2013_03_23

Numru 13,392

€0.55

Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

{atra ta’ Kap E]ekuttiv tal-Partit Laburista fi Transport Malta fuq parir ta’ Muscat minn Kenneth Xuereb

L-eks Kap E]ekuttiv talPartit Laburista James Piscopo, li rri]enja minn din il-kariga fl-a[[ar sig[at, in[atar Kap E]ekuttiv ta’ Transport Malta fuq parir tal-Prim Ministru Joseph Muscat.

Dan ikkonfermah ilMinistru tat-Trasport u lInfrastruttura Joe Mizzi meta kien mistoqsi minn INNAZZJON waqt ]jara li kien qed jag[mel ilbiera[ fi Transport Malta. Joe Mizzi qal li [atar lil Piscopo fuq parir dirett tal-Prim Ministru Joseph Muscat.

Mistoqsi jekk saritx sej[a biex timtela din il-kariga, Joe Mizzi kkonferma li ma saret ebda sej[a. g[al pa;na 2

Il-[atra ta’ James Piscopo fuq parir dirett tal-Prim Ministru Joseph Muscat

Ilbiera[ ing[ata bidu g[all-festi tal-:img[a Mqaddsa b’numru ta’ attivitajiet li jfakkru l-passjoni ta’ Sidna :esù Kristu. Fost o[rajn ilbiera[ fid-Depot tal-Pulizija kienet inawgurata wirja li ssir ta’ kull sena b’tema differenti. Din il-wirja li tittella’ mill-Pulizija stess, tkun tikkonsisti f’mejda tal-appostli kif ukoll platti artisti/i mag[mula mill-mel[. (Ritratt> Michael Ellul)

L-Italja

Tazza tad-Dinja

Bersani mitlub biex jifforma Gvern ;did u fejn ikun je[tie; koalizzjoni mal-partiti

Telfa ta’ 6-0 g[al Malta kontra l-Bulgarija f’Sofia

Ara pa;na 15

Ara pa;na 30

IN-NAZZJON Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

2 Lokali Spi]eriji li se jift[u g[ada

VALLETTA: Regent Pharmacy 70, Triq Merkanti; {AMRUN: Brown’s Pharmacy 706, Triq il-Kbira San :u]epp; {AL QORMI: Anici Pharmacy, Triq Anici; BIRKIRKARA: Pharmaplus, Triq Ganu; MSIDA: Mayer Pharmacy, 33, Ix-Xatt ta’ Xbiex; SWIEQI: J.V.’s Pharmacy, Wied is-Swieqi; TAS-SLIEMA: Harley Pharmacy, 1, Triq Nathalie Poutiatin Tabone; {’ATTARD: M4 Pharmacy, Triq il-Linja; MOSTA: St. Mary Pharmacy, 14, Pjazza Rotunda; BU:IBBA: Qawra Promenade Pharmacy, Triq il-Korp talPijunieri; PAOLA: St. Monica Pharmacy, 57, Triq Santa Monika; ISLA: Victory Pharmacy, 32, Triq il-Vitorja; {A}}ABBAR: St. James Pharmacy, Misra[ San :akbu, BIR}EBBU:A: Brittania Pharmacy, 5, Triq il-Bajja sSabi[a, }URRIEQ: Kristianne Pharmacy, Triq Pietru Pawl Saydon; {A}-}EBBU:: Brown’s Pharmacy, 47, Vjal il{elsien; {AD-DINGLI: Santa Marija Pharmacy, Misra[ Fren/ Abela; FONTANA: Fontana Pharmacy, Triq il-G[ajn; XEWKIJA: St. John Pharmacy, 85, Triq l-Indipendenza.

Niket

NIKET B’niket in[abbru l-mewt ta’ PAUL FENECH fl-età ta’ 68 sena mill-Belt Valletta li ;rat id-dar tieg[u l-Belt ikkonfortat bis-Sagramenti Mqaddsa. {alla jibku t-telfa tieg[u lil martu Carmen, lil bintu Karina u l-g[arus Paolo Di Maggio u n-neputi Marello, lil [utu u [ut l-mara u l-familja tag[hom, ]ijiet, ku;ini u bosta qraba u [bieb.

Il-funeral se jsir illum s-Sibt 23 ta’ Marzu 2013 fit- 7.45 a.m. mill-Isptar Mater Dei g[all-knisja parrokkjali ta’ SantuWistin il-Belt fejn fit-8.15 a.m.issirlu quddiesa praesente cadavere u wara g[a/-/imiterju ta’ Santa Marija Addolorata fejn issir d-difna fil-qabar tal-familja.

Hu mitlub li minflok fjuri jintbag[tu g[otjiet ta’ karità lidDar tal-Providenza s-Si;;iewi.

Ag[tih O Mulej il-mistrie[ ta’ dejjem, id-dawl ta’ dejjem jiddi lilu, jistrie[ fis-sliem. Ammen.

It-Temp

UV INDEX

7

IT-TEMP> il-bi//a l-kbira xemxi b’xi s[ab g[oli VI}IBBILTÀ> tajba IR-RI{: [afif mix-Xlokk li jsir moderat BA{AR> [afif g[al moderat IMBATT> baxx mil-Lbi/ li jsir ftit li xejn TEMPERATURA: l-og[la 21˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 403.5 mm IX-XEMX> titla’ fis-06.03 u tin]el fis-18.15

Meritokrazija mwieg[da mill-Partit Laburista ... u Transport Malta mmexxija minn dak li kien imexxi l-Labour Party

Mi/-?entru Nazzjonali Laburista dritt g[al Transport Malta minn pa;na 1

James Piscopo [a post Stanley Portelli li rri]enja mill-kariga fis-sig[at li g[addew. Dak li qed ji;ri f’diversi entitajiet u a;enziji pubbli/i jikkontrasta sew mad-diskorsi li kien jag[mel il-Prim Ministru Joseph Muscat fil-kampanja elettorali spe/jalment il-fra]i “Tista’ ma taqbilx mag[na i]da tista’ ta[dem mag[na”.

I]da l-indikazzjonijiet issa kollha qed juru li din kienet fra]i u g[ajta ta’ konvenjenza, u fis-sieg[a tal-prova nbidlet ta’ ta[t fuq u saret li mal-Labour ‘Tista’ ma taqbilx mag[na u g[alhekk ma ta[dimx mag[na’.

L-a;ir tal-Gvern ;did Laburista kif qed jitmexxa

minn Muscat, jo[rog kuntrast qawwi anke ma’ dak li ng[ad tul il-kampanja elettorali millPartit Laburista li l-uniku kejl li se jimxi bih fil-Gvern hu dak tal-meritokrazija. Tant Muscat inqeda b’din l-g[ajta li l-Partit Laburista anke billboard tella’ fit-toroq lejn la[[ar tal-kampanja elettorali.

Skont dan il-kejl, il-Prim Ministru Joseph Muscat – li kien [atar lil James Piscopo b[ala Kap E]ekuttiv tal-Partit Laburista wara li ne[[a lkariga ta’ Segretarju :enerali – issa [atar lill-istess Piscopo b[ala Kap E]ekuttiv ta’ Transport Malta.

Il-Ministru Joe Mizzi ma qalx xi kwalifiki g[andu Piscopo g[al din il-kariga, u ma tkellimx lanqas dwar is-

salarju li se jkollu, i]da kkonferma biss li hu jaqbel malPrim Ministru li Piscopo jkun tajjeb g[al din il-bi//a xog[ol.

Sadanittant, waqt i]-]jara fl-uffi//ju ta’ Transport Malta f’Sa Maison, il-Ministru Joe Mizzi [abbar servizz ta’ call centre biex g[al erba’ ;img[at jilqa’ lmenti u su;;erimenti dwar it-trasport pubbliku fuq numri tat-telefown u email apposta.

Dan is-servizz hu kontinwazzjoni ta’ servizzi e]istenti ta’ customer care li kellha Transport Malta. Joe Mizzi qal ukoll li fil-;img[at li ;ejjin se jkollu konsultazzjonijiet mal-kunsilli lokali dwar problemi relatati ma’ rotot tat-trasport pubbliku.

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

B[al-lum 25 sena IS-SIBT L-og[la 21˚C L-inqas 12˚C

IL-{ADD L-og[la 23˚C L-inqas 13˚C

IT-TNEJN L-og[la 16˚C L-inqas 11˚C

IT-TLIETA L-og[la 17˚C L-inqas 10˚C

L-ERBG{A L-og[la 18˚C L-inqas 10˚C

UV

UV

UV

UV

UV

7

7

6

6

7

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN Malta 16˚C xemxi, Al;eri 23˚C imsa[[ab, Amsterdam 03˚C imsa[[ab, Ateni 17˚C xemxi,, Li]bona 17˚C ftit imsa[[ab, Berlin -01˚C imsa[[ab, Brussell 05˚C imsa[[ab, il-Kajr 24˚C xemxi, Dublin 04˚C xita, Kopen[agen -02˚C xemxi, Frankfurt 06˚C ftit imsa[[ab, Milan 14˚C xemxi, Istanbul 09˚C xita, Londra 05˚C ftit imsa[[ab, Madrid 11˚C xita, Moska -07˚C ftit imsa[[ab, Pari;i 12˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 16˚C ftit imsa[[ab, Ruma 16˚C xita, Tel Aviv 21˚C xemxi, Tripli 25˚C xemxi, Tune] 23˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 03˚C ftit imsa[[ab,, Zurich 10˚C xemxi, Munich 06˚C ftit imsa[[ab, Stokkolma -04˚C ftit imsa[[ab, San Pietruburgu -08˚C xemxi.

I

l-Gvern ippubblika d-dokumenti dwar il-Power Station. L-esperti jag[tu l-ispjegazzjonijiet u lispe/ifikazzjonijiet g[aliex dan il-pro;ett kellu jsir f’Delimara u mhux f’Beng[ajsa. Tqieg[du fuq il-Mejda tal-Parlament tliet dokumenti relatati mal-istudji li saru. L-ewwel rapport tratta b’mod dettaljat l-g[a]la tal-post li kienet ilha tkun mist[arr;a g[al madwar 20 sena. Dokument ie[or kien jikkonsisti f’g[axar rapporti dwar limpatt fuq l-ambjent li g[amlu esperti kwalifikati f’diversi oqsma. It-tielet rapport juri permezz ta’ ritratti kif tkun tidher il-Power Station minn diversi angoli minn Marsaxlokk.

Waqt ]jara li l-Prim Ministru Eddie Fenech Adami g[amel lill-Istitut Internazzjonali dwar l-Anzjani, sar mag[ruf li l-Fond tanNazzjonijiet Uniti g[all-Attivitajiet talPopolazzjoni u l-Programm ta’ }vilupp tanNazzjonijiet Uniti dde/idew li jikkontribwixxu 700,000 dollaru Amerikan b[ala g[ajnuna finanzjarja biex tkopri programmi, attivitajiet u [ti;iet o[ra tal-Istitut.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

Lokali 3

L-elezzjoni ka]wali tad-deputati laburisti jsiru fit-28 ta’ Marzu Filwaqt li nhar il-{amis lE]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista dde/ieda liema se jkunu d-distretti li j/edu d-deputati li ;ew eletti fuq iktar minn distrett wie[ed, ilbiera[ il-Kummissjoni Elettorali [abbret li l-elezzjonijiet ka]wali biex jimtlew il-postijiet vakati mill-[ames deputati laburisti eletti minn ]ew; distretti se jsiru fi/-?entru tal-G[add tal-Voti fin-Naxxar, nhar il{amis 28 ta’ Marzu. Minn dawk li ;ew eletti f’]ew; distretti hemm Evarist Bartolo li /eda t-12-il distrett, Louis Grech li /eda lewwel distrett, Emanuel Mallia li /eda l-10 distrett, Edward Scicluna li /eda ttmien distrett u l-Prim Ministru Joseph Muscat li /eda t-tieni distrett.

In-nomini bdew jintlaqghu mill-biera[ u jalqu nhar itTlieta 26 ta’ Marzu, wara li matul il-{amis li g[adda ;ie ppubblikat fil-gazzetta talGvern ir-Writ tal-President

biex isiru dawn l-elezzjonijiet. In-nomini jintlaqg[u bejn id-9 ta’ filg[odu u n-nofsinhar filwaqt li nhar l-Erbg[a 27 ta’ Marzu il-Kummissjoni se tkun qed tidde/iedi fuq ilvalidità ta’ kull nominazzjoni u wara to[ro; notifikata mill-Gazzetta tal-Gvern.

Fl-ewwel jum li fih intlaqg[u n-nomini, fuq lewwel distrett tefg[u n-nomina Luciano Busuttil u John Buttigieg, fit-tieni distrett tefa’ n-nomina tieg[u Victor Sultana fil-waqt li fit-tmien distrett tefa’ n-nomina John Buttigieg.

B’differenza minn elezzjonijiet pre/edenti din iddarba l-Kummissjoni Elettorali dde/idiet li l-elezzjoni ka]wali tal-Partit Laburista u dawk tal-Partit Nazzjonalista jsiru fuq ]ewgt i;ranet differenti.

B’hekk iktar tard ilKummissjoni se tkun qed t[abbar id-data meta se jsiru l-elezzjonijiet ka]wali fil-ka] tad-deputati Nazzjonalisti.

Storbju ina//ettabbli barra r-residenza tal-Little Sisters of the Poor Residenti tad-dar tas-sorijiet tal-Little Sisters of the Poor fil-{amrun u l-in[awi tag[ha qed jilmentaw li kuljum qed ikollhom jissaportu g[al [in twil matul il-lejl grupp ta’ ]g[a]ag[ li jintefg[u ta[t il-[ajt tar-residenza.

Il-persuni li tkellmu ma’ IN-NAZZJON ilmentaw li dawn i]-]g[a]ag[ qed jintefg[u fil-post g[all-[abta tad-9pm u jag[mlu hemm sa tard billejl, sa[ansitra anke sas-2am.

Filg[odu spiss isibu l-post qisu latrina, bi [mie; uman u toilet paper fuq il-bankina, bl-intiena u insetti li dan i;ib mieg[u.

Ir-residenti tal-Little Sisters of the Poor qalu li din is-sitwazzjoni hi ina//ettabbli spe/jalment meta wie[ed jiftakar li din ir-residenza tilqa’ fi [danha nies anzjani jew b’di]abbiltà.

Jirri]ulta wkoll li fl-a[[ar jiem sar ukoll rapport lillPulizija.

Il-Prim Ministru Joseph Muscat waqt il-laqg[a mal-Ar/isqof Pawlu Cremona u l-Isqof Aw]iljarju Charles Scicluna

Il-Gvern se jag[mel tibdil fil-li;i dwar i]-]wie; Il-Prim Ministru Joseph Muscat qal li l-Gvern il-;did se jkun qed jikteb formalment lis-Santa Sede biex jitlob laqg[at ta’ diskussjoni sabiex il-Qrati ?ivili jkunu l-qrati supremi ta’ dan il-pajji] filkwistjoni tal-li;i dwar i]]wie;.

Dan t[abbar fi tmiem ]jara ta’ kortesija lill-Ar/isqof Pawlu Cremona u lill-Isqof Aw]iljarju u Vigarju :enerali tal-Ar/idjo/esi Monsinjur Charles Scicluna fil-Kurja talAr/isqof. F’kummenti li ta lill-;urnalisti wara l-laqg[a lAr/isqof awgura lill-Prim Ministru l-;did g[all-[atra tieg[u.

Il-Prim Ministru Joseph Muscat qal ukoll li l-Gvern jag[raf il-kontribut siewi li

Fil-jiem li ;ejjin il-Gvern se jikteb lis-Santa Sede biex jirrevedi l-ftehim mag[ha

tag[ti l-Knisja fil-qasam spiritwali u so/jali ta’ pajji]na.

Joseph Muscat qal li filjiem li ;ejjin se jkun qed i[abbar x’se jkun il-punt tattluq fir-rigward tar-Riforma tal-Qrati tal-:ustizzja u lKonvenzjoni Kostituzzjonali.

Huwa qal li r-reli;jon Kattolika se ]]omm ir-rwol tag[ha fil-Kostituzzjoni l:dida u stieden lill-Knisja biex tipparte/ipa fiddiskussjonijiet dwar din ilKostituzzjoni.

Il-Prim Ministru qal li se jkun qed i]omm il-Kumitat Parlamentari dwar il-Familja

wara konsultazzjoni malOppo]izzjoni u qal li se jkun qed iwaqqaf Kumitat Parlamentari ;did dwar lAffarijiet Ekonomi/i.

Meta mistoqsi dwar lunjonijiet /ivili bejn koppji tal-istess sess, l-Ar/isqof qal li d-dmir tal-Knisja hu li ssemma’ l-le[en tal-fidi talKnisja anki f’dan is-su;;ett.

Il-Prim Ministru Joseph Muscat qal li, filwaqt li huwa jirrispetta din il-po]izzjoni tal-Knisja, se jkun qed ikompli fil-[idma li twassal g[al unjoni /ivili bejn persuni talistess sess.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

4 Lokali

Membri Parlamentari Ewropej jitolbu g[ar-ri]enja tal-Olaf Fl-a[[ar jiem kienu ]velati ]viluppi ;odda fil-ka] li wassal g[ar-ri]enja ta’ John Dalli minn Kummissarju Ewropew hekk kif fl-a[[ar sig[at rapporti fil-midja qed jindikaw li qatt ma saret ilfamu]a laqg[a li fiha ntalbet is-somma ta’ €60 miljun filpre]enza tal-eks Kummissarju Malti.

Laqg[a li fiha allegatament saret l-offerta minnegozjant Silvio Zammit b’rabta mal-projbizzjoni tassnus. Dan qed jing[ad li kien konfermat ukoll minn recording li xxandar mis-sit elettroniku New Europe.

L-istorja issa spi//at f’botta u risposta bejn l-Uffi//ju Ewropew ta’ Kontra l-Frodi, l-OLAF, u Membri talParlament Ewropew, fosthom il-Partit Popolari Ewropew (PPE), li permezz tal-kelliema tieg[u filKumitat tal-Ba;it, talab g[ar-ri]enja tad-Direttur Generali tal-OLAF, Giovanni Kesler.

Qed jing[ad issa li kemm Kessler kif ukoll il-Pulizija Maltija kienu jafu li mhux

veru saret laqg[a bejn rappre]entanta tal-kumpanija Swedish Match u John Dalli b’rabta mad-Direttiva tatTabakk li kien qed ifassal leks Kummissarju Malti.

L-a[[ar rapporti jallegaw ukoll li r-rappre]entant talkumpanija Swedish Match f’pajji]na, l-avukat Gayle Kimberley, allegatament ma qalitx il-verità meta xehdet li Dalli kellu laqg[a mag[ha.

L-Uffi//ju tal-OLAF /a[ad li kien hemm xi forma ta’ pressjoni biex [add ma jg[id li fil-fatt ma saritx din il-famu]a laqg[a. ?a[ad ukoll li kien hemm xi tapping ta’ telefonati, kif ;ie allegat minn ]ew; MEPs. Il-mistoqsijiet dwar din linvestigazzjoni tal-OLAF filkonfront ta’ John Dalli ilhom g[addejjin sa minn Ottubru tas-sena l-o[ra meta Giovanni Kessler kien ippre]enta l-konklu]jonijiet tal-investigazzjoni li g[amel l-Uffi//ju tal-UE kontra lFrodi f’konferenza tal-a[barijiet. Minn dak i]-]mien ’l hawn, ir-rapport tal-OLAF baqa’ ma kienx ippubblikat.

L-uffi//ju tal-Ministru fid-Dipartiment tal-Emer;enza fl-Isptar Mater Dei qanqlet diversi reazzjonijiet

Il-Ministru tas-Sa[[a ma jafdax lill-mani;ment tal-Isptar Mater Dei minn Jerome Caruana Cilia

Il-mossa tal-Ministru tasSa[[a Godfrey Farrugia li jag[mel uffi//ju fidDipartiment tal-Emer;enza turi li l-Ministru Laburista mhux jafda lill-mani;ment talisptar.

F’kummenti lill-;urnal INNAZZJON, id-Deputat Nazzjonalista u eks Minsitru responsabbli mis-sa[[a, Joe Cassar, qal li hu j[ossu skomdu b’din id-de/i]joni li jag[mel uffi//ju qrib id-dipartiment tal-Emer;enza.

L-ewwel nett g[aliex lispazju fid-Dipartiment talEmer;enza hu limitat u x’aktarx [a post [addiehor. Aktar inkwetanti minn hekk, fisser

Joe Cassar, din il-mossa titfa’ lura lill-pajji] g[all-politika tas-snin 80, bil-ministri u lpoliti/i jduru fl-isptarijiet u lwards.

Hu semma meta fit-tmeninijiet, ta[t Gvern Laburista, ilMinistru Moran, li dak i]]mien kien responsabbli missa[[a, kien joqg[od idur fisswali u l-kurituri tal-isptar b’tali mod li l-pazjenti u l[addiema tal-isptar kienu j[ossuhom intimidati bilpre]enza tieg[u.

L-eks Ministru Joe Cassar qal li jew il-gvern ;did Laburista g[andu fidu/ja filmani;ment, jew m’g[andux.

L-eks Ministru Cassar /a[ad

ukoll l-allegazzjoni talMinistru Farrugia li sab ]bilan/ ta’ €63 miljun u qal li l-Ministeru tieg[u kien awditjat kull sena u kollox sar kif suppost.

Joe Cassar qal li l-fatt li loutpatients clinic se jibqg[u miftu[a mill-4pm sat-8pm, kienet wara ftehim li sar bejn ilgvern pre/edenti u l-Asso/jazzjoni Medika Maltija, il-MAM. Hu qal li dan sar wara ;img[at u xhur ta’ laqg[at bejn il-Gvern u l-MAM. G[aldaqstant, il-Gvern Laburista qed jirkeb fuq dak li g[amel gvern pre/edenti mmexxi mill-Partit Nazzjonalista.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

Lokali 5

G[adni nbati l-konsegwenzi sal-lum tal-bomba li splodiet ma;enbi fl-2005 minn Ray Abdilla

Imbikkma, timsa[ id-dmug[ minn g[ajnejha u e//itata meta kienet qed tispjega lill;urati dwar dak li ;ara lilha f’:unju tal-2005, Tessie Grima qalet li lanqas biss la[qet bdiet titkellem ma’ se[bitha Angela Bondin, li lbomba ma splodietx.

Xag[arha [a n-nar u kellhom iqattg[u [wejji;ha minn fuqha. Anke llum meta tmur tie[u xawer ukoll g[adha t[oss l-u;ig[.

Tessie Grima qalet li l-bor]a tal-plastik kienet vi/in tag[ha u ta’ Bondin, li tliet ;img[at wara li splodiet il-bomba tilfet [ajjitha l-Isptar San Luqa.

Grima qalet li hi rnexxielha tg[ix imma sofriet [afna min[abba l-[ruq li ;arrbet u sa[ansitra kellha tmur it-tie; ta’ binha liebsa qisha soru min[abba l-;rie[i li kellha.

Tessie Grima xehdet ilbiera[ waranofsinhar meta kompla l;uri ta’ Ronnie Azzopardi ta’ 41 sena minn Bormla, i]da residenti l-[abs. Hu jinsab akku]at li fit-18 ta’ :unju tal2005, f’xi [in madwar l10.30am, po;;a bomba fi Triq il-Madonna tal-{niena fi]}ejtun, liema bomba, li splodiet fin-12.30pm. u s-1pm u li kienet allegatament destinata g[al mara o[ra.

Azzopardi qed ji;i akku]at bil-qtil ta’ Angela Bondin ta’ 48 sena minn Ra[al :did, u lattentat ta’ qtil ta’ Tessie Grima u mara o[ra u t-tliet uliedha. Azzopardi qed ji;i mixli b’sitt kapi ta’ akku]a

quddiem l-Im[allef Michael Mallia.

Tessie Grima qalet li hi kienet fuq il-bejt ma’ ]ew;ha Joseph, li kien qed jarma g[all-festa tar-ra[al. F’daqqa wa[da tfa//at karozza blu, waqfet, [are; ra;el li kellu bor]a gri]a, u po;;ieha fa//ata tag[ha ta[t kaxxa talittri.

Tessie Grima qalet li dak il[in qalet lil ]ew;ha li qalilha biex ma tag[tix kas u t[alliha fejn hi. Sadattant ir-ra;el re;a’ da[al fil-karozza u telaq. Hi ni]let isfel, ;abret il-bor]a u rat x’kien fiha u dehret li kienet qisha batterija.

Angela Bondin marret biex tg[inha, u hi qaltilha biex t[alliha g[ax tqila, kif po;;ietha mal-art din splodiet.

Xehed ukoll it-tifel ta’ Tessie Grima, Anthony Grima.

Hu qal li fil-;urnata talin/ident kien il-garaxx li jinsab ma;enb fejn se[[et lisplu]joni.

“F’daqqa wa[da smajt splu]joni qawwija u mort ni//ekkja x’;ara e]att u rajt lil ommi titrieg[ed u rnexxieli nitfi n-nar li kien qed jaqbad ma’ xag[arha. Hekk kif missejtha, [assejt ukoll parti mill;ilda tag[ha ti;i ma’ jdejja”.

Anthony Grima qal li dak il[in raha wkoll mara ti;ri ’l bog[od mix-xena ta’ fejn se[[et l-isplu]joni, u l-ewwel hu [asibha li kienet xi wa[da li rat kollox u kienet se tkun xhud tal-in/ident, i]da wara skopra li din ma setg[et

F’daqqa wa[da tfa//at karozza blu, waqfet, [are; ra;el li kellu bor]a gri]a, u po;;ieha ta[t kaxxa tal-ittri ti]vela xejn g[ax kienet vittma li mietet. Qal li tant kemm lisplu]joni kienet qawwija, li lmaterjal ta’ bejn il-bricks inqala’ ’l barra u kien hemm da[na sewda bil-[ajt ji//aqlaq u kellu jissewwa.

Ix-xhud qal li t-tie; tieg[u spi//a di]astru hekk kif ommu kienet il-[in kollu qed tiffa//ja l-mistednin, u kul[add jistaqsiha kinitx ok. Il-;rie[i li kellha kellhom jitg[attew bil-makeup. Qal li ommu kellha vizzju tnaddaf il-bankina u jekk tara lil xi [add iwaddab xi karta mal-art, to[ro; barra u ti;borha. Hu tenna li l-familja tieg[u kemm-il darba kienu jg[idulha li m’g[andhiex tibqa’ sejra hekk.

Hu qal li madwar sieg[a qabel ma splodiet il-bomba, ra lil ommu fejn din kienet staqsietu jekk kellux aptit jixrob flixkun Coca.

Ilum mistenni jixhed Joseph Grima, missier Anthony u rra;el ta’ Tessie Grima.

Sadattant, ilbiera[ filg[odu fil-;uri xehdu diversi persuni li huma esperti tekni/i li ja[dmu mal-kumpaniji Go u Vodafone. Mario Cordina mill-Vodafone li r/ieva call data records, qal li fit-18 ta’ :unju tal-2005, fl-10.54am. saret telefonata mi]-}ejtun, fil-11.34am saret telefonata o[ra minn Kordin, fin-

12.35pm saret o[ra mi]}ejtun, u o[ra fis-12.48 pm. minn Bulebel.

Dawn it-telefonati saru kollha mill-mowbajl tal-akku]at.

Skont l-akku]a tal-Avukat :enerali Ronnie Azzopardi dakinhar mar i]-}ejtun biex jag[mel il-bomba g[all-[abta tal-10.30am, bil-bomba tisplodi wara.

Azzopardi ji;i [u l-mejjet Jason Azzopardi li fis-sena 2001 kien inqatel f’Bormla u sfortunatament wara l-mewt ta’ Jason Azzopardi, inqalg[u diversi problemi bejn lakku]at u mara o[ra rigward kwistjonijiet ta’ wirt.

Ronnie Azzopardi qatt ma a//etta l-fatt li fil-wirt, [uh Jason Azzopardi ma [allielu xejn, i]da kien [alla kollox lill-mara li kienet il-mira li tinqatel permezz ta’ bomba u littfal tag[ha.

G[alhekk l-akku]at da[[alha f’rasu li din il-mara g[alhekk kellha tpattiha qares billi joqtolha jew li jqieg[ed il-[ajja tag[ha f’periklu /ar. Lakku]at beda jsegwi l-movimenti tag[ha u [aseb minn qabel biex jakkwista bomba.

G[al Azzopardi qed jidher lAvukat Joe Mifsud filwaqt li lProsekuzzjoni qed titmexxa mill-Avukati fl-Uffi//ju talAvukat :enerali Philip Galea Farrugia u Maurizio Cordina.

Malta tibqa’ bl-istatus ta’ ‘Less Favoured Area’ fil-qasam agrikolu L-Oppo]izzjoni esprimiet is-sodisfazzjoni tag[ha g[allkonklu]joni mil[uqa flUnjoni Ewropea biex Malta tibqa’ ‘Less Favoured Area’ fil-qasam agrikolu, u tajjeb jing[ad li x-xog[ol li wassal biex ing[ataw dawn id-derogi fil-Politika Agrikola Komuni kien ilu li nbeda mill-amministrazzjoni pre/edenti.

Il-laqg[a tal-Kunsill talMinistri ta’ din il-;img[a kienet l-a[[ar pass taddiskussjonijiet fuq ir-riforma tal-Politika Agrikola Komuni (CAP), liema diskussjonijiet

Ix-xog[ol li wassal g[ad-derogi fil-Politika Agrikola Komuni kien ilu li nbeda mill-amministrazzjoni pre/edenti kien ilhom g[addejjin mill2011.

Fil-Kunsill ta’ din il;img[a ;ie prattikament iffinalizzat it-test min-na[a talKunsill. Fil-ka] ta’ Malta kien baqa’ ]ew; issues pendenti, dik tal-voluntary couples support u dik tal-istatus imsejja[ Less Favoured Area.

Il-[idma diplomatika kienet ilha g[addejja u kienet tinkludi wkoll ]ew; laqg[at li George Pullicino, b[ala Ministru fl-amministrazzjoni pre/edenti, kellu malKummissarju Ewropew g[allAgrikoltura Dacian Ciolos, li saru f’Ottubru 2011 u f’Settembru 2012, u f’laqg[a

o[ra mad-Direttur :enerali tad-Direttorat tal-Agrikoltura, Silva Rodriguez, li saret f’Settembru li g[adda.

Kif kien mistenni, ilKummissjoni Ewropea [alliet dawn il-materji sal-a[[ar biex jintla[aq qbil b[ala parti minnegozjati finali, kif fil-fatt sar.

Wie[ed kien jistenna li dan ix-xog[ol ikun rikonoxxut flistqarrija tal-Gvern. L-istqarrija li [are; il-Gvern din il;img[a tag[ti l-impressjoni li kollox kien negozjat fillaqg[a tal-kunsill ta’ din il;img[a.

Erba’ prodotti ta’ KitKat Chunky irtirati mis-suq Wara li r/eviet seba’ lmenti ming[and konsumaturi fir-Renju Unit, Nestlé, b[ala prekawzjoni, irtirat erba’ prodotti talvarjetà Kit Kat Chunky Special kif ukoll il-kollezzjoni tal-bajd tal-G[id talKit Kat Chunky Collection Giant Egg li ;ew prodotti bejn Settembru 2012 u t12 ta’ Marzu 2013.

L-ilmenti li wasslu g[and Nestlé UK kienu dwar xi bi//iet ta’ plastik li nstabu fil-prodotti.

Filwaqt Nestlé Malta li ma r/ievet l-ebda ilment, xorta dde/idiet li b[ala prekawzjoni tirtira dawn il-prodotti mis-suq.

Dawn huma Kit Kat Chunky Choc Fudge 48gr bil-batch code number 23470457H; Kit Kat Chunky Peanut Butter 48gr bil-batch code number 22830457H u 23150457H; Kit Kat Chunky Caramel 48gr bilbatch code number 22760457H, u Kit Kat Collection Giant Egg bilbatch code number 23380950 u 23390950.

L-ebda prodott ie[or talKit Kat ma kien affettwat minn dan l-irtirar ta’ prodott mis-swieq, u huma tajbin biex jittieklu.

In-Nestlé Malta di;à identifikat l-istokk u dan ;ie bblukkat milli jinbieg[ lill-konsumatur.

Mandankollu min xtara dan il-prodott bil-batch code indikat, hu mitlub jirritorna l-prodott fluffi//ji ta’ Nestlé Malta fi Triq Pantar, f’{al Lija, u ji;i rifondut.

Anzjan ta’ 83 sena jmut waqt li kien qed isuq Anzjan ta’ 83 sena minn Birkirkara tilef [ajtu f’in/ident tat-traffiku kmieni lbiera[ waranofsinhar.

L-in/ident se[[ g[all[abta tat-3.30pm filbypass ta’ {a]-}ebbu;, meta jidher li r-ra;el [assu [a]in, tilef il-kontroll talvettura Pajero Jr, u baqa’ die[el f’arblu tad-dawl.

Karre;;jata mill-bypass ing[alqet g[at-traffiku. IlMa;istrat Audrey Demicoli kienet infurmata bil-ka] u [atret esperti biex jassistuha fl-inkjesta.

IN-NAZZJON

Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

6 Intervista

Partit Nazzjonalista fil-Gvern ]amm pajji] b’finanzi fis-sod ta’ Gvern Nazzjonalista kienet wa[da tajba. Nafu fejn ]baljajna. Ma smajniex bi]]ejjed linnies u wissewna [ames snin ilu u forsi dak il-messa;; kien g[adu ma wasalx /ar. Forsi mhux g[and kul[add. U allura qed inpattu g[aliha. Mhux g[ax il-gvern kien [a]in.

Mhux g[ax l-affarijiet kienu di]astru b[al ma kienu f’pajji]i o[rajn imma g[ax il-polz ma bqajniex in[ossuh.

G[alhekk irridu nag[mlu ]ew; affarijiet. Irridu n]ommu l-polz tan-nies, irridu nkunu kostruttivi, irridu nkunu vi;ilanti, irridu nkunu mo[[na hemmhekk g[aliex fl-a[[ar mill-a[[ar g[ad hemm dik ilfra;ilità ekonomika f’pajji]i o[rajn u a[na dak li bnejna ma rridux nitilfuh – mhux g[alina imma g[al pajji]na.

Hekk kif il-Parlament jer;a’ jifta[ il-bibien tieg[u fis-6 ta’ April se jkun qed jilqa’ fih numru ta’ deputati li kienu eletti g[all-ewwel darba. F’din is-sensiela ta’ intervisti Claire Mifsud se tkun qed tlaqqag[na ma’ dawn id-deputati u se titkellem mag[hom dwar lg[a]la tal-poplu fid-9 ta’ Marzu u l-pro/ess ta’ ti;did li se jsir fi [dan il-Partit Nazzjonalista. Se nkunu qed naraw il-fehma ta’ dawn iddeputati dwar ir-rwol taloppo]izzjoni fil-Parlament u x’kontribut qed jaraw li jistg[u jag[tu fir-rwol il-;did tag[hom ta’ deputat parlamentari. Fl-ewwel intervista se nkunu qed niltaqg[u ma’ Claudette Buttigieg li ;iet eletta mit-tmien distrett.

Il-poplu Malti g[amel lg[a]la tieg[u fid-9 ta’ Marzu.

X’inhuma l-kummenti tieg[ek dwar din l-g[a]la^

Kienet g[a]la /arissima u g[alhekk irridu noqog[du g[aliha – anke jekk ma kinitx daqshekk /ara nkunu rridu na//ettawha. Hu messa;; /ar u g[alhekk, b’mod umli [afna, na[seb li g[andna [afna x’nitg[allmu minnha din lelezzjoni. Mhux a[na biss imma kull min ja[dem filkamp politiku g[aliex in[oss li dak li sa ftit ]mien ilu kien il;eografija politika ta’ pajji]na nbidel kompletament.

M’g[adx hemm dawk il-patterns li g[al xi w[ud forsi kienu ovvji u r-realtà nbidlet totalment. Però dan g[andu jtina l-kura;; li n[arsu lejna nfusna u naraw xi rridu nbiddlu. Hemm affarijiet li rridu n]ommu. Bla dubju ta’ xejn a[na partit ta’ prin/ipji u dak hu importanti [afna. Hemm prin/ipji li rridu n]ommu

Kif kienet l-esperjenza tieg[ek fl-a[[ar kampanja elettorali^ Xi mumenti sbie[ u forsi o[rajn xi ftit diffi/li^

Claudette Buttigieg flimkien mal-familja tag[ha

mag[hom però na[seb li rridu ninfet[u i]jed g[al iktar nies, g[al iktar ideat, g[al iktar varjazzjoni fl-ideat tag[na ming[ajr ma nitilfu l-prin/ipji li jsawruna.

Wara din l-g[a]la l-Partit Nazzjonalista se jniedi pro/ess ta’ ti;did. Kif t[ares lejn dan il-pro/ess^

Dan hu pro/ess importanti [afna. Na[seb li ni]baljaw jekk ng[a;;lu fid-de/i]jonijiet li rridu nie[du g[aliex l-ewwel [a;a li n[oss li rridu nag[mlu hi li nisimg[u iktar lin-nies.

Inutli a[na no[olqu struttura li ma tappellax g[an-nies g[ax allura m’a[na [a nimxu l-ebda pass ‘il quddiem u allura

ng[id ejja nie[du l-affarijiet bil-kalma, bil-galbu u ejja na[sbu sew il-passi li rridu nag[mlu. Tkun bluha kbira jekk ng[a;;lu fid-de/i]jonijiet

oppo]izzjoni minn dejjem kien, fl-istorja tieg[u, partit b’sa[[tu [afna fi ]minijiet diffi/li [afna. U dan mhuwiex ]mien fa/li g[all-Partit

Ir-ri]ultat elettorali jag[tina /ans in[arsu lejna nfusna u naraw xi rridu nbiddlu tag[na. Importanti li nisimg[u iktar u iktar lin-nies.

Issa li l-Partit Nazzjonalista qieg[ed fl-Oppo]izzjoni xi rwol tara li g[andu u kif ta[seb li g[andu jfassal il[idma tieg[u g[all-[ames snin li ;ejjin^ Il-Partit Nazzjonalista fl-

Nazzjonalista g[ax g[andu ]vanta;; kbir ta’ si;;ijiet però rridu nkunu mo[[na hemm, irridu nkunu vi;ilanti [afna g[aliex meta g[andek l-aspett numeriku kontrik jistg[u ja[arbulek xi affarijiet u g[alhekk irridu noqog[du iktar attenti. Hu iktar b]onju] li l-istruttura tag[na tkun ftit iktar usa u li jkollna iktar nies li qed jg[inuna u li l-informazzjoni taslilna tajjeb u li tkun ikkonfermata, /ara u korretta.

Na[seb ukoll li l-[sieb tag[na hu li dak kollu li tkellimna fuqu fl-a[[ar snin, dak kollu li fl-a[[ar mill-a[[ar bena lPartit Nazzjonalista fil-gvern jibqa’ hemmekk intatt. Dan b’rabta partikulari malFinanzi. Il-Partit Nazzjonalista ma [allix pajji] imdendel, ma rajniex lin-nies ji;ru biex ji;bdu l-flus mill-banek kif inqaleb il-gvern. Rajna affarijiet li huma normalissimi g[all-pajji]na imma li g[al pajji]i o[ra mhumiex. Rajna lill-Prim Ministru l-;did flewwel ;img[a jifta[ bank.

Kieku ma kellniex verament il-finanzi fis-sod, dawn l-affarijiet ma kinux ji;ru. Ji;ifieri dak li qed ji;ri b’mod naturali hu prova ta’ kemm il-[idma

Kienet esperjenza sabi[a [afna allavolja kienet esperjenza twila, diffi/li u g[amlet pressure personali fuqi personali u fuq il-familja tieg[i.

Nixtieq nuri l-apprezzament tieg[i lir-ra;el tieg[i, lit-tifla li ssagrifikaw [afna [in mill[in tant prezzju] g[alina b[ala familja. Lill-;enituri tieg[i li kienu ta’ sapport enormi. Lillfamilja kollha g[ax ma rrid in[alli lil [add barra g[ax kul[add jg[inek xi ftit. Anki [bieb li kienu ta’ appo;; g[alija. Kienet esperjenza kompletament ;dida però jien kul[add jafni – tini sfida u nid[lilha. Din [adtha b[ala sfida kbira. Jien inizjalment [ri;t fuq it-tnax-il distrett imbag[ad bdejt nisma’ lin-nies u n-Naxxarin tal-area tieg[i bdew i[e;;uni biex no[ro; fuq it-tmien distrett u wara dde/idejt li nag[mel hekk.

Illum ma jiddispja/iniex g[ax jiena tlajt mit-tmien distrett.

I]-]ew; distretti [dimthom b’mod kompletament differenti minn xulxin. G[amilt [afna home visits. Jien bdejt f’Settembru meta kont nag[mel ammont ta’ sig[at fil;img[a imma mbag[ad bdejt nag[mel filg[odu u filg[axija.

Din g[allmitni [afna.

Tirrealizza li nies li g[andhom diffikultajiet so/jali huma linqas nies li jgergrulek.

Jitolbuk l-g[ajnuna, jitolbuk tiggwidahom imma ma jgergrux. Min g[andu mbag[ad /ertu anki lussu jkun l-ewwel li jgergirlek. Ovvjament trid to[loq il-bilan/ bejn kul[add u trid tisma’ lil kul[add. Irri]ultat fuq livell personali hu wie[ed ta’ sodisfazzjon kbir.

g[al pa;na 7

IN-NAZZJON Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

Intervista 7

{tie;a li aktar nisa jsemmg[u le[inhom u jkunu rappre]entati fis-so/jetà minn pa;na 6

Kif t[ares lejn is-sehem tieg[ek fil-Parlament u filpartit issa li ;ejt eletta^

Dan hu rwol ;did kompletament g[alija u looking forward [afna g[alih. Hemm [afna x’nitg[allem. Jien ;ieli kont immur il-Parlament. TalIVF segwejtha [afna u anki attendejt biex nisma’ ddiskussjonijiet finali. Naf li fuq /erti affarijiet se jkun hemm diskussjonijiet interessanti li ]gur se nkun parti minnhom. Ovvjament fil-bidu irid ikolli dak il-perjodu li fih se nitg[allem kif jimxu lpro/eduri però nag[mel parti minn tim li m’g[andix dubju se nitg[allem dawn l-affarijiet malajr.

{afna nies jafuk mill-mezzi tax-xandir b[ala pre]entatri/i.

X’[iliet u attitudnijiet ksibt minn din l-esperjenza li setg[u mbag[ad jg[inuk matul ilkampanja elettorali u issa li ;ejt eletta b[ala Deputat^

Jiena matul il-kampanja elettorali kelli l-vanta;; li n-nies jafuni però l-ikbar diffikultà tieg[i kienet li nikkonvin/i linnies li jien m’iniex sempli/iment il-pre]entatri/i tat-televi]joni. Li jiena jekk hemm su;;etti li huma g[al qalbi u jien nipprepara ru[i fuqhom jien kapa/i nwassal dak il-messa;;. Fil-fatt wie[ed mill-ikbar kumplimenti ta’ matul il-kampanja ;ie minn xi [add li llum hu involut filGvern Laburista. Dan fil-bidu tal-kampanja elettorali bag[atli messa;; li kien jg[id ‘Jiddispja/ini imma qed in[ossok [uta barra mill-ilma.’

G[addew xi tliet ;img[at u qalli ‘Nirtira kull ma g[edtlek.

Issa bdejt tikkonvin/ini’. U ssorprendieni [afna. Ji;ifieri kien kumpliment kbir g[alija.

Na[seb dik kienet l-ikbar sfida tieg[i. Li nikkonvin/i lin-nies li fl-a[[ar mill-a[[ar jien di;à kelli l-g[odda tal-komunikattiva (li mill-esperjenza u millistudji li g[amilt nikkomunika tajjeb) però ridt ukoll nikkonvin/i politikament. Jien wa[da li ma nieqaf qatt nitg[allem u qatt ma jien kuntenta mija filmija b’dak li nkun qed nag[mel però hi linja li, allavolja kellna r-ri]ultat li kellna, hi linja li tog[;obni [afna.

Inti kont wa[da mill-kandidati nisa li g[andek ukoll il-familja tieg[ek. Jiena b[ala omm ta’ ]ew;t itfal nista’ nifhem xi ftit iktar dan x’kien jitlob minnek.

Kif irnexxielek issib dan ilbilan/^ Il-bilan/ irid jinstab mill-

Isem - Claudette Buttigieg (K#A Claudette Pace) Post tat-Twelid - In-Naxxar Età – 45 sena Familja - Mi]]ew;a lil David u g[andna tifla li tag[laq 10 snin f’:unju Kristina Professjoni – Xandara Passatempi - {in mal-familja fil-kampanja jew [dejn il-ba[ar – l-g[awm in[obbu [afna. In[obb insajjar ukoll - spe/jalment torti u [elu baxx fizzokkor!

Ktieb li qed taqra - Jiena naqra [afna kotba f’daqqa. Fuq il-komodina g[andi 3 kotba li dejjem naqra xi ftit minnhom – Chocolat, Bijografija ta’ Michael Buble u Common Sense (Edward Curmi) Persuna;; li tammira - Mother Theresa, Eleonor Roosevelt, Papa Fran;isku

familja kollha. Po;;ejna bilqieg[da madwar mejda jien, David u Kristina u [loqna rutina ;dida. Filg[odu nie[du lbreakfast flimkien, Kristina tmur l-iskola, jien nibda l[idma tieg[i, daqqa l-uffi//ju, daqqa home visits, daqqa programm fuq it-. Il-[in tal-familja flimkien, flok g[amilnieh filg[axija b[alma kien [afna drabi, bdejna nag[mluh kif ti;i Kristina mill-iskola.

Ji;ifieri jien bdejt inkun /erta li g[as-2.30 p.m. inkun id-dar.

Nieklu flimkien, ng[inha filHW, inqattg[u daqsxejn [in flimkien. Imbag[ad drat hi wkoll. Fil-5 p.m. kienet tag[milli ‘Home visits ma’.

Imbag[ad filg[axijiet mhux dejjem kien jirnexxili nkun iddar fil-[in li torqod. Meta kont inkun id-dar, fejn qabel Kristina kienet tie[u gost nirrakkuntalha xi [a;a fuq meta kont ]g[ira kienet tg[idli

‘Illum x’rajt fil-home visits?’

U kont nirrakkuntalha fuq l-

annimali differenti li rajt waqt il-home visits. Din xi [a;a li tg[allimt... il-poplu Malti veru j[obb l-annimali.

Inti wa[da mill-ftit kandidati nisa eletti. X’ta[seb fuq il-kontribut tal-mara fiddinja politika u inti, b[ala mara, x’kontribut ta[seb li tista’ tag[ti fil-Parlament^

Na[seb li jekk a[na b[ala nisa, inpo;;u l-ener;iji tag[na kollha flimkien u verament na[dmu biex iktar nisa isibuha iktar fa/li jo[or;u g[ad-dinja politika nibdew innaqqsu minn dan id-distakk. Hi [asra li 10% biss tal-voti marru g[all-kandidati nisa. Però, meta tqis l-elettorat hemm barra, a[na nofs b’nofs bejn wie[ed u ie[or (sakemm m’hemmx iktar nisa).

Ji;ifieri g[adna ’l bog[od minn dak li wie[ed jixtieq.

Jien na[seb li huwa importanti [afna g[al so/jetà sana b[ala ma hi tag[na li jkollna pre]enza tan-nisa fil-politika.

Jien ma ng[idx li n-nisa huma a[jar mill-ir;iel jew vi/i versa imma na[seb li jkollok ta[lita sabi[a tat-tnejn li huma flimkien toffri sens ta’ bilan/ anki fid-de/i]jonijiet. {a nsemmi xi [a;a. Isiru laqg[at politi/i g[al min hu involut.

Tinduna li mhumiex isiru bi [sieb g[al min g[andu t-tfal.

Allura inti trid tidde/iedi – jew [a noqg[od mat-tfal jew se mmur il-laqg[a. L-istess [a;a l-Parlament. Il-[inijiet, listruttura ta’ kif inhuma laffarijiet f’dawn l-istituzzjonijiet. U allura dan m’g[andux ikun rwol ta’ mara. G[andu jkun rwol ta’ ;enitur – hux mara jew ra;el ma tag[milx differenza. Imma l-mara hija iktar sensittiva g[al dawn laffarijiet. Il-mara t[oss li qed

tag[mel g[a]la bejn il-familja u l-politika jew il-karriera.

M’g[andux ikun. M’g[andix dubju li, anki meta nitkellem ma’ nisa o[rajn b[ali, meta inti qed tag[mel g[a]la ta’ politika jew ta’ karriera din mhijiex inti wa[dek, x’tifla[ tag[mel int. Imma x’tifla[ tag[mel fi [dan il-familja li qieg[da fiha inti. Fil-ka] tieg[i r-ra;el, it-tifla, il-;enituri tieg[i, l-g[ajnuna li ssib mill[bieb. Importanti [afna li nisa li ji;u biex jag[mlu dde/i]jonijiet tag[hom ta’ karriera jridu jsibuh dan il-bilan/ imma mhux huma we[idhom.

Iridu jsibuh flimkien mal-partner tag[hom, mar-ra;el tag[hom, mal-familja tag[hom. A[na n-nisa nag[mlu ]ball meta na[sbu li jekk mhux se nag[mlu d-dar, il-[wejje;, it-tisjir, nie[du [sieb it-tfal, nie[du [sieb tag[na nfusna, na[sbu li laffarjiet mhux se jsiru jew mhux se jsiru sew. U dan hu ]ball. Irridu nibdew in/edu ftit minn dan it-territorju li g[andna f’idejna u ng[idu jekk l-affarijiet ma ;ewx kif nixtiequ pa/enzja.

Inti ;ejt elett mit-tmien distrett. X’kienet l-esperjenza tieg[ek inti u ]]ur il-familji fuq dan id-distrett u kif ta[seb li g[andek tirrappre]entahom fil-Parlament Malti^

Jien in[oss li qed nirrappre]enta lin-nies tat-tmien u ttnax-il distrett g[ax fi]-]ew; distretti, b’modi differenti, mort tajjeb [afna. G[alija hu importanti li n[oss li qed nirrappre]entahom. Fil-fatt innies ta’ B’Kara qed jibag[tuli messa;;i ‘Mer[ba f’B’Kara’ filwaqt li n-Naxxarin huma kburin li jien Naxxarija. Jien in[oss li qed nirrappre]enta b’mod partikulari nies li ltqajt mag[hom, nies li vvutawli imma mhux biss. Anki nies li ma vvutawlix. Anki nies li ma vvutawx g[all-Partit Nazzjonalista. Issa wara lelezzjoni di;à kkuntattjawni nies fuq issues partikulari li lanqas tkun konxja tag[hom.

Tikkonferma, tkellimhom lura.

Xi [a;a partikulari – li]vilupp. In-nies ifittxu millewwel min qed jirrappre]entahom fil-parlament g[ax i[ossu li jien qed nirrappre]entahom u rridu inkun vu/i g[alihom.

Hemm din ir-responsabbiltà u g[aldaqstant hu importanti li issa ner;g[u naqbdu r-rutina li jkollok l-uffi//ju u l-[in biex tiltaqa’ man-nies, li tmur i]]urhom fil-home visits g[ax inkella dawn l-affarijiet ma ssirx tafhom.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

8 Fit-triq tal-[ajja Il-poplu ta’ dawn il-g]ejjer ilbiera[ ]amm l-appuntament annwali tieg[u ma’ Marija Addolorata.

Eluf kbar ikkonfermaw kemm Jum id-Duluri hu importanti f’[ajjithom. Dan g[amluh, b’mod partikulari, billi mxew b’devozzjoni wara x-xbiha ta’ Marija b’binha mejjet f’[o;orha ta[t is-salib li fuqu ;ie maqtul b’de/i]joni ta’ poter sgwidat mill-pressjoni supperva ta’ nies li ma kinux kapa/i jifhmu jew ja//ettaw li dak li riedu jeqirdu kien tassew it-Triq, il-Verità u l-[ajja.

It-tifkira tal-Madonna Addolorata

hekk qrib i/-/elebrazzjoni tal-:img[a Mqaddsa tinkura;;ina nirriflettu aktar mis-soltu fuq id-diversi forom ta’ tbatijiet fil-[ajja ta’ tant bnedmin vulnerabbli, fosthom it-tbatija ka;unata mill-a;ir abbu]iv jew vjolenti ta’ nies o[rajn li l-vittmi jkollhom xi tip ta’ konnessjoni mag[hom.

Ikun hemm ukoll ka]i fejn il-pa/i u s-serenità ta’ dak li jkun jindarbu bit-tixrid, bil-fomm jew bil-kitba, ta’ xnig[at qarrieqa, kattivi jew malafamanti li, kultant, ikunu jwe;;g[u daqs jekk mhux aktar minn /erti atti ta’ vjolenza fi]ika.

G[all-bnedmin li qed i;orru xi sejf

simili f’qalbhom u li qed jg[ixu fostna fil-g]ejjer tag[na, il-:img[a Mqaddsa g[andha mnejn ikollha tifsira ferm differenti minn dik ta’ min g[all-grazzja ta’ Alla ma jkunx mg[affe; ta[t xi salib tqil ka;unat mill-kattiverja li taf ta[kem lil min forsi jkun mewwet il-kuxjenza tieg[u u [rax f’im;ibtu.

Kitbieti tal-lum irrid niddedikaha lill-vittmi ta’ /irkustanzi simili< b’solidarjetà mag[hom u assigurazzjoni li huma jibqg[u fil-[sieb ta’ min jistmerr bla heda kull forma ta’ tkasbir tal-bniedem u d-dinjità tieg[u.

Id-dulur tal-vittmi ta’ m;iba vjolenti Meta n-nies jitkellmu dwar l-inkwiet fil-[ajja talbniedem, id-diskors aktarx li jdur l-ewwel fuq il-vjolenza.

Jitilg[u fil-wi// – mhux bilfors f’din l-ordni – ilvolenza fi]ika, sesswali, psikolo;ika, domestika u emozzjonali.

Fl-istess [in, flimkien ma’ ka]i simili ta’ vjolenza hemm lista s[i[a ta’ m;ibiet abbu]ivi o[rajn firrelazzjonijiet bejn il-bnedmin, li jafu jnisslu jew jonf[u xi tip jew ie[or ta’ tbatija.

Ma g[andniex xi ng[idu, liktar li tag[mel [oss, g[al ra;unijiet ovvji, hi l-vjolenza fi]ika li tista’ tvarja minn u;ig[ jew tbatija li xi [add isofri min[abba l-qalb iebsa jew g[emil kattiv ta’ xi [add ie[or, sa [sara dejjiema fuq ilpersuna, jew mewt.

Il-vjolenza fi]ika, infatti, mhux bilfors tkun tinvolvi lu]u ta’ armi li jferu jew li jkorru jew li joqtlu. Hi tista’ tkun tinkludi wkoll ka]i b[al ta’ imbuttar tal-persuna, daqqiet ta’ [arta, qbid millwi// jew mill-g[onq, liwi ta’ jdejn, daqqiet ta’ sieq, swat bl-idejn jew b’xi o;;ett, ;bid tax-xag[ar, qerda ta’ o;;etti personali… Tista’ tibqa’ sejjer.

Il-vjolenza fi]ika twe;;a’ u, f’/erti ka]i, tista’ ;;ib di]abbiltajiet forsi permanenti, jekk ma tikka;unax ukoll il-mewt.

Ikunu xi jkunu /-/irkustanzi, ukoll jekk fihom ikun hemm xi do]a ta’ provokazzjoni reali jew mist[ajla, hi qatt ma tista’ tkun ;ustifikata. Tibqa’ dejjem ta’ min jistmerrha u kundannabbli.

Il-vjolenza tie[u numru ta’ forom differenti minn dawk relatati ma’ vjolenza fuq il-;isem sa dawk relatati ma’ vjolenza emozzjonali u psikolo;ika li j[allu impatt negativ fuq il-persuna

Psikolo;ika u emozzjonali

L-intimidazzjoni

Hemm ukoll, imbag[ad, ilvjolenza psikolo;ika u emozzjonali li fil-vittma taf

t[alli marka fonda [afna, forsi iktar minn meta xi [add isawwat fi]ikament lil xi [add ie[or.

Vjolenza b[al din tista’ tkun tinkludi abbu] billi xi [add, g[ax irid, jimmina l-fidu/ja ta’ xi [add ie[or fih innifsu, jew kiesa[ u biered ifixklu milli jimxi ’l quddiem fil[ajja, jew jo[loq sitwazzjonijiet biex i;ieg[el lil dak li jkun ja[seb li qed ji;;ennen, hu stupidu u ma jiswa g[al xejn.

Hu tip ta’ abbu] li jumilja, i/ekken, jimbarazza u jferi ddinjità tal-persuna, li l-akbar [sara tieg[u probabbilment tkun meta jse[[ ripetutament u quddiem in-nies, spe/jalment nies li jkunu jafu lill-vittma.

Hawn ukoll min, ng[idu a[na, ikun jiddiletta bl-arma tal-bi]a’.

F’/erti ambjenti u

F’/erti ambjenti u sitwazzjonijiet, il-bi]a’ jista’ jkun g[odda b’sa[[itha [afna f’idejn min ikun irid jiddomina u jikkontrolla l-vittmi tieg[u

sitwazzjonijiet, il-bi]a’ jista’ jkun g[odda b’sa[[itha [afna f’idejn min ikun irid jiddomina u jikkontrolla lvittmi tieg[u.

Ikun hemm /irkustanzi fejn il-bi]a’ jin]era’ sa[ansitra bil[ars u l-;esti.

F’oqsma o[rajn, jista’ jkun hemm it-theddid (forsi wkoll dwar deni li jista’ ji;ri lil persuni g[e]ie] g[all-vittma), il-pussess ta’ armi, il-[sara fil-proprjetà, kattiverji u tant azzjonijiet o[rajn li jintimdaw u jirrendu lil dak li jkun dg[ajjef.

L-intimidazzjoni naturalment tinkludi kull a;ir ma[sub biex jifxel jew idejjaq lil dak li jkun f’daru, fil-post tax-xog[ol jew xi mkien ie[or.

A;ir simili jista’ jse[[ blu]u abbu]iv tat-telefon, messa;;i miktuba jew elettroni/i, li wie[ed isegwi lill-vittma meta tkun barra minn darha, [ars ikrah, tg[ajjir, g[ajjat, tisbit u kliem [a]in.

Il-media u l-internet L-abbu] verbali jew bilkitba, inklu] b’rimarki ;ieli

sarkasti/i ma[subin biex

ibaxxu, joffendu u jirridikolaw lil xi [add min[abba xi [a;a li jkollu jew ma jkollux, li jkun qal jew ma qalx, jaf irawwem [sara kbira fil-[ajja talvittma.

Xi ng[idu, pere]empju, g[al /erti abbu]i li jsiru blu]u [a]in tal-g[odda meravilju]a tal-mezzi talkomunikazzjoni so/jali^ L-inkura;;iment talkelma [ielsa g[andu limportanza tieg[u. Ma g[andu jkun hemm assolutament ebda dubju dwar dan. I]da l-kelma [ielsa qatt ma g[andha tfisser b[allikieku je]isti xi dritt li dak li jkun jg[awwe; jew jinterpreta dak li jg[id jew jag[mel [addie[or b’mod abbu]iv.

Lanqas ma jfisser li, g[al xejn b’xejn, xi [add jista’ ju]a lingwa;; li jwe;;a’, forsi b’g[eruq fl-g[ira u lmibeg[da.

Il-media so/jali fuq linternet saret sur ewlieni tallibertà tal-kelma. Iktar ma jg[addi ]-]mien, iktar qed ji]diedu dawk li jg[idu tag[hom bil-miftu[ u bla tlaqliq. Bosta huma dawk li, b’kuntrast mal-img[oddi, qed jesprimu l-fehmiet jew lg[a]liet politi/i, so/jali, reli;ju]i u o[rajn tag[hom pubblikament u ming[ajr ma joqog[du jin[bew wara subg[ajhom.

I]da din il-mew;a akbar ta’ espressjoni [ielsa qed i;;ib mag[ha xejra li ttebba’ u tferi l-valur tal-kelma [ielsa. Dan g[aliex hawn min ;ieli ju]a lingwa;;, u#jew itella’ flinternet vi]wali, li jab]u llimiti tad-di/enza u juru nuqqas gravi ta’ rispett lejn iddrittijiet u d-dinjità ta’ o[rajn.

Meta, imbag[ad, abbu]i ta’ stmerrija b[al dawn ikunu ispirati u instigati minn [dura, odju jew sentimenti ta’ persekuzzjoni, allura jafu jkunu wkoll vjolenza fihom infushom. Il-kelma, mitkellma jew miktuba, taf tkun taqta’ u tferi aktar milliprem xafra.

minn Charles Buttigieg kb@erremme.com.mt

Fara; u impenn

Fi ]mienna qed nitkellmu [afna, u nag[mlu sew, dwar il-vjolenza fuq il-mara.

Proprju fi tmiem il-;img[a li g[addiet, Laura Boldrini (li [afna nies, b[ali, saru jafuha meta kienet g[adha ta[dem mal-UNHCR b[ala kelliema tal-organizzazzjoni), kisbet applaws spe/jali meta flewwel diskors tag[ha b[ala President tal-Parlament Taljan sa[qet fuq il-b]onn li ji;u m[arsa n-nisa li jsofru vjolenza travestita minn im[abba (“le donne che subiscono violenza travestita da amore”).

Kull forma ta’ vjolenza jew abbu] fuq [addie[or, flimkien ma’ forom o[rajn ta’ vjolenza b[alma huma dawk fuq it-trabi mhux imwielda, fil-familji, bl-abbu] sesswali, fuq anzjani u o[rajn, ifissru biss dlam u deni u qatt ma jistg[u jkunu ;ustifikati jew sku]ati. G[all-kuntrarju, iridu ji;u kumbattuti ming[ajr sulluzzu.

Id-devot veru ta’ Marija Addolorata, li esperjenzat lakbar dulur li tista’ ;;arrab omm, u li fiha jsibu l-fara; bosta u bosta nies ta[t ilmadmad ta’ xi tbatija, ma jistax ma jimpenjax ru[u b’[e;;a biex jitqabad bla ser[an kontra kull tip ta’ vjolenza jew abbuz ta’ bniedem fuq ie[or.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

G[a]liet g[all-Maltin Din il-;img[a l-E]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista fassal it-triq ’il quddiem g[all-istess partit biex jistudja r-ri]ultat tal-Elezzjoni :enerali u ja[tar tmexxija ;dida. {afna issa aktarx jikkon/entraw fuq l-ismijiet ta’ dawk li jersqu ’l quddiem g[allpi] – g[ax hu pi] kbir – li jmexxu lill-Partit Nazzjonalista.

Dan hu pass importanti li l-Partit Nazzjonalista qieg[ed jag[mel f’e]er/izzju tant me[tie; wara rri]ultat tal-elezzjoni ;enerali.

Politika g[all-persuni

Imma hu importanti wkoll li l-Partit Nazzjonalista j]omm quddiem g[ajnejh li l-[idma politika mhijiex g[all-politi/i imma g[all-Maltin u l-G[awdxin. U s-su//ess ta’ partit politiku, fl-a[[ar mill-a[[ar, jitkejjel minn x’ikun g[amel g[al kull persuna.

Biex jag[mel dan, il-Partit Nazzjonalista jrid ja[dem l-ewwel nett mal-Gvern Laburista li g[adu kemm tela’ biex il-pajji] ikompli miexi ’l quddiem bir-rankatura qawwija li kellu f’dawn l-a[[ar [ames snin.

Wirt ta’ pajji] miexi tajjeb

Ma jaqbel g[al [add u mkien li xi partit politiku fl-Oppo]izzjoni jirba[ l-elezzjoni li jkun imiss g[ax

il-gvern tal-pajji] ikun kisser l-ekonomija. Il-Partit Nazzjonalista jrid jg[in lill-Gvern il-;did biex Malta tkompli teg[leb il-mew; li ;ej minn barra.

Matul din il-;img[a rajna de/i]joni ta’ kumpanja ewlenija f’pajji]na li [adet de/i]joni li tnaqqas il[addiema b’95 [addiem. Se tkun qed tnaqqas matul din is-sena li ;ejja kwart tal-[addiema tag[ha.

L-aspirazzjoni tal-Partit Nazzjonalista hi ]gur, u trid tkun mifhuma /ar, li hi li meta l-pendlu taddemokrazija ’l quddiem imil, kif inhu normali lejn il-partit li jkun fl-Oppo]izzjoni, dan jiret pajji] miexi tajjeb kif g[adu kif wirtu l-Gvern Laburista.

Elettorat esi;enti u sofistikat Il-Partit Nazzjonalista u l-politika kollha Maltija jridu jifhmu wkoll li din l-elezzjoni wriet li Malta llum hi demokrazija moderna Ewropea b’elettorat esi;enti u sofistikat li ju]a l-vot biex ifassal pajji] skont ix-xewqat tieg[u g[all-futur u mhux g[al wi// ta’ xi partit.

Hu g[alhekk li kellna xaqliba qawwija ta’ voti ta’ sitt punti per/entwali minn partit g[al ie[or. Lg[a]la tal-poplu ttie[det fi ]mien li l-ekonomija talpajji] hi b’sa[[itha.Din hi xi [a;a li turi kemm illum qed ng[ixu f’demokrazija b’sa[[itha b’elettorat li kapa/i jibdel il-vot ferm aktar milli kien jag[mel sa ftit snin ilu.

Politika ottimista u rilevanti g[all-futur Hu f’din l-atmosfera ta’ demokrazija b’sa[[itha u libertà wiesg[a u garantita li lPartit Nazzjonalista jrid ja[dem fis-snin li ;ejjin.

Irid jibda din il-[idma billi jifhem kif u kemm bidel il-pajji] hu stess fl-a[[ar snin anke fiddemokrazija u fil-libertà li wessa’.

Hu essenzjali wkoll li jifhem l-i]viluppi u lbidliet li se[[ew fis-so/jetà – liema bidliet se[[ew fl-a[[ar snin b’pass mg[a;;el [afna ri]ultat ukoll tal-progress li g[amel il-pajji] u li minnu avvanza wkoll il-poplu li kompla jgawdi minn kwalità ta’ [ajja tajba – b’mod partikulari meta titqabbel ma’ pajji]i u popli li qed tonqsilhom il-kwalità tal-[ajja ri]ultat ta’ politika minn gvernijiet li falliet u kissret lekonomija.

Partit Nazzjonalista li jrid jifhem is-so/jetà li jrid imexxi Irid jifhem ukoll kif u kemm il-pajji] se jkompli jinbidel fis-snin li ;ejjin biex il-Partit Nazzjonalista jkun qed joffri l-a[jar politika.

Politika li trid tkun ottimista li t[ares ’il quddiem g[at-tip ta’ so/jetà li l-Partit Nazzjonalista jixtieq imexxi fil-futur.

Pjazza kbira daqs id-dinja Ir-reazzjoni tal-media (u tan-nies komuni) g[all-[atra ta’ Papa ;did dejjem tix[et dawl fuq kif id-dinja t[ares lejn il-Knisja Kattolika u rrwol pubbliku tag[ha, vi]joni li mhux dejjem taqbel ma’ dik li l-Knisja g[andha tag[ha nfisha.

Biss it-tama ma tmut qatt, u l-bnedmin ta’ rieda tajba jibqg[u jistennew u jitolbu li dawn i]-]ew; vi]jonijiet xi darba jiltaqg[u.

Pjazza San Pietru F’wie[ed mill-ewwel diskorsi tieg[u, il-Papa Fran;isku rrefera g[allpjazza maestu]a ta’ San Pietru fil-Vatikan u qal li bilg[ajnuna tal-mezzi teknolo;i/i moderni din ilpjazza tie[u ‘d-dimensjonijiet tad-dinja kollha’.

Na[seb li din hi l-missjoni tal-Knisja Kattolika, li tittraxxendi l-konfini tal-

mi;emg[a tag[ha u tkellem

lil dinja g[atxana g[all-verità u l-pa/i. G[ax jekk il-Knisja temmen li g[andha messa;; ta’ fer[ u fidwa, hi g[andha mhux biss dritt i]da wkoll dmir li twassal din il-bxara lil kul[add.

In[obb in;ib l-analo;ija ta’ bniedem li jsib jixtri prodott jew servizz partikulari u jo[ro; sodisfatt bih... Malajr ikun jixtieq jg[id lil [biebu dwar dan.

Evidentement, din ilmissjoni tal-Knisja spiss to[loq tensjoni. Anki l-istorja ri/enti ta’ pajji]na stess tfakkarna kemm hu delikat dan il-bilan/ u kemm hu diffi/li til[qu, fuq na[a g[andna l-awtonomija le;ittima tal-istat li jrid jo[loq u japplika li;ijiet g[all-individwi kollha, mhux dawk Kattoli/i biss. Millbanda l-o[ra hemm il-fatt li quddiem /erti kwistjonijiet so/jali u morali l-Knisja ma tistax tiskot. U

Di;à nafu li l-ebda organizzazzjoni madwar id-dinja (lanqas paragun!) ma tmexxi tant skejjel, sptarijiet, orfanatrofji, lepro]arji u istituti assistenzjali o[ra daqs il-Knisja Kattolika

sfortunatament dan spiss jitqies b[ala nd[il. ?irkustanzi partikulari

I]da interessanti wkoll li kultant ikun hemm /irkustanzi fejn l-istat donnu ma jiddejjaqx li l-Knisja tintervjeni.

Di;à nafu li l-ebda organizzazzjoni madwar iddinja (lanqas paragun!) ma tmexxi tant skejjel, sptarijiet, orfanatrofji, lepro]arji u istituti assistenzjali o[ra daqs il-Knisja Kattolika.

I]da anki fuq livell ta’ politika internazzjonali, rajna xi [a;a interessanti (biex ma ng[idx ironika) f’dawn la[[ar jiem. Meta l-Papa Fran;isku kien g[adu Kardinal Ar/isqof ta’ Buenos Aires kien a]]arda jitkellem kontra l-adozzjoni tat-tfal minn koppji omosesswali.

Dakinhar il-President talAr;entina, Cristina Fernández de Kirchner, ikkritikatu bi kliem iebes, u akku]atu li qed jitkellem bi stil ‘medjevali’. Fast forward g[al ftit jiem ilu, din l-istess president i]]ur lil Bergoglio fil-Vatikan, u filwaqt li tifra[lu g[all-[atra tieg[u titolbu jintervjeni filkwistjoni talMalvinas#Falklands.

Dawk il-g]ejjer flAtlantiku ikkontestati bejn lAr;entina u r-Renju Unit li fl-1982 wasslu g[al gwerra /kejkna imma kerha bejn i]]ew; pajji]i.

Nimma;ina lill-Papa jg[addilu [sieb, “Iva^ Illum tridni nitkellem fuq kwistjoni politika^” U forsi kieku kien ra;el [a]in (b[ali!) kien jg[idilha, “U mhux hekk nibqg[u!” Imma g[allgrazzja t’Alla l-Papa mhux ra;el [a]in, u allura min jaf g[adx jie[u xi rwol diplomatiku biex jipprova jtaffi din it-tensjoni minn wara l-kwinti^ :ustizzja so/jali U jista’ jkun ukoll li bi prudenza jag[]el li jibqa’ barra minn din il-kobba m[abbla.

I]da lil hinn minn kwistjonijiet Ar;entini, jidher li dan il-Papa se jkompli jie[u rwol ta’ leader fi

minn Dun Brendan M. Gatt

kwistjonijiet ta’ faqar u ;ustizzja so/jali madwar iddinja (b[alma regolarment g[amlet il-Knisja tul l-istorja tag[ha).

G[ax dan l-istess Papa li g[andu pjazza kbira daqs iddinja, g[andu wkoll tg[anniqa (u qalb) kbira daqs id-dinja.

I]da lil hinn minn kwistjonijiet Ar;entini, jidher li dan il-Papa se jkompli jie[u rwol ta’ leader fi kwistjonijiet ta’ faqar u ;ustizzja so/jali madwar id-dinja (b[alma regolarment g[amlet il-Knisja tul l-istorja tag[ha)

IN-NAZZJON Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

10 Opinjoni

L-Istorja tal-Knisja u Int Seklu XIX 1800 – 1900 Kienu ]-]ew; protagonisti tal-istorja Ewropea fl-ewwel snin tas-seklu XIX — talewwel kien ;enju militari li ;ab l-Ewropa ta[t idejh (1799-1815) sa anki [a Malta bil-qerq fi]-]mien il-Gran Mastru :ermani] Fernando Hompech. Kien supperv, ras iebsa u arroganti g[all-a[[ar.

Ried dejjem tg[addi tieg[u.

Mal-Ingli]i sab ;ebla iebsa.

Piju VII kien ta’ karattru sod ferm, kura;;u] u ma ja[firha lil [add fejn jid[ol prin/ipju nisrani. Infatti meta Bonaparte talab id-divorzju biex jin[all minn :u]eppina Beauharnais, Piju VII qallu le. Fuq limperatur arrestah f’Fontenbleau u l-ie[or skumnikah.

Madankollu ma nistg[ux in[allu barra xi affarijiet tajba u li g[amel g[all-;id ta’ Franza. :ab [afna ordni u dixxiplina wara li waqqaf il[ruxija tar-rivoluzzjoni Fran/I]a (1789-1795).

G[amel konkordat mal-Knisja fl-1801. Irristitwixxa [afna bini u knejjes u [alla jsiru /erimonji reli;ju]i. Po;;a isqfijiet b’ordni tal-Papa fiddjo/esijiet kollha ta’ Franza.

Ir-reli;jon kattolika hi rreli;jon uffi/jali tal-istat. IlPapa jmur Pari;i biex fis-sena 1804 jinkurunah Imperatur tal-Fran/i]i. Napuljun spi//a g[al kollox fil-battalja de/i]iva ta’ Waterloo.

Il-Papa ta’ qaddis li kien [afirlu ta’ tant li ;ieg[lu jbati, talab lill-Ingli]i li jistmg[uh b’unuri fit-telfa tieg[u lejn ilg]ira ta’ Sta. Elena fejn miet fl-1821, mi;jub lura Pari;i fl1840.

B’xortih tajba l-Papa kellu Kardinal Segretarju tal-Istat, tajjeb [afna u diplomatiku

kbir, Consalvi. Fil-Kungress ta’ Vienna re;a’ akkwista ssetg[a plenipotenzjarja kollha, bl-istati pontifi/ji kollha g[al darb’o[ra.

Gregorju XVI (1834-46) kien konservattiv [afna. Kien ]mien ta’ rivoluzzjonijiet kbar fi Franza u l-Ewropa kollha.

Il-liberali kienu qed jitolbu gvernijiet demokrati/i u mhux rejiet assoluti. Lantiklerikali]mu beda jikber kullimkien – Spanja, Portugall, Prussja saru [afna li;ijiet kontra l-Knisja.

Gregorju a//etta l-filosofija ta’ Rosmini imma mhux itteorija demokratika u liberali ta’ Lemannais. Kien difensur tal-Lhud, tal-libertà lil [afna [absin. Ikkundanna l-iskjavitù tas-suwed u g[en [afna lillfqar ta’ Ruma.

Il-missjonijiet f’dan is-seklu [adu xejra [afna ’l quddiem.

Il-Papa Piju VII kien re;a’ rrestawra lill-:i]witi mill;did fl-1814, li ng[ataw [afna g[all-evan;elizzazzjoni tal;nus. Twieldu kongregazzjonijiet ;odda b’dan l-iskop, missjoni, maristi, oblati ta’ Marija, patrijiet il-bojjod ta’ Kardinal La Vegerie, Hill Mill Fris, Kombodjani, Pime, Salvatorjani, Sacred Heart Sisters, e//. Missjonijiet ;odda fi/-?ina (fejn kien hemm [afna martri) Vietnam, Korea, South Sea Islands fejn miet martri San Pietru Chanel (1841).

Dehru [afna qaddisin kbar Franza: San G#Marie Vianney il-Kurat ta’ Ars (1786-1859). Sta.

Bernadette Souberous (1844-1879). Tere]a ta’ Lisieux (1873-1897).

minn Fr. Vincent Magro MSSP

Napuljun Bonaparte (1769-1821)

Italja: San :wann Bosco Fundatur tas-Salesjani (18151888). Sta. M. Mazzarello Gabriel tal-Addolorata. S. Duminku Savio (1842-1857).

Spanja: S. M. Claret. }ew; qaddisin ]gur li jibqg[u jisemmew: Il-kurat ta’ Ars kien jag[mel sig[at s[a[ iqarar midinbin kbar u kkonvertew eluf ta’ nies li [allew ilKnisja.

S. G. Bosco, kampjun ta]]g[a]ag[ u [oloq l-oratorju fl-Italja biex jeduka eluf ta’ tfal fqar u ]g[a]ag[ - 1840 g[amel is-Salesjani li llum hi l-ikbar kongregazzjoni reli;ju]a fid-dinja kollha. Fl1875 Don Bosco bag[at lewwel missjuanrji flAr;entina, waslu hawn Malta fl-1903.

Fl-Italja Kattolika tinqala’ l-kwistjoni Rumana> Ir-Risorgimento Piju IX (1846-1878) l-iktar Papa li dam fuq is-si;;u ta’ Pietru. In-nies ta’ Ruma riedu Papa li jifhem i]-]minijiet

Piju VII (1800-1823)

tag[hom, iktar libertà, demokrazija, espressjoni libera fil-kelma u bil-pinna.

G[all-ewwel il-Papa kien verament milqug[ tajjeb minn kul[add imma meta l-ma]uni Cavour (+1861), Garibaldi, Emmanuele II riedu jag[qdu l-Italja f’pajji] wie[ed, inqala’ [afna nkwiet. Fl-1870 ittruppi tal-gvern da[lu Ruma u [aduha ta[t idejhom, il-Papa /eda u ma riedx li jinxtered demm. Baqa’ pri;unier talVatikan [ajtu kollha. Fl-istess sena (1870) kien qed isir ilKon/ilju Vatikan I li beda fl-

1869. Kien la[aq ipproklama d-domma tal-infallibbiltà talPapa meta jkun ex-Cathedra.

Madankollu kellu reb[iet kbar diplomati/i. G[amel konkordat ma’ Spanja. IrRe;ina Isabel II, ie[or malEkwador, mal-Awstrija. Mexa tajjeb ma’ Napuljun III u b’hekk il-Fran/i]i kellhom ftit kwiet biex jg[ixu a[jar ta’ kattoli/i li kienu. {are; En/iklika ‘Syllabus’ jikkundanna ]balji ta’ fi]]mienu, mexa tajjeb malLhud. Meta miet kellu 86 sena, kien midfun fil-Vatikan imma iktar tard ;ie trasferit g[all-Ba]ilika ta’ San Lorenzo Fuori le Mure fl1881.

Is-Seklu XIX kien seklu ta’ taqlib kbir politiku fl-Ewropa kollha spe/jalment fl-Italja bir-Risorgimento, fi Franza, ]ew; rivoluzzjonijiet (18301848) u l-gwerra FrancoPrussjana (1870). Fl-istess waqt il-:ermanja ta[t Otto Von Bismarck Wilhem g[aqqad il-:ermanja kollha u kelli inkwiet mal-Knisja.

Spi//a [a]in g[aliex limperatur ne[[uh minn nofs.

Ir-rivoluzzjoni industrijali [adet xejra l-quddiem g[aliex l-Ingilterra u l-:ermanja bdew jimpikaw min se jkun laqwa filwaqt l-Amerika ta’ Fuq wara gwerra /ivili ta’ erba’ snin (1861-65) lIndustrija bdiet tla[[aq ma’ dik tal-Ewropa. Bdew f’dawn il-pajji]i jintla[aq xi mod ta’ drittijiet g[al povri [addiema tal-fabbriki li sar mod ie[or skjavi tal-kapitalisti.

Karl Marx kiteb ‘IlManifest Komunist’. Twieled

il-komuni]mu Atew, il-Knisja g[andha b]onn titkellem.

Il-Papa Ljun XIII (18781903) kien il-Papa tassew idoneju g[al ]mien meta ra din il-qag[da tant kerha bejn il-kapitali]mu u komuni]mu [are; il-famu]a En/iklika ‘Rerum Novarum’ (1891) kien dokument li [add ma kien qed jistenna g[ax tkellem fuq id-drittijiet tal-[addiem.

Il-paga ;usta iktar tolleranza u karità g[al min qed ibati.

Ikkundanna l-in;ustizzji talkapitali]mu kif ukoll jiffavorixxi l-propjetà privata (kontra l-komunismu Atew ta’ K. Marx). Diplomatiku kbir, ]amm relazzjoni tajba ma’ Franza, mar-Russja, malIsvizzera.

1900 iddikjara l-:ublew g[as-Sena Imqaddsa fejn g[add kbir ta’ pellegrini marru Ruma biex jirb[u lindul;enza plenarja. Fissnin tal-a[[ar is-Seklu XIX imutu ]ew; qaddisin kbar S.G. Bosco (1888) u Bto Henry Newman (1890) Kardinal fl-Ingilterra. Dan g[all-ewwel kien Anglikan fl-Oxford Movement imbag[ad sar Kattoliku kbir.

Kittieb kbir Ingli] G.K. Chesterton sar kattoliku u kiteb [afna favur il-knisja b[al Mackauley li kien storiku kbir. {a;a stramba imma realtà: ir-Re Dwardu VII (1901-1910) ]ar lill-Papa ftit qabel ma miet. }diedet il[biberija bejn il-Gran Brittanja u l-Vatikan. Waqaf fl-Iskozja l-:erarkija Kattolika. Spi//a lantagoni]mu ta’ Bismarck kontra l-Vatikan. Miet ta’ 93 sena. Dam fuq is-sede ta’ Pietru 25 sena. Kien Papa ma[bub fejn g[ex qalb [afna [dura tal-ma]unerija Taljana, imma kien jaf jimxi tajjeb ma’ kul[add. Huma min huma.

Ftit qabel, mietet soru ta’ 24 sena li g[a;bet lid-dinja kollha bil-qdusija sempli/i tag[ha fil-Kunvent ta’ Lisieux, fin-Normandija (1897) Franza, Santa Tere]a tal-Bambin :esù.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

Ittri 11

Mis-suq tal-bdiewa tiffranka l-flus Sur Editur Mur u tkun taf. Kont ilni nisma’ dwar is-sistema l;dida tal-bejg[ ta’ prodotti agrikoli minn dak mag[ruf b[ala s-Suq tal-Bdiewa f’Ta’ Qali. Hawnhekk issib lil bdiewa nfushom ibieg[u lprodotti friski. Friski li jkabbru fl-g[elieqi tag[hom stess.

Prodotti tal-aqwa kwalità.

Barra minn hekk peress li dawn il-bdiewa huma mi;burin, kollha flimkien u jarmaw [dejn xulxin, ilkompetizzjoni fil-prezzijiet ma tonqosx.

Nhar is-Sibt mort nara b’g[ajnejja x’ikun hemm e]att. Mort flimkien ma’ marti u ]ew; uliedna. Ma [ri;niex iddi]appuntati. Sibna lil bdiewa armati b’tined bojod, u tassew puliti, b’kul[add organizzat mill-aqwa, apparti li tiffranka [afna flus, jag[tuk l-ir/evuta fiskali, kif suppost isir. Tie[u gost tixtri ming[andhom, g[ax filma;;oranza assoluta tag[hom huma nies ;entili.

Dorna dawra sew mas-suq u

xtrajna dak kollu li kellna b]onn. Mhux se noqg[od insemmi prezzijiet u nqabbilhom ma’ dawk li nsib fl-in[awi ta’ fejn noqg[od, g[all-istess prodotti. Li nista’ ng[id hu li xtrajna xirja ta’ [axix u anke frott. {allasna g[aliha €80.

Xirja sservik g[al erba’ ;img[at, i]da meta g[amilna l-kalkoli, sibna li minn wara biebna, din ix-xirja trid €160.

Ka] sempli/i, tiffranka nnofs, tonqos minn dmirek jekk ma tmurx, tiffranka [afna flus.

U wkoll hemm xi mwejjed fejn tista’ tie[u xi tè u dak li trid. Kollox organizzat. Mur u ara u ]gur to[ro; sodisfatt.

Jiena mort u ppruvajt u bqajt immur kull erba’ ;img[at.

Dan il-bejg[, li ilu g[addej g[al [afna xhur li beda b’esperiment u li rnexxa [afna, isir kull nhar ta’ Tlieta u nhar ta’ Sibt, minn filg[odu qrib is-7 a.m.

Mur ipprova u hekk tara b’g[ajnejk. Tiffranka l-flus.

C. Borg

Birkirkara

IN-NAZZJON Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

12 Randan 2013

Kiber id-delizzju tal-vari ]g[ar tal-Passjoni Wie[ed mid-delizzji sbie[ hu dak li wie[ed ikun dilettant li jkollu l-vari tal-:img[a lKbira.

Hu delizzju li, f’dawn la[[ar erbg[in sena, kiber tant li, f’kull parti ta’ g]iritna g[andek issib min b’attenzjoni, sabar u seng[a jgawdi dan id-delizzju sabi[.

Dan sar delizzju li, barra li jirrifletti d-devozzjoni ta’ din il-festa kbira tal-:img[a lKbira, jipprovdi attività kbira ma’ Malta u G[awdex ta’ armar ta’ dawk il-vari li g[andhom x’jaqsmu ma’ din it-tema qaddisa.

Ji;u armati b’mod l-aktar [elu u dekoru] u bih jin;ibdu bosta nies li j]uru l-postijiet, djar u ka]ini fejn ikunu esebiti.

L-armar ta’ dawn il-vari hu wkoll delizzju ta’ George Borg. Biex wie[ed jibda millbidu nett, George kien tfajjel li sa minn /kunitu kien jie[u sehem fil-pur/issjoni tal:img[a l-Kbira li to[ro; minn San :or;.

Ma setax jonqos billi missieru, :u]epp, kien membru fil-Fratellanza talKur/ifiss f’din il-knisja. Kien membru attiv u kien jie[u sehem fl-armar tal-vari f’din il-knisja. George, tfajjel ]g[ir, dejjem kien imur ma’ missieru. Il-vari fi-knisja kienu jimlewh bil-fer[ u j;eg[luh jara u josserva.

Weg[da lir-Redentur

George kien jie[u sehem fil-pur/issjoni u kien jilbes i]-]ummarra l-[amra u j]omm f’idejh im[adda li fuqha kien ikun hemm simbolu tal-Passjoni. Meta kien g[adu ]g[ir, kien g[amel weg[da marRedentur, li j;orr katina b[ala weg[da g[al grazza li kien qala’ bl-inter/essjoni tal-Kristu Redentur.

Meta tfarfar, George beda anke jie[u sehem billi, jilbes il-konfratija ]g[ira talFratellanza tal-Kur/ifiss u kien anke jerfa’ fanal ma’ wa[da mill-vari ta’ din ilpur/issjoni.

Meta kiber iktar fl-età beda jerfa’ for/ina ma’ xi wa[da mill-vari, dawk li jimmar/jaw quddiem filpur/issjoni. Hu, g[amel ]mien ukoll, kien ta’ kull sena jie[u sehem bil-for/ina mal-vara tar-Redentur li dejjem nisslet fih /erta devozzjoni.

Fl-a[[ar nett hu kien jerfa’ for/ina mill-Vara l-Kbira, ilVara ta’ Kristu Msallab li quddiemha kien ikun hemm il-banda ddoqq mar/i funebri.

Din il-[a;a, iktar rabtet lil George ma’ din il-pur/issjoni devota.

minn Joe M.ATTARD emarjos@hotmail.com

U[ud mill-vari ]g[ar tal-;rajja tal-Passjoni li jiffurmaw parti mill-kollezzjoni ta’ George Borg

Kostumi Bibbli/i Fis-snin tal-[amsinijiet, kienet bdiet issir lintroduzzjoni ta’ nies lebsin xi kostum partikulari filpur/issjoni tal-:img[a lKbira ta’ San :or;. George kien jg[in fejn jista’ u anke jag[ti sehmu f’din il-[a;a.

I]da ;ara li fis-sena 1968 inqala’ l-inkwiet mal-Awtorità tal-Knisja f’G[awdex billi lpur/issjoni tne[[iet mill-jum propju tag[ha tal-:img[a biex, fir-Rabat, ing[ata permess li ssir pur/issjoni o[ra filKatidral.

Min[abba f’hekk, ilpur/issjoni damet ma’ ssir millBa]ilka San :or; bejn is-sena 1968 sas-sena 1975.

Il-;ibda li kellu George lejn din il-festa minn meta kien tfajjel ]g[ir, kien li jarma l-vari ]g[ar. Ta’ daqsxejn ta’ tfajjel li kien, kien jag[mel bradelli talinjam tas-sett tal-vari li kellu

tieg[u u li dejjem kien jarma bil-qalb dawk l-istatwi li kienu jixtrulu z-zijiet tieg[u, xi drabi xi wa[da ;dida wkoll.

Meta kiber u beda ja[dem, il;ibda li kellu lejn il-:img[a lKbira, kienet qed tikber ta’ kull jum. I]da din il-;ibda, nistg[u ng[idu, li bdiet tirrisolvi ru[ha meta George i]]ewwe; u propju, sena wara li ]]ewwe; fis-sena 1963, din id-drawwa sabi[a tal-;bir tal-vari u larmar tag[hom bdiet ssir realtà fid-dar tieg[u.

F’din is-sena kien akkwista lVara l-Kbira, dik ta’ Kristu Msallab, id-Duluri u San :wann, vari ta’ Spanja li kienu verament sbie[ [afna.

Bidu ta’ triq twila

George kien xtrahom minn Malta u beda t-triq twila li

[adet ftit ta]-]mien, i]da llum, din il-[olma ta’ George kibret u saret realtà.

Goerge [adem l-ewwel bradella g[al din il-vara u kien i]ejjen id-dar tieg[u filfesta tal-:img[a l-Kbira. Hu beda jag[mel il-bandalori li dejjem jie[du sehem fipur/issjoni tal-:img[a lKbira li to[ro; minn San :or;.

Fassal u [adem fuq ilbandalori PASSIO DOMINI NOSTRI JESU CHRISTI fuq drapp tal-bellus iswed u l-o[ra SPQR fuq drapp a[mar talbellus. Saru l-lasti ta’ dawn ilbandalori, dik tal-Passio b’salib b[ala stemma u lSPQR bl-Ajkla Rumana fuqha.

George kompla j]ejjen listatwi b’diademi sbie[ [afna, wa[da g[al kull vara.

Fi-sena 1971, George kien tkellem ma’ Michael Camilleri Cauchi dwar vara ta’ Kristu Redentur li xtaq li dan jag[millu g[al mal-Vara l-Kbira li kellu. Hu talbu li tkun wa[da devota u sabi[a.

Din il-vara tlestiet fis-sena 1972 u ]diedet mal-o[ra talVara l-Kbira li kellu. George, g[al ma’ din l-vara, applika salib tal-inam li kien ta’ missieru li kien i;orr meta jilbes ta’ Fratell tal-Kur/ifiss.

Saret bradella bl-istess qies u disinn b[al din tal-Vara lKbira. F’din is-sena George beda ja[dem biex jag[mel sett bandalori tas-Seba’ Kelmiet.

Irnexxielu jakkwista drapp tal-bellus vjola. G[amel iddisinn u beda x-xog[ol fuqhom. G[al dawn ilbandalori saru l-lasti bi stemma ta’ salib fuq kull wa[da.

Beda wkoll ix-xog[ol biex il-bradelli tal-Vara l-Kbira u r-Redentur issirilhom b[al spe/i ta’ [adid f’kull kantuniera tal-bradelli.

George [a l-inizjattiva biex jara dawk tal-vari ta’ San :or; u g[amel disinn li jixbah [afna lilhom.

Xog[ol artistiku bl-arkett Dan ix-xog[ol George g[amlu bl-arkett ma[dum fin

u ;ie jixbah [afna lil dawk tal-[adid tal-istatwi veri.

B[ala globi, George akkwista globi ]g[ar tal-plastik li ;ew irran;ati apposta g[al ma’ dan l-ispe/i tal-[adid.

Nistg[u ng[idu li, ftit ftit, din id-drawwa ta’ George kibret u, kull sena, ti]died biex tidher iktar vera u reali.

Nistg[u ng[idu li din iddrawwa bdiet tikber anke fost ]g[a]ag[ o[ra kemm f’G[awdex, kif ukoll f’Malta.

F’din is-sena 1968 George akkwista l-vara ta’ :esù flOrt. Kien g[amilha Anton Portelli, [abibu li kien dilettant li jag[mel bosta vari mit-tafal. Kristu, g[arkupptejh u An;lu jittajjar, jixbhu lil dik tal-vara li hemm fil-Ba]ilka San :or;.

George lesta bradella o[ra g[al din l-vara fuq l-istess disinn tal-o[rajn li ;a kellu u fuq quddiem g[amel is-simblu tal-kal/i.

In[admu wkoll il-[adid ta’ madwar il-bradella u tlestew bil-globi tal-plastik. Hu [adem ukoll diadema g[al Kristu g[arkupptejh jitlob lil An;lu li deherlu. }ieda o[ra fil-vari kienet din ta’ Marija Addolorata. Din tixbah lil dik tad-Duluri li tinsab fil-knisja ta’ San :akbu

fil-Pjazza Indipendenza, irRabat. Din dejjem [adet sehem fil-pur/issjoni tal:img[a l-Kbira li to[ro; minn San :or;. Din l-istatwa George ;abha ming[and Toni Portelli, mag[ruf b[ala “IlBarmil”.

George kien [abib ta’ dan il-bniedem u kien jg[addi bosta [in fid-dar tieg[u fitTriq l-Ar/isqof Pietru Pace, wara San Fran;isk. G[al din l-istatwa, George [adem bradella o[ra b[all-o[rajn kollha. Hu qag[ad attent u fuq quddiem tal-bradell, g[amel disinn tad-Duluri, li jirrappre]enta lil din l-istatwa ta’ fuqha. G[amlilha stellarju g[al rasha u anke filkantunieri l-[adid bil-brazzi tal-plastik.

Kollezzjoni mkabbra Fis-sena 1983 l-istatwi

]diedu bi tnejn o[ra, dik ta’ :esù Marbut mal-kolonna u lEcce Homo. Dawn il-vari George ;abhom ming[and Joseph Cutajar Zahra. Saru ]ew; bradelli g[alihom blistess disinn u kobor talo[rajn bis-simbli tal-kolonna u kuruna tax-Xewk g[all-vari l-;odda.

L-Ecce Homo saritlu lporpra tal-bellus a[mar kif kienet saret g[al dak ta’ San :or;, porpra twila mitfug[a fuq dahar l-istatwa. Ta’ min jg[id li ma’ kull statwa ;dida George kien ja[dem il-[adid f’kull kantuniera tal-vari bilglobi tal-plastik.

Lil dawn il-vari ;odda George g[amlilhom diadema forma ta’ ra;;, tixbah lil dik tar-Redentur u ta’ :esu fl-Ort. Kien hemm min ipproponielu li jag[milhom jixeg[lu.

George dejjem ammetta li jkunu sbie[ jixeg[lu, i]da hu pprefera li ma jag[milx dawl mag[hom.

Matul is-snin George baqa’ jkabbar din il-kollezzjoni ta’ vari g[al dik li g[amlu llum fejn prattikament g[amlu listazzjonijijet kollha talPassjoni.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

Randan 2013 13

Antolo;ija ta’ Mar/i Funebri g[all-150 sena tal-Banda Leone Il-Banda ?ittadina Leone A.D. 1863 tarRabat G[awdex qed ti//elebra l-150 anniversarju mit-twaqqif tag[ha b[ala l-ewwel banda G[awdxija.

Biex jitfakkar dan il-;ublew spe/jali, ilbanda, li tmexxi t-Teatru tal-Opra Aurora, g[adha kif nediet kollezzjoni ta’ mar/i funebri li bihom se takkumpanja l-pur/issjoni tal:img[a l-Kbira tal-Katidral ta’ G[awdex.

Is-sett hu antolo;ija ta’ mar/i funebri minn kwa]i s-surmastrijiet diretturi kollha li l-Banda Leone kellha matul il-150 sena ta’ [ajja tag[ha.

L-isem mag[]ul hu Redemptor Hominis – isSalvatur tal-Bnedmin, me[ud mill-isem talewwel en/iklika tal-Beatu :wanni Pawlu II, ilPapa li mieg[u l-Banda Leone kellha x-xorti u l-grazzja li tiltaqa’ f’udjenza privata g[oxrin sena ilu fl-1993.

Redemptor Hominis ji;i bi ktejjeb informattiv b’noti stori/i u bijografi/i. Jinxtara mill-ka]in tal-Banda Leone jew minn fuq is-sit tas-So/jetà Leone www.leone.org.mt.

Matul il-img[a mqaddsa, il-Banda Leone g[andha tliet servizzi ewlenin, bl-ewwel wie[ed ikun serata ta’ mu]ika u riflessjoni filKatidral ta’ G[awdex, nhar it-Tnejn 25 ta’ Marzu 2013 fis-7.30 p.m.

Il-kollezzjoni ;dida ta’ mar/i funebri se tg[in lill-udjenza tirrifletti dwar l-a[[ar Seba’ Kelmiet ta’ Sidna :esù Kristu, imwassla filpoe]ija minn Rev. George Mercieca.

Id-d[ul g[as-serata fil-Katidral huwa b’xejn u l-pubbliku hu kordjalment mitlub ikun f’postu g[axar minuti qabel il-[in indikat. IlBanda Leone mbag[ad se takkumpanja l-

Il-qoxra tas-cd ;dida ma[ru;a mill-Banda ?ittadina Leone

pur/issjoni tal-:img[a l-Kbira f’jum il-:img[a l-Kbira stess fis-6 p.m.

Din to[ro; mill-Katidral ta’ Santa Marija fi/?ittadella u ddur ma/-/entru storiku tal-Belt Victoria. F’{add il-G[id imbag[ad, il-Banda Leone tag[mel dimostrazzjoni popolari bil-vara ta’ Kristu Rxoxt li to[ro; mill-Katidral ta’ G[awdex fl-10.30 a.m.

Aktar informazzjoni tinkiseb minn www.leone.org.mt jew b’email: info@leone.org.mt.

‘Tama’ – dramm tal-Passjoni f’{al Luqa ‘Skene’ g[al darb’o[ra se tippre]enta dramm g[al ]mien il:img[a Mqaddsa bl-isem ta’ ‘Tama’. Dan id-dramm hu f’att wie[ed u hu miktub minn Andrè Penza.

‘Tama’ mhux id-dramm tradizzjonali li a[na mdorrijin naraw, imma hu dramm progressiv ibba]at fuq dak li qed ji;ri madwarna llum.

B[alissa g[adna kif spi//ajna kampanja elettorali u elezzjoni u kul[add kellu /-/ans jg[id tieg[u u anke l-karattri fid-dramm iridu jg[idu tag[hom u jwieg[du wkoll [afna affarijiet lil dawk li jsegwuhom.

U :esù kif jid[ol f’dan kollu^ U Pietru^ U :uda^ Kif jid[lu dawn il-karattri fil-[ajja tag[na ta’ kuljum^ Xi drabi a[na nkunu :uda jew Pietru^ Min se jirba[, il-Bojod jew isSuwed^ U t-tama tag[na min hi jew min hu^ Jekk trid risposta g[al dawn il-mistoqsijiet, nissu;erilek tasal wasla sat-Teatru Metanoia nhar it-23, 24 u 27 ta’ Marzu fit-8 p.m.

Jie[du sehem fost l-o[rajn Mark Mifsud, Joseph Fenech, Robert Cropp, Pamela Schembri, Andrè Penza, Chris Penza, Karl Schembri u [afna ]g[a]ag[ o[rajn flimkien ma’ grupp ta’ tfal mill-iskola tad-drama ta’ Skene.

Mistiedna spe/jali se jkunu Frida Cauchi u Tiziana Calleja.

It-teknika se tkun f’idejn Sergio Costa li ]gur se jippre]enta spettaklu li jpaxxi ’l-g[ajnejn.

Booking miftu[ fuq 79792424

Fil-qosor

Kun/ert fil-Marsa Fl-okka]joni tal-Mitt Sena Parro//a, is-So/jetà Mu]ikali Trinità Qaddisa, il-Marsa, se tippre]enta ‘Pie Jesu’ - kun/ert ta’ mu]ika sagra mill-Banda Trinità Qaddisa.

Dan se jittella’ flimkien ma’ qari ta’ siltiet marbuta malbini tal-knisja dedikata lit-Trinità Qaddisa ta[t d-direzzjoni ta’ Mro David Joseph Sammut u ta[t il-patro/inju ta’ Mons Alfred Xuereb Il-kun/ert se jittella’ nhar it-Tnejn 25 ta’ Marzu 2013 fis-7 p.m. fil-Knisja Parrokkjali tat-Trinità Qaddisa, il-Marsa.

Wirja Sagra fil-Ka]in Nicolò Isouard Il-Kummissjoni Kultura fi [dan is-So/jetà Filarmonika Nicolò Isouard se ttella’ l-wirja sagra g[al ]mien il-:img[a Mqaddsa.

Din is-sena f’din il-wirja se jkun hemm xog[lijiet sagri talpittur ]ag[]ug[ G[awdxi Manuel Farrugia, sett vari ma[dumin fuq tal-Mosta esebiti f’kappella mibnija apposta, u Mejda tal-Appostli fuq stil Lhudi armata f’/enaklu.

Fost il-;img[a l-wirja tkun miftu[a filg[axija, filwaqt li fil{dud u l-festi tkun miftu[a filg[odu u filg[axija.

Sepulkru f’Bir]ebbu;a Is-So/jetà Filarmonika San Pietru Banda Bir]ebbu;a qed torganizza wirja ta’ Sepulkru matul il-:img[a Mqaddsa, biswit il-ka]in. Fost il-;img[a l-wirja tkun miftu[a filg[axija, filwaqt li fil-{dud u l-festi tkun miftu[a filg[odu u filg[axija.

Vari g[all-wiri fis-Si;;iewi Noel Vella qed itella’ wirja ta’ vari tal-:img[a Mqaddsa f’Dar Ommna Maria, Pjazza San Nikola, fis-Si;;iewi (fa//ata tal-Ka]in Banda San Nikola). Fost il-;img[a l-wirja tkun miftu[a filg[axija, filwaqt li fil-{dud u l-festi tkun miftu[a filg[odu u filg[axija.

Wirja sagra f’{a]-}ebbu;

‘Xlewh g[al xejn’ – Il-Kumpanija Teatrali Dumnikani Beltin se tippre]enta sinedriju [aj nhar {amis ix-Xirka 28 ta’ Marzu 2013. Ejjew ing[aqdu mag[na u id[lu fis-sala tal-Qassis il-Kbir Kajfa biex flimkien nassistu g[al dan il-pro/ess. Fejn^ Fis-Sala San Duminku 152, Triq Merkanti l-Belt Valletta. {in> 8.30 p.m.

L-G[aqda Banda San Filep qed torganizza wirja tal:img[a Mqaddsa. Fost il-;img[a l-wirja tkun miftu[a filg[axija, filwaqt li fil-{dud u l-festi tkun miftu[a filg[odu u filg[axija.

Sadattant nhar il-:img[a 29 ta’ Marzu, fil-5.30 p.m., ilBanda San Filep tag[mel programm ta’ mu]ika sagra u mar/i funebri f’Misra[ San Filep u wara takkumpanja l-pur/issjoni tal-:img[a l-Kbira li to[ro; mill-Parro//a ta’ San Filep.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

A[barijiet ta’ Barra 15 ?IPRU

It-taxxa kontroversjali mill-;did ‘fuq il-mejda’ Din il-g]ira-stat, tard fil-lejl talbiera[, kienet tidher qrib ta’ u-turn drammatiku u fost indikazzjonijiet li g[andha tintaxxa lin-nies li g[andhom ’il fuq minn 100,000 ewro depo]itati fil-banek ?iprijotti.

Intant, kompliet il-;lieda mal-[in g[al ?ipru biex tikseb il-bailout ekwivalenti g[al g[axar biljun ewro ming[and l-Unjoni Ewropea li – flimkien mal-:ermanja u l-bankiera ewlenin – baqg[u j[e;;u lillParlament f’Nikosija biex isib mezz li ji;;enera l-5.8 biljun ewro me[tie;a biex jikkwalifika g[all-g[ajnuna internazzjonali.

Filwaqt li l-Kan/illier tal-:ermanja Angela Merkel wissiet lil ?ipru biex ma ‘je]awrix’ is-sabar tal-istati sie[ba fiz-zona ewro, il-Partit fil-Gvern ?iprijott qal – ftit qabel morna g[allistampa – li l-pakkett g[all-;enerazzjoni tal-5.8 biljun ewro li qed tinsisti dwarhom l-UE kien ‘sig[at biss ’il bog[od’. ?ipru spi//a f’xifer ta’ falliment meta l-Parlament tieg[u nhar it-Tlieta /a[ad g[all-kundizzjonijiet tal-bailout u bi/-?iprijotti jirrea;ixxu b’rabja g[al-levy fuq il-kontijiet bankarji li kienu jinkludu l-ammonti relattivament ]g[ar ta’ depo]ituri komuni flimkien mal-kontijiet ‘sostanzjali’ ta’ investituri barranin.

Intant, il-Ministru g[all-Finanzi ?iprijott Michael Sarris irritorna pajji]u mir-Russja minn fejn ma

rnexxilux jikseb fondi me[tie;a u qal li t-taxxa kontroversjali rigward ilkontijiet tal-banek tinsab mill-;did ‘fuq il-mejda’. Dan meta l-mexxejja ta’ ?ipru kienu qrib kompromess li jippermetti li l-Parlament iwarrab g[a/-/a[da ori;inali tal-pakkett g[allg[ajnuna fiskali.

Id-diskussjonijiet g[aldaqstant ikkon/entraw fuq il-levy g[al depo]ituri b’aktar minn 100,000 ewro fil-banek u – f’sinjal li kienu qeg[din jistennew soluzzjoni ‘malajr’ – ilEurogroup tal-Ministri g[all-Finanzi taz-zona ewro sej[u g[al laqg[a ;dida dwar ?ipru li suppost issir g[ada fi Brussell.

Sakemm morna g[all-istampa kompla d-dibattitu, f’Nikosija, dwar numru ta’ mi]uri u fost ottimi]mu kawt li jinkisbu ‘ri]ultati’ – bl-a[[ar rapporti jg[idu li l-President ta’ ?ipru Nicos Anastasiades g[andu jmur Brussell fi tmiem il-;img[a u f’ka] li tinstab soluzzjoni.

Il-Parlament ?iprijott anki adotta li;ijiet li jwaqqfu ‘fond ta’ solidarjetà li ji;bor l-assi tal-Istat g[al kwistjoni li tibba]a fuq il-bonds ta’ emer;enza u bil-li;ijiet jippermettu li l-Gvern jimponi l-kontrolli fuq il-kapital talbanek.

Aktar qabel, il-Bank ta’ ?ipru [e;;e; biex id-deputati parlamentari ?iprijotti biex ja//ettaw it-taxxa fuq id-depo]iti wara r-re]istenza inizjali ta’ Nikosija li ]iedet l-in/ertezza fiz-

Mara tinfexx tibki waqt rally kontra l-bailout li l-[addiema tal-Bank Popolari ta’ ?ipru organizzaw ilbiera[ f’Nikosija (Reuters)

zona ewro – u meta l-banek ta’ ?ipru issa ilhom il-jiem mag[luqin, binnegozji lokali qed ja//ettaw biss ilflus kontanti.

Sadattant, il-Kan/illier Merkel ikkundannat su;;eriment biex jintu]aw il-fondi tal-pensjoni biex isalvaw is-sistema tal-banek ta’ ?ipru u meta anki l-alleati tag[ha filParlament ikkritikaw ‘[a;a li tilg[ab man-nar u li tolqot [a]in lill-pensjo-

nanti u lin-nies bl-anqas ammonti ta’ flus fl-idejn’.

Madankollu l-:ermanja qed tg[id li ?ipru ma jistax jistenna li Berlin jew Brussell jag[tuh aktar g[ajnuna minn dik di;à offruta, bil-Bank ?entrali Ewropew jag[ti lil ?ipru sa nhar itTnejn biex isib soluzzjoni inkella ma jkomplix jittrasferixxi flus lill-banek ?iprijotti li huma mifnija bil-problemi.

L-ITALJA

Il-President jitlob lil Bersani biex jifforma Gvern ;did

Pier Luigi Bersani (Reuters)

Il-President tal-Italja Giorgio Napolitano lbiera[ talab lill-Kap tal-Partit Demokratiku (PD) tax-Xellug, Pier Luigi Bersani, biex jipprova jifforma Gvern ;did, ftit ;img[at wara li l-a[[ar elezzjonijiet ;enerali li ma taw l-ebda ri]ultat konklussiv.

Fl-a[[ar elezzjonijiet, il-PD irnexxielu jikseb ma;;oranza fil-Kamra tad-Deputati i]da mhux fis-Senat u b’din is-sitwazzjoni tfisser li Bersani je[tie; koalizzjoni ma’ partiti o[ra biex jiggverna fuq livell nazzjonali.

Sadattant, Bersani g[adu qed i]omm iebes kontra l-possibbiltà ta’ koalizzjoni ma/-/entru lemin li jmexxi l-eks Prim Ministru Silvio Berlusconi u jekk l-Italja ma ssibx soluzzjoni tista’ anki tg[addi minn elezzjonijiet ;odda fi kwistjoni ta’

;img[at jew xhur.

Napolitano [abbar li kien talab lil Bersani biex jifforma l-gvern ;did waqt illaqg[a ta’ bejniethom (ilbiera[) fil-Palazz Presidenzjali ta’ Ruma u fejn fisser li Bersani kien ‘fl-a[jar po]izzjoni li jing[ata dan l-inkarigu ta[t l-aktar /irkustanzi diffi/li’.

Il-President Taljan, li din il-;img[a kellu diversi konsultazzjonijiet mal-mexxejja politi/i, kompla li Bersani g[andu ‘j]ommu a;;ornat b’dak li ji]viluppa’ u wara li l-Kap tal-PD a//etta dan l-impenn kru/jali.

Pier Luigi Bersani qal li g[andu jfittex ‘il-bilan/’ bejn bidliet li qeg[din ifittxu lvotanti Taljani u r-riformi me[tie;a biex lItalja to[ro; mill-kri]i ekonomika.

L-in/ertezza politika fl-istess [in qed

tg[abbi ‘pi]’ fuq l-ekonomija sta;nata tal-Italja minbarra li ]]id mat-t[assib dwar l-istabbiltà taz-zona ewro li filpre]ent anki qed tikkonfronta l-problemi kbar ta’ ?ipru.

Bersani, eks komunista, hu mag[ruf b[ala riformista fil-qasam ekonomiku i]da jinsab ta[t pressjoni kbira fi [dan il-partit tieg[u stess wara li naqas milli jaqleb vanta;; konsistenti indikat mill-ist[arri; ta’ qabel l-elezzjoni f’reb[a (elettorali) u ma;;oranza /ara.

Wie[ed sadattant irid jara jekk i/-/entru xellug jiksibx il-ma;;oranza fis-Senat wara li Beppe Grillo – li jmexxi lMoviment Cinque Stelle li reba[ 25 filmija tal-vot – insista li m’g[andux jappo;;ja lill-PD jew xi partit politiku ie[or meqjus b[ala ‘stabbilit’.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

16 A[barijiet ta’ Barra

A[barijiet ta’ Barra 17 IL-BELT TAL-VATIKAN

Il-Papa Fran;isku j[e;;e; djalogu mal-I]lam

L-AR:ENTINA> }ew;t ifrie[ tat-tigra (Bengal white) jilag[bu fil-kwartier mag[luq tag[hom fi]-}u ta’ Buenos Aires (Reuters)

IL-:ERMANJA

Meta Facebook jista’ anki jnissel dwejjaq }ew; studji partikulari sabu li l-kollegamenti mannetwerk so/jali Facebook kapa/i j[alluk ‘i]olat u mi]erabbli’ – u meta r-ritratti tal-u/u[ fer[ana tal-[bieb jistg[u f’persuna sentimenti ta’ g[ira u frustrazzjoni.

Fil-fatt, l-akkademi/i jsostnu li persuna minn kull tlieta j[ossha ‘ag[ar’ wara li tkun qattg[et ]mien fuq Facebook u fejn ‘ji]didilha ssens li mhix sodisfatta bil[ajja’.

Ri/erkaturi mal-Università Humboldt ta’ Berlin u malUniversità Teknika ta’ Darmstadt studjaw mas-600 persuna u sabu li t-talin li g[amlu l-browsing tas-sit (Facebook) ming[ajr ma taw

kontribuzzjoni ta’ ideat kienu aktar disposti li j[ossuhom ‘ag[ar’ wara s-sessjoni.

Ir-ritratti ‘po]ittivi’ ta’ [bieb waqt il-vaganzi; ilkummenti ta’ persuni dwar ‘kemm sejrin tajjeb laffarijiet f’[ajjithom’ u anki ritratti ta’ annimali domesti/i (pets) huma bi]]ejjed biex jixprunaw is-sentimenti ta’ g[ira fost u[ud li jarawhom fuq Facebook – dejjem skont ma jg[idu r-ri/erkaturi.

It-test group g[al Facebook ]vela li ‘l-aktar affarijiet li dejqu lill-membri’ kienu ritratti tal-‘[bieb’ qeg[din igawdu waqt btajjel u l-[afna fra]ijiet dwar ‘il-[ajja straordinarja li l-[bieb qeg[din igawdu mil-lat ta’

xog[ol u [in liberu’.

G[aldaqstant, l-akkademi/i jsostnu li n-nies li jintilfu f’surfing esa;erat fuq dawn is-siti so/jali qeg[din jissugraw li jispi//aw ‘i]olati f’sens so/jali’ minbarra li (anki) jbatu forma ta’ dipressjoni.

Sitwazzjoni b[al din, flistess [in, timponi mistoqsija li l-akkademi/i g[ad m’g[andhomx twe;iba konkreta g[aliha – u fejn wie[ed irid jara ‘jekk in-nies li jbatu minn nuqqas ta’ kumpanija jin;bidux wara nnetwerks so/jali bil-[sieb li jsiru aktar attivi minn dan illat, inkella humiex i[ossu sentimenti li jkattrulhom issens ta’ i]olament’.

Min-na[a tag[hom, irri/erkaturi jg[idu li n-nies ‘laktar imdejqin’ u ‘disposti li jkunu l-anqas kuntenti’ huma dawk li jid[lu fuq in-network so/jali ming[ajr ma jinvolvu jew jesprimu ru[hom u fejn jag[]lu li sempli/iment jaqraw il-posts jew jag[mlu ‘klikk’ fuq ir-ritratti.

Intant, mat-tletin fil-mija tas-600 li [adu sehem fi]]ew; studji semmew ‘l-g[ira’ b[ala r-ra;uni ewlenija ‘g[ad-dwejjaq imnissel minn Facebook’ u b’36 fil-mija jammettu li j[ossuhom frustrati wara li jikkollegaw man-network so/jali – billivell ta’ frustrazzjoni jvarja minn ‘ta’ spiss’ g[al ‘kultant’.

Il-Papa Fran;isku lbiera[ [e;;e; biex il-Punent jintensifika d-djalogu malI]lam filwaqt li appella biex id-dinja tag[mel aktar [alli tikkumbatti l-faqar.

Il-Kap tal-Kattoli/i ;did g[amel l-appell waqt diskors lid-diplomati li huma akkreditati mal-Vatikan u fejn permezz tag[hom bag[at messa;; lill-mexxejja ta’ ’l fuq mill-170 pajji] li g[andhom ir-relazzjonijiet diplomati/i mas-Santa Sede.

Fid-diskors tieg[u (bitTaljan) ;ewwa s-Sala Regia tal-Vatikan il-Papa anki [are; b’appell imqanqal ie[or ‘g[addifi]a tal-foqra u l-ambjent’ fejn sostna li l-pajji]i l-aktar sinjuri ‘g[andhom jirre]istu lfaqar spiritwali ta’ ]minijietna bit-tkattir tal-impenji ma’ Alla’.

Il-Papa, waqt id-diskors, irrifletta fuq l-ammonti kbar

ta’ foqra li g[ad hawn u dwar il-pi] ta’ tbatija li jridu jerfg[u.

Sadattant hu [e;;e; liddiplomati biex i]ommu lirreli;jon fi/-/entru tal-[ajja pubblika waqt li jippromwovu d-djalogu inter-reli;ju] b[ala mezz li jixpruna l-isforzi lejn il-pa/i.

‘Ir-rwol tar-reli;jon hu fundamentali meta nippruvaw inkattru l-pa/i u ma nistg[ux navvi/inaw lill-poplu jekk ninsew il-pre]enza ta’ Alla,’ sostna l-Papa Fran;isku.

Hu mbag[ad kompla li konnessjoni ;enwina ma’ Alla lanqas mhi possibbli f’sitwazzjoni fejn il-popli jkunu injorati. G[aldaqstant jibqa’ importanti l-impenn g[al djalogu aktar intensiv bejn id-diversi reli;jonijiet – u meta f’dan il-kuntest il-Papa qed ja[seb b’mod partikulari fid-djalogu mal-I]lam.

Il-Papa Fran;isku – sa ftit

ilu l-Kardinal Jorge Mario Bergoglio ta’ Buenos Aires (fl-Ar;entina) – qal ukoll li j[ossu grat li daqstant Mexxejja I]lami/i – reli;ju]i u /ivili – attendew g[allquddiesa inawgurali (tieg[u) ta’ nhar it-Tlieta f’Ruma.

Fl-istess [in, hu enfasizza l;lieda kontra l-faqar ‘materjali u daqstant ie[or spiritwali’; ittkattir tal-pa/i u lavvi/inament tal-popli b[ala ‘punti ta’ referenza waqt vja;; li je[tie; il-parte/ipazzjoni ta’ kull wie[ed mill-pajji]i rappre]entati (g[allavveniment tal-biera[ filVatikan).’

Il-Papa, hawnhekk, [a spunt biex jinsisti bl-importanza talimpenji li jipprote;u l-ambjent fejn spjega r-ra;uni g[alfejn g[a]el l-isem ta’ San Fran;isk ta’ Assisi li hu asso/jat malim[abba g[all-foqra u nnatura.

IR-RUSSJA

Kundannat qattiel li riedha ta’ ‘Rambo’ Alexander Bychkov, serial killer Russu li kien ju]a sikkina u martell biex joqtol u jbi//er lill-vittmi tieg[u, ;ie kundannat il-[abs g[al g[omru, u meta m’hemmx provi li hu anki kannibalu, minkejja li huwa stess fta[ar kemm-il darba li (anki) wasal biex jiekol ‘il-qlub’ ta’ tnejn min-nies li kien qatel.

Il-prosekuturi qalu li Bychkov ma kienx jista’ g[all-persuni alko[oli/i jew g[an-nies ming[ajr

residenza fissa ‘g[aliex kien jobg[od l-istil ta’ [ajja tag[hom’. Hu intant kien jag[mel [bieb ma’ dawn il’vittmi mag[]ula’ li [adhom mieg[u f’postijiet imwarrba u fejn spi//a joqtolhom u jbi//irhom.

Bychkov – li g[andu 24 sena u li kultant kien isejja[ lilu nnifsu Rambo – dejjem kien isib mezz biex ja[bi lfdalijiet tal-vittmi u anki kien i]omm spe/i ta’ ;urnal biex ini]]el id-dettalji taddelitti.

Intant, qorti fir-re;jun ta’ Penza kkundannatu dwar disa’ ka]i ta’ omi/idju bejn Settembru tal-2009 u Jannar tal-2012 u fejn g[addietlu sentenza ta’ pri;unerija g[al g[omru.

Hu anki fatt kurju] li Bychkov kien spi//a arrestat (is-sena l-o[ra) fuq suspett li seraq flus u g[odda millistabbiliment ta’ [addied u fejn imbag[ad spi//a akku]at bl-omi/idju wara li investigaturi sabu l-provi ‘irrifjutabbli’.

L-ISTATI UNITI> Ra;el jinqabad e]att mill-kamera waqt li g[addej minn quddiem il-Koppla tal-bini tal-Capitol, f’Washington, ftit qabel i]-]erniq (Reuters)

I?-?INA

IL-KOREA TA’ FUQ

L-ewwel ]jara tal-President barra pajji]u

L-Amerikani jittamaw f’azzjoni mi/-?ina

Il-President ta/-?ina Xi Jinping wasal ir-Russja g[allewwel waqfa ta’ tour li qed jag[mel barra pajji]u u li hu anki l-ewwel wie[ed tieg[u f’din il-kariga.

Intant, Xi Ping iltaqa’ malPresident Russu Vladimir Putin ;ewwa l-Kremlin ta’ Moska u b’osservaturi jtennu li l-g[a]la tar-Russja b[ala destinazzjoni g[andha titqies b[ala ‘sinjal’ lill-Istati Uniti lir-Russja, b[ala l-akbar produttur tal-ener;ija fiddinja u /-?ina, b[ala l-akbar konsumatur, iridu jikkonsolidaw ‘is-sa[[a komuni’ b[ala rivali

;eopoliti/i g[al Washington.

Il-laqg[a fil-Kremlin mistennija tipprodu/i ’l quddiem ftehim dwar lener;ija u l-investimenti u b’Xi Ping (li tkellem qabel illaqg[a) isostni li dawn i]]ew; pajji]i huma ‘sie[ba strate;i/i li jitkellmu b’lingwa wa[da’.

Il-President ta/-?ina, li hu akkumpanjat minn martu Peng Liyuan (kantanta famu]a tal-innijiet b’tema militari) anki g[andu j]ur itTan]anija, l-Afrika t’Isfel u rRepubblika tal-Kongo b[ala parti mit-tour li jkompli sat30 ta’ Marzu.

L-Istati Uniti hi fidu/ju]a li /-?ina tie[u azzjoni qawwija fil-konfront talKorea ta’ Fuq komunista billi ]]id l-iskrutinju tattransazzjonijiet finanzjarji ma’ Pyongyang li kapa/i jabbu]aw is-sanzjonijeit ;odda tan-Nazzjonijiet Uniti fil-konfront tar-re;im (Korean) immexxi minn Kim Jong-un.

L-impenn biex titwaqqaf i/-/irkolazzjoni ta’ flus illegali lejn il-Korea ta’ Fuq hu parti kru/jali tassanzjonijiet li kienu imposti b[ala reazzjoni g[all-a[[ar prova nukleari li wettaq Pyongyang fit-12 ta’ Frar.

Intant, u filwaqt li /-?ina tibqa’ l-unika alleata diplomatika tal-Korea ta’ Fuq, din innegozjat l-a[[ar sanzjonijiet ma’ Washington u sostniet li tridhom ikunu implimentati.

Esperti dwar i/-?ina filfatt tennew li dan il-pajji] qed isir ‘dejjem aktar frustrat’ bl-a;ir ta’ Pyongyang li fl-a[[ar ;img[at ]ied id-diskors provokattiv u perikolu] filkonfront tal-Istati Uniti u l-Korea t’Isfel – u meta mifhum li l-a[[ar prova nukleari anki affettwat [a]in l-interessi ta’ Beijing.

FRANZA

L-avukat ta’ Sarkozy jikkritika l-investigazzjoni formali fil-konfront tal-eks President L-eks President ta’ Franza Nicolas Sarkozy qed ji/[ad kategorikament g[al akku]i li ‘abbu]a mid-dg[ufija’ tal-aktar mara sinjura ta’ Franza bliskop li jikseb il-fondi g[all-elezzjoni – u bl-avukat tieg[u ji/[ad g[all-ka] b[ala wie[ed ‘difettu] mill-g[eruq’.

Ma;istrat f’Bordeaux nhar il{amis feta[ inkjesta dwar jekk Sarkozy setax [a vanta;; millkundizzjoni ta’ Liliane Bettencourt – ta’ 90 sena l-werrieta ta’ L’Oreal (fost l-aktar kumpaniji rinomati g[all-prodotti ta’ sbu[ija) – wara li din kienet iddikjarata fi stat ta’ dimenzja u meta jing[ad li l-eks President kellu l-[sieb li jikseb il-flus

g[all-kampanja elettorali tal-2007.

Il-ka] qed jhedded li jfixkel ittentattivi ta’ Sarkozy g[al ritorn filpolitika u wara li s-sena l-o[ra kien tilef il-Presidenza kontra s-So/jalista Francois Hollande.

Madankollu, Sarkozy, li g[andu 58 sena, jinsisti li hu inno/enti u meta ;img[at ilu indika li kapa/i ju]a lpopolarità kontinwa tieg[u fost ilvotanti konservattivi biex jikkuntesta mill-;did g[all-Presidenza (fl-2017).

Intant, Thierry Herzog, l-avukat ta’ Sarkozy, g[amilha /ara lbiera[ li g[andu jipprova jannulla linvestigazzjoni formali fir-rigward tal-eks President u meta din l-

investigazzjoni tfisser ‘l-ewwel pass’ qabel persuna suspettata tkun akku]ata b’delitt u li (anki) tista’ ddum is-snin sakemm tkun konklu]a.

F’intervista li kellu mar-Radju RTL, Herzog sostna li Sarkozy se jkompli jikkonfronta l-allegazzjonijiet u li l-eks President, fl-istess [in, jemmen li hu ‘g[ajb’ li kellu jispi//a su;;ett g[al dan it-tip ta’ trattament.

L-alleati ta’ Sarkozy ukoll [ar;u jiddefenduh f’dawn i/-/irkustanzi u qeg[din jg[idu li ]-]mien talinvestigazjoni g[andu ‘skop politiku’ u fejn hemm [sieb li tonqos millattenzjoni fuq skandlu li qed ikun konness ma’ wie[ed mill-Ministri ta’

Hollande.

Filwaqt li investigazzjoni formali tista’ ;;ebbed g[al snin (fi Franza) din l-inkjesta kapa/i tieqaf [esrem f’ka] li jirnexxi xi appell spe/ifiku.

Skont il-Prosekutur pubbliku Sarkozy kien qed ikun investigat ‘talli [a vanta;; minn persuna vulnerabbli (Bettencourt) fi Frar tal2007 u matul dik is-sena’ u meta dan hu delitt li j;orr piena ta’ tliet snin [abs b[ala l-massimu.

Intant. Liliane Bettencourt kienet iddikjarata fi stat ta’ dimenzja fl2006 u meta ilha g[al dawn l-a[[ar sentejn ta[t il-[arsien kontinwu ta’ familtha.

Nicolas Sarkozy (Reuters)

IN-NAZZJON Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

18 A[barijiet ta’ Barra L-I}RAEL - XATT TAL-PUNENT

Obama jirrispetta lill-vittmi tal-Olokawst Il-President tal-Istati Uniti Barack Obama temm l-ewwel ]jara fl-I]rael u x-Xatt talPunent b’qima lill-vittmi talOlokawst u bi ]jara fil-belt ta’ Betlem.

Obama, li kien akkumpanjat mill-President I]raeljan Shimon Peres u l-Prim Ministru tal-I]rael Benjamin Netanyahu, ]ar il-mu]ew ta’ Yad Vashem li jservi b[ala tifkira tal-Olokawst (il-qerda tal-Lhud waqt it-Tieni Gwerra) u wara li kien ra l-oqbra ta’ Theodor Herzl, il-fundatur ta]}ijoni]mu modern u tal-eks Prim Ministru I]raeljan Yitzhak Rabib.

Aktar tard hu mar fil-Knisja tan-Nativita f’Betlem qabel qabad l-ajruplan lejn Amman g[al ta[ditiet mar-Re Abdullah tal-:ordan.

Obama f’dawn il-jiem [e;;e; biex l-I]raeljani ]g[a]ag[ ikunu l-;enerazzjoni li tattwa l‘[olma }ijonista’ u qal li l-I]rael jista’ ji]viluppa b[ala stat demokratiku bit-twaqqif ta’ Palestina vijabbli u indipendenti.

Il-Mexxej Amerikan anki [a l-okka]joni biex i[e;;e; lillPalestinjani jirritornaw g[annegozjati mal-I]rael anki jekk l-I]raeljani ma jwaqqfux il-bini tar-residenzi g[al-Lhud fixXatt tal-Punent okkupat.

L-I}RAEL

Apolo;ija lit-Turkija Il-Prim Ministru I]raeljan Benjamin Netanyahu talab sku]a lit-Turkija dwar ‘]balji’ li setg[u wasslu g[all-imwiet ta’ disa’ attivisti Torok waqt rejd, fl-2010, ta’ commandos I]raeljani fuq vapur lil hinn mill-Medda ta’ Ga]a.

Dan ikkonfermah lUffi//ju ta’ Netanyahu f’:erusalemm u fejn il-Prim Ministru I]raeljan tkellem bit-telefown mal-Prim Ministru Tork Tayyip Erdogan. Id-djalogu sar pos-

sibbli bl-inizjattiva talPresident Amerikan Barack Obama waqt i]-]jara tieg[u fl-I]rael u fejn g[amel l-almu biex jirran;a r-relazzjonijiet bejn :erusalemm u Ankara.

Minbarra l-apolo;ija, Netanyahu qabel li ‘jikkonkludi l-ftehim g[al kumpens’ b’konnessjoni mal-qtil talattivisti, u bil-PM jistqarr li lI]rael u t-Turkija huma impenjati biex ja[dmu ma’ xulxin bl-iskop li jtejbu s-sitwazzjoni umanitarja fl-artijiet tal-Palestinjani.

Karozzi g[addejjin qrib ta’ vann maqlub fuq is-saqaf waqt in]ul qawwi ta’ borra qrib Buxton, fi/-/entru tal-Ingilterra (Reuters)

IR-RENJU UNIT

Maltemp u parali]i In]ul ta’ borra bla ra]an qieg[ed i[arbat it-trasport u l-[ajja normali tul ir-Renju Unit, bis-sitwazzjoni fost o[rajn taffettwa l-iskejjel anki waqt li xita qawwija qed tikka;una l-g[arg[ar fiz-zoni tal-Ingilterra lejn ilLbi/.

Skwadri g[as-salvata;; sal-biera[ kienu g[adhom ifittxu g[al mara anzjana flin[awi ta’ Looe, f’Cornwall, wara li kkrollat parti middar tag[ha min[abba l-elementi. Fl-istess [in lUffi//ju Meteorolo;iku tul il-jum [are; il-bullettini kontinwi dwar ‘borra li qed

tkopri l-parti kbira tar-Renju Unit’.

Ma fet[ux ’il fuq minn elf skola fir-Renju Unit u meta mal-50,000 proprjetà flIrlanda ta’ Fuq spi//aw ming[ajr dawl min[abba lelementi.

Dan meta kien mistenni ‘kaos u t[arbit’ g[allivvja;;ar fin-na[at tatTramuntana tar-Renju Unit fejn ni]let bejn g[oxrin u erbg[in /entimetru borra fi n[awi partikulari.

Qed jing[ad li ‘l-ag[ar toroq affettwati’ jinsabu filMidlands, lejn in-na[a ta’ fuq ta’ Wales, fin-Nofsinhar

tal-Iskozja u fl-Irlanda ta’ Fuq – bl-irwiefen bil-borra ‘j]idu l-kumplikazzjonijiet’ fir-re;jun tal-Pennines.

L-in]ul qawwi tal-borra kapa/i jkompli llum u g[ada u meta t-twissijiet dwar ‘ilperiklu tal-maltemp’ qeg[din jing[ataw ftit aktar minn ;img[a qabel ir-Renju Unit jaqleb g[all-[in tas-sajf.

Intant, l-A;enzija g[allEmer;enzi da[lulha lg[exieren ta’ alerts dwar ilpossibbiltà ta’ g[arg[ar fi bnadi indikati u fejn ir-residenti huma mwissija biex je]er/itaw il-massimu talkawtela.

IR-RENJU UNIT

Rekord fil-prezz tal-gass wara li jag[laq pipeline bla mistenni Il-prezz tal-gass bl-ingrossa firRenju Unit tela’ g[al g[oli rekord wara li wie[ed mit-tliet pipelines g[all-importazzjoni tar-ri]orsa g[alaq g[al numru ta’ sig[at kontra kull mistenni.

Is-sitwazzjoni wriet mill-;did li lpajji] hu vulnerabbli g[all-provvisti li ;ejjin minn barra, bir-Renju Unit di;à qed i[ejji g[al kri]i tal-gass potenzjali meta l-maltemp qalil xitwi qed jaffettwa sew il-[a]niet. Minbarra dan qeg[din jag[lqu l-impjanti ;enerati

bil-fa[am u meta ‘l-pi] fuq il-[a]niet tal-gass’ mistenni ji]died fil-jiem li ;ejjin.

L-operatur tal-interconnector bejn ir-Renju Unit u l-Bel;ju sostna li problema f’pompa tal-ilma wasslet g[ax-shutdown . U g[alkemm, salbiera[, i/-/irkolazzjoni tal-gass re;g[et bdiet ‘fuq ritmu anqas’ dan loperatur wissa li ma setax jaqdi l[ti;iet mistennija tal-klijenti sal-a[[ar tal-;urnata.

Li kieku l-pipeline kellu jibqa’

mag[luq g[al ;ranet, il-grid operator tar-Renju Unit kien ikollu ‘jattiva’ lg[a]liet kollha g[al provvista ta’ emer;enza’ f’sitwazzjoni li kellha tikka;una (jer;a’) spinta o[ra fil-prezz tal-gass.

Is-suq tal-gass fir-Renju Unit ilu ta[t pressjoni bil-[a]niet qeg[din jonqsu min[abba l-;img[at ta’ maltemp.

Dan meta l-prezzijiet tal-gass ‘g[all[te;iet tal-jum’ ilbiera[ qab]u b’xejn anqas minn [amsin fil-mija millprezzijiet stabbiliti ta’ nhar il-{amis, u

bil-bejjieg[a jaqblu li ‘ma jiftakru lebda darba meta l-prezzijiet kienu daqshekk g[oljin’ u fost inkwiet li rrekord attwali jista’ anki jinkiser.

Filwaqt li l-Ministeru Britanniku responsabbli mill-Ener;ija qal li rRenju Unit g[andu ‘kapa/ità diversa bi]]ejjed biex ikopri interruzzjonijiet mhumiex ippjanati g[all-provvista’ mifhum li l-Kummissjoni Ewropea qed issegwi mill-qrib is-sitwazzjoni rigward il-provvista tal-gass fil-pajji] partikulari.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

Sbu[ija 19

Daniela Darmanin tirrakkonta l-esperjenza tag[ha f’Miss World I]-]mien ma jistenna lil [add u Daniela Darmanin, irrebbie[a ta’ Miss World Malta tas-sena l-o[ra, tibqa’ tg[o]] f’qalbha din is-sena li g[addiet minnha – sena mimlija avventuri u esperjenzi li ]gur se jkollhom impatt fuq il-karriera tag[ha u tul [ajjitha kollha.

Ma’ Daniela Darmanin niltaqa’ spiss u hi tirrakkontali kif l-esperjenza tag[ha bit titlu ta’ Miss World Malta kienet wa[da impekkabbli, spe/jalment fl-avventura tag[ha fi/-?ina.

Tg[idli li ma tinsa qatt ilpostijiet li ]aret u l-[bieb ;odda li g[amlet minn madwar id-dinja kollha.

Kellha diversi shoots differenti, g[al reklami, g[al magazines differenti u kienet dehret fuq il-fa//ata ta’ kalendarju tal-2013 ma’ mudelli o[ra minn pajji]na.

Kienet involuta wkoll f’attivitajiet u xog[ol differenti fejn jid[lu l-moda u l-ispettaklu.

kura;; u feri[ija immens.

Francesca tbati mill-marda tas-Cystic Fibrosis. G[amilt video qasir ma’ din it-tifla u ommha, li fih spjegajna dwar din il-kundizzjoni, g[aliex f’Malta mhix komuni u filfatt, lanqas barra minn Malta.

“Minn hawn nixtieq nirringrazzjahom [afna talli laqg[u t-talba tieg[i.”

Esperjenza unika “L-esperjenza fil-konkors Miss World ma tintesa qatt.

“Messa;; li nixtieq ng[addi lir-rebbie[a ta’ din is-sena hu

biex dejjem tibqa’ umli ma’ kul[add, u wkoll biex qatt ma tinsa li s-sbu[ija tal-karattru hi l-iktar [a;a importanti.

“Nixtieq nirringrazzja lil kull min g[amel il-[olma tieg[i realtà, spe/jalment lill-organizzaturi.”

minn Sue Rossi modelle@spikenet.net.mt

Beauty with a Purpose B[ala parti mit-titlu ta’ Miss World hemm ukoll ittitlu ta’ Beauty with a Purpose.

It-tfajliet kollha li

jipparte/ipaw g[alih iridu jag[mlu video fil-pajji] tag[hom li permezz tieg[u titqajjem kuxjenza dwar ilmard u l-b]onnijiet spe/jali madwar id-dinja.

Permezz ta’ din l-inizjattiva jin;abru [afna flus g[al tfal bi b]onnijiet spe/jali minn madwar id-dinja.

Daniela Darmanin tirrakkonta hekk: “L-istorja tieg[i esperjenzajtha ma’ Francesca, tfajla mimlija

Daniela Darmanin bil-bandiera Maltija fi tmiem l-avventura tag[ha fil-konkors Miss World li s-sena l-o[ra sar fi/-?ina

IN-NAZZJON Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

20 Festi minn Joe Chetcuti – joechetcuti@onvol.net

Tradizzjonijiet Maltin ta’ ]mien ir-Randan u l-:img[a Mqaddsa B[alissa ninsabu de[lin filjiem tal-:img[a Mqaddsa li jfakkruna fit-tbatija u il-mewt tas-Sinjur tag[na :esù Kristu.

F’Malta g[andna [afna tradizzjonijiet, konnessi mal:img[a Mqaddsa, imma nist[ajjel kul[add ;ietu lkur]ità u staqsa lilu nnifsu, ‘Imma dawn kif bdew^’ G[alhekk illum permezz ta’ din il-pa;na se nie[u lokka]joni u se nag[ti [arsa lejn dawn it-tradizzjonijiet verament antiki. {afna minnhom imorru lura aktar mill mi;ja tal-Kavallieri f’Malta.

Bejn l-1282 u l-1530, Malta flimkien ma’ Sqallija kienet tag[mel parti mir-renju ta’ Aragona li iktar tard saret tag[mel parti minn Spanja.

Kmieni fis-Seklu {mistax, grupp ta’ familji prominenti minn Sqallija u minn Aragona ;ew joqog[du f’Malta u mag[hom ;abu [afna tradizzjonijiet fosthom dawk tal-:img[a Mqaddsa.

Barra minn hekk, Malta

kellha relazzjonijiet kbar kummer/jali ma’ dawn i]]ew; pajji]i u [afna ba[[ara Maltin kienu jba[[ru ta’ spiss minn Malta g[al Sqallija u g[al Aragona u lura. Fl-1530 il-Kavallieri ;ew Malta u komplew ]iedu aktar tradizzjonijiet tal-:img[a Mqaddsa.

Dawn mag[hom ;abu [afna relikwi tal-Passjoni fosthom ir-relikwa talVerulinju. U dan kompla g[en biex tikber id-devozzjoni fost il-poplu Malti lejn dawn il;ranet Imqaddsa. Il-Gran Mastru ta’ dak i]-]mien l’Isle Adam kellu ;ibda kbira lejn il-knisja tal-Patrijiet Fran;iskani fir-Rabat u g[en mhux ftit biex fir-Rabat jibdew jo[or;u l-pur/issjoni tal-:img[a l-Kbira.

Illum il-Knisja tobbliga lil dawk kollha li g[alqu lwie[ed u g[oxrin sena sa sittin sena li jinsabu b’sa[[ithom u isumu f’Ras irRandan u fil-:img[a l-Kbira.

I]da fl-img[oddi s-sawm kien

iktar ikun mittie[ed bisserjetà mil-lum.

Dan kien isir xi ftit jew wisq fil-;ranet kollha tarRandan. Matul l-erbg[in jum tar-Randan kienet issir ikla wa[da fil-jum li setg[et tkun ta’ nofsinhar jew ta’ filg[axija, b’xi [a;a /kejkna matul il-bqija tal-;urnata.

Mas-sawm kienet tid[ol ukoll l-astinenza jew wie[ed ma setax jiekol la[am. Din kienet tg[odd ukoll g[at-tfal li g[alqu seba’ snin.

Fi ]mien tal-:img[a lKbira l-poplu kien dejjem i[oss /erta devozzjoni li kienet t[ajjar bosta li jid[lu g[all drawwiet iktar spe/jali fis-sawm, fosthom is-sawma tas-seba’ bukkuni fil-:img[a tad-Duluri u s-Sawma ta’ {amis ix-Xirka sa Sibt ilG[id.

Din kienet tibda minn x [in iddoqq il-Glorja f’{amis ixXirka sakemm iddoqq ilGlorja f’Sibt il-G[id. Dawn fil-fatt ma kienu jmissu xejn ma [alqhom f’dan il-perjodu.

Il-Vara l-Kbira li tinsab fil-knisja tal-Mosta (Ritratt Mark Micallef)

Il-pur/issjonijiet tad-Duluri u tal-:img[a l-Kbira Tradizzjoni o[ra Maltija hi dik talpur/issjonijiet tad-Duluri u tal-:img[a l-Kbira. {afna studju]i tal-istorja Maltija jaqblu li x’aktarx li dawn ilpur/issjonijiet bdew fit-tieni nofs tasSeklu Sittax fir-Rabat ta’ Malta.

Aktarx li g[all l-ewwel dawn kienu jo[or;u tard fil-jum tal-:img[a lKbira biex jag[tu qima lil :esù Mejjet.

G[all-ewwel kienu jo[or;u b’salib u xi lanterni, jew tor/i akkumpanjat minn numru kbir ta’ nies.

Ma]-]mien beda die[el fl-u]anza lMonument. Din id-drawwa aktarx li da[let f’Malta mill-g]ira ta’ Sqallija fejn filg[axija fit-tard kienu jsiru lpur/issjonijiet tas-salib l-iswed, (kif

Wi// Kristu fil-kru/ifissjoni tieg[u (ritratt Mark Micallef)

kienu mag[rufa dak i]-]mien) fejn kienu jo[or;u bil-Monument u l-vara tad-Duluri.

Waqt li fir-Rabat kienu jsiru dawn il-pur/issjonijiet fil-jum tal-:img[a lKbira, fil-Belt Valletta bdew de[lin flu]anza pur/issjonijiet tar-Randan.

Dawn kienu mag[rufin b[ala ‘stazzjonijiet’ jew il-Venerdi di Marzo’.

Kien il-Papa Girgor XIII li fl-4 ta’ Awissu tal-1573 [are; bil-bolla Pastoris Aeterni li biha ta indul;enzi spe/jali lill-fratelli tas-Sagrament li jag[mlu dawn l-istazzjonijiet. F’dawn il-pur/issjonijiet kienu jie[du sehem ilfratelli tal-Konfraternita tas-Sagrament u kienu jimxu wara standard iswed, b[ala sinjal ta’ luttu u wara l-Patrijiet Dumnikani wara s-Salib tal-Kleru.

Warajhom kienu jimxu ]ew; daqqaqa tal-vjolin u xi erba’ kantanti libsin is-suttana u l-ispellizza. Dawn kienu jkantaw Il-Miserere. Warajhom kienet timxi l-vara tad-Duluri. Ma]]mien dawn il-pur/issjonijiet bdew ji;u organizzati mill-fratelli talKonfraternita tal-Kur/ifiss tal-belt Valletta.

Wara bdew jo[or;u l-pur/issjonijiet kull ;img[a b’vara wa[da tal-Passjoni.

Wara l-Monument u d-Duluri bdew de[lin fl-u]anza vari me[udin millmisterji tat-Tbatija tar-Ru]arju.

G[alhekk da[lu l-ewwel misterju talort, it-tieni tal-marbut, it-tielet tal-Ecce Homo, ir-raba’ tal-img[obbi flimkien mal Veronika u l-Vara l-Kbira l[ames.

Fl-1778, fil-Belt kienu saru stabbiliti l-knejjes stazzjonali li minnhom bdiet issir il-pur/issjoni tal-;img[at tarRandan. Il-vara tal-ort kienet tid[ol filknisja tal-Madalena, il-marbut fil-

knisja ta’ Sant’ Ursula, l-Ecce Homo fil-knisja ta’ Santa Katarina, lImg[obbi u l-Veronika fil-knisja talGi]witi u tal-Griegi u l-Vara l-Kbira fil-knisja ta’ Santu Rokku.

Id-Duluri kienu jda[[luha fil-knisja ta’ San :akbu. Din id-drawwa li jin[ar;u l-istatwi wa[da wa[da tidher li spi//at min[abba diversi fatturi, i]da l-pur/issjoni tad-Duluri li fl-img[oddi kienet l-a[[ar statwa li kienet tin[are; ;img[a qabel il-:img[a l-Kbira baqg[et ti;i /elebrata sal-lum.

F’kull Belt jew Ra[al f’Malta u G[awdex jin[ar;u diversi pur/issjonijiet bil-vara tad-Duluri.

Matul din il-pur/issjoni kienet tispikka l-im[abba u d-devozzjoni li l-Maltin g[andhom g[all-Madonna tad-Duluri u ssib [afna nies li jimxu warajha spe/jalment minn ikun g[amel xi weg[da.

Fost dawn il-pur/issjonijiet jispikkaw xi w[ud li huma iktar popolari b[al dik li tin[are; mill-knisja ta’ :ie]u fil-Belt Valletta fejn eluf ta’ nies jattendu u jimxu wara l-istatwa ta’ Ommna Marija Addolorata.

Ma]-]mien dawn il-vari tant saru popolari mal-Maltin u l-G[awdxin li bdew ji;u mlaqqmin b’[afna ismijiet.

Ta’ Kristu fl-Ort e]empju ;iet mag[rufa b[ala L-Ort jew ta]-}ebbu; inkella ta’ Kristu fl-Orazzjoni.

Il-Marbut ;ie mag[ruf b[ala lKolonna, l-Ecce Homo b[ala l-Porpra.

L-Img[obbi b[ala r-Redentur. Filwaqt li l-vara l-kbira kienu jg[idula wkoll La Vara jew Le Marie inkella La Crocefissione. Il-Veronika hi l-unika vara li ma g[andhiex isem ie[or. IdDuluri l-aktar f’G[awdex bdew jg[idula l-Addolorata.

Is-sett tradizzjonali Malti fforma

ru[u bi tmien vari tal-Passjoni. Ma]]mien dawn il-vari taw tibdil. E]empju g[all-ewwel l-ort kellu figura wa[da ta’ Kristu, i]da wara din il-vara ]iedulha an;lu u iktar tard bdejn naraw il-vari tal-ort b’]ew; an;li b[alma hemm f’Bormla li n[admet minn Karlu Darmanin fl-1878.

Ma]-]mien il-vara tal-img[obbi giet separata minn dik tal-Veronika biex b’hekk ]diedet vara o[ra. {afna millvari dak i]-]mien kienu manekkini b[alma hemm fil-Birgu u f’xi tliet postijiet o[ra f’G[awdex. Ma]-]mien il-kumplament tal-vari f’Malta u G[awdex saru tal-kartapesta.

Il-pur/issjonijiet tal-:img[a l-Kbira ma]-]mien kibru u mhux naqsu. Listatwi komplew jikbru u ji]diedu.

Bdew ukoll de[lin diversi persuna;;i bibbli/i, suldati Rumani bil-karozelli u ]wiemel kif ukoll tfal u ;uvintur i;orru simboli marbuta mal-passjoni ta’ :esù Kristu.

Il-baned kif ukoll l-Iscouts jag[tu sehemhom ukoll bil-baned idoqqu lmar/i addattati g[al dan il-jum ta’ luttu. Illum il-pur/issjonijiet saru jsiru iktar forma ta’ pageant u fil-pur/issjoni jie[du sehem mijiet ta’ nies.

Il-programm ‘Mar/i u Bandalori’ fuq Radio 101

Il-programm popolari ‘Mar/i u Bandalori’ li jixxandar kull nhar ta’ {add fuq Radio 101, issa l-[in tieg[u se jibda jkun normali kif kien isir qabel u se jibda jkun kull nhar ta’ {add fit-8.30 a.m.

Dan il-programm g[andu produzzjoni u pre]entazzjoni ta’ Joe Chetcuti

IN-NAZZJON Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

Kultura 21

Ta[dita dwar l-istil trijonfali fix-xog[ol ta’ Mattia Preti L-istil trijonfali li tant jiddefinixxi [afna mill-pitturi tal-artist Mattia Preti se tkun it-tema /entrali ta’ diskors li se jwassal il-Prof Keith Sciberras nhar il{amis 4 ta’ April 2013 efilKonkatidral ta’ San :wann.

Id-diskors “Mattia Preti – The Triumphant Manner: An Assessment”, li hu miftu[ g[all-pubbliku, jibda fis6.30 ta’ filg[axija. Waqt dan iddiskors, il-Prof Sciberras se jkun qed jispjega l-elementi ewlenin li l-i]jed jiddefinixxu l-istil uniku ta’ Mattia Preti u li tant g[amluh relevanti fli]vilupp tal-arti f’Malta fis-seklu 17.

“Din hija t-tieni lecture li qed torganizza l-Fondazzjoni b[ala parti mi/-/elebrazzjonijiet tal-400 anniversarju mit-twelid ta’ Mattia Preti. L-ewwel lecture mill-Prof John Spike aktar kmieni dan ix-xahar kienet milqug[a tajjeb [afna u g[alhekk, qed nistennew l-istess rispons millpubbliku li jidher li qed ikun interessat [afna f’inizjattivi b[al dawn,” qalet Cynthia de Giorgio, Kuratur talFondazzjoni tal-Konkatidral ta’ San :wann.

Il-Professur Keith Sciberras hu lKap tad-Dipartiment tal-Istorja tal-Arti fi [dan l-Università ta’ Malta u ppubblika diversi kitbiet dwar Caravaggio, l-iskultura Barokka Rumana u l-pittura Barokka.

Hu kkontribwixxa wkoll f’diversi pro;etti ta’ ri/erka u wirjiet internazzjonali, fosthom il-wirja Caravaggio: The Final Years (NaplesLondon, 2004-2005). Huwa ta lectures f’universitajiet, mu]ewijiet u istituzzjonijiet artisti/i ewlenin kemm fl-Ewropa kif ukoll fl-Istati Uniti. Laktar pubblikazzjoni ri/enti tieg[u kienet Mattia Preti: The Triumphant Manner (Midsea books 2012).

Keith Sciberras

Il-Professur Sciberras hu Trustee talAssociation of Art Historians (AAH), London (2012-) u Andrew W. Mellon Senior Fellow (2005) fid-Dipartiment ta’ Pitturi Ewropej, fil-Metropolitan Museum of Art, New York. Huwa kiseb il-Premju Nazzjonali tal-Ktieb g[ar-Ri/erka u l-A[jar Pubblikazzjoni (2006; 2009; 2010).

Imwieled ;ewwa f’Taverna fl-Italja nhar l-24 ta’ Frar 1613, Mattia Preti hu wie[ed mill-esponenti ewlenin tal-arti Barokka tas-eklu sbatax li g[al madwar erbg[in sena, g[ex u [adem f’Malta fejn [alla wirt e//ezzjonali ta’ xog[lijiet mill-isba[.

Wara ]mien twil ja[dem f’Ruma u kwa]i g[axar snin f’Napli, Mattia Preti ;ie Malta, mi;bud mill-potenzjal ta’ xog[ol li seta’ jing[ata mill-Kavallieri.

Bejn l-1661 u l-1666, huwa pitter issaqaf tal-Konkatidral ta’ San :wann, u wara dan, in[atar Kavallier ta’ Grazzja. Huwa qatta’ l-a[[ar 40 sena ta’ [ajtu jg[ix u ja[dem f’Malta sa ma miet nhar it-3 ta’ Jannar 1699. Mattia Preti hu midfun ;ewwa fil-Konkatidral ta’ San :wann.

San :or; trijonfanti – xog[ol mill-isba[ ta’ Mattia Preti

I/-?eramista George Muscat b’wirja fil-Kavallier San :akbu

Xog[ol fi/-/eramika u indurat, bl-isem ‘Torso’

FIMBank plc qed jisponsorja wirja ta’ arti mtellg[a mi/-/eramist George Muscat, bl-isem “FORCES”.

Din hija s-seba’ wirja tieg[u, u fiha total ta’ 48 bi//a xog[ol ta/-/eramika.

Il-wirja, li qed tittella’ filKavallier ta’ San :akbu ?entru g[all-Kreattività, ilBelt Valletta, u li se tkun miftu[a g[all-pubbliku sas-7 ta’ April, ;iet inawgurata mill-artist Malti Vince Briffa, li hu wkoll il-Kap tadDipartiment tal-Arti Di;itali fl-Università ta’ Malta.

B’ta[lita ta’ kuluri u disinji komplessi, Muscat, li hu mwieled {al Qormi, ried “jo[loq dinja li tfakkar ilmisteri tal-ambjent li jdawwarna”. Ilu jtella’ wirjiet

I/-/eramista George Muscat [dejn wa[da mix-xog[lijiet fi/-/eramika ma[duma minnu, bl-isem ‘facebook’

kemm wa[du kif ukoll flimkien ma’ artisti o[ra, sa mill-1997, sew lokalment u anki barra minn Malta.

Muscat huwa wkoll lecturer part-time fl-MCAST fejn ja[dem ma’ artisti ]g[a]ag[, u jag[ti wkoll korsijiet ta’ filg[axija fit-tekniki ta//eramika u raku.

F’kumment dwar l-appo;; li FIMBank qed jag[ti lil din il-wirja, il-President tal-Bank, Margrith LütschgEmmenegger, stqarret li lBank huwa kburi li ismu qed ikun asso/jat ma’ artist lokali li qed jag[mel isem g[alih u g[al Malta.

“George Muscat hu

mfa[[ar [afna mill-kriti/i talarti u jqisuh b[ala wie[ed mill-akbar skulturi ta//eramika f’Malta. A[na ninsabu kuntenti li qed nag[tu sehemna biex din il-wirja setg[et tittella’ u li qed sservi b[ala vetrina biex il-pubbliku jkun jista’ japprezza l-aktar xog[lijiet re/enti tieg[u.”

IN-NAZZJON Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

22 Tisliba Mimdudin> 1. Din b[al ful tag[mel il-

frott fi m]iewed imdendlin (6) 4. Qatel bil-kefrija, bil-mo[bi jew g[al g[arrieda (8) 9. Tona tinbidel wara re, u jitfa//a kantant Malti! (6) 10. Rabta bil-kitba g[and nutar (8) 12. Prin/ep G[arbi f’nofs lEmirati? (4) 13. Frak ta’ rita rqiqa li tinqala’ mill-qoxra tar-ras (5) 14. Spi//ar bit-twelid ta’ tarbija (4) 17. Strumenti tal-banda li jag[mlu [afna storbju (6) 18. u 20. Mqieg[ed f’po]izzjoni kontra (6) 20. Ara 18. 21. Isa, qawwi qalbek! (6) 27. Vulkan fi Sqallija (4) 28. B’dawn ta’ jdejk tista’ tteftef kemm trid (5) 29. Tilef mit-tul (4) 32. }ebg[a bajda li ssir millkarbonat ta/-/omb jew ta]-]ingu (8) 33. Titwaddab minn qaws (6) 34. Sa/erdoti (8) 35. B’parti mill-iskrittura tag[mel pitazz? (6) Weqfin> 1. Insett, kultant im]ewwaq bi lwien tassew sbi[ (7) 2. B’]abra u b’]ina bla tarf tifforma l-pajji] (8) 3. Isimha ssibu fit-ta[lita! (4) 5. Tg[allem, inqeda bil-kotba biex jifhem (6) 6. Il-qawl jg[id: Qis mitt darba u …… darba (4) 7. Si/iljan (6) 8. Mg[allem fl-arti li titlob [ila ta’ /erta skola (6) 11. u 26. L-iljunfant isservih ta’ id biex iressaq l-ikel g[al [alqu (6) 15. Xog[ol tal-palk u tadda[k, ;eneralment f’att wie[ed (5) 16. Spija tas-seng[a li jit[allas ta’ xog[lu (5) 19. :eneralment naqtug[hom bir-ritorn meta nsiefru (8) 22. G[amilt prova g[and [ajjat jew [ajjata (7) 23. Nefaq il-flus bla qies (6) 24. Ugwali (6) 25. Kanzunetti bejn ]ew; kantanti (6) 26. Ara 11.

30. G[atti b’xi [a;a o[ra (4) 41. Ti/pis tar-ri[ isfel (4) Soluzzjoni tat-Tisliba li dehret is-Sibt li g[adda Mimdudin> 1. Novena; 4.

Malafama; 9. Feruti; 10.

Testatur; 12. A[na; 13. Soldi; 14. Qras; 17. Akkont; 18. U 20. Kabina; 21. Salott; 27.

Nsib; 28. Bnadi; 29. Dlam; 32.

A;;ornat; 33. Jannar; 34.

Solidali; 35. Disinn.

Weqfin> 1. Nuffata; 2.

Veronika; 3. Noti; 5. A;enda; 6. Arti; 7. Awturi; 8. Arrest; 11. u 26. Solidu; 15. Bnina; 16. Basal; 19. Solenni; 22.

Temprin; 23. Indaqs; 24.

Min;el; 25. In[all; 30. Grad; 31. Dari.

1

2

3

4

9

5

6

7

8

10 11

12

13

14

15

16

17

18 19 20

23

21

24

25

27

22

26

28

29

30

31

32

33

34

35

Tisliba bin-numri

In-numru 258, li mhux inklu] fil-lista tan-numri bi tliet figuri, jinsab imni]]el fejn suppost f’din il-gradilja biex jg[inkom issibu fejn iridu ji;u mni]]la n-numri l-o[ra kollha li g[andkom f’dawn l-erba’ listi. G[alikom.

Irba[ sett tal-platti ming[and JB Stores Indirizzaw is-soluzzjoni tag[kom hekk: Tisliba JB Stores, ‘In-Nazzjon’, Stamperija Indipendenza, Triq Herbert Ganado, TalPietà PTA 1450, u g[andkom ]mien sa nhar is-Sibt li ;ej.

Ir-rebbie[#a jit[abbar [mistax o[ra.

Ir-rebbie[#a jkun mitlub iwie;eb mistoqsija [afifa fuq it-telefon, g[alhekk mas-soluzzjoni tat-Tisliba tinsewx tni]]lu n-numru tat-telefon tag[kom.

L-a[[ar premju ntreba[ minn J. Manduca. 182, ‘Glenwick’, Vjal il-21 ta’ Settembru, in-Naxxar, NXR 1012.

SOLUZZJONI TA’ TISLIBA BIN-NUMRI

IN-NAZZJON

Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

TV#Radju 23 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Fil-qosor

L-ewwel semifinali minn Passport 2 Indifest NET Television 14>35

Richie Rich Italia 1, 19>15

Macaulay Culkin (fir-ritratt hawn fuq) hu l-protagonist f’dan il-film Amerikan tal-1994 b’re;ija ta Donald Petrie. It-tema prin/ipali hi dwar kemm il-flus mhumiex kollox. Richie jkun tifel sinjurun, i]da j[ossu wkoll [afna wa[du. X’ji;ri meta jag[mel sforz qawwi biex isib klikka ta’ [bieb?

Il-koppja mag[mula mill-kantanta u attri/i Leontine flimkien ma’ ]ew;ha Snits, il-personalità televi]iva u skultur Indri Attard u Mandy Grimaud, mart Peppi Azzopardi, se jkunu fost il-mistednin fl-edizzjoni ta’ Sas-Sitta tal-lum.

Bi pre]entazzjoni ta’ Ray Attard u Debbie Scerri (fir-ritratt tawwali fuq il-lemin), waqt il-programm se tkompli l-game show Koppja vs Koppja b’log[ob ;did, waqt li niskopru xi kurzitajiet dwar il-mistiedna. Tkompli wkoll il-komi/ità ta’ Toni Busuttil, kif ukoll l-ispettaklu mu]ikali mill-band ta’ Mark Spiteri Lucas u l-kantanti residenti. Se jkun hemm ukoll l-ewwel semifinali tal-Passport 2 Indifest li se tkun bejn Karen Debattista u Ana Maria Grima (it-tnejn fir-ritratti hawn ta[t), u ]fin minn Keith Dance Studio.

Attrazzjonijiet o[ra waqt il-programm jinkludu diversi kompetizzjonjiet b’rigali mill-isba[, inklu]i w[ud fi flus kontanti, l-ispjegazzjoni tal-Van;elu minn Fr Deo Debono OSA u r-rokna dwar l-ilbies tal-g[arajjes.

Stevie La 5, 21>10

Adrian u Claire (it-tnejn fir-ritratt hawn fuq) ikunu koppja li baqg[u bla tfal. Jasal ]mien u jidde/iedu li jadottaw tifla ta’ tmien snin, Isabel. Qatt ma bassru li din il-bi//a se tkun daqstant diffi/li, bil-problema tkun bi Stevie, il-[abib imma;inarju ta’ Isabel.

Me]è NET Television 20>30

Ronald Briffa u Joséf Bonello b’edizzjoni o[ra ta’ dan il-programm b’diskussjoni interessanti, kif ukoll mu]ika pprovduta minn Philip Vella.

Il-mistiedna se jkunu Sasha, make-up artist li bix-xog[ol tag[ha reb[et anki numru ta’ premjijiet, Claudia Calleja li hi wa[da mill-organizzatturi ta’ Miss World Malta u Hermann Bonaci, li fil-futur qrib fuq dan l-istazzjon se jag[tina programm ;did ta’ varjetà. Dawn it-tlieta qed jidhru bl-istess ordni fir-ritratti fuq ix-xellug.

Biex tg[in fil-pre]entazzjoni tal-programm, se jkun hemm il-mudella Chiara Demanuele.

Produzzjoni ta’ FMJ Productions.

Hotel Bau Italia 1, 19>15

Film koproduzzjoni Amerikana u :ermani]a li n[adem fl-2009 b’re;ija ta’ Thor Freudenthal li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Emma Roberts u lil Jake

Fi/-?entru tal-G[add tal-Voti fin-Naxxar illum se jkun qed isir l-g[add tal-voti tat-33 Kunsill Lokali li fihom saret l-elezzjoni tal-Kunsill ;img[a ilu.

Dan l-istazzjon, permezz tal-;urnalisti

IN-NAZZJON

Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

24 TV#Radju

06>00

Bon;u 101 Weekend (b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>30 Anali]i tal-:urnali)

08>00

A[barijiet

08>15

Bon;u 101 Weekend

09>05

Wara l-Breakfast

11>55

Avvi]i tal-Mewt

12>00

A[barijiet

12.30

Italomix

14>00

Skor

17>55

Avvi]i tal-Mewt

18>00

A[barijiet

18>30

Skor Extra Time

19>00

Country Music Club

21>00

Fuzzbox Saturday Special

24>00

Rockna (r).

Radju Malta - 93.7 FM 07:00 - A[barijiet, 07:05 – Jum :did (jinkludi 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 09:00 BBC 09:05 - G[andi x’Ng[id 11:00 - Mill-G]ira ta’ Calypso 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:57 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:15 - Music Express 14:00 A[barijiet 14:05 – Mu]ika u Sport (16:00 A[barijiet 17:00 BBC News) 18:00 Bulettin tal-A[barijiet 18:15 – Diski Memorabbli 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Ri]ultati Sportivi 20:30 - Rock Express 22:00 - L-A[barijiet 22:05 Erre Be 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:40 - Ru]arju.

ONE Radio - 92.7 FM 06:00 – ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 ONE News) 10:00 – Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik) 11:45 ONE News 12:00 – Angelus 12:05 - Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem 12:30 – A[na 13:15 Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 – Minflok Siesta 15:30 Drive Time 15:45 - ONE News 16:00 Jack… bini 17:00 - Rush Hour 17:45 - ONE News 19:00 - Sport Action 19:15 – Banana Republic 19:45 - ONE News 20:45 – Eurovision Radio 21:45 - ONE News 22:00 – Dirett }g[a]ag[.

RTK - 103 FM 06:30 Tmiem il-:img[a 103 FM! (jinkludi 05:45 Qari millBibbja, 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News) 09:00 - A[barijiet filQosor 09:05 – Bieb Imbexxaq 10:05 - Newsbook (jinkludi 11:00 RTK Qosor) 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 – Se[er il-Malti 13:00 - RTK Qosor 13:30 - LG[a]la Tieg[ek u Tieg[i (jinkludi 14:00 BBC News, 15:00 RTK Qosor) 15:05- Intietef 15:30 - Saturday Drive 19:00 Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Notte Italiana 21:15 - Mill-kotba li Wasslulna 22:00 – Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 – Rakkont, Mu]ika.

Campus FM - 103.7 FM 09:00 - BBC World Service 09:06 - Pri]ma 10:00 – BBC News Update 10:06 – LEwropa u l-Imperu 11:00 -

BBC News Update 11:06 Mhux Kelma bejn Tnejn 12:00 - BBC News Update 12:05 Testment 13:00 - Putumayo Radio Show 14:00 - BBC World Service 21:00 – Laudate Dominum 22:30 - BBC World Service.

Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 10:00 - Nixtarru Kitbet San :or; Preca 11:00 - F’ismi jke//u x-xjaten 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju tal-Erwie[ 13:00 - Magazine 15:00 - Kurunella tal-{niena Divina 15:30 - Il-Knisja: idDar t’Alla u tal-bnedmin 16:00 - L-Arka ta’ Noe 17:00 Kuntatt 17:30 - A[barijiet Reli;ju]i 17:45 - G[asar 18:00 - Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 - (ikompli) Kuntatt 20:00 - Van;elu {aj 21:00 - Ma’ San Pawl lejn :esù 21:30 - T[allux qalbkom tit[awwad 22:00 G[annu lil Ismu 23:00 - Mur sewwi l-Knisja Tieg[i (r) 23:30 – A[barijiet Reli;ju]i 23:50 - Kompjeta.

Bay Radio - 89.7 FM 06:30 – Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Dorian Cassar (jinkludi 11:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 – Malta’s Top 10 14:30 Ben Glover 16:30 – Weekend Drive 18:30 A[barijiet 18:35 – Malcolm B’s Party Zone 20:30 – Armin van Buuren 22:30 - Ruby 00:30 - Carl Cox. Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 All Time Favourites 08:00 Saturday Morning Beats 10:00 - Mill-{bieb g[all-{bieb 12:00 - Mill-Pinna tas-Surmast (Mar/i) 14:30 - Saturday Hits 14:30 - Sacred Spirit Instrumental Music 17:00 - Music Generation Weekend 18:00 - Enchallah 20:00 - All Time Favourites.

Smash Radio - 104.6 FM 07:30 - Commander Jay 11:00 - Radio Motordrome 15:00 Mixed Hits 16:30 – Tea Time 18:30 - Xtravadance 20:00 – Mixed Hits 22:00 – Vince Marshall 24:00 - Non-stop Night Music.

Calypso Radio - 101.8 FM 06:00 - Calypso Breakfast 09:00 - Bejn il-{bieb 12:05 Calypso Weekend 14:00 Mu]ika u Sport 18:05 Saturday Night Live 20:30 Dak Kien }mien 01:00 - NonStop Music.

American Pastime - Iris, 17>15

Aaron Yoo (fir-ritratt hawn fuq) hu fost l-atturi ewlenin f’dan il-film drammatiku Amerikan tal2007 b’re;ija ta’ Desmond Nakano. L-istorja hi ambjentata fl-1941 f’[abs fl-istat Amerikan ta’ Utah fejn ikunu qed jin]ammu b[ala internati numru ta’ :appuni]i waqt it-Tieni Gwerra Dinjija.

TVM 07:00 - L-G[odwa t-Tajba 08:00 - Wirt, Arti u Kultura 08:30 - Il{arsa ta’ Ru]ann (il-11-il ep.)

09:05 – Sensilhena (r) 09:50 }ona (r) 11:10 – Paqpaq 12:00 - A[barijiet 12:10 - Aqta’ Kemm 13:00 - Sibtek 14:00 - A[barijiet fil-qosor 14:05 - (ikompli) Sibtek 16:00 - A[barijiet 16:05 Luxdesign 17:15 - Storjografija 17:40 - Kelma g[all-{ajja 18:00 - A[barijiet 18:10 - Gadgets 18:55 - G[awdex illum 19:30 .EU 20:00 - L-A[barijiet 20:40 Jesus of Nazareth. Part 1. Film 24:00 - L-A[barijiet 00:20 Sibtek (r).

TVM 2 07:00 - News

09:00 - UCL Magazine 09:30 - Malta u lil Hinn Minnha 11:00 - Madwarna 11:30 - Meander 12:00 - Egypt 13:00 - Il-{arsa ta’ Ru]ann 13:30 - Dokumentarji 13:45 Venere 14:25 - Storjografija 15:00 - Gadgets 15:30 - Mixage 16:00 - Beast Legends 17:00 GFA Roundup 17:30 - Starboard 18:00 – 3 Pointer 18:30 - Ti;rijiet 19:00 - Ruggers 19:30 A[barijiet g[al dawk neqsin missmig[ 19:40 - Egypt 20:30 A[barijiet bl-Ingli] 20:40 Dissett 21:45 - Mario Lanza: Singing to the Gods 22:45 Mixage.

ONE 007:15 - Healthy Living (r) 08:30 - ONE News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 Teleshopping 10:30 - {ajja (r) 11:00 - Clint on ONE 12:50 - On D Road (r) 13:30 - ONE News 13:45 - Teleshopping 14:00 Ilsien in-Nisa (r) 15:30 Teleshopping 16:00 - Kif Inti? (r) 17:30 - ONE News 17:40 Pink Panther 19:10 - Lottu 19:30 - ONE News 20:10 - Ieqaf 20 Minuta 20:35 - Bla A;enda 23:15 - ONE News.

Smash 09:30 - Teleshopping 13:00 - FilK/ina ma’ Farah (r) 14:00 Er;a’ Lura 15:30 - Music 16:30 - Mill-Mara g[all-Mara 17:30 -

CNI (r) 18:00 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 18:40 Dokumentarju 19:00 - A[barijiet 19:30 - Miraklu 20:30 - IlParlament tal-Poplu 22:00 A[barijiet.

Raiuno 06:30 - Unomattina in famiglia 10:05 - Linea verde orizzonti 10.55 - Aprirai 11:10 Unomattina storie vere 12:00 La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Easy Driver 14:30 - Le amiche del sabato 17:00 - Tg 1 17:15 - A Sua Immagine 17:45 – Passaggio a Nord Ovest (dok) 18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Rai tg sport 20:35 Affari tuoi 21:10 - I migliori anni 24:00 - S’è fatta notte 00:45 - Tg 1 notte 01:00 - Cinematografo 02:00 - I bambini ci guardano.

Film ’44.

Raidue 06:30 - Real School (attwalità) 09:45 - Voyager Factory: Inside the World 10:30 - Aprirai 10:40 - Sulla via di Damasco 11:10 Mezzogiorno in famiglia 13:00 Tg 2 giorno 13:30 - Dribbling 13:45 - G.P. di Malesia di F1 14:55 - Senza Traccia (TF) 15:40 - La carta del destino. Film 2011 17:10 - Sereno variabile 18:05 Amore senza pietà. Film 2007 19:35 - Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 - Tg 2 21:05 Castle (TF) 22:40 - NYC 22 (TF) 23:25 - Tg2 23:40 - Tg 2 dossier 00:25 - Tg 2 Storie 01:05 - Tg 2 Mizar 01:35 - Tg 2 Si, viaggiare 01:45 - Tg 2 Eat Parade.

Raitre 06:50 - La grande vallata (TF) 07:40 - Fuggiasco. Film ’47 09:15 - Paese Reale 10:15 L’Ispettore Derrick (TF) 11:00 Tgr Bellitalia 11:30 - Tgr Prodotto Italia 12:00 - Tg 3 12:25 - Tgr il settimanale 12:55 Tgr ambiente Italia 14:00 - TG regione 14:20 - Tg 3 14:45 - Tg 3 Pixel 14:55 - TV Talk 17:00 Timbuctu: I viaggi di Davide (att.) 17:25 – Live is life: 80 e tanta voglia di rock. Film 2010 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg 3

regione 20:00 - Blob 20:10 Che tempo che fa 21:30 Metropoli 23:25 - Tg 3 23:45 Il giallo e il nero 00:45 - Tg 3 00:55 - Tg 3 agenda del mondo 01:10 - Tg 3 sabato notte 01:30 Fuori orario 01:40 - Cave of Forgotten Dreams. Film 2010.

Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina 09:05 - Zoo Doctor (TF) 10:00 - Melaverde 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Cougar Town (TF) 14:10 - Amici 16:00 - Verissimo 18:50 - The Money Drop 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 Italia’s Got Talent: Il Meglio 24:00 - Mai dire provini 01:00 X-Style 01:35 - Tg 5 notte 02:00 - Striscia la notizia.

Rete 4 07:10 - Mystère 09:05 Carabinieri 4 10:05 Donnavventura 10:50 - Ricette di Famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Poirot: Il primo caso di Poirot (TF) 17:00 Detective Monk (TF) 18:00 Pianeta mare 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:40 - Walker Texas Ranger (TF) 21:30 - Sfida tra I ghiacci. Film ’94 23:30 - Life (TF) 01:15 - Tg 4 night news 01:35 - Ieri e oggi in tv special. 03:50 - La valle dell’eco tonante. Film ’65.

Italia 1 07:00 - I’m the Band (TF) 07:20 - Cartoons 11:00 - Robin Hood (TF) 12:25 - Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - In viaggio per il college. Film 2008 15:20 - Cadet Kelly: Una ribelle in uniforme. Film 2002 17:25 La vita secondo Jim (TF) 17:50 -

Magazine Champions League 18:30 - Studio aperto 19:00 Life Bites - Pillole di vita (sitcom) 19:15 - Richie Rich. Film ’94 21:10 - Harry Potter e il calice di fuoco. Film 2005 00:05 Blade. Film ’98 02:15 Poker1mania.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

TV#Radju 25 Favourite Channel 07:15 - F. News 07:30 - {in g[al Kollox (r) 09:30 -Arkivji tan-Nies (r) 10:30 - Belle Donne 12:30 - Teleshopping 13:00 Sibtkuntatt 16:00 - Entertain Me (r) 18:00 - Teleshopping 18:30 – Madagascar 19:45 - F. News 20:30 - News Point 21:00 - Sejja[tli 22:00 Niltaqg[u.

Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshopping 12:00 – Music Festival (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 - The 90s 14:30 - The 00s 15:00 - Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Retro Vision 19:00 - The World of Music (r) 19:30 - Cuban Music (r) 20:00 Never Ending Star 20:30 - Pop Concert 21:30 - The Local Angle (r) 22:00 - The Latest Hits (r) 23:30 - Music Videos.

La 5 13:00 - 13:00 - Extreme

Makeover Home Edition 14:35 Giudice Amy (TF) 16:05 - The Starter Wife (TF) 17:50 Principesse 18:40 - Amici 20:25 - Extreme Makoever Home Editions 21:10 - Stevie. Film 2008 23:05 - The Tudors (TF) 01:00 - Il segreto di Miriam.

BBC Entertainment 07:15 - 3rd & Bird 07:25 Fimbles 07:45 - Jackanory Junior 08:00 - Tellytales 08:10 Tweenies 08:30 - The Weakest Link 09:15 - Doctor Who 10:05 - Doctor Who Confidential 10:15 - Drop Zone 11:10 - Full Circle with Michael Palin 12:00 - The Green Green Grass 12:30 Fawlty Towers 13:00 - Casualty 14:40 - EastEnders 17:05 ’Allo, ’Allo! 17:35 - The Weakest Link 18:20 - Doctor Who 19:05 - Drop Zone 20:00 Live at the Apollo 20:45 - Alan Carr: Chatty Man 21:30 - Mad Dogs 22:15 - Ideal 22:45 - The

Impressions Show with Culshaw and Stephenson 23:15 - The Stephen K Amos Show 23:45 Drop Zone.

TCM 08:05 - Beau Brummell. Film ’54 (U) 10:00 - Father of the Bride.

Film ’50 (U) 11:30 - The V.I.P.s. Film ’63 (A) 13:30 Ivanhoe. Film ’52 (U) 15:15 The Last Time I Saw Paris. Film ’54 (U) 17:10 - Little Women.

Film ’49 (U) 19:10 - Cat on a Hot Tin Roof. Film ’58 21:00 Butterfield 8. Film ’60 (15) 22:45 - Courage of Lassie. Film ’46 (U).

MGM Movies 06:30 - Juggernaut. Film ’74 (A) 08:20 - A Funny Thing

Happened on the Way to the Forum. Film ’66 (A) 09:55 - The Lake. Film ’98 11:25 - Wicked Stepmother. Film ’89 (PG) 13:00 - Mannequin. Film ’87 (PG) 14:30 - A Star for Two. Film ’91 16:05 - Tom Jones.

Film ’63 (AA) 18:15 - MGM’s Big Screen 18:30 - The Promise.

Film ’99 20:00 - Witness to the Mob. Film ’98 (15) 22:00 - The Adventures of Priscilla, Queen of the Desert. Film ’94 (15) 23:40 Cadillac Man. Film ’90 (15).

GO Stars 07:00 - Frost#Nixon 09:00 Young Hercules 09:25 - E.T. The Extra Terrestrial 11:20 The Middle 11:45 - Lloyd Weber's: Joseph & The Amazing Technicolor Dreamcoat 13:05 Anger Management 15:00 Saturday Bond Collection: Never Say Never 17:10 - Two and a Half Men 17:35 - Glorious 39 19:40 - The Middle 20:05 Downton Abbey 21:00 Haywire 22:30 - Never Say Never 00:40 - 4.3.2.1.

Diva Universal 06:57 - Kojak 09:00 - Jane Doe: The Wrong Face 10:36 What to Bring to America 10:55 - JAG 12:55 - Rex: A Cop’s Friend 14:55 - Agatha Christie’s Poirot 16:50 - La Prova 16:55 - Law & Order 18:50 - Great Women 19:00 - ShakespeaRe-Told 20:48 - Great Women 21:00 - JAG 21:57 - JAG 22:58 - Fede Cieca 23:10 - Jane Doe: Til Death Do Us Part.

Discovery Channel 07:15 - Fifth Gear 08:10 - Mega

Builders: Roller Coaster 09:05 Mighty Ships: USS Gravely 09:55 - Jungle Gold 10:50 Jungle Gold: Hell and High Water 11:40 - Jungle Gold: Shots Fired 12:35 - Jungle Gold: Broken Man 13:30 - Extreme Engineering: Peru Dam and Tunnel 14:25 - You Have Been Warned: Dukes of Havoc 15:20 - Classic Car Rescue: Jaguar EType 16:15 - Fast N’ Loud: Ramshackle Rambler 17:10 Texas Car Wars: The El Camino King 18:05 - Mythbusters: Storm Chasing Myths 19:00 How It’s Made 20:00 - Auction Hunters 20:30 - Auction Hunters: Little-Ton Jones 21:00 - Baggage Battles 22:00 Curiosity: Mars Landing 2012 23:00 - One Giant Leap: A Neil Armstrong Tribute.

Iris 15:05 - Ricche e famose. Film ’81 17:15 - American Pastime.

Film 2007 19:15 - Riavanti Marsh. Film ’79 21:10 - Scuola di ladri. Film ’86 23:15 - Casta e pura. Film ’81 01:00 - La grade abbuffata. Film ’73..

Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Grey's Anatomy 12:30 - Amazing Race 13:15 - Dallas 19:20 - Films & Stars 19:45 - Suits 20:30 Amazing Race 21:15 Boardwalk Empire 22:20 - 30 Rock 22:45 - Supernatural 23:30 - Enlightened 00:00 Mike & Molly 00:30 - 2 Broke Girls 00:55 - True Blood.

Biography Channel 10:00 - Confessions of an Animal Hoarder. Storage Wars: 16:00 - Operation Hobo 16:30 Blame It on the Rain 17:00 Viva La San Francisco 17:30 Highland Anxiety 18:00 - Fire In the Hole 18:30 - Operation Hobo 19:00 - Blame It on the Rain 19:30 - Viva La San Francisco 20:00 - Highland Anxiety 20:30 - Fire In the Hole. Hardcore Pawn: 21:00 - Cold Blooded Robbery 21:30 - Les’ Spending Spree. Fatal Vows: 22:00 Death in the Family 23:00 - The Burleson Case.

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:05 - Benjamin’s Farm 08:10 - See The Sea 08:15 - Slim Pig 08:25 - Monkey See Monkey Do 08:35 - Kipper 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 - Bob the Builder 09:55 - Lots & Lots 10:15 - Oswald 10:40 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 11:05 - Wildlife 11:10 - James the Cat 11:15 Fluffy Gardens 11:30 - My Animal Family 11:45 - Benjamin’s Farm 11:50 - See The Sea 11:55 Mio Mao 12:05 - Slim Pig 12:15 - Monkey See Monkey Do 12:25 - Bob the Builder 12:35 Fireman Sam 12:45 - Thomas and Friends 13:10 Pingu 13:15 - Tiny Planets 13:20 - Pingu 13:25 Barney and Friends 13:55 - Kipper 14:05 Angelina Ballerina 14:20 - Dougie in Disguise 14:30 - Wobblyland 14:35 - Monkey See Monkey Do 14:45 - Pingu 14:50 - Tiny Planets 14:55 Pingu 15:00 - My Animal Family 15:15 Benjamin’s Farm 15:20 - See The Sea 15:25 James the Cat 15:30 - Thomas and Friends 15:45 - Bob the Builder 15:55 - Wobblyland 16:00 Bob the Builder 16:55 - Wobblyland 17:00 - Slim Pig 17:10 - Pingu 17:15 - Tiny Planets 17:20 Pingu 17:25 - Oswald 17:50 - Gazoon 18:00 -

Angelina Ballerina 18:15 - Thomas and Friends 18:30 - Bob the Builder 18:40 - Fireman Sam 18:50 - Barney and Friends 19:20 - Pingu 19:30 Monkey See Monkey Do 19:40 - Tiny Planets 19:45 - Tork 20:00 - Monkey See Monkey Do 20:10 - See The Sea 20:15 - My Animal Family 20:30 - Benjamin’s Farm 20:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:00 - Bob the Builder 21:10 - Thomas and Friends 21:25 - Bob the Builder 21:35 - Fireman Sam 21:45 - IglooGloo 22:00 - Kipper 22:10 - Dougie in Disguise 22:20 - Barney and Friends.

Disney Channel 08:00 - Austin and Ally 08:25 - ANT Farm 08:50 - That’s So Raven 09:15 - Bolt (PG) 10:40 - Cars Toons 10:55 - Jessie 11:45 - Good Luck Charlie 12:35 - Shake It Up 13:00 - Gravity Falls 14:40 ANT Farm 15:00 - Read It and Weep 16:20 Wizards of Waverly Place 17:10 - Shake It Up 18:00 - Austin and Ally 18:25 - ANT Farm 19:15 - Jessie 20:05 - Good Luck Charlie 20:55 - The Suite Life of Zack and Cody 21:45 - Stitch.

07>00 10>00 11>20 12>00 13>00 14>00 14>05 14>35 15>00 15>05 17>00 17>05 18>00 18>10 19>10 19>35 19>45 20>30 21>30 21>35 22>15 23>00

INET News Telebejg[ Anali]i tal-A[bar L-Istampa Kollha (r) Animal Diaries (r) NET News L-Istorja tal-Futbol Malti (r) Sas-Sitta NET News Sas-Sitta NET News Sas-Sitta NET News Newsroom Tlug[ tal-Lottu {sieb reli;ju] NET News Me]è NET News (ikompli) Me]è Servizzi minn Newsroom NET News

Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - The Box

08:45 - FIS WC Nordic Ski Jumping 09:45 - FIS WC Nordic Ski Jumping: Planica, Slovenia: HS 215 Team (live) 11:45 - FIS WC Nordic Skiing 12:15 - FIS WC Nordic Skiing: Falun, Sweden: Women’s 10km Classic (live) 13:15 - FIS WC Nordic Skiing 13:30 - FIS WC Nordic Skiing: Falun, Sweden: Men’s 15km Classic (live) 16:00 - UCI World Tour Cycling: Tour of Catalunya: Stage 6 (live) 17:00 - WC Qual. Football 18:45 FIS WC Nordic Ski Jumping 20:00 - World Women’s Championship Curling: Rd Robin: Riga, Latvia (live) 22:00 - Fight Club 23:30 - FIA European Championship Rally.

Eurosport 2 07:00 - Cycling

08:00 - FIA European Championship Rally 08:30 - Australian Rules Football: Rd 1 (live) 11:30 WC, World Tour 12:00 - J League Football: Day 3 (live) 14:00 - FIS Freestyle WC Skiing: Sierra Nevada, Spain (live) 15:00 - WC, World Tour 16:00 - WC Qual. Football 16:45 - FIS WC Nordic Ski Jumping 18:00 - Agipi Masters Billiards: SF (live) 20:00 - WC Qual. Football 21:00 - Agipi Masters Billiards: QF (live) 23:00 - Arena Football.

GO Sports 1 07:30 - ATP Masters 1000: BNP Paribas Open, Indian Wells: Highlights 08:30 Football's Greatest 09:00 - F1: Malaysian GP: Qualifying (live) 10:30 - PGA European Tour: Maybank Malaysian Open: Day 3 14:30 - F1: Malaysian GP: Qual. 16:00 - ATP Masters 1000: Sony Open, Miami: Rd 2 (live).

GO Sports 2 08:30 - Milan Channel 16:15 Aviva Premiership: Rd 18:

London Wasps v Northampton Saints (live). RaboDirect Pro12: Rd 18: 18:45 - Munster v Connacht (live) 20:45 Leinster v Glasgow (live).

22:45 - Milan Channel GO sports 3 18:00 - Aviva Premiership: Rd 18: Exeter Chiefs v Leicester Tigers (live) 20:00 - Inter Channel.

GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - Barclays PL: Wk 31:

Sunderland v Norwich City 11:00 - ATP Masters 1000: Sony Open, Miami: Rd 2

15:00 - PGA European Tour: Maybank Malaysian Open: Day 3 19:00 - Serie A: Rd 29: Milan v Palermo 21:00 - Ligue 1: Rd 29: LOSC Lille v Evian TG 23:00 - RaboDirect Pro12: Rd 18: Leinster v Glasgow 01:00 - Barclays PL: Wk 31: Manchester Utd v Reading.

GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 11:00 - Barclays PL: Wk 31:

Sunderland v Norwich City 13:00 - ATP Masters 1000: Sony Open, Miami: Rd 2 17:00 - PGA European Tour: Maybank Malaysian Open: Day 3 21:00 - Serie A: Rd 29: Milan v Palermo 23:00 - Ligue 1: Rd 29: LOSC Lille v Evian TG 01:00 - RaboDirect Pro12: Rd 18: Leinster v Glasgow.

Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga: Preview (r) 08:30 - FA Cup (r) 10:35 2012 Alpari World Match Tour (r) 12:45 - America's Cup: World Series (r) 14:25 -

Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r) 14:55 - Bundesliga: Preview (r) 15:30 - Bundesliga (live) 17:35 - Bundesliga: Highlights (r) 18:30 - Bundesliga (live) 20:35 - Bundesliga: Highlights (r) 21:25 - Bundesliga (r) 23:20 Vendee Globe 2012-13 Weekly Highlights (r) 23:40 Bundesliga (r) Melita Sports 2 12:00 - Vendee Globe 2012-13 Weekly Highlights (r) 12:55 FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 15:35 - Volleyball

Champions League Magazine The Big Hit (r) 16:05 - FA Cup 18:10 - Swedish ATG Horse Racing V75 Race Meetings 22:15 - Bundesliga: Highlights (r) 23:05 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 01:10 America's Cup: World Series (r).

Malta Stars 08:00 - Malta Basketball Association (r) 09:35 - Malta Rugby Football Union (r) 11:10 - Malta Handball Association (r) 12:30 - MFA Futsal League (r) 13:50 Melita GFA 1st Division (r) 15:35 - BOV PL (r) 17:50 -

Malta Basketball Association (r) 19:25 - Malta Rugby Football Union (r) 21:00 - Malta Handball Association (r) 22:20 - MFA Futsal League (r) 23:40 - Melita GFA 1st Division (r) 01:25 - BOV PL (r).

IN-NAZZJON Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

26 Klassifikati PROPJETA’ G{ALL-BEJG{ Il-Mosta

DIRETT ming[and is-sid, blokka ;dida ta’ tliet appartamenti, 210sqm u penthouse bi tlieta tas-sodda, ensuite, gallarija kbira u washroom area, bil-lift a//essibbli mill-garaxx. Prezz €155,000. ?emplu 99431195.

Marsaxlokk

APPARTAMENT u penthouses bil-veduta talba[ar u tal-kampanja, lesti

minn kollox bi tliet ikmamar tas-sodda, ]ew; kmamar talbanju, k/ina kbira u terrazzin 14-il pied bi 11-il pied.

Kollox tal-aqwa kwalità, servuti bil-lift sal-garaxx.

Prezz €112,000 (Lm48,000).

Garaxx ta’ karozza wa[da €16,000 (Lm7,000) jew ta’ tnejn €28,000 (Lm12,000). ?emplu 79441869.

Marsaxlokk

TERRAN b’bit[a kbira lest minn kollox b’affarijiet ta’ kwalità tajba, kemm tid[ol fih. Tliet ikmamar tas-sodda,

]ewgt kmamar tal-banju, k/ina kbira, boxroom, e//.

Prezz €112,000 (Lm48,000).

Tista’ tnifdu ma’ garaxx ta’ karozza wa[da jew tnejn.

Garaxx ta’ karozza wa[da €16,000 (Lm7,000) jew ta’ tnejn €28,000 (Lm12,000). ?emplu 77777521 jew 99466988.

{a]-}ebbu;

TERRACED house ;dida f’area sabi[a. Tliet qasab u nofs fa//ata b’85 pied fond.

Lesta minn kollox b’erba’ kmamar tas-sodda, ]ew;

kmamar tal-banju, k/ina, salott. Tajba wkoll g[alli]viluppaturi. Min hu interessat i/empel 79066880 jew 27015780.

{a]-}ebbu;

DAR f’post /entrali u blarja tag[ha. Prezz: €128,000. ?emplu 79769677.

San :wann

GARAXX 20 pied x 10 piedi livell mat-triq. ?emplu 99457944.

G{ALL-KIRI Qajjenza/Bir]ebbu;a

APPARTAMENT ground floor, furnished bi 2 tassodda, salott, k/ina, kamra talbanju u bil-bit[a. ?emplu 99455207 jew 77455207.

AVVI}I G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq ilfil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//.

Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol.

B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//.

B’sitt xhur garanzija fuq ilparts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

G{ALL-BEJG{ G[amara antika

TINKLUDI twaletta bilmera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// talir[am u gwardarobba kbira.

Jistg[u jinbieg[u separat. ?emplu 99800607.

Kamra tal-Pranzu

INJAM tip Messikan: mejda, sitt si;;ijiet u welsh dresser. €1350 jew l-eqreb. ?emplu 99010176.

Purtieri

PAR purtieri kbar (148ins x 98ins), jistg[u jsiru ]ew; pari, stil klassiku bid-drapp tassunblock. Kulur gold, a[mar u a[dar. Prezz €40. ?emplu 21242180.

Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

27 BASKETBALL – KAMPJONAT BOV SF PLAY-OFFS

Ikunu mag[rufa l-finalisti Nhar il-{add wara nofsin[ar tintlag[ab it-tielet u l-a[[ar log[ba de/i]iva biex ikunu mag[rufa ]-]ewg timijiet li se jikkontestaw ilfinali g[ar-reb[ tat-titlu.

L-ewwel fl-azzjoni jkunu Floriana Francesco Fenech u Si;;iewi waqt li t-tieni log[ba Athleta A to Z Electronics jilag[bu kontra Pavi Depiro.

Si;;iewi g[andhom rekord tajjeb kontra Floriana u llog[biet bejn dawn i]-]ew; timijiet minn dejjem kienu bilan/jati u [afna drabi kienu de/i]i fl-a[[ar minuti. {afna jiddependi millforma tal-inkonsistenti C.

Maeir u M. Mijatovic g[al Si;;iewi u l-forma talplaymaker C. Sammut g[al Floriana.

Min jiddefendi l-a[jar u j]omm kalm ikun b’/ans tajjeb li jg[addi g[all-finali.

I/-champions renjanti Athleta qed jit[abtu biex jeg[lbu l-isfida ta’ Depiro.

Depiro reb[u l-a[[ar erba’ konfronti minn [amsa kontra Athleta.

G[alkemm Athleta irkupraw lil M. Naudi qed i[ossu n-nuqqas tat-twil A.Bonnici anki g[ax is-Serb M. Todorovic m[ux dejjem qed jimponi l-qawwa tieg[u ta[t il-boards.

Depiro qed jiddependu [afna fuq il-forma talAmerikan S. Morgan li kien protagonista fit-tieni log[ba.

Il-{add jing[ata bidu g[allpromotion Pool bejn i]-]ewg timijiet li spi//aw fl-a[[ar tal-Ewwel Divi]joni Bupa Luxol u Loyola Tata Motors u l-ewwel ]ew; timijiet fitTieni Divi]joni Starlites u SN Suns .

L-ewwel konfront hu bejn Luxol u SN Suns li spi//aw it-tieni b’differenza ta’ baskets a[jar mir-rivali Si;;iewi. Luxol mhux suppost ifallu waqt li Loyola g[andhom isibuha kemmxejn diffi/li kontra Starlites.

L-iskola tal-futbol tal-bniet se tifta[ f’Lulju L-iskola tal-futboll tal-bniet bl-isem ta’ ‘Girls Football Skills School’ se tifta[ fl-1 ta’ Lulju. Din l-iskola se ddum seba’ ;img[at miftu[a u s-sessjonijiet ta’ ta[ri; se jsiru filgrawnd ta’ {al-Tarxien. Is-sessjonijiet se jibdew isiru kull nhar ta’ Tnejn mill-5 p.m. ’il

quddiem u tmexxi din l-iskola Maria Coppola.

G[al dawn is-sessjonijiet jistg[u jattendu bniet li g[andhom bejn il-5 u s-17-il sena. G[al aktar informazzjoni wie[ed jista’ jikkuntattja lil Coppola fuq 79937289 jew jibg[at e-mail fuq maricopp@live.com.

Azzjoni mill-play off bejn Floriana u Si;;iewi

Sport lokali g[al tmiem il-;img[a Illum MFA Centenary Stadium – 1 p.m. III Div. Mdina K. v Sta Lucia, 3 p.m. III Div. Mtarfa v Sirens Mosta Grd – 2 p.m. III Div. Attard v Marsaskala, 4.15 p.m. III Div. Xg[ajra T. v G[axaq Luxol Grd – 2 p.m. III Div. Qrendi v Swieqi Utd, 4.15 p.m. III Div. Ta’ Xbiex v Luqa SA YFA Si;;iewi Grd. - 1 p.m. U#17 St. Andrew v Rabat, 3 p.m. U#17 Naxxar L. v Msida, 5 p.m. U#15 G]ira Utd v Marsa Melita Grd – 2 p.m. U#17 Pieta` H. v San :wann, 4 p.m. U#17 Melita v {amrun, 6 p.m. U#15 Cottonera v Xg[ajra T. Mellie[a Grd. - 1 p.m. U#17 Mellie[a v Qormi, 3 p.m. U#17 Zurrieq v Kirkop Utd, 5 p.m. U#15 Mtarfa v Sta Lucia Pembroke Grd – 1 p.m. U#15

Pieta H. v Sliema W., 2.45 p.m.

U#15 Valletta v Mosta, 4.30 p.m.

U#15 Pembroke A. v B’Kara

GFA Gozo Stadium – 1 p.m. II Div.

Oratory Y. v G[arb R., 3 p.m. II Div. Munxar F. v G[ajnsielem

SWAN Qormi Grd – I Div. 1.45 p.m.

Tal-Qroqq V v Senglea G., 3.15 p.m. Lija#Iklin v Valletta SP M’Xlokk Grd – II Div. 1.45 p.m.

B’Kara JRS v Marsaxlokk, 3.15 p.m. San :wann K. v Ba[rija AFC Tarxien Grd. - II Div. 1.45 p.m.

G[arg[ur B. v Fleur de Lys, 3.15 p.m. Mqabba v Cospicua D.

HANDBALL Universita` - 12.30 p.m. II Div. (I)

HMS Eurosport v Phoenix DHL, 2 p.m. II Div. I) Kavallieri RS2 v La Salle Pro Led, 3.30 p.m. I Div. (N) La Salle ZT v Phoenix D., 5 p.m. I Div. (N) Luxol v Aloysians Z.

WATERPOLO Tal-Qroqq – 3.45 p.m. San :iljan v

Valletta Utd, 5 p.m. M’Xlokk v Neptunes E.

REGATTA Port il-Kbir – 12 p.m. Issir edizzjoni

o[ra tar-regatta ta’ Jum il-{elsien

G[ada MFA Centenary Stadium – 2 p.m. II Div. Si;;iewi v M;arr Utd, 4 p.m. II Div. }ebbu; R. v G[arg[ur Luxol Grd. - 2 p.m. II Div. Kirkop Utd v St. George’s, 4.15 p.m. II Div. San :wann v Pembroke A. Sirens Grd – 2 p.m. II Div. Mellie[a v St. Patrick, 4.15 p.m. II Div. Msida SJ v Sta Venera L. G[arg[ur Grd – Nisa U#16: 9 a.m.

Kirkop v B’Kara, 10 a.m. Pembroke A. v Gozo, 11 a.m. Melita v Hibernians YFA G[axaq Grd – 9 a.m. U#17 }ejtun v

}ebbu; R., 11 a.m. U#17 B’Bugia v M;arr Utd, 1 p.m. U#15 Qormi v San :wann Victor Tedesco St. - 9 a.m. U#17 Floriana v Balzan , 11 a.m. U#17 Sliema v Paola H., 1 p.m. U#15 {amrun S. v St. Andrew M’Xlokk Grd – 1 p.m. U#17 Tarxien R. v Pembroke, 3 p.m. U#17 Xg[ajra T. v Marsa, 5 p.m. U#15 M’Xlokk v Fgura Utd }ebbu; Grd. - 1 p.m. U#17 Mosta v B’Kara, 3 p.m. U#17 Lija-Iklin v Gudja Utd, 5 p.m. U#15 }ebbu; R. v Mellie[a Rabat Grd – 8.30 a.m. U#17 Fgura Utd v Attard, 1 p.m. U#17 Cottonera Utd v Sta Venera, 5 p.m. U#15 Floriana v Paola

GFA Gozo Stadium - 1 p.m. Nadur Y. v

Sannat L., 3 p.m. I Div. Ker/em A. v Xewkija T.

IASC Tarxien Grd. - 8.30 a.m. B’Bugia T. v

}urrieq W., 9.45 a.m. Luqa J. v Mosta

G., 11 a.m. M;arr F v Msida RS

MAFA Sta Margerita – 9.30 a.m. Valletta S v

Marsa WS, 11.15 a.m. Marsa SM v Valletta SP

HANDBALL Universita` - 9 a.m. U#15 (S)

Aloysians v Luxol, 10.15 a.m. U#17 (B) Starmax v Kavallieri, 11.30 a.m.

U#17 (B) Luxol STM v Phoenix P, 12.45 p.m. U#17 (B) Aloysians v La

Salle CD

SPARAR Bidnija – 9.30 a.m. Sparatura Trap g[al-NCR Trophy TI:RIJIET TA}-}WIEMEL Marsa – 1.30 p.m. L-10 laqg[a talista;un BASKETBALL Ta’ Qali – 9.30 a.m. Promotional Pool

5 Div. I v 2 Div. II Luxol v SN Suns, 11.15 a.m. 6 Div I v 1 Div. II, Loyola v Starlites 1 p.m. BOV I Div. (I) Floriana v Si;;iewi, 4.30 p.m. BOV I Div. (I) Athleta v Depiro

IN-NAZZJON Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

28 Sport BOWLING

Okmalta.com lura fil-qu//ata

Is-sewwieq tal-Lotus Kimi Raikkonen waqt it-tieni sessjoni libera f’Sepang fil-Malasja

FORMULA 1

Raikkonen ikompli minn fejn [alla Is-sewwieq tal-Lotus Kimi Raikkonen, rebbie[ tal-ewwel Grand Prix tal-ista;un tal-Awstralja, kompla minn fejn [alla ;img[a ilu meta rre;istra l-a[jar [in tal-;urnata fit-tieni sessjoni tal-provi liberi g[all-Grand Prix tal-Malasja.

Raikkonen, g[amel dawra f’[in ta’ 1.36.569’ filwaqt li t-tieni l-a[jar [in g[amlu /-champion Sebastian Vettel tar-Red Bull. Dan tal-a[[ar g[amel dawra f’[in ta’ 1.36.588’ filwaqt li ttielet l-a[jar [in g[amlu Felipe Massa talFerrari.

Fl-ewwel sessjoni ta’ filg[odu kien Mark Webber tar-Red Bull li g[amel l-a[jar [in. Hekk kif kien fadal nofs sieg[a g[al tmien it-tieni sessjoni bdiet nie]la x-xita u b[al ;img[a ilu, issessjoni kellha tieqaf.

Raikkonen, li reba[ il-Grand Prix ta’ ;img[a ilu, issa jipprova jirba[ dan il-Grand Prix talMalasja fejn ironikament reba[ l-ewwel Grand Prix fil-karriera tieg[u fl-2003.

Is-sewwieq tal-Ferrari li sta;un ilu spi//a fittieni post, Fernando Alonso spi//a biex irre;istra r-raba’ l-a[jar [in tal-;urnata. G[al darba o[ra re;g[u kienu di]appuntanti s-sewwieqa talMcLaren, Sergio Perez u Jenon Button. Perez u Button irre;istraw il-11 u t-12 l-aktar [in velo/i tal-;urnata.

Il-koppja tal-Mercedes Nico Rosberg u Lewis Hamilton irre;istraw is-seba’ u d-disa’ l-aktar [in velo/i imma wie[ed jistenna li llum dawn ittnejn ikunu aktar velo/i min[abba li fil-karozza se jkollhom inqas fuel.

FUTBOL

Hodgson ma jikkummentax dwar il-futur ta’ Ferdinand Il-kow/ nazzjonali talIngilterra Roy Hodgson ma kkummentax dwar il-futur tad-difensur Rio Ferdinand.

Hodgson sejja[ lil Ferdinand mat-tim Ingli] imma dan tala[[ar g[a]el li jirrifjuta li jilg[ab mal-Ingilterra u minflok se jibqa’ jit[arre; ma’ Man Utd. L-Ingilterra lbiera[ lag[bet kontra San Marino u ;img[a o[ra tilg[ab kontra l-Montenegro.

Meta jkun hemm il-log[ob internazzjonali Ferdinand imur g[and spe/jalista biex ikompli jie[u [sieb daru u b’hekk jevita diversi injuries li fil-passat tawh [afna problemi.

Ferdinand ilu ma jilg[ab mat-tim nazzjonali sa mill2011. Mistoqsi jekk hux se jer;a’ jsejja[lu biex ikun parti mit-tim, dan qal, “Mhux se nitkellem fuq players li mhux qeg[din mat-tim. Kont di]appuntat bid-de/i]joni tieg[u. Id-de/i]joni ta’ Ferdinand nirrispettaha,” qal

Roy Hodgson

Hodgson.

Ferdinand kien t[alla barra mill-iskwadra li [adet sehem fil-Euro 2012 u minkejja li Hodgson kien qal li l-g[a]la kienet ibba]ata fuq ra;unijiet ta’ futbol, [afna jemmnu li kien il-ka] ta’ John Terry u Anton Ferdinand, li ji;i [u ddifensur ta’ Man Utd. Ferdinand minn dejjem kien qal li jekk ikollu /-/ans li jer;a’ jilg[ab mal-Ingilterra ma jitlifx dan i/-/ans i]da jidher li kien hemm pressjoni

min-na[a ta’ Man Utd biex dan ma jing[aqadx mat-tim nazzjonali.

Intant, il-midfielder ta’ Liverpool Steven Grerrard ikkritika lil Ferdinand u qal li hu qatt ma jirrifjuta li jilbes ilflokk ta’ pajji]u.

“Ma nafx jekk kinitx idde/i]joni ta’ Ferdinand jew tal-klabb tieg[u li ma jing[aqadx mag[na imma li hu ]gur hu li kieku ;ejt ippressat biex ma nilg[abx g[al pajji]i xorta kont nag[mel hekk. G[al [afna mill-players fit-tim it-Tazza tad-Dinja ta’ sena o[ra hi la[[ar wa[da li se nkunu qed nie[du sehem fiha u mhux ta’ min jitlef din l-okka]joni,” qal Gerrard.

Nhar it-Tlieta l-Ingli]i jilag[bu kontra l-Montenegro u d-difensur Gary Cahill se jitlef il-log[ba filwaqt li g[al Montenegro se jkun nieqes lattakkant ta’ Juventus Mirko Vucinic u l-playmaker ta’ Fiorentina Stefan Jovetic.

Okmalta.com telg[u lura filqu//ata tal-klassifika talkampjonat nazzjonali hekk kif dawn reb[u l-konfront dirett kontra Bowlers On Strike.

B’din ir-reb[a ta’ 8-0 issa okmalta.com g[andhom vanta;; ta’ tmien punti fuq listess Bowlers On Strike.

Ramis telg[u fit-tielet post wara li reb[u 8-0 kontra Rogantino’s Restaurant filwaqt li Turu’s Knights ukoll kisbu reb[a ta’ 8-0 kontra J Grima & Co. Bank of Valletta reb[u 8-0 kontra St James Hospital u Fina waqqg[u ]ew; punti fir-reb[a fuq The Clan.

I/-champions okmalta.com, fil-mument de/i]iv reb[u 8-0 kontra Bowlers On Strike u irkupraw mill-mument xejn feli/i li kienu g[addej minnu dan l-a[[ar. Dawn bdew tajjeb u reb[u l-ewwel sessjoni 798709 filwaqt li t-tieni sessjoni reb[uha 829-768. L-a[[ar sessjoni reb[uha 822-773 u laqwa bowler g[alihom kien Rankin Camilleri li ;ab punte;; ta’ 647.

Ramis ma sabuhiex diffi/li biex reb[u kontra Rogantino’s Restaurant. B’din ir-reb[a dawn telg[u fit-tielet post.

Ramis bdew l-ewwel sessjoni meta reb[u 830-720 filwaqt li komplew ji;bru l-punti meta reb[u t-tieni sessjoni bi skor ta’ 865-590. It-tielet u l-a[[ar sessjoni Ramis reb[uha 821772.

Ta’ min jinnota li Mark Spiteri ta’ Ramis g[amel punte;; ta’ 769 punt u ;ie vvutat b[ala l-aqwa bowler maskili tal-;img[a.

Fina waqqg[u ]ew; punti meta reb[u 6-2 kontra The Clan. The Clan ;abru l-punti meta reb[u l-ewwel sessjoni 760-733. Minn hawn ’il quddiem Fina wettqu reazzjoni u reb[u t-tieni u ttielet sessjoni. It-tieni sessjoni reb[uha bi skor ta’ 855-728 filwaqt li t-tielet sessjoni reb[uha 838-722. Sue Abela ta’ Fina ;abet punte;; ta’ 612 u ;iet ivvutata b[ala l-aqwa bowler femminili.

Turu’s Knights kisbu reb[a massima ta’ 8-0 fuq J Grima & Co. B’din ir-reb[a dawn telg[u fis-sitt post.

In-Knights reb[u l-ewwel sessjoni bi skor ta’ 776-758 u minn hawn ‘il quddiem kollox kien fa/li g[alihom meta reb[u t-tieni sessjoni 814-721. It-tielet u l-a[[ar sessjoni reb[uha bi skor ta’ 768-711.

Bank Of Valletta reb[u kontra St James Hospital u b’din ir-reb[a t-tamiet li jsalvaw [adu ftit tad-dawl.

Dawn reb[u l-ewwel sessjoni 693-618 u minkejja li t-tieni sessjoni kienet aktar bilan/jata dawn xorta wa[da reb[uha bi skor ta’ 728-721. It-tielet u la[[ar sessjoni reb[uha b’mod fa/li bi skor ta’ 767-664.

Kif Jinsabu I Div

Okmalta.com – 52, Bowlers on Strike – 44, Ramis – 42, Fina – 38, Rogantino’s Restaurant – 38, Turu’s Knights – 32, St. James Hospital – 30, J Grima & Co – 24, Bank of Valetta – 12, the Clan – 8

AIKIDO

Seminar internazzjonali f’Malta f’April li ;ej G[al darb’o[ra, Malta se tkun il-lokalità mag[]ula g[as-Seminar Internazzjonali li se jsir bejn il-5 u s-7 ta’ April. Dan is-seminar se jsir g[al dawk kollha li jipprattikaw arti marzjali pjuttost mhux tas-soltu, lAikido.

Is-seminar se jkun immexxi minn wie[ed fost l-og[la ewlenin tal-Aikido fl-Ewropa, Jean Francois Riondet, li jmexxi l-iskola tal-Aikido Buikukan li qieg[da fi Provence, Franza.

Is-seminar jenfasizza ddedikazzjoni tal-iskola li tinkora;;ixxi u tassisti listudenti u g[alliema Maltin biex jitg[allmu u jtejbu lkapa/itajiet tag[hom f’din larti marzjali kumplessa u mhux tas-soltu.

Attivitajiet internazzjonali

b[al dawn huma ikkunsidrati mill-ferg[a lokali tal-iskola b[ala element kru/jali g[allgaranzija ta’ instruzzjoni ta’ log[la kwalità u relevanza internazzjonali.

Is-seminar ser isir il{amrun u hu miftu[ g[all Aikidoka prattikanti, waqt li lpubbliku ;enerali hu mistieden josserva. Se ti;i organizzata sessjoni introduttiva b’xejn fl-10 ta’ April, fis-6.30 pm.

Il-kors g[all-adulti li g[adhom se jibdew jipprattikaw din id-dixxiplina se jibda jsir mill-15 ta’ April.

Aktar dettalji jistg[u jinkisbu mis-sit elettroniku www.Aikidomalta.net jew inkella mill-pa;na talfacebook, Aikidomalta, jew jekk wie[ed i/empel fuq innumru 9989 9733.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

Sport 29 FUTBOL

West Ham se jilag[bu fl-istadium Olimpiku West Ham Utd se jibdew jilag[bu fl-istadium Olimpiku mill-ista;un 2016-17. Dan wara li l-Gvern Ingli] qabel li j]id l-ispi]a tieg[u biex dan il-grawnd ikun konvertit g[al wie[ed tal-futbol. Il-Gvern se jonfoq madwar 60 miljun lira sterlina, West Ham se jonfqu madwar 15-il miljun lira sterlina, il-kumpanija London Legacy Development Corporation (LLDC) se tislef lil West Ham 20 miljun lira sterlina, il-Kunsill ta’ Newham se jislef 40 miljun lira strelina u s-Sindku ta’ Londra Boris Johnson ukoll se jag[ti l-kontribut tieg[u.

Dan kollu jammonta g[al spi]a ta’ madwar 190 miljun lira sterlina.

West Ham Utd, la darba jibdew jilag[bu f’dan ilgrawnd jibdew i[allsu 2 miljun lira sterlina fis-sena b[ala kera.

Se jsir tibdil fis-saqaf ta’ dan il-grawnd u barra minn hekk, minflok 60 elf se jibda jesa 80 elf. B[alissa dan listadium hu wie[ed li hu tajjeb g[all-atletika u b’dixxog[ol kollu li se jsir fuqu, dan il-grawnd se jsir wie[ed aktar adattat g[all-futbol.

It-track tal-atletika li hemm madwar il-grawnd se ti;i

eliminata u minflokha se jkun hemm si;;ijiet g[all-partitarji biex dawn ikunu aktar vi/in tal-pitch. Is-saqaf tal-grawnd se jkun lest sal-2015, ji;ifieri sal-bidu tat-Tazza tad-Dinja tar-Rugby.

Wara t-Tazza tad-Dinja lgrawnd jer;a’ jkun maqg[luq biex jitkompla x-xog[ol fuqu.

F’Awwissu tal-2016 West Ham jilag[bu l-ewwel partiti tal-kampjonat f’dan ilgrawnd.

Minkejja li West Ham minn dejjem kienu l-favoriti li jing[ataw dan il-grawnd, fla[[ar ;img[at kien hemm bi]a’ fi [dan il-klabb li jitilfu kollox min[abba li ma kienx hemm qbil komplet dwar min kien se j[allas il-flus.

West Ham iffirmaw kuntratt ta’ 99 sena u jekk il-klabb jidde/iedi li jbieg[ dan ilgrawnd fl-10 snin li ;ejjin ilkumpanija LLDC tir/ievi lakbar somma.

West Ham u l-kumpanija LLCD issa se ja[dmu id f’id biex isibu sponsor ewlieni talgrawnd u b[al ma ;ara f’ka]i o[ra ta’ klabbs o[ra, ilgrawnd jing[ata isem talisponsor stess.

Ir-razzi]mu hu ‘marda’

Il-midfielder ta’ Milan

L-istadium Olimpiku li se jibdew jilag[bu fih West Ham

Kevin-Prince Boateng iddeskriva r-razzi]mu b[ala ‘marda perikolu]a’. Boateng, f’Jannar li g[adda kien fla[barijiet meta dan, waqt log[ba ta’ [biberija bejn Milan u Pro Patria, qabad u [are; mill-grawnd g[ax kien hemm xi partitarji li bdew ikantaw kori razzjali fil-konfront tieg[u.

Il-player mill-Ghana, li kien qed jitkellem waqt laqg[a talKumitat tan-Nazzjonijiet Uniti qal li g[al perjodu ta’ [ajtu injora din il-problema u kien jittama li xi darba jew o[ra tisfaxxa.

L-eks player ta’ Portmsmouth qal li kien wara li inteba[ li din hi problema li wie[ed irid jiq-

filha g[ax inkella tkompli tikber. “Hi illu]joni meta wie[ed ja[seb li r-razzi]mu se jieqaf. Kul[add g[andu d-dmir li ji;;ieled kontra din il-marda perikolu]a.

Jien ;ej minn pajji] li fih humm numru kbir ta’ ka]i tal-malaria. Ir-razzi]mu listess. Marda.,” qal Boateng.

TAZZA TAD-DINJA

RAWND TA’ KWALIFIKAZZJONI G{AT-TAZZA TAD-DINJA

L-Afrikani jid[lu fl-azzjoni

Bdil fis-sistema tal-g[a]la tal-pajji] li jorganizza l-edizzjoni

Bejn illum u g[ada, fl-Afrika, jintlag[abu diversi partiti validi mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja. L-aktar log[ba li tispikka se tkun dik bejn in-Ni;er u l-Burkina Faso.

Minkejja li g[ad m’g[andhomx punt minn ]ew; log[biet, ilBurkina Faso se jkollhom ilmorall g[oli wara l-wirjiet li kellhom fit-Tazza tanNazzjonijiet Afrikani aktar kmieni din is-sena. Il-Burkina Faso spi//aw waslu sal-finali ta’ din il-kompetizzjoni u tilfuha kontra n-Ni;erja.

“Jekk ng[id li l-Burkina Faso se tilg[ab fit-Tazza tad-Dinja jid[ku bija i]da hekk kienu g[amlu meta g[idt li se mmoru tajjeb fit-Tazza tal-Afrika,” qal il-winger Jonathan Pitroipa.

Illum ukoll jilag[bu lKamerun jilg[ab kontra t-Togo.

A[bar [a]ina g[all-kow/ talKamerun, Jean Paul Akon hi li dan se jkollu tliet players neqsin. Dawn huma d-difensuri Aurelien Chedjou, Dany Nounkeu u Benoit AssouEkotto.

L-istess problema ta’ players neqsin g[andu l-kow/ talAfrika t’Isfel, Gordon Igesund.

Dan g[andu diversi players titulari neqsin g[al log[ba kontra rRepubblika tal-Afrika ?entrali.

In-Ni;erja, li g[adhom kemm reb[u t-Tazza tal-Afrika jilag[bu kontra l-Kenja u jitta-

Il-President tal-FIFA Sepp Blatter qal li fil-futur is-sistema li biha jintg[a]el il-pajji] li jorganizza tTazza tad-Dinja se tinbidel.

Fix-xhur li g[addew kien hemm kritika kbira indirizzata lejn il-FIFA wara li rRussja reb[et id-dritt li torganizza t-Tazza tad-Dinja tal-2018 u l-Qatar ing[ata d-dritt li jorganizza t-Tazza tad-Dinja tal-2022.

Blatter ammetta li lGvernijiet tal-pajji]i ikollhom effett fuq min jintg[a]el biex jorganizza ledizzjoni finali. “Nifhem li l-kapijiet ta’ pajji] jippruvaw jikkonvin/u pajji]i o[ra biex jivvutawlhom.

Dan se[[ fil-ka] ta’ meta rRussja reb[et id-dritt li torganizza l-edizzjoni ta’ sitt snin o[ra u dan se[[ ukoll fil-ka] tal-Qatar. Imma dawn l-affarijiet m’humiex ;odda g[alija. Ilni narahom minn meta bdejt na[dem filFIFA,” qal Blatter.

Blatter ]vela li fil-futur ilpajji] li jorganizza t-Tazza tad-Dinja mhux se jkun mag[]ul mill-25 membru tal-Kumitat E]ekuttiv talFIFA imma mill-29 President ta’ kull Federazzjoni nazzjonali li taqa` ta[t il-kappa tal-FIFA.

maw li jkomplu jkabbru lvanta;; li g[andhom filqu//ata ta’ Grupp F. Fil-log[ba l-o[ra mill-istess grupp inNamibja tilg[ab kontra lMalawi.

In-Namibja g[andhom jie[du vanta;; mil-fatt li l-Mali se jkollu diversi players neqsin fosthom il-midfielder Samba Diakite. Dan hu wie[ed millerba’ players neqsin g[al dan ilkonfront.

Il-Mali se jkollhom ukoll neqsin lill-goalkeeper Mamadou Samassa, Bakary Traore ta’ Milan u lil Abdoulwhaid Sissoko.

Il-Mali jittamaw li jkomplu bil-wirjiet tajba li kellhom dan l-a[[ar hekk kif dawn spi//aw fit-tielet post tat-tazza talAfrika.

G[ada ]-}ambja jippruvaw ji;bru t-tliet punti meta jilag[bu barra minn darhom kontra lLesotho. I]-}ambja, fl-ewwel log[ba tag[hom f’dan il-grupp kienu ing[ataw reb[a fuq ilmejda min[abba li s-Sudan g[amlu u]u minn player li kien ineli;ibbli.

Illum il-Kosta tal-Ivorju jilg[ab kontra l-Gambja u g[allewwel darba f’[afna snin it-tim tal-’Iljunfanti’ se jkollu nieqes lill-captain Didier Drogba min[abba li l-kow/ Lamouchi eskludieh mit-tim g[ax skond hu l-eks player ta’ Shanhghai u

ta’ Chelsea m’huwiex f’kundizzjoni tajba g[al log[ob. Drogba b[alissa qed jilg[ab mal-klabb Tork ta’ Galatasary.

Lamouchi qal li Drogba jrid ja[dem biex jer;’a jirba[ postu fit-tim. Il-Kosta tal-Ivorju huma leaders tal-grupp u warajhom hemm it-Tanzanija li se jilag[bu kontra l-Marokk.

Log[ob ie[or ta’ interess se jkun dak bejn il-Mo]ambique u l-E;ittu u l-Etjopja, li se tkun qed tipprova tiddefendi l-ewwel post tal-grupp meta tilg[ab kontra l-Botswana. Il-Libja jilag[bu barra minn darhom kontra rRepubblika ?entrali tal-Congo.

Il-Programm

Illum

Congo v Gabon Kamerun v Togo Ni;erja v Kenja Kosta tal-Ivorju v Gambja Namibja v Malawi Senegal v Angola Burkina Faso v Ni;er ?ipru v }vizzera Tune]ija v Sierra Leone Afrika t’Isfel v Rep. Tal-Afrika ?entrali

G[ada

Tanzania v Marokk Lesotho v }ambja Mozambique v Guinea Rwanda v Mali Rep. ?ent tal-Congo v Libja Etjopja v Botswana Ghana v Sudan

Xog[ol il-Kumitat E]ekuttiv se jkun biss li jo[loq short list tal-aktar tliet pajji]i li jkunu ;abu voti.

Blatter ammetta li kien ]ball li f’;urnata wa[da ;ie ]velat min se jorganizza tTazza tad-Dinja tal-2018 u ta’ erba’ snin wara.

Il-President tal-FIFA qal ukoll li s’issa, l-organizzaturi tat-Tazza tad-Dinja tal2022 g[adhom ma talbux biex l-edizzjoni ssir fixXitwa. Hu mifhum li se tkun kwa]i impossibbli biex il-players jilag[bu fil-Qatar matul ix-xhur tas-sajf fejn it-temperatuta til[aq anke sal-50 grad celsius.

Blatter temm billi tkellem ukoll dwar it-Tazza tadDinja tal-2002 meta dakinhar kienet saret f’]ew; pajji]i, fil-Korea t’Isfel u fil-:appun. Blatter qal li mhux se jer;a’ jkun hemm darba o[ra fejn edizzjoni finali tat-Tazza tad-Dinja ssir f’]ew; pajji]i. Blatter ri/entament ikkritika lillPresident tal-UEFA Michel Platini min[abba li mill2020, il-Euro se tibda ssir f’13-il belt madwar lEwropa. Skont Blatter meta turnamemnt internazzjonali sjir f’]ew; pajji]i jew aktar jitlef l-identità tieg[u.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

30 Sport FUTBOL – TAZZA TAD-DINJA 2014

Umiljazzjoni fil-borra

6

BOV PREMIER

BULGARIJA (2)

N. Mihaylov, N. Bodurov, Y. Minev (R. Dimitrov), I. Popov, V. Minev, I. Ivanov, G. Milanov, V. Gadzhev (G. Sarmov), A. Tonev, G. Iliev, E. Gargorov (V. Bojinov)

0

MALTA

A. Hogg, J. Caruana, A. Agius, L. Dimech, R. Briffa (R. Camilleri), M. Mifsud, C. Failla, A. Schembri, P. Fenech (R. Muscat), E. Herrera, R. Fenech.

Referee – Eitan Shemeulevitch (I]rael) Skorjaw – A. Tonev 6 min, 37 min, 58 min, I. Popov 47 min, E. Gargorov 53 min, I Ivanov 78 min

It-tim nazzjonali Malti mmexxi minn Pietro Ghedin ilbiera[ sofra telfa umiljanti ta’ 6-0 kontra l-Bulgarija filborra ta’ Sofia. L-iskor jag[ti stampa ta’ dak li se[[ f’Sofia f’kondizzjonijiet mhux normali g[at-tim Malti.

Dan g[aliex minbarra li llog[ba ntlag[bet fi stadium vojt min[abba sanzjoni talFIFA fil-konfront talBulgarija, il-log[ba ntlag[bet ukoll fi grawnd miksi bilborra, anki jekk il-borra waqfet tul il-partita. Dawn bla dubju mhumiex xi sku]i g[arri]ultat daqshekk negattiv u forsi ag[ar mir-ri]ultat hemm il-prestazzjoni verament fqira tal-Maltin. }gur li l-Maltin kapa/i, kif urew fil-passat, jilag[bu futbol a[jar mill-medjokrità murija fil-kapitali Bulgara, fejn il-goalkeeper avversarju qatt ma kien impenjat tul iddisg[in minuta. Pietro Ghedin wissa qabel il-log[ba li din se tkun log[ba diffi/li, i]da

probabbli lanqas hu stess ma basar li se tkun daqshekk diffi/li.

Bl-attenzjoni u l-interess g[al-log[ba kontra l-Italja issa qed jil[aq l-aqwa tieg[u, dan ir-ri]ultat u din il-wirja, kienet l-ag[ar [a;a li setg[et ti;ri littim Malti erbat ijiem qabel dan l-appuntament tant mistenni minn kul[add.

Bla dubju din l-esperjenza qarsa fil-borra Bulgara trid tintesa kemm jista’ jkun malajr mill-plejers Maltin, u hawn trid tibda l-[idma ta’ Pietro Ghedin li jrid bilfors jer;a’ jg[olli l-moral tal-plejers tieg[u fi spazju daqshekk qasir ta’ ]mien, g[aliex quddiemna nhar it-Tlieta se jkollna wie[ed mill-aqwa nazzjonijiet fix-xena tal-futbol mondjali.

Diffi/li tg[id x’mar [a]in fit-tim, fejn prattikament ma ffunzjona xejn, i]da bla dubju /erti ]balji banali fid-difi]a komplew g[arrqu l-wirja fqira tal-Maltin fejn bi ftit iktar

Ryan Fenech jipprova jwaqqaf lill-plejer Bulgaru Georgi Milanov (Ritratt Paul Zammit Cutajar)

attenzjoni nofs il-gowls kienu ji;u evitati fa/ilment.

L-eroj tal-Bulgari kien Aleksander Tonev li skorja hat trick bil-Bulgari g[al kollox dominanti. Ghedin [alla lil Gareth Sciberras u Andrew Cohen fuq il-bank fejn lag[ab Ryan Fenech u Jonathan Caruana. Kmieni fit-tieni taqsima Ghedin da[[al lil Ryan Camilleri u iktar tard lil Rowen Muscat, i]da prattika-

ment ma nbidel xejn millprestazzjoni fjakka tal-Maltin.

Wara biss sitt minuti Bulgarija fil-vanta;; b’xutt angolat ta’ Tonev li skorja lewwel gowl tieg[u. Il-Bulgari komplew jiddettaw il-log[ob bil-Maltin spettaturi fi grawnd vojt. It-tieni gowl wasal fis-37 minuta meta xutt mill-bog[od ta’ Aleksander Tonev [asad lil Andrew Hogg bil-ballun jg[addi minn ta[t il-goalkeeper Malti. Iktar qabel Hogg kien salva attentati ta’ Popov u Gargorov, i]da t-tieni gowl seta’ ji;i evitat.

Appena bdiet it-tieni taqsima l-Bulgarija skorjat it-tielet gowl tag[ha meta Ivelin Popov xe[et ;ewwa mill-

vi/in. Tmien minuti wara jasal ukoll ir-raba’ gowl meta Luke Dimech tilef il-pussess tal-ballun, b’Gadzhev iqassam lejn Gargorov li g[eleb lil Hogg b’xutt fil-baxx.

Mas-sieg[a log[ob Aleksander Tonev g[aqqad ilhat trick meta g[eleb lil Hogg b’xutt mill-bog[od. G[axar minuti mit-tmiem wasal is-sitt u l-a[[ar gowl li kien emblema tal-wirja negattiva taddifi]a Maltija meta ballun prattikament mitluf kien b’xi mod irkuprat minn Bodurov li xe[et g[an-nofs, Hogg ma ]ammx il-ballun u Ivan Ivanov bejn ]ew; plejers maltin mattar siequ biex g[aqqad in-nofs tu]]ana.

KUMMENTI

Ghedin di]appuntat i]da jirrikonoxxi l-qawwa tal-Bulgarija

Andre Schembri jissielet g[all-ballun ma’ Vladimir Gadzhev (Ritratt Paul Zammit Cutajar)

Pietro Ghedin kien di]appuntat bil-prestazzjoni u r-ri]ultat miksub mill-Maltin ilbiera[ f’Sofia, fejn wara nuqqas ta’ tmien snin Malta sofriet telfa b’differenza ta’ sitt gowls.

Ghedin stqarr li kien jaf li l-log[ba hi wa[da diffi/li i]da ma stenniex wirja daqshekk kbira min-na[a tal-Bulgari fejn Ghedin qal li din hi skwadra b’futur sabi[ quddiemha u tista’ til[aq livell g[oli fl-Ewropa.

G[alkemm ammetta l-qawwa tat-tim avversarju, Ghedin qal li /erti ]balji banali u inspjegabbli ma jistg[ux isiru f’log[biet ta’ dan il-livell. Hu qal li l-verdett tal-grawnd, g[alkemm wie[ed iebes irid ji;i a//ettat u issa Malta tird t[ares ’il quddiem b’ottimi]mu g[al-log[ba kontra l-Italja f’Ta’ Qali nhar it-Tlieta.

IN-NAZZJON Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

Sport 31 TAZZA TAD-DINJA

Spanja mi]muma mill-Finlandja L-Ingilterra tiskorja tmien gowls kontra San Marino Fil-log[biet ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja li ntlag[bu lbiera[ tispikka ]]elqa ta/-champions tad-dinja Spanja li kienu mi]muma f’darhom mill-Finlandja. Likbar reb[a tal-;urnata nkisbet mill-Ingilterra ta’ Roy Hodgson fejn l-Ingilterra skorjat tmien darbiet barra minn darha kontra San Marino Grupp A – L-iktar log[ba mistennija minn dan il-grupp kienet il-log[ba bejn ir-rivali eks membri tal-eks Jugoslavja bejn il-Kroazja u s-Serbja, log[ba mirbu[a mill-Kroazja 20 b’gowls ta’ Mandzukic u Olic fl-ewwel taqsima.

Intant il-Bel;ju telg[u flewwel post tal-klassifika bl-istess punti daqs il-Kroazja wara reb[a ta’ 2-0 kontra l-Ma/edonja b’gowls ta’ Bruyne u Hazard minn penalty.

Fil-log[ba l-o[ra mill-grupp, Wales reb[u d-derby Britanniku kontra l-Iskozja fi Glasgow.

Kienu l-Isko//i]i li fet[u l-iskor permezz ta’ Hanley i]da b’]ew; gowls fi spazju ta’ ]ew; minuti Wales dawru l-log[ba favur tag[hom. G[alihom skorjaw Aaron Ramsey u RobsonKanu minn penalty. Ramsey tke//a lejn tmiem il-log[ba.

Grupp B – Mill-istess grupp ta’ Malta ri]ultat pjuttost sorprendenti fejn id-Danimarka barra minn darha kisbet l-ewwel reb[a tag[ha fil-grupp meta g[elbet lir-Repubblika ?eka bi tliet gowls fit-tielet taqsima, biex i/-?eki sofrew l-ewwel telfa tag[hom. Il-gowls tadDanimarka kienu skorjati minn Cornelius, Kjaer u Zimling. IdDanimarka issa la[qet lill-istess Repubblika ?eka fil-klassifika tal-grupp fejn l-Italja g[adha ]]omm l-ewwel post.

Grupp C – Il-:ermanja

sa[[et l-ewwel post fil-klassifika b’reb[a fa/li ta’ 3-0 kontra lKazakhstan. Il-:ermanja bniet vanta;; doppju fl-ewwel taqsima b’gowls ta’ Schweinsteiger u Goetze u kwarta mit-tmiem kien Thomas Muller li g[alaq il-log[ba bit-tielet gowl.

L-Awstrija kisbet it-tieni reb[a fil-grupp meta bi tliet gowls f’kull taqsima g[elbet lill-G]ejjer Faroe 6-0.

Fil-log[ba l-o[ra, l-iktar wa[da mistennija, draw ta’ ming[ajr gowls bejn l-I]vezja u l-Irlanda, fejn minkejja d-draw f’darha l-I]vezja issa tinsab fittieni post b’punt vanta;; fuq lAwstrija u l-istess Irlanda.

Grupp D – Draw ta’ 2-2 bejn l-Ungerija u r-Rumanija f’Budapest bi]-]ew; na[at i]ommu [ajja t-taqtig[a bejniethom g[al post fil-play-offs wara l-leaders Olanda li lbiera[ ]ammew ir-ritmu tag[hom fejn kisbu reb[a o[ra.

Fil-fatt l-Olanda kisbet il[ames reb[a konsekuttiva meta g[elbet lill-Estonja 3-0 b’gowls fit-tieni taqsima skorjati minn Van der Vaart, Robin Van Persie u Shacken.

Grupp E - }ew; sorpri]i f’dan il-grupp bir-reb[iet barra minn darhom g[all-I]landa u lAlbanija. L-I]landa g[elbet lisSlovenja 2-1 filwaqt li lAlbanija g[elbet lin-Norve;ja 1-0 b’gowl ta’ Salihi fis-67 minuta.

Grupp F – Draw spettakolari bejn I]rael u Portugall fejn dawn kisbu punt kull wie[ed wara li qasmu sitt gowls bejniethom. I]rael kienu 3-1 filvanta;; sas-70 minuta i]da lPortugall salvaw il-log[ba b’gowls lejn it-tmiem ta’ Postiga u Coentrao.

Fil-log[ba l-o[ra mill-grupp draw ta’ ming[ajr gowls bejn

Lussemburgu u Azerbaijan.

Grupp G – Dan il-grupp kien iddominat mil-log[ba filqu//ata bejn Bosnja u Gre/ja fejn kienu Bosnja li [ar;u rebbie[a 3-1 biex issa jinsabu we[idhom fl-ewwel post talgrupp bi tliet punti vanta;; fuq il-Griegi. Bosnja bnew vanta;; ta’ tliet gowls b’doppjetta ta’ Edin Dzeko u penalty ta’ Ibisevic. G[al Gre/ja gowl ta’ konsolazzjoni lejn it-tmiem permezz ta’ Gekas.

Grupp H – Montenegro ]ammew l-ewwel post tal-grupp b’reb[a diffi/li kontra lMoldova minkejja li kienu qed jilag[bu bi plejer inqas. Il-gowl rebbie[ ta’ Montenegro skorja[ il-plejer ta’ Juventus Mirko Vucinic [dax-il minuta mittmiem.

Mill-istess grupp xalata talIngilterra li skorjat tmien gowls kontra San Marino. L-Ingilterra da[let tistrie[ b’[ames gowls vanta;; skorjati minn autogoal ta’ Valle, Oxlade-Chamberlain, Jermaine Defoe, Ashley Yopung u Frank Lampard.

Fit-tieni taqsima l-gowls baqg[u ;ejjin g[all-Ingli]i fejn skorjaw ukoll Wayne Rooney, Sturridge u t-tieni gowl ta’ Defoe.

Grupp I – I/-champions taddinja Spanja kienu sorprendentement mi]muma millFinlandja, biex issa Franza qab]uhom fl-ewwel post talGrupp. Spanja marret filvanta;; permezz ta’ Sergio Ramos fid-49 minuta i]da Pukki skorja l-gowl talFinlandi]i g[axar minuti mittmiem.

Franza g[amlu dan grazzi g[al reb[a kontra Georgia 3-1 bil-gowls tal-Fran/i]i skorjati minn Giroud, Valbuena u Frank Ribery.

Ri]ultati u klassifiki Grupp A

Kroazja v Serbja Ma/edonja v Bel;ju Skozja v Wales Bel;ju Kroazja Wales Serbja Macedonja Skozja

L 5 5 5 5 5 5

R D T F K Pti 4 1 0 10 1 13 4 1 0 8 2 13 2 0 3 5 12 6 1 1 3 6 7 4 1 1 3 3 6 4 0 2 3 3 7 2

Grupp B

Bulgarija v Malta Rep.?eka v Danimarka Italja Bulgarija Danimarka R. Ceka Armenja Malta

L 4 5 4 4 3 4

R D T F 3 1 0 10 2 3 0 10 1 2 1 5 1 2 1 3 1 0 2 2 0 0 4 1

Grupp C

Kazakhstan v :ermanja Awstrija v G. Faroe }vezja v Irlanda :ermanja }vezja Awstrija Irlanda Kazakhstan G]ej. Faroe

L 5 4 4 4 5 4

Andorra v Turkija Olanda v Estonja Ungerija v Rumanija L 5 5 5 5 5 5

Slovenja v I]landa Norve;ja v Albanija L 4 5 5 5 5 4

Rimonta tajba minn Exiles B’rimonta mill-aqwa, Exiles kisbu t-tieni reb[a tal-ista;un meta f’partita bilan/jata g[elbu lit-tim ta’ Sirens Ritter Sport 109. Sirens ikkollassaw fl-a[[ar ]ew; sessjonijiet fejn Exiles wettqu rimonta tajba biex irkupraw ]vanta;; ta’ erba’ gowls mit-tmiem tat-tieni sessjoni.

Sirens fet[u tajjeb u reb[u lewwel sessjoni 4-2. It-tim ta’ San Pawl il-Ba[ar kompla fejn [alla u fit-tieni sessjoni skorja darbtejn ming[ajr risposta biex kabbar il-vanta;; g[al erba’ gowls.

I]da minn hawn Exiles bdew ir-rimonta tag[hom fejn g[al Sirens skorja Jurgen Borg filwaqt li Kayne Lanzon skorja tliet gowls g[al Exiles. Bid-dis-

takk jonqos g[al ]ew; gowls biss, Exiles [ar;u jattakkaw u mill-bidu tas-sessjoni ;abu liskor indaqs fejn g[al Exiles skorjaw Rizzo Naudi, Spiteri Staines u Peter Borg (3) fejn kienu inutli l-gowls ta’ Dino u Charlie Zammit g[al Sirens biex Exiles kisbu reb[a importanti.

Sirens: A. Grech, A.Attard, J. Napier, P. Micallef, M. Grech, A. Sammut, J. Borg (3), D.Cutajar (1), A. Zarb Cousin, C. Zammit (3), S. Micallef, D. Zammit (2), J. Cremona, N. Camenzuli, M. Caruana Exiles: I. Bugeja, J. Rizzo Naudi (1), S. Vassallo, D. Pace Lupi, A. Cutajar, N. Portelli, J. Spiteri Staines (1), K. Griscti, M. Paris, P. Borg (4), N. Paris, D. Borg, K. Lanzon (4), R. Bencini, S. Galea Pace Referees: Mario Dalli, Peter Balzan

0-3 6-0 0-0

0-2 3-0 2-2

1-2 0-1

R D T F K Pti 3 1 0 7 1 10 3 0 2 6 5 9 3 0 2 6 5 9 2 1 2 6 6 7 1 0 4 4 8 3 1 0 3 4 8 3

WATERPOLO

Sirens Ritter Sport..............9 Exiles Ferretti....................10 (4-2),(2-0),(1-3),(2-5)

K Pti 4 10 3 9 4 5 4 5 4 3 12 0

R D T F K Pti 5 0 0 16 2 15 3 1 1 12 7 10 3 1 1 10 6 10 2 0 3 6 6 6 1 0 4 1 9 3 0 0 5 0 15 0

Grupp E }vizzera Albanija I]landa Norve;ja Slovenja ?ipru

6-0 0-3

R D T F K Pti 4 1 0 18 6 13 2 2 0 8 5 8 2 1 1 11 2 7 2 1 1 7 8 7 0 1 4 1 11 1 0 0 4 2 15 0

Grupp D Olanda Ungerija Rumanija Turkija Estonja Andorra

2-0 0-2 1-2

Grupp F

I]rael v Portugall Lussemburg v Azerbaijan

L Russja 4 I]rael 6 Portugall 6 Irlanda Ta’ Fuq4 Azerbaijan 5 Lussemburgu 5

R 4 2 2 0 0 0

D 0 3 3 3 3 2

T F K Pti 0 8 0 12 1 16 11 9 1 12 9 9 1 3 5 3 2 2 6 3 3 2 12 2

Grupp G

Liechtenstein v Latvja Slovakkja v Litwanja Bosnja v Gre/ja Bosnja Gre/ja Slovakkja Litwanja Latvja Liechtenstein

L 5 5 5 5 5 5

Moldova v Montenegro Polonja v Ukrajna San Marino v Ingilterra L 5 5 4 4 5 5

R D T F 4 1 0 13 3 2 0 20 1 2 1 6 1 2 1 4 1 1 3 2 0 0 5 0

Grupp I

Spanja v Finlandja Franza v Georgia Franza Spanja Georgia Belarus Finlandja

L 4 4 5 4 3

1-1 1-1 3-1

R D T F K Pti 4 1 0 18 3 13 3 1 1 6 4 10 2 2 1 6 4 8 1 2 2 4 7 5 1 1 3 6 9 4 0 1 4 2 15 1

Grupp H

Montenegro Ingilterra Polonja Ukrajna Moldova San Marino

3-3 0-0

R D T F 3 1 0 8 2 2 0 7 1 1 3 3 1 0 3 3 0 2 1 2

0-1 1-3 0-8

K Pti 2 13 2 11 6 5 3 5 8 4 24 0 1-1 3-1

K Pti 3 10 2 8 7 4 8 3 3 2

Is-Sibt, 23 ta’ Marzu, 2013

32 Lokali

Il-pur/issjonijiet bl-istatwa tad-Duluri fil-bliet u l-ir[ula Maltin u G[awdxin g[al sena o[ra ;ibdu eluf ta’ pellegrini u devoti li mxew b’devozzjoni kbira wara l-istatwa tad-duluri. Ir-ritratt juri l-pur/issjoni li saret fil-parro//a ta’ San :or; f’{al Qormi, fejn jidhru wkoll pellegrini j;orru s-salib. F’{al Qormi, li b[al lokalitajiet o[rajn fejn hemm it-tradizzjoni tal-pur/issjoni tal-:img[a l-Kbira, matul din il-;img[a li ;ejja jkun hemm [afna devozzjoni u attività marbuta mal-funzjonijet litur;i/i fil-knejjes u ma’ wirjiet marbuta mal-:img[a Mqaddsa. (Ritratt> Trevor Sollars)

Jason Micallef jinsisti Sitt sig[at /ans biex g[al ri]enji fil-PBS L-eks ?ermen tal-midja Laburista u kandidat Laburista flelezzjoni ;enerali li g[addiet feta[ attakk kontra l-istazzjon nazzjonali tal-istat, il-Public Broadcasting Services (PBS) u sejja[ g[arri]enja tal-Kap E]ekuttiv Anton Attard u tal-Kap tat-Taqsima talA[barijiet Natalino Fenech.

Attakk minn Jason Micallef, li sa ftit tas-snin ilu kien ukoll Segretarju :enerali tal-Partit Laburista, li jkompli jikkonferma kemm l-g[ajta li tela’ biha l-Partit Laburista – dik li ‘Tista’ ma taqbilx mag[na i]da tista’ ta[dem mag[na’ – bdiet tinkiser malewwel sig[at tat-tmexxija talGvern ;did Laburista mmexxi minn Joseph Muscat.

Fl-ewwel de/i]jonijiet li ttie[du mill-Gvern ta’ Muscat, ing[ata ultimatum biex jirri]enjaw isSegretarji Permanenti li ta[t lamministrazzjoni Nazzjonalista, b[ala uffi/jali g[olja fis-settur

pubbliku, kienu jamminsitraw ilMinisteri u d-dipartiment li jaqg[u ta[t il-Ministeri.

L-attakk ta’ Jason Micallef sar ftit biss sig[at wara li l-edizzjoni ta’ nhar il-{amis tal-programm ‘TVHEMM’ fuq l-istazzjon nazzjonali, t[assret ftit tal-minuti biss qabel ma kellha tixxandar.

Dan l-i]vilupp immedjatament u waqt li kien qed jixxandar dokumentarju minflok il-programm TVHEMM, qanqal [afna reazzjonijiet fuq il-midja elettronika li segwew ukoll b’rapporti fil;urnali tal-biera[ il-:img[a. Tant li ftit minuti wara li ma xxandarx il-programm il-{amis filg[axija, fuq sit elettroniku tal-MaltaToday ing[atat l-a[bar li l-programm TVHEMM hu barra mill-iskeda tal-PBS. Ir-ra;uni g[ala t[assar il-programm TVHEMM ma ng[atatx, i]da permezz ta’ kummenti talMinistru responsabbli g[all-PBS,

Manuel Mallia, il-Gvern /a[ad spekulazzjoni li kien hemm xi nd[il politiku min-na[a talMinisteru.

I]da filwaqt li l-Gvern Laburista b’mod uffi/jali qed jg[id li mhux se jinda[al, l-eks Segretarju :enerali tal-Partit Laburista u eks Chairman tal-media Laburista Jason Micallef re;a’ feta[ attakk s[i[ fuq l-istazzjon nazzjonali.

F’post fil-pa;na tieg[u fuq Facebook, Jason Micallef, li ma kienx elett fil-Parlament fl-elezzjoni tad-9 ta’ Marzu, feta[ attakk qawwi kontra l-Kap E]ekuttiv talPBS Anton Attard u l-Kap tatTaqsima tal-A[barijiet Natalino Fenech. Jason Micallef qal li dawn g[andhom jirri]enjaw ming[ajr dewmien.

Jason Micallef kompla billi staqsa x’inhu j]omm ir-ri]enja ta’ Anton Attard u ta’ Natalino Fenech li ddeskriviehom b[ala “ar/i-Nazzjonalisti.”

media•link COMMUNICATIONS

jo[or;u mill-uffi//ju

Wara l-ka] tas-Segretarji Permanenti, u mbag[ad tal-membri tal-Awtorità tax-Xandir li ;ew mitluba jirri]enjaw mill-Gvern, u li fil-ka] tal-Awtorità tax-Xandir it-talba ;iet irtirata min[abba li l-Awtorità hi mwaqqfa bilKostituzzjoni, informazzjoni li g[andu IN-NAZZJON tkompli tikkonferma aktar /aqliq li qed isir f’entitajiet differenti tas-servizz pubbliku.

Membri tal-istaff tal-Kummissjoni Nazzjonali g[all-Edukazzjoni Og[la (NCHE), nhar il-{amis tal-;img[a l-o[ra ng[ataw sitt sig[at /ans biex jo[or;u mill-uffi//ji tag[hom f’Casa Leoni.

Jirri]ulta wkoll li iktar minn ;img[a wara, ilKummissjoni g[adha ming[ajr uffi//ji minn fejn tista’ ta[dem.

Dan jikkuntrasta mar-rapporti li [ar;u fil-midja, li /erti Ministri sabu uffi//ji vojta – allegazzjonijiet li ;ew mi/[uda mill-prede/essuri tag[hom millewwel.