€0.55
Numru 13,413
Il-{amis 18 ta’ April, 2013
Sitwazzjoni skandalu]a Il-Prim Ministru Joseph Muscat jag[ti permess lis-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca jikser il-Kodi/i ta’ Etika minn Kenneth Xuereb
Is-sitwazzjoni li [oloq [add [lief il-Prim Ministru Joseph Muscat meta ta permess biex is-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca jibqa’ jipprattika b[ala kirurgu tal-g[ajnejn kemm fl-Isptar Mater Dei kif ukoll fil-privat, hi skandalu]a. IN-NAZZJON ilbiera[ investiga kemm hi verità dak li qal fil-midja sSegretarju Parlamentari Franco Mercieca, li ;;ustifika l-azzjoni tieg[u g[aliex hu l-uniku kirurgu spe/jalizzat f’/ertu tip ta’ operazzjonijiet fuq l-g[ajnejn. Din il;ustifikazzjoni tas-Segretarju Parlamentari mhix minnha.
Mhux veru li hu l-uniku li jag[mel /ertu operazzjonijiet tal-g[ajnejn Fir-reazzjoni tieg[u g[al din issitwazzjoni skandalu]a li [oloq ilGvern Laburista fl-ewwel ;img[at tieg[u, il-Partit Nazzjonalista qed jinsisti li dan hu pre/edent perikolu] ta’ nuqqas ta’ etika u li g[andu jitwaqqaf immedjatament u s-
sitwazzjoni ti;i rimedjata ming[ajr telf ta’ ]mien. Is-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca jammetti li g[adu jara lpazjenti minkejja li n[atar f’kariga Ministerjali mill-Prim Ministru Joseph Muscat. F’kummenti li ta lbiera[ lill-;urnal The Times wara li kien ]velat kif isSegretarju Parlamentari Franco Mercieca g[adu qed jie[u lappuntamenti fi klinika f’G[awdex, is-Segretarju Parlamentari qal li lPrim Ministru Joseph Muscat tah permess li jqatta’ numru limitat ta’ sig[at fil-;img[a biex ikompli jag[mel l-operazzjonijiet fil-privat u jit[allas ta’ dan ix-xog[ol. Dan kollu jmur kontra l-Kodi/i ta’ Etika tal-Ministri u s-Segretarji Parlamentari li jistipula b’mod /ar li ma jistg[ux ikomplu bil-prattika professjonali tag[hom wara li jkunu [adu l-;urament tal-[atra b[ala membri tal-Gvern. I]da Franco Mercieca ;;ustifika lazzjoni tieg[u g[aliex skont hu, hu luniku kirurgu spe/jalizzat f’/ertu tip ta’ operazzjonijiet fuq l-g[ajnejn. g[al pa;na 7
IR-RENJU UNIT> It-tebut tal-eks Prim Ministru Konservattiv Ingli] Margaret Thatcher jin;arr minn dak li jissejja[ The Bearer Party, li hu mag[mul minn membru ta’ kull taqsima tal-forzi militari In;li]i, waqt li kien qed jitwassal g[as-servizz funebri tal-biera[ fil-Katidral ta’ San Pawl f’Londra. Margaret Thatcher mietet fit-8 ta’ April fl-età ta’ 87 sena. (ritratt> Reuters) Ara pa;na 15
Talba g[al kumpens
Mewta tra;ika
Fran/i] jitlob fil-Qorti kumpens ta’ €360,000 b’rabta ma’ kaw]a dwar i]-]ew; uliedu ta’ [ames snin
Wie[ed mill-ismijiet ewlenin tal-Karnival, Charles Axisa, jitlef [ajtu tra;ikament fi splu]joni ta’ boiler
Ara pa;na 2
Ara pa;na 3
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ April, 2013
Lokali 7
Pre/edent perikolu] ta’ nuqqas ta’ etika minn pa;na 1
IN-NAZZJON, ilbiera[ tkellem ma’ Mr Thomas Fenech, i/-Chairman tadDipartiment tal-Oftalmolo;ija tal-Isptar Mater Dei, li kkonferma li t-tip ta’ operazzjonijiet li ssemmew filmidja jsiru minn diversi konsulenti fid-Dipartiment talOftalmolo;ija, u li ilhom isiru minn spe/jalisti differenti f’Malta mill-a[[ar tas-snin sebg[in. “Anterior segment surgery, li semma Mr Mercieca flintervista, tinvolvi operazzjonijiet b[alma huma katarretti, glaucoma, squint surgery, u dawn jag[mluhom il-konsulenti kollha li ja[dmu fl-Isptar Mater Dei,” tenna Mr Fenech. “G[al dak li g[andu x’jaqsam mal-operazzjonijiet fil-cornea, hu veru li Mr Mercieca jag[mel corneal grafts imma l-fatt hu li loperazzjoni li jag[mel f’Mater Dei hi t-trapjant tal-cornea. Dan it-tip ta’ operazzjoni ilu jsir f’Malta mill-a[[ar tas-snin sebg[in minn Dr Richard Soler, imbag[ad bdejt nag[milhom jien ukoll, Dr Jan Janula g[adu jag[milhom sal;urnata tal-lum u dan l-a[[ar, peress li Mr Mercieca ma tantx qed ikun l-Isptar, er;ajt bdejt nag[milhom jien,” kompla Mr Fenech li fakkar li meta Franco Mercieca kien ;ie lura Malta wara t-ta[ri;, kien l-istess Mr Fenech li beda jg[addilu l-pazjenti tieg[u. Mr Fenech ried iserra[ ras il-pazjenti li s-servizz f’Mater Dei jibqa’ jing[ata kif inhu, minkejja li issa Franco Mercieca g[andu kariga politika. Il-Gvern qieg[ed imur kontra l-weg[diet li kien g[amel meta kien fl-Oppo]izzjoni “Importanti li l-pazjenti jkunu jafu li s-servizz jista’ jibqa’ g[addej, jekk jibqa’ ja[dem Mr Mercieca jew le, ji;ifieri mhux se jieqaf xi servizz. Kulma konna qed noffru qabel nistg[u nibqg[u noffruh f’Mater Dei.” Mistoqsi wkoll dwar ixxog[ol ta’ kirur;ija ko]metika li jsir minn Franco Mercieca fi sptar privat, Mr Fenech qal li anki hawnhekk, Franco Mercieca mhux l-uniku konsulent li jag[mel dan it-tip ta’ xog[ol, ji;ifieri operazzjoni bil-laser biex pazjent ine[[i n-nu//ali.
Il-Prim Ministru Joseph Muscat jie[u b’idejn is-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca li kien g[adu kif [a l-;urament b[ala Segretarju Parlamentari
“Jien naf b[ala fatt li hemm konsulent ie[or, li jismu Mr Ivan Vella u dan ilu jag[mel dan it-tip ta’ operazzjoni g[al dawn l-a[[ar 15-il sena. Filfatt, Mr Vella kien l-ewwel persuna li beda jag[mel lexcimer laser corrective surgery.” Dwar dan il-ka], The Times bag[tet numru ta’ mistoqsijiet lill-Uffi//ju tal-Prim Ministru dwar jekk kienx hemm membri o[ra tal-Kabinett li ng[ataw l-istess permess minn Joseph Muscat li qed jing[ad li ng[ata lil Franco Mercieca. Bil-Prim Ministru jwie;eb li Mercieca hu luniku membru tal-kabinett li ng[ata dan il-permess. Ftit wara li sar Prim Ministru, Joseph Muscat iddikjara li l-Kodi/i tal-Etika, li tfassal fl-1994, g[andu ji;i rivedut biex jirrifletti rrealtajiet tal-lum, imma ma qalx kif. S’issa, sakemm isir dan it-tibdil, jekk isir, g[adu jg[odd il-Kodi/i tal-Etika e]istenti. Fir-reazzjoni tieg[u, ilPartit Nazzjonalista qal li dde/i]joni tal-Prim Ministru Muscat li j[alli lis-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca jipprattika b[ala kirurgu talg[ajnejn, mhux biss tmur kontra l-Kodi/i tal-Etika g[all-Ministri u s-Segretarji Parlamentari, i]da ter;a’ tikkonferma li dan il-Gvern qieg[ed imur kontra lweg[diet li kien g[amel meta kien fl-Oppo]izzjoni. Il-PN qal li issa li hu filGvern, g[all-Partit Laburista spi//at it-trasparenza u spi//at il-governanza. Il-PN qal li l-kodi/i ta’ etika mhux qieg[ed hemm biex tikkwotah biss meta
jaqbillek, jew ta[bih [alli tkun tista’ tie[u de/i]joni minn wara dahar il-poplu Malti u ming[ajr ebda ra;uni valida. Fisser li r-regoli tal-Kodici qeg[din hemm biex jiggwidaw lill-politiku li jag[]el li jkun ta’ servizz g[all-pajji] meta ja//etta li
jie[u kariga e]ekuttiva. Min ja//etta jid[ol g[al din irresponsabbiltà, jaf li qieg[ed jie[u ;urament tal-[atra marbuta ma’ kariga li tiddetta dedikazzjoni assoluta u totali lejn is-servizz pubbliku li g[alih tkun im[allas mit-taxxi tal-poplu Malti u G[awdxi. Hu proprju f’;ie[ is-serjetà
li tmur mal-kariga flE]ekuttiv, sa[aq il-PN, li rregoli fil-Kodi/i tal-Etika jistabbilixxu li min ja//etta kariga jkollu jitlaq il-[idma privata tieg[u u jiddedika l[in u l-ener;ija kollha tieg[u esklussivament g[as-servizz pubbliku. B’hekk ti;i evitata kull xamma jew suspett ta’ kunflitt ta’ interess li jista’ biss jimmina l-integrità talkariga. Il-kodi/i sa[ansitra jistabbilixxi li ebda xog[ol ma jista’ jsir anke jekk dan isir ming[ajr [las jew kumpens ie[or. I]da l-Prim Ministru, qal ilPN issa [oloq sitwazzjoni skandalu]a li permezz tag[ha Franco Mercieca mhux biss qed imur kontra l-kodi/i taletika, imma ag[ar minn hekk inevitabbilment qed iqatta’ inqas [in jiffoka fuq dik li issa hi r-responsabbiltà primarja tieg[u – ix-xog[ol tieg[u b[ala Segretarju Parlamentari g[all-Anzjani. Il-Partit Nazzjonalista jinsisti li dan il-pre/edent perikolu] ta’ nuqqas ta’ etika jitwaqqaf immedjatament u ssitwazzjoni ti;i rimedjata ming[ajr telf ta’ ]mien.
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ April, 2013
2 Lokali
Elezzjonijiet ka]wali g[all-Parlament Ewropew Il-Kummissjoni Elettorali [abbret iddettalji b’rabta malelezzjonijiet ka]wali g[allParlament Ewropew wara li l-Ewro Parlamentari Simon Busuttil, Louis Grech u Edward Scicluna kienu eletti fil-Parlament Nazzjonali fl-elezzjoni ;enerali li g[addiet. Il-Kummissjoni Elettorali se tilqa’ n-
nomini bejn illum u nhar it-Tnejn 22 ta’ April, flUfficcju Elettorali f’Evans Building, il-Belt Valletta bejn id-9am u nofsinhar. L-g[add tal-voti, wara li tkun saret il-verifika talvalidità tan-nominazzjoni fil-;urnata ta’ qabel, se jsir l-Erbg[a 24 ta’ April fi/?entru tal-G[add tal-Voti fin-Naxxar mit-8a.m. ’il quddiem.
Elezzjoni ka]wali fl-Imqabba Il-Kummissjoni Elettorali [abbret li wara r-ri]enja talKunsillier Noel Galea li ;ie elett fil-Kunsill Lokali talImqabba f’Marzu li g[adda f’isem il-Partit Nazzjonalista, ;iet ippre]entata nomina wa[da ta’ Paul Spiteri. L-g[add tal-voti g[al din l-elezzjoni ka]wali se jsir nhar itTnejn 22 ta’ April, 2013, fl-Uffi//ju ta’ Evans Building, Misra[ Sant’Iermu, il-Belt Valletta f’nofsinhar. Super 5
In-numri tas-Super Five li telg[u lbiera[ huma 43-18-3733-36. {add ma qata’ l-[ames numri. 10 qatg[u erba’ numri u reb[u €8,697.43 kull wie[ed filwaqt li 889 qatg[u tliet numri u reb[u €112.87 kull wie[ed. Il-premju li jmiss mhux se jkun anqas minn € 1,060,000.
7
minn Ray Abdilla
Fran/i], missier ta’ ]ew; ulied, ippre]enta rikors Kostituzzjonali fejn qed jitlob kumpens ta’ €360,000 u dan min[abba dak li qed jirreferi g[alih b[ala l-“a;ir” tal-Qrati Maltin g[all-mod kif ittrattaw il-kaw]a tieg[u b’rabta ma’ separazzjoni u ]-]ew; uliedu ta’ [ames snin. Il-missier qed jitlob kumpens min[abba kif ;ew trattati lpro/eduri tieg[u ta’ separazzjoni f’Malta fejn qed jg[id li d-drittijiet tieg[u ;ew vjolati. Etienne Merlevede qal li wliedu kienu ma[tufa minn Franza mill-eks mara tieg[u Lara Borg St John, f’Awwissu tal-2008. Hu kien beda pro/eduri biex martu ti;i lura fil-Qrati Maltin, i]da din naqqset li taderixxi llimitu ta’ sitt ;img[at ]mien skont il-Konvenzjoni ta’ The Hague fuq il-[tif ta’ tfal, bil-ka] jibqa’ g[addej g[al kwa]i sena. Aktar minn hekk, u kontra kull imparzjalità ;usta u skont il-;ustizzja, l-istess Im[allef li sema’ l-ka] tal-[tif ta’ wliedu,
Jilmenta li l-Im[allef li sema’ l-ka] tal-[tif ta’ wliedu kien l-istess Im[allef li sema’ l-kaw]a ta’ separazzjoni fil-konfront tieg[u u ta’ martu kien l-istess Im[allef li sema’ lkaw]a ta’ separazzjoni filkonfront tieg[u u ta’ martu. Merlevede qal ukoll li fi pro/edura o[ra fil-Qorti talFamilja, il-mara tieg[u rnexxielha l-pjan biex hu jispi//a l-[abs g[al perjodu ta’ erba’ ;img[at min[abba nuqqas ta’ manteniment min-na[a tieg[u fil-konfront tat-tfal, de/i]joni li tmur kontra digriet mog[ti mill-Qrati Maltin g[alla//ess fuq it-tfal, biex spi//a ma setax ji;i Malta min[abba lbi]a’ li jispi//a l-[abs. Hu qal ukoll li l-Qorti ?ivili dde/idiet li t-tfal joqog[du ma’ ommhom, de/i]joni li skont Merlevede hi [a]ina fuq livell fundamentali. Hu qal li l-pro/eduri g[asseparazzjoni tieg[u qatt ma messhom ;ew de/i]i fuq il-
mertu tal-[tif ta’ wliedu u li kieku kien ikun hemm differenza enormi fis-sentenza li kieku l-Qrati Maltin imxew mal-konvenzjoni ta’ The Hague. Hu talab lill-Qorti Kostituzzjonali tiddikjara li ddrittijiet umani tieg[u ;ew mittiefsa min[abba ]mien esa;erat biex il-ka] ji;i konklu], il-fatt li d-dritt g[al [ajja familjari ;ie mittiefes, kif ;ie mittiefes id-dritt tieg[u g[all-[eslien u li saret diskriminazzjoni totali filkonfront tieg[u. Merlevede talab kumpens ta’ €60,000 ming[and martu, u €300,000 min-na[a talawtoritajiet Maltin. L-Avukat Tonio Azzopardi qed jidher g[al Etienne Merlevede.
Stocks tal-Gvern
It-temp
UV INDEX
Fran/i] jitlob kumpens ta’ €360,000
IT-TEMP> il-bi//a l-kbira xemxi VI}IBBILTÀ> tajba IR-RI{: [afif u varjabbli l-aktar mit-Tramuntana g[all-Grigal u jdur bil-mod Punent sa filg[axija BA{AR> [afif IMBATT> ftit li xejn TEMPERATURA: l-og[la 22˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 415.1 mm IX-XEMX> titla’ fis-06.27 u tin]el fis-19.37
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
IL-{AMIS L-og[la 22˚C L-inqas 13˚C
IL-:IMG{A L-og[la 23˚C L-inqas 14˚C
IS-SIBT L-og[la 22˚C L-inqas 15˚C
IL-{ADD L-og[la 19˚C L-inqas 14˚C
IT-TNEJN L-og[la 20˚C L-inqas 13˚C
UV
UV
UV
UV
UV
7
8
8
7
7
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) ilbiera[ kienet> Malta 21˚C xemxi, Al;eri 21˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 18˚C imsa[[ab, Ateni 21˚C xemxi, Li]bona 22˚C xemxi, Berlin 19˚C imsa[[ab, Brussell 20˚C imsa[[ab, il-Kajr 22˚C imsa[[ab, Dublin 13˚C xita, Kopen[agen 13˚C imsa[[ab, Frankfurt 21˚C imsa[[ab, Milan 23˚C xemxi, Istanbul 11˚C ftit imsa[[ab, Londra 15˚C imsa[[ab, Madrid 25˚C xemxi, Moska 18˚C xemxi, Pari;i 22˚C imsa[[ab, Bar/ellona 21˚C xemxi, Ruma 21˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 18˚C imsa[[ab, Tripli 26˚C xemxi, Tune] 23˚C xemxi, Vjenna 22˚C ftit imsa[[ab, Zurich 22˚C ftit imsa[[ab, Munich 20˚C imsa[[ab, Stokkolma 13˚C xemxi, San Pietruburgu 18˚C imsa[[ab.
It-Te]or [abbar li wara li ;ew approvati lestimi finanzjarji g[as-sena 2013, il-[ru; talistocks tal-Gvern g[as-sena finanzjarja 2013 mhux se jaqbe] is-€650 miljun. Stqarrija ma[ru;a mit-Te]or issostni li l-g[an g[all-[ru; ta’ dawn l-istocks se jkun biex ji;u mifdija
seba’ [ru; tal-istocks tal-Gvern li jammontaw g[al €370,267,923 li se jiffinanzjaw is-self talGvern g[all-2013, li jinkludi d-defi/it talGvern ?entrali ta’ €163.8 miljun. L-ewwel offerta n[ar;et lejn l-a[[ar ta’ Frar u t-tieni se to[ro; f’Mejju li ;ej.
B[al-lum 25 sena Is-Segretarju :enerali tan-Nazzjonijiet Uniti, Javier Perez de Cuellar, indirizza lParlament f’seduta straordinarja. Fiddiskors tieg[u hu fa[[ar is-sehem kontinwu li Malta tat fil-kamp internazzjonali sa mill-Indipendenza. Is-sehem ta’ Malta kien dejjem indirizzat g[as-sliem u l-koperazzjoni internazzjonali. Hu enfasizza r-rwol li kien qed jassumi l-Gvern Malti fil-bidu tal-le;i]latura tieg[u, ji;ifieri dik li jimxi bil-kunsens permezz tad-djalogu u l-konsultazzjoni kif ukoll enfasi fuq il-;ustizzja u rrispett tal-li;i b[ala ba]i tal-[idma talGvern. Dawn il-prin/ipji, kompla Javier Perez de Cuellar, jispiraw kull demokrazija parlamentari u jsibu leku tag[hom fil-fora tan-Nazzjonijiet Uniti.
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ April, 2013
Lokali 3
E]er/izzji ‘ko]meti/i’ biex ma jidhrux nies fil-kurituri Pazjenti tpo;;ew fl-Observation Ward i]da jit[allew fuq stretchers Minkejja l-fta[ir talMinistru tas-Sa[[a Godfrey Farrugia li l-kjuwijiet u liffullar spi//aw, is-sitwazzjoni fid-Dipartiment talEmer;enza fl-Isptar Mater Dei jidher li kulma jmur sejra g[all-ag[ar. Tant li minn informazzjoni li g[andu IN-NAZZJON, fla[[ar sig[at jirri]ulta li n[ar;u struzzjonijiet biex pazjenti li jkunu qed jing[ataw il-kura fuq stretchers ma jinzammux fil-kuritur tal-paediatric i]da jidda[[lu f’parti mill-Observation Ward. Is-sorsi qalulna li dan mhu xejn [lief e]er/izzju ko]metiku biex ma jidhrux nies fil-kuriduri. Sa[ansitra kienet imni]]la ]ieda fil-kapacità ta’ sodod fl-Observation Ward meta fir-realtà s-sodod ma ]diedu xejn g[aliex il-pazjenti qed jin]ammu fuq stretchers.
F’dawn l-a[[ar jiem, kien hemm numru konsiderevoli ta’ pazjenti li kienu fuq stretcher f’dan il-Ward talEmer;enza biex jistennew sala.
Il-Ministru Godfrey Farrugia kien fta[ar li l-kjuwijiet fl-Emer;enza spi//aw Dan ir-rapport ji]died ma’ numru ta’ o[rajn li da[lulna fl-ahhar jiem minn meta filbidu ta’ dan ix-xahar, ilMinistru Godfrey Farrugia fta[ar fuq is-Super One li lkjuwijiet fl-Emer;enza spi//aw.
Charles Axisa fis-sena 2009 meta kien intervistat mill-gazzetta il-mument b’rabta mal-[idma tieg[u fil-Karnival
Protagonist tal-Karnival jitlef [ajtu tra;ikament Charles Axisa jmut fi splu]joni ta’ boiler Il-komunità ta’ dilettanti Maltin tal-Karnival ilbiera[ qamet ma[suda bl-a[bar talmewta tra;ika ta’ wie[ed minn s[abhom. Charles Axisa mag[ruf b[ala l-Landa hu wiehed mill-karristi ewlenin u fost laktar mag[rufin tal-Karnival ta’ Malta. Tant li g[al diversi snin, Axisa kien fdat bil-bini tal-karru tar-Re talKarnival. Axisa, ta’ 59 sena mill-Belt
Valletta tilef [ajtu tra;ikament matul il-lejl bejn itTlieta u lbiera[ meta sploda boiler fil-plant room tallukanda Bu;ibba Holiday Complex fi Triq it-Turisti. L-in/ident se[[ matul il-lejl g[all-[abta ta’ 11.45p.m. u minn informazzjoni li g[andna, il-vittma miet fuq ilpost wara li sofra [ruq estensiv minn fwar tal-boiler li sploda. Fil-post saret inkjesta
ma;isterjali mmexxija millMa;istrat tal-G[assa Ian Farrugia. Il-Pulizija wkoll g[addejja bl-investigazzjonijiet tag[ha dwar dan lin/ident fatali. B’rabta ma’ din l-a[bar kienu bosta r-reazjonijiet ta’ niket fosthom is-Segretarjat Parlamentari responsabbli mill-Kultura kif ukoll it-tim organizzattiv tal-Karnival flimkien mal-Kunsill Malti g[all-Kultura u l-Arti
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ April, 2013
4 Lokali
Dak li xehed fuq David Gatt hu kollu minnu minn Ray Badilla
Simon Busuttil ilbiera[ indirizza lill-kunsilliera f’Birkirkara u tkellem dwar l-g[a]la li g[amel li jikkontesta g[al Kap tal-PN
G[amilt dan il-pass b’sens ta’ servizz g[al dawk li wrew fidu/ja fija “G[a]ilt li nie[u l-pass li nkun kandidat b’sens ta’ servizz g[al dawk li wrew il-fidu/ja tag[hom fija bil-vot tag[hom fl-elezzjonijiet li g[addew.” Kien dan il-messa;; li ta l-Vi/i Kap tal-PN Simon Busuttil li hu wie[ed mill-kandidati g[all-[atra ta’ Kap ;did tal-PN meta kien qed jindirizza lill-kunsilliera tal-PN f’Birkirkara. Simon Busuttil sellem lil kwa]i 15,000 ru[ li tawh il-fidu/ja tag[hom fi]-]ew; distretti li kkontesta fuqhom fl-a[[ar elezzjoni. Hu rringrazzja wkoll lit-72% tal-kunsilliera li tliet xhur biss ilu g[a]luh b’ma;;oranza daqshekk kbira biex ikun Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista. I[oss li din il-fidu/ja g[abbietu b’responsabbiltà li ma riedx ja[rab minnha u kien g[alhekk li b’sens ta’ servizz u ta’ responsabbiltà qieg[ed jikkontesta g[all-kariga ta’ Kap tal-PN. Simon Busuttil sellem lil Lawrence Gonzi u
qal li l-pro/ess ta’ ti;did li g[addej minnu lpartit m’g[andux jirrifletti [a]in fuq il-[idma kbira li g[amel Lawrence Gonzi g[all-pajji] u g[all-partit. Sellem ukoll lit-tliet kandidati lo[ra u qal li t-tellieqa g[all-[atra ta’ Kap ;did se tkompli ssa[[a[ il-kredibbiltà tal-partit b[ala partit b’sa[[tu u demokratiku. Hu qal li qabel l-elezzjoni, ta kull ma seta’ g[all-partit biex jer;a’ jara lil Lawrence Gonzi b[ala lPrim Ministru ta’ Malta – [idma li kienet apprezzata hekk kif hu kiseb 15,000 vot mi]]ew; distretti li kkontesta. Hu g[a]el li jirrispetta lill-elettorat u jirri]enja millParlament Ewropew biex ikompli l-[idma tieg[u fi [dan il-partit. Saret ukoll diskussjoni qasira dwar ilprogramm politiku ta’ Simon Busuttil li hu msejjes fuq [ames prin/ipji bil-mira li l-PN isir il-Partit tan-Nies. Id-diskussjoni kompliet b’numru ta’ interventi mill-kunsilliera.
€10,800 mill-iskola tal-balè lill-Malta Community Chest Fund Johane Casabene, direttri/i artistika tal-iskola ta]-]fin Johane Casabene Dance Conservatoire, ippre]entat g[otja ta’ €10,812 lill-President ta’ Malta George Abela fil-Palazz ta’ San Anton. Dawn il-flus ;ew mi;bura wara li g[all-ewwel darba f’Malta ;ie ppre]entat il-Ballet La Bayadere, fuq il-palk ta’ Dar il-Mediterran. Il-balè sar ta[t il-patruna;; tal-President ta’ Malta u ttella’ minn Johane Casabene, bl-g[ajnuna ta’ Moyra Naudi u l-Malta Lotteries Good Causes Fund b’risq il-Community Chest Fund. Madwar 150 persuna offrew xog[olhom sabiex ;iet imtellg[a din il-produzzjoni ta’ livell professjonali u milqug[a tajjeb [afna. Johane Casabene temmen fit-talent li hawn Malta u ta[dem biex ittejjeb l-edukazzjoni kulturali ta’ pajji]na u biex ittella’ produzzjonijiet ta’ livell g[oli fit-teatri lokali. Dan iservi mhux biss ta’ tag[lim g[all-istudenti tag[ha, imma tg[inhom ukoll fl-i]vilupp artistiku tag[hom u sabiex t[e;;e; il-pubbliku Malti biex juri aktar interess fil-balè.
Il-Kuntistabbli Mario Portelli, mag[ruf a[jar b[ala PC 99, qal quddiem il-Ma;istrat Tonio Micallef Trigona li dak li xehed fil-Qorti fuq issekond ku;in tieg[u, lAvukat David Gatt, huwa kollu minnu. L-eks Spettur tal-Pulizija, u Avukat, David Gatt, ta’ 42 sena minn Birkirkara, qed jiffa//ja 14-il akku]a, fosthom li organizza g[aqda ta’ kriminali li wettqu w[ud mill-akbar hold-ups li saru f’pajji]na, anke jekk il-parti l-kbira tag[hom kienu fallew. Gatt qed ji;i mixli wkoll b’kompli/ità f’reati kriminali li jinkludu lattentat ta’ hold-up fuq issid tal-istabbiliment Gold Market, f’{’Attard, nhar il-:img[a 3 ta’ Di/embru tal-2010, il-hold-up li kien wassal g[al serqa ta’ kwa]i miljun ewro mi/-?entru tal-HSBC f’{al Balzan fit30 ta’ Novembru tal-2007, li kien kompli/i fl-attentat ta’ serqa mill-Kwartieri ?entrali tal-HSBC f’{al Qormi, kif ukoll b’sehem f’attentat ta’ serq fuq vann tal-kumpanija Security
Service Malta Limited, li kien se[[ f’Santa Venera f’Jannar tal-2009. PC99 Portelli, meqjus b[ala x-xhud prin/ipali f’dan il-ka], ikkonferma dak kollu li qal fix-xhieda tieg[u pre/edenti fejn fihom g[amel akku]i wkoll ta’ /ertu portata fuq dak li fil-fatt ji;i s-sekond ku;in tieg[u, fost l-o[rajn li huwa ossessjonat bil-Mafja u li l-akku]at iridha ta’ Toto Rina. Il-Kuntistabbli Portelli /a[ad li hu kien rikoverat l-Isptar Monte Carmeli u kkonferma li hu kien qed ji;i investigat ukoll fuq dan il-ka] mill-Pulizija, fejn qal i]da li dan se[[ g[ax l-Avukat David Gatt qal li hu (Mario Portelli) kien mar ma’ prostituta waqt il-[in tax-xog[ol. Fil-[in li l-Avukat Joseph Giglio kien qed jag[mel mistoqsijiet lillKuntistabbli Portelli, fosthom g[aliex kien flawla tal-Qorti liebes jeans meta hu g[adu fil-Korp tal-Pulizija. Portelli wie;eb li l-Erbg[a kienet il;urnata fejn hu ma kienx xog[ol.
Is-So/jalisti Ewropej jivvutaw kontra trasparenza s[i[a fil-ka] ta’ Dalli Il-Partit Popolari Ewropew qal li l-Grupp tas-So/jalisti Ewropej illum ivvota kontra ttalba ta’ trasparenza s[i[a filka] tar-ri]enja ta’ John Dalli. Dan imur kontra x-xewqa talma;;oranza tal-Membri Parlamentari li xtaqu iktar kjarifika dwar i/-/irkustanzi li wasslu g[ar-ri]enja ta’ John Dalli minn Kummissarju talUE kif ukoll dwar ilpossibbiltà ta’ m;iba mhux korretta mill-OLAF li mexxa l-investigazzjonijiet kontra Dalli. Fi stqarrija, il-Parlament Ewropew innota li l-OLAF
a;ixxa bi ksur tad-drittijiet fundamentali matul linvestigazzjonijiet tieg[u. Membri Parlamentari Ewropej urew it-t[assib tag[hom dwar il-mod kif tmexxiet linvestigazzjoni mill-OLAF u nnutaw li saru attentati li joskuraw kjarifika talallegazzjonijiet li saru kontra l-OLAF. Il-Kordinatur tal-Grupp talPPE fil-Kumitat g[allKontroll tal-Ba;it, Ingeborg Grassle, tenniet it-talba tag[ha g[ar-ri]enja tadDirettur :enerali tal-OLAF Giovanni Kessler, u sa[qet li
jekk Kessler jibqa’ fil-kariga tieg[u jkun qed itellef millkredibbiltà tal-istituzzjonijiet kollha tal-UE. Hi talbet lill-President talParlament Ewropew Martin Schulz biex jg[addi ddokumenti kollha marbuta mal-ka] ta’ John Dalli lillKumitat g[all-Kontroll talBa;it. Hija qalet li hija [asra li s-So/jalisti u s-So/jal Demokrati/i Ewropej ma jridux jikkjarifikaw il-ksur tad-drittijiet fundamentali mill-OLAF. Fissret dan b[ala nuqqas ta’ rispett g[al-li;i talUE u l-valuri Ewropej.
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ April, 2013
Lokali 5
Iddispja/ut li m’g[andux kuntatt mal-pazjenti tieg[u Jg[id li l-Gvern g[adu se jqis il-vijabbiltà tal-weg[da li pazjent jinqeda fi sptar privat jekk idum jistenna f’Mater Dei minn Jesmar Baldacchino
Filwaqt li s-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca ng[ata l-permess mill-Prim Ministru Joseph Muscat biex jibqa’ jara l-pazjenti u ja[dem fil-privat, il-Ministru g[asSa[[a Godfrey Farrugia, jinsab iddispja/ut li minn mindu la[aq Ministru, telaq il-professjoni tieg[u u m’g[adx g[andu l-kuntatt mill-vi/in mal-pazjenti. Emozzjonat, il-Ministru Farrugia qal li “l-bagalja hemm qieg[da i]da mhux qieg[ed nu]aha”. Waqt laqg[a li kellu malMalta Health Network u filpre]enza tal-;urnalisti li ;ew mistiedna g[al din il-laqg[a, kien kommoss [afna meta rrakkonta xi ;ralu wara //elebrazzjonijiet ta’ Jum il{elsien, meta avvi/inawh ]ew;t itfal li kien it-tabib tag[hom u dawn staqsew linnanna g[aliex qaltilhom li hu kien spi//a ja[dem b[ala tabib meta kien jinsab hemm quddiemhom. Il-laqg[a bejn il-Ministru Farrugia u l-Malta Health Network saret fl-okka]joni tal-Jum tad-Drittijiet talPazjenti. Din l-NGO, li ilha [ames snin stabbilita, tirrappre]enta aktar minn 30 organizzazzjoni u ta[dem favur id-drittijiet tal-pazjenti. Saret referenza g[al-li;i Ewropea dwar il-mobbiltà tal-pazjent, li se tid[ol fis-se[[ f’Malta minn Ottubru li ;ej.
Matul id-diskussjoni, ilMinistru Farrugia kkonferma li mhux se jkun possibbli li sa Ottubru, pazjent li ma jinqediex fil-[in g[al operazzjoni f’Mater Dei jmur g[alloperazzjoni fi sptar privat. Din kienet weg[da elettorali tal-Partit Laburista qabel la[[ar elezzjoni ;enerali, weg[da li l-Prim Ministru Joseph Muscat quddiem Mater Dei waqt il-kampanja, kien abbinaha propju malobbligi ta’ din il-li;i Ewropea fuq is-settur mediku. Il-Ministru Godfrey Farrugia i]da ma qalx meta din il-weg[da elettorali se titwettaq matul din ille;i]latura, u qal biss li se jikkummissjona studju biex jara l-ispi]a u l-vijabbiltà finanzjarja. Min-na[a tag[hom, luffi/jali tal-Malta Health Network iddeskrivew id-drittijiet tal-pazjenti b[ala ba]i/i, i]da li llum g[andhom ji;u stabbiliti. Semmew ka]i fejn waqt laqg[at barra minn xtutna jifta[ru li matul is-snin issistema tas-sa[[a f’Malta baqg[et ti;i pprovduta ming[ajr [las. Saret referenza wkoll g[allfatt li dwar il-qasam mediku fl-Ewropa hemm irrappre]entanza Maltija filKummissjoni Ewropea permezz tal-[idma li qed issir mill-Kummissarju Malti Tonio Borg.
Il-Ministru Brincat attenda l-funeral ta’ Thatcher Il-Ministru Leo Brincat ilbiera[ irrappre]enta lill-Gvern Malti fil-funeral tal-eks Prim Ministru Ingli] u Barunessa Margaret Thatcher, li se[[ ilbiera[ fil-Katidral ta’ San Pawl f’Londra. Flimkien ma’ dinjitarji u personalitajiet o[ra, il-Ministru Leo Brincat kien mistieden g[al ri/eviment li ta s-Segretarju tal-Affarijiet Barranin Ingli] William Hague.
Id-dispja/ir li esprima l-Ministru g[as-Sa[[a Godfrey Farrugia jikkuntrasta mal-kon/essjoni li ta l-Prim Ministru lis-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca biex ikompli bil-professjoni tieg[u fl-istess waqt li jmexxi Segretarjat
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ April, 2013
8 Parlament
Il-mi]uri proposti fil-Ba;it Mitluba informazzjoni dwar l-involviment ta’ g[andhom ikunu //arati fil-li;i Anthony Valvo mal-PL Il-Kap tal-Oppo]izzjoni Lawrence Gonzi insista malPrim Ministru u mal-Ministru Konrad Mizzi biex jag[tu informazzjoni lill-Parlament dwar l-involviment ta’ Anthony Valvo li n[atar Chairman tal-ARMS Limited. B’sensiela ta’ mistoqsijiet fl-ewwel parti tas-seduta tatTlieta, Lawrence Gonzi staqsa xi kwalifiki g[andu Anthony Valvo biex ing[ata dik il-kariga. Meta l-Kap tal-Oppo]izzjoni staqsa x’involviment g[andu Anthony Valvo malPartit Laburista (PL), intervjena l-Prim Ministru Joseph Muscat u qal li dan ma g[andu l-ebda kariga filPL. Lawrence Gonzi insista li l-Prim Ministru jg[id x’involviment kellu u jista’g[ad g[andu Valvo. Joseph Muscat qal li safejn jaf hu,Valvo hu Sindku elett f’isem il-Partit Laburista u
kien hemm ]mien li kien jokkupa kariga ta’ direttur ta’ kumpaniji sussidjarji tal-PL. Hu ntrabat li jag[ti linformazzjoni mitluba f’xi seduta o[ra. Il-Ministru Konrad Mizzi kkonferma li ma saret l-ebda sej[a pubblika biex timtela lkariga ta’ Chairman talARMS u li l-Bord tadDiretturi tal-kumpanija dde/ieda t-tke//ija ta’ Wilfred J. Borg minn Kap E]ekuttiv ming[ajr ma sema’ l-ver]joni tieg[u tal-fatti. Idde/i]joni tal-Bord kienet fuq rapporti li twasslulu. Il-Ministru Mizzi ma kienx f’po]izzjoni jg[id min wassal ir-rapporti fil-konfront ta’ Borg quddiem il-Bord. Sostna li kienu ]balji ripetuti u ovvji li wasslu lill-Bord jitlob irri]enja. Ladarba Borg irrifjuta li jirri]enja minn Kap E]ekuttiv, il-Bord idde/ieda li jtemmlu l-kuntratt.
L-importanza ta’ persuni b’di]abbiltà fis-so/jetà Fl-a;;ornament tas-seduta ta’ nhar it-Tlieta, id-Deputat Nazzjonalista Marthese Portelli tkellmet dwar it-tag[lim littfal bi b]onnijiet spe/jali. Hi qalet li minbarra politika ta’ edukazzjoni inklussiva, dawn il-persuni qed isibu utli [afna /-/entri ta’ ri]orsi. F’dawn i/-/entri ting[ata attenzjoni aktar diretta, mhux biss lill-persuni bi b]onnijiet spe/jali akuti, i]da anke studenti o[rajn li jkunu jin[tie;u /erta attenzjoni Marthese Portelli rreferiet ukoll g[as-su//ess tal-politika ta’ edukazzjoni inklussiva riflessa fil-fatt li aktar studenti bi b]onnijiet spe/jali qed ikomplu l-istudji tag[hom f’livelli og[la. Il-Gvern pre/edenti introdu/a diversi mi]uri biex ting[ata lill-istudenti b’di]abbiltà anke di]abbiltà severa, mhux biss g[ajnuna edukattiva i]da anke g[ajnuna o[ra li tiffa/ili tal-a//ess b[alma hu pere]empju trasport. Id-Deputat Nazzjonalista qalet li biex ikomplu r-ri]ultati tajbin li qed jinkisbu g[andu jkompli l-investiment fledukazzjoni u ma jimxix b’politika ddettata mill-calculator kif ;ara bejn l-1996 u l-1998. Fl-a;;ornament tkellem ukoll id-Deputat Nazzjonalista George Pullicino li tkellem dwar l-ind[il tas-Segretarju Parlamentari Michael Farrugia biex il-Bord tal-MEPA ma jiddiskutix pro;ett dwar l-immani;;jar tal-iskart fl-G[allis.
Meta kompliet id-diskussjoni dwar l-Abbozz ta’ Li;i li jimplimenta l-Mi]uri tal-Estimi tal-Ba;it, id-Deputat Nazzjonalista Tonio Fenech spjega li l-Gvern ]amm illimitu ta’ self g[al €650 miljun kif kien propost fil-Ba;it meta mressaq f’Novembru. Dan minkejja li l-Gvern iddeskriva li se jkun hemm ]bilan/ ta’ €68 miljun aktar minn dak pro;ettat. Tonio Fenech talab lill-Ministru tal-Finanzi biex fid-diskors ta’ g[eluq, jispjega kif se jkunu mqassma s-€650 miljun li lGvern jista’ jissellef. Id-Deputat Nazzjonalista talab ukoll li jkun i//arat kif se tit[addem l-iskema proposta filBa;it biex jibda jkun hemm tnaqqis gradwalment fl-og[la rata ta’ taxxa minn 35 fil-mija g[al 25 fil-mija. Fil-li;i ppre]entata quddiem ilParlament ma hemmx spjegat kif din se tit[addem. Hemm in/entivi o[rajn proposti li je[tie; li jkunu //arati peress li fil-li;i ma hemm xejn fil-li;i dwarhom. Fost dawn hemm in/entivi u skemi inti]i g[al-lukandieri biex ikomplu jtejbu l-prodott u s-servizz lit-turisti. Skemi o[ra jinkludu wkoll in/entivi lil negozji ]g[ar u medji. Tonio Fenech qal li hemm skemi o[rajn biex jinkludu aktar persuni fid-dinja taxxog[ol partikularment ]g[a]ag[. Il-li;i tintrodu/i in/entivi o[ra g[as-settur talproprjetà. Rigward il-[elsien mit-taxxa ta’ proprjetà li tg[addi lill-ulied jidher li l-li;i qed tistabbilixxi ammont massimu ta’ €200,000. Ji;ifieri tit[allas taxxa fuq kull ammont li je//edi dik is-somma. Tonio Fenech qal li l-Ba;it se jimplimenta wkoll i]-]ieda ta’ €300 lill-anzjani li g[alqu t-78 sena u sena o[ra titgawda wkoll mill-anzjani li jkunu g[alqu l75 sena. Hemm ukoll ]ieda fi/children’s allowance minn €350 g[al €450. Id-Deputat Laburista Chris Fearne qal li wie[ed irid i[ares qabel xejn lejn il-problemi li lGvern pre]enti wiret mill-
amministrazzjonijiet pre/edenti. Hu qal li l-impenn tal-Gvern se jibqa’ li jipprovdi servizzi tassa[[a b’xejn anke jekk dawn jiswew eluf kbar g[all-kaxxa ta’ Malta. Chris Fearne qal li Malta tista’ tie[u benefi//ju min-ni//a tat-turi]mu mediku, ji;ifieri pajji]na joffri servizzi medi/i lil persuni barranin li bi [las ji;u apposta f’Malta biex jikkuraw ru[hom. Is-servizz tas-sa[[a f’pajji]na la[aq livelli g[oljin, tant li jista’ jkun strumentali biex jg[in lill-ekonomija.
L-Oppo]izzjoni se tg[in [alli ji]died l-investiment Id-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi fakkar kif pajji]na kellu jiffa//ja l-istess problemi min[abba l-kir]i ekonomika internazzjonali b[all-pajji]i l-o[ra tal-Ewropa. Minkejja dawn id-diffikultajiet u diffikultajiet o[ra, il-Gvern pre/edenti rnexxielu j]omm ekonomija b’sa[[itha u jikseb rapporti mill-aktar favorevoli. Jason Azzopardi qal li lmi]uri li ttie[du fis-snin li g[addew wasslu biex ]diedu nnegozji f’pajji]na, fatt li jirrifletti t-titjib fl-ekonomija. Pajji]i o[rajn raw negozji jag[lqu u l-qg[ad ji]died. IdDeputat Nazzjonalista qal li lOppo]izzjoni se tibqa’ tag[ti ssehem tag[ha biex blesperjenza li nkisbet fis-snin li g[addew tg[in [alli ji]died linvestiment, ji]diedu l-impjiegi u b’hekk l-ekonomija f’pajji]na tkompli tikber. Il-Ba;it ja[seb ukoll g[al mi]uri relatati mad-Dipartiment tal-Artijiet. Sar [afna biex aktar nies isiru sidien ta’ djarhom. }diedet ukoll l-allokazzjoni b’madwar €2 miljun biex jit[allas is-sehem dovut lil dawk li matul is-snin itte[ditilhom proprjetà g[al skopijiet pubbli/i. Id-Deputat Nazzjonalista ?ensu Galea tkellem dwar diversi aspetti li g[alkemm hemm pprovdut g[alihom fil-
Ba;it ma ssirx riferenza g[alihom fl-abbozz ippre]entat quddiem il-Parlament. ?ensu Galea qal li g[ajta li biha reba[ il-Partit Laburista kienet dik tattnaqqis tal-burokrazija. Wie[ed g[ad irid jara kif se tissarraf din l-g[ajta. Hu tkellem dwar il-Kunsilli Lokali u l-allokazzjonijiet finanzjarji li jing[ataw mill-fondi tal-Istat kif ukoll dwar l-amministrazzjoni ta’ dawn il-fondi mill-istess Kunsilli. ?ensu Galea qal li wie[ed jista’ j[alli lill-Kunsilli jimxu kif jaqbel lilhom ming[ajr ma jsegwi regoli. B’dan il-mod wie[ed ikun qed jelimina lburokrazija i]da fl-istess waqt ikun qed jonqos milli jag[ti rendikont xieraq talamministrazzjoni tieg[u. Id-Deputat Nazzjonalista tkellem ukoll dwar is-sehem talbdiewa u r-ra[[ala ta’ pajji]na biex jg[ollu l-livell ta’ g[ajxien tal-poplu Malti u G[awdxi. Dan ma jfissirx li ma hemmx diffikultajiet i]da hu [a]in ukoll li xi [add li jg[id li ma sar xejn mill-amministrazzjoni pre/edenti. Dan hu settur millaktar diffi/li u jin[tie; l-isforz kollettiv minn kul[add biex settur daqshekk importanti jkompli jitjieb, ti]died ilproduzzjoni u jog[la l-livell talprodott. Dawn l-affarijiet ma jsirux wa[edhom i]da jin[tie; lg[ajnuna ta’ kul[add. ?ensu Galea g[amel mistoqsijiet dwar proposti li saru fil-Ba;it f’Novembru li g[adda dwar in/entivi rigward trasferiment ta’ proprjetà kif ukoll dwar tnaqqis fit-taxxa. Il-Ministru tal-Edukazzjoni Evarist Bartolo tkellem dwar limportanza biex fil-[in taliskola ting[ata aktar attenzjoni lill-kitba u lill-qari. Mhux importanti li jkun hemm ]ieda fil-[in tal-iskola i]da aktar importanti li jkun analizzat kif jitqatta’ l-[in effettiv tal-iskola. Il-Ministru Bartolo tkellem dwar il-miri tal-Gvern fil-qasam tal-edukazzjoni u [e;;e; biex il-Parlament ukoll jiddedika parti minn seduta l-;img[a ddie[la biex i[ajjar g[al aktar qari.
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ April, 2013
Parlament 9
Jammetti li waqqaf il-laqg[a tal-Bord tal-MEPA Is-Segretarju Parlamentari Michael Farrugia, ammetta fil-Parlament li hu waqqaf illaqg[a tal-Bord li kien qed jiddiskuti l-pro;ett talG[allis. Madankollu, sostna li hu fl-ebda mument ma qal li/-Chairman biex tieqaf iddiskussjoni dwar il-pro;ett. Michael Farrugia qal li fillaqg[a ma/-Chairman hu ;ibed l-attenzjoni g[all-fatt li kien qed jitlaqqa’ Bord appuntat mill-Gvern pre/edenti, [add ma ppre]enta r-ri]enja tieg[u u kienu qed jittie[du de/i]jonijiet li jorbtu l-Gvern pre]enti. Fl-ebda [in ma ta struzzjoni biex tieqaf iddiskussjoni dwar il-pro;ett tal-G[allis. Michael Farrugia qal li issa li ;ie appuntat il-Bord il-;did, se jer;g[u jibdew ikunu diskussi l-pro;etti u nhar itTnejn se jkun diskuss b’mod miftu[ il-pro;ett tal-G[allis. Michael Farrugia qal li fil;img[at li ;ejjin se jsiru sej[iet ta’ interess g[al pro;etti ta’ reklamazzjoni talart. Wara li jkunu ppre]entati proposti ta’ interess ikun jista’ jsir studju biex ma jit[allix li dawn il-pro;etti jag[mlu [sara lill-ambjent.
jissej[u skejjel ta’ g[ada. Filwaqt li sar il-bini ta’ dawn l-iskejjel ma waqax lura xxog[ol ta’ manutenzjoni fliskejjel li ma g[andhomx ilpotenzjal li jkollhom l-istess fa/ilitajiet b[al dawk il;odda. Clyde Puli qal ukoll li anke fit-tfassil tal-kurrikulu nazzjonali, Gvern immexxi mill-PN [a [sieb li dan isir b’konsultazzjoni wiesg[a ma’ dawk kollha interessati. Fuq point of order, idDeputat Laburista Joe Debono Grech qam ifakkar li fis-sena 1955 Gvern Laburista kien sab skejjel li jift[u g[al sag[tejn. Id-Deputat Nazzjonalista Charlo Bonnici qal li l-Ba;it li qed ikun diskuss filParlament jikkonferma kemm il-Gvern Laburista wiret ekonomija b’sa[[itha millGvern pre/edenti. Charlo Bonnici qal li l-mossa li g[amel il-Gvern Laburista biex jipprova jag[ti stampa mod ie[or u jkabbar li]bilan/, tista’ dda[[al lillpajji] f’inkwiet mal-UE. Id-Deputat Nazzjonalista tkellem dwar ir-riformi fledukazzjoni u qal li l-Partit Laburista kien sostna attakk
Il-membri tal-Gvern g[adhom wisq jitkellmu qishom g[adhom fl-Oppo]izzjoni Id-Deputat Nazzjonalista Clyde Puli tkellem dwar irriformi li saru fl-iskejjel u filpolitika dwar l-edukazzjoni. Hu qal li Gvern Nazzjonalista waqqaf il-Fondazzjoni g[allIskejjel ta’ G[ada. Dan ma kienx sempli/i titlu i]da kien fil-fatt l-essenza tal-politika li bdiet titwettaq. Gvern Nazzjonalista [a [sieb li jibni skola kull sena f’livelli li verament jistg[u
a[rax fuq il-Fondazzjoni g[all-Iskejjel ta’ G[ada. Dan iqanqal dubju jekk il-Gvern pre]enti hux se j]omm din ilFondazzjoni li ma]-]mien kompliet tissa[[a[ u tikseb ri]ultati mill-aqwa. Il-bini taliskejjel imur id f’id marriforma tal-edukazzjoni u ma g[andhiex tintu]a l-isku]a tan-nuqqas ta’ flus biex dan il-pro;ett ma jitkompliex. Charlo Bonnici fakkar
Is-Segretarju Parlamentari Michael Farrugia qal li fl-ebda [in ma ta struzzjoni biex tieqaf id-diskussjoni dwar il-pro;ett tal-G[allis.
f’artiklu li kien kiteb Joseph Muscat snin ilu li kellu ]ew; [olmiet. Wa[da kienet li Malta ma tid[olx fl-UE u lo[ra li ssir reklamazzjoni talart. Id-Deputat Nazzjonalista qal li dwar l-ewwel [olma kul[add jaf x’;ara i]da g[ad irridu naraw dwar dak li seji;ri dwar il-[olma l-o[ra tal-Prim Ministru. Hu esprima t-tama li din il-[olma ma twassalx biex il-Gvern jirrombla fuq kul[add u jinjora l-konsegwenzi li jista’ jkun hemm. Charlo Bonnici tkellem ukoll dwar il-mod kif ilGvern fl-ewwel jiem tieg[u tratta mal-[addiema tasServizz ?ivili. Hu kkritika d-
de/i]joni li jkunu sospi]i sSegretarji Permanenti kollha u sostna li s-Servizz ?ivili g[andu jkun trattat b’mod xieraq. Id-Deputat Nazzjonalista Claudette Buttigieg qalet li fi kliemhom il-membri talGvern g[adhom wisq jitkellmu qishom g[adhom flOppo]izzjoni. Saru weg[diet kbar li g[ollew [afna laspettattiva. Fis-snin ta’ amministrazzjonijiet ta’ Gvern Nazzjonalista g[ola [afna l-livell f’diversi aspetti tal-[ajja. Il-Gvern pre]enti tela’ blg[ajta li se jara li l-affarijiet isiru b’aktar [effa. I]da llum qed jaraw li l-affarijiet mhux
dejjem huma fa/li daqs kemm meta wie[ed jitkellem dwarhom. Claudette Buttigieg appellat lill-membri tal-Gvern biex jieqfu jikkritikaw ilpassat u jibdew iwettqu lweg[diet li g[amlu. Minflok kritika g[an-nuqqasijiet, g[andhom ikunu m[abbra lmi]uri li qed jittie[du biex isiru l-affarijiet kif imwieg[da. Hi staqsiet x’se jsir dwar il-home-help u jekk il-bidliet li qed jissemmew hux se jkunu indirizzati lejn applikazzjonijiet ;odda jew hux ukoll lejn servizz di;à e]istenti. Claudette Buttigieg qalet ukoll li [afna mill-proposti li qed isiru mill-kelliema talGvern isiru g[aliex fil-pajji] fis-snin li ;ejjin twettqu bidliet kbar. Hekk il-proposta li g[amel id-Deputat Laburista Chris Fearne g[al tis[i[ tan-ni//a tat-turi]mu mediku, tista’ tkun ]viluppata g[aliex pajji]na g[andu lIsptar Mater Dei kif ukoll [addiema u spe/jalisti ta’ kwalità. Id-Deputat Laburista Chris Agius qal li l-Partit Laburista vvota kontra l-istess Ba;it li qed iressaq illum g[aliex ried juri li ma kellux fidu/ja filGvern. Issa g[a]el li jressaq l-istess Ba;it biex jassigura stabbiltà fil-pajji]. Chris Agius qal li l-kelliema talPartit Nazzjonalista qed jippretendu li jie[du l-mertu g[all-mi]uri ta’ dan il-Ba;it. Id-Deputat Laburista Silvio Parnis li sostna li n-na[a t’isfel ta’ Malta minn dejjem kienet imwarrba. Fl-istess waqt qal li x-xog[ol fil-Ba/ir numru wie[ed dalwaqt jitlesta. Qal ukoll li min jemmen fl-Ewropa ma jag[milx dan min[abba lbandiera tal-UE i]da g[aliex jemmen fid-demokrazija.
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ April, 2013
10 Lil hinn minn xtutna
Pier Luigi Bersani
Silvio Berlusconi
Italja> Se jag[]lu President biex jibg[athom id-dar^! Hekk kif l-Italja, wara xahar u tliet ;img[at millelezzjoni, g[adha ming[ajr gvern tort tas-supperv postKomunista Bersani, mil-lum il-Parlament Taljan se jibda jiltaqa’ biex jag[]el ilPresident tar-Repubblika ;did minflok il-post Komunista Napolitano li l-mandat tieg[u uffi/jalment jintemm fil-15 ta’ Mejju li ;ej. Il-Kostituzzjoni Taljana Skont il-Kostituzzjoni Taljana, il-President ma jistax ixolji l-Parlament matul la[[ar sitt xhur tal-mandat tieg[u, u wara li mill-konsultazzjonijiet tal-President
deher dejjem aktar /ar li mhux se jkun jista’ ji;i ffurmat gvern permanenti, Napolitano sab ru[u f’rebus, bu]illis li ma jistax ji//aqlaq, ma jista’ jag[mel xejn i]jed, bis-sitwazzjoni politika Taljana ;;amjata. Dan f’mument kritiku g[atTaljani, tant li kien hemm min jinsisti li l-Parlament jista’ jie[u l-mi]uri tant me[tie;a, anki jekk g[ad m’hemmx qbil dwar gvern. Teknikament dan hu possibbli, imma politikament, kostituzzjonalment u demokratikament xejn korrett, u estremament instabbli. Dan meta l-Italja, u lEwropa je[tie;u l-aktar listabbiltà. Kull min b[ali ilu jsegwi lpolitika u s-so/jetà Taljana g[exiren ta’ snin jaf li dan ilpoplu, fi kwalunkwe ]mien u quddiem kwalunkwe sitwazzjoni diffi/li li tidher impos-
sibbli, l-in;enju Taljan dejjem sab soluzzjonijiet, [alliha li mhux dejjem tkun permanenti! Is-soluzzjoni din id-darba hi li allura l-ewwel se jippruvaw jiftiehmu dwar min jin[atar President ;did …li allura jkun jista’ jxolji lParlament u jibg[athom kollha d-dar! Dan il-ftehim g[andu jinkludi wkoll programm limitat ta’ riformi istituzzjonali, fuq quddiem il-li;i elettorali, u mi]uri biex jing[ata l-ossi;nu lill-ekonomija. L-ewwel, i]da, iridu jiftiehmu dwar President. Il-[atra ta’ President
Dan jintg[a]el waqt seduti li matulhom jkun hemm pre]enti d-deputati kollha talCamera (630), is-Senaturi kollha (319) u 58 delegati spe/jali mir-re;juni, b’kollox 1,007. Minn dan it-total 496 huma /entru Xellugin, 268 ta//entru Lemin, 71 ta’ Monti, 164 tal-Moviment ta’ Grillo, u 9 indipendenti. Biex ji;i elett kandidat irid jikseb ]ew; terzi tal-voti, ji;ifieri 671. Jekk wara tliet votazzjonijiet l-ebda kandidat ma j;ib din il-ma;;oranza, allura jibdew sensiela ta’ votazzjonijiet sakemm xi kandidat i;ib ma;;oranza assoluta ta’ 504. Sakemm qed nikteb Bersani baqa’ jwebbes rasu, ma jiftiehemx mal-PdL (Popolo della Libertà) ta’ Berlusconi, u minflok ji;ri wara Grillo, minkejja li dan baqa’ jg[idlu
Skont il-Kostituzzjoni Taljana, il-President ma jistax ixolji l-Parlament matul l-a[[ar sitt xhur tal-mandat tieg[u
li ma jridx jaf bih! I/-/entru Xellug jista’ xorta wa[da jirnexxilhom itellg[u lil min iridu huma, g[ax kull ma jonqoshom g[allma;;oranza ta’ 504 hu biss disa’ voti, u dawn jittamaw li j;ibuhom ming[and xi ‘ribelli’ fil-partit ta’ Monti jew ta’ Grillo. Fost l-ismijiet possibbli li ssemmew g[all-kariga f’dan ix-xenarju kien hemm Romano Prodi, Anna Finocchiaro, Stefano Rodotà, Emma Bonino, ilkoll Xellugin. Imma [alli naraw x’alternattivi je]istu g[al din l-arroganza tax-Xellug, li di;à wrewha fil-[atra ta]-]ew; Speakers xellugin, fis-Senat bil-voti ta’ xi deputati ta’ Grillo, li b’hekk ikkonfermaw lejn liema na[a huma mxaqilbin il-moviment tieg[u. Biex ma jin[atarx kandidat /entru Xellugi, jridu jivvutaw lil xi kandidat ie[or il-membri parlamentari kollha talPdL, ta’ Monti u ta’ Grillo, flimkien ma’ mqar wie[ed mid-disa’ msej[a grandi elettori, li huma: tnejn re;jonali mill-Valle d’Aosta, is-senatori a vita Colombo, Ciampi u Andreotti, is-senatur Maie (Italiani all’Estero), u Mangili li kienet telqet mill-moviment ta’ Grillo. {atfu l-karigi ta’ speaker Wara li x-xellug, b[al f’Malta, minkejja li hemm m’g[andhomx il-ma;;oranza, [atfu, b[alma ktibt, il-karigi ta’ Speakers ta]-]ew;t ikmamar, il-Popolo della Libertà g[all-ewwel beda jinsisti li fil-kariga ta’ President
g[andu jkun hemm xi [add mi/-/entru Lemin, jew g[allinqas persuna li huma ma jkollhomx o;;ezzjoni g[aliha.
F’ka] ta’ ftehim f’dan issens bejn Bersani u Berlusconi, il-preferenzi ewlenin ta’ dan tal-a[[ar u lPdL huma Gianni Letta jew Marcello Pera, wara li Berlusconi /a[ad li hu kien qed jimmira g[al din il-kariga. Jekk dawn ma ji;ux a//ettati, Bersani jista’ jressaq l-ismijiet tal-eks trejdunjonista /entruXellugi Franco Marini, tas-So/jalista Giuliano Amato, jew l-eks DC Mattarella b[ala ‘kompromess’. L-alternattiva l-o[ra hi ftehim tal-partit ta’ Bersani ma’ Monti, biex jew jin[atar l-istess Monti b[ala President tarRepubblika, jew Ignazio Visco u Fabrizio Saccomanni, li Bersani jittama li ta’ Monti jistg[u jikkuntentaw b’wie[ed minnhom. Sadattant, proprju fi tmiem il-;img[a li g[addiet Berlusconi ddikjara li kienu lesti ja//ettaw anki kandidat mix-xellug, basta ma jkunx xi isem provokatorju b[al Prodi, u basta jkun hemm ftehim dwar programm limitat, u elezzjoni fi ]mien qasir. Ta’ min infakkar li Prodi kien mexxa koalizzjoni ‘qawsalla’ ta’ partiti postKomunisti, Komunisti, Marxisti, So/jalisti, Kattoli/i, [odor u Radikali bl-isem ta’ L’Ulivo, li wara inqas minn sentejn fil-gvern inevitabbilment waqa’. G[alhekk ilPopolo della Libertà ]gur li ma jaqbilx u ma jivvutax lil Prodi President, b[alma [are; /ar mil-mass meeting tas-Sibt li g[adda. Jifdal l-enigma Grillo. B[alma ktibt qabel, filMovimento 5 Stelle beda jberraq, b’xi deputati tieg[u qed jirribellaw kontra Grillo, qed jiddejqu li l-164 parlamentari li tellg[u m’huma
minn Joe Calleja jocal@me.com
qed jiswew xejn, g[ax Grillo jridhom jibqg[u barra minn kull ftehim parlamentari, sakemm ma jkunx hu li jing[ata l-inkarigu jifforma lgvern. G[alhekk, b[alma ilu jinsisti r-rival ta’ Bersani filPartito Democratico, Renzi, lunika alternativa li jifdal hu ftehim bejn Bersani u Berlusconi, inkella elezzjoni fi ftit xhur …i]da din ma tistax issir qabel ji;i xolt ilParlament, [a;a li, b[alma ktibt fil-bidu, jista’ jag[milha biss President tar-Repubblika ;did. Rebus tipikament Taljan! Fuq kollox dejjem jista’ jirri]ulta President xi isem li ma semmih [add! L-Italja kellha 11-il President tar-Repubblika mill-1946 sal-lum. Minn dawn tmienja kienu /entru Lemini, il-Liberali De Nicola u Einaudi, u d-Demokristjani Gronchi, Segni, Leone, Cossiga u Scalfaro. Wara miss lis-So/jalista Pertini u sSo/jalDemokratiku Saragat, Ciampi /entru Xellugi, u dak pre]enti Napolitano, post Komunista.
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ April, 2013
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Tislima xierqa lil mexxejja li [alliet marka kbira L-Ingilterra u d-dinja lbiera[ taw l-a[[ar tislima lil Margaret Thatcher, mexxejja li [alliet marka kbira fuq pajji]ha fil-[dax-il sena u nofs li damet tmexxih, u fuq id-dinja. Kontra dak li kien a//ettat
Margaret Thatcher kienet saret Kap tal-Partit Konservattiv Ingli] f’nofs is-snin sebg[in meta donnu kien a//ettat minn kul[add li lIngilterrra kellha tibqa’ tnin bil-mod, tant li dak il-pajji] kienu qalg[uhielu l-‘marid talEwropa’. U kien a//ettat li s-sistema Sovjetika Komunista kienet is-sistema dominanti fiddinja. Imma meta saret Prim Ministru fl-1979, Margaret Thatcher ;abet mag[ha mhux biss ilfatt li kienet mara – imma ferm aktar minn hekk – l-ideat tag[ha favur il-libertà ekonomika li hi kienet taraha b[ala kru/jali biex il-bniedem ikun tassew [ieles. Bidliet radikali tal-libertà
Margaret Thatcher kienet taf li l-bidliet li riedet tag[mel tant kienu radikali g[al ]mienha u tant kienu se jattakkaw interessi vestiti, li ]gur ma kinux se jsibu l-qbil ta’ kul[add huma u jibdew jitwettqu. Imma hi kienet taf
x’temmen u kienet tag[mlu /ar ma’ kul[add – li l-istat m’g[andux jinda[al f’kollox. G[al kuntrarju, l-istat g[andu jkun qaddej tal-bniedem u mhux kmand, waqt li l-mutur tal-ekonomija ma jistax ikun il-gvern imma lprivat kompetittiv u dinamiku. U dan wettqitu bi programm kbir ta’ privatizzazzjoni u liberalizzazzjoni li fet[u u kabbru l-ekonomija Ingli]a u taw spinta ;dida u qawwija lillinizjattiva privata. Mexxejja qawwija tal-Punent
Kienet ukoll mexxejja qawwija tal-Punent u ma’ mexxejja o[rajn wasslet g[all-waqg[a talKomuni]mu simbolizzata mill-waqg[a tal-{ajt ta’ Berlin fl-1989. Ma kienx kollox ward u ]ahar. Attakkat lillunions Ingli]i li kellhom poter kbir qabel ]mienha, ippruvat idda[[al il-poll tax l-istess g[al kul[add, u opponiet l-g[aqda monetarja tal-Ewropa anke jekk kienet [afna favur is-suq wie[ed u [ieles Ewropew. U dawn l-a[[ar ]balji tag[ha swewha qares fl-1990 meta s[abha l-Konservattivi stess ne[[ewha minn mexxejja tag[hom minkejja li kienet rebb[ithom tliet elezzjonijiet. I]da mill-politika ta’ Thatcher, id-dinja bdiet
titg[allem u tanalizza dak li wettqet fl-era politika tag[ha – inklu] pajji]i b[alma kienet l-Unjoni Socjetika. G[ajnejn id-dinja, f’dawk i]-]minijiet, kienu kontinwament fuq lIngilterra – fuq it-tmexxija politika ta’ Thatcher. G[ax biex wettqet dak li kienet temmen fih, kellha tu]a l-id tal-[adid. F’[afna okka]jonijiet webbset ukoll rasha biex wettqet riformi kbar li g[adhom jissemmew, u jibqg[u jissemmew fl-istorja politika tal-Ingilterra. Mit-tmexxija ta’ Thatcher ’il quddiem, mexxejja politi/i kbar o[rajn bdew jie[du huma wkoll it-tag[limiet. Il-politika bdiet tie[u wkoll l-e]empji ta’ din il-mexxejja politika. G[alkemm mhux bl-istess mod, mexxejja politi/i madwar id-dinja bdew jaddottaw huma wkoll riformi simili. Tislima xierqa Il-wirt politiku ta’ Margaret Thatcher
indukrawh mexxejja Ingli]i warajha li ]ammew ir-riformi ekonomi/i tag[ha u [afna mexxejja madwar id-dinja li kkupjawhom. LIngilterra u d-dinja ma kinux ikunu l-istess ming[ajrha. Hu g[alhekk li Margaret Thatcher ilbiera[ ing[atat tislima mist[oqqa u mill-aktar xierqa.
Nimxu ‘l quddiem flimkien It-tema Moving Forward Together (Nimxu ’l Quddiem Flimkien) hi t-tema mag[]ula mill-Moviment }g[a]ag[ Partit Nazzjonalista g[all]ew; seminars li se jsiru, wie[ed lejn l-a[[ar ta’ April u l-ie[or lejn il-bidu ta’ Mejju. Seminars li g[andhom ilg[an li jressqu aktar nies lejn il-Moviment }g[a]ag[ Partit Nazzjonalista, nies ;odda, b’ideat friski u ;odda, b’ener;ija ;dida u b’dak lentu]ja]mu ]ag[]ug[ li tant g[andu b]onn il-Partit Nazzjonalista b[alissa. Min hawn ning[aqad malkollegi tieg[i fi [dan lM}PN u nistieden lil dawk kollha interessati li jg[inu lill-Partit Nazzjonalista u lil M}PN biex permezz ta’ [idma flimkien ner;g[u nibnu lil partit biex jattendu
dawn is-seminars li bla ebda dubju se jkunu ferm interessanti. Flimkien
Hu ming[ajr ebda dubju ta’ xejn li b[ala partit irridu mhux biss naraw li jkun hemm il-bidla i]da li din ilbidla nag[mluha flimkien id f’id b[ala partit wie[ed. Irridu naraw li fil-Partit Nazzjonalista na[dmu lkoll flimkien g[al g[an wie[ed, il;id nazzjonali u dan minkejja d-differenzi f’/erti fehmiet li jaf ikun hemm bejnietna, kif inhu normali f’kull so/jetà demokratika u matura. Irridu naraw li l-ewwel interess qabel kull interess ie[or ikun l-;id nazzjonali. Linteressi personali jridu jie[du the back burner u dan fl-a[jar interess tal-pro/ess politiku. Fuq kollox irridu naraw li
Qatt ma’ kont ba[ri tal-bnazzi, u dejjem emmint li jekk wie[ed verament jemmen f’kaw]a wie[ed ja[dem g[aliha dejjem i]da forsi aktar u aktar meta l-kaw]a tkun qed tiffa/ja sfidi kbar
ner;g[u nsiru partit qrib tannies. Partit li fih in-nies t[ossha komda tkun parte/ipi. Partit li fih dawk kollha li g[andhom l-aqwa interess nazzjonali g[al qalbhom g[andhom lispazju tag[hom. Il-kliem fa/li tlissnu. B[alma jg[idu t-Taljani tra il dire è il fare c’è di mezzo il mare. Je[tie; li f’dan i]]mien mill-aktar importanti g[al Partit Nazzjonalista nkunu hemm u noffru l-bi//a tag[na. L-E]ekuttiv Hu b’dan il-[sieb li ri/enti [adt id-de/i]joni li nikkontesta g[all-post fi [dan l-e]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista hekk kif fil;img[at li ;ejjien ilkunsilliera tal-Kunsill :enerali tal-Partit Nazzjonalista jelle;;u ttlettax-il rappre]entant talKunsill :enerali fi [dan le]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista. Qatt ma’ kont ba[ri tal-
bnazzi, u dejjem emmint li jekk wie[ed verament jemmen f’kaw]a wie[ed
ja[dem g[aliha dejjem i]da forsi aktar u aktar meta lkaw]a tkun qed tiffa/ja sfidi kbar. Jien nemmen fil-Partit Nazzjonalista u allura lest noffri l-ener;ija kollha tieg[i biex ng[in kif nista’ u dan g[aliex nemmen li t-tis[i[ talPartit Nazzjonalista hu flaqwa interess nazzjonali. Proposta Presidenzjali! Il-President George Abela kien /ar daqs il-kristall. Iddiskors tas-6 ta’ April fil-ftu[ tal-Parlament ma kienx iddiskors tieg[u i]da tal-Gvern Laburista. Id-diskors mill-
aktar parti;jan li jmur kontra l-aktar fundamenti ba]i/i talg[ajta ‘Malta Tag[na Lkoll’ [are; mill-pinna ta’ Kastilja! Diskors li serva biss biex xejjen kull illu]joni ta’ ‘Malta Tag[na Lkoll’ u mbarazza lil President George Abela. Diskors li ta’ [jiel tal-attitudni ta’ dan il-gvern fil-konfront ta’ dawk b’fehma politika differenti b’xi mod. Diskors li fuq kollox wera li wasal i]-]mien li, kif isu;;erixxa l-President Abela, id-diskors tal-programm tal-
minn Angelo Micallef angelo.micallef@gmail.com
gvern jibda jinkiteb mill-Prim Ministru u jinqara mill-Prim Ministru bil-President jag[mel diskors separat ta’ natura aktar rikon/iljatorja. Hi [asra li l-attitudni ta’ Muscat wasslet biex dik li kienet tradizzjoni li writna mis-sistema politika Ingli]a, intu]at bl-aktar mod malinn possibbli. {asra wkoll li lg[ajta ta’ g[aqda li ispirat tant nies biex jivvutaw Labour ta’ ‘Malta Tag[na Lkoll’ mietet wara inqas minn xahar filgvern b[alma mietet ukoll lg[ajta li ‘tista’ ma’ taqbilx mag[na i]da tista’ ta[dem mag[na’ kif jistg[u jixhdu tant u tant nies li di;à daqu lmannara Laburista.
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ April, 2013
12 Opinjoni#Ittri
Is-saga ta’ Joanne Cassar Is-saga ta’ Joanne Cassar, il-persuna li bidlet is-sess tag[ha u li g[addiet passjoni s[i[a biex tikseb id-dritt li ti]]ewwe;, issa tidher li waslet fi tmiemha. Sakemm qed nikteb t[abbar li aktarx li ntla[aq qbil barra mill-Qorti dwar li Cassar ting[ata dan id-dritt. Filwaqt li Joanne Cassar kienet reb[et dan id-dritt fl-ewwel ka] tag[ha fil-Qorti, kien hemm imbag[ad o;;ezzjoni legali min[abba li l-Kostituzzjoni ta’ Malta ma tg[id xejn dwar din i//irkustanza, b’mod li Cassar ma kinetx “ikkaverjata” kostituzzjonalment. L-uniku rimedju li kien fadal hu li l-ka] jitla’ quddiem ilQorti Ewropea g[ad-Drittijiet tal-Bniedem. Hekk jidher li din lestremità qed tkun evitata. F’taqsimiet tal-media Cassar kitbet biex tirringrazzja lillpoplu Malti b[ala “bint” tas-solidarjetà li wrew mag[ha fi]]mien kollu li ilha tikkumbatti g[ad-dritt li ti]]ewwe;. Il-ka] ta’ Joanne Cassar juri li fil-Kostituzzjoni hemm ilb]onn ta’ emendi li jkunu qeg[din ikopru d-drittijiet ta’ kul[add, anki f’istanzi partikulari. L-apertura fil-mentalità li b’xorti tajba bdiet isse[[ f’Malta trid tkun imsa[[a minn le;i]lazzjoni a;;ornata. Jidher li mo[[ il-poplu qed ji;ri qabel il-formoli tal-li;i, kif ;ara fil-ka] tad-divorzju. L-abbu] fuq it-tfal u l-pieni F’TVAM kien diskuss l-abbu] fuq it-tfal, fid-dawl tal-ka]i ta’ g[alliem li abbu]a minn studenti ta[t l-età u we[el sentenza ta’ [ames snin u nofs pri;unerija. Minn dak li stajt naqbad (g[ax ta’ spiss, dan il-programm ikun kaotiku, kul[add jitkellem fuq xulxin u tispi//a ma tifhem xejn) donnu hemm suspett li fil-pieni li jing[ataw, ikun hemm sens ta’ “vendetta” kontra l-perpetratur. Donnu qed jing[ad li l-pieni qed ikunu influwenzati mill“qorti tal-poplu”. Sa[anistra, wie[ed mill-pre]entaturi tal-programm fakkar li fil-kundanna ta’ Kristu, “il-poplu g[a]el lil Barabba.” G[alija, l-aktar [a;a sensibbli semmieha Joe Mifsud, li staqsa x’qed isir biex l-istat jie[u [sieb it-terapija li jkunu je[tie;u ttfal abbu]ati, kif ukoll min wettaq il-korruzzjoni. Dan il-[sieb kien ikkorraborat mill-Kummissarju g[at-Tfal, Helen d’Amato, li kienet wa[da mill-mistednin fil-programm. Il-Papa Fran;isku> Tempesta fil-media
Fi programm imxandar fuq RAI 2 saret evalwazzjoni dwar lewwel ;img[at tal-Papa Fran;isku u x’messa;;i qed jibag[tu “l-;esti tieg[u” fuq in-natura tal-Papat il-;did. Kien hemm kunsens li Fran;isku jaf jitkellem bil-lingwa tal-poplu tal-lum, li g[andu talent komunikattiv sempli/i u awtentiku. Il-lingwa;; tieg[u (anki korporju) jinftiehem immedjatament. L-atte;;jamenti tal-Papa pre]enti huma konspikwament inortodossi, u forsi g[alhekk anki fl-ewwel ;img[at wara l-[atra tieg[u [oloq “tempesta medjatika”. Intqal li “dan ir-ra;el mhux tas-soltu qed jg[in lill-Knisja biex temmen fiha nfisha” wara l-[afna kri]ijiet li assedjawha, partikularment bl-iskandli tal-abbu]i tal-minorenni minn membri tal-kleru. Hu mag[ruf li l-Papa l-;did mhux biss qed jimla l-pjazez kull meta jitkellem, imma li fost il-folol qed ikun hemm anki “ateji u infidili.” Sadattant, is-sit ReligionBookline [abbar li dalwaqt se jkun ippubblikat ktieb dwar il-Papa Fran;isku u dwar kif il-Papat tieg[u jista’ jaffettwa lill-Vatikan u lill-Knisja Kattolika. Zona riservata fil-Vatikan Biex nibqa’ fuq xandira relatata, RAI 2 ippre]enta wkoll servizz dokumentattiv dwar il-Vatikan, spe/ifikament dwar dik iz-zona fejn il-pubbliku ma jistax jid[ol. Din hi zona riservata, li tinkludi anki nekropli antik ta[t l-art, pre/i]ament ta[t l-altar ma;;ur tal-Ba]ilika ta’ San Pietru, li jmur lura sa ]mien l-imperu Ruman u fejn huma midfuna lPapiet. F’din iz-zona hemm arkivjati dokumenti mill-aktar importanti dwar l-istorja tal-Knisja u materjal ie[or marbut ma’ artisti kbar konnessi mal-Vatikan, b[al Bernini u Michelangelo. Fost lo[rajn, it-telespettaturi setg[u jaraw l-iskizzi li kien g[amel Bernini biex il-Ba]ilika jkollha ]ew; kampnari. L-iskultur famu] ma kkonsultax bi]]ejjed mal-in;iniera u meta nbena lewwel kampnar, kellu jitwaqqa’ g[ax lart ma setg[etx tifil[u.
MARIO AZZOPARDI marpardi@maltanet.net
Karta [amra fl-ewwel laqg[a Sur Editur Mhux se nid[ol filkwistjoni dwar l-investigazjzoni li [abbar li g[addejja lMinisteru responsabbli millARMS dwar allegat ta’ irregolaritajiet li seta’ kien hemm. I]da li rrid nirrimarka hu fatt li se[[ – li fl-ewwel laqg[a tal-Bord il-;did talArms immexxi mi/-Chairman il-;did, il-Bord [are; il-karta l-[amra lill-Kap E]ekuttiv tal-
ARMS, Wilfred J Borg. Ma titwemminx. {a;a tal-mist[ija. L-ewwel ilGvern talab lill-Kap E]ekuttiv biex jirri]enja nhar il-:img[a, u hekk kif g[adda l-weekend, il-Kap E]ekuttiv urewh il-karta [amra – kien sospi]. Dan li qed ng[id g[andu sinifikat g[aliex il-Prim Ministru tal-lum Joseph Muscat, fil-kampanja elettorali kien tant jifta[ar li mal-
Labour int min int, kul[add jista’ ja[dem ma’ Gvern Laburista. I]da ]-]ejt issa tiela’ f’wi// l-ilma. Issa qed ikomplu jinkixfu l-maskri li l-Labour jag[]el hu biss ma’ min ja[dem. U dan qed narawh f’kull dei]joni li di;à [a flamministrazzjoni li qed jibni biex imexxi ’l pajji]na fil[ames snin li ;ejjin.
C Micallef {al Luqa
Parlament teatrin Sur Editur Qed jinbidel f’teatrin. IlParlament f’din il-le;i]latura [a x-xejra ta’ teatru. U latturi prin/ipali mhuma [add [lief l-Ispeaker An;lu Farrugia u l-Prim Ministru Joseph Muscat. Dan hu t-tieni att g[aliex lewwel att se[[ u ntemm bi tra;edja f’Di/embru li
L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, InNazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), bil-fax (numru 2124 2886 — Attn. Alex Attard) jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt. L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u l-indirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma. Ittri bin-nome-de-plume ma ji;ux ippubblikati. L-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm il-punt tag[ha.
g[adda. Muscat, dakinhar Kap tal-Oppo]izzjoni u leader tal-Partit Laburista, ike//i u jqa//at ras An;lu Farruia li dakinhar kien deputy leader ta’ Muscat. Att li kien tfisser minn An;lu Farrugia b[ala assassinju politiku b[al meta l-akbar [abib tieg[ek ikun tak daqqiet ta’ sikkina.
I]da llum, beda att ie[or fit-teatrin ta’ Muscat u Farrugia. Issa t-tnejn qablilhom li jirran;aw u saru [bieb f’g[ajnejn xulxin. I]da ma nafux x’hemm ;ewwa lpersuni u g[alhekk l-att se jkompli, u t-teatrin g[ad irridu nibqg[u attenti g[alih.
L Abela
In-Naxxar
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ April, 2013
Opinjoni 13
Vanta;;i u ]vanta;;i tal-[ajja Meta kelli xi 12-il sena kelli t shirt li fuqu kien hemm stampa ta’ ra;el li fuq rasu kellu lembut. Fil-lembut kien hemm g[add ta’ lumi. Minn ta[t geddum ir-ragel kien hemm vit li minnu kienet to[ro; il-luminata. Imbag[ad kien hemm kitba li tg[id When life gives you lemons, make lemonade! Iz-zona li ng[ix fiha jiena meta nkun Ruma hi wa[da /entrali. Li tkun tg[ix f’/entru ta’ belt kbira fiha [afna vanta;;i. Jekk irrid immur xi mkien, ]ew; minuti mixi u nin]el fl-istazzjon tal-metrò, jew naqbad karozza tal-linja jew inkella t-tram. Jekk irrid taxi nsib kemm irrid g[ax ng[ix f’zona turisitika. {wienet hawn kemm trid u ssib tixtri minn kollox. {wienet mimlija
Ma jistaqx jonqos li n-na[a tag[na hi mimlija bi [wienet tal-ikel li jservu lill-miljun ta’ turisti li j]uru l-
KapitaliTaljana ta’ kull sena. Qrib ukoll hawn bosta mu]ewijiet u siti stori/i u fuq kollox hawn l-ikbar knisja fiddinja – il-ba]ilika ta’ San Pietru fil-Vatikan – liema knisja j]uruha turisti millerba’ rjie[ tad-dinja. Vanta;; ie[or g[alija hu li l-Università li niffrekwenta hi wkoll qrib. Dan kollu li semmejt insibu f’[ames minuti mixi bog[ad mid-dar tieg[i. Imma fid-dinja mhux kollox ward u zahar. Il-vanta;;i li semmejt i;ibu mag[hom g[add ta’ problemi li jistg[u jkunu wkoll ]vanta;;i. G[all-bidu li bdejt noqg[od fid-dar fejn ng[ix b[alissa ma stajtx nidra l-[oss tat-tankijiet tal-iskart li jitbattlu matul illejl. Bil-kwantità ta’ nies li jg[addu minn dawn l-in[awi bilfors li jin[oloq [afna u [afna skart. Fortunatament liskart ji;i sseparat. Meta jitbattlu t-tankijiet tal-karta u l-plastika lanqas biss tinduna, imma x’[in jitbattlu t-tankijiet
Tajjeb li minflok noqog[du ngorru u nfittxu x-xag[ra fl-g[a;ina, nie[du dak li nistg[u mis-sitwazzjonijiet kollha tal-[ajja
tal-[;ie; tinduna bilfors. Fix-xaqliba tag[na xog[ol b[al dan hu impossibli li jsir matul il-jum. Lanqas timma;ina trakk tal-iskart jag[laq triq biex ibattal ittankijiet b’serbut ta’ karozzi warajh jistennewh waqt li jdoqqu l-[ornijiet tag[hom u jg[ajtu biex i[affef. {a;a b[al din ma tistax issir, allura t-tankijiet jitbattlu bil-lejl. Bejn wie[ed u ie[or ikunu lerbg[a ta’ filg[odu x’[in isir dan ix-xog[ol. Toroq battala Dak il-[in it-toroq ikunu
battala u g[alhekk ma jtellfu lil [add, imma bil-[oss li jag[mlu iqajmu lill-;irien. Ittankijiet tal-karti, kartun u plastik kif ukoll dawk ta’ skart im[allat jitbattlu kuljum imma t-tankijiet tal-[;ie; jitbattlu darbtejn f’ ;img[a meta ji;i t-trakk li ji;bor il[;ie; biss. Tinduna meta jkun hemm dan it-trakk g[ax tisma’ [oss kbir li jqabb]ek mis-sodda. Meta ma ji;ix it-trakk li ji;bor il-[;ie; nibqg[u ftit ie[or reqdin, imma mhux wisq! Ta’ kuljum fil-5.20 ta’ filg[odu jg[addi l-ewwel tramm li fil-[emda tal-lejl il[oss li jag[mel jinstema ddoppju. G[afejn qieg[ed ng[id dan kollu^ Kull [a;a fil-[ajja fiha l-vanta;;i u l-i]vanta;;i tag[ha. Kull triq li fiha nkunu noqg[odu nsibu xi [a;a li tog[;obna u xi [a;a li ddejjaqna. Mhux fit-triq anagrafika biss, f’kull triq tal[ajja nsibu l-vanta;;i u li]vanta;;i. Jekk tkun ;uvni jkollok ilvanta;; li ma tismax it-tgergir tal-mara u jekk inti xebba g[andek il-vanta;; li ma tismax l-in[ir tar-ra;el matul il-lejl. Imma kemm ix-xebba kif ukoll il-;uvni g[andhom li]vanta;; li jistg[u jsibu ru[om f’ [ajja solitarja. Jekk tkun twil g[andek il-vanta;; li g[al /ertu xog[ol ma titlax fuq sellum, imma jekk tkun fuq ajruplan, b’irkupptejk imka[[lin mal-pultruna ta’ quddiemek dlonk tinduna kemm g[andhom vanta;;i lqosra. Mhux kollox g[all-wita Kull [a;a fiha l-vanta;; u l-i]vanta;; tag[ha u g[alhekk
tajjeb wie[ed jirrassenja ru[u g[al dak li jkun jinsab fih. IlMalti jg[id li ma hemm lebda warda bla xewka. Tabil[aqq l-ebda [ajja, l-ebda triq ma fiha ]vanta;;i biss. Ner;a’ lura lejn li g[idt qabel. Kieku t-trakk li ji;bor l-iskart ma ji;ix fit-triq tieg[i kieku nkun nista’ nibqa’ rieqed ftit iktar. G[andi mnejn minflok nistemba[ fl-4.15 nibqa’ rieqed sakemm jg[addi l-ewwel tramm. Imma jekk jibqa’ ma ji;ix tal-iskart it-triq tintela bil[mie;. Vanta;; u ]vanta;;.
Kieku minflok fil-qalba talBelt Eterna immur noqg[d filperiferija jkolli inqas problemi ta’ storbju, imma mbag[ad ma nkunx nista’ mmur lUniversità bil-mixi, ma nasalx aktar f’[ames minuti. Tabil[aqq li l-[ajja talbniedem, tkun xi tkun ilqag[da tieg[u, hi b[al dak issejf misnun mi]-]ew; na[at li tmiss fejn tmiss issib xafra taqta’. Tajjeb li minflok noqog[du ngorru u nfittxu x-xag[ra flg[a;ina, nie[du dak li nistg[u mis-sitwazzjonijiet kollha tal[ajja. Issa kieku jien dalg[odu ma qajjimnix it-trakk taliskart li ;ie jbattal it-tank tal[;ie; mormi li jinsab qrib il-
minn Fr. Reno Muscat OP renosop@gmail.com
kunvent tieg[i kont nibqa’ rieqed ftit ie[or, tal-inqas sakemm jg[addi l-ewwel tramm. Imma kieku bqajt rieqed ma kontx nikteb dan lartiklu. Meta l-[ajja ttik illumi, ag[mel il-luminata!
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ April, 2013
14 A[barijiet ta’ Barra
Ritratt ma[ru; mill-Joint Terrorism Task Force ta’ Boston li juri l-fdalijiet ta’ wa[da mill-bombi li ntu]aw f’Boston.
Ra;el jieqaf jitlob mal-barrikati f’Boylston Street f’Boston qrib fejn splodew ]ew; bombi waqt il-Boston Marathon u li [allew tliet persuni mejta u 176 persuna midruba. (ritratt> Reuters)
L-ISTATI UNITI
L-investigazzjoni tirranka L-investigazzjoni flisplu]jonijiet fil-Maratona ta’ Boston bdiet tirranka hekk kif l-investigaturi qed jag[fsu biex jidentifikaw il-persuna jew persuni li ;arrew il-basktijiet bil-bombi fihom. I]da s’issa m’hemmx [jiel min seta’ kien wara dan lattentat li [alla tliet persuni mejta, fosthom tifel ta’ tmien snin, u 176 o[ra midruba. Ilvittmi kienu identifikati b[ala Martin Richard ta’ 8 snin, Krystle Campbell ta’ 29 sena u /ittadin ?ini] li l-identità tieg[u mhux qed tkun ]velata fuq talba tal-familja. Il-vittma kien student fl-Università ta’ Boston. Dak ta’ Boston kien l-ag[ar attakk terroristiku fl-Istati Uniti wara dawk tal-11 ta’ Settembru tal-2001. S’issa m’hemmx [jiel jekk dan lattentat kellux x’jaqsam maxxena internazzjonali jew inkella min[abba xi [a;a domestika Amerikana. Fost l-affarijiet li n;abru mix-xena tad-delitt hemm b/ejje/ ta’ drapp iswed li seta’ kien parti mill-baskett li ;arr il-bombi kif ukoll b/ejje/ ta’ ball bearings u msiemer u aktarx fdalijiet ta’ pressure cooker, li fih seta’ kien hemm l-isplussiv li kkaw]a l-bomba. Illum f’Boston mistenni jmur il-President Barak Obama g[al servizz ta’ tifkira g[all-vittmi. Sadattant l-awtoritajiet Amerikani qed jinvestigaw ittra li ntbag[tet lill-White House u i fiha kien hemm sustanza suspettu]a. Qed tkun investigata wkoll ittra li ntbg[atet lis-Senatur Repubblikan minn Mississippi Roger Wicker li kien fiha l-velenu ricin. Ftit frak minn dan it-tip ta’ velenu hu fatali g[al persuna. Wara l-attakki tal-11 ta’ Settembru, kien hemm sensiela ta’ ka]i ta’ ittri bilvelenu fihom, f’dan il-ka] kien it-tip ta’ anthrax.
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ April, 2013
A[barijiet ta’ Barra 15
Dehra minn fuq tat-tebut ta’ Margaret Thatcher ;ewwa l-Katidral ta’ San Pawl f’Londra waqt is-servizz funebri tal-biera[. Quddiesa li g[aliha attendew 11-il Prim Ministru attwali minn madwar id-dinja. (ritratt> Reuters)
IR-RENJU UNIT
L-a[[ar tislima lil Margaret Thatcher Dinjitarji u nies komuni minn madwar id-dinja lbiera[ taw l-a[[ar tislima lil Margaret Thatcher fl-akbar funeral li qatt sar g[al Prim Ministru Ingli] f’dawn l-a[[ar 50 sena. Thatcher, li l-Unjoni Sovjetika kienet laqqmet lIron lady, ing[atat l-a[[ar tislima bl-unuri militari, innijiet patrijotti/i u /ap/ip. It-tebut bil-katavru ta’ Thatcher in;arr minn kappella fil-Parlament Ingli] lejn ilKatidral u tul ir-rotta kien hemm /ap/ip mill-folol g[alkemm kien hemm xi w[ud li g[ajruha. Thatcher, li hi l-Prim Ministru li l-aktar serviet firRenju Unit – bejn l-1979 u l1990 – wara kienet ikkremata. Waqt l-omelija, l-Isqof ta’ Londra, Richard Chartres, semma kif g[al [afna Thatcher kienet persuna;; simboliku g[al dak li kienet temmen fih imma wkoll li l-istess twemmin kien lok ta’ polemika ta[raq. Waqt l-omelija, spikka ddmug[ fuq wi// George Osborne, il-Ministru talFinanzi Ingli]. Omelija li kien fiha wkoll battuti umoristi/i minn Chartres dwar il-karattru tal-Iron Lady. Il-Prim Ministru Ingli] David Cameron kif ukoll Amanda Thatcher, in-neputija ta’ 19-il sena tal-eks Prim Minsitru, qraw mit-Testment il-:did waqt il-quddiesa. Fost l-innijiet li ndaqqu kien hemjm “I Vow to Thee My Country” wie[ed mill-innijiet favoriti tag[ha. G[all-quddiesa attendew 2,300 persuna fosthom 11-il Prim Ministru attwali, eks Prim Ministru Ingli]i, ilKabinett attwali kollu Ingli], ]ew; kapijiet tal-Istat u 17-il Ministru tal-Affarijiet Barranin kif ukoll diversi eks
politi/i prominenti fosthom Henry Kissinger, l-eks Segretarju tal-Istat Amerikan. Mikhail Gorbachev, l-eks President Sovjetiku, ma setax jattendi min[abba ra;unijiet ta’ sa[[a. G[all-funeral ma attendietx ukoll Nancy Reagan, l-armla tal-President Amerikan li kien [abib kbir ta’ Thatcher. Dan g[aliex sa[[itha hi batuta [afna. Kienet Thatcher li konvin/iet lil Ronald Reagan li Gorbachev kien persuna li mieg[u wie[ed seta’ jinnegozja. Ta’ min jg[id li l-President tal-Ar;entina Cristina Fernandez ma kinitx mistiedna g[all-funeral fuq talba ta’ Thatcher stess min[abba t-tensjoni ;dida bejn i]-]ew; pajji]i min[abba l-G]ejjer Falkland. G[all-funeral attendiet ukoll ir-Re;ina Eli]abetta II, lewwel darba li attendiet funeral simili minn dak ta’ Winston Churchill fl-1965. Thatcher, li mexxiet ir-Renju Unit mill-1979 sal-1990, mietet fit-8 ta’ April fl-età ta’ 87 sena wara attakk ta’ puplesija. St[arri; tal-opinjoni pubblika wera li [afna Ingli]i mhumiex kuntenti bl-ispi]a ta’ madwar g[axar miljun Lira Sterlina Ingli]a g[all-funeral fi ]mien meta fil-pajji] hemm problemi finanzjarji u ekonomi/i kbar. L-eks mexxej Ingli] kienet onorata b’tiri ta’ kanun mitTower of London kif ukoll b’turija ta’ rispett ma ndaqqux it-tokki tal-Big Ben fil-House of Parliament. Aktar minn 700 membru talforzi armati Ingli]i li servew fil-Gwerra tal-Falklands fl1982 in;abru tul ir-rotta talkorteo funebri biex jag[tuha la[[ar tislima.
Ir-Re;ina Eli]abetta II fi tmiem is-servizz reli;ju] tal-biera[ f’Londra. (ritratt> Reuters)
It-tebut ta’ Thatcher, imge]wer bil-bandiera tar-Renju Unit, jin;arr fuq karru ta’ kanun tal-King’s Troop Royal Artillery waqt il-korteo funebri lbiera[ f’Londra. (ritratt> Reuters)
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ April, 2013
Feature 17
16 Feature
minn Yoland Spiteri u Jerome Caruana Cilia
Fi tmiem il-;img[a li g[addiet ittoroq tal-Imdina – is-soltu belt kwieta u mill-aktar [iemda – g[exu episodji mill-istorja li tawha l-[ajja u g[amluha belt storbju]a mimlija b’attività u moviment. Dan g[aliex fi tmiem il-;img[a li g[addiet, f’temp tipiku tarrebbieg[a, kienet organizzata ledizzjoni ta’ din is-sena tal-Festival Medjevali. G[al darba o[ra dan ilfestival attira lejh eluf ta’ Maltin u turisti li gawdew jumejn s[a[ ta’ attivitajiet li [aduna lura fl-istorja. - proprju lura g[all-era medjevali. F’temp mill-isba[ [afna familji Maltin u turisti er[ewlha g[allbelt antika tal-Imdina g[all[ames edizzjoni tal-Festival Medjevali li matulu bosta nies kellhom l-opportunità biex jie[du idea ta’ kif kienet il[ajja u l-kultura fil-perjodu medjevali f’pajji]na. Hekk kif kienu mdawrin b’arkitettura mill-isba[ u attivitajiet varji, ma kinitx diffi/li g[al dawk pre]enti biex jid[lu fl-ispirtu ta’ dan il-perjodu tant imsemmi fl-istorja ta’ pajji]na. Fost l-attivitajiet wie[ed seta’ jsegwi re-enactments minn gruppi lokali u barranin fosthom mill-Ingilterra u lItalja, mu]ika medjevali, illu]jonisti u tjur tal-pri]a. Kien hemm ukoll zona g[at-tfal kif ukoll numru ta’ stands talikel, arti;janat u elementi o[ra li kkaraterizzaw dan il-perjodu. Ir-re-enactments inkludew xeni
ritratti minn Joseph Galea
fl-istorja ta’ dan il-Festival, dawk li ]aru l-belt l-antika kellhom i//ans ukoll li jin]lu fil-foss talImdina li ;ie rinovat ftit xhur ilu biex ikun a//essat mill-pubbliku.
sinonmi mal-perjodu Medjevali fosthom manifestazzjonijiet, suq ta’ skjavi, tisjir ta’ ikel Medjevali, ;lied bix-xwabel, parati u o[rajn spontanji. Kien hemm ukoll numru ta’ kelliema li qasmu ma’ dawk pre]enti tag[rif mill-aktar interessanti, fosthom Vince Zammit, Kenneth Cauchi u Liam Gauci li taw ta[ditiet dwar id-
drawwiet ta’ dan il-perjodu. Ma naqsux ukoll esibizzjonijiet talbonzai kif ukoll ta’ ikoni tal-injam. B’hekk kien hemm xi [a;a g[al kul[add li kif fissru mag[na diversi persuni li kienu pre]ent serviet ukoll esperjenza edukattiva g[at-tfal u flistess mod anke g[all-adulti. Minbarra hekk, g[all-ewwel darba
Punti importanti dwar l-istorja tal-Imdina L-ewwel nies li g[exu u li ffortifikaw il-Belt tal-Mdina kienu l-Feni/i meta semmewha Maleth. Aktar tard fi ]mien ir-Rumani kien il-Gvernatur Ruman li bena l-Palazz tieg[u f’din il-belt antika. Tradizzjoni tg[id li kien ukoll lAppostlu San Pawl li g[ex f’din il-Belt meta l-bastimenti tieg[u spi//a f’maltempata f’pajji]na. {afna mill-arkitettura tal-bini pre]enti hu dak tal-Perjodu 999 wara Kristu u anke tal-[akma tan-Normani. Dawn kienu dawru l-belt b’fortifikazzjoni b’sa[[itha u sseparawha mir-ra[al biswitha tarRabat. Wara, fl-1530, meta Malta g[addiet f’idejn il-Kavallieri ta’ San :wann, lMdina kien il-post li fih kull Gran Mastru kien jie[u l-;urament biex jipprote;i l-Malta u l-poplu tag[ha. Fl-1693 se[[ teremont u kienu fil-fatt il-kavallieri li bnew bosta bi//iet millbelt il-;dida meta introdu/ew l-istil talBarokk. Fost dan ix-xog[ol insibu ilKatedral tal-Mdina li kien iddisinjat minn Lorenzo Gafà, kif ukoll Palazzo Falzon u l-Palazz Ma;isterjali u bosta xog[lijiet o[ra ta’ restorazzjoni.
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ April, 2013
18 A[barijiet ta’ Barra L-ITALJA
Problema bil-;bir ta’ skart f’Palermo G[al darb’o[ra f’Palermo hemm problemi kbar bil-;bir ta’ skart fejn g[al diversi ;ranet [afna skart mhux qed jin;abar min[abba azzjoni industrjali millkumpanija li hi inkarigata minn dan. Matul il-lejl bejn it-Tlieta u l-Erbg[a, il-Pulizija tat-Tifi tan-nar issej[u aktar minn 60 darba beix
jitfg[u munzelli ta’ skart li ng[ata in-nar u mas-seb[ kien hemm 148 skip li kienu ma[ruqa. Nhar it-Tlieta kien hemm protesti f’Palermo minn residenti u sidien ta’ [wienet min[abba l-irwejja[ u l-problemi kollha li qed i;ib mieg[u l-iskart mhux mi;bur fis-s[ana li qed tag[mel f’Palermo b[alissa.
Sadattant il-[addiema tal-Amia, il-kumpanija inkarigata mill-;bir ta’ skart mit-toroq ta’ Palermo, qed ja[dmu fuq go-slow peress li jridu garanziji li mhux se jitke//ew mix-xog[ol. Dan wara li tlit snin ilu lawtoritajiet legali talbu li l-kumpanija ti;i ddikjarata falluta u l-isforzi biex din ter;a’ titqajjem fuq saqajha
IL-BELARUS> Mara titma’ qattus barra d-dar tag[ha f’Ozxerany wara li far l-ilma mixXmara Stviga. (ritratt> Reuters)
L-I}VEZJA
Im[e;;a testijiet ta’ rutina g[all-kan/er tal-prostata Ri/erkaturi }vedi]i qalu li l-ir;iel g[andhom ji;u offruti screening test g[all-kan/er tal-prostata meta dawn jaqb]u l-40 sena. Ir-ri/erkaturi }vedi]i qalu li jekk kull ra;el li jkun qabe] il-45 sena jag[mel test, jinkixfu kwa]i nofs il-ka]ijiet minn dan it-tip ta’ kan/er. Dan intqal f’artiklu fir-rivista spe/jalizzata l-British Medical Journal wara studju fuq aktar minn 21,000 ra;el. Prova ta’ screening g[allkan/er tal-prostata li sar re/entament fl-Ewropa millERSPC wera li screening
naqqas il-mewt b’20 fil-mija. Imma dwar dan kollu hemm polemika u firda fiddinja medika. It-test li listudju qed i[e;;e; li jsir hu mag[ruf b[ala Prostate Specific Antigen (PSA) u dan hu test li wie[ed ma tantx jista’ jorbot fuqu. Imma l-professur Hans Lilia millUniversità ta’ Lund fl-I]vezja, li mexxa r-ri/erka qal li dan it-tip ta’ test mill-a[[ar se jsalva l-[ajja. Hu qal li firri/erka tag[hom sabu li meta wie[ed ikun qabe] l-40 sena u beda joqrob lejn il-50 sena, il-PSA jag[ti ri]ultat a[jar.
Fit-testijiet li saru fuq dawk li kellhom anqas minn 45 sena, ftit inkixfu ka]i. Dan sar billi fl-1974 ittie[ed kampjun tad-demm minn fost 21,277 ra;el }vedi] bejn is27 u l-52 sena u sar it-test u mbag[ad dan kien imqabbel g[axar snin wara. Instab ukoll li jekk wie[ed jibda jag[mel l-iscreening sa wara li wie[ed jag[laq 50 sena, it-test ma jkunx daqshekk effettiv. L-iscreening li sar fuq dawk bejn il-45 u d-49 sena, kwa]i nofs il-ka]i ta’ kan/er li mbag[ad saru fatali nkixfu.
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ April, 2013
A[barijiet ta’ Barra 19 L-UNJONI EWROPEA
Possibbiltà li jieqfu pagamenti ming[ajr ftehim dwar il-ba;it Jistg[u jieqfu l-pagamenti ta’ multi-biljuni tal-ewro (mill-UE) lill-aktar re;juni fqar tal-Ewropa jekk ma jid[lux mal-[dax-il biljun ewro addizzjonali fil-ba;it tal-Unjoni. Meta tkellem fi Strasburgu waqt laqg[a tal-kumitat talParlament Ewropew li hu inkarigat mill-ba;it, Janusz Lewandowski, ilKummissarju Pollakk b’responsabbilàa g[all-ba;its, ammetta li l-Kummissjoni ffa//jat problemi ta’ cashflow u mistenni li se ssibha diffi/li biex tag[mel il-pagamenti (ta[t is-sistema li timplimenta l-politika g[al tnaqqis ta’ distakki f’termini ta’ d[ul, ;id u opportunitajiet) dovuti g[al bejn Lulju u Di/embru ta’ din is-sena.
Skont i/-/ifri li ng[ataw lid-deputati tal-Parlament Ewropew il-Kummissjoni te[tie; sa 11.2 biljun ewro addizzjonali biex tkopri [las g[al pro;etti madwar l-UE fl-2013. Minn dan l-ammont sa disa’ biljun ewro huma me[tie;a g[all-politika talUnjoni li tkopri l-pro;etti infrastrutturali fl-aktar re;juni fqar tal-Ewropa u bi 2.2 biljun ewro o[ra jkunu me[tie;a g[all-pagamenti lis-settur tal-agrikoltura u g[all-politika barranija talUnjoni. Sadattant me[tie; total ta’ 2.6 biljun ewro fir-rigward tal-kontijiet pendenti mill2012 u minn tas-snin pre/edenti. Alain Lamassoure, i/-
I?-?INA
Misteru dwar l-a[[ar ka]i tal-influwenza tat-tjur
L-Organizzazzjoni Dinjija tas-Sa[[a (WHO) ilbiera[ qalet li numru ta’ nies li kienu kkonfermati li kellhom la[[ar tip tal-influwenza tattjur qatt ma ;ew f’kuntatt ma’ tjur. Dan hekk kif il-vittmi issa telg[u g[al 16 minn din ilmarda. Greogory Hartl, kelliem g[all-WHO, qal li hemm xi w[ud mill-infettati li qatt ma ;ew f’kuntatt ma’ tjur wara li xjenzjat ewlieni ?ini] qal li 40 fil-mija ta’ dawk li spi//aw infettati bil-virus talH7N9 qatt ma kellhom kuntatt ma’ tjur. Hartl qal li dan kien wie[ed mill-misteri li x-xjenzjati jridu jsolvu u g[alhekk l-investigazzjoni trid titkabbar fliskop tag[ha. L-awtoritajiet ?ini]i qed iwissu li l-infezzjonijiet pre]enti jistg[u ji]diedu mis77 li hemm b[alissa. L-a[[ar vittmi huma mill-kapitali kummer/jali ?ini]a ta’ Shanghai. Hu f’din il-belt li nstabu l-ma;;oranza ta’ ka]i. Is-sors e]att tal-infezzjoniji-
et g[adu mhux mag[ruf u s’issa ma kien hemm ebda konferma li l-infezzjoni qed tinxtered mill-bniedem g[allbniedem. Kien hemm ka]i fejn fi swieq tat-tjur nstab il-virus u dawn qed ikunu investigati b’aktar reqqa mill-Gvern ?ini] kif ukoll xjentisti internazzjonali. Is-settur tat-tjur fi/-?ina minn mindu fe;;ew dawn ilka]i ;odda rre;istra telf ta’ 1.6 biljun dollaru Amerikan. Barra minn hekk, l-awtoritajiet ?ini]i qatlu eluf ta’ tjur b[ala prekawzjoni u g[alqu swieq spe/jalizzati tat-tjur f’Shanghai u Beijing fi sforz li jra]]nu l-marda. Din il-;img[a mistennija /?ina delegazzjoni internazzjonali ta’ esperti mill-WHO biex jg[inu li/-?ina fl-investigazzjoni tag[ha. S’issa l-marda kienet lokalizzata l-aktar fil-Lvant ta/-?ina madwar Shanghai imma issa kienu rrapportati lewwel infezzjonijiet fil-kapitali u l-provin/ja /entrali ta’ Henan.
Chairman Fran/i] tal-kumitat inkwistjoni, min-na[a tieg[u, spjega li l-UE jista’ jkollha twaqqaf jew tiffri]a l-pagamenti ppjanati g[alla[[ar sitt xhur tal-2013 jekk jibqa’ ma jintla[aqx ftehim. Lamassoure anki kkummenta li [afna pro;etti tal-UE huma organizzati ‘fuq ba]i ta’ erba’ xhur’ u meta skont largument tieg[u kapa/i jittie[du l-mi]uri biex jieqfu lpagamenti ta’ bejn :unju u la[[ar ta’ Ottubru. Intant, numru ta’ deputati fil-Parlament Ewropew jiddubitaw kemm il-11.2 biljun ewro elenkati jkunu bi]]ejjed u fil-fatt qeg[din itennu li l-[tie;a ta’ ‘sittaxil biljun ewro addizzjonali’ tinvolvi mira aktar realistika.
L-I}RAEL> Tfajjel i[ares lejn [elikopters tat-tip CH-53 tal-Qawwa tal-Ajru I]raeljana waqt wirja f’Tel Aviv b[ala parti mi/-/elebrazzjonijiet tal-65 anniversarju mill-indipendenza tal-I]rael. (ritratt> Reuters)
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ April, 2013
Kultura 21
20 Kultura
Kollox lest g[all-Festa tar-Rebbieg[a f’{al Qormi
Attrazzjoni partikulari waqt il-Festa Rebbieg[a f’{al Qormi se tkun l-In Guardia
Il-Kunsill Lokali ta’ {al Qormi u l-Kumitat Festi Esterni bl-g[ajnuna tas-Sezzjoni }g[a]ag[ fi [dan listess kumitat g[andhom kollox lest g[all-edizzjoni ta’ din is-sena talFesta tar-Rebbieg[a li se ssir fi tmiem din il-;img[a f’{al Qormi u li b[as-soltu se tiffoka fuq avvenimenti tradizzjonali u karatteristi/i o[ra marbuta mal-belt Città Pinto. Dawk kollha li se j]uru dan lavveniment, fost l-o[rajn, se jsibu li t-triq biswit i/-?entru tal-Armar San :or; Martri se tkun armata b[ala suq fi ]mien il-Kavallieri, fejn mhux se jkun hemm bejg[ ta’ prodotti i]da kull min se j]ur din ittriq se jid[ol f’atmosfera ta’ kummer/ fi ]mien is-seklu sittax. Imbghad, kull min i]ur i/-?entru tal-Armar, fi Triq il-Blata, se jkollu l-opportunità li j[allas xi [a;a ]g[ira, u jiekol f’ambjent Medjevali. Il-pubbliku li j]ur ilma[]en tal-armar jista’ jduq ittjubija ta’ platt kawlata u wara ta’ platt la[am tal-majjal bil-patata lforn flimkien ma’ tazza nbid. Din se tkun ikla spe/jali grazzi g[all-Kumpanija Teatrali Anici li se jo[olqu xenetti fil-ma[]en waqt li lpubbliku jkun qieg[ed jiekol kif ukoll jista’ ji;i involut biex i]ewwaq aktar din l-atmosfera Medjevali – esperjenza unika. Ix-xelter ta’ ]mien it-Tieni Gwerra Dinija, dejjem fl-istess in[awi, se jinbidel f’dungeons ta’ ]mien il-Kavallieri permezz talatturi li huma parti mill-G[aqda Qawmien. Kull min se j]ur dan ixxelter se jara diversi torturi li kienu jing[ataw f’dawk i]-]minijiet, i;sma mejta u [afna xenarju ie[or li hu tipikament ta’ dak i]-]mien. Barra minn hekk, l-G[aqda
{al Qormi hu sinonimu mal-[ob] bnin Malti u matul il-Festa Rebbieg[a l-pre]enza tat-tilari bil-[ob] m’g[andhiex tonqos
Qawmien se jie[du [sieb li jo[olqu re-anactments li fihom jinvolvu linnies li jin]lu j]uru x-xelter. Bla dubju li xi qatg[a ’l hemm jew ’l hawn ma tonqosx! Atmosfera u ambjent uniku li se jie[u lillpubbliku lura fi ]mien il-Kavallieri. Dan mhux bi]]ejjed g[aliex ma’ dan kollu se jkun hemm ukoll ilgrupp tal- In Guardia, li se jo[duna lura fi]-]mien. Il-parata se tibda billi l-kleru jitlaq pro/essjonalment minn fejn ilkappella ta’ Qrej/a u jibqa’ sejjer sal-Knisja ta’ San :or;. Dak il [in, minn wara l-knisja stess to[ro; idDejma, grupp ta’ r;iel li kienu jid[lu fl-armata biex jiddefendu lillpajji], u tmur tilqa’ lill-Gran Mastru li sadattant ikun ;ej mal-kontin;ent tieg[u mit-tarf l-ie[or tat-triq. Mal-wasla tal-Gran Mastru jin[araq feu de joie (salut), issir l-
ispezzjoni tat-truppi, u flimkien mad-Dejma, jitilqu lejn il-knisja ta’ San :or;, fejn hemmhekk kul[add isib postu fuq iz-zuntier. Wara jersaq il-kleru flimkien man-nobbli biex jag[tu ;ie[ lillGran Mastru. Ter;a’ ssir lispezzjoni tat-truppi, jin[araq ittieni feu de joie u din id-darba jo[ro; l-Isqof ibierek il-Gonfalon u l-bnadar tad-Dejma fejn dak il-[in il-Kavallieri jo[or;u jag[tu qima lill-Gonfalon. E]attament wara, jinqara indirizz ta’ mer[ba mill-Kappillan, tinqara twe;iba mis-Seneskal f’isem ilGran Mastru u jinqara d-digriet li bih Pinto jg[olli isem {al Qormi g[al belt: Città Pinto. Dan id-digriet ji;i ppre]entat lill-Kappillan u flistess [in jindaqqu l-qniepen talknisja. F’dan il-mument jin[araq it-tielet
feu de joie u ji;u sparati erba’ tiri ta’ murtaletti b’sinjal ta’ glorja. Issuldati jag[tu sinjal ta’ fer[ lil San Giovanni, lil San :or; u lill-Gran Mastru b’ringrazzjament li issa {al Qormi saret Città Pinto! Bla ebda dubju din se tkun esperjenza unika fejn se jer;g[u ji;;eddu ]minijiet hekk importanti g[al beltna. Infakkru wkoll lil kull min se jattendi li se tkun g[addejja kompetizzjoni tar-ritratti li b[ala tema, dejjem sabiex inkomplu fuq listess ton ta’ ideat, se tkun ‘IlKavallieri f’Malta’ maqsuma f’]ew; kategoriji – dik talArkitettura u tal-Personalitajiet. In[e;;u lil kull fotografu jipparte/ipa g[aliex mhux biss ikun qed juri [ilietu i]da min ji;i flewwel post se jinghata trophy filkategoriji rispettivi kif ukoll se jkun mag[]ul l-isba[ ritratt fost ilQriema. Din hi opportunità li mhux ta’ min wie[ed jitlef. Kif wie[ed jista’ jara l-Festa tarRebbieg[a se dda[[alna f’xenarju kompletament differenti minn dak tas-snin li g[addew g[ax ser[ to[odna lura fi]-]minijiet limg[oddija. Il-Kunsill Lokali Qormi jixtieq jirringrazzja lill-Kumitat Festi Esterni San :or; tal-[idma impekkabbli tag[hom fl-organizzar ta’ din l-attività, kif ukoll lillMinisteru g[at-Turi]mu u sSegretarjat Parlamentari g[allKultura u l-Gvern Lokali, g[aliex dan kollu jista’ jsir dejjem permezz tal-g[ajnuna li joffrulna.
It-tazza tal-inbid ma[duma f’{al Qormi u li permezz tag[ha isem {al Qormi tnaqqas filGuinness Book of World Records
{al Qormi hu sinonimu wkoll mal-mar/i briju]i li se jkunu parti wkoll mill-Festa Rebbieg[a
Dawk li se j]uru l-Festa tar-Rebbieg[a se jkollhom l-opportunità wkoll li jsibu [axix u frott Malti frisk
U xi dawra bil-karettun ]gur li ma tonqosx madwar it-toroq li se jkunu m]ejna g[all-okka]joni
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ April, 2013
22 Passatemp
Tisliba 1
2
3
5
4
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Mimdudin> 5. u 6. Il-ktieb innifsu li jkun fih siltiet ta’ pro]a u poe]ija ta’ siwi letterarju (10) 6. Ara 5. 7. Dbielu u …… (5) 10. Frotta (5) 11. Mag[ad l-ikel tajjeb (5) 12. Xadin imdaqqas talAfrika, b’geddum ta’ kelb (5) 14. Mhux tqil (5) 16. ?appas int il-butir fuq il[ob] (5) 17. u 18. Laqg[a ta’ mer[ba mog[tija lil min jasal (10) 18. Ara 17.
Weqfin> 1. Xarrab, [asel u ferfer o;;ett fl-ilma /ar (6) 2. Ma rba[niex (6) 3. Tu]a r-raspa (6) 4. :ib fix-xejn il-flus ta’ xi [add (6) 8. G[andna [amsa minnhom f’kull id (5) 9. Le[ja kbira b[al talpatrijiet Kapu//ini (5) 12. Fassal kif ;ie ;ie u tellef is-simetrija (6) 13. Ng[addu ;ewwa (6) 14. Ma;enbi (6) 15. Dari kienu jsajru fuqu (6)
Soluzzjoni tal-biera[
I]-]ejjed u n-nieqes
Mimdudin> 5. Fossa; 6. Nemla; 7. Skirt; 10. u 11. Amministra; 12. Bajja; 14. Islef; 16. Fa[xi; 17. u 18. Allarmanti. Weqfin> 1. Tfajla; 2. Barkun; 3. Enormi; 4. Fatima; 8. Smajt; 9. Btala; 12. Ba[[ar; 13. Amaira; 14. Ixxomm; 15. Fta[ir.
Ix-xena t’hawn fuq ;iet riprodotta ta[t f’wie[ed u g[oxrin bi//a, [amsa minnhom b’dettall ]ejjed u sitta b’dettall nieqes mill-partijiet korrispondenti tal-ori;inal. Liema huma d-dettalji ]ejda u nieqsa mill-ori;inal?
G[at-tfal
Sudoku
Soluzzjonijiet 1 – K; 2 – I; 3 – :; 4 – L; 5 – J; 6 – H; 7 – F; 8 – ?; 9 – A; 10 – D; 11 – E; 12 – B. L-akkoppjamenti
Dettalji ]ejda: 3. ?int tal-injam; 4. Tikka sewda; 7. Kuruna fuq ir-ras; 11. Plakka; u 13. Frosta. Dettalji nieqsa: 8. Riedni; 9. Widna; 12. Ilsien il-kelb; 15. Is-Sieq; 18. Il-Muntanja; 21. ‘Mouthpiece’ tattromba.
I]-]ejjed u n-nieqes
Diffi/li: qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.
L-akkoppjamenti Sudoku
It-tnax-il wi// t’hawn fuq jidhru m[awdin wa[da sew. Kif se tg[aqqad in-nofs xellugi (u]a n-numri) mal-lemini (u]a l-ittri) biex tag[mel l-u/u[ kif suppost?
IN-NAZZJON
Il-{amis, 18 ta’ April, 2013
TV#Radju 23 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor Malta Llejla NET Television, 17>00 Spiss nisimg[u dwar l-importanza tal-qari u li l-Maltin, b’mod partikulari t-tfal u ]-]g[a]ag[, ma jaqrawx bi]]ejjed. Illum hu l-Jum Dinja tal-Ktieb u Stephanie Spiteri se jkollha mistieden jew mistiedna li se jitkellmu dwar dan is-su;;ett. Ukoll fil-programm tal-lum, b[al kull nhar ta’ {amis, ikun hemm l-ispjega tal-Van;elu tal-{add li ;ej, rokna li llum se tkun f’idejn Fr Joe Galea Curmi, kif ukoll rokna mtellg[a mill-Awtorità Maltija g[all-Kompetizzjoni u Affarijiet tal-Konsumatur.
Wheelspin NET Television, 21>00
Minn :eneva Pierre Vella intervista lid-di]injatur tal-BMW Karim Habib (fir-ritratt hawn fuq). Intant fil-bqija tal-programm, ippre]entat minn Fleur Balzan, naraw il-long term dest drive fuq il-Peugeot 208 1.2 litre Active. Naraw il-pre]entazzjoni tal-karozza tas-sena, il-VW Golf, hekk kif in[arsu lejn l-istorja ta’ dan l-unur u naraw ukoll il-karozzi li reb[u t-titlu f’dawn l-a[[ar snin. Newsbuzz NET Television, 15>50 Iz-zekzik
dwar persuni mid-dinja tal-ispettaklu llum se jiffoka fuq il-bidla fl-attitudni ta’ Linday Lohan (fir-ritratt fuq ix-xellug) dwar il-[ajja, fuq irrelazzjoni bejn Rihanna u Chris Brown, dwar Madonna u l-gvern tal-Malawi u dwar Taylor Swift u l-istorja tag[ha fl-im[abba. Ikun hemm ukoll it-Top 10 g[al dawk li huma l-aktar kanzunetti popolari mat-telespettaturi tal-programm u tag[rif dwar films li qed jitwerew fi/-/inemas fil-g]ejjer Maltin. Jippre]entaw Thea u Amy.
Fiori d’acciaio (Steel Magnolias) Rete 4, 16>35 Dolly Parton u Darly Hannah (it-tnejn fir-ritratt hawn fuq) kif ukoll Julia Roberts, Sally Field u Shirley MacLaine, huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film Amerikan tal-1989 b’re;ija ta’ Herbert Ross. Naraw xi jsir u x’jing[ad f’[anut f’Louisiana fl-Istati Uniti fejn bosta nisa jmorru g[al trattament tas-sbu[ija. Jitkellmu dwar affarijiet mill-[ajja ta’ kuljum. Confetti Iris, 23>15
Film Ingli] li n[adem fl-2006 b’re;ija ta’ Debbie Isitt u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Martin Freeman, Jessica Stevenson u Stephen Mangan. Naraw tliet koppji ta’ g[arajjes waqt reality show ji;;ieldu min minnhom se jirnexxilu jirba[ is-somma ta’ 500,000 sterlina li rivista tkun qed toffri biex isir dak li jkun it-tie; tas-sena. Il-film hu twil 100 minuta.
Il-Mara tal-Lum NET Television, 14>05 }ew; pro;etti fil-qasam tas-sa[[a li
qed i[allu [afna frott u li kienu introdotti f’dawn l-a[[ar snin huma dawk tal-iscreening tal-kan/er tas-sider u dak tal-kan/er tal-musrana. Biex jag[tu tag[rif dwar dan, flistudio mal-pre]entatri/i Gloria Mizzi se jkun hemm Nadine Delicata (fir-ritratt fuq ix-xellug) u Joe Psaila, li huma inkarigati jaraw li dawn i]-]ew; pro;etti jimxu kif suppost.
Erba’ Maltin g[al Sanremo Junior Mitqlu Deheb - NET Television, 21>35
Elaine Agius filprogramm tal-lum se tlaqqag[na ma’ Clarissa Cauchi, Naomi Cutajar, Miriana Conte u Ilenia Camilleri (ilkoll fir-ritratt hawn fuq), studenti ta’ La Voix Academy li tmexxi Gillian Attard u li se jkunu qed jie[du sehem fis-Sanremo Junior ta’ din is-sena.
B[as-soltu, il-programm ikollu tliet stejjer differenti, u minbarra dik tal-kantanti tfal li se jirrappre]entaw lil Malta, se naraw follow-up tal-istorja ta’ Brenda li rajna waqt il-programm tliet ;img[at ilu, kif ukoll o[ra ta’ tlett itfal li xtaqu jirringrazzjaw lil ommhom pubblikament. Profumo - Storia di un assasino Rete 4, 23>30 Rachel Hurd-Wood (fir-ritratt fuq ix-xellug) hi fost l-atturi li naraw f’dan il-film drammatiku tal-2006 b’re;ija ta’ Ben Whishaw. L-istorja hi ambjentata f’Pari;i tal-1744 fejn niltaqg[u ma’ ]ag[]ug[ li
jkun ossessjonat li jrid jiddistilla l-fwie[a li jkollhom in-nisa...
IN-NAZZJON
Il-{amis, 18 ta’ April, 2013
24 TV#Radju
06>00 07>00 07>15 07>40 07>50
101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Anali]i tal-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)
09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
10>30 11>55 12>00 12>30 13.00 15>00 15>05
Mu]ika bla kumment Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Mid-Dinja tal-Mar/i u l-Innijiet Nenu Aquilina The Big Show - Martin Sapiano A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00 )
17>00 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 24>00
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 Familja Wa[da (jinkludu 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 - Newsline 12:45 - Qari bilMalti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bullettin tal-A[barijiet 18:15 Intermezz Mu]ikali 18:40 - TV Hemm 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bil-Malti (r) 20:30 - Notti magiche 21:05 Mu]ika u Sport 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 - Ru]arju 24:00 Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - Bon;u Bon;u Bon;u (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 One News) 09:00 - Kartolina 10:00 - The Morning Show 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:30 Konnect 13:15 - In-Novella 13:45 - ONE News 14:00 Problemi tal-Qalb 15:25 Djarju Kulturali 15:30 - Drive Time 16:00 - Mhux g[at-Tfal Biss 17:00 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 A[barijiet Sportivi, 18:15 Fil-Qosor) 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:00 - LArgument Ikompli 20:15 Rock Moods 22:00 - Radju Argument 24:00 - Soul Power 02:00 - Night Rhythm. RTK - 103 FM 06:30 - Pierre & Co on RTK (jinkludi 06:55 Fi {dan ilMulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News) 09:00 - A[barijiet fil-Qosor 09:05 - Paperscan 09:15 - G[alina Lkoll (jinkudi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 Pinna Mu]ikali 13:00 - RTK Qosor 13:05 - Su//essi u aktar 15:00 - RTK Qosor 15:05 Kaskata Kulturali 15:30 Jg[idu Tag[hom i]-}g[a]ag[
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-Dar - David Thake u George Galea Is-Snin tar-Rock ’n Roll Fuzzbox - Lito Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
(jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 - Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:15 - L-Argument matul il-;img[a (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 18:57 - Fi {dan il-Mulej 19:00 - Ru]arju 19:25 - Ilwien 21:00 - Frott il-Kelma 22:00 - Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # News on Campus 09:30 - Cinescena 10:00 - BBC News Update 10:05 - L-Ewropa u l-Imperu 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-;urnali 13:30 - BisSassla u bil-Brevjar 14:00 BBC News Hour 15:00 Classic FM 19:30 - Bioneers 20:00 - Putumayo Radio Show 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi 09:00 {ajjitna) 11:00 Mure sewwi l-Knisja Tieg[i 11:30 - Ift[u l-Bibien 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju l-Erwie[ 12:45 - {dejn l-ilma fejn nistrie[ 13:00 - {olqa mal-Maltin ta’ barra 13:30 Irrid Inwassallek messa;; (r) 14:30 - Italia leggendaria (r) 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Totus Tuus Gospa 16:00 - Il-Knisja: G[ajn ta’ G[erf 17:00 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 - Quddiesa 19:00 Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - {amsin Sena wara 21:00 - Alla wa[du bi]]ejjed 22:00 - Lejn ilqawmien 23:00 - {ajjitna (r) 23:30 - A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 - Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 Nathan u Talitha 18:30 - News 18:40 - Bay Beats with Simon B 20:00 - Ben Glover 22:00 Tiesto Club Live 24:00 - Eddie Halliwell. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 Cal-ypso Breakfast 08:30 Bejn il-{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 - 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 - Calypso Drive 19:00 - Classic Gold 21:00 Reggae Party 24:00 - Mu]ika tal-passat.
Trappola in fondo al mare (Into the Blue) - La 5 21>10
Film thriller Amerikan li n[adem fl-2005 b’re;ija ta’ John Stockwell li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Jessica Alba u lil Paul Walker (it-tnejn fir-ritratt hawn fuq). Dawn ikunu g[arajjes u t-tnejn li huma esperti tal-g[ads ta[t il-ba[ar. Il-[olma tag[hom tkun li jtellg[u te]or minn bastiment li jkun hemm mg[arraq. I]da flok te]or ta’ ;ojjelli kif dejjem ippretendew li se jsibu, isibu kwantità kbira ta’ drogi. Din is-sejba ;;ibhom f’inkwiet kbir. TVM 07:00 - TVAM 09:00 - TV Hemm (r) 10:20 - Life in cold blood 11:25 - Great Romance 12:00 - A[barijiet# rapport tattemp 12:10 - TVPM 14:00 A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 - A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16:30 - }ona 18:00 - A[barijiet 18:10 Waqtiet 18:15 - Sa[[tek l-ewwel 18:25 - Teleshopping 18:40 - TV Hemm 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - An;li (ep. 26) 21:45 - Pjaneta Umana 22:35 Mixage 23:15 - A[barijiet # rapport tat-temp 23:35 - TVPM. TVM 2 07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:00 - Ruggers 11:30 - .EU 12:00 - Madwarna 12:15 - Qatra Inka 12:45 - Great Romances 13:15 - Egypt 14:05 - Sa[[tek lewwel 14:15 - Meander 14:45 Madwarna 15:00 - Ruggers 15:30 - Great Romances 16:00 Pjaneta Umana 16:50 Madwarna 17:20 - Waqtiet 17:25 - Oceans 18:30 - Wirt u kultura 19:00 - Ruggers 19:30 A[barijiet g[al dawk neqsin missmig[ 19:40 - Human Planet 20:30 - A[barijiet bl-Ingli] 20:35 - Waqtiet 20:45 - Sensilhena 21:30 - Meander 22:00 Madwarna 22:30 - 3 Pointer 23:00 - Ruggers. ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 Teleshopping 11:00 - Aroma Mattina 12:30 - Teleshopping 12:45 - Kalamita (jinkludi ONE News fis-13:30) 16:20 Teleshopping 17:30 - ONE News 17:35 - Liquorish (daily update) 17:40 - Aroma Kitchen 19:30 ONE News 20:15 - Ir-Rangers 20:30 - Prima Facie (epis. 16) 21:45 - Ilsien in-Nisa 23:15 ONE News 23:45 - Kalamita (r). Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping
14:20 - 1046 Music 16:10 - FilK/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 News 20:30 - Il-Parlament talPoplu (live) 21:30 - CNI 22:00 News 22:30 - Motordrome.. Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00, id-09:00 u l11:00) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta 17:00 Tg 1 17:45 - la vita in diretta 18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Affari Tuoi 21:10 - Che Dio ci aiuti 2 (fiction) 23:25 Porta a porta 00:55 - Tg 1 notte 01:30 - Sottovoce. Raidue 06:40 - Cartoons 08:15 - Sabrina, vita da strega (TF) 08:35 - Le sorelle Mcleod (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Detto Fatto 16:10 - Senza traccia (TF) 17:50 - Tg Sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case (TF) 19:35 Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - The Voice of Italy 23:45 - Tg 2 notizie 24:00 - Made in sud 01:10 - Tg2 Parlamento 01:20 Flashpoint 02:10 - Domani torno a casa. Film 2007. Raitre 07:00 - Tgr buongiorno Italia 08:00 - Agorà (attwalità) 10:00 La storia siamo noi 10:50 Codice a barre (attwalità) 11:30 Buongiorno Elisir (attwalità) 12:00 - Tg 3 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie - Diario italiano 13:10 - Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:05 - Tgr piazza affari 15:10 - La casa nella prateria (TF) 16:00 - Cose dell’altro Geo 17:40 - Geo & Geo 19:00 Tg 3 20:00 - Blob 20:15 Stanlio e Ollio 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - In nome
del popolo sovrano. Film ’90 23:15 - La storia siamo noi 24:00 - Tg 3 linea notte 01:05 - Rai Educational 01:35 - La musica di Raitre. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina
08:40 - La telefonata di Belpietro (attwalità) 08:50 - Mattino cinque 11:00 Forum 13:00 - Tg 5 13:40 Beautiful 14:10 - Centovetrine 14:45 - Uomini e donne (talk show) 16:05 - Amici (talent show) 16:50 - Pomeriggio cinque (attwalità) 18:50 - The Money Drop 20:00 - Tg 5 20:40 Striscia la notizia 21:10 Benvenuti a tavola 2 – Nord vs Sud (fiction) 23:30 - Mai dire provini 00:30 - Tg 5 notte 01:00 - Striscia la notizia 01:50 Amici. Rete 4 06:50 - T.J. Hooker (TF) 07:45 Miami Vice (TF) 08:40 - Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 5 (TF) 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 Lo sportello di Forum 15:30 Hamburg Distretto 21 (TF) 16:35 - Fiori d’acciaio. Film ’89 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - John Rambo. Film 2007 23:30 – Profumo: storia di un assassino. Film 2006 02:05 - Tg 4 02:30 – Testimone a rischio. Film ’97. Italia 1 07:00 - Zack e Cody al Grand Hotel (sitcom) 07:50 - Tutto in famiglia (sitcom) 08:40 - Una mamma per amica (TF) 10:30 – ER: medici in prima linea 12:25 - Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 16:15 - Smallville (TF) 18:00 - The Middle (TF) 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI NY: Scena del crimine (TF) 21:10 - Tron Legacy. Film 2010 23:40 - Sin City. Film 2004 02:10 - Sport Mediaset 02:35 - The Shield (TF).
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ April, 2013
TV#Radju 25 Favourite Channel 07.15 - F. News 07:30 - Dawl tal-:urnata 08:00 - Nintrefa’ ’l Fuq (r) 10:00 - Bejnietna 12:00 - News 12:30 - Gideb u M[abba 13:00 - Niskata 15:00 Tele-shopping 17:30 - News Point 18:15 - News 18:30 Sejja[tli 19:45 - F. News 20:30 - G[eruq 21:00 - Entertain Me 23:00 - News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshopping 12:00 – All That Jazz (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 The 90s 14:30 - The 00s 15:00 Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Total Request Show 20:00 The 60s & 70s 20:30 - Rock Legend 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos. La 5 12:40 - Centovetrine 13:10 -
Extreme Makeover Home Edition 14:00 - Gossip Girl (TF) 14:45 - The OC (TF) 15:30 Samantha Chi? (TF) 16:25 Sonny tra le stelle (sitcom) 17:20 - Friends (sitcom) 17:45 Extreme Makeover Home Edition 18:30 - Amici 19:30 Gossip Girl (TF) 20:25 - Dr House (TF) 21:10 - Trappola in fondo al mare. Film 2005 23:15Uomini e donne 00:20 - Amici. BBC Entertainment 07:15 - Garth and Bev 07:25 Tweenies 07:45 - Green Balloon Club 08:10 - Charlie and Lola 08:25 - My Family 08:55 - One Foot in the Grave 09:25 - The Weakest Link 10:10 EastEnders 10:40 - Doctors 11:10 - Great Expectations 12:00 - Silk 12:50 - My Family 13:20 - Mutual Friends 14:10 One Foot in the Grave 14:45 EastEnders 15:15 - Doctors 15:45 - The Weakest Link 16:30 - Hustle 17:20 - Silk 18:10 EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - The Weakest Link 20:00 - My Family 20:30 - Keeping up Appearances 21:00 - Spooks 21:50 - The Bleak Old Shop of Stuff 22:20 - Rob Brydon’s Annually Retentive 22:50 - Ideal 23:20 - The Diamond Queen. TCM 08:00 - The Charge of the Light Brigade. Film ’36 (U) 10:00 Across the Pacific. Film ’42 (PG) 11:35 - Cimarron. Film ’60 (U) 14:00 - Bad Day at Black Rock. Film ’55 (A) 15:20 - Beau
Brummell. Film ’54 (U) 17:10 Cat on a Hot Tin Roof. Film ’58 19:00 - Somebody up There Likes Me. Film ’56 (A) 21:00 Flareup. Film ’69 (15) 22:35 Splendor in the Grass. Film ’61 (15). MGM Movies 07:05 - The Dust Factory. Film 2004 (PG) 08:45 - Mission of the Shark. Film ’91 (PG) 10:20 MGM’s Big Screen 10:35 - Ned Kelly. Film ’70 (AA) 12:15 The Scalphunters. Film ’68 (A) 13:55 - Carry on Columbus. Film ’92 (PG) 15:20 - The Way West. Film ’67 (A) 17:20 - A Star for Two. Film ’91 18:55 - The Pope of Greenwich Village. Film ’84 (15) 20:55 - Big Screen Legends 21:00 - A Dog’s Breakfast. Film 2007 22:25 - Johnny Be Good. Film ’88 (15) 23:25 - The Amityville Horror. Film ’79 (X). GO Stars 06:45 - Captain America: The First Avenger 08:50 - The Rock 11:05 - Damages 11:50 - A Mother's Son 13:20 - Licence to Kill 15:35 - Red Eye 17:00 Klitschko 19:00 - Falcon (Part 1 of 2) 20:30 - Parks & Recreations 21:00 - Contraband 22:50 - Yesterday, Today and Tomorrow 00:20 - A Christmas Carol 01:55 - The Rock. . Diva Universal 07:00 - Wolff’s Turf 08:55 Agatha Christie’s Poirot 09:55 Kojak 10:55 - Quincy, M.E. 11:55 - JAG 12:55 - ER 13:50 Agatha Christie’s Marple 15:43 Downpour 15:50 - Kojak 16:50 - Agatha Christie’s Poirot 18:50 - JAG 19:50 - ER 20:50 - Great Women 21:00 - Jane Doe: Ties
That Bind 22:42 Kilokalorie 23:00 - ER.
Discovery Channel 06:50 - Bang Goes the Theory: Explosions: How We Shook the World 07:40 - The Gadget Show: World Tour 08:05 - The Tech Show 08:30 - Smash Lab: Runaway Trailer 09:25 Nextworld: Future Metro 10:15 Robocar 11:05 - Meteorite Men 12:00 - Bang Goes the Theory: Explosions: How We Shook the World 12:50 - Weird Connections: Human Sniffer Dogs 13:20 - The Gadget Show: World Tour 13:45 - The Tech Show 14:10 - Food Factory 15:00 - Smash Lab: Car over a Cliff 15:55 - Nextworld: Future Radical Vehicles 16:45 - Kings of Construction: Snohvit: Arctic Gas 17:35 - Moon Machines:
Suits 18:30 - Food Factory 18:55 - Food Factory 19:20 Curiosity: How Will the World End? 20:10 - The Gadget Show: World Tour 20:35 - The Tech Show 21:00 - Food Factory 21:50 - Weird or What? 22:40 The Gadget Show: World Tour 23:05 - The Tech Show 23:30 Weird Connections: Human Sniffer Dogs. Iris 15:20 - La terra. Film 2005 17:25 - Si può fare... amigo. Film ’72 19:25 - A-Team (TF) 20:10 - Hazzard (TF) 21:00 - Match Point. Film 2005 23:15 Confetti. Film 2006 01:05 - E morì con un felafel in mano. Film 2001.. Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - How I Met Your Mother 11:30 - Glee 12 :15 - Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Enlightened 14:15 - Films & Stars 14:30 - Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 Private Practice 16:45 - Suits 17:30 - Whitney 17:52 - 2 Broke Girls 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 20:00 Suburgatory 20:30 - Dallas 21:15 - Supernatural 22:00 True Blood 23:05 - The Mentalist 23:50 - Alcatraz 00:40 - Boardwalk Empire 01:45 - 30 Rock. Biography Channel Hardcore Pawn: 10:00 - Acid Test 10:30 - Gold War. 11:00 Kate Winslet 12:00 - Hoarders: Tra and Jill 13:00 - Storage Wars Texas: The Good, the Bad, and the Hungry 13:30 American Restoration: Smoking Hot 14:00 - Hoarders: Constance # Jeri Jo. Hardcore Pawn: 15:00 Oh Yes He Did 15:30 - Rich Returns? 16:00 - Acid Test 16:30 - Gold War. 17:00 Hoarders: Tra and Jill 18:00 Pregnant in Heels: Pregnancy Runway 19:00 - Storage Wars Texas: The Good, the Bad, and the Hungry 19:30 - American Restoration: Smoking Hot 20:00 - Pregnant in Heels: Birth-APhobia. Hardcore Pawn: 21:00 - Acid Test 21:30 Gold War. 22:00 - My Ghost Stories: Caught on Camera 23:00 - Haunted Encounters:
Ghosts of Skid Row # Kreischer Mansion.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - See The Sea 08:05 - Lots & Lots 08:20 Bob the Builder 08:30 - Fireman Sam 08:40 Thomas and Friends 08:55 - Baby Antonio’s Circus 09:00 - Rubbadubbers 09:10 - Pingu 09:15 - Tiny Planets 09:20 - Pingu 09:25 - Tiny Planets 09:30 - Monkey See Monkey Do 09:40 Barney and Friends 10:10 - Fluffy Gardens 10:25 - The Mighty Jungle 10:40 - Mio Mao 10:50 Jarmies 11:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 11:30 - Kipper 11:50 - Gazoon 12:00 Wobblyland 12:05 - Igloo-Gloo 12:20 Benjamin’s Farm 12:25 - My Animal Friends 12:40 - See The Sea 12:45 - Lots & Lots 13:00 Fluffy Gardens 13:15 - The Mighty Jungle 13:30 Angelina Ballerina 13:45 - Monkey See Monkey Do 13:55 - Barney and Friends 14:25 - Pingu 14:30 - Tiny Planets 14:35 - Pingu 14:40 - Tiny Planets 14:45 - Igloo-Gloo 15:00 - Bob the Builder 15:10 - Fireman Sam 15:20 - Thomas and Friends 15:35 - Tork 15:45 - Dougie in Disguise 15:55 - Slim Pig 16:05 - Jarmies 16:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 16:45 Benjamin’s Farm 16:55 - My Animal Friends 17:10 - See The Sea 17:15 - Lots & Lots 17:30 Monkey See Monkey Do 17:40 - Barney and Friends 18:10 - Wobblyland 18:15 - Dougie in Disguise 18:25 - Slim Pig 18:35 - Connie the Cow 18:45 - Angelina Ballerina 19:00 - Jakers:
The Adventures of Piggley Winks 19:25 - Jarmies 19:40 - Pingu 19:45 - Tiny Planets 19:50 - Pingu 19:55 - Tiny Planets 20:00 - Bob the Builder 20:10 - Fireman Sam 20:20 - Thomas and Friends 20:35 - Dougie in Disguise 20:45 - Slim Pig 20:55 - Connie the Cow 21:05 - Tork 21:15 Benjamin’s Farm 21:20 - My Animal Friends 21:35 - See The Sea 21:40 - Wobblyland 21:50 Barney and Friends 22:15 - Monkey See Monkey Do 22:25 - Kipper. Disney Channel 08:10 - Good Luck Charlie 08:35 - Austin and Ally 09:25 - Shake It Up 10:15 - The Suite Life on Deck 11:05 - Hannah Montana 11:30 Wizards of Waverly Place 12:20 - Jessie 12:45 ANT Farm 13:35 - Hannah Montana 14:25 Good Luck Charlie 14:50 - Jessie 15:15 - Shake It Up 15:40 - ANT Farm 16:00 - Austin and Ally 16:30 - The Suite Life on Deck 16:50 - Minnie and You 16:55 - The Suite Life on Deck 17:20 Wizards of Waverly Place 17:40 - Minnie and You 17:45 - That’s So Raven 18:10 - Cory in the House 18:35 - Good Luck Charlie 19:00 - Jessie 19:25 - Wizards of Waverly Place 20:15 - Phil of the Future 20:40 - Hannah Montana 21:05 - Jonas 21:30 - Sonny with a Chance 21:55 - Wizards of Waverly Place.
07>00 09>00 10<00 12>00 14>00 14.05
News Telebejg[ Strada Rjali .NET NET News Il-Mara tal-Lum
15>20 15>50 16>40 17>00
Telebejg[ Newsbuzz Telebejg[ Malta Llejla
19>00 19>30 19>45 20>30 21>00 21>30 21>35 23>00
(b’waqfa g[al NET News fis-18>00) Bozza tal-Mija Lift NET News Anali]i tal-A[bar Wheelspin NET News Mitqlu Deheb NET News
(b’waqfa g[al NET News fit-15>00)
Sport fuq il-Cable Eurosport 1 08:30 - WATTS 10:00 - UCI World Tour Cycling 11:00 -
Haikou World Open Snooker 13:00 - WATTS 14:00 - UCI World Tour Cycling 15:30 Haikou World Open Snooker 16:30 - Players Tour Championship Snooker 18:00 GWARS Series 20:00 - WATTS 21:00 - Fight Club 23:00 Haikou World Open Snooker. Eurosport 2 07:00 - WATTS
08:00 - Players Tour Championship Snooker 10:00 - WATTS 11:00 - UEFA Champions League Classics 13:00 - UCI World Tour Cycling 14:00 - Players Tour Championship Snooker 15:45 Greene Light 16:00 - UEFA Champions League Classics 18:00 - Campus 18:30 - Players Tour Championship Snooker 20:00 - Intimate Surfing 20:30 Armwrestling 21:00 - Breaking Weapon Freestyle 23:00 WATTS. GO Sports 1 07:00 - Barclays PL: PL World 07:30 - Trans World Sport 08:30 - Barclays PL: Wk 30: West Ham Utd v Man. Utd 10:30 - ATP Masters 1000: Monte-Carlo Rolex Masters: Last 16 (live) 18:30 - FIFA Futbol Mundial 19:00 - PGA European Tour: Open de Espana: Day 1 23:00 Ligue 1: Rd 34: The Ligue 1 Show 23:30 - 141st Open Championship 2012: The Open: A Decade Apart: Official Film 00:30 - Barclays PL: Wk 30: Fulham v Chelsea. GO Sports 2 15:00 - PGA European Tour: Open de Espana: Day 1 (live) 19:00 - Milan Channel. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - Serie A: Rd 32: Lazio v Juventus 11:00 - Ligue 1: Rd 32 – Highlights 12:00 - Barclays PL: Wk 30: Man. C. v Wigan Ath 14:00 - Serie A: Rd 32: Cagliari v Inter 16:00 - Ligue 1: Rd 32: ESTAC Troyes v Paris SaintGermain 18:00 - Aviva Premiership: Rd 20: Leicester
Tigers v London Wasps 20:00 Ligue 1: Rd 34: The Ligue 1 Show 20:30 - ATP Masters 1000: Monte-Carlo Rolex Masters: Last 16. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 11:00 - Serie A: Rd 32: Lazio v Juventus 13:00 - Ligue 1: Rd 32: Highlights 14:00 - Barclays PL: Wk 30: Man. C. v Wigan Ath 16:00 - Serie A: Rd 32: Cagliari v Inter 18:00 - Ligue 1: Rd 32: ESTAC Troyes v Paris SaintGermain 20:00 - Aviva Premiership: Rd 20: Leicester Tigers v London Wasps 22:00 Ligue 1: Rd 34: The Ligue 1 Show 22:30 - ATP Masters 1000: Monte-Carlo Rolex Masters: Last 16. Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga (r) 11:50 FA Cup (r) 13:55 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 16:00 -
Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r) 16:35 America's Cup (r) 18:15 Bundesliga (r) 20:15 - FA Cup (r) 22:20 - FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 23:40 - America's Cup (r) 01:14 - Bundesliga (r). Melita Sports 2 12:00 - America's Cup (r) 14:05 -
Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 15:10 Bundesliga (r) 17:05 - FA Cup (r) 19:10 - Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r) 19:40 - FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 21:00 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 23:05 Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 01:40 Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r). Malta Stars 08:00 - Malta Rugby Football Union (r) 09:35 - MFA Futsal League (r) 11:00 - BOV PL (r) 13:15 - Melita GFA 1st Div. (r) 15:05 - Football Nurseries (r) 15:40 - Malta Handball Association (r) 17:00 - Malta Basketball Association (r) 18:25 - Malta Rugby Football Union (r) 20:05 - Football Nurseries (r) 20:40 - Melita GFA 1st Div. 22:25 - BOV PL (r) 00:40 -
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ April, 2013
26 Klassifikati PROPJETA G{ALL-BEJG{ Birkirkara
GARAXX ta’ 2 karozzi. Prezz €19,000. ?emplu 79620002.
Il-Mosta
DIRETT ming[and is-sid, blokka ;dida ta’ tliet appartamenti, 210 sqm u penthouse bi tliet kmamar tas-sodda, ensuite, gallarija kbira u washroom area, bil-lift a//essibbli mill-garaxx. Prezz €155,000. ?emplu 99431195.
Marsaxlokk
APPARTAMENT u penthouses bil-veduta tal-ba[ar u tal-kampanja, lesti minn kol-
lox bi tliet ikmamar tassodda, ]ew; kmamar talbanju, k/ina kbir u terrazzin 14-il pied bi 11-il pied . Kollox tal-aqwa kwalità, servuti bil-lift sal-garaxx. Prezz €112,000 (Lm48,000). Garaxx ta’ karozza wa[da €16,000 (Lm7,000) jew ta’ tnejn €28,000 (Lm12,000). ?emplu 79441869.
Marsaxlokk
TERRAN b’bit[a kbira lest minn kollox b’affarijiet ta’ kwalità tajba, kemm tid[ol fih. Tliet kmamar tas-sodda, ]ewg kmamar tal-banju, k/ina kbira, boxroom, e//. Prezz €112,000 (Lm48,000). Tista’ tniffdu ma’ garaxx ta’ karozza wa[da jew tnejn. Garaxx
ta’ karozza wa[da €16,000 (Lm7,000) jew ta’ tnejn €28,000 (Lm12,000). ?emplu 77777521 jew 99466988.
G{ALL-KIRI Santa Venera
{anut bil-permess, livell mat-triq, b’toilet u bit[a, tajjeb g[al kull tip ta’ negozju b[al hairdresser, klinika jew uffi//ju. ?emplu fuq 79263775 jew 21223922.
VETTURI/DG{AJJES Cabin Cruiser
FJORD 8 mtrs, b’]ew;
magni diesel, fiberglass. €15,000. ?emplu 99822224.
AVVI}I G[al kull tip ta’ kri]i f’[ajtek
MR Mutawalla Sidig jispe/jalizza fi: Problemi ta’ m[abba Protezzjoni professjonali Problemi ta’ sess Fortuna tal-[ajja Kull tip ta’ problema ti;i solvuta fi ]mien qasir. 100% su//ess garantit. Mis-7.00am sat-8.30pm, bl-Ingli] jew Fran/i]. ?empel g[al appuntament fuq 99349374 jew 79497184.
G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq ilfil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 99602436.
G[al kull xog[ol
TA’ madum ta’ l-art u tal[ajt, qlug[ ta’ kmamar talbanju, plumbing, kisi bil-;ibs, ]ebg[a u gypsum boards, e//. ?emplu 77433390.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
G{ALL-BEJG{ G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Kamra tal-Pranzu
INJAM tip Messikan: mejda, sitt si;;ijiet u welsh dresser. €1,350 jew l-eqreb. ?emplu 99010176.
Tombla sheets
B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici Printing Press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur, e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com
Il-{amis, 18 ta’ April, 2013
27 FOOTBALL F’G{AWDEX KAMPJONAT MELITA I DIVI}JONI
Nadur ji//elebraw b’dedika lil Brian Portelli Nadur Youngsters...............3 Ker/em Ajax FC.................3
L-a[[ar log[ba tat-63 kampjonat tal-og[la divi]joni G[awdxija serviet biex Nadur Youngsters ji//elebraw irreb[ tal-[dax il-titlu tag[hom, unur a//ertat ;img[at ilu. Fost il-bosta /elebrazzjonijiet tag[hom, qabel il-log[ba saret premjazzjoni lit-tfal kollha tan-nurseries b’tifkira tassu//essi kollha ta’ dan lista;un miksuba mit-tim talkbar tag[hom. Imbag[ad kommoventi b’turija tad-dedika tar-reb[ tat-titlu, kienet ilpre]entazzjoni ta’ bukkett ward mill-captain Anthony Portelli, segwit minn s[abu lo[ra, ma’ imma;ini kbira talmibki Brian Portelli, ]ag[]ug[ patrijiottiku Naduri li tilef [ajtu tragikament filkamra tan-nar nhar l-4 ta’ Novembru li g[adda. F’din il-partita Nadur kisbu draw drammatiku b’gowls fla[[ar minuti tal-protagonista Anthony Portelli biex evitaw li ji//elebraw b’telfa. Nadur [ar;u fuq l-attakk fejn mal-kwarta ]blukkaw irri]ultat meta minn frikik ta’ Simoncic, Milos Stojanovic xe[et kross lejn JOSEPH PORTELLI li bir-ras kompla ;ewwa. Mal-45 minuta Ker/em kisbu d-draw meta pass ta’ Sakaliev [oloq konfu]joni u approfitta MICHAEL VELLA li g[amel l-iskor indaqs. Imbag[ad ftu[ qawwi minn Ker/em fit-tieni taqsima fejn wara biss 40 sekonda qalbu r-
Kif spi//aw I Div L R D T F K Pti
Nadur Y 18 14 3 1 Ker/em A 18 8 8 2 SK Victoria 18 7 4 7 Xewkija T 18 6 3 9 Victoria H 18 6 3 9 Xag[ra U 18 5 4 9 Sannat L 18 2 6 10 *Nadur Y. Champions ** Sannat L. relegati
49 18 43 29 19 32 29 24 25 40 42 21 27 30 21 25 46 19 21 40 12
ri]ultat meta Andrew Mizzi kompla lejn Malcolm Vella li kellu x-xutt imblukkat, bilballun jasal g[and JEAN PAUL MIZZI li mill-vi/in xe[et ;ewwa. Il-Youngsters dehru ma[suda u l-Ajax komplew japprofittaw fejn fir-raba’ minuta MALCOLM VELLA da[al tajjeb fil-kaxxa u b’lob meqjus kompla kabbar ilvanta;;. Kwarta mit-tmiem minn kross ta’ Muller, Anthony Portelli bir-ras laqat il-mimduda. Fit-42 minuta Nadur naqqsu l-iskor meta kien ANTHONY PORTELLI li xe[et ;ewwa mill-vi/in. Mad-90 minuta Ian Xuereb ta’ Ker/em tke//a wara li kien muri t-tieni karta safra. Hawn approfittaw ilYoungsters u ]ew; minuti fuq il-[in kisbu d-draw meta Mercieca ma ]ammx il-pass mit-tul tas-sostitut Charles Mercieca u re;a’ approfitta ANTHONY PORTELLI li xe[et lill-partitarji Nadurin f’dellierju ta’ fer[. Fi tmiem il-partita Alvin Grech u Joe Bajada, President u Segretarju :enerali talGFA, ippre]entaw it-tazzi u lmedalji lil Anthony Portelli u Charles Hili, captain u vi/i
Alvin Grech u Joe Bajada, President u Segretarju :enerali tal-GFA jippre]entaw it-tazzi u l-medalji lil Anthony Portelli u Charles Hili, captain u vi/i captain ta’ Nadur Youngsters
captian ta’ Nadur Youngsters, fost ic-/elebrazzjonijiet talpartitarji li komplew jifir[u bil-benjamini tag[hom. Nadur Y. M. Grima, P. Camilleri (B. Said), F. Camilleri, S. Muller, A. Simoncic, S. Attard, J. Buttigieg, M. Stojanovic, J. Portelli, A. Portelli, C. Hili (C. Mercieca). Ker/em A.: D. Gauci (C. Mercieca), I. Xuereb, K. Mifsud, P. Kyumyurdzhiev, A. Mizzi, Ma. Vella (L. Attard), S. Sakaliev, J. P. Mizi, Mi. Tabone, Ma. Tabone, Mi. Vella. Referee: Jules Ngangue
Il-players ta’ Nadur marru jippre]entaw it-tazzi lill-imma;ini tal-mibki Brian Portelli li g[alih il-kumitat iddedika r-reb[ tal-11-il kampjonat. F’din ix-xena mill-iktar kommoventi huma kienu assistiti minn Kenneth u Ritienne, [ut l-istess Brian.
Victoria Hotspurs isalvaw Xewkija T............................3 Victoria H...........................4
Victoria Hotspurs la[qu lobjettiv li ni]lu g[alih meta [adu t-tliet punti li kellhom b]onn biex i]ommu posthom mal - kbar . Kienet partita b ’ diversi gowls fejn objettiv ie[or kien dak li l attakkant Dene Shields tat Tigers jiskorja tliet gowls biex jirba[ l - unur tal - aqwa skorer . Fil - fatt anke dan l objettiv intla[aq biex l attakkant Sko//i] spi//a fl ewwel post bi 1 8 - il gowl , wie[ed iktar minn Claudio Antunes ta ’ Nadur . Kien fis - 37 minuta li Hotspurs fet[u l - iskor . Saturday Nanapere approfitta minn pass qasir ta ’ Manwel Xerri i]da x xutt tieg[u spi//a mal - lasta i]da l - ballun wasal g[and DYLAN BELLOTTI li mill - vi/in xe[et f ’ lasti vojta . Minuta fuq il - [in DENE SHIELDS irnexxielu jikseb id - draw wara azzjoni personali fejn qabe] ]ew; difensuri . Mank la[qet g[addiet minuta li l - istess SHIELDS wara pass ta ’ Dos Santos li ma da[[alx lit - Tigers jistrie[u minn fuq b ’ xutt angulat . Hotspurs ma setg[ux
bdew a[jar it - tieni fa]i meta wara biss 47 sekonda SATURDAY NANAPERE b ’ xutt angulat kiseb id draw . L - istess NANAPERE mbag[ad fid - disa ’ minuta po;;a lil Hotspurs fil vanta;; b ’ xutt tajjeb . Xewkija kellhom penalty fit -1 3 - il minuta g[al fawl ta ’ Alex Tramboo fuq DENE SHIELDS , bl - istess attakkant jikseb id - draw b ’ din it - tripletta personali . Ir - Rabtin komplew jinsistu u fil - 25 minuta xutt ta ’ Tramboo kien imblukkat minn fuq il linja minn Vella u mir rebound SATURDAY NANAPERE b ’ xutt qawwi kiseb tripletta personali . Xewkija T : L . Xuereb , J . Hili , M . Xerri , J . Vella , J . Cefai ( O . Xuereb) , C . Bugeja ( F . Xuereb) , P . Rapa , E . Vella , R . Buttigieg , T . Dos Santos , D . Shields (M. Camilleri). Victoria H: G. Vella, J. Ikeokwu, D. Farrugia, J. Agius (J. Azzopardi), R. Grech, J. Refalo, A. Tramboo, J. Pace, S. Nanapere, J. Farrugia (E. Nkwocha), D. Bellotti (A. Bezzina). Referee: Trustan Farrugia Cann
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ April, 2013
28 Sport HOCKEY
Qormi vi/in it-titlu
Dan l-a[[ar, Master Nick Smart, espert fil-Wing Tchun kien Malta fejn attenda g[al diversi sessjonijiet ta’ ta[ri;. Dawn is-sessjonijiet, li damu madwar sieg[a u nofs kull wa[da, ;ew organizzati mill-Malta Autodefence Wingtchun Organization Training Team. Waqt dawn is-sessjonijiet Master Vince Cilia, flimkien ma’ Master Nick Smart elaboraw dwar itteknika ta’ din id-dixxiplina. Barra minn hekk, Master Nick Smart ippre]enta wkoll lill-istudenti /-/ertifikati wara li dawn g[addew mill-e]amijiet rispettivi tag[hom.
B’reb[a 2-0 kontra Sliema Hotsticks, Qormi g[amlu pass ie[or lejn ir-reb[ tat-titlu nazzjonali tal-Hockey filwaqt li fil-partita l-o[ra Floriana g[elbu lil Rabat 2-1. Qormi u Sliema ftit offrew azzjonijiet u sal-ewwel 10 minuti l-ebda goalkeeper ma kien impenjat. Imma fit-12-il minuta Qormi marru filvanta;; b’gowl ta’ Steve Tanti. Minkejja li qalg[u l-gowl Sliema ma tantx kellhom reazzjoni mill-aqwa u sa tmiem l-ewwel taqsima liskor baqa’ 1-0 favur Qormi. L-attakkanti ta’ Qormi ma tantx kienu fil-forma u anke meta kienu qed jilag[bu b’ra;el aktar ma approfittawx. Madankollu fit-58 minuta Qormi ssi;illaw ir-
reb[a b’gowl ie[or ta’ Steve Tanti. Fit-tieni partita tal-;urnata Floriana g[elbu lil Rabat 2-1. Floriana kellhom b]onn ilpunti biex i]ommu l-pass ma’ Qormi li kienu reb[u aktar kmieni matul il-;urnata. Aktar ma beda jg[addi [in Floriana bdew de[lin fillog[ba imma kontra x-xejra tal-log[ob Rabat marru filvanta;; b’gowl ta’ Jonathan Micallef. I]da Rabat ftit damu jgawdu dan il-vanta;; g[ax minuta wara Floriana ;abu d-draw b’gowl ta’ Mark Camilleri li skurja minn azzjoni ta’ corner. Floriana mbag[ad marru fil-vanta;; b’gowl ta’ Clive Williams u sa tmiem illog[ba iddefendew tajjeb.
FUTBOL F’G{AWDEX KAMPJONAT MELITA II DIVI}JONI
Tripletta g[a/-Champions Oratory Oratory Y................ ..............1 Munxar F...............................0
Fl-a[[ar log[ba tag[hom tal-kampjonat i/-champions il;odda Oratory Youths g[elbu lir-runners-up Munxar Falcons biex kisbu tripletta kontra listess Munxarin. Qabel il-partita g[amlu pre]entazzjonijiet lill-veteran tag[hom Dione Lautier g[all-okka]joni tatt[abbir tal-a[[ar partita tieg[u fejn qal li se jirtira fl-età ta’ 39 sena. Ftu[ qawwi mi/-champions Oratory Youths li wara biss 38
sekonda fet[u l-iskor meta azzjoni eleganti fuq ix-xellug ta’ Johann Attard li ssupera tliet avversarji u mill-kross tieg[u DIONE LATIER kompla f’lasti vojta. Fl-ewwel sekondi tat-tieni taqsima Mario Azzopardi kellu t-tentattiv tieg[u mxellef g[al korner wara li kien approfitta minn in/ertezza fid-difi]a talYouths. Imbag[ad fil-[ames minuta tke//a Donald Borg ta’ Munxar g[al fawl fuq Johann Attard. Munxar mal-[in komplew
bir-reazzjoni tag[hom minkejja li ma mpenjawx lil Fenech. Anzi bdew jirriskjaw bil-[arbiet tar-Rabtin. Fil-fatt fl-40 minuta frikik ta’ Martin Cremona kien salvat minn Cassar u ftit wara Bartolo naqas li japprofitta wara su;;eriment ta’ Attard bis-sostitut Cardona jix[et barra. Fuq in-na[a l-o[ra Munxar kellhom xuttijiet ta’ Pace u Azzopardi li spi//aw barra. I]da l-a[[ar attakk wasal fuq in-na[a l-o[ra meta tliet minuti
G[ajnsielem idawru telfa f’reb[a G[ajnsielem................................2 Qala S .........................................1
G[ajnsielem g[elbu lill-;irien Qala Saints b’doppjetta ta’ Robert Grima u dawru telfa f’reb[a. B’hekk G[ajnsielem spi//aw fittielet post u issa fadlilhom possibiltà li jistg[u jiksbu l-promozzjoni jekk jirb[u d-decider kontra Xag[ra United li min-na[a l-o[ra spi//aw fis-sitt post tal-Ewwel Divi]joni. Kienu Qala li fil-25 minuta fet[u l-iskor meta minn pass mittul ta’ Adrian Vella, SHAUN MUSCAT issupera l-[ar;a talgowlkiper Buttigieg u b’xutt angulat xe[et f’lasti vojta. G[ajnsielem wettqu reazzjoni fejn fit-30 minuta kisbu d-draw b’daqqa ta’ ras ta’ ROBERT GRIMA wara kross ta’ Damon Hili. Fis-26 minuta tat-tieni taqsima G[ajnsielem finalment [adu lvanta;; meta minn kross mix-xel-
lug ta’ Kenny Hili, ROBERT GRIMA b’xutt mill-vi/in kiseb doppjetta personali. Qala fil-35 minuta kienu sfortunati b’xutt mill-bog[od ta’ Mario Mifsud li spi//a ma’ sieq il-lasta u e]att mad-90 minuta kross ta’ Azzopardi ssupera lid-difi]a talBlacks i]da s-sostitut Christian Dingli kklerja minn fuq il-linja g[al korner. G[ajnsielem: L. Buttigieg, A. Attard (A. Xuereb), J. Azzopardi, K. Hili, C. Grima (C. Dingli), J. Grech, B. Xuereb, R. Grima, S. Azzopardi, D. Hili, C. Tabone (S. Spiteri). Qala S: F. Buttigieg, N. Portelli (M. Zerafa), J. Rapa, M. Buttigieg, C. Portelli (C. Mifsud), M. Bonello, C. Caruana, M. Mifsud, A. Vella (F.P. Azzopardi), S. Muscat, J. Buttigieg. Referee: Joe Agius
fuq il-[in xutt tas-sostitut Alex Sacco g[adda ftit g[oli. Oratory : E. Fenech, M. Cremona, C. Attard, K. Farrugia, M. Scerri, J. Attard, F. Cini (A. Sacco), M. Grech (J.Tabone), S. Attard, D. Lautier (C. Cardona), D. Bartolo. Munxar F: F. J. Cassar, P. A. Attard, S. Attard (J. Grima), M. Azzopardi, D. Borg, C. Bugeja, J. Calleja, C. Hili (D. Pace), R. Hili (J. Borg), M. Pace, G. Sillato. Referee: Joseph Camilleri
Kif spi//aw II Div
Oratory Y Munxar F G[ajnsielem Qala S St Lawrence }ebbu; R G[arb R
L R D T F K Pti
18 16 2 0 18 14 0 3 18 11 1 6 18 7 2 9 18 5 3 10 18 3 2 13 18 2 0 16
78 47 39 22 35 21 9
10
20 28 27 38 57 73
50 42 34 23 18 11
6
* Oratory Y. Champions u promossi ** Munxar F. runners-up u promossi ***St Lawrence S. ing[ataw reb[a 2-0 vs G[arb wara walk over
}ebbu; jispi//aw l-ista;un bl-kbir }ebbu; R. …....................................6 G[arb R. …......................................0 }ebbu; Rovers spi//aw fuq nota po]ittiva b’reb[a tennistika fi sta;un mill-iktar negattiv g[alihom. Draw kien ikun bi]]ejjed g[a]-}ebbu;in biex jevitaw l-a[[ar post. Ir-Rovers iddominaw bil-protagonista jkun lattakkant Gorgi Portelli li skorja tripletta. }ebbu; fet[u l-iskor fis-16-il minuta permezz ta’ GORGI PORTELLI wara li kien ir/ieva kross mix-xellug ta’ Anthony Zammit. Minuta biss wara l-istess PORTELLI rdoppja b’xutt fil-baxx minn tarf il-kaxxa. Imbag[ad Joel Xuereb kien sfortunat meta laqat sieq il-lasta. Fit-tieni taqsima }ebbu; baqg[u la[jar u fl-10 minuta kabbru l-vanta;; meta minn kross ta’ Philip Mizzi, GORGI PORTELLI kiseb tripletta personali. Fil-25 minuta }ebbu; g[amluhom erbg[a permezz ta’ azzjoni personali ta’ NICHOLAS VELLA.
}ew; minuti wara Gorgi Portelli kien sfortunat meta laqat il-lasta u fit28 minuta Matthion Formosa /a[[ad lil G[arb mill-gowl ta’ konsolazzjoni meta kklerja minn fuq il-linja t-tentattiv ta’ Christian Attard li kien spi//a ma’ sieq il-lasta. F’risposta immedjata }ebbu;ija minuta biss wara re;g[u skurjaw b’[arba u xutt fil-baxx ta’ JOEL XUEREB. Imbag[ad l-istess XUEREB fis-37 minuta kiseb doppjetta personali meta g[aqqad in-nofs tu]]ana b’xutt fil-baxx minn tarf ilkaxxa wara nde/i]joni fil-kaxxa avversarja. }ebbu; R: B. Saliba, A. Zammit, C. Cassar, N. Vella, M. Formosa, J. Xuereb, J. Hili, L. Mizzi, F. Cassar, G. Portelli, P. Mizzi (C. Bugeja). G[arb R: C. Rapa, C. Mercieca, F. Azzopardi, T. Bartolo, J. Muscat, M. Grech, C. Muscat, J. Portelli (A. Micallef), R. Zammit, C. Attard, G. Micallef. Referee: Reno Refalo
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ April, 2013
Sport 29
DIXXIPLINA
B’Kara b’erba’ plejers sospi]i
Plejers ta’ Cardiff ji//elebraw mal-partitarji wara li ;ew promossi
FUTBOL
Cardiff promossi u Portsmouth jibqg[u ne]lin Bi draw 0-0 kontra Charlton, Cardiff ;ew promossi fil-Premiership filwaqt li Portsmouth, tim li fl-2010 kien fil-Premier issa se jkun qed jilg[ab f’Leage Two. Meta fadal tliet log[biet g[al tmiem il-kampjonat, Cardiff g[andhom seba’ punti fuq Hull li jinsabu t-tieni u jekk nhar is-Sibt li ;ej jirb[u kontra Burnley ikunu inkurunati Champions. Hull, li qeg[din fit-tieni post tilfu 1-0 kontra Wolves, tim li jinsab jissielet biex isalva postu f’The Championship. G[al tliet snin konsekuttivi Cardiff dejjem naqsu milli ji;u promossi wara li tilfu fil-play-offs u sena qabel kienu spi//aw fis-seba’ post. Barra hekk, fl-2008 kienu tilfu l-finali tal-FA Cup kontra Portsmouth filwaqt li sta;un ilu tilfu fil-finali talLeague Cup kontra Liverpool bil-penalties. Din se tkun l-ewwel darba sa mill-1962 li Cardiff se jkunu qed jilag[bu fil-Premiership. “Kuntent b’dak li rnexxielhom jiksbu l-plejers. U[ud minnhom fil-passat g[addew minn ]minijiet diffi/li,” qal il-mani;er tat-tim, Malky Mackay hekk kif intemmet il-partita.
G[all-ewwel darba fil-Premiership, mill-ista;un li ;ej se jkun hemm ]ew; timijiet minn Wales, Cardiff u Swansea. Dawn tal-a[[ar dan l-ista;un reb[u l-League Cup kontra Bradford. “Issa ladarba ;ejna promossi rridu nag[mlu mill-a[jar biex insalvaw postna fil-Premier. Se nonfqu madwar 25 miljun sterlina biex inkunu kompetittivi anke fl-og[la divi]joni,” qal is-sid Vincent Tan. Fix-xhur li g[addew kien hemm diversi partitarji li [aduha kontrih wara li dan biddel il-kulur tradizzjonali tal-gear minn blu g[al a[mar filwaqt li ne[[a s-simbolu ta’ g[asfur u g[amel dragun minflok. Intant, wara sitt snin f’The Championship, Bristol City ;ew relegati g[al League One wara li tilfu 1-0 f’darhom stess kontra Birmingham. Tim ie[or li ;ie relegat hu dak ta’ Portsmouth li fl-2010 kienu qed jilag[bu fil-Premier, ;ew relegati g[al League Two wara li l-log[ba bejn Oldham Athletic u Yeovil Town spi//at 1-0 favur Oldham. Flimkien ma’ Portsmouth ;ew anke relegati Hartlepool.
ATLETIKA
Bolt se jer;a’ ji;ri f’Londra Usain Bolt se jirritorna Londra biex jikkompeti flIAAF Diamond League flistadium Olimpiku fejn reba[ il-midalji tad-deheb kollha flevents li pparte/ipa fihom. Il-:amajkan sitt darbiet Champion Olimpiku se jkun fost serje ta’ atleti e//ellenti hekk kif il-Queen Elizabeth Park ta’ Londra se jkun qed ji//elebra sena mill-ftu[ talOlimpjadi. Il-laqg[a li se ssir bejn is26 u t-28 ta’ Lulju se tkun tinkludi 29 rebbie[a ta’ midalji, inklu] 12-il Champion u erba’ holders tarrekord mondjali. Fosthom se jkun hemm ukoll i/Champion tal-heptathlon ilBritannika Jessica Ennis u ddarbtejn champion Olimpiku Mo Farah. Il-pre]enza ta’ Bolt fil100m u l-4x100m relay se tkun il-qofol tal-attività hekk kif se jkun qed jag[mel la[[ar preparamenti tieg[u qabel il-kampjonati tad-dinja
li se jsiru f’Moska f’Awwissu. Apparti l-Olimpjadi, se tkun l-ewwel dehra kompetittiva tieg[u f’Londra sa mill-2009 dovut l-aktar min[abba l-li;i ta’ taxxa li hemm fir-Renju Unit li min[abba fiha Bolt kien irid i[allas parti sostanzjali millflus li jing[ata meta jie[u sehem fl-Ingilterra. Issa da[let fis-se[[ e]enzjoni ta’ taxxa g[al dawk ‘mhux residenti’ u Bolt qal li qed jara /-/ans li jie[u sehem f’dawk li qed jissej[u “log[ob tal-anniversarju”. “Qed nistenna bil-[erqa li nirritorna l-Ingilterra spe/jalment li se tkun g[addiet sena minn meta rba[t tliet midalji tad-deheb fl-Olimpjadi,” qal Bolt fi stqarrija. “Ilni ma nie[u sehem fidDiamond League ta’ Londra sa mill-2009 imma dejjem kelli laqg[a kbira b’appo;; qawwi ta’ [afna :amajkani.”
Id-draw li [adu l-leaders tal-Kampjonat Premier Birkirkara FC kontra Hibernians il-{add li g[adda [alla riperkussjonijiet kbar fuq it-tim ta’ Paul Zammit hekk kif ilKarkari]i kellhom erba’ plejers sospi]i log[ba kull wie[ed mill-Kummissarju tad-Dixxiplina tal-MFA u se jitilfu lpartita tas-Sibt li jmisshom kontra Mosta FC. Dawn huma Alejandro Mendoza u Paul Fenech li tke//ew fil-partita kontra Hibs waqt li Rowen Muscat u Rodrigo Pereira se jkunu sospi]i wara li dabbru r-raba’ karta safra. Hibernians tilfu g[al log[ba wa[da lil Rodolfo Soares li se jitlef il-konfront kontra Sliema. Melita wkoll g[andhom tliet plejers sospi]i. Dawn huma Matthew Borg li ;ie sospi] ]ew; partiti kif ukoll Karl Vella Petroni u Manuel Ramon Sierra Camacho sospi]i log[ba kull wie[ed flimkien mal-kow/ Patxi Salinas li se jkunu nieqsa g[all-konfront de/i]iv kontra Balzan. L-attakkant ta’ Valletta Michael Mifsud se jitlef il-partita tal-{add kontra Tarxien Rainbows waqt li Adrian Borg ta’ {amrun Spartans, se jkun sospi] kontra Qormi. Mill-Ewwel Divi]joni Cleavon Frenco u Matthew Borg (Pieta H.), Luke Cesareo (St. Andrews) u Charlo Magro (}ejtun C) ;ew sospi]i log[ba kull wie[ed u Jason Cachia (Dingli S) ;ie sospi] ]ew; partiti. Fit-Tieni Divi]joni Dean Agius (Kirkop) hu sospi] ]ew; partiti u kienu sospi]i wkoll log[ba kull wie[ed Roderick Briffa (San :wann), Keith Darmanin u Neville Zerafa (Fgura), Keith Fedele u Ansil Briffa (G[arg[ur), Matthew Vella u David Cauchi (Mellie[a), Richard Attard (Msida SJ), Emanuel sevasta (St. George’s) u Alan Tabone (}ebbu; R.) Mit-Tielet Divizjoni Rene Ciantar (Attard) ;ie sospi] ]ew; partiti waqt li Matthew Cassat (Kalkara), Lee Cumbo (Marsa), Robert Southward (Mdina K), Jason Galea (Sta. Lucia), Elton Catania (Swieqi) u Clayton Xuereb (Xg[ajra T) log[ba kull wie[ed. Il-kow/ ta’ Swieqi Roberto Debrincat ;ie sospi] ]ew; partiti u Eric Sciberras tal-istess tim kien sospi] tliet partiti.
L-Urugwaj jiddefendi lil Suarez L-Urugwaj issottometta xhieda bil-filmati ta’ in/identi li ma kinux innutati mir-referee u li ma ;ewx segwiti millFIFA b[ala reazzjoni wara li fet[et inkjesta fuq l-attakkant Luis Suarez li qed ji;i allegat li ta daqqa ta’ ponn liddifensur ?ilen Gonzalo Jara. Il-FIFA fet[et investigazzjoni l-;img[a l-o[ra wara li rreferee Ar;entin Nestor Pitana ma rax l-in/ident u x-xahar lie[or meta l-attakkant Suarez u Jara tqabdu f’xulxin waqt azzjoni ta’ korner fir-reb[a 2-0 ta/-?ile f’Santiago f’log[ba ta’ kwalifikazzjoni mit-Tazza tad-Dinja mill-grupp talAmerika t’Isfel. “G[alfejn issa, ma’ Suarez? Din hi l-ewwel darba li lFIFA qed ta;ixxi wara l-log[ba ta’ kwalifikazzjoni,” qal ilPresident tal-FA tal-Urugwaj Sebastian Bauza li l-;img[a lo[ra sostna li Suarez qed ji;i ppersegwitat, spe/jalment flIngilterra fejn jilg[ab ma’ Liverpool. Huwa [abbar li avukati Spanjoli mqabbda mill-FA talUrugwaj se jippre]entaw provi lill-FIFA ta’ in/identi simili ming[ajr ballun u fejn il-FIFA kien imissha [adet azzjoni, partikolarment f’ka]i fejn Suarez irrea;ixxa g[allprovokazzjoni. “Hemm bosta filmati o[ra ta’ x’g[amel Jara lil Suarez qabel l-in/ident kif ukoll da[la ta’ Jara fuq l-Ar;entin Gonzalo Higuain li kellu jag[mel xahrejn barra g[al Real Madrid u ma ttie[det l-ebda azzjoni.” Suarez li hu sospi] g[al-log[ba ta’ kwalifikazzjoni li jmiss g[and il-Venezwela fil-11 ta’ :unju wara li kien imwissi fi/-?ile, jista’ jiffa//ja sospensjoni itwal jekk il-FIFA tippro/edi kontrih.
B’Kara FC jiddeploraw Fi stqarrija ffirmata misSegretarju Jason Deguara, Birkirkara FC jiddeploraw bla riservi l-attakk viljakk li sar fuq i]-]ew; diri;enti tieg[u, Tommy u Tracy Camilleri li jag[mlu parti mill-istaff tekniku tat-tim tan-nisa talistess klabb. Fl-istqarrija ntqal li dan lattakk sar e]att wara li ntemmet l-partita li ntlag[bet nhar il-{add bejn Birkirkara u Hiberninas fejn jidher li saret agressjoni fi]ika fuq i]-]ew; persuni fil-parke;; ta’ wara lenclosure. Dan wassal biex i]]ew; diri;enti kellhom jittie[du g[all-kura fl-isptar Mater Dei min[abba l-;rie[i li ;arrbu. Il-Klabb qed jitlob lillPulizija biex tu]a kull mezz possibbli li ttiha l-Li;i biex jinqabdu l-persuni involuti f’dan l-in/ident li seta’ kellu konsegwenzi ferm iktar gravi. Finalment il-klabb jawgura fejqan ta’ malajr li]-]ew; diri;enti tieg[u u jirringrazzjahom tas-servizz e//ellenti li dejjem taw lillklabb.
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ April, 2013
Sport 31 PREMIERSHIP
Man City jnaqqsu d-distakk Man City naqqsu d-distakk minn mal-leaders Man Utd g[al 13-il punt wara li City reb[u 1-0 kontra Wigan u Utd ;ew mi]muma 2-2 kontra West Ham. Ta min jiftakar i]da li Man City g[andhom log[ba anqas minn Man Utd. Man Utd kellohm jirkupraw ir-ri]ultat darbtejn kontra West Ham. Dawn tal-a[[ar marru filvanta;; b’gowl ta’ Vaz TE imma kwarta wara VALENCIA ;ab id-draw. Fit-tieni taqsima West Ham re;g[u marru minn fuq b’gowl ta’ DIAME u kellu jkun l-Olandi] VAN PERSIE li salva punt g[al Man Utd li
minkejja dan id-draw xorta wa[da jidhru /erti mir-reb[ tal-kampjonat. Man City kellhom jit[abtu biex reb[u 1-0 kontra Wigan. L-uniku gowl tal-log[ba skurajh TEVEZ sitt minuti mit-tmiem. Chelsea telg[u fit-tielet post b’reb[a fa/li kontra Fulham. Il-Blues fet[u l-iskor permezz ta’ LUIZ u 13-il minuta wara kien difensur ie[or li skurja g[at-tim ta’ Benitez meta TERRY sab ixxibka. Il-captain ta’ Chelsea skurja gowl ie[or fil-71 minuta biex g[amel l-iskor
3-0. Chelsea issa qeg[din punt fuq Arsenal u jonqoshom jirkupraw log[ba o[ra. Ri]ultati
Man C v Wigan 1-0 West Ham v Man U 2-2 Fulham v Chelsea 0-3
Basketball lokali Kampjonat Semi Finali (N)
Luxol v Hibs (Luxol jg[addu g[all-finali)
68-57 Rio Ferdinand ta' Man Utd (xellug) jg[ola g[all-ballun ma' Andy Caroll ta' West Ham
COPPA ITALIA
TENNIS – TURNAMENT TA’ MONTECARLO
Roma fil-finali kontra Lazio
Rafael Nadal ikompli jirba[
Roma eliminaw lil Inter mis-semi finali tal-Coppa Italia meta reb[u t-tieni leg 32 f’San Siro biex b’hekk g[addew b’aggregate ta’ 5-2. Roma issa jilag[bu kontra Lazio fil-finali tas-26 ta’ Mejju li se ssir fl-Olimpico. G[al Inter din hi r-raba’ telfa konsekuttiva wara li filkampjonat tiflu tliet log[biet wara xulxin kontra Juventus, Atalanta u Cagliari. Inter fet[u l-iskor fit-22 minuta meta JONATHAN ikkonkluda azzjoni ma[dmuma b’mod mill-aqwa. L-andament tal-log[ba inbidel fit-tieni taqsima u Roma wettqu rimonta kbira u
skurjaw tlieta. Fil-55 minuta lGiallorossi ;abu d-draw b’gowl ta’ DESTRO li qabbe] tajjeb minn fuq Handanovic. Fid-69 minuta DESTRO irdoppja meta ir/ieva ballun ming[and De Rossi u millvi/in ma ]baljax. Roma g[amluhom tlieta kwarta mittmiem b’gowl mill-aqwa ta’ TOROSIDIS. Inter naqqsu ddistakk lejn l-a[[ar b’gowl minn barra l-kaxxa ta’ ALVAREZ. Ri]ultati Inter v Roma (Roma 5-3 agg)
2-3
Livorno v Novara
1-3
Serie B
Il-holder Rafael Nadal kompla ]ied mar-rekord impressjonanti li g[andu fitturnament ta’ Montecarlo hekk kif g[eleb lill-Awstraljan Marinko Matosevic 6-1, 6-2. Nadal, li qed jipprova jirba[ dan it-turnament g[ad-disa’ darba konsekuttiva ilu ma jitlef 43 log[ba. In-numru wie[ed fid-dinja Novak Djokovic sabha diffi/li biex reba[ kontra r-Russu Mikhail Youzhny bi skor ta’ 46, 6-1, 6-4. F’din il-log[ba Djokovic deher li g[adu ma rkuprax tajjeb mill-injury li sofra fl-g[aksa 10 ijiem ilu waqt it-Tazza Davis. “Mhux qed i[ossni f’sikkti imma
kuntent bil-fatt li rba[t. Qed nag[mel minn kollox biex nikkompeti f’dan it-turnament li qed isir proprju fejn noqg[od jien,” qal Djokovic wara llog[ba. F’[in minnhom Djokvoic kien qed jitlef 4-0 imma wara li ;ab id-draw ibba]a l-log[ob tieg[u fuq lesperjenza li g[andu u kien hawnhekk fejn waslet ir-reb[a. Intant, Nadal ma sabhiex diffi/li biex reba[ kontra Matosevic. Minkejja li dan tala[[ar, fit-tieni set kien qed jirba[ 2-0, Nadal wettaq rimonta tajba u reba[ biex issa fir-rawnd li jmiss jilg[ab kontra Philipp Kohlschreiber tal:ermanja. “Kelli log[ba tajba.
Kien hemm ftit mumenti fejn stajt kont a[jar imma kuntent bil-wirja tieg[i,” qal Nadal. Il-Britanniku Andy Murray sabha fa/li biex reba[ 6-1, 6-4 kontra Roger-Vasselin. Ittennista numru tnejn fid-dinja issa jilg[ab kontra Stanislas Wawrinka. Aktar kmieni mal-;urnata Tomas Berdych kellu jirkupra biex reba[ 7-5, 6-4 kontra lIspanjol Marcel Granollers bi skor ta’ 7-5, 6-4. Milos Raonic, li jinsab fit-12-il post fir-rankings mondjali tilef 6-3, 1-6, 7-6 kontra Jarkko Nieminen. Dan tal-a[[ar issa jilg[ab kontra Juan Martin Del Potro.
FUTBOL
Sergio Aguero jitlob apolo;ija L-attakkant ta’ Man City Sergio Aguero talab apolo;ija g[ad-da[la kerha li g[amel fuq id-difensur ta’ Chelsea David Luiz. Man City g[elbu lil Chelsea 2-1 fi tmiem il-;img[a f’dik li kienet is-semifinali tal-FA Cup u issa filfinali jilag[bu kontra Wigan. Disa’ minuti mit-tmiem Aguero kkommetta
tackle b’]ew; saqajn fuq Luiz u r-referee Chris Foy ma wera l-ebda karta Fuq is-sit personali tieg[u Aguero qal li kkuntattja lil Luiz u talbu apolo;ija g[al dak li se[[. Luiz irrispondieh immedjatament u rringrazzjah ta’ din l-im;iba. L-FA Ingli]a mhux se tie[u passi kontra Aguero.
FORMULA 1 KAMPJONAT BOV
Mariano Bueno vvutat l-aqwa plejer tax-xahar
L-attakkant ta’ Tarxien Rainbows Daniel Mariano Bueno ;ie vvutat ‘BOV Plejer tax-xahar’ g[al Marzu. Bueno di;à reba[ dan l-unur f’Jannar. Bueno b[alissa hu l-aqwa skorer fil-Premier bi 18-il gowl flimkien ma’ Michael Mifsud ta’ Valletta. Ix-xahar li g[adda, Bueno kien protagonista fir-reb[a 3-2 li Tarxien g[amlu fuq Valletta waqt li skorja tliet gowls fil-partita kontra Mosta. Joseph Grech, Mani;er mill-ferg[a tal-Bank tar-Ra[al :did ippre]enta t-trofew lil Bueno li rringrazzja lil s[abu li g[enuh jirba[ dan l-unur darbtejn fl-a[[ar tliet xhur. Dar Santa Rita ta’ {al Tarxien ir/iviet id-donazzjoni marbuta ma’ dan il-premju.
Tikber it-tensjoni qabel il-GP tal-Bahrain Jumejn biss qabel is-sewwieqa jibdew jikkompetu g[allpole position fil-GP tal-Bahrain, din it-ti;rija re;g[et qajmet kontroversja fir-renju tal-Golf. L-awtoritajiet tal-Bahrian qalu li se j]idu s-sigurtà qabel jorganizzaw dan l-avveniment wara serje ta’ splu]jonijiet inklu] /ilindru tal-gass li ta nnar lil karozza. Fuq [ajt matul it-triq fil-belt ta’ Budaiya kien hemm graffiti tar-re tal-Bahrain isuq karozza tat-tlielaq u bil-kliem ‘Ibbojkottjaw il-Formula 1 fil-
Bahrain’. Huma [afna x-Shiti li l-ma;;orparti tag[hom huma Sunni li qed isostnu li l-GP talBahrain g[andu jit[assar kif kien sar fl-2011. Imma minkejja l-protesti lawtoritajiet qed isostnu li tti;rija se ssir xorta g[aliex din se jkollha impatt po]ittiv fuq lekonomija tal-pajji]. Il-kap tal-Formula 1 Bernie Ecclestone qal li t-tensjoni naqset kif naqsu wkoll il-protesti waqt li bosta sponsors mhux se jkunu pre]enti jew qed jillimitaw il-pre]enza tag[hom
fil-Bahrain. Hu kkalkulat li l-Bahrain i[allas madwar 40 miljun dollaru fis-sena biex ikun parti mill-kalendarju tal-Formula 1. Sadanittant il-President talFIA Jean Todt mhux se jkun pre]enti g[al dan il-GP u kelliem g[all-Federazzjoni qal li qatt ma kellu fuq l-iskeda tieg[u dan il-GP wara li attenda g[allewwel tnejn fl-Awstralja u lMalasja. Huwa qal li t-ti;rija li jmissu jkun pre]enti g[aliha Todt, issa hu l-GP tal-Kanada f’:unju.
Il-{amis, 18 ta’ April, 2013
32 Lokali
IL-KANADA> Mument minn tellieqa li saret f’Toronto b’tifkira g[all-vittmi tal-att terroristiku tal-Maratona ta’ Boston ta’ nhar it-Tnejn kif ukoll biex juru li atti b[al dawk mhux se j[alluhom jintimidawhom. Dan qed isir anke fid-dawl tal-bi]a’ ta’ xi attakk simili fil-maratona ta’ Londra li se ssir fi tmiem il-;img[a. (ritratt> Reuters)
Kapitlu ;did Wara l-Elezzjoni :enerali, osservajt il-messa;; qawwi li beda jesprimi l-poplu, minnies li g[andhom g[al qalbhom il-Partit Nazzjonalista u l-futur politiku ta’ Malta. Il-messa;; /ar li beda [iere;, huwa li dawn in-nies iridu jaraw li l-Partit Nazzjonalista jer;a’ jkun f’po]izzjoni li jikseb ilfidu/ja tan-nies, biex ikun jista’ joffri g[a]la ta’ tmexxija g[aqlija, u jkun jista’ jirba[ l-elezzjoni ;enerali - b[ala partit kompetenti, a;;ornat u vi/in il-poplu. Però min[abba //irkostanzi li qieg[ed fihom il-Partit illum, sew min[abba r-ri]ultat tal-Elezzjoni :enerali kif ukoll is-sitwazzjoni finanzjarja, biex ma nsemmux ukoll it-ti;did, it-tis[i[ kif ukoll il-mod ta’ kif g[andhom jer;g[u ji;u organizzati listrutturi tal-partit biex ner;g[u nersqu lura lejn innies, il-mistoqsija hija – il-PN kif se jirnexxilu jag[mel dan? Il-PN g[andu jibda mhux
biss pa;na ;dida, i]da kapitlu ;did. Jien d[alt g[al din l-elezzjoni ta’ Kap tal-Partit bilweg[da li se nag[mel [ilti kollha biex niddiskuti lmessa;;, l-ideat u l-pjan tieg[i mal-kunsilliera, nisma’ l-[sibijiet tag[hom u l-aspirazzjonijiet li g[andhom g[all-partit, biex il-vi]joni tieg[i mag[;una fil-vu/i talkunsilliera, tirrifletti dak li hu l-iktar ta’ ;id g[all-partit – Partit Nazzjonalista sod u qawwi f’kull ambitu, li joffri oppo]izzjoni mhux biss kostruttiva u li tiskrutina l[idma tal-gvern, i]da li bi stil ;did tkun kapa/i tikkomunika man-nies u toffri alternattiva ta’ gvern – g[all-;id talMaltin u l-G[awdxin kollha. F’din il-fa]i ta’ konsultazzjoni mal-kunsilliera, jien qed nisma’ u nevalwa l-punti li fuqhom nistg[u nibdew in[addnu dan il-kapitlu l-;did - flimkien. Dan ng[idu, g[aliex forsi l-akbar we;g[a li te]isti fi [dan il-partit hija
minn Raymond Bugeja Kandidat g[all-Elezzjoni tal-Kap tal-Partit
n-nuqqas kbir ta’ komunikazzjoni effettiva, sa[ansitra anke bejn l-istrutturi tal-partit stess. Huma inutli l-[afna programmi, u manifesti, u xinxilli – jekk imbag[ad dak li g[andu jsir ma jitwettaqx, anke fi [dan il-partit. Ilmessa;;i, pariri jew we;g[at tan-nies mhux biss g[andhom jinstemg[u, i]da jridu wkoll
media•link COMMUNICATIONS
jaslu sa fuq, fejn jittie[du dde/i]jonijiet me[tie;a. Dan g[aliex dawn ikunu messa;;i li jirriflettu l-vu/i tan-nies li volontarjament u b’im[abba lejn il-partit u l-pajji], joffru l-impenn tag[hom fi [dan ilpartit. Il-Partit g[andu b]onn inqas kliem u aktar azzjoni, biex fil-partit, kul[add ikun qed ja[dem b’konvinzjoni, b’mod produttiv, b’g[aqda u fuq kollox – f’direzzjoni wa[da. Dan irid ikun kapitlu ;did – ta’ azzjoni. Kap ;did irid ikun kapa/i jag[raf is-sitwazzjoni vera li jinsab fiha l-partit, ming[ajr ri]ervi, u li jkun kapa/i jwettaq is-soluzzjonijiet me[tie;a. L-g[ajta tan-nies hija li l-partit g[andu b]onn kap ;did biex verament nibdew kapitlu ;did. Jiena qieg[ed f’po]izzjoni li nersaq quddiem il-kunsilliera ming[ajr rabtiet jew sehem fit-tmexxija tal-partit, u allura nirrappre]enta l-vu/i tal-poplu u r-rieda ta’ dawk li
jridu kapitlu ;did – b’soluzzjonijiet. Naspira li nkun il-mezz biex il-partitarji jesprimu lvu/i tag[hom, [alli flimkien nittrasformaw il-Partit Nazzjonalista f’partit a//essibbli u trasparenti. B’umiltà kbira, nemmen li g[andi l-kwalitajiet me[tie;a biex flimkien inwettqu dawn is-soluzzjonijiet. Qed nersaq quddiem il-kunsilliera b’passat ta’ esperjenza fit-tmexxija u fl-amministrazzjoni i]da b’]g[o]ija fil-politika, li tirrappre]enta demm ;did, mimli [e;;a u motivazzjoni, biex in;ibu l-g[aqda fi [dan il-partit – g[aqda ta’ ideat, tal-kapa/itajiet differenti tan-nies, kif ukoll ta’ direzzjoni, fl-a[jar interess g[allpartit. Kapitlu ;did b’kap ;did, biex flimkien inwettqu pjan ta’ azzjoni u nsibu s-soluzzjonijiet g[all-futur tal-Partit Nazzjonalista. Ejjew flimkien inkunu parti minn dal-kapitlu ;did