xorta ;ew eliminati mill-kompetizzjoni g[ax Bayern kienu reb[u l-ewwel leg 3-1.

“Konna vi/in [afna llejla. Fit-tieni leg kien hemm xi mumenti meta konna fortunata imma fl-a[[ar 20 minuta kien hemm fejn stajna skurjajna gowl ie[or. Il-log[ba ntilfet fl-ewwel leg. Ittielet gowl stajna evitajnieh. Li kieku morna tajjeb fl-ewwel leg l-istorja kienet tkun differenti,” qal Wenger.

Wenger qal li kien ferm kuntent bilwirja tat-tim tieg[u kontra tim li qieg[ed jiddomina l-kampjonat domestiku. L-eliminazzjoni ta’ Arsenal mi/-Champions League tfisser li Arsenal jidhru li se jid[lu fit-tmien sena bla reb[ ta’ unur u dan bla dubju se jkompli jitfa’ l-pressjoni fuq Wenger. L-g[an ta’ Arsenal issa hu li jispi//aw mal-ewwel erbg[a filkampjonat biex b’hekk jikkwalifikaw g[a/-Champions League.

Minn na[a tieg[u, il-kow/ ta’ Bayer Munich, Jupp Heynckes, qal li din illog[ba se tiswa tajjeb biex fil-futur ittim ma jag[milx l-istess ]balji.

“Arsenal skurjaw gowl kmieni u dak kien e]att x’kienu qed ifittxu. Din kienet twissija g[alina. Irridu niftakru li g[adna ma rba[na xejn. Fl-ewwel taqsima konna ine]istenti filwaqt li fit-

tieni taqsima tjibna u kien ilgoalkeeper tag[hom li ]ammhom filpartita. Din il-log[ba turina li trid tilg[ab ]ew; legs bl-istess mod, anke jekk fl-ewwel leg tkun bnejt vanta;; tajjeb,” temm jg[id Heynckes. Ta’ min jinnota li l-kow/ ta’ Bayern Munich qal li fir-rawnd li jmiss jixtieq jevita lil Borussia Dortmund.

‘Sena spe/jali’ Il-kow/ ta’ Malaga, Manuel Pellegrini, qal li din hi sena spe/jali g[at-tim tieg[u wara li Malaga reb[u 2-0 kontra Porto biex b’hekk g[addew g[all-fa]i li jmiss. Malaga, li qed jie[du sehem g[all-ewwel darba f’din il-kompetizzjoni, kienu tilfu l-ewwel leg 1-0 imma rnexxielhom idawru rri]ultat u reb[u 2-0 kontra Porto li spi//aw jilag[bu b’10.

“Din s’issa hi sena spe/jali u dan hu kollu mertu tal-plejers u tal-partitarji.

L-atmosfera fil-grawnd kienet wa[da ta’ barra minn hawn u g[enitna nirb[u.

Fl-ewwel 25 minuta konna nervu]i imma meta wasal il-gowl ta’ Isco kkalmajna u bdejna nilag[bu l-futbol li nafu nilag[bu,” qal Pellegrini.

“It-tim mhux se jieqaf. It-tim se jkompli jissielet biex ikompli javanza.

Irridu ng[addu g[as-semifinali.

Nixtieq nevita lil Real jew lil Barcelona,” temm jg[id Pellegrini.

Ta’ min jinnota li l-unika log[ba li tilfu Malaga din is-sena fi/-Champions League kienet proprju l-ewwel leg kontra Porto.

Min-na[a tieg[u, il-kow/ ta’ Porto, Vitor Pereira, qal li t-tke//ija ta’

FUTBOL

Illum jitilg[u l-poloz Illum fis-1pm fil-belt ta’ Nyon flI]vizzera jittellg[u l-poloz tal-fa]i talkwarti tal-finali. It-tmien timijiet li g[addew g[ar-rawnd li jmiss huma Juventus, PSG, Galatasaray, Borussia Dortmund, Bayern Munich, Real Madrid, Malaga u Barcelona.

G[at-tieni sena konsekuttiva se jkun hemm tim ;did fil-kwarti tal-finali.

Din is-sena dan it-tim se jkun Malaga

filwaqt li sena ilu kien hemm APOEL ta’ ?ipru. Ta’ min jinnota li g[allewwel darba mill-ista;un 1995-96 mhux se jkun hemm tim Ingli] f’din ilfa]i. Spanja se tkun rappre]entata minn tliet timijiet.

Real Madrid g[adhom b’/ans li jirb[u l-10 Champions League flistorja tag[hom filwaqt li g[al Juventus din hi l-ewwel darba f’dawn l-a[[ar seba’ snin li dawn se jkunu qed jilag[bu f’din il-fa]i.

Fir-rawnd li jmiss timijiet mill-istess pajji] jistg[u ji;u kontra xulxin. Lewwel legs tal-kwarti tal-finali jintlag[bu fit-2 u fit-3 ta’ April filwaqt

Il-manager ta’ Arsenal, Arsene Wenger

li t-tieni legs jintlag[abu fid-9 u fl-10 ta’ April. Il-finali ssir f’Wembley, isSibt 25 ta’ Mejju.

BOWLING

‘Giggs irid jie[u post Ferguson’ Il-winger ta’ Man Utd Ryan Giggs jixtieq jie[u post ilmanager Alex Ferguson ladarba dan tal-a[[ar jirtira mill-kariga. Dan qalu l-eks plejer ta’ Man Utd Ole Gunnar Solskjaer. B[alissa Solskjaer qed imexxi lill-klabb Norve;i] ta’ Molde.

“Giggs jixtieq li xi darba jmexxi lil Man Utd u g[andu l-potenzjal kollu biex jag[mel dan. Hu veru li g[adu kemm iffirma kuntratt ta’ sena b[ala plejer imma nemmen li qieg[ed attent g[al dak li se jag[mel Ferguson fil-futur,” qal Solskjaer.

Giggs g[andu 39 sena filwaqt li Ferugson, li g[andu 71 sena, s’issa dejjem sostna li mhux be[siebu jieqaf imexxi lir-Red Devils. Solskjaer qal li minkejja li hi xewqa tieg[u stess li xi darba jmexxi lil Man Utd, l-g[a]la li Giggs imexxi lir-Red Devils tkun wa[da ‘aktar naturali’.

Defour kienet kru/jali. Barra minn hekk, Pereira qal li anke l-injury li sofra Moutinho kienet wa[da li [alliet impatt negattiv fuq it-tim. “Qlajna gowl ftit qabel tmiem l-ewwel taqsima, spi//ajna nilag[bu b’10 kif bdiet ittieni taqsima u kollox beda ;ej [a]in.

Ippruvajna no[olqu reazzjoni anke meta konna b’10 imma kien dak il-[in li wasal it-tieni gowl tag[hom li prattikament g[alaq il-partita,” qal Pereira.

Ryan Giggs

Intant, l-attakkant ta’ Man City Carlos Tevez inqabad isuq waqt li kien bla assigurazzjoni. Tevez issa jidher quddiem il-Qorti fit-3 ta’ April. :img[a ilu Tevez inqabad isuq b’velo/ità e//essiva. Tevez issa g[andu sitt xhur li matulhom ma jistax isuq u barra minn hekk, se jkollu j[allas multa ta’ madwar 1,500 elf lira sterlina.

Bra]il v Bolivja g[all-karità Fil-5 ta’ April, il-Bra]il se jilg[ab partita ta’ [biberija kontra l-Bolivja u lflus li jin;abru minn din il-log[ba se jmorru g[all-familja ta’ ]ag[]ug[ li nqatel waqt log[ba tal-Copa Libertadores. Il-log[ba se tintlag[ab fil-belt ta’ Santa Cruz fil-Bolivja. Fl-20 ta’ Frar, Beltran, ]ag[]ug[ ta’ 14-il sena, inqatel waqt il-log[ba bejn Corithians u Sao Paulo meta ntlaqat minn murtal.

Il-pulizija arrestat 12-il partitarju ta’ Corithians b’rabta ma’ dan l-in/ident.

I/-champions okmalta.com isofru t-tieni telfa I/-champions okmalta.com sofrew it-tieni telfa tag[hom dan l-ista;un meta tilfu 6-2 kontra Rogantino’s li qeg[din fittielet post. Filwaqt li okmalta.com kellhom bidu mill-aqwa f’dan ilkampjonat, jidher li aktar ma jg[addi ]mien i/-champions qed inaqqsu mir-ritmu u issa g[andhom punti daqs Bowlers On Strike. Dawn tal-a[[ar reb[u 8-0 kontra Bank of Valletta.

Reb[a massima o[ra kienet dik ta’ Ramis kontra The Clan filwaqt li Fina waqqg[u ]ew; punti firreb[a ta’ 6-2 li kisbu fuq Turu’s Knights. Fl-a[[ar log[ba tal-;img[a St James Hospital reb[u 6-2 kontra J Grima & Co. Wara li kisbu [ames reb[iet konsekuttivi okmalta.com issa tilfu ]ew; partiti fi ftit ;img[at. Lewwel kienu Fina li tawhom l-ewwel telfa filwaqt li issa kienu Rogantino’s li reb[ulhom 6-2. okmalta.com tilfu l-ewwel sessjoni 778-744 imma ;abu d-draw fit-tieni sessjoni

meta reb[uha 770-685.

Rogantino’s wettqu reazzjoni tajba u reb[u ttielet sessjoni 849-717. Laqwa skorer g[al Rogantino’s kien Joe Cassar.

Dan tal-a[[ar ;ab punte;; ta’ 600.

Bowlers On Strike issa telg[u fl-ewwel post meta reb[u 8-0 kontra Bank of Valletta, it-tim li qieg[ed filqieg[ tal-klassifika. BoS sabuha fa/li biex reb[u lewwel sessjoni 749-677 u fit-tieni sessjoni reb[u 722663. It-tielet u l-a[[ar sessjoni reb[uha 798-650.

Bank of Valletta jridu ji;bru 20 punt biex jevitaw milli jkunu relegati u s’issa g[andhom biss erba’ punti.

Ramis telg[u fir-raba’ post b’reb[a fa/li ta’ 8-0 kontra The Clan. Ramis bdew tajjeb u reb[u l-ewwel sessjoni 869-599. Fit-tieni sessjoni re;g[u kienu aggressivi u reb[u 790-634.

It-tielet sessjoni kienet laktar sessjoni bilan/jata imma Ramis xorta reb[uha 753-724. Strumentali firreb[a ta’ Ramis kien Ray Falzon Real li ;ie vvutat

b[ala l-aqwa bowler maskili tal-;img[a. Dan ;ab punte;; ta’ 665.

Fina ni]lu fil-[ames post, anke jekk dawn reb[u 6-2 kontra Turu’s Knights. Fina reb[u l-ewwel sessjoni 861623 filwaqt li t-tieni log[ba reb[uha 892-841. It-tielet sessjoni reb[uha 776-759.

Ta’ min jinnota li Sue Abela ta’ Fina, li kienet ;ejja minn wirjiet mill-aqwa f’New Zealand, ;iet ivvutata b[ala l-aqwa bowler femminili tal-;img[a. Din ;abet punte;; totali ta’ 620 punt.

Kif Jinsabu I Div

okmalta.com – 44, Bowlers On Strike – 44, Rogantino’s Restaurant – 38, Ramis – 34, Fina – 32, St. James Hospital – 30, Turu’s Knights – 24, J Grima & Co – 24, The Clan – 6, Bank of Valletta – 4 II Div

Blitzkrie– 54, Malta Int’l Airport – 52, Gladiators – 46, Atlas Insurance – 42, X S – 40, Touch of Class – 38, Vintage – 36, Supreme – 32, Kiwis – 30, One 4 All –

FUTBOL Suker jitlob im;iba tajba Il-Kap tal-Federazzjoni tal-Futbol fil-Kroazja, Davor Suker, talab lillpartitarji biex i;ibu ru[hom tajjeb waqt il-log[ba kontra s-Serbja. IlKroazja, fit-22 ta’ Marzu se tilg[ab kontra s-Serbja u din se tkun log[ba valida mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja tal2014.

“Nitlob lill-partitarji biex waqt l-innu nazzjonali tas-Serbja ma jsaffrux u biex waqt il-log[ba j;ibu ru[hom sew. Ma rridux ninsew li fis-6 ta’ Settembru rridu nilag[bu kontrihom f’Belgrade u hemmek se nkunu trattatti bl-istess mod li n;ibu ru[na f’Zagreb,” qal Suker.

Il-Kap tal-Federazzjoni tal-Futbol fis-Serbja, Tomislav Karadzic, u sSegretarju :enerali tal-FA Kroata, Zoran Lakovic, huma [bieb u dawn it-tnejn qed ja[dmu id f’id biex ir-rivalità bejn dawn i]-]ew; pajji]i tonqos, jew biex tal-anqas, waqt il-partiti bejn dawn i]-]ew; nazzjonijiet ma jkun hemm l-ebda in/ident.

Il-kow/ nazzjonali tas-Serbja, Sinisa Mihajlovic, ukoll talab lillpartitarji biex juru rispett lejn it-tim tieg[u. Ta’ min jinnota li f’Mejju ta’ sena ilu, meta Mihajlovic in[atar kow/ tat-tim nazzjonali tasSerbja, [are; direttiva biex il-plejers tieg[u j/ap/u wara l-innu nazzjonali tat-tim avversarju.

Biex ]gur ma jkunx hemm in/identi f’dawn i]-]ew; partiti, i]-]ew; federazzjonijiet ftiehmu biex fil-grawnd ikun hemm biss partitarji talpajji] li jkun qed jilg[ab f’daru.

Il-Kroazja qeg[din fil-qu//ata tal-grupp b’10 punti flimkien malBel;ju filwaqt li fit-tielet post hemm is-Serbja. Suker qal li reb[a g[all-Korazja tkun tfisser pass kbir lejn kwalifikazzjoni g[all-fa]i finali tat-Tazza tad-Dinja fil-Bra]il.

Bra]il v Bolivja g[all-karità Fil-5 ta’ April, il-Bra]il se jilg[ab partita ta’ [biberija kontra l-Bolivja u l-flus li jin;abru minn din il-log[ba se jmorru g[all-familja ta’ ]ag[]ug[ li nqatel waqt log[ba tal-Copa Libertadores. Il-log[ba se tintlag[ab fil-belt ta’ Santa Cruz fil-Bolivja.

Fl-20 ta’ Frar, Beltran, ]ag[]ug[ ta’ 14-il sena, inqatel waqt il-log[ba bejn Corithians u Sao Paulo meta ntlaqat minn murtal. Il-pulizija arrestat 12-il partitarju ta’ Corithians b’rabta ma’ dan l-in/ident.

IN-NAZZJON

Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

Sport 29

I/-champion renjanti Sebastian Vettel (xellug) se jkun qed jipprova jiddefendi t-titlu. Fuq il-lemin jidher sie[bu tar-Red Bull Mark Webber, sewwieq li jifforma parti mit-tim li sena ilu reba[ anke t-titlu tal-kostrutturi

Illum jibda l-ista;un tal-Formula 1 Illum jing[ata bidu g[allista;un tal-Formula 1 bl-ewwel Grand Prix ikun dak ta’ nhar il{add fil-belt ta’ Melbourne flAwstralja. Wie[ed qed jistenna li dan se jer;a’ jkun sta;un imprevedibbli b[al dak li kien ta’ sta;un ilu meta r-rebbie[ kien inkurunat champion proprju fl-a[[ar Grand Prix.

Sebastian Vettel tar-Red Bull reba[ it-titlu g[at-tielet sena konsekuttiva u filwaqt li filpassat kien iddomina kwa]i mill-bidu sal-a[[ar, Vettel, sta;un ilu, spi//a biss tliet punti fuq l-eqreb rivali tieg[u Fernando Alonso tal-Ferrari.

Sta;un ilu kien hemm rekord ta’ rebbie[a differenti fl-ewwel seba’ Grand Prix u jidher li dan l-ista;un se jer;a’ jkun wie[ed missielet. Sta;un ilu Alonso, wara l-ewwel testijiet talpreseason, kien qal li l-karozza tieg[u m’hijiex wa[da adekwata biex biha jissielet g[at-titlu u spi//a biex sa[anistra sfida lil Vettel sala[[ar Grand Prix fil-Bra]il.

Din id-darba l-Ferrari ma jridux jag[mlu l-istess ]ball u b’hekk se jkunu qed jimmiraw li jibdew ji;bru l-punti millbidu. Vettel, bir-reb[ tat-titlet titlu sar l-i]g[ar sewwieq flistorja li qatt reba[ tliet titli konsekuttivi u issa qed jimmira biex jiret post Michael Schumacher, rebbie[ ta’ total ta’ seba’ titli mondjali. Vettel, nhar il-{add se jkun qed jimmira li jil[aq lill-istess Schumacher u lil Juan-Manuel Fangio, li huma l-uni/i ]ew; sewwieqa li qatt reb[u erba’ titli mondjali konsekuttivi.

G[all-kuntratju ta’ dak li se[[ fis-snin ta’ qabel, ir-Red Bull ma tantx impressjonaw din is-sena waqt it-testijiet u l-istess Vettel qal li g[adu jrid jidra rroti ;odda tal-Pirelli.

Roti ;odda Dan l-ista;un il-kumpanija

Pirelli g[amlet roti ;odda u huma [afna sewwieqa li kkritikaw dawn ir-roti. Dan g[aliex ir-roti qed jittieklu

malajr u membri talkumpanija qalu li se[[ hekk g[ax it-testijiet tal-preseason saru f’temperaturi s[an [afna fi Spanja.

Skont Vettel u diversi sewwieqa o[ra, l-ewwel Grand Prix ta’ nhar il-{add se jkollu [afna sorpri]i min[abba li [afna timijiet g[adhom ma drawx dawn irroti. Il-kumpanija Pirelli qalet li g[amlet dan it-tibdil radikali fir-roti biex b’hekk ittlielaq isiru aktar imprevedibbli. ?aqliq ta’ sewwieqa Dan l-ista;un is-segwa/i kollha ta’ dan l-isport se jkunu

qed jistennew xi [a;a spe/jali min-na[a tat-tim tal-Mercedes.

Dan g[aliex fis-sajf issewwieq tal-McLaren Lewis Hamilton [alla lit-tim u ffirma kuntratt ta’ tliet snin malMercedes. {afna huma tal-fehma li issa la darba l-Mercedes g[andhom sewwieq ta’ kalibru mondjali m’g[andhom l-ebda sku]a g[aliex m’g[andhomx jissieltu g[ar-reb[ tat-titlu.

Hamilton, min-na[a tieg[u dejjem talab lill-partitarji biex ikunu realisti/i u ja//ettaw ilfatt li fl-ewwel sena tieg[u dan mhux se jkun kapa/i jag[mel mirakli. Anke jekk fit-testijiet ta’ qabel l-ista;un kiseb ri]ultati sodisfa/enti.

Hamilton [a post Michael Schumacher u minkejja li dan tal-a[[ar ma [alliex xi impatt kbir fl-a[[ar snin tieg[u malMercedes, dan se jkun lewwel sta;un tal-Formula 1 ming[ajr wie[ed mill-aqwa sewwieqa fl-istorja ta’ dan lisport. Hamilton se jkun qieg[ed isuq ma’ Nico Rosberg.

It-tluq ta’ Hamilton minn mal-McLaren ifisser li issa wie[ed jistenna li Jenon Button tal-McLaren ikun issewwieq prin/ipali tat-tim.

Dan se jkollu mieg[u lil Sergio Perez u minkejja li dan tal-a[[ar g[andu kwalitajiet

tajbin, wie[ed jistenna li lMcLaren se jibba]aw l-isfida tag[hom fuq is-sewwieq Ingli].

Interessanti wkoll se jkun irriton ta’ Adrian Sutil malForce India. Sutil bla dubju jrid ipatti lura l-fidu/ja li wera fih it-tim wara li dan stess kien tke//a mit-tim min[abba li kien ;ie fl-idejn ma’ diri;ent waqt festin fl-Asja.

Iridu jimpressjonaw

}ew; sewwieqa li din issena jridu j[allu impressjoni tajba huma Felipe Massa talFerrari u Mark Webber tarRed Bull. Dawn it-tnejn, normlament, jg[ixu fid-dell ta’ s[abhom, Alonso u Vettel rispettivament.

Sta;un ilu Felipe Massa beda [a]in u kien hemm anke spekulazzjonijiet li l-Ferrari ma kinux se j;eddulu lkuntratt. Kien biss fit-tieni parti tal-ista;un fejn dan tejjeb il-wirjiet tieg[u u kien g[alhekk li t-tim Taljan ;eddidlu l-kuntratt. Massa qal li din is-sena dan, anke jekk jaf li se jkun Alonso li jissielet g[at-titlu, qal li jrid ikun ta’ g[ajnuna kbira kemm g[al Alonso kemm g[at-tim biex jipprova jirba[ it-titlu tal-kostrutturi.

Webber, sta;un ilu beda tajjeb i]da aktar ma beda jg[addi ]mien beda jnaqqas u dan ;ie sa[anistra ikkritikat mill-kap tar-Red Bull, Cristian Horner, li qal li Webber jikkrolla meta j[oss il-pressjoni.

Bla dubju, is-sewwieq Awstraljan irid jibda bl-aqwa mod quddiem il-pubbliku tieg[u stess biex b’hekk jag[ti sinjal qawwi li hu mhux biss se jkun spalla ta’ Vettel imma anke fost dawk li jissieltu g[ar-reb[ tat-titlu.

Din se tkun xi [a;a diffi/li g[alih, spe/jalment meta wie[ed i[ares lejn l-istatistika jinduna li l-ebda sewwieq Awstraljan qatt ma reba[ ilGrand Prix ta’ Melbourne.

Statistika - Ir-rebbie[ tal-Grand Prix tal-Awstralja ta’ sena ilu kien Jenson Button tal-McLaren.

- Fil-Grand Prix ta’ nhar il-

{add se jkun hemm [ames sewwieqa li fil-passat reb[u ttitlu mondjali. Dawn huma Vettel, champion renjanti; Alonso, rebbie[ tat-titlu tal2005 u l-2006; Button li reba[ it-titlu tal-2009; Hamilton, rebbie[ tat-titlu tal2008; u Raikkonen, rebbie[ fl-2007. Ta’ min jinnota li minn dawn il-[ames sewwieqa, Vettel hu l-uniku sewwieq li g[adu jsuq mattim li reba[ it-titlu mieg[u.

Barra minn hekk dawn il[ames sewwieqa, xi darba jew o[ra, kollha reb[u lGrand Prix tal-Awstralja.

- Mis-sewwieqa kollha li se jkunu qed jikkompetu dan lista;un, l-aktar sewwieq li reba[ Grand Prix hu Fernando Alonso tal-Ferrari.

Dan reba[ total ta’ 30 Grand Prix filwaqt li Vettel reba[ 26 imma tajjeb wie[ed jinnota li Vettel g[andu 25 sena u Alonso g[andu 31 sena.

- Mill-a[[ar erba’ Grand Prix li saru fl-Awstralja tlieta minnhom reba[hom Jenson Button tal-McLaren u l-aktar sewwieq li qatt reba[ dan ilGrand Prix hu Michael Schumacher li llum hu rtirat.

- Minn 17-il darba, 11-il darba minnhom, is-sewwieq li reba[ dan il-Grand Prix spi//a biex ;ie inkurunat champion mondjali.

Kimi Raikkonen Romain Grosjean

It-timijiet Mercedes Nico Rosberg Lewis Hamilton Sauber Nico Hulkenberg Esteban Gutierrez Force India Paul Di Resta Adrian Sutil Williams Pastor Maldonado Valtteri Bottas

Data

Il-kalendarju Belt

Red Bull

Sebastian Vettel Mark Webber

Ferrari

Fernando Alonso Felipe Massa

McLaren

Jenson Button Sergio Perez

Lotus

17-03-13 24-03-13 14-04-13 21-04-13 12-05-13 26-05-13 09-06-13 30-06-13 04-07-13 28-07-13 25-08-13 08-09-13 22-09-13 06-10-13 13-10-13 27-10-13 03-11-13 17-11-13 24-11-13

Pajji]

Awstralja Malasja ?ina Bahrain Spanja Monaco Kanada Ingilterra :ermanja Ungerija Bel;ju Italja Singapore Korea t’Isfel :appun Indja Abu Dhabi Stati Uniti Bra]il

Toro Rosso

Daniel Ricciardo Jean-Eric Vergne

Caterham

Charles Pic Giedo van der Garde

Marussia

Max Chilton Luiz Razia

GP Melbourne GP Sepang GP Shanghai GP Sakhir GP Barcelona GP Monte Carlo GP Montreal GP Silverstone GP Nurburgring jew Hockenheim GP Hungaroring GP Spa-Francorchamps GP Monza GP Singapore GP Yeongam GP Suzuka GP New Delhi GP Yas Marina GP Austin GP Interlagos

IN-NAZZJON Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

30 Sport TENNIS – INDIAN WELLS

Federer kontra Nadal fil-kwarti tal-finali Il-holder tal-Indian Wells Roger Federer se jitlaqa` kontra Rafael Nadal fil-kwarti tal-finali wara li dawn i]]ew; tennisti evitaw ostakli delikati fir-raba’ rawnd. Biex g[adda g[all-kwarti tal-finali Federer reba[ 6-3, 6-7, 7-5 kontra Stanislas Wawrinka filwaqt li l-iSpanjol Nadal kellu jirkupra u jdawwar ri]ultat kontra Ernests Gulbis.

Nadal, li qieg[ed jirritorna wara injury li ]ammitu barra madwar seba’ xhur reba[ bi skor ta’ 4-6, 6-4, 7-5.

L-a[[ar darba li Nadal u Federer lag[bu kontra xulxin kien sena ilu, u ironikament dawn iltaqg[u f’din ilkompetizzjoni. Dakinhar ittennista }vizzeru kien reba[ fis-semi finali bi skor ta’ 6-3, 6-4. Madankollu, meta wie[ed i[ares lejn l-istatistika jinduna li Nadal, minn 28 darba li lag[ab kontra Federer, reba[ 18-il darba.

I/-champion tal-Open Awstraljan, Novak Djokovic avanza g[ar-rawnd li jmiss b’reb[a ta’ 6-0, 7-6 kontra Sam Quarrey tal-Istati Uniti.

Andy Murray, it-tennista numru tlieta fid-dinja kellu b]onn madwar sag[tejn biex reba[ kontra Carlos Berlocq.

I/-champion tal-Open talIstati Uniti reba[ bi skor ta’ 7-6, 6-4. Murray issa jilg[ab

kontra Juan Martin Del Potro wara li dan tal-a[[ar elimina lill-:ermani] Tommy Haas bi skor ta’ 6-1, 6-2.

“Kienet log[ba bilan/jata.

Kont qed nistenna din it-tip ta’ log[ba kontra dan lavversarju,” qal Federer wara li g[eleb lil Wawrinka.

Federer qal li hi l-esperjenza li qed tg[inu jirba[ f’partiti b[al dawn.

Nadal tilef l-ewwel set kontra Gulbis imma irkupra tajjeb biex reba[ il-konfront.

“Nammetti li mhux qed nuri l-aqwa log[ob tieg[i imma [add ma jrid jinsa x’injury kelli. L-importanti b[alissa hi li g[addejt g[ar-rawnd li jmiss,” qal Nadal. Nadal kellu jitlef l-Olimpjadi kif ukoll l-Open tal-Awstralja min[abba l-injury f’irkopptu u anke virus fl-istonku.

Ta min jinnota li Djokovic kellu b]onn biss 22 minuta biex reba[ kontra Querrey.

“Kuntent [afna bil-wirja tieg[i u [erqan biex nilg[ab kontra Del Potro,” qal ittennista mis-Serbja wara lwirja dominanti.

F’partiti o[ra Tomas Berdych sabha fa/li biex elimina lil Richard Gasuqet filwaqt li Jo-Wilfried Tsonga reba[ 4-6, 7-5, 6-4 kontra l-Kanadi] Milos Raonic.

Rafael Nadal fl-azzjoni kontra Ernests Gulbis

Kirilenko u Sharapova javanzaw Il-koppja Russa Maria

Kirilenko u Maria Sharapova g[addew g[ar-rawnd li jmiss u issa dawn se jilag[bu kontra xulxin. Kirilenko approfittat mill-i]balji ta’ Petra Kvitova u spi//at reb[at il-konfront 46, 6-4, 6-3.

Kirilenko issa tilg[ab kontra Sharpova, b’din tala[[ar reb[et 7-6, 6-2 kontra

Sara Errani. Sharapova reb[et din il-kompetizzjoni fl-2006 u biex tkompli tittama li ter;a’ tirba[ dan it-titlu trid telimina lil Kirilenko li kellha b]onn sag[tejn u nofs biex reb[et kontra Kvitova.

“Ilni biex nirba[ dan it-titlu u l-fatt li se nilg[ab fis-semi finali jimlini kura;;. Fl-ewwel set bdejt in[oss xi u;ieg[ f’irkoppti imma minkejja dan xorta wa[da bqajt g[addejja,”

qalet Kirilenko. Sharapova bdiet kemmxejn negattiv kontra Errani imma fit-tieni set din tjiebet u reb[et il-konfront li kien ripetizzjoni tal-finali talOpen Fran/i] ta’ sena ilu.

“Ma kinitx l-aqwa log[ba tieg[i f’dan it-turnament. Ilbidu negattiv li kelli seta’ swieli qares. L-importanti hu li qieg[da bi/-/ans li ner;a’ nilg[ab fil-finali,” qalet Sharapova.

FUTBOL

FIFA RANKINGS

FORMULA 1

Blatter kontra l-format il-;did tal-Euro Il-President tal-FIFA, Sepp Blatter qal li hu kontra l-fatt li l-

Malta tavanza ]ew; postijiet

Il-Vodafone u l-McLaren jinfirdu

Euro tibda ssir f’diversi pajji]i madwar l-Ewropa minflok f’pajji] jew tnejn. Il-Euro 2016 se ssir fi Franza imma l-Euro 2020 se ssir f’13-il belt madwar l-Ewropa.

Blatter qal li b’dan il-format il-;did, il-kampjonati Ewropej se jitilfu l-identità tag[hom. F’Jannar li g[adda l-President tal-UEFA, Michel Platini [abbar li l-Euro 2020 se ssir f’[afna ibliet Ewropej u l-log[ob tas-semi finali u l-finali se jsiru fl-istess grawnd.

“Turnament g[andu jsir f’pajji] wie[ed. La darba dan itturnament se jsir f’[afna ibliet anke l-isem tat-turnament g[andu jinbidel. Bil-format il-;did il-Euro se titlef l-identità tag[ha,” qal Blatter.

12-il belt se jing[ataw id-dritt li fihom jintlag[abu tliet log[biet validi mill-fa]i tal-gruppi u log[ba valida mill-fa]i tan-knockout, jew mir-rawnd tal-a[[ar 16 jew inkella mill-kwarti finali. }ew;t ibliet jing[ataw id-dritt li jorganizzaw ]ew; semi finali u l-finali ssir f’wa[da minn dawk i]-]ew;t ibliet.

Malta avanzat ]ew; postijiet f ’ dawk li huma rankings mondjali tal FIFA . It - tim immexxi minn Pietro Ghedin qieg[ed fil 1 47 post b ’ total ta ’ 1 66 punt . Fit - 22 ta ’ Marzu tilg[ab partita valida mir rawnd ta ’ kwalifikazzjoni g[at - Tazza tad - Dinja kontra l - Bulgarija u erbat ijiem wara tilg[ab kontra l Italja . Il - Bulgarija tinsab fis - 46 po]izzjoni ta ’ dawn ir - rankings .

Intant , Spanja baqg[et tokkupa l - ewwel post ta ’ dawn ir - rankings u fit - tieni

u fit - tielet post hemm il :ermanja u l - Ar;entina rispettivament .

Il - Bra]il , il - pajji] li se jorganizza t - Tazza tad Dinja qieg[ed fit -1 8 - il post u qatt fl - istorja ta ’ dan il pajji] , mat - tim nazzjonali kien daqshekk l ’ isfel .

Tajjeb wie[ed jinnota li l - Bra]il qieg[ed sitt po]izzjonijiet fuq il - Mali , pajji] li qatt ma [a sehem fit-Tazza tad-Dinja.

L-Ingilterra qieg[da firraba’ post ta’ dawn irrankings filwaqt li l-Italja tinsab fil-[ames post.

Il-kumpanija Vodafone [abbret li mhux se tibqa’ tisponsorja lill-McLaren wara li jintemm l-ista;un li se jibda llum. Il-kumpanija Vodafone kienet ilha tisponsorja lil dan it-tim sa mill-2007. Fi spazju ta’ ftit xhur il-McLaren tilfu lis-sewwieq Lewis Hamilton li ng[aqad mal-Mercedes u issa lil dan l-isponsor.

Minn kemm il-Vodafone ilha tisponsorja lill-McLaren dan it-tim reba[ 34 Grand Prix u t-titlu mondjali grazzi g[al Hamilton. Il-McLaren [abbru li fit-2 ta’ Di/embru se jg[idu min se jkun l-isponsor il-;did.

IN-NAZZJON

Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

Sport 31 EUROPA LEAGUE

Wirja kbira ta' Inter mhux bi]]ejjed Inter resqu ferm qrib li jiksbu kwalifikazzjoni storika meta g[elbu lil Tottenham 4-1 f'San Siro biex spi//aw kienu eliminati bil-goal away ta' Tottenham jg[odd doppju.

Inter bdew bi ]vanta;; ta' tliet goals wara r-reb[a mpressjonati ta' Spurs 3-0 f'White Hart Lane ;img[a ilu.

I]da l-istorja kienet kompletament differenti lbiera[ f'San Siro fejn Inter iddominaw u sfurzaw il-[in barrani meta sad-disg[in minuta kienu fil-vanta;; 3-0.

Kien Cassano li feta[ l-iskor b'daqqa ta' ras mill-vi/in wara 20 minuta u Palacio g[amilhom tnejn kmieni fittieni taqsima.

Kwarta mit-tmiem freekick ta' Cassano kien imxellef g[al ;ewwa minn Gallas biex illog[ba marret g[al [in barrani. Sitt minuti mill-ftu[ tal-[in barrani kien Adebayor li skorja l-goal de/i]iv ta' Spurs. Inter ma qatg[ux qalbhom u Alvarez g[amilhom 4-1 fil-110 minuta.

Kien fadal 10 minuta ta' pressjoni ta' Inter, pressjoni li ma wasslitx g[all-[ames goal li kin ikun ifisser kwalifikazzjoni mill-iktar inkredibbli. Finalment kienu Spurs li g[addew mal-a[[ar tmienja.

I/-champions ewropej Chelsea irkupraw it-telfa talewwel leg meta Fi Stamford Bridge g[elbu lil Steaua 3-1 u g[addew b'aggregate ta' 3-2.

Kien Mata li feta[ l-iskor i]da Chiriches kiseb id-draw e]att qabel l-intervall. Fit-tieni taqsima Chelsea kkwalifikaw bil-goals ta' John Terry u Fernando Torres.

It-tielet team Ingli] li g[adda mal-a[[ar tmienja kien it-team ta' Newcastle li g[eleb lil Anji 1-0 b'goal ta' Cisse fit-93 minuta. Lazio g[addew b'aggregate ta' 5-1 kontra Stuttgart wara r-eb[a tal-biera[ 3-1 fl-Olimpico.

G[al Lazio hat trick ta' Kozak bil-goal ta' konsolazzjoni ta' Stuttgart skorjat minn Hajnal.

Benfica reb[u barra minn darhom 3-2 kontra Bordeaux b'doppjetta ta' Oscar Cardozo u goal ta' Jardel. G[al Bordeaux goals ta' Diabate u auto goal ta' Jardel. F'Istanbul draw ta' 1-1 bejn Fenerbahce u Victoria Plzen bit-Tork jg[addu b'aggregate ta' 2-1. fenerbahce fil-vanta;; b'goal ta' Ucan fl-ewwel taqsima u draw ta' Plzen minn Darida fil-61 minuta.

Fir-Russja Rubin Kazan g[elbu lil Levante 2-0 wara l[in barrani biex g[addew b'aggregate ta' 2-0. Il-goals ta' Rubin Kazan kienu skorjati

Palacio jiskorja t-tieni goal ta' Inter il-biera[ f'San Siro

minn Rondon fil-100 minuta u minn Vladimir Dyadun ]ew; minuti wara.

Zenit ma rnexxilhomx jirkupraw it-telfa ta' 2-0 flewwel leg kontra Basel minkejja r-reb[a ta' 1-0 b'goal ta' Witsel wara nofs sieg[a.

Basel kellhom lil Diaz imke//i kmieni fit-tieni taqsima u Zenit fallew penalty mog[ti minn Shirokov erba' minuti mit-tmiem.

Ri]ultati R. Kazan v Levante 2-0 (Rubin Kazan 2-0 agg) Zenit v Basel 1-0 (Basel 2-1 agg) Inter v Tottenham 4-1 (Agg 4-4, Tottenham goal away) Bordeaux v Benfica 2-3 (Benfica 4-2 agg)

Chelsea v Steaua (Chelsea 3-2 agg) Fenerbahce v V. Plzen (Fenerbahce 2-1 agg) Lazio v Stuttgart (Lazio 5-1 agg) Newcastle v Anji (Newcastle 1-0 agg)

3-1 1-1

3-1 1-0

FUTBOL

G{AWM

Suker jitlob im;iba tajba

Sitt snin sospensjoni g[al Moskvina

Il-Kap tal-Federazzjoni talFutbol fil-Kroazja, Davor Suker talab lill-partitarji biex i;ibu ru[hom tajjeb waqt illog[ba kontra s-Serbja. IlKroazja, fit-22 ta’ Marzu se tilg[ab kontra s-Serbja u din se tkun log[ba valida mirrawnd ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja tal2014.

“Nitlob lill-partitarji biex waqt l-innu nazzjonali tasSerbja ma jsaffrux u biex waqt il-log[ba j;ibu ru[hom sew. Ma rridux ninsew li fis6 ta’ Settembru rridu nilag[bu kontrihom f’Belgrade u hemmhekk se nkunu trattatti bl-istess mod li

n;ibu ru[na f’Zagreb,” qal Suker.

Il-Kap tal-Federazzjoni talFutbol fis-Serbja, Tomislav Karadzic u s-Segretarju :enerali tal-FA Kroata, Zoran Lakovic huma [bieb u dawn it-tnejn qed ja[dmu id f’id biex ir-rivalità bejn dawn i]]ew; pajji]i tonqos, jew biex tal-anqas, waqt il-partiti bejn dawn i]-]ew; nazzjonijiet ma jkun hemm l-ebda in/ident.

Il-kow/ nazzjonali tasSerbja Sinisa Mihajlovic ukoll talab lill-partitarji biex juru rispett lejn it-tim tieg[u. Ta’ min jinnota li f’Mejju ta’ sena ilu, meta Mihajlovic in[atar kow/ tat-tim nazzjonali tas-

Serbja, [are; direttiva biex ilplayers tieg[u i/ap/u wara linnu nazzjonali tat-tim avversarju.

Biex ]gur ma jkunx hemm in/identi f’dawn i]-]ew; partiti, i]-]ew; federazzjonijiet ftehmu biex fil-grawnd ikun hemm biss partitarji tal-pajji] li jkun qed jilg[ab f’daru.

Il-Kroazja qeg[din filqu//ata tal-grupp b’10 punti flimkien mal-Bel;ju filwaqt li fit-tielet post hemm is-Serbja.

Suker qal li reb[a g[allKorazja tkun tfisser pass kbir lejn kwalifikazzjoni g[all-fa]i finali tat-Tazza tad-Dinja filBra]il.

FOOTBALL

Rio Ferdinand imsejja[ minn Hodgson Id-difensur ta’ Manchester United Rio Ferdinand kien imsejja[ lura fl-iskwadra Ngli]a mill-manager Roy Hodgson g[al-log[biet tatteam nazzjonali Ngli] kontra San Marion u Montenegro mill-fa]i ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja 2014.

Ferdinand kien ilu kwa]i sentejn ma jilg[ab g[at-team nazzjonali Ngli], bl-a[[ar pre/enza tieg[u tkun kontra l-

I]vizzera f’:unju tas-sena 2011. Ferdinand lag[ab lewwel log[ba minn total ta’ 81 bil-flokk Ingli] 16-il sena ilu.

L-iskwadra kollha msej[a minn Roy Hodgson hi din: Goalkeepers - Ben Foster, Joe Hart, Fraser Forster.

Difensuri - Leighton Baines, Gary Cahill, Ashley Cole, Michael Dawson, Rio Ferdinand, Glen Johnson,

Chris Smalling, Kyle Walker.

Midfielders - Michael Carrick, Tom Cleverley, Steven Gerrard, Frank Lampard, Aaron Lennon, James Milner, Leon Osman, Scott Parker, Alex OxladeChamberlain, Theo Walcott, Ashley Young.

Attakkanti - Jermain Defoe, Wayne Rooney, Daniel Sturridge, Daniel Welbeck.

Il-holder tar-rekord Ewropew fuq distanza qasira, ir-Russa Ksenia Moskvina, ing[atat sospensjoni ta’ sitt snin mill-a;enzija Russa ta’ kontra d-doping (RUSADA).

Dan wara li Moskvina re;g[et instabet po]ittiva g[ad-doping g[at-tieni darba fi tliet xhur.

Moskvina kienet ing[atat 12-il xahar sospensjoni wara li falliet g[all-ewwel darba test tad-doping f’Di/embru li g[adda u issa ng[atat sospensjoni ta’ sitt snin o[ra li jibdew jg[oddu mill-25 ta’ Novembru ta’ din is-sena.

L-g[awwiema Russa ta’ 23 sena kellha l-a[jar ri]ultati tag[ha f’pixxina qasira ta’ 25

metru fejn reb[et it-titlu Ewropew tal-100m waqt ilkampjonati Ewropej li saru f’Istanbul fl-2009, fejn waqqfet ukoll rekord ta’ 56.36 sekondi, rekord li g[adu validu sal-lum.

Fl-istess stqarrija tal-biera[ l-a;enzija RUSADA qalet li ssospendiet ukoll lillg[awwiema ta’ 19-il sena Yelaterina Andreyeva li kienet reb[et midalja tal-fidda waqt l-Olimpjadi ta]]g[a]ag[ fl-2010. Din lg[awwiema kienet ukoll tifforma parti mill-kontin;ent Russa waqt l-Olimpjadi ta’ Londra ta’ :unju li g[adda.

Andreyeva ng[atat sospensjoni ta’ 18-il xahar.

TENNIS

Kerber fis-semi finali Is-seed numru erbg[a, il:ermani]a Angelique Kerber kisbet post fis-semi finali tatturnament ta’ Indian Wells ming[ajr lanqas biss lag[bet meta l-avversarja tag[ha lAwstraljana Samantha Stosur irtirat qabel il-log[ba min[abba problemi filpexxul.

Kerber issa fis-semi finali

tilg[ab jew kontra Victoria Azarenka jew kontra dDani]a Caroline Wozniacki li kellhom jilag[bu tard ilbiera[ filg[axija.

Samantha Stosur we;;g[et il-pexxul it-Tlieta waqt illog[ba tag[ha kontra l:ermani]a Mona Barthel, log[ba li Stosur reb[itha 4-6, 6-2, 6-3.

Il-:img[a, 15 ta’ Marzu, 2013

32 Lokali

L-ewwel laqg[a tal-Kabinett li saret nhar l-Erbg[a filg[axija

L-ikbar Kabinett fl-istorja mill-Indipendenza Il-Pagi tal-Ministri biss se j]idu l-ispi]a b’€252,012 fis-sena L-ispekulazzjoni ta’ qabel lelezzjoni li jekk Joseph Muscat isir Prim Ministru, ja[tar Kabinett kbir, kienet konfermata. Mhux biss, i]da bi 23 membru, inklu] il-Prim Ministru, dan hu l-ikbar Kabinett fl-istorja ta’ Malta mill-Indipendenza ‘l hawn.

Fil-fatt, [arsa lura lejn listorja politika ta’ pajjizna turi li l-Gvernijiet ta’ George Borg Olivier fis-snin 60 kellhom Kabinett ta’ 8 – kemm fl-1962 kif ukoll fl-1966.

Il-Gvernijiet Laburisti ta’ Duminku Mintoff fl-1971 u l1976 kellhom Kabinett ta’ 13 u 12 rispettivament, filwaqt li wara l-elezzjoni tal-1981, Duminku Mintoff [atar kabinett ta’ 15.

Fl-1987, Eddie Fenech Adami fforma Gvern b’Kabinett ta’ 18 u fl-1992

dan ]died g[al 20. Fl-1996, Alfred Sant ]amm l-istess numru ta’ Ministri u Segretarji Parlamentari, kif ukoll Eddie Fenech Adami meta reba[ lelezzjoni tal-1998. Fl-2003, ilKabinett ni]el g[al 19-il membru filwaqt li fl-2008, Lawrence Gonzi kellu l-i]g[ar Kabinett mill-1981 bi 15-il Membru.

Aspett importanti hu l-ispi]a li se jkollu j;orr il-pajji] g[al dan il-kabinett kbir. Il-pagi ta’ 8 ministri fil-Kabinett ta’ Lawrence Gonzi kienu jammontaw g[al ftit iktar minn €336,016 fis-sena. Min-na[a l-o[ra, il-Kabinett ta’ Joseph Muscat mag[mul minn 14-il Ministru se jkollu spi]a li taqbe] sew in-nofs miljun ewro fis-sena – pre/i]ament €588,028. Id-differenza finnefqa bejn dan il-Kabinett u l-

Kabinett pre/edenti hi ta’ ftit iktar minn €250,000 fis-sena jew €1.25 miljun g[al le;i]latura ta’ [ames snin.

Anki meta wie[ed i]id lonorarja parlamentari – li eventwalment kienet irtirata u saret rifu]joni – il-Kabinett ta’ Lawrence Gonzi kien jiswa lill-Kaxxa ta’ Malta €44,012 inqas minn dak li se ji;i jiswieha l-Kabinett ta’ Joseph Muscat.

Jekk wie[ed jie[u stima konservattiva ta’ €800,000 flispi]a annwali ta’ kull ministeru bis-segretarjat privat b’kollox fuq 23 membru g[al [ames snin – l-ispi]a talKabinett ta’ Muscat titla’ g[al €92. Din hi /ifra konservattiva g[aliex l-ispi]a tal-Uffi//ju tal-Prim Ministru wa[du ;eneralment taqbe] €1 miljun fis-sena.

media•link COMMUNICATIONS

Apparti li l-Ministri ewlenin tal-Kabinett jinkludu nies li kienu fil-Gvernijiet Laburisti tal-passat, b’u[ud imorru lura sa[anistra sa ]mien Mintoff, qabel l-elezzjoni, Joseph Muscat kien wieg[ed l-iktar gvern femminista fl-istorja. I]da nnumru ta’ nisa fil-Kabinett li [abbar ma la[aqx dawn laspettattivi.

Dan hekk kif il-PM Muscat [atar ]ew; Ministri nisa – Helena Dalli u Marie Louise Coleiro Preca, filwaqt li ]ew; Deputati Parlamentari Nisa Justyne Caruana u Marlene Farrugia, ma ng[ataw l-ebda kariga.

Qed ikun ikkritikat ukoll ilfatt li wara daqstant affarijiet li ntqalu b’rabta mal-:ustizzja u l-Intern, dawn Muscat re;a’ g[amilhom flimkien

ta[t dekasteru wie[ed, bil:ustizzja issa spi//at f’idejn Segretarju Parlamentari.

L-i]g[ar membru ta’ dan ilkabinett hu s-Segretarju Parlamentari Ian Borg. L-eks Sindku ta’ {ad-Dingli g[andu bi//a xog[ol iebsa quddiemu – fosthom il-Presidenza Maltija tal-UE fl-2017 u lfondi tal-UE. F’dan tal-a[[ar di;a’ qed iberraq hekk kif ilParlament Ewropew ivvota kontra l-ba;it tal-UE g[asseba’ snin li ;ejjin, fosthom l¤1,128 miljun negozjati milleks PM Lawrence Gonzi.

Nies li tkellmu mag[na ;ibdulna l-attenzjoni dwar ilLeader of the House, hekk kif fil-Kabinett li [abbar il-Prim Ministru Muscat, [add ma n[atar Kap tal-Kamra tadDeputati, kariga importanti g[all-[idma tal-Parlament.