2013_03_30

Page 1

Numru 13,397

€0.55

Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

Il-Gvern Taljan japprova l-permess g[all-interconnector Il-Gvern Taljan [are; il-permess biex isir ilpro;ett tal-interconnector bejn Sqallija u Malta. Permezz ta’ dan il-pro;ett ta’ € 200 miljun li beda mill-Gvern pre/edenti, Malta se ting[aqad malgrid Ewropew talener;ija. Fi stqarrija tal-Gvern Malti ntqal li l-permess in[are; wara li kienet in[olqot problema birrotta tal-cable, hekk kif dan kien se jg[addi minn territorju ta’ kumpanija ta]-]ejt Taljana. Il-permess jinkludi lawtorizzazzjoni g[al konnessjoni malinterconnectors f’Marina di Ragusa, u g[at-tqeg[id ta’ 20 kilometru ta’ cables ta[t l-art li jwasslu g[assubstation ta’ Terna, f’Ragusa. Jinkludi wkoll numru ta’ kundizzjonijiet li jridu ji;u mwettqa qabel ma jkun jista’ jinbeda x-xog[ol. Dan il-pro;ett, li nbeda minn Gvern Nazzjonalista, g[andu jwassal biex jonqsu lkontijiet min[abba li d-

Pro;ett ta’ Gvern Nazzjonalista li jwassal biex jonqsu l-kontijiet dawl ikun jista’ jinxtara bi prezzijiet ir[as matul il-lejl. Dwar dan l-i]vilupp, ilPartit Nazzjonalista laqa’ bil-fer[ din l-a[bar imma nnota l-impressjoni falza li qed ting[ata millMinisteru tal-Ambjent Taljan li l-permess [are; wara li l-Gvern il-;did Malti solva problema marbuta dwar ir-rotta minn fejn se jg[addi lcable li kienet f’territorju ta’ kumpanija ta]-]ejt Taljana. Il-PN qal li mhux minnu li kien hemm problemi li ma kinux solvuti millamministrazzjoni pre/edenti. Il-PN sa[aq li l-kwistjoni dwar ir-rotta tal-cable, kienet solvuta g[al pa;na 4

Il-funzjoni tal-Adorazzjoni tas-Salib fil-Jum tal-:img[a l-Kbira lbiera[ saret b’mod differenti fil-kappella ta’ St Joseph fi Blata l-Bajda. Fr Charles Tabone anima l-funzjoni b’differenza g[a]-]g[a]ag[. L-Adorazzjoni saret b’mod ori;inali fejn i]-]g[a]ag[ kantaw innijiet moderni, tqassmet ukoll qronfla u ndaqqet mu]ika bit-tnabar. (Ritratt> Trevor Sollars)

100 sena mit-twelid ta’ ?ensu Tabone

MaltaPost plc illum is-Sibt qed tu]a timbru spe/jali fil-Ferg[a Postali tar-Rabat G[awdex li jfakkar il-100 sena mit-twelid ta’ ?ensu Tabone Ara wkoll pa;ni 20 u 21

{in tas-sajf Il-[in tax-xitwa jintemm matul il-lejl li ;ej u jibda [in tas-sajf. {u [sieb li ddawwar l-arlo;; sieg[a ’l quddiem

11

12

1

10

2 3

9 4

8 7

6

5


IN-NAZZJON Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

4 Lokali

Il-PN i[ares ‘il quddiem biex jara li dan il-pro;ett jitlesta minn pa;na 1

lejn l-a[[ar ta’ Frar li g[adda wara li tim tekniku tal- Enemalta ]ar il - Ministeru tal - Ambjent f ’ Ruma , u prova ta ’ dan huma l - minuti tal - Bord tal - Korporazzjoni Enemalta lejn tmiem Frar li g[adda . Il - PN qal ukoll li l Ministeru tal - Affarijiet Ekonomi/i Taljan ta l approvazzjoni finali tieg[u g[all interconnector bejn Sqallija u Malta f ’ Jannar b[alma kien rappurtat fil ;urnal The Times fis - 27 ta ’ Jannar 20 1 3 . Dan seta ’ biss ji;ri wara li Tonio Fenech , il Ministru tal - Finanzi ta ’ dakinhar u uffi/jali g[olja tal - Enemalta , kellhom diversi laqg[at biex jikkonvin/u lill Kunsill ta ’ Ragusa jwaqqaf l - o;;ezzjonijiet tieg[u g[al dan il pro;ett. Il-Kunsill kien talab

Mhux minnu li l-permess [are; wara li l-Gvern il-;did Malti solva problema marbuta dwar ir-rotta minn fejn se jg[addi l- cable € 600 , 000

ming[and Malta b[ala kumpens g[all-impatt ambjentali tal-pro;ett, u l-Enemalta qablet li t[allas din issomma u dan sar b’mod pubbliku. L-interconnector mistenni jkun ikkummissjonat f’Marzu s-sena d-die[la u l-Partit Nazzjonalista qed i[ares ’ il quddiem biex jara li dan il-pro;ett jitlesta.

Aktar nominazzjonijiet g[all-elezzjonijiet ka]wali tal-PN Il-Kummissjoni Elettorali kompliet tilqa’ iktar nomini minn kandidati tal-Partit Nazzjonalista li ma ;ewx eletti mill-elezzjoni ;enerali tad-9 ta’ Marzu. Wara li fl-ewwel ;urnata ntlaqg[u sitt nomini u l-Erbg[a ntlaqg[u 10 nomini o[ra, il{amis li g[adda fit-tielet jum li matulha lKummissjoni Elettorali laqg[at iktar nomini, ;ew sottomessi seba’ nomini. B’hekk, sal-{amis, ilKummissjoni Elettorali laqg[at 23 nomina minn kandidati tal-PN. L-elezzjoni ka]wali fuq sitt distretti elettorali se ssir nhar l-Erbg[a, 3 ta’ April. Tlieta mis-seba’ nominazzjonijiet li ;ew milqug[a l-{amis huma ta’ Joanna Agius li ssottomettiet in-nomini tag[ha fuq id-Disa’ Distrett g[as-si;;ijiet li /edew Robert Arrigo u Simon Busuttil. In-nomina l-o[ra ta’ Joanna Agius kienet fuq l-10 Distrett Elettorali g[assi;;u li /eda George Pullicino. Shirley Farrugia, Ian Mario Spiteri u Edwin Vassallo innominaw ru[hom g[all-{dax-il Distrett Elettorali g[as-si;;u li /eda Joseph Cassar. G[as-si;;u li /eda Tonio Fenech fuq it-Tnax-il

Distrett Elettorali, tefa’ n-nomina Ian Mario Spiteri. Fuq it-tieni distrett g[at-tieni si;;u ta’ Lawrence Gonzi, s’issa da[let nomina ta’ Stephen Spiteri. Fuq is-Disa’ distrett, g[as-si;;u li /edew Simon Busuttil u Robert Arrigo, hemm in-nomina ta’ Franco Galea, Charles Selvaggi, Joe Falzon, Karl Gouder u Joanna Agius. Fuq dan id-distrett, Falzon, Gouder u Agius tefg[u ]ew; nomini, wa[da g[as-si;;u ta’ Simon Busuttil u l-o[ra g[as-si;;u ta’ Robert Arrigo. Fuq l-G[axar Distrett Elettorali, g[as-si;;u li /eda George Pullicino, da[lu n-nominazzjonijiet ta’ Franco Galea, Charles Selvaggi, Karl Gouder, Joe Falzon u Joanna Agius. Fuq il-{dax-il Distrett Elettorali, g[as-si;;u li /eda Joseph Cassar, apparti n-nominazzjonijiet li ntlaqg[u l-{amis, hemm dawk ta’ Charlò Bonnici, Shirley Farrugia, Ian Mario Spiteri u Edwin Vassallo. Fuq it-Tnax-il distrett elettorali, g[as-si;;u li /eda Tonio Fenech, hemm in-nomini ta’ Graziella Galea, ?ensu Galea u Ian Mario Spiteri.

Il-ka//aturi jridu japplikaw sat-Tlieta g[all-ka//a fir-rebbieg[a Il-Gvern ippubblika avvi] legali fejn qieg[ed jiddikjara l-ftu[ tal-ista;un g[all-ka//a tal-gamiem u s-summien firrebbieg[a 2013. Permezz ta’ dan l-Avvi] Legali ppubblikat nhar il{amis 28 ta’ Marzu, lista;un g[all-ka//a firrebbieg[a 2013 se jkun miftu[ bejn l-Erbg[a, 10 ta’ April u t-Tlieta, 30 ta’ April 2013, i]-]ew; dati inklu]i. :ie stabbilit ukoll li l-kwota tal-ka//a g[al dan l-ista;un hi ta’ 11,000 g[all-gamiem u 5,000 g[as-summien. Dan lista;un se ji;i terminat permezz ta’ stqarrija g[allistampa jekk il-kwota ti;i mil[uqa. L-Awtorità dwar l-Ambjent u l-Ippjanar, il-MEPA, se tkun qed to[ro; Li/enzja

Spe/jali g[all-Ka//a firRebbieg[a 2013 g[al dawk lapplikanti eli;ibbli kollha skont il-pro/edura stabbilita bil-li;i. Din il-li/enzja mhix trasferibbli u hi valida biss g[all-ka//a ta’ ]ew; spe/i ta’ g[asafar, li huma il-gamiem u s-summien. Il-persuni eli;ibbli li jistg[u japplikaw g[alli/enzja g[all-ka//a firrebbieg[a 2013 huma dawk biss li g[andhom Carnet De Chasse validu g[all-perjodu minn Frar 2013 sa Jannar 2014. Il-persuni eli;ibbli jistg[u japplikaw g[alli/enzja g[all-ka//a firrebbieg[a 2013 bejn it-30 ta’ Marzu u it-2 ta’ April fluffi//ji tal-Maltapost, waqt il-[inijiet tal-ftu[ tag[hom.

Mal-applikazzjoni kull applikant irid jippre]enta lKarta tal-Identità u l-ktieb validu tal-Carnet de Chasse 2013-2014 tieg[u. Ilka//aturi li/enzjati huma obbligati li jiddikjaraw kull gamiema u summiena maqbuda fuq il-ktejjeb Carnet de Chasse tag[hom u permezz tas-servizzi ta’ messa;;i bil-miktub (SMS) qabel ma j[allu z-zona talka//a, kif ukoll li jirrispettaw ir-restrizzjonjiet tal-[inijiet u l-kwota ta’ g[asafar li kull persuna tista’ taqbad. Hu fl-interess talorganizzazzjonijiet talka//aturi u ta’ kull ka//atur individwali li jassiguraw li lebda ka//a illegali ma sse[[ g[ax din tippre;udika derogi futuri rigward il-ka//a.


IN-NAZZJON Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

2 Lokali

Tislima lil Joe Camilleri

Nhar il-{amis t[abbret ilmewt ta’ Joe Camilleri, minn {al Balzan, fl-età ta’ 69 sena. Joe Camilleri hu eks impjegat tad-Dar ?entrali tal-Partit Nazzjonalista fejn [adem g[al [afna snin b[ala manager tat-Taqsima talIstampar tal-kumpanija talPartit. Joe Camilleri kien elett ukoll f’isem il-PN fl-ewwel Kunsill Lokali ta’ {al Balzan, u kien attivist talPartit Nazzjonalista, fejn irrappre]enta lill-PN f’diversi elezzjonijiet fil-

minn Ray Abdilla

Joe Camilleri

pro/ess tal-istampar tal-voti. Il-funeral se jsir nhar itTnejn li ;ej fil-knisja parrokkjali ta’ {al Balzan, fit-8.30 a.m.

Spi]eriji

SPI}ERIJI LI JIFT{U G{ADA

VALLETTA: Empire Pharmacy; 46 Triq Melita; {AMRUN: Cosmed Pharmacy, Soccors, Triq Villambrosa; SANTA VENERA: Fatima Pharmacy, Triq I]-}onqor; BIRKIRKARA: St. Paul’s Pharmacy, Triq Brared; TALPIETA`: Charing Pharmacy, Triq il-Mimosa; SAN :WANN: Medical Plaza Dispensing Chemists, Cass-i-Mall Buildings, Vjal ir-Rihan; TAS-SLIEMA: Mrabat Pharmacy, Triq l-Imrabat; L-IKLIN: Il-Mehrie] Pharmacy, 31 Triq Giovanni Curmi; MOSTA: St. Louis Pharmacy, Triq Calì; MELLIE{A: Village Pharmacy, Main Street; {AL TARXIEN: Tarxien Pharmacy, 59 Triq {al Tarxien; ILFGURA: Alpha Pharmacy, Triq Bormla k#m Vjal ilKottoner; XG{AJRA: St. Elias Pharmacy, Triq San Elija, GUDJA: Medicaid Pharmacy, 62 Vjal it-Torri, {AL LUQA: St. Andrew’s Pharmacy, 51 Triq San :or;; {A}}EBBU:: Tal-Grazzja Pharmacy, Triq Fran;isk Farrugia; L-IMTARFA: Make Over Pharmacy, Blk A, Town Centre HOS; VICTORIA: Castle Pharmacy, 2 Misra[ lIndipendenza; KER?EM: Sokkors Pharmacy, Triq San Girgor

It-Temp

UV INDEX

7

Sentenza ta’ g[omor il-[abs

IT-TEMP> Il-bi//a l-kbira sabi[ b’waqtiet xemxin li jsir pjuttost imsa[[ab bil-possibbiltà ta’ xi xita [afifa filg[axija VI}IBBILTÀ> :eneralment tajba IR-RI{: Moderat lokalment moderat g[al ftit qawwi mill-Majjistral li jsir [afif g[al moderat mill-Punent BA{AR> Moderat lokalment moderat g[al qawwi li jsir moderat IMBATT> Baxx mil-Lvant g[all-Grigal TEMPERATURA: L-og[la 20˚C XITA> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 403.3 mm IX-XEMX> Titla’ fis-05.53 u tin]el fis-18.21

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

Ronnie Azzopardi ta’ 41 sena minn Bormla u residenti l-[abs, kien kundannat g[al g[omru l-[abs wara li fi tmiem ;uri nstab [ati li kka;una l-mewt ta’ Angela Bondin ta’ 48 sena minn Ra[al :did permezz ta’ splu]joni ta’ bomba. Il-verdett ing[ata wara ftit aktar minn seba’ sig[at ta’ deliberazzjoni f’;uri li [a kwa]i ;imag[tejn. Fil-;uri, i]da, ma nstabx [ati talomi/idju ta’ Angela Bondin. L-Im[allef Michael Mallia, li ta s-sentenza ftit tal-[in wara li l-;urati [ar;u bilverdett tag[hom, fost il-biki u l-ilfieq tas-sie[ba ta’ Ronnie Azzopardi, qal lill-istess Ronnie Azzopardi, “Int instabt [ati ta’ [ames delitti...” B’seba’ voti kontra tnejn Ronnie Azzopardi nstab [ati li kka;una feriti gravi fuq Bondin li wasslu g[all-mewt tag[ha. Angela Bondin kienet mietet tliet ;img[at wara li fit-18 ta’ :unju tal-2005 kienet vittma ta’ splu]joni ta’ bomba, li se[[et fi Triq ilMadonna tal-{niena, fi]}ejtun. Ronnie Azzopardi, b’seba’ voti kontra tnejn, instab [ati wkoll tal-attentat ta’ qtil ta’ Tessie Grima ta’ 60 sena, kif ukoll tal-attentat ta’ qtil talmara ta’ [uh u tlieta minn uliedha. B’sitt voti kontra tlieta, Ronnie Azzopardi nstab [ati li wettaq splu]joni li setg[et feriet lil Antoine

Ronnie Azzopardi se jappella mis-sentenza ta’g[omor il-[abs

{ati li wettaq splu]joni ta’ bomba li biha qatel mara, ta’ attentat ta’ qtil ta’ mara ta’ 60 sena, u ta’ attentat ie[or ta’ qtil tal-mara ta’ [uh u ta’ tlieta minn uliedha Grima, sid ta’ garaxx fl-istess triq u li ji;i t-tifel ta’ Tessie Grima. Ronnie Azzopardi ma nstabx [ati b’seba’ voti kontra tnejn li g[amel [sara fuq karozza li kienet ipparkjata fil-post.

G[al Ronnie Azzopardi li mistenni jappella missentenza, deher l-Avukat Joe Mifsud filwaqt li lAvukat Philip Galea Farrugia u Maurizio Cordina mexxew ilProsekuzzjoni.

B[al-lum 25 sena IS-SIBT L-og[la 21˚C L-inqas 13˚C

IL-{ADD L-og[la 20˚C L-inqas 13˚C

IT-TNEJN L-og[la 20˚C L-inqas 13˚C

IT-TLIETA L-og[la 19˚C L-inqas 13˚C

L-ERBG{A L-og[la 18˚C L-inqas 12˚C

UV

UV

UV

UV

UV

7

7

7

6

6

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 21˚C xemxi, Frankfurt 30˚C imsa[[ab, Tel Aviv 25˚C xemxi, Amsterdam 2˚C imsa[[ab, Milan 9˚C ftit imsa[[ab, Tripli 26˚C ftit imsa[[ab, Istanbul 13˚C ftit imsa[[ab, Ateni 18˚C ftit imsa[[ab, Lisbona 16˚C imsa[[ab, Londra 6˚C imsa[[ab, Vjenna 12˚C imsa[[ab, Berlin 1˚C imsa[[ab, Madrid 12˚C imsa[[ab, Zurich 4˚C imsa[[ab, Brussell 4˚C imsa[[ab, Moska 5˚C xemxi, Munich 4˚C ftit imsa[[ab, il-Kajr 29˚C xemxi, Pari;i 5˚C imsa[[ab, Dublin 2˚C imsa[[ab, Bar/ellona 10˚C imsa[[ab, Tune] 22˚C ftit imsa[[ab, St. Petersburg 2˚C ftit imsa[[ab, Al;eri 22˚C imsa[[ab, Ruma 17˚C imsa[[ab, Kopen[agen 1˚C imsa[[ab, Stokkolma 3˚C xemxi.

D

iskussjoni dwar mozzjoni ta’ pro/edura biex id-diskussjoni dwar il-bini tal-power station issir f’seduta wa[da kienet sfrattata millOppo]izzjoni So/jalista bi storbju kontinwu. Il-Gvern akku]a lillOppo]izzjoni So/jalista li waqt is-seduta fil-mozzjoni ta’ pro/edura, ;abet ru[ha ta’ tfal. Bl-a;ir tag[ha, l-Oppo]izzjoni qab]et kull limitu f’sistema ta’ Parlament demokratiku u ma [allitx li ssir diskussjoni wara li l-Vi/i Prim Ministru spjega r-ra;unijiet tal-mozzjoni u wara li tkellem il-Kap tal-Oppo]izzjoni. LOppo]izzjoni riedet li d-diskussjoni tkun ittardjata b’;imag[tejn. Il-Gvern ma qabilx ma’ din il-proposta g[aliex permezz tag[ha kien ikun qed jittawwal bla [tie;a ]-]mien li fih seta’ jinbeda pro;ett tant me[tie; g[all-pajji]. Minkejja l-kjass kollu li g[amlet filParlament, l-Oppo]izzjoni So/jalista lanqas talbet li ssir votazzjoni dwar ilmozzjoni ta’ pro/edura g[ax-xog[ol tal-kamra.


IN-NAZZJON Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

Lokali 3

L-akbar figolla Attentat ta’ wirja o[ra f’pajji]na tal-akbar figolla talG[id se jer;a’ jsir g[ada f’{al Qormi wara li l-attentat tassena l-o[ra ;iet imtappna bilmaltemp li g[amel dakinhar. Il-Kummissjoni Kultura fi [dan is-So/jetà Filarmonika Pinto Banda San Sebastjan, b’kollaborazzjoni mal-Kunsill Lokali ta’ {al Qormi u lkumpanija Maypole, din issena se ter;a’ tittella’ wirja o[ra tal-akbar figolla b’qisien ta’ aktar minn tliet metri b’]ew; metri, fl-G[id il-Kbir filg[odu. Dan se jsir quddiem ilKnisja Parrokkjali ta’ San Sebastjan, f’{al Qormi waqt li tkun g[addejja l-pur/issjoni bi Kristu Rxoxt. F’nofsinhar wara l-;irja tradizzjonali, fejn diversi parru//ani j;orru l-istatwa ta’ Kristu Rxoxt fuq spallejhom, matul it-toroq ta’ {al Qormi, din il-figolla ti;i mbierka millKappillan Dun Joseph Buhagiar u wara bi//iet minn dan il-[elu tradizzjonali tal-G[id jinbieg[u lil dawk pre]enti.

Jum il-:img[a l-Kbira Il-Jum tal-:img[a l-Kbira tfakkar mill-Maltin u G[awdxin b’devozzjoni kemm bil-vi]ti fil-knejjes kif ukoll billi attendew g[all-pur/issjonijiet li saru f’[afna lokalitajiet ma’ Malta u G[awdex. Waranofsinhar, il-knejjes kollha ]ammew il-funzjoni tal-adorazzjoni tas-salib. Fil-Konkatidral ta’ San :wann, fil-Belt Valletta, il-funzjoni tmexxiet mill-Ar/isqof ta’ Malta Monsinjur Pawl Cremona fejn inqrat ukoll il-Passjoni u l-mewt ta’ :esù. Kif intemmet din il-funzjoni litu;rika, fil-parro//i fejn hemm ilpur/issjonijiet tal-:img[a l-Kbira, folol ta’ Maltin u turisti segwew ilpur/issjonijiet bl-istatwi li jfakkru lPassjoni ta’ :esù Kristu. L-eqdem pur/issjoni li [ar;et kienet dik tar-Rabat, Malta mill-Knisja ta’ Santa Marija ta’ :esù. Minn dokument li jmur lura g[all-1591, jirri]ulta kif f’din il-lokalità kienet di;à tittella’ lpur/issjoni tal-Passjoni, g[alkemm kienet differenti [afna minn kif nafuha llum. Xhieda o[ra ta’ kemm din ilpur/issjoni hi antika, hu d-daqq malinkoniku tas-suffara u t-tanbur. B’kollox bejn {add il-Palm u lbiera[, f’Malta [ar;u 14-il pur/issjoni u f’G[awdex saru [amsa li b’kollox bejniethom [ar;u mal-191 vara. Dan in-numru ta’ vari jinkludi wkoll il-vari tal-Qala u x-Xewkija G[awdex, li minkejja li g[andhom sett ta’ vari, dawn ma [ar;ux pur/issjoni. Interessanti kif din is-sena, ilpur/issjoni ta’ San :or; f’G[awdex, [ar;et f’{amis ix-Xirka u ta’ {al G[arg[ur u ta’ {al G[axaq [ar;u f’{add il-Palm.


IN-NAZZJON Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

Intervista 5

Bro David, li fir-ritratt jidher idoqq il-kitarra ma’ ]g[a]ag[ s[abu, hu tal-fehma li s-so/jetà te[tie; sa/erdot li jista’ jfiehem u jwassal il-Kelma t’Alla u jista’ jinterpreta l-Litur;ija, li tista’ tin[ass tant ‘il bog[od, lin-nies

Is-sa/erdot irid ikun vi/in tan-nies u g[an-nies {afna jaraw il-[ajja sa/erdotali b[ala wa[da stramba u li ma tappellax g[al dawn i]-]minijiet. I]da fil-verità, hawn numru ta’ ]g[a]ag[ li jid[lu g[al din l-g[a]la u sfida. IN-NAZZJON tkellem ma]-]ag[]ug[ Bro. David Scicluna, ta’ 23 sena minn {al Safi, li huwa novizz mas-So/jetà Missjunarja ta’ San Pawl, dwar l-g[a]la tieg[u, il-[ajja reli;ju]a u r-rwol tal-Knisja fis-so/jetà tal-lum. Bro David jinsab fl-a[[ar sena tal-istudju tal-Filosofija u jinsab [erqan biex jibda ja[dem fl-g[alqa ta’ :esù. Jitkellem ukoll dwar il-Papa ;did u jfisser li l-Papa Fran;isku, hu l-Papa li ne[tie;u, li qieg[ed jitkellem [afna bil-;esti li qieg[ed jag[mel. minn Jerome Caruana Cilia

X’[ajrek tag[]el u tibda t-triq g[as-sa/erdozju?

Illum il-;urnata, nitbissem x’[in in[ares lejn mistoqsija b[al din. Ninduna li meta d[alt u bdejt il-mixja tieg[i fil-[ajja konsagrata u eventwalment is-sa/erdozju, dak li [ajjarni ma kienx xi esperjenza qawwija jew mument partikolari. Kien sempli/iment il-fatt li dak i]]mien [assejt li hawnhekk seta’ jkolli [ajja bis-sens u li t[alli l-frott, kif fil-fatt kont qieg[ed nara madwari. Il[ajra twieldet ]gur minn komunità [ajja. Illum, però, in[oss li kbirt iktar filmotivazzjonijiet tieg[i u hu lMulej :esù li j]ommni nibqa’ nit[ajjar kuljum mill;did.

Kif t[ares lejn id-dinja materjalista tal-lum^

Id-dinja llum insej[ulha materjalista g[ax forsi g[andna iktar minn qatt qabel biex nedhew. Però l-g[atx tal-bniedem g[al dak li jista’ jimlieh u jsostnih ma na[sibx li nbidel matul i]-]mien. Na[seb li jekk wie[ed jag[raf ma jsirx skjav ta’ dak kollu li jdawru u li g[andu, id-dinja hekk imsej[a materjalista tikxef, iktar minn qabel, min a[na u x’g[andna verament b]onn.

Int li tinsab g[addej b’[e;;a fil-preparazzjoni tieg[ek, x’tip ta’ sa/erdot te[tie; is-so/jetà^

Ilni di;à [ames snin fil[ajja reli;ju]a, imma fadalli ammont sostanzjali ta’ snin o[ra biex jekk Alla jrid insir sa/erdot. Minkejja dan, x’[in in[ares u nosserva s-so/jetà li jien stess ng[ix fiha u jien parti minnha, ma nistax ma nimma;inax lili sa/erdot iktar ’il quddiem. Fl-istess [in nista’ nitkellem ukoll mill-esperjenza tieg[i b[ala brother matul dawn is-snin. Is-so/jetà naraha te[tie; sa/erdot li jifhem in-nies u li jismag[hom. Sa/erdot li allura jkun man-nies u tannies, sa/erdot li ma ji;;udikax u ma jaqtax barra, sa/erdot li m’huwiex misteru imma hu qabel xejn bniedem uman u [abib. In[oss li sso/jetà te[tie; sa/erdot li jista’ jfiehem u jwassal ilKelma t’Alla u jista’ jinterpreta l-litur;ija, li tista’ tin[ass tant ‘il bog[od, linnies. Nemmen li s-so/jetà g[andha b]onn sa/erdoti li jg[idulha però, mhux dak li trid tisma’ u tie[u pja/ir tisma’, imma dak li propju g[andha b]onn tisma’. Na[seb li s-sa/erdot irid

jag[raf ikollu l-ewwel irrispett u l-[biberija tan-nies biex ikun jista’ jag[mel dan ming[ajr ma jinftiehem [a]in. Is-so/jetà te[tie; sa/erdot li kontinwament ikun sinjal u profeta. Il-profeta m’huwiex dak li jaqra l-futur, imma huwa dak li jaf jaqra lpre]ent, jag[mel djanjo]i tieg[u u jie[u azzjoni skont is-sintomi.

X’ta[seb dwar Papa Frangisku^

Ovvjament g[adha friska [afna l-[atra tal-Papa Fran;isku. Kont facebook x’[in indunajt li din id-darba d-da[na kienet bajda. I//ekkjajt live fuq l-internet u mort ng[ajjat lil kull min kien il-kunvent li “da[na bajda”. Kul[add dritt quddiem it-televi]joni, popcorn, crisps u g[amilna festa ]g[ira kif nafu nag[mlu. Jien na[seb li Papa Fran;isku, kif kont qed ng[id fuq is-sa/erdot fis-so/jetà, hu l-Papa li ne[tie;u. Huwa Papa li qieg[ed jitkellem [afna bil-;esti li qieg[ed jag[mel. L-g[a]la, pere]empju, li ji//elebra {amis ix-Xirka flimkien ma’ ]g[a]ag[ il[abs, u allura ja[slilhom

saqajhom. Il-;esti probabbli j[allu impatt ikbar millkliem. Papa Fran;isku joffri wkoll element ta’ spontanjetà li normalment ma nasso/jawhx ma’ rwol b[al dak tal-Papa. Ma nistax ma ng[idx hawnhekk li n[ossha ftit in;usta li naqbdu nikkumparawh ma’ Benedittu XVI. Kemm minna kienu verament isegwu lil Benedittu XVI f’dak li jg[id u dak li jag[mel? Ma na[sibx li nkun sejjer ]baljat [afna jekk ng[id li b’mod ;enerali konna biss naraw x’jiktbu l-gazzetti meta jg[id xi [a;a li ma tantx iddoqq g[al widnejna. Papa Fran;isku qieg[ed ikompli minn warajh filwaqt li ovvjament i;orr il-karattru u l-esperjenza pastorali tieg[u.

X’inhu r-rwol tal-Knisja llum il-;urnata^

Illum il-;urnata l-Knisja saret vu/i ]g[ira li tikkompeti ma’ [afna o[rajn li jg[ajtu, huma aktar frekwenti u jag[mlu [afna iktar storbju. Forsi a[jar, g[ax min iwie;eb probabbilment qieg[ed verament jisma’ u jag[mel g[a]la awtentika. Nemmen li r-rwol irid jibqa’, b[alma dejjem kien, dak li twassal lil :esù [aj. Dan ma jsirx billi tg[ajjat u

t[ambaq iktar mill-o[rajn, imma billi dan it-terminu ;enerali “Knisja” li j;orr baggage kbir mieg[u, isir ifisser dak li verament ifisser. Mhux il-Papa, il-Vatikan, lIsqof, il-;erarkija, imma jien, int u l-bnedmin kollha ta’ rieda tajba li qeg[din infittxu li nimxu wara l-Mulej :esù. Jien na[seb li llum il-Knisja g[andha rwol li tkun pre]enti fis-silenzju fil-[ajja tan-nies permezz ta’ persuni, li fla[[ar mill-a[[ar ikunu jirrappre]entaw il-bqija talKomunità Nisranija.

X’tghid lil dawk i]]g[a]ag[ li qed ja[sbuha dwar il-vokazzjoni tag[hom u li forsi qed isibuha diffi/li biex jid[lu g[al din l-isfida^

Lil dak i]-]ag[]ug[, jew ]ag[]ug[a, il-messa;; tieg[i hu li ma tiqafx to[lom, biex hekk tkun qieg[ed tistieden lil Alla biex Hu jo[lom g[alik [olma dejjem isba[ u a[jar, kif dejjem jag[mel. Fl-istess [in allura, nemmen li a[na ma nistg[ux naqbdu u nag[lqu bibien g[al [ajjitna. {alli, imqar ventilatur ]g[ir miftu[; ikun bi]]ejjed g[allIspirtu ta’ :esù li jaf iktar minna min a[na, ji;i u jonfo[ in-nifs tieg[u. Ikun Hu li jasal fejn ma ta[sibx li tista’ tasal int.


IN-NAZZJON Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

6 Lokali

Inizjattivi mill-HSBC biex kumpaniji Maltin ikabbru n-negozju internazzjonali

L- HSBC se jipprovdi firxa wiesg[a ta’ in/entivi u ri]orsi biex ikun iktar fa/li g[al kumpaniji Maltin [alli jag[mlu aktar negozju internazzjonali

HSBC Malta sar l-ewwel bank f’Malta li nieda inizjattiva strate;ika ma[suba spe/ifikament biex tg[in lillkumpanniji lokali jkabbru nnegozju internazzjonali tag[hom, b’mod partikulari fis-swieq emer;enti. L-inizjattiva tal-HSBC ‘Malta Trade for Growth’ tinkludi l-inizjattivi kollha relatati mat-titjib tal-konnettività internazzjonali. Hi mmirata kemm g[all-klijenti lokali b’aspirazzjonijiet globali, kif ukoll g[al dawk il-kumpaniji internazzjonali li jixtiequ jie[du vanta;; millpo]izzjoni strate;ika ta’ Malta. L-HSBC se joffri firxa wiesg[a ta’ in/entivi, skontijiet u ri]orsi biex jag[milha e[fef u aktar ekonomikament vijabbbli g[al kumpaniji biex jag[mlu negozju internazzjonali. Bl-isem ‘Malta Trade for Growth’, din l-inizjattiva talHSBC tnediet fil-Mu]ew Marittimu ta’ Malta mill-Kap E]ekuttiv tal-Bank, Mark Watkinson, u mill-Kap talCommercial Banking Malta, Michel Cordina, fil-pre]enza tal-Ministru g[all-Ekonomija, Investiment u Intrapri]i }g[ar, Chris Cardona. Wie[ed mill-o;;ettivi talHSBC hu li jifta[ opportunitajiet ;odda ta’ negozju g[al kumpanniji Maltin permezz tal-konnettività globali tieg[u. L-HSBC Malta jista’ jipprovdi a//ess g[al lista estensiva ta’ soluzzjonijiet biex jassistu n-negozju internazzjonali.

Mark Watkinson qal li lpass tal-espanzjoni ekonomika f’re;juni b[all-Asja u lAmerika Latina qed ibiddel id-dinja, u n-negozji Maltin je[tie; li jkunu parti minn dan ix-xenarju ekonomiku ;did. Din l-inizjattiva hi ma[suba biex issa[[a[ in-negozju internazzjonali, li se jkun parti fundamentali fit-tkabbir ekonomiku ta’ Malta fil-futur. L-inizjattiva ‘Malta Trade for Growth’ i;;ib flimkien ilfirxa kollha tal-benefi//ji globali li l-HSBC jista’ jwassal lil klijenti tieg[u. L-HSBC qed joffri numru ta’ in/entivi b[alma hi ttne[[ija tal-[las relatat malewwel ittra dokumentarja ta’ kreditu g[al dawk il-klijenti li huma ;odda g[at-Trade Finance tal-HSBC Malta. Se jkun provdut skont ta’ 20% g[al dawk li jift[u jew jie[du parir dwar l-ittra dokumentarja ta’ kreditu minn jew lejn swieq emer;enti. Inizjattivi o[ra jirrelataw mat-tne[[ija tal-[las amministrattiv g[al finanzjament mal-kummer/ ta’ esportazzjoni jew importazzjoni talfa/ilitajiet g[an-negozju fisswieq emer;enti, kif ukoll skontijiet fuq Receivables Finance u rati preferenzjali fuq il-kambju barrani, inklu]a l-munita ?ini]a Renminbi. ‘Malta Trade for Growth’ se tkun appo;;jata minn kampanja estensiva ta’ reklamar li tinkludi fatti dwar kumpanniji Maltin li espandew b’su//ess barra minn Malta.


IN-NAZZJON Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

Lokali 7

Il-klinika tal-Ministru Farrugia g[adha tilqa’ l-appuntamenti Recording li g[andu dan il;urnal igiddeb dak li qal ilMinistru tas-Sa[[a Godfrey Farrugia, li qed ji/[ad li g[adu ja[dem b[ala tabib filprivat, bi ksur tal-kodi/i ta’ etika tal-membri tal-Kabinett. Fl-a[[ar jiem INNAZZJON ]vela kif ilMinistru Godfrey Farrugia, li suppost waqaf millprofessjoni privata tieg[u wara li n[atar ministru, g[adu qed jara l-pazjenti fil-klinika tieg[u kif ukoll fid-djar. Dan kien irrappurtat ukoll mill-;urnal The Malta Independent, bil-Ministru Laburista ji/[ad li g[adu jservi ta’ tabib fil-privat. Dan minkejja li anke din ilgazzetta kellha recording li jikkonferma li l-Ministru Farrugia g[adu qed ja[dem b[ala tabib. Fl-a[[ar jiem dehru anke ritratti talMinistru Farrugia die[el fi klinika f’{a]-}ebbug.

Ftit tal-jiem ilu dan il;urnal /empel lill-Ministru Godfrey Farrugia biex jistaqsih dwar dan kollu, i]da t-telefonata ;iet diverted fuq il-klinika St Anne’s, f’Birkirkara, bir-receptionist tg[id li din hi l-klinika tieg[u. Lir-receptionist staqsejniha biex inkellmu lit-tabib, i]da rreceptionist qaltilna biex immorru nhar ta’ {amis, u nag[mlu appuntament, g[ax “dawk il-[inijiet ikun hawn.” Il-Ministru tas-Sa[[a sal{amis kien qed ji/[ad li qed ja[dem b[ala tabib, u qal li kien qed jiltaqa` malkostitwenti tieg[u. Madanakollu, kif jidher /ar mirrecording tag[na u millistorja ta’ The Malta Independent, l-appuntamenti qed isiru minn pazjenti biex jinvistahom Godfrey Farrugia b[ala tabib. Skont dak li hu pubbliku, il-kodi/i tal-etika tal-membri

Eletti d-deputati Laburisti fl-elezzjonijiet ka]wali Il-[ames kandidati Laburisti eletti fl-elezzjonijiet ka]wali li saru l-{amis li g[adda huma Luciano Busuttil, Chris Agius, Joe Debono Grech, Michael Falzon u Deborah Schembri. Il-[ames deputati Laburisti se jing[aqdu mal-Grupp Parlamentari tal-Partit Laburista meta b[al-lum ;img[a jer;a’ jifta[ ilParlament wara l-elezzjoni ;enerali tad-9 ta’ Marzu. Il-[ames deputati ;odda ;ew eletti minn fost 24 kandidat tal-Partit Laburista li kkontestaw l-elezzjoni ka]wali wara li dawk id-deputati li ;ew eletti minn ]ew; distretti /edew distrett minnhom. Mill-ewwel distrett fejn ilkwota g[all-post vakat minn Louis Grech kienet ta’ 1,891, ;ie elett Luciano Busuttil b’2,155 vot. Mit-tieni disrett

fejn il-kwota g[all-post vakat minn Joseph Muscat kienet ta’ 1,914, ;ie elett Chris Agius b’2,189. Mit-tmien distrett fejn il-kwota g[allpost vakat minn Edward Scicluna kienet ta’ 1,844, ;ie elett Joe Debono Grech b’2,011-il vot. Mill-g[axar distrett fejn ilkwota g[all-post vakat minn Manwel Mallia kienet ta’ 1,535, ;ie elett Michael Falzon b’1,646. Mit-tnax-il distrett fejn il-kwota g[all-post vakat minn Evarist Bartolo kienet ta’ 1,918, ;iet eletta ming[ajr ma la[qet il-kwota, Deborah Schembri b’1,852 vot. Nhar il-Erbg[a, 3 ta’ April, issir l-elezzjoni ka]wali biex ji;u eletti deputati Parlamentari o[ra din id-darba minn fost ilkandidati tal-Partit Nazzjonalista.

Ikomplu l-attakki mill-media tal-GWU

Il-Ministru tas-Sa[[a Godfrey Farrugia li qed ji/[ad li g[adu ja[dem b[ala tabib fil-privat

tal-Kabinett jesi;i li ladarba jokkupaw karigi Ministerjali, id-deputati ma jkunux jistg[u jkomplu bil-professjoni privata tag[hom. Dan biex jiddedikaw il-[in kollu tag[hom g[all-[idma filMinisteru, u fl-istess [in, ma jkun hemm ebda kunflitt ta’

interess. Jistipula wkoll li lprofessjoni privata m’g[andha ti;i pprattikata flebda [in – lanqas jekk ilMinistru jew is-Segretarju Parlamentari ma jit[allasx tax-xog[ol li jkun qed jag[mel.

Vaganza tal-banek

L-Asso/jazzjoni tal-Bankiera Maltin av]at lill-pubbliku li nhar it-Tnejn li ;ej, l-1 ta’ April 2013, ;ie ddikjarat b[ala vaganza tal-banek, u g[aldaqstant il-banek mhumiex se jift[u g[all-pubbliku f’dan il-jum.

Il-media tal-GWU kompliet bl-attakki filkonfront tax-xandir nazzjonali. L-artikolista John C. Debattista fil-blog tieg[u fuq is-sit elettroniku tal-GWU, attakka bl-aktar mod fero/i t-tmexxija talPBS, lin-Nazzjonalisti u lil Lawrence Gonzi. Debattista jifta[ l-artiklu tieg[u jg[id li dawk li qed imexxu l-PBS, ilhom isa[[nu s-si;;u u jkompli li dan kollu sar ta[t Lawrence Gonzi, li jiddeskrivi b[ala ‘Gonzilla’. L-attakk ikompli meta jg[id li dawn in-nies ;ew ma[tura g[aliex huma propagandisti tal-PN, li m’g[andhomx di/enza jirri]enjaw u li lir;ulija mhix il-forte tag[hom. L-artikolista jipparaguna l[atra ta’ Franco Debono b[ala Kummissarju tal-Li;ijiet, [atra li l-PN fi stqarrija ddeskriva b[ala divi]iva; ma’ Austin Gatt, li kien ma[tur mill-poplu fil-Parlament. Jattakka wkoll lill-Vi/i Kap tal-PN, Simon Busuttil, u jag[]el ukoll li jg[id li kellu ra;un Charles Mangion meta kien qal li n-Nazzjonalisti g[andhom problema fidDNA. Finalment John C. Debattista jag[laq l-artiklu mimli attakki fuq il-PBS u lPN billi jg[id li Alla ma j[allasx bin-nhar ta’ Sibt.


IN-NAZZJON Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

8 Fit-triq tal-[ajja

Wie[ed mill-ewwel diskorsi tal-Papa Fran;isku kien lir-Rappre]entanti Diplomati/i akkreditati g[as-Santa Sede. Iltaqa’ mag[hom nhar it-22 ta’ Marzu 2013. Kien mument fejn il-Papa, g[allewwel darba b[ala Rag[aj tal-Knisja Universali, kellu jisimg[uh rappre]entanti minn kull na[a tad-dinja. F’mo[[ il-Papa Fran;isku kien hemm [sieb /ar: ir-relazzjonijiet bejn is-Santa

Sede u l-pajji]i kollha tad-dinja g[andhom ikunu g[ajn ta’ ;id g[all-umanità, g[aliex hu dan li verament i[oll u jorbot g[allKnisja, il-;id ta’ kull persuna fid-dinja. Fil-bidu tal-indirizz tieg[u, il-Papa tkellem dwar ir-ra;unijiet ewlenin li wassluh biex jag[]el l-isem ta’ Fran;isku, quddiem nett fid-dawl tal-im[abba li San Fran;isk kellu g[all-fqar. Hu spjega li b[al San Fran;isk il-Knisja

trid t[abrek biex tg[in kemm tista’ lill-fqar tal-lum: il-bnedmin fi tbatija g[ax neqsin minn [ti;iet materjali, il-morda, l-orfni, innies bla saqaf fuq rashom, l-emar;inati. Biss il-Knisja trid twie;eb ukoll g[allfaqar spiritwali. Ji;ifieri faqar imnissel u mxerred mirrelattivi]mu li j;ieg[el lil dak li jkun iqis lilu nnifsu b[ala l-kriterju tieg[u u jqieg[ed fil-periklu l-koe]istenza tal-bnedmin.

Pontijiet ta’ djalogu u fraternità Fid-diskors lid-diplomati/i, il-Papa Fran;isku ]vela li t-tieni ra;uni flg[a]la tal-isem Fran;isku, wara lim[abba g[all-fqar, kienet li, b[al San Fran;isk, hu jrid i[abrek biex tinbena l-pa/i. Fl-istess [in, kien pront ifakkar li ma jistax ikun hemm pa/i vera ming[ajr il-verità. Li ma jistax ikun hemm pa/i vera jekk kul[add ikun il-kriterju tieg[u nnifsu. Jekk kul[add jistinka biss g[al drittijietu, ming[ajr ma fl-istess [in jag[ti kas tal-;id tal-o[rajn, fuq is-sisien tan-natura li tg[aqqad lillminn bnedmin kollha f’din id-dinja. Charles Buttigieg Il-Papa Fran;isku mbag[ad g[adda kb@erremme.com.mt biex jitkellem dwar l-impenn tieg[u li j[abrek biex jibni l-pa/i billi jkun ukoll bennej tal-pontijiet. Filwaqt li fakkar li wie[ed mit-titli tal-Isqof ta’ Ruma hu Pontefice, ji;ifieri bennej talpontijiet bejn Alla u l-bnedmin, ilIl-Papa Fran;isku jiltaqa’ mal-Papa Emeritus Benedittu XVI, xena rari [afna fil-Knisja Kattolika, possibbilment l-a[[ar darba li ;rat kienet 600 sena ilu Papa stqarr: “Ix-xewqa tieg[i hi li ddjalogu bejnietna jg[in biex jinbnew Fil-fatt, ir-riferenza li Fran;isku g[amel g[allg[addejja gwerra qalila bejn l-Insara u s-Sara/eni. il-pontijiet li jikkonnettjaw lill-bnedmin kollha. Islam fid-diskors lid-diplomati/i kienet it-tieni Kienet il-gwerra tal-[ames Kru/jata (1218-1221) li, B’mod li kul[add ikun jista’ jara f’[addie[or mhux g[al ra;unijiet ta’ tattika, attakkat l-E;ittu aktar milli wa[da fi spazju ta’ jumejn. L-ewwel wa[da kienet g[adu, mhux rival, i]da [uh jew o[tu li jrid meta fl-20 tax-xahar iltaqa’ ma’ mexxejja reli;ju]i li l-Palestina. jilqag[hom u jg[annaqhom!” attendew g[all-Quddiesa inawgurali tieg[u. Forsi min[abba li dak i]-]mien, is-setg[a tasIl-Papa Ar;entin qal li l-istess ori;ini tieg[u Dakinhar, radd [ajr mill-qalb u sellem, b[ala Sultan kienet mifruxa fuq l-Art Imqaddsa kollha j;eg[luh ja[dem biex jibni l-pontijiet. Fakkar li [bieb, lis-segwa/i tat-tradizzjonijiet reli;ju]i o[rajn [lief g[al xi postijiet ]g[ar li kienu g[adhom f’idejn g[eruq il-familja tieg[u huma Taljani. li kienu pre]enti: “L-ewwelnett lill-Musulmani, li il-Kru/jati. “G[aldaqstant, dan id-djalogu bejn il-postijiet u ljqimu Alla b[ala wie[ed, [aj u [anin, u jsej[ulu fitFil-ktieb “Fran;isku ta’ Assisi, Dokumenti kulturi li jinsabu distanzi kbar bog[od minn xulxin talb, u lilkom ilkoll.” Bikrin”, naqraw li s-Sultan [are; edit li kull min hu importanti [afna g[alija. Nist[ajjel li fil-laqg[a li l-Papa Fran;isku kellu wara l-;lied jie[u lura mieg[u ras ta’ Nisrani Id-djalogu bejn tarf tad-dinja u ie[or, li llum qed mal-Papa Emeritu Benedittu XVI nhar is-Sibt li jing[ata bi//a tad-deheb b[ala premju. joqorbu dejjem i]jed lejn xulxin, qed isiru iktar g[adda, is-su;;ett kien ukoll fost dawk li huma Madankollu, Fran;isku, idde/ieda li jmur g[allinterdipendenti, u qed i[ossu iktar il-b]onn ta’ tkellmu dwarhom. vja;; tieg[u xorta wa[da, akkumpanjat minn fratell opportunitajiet biex jiltaqg[u u i]jed spazju ta’ fraNa[seb hekk g[ax Benedittu XVI kien g[amel lli kien jismu Illuminato. ternità awtentika.” istess ;est l-g[ada li, fl-24 ta’ April 2005, hu beda l:ara li g[assiesa Sara/eni qab]u fuqhom, ministeru tieg[u ta’ Su//essur ta’ San Pietru. kaxkruhom, sawtuhom u qeg[duhom fil-ktajjen. San Fran;isk u l-Islam Filwaqt li laqa’ bil-qalb lill-mexxejja tar-reli;jonijiI]da fl-a[[ar mill-a[[ar huma ttie[du quddiem isKien sabi[ [afna kliem il-Papa meta tkellem dwar et kollha rappre]entati fl-okka]joni, Benedittu XVI Sultan, e]att kif xtaq Fran;isku. Il-[akkiem ried ir-rwol tar-reli;jon fil-[idma g[all-bini tal-pontijiet qal: “Ninsab grat b’mod partikulari g[all-pre]enza ikun jaf min bag[tahom hemm u g[aliex, kif ukoll bejn il-bnedmin. Huwa spjega li mhux possibbli li fostna ta’ membri tal-komunità Musulmana. Jiena kif irnexxielhom jaslu fil-post. Fran;isku wie;eb li bejn il-bnedmin jinbnew il-pontijiet jekk il-bnedmin napprezza l-i]vilupp tad-djalogu bejn il-Musulmani u huma kienu ntbag[tu hemm mhux mill-bnedmin, jinsew lil Alla. l-Insara, fil-livell lokali u wkoll f’dak internazzjonali. i]da mill-Kbir Alla. Mill-banda l-o[ra, huwa veru wkoll li ma jistg[ux “Nassigurakhom li l-Knisja trid tkompli tibni lHu beda jkellem lis-Sultan dwar Kristu u ljintis;u [oloq veri ma’ Alla jekk il-bnedmin jinjoraw messa;; tieg[u. pontijiet tal-[biberija mas-segwa/i tar-reli;jonijiet il-bnedmin l-o[rajn. G[aldaqstant, huwa importanti kollha, biex infittxu l-;id veru ta’ kull persuna u tasFil-ktieb imsemmi naqraw hekk “Hu (is-Sultan) [afna li ji;i intensifikat id-djalogu bejn id-diversi so/jetà kollha kemm hi.” offrielu (lil Fran;isku) bosta rigali prezzju]i li lreli;jonijiet. Ovvjament, il-Knisja trid tintensifika wkoll lbniedem ta’ Alla, [erqan kif kien mhux g[al affarijiDak il-mument, il-Papa Fran;isku kellu f’mo[[u, impenn lejn dawk li ma jemmnux. et ta’ din id-dinja i]da g[as-salvazzjoni tal-erwie[, b’mod partikulari, id-djalogu mal-Islam. Huwa stqarr warrab b[allikieku kienu trab ma[mu;. Il-Papa Fran;isku semma dan ukoll. Hu qal li dan li fil-Quddiesa tal-bidu tal-ministeru tieg[u, apprezza irid isir “sabiex id-differenzi li jifirduna u Meta ra li dak ir-ra;el qaddis stmerr b’daqstant [afna l-pre]enza ta’ mexxejja /ivili u reli;ju]i midjwe;;g[una ma jipprevalu qatt”, i]da tirba[ ixqawwa l-o;;etti tad-dinja, is-Sultan [ass ammirazdinja Islamika. xewqa li bejn il-popli jinbnew [oloq veri ta’ [biberizjoni kbira g[alih u kompla jikber fir-rispett lejh.” Din l-osservazzjoni tal-Papa Fran;isku fakkritni ja, minkejja d-diversità tag[hom. dwar meta, fl-1219, fi ]mien il-Kru/jati, San Fuq il-passi ta’ Benedittu XVI Fran;isk imbarka fuq bastiment fil-port Taljan ta’ Stedina g[all-vja;; Kliem il-Papa Fran;isku fakkarni wkoll f’enfasi Ancona biex mar l-E;ittu, fejn mhux biss irnexxielu Lid-diplomati/i, il-Papa Fran;isku temm jg[idilpartikulari li saret waqt il-kongregazzjonijiet taljkollu laqg[a mas-Sultan Malik al-Kamil, neputi ta’ hom hekk: “Il-;lieda kontra l-faqar, kemm materjali Kardinali fil-jiem ta’ qabel il-Konklavi. Kienet Saladin, i]da wkoll assigura mer[ba tajba u [arsien u spiritwali , il-bini tal-pa/i u tal-pontijiet, dawn enfasi fuq il-b]onn li l-Papa l-;did jag[ti attenzjoni g[alih innifsu u g[al min kien mieg[u. huma l-punti ta’ riferenza g[all-vja;; li jiena rrid xierqa lir-relazzjonijiet mar-reli;jonijiet l-o[rajn, Meta Fran;isku beda l-vja;; tieg[u, kien hemm nistieden jibda kull pajji] rappre]entat hawnhekk. spe/jalment l-Islam. I]da hu vja;; diffi/li, jekk a[na ma nitg[allmux Il-Papa stqarr> “Ix-xewqa tieg[i hi li d-djalogu bejnietna jg[in nikbru fl-im[abba g[al din id-dinja tag[na. Anke hawn insib g[ajnuna meta na[seb fuq l-isem biex jinbnew il-pontijiet li jikkonnettjaw lill-bnedmin kollha. Fran;isku. Hu jg[allimna r-rispett profond lejn ilB’mod li kul[add ikun jista’ jara f’[addie[or mhux g[adu, mhux [olqien kollu u l-[arsien tal-ambjent tag[na li, wisq spiss, minflok nu]awh g[at-tajjeb, nesplojtjawh b’krival, i]da [uh jew o[tu li jrid jilqag[hom u jg[annaqhom!” ilba, g[ad-detriment ta’ xulxin.”


IN-NAZZJON Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

Imminar tal-istituzzjonijiet tal-istat Malti Ilbiera[ mezzi tax-xandir elettroniku [abbru li lGvern se jinnomina lill eks deputy leader talLabour Party An;lu Farrugia b[ala Spiker talParlament. A[bar b[al din wie[ed jifhem li ;ejja minn sorsi qrib [afna tal-Prim Ministru Joseph Muscat. Dan se[[ tlett ijiem wara li l-Kap talOppo]izzjoni Lawrence Gonzi g[amilha /ara li, b’ma;;oranza ta’ disa’ si;;ijiet, jistenna li l-Gvern ja[tar Spiker li hu di;à Deputat. U din l-a[bar ;iet wara li l-Kap tal-Oppo]izzjoni la kien infurmat u wisq anqas konsultat, kif messu jkun, dwar [atra li hi sostanzjalment importanti fost il-[atriet ewlenin tal-istat: il-presidenza tal-Parlament. Tkasbir tal-minoranza Din kienet a[bar li bil-mod kif ing[atat bla konsultazzjoni ta’ xejn mal-Oppo]izzjoni tkompli tkasbar u tinsulta lill-minoranza fil-pajji]. U l-insult lill-minoranza mhux kumbinazzjoni imma hu b’mod /ar strate;ija ma[suba mill-Gvern Laburista. G[ax in-nuqqas ta’ konsultazzjoni dwar il-[atra ta’ Spiker hu l-istess b[al fil-[atra ta’ min se jmexxi lpro/ess dwar l-emendi kostituzzjonali. Bukkett flimkien g[ad-dehra Dik l-a[bar ing[atat nhar is-Sibt, sig[at biss wara li l-Prim Ministru stieden lill-Kap tal-Oppo]izzjoni

jitla’ mieg[u jpo;;i bukkett fjuri fuq il-Monument tal-{elsien. Li suppost kien simbolu ta’ g[aqda; imma li fil-fatt wera x’malizzja hemm wara linsult. G[ax g[ad-dehra u g[all-paroli, il-Prim Ministru Joseph Muscat jitkellem fuq l-g[aqda, imma fissustanza g[amel ]ew; atti li mhux biss ikasbru lillminoranza kollha fil-pajji], imma wkoll jimminaw istituzzjonijiet importanti [afna fl-istat Malti. Tkasbir tal-Parlament u tal-Kostituzzjoni Jimminaw lill-istituzzjoni tal-Parlament. G[ax il-Parlament s[i[ jirrappre]enta lilna lkoll, ma;;oranza u minoranza. U min se jmexxih

g[andu jit[abbar wara konsultazzjoni ;enwina mal-Oppo]izzjoni, mhux xejn. Jimminaw ukoll lill-Kostituzzjoni. G[ax ilKostituzzjoni hi l-og[la li;i u tillimita lill-Gvern milli jag[mel li jrid, ji;ifieri milli jirrombla mhux fuq l-Oppo]izzjoni biss imma wkoll fuq i/-/ittadini. G[alhekk tinbidel b’vot ta’ ]ew; terzi, u mhux biss nofs. Imma l-Prim Ministru Muscat telag[lu g[al rasu b’mod tant qawwi li jidhirlu li hu og[la millKostituzzjoni nnifisha, u biex imexxi t-tibdil talKostituzzjoni g[amel [atra bla ebda konsultazzjoni bl-iskop biss li jaqsam, jinki, ikasbar u jinsulta.

L-ewwel mossi ta’ Muscat ma jawgurawx li l-Gvern se jimxi b’rispett lejn l-Oppo]izzjoni Dan mhuwiex l-istil ta’ xi tmexxija ;dida li wieg[ed Muscat, u li l-poplu jist[oqqlu. Ir-reb[a li g[amel il-Partit Laburista hi evidenti. I]da issa jrid ikun kapa/i jiggverna. Irid ikun kapa/i ja[dem bilfatti u mhux bl-paroli, ma’ kul[add. LOppo]izzjoni g[andha funzjoni importanti x’taqdi fil-Parlament. L-Oppo]izzjoni g[andha tkun rispettata f’kull mument u mhux meta u kif jaqbel lillGvern. L-ewwel mossi li g[amel il-Prim Ministru Muscat, xejn ma jawguraw li l-Gvern se jiggverna b’rispett s[i[ lejn l-Oppo]izzjoni u lejn l-eluf ta’ familji u individwi li tirrappre]enta l-Oppo]izzjoni fil-Parlament. Il-Prim Ministru Muscat irid jifhem tajjeb li xxenxilli tal-kampanja elettorali, ma jistax jibqa’ ju]ahom issa li hu fil-Gvern. Muscat irid jin]a’ mil-libsa tax-xenxilli u jiggverna b’serjetà F’kampanja elettorali l-poplu ja//etta li tintu]a strate;ija, anke jekk tkun b’[afna xenxilli, biex tattira lill-elettorat. I]da meta issa qieg[ed fil-Gvern, il-Partit Laburista jrid jin]a’ mil-libsa tax-xenxilli u jiggverna b’serjetà, b’g[aqal u b’rispett lejn kul[add.

L-ewwel i/ap/pulek... Il-politiku Ingli] Harold Wilson qal ‘A week is a long time in politics’ (ji;ifieri f’;img[a l-affarijiet jistg[u jinbidlu b’mod drastiku). Anki l-Van;elu jikkonferma din it-te]i: x’differenza bejn {add il-Palm u l-:img[a lKbira! Il-folla li tinbidel

Inqas minn ;img[a ilu rajna folla ferrie[a tg[ajjat ‘Osanna lil Bin David, imbierek dak li ;ej f’isem il-Mulej!’ Ilbiera[ bil-maqlub, folla o[ra tg[ajjat ‘Sallbu, sallbu!’ Ma nafux jekk dawk i]]ew; folol kinux mag[mula mill-istess nies, f’dik il;img[a ta[raq f’:erusalemm ta’ g[oxrin seklu ilu. Imma nnatura umana hi dik li hi, xejn ma niskanta li kien hemm nies li minn jum g[all-ie[or, minn folla g[all-o[ra, bidlu d-diska!

Din il-[a;a ilha minn awl id-dinja u f’kull kamp, millpolitika sal-futbol. U narawha wkoll fil-[ajja tal-Knisja. B[alissa l-Papa Fran;isku qed jg[ix mument partikulari, sabi[ – g[all-grazzja t’Alla – u allura tajjeb li ngawduh u nifir[u bih. I]da dan hu biss ‘qamar ilg[asel’, u xi darba jrid jintemm. }gur se jaslu mumenti (li probabbilment mhumiex ’il bog[od) meta l-Papa se jibda jirfes il-kallijiet! U f’dak il-mument, [afna mill-istess nies (fuq quddiem il-;urnalisti) li llum qed ifa[[ru lill-Papa g[all-istil ferrie[i, uman u sempli/i tieg[u, malajr iduru kontrih. Meta jibdew il-kwistjonijiet ta’ moralità

Qed nitkellem l-iktar dwar dawk il-mumenti meta l-Papa

F’inqas minn ;img[a ilu rajna folla ferrie[a tg[ajjat ‘Osanna lil Bin David, imbierek dak li ;ej f’isem il-Mulej!’ Ilbiera[ bil-maqlub, folla o[ra tg[ajjat ‘Sallbu, sallbu!’

jibda jitkellem fuq kwistjonijiet morali, meta jfakkarna li minkejja l-bidla fl-istil talilbies u tal-im;iba tieg[u hu jibqa’... Kattoliku! Hemm fra]i bl-Ingli] li bniedem ju]aha biex jg[idlek ‘U mhux ovvja!?’, u din ilfra]i hi, ‘Is the Pope Catholic?’ Ji;ifieri daqs kemm hi ovvja li l-Papa hu Kattoliku, daqshekk ie[or hi ovvja din il-[a;a li qed tistaqsi int! I]da osservatur ta’ dak li ji;ri filKnisja innota li l-media sekulari donnha nsietha din il[a;a, u malli Papa ;did jesprimi ru[u b[al ta’ qablu, b’mod spe/jali fuq kwistjonijiet ta’ moralità, fil-pront jift[u l-kanuni fuqu u jlaqqmuh antikwat, skadut, taliban, rasu nfaxxata u elf [a;a o[ra. Ftit jiem ilu, fuq l-internet qrajt intervista li saret malKardinal Bergoglio qabel telaq lejn Ruma g[allKonklavi li fih ;ie elett Papa. Waqt l-intervista

F’din l-intervista, mistoqsi x’inhi l-po]izzjoni tieg[u dwar kwistjonijiet b[al ]wieg bejn persuni tal-istess sess, abort, nisa qassisin, divorzju

u affarijiet o[rajn, il-Papa wie;eb biss “Jiena Kattoliku, b[all-Kardinali l-o[ra kollha li int se tmur tintervista g[ax tarahom papabbli.” Imbag[ad ipprova jispjega lill-intervistatur li l-Knisja ma tistax ta;ixxi b[alma jag[mel partit politiku li jbiddel /erti po]izzjonijiet li kien [a flimg[oddi biex ming[alih ma jitlifx mill-popolarità. Ma tantx jidher li kkonvin/ieh, lill-;urnalist, g[ax malajr beda jfittex li jaqtag[lu fil-qasir u jibdel iddiskors! Hi l-istorja li taqta’ lverdett fuq Papa, mhux innies ta’ ]mienu. U ma ninsewx li hemm Awtorità Og[la li trid taqta’ verdett ferm iktar serju (u did-darba etern). Il-pontifikat ta’ Fran;isku ma nistg[ux nevalwawh minn issa, g[ad naraw li lpo]izzjoni tieg[u dwar ]wie;, familja, sesswalità, faqar, refu;jati u tant kwistjonijiet o[ra se tkun – fis-sustanza – b[al ta’ Benedittu XVI u b[al ta’ :wanni Pawlu II. U allura ma tantx se j]id fans! Ovvjament dan ma jfissirx li l-Papa m’g[andux dmir sagrosant li dawn il-

minn Dun Brendan M. Gatt

po]izzjonijiet iwassalhom bliktar mod jinftiehem, u blikbar qalb mimlija mog[drija g[ad-dg[ufijiet tal-bniedem. U tassew li l-istil tieg[u s’issa hekk jipprometti, li filwaqt li j]omm sod it-tag[lim, ikun kapa/i jwasslu bi [lewwa u b’g[arfien s[i[ talqag[da spiss diffi/li ta’ min jag[mel /erti g[a]liet fil[ajja. Dan, wara kollox, hu l-istil tar-rag[aj it-tajjeb. Imma ma ninsewx. anki r-Rag[aj itTajjeb spi//a mwarrab u msallab!


IN-NAZZJON Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

10 Opinjoni

L-Istorja tal-Knisja u Int – titwila lejn il-perjodu 1900 – 2000 Seklu ta’ ]ew; gwerer dinjija (I 1914-18) (II 1939-45) li fit-tnejn kien hemm il:ermanja mda[[la. Mietu [afna nies inno/enti fuq i]]ew; na[at. Il-Papa Piju X, Benedittu XV, Piju XI u Piju XII g[amlu li setg[u biex waqaf i/-/ar/ir tad-demm i]da kollu kien g[alxejn. Fl-1917, fir-Russja, Lenin iddikjara gwerra lir-reli;jon fir-Rivoluzzjoni Bolxevika. Tidher il-Madonna f’Fatima (il-Portugall) lil tlett itfal biex jitolbu g[all-pa/i taddinja. Mill-1903 sal-1914 tela’ fit-Tron ta’ Pietru San Piju X (Papa fqir). Kellu [afna inkwiet mal-President Fran/i] Loubet. Kisru rrelazzjoni bejniethom. Stat u Knisja saru separati. Jo[ro; l-En/iklika Pascendi 1907. Jikkundanna l-moderni]mu ta’ Loisy. Jag[mel riforma litur;ika. Kateki]mu ;did. Miet bil-g[ali tal-gwerra. Epidemija kbira

Warajh la[aq Benedittu XV (1914-22) f’Kostantinopli. It-Torok bnew monument g[alih g[aliex [adem [afna biex tispi//a l-gwerra. Fl-1919 faqqg[et epidemija li kienu jg[idulha ‘l-Ispanjola’. Fiddinja kollha mietu 50 miljun ru[. Fis-sena li miet dan ilPapa, fl-1922, Benito Mussolini [a l-poter tal-Italja kollha f’idejh. G[amel [afna riformi tajbin, [addem [afna nies, u qered il-plurali]mu fl-in[awi ta’ Ruma. Kif tela’ Papa ;did (Achille Ratti) bl-isem ta’ Piju XI (1922-39) l-Ewropa kienet g[addejja minn burraxka kbira. Fi Spanja faqqg[et il-Gwerra ?ivili (1936-39). F. Franco ;iebha ]ew; g[aliex reba[ lirRepubblikani li kienu Komunisti. Hitler [a l-poter fl-1933 u beda jarma lill:ermanja sa snienha. FilPortugall kien hemm Sacazar. Ir-Russja Komunista kienet ta[t id-dittatur J. Stalin. Fil-Messiku kien hemm persekuzzjoni kbira kontra lKnisja, bid-dittaturi Obregon, Calles, u iktar. Fl1937 widdeb lill-Italja kontra l-Faxxi]mu u lill-:ermanja kontra n-Na]i]mu. Mussolini fis-sena 1929 – sar it-trattat ma’ Kard. Gasparri – jag[raf legalment i/-Città del

minn Fr. Vincent Magro MSSP

Ineunte (2000 A.D.). Kiteb 14-il En/iklika. Marad bilmarda Parkinson’s. :ermani] jin[atar Papa K. Ratzinger Joseph kien :ermani] li [a l-isem ta’

Fi ]mien it-Tieni Gwerra Dinjija d-dinja g[addiet minn [afna tbatijiet u miljuni ta’ persuni raw il-mewt

Vaticano b’indipendenza li jixraqlu l-Papa b[ala sovran tal-istat il-;did tal-Vatikan. Dan hu t-Trattat tal-Lateran. Il-problema damet sejra 59 sena. Kri]i ekonomika kbira Fl-Amerika ta’ Fuq mill1929 sal-1932 kien hemm kri]i ekonomika kbira.

{afna emigranti baqg[u bla xog[ol u bdew ibatu l-;u[. Il-Knisja g[amlet k/ejjen g[all-foqra. Madre F. Cabrini (qaddisa Taljana) fil-bidu tas-seklu waqqfet [afna skejjel u sptarijiet biex tg[in lill-emigranti, spe/jalment Taljani. Il-Papa miet fl-1939 qabel ma bdiet itTieni Gwerra Dinjija. Fi ]mien Piju XII (1939 – 1958) faqqg[et it-Tieni Gwerra Dinjija li l-povru Papa bata ferm meta ra tant nies inno/enti meqruda filkampijiet tal-kon/entrament fil-:ermanja stess u lPolonja. Tant Lhud bdew imutu min[abba l-;enn ta’ Hitler, b’persekuzzjoni kbira kontra l-Knisja minNa]i]mu u l-Komuni]mu fir-Russja u l-Ewropa Orjentali. Salva lil Ruma mill-bumbardament talalleati imma ma salvax lil Monte Cassino. {ar;et en/iklika kbira, Mytici Corporis, u Humana

Generis. Bata meta sar jaf bil-ka] ta’ Kard. Wara l-gwerra [ar;u tliet statisti kbar. C. Adenhauer tal-:ermanja, R. Schuman ta’ Franza u De Gasperi talItalja bdew ja[dmu flimkien g[al Ewropa mag[quda. Bto Giovanni XXIII dam ftit b[ala Papa (1958-63). Beda l-Kon/ilju Vatikan II (1962-65) u spi//ah Pawlu VI. F’din is-sena nqalg[et il-kwistjoni ta’ Kuba bejn lAmerika u r-Russja. Jo[ro; ]ew; En/ikliki kbar: Mater et Magistra (1961) u Pacemin Terris (1963) qabel ma miet ikkanonizza lil San Martin de Porres. Tmiem il-Kon/ilju Vatikan II Montini (ta’ Milan) g[alaq il-Kon/ilju Vatikan II u ta [afna fa/ilità lil-laj/i fillitur;ija tal-Knisja. Qam riefnu qawwi fil-Knisja g[aliex [afna fehmuh [a]in. Naqsu [afna l-vokazzjonijiet reli;ju]i. L-ewwel Papa li mar lAmerika t’Isfel. {are; dokument tal-Knisja talfqar, [ar;et l-En/iklika (1968) Humanae Vitae fl1975 Evangelii Nuntiandi – Is-Sena tal-:ublew. Fil-

Filippini ;ie ferut u ma kien jaf kwa]i [add b’dan lavveniment. {ass [afna

meta miet Aldo Moro g[ax kienu [bieb kbar. Pawlu [atar [afna Kardinali u tlieta minnhom la[qu Papiet: A. Luciani, C. Wojtyla, J. Ratzinger. Papa ta’ 33 ;urnata – 1978 – :wanni Pawlu I – ilPapa tat-Tbissima. L-ewwel Papa Pollakk kien il-Beatu :wanni Pawlu II li bata [afna fi ]mien inNa]i]mu u l-Komunisti. Hu xejjen il-Komuni]mu mhux biss tal-Polonja fi ]mien Komulga u kbarat o[rajn Komunisti, imma talEwropa Orjentali bir-Russja b’kollox. Gorbachev ]ar il-Vatikan. Waqa’ l-[ajt ta’ Berlin fl1989. Safa ferut fi Pjazza San Pietru fit-13 ta’ Mejju 1981 minn Ali Agca. Sena wara mar Fatima biex jirringrazzja lill-Madonna talmiraklu li g[amlet mieg[u. {oloq il-Jum Dinji ta]}g[a]ag[ g[al kull /ertu ]mien u li g[alih jattendu eluf ta’ ]g[a]ag[. Ivvja;;a mad-dinja kollha, f’iktar minn ]ew; miljun kilometru f’[ajtu kollha. Fis-27 sena li g[amel b[ala Papa (19782005) ibbeatifika 1,340 persuna fosthom tliet Maltin: Dun :or; Preca, Adeodata Pisani u Nazju Falzon. Wa[da mill-En/ikliki kbar tieg[u kienet Novo Millenio

Benedittu XVI g[aliex kien jammira [afna lil Benedittu XV li [adem [afna g[allpa/i. Kien jaf x’inhi tbatija ta[t ir-re;im Na]ista. Bniedem ta’ g[erf kbir u teologu millaqwa. Kien jie[u [sieb li jikteb volumi s[a[ fuq itteolo;ija kontemporanja flimkien mat-teologu Von Baltasar u t-tnejn kienu [bieb mill-aqwa. Ikkanonizza lill-Beatu :or; Preca fis-sena 2007. Fejn jid[ol l-ordinarjat, hu kien [olqu biex dawk il-pastors Anglikani li jridu jsiru Kattoli/i, ikunu jistg[u jkomplu b[ala pastors b[al qabel. Kien ibati [afna b’sa[[tu, aktarx min[abba qalbu. Xtaq li jirtira [afna drabi. Fl-a[[ar mill-a[[ar waslet id-data de/i]iva – 28 ta’ Frar 2013 – meta irri]enja g[alkollox g[ax ma fela[x i]jed. Irtira f’wie[ed millmonasteri tal-Vatikan biex jitlob g[all-;id tal-Knisja universali. Warajh tela’ Papa :i]wita mill-Amerika t’Isfel, millAr;entina, bl-isem ta’ Fran;isku. Dan hu l-Kardinal Mario Bergoglio ta’ nisel Taljan, ta’ 76 sena. I[addan sempli/ità tal-g[a;eb, salib mhux tad-deheb, ma u]ax muzzetta u jkellem lil kul[add. I[obb ibus lit-trabi u fi]-]mien qasir li ilu Papa, mit-13 ta’ Marzu ’l hawn, di;à seraq il-qalb ta’ kul[add.


IN-NAZZJON Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

Ittri 11

Is-Sibt imqaddes Sur Editur, Illum is-Sibt Imqaddes. Jum qabel i/-/elebrazzjoni tal-G[id il-Kbir. Il-knejjes g[arwiena mid-dwal u tti]jin. Din l-g[era tin[ass ukoll pastoralment. Is-sagramenti ma ji;ux amministrati [lief f’ka]i rari b[alma hu lvjatku. I]da f’din l-g[era hemm stennija kbira. Dik tal-Qawmien mill-Mewt ta’ Sidna :esù Kristu! X’g[amel :esù sakemm qam mill-imwiet? Skont itteologu Hans Urs von Balthasar, illum, is-Sibt Imqaddes, Kristu, b’ubbidjenza s[i[a lejn il-Missier, g[a]el li jbati l-effetti di]astru]i tal-[a]en u s-setg[a li ;ibna b’idejna a[na l-bnedmin bid-dnub. G[a]el li jbatihom sal-qieg[ tal-Infern jew a[jar is-solitudni estrema li j;ib mieg[u d-dnub.

L-In]ul ta’ Kristu fis-solitudni estrema tad-dnub hu la[[ar att ta’ ubbidjenza lejn il-Missier. Fl-in]ul innifsu qieg[dha “il-Le” profonda u definittiva tal-midneb kontra Alla. Imma Kristu, bl-in]ul tieg[u, wera l-[niena siekta u l-akkumpanjament ta’ Alla lill-bniedem meta dan jin[akem mis-solitudni taddnub li nsej[ulha infern. Din is-solitudni hi infern lg[aliex fiha m’hemmx Fidi, Tama u M[abba. Hi t-telfien ta’ kull komunikazzjoni umana li fiha l-midinbin huma mifruda minn Alla fissolitudni midinba tag[hom. F’dan l-infern Kristu je[tie;lu jsib lill-Missier. Te]isti, donnha, firda bejn Kristu mill-Missier. Fiddehra imma. Fil-dlam l-Iben ta’ Alla jitg[allem millesperjenza dak li qabel kien

riservat g[all-Missier. Lin]ul jirrappre]enta l-a[[ar u l-iktar punt profond mil[uq minn Kristu fit-tbattil tieg[u nnifsu. Hu l-og[la espressjoni tal-[ajja u lim[abba ta’ Alla. G[al Balthasar meta Kristu ni]el f’dan l-infern tad-dnub wera [niena kbira g[aliex identifika ru[u malmidneb. Tant hu hekk li po;;a lilu nnifsu minfloku. Balthasar jurina s-solidarjetà ta’ Kristu li jid[ol b’libertà mal-indannati. It-tbatija tieg[u hi r-ri]ultat talIm[abba tieg[u. Kristu j[addan mieg[u dan lu;ieg[ min[abba t-tbatija ta’ im[abbtu. Ma jistax ma j[obbhomx. Kristu jrid li jag[mel il-pre]enza tieg[u mag[rufa anki fost l-ikkundannati tal-[olqien. U g[allikkundannati li warrbu kull

xorta ta’ m[abba dan huwa l-ag[ar kastig ta’ kollox. Lanqas f’dan l-infern ma jistg[u l-indannati ja[arbu mill-[arsa mimlija m[abba ta’ Kristu. L-in]ul hu att ta’ solidarjetà bejn Kristu u lbniedem. Hu l-paradoss a[[ari g[aliex Kristu, li hu bla dnub, jesperjenza l-effetti tal-Infern b[ala l-ikkundannat tad-dnub. Jesperjenza l-infern li n[ossu jiena u int e]att wara li nfattruha biddnub tag[na. Is-Sibt Imqaddes jurina lim[abba kbira ta’ Alla g[alina. Tant i[obbna li bag[at lil Ibnu sa qieg[ lInfern g[alina. U Kristu jmur bl-ubbidjenza tieg[u lejn il-Missier u b’im[abba lejn il-bniedem. M’hemm lebda post fejn nistg[u nin[bew jew ni]gi//aw mill-im[abba ta’ Alla.

Nitbeg[du kemm nitbeg[du minnu dejjem se nkunu mil[uqa mill-im[abba tieg[u! Xi trid taqta’ qalbek wara li tkun dnibt u t[ossok f’infern? G[aliex [a tag[milha bi kbira meta t[ossok flInfern tad-dnub tieg[ek b[alma n[ossni jien? Dur b[ali lejn :esu. Itolbu j[enn g[alik, u ssalva! Itlob mieg[i din it-talba kuljum u minn qalbek g[idlu: “:esù Bin David, ikollok [niena minni midneb!” U b[ali qerr [alli tirxoxta mill-;did g[all-[ajja u l-pa/i tal-grazzja! Hekk int u jien nistg[u ng[ixu l-fer[ tal-G[id kuljum! Din hi l-esperjenza qawwija tal-lum, is-Sibt Imqaddes. L-G[id it-Tajjeb!

Patri Mario Attard OFM Cap


IN-NAZZJON Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

12 ?inekritika minn Joe CALLEJA- jocal@me.com

JACK THE GIANT SLAYER (3D)

L-aktar ver]joni realistika tal-[rafa Direzzjoni> Bryan Singer, {in> 113-il minuta, ?ert.> PG, KRS

X’aktarx li l-aktar ver]jonijiet li n[admu ta’ din il-[rafa ta’ 400 sena ilu kienu dawk animati. B[ala feature jew live films kien hemm tnejn biss, u mbag[ad sensiela televi]iva. Ir-ra;uni kienet ovvja: g[ax kien aktar fa/li titwassal it-ta[lita ta’ karattri umani u l-o[rajn ;ganteski jixxabtu ma’ si;ar li jwasslu sas-smewwiet bit-tpin;ija animata. Dan però sa ftit snin ilu. Illum bl-avvanzi enormi filgrafika kompjuterizzata kollox, jew kwa]i, sar possibbli. Prova ta’ dan hu dan ilfilm tan-New Line Cinema, li fil-fatt hu ]gur l-aktar ver]joni realistika li qatt in[admet u jg[aqqad flimkien kemm Jack & the Beanstalk kif ukoll Jack the Giant Killer. I]-]ag[]ug[ orfni bidwi fqir Jack (Nicholas Hoult) jispi//a jpartat i]-]iemel li kellu ma’ ponn ful imsa[[ar li jag[tih patri li kien qed ja[rab mis-suldati tar-re, u li jwissih biex ma jxarrabhomx. Meta l-prin/ipessa Isabelle

(Eleanor

Tomlinson) tmur tistkenn fid-dar tieg[u min[abba x-xita, wa[da mill-fuliet taqa’ fl-ilma, u immedjatamenrt tibda tielg[a si;ra ;ganteska li tibqa’ tielg[a sas-smewwiet bid-dar b’kollox, hekk kif Jack jaqa’ b’tisbita fl-art. Ma jdumx ma jo[ro; /ar li s-si;ra twassal f’art ’il fuq mis-s[ab, fejn razza ta’ ;ganti bil-;u[, immexxija mill-:eneral Fallon (Bill Nighy) b’]ew;t irjus ilhom ]mien jistennew bil-[erqa li jasal i]-]mien biex ipattuha lill-bnedmin talli ]mien qabel kienu e]iljawhom fissmewwiet, grazzi g[al kuruna msa[[ra. Grazzi g[as-si;ra, issa jidher li se jaqtg[u xewqithom, filwaqt li r-Re Brahmwell (Ian McShane) jibg[at skwadra ta’ suldati biex isalva lill-prin/ipessa. Maliskwadra mmexxija millKmandant Elmont (Ewan McGregor) u l-g[arus imwieg[ed ta’ Isabelle, lintriganti Roderick (Stanley Tucci), jing[aqad Jack. Hoult jikkonvin/i b[ala Jack u jaqbel perfettament

Elmont (Ewan McGregor), Isabelle (Eleanor Tomlinson) u Jack (Nicholas Hoult) jistennew lill-;ganti f’Jack the Giant Slayer

ma’ Toimlinson. Apo;; qawwi jipprovdih ilkari]matiku McGregor b[ala

l-eroj Elmont. Infatti l-film kollu hu ta[lita sempli/i imma tajba ta’ eroji]mu u

avventura, b’pass mexxej u effetti spe/jali e//ellenti u realisti/i bit-3D.


IN-NAZZJON Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

?inekritika 13 SO UNDERCOVER

Tipprova timita lil Sandra Bullock Direzzjoni> Tom Vaughan, {in> 94 minuta, ?ert.> U, KRS

G[addew tnax-il sena minn meta l-attri/i Sandra Bullock kisbet su//ess bil-kummiedja Miss Congeniality tant li, [ames snin wara, kienet [admet ukoll sequel tieg[u. Min kien rah forsi jiftakar li hi kienet [admet il-parti ta’ a;ent tal-FBI li jkollha tid[ol fid-dinja tal-moda b[ala taparsi mudella waqt investigazzjoni. Tasal issa l-kantanta idolu tal-adolexxenti Miley Cyrus li hawn mhix a;enta tal-FBI, i]da d-ditektiv privata, Molly, anzi biex inkun e]att, ti;ri bilmutur wara nies li tkun t[allset mill-klijenti biex te[dilhom ritratti kompromettenti. Hawn javvi/inaha l-a;ent tal-FBI Armon (Jeremy Piven) li j[allasha biex tippo]a b[ala studenta f’kulle;; biex tipprote;i lil studenta, Alex (Lauren McKnight), g[ax kienet xhud importanti, u tikxef min, minn fost dawk ta’ madwar Alex, seta’ kien lest biex joqtolha.

Fost dawn hi tissuspetta f ’ wie[ed mill - lecturers ( Matthew Settle) li jidher interessat sew f ’ Alex , il head tas- sorority tat - tfajliet Taylor ( Alexis Knapp) u l [abib - namrat tag[ha Nicholas ( Joshua Bowman) . Lill-fans ta’ Cyrus hi se ti;bidhom, u dawn qajla jimpurtahom jekk hi ma tkunx konvin/enti b[ala ditektiv privat jew ukoll a;enta sigrieta. Wara kollox Cyrus mhix Bullock bl-esperjenza twila tag[ha – l-a[[ar li rajnieha sena ilu f’Extremely Loud & Incredibly Dangerous, u dalwaqt narawha fil-film The Heat, g[al darb’o[ra b[ala a;ent sigriet. Filwaqt li mhux i/-/ajtiet kollha jirnexxu, l-iscript jinkludi diversi linji tajbin u mumenti divertenti wkoll, g[alkemm it-tmiem hu prevedibbli. Ma jonqosx ukoll xi messa;; g[at-tfajliet biex joqog[du attenti min-namrati

L-istudenti jilqg[u lil Molly (Mikey Cyrus) i]da ma jafux li tkun fuq missjoni tal-FBI f’So Undercover

li jkunu vjolenti mag[hom, anki jekk biss verbalment, mhux imbilli jkunu sbie[ jew

sinjuri. L-ikbar problema tal-film hi li ftit li xejn hemm sens ta’

periklu veru, meta, allura lelementi ta’ thriller ma jirnexxux.

THE CROODS (3D)

Ir-ri[ tal-bidla fil-preistorja Direzzjoni> K. DeMicco # C. Sanders, {in> 98 minuta, ?ert.> U, KRS

L-idea tajba ta’ dan il-film animat hi mwassla minn script intelli;enti u f’xi mumenti divertenti wkoll, biex kollox ma’ kollox The Croods hu film komplut g[a]-]g[ar li m’g[andux idejjaq lanqas lillkbar. Matulu kollu l-messa;; qawwi kontinwu g[at-tfal hu li m’g[andhomx jib]g[u millbidla. Mhux b[al Grug (le[en Nicholas Cage), missier li filpreistorja jg[ix f’g[ar malfamilja tieg[u, li jag[mel [iltu kollha, kif jaf hu, biex jipprote;iha. Din xejn ma tkun [a;a [afifa, l-aktar ma’ bintu rribellu]a Eep (Emma Stone), l-aktar g[ax hu jinsisti li jqattg[u l-bi//a l-kbira tal-[in jg[ixu f’g[ar imdallam. G[alih kull [a;a ;dida, mhix tas-soltu, g[andhom jib]g[u minnha. Imma lejl minnhom Eep to[ro; millg[ar tfittex l-avventura, tiltaqa’ ma]-]ag[]ug[ aktar ‘modern’ Guy (Ryan Reynolds) li jg[allimha kif to[loq in-nar. Fl-istess waqt

iwissiha li kien riesaq inkwiet kbir. Fil-fatt ma jdumx ma jfaqqa’ terremot li jeqirdilhom l-g[ar, u b’hekk il-familja kollha jkollha ta[rab millwied imkenni fejn dejjem g[exu. Tul il-vja;; jiggwidahom

Guy li bl-ideat innovattivi tieg[u isalvahom minn g[add ta’ fenomeni naturali perikolu]i. Missierhom xejn ma jie[u gost b’dan, hekk kif, i]da, ikollu jadatta ru[u g[al madwar ;odda, jekk irid jiskansa lill-familja mit-tibdil tan-natura, u jitg[allmu u

ja//ettaw li jadattaw irwie[hom. L-interpretazzjonijiet vokali huma e//ellenti u jg[inu biex il-karattri animati verament jie[du l-[ajja. Forsi l-aktar impressjonanti hi l-animazzjoni [ajja u kulurita, b’attenzjoni partikulari

lid-diversi paesa;;i. Il-film g[andu wkoll fost l-a[jar u]u mit-teknika 3D f’dawn la[[ar snin, hekk kif verament tara affarijiet jittajru lejk. Kollox ma’ kollox wara li tkun rajt dan l-ewwel film, ma te[odhiex bi kbira li g[ad ikollna The Croods 2.

Grug jivvinta l-umbrella biex jilqa’ ix-xita lil Eep f’The Croods

L-aqwa films f’Malta (Bejn l-20 u l-24 ta’ Marzu – KRS

1. 2. 3. 4. 5. 6.

(-) (1) (-)

Oz the Great & the Powerful Hansel & Gretel: Witch Hunters Broken City A Good Day to Die For (re) Rise of the Guardians (5) Les Miserable

7. (7) Playing for Keeps 8. (3) Wreck-It Ralph 9. (re) The Hobbit: An Unespected Journey 10. (9) The Impossible re = re-entry)


IN-NAZZJON Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

14 Sbu[ija

Tfajliet jimmudellaw bil-malja tal-g[awm waqt serata tas-sbu[ija – parte/ipazzjoni qawwija li tkompli turi kemm dawn il-konkorsi saru popolari ferm aktar minn qatt qabel

Kibru fil-popolarità l-konkorsi tas-sbu[ija kemm f’Malta kif ukoll lil hinn minn Sue Rossi modelle@spikenet.net.mt

F’dawn l-a[[ar snin smajna b’[afna konkorsi tassbu[ija lokali, kemm g[attfajliet kif ukoll g[all-;uvintur. Dawn jag[tu opportunitajiet u esperjenzi g[al dawk li ji;u mag[]ula biex jirrappre]entaw lil Malta f’diversi konkorsi internazzzjonali. Kemm hu importanti li lmudell jew mudella jkunu preparati g[al dawn l-attivitajiet u preparati sew ukoll fl-intelli;enza. Xi kultant niltaqg[u ma’ [afna tfajliet sbie[, twal u anke b’figura sabi[a, imma jkun jonqoshom xi [a;a importanti – u hawn fejn tid[ol il-personalità – biex nikkompetu mal barranin. Illum saru popolari [afna Hawn Malta, il-konkorsi tas-sbu[ija huma popolari [afna. Fil-fatt spiss nisimg[u b’xi titlu differenti

li ji;i organizzat minn a;enziji jew individwi differenti. Jien xi kultant nistaqsi, kemm hawn tfajliet interessati f’dan is-settur? I]da, jien stess nista’ nikkonferma li hawn domanda kbira filkompetizzjonijiet tassbu[ija. Kull tfajla tkun tixtieq li tie[u sehem f’konkorsi internazzjonali g[ax tkun esperjenza ta’ darba f’[ajjitha, apparti li dan ma tistax tag[mlu dejjem g[ax ikun hemm l-età marbuta mag[ha.

Parte/ipazzjoni qawwija Il-parti/ipant (jew

parte/ipanta) g[andu jinsisti [afna biex jie[u [sieb tieg[u nnifsu u j]omm ru[u a;;ornat mal-moda u ma’ dak kollu li qed ji;ri madwaru. Na[seb li hu impossibbli li tkun attiva f’dan ilqasam u ma ]]ommx ru[ek f’kundizzjioni tajba. Jien nara interess kbir kemm minn tfajliet, kif ukoll minn ;uvintur u ssib min je[odha bis-serjetà g[ax jaf li se jkun se jikseb xi [a;a tajba warajha. F’kull kompetizzjoni jkun hemm titli differenti. Fost wie[ed mit-titlu li jissemma, kemm lokalment kif ukoll barra min Malta, hu dak ta’ Beauty with A Purpose, li jista’ jintu]a biss minn min hu li/enzjat mill-Miss World Jersey Ltd. Dan marbut ma’ slogan li tant jag[mel ;id madwar iddinja kollha. Kull tfajla li tie[u sehem fil-Miss World irid ikollha portfolio ta’ xi g[ajnuna li tkun tat g[al xi tip ta’ asso/jazzjoni li tkun g[amlet ;id jew g[enet li xi [add li veru jkun fil-b]onn. Dik it-tfajla li tkun reb[et ittitlu ]gur li tibqa’ tiftakar il;id li tkun g[amlet tul [ajjitha kollha }vilupp tal-personalità

Mhux dejjem trid tkun xi mudella jew mudell. {afna tfajliet u ;uvintur jid[lu f’dawn il-kompetizzjonijiet

Daniela Darmanin – tifra[ wara s-su//ess importanti tas-sena l-o[ra fejn eventwalment marret i/-?ina biex tirrappre]enta lil Malta

biex juru l-personalità tag[hom u forsi hawn ukoll min jid[ol biex tg[inu jrabbi l-kunfidenza u jg[olli aktar il-moral u japprezza kemm tista’ tag[mel ;id lil [addie[or. Hu ferm importanti kemm g[all-organizzaturi lokali li juru serjetà f’dawn organizzazzjonijiet biex hekk kif wie[ed jie[u sehem fihom japprezza aktar il-;id li jkun qed issir.

Aktar mudelli – il-preparamenti ta’ dawn il-mudelli tkun ilha g[addejja diversi xhur


IN-NAZZJON Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

A[barijiet ta’ Barra 15 minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

Ajruplan Amerikan tat-tip B-2 Spirit li ma jinqabadx fuq ir-radar waqt in]ul. Nhar il-{amis tnejn minn dawn l-ajruplani ttajru minn fuq il-Korea t’Isfel fit-tieni turija ta’ forza wara li ajruplan tat-tip B-52 g[amel titjira simili ftit ;ranet qabel. Dan hekk kif qed tkompli tikber it-tensjoni fil-peninsola Koreana. (ritratt Reuters)

IL-KOREA

Il-Korea ta’ Fuq timmira l-missili lejn l-Istati Uniti Il-Korea ta’ Fuq matul il;urnata tal-biera[ po;;iet ilmissili tag[ha fuq l-og[la allert biex ji;u sparati lejn ba]ijiet Amerikani kemm filKorea t’Isfel kif ukoll fiz-zona tal-O/ean Pa/ifiku. Dan wara li nhar il-{amis, ]ew; ajruplani Amerikani tat-tip B-2 li ma jistg[ux jinqabdu mirradar ittajru minn fuq il-Korea t’Isfel f’turija rari ta’ sa[[a mill-Istati Uniti. Dan hekk kif id-dittatur talKorea ta’ Fuq Kim Jong-un iffirma ordni waqt laqg[a talog[la uffi/jali militari li fiha qal li kien wasal i]-]mien biex isiru l-kontijiet mal-Istati Uniti. Ix-xandir nazzjonali talKorea ta’ Fuq qal li Pyongyang u l-Istati Uniti issa setg[u jsolvu d-differenzi ta’

bejniethom biss permezz ta’ ‘mezzi fi]i/i’. Il-Korea ta’ Fuq g[andha [a]na ta’ missili Scud li jistg[u jaslu sal-bliet ewlenin fil-Korea t’Isfel imma g[andha wkoll missili tat-tip

Nodong u Musudan li hu ma[sub li jistg[u jaslu salba]ijiet militari Amerikani flO/ean pa/ifiku. I/-?ina, l-uniku alleat ewlieni tal-Korea ta’ Fuq, qed tappella kontinwament g[allkalma fil-peninsola Koreana i]da ma kkritikatx it-titjiriet militari li g[amlet l-Istati Uniti. Ftit ;ranet ilu saret ukoll titjira minn ajruplan tattip B-52 minn fuq il-Korea t’Isfel. Kemm il-B-52 kif ukoll ilB-2 huma kapa/i li j;orru armi nukelari. Min-na[a l-o[ra

r-Russja kkritikat it-titjiriet Amerikani. It-tensjoni fil-peninsola Koreana bdiet ti]died minn mindu fi Frar, bi sfida g[allkomunità internazzjonali, ilKorea ta’ Fuq wettqet it-tielet splu]joni nukleari bi prova u minkejja twissijiet mi/-?ina biex dan ma jsirx.

L-Istati Uniti wissiet li qed tie[u t-theddid bis-serjetà Il-bombers Amerikani telqu mill-Istati Uniti lejn il-Korea t’Isfel u lura – l-ewwel darba li saret titjira simili u li kienet interpretata b[ala turija li l-

Istati Uniti kapa/i twettaq malajr bumbardament qawwi fuq il-Korea ta’ Fuq jekk ikun hemm b]onn. Sadattant il-mezzi tax-xandir fil-Korea t’Isfel qalu li qed ikun hemm moviment ta’ truppi aktar mis-soltu fil-ba]i talmissili tal-Korea ta’ Fuq li kapa/i jaslu ’l bog[od u hemm t[assib li minn [in g[all-ie[or dawn jistg[u jid[lu fl-azzjoni ming[ajr twissija. Il-militar tal-Korea ta’ Fuq di;à jinsab fuq l-og[la livell ta’ allert u Chuck Hagel, isSegretarju ;did tad-Difi]a Amerikan, wissa li l-Korea ta’ Fuq trid tidher li dak li qed tag[mel hu perikolu] [afna u qal li ried jag[milha kemm jista’ jkun /ara li l-Istati Uniti kienet qed tie[u dan it-theddid bis-serjetà u kienet lesta

twie;eb g[alihom. Dan kollu qed isse[[ waqt li fil-Korea t’Isfel qed isiru manuvri militari kbar mattruppi Amerikani stazzjonati hemmhekk. Waqt it-titjira tal-bombers Amerikani tat-tip B-2, dawn g[amlu bumbardament ta’ ta[ri; fil-Korea t’Isfel u mbag[ad komplew jittajru lura lejn l-Istati Uniti. Filwaqt li l-Korea ta’ Fuq g[andha wa[da mill-akbar magni militari fid-dinja u issa g[andha wkoll l-armi nukleari, esperti qalu li dan il-pajji] millat teknolo;iku mhux avvanzat u ftit hemm dubju li jekk tinqala’ gwerra r-re;im Komunista jo[ro; tellief i]da li ]iedu kien kemm se jkun ilprezz li se t[allas il-Korea t’Isfel g[al dan.


IN-NAZZJON Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

A[barijiet ta’ Barra 17

16 A[barijiet ta’ Barra L-ITALJA

Berlusconi lest jing[aqad f’koalizzjoni L-eks Prim Ministru Taljan Silvio Berlusconi insista lbiera[ li l-uniku mod kif lItalja tista’ to[ro; millista;nar politiku li tinsab fih kien li l-avversarji ta/-/entru xellug ja//ettaw li jing[aqdu f’koalizzjoni mieg[u. Berlusconi qal dan ilbiera[ wara li lbiera[ iltaqa’ malPresident Giorgio Napolitano wara li l-mexxej ta/-/entru xellug Pier Luigi Bersani falla fl-isforzi tieg[u biex jifforma gvern wara rri]ultat elettorali inkonklussiv tax-xahar li g[adda.

Berlusconi, li g[andu 76 sena, qal li ma kien hemm ebda soluzzjoni o[ra [lief li jkun hemm koalizzjoni u eskluda l-possibbiltà ta’ gvern teknokratiku b[al dak li hemm b[alissa tal-Prim Ministru Mario Monti I]da uffi/jal g[oli millpartit ta’ Bersani, il-Partit Demokratiku (PD) qal li kien diffi/li [afna li wie[ed jimmagina koalizzjoni flimkien m/-/entru lemin immexxi minn Berlusconi. Luigi Zanda, kap tal-PD fisSenat, qal li fuq [afna kwistjonijiet importanti, id-

differenzi bejn i]-]ew; gruppi politi/i kienu kbar wisq. Wara [amest ijiem ta’ ta[ditiet din il-;img[a, Bersani, li reba[ l-akbar ammont ta’ voti fl-elezzjoni imma naqas li j;ib ilma;;oranza, naqas li jil[aq ftehim dwar gvern ;did la ma’ Berlusconi u lanqas ma’ Beppe Grillo li jmexxi l-grupp ribelli fil-Parlament Taljan u li g[andu l-bilan/ tal-poter. Ilbiera[ ma’ Napolitano kien hemm ukoll laqg[a ta/-5 Stelle, il-grupp ta’ Grillo, li jrid li jkun hu fit-tmun talGvern.

FRANZA

Kmieni wisq biex jing[ataw l-armi lir-ribelli Il-President Fran/i] Francois Hollande qal li fis-Sirja s-sitwazzjoni kienet g[adha tali li ma kienx g[aqli li wie[ed jibda jag[ti l-armi lirribelli g[alkemm Franza temmen li jridu jing[ataw armi lill-oppo]izzjoni g[ar-re;im ta’ Bashar alAssad. Kemm Franza kif ukoll ir-Renju Unit qed jag[fsu biex jittaffa l-embargo talarmi kontra s-Sirja [alli jkun jista’ jing[ataw l-armi lir-ribelli li ilhom sentejn

ji;;ieldu kontra Assad. L-embargo jiskadi f’:unju u ]-]ew; pajji]i Ewropej qed isostnu li dan g[andu jit[alla jiskadi. I]da Hollande qal li qabel ma jing[ataw armi lirribelli Sirjani, kien hemm b]onn garanziji li dawn ma kinux se jispi//aw f’idejn militanti Islami/i. Hollande qal li ebda armi mhuma se jing[ataw lirribelli sakemm ikun garantit li l-oppo]izzjoni kellha l-kontroll tassitwazzjoni.

Hemm koalizzjoni ta’ gruppi kontra Assad, ilKunsill Nazzjonali Sirjan, ba]at fil-Kajr fl-E;ittu u g[andu l-g[arfien ta’ [afna pajji]i fosthom tal-Lega G[arbija. Dan jitqies b[ala l-uniku rappre]entant le;ittimu tarribelli li qed ji;;ieldu kontra Assad. Imma ji;;ieldu hemm ukoll diversi gruppi ta’ militanti Islami/i li huma involuti fl-ag[ar ;lied mat-truppi tar-re;im, fost dawn hemm il-grupp Front Nursa.

IL-:ERMANJA> Si;ra m]ejna b’bajd tradizzjonali tal-G[id f’;nien f’Luebeck. Is-sid u]a aktar minn 15,000 bajda tal-G[id tradizzjonali :ermani]a biex g[amel dan it-ti]jin. (ritratt Reuters)

?IPRU

Ebda intenzjoni li titlaq mill-ewro Nicos Anastasiades, ilPresident ?iprijott, qal li rriskju li l-pajji] ifalli issa kien ta[t kontroll wara li ftit ;ranet ilu kellu jaqbel g[al pakkett iebes ta’ salvata;; finanzjarju u ]ied li ma kellu ebda intenzjoni li jo[ro; il-pajji] miz-zona ewro, il-grupp ta’ pajji]i li ju]aw l-ewro. Anastasiades assigura li/?iprijotti u lill-barranin li investew il-flus fil-pajji] li rrestrizzjonijiet fuq ittran]izzjonijiet tal-banek, imposti din il-;img[a, gradwalment kienu se jitne[[ew i]da ma ng[atax ]mien. Anastasiades irnexxielu jikseb il-ftehim g[al bailout L-AWSTRALJA> Fir-ritratt jidher Charlie, kelb tar-razza Golden Retriever, li skont il-Guinness World Records g[andu n-neb[a l-aktar qawwija fid-dinja – 113.1 decibels, aktar minn stereo tad-dar bil-volum sal-massimu (ritratt Reuters)

IL-LIBJA

L-Ingli]i fil-mira

{ames Ingli]i, li kienu parti minn konvoj umanitarju li kien qed jivvja;;a milLibja lejn il-Medda ta’ Gaza, g[al xi [in spi//aw ma[tufin minn grupp armat ta’ nies. L-in/ident se[[ f’Benga]i l-Erbg[a u mara Ingli]a li n[atfet ing[atat fastidju sesswali waqt li kienet ma[tufa. B’kollox kien hemm tliet nisa li n[atfu.Il[tif dam ftit sig[at u wara dawn l-Ingli]i marru jfittxu

kenn fil-konsulat Tork. Dawn kienu parti minn grupp ta’ trakkijiet li kien qed jivvja;;a mitTramuntana tal-Afrika. Lindikazzjonijiet huma li lIngli]i n[atfu minn grupp ta’ eks suldati Libjani li tke//ew ftit xhur ilu. Il-ka] ta’ [tif se[[ qrib lajruport ta’ Benga]i hekk kif il-grupp kien qed jivvja;;a fid-direzzjoni tal-fruntiera E;izzjana.

fl-a[[ar mumenti qabel ma lpajji] falla imma lura f’?ipru kien hemm rabja kbira g[allkundizzjonijiet marbuta mieg[u. Fosthom li g[andu jag[laq it-tieni l-akbar bank fil-pajji], is-Cyprus Popular Bank jew Laiki, u li se jittie[ed madwar 30 fil-mija mill-kontijiet li fihom hemm depo]itati aktar minn 100,000 ewro. Konsegwenza tassitwazzjoni li spi//a fiha lpajji], mistenni li l-qg[ad se jisplodi u se jkun hemm re/essjoni twila u severa. Anastasiades, li bilkemm ilu xahar fit-tmun tal-pajji] u li qed i[abbat wi//u malag[ar kri]i li ra l-pajji] minn

mindu fl-1974 il-pajji] inqasam fi tnejn, akku]a lillEurogroup, il-grupp li j[addan fih il-pajji]i li ju]aw l-ewro, li fuq pajji]u g[amlu talbiet bla pre/edent u g[amlu minn ?ipru esperiment.

Indikazzjonijiet li issa jmiss is-Slovenja I]da minkejja dan, hu insista li ?ipru ma kellu ebda intenzjoni li j[alli z-zona ewro. Nhar il-{amis, wara li kienu ilhom mag[luqin g[axart ijiem, re;g[u fet[u l-banek imma

t[assib li kien se jkun hemm linkwiet la darba jift[u sfumaw fix-xejn. Issa l-banek fet[u b’limitazzjonijiet fuq ittran]izzjonijiet ta’ flus li mistennija jibqg[u fis-se[[ g[al ftit ;img[at. Sadattant il-ka] ta’ ?ipru qed i[alli effett fuq pajji] ie[or ]g[ir taz-zona ewro fejn hemm problemi bis-settur bankarju – is-Slovenja. Ilbiera[ l-ispi]a tas-self tasSlovenja ]diedet b’sebg[a filmija u l-eks Prim Ministru Janez Jansa qal li sas-6 ta’ :unju l-pajji] irid ida[[al 907 miljun ewro biex jil[aq lobbligi finanzjarji tieg[u, inkella jfalli. Esperti qalu li b’xi mod jew

ie[or, is-Slovenja se tispi//a flistess ilma imma l-pajji] g[andu sa :unju biex jibda ja[seb. Il-Gvern ;did Sloven s’issa ma jrid li jg[id xejn dwar issitwazzjoni finanzjarja i]da fixxhur li ;ejjin mistenni ju]a sswieq finanzjarji biex ikun jista’ j[allas lura ]ew; biljun ewro f’dejn li g[andu. Analisti i]da huma xetti/i li lpajji] se jsib dawn il-flejjes min[abba d-dejn li di;à g[andha s-Slovenja. Skont st[arri; li sar mir-Reuters fost ekonomisti ewlenin, isSlovenja flimkien ma’ Spanja tqiesu b[ala ]-]ew; pajji]i fizzona ewro li aktarx se jkollhom b]onn bailout.


IN-NAZZJON Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

18 A[barijiet ta’ Barra

IL-FILIPPINI> Ruben Enaje, li g[as-27 darba qed jag[milha ta’ :esù Kristu, jidher hekk kif qed jissallab ta’ veru lbiera[ f’San Pedro Cutud fil-provin/ja ta’ Pampanga (ritratt Reuters)

IR-RUSSJA

IR-RENJU UNIT

Splu]joni ta’ ka]i Putin jordna biex il-kompjuters ikunu minn attakki ta’ spjuna;; tal-[o]ba f’Wales protetti kompjuter fuq ri]orsi tal Vitaly Kamluk, espert Il President Vladimir Putin

Hemm t[assib kbir hekk kif f’Wales qed jinfirxu b’rata allarmanti l-ka]i ta’ [o]ba minkejja appelli ur;enti biex ikun assigurat li t-tfal kollha jkunu [adu t-tilqim tal-MMR Uffi/jali tas-sa[[a wissew li din il-marda tista’ t[alli effett fuq mo[[ it-tfal. Is-servizzi tas-sa[[a qalu li s’issa kienu rappurtati 432 ka] filma;;oranza fl-in[awi ta’ Swansea fejn hemm 51 persuna, [afna minnhom trabi, fl-isptar. F’din l-a[[ar ;img[a biss, kien hemm 116-il persuna li nstab li kienu morda u n-numru ta’ dawk infettati rdoppja f’anqas minn erba’ ;img[at.

Il-marda issa qed tolqot l-aktar lit-tfal u sal-biera[ kien hemm 111 li kienu infettati. Esperti huma m[assbin li dak li qed ji;ri b[alissa rigward il-[o]ba se jispi//a jixbah dak li kien ;ara f’Dublin madwar g[axar snin ilu meta tliet persuni kienu mietu f’epidemija tal-[o]ba. Issa l-awtoritajiet tassa[[a qed jag[mlu appelli biex it-tfal kollha ta’ bejn sena u 18-il sena f’Wales imorru g[and it-tabib tag[hom biex jitlaqqmu kemm jista’ jkun malajr. L-appell sar g[aliex irri]ulta li f’Wales hemm eluf kbar ta’ tfal li ma [adux it-tilqim tal-MMR.

-

ordna lill-awtoritajiet Russi biex jipprote;u l-kompjuters tal-istat minn attakki talhackers. Dan wara li kumpanija dwar is-sigurtà flinternet qalet li qafas ta’ spjuna;; irnexxielu jinfiltra kompjuters tal-Gvern u talambaxxati madwar l-eks repubbliki Sovjeti/i. Imlaqqam Red October, ilqafas u]a emails biex jinfetta l-kompjuters ta’ ambaxxati u istituzzjonijiet o[rajn tal-istat bi programm disinjat biex ja[]en informazzjoni u jibg[atha lura lil xi server. Putin iffirma digriet fil-15 ta’ Jannar u ta poter lisServizz Federali tas-Sigurtà (FSB) biex “jo[loq sistema tal-istat g[all-kisba, ilprevenzjoni u l-qerda taleffetti minn attakki mill-

-

informazzjoni talFederazzjoni Russa”. Qafas tal-kompjuters talistat u ie[or tattelekomunikazzjoni m[arsa mis-sistema tas-sigurtà fuq linternet, g[andhom ikopru dawk ;ewwa r-Russja u flambaxxati u l-konsulati tag[ha barra l-pajji], skont iddigriet, li kien pubblikat fuq website tal-Kremlin ilbiera[. Kaspersky Labs, id-ditta Russa dwar is-sigurtà fuq linternet qalet il-;img[a li g[addiet li l-qafas talispjuna;; permezz talkompjuter, li ;ie skopert f’Ottubru li g[adda, kien qed ifittex informazzjoni minn pajji]i tal-Ewropa tal-Lvant u minn eks stati Sovjeti/i, fosthom ir-Russja, sa mill2007.

dwar il-viruses talkompjuter f’Kaspersky Labs qal li [afna missistemi li ;ew infettati kienu ta’ missjonijiet diplomati/i. Hu rrifjuta jsemmi pajji]i spe/ifi/i. Kamluk qal il-;img[a li g[addiet li l-qafas kien g[adu attiv, u li a;enziji g[all-infurzar tal-li;i f’diversi pajji]i Ewropej, kienu qed jinvestigawh. Is-Servizz Federali tasSigurtà (FSB) ma kkummentax il-;img[a li g[addiet, meta kien mitlub jekk ir-Russja [aditx azzjoni kontra membri suspettati tal-qafas ta’ spjuna;;, jew a;ixxiex biex isa[[a[ is-sigurtà flinternet fid-dawl ta’ din liskoperta.


IN-NAZZJON Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

Festi 19 minn Joe Chetcuti – joechetcuti@onvol.net

Il-pur/issjonijiet ta’ Kristu Rxoxt Hu l-qawmien ta’ :esù mill-mewt li jag[ti s-sens lil dak li se[[ fil-:img[a lKbira u jidher bl-ikbar sin/erità li min[abba f’hekk f’kull lokalità fejn ti;i organizzata pur/issjoni tal:img[a l-Kbira g[andu jin[ass l-obbligu li ssir ukoll pur/issjoni ta’ Kristu Rxoxt. In-numru ta’ pur/issjonijiet, u[ud minnhom fil-forma ta’ pageant ta’ Kristu Rxoxt, illum ]died [afna u dawn jinsabu mifruxin mal-g]ejjer Maltin. I]da dan mhux minn dejjem kien il-ka], g[alkemm xi forma ta’ /elebrazzjoni esterna, ji;ifieri barra millkonfini tal-bini tal-knejjes jidher li kienet di;à pre]enti mijiet ta’ snin ilu. Wa[da mill-eqdem referenzi li sibna tmur lura aktar minn erba’ sekli, e]attament g[as-sena tal-1575 fil-Vosta Appostolika ta’ Monsinjur Pietru Dusina li g[alkemm ma [alliex stampa /ara, xorta wa[da tana xi tag[rif. Jidher li kien hemm lu]anza li jitbierku l-bajd talG[id fl-ir[ula filwaqt li filGudja kienu jitbierku t-tfal tal-lokal. Fi ]minijietna f’diversi lokalitajiet issa da[let id-drawwa ma[buba [afna li f’nofs il-pur/issjoni jsir ittberik tal-figolli tat-tfal li huma m[e;;in biex ikollhom figolla fil-forma tal-[aruf talG[id. Madwar 85 sena wara, fl1659 kien il-bidu tal-unika Fratellanza ta’ Kristu Rxoxt li hawn fil-g]ejjer Maltin. Din twaqqfet fil-Knisja tal-Griegi fil-Belt Valletta b[ala Sodalità tal-Irxoxt permezz ta’ Bolla Papali datata 1 ta’ April tal-1659 ma[ru;a millPapa Alessandru VII li b[al Fabio Chiogi bejn l-1634 u l1639 kien qeda d-dimirijiet tal-Inkwi]itur f’Malta. Nhar il-5 ta’ :unju tal1892, il-membri ng[ataw ilpermess li jilbsu l-kunfratija

bajda, kurdun a[mar u medalja tal-Irxoxt biex b’hekk isSodalità saret Konfraternità. Fl-1934 din l-g[aqda bidlet is-sede tag[ha u issa saret ilKnisja tal-:i]witi dejjem filBelt Valletta. Fil-Knisja ta’ San Fran;isk tal-Belt Valletta, il-Patrijiet Fran;iskani Konventwali g[andhom statwa sabi[a [afna ta’ Kristu Rxoxt, skolpita fl-injam minn skultur anonimu f’Ruma. Din l-istatwa kienet waslet Malta fl1698 u [adet post statwi pre/edenti, l-ewwel wa[da fosthom kienet saret mill-kartun u l-injam fl-1640. L-istatwa u l-pur/issjoni kienet tie[u [siebhom ilFratellanza tal-Immakulata Kun/izzjoni u jidher li lpur/issjoni baqg[et issir sa madwar is-sena tal-1830 meta g[al ra;uni mhix mag[rufa ma [ar;itx i]jed. Din l-istatwa li hi ftit i]g[ar minn tul ta’ bniedem normali g[adha tintrama fuq l-artal ma;;ur nhar Sibt il-G[id u tibqa’ hemm matul l-ottava tal-G[id il-Kbir. L-eqdem referenza mag[rufa dwar pur/issjonijiet e]istenti ta’ Kristu Rxoxt te[odna lura g[all-1714. Insibuha dokumentata fl-Isla g[alkemm dan ma jfissirx li ma setax kien hawn pur/issjoni jew pur/issjonijiet o[rajn eqdem minnha. Fatt mhux tas-soltu dwar ilpur/issjonijiet tal-:img[a Mqaddsa fl-Isla hu li, filwaqt li l-pur/issjoni tal-:img[a lKbira kienet tie[u [siebha lFratellanza tal-Kur/ifiss, dik tal-Irxoxt kienet f’idejn ilFratellanza tal-Immakulata Kun/izzjoni, g[all-inqas mit30 ta’ Novembru tal-1749 ’il quddiem. Hawn naraw ix-xebh malorganizzazzjoni talpur/issjoni tal-Irxoxt millknisja ta’ San Fran;isk talBelt li di;à semmejt. Fl-istess

kuntest in]idu li nhar id-29 ta’ Marzu tal-1777 sar kuntratt quddiem in-Nutar :u]eppi Bonnici dwar dijadema tal-fidda li ]-]ew; benefatturi tag[ha riedu li tintu]a kemm g[all-istawa ta’ Kristu Mejjet (Tal-Monument) kif ukoll g[all-vara ta’ Kristu Rxoxt. In/identalment, dan l-istess arran;ament g[adu jsir ukoll fil-parro//a ta’ {al Qormi ta’ San :or;. Dwar liema hi leqdem pur/issjoni jing[ad ukoll li l-ewwel wa[da kienet tal-Belt Valletta li bdiet issir meta l-Parro//a tal-Griegi telqet mill-Birgu u ;iet trasferita lejn il-Belt lejn la[[ar tas-seklu sittax. Hi sfortuna kbira li ma hemmx dokumentazzjoni biex tikkonferma dan l-g[ajdut min[abba l-fatt li diversi kitbiet inqerdu fit-Tieni Gwerra Dinjija meta l-Knisja talGriegi ntlaqtet mill-bombi. Tradizzjonalment jing[ad li listatwa tal-Irxoxt fil-Belt Valletta, li hi tal-injam, hi flistil ta’ Melchiorre Gafà u allura hemm minn isostni li din hi indikazzjoni li lpur/issjoni tmur lura g[asseklu sbatax. I]da ma hemm xejn dokumentat. Hu fatt li sas-seklu g[oxrin il-pur/issjoni tal-Belt kienet to[ro; mill-knisja tar-rit Grieg i]da meta fl-1934 ilFratellanza tal-Irxoxt bidlet is-sede tag[ha mill-knisja talGriegi g[al dik tal-:i]witi, ilpur/issjoni tal-Irxoxt bdiet to[ro; minn din il-knisja. Fl-1741 ?elestino importa permezz tal-Kaptan Andrea Scarinu statwa tal-injam x’aktarx xog[ol ta’ skultur Spanjol, i]da baqa’ anonimu, minn Napli g[al Bormla filwaqt li hemm dokumentata statwa tal-Irxoxt fin-Naxxar fis-sena 1764. Il-Birgu g[andu tradizzjoni antika tal-pur/issjoni ta’ Kristu Rxoxt li tmur lura g[al

I]-}EJTUN

Il-festa ta’ San Girgor Fil-knisja l-antika ta’ Santa Katarina Ver;ni u Martri nhar l-Erbg[a li ;ej, 3 ta’ April, se tkun i//elebrata l-festa ta’ San Girgor. Fid-9 a.m. tibda [ier;a l-pur/issjoni mill-knisja ]-]g[ira li hi ddedikata lil San Klement. Din il-knisja tinsab fin-na[a ta]-}ejtun li tag[ti g[all-Fgura u {a]-}abbar, bis-sehem tal-Kapitlu Metropolitan u anke tal-Ar/ikonfraternità ta’ San :u]epp tar-Rabat talImdina. Il-pur/issjoni mbag[ad tid[ol filknisja ta’ Santa Katarina Ver;ni u Martri ta]}ejtun, titkanta l-antifona ‘Prudens Et Vigilans’ u wara jing[adu t-tliet mi]erikordji. Il-pur/issjoni tkompli miexja lejn il-knisja l-antika ta]-}ejtun fejn issir kon/elebrazzjoni. Din hi ddedikata lil Santa Katarina, i]da hi mag[rufa b[ala ‘ta’ San Girgor’, e]attament min[abba l-pur/issjoni li ssir fil-jum talErbg[a wara l-G[id il-Kbir. Interessanti hu li nsibu dokumentat li l-

pur/issjoni ta’ San Girgor kienet ori;inat u kienet saret g[all-ewwel darba nhar it-12 ta’ Marzu tal-1543 nhar il-festa ta’ San Girgor. F’dak i]-]mien il-Knisja Kattolika filpajji]i tal-Ewropa kienet fi kri]i kbira. Filfatt, il-Papa Piju III ried ilaqqa’ l-Kon/ilju g[ar-riforma tal-Knisja, i]da ma setax jag[mel dan min[abba l-kwistjonijiet li kien hemm bejn is-slaten Insara. I]da bit-tama u l-g[ajnuna ta’ Alla biex jinkisbu l-pa/i universali u l-g[aqda bejn isslaten u l-Insara, l-Isqof Domenico Cubelles tad-Djo/esi Maltija ried li ssir il-pur/issjoni ;enerali mill-Knisja Katidrali tal-Imdina salknisja l-antika ta]-}ejtun. Il-pur/issjoni wara ]diedet mad-drawwiet reli;ju]i Maltin. Ma]-]mien l-iskop ori;inali ntesa u dwarha bdew fehmiet differenti. Wa[da minn dawn il-fehmiet kienet li lpur/issjoni bdiet fl-1519 wara l-pesta qawwija li kienet [akmet lill-g]ejjer Maltin.

Kristu Rxoxt li jinsab fil-Knisja Parrokkjali tal-Mosta (ritratt> Mark Micallef)

bosta snin. Fl-1782 l-Isqof Labini kien ordna biex ma tibqax to[ro; aktar fis-2 ta’ filg[odu u ;ieli kmieni wkoll u anke f’nofsillejl. Il-Parro//a ta’ San :or; Martri f’{al Qormi g[andha statwa pro/essjonali li tg[odd ’il fuq minn 200 sena (mhux i]-]ew; suldati, g[ax dawn saru fl-1891) filwaqt li firRabat, Malta, fl-1771 bdew pur/issjonijiet f’{add il-G[id bis-Santissmu Sagrament ta[t baldakkin. Xi ]mien wara bdew jo[or;u statwa i]da l-vara pre]enti hi xog[ol ta’ Wistin Camilleri fl-1916. Fir-Rabat, G[awdex, hemm ukoll statwa qadima li kienet to[ro; f’manifestazzjoni i]da flokha saret o[ra fl-1997 li bdiet tin[are; f’pur/issjoni formali. Fl-1833 Salvatore Psaila skolpixxa fl-injam il-vara pre]enti tal-Birgu li din [adet post statwa o[ra li ma nafux x’sar minnha. Is-seklu g[oxrin ra ]ieda fin-numru ta’ pur/issjonijiet b[alma sejrin inqisu f’dan lelenku fejn naraw li ]diedu dawn il-pur/issjonijiet f’Malta, F’{al Qormi, San :or;, fl-1937; il-G]ira fissnin [amsin; Ra[al :did fl1973; il-Mosta u {a]-}ebbu; fl-1976; {al G[arg[ur fl1982; i]-}ejtun fl-1984 bi statwa li kienet tlestiet u ;iet esposta fil-knisja sena qabel; u fil-Ba[rija fl-1986. }ieda qawwija nsibuha f’G[awdex fejn mal-manifestazzjoni li kienet ilha ssir firRabat ]diedu dawn li ;ejjin:

Ix-Xag[ra fl-1977; inNadur fl-1984; i]-}ebbu; fl1989; il-Qala fl-1995; ilFontana fl-1997 u x-Xewkija f’:unju tal-2008 i]da li ]]an]net fl-2009. Hemm statwi wkoll f’Ta’ Ker/em u fl-G[arb filwaqt li fl-2003 mill-Katidral bdiet to[ro; akkumpanjata mill-banda i]da f’dimostrazzjoni, mhux pur/issjoni formali. F’Malta wkoll je]istu erba’ vari o[rajn: f’San :iljan; f’Birkirkara; f’Tas-Sliema u anke fil-Kalkara, li dawn huma proprjetà ta’ ka]ini talbaned li jo[or;uhom ta’ kull sena f’manifestazzjonijiet akkumpanjati bil-mu]ika ferri[ija i]da li mhumiex pur/issjonijiet li jo[or;u u jid[lu lura f’xi knisja billi hemm neqsin g[alihom il-permessi me[tie;a mill-awtoritajiet ekkle]jasti/i. Il-Ka]in tal-Banda ta’ San Pawl il-Ba[ar ilu jippossiedi statwa ta’ Kristu Rxoxt mill2004 u jesponiha fil-Ka]in fi ]mien l-G[id il-Kbir. Tliet snin qabel, l-istess kienu g[amlu d-diri;enti tal-Ka]in tal-Banda San Gabriel ta’ {al Balzan u ma’ dawn in]idu statwa tal-Irxoxt fil-{amrun fl-istess sena, proprjetà talKa]in tal-Banda San Gejtanu. Hemm ukoll vari ta’ Kristu Rxoxt fil-Knisja Parrokkjali tas-Santissma Trinità Qaddisa tal-Marsa u fil-Knisja talMadonna tal-Karmnu fil-Belt Valletta li ma jin[ar;ux millknejjes rispettivi, la f’pur/issjoni u lanqas f’xi tip ie[or ta’ manifestazzjoni.


20

?ensu Tabone - 100 sena Anniversarju mit-twelid tieg[u

IN-NAZZJON Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

?ensu Tabone waqt indirizz pubbliku fix-xena politika tieg[u

100 sena mit-twelid ta’ ?ensu Tabone minn Clinton Sammut clinton.sammut@media.link.com.mt

Mument feli/i li l-koppja Tabone qasmu flimkien matul [ajjithom

It-tie; tal-koppja Tabone lura f’Novembru tas-sena 1943

Illum is-Sibt 30 ta’ Marzu 2013, hu l-anniversarju talg[eluq il-100 sena mit-twelid ta’ ?ensu Tabone, persona;; li kul[add sema’ dwaru, bniedem li permezz ta’ [idmietu kemm fil-kamp mediku u dak politku- serva ta’ ;id kbir g[all-eluf ta’ nies kemm fuq livell lokali u internazzjonali. ?ensu Tabone twieled fit30 ta’ Marzu 2013, fir-Rabat G[awdex, iben Nicolò Tabone u Elisa nee Calleja u kien l-i]g[ar wildt fost lg[axra li kellhom il-koppja Tabone. Missier ?ensu Tabone, Nicolò, kien l-ewwel Malti li mar jistudja lIngilterra fejn il-professjoni tieg[u kienet dik medika u serva b[ala tabib fid-distrett ta’ G[awdex sakemm miet [esrem fl-età ta’ 59 sena. Sentejn wara l-mewt ta’ missieru, ?ensu Tabone dak i]-]mien kellu biss 11-il sena, ;ie Malta biex jie[u ledukazzjoni formali tieg[u fil-Kulle;; San Alwi;i. Fejn fis-sena 1933 hu ggradwa b[ala spi]jar u l-1937 iggradwa b[ala tabib tal-medi/ina. Fis-sena 1943, e]attament fix-xahar ta’ Novembru, hu ]]ewwe; lil Maria Wirth fejn marru joqg[odu f’San :iljan fejn hemm il-koppja kellhom disat itfal fejn wie[ed miet mat-twelid. Matul it-Tieni Gwerra Dinjija ?ensu Tabone ing[aqad mar-Royal Malta Artillery fejn f’dan il-perjodu serva numru ta’ karigi fos-

thom dak ta’ tabib mediku, Uffi/jal :enerali u lejn la[[ar b[ala spe/jalist taloftalmolo;ija fl-isptar militari tal-Imtarfa. Fis-sena 1946 ?ensu Tabone kompla l-istudji tieg[u relatati mal-qasam talg[ajnejn fl-Università ta’ Oxford fejn hemm [a diploma fl-oftalmolo;ija. Aktar tard kompla l-istudji fejn iggradwa fl-Oftalmolo;ija filqasam tal-medi/ina u lkirur;ija mir-Royal College of Surgeons fl-Ingilterra. Sab il-kura g[at-Trakoma

Fl-1947 irritorna lura Malta fejn minn dak i]-]mien ‘il quddiem beda ja[dem filqasam tal-oftalmolo;ija tant li matul is-snin [a karigi g[oljin fil-qasam tal-g[ajnejn f’diversi sptarijiet f’Malta. F’dan ilkamp ?ensu Tabone g[amel studju kbir spe/jalment fuq ilmarda ta’ Trakoma, li f’dak i]-]mien kienet kundizzjoni serja [afna li twassal g[al eluf ta’ persuni biex jg[ammew. Min[abba l-esperjenza u lprofessjonalità tieg[u, ?ensu ng[ata r-responsabilità diretta biex jie[u [sieb kampanja edukattiva f’G[awdex bilg[an li tinqered it-Trakoma u salva l-vista ta’ diversi persuni. Permezz ta’ [idmietu dan il-programm kien ta’ su//ess tant li l-marda kiefra nqerdet b’su//ess mill-g]ira ta’ G[awdex. g[al pa;na 21


IN-NAZZJON Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

?ensu Tabone - 100 sena Anniversarju mit-twelid tieg[u

21

L-Ispeaker ta’ dak i]-]mien Lawrence Gonzi jag[ti l-;urament ta’ [atra lil ?ensu Tabone b[ala r-raba President ta’ Malta mill-Indipendenza

It-tabib u l-politku li ta isem lil Malta fuq livell lokali u internazzjonali minn pa;na 21

Dan is-su//ess wasal g[and lorganizzazzjoni tas-Sa[[a Dinjija, fejn appuntawh biex jag[mel din l-istess kampanja f’numru ta’ pajji]i barranin fosthom, fl-Iraq, il-Filippini, Tajwan, l-Indonesja u [afna o[rajn. Fis-sena 1949, ;ie elett membru tar-Royal College of Surgeons ta’ Edinburgh. Missena 1956 b[ala membru talInternational Panel of Trachoma Experts tal- WHO fejn is-servizz ta’ konsulenza tieg[u dam g[al [afna snin. Fis-sena 1954 waqqaf lAsso/jazzjoni Medika ta’ Malta, tip ta’ Unjon g[attobba u l-infermiera fejn kien elett b[ala l-ewwel president tal-asso/jazzjoni fejn ]amm din il-kariga g[al diversi snin ukoll.

Ta’ sehmu f’diversi istituzzjonijiet lokali u internazzjonali

L-irwol attiv ta’ ?ensu Tabone n[ass ukoll fir-Royal University of Malta fejn kien elett b[ala membru talKunsill tal-Università u b[ala membru fil-Board tal-Fakultà tal-Medi/ina mis-sena 1957 sas-sena 1960. Matul dan ilperjodu ?ensu kien ukoll g[alliem fl-Università. Fil-bidu tas-snin sittin, ?ensu Tabone g[amel lewwel pass tieg[u fil-politika fejn fis-sena 1961;ie elett membru tal-E]ekuttiv talPartit Nazzjonalista. F’inqas min sena, 1962, ?ensu Tabone ;ie elett Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista fejn ]amm din

il-kariga sas-sena 1972 ba]ikament 10 snin s[a[. Fejn imbag[ad fis-sena 1972 ?ensu Tabone ;ie ma[tur l-ewwel Vi/i Kap talPartit Nazzjonalista, kariga li sa qabel din is-sena ma kinitx te]isti. Din il-kariga ]amma g[al terminu ta’ [ames snin. :ie ma[tur ukoll President tal-E]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista fis-sena 1978. ?ensu Tabone ikkontesta lelezzjoni :enerali g[allewwel darba f’isem il-Partit Nazzjonalista fl-1962, fejn ;ie elett [ames snin wara flelezzjoni tal-1966, ta[t lamministrazzjoni Nazzjonalista ta’ :or; Borg Olivier. F’din il-le;i]latura l-Prim Ministru ta’ dak i]-]mien :or; Borg Olivier [atar lil

Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi flimkien mal-Emeritu President ?ensu Tabone, jaraw il-ktieb li ;ie varat f’ismu - ?ensu Tabone - Il-Politiku

?ensu Tabone b[ala Ministru tax-Xog[ol u benefi//ji so/jali. {ajja politika

Ikkontesta numru ta’ elezzjonijiet wara dik tal-1966 u ;ie elett kull darba fosthom fl-elezzjonijiet tal-1971, 1976, 1981 u tal-1987 fejn ta[t l-amministrazzjoni talPrim Ministru Eddie Fenech Adami ;ie ma[tur Ministru tal-Affarijiet Barranin sassena 1989, fejn fis-16 ta’ Marzu irri]enja u la[aq President ta’ Malta fl- 4 ta’ April. Irrappre]enta lill-Partit Nazzjonalista f’numru ta’ okka]jonijiet fosthom billi kien membru tal-Kunsill talEwropa mis-sena 1973 u b[ala kelliem tal-Partit g[all-

Affarijiet Barranin mis-sena 1978. Hu kien ukoll il-fundatur tal-Akkademja G[all-I]vilupp tal-Ambjent Demokratiku (AZAD) u kien President ta’ din l-akkademja mis-sena 1976 sas-sena 1988. Il-[idma effettiva u e//ezzjonali ta’ ?ensu Tabone wasslet biex inNazzjonijiet Uniti welldet ilPjan ta’ Vjenna g[all-azzjonijiet favur l-anzjani. man-made actions which are at the root of such a change. Fis-16 ta’ Marzu, 1989, ?ensu Tabone Irri]enja minMinistru tal-Gvern imexxi mill-Partit Nazzjonalista u b[ala deputat tal-Parlament biex fl-4 ta’ April ;ie elett b[ala r-raba’ President ta’ Malta.

?ensu Tabone flimkien mas-Sinjura tieg[u jilqg[u lil Papa Benedittu XVII f’pajji]na


IN-NAZZJON Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

22 Passatemp Mimdudin> 1. Drapp a[mar qawwi, b’disinn imqabbe], u]at filknejjes (6) 4. Imqa//ta, b’g[onqha kollu barra (8) 9. Isfar daqs dan, ng[idu (6) 10. Jispara fuq it-tajr jew fuq ilplattini (8) 12. …… hu? U tkun qed tistaqsi l-prezz tal-o;;ett (4) 13. Jekk mill-vanità tke//i [ames rumani, jibqa’ isimha! (5) 14. B/ejje/ mis-si;ar (4) 17. Kull kap li ja[kem b’qilla u b’kefrija (6) 18. u 20. Li jsiru ta’ sikwit (6) 20. Ara 18. 21. Malajr tg[addi, sittin sekonda biss (6) 27. Stim li jitla’ mill-borma meta tag[li (4) 28. Bi//a drapp s[i[a mkebba bil-g[aqal (5) 29. Ras iebsa daqs dan, ng[idu (4) 32. Jikber ta[t l-imnie[er (8) 33. {ob]a ratba tawwalija (6) 34. AQSMU INT (Anagramma) — tinfirxu fi gruppi (8) 35. Biha ta[sel idejk, wi//ek, e//. (6) Weqfin> 1. Bilkemm tista’ tmissu, kemm hu …… (7) 2. Hekk g[amluh, [allewh nofsu g[axi bix-xebg[a li tawh (8) 3. Hekk hu l-ikel, la kiesa[ u lanqas ja[raq [afna (4) 5. {mistax-il minuta (6) 6. Manwella tat-tmun filpoppa ta’ dg[ajsa mo[bija fost l- a//ol? (4) 7. G[otja ta’ bidu g[all-;lied (6) 8. Ara fik dan il-kontinent? (6) 11. u 26. Temp sabi[ (6) 15. Xkupat (5) 16. Minn waqt g[all-ie[or (5) 19. Skossi bla ma wie[ed jista’

1

2

3

4

9

5

6

8

10 11

12

13

14

15

16

17

18 19 20

23

21

24

25

27

22

26

28

29

30

31

32

33

34

35

jikkontrollahom jekk tiekol bil-[atfa (8) 22. Ma naqasx li jkun pre]enti (7) 23. Saret du[[an u spi//at fixxejn (6) 24. Pijunieri (6) 25. Ra[al f’G[awdex (6) 26. Ara 11. 30. G[odda tal-mastrudaxxa li traqqaq u tillixxa l-injam (4) 31. L-a[[ar ittra tal-alfabet (4)

Soluzzjoni tat-Tisliba li dehret is-Sibt li g[adda Mimdudin: 1 Fa]ola; 4. Assassna; 9. Renato; 10. Kuntratt; 12. Emir; 13. Brija; 14. {las; 17. Tnabar; 18. u 20. Oppost; 21. Kura;;; 27. Etna; 28. Swaba’; 29. Qsar; 32. Bjankett; 33. Vle;;a; 34. Qassisin; 35. Skritt. Weqfin: 1. Farfett; 2. }an]ibar; 3. Lita; 5. Studja; 6. Aqta’; 7. Sqalli; 8. Artist; 11. u 26. Tromba; 15. Farsa; 16. Spjun; 19. Passa;;i; 22. :arrabt; 23. Berbaq; 24. Indaqs; 25. Dwetti; 30. Iksi; 31. Dlik.

7

Irba[ sett tal-platti ming[and JB Stores

Tisliba bin-Numri

In-numru 865, li mhux inklu] fil-lista tan-numri bi tliet figuri, jinsab imni]]el fejn suppost f’din il-gradilja biex jg[inkom issibu fejn iridu ji;u mni]]la n-numri l-o[ra kollha li g[andkom f’dawn l-erba’ listi. G[alikom.

Indirizzaw is-soluzzjoni tag[kom hekk: Tisliba JB Stores, ‘In-Nazzjon’, Stamperija Indipendenza, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450, u g[andkom ]mien sa nhar is-Sibt li ;ej. Ir-rebbie[#a jit[abbar [mistax o[ra. L-a[[ar premju ntreba[ minn Charlene Mifsud, 167-Charljes, Triq ilFerrovija, Santa Venera SVR 9016.

Soluzzjoni ta’ tisliba bin-numri


IN-NAZZJON

Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

TV#Radju 23 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Fil-qosor

It-tieni semifinali minn Passport 2 Indifest Sas-Sitta - NET Television 14>35

All’insegukmento della pietra verde (Romancing the Stone) Italia 1, 13>40 Joan Wilder (Kathleen Turner, fir-ritratt ma’ Michael Douglas) tkun Amerikana u kittieba ta’ rumanzi sentimentali. Meta ssir taf li o[tha n[atfet fil-Kolumbja meta kienet hemm biex tfittex lil ]ew;ha, Joan

ma ta[sibhix darbtejn biex tmur hemm hi wkoll. Mag[ha jkollha mappa li bag[titilha o[tha u li suppost kellha twassalha g[al fejn tinsab [a;ra prezzju]a. Naturalment l-avventura tag[ha f’Kolumbja, jekk tista’ ssej[ilha b’dan il-mod, tkun wa[da movimentata [afna, fejn issib tfixkil minn bosta u anki persuna wa[da li tg[inha… Me]è NET Television 20>30

Ronald Briffa u Joséf Bonello b’edizzjoni o[ra ta’ dan ilprogramm b’diskussjoni interessanti, kif ukoll mu]ika pprovduta minn Philip Vella. Il-mistiedna se jkunu Charles Casha – awtur, Jessika Muscat – kantanta, Diane Nikolic – make-up artist u Laurie Pace – eks champion tal-judo, li b’dik l-ordni jidhru hawn fir-ritratti. Biex tg[in fil-pre]entazzjoni tal-programm, se jkun hemm il-mudella Shelly De Martino.

L-atturi veterani Henry Zammit Cordina u Joe Borg flimkien ma’ Elaine Agius u Terry Grech li huma l-pre]entatri/i u l-assistenta tal-programm ta’ NET Television Mitqlu Deheb, se jkunu fost il-mistednin fl-edizzjoni ta’ Sas-Sitta tal-lum. Bi pre]entazzjoni ta’ Ray Attard u Debbie Scerri waqt il-programm se tkompli l-game show Koppja vs Koppja, waqt li niskopru xi kurzitajiet dwar il-mistiedna. Tkompli wkoll il-komi/ità ta’ Toni Busuttil, kif ukoll l-ispettaklu mu]ikali mill-band ta’ Mark Spiteri Lucas u l-kantanti residenti. Se jkun hemm ukoll it-tieni semifinali tal-Passport 2 Indifest li se tkun bejn Marie Claire Attard Bason u Letizia Seychell (it-tnejn fir-ritratti fuq il-lemin), u ]fin minn Keith Dance Studio. Il-kantanti residenti tal-programm se jkunu qed jinterpretaw siltiet mill-musical Jesus Christ Superstar,

Aktar mill-Fiera ta’ :eneva Wheelspin - NET Television 13>30 u 23>30

Il-programm li se jintwera llum se jkun it-tieni wie[ed b’servizzi mill-Fiera Internazzjonali tal-Karozzi li saret f’:eneva aktar kmieni din is-sena stess. Fost o[rajn, naraw il-pre]entazzjoni tal-mudell Opel Cascada (fir-ritratt hawn ta[t), karozza convertible lminn din id-ditta :ermani]a, il-Peugeot 208 GTI li fi ]mien qasir g[andu tkun ukoll

f’Malta, u ]ew; karozzi sportivi midditta Kia, il-Pro Cee’d GT u l-Cee’d GT. Naraw ukoll karozzi ppre]entati midditta Renault (fosthom ir-Renault Clio u l-Captur), Dacia u Audi (l-Audi A3). Il-programm g[andu pre]entazzjoni ta’ Fleur Balzan u parte/ipazzjoni ta’ Pierre Vella. Il-produzzjoni e]ekuttiva hi ta’ b.right new media Ltd.


IN-NAZZJON

Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

24 TV#Radju

06>00

Bon;u 101 Weekend (b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>30 Anali]i tal-:urnali)

08>00

A[barijiet

08>15

Bon;u 101 Weekend

09>05

Wara l-Breakfast

11>55

Avvi]i tal-Mewt

12>00

A[barijiet

12.30

Italomix

14>00

Skor

17>55

Avvi]i tal-Mewt

18>00

A[barijiet

18>30

Skor Extra Time

19>00

Country Music Club

21>00

Fuzzbox Saturday Special

24>00

Rockna (r).

Radju Malta - 93.7 FM 07:00 - A[barijiet, 07:05 – Jum :did (jinkludi 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 09:00 BBC 09:05 - G[andi x’Ng[id 11:00 - Mill-G]ira ta’ Calypso 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:57 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:15 - Music Express 14:00 A[barijiet 14:05 – Mu]ika u Sport (16:00 A[barijiet 17:00 BBC News) 18:00 Bulettin tal-A[barijiet 18:15 – Diski Memorabbli 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Ri]ultati Sportivi 20:30 - Rock Express 22:00 - L-A[barijiet 22:05 Erre Be 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:40 - Ru]arju. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 – ONE Breakfast (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 u 09:45 ONE News) 10:00 – Kartolina (jinkludi 10:30 F’{ames Minuti) 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik) 11:45 ONE News 12:00 – Angelus 12:05 - Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem 12:30 – A[na 13:15 Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 – Minflok Siesta 15:30 Drive Time 15:45 - ONE News 16:00 Jack… bini 17:00 - Rush Hour 17:45 - ONE News 19:00 - Sport Action 19:15 – Banana Republic 19:45 - ONE News 20:45 – Eurovision Radio 21:45 - ONE News 22:00 – Dirett }g[a]ag[. RTK - 103 FM 06:30 Tmiem il-:img[a 103 FM! (jinkludi 05:45 Qari millBibbja, 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News) 09:00 - A[barijiet filQosor 09:05 – Bieb Imbexxaq 10:05 - Newsbook (jinkludi 11:00 RTK Qosor) 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 – Se[er il-Malti 13:00 - RTK Qosor 13:30 - LG[a]la Tieg[ek u Tieg[i (jinkludi 14:00 BBC News, 15:00 RTK Qosor) 15:05- Intietef 15:30 - Saturday Drive 19:00 Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Notte Italiana 21:15 - Mill-kotba li Wasslulna 22:00 – Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 – Rakkont, Mu]ika. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - BBC World Service 09:06 - Pri]ma 10:00 – BBC News Update 10:06 – LEwropa u l-Imperu 11:00 -

La principessa e il ranocchio Raiuno, 21>10

Film cartoon Amerikan li n[adem fl-2009 b’re;ija ta’ Ron Clements u John Musker bi storja li hi ambjentata fi New Orleans fit-tletinijiet tas-seklu 20. Prin/ep b’mag[mul jinbidel fi ]rin; minn sa[[ar li ju]a l-voodoo. I]da s-sabi[a Tiana tista’, jekk trid, tkisser dan il-mag[mul. Twil 97 minuta, dan hu film adattat g[all-familja kollha.

BBC News Update 11:06 Mhux Kelma bejn Tnejn 12:00 - BBC News Update 12:05 Testment 13:00 - Putumayo Radio Show 14:00 - BBC World Service 21:00 – Laudate Dominum 22:30 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 10:00 - Nixtarru Kitbet San :or; Preca 11:00 - F’ismi jke//u x-xjaten 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju tal-Erwie[ 13:00 - Magazine 15:00 - Kurunella tal-{niena Divina 15:30 - Il-Knisja: idDar t’Alla u tal-bnedmin 16:00 - L-Arka ta’ Noe 17:00 Kuntatt 17:30 - A[barijiet Reli;ju]i 17:45 - G[asar 18:00 - Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 - (ikompli) Kuntatt 20:00 - Van;elu {aj 21:00 - Ma’ San Pawl lejn :esù 21:30 - T[allux qalbkom tit[awwad 22:00 G[annu lil Ismu 23:00 - Mur sewwi l-Knisja Tieg[i (r) 23:30 – A[barijiet Reli;ju]i 23:50 - Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 – Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Dorian Cassar (jinkludi 11:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 – Malta’s Top 10 14:30 Ben Glover 16:30 – Weekend Drive 18:30 A[barijiet 18:35 – Malcolm B’s Party Zone 20:30 – Armin van Buuren 22:30 - Ruby 00:30 - Carl Cox. Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 All Time Favourites 08:00 Saturday Morning Beats 10:00 - Mill-{bieb g[all-{bieb 12:00 - Mill-Pinna tas-Surmast (Mar/i) 14:30 - Saturday Hits 14:30 - Sacred Spirit Instrumental Music 17:00 - Music Generation Weekend 18:00 - Enchallah 20:00 - All Time Favourites. Smash Radio - 104.6 FM 07:30 - Commander Jay 11:00 - Radio Motordrome 15:00 Mixed Hits 16:30 – Tea Time 18:30 - Xtravadance 20:00 – Mixed Hits 22:00 – Vince Marshall 24:00 - Non-stop Night Music. Calypso Radio - 101.8 FM 06:00 - Calypso Breakfast 09:00 - Bejn il-{bieb 12:05 Calypso Weekend 14:00 Mu]ika u Sport 18:05 Saturday Night Live 20:30 Dak Kien }mien 01:00 - NonStop Music.

TVM 07:00 - L-G[odwa t-Tajba 08:00 - Wirt, Arti u Kultura 08:30 - Il{arsa ta’ Ru]ann (it-12 ep.) 09:05 - Sensilhena (r) 09:50 }ona (r) 11:10 - Paqpaq 12:00 A[barijiet 12:10 - Aqta’ Kemm 13:00 - Sibtek 14:00 - A[barijiet fil-qosor 14:05 - (ikompli) Sibtek 16:00 - A[barijiet 16:05 Luxdesign 17:15 - Storjografija 17:40 - Kelma g[all-{ajja 18:00 - A[barijiet 18:10 - Gadgets 18:55 - G[awdex illum 19:30 .EU 20:00 - L-A[barijiet 20:40 Jesus of Nazareth (it-II parti). Film 24:00 - A[barijiet 00:20 Sibtek (r). TVM 2 07:00 - News

09:00 - UCL Magazine 09:30 - Malta u lil Hinn Minnha 11:00 - Madwarna 11:30 - Meander 12:00 - Egypt 13:00 - Il-{arsa ta’ Ru]ann (ep.12) 13:30 - Dokumentarji 13:45 - Venere 14:25 Storjografija 15:00 - Gadgets 15:30 - Mixage 16:00 - Beast Legends 17:00 - GFA Roundup 17:30 - Starboard 18:00 - Regatta 2013 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 Egypt 20:30 - A[barijiet blIngli] 20:40 - Dissett 21:45 APS Bank concert 22:45 Mixage. ONE 08:30 - ONE News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 Teleshopping 10:30 - {ajja (r) 11:00 - Clint on ONE 12:50 - On D Road (r) 13:30 - ONE News 13:45 - Teleshopping 14:00 Ilsien in-Nisa (r) 15:30 Teleshopping 16:00 - Kif Inti? (r) 17:30 - ONE News 17:40 Pink Panther 19:10 - Lottu 19:30 - ONE News 20:10 - Ieqaf 20 Minuta 20:35 - Bla A;enda 23:15 - ONE News. Smash 09:30 - Teleshopping 13:00 - FilK/ina ma’ Farah (r) 14:00 Er;a’ Lura 15:30 - Music 16:30

- Mill-Mara g[all-Mara 17:30 CNI (r) 18:00 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 18:40 Dokumentarju 19:00 - A[barijiet 19:30 - Miraklu 20:30 - IlParlament tal-Poplu 22:00 A[barijiet. Raiuno 06:30 - Unomattina in famiglia 10:05 – Rai Education Res 10.55 - Aprirai 11:10 – A sua immagine – speciale sindone 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Easy Driver 14:30 - Le amiche del sabato 17:00 - Tg 1 17:15 – Sindone: I segni della passione 18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Rai tg sport 20:35 - Affari tuoi 21:10 – La principessa e il ranocchio. Film 2009 23:50 – La storia siamo noi – l’altra (dok) 00:45 - Tg 1 notte 01:00 – Questione di cuore. Film 2008. Raidue 06:30 - Real School (attwalità) 09:45 - Voyager Factory: Inside the World 10:30 - Aprirai 10:40 - Sulla via di Damasco 11:10 Mezzogiorno in famiglia 13:00 Tg 2 giorno 13:25 - Dribbling 14:00 - Quelli che aspettano 15:40 - Quelli che 17:10 - Stadio sprint 18:10 - 90˚ minuto 19:35 - Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 - Tg 2 21:05 - Castle (TF) 22:35 - La Domenica sportiva 01:00 - Tg 2 01:20 - Tg2 Dossier 01:25 - Quelli della notte. Raitre 07:00 - La grande vallata (TF) 07:50 - I tartari. Film ’61 09:15 Paese Reale 10:15 - La musica di Raitre 11:00 - Tgr Bellitalia 11:30 - Tgr Prodotto Italia 12:00 - Tg 3 12:25 - Tgr il settimanale 12:55 - Tgr ambiente italia 14:00 - TG regione 14:20 - Tg 3 14:45 - Tg 3 Pixel 14:55 - Il Conte Tacchia. Film ’82 16:50 L’estate del mio primo bacio. Film 2005 18:10 - Squadra speciale Vienna (TF) 19:00 - Tg 3

19:30 - Tg 3 regione 20:00 Blob 20:05 - I diavoli volanti. Film ’39 21:10 - Metropoli 23:05 - Tg 3 23:25 - Il giallo e il nero 00:25 - Tg 3 00:35 - Tg 3 agenda del mondo 00:50 - Tg 3 sabato notte 01:20 - Aguirre furore di Dio. Film ’72. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina 09:10 Supercinema 10:00 - Melaverde 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Cougar Town (TF) 14:10 - Amici 16:00 - Verissimo 18:50 - The Money Drop 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 Il viaggio di Italia’s Got Talent 24:00 - Mai dire provini 01:00 Tg 5 notte 01:30 - Striscia la notizia. Rete 4 07:10 - Il ritorno di Sandokan (fiction) 09:05 - Carabinieri 4 10:05 - Donnavventura 10:50 Ricette di Famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 Poirot: Il-primo caso di Poirot (TF) 17:30 - Detective Monk (TF) 18:20 - Pianeta mare 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:40 - Walker Texas Ranger (TF) 21:30 – Il re dei re. Film ’61 00:40 - Life (TF) 01:30 - Tg 4 night news 01:50 - Ieri e oggi in tv special. Italia 1 07:00 - Cartoons 10:40 - Robin Hood (TF) 12:25 - Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 All’inseguimento della pietra verde. Film ’84 15:50 - Duma. Film 2005 17:50 - Magazine Champions League 18:30 Studio aperto 19:00 - Life Bites Pillole di vita (sitcom) 19:15 Matilda 6 mitica. Film ’96 21:10 - Harry Potter e l’ordine della fenice. Film 2007 23:55 Gremlins. Film ’84 01:45 - Sport Mediaset 01:50 - Poker1mania.


IN-NAZZJON Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

TV#Radju 25 Favourite Channel 07:15 - F. News 07:30 - {in g[al Kollox (r) 09:30 -Arkivji tan-Nies (r) 10:30 - Belle Donne 12:30 - Teleshopping 13:00 Sibtkuntatt 16:00 - Entertain Me (r) 18:00 - Teleshopping 18:30 – Madagascar 19:45 - F. News 20:30 - News Point 21:00 - Sejja[tli 22:00 Niltaqg[u. Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshopping 12:00 – Music Festival (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 - The 90s 14:30 - The 00s 15:00 - Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Retro Vision 19:00 - The World of Music (r) 19:30 - Cuban Music (r) 20:00 Never Ending Star 20:30 - Pop Concert 21:30 - The Local Angle (r) 22:00 - The Latest Hits (r) 23:30 - Music Videos. La 5 08:30 - Centovetrine 11:10 - Le due facce dell’amore 13:00 13:00 - Extreme Makeover Home Edition 14:00 - Giudice Amy (TF) 15:30 - The Starter Wife (TF) 17:30 - Principesse 18:40 - Amici 20:25 - Extreme Makoever Home Editions 21:10 - La rivale. Film 2006 23:05 The Tudors (TF) 02:00 - Il segreto di Miriam. BBC Entertainment 07:15 - 3rd & Bird 07:25 Fimbles 07:45 - Jackanory Junior 08:00 - Tellytales 08:10 Tweenies 08:30 - The Weakest Link 09:15 - Doctor Who 10:05 - Drop Zone 10:55 Dinnerladies 11:30 - The Green Green Grass 12:00 - ’Allo, ’Allo! 12:35 - Fawlty Towers 13:10 - Casualty 14:00 Casualty 14:50 - EastEnders 17:20 - The Weakest Link 18:05 - Doctor Who 19:10 - Drop Zone 20:00 - Live at the Apollo 20:45 - Alan Carr: Chatty Man 21:30 - Mad Dogs 22:15 - Ideal 22:45 - The Impressions Show

with Culshaw and Stephenson 23:15 - The Stephen K Amos Show 23:45 - Drop Zone.

TCM 07:35 - The Golden Arrow. Film ’36 (U) 08:45 - Little Caesar. Film ’31 (A) 10:00 - Old Acquaintance. Film ’43 (A) 11:55 - Blossoms in the Dust. Film ’41 (A) 13:30 - The Prodigal. Film ’55 (A) 15:20 - It Started with a Kiss. Film ’59 (A) 17:05 - Now, Voyager. Film ’42 (A) 19:15 - Easter Parade. Film ’48 (U) 21:00 - Sweethearts. Film ’38 22:55 - Abbott and Costello in Hollywood. Film ’45 (U). MGM Movies 06:50 - In the Custody of Strangers. Film ’82 (15) 08:25 -

The Charge of the Light Brigade. Film ’68 (A) 10:35 - Zelig. Film ’83 (PG) 11:55 - Women vs Men. Film 2002 13:25 - The Tempest. Film ’98 14:55 - The Mechanic. Film ’72 (A) 16:35 Oleanna. Film ’94 18:05 MGM’s Big Screen 18:20 - I’ll Take Sweden. Film ’65 (X) 20:00 - Prime Target. Film ’89 (PG) 21:35 - Last Tango in Paris. Film ’72 (X) 23:40 Madonna: Truth or Dare. Film ’91 (18). GO Stars 07:35 - Remember The Titans 09:25 - The Vow 11:05 - The Help 13:30 - African Cats: Kingdom of Courage 15:00 Saturday Bond Collection: A View To A Kill 17:15 - Young Hercules 17:40 - The Middle 18:10 - Downton Abbey 19:00 Jesus Christ Superstar 21:00 Wall-E 22:35 - Project X 00:00 - A View To A Kill. Diva Universal 06:57 - Kojak 08:52 - What to Bring to America 09:10 - Jane Doe: Til Death Do Us Part 10:39 - Fede Cieca 10:55 - JAG 12:55 - Rex: A Cop’s Friend 14:50 Agatha Christie’s Poirot 16:45 Great Women 16:55 - Law & Order 18:50 - Great Women 19:00 - ShakespeaRe-Told 20:50 - Great Women 21:00 - JAG 22:54 - Love at First Sight 23:10 - Jane Doe: The Harder They Fall. Discovery Channel 07:15 - Fifth Gear 08:10 - Mega

Builders: Madrid’s Big Dig 09:05 - Mighty Ships: Solitaire. River Monsters: 09:55 American Killers 10:50 Russian Killer 11:40 Mongolian Mauler 12:35 - Asian Slayer. 13:30 - Extreme Engineering: Abu Dhabi 14:25 You Have Been Warned: Best of 15:20 - Classic Car Rescue: Porsche 911 16:15 - Fast N’ Loud: ’48 Chevy Fleetmaster 17:10 - Texas Car Wars: Colby Takes Over 18:05 Mythbusters: Hair of the Dog 19:00 - How It’s Made 20:00 Auction Hunters 21:00 Baggage Battles 22:00 - The Real Hustle: Undercover: Christmas Special 23:00 - The Real Hustle Special: Winter Special. Iris 15:30 - Ogni cosa èi illuminata. Film 2005 17:30 - Burn After Reading - A prova di spia. Film 2008 19:25 - Indovina chi viene a meredna? Film 2005 21:05 Scuola di ladri - parte seconda. Film ’87 23:15 - Nudo di donna. Film ’81 01:10 - La peccatrice. Film ’75. Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Grey's Anatomy 12:30 - Amazing Race 13:15 - Dallas 19:20 - Films & Stars 19:45 - Suits 20:30 Amazing Race 21:15 Boardwalk Empire 22:20 - 30 Rock 22:45 - Supernatural 23:30 - Enlightened 00:00 Mike & Molly 00:30 - 2 Broke Girls 00:55 - True Blood. Biography Channel 07:00 - Channel Close. Hoarders: 10:00 - Phyllis and Janet 11:00 - Randy # Vicky 12:00 - Billy Bob # Jean 13:00 Roy # Loretta 14:00 - Kevin # Mary 15:00 - Mike # Bonnie 16:00 - Phyllis and Janet 17:00 Randy # Vicky 18:00 - Billy Bob # Jean 19:00 - Roy # Loretta 20:00 - Kevin # Mary. Hardcore Pawn: 21:00 - Burmese or Busted? 21:30 - Lawyer Up Son. Fatal Vows: 22:00 - Dead Silence 23:00 - Lies and Death.

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:05 - Benjamin’s Farm 08:10 - See The Sea 08:15 - Slim Pig 08:25 - Monkey See Monkey Do 08:35 - Kipper 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 - Bob The Builder: Built To Be Wild 09:30 - Bob the Builder: When Bob Became a Builder 10:00 - Lots & Lots 10:15 - Oswald 10:40 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 11:05 - Wildlife 11:10 - James the Cat 11:15 - Fluffy Gardens 11:30 - My Animal Family 11:45 - Benjamin’s Farm 11:50 - See The Sea 11:55 - Mio Mao 12:05 - Slim Pig 12:15 - Monkey See Monkey Do 12:25 - Bob the Builder 12:35 - Fireman Sam 12:45 - Thomas and Friends 13:10 - Pingu 13:15 Tiny Planets 13:20 - Pingu 13:25 - Barney and Friends 13:55 - Kipper 14:05 - Angelina Ballerina 14:20 - Dougie in Disguise 14:30 - Wobblyland 14:35 - Monkey See Monkey Do 14:45 - Pingu 14:50 - Tiny Planets 14:55 - Pingu 15:00 - My Animal Family 15:15 - Benjamin’s Farm 15:20 See The Sea 15:25 - James the Cat 15:30 Thomas and Friends 15:45 - Bob the Builder 15:55 - Wobblyland 16:00 - Bob The Builder: Built To Be Wild 17:00 - Slim Pig 17:10 - Pingu 17:15 - Tiny Planets 17:20 - Pingu 17:25 Oswald 17:50 - Gazoon 18:00 - Angelina

Ballerina 18:15 - Thomas and Friends 18:30 Bob the Builder 18:40 - Fireman Sam 18:50 Barney and Friends 19:20 - Pingu 19:30 Monkey See Monkey Do 19:40 - Tiny Planets 19:45 - Tork 20:00 - Monkey See Monkey Do 20:10 - See The Sea 20:15 - My Animal Family 20:30 - Benjamin’s Farm 20:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:00 - Bob the Builder 21:10 - Thomas and Friends 21:25 - Bob the Builder 21:35 - Fireman Sam 21:45 - IglooGloo 22:00 - Kipper 22:10 - Dougie in Disguise 22:20 - Barney and Friends. Disney Channel 08:00 - Austin and Ally 08:25 - ANT Farm 08:50 - Good Luck Charlie 09:15 - Cinderella (U) 10:30 - Wizards of Waverly Place 10:55 - Jessie 11:45 Good Luck Charlie 12:35 - Shake It Up 13:25 Austin and Ally 14:15 - ANT Farm 15:00 Cinderella (U) 16:15 - Enchanted Tales 16:45 Wizards of Waverly Place 17:10 - Shake It Up 18:00 - Austin and Ally 18:25 - ANT Farm 19:15 - Jessie 20:05 - Good Luck Charlie 20:55 - The Suite Life of Zack and Cody 21:45 - Stitch 22:35 - A Kind of Magic.

07>00 08>30 09>00 12>00 13>00 13>30 14>00 14>05 14>35 15>00 15>05 17>00 17>05 18>00 18>10 19>10 19>15 19>45 20>30 21>30 21>35 23>00 23>30

NET News Anali]i tal-A[bar Telebejg[ L-Istampa Kollha (r) Animal Diaries (r) Wheelspin (r) NET News L-Istorja tal-Futbol Malti (r) Sas-Sitta NET News Sas-Sitta NET News Sas-Sitta NET News Newsroom Tlug[ tal-Lottu Servizz minn Newsroom NET News Me]è NET News (ikompli) Me]è NET News Wheelspin (r)

Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - The Box 08:45 - China Open Snooker: SF (live) 11:30 NextGen Series Football 13:30 China Open Snooker: SF (live) 16:30 - World Team

Championship Table Tennis 18:00 - WATTS 20:30 Eurosport Top Ten 21:00 - Fight Club. Eurosport 2 07:00 - WATTS

07:15 - Euro Hockey League 08:30 Australian Rules Football: Rd 2 (live) 11:30 - Eurosport Top Ten 12:00 - J League Football: Day 4 (live) 14:00 - Eurosport Top Ten 14:30 - Euro Hockey League: Last 16 (live) 16:00 - WATTS 18:00 - World Team Championship Table Tennis 20:00 - China Open Snooker 22:00 - Arena Football. GO Sports 1 07:00 - Footballs' Greatest 07:30 - ATP Masters 1000: Sony Open, Miami: SF 10:00 - Barclays PL: Wk 33: PL Preview 10:30 - ATP Masters 1000: Sony Open, Miami: SF 13:00 - Aviva Premiership: Rd 19: Gloucester Rugby v Harlequins 15:00 - Serie A: Rd 30: Inter v Juventus (live) 17:00 - UEFA Champions League: Magazine Programme 24: Preview 17:30 - Trans World Sport. Serie A: Rd 30: 18:30 - Chievo v Milan (live) 21:00 - Torino v Napoli (live). 23:00 - PGA European Tour: Trophee Hassan II: Day 3. GO Sports 2 Barclays PL: Wk 33: 13:00 - PL Preview 13:30 - Football Feast 13:45 - Sunderland v Man. Utd (live) 15:45 - Football Feast 16:00 - Man. C. v Newcastle United (live) 18:00 - Football Feast 18:30 - Everton v Stoke City (live). 20:30 - RaboDirect Pro12: Rd 19: Leinster v Ulster (live +1) 22:30 - Milan Channel. GO Sports 3 15:00 - Serie A: Rd 30: Cagliari v Fiorentina (live) 17:00 Barclays PL: Wk 33: West Ham Utd v WBA (live +1) 20:00 Ligue 1: Rd 30: AC Ajaccio v Toulouse (live) 22:00 - Inter Ch. GO Sports 4 16:00 - Barclays PL: Wk 33:

Swansea City v Tottenham H (live) 18:00 - Serie A: Rd 30: Lazio v Catania 20:00 - Ligue 1: Rd 30: ESTAC Troyes v AS StEtienne 22:00 - Juve Channel. GO Sports 5 16:00 - Barclays PL: Wk 33: Southampton v Chelsea (live) 18:00 - Serie A: Rd 30: Palermo v Roma 20:00 - LFC TV, GO Sports 6 16:00 - Barclays PL: Wk 33: Arsenal v Reading (live) 18:00 MUTV.

GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - Ligue 1: Rd 30: Paris St-

Germain v Montpellier Herault SC 11:00 - PGA European Tour: Trophee Hassan II: Day 2 15:00 - Serie A: Rd 30: Lazio v Catania (live) 17:00 - PGA European Tour: Trophee Hassan II: Day 3 (delayed) 21:00 - Barclays PL: Wk 33: Swansea City v Tottenham H 23:00 - Ligue 1: Rd 30: ESTAC Troyes v AS StEtienne 01:00 - Serie A: Rd 30: Inter v Juventus. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 11:00 - Ligue 1: Rd 30: Paris St-

Germain v Montpellier Herault SC 13:00 - RaboDirect Pro12: Rd 19: Glasgow v Munster 15:00 - Serie A: Rd 30: Palermo v Roma (live) 17:00 - Ligue 1: Rd 30: ESTAC Troyes v AS StEtienne (live) 19:00 - Barclays PL: Wk 33: Arsenal v Reading 21:00 - Serie A: Rd 30: Cagliari v Fiorentina 23:00 - Barclays PL: Wk 33: Swansea City v Tottenham H 01:00 - Ligue 1: Rd 30: ESTAC Troyes v AS StEtienne.

Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga: Preview (r) 08:30 - FA Cup (r) 10:35 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 12:45 - America's Cup: World Series (r) 14:25 - Volleyball

Champions League Magazine The Big Hit (r) 14:55 - Bundesliga: Preview (r) 15:30 - Bundesliga (live) 17:35 - Bundesliga: Highlights (r) 18:30 - Bundesliga (live) 20:35 - Bundesliga: Highlights (r) 21:25 - Bundesliga (r) 23:20 - Vendee Globe 2012-13 Weekly Highlights (r) 23:40 - Bundesliga (r). Melita Sports 2 12:00 - Vendee Globe 2012-13 Weekly Highlights (r) 12:55 FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 15:35 - Volleyball Champ. League Magazine The Big Hit (r) 16:05 - FA Cup 18:10 - Swedish

ATG Horse Racing V75 Race Meetings 22:15 - Bundesliga: Highlights (r) 23:05 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 01:10 - America's Cup: World Series (r).

Malta Stars 08:00 - Malta Basketball Assoc. (r) 09:35 - Malta Rugby Football Union (r) 11:10 - Malta Handball Assoc. (r) 12:30 - MFA Futsal League (r) 13:50 - Melita GFA 1st Division (r) 15:35 BOV PL (r) 17:50 - Malta Basketball Assoc.(r) 19:25 - Malta Rugby Football Union (r) 21:00 - Malta Handball Assoc. (r) 22:20 - MFA Futsal League (r) 23:40 - Melita GFA 1st Division (r) 01:25 - BOV PL (r).


IN-NAZZJON Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

26 Klassifikati PROPJETA’ G{ALL-BEJG{

Il-Mosta

DIRETT ming[and is-sid, blokka ;dida ta’ tlett appartamenti, 210sqm u penthouse bi tlieta tas-sodda, ensuite, gallarija kbira u washroom area, bil-lift a//essibbli millgaraxx. Prezz €155,000. ?emplu 99431195.

Marsaxlokk

APPARTAMENT u penthouses bil-veduta tal-ba[ar u tal-kampanja, lesti min kollox bi tliet ikmamar tas-sodda, ]ew; kmamar tal-banju, k/ina kbira u terrazzin 14-il pied bi 11-il pied. Kollox tal-aqwa kwalità, servuti bil-lift salgaraxx. Prezz €112,000 (Lm48,000). Garaxx ta’ karozza wa[da €16,000 (Lm7,000) jew ta’ tnejn

€28,000 (Lm12,000). ?emplu 79441869.

Marsaxlokk

TERRAN b’bit[a kbira lest minn kollox b’affarijiet ta’ kwalità tajba, kemm tid[ol fih, Tliet ikmamar tas-sodda, ]ewgt kmamar tal-banju, k/ina kbira, boxroom, e//. Prezz €112,000 (Lm48,000). Tista’ tnifdu ma’ garaxx ta’ karozza wa[da jew tnejn. Garaxx ta’ karozza wa[da €16,000 (Lm7,000) jew ta’ tnejn €28,000 (Lm12,000). ?emplu 77777521 jew 99466988.

G{ALL-KIRI

Qajjenza#Bir]ebbu;a

APPARTAMENT ground floor, furnished bi 2 tassodda, salott, k/ina, kamra tal-banju u bil-bit[a. ?emplu 99455207 jew 77455207.

AVVI}I

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

Socjetà Filarmonika Stella Maris – Sliema

KIRI tal-Bar - Il-kumitat jilqa’ offerti g[all-kiri tal-Bar.

Dawk interessati jistg[u jikkuntattjaw lis-Segretarju fuq in-numru 79200319 g[al aktar dettalji. L-applikazzjonijiet g[andhom jaslu sa nhar il-{add 7 ta’ April. Ilkumitat jirriserva d-dritt li jirrifjuta l-aktar offerta vanta;;ju]a.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’

magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

G{ALL-BEJG{

G[amara antika

TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separat. ?emplu 99800607.

Kamra tal-Pranzu

INJAM tip Messikan: mejda, sitt si;;ijiet u welsh dresser. €1,350 jew l-eqreb. ?emplu 99010176.

Purtieri

PAR purtieri kbar (148ins x 98ins), jistg[u jsiru ]ew; pari, stil klassiku bid-drapp tas-sunblock. Kulur gold, a[mar u a[dar. Prezz €40. ?emplu 21242180.


Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

27

Sport lokali g[al tmiem il-;img[a

Charles Degorgio

Jum memorabbli g[al Charles Degiorgio It-Tlieta li g[adda ]gur li se tibqa’ ;urnata memorabbli ghat-trainer u sewwieq professjonali Malti fl-I]vezja Charles Degiorgio. Dan min[abba li Degiorgio kien qieg[ed jie[u sehem fi tliet ti;rijiet waqt laqg[a organizzata fil-korsa ta’ Jagersro. Minn dawn, is-sewwieq Malti reba[ tnejn u temm it-tielet fitti;rija l-o[ra. Charles Degiorgio temm rebbie[ permezz ta’ Alfa Dream f’ti;rija fuq distanza ta’ 2140m. Alfa Dream qasam illinja finali l-ewwel f’medja ta’ 1.15.4” u minn Mareld (Thomas Uhlberg) u Eko Nalan (Oscar Nilson). Alfa Dream hu ]iemel }vedi] ta’ [ames snin, propjetà ta’ sid Skandinavu. F’ti;rija o[ra, fuq distanza ta’ mil, is-sewwieq Malti mar tajjeb bl-Olandi] Alibabba li rre;istra medja ta’ 1.13.4” u minn Heart Jack (Jorgen Lorenzen) u d-Dani] Reumert (Ken Ecce). Alibabba huwa ]iemel ta’ sitt snin u b[ala sidien g[andu fost l-o[rajn lillMaltin Shawn u Sunny Formosa. Fl-ewwel ti;rija tal-programm Charles Degiorgio spi//a fit-tielet post bi Grace From Above u wara r-rebbie[a The Divine Miss F (Johnny Takter) u Main Offender

(Lutfi Kolgjini). Ir-rebbie[a kellha medja ta’ 1.16.2” filkilometru, bit-ti;rija ssir fuq distanza qasira wkoll ta’ 2140m u bil-bidu bil-waqqaf.

Grace From Above hija debba }vedi]a ta’ tliet snin b’sidien }vedi]i. Mistoqsi biex jikkummenta dwar dan is-su//ess, Charles Degiorgio qal li qatt ma stenna li kien se jie[u sehem fi tliet ti;rijiet u minnhom jirba[ tnejn, spe/jalment meta ]]wiemel li saq ma bdewx fost l-aktar kwotati. “Kienet sorpri]a sabi[a li lili timlini bilkura;; g[ax, kif jaf kul[add, mhux facli li tikkompeti f’ti;rijiet ta’ dan il-livell. “Nie[u l-okka]joni wkoll biex nirringrazzja lil dawk issidien li sena wara sena baqg[u juru fidu/ja fija u joffruli ]-]wiemel tag[hom,” qal Degiorgio. Dubai World Cup g[al-lum

Illum wara nofsinhar filkorsa ta’ Meydan, f’Dubai flEmirati G[arab Mag[quda se ssir l-edizzjoni ta’ din is-sena tad-Dubai World Cup. Fost il-finalisti li mistennija jispikkaw din is-sena hemm Royal Delta, Animal Kingdom, Dullahan, Meandre, Planteur u Red Cadeaux .

Illum MFA Ta’ Qali Stadium – 2 p.m. Championship Pool Tarxien R. v Birkirkara, 4 p.m. Championship Pool Hibernans v Valletta Training Grds Ta’ Qali – 11 a.m. U#17 Irlanda ta’ Fuq v ?ipru, 1 p.m. U#17 Malta v Gre/ja Mosta Grd – 2 p.m. II Div. Msida SJ v Fgura Utd, 4.15 p.m. Mellie[a v G[arg[ur Centenary Grd – 1 p.m. III Div. Sta Lucia v Mtarfa, 3 p.m. Luqa SA v Qrendi, 5 p.m. III Div. Kalkara v Qrendi Luxol St. - 2 p.m. III Div. Marsa v Mdina K., 4.15 p.m. III Div. Swieqi Utd v G[axaq Sirens St. - 2 p.m. III Div. Marsaskala v Xg[ajra T., 4.15

p.m. III Div. Sirens v Attard

YFA St. Patrick Grd – 1 p.m.

U#17 Kalkara v G]ira Utd, 3 p.m. U#15 St. Partrick v Qormi, 4.45 p.m.U#15 San :wann v Pembroke Si;;iewi Grd – 1 p.m. U#17 Dingli S. v Sirens, 3 p.m. U#15 Attard v Rabat, 4.45 p.m.U#15 B’Kara v }ejtun G[axaq Grd – 1 p.m. U#17 Mqabba v Luqa, 3 p.m. U#15 Tarxien v }ebbu;, 4.45 p.m. Lija-Iklin v Naxxar L.

HANDBALL Universita` - 9 a.m. II Div.

(N) Aloysians v Phoenix, 10.30 a.m. II Div. (N)

Kavallieri RS2 v La Salle Caccu, 12 p.m. I Div. (I) Phoenix SMS Mondial v La Salle BHS, 1.30 p.m. I Div.

(I) Aloysians VT v Kavallieri

RS2

BASKETBALL Ta’ Qali – 4.30 p.m. BOV

I Div. Floriana v Athleta

G[ada YFA Si;;iewi Grd – 8.30 a.m. U#17 Si;;iewi v M’Xlokk, 10.30 a.m. U#15 Si;;iewi v Mqabba M’Xlokk Grd – 8.30 a.m. U#15 Luqa v G[axaq, 10.15 a.m. U#15 Gudja Utd v Msida Sirens Grd – 5 p.m. U#15 M;arr Utd v M’Xlokk, 10.15 a.m. U#15 Sirens v Kirkop Utd. TI:RIJIET TA}-}WIEMEL Marsa – 2.30 p.m. Il-11-il programm tal-ista;un li jikkonsisti f’[ames finali


IN-NAZZJON Is-Sibt 30 ta’ Marzu, 2013

28 Sport ?IKLI}MU – TOUR TA’ MALTA

Rekord ta’ parte/ipanti fid-19-il edizzjoni Fid-19-il edizzjoni tat-Tour ta’ Malta se jkun hemm rekord ta’ parte/ipanti li se jkunu qed jikkompetu f’kompetizzjoni li se ssir fuq tlett ijiem. It-Tour ta’ Malta se jsir bejn l-4 u s-7 ta’ April u g[alih se jie[du sehem total ta’ 131 /iklist. Dan kollu ;ie ]velat waqt konferenza tala[barijiet li saret ilbiera[. Dan it-tour, b[al sena ilu, se jsir fuq erba’ tapep u rrotot se jibqg[u l-istess. Ilkategoriji se jkunu dawk talElite, Masters u tan-Nisa. Lewwel tappa se ssir Ba[ar i/?ag[aq u hi Individual Time Trial twila 18km. Din it-tappa se tibda fl-10 a.m. u hu mistenni li l-pre]entazzjoni ta’ min se jirba[ it-tappa se ssir xil-12.30 p.m. It-tieni tappa se ssir San Martin u din ukoll se tibda fl10 a.m. Din ir-rotta hi twila 100km u hu mistenni li rrebbie[ ikun mag[ruf xil12.30 p.m. It-tielet tappa se ssir madwar il-kosta ta’ San Pawl

il-Ba[ar u se tibda fl-10 a.m. Ir-rotta hi twila 88km u hu mistenni li r-rebbie[ jid[ol fis-1 p.m. L-a[[ar tappa, dik li hi twila 12km se tkun Individual Time Trial u se tibda fl-10 u se ssir fil-By Pass ta’ {a]-}abbu;. Il-pre]entazzjoni rarrebbie[ tat-tappa u lpre]entazzjoni tar-rebbie[ overall se jsiru immedjatament kif tintemm it-tappa. It-timijiet li se jie[du sehem f’dan it-Tour huma: Kuota Team (Ingilterra), GB Cycles Ladies Team (Ingilterra), Squadra Donne (Ingilterra), Festin Team (Ingilterra), Ballatore Team (Italja), Twenty 3C Focus Team (Ingilterra), Bonito Squadra Corsa Team (Italja), ASD Fausto Coppi Team (Italja), ASD Mister Bianco Team (Italja), Zappi Ladies Team (Ingilterra), Hope Factory Racing Team (Ingilterra), ASD Ciclistica Di Rosolini Team (Italja) u ASD Velo Club Team (Italja).

John Zammit, il-President tal-Kumitat li qed jorganizza t-Tour ta’ Malta jag[ti d-dettalji lill-midja (Ritratt> Roberto Runza)

It-timijiet lokali li se jikkompetu f’dan it-Tour huma Team Greens, Mosta CC, The Cyclist, Agonis u Birkirkara SJ. Il-President talKumitat li qed jorganizza din il-kompetizzjoni, John Zammit qal li din ilkompetizzjoni hi ferm

importanti g[a/-/iklisti Maltin li fi ftit xhur o[ra se jkunu qed jirrappre]entaw lil Malta fil-Log[ob tal-Pajji]i ]}g[ar. Din il-kompetizzjoni se tag[ti idea /ara ta’ min se jkun mat-tim nazzjonali Malti filLussemburgu f’Mejju li ;ej.

Ir-rebbie[a ta’ sena ilu huma Guseppe Di Salvo ta’ GS Napoli u Rachel Armitage ta’ London Dynamo. Fost lisponsors li qed jag[mlu dan kollu possibbli hemm Barcelona Lounge, Garmin, Gatorade, Remax, San Michel, Soreda, Tata Motors.

THE GIVOVA GOALKEEPER BATTLE

FORMULA 1

F’Mejju se ssir it-tielet edizzjoni

Webber jew Vettel se jitilqu lir-Red Bull

Is-Sibt 25 ta’ Mejju u l{add, 26 ta’ Mejju se ssir it-tielet edizzjoni talGoalkeeper Battle li din issena se tkun sponsorjata mid-ditta Givova. Din il-kompetizzjoni qed dejjem tikber aktar ma jg[addi ]mien u sena ilu kien hemm taqtig[a kbira bejn il-goalkeepers li jilag[bu fil-Premier kif ukoll fl-Ewwel Divi]joni. Fil-25 ta’ Mejju l-log[ob jibda fis-6 p.m. Din is-sena hu mistenni li l-livell jer;a’ jkun wie[ed g[oli u waqt konferenza tal-a[barijiet li saret nhar il-{amis, ;ie ]velat li s’issa di;à hemm ikkonfermat li minbarra goalkeepers Maltin se jkun hemm erba’ goalkeepers barranin. Tnejn minn dawn huma Taljani filwaqt li ttnejn l-o[ra huma Portugi] u Ingli]. L-applikazzjonijiet biex wie[ed jie[u sehem fet[u l-biera[ u wie[ed jista’ ji;bor applikazzjoni minn kull nursery jew minn kull klabb. Barra minn hekk applikazzjoni tista’ tinkiseb mill-grawnd ta’ San :wann u minn kull [anut talGivova. L-applikazzjonijiet jag[lqu fit-12 ta’ Mejju u fit-18 ta’ Mejju jitilg[u lpoloz ta’ kull età.

Goalkeepers eli;ibbli biex japplikaw g[al dan itturnament huma goalkeepers li jilag[bu f’kull divi]joni Maltija jew G[awdxija u anke goalkeepers li jilag[bu ma’ xi tim tal-futsal. Il-format talkompetizzjoni se jibqa’ b[al dak ta’ sena ilu ji;ifieri se jkun hemm 32 goalkeeper. Fil-25 ta’ Mejju ilgoalkeepers jilag[bu f’kull grupp fuq forma ta’ lig filwaqt li dawk li jispi//aw mal-ewwel tnejn f’kull grupp, jumejn wara jilag[bu jum wara fuq ba]i ta’ knockout. Il-kategoriji talkompetizzjoni huma: Under 9, Under 11, Under 13, Under 15, Under 17, Under 19, Bniet u Kbar. Se jkun hemm total ta’ tmien pitches li fihom se jsir illog[ob. Fl-ewwel jum, fil-5.50 p.m. se jkun hemm id-daqq tal-innu nazzjonali u wara se jkun hemm diskors talKap tal-Kunsill Malti g[allIsport. Il-programm jibda fis-6 p.m. G[al darba o[ra , waqt ilpartiti se jkun hemm referees tal-MFA u match assistants. Kull parte/ipant se jir/ievi arlo;; kommemorattiv u kit talGivova.

Skont rapporti fil-;urnali wie[ed mis-sewwieqa tarRed Bull, Sebastien Vettel jew Mark Webber se j[alli lil dan it-tim wara dak li se[[ fi tmiem il-;img[a. Waqt il-Grand Prix talMalasja, i/-champion renjanti, Vettel injora listruzzjonijiet tat-tim hekk kif kien fadal g[axar dawriet g[at-tmiem u qabe] lil sie[bu Webber li kien qed jokkupa l-ewwel post. Wara l-Grand Prix is-sewwieq :ermani] sku]a ru[u imma minkejja dan jidher li dawn it-tnejn ma jistg[ux jibqg[u ja[dmu flimkien. Webber min-na[a tieg[u qal li Vettel, wara li dak li ;ara, se jkun protett b[al ma dejjem ;ara. Fl-a[[ar xhur minn dejjem kien hemm interess tal-Ferrari f’Vettel imma jidher li l-akbar probabbiltà hi li jkun Webber li j[alli lit-tim. Il-kuntratt ta’ Webber jiskadi f’Novembru li ;ej filwaqt li dak ta’ Vettel jintemm fi tmiem l-2014. Il-manager ta’ Webber /a[ad dawn lispekulazzjonijiet u qal li g[al dawn l-a[[ar snin, ittim dejjem ;edded ilkuntratt ta’ Webber sena b’sena. Is-sewwieq tal-Ferrari Felipe Massa qal li hu fidu/ju] li fil-Grand Prix li ;ejjin se jikseb post fuq ilpodju. L-a[[ar darba li Massa reba[ Grand Prix kien fl-2008 meta dakinhar reba[ il-Grand Prix

Bra]iljan. Minn dakinhar ’l hawn Massa ma tantx kellu wirjiet tajba u sta;un ilu kien hemm anke spekulazzjonijiet li li-Ferrari ma kienx se j;eddulu lkuntratt. Dan l-ista;un Massa beda tajjeb u fl-ewwel Grand Prix tas-sena, fl-Awstralja spi//a fir-raba’ post u fi tmiem il;img[a spi//a l-[ames. “S’issa g[ad m’g[andniex karozza li kapa/i nirb[u biha imma g[andna karozza li biha nispi//aw mal-ewwel tlieta u ninsab fidu/ju] li fittlielaq li ;ejjin se nkun fuq il-podju,” qal Massa.

Twe;iba tal-Pirelli Id-Direttur tal-kumpanija tar-roti tal-Pirelli Paul Hembrey ikkritika lir-Red Bull

min[abba li dawn baqg[u jmaqdru r-roti. Fit-testijiet talpreseason kien hemm diversi sewwieqa li kkiritikaw ir-roti ;odda g[ax dawn kienu qed jittieklu malajr imma fl-ewwel ]ew; Grand Prix kienu ssewwieqa tar-Red Bull li baqg[u jilmentaw. “Hu veru li forsi t-timijiet xtaqu tip ie[or ta’ roti. Imma li hu fatt hu li r-Red Bull biss qed jikkritikaw ir-roti. Ir-roti huma l-istess g[al kul[add u issa jridu jkunu t-timijiet li jidrawhom,” qal Hembrey.

Mark Webber (xellug) u Sebastian Vettal tar-Red Bull ma tantx g[andhom relazzjoni tajba


IN-NAZZJON Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

Sport 29 FUTBOL INGLI}

Man Utd jistg[u jirb[u t-titlu b’rekord ta’ punti Man Utd, aktar milli qed jippruvaw jirb[u t-titlu, qed jippruvaw jirb[u t-titlu b’rekord ta’ punti. Man Utd sta;un ilu tilfu l-kampjonat proprju fl-a[[ar ;urnata u

Il-Programm Premiership Illum

Sunderland v Man Utd Arsenal v Reading Man City v Newcastle Southampton v Chelsea Swansea v Tottenham West Ham v West Brom Wigan v Norwich Everton v Stoke

G[ada Aston villa v Liverpool It-Tnejn Fulham v QPR

FA Cup It-Tnejn

Chelsea v Man Utd

The Championship

Charlton v Bolton Ipswich v Leeds United Nottm Forest v Brighton Peterborough v Cardiff Sheff Wed v Barnsley Wolves v Middlesbrough Huddersfield v Hull

It-Tnejn

Barnsley v Leicester Birmingham v Wolves Blackpool v Crystal Palace Bristol City v Sheff Wed Burnley v Nottm Forest Cardiff v Blackburn Millwall v Ipswich Leeds United v Derby

League One It-Tnejn

Doncaster v Swindon Bournemouth v Scunthorpe Crewe v Preston Leyton Orient v Bury MK Dons v Brentford Notts County v Yeovil Oldham v Colchester Portsmouth v Tranmere Sheff Utd v Carlisle Shrewsbury v Crawley Stevenage v Hartlepool Walsall v Coventry

League Two

Plymouth v Exeter Bristol Rovers v York Burton Albion v Chesterfield Fleetwood v Gillingham

It-Tnejn

Southend v Fleetwood Accrington v Burton Albion Wimbledon v Barnet Aldershot v Oxford Utd Cheltenham v Northampton Chesterfield v Port vale Dag & Red v Bristol Rovers Exeter v Rochdale Gillingham v Rotherham Morecambe v Wycombe Torquay v Bradford York v Plymouth

Premier Sko//i] Illum

Aberdeen v Hearts Dundee v Motherwell Hibernian v Inverness CT Ross County v Kilmarnock

G[ada St Mirren v Celtic It-Tnejn St Johnstone v Dundee Utd I Div

Airdrie Utd v Falkirk Cowdenbeath v Partick Thistle Hamilton v Dumbarton Livingston v Dunfermline Raith Rovers v Morton

II Div

Ayr v East Fife Forfar v Arbroath Queen of Sth v Brechin Stenhousemuir v Albion Stranraer v Alloa

dan l-ista;un pattew bil-bkir meta baqg[u ikkon/entrati u bnew vanta;; ta’ 15-il punt fuq Man City li reb[u lkampjonat b’gowl fl-a[[ar sekondi kontra QPR. Illum Man Utd jilag[bu barra minn darhom kontra Sunderland filwaqt li Man City jilag[bu f’darhom kontra Newcastle. Fl-a[[ar [ar;a tag[hom Man City tilfu kontra Everton filwaqt li Man Utd reb[u 1-0 kontra Reading. Hekk kif fadal disa’ logb[iet g[al tmiem ilkampjonat Man Utd g[andhom 74 punt u jekk ji;bru 22 punt iwaqqfu rekord ta’ punti. Dan irrekord b[alissa qieg[ed f’idejn Chelsea li fl-2004-05 kienu ;abru 92 punt. “Jekk in;ibu 96 punt ikun su//ess kbir. Dan kien sta;un mill-aqwa g[alina. Barra minn hekk g[adna bi/-/ans li nirb[u l-FA Cup,” qal ilmanager ta’ Man Utd Alex Ferguson. Man Utd jer;g[u jilag[bu nhar it-Tnejn li ;ej f’replay tas-sitt rawnd tal-FA Cup kontra Chelsea. Kontra Man Utd Sunderland se jkollhom lil laqwa skorer tag[hom Steven Fletcher nieqes wara li we;;a’ mat-tim nazzjonali Sko//i]. Se jkollhom ukoll nieqes lill-captain Lee Cattermole li se jkun operat f’irkopptu u se jitlef ilkumplament tal-ista;un. “Lanqas qatt ma [sibt li se

L-attakkant ta’ Man Utd Wayne Rooney (bin-numru 10) jiskurja kontra l-Montenegro

nkunu 15-il punt fuq City meta lanqas g[adu beda April,” kompla jg[id Ferguson. Wie[ed irid jara f’liema kundizzjoni se jkunu l-players ta’ Man Utd wara li [afna minnhom, matul il;img[a kienu impenjati mattimijiet nazzjonali tag[hom fir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni tat-Tazza tad-Dinja. Il-manager ta’ Man City Roberto Mancini ammetta li issa t-titlu hu f’idejn Man Utd u jridu jkunu humu li jitilfuh. L-istess manager ilmenta bilkbir min[abba li d-difensur ta’ Man City Vincent Kompnay lag[ab mat-tim nazzjonali Bel;jan wara li kien ilu 60 jum barra b’injury fil-pexxul.

G[al Newcastle u Sunderland il-partiti kontra City u Utd se jkunu partiti li fihom se jkunu qed ifittxu li jie[du xi punti biex jitbieg[du miz-zona ta’ relegazzjoni. Ta’ min jinnota li wara llog[ob ta’ tmiem il-;img[a Man City jmorru jilag[bu f’Old Trafford kontra Man Utd u wie[ed jista’ jg[id li jekk Man Utd, illum jitilfu u City jirb[u, il-log[ba ta’ ;img[a o[ra se tkun wa[da aktar importanti. Illum ukoll Arsenal jilag[bu kontra Reading u Swansea jilqg[u lil Tottenham. Arsenal se jkunu g[adhom bla Jack Wilshere li g[adu qed jirkupra minn

injury fl-g[aksa. Tottenham dehru favoriti li jispi//aw fittielet post imma tilfu kontra Fulham u Liverpool u b’dawn ir-ri]ultati qeg[din punt ta[t Chelsea. Chelsea g[andhom log[ba delikata barra minn darhom kontra Southampton. Il-Blues se jkunu ;ejjin minn reb[a ta’ 2-0 kontra West Ham filwaqt li Sunderland ;ew draw 1-1 kontra Norwich. Chelsea, li dan l-ista;un ;ew eliminati mi/Champions League u milLeague Cup, lag[bu log[ba inqas minn Tottenham. Jekk it-tim ta’ Benitez jirba[ kontra Southampton din tkun it-tielet reb[a konsekuttiva g[alihom.

FOOTBALL TALJAN

Illum jintlag[ab id-derby tal-Italja Illum jintlag[ab programm s[i[ tal-futbol Taljan u bla dubju l-aktar log[ba li tispikka hi dik bejn Inter u Juventus f’San Siro. Minkejja li bejn dawn i]-]ew; timijiet hemm jifirduhom 18-il punt din il-log[ba dejjem tkun missielta qisha finali. Juventus b[alissa qeg[din fil-qu//ata tal-klassifika u g[andhom 14-il punt vanta;; fuq Napoli li huma l-eqreb rivali tag[hom. Dan ifisser li reb[a g[al Juventus tkompli tqarribhom lejn ir-reb[ tattieni kampjonat konsekuttiv. Wie[ed irid jara b’liema formazzjoni se jin]el biha lkow/ ta’ Juventus Antonio Conte min[abba li nhar itTlieta Juventus jilag[bu barra minn darhom kontra Bayern Munich fi/-Champions League. Inter, wara li jilag[bu kontra Juventus, nhar l-Erbg[a jridu jirkupraw partita li kienet ;iet posposta kontra Sampdoria. F’Novembru li g[adda Inter kienu g[elbu lil Juventus 3-1 f’Turin u din kienet l-ewwel telfa g[al Juventus minn meta dawn

kienu bdew jilag[bu filgrawnd il-;did tag[hom. Barra minn hekk Juventus, qabel il-log[ba kontra Inter, kienu ilhom ma jitilfu 49 log[ba fis-Serie A. Wara dik il-partita Juventus kienu tilfu biss darba o[ra f’darhom. Minn dakinhar ’l hawn Inter marru ferm lura filprestazzjonijiet tag[hom u fil-fatt, fl-a[[ar [ar;a tag[hom fil-kampjonat dawn tilfu f’darhom stess kontra Bologna. Barra minn hekk Inter ;ew ukoll eliminati mill-Europa League kontra Tottenham. ItTaljani kienu tilfu l-ewwel leg 3-0 f’Londra u fit-tieni leg inqalg[u meta spi//aw 44. Juventus se jkollhom liddifensur Giorgio Chiellini nieqes min[abba li dan we;;a’ kontra Bologna u tilef anke ]ew; log[biet mat-tim nazzjonali Taljan, kontra lBra]il u kontra Malta Inter se jkollhom liddifensur Juan Jesus sospi]. Ori;inarjament id-difensur ta’ Inter kien se jiskonta log[ba sospi]a kontra Sampdoria

imma min[abba li din ;iet posposta dan issa se jitlef illog[ba kontra l-leaders. Intant, illum Napoli jilag[bu barra minn darhom kontra Torino u minbarra li jittamaw f’reb[a kontra lGranata jittamaw ukoll f’favur ming[and Inter. Fl-a[[ar [ar;a tag[hom Napoli kisbu reb[a ta’ 3-2 kontra Atalanta filwaqt li Torino reb[u 1-0 kontra Lazio li g[al [in twil lag[bu b’10 players. Lazio, wara li tilfu kontra Torino jridu jwettqu reazzjoni meta jilag[bu f’Ruma kontra Catania. }gur li mhux se tkun fa/li g[al Lazio biex ji;bru t-tliet punti kontra Catania, tim li qieg[ed fit-tmien post u li fla[[ar [ar;a reba[ 3-1 kontra Udinese. Id-dwell g[at-tielet post bejn Milan u Fiorentina se jkompli hekk kif dawn jilag[bu kontra Chievo u Cagliari rispettivament. Milan se jilag[bu fi grawnd fejn kull tim isibha diffi/li biex jo[ro; bit-tliet punti minnu. L-akbar theddida g[al Chievo bla dubju se jkun l-

attakkant ta’ Milan Mario Balotelli. Dan tal-a[[ar skurja ]ew; gowls fir-reb[a ta’ 2-0 li kisbu Milan fuq Palermo fla[[ar [ar;a tag[hom filkampjonat. B’dawn i]-]ew; gowls, s’issa Balotelli skurja seba’ gowls f’sitt partiti ma’ Milan. Barra minn hekk Balotelli, matul il-;img[a skurja ]ew; gowls fir-reb[a ta’ 2-0 li lItalja kisbet fuq Malta. G[al Fiorentina g[anda tkun aktar fa/li biex dawn jeg[lbu lil Cagliari li se jkunu ;ejjin minn draw ta’ 0-0 kontra Siena. Fl-a[[ar [ar;a tag[hom il-Viola reb[u 3-2 kontra Genoa.

Il-Programm Serie A Illum

Atalanta v Sampdoria Cagliari v Fiorentina Chievo v Milan Genoa v Siena Lazio v Catania Palermo v Roma Parma v Pescara Torino v Napoli Udinese v Bologna Inter v Juventus


IN-NAZZJON Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

30 Sport KAMPJONAT BOV PREMIER

Birkirkara jistg[u japprofittaw minn Valletta v Hibs Bejn illum u nhar it-Tlieta li ;ej jirritorna l-kampjonat Malti u l-leaders Birkirkara, jekk illum jirb[u kontra Tarxien jistg[u japprofittaw mill-konfront dirett bejn Hibernians u Valletta, konfront li jintlag[ab ftit sig[at wara l-log[ba talIstripes. B[alissa t-tim ta’ Pawlu Zammit qieg[ed fl-ewwel post b’31 punt filwaqt li Hibs g[andhom 29 punt, tnejn aktar minn Valletta. Valletta ]gur li ma jistg[ux ifallu jekk be[siebhom jiddefendu t-titlu li reb[u f’Mejju li g[adda filwaqt li Hibs iridu jinsew dak li se[[ fir-rawnds pre/edenti kontra Valletta u jir[bulhom g[all-ewwel darba dan l-ista;un. Fl-ewwel rawnd il-Beltin kienu reb[u 1-0 filwaqt li fittieni rawnd it-tim ta’ Miller kien reba[ 4-1. Fl-a[[ar [ar;a tag[hom, qabel illog[ob tat-tim nazzjonali Malti, Valletta tilfu 2-0 kontra Birkirkara filwaqt li Hibernians reb[u 3-1 kontra Mosta. L-a[[ar darba li Valletta reb[u kien fit-23 ta’ Frar meta dakinhar reb[u kontra Mosta. Minn dakinhar ’l hawn Valletta ;ew draw 0-0 kontra Sliema u tilfu 3-2 kontra Tarxien. Valletta se jkollhom lid-difensur

Il-Programm Illum Ta’ Qali Championship Pool

2pm – Tarxien R v B’Kara (1-4) (0-5) 4pm – Hibs v Valletta (0-1) (1-4)

It-Tnejn Victor Tedesco Std Relegation Pool

6pm – Rabat A v Balzan (0-2) (1-1) 8.15pm – Melita v {amrun S (1-3) (1-0)

It-Tlieta Kordin Relegation Pool

6pm – Qormi v Floriana (0-0) (2-2)

Championship Pool

8pm – Mosta v Sliema W (2-0) (0-2)

internazzjonali Malti Luke Dimech nieqes g[al kontra Hibs min[abba li hu sospi] log[ba. Illum Birkirkara mhux mistennija jfallu meta dawn jilag[bu kontra Tarxien. Tarxien, li qeg[din fil-[ames post ta/-Championship Pool se jkunu ;ejjin minn draw ta’ ming[ajr gowls kontra Sliema filwaqt li Birkirkara reb[u b’mod konvin/enti kontra Valletta. Dan l-ista;un, f’]ew; log[biet Birkirkara skurjaw disa’ gowls kontra Tarxien u qalg[u biss wie[ed u llum se tkun diffi/li g[al Tarxien biex jie[du t-tliet punti kontra lleaders. Tarxien se jkollhom nieqes lil Manuel Caruana li hu sospi] log[ba.

It-Tnejn jintlag[bu ]ew; konfronti validi mirRelegation Pool. Rabat jilag[bu kontra Balzan filwaqt li Melita jaffrontaw lil {amrun. {amrun ma jistg[ux ifallu kontra Melita g[ax punt warajhom hemm Rabat. LIspartans dan l-ista;un reb[u log[ba kontra Melita flewwel rawnd filwaqt li fittieni rawnd kien it-tim neopromoss li ;abar it-tliet punti. {amrun se jkunu ;ejjin minn telfa ta’ 3-0 kontra Floriana filwaqt li Melita se jkunu ;ejjin minn draw ta’ 00 kontra Rabat. G[al-log[ba kontra {amrun, Melita se jkollhom lil George Gribbon nieqes min[abba li dan hu sospi]. Balzan, wara d-draw ta’ 4-4 kontra Qormi, fuq il-karta mistennija jie[du tliet punti kontra Rabat. Ir-Rabtin, f’dan l-a[[ar rawnd g[andhom iddmir li ji;bru kemm jista’ jkun punti biex jevitaw li jkunu relegati mill-og[la divi]joni. It-Tlieta, konfront interessanti se jkun dak bejn Sliema u Mosta. Ironikament, fl-ewwel rawnd talkampjonat, Mosta kienu reb[u 2-0 filwaqt li fit-tieni rawnd Sliema reb[u bl-istess skor. Is-Slimi]i se jkunu ;ejjin minn draw ta’ 0-0

Marcelo Dias ta’ Hibs (fin-nofs) issikkat minn Roderick Briffa u Luke Dimech ta’ Valetta. Dawn it-tnejn tal-a[[ar, matul il-;img[a kienu fl-azzjoni mat-tim nazzjonali Malti. Dimech hu sospi] kontra Hibs.

kontra Tarxien. Draw bejn dawn it-tnejn jiffavorixxi aktar lil Sliema g[ax dawn jibqg[u jgawdu g[axar punti vanta;; fuq l-istess Mosta. It-Tlieta wkoll, Qormi jilag[bu kontra Floriana u dawn tal-a[[ar se jkunu qed

jittamaw li jkomplu fejn [allew wara li reb[u kontra {amrun. Qormi se jkunu ;ejjin minn draw u g[al kontra Floriana se jkollhom lil Leighton Grech nieqes min[abba li hu sospi].

FUTBOL

ATLETIKA

Pistorius jista’ jivvja;;a ‘It-teknolo;ija [ela ta’ flus’ L-atleta Paralimpiku Oscar Pistorius (firritratt) ing[ata lura l-passaport u b’hekk dan jista’ jivvja;;a. Pistorius ing[ata l-libertà provi]orja fuq depo]itu u garanzija personali ta’ madwar $113,000 wara li kien akku]at bilqtil tat-tfajla tieg[u. Oscar Pistorius kien ordnat ukoll biex jikkonsenja l-passaport tieg[u, jevita milli jmur id-dar fejn se[[ id-delitt fl-14 ta’ Frar u ma jkellimx jew jersaq lejn ix-xhieda fil-ka]. Barra dan, irid jirrapporta fl-G[assa tal-Pulizija tallokal darbtejn fil-;img[a, ma jixrobx alko[ol diment li g[adu ta[t il-libertà provi]orja u jikkonsenja wkoll l-armi kollha li g[andu. Pistorius qed ikun akku]at bi qtil premeditat wara li fl-14 ta’ Frar qatel lil Reeva Steenkamp bi tliet tiri. L-atleta mill-Afrika t’Isfel qed isostni li g[amel dan g[ax [aseb li din kienet [alliel u kien biss wara li qatilha li induna min kienet. Pistorius issa jista’ jmur anke fid-dar li fiha allegatament qatel lit-tfajla tieg[u. Il-;uri talka] jibda f’:unju. Jikkunsidra li jikkompeti Hekk kif [ar;et l-a[bar li Pistorius ing[ata lura l-passaport, [ar;u rapporti li l-atleta millAfrika t’Isfel qed jikkunsidra li jie[u sehem filKampjonati Mondjali li se jsiru fil-belt ta’ Moska f’Awwissu li ;ej. Dwar dawn l-ispekulazzjonijiet l-a;ent tieg[u Peet van Zyl qal li d-de/i]joni se tkun ta’ Pistorius innifsu u mhux tieg[u. Il-

Federazzjoni Internazzjonali tal-Atletika (IAAF) qalet li Pistorius, la darba ma jkunx [ati quddiem il-Qorti jista’ jikkompeti f’dawn ilkampjonati. Madankollu Nova, il-kumpanija li tisponsorja meeting importanti fil-25 ta’ Mejju fil-belt ta’ Manchester qalet li Pistorius mhux eli;ibbli biex jie[u sehem. Ta’ min jinnota li meta Pistorius jkun se jivvja;;a barra mill-Afrika t’Isfel irid jippre]enta skeda dettaljata ta’ dak li jkun se jag[mel lill-awtoritajiet ;img[a qabel ma j[alli l-Afrika t’Isfel.

Il-President tal-UEFA Michel Platini qal li skont hu, l-u]u tat-teknolo;ija fil-futbol hu [ela ta’ flus. Platini ilu snin s[a[ jopponi l-u]u tatteknolo;ija fil-futbol u qal li jippreferi jonfoq l-istess ammont ta’ flus fuq lakkademji tal-futbol milli fuq it-teknolo;ija. “Darba f’mitt qamar ikun hemm kontroversja dwar jekk ballun da[alx jew le. L-ispi]a tat-teknolo;ija fil-futbol hi g[olja [afna u ma tantx ikollok b]onn tu]aha,” qal Platini. Dan tal-a[[ar qal li jekk ilUEFA tidde/iedi li tinstalla sistemi ta’ teknolo;ija trid tag[mel dan f’madwar 280 grawnd u l-ispi]a totali tkun dik ta’ 54 miljun ewro. Il-FIFA ftit ;img[at ilu [abbret li waqt it-Tazza talKonfederazzjonijiet fis-sajf li ;ej u waqt it-Tazza tad-Dinja ta’ sena o[ra se jsir l-u]u tatteknolo;ija fil-grawnds li fihom se jintlag[abu l-log[ob. Il-UEFA minn dejjem

g[a]let li wara l-lasta jkun hemm assistent referee. Platini fa[[ar [afna l-assistent referees li qed ja[dmu fi/Champions League u qal li matul dawn l-a[[ar snin kienu ftit il-ka]ijiet fejn kien hemm kontroversja kbira. Platini ]vela li hemm xi pajji]i li fil-kampjonat irid ikollhom assistent referee wara l-lasti imma m’g[andhomx flus bi]]ejjed biex i[allsuhom. Il-UEFA se tg[in finanzjarjament lillasso/jazzjonijiet li jridu dawn ir-referees. Dan l-a[[ar, kemm filkampjonat Ingli] kif ukoll f’dak Taljan u anke Sko//i] kien hemm ]balji kbar rigward goals li ji;u konvalidati. Wie[ed mill-aktar gowls li jibqa’ mfakkar hu l-gowl im[assar ta’ Frank Lampard fit-Tazza tad-Dinja tal-2010 kontra l-:ermanja u kien dakinhar meta l-pressjoni fuq l-awtoritajiet biex ti;i introdotta t-teknolo;ija ]diedet b’mod drastiku.


IN-NAZZJON Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

Sport 31 WATERPOLO

Stevie Camilleri l-aqwa player tas-sena ...Licari jirba[ l-unur tal-Ewwel Divi]joni Il-player ta’ Neptunes Stevie Camilleri ;ie ivvutat laqwa player tas-sena filwaqt li John Licari ta’ Marsascala reba[ l-unur tal-Aqwa Player tal-Ewwel Divi]joni. Meta l-ista;un tal-waterpolo wasal fi tmiemu fit-8 ta’ Settembru, kien evidenti li ttop scorer ta’ Neptunes u Malta Steve Camilleri kien se jirba[ l-unur tal-aqwa plejer tas-sena. Kul[add seta’ japprezza l-kwalitajiet talplejer tul dawn l-a[[ar seba’ sta;uni u l-a[[ar wa[da ma kinetx e//ezzjoni. Il-plejer ta’ 26 sena re;a’ kien fuq quddiem biex g[en lin-Neptunes jirb[u t-titlu g[at-tielet sena konsekuttiva kif ukoll g[at-tielet double konsekuttiv. Camilleri mill-ewwel wera l-potenzjal tieg[u sa mindu kien ]g[ir u qatt ma [ares lura. Id-debutt tieg[u barra minn Malta wasal f’Settembru 2007 meta ng[aqad mat-tim Serb VK Partizan. F’April tas-sena 2008, hu ng[aqad ma’ RN

Bogliasco, it-tim ta’ Serie A1 minn Genova. Camilleri mill-ewwel wera l-kapacitajiet tieg[u fejn spi//a topscorer g[al aktar minn darba. Din is-sena, fil-[ames sta;un tieg[u ma’ Bogliasco, Camilleri qieg[ed top-scorer tat-tim tieg[u. Minn mindu mar l-Italja, il-plejer Malti dejjem spi//a fil-parti ta’ fuq tal-lista tat-top scorers. Camilleri reba[ l-ewwel unur ta’ plejer tas-sena fl2007 meta kien g[ad kellu 20 sena u reba[ dan l-unur ukoll fl-a[[ar ]ew; sta;uni. Unur ie[or li ng[ata kien fl2011 when spi//a t-tieni fl2011 Sport Malta Awards. Meta kien qed jippre]enta lunur, Peter Perotti ta’ Bank of Valletta, qal li hu ta’ pja/ir g[alih li kien qed jippre]enta dan l-unur lil Stevie Camilleri g[ax mhux biss ikkonferma lilu ru[u fis-sena lokali i]da stabilixxa lilu nnifsu fit-tim tieg[u fl-Italja u anki b[ala top scorer fis-Serie A1. “L-abbiltajiet ta’ Stevie li

Peter Perotti ta’ BOV jippre]enta lil Stevie Camilleri (xellug). Fil-;enb jidher il-President tal-ASA Joe Caruana Curran

jikkompeti mal-aqwa plejers fl-Ewropa huma konferma tal-livelli g[oljin fil-log[ba tal-waterpolo,” qal Perotti li sa[aq li l-klabbs Maltin

FUTBOL

esperjenza u jimxu fuq ilpassi ta’ Camilleri. Intant, l-unur tal-aqwa player tal-Ewwel Divi]joni reb[u John licari ta’ Marsascala.

TENNIS

Partitarji ji[duha kontra l-a[wa Ferdinand Skont l-g[aqda ta’ kontra rrazzi]mu bl-isem ta’ FARE (Football Against Racism in Europe), waqt il-partita valida mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja bejn lIngilterra u San Marino, partitarji Ingli]i stess bdew ikantaw korijiet razzisti fil-konfront tala[wa Rio u Anton Ferdinand. Minkejja dawn ir-rapporti, lFA Ingli]a g[adha ma [adet lebda passi g[ax qed titlob g[al aktar evidenza. Jekk dan kollu jkun ikkonfermat it-tim nazzjonali Ingli] jista’ jkun ordnat mill-FIFA biex jilg[ab fi grawnd vojt. Fl-2011 John Terry, difensur ta’ Chelsea kien g[adda rimarki razzisti fil-konfront ta’ Anton Ferdinand ta’ QPR. Min[abba f’hekk, Terry tne[[a minn captain tal-Ingilterra imma minkejja dan, Terry ;ie msejja[ mattim li [a sehem fil-Euro 2012 filwaqt li Rio Ferdinand t[alla barra. Il-kow/ tat-tim nazzjonali Ingli] Roy Hodgson kien qal li

g[andhom jibag[tu l-aqwa talenti tag[hom biex jipparte/ipaw f’kampijiet ta’ ta[ri; ma’l-a[jar timijiet flEwropa biex jiksbu iktar

[alla barra lid-difensur ta’ Man Utd min[abba ra;unijiet ta’ futbol imma kienu [afna dawk li qalu li Hodgson [alla barra lil Ferdinand biex jevita li jkun hemm di]gwid bejnu u Terry. Fil-;img[at li g[addew, min[abba numru kbir ta’ difensuri mwe;;g[in, Hodgson sejja[ lil Ferdinand imma dan g[a]el li jirrifjuta. Fil-log[ba ta’ ;img[a ilu l-Ingilterra reb[et 80 kontra San Marino. Fi stqarrija uffi/jali li [ar;et l-FA Ingli]a din ma /a[ditx irrapporti tal-FARE imma qalet li m’hi se tie[u l-ebda passi qabel ji;u analizzati l-filmati kollha tal-partita. Partitarji li jinstabu [atja b’razzi]mu jkunu sospi]i g[al g[omorohom milli jaraw lit-tim nazzjonali Ingli]. F’kummenti li [alla fuq ilprofil elettroniku personali tieg[u, Rio Ferdinand qal li ja//etta li jkun hemm xi partitarji Ingli]i li ma jaqblux madde/i]joni li [a i]da ma ja//etta qatt offi]i razzisti, spe/jalment ming[and partitarji ta’ pajji]u

stess. L-a[[ar darba li Ferdinand lag[ab mal-Ingilterra kien f’:unju tal-2011. Dwar dan kollu tkellem ukoll il-manager ta’ Man Utd Alex Ferguson fejn qal li ta parir lil Ferdinand biex dan imur ikellem lil Hodgson dwar idde/i]joni tieg[u. Din is-sena di;à kien hemm ]ew; ka]ijiet fejn timijiet nazzjonali kellhom jilag[bu fi grawnd mag[luq wara li l-partitarji tag[hom abbu]aw b’mod razzjali lil players avversarji. Nhar il-:img[a Malta lag[bet kontra l-Bulgarija fi grawnd vojt. Wie[ed irid jara xi tkun idde/i]joni tal-FIFA jekk dak li qalet il-FARE ikun ikkonfermat. Aktar kmieni dan lista;un, il-goalkeeper ta’ Southampton Artur Boruc waddab flixkun lill-partitarji tieg[u stess min[abba li kien qed ji;i abbu]at b’mod razzjali. Boruc spi//a biex ;ie esklu] mit-tim g[al diversi ;img[at.

Serena Williams ;abet fix - xejn lil Agnieska Radwanska 6 - 0 , 6 - 3 fis semi - finali tas - Sony Open f ’ Miami biex fil final issa tilg[ab kontra r - Russa Maria Sharapova . Williams [adet biss 65 minuta biex g[elbet lis seed nru 4 u Champion renjanti Radwanska waqt li Sharapova li reb[et l Indian Wells aktar kmieni dan ix - xahar ;abet fix xejn lis - Serba Jelena Jankovic 6 - 2 , 6 -1. B ’ hekk Sharapova kab bret is - serje po]ittiva tag[ha g[al 11- il reb[a konsekuttiva f ’ log[ba li ddominat fi ftit aktar minn sieg[a .

Sharapova li lagb[et f ’ erba finali , g[adha qatt ma reb[et it - turnament . Fil - kategorija tal - Ir;iel il - Britanniku Andy Murray ukoll kien f ’ for ma mill - aqwa meta g[eleb lill - Kroat Marin Cilic 6 - 4 , 6 - 3 u g[adda g[as - semi - finali . Murray tilef biss l - ewwel service game kontra Cilic imma malajr irkupra u reba[ fi straight sets . Murray , Champion tal US Open , hu l - og[la ple jer seeded li fadal fil polza wara l - eliminaz zjoni ta ’ Djokovic minn Tommy Haas u se jaqbe] lil Roger Federer fit - tieni post tar - ranking jekk jirba[ it - titlu .

Ri]ultati

WEIGHTLIFTING

Tmut Champion Olimpika Messikana

Il-weightlifter Messikana Soraya Jimenez, midalja tad-deheb fl-Olimpjadi ta’ Sydney fissena 2000, mietet fl-età ta’ 35 sena minn attakk tal-qalb. Jimenez li kellha bosta problemi ta’ sa[[a u kellha biss pulmin wie[ed, saret eroj nazzjonali fil-Messiku b[ala l-ewwel mara li qatt reb[et deheb fl-Olimpjadi. L-atleta kienet issorprendiet bosta meta rtirat mill-isport ftit wara l-Olimpjadi

Williams u Sharapova fil-final

ta’ Ateni fl-2004. Fl-2002 kienet akku]ata b’doping imma aktar tard me[lusa minn kull akku]a. F’Sydney hija reb[et il-midalja tad-deheb filkategorija 58 kg b’total ta’ 225.5 kg. L-atleta fl-2010 kienet qalet lill-maga]in Messikan li kellha sistema immunitarja dg[ajfa wara li dabbret l-influwenza diversi drabi u problemi bl-irkoppa x-xellugija fejn kienet operata 14-il darba.

The Championship

Blackburn R v Blackpool Watford v Burnley

League One

Brentford v Notts County Bury v Crewe Alexandra Carlisle U v Shrewsbury T. Colchester U v Bournemouth Coventry C v Doncaster R Crawley v Stevenage Hartlepool U v Milton Scunthorpe U v Leyton Orient

1-1 3-3

2-1 2-2 2-2 0-1 1-0 1-1 0-2 2-1

Swindon T v Oldham Athletic Tranmere R v Sheffield U Yeovil v Walsall

League Two

Barnet v Dagenham & R’bridge Bradford C v Southend U Oxford U v Morecambe Port Vale v Cheltenham Rochdale v Aldershot T Rotherham U v Wimbledon Wycombe W v Accrington

1-1 0-1 0-0

0-0 2-2 1-1

3-2

1-1 1-0 0-1


Is-Sibt, 30 ta’ Marzu, 2013

32 Lokali

Salvati 82 immigrant minn Matthew Mamo Ritratti> Martin Agius

Grupp ta’ 82 immigrant, x’aktarx mis-Somalja, ;ew salvati mill-Forzi Armati ta’ Malta u dda[[lu f’Xatt itTiben, fil-Furjana matul il;urnata tal-biera[ g[all-[abta tal-10.20 ta’ filg[odu. Fost dawn l-immigranti hemm [dax-il mara, fosthom wa[da tqila, u tarbija. Id-dg[ajsa li kienu fuqha dawn l-immigranti ntlem[et mill-ajruplan King Air talForzi Armati g[all-[abta ta’ nofsillejl u g[oxrin, madwar 68 mil nawtiku fin-na[a t’isfel ta’ Malta. Id-dg[ajsa li kienu fuqha limmigranti kellha xi [sara u g[alhekk il-Forzi Armati bag[tu l-Patrol Boat P51 biex jassistu lil dawn il-persuni li kellhom b]onn l-assistenza. Filwaqt li l-armata Maltija kienet g[addejja b’dan le]er/izzju ta’ salvata;;, fla[[ar sig[at l-awtoritajiet Taljani salvaw madwar 260 immigrant ie[or, li dda[[lu fil-g]ira ta’ Lampedusa. Din hi t-tieni wasla ta’ immigranti f’Malta matul din is-sena, wara li grupp ta’ 20 Sirjan kienu dda[[lu f’Ras {an]ir, Kordin fit-12 ta’ Marzu li g[adda.

F’Jum il-:img[a l-Kbira l-Forzi Armati ta’ Malta wettqu e]er/izzju ta’ [idma ta’ salvata;; fuq il-ba[ar biex idda[[lu f’pajji]na 82 immigrant irregolari

media•link COMMUNICATIONS


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.