2013_04_19

Page 1

€0.55

Numru 13,414

Il-:img[a 19 ta’ April, 2013

Konfermata theddida serja fuq l-istituzzjonijiet finanzjarji

Il-Ministru Godfrey Farrugia u l-Kap tas-Segretarjat tieg[u, Claudio Tonna, li ji;i ku;in tas-sie[ba tal-Ministru, id-Deputat Marlene Farrugia (Ritratt> Michael Ellul)

‘All in the family’ mal-Ministru Godfrey Farrugia minn Nathaniel Attard

It-tmexxija tal-Ministeru tas-Sa[[a minn Godfrey Farrugia qed tkun deskritta b[ala wa[da ‘all in the family’ meta qed ikomplu jo[orgu stejjer dwar dak li qed jigri f’dan il-Ministeru. Wara l-ka] ta’ Rita Grima, il-ku;ina tas-sie[ba tal-Ministru, Marlene Farrugia,

li n[atret fit-tmexxija tad-Dipartiment talCustomer Care tal-Ministru fl-istess [in li tag[mel xog[ol fil-Gynae tal-Mater Dei lill-pazjenti li jidher li qed ji;u riferuti mill-privat, issa jirri]ulta li c-Chief of Staff tal-Ministru Farrugia ukoll hu ku;in ie[or tas-sie[ba tal-Ministru, Marlene Farrugia. Dan hu Claudio

Tonna, li b[al Marlene, hu mi]-Zurrieq. Imma l-istorja ma tiqafx hawn, u ag[ar minn hekk, jirri]ulta li fl-a[[ar jiem, flistess Ministeru, din id-darba b[ala Assistent Segretarju Privat tal-Ministru, in[atar ukoll [u l-istess Claudio Tonna, Mark Tonna, il-kantant.

g[al pa;na 2

Air Malta

Il-Kantilena

Ray Fenech ma[tur Chairman ;did g[al-linja nazzjonali tal-ajru, l-AirMalta

Imut Patri Mikiel Fsadni, il-bniedem li flimkien mal-Prof Godfrey Wettinger sab il-Kantilena

Ara pa;na 3

Ara pa;na 7

Il-Kummissarju talPulizija, Peter Paul Zammit, ilbiera[ ikkonferma l-istorja esklussiva li ]vela dan il;urnal nhar it-Tlieta li g[adda dwar kif il-Pulizija ng[ataw ordni ta’ sigurtà massima madwar il-pajji] kollu min[abba theddida ta’ serq. Il-Kummissarju ikkonferma dan waqt li kien qed ji;i intervistat filprogramm .Net fuq Net Television. Meta mitlub jikkonferma l-istorja, il-Kummissarju ikkonferma wkoll li kien hu personalment li [are; din lordni. “Dan, min[abba theddida serjissma fuq listituzzjonijiet finanzjarji”. Il-Kummissarju qal li din il-mi]ura ttie[det b[ala prekawzjoni u, g[alkemm ma ;ara xejn, a[jar hekk milli kieku saret xi serqa kbira mill-banek. g[al pa;na 3


IN-NAZZJON Il-:img[a, 19 ta’ April, 2013

2 Lokali

Lejn riforma kostituzzjonali jag[mel tal-Ombudsman u talAwditur :enerali – ]ewg entitajiet indipendenti u awtonomi. Dwar il-Parlament, il-President Abela sostna li je[tie; ukoll riformi flistanding orders. Aktar kmieni din il-;img[a, l-Ispeaker kellu wkoll laqg[a mal-Ar/isqof ta’ Malta, Pawlu Cremona. F’din il-laqg[a [are; li l-Knisja u l-Parlament g[andhom isibu iktar fora fejn flimkien jistg[u jsa[[u l-[idma tag[hom fis-so/jetà, partikularment mill-aspett so/jali. L-Ispeaker An;lu Farrugia u l-Ar/isqof Pawlu Cremona qablu fuq il-funzjoni importanti li l-Knisja u lParlament g[andhom fisso/jetà. L-Ispeaker sostna li l-Knisja g[andha tag[ti l-kontribut dirett tag[ha f’diversi aspetti, fosthom l-aspett so/jali li jkun diskuss regolament fil-Kumitat Parlamentari g[all-Affarijiet So/jali. An;lu Farrugia enfasizza r-rwol tal-Parlament u tad-Deputati fis-so/jetà biex dawn jg[inu iktar fl-i]vilupp tas-so/jetà. F’isem il-Knisja Maltija, l-Ar/isqof Cremona qal l-Knisja hi impenjata li tkompli tag[ti l-kontribut tag[ha lejn is-so/jetà. Hu spjega kif g[al snin twal, sa minn qabel l-introduzzjoni talwelfare state, il-Knisja kienet fuq quddiem biex tg[in flaspett so/jali u ttejjeb ilkwalità tal-[ajja tan-nies.

Il-[tie;a ta’ riformi kostituzzjonali kienet ittrattata bi prijorità mill-President ta’ Malta, George Abela, f’laqg[a li lbiera[ kellu mal-Ispeaker tal-Parlament, An;lu Farrugia, mal-A;ent Speaker ?ensu Galea u ma]-]ewg whips, David Agius u Carmelo Abela. Il-President Abela spjega li qed jippjana li jlaqqa’ l-Forum tal-President biex jibdew ikunu diskussi r-riformi kostituzzjonali [alli wara, dawn ikunu diskussi masso/jetà /ivili. Wara dan il-pro/ess, sostna l-President, ir-riformi kostituzzjonali g[andhom jitressqu f’referendum quddiem il-poplu. Hu fakkar li dan il-pro/ess se jkun qed isir wara 50 sena ta’ indipendenza u wara 10 snin ta’ s[ubija flUnjoni Ewropea. Il-President qal li fil-pajji] hawn qbil dwar il-[tie;a tarriformi kostituzzjonali u enfasizza wkoll l-importanza tar-riformi parlamentari, propju biex il-Parlament Malti jkun jiffunzjona a[jar b[ala parlament nazzjonali ta’ pajji] membru fl-UE. Il-President George Abela u l-Ispekaer An;lu Farrugia tkellmu dwar ir-rabta bejn ilParlament u l-President. L-Ispeaker An;lu Farruiga enfasizza l-importanza ta’ anali]i tar-regoli tal-Kamra u tal-importanza tal-[sieb dwar l-iskrutinju li l-Parlament It-temp

UV INDEX

8

IT-TEMP> xemxi VI}IBBILTÀ> tajba IR-RI{: moderat mill-Punent BA{AR> [afif IMBATT> ftit li xejn TEMPERATURA: l-og[la 24˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.1mm nida Xita mill-1 ta’ Settembru 415.2mm IX-XEMX> titla’ fis-06.25 u tin]el fis-19.37

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

IL-:IMG{A L-og[la 24˚C L-inqas 13˚C

IS-SIBT L-og[la 24˚C L-inqas 14˚C

IL-{ADD L-og[la 20˚C L-inqas 12˚C

IT-TNEJN L-og[la 18˚C L-inqas 10˚C

IT-TLIETA L-og[la 19˚C L-inqas 12˚C

UV

UV

UV

UV

UV

8

8

7

7

7

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) ilbiera[ kienet> Malta 21˚C xemxi, Al;eri 20˚C xemxi, Amsterdam 14˚C ftit imsa[[ab, Ateni 20˚C xemxi, Li]bona 19˚C xemxi, Berlin 19˚C imsa[[ab, Brussell 15˚C ftit imsa[[ab, il-Kajr 22˚C imsa[[ab, Dublin 11˚C ftit imsa[[ab, Kopen[agen 14˚C imsa[[ab, Frankfurt 21˚C ftit imsa[[ab, Milan 23˚C xemxi, Istanbul 13˚C ftit imsa[[ab, Londra 14˚C ftit imsa[[ab, Madrid 25˚C xemxi, Moska 18˚C imsa[[ab, Pari;i 16˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 17˚C imsa[[ab, Ruma 21˚C xemxi, Tel Aviv 20˚C ftit imsa[[ab, Tripli 25˚C xemxi, Tune] 24˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 23˚C ftit imsa[[ab, Zurich 23˚C ftit imsa[[ab, Munich 23˚C imsa[[ab, Stokkolma 09˚C bix-xita, San Pietruburgu 12˚C ftit imsa[[ab.

Imdawwar bil-ku;ini tas-sie[ba tieg[u, id-deputat Marlene Farrugia minn pa;na 1

Ovvjament, anki Mark Tonna, li ji;i hu Claudio, jigi ku;in tadDeputat Laburista Marlene Farrugia, li kienet irri]enjat wara li anki hi ng[atat kariga filMinisteru tas-sie[eb tag[ha, ilMinistru. Omm Claudio u Mark ti;i o[t omm Marlene Farrugia. Dawn huma kollha ku;ini u allura membri tal-istess familja, li issa, b[all-ku;ina l-o[ra ta’ Marlene Farrugia, ja[dmu filMinisteru, jew a[jar, fisSegretarjat Privat tal-Ministru Godfrey Farrugia. Irid ikun mist[arre; jekk f’dan il-ka] ukoll hux qed jinkiser il-Kodi/i tal-Etika talMinistri, li f’paragrafu 23 jispe/ifika li sa fejn hu possibbli, il-persuni li jintg[a]lu mill-Ministeru biex jokkupaw karigi fis-Segretarjat tieg[u g[andhom ikunu membri

permanenti tas-servizz pubbliku. G[alkemm il-kodi/i jkompli li, bil-permess tal-Prim Ministru, il-Ministri jistg[u jinga;;aw nies minn barra s-servizz pubbliku b’kuntratt g[al perijodu definit, jag[milha /ara wkoll li dawn g[andhom jevitaw li jappuntaw qraba tag[hom fis-Segretarjat privat. Mhux /ar jekk dawn in-nies li ;ew inga;;ati fis-Segretarjat ta’ Godfrey Farrugia, kollha membri tal-istess familja, kinux ja[dmu mal-Gvern qabel, u allura kinux ‘membri permanenti tas-servizz pubbliku’. Mhux /ar ukoll li jekk f’ka] li ma kinux, intalabx il-permess tal-Prim Ministru. Email li bag[at IN-NAZZJON lill-Ministeru tas-Sa[[a biex jipprova j;ib twe;iba g[al dawn il-mistoqsijiet baqg[et mhux imwie;ba.

Ta’ min ifakkar li fejn jid[ol il-Kodi/i tal-Etika, hemm paragrafu ie[or importanti li kif kien ]velat fl-a[[ar ;img[at, qed ji;i miksur b’mod sfa//at minn diversi Ministri – inklu], kif jidher /ar - mill-Ministru Godfrey Farrugia. Paragrafu 43 li jitkellem dwar il-prattika tal-professjoni privata, f’liema ka] il-kodi/i tal-etika tal-Ministeri u s-Segretarji Parlamentari jg[id li malli Ministru jkun appuntat, ikun mistenni minnu li ma jkomplix bix-xog[ol privat tieg[u u g[andu jiddedika [inu kollu g[ad-dmirijiet uffi/jali tieg[u b[ala Ministru. Dan, jg[id ilkodi/i, jinkludi konsulenzi u attendenza f’uffi//ji jew klini/i fejn jing[ataw pariri professjonali, anki jekk dan ixxog[ol ma jkunx qed isir bil[las.

Fl-ewwel jum intefg[u [ames nomini g[all-elezzjonijiet ka]wali tal-Parlament Ewropew minn Jerome Caruana Cilia

Il-Kummissjoni Elettorali bdiet tilqa’ n-nomini g[all-elezzjonijiet ka]wali g[all-Parlament Ewropew. Fl-ewwel ;urnata, ilbiera[, da[lu [ames nomini minn tliet kandidati, tnejn minnhom nisa. G[as-si;;u vakat mill-MEP Simon Busuttil f’isem il-PN tefg[et in-nomina Roberta Metsola Tedesco Triccas. Waqt li Claudette Abela Baldacchino u Steve Borg tefg[u nomina kull wie[ed, sew g[as-si;;u vakat minn Edward Scicluna kif ukoll g[as-si;;u ta’ membru parlamentari Ewropew vakat minn Louis Grech. Dawn it-tliet Ewroparlamentari rri]enjaw millParlament Ewropew wara li ;ew eletti filParlament Malti fl-elezzjoni ;enerali li g[addiet.

Biex minflokhom iridu jin[atru tliet MEPs ;odda, li wie[ed jew wa[da minnhom se jpo;;u fuq ilbankijiet tal-PPE, il-Partit Popolari Ewropew, u ttnejn l-o[ra f’isem il-Grupp tas-So/jalisti. L-elezzjonijiet li jmiss g[all-Parlament Ewropew se jsiru s-sena d-die[la, allura dawn ittliet MEPs Maltin ;odda se jkunu qed iservu g[al perijodu ta’ sena. In-nomini se jibqg[u jintlaqg[u sat-Tnejn li gej, 22 ta’ April, fl-Uffi//ju Elettorali, Evans Building, il-Belt Valletta, kuljum bejn id-9am u 12pm. Lg[add tal-voti se jsir l-Erbg[a 24 ta’ April fi/?entru tal-G[add tal-Voti, in-Naxxar, mit-8am ’l quddiem.

B[al-lum 25 sena Il-[sieb tal-Gvern Malti li jsie[eb lil pajji]na fil-Komunità Ewropea ma kienx marbut malaspett ekonomiku u finanzjarju, i]da kellu dimensjoni politika min[abba l-aspett so/jali tieg[u. Dwar dan tkellem il-Prim Ministru Malti Eddie Fenech Adami waqt attività politika. Il-Prim Ministru ;ie ppre]entat b’master plan g[all-i]vilupp tattelekomunikazzjonijiet mis-Segretarju :enerali tal-International Telecommunications Union (ITU). Ittelekomunikazzjoni f’Malta matul lamministrazzjoni So/jalista kienet fl-ag[ar stat tag[ha b’apparat second-hand li kien qed i]omm lura l-i]vilupp li kien je[tie; pajji]na. Fil-Parlament beda jkun diskuss labbozz ta’ li;i dwar il-Kummissjoni Permanenti Kontra l-Korruzzjoni. Il-Vi/i Prim Minsitru Guido de Marco enfasizza li min jostor il-korruzzjoni jkun kompli/i fiha.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 19 ta’ April, 2013

Lokali 3

Mistennija riforma fil-korp tal-Pulizija minn pa;na 1

Zammit qal ukoll li din kienet wa[da mill-ewwel problemi li kellu jaffa//ja f’dawn il-ftit jiem li ilu f’din il-kariga l-;dida tieg[u. Sostna li wara li t-theddida issa g[addiet, saret u qed issir review tas-sistemi tas-sigurtà tal-banek kollha f’Malta biex ikun ]gurat li kollox qed ja[dem sew. Il-Kummissarju tkellem ukoll dwar ir-riforma li hu bi[siebu jwettaq fil-Korp talPulizija, b’enfasi fuq limportanza ta’ aktar edukazzjoni. Dan anki fejn jid[lu r-relazzjonijiet talPulizija mal-media. Sostna wkoll li x-xog[ol fuq lakkademja l-;dida miexi b’ritmu tajjeb. Mistoqsi dwar rapporti ta’ transfers ippjanati li jsiru filKorp, il-Kummissarju Zammit wie;eb li hemm aktar minn erba’ mitt talba volontarja g[al transfers mill-Pulizija, u dawn

qeg[din ji;u kkunsidrati skont il-[iliet ta’ dawk li applikaw. Hu sostna wkoll li mhux se jag[mel transfers vendikattivi. Dwar il-[lasijiet b’lura talovertime, Peter Paul Zammit qal li kull min [adem se jit[allas dak li g[andu jie[u. Mistoqsi dwar l-g[ajdut li se jinbidlu x-shifts tal-Pulizija, ilKummissarju qal li ddiskussjonijiet g[adhom g[addejin, i]da sa[aq li ssezzjonijiet differenti tal-Korp g[andhom b]onnijiet differenti u g[alhekk wie[ed irid jikkunsidra kollox. Il-Kummissarju l-;did kien mistoqsi x’jibdel, kieku jista’, mill-karriera tieg[u fil-Korp. Fejn [are; kif hu tul is-servizz tieg[u kien [adem ukoll fuq ilka] tal-hijack tal-Egyptair fl1985. “Ma kinitx esperjenza sabi[a li ;;orr sittin mejjet, imma kienet wa[da mill-[afna esperjenzi li tg[allimt minnhom,” sostna lKummissarju.

Il-Kummissarju tal-Pulizija, Peter Paul Zammit waqt il-programm .net (Ritratt> Michael Ellul)

Partitarji Laburisti jistaqsu jekk Muscat tax il-waiver lil kul[add

Ray Fenech, li n[atar b[ala /-Chairman il-;did tal-AirMalta

Ray Fenech Chairman ;did tal-AirMalta Il-Gvern [atar lil Raymond Fenech b[ala /-Chairman il-;did tal-Air Malta. Raymond Fenech g[andu snin ta’ esperjenza filqasam tat-tmexxija tal-ospitalità fil-Grupp Tumas. Fl-1999, huwa kien appuntat Direttur E]ekuttiv tad-divi]joni tal-proprjetà, fejn kien inkarigat bir-riorganizzazzjoni ta’ din id-divi]joni flimkien mat-tmexxija ta’ bosta pro;etti kbar fil-qasam tal-proprjetà mmexxija mill-Grupp Tumas. Fil-pre]ent,

Ray Fenech jokkupa l-kariga ta’ Direttur tal-kumpaniji kollha fi [dan il-Grupp Tumas. Ta[t l-amministrazzjoni pre/edenti, hu okkupa l-karigi ta’ Chairman talFondazzjoni g[all-Iskejjel ta’ G[ada u lAwtorità Maltija g[at-Turi]mu. Minbarra Raymond Fenech, il-bord il;did s[i[ tal-Air Malta huwa mag[mul minn, Joseph Gasan, Norman Spiteri, Eric P. Fenech Pace, Karen Bugeja, Joseph Borg, Chris Grech u George Micallef.

G[all-Prim Ministru Joseph Muscat jidher li mhemmx distinzjoni bejn ix-xog[ol Parlamentari u x-xog[ol professjonali tal-membri talKabinett. Dan jirri]ulta midde/i]joni, li kkonferma hu stess, li jag[ti lis-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca waiver biex dan ikun jista’ jkompli jipprattika l-professjoni tieg[u ta’ Oftalmologu, li huwa spe/jalista tal-g[ajnejn. Persuni qrib tal-Partit Laburista li tkellmu mal-;urnal INNAZZJON sostnew li issa hemm min qed jistaqsi g[aliex Muscat qed jiddistingwi bejn il-membri tal-Kabinett tieg[u stess. Dan, g[ax filwaqt li ddikjara li f’dan ilka] ta permess spe/jali biex tinkiser il-Kodi/i tal-Etika, f’ka]i o[rajn ma ssemmiex li ng[ata permess simili, meta Ministri u Segretarji Parlamentari o[rajn qed jag[mlu l-istess. Fil-fatt, IN-NAZZJON fil;ranet li g[addew ]vela numru ta’ ka]i li juru kif mhuwiex biss Mercieca li g[adu qieg[ed jipprattika l-professjoni tieg[u ta’ kirurgu, sew fl-Isptar Mater Dei u anki fil-privat, imma wkoll Ministri u deputati o[rajn talGvern Laburista. Xi recordings li ttie[du fil-klini/i u xi filmati li ;bidna f’diversi postijiet jikkonfermaw li l-Ministru g[asSa[[a, Godfrey Farrugia, u lMinistru g[all-Affarijiet Barranin, George Vella, ukoll jidher li baqg[u jipprattikaw il-professjoni tag[hom g[alkemm dawn g[andhom karigi Ministerjali.

Is-sorsi qrib il-Partit Laburista li tkellmu ma’ dan il-;urnal indikaw li s-Segretarju Parlamentari Michael Farrugia jaf ukoll g[adu g[addej bil-prattika ta’ tabib, f’numru ta’ spi]eriji, fosthom wa[da li tinsab finNaxxar. Jidher li fil-;ranet li g[addew, il-karozza Ministerjali kienet ipparkjata barra din lispi]erija partikulari. Dan apparti l-kjuwijiet twal ta’ persuni li jin;abru quddiem l-uffi//ju talkostitwenza ta’ diversi Ministri u Deputati, fosthom tal-Ministru Marie Louise Coleiro Preca, li g[andha l-uffi//ji f’{al Qormi u {al Luqa. Jidher li g[all-Partit Laburista dan kollu li qed ji;ri mhux xi [a;a [a]ina. Waqt il-programm Iswed fuq l-Abjad, fuq Net TV, lErbg[a filg[axija, id-Deputy Leader tal-Labour, Toni Abela kien eva]iv meta mistoqsi dwar dan l-a;ir u ddefenda wkoll il[atriet li qed isiru mill-Gvern Laburista li mhumiex ibba]ati fuq il-kriterju tal-meritokrazija. Fosthom tal-eks Kap E]ekuttiv tal-Partit Laburista, James Piscopo, fi Transport Malta. Qabel l-elezzjoni ;enerali filQrendi, Joseph Muscat kien wieg[ed li l-og[la uffi/jali se jin[atru u ji;u mag[]ula millpoplu. Toni Abela kien mistoqsi wkoll dwar Peter Paul Zammit, u kkonferma li l-Kummissarju l;did tal-Pulizija kien qieg[ed jag[mel xog[ol volontarju g[allPartit Laburista. Abela stqarr li b’daqshekk mhemm xejn [a]in.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 19 ta’ April, 2013

4 Lokali

Jammetti li seraq gradenza li g[andha 250 sena Ra;el ta’ 50 sena minn {a]-}ebbu; ;ie kkundannat sentejn [abs sospi]i g[al erba’ snin wara li ammetta quddiem il-Ma;istrat Saviour Demicoli li fit-3 ta’ Settembru li g[adda – bejn il-[amsa u nofs ta’ filg[axija tal-istess ;urnata u l-[amsa u nofs ta’ filg[odu tal-;urnata talg[ada – seraq gradenza li g[andha 250 sena u li lvalur tag[ha huwa ta’ madwar €14,000. Mario Vella ammetta wkoll li laqa’ g[andu [wejje; misruqin bl-iskop li jbig[hom, u li sar re/idiv. Huwa ammetta li seraq din il-gradenza minn dar fi]}ejtun, proprjetà ta’ Alfredo

Vella u Enriquez Catania. Il-Prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispettur Tony Cachia. B’rabta ma’ din is-serqa fil-5 ta’ April li g[adda kien tressaq Derrin Fenech ta’ 40 sena minn {a]-}ebbu;, li kien wie;eb mhux [ati talakku]i mi;jubin kontrih. Huwa kien ing[ata l-libertà provi]orja fuq depo]itu ta’ €500 u garanzija personali ta’ €500 o[ra. Huwa mifhum li xi [add kien informa lill-Pulizija permezz ta’ telefonata anonima li kienet qed issir serqa mid-dar u li min /empel kien g[araf ukoll xi persuni jwettqu s-serqa. Id-dar inkwistjoni hija mimlija g[amara antika u ta’ valur.

Kessler qal lil Kimberly biex toqg[od ’il bog[od minn Dalli u Zammit Giovanni Kessler, idDirettur :enerali tal-OLAF, il-bniedem li mexxa linvestigazzjoni fil-ka] tasSNUS, qal lil Gayle Kimberely diversi drabi, li hu Taljan u jaf x’tip huma dawn in-nies, u g[alhekk talabha biex toqg[od ’il bog[od minn dak li kien ilKummissarju Ewropew John Dalli u minn Silvio Zammit. F’okka]joni minnhom, hija qalet ukoll li xi [add mill-OLAF qalilha biex to[ro; mid-dar g[ax kienet fil-periklu. Meta kompliet tixhed, lAvukat Gayle Kimberley filkumpilazzjoni ta’ Silvio Zammit ta’ 48 sena minn TasSliema akku]at b’tix[im u li pprova jinfluwenza de/i]joni politika tal-Unjoni Ewropea, qalet li f’nofs :unju marret ilPortugall fuq xog[ol ma’ Iosif Galea. Kif waslet u wara li marret g[all-breakfast fillukanda, marru fuqha ]ew; persuni tal-OLAF. Dawn kienu Kessler u lassistent tieg[u, /ertu Eduardo. Riedu jkellmuha u [aduha biex jinterrogawha.

Qalet li damet twie;eb g[allmistoqsijiet tag[hom g[al seba’ sig[at s[a[, mid-9am sal-4pm. Hija qalet ukoll li tal-OLAF qalulha biex ma tg[id lil [add fuq l-intervista, u kien hawn li qalulha li kellha tib]a’ minn John Dalli u minn Silvio Zammit, g[ax inkella titlef kollox. Wara linterrogazzjoni staqsewha biex tiffirma l-istqarrija taxxhieda tag[ha u qalulha li se jibag[tuhielha biex tkun tista’ temendaha. Meta marret lura, qalet ixxhud, hija [assitha ma tifla[x, u Iosif Galea beda jinkwieta. Hi qaltlu b’dak kollu li kien ;ara u hu weg[edha li ma kien se jitkellem xejn. Gayle Kimberley qalet li tiftakar li l-;urnata li waslet lura Malta kienet is-Sibt. Qalet li l-g[ada ir/iviet telefonata ming[and Silvio Zammit, li qalilha li l-OLAF kienu qeg[din jistaqsu l-mistoqsijiet fuq il-ka] tas-SNUS. Hija qalet li Zammit kien taha x’tifhem li hu kien sar jaf b’kollox ming[and ilKummissarju John Dalli. Silvio Zammit qalilha wkoll

biex ma tinkwetax g[ax ma kienet qed tag[mel xejn [a]in. Kimberley qalet ukoll li aktar tard, f’Lulju, ;ew Malta tal-OLAF biex ikellmu lil Silvio Zammit, u kienu qalulha biex ma to[ro;x mid-dar. Qalet li ma setg[etx tifhem g[aliex qalulha dan id-diskors g[ax skont hi ma kien hemm l-ebda ra;uni biex hija tib]a’ minn xi [a;a. I]da qalulha biex ma to[ro;x mill-bieb ’il barra. :img[a wara, qalet li kienet Brussell u tal-OLAF qalulha affarijiet simili. Hija qalet ukoll li r-ra;el tag[ha meta sema’ b’dan id-diskors kellu jsiefer, i]da ma riedx isiefer g[ax inkwieta u mar biex ji//ekkja l-livell tat-theddid. Kien mar ikellem lil Silvio Zammit u dan qallu li ma kienx hemm g[alfejn jib]a’, u anki wrieh kopja ta’ xi dokument dwar l-interrogazzjoni li kellu hu mal-OLAF biex iserra[lu rasu. Il-ka] ikompli fit-2 ta’ Mejju f’nofsinhar, meta mistenni jsir l-kontro-e]ami minna[a tad-difi]a.

Ftu[ mill-;did ta/-?entru tas-Sa[[a tal-Mosta

PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ Is-sorijiet Fran;iskani Missjunarji ta’ Marija jilqg[u offerti g[all-bejg[ tale quale tad-Dar tal-Irtir:

Is-Swar, Triq il-Mejjiesa, il-Manikata Il-Propjetà hija fully-detached b’]ew; garaxxijiet, u hija mibnija fuq tomna art. Il-Propjetà hija su;;etta g[al /ens temporanju ta; €58.23 p.a., li jag[laq fl-2069. Il-Villa se tinbieg[ bil-pussess battal. Dawk il-persuni li jixtiequ jaraw il-propjetà g[andhom jibag[tu email fuq dr.robertpiscopo@gmail.com, jew jid[lu fis-sit elettroniku www.piscopoadvocates.com. L-offerti mmarkati “Offerti Manikata” g[andhom jaslu g[and l-Avukat Dott. Robert Piscopo, sa nofsinhar ta’ nhar

il-:img[a 26 ta’ April 2013.

Jin]amm id-dritt li ti;i rrifjutata kull offerta, inklu]a l-aktar wa[da vanta;;u]a.

Il-Ministeru g[as-Sa[[a jixtieq jav]a li mit-22 ta’ April li ;ej fit-8 ta’ filg[odu, dawk innies li jkollhom b]onn isservizz ta’ tabib, g[andhom jirrikorru fi/-/entru tas-Sa[[a tal-Mosta. Mit-22 ta’ April, dawk li di;à g[andhom appuntament g[al xi servizz, g[andhom i]ommu l-istess data u [in tal-appuntament u jattendu fi/-/entru tas-Sa[[a tal-Mosta. Dan i/-?entru, li re;a’ nfeta[ wara li saru xog[lijiet estensivi, joffri s-servizzi ta’ klinika, tilqim tat-tfal, dijabete, konsulent mediku, konsulent tal-g[adam, ;inekolo;ija u tqala, E.C.G., Well-Baby Clinic, ri]ultati tad-demm u testijiet o[ra, fi]joterapija, podjatrija, oftalmolo;ija, sa[[a mentali, ri/etti tal-medi/ini u speech language pathology, fost l-o[rajn. Il-Ministeru g[as-Sa[[a u d-Dipartiment tal-Kura Primarja tas-Sa[[a jirringrazzjaw lill-pubbliku talkoperazzjoni.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 19 ta’ April, 2013

Lokali 5

Kunsill Konsultattiv dwar id-drittijiet ta’ persuni LGBT

Marzu kien l-aktar xahar li fih qasmu passi;;ieri

}ieda ta’ kwa]i 41,000 fil-persuni li qasmu bejn Malta u G[awdex Kwa]i 815,000 ru[ ivvja;;aw bejn Malta u G[awdex matul l-ewwel 3 xhur ta’ din is-sena. Dan ifisser ]ieda ta’ kwazi 41,000, jew iktar minn 5% fuq l-istess 3 xhur tas-sena li g[addiet. Kien hemm ]ieda wkoll ta’ iktar minn 5% fuq listess perijodu fin-numru ta’ vetturi li ;arrew ilvapuri tal-Gozo Channel fl-ewwel kwart tal-2013, b’total ta’ ’l fuq minn 236,000. F’dan il-ka], i]]ieda f’numri hi ta’ ftit aktar minn 12,000 karozza. Dan kollu jo[ro; minn statistika ppubblikata mill-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika – l-NSO – dwar it-trasport bil-ba[ar bejn Malta u G[awdex fl-ewwel kwart ta’ din is-sena. L-istatistika turi li f’dawn it-tliet xhur, sew f’passi;;ieri kif ukoll f’vetturi, l-ikbar numru li qasmu bejn i]-]ew; g]ejjer kien irre;istrat f’Marzu – total ta’ ’l fuq minn 320,000

passi;;ier, li jfisser kwa]i 40% tal-passi;;ieri kollha li qasmu bejn i]-]ew; g]ejjer din is-sena sa issa. Qasmu wkoll total ta’ 86,000 karozza. Matul dan ix-xahar saret ukoll il-ma;;oranza tal-vja;;i bejn Malta u G[awdex – kwazi 1,600. Wie[ed irid ifakkar li l-G[id il-Kbir [abat f’Marzu – xi [a;a li hi riflessa fl-istatistika. I/-/ifri tal-ewwel tliet xhur min-na[a l-o[ra juru tnaqqis ta’ 4.5% fit-total ta’ vja;;i bejn Malta u G[awdex meta mqabbel mal-ewwel 3 xhur tas-sena li g[addiet – tnaqqis li huwa ri]ultat tal-fatt li l-vapuri llum jistg[u j;orru numru ikbar ta’ vetturi u allura anki passi;;ieri bil-karozzi. Dan hu dovut g[all-fatt li tnejn mill-vapuri fil-flotta tal-Gozo Channel huma armati b’rampi li jag[mluha possibbli li jittellg[u l-karozzi wkoll fis-sular ta’ fuq.

B]onn ta’ iktar g[arfien fil-Matematika u x-Xjenza Il-Qafas tal-Kurrikulu Nazzjonali mfassal minn Gvern Nazzjonalista jissu;;erixxi li 15% tal-[in li l-istudenti talprimarja jag[mlu l-iskola g[andu jkun iddedikat g[allmatematika, bi 15% o[ra g[ax-xjenza. Gvern Laburista se jkompli ja[dem fuq dan, b’mod partikulari wara li t[abbru r-ri]ultati tal-assessjar internazzjonali fl-g[arfien tal-matematika u x-xjenza fost l-istudenti tal-[ames sena primarja. Dan l-istudju, li sar fl-2011, juri li l-istudenti Maltin ;ew fl-40 post minn 50 pajji] fl-g[arfien ta’ dawn i]-]ew; su;;etti. Dan l-istudju, TIMSS (Trends in International Mathematics and Science Study) juri kif filwaqt li l-marka medja hi 500, ilmarka medja ta’ Malta hi 446, ji;ifieri ta[t il-medja. Ir-ri]ultati ta’ dan l-assessjar t[abbru mill-Ministru talEdukazzjoni u x-Xog[ol, Evarist Bartolo, li spjega wkoll kif dawk li jitkellmu bl-Ingli] id-dar marru a[jar minn dawk li qatt ma tkellmu bil-lingwa Ingli]a qabel l-età tal-iskola. Kemm il-Ministru u anki l-Professur Grace Grima, id-Direttur :enerali tal-Edukazzjoni, semmew kif l-enfasi fil-[in tal-iskola g[andu jkun kif wie[ed iqatta’ l-[in b’mod iktar effi/jenti, u g[andu jkun hemm [in iddedikat g[al-litteri]mu. :ie spjegat li biex dan ise[[, se jkun hemm upskilling tal-g[alliema talprimarja u esperjenza hands-on fis-su;;ett tax-xjenza. It-TIMSS juri wkoll kif f’Malta, fl-iskejjel primarji, fuq medda ta’ sena, ikun hemm madwar 39 sieg[a fix-xjenza u lmatematika. G[all-kontra ta’ dan, il-medja internazzjonali hi ta’ 85 sieg[a f’dawn i]-]ew; su;;etti.

Nhar it-Tnejn li ;ej se jitwaqqaf Kunsill Konsultattiv li fih ikun hemm rappre]entanti ta’ g[aqdiet li ja[dmu favur iddrittijiet ta’ persuni b’orjentazzjonijiet sesswali diversi. Il-[sieb hu li dan ilKunsill jipproponi lill-Gvern aktar drittijiet g[al dawn ilpersuni u jipproponi wkoll abbozzi ta’ li;ijiet biex l-Istat i[ares aktar dawn id-drittijiet. Dan [are; ilbiera[ waqt dibattitu bit-tema Breaking the Silence, organizzat millUffi//ju Informazzjoni talParlament Ewropew f’Malta flimkien ma Studenti {arsien So/jali u We Are, li sar flUniversità ta’ Malta. Id-dibattitu li ttratta l-;lieda kontra l-homophobia u ttransfobia sar biex jitfakkar ilJum tas-Silenzju, li hu d-19 ta’ April. Dan hu jum ta’ azzjoni fejn diversi skejjel madwar iddinja ji;bdu l-attenzjoni dwar leffetti tal-bullying u l-fastidju fliskejjel g[al nies le]bjani, gay, bisesswali u transesswali. Il-kelliema ewlenin kienu Gabi Calleja, il-koordinatur talMalta Gay Rights Movement, Mario Gerada, minn Drachma Parents Group, Peter Agius, ilKap tal-Uffi//ju Informazzjoni tal-Parlament Ewropew f’Malta, David Camilleri, Avukat, u Bernard Caruana,

Psikologu. Sar ukoll messa;; bil-video mid-Deputati EwroParlamentari Joseph Cuschieri, Michael Cashman, Raul Romeva i Rueda u Dennis de Jong, mill-Intergroup dwar idDrittijiet tal-LGBT filParlament Ewropew. L-iskop tad-dibattitu kien li jintefa’ aktar dawl dwar il;lieda kontra l-omofobija u ttransfobija, u dan fl-okka]joni tal-Jum Dinji tas-Silenzju li jitfakkar fid-19 ta’ April. Dan hu jum ta’ azzjoni kontra lbullying u l-fastidju fuq persuni b’orjentazzjoni sesswali diversa. Id-dibattitu ttratta wkoll l-isforzi tal-Unjoni Ewropea biex issa[[a[ il-;lieda kontra l[omofobija u t-transfobija. Kien hemm qbil li fl-iskejjel u anki fil-Kurrikulu g[andu jkun hemm aktar informazzjoni dwar l-identità tal-;eneru u ddiversità sesswali filwaqt li jkun hemm aktar ta[ri; lill-g[alliema dwar kif jittrattaw dawn issu;;etti. Ta’ min ifakkar li s-sena li g[addiet f’pajji]na da[let li;i li permezz tag[ha sar reat li jkun hemm diskriminazzjoni bba]ata fuq l-orjentazzjoni sesswali. Ittibdil fil-li;i hu tajjeb, imma jrid ikun hemm bidla fil-mentalità, g[alkemm aktar ma jg[addi ]]mien aktar qed ikun hawn so/jetà miftu[a.



IN-NAZZJON Il-:img[a, 19 ta’ April, 2013

Lokali 7

}vilupp inkwetanti fil-qasam ambjentali

Patri Mikiel Fsadni huwa awtur ta’ bosta kotba

Imut Patri Mikiel Fsadni Kien sab il-Kantilena flimkien mal-Professur Godfrey Wettinger Miet Parti Mikiel Fsadni fl-età ta’ 97 sena. Patri Fsadni huwa storiku, u malProfessur Godfrey Wettinger jibqa’ mag[ruf g[as-sejba tal-Kantilena, l-ewwel kitba bil-Malti. Patri Mikiel Fsadni huwa awtur ta’ bosta kotba interessanti tal-Istorja, fosthom Il-Girna, li kien su//ess kbir kemm b’edizzjoni bil-Malti u o[ra bl-Ingli]. G[ex snin twal fil-kunvent tadDumnikani tar-Rabat u dan l-a[[ar kien rikoverat f’Dar Messina, qrib il-kunvent. Il-Kantilena, ta’ Pietru Caxaro, li nstabet minn

Patri Fsadni b’kumbinazzjoni fl-Arkivji Notarali tal-Belt fl-1966, hija lewwel kitba bil-Malti li g[andna u nkitbet fi ]mien l-Ispanjoli. G[alkemm ma nafux meta nkitbet e]att, nafu li aktarx kien g[all[abta tal-1470. Li wie[ed kellu jaqra jew jisma’ din il-poe]ija jinduna kemm ilMalti ta’ dak i]-]mien jinstema’ differenti minn tallum u kif kien iddominat mis-Semitiku. Il-funeral se jsir is-Sibt fid-9am fil-Knisja talMadonna tal-G[ar, tal-patrijiet Dumnikani, ir-Rabat.

315,875 karozza rre;istrati f’pajji]na Sal-a[[ar tax-xahar li g[adda, it-total tal-karozzi rre;istrati f’pajji]na tela’ g[al 315,875 – li jfisser li lkarozzi, mit-tliet xhur ta’ qabel Marzu, ]diedu b’0.4%. L-istatistika ma[ru;a millUffi//ju Nazzjonali talIstatistika turi li mit-total ta’ dawn il-karozzi, 79.3% huma privati, 14.5% kummer/jali, 5.1% muturi, u inqas minn 1% jirrappre]entaw l-vetturi tallinja u l-minibuses. Matul l-ewwel 3 xhur ta’ din is-sena, in-numru ta’ li/enzji ;odda la[[aq it-3,557

– bil-ma;;oranza tag[hom (2,846) ikopru karozzi privati. Li/enzji ;odda talmuturi la[[qu l-1,621 jew 45.6% tat-total. Matul dan lewwel kwart tas-sena 2013 ukoll, il-karozzi ggaraxxjati la[[qu l-1,625. Dan, filwaqt li l-karozzi skrapjati ammontaw g[al 1,326. L-istatistika tal-NSO turi wkoll li sal-a[[ar ta’ Marzu, 61.1% tal-karozzi, jew 193,004 karozzi kellhom ilmagna petrol. Dan filwaqt li 122,359 karozza, jew 38.7% tat-total tal-karozzi, kellhom il-magna diesel.

Fl-ewwel ;img[at ta’ Gvern Laburista se[[ew numru ta’ ]viluppi li qed iqanqlu t[assib serju. Hekk stqarr il-PN fi stqarrija li fiha tfakkar kif fiddiskors tal-Ba;it, il-Prim Ministru Joseph Muscat qal li se tin[are; sej[a g[allpro;etti g[ar-riklamazzjoni tal-art. Jekk ise[[u dawn ilpro;etti, qal il-PN, se jintradam ammont konsiderevoli ta’ radam fil-ba[ar biex tin[oloq art ;dida biex tintu]a g[al skop ta’ ]villup kummer/jali. Xi studji li kienu saru wrew li l-prezz ambjentali ta’ pro;etti ta’ din in-natura huwa kbir wisq. Dawn il-pro;etti jag[mlu [sara kbira fuq il[ajja li hemm fil-ba[ar, b’detriment g[all-industiji marbutin mal-ba[ar, b[addiving. Din l-industrija, li minnha jiddependu [afna impjiegi, qed tikber grazzi g[all-investiment li sar biex titjieb ilkwalità tal-ib[ra tag[na. Gruppi u g[aqdiet ambjentalisti [ar;u pubblikament jikkri-

tikaw lill-gvern fuq dawn ilproposti. Fi kliem il-PN, ilGvern m’g[adux interessat fid-djalogu u d-diskussjoni. Fl-istqarrija ntqal illi innuqqas tad-djalogu [are; filmod kif ;ie mag[]ul il-Bord tal-MEPA, fejn il-Gvern naqas li jikkonsulta malg[aqdiet ambjentali kollha, inklu]i l-g[aqdiet u l-persuni li l-Partit Laburista ikkonsulta mag[hom u u]ahom waqt ilkampanja elettorali. }vilupp ie[or inkwetanti hu l-mod li bih il-gvern se jikkunsidra l-permess talPower Station il-;dida. Jidher bi/-/ar li l-interess tal-gvern hawn se jkun i]jed li jg[a;;el milli li j[ares l-ambjent. Dan il-pro;ett g[andu impatt kbir fuq l-ambjent u ]gur li se jkun segwit b’interess mhux biss minn dawk li j[obbu l-ambjent imma anki mill-Unjoni Ewropea. }ball fil-pro/ess tat-tendering, jew ]ball li jimpatta fuq l-ambjent, jista’ jkollu riperkussjonijiet kbar fuq pajji]na, li jistg[u jinkludu

multi kbar, sostna l-PN. Fejn tid[ol il-ka//a, il-Partit Laburista kien wieg[ed li se jag[mel sorveljanza stretta u assigura li mhux se jkun ittollerat il-ksur tal-li;ijiet. Gvern Laburista g[amel dan biex ji;;ustifika l-fatt li dg[ajjef il-kundizzjonijiet marbutin mal-li/enzja talka//a fir-rebbieg[a. Minkejja l-assigurazzjoni li ta l-gvern, il-Birdlife qed tirrapporta li hemm ksur regolari tal-li;ijiet tal-ka//a. B’ri]ultat ta’ dan qed jinqatlu tjur protetti. Dan jista’ jwassal ukoll biex Malta titlef id-dritt li akkwistat li ssir il-ka//a fir-rebbieg[a. Fl-a[[ar ;ranet [ar;et ukoll l-a[bar li rri]enjat id-Direttur tal-Ambjent. Din hija daqqa ta’ [arta o[ra g[al min g[andu g[al qalbu l-ambjent, sostna l-PN. Il-PN sa[aq illi r-ri]enja tag[ha ssegwi r-rizenja ta’ Ian Stafrace minn Kap E]ekuttiv tal-MEPA u t-tne[[ija talIm[allef Giovanni Bonello u talAvukat Philip Manduca minn membri tal-Bord tal-MEPA.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 19 ta’ April, 2013

8 Lokali

It-teknolo;ija tat-telefonija tg[in fit-tilqim tat-tfal fil-Mo]ambik

Sabiex tkun indirizzata lproblema ta’ nuqqas ta’ tilqim lit-tfal, il-kumpanija GlaxoSmithKline (GSK) g[adha kemm issie[bet ma’ Vodafone [alli, permezz tatteknolo;ija innovativa talmobiles, tg[in aktar tfal flAfrika biex jitlaqqmu kontra mard komuni infettiv. Din is-s[ubija l-;dida bejn il-GSK u l-Vodafone se twassal biex, g[al sena o[ra, ikun hemm pro;ett pilota ta’ tilqim fil-Mo]ambik, appo;;jat mill-inizjattiva Save the Children, b’kollaborazzjoni malMinisteru tas-Sa[[a talMo]ambik. Il-pro;ett g[andu l-g[an li jistabbilixxi jekk itteknolo;ija tat-telefon /ellulari ]]idx il-proporzjon ta’ tfal imlaqqma filMo]ambik b’[amsa sa 10 fil-mija. Dan billi tg[in u t[e;;e; lill-ommijiet biex jitlaqqmu, billi tappo;;ja lil dawk li ja[dmu fil-qasam tas-sa[[a, billi ttejjeb i]]amma tar-re;istri medi/i, u billi ttejjeb it-tmexxija talistokk tal-va//ini. Jekk ikun su//ess, dan il-

pro;ett mistenni jo[loq mudell li mbag[ad jista’ jintu]a madwar ilMo]ambik kollu; sa[ansitra jista’ jkun mifrux malAfrika biex jil[aq eluf o[ra ta’ tfal u j[arsilhom [ajjithom. Il-pro;ett pilota se jinvolvi sa 100 klinika u se jkun evalwat b’mod indipendenti biex ji;u approvati l-impatt, leffettività u l-benefi//ji li jo[or;u mill-ispejje]. Biex ni]guraw li jkun hawn aktar a//ess g[all-va//ini, ilpjattaforma se tkun disponibbli g[al dawk kollha li ja[dmu fil-qasam tal-kura minn fuq kull network /ellulari u se tkun tista’ tintu]a biex ji]died ittilqim bi kwalunkwe va//in. Il-GSK hi kumpanija dinjija fis-settur tal-kura tassa[[a u g[andha storja twila fil-pajji]i li qed ji]viluppaw. Il-Vodafone hi wa[da millakbar kumpaniji tad-dinja tal-komunikazzjoni mobbli b’esperjenza fl-i]vilupp ta’ soluzzjonijiet kummer/jali mobbli tas-sa[[a fil-pajji]i Afrikani.

Offerta ;dida ming[and GO

L-offerta l-;dida ta’ Duo Pack ming[and GO qed tag[ti lill-klijenti aktar benefi//ji minn qatt qabel. B’installazzjoni tat-telefon b’xejn, l-u]u ta’ modem standard b’xejn, u, fuq kollox, internet b’xejn g[all-ewwel sitt xhur, id-Duo Pack jipprovdi lill-klijenti bis-servizz tat-telefon Talk Anytime u internet 12Mbps g[al €9.99 biss fix-xahar g[all-ewwel sitt xhur u wara l-ewwel sitt xhur, €19.99 fis-xahar biss! L-offerta l-;dida tad-Duo Pack tag[mel is-servizz ta’ GO aktar a//essibbli g[ax is-servizz hu g[all-but ta’ kul[add u dawk kollha li jag[mlu u]u mit-telefown u l-internet ma jistg[ux jg[addu ming[ajru. Duo Pack jikkonsisti mis-servizz Talk Anytime li jinkludi sej[iet ming[ajr limitu lejn in-numri kollha fissi tattelefown GO u internet 12 Mbps (150GB dawnlowd kull xahar). F’kull [in li jkun konvenjenti g[alihom, klijenti jistg[u jag[]lu li jag[mlu upgrade tad-Duo Pack tag[hom billi jag[]lu li j]idu €8.99 kull xahar g[as-servizz talinternet 20Mbps jew €16.99 kull xahar i]jed g[all-Internet 35Mbps. L-offerta tag[laq fit-30 ta ’April 2013.

Unur g[al lek/erer fl-MCAST minn Claire Mifsud

Alfred Mizzi, lek/erer flMCAST, reba[ il-premju City & Guilds Medal for Excellence g[all-[idma u ddedikazzjoni tieg[u b[ala g[alliem fl-Istitut talIn;inerija Elettrika u Elettronika tal-istess Kulle;;. Mizzi, l-ewwel lek/erer Malti li reba[ dan l-unur, ir/ieva lpremju tieg[u minn uffi/jali tas-City & Guilds li ;ew Malta apposta, f’/erimonja li saret fil-blokk amministrattiv tal-MCAST f’Kordin. Il-Medal of Excellence hi premju li jing[ata kull sena b[ala rikonoxximent tal[idma ta’ studenti u g[alliema li jiksbu l-a[jar ri]ultati jew li jkunu marru lil hinn mill-obbligi edukattivi tag[hom. B’iktar minn 30 sena esperjenza fit-tag[lim, Mizzi ilu jg[allem korsijiet talinstallazzjoni tad-dawl flMCAST sa mill-2003. Qabel hu kien jg[allem it-Technical Institute. Fil-korsijiet tieg[u hu ]viluppa sistema ta’ assessjar li tg[aqqad lesperjenza prattika mal-[idma volontarja fil-komunità. Kull sena l-istudenti li qed isegwu kors tas-City & Guilds ta[t is-supervi]joni ta’ Alfred Mizzi ja[dmu fuq pro;etti ta’ xog[lijiet talelettriku fi djar tal-komunità. Numru ta’ djar tal-komunità g[al persuni b’di]abbiltà, djar tat-tfal u g[aqdiet o[ra volontarji b[al Dar il-Wens u Inspire gawdew minn din linizjattiva. F’kummenti li ta lil dan il;urnal Alfred Mizzi qal li hu ta’ sodisfazzjon g[alih u g[all-amministrazzjoni talKulle;; li l-istudenti qed jag[tu dan il-kontribut lisso/jetà permezz tal-pro;etti tag[hom. Hu jqis dan l-unur b[ala rikonoxximent g[alih u g[all-Kulle;; tal-MCAST li qed jibni l-;enerazzjoni futura ta’ pajji]na. Alfred Mizzi enfasizza li din hi [idma ta’ tim li ja[dem

Alfred Mizzi jir/ievi l-premju City & Guilds Medal for Excellence

g[all-;id tal-istudenti. Brid Healy, Regional Manager tas-City & Guilds, li ppre]enta l-premju lil Alfred Mizzi, qal li s-City & Guilds huma kuntenti [afna li ilhom jag[tu l-appo;; tag[hom lillistituzzjoni edukattiva presti;juza b[alma hi lMCAST g[al dawn l-a[[ar g[axar snin u fa[[ar ilkontribut ta’ dan il-Kulle;; g[all-i]vilupp tal-edukazzjoni vokazzjonali f’Malta. Hu qal li dan l-unur hu rikonoxximent g[all-[idma ta’ Alfred Mizzi u xhieda talkultura po]ittiva li l-Prin/ipal u t-tim tal-MCAST qed jo[olqu biex jiffa/ilitaw ittag[lim u j[e;;u l-[idma g[al ri]ultati e//ellenti. Stephen Cachia, il-Prin/ipal tal-MCAST fera[ lil Alfred Mizzi g[all-mod kif jirnexxilu jwa[[ad livell g[oli fl-edukazzjoni vokazzjonali ma’ interess fli]vilupp s[i[ tal-istudenti. Hu qal li x-xog[ol ta’ Alfred

Mizzi u d-dedikazzjoni tieg[u lejn l-istudenti huma rispettati mill-istaff u mill-istudenti kollha tal-MCAST. Hu qal li dan il-premju hu rikonoxximent xieraq g[all[idma tieg[u u riflessjoni taddedikazzjoni li joffru ledukaturi f’pajji]na. Sadattant, Alfred Mizzi hu wkoll finalista g[all-premju City & Guilds Lion Awards – l-og[la unur ta’ din listituzzjoni edukattiva internazzjonali. Dawn l-unuri, li jag[rfu l-aqwa fost dawk li kisbu Medal for Excellence, se jit[abbru fil-5 ta’ :unju, waqt pre]entazzjoni f’Roundhouse, f‘Camden f’Londra. B[ala rebbie[ tal-Medal for Excellence, hu wkoll nominat g[all-People’s Choice Award – unur li jing[ata permezz tal-vot tal-pubbliku. Wie[ed jista’ jivvota g[an-nomina ta’ Mizzi fuq www.lionawards2013.com# peopleschoice.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 19 ta’ April, 2013

Parlament 9

Il-pilloli Paracetamol qatt ma kienu out-of-stock

Triq is-Simar f’San Pawl il-Ba[ar hi wa[da mit-toroq f’din il-lokalita’ li g[ad trid issir

Xog[lijiet pendenti f’toroq f’San Pawl il-Ba[ar F’dawn l-a[[ar sitt xhur, kien hemm talbiet mill-Kunsill Lokali ta’ San Pawl il-Ba[ar, biex ]ew; toroq fil-lokalità jippermettu sewqan f’direzzjoni wa[da. I]da dawn it-toroq, Triq l-Isturjun u Triq Erba’ Mwie]eb, ma ;ewx approvati peress li l-Kunsill Lokali ma ppre]entax l-informazzjoni mitluba fi]-]mien stipulat. Hu qal li tali informazzjoni ntalbet minn Transport Malta sabiex dawn it-talbiet ikunu evalwati. Joe Mizzi, il-Ministru g[atTrasport u l-Infrastruttura stqarr dan bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret midDeputat Nazzjonalista ?ensu Galea. Bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari o[ra li saret midDeputat Nazzjonalista ?ensu Galea dwar xog[lijiet fi Triq isSimar, il-Ministru Mizzi spjega

li fix-xhur li g[addew kienu saru diskussjonijiet mal-Kunsill Lokali ta’ San Pawl il-Ba[ar dwar din it-triq; il-Kunsill kien infurmat li t-triq mhix iffurmata sew u g[alhekk irresponsabbiltà u l-obbligi taliffurmar tat-triq g[adhom f’idejn ir-residenti jew li]viluppaturi ta’ din it-triq. Joe Mizzi ]ied li Transport Malta [adet biss xi mi]uri filpost sabiex titjieb is-sigurtà fittriq. Il-Ministru Mizzi wie;eb ukoll lil ?ensu Galea li minn Ottubru 2012, ma ;ewx approvati round topped road humps#sleeping policemen f’San Pawl il-Ba[ar u lanqas ma kien hemm talbiet millKunsill g[al tali mi]uri. Id-Deputat Nazzjonalista ?ensu Galea staqsa lillMinistru Mizzi jekk kienx

hemm talbiet f’San Pawl ilBa[ar biex ikunu approvati loading#unlooading bays minn Transport Malta. Joe Mizzi jinsab infurmat li f’din illokalità, f’dawn l-a[[ar sitt xhur, kien hemm sitt talbiet g[all-approvazzjoni ta’ kaxxi tal-parke;; g[all-[att u tag[bija ta’ merkanzija. Tnejn minn dawn it-talbiet ;ew approvati fi Triq Toni Bajada u fi Triq il-Korp talPijunieri. Ma kienx hemm talbiet g[al tali kaxxi ta’ parke;; biex ikunu mne[[ija jew im/aqalqa. Dwar xog[ol li mistenni jsir fi Triq :ulju f’San Pawl ilBa[ar, il-Ministru Mizzi qal ixxog[lijiet f’din it-triq jaqg[u ta[t ir-responsabbiltà talKunsill u mhux ta[t irresponsabbiltà ta’ Transport Malta.

Ebda vettura ;dida ma kienet ordnata fl-Uffi//ju tal-Prim Ministru Mill-11 ta’ Marzu ta’ din issena s’issa, ma nxtrawx jew ;ew ordnati vetturi ;odda mill-Uffi//ju tal-Prim Ministru. Dan qalu l-Prim Ministru

Joseph Muscat bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi. Id-Deputat Nazzjonalista g[amel mistoqsija o[ra u

staqsa jekk inkrewx karozzi mill-Uffi//ju tal-Prim Ministru mill-istess data ’l hawn. Il-Prim Ministru wie;eb li nkrew [ames karozzi.

“Il-pilloli Paracetamol qatt ma kienu out-of-stock.” Dan qalu Godfrey Farrugia, il-Ministru tas-Sa[[a bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret midDeputat Nazzjonalista Joe Cassar. Il-Ministru Farrugia qal li minn informazzjoni li g[andu, jirri]ulta li kien hemm 38 medi/ina u erba’ apparat mediku fuq il-lista tal-out-of-stock sa nhar itTnejn li g[adda. Il-Ministru Farrugia stqarr li hemm [ames medi/ini li huma affettwati min[abba n-nuqqas ta’ manifattura. Ilfatt li hemm 38 medi/ina mni]]lin fuq din il-lista ma jfissirx li l-medi/ini m’humiex disponibbli flispi]erija. Hu qal li xi w[ud mill-medi/ina msemmija fil-lista, hemm alternattiva g[aliha. Godfrey Farrugia ]ied li medi/ini o[rajn se

jkunu in stock sal-a[[ar ta’ dan ix-xahar. Il-Ministru Farrugia sa[aq li g[andha tkun indirizzata l-problema li Gvern Laburista wiret minn gvern pre/edenti, flimkien mad-diffikultajiet kollha li, skont hu, qatt ma ;ew solvuti. Id-Deputat Nazzjonalista Joe Cassar staqsa wkoll lillMinistru Farrugia x’mi]uri qed jittie[du biex ilproblema tal-prodotti outof-stock tkun indirizzata u ma jibqax ikun hawn aktar nuqqas ta’ medi/ini u prodotti o[rajn. Il-Ministru Farrugia wie;eb li Gvern Laburista wiret din il-problema u qal li hemm b]onn li tkun indirizzata b’abbilta’ u b’mod g[aqli sabiex jin[oloq aktar cost and effectiveness [alli l-pazjent ikun moqdi kif xieraq.

L-Ispi]erija tal-G[a]la Tieg[ek se tibqa’ kif inhi M’hemmx il-[sieb li tinbidel is-sistema u lanqas m’huma se jinbidlu l-operaturi tad-distribuzzjoni tal-medi/ini lilliskema Spi]erija tal-G[a]la Tieg[ek. Dan qalu Godfrey Farrugia, il-Ministru g[as-Sa[[a bi twe;iba g[all-mistoqsija li saret mid-Deputat Nazzjonalista Joe Cassar. Bi twe;iba g[al mistoqsija o[ra relatata li saret mill-istess interpellant, il-Ministru Farrugia qal li fid-Dipartiment talIspi]erija tal-G[a]la Tieg[ek ma sar l-ebda tibdil ta’ Ri]orsi Umani minn kif kien ja[dem ta[t gvern pre/edenti

Ebda [atra ta’ ambaxxatur ;did Gvern Laburista g[adu ma [atar ebda ambaxxatur. Dan qalu George Vella, il-Ministru g[all-Affarijiet Barranin bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Claudette Buttigieg.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 19 ta’ April, 2013

10 Illum il-:img[a Il-ba;it li l-Gvern Nazzjonalista ppre]enta f’Novembru tas-sena l-o[ra issa g[adda u hekk il-mi]uri kollha li hemm fih bdew jitwettqu. Dawn jinkludu g[add ta’ mi]uri li mistennija jkomplu jin/entivaw lil min irid ja[dem, lil min irid jo[loq ix-xog[ol, lil min di;à g[andu negozju u jrid

l-g[ajnuna biex jespandi. Jinkludi wkoll diversi mi]uri favur il-[addiema, fosthom it-tnaqqis tal-og[la rata tal-income tax li se tin]el minn 35 g[al 32 fil-mija g[al dawk li ma jaqilg[ux iktar mnn €60,000 fis-sena. U diversi mi]uri favur il-familji, il-pensjonanti u dawk li jir/ievu

l-g[ajnuna so/jali. Dan hu l-ba;it li l-Oppo]izzjoni Laburista, illum il-gvern tal-pajji] ma vvutatx g[alih f’Novembru. L-istess wie[ed li l-membri tal-gvern f’Novembru 2012 – bl-e//ezzjoni ta’ Franco Debono – ivvutaw g[alih. U g[ax konsistenti re;g[u vvutaw g[alih mill-Oppo]izzjoni!

Burokrazija u amministrazzjoni tqila Mhux kollox e]att kif kien! Hemm amministrazzjoni ;dida u xi tibdil trid tag[mel. Tibdil li jiswa l-flus. Mhux ftit flus, i]da miljuni ta’ ewro. Dan m’hemmx dubju jwassal biex ikabbar l-i]bilan/. Li rridu nag[mlu tajjeb g[alih. Il-kuntrast fil-kabinet L-ewwel mi]ura li [a l-gvern Laburista hi dik li ]ied il-ministeri, il-ministri u s-segretarji parlamentari. Dan il-gvern g[andu Prim Ministru, 14-il ministru u tmien segretarju parlamentari. Il-gvern pre/edenti, immexxi minn Lawrence Gonzi, kien mag[mul minn Prim Ministru, disa’ ministri u ]ew; segretarji parlamentari. Mela, anke jekk in[arsu biss lejn dawn in-numri nsibu li lgvern da[al g[al spi]a addizzjonali ta’ madwar €15-il miljun fis-sena.

Din mag[ha ;;ib spejje] o[ra. Fost l-iktar /ara hi dik tal-Parlament il-;did fejn di;à qalulna li m’hemmx uffi//ji bi]]ejjed g[all-ministri u g[alhekk se jkollhom jiltaqg[u ma’ Renzo Piano biex jaraw x’jista’ jsir. Qalulna li fil-parlament kif imfassal u nbena hemm post g[al biss 12-il ministru. Illum g[andna 14. Min qatt kien jobsor li g[al pajji] ]g[ir b[al Malta kellna l-[tie;a ta’ kabinett ta’ 14-il ministru u tmien segretarji parlamentari – 22 b’kollox! Il-parlament F’din il-le;i]latura g[andna

wkoll 69 membru parlamentari. Anke dawn jistg[u jkomplu ji]diedu g[al 71 jekk il-Qorti taqtag[ha li l-Partit Nazzjonalista jing[ata ]ew; si;;ijiet o[ra fil-Paralment wara dak li se[[ f’]ew; distretti elettorali u li dwarhom hemm kaw]a g[addejja. U nispi//aw b’71 membru parlamentari f’pajji] ta’ 316-il kilometru kwadru u b’popolazzjoni ta’ 420,000. Dan meta [afna pajji]i o[rajn, inklu]a lItalja, ;irien tag[na, qed jag[mlu minn kollox biex

responsabbli mill-anzjanità attiva u drittijiet tad-di]abbli. U b[allikieku ma kienx bi]]ejjed ]died id-Deputat Laburista Anthony Agius Decelis b[ala konsulent fir-Residenza San Vin/enz de Paul. Dan, qalu li mhux se jit[allas g[al din il-konsulenza. Biss tajjeb li nfakkru li dan hu impjegat b[ala ECG Technician flIsptar Mater Dei u jibqa’ jit[allas is-salarju tieg[u anke meta jkun qed jag[milha ta’ konsulent. U g[andu wkoll l-onorarja ta’ membru parlamentari. L-amministrazzjoni Laburista fil-gvern da[[let lil Malta g[al spi]a addizzjonali ta’ madwar €15-il miljun fis-sena

inaqqsu n-nefqa tal-politika, anke billi jnaqqsu n-numru ta’ membri tal-Parlament. Issa biex inkunu nafu kemm in-numru ta’ membri parlamentari tag[na hu wie[ed e//essiv, u iktar e//essiv ilkobor tal-kabinett, ;bart ftit informazzjoni dwar pajji]i flUnjoni Ewropea li huma meqjusa ]g[ar b[alna, anke jekk ikbar minnha sew filkobor tal-art kif ukoll fil-popolazzjoni. - Lussemburgu – area 2,586 kilometru kwadru (iktar minn tmien darbiet il-kobor tag[na), popolazzjoni 525,000 – parlament b’60 membru.

– Ir-Repubblika ta’ ?ipru – area 5,514 kilometru kwadru (l-area ta’ ?ipru hi ta’ 9,251

kilometri kwadri li minnhom trid tne[[i 34.9 fil-mija tal-art okkupata mir-Repubblika Torka ta’ ?ipru tatTramuntana, 2.7 fil-mija okkupata minn buffer zone bejn irRepubblika ta’ ?ipru u l-parti ta’ ?ipru ta[t it-Torok u 2.7 filmija ta’ art okkupati minn ]ew; ba]ijiet militari Ingli]i li fuqhom ir-Renju Unit g[andu s-sovranità) b’medda ta’ art aktar minn 17-il darba ikbar minn Malta u b’popolazzjoni ta’ 840,000 g[andha parlament ta’ 59 membru! – Is-Slovenja – area 20,273 kilometri kwadri (64 darba ilkobor ta’ pajji]na) u b’popolazzjoni ta’ ]ew; miljuni

Musumeci hu wie[ed minn dawk in-Nazzjonalisti li bid-dehriet tieg[u fuq Super One jidher li g[en lill-Partit Laburista fir-reb[a tieg[u tal-a[[ar elezzjoni u g[alhekk aktarx ing[ata kumpens ta’ dak li g[amel

g[andha parlament ta’ 90 membru. Dawn i/-/ifri wa[edhom juru mad-daqqa t’g[ajn kemm hu sproporzjonat in-numru ta’ parlamentari tag[na u kemm hu iktar sproporzjonat il-kabinett tal-ministri tal-gvern Malti. Tar-ridikolu

Biss lanqas dan ma kien bi]]ejjed g[all-gvern ta’ Joseph Muscat. Issa waqajna wkoll fir-ridikolu li, pere]empju, Michael Farrugia, segretarju parlamentari fluffi//ju tal-Prim Ministru g[andu mieg[u konsulent personali dwar l-ippjanar, il-Perit Robert Musumeci. Musumeci hu wie[ed minn dawk in-Nazzjonalisti li biddehriet tieg[u fuq Super One jidher li g[en lill-Partit Laburista fir-reb[a tieg[u tala[[ar elezzjoni u g[alhekk aktarx ing[ata kumpens ta’ dak li g[amel billi n[atar konsulent personali ta’ segretarju parlamentari. Ing[ataw ukoll kumpens Jeffrey Pullicino Orlando li t[alla fil-kariga fejn kien qabel l-elezzjoni; Franco Debono li ng[ata [atra li suppost tg[aqqad i]da li ebda Oppo]izzjoni ‘worth its salt’ ma tista’ ta//etta; John Bencini li g[amluh Chairman talMCESD, fejn il-ma;;oranza tal-imsie[ba ma taqbilx malmod kif in[atar. U ta’ dawn kollha j[allas il-poplu! I]da hemm iktar! Ejja nie[du l-anzjani. Dan hemm ilMinistru Marie Louise Coleiro, responsabbli mill-Familja u Solidarjetà So/jali li ta[t iddekastru tag[ha taqa’ r-responsabbiltà g[all-anzjani. Hemm Franco Mercieca li hu Segretarju Parlamentari

Baqg[u jittewbu

Dan kollu juri li flok dan ilgvern qed ja[dem biex inaqqas l-ispejje], biex ikollna amministrazzjoni iktar ]nella, il-Prim Ministru qed jg[abbiha b’iktar nies u allura b’iktar spejje]. Qieg[ed ukoll jikkumpensa lil dawk kollha li tawh palata fl-a[[ar elezzjoni a skapitu talLaburisti li ilhom ja[dmu g[all-Partit Laburista g[al dawn l-a[[ar 26 sena milloppo]izzjoni. Hekk tal-a[[ar ;ew l-ewwel u tal-ewwel baqg[u jittewbu! Hemm de/i]jonijiet o[ra li se jkomplu jkabbru l-ispejje]. T[abbar li se jitnaqqsu r-rati tal-MEPA. {a;a tajba, i]da minn fejn se ji;u l-flus? Di;à nafu li l-MEPA mhux jirnexxilha tibbilan/ja l-kotba tag[ha u kull sena jkollha ddur fuq il-Gvern. Dan l-a[[ar smajna li l-i]bilan/ tal-MEPA jil[aq €10 miljun. Dan m’hemmx dubju hu s-sehem tal-Ambjent li jie[u l-parti lkbira tal-ispejje] ta’ din lawtorità. Issa jekk il-MEPA ter;a’ tinqasam u jitne[[a minn fuqha lpi] tal-Ambjent allura lIppjanar wa[du ma jkollux b]onn g[ajnuna, i]da l-awtorità jew dipartiment li jrid jin[oloq biex jie[u [sieb l-Ambjent ikollu b]onn il-miljuni. {afna miljuni biex jit[addem, li minn x’imkien iridu ji;u. Anke jekk ma naqbilx malqasma min[abba ra;unijiet ta’ kontroll u sostenibbiltà li lIppjanar u l-Ambjent jibqg[u ja[dmu flimkien. Mela se jikbru l-ispejje] tal-Gvern biex tit[addem awtorità jew dipartiment tal-ambjent. Flus li jridu ji;u mit-taxxi fuq il-poplu. U se jitnaqqsu ttariffi tal-MEPA li l-ewwel li se jgawdu minnhom huma li]viluppaturi l-kbar. Flus li

minn Joe M. Zahra

wkoll iridu ji;u mit-taxxi talpoplu. Mill-but tag[na lkoll. Il-Malti jg[id li l-;urnata minn filg[odu turi. Il-politi/i jis[qu [afna wkoll dwar lewwel 100 jum ta’ amministrazzjoni. Fl-ewwel 100 jum kellna kantaliena ta’ [atriet politi/i, ta’ talb g[al ri]enji li spikkaw fosthom dawk tasSegretarji Permanenti, li millistess isimhom qeg[din hemm biex il-bidla minn amminstrazzjoni g[all-o[ra tkun bla skossi g[aliex permezz tag[hom, filwaqt li l-ministri jinbidlu lamministrazzjoni tibqa g[addejja; il-bidla ta/-chairman ta’ bank ewlieni Malti li fi//irkostanzi pre]enti internazzjonali ma tantx ing[ata messa;; tajjeb; de/i]jonijiet li ttie[du u nbidlu g[ax saru blg[a;;la. Il-;img[a l-o[ra kien approvat ba;it li g[amel ilGvern Nazzjonalista. Ma nafx jekk qattx ;rat [a;a b[al din meta mill-oppo]izzjoni tmaqdar gvern u l-mod kif kien imexxi il-finanzi tal-pajji], imbag[ad mill-gvern taqbel li tkompli id-disa’ xhur ta’ din is-sena bl-istess pjan u qafas finanzjarju u ekonomiku! Hawnhekk mhux g[all-ewwel 100 ;urnata d[alna, i]da g[all 270 jum! Jien, b[ala Nazzjonalist, nie[u pja/ir nara l-pajji] jibqa’ g[addej fuq it-triq tal-gvern Nazzjonalista. Biss issa nemmen li g[adda ]mien bi]]ejjed biex nibdew naraw ideat ;odda u friski. U mhux ta’ [ela ta’ [in u flus fit-tkabbir talburokrazija u ta’ amministrazzjoni aktar tqila. Fejn kollox qed isir biex ji;u ppremjati dawk li kkontribwew g[arreb[a Laburista. Fejn il-kelma meritokrazija li tant smajna tidwi qabel l-elezzjoni spi//at indifnet ta[t [atriet parti;jani.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 19 ta’ April, 2013

Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

It-tne[[ija tad-dinjità bil-klijenteli]mu F’mezzi tax-xandir differenti, f’dawn l-a[[ar ;img[at smajna diversi a[barijiet li jg[idu li lministri qed ikollhom [afna nies fi kjuwijiet twal [alli jiltaqg[u mag[hom fl-uffi//ji fissegretarjati tag[hom inkella f’ka]ini tal-Labour jew fl-uffi//ji li g[andhom fid-distretti tag[hom. Smajna fost l-o[rajn bi kjuwijiet twal f’{al Qormi, il-Furjana u anke f’ministeri fil-belt Valletta. L-ebda illu]joni Li l-politi/i jiltaqg[u man-nies hi [a;a tajba – anzi hekk g[andu jkun. U jekk dawn huma ttip ta’ laqg[at li qed isiru, kieku tajjeb. Imma l-verità hi li [add illum ma jilludi ru[u li l-

[afna nies li qed jinsistu biex jaraw u jkellmu lill-[afna ministri li l-Prim Ministru Muscat g[amel – 23 b’kollox fl-akbar kabinett flistorja ta’ Malta – sejrin biex jie[du xi kafè mal-ministru. Malta kollha taf li dawn il-kjuwijiet twal ta’ nies sejrin g[al dak li fil-politika Maltija sar mag[ruf b[ala l-qadi tan-nies. Kjuwijiet li jindikaw ukoll il-weg[di ta’ qabel l-elezzjoni mid-deputati tal-gvern u issa ming[alihom bi dritt g[ax tawhom il-vot, in-nies qed tirrikorri

fl-uffi/ini tal-ministri. Sitwazzjonijiet li qed jirrepetu ru[hom ta’ kuljum. Pro/eduri u pratti/i

Li bniedem ifittex u jsib l-g[ajnuna ta’ politiku f’xi [a;a li g[andu dritt g[aliha hu mistenni. Tajjeb, anzi, li l-politi/i jkunu jafu fejn lamministrazzjoni pubblika mhix qed jirnexxilha tag[ti lin-nies dak li hu dritt tag[hom biex il-politi/i jag[mlu pro/eduri u pratti/i [alli kull min g[andu xi dritt g[al xi [a;a, jo[odha kif inhu dritt tieg[u direttament mill-amministrazzjoni, mid-dipartimenti u mill-awtoritajiet. Il-problema vera hi li l-Partit Laburista dejjem ibba]a [afna mill-politika tieg[u fuq ilklijenteli]mu – li jwieg[ed affarijiet lin-nies li mbag[ad jista’ jag[tihomlhom biss billi j/a[[adhom lil [addie[or jew billi j/a[[ad xi dritt ie[or lil [addie[or. Dik meritokrazija! Kemm smajna filkampanja li kul[add g[andu jie[u li [aqqu skont dak li jaf u mhux skont lil min jaf... imma b[al sitwazzjonijiet o[ra anke hawn ilver]joni nbidlet wara l-elezzjoni.

Klijenteli]mu li jag[mel lin-nies tallaba Il-ka] klassiku u /ar kien l-or;ja ta’ klijenteli]mu u pja/iri qabel l-elezzjoni tal1987 f’attentat li falla biex jirba[ dik lelezzjoni b’9,000 impjieg mal-gvern, permessi, li/enzji, promotions u [afna pja/iri o[rajn. Apparti li b’dawn il-pja/iri jkun qed jixtri lvoti bi flus il-poplu – bil-flus li a[na lkoll in[allsu fit-taxxi – il-Partit Laburista bil-

klijenteli]mu li j[obb jipprattika jkasbar ukoll id-dinjità ta’ kull wie[ed u wa[da minna, u ta’ dawk li jipprova jaqdi. G[ax il-klijenteli]mu jag[mel lil kul[add tallab – li biex tie[u dak li hu dritt tieg[ek, trid tmur tittallab g[and xi politikant flok tie[du bid-dritt kollu – u biddinjità xierqa – mill-amministrazzjoni pubblika. Dan hu l-klijenteli]mu li bih ilLabour jipprova jag[mel lil kul[add tallab. Mhux hekk biss imma b’dan il-mod ilpolitiku jing[ata /ertu poter, tibda t[ares lejh b[al qisu xi alla, qieg[ed hemm biex jaqlalek xi grazzja. Xi [a;a li sfortunatament ilMinistri u d-deputati ta’ dan il-gvern qed jipprattikaw. G[odda perikolu]a li tista’ tag[ti definizzjoni totalment lill-politika. Politika ta’ [okkli dahari [a n[okk tieg[ek.

?anfira presidenzjali Il-President ta’ Malta George Abela g[amel ;ie[ lillpoplu Malti kollu minn mindu, b’kura;; u vi]joni, il-Prim Ministru Lawrence Gonzi kien [atru f’din il-kariga, li hi log[la wa[da fir-Repubblika ta’ Malta. President li g[amel ;ie[ lil Malta kollha

Rajnieh jag[mlilna ;ie[ f’kull okka]joni statali u spikka fil-kapa/ità tieg[u meta kien laqa’ lill-Qdusija Tieg[u l-Papa Benedittu XVI meta kien ]arna fis-sena 2010. Spikka wkoll fil-mod kif dawwar l-istrina b[ala att ta’ ;enero]ità nazzjonali bla ebda gwadann g[al kull min ida[[al idu fil-but u jag[ti s-sehem tieg[u. Il-vi]joni ta’ Gonzi kienet mifhema tajjeb mill-poplu Malti. Il-Partit Nazzjonalista kien reba[ l-elezzjoni tal-2008

b’ma;;oranza relattiva ta’ voti. Kien [ass il-b]onn ta’ persuna ta’ opinjoni politika differenti biex ti]died l-g[aqda nazzjonali. George Abela mhux biss kien politiku ta’ fehma Laburista i]da kien g[al xi ]mien Deputati Mexxej talpartit u anke kandidat g[attmexxija tal-partit meta Joseph Muscat kien la[aq kap. Iva, fi ]mien Alfred Sant, Abela kien ;ibed linja differenti dwar jekk kienx hemm b]onn ta’ elezzjoni fl1998. Ma’ kollox, Abela u ssinjura tieg[u kienu kkunsidrati t-tnejn b[ala persuni idoneji li jokkupaw il-Presidenza. Po]izzjoni skomda g[al President Qatt ma rajna lill-Gvern Nazzjonalista jpo;;i lillPresident Abela f’po]izzjoni

Il-President George Abela tkellem dwar id-diskors mit-tron li kien “purament politiku”, enfasizza li dak id-diskors kien miktub minn Muscat, il-Prim Ministru ta’ Malta

imbarazzanti. Nhar il-{add li g[adda l-President George Abela, kif ng[idu bil-Malti, fet[ilha. Kienet l-ewwel opportunità li kellu li jg[id tieg[u minn mindu feta[ ilParlament ta’ din il-le;i]latura. Tkellem dwar id-diskors mit-tron li kien “purament politiku”. Enfasizza li dak iddiskors kien miktub minn Muscat, il-Prim Ministru ta’ Malta. Ta prova li l-President ta’ Malta jaqra biss dak id-diskors billi qal lill-;emg[a mi;bura quddiemu – “Kif rajtu fuq ittelevi]joni, il-Prim Ministru jqum u jg[addi d-diskors lillPresident, biex dan jaqra[”. Qal ukoll li ma jridx li President ’il quddiem isib ru[u fl-istess sitwazzjoni li sab ru[u fiha hu – dik ta’ “esperjen]a skomda”. Kliem meqjus li wera l-gravità tas-sitwazzjoni li fiha po;;a lill-President ta’ Malta, Joseph Muscat. Li kieku Muscat qag[ad biss g[al dak li hu strettament parti mill-programm tal-Gvern g[al din il-le;i]latura, kieku ma ;ara xejn. I]da Muscat, jew dawk ta’ warajh, kienu determinati li lill-Preisdent

ipo;;u[ f’sitwazzjoni skomda. Donnhom riedu jg[addulu listess messa;; li g[addew lil min kien jidhrilhom li l-poter issa qieg[ed f’idejhom. Kieku ma kienx hekk g[aliex ilPresident ;ie m;ieg[el jistqarr li “]-]mien tal-parti;jani]mu, tal-arrogan]a fit-tmexxija, f’kull saff tat-tmexxija issa spi//aw”. Trid tkun tassew arroganti biex i;;ieg[el lill-President ta’ Malta jg[id li l-arrogan]a spi//at meta l-poplu kollu jaf b’liema arroganza saru diversi [atriet fi/-/ivil u f’postijiet o[rajn. Mhux biss. Apolo;ija^ Il-gvern ta’ Muscat talab irri]enja ta’ min kellu dritt jibqa’ f’postu, dritt li tag[tih il-Kostituzzjoni ta’ Malta, li tag[ha l-President hu lkustodju. L-istess meta lPrim Ministeru po;;a dan ilpre/i] kliem f’fomm ilPresident: “M’hemmx mandat biex il-Gvern jibqa’ g[addej minn fuq lOppo]izzjoni fidde/i]jonijiet tieg[u”. Dan meta fl-istess Parlament ta’ Malta kien

minn Salvu Felice Pace sfelicep@go.net.mt

g[adu kif la[aq Speaker ming[ajr ebda diskussjoni mal-Kap tal-Oppo]izzjoni, Lawrence Gonzi. Mhux biss, i]da issa sirna nafu li din il[atra kienet imwieg[da lil An;lu Farrugia waqt il-qilla tal-kampanja politika bl-g[an li kemm Farrugia kif ukoll qrabatu ma jkomplux jag[mlu [sara lill-Partit Laburista u lil Muscat. Quddiem dan ix-xenarju jo[or;u mistoqsijiet relevanti. X’kien ji;ri li kieku l-President kien irrifjuta li jaqra d-diskors^ Kien ikollu jirri]enja f’[in meta l-pajji] u l-poplu kellu b]onnu. Muscat wera li ma jistmax l-og[la istituzzjoni fil-pajji]. Sa issa ma saret lebda apolo;ija^ G[ala, le^


IN-NAZZJON Il-:img[a, 19 ta’ April, 2013

12 Ittri

. .

Bhac-Cirasa Kummissarju ;did

Il-Kummissarju il-;did ma nafux. Imma jidher li hu vi/in [afna tal-Partit Laburista. U [abib tal-Prim Ministru Joseph Muscat. {adem u irsista g[all-Partit Laburista. Hi stramba kif il-Gvern ta’ Joseph Muscat g[azel li jqa//at lil John Rizzo. U jda[[al Kummissarju minn barra l-Korp tal-Pulizija. minn Mario Galea Peter Paul Zammit kien telaq mill-Korp. Fil-Korp ]gur hemm uffi/jali kompitenti biex iservu b[ala Kummissarju. Imma minflok g[a]lu li jda[[lu lil Zammit minn barra. Ma rridx ni;;udika lill-kummissarju l-;did. G[adu kmieni. U rridu naraw kif se ja[dem. Imma jkun [a]in [afna jekk il-Gvern Laburista jer;a’ jippoliti//iza l-Korp tal-Pulzija. Kellna esperjenza qarsa [afna fil-passat. G[alissa nieqaf hawn. Nistennew u naraw. Ministru Part Time

Joseph Muscat wieg[ed it-trasparenza. Issa qed jag[mel bil-kontra. Minn wara dahar kul[add ta’ amnestija lis-Segretarju Parlamentari g[all-anzjani Franco Mercieca biex ikompli ja[dem ta’ konsulent. U anki jkompli ja[dem privat. Il-kodi/i tal-etika talMinistri huma /ari. Ministru jew Segretarju Parlamentari jrid jieqaf mix-xog[ol tieg[u. U jiddedika [inu biss g[ax-xog[ol tal-Gvern. Ji;ifieri il-Prim Minsitru Joseph Muscat ta permess li wie[ed mill-Ministri tieg[u biex jikser il-kodi/i tal-etika. Veru tal-mist[ija. ?ajta

Smajt /ajta tajba. Joe u Micheal kienu ]ew;t i[bieb kbar. Kieku t-tnejn ifissati fuq il-football. Ma kinux jitilfu /ans li jmorru jilg[abu log[ba football. Sfortunatament Michael marad. U f’kemm ili ng[idlek spi//a agunija. Qabel miet sie[bu Joe qallu “Micheal veru mbikkem li se t[allini. Se nimmissjak [afna. Imma [a nitolbok pja/ir qabel tmut. Jien konvint li int sejjer il-;enna. G[ax naf kemm int ra;el tajjeb. G[amillli pja/ir kif tkun il-;enna, I//ekkja je]istix football hemm. U ibg[at g[idli [alli nserra[ rasi. G[ax naf li int bla football ma toqg[odx” Michael miet. Ftit wara Joe kien rieqed. Dehrlu Michael. Qallu “Joe jien sie[bek Michael. G[andi xi ng[idlek. G[andi a[bar tajba g[alik. U a[bar o[ra [a]ina. B’liema tridni nibda?” “Ibda bl-a[bar it-tajba, Mike”, qallu Joe. “Mela fil-;enna hawn [afna football . Jilg[abu football kuljum. Ground sabi[ u folla ta’ supporters ferm akbar milli jkun hemm barra minn Malta. Mhux biss imma wara l-log[ba nistghu noqg[odu ner;g[u naraw il-partita mill-kumdità tal-kamra tag[na fuq big screen TV.” “Prosit [afna”, qallu Joe. “Serra[tli rasi Mike. Issa nista’ nkompli ng[ix kuntent. G[ax naf li int qieg[ed fil;enna tgawdi l-football. Kumbinazzjoni, Mike nhar isSibt se naqta’ xewqti. Se nmur l-Ingilterra u se mmur nara l-Manchetser United jilg[abu. Kemm se na[seb fik. Issa g[idli l-a[bar il-[a]ina”, [e;;u Joe. “Ara Joe hawn fil-;enna b[al lum jo[or;u l-lista tattimijiet li se jkunu [a jilg[abu tul din il-;img[a. Iwa[[lu l-lista man-Notice Board. Mort rajt il-lista issa. Nhar isSibt jien se nilg[ab g[all-ewwel darba”, qallu Mike. “Allura dik a[bar [a]ina . Dik a[bar tajba . Prosit Mike. Nawguralek li tiskorja”, qabe] jg[idlu Joe. “{allini nispi//a Joe”, [atfu Michael. “Li se nilg[ab jien nhar is-Sibt vera a[bar tajba. Imma hemm bi//a o[ra li ridt ng[idlek. Int se tkun il-Captain tat-team.’’

Sehem l-Asso/jazzjoni Maltija tal-Azzjonisti Minoritarji Sur Editur, Kif kont ktibt fl-10 ta’ Di/embru 2012, ftit wara li kien pubblikat il-ba;it propost mill-Ministru tal-Finanzi ta’ dak i]-]mien,Tonio Fenech, ner;a’ ntenni llum li narha mi]ura tajba dik tat-tnaqqis fittaxxa tad-d[ul. Ng[id dan g[ax jiena nappartjeni lil dik l-iskola tal-[sieb ekonomiku favur li l-operatur li ji;;enera l-flus bil-[idma tieg[u, sew [addiem kif ukoll minn i[addem u min jinvesti, la[jar li flok tg[asru, tin/etivah biex i]id il-qlig[ g[ax dan jaqbel g[al kul[add. Il-cake ekonomiku b’hekk jikber u lpersenta;; ta’ taxxi li jin;abru fuq l-individwi iva jkun anqas però jin;abru i]jed taxxi g[ax ji]diedu dawk li jikkontribwixxu sehemhom tat-taxxa. Jekk kull min hu fid-dmir li j[allas sehmu mit-taxxi jag[mel dan ma jkunx me[tie; li dik issezzjoni li jew g[ax onesti jew g[ax ma jafux ja[arbu t-taxxi jitg[abbew b’pi] esa;erat biex jag[mlu tajjeb g[al eva]uri. Fost dawn hemm sezzjoni kbira ta’ azzjonisti ]g[ar li qabel ma

jaqbdu /-/ekk tad-dividend titnaqsilhom 35% taxxa talkumpanija (meta huma biss individwi). U minkejja l-falliment talUnjoni Sovjetika, il-faqar tremend li fih jg[ixu n-Nord Koreani u l-abbandum ta’ /erti pratti/i ekonomici mi/-?ina Komunista, il-Vjetnam Komunista u xi pajji]i o[ra, favur I]jed imprenditorjat u inizjattivi ekonomi/i mhux ;estiti mill-istat, f’Malta g[ad hawn nukleu ]g[ir ta’ nies b’/erta influwenza li g[alihom il-politika tal-g[ira u tal-[tif g[adhom supremi. Ng[id dan mhux g[al partiti l-kbar li jimxu b’policies ra;unati u ra;onevoli. Il-libertà hi wa[da mill-i]jed valuri fundamentali, mela lbniedem m’g[andux ji;i m;ieg[el i[allas i]jed minn dak dovut g[ax inkella l-libertà ekonomika tieg[u tkun qed ti;i mxekkla. U jien na[seb li qabel ma ji;u implimentati /erti ‘libertajiet’ ;odda, l-a[jar ti;i assigurata l-libertà fundamentali li minnha jiddependu llibertajiet l-o[ra kollha.

U f’dan il-kuntest, jiena konvint li l-kbir u ]-]g[ir b]onn xulxin spe/jalment hawn Malta li rridu n[abbtu wi//na ma’ pressjonijiet regolatorji kbar ;ejjin minn barra. Pressjonijiet li dawk li ma’ nistg[ux inbiddlu jkollna na//etawhom. I]da /erti proposti g[al regolamenti ;odda nistg[u u ghandna naraw kif nikkoperaw, kbar u ]g[ar, biex insibu pajji]i u gruppi o[ra li b[alna jridu jirre]istu l-introduzzjoni tag[hom biex ma ni;ux ]vanta;;ati. G[alhekk nara sew li NGO bhal Asso//jazzjoni Maltija talAzzjonisti Minoritarji tag[mel l-almu tag[ha biex tiddefendi sew l-interessi tal-azzjonisti ]g[ar kif ukoll biex tirre]isti lintroduzzjoni per e]empju talFinancial Transaction Tax. Taxxa ]ejda fuq is-settur finanzjarju meta fl-istess Unjoni Ewropea g[ad hemm setturi li mhux talli ma je[lux taxxa ]ejda talli fin in fondo huma sussidjati g[ax ghandhom lobby group b’sa[[tu.

. Bonett

G

Marsalforn



IN-NAZZJON Il-:img[a, 19 ta’ April, 2013

14 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

L-ISTATI UNITI

Impenn assolut biex jinstabu t-terroristi ta’ Boston

Il-President Barack Obama jitkellem waqt is-servizz tal-biera[ (Reuters)

Il-President tal-Istati Uniti, Barack Obama, ilbiera[, f’Boston, attenda servizz ta’ tifkira g[all-vittmi talisplu]jonijiet tal-bombi li se[[ew waqt il-famu]a Maratona ta’ nhar it-Tnejn flistess belt u fejn wieg[ed li ‘isibu’ lill-aggressuri li wettqu d-dmija li swiet il-[ajja ta’ tliet persuni. Intant, l-investigaturi qeg[din ifittxu ]ew; ir;iel li dehru fuq filmat (video) taxxena f’Boston ftit qabel lisplu]jonijiet, li anki [allew mal-176 ferut fost il-folol li kienu qed jilqg[u lill-atleti fla[[ar tal-maratona. Obama, sadattant insista li l-poplu mhux se jkunu intimidat b’dawn l-attakki terroristi/i, u meta ‘il-qattiela lanqas mhuma se jhe]]u dawk ilvaluri tradizzjonali li jiddistingwu lill-Amerikani’. Filwaqt li s’issa ma saru lebda arresti, Obama g[amilha

/ara li l-aggressur jew aggressuri responsabbli se jinstabu mill-awtoritajiet, u mbag[ad jiffa//jaw il-;ustizzja. Mijiet ta’ nies iffullaw barra l-Katidral tas-Salib Imqaddes fis-South End ta’ Boston (ftit ’il bog[od minn fejn se[[ew l-isplu]jonijiet) fejn kien qed jitkellem Obama. Dan, meta l-awtoritajiet – fosthom il-Pulizija ta’ Boston u l-uffi/jali tal-FBI – g[ad iridu jiddeterminaw jekk jo[or;ux aktar dettalji pubbli/i dwar l-investigazzjoni. Intant, tkellmu wkoll waqt is-servizz is-Sindku ta’ Boston, Tom Menino, ilGvernatur ta’ Massachusetts, Deval Patrick, u l-Kardinal Sean O’Malley. Is-Segretarju responsabbli mis-Sigurtà Interna, Janet Napolitano, aktar qabel ikkonfermat (f’Washington) li l-a;enti tal-FBI ‘jixtiequ jkellmu’ lil persuni spe/ifi/i

li nqabdu fl-imsemmi filmat meta kienu qrib il-finish line. G[alkemm naqset milli tindika lil dawn in-nies b[ala ssuspettati ‘fit-tifsira teknika tal-kelma’, Napolitano g[amlitha /ara li tin[tie; lg[ajnuna tal-pubbliku biex lindividwi inkwistjoni jkunu identifikati. L-isplu]jonijiet ta’ Boston qajmu sitwazzjoni ta’ tensjoni akuta fl-Istati Uniti u bis-sigurtà tissa[[a[ fl-ibliet prin/ipali tul il-pajji]. Sadattant, l-investigaturi jemmnu li l-bombi ‘ta’ Boston’ kienu ffurmati minn pressure cookers ippakkjati bi xrapnel (ta[tlita ta’ msiemer u ball bearings), u qabel i]]jara f’Boston, il-President Obama ddikjara stat ta’ emer;enza f’Massachusetts, f’pass li jippermetti g[allfondi federali lill-Istat li qed jipprova jistejqer mill-effetti tat-terrori]mu.

L-ISTATI UNITI

Arrestat dwar ‘l-ittri bil-velenu’

Ra;el arrestat qed jg[in fl-investigazzjonijiet tal-Pulizija wara li xi ittri li kien fihom ir-ricin – sustanza velenu]a ta’ potenzjal qattiel – intbag[tu lill-President tal-Istati Uniti, Barack Obama, kif ukoll lil senatur Amerikan. Intant. prosekuturi Federali ressqu akku]i kriminali kontra Paul Kevin Curtis, residenti ta’ Mississippi u g[andu 45 sena – bit-testijiet inizjali fuq l-ittri (li kienu identifikati ;o fa/ilitajiet remoti) ji]velaw ir-ricin inkwistjoni. Madankollu, kelliema g[all-FBI qalu li ‘mhemmx indikazzjoni ta’ konnessjoni’ bejn littri u l-isplu]jonijiet tal-bombi ta’ nhar itTnejn li wettqu dmija u stra;i waqt il-Maratona ta’ Boston. L-ittri li kienu indirizzati lil Obama u lisSenatur Repubblikan ta’ Mississippi, Roger

Wicker, i;orru d-data tat-8 ta’ April u g[andhom si;ill tal-posta minn Memphis. Fl-ittri – skont is-sorsi sigrieti – kien hemm il-messa;; li ‘jekk persuna tara l-[a]in u ma ta;ixxix tkun qed tg[in ‘bil-kwiet’ biex il[a]en ikompli’. Rapporti o[ra, imbag[ad qalu li l-ittri kienu ffirmati bis-sentenza ‘Jiena KC u napprova dan il-messa;;’. L-a;enti tal-FBI, intant, qalu li Curtis allegatament anki bag[at it-tielet ittra (bis-sustanza ricin) lil uffi/jal tal-;ustizzja, residenti fl-Istat ta’ Mississippi. Mag[ruf ukoll li l-kontenut tal-ittra intenzjonata g[al Obama issa ntbag[at lejn laboratorju g[al aktar anali]i, u r-ri]ultati kienu mistennija ‘f’perijodu li jista’ jvarja bejn 24 u 48 sieg[a’.

Fjuri u talb g[all-vittmi /kejknin ta’ Connecticut

L-ISTATI UNITI

Kundanna talli opponew emenda ‘dwar l-armi’ Il-President Amerikan, Barack Obama, ikkundanna lis-senaturi li ostakolaw pjan li jappo;;a investigazzjonijiet esti]i fuq in-nies li jinsistu bid-dritt li jixtru l-armi tan-nar. L-investigazzjonijiet huma inti]i biex jeliminaw teknikalitajiet ‘federali’ li jg[inu persuna ti]gi//a minn /erti obbligi permezz tal-hekk imsej[a gun shows u avvenimenti privati g[all-bejg[ tal-armi. Intant, Obama fisser l-intopp b[ala ‘wie[ed ta’ g[ajb g[al Washington’, i]da insista li se jkompli bl-isforzi g[al kontrolli akbar. Dan, wara li 54 senatur (fil-parti l-kbira Repubblikani u li kienu anki jinkludu xi Demokrati/i) ivvutaw biex jimblukkaw il-le;i]latura inkwistjoni kontra s-46 li vvutaw favur – u meta kien hemm b]onn ta’ sittin vot biex din tg[addi millkamra. Il-gruppi li jappo;;aw ‘id-dritt g[all-armi’ laqg[u tajjeb ilvot li tressaq b[ala emenda g[al abbozz ta’ li;i ‘aktar wiesg[a’ li jkopri l-armi tan-nar. Il-pjan sadattant jinvolvi investigazzjonijiet ‘akbar’ g[al negozjanti tal-armi li ja[dmu online u negozjanti konnessi mal-gun-shows li ma j;orrux li/enzja. Illum, il-President Obama qed jissielet g[al li;ijiet tal-armi aktar stretti wara l-massakru tat-tfal, f’Di/embru, ta[t idejn ]g[a]ug[ fi skola ta’ Connecticut. Obama fl-istess [in qal li t-talin li vvutaw kontra l-pjan li jappo;;a l-investigazzjonjiet esti]i ‘tmexxew bi skop politiku’; i]da hu sostna li m’g[andux jaqta’ qalbu milli jinsisti g[al aktar restrizzjonijiet fis-settur tal-armi.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 19 ta’ April, 2013

A[barijiet ta’ Barra 15 L-ITALJA

Jistennew g[al President Il-politi/i Taljani naqsu milli jag[]lu President ;did tal-Istat waqt fa]i ta’ votazzjoni li tkompli llum u sakemnm jo[ro; rebbie[ /ar fuq ba]i ta’ ma;;oranza sempli/i. L-elezzjoni qed issir seba’ ;img[at wara li l-elezzjoni ;enerali fl-Italja intemmet fi sta;nar, u fejn l-ebda partit ma irnexxielu jifforma Gvern. Intant, il-President Taljan Giorgio Napolitano qed iwarrab wara mandat ta’ seba’ snin, u bi Franco Marini, eks Speaker tas-Senat u l-aktar kandidat popolari g[all-Presidenza

(li anki g[andu l-appo;; talKap ta/-/entru-xellug, Pier Luigi Bersani), ilbiera[ jonqos milli jikseb i]-]ew; terzi talvot me[tie;a biex jil[aq floku. Fl-ewwel g[add Marini, li hu anki eks trejdunjonista, kiseb 521 vot biss mid-deputati talParlament u r-rappre]entanti re;jonali, li huma ’l bog[od mis-672 voti me[tie;a g[allkonferma. Warajh spi//a Stefano Rodota, il-kandidat appo;;at mill-Moviment Cinque Stelle ta’ Beppe Grillo, b’240 vot. Il-President il-;did tal-Italja

se jkollu jaqdi rwol importanti fl-impenn g[al Gvern vjabbli meta l-pajji] ilu f’limbu politiku mill-elezzjoni inkonklusiva ta’ Frar. Dan, meta baqa’ filpoter Gvern provi]orju ta’ teknokrati/i u meta l-politi/i ma’ numru ta’ partiti ma jistg[ux jaqblu dwar koalizzjoni. Il-President il-;did tal-Italja je[tie; iwassal g[al ftehim ;did rigward l-amministrazzjoni talpajji] inkella jinsisti li l-partiti kollha jikkuntestaw elezzjoni bikrija fil-;img[at jew ix-xhur li ;ejjin.

IL-:ERMANJA

Appo;; g[all-bailout ta’ ?ipru Il-ma;;oranza assoluta taddeputati fil-kamra ta’ isfel talParlament :ermani] ivvutaw biex ?ipru jing[ata bailout ta’ g[axar biljun ewro, li g[andu jsalvah mill-falliment minbarra li jg[inu jiffunzjona b[ala membru taz-Zona-Ewro. Fil-pjan g[al salvata;; fiskali, ?ipru qabel li jimponi telf sostanzjali g[addepo]ituri, minbarra li jag[laq it-tieni l-akbar bank tieg[u u jg[olli r-rata tat-taxxa fuq livell korporattiv. Ma kienx hemm dubju li lvot dwar ?ipru kellu ji]vol;i

b’dan il-mod, grazzi g[allappo;; mill-koalizzjoni talKan/illier Angela Merkel u tad-Deputati tal-Oppo]izzjoni, li jinkludu So/jali Demokrati/i u membri talPartit tal-{odor. Madankollu, l-a[bar sorpri]a, nhar l-Erbg[a, li lParlament ?iprijott ukoll jista’ jivvota dwar il-ftehim, serviet biex trewwa[ l-in/ertezza dwar ‘id-destin tal-pakkett fiskali’. Qabel il-vot tal-biera[ f’Berlin, il-Ministru :ermani] tal-Finanzi, Wolfgang Schaeuble, wissa lid-deputati li

n-nuqqas ta’ offerta ta’ g[ajnuna lil ?ipru kien se ‘jixpruna’ kri]i tul iz-Zona-Ewro. Schaeuble anki sostna li ‘ftit, ftit’ qeg[din jirb[u lura lfidu/ja tas-swieq u g[alkemm fadal l-in/ertezza ]gur li din hi konsiderevolment anqas milli kienet daqs ‘sentejn jew anki sena ilu’. Sadattant, il-parlamentari :ermani]i – permezz ta’ voti separati – anki appo;;aw lestensjonijiet tas-self fuq seba’ snin g[all-Portugall u l-Irlanda, li wkoll kienu su;;etti g[allkundizzjonijiet ta’ bailout.

IL-:ERMANJA

Ixxejjen g[ajdut dwar il-futur

Angela Merkel

Il-Kan/illier tal-:ermanja, Angela Merkel, qalet lillgazzetta Bild li bi[siebha sservi mandat (;did) s[i[ ta’ erba’ snin jekk ter;a’ tkun eletta fl-elezzjoni ta’ Settembru – u fejn bi kliemha /a[det l-ispekulazzjoni talistampa li hi kapa/i twarrab mix-xena politika fl-2015. ‘Irrid inkompli mmexxi lkoalizzjoni ta/-/entru-lemin minbarra li na[dem g[al pajji]i u l-poplu b[ala Kan/illier tul il-perijodu le;i]lattiv,’ ikkummentat Merkel waqt intervista spe/ifika lill-Bild. Aktar kmieni din l-;img[a,

ktieb li [are; Nikolaus Blome, ;urnalista mal-Bild, issu;;erixxa li Merkel tista’ tirri]enja xi sentejn qabel jispi//alha t-terminu ‘li jmiss’ li kieku kellha tirba[ l-elezzjoni. Skont din il-kunsiderazzjoni, Angela Merkel tkun serviet fil-poter g[al g[axar snin (sa]-]mien partikulari) u tkun anki waslet biex tag[laq sittin sena. Intant, l-ist[arri; juri li Merkel tinsab f’po]izzjoni favorevoli li tirba[ it-tielet mandat b[ala Kan/illier tal:ermanja, li hi l-akbar ekonomija tal-Ewropa. FRANZA

Lejn twe;iba Il-Kap tal-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF) Christine Lagarde, f’Mejju se tidher il-qorti biex twie;eb domandi dwar allegat abbu] ta’ poter fi ]mienha b[ala Ministru (Fran/i]) tal-Finanzi. Lagarde qed ti/[ad li g[amlet xi [a;a [a]ina u g[andha tispjega r-rwol tag[ha fil-ka] ta’ kumpens finanzjarju li kien t[allas lin-negozjant Bernard Tapie, fl-2008.

IL-PAKISTAN

Musharraf ja[rab biex jevita l-arrest L-eks President talPakistan Pervez Musharraf [arab mill-Og[la Qorti ta’ I]lamabad wara li lIm[allfin ordnaw l-arrest tieg[u, u hekk komplew jonqsu t-tamiet politi/i tieg[u qabel l-elezzjonijiet ;enerali tal-11 ta’ Mejju. Il-[arba ta’ Musharraf tissimbolizza ]-]mien diffi/li li g[addej minnu dan l-eks Kap tal-Armata, li kien jiddomina l-politika f’pajji]u u li t-tentattivi tieg[u g[al ritorn politiku qeg[din ikunu rredikolati mill-poplu. Id-direttiva g[all-arrest ta’ Musharraf anki titqies b[ala ‘l-isfida’ tal-;udikatura g[all-Armata li mexxiet ilPakistan g[al g[exieren ta’ snin, u wara li l-Og[la Qorti idde/idiet li tikkan/ella lpledge ta’ Musharraf. Mifhum, intant, li l-avukati ta’ Musharraf di;à ressqu appell lill-Qorti Suprema. Minkejja t-theddid kontra [ajtu mill-militanti tatTaliban u l-fatt li qed jiffa//ja diversi rikorsi legali, Musharraf irritorna pajji]u wara snin ta’ e]ilju f’Londra u f’Dubaj, bittama li jirba[ si;;u flAssemblea Nazzjonali. Madankollu, l-uffi/jali elettorali, jiem ilu, ipprojbewh milli jikkuntesta l-elezzjoni u parti mir-ra;uni tin-

Pervez Musharraf

volvi l-isfidi legali li hu qieg[ed jiffa//ja. U proprju lbiera[, Im[allef tal-Og[la Qorti insista li Musharraf jin]amm ta[t arrest b’konnessjoni ma’ allegazzjonijiet li l-eks President ittradixxa lil pajji]u waqt konfront li kellu mal-Im[allfin, fl2007, meta ddikjara amministrazzjoni ta’ emer;enza li kienet tmur kontra lKostituzzjoni. Sadattant, it-Televi]joni Pakistana, ilbiera[ uriet ripetutament filmati drammati/i ta’ Musharraf qed ji;ri mill-bini tal-qorti lejn vettura sewda waqt li numru ta’ avukati wettqu tentattivi ‘ta’ nofs-qalb’ biex isegwuh.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 19 ta’ April, 2013

Feature 17

16 Feature

Edizzjoni o[ra ta’ su//ess g[all-Festival Log[ob tan-Nar tal-Art fil-Furjana minn Clinton Sammut - clinton.sammut@media.link.com.mt

Il-log[ob tan-nar hu parti integrali mill-kultura Maltija spe/jalment dik relatata mal-festi lokali. Il-log[ob tan-nar tal-art f’pajji]na sar rinomat mad-dinja kollha tant li hu kunsidrat li wara l-:appun ti;i Malta fil-livell u kwalità g[olja. Is-Sibt 13 ta’April fuq il-Fosos tal-Furjana itellg[et is-seba’ edizzjoni tal-festival tal-log[ob tan-nar tal-art, edizzjoni li ntreb[et mill-G[aqda tan-Nar Vittorja Naxxar. IN-NAZZJON intervista lill-membri kollha tal-G[aqda tan-Nar Vittorja Naxxar rigward il-log[ob tan-nar b’referenza partikulari g[all-festival.

Fiex tikkonsisti kamra tan-nar^

Tikkonsisti f’diversi kmamar fejn isir ix-xog[ol partikulari f’kull kamra, pere]empju f’wa[da minnhom isir it-ta[lit ta’ kulur, f’o[ra jkun hemm materjal tal-porvli filwaqt li hemm kmamar li jintu]aw b[ala workshops fejn l-ebda materjal relatat man-nar ma jid[ol. Ovvjament hemm postijiet o[ra relatati mal-[a]na tal-log[ob tan-nar distinti bejn dak tal-ajru u dak tal-art.

Is-Sibt li g[adda [adtu sehem fil-festival tal-log[ob tan-nar tal-art, fiexjikkonsistu l-preparamenti^

Il-preparamenti g[al dan il-festival bdew minn Di/embru li g[adda, meta bdejna na[dmu biex isiru l-kuluri li jag[tu l-effett sabi[ kemm tal-kulur kif ukoll tal-kuntrast, li kien xog[ol ferm apprezzat meta n[araq fuq il-Fosos. Barra minn hekk wie[ed jag[mel manutenzjoni jew bini ta;;ig;ifogu u jemenda skont kif wie[ed ja[seb li hu l-a[jar. Kien hemm preparamenti o[ra relatati ma’ materjal ie[or relatat mal[ruq tan-nar spe/jalment dak tal-Fire One – sistema elettronika fejn in-nar ikun ma[ruq b’mod sinkronizzat mal-mu]ika, u b’hekk wie[ed qabel ried jidentifika n-nar ma[dum mas-sinkronizzazzjoni u jtih numru.

rba[na dan il-festival g[ax s’issa ntreb[u biss mill-kmamar tan-nar u kumplessi. Ba]ikament id-differenza bejn kumpless u g[aqda, hi li filwaqt li kmamar tan-nar madwar Malta u G[awdex huma kollha propjetà tal-ka]ini tal-banda, a[na fin-Naxxar, din ma te]istix. Allura a[na b[ala tim na[dmu flimkien u nikkordinaw ix-xog[ol f’kamra tannar mikrija minn ka]in ie[or. L-affiljazzjoni mal-ka]in ;iet min[abba li kull membru talg[aqda tag[na jpo;;i f’dan il-ka]in u allura tid[ol din it-tip ta’ affiljazzjoni, i]da l-istatut tal-ka]in ma jirrikonoxxi ebda g[aqda jew kamra fi [danu.

Kemm-il persuna tkun involuta fix-xog[ol tal-log[ob tannar tal-art waqt il-festival u waqt il-festa^

Ifhem , dik it - tip ta ’ distinzjoni ma nag[mluhiex g[ax kull membru fi [dan l - g[aqda tag[na g[andu l - istess g[an u waqt li nkunu qeg[din nippreparaw g[all - festival fl istess [in ikunu qed isiru preparamenti g[all - festa . B ’ hekk teknikament kul[add ikun qieg[ed jie[u sehem kemm g[all - festival kif ukoll g[all - festa . I]da biex inkunu pre/i]i konna disg[a biex na[dmu dawk il - bi//tejn xog[lijiet . Dawn id - disg[a g[andhom xog[lijiet differenti . Hemm tnejn li g[andhom x ’ jaqsmu biss mat - ta[lit u l kumplament g[andhom x ’ jaqsmu mal - armar u l - ikkargar . Il-festival ovvjament jie[u ammont ta’ [in u dedikazzjoni g[alih, filwaqt li g[alkemm ikollok [afna mix-xog[ol di;à lest, dejjem wie[ed isib x’jimmodifika u j]id fl-element kreattiv.

B[ala g[aqda kkompetejna b’]ew; kategoriji ta’ ;ig;ifogu. Firrigward ta’ kategoriji hemm tlieta distinti. L-ewwel kategorija ssib dik tal-prodott, il-kwalità tal-gassijiet, funtani u [afna o[rajn. Dawn ji;i ;udikati skont l-effett li jag[mlu matul dawk il-ftit minuti ta’ wiri. It-tieni kategorija hi dik tal-ingranaggi, fejn bl-inqas ingrana;;i possibbli toffri l-aktar movimenti possibbli u mill-isba[. Ma’ din ing[aqad anke l-element tal-katina. It-tielet kategorija hi dik relatata mal-ori;inalità, fejn hawn wie[ed irrid ja[dem biex il-prodott li jippre]enta waqt il-festival mhux biss ikun prodott tajjeb fl-aspett ta’ prodott jew ingrana;;i i]da li jkollu element qawwi ta’ ori;intalità.

Dan kien l-ewwel su//ess tag[kom fil-Festival tal-Log[ob tan-Nar tal-Art^ Kemm ilkom tie[du sehem^

Le. A[na bdejna nie[du sehem f’dan il-festival mill-bidu nett, lura mill-2007 fejn wara sentejn ta’ parte/ipazzjoni konna ;ibna ri]ultat, dak tal-ewwel fl-ingrana;;i. Dan il-festival g[alkemm sar seba’ darbiet s’issa, sena minnhom, dik tal-2012 ma kinitx kompetittiva tant li ma kienx hemm premjijiet u kategoriji x’jintreb[u, u darba minnhom ma konniex [adna sehem b[ala g[aqda. Allura b’mod ;enerali [adna sehem sitt snin fuq livell ta’ festival ;enerali i]da [ames snin fuq livell kompetittiv. B’kollox dan il-festival s’issa ntreba[ minn [ames kompetituri differenti g[ax sentejn minnhom reb[ithom l-istess kamra tan-nar. I]da d-differenza din id-darba hi li a[na l-ewwel g[aqda li

Hemm spejje] kbar involuti f’dan ix-xog[ol, kif tfendu l-ispejje], spe/jalment dak relatat mal-festivals?

Ba]ikament b[ala festival, trid idda[[al bilfors bi/tejn xog[lijiet, u ta’ kull wie[da l-organizzaturi jag[tuk €450 b’total ta’ €900. Issa ovvjament dan ix-xog[ol jikkonsisti minn [afna aktar spejje], e]attament qatt ma tkun taf kemm ;iet tiswa i]da dejjem tmiss mal-€1,500. Ovvjament hemm spejje] o[ra i]da jekk ma tag[milx hekk qatt ma tikkompetti.

B[ala g[aqda, xi pjani g[andkom^ Se ter;g[u tie[du sehem fil-Festival^

Iva, ;ieli, i]da mhux fuq dan il-qasam tal-log[ob tan-nar tal-art, i]da dak tal-ajru. Konna [adna sehem fil-Port il-Kbir flimkien ma’ [ames kumplessi tan-nar o[ra. Ma konniex irba[na veru i]da kienet esperjenza li tg[allimna minnha. I]da l-bqija ma’ niftakarx li [adna sehem f’o[rajn.

X’ta[seb li hu l-futur tal-log[ob tan-nar f’pajji]na u x’ta[sbu li jkunu l-konsegwenzi jekk dan jispi//a^

G[alija l-festa ming[ajr nar mhi xejn u anke g[all-poplu in;enerali. Mur ara l-ir[ula li ma g[andhomx il-log[ob tan-nar matul il-festa u tara verament ftit nies. Mur f’dawk il-postijiet rinomati li jkollhom nar mill-isba[ u ara kif il-pjazez ikunu mimlijin. Il-futur jiddependi minn [afna fatturi, fosthom dawk relatati ma’ kooperazzjoni bejn il-Pulizija u l-kunsilli lokali. Jekk dawn i]ommu iebes allura ma jsir xejn g[ax id-dilettant jaqta’ qalbu.

Kif ji;i ;udikat ix-xog[ol li jin[araq f’dawn il-kategoriji^

Ba]ikament trid tkun tajjeb f’kull kategorija. Pere]empju ;ejna l-ewwel fil-kategorija tal-prodott, ir-rabà fil-mekkani]mu u t-tieni fl-ori;intalita’ imbag[ad meta ing[qadu l-punti kollha flimkien ;ejna li a[na ;ibna l-aktar punti b’mod globali. Il-;urija kienet mag[mula minn tliet persuni barranin, wie[ed mill-Awstrija, Olandi] u Ingli] li bejniethom kellhom 75 fil-mija tal-voti u l-25 fil-mija ;ew mill-licensees tal-kmamar tan-nar. Illicensees huma l-persuni li fuqhom ikollhom il-permess tal-kamra u dawn ivvutaw g[al kull xog[ol barra dik tag[hom. Fi kliem sempli/i b[all-Eurovision, Malta tivvota g[al kul[add barra lilha nnifisha.

It-tim rebbie[ tal-Festival tal-Log[ob tan-Nar tal-Art 2013 “G[aqda tan-Nar Vittorja”, Naxxar

Qatt [adtu sehem festivals o[ra barra dan tal-Furjana^

Ba]ikament kull bi//a tan-nar ti;i annalizzata fuq ba]i individwali waqt il-[arqa tan-nar mill-membri tal-;urija u o[rajn fuq it-tliet kategoriji li g[adna kif semmejna. Issa meta l-g[aqda partikulari jkollha l-bi//tejn xog[lijiet ma[ruqa, il-punti kollha ji;u mg[oddija flimkien, – il-punti ta’ kull kategorija – per e]empju jekk fl-ewwe bi//a xog[ol ;ibt 10 minn 10 punti fil-prodott, u fit-tieni wa[da ;ibt 9 minn 10 mela globalment ;ibt 19-il punt minn 20 fil-kategorija tal-prodott.

Allura x’jikkonsisti biex tirba[ il-festival^

Onestament lanqas nista’ nispjega. Hi xi [a;a kbira. Veru ilna bit-tir li nirb[u dan l-unur u din id-darba [dimna b’sa[[itna kollha g[ax g[amilnieha /ara mag[na nfusna li, jew issa jew qatt, u rnexxielna. Dan is-su//ess mhux qieg[ed hemm biss g[all-g[aqda tag[na u daqshekk, i]da ;ibna l-unuri kollha lejn in-Naxxar, lokalità li g[alkemm fl-antik kienet ferm rinomata fil-log[ob tan-nar, dan sfortunatament naqas ma]-]mien u a[na qeg[din na[dmu biex ner;g[u ng[ollu dan il-livell u fortunatament qieg[ed jirnexxilna, spe/jalment dawn l-a[[ar 15-il sena. Hu mag[ruf li fin-Naxxar a[na konna l-pijunieri f’dan ilqasam u se nibqg[u na[dmu g[al dan is-su//ess.

Is-sena d-die[la ]gur li le, min[abba r-regoli tal-Festival, g[ax dawk kollha li jirb[u t-titlu, is-sena ta’ wara ma jkunux jistg[u jipparte/ipaw. B[ala pjani relatati mal-festivals ma hemmx; dan narawh fil-futur fil-ka]. I]da ]gur fuq aspett ta’ festa se nkunu qeg[din na[dmu biss[i[ issa u noffru sorpri]i mill-isba[. A[na ;a rinomati massorpri]i ta’ kull sena i]da din id-darba, jekk il-Bambin irid, se tkun wa[da ikbar. U bilfors, min[abba li rba[na l-festival.

Kemm il-bi//a nar kellkom g[all-festival, u x’kategoriji hemm g[al dan il-festival^

Mument partikulari waqt il-Fire One, fejn in[araq ixxog[ol imtella’ mill-G[aqda tan-Nar Vittorja Naxxar waqt il-festival (Ritratti me[uda minn Roberto Cassar)

G[alikom li b[ala g[aqda tan-nar li ;ejtu l-ewwel fost 15il kompetitur ie[or, x’ifisser dan is-su//ess^

Il-log[ob tan-nar hu parti integrali mill- aspett kulturali u tradizzjonali fis-so/jetà Maltija u rridu n[arsuh biex din tibqa’ [ajja u toffri spettaklu mill-isba[ f’kull festa u festival organizzata (Ritratt> Joseph Galea)

I]-]g[a]ag[ f’dankollu, x’irwol g[andhom f’dan ilqasam^

Avviz ?elebrazzjoni

Id-dilettanti tan-Nar tal-G[aqda Mu]ikali Vittorja Naxxar jistiednu lil partitarji u n-Naxxarin kollha biex jing[aqdu mag[hom fi/-/elebrazzjoni tar-reb[ tal-Festival tan-Nar talArt li se jsir nhar il-{add 21 ta’ April. I/-/elebrazzjoni se tibda b’mar/ fit-toroq tan-Naxxar li jibda fl-10.30 a.m. u jispi//a quddiem il-ka]in tal-G[aqda Mu]ikali Vittorja Naxxar fejn wara jsir festin tal-okkazjoni fil-ka]in.

L-ismijiet li jing[ataw li;-;ig;ifogu b[al Il-Meravilja u [afna o[rajn, dawk jing[ataw g[ax huma ta’ /erta kategorija jew jag[tuhom l-isem intom^

Le, il-kategoriji f’dan l-istadju ma g[andhomx x’jaqsmu malisem/. L-isem li nag[tuhom lill-opri tag[na huma b[al laqmijiet skont id-deskrizzjoni u l-mod li nag[mluhom. Pere]empju, wie[ed minn dawk li g[adna nag[mlu minn [afna kaxxi allura laqqamnieha Tal-kaxxi, tal-ie[or semmejnieha Il-Fann g[ax l-idea ;iet minn fann. Mill-banda l-o[ra donnu hawn tip ta’ kunsens ;enerali li /ertu tip ta’ ;ig;ifogu l-g[amla tieg[u tikklasifikah ta[t kappa, b[al dak mag[ruf Il-ballun jew Il-murtal. Dan tal-a[[ar ikollu tliet /rieki tan-nar jixbhu l-effett li l-murtali tal-ajru j[allu fis-sema. Imbag[ad hemm dak mag[ruf b[ala It-tapit li hu l-ikbar u li j[alluh g[all-a[[ar.

{ares [arsa madwarek u ssib it-twe;iba. Il-ma;;oranza tag[na huma kollha ]g[a]ag[, ]g[a]ag[ b’entu]ja]mu u [e;;a biex ja[dmu b’ideat friski u volontà kbira li jitg[allmu. A[na lkbar irridu noqog[du attenti li dan l-entu]ja]mu ma neqirduhx i]da ng[allmuhom sew u kif xieraq u nwie;bu kull domanda li jsaqsu. Irridu naraw ukoll li jippratikaw dak kollu li nag[allmuhom spe/jalment fejn tid[ol it-tema tas-sa[[a u sigurtà biex tag[tihom ir-responsabbiltà li mhux biss hemm huma i]da hemm s[abhom mag[hom u dak kollu li hemm b]onn li jsir issir sew. Jien l-esperjenza tieg[i b[alhom kont. Kont avvi/inajt lil Toni li kien hu l-fundatur ta’ dan kollu u minn hemm bdejt. Nara kif se nag[mel raddiena u nara minn fejn se n;ibu l-flus biex il[olma ssir realtà. G[alija hu ferm ta’ sodisfazzjon li ]ag[]ug[ g[allimtu, la[aq livell u waqt il-festa tarah jifra[ u jie[u gost bix-xog[ol tieg[u.

Ringrazzjamenti spe/jali^ Ringrazzjament imur lejn Tony Muscat (is-Sagristan) li hu lfundatur tal-g[aqda u kien il-licensee tal-kamra li issa g[adda kollox lil Gordon Gatt. L-g[aqda tixtieq tawgura lil licensee Gordon Gatt li fi tmiem

il-;img[a se jing[aqad fis-sagrament ta]-]wie;. Ringrazzjament lill-Kumitat tal-G[aqda Mu]ikali Vittorja li joffru l-ka]in biex nag[mlu ikliet g[al-fund raising u ovvjament l-isponsors kollha li jg[inuna kemm f’materjal finanzjarju u kemm b[ala g[odda jew g[ajnuniet.

Bi//a xog[ol tan-nar li kienet g[all-kompetizzjoni waqt il-Festival tal-Log[ob tan-Nar 2013 (Ritratt> Joseph Galea)


IN-NAZZJON Il-:img[a, 19 ta’ April, 2013

18 A[barijiet ta’ Barra L-ISTATI UNITI

Imwiet u stra;i wara splu]joni f’impjant f’Texas

L-ewwel [jiel tad-di]astru... pjuma twila ta’ du[[an tielg[a mill-impjant tal-fertilizzant fil-belt ta’ West, sekondi biss wara l-isplu]joni (Reuters)

Splu]joni qawwija qerdet impjant li jipprodu/i l-fertilizzant fil-belt ]g[ira ta’ West, f’Texas, u fejn salbiera[ kien mifhum li x’aktarx mietu minn [amsa sa [mistax-il persuna, u fejn (anki) spi//aw feruti talanqas 160 o[ra. Intant, l-iskwadri g[allemer;enzi kienu qeg[din jistennew li jsibu aktar vittmi huma u jduru qalb ilfdalijiet tal-impjant meqrud u r-residenzi tal-madwar, li wkoll spi//aw fl-eqqel talisplu]joni. Fl-istess [in, tilg[in idd[a[en velenu]i mill-in[awi tal-impjant u fost sitwazzjoni li rri]ultat fl-evakwazzjoni ta’ nofs il-komunità lokali. Il-belt ta’ West tinsab lejn it-Tramuntana ta’ Waco u fin-Nofsinhar ta’ Dallas, bilkelliema g[all-awtoritajiet, fl-ewwel kummenti tag[hom, ifissru l-in[awi straxxnati mill-isplu]joni b[ala ‘xena minn zona ta’ gwerra’. Mifhum li l-isplu]joni kienet dovuta g[al nar li qabad fl-impjant mag[ruf b[ala West Fertilizer Co, u ‘li l-ori;ini tieg[u mhix mag[rufa’ – bl-isplu]joni anki jkollha l-qawwa ‘ta’ terremot’, li n[asset ukoll f’Dallas u f’in[awi o[rajn lil hinn minnu. L-investigaturi issa jridu

jiddeterminaw jekk in-nar se[[x b[ala forma ta’ sabuta;; inkella kienx dovut g[al xi reazzjoni kimika – bl-in[awi tal-isplu]joni g[alissa qeg[din ikunu kkunsidrati b[ala ‘xena ta’ delitt’. L-isplu]joni anki se[[et jumejn qabel l-g[oxrin anniversarju tan-nirien li kienu qabdu f’Waco u li

jaqbad ‘ta[t xi tankijiet talmaterjal kimiku’, u meta deher ibatti l-periklu ‘immedjat’ g[all-pubbliku mid-d[a[en tan-nirien. Fl-istess [in, in-nies g[adhom qed jistenew ‘ilkalkolu s[i[ tal-istra;i’, b’g[exieren ta’ djar i;arrbu l-[sarat fl-isplu]joni u b’ka;un tan-nirien sussegwenti.

Evakwazzjonijiet fost il-[sarat konsideveroli ‘belg[u’ il-kumpless ta’ setta bl-isem Branch Davidian, li kien imexxi

David Koresh u wara assedju twil mill-a;enti federali. Madwar 82 membru ta’ dik is-setta u erba’ a;enti federali spi//aw jitilfu [ajjithom fl-infern ta’ Waco u wara l-assedju ta’ [amsin jum li kellu t-tmiem imdemmi fid-19 ta’ April tal-1993. Rapporti o[ra, ilbiera[ qalu li ‘g[ebu’ numru ta’ voluntiera li kienu fost lewwel nies li marru flin[awi tal-impjant biex jikkontrollaw in-nirien – blisplu]joni kbira sse[[ xi g[oxrin minuta wara li liskwadri g[all-emer;enzi bdew jikkumbattu l-fjammi u jevakwaw ir-residenti tallokal. Sal-biera[, l-awtoritajiet irnexxielhom jikkontrollaw nar partikulari li kien qed

Intant, tal-anqas 130 ru[ kienu evakwati minn dar g[all-anzjani li, l-istess b[al skola fil-belt ta’ West, ;arrbet [sarat konsideveroli. Il-midruba sal-biera[ kienu qeg[din ikunu ttrattati fl-isptarijiet ta’ Waco u Dallas, bil-Gvernatur ta’ Texas, Rick Perry, jo[ro; stqarrija fis-sens li lUffi//ju tieg[u immobilizza r-ri]orsi tal-Istat biex jg[inu lill-awtoritajiet lokali jikkonfrontaw l-in/ident. Sadattant, l-uffi/jali talWhite House qalu li lamministrazzjoni talPresident Barack Obama huma konxji mis-sitwazzjoni u qeg[din isegwu lmod kif l-entitajiet ta’ Texas qeg[din iwie;bu ‘g[as-sej[a’ permezz talA;enzija Federali b’responsabbiltà g[allEmer;enzi.

IS-SERBJA

Aktar di]gwid mal-Kosovo... din id-darba dwar si;;u fin-NU Jinsabu mdendlin it-tamiet tas-Serbja li, din is-sena tibda t-ta[ditiet g[as-s[ubija fl-Unjoni Ewropea, u meta lGvern ta’ Belgrad ma jidhirx lest biex jilqa’ d-domandi tal-Kosovo (eks provin/ja Serba) g[al si;;u finNazzjonijiet Uniti. Il-Kosovo tinsisti g[al din il-kundizzjoni ‘li mhix lesta tinnegozja dwarha’, u meta Belgrad qed itenni li m’g[andu ja//ettaha qatt. Madankollu, hu anki minnu li l-Gvern tal-Kosovo qal li t-ta[ditiet g[andhom ikomplu llum, u b’din lammissjoni tissu;;erixxi ‘tieqa’ g[al kompromess ’il

quddiem. L-Unjoni Ewropea sostniet li s-Serbja u l-Kosovo faldlilhom ‘xi sig[at’ biex jirran;aw id-differenzi qabel is-27 gvern tal-UE, nhar itTnejn, jikkunsidraw jekk jirrikmandawx il-bidu g[atta[ditiet g[as-s[ubija tasSerbja fl-Unjoni – tragward importanti li kapa/i jisfrutta l-potenzjal ta’ dan il-pajji] b[ala l-akbar suq fl-eks Jugoslavja. Intant, sig[at ta’ ta[ditiet bejn il-Prim Ministru Serb, Ivica Dacic, u l-Prim Ministru tal-Kosovo, Hashim Thaci, ikkonkludew fi Brussell ming[ajr ftehim. Il-

UE sadattant trid li s-Serbja tg[in lejn it-tmiem tas-separazzjoni etnika tal-Kosovo, fejn hemm ma;;oranza Albani]a ta’ disg[in fil-mija minbarra komunità tas-Serbi fl-in[awi ta’ fuq (talKosovo), li g[adha ta[t ilkontroll ta’ Belgrad. Il-Kosovo kien issepara mis-Serbja fl-1999 meta lqawwiet tan-NATO wettqu [dax-il ;img[a ta’ bumbardamenti biex ike//u lillqawwiet Serbi – dak i]]mien ta[t l-eks dittatur Slobodan Milosevic – mitterritorju. Intant, il-Kosovo iddikjara l-indipendenza fl2008 bl-appo;; tal-Punent.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 19 ta’ April, 2013

A[barijiet ta’ Barra 19 L-KRI}I TAL-KOREA

Il-komunisti jo[or;u l-kundizzjonijiet Il-Korea ta’ Fuq komunista [ar;et lista ta’ kundizzjonijiet li tistenna li jkunu rrispettati mill-Korea ta’ Isfel u millIstati Uniti, jekk dawn iridu ddjalogu mar-re;im fi Pyongyang. Il-kundizzjonijiet jinkludu fost o[rajn it-tne[[ija tassanzjonijiet attwali imposti fuq Pyongyang min-Nazzjonijiet Uniti, u bl-osservaturi ma jeskludux g[al ‘xaqq ta’ dawl’ li s-sitwazzjoni taqleb g[alla[jar wara ;img[at ta’ ostilità u tensjoni tul il-Peni]ola Koreana. L-og[la entità militari talKorea ta’ Fuq, sadattant qalet li d-denuklearizzazzjoni talPeni]ola Koreana tista’ tibda L-E:ITTU

Mubarak lura l-[abs... L-eks President E;izzjan Hosni Mubarak kien ittrasferit lura l-[abs minn sptar talArmata u wara li deher fi]ikament f’sikktu waqt il-pro/ess tal-qorti ta’ nhar is-Sibt, li sfuma fix-xejn, u fejn Mubarak kellu jwie;eb g[al akku]i ta’ kumpli/ità fil-qtil ta’ dimostranti fir-rewwixta tal-2011, li qa//titu mill-poter. Intant, it-trasferiment ta’ Mubarak lejn il-[abs ta’ Torah, fil-limiti tal-Kajr, waqa’ lura meta mijiet ta’ sostenituri tal-eks President imblukkaw it-triq ta’ quddiem l-isptar bi protesta. Il-pro/ess tal-qorti g[al Mubarak g[andu jer;a’ jibda fil-11 ta’ Mejju, u wara li l;uri ta’ nhar is-Sibt kellu jisfaxxa meta rri]enja l-Im[allef li suppost ippresieda l-ka], li issa g[andu jkun ittrattat minn qorti o[ra. L-I}RAEL

Twissija dwar l-armi fis-Sirja Il-Prim Ministru I]raeljan, Benjamin Netanyahu, insista li l-I]rael g[andu d-dritt li jevita sitwazzjoni fejn l-armi jaqg[u ‘fl-idejn il-[]iena’ fis-Sirja. Filwaqt li l-I]rael mhux ja[seb biex jinvolvi ru[u filkunflitt tas-Sirja, Netanyahu wissa li jekk it-terroristi flartijiet Sirjani ja[tfu l-armi kimi/i jew xi armi g[al kontra l-ajruplani, jista’ jirri]ulta ]blokk ferm perikolu] firre;jun. Illum ]diedu s-sej[iet internazzjonali biex jing[ataw larmi lir-ribelli li qeg[din ji;;ieldu kontra r-re;im talPresident Sirjan Bashar alAssad; i]da hemm ukoll linkwiet li l-militanti I]lami/i fis-Sirja kapa/i ju]aw /erti armi sofistikati biex iwettqu ‘l-a;enda’ tag[hom.

biss ‘ladarba l-Istati Uniti tne[[i l-armi nukleari firre;jun’ – b’dan il-pass minn Pyongyang jidher li sar biex jog[;ob li/-?ina, l-unika alleata tal-Korea ta’ Fuq u li tinsab skomda [afna bit-theddid tal-Koreani komunisti, li rranka tul dawn l-a[[ar ;img[at. I/-?ina qalet, anki lbiera[, li t-tensjoni fir-re;jun tista’ tieqaf biss bit-ta[ditiet, u bilKummissjoni tad-Difi]a talKorea ta’ Fuq imbag[ad tis[aq li ‘id-djalogu u l-gwerra ma jistg[ux je]istu ma’ xulxin’. L-istess Kummissjoni komunista kompliet li ‘l-Istati Uniti u l-Korea t’Isfel je[tie; jidde/iedu dwar il-kundiz-

zjonijiet inkwistjoni jekk iridu tassew li jaqbdu t-triq tad-djalogu u n-negozjati’. L-Istati Uniti offriet itta[ditiet lil Pyongyang, i]da bil-kundizzjoni li l-Koreani komunisti jabbandunaw lambizzjonijiet g[all-armi nukleari – u bil-Korea ta’ Fuq tenfasizza li m’g[andha //edi qatt g[al dawn l-armi. Il-Korea ta’ Isfel, li qed tmexxi l-e]er/izzji militari kon;unti mal-qawwiet Amerikani – u qalb ir-rabja tal-Korea ta’ Fuq – ukoll ipproponiet it-ta[ditiet ma’ Pyongyang, i]da l-Koreani komunisti /a[du dan b[ala ‘inizjattiva li hi nieqsa missin/erità’.

Suldat tal-Korea ta’ Isfel jifta[ grada fl-in[awi ta’ checkpoint f’Paju, vi/in iz-zona ddemilitarizzata li tissepara lill-Korej rivali (Reuters)


IN-NAZZJON Il-:img[a, 19 ta’ April, 2013

20 ?inekritika minn Joe Calleja – jocal@me.com

STOLEN

Azzjoni divertenti u xejn i]jed Direzzjoni> Simon West, {in> 96 minuta, ?ert> 14, KRS Mill-films passabbli li [adem dan l-a[[ar, ma jistax ma ji;ikx is-suspett li dawn Nicolas Cage qed ja[dimhom ming[ajr wisq entu]ja]mu jew impenn, u dan hu ie[or minnhom. Imma minkejja dan, il-film ma jdejqekx, sakemm int fil-burdata jew tfittex l-aktar films ta’ azzjoni divertenti u xejn i]jed. Stolen g[al dawn hu l-film ideali. Hawnhekk Cage jer;a’ jing[aqad mar-re;ista Ingli] Simon West wara li snin ilu kienu [admu flimkien dak li x’aktarx kien wie[ed mill-a[jar thrillers ta’ azzjoni li rajna lil Cage fih, Con Air. L-isem tal-film ]gur li jfakkarkom mill-ewwel f’film b’isem jixbhu ferm, Taken, u filfatt ir-rakkont hu tipiku ta’ films ta’ azzjoni dwar missier u bintu li [ar;u f’dawn l-a[[ar snin. Will (Cage) flimkien ma’ xi kompli/i jag[mlu serqa ta’ $10,000,000, imma l-altruwi]mu tieg[u jwassal biex il-pulizija jkunu se jaqbduh u allura, biex il-piena ma tkunx aktar gravi, ikollu ja[raq il-flus qabel ji;i arrestat, filwaqt li t-tliet kompli/i jil[qu ja[arbu. Meta jo[ro; mill-[abs ikollu l[sieb (b[as-soltu) irabbi l-g[aqal, laktar min[abba bintu li issa saret adolexxenti. Imma dan (b[as-soltu) ma jirnexxilux jag[mlu min[abba wie[ed mill-kompli/i, Vincent

Will (Nicolas Cage) jinqabad mill-Pulizija fi Stolen

(Josh

Lucas). Dan ikun irrabjat ferm g[al Will min[abba li waqt tilwima wara sserqa jferih f’ri;lu, tant li jkollhom jaqtg[uhielu. Issa jrid sehmu misserqa, u ma jemminx li Will kien [araq il-flus kollha. G[alhekk ja[taf lil bintu u jheddu

li kien se joqtolha jekk fi ]mien 12il sieg[a ma jag[tihx il-flus. Hekk kif il-pulizija ma jemmnuhx dwar il-[tif ta’ bintu minn Vincent, anki g[ax tal-a[[ar dan suppost li kien miet, Will ikun determinat li jsib lil bintu qabel ikun tard wisq, i]da biex jag[mel dan je[tie; l-

g[ajnuna li jsib fl-eks kompli/i Riley (Malin Akerman), filwaqt li lpulizija jibdew ji;ru warajh ukoll. Minkejja difetti u esa;erazzjonijiet fl-iskript Stolen hu thriller ta’ azzjoni b’ritmu mg[a;;el li, biex ng[id hekk, donnok t[ossok [ati li qed tie[u gost tarah.

THE HOST

Mill-istess kittieba ta’ Twilight Direzzjoni> Andrew Niccol, {in> 125 minuta, ?ert> 14, KRS

Jiena u nara dan il-film fantaxjentifiku beda ji]viluppa b’mod li ma stajtx ma niftakarx f’films b[al Twilight, u wara sibt li filfatt The Host hu mnebba[ minn ktieb tal-istess kittieba ta’ Twilight, Stephenie Meyer. Fil-bidu tieg[u, però, i;ieg[lek tistenna film differenti bi premessa, li g[alkemm mhux ori;inali, sibtu aktar interessanti, u stennejt li se jkun film li j]ommni aktar milli fil-fatt, imbag[ad ]ammni. Infatti hekk malli beda, mo[[i mar mill-ewwel li seta’ jservi b[ala metafora ta’ kif xi [add, f’dan il-ka] ir-razza umana kollha, tista’ tin[akem minn aljeni, ming[ajr ebda vjolenza – l-istess b[alma llum pajji], poplu jista’ jispi//a titnaqqarlu l-libertà u d-demokrazija b’metodi aktar fini u inqas u xejn brutali. Imma aktar ma g[adda l[in aktar ng[atat importanza lill-element surreali u lfilm sar jixbah appuntu s-sensiela Twilight. Imma [alli nimxu pass pass. F’;ejjieni mbieg[ed id-dinja tag[na n[akmet minn razza

Melanie (Saoirse Ronan) ti;i interrogata mill-aljena Seeker (Diane Kruger) f’The Host

aljena parassitarja msej[a ‘l-Erwie[‘ li jinfiltraw fil-;isem talbnedmin minn farret ]g[ir fl-g[onq f’sura ta’ dawl u li wara lkulur tal-g[ajnejn ta’ dawk posseduti jinbidel f’lewn il-fidda. B’hekk ir-razza umana ssir pa/ifika u edukata bin-nuqqas totali ta’ negattività. I]da mhux l-umanità kollha kienet in[akmet, u kien g[ad fadal xi rqajja’ ]g[ar ta’ re]istenza. Il-film infatti jibda b’wa[da minn dawn, Melanie (Saoirse Ronan) li naraw ta[rab mill-aljeni f’bini fejn dawn kienu jibdlu l-bnedmin, i]da tinqabad u anki lilha jissottomettuha g[all-operazzjoni. Ir-‘ru[‘ tkun dik ta’ Wanderer, jew Wanda, imma ma ndumux ma nindunaw li l-kuxjenza ta’ Melanie kienet g[adha [ajja fil;isem ta’ Wanda, u qed tkompli bir-re]istenza permezz tal-le[en li tisma’ biss Melanie u anki kultant g[al xi mumenti tie[u lkontroll ta’ ;isimha. Imma hi, jew huma, g[ax issa jkollna spe/i ta’ ]ew; persuni f’;isem wie[ed, ja[arbu u jispi//aw jinqabdu mir-re]istenza, li g[all-ewwel, min[abba g[ajnejha, xejn ma jafdawha, u jkun hemm min ried joqtolha. I]da zijuha Jeb (William Hurt) jikkonvin/ihom jag[tuha /ans, u sadattant jibdew jinteressaw ru[hom fiha l-eks ma[bub ta’ Melanie, Jared (Max Irons), filwaqt li Wanda aktar t[ossha mi;buda lejn Ian (Jake Abel). Sadattant wa[da mill-bnedmin mibdula f’aljena mag[rufa b[ala Seeker (Diane Kruger) tibqa’ ti;ri warajha, anki g[ax tkun trid issib il-mo[ba tarre]istenza f’nofs de]ert. Ir-re;ista Niccol iwasslilna l-esperjenza f’films fantaxjetifi/i b[al Gattaca u The Truman Show biex jo[loq dinja dominata imma estetikament mill-isba[ b’attenzjoni anki g[ad-dettalji. Imbag[ad hemm l-interpretazzjoni brillanti ta’ Saoirse, li ]]ommok u tqanqlek l-aktar b[ala Wanda.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 19 ta’ April, 2013

?inekritika 21 STOKER

Ta[bil il-mo[[ xejn [afif Direzzjoni> Chan-Wook Park, {in> 99 minuta, ?ert.> 18, KRS Dan il-film drammatiku hu ta[bila tal mo[[ komplikata b’aktar intri//i milli dak li jkun jistenna mal-ewwel daqqa t’g[ajn, u b[al xi crossword puzzle, hemm diversi bi//iet li qabel tg[aqqahom kollha ma’ tkunx taf l-istampa kollha. G[al min i[obb i[abbel mo[[u dan jista’ jkun sfida pja/evoli, i]da min m’g[andux pa/enzja dan xejn ma jag[tih gost, u l-film, minkejja li fil-fatt il-[in tieg[u hu normali, jaqbe] bi ftit ssieg[a u nofs. Ir-rakkont, li biex tg[axxaqha jimxi b’ritmu daqsxejn kajman, ilaqqag[na mal-adolexxenti India Stoker (Mia Wasikowska) li g[adha kif tilfet lil missierha f’/irkustanzi li nibdew nissuspettaw li xejn ma kienu /ari. Sadattant narawha timra[ fid-dar kbira ma’ ommha Evie (Nicole Kidman) u g[add ta’ servjenti b[ala kumpanija. Nosservawha daqqa [assiebha

u daqqa taqb]ilha u tie[u g[aliha mix-xejn. Waqt il-funeral ta’ missierha India tiltaqa’ g[all-ewwel darba ma’ zijuha Charlie (Matthew Goode) li l-assenza tieg[u qabel kienet x’aktarx g[ax kien jivvja;;a [afna jew inkella g[ax kisirha malfamilja, jew it-tnejn f’daqqa. Ma ndumux ma nibdew nindunaw li dan Charlie jfisser inkwiet, i]da jkollna nistennew mhux ftit biex insiru nafu x’tip ta’ nkwiet. Kien vampir? U]urpatur? Impostur? Jidher li kellu xi [a;a partikulari f’mo[[u g[al India, i]da sadattant jaqbad ma’ ommha Evie b’mod li juri interess romantiku jew g[allinqas fi]iku. Dan jispi//a wkoll b[ala katalist g[al India biex tg[addi mill-inno/enza tat-tfulija g[as-sensibbiltà adulta. Tkun laqg[a partikulri minn grupp ta’ studenti li kienu ilhom jaqbdu mag[ha u jinkuha li jag[ti bidu g[at-

Rabta oskura bejn India (Mia Wasikowska) u zijuha Charlie (Matthew Goode) fi Stoker

tieni parti tal-film, fejn jibdew jing[aqdu l-partijiet kollha talpuzzle. Stoker hu dramm misterju] b’diversi fa//ati li xi drabi jip-

pre]enta aktar minn ver]joni wa[da tal-istess avvenimenti, u minn [in g[all-ie[or jisplodi fi vjolenza senswali. L-istil tar-re;ista Park wara

films b[al Old Boy u Lady Vengeance dawk fans tieg[u jistennewh. L-o[rajn jista’ jkun diffi/li g[alihom isegwuh.

TO THE WONDER

Meditazzjoni ta’ dieqa u disperazzjoni Direzzjoni> Terrence Malick, {in> 112-il minuta, ?ert> 14, KRS Jekk ng[idilkom li films b[al Tree of Life u Days of Heaven huma films diretti mir-re;ista Malick, allura min kellu l-kura;; jara dawk l-ewwel films tieg[u, allura jaf x’jista’ jistenna minn dan To the Wonder. Ba]ikament hi storja ta’ m[abba bejn ]ew; karattri bi problem e]istenzjali li mwassla b[ala meditazzjoni dwar appuntu l-im[abba, imma wkoll dwar il-komunikazzjoni u l-mog[dija ta]-]mien.

Il-film jibda bil-Fran/i]a Marina (Olga Kurylenko) mitlufa f’tifkiriet, permezz tal-voiceover, tal-vaganza romantika tag[ha fl-Istati Uniti ma’ Neil (Ben Affleck) – monologu bilFran/i], poetiku akkumpanjat b’dehriet mill-isba[ tal-paesa;;i ta’ Pari;i u l-g]ira-monasterju ta’ Mont St Michel (spiss imsej[a “Il-Meravilja talPunent”, li tag[ti l-isem lill-film). Minkejja d-differenzi bejniethom, illibera Pari;ina u l-insensibbli

Amerikan jidde/iedu li xorta jibdew jg[ixu flimkien f’Oklahoma fejn hi tie[u mag[ha lill-bintha minn ]wie; li falla. Imma hemmhekk, anki min[abba xxog[ol partikulari tieg[u, ma jdumux ma jibdew il-problemi. Neil jibda jin;ibed lejn Jane (Rachel Adams) [abiba ta’ ]g[o]itu, filwaqt li Marina ssib [abib f’qassis Messikan, Fr. Quintana (Javier Bardem) li jinsab fi kri]i kbira ta’ fidi, filwaqt li l-

laqg[a mat-Taljana Anna (Romina Mondello) li aktar tkompli t[awwadha. Bla dubju dan hu film ie[or ambizzju], xejn tas-soltu li je[tie; sforz mhux [a]in minn min qed jarah. B[ala ;rajja xott g[al kollox u l-i]viluppi tag[ha xejn ma huma sempli/i, b’sekwenzi maqtug[in minn xulxin li jfixklu sa[ansitra n-narrativa, sat-tmiem pessimistiku. Imbag[ad il-ftit rakkont li hemm hu mwassal mill-voiceovers milli middjalogu (tant li tibda ta[seb li l-iskript ma kienx fih aktar minn ]ew; pa;ni!), u dan, allura, juri aktar il-bravura talinterpretazzjoni tal-atturi ewlenin li kellhom iwasslu dak li jridu jg[idu u j[ossu bl-espressjonijiet u l-body language. G[a/-/inema ta’ Hollywood dan hu film differenti g[al kollox, g[alkemm mhux g[al dak Ewropew, b’mod partikulari dak Fran/i], li anki hawn ma tantx hu popolari.

L-aqwa films f’Malta

(Bejn l-10 u l-14 ta’ April – KRS)

Neil (Ben Affleck) u Marina (Olga Kurylenko) f’wie[ed mill-[afna mumenti monotoni f’To The Wonder

1. G.I. Joe; Retaliation 2. (1) The Croods 3. (4) Parker 4. (2) Jack the Giant Slayer 5. (3) Oz the Great & the Powerful 6. Side Effects 7. The Impossible 8. (8) Hansel & Gretel: Witch Hunters 9. (5) Parental Guidance 10. (7) Life of Pi


IN-NAZZJON Il-:img[a, 19 ta’ April, 2013

22 Passatemp

Tisliba 1

2

5

3

4

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

Mimdudin> 5. Ra;el li tiltaqa’ mieg[u bejn grokk u ie[or? (5) 6. :enb, angolu (5) 7. Biha jitfi x-xemg[a ssagristan (5) 10. Dari kienu jkunu mimlija bi]-]ejt u ]-]ebbu; (5) 11. Ner;g[u niltaqg[u! (5) 12. Dnibt billi [adt dak li mhux tieg[i (5) 14. Issir mill-[alib u sustanzju]a g[at-tfal (5) 16. Mag[lub u delikat (5) 17. Ittardjat (5) 18. Saqna minn wara! (5)

Weqfin> 1. Kull xorta ta’ daqq ta’ g[add ta’ noti wara xulxin (6) 2. Mg[allem fil-medi/ina u lkirur;ija (6) 3. Hawn min jarma din flok ilpresepju (6) 4. Ta’ qalb [a]ina u xierfa (6) 8. Jitqatta’ bla sforz (5) 9. Mi]]ewwe; li martu mititlu (5) 12. Ra mejt (6) 13. Tlesti t-triq g[al [adie[or (6) 14. Tixtrih g[all-kelb (6) 15. Qabda u ]amma ta’ xi [add mill-pulizija (6)

Tfittxija g[al karattri letterarji Il-kliem kollu fuq in-na[a tal-lemin hu ta’ karattri letterarji. Dawn tistg[u ssibuhom miktubin dejjem f’linja dritta mix-xellug g[al-lemin u vi/i-versa, minn fuq g[al isfel u vi/i-versa, kif ukoll djagonalment minn fuq g[al isfel u vi/i-versa. L-istess ittra tista’ tu]aha aktar minn darba. Wara li tkun sibthom kollha, l-ittri li jkun baqa’ meta taqrahom wara xulxin minn fuq g[al isfel jag[tuk isem letterarju ie[or.

Sudoku

Soluzzjoni tal-biera[

Mimdudin> 5. u 6. Antolo;ija; 7. Sfaru; 10. {aw[a; 11. Xtarr; 12. Babun; 14. {afif; 16. Idlek; 17. u 18. Akkoljenza. Weqfin> 1. Ba[ba[; 2. Tlifna; 3. Tobrox; 4. Faqqar; 8. Swaba’; 9. Baffi; 12. Ba]war; 13. Nid[lu; 14. {dejja; 15. Fuklar. — Milli qed nara kellek lejl ie[or ta’ taqlib, Sur Bianchi!

G[at-tfal

Soluzzjonijiet Dawk bin-Nri. 1 u 4

Il-majjaletti ‘tewmin’

Moderata: qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.

In-nannakola

Sudoku

Dawn is-sitt majjaletti jidhru kollha l-istess. Fil-fatt mhumiex. Tnejn biss huma ‘tewmin’. Osservahom tajjeb u ara ssibx liema huma.

Karattri letterarji

Il-majjaletti ‘tewmin’

Madwar id- dinja hawn mal - 5 , 000 tip ta ’ nannakola ( jew ]abbettina kif jafuha f ’ /erti r[ula) . Madwar 400 minnhom jg[ixu fl - Amerka ta ’ Fuq . Va]ett ta ’ gallun i]omm fih bejn 72 , 000 u 80 , 000 nannakola . It - tebg[at fuq daharhom ( li huma sitta jew sebg[a) jispi//aw fix xejn ma] - ]mien . Huma ma jtirux jekk it - temperatura tkun ta[t il - 55 grad Fahrenheit . In - nannakola tomg[od l - ikel minn na[a g[al o[ra u mhux minn fuq g[al isfel . Il - velo/ità tat - titjira tag[ha hi ta ’ madwar [mistax - il mil fis - sieg[a . T[abbat il - ;wiena[ tag[ha 85 darba kull sekonda meta ttir . In - nannakola hi l - insett uffi/jali tal - Istati Amerikani ta ’ Delaware , Massachusetts . New Hampshire , Ohio u Tennesse . F ’ pajji]i o[ra n - nannakola hi mag[rufa b[ala : ‘ Flower Lady ’ fi/ - ?ina : ‘ Water Deliveryman ’ s Daughter ’ fl Iraq , ‘ Inra ’ s Cowherd fl - Indja ; ‘ Crop - picker ’ fl - Afrika ; ‘ Good News ’ fl - Iran u ‘ Lord God ’ s Little Fairy ’ fl I]vizzera .


IN-NAZZJON

Il-:img[a, 19 ta’ April, 2013

TV#Radju 23 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Fil-qosor Rockna Radio 101, 19>15 L-edizzjoni tal-lum se tkun differenti minn tas-soltu g[all-fatt li Michael Bugeja mhu se jkollu lil [add b[ala mistieden fl-istudio. Il-programm se jkun jikkonsisti f’g[a]la ta’ mu]ika minn artisti Maltin li jg[ixu barra jew li huma barranin ta’ nisel Malti. Se jkun hemm xi ismijiet familjari g[al dawk li se jsegwu l-programm, kif ukoll o[rajn pjuttost ;odda. Biss l-g[a]la kollha g[andha tkun wa[da interessanti. Animal Diaries NET Television, 19>00 L-istess b[all-bnedmin, l-annimali jista’ jkollhom b]onn tal-fi]joterapija. G[alhekk fost il-mistednin ta ’ Moira Delia g[al-lum se jkun hemm il-fi]joterapista tal-annimali Sue Portelli Demajo (fir-ritratt fuq ix-xellug). Naraw ukoll kif issir il-kura fuq kelb li g[andu b]onn il-fi]joterapija u li se jkun waqt il-programm. Ratatouille Raitre, 21>05

Film cartoon Amerikan tajjeb [afna li n[adem fl-2007. Konna ;ibna dwaru ;img[a ilu, meta kellu jintwera, i]da kien hemm bidla fl-iskeda. Edda Ciano e il comunista Raiuno, 21>10

Film drammatiku Taljan li n[adem fl-2011 b’re;ija ta’ Graziano Diana u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Alessandro Preziosi u lil Stefania Rocca (it-tnejn fir-ritratt fuq il-lemin).

Vokazzjonijiet Mieg[ek - NET Television, 21>00

Il-vokazzjoni hi kelma li nafuha sew. Mhix xi [a;a ;dida. I]da g[al bosta persuni, il-vokazzjoni hi xi [a;a li kienet popolari fil-passat, xi [a;a li ma tg[oddx g[alina, i]da tg[odd biss g[al dawk li se jsiru qassisin. Xi tfisser g[alik vokazzjoni? Temmen li Alla g[adu jsejja[ biex persuna ssir qassis jew soru? U

l-vokazzjoni g[al dawn in-nies biss tg[odd? Imexxu d-diskussjoni Fr Karm Debattista u Lisa Spiteri. Ittelespettaturi jkunu jistg[u j/emplu u jaqsmu esperjenzi u opinjonijiet relatati mas-su;;ett. Il-programm g[andu direzzjoni ta’ Paul Galea u lil Gabriel Ellul b[ala assistent tal-produzzjoni.

Vu/i missjunarja Radju Marija, 21>00

Frank Cassar u Helena Sammut fil-programm tal-lum se jlaqqg[una ma’ grupp ta’ ]g[a]ag[ Maltin (li jidhru fir-ritratt hawn ta[t) li f’Awwissu li ;ej se jmorru jag[mlu xog[ol volontarju fil-Mo]ambik. I;ib l-isem ta’ Amigos, dan il-grupp ta’ ]g[a]ag[ ilu numru ta’ ;img[at jie[u t-t[ejjija minn Patri Mario Abela, Agostinjan. Insiru nafu bl-esperjenza li Alexander Formosa, Annalise Xuereb u Carlo Cauchi kellhom fil-Bra]il u fil-Mo]ambik, kif ukoll bl-aspettattivi ta’ Katja Bezzina u ta’ Marcel Chetcuti li se jkollhom l-ewwel esperjenza tag[hom f’art tal-missjoni.

Crazebook NET Television, 16>50 Matthew u Nathan b’edizzjoni o[ra ta’ dan il-programm. Fir-rokna What’s Trending se naraw lill-grupp mu]ikali maskili Big Time Rush (fir-ritratt hawn fuq). Fl-istudio b[ala mistiedna se jkun hemm tfajla li t[obb [afna l-gaming.


IN-NAZZJON

Il-:img[a, 19 ta’ April, 2013

24 TV#Radju

06>00

101 Breakfast Club (b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>30 Anali]i tal->urnali)

09>00 09>05 10>00 10>05 11>00 11>55 12>00 12>30 13>00 15>00 15>05

A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Magazine 101 Mu]ika bla kumment Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

17>00 17>55 18>00 18>30 19>15 21>00 23>00 24>00

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Mu]ajk Rockna Fuzzbox - George Galea Newsdesk Night Style

False verità (Where the Truth Lies) - Rete 4 24>00 Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 - Familja Wa[da (jinkludu 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet filqosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 Newsline 12:45 - Qari bilMalti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bullettin tal-A[barijiet 18:15 Intermezz Mu]ikali 18:40 - TV Hemm 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bil-Malti (r) 20:30 - Euromix 21:05 - Mu]ika u Sport 22:00 - L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 Ru]arju 24:00 - Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - Bon;u Bon;u Bon;u (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 One News) 09:00 - Kartolina 10:00 - The Morning Show 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:30 - Linja Diretta 13:15 - Bla Kantunieri 13:45 - ONE News 14:00 Kanzunetti Maltin 15:25 Djarju Kulturali 15:30 - Drive Time 16:00 - Mhux g[at-Tfal Biss 17:00 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 A[barijiet Sportivi, 18:15 Parlament) 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:00 - LArgument Ikompli 20:15 Collage 20:30 - Xalata Rock 22:00 - Mu]ika 24:00 - Bla Kantunieri (r) 00:30 Sentimentali G[alik 02:00 Weekend Party. RTK - 103 FM 06:30 - Pierre & Co on RTK (jinkludi 06:55 Fi {dan ilMulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News) 09:00 - A[barijiet fil-Qosor 09:05 - Paperscan 09:15 - G[alina Lkoll (jinkudi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 Bon Voyage 13:00 - RTK Qosor 13:05 - Su//essi u aktar 15:00 - RTK Qosor 15:05 -

Kaskata Kulturali 15:30 - IlPolz ta/-?ittadin (jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 - Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:15 Darek u Flusek 18:00 - RTK Qosor 18:05 - Investi bil-g[aqal 18:57 - Fi {dan il-Mulej 19:00 - Ru]arju 19:25 - {sibijiet malMelodija 21:00 - Ejja G[andi 22:00 - Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 – Platea 10:00 Il-Malti llum: ideat ta’ ]mienna 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-:urnali 13:30 – Provokazzjoni u ktieb 14:00 BBC News Hour 15:00 Classic FM 20:00 – University Matters 20:30 - Biex Hekk Jibqg[u Mag[na 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - Avventura ma’ :esù 09:30 - Kuntatt 11:00 Van;elu {aj 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju tadDuluri 13:00 - Qari tarRumanz 13:30 - Shalom 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Avventura ma’ :esù (r) 16:00 – Il-Kura tal-:nien 16:45 - Naturali 17:00 – Bullettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 - Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 - Quddiesa 19:00 - Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - Nixxieg[a Dumnikana 20:30 – Qari tar-Rumanz (r) 21:00 - Vu/i Missjunarja 22:00 - Qari millIskrittura Mqaddsa 22:30 Il-Mediterran 23:00 L-Istorja tal-Knisja u inti (r) 23:30 – A[barijiet Reli;ju]i 23:50 - Kompjeta 24:00 Ru]arju. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast with Drew 10:30 - Simon Pisani 13:30 – Ian Lang 15:30 Nathan u Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 – Dance Top 20 20:00 – Paul Oakenfold 22:00 - Miss Roberta 24:00 – Defected in the House. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il-{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 - 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 - Calypso Drive 19:00 - Let’s Go 21:00 Dak Kien }mien 01:00 Nightshift.

Film thriller ko-produzzjoni Kanadi]a, Ingli]a u Amerikana li n[adem fl-2005 b’re;ija ta’ Atom Egoyan li hu mwieled fl-E;ittu i]da [a t-trobbija tieg[u fil-Kanada. Il-komi/i Vince Collins (Colin Firth) u Lanny Morris (Kevin Bacon) lura fl-1959 jkunu qatlu persuna u rvinaw il-karriera tag[hom. {mistax-il sena wara ;urnalista ter;a’ tifta[ il-ka] bil-[sieb li jse[[ilha tikxef aktar minn dak li kien ntqal. TVM

07:00 - TVAM 09:00 TVHemm (r) 10:20 – Days that shook the world 11:25 – Beauty of books 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - TVPM 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 - A[barijiet 16:05 (ikompli) TVPM 16.30 - }ona 18:00 - A[barijiet 18:10 Waqtiet 18:15 - Sa[[tek lewwel 18:25 - Teleshopping 18:40 - TV Hemm 20:00 A[barijiet# sports# rapport tattemp# rapport finanzjarju 20:40 - Xarabank 23:15 A[barijiet. TVM 2

07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:00 - GFA Review 11:30 - G[awdex Illum 12:00 - Madwarna 12:15 - Meander 12:45 - Beauty of Books 13:15 - Beast Legends 14:05 Sa[[tek l-ewwel 14:15 Nature’s Greatest events 15:00 - GFA Review 15:30 - Beauty of Books 16:00 - Days that Shook the World 16:50 Qatra inka 17:20 - Waqtiet 17:25 – Realtà (r) 18:30 - .EU 19:00 - GFA Roudup 19:30 -

A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 - Oceans 20:30 - A[barijiet bl-Ingli] 20:35 - Waqtiet 20:40 - UCL Magazine 21:15 - Malta u lil hinn minnha 22:45 - GFA roundup 23:15 - Starboard. ONE

07:00 - Breakfast News 09:00 - Sieg[a }mien 10:00 Teleshopping 10:30 - Aroma Mattina 12:30 - Teleshopping 12:45 - Kalamita (jinkludi ONE News fis-13:30) 16:20 Teleshopping 17:30 - ONE News 17:35 - Liquorish – daily update 17:45 Teleshopping 18:00 - Healthy Living 19:30 - ONE News 20:15 - Ir-Rangers 20:30 Mad-daqqa t’g[ajn (r) 21:30 TX (r) 22:45 - Zona Sport (r) 23:15 - One News 23:45 Kalamita (r). Smash

08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 Teleshopping 14:20 - 104.6 Music 16:10 - Fil-K/ina ma’

Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 (live) 18:40 - Teleshopping 19:00 - News 19:20 - L-MEP u Int 19:30 {abbejtek (r) 20:30 - Qeg[din Sew! Raiuno

06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, fit-08:00, fid09:00 u fil-11:00) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta (jinkludi Tg1 fil17.00) 18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Affari tuoi 21:10 - Edda Ciano e il comunista. Film 2011 23:20 TV7 settimanle del Tg 1 00:20 - L’appuntamento 00:50 - Tg 1 Notte 01:25 - Sottovoce. Raidue

06:40 - Cartoons 08:05 - TGR - Montagne 08:35 - Le sorelle McLeod (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri (attwalità) 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 Eat Parade 13:50 - Tg 2 Sì, viaggiare 14:00 Detto Fatto 16:10 - Senza traccia (TF) 17:50 - Tg sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 Cold Case (TF) 19:35 Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Rex 5 (fiction) 22:40 NYC 22 (TF) 23:35 - Tg 2 notizie 23:50 - L’ultima parola (attwalità) 01:20 - Tg2 Parlamento 01:30 - Flashpoint (TF) 02:15 - Meteo 02:20 Storm Cell - Pericolo del cielo. Film 2008. Raitre

07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agorà (attwalità) 10:00 - La storia siamo noi (dok.) 11:00 - Codice a barre 11:30 - Buongiorno elisir 12:00 - Tg 3 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie diario italiano 13:10 - Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:05 - Tgr Piazza affari 15:10 - La casa nella prateria (TF) 16:00 - Cose dell’altro Geo (attwalità) 17:40 - Geo & Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:35 - Un posto

al sole (soap) 21:05 Ratatouille. Film 2007 23:00 Glob 24:00 - Tg 3 line notte 01:10 - Rai Educational - Art News 01:40 - ApriRAI 01:45 - Fuori orario 01:50 - I bambini di Golzow. Film (dok.) 2006. Canale 5

08:00 - Tg 5 mattina 08:40 La telefonata di Belpietro 08:50 - Mattino cinque 11:00 Forum (attwalità) 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 - Centovetrine 14:45 - Uomini e donne (talk show) 16:05 Amici (talent show) 16:50 Pomeriggio cinque 18:50 The Money Drop 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - Paperissima 23:00 Tutti per Bruno (fiction) 24:00 - Supercinema 00:30 - Tg 5 notte 01:00 - Striscia la notizia 01:50 - Amici. Rete 4

06:50 - T.J. Hooker (TF) 07:45 - Miami Vice (TF) 08:40 - Hunter (TF) 09:50 Carabinieri 5 (TF) 10:50 Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:35 - I quattro cavalieri dell’apocalisse. Film ’62 18:55 Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (TF) 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 Quarto grado 24:00 - False verità. Film 2005 02:05 - Tg 4 night news 02:30 - La polizia incrimina, la legge assolve. Film ’73. Italia 1

07:00 - Zach e Cody al Grand Hotel (sitcom) 07:50 - Tutto in famiglia (sitcom) 08:40 Una mamma per amica (TF) 10:30 - ER - Medici in prima linea (TF) 12:25 - Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 16:15 Smallville (TF) 18:00 - The Middle (sitcom) 18:30 Studio aperto 19:20 - CSI NY: Scena del crimine (TF) 21:10 - Urban Justice – città violenta. Film 2007 23:10 - Le iene 00:40 - Fracchia la belva umana. Film ’81.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 19 ta’ April, 2013

TV#Radju 25 Favourite Channel 07.15 - F. News 07:30 - Dawl tal-:urnata 08:00 - Bejnietna 10:00 -Entertain Me 12:00 - F. News 12:30 - Duggan 13:00 Niskata 15:00 - Teleshopping 17:30 - Madagascar (b’waqfa g[al F. News fis-18:15) 19:45 F. News 20:30 - Il-Madonna ta/?oqqa 21:00 - Sfera 23:00 - F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshopping 12:00 – Rock Legend (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 The 90s 14:30 - The 00s 15:00 Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Total Request Show 20:00 The 60s & 70s 20:30 - Versus 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos. La 5 12:40 - Centovetrine 13:10 -

Extreme Makeover Home Edition 14:00 - Gossip Girl (TF) 14:45 - The OC (TF) 15:30 Samantha chi? (TF) 16:25 - True Jackson, VP (sitcom) 17:20 Friends (sitcom) 17:45 Extreme Makeover Home Edition 18:30 - Amici 19:30 Gossip Girl (TF) 20:25 - Dr House (TF) 21:10 - Inga Lindstrom - Un weekend a Soderhom. Film 2007 23:05 Uomini e donne 00:10 - Amici. BBC Entertainment 07:15 - Garth and Bev 07:25 Tweenies 07:45 - Green Balloon Club 08:10 - Me Too! 08:25 My Family 08:55 - Keeping up Appearances 09:25 - The Weakest Link 10:10 EastEnders 10:40 - Doctors 11:10 - Hustle 12:05 - The Diamond Queen 12:55 - My Family 13:25 - Mutual Friends 14:15 - Keeping up Appearances 14:45 - EastEnders 15:15 Doctors 15:45 - The Weakest Link 16:30 - The Diamond Queen 17:20 - Life on Air 18:10 - Walk on the Wild Side 18:40 - Doctors 19:10 - Casualty 20:00 - My Family 20:30 2point4 Children 21:00 - The Diamond Queen 21:50 - Lead Balloon 22:20 - Katy Brand’s Big Ass Show 22:45 - Alan Carr: Chatty Man 23:30 - Mad Dogs. TCM 07:50 - The Great Lie. Film ’41 (U) 09:40 - Bad Day at Black Rock. Film ’55 (A) 11:00 - Cat

on a Hot Tin Roof. Film ’58 12:45 - Texas Carnival. Film ’51 (U) 14:00 - White Heat. Film ’49 (A) 15:55 - Somebody up There Likes Me. Film ’56 (A) 18:00 - Grand Prix. Film ’66 (A) 21:00 - Splendor in the Grass. Film ’61 (15) 22:50 - Many Rivers to Cross. Film ’55 (U). MGM Movies 07:05 - A Star for Two. Film ’91 08:40 - Lights! Action! Music! Film 2007 09:40 - Submarine X1. Film ’68 (U) 11:10 - The Way West. Film ’67 (A) 13:10 Report to the Commissioner. Film ’75 (AA) 15:00 - Sleeper. Film ’73 (A) 16:25 - Shadows and Fog. Film ’92 (15) 17:50 The Hound of the Baskervilles. Film ’59 (A) 19:15 - A Dog’s Breakfast. Film 2007 20:45 MGM’s Big Screen 21:00 - The Long Riders. Film ’80 (X) 22:40 - Big Screen Legends 22:45 Raging Bull. Film ’80 (X). GO Stars 07:55 - Red Eye 09:25 - Enid 11:00 - Damages 11:45 Contraband 13:35 - The Lovely Bones 15:45 - Enid 17:15 Falcon (p0art 2 of 2) 18:45 Parks & Recreations 19:10 Wild Bill 20:50 - Ninja Assassin 22:25 - Black Rain 00:30 - Take Me Home Tonight. Diva Universal 07:00 - Wolff’s Turf 08:55 Agatha Christie’s Poirot 09:55 Kojak 10:55 - Quincy, M.E. 11:55 - JAG 12:55 - ER 13:55 JAG 15:50 - Kojak 16:50 Agatha Christie’s Poirot 18:50 JAG 19:50 - ER 20:50 - Great Women 21:00 - Rex: A Cop’s Friend 23:00 - ER. Iris 13:45 - Poirot: Sono un assassina. Film 2008 15:35 - La guerra di Mario. Film 2005 17:35 - La collina degli stivali. Film ’69 19:25 - A-Team (TF) 20:15 Hazzard (TF) 21:05 - Due nel mirino. Film ’90 23:00 - Kung Fusion. Film 2004 00:55 - Nikita (TF). Discovery Channel 06:50 - Building the Future:

Surviving Natural Disasters 07:40 - The Gadget Show: World Tour 08:05 - The Tech Show 08:30 - Smash Lab: Fluidized Sand 09:25 - Nextworld: Future Flight 10:15 - Robocar 11:05 Moon Machines: Saturn V 12:00 - Building the Future: Surviving Natural Disasters 12:50 - Weird Connections: Bottomless Bowl of

Soup 13:20 - The Gadget Show: World Tour 13:45 - The Tech Show 14:10 - Tech Toys 360 14:35 - Tech Toys 360 15:00 Smash Lab: Extreme Snow Plough 15:55 - Nextworld: Future Home 16:45 - Kings of Construction: El Cajon Dam, Mexico 17:35 - Moon Machines: Lunar Rover 18:30 - Tech Toys 360 19:20 - Building the Future: The Quest for Water 20:10 - The Gadget Show: World Tour 20:35 - The Tech Show 21:00 - Tech Toys 360 21:50 - Weird or What? 22:40 - The Gadget Show: World Tour 23:05 - The Tech Show 23:30 - Weird Connections: Bottomless Bowl of Soup. Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - How I Met Your Mother 11:30 - Person of Interest 12 :15 - Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Enlightened 14:15 - Hollywood Buzz 14:30 Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 - Private Practice 16:45 - Mike & Molly 17:10 - Top Gear 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 20:00 - Glee 20:45 Gossip Girl 21:30 - Tristan And Isolde 23:40 - Mike & Molly 00:05 - How I Met Your Mother 00:30 - 2 Broke Girls 00:55 Whitney 01:20 - 30 Rock 01:45 - VEEP. Biography Channel Hardcore Pawn: 10:00 - Family Feud 10:30 - Bad Blood. 11:00 - Matt Dillon 12:00 - Hoarders: June and Doug 13:00 - Storage Wars Texas: Home on the Strange 13:30 - American Restoration: Milking It. John Edward Cross Country: 14:00 Holidays 15:00 - Heroes. Hardcore Pawn: 16:00 - Family Feud 16:30 - Bad Blood. 17:00 - Hoarders: June and Doug 18:00 - Pregnant in Heels: BirthA-Phobia 19:00 - Storage Wars Texas: Home on the Strange 19:30 - American Restoration: Milking It 20:00 - Pregnant in Heels: Couples Therapy. Hardcore Pawn: 21:00 - Family Feud 21:30 - Bad Blood 22:00 The Shocker 22:30 - Million Dollar Story. Duck Dynasty: 23:00 - Here Lizard Lizard 23:30 - Let’s Go Hunting Deer.

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - See The Sea 08:05 - Lots & Lots 08:20 Bob the Builder 08:30 - Fireman Sam 08:40 Thomas and Friends 08:55 - Baby Antonio’s Circus 09:00 - Rubbadubbers 09:10 - Pingu 09:15 - Tiny Planets 09:20 - Pingu 09:25 - Tiny Planets 09:30 - Monkey See Monkey Do 09:40 Barney and Friends 10:10 - Fluffy Gardens 10:25 - The Mighty Jungle 10:40 - Mio Mao 10:50 Jarmies 11:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 11:30 - Kipper 11:50 - Gazoon 12:00 Wobblyland 12:05 - Igloo-Gloo 12:20 Benjamin’s Farm 12:25 - My Animal Friends 12:40 - See The Sea 12:45 - Lots & Lots 13:00 Fluffy Gardens 13:15 - The Mighty Jungle 13:30 Angelina Ballerina 13:45 - Monkey See Monkey Do 13:55 - Barney and Friends 14:25 - Pingu 14:30 - Tiny Planets 14:35 - Pingu 14:40 - Tiny Planets 14:45 - Igloo-Gloo 15:00 - Bob the Builder 15:10 - Fireman Sam 15:20 - Thomas and Friends 15:35 - Tork 15:45 - Dougie in Disguise 15:55 - Slim Pig 16:05 - Jarmies 16:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 16:45 Benjamin’s Farm 16:55 - My Animal Friends 17:10 - See The Sea 17:15 - Lots & Lots 17:30 Monkey See Monkey Do 17:40 - Barney and Friends 18:10 - Wobblyland 18:15 - Dougie in Disguise 18:25 - Slim Pig 18:35 - Connie the

Cow 18:45 - Angelina Ballerina 19:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 19:25 - Jarmies 19:40 - Pingu 19:45 - Tiny Planets 19:50 - Pingu 19:55 - Tiny Planets 20:00 - Bob the Builder 20:10 - Fireman Sam 20:20 - Thomas and Friends 20:35 - Dougie in Disguise 20:45 - Slim Pig 20:55 - Connie the Cow 21:05 - Tork 21:15 Benjamin’s Farm 21:20 - My Animal Friends 21:35 - See The Sea 21:40 - Wobblyland 21:50 Barney and Friends 22:15 - Monkey See Monkey Do 22:25 - Kipper. Disney Channel 07:45 - Good Luck Charlie 08:10 - Good Luck Charlie 08:35 - Austin and Ally 09:25 - Shake It Up 10:15 - The Suite Life on Deck 11:05 Hannah Montana 11:30 - Wizards of Waverly Place 12:20 - Jessie 12:45 - ANT Farm 13:35 Hannah Montana 14:25 - Good Luck Charlie 14:50 - Jessie 15:15 - Shake It Up 15:40 - ANT Farm 16:00 - High School Musical 3: Senior Year (U) 17:45 - That’s So Raven 18:10 - Cory in the House 18:35 - Good Luck Charlie 19:00 - Jessie 19:25 - Wizards of Waverly Place 20:15 - Phil of the Future 20:40 - Hannah Montana 21:05 - Jonas 21:30 - Sonny with a Chance 21:55 - Wizards of Waverly Place.

07>00 09>00 10>00 11>58 14>00 14.05

§NET News Teleshopping Strada Rjali .NET (b’waqfa g[al NET News f’12>00 u fis-13>00) NET News Afrodite

15>20 15>50 16>35 17>00

Telebejg[ Crazebook Telebejg[ Malta Llejla

(b’waqfa g[al NET News fit-15>00)

19>00 19>30 19>45 20>30 21>00 22>30 23>00

(b’waqfag[al NET News fis-18>00) Animal Diaries Lift NET News Flusek Mieg[ek (b’waqfa g[al NET News fid-21>30) Anali]i tal-A[bar (r) NET News

Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - WATTS

09:30 - Haikou World Open Snooker 11:00 European Championship Gymnastics: Moscow, Russia (live) 13:45 - Greene Light 14:00 - The Box 14:15 - China Open Snooker 15:30 - European Championship Gymnastics: Moscow, Russia (live) 17:30 Eurosport Top Ten 18:00 GWARS Series 20:00 - Bigger’s Better Boxing: Heavyweight Contest (live) 23:00 Champions League World’s Strongest Man.

Eurosport 2 07:00 - WATTS 08:00 - China Open Snooker 10:00 - WATTS 11:00 - UEFA Europa League Classics 13:00 - China Open Snooker 15:00 - Eurosport Top Ten 15:30 - Intimate Surfing 16:00 - UEFA Champions League Classics 18:00 - China Open Snooker 20:00 - UCI World Tour Cycling 21:00 WATTS. GO Sports 1 07:00 - RaboDirect Pro12: Rd 20: Munster v Leinster 09:00 F1: Bahrain GP: Practice 1 (live) 11:00 - Serie A: Rd 32: Milan v Napoli 13:00 - F1: Bahrain GP: Practice 2 (live) 15:00 - PGA European Tour: Open de Espana: Day 2 (live) 19:00 - UEFA Champions League: Magazine Programme 27 – Preview 19:30 - Trans World Sport 20:45 Ligue 1: Rd 33: Montpellier

Herault SC v Olympique Lyonnais (live) 22:45 - Barclays PL: Wk 36: PL Preview 23:15 F1: Bahrain GP : Practice 1 & 2 02:00 - Serie A: Rd 32: Torino v Roma. GO Sports 2 10:30 - ATP Masters 1000: Monte-Carlo Rolex Masters: QF (live) 18:30 - Milan Channel 20:45 - RaboDirect Pro12: Rd 21: Connacht v Ulster (live) 22:45 - Milan Channel.

GO Sports 3 20:45 - RaboDirect Pro12: Rd 21 (live) 22:45 - Inter Channel. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - PGA European Tour: Open de Espana: Day 1 13:00 Ligue 1: Rd 33: The Ligue 1

Show 13:30 - Barclays PL: Wk 35: West Ham Utd v Man. Utd 15:30 - Ligue 1: Rd 32: OGC Nice v Sochaux-Montbeliard 17:30 - Serie A: Rd 32: Parma v Udinese 19:30 - Barclays PL: Wk 36: PL Preview 20:00 - ATP Masters 1000: Monte-Carlo Rolex Masters: QF. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 11:00 - PGA European Tour: Open de Espana: Day 1 15:00 Ligue 1: Rd 33: The Ligue 1 Show 15:30 - Barclays PL: Wk 35: West Ham Utd v Man. Utd 17:30 - Ligue 1: Rd 32: OGC Nice v Sochaux-Montbeliard 19:30 - Serie A: Rd 32: Parma v Udinese 21:30 - Barclays PL: Wk 36: PL Preview 22:00 - ATP Masters 1000: Monte-Carlo Rolex Masters: QF. Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga (r) 11:45 FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 13:05 - FA Cup (r) 15:00 - 2012 UIPM Pentathlon (r) 16:05 2012 Alpari World Match Tour (r) 18:10 - FA Cup 20:00 Bundesliga: Preview (r) 20:30 Bundesliga (live) 22:35 - 2012 UIPM Pentathlon (r) 23:40 - FA Cup (r) 01:45 - Bundesliga: Preview (r). Melita Sports 2 12:00 - FA Cup (r) 14:05 -

Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 15:10 Bundesliga (r 17:05 - America's Cup (r) 19:10 - Volleyball Champions League Magazine The Big Hit 19:40 - FA Cup (r) 21:35 - Vendee Globe 2012-13 Weekly Highlights 21:55 Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 00:30 Bundesliga (r). Malta Stars 08:00 - Malta Handball Association (r) 09:20 - Melita GFA 1st Div. (r) 11:05 - BOV PL (r) 13:20 - MFA Futsal League (r) 14:45 - Malta Rugby Football Union (r) 16:20 - Malta Basketball Association (r) 17:45 - Malta Handball Association (r) 19:05 - Football Nurseries (r) 19:40 - Melita GFA 1st Div. (r) 21:25 - BOV PL (r) 23:40 MFA Futsal League (r) 01:00 Malta Rugby Football Union (r).


IN-NAZZJON Il-:img[a, 19 ta’ April, 2013

26 Klassifikati PROPJETÀ G{ALL-BEJG{ Il-Mosta

DIRETT ming[and is-sid, blokka ;dida ta’ tliet appartamenti, 210sqm u penthouse bi tliet kmamar tassodda, ensuite, gallarija kbira u washroom area, billift a//essibbli mill-garaxx. Prezz €155,000. ?emplu 99431195.

Marsaxlokk

APPARTAMENT u penthouses bil-veduta tal-ba[ar u tal-kampanja, lesti minn kollox bi tliet ikmamar tassodda, ]ew; kmamar talbanju, k/ina kbira u terrazzin 14-il pied bi 11-il pied . Kollox tal-aqwa kwalità, servuti bil-lift sal-garaxx. Prezz €112,000 (Lm48,000). Garaxx ta’ karozza wa[da €16,000 (Lm7,000) jew ta’ tnejn € 28,000 (Lm12,000). ?emplu 79441869.

Marsaxlokk

TERRAN b’bit[a kbira lest minn kollox b’affarijiet ta’ kwalità tajba, kemm tid[ol fih. Tliet kmamar tas-

sodda, ]ewg kmamar talbanju, k/ina kbira, boxroom, e//. Prezz €112,000 (Lm48,000). Tista’ tnifdu ma’ garaxx ta’ karozza wa[da jew tnejn. Garaxx ta’ karozza wa[da €16,000 (Lm7,000) jew ta’ tnejn € 28,000 (Lm12,000). ?emplu 77777521 jew 99466988.

{a]-}ebbu;

DAR f’post /entrali u blarja tag[ha. Prezz: €128,000. ?emplu 79769677.

{a]-}ebbu;

TERRACED house ;dida f’area sabi[a. Tliet qasab u nofs fa//ata b’85 pied fond. Lesta minn kollox b’erba’ kmamar tas-sodda, ]ew; kmamar tal-banju, k/ina, salott. Trid tara. Min hu interessat i/empel 79066880 # 27015780.

VETTURI/DG{AJJES Cabin Cruiser

FJORD 8mtrs, b’]ew; magni diesel, fiberglass. €15,000. ?emplu 99822224.

AVVI}I G[al kull tip ta’ kri]i f’[ajtek

MR Mutawalla Sidig jispe/jalizza fi: Problemi ta’ m[abba Protezzjoni professjonali Problemi ta’ sess Fortuna tal-[ajja Kull tip ta’ problema ti;i solvuta fi ]mien qasir. 100% su//ess garantit. Mis-7 a.m. sat-8.30 p.m., bl-Ingli] jew Fran/i]. ?empel g[al appuntament fuq 99349374 jew 79497184.

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-

pront. ?emplu 99602436.

G[al kull xog[ol

TA’ madum tal-art u tal[ajt, qlug[ ta’ kmamar talbanju, plumbing, kisi bil-;ibs, ]ebg[a u gypsum boards, e//. ?emplu 77433390.

Tiswijiet fil-pront u filpost

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

Tqassim ta’ prodotti

JEKK inti tqassam u tbig[ prodotti ta’ soft drinks fil[wienet u djar nixtiequ nkellmuk, g[andna okka]joni tajba [afna. ?emplu lil F.T.L. fuq 79792356.

G{ALL-BEJG{ G[amara antika

TINKLUDI twaletta bilmera , lavaman , komodina , gradenza bil - mera u wi// tal - ir[am u gwardarobba kbira . Jistg[u jinbieg[u separati . ?emplu 99800607 .

Kamra tal-Pranzu

INJAM tip Messikan : mejda , sitt si;;ijiet u welsh dresser . €1, 350 jew l eqreb . ?emplu 990 1 0 1 76 .

Tombla sheets

B ’ numri kbar u kuluri differenti . Free delivery g[al G[awdex ukoll . Morru g[and PAWLU BONNICI ( Bonnici Printing Press) –

3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna:

min - na[a tal - Barrakka ta ’ Fuq g[al Triq Sant ’ Ursula . G[al xog[ol ta ’ digital printing u offset , inviti tat tie; , invoices , posters u brochures bil - kulur , e// u xog[ol ta ’ embossing . ?emplu 2 1 244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bon niciprintingpress.com

AVVI}I TAL-PN ■

Il-[bieb ta’ George Pullicino qed jorganizzaw ]jara fil-Mu]ew ta’ Wignacourt fir-Rabat nhar isSibt 27 ta’ April fis-2 p.m. Prezz €3, jinkludi tè jew kafè wara ]-]jara. Trasport provdut. ?empel issa fuq 7906 4281 jew ibg[at email fuq pullg001@gmail.com

Il-[bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning g[al Jum l-Omm, nhar il-{amis 9 ta’ Mejju 2013 fis-San Antonio Hotel, Bu;ibba. Prezz €5. Trasport fit-8.30 a.m. G[al biljetti /empel 99841333.

Il-Kumitat Sezzjonali PN Tarxien jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[all-kiri tal-Bar tal-Uffi//ju PN tal-lokalità. Kull min hu interessat jista’ jag[mel kuntatt mas-Segretarju tal-Kumitat fuq in-numru 99225033. Il-Kumitat jirriserva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;ju]a.


Il-:img[a, 19 ta’ April, 2013

27 TI:RIJIET TA}-}WIEMEL

Isir programm fuq tmien ti;rijiet tat-trott minn Kenneth Vella

It-tim ta’ La Salle BHS

HANDBALL

Su//ess g[al La Salle u Kavallieri Dan l-a[[ar La Salle BHS u Kavallieri RS2 reb[u lkampjonat rispettiv tag[hom. La Salle BHS reb[u lkampjonat g[at-tieni sta;un konsekuttiv wara log[ba brillanti kontra Luxol Si Mangia. Fil-log[ba kien hemm 62 gowl skurjati, li hu rekord g[al dan l-ista;un. Luxol bdew b’ritmu tajjeb [afna u kisbu vanta;; ta’ [ames gowls f’nofs l-ewwel taqsima fejn deher /ar li id-difi]a ta’ La Salle kienet batuta. Luxol ]ammew vanta;; ta’ tliet gowls sa tmiem l-ewwel taqsima. Fit-tieni taqsima La Salle rkupraw l-i]vanta;; permezz tal-kontrattakki u log[ob tajjeb [afna fejn kellhom lil

It-tim ta’ Kavallieri RS2

Andrew Said u Chris Magro f’forma tajba [afna, i]da Luxol kellhom lil goalkeeper Daniel Tanti f’vena tajba [afna fejn g[amel saves spettakolari u probabilment laqwa prestazzjoni tieg[u f’dan l-ista;un. Lejn tmiem il-log[ba, La Salle bnew vanta;; ta’erba’ gowls u Luxol naqqsu ddistakk g[al ]ew; gowls, bliskor finali ikun dak ta’ 3230. B’hekk, La Salle i//elebraw ir-reb[ tas-sitt kampjonat fl-istorja tag[hom u se ji;u ppre]entati bit-trofew talkampjonat nhar is-Sibt 27 ta’April wara l-a[[ar log[ba tal-kampjonat kontra irrivali Aloysians Von Taine. Intant, Kavallieri RS2

reb[u l-kampjonat tan-nisa wara li reb[u kontra Aloysians. Jekk nhar is-Sibt 27 ta’ April Kavallieri jirb[u kontra Phoenix dawn ikunu reb[u l-kampjonat bla telfa. Fl-ewwel rawnd talkampjonat Kavallieri kienu spi//aw fi draw imma fittieni log[ba, sa tmiem lewwel taqsima dawn di;à kienu bnew vanta;; ta’ [ames gowls. Il-partita ntemmet fi skor ta’ 14-13 favur Kavallieri u kif jindika l-iskor din kienet log[ba missielta g[all-a[[ar. Wara l-log[ba, il-President Louis Borg ippre]enta ttrofew lill-captain Kristina Vella.

L-erbatax-il laqg[a talista;un fuq tmien ti;rijiet, kollha g[al ]wiemel tattrott, se ssir illejla fil-korsa tal-Marsa. Dawn it-ti;rijiet se jsiru fuq distanza maratona ta’140m u l-aktar ti;rija mistennija se tkun isseba’ wa[da, dik riservata g[al ]wiemel tal-klassi Premier. Din it-ti;rija mistennija tibda g[al [abta tad-8.55 p.m. u wara l-karozza tattluq mistennija jibdew Nikos de Peneme, Veikko Hornline, Nitesco d’Antony, Sultan November, Milord Barbes, Simb Mark, Orion du Vaumicel, Orcas Bac, Mark de Chamant, Nagano Phedo, Orage du Pont, Olbo King, Skip Dimanche, Knockout Molar, Noble d’te u Parabellum. Din g[andha tkun ti;rija ferm bilan/jata fejn attenzjoni spe/jali se ting[ata lil Orage du Pont (Charles Camilleri), Nagano Phedo (Mario Fenech) u Noble d’te (Raymond Clifton). Il-kumplament tat-

ti;rijiet se jkunu riservati g[al ]wiemel tal-klassi Gold, Silver, Bronze u Copper, bl-ewwel ti;rija tal-klassi Copper tibda fis6.30 p.m. Tbassir

I Ti;rija. Klassi Copper. Dist: 3140m. Win: Lemon Solo. Place: Minou de Perdriat, Neron Pierji. II Ti;rija. Klassi Bronze. Dist: 3140m. Win: Kaki de Peyrahout. Place: Loulou de la Rose, Navaroso de Khepri. III Ti;rija. Klassi Bronze. Dist: 3140m. Win: Niko de Chamant. Place: Icare de Jemma, Owens Kin. IV Ti;rija. Klassi Silver. Dist: 3140m. Win: Quingen de Bussy. Place: Iatas Kid, Orio de Marancourt. V Ti;rija. Klassi Gold. Dist: 3140m. Win: Orion de Chapeau. Place: Power Night Star, Skars Hanna. VI Ti;rija. Klassi Silver. Dist: 3140m. Win: Mr Snowman. Place: Pilote de Nganda, Mint Condition. VII Ti;rija. Klassi Premier. Dist: 3140m. Win: Orage du Pont. Place: Nagano Phedo, Noble d’te. VIII Ti;rija. Klassi Gold. Dist: 3140m. Win: Octobre En Fete. Place: Phenix de la Roque, Oolong.

Ikomplu l-kampjonati tal-ASMK Nhar il-{add jitkomplew ilkampjonati tal-ASMK u lprogramm se jkun jikkonsisti f’ti;rijiet bil-karozzi biss u lprogramm jibda f’12 p.m. Nhar il-{add ]ew; sewwieqa fi [dan l-asso/jazzjoni, Clayton Camilleri u Paul Muscat se jkunu qed jie[du sehem f’ti;rija uffi/jali talFederazzjoni Taljana talMuturi fil-korsa MX Mancusa li tinsab fi Francavilla, provin/ja ta’ Messina fi Sqallija. Intant fil-klassifika talAutocross Klassi A Patrick Cassar fuq Opel Corsa g[adu qed jiddomina. Cassar hu segwit minn Christian Mark Galea fuq Fiat Ritmo. Minkejja li hemm taqtig[a bejn dawn i]-]ew; sewwieqa g[at-titlu ta’ dan l-ista;un jidher ukoll li g[at-tielet po]izzjoni f’din il-klassifika hemm ukoll taqtig[a bejn tliet sewwieqa li huma Manuel Muscat fuq Opel Corsa, Vince Farrugia fuq VW Polo u Melo Zammit fuq Ford Escort MK3.

Fil-klassifika Autocross Klassi B Malcom Borg fuq Opel Corsa hu segwit minn Mario Scicluna fuq Opel Corsa, filwaqt li fit-tielet po]izzjoni hemm :u]i Pace fuq Ford Escort. L-Asso/jazzjoni tav]a li wara l-maltemp li g[amel il-{add 14 ta’ April fejn giet ikkancellat lattività tal-;urnata, din mistennija ssir nhar l-Erbg[a l-1 ta’ Mejju, festa pubblika u lkompetizzjoni tal-muturi tibda fl-10 a.m. u dik tal-karozzi tibda fl-12 p.m. L-Assocjazzjoni tav]a wkoll li l-kompetizzjoni li jmiss tatTrials se ssir fil-5 ta’ Mejju u din mistennija ssir barra minn Ta’Qali. Iktar dettalji dwar ilpost se jit[abbru fil-jiem li ;ejjin. Is-Sibt 20 ta’ April, lejlet itti;rija, b[as-soltu ssir sessjoni ta’ ta[ri; bil-karozzi u muturi. It-ta[ri; jibda fis-2 p.m .u dd[ul hu b’xejn. G[al iktar informazzjoni wie[ed jista’ j]ur is-sit elettroniku www.asmk.org.mt.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 19 ta’ April, 2013

28 Sport FUTBOL

Del Bosque jiddefendi Il-leaders lil Casillas mhux WATERPOLO

Il-kow/ nazzjonali ta’ Spanja, Vicente Del Bosque, iddefenda lill-goalkeeper ta’ Real Madrid, Iker Casillas, u qal li minkejja li dan tilef [afna mill-ista;un min[abba injury, se jkun il-goalkeeper titulari waqt it-Tazza talKonfederazzjonijiet li se ssir f’:unju li ;ej fil-Bra]il. Casillas we;;a’ idu f’Jannar li g[adda waqt li kien qed jilg[ab ma’ Real fit-tazza domestika, u minn dakinhar ’l hawn kien Diego Lopez li [a post Casillas ma’ Real. Casillas tilef ]ew; partiti mirround tal-kwalifikazzjoni tatTazza tad-Dinja kontra lFinlandja u kontra Franza. “Kul[add jaf li Casillas hu le;;enda tal-futbol Spanjol. {add ma reba[ daqsu mat-tim nazzjonali u jiddispja/ini bilfatt li g[ax we;;a’, kul[add qed jinsa dak li g[amel g[al Spanja u g[al Real,” qal Del Bosque. Spanja se tkun qed tikkompeti fit-Tazza talKonfederazzjonijiet qabel ma sena o[ra tie[u sehem fitTazza tad-Dinja u tiddefendi ttitlu li reb[et fl-Afrika ta’ Isfel fl-2010. Lopez, eks player internazzjonali ta’ Spanja, kellu wirjiet tajba ma’ Real, u ;img[a o[ra jkun impenjat fl-ewwel leg tas-semi-finali ta/-Champions League kontra Borussia Dortmund. Casillas, xahar ilu g[alaq 32 sena u s’issa hu l-aktar player li qatt libes il-flokk Spanjol, g[al total ta’ 143 darba. Spanja, fl-2008 reb[u lKampjonat Ewropew filwaqt li sentejn wara reb[u t-Tazza tad-Dinja. Fis-sajf li g[adda, Spanja reb[et il-kampjonat

mistennija jfallu

Del Bosque (xellug) u Casillas

Ewropew biex b’hekk saret lewwel pajji] li qatt reba[ tliet titli ma;;uri wara xulxin. Se tinvesti 314-il miljun dollaru

Il-Libja, din is-sena se tinvesti t-total ta’ 314-il miljun dollaru biex tibni grounds ;odda li fihom, fl-2017, jintlag[bu l-log[biet tat-Tazza tan-Nazzjonijiet Afrikani. Dan se jkun pass importanti biex l-isport jing[ata spinta wara li fl-2011 kien hemm gwerra fil-pajji]. F’kummenti li ta d-deputat Prim Ministru, Awad Ibrahim

Elbarasi, qal li b[alma Nelson Mandela kien strumentali biex ;ab l-g[aqda fl-Afrika ta’ Isfel, jittama li din il-kompetizzjoni fl-2017 tkun importanti biex fil-Libja jer;a’ jkun hemm is-serenità u l-pa/i. Il-kostruzzjoni ta’ dawn il11-il ground ;did se tibda f’:unju. Ori;inarjament, ilLibja kellha torganizza tTazza tan-Nazzjonijiet Afrikani ta’ din is-sena, imma ;ie de/i] li jkun a[jar li lLibja torganizza l-edizzjoni ta’ erba’ snin wara. Hu mifhum li kull ground li se jinbena se jkun jesa’ mdwar 60 elf ru[.

HOCKEY

CASLA

Qormi aktar vi/in it-titlu

Blackpool jirb[u n-Knockout

B’reb[a ta’ 2-0 kontra Sliema Hotsticks, Qormi g[amlu pass ie[or lejn ittitlu; filwaqt li fil-partita lo[ra ta’ tmiem il-;img[a, Floriana g[elbu lil Rabat 21. Fil-log[ba bejn Qormi u Sliema ftit kien hemm azzjonijiet, u sal-ewwel 10 minuti l-ebda goalkeeper ma kien impenjat. Fit-12-il minuta, Qormi marru filvanta;; b’goal ta’ Steve Tanti. Minkejja li qalg[u l-goal, Sliema ma kellhomx xi reazzjoni mill-aqwa, u sa tmiem l-ewwel taqsima liskor baqa’ 1-0 favur Qormi. L-attakkanti ta’ Qormi ma tantx kienu f’forma tajba u anki meta dawn kienu qed jilag[bu b’ra;el aktar, ma approfittawx

ru[hom mis-sitwazzjoni. Fit-58 minuta, Qormi issi;illaw ir-reb[a b’goal ie[or ta’ Steve Tanti. Fit-tieni partita, Floriana g[elbu lil Rabat 2-1. Floriana kellhom b]onn ilpunti biex i]ommu l-pass ma’ Qormi, li kienu reb[u aktar kmieni matul il-;urnata. Aktar ma beda jg[addi l[in, Floriana bdew de[lin fil-log[ba u kontra x-xejra tal-log[ob, Rabat marru filvanta;; b’goal ta’ Jonathan Micallef. Rabat ftit damu jgawdu dan il-vanta;; g[ax minuta wara, Floriana ;abu d-draw b’goal ta’ Mark Camilleri, li skurja minn azzjoni ta’ corner. Floriana marru fil-vanta;; b’goal ta’ Clive Williams, u sa tmiem il-log[ba ddefendew tajjeb.

Blackpool reb[u n-Knockout meta g[elbu lil Old Boys bi skor ta’ 3-2. G[al din il-finali kien hemm pre]enti Michael Sultana, eks goalkeeper ta’ G]ira Utd, Sliema u Floriana. It-tliet goals ta’ Blackpool waslu permezz ta’ P. Cutajar, J. Lopez u auto-goal ta’ P. Degorgio. Old Boys irrispondew bil-goals ta’ M. Catania u M. Ammar. Il-partita kienet ikkontrollata minn Twannie Micallef, li kien meg[jun minn Samuel Vassallo. Biex waslu sa hawn, Old Boys kienu eliminaw lil Sliema City, rebbie[a ta/-championship g[all-10 darba, filwaqt li Blackpoool eliminaw lil Qawra Town. Peter Degorgio reba[ lunur tal-aktar player promettenti, filwaqt li Patrick u Zack Cutajar reb[u l-unur tal-aqwa goal.

Bejn illum u g[ada jitkompla l-kampjonat talwaterpolo u l-leaders Neptunes u Sliema, li g[andhom punti ndaqs mhux mistennija jfallu meta jilag[bu kontra Valletta u Sirens rispettivament. Illum Marsaxlokk jilag[bu kontra San :iljan u dawn tal-a[[ar huma mistennija jirb[u kontra luniku tim li g[adu bla punt. Marsaxlokk se jkunu ;ejjin minn telfa ta’ 11-6 kontra Valletta filwaqt li San :iljan reb[u 9-5 kontra Neptunes u wie[ed jista’ jg[id li dan kien skor sorprendenti. Jekk San :iljan jirb[u kontra M’Xlokk dawn jitilg[u temporanjament fl-ewwel post ma’ Neptunes u Sliema imma b’log[ba aktar.

It-tieni log[ba tal-lejla hi dik bejn is-selezzjoni tal-ASA u Exiles. Fl-a[[ar [ar;a tag[hom Exiles tilfu 20-5 kontra Sliema u sselezzjoni tal-ASA tilfu 7-4 kontra Sirens. G[ada Neptunes iridu jwettqu reazzjoni wara li tilfu kontra San :iljan. Dawn jilag[bu kontra Valletta, tim li se jkun ;ej minn reb[a kontra M’Xlokk. Fl-a[[ar log[ba ta’ tmiem il-;img[a Sliema jiltaqg[u kontra Sirens.

Illum 6.45pm - M’Xlokk

ASCv San :iljan Sir Alex 8pm - ASA v Exiles Ferretti

G[ada 3.45pm - Neptunes

Emirates v Valletta United 5pm - Sliema McDonalds v Sirens Ritter Sport

?IKLI}MU

Jirtira Chris Hoy I/-champion Olimpiku Chris Hoy, ilbiera[ waqt konferenza tal-a[barijiet [abbar li se jirtira millisport. Hoy, fis-sajf li g[adda, waqt l-Olimpjadi ta’ Londra, reba[ ]ew; midalji tad-deheb. Hoy, li g[andu 37 sena, reba[ l-ewwel midalja taddeheb waqt l-Olimpjadi ta’ Ateni fl-2004, u erba’ snin wara, f’Beijing reba[ tliet midalji o[ra tad-deheb. Sena ilu, Hoy reba[ ]ew; midalji tad-deheb u dan latleta hu meqjus b[ala wie[ed mill-aqwa atleti Britanni/i. Barra minn dawn il-midalji Olimpi/i, Hoy reba[ ukoll 11-il titlu mondjali. Hoy hu l-ewwel /iklist Britanniku f’100 sena li qatt reba[ tliet midalji taddeheb fl-istess edizzjoni tal-Olimpjadi. Minkejja li kien hemm spekulazzjoni li Hoy kien se jtemm il-karriera tieg[u fil-Log[ob talCommonwealth li se jsir sena o[ra fl-Iskozja, hu

]vela li mhux se jkun qed jikkompeti aktar. “Din mhix de/i]joni fa/li g[alija imma naf li hi d-de/i]joni t-tajba. Fl-Olimpjadi ta’ Londra ksibt dak kollu li xtaqt. Hu veru li xtaqt li nikkompeti f’Edinburgh, imma jien ma ridtx nie[u sehem fil-Log[ob talCommonwealth sempli/iment biex ng[id li [adt sehem. Jien nie[u sehem f’xi [a;a g[ax inkun konvint li kapa/i nirba[. Irrid lil min hu kapa/i jirba[ minfloki,” qal Hoy. Hoy qal li issa wasal i]]mien biex i/-/iklisti ]g[a]ag[ jie[du postu u jesperjenzaw is-su//ess quddiem il-pubbliku tag[hom stess. Jien ilni f’dan l-isport g[al dawn la[[ar 19-il sena, u f’dawn is-snin, dan l-isport kiber [afna,” kompla jg[id Hoy. I/-/iklist Britanniku Mark Cavendish fa[[ar lil Hoy u qal li dan kien wie[ed mill-aktar persuni li [allew impatt po]ittiv fuq i/-/ikli]mu.


IN-NAZZJON Il-:img[a, 19 ta’ April, 2013

Sport 29 KAMPJONAT BOV PREMIER

Tkompli t-taqtig[a bejn Birkirkara u Hibs Bejn illum u nhar il-{add jitkompla l-kampjonat u ttaqteg[a bejn Birkirkara u Hibernians tkompli hekk kif dawn jaffrontaw lil Mosta u lil Sliema rispettivament. Fi tmiem il-;img[a li g[addiet Birkirkara u Hiberninas spi//aw fi draw kontroversjali ta’ 1-1. IlKarkari]i, li bdew il-log[ba ]ew; punti fuq Hibs, spi//aw jilag[bu b’10 players g[al kwa]i l-log[ba kollha u, minkejja dan, kien u huma li marru fil-vanta;; fl-a[[ar minuti. F’log[ba li rat tliet players ji;u mke//ija, Hibs salvaw draw meta ng[ataw penalty dubju] [afna fl-a[[ar minuta tal-log[ba. B’dan id-draw Birkirkara baqg[u ]ew; punti fuq Hibs u Birkirkara fadlilhom jilag[bu kontra Mosta, Valletta u Tarxien. Hibs g[ada jilag[bu kontra Sliema u l-a[[ar ]ew; log[biet tag[hom ikunu kontra Mosta u Valletta. Jekk wie[ed i[ares lejn ilkalendarju jinnota li Birkirkara dejjem jilag[bu qabel Hibernians u dan ifisser li jekk il-Karkari]i jirb[u lkonfronti tag[hom Hibernians dejjem ikunu ta[t pressjoni biex isegwu lil-leaders. G[al-log[ba kontra Mosta Birkirkara se jkollhom lil

Alejandro Mendoza, Paul Fenech, Rowen Muscat u Rodrigo Pereira kollha sospi]i u dan jaf i[alli impatt negattiv fuq it-tim, anke jekk Bikirkara xorta wa[da jibdew b[ala favoriti li jie[du t-tliet punti. Dan l-ista;un Birkirkara dejjem reb[u kontra Mosta u l-a[[ar darba li dawn it-tnejn lag[bu kontra xulxin Birkirkara reb[u 7-1. Wara l-log[ba bejn Birkirkara u Mosta, Hibernians jilag[bu kontra Sliema. Fl-ewwel rawnd talkampjonat Hibernians kienu tilfu 4-0 kontra l-Wanderers filwaqt li fit-tieni rawnd dawn reb[u 2-1. G[al-log[ba kontra Sliema, Hibs se jkollhom lil Rodolfo Soares nieqes min[abba li dan hu sospi]. Hibs huma kostretti jirb[u kull log[ba tag[hom jekk dawn iridu jibqg[u jittamaw li jirb[u l-kampjonat proprju fl-a[[ar. Intant, illum Rabat jilag[bu kontra Floriana u Qormi jaffrontaw lil {amrun. Rabat se jkunu ;ejjin minn reb[a ta’ 3-1 kontra {amrun, reb[a li biha issa qeg[din punt fuq {amrun. Rabat iridu jkomplu ji;bru l-punti biex isalvaw posthom fil-Premier fl-ewwel sena tag[hom f’din iddivi]joni. Floriana, li di;à huma salvi,

Il-Programm

Illum Kordin Relegation Pool 6pm Rabat A v Floriana 8pm -

Qormi v {amrun S

(1-1) (1-2) (4-0) (2-0)

G[ada Ta’ Qali Championship Pool 3pm Mosta v Birkirkara (0-1) (1-7) 5pm Sliema W v Hibs

(4-0) (1-2)

Il-{add Ta’ Qali Relegation Pool 3pm Melita vs Balzan (0-4) (0-0) Championship Pool 5pm -

Valletta vs Tarxien R (1-0) (2-3)

dan l-ista;un [adu draw u reb[a kontra Rabat. {amrun iridu jwettqu reazzjoni wara li tilfu kontra Rabat meta jilag[bu kontra Qormi, tim li se jkun ;ej minn reb[a ta’ 3-1 kontra Melita. Dan l-ista;un Qormi dejjem reb[u kontra {amrun u jekk jer;g[u jag[mlu dan liSpartans ikomplu j]idu marriskju li dawn ikunu relegati. {amrun se jkollhom lil Adrian Borg nieqes min[abba li hu sospi]. Valletta, nhar il-{add jilag[bu kontra Tarxien u bla

Azzjoni mill-partita tat-13 ta’ Marzu bejn Mosta u Birkirkara meta dakinhar il-Karkari]i kienu reb[u bi skor kbira ta’ 7-1

dubju l-Beltin se jkunu jridu jpattu g[at-telfa ta’ 3-2 li kienu sofrew f’Marzu li g[adda kontra l-istess Tarxien. Valletta, li qeg[din tliet punti ta[t Hibs u sitta ta[t Birkirkara, se jkollhom lill-attakkant Michael Mifsud nieqes min[abba li hu sospi]. Nhar il-{add ukoll Melita jilag[bu kontra Balzan u jekk Melita jitilfu dawn ikunu

prattikament relegati. Dan lista;un Melita qatt ma reb[u kontra Balzan u fuq il-karta dawn tal-a[[ar jer;g[u jibdew b[ala favoriti li jie[du t-tliet punti. G[al-log[ba kontra Balzan, Melita se jkollhom lil Matthew Borg, Karl Vella Petroni, Manuel Ramon Sierra Camacho u l-kow/ Salinas kollha sospi]i.

FORMULA 1

FUTBOL

Il-leader Vettel ifittex it-tieni reb[a

Mourinho se jitlaq lil Real

Il-leader u champion tar-Red Bull Sebastian Vettel, fi tmiem il-;img[a se jkun qed ifittex li jikseb it-tieni reb[a dan lista;un u t-tieni wa[da f’sentejn fil-Bahrain. G[al darb’o[ra, dan ilGrand Prix re;a’ qajjem kontroversja fir-renju tal-Golf. Fl-2011 dan il-Grand Prix kien t[assar imma sena ilu sar normali u Vettel kien reba[ meta spi//a quddiem il-koppja tal-Lotus, Raikkonen u Grosjean. Din is-sena Vettel reba[ ilGrand Prix tal-Malasja meta injora l-istruzzjonijiet tat-tim u qabe] lil sie[bu Mark Webber. Nhar il-{add Webber se jkun qed jie[u sehem fil-200 Grand Prix fil-karriera tieg[u u se jkun qed ifittex li j[alli impatt po]ittiv u fl-istess [in jisfida lil sie[bu Vettel. Dan tal-a[[ar qal li fil-futur mhux se jobdi istruzzjonijiet tat-tim u wie[ed jistenna sfida millaqwa jekk Webber jer;a’ jkun qieg[ed quddiemu. Filwaqt li fil-Grand Prix talMalasja spi//a t-tieni, waqt ilGrand Prix ta/-?ina lAwstraljan kellu jirtira u

min[abba f’hekk ni]el fis-sitt post f’dik li hi klassifika tassewwieqa. Minn kemm ilu jsir il-Grand Prix tal-Bahrain, Webber qatt ma rnexxielu jispi//a mal-ewwel tlieta. Vettel qieg[ed fil-qu//ata ta’ din il-klassifika quddiem Raikkonen, rebbie[ tal-ewwel Grand Prix, u quddiem Fernando Alonso, rebbie[ talGrand Prix ta/-?ina. Alonso kellu wirja mill-aqwa u iddomina kwa]i mill-bidu sala[[ar. Alonso hu fil-fatt issewwieq bl-a[jar rekord filBahrain. Dan reba[ tliet Grand Prix, fl-2005, fl-2006 meta kien g[adu mar-Renault u fl2010 mal-Ferrari. Hu g[alhekk li s-sewwieq Spanjol se jibda b[ala l-favorit li jirba[ ir-raba’ Grand Prix tal-ista;un. Sewwieq li ]gur se jkun qed jag[ti sfida lil Alonso u lil Vettel se jkun dak talMercedes, Lewis Hamilton. Mill-ewwel tliet Grand Prix Hamilton spi//a fuq il-podju darbtejn. Ta’ min jiftakar i]da li waqt il-Grand Prix tal-Malasja, sie[bu Nico Rosberg obda l-

istruzzjonijiet li tah it-tim u baqa’ wara Hamilton, anke jekk dan kien aktar velo/i missewwieq Ingli]. }ew; sewwieqa li ]gur ma jistg[ux ikomplu jwaqqg[u lpunti huma t-tnejn talMcLaren. Wara tliet Grand Prix Jenson Button di;à qieg[ed 40 punt ta[t il-leader Vettel filwaqt li sie[bu Sergio Perez qieg[ed fl-14-il post. {arsa lejn l-istatistika turi li l-ebda sewwieq tal-McLaren qatt ma reba[ f’dan il-Grand Prix. Jenson Button kien reba[ fil-Bahrain fl-2009 imma dak i]-]mien dan kien g[adu malBrawn. Sewwieq li reba[ darbtejn f’dan il-Grand Prix hu Felipe Massa tal-Ferrari. Massa dan lista;un qed jissorprendi u b[alissa qieg[ed fil-[ames post fil-klassifika tassewwieqa, 10 ta[t Hamilton. Minn tmiem darbiet li sar dan il-Grand Prix, seba’ darbiet minnhom is-sewwieq li beda mill-pole position spi//a reba[ it-tellieqa u dan juri kemm hu diffi/li g[assewwieqa li jattakkaw lil xulxin f’dan i/-/irkwit.

Skont il-President ta’ Canillas, Manuel Alvarez qal li l-kow/ ta’ Real Madrid José Mourinho se j[alli lklabb fi tmiem dan l-ista;un. It-tifel ta’ Mouirnho jilg[ab mal-klabb ta’ Canillas u min[abba li fl-2011 Mourinho kien ta donazzjoni ta’ g[axart elef ewro lil dan il-klabb, ir-relazzjoni bejn ilPresident u Mouirnho hi wa[da po]ittiva [afna. Alvarez qal li Mourinho av]ah li sena o[ra mhux se jkun jista’ jibqa’ jmexxi seminars mal-kow/is ta’ Canillas min[abba li mhux se jkun qed joqg[od fi Spanja. Bla dubju din la[bar tkompli ]]id malispekulazzjonijiet li Mourinho jista’ jsie[eb lil Chelsea, PSG jew xi klabb kbir ie[or fl-Ewropa. Din is-sena Real jidher li mhux se jirnexxilhom jiddefendu t-titlu domestiku li reb[u f’Mejju li g[adda imma dawn g[ad iridu jilag[bu fil-finali tat-tazza domestika u fis-semi finali ta/-Champions League kontra Borussia Dortmund. Ir-relazzjoni bejn Mourinho u players b[al ma huma Casillas u Sergio

Ramos m’hijiex wa[da tajba u din tista’ tkun wa[da mirra;unijiet li l-Portugi] se jitlaq lill-Madrileni. Mourinho qed jittama li jsir l-ewwel kow/ li jkun reba[ i/-Champions League ma’ tliet klabbs differenti wara li fil-passat reba[ha ma’ Porto u Inter. Intant, l-attakkant ta’ Man Utd Chicharito qal li m’huwiex kuntent bil-fatt li dan ma tantx qed jilg[ab mal-ewwel 11. Il-player Messikan din issena beda biss seba’ darbiet mal-ewwel 11 u minkejja dan hu t-tieni l-aqwa skorer, b’total ta’ 16-il gowl. F’Jannar li g[adda Atletico Madrid urew interess f’Chicharito min[abba li fis-sajf jidher li se jitilfu lil Falcao. Chicharito qal li minkejja li m’huwiex kuntent ix-xewqa tieg[u hi li jibqa’ mar-Red Devils. “Hu frustratni l-fatt li ma tantx qed nilg[ab. Kull player fid-dinja jrid jilg[ab kemm jista’ jkun, spe/jalment meta jkun g[adu ]g[ir b[ali,” qal il-Messikan f’kummenti li ta lill-;urnali Ingli]i.



IN-NAZZJON Il-:img[a, 19 ta’ April, 2013

Sport 31 WATERPOLO

I/-champions Neptunes jibdew kontra Exiles minn Stewart Said

I/-champions, Neptunes, se jibdew jiddefendu t-titlu li reb[u sena ilu kontra Exiles. Dan sar mag[ruf meta lbiera[ ittellg[u l-poloz tal-kampjonat. Il-poloz ittellg[u minn Anthony Scicluna, i/-Chief Officer tal-Group Internal Audit tal-BOV u minn Joe Caruana Curran, il-President tal-ASA. Il-Kampjonat jibda fis-7 ta’ :unju; i]da l-ista;un jibda l{add 2 ta’ :unju, bil-partiti g[at-Tazza G[aqda :urnalisti Sports, bejn Marsascala u Valletta u t-Tazza talPresident bejn ir-rivali Sliema u Neptunes. L-ewwel partita millKampjonat Premier li se tintlag[ab fis-7 ta’ :unju hi dik bejn Exiles u Neptunes. IlKampjonat tal-Ewwel Divi]joni jibda fl-istess ;urnata bil-partita bejn M’Xlokk u Valletta. Dan l-ista;un, il-kampjonat se jintlag[ab fuq tliet rounds f’kull divi]joni, u mhux se jkun hemm play-offs fl-a[[ar tal-kompetizzjoni. Tliet punti se jing[ataw g[al kull reb[a, filwaqt li punt jing[ata g[al

kull draw. Sta;un ilu, Neptunes Emirates ;ew inkurunati champions meta g[elbu lil Sliema McDonalds u reb[u ttielet play-off minn erbg[a. Dak kien it-tielet kampjonat konsekuttiv g[al Neptunes u t-tieni unur tal-ista;un wara li dawn kienu reb[u wkoll inknock-out. Min-na[a tag[hom, Sliema kellhom jikkuntentaw bit-Tazza talPresident. Sliema Frank Salt Real Estate u San :iljan Sir Alex re;g[u telg[u kontra xulxin fl-ewwel partita tag[hom flewwel round mill-Kampjonat BOV Premier tas-Sajf. Din se tkun it-tielet darba din is-sena li dawn i]-]ew; timijiet qed jitilg[u biex jilag[bu kontra xulxin flewwel round. Joe Caruana Curran qal li din is-sena, il-kompetizzjoni se tkun e//itanti. “L-avvanz li sar mit-timijiet kif ukoll millivell ta’ barranin li se jilag[bu hu garanzija g[al sta;un ta’ su//ess,” sostna Caruana Curran. Hu kompla biex jirringrazzja

Players ta’ Neptunes ji//elebraw wara li f’Settembru li g[adda reb[u l-kampjonat tas-sajf

lill-klabbs tal-investiment kbir, kif ukoll lill-Bank tas-support kontinwu. Hu qal li l-ASA se tiswieha madwar €60,000 g[all-impenji tat-tim nazzjonali biex ikun jista’ jie[u sehem fittliet ‘tournaments’ validi g[allkwalifikazzjoni tal-Kampjonat Ewropew.” Ir-relazzjoni malBank hi e//ellenti. A[na nittamaw li r-relazzjoni ma tkomplix biss fil-futur, i]da wkoll tissa[[a[,” kompla Caruana Curran.

Il-programm kollu tal-kampjonat L-Ewwel Divi]joni

Il-:img[a 7 ta’ :unju 2013 – M’Xlokk vs Valletta Is-Sibt 8 ta’ :unju 2013 – Marsascala vs Ta’ Xbiex It-Tlieta 11 ta’ :unju 2013 – Ta’ Xbiex vs Otters L-Erbg[a 12 ta’ :unju 2013 – Valletta vs Marsascala Il-:img[a 14 ta’ :unju 2013 – Marsascala vs M’Xlokk Is-Sibt 15 ta’ :unju 2013 – Otters vs Valletta Il-:img[a 21 ta’ :unju 2013 – M’Xlokk vs Ta’ Xbiex Is-Sibt 22 ta’ :unju 2013 – Marsascala vs Otters It-Tlieta 25 ta’ :unju 2013 – Otters vs M’Xlokk L-Erbg[a 26 ta’ :unju 2013 – Ta’ Xbiex vs Valletta It-Tlieta 2 ta’ Lulju 2013 – Valletta vs M’Xlokk L-Erbg[a 3 ta’ Lulju 2013 – Ta’ Xbiex vs Marsascala Il-:img[a 5 ta’ Lulju 2013 – Otters vs Ta’ Xbiex Is-Sibt 6 ta’ Lulju 2013 – Marsascala vs Valletta It-Tlieta 23 ta’ Lulju 2013 – M’Xlokk vs Marsascala L-Erbg[a 24 ta’ Lulju 2013 – Valletta vs Otters Il-:img[a 26 ta’ Lulju 2013 – Ta’ Xbiex vs M’Xlokk Is-Sibt 27 ta’ Lulju 2013 – Otters vs Marsascala Il-:img[a 2 ta’ Awwissu 2013 – M’Xlokk vs Otters Is-Sibt 3 ta’ Awwissu 2013 – Valletta vs Ta’ Xbiex It-Tlieta 6 ta’ Awwissu 2013 – M’Xlokk vs Valletta L-Erbg[a 7 ta’ Awwissu 2013 – Marsascala vs Ta’ Xbiex Il-:img[a 9 ta’ Awwissu 2013 – Ta’ Xbiex vs Otters Is-Sibt 10 ta’ Awwissu 2013 – Valletta vs Marsascala Il-:img[a 16 ta’ Awwissu 2013 – Marsascala vs M’Xlokk Is-Sibt 17 ta’ Awwissu 2013 – Otters vs Valletta Il-:img[a 23 ta’ Awwissu 2013 – M’Xlokk vs Ta’ Xbiex Is-Sibt 24 ta’ Awwissu 2013 – Marsascala vs Otters Il-:img[a 30 ta’ Awwissu 2013 – Otters vs M’Xlokk Is-Sibt 31 ta’ Awwissu 2013 – Ta’ Xbiex vs Valletta

Knock-Out Round Preliminari

Premier

Exiles vs Neptunes Sliema vs San :iljan San :iljan vs Sirens Neptunes vs Sliema Sliema vs Exiles Sirens vs Neptunes Exiles vs San :iljan Sliema vs Sirens Sirens vs Exiles San :iljan vs Neptunes Neptunes vs Exiles San :iljan vs Sliema Sirens vs San :iljan Sliema vs Neptunes Exiles vs Sliema Neptunes vs Sirens San :iljan vs Exiles Sirens vs Sliema Exiles vs Sirens Neptunes vs San :iljan Exiles vs Neptunes Sliema vs San :iljan San :iljan vs Sirens Neptunes vs Sliema Sliema vs Exiles Sirens vs Neptunes Exiles vs San :iljan Sliema vs Sirens Sirens vs Exiles San :iljan vs Neptunes

Il-{add 30 ta’ :unju 2013 – Otters vs Ta’ Xbiex San :iljan vs Sliema Il-poloz g[as-semi-finali ta]-]ew; kompetizzjonijiet jitilg[u fl-a[[ar tar-round.

TENNIS – TURNAMENT TA’ MONTECARLO

Andy Murray eliminat In-numru tnejn fid-dinja, Andy Murray, ;ie eliminat mit-tielet round tal-Masters ta’ Monte Carlo meta tilef, 6-1, 6-2, kontra Stanislas Wawrinka. Murray, li ilu [afna jsostni li fadallu [afna biex jidra fuq it-tafal, g[amel diversi ]balji u wara l-partita ammetta dan. Wawrinka, li qieg[ed fis-17-il post fir-rankings mondjali, se jkun qed jilg[ab g[at-tieni sena konsekuttiva fil-kwarti-finali, u f’din il-fa]i issa jilg[ab kontra Jo-Wilfried Tsonga. Dan tal-a[[ar g[adda g[ar-round li jmiss meta reba[, 6-3, 6-0, kontra l-Awstrijak Juergen Melzer. Tomas Berdych tilef kontra Fabio Fognini bi skor ta’ 6-4, 6-2, u issa jilg[ab kontra Richard Gasquet. Fl-2009 Fognini ukoll kien reba[ kontra Berdych. Gasquet reba[ kontra Marin Cilic bi skor ta’ 7-5, 6-4. Il-holder ta’ din il-kompetizzjoni, Rafael Nadal, kiseb l-44 reb[a f’dan it-turnament meta sabha fa/li kontra Philipp Kohlschreiber. Nadal, li reba[, 6-2 6-4, issa jilg[ab kontra Grigor Dimitrov. Dimitrov, li qed jilg[ab g[all-ewwel darba fil-karriera tieg[u f’dan it-turnament, g[eleb lil Florian Mayer, 6-2, 6-4. In-numru wie[ed fid-dinja, Novak Djokovic, reba[ 4-6, 6-2, 6-2, kontra Juan Monaco. FUTBOL

Hodgson jilmenta minn numru ta’ players barranin Il-kow/ nazzjonali talIngilterra, Roy Hodgson, ilmenta min[abba li filPremier Ingli] hemm numru kbir ta’ players barranin, li kif ja[seb hu, mhux qed jag[mel ;id lit-tim nazzjonali Ingli]. Leks kow/ ta’ Portsmouth qal li mhux qed ikollu g[a]la vasta meta ji;i biex jag[]el swkadra li tikkompeti f’turnament internazzjonali. It-tim Ingli] jinsab f’riskju li jkollu jilg[ab filplay-offs biex jikkwalifika g[at-Tazza tad-Dinja. Dan, wara li xahar ilu, l-Ingilterra ;iet draw kontra l-Montenegro fir-round tal-kwalifikazzjoni, u issa tinsab ]ew; punti ta[t listess Montenegro u erbg[a fuq il-Polonja. “Spi//ajt ;ejt f’sitwazzjoni fejn qed immur nara l-log[ob tal-Premier u bilkemm nara

players Ingli]i waqt il-log[ba. Il-klabbs tag[na mhux qed ikollhom pa/enzja li ji]viluppaw il-players imma qed imorru dritt g[all-prodott barrani. Hu g[alhekk li meta nikkompetu f’turnaments internazzjonali ma nirb[ux,” qal Hodgson. Ta’ min jinnota li mill-players kollha li jilag[bu filPremier, 34.9% biss huma eli;ibbli biex jilag[bu mat-tim nazzjonali Ingli], filwaqt li fil:ermanja, 45% huma eli;ibbli biex jilag[bu mat-tim nazzjonali :ermani], u fi Spanja 59% huma eli;ibbli biex jilag[bu ma’ Spanja. Meta wie[ed i[ares lejn dawn l-istatisti/i, ma tkunx sorpri]a li t-tim nazzjonali Spanjol iddomina matul dawn l-a[[ar snin, kemm fil-livell Ewropew kif ukoll fil-livell mondjali.


Il-:img[a, 19 ta’ April, 2013

32 Lokali L-ISTATI UNITI> Ilsna tan-nar jitilg[u mill-fdalijiet ta’ impjant li kien jipprodu/i l-fertilizzant u li nqered fi splu]joni li qatlet mal-[mistax-il persuna, minbarra li [alliet ’il fuq minn 160 midrubin. It-tra;edja se[[et fil-belt ta’ West, qrib Waco, f’Texas, u fejn anki nqerdu numru ta’ djar – bidd[a[en tossi/i li qed ibew;u mis-sit iwasslu g[all-evakwazzjoni ta’ numru kbir ta’ residenti. L-in/ident kompla j]id mas-sens ta’ dieqa nazzjonali meta l-poplu Amerikan g[adu qed jistejqer mix-xokk wara lisplu]jonijiet tal-bombi ta’ nhar it-Tnejn waqt il-Maratona ta’ Boston, li swew il-[ajja ta’ tliet persuni inno/enti u fejn ukoll irri]ultaw l-g[exieren talferuti. Ara wkoll ir-rapporti f’pa;ni 14 u 18

Ni;;eddu, nissa[[u, nirb[u Huwa b’sens ta’ dover kif ukoll b’entu]ja]mu kbir biex nag[ti servizz illi [assejt li kelli nippre]enta n-nomina tieg[i g[all-kariga ta’ Kap talPartit Nazzjonalista. G[andna sfidi kbar quddiemna: li ni;;eddu, nissa[[u u nirb[u mill-;did il-fidu/ja tal-poplu Malti u G[awdxi. Ni;;eddu mill-g[eruq billi nift[u bera[ il-Partit glorju] tag[na bi strutturi u metodi ;odda li jag[mluna l-aktar Partit modern u bl-a[jar ideat fil-qasam politiku Malti. Strutturi u metodi ;odda li ssisien tag[hom huma lparte/ipazzjoni, it-trasparenza, ir-responsabbiltà, lazzjoni kollettiva. In;eddu u nsa[[u l-valuri tag[na li jidentifikawna u nippro;ettawhom fis-so/jetà Maltija tal-lum u ta’ g[ada. Partit tal-poplu kollu li jsawwar il-futur huwa stess, miftu[ g[al ideat ;odda u a;;ornat sal-a[[ar bil-metodi ne/essarji ta’ komunikazzjoni

biex iwassal dawn l-ideat u pjani g[all-attenzjoni talpoplu. Nissa[[u billi nkunu Oppo]izzjoni mag[quda, attenta, u fl-istess [in po]ittiva g[ax qieg[da hemm biex tag[ti servizz lill-Poplu Malti mill-bankijiet talOppo]izzjoni filwaqt li lesta l[in kollu li tkun il-Gvern Alternatttiv, lesta g[all-g[azla tal-votanti fl-elezzjonijiet lokali, Ewropej u ;enerali. Nissa[[u billi nfittxu min kien mag[na u telaqna, nisimg[uh b’umiltà u b’attenzjoni s[i[a [alli nitg[allmu tassew milli]balji tag[na u ner;g[u ni;bduh jew ni;bduha lejna. Nissa[[u billi nappellaw ukoll g[a]-]g[a]ag[, ghall-votanti l-;odda, dawk tal-lum u dawk li g[adhom tilg[in. Nirb[u g[aliex il-PN, il-partit tal-poplu kollu, se jer;a’ jqum im;edded u b’sa[[tu biex jirba[ l-ispazju politiku me[tie; biex jer;a’ jkun lg[azla tal-poplu tag[na. Jien,

minn Francis Zammit Dimech Kandidat g[all-elezzjoni ta’ Kap tal-PN

dan nemmnu bis-s[i[, u lest li nkompli niddedika [ajti kollha g[alih, b’lealtà bla ri]ervi lejn il-Partit tag[na, b’onestà, b’impenn bla qies u b’[idma kontinwa, iddedikata u ffukata lejn dawn l-g[anijiet. G[andna Partit li g[andna g[alfejn inkunu kburin bih.

media•link COMMUNICATIONS

Illum b[ala l-attivisti ta’ dan il-Partit g[andna d-dover li nag[mlu kull ma hemm b]onn biex flimkien ner;g[u tassew nag[mluh Partit rebbie[, b’kura;; u b’determinazzjoni. G[alija, l-aktar valuri importanti li dejjem kienu g[al qalbi u li se nibqa’ ng[o]] huma l-valuri tallealtà, l-onestà u li n[ares ’il quddiem lejn il-futur. Dawn huma l-valuri li flimkien mal-esperjenza tieg[i, in[oss li g[andi noffri g[all-;id tal-Partit tag[na. G[alija hemm numru ta’ prijoritajiet li rrid nindirizza ming[ajr telf ta’ ]mien: Irrdu ner;g[u nsa[[u lill-Partit mill-g[eruq tieg[u – insa[[u l-kumitati sezzjonali kollha tag[na – dan irid isir billi bisserjetà nag[tu valur kbir lil dak li l-g[eruq tag[na g[andhom x’ig[idu lill-Parti; Je[tie; ikollna stampa /ara ta’ Malta fis-sena 2013 u kif pajji]na u l-poplu tag[na qed jevolvu fis-snin li ;ejjin, u kif

il-Partit Nazzjonalista se jibqa’ dejjem l-Partit talPoplu, tal-poplu kollu; Irridu nag[rfu kif nikkomunikaw blaktar mod effettiv, bejnietna stess u mal-poplu. Partit politiku llum il-;urnata, ifalli jekk ikollu l-aqwa politika imma ma jkunx kapa/i jwassal ilmessa;;i tieg[u g[and ilpoplu. U meta tikkomunika ma jfissirx li tg[id biss xi trid inti, imma li tkun kapa/i tisma’ wkoll dak li l-poplu jkun qed ig[idlek. Dan huwa me[tie; mhux biss g[alina nfusna b[ala Partit, imma g[al pajj]na. Ixxhur u s-snin li ;ejjin mhux se jkunu fa/li, anki g[aliex di;à qed naraw sinjali inkwetanti [afna mill-Gvern il-;did, li hemm fejn qed jimxi bilmaqlub tal-weg[diet li g[amel. Emmnu mieg[i! Bl-appo;; tag[kom favur tieg[i g[allkariga ta’ Kap tal-Partit, naslu ]gur: NI::EDDU. NISSA{{U. NIRB{U.


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.