2013_03_22

Page 1

Numru 13,391

€0.55

Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

Baxter Malta Ltd se tissensja 95 [addiem minn Charles Muscat

Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi jag[ti l-kummenti lill-gurnalisti fi tmiem laqg[a twila li saret ilbiera[ filg[axija fid-Dar ?entrali tal-PN u li matulha fost o[rajn kienu de/i]i d-dati tal-elezzjonijiet g[all-og[la karigi fi [dan il-PN (Ritratt> Brian Grech)

L-elezzjoni g[all-Kap ;did tal-PN fl-4 ta’ Mejju minn Benny Agius

L-elezzjoni fi [dan il-Partit Nazzjonalista biex jin[atar Kap :did talPartit se ssir is-Sibt 4 ta’ Mejju, u f’ka] li jkun me[tie; aktar votazzjonijiet isiru fit8 u fl-10 ta’ Mejju. F’laqg[a li damet aktar minn [ames

sig[at tard ilbiera[ filg[axija, l-E]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista [a de/i]jonijiet importanti li se jwasslu g[al ti;did qawwi fi [dan il-partit wara r-ri]ultat talelezzjoni ;enerali li g[addiet. Il-Kumitat E]ekuttiv tal-PN idde/ieda

Bi]]ejjed provi

Il-Qorti ddikjarat li hemm bi]]ejjed provi biex l-eks kontrollur finanzjarju tal-Enemalta Tarcisio Mifsud jitpo;;a ta[t att ta’ akku]a Ara pa;na 2

d-dati li fihom g[andhom isiru l-elezzjonijiet u l-pro/eduri relattivi g[all[atriet tal-uffi/jali tal-Partit. In-nominazzjonijiet g[all-Kap tal-PN se jift[u fit-2 ta’ April sal-5 ta’ April blg[al pa;na 3

Tazza tad-Dinja 2014 Illum Malta tilg[ab barra minn darha kontra l-Bulgarija. Il-log[ba se tintlag[ab fil-5pm fi grawnd mag[luq. Ara pa;na 30

95 [addiem talkumpanija Baxter Malta Limited li tinsab fil-Qasam Industrijali tal-Marsa mistennija jing[ataw is-sensja sal-a[[ar ta’ din is-sena hekk kif il-kumpanija qed tag[mel ristrutturar u se tittrasferixxi parti milloperat tag[ha lejn itTune]ija. Hu mifhum li l-[addiema li se jing[ataw is-sensja ja[dmu f’diversi oqsma fosthom l-istaff, dawk tekni/i u tal-produzzjoni. Il-kumpanija kkonfermat li se tag[ti dawn issensji bl-iskop li ttejjeb ilkompetittività tag[ha u qalet li se tara li b[ala lewwel pass biex jintla[qu l-miri jkun hemm sensji volontarji. Baxter spjegat li s-sensji qed jing[ataw fid-dawl tar-restrizzjonijiet li hemm fl-Ewropa fuq il-finanzjament tas-sistemi tas-sa[[a u l-impatt tal-ispejje] g[al pa;na 5


IN-NAZZJON Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

Lokali 3

Il-Kumitat E]ekuttiv tal-PN fil-laqg[a tal-biera[ idde/ieda wkoll liema distretti g[andhom ikunu /eduti mid-deputati eletti minn ]ew; distretti

Il-PN ja[tar kummissjoni li se tanalizza r-ri]ultat tal-elezzjoni minn pa;na 1

elezzjoni ssir nhar is-Sibt 4 ta’ Mejju. F’ka] li tkun me[tie;a t-tieni votazzjoni din issir fit-8 ta’ Mejju u jekk tkun me[tie;a t-tielet votazzjoni, din issir fl-10 ta’ Mejju. L-E]ekuttiv [a de/i]jonijiet ukoll dwar liema distretti se jkunu /eduti mill-kandidati eletti minn ]ew; distretti. :iet de/i]a wkoll ilkompo]izzjoni talKummissjoni li se tanalizza rri]ultat tal-elezzjoni ;enerali li g[addiet. Fi tmiem l-E]ekuttiv, ilKap Nazzjonalista Lawrence Gonzi ta dettalji dwar id-

de/i]jonijiet li ttie[du matul il-laqg[a. Hu qal li d-dati ;ew de/i]i b’mod biex fl-interess tal-pajji], il-Partit Nazzjonalista jkollu l-uffi/jali kollha amministrattivi f’posthom sakemm jiltaqa’ lKunsill :enerali f’:unju [alli l-PN ikun jista’ jwettaq il[idma tieg[u, jorganizza ru[u u jkun Oppo]izzjoni kostruttiva. Minbarra l-elezzjoni g[all[atra ta’ Kap tal-PN, se ssir ukoll il-[atra ta’ Vi/i Kap. G[al din il-kariga, in-nominazzjonijiet se jintlaqg[u minn nhar is-Sibt 11 ta’ Mejju sat-Tlieta 14 ta’ Mejju

bl-elezzjoni g[all-[atra ta’ Vi/i Kap issir nhar is-Sibt 25 ta’ Mejju. F’ka] ta’ b]onn tattieni u\jew it-tielet votazzjoni, dawn isiru nhar l-Erbg[a 29 ta’ Mejju u l-1 ta’ :unju rispettivament. Il-Kumitat E]ekuttiv idde/ieda wkoll li d-data tal[atra tal-uffi/jali tal-PN, fosthom is-Segretarju :enerali, issir nhar l-Erbg[a 5 ta’ :unju. G[al dawn l-elezzjonijiet ;iet ma[tura Kummissjoni Elettorali li hi ffurmata minn ?ensu Galea b[ala Chairman, David Casa, Boris Xerri, Joe Pace Asciak, Margaret

Mercieca, Ben Pulè u Herbert Messina Ferrante b[ala membri. Matul il-laqg[a tal-biera[ ;ew de/i]i wkoll liema distretti ji;u /eduti minn deputati li fl-elezzjoni ;enenrali kienu eletti minn ]ew; distretti. Il-Kap tal-Partit Lawrence Gonzi /eda tTieni Distrett, il-Vi/i Kap Simon Busuttil id-Disa’ Distrett, Robert Arrigo dDisa’ Distrett, Joe Cassar il-{dax-il Distrett, Tonio Fenech it-Tnax-il Distrett u George Pullicino l-G[axar Distrett.

Fl-istess laqg[a saret il[atra tal-Kummissjoni li g[andha b[ala inkarigu lanali]i tar-ri]ultat tal-elezzjoni ;enerali. IlKummissjoni ng[atat sal-31 ta’ Mejju biex tlesti r-rapport tag[ha. Dan sar sabiex sakemm jasal i]-]mien talKunsill :enerali, l-uffi/jali kollha jkunu f’posthom u listruttura tal-Partit ikollha rrapport f’idejha. Il-Kummissjoni hi ffurmata minn Ann Fenech b[ala Chairperson, Simon Mercieca, Maryanne Lauri, Malcolm Custò u Rosette Thake b[ala membri.

Velja ta’ talb kontra l-Abort Fid-dinja qeg[din jinqatlu bl-abort mal-120,000 tarbija kuljum. Kelliema g[all-Grupp Dawl u Rigal qalet ilbiera[ li bi grazzja t’Alla, f’Malta ng[o]]u l-[ajja u nixtiequ nkunu ta’ dawl g[ad-dinja. Nixtiequ nfakkru lil dawk it-trabi li nqatlu bl-abort u fl-istess waqt nag[tu messa;; li kull tarbija hi rigal prezzju] t’Alla, rigal g[as-so/jetà u li kull

tarbija jixirqilha tg[ix. Hi sostniet li fuq il-kmand ta’ :esù li qalilna biex inkunu dawl g[addinja, u fuq l-istedina li g[amlulna lPapiet :wanni Pawlu II kif ukoll ilPapa Benedittu XVI meta ]aruna f’pajji]na, Malta trid tkompli tkun ta’ e]empju g[al kumplament tad-dinja. Il-membri ta’ Grupp Dawl u Rigal ilbiera[ organizzaw attività biex

ifakkru lil dawn it-trabi inno/enti li nqatlu bl-abort, biex jitolbu sabiex labort jieqaf u jkunu ta’ dawl g[addinja u nuru li t-tarbija u d-don tal[ajja huma rigali prezzju]i. Din l-attività bdiet f’lejlet id-Duluri u tibqa’ g[addejja sal-lum, jum idDuluri, Fuq il-Fosos tal-Furjana. Min[abba ri[ qawwi, ilbiera[ ma setg[ux jinxteg[lu x-xemg[at li se

jippre]entaw it-trabi maqtula. G[aldaqstant jekk illum it-temp jippermetti, ser jinxteg[lu x-xemg[at matul il-;urnata. G[al din l-attività kul[add hu mistieden li jattendi f’xi [in konvenjenti g[alih, u jie[u sehem mag[hom fit-talb favur il-[ajja. Ikun apprezzat li kull min jattendi jie[u mieg[u xemg[a.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

2 Lokali

Il-portal tal-GWU b’sensiela ta’ attakki Fl-a[[ar jiem, fuq il-portal tal-General Workers’ Union, inewsmalta.com, ittella’ editorjal bit-titlu ‘Innies riedu bidla b’sa[[a’. Leditorjal huwa maqsum fi tliet partijiet li jikkonsistu fi tliet attakki differenti. Lewwel attakk hu fuq il-Kap ta/-?ivil Godwin Grima, imbag[ad fuq l-A;ent President Dolores Cristina, u fl-a[[ar, attakk fuq ixxandir nazzjonali. Il-General Workers’ Union l-ewwel tibda tiddefendi l-g[a]la ta’ Joseph Muscat li jne[[i lil Godwin Grima minn Kap ta/-?ivil u minfloku ja[tar lill-eks Deputat Segretarju :enerali tag[ha stess, Mario Cutajar. L-editorjal jattakka lil Grima, li fil-karriera tieg[u baqa’ dejjem ‘il fuq millpolitika, u jg[id li hu sinonimu mal-ag[ar de/i]jonijiet u l-arroganza tal-amministrazzjoni pre/edenti. Imbag[ad, il-GWU tattakka l-g[a]la ta’ Dolores Cristina b[ala A;ent President. L-editorjal imur lil hinn mill-g[aqda nazzjonali li tkellmet dwarha listess union waqt il-kampan-

ja elettorali. Il-GWU tiddeskrivi lil Cristina b[ala wa[da li kienet parti integrali mill-gvern tal-klikka, u sa[ansitra toqg[od issemmi ka] li se[[ fil-Ministeru tag[ha meta hi kienet g[adha Ministru. Aktar tard fl-istess editorjal, bl-aktar mod /ar, inews.com.mt tiddikjara li Dolores Cristina ma tixirqilhiex il-kariga ta’ A;ent President. Fit-tielet attakk, il-GWU li suppost tirrappre]enta l[addiema, tattakka l[addiema tal-istazzjon nazzjonali, u t[e;;e; lillGvern biex jag[mel it-terremoti fil-PBS kemm jista’ jkun malajr. L-editorjal jg[id li fl-elezzjoni ;enerali, il-poplu vvota g[al dan l-hekk imsejja[ ‘terremot’ f’TVM. Lejn l-a[[ar tal-editorjal, l-editur jg[id li f’pajji]na g[andu jkun hawn bidla kbira, li g[andha tkun, skont il-GWU, anke fin-nies li jirrappre]entawna biex fi kliem il-portal tal-GWU, ilpoplu je[les darba g[al dejjem minn persuni li kienu fit-tmexxija tal-pajji] fissnin li g[addew.

It-Temp

UV INDEX

7

IT-TEMP sabi[ VI}IBBILTÀ tajba IR-RI{ qawwi mill-Majjistral li jsir ftit qawwi mal-lejl BA{AR qawwi IMBATT baxx mill-Punent TEMPERATURA l-og[la 17˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.1 mm Xita mill-1 ta’ Settembru 403.5 mm IX-XEMX titla’ fis-06.06 u tin]el fit-18.13

Tarcisio Mifsud, li l-Qorti sabet bi]]ejjed provi kontrih biex jitqieg[ed ta[t att ta’ akku]a

Bi]]ejjed provi biex Tarcisio Mifsud jitpo;;a ta[t att ta’ akku]a Il-Qorti preseduta millMa;istrat Claire Stafrace Zammit iddikjarat li hemm bi]]ejjed provi biex l-eks kontrollur finanzjarju talEnemalta Tarcisio Mifsud jitpo;;a ta[t att t’akku]a filka] tal-allegat tix[im mix-xiri ta]-]ejt tal-Enemalta. Dan wara li l-Prosekuzzjoni ppre]entat iktar xhieda filkumpilazzjoni inklu] lil Anthony Bonello, il-Kap E]ekuttiv Corporate li esebixxa l-minuti tal-kumitat

dwar ix-xiri ta]-]ejt bejn l1998 u 2004 meta Tarcisio Mifsud kien Finance Manager. Bonello qal li l-minuti tal2001 kollha ma nstabux. Huwa qal li mill-minuti jidher /ar li l-akku]at Mifsud kien ikun pre]enti g[al laqg[at tal“fuel procurement board”. Xehed ukoll Antoine Galea – “executive head finance” tal- Enemalta esebixxa l-kuntratti kollha mill-1998 sal2003 bejn l-Enemalta u l-

kumpaniji ta]-]ejt Total u Elf, b’din tal-a[[ar kienet inxtrat mit-Total. L ewwel kuntratt mat-Total kien f’Awwissu 1999. Galea qal li kien hemm numru ta’ kuntratti o[ra mat-Total sal2003. Il-Prosekuzzjoni qed titmexxa mill-Ispettur Angelo Gafà filwaqt li g[all-akku]at qed jidhru l-Avukati Edward Gatt, u Anna Mallia Il-ka] ikompli fid-29 ta’April li ;ej.

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

B[al-lum 25 sena

IL-:IMG{A L-og[la 18˚C L-inqas 10˚C

IS-SIBT L-og[la 20˚C L-inqas 12˚C

IL-{ADD L-og[la 22˚C L-inqas 12˚C

IT-TNEJN L-og[la 16˚C L-inqas 13˚C

IT-TLIETA L-og[la 16˚C L-inqas 11˚C

UV

UV

UV

UV

UV

7

7

7

6

6

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN Malta 18˚C imsa[[ab, Al;eri 19˚C imsa[[ab, Amsterdam 3˚C imsa[[ab, Ateni 19˚C imsa[[ab, Li]bona 15˚C imsa[[ab, Berlin 0˚C imsa[[ab, Brussell 4˚C imsa[[ab, il-Kajr 30˚C ftit imsa[[ab, Dublin 5˚C imsa[[ab, Kopen[agen -2˚C bil-borra, Frankfurt 4˚C [albiet taxxita, Milan 17˚C xemxi, Istanbul 18˚C imsa[[ab, Londra 6˚C ftit imsa[[ab, Madrid 14˚C imsa[[ab, Moska -5˚C imsa[[ab, Pari;i 8˚C imsa[[ab, Bar/ellona 16˚C xemxi, Ruma 15˚C imsa[[ab, Tel Aviv 26˚C xemxi, Tripli 17˚C ftit imsa[[ab, Tune] 18˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 6˚C imsa[[ab, Zurich 6˚C imsa[[ab, Munich 3˚C imsa[[ab, St. Petersburg -8˚C ftit imsa[[ab

F

il-Parlament, il-Kap tal-Oppo]izzjoni Karmenu Mifsud Bonnici pprova jag[mel kapital politiku mill-fatt li Malta u I]rael kienu sa[[ew ir-relazzjonijiet diplomati/i bejniethom bil-[atra ta’ Ambaxxatur I]raeljan g[al Malta. Hu kien ressaq mozzjoni biex ilParlament ja;;orna b’ur;enza [alli jiddiskuti ssitwazzjoni. Il-Prim Ministru qal li din il-mozzjoni kienet inti]a biex tag[mel [sara lill-pajji] u propaganda r[isa lill-Partit So/jalista. Il-Kumitat ta’ Verifika, li kien twaqqaf bi ftehim iffirmat bejn il-Gvern u l-unions, sab li fix-xhur ta’ qabel l-elezzjoni, il-Gvern So/jalista kien impjega mieg[u b’mod irregolari mhux inqas minn 2,000 persuna. Ma’ dan irrapport kienu qablu wkoll ir-rappre]entanti tal-GWU fl-istess Kumitat. T[abbar li l-Prim Ministru kien se jitlaqa’ mal-President Amerikan Ronald Reagan f’Lulju f’Washington.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

4 Lokali

F’April to[ro; sej[a ta’ interess g[all-impjant tal-gass Il-Ministeru g[allEnergija u l-Konservazzjoni tal-Ilma x-xahar iddie[el se jkun qed jo[ro; sej[a pubblika ta’ espressjoni ta’ interess fuq livell internazzjonali, g[al dawk l-istakeholders interessati fil-bini tal-impjant il-;did li se jkun qed ja[dem bil-gass. Konrad Mizzi, ilMinistru g[all-Ener;ija u l-Konservazzjoni tal-Ilma, [abbar dan meta lbiera[ kien qed jindirizza lKonferenza :enerali Annwali tal-Istitut talEner;ija Sostenibbli fi [dan l-Università ta’ Malta. Il-Ministru Mizzi qal li se jkunu qed ji;u appuntati policy coordinators fi [dan il-Ministeru g[all-Ener;ija u l-Konservazzjoni talIlma. Wara li saret konsultazzjoni mal-Awtorità Maltija g[ar-Ri]orsi, kien de/i] li grupp ta’ esperti, minn April li ;ej se jkunu qed ja[dmu fuq il-policies tal-ener;ija biex b’hekk lAwtorità Maltija g[arRi]orsi (MRA) tkun tista’ tiffoka fuq ir-regolamentazzjoni. Permezz t’hekk, l-MRA se tkun tista’ topera b[ala operatur indipendenti. Fl-istess waqt li lMinisteru jkun jista’ jiffoka fuq l-ener;ija, lener;ija rinovabbli, policies u inizjattivi marbuta ma’ ener;ija effi/jenti. Waqt il-konferenza, ilMinistru Mizzi qal li lGvern se jkun qed jevalwa l-pjani nazzjonali g[allener;ija rinovabbli u g[all-effi/jenza biex ikunu jistg[u jintla[qu l-miri tal2020.

Kieku l-Pulizija [adu passi ma konniex naslu fejn wasalna llum minn Ray Abdilla

“Kieku l-Pulizija [adu lpassi minn qabel g[addiversi rapporti li g[amilt, kieku qatt ma konna naslu fejn wasalna llum. Kien hemm persuna li qaltli lil Ronnie Azzopardi kien qed ifittex biex jixtri bomba biex jag[milha lili. Ma ]velajt qatt min kien qalli g[ax [ajti dejjem kienet fil-periklu. L-akku]at kien g[adu ji;ri barra u jien g[andi ttfal. “Ra;uni o[ra li ma mortx ng[id lill-Pulizija hi li dawn qatt ma taw ka] tieg[i u lanqas ridt nikxef is-sors. Tant kont imbe]]a’ li kull karozza li kont nara kont nikteb in-numru tag[ha. Ma kinitx darba li mort nag[mel rapport lill-Pulizija, anke dDepot mort. Din hi x-xhieda li tat ta[t tensjoni kbira u xi kultant anke tinfaqa’ tibki, il-mara li allegatament kienet ilmira tal-bomba li saret i]}ejtun fit-18 ta’ :unju tal2005, bdiet tixhed fil-;uri ta’ Ronnie Azzopardi li jinsab akku]at bil-qtil ta’ Angela Bondin ta’ 48 sena minn Ra[ad :did, u blattentat ta’ qtil ta’ Tessie Grima u l-mara li allegatament kienet il-mira li tinqatel permezz ta’ bomba u ttliet uliedha. Ftit wara li bdiet tixhed ilmara talbet lill-Qorti biex isimha u isem uliedha ma jibqax jissemma fil-media u dan l-aktar min[abba dak li g[addej fuq it-tfal l-iskola u fuq Facebook. L-Im[allef Michael Mallia, li qed jippresedi l;uri laqa’ t-talba u ordna biex isimha u isem uliedha ma jissemmewx. Il-mara qalet li Ronnie Azzopardi ta’ 41 sena minn Bormla u residenti l-[abs, kien ilu jheddida u anke jmur f’postijiet fejn tkun hi.

Niket B’niket in[abbru l-mewt ta’Anne Cocks neè Carter millIsla, residenti Bir]ebbu;a, li ;rat ilbiera[ fl-età ta’ 90 sena, ikkonfortata bis-Sagramenti Mqaddsa. {alliet jibku t-telfa tag[ha lil uliedha Charles u l-mara tieg[u Jenny, John, Joan u r-ra;el tag[ha Wally Evans, Kenneth u l-mara tieg[u Carmen, u Gordon, neputijiet, bosta qraba u [bieb. Il-funeral se jsir illum il-:img[a, mill-Isptar Mater Dei g[all-knisja parrokkjali ta’ Marija Bambina fl-Isla, fejn issir quddiesa preasente cadavere fis-2.30pm. Id-difna ssir fi/?imiterju ta’ Santa Marija Addolorata. Minflok fjuri g[andhom jintbag[tu donazzjonijiet lid-Dar tal-Providenza fis-Si;;iewi. Ag[tiha O Mulej il-Mistrie[ ta’ dejjem.

Qalet li mhux hi biss kienet tarah, anke wliedha ;ieli rawh fl-in[awi tag[ha. Dak li kien social worker tal-A;enzija Appo;;, Malcolm Micallef, xehed fil-Qorti li Matthew Pace li kien ;ar tal-akku]at, kien feta[ qalbu mieg[u u qallu li xi [add li jismu Ronnie, kien lest li jag[tih Lm500, karozza misruqa bil-pjan/i foloz u arma, u dan biex joqtol prostituta. Malcolm Mifsud qal li meta Pace kien qallu dan iddiskors hu mill-ewwel g[amel rapport lill-Manager tieg[u u kif inhi l-prassi ;ew infurmati l-Pulizija biex jist[arr;u dan il-ka], kif filfatt ;ara. L-istess Matthew Pace, li xehed ukoll, /a[ad li hu ta dawn id-dettalji lill-Pulizija, anzi qal li din kienet storja tal-Pulizija, li a//ettaha g[ax be]a’ li se jibqa’ mi]mum arrestat fid-Depot. Hu qal ukoll li be]a’ wkoll jg[id lill-Ma;istrat inkwerenti, dak i]-]mien, li kien qed jie[u d-dettalji dwar dan l-in/ident. Sadanittant il-mara li allegatament kienet il-mira talbomba li saret fi]-}ejtun, qalet li l-akku]at ;ieli mar meta hi kienet tmur tara lommha u li meta kienet xehdet kontrih f’kaw]a o[ra, fejn suppost skont il-li;i mhux suppost kien jersaq lejha, kien xorta jheddidha. Dwar dakinhar li [adet ilbomba, meta semg[et lisplu]joni [adet qatg[a kbir u qalet li tirringrazzja lil Alla li dakinhar ma marritx tixtri l-[wejje; minn Ra[al :did kif kienet tag[mel kull ;img[a, i]da marret tixtri mi]-}ejtun u g[alhekk ma /aqalqitx il-karozza tag[ha minn fuq il-post meta marret g[and ommha. Ix-xhud qalet li hi kellha

Il-Pulizija qalet li kien il-;ar tal-akku]at li qalilhom l-istorja kollha u qal kollox minn jeddu relazzjoni ma’ [u l-akku]at Jason Azzopardi, li kien inqatel fl-2001. Qalet li l-problemi li kellha fuq l-akku]at kienu fuq wirt u fuq Mercedes li Ronnie Azzopardi riedha g[alih. Hi qalet li kellha sitt itfal u kellha b]onn il-flus u g[alhekk riedet is-sehem tag[ha minn dak li [allielha [u l-akku]at. Ix-xhud bdiet tg[id li hija taf lill-akku]at g[ax ji;u zziju tat-tfal tag[ha. Dwar it18 ta’ :unju 2005, qalet li semg[et splu]joni g[all[abta tan-12.30pm jew 12.45pm. Ftit tal-[in wara kien wasal missierha u beda jg[id li we;;g[u xi nies fuq xi log[ob tal-festa. Cassar qalet li kienet marret tittawwal u kien hemm Pulizija, il-karozza ma kellha xejn u marret torqod. Ma rat li [add imwe;;a’ u kulma kien hemm fit-triq kien Pulizija. Wara t-3pm, vi/in l-4pm, marret fejn il-karozza u bdiet tib]a’ tmissha g[ax baqg[et bil-[sieb f’mo[[ha u ma startjathiex. Mar fuqha Spettur u wara li staqsieha jekk ratx xi [a;a, qaltlu li kienet qed tib]a’ tistartja lkarozza u [alliet it-tfal kollha g[and ommha g[ax kienet be]ag[na. Qaltlu l-istorja li kellha fuq l-akku]at li xi [add qallha li kienet qed ifittex biex jixtri bomba biex jag[milha lilha. Hi qalet li l-akku]at kien jaqbad mag[ha, jheddidha u jift[ilha rikorsi lQorti. Kien i[obb idur flakwati tag[ha u ;ieli ratu hi b’g[ajnejha. Dwar theddid, kien

jg[idilha li lest g[al ;lied u li darba beda jag[fas ilkarozza tieg[u mal-bankina. “Noqtol lilek, lit-tfal u lil min g[andek mieg[ek,” kien jg[idilha. Kien jag[mlilha rikorsi li g[andha tag[tih Lm3,000. Jitfa’ rikors u lkaw]a ma jifta[ha qatt. Xehed ukoll Matthew Pace, ra;el minn Bormla li jaf lill-akku]at g[ax ukoll hu ;ar tieg[u. Waqt il-kumpilazzjoni kien qal li Ronnie Azzopardi qabbdu biex jag[mel il-bomba imma issa qed jg[id li qal hekk g[ax kien im;ieg[el mill-pulizija g[ax qalulu li qabel jammetti ma kienx se jin[eles millarrest. Fil-kumpilazzjoni kien qal li feta[ qalbu ma’ social worker u li l-imputat kien riedu jsib mara li kienet tipprostitwixxi lilha nnifisha u wara li jkollu relazzjoni mag[ha, it-tieni darba joqtolha billi jifgaha jew jisparalha. Issa kien qed jinsisti li dan ir-rakkont ivvintah g[ax kien influwenzat millIspettur Carmelo Bartolo li interrogah. Huwa qal li ma jafx jikteb u jaqra imma sostna li fl-istqarrija li [adulu l-pulizija l-mistoqsijiet huma mni]]lin differenti minn kif staqsewhomlu. Il-Qorti talbet konfront bejn Pace u l-Ispettur Chris Pullicino u s-Supretendent Carmelo Bartolo li qalu li hu qabad u qalilhom kollox minn jeddu u li kien hu ming[ajr ma heddewh li tahom l-istorja kollha, dik li kellu joqtol mara. Huma qalu li s-social worker ta’ Pace stess kien ]vela kollox.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

Lokali 5

Il-Kummissjoni Ewropea tippro/edi kontra Malta dwar it-tnaqqis fil-pensjonijiet tal-irtirar

Il-Gvern se ja[dem biex sal-a[[ar tas-sena jinstab impjieg alternattiv g[all-[addiema li se jitilfu l-impjieg

Se tnaqqas kwart mill-[addiema f’Malta minn pa;na 1

f’suq dejjem aktar globalizzat u kompetittiv. Baxter spjegat li de/i]jonijiet b[al dawn huma diffi/li biex jittie[du imma dan kien pass me[tie; biex tkun assigurata l-vijabbiltà tal-operat tag[ha f’Malta. Il-kumpanija qalet li hi kburija b’dak li kisbet fil-25 sena li g[addew u fa[[ret iddedikazzjoni tal-[addiema li jipprodu/u prodotti li kuljum jg[inu lil eluf ta’ pazjenti. Limpjant f’Malta se jibqa’ parti integrali mill-franchise ta’ Baxter Medical Products u qed i[arsu lejn il-futur b’fidu/ja. Baxter li ilha topera f’Malta madwar 25 sena tipprodu/i tag[mir mediku mag[mul l-

Jirri]enja l-Kap E]ekuttiv tal-Partit Laburista Fi stqarrija, il-Partit Laburista [abbar li b’effett immedjat, James Piscopo se jkun qed jirre]enja mill-kariga ta’ Kap E]ekuttiv tal-partit. Fl-istqarrija, il-Partit Laburista rringrazzja lil James Piscopo tas-servizz tieg[u u awguralu kull su//ess g[allfutur. Rapporti fil-media lokali qed jg[idu li James Piscopo se jkun qed ji;i appuntat b[ala Chairman ;did ta’ Transport Malta. Din ir-ri]enja ssegwi rri]enji ta’ membri prominenti o[ra fi [dan il-Partit Laburista, b[al Kurt Farrugia li la[aq il-kelliem ewlieni talGvern, Keith Schembri talKasco li la[aq Chief of Staff fl-Uffi//ju tal-Prim Ministru, u ta’ numru ta’ ;urnalisti talmedia laburista li issa [adu po]izzjonijiet fi [dan il-ministeri.

aktar mill-plastik li jintu]a fi klini/i u fi sptarijiet. Ilkumpanija tesporta l-produzzjoni tag[ha lejn l-Ewropa, lAsja u l-Amerika Latina. B[alissa Baxter timpjega 415-il [addiem u g[alhekk meta s-sensji m[abbra jid[lu fis-se[[, il-kumpanija se tkun naqqset kwart mill-[addiema tag[ha f’pajji]na. Baxter g[andha impjanti f’120 pajji] u globalment timpjega 47,000 [addiem. F’kummenti lill-media, Chris Cardona, il-Ministru g[all-Ekonomija, lInvestiment u n-Negozji ]}g[ar, qal li hu kien infurmat dwar is-sensji mill-management tal-kumpanija nhar lErbg[a, u skont hu d-

de/i]jopni ilha xi ;img[at li ttie[det. Qal li kien hu li informa lill-GWU dwar dawn is-sensji, u li l-Gvern se ja[dem malGWU, mal-Malta Enterprise, l-ETC u anke mal-Kamra talKummer/, l-Intrapri]a u lIndustrija biex sal a[[ar tassena jinstab impjieg alternattiv g[al [addiema li se jintilfu l-impjieg. Hu qal li minn diskussjonijiet mal-management ta’ Baxter, [are; li m’hemmx lok li d-de/i]joni li jkunu ssensjati l-[addiema tkun revokata. Ilbiera[ saru numru ta’ laqg[at g[all-[addiema li skont uffi/jali tal-kumpanija kienu ppjanati minn qabel. Xi [addiema kienu infurmati li l-

impjeig tag[hom se jintemm fi ]mien xahar. Fl-eqqel tal-kri]i ekonomika u finanzjarja internazzjonali li faqqg[et fl-2009, il-Gvern Malti ta’ dak i]-]mien kien intervjena biex salva madwar 5,000 impjieg minn diversi fabbriki li kienu sabu ruhom f’diffikultajiet. Il-Gvern immexxi millPartit Nazzjonalista kien fassal pakkett ta’ g[ajnuna spe/ifika ma[suba skont ilb]onnijiet ta’ kull fabbrika biex il-[addiema minflok jitke//ew, kienu ng[ataw itta[ri; biex ikunu jistg[u ja[dmu f’oqsma ta’ produzzjoni ;odda li l-fabbriki tag[hom kienu investew fihom bil-g[ajnuna tal-Gvern.

Illiberat mill-akku]a li qajjem mibeg[da razzjali Il-Qorti illiberat lil Paul Salamone, ta’ 41 sena u residenti l-Manikata, millakku]a li tressqet kontrih li f’diskors pubbliku fit-8 ta’ :unju, 2006, u]a kliem ta’ theddid, abbu]iv jew insolenti jew li a;ixxa b’mod li bih setg[et titqajjem mibeg[da razzjali. Id-diskors li dwaru lPulizija ppro/ediet fil-Qorti, kien parti minn dimostrazzjoni organizzata millMoviment Alleanza Nazzjonali Repubbulikana u Paul Salamone kien wie[ed mill-kelliema. Id-diskors kien ittella’ wkoll fuq ilwebsajt tal-Moviment. Il-prosekuzzjoni, fil-provi tag[ha, ippre]entat traskrizzjoni tar-re;istrazzjoni taddiskors li g[amel Paul Salamone.

Fil-Qorti, Paul Salamone assistiet mill-Avukati Michael Tanti-Dougall u Michael Sciriha, spjega lillQorti l-kontenut tad-diskors tieg[u u qal li dak kien immirat lejn il-politikanti tant li mkien ma semma’ xi razza, kulur, reli;jon jew nazzjonalità [lief f’parti ]g[ira, jew kliem li seta’ jqajjem mibeg[da razzjali. Meta rreferi g[all-immigranti, l-akku]at qal li kien qed jag[milha /ara li qed jirreferi kemm g[al dawk li jaslu fuq il-ba[ar kif ukoll dawk li jaslu le;ittimament b’visa valida. L-iskop tal-imputat filfehma tieg[u kien li jqajjem kuxjenza fil-politi/i Maltin u dawn internazzjonali partikolarment f’dawk tal-Parlament Ewropew.

Il-Qorti e]aminat bir-reqqa d-diskors mertu tal-kaw]a, u ddikjarat li dan je[tie; li jkun konsiderat fit-totalità tieg[u. Il-Qorti qalet li din lakku]a qatt ma messa tressqet quddiem il-Qorti meta wie[ed iqis li fid-diskors tieg[u, l-imputat qag[ad attent [afna li ma ju]ax kliem u deskrizzjonijiet li ludjenza ta’ intelli;enza ordinarja tista’ tifhem li kien qed jirreferi g[al xi razza partikulari b’mod li jlissen f’dik ludjenza xi mibeg[da razzjali. G[aldaqstat, il-Qorti ddikjarat li ma tara xejn li jista’ jitqies b[ala theddida jew azzjoni abbu]iva fil-konfront ta’ xi persuni u wisq anqas b[ala wa[da li tista’ to[loq mibeg[da razzjali kontra persuni.

Il-Kummissjoni Ewropea dde/idiet li tressaq lil Malta quddiem ilQorti tal-:ustizzja talUnjoni Ewropea dwar ittnaqqis fil-pensjonijiet talirtirar ta’ Malta jekk ilbenefi/jarju jir/ievi pensjoni minn Stat Membru ie[or b[ala ri]ultat li jkun [adem fis-servizz pubbliku ta’ dak l-Istat. Il-Gvern Malti qal f’reazzjoni, li se jevalwa l-po]izzjoni tal-pensjonijiet tas-servizz u jara wkoll li jimxi anke malweg[da elettorali dwar dan il-qasam. Il-le;i]lazzjoni Maltija tistipula li l-pensjonijiet tal-irtirar statutorji ta’ Malta jitnaqqsu parzjalment bl-ammont li jit[allas f’pensjonijiet tasservizz pubbliku f’Malta jew barra l-pajji]. Din il-prattika tikser irregoli ta’ kordinazzjoni tas-sigurtà so/jali talUnjoni Ewropea. Il-pensjonijiet kollha bba]ati fuq il-le;i]lazzjoni nazzjonali, b[all-pensjonijiet tas-servizz pubbliku jew militari, jaqg[u ta[t il[arsien tar-regoli tal-UE dwar il-kordinazzjoni tassigurtà so/jali u dawk irregoli jipprojbixxu l-applikazzjoni tar-regoli nazzjonali dwar is-sospensjoni u t-tnaqqis ta’ dawn it-tipi ta’ benefi//ji. Ir-regoli ta’ kordinazzjoni tas-sigurtà so/jali tal-UE jag[tu li/-/ittadini tal-UE l-istess drittijiet u obbligi b[a/-/ittadini talpajji] fejn dawn huma koperti. Il-pensjonijiet kollha bba]ati fuq il-le;i]lazzjoni nazzjonali, b[allpensjonijiet tas-servizz pubbliku jew militari, jaqg[u ta[t il-[arsien ta’ dawn ir-regoli. Il-Kummissjoni saret taf b’dan il-ksur f’Malta permezz ta’ diversi petizzjonijiet sottomessi lillParlament Ewropew. Il-Kummissjoni talbet lil Malta biex tie[u mi]uri sabiex twaqqaf it-tnaqqis fil-pensjonijiet tas-servizz pubbliku minn Stati Membri o[ra, i]da ma ;ietx innotifikata l-ebda mi]ura b[al din lillKummissjoni.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

6 Lokali

Su//ess g[as-sopran Gillian Zammit f’Berlin Wirja spettakolari missopran Maltija Gillian Zammit, li flimkien malpjanista Lucia Micallef, issorprendiet lill-udjenza fitTeatru Passionkirche f’Berlin, fejn kantat siltiet mill-album il-;did tag[ha ‘Avec Toi! The art of song in the romantic period’. Quddiem il-200 ru[ li attendew g[al din l-attività, inklu] ambaxxaturi, dinjitarji, membri parlamentari u membri tal-komunità Maltija f’Berlin, Gillian Zammit irnexxielha timpressjona lil dawk kollha pre]enti, li dehru impressjonati bil-prestazzjoni tag[ha. Fid-diskors ta’ introduzzjoni tieg[u, lAmbaxxatur Malti g[all:ermanja, Karl Xuereb, irringrazzja lil dawk kollha pre]enti u [e;;i;hom jipparte/ipaw f’attivitajiet

Is-sopran Maltija Gillian Zammit

o[rajn organizzati millAmbaxxata, fosthom lek/er dwar il-lingwa Maltija u kun/ert mill-grupp mu]ikali Malti ‘The Beangrowers’. F’teatru li pprovda ambjent li kkumplimenta bis-s[i[ ilvu/i /ara u melodju]a ta’ Gillian Zammit, l-udjenza kellha /-/ans tisma’ siltiet mill-produzzjonijiet mu]ikali

ta’ artisti b[al Paolo Tosti, Richard Strauss u Sergej Rachmaninov. Dan minbarra li tkantaw ukoll ]ew; siltiet mill-perjodu Barokk f’Malta. Gillian Zammit t[arr;et lItalja, flimkien ma’ Carlo Bergonzi u Victoria de los Angeles, fost o[rajn. Hi mag[rufa g[all-[idma tag[ha biex tippromwovi ]-]mien Barokk ta’ Malta u tkanta b’mod regolari fit-Teatru Manoel, filwaqt li tidher b’mod regolari fuq ittelevi]joni Maltija. Dan minbarra l-[idma tag[ha fuq stazzjonijiet barranin, fosthom l-istazzjon tal-mu]ika klassika ‘Mezzo’. L-attività kienet organizzata mill-Ambaxxata Maltija f’Berlin u kienet possibbli permezz tal-Fond g[adDiplomazija Kulturali pprovdut mill-Ministeru g[all-Affarijiet Barranin.

Banif Bank jitfi d-dwal Lura fix-xena g[al ‘Earth Hour’ lokali b’album ;did Ira Losco tniedi r-raba’ album mu]ikali

Banif Bank se jitfi d-dawl tal-ferg[at tieg[u madwar Malta u G[awdex g[ada sSibt 23 ta’ Marzu bejn it8.30pm u d-9.30pm, waqt li tkun qed ti;i //elebrata ‘Earth Hour’. Kif g[amel ukoll fil-passat, Banif Financial Group se jer;a’ jing[aqad ma’ mijiet ta’ eluf ta’ kumpaniji u organizzazzjonijiet madwar id-dinja biex jag[ti l-kontribut tieg[u g[all-ambjent. “L-g[an tag[na hu li nkunu

ta’ e]empju u n[ajru lil [addie[or jie[u inizjattivi simili li jindukraw l-ambjent li lkoll ng[ixu fih,” qal Adrian Coppini, Chief Officer Corporate Services ta’ Banif Bank (Malta) plc. “Banif imur lil hinn minn dan il-;est li jsir kull sena, b’impenji regolari implimentati b[ala parti milloperat tal-bank. Dawn ji]guraw li nnaqqsu l-impatt tan-negozju tag[na fuq lambjent li hu misluf lilna,

skont l-istrate;ija ta’ responsabbiltà korporattiva so/jali tag[na, l-g[anijiet ta’ sostenibbiltà u l-aspettattivi tal-klijenti.” ‘Earth Hour’ hi l-akbar azzjoni simbolika favur ittibdil fil-klima li tinvolvi parte/ipazzjoni massiva madwar id-dinja. Miljuni ta’ nies fi bliet madwar 152 pajji] u territorju fid-dinja jitfu d-dwal g[al sieg[a, b[ala turija kollettiva favur lambjent.

Il-kantanta lokali u tant popolari Ira Losco nediet irraba’ album tag[ha, ‘The Fire’, li ilha ta[dem fuqu minn Mejju li g[adda. Dan l-album, li ppre]entat g[allewwel darba fis-suq lokali f’attività li saret f’Villa Bologna f’{’Attard, g[andu mu]ika u kitba ta’ Ira Losco stess, bi produzzjoni ta’ Howard Keith f’Jagged House Studios. B’kollox, dan l-album g[andu 11-il silta mu]ikali, li g[al darb’o[ra, b[al albums o[rajn, juru lversatilità u d-direzzjoni ;dida ta’ stil ta’ mu]ika g[al din il-kantanta. Ira Losco tibqa’ wa[da mill-artisti lokali li j]ommu ru[hom attivi. L-a[[ar CD li [ar;et kien ‘Fortune Teller’ fl-2007, segwit minn ‘Mixed Beats’ fl-2009. F’dawn l-a[[ar sentejn, Ira Losco kienet idde/idiet li tnaqqas il-kun/erti tag[ha, [lief dawk barra ’l pajji], b[all-Gala Night f’Sanremo qabel il-festival tant segwit Concerto Di Natale li xxandar fuq ir-Rai. Dan apparti t-tour ma’ Max

Gazze u Festival Show, li ;ibed udjenza ta’ 30,000 f’Venezja s-sajf li g[adda. Matul dan il-perjodu, Ira di;à kienet qed tikteb u tirrekordja l-album il-;did ‘The Fire’. Dan l-album di;à qed jipprometti b[ala wie[ed mill-a[jar xog[lijiet ta’ din il-kantawtri/i, b’su//essi b[as-silta ‘What I’d Give’ li telg[et fil-qu//ata talklassifiki. Filwaqt li sostniet li t[ossha kburija b’dan lalbum, Ira Losco sa[qet li kitbet dan l-album b’libertà kbira. F’dawn l-a[[ar sentejn, Ira ssuperat ]mien ikrah, tant li lanqas riedet tmiss strument b’idejha jew ta[seb li tikteb ilmu]ika, i]da fit-t[ejjija ta’ dan l-album, ma setg[etx tieqaf tikteb u ddoqq. Ira Losco u l-band tag[ha huma [erqana li jag[mlu [afna prestazzjonijiet live li jibdew minn Mejju, filwaqt li mu]i/isti o[rajn se jing[aqdu fuq il-palk mag[hom u se jkun hemm bosta sorpri]i o[ra wkoll.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

Lokali 7

Appo;; g[all-impjegati tal-Middlesea Insurance Impjegati tal-Middlesea Insurance u l-membri talfamilja immedjata tag[hom bdew jibbenefikaw minn programm ta’ appo;; offrut lill-organizzazzjonijiet u lill-impjegati tag[hom millFundazzjoni Richmond. Permezz ta’ dan il-ftehim, l-impjegati jistg[u jutilizzaw servizzi ta’ counselling u ta[ri; offruti millFundazzjoni Richmond, biex ikunu iktar kapa/i jiffa//jaw perjodi diffi/li kemm fil-[ajja personali tag[hom kif ukoll fuq ilpost tax-xog[ol. L-impjegati talMiddlesea ng[ataw informazzjoni dwar is-servizzi offruti mill-Fundazzjoni Richmond waqt laqg[a edukattiva dwar x’wie[ed g[andu jag[mel biex itaffi l-effetti tal-istress. Matul din il-laqg[a, li saret fl-uffi//ji talkumpanija fil-Furjana, ;ew identifikati numru ta’ kaw]i ta’ stress, kif ukoll numru ta’ modi kif wie[ed g[andu jimmani;;ja dan l-istress. Filwaqt li /ertu ammont ta’ stress jista’ jkun ta’ benefi//ju, livelli g[olja ta’ stress li wie[ed ma jistax ila[[aq mag[hom jistg[u jag[mlu [sara kbira. L-istress jista’ jwassal g[al bosta problemi fi]jolo;i/i, u /erti modi li bihom wie[ed jipprova jnaqqas l-istress, b[axxorb u t-tipjip, ukoll i[allu impatt negattiv fuq issa[[a. Hu rikonoxxut li listress fuq il-post taxxog[ol jista’ jkun ikkaw]at mill-kundizzjonijiet li fihom wie[ed ja[dem, kif ukoll millmodi differenti ta’ kif lindividwi jirrea;ixxu f’sitwazzjonijiet ta’ stress.

GO g[andha pre]enza qawwija fis-suq lokali minn fejn tag[ti servizz lil kwa]i 500,000 klijent

Profitt ta’ €25.5 miljun g[al GO plc Matul is-sena li g[addiet GO plc irre;istrat profitt qabel it-taxxa ta’ €26.5 miljun li €15.1-il miljun minnhom inkisbu mill-qasam kummer/jali ewlieni talkumpanija, ji;ifieri t-telefonija fissa, is-servizzi tal-broadband, tat-televi]joni u talmobile. Deepak Padmanabhan, i/Chairmann ta’ GO, [abbar dan ilbiera[ waqt konferenza tal-a[barijiet li matulha ng[atat aktar informazzjoni dwar ir-ri]ultati finanzjarji tal-kumpanija matul is-sena 2012. Hu fakkar li f’dan is-settur hawn kompetizzjoni qawwija u s-sena li g[addiet kienet wa[da difficli min[abba lklima ekonomika internazzjonali. Minkejja dan, ilGrupp GO g[andu pre]enza

{idma biex jitwaqqaf Istitut g[al min hu nieqes mid-dawl Is-So/jetà tal-Persuni Neqsin mid-Dawl, Torball, g[andha l-pja/ir t[abbar li lfundatur tag[ha, Noel Farrugia, beda ja[dem fuq pro;ett li jekk jitwettaq, jara t-twaqqif ta’ Istitut Nazzjonali g[al dawk neqsin mid-dawl. Hu ma[sub li l-istitut ikun mg[ammar b’teknolo;ija moderna bil-g[an li min ibati biex jara jew ikun nieqes mid-

dawl, jg[ix [ajja aktar komda. Is-So/jetà Torball, filwaqt li tifra[ lil Noel Farrugia g[al dan l-impenn, tinnota b’sodisfazzjon kbir li dan l-istitut se ja[seb ukoll g[al persuni neqsin mid-dawl li ;ejjin minn pajji]i fqar, biex dawn jing[ataw ukoll l-opportunità li jiksbu [iliet ba]i/i dwar kif jistg[u jg[inu lil min hu nieqes mid-dawl f’pajji]hom.

qawwija fis-suq lokali fejn jag[ti servizz lil kwa]i 500,000 klijent u rre;istra biss tnaqqis mar;inali fitturnover minn €131.6 miljun fl-2011 g[al €127.2 miljun is-sena li g[addiet. Deepak Padmanabhan qal li wara perijodu diffi/li u ta’ sfidi kbar g[all-Grupp, kien ta’ sodisfazzjon li GO re;g[et tinsab f’po]izzjoni ta’ profitt u marret a[jar missena ta’ qabel. Ta’ min ifakkar li matul l-2011, GO kellha telf ta’ €45.2 miljun. I/-Chairman spjega li parti mit-telf ta’ GO fl-2011 kien dovut g[al write downs filvalur tal-investiment li lkumpanija g[andha filkumpanija Griega, Forthnet S.A. Il-;enerazzjoni ta’ likwidità baqg[et b’sa[[itha hekk kif

il-Grupp i;;enera €40 miljun mill-attivitajiet operattivi kontra l-€35.1 miljun is-sena ta’ qabel. Fl-a[[ar tas-sena 2012, il-Grupp GO kellu likwidità ekwivalenti g[al €21.9 miljun, ji;ifieri ]ieda ta’ aktar minn €7.3 miljun fuq is-sena ta’ qabel. Yiannos Michaelides, ilKap E]ekuttiv ta’ GO, spjega l-[idma tal-kumpanija biex issir aktar effi/jenti fisservizzi li toffri. L-istrate;ija tal-kumpanija hi li tiddefendi l-po]izzjoni tag[ha biex tkun tista’ tkompli tikber u tikseb sehem akbar fis-suq, kif ukoll li tesplora u ti]viluppa oqsma ;odda ta’ negozju. B’kollox GO g[andha madwar 598,500 klijent bl-erba’ servizzi li tipprovdi f’pajji]na. F’dik li hi telefonija fissa, in-numru ta’ abbon-

ati fl-2011 kien ta’ 181,830 filwaqt li s-sena li g[addiet ni]el g[al 174, 223 u dan ifisser 73 fil-mija tas-suq lokali. Fis-servizz ta’ broadband, matul is-sena 2011 GO kellha 65,720 abbonat filwaqt li ssena li g[addiet dawn ]diedu g[al 67,732 abbonat u dan ifisser 50 fil-mija tas-suq. Fis-servizz tat-televi]joni, fl-2011 GO kellha 64,755 abbonat filwaqt li s-sena li g[addiet ]diedu g[al 67,036 u dan ifisser 43 fil-mija tassuq. Fis-servizz tal-mobile, matul is-sena 2011 GO kellha 196,177 abbonat filwaqt li ssena li g[addiet dawn ni]lu g[al 189,503 abbonati. Dan ifisser li GO illum g[andha 35 fil-mija tas-suq lokali talmobile.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

8 Illum il-:img[a Wara ftit minuti minn mindu bdew jing[addu l-voti tal-elezzjoni ;enerali ta’ ;imag[tejn ilu, il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi /empel lill-Mexxej Laburista Joseph

Muscat, ammetta li l-Partit Nazzjonalista kien tilef u fera[lu g[ar-reb[a li kien kiseb. Fl-istess jum, ftit [in wara li ammetta t-telfa, Lawrence Gonzi sejja[ konferenza tal-a[barijiet u din id-darba,

minbarra li kkonferma t-telfa, [a din it-telfa fuq spallejh u [abbar li darba l-Partit Nazzjonalista fil-jiem li ;ejjin ji;i biex jag[]el il-Kap, hu ma kienx se jikkontesta g[al din il-kariga.

L-onestà fil-politika Xi r;ulija! Lawrence Gonzi, li kien Prim Ministru ta’ Malta g[al disa’ snin – wara li n[atar f’Marzu 2004 meta rri]enja Eddie Fenech Adami minn Prim Ministru – ma qag[adx ja[sibha darbtejn biex ammetta t-telfa u [adha kollha fuq spalltu. Dan g[amlu fi ftit sig[at wara li bdew jing[addu l-voti fil-11 ta’ filg[odu ta’ nhar il{add 10 ta’ Marzu. Lawrence Gonzi g[a]el triq onorevoli, ta’ onestà u r;ulija. L-ewwel mexxej li g[a]el din it-triq ta’ r;ulija Din kienet l-ewwel darba flistorja ta’ pajji]na li mexxej politiku, wara li tilef l-ewwel

elezzjoni, g[a]el li ma jibqax imexxi l-partit tieg[u. L-ebda mexxej ie[or m’g[amel b[alu. Mill-a[[ar gwerra ’l hawn il-Prim Ministri li tilfu lelezzjoni kollha g[a]lu li jer;g[u jikkontestaw. • Il-Perit Dom Mintoff tilef l-elezzjonijiet tal-1950, tal1951 u tal-1953. Ma rri]enjax. Reba[ l-elezzjoni tal-1955 u rri]enja min jeddu fl-1958 u [alla lill-pajji] f’idejn gvern kolonjali. Tilef l-elezzjonijiet tal-1962 u l-1966 u ma rri]enjax. Reba[ l-elezzjonijiet tal-1971 u l-1976. U dik tal-1981 bissi;;ijiet u mhux bil-voti. Baqa’ jmexxi anke jekk kien iddikjara li ming[ajr l-appo;; tal-ma;;oranza ma jiggvernax. Fl-1984 irri]enja u g[adda x-xettru lil Karmenu Mifsud Bonnici. • :or; Borg Olivier reba[ lelezzjonijiet tal-1951 u l-1953 meta mexxa l-pajji] bi gvern ta’ koalizzjoni ma’ Pawlu Boffa. Tilef l-elezzjoni tal1955 u ma rri]enjax. Reba[ l-elezzjonijiet tal1962 u tal-1966, meta fl-1964 kiseb l-indipendenza g[al Malta. Tilef l-elezzjoni tal1971 u ma rri]enjax. Re;a’ tilef l-elezzjoni tal-1976 u rri]enja. • Eddie Fenech Adami reba[ bil-voti l-elezzjoni ;enerali tal-1981 i]da ma ;;vernax g[ax il-PL, permezz

Lawrence Gonzi po;;a l-interess tal-pajji] u tal-Partit Nazzjonalista qabel tieg[u

ta’ ta[wid fid-distretti, kellu iktar si;;ijiet. F’dik ille;i]latura da[let l-emenda kostituzzjonali li tag[ti lil min i;ib aktar minn 50 fil-mija talvoti d-dritt li jiggverna anke jekk ma jkollux ma;;oranza ta’ si;;ijiet. Eddie Fenech Adami reba[ l-elezzjoni b’ma;;oranza ta’ voti u ggverna grazzi g[al din l-emenda. Reba[ ukoll lelezzjoni tal-1992 u tilef dik tal-1996. Irri]enja, i]da rri]enja tieg[u ma ;ietx a//ettata. Reba[ wara lelezzjonijiet tal-1998 u tal2003, meta fl-2004 rri]enja u da[al floku Lawrence Gonzi. • Karmenu Mifsud Bonnici sar Prim Ministru fl-1984 ming[ajr ma kkontesta l-ebda elezzjoni. Hu n[atar designate-leader fl-1982 u ;ie coopted fil-Parlament u n[atar Ministru. Fl-1984 Mintoff irri]enja u Karmenu Mifsud Bonnici n[atar Prim Ministru floku. Fl-1987 tilef l-elezzjoni ;enerali u ma rri]enjax. Fl1992 re;a’ tilef elezzjoni ;enerali o[ra u din id-darba rri]enja. • Alfred Sant in[atar Kap tal-PL wara r-ri]enja ta’ Karmenu Mifsud Bonnici. :ie elett Prim Ministru flelezzjoni tal-1996 fejn dam 22

Bid-de/i]joni li [a li ma jibqax imexxi l-PN wara li tilef l-elezzjoni, Lawrence Gonzi [oloq pre/edent u sies ta’ paragun g[al kull min se ji;i warajh

xahar min[abba li l-gvern tieg[u waqa’ wara li l-Perit Dom Mintoff ivvota kontrih dwar il-pro;ett tal-Kottonera. Fl-elezzjoni tal-1998 Alfred Sant biddel ma;;oranza favurih ta’ 7,633 vot f’telfa bi 12,817-il vot – li jfisser li fi 22 xahar tilef aktar minn 20,000 vot. Minkejja din ittelfa kbira, ma rri]enjax. Fl-2003 l-PL ta[t Alfred Sant tilef ir-referendum dwar s-s[ubija ta’ Malta fl-UE. G[al darb’o[ra Alfred Sant, minkejja li s-s[ubija ;iet approvata b’54 fil-mija talvoti kontra 46 fil-mija, Alfred Sant ma rri]enjax u mexxa lill-PL fl-elezzjoni tal-2003. Wara din l-elezzjoni Alfred Sant irri]enja, i]da re;a’ kkontesta g[al kap u ;ie kkonfermat b’66 fil-mija taddelegati Laburisti. Fl-2008 Alfred Sant re;a’ tilef lelezzjoni ;enerali, din iddarba ma’ Lawrence Gonzi. U din id-darba Alfred Sant irri]enja wara erba’ telfiet wara xulxin, tlieta fl-elezzjoni u wa[da fir-referendum. Bid-de/i]joni ta’ Lawrence Gonzi Bid-de/i]joni li [a li ma jibqax imexxi l-PN wara li tilef l-elezzjoni, Lawrence

Gonzi [oloq pre/edent u sies ta’ paragun g[al kull min se ji;i warajh. Permezz tadde/i]joni li [a Lawrence Gonzi ;ab l-interess tal-partit u tal-pajji] qabel dak tieg[u personali. Ma ttitubax. Minkejja t-telfa fl-a[[ar elezzjoni b’mar;ini kbir

Lawrence Gonzi ]gur se jibqa’ mni]]el fl-istorja b[ala l-Prim Ministru li g[amel [afna g[al pajji]u. Il-Prim Ministru li ]amm lekonomija tal-pajji] soda minkejja l-ag[ar kri]i finanzjarja u ekonomika li laqtet lid-dinja fl-a[[ar mitt sena, minkejja tis[i[ qawwi infrastrutturali, tis[i[ taloqsma tal-edukazzjoni u ssa[[a u [olqien hekk kbir ta’ impjiegi tant li pajji]na hu fost il-pajji]i tal-UE u zzona ewro bl-inqas numru ta’ nies bla xog[ol. Dak li se[[ lil Lawrence Gonzi nxebbhu [afna ma’ dak li g[adda minnu l-Prim Ministru Konservattiv Ingli] John Major. Dan ukoll in[atar Prim Mistru f’nofs le;i]latura, fl-1990, wara li tajru lil Margaret Thatcher minn Prim Ministru. Niftakar f’Novembru 1990 kont Pari;i nirrapporta llaqg[a tal-mexxejja talOrganizzazzjoni g[as-Sigurtà u l-Kooperazzjoni fl-Ewropa (OSCE). Filg[odu, flimkien ma’ ;urnalisti o[rajn Maltin ma nafx kif sibna rwie[na qrib Margaret Thatcher u Michail Gorbachev barra ssala tal-laqg[at. Ma deherx li kien hemm xi t[assib dwar il-po]izzjoni ta’ Thatcher. Din kienet kunfidenti titkellem ma’ mexxejja o[rajn. Filg[axija kont qed insegwi l-a[barijiet u nisma’ li kienu tajruha minn Kap tal-Partit Konservattiv. ?empilt listamperija biex tajthom la[bar. Kien Michael Heseltine li sfida t-tmexxija tag[ha, biss wara li rri]enjat minn Prim Ministru la[aq flokha John Major. Il-Black Wednesday

John Major, b[al Lawrence Gonzi fl-2008 reba[ lelezzjoni tal-1992 bis-sa[[a tieg[u nnifsu. Din kienet irraba’ wa[da wara l-o[ra g[allPartit Konservattiv. Fis-16 ta’ Settembru 1992 se[[et dik li baqg[et mag[rufa b[ala ‘Black Wednesday’ meta lGvern Ingli] ;ie m;ieg[el jirtira l-lira Sterlina mill-ERM (Exchange Rate Mechanism) g[aliex ma kienx f’qag[da li j]ommha fil-limitu l-iktar baxx li kien miftiehem. Minn dik id-data ’l quddiem il-gvern ta’ John Major ma setax jie[u r-ru[ u baqa’ dejjem fuq wara fl-ist[arri;

minn Joe M. Zahra joe.zahra@live.co.uk

tal-opinjoni pubblika minkejja s-su//essi kollha li kellu flekonomija. Fil-ka] tag[na l-Partit Nazzjonalista wara t-telfa flelezzjoni g[all-Parlament Ewropew ta’ :unju 2009 baqa’ ma [ax ir-ru[ u dejjem fuq wara fl-ist[arri; talopinjoni. Hemm aktar xebh. Fille;i]latura tal-1992 il-Partit Laburista Ingli] ing[ata libsa ta’ ‘New Labour’ b’Tony Blair b[ala mexxej. Dan kien g[allPartit Laburista riferiment g[al alternattiva kredibbli. Tant li minkejja l-;id kollu li kien se[[ fil-pajji] il-poplu Ingli] g[a]el li jibdel. Anke hawn ix-xebh hu wie[ed skja//anti. Il-Partit Laburista Malti, wara t-telfa tal-2008 ukoll g[a]el li jie[u dehra ;dida, dehra li permezz tag[ha jkun kredibbli u ele;ibbli malpoplu Malti. G[a]lu mexxej ;did u ]ag[]ug[ li m’hemmx dubju li kkontribwixxa lejn din iddehra ;dida. U minkejja dak kollu li wettaq il-gvern ta’ Lawrence Gonzi fl-a[[ar [ames snin, il-poplu dde/ieda li jbiddel. Wa[da mill-ag[ar telfiet g[al gvern Ingli] Wara t-telfa tal-1997, wa[da mill-ag[ar telfiet mill-1832,

John Major irri]enja minn kap tal-Partit Konservattiv. L-istess g[amel Lawrence Gonzi, wara li l-PN sofra telfa kbira. Ittnejn irri]enjaw wara l-ewwel telfa tag[hom. Illum, li Lawence Gonzi dde/ieda li ma jikkontestax ilkariga ta’ Kap tal-Partit Nazzjonalista, nistg[u nqisuh b[ala protagonist ie[or tal-PN. Lawrence Gonzi jibqa’ mexxej kbir u importanti fl-istorja ta’ pajji]na ta’ wara lIndipendenza. Jibqa’ punt ta’ riferiment mhux biss g[all-Partit Nazzjonalista i]da wkoll g[al pajji]na.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

G[a]liet bil-g[aqal mill-E]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista Illum, il-Kumitat E]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista beda jfassal it-triq ’il quddiem g[allistess partit fix-xhur li ;ejjin, biex je]amina rri]ultat tal-elezzjoni ;enerali li g[addiet u ja[tar mexxejja ;odda. Dawn huma passi kru/jali fil-pro/ess ta’ ti;did li jrid jg[addi minnu l-Partit Nazzjonalista – passi li jridu jsiru bil-g[aqal mhux g[all-;id tal-Partit Nazzjonalista biss imma wkoll g[all-;id tal-pajji]. Ir-ri]ultat elettorali hu dak li hu. Il-poplu semma’ le[nu. Wassal [afna messa;;i lill-partiti politi/i kollha. i]da bla dubju l-akbar messa;; twassal lillPartit Nazzjonalista. Oppo]izzjoni effettiva Issa hu ]mien li l-Partit Nazzjonalista jieqaf u jevalwa s-sitwazzjoni politika li jinsab fiha. }mien li filwaqt li jrid ikompli jaqdi dmiru b[ala partit flOppo]izzjoni, b’mod partikulari fil-Parlament li se jitlaqqa’ fil-bidu tax-xahar id-die[el, irid ukoll i[ares lejh innifsu biex ji;;edded u jag[]el it-triq ’il quddiem – l-ewwel u qabel kollox bl-g[a]liet bilg[aqal ta’ min se jkun qieg[ed imexxi lill-partit fissnin li ;ejjin.

G[ax jaqbel lill-pajji] kollu li f’Malta jkollna oppo]izzjoni effettiva fil-[idma tag[ha, rilevanti g[all-g[a]liet tal-futur u li tifhem kif u kemm hi stess bidlet lill-pajji] waqt li kienet fil-gvern. L-anali]i tar-ri]ultat tal-elezzjoni ;enerali trid tkun meg[juna minn nies indipendenti li minn barra jistg[u jaraw u jifhmu a[jar l-g[ax u l-g[aliex ta’ dak kollu li wassal biex il-Partit Nazzjonalista ;arrab it-telfa li ;arrab. Anali]i korretta

Tkun anali]i korretta li tfittex ir-ra;unijiet tarri]ultat biex il-Partit Nazzjonalista fis-snin li ;ejjin jag[raf jibdel dak li g[andu b]onn jibdel u dak li di;à hu tajjeb, i;eddu. Tkun anali]i mhux biex tipponta subg[ajha lejn xi [add, imma li fl-istess [in ma t[ares lejn wi// [add u dak li kien ]baljat tg[idlu ]baljat [alli dak li je[tie; jitjieb, jitjieb. {atriet bil-g[aqal Fl-istess pro/ess, trid issir l-elezzjoni tat-tmexxija tal-Partit Nazzjonalista. Il-Partit Nazzjonalista g[andu t-talent tajjeb fi [danu minn fejn jista’

jag[]el sewwa t-tmexxija tieg[u. Ma jridx jaqa’ flestrem li jibda ja[seb li g[andu jew g[amel kollox [a]in – anzi hu /ar li g[amel [afna tajjeb g[allpajji] u dan ma jista’ jmerih [add. Il-pajji], il-Partit Nazzjoanlista [allieh b’sa[[tu, i[ares ’il quddiem u jfittex kuljum aktar opportunitajiet biex ikompli jindirizza l-isfidi li jin[olqu f’dawn i]-]minijiet li g[adhom diffi/li [afna g[all-ekonomija dinjija. Argument estrem Naturalment hu fl-interess tal-Partit Laburista b[alissa li jxerred l-idea li fi [dan il-Partit Nazzjonalista m’hemm [add tajjeb. Dan hu argument estrem ta’ min forsi di;à beda jitlag[lu g[al rasu; argument li jrid ikun meg[lub bir-ra;uni u l-bilan/. U r-ra;uni u l-bilan/ jg[idulna li [add mhu perfett u tista’ ssib xi tg[id f’kul[add, imma l-partit

li g[amel lil Malta nazzjon modern Ewropew u ;ab tant ri]ultati tajbin fix-xog[ol, fit-ta[ri; u f’oqsma importanti o[rajn fl-a[[ar snin ta’ diffikultajiet kbar ]gur g[andu fi [danu n-nies tajbin biex imexxuh ’il quddiem u jag[tu lil Malta gvern alternattiv – g[ax dak li hi oppo]izzjoni – ottimist, intelli;enti u serju.

Mhux daqshekk diffi/li

Hekk kif bdejt nippjana dan l-artiklu deher f’The Times online x’kiteb id-deputat Nazzjonalista Michael Gonzi fil-blog nhar it-Tnejn. Argumenta li l-poplu dara bilpro;etti li biddlu wi// Malta, dara bis-su//essi flekonomija, dara b’Malta fost l-a[jar fl-Ewropa, i]da ma darax l-inkompetenza, ilkontijiet li jaslu fid-djar b’mod erratiku u [wejje; o[ra li jurtaw kemm lillfamilja kif ukoll lillindividwu. Hemm talenti kbar

Imbag[ad kien hemm ilper/ezzjoni tal-korruzzjoni u ta’ tmexxija minn klikka. I]da Michael Gonzi jinsab fidu/ju] li r-riforma tal-Partit Nazzjonalista mhix xi [a;a daqshekk diffi/li. G[ala^ Kull fejn t[ares fil-PN hemm talenti kbar. Partit kbir b’eluf ta’ tesserati u

voluntieri, bi tradizzjoni lussu]a u b’individwi li mhux biss raw Malta tinbidel, i]da [afna minnhom kienu l-istess protagonisti tal-bidliet li se[[ew. G[andna minn fejn nag[]lu mhux biss ilmexxejja ewlenin b[all-Kap, Vi/i Kap u Segretarju :enerali, i]da l-mexxejja tannofs b’abbiltajiet mani;erjali fejn forsi konna xi ftit batuti. G[andna talenti ;odda bi sfond differenti, kollha lesti li b’entu]ja]mu jwie;bu g[assej[a tal-partit bl-ideat ;odda tag[hom u bl-esperjenzi tag[hom ta’ kampanja elettorali mill-aktar diffi/li. B’dan kollu ma rridux ninsew li barra l-partit hemm mijiet ta’ individwi li g[enuna fil-passat meta sejja[nielhom biex jiddiskutu x’riedu jaraw fil-programm elettorali tal-partit.

Kull fejn t[ares fil-PN hemm talenti kbar. Partit kbir b’eluf ta’ tesserati u voluntieri, bi tradizzjoni lussu]a u b’individwi li mhux biss raw Malta tinbidel, i]da [afna minnhom kienu l-istess protagonisti tal-bidliet

Il-lokalitajiet

G[alkemm hu veru li rri]ultat ta tkaxkira kbira lillPN, irridu nkunu wkoll realisti/i. Fil-[ames l-a[[ar distretti l-PN re;a’ ;ab ilma;;oranza ta’ voti. It-tmien distrett b’Birkirkara, Fleurde-Lys, {al Lija, l-Iklin, parti min-Naxxar u parti minn Santa Venera tana ma;;oranza ta’ 388 vot fuq il-PL. Id-disa’ distrett b’{al G[arg[ur, Tal-Ibra;, ilKappara, il-Madliena, lImsida, San :wann, isSwatar, is-Swieqi u ta’ Xbiex tana ma;;oranza ta’ 2,555 vot. L-g[axar distrett bil-Gzira, Paceville, San :iljan u TasSliema tana ma;;oran]a ta’ 3,997 vot fuq il-PL. Il-[dax-il distrett b’{’Attard, {al Balzan u l-Mosta tana 3,055 b’ma;;oranza fuq il-PL u ttnax-il distrett b’Ba[ar i/?ag[aq, Burmarrad, ilManikata, il-Mellie[a, parti min-Naxxar u San Pawl ilBa[ar tana 748 b’ma;;oranza fuq il-PL. U f’G[awdex kellna 420 vot minn fuq. G[ala g[amilt dan le]er/izzju, bl-ismijiet talvilla;;i u l-bliet li jiffurmaw dawn id-distretti^ G[ax hawn il-PN g[adu relattivament sod

– il-fatt li a[na rnexxielna n]ommu dawn il-ma;;oranzi

jfisser li g[andna minn fejn nibdew nibnu fuq is-sod. Minkejja l-[idma sfrenata u bla waqfien tal-PL f’dawn iddistretti, a[na xorta wa[da rnexxielna n]ommu lma;;oranza tal-voti. Ri]ultati li jridu jkunu parti mill-ist[arri; li se jsir dwar it-telfa kbira li ;arrabna. F’dawn id-distretti nistg[u nidbew na[dmu mil-lum biex nikkonsolidaw il-voti li rba[na. Sehem id-deputati Il-house visits, li nie[u

pja/ir naqra li xi w[ud millmembri parlamentari tag[na di;à qed jag[mlu, iridu jistabbilixxu g[ala per/enta;; tal-votanti tag[na re;g[u ma [ar;ux. Kemm se jdumu jpattuhielna dawn^ Issa li g[andna gvern Laburista, tg[id ja[sbuha jibqg[ux iddar nhar jum l-elezzjoni li jmiss^ Iltqajt ma’ diversi persuni li qaluli li l-veru distakk li kien hemm bejnna u bejn il-PL kien fil-fatt madwar il-figura ta’ 50,000 vot. L-istint favur il-bidla nbidel f’riefnu tant li kien min kien il-mexxej Laburista, l-elezzjoni kienet

minn Salvu Felice Pace sfelicep@go.net.mt

ilha ]mien twil mitlufa. Setg[u kienu mmexxija minn [mar bi tliet saqajn, xorta wa[da kienu jirb[u. I]da fil-fatt id-distakk ni]el g[al madwar 35,000 vot. Kif^ Bil-[idma ta’ Lawrence Gonzi u Simon Busuttil issitwazzjoni bdiet tinbidel i]da l-[in kien kontrina. G[ala ]ammejna lma;;oranzi fejn ]ammejniehom^ Kif argumenta Michael Gonzi, issitwazzjoni mhix daqshekk diffi/li. B’kura;;, serenità u rieda, nistg[u ner;g[u nibnu l-partit tal-biera[.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

10 Opinjoni

In-niket tal-mara u l-kenn f’dirg[ajha Il-Pur/issjoni tad-Duluri li tkun organizzata f’dawn iljiem, bla dubju g[andha sinifikat reli;ju]. Fin-nofs hemm dik li wieqfa kienet ta[t is-Salib ta’ Binha, u li Binha, bl-a[[ar nifs ta’ [ajtu tahielna b[ala ommna: “Mara, dan huwa ibnek.” Mhux biss :wani sar binha, mhux biss il-Knisja li waqqaf, mhux biss l-ir;iel, imma lumanità kollha li tag[ha Marija hija l-omm ;dida b[alma Eva l-omm qadima.

minn Norbert Ellul-Vincenti nibit2@gmail.com

Manifestazzjonijiet antropolo;i/i L-okka]joni tal-pur/issjoni, i]da, g[andha

manifestazzjonijiet antropolo;i/i u so/jali. Il-mewt tal-ulied, [add daqs l-omm ma jaf ibatih. Il-;rajja tal-umanità, bid-duluri kollha tag[ha, u spe/jalment bilmewt tal-ulied, ulied ommhom, jew ulied il-pajji], dejjem kellha figuri ikoni/i, ji;ifieri figuri kbar li jfissru [afna [afna i]jed milli wie[ed jista’ jfisser bil-kliem. Fl-Antik Testment kellna lil Rakele, “le[en f’Rama, tibki lil uliedha g[ax m’g[adhomx i]jed...u li ma tridx tkun ikkunslata”. (:eremija 31,15) Il-mitolo;ija Griega g[arfet tesprimi dak li dejjem [asset l-umanità. Kellha lil Niobe tibki lil uliedha maqtula millg[ira, u lil Medea, g[alkemm dik ;rajja o[ra. Toqtol lil uliedha stess, b’sagrifi//ju immens, u b’vendikazzjoni tal-infedeltà ta’ ]ew;ha (tixba[ lil Madam Butterfly). Imma a[na l-Insara g[andna lil Marija Addolorata, u b’mod spe/jali lil Marija meta po;;ewlha lil Binha :esù f’dirg[ajha wara li ni]]luh mejjet minn fuq issalib. It-Taljani jsej[ulha La Pietà. Michelangelo g[amel skultura tal-Pietà meta kien g[adu ]ag[]ug[, u mela ddinja artistika bl-istag[;ib g[all-;enju tieg[u. A[na l-Maltin g[andna devozzjoni spe/jali lejn Marija Addolorata. Tixhed dan il-pur/issjoni ;ganteska, devota u dekoru]a, tal:img[a l-Kbira, il-Belt, li tkun immexxija minn Monsinjur Ar/isqof sena wara sena. Fil-:img[a qabel il:img[a l-Kbira, il-pur/issjoni

din l-Omm li qed t[addan lil Binha mejjet g[all-a[[ar darba qabel ma jindifen. Tfisser kif din l-piramida ta’ r[am tg[aqqad l-Omm ma’ Binha, hi, qisha kefen fuq dan il-;isem mitluq u bla [ajja. Din l-istatwa tfakkarna f’dak li g[addiet minnu Marija f’dak il-mument suprem ta’ tbatija. Fitt[addina ta’ Binha, il-mara Marija t[addan l-umanità bil-problemi u t-tbatijiet kollha tag[na. Kuntrast

Il-Pietà ta’ Michelangelo

to[ro; mill-Knisja Ta’ :ie]u (Santa Marija ta’ :esù) talFran;iskani. Wara l-vara tadDuluri ta’ Laferla, jimxu eluf

A[na l-Maltin g[andna devozzjoni spe/jali lejn Marija Addolorata. Tixhed dan il-pur/issjoni ;ganteska, devota u dekoru]a, tal-:img[a l-Kbira, il-Belt, li tkun immexxija minn Monsinjur Ar/isqof sena wara sena

u eluf ta’ Maltin devoti madwar it-toroq tal-Belt sakemm ting[ata lbenedizzjoni Ewkaristika minn quddiem il-Knisja ta’ San Pawl. Hi turija so/jali daqskemm reli;ju]a. Rinaxximent Xi snin ilu l-istatwa talPietà ta’ Michelangelo, f’San Pietru, [ar;et minn wara l-

[;ie; biex kul[add ikun jista’ jammiraha a[jar. L-g[an kien biex din l-

istatwa tidher mhux biss b[ala opra ta’ arti Rinaxximentali mill-akbar, imma biex tkun lezzjoni ta’ kult u devozzjoni, kif fil-fatt hi. Elizabeth Lev, kritiku talarti qalet li l-pellegrini kienu mistiedna biex jirriflettu fuq

Jing[ad li din hi l-unika darba li Michelangelo illostra l-ir[am fin fin. Nosservaw kif, dan il-lostru fuq il-Korp ta’ :esù, jikkuntrasta mal-irkejjen mudlama tad-drapp imkebbeb tal-mantell ta’ Marija, donnu t-tbatija mejta tieg[u issa tie[u l-[ajja biddawl, filwaqt li t-tbatija [ajja ta’ Marija tostor, b’/erta dinjità, dak li g[addej minn ;o qalbha. Marija ta’ Michelangelo ma tibkix – mhux b[al xi Pietajiet ta’ qabel. Marija hi rassenjata mar-rieda tal-Missier. :esù hu mitluq fuq illeminija tal-Madonna. Imma l-id xellugija tag[ha nfet[et b’offerta tat-tbatija lil Alla. It-tbatija umana u l-mara – spe/jalment b[ala omm – imorru flimkien. Il-mara hi lumanità, omm l-umanità kollha, ir;iel u nisa. Fiddnub ta’ Eva hemm ilmi]erja kollha tal-bniedem. Fil-maternità ta’ Marija, ittieni Eva, hemm is-solliev, il-kenn, l-ilqug[, il-[niena, lim[abba li tg[annaq u t[ares lill-bniedem f’dan il-wied tad-dmug[, kif ng[idu fisSalve Regina.

Marija ta’ Michelangelo ma tibkix – mhux b[al xi Pietajiet ta’ qabel. Marija hi rassenjata mar-rieda tal-Missier


IN-NAZZJON Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

Opinjoni#Ittri 11

. .

Bhac-Cirasa Lawrence Gonzi Ili nafu mill-elezzjoni tal1987. Hu bniedem li ta [afna lill-pajji]. {adem fuq li [adem. F’din il-le;i]latura sofra [afna. Inklu] minn

xi deputati tag[na li g[amlulu [ajtu infern. {allas prezz qares, inklu] b’sa[[tu min[abba l-inkwiet li g[adda minnu. Hu bniedem li dejjem ra l-poliminn tika b[ala servizz. G[alija perMario Galea sonali ma kienx biss Prim Ministru. Imma [abib. Li dejjem lest jisimg[ek. U jipprova jg[inek. Meta Lawrence Gonzi jitlaq, mill-PN se jkun telaq ra;el.

Duluri [ajja Illum id-Duluri. Min jaf kemm hawn minna li xtaqu jiltaqg[u ma’ Ommna Marija. Waqt li kienu qed i[a;;ru lil binha. U joqtluh. }gur li konna nippruvaw ng[inuha. Nieqfu mag[ha. U ng[idulha kelma ta’ fara;. Madwarna hawn [afna duluri [ajjin. L-omm li difnet lil binha. Inkella l-omm li binha qed jinqered bid-droga. Inkella l-omm li binha jinsab il-[abs. Madwarek hemm duluri [ajja. Fittixha. Sibha. Ipprova g[inha. U g[idilha kelma ta’ fara;. Fran;isku

Intqal [afna fuq il-Papa Fran;isku. Impressjonani kemm isemmi l-ambjent. U sa[ansitra l-annimali. Qal li San Fran;isk kien i[obb l-annimali. Ma niftakarx Papa li jitkellem daqstant /ar favur l-ambjent. U favur l-annimali. Minn dejjem [assejt li l-Knisja g[andha titkellem ferm aktar favur id-drittijiet tal-annimali. L-annimali huma [lejjaq vulnerabbli. U l-bniedem ta’ spiss jabbu]a minnhom. Tabil[aqq id-dikjarazzjoni tal-Papa Fran;isku hi few;a ta’ arja friska. “Reb[a g[andna”

Xi ;img[a qabel lelezzjoni kont qieg[ed is-Summer Nights, Wied il-G[ajn. Kont qed nie[u kafè ma’ xi [bieb. Lil hinn minni kien hemm mejda r;iel mi]-}ejtun. Wie[ed minnhom ;ie fuqi u bl-le[en baxx qalli, “Taqtax qalbek. Se nirb[ulhom. Jien qalbi qawwija.” Qg[adt pass lura. Kont naf li hu Laburist. Wara ftit mort it-toilet. :ejt wi// imb wi// mieg[u. “Mario, ir-reb[a tag[na se tkun. Mhux billi jg[idu. A[na nirb[u. Issa tara.” “Ma tistax tg[id,” we;ibtu. “Kaxxa mag[luqa. {add ma jaf x’se ji;ri.” Imma baqa’ jinsisti. “U mur ’l hemm. Jien lest nilg[ab il-flus li nirb[ulhom. Mela billi jg[idu.” Jien g[andi aller;ija fuq il-log[ob talflus. Naf familji li tkissru fuq hekk. Kwa]i [taftu. G[edtlu biex ma jmurx jilg[ab flus. Wara ftit ;ie fuq il-mejda fejn konna a[na. U quddiem kul[add qalli, “Reb[a g[andna. Issa tara.” Min kien mieg[i qalli, “Dak mhux Labour? Mela dar mag[na?” “X’g[amel ma nafx. Naf li ilu jg[idli li se nirb[u kemm ili li d[alt hawn,” we;ibtu. {in minnhom dawn l-ir;iel qamu biex jitilqu. :ew isellmulna. Hu ;ie mag[hom. Dar fuqi u qalli, “U int qawwi qalbek. G[ax reb[a g[andna. Kellha b]onn to[ro;lu log[ba tajba lil Wayne Rooney, [alli nurik nirb[ulhomx.” Tajba din. Jien [sibtu qed ikellimni fuq l-elezzjoni. Hu kien qed ikellimni fuq il-log[ba bejn Manchester United u Real Madrid.

Anali]i tal-propaganda Sur Editur, Na[seb kul[add jaqbel li matul il-kampanja elettorali li g[addiet il-poplu ;ie bbumbardjat mill-politi/i l-aktar ta]-]ew; partiti l-kbar. Mhux biss fuq il-mezzi tax-xandir imma mit-toroq minn kull fejn tg[addi, kull pass tara xi billboard. U tajjeb li fl-anali]i li ssir, jaraw x’effett i[allu dawn ilbillboards, li jiswew eluf kbar ta’ flus. Jien ma nemminx li wie[ed jivvota g[ax ;ie influwenzat minn xi billboard u hawn wie[ed jistaqsi hux g[aqli li partit jonfoq flus ilpartitarji, ner;a’ ng[id, eluf ta’ ewro, f’din il-propaganda. Tal-anqas g[an-na[a talPartit Nazzjonalista, li nnefqa tieg[u ]gur li kienet ferm inqas minn tal-Partit

Laburista. Ma narax li kellha effett, g[aliex deher li l-vot kien ilu li kien de/i] ferm qabel bdew jidhru lbillboards. U ma narax li dawn setg[u bidlu l-fehma ta’ xi [add. O[ra dwar il-billboards minna[a tal-Partit Nazzjonalista, dejjem fl-opinjoni tieg[i. Ma qbilt xejn ma’ dawk negattivi dwar il-Partit Laburista u lmexxej tieg[u. Meta l-partit kellu favur tieg[u tant affarijiet po]ittivi, tant pro;etti li gawdew minnhom il-familji kollha, il-poplu kollu. G[alkemm rajna xi wa[diet, imma setg[u dehru aktar, pere]empju l-[ames skejjel ;odda, wa[da kull sena li b[all-Isptar Mater Dei kollha kienu state of the art. G[alija l-akbar propaganda

g[all-Partit Nazzjonalista kienet ;ejja minn barra lpajji], b’mod spe/jali millUnjoni Ewropea. G[arri]ultati tajbin, b’nofs Ewropa mfarrka u mqallba. Imma [afna votanti, eluf ta’ votanti, l-aktar affarijiet importanti [arsu lejhom b[ala affarijiet sekondarji. U minkejja li tista’ tg[id kull Malti kien jammetti l-progress, il;id kbir li [oloq Gvern Nazzjonalista, xorta dde/ieda li jibdel il-gvern, biddel gvern li wettaq ma’ wie[ed li jwieg[ed. Jalla gvern ;did jibqa’ jibni fuq il-pedament sod li bena gvern Nazzjonalista u hekk pajji]na jibqa’ jkollu ri]ultati tajbin.

Anthony Duca

{al G[axaq

Grazzi f’isem il-partitarji ;enwini Sur Editur, Ng[id grazzi bil-qalb lil Lawrence Gonzi u lil martu g[ax-xog[ol li [admu tul il-kampanja elettorali f’isem il-partitarji ;enwini, u mhux g[al dawk li wrew wi// b’ie[or, g[ax-xog[ol ta’ fejda li inti g[amilt u [dimt g[alih tul dawn is-snin li kont ilek Kap. Dan filwaqt li nirrispetta lil min din id-darba [asibha mod ie[or. {add ma basar li b’g[alqa qam[ tal-partit kien hemm is-sikrana – kien hemm min ried bidla akkost ta’ kollox u wkoll o[rajn li vvutaw favur il-Labour minn wara dahar kul[add. Dan hu li sar ]gur, g[ax kieku lLabour qatt ma kien i;ib daqstant voti. Fi ]mien l-img[oddi qatt ma kien hemm differenzi b[alma ;ara bejn il-partiti. Dan wera

bi/-/ar kemm kien hemm fostna g[atxana g[all-bidla. Issa nawgurawlhom biex dak kollu li qeg[din ja[sbu li jie[du, ji[duh bla tbatija bil-barka tal-Labour u jkunu kuntenti. Lawrence Gonzi, f’isem il-partitarji ;enwini li vvutaw g[all-PN, nirringrazzjak ta’ dawk ilbinjiet li inti bdejt, biex ta[t din l-amministrazzjoni l-;dida narawhom jitlestew u jgawdihom il-poplu Malti u G[awdxi g[all-;ie[ ta’ pajji]na. Grazzi ta’ dak kollu li [dimt g[alih tul dawn il-[ames snin li g[addew u l-partit tal-PN ]gur li mhu se jinsieh qatt. Bl-amministrazzjoni li [allejt warajk u dak kollu li wettaq, issa lesti li n;eddu l-partit g[all-quddiem. Grazzi. G. Busuttil In-Naxxar


IN-NAZZJON Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

12 Randan 2013

‘Magda’ – dramm tal-Passjoni fil-Fgura L-im[abba, it-tradiment u l[biberija. Dawn huma t-tliet elementi li jsawru d-dramm ‘Magda’, dramm tal-passjoni mtella’ mill-Fgura Pageant Group. ‘Magda’ se tkun is-seba’ produzzjoni tal-:img[a l-

Kbira minn din l-g[aqda volontarja. Kull sena l-Fgura Pageant Group jag[dem biex jil[aq l-g[an tieg[u li jwassal il-kelma ta’ :esù b’mod li ludjenza tal-lum tista’ twettqu fil-[ajja tag[ha. Minkejja li g[addew aktar

Fid-dramm ‘Magda’ qed jie[du sehem g[add sabi[ ta’ membri tal-Fgura Pageant Group

minn elfejn sena mill-mi;ja ta’ Kristu fid-dinja, kliemu xorta g[ad g[andu siwi u importanza kbira f’[ajjitna. Minkejja li nbidlu [afna ]]minijiet, il-valuri li kien jipprietka dwarhom :esù g[adhom validi u jistg[u jit[addmu b’mod s[i[ f’din il[ajja moderna li qed ng[ixu fiha. Il-Fgura Pageant Group ja[dem bi [;aru biex dawn ilprin/ipji ji;u ppre]entati b’lenti ;dida fi sfond tradizzjonali li hu awtentiku g[al dak i]-]mien. Ilvestwarju u t-ti]jin tal-palk hu leali lejn dak i]-]mien, u g[alhekk joffri esperjenza unika g[all-udjenza sabiex tara u tesperjenza ssitwazzjoni ambjentali u anke politika ta’ I]rael. I]da l-akbar su//ess li tikseb l-g[aqda huwa t-tqanqil emozzjonali li j;arrab kull membru tal-udjenza, hekk kif id-dramm jasal fit-tmiem. Dan kollu huwa grazzi g[at-tim tal-produzzjoni kollu kif ukoll il-mu]ika ori;inali ta’ Damian Mizzi li ]gur li tmiss il-qlub ta’ kull min ikun pre]enti fissala. Wie[ed ma jistax jinsa latturi dedikati li jag[tu [inhom volontarjament sabiex id-dramm ikun wie[ed millisba[, u[ud minnhom huma atturi mag[rufin b[al Gino Lombardi, Joe Pace, Lilliane Ciappara, Gabriella Borg u Aaron Fenech fost l-o[rajn. Id-dramm ta’ din is-sena, intitolat ‘Magda’, se jippre]enta perspettiva ;dida

Mument waqt l-A[[ar ?ena fid-dramm ‘Magda’ li se jittella’ fil-jiem li ;ejjin fil-Fgura

lejn il-;rajjiet li forsi di;à nafu. It-ta[lita ta’ karattri li attwalment insibu fil-Bibbja jing[aqdu ma’ karattru fittizzju u prin/ipali, biex flimkien isenslu l-istorja attwali tal-mewt u l-qawmien ta’ Kristu. Hu dramm imqanqal minn emozzjonijiet qawwija ta’ m[abba bejn ]ew; karattri li g[andhom il-pi] personali tag[hom, huwa ;rajja ta’ [biberija li kellha g[eruq sodi i]da li ;iet mittiefsa mill[a]en, u finalment hu ttradiment ta’ kull wie[ed minn dawn it-temi li jwassal g[all-mewt ta’ :esù.

‘Magda’ hi storja li se tag[ti l-kura;; lil kull min forsi qata’ qalbu, g[amel ]ball u qed ifittex it-triq lejn issewwa u anke min je[tie; jer;a’ j[oss l-im[abba ta’ Kristu titkebbes f’qalbu. ‘Magda’ mhux biss id-dramm i]da esperjenza li [add m’g[andu jitlifha. Kun pre]enti fis-sala talIskola Primarja tal-Fgura g[ada t-23 ta’ Marzu fis-7.30 p.m. u fl-24 ta’ Marzu fit-3 p.m. Il-biljett tieg[ek tista’ tiksbu ming[and The Foto Grafer, il-Fgura jew billi //empel 99854687 jew 79934094.

I/-?ena tas-Sinjur fin-Nadur

Dettall mill-Mejda tal-Appostli li tintrema kull sena fin-Nadur f’G[awdex

G[all-25 sena konsekuttiva l-Qasam tal-Museum Subien Nadur qed jorganizza l-Mejda tal-Appostli mag[rufa a[jar b[ala ‘I/-?ena tasSinjur’. Din il-wirja li ta’ kull sena tinbena fuq sett ;did tinkludi fiha 15-il statwa life size xog[ol l-artist James Azzopardi. Il-wirja tid[ol f’[afna dettalji dwar kif setg[et kienet l-ikla li fiha Sidna :esù Kristu waqqaf issagrament tal-Ewkaristija. Din is-sena wkoll qed jitqassam ktejjeb b’xejn b’tag[rif dwar din l-ikla tal-Lhud kif ukoll tag[rif storiku m]ewwaq b’ritratti tal-medja matul issnin. Il-[inijiet tal-ftuh huma dawn: {add il-Palm g[all-ftu[ u t-tberik mid-9.30 a.m. sal-11.30 a.m. u mit3.30 p.m. sas-6 p.m. Mit-Tnejn sal-Erbg[a (25-27 ta’ Marzu) mis-6 p.m. sad-9 p.m. {amis ix-Xirka (28 ta’ Marzu) mis-6 p.m. sal-11 p.m. Fil-:img[a l-Kbira (29 ta’ Marzu) mid-9 a.m. sat-3 p.m. u mis-7 p.m. sad-9.30 p.m.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

Randan 2013 13

L-A[[ar ?ena li tintrama fil-Ka]in Sant’Elena f’Birkirkara

Attivitajiet tal-:img[a Mqaddsa mill-Ka]in Sant’Elena f’Birkirkara B[al kull sena, se ti;i ppre]entata l-wirja artistika talA[[ar ?enta fil-Ka]in talBanda Sant’Elena f’189, Triq il-Kbira, Birkirkara, li xxog[ol fuqha ilu l-;img[at g[addej mi]-]g[a]ag[ talistess G[aqda Mu]ikali. Din is-sena se tkun miftu[a sasSibt 30 ta’ Marzu. Il-wirja tinkudi kwadri bissmid u s-semolina, statwi tal-

A[[ar ?ena b’daqs uman, i//a[da ta’ Pietru, il-qabar ta’ Kristu, ir-Redentur u statwi o[rajn b’daqs uman, kif ukoll statwi tal-:img[a l-Kbira f’minjatura f’wirja pre]entata fix-xelter tal-istess ka]in li verament jag[ti dehra sabi[a ta’ dawk i]-]minijiet antiki, blg[erien u d-da[liet li wie[ed isib fih. Din il-wirja tkun miftu[a

g[all-pubbliku kuljum filg[axija sal-10 p.m. Barra minn hekk nhar {add il-Palm u fil-:img[a l-Kbira tkun miftu[a filg[odu u filg[axija. Nhar {amis ix-Xirka din ilwirja tkun miftu[a filg[axija sa nofsillejl. Nhar Sibt il-G[id tkun miftu[a filg[odu biss. Matul dawn il-;ranet se jinbieg[ [elu tradizzjonali tal:img[a Mqaddsa u

Statwa li tirrappre]enta l-mument diffi/li li g[adda minnu Kristu meta kien mirbu[ fl-ort u mbag[ad inkurunat bil-kuruna tax-xewk

kware]imal. Nhar {add l-Irxoxt l-G[aqda Mu]ikali Sant’Elena ta’ Birkirkara se torganizza l-festa tal-Irxoxt – il-pageant#mar/ blistatwa tal-Irxoxt. Tie[u sehem il-Banda Sant’Elena li ddoqq mar/i briju]i u valzi u jie[du

sehem ukoll persuna;;i bibli/i u suldati Rumani. Din tibda fis-6:30 p.m. minn [dejn ilKa]in fi Triq il-Kbira u tg[addi mit-toroq prin/ipali ta’ Birkirkara bil-;irjiet tal-Irxoxt. Il-mar/ jintemm [dejn il-Ka]in fid-9:30 p.m.

‘{ajja bla fidi … {ajja mormija’ – dramm fil-Mosta ‘{ajja bla fidi ... {ajja mormija’ hu d-dramm ori;inali g[al ]mien ir-Randan li ]-]g[a]ag[ Mostin se jtellg[u fit-teatru tal-Oratorju Qalb ta’ :esù tal-Mosta. B’kollox se jsiru tliet rappre]entazzjonijiet, ji;ifieri s-Sibt 23 ta’ Marzu fis-6:30 p.m. u l-g[ada l-{add 24 ta’ Marzu fis-2:30 p.m. u fis-6:30 p.m. Din is-sena ta[bat it-tletin anniversarju minn mindu ttella’ l-ewwel dramm talpassjoni fil-Mosta. Kien fl1985 meta fir-Rotunda talMosta kien sar id-dramm ‘IlFidwa’ u minn dakinhar ’l hawn baqg[u jittellg[u drammi b’kitba ori;inali ta’ kull sena li lkoll [ar;u millpinna ta’ Edwin Vassallo. Din is-sena d-direzzjoni tinsab f’idejn Mario Mifsud u Mario Thomas Vassallo, filwaqt li lgrupp IGNITE 18+ huwa responsabbli mill-produzzjoni. Fid-dramm ta’ din is-sena jie[du sehem madwar erbg[in ru[, kwa]i lkoll ]g[a]ag[

filwaqt li o[rajn kisbu esperjenza matul dawn l-a[[ar snin, tant li xi w[ud minnhom iddistingwew ru[hom fi produzzjonijiet televi]ivi li qeg[din jintwerew fuq listazzjonijiet lokali. L-g[an ta’ dawn id-drammi qatt ma kien l-ispettaklu teatrali fih innifsu, i]da lattenzjoni prin/ipali ting[ata lill-udjenza fil-platea biex tkun ipprovduta b’opportunità ta’ e]er/izzju ta’ [sieb. E]er/izzju li permezz tieg[u dawk li se jattendu jie[du esperjenza ta’ fidi u punt ta’ riflessjoni dwar ir-realtà talfidi f’[ajjithom. Il-[sieb ewlieni tad-dramm hu li juri kif il-kelma ta’ :esù hi f’kunflitt kontinwu maddinja. Il-lo;ika ta’ :esù ma taqbilx mal-lo;ika tad-dinja. Fil-kelma ta’ :esù hemm [sieb /ar li min jemmen fih ma jistax jog[;ob lid-dinja flistess [in, u g[alhekk g[andu je[odha kontra l-kurrent materjali tad-dinja, ukoll jekk dan ifisser li jkollu jmur

kontra r-rieda tal-ma;;oranza.

Xena mid-dramm tal-:img[a Mqaddsa ‘{ajja bla fidi ... {ajja mormija’ li se jsir fil-Mosta


IN-NAZZJON Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

14 Randan 2013

Illum Jum id-Duluri Jekk l-Img[allem Divin kellu jara Passjoni s[i[a sakemm ru[u nfirdet minn ;ismu wara tliet sig[at ta’ agunija fuq g[uda ta’ salib imsammar u mg[olli bejn ]ew; [allelin, xejn inqas ma batiet Ommu Marija tishar u tara lil Binha bla ma tista’ tag[millu xejn. Anzi, forsi nistg[u ng[idu li jekk it-tbatija ta’ :esù bdiet mat-tliet snin tal-[ajja pubblika tieg[u fuq din l-art u la[qet il-qu//ata tag[ha malkelmiet “Consumatum Est” – Kollox Mitmum – dik ta’ Marija kellha l-bidu tag[ha ferm u ferm qabel. G[alhekk ma niskantawx li din l-Omm tag[na ng[atawlha daqstant ismijiet g[ad-duluri li kellha tara. Forsi g[alina tas-seklu wie[ed u g[oxrin, l-isba[ isem li nistg[u nag[tu lil Marija huwa “Salus Infirmorum” – Sa[[a talMorda – u dan bir-ra;un, g[aliex il-bniedem ta’ ]mienna huwa marid sewwa. I]da g[alkemm ninsabu mdawrin b’tant tobba, [add minnhom g[adu ma sab tarf din il-marda li ma hix wa[da ekonomika b[alma ja[sbu [afna. Lanqas ma hi wa[da so/jali inkella politika, b[alma jemmnu xi w[ud. Il-bniedem modern huwa marid b’marda ferm iktar fonda u serja milli juru dawn is-sintomi li g[adna kemm semmejna.

minn Joe M. Attard emarjos@hotmail.com

Tfittxija g[all-pa/i u l-fer[ veri G[alkemm jidher li lbniedem ma jonqsu xejn, u sab tarf ta’ kollox, g[allkuntrarju, huwa jonqsu laqwa [a;a. Il-bniedem filfond ta’ qalbu, jixtieq isib issigriet tal-pa/i u tal-fer[ veri. Il-bniedem jixtieq jaf il-verità

u g[andu g[atx kbir g[al dak kollu li hu sabi[. Il-bniedem ta’ ]mienna jixtieq isib lil Alla li huwa lg[ajn ta’ kull grazzja u ;id. Jekk a[na ma nin]g[ux ilbniedem il-qadim u nilbsu lbniedem il-;did, m’a[niex sa naslu biex niltaqg[u malFeddej tag[na. Il-medi/ina tal-pa/i ta’ veru tahielna darba dak li llum huwa msejja[ Missier ir-Relattività; ilbniedem li [oloq il-bomba atomika. Albert Einstein qal li l-problema li qed i[abbat wi//u mag[ha l-bniedem modern ma hix dik tax-xjenza, i]da kif sa jirnexxilu dan ilbniedem ibiddel mo[[u u qalbu. Dak li ;ie biex jag[mel ilBattista; dak li ;ie biex jag[mel Kristu nnifsu; dak hu li rnexxielu jag[mel l-ewwel Papa, San Pietru, meta mibdul kif kien, wara li ni]el l-Ispirtu s-Santu fuq l-Appostli, [are; minn ;o/-/enaklu u g[amel lewwel prietka tieg[u u

Illum eluf ta’ Maltin u G[awdxin jimxu wara l-vara tad-Duluri f’wa[da mill-akbar festi fil-g]ejjer Maltin biex ftit ftit nibdew de[lin fil-qalba tal-festi tal-:img[a Mqaddsa

kkonverta eluf ta’ nies. Ninbidlu g[at-tajjeb L-Omm tag[na Marija mhux forsi l-istess qed titlob minna! Hi tixtieq tarana

ninbidlu kompletament biex inkunu nistg[u nog[;bu lil Binha. Fid-dehriet tag[ha f’Pari;i fi Franza fl-l830 lil Katerina Laboure’; f’La Salette lil dawk it-tfal; filgrotta ta’ Massabielle f’Lourdes fis-sena l858; f’Pontmain l2-il sena wara u issa wkoll fis-seklu li g[adu kemm [alliena fil-Portugall – mhux l-istess [wejje; dejjem talbet il-Ver;ni Mbierka! Din l-istess Mara kellha wkoll i;;arrab duluri l-iktar kbar u profondi meta kienet

g[adha tg[ix bejn l-erba’ [itan ta’ darha flimkien ma’ :esù u l-mastrudaxxa :u]eppi, l-g[arus kastissimu tag[ha u l-Missier Putattiv ta’ :esù. Seba’ duluri kellha ;;arrab li fnewha sal-a[[ar. Dawn id-duluri kienu ta’ tliet xorta; Marija sofriet fil-[sieb tag[ha g[aliex kienet dejjem tistenna l-ag[ar li g[andu ji;i. Li tg[ix f’tensjoni kontinwa hi xi [a;a li tista’ twassal g[al ;enn, li therri n-nervi, li tkisser u ;;ib fix-xejn il-qlub anke tal-iprem azzar. Marija, imbag[ad, sofriet fil-qalb tag[ha g[ax kellha m[abba perfetta lejn binha :esù. It-tama tag[ha kienet kollha fih; g[aliha dan binha, kien l-alfa u l-omega, il-bidu

u t-tmiem ta’ kollox. Marija sofriet ukoll fir-ru[ u r-rieda tag[ha, g[aliex hija kienet marbuta [a;a wa[da malvolontà ta’ Alla. Il-fidu/ja tag[ha kienet biss fih u ma setg[et issib l-ebda fara; filbnedmin, huma min huma. Kompassjoni

Je[tie; li a[na na[sbu ta’ spiss fuq it-tbatijiet tag[ha [alli jkollna s-sabar u nsibu lfara; u l-hena fit-tbatijiet tag[na. Induru lejha fis-sieg[a tat-ti;rib u tad-dwejjaq tag[na g[aliex ]gur li [add daqsha ma jista’ jifhimna u jag[dirna, hi li g[addiet minn ba[ar ta’ niket u hemm, u nitolbuha tg[inna. Bir-ra;un immela, fi tmiem

il-pur/issjoni tal-:img[a lKbira, insibu tiddomina listatwa tad-Duluri, g[aliex hi din l-Omm Imnikkta li torbot kollox; hi din l-Omm li ;arrbet wa[idha t-tbatijiet [orox ta’ binha, seba’ duluri li raw il-bidu tag[hom ma’ g[eluq l-erbg[in jum mittwelid ta/-/kejken :esù salmewt u d-difna ta’ Kristu f’qabar li mank biss kien tieg[u. Fil-g]ira G[awdxija, matul il-;img[a tad-Duluri, isiru iktar minn pur/issjoni wa[da bl-istatwa tal-Addolorata, xhieda s[i[a f’din l-Omm Imnikkta. Fir-Rabat to[ro; wa[da mill-knisja qadima ta’ San :akbu fejn insibu statwa tassew devota tag[ha. F’din il-pur/issjoni jie[du sehem l-Isqof Djo/esan u lFratellanza antika tad-Duluri flimkien ma’ g[add kbir ta’ Nsara, [afna minnhom mexjin [afjin, sinjal ta’penitenza inkella b’ri]ultat ta’ grazzji maqlug[a. Fix-Xewkija mbag[ad, din il-pur/issjoni tie[u s-sura ta’ pageant, bid-daqq tal-banda, u ti;bed nies minn kull rokna tal-g]ira tag[na. Il-:i]wita Raoul Plus, filktieb tieg[u Mary, our Soul Life, jirrakkonta le;;enda dwar it-Tmien Dulur talMadonna. Hu jg[id li kien hemm ra;el ]ag[]ug[ li kellu drawwa li j]ur id-Duluri kuljum. Darba fost l-o[rajn, di]grazzjatament, kien jinsab fid-dnub il-mejjet. Meta b[as-soltu mar i]ur lillAddolorata, [a l-qatg[a ta’ [ajtu – lema[ stallett ie[or f’sider Marija biswit is-sebg[a l-o[ra. Bil;ri mar jistqarr [tijietu fi [dan il-konfessur. Kbir kien il-fer[ tieg[u meta re;a’ lura f’ri;lejn ilMadonna u sab li dak itTmien Dulur kien g[eb. Din hi biss storja i]da kemm g[andha messa;; qawwi g[alina l-Insara tasseklu 21! G[andna nag[mlu minn kollox biex lil din lOmm tag[na mhux biss ma n]idulhiex mad-duluri tag[ha, i]da nag[mlu [ilitna biex dawk li g[andha nnaqsuhomlha jew tal-inqas intaffuhomlha mill-a[jar li nistg[u.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

A[barijiet ta’ Barra 15 minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

L-AWSTRALJA

Gillard ti]gi//a l-isfida Il-Prim Ministru talAwstralja Julia Gillard a//ertat li se tmexxi lillGvern g[all-elezzjoni ;enerali tal-14 ta’ Settembru wara li sej[et b’sorpri]a g[al vot dwar it-tmexxija tal-Partit Laburista (fil-Gvern) u meta l-kwistjoni issa hi ‘konklu]a’ ladarba r-rivali tag[ha Kevin Rudd warrab g[al dan il-vot intern. B’hekk ukoll Gillard a//ertat mill-awtorità fuq ilpartit tag[ha wara li Rudd ammetta li ‘ma kellux lappo;;’ biex iwarrabha minn Kap. Fil-fatt, il-Prim Ministru

dde/iediet li ssejja[ il-vot wara li deputat tkellem dwar l-importanza li jirrisolvu lkwistjoni ta’ min se jmexxi lil-Laburisti ‘sa Settembru’. Gillard kienet [adet post Rudd b[ala Prim Ministru u Kap Laburista fl-2010 u fla[[ar jiem inqalg[et spekulazzjoni sostanzjali dwar ittmexxija tal-Awstralja u wara xhur ta’ ‘destabilizzazzjoni’ – bis-sostenituri ta’ Rudd jippruvaw g[al bidla bil-[sieb li l-Partit Laburista Awstraljan jing[ata spinta me[tie;a u meta jidher sejjer [a]in skont l-a[[ar st[arri; ta’ opinjoni.

L-AWSTRALJA

Tintalab sku]a g[all-adozzjonijiet sfurzati Il-Prim Ministru talAwstralja Julia Gillard [ar;et b’apolo;ija g[an-nies kollha affettwati mill-politika (Awstraljana) li kienet tittratta l-adozzjoni tat-tfal sfurzata u li kienet effettiva bejn il-[amsinijiet u s-snin sebg[in. Ja[sbu li f’dawk i]-]minijiet, g[exieren ta’ eluf tattrabi li twieldu lil ommijiet ming[ajr ra;el (fil-parti kbira ommijiet adolexxenti) kienu

ttie[du mill-Istat u ng[ataw lil koppji mi]]ew;in li ma kellhomx ulied. {afna minn dawn in-nisa qalu li kienu sfurzati biex i/edu lit-tfal u Gillard, waqt diskors fil-Parlament ta’ Kanberra qalet li ‘din ilpolitika ta’ g[ajb [alliet patrimonju ta’ u;ig[ u li dwarha l-Parlament, g[annom tal-poplu Awstraljan, qed jie[u responsabbiltà minbarra li jitlob sku]a’.

L-ITALJA

Firda u sta;nar politiku Il-partiti politi/i baqg[u mifrudin waqt li l-President Taljan Giorgio Napolitano qed jipprova jifforma Gvern wara l-elezzjoni sta;nata taxxahar li g[adda fejn l-ebda grupp ma kiseb ma;;oranza fil-Parlament. Il - Kap tal - Partit Demokratiku ( PD) tax Xellug Pier Luigi Bersani kiseb ma;;oranza fil Kamra tad - Deputati grazzi g[all - alleanza tieg[u mal Partit SEL i]da fl - istess [in falla minn ma;;oranza fis - Senat u li jfisser li hu ma jistax jiggverna

ming[ajr l - appo;; tal - par titi l - o[ra . L-ista;nar re;a’ qajjem linkwiet ta’ instabbilità fit-tul fl-Italja u fi ]mien meta zZona Ewro hi dominata bilkri]i finanzjarja ta’ ?ipru – bl-eks Prim Ministru Taljan Silvio Berlusconi lbiera[ jirrepeti domanda biex Bersani jifforma gvern ta’ koalizzjoni mal-entità ta/-/entru-lemin immexxija minnu. Intant, Bersani di;à rrifjuta g[al offerta b[al din u meta salbiera[ filg[axija l-Kap tal-PD kien g[addej b’laqg[at malPresident Napolitano f’Ruma.

Nikosija> Pulizija jipprova j]omm mara milli tid[ol fi kwartier projbit waqt protesta barra l-Parlament minn [addiema tal-Bank Popolari ta’ ?ipru. Dan il-bank, fost l-akbar tal-pajji], ilbiera[ /a[ad l-g[ajdut u r-rapporti konsistenti li se jkollu jag[laq b[ala entità falluta (Reuters)

?IPRU

Jippjana fond spe/jali bit-tama li jo[ro; mill-kri]i ?ipru qed ja[seb biex iniedi fond tal-Istat g[all-investimenti bl-iskop li ji;;enera lbiljuni tal-ewro me[tie;a [alli jikkwalifika g[allbailout internazzjonali ta’ g[axar biljun ewro u li ming[ajru jispi//a pajji] fallut. Intant, il-pakkett ;did ta’ mi]uri g[adu qed ikun diskuss u meta ?ipru je[tie; li jirrispetta ‘l-obbligu’ ta’ 5.8 biljun ewro li qeg[din jinsistu g[alihom l-Unjoni Ewropea u l-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF). Dan meta l-Bank ?entrali Ewropew (ECB) wissa li sa nhar it-Tnejn g[andu jwaqqaf l-iffinanzjar spe/jali g[all-banek problemati/i ta’ ?ipru jekk il-mi]uri talg]ira-Stat ikunu meqjusa inadekwati fid-dawl tal-kri]i. Nhar it-Tlieta, il-Parlament ?iprijott /a[ad g[al levy (taxxa) ta’ darba fuq iddepo]iti kollha fil-banek ta’ ?ipru u li kellu jkun impost b[ala kundizzjoni g[allbailout li qabel ;ie approvat

mill-Ministri tal-Eurogroup u l-IMF. L-impo]izzjoni tal-levy qanqlet ir-rabja ta/-?iprijotti u din il-mi]ura anki tista’ tibqa’ b[ala ‘parti mill-pjan’ u minkejja li tg[addi minn revi]joni. Korrispondenti qalu li lpjan ;did jista’, fost o[rajn, jillimita l-levy tal-bank g[al depo]iti li jaqb]u l-100,000 ewro, bil-mexxejja politi/i ?iprijotti jiddiskutu lg[a]liet flimkien malPresident ta’ ?ipru Nicos Anastasiades. Il-banek ta’ ?ipru (li ilhom mag[luqin il-;img[a kollha biex jevitaw sitwazzjoni fejn in-nies ji;bdu flushom kollha sal-a[[ar /ente]mu) mhumiex mistennija jift[u qabel nhar it-Tlieta. U g[alkemm il-Gvern, issa, mistenni jistudja l-pakkett tal-emer;enza quddiemu g[ad mhux /ar meta g[andu jsir vot filParlament. Fil-pre]ent, ?ipru je[tie; li ji;;enera total ta’ seba’ biljun ewro biex jing[ata s-

self (bailout) ta’ g[axar biljuni mill-UE u l-IMF – b’uffi/jali f’Nikosija jtennu li ‘fond (tal-Istat) ta’ solidarjetà g[all-investimenti’ g[andu jo[ro; il-bonds biex ji;;enera 5.8 biljun ewro. Il1.2 biljun ewro li jifdal x’aktarx ji;u mill-privatizzazzjoni u b’]ieda fit-taxxa fuq il-kapitali u fir-rata tat-taxxa korporattiva. Il-poplu ta’ ?ipru b[alissa qed isibha dejjem aktar diffi/li biex jag[mel ittransazzjonijiet finanzjarji ta’ kuljum aktar ma jonqsu lmezzi tal-kreditu u l-flus kontanti – u bil-magni ATM qeg[din jag[tu ammonti ta’ flus limitati. Aktar qabel, il-proposti dwar il-levy kienu jkopru anki depo]iti bejn l-20,000 u l-100,000 ewro, fost lg[adab ta/-?iprijotti, u meta issa hemm kull possibbiltà li l-pjan ;did ta’ ?ipru jinkludi l-g[ajnuna tar-Russja li g[andha l-investimenti li jiswew il-multi-biljuni talewro f’din il-g]ira-Stat.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

16 A[barijiet ta’ Barra

A[barijiet ta’ Barra 17 IT-TURKIJA

Ocalan jie[u l-inizjattiva g[all-pa/i

L-E:ITTU> Membru ta’ denominazzjoni Musulmana jidher mitluf f’]ifna tradizzjonali ener;etika biex jesprimi devozzjoni reli;ju]a. Ir-ritratt ittie[ed fit-triq ta’ Al-Moez, li hi kunsidrata b[ala l-akbar ‘mu]ew miftu[‘ ta’ monumenti I]lami/i stori/i fil-belt tal-Kajr (Reuters)

Il-Kap tar-ribelli PKK Kurdi Abdullah Ocalan ilbiera[ [are; direttiva biex il-;ellieda tieg[u jieqfu mill;lied u jirtiraw mit-Turkija b[ala pass importanti lejn tmiem ta’ konflitt li sewa l[ajja ta’ 40,000 ru[ u li ilu j[alli dell tqil fuq dan il-pajji] mindu l-PKK, fl-1984, bdew il-kampanja armata g[al art tal-Kurdi awtonoma. Mijiet ta’ eluf ta’ Kurdi n;abru fi/-/entru re;jonali ta’ Diyarbakir fejn g[ajtu lapplaw] u xejru bnadar bixxbieha ta’ Ocalan filwaqt li nqrat l-istqarrija tal-Kap tarribelli li ilu mill-1999 mi]um ;o [abs fuq g]ira fil-Ba[ar ta’ Marmara. Ocalan appella ‘biex ma jinstemax aktar il-[oss talarmi u biex tiddomina lpolitika’. Hu fl-stess [in qal li wasal i]-]mien biex ilgwerrillieri PKK jo[or;u mitterritorju tat-Turkija ‘b[ala l-

bidu ta’ era ;dida’. Il-Prim Ministru tat-Turkija Tayyip Erdogan, min-na[a tieg[u, fa[[ar l-i]vilupp b[ala wie[ed po]ittiv i]da fakkar li l-aktar [a;a importanti tibqa’ ‘limplimentazzjoni talimpenn’. Dan wara li Erdogan f’dawn is-snin estenda d-drittijiet kulturali minbarra drittijiet o[ra fejn tid[ol il-lingwa tal-Kurdi. Intant, jidher li l-;ellieda tal-PKK issa se jirtiraw lejn il-ba]ijiet tag[hom qalb ilmuntanji fit-Tramuntana talIraq – u minfejn kienu jwettqu l-attakki diretti fuq itTurkija. Il-PKK – il-Partait tal{addiema tal-Kurdistan – jitqies b[ala organizzazzjoni terroristika mill-Unjoni Ewropea, it-Turkija u l-Istati Uniti u meta ilu dawn is-snin kollha jikkumbatti g[al Stat tal-Kurdi indipendenti fl-

Abdullah Ocalan (Reuters)

artijiet Torok lejn ix-Xlokk. Hu anki minnu li dan ilgrupp, fi snin ri/enti, immodera d-domandi g[allawtonomija politika kif ukoll g[ad-drittijiet kulturali aktar wiesg[a f’zona fejn il-lingwa tal-Kurdi kienet ilha formalment ipprojbita. L-istqarrija tal-biera[ minn

Ocalan hi spe/jalment sinifikanti g[aliex tindika ‘bidla strate;ika’ u fejn ilmoviment g[al-liberazzjoni tal-Kurdi qed jg[addi minn kampanja armata g[al wa[da kulturali u li anki ja//ettaw tal-PKK. Abdullah Ocalan anki jidher li ]amm l-awtorità tieg[u fuq il-;ellieda PKK fit-Turkija kif ukoll fuq s[abhom qalb il-muntanji talIraq – madankollu [add ma jeskludi g[al di]gwid fost listess PKK rigward it-termini ta’ kwalunkwe ftehim li jista’ ji;i si;illat ma’ Ankara. U filwaqt li ftehim g[andu jne[[i pi] qawwi minn fuq itTurkija, hemm kull possibbiltà li dan jista’ jitqies b’suspett min-nazzjonalisti Torok radikali li jinkwetaw li l-Kurdi ‘l quddiem jissuktaw bl-impenn g[all-indipendenza u bl-azzjonijiet g[all-iskaptu tal-Istat.

IR-RENJU UNIT

Kitarra ‘tal-Beatles’ tittella’ g[all-irkant Kitarra tal-elettriku tat-tip VOX li kienu jdoqqu lmibkija ‘Beatles’ John Lennon u George Harrison fl-aqwa ta]-]minijiet ta’ dan is-super-grupp minn Liverpool mistennija tinbieg[ g[al bejn €155,000 u €233,000 waqt irkant fi New York li jsir fit-18 ta’ Mejju. Din il-kitarra hi l-aktar su;;ett interessanti tal-irkant bit-tema ‘Ikoni tal-Mu]ika’ u anki g[andha sinifikat spe/jali g[aliex kienu jdoqquha Lennon u Harrison waqt il-perijodu tal-famu] Magical Mystery Tour li kien kompla j]ewwaq ilma;ija tal-Beatles. Harrison kien ju]a lkitarra biex jipprattika lkanzunetta I Am the Walrus (tal-1967) waqt li Lennon daqq l-istess strument flistess sena waqt li kien qed jirrekordja sessjoni g[allvideo g[all-kanzunetta Hello,Goodbye. Dawn i]-]ew; kanzunetti kienu inklu]i fuq l-album Magical Mystery Tour u Martin Nolan, id-direttur e]ekuttiv ta’ Julien’s Auctions (ibba]at f’Beverly Hills) qal li l-kitarra inkwistjoni ng[atat b[ala rigal, fl-1967, lil Yanni ‘Magic Alex’ Mardas; lin;inier responsabbli millelettronika g[at-tikketta Apple Records li kienu jirrekordjaw mag[ha The Beatles. G[al Nolan, il-kitarra VOX hi wa[da mill-aktar

IL-:ERMANJA> Reinhard Kleindl, professjonali fil-prattika ta’ ‘slacklining’ – sfida li hi distinta mill-mag[rufa ‘tight-rope walking’ u li to[ro; il-massimu tas-sens tal-bilan/ fil-bniedem – jimxi fuq wire waqt ta[ri; quddiem l-og[la bini ta’ Frankfurt. Kleindl qed jippjana biex jimxi tul linja g[olja xi 185 metru mill-art (fil-fatt, l-og[la qatt irre;istrata) waqt festival li g[andu jsir f’din il-belt :ermani]a bejn nhar it-Tnejn u t-Tlieta (Reuters)

L-ISTATI UNITI

Mal-biljun fix-xahar qed ju]aw ‘YouTube’

Il-kitarra VOX li tista’ tinbieg[ g[al massimu ta’ €233,000 (Reuters)

bi//iet ta’ memorabilja mu]ikali stori/i li qatt ittellg[u g[all-irkant, b’o;;etti o[ra sinonimi malBeatles li se jkunu offruti fit18 ta’ Mejju jinkludu kopja tal-album Please Please Me li l-grupp kien iddebutta biha fl-1963 u li g[andu lfirem tal-membri kollha. Hu stmat, sadattant, li dan l-album g[andu ji;;enera prezz ta’ bejn €23,000 u €38,000 fost id-dilettanti. John Lennon kien inqatel minn fan ossessjonat fi New York fl-1980 waqt li Harrison miet bil-kan/er fl2001 – u meta Paul McCartney u Ringo Starr jibqg[u b[ala l-uni/i membri [ajjin tal-Fab Four.

Mal-biljun user fix-xahar – u li meqjusa b[ala ‘attivi’ – qeg[din i]uru YouTube, il-websajt g[all-videosharing, u li jfisser kollegament ta’ wa[da minn kull ]ew; persuni minn madwar id-dinja li qeg[din jid[lu fuq lInternet. Kelliema g[al YouTube – permezz ta’ blog – qalu li kieku l-websajt partikulari kien pajji], kien ikun ‘it-tielet l-akbar tad-dinja wara /-?ina u l-Indja’ u bilfenomenu mistenni li jikber fil-;img[at u x-xhur li ;ejjin.

In-networks tal-high-speed data li qeg[din jespandu madwar id-dinja u lfatt li ]diedu s-smartphones (b’a//ess g[all-Internet) fl-idejn g[enu biex jikkollegaw biljuni ta’ nies g[all-aktar oqsma ta’ komunikazzjoni innovattivi. Dan fost spinta fl-hekk imsej[a medja so/jali u fil-websajts li jippermettu g[al /irkolazzjoni ta’ videos. Facebook Incorporated la[aq il-biljun user attiv f’Settembru li g[adda u b’dan il-livell ta’ komunikazzjoni globali jirrendi l-isfida tieg[u g[al ]vilupp

sostenibbli b[ala wa[da tassew fenomenali. Intant, il-popolarità tal-videos mu]ikali b[al Gangnam Style tal-kantant Korean Psy ikkontribwiet g[all-’isplu]joni ta’ hits’ fuq YouTube – il-websajt li malewwel kien su//ess wara li twaqqaf fl2005 minn tliet eks [addiema ta’ PayPal u fejn ]ied il-miljuni tal-users fl-ewwel sena biss. Youtube kien inxtara fl-2006 minn Google Incorporated g[al somma ekwivalenti ta’ €1.27 biljun.

IL-BELT TAL-VATIKAN

Javvi/ina [absin ]g[a]ag[ g[all-:img[a Mqaddsa Il-Papa Fran;isku l-;img[a d-die[la g[andu jmexxi /erimonja ewlenija ;o kappella ta’ [abs g[a]]g[a]ag[ u li tkompli turi ssens tal-umiltà tieg[u. Mifhum li – u minflok ma j]omm din i/-/erimonja filVatikan jew fil-Ba]ilika ta’ Ruma (b[alma kien ise[[ tul is-snin) – il-Papa g[andu jmexxi s-servizz ta’ {amis ix-Xirka wara nofsinar fil[abs ta’ Casal del Marmo g[all-minorenni li jinsab fillimiti tal-belt kapitali. Matul is-servizz partikulari

tin]amm it-tradizzjoni li lPapa ja[sel u jbus ir-ri;lejn ta’ tnax-il persuna f’tifkira tal-;est tal-umiltà ta’ :esù Kristu fil-konfront talappostli tieg[u matul il-lejl ta’ qabel mewtu. Intant, kelliema g[allVatikan qalu li ma jiftakrux okka]joni meta s-servizz ta’ {amis ix-Xirka seta’ sar xi mkien ie[or. Dan meta la[[ar Kapijiet tal-Knisja kienu mexxew it-tradizzjoni jew fil-Ba]ilika ta’ San Pietru (fil-Vatikan) inkella filBa]ilika ta’ San :wann

Lateran, li sservi b[ala lkattidral tal-Papa fil-kapa/ità tieg[u b[ala Isqof ta’ Ruma. Fil-fatt, id-de/i]joni talPapa Fran;isku biex imexxi s-servizz fil-[abs g[a]]g[a]ag[ tindika li qed jie[u r-rwol ta’ Isqof ta’ Ruma blakbar serjetà – u meta hu, fi ]mienu b[ala l-Kardinal Jorge Mario Bergoglio, lAr/isqof ta’ Buenos Aires (flAr;entina), ;ieli //elebra rritwal ta’ {amis ix-Xirka ;o [abs, sptar jew dar g[allanzjani, inkella (anki) mannies foqra tal-belt.

Il-Papa Fran;isku... Tradizzjoni b’differenza


IN-NAZZJON Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

18 A[barijiet ta’ Barra IL-LVANT NOFSANI

Obama j[e;;e; g[al djalogu

Il-President Barack Obama waqt il-konferenza tal-biera[ f’Ramallah (Reuters)

Il-President tal-Istati Uniti Barack Obama stqarr loppo]izzjoni tieg[u g[all-bini ta’ residenzi g[all-I]raeljani fix-Xatt tal-Punent i]da anki [e;;e; biex il-President Palestinjan Mahmoud Abbas iwarrab g[al domandi biex ilbini jispi//a ‘fri]at’ qabel jistg[u jkomplu ta[ditiet g[all-pa/i fil-Lvant Nofsani. Obama, li nhar l-Erbg[a beda l-ewwel ]jara uffi/jali f’I]rael, ivvja;;a lejn ix-Xatt tal-Punent (ta[t okkupazzjoni I]raeljana) u fejn ilbiera[ f’Ramallah indirizza konferenza tal-a[barijiet filpre]enza ta’ Assad. Filwaqt li ma insistiex biex I]rael iwaqqaf ir-residenzi flartijiet, Obama qal li kien ‘/ar’ mal-Prim Ministru I]raeljan Benjamin Netanyahu li l-Istati Uniti ma tikkunsidrax l-espansjoni talbini b[ala [a;a kostruttiva filkaw]a g[all-pa/i. Il-Mexxej Amerikan lanqas ma offra ideat ;odda ta’ kif lI]raeljani u l-Palestinjani jistg[u jibdew jinnegozjaw meta l-prospetti g[al-Lvant Nofsani ma jidhrux daqstant sbie[, fost il-konfront ‘nukleari’ bejn l-Iran u l-Punent u l-gwerra /ivili tas-Sirja.

Fl-istess [in, Obama qal li l-aktar kwistjoni importanti ‘llum’ tinvolvi s-sejba talmezzi li jattwaw is-sovranità tal-Palestinjani u s-sigurtà g[all-I]raeljani u kompla li sSegretarju tal-Istat Amerikan John Kerry g[andu jiddedika [afna ]mien u ener;ija biex inaqqas mid-differenzi ta]]ew; popli. Min-na[a tieg[u, Mahmoud Abbas tenna mill-;did iddomanda g[all-’iffri]ar tarresidenzi I]raeljani fix-Xatt tal-Punenet’ i]da ma jeskludix il-prospetti ta’ pa/i fuq binarji aktar wiesg[a bejn I]rael u l-pajji]i G[arab f’ka] li jitwaqqaf Stat tal-Palestina. Sadattant, militanti Palestinjani fil-Medda ta’ Gaza lbiera[ sparaw ]ew; rokits lejn il-belt I]raeljana ta’ Sderot u fejn ma we;;a’ [add. Aktar tard ilbiera[, ilPresident Obama rritorna f’I]rael fejn appella direttament lill-poplu ‘biex jimma;ina xi jfisser li tkun tg[ix b[ala Palestinjan ming[ajr Stat’ – u fejn [e;;e; biex l-I]raeljani jirrikonoxxu li l-bini tar-residenzi fix-Xatt tal-Punent iwe;;a’ l-prospetti g[all-pa/i.

L-IRAN

Khamenei jhedded lil I]rael Il-Mexxej Suprem talIran, l-Ayatollah Ali Khamenei, qal li pajji]u hu lest biex jeqred l-ibliet ewlenin (I]raeljani) ta’ Tel Aviv u Haifa f’ka] li jisfa mira ta’ xi attakk minn I]rael. F’diskors biex jimmarka s-Sena :dida Iranjana, Khamenei sostna li ‘l-I]raeljani, minkejja l-[afna theddid li qed jo[or;u bih, jafu li mal-i/ken ]ball, l-Iran ikun dispost li jirridu/i Tel Aviv u Haifa f’sempli/i rmied’. I]rael ilu x-xhur jindika li jie[u azzjoni militari kontra l-Iran dment li lIstat I]lamiku ma jwarrabx g[al attivitajiet nukleari li l-Punent jissuspetta huma inti]i g[alli]vilupp ta’ armi nukleari. Min-na[a tieg[u, ilPresident Amerikan Barack Obama qal li lIstati Uniti se tag[mel ‘dak li g[andu jsir’ biex jevitaw sitwazzjoni fejn lIran jista’ jirrikorri g[al dawn l-armi projbiti.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

Storja 19

Augustus> l-ewwel Imperatur fl-era Imperjali (1)

minn Christian Navarro chrisnavarro12188@gmail.com

f’Campania, l-armata tieg[u reb[et kontra l-armata li kien g[ad fadal mill-era ta’ ?esri. Lura f’Ruma u l-kunflitti ma’ Mark Anthony F’Mejju tas-sena 44 Q.K.

“Sibt Ruma ma[duma fuq il-briks u [allejtha b[ala belt mimlija r[am.” Hekk kien stqarr Augustus wara li ra lil Ruma tinbidel mill-;did ta[t il-[akma tieg[u. It-twelid u l-adozzjoni ta’ Augustus Augustus twieled f’Ruma fis-sena 63 Q.K. L-ewwel

isem tieg[u kien Gaius Octavius Thurinus, u missieru possibilment semmieh wara rreb[a li kellu kontra skjavi ribelli. Augustus kien l-ewwel Imperatur ta’ Ruma Imperjali, u kien ilu jirrenja mis-sena 27 Q.K. sa mewtu, li se[[et fissena 14 W.K. Fis-sena 44 Q.K. Augustus ;ie adottat minn zijuh :ulju ?esri. Ir-ra;uni li Augustus ;ie adottat kienet li ?esri ma

kienx g[ad fadallu tfal le;ittimi g[ax kienu mietu. L-adozzjoni tieg[u ;iet effettwata billi ismu nbidel minn Augustus g[al Gaius Julius Caesar. Mal-mewt ta’ :ulju ?esri, Augustus kienu g[adu qieg[ed jistudja u jit[arre; fl-armata. Il-bidu u tmiem tas-Second Triumvirate Augustus kien alleat ma’

Mark Anthony u Marcus Lepidus, u fforma s-Second Triumvirate sabiex ji;;ieldu kontra l-assassini ta’ ?esri. Mar-reb[a tag[hom, irRepubblika ;iet divi]a bejniethom u bdew imexxu b[ala dittaturi militari. It-Triumvirate, bil-mod ilmod bdiet tisfaxxa, min[abba ti]gwid li nqala’ bejn it-tliet

mexxejja. Lepidus tne[[ietlu l-kariga ta’ mexxej u ntbag[at f’e]ilju, filwaqt li Mark Anthony g[amel suwi/idju wara li tilef il-battalja ta’ Actium kontra l-istess Augustus, fis-sena 31 Q.K. Wara li s-Second Triumvirate sfaxxat g[alkollox, Augustus [ejja mill-;did is-Senat Ruman, assembleji le;i]lattivi u lma;istrati e]ekuttivi. Bil-li;i, Augustus kellu garanzija sakemm imut li jkollu poter assolut fuq it-tribunal, /ensura u kmand militari.

il-pajji]i tal-Mediterran ma kinux effettwati u baqg[u jg[ixu fi ]mien ta’ pa/i g[al iktar minn ]ew; sekli. Augustus kabbar l-Imperu billi mieg[u g[aqqad l-E;ittu, Dalmatia, Pannonia, Noricum, Hispania, Germania u Raetia, kif ukoll espanda l-pussessi tieg[u fl-Afrika. Augustus kompla jag[mel iktar riformi b[at-tis[i[ fuq is-sistema tat-taxxa, fuq ittoroq, mal-pulizija u stabbilixxa l-Praetorian Guard, fost affarijiet o[rajn.

Espansjoni tal-Imperu u riformi pubbli/i

Augustus beda jsa[[a[ lImperu billi sejja[ ftit mittruppi li kienu ji;;ieldu ta[t :ulju ?esri. Madankollu, mhux kull veteran ing[aqad mieg[u, g[ax waqt battalja

Augustus kien famu] g[allPax Romana, li tfisser ‘pa/i fl-era Rumana’. G[alkemm kienu jsse[[u [afna gwerrer,

Tis[i[ fl-armata

Augustus sar jaf bi trattat li kien qed ise[[ bejn Mark Anthony u l-assassini ta’ ?esri. It-trattat kien jirrispondi lil dawk l-assassini ta’ ?esri biex jitilqu minn Ruma. Sadanittant, Augustus beda jibni armata privata, u qabel kien di;à reba[ ]ew; battalji kontra Mark Anthony. B’hekk, dan tal-a[[ar beda jara li Ruma saret belt perikolu]a g[alih biex jg[ix fiha. Cicero, li hu meqjus b[ala l-akbar rivali tal-familja ?esri, [atar lil Augustus b[ala Senatur. L-armata ta’ Mark Anthony g[al darb’o[ra, tilfet kontra dik ta’ Augustus. Madankollu, Augustus ordna li Mark Anthony ma jkunx l-g[adu prin/ipali ta’ Ruma, i]da din il-proposta ;iet irrifjutata u b’hekk Augustus da[al fil-belt bi tmien armati b[ala protesta, fejn hemm ma sab l-ebda oppo]izzjoni tikkonfrontah.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

20 ?inekritika minn Joe Calleja - jocal@me.com

BROKEN CITY

Thriller ‘antikwat’ i]da effettiv Direzzjoni: Allen Hughes, {in: 109 minuti, ?ert.: 16, KRS

Int u tara dan il-film u jekk tkun ilek tara films simili ]mien twil, u anki fuq ittelevi]joni jew dvd, ma tistax ma tiftakarx fi thrillers antiki, jew dawk li ;ieli jissej[u neo-noir, u dan mhux biss g[ax il-bi//a l-kbira minnu sse[[ billejl jew fid-dlam. Broken City jibda b’pulizjott fi New York, Billy (Mark Wahlberg) li jin[eles mill-akku]a li waqt ronda qatel suspettat li ma kienx armat, u dan grazzi g[as-sindku ambizzju] Hostetler (Russell Crowe) li ja[bi xi provi kontrih. Jg[addu seba’ snin u naraw lil Billy li issa jkun [are; mill-korp u qed jaqla’ x’jiekol b[ala ditektiv privat, bl-g[ajnuna tal-assistenta leali tieg[u Katy (Alona Tal). I]da f’daqqa wa[da ssindku jibg[at mill-;did g[al Billy biex jinvestiga lil martu Cathleen (Catherine ZetaJones) li jg[id li kien qed jissuspetta li kienet qed tibdlu. Taggart jirnexxilu jsib provi b’ritratti, i]da Cathleen ti/[ad li qed tittradixxi lil ]ew;ha. Minkejja dan, Billy

ikollu jag[ti r-ritratti lil Hostetler, u ftit wara dak li jidher fir-ritratti ma’ Cathleen jinqatel, i]da ma jdumx ma jirrealizza li wara kollox ma kienx hemm sempli/i suspett ta’ tradiment konjugali. Ikun de/i] li jkompli jinvestiga, ikunu xi jkunu lkonsegwenzi. Filwaqt li Wahlberg ikompli jispe/jalizza f’partijiet simili, Crowe jidher kuntent ja[dem il-parti tas-sindku, u f’/erti mumenti jfakkrek f’Al Pacino kollu g[ajjat. F’dik li prattikament hija parti sekondarja, ZetaJones tikkonvin/i wkoll, u hawn ta’ min insemmi wkoll lil Tal b[ala l-kollega ta’ Billy, f’relazzjoni partikulari masikili-femminili ming[ajr ebda [jiel tal-element sesswali. Hawn tiskanta kif dik bejn Billy u martu (Natalie Martinez) ma ;ietx ]viluppata bi]]ejjed, u t[alliet “nofs le[ja” kif ng[idu bil-Malti, u fil-fatt ilfilm kollu donnu jonqos milli jid[ol wisq fil-fond emozzjonalment. Dan jonqos milli jwassal lil min qed jara

Is-sindku Hostetler (Russell Crowe) jhedded lil Billy (Mark Wahlberg) fi Broken City

l-film jimpurtah i]]ejjed x’ji;ri minn /erti karattri. Lejn in-nofs, Broken City

fir-ritmu jonqos xi ftit, i]da kollox ma’ kollox ma tiddejjaqx tarah, spe/jalment

dawk li j[obbu thrillers talimg[oddi fejn l-azzjoni mhix kollox.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

?inekritika 21 OZ THE GREAT AND POWERFUL (3D)

Effetti vi]ivi impressjonanti Direzzjoni: Sam Raimi; {in: 130 minuta, ?ert.: PG, KRS Xi ]mien ilu rajna ver]joni kemxejn stramba, kwa]i adulta, ta’ wa[da mill-aqwa [rejjef g[at-tfal, Alice in Wonderland. Issa jmiss lil re;ista kontroversjali ie[or, Sam Raimi, li jaqbad [rafa o[ra popolari u jag[tiha dehra xejn tas-soltu. I]da, minn ta’ quddiem nett, vi]walment ]gur li ma nistg[ux ingergru g[ax hi ver]joni spettakolari, b’effetti spe/jali impressjonanti. Dan mill-bidu tieg[u, g[alkemm l-ewwel nofs sieg[a hi ming[ajr kulur bliscreen im/ekken b[alma kien in[adem il-film klassiku ori;inali The Wizard of Oz tal-1939, xorta wa[da jpaxxi l-g[ajnejn bil-credits b’kollox. Biex inkun e]att, din mhix ver]joni ta’ ]mienna ta’ dik il-[rafa, imma aktar dak li jissejja[ prequel tar-rakkonti ta’ Frank L. Baum, ji;ifieri

nassistu g[al dak li suppost se[[ qabel l-istorja mag[rufa. Hawn niltaqg[u ma’ Oscar (James Franco) b[ala bu]ullottista f’/irku, li jridha ta’ playboy. Meta missier tfajla li jkun issedu/a jibda ji;ri warajh, Oz jittajjar b’ballun baraxx li, però jikkraxxja, u jsib ru[u fl-art ikkulurita ta’ Oz. Wara li jiltaqa’ mas-sbej[a Theodora (Mila Kunis), Oz jinduna li l-poplu ta’ dik l-art qed ja[sbu s-sa[[ar profetizzat li kellu jsalvahom mill-[akma ta’ sa[[ara [a]ina. Meta jiltaqa’ mas-sa[[ara twajba Glinda (Michelle Williams), Oz ji;i konvint jag[mel kulma jista’ biex jg[inhom bl-g[ajnuna ta’ ]ew;t i[bieb ;odda: ixxadina li ttir Finley u pupa ]g[ira tal-kina (b’le[en Joey King) li u jsewwilha saqajha. Sadanittant, o[t Theodora,

Oscar (James Franco) ikellem lill-pupa tal-kina f’Oz the Great and Powerful

il-kattiva u g[ajjura Evanora (Rachel Weisz) qed t[ejji pjan fa[xi u tg[aqqad armata ta’ xadini fero/i li jittajru, biex tinvadi Oz u te[les minn o[tha.

Franco jinterpreta l-eroj mhux tas-soltu Oz, appo;;jat bil-kbir minn Williams, filwaqt li Weisz u Kunis jag[mlu li jistg[u, g[alkemm l-iscript ftit li xejn jag[tihom

x’jag[mlu ta’ interess. Fl-a[[ar nett l-istil, biex insej[ulu hekk, ta’ Burton meta applikat g[all-[rejjef klassi/i, jista’ mhux qed jog[;ob lil kul[add.

Sammy il-fekruna ma’ [lejjaq o[ra tal-ba[ar fl-akkwarju

SAMMY’S GREAT ESCAPE (3D)

Avventura sempli/istika g[a]-]g[ar nett Direzzjoni: V. Kesteloot u B. Stassen, {in: 93 minuta, ?ert.: U, KRS Jasal sentejn wara A Turtle’s Tale dan is-sequel ta’ dak il-film animat Bel;jan li kien mar tajjeb, u hawn forsi g[andna ;rajja aktar sempli/i mill-ewwel film. Allura hi aktar g[a]-]g[ar nett b’animazzjoni tajba u kulurita, i]da xejn ori;inali. G[andha però, ritmu mexxej, umori]mu mhux komuni f’films b[al dawn, u u]u aggressiv u effettiv tat-teknika tat-3D. Din id-darba nsibu lill-fkieren Sammy u Ray qed jg[inu li]-]g[ar tag[hom jo[or;u mill-bajd u jie[du l-ewwel g[awma, imma hawn, wara li ji;u attakkati minn g[add ta’ gawwi, jispi//aw jinqabdu fix-xbieki ta’ sajjieda flimkien ma’ ]ew; trabi tag[hom,

Ella u Ricky. Is-sajjieda jbig[uhom lil sidien ta’ akkwarju ;gantesk ta[t il-ba[ar f’Dubaj, fejn ikun hemm g[add kbir u varjat ta’ [lejjaq tal-ba[ar. Dawn jinkludu lill-awwista Lulu, b’personalità doppja u lil [uta ]g[ira Jimbo esperta meta tag[milha ta’ mejta. Hemm ukoll i]-]iemel tal-ba[ar Big D li jikkmanda l-akkwarju bi stil tal-mafja, i]da l-ikbar kwistjoni issa tkun kif se jirnexxilhom ja[arbu mill-akkwarju. Il-film b’xorti tajba hu [ieles missoliti regoli tipikament Hollywoodjani, u b’hekk dan Sammy’s Great Escape jin[ass aktar [ieles u ming[ajr kontrolli

]ejda. Il-karattri jirri]ultaw kemxejn e//entri/i. Il-producers ma jib]g[ux jilag[bu bi sterjotipi etni/i, u jwarrbu l-hekk imsej[a political correctness. Ma jonqsux personalitajiet kbar u battuti li jnisslu tbissima, filwaqt li ]-]g[ar jistg[u jdejquhom sekwenzi mg[obbija b’[afna djalogu, imma jog[;buhom dawn aktar ‘tattkexkix’ meta ]ew; barrakuda jibdew ji;ru wara Ricky u Ella. Naturalment il-mesa;;i ma jonqsux b[at-twissijiet kontra ttni;;is tal-o/eani, kontra li nimxu b’g[ajnejna mag[luqin wara xi mexxej jew ie[or, u flinkura;;iment biex qatt ma jaqtg[u qalbhom.

L-aqwa films f’Malta

(Bejn it-13 u s-17 ta’ Marzu – KRS) 1. 2. 3. 4.

(–) (1) (2) (re)

5. 6. 7. 8. 9. 10.

(4) (3) (9) (–) (6) (–)

Hansel & Gretel: Witch Hunters A Good Day to Die Hard Wreck-It Ralph Tinkerbell & the Secret of the Wings Les Miserables Zero Dark Thirty Playing for Keeps Monsters Inc. (3D) The Impossible Texas Chainsaw (3D) (re = re-entry)


IN-NAZZJON Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

22 Passatemp

Tisliba 1

2

5

3

4

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

Mimdudin> 5. Il-kamra fejn isir it-tisjir fid-dar (5) 6. Issir fir-raba’ bil-mo[riet (5) 7. Rixa mdaqqsa (5) 10. Bxara (5) 11. Ming[ajr pitrolju ma tistax tixg[elhom (5) 12. Fihom hawn min ja[]en i]-]ebbu; fis-salmura (5) 14. Kienet tkun vi/in klamar fuq skrivanija (5) 16. Tal-;gant ikunu kbar (5) 17. G[ata tal-art biex tilqa’ ttrab (5) 18. Il-kapitali tal-:ordan (5)

18

Weqfin> 1. Tefa’ l-ballun fix-xibka (6) 2. Qoton (6) 3. Bl-ilma jimtlew u bi]-]ejt ukoll! (6) 4. Ikel priservat fil-mel[ (6) 8. Minfuh bih innifsu (5) 9. Ordni (5) 12. La ;iet, b’xi mod, tilg[aqhom (6) 13. E]istenza vera (6) 14. L-img[oddi (6) 15. Parti mill-[las bil-quddiem (6)

Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin> 5. Skart; 6. Qalil; 7. }biba; 10. Tapit; 11. Diski; 12. Forka; 14. Borom; 16. Majna; 17. Lenti; 18. Amart. Weqfin> 1. Assalt; 2. Stabat; 3. Tqabad; 4. Altari; 8. Spara; 9. {sara; 12. Felula; 13. Amaris; 14. Bandal; 15. Minuti.

Infittxu flimkien

F’din il-log[ba rridu nfittxu u nsibu partikularitajiet ta’ diversi ;eneri. Irridu nirrispondu g[al dawn l-erba’ mistoqsijiet: 1. }ew; persuni huma libsin totalment b’mod identiku. Liema huma? 2. Persuna o[ra g[andha libsa kwa]i identika g[al dawn it-tnejn, imma bi tliet differenzi: min hi din il-persuna u x’inhuma d-differenzi? 3. Hawn xi [a;a ripetuta, identika, erba’ darbiet: liema? 4. Hawn erba’ ]balji: liema huma? Sudoku

Soluzzjonijiet

G[at-Tfal

Sudoku

Tony: On safari in Africa Sarah: The South of France Roger: Skiing in the Alps

Vaganzi

Imxi mal-ittri ta’ Tony, Sarah u Roger u tkun taf fejn il-;enituri tag[hom [aduhom g[all-vaganzi.

— Tlaqt ’l hinn, Marì … hawn nies li issa tilfu kull

pa/enzja

Infittxu flimkien>

Vaganzi

1. 4 u 12 libsin b’mod identiku; 2. In-Nru. 7 Id-differenzi huma: il-pom-pom talberitta, in-numru talistrixxi fil-kmiem (3 flok 2) u l-ingwanti (li 4 u 12 m’g[andhomx); 3. Il-pom-pom tal-beritta tanNru.8, i/-/irku fuq ilkomma leminija tan-Nru. 6, bl-emblema fuq sider inNru. 9 u l- pom-pom malingravata tan-Nru. 11. 4. L-erba’ ]balji huma: InNru.5 b’ingwanti differenti; 2. Il-pom-pom tal-beritta tan-Nru. 6 maqtug[a in arja; il-qalza tas-sieq ix-xellugija tanNru. 3 ming[ajr il-[adida li biha jiskijja u dawk tanNru. 11 huma differenti.

Bejn fa/li u moderata: qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.


IN-NAZZJON

Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

TV#Radju 23 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Fil-qosor Animal Diaries NET Television, 19>00 Il-mistieden ta’ Moira Delia fil-programm tal-lum se jkun Emanuel Buhagiar tal-Animal Welfare li se jkun qed jitkellem dwar ka]i fil-Qorti fejn ikunu involuti l-annimali. Peress li l-programm hu wie[ed dirett, it-telespettaturi se jkunu jistg[u j/emplu u jag[tu l-fehmiet u l-kummenti tag[hom. Rockna Radio 101, 19>15

Michael Bugeja fil-programm tal-lum se jkun qed ilaqqag[na ma’ diversi mistednin, fosthom xi gruppi li se jkunu qed jipparte/ipaw fil-festival Rock the South li se jsir f’Wied il-G[ajn fl-ewwel ;img[a ta’ April. Se jkunm hemm ukoll l-artist ]ag[]ug[ Kid Crisis (fir-ritratt fuq ix-xellug), li b[alissa qed ja[dem fuq l-album debuttanti tieg[u. Una notte da leone (The Hangover) Italia 1, 21>10 Heather Graham (fir-ritratt fuq il-lemin),

kif ukoll Bradley Cooper u Zach Galifanakis huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film komiku Amerikan li n[adem fl-2009 b’re;ija ta’ Todd Philips. Erba’ ]g[a]ag[ jidde/iedu li jmorru Las Vegas biex hemm ji//elebraw l-abbandun ta/-/elibat ta’ wie[ed minnhom peress li jkun se ji]]ewwe;. I]da l-g[ada filg[odu, ilkoll minbarra l-g[arus, iqumu f’kamra ta’ lukanda b’kullimkien stra;i u l-g[arus ma jidher imkien. Xi jkun ;ara?

Lui, lei e Babdydog (Heavy Petting) Italia 1, 23>15 Film okomiku Amerikan li n[adem fl-2007 b’re;ija ta’ Marcel Sarmiento u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Malin Akerman. Charlie jiltaqa’ mat-tfajla tal-[olm tieg[u. Hi, bla ma taf li ma j[obbx l-annimali, tag[tih kelb b[ala rigal. X’ji;ri? Vieni via con me Iris, 15>45

Enrico Lucci u Mariangela Melato f’xena minn dan il-film komiku Taljan li n[adem fl-2008.

Sklultura mag[rufa tad-Duluri, xog[ol tas-seklu sbatax tal-artist Spanjol Pedro Roldan li tinsab fil-Bode Museum ta’ Berlin

Dawk li qed ibatu Mieg[ek - NET Television, 21>00

Il-programm tal-lum, Jum id-Duluri, se jkun qed jiftakar f’dawk kollha li g[addejjin minn xi forma ta ’ tbatija. Kull bniedem, matul [ajtu, jg[addi min-numru ta’ diffikultajiet. Din hi parti mill-e]istenza tal-bniedem. I]da forsi mhux kul[add japprezza li t-tbatija li te]isti f’pajji]i barranin,

f’pajji]i fqar, hi ferm differenti minn dik li nsibu fil-g]ejjer Maltin. Bosta huma dawk li llum qed isofru min[abba l-pika u l-g[ira, min[abba l-ambizzjonijiet esa;erati tal-o[rajn. Imexxu d-diskussjoni Fr Karm Debattista u Lisa Spiteri. Se jkun hemm ukoll kant mill-grupp Animae.


IN-NAZZJON

Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

24 TV#Radju

06>00

101 Breakfast Club (b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>30 Anali]i tal->urnali)

09>00 09>05 10>00 10>05 11>00 11>55 12>00 12>30 13>00 15>00 15>05

A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Magazine 101 Mu]ika bla kumment Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

17>00 17>55 18>00 18>30 19>15 21>00 23>00 24>00

Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 - Familja Wa[da (jinkludu 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet filqosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 Newsline 12:45 - Qari bilMalti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bullettin tal-A[barijiet 18:15 Intermezz Mu]ikali 18:40 - TV Hemm 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bil-Malti (r) 20:30 - Euromix 21:05 - Mu]ika u Sport 22:00 - L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 - Ru]arju 24:00 - Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Kummentarju, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 One News) 10:00 - Ma’ Pauline 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:15 Kummentarju 12:30 - Linja Diretta 13:15 - Bla Kantunieri 13:45 - ONE News 14:00 Maltin Biss 15:30 - Drive Time 15:45 - ONE News 16:30 Tomatate 17:00 - Kummentarju 17:05 - Rush Hour (jinkludu 17:15 - :miel Ilsienna, 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:10 - A[barijiet Sportivi 18:15 - Dirett Parlament 18:45 - Mid-Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone (jinkludi 19:45 ONE News) 20:15 - Collage 20:45 - Xalata Rock 21:45 - ONE News 22:00 - Kummentarju 22:05 VO’s 24:00 - Bla Kantunieri (r) 02:00 - Weekend Party. RTK - 103 FM 06:30 - Breakfast Show (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet filQosor) 09:15 - G[alina Lkoll (11:00 RTK Qosor) 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:30 - Quddiesa f’Jum id-Duluri 13:00 - RTK Qosor 13:05 - Il-:ita Tieg[ek 13:45 - Kaskata Kulturali 14:00 - BBC News 24:05 -

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Mu]ajk Rockna Fuzzbox - George Galea Newsdesk Night Style

Afternoon Favourites 15:30 – Il-Polz ta/-?ittadin 17:00 RTK Bulettin 17:15 – Darek, Flusek u Negozju (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Is-Seba’ Duluri ta’ Marija 19:45 Riflessjoni 19:50 – Rakkont 20:05 - L-G[a]la Tieg[i u Tieg[ek 20:50 - Kaskata Kulturali 21:00 – }erniq itTama 22:00 – Il-Qaddis talJum 22:05 - Is-Seba’ Duluri ta’ Marija 22:45 - Riflessjoni. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 – Platea 10:00 Il-Malti llum: ideat ta’ ]mienna 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-:urnali 13:30 – Provokazzjoni u ktieb 14:00 BBC News Hour 15:00 Classic FM 20:00 – University Matters 20:30 - Biex Hekk Jibqg[u Mag[na 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - Avventura ma’ :esù 09:30 - Kuntatt 11:00 Van;elu {aj 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju tadDuluri 13:00 - Qari tarRumanz 13:30 - Shalom 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Avventura ma’ :esù (r) 16:00 – Il-Kura tal-:nien 16:45 - Naturali 17:00 – Bullettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 - Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 - Quddiesa 19:00 - Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - Nixxieg[a Dumnikana 20:30 – Qari tar-Rumanz (r) 21:00 - Vu/i Missjunarja 22:00 - Qari millIskrittura Mqaddsa 22:30 Il-Mediterran 23:00 - L-Istorja tal-Knisja u inti (r) 23:30 – A[barijiet Reli;ju]i 23:50 Kompjeta 24:00 - Ru]arju. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast with Drew 10:30 - Simon Pisani 13:30 – Ian Lang 15:30 Nathan u Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 – Dance Top 20 20:00 – Paul Oakenfold 22:00 - Miss Roberta 24:00 – Defected in the House. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il-{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 - 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 - Calypso Drive 19:00 - Let’s Go 21:00 Dak Kien }mien 01:00 Nightshift.

Sorvegliato speciale (Lock Up) - Iris 21>05

Sylvester Stallone (fin-nofs fir-ritratt hawn fuq) hu l-protagonist f’dan il-film drammatiku Amerikan tal-1989 li g[andu re;ija ta’ John Flynn.

TVM 06:30 - TVAM 09:00 TVHemm (r). 10:20 – Days that shook the world 11:25 - Extreme Animals 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - TVPM 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 - A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16.30 }ona 18:00 - A[barijiet 18:10 Waqtiet 18:15 - Teleshopping 18:30 - TV Hemm 20:00 A[barijiet# sports# rapport tattemp# rapport finanzjarju 20:40 Xarabank 23:15 - A[barijiet 23:35 – Venere 24 00:20 TVPM (r). TVM 2 07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:30 - Storjografija 12:00 Madwarna 12:15 - Meander 12:45 - Extreme animals (dok.) 13:15 - Beast Legends 14:05 Sa[[tek l-ewwel 14:15 - GFA Roundup 14:45 - Venere 15:30 Extreme Animals (dok.) 16:00 Days that Shook the World (dok.) 17:00 - Bulgaria vs Malta 19:00 - GFA Roudup 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 - Days that Shook the World (dok.) 20:30 - A[barijiet bl-Ingli] 20:35 - Waqtiet 20:40 UCL Magazine 21:15 - Kappelli 21:45 - Malta u lil hinn minnha 23:15 - GFA roundup. ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 Teleshopping 11:00 - Aroma Mattina 12:30 - Teleshopping 12:45 - Kalamita (jinkludi ONE News fis-13:30) 16:20 Teleshopping 17:30 - ONE News 17:40 - Healthy Living 19:30 ONE News 20:15 - Ir-Rangers 20:30 - Affari Tag[na 23:15 ONE News. Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:20 - 104.6 Music 16:10 - FilK/ina ma’ Farah (r) 17:10 -

Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 (live) 18:40 - Teleshopping 19:00 News 19:20 - L-MEP u Int 19:30 - {abbejtek (r) 20:30 Qeg[din Sew! Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, fit-08:00, fid-09:00 u fil-11:00) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta (jinkludi Tg1 fil-17.00) 18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 – Affari tuoi 21:10 - Red or Black? Tutto o niente 23:35 - TV7 settimanle del Tg 1 00:35 - L’appuntamento 01:05 - Tg 1 notte 01:40 Sottovoce. Raidue 06:40 - Cartoons 08:05 - TGR Montagne 08:35 - Le sorelle McLeod (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri (attwalità) 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 Eat Parade 13:50 Tg 2 Sì, viaggiare 14:00 - Detto Fatto 16:05 - Tutti pazzi per amore (TF) 17:00 - Army Wives (TF) 17:50 - Tg sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case (TF) 19:35 - Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Rex 22:45 - NYC 22 (TF) 23:30 - Tg 2 notizie 23:45 - L’ultima parola (attwalità) 01:15 - Flashpoint (TF) 02:05 L’assassino è alla porta. Film ’96. Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agorà (attwalità) 10:00 Spaziolibero 10:10 - La storia siamo noi (dok.) 11:00 - Codice a barre 11:30 - Buongiorno Elisir (attwalità) 12:00 - Tg 3 12:25 Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie diario italiano 13:10 - Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:05 Tgr Piazza affari 15:10 - La casa nella prateria (TF) 16:00 - Cose

dell’altro Geo (attwalità) 17:40 Geo & Geo 19:00 - Tg 3 19:30 Tg regione 20:00 - Blob 20:15 Un posto al sole (soap) 20:50 Italia – Russia Under 21 23:05 Glob 24:00 - Tg 3 line notte 01:10 - Rai Educational - Art News 01:40 – Fuori Orario 01:50 – Paese del silenzio e dell’oscurità. Film 1971. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina

08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 Mattino cinque 11:00 - Forum (attwalità) 13:00 - Tg 5 13:40 Beautiful (soap) 14:10 Centovetrine 14:45 - Uomini e donne (talk show) 16:05 - Amici (talent show) 16:50 - Pomeriggio cinque 18:50 - The Money Drop 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - Il Clan Dei Camorristi (Fiction) 23:20 Supercinema 23:50 - Tg 5 notte 00:20 - Striscia la notizia 01:10 Uomini e donne. Rete 4 06:50 - T.J. Hooker (TF) 07:45 Miami Vice (TF) 08:40 - Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 4 (TF) 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 Lo sportello di Forum 15:35 – I cowboys. Film ’72 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (TF) 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - Quarto grado 23:40 - Film 01:50 - Tg 4 night news. Italia 1 06:40 - Cartoons

08:45 - Una mamma per amica (TF) 10:35 ER - Medici in prima linea (TF) 12:25 - Studio aperto 13:00 Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:50 - Chuck (TF) 17:40 - La vita secondo Jim (sitcom) 18:30 Studio aperto 19:20 - CSI NY: Scena del crimine (TF) 21:10 Una notte da leoni. Film 2009 23:15 - Lui, lei e babydog. Film 2007 01:30 - Sport Mediaset 01:55 - The Shield (TF)


IN-NAZZJON Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

TV#Radju 25 Favourite Channel 07.15 - F. News 07:30 - Dawl tal-:urnata 08:00 - Bejnietna 10:00 -Entertain Me 12:00 - F. News 12:30 - Duggan 13:00 Niskata 15:00 - Teleshopping 17:30 - Madagascar (b’waqfa g[al F. News fis-18:15) 19:45 F. News 20:30 - Il-Madonna ta/?oqqa 21:00 - Sfera 23:00 - F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshopping 12:00 – Rock Legend (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 The 90s 14:30 - The 00s 15:00 Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Total Request Show 20:00 The 60s & 70s 20:30 - Versus 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos. La 5 11:55 - Beautiful (soap) 12:20 Centovetrine 12:50 - Extreme Makeover Home Edition 14:00 Gossip Girl (TF) 14:45 - The OC (TF) 15:30 - Giovani Campionesse (TF) 16:20 - Ninì (TN) 17:10 - Sonny tra le stelle (sitcom) 18:00 - Friends (sitcom) 18:25 - Extreme Makeover Home Edition 19:20 - Amici 20:25 - Gossip Girl (TF) 21:10 Inga Lindstrom - Nella rete dell’amore. Film 2006 23:05 Uomini e donne 00:10 - Amici. BBC Entertainment 07:15 - 3rd & Bird 07:25 Fimbles 07:45 - Boogie Beebies 08:00 - Tellytales 08:10 Bobinogs 08:20 - Keeping up Appearances 08:50 Mastermind 09:20 - The Weakest Link 10:05 EastEnders 10:35 - Doctors 11:05 - The World’s Toughest Driving Tests 11:55 - Natural World 12:50 - Gavin and Stacey 13:20 - Mastermind 13:50 - The Weakest Link 14:35 EastEnders 15:05 - Doctors 15:35 - The World’s Toughest Driving Tests 16:25 - Gavin and Stacey 16:55 - Keeping up Appearances 17:25 - The Weakest Link 18:10 EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - Casualty 20:00 - The Old Guys 20:30 - The Stephen K Amos Show 21:00 - How the

Beatles Rocked the Kremlin 21:50 - Lead Balloon 22:20 Katy Brand’s Big Ass Show 22:45 - Luther 23:40 - Alan Carr: Chatty Man. TCM 08:00 - Live a Little, Love a Little. Film ’68 (A) 09:30 -

Sunday in New York. Film ’63 (X) 11:15 - The Perfect Specimen. Film ’37 (U) 12:55 Song of Love. Film ’47 (U) 14:55 - An American in Paris. Film ’51 (U) 16:50 - Texas Carnival. Film ’51 (U) 18:00 Arena. Film ’53 (U) 19:10 Pennies from Heaven. Film ’81 (AA) 21:00 - Alice Doesn’t Live Here Anymore. Film ’74 (15) 22:50 - It Happened at the World’s Fair. Film ’63 (U). MGM Movies 06:35 - In the Time of the Butterflies. Film 2001 (12) 08:10 - Vanished Without a Trace. Film ’99 (PG) 09:40 Shark! Film ’69 11:15 - In the Shadow of a Killer. Film ’92 (PG) 12:50 - Fluke. Film ’95 (PG) 14:25 - The Lake. Film ’98 15:55 - Juggernaut. Film ’74 (A) 17:45 - The Way West. Film ’67 (A) 19:45 - MGM’s Big Screen 20:00 - The Promise. Film ’99 21:30 - Liebestraum. Film ’91 (18) 23:15 - The Charge of the Light Brigade. Film ’68 (A). GO Stars 07:00 - Blind Side 09:05 Green Zone 11:00 - Monk 11:45 - Two and a Half Men 12:15 - The Interpreter 14:25 Frost#Nixon 16:30 - The Adjustment Bureau 18:15 William & Kate: A Royal Romance 19:50 - Two and a Half Men 20:15 - The Hollow Crown Part 10 21:00 - A Mother's Son 22:55 - Valkyrie 00:55 - Green Zone. Diva Universal 07:00 - Wolff’s Turf 08:55 Agatha Christie’s Poirot 09:55 Kojak 10:55 - Quincy, M.E. 11:55 - JAG 12:55 - ER 13:55 JAG 15:50 - Kojak 16:50 Agatha Christie’s Poirot 18:50 JAG 19:50 - ER 20:50 - Great Women 21:00 - Rex: A Cop’s Friend 23:00 - ER. Iris 13:20 - I miserabili. Film ’98 15:45 - Vieni via con me. Film 2005 17:40 - Scansati... a trinità arriva Eldorado. Film ’72 19:20 - A-Team (TF) 20:`10 - Hazzard (TF) 21:05 - Sorvegliato speciale. Film ’89 23:00 - Chaos. Film 2006 00:50 - Nikita (TF). Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Senior vs Junior: Cadillac BuildOff 08:10 - Dirty Jobs: Floating Fish Factory 09:05 - Deadliest Catch: Big Weather, Big Trouble 09:55 - Ultimate Survival: European Alps 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 - Extreme

Engineering: Widening the Panama Canal 12:35 - Fifth Gear 13:30 - Wheeler Dealers: Jeep CJ7 14:25 - American Chopper: Wendy’s Bike 15:20 Mythbusters: Hail Hijinx 16:15 Dirty Jobs: Dairy Cow Midwife 17:10 - Deadliest Catch: Mortal Men 18:05 - Ultimate Survival: Costa Rican Rain Forest 19:00 How It’s Made 20:00 - One Car Too Far: Mountain 21:00 - Stan Lee’s Superhumans: Rubber Band Man 22:00 - Werner Herzogs Death Row: Conversation with Joseph Garcia and George Rivas 23:00 Ultimate Cops. Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - How I Met Your Mother 11:30 - Person of Interest 12:15 - Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Fringe 14:30 Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 - Private Practice 16:45 - Mike & Molly 17:10 - Top Gear 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 20:00 - Glee 20:45 Gossip Girl 21:30 - The Big Year 23:30 - Mike & Molly 23:55 - How I Met Your Mother 00:20 - 2 Broke Girls 00:45 Whitney 01:10 - 30 Rock 01:35 - VEEP. Biography Channel 0Hardcore Pawn: 10:00 - Dirty Tape 10:30 - Only in Detroit. The Locator: 11:00 - A Soldier’s Fight for Truth 11:30 Separated But Not Forgotten. 12:00 - Eye for an Eye: A Trailer Trashed 12:30 - Eye for an Eye 13:00 - Pawn Stars: Pom Pom Pawn 13:30 - American Restoration: Hot & Cold 14:00 The Rocky Saga: Going the Distance. Hardcore Pawn: 16:00 - Dirty Tape 16:30 - Only in Detroit. 17:00 - Eye for an Eye: A Trailer Trashed 17:30 - Eye for an Eye. The Locator: 18:00 A Soldier’s Fight for Truth 18:30 - Separated But Not Forgotten. 19:00 - Pawn Stars: Pom Pom Pawn 19:30 American Restoration: Hot & Cold 20:00 - Braxton Family Values: Guess Who’s Coming to Dinner. Hardcore Pawn: 21:00 Dirty Tape 21:30 - Only in Detroit 22:00 - Cold Blooded Robbery 22:30 - Les’ Spending Spree. Duck Dynasty: 23:00 Duck No We Won’t Go 23:30 Spring Pong: Cleaning.

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:05 - Benjamin’s Farm 08:10 - See The Sea 08:15 - Slim Pig 08:25 - Monkey See Monkey Do 08:35 - Kipper 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 - Dougie in Disguise 09:10 - Barney and Friends 09:40 Wobblyland 09:45 - Jarmies 10:00 - Lots & Lots 10:15 - Oswald 10:40 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 11:05 - Wildlife 11:10 - James the Cat 11:15 - Fluffy Gardens 11:30 - My Animal Family 11:45 - Benjamin’s Farm 11:50 - See The Sea 11:55 - Mio Mao 12:05 - Slim Pig 12:15 Monkey See Monkey Do 12:25 - Bob the Builder 12:35 - Fireman Sam 12:45 - Thomas and Friends 13:10 - Pingu 13:15 - Tiny Planets 13:20 - Pingu 13:25 - Barney and Friends 13:55 - Kipper 14:05 - Angelina Ballerina 14:20 - Dougie in Disguise 14:30 - Wobblyland 14:35 - Monkey See Monkey Do 14:45 - Pingu 14:50 - Tiny Planets 14:55 Pingu 15:00 - My Animal Family 15:15 Benjamin’s Farm 15:20 - See The Sea 15:25 James the Cat 15:30 - Thomas and Friends 15:45 - Bob the Builder 15:55 - Fireman Sam 16:05 Jarmies 16:20 - Mio Mao 16:30 - Slim Pig 16:40 - Baby Antonio’s Circus 16:45 - Fluffy Gardens 17:00 - Slim Pig 17:10 - Pingu 17:15 - Tiny Planets 17:20 - Pingu 17:25 - Oswald 17:50 Gazoon 18:00 - Angelina Ballerina 18:15 -

Thomas and Friends 18:30 - Bob the Builder 18:40 - Fireman Sam 18:50 - Barney and Friends 19:20 - Pingu 19:30 - Monkey See Monkey Do 19:40 - Tiny Planets 19:45 - Tork 20:00 - Monkey See Monkey Do 20:10 - See The Sea 20:15 - My Animal Family 20:30 - Benjamin’s Farm 20:35 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:00 Bob the Builder 21:10 - Thomas and Friends 21:25 - Bob the Builder 21:35 - Fireman Sam 21:45 - Igloo-Gloo 22:00 - Kipper 22:10 - Dougie in Disguise 22:20 - Barney and Friends. Disney Channel 08:00 - Jessie 08:25 - Good Luck Charlie 08:50 My Babysitter’s a Vampire 09:15 - Toy Story (U) 10:30 - Prank Stars 10:55 - Jessie 11:45 - ANT Farm 12:35 - Wizards of Waverly Place 13:25 Shake It Up 13:50 - Austin and Ally 14:15 Jessie 14:40 - ANT Farm 15:00 - Bolt (PG) 16:20 - Prank Stars 16:45 - My Babysitter’s a Vampire 17:10 - ANT Farm 17:35 - Good Luck Charlie 18:00 - Jessie 18:30 - That’s So Raven 18:50 - Cory in the House 19:15 - Phil of the Future 19:40 - Hannah Montana 20:05 - Good Luck Charlie 20:55 - Wizards of Waverly Place 21:45 - Hannah Montana.

07>00 09>00 10>00 11>58 14>00 14.05

§NET News Teleshopping Strada Rjali .NET (b’waqfa g[al NET News f’12>00 u fis-13>00) NET News Afrodite

15>25 15>40 16>35 16>55

Telebejg[ Crazebook Telebejg[ Malta Llejla

(b’waqfa g[al NET News fit-15>00)

19>00 19>30 19>35 19>45 20>30 21>00 22>30 23>00

(b’waqfiet g[al NET News fil-17>00 u fis-18>00) Animal Diaries Lift {sieb Reli;ju] NET News Flusek Mieg[ek (b’waqfa g[al NET News fid-21>30) Anali]i tal-A[bar (r) NET News

Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - FIS WC Nordic Ski Jumping 09:30 - Greene Light 09:45 - UCI World Tour Cycling 10:45 - NextGen Series Football 12:00 - The Box 12:15 - FIS WC Nordic Ski Jumping 13:15 FIS WC Nordic Skiing 14:00 FIS WC Nordic Skiing: Falun, Sweden: Women’s 2.5km Freestyle (live) 15:00 - FIS WC Nordic Ski Jumping: Planica, Slovenia: HS 215 (live) 17:00 FIS WC Nordic Skiing: Falun, Sweden: Men’s 3.75km Freestyle (live) 17:45 - UCI World Tour Cycling 19:00 - Cycling 20:00 -

STIHL World Championship Timbersports 21:00 - Boxing 23:00 - WC, World Tour.

Eurosport 2 06:30 - Australian Rules Football 08:30 - UCI World Tour Cycling 09:30 - NextGen Series Football 11:00 - FIS Freestyle WC Skiing: Sierra Nevada, Spain: Moguls (live) 12:00 - FIS WC Nordic Skiing 13:00 - UCI World Tour Cycling 14:00 - NextGen Series Football 15:00 - UCI World Tour Cycling: Tour of Catalunya: Stage 5 (live) 17:00 - Cycling 18:00 - Agipi Masters Billiards: QFs (live) 20:00 - FIS WC Nordic Ski Jumping 21:00 Agipi Masters Billiards: QFs (live) 23:00 - Fight Club. GO Sports 1 07:00 - Formula 1: Malaysian Grand Prix: Practice 2 (live) 09:00 - PGA European Tour: Maybank Malaysian Open: Day 2 (nr live) 13:00 - Formula 1: Malaysian Grand Prix: Malaysian Grand Prix: Practice 1 & 2 16:30 - Anglo Welsh LV Cup: Final: Harlequins v Sale Sharks 18:30 - Barclays PL: PL World 19:00 - UEFA Champions League: Magazine Programme 23 19:30 - Football's Greatest 20:00 - ATP Masters 1000: Sony Open, Miami: Rd 2 (live) 22:00 - Serie A: Rd 29: Torino v Lazio 00:00 - Trans World Sport 01:00 - ATP Masters 1000: Sony Open, Miami: Rd 2 (live). GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - Serie A: Rd 29: Napoli v Atalanta 11:00 - Barclays PL: Wk 31: Wigan Ath v Newcastle Utd 13:00 - Trans World Sport 14:00 - Ligue 1: Rd 29: AS

Nancy Lorraine v OGC Nice 16:00 - Serie A: Rd 29: Fiorentina v Genoa 18:00 PGA European Tour: Maybank Malaysian Open: Day 2 22:00 Barclays PL: Wk 31: Southampton v Liverpool 00:00 - The Six Nations 2013: Italy v Ireland. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing

11:00 - Serie A: Rd 29: Napoli v Atalanta 13:00 - Barclays PL: Wk 31: Wigan Ath v Newcastle Utd 15:00 - Trans World Spor 16:00 - Ligue 1: Rd 29: AS Nancy Lorraine v OGC Nice 18:00 - Serie A: Rd 29: Fiorentina v Genoa 20:00 - PGA European Tour: Maybank Malaysian Open: Day 2 00:00 Barclays PL: Wk 31: Southampton v Liverpool 02:00 - The Six Nations 2013: Italy v Ireland. Melita Sports 1 Bundesliga: 08:00 - VfL

Wolfsburg v Fortuna Dusseldorf (r) 09:50 - Bayer 04 Leverkusen v FC Bayern Munchen (r). 11:45 - FIFA Beach Soccer WC Qual.: Poland v Spain (r) 13:05 - FA Cup 6th Rd: Millwall V Blackburn Rovers (r) 15:05 2012 UIPM Pentathlon: Men's Final: Rome Italy (r) 16:15 2012 Alpari World Match Tour: Korea: Day 2 (r) 18:40 - FA Cup 6th Rd: Man. Utd V Chelsea (r). Bundesliga: 20:40 - Preview (r) 21:05 - Borussia Dortmund v Sport-Club Freiburg (r). 23;09 2012 UIPM Pentathlon: Men's Final: Rome Italy (r) 00:19 - FA Cup 6th Rd: Millwall V Blackburn Rovers (r) 02:19 Bundesliga: Preview (r). Melita Sports 2 12:00 - FA Cup 6th Rd: Millwall V Blackburn Rovers (r) 14:00 Swedish ATG Horse Racing: V4 Race Meetings 15:05 Bundesliga: VfL Wolfsburg v Fortuna Dusseldorf (r) 17:00 America's Cup: World Series: Venice: Day 1 (r) 19:05 -

Volleyball Champions League Magazine: The Big Hi 19:35 FA Cup 6th Rd: Man. Utd V Chelsea (r) 21:35 - Vendee Globe 2012-13: Weekly Highlights (r) 21:55 - Swedish ATG Horse Racing: V65 Race Meetings 00:30 - Bundesliga: Bayer 04 Leverkusen v FC Bayern Munchen (r).

Malta Stars 08:00 - Malta Handball Association (r) 09:20 - Melita GFA 1st Division (r) 11:05 BOV PL: Sliema v Tarxien (r) 13:05 - MFA Futsal League: Valletta v Zejtun (r) 14:20 Malta Rugby Football Union (r) 15:55 - Malta Basketball Assoc.: Depiro v Hibs (r) 17:15 - Malta Handball Association (r) 18:35 Football Nurseries (r) 19:15 Melita GFA 1st Division (r) 21:00 - BOV PL: Sliema v Tarxien (r) 23:00 - MFA Futsal League: Valletta v Zejtun (r) 00:15 - Malta Rugby Football Union (r) 01:50 - Football Nurseries (r).


IN-NAZZJON Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

26 Klassifikati PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ Marsaxlokk

APPARTAMENT u penthouses bil-veduta tal-ba[ar u tal-kampanja, lesti minn kollox bi tliet kmamar tas-sodda, tnejn tal-banju, k/ina kbiar u terrazzin 14-il pied bi 11-il pied . Kollox tal-aqwa kwalità, servuti bil-lift sal-garaxx. Prezz €112,000 (Lm48,000). Garaxx ta’ karozza wa[da €16,000 (Lm7,000) jew ta’ tnejn €28,000 (Lm12,000). ?emplu 79441869.

Marsaxlokk

TERRAN b ’ bit[a kbira lest minn kollox b ’ affarijiet ta ’ kwalità tajba , kemm tid[ol fih , Tliet kmamar tas - sodda , ]ew; kmamar tal - banju , k/ina kbira , boxroom , e// . Prezz €11 2 , 000 ( Lm48 , 000) . Tista ’ tniffdu ma ’ garaxx ta ’ karozza wa[da jew tnejn . Garaxx ta ’ karozza wa[da €1 6 , 000 ( Lm7 , 000) jew ta ’ tnejn € 28 , 000 ( Lm12,000) . ?emplu 77777521 jew 99466988.

{a]- }ebbu;

DAR f ’ post /entrali u bl arja tag[ha . Prezz : €1 28 , 000 . ?emplu 79769677 .

{a] - }ebbu;

TERRACED house ;dida f ’ area sabi[a . Tliet qasab u nofs fa//ata b ’ 85 pied fond . Lesta minn kollox b ’ erba ’ kmamar tas - sodda , ]ew; kmamar tal - banju , k/ina , salott . Tajba wkoll g[all - i]viluppaturi . Min hu interessat i/empel 79066880 jew 270 1 5780 .

G{ALL-KIRI Il-Qajjenza#Bir]ebbu;a

APPARTAMENT ground floor, furnished b’]ew; kmamar tas-sodda, salott, k/ina, kamra tal-banju u bilbit[a. ?emplu 99455207 jew 77455207.

21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

AVVI}I

G{ALL-BEJG{

G[al kull xog[ol

G[amara antika

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 99602436.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu

TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.

Kamra tal-pranzu

INJAM tip Messikan: mejda, sitt si;;ijiet u Welsh dresser. €1350 jew l-eqreb. ?emplu 99010176.

Purtieri

PAR purtieri kbar (148ins x 98ins), jistg[u jsiru ]ew; pari, stil klassiku bid-drapp tas-sunblock. Kulur gold, a[mar u a[-dar. Prezz €40. ?emplu 21242180.

Vari

SETT ta’ disa’ vari ]g[ar tal:img[a l-Kbira. Prezz €25. Sett kbir €50. Kollox tat-tafal. ?ena kompluta €35. ?emplu 21495253.

Ag[ti d-demm… u tkun qed tag[ti tama lil [addie[or


Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

27

WATERPOLO

Neptunes jistg[u jitilg[u l-ewwel

It-tluq tal-parte/ipanti waqt it-23 edizzjoni

NESTLÉ FITNESS DINGLI 10 ROAD RACES

Su//ess g[al Balzan u Hili Jonathan Balzan u Carmen Hili kienu r-rebbie[a tat-23 edizzjoni tat-tellieqa tan-Nestlé Fitness Road Races. Din it-tellieqa saret matul il-;img[a u g[aliha pparte/ipaw madwar 250 atleta. Kien hemm diversi kategoriji, dik tradizzjonali tal-10 mili, tellieqa ta’ 2km g[at-tfal u walkathon ta’ tmien mili. It-tellieqa tal-10 mili intrebb[et minn Jonathan Balzan ta’ St Patrick’s. Balzan g[amel ir-rotta f’[in ta’ 56 minuta u 53 sekonda u

b’hekk irrepeta s-su//ess li kiseb sena ilu fl-istess tellieqa. Fit-tieni post da[al Fabio Spiteri li g[amel ir-rotta f’[in ta’ sieg[a, ]ew; minuti u 31 sekonda. Fit-tielet post da[al Melvin Mifsud li g[amel 10 mili f’[in ta’ sieg[a, tliet minuti u 25 sekonda. Intant, il-kategorija tan-nisa ntreb[et minn Carmen Hili ta’ St Patrick’s. Hili g[amlet ir-rotta f’[in ta’ sieg[a, seba’ minuti u 44 sekonda. Fit-tieni u fit-tielet post spi//aw Angele Sammut u

Marthese Mercieca. Sammut, li hi wkoll membru fil-klabb ta’ St Patrick’s g[amlet ir-rotta f’[in ta’ sieg[a, disa’ minuti u tliet sekondi filwaqt li Mercieca g[amlitha f’[in ta’ sieg[a, 14-il minuta u 48 sekonda. It-tellieqa tal-Juniors intreb[et minn Laura Sammut, Maria Ghigo u Sabrina Vella filwaqt li l-istess tellieqa, imma kategorija tassubien intreb[et minn Matthew Camilleri, Dean Ellul u Sammy Joe Buttigieg.

Jekk g[ada Neptunes jirb[u kontra Marsaxlokk, dawn jitilg[u fil-qu//ata talklassifika tal-kampjonat tax-xitwa. B[alissa Neptunes g[andhom sitt punti, daqs Sliema. Sliema se jkunu fl-azzjoni llejla kontra sselezzjoni tal-ASA u hu g[alhekk li, anke jekk Sliema jirb[u, dawn ma jitilg[ux l-ewwel g[ax din il-log[ba ma tg[oddx g[all-klassifika. Illejla wkoll jilag[bu Sirens kontra Exiles. Sirens se jkunu ;ejjin minn telfa kontra Neptunes filwaqt li Exiles se jkunu ;ejjin minn reb[a kbira kontra Marsaxlokk. Kemm Sirens kif ukoll Exiles g[andhom tliet punti kull wie[ed. G[ada San :iljan jilag[bu kontra Valletta filwaqt li Marsaxlokk jittamaw li ji;bru l-ewwel punti kontra Neptunes, g[alkemm din se tkun diffi/li g[alihom. Neptunes se jkunu ;ejjin minn reb[a tajba kontra Sirens. Fl-ewwel log[ba ta’ g[ada jilag[bu ]ew; timijiet li se jkunu ;ejjin minn telfa t-tnejn li huma. Filwaqt li Valletta tilfu kontra Sliema, San :iljan tilfu kontra Sliema. Ta’ min jinnota li San :iljan reb[u kontra sselezzjoni tal-ASA imma din ir-reb[a ma fissret l-ebda punt g[alihom fil-klassifika. Filwaqt li filjumejn li ;ejjin se jintlag[bu ]ew; log[biet, il;img[a li ;ejja mhux se jkun hemm log[ob min[abba l-:img[a l-Kbira u l-G[id il-Kbir. Ilkampjonat jirritorna fit-12 u fit-13 ta’ April

Illum

6.45 p.m. – Sirens v Exiles 8 p.m. – Sliema v ASA

G[ada

3.45 p.m. – San :iljan v Valletta 5 p.m. – M’Xlokk v Neptunes


IN-NAZZJON Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

28 Sport FUTBOL

It-Tazza tad-Dinja tista’ ma ssirx fil-Qatar

Jason Corrick, bodybuilder Ingli] li se jkun Malta f’:unju li ;ej

BODYBULDING

Posedown o[ra b’risq il-karita G[at-tieni sena konsekuttiva, nhar il-:img[a 14 ta’ :unju ser jer;a jitella lavveniment ‘Bodybuilding For Puttinu’. Ghalkemm ilqofol ta dan l-avveniment sportiv hija posedown talbodybuilding, ser ikun hemm ukoll pre]enti newcomer rock band bl-isem ta Unforgiven. Diversi atleti, kemm veteran kif ukoll ohrajn novizzi, ser jag[tu wirjiet ta bodybuilding bl-g[an uniku li jin;abru fondi g[all-karità. Is-sena li g[addiet dan lavveniment ittella’ fil-Kulle;; Santa Margerita ta’ Bormla fejn dakinhar kienet in;abret is-somma sabi[a ta’ €6,000. Din is-sena hu ma[sub li din is-somma tinqabe] anke g[aliex ser ikun hemm il-

pre]enza ta’ guest Poser li ser ji;i f’pajji]na g[al din lokka]joni. Dan l-atleta hu bodybuilder Ingli] ta’ fama internazzjoni Jason Corrick. Din is-sena, l-avveniment Bodybuilding For Puttinu ser jittella’ fl-14 ta’ :unju ;ewwa s-Seashells Resort at Suncrest li fil-fatt hi wa[da mi]-]ew; main sponsors g[al din l-attività. Il-main sponsor l-ie[or huwa Visit Malta li flimkien g[amlu l-pre]enza ta’ Jason Corrick g[al dan l-avveniment possibbli. G[al aktar informazzjoni tistg[u //emplu lil Jason Abela fuq 99860149, jew tibag[tu email fuq kjabela@onvol.net jew i]]uru l-pa;na tal-facebook page, Malta bodybuilding.

Il-President tal-FIFA, Sepp Blatter qal li jista’ jag[ti l-ka] li l-edizzjoni tat-Tazza tadDinja tal-2022 ma ssirx filQatar, anke jekk dan il-pajji] ing[ata d-dritt li jorganizza din l-edizzjoni. Blatter qal li jekk il-Qatar jitlob biex l-edizzjoni ssir fix-xitwa, il-pajji]i li tefg[u l-kandidatura tag[hom biex jorganizzaw ledizzjoni ta’ dik is-sena jistg[u jift[u battalja legali. Dan g[aliex meta pajji] jitfa’ l-kandidatura tieg[u jkun jaf li l-edizzjoni tat-Tazza tadDinja ssir fis-sajf. Hekk kif [ar;et l-a[bar li lQatar reba[ id-dritt li jorganizza t-Tazza tad-Dinja [afna sostnew li dan ikun diffi/li min[abba li t-temperaturi fissajf fil-Qatar jitilg[u sal-50 grad celsius. Il-President talUEFA, Michel Platini qal li hi impossibbli li wie[ed jilg[ab il-futbol f’dawk it-temperaturi. L-organizzaturi tat-Tazza tad-Dinja fil-Qatar qalu li g[andhom ri]orsi bi]]ejjed biex fil-grawnds li fihom se jintlag[bu l-partiti tat-Tazza

tad-Dinja jkun hemm sistema ta’ arja kkundizzjonata imma dan xorta wa[da ma jsolvix il-problema li jkollhom il-partitarji li jkunu qed jivvja;;aw f’dik is-s[ana. Il-pajji]i li kkontestaw biex jorganizzaw it-Tazza tadDinja tal-2022 huma l-Istati Uniti, l-Awstralja, il-:appun u l-Korea t’Isfel. Tinbidel id-data

Il-partita bejn Sampdoria u Inter li ;iet posposta nhar il{add li g[adda issa se tintlag[ab fit-3 ta’ April u mhux fit-2 ta’ April, kif kien ori;inarjament skedat. Illog[ba kienet ;iet posposta min[abba li kien hemm xita kbira fil-belt ta’ Genova. Il-log[ba bejn Sampdoria u Inter se tibda fis-6.30pm. Ta’ min jinnota li d-difensur ta’ Inter Juan Jeses kien muri lkarta s-safra fl-a[[ar log[ba ta’ Inter kontra Bologna u kien se jiskonta log[ba ta’ sospensjoni kontra Sampdoria. Min[abba li llog[ba ma ntlag[btix issa

Juan Jeses mhux se jkun eli;ibbli biex jilg[ab illog[ba tat-30 ta’ Marzu bejn Inter u r-rivali Juventus. Terek Grozny immultati

Terek Grozny ;ew immultati $6,500 u ordnati jilag[bu partita fi ground newtrali warta l-mexxej ta/-?e/enja sejja[ lir-referee “mibjug[ u [mar” fuq il-PA system waqt log[ba li ntlag[bet dan la[[ar. Dan [abbru uffi/jal tal-FA Russa. G[all-ewwel kien ma[sub li l-announcer tal-istadium kien insulta lir-referee talFIFA Mikhail Vilkov wara li ke//a plejer ta’ Terek fiddraw 0-0 g[and Rubin Kazan, imma l-mexxej ta/-?e/eni Ramzan Kadyrov, President onorarju ta’ Terek qal li kien hu li qal dak il-kliem. Kadyron da[al ukoll filkamra tar-referee wara llog[ba li hi kontra r-regolamenti u l-gwardji personali tieg[u ]ammew lid-delegat tal-log[ba milli jid[ol g[al diversi minuti.

TENNIS

Bidla fil-format tal-Open tal-Istati Uniti Mill-2015 l-Open tal-Istati Uniti se jibda jsir fuq 14-il jum u l-finali se ter;a’ tibda ssir nhar il-{add u mhux nhar it-Tnejn. F’Di/embru li g[adda kien t[abbar li l-Open tal-Istati Uniti tal-2014 u ta’ sena o[ra se jsir fuq 15-il jum min[abba li l-finali kienet se ssir nhar it-Tnejn biex it-tennisti jkollhom ;urnata aktar ta’ mistrie[.

Imma wara li saru diskussjonijiet mal-players u l-organizzaturi ;ie miftiehem li mill-2015 il-finali tal-ir;iel se tibda ssir il-{add filwaqt li dik tan-nisa se tibda ssir isSibt. Din is-sena r-rebbie[ talUS Open se jir/ievi 33.6 miljun dollaru filwaqt li sal2017 ir-rebbie[ se jie[u sa massimu ta’ 50 miljun dol-

laru. Il-players qed jilmentaw [afna min[abba li fil-courts li fih jintlag[bu l-log[ob tal-US Open m’hemmx tined biex jekk tkun ix-xita l-log[ob jibqa’ g[addej. Dan hu luniku Open li fil-courts tieg[u m’hemmx tined. Minn din is-sena l-courts li fihom isir l-Open ta’ Franza wkoll se jkollhom it-tined.

BASEKTBALL

Open Day ta’ Phoenix Qormi Il-klabb ta’ Phoenix Qormi se jorganizza Open Day ta’ Basketball g[al subien u bniet, mil-lokalità ta’ {al Qormi u l-madwar. L-Open Day se ssir filpjazza ta’ quddiem il-knisja ta’ San :or; f’{al Qormi il{add 7 ta’ April bejn id-9 a.m. u t-12 p.m. L-attività g[anda l-g[an li tippromovi l-isport tal-basketball kif ukoll the;;e; li]]g[a]ag[ u tfal g[al [ajja aktar attiva. Phoenix Qormi BC g[andhom timijiet tal-ir;iel u tannisa li jie[du sehem fil-kompetizzjonijiet nazzjonali u b[alissa qeg[din ifittxu ple-

jers g[at-timijiet tat-tfal li se jibdew jikkompetu s-sena id-die[la. Waqt din l-Open day ittfal jistg[u jittrenjaw taht issupervi]joni il-kow/is talklabb filwaqt li jistg[u jiltaqg[u wkoll mal-plajers talklabb. Waqt l-attività se jitqassam frott lill-parte/ipanti ta’ din l-attività bl-g[an li ji;i promoss ikel aktar bnin. G[al aktar informazzjoni dwar din l-Open Day jew biex wie[ed jissie[eb ma’ xi wie[ed mit-timijiet ta’ Phoenix Qormi BC, jibg[at e-mail fuq info@psc.com.mt jew i/empel fuq 79449359.

Starlites g[elbu lil Si;;iewi bl-iskor ta’ 69-32 fil-finali tan-Knockout tat-Tieni Divi]joni. Stefan Abela, membru tal-Bank of Valletta ppre]enta t-trofew lit-tim rebbie[. G[al Starlites dan hu sta;un mill-aqwa meta wie[ed irid jiftakar ukoll li dawn reb[u l-kampjonat .


IN-NAZZJON Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

Sport 29 FORMULA 1

Raikkonen ifittex il-konsistenza Is-sewwieq tal-Lotus Kimi Raikkonen se jkun qed ifittex il-konsistenza hekk kif fi tmiem il-;img[a jsir it-tieni Grand Prix tas-sena, dak filMalasja. Is-sewwieq Fillandi] ;img[a ilu beda l-ista;un b’reb[a fil-Grand Prix talAwstralja, reb[a li hu stess iddiskriviha b[ala ‘wa[da mill-aktar fa/li li qatt kiseb’. Issa Raikkonen se jkun qed isuq fi/-/irkwit li fih kiseb lewwel reb[a fil-karriera tieg[u lura fl-2003. Din id-darba hu mistenni li Raikkonen se jkollu sfida aktar qalila, kemm min[abba kundizzjonijiet tat-temp differenti kif ukoll min[abba l-fatt li l-avversarji tieg[u jkunu qed ifittxu li jwettqu reazzjoni wara d-di]appunt ta’ ;img[a ilu. Di]appunt kbir kellu /-champion renjanti Sebastian Vettel li ddomina mill-:img[a sa nhar il-{add filg[odu fejn kiseb anke pole position u spi//a t-tellieqa fittielet post. Sie[bu Mark Webber, li kien beda mit-tieni post spi//a t-tellieqa fis-sitt post u l-Kap tar-Red Bull qal li dan irri]ultat kien kollu min[abba li r-roti ittieklu malajr. “Fil-Malasja t-temp se jkun aktar s[un u umdu]. Se tkun diffi/li biex wie[ed jag[mel previ]joni ta’ min se jmur l-

a[jar f’dan it-tip ta’ temp. Hu mistenni li se tag[mel ix-xita u kemm sena ilu kif ukoll flewwel Grand Prix f’Albert Park il-karozza rrispondiet tajjeb fis-s[ana,” qal Raikkonen. Fit-tieni post fil-Grand Prix Awstraljan spi//a Fernando Alonso tal-Ferrari u dan issa jittama li jirrepeti s-su//ess li kellu f’dan i/-/irkwit sena ilu. Ta’ mi jinnota li r-reb[a ta’ Alonso fil-Malasja kienet wa[da li [asdet lil kul[add min[abba li fit-testing talpreseason il-Ferrari kellhom [afna problemi. Din id-darba, reb[a g[al Alonso tkun wa[da aktar mistennija min[abba li kemm hu, kif ukoll sie[bu Felipe Massa qed ikollhom wirjiet tajba fuq il-Ferrari l-;dida. Biex wie[ed ikompli jenfasizza l-fatt li Alonso hu laktar favorit li jirba[ fSepang, [arsa lejn l-istatistika turi li dan, mis-sewwieqa attivi, hu laktar sewwieq li qatt reba[ f’dan i/-/irkwit. Is-sewwieq Spanjol spi//a rebbie[ fl2005, fl-2007 u proprju sena ilu. Felipe Massa, li sena ilu kellu sta;un kemxejn negattiv, beda dan l-ista;un billi spi//a fir-raba’ post fl-Awstralja. Minkejja li dan reba[ kemm-il darba f’Sepang, f’kummenti li ta dan qal, “Tkun sorpri]a jekk

nirba[ fil-Malasja. Biex nirb[u fil-Malasja rridu nittamaw li ttemp ikun b[al ta’ sena ilu. G[alija, jekk nispi//a malewwel tlieta jkun su//ess kbir.” Intant, is-sewwieq talMercedes Lewis Hamilton jittama li jkompli jibni fuq dak li kiseb nhar il-{add li g[adda meta spi//a fil-[ames post. Listess Hamilton qal li b’dan irri]ultat di;à sikket lill-kriti/i tieg[u u lil dawk li ddubitaw l-g[a]la tieg[u meta [alla lillMcLaren u ng[aqad malMercedes. Se jispira ru[u mill-Ferrari Is-sewwieq tal-McLaren

Jenson Button qal li se jispira ru[u minn dak li wettqu lFerarri sena ilu biex iwettaq reazzjoni denja wara bidu di]appuntanti f’dan l-ista;un. :img[a ilu Button spi//a fiddisa’ post filwaqt li sie[bu Sergio Perez li qed jie[u post Hamilton, spi//a fil-11-il post u ]gur li dan il-bidu hu wie[ed allarmanti g[at-tim tal-McLaren. Button qal li se j[ares lejn dak li wettqu l-Ferrari meta Alonso, sena ilu beda [a]in u spi//a ta l-akbar sfida lil Vettel. Alonso spi//a fit-tieni post, tliet punti ta[t Vettel, anke jekk fit-testing talpreseason il-Ferrari kellhom

Fernando Alonso tal-Ferrari wara li sena ilu reba[ il-Grand Prix ta’ Sepang

ri]ultati xejn inkora;;anti. “Alonso kien qal li xog[lu kien se jkun li jillimita ddanni u sa[anistra spi//a biex kwa]i reba[ it-titlu. G[adu kmieni biex nibdew ninkwetaw. Hu veru li rridu na[dmu [afna imma mhux se naqtg[u qalbna,” qal Button. Mill-ewwel Grand Prix ilMcLaren din is-sena ;abru biss ]ew; punti filwaqt li sena ilu kienu ;abru 40. Ta’ min jinnota li fl-ista;un li g[adda l-McLaren spi//aw l-ista;un bl-aktar karozzi velo/i imma ttibdil radikali li g[amlu filkarozza matul il-waqfa fisser li s-sewwieqa kellhom jidraw il-karozza mill-bidu Il-kap talMcLaren Martin Whitmarsh

qal li minkejja r-ri]ultat di]appuntanti tal-ewwel Grand Prix, it-tim se jibqa’ ju]a listess karozza. Statistika - Alonso reba[ tliet darbiet il-Grand Prix ta’ Sepang.

Vettel u Raikkonen reb[u dan il-Grand Prix darbtejn. - Minn 14-il Grand Prix li saru fil-Malasja, il-Ferarri reb[u sitta minnhom. - Minn14-il darba, seba’ darbiet minnhom dan il-Grand Prix intreba[ mis-sewwieq li beda mill-pole position. - Alonso se jkun qed jikkompeti fil-Formula 1 g[al 200 darba. Alonso iddebutta fl-2001 meta dakinhar kien isuq mal-Minardi.

TAZZA TAD-DINJA 2020

Richards kontra edizzjoni li ssir fix-xitwa Il-kap tal-Premier League Sir Dave Richards hu kontra l-fatt li t-Tazza tad-Dinja tal-2020 fil-Qatar issir fixxitwa minflok fis-sajf. Minn meta l-Qatar ing[ata d-dritt li jorganizza t-Tazza tad-Dinja kien hemm diversi persuni f’karigi g[olja li qalu li jkun a[jar jekk it-Tazza tadDinja ssir fix-xitwa min[abba ttemperaturi g[oljin li jkun hemm f’dan il-pajji] matul is-sajf.

L-organizzaturi tat-Tazza tad-Dinja tal-Qatar qalu li fil-grawnds kapa/i jinstallaw sistema ta’ arja kundizzjonata. “Hu veru li lorganizzaturi kapa/i jinstallaw din issistema imma qed jinsew l-eluf ta’ partitarji li se jkunu qed jivvja;;aw f’dik is-s[ana tremenda. Nemmen li jekk it-turnament jintlag[ab fix-xitwa din tkun idea tajba,” qal Jim Boyce li hu membru Ingli] fi [dan il-Fifa.

Dan tal-a[[ar, g[all-kuntrarju ta’ Richards hu favur li t-Tazza tad-Dinja ssir fix-xitwa filwaqt li Richards qal li r-ra;uni prin/ipali g[aliex ma jridx li t-Tazza tad-Dinja ssir fix-xitwa hi min[abba li l-iskeda tal-kampjonati domesti/i tinbidel kompletament. Boyce qal li l-kampjonati domesti/i jkollhom il-waqfa tal-Milied u qal li jekk issir it-Tazza tad-Dinja fix-xitwa dan il-perjodu jintu]a biex isir it-

turnament internazzjonali. Ovvjament, il-waqfa, minflok tkun dik ta’ ;imag[tejn, tkun ta’ xahar. Is-Segretarju :enerali tal-FIFA Jerome Valcke hu l-ewwel membru fil-Kumitat E]ekuttiv tal-FIFA li qabel mal-fatt li t-Tazza tad-Dinja ssir fixxitwa, dejjem jekk ikun hemm parir tal-esperti medi/i. Ta’ min jinnota li fil-Qatar it-temperaturi fis-sajf jil[qu il-50 gradi Celsius.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

30 Sport

Il-kow/ tat-tim nazzjonali Malti Pietro Ghedin (l-ewwel mil-lemin) ikellem il-players waqt sessjoni ta’ ta[ri; fil-Vasil Levski Stadium fil-Bulgarija

RAWND TA’ KWALIFIKAZZJONI G{AT-TAZZA TAD-DINJA 2014 – BULGARIJA V MALTA

Malta kontra tim li g[adu bla telfa Illum it-tim nazzjonali Malti jilg[ab barra minn daru kontra l-Bulgarija u din il-log[ba bla dubju se tkun wa[da diffi/li spe/jalment meta wie[ed iqis li l-Bulgarija g[ada ma tilfet lebda log[ba fi Grupp B. Illog[ba se tintlag[ab fil-5pm u se ti;i tra]messa b’mod dirett fuq TVM2. Il-partita kontra l-Bulgarija se tintlag[ab fi grawnd mag[luq min[abba li l-Bulgarija ;ew ordnati jilag[bu din il-log[ba fi grawnd mag[luq wara lin/identi li se[[ew fil-log[ba bejn il-Bulgarija u dDanimarka, log[ba li ntlag[bet f’Ottubru li g[adda f’Sofia. Dakinhar, il-partitarji Bulgari bdew jg[addu kummenti razzjali fil-konfront tal-player Dani] Patrick Mtiliga. Il-log[ba kienet intemmet 1-1 filwaqt li t-tim Bulgaru g[eleb lil dak talArmenja 1-0 u ;ie draw darbtejn o[ra, 0-0 kontra rRepubblika ?eka u 2-2 kontra l-Italja. G[al Malta din se tkun log[ba diffi/li kontra tim li qieg[ed fis-46 po]izzjoni f’dik li hi klassifika tar-rankings talFIFA. Barra minn hekk Malta se tkun qed tfittex li tikseb lewwel punt f’dan il-grupp. LItalja tinsab fil-qu//ata hekk kif wara erba’ log[biet it-tim ta’ Prandelli g[andu 10 punti filwaqt li l-Bulgarija g[andha sitta, punt aktar mir-Repubblika ?eka. Dawn tal-a[[ar, imma g[andhom log[ba inqas. L-Armenja, li wkoll lag[bet tliet log[biet g[andha tliet punti filwaqt li d-Danimarka g[andha ]ew; punti. Minkejja li Malta ma ;abet l-ebda punt wie[ed irid jg[id li fit-tliet log[biet li

lag[ab, it-tim Malti minn dejjem wera qalb kbira, spe/jalment fil-log[ba f’Modena kontra l-Italja, log[ba li t-Taljani reb[u 2-0. Minn dawn it-tliet log[biet li lag[ab it-tim nazzjonali, l-aktar li setg[et ;iet evitata kienet it-telfa minima ta’ 1-0 f’Ta’ Qali kontra l-Armenja filwaqt li kienet wa[da po]ittiva l-wirja ta’ Malta kontra rRepubblika ?eka. Dakinhar fittelfa ta’ 3-1 ]gur li spikka lgowl mill-isba[ li skurja Roderick Briffa. Malta, minbarra t-tliet log[biet validi minn dan ilgrupp lag[bet ukoll ]ew; partiti ta’ [biberija. F’Novembru li g[adda Malta reb[et 1-0 barra minn darha kontra lLiechtenstein filwaqt li fi Frar it-tim Malti spi//aw fi draw ta’ ming[ajr gowls kontra l-Irlanda ta’ Fuq. Il-Bulgarija sofriet telfa ta’ 1-0 f’partita ta’ [biberija kontra l-Ukrajna f’Novembru li g[adda. Dan ifisser li g[allBulgarija, il-log[ba kontra Malta se tkun l-ewwel log[ba internazzjonali g[as-sena 2013. Il-kow/ ta’ Malta, Pietro Ghedin ilbiera[ qal li mhux se j[abbar il-formazzjoni li se jilg[ab biha min[abba li lattakkant Bogdanovic kien g[adu dubju]. It-tim Malti t[arre; nhar l-Erbg[a hekk kif wasal il-Bulgarija u t[arre; ukoll ilbiera[ fil-grawnd li fih se tintlag[ab il-partita. Min[abba li l-log[ba se tintlag[ab fi grawnd vojt l-interess minn na[a tal-partitarji Bulgari hu wie[ed minimu. F’kummenti li taw u[ud millplayers Maltin dawn qalu li jinsabu sereni u fidu/ju]i li se jkomplu minn fejn [allew kon-

tra l-Irlanda ta’ Fuq. Is-CEO tal-MFA, Bjorn Vassallo fa[[ar il-mod li bih qed imexxi lit-tim Ghedin u qal li hu fidu/ju] li ttim Malti jkollu wirja tajba. Ilbiera[ filg[axija l-istaff u lplayers tat-tim Malti segwew illog[ba ta’ [biberija bejn l-Italja u l-Bra]il. Minkejja dan, Ghedin qal li g[alissa l-kon/entrazzjoni massima se tkun fuq il-log[ba kontra l-Bulgarija u jkun biss illejla meta l-players jibdew ja[sbu fuq il-log[ba ta’ nhar it-Tlieta li ;ej. Erbat ijiem wara dan il-konfront Malta tilg[ab f’Ta’ Qali kontra l-Italja filwaqt li lBulgarija tilg[ab barra minn darha kontra d-Danimarka. L-iskwadra g[al log[ba kontra l-Bulgarija> Goalkeepers Justin Haber - Birkirkara FC Andrew Hogg - Enosis Neon

Paralimini

Difensuri

Andrei Agius - US Latina Calcio Ryan Camilleri - Hibernians Jonathan Caruana - Valletta Luke Dimech - Valletta Alexander Muscat - Sliema Wanderers

Midfielders

Clayton Failla – Hibernians Roderick Briffa - Valletta Paul Fenech - Birkirkara Ryan Fenech - Valletta Edward Herrera - Birkirkara Rowen Muscat - Birkirkara Gareth Sciberras - Birkirkara

Attakkanti

Danijel Bogdanovic - Valletta Andrew Cohen - Hibernians Michael Mifsud - Valletta Andre’ Schembri - Omonia Nicosia

Il-goalkeeper Malti Andrew Hogg waqt sessjoni ta’ ta[ri; (Ritratti> Paul Zammit Cutajar)

PARTITA TA’ {BIBERIJA

Draw bejn l-Italja u l-Bra]il Il-Bra]il spi//aw fi draw ta’ 2-2 kontra l-Italja f’partita ta’ [biberija li ntlag[bet fl-I]vizzera. L-Italja kellha bidu tajjeb u lgoalkeeper Julio Cesar ]amm lill-Bra]i fil-partita meta g[amel saves fuq Giaccherini u Balotelli. L-Italja pattiet qares g[a/-/ansijiet li tilfet meta fit-33 minuta lBra]il mar fil-vanta;;. Cross ta’ player Bra]iljan ma ;iex ikklirjat tajjeb minn Brazagli u Fred feta[ l-iskor. Wara dan il-gowl l-Italja kellha /ansijiet o[ra permezz ta’ Pirlo u Balotelli imma dawn tefg[u barra. F’azzjoni ta’ kontra attakk fit-42 minuta l-Bra]il irdoppja permezz ta’ Neymar. Hekk kif bdiet it-tieni taqsima De Rossi naqqas id-distakk minn azzjoni ta’ corner, meta bittakkuna g[eleb lil Julio Cesar. }ew; minuti wara l-Italja ;abet id-draw u l-awtur tal-gowl kien l-attakkant ta’ Milan Mario Balotelli, li skurja gowl talistampi minn barra l-kaxxa hekk kif g[eleb lil Cesar li kien jilg[ab

mieg[u meta dawn kienu ma’ Inter. L-istess Balotelli seta’ g[amilhom tlieta imma ra l-goalkeeper Cesar jimblukkalu. B’dan id-draw, l-Italja kompliet bit-tradizzjoni negattiv li g[andha kontra l-Bra]il. It-tim Taljan ilu ma jirba[ kontra lBra]il g[al aktar minn 30 sena. Il-Bra]il mhuwiex impenjat fil-log[bob ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja min[abba li l-edizzjoni finali se ssir filBra]il stess. G[all-Italja din kienet partita qabel ma din, nhar it-Tlieta tilg[ab kontra Malta f’Ta’ Qali.

Ri]ultati Partiti ta’ [biberija

Malta U19 v }vizzera U19 0-5 Bra]il v Italja 2-2

U#21

Awstrija v Slovakkja Ingilterra v Rumanija Spanja v Norve;ja

1-0 3-0 5-2

A]erbaijan vs. Malta

0-1

Uefa Mini-T’nament Nisa U#16


IN-NAZZJON Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

Sport 31 RAWND TA’ KWALIFIKAZZJONI G{AT-TAZZA TAD-DINJA 2014

Franza u l-Ingilterra m’g[andhomx ifallu ...Tispikka Kroazja v Serbja Bejn illum u nhar il-{add jintlag[ab numru kbir ta’ partiti validi mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tadDinja. Franza u l-Ingilterra m’g[andhomx ifallu milli ji;bru t-tliet punti meta dawn jilag[bu kontra l-Georgia u San Marino rispettivament. Biss wie[ed irid jara b’liema attitudni se jilag[bu l-players ta’ Franza u tal-Ingilterra min[abba li dawn, ftit jiem wara se jkollhom partita ferm aktar delikata kontra Spanja u kontra l-Montenegro rispettivament. Bla dubju log[ba li tispikka se tkun dik bejn ir-rivali lKroazja u s-Serbja filwaqt li se jkun hemm ukoll fl-azzjoni Malta kontra l-Bulgarija (ara pa;na 30). Spanja, holders tatTazza tad-Dinja jilag[bu kontra l-Fillandja filwaqt li l-finalisti tat-Tazza tad-Dinja tal2010, l-Olanda jilag[bu kontra l-Estonja. Il-players ta’ Franza, g[alissa jridu ja[sbu biss fil-log[ba kontra l-Georgia. Dan qalu lkow/ tat-tim nazzjonali Fran/i] Didier Deschamps. Franza b[alissa tinsab fl-ewwel post ta’ Grupp I flimkien ma’ Spanja. “Jekk inwaqqg[u lpunti kontra l-Georgia jkun inutli li nirb[u f’Pari;i kontra Spanja. Mhux se ng[id li lGeorgia u Spanja huma tal-istess livell imma rridu naffrontaw i]-]ew; log[biet bl-istess mod,” qal Deschamps. Spanja rnexxielhom jiskurjaw biss gowl kontra l-Georgia f’Settembru li g[adda u dan juri kemm il-Georgia jaf joffru sfida denja lil Fran/i]i. Jekk wie[ed minn Gonalos, Cabaye, Matuidi jew Koscielny ikunu ammoniti jitilfu l-log[ba kontra /-champions tad-dinja. Jista’ jag[ti l-ka] li Deschamps iserra[ lil Koscielny u minfloku jibda lil Varane ta’ Real li f’dawn l-a[[ar xhur qed juri log[ob mill-aqwa. Jista’ jag[ti l-ka] ukoll li g[all-ewwel darba fil-karriera tieg[u l-midfielder ta’ Juventus Paul Pogba jilbes il-gear ta’ Franza wara li dan l-a[[ar qed ikollu wirjiet tajba mal-leaders u champions Taljani. Lattakkant Karim Benzema se jkun qed ifittex ix-xibka biex b’hekk jag[ti risposta lil dawk li qed jikkritikawh. L-attakkant ta’ Real Madrid ilu dawn la[[ar log[biet ma’ Franza ma jiskurja gowl. Intant, l-Ingilterra, minkejja li se jkollhom diversi difensuri neqsin m’g[andhomx isibuha diffi/li biex jirb[u kontra San Marino. Gary Cahill, Phil Jagielka u Michael Dawson kollha se jkunu ineli;ibbli filwaqt li Rio Ferdinand, li ;ie msejja[ mattim g[all-ewwel darba sa mill2011, irrifjuta li jing[aqad mattim u g[a]el li jibqa’ ja[dem

ma’ Man Utd. B’hekk jista’ jag[ti l-ka] li fuq wara jibda Chris Smalling ta’ Utd flimkien ma’ sie[bu Carrick li mill-midfield jin]el fid-difi]a. {arsa lejn l-istatistika turi li San Marino se jkunu ;ejjin minn 50 telfa u l-log[ba kontra l-Ingli]i x’aktarx se tkun il-51 telfa konsekuttiva. F’dawn il50 partita San Marino skurjaw biss seba’ gowls u qalg[u aktar minn 200 gowl. Reb[a g[allIngli]i tkun utli g[alihom biex ikomplu jsegwu lillMontenegro li qeg[din filqu//ata. Derby Balkan

Id-derby Balkan bejn ilKroazja u s-Serbja hu bla dubju wie[ed mistenni ferm. Il-Kroazja se jkunu qed jilag[bu f’darhom u b[alissa dan il-pajji] g[andu vanta;; ta’ sitt punti fuq l-istess Serbja. Il-leaders tal-grupp huma lBel;ju li g[andu differenza ta’ gowls a[jar minn dik talKroazja. Din il-log[ba hi wa[da aktar de/i]iva g[asSerbi g[ax jekk jitilfu wie[ed jista’ jg[id li t-tamiet li jg[addu g[all-fa]i finali tatTazza tad-Dinja jie[du daqqa ta’ [arta kbira. Min[abba l-in/identi li se[[ew bejn dawn i]-]ew; pajji]i fil-passat ;ie de/i] li fillog[ba tal-lum, fil-grawnd ikun hemm biss partitarji talKroazja u l-istess se ji;ri meta f’Settembru li ;ej dawn jer;g[u jilag[bu kontra xulxin fis-Serbja. Dakinhar il-grawnd se jkun mimli biss b’partitarji Serbi. I]-]ew; timijiet se jkunu ;ejjin minn reb[a. Il-Kroazja reb[et 4-0 f’partita ta’ [biberija kontra l-Korea ta’ Fuq filwaqt li s-Serbja reb[et 3-1 f’partita ta’ [biberija kontra ?ipru. Jirritorna David Villa

G[all-ewwel darba sa mill2011 l-attakkant ta’ Spanja David Villa se jkun qed jilbes il-flokk tat-tim nazzjonali wara li dan irkupra minn injury. Villa, li hu l-aqwa skorer ta’ kull ]mien ta’ Spanja kiser siequ f’Di/embru tal-2011. Dan l-a[[ar Villa kien qed juri log[ob tajjeb u skurja wie[ed mill-gowls fir-reb[a ta’ 4-0 li l-Katalani kisbu fuq Milan fi/-Champions League. Il-kow/ nazzjonali ta’ Spanja Vicente Del Bosque qal li din hi a[bar tajba g[at-tim. Min[abba li Spanja kien qed ikollhom lil Villa nieqes Del Bosque ;eneralment kien qed jibda b’attakkant wie[ed jew anke f’xi drabi b’formazzjoni ming[ajr attakkant. Spanja m’g[andhiex tfalli milli ti;bor il-punti massimi kontra l-Fillandja qabel ma’ ;img[a o[ra tilg[ab kontra Franza.

Benzema (xellug) u Varane ta’ Franza waqt sessjoni ta’ ta[ri;

Il-Programm Illum

I]rael v Portugall Kolombja v Bolivja Honduras v Messiku Kroazja v Serbja Bulgarija v Malta Slovenja v I]landa Urugwaj v Paragwaj Norve;ja v Albanija Andorra v Turkija Liechtenstein v Latvja New Zealand v New Caledonia Irlanda ta’ Fuq v Russja Tahiti v Solomon Islands Skozja v Wales Slovakkja v Lithwanja Stati Uniti v Costa Rica Lussemburgu v A]erbaijan :amajka v Panama

Rep. ?eka v Danimarka Awstrija v Faroe Islands Olanda v Estonja Ungerija v Rumanija Ma/edonia v Bel;ju }vezja v Irlanda Bosnija-Herzegovina v Gre/ja Polonja v Ukrajna Spanja v Fillandja Ar;entina v Vene]wela San Marino v Ingilterra Franza v Georgia Peru` v ?ile Moldova v Montenegro Ka]akstan v :ermanja

G[ada

Congo v Gabon Kamerun v Togo

Ni;erja v Kenja Kosta tal-Ivorju v Gambja Namibja v Malawi Senegal v Angola Burkina Faso v Ni;er ?ipru v }vizzera Tune]ija v Sierra Leone Afrika t’Isfel v Rep. Tal-Afrika ?entrali

Il-{add

Tanzania v Marokk Lesotho v }ambja Mozambique v Guinea Rwanda v Mali Rep. ?ent tal-Congo v Libja Etjopja v Botswana Ghana v Sudan

ATLETIKA

Imut Pietro Mennea Ilbiera[ t[abbret il-mewt tal-eks champion Olimpiku Taljan Pietro Mennea. Mennea, li miet fl-età ta’ 60 sena min[abba marda kronoka kien waqqaf rekord mondjali li dam g[al aktar minn 16-il sena. Mennea kien reba[ il-medalja tad-deheb waqt l-Olimpjadi tal-1980 fil-belt ta’ Moska fir-Russja u f’dik l-edizzjoni kien reba[ ukoll il-medalja tal-bron] fil-4x400 tar-relay. Fl-1980 Menna kien reba[ il-medalja taddeheb fil-200m meta dakinhar kien g[eleb lisfida ta’ Alan Wells. Ir-rekord mondjali fil-200m Mennea kien waqqfu fl-1979 waqt il-Kampjonati Mondjali tal-Istudenti li kienu saru f’Mexico City. Mennea kien waqqaf rekord meta g[amel iddistanza f’[in ta’ 19.72’, rekord li dam 16-il

sena u disa’ xhur. Dan ir-rekord g[adu rekord Ewropew. Kien Michael Johnson li kiser irrekord ta’ Mennea meta g[amel id-distanza ta’ 200m f’[in ta’ 19.66’ waqt it-trials tal-Istati Uniti li kienu saru fl-1996. L-istess Johnson, dik is-sena kien reba[ il-medalja tad-deheb waqt l-Olimpjadi ta’ Atlanta u kien g[amel iddistanza f’[in ta’ 19.32’. Kien Usain Bolt li eventwalment kiser irrekord ta’ Johnson. L-atleta mill-:amajka g[amel [in rekord waqt l-Olimpjadi ta’ Beijing fl-2008. Sena wara re;a’ kiser l-istess rekord tieg[u f’Berlin. Ilbiera[ intlag[bet partita ta’ [biberija tal-futbol bejn l-Italja u l-Bra]il u qabel il-log[ba kien hemm minuta ta’ silenzju f’rispett ta’ Mennea.

FIFA

Blatter mhux se jikkontesta fl-2015 Il-President attwali talFIFA, Sepp Blatter qal li mhux se jikkontesta g[allelezzjoni tal-2015 jekk ikun hemm persuna li skont hu tkun kapa/i tie[u postu u tkompli ta[dem g[all-;id talfutbol. Blatter, li g[andu 77 sena, fl-1998 kien elett b[ala President u minn dakinhar ‘l hawn dejjem baqa’ jokkupa din il-kariga. “Jekk ikun hemm xi [add li hu kapa/i jie[u posti mhux se ner;a’ nikkontesta. L-aktar [a;a importanti g[alija hi

mhux li ner;a’ ni;i elett imma li nara l-futbol ikompli miexi ‘l quddiem,” qal Blatter. Fl-2011 Blatter ;ie elett f’elezzjoni li g[aliha kien qed jikkontesta hu biss wara li e]attament fl-a[[ar jum ta’ qabel l-elezzjoni, Mohammed Bin Hammam, li kien l-uniku avversarju rtira lkandidatura tieg[u min[abba li kien involut f’korruzzjoni. }ew; persuni li jistg[u jie[du post Blatter, skont Blatter innifsu huma Michel Platini li b[alissa qed jokkupa

l-kariga ta’ President talUEFA u Angel Maria Villar li hu attwalment il-President talFederazzjoni tal-Futbol Spanjol. Intant, Greg Dyke li hu eks Direttur :enerali tal-istazzjon BBC, se jie[u post David Bernstein b[ala l-Kap tal-FA Ingli]a. Dan tal-a[[ar kien ilu fil-kariga g[al dawn l-a[[ar sentejn u nofs. Dyke, li g[andu 65 sena fis-snin 90 kien ukoll Direttur ta’ Man Utd u fl-2006 kien ja[dem ukoll ma’ Brentford.


Il-:img[a, 22 ta’ Marzu, 2013

32 Lokali

F’?ipru nies fi kju jistennew biex ji;bdu flus mill-banek hekk kif ?ipru qed jissogra li jispi//ca f’falliment wara li ma kienx approvat mill-Parlament Bailout mill-Unjoni Ewropea. Ilbiera[ komplew in-negozjati bil-g[an li jintla[aq ftehim g[all-g[ajnuna u li ma jkunx hemm kri]i akbar milli di;à jinsab fiha dan il-pajji] (Ritratt> Reuters)

L-Im[allef Farrugia Sacco kellu jissospendi lilu nnifsu minn dmirijietu fil-Qorti L-Ombudsman jiddefendi de/i]joni fuq ittra li bag[at dwar dan il-ka] L-Ombudsman Joseph Said Pullicino ddefenda fil-Qorti d-de/i]joni tieg[u li jibg[at ittra lill-Prim Ministru ta’ Malta u lill-media biex ilPresident tal-Kumitat Olimpiku Malti l-Im[allef Lino Farrugia Sacco ma jibqax jippresedi kaw]i filQrati sakemm jitnaddaf ismu fl-allegat skandlu dwar il-biljetti tal-Olimpjadi tax-xitwa li qajjem g[ag[a fid-dinja sportiva u li dan il-ka] ;ie rrappurtat fil-;urnali internazzjonali. L-Ombudsman qal dan waqt li kien qed jag[ti x-xhieda tieg[u quddiem il-

Ma;istrat Francesco Depasquale f’kaw]a ta’ libell g[ad-danni li qed issir millIm[allef Farrugia kontra lOmbudsman. L-Ombudsman qal li lin/denti tal-Kumitat Olimpiku g[alih huma irrelevanti u qal li j’Alla li l-Im[allef Farrugia Sacco ma jkollu l-ebda [tija. Madankollu hu jimportah biss fuq l-effetti ta’ dan il-ka] fuq il-fehma pubblika dwar il;udikatura. Il-Prim Im[allef Emeritus Said Pullicino insista li lOmbudsman hu fid-dmir li jitkellem jekk ikun hemm ka] li jista’ jibdel il-fehma pubbli-

ka dwar l-amministrazzjoni u li dak li g[amel g[amlu b’rieda tajba. Huwa qal ukoll li we;;g[etu l-fatt li kien hemm min allega li bag[at l-ittra bi [sieb malizzju] u li kienet politikament motivata. L-Ombudsman qal ukoll li fl-a[[ar [sibijietu kienu wkoll riflessi minn dak li qalu kemm il-Prim Ministru kif ukoll il-Kap tal-Oppo]izzjoni. Huwa wera l-fehma li lIm[allef Farrugia Sacco kellu jissospendi lilu nnifsu minn dmirijietu fil-Qorti b’mod volontarju, sakemm tissolva lkwistjoni tal-Kumitat Olimpiku Malti.

media•link COMMUNICATIONS

L-Ombudsman ]ied jg[id li l-a;ir tal-Im[allef imur kontra d-direttivi li kienet tat ilKummissjoni g[allAmministrazzoni tal-:ustizzja u qal ukoll li kien hemm ukoll kwistjonijiet eti/i. Libell ie[or qieg[ed isir filkonfront tal-;urnal lokali ‘’The Times’’ fuq rapport li ppubblika dwar dak li deher fil-;urnal Ingli] ‘’The Sunday Times’’ ta’ Londra. L-Ombudsman qal ukoll filQorti li meta hu kien Prim Im[allef, l-Im[allef Farrugia Sacco kien qallu li kien se jirre]enja mill-Kumitat Olimpiku Malti hekk kif

tg[addi l-edizzjoni talOlimpjadi tal-1998, xi [a;a li huwa m’g[amilx. L-Im[allef Farrugia Sacco g[adu qed jiffa//ja mozzjoni ta’ impeachment fil-konfront tieg[u. G[all-Im[allef Farrugia Sacco qed jidhru wliedu, lAvukati David u Stephen Farrugia Sacco, kif ukoll lAvukat Alex Sciberras. G[all;urnal ‘’The Times’’ qed jidhru l-Avukati Stefan Frendo u Austin Bencini filwaqt li g[all-Prim Im[allef Emeritus Joseph Said Pullicino qed jidhru l-Avukati Stephen Tonna Lowell u Stefan Frendo.


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.