€0.55
Numru 13,418
L-Erbg[a, 24 ta’ April, 2013
Tin;ieb fix-xejn il-kritika tal-Labour L-impjant tat-trattament fl-G[allis i;ib fix-xejn il-kritika li l-gvern pre/edenti kien se jibni l-impjant ta’ Sant’Antnin biex fih jittratta l-iskart kollu ta’ pajji]na L-approvazzjoni tal-MEPA favur l-impjant tat-trattament taliskart fl-G[allis i;ib fix-xejn ilkritika li kienet issir mill-Partit Laburista li l-gvern pre/edenti kien se jibni l-impjant ta’ Sant’Antnin biex fih jittratta liskart kollu ta’ pajji]na. Il-Partit Nazzjonalista qal li jilqa’ b’sodisfazzjon lapprovazzjoni mill-Bord talMEPA tal-impjant tat-trattament tal-iskart ;ewwa l-G[allis – pro;ett li se jiswa madwar €50 miljun u li ssawwar matul l-a[[ar snin. Fi stqarrija l-PN qal li jittama li jibda x-xog[ol fuqu fi ]mien qasir [alli jkunu utilizzati madwar €30
miljun fondi tal-Unjoni Ewropea. B’dan l-impjant tal-G[allis, flimkien mal-impjant ta’ Sant’Antnin f’Wied il-G[ajn, li di;à jit[addem mill-WasteServ, pajji]na se jkun qed jittratta liskart kollu qabel ma jintefa’ flengineered landfill li hemm flistess post. Il-PN fakkar li bl-impenn tag[ha, l-amministrazzjoni pre/edenti rnexxielha tassigura li l-iskart kollu likwidu u solidu jkun trattat qabel jintefa’ l-ba[ar jew fl-engineered landfill. Permezz tal-impjant ta’ trattament fl-G[allis g[andu jkun hemm anqas irwejja[ u g[al pa;na 2
IL-LIBJA> Ftit mill-[erba li kien hemm ilbiera[ mal-fa//ata tal-Ambaxxata Libjana fi Tripli wara l-isplu]joni ta’ karozza bomba u li [alliet ]ew; g[assiesa Fran/i]i midruba. (Ritratt> Reuters) Ara wkoll Pa;na 20
Il-Vatikan
Champions League
Il-Papa :wanni Pawlu II qrib li jkun dikjarat qaddis wara li t-tobba japprovaw mirkalu ie[or
Bayern jumiljaw lil Barcelona u jaqtg[u passa;; g[all-finali ta’ Wembley
Ara Pa;na 19
Ara Pa;na 30
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 24 ta‘ April, 2013
2 Lokali
Tat id-droga lil ]ew; tfajliet ta[t l-età
Mara ta’ 32 sena mi]-}ejtun kienet kundannata 18-il xahar [abs u mmultata €1,500 wara li nstabet [atja li tat id-droga lil ]ew; tfajliet ta[t l-età. Chantelle Desira ammettiet li f’Lulju 2010 tat l-eroina lil ]ew; tfajliet ta[t l-età li kienu [arbu minn Dar Fejda, post li joffri kenn lil tfajliet b’im;iba diffi/li. Ammettiet ukoll li kellha fil-pussess tag[ha pilloli ecstasy. Skont l-ist[arri; tal-Pulizija, Desira kienet ]ammet f’appartament li g[andha fil-Floriana [ames tfajliet ma[rubin li g[amlu g[axart ijiem jg[ixu mag[ha. Tnejn mill-[ames tfajliet ammettew mal-Pulizija li f’dan il-perjodu kienu abbu]aw mid-droga eroina. Il-Prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispettur Jesmond Borg.
Niket
Il-PN jilqa’ l-approvazzjoni tal-impjant fl-G[allis minn pa;na 1
inkonvenjent g[allkomunitajiet tal-madwar peress li l-iskart li jintefa’ fillandfill se jkun di;à ;ie trattat kollu. Minkejja dan, il-Partit Nazzjonalista jappella lillgvern pre]enti biex i;ib fisse[[ skema ta’ good neighbourhood g[allkomunitajiet ta’ madwar limpjant tal-G[allis, kif ilgvern pre/edenti di;à da[[al fis-se[[ g[all-komunitajiet madwar l-impjant ta’ Sant’Antnin. Il-PN kompla li permezz ta’ dan l-impjant, mhux biss se tkun akkwistata ener;ija nadifa imma se jkun assigurat [ajja itwal g[all-engineered landfill tal-G[allis peress li liskart li se jintefa’ se jokkupa
Il-PN jappella lill-gvern ikompli miexi fuq l-Istrate;ija Nazzjonali g[all-Iskart approvata fl-2010 anqas volum ladarba jkun di;à ;ie trattat. Dan ifisser li se jonqos ilb]onn li tittie[ed aktar art g[all-iskop ta’ rimi ta’ skart. L-a//ess g[as-sit minn vetturi tal-iskart mhuwiex se jibqa’ jg[addi iktar mi/-/entru talMag[tab, i]da se jid[ol mittriq prin/ipali tal-coast road. Dan ukoll se jtejjeb il-[ajja
tar-residenti tal-madwar. Dan l-impjant hu wie[ed mill-impjanti li jissemmew flIstrate;ija Nazzjonali g[allIskart f’pajji]na, liema strate;ija ;iet approvata fl2010. Il-Partit Nazzjonalista jittama li l-Gvern pre]enti jkompli miexi fuq limplimentazzjoni ta’ din listrate;ija billi jkompli jimpenja ru[u fuq l-impjanti l-o[ra li pajji]na g[ad g[andu b]onn, fosthom impjant ie[or g[at-trattament tad-demel talannimali kif ukoll impjant li jie[u l-ener;ija mill-materjali li la jistg[u jkunu ri/iklati u lanqas mitfug[a f’impjant ta’ di;estjoni. Dan kollu g[andu jwassal sabiex pajji]na jakkwista terz mill-mira ta’ pajji]na ta’ 10% ener;ija nadifa.
Il-PM se jit[allas €7,000 kull sena talli ju]a l-karozza tieg[u It-Temp
UV INDEX
8
IT-TEMP il-bi//a l-kbira imsa[[ab bil-possibiltà ta’ xi ftit xita [afifa f’xi waqtiet VI}IBBILTÀ moderata li ssir ;eneralment tajba IR-RI{ qawwi g[al qawwi [afna mil-Lvant lokalment qawwi [afna g[al qawwa ta’ riefnu BA{AR qawwi li jsir qawwi [afna IMBATT baxx mix-Xlokk lokalment baxx g[al moderat TEMPERATURA l-og[la 20˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0 mm Xita mill-1 ta’ Settembru 415.2 mm IX-XEMX titla’ fis-06.19 u tin]el fid-19.42
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
Il-Prim Ministru, Joseph Muscat g[a]el li jibqa’ ju]a lkarozza privata tieg[u u f’dan il-ka] jit[allas allowance ta’ €7,000 fis-sena. Dan hekk kif kien stabbilit minn sistema introdotta ta[t Gvern pre/edenti. B’kollox matul din il-le;islatura, il-Prim Ministru sa jkun qed jit[allas €35,000 talli ju]a l-vettura privata tieg[u. Dan [are; minn mistoqsija parlamentari li saret midDeputat Nazzjonalista Claudette Buttigieg. Hi staqsiet
ukoll x’arran;ament sar g[al u]u ta’ karozzi ministerjali u lispejje] marbutin mag[hom. Il-Prim Ministru wie;eb li lkarozzi li kienu w]ati millmembri tal-Kabinett pre/edenti u li lejlet l-elezzjoni kienu ;ew iggaraxxjati fil-garaxx talPulizija f’Ta’ Kandja, ;ew assenjati lill-Kabinett pre]enti. Joseph Muscat ]ied li lUffi//ju tal-Prim Ministru g[amel ukoll arran;amenti g[al kirja ta’ numru ta’ vetturi g[al perijodu qasir biex ikunu jistg[u jinqdew il-membri tal-
Kabinett mal-[atra tag[hom. Wara l-a[[ar ta’ Marzu, kull Ministeru kien responsabbli biex jag[mel arran;amenti tieg[u, fejn applikabbli, g[axxiri jew kiri ta’ karozzi g[al u]u tal-Ministri\Segretarji Parlamentari rispettivi tag[hom. G[ar-rigward ta’ Michael Farrugia, is-Segretarju Parlamentari g[all-Ippjanar u Simplifikazzjoni Amministrattiva, inkrietlu karozza li l-ispi]a tag[ha hi ta’ €59 kuljum.
B[al-lum 25 sena L-ERBG{A L-og[la 20˚C L-inqas 16˚C
IL-{AMIS L-og[la 22˚C L-inqas 17˚C
IL-:IMG{A L-og[la 21˚C L-inqas 16˚C
IS-SIBT L-og[la 22˚C L-inqas 16˚C
IL-{ADD L-og[la 23˚C L-inqas 16˚C
UV
UV
UV
UV
UV
8
8
8
8
8
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 20˚C xemxi, Al;eri 19˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 13˚C imsa[[ab, Ateni 21˚C imsa[[ab, Li]bona 22˚C xemxi, Berlin 17˚C imsa[[ab, Brussell 13˚C imsa[[ab, il-Kajr 24˚C xemxi, Dublin 13˚C imsa[[ab, Kopen[agen 13˚C imsa[[ab, Frankfurt 16˚C ftit imsa[[ab, Milan 18˚C xemxi, Istanbul 15˚C xemxi, Londra 17˚C xemxi, Madrid 18˚C xemxi, Moska 11˚C xemxi, Pari;i 16˚C imsa[[ab, Bar/ellona 17˚C xemxi, Ruma 19˚C imsa[[ab, Tel Aviv 22˚C xemxi, Tripli 27˚C imsa[[ab, Tune] 17˚C imsa[[ab, Vjenna 19˚C imsa[[ab, Zurich 15˚C xemxi, Munich 15˚C imsa[[ab, St. Petersburg 15˚C imsa[[ab
W
aqt seminar organizzat millCaritas bit-tema “Mal-Familja kontra d-Droga”, il-Prim Ministru Eddie Fenech Adami enfasizza dwar kemm il-problema tad-droga f’pajji]na kienet saret parti mill-kultura. Il-Prim Ministru tkellem dwar il-[tie;a ta’ soluzzjonijiet differenti minn dawk u]ati tradizzjonalment fis-snin pre/edenti u sa[aq li t-tis[i[ tal-valuri seta’ jg[in f’din il-;lieda kontra ddroga. Il-Prim Ministru tkellem fost lo[rajn dwar l-importanza tas-sehem tal-g[aqdiet volontarji u wieg[ed limpenn tal-Gvern lejn dawn l-g[aqdiet biex bil-mezzi u l-limitazzjonijiet li kellu jg[in lil dawn l-g[aqdiet volontarji jkomplu jag[tu s-sehem tag[hom. A[bar o[ra trattat in-negozjati talGvern biex ikabbar il-prospetti g[allindustrija tal-vapuri f’Malta.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 24 ta’ April, 2013
Lokali 3
Il-pro;ett nazzjonali g[all-g[arg[ar hu wie[ed mill-pro;etti infrastrutturali ewlenin tal-amministrazzjoni pre/edenti u jinkludi t-t[affir ta’ mini u pro;etti o[ra biex jilqg[u g[all-problemi tal-g[arg[ar f’diversi zoni, fosthom f’{al Qormi
Ebda bidliet ma;;uri g[all-pro;ett nazzjonali tal-g[arg[ar Minkejja l-kritika kollha lill-gvern Nazzjonalista pre/edenti qabel l-a[[ar elezzjoni ;enerali dwar ilpro;ett nazzjonali kontra lg[arg[ar, il-Ministru g[atTrasport u Infrastruttura, Joe Mizzi mhux f’po]izzjoni li jispe/ifika liema bidliet konkreti u ma;;uri se jsiru f’dan il-pro;ett u liema aspetti ;odda se jkunu introdotti biex ji;;ustifikaw il-kritika li kienet issir qabel. F’konferenza tal-a[barijiet f’{al Qormi, il-Ministru Joe Mizzi tkellem dwar il-fa]ijiet li di;à tlestew u dawk li qed jitkomplew f’dan il-pro;ett nazzjonali. Il-pro;ett nazzjonali g[allg[arg[ar hu wie[ed millpro;etti infrastrutturali ewlenin tal-amministrazzjoni pre/edenti u jinkludi t-t[affir ta’ mini u pro;etti o[ra biex jilqg[u g[all-problemi talg[arg[ar f’diversi zoni, fosthom f’{al Qormi.
Il-Ministru Joe Mizzi mhux f’po]izzjoni jispe/ifika l-bidliet me[tie;a biex ji;;ustifika l-kritika li kienet issir qabel l-elezzjoni Il-pro;ett qed isir b’investiment ta’ €56 miljun u hu mistenni jitlesta f’nofs l-2014. Il-Ministru Mizzi qal li l-pro;ett jinkludi mini minn Birkirkara sa {a]-}ebbu; b’tul ta’ 1,500 metru li minnhom di;à tlestew 650 metru. Il-pro;ett jinkludi wkoll il-parti minn {al Qormi sa [dejn il-pont tal-Marsa, u [a]na g[al 300,000 metru kubu ta’ ilma. Il-Ministru Mizzi qal li issa dan se jkun pro;ett li bih se jkunu salvati 650,000 metru kubu ta’ ilma. Hu sa[aq fuq l-impenn li lpro;ett jitlesta fil-[in. Skont il-Ministru Mizzi, dan hu l-element ;did li se
jitwettaq fil-pro;ett. I]da f’Settembru 2012, ilMinistru ta’ dak i]-]mien George Pullicino kien di;à spe/ifika fil-pubbliku li lpro;ett se jkollu [a]na ta’ 700,000 metru kubu ta’ ilma u li fil-G]ira kien se jinbena wkoll ;ibjun li jesa 10,000 metru kubu ie[or ta’ ilma. Il-pro;ett, li qed isir b’fondi tal-Unjoni Ewropea, jinkludi wkoll iz-zona ta’ {‘Attard u anki {a]}ebbu;, fejn ix-xog[lijiet ilhom li bdew tmien xhur. Mistoqsi jispe/ifika liema allura huma l-bidliet ma;;uri li se jsiru, ilMinistru Mizzi semma biss i]-]ieda fil-;ibjun tal-ilma u li l-Gvern se jara l-pjanti u jkompli jwettaq il-pro;ett.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 24 ta’ April, 2013
4 Intervista
Partit miftu[, mag[qud u tan-nies Fil-[ar;a ta’ il-mument Simon Busuttil wie;eb g[add ta’ mistoqsijiet dwar il-Programm Politiku tieg[u. Din id-darba se jkun qed iwie;eb g[all-mistoqsijiet ta’ Claire Mifsud dwar l-isfidi prin/ipali li g[andu l-PN quddiemu – mistoqsijiet li mhumiex fa/li. I]da mistoqsijiet li jin[tie;u twe;iba. F’din l-intervista naraw kif Simon Busuttil, jekk ikun elett b[ala Kap tal-PN, se jkun qed jg[in biex il-partit ikun jista’ jibdel dawn l-isfidi f’opportunitajiet ta’ ti;did.
{afna huma tal-fehma li l-PN tant bidel lis-so/jetà Maltija li kwa]i kwa]i lanqas hu stess ma kien kapa/i j]omm ma’ dan irritmu mg[a;;el. Ma]]mien beda jidher /ar li lpartit beda jitlef gruppi ta’ nies li ma bdewx isibu millpartit it-twe;ibiet g[allmistoqsijiet tag[hom. Kif se tkun qed ta//erta ru[ek li l-partit ikun kapa/i jer;a’ ji;bor fi [danu dawn il-gruppi^
Naqbel ma’ din l-anali]i. Il-PN wettaq tant bidliet li sso/jetà tag[na nbidlet u f’/ertu sens qab]et sa[anistra lill-istess partit li biddilha. Fil-fatt, ir-ri]ultat talelezzjoni jindika li l-partit ma kienx g[adu sinkronizzat mas-so/jetà. Biex neg[lbu din l-isfida qed nipproponi li no[olqu kuntatt kontinwu ma’ esperti biex nifhmu sew it-trasformazzjoni fis-so/jetà Maltija u x’tistenna s-so/jetà tal-lum minn partit politiku. Hu biss jekk nifhmu sew lis-so/jetà li nkunu f’po]izzjoni li nag[tu twe;ibiet g[all-isfidi li qed tiffa//ja s-so/jetà. Barra minn hekk, qed nipproponi wkoll li no[olqu rabta ferm aktar mill-qrib u kontinwa mal-g[aqdiet volontarji u tas-so/jetà /ivili, anki permezz ta’ uffi/jal tal-partit responsabbli apposta mirrelazzjonijiet mas-so/jetà /ivili. G[andna wkoll nistiednu rappre]entanti tas-so/jetà /ivili biex jipparte/ipaw b’mod attiv fl-istrutturi talpartit kull meta tkun qed titfassal il-politka a;;ornata tal-partit. B’hekk il-partit ikun f’po]izzjoni ferm a[jar li jifhem u jirrifletti l-aspirazzjoni tas-so/jetà /ivili filpolicies tieg[u.
Minkejja li l-fatturi g[at-telfa huma varji, ]gur li wie[ed mill-kaw]i hu nnuqqas ta’ kuntatt man-
Simon Busuttil jemmen li hu biss jekk nifhmu sew lis-so/jetà li nkunu f’po]izzjoni nag[tu twe;ibiet g[all-isfidi li qed tiffa//ja s-so/jetà
nies. In-nies [assew innuqqas ta’ pre]enza talpartit fil-komunità, qribhom, vi/in tag[hom. Kif se tkun qed tqarreb il-partit lejn in-nies kif qed tg[id fil-messa;; ewlieni tal-programm politiku tieg[ek^
Matul dawn l-a[[ar 15-il sena ta’ [idma f’karigi pubbli/i, jien g[ext kuljum ilkuntatt man-nies. Dan g[amiltu kemm b[ala Membru tal-Parlament Ewropew kif ukoll b[ala lpersuna responsabbli millkampanja ta’ informazzjoni qabel ir-referendum talUnjoni Ewropea. B’hekk hi naturali g[alija li n;ib l-istess stil jekk ni;i fdat bittmexxija tal-Partit. Hekk kif ji;u eletti l-Kap, il-Vi/i-Kap u Segretarju :enerali, g[andhom jibdew minnufih pro/ess ta’ djalogu mat-tesserati f’kull lokalità biex jisimg[u direttament ming[andhom il-[sibijiet tag[hom dwar il-futur talpartit. G[andna nie[du numru
ta’ mi]uri biex inqarrbu lillpartit lejn in-nies. Pere]empju, g[andu jitwaqqaf one-stop contact point g[al min irid jikkuntattja l-partit. G[andna naraw li d-deputati parlamentari u kunsilliera lokali jkunu f’kuntatt kontinwu mar-residenti tal-lokalità tag[hom u nibdew minnufih ]jarat door-to-door.
Il-partit g[andu jkun miftu[ bera[ g[al kull min irid jag[ti sehem b’lealtà s[i[a lejn il-partit F’kull ka] jiena n[oss li lKap tal-Partit g[andu jag[ti l-e]empju billi jkun hu lewwel wie[ed li jkun fost in-nies u qrib in-nies fuq ba]i kontinwa. U g[ax le]empju jkaxkar, [addie[or jag[mel l-istess.
Wa[da mill-kritika hi li listrutturi tal-PN setg[u kienu iktar miftu[a biex jirriflettu a[jar il-[ti;iet ta’ so/jetà li g[addejja minn bidliet u sfidi kbar. Setg[u jkollhom il-bibien iktar miftu[a g[al min kien lest jag[ti daqqa ta’ id fil-partit. X’tibdil se tkun qed tag[mel biex l - istrutturi jkunu qed jirriflettu dawn il - bidliet fis - so/jetà u biex ikunu jinkludu parte/ipazzjoni usa ’ minn min jixtieq jag[ti sehmu fi [dan il partit^
Il - partit g[andu jkun miftu[ bera[ g[al kull min irid jag[ti sehem b ’ lealtà s[i[a lejn il - partit . Dan g[andu jg[odd g[all istrutturi kollha tal - partit minn fuq s ’ isfel u [add m ’ g[andu j[ossu esklu] jew li l - partit hu mmexxi minn grupp ]g[ir jew esklussiv . Il - partit g[andu jinbena fuq sinsla b ’ sa[[itha ta ’ voluntiera ta ’ kull età .
G[andu jiddjaloga mas so/jetà /ivili u s - settur tal volontarjat . G[andu jda[[al ;enerazzjoni ;dida fl - amministrazzjoni tieg[u . G[andu jattira l - a[jar nies b[ala rappre]entanti u kandidati . G[andu wkoll jutilizza bis - s[i[ ir - ri]orsi umani li joffru d - deputati u l - kunsilliera lokali tieg[u , kif ukoll l - eks dep utati , kandidati mhux eletti u nies non - politi/i li lesti jag[tu kon tribut . Nixtieq nara wkoll li d Dar ?entrali nag[mluha spazju miftu[ u attraenti li ti;bed lin - nies filwaqt li nag[mlu u]u a[jar mill proprjetajiet kollha tal partit . G[andna nwaqqfu Kummissjoni biex te]amina revi]joni tal-Istatut u talistrutturi tal-partit u kummissjoni o[ra biex tfittex u tag[]el kandidati ;odda. g[al pa;na 5
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 24 ta’ April, 2013
Intervista 5
Partit ]ag[]ug[ partit ta]-]g[a]ag[ minn pa;na 4
Fuq kollox g[andna mmorru g[and it-tesserati biex nisimg[u direttament ming[andhom kif jaraw ilfutur tal-partit u kif jixtiequ li l-partit jinbidel biex ikun tabil[aqq partit tan-nies u vi/in in-nies.
L-isfida finanzjarja hi sfida li ]gur se tkun qed tpo;;i pi] kbir fuq lamministrazzjoni tal-partit li ]gur se jkollha tie[u de/i]jonijiet li mhux dejjem se jkunu fa/li. Kif tkun qed t[ares lejn din l-isfida jekk tkun elett b[ala kap talpartit^
Partit politiku ma jistax jopera b’mod liberu jekk ikollu ma]]ra finanzjarja ma’ g[onqu. G[aldaqstant wa[da millewwel de/i]jonijiet tkun li na[tar grupp ta’ esperti biex i[ejju pjan konkret ta’ kif il-PN jindirizza s-sitwazzjoni finanzjarja tieg[u. Fuq ir-rakkomandazzjonijiet ta’ dan il-grupp jittie[du d-de/i]jonijiet me[tie;a biex is-sitwazzjoni finanzjarja tibda ti;i indirizzata. G[andha ssir separazzjoni bejn il-funzjoni politika talpartit u dik kummer/jali, u g[andha tin[atar persuna responsabbli mill-aspett kummer/jali b’miri /ari li tkun trid til[aq kull sena.
Simon Busuttil flimkien ma’ deputati Ewropej fil-Parlament Ewropew
Il-PN dejjem kien sinonimu ma]-]g[a]ag[ li kienu jag[]lu li jafdaw il-futur tag[hom f’idejn Gvern Nazzjonalista. Din l-elezzjoni dan il-fattur jidher li ntilef xi ftit tant li kwa]i kwa]i kien cool li tivvota Labour. Kif se tkun qed ti;bed votanti ]g[a]ag[ lejn il-Partit Nazzjonalista^
M’hemmx dubju li f’din lelezzjoni il-partit Laburista investa [afna fil-marketing tieg[u. U f’dan is-sens ipprova ji;bed li]-]g[a]ag[ lejh b’messa;;i li jappellaw. Din se tkun l-isfida tag[na, b[ala partit, li ner;g[u nag[tu spinta lill-mekkani]mi kreattivi fi [dan il-partit biex il-politika tal-PN ter;a’ tibda tappella
g[a]-]g[a]ag[. Fi [dan il-partit g[andna nies kapa/i li lesti jimpenjaw ru[hom. U hemm ukoll [afna li s’issa ma kinux asso/jati mal-politika li qed joffru lener;ija u l-entu]ja]mu tag[hom biex nibdew ir-riforma tal-PN. Irridu nift[u l-bibien bera[ g[al dawn in-nies li jridu jin-
volvu ru[hom u [afna minnhom huma ]g[a]ag[, b’ideat, ener;ija u entu]ja]mu. Dawn in-nies g[andhom ikunu s-sinsla tal-;enerazzjoni ;dida ta’ tmexxija filpartit. Hi din il-;enerazzjoni ;dida li trid ter;a’ tag[mel ilpartit wie[ed ]ag[]ug[ u li jappella g[a]-]g[a]ag[.
Simon Busuttil • • • • • • • • • • Simon Busuttil, li rri]enja minn Membru Parlamentari Ewropew wara li fl-elezzjonijiet ;enerali tad-9 ta’ Marzu kien elett fil-Parlament Malti minn ]ew; distretti, jir/ievi l-unur ta’ MEP tas-sena fil-qasam tas-sa[[a
•
Missier ta’ ]ew;t itfal. Avukat, spe/jalizzat fl-Istudji Ewropej. {a sehem ewlieni biex Malta ssie[bet fl-Unjoni Ewropea. G[andu esperjenza ta’ 13-il sena fl-istituzzjonijiet Ewropej. Iddefenda l-interessi tieg[ek fil-Parlament Ewropew sa mill-2004. Mexxa lill-Partit Popolari Ewropew fil-qasam tal-Libertajiet ?ivili, :ustizzja u Intern. Wettaq it-ti;did tal-Fondazzjoni A}AD. Mexxa l-pro/ess ta’ Kuntatt tal-PN mal-g[aqdiet tas-so/jetà /ivili. Fassal L-G[eruq Tag[na u l-Programm Elettorali tal-PN. Telaq mill-Parlament Ewropew biex jg[in lillPartit f’dawn l-a[[ar xhur. :ie elett minn ]ew; distretti bl-akbar numru ta’ voti mill-kandidati tal-PN.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 24 ta’ April, 2013
6 Lokali L-g[oti tad-demm m’g[andux vaganzi. Ag[ti d-demm illum
illum
Pressjoni biex jirre]enja d-Direttur :enerali tal-OLAF Il-Membru Parlamentari Ewropew f’isem il-Partit Popolari Ewropew, Inge Gressler, kompliet i]]id ilpressjoni fuq l-A;enzija Ewropea ta’ Kontra l-Frodi, lOLAF, wara li ddeskriviet lill-operat ta’ din l-g[aqda b[ala wie[ed bla kontroll. Dan wara li ;ie ppubblikat rapport li identifika irregolaritajiet serji dwar il-mod li bih l-OLAF ippro/ediet kontra leks Kummissarju Ewropew Malti, John Dalli. Gressler sa[qet li s-sitwazzjoni kienet idde;enerat u appellat lill-Membri talParlament Ewropew l-o[rajn biex ma jkomplux jinjoraw issitwazzjoni. Dawn il-kummenti komplew i]idu wkoll il-pressjoni fuq id-Direttur :enerali talOLAF, Giovanni Kessler, li ;ie attakkat ukoll minn din l-
MEP fuq l-azzjonijiet tieg[u, dejjem marbuta mal-ka] ta’ John Dalli. Dan wassal biex membri o[rajn tal-Parlament Ewropew isej[u g[ar-ri]enja immedjata ta’ Giovanni Kessler.
Il-President tal-Kummissjoni Ewropea Barroso biex jintervjeni personalment Membru ie[or talParlament Ewropew Jan Mulder talab lill-President tal-Kummissjoni Ewropea
Barroso biex jintervjeni personalment biex ji]gura ru[u li l-investigazzjonijiet kienu qed jitmexxew kif suppost u li jara lid-drittijiet kollha talpersuni investigati kienu ;ew im[arsa. Inga Grasse appellat ukoll biex il-membri kollha talParlament Ewropew jing[ataw a//ess g[ad-dokumenti kollha f’dan il-ka], filwaqt li akku]at lil Giovanni Kessler li qed ja[bi informazzjoni mill-pubbliku. Minn na[a tieg[u, Giovanni Kessler appella biex dan ir-rapport jin[are; pubblikament. Hu qal ukoll li minkejja li dan ir-rapport wera li hemm oqsma fejn jista’ jsir tibdil, ir-rapport ma sab l-ebda indikazzjoni li d-drittijiet fundamentali ta’ xi persuni setg[u kienu vjolati.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 24 ta’ April, 2013
Lokali 7
Francis Zammit Dimech qal li d-dover ta’ kull kunsillier hu li jara lill-PN jer;a’ jkun rebbie[ g[all-;id tal-Maltin
Simon Busuttil wieg[ed ilbiera[ li jekk ikun il-kap il-;did tal-PN ikompli bil-laqg[at fuq livell lokali u fuq livell distrettwali
Il-PN se ji;;edded Iwieg[ed li u jer;a’ jkun jkompli bil-laqg[at partit rebbie[ fil-lokalitajiet Waqt li kien qed jindirizza lkunsilliera tal-Partit Nazzjonalista f’B’Kara, il-kandidat g[all-kariga ta’ Kap tal-Partit Nazzjonalista, Francis Zammit Dimech qal li d-dover ta’ kull kunsillier hu li jara lill-Partit jer;a’ jkun rebbie[ g[all-;id tal-Maltin. Francis Zammit Dimech qal li lewwel sfida g[all-PN se tasal fi ]mien sena u xahrejn o[ra bl-elezzjoni g[allMembri tal-Parlament Ewropew, u biex il-PN jakkwista ri]ultat a[jar finnumru tar-rappre]entanti rridu na[dmu bla heda minn issa. Francis Zammit Dimech qal li lisfida ta’ wara se tkun dik tal-Kunsilli Lokali f’nofs il-pajji] kollu u g[alhekk
il-kejl ta’ dan ir-ri]ultat se jkollu importanza kbira. Spjega li dawn se jkunu wkoll l-ewwel elezzjonijiet fejn se jivvutaw dawk li se jkunu g[alqu 16 -il sena. G[alhekk ukoll i]]g[a]ag[ iridu jkunu fi/-/entru tal[idma tal-Partit Nazzjonalista. Francis Zammit Dimech qal li ]]g[a]ag[ g[andhom jibqg[u dejjem fi/-/entru tal-[idma politika u g[andna n[arsu lejn i]-]g[a]ag[ b[ala parti integrali mill-pre]ent u mill-futur. Finalment re;a’ tenna l-messa;; ta’ kura;; lill-kunsilliera u sostna li lPartit Nazzjonalista se’ jer;a’ ji;;edded, jissa[[a[ u jer;a’ jirba[.
Gwardjana tal-[abs ti/[ad Gwardjana fil-[abs ta’ Kordin /a[det li kienet hi li talbet pri;uniera biex tarmi ddroga fil-[abs kif allegat listess pri;uniera. Il-gwardjana, Nina Formosa, kienet qed tixhed quddiem il-Ma;istrat Edwina Grima fil-kumpilazzjoni ta’ Concetta Decelis u binha Jason li jinsabu mixlijin bittraffikar tad-droga fil-[abs stess. Concetta, ta’ 57 sena, u binha ta’ 35 sena, b[alissa qed jiskontaw sentenza ta’ [abs b’rabta mal-mewt ta’ Rachel Bowdler, tfajla ta’ 18il sena li fit-13 ta’ Mejju 2001 kienet instabet mejta f’g[alqa fil-limiti tal-Im;arr. It-tnejn li huma kienu nstabu [atja tal-qtil involontarju tat-tfajla u waqt li l-iben mar 25 sena [abs, lomm kienet ikkundannata 15il sena [abs. Fil-21 ta’ Novembru 2009 kienet instabet id-droga fi skip u skont il-pri;uniera Carmen Spiteri kienet Concetta Decelis li
g[additilha d-droga wara li ltaqg[et ma’ binha Jason. Spiteri allegat ukoll li kienet Formosa li qaltilha biex tarmi d-droga imma hekk kif xehdet fl-awla, biddmug[ f’g[ajnejha, Formosa innegat dan u qalet li kienet gwardjana o[ra – Karen Grech – li ordnatilha takkumpanja lil Spiteri biex din tarmi d-droga fi]-]ibel. Formosa qalet li g[alkemm akkumpanjat lil Spiteri sakemm din po;;iet pakkett ]g[ir f’va]ett tal-kafè, hi kienet qed tistenna bil-[erqa li tid[ol il-Ma;;ura [alli tinformaha b’dan. Waqt li qalet li l-prassi hi li meta tinstab id-droga ji;u infurmati ta’ fuqhom. Formosa sostniet li din ma kinitx l-ewwel darba li batiet g[ax riedet tag[mel xog[olha kif suppost. Mistoqsija mill-Avukat Tonio Azzopardi, li qed jiddefendi lill-akku]ati, jekk Grech u Spiteri humiex f’relazzjoni, Formosa wie;bet li iva.
Simon Busuttil f’laqg[a li kellu lbiera[ fil-Fgura b[ala parti millkampanja g[all-elezzjoni ta’ Kap talPN, wieg[ed li jekk ikun il-Kap il;did tal-Partit Nazzjonalista se jkompli b’dawn it-tip ta’ laqg[at fuq livell lokali u mhux biss fuq livell distrettwali. Filwaqt li rringrazzja lil dawk kollha li attendew g[al-laqg[a filFgura, Simon Busuttil fisser li wasal i]-]mien g[al ;enerazzjoni ;dida ta’ mexxejja fil-Partit Nazzjonalista. Simon Busuttil waqt il-laqg[a talbiera[ filg[axija fil-Fgura malkunsilliera tal-Partit Nazzjonalista tat-tielet distrett, sellem lil kap
pre]enti Lawrence Gonzi u ddeskrivieh b[ala bniedem serju u ta’ integrità, filwaqt li rringrazzjah tal[idma tieg[u tul dawn is-snin ta’ [idma li se jkompli ja[dem fuqha lkap il-;did tal-Partit Nazzjonalista ikun min ikun. Simon Busuttil qal li l-Partit Nazzjonalista g[andu jkun kburi li g[andu erba’ kandidati validi li se jikkontestaw g[al din il-[atra, tliet kandidati o[ra li Simon Busuttil irrefera g[alihom b[ala kollegi li b[alu lesti jid[lu g[ar-responsabbiltà kbira tat-tmexxija tal-PN sabiex b[ala partit jer;a’ jirba[ il-fidu/ja tal-poplu kollu.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 24 ta’ April, 2013
8 Parlament
Riskji ekonomi/i u ambjentali bir-reklamazzjoni tal-art Id-Deputat Nazzjonalista Toni Bezzina qal li jinkwetah il-fatt li l-Gvern qed ida[[al il-politika tarreklamazzjoni tal-art u jin/entiva lill-privat biex jissu;;erixxi s-siti fejn isir dan. Pro;ett b[al dan jikka]wa [afna [sara lillambjent marittimu minbarra l-fatt li jkun qed ikabbar ilproblema ta’ bini mhux u]at f’pajji]na. Toni Bezzina staqsa jekk hawnx il-[tie;a li jkompli jinfeta[ is-suq tal-bini meta hawn daqstant bini vojt. “Billi jing[ata permess g[al reklamazzjoni ta’ art ma jfissirx li se jin[olqu aktar impjiegi”, sostna d-Deputat Nazzjonalista. Il-Gvern irid joqg[od attent li ma ji;rix b[al Spanja fejn il-Gvern ibba]a [afna fuq l-i]vilupp tal-industrija tal-bini. Dan wassal g[al problemi flekonomija. Id-Deputat Nazzjonalista qal li t-topografija talg]ejjer Maltin jag[mel pro;etti b[al dawn diffi/li u li jinvolvu spejje] kbar. Minbarra riskji ekonomi/i kbar, pro;etti ta’ reklamar tal-art jippre]entaw riskji kbar g[all-ambjent.
Id-Deputat Nazzjonalista Stephen Spiteri qal li sar investiment qawwi millamministrazzjoni pre/edenti biex ji;;ieled lillitteri]mu kif ukoll biex ittfal ji]viluppaw it-talenti tag[hom kbar jew ]g[ar. Hu [e;;e; lill-Gvern pre]enti biex minflok jipprova jitfa’ dell ikrah fuq dak li kien isir, ikompli jibni fuq it-tajjeb li sar. G[andu jsir dak kollu possibbli biex jittie[du passi minn età bikrija [alli jkunu individwati t-tfal li jistg[u jsibu diffikultà fittag[lim. Fl-i]vilupp tal[iliet ta’ tfal fid-diffikultà ma kienx hemm biss attenzjoni individwali filklassijiet i]da anke pariri u ta[ri; lill-;enituri biex huma wkoll jg[inu fli]vilupp ta’ wliedhom. Stephen Spiteri qal li dan kollu juri kemm kummenti li qed isiru minn kelliema tal-Gvern pre]enti fejn qed isostnu li ma ng[atatx attenzjoni fis-snin li g[addew, huma kummenti in;usti. Dak li qed isir f’pajji]na hu rikonoxxut anke minn studji u rapporti tal-UE.
Se jkun qed isir programm awtomatiku dwar in-numru ta’ bdiewa f’pajji]na
Erba’ re;istri dwar il-bdiewa Maltin Je]istu erba’ re;istri fejn jin]amm tag[rif dwar innumru ta’ bdiewa fulltime\part-time li huma re;itsrati. Meta kien qed iwie;eb mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista ?ensu Galea, il-Ministru Leo Brincat
stqarr li dawn ir-re;istri, li fihom jista’ jkun hemm tag[rif komuni huma: idDirettorat tal-Agrikoltura, il-Paying Agency (IACS), il-Pitkalija u lKorporazzjoni tax-Xog[ol u t-Ta[ri; (ETC). Il-Ministru Brincat jinsab infurmat li min[abba n-
numru tal-programm, li filpre]ent qed jintu]a filpitkalija, din linformazzjoni mhux possibbli li tkun mi;bura b’mod awtomatiku. Jinsab infurmat ukoll li dDipartiment tal-Informatika (MITA) g[ad irid ilesti dan il-programm awtomatiku.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 24 ta’ April, 2013
Parlament 9
Il-Gvern mistenni jintrodu/i l-IVF sal-a[[ar tas-sena Il-Gvern jinsab g[addej bit-t[ejjijiet tieg[u dwar ilprogramm tal-IVF fl-Isptar Mater Dei sal-a[[ar tas-sena. Godfrey Farrugia, ilMinistru g[as-Sa[[a kkonferma dan bi twe;iba g[al mistoqsijiet supplimentari li saru midDeputat Nazzjonalista Joe Cassar fil-Parlament. Il-Ministru Farrugia spe/ifika i]da li larran;amemnti ne/essarji sabiex dan il-programm jitwettaq, g[adhom mhumiex f’posthom. Id-Deputat Nazzjonalista Joe Cassar proprjament staqsa g[aliex persuna li llum tokkupa kariga prominenti fis-sezzjoni talcustomer care fis-segretarjat tieg[u, g[adha qed tag[mel xog[ol kliniku fl-Isptar Mater Dei b’rabta ma’ te[id ta’ demm u ultrasounds. Id-Deputat Nazzjonalista staqsa lill-Ministru Farrugia jekk ja[sibx li tali a;ir imur kontra kull etika stabbilita g[all-impjegati fissegretarjati u jikkostitwixxi kunflitt kbir ta’ interess. Joe Cassar g[amilha /ara li ma kienx qed jiddubita millabbiltajiet ta’ din il-persuna. Il-Ministru Farrugia wie;eb li l-persuna li qed jirreferi g[aliha Joe Cassar qed tag[mel dik li jg[idulha follicle tracking u dan pari passu mal-kwalifiki tag[ha.
Hu qal ukoll li din il-persuna ma kinitx qed tit[allas talli qed tag[mel dan ix-xog[ol li g[andu x’jaqsam ma’ trattamenti favur it-tqala. Il-mistoqsija tad-Deputat Nazzjonalista wassal biex saru numru ta’ mistoqsijiet supplimentari, fejn fost o[rajn staqsa jekk bdewx isservizzi tal-IVF fl-Isptar Mater Dei u jekk humiex qed jintbag[tu pazjenti millprivat fl-Isptar Mater Dei. Il-Ministru Farrugia qal li dan mhux il-ka] i]da dDeputat Nazzjonalista Joe Cassar fil-pront staqsa g[aliex beda jitwettaq ilpro/ess. Godfrey Farrugia wie;eb li l-persuna partikulari kienet qed tie[u [sieb koppji li jistg[u jkunu kandidati g[al trattament bl-IVF biex ikollhom l-ulied. Id-Deputat Nazzjonalista re;a’ intervjena u staqsa jekk kienx hemm koppji li ;ew riferuti mis-settur privat. Wara li kien mistoqsi g[al darba, darbtejn, il-Ministru Farrugia kkonferma li dan assolutament mhux il-ka]. Mistoqsi mid-Deputat Nazzjonalista jekk idDipartiment tal-Obstetrics kienx riferut, il-Ministru Farrugia qal li peress li ddipartiment di;à [a [sieb koppji bi problemi ta’ fertilità, it-talba g[as-servizz talfollicle tracking ;iet naturali.
Pajji]na g[andu jibqa’ jfittex impjiegi b’valur mi]jud
“Filwaqt li kull post taxxog[ol g[andu jkun im[ares, il-Gvern ma g[andux jintrabat li jmur lura lejn l-industriji tal-passat. Pajji]na ma jistax jikkompeti fl-industrija tattessuti ma’ pajji]i o[rajn b[all-Marokk li j[allsu pagi baxxi. Pajji]na ma g[andux imur lura lejn industriji li biex ikunu kompetittivi, i[allsu pagi baxxi i]da g[andu jibqa’ jfittex investimenti li j;ibu impjiegi ta’ valur mi]jud. Dan qalu d-Deputat Nazzjonalista Tonio Fenech fir-rimarki tieg[u dwar mozzjoni biex jitwaqqaf ilKumitat Permanenti dwar Affarijiet Ekonomi/i u Finanzjarji. Din il-mozzjoni kienet approvata unanimament mi]-]ew; na[at tal-Kamra. Tonio Fenech qal li lOppo]izzjoni taqbel mattwaqqif ta’ dan il-Kumitat li se joffri l-possibbiltà li ssir diskussjoni aktar profonda dwar aspetti ekonomi/i u finanzjarji liema diskussjoni
tg[in biex il-pajji] ikompli jsa[[a[ l-i]vilupp ekonomiku u j[ares il-postijiet taxxog[ol. Il-Ministru tal-Finanzi Edward Scicluna spjega kif se ja[dem il-Kumitat li se jkun iffurmat minn seba’ Membri, erbg[a min-na[a tal-Gvern u tlieta mill-Oppo]izzjoni. Id-Deputat Laburista Silvio Schembri, li se jkun l-ewwel Chairman ta’ dan il-Kumitat, qal li dan il-Kumitat se joffri opportunità lill-Parlament biex jiskrutinja l-infiq talGvern. Dan il-Kumitat se jkun g[odda o[ra biex il-Parlament Malti jkun jista’ janalizza xxenarju lokali u internazzjonali kif ukoll rapporti ta’ istituzzjonijiet internazzjonali finanzjajri. Il-membri l-o[ra talKumitat huma l-Ministru talFinanzi Edward Scicluna u dDeputati Laburisti Charles Buhagiar u Michael Falzon. Min-na[a tal-Oppo]izzjoni lmembri huma Robert Arrigo, Kristy Debono, Tonio Fenech.
{tie;a ta’ studji dwar l-impatt li se to[loq power station ;dida “Nappella lill-Gvern biex jitpo;;ew, fuq il-Mejda talKamra xi studji li saru, jekk saru, rigward l-impatt li se to[loq il-power station ;dida proposta mill-Gvern. Dan enfasizzah id-Deputat Nazzjonalista Toni Bezzina meta kompliet id-diskussjoni, fl-istadju tat-Tieni Qari, dwar lAbbozz ta’ Li;i biex jimplimenta l-mi]uri tal-Ba;it ilbiera[ Id-Deputat Nazzjonalista Paula Mifsud Bonnici tkellmet dwar l-impenn tal-Gvern pre/edenti favur l-anzjani. Hi esprimiet id-di]appunt tag[ha g[all-fatt li s-Segretarju Parlamentari responsabbli millAnzjani Franco Mercieca, f’intervent li g[amel filParlament, naqas milli jirrikonoxxi l-passi kbar li twettqu favur l-anzjani fis-snin li g[addew. Gvern immexxi mill-Partit Nazzzjonalista ta l-akbar importanza lill-anzjani u [a lpassi biex offra servizzi [alli kemm hu possibbli l-anzjani jibqg[u jg[ixu fil-komunità fejn trabbew. Paula Mifsud Bonnici staqsiet jekk il-Gvern g[andux [sieb li s-sena li ;ejja jkompli jwessa’ lkategorija ta’ anzjani li qed jing[ataw allowance spe/jali kif hu mwieg[ed sa mill-ba;it ta’ din is-sena. Paula Mifsud Bonnici tkellmet ukoll dwar i]-]g[a]ag[ u rreferiet g[al diversi inizjattivi
li ttie[du mill-Gvern pre/edenti. Hi staqsiet x’sar minn g[ajnuna li kienet proposta fil-Ba;it imressaq f’Novembru li g[adda g[al koppji li jixtru proprjetà g[all-ewwel darba. Id-Deputat Nazzjonalista Michael Gonzi tkellem dwar ilqasam tas-sa[[a u qal li dan hu qasam li kuljum g[andu quddiemu sfidi ;odda. Il-Gvern pre/edenti [a [sieb li j]id innefqa fil-qasam tas-sa[[a sena wara o[ra anke fl-ag[ar tal-kri]i ekonomika. Michael Gonzi tkellem ukoll dwar il-kura primarja u kif jista’ jsir u]u a[jar mir-ri]orsi li je]istu b[a//entri tas-sa[[a u t-tobba talfamilja. Id-Deputat Nazzjonalista Kristy Debono tkellmet dwar mi]uri biex it-tfal ikunu m[ajra jaqraw i]jed. Hi staqsiet xi pjani g[andu l-Gvern biex jimplimenta l-weg[da tal-g[oti tat-tablets u kif dan il-mezz se jintu]a g[all-a[jar interess tattfal. Kristy Debono rreferiet ukoll g[as-settur tal-proprjetà f’pajji]na u l-effett tieg[u fuq lekonomija. Filwaqt li hu tajjeb li jkun hemm a;;ornament kontinwu tar-regoli tal-MEPA, ikun [a]in li ting[ata limpressjoni li kollox jista’ jg[addi. Id-Deputat Nazzjonalista qalet li lindustrija tal-kostruzzjoni g[andha effett qawwi fuq issettur bankarju u jrid ikun hemm l-attenzjoni dovuta biex
]balji li se[[ew f’pajji]i o[ra ma jkunux ripetuti f’pajji]na. Id-Deputat Nazzjonalista Toni Bezzina tkellem dwar irrwol tal-MEPA b[ala istituzzjoni li t[ares l-ambjent u tirregola l-i]vilupp. Hu staqsa g[aliex se[[ew /erti bidliet li qed idg[ajfu din l-istruttura. Toni Bezzina staqsa g[aliex i/Chairman ma g[adx g[andu rwol e]ekuttiv u hu fuq ba]i part time. Hu g[amel mistoqsijiet ukoll dwar ir-ri]enja talKap E]ekuttiv u tad-Direttur tal-Ambjent. Sejja[ lill-Ministru biex jag[ti aktar tag[rif dwar ilpassi li qed jittie[du. Id-Deputat Nazzjonalista qal li g[adha ma ng[atat l-ebda twe;iba g[al talba li g[amel biex jitpo;;ew fuq il-Mejda talKamra xi studji li saru, jekk saru, rigward l-impatt li se to[loq il-power station ;dida proposta mill-Gvern. Hu staqsa wkoll jekk il-Gvern hux se jer;a’ j;ib lura sitwazzjoni fejn kull de/i]joni li tittie[ed trid ilbarka tal-Ministru. Id-Deputat Nazzjonalista Frederick Azzopardi qal li lBa;it li qed ikun diskuss kien possibbli g[aliex il-Gvern immexxi mill-PN dejjem emmen fil-[iliet tal-poplu u b’hekk irnexxielu, b’g[a]liet responsabbli, ikabbar linvestiment. Mill-banda l-o[ra l-Partit Laburista dejjem oppona kull tip ta’ ]vilupp partikolarment ]vilupp f’G[awdex.
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 24 ta’ April, 2013
10 Opinjoni
Il-fidwa tal-[addiema Ir-rumanz so/jali “hu rumanz mibni fuq ix-xog[lijiet ta’ komunità s[i[a, b[al abitanti ta’ belt jew ra[al jew art s[i[a, ilkoll meqjusin b[ala partijiet ta’ grupp s[i[, u sewwa sew ta’ so/jetà, rumanz li jix[et dawl fuq xejriet komunitarji ta’ xe[ta morali, ekonomika, kulturali, familjari u l-bqija”... (Oliver Friggieri, Dizzjunarju ta’ Termini Letterarji) Ma ninsa qatt ‘L-Isqaq’ ta’ :u]è Chetcuti, g[alliem tieg[i fil-Li/eo tal-{amrun. Snin wara sirt naf lil ibnu, tlabtu li niltaqa’ ma’ missieru. L-awtur ;ie jarani fl-uffi//ju, ;ab mieg[u dan il-ktieb u ffirmahuli. Dejjem bqajt nirrispetta lil min g[allimni matul i]-]minijiet. Illum g[a]ilt g[all-qarrejja ]ew; rumanzi tal-Ingliza Elizabeth Gaskell (1810-1865), Mary Barton (1848) u North and South (1855). Il-kittieba li kienet to[ro; ir-rumanzi filforma ta’ faxxikli kitbet dwar il-qag[da tal-[addiema l-aktar dawk li g[exu fl-‘erbg[inijiet tal-;u[’ tas-seklu dsatax flIngilterra. Bniedma tal-klassi tan-nofs li g[exet parti minn [ajjitha f’Manchester, /entru tal-industrijalizzazzjoni flIngilterra. }mien meta n-nies bdiet titlaq mill-kampanja g[all-ibliet biex issib xog[ol, im[allsa bil[bub, ta[dem sig[at twal. Toqg[od f’kantini. Tfal li ma jiklux bi]]ejjed, tonqsilhom sa[[ithom, imutu kmieni. Ilkitba tg[allem, il-persuni jid[lu f’diskussjonijiet dwar politika, ekonomija, imqieg[da f’[alqhom. Jg[ixu wkoll, jifir[u, jbatu, qalb ;rajjiet ta’ m[abba. Ji;u listrajks, drabi jinqala’ l-inkwi-
u min ja[dem jifhmu lil xulxin u jag[afu x’ji;ri meta fuqhom ti;i tra;edja. “U hekk ;ew il;abriet s[a[ u kbar ta’ [ila u sa[[a, li minn ]mien g[al ]mien jaraw id-dawl, li jsiru ta’ sikwit minn dawk li darba kienu mdendla fuq is-salib talagunija biex o[rajn ma jbatux kif huma batew.’’ “L-aktar [a;a li t-tbatija tista’ twettaq, min ibati ji;;ieled mal-mibg[ut talMulej sakemm tit[alla barka mhux g[al wie[ed biss imma g[al nisel wara nisel.” {afna drabi Gaskell tie[u bi//iet millKotba Mqaddsa. North and South It-tieni rumanz North and South jie[u lill-qarrej fi Triq Harley, f’Londra fejn il-protagElizabeth Gaskell (1810-1865)
et. Hemm ba[ar jaqsam bejn min i[addem u min ja[dem. Xi ftit sarka]mu dwar ir-Re;ina Vittorja u ]ew;ha l-Prin/ep Albert ma jonqosx meta jissemma li g[andhom isiru li;ijiet dwar ix-xog[ol tan-nisa fil-fabbriki. “G[al dawk l-a[[ar tliet snin, in-negozju mar mill-ag[ar g[all-ag[ar, il-prezz tal-ikel tela’ u tela’. In-nuqqas ta’ qbil bejn l-g[add s[i[ tal-qlig[ talklassi tal-[addiema u l-prezz tal-ikel tag[hom, ;ab, f’aktar ka]i milli wie[ed jista’ jobsor, mard u mewt. Familji s[a[ bdew riesqa bilmod il-mod lejn il-;u[ li jwassal g[all-mewt. Kien je[ti;ilhom biss lil Dante biex ifakkar tbatijiethom” (Mary Barton). :rajja ta’ m[abba bejn Mary, bint trejdjunjinista, u James, [addiem f’fabbrika.
Skont Gaskell minn i[addem u min ja[dem jifhmu lil xulxin u jag[rfu x’ji;ri meta fuqhom ti;i tra;edja
Missier Mary ma jridx li bintu ta[dem f’fabbrika, hekk issib post fejn ta[dem ma’ [ajjata. Mary ma tafx li t[obb lil James li jsir eroj meta fabbrika tie[u n-nar u jirnexxilu jo[ro; minn ;ewwa ]ew; [addiema li nqabdu hemm. Sid il-fabbrika se jit[allas mill-assigurazzjoni u jifla[ jistenna. Il-[addiema sakemm ter;a’ tifta[ il-fabbrika ma huma se jda[[lu xejn. Kif se jag[tu x’tiekol lill-familja?. Mary tiltaqa’ ma’ bin sid ta’ fabbrika, Harry Carson u fla[[ar tinteba[ li dan qed jg[addi ]-]mien biha g[ax ma g[andu l-ebda [sieb ta’ ]wie;. G[addej l-inkwiet industrijali fil-belt u Harry jinqatel. Tinstab il-pistola qerrieda, omm James mistoqsija mill-Pulizija tistqarr li l-arma hi ta’ binha. Barra hekk ftit qabel James u Harry kienu tlewmu. Fatt mag[ruf mill-Pulizija. James se jitressaq il-qorti mixli bi qtil. Mary taqsam l-ib[ra biex issib [abib ta’ James li jista’ jg[id li dan kien mieg[u, f’post ’il bog[od mix-xena tal-qtil. Skont Gaskell minn i[addem
onista Margaret qed tg[addi xi ]mien g[and o[t ommha. Ku;initha Edith qed t[ejji g[a]-]wie; ma’ kaptan flArmata. Meta jg[addi kollox, Margaret tmur lura lejn Helstone, ra[al /kejken filkampanja fejn missierha hu vigarju Anglikan. Dan jid[ol fi kri]i spiritwali u jikteb lill-Isqof biex jg[arrfu li se jitlaq mix-xog[ol tieg[u. Fuq parir ta’ [abib tal-familja, il-familja tag[]el li tmur il-belt industrijali ta’ Milton, belt ma[luqa minn Gaskell, fejn leks vigarju jista’ jibda jag[ti xi tag[lim privat. Waqt il-vja;; Margaret “mielet lura u g[alqet g[ajnejha, u d-dmug[ fawwar ’il barra, u ddendel jiddi g[al ftit fuq ix-xag[ar tax-xfar ilg[ajnejn delli, sakemm /ar/ar ’l isfel bil-mod fuq [addejha, u waqa’ bla ma taf, fuq ilbiesha.” Mill-kampanja sabi[a li tat is-sa[[a ma[kuma minn nies tal-art, il-familja ssib lilha nnifisha qalb id-d[a[en u l[sejjes ma[kuma min-nies talmanifattura. Il-missier isir [abib ma’ /ertu Thorton li mixxejn sar g[ani. Dan g[andu ibnu, John li jsir
minn Joe Cassar stcassar@maltanet.net
i[obb lil Margaret li hi t[obb ukoll imma ma tafx. Il-qag[da tal-[addiema filbelt hi [a]ina. Dawn “kontra qalbhom kienu jintelqu f’sodda u jmutu fil-kwiet, jintemmu mid-dinja li ma ridithomx, imma li kienu j[ossu li ma kinux se jistrie[u fl-oqbra tag[hom min[abba l-biki li kien jaqbad mag[hom tal-ma[buba tag[hom bla sa[[a, li kienu se j[allu warajhom, li kienu jg[iru g[as-setg[a tal-g[asfura salva;;a li kienet tag[ti jieklu li/-/kejknin tag[ha sewwa sew mid-demm ta’ qalbha.” Jo[or;u bi strajk, Thorton i;ib l-Irlandi]i biex jie[du posthom. Il-[addiema jridu ja[btu g[al-Irlandi]i msejkna b[alhom. Fl-eqqel tal-;lied Margartet issib lilha nnifisha fin-nofs u ssir eroj almenu g[all-bniedem li j[obbha. Il-qarrej ma jinsiex li l[addiem Higgans li minn kontra Thorton imur wara ]mien ja[dem mieg[u g[all-;id ta’ min ja[dem u ta’ min i[addem, i/-/kejkna Bessy, bintu, li min[abba nuqqas ta’ ikel timrad minkejja li Margaret tag[mel g[aliha kull ma tista’. Nies ]g[ar li minkejja fqar jifhmu lil min hu b[alhom u jg[inuh f’dinja fejn it-tama tifdi {ajr lil A;enda Book Shop
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 24 ta’ April, 2013
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Tbag[bis ta/-/ifri bi [sara g[al Malta Il-Ministru tal-Finanzi Edward Scicluna ;ie rappurtat li, waqt li qieg[ed Washington g[al-laqg[a tal-Bank Dinji, iltaqa’ ma’ uffi/jali tal-Fond Monetarju Internazzjonali u tal-a;enzija tar-ratings Standard and Poor’s biex ji//ara l-po]izzjoni talfinanzi tal-Gvern Malti. Ba;it rifless ta’ ekonomija li kienet sejra tajjeb
Wara l-elezzjoni ;enerali, kemm kummentaturi indipendenti – anke barranin – kif ukoll il-Gvern Laburista nnifsu ammettew li sew l-ekonomija Maltija u anke l-qag[da fil-finanzi tal-Gvern Malti kienu tajbin. Tant kienu tajbin, li l-Gvern Laburista g[adda lba;it fotokopja tal-ba;it li kien ressaq il-Gvern Nazzjonalista f’Novembru li g[adda u li l-Labour dak i]-]mien kien ivvota kontrieh, waqt li ]-]ew; na[at issa vvutaw favurih. Tbag[bis f’/ifra ta’ €70 miljun
Minkejja dan, il-Ministru tal-Finanzi fil-ba;it, qabad € 70 miljun li l-Enemalta kienet da[[let is-sena l-o[ra f’taxxa fuq il-fuels u ma wrihomx
b[ala d[ul fl-2012. Mela, b’dawn is-€ 70 miljun li l-Ministru Edward Scicluna naqqas mid-d[ul tal-Gvern g[as-sena l-o[ra, l-i]bilan/ tal-Gvern g[all-2012 ;ie jidher wie[ed fil-mija og[la milli kien ikun kieku l-Gvern Laburista wera, kif suppost, dawn is-€ 70 miljun b[ala d[ul fl2012. B’hekk, l-i]bilan/ g[as-sena l-o[ra, flok 2.5% kif suppost, il-Gvern Laburista qabad u b’daqqa ta’ pinna qed jurih 3.5% b’mod artifi/jali. Ti/pisa bla b]onn ta’ isem Malta...
Kieku din kienet biss tbag[bisa g[all-konsum Malti biex il-Gvern Laburista jipprova jpin;i [a]in is-sitwazzjoni tal-finanzi tal-Gvern ta’ qablu – tg[id pa/enzja, propaganda ta’ politikanti medjokri biex jippruvaw i/appsu lil ta’ qabilhom. Imma dak li g[amel il-Ministru Edward Scicluna /appas isem Malta bla b]onn ma’ a;enziji barranin. Il-Gvern Laburista se jda[[al ukoll bla b]onn lil Malta fi Pro/edura ta’ }bilan/ G[oli mal-Unjoni Ewropea g[ax l-i]bilan/ g[as-sena l-o[ra qed jurih artifi/jalment aktar minn 3% tal-Prodott Domestiku Gross.
… bi [sara g[all-ekonomija Maltija
Jekk il-Ministru Edward Scicluna jrid juri lilla;enziji barranin kif inhuma tassew il-finanzi talGvern Malti messu l-ewwel nett juri fis-sena 2012 id-d[ul tal-Enemalta g[al dik is-sena. Imma g[allpropaganda parti;jana, medjokri u negattiva, Edward Scicluna spi//a jtebba’ isem Malta bi [sara g[all-ekonomija Maltija u g[alina l-Maltin kollha.
De/i]joni o[ra ]baljata
Dan hu e]empju ie[or ta’ de/i]jonijiet ]baljati li [a l-gvern ;did Laburista ta’ Joseph Muscat. IlGvern Laburista u l-Ministru tal-Finanzi setg[u g[a]lu mod ie[or. I]da g[a]lu dak li jxellfu u j/appsu s-sitwazzjoni finanzjarja ta’ Malta ming[ajr ebda b]onn. G[a]lu t-triq tal-periklu.
Politika xejn serja tal-gvern il-;did
Din mhix politika serja ta’ gvern f’sitwazzjoni fejn l-ekonomija dinjija g[adha fra;li. Fejn l-ekonomiji ta’ pajji]i madwarhom jinsabu g[arkupptejhom u fi kri]ijiet kbar. Fejn pajji]na jrid jibqa’ b’seba’ g[ajnejn isegwi dak li qieg[ed ji;ri madwarna u kif nistg[u nindirizzaw u nwie;bu g[al kull ]vilupp li jista’ jdg[ajjef il-qag[da ekonomika ta’ pajji]na.
Malta tag[na lkoll – g[ajta superfi/jali! Di;à g[addew aktar minn xahar ta’ gvern Laburista u dik li kienet [olma kerha malajr saret realtà hekk kif illum qed nesperjenzaw xi jfisser il-Labour fil-gvern. L-g[ajta ta’ Malta tag[na lkoll kienet g[ajta superfi/jali intenzjonata biss biex tirba[ lelezzjoni ;enerali; iwieg[du l-ilma ji]fen lil kul[add i]da la darba jirb[u l-gvern jer;g[u jkunu l-Labour lantik kif jafu jkunu. Fl-a[[ar jiem g[exna g[al [atriet li ]gur ma jirriflettux lg[ajta ta’ qabel l-elezzjoni, arroganza fit-tmexxija g[aliex issa tal-Labour reb[u b’ma;;oranza kbira u g[andhom disa’ si;;ijiet aktar millOppo]izzjoni fil-Parlament, kitbu diskors g[all-President li kien parti;jan u talbu g[arri]enji ta’ min ma jaqbilx mag[hom g[aliex il-pajji] issa hu tag[hom u tag[hom biss.
Poplu li j[ossu tradut
Fl-isfond ta’ dan kollu lpoplu di;à qed i[ossu li kien tradut minn mexxej li qabel l-elezzjoni ta l-imperssjoni li kien se jimxi xorta o[ra. Dan hu l-a;ir ta’ partit li kellu kilba kbira g[all-poter u la darba l-poplu tah il-mandat li jmexxi b’ma;;oranza daqstant kbira, issa jista’ jara lil kul[add dubbien. Il-Labour fil-gvern g[andu jkun umli bi]]ejjed li minkejja l-appo;; li kiseb ix-xahar li g[adda, irid jibqa’ malweg[da li se jkun gvern ta’ kul[add u g[al kul[add. Minn dak li rajna s’issa u bil-[atriet li qed isiru fiddiversi ministeri u dipartimenti tal-gvern, jidher bi//ar li tal-Labour qed jag[]lu lil min kien fuq in-na[a tag[hom fl-a[[ar elezzjoni ;enerali waqt li jeskludu nies kapa/i u li kienu prova [ajja
Biex il-Partit Laburista jkun tassew partit politiku fil-gvern li j;ib l-g[aqda nazzjonali li tant fta[ar biha fl-a[[ar elezzjoni, irid ikun umli bi]]ejjed li jirrikonoxxi l-po]ittiv ta’ nies ta’ stoffa li mhumex Laburisti
tas-su//ess miksub f’diversi oqsma meta l-Partit Nazzjonalista kien fil-gvern. Kul[add hu validu
Dan il-pajji] hu wisq ]g[ir biex ikollna gvern li jelimina nies ta’ stoffa sempli/iment g[aliex ma appo;;awx ilPartit Laburista fl-a[[ar elezzjoni. Biex pajji]na jkompli jikseb is-su//ess fid-diversi setturi kif ukoll inkunu laqwa pajji] tal-Unjoni Ewropea, il-Gvern je[tie; jag[mel u]u mill-aqwa potenzjal li g[andu pajji]na. L-aqwa potenzjal hu kompost minn nies ta’ kulur politiku differenti u mhux Laburisti jew Nazzjonalisti biss. Ikun ]ball kbir jekk xi Gvern jelimina nies mill-partit oppost sempli/iment biex i[alli lin-nies tieg[u jirrenjaw u jgawdu. Jekk pajji]na jag[mel su//ess, kif se[[ f’dawn la[[ar snin, ma tkunx reb[a tal-gvern wa[du i]da talpajji] u l-poplu kollu f’daqqa. Biex il-Partit Laburista jkun tassew partit politiku fil-gvern li j;ib l-g[aqda nazzjonali li tant fta[ar biha fl-a[[ar elezzjoni, irid ikun umli bi]]ejjed li jirrikonoxxi
l-po]ittiv ta’ nies ta’ stoffa li mhumex Laburisti u m’appo;;gawx lill-Labour filGvern i]da g[andhom kontribut validu x’jag[tu lil dan il-pajjiz. Sfortuntament xbajt nisma’ b’ri]enji sfurzati ta’ nies validissimi g[aliex il-Gvern talabhom jirri]enjaw jew g[amlilhom il-bsaten fir-roti biex jirri]enjaw. Kif hemm Laburisti kapa/i hemm ukoll Nazzjonalisti kapa/i. Jekk iridu l-g[aqda je[tie; li l-Gvern ikun e]emplari bi]]ejjed li jinkludi l-aqwa nies minn kull parti tas-so/jetà u minn kull partit politiku biex tassew pajji]na jkun tag[na lkoll. Ammirazzjoni lejn Lawrence Gonzi
Fuq nota differenti, wara li segwejt u qrajt b’interess lintervista tal-kap tag[na, Lawrence Gonzi f’The Sunday Times ma nistax ma nkunx kburi b’din il-persuna u g[ax-xog[ol kbir li dan g[amel g[all-partit u g[al pajji]na kemm dam b[ala Prim Ministru. Dejjem kelli u se jibqa’ jkolli ammirazzjoni kbira lejn Gonzi g[aliex dan kien il-bniedem li mexxa lil
minn David Casa david.casa@europarl. europa.eu
pajji]na fl-aktar ]minijiet diffi/li g[all-ekonomija taddinja. Minkejja dan, pajji]na baqa’ sod u b’sa[[tu; pajji]na baqa’ jattira l-investiment u baqa’ jo[loq limpjiegi. Kien mertu ta’ Gonzi b[ala Prim Ministru li f’dawn l-a[[ar [ames snin in[olqu 20,000 impjieg ;did u kienu salvati 5,000 impjieg o[ra. Dan il-bniedem se jibqa’ politiku ta’ ammirazzjoni li kellu j[abbat wi//u ma’ ]minijiet iebsa u li ]gur ma kinux tort tieg[u. Ir-rispett lejn Gonzi jibqa’ infinit.
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 24 ta’ April, 2013
12 Opinjoni
Il-valur tal-pellegrina;;i Mhux l-ewwel darba li niltaqa’ ma nies li jkunu sejrin xi pellegrina;;. Lourdes, Fatima, Medjugorje, l-Art Imqaddsa, Czestochowa, Assisi, San Giovanni Rotondo … il-kantaliena ta’ postijiet marbuta mal-intervent qaddis mis-Sema ma tispi//a qatt. Anzi qieg[da dejjem ti]died! Li tmur pellegrina;; hi esperjenza qawwija. G[allgrazzja ta’ Alla jiena g[extha kemm-il darba. G[aliex nag[]lu li mmorru pellegrina;;? {afna jg[idulek li la Alla qieg[ed kullimkien m’g[andhomx g[alfejn imorru mkien. Lo;ikament u teolo;ikament g[andhom ra;un. G[al min jemmen il-Mulej jisma’ talbna minn kullimkien. L-ebda post fid-dinja mhu mbieg[ed minnu. A[na ilkoll ng[ixu ta[t il-[arsa mimlija m[abba tieg[u. Madankollu xorta wa[da jibqa’ l-fatt li hawn /erti postijiet li g[andhom ix-xorti li d-Divin wa[[adhom mieg[u. Li min i]urhom ikun di;à da[al f’:erusalem tasSema minn din id-dinja stess. Ittra dwar il-pellegrina;;i
Fid-29 ta’ :unju tal-1999, il-Beatu :wanni Pawlu II kiteb ittra mill-isba[ rigward il-pellegrina;;i. Semmieha Ittra dwar il-pellegrina;;i lejn l-imkejjen marbuta mal-istorja tas-salvazzjoni. L-iktar [a;a li laqtitni fiha hija l-mod poetiku li bih din l-ittra hija miktuba. Fil-bidu tal-Ittra Papa Wojtyla jiddeskrivi l-imkejjen marbuta mal-pellegrina;;i b[ala “‘postijiet’ li fihom ilMulej g[a]el li ‘jg[ammar fostna’” (:w 1:14) (§1). Min din id-definizzjoni di;à nistg[u ni;bdu konklu]joni importanti dwar il-pellegrina;;i. Wie[ed jag[mel pellegrina;; biex jid[ol fl-g[amara ta’ Alla. Ji;ifieri jid[ol fid-dar tieg[u f’din id-dinja stess. F’kull post ta’ pellegrina;; il-Mulej ippermetta lill-bniedem biex
minn Patri Mario Attard OFM Cap frmarioa@gmail.com
toqog[dux t[abblu raskom g[all-g[ada, g[ax il-jum ta’ g[ada j[abbel rasu hu g[alih innifsu. Bi]]ejjed hu g[alljum it-ta[bit tal-;urnata (Mt 6: 31-34). Mixja kontinwa
Il-belt ta’ Lourdes – fejn dehret il-Madonna lit-tliet tfal /kejknin – tibqa’ kalamita g[al eluf kbar ta’ nies. L-a;enzija Euro Tours f’Malta hi fost dawk li ta’ kull sena torganizza g[add ta’ pellegrina;;i g[al din il-belt fejn dawk kollha li jmorru jkollhom l-opportunità li j]uru l-grotta tal-Madonna
jiltaqa’ mieg[u b’mod iktar dirett minn imkejjen o[ra. L-inizjattiva kienet dejjem tal-Mulej. Huwa hu li jag[mel l-istedina lill-bniedem. Imbag[ad jiddependi mill-bniedem jilqag[hiex jew le. Dan jag[mlu mhux g[aliex il-bniedem jist[oqqlu. {afna persuni li spi//aw imda[[la fi stejjer ta’ dehriet kollha g[amlu l-istess esperjenza ta’ Mosè. Ilkoll [assewhom mhux denji li jiltaqg[u ma’ Alla. Madankollu l-Mulej g[a]ilhom biex bihom jg[arraf lilu nnifsu lill-kotra. G[alhekk to[odhiex bi kbira jekk b[ala pellegrin int ukoll t[ossok li ma jist[oqqlokx li tkun f’dawn ilpostijiet imqaddsa. U min verament jist[oqqlu ikun quddiem il-Mulej? Mhux kul[add g[andu xi jxomm ta[t abtu? I]da mbilli persuna ma jist[oqqilhiex b’daqshekk ma jfissirx li ma tistax tinfeta[ g[all-grazzja ta’ Alla li, kif tg[allimna lewwel ittra ta’ Pietru, “hi ta’ [afna xorta” (1 Piet 4:10). Meta l-Mulej ikun jrid b’sa[[a jressaq persuna lejh jag[mel minn kollox biex
i;ibha f’po]izzjoni li jaqblilha tilqg[u. Inkella ma tg[ix filpa/i mag[ha nnifisha. Mela, wie[ed jag[mel pellegrina;; biex jesperjenza l-qawwa ta’ Alla f’[ajtu. Esperjenza partikulari
Fl-esperjenza tal-pellegrina;; hemm il-punt tat-tluq u l-punt tal-wasla. Fil-punt tattluq wie[ed jista’ jkollu bi]ibilju xewqat. Wie[ed jaf imur pellegrina;; biex jakkwista [wejje; li huma intrisikament marbuta ma’ din l-art. Hekk ng[idu a[na m’hemm xejn [a]in fli wie[ed jitlob lill-Mulej biex ikollu xxog[ol li jirrendilu aktar flus [alli j]omm familtu f’iktar kumdità. Lanqas mhu [a]in meta wie[ed jitlob lill-Mulej biex jixtri dar ikbar milli g[andu bil-g[an li fiha jkun jista’ jlaqqa’ lill-familja tieg[u f’post iktar komdu. Jew li jkun jista’ jixtri karozza a[jar milli jsuq biex biha jkun jista’ jaqdi iktar b’[effa l-b]onnijiet tal-familja. Il-Mulej jilqag[na bil-[ti;iet tag[na kif inhuma g[aliex jaf na[sbuha. Jaf
x’inhuma l-b]onnijiet kollha tag[na. Madankollu ma jfissirx b’daqshekk li dak li nitolbuh se jag[tihulna kif niddettawlu a[na. Iltqajt ma’ [afna persuni li qabel telg[u pellegrina;; lill-Mulej g[amlulu llista tat-talb tag[hom. I]da l-esperjenza ta’ [ajjithom g[allmithom li lMulej kellu affarijiet ferm isba[ u bil-wisq iktar importanti g[alihom milli [olmu huma. G[alhekk f’pellegrina;;, wie[ed je[tie;lu jikber i]jed fl-g[arfien li qabel mal-Mulej jimlielna bwietna bil-flus jew djarna bl-aqwa lussu l-ewwel [a;a li jrid huwa lilna! Il-pellegra;; i;ibna nirra;unaw b[alu! Hekk jg[idilna :esù: G[alhekk toqog[dux tinkwetaw ru[kom u tg[idu,’X’se nieklu?’ jew ‘X’se nixorbu?’ jew ‘X’se nilbsu?’ g[ax dawn huma kollha [wejje; li jfittxuhom il-pagani. Imma Missierkom li hu fis-smewwiet jaf li dan kollu te[ti;uh. Mela fittxu lewwel is-Saltna u l-;ustizzja ta’ Alla, u dan kollu jing[atalkom ukoll. Mela
Il-pellegrina;; ifakkarna li mixja tag[na f’din id-dinja g[andha twassalna f’:erusalem tas-Sema. Meta naslu fil-post tal-pellegrina;; tant kemm in[ossuna fer[ana u f’pa/i kbira f’qalbna li b[al Pietru fuq it-Tabor, ma[tufa mill-esperjenza ta’ Alla, nibdew ng[idu: Mulej, kemm hu sew li a[na hawn! (Mt 17:4). Minn fommna to[ro; dik il-famu]a espressjoni b[alma [ar;et minn fomm Pietru: “Li jkolli noqg[od hawn noqg[od! Kemm hawn pa/i!” Imma l-[ajja turina li limpenji tal-familja, taxxog[ol u tas-sej[a tag[na, b’sa[[a jni]]luna millMuntanja tal-laqg[a tag[na mal-Mulej. Postna hu fiddinja. Imma issa b’differenza! Il-Mulej ma jibqax biss ta’ nhar ta’ {add jew sempli/iment ng[idulu talba filg[odu u o[ra filg[axija. Kemm ma ninsewhx g[al kollox. Issa, l-g[aliex doqnieh, nibdew infittxuh iktar. U meta ta’ madwarna jarawna ninbidlu fl-attitudnijiet tag[na u bir-ra;un jistaqsuna: “x’laqtek?” jew “xi ;ralek kemm inbdilt?”, in[ossuna fid-dmir li ntarrfulhom x’g[amel mag[na lMulej f’dawn l-imkejjen imqaddsa. G[ax li tmur pellegrina;; hu b]onn mhux kapri//!
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 24 ta’ April, 2013
Ittri 13
Djalogu fil-wisg[a dwar it-traffiku APPREZZAMENT
Joe Camilleri
Meta smajt minn Brussell li kien miet Joe Camilleri ta’ {al Balzan, bdew g[addejjin minn mo[[i memorji differenti tieg[u. Niftakru fl-Istamperija, fil-Kumitat PN Balzan, i]da kien ikun fl-aqwa tieg[u fis-sala tal-g[add tal-voti. Kien espert fis-sistema elettorali u fid-dettalji tag[ha. Kien idur iddistretti kollha, u f’kemm ili ng[idlek jag[tik rendikont ta’ x’qed jigri fit-tlettax-il distretti! U [afna drabi kien jaqta’ tajjeb. Kien jinteressa ru[u f’dak kollu li kien ji;ri f’{al Balzan. Kien Balzani ta’ veru. Devot tal-Lunzjata. Dilettant tal-festa. President g[al xi ]mien tal-Ka]in Marija Annunzjata, il-ka]in t’isfel. Il-mar/ ta’ filg[odu, fis-s[ana toqtol ta’
Lulju, ma kien jitilfu qatt, quddiem nett qisu kollox idur fuqu u madwaru. Fil-[ajja politika tieg[i sibtu ta’ g[ajnuna; u meta mort in]uru xi xhur ilu, in[sadt meta rajt l-istat ta’ sa[[tu; i]da hu kien dejjem i[ares ’il quddiem, laqag[ni bil-fer[, u beda jiftakar fl-img[oddi, u jippjana g[all-futur. I]da l-battalja g[al sa[[tu kellha tispi//a b’xi [add rebbie[ u xi [add tellief. U fl-a[[ar tilef hu; i]da tlifna a[na wkoll, l-ewwel nett il-familja tieg[u li tant g[amel mag[ha u g[amlet mieg[u, u mbag[ad a[na li konna nafuh li se n[ossu l-assenza tal-g[ajnuna, fer[, l-entu]ja]mu u l-ener;ija tieg[u. Tonio Borg
Kummissarju Ewropew
Sur Editur, I/-/ittadini jistennew li lawtoritajiet kon/ernati jikkonsultaw mag[hom u jaraw listampa s[i[a u mhux jimxu fuq il-petizzjonijiet jew su;;erimenti ta’ xi parti jew o[ra. Hu fa/cli li minn wara skrivanija to[ro; ordnijiet li lilek ftit li xejn jaffettwawk. Il-g]ejjer tag[na huma ]g[ar u [afna projbizzjonijiet li matul is-snin saru fit-toroq li bosta jg[addu minnhom ]iedu l-kon;estjoni tat-traffiku. Minn studji li saru barra, li]jed li jkun hemm emissjonijiet hu propju fejn ikun hemm
kon;estjoni tat-traffiku. Mela jekk f’certi toroq hemm passa;;i sekondarji li minnhom is-sewwieqa jistg[u jg[addu, dawn m’g[andhomx ji;u eliminati b’xi sinjal tattraffiku, bollards jew x’naf jien. Punt ie[or hu dwar dawk li jag[tu su;;eriment li n-nies a[jar ju]aw is-subways milli jaqsmu t-triq. Dawn g[andhom jaraw jekk huma jaslux li jg[addu xi darbtejn kuljum mis-subways li hemm ilFurjana, il-Bombi u [dejn lUniversità, Imbghad jitkellmu.
. Bonett
G
Marsalforn
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 24 ta’ April, 2013
15
IT-12-IL EDIZZJONI TAL-FESTIVAL INTERNAZZJONALI MALTI TAL-LOG{OB TAN-NAR
Il-log[ob tan-nar fl-ibliet u fl-ir[ula hu parti mill-kultura Maltija Pajji]na g[andu jkun kburi li jiddistingwi lilu nnifsu filqasam tal-log[ob tan-nar – Servolo Delicata, membru tal-Ispettorat g[all-Kmamar tan-Nar minn Rebecca Borg
Fil-jiem li ;ejjin, pajji]na se jkun qed jospita edizzjoni o[ra tal-Festival Internazzjonali tal-Log[ob tan-Nar. Bla ebda dubju, g[alkemm hemm [afna li j[obbu jaraw din l-arti fl-arja, hemm ukoll dawk li g[al xi ra;uni jew o[ra, ma tantx ini]]lu tajjeb dan. Servolo Delicata, membru tal-Ispettorat g[all-Kmamar tan-Nar, jaqsam mag[na lesperjenza tieg[u fid-dinja tal-log[ob tan-nar u jikxef i]]ew; na[at tal-munita ta’ dan l-ispettaklu li jkompli jsawwar kwalunkwe festa. Mill-intervista mieg[u, [are; kif hu stmat li kull sentejn, tlieta, ikun hemm in/ident f’kamra tan-nar.
X’importanza g[andha lindustrija tal-Piroteknika f’Malta^
Meta nitkellem ma’ tan-nar, kollha jg[idulek li n-nar i;ib [afna flus g[all-ekonomija. Fil-festa, hemm min jixtri l[wejje; apposta, hemm l-ikel, il-;ugarelli. In-nar hu parti mill-festa li j;ib [afna kummer/. B[ala ekonomija, ilfesta hi importanti [afna, imma parti mill-festa hu nnar. {al Lija, jekk tie[u l-pjazza, tkun vojta, imbag[ad ikunu fejn hemm in-nar. Innar idawwar ir-rota ekonomika.
Kif evolviet il-piroteknika f’Malta^
Jien nara l-iktar li ]viluppat fl-a[[ar 100 sena. Is-sabi[ u l-interessanti hu li [ar;et mizzoni li jinsabu fi/-/entru ta’ Malta b[al Birkirkara, {al Qormi u {a]-}ebbu;. Illum, i/-/entru ta’ Malta kwa]i miet g[ax jekk nie[du Birkirkara, din il-lokalità m’g[andhiex kamra tan-nar g[ax kienet taret fl-2008 u baqg[at ma nbietx, u issa lanqas hemm post fejn u allura jkollhom jixtru n-nar.
100 sena ilu bdew jippruvaw ja[dmu n-nar. Qabel kienu jisparaw dawk li kienu jg[idulhom il-maskli li kienu qishom qanpiena, u bdew i;ibuhom it-Taljani. Il-Maltin bdew jitg[allmu mit-Taljani u hemm [afna stejjer marbutin ma’ dan. Fost o[rajn kienu jg[idu li l-Maltin kienu jag[tu ikla lit-Taljani, isakkruhom fis-sakra imbag[ad huma u reqdin jew fis-sakra, kienu jmorru jisirqulhom ir-ri/etti. Imbag[ad in-nar beda ji]viluppa [afna. {al Lija g[ad g[andhom ilkamra tan-nar li nbiet qisu 100 sena ilu. Anke l-kamra tan-nar ta’ Birkirkara g[adha hemm, i]da l-proprjetà ng[atat lill-iScouts tal-Iklin. Kamra tan-nar o[ra antika hi dik tal-Gudja. Dan l-a[[ar 20-30 sena, in-nar kompla ji]viluppa.
Illum, xi ]viluppi kien hemm f’dawk li huma kimiki^
Il-kimika tan-nar tinbidel il[in kollu. Qabel, il-bomba kienet [afna perikolu]a g[ax kienu ju]aw il-putassa u l-aluminju. Illum qed ju]aw kimi/i o[rajn li huma [afna inqas perikolu]i, il-pelklorat. Il-potassa m’g[andhiex tkompli tintu]a mal-metalli g[ax hawn Malta nu]aw [afna metalli, il-potassa u allura qed ju]aw il-pelklorat li hu [afna iktar stabbli. Il-problema talkimiki hi li [afna mill-metalli li qed ju]aw biex jag[mlu kulur sabi[ b[al magnesium, hi li dan hu perikolu] g[ax meta ji;i mal-ilma, il-metall jis[on u jista’ jaqbad. Meta l-fjamma tkun b’temperatura iktar g[olja b[al meta jintu]a’ l-magnesium, li jg[olli t-temperatura, jo[ro; il-kulur sabi[. Jekk tie[u kuluri o[ra, li ma jkollhomx il-metalli fihom, ma jkunux /ari. Il-metall jag[millek ilkulur sabi[ imma jag[millek il-periklu u g[alhekk ng[idul-
Servolo Delicata> Il-log[ob tan-nar fil-festi fl-ibliet u fl-ir[ula ji;;enera [afna kummer/ bi qlig[ g[al [afna nies
hom biex i]ommu bilan/.
Is-sigurtà fil-kmamar tannar hi su;;ett li tqum minn perjodu g[all-ie[or... kien hemm xi titjib?
Meta nitkellmu bejnietna nafu u ng[idu bejnietna li [add ma jrid imut, ji;ifieri kul[add joqg[od attent. Imma anke min-natura tieg[u, innar jag[millek spark, ji;ifieri tista’ tkun qed timxi u jkun hemm xi kimika u jag[millek spark. Jekk ikollok in-nar [dejk, minn spark ikollok splu]joni. G[aliex is-sigurtà marret lura b[alissa? Qabel kellna 39 kamra tan-nar ja[dmu u dawn naqsu issa g[ax mhux kollha g[adhom ja[dmu peress li kien hemm min minnhom tar.
In-nar li kien isir qabel ma naqasx allura jkollok iktar volum f’numru inqas ta’ kmamar tan-nar. Apparti minn hekk, il-kmamar tan-nar ta’ Malta huma ]g[ar, forsi hemm tnejn, l-iktar tliet kmamar tan-nar li huma kbar, u li jekk ikollok il-bibien u sse[[ splu]joni f’na[a, ma se[[x f’na[a o[ra. Fil-kmamar i]]g[ar ikollok chain reaction. F’dawn l-a[[ar [ames snin da[lu [afna iktar li;ijiet u g[all-kuntrarju ta’ kif konna meta kont i]g[ar jien, kul[add g[andu b]onn ikollu l-li/enzja.
Tista’ tispjega l-kategoriji tal-li/enzji biex wie[ed ja[dem in-nar^ Fil-kamra tan-nar ikun
hemm il-licencee li jie[u [sieb il-kamra tan-nar bil-permess, imbag[ad hemm dawk li jg[inuh li jista’ jkollhom licence A u B. Dawk li jixtiequ jkollhom il-li/enzja, dawk g[andhom licence D, fejn wie[ed ikun qisu apprentist, imbag[ad isej[u lill-individwi g[all-kors g[alli/enzja. Imbag[ad hemm licence C g[al min ja[raq innar biss, u min ikollu din illi/enzja, ikollu li/enzja g[al ;img[a biss fl-g[elieqi. Issa bdew isiru [afna korsijiet g[al-li/enzja. F’dawn la[[ar sentejn, tlieta, kien hemm kors g[al licence A li [aduha madwar 60 persuna. Licence A hi dik il-li/enzja li biha wie[ed ikun jista’ g[al pa;na 18
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 24 ta’ April, 2013
18
IT-12-IL EDIZZJONI TAL-FESTIVAL INTERNAZZJONALI MALTI TAL-LOG{OB TAN-NAR
Patrimonju delikat li g[andna nib]g[u g[alih minn pa;na 15
ja[dem in-nar. Kien hemm kwa]i 300 li [adu licence B, li huma dwak li jistg[u jg[inu lil min g[andu licence A. Kamra tan-nar ma tistax tinfeta[ jekk fiha ma jkunx hemm dak li jkollu Licence A. Min g[andu licence A f’kamra tan-nar ma tantx hemm, tant li hemm kmamar tan-nar li hemm persuna wa[da biss b’din it-tip ta’ li/enzja, u allura l-kamra tannar ikollha ta[dem darba iva u darba le.
Mill-esperjenza tieg[ek, x’jag[mel il-piroteknika Maltija unika^
Il-[sejjes differenti. Jekk tie[u wirja ta’ barra minn Malta, il-murtali jkunu kollha ]g[ar u mag[qudin flimkien permezz tal-kompjuters. F’Malta, m’g[andniex hekk g[ax ikollna murtal li jista’ jkun g[oli seba’ piedi u jkun maqsum f’[afna sezzjonijiet. :ieli murtal i]ommuh fl-ajru g[al xi tmintax-il sekonda. IlMaltin huma famu]i [afna g[al dawn il-murtali kbar b’[afna effetti.
Il-Maltin huma famu]i [afna ukoll g[all-murtali tal[sejjes, meta fl-istess fet[a tal-murtal ikun hemm madwar erba’ [sejjes differenti. Dan ikollok skarto//, il-beraq jg[idulhom, ikollok [afna timings differenti u pere]empju jkun hemm 20 jie[du malajr, imbag[ad 20 o[ra jie[du kemm kemm wara u jibqg[u sejrin hekk sa ma jkun hemm erba’ [sejjes differenti u anke ;ieli [amsa. Il-murtal tarah jibda jifta[ u fl-a[[ar ikollok wa[da wiesg[a [afna. Ji;ifieri, ilMaltin l-iktar li huma mag[rufa fil-[sejjes.
Wie[ed, kif jibda jitg[allem ja[dem din it-tip ta’ arti?
{afna minn tan-nar qed jib]g[u b[alissa li ftit hawn ]g[a]ag[ li j[obbuh [afna nnar imma dawk i]-]g[a]ag[ li jaqbduh, ;eneralment jaqbduh mill-ka]ini. Qabel kienu jag[mlu l-iskrata/ il-ka]ini imbag[ad kienu ji;bru n-nies minn hemm. Illum, [afna drabi, l-iskrata/ jinxtraw minflok joqog[du jag[mluhom. Illum hemm min jinteressa
Servolo Delicata waqt li qed ikun intervistat minn Rebecca Borg> Id-delizzju tal-log[ob tan-nar illum il-;urnata qieg[ed jiffa//ja diversi problemi
ru[u min[abba l-kimika tieg[u imma ftit huma dawk in-nies li jin[abbu g[an-nar.
Fil-fehma tieg[ek, x’inhu l-futur tal-piroteknika f’Malta^
Dawn li ja[dmu n-nar jib]g[u [afna g[ax jg[idu li m’hemmx futur, l-ewwel nett il-futur tan-nar qed ibati g[ax m’hawnx art, g[ax il-proble-
ma imbag[ad tkun biex ta[raq. Malta qed jib]g[u ukoll li jkun hawn l-importazzjoni tan-nar mi/-?ina u, jekk ji;ri hekk, ikun hemm problemi min[abba l-kimika, u [afna jib]g[u ja[arqu nar li mhux tag[hom. In-nar resaq ukoll mi//entru u mar lejn in-Nofsinhar ta’ Malta. Apparti minn hekk, il-
licencee tant kemm g[andu responsabbiltà, li ma tantx g[ad ikun hemm nies li jie[du [sieb il-kmamar tan-nar. Ta’ {al G[arghur mag[luqa g[ax ma sabux licencee. Allura, hemm b]onn ukoll li jer;g[u jibdew ja[dmu dawk il-kmamar tan-nar li naqsu matul i]]mien u nie[du [sieb l-artijiet minn fejn jista’ jin[araq innar.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 24 ta’ April, 2013
16
17
IT-12-IL EDIZZJONI TAL-FESTIVAL INTERNAZZJONALI MALTI TAL-LOG{OB TAN-NAR
IT-12-IL EDIZZJONI TAL-FESTIVAL INTERNAZZJONALI MALTI TAL-LOG{OB TAN-NAR
Parte/ipazzjoni minn ]ew; kmamar tal-log[ob tan-nar Maltin
Il-programm tal-festival Il-:img[a, 26 ta’ April – MARSAXLOKK 9.00 p.m. Kompetizzjoni Piromu]ikali - Focs d’Artifici Europla (Spanja) 9.30 p.m. Kompetizzjoni Piromu]ikali - Fabbrika tan-Nar Madonna tal-:ilju (Malta) 10.00 p.m. Kompetizzjoni Piromu]ikali - Lieto Fireworks (Italja)
minn Clinton Sammut
Fit-tnax-il edizzjoni talFestival Internazzjonali Malti tal-Log[ob tan-Nar li se jittella’ fi tmiem dan ix-xahar se jie[du sehem ]ew; kmamar tal-log[ob tan-nar Maltin li flimkien ma’ parte/ipanti o[ra minn pajji]i barranin se jissieltu g[allaqwa unuri. Il-kmamar tal-log[ob tannar Maltin li se jie[du sehem huma l-fabbrika tan-nar ‘Madonna tal-Karmnu’ ta]}urrieq u l-fabbrika tan-nar ‘Madonna tal-:ilju’ talImqabba.
B[alissa g[addejjin fl-aqwa tag[hom il-preparamenti g[all-edizzjoni ta’ din is-sena talFestival Internazzjonali Malti tal-Log[ob tan-Nar
Il-Kamra tan-Nar ‘Madonna tal-Karmnu’ ta]-}urrieq Il-fabbrika tan-nar ‘Madonna tal-Karmnu’ ta]}urrieq se tkun wa[da millprotagonisti fil-Festival talLog[ob tan-Nar li se jittella’ dan x-xahar. Fil-festival se
Hemm qbil ;enerali li minn sena g[all-o[ra l-Festival Internazzjonali Malti tal-Log[ob tan-Nar mhux biss kiber imma ]ied fl-interess kemm f’Malta kif ukoll barra minn xtutna
jikkompetu tmien kumpaniji b’kollox, tnejn lokali u sitta barranin. {adna l-kummenti ta’ Simon Farrugia, persuna li ilha ta[dem il-log[ob tan-nar g[al dawn l-a[[ar 29 sena mal-fabbrika tan-nar TalKarmnu fi]-}urrieq. Hu stqarr li l-uffi/jalment il-bini tal-kamra ilu mwaqqaf g[all-aktar minn 50 sena u minnu [are; l-isba[ log[ob tan-nar tal-ajru, tant li meta ikkompetew g[all-ewwel
darba fil-festival log[ob tannar tal-ajru li kien fl-2007, lg[aqda mal-ewwel [ar;et rebbie[a tal-festival. Mill-2007 sal-lum ilfabbrika tan-nar Tal-Karmnu [adet sehem kull sena filfestival kemm meta l-festival kien fuq livell kompettitiv i]da wkoll meta dan ma kienx. G[all-perparamenti g[al dan il-festival Simon Farrugia stqarr li dan beda lejn l-a[[ar ta’ Lulju u l-bidu ta’ Settembru, fejn il-membri
Fiera ta’ Arti;janat Malti Id-Dipartiment talKummer/ flimkien malAwtorità Maltija g[atTuri]mu (MTA) se jorganizzaw Fiera talArti;janat Malti f’Marsaxlokk, [dejn lG[ajn tal-{asselin li tinsab fa//ata tal-Knisja Parrokkjali. Din l-attività se ssir nhar il-:img[a, 26 ta’ April bejn is-7.00 p.m. u l-11.00 p.m. u se tkun qed tikkon/edi mal-ispettaklu tal-log[ob tan-nar li se jittella’ b[ala parti milledizzjoni ta’ din is-sena tal-Festival Internazzjonali Malti talLog[ob tan-Nar. F’din il-fiera se jipparte/ipaw diversi arti;jana li se jesibixxu u jbig[u l-arti;janat tag[hom.
jinqasmu fi gruppi ta’ [amsa u kull grupp ikollu sezzjoni partikulari mill-pro;ett kollu. Pere]empju, u[ud ikunu mog[tija li jag[mlu l-kulur u o[rajn il-beraq. Meta jasal i]-]mien ilmaterjal li jkun sar millgruppi kollha jibda jing[aqad fil-forma tal-murtal, fejn dan ji;i ma[]un sal-jum talfestival. Fil-festival dan ikun ma[ruq forma ta’ programm li jpaxxi l-g[ajnejn ta’ kull min ikun qieg[ed josservah.
G[all-mistoqsija ta’ “x’unur jag[ti lilek u l-
fabbrika li tkun partecipi f’dawn it-tip ta’ festivals?”, Simon Farrugia qal li millbidu tal-applikazzjoni sal-jum tal-festival is-sodisfazzjon tkun wa[da dejjiema. G[alih din is-sena li l-barranin se jkunu f’pajji]na se tkun aktar ta’ interess g[alihom g[aliex jekk din is-sena l-unur jintreba[ mill-Maltin, issodisfazzjon ikun ferm ikbar spe/jalment meta tinduna li
b[ala Maltin dan ix-xog[ol nag[mluh b[ala delizzju wara l-[in tax-xog[ol, filwaqt li lbarranin dak hu xog[ol propju tag[hom. Filwaqt li g[alkemm g[all-Maltin dan hu delizzju, il-livell li Malta la[qet fil-log[ob tan-nar, skont Farrugia, hu wie[ed ta’ min ifa[[ru tant li /ertu log[ob tan-nar b[al dak relatat mal-murtal ta’ tlieta u bomba, il-Maltin kapa/i jag[mluh.
Il-{add, 28 ta’ April 2013 – IL-BAJJA TA’ G{AJN TUFFIE{A 9.00 p.m. Kompetizzjoni Piromu]ikali - Fabbrika tan-Nar Madonna tal-Karmnu (Malta) 9.30 p.m. Kompetizzjoni Piromu]ikali - 1-2-3 Feuerwerk (:ermanja) 10.00 p.m. Kompetizzjoni Piromu]ikali - Pirotecnia Minhota (Portugall) It-Tlieta, 30 ta’ April 2013 - PORT IL-KBIR VALLETTA 9.00 p.m. Log[ob tan-nar tradizzjonali Malti 9.15 p.m. Jit[abbru r-rebbie[a u ssir i/-/erimonja talpre]entazzjoni lir-rebbie[a tat-12-il Edizzjoni tal-Festival Internazzjonali Malti tal-Log[ob tan-Nar 9.30 p.m. Grand Finale b’wirja ta’ log[ob tan-nar akkumpanjat mill-mu]ika mill-kumpanija PyroEmotions (Italja)
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 24 ta’ April, 2013
A[barijiet ta’ Barra 19 minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt IL-VATIKAN
Titwitta t-triq biex il-Papa :wanni Pawlu II ikun dikjarat qaddis Il-Kunsill Mediku talVatikan approva fejqan li sar bl-inter/essjoni tal-Papa :wanni Pawlu II b[ala ming[ajr spejgazzjoni xjentifika. Issa jekk dan jing[ata wkoll il-barka mit-teolo;i, il-Papa Polakk se jsir qaddis tmien snin biss wara mewtu. Sorsi qalu li b’dan li]vilupp, hemm possibilità kbira li l-Papa :wanni Pawlu II ikun dikjarat qaddis f’Ottubru li ;ej. F’Jannar, Monsinjur Slawomir Oder, li qed jie[u [sieb il-pro/ess biex Karol Wojtyla jkun dikjarat qaddis, ressaq il-ka] lillKongregazzjoni tal-Vatikan g[all-Qaddisin g[al opinjoni L-ISTATI UNITI
Ji]vela ‘l-mo[[‘ wara t-terrur
Dzhokhar Tsarnaev, i]]ag[]ug[ ?e/en suspettat b’konnessjoni malisplu]jonijiet tal-bombi waqt il-Maratona ta’ Boston (li qatlu tlieta u ferew ‘il fuq minn 170), informa lillinvestigaturi li l-mo[[ wara dawn l-attakki kien proprju ‘[uh Tamerlan’ li nqatel waqt sparatura mal-pulizija. L-intervisti preliminari ma’ Dzhokhar, li g[andu dsatax-il sena, jindikaw li hu u [uh – li kien seba’ snin akbar minnu – jaqg[u fil-kategorija ta’ ‘’;ellieda tal-Jihad (gwerra reli;ju]i) li de/idew li jsawru mentalità radikali”. Intant, Tsarnaev spi//a midrub diversi drabi minn tiri ta’ armi u ftit li xejn jista’ jitkellem wara li ;arrab ;rie[i gravi fi gri]mejh. Hu qed jikkomunika l-aktar bit-tixjir tar-ras u bl-intervisti inizjali li sarulu fl-isptar ta’ Beth Israel Deaconess anki jridu jkunu segwiti bir-reqqa millinvestigaturi. Intant, i]-]ag[]ug[ irnexxielu jindika li liskopijiet ta’ Tamerlan Tsarnaev kienu bba]ati fuq il[sieb tal-Jihad u l-idea li t-tip ta’ ;ellied partikulari kellu jirrea;ixxi g[all-’attakki fuq lI]lam’. Filwaqt li ma [are; xejn ;did li jindika li l-a[wa ?e/eni [admu ma’ [addie[or biex iwettqu l-istra;i ta’ Boston, fadal [afna xi jsir qabel tista’ ting[ata konferma uffi/jali li ma kienx hemm o[rajn involuti. Sadattant, Katherine Russell Tsarnaev, l-armla ta’ Tamerlan, qed tag[mel kulma tista’ biex tg[in lillawtoritajiet federali li qeg[din jinvestigaw l-attakk ta’ Boston u meta fi kliem l-avukat tag[ha ‘tinsab assolutament ixxukkjata bir-rapporti dwar is-sehem ta’ ]ew;ha u ta’ [uh fl-istra;i’.
preliminarja u mbag[ad dawn g[addew il-ka] lill-Kunsill Mediku g[all-opinjoni tieg[u. Wara li l-Papa kien dikjarat beatu wara li l-approvazzjoni li sar mirkalu bl-inter/essjoni tieg[u, hemm b]onn ta’ g[arfien tat-tieni miraklu wara l-beatifikazzjoni biex dan imbag[ad ikun dikjarat qaddis. Il-Kunsill issa pre]enta ddokumentazzjoni kollha lillKongregazzjoni u din il;img[a kien diskuss minn kumitat mag[mul minn seba’ tobba, fosthom anki t-Tabib Patrick Polisca, li kien ilkardijolo;ista tal-Papa Polakk kif ukoll it-tabib personali talPapa emeritus Benedittu XVI u tal-Papa Fran;isku.
Issa dan irid ikun approvat kemm minn esperti reli;ju]i kif ukoll Kardinali u isqfijiet tal-Kongregazzjoni qabel ma l-ka] jitressaq quddiem ilPapa g[all-approvazzjoni finali. Sorsi qalu li l-mod kif qed jimxu l-affarijiet hu /ar li lKongregazzjoni qed t[affef ilpass tal-[idma b[al ma kienx sar fil-ka] tal-beatifikazzjoni tieg[u li la[qet il-qofol fl-1 ta’ Mejju tal-2011. S’issa hu kmieni biex ikun hemm indikazzjoni ta’ meta jista’ ji;i dikjarat qaddis imma hemm spekulazzjoni li dan jista’ jse[[ il-{add 20 ta’ Otturbu li jkun qrib il-;urnata dedikata lil Wojtyla, fit-22 ta’ Ottubru.
Monument dedikat lil Papa :wanni Pawlu II li g[adu kemm kien inawugat f’Lima, il-kapitali tal-Peru (Ritratt> Reuters)
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 24 ta’ April, 2013
20 A[barijiet ta’ Barra IL-KANADA
Imxejjen attentat terroristiku
Il-Pulizija Kanadi]a arrestat ]ew;t ir;iel u akku]athom li kienu qed jippjanaw attentat kontra lferrovija li tivvja;;a minn Toronto lejn New York. Pjan li l-Kanadi]i qalu kien appo;;jat mill-ferg[a tal-al-Qaeda fl-Iran. Kelliem g[all-Pulizija Kanadi]a qal li kieku lattentat twettaq [afna nies inno/enti kienu jispi//aw vittma. I]-]ew; arrestati huma Chiheb Esseghaier ta’ 30 sena minn Montreal u Raed Jaser ta’ 35 sena minn Toronto imma lawtoritajiet insistew li ma kien hemm ebda rabta ma’ dak li ;ara ;img[a ilu f’Boston. Ebda wie[ed millarrestati hu /ittadin Kanadi] u l-Pulizija ma ]velatx minn fejn huma g[alkemm sorsi qalu li kienu Tune]ini. Il-Pulizija qalet li l-kumplott inkixef wara informazzjoni li ng[atat mill-komunità Musulmana f’Toronto. Ftit mill-[erba wara l-attentat tal-biera[ fl-Ambaxxata Fran/i]a f’Tripli (Ritratt> Reuters)
L-ISTATI UNITI
IL-LIBJA
Imut il-kantant Richie Havens
L-Ambaxxata Fran/i]a mira ta’ terrur L-Ambaxxata Fran/i]a fi Tripli lbiera[ spi//at mira ta’ attakk fejn qed jing[ad li ntu]at karozza bomba, u fejn indarbu ]ew; gwardjani Fran/i]i fl-isplu]joni sussegwenti. Dan kien l-ewwel assalt fuq missjoni diplomatika fi Tripli mindu ntemmet ir-rewwixta tal-2011 li ;abet fi tmiem irre;im tal-eks dittatur
Miet il-kantant-mu]i/ista tal-folk Richie Havens li fl1969 kien inawgura l-festival tal-mu]ika le;;endarju ta’ Woodstock u li l-ver]joni tieg[u ta’ Motherless Child#Freedom tibqa’ meqjusa b[ala ‘l-innu tal-;enerazzjoni tal-hippies’ li rat l-a[jar ta’ ]mienha matul is-snin sittin. Havens, li ]viluppa t-talenti tieg[u fi New York fis-sittinijiet u li fost o[rajn kanta IL-BAHRAIN g[all-eks President Amerikan Bill Clinton kif ukoll g[adDalai Lama (il-mexxej e]iljat ta’ Tibet), sofra attakk talQawwiet tas-sigurtà lokali qalb fatali fl-età ta’ 72 sena rnexxielhom ixejnu ‘pjan g[al waqt li kien fir-residenza attakki’ u fejn elevaw ltieg[u f’Jersey City, fi New armamenti, inklu]i bombi Jersey. tal-petrol, matul il-jiem ta’ Il-mu]i/ista hu anki famu] b[ala kitarrist ta’ talent rari u qabel it-tellieqa tal-karozzi tal-Formula Wie[ed li saret g[all-cover versions memofil -pajji] fi tmiem ilrabbli tal-kanzunetti ta’ The ;img[a . Beatles, The Who u Bob Dan ]velatu l-istampa ta’ Dylan.
Muammar Gaddafi u bilvjolenza issa tmiss il-belt kapitali Libjana wara numru ta’ attakki o[ra fuq missjonijiet barranin lejn il-Lvant talpajji]. L-ag[ar minn dawn l-attakki terroristi/i kien se[[ f’Settembru li g[adda fuq ilkonsulat Amerikan Benga]i u fejn spi//aw tilfu [ajjithom lAmbaxxatur Chris Stevens u
tliet membri o[ra tal-istaff tieg[u. Intant, m’hemm l-ebda indikazzjoni dwar l-elementi responsabbli g[all-isplu]joni tal-biera[ fl-in[awi talambaxxata fiz-zona ta’ Hay Andalus (fi Tripli) u wara li lAQIM, il-ferg[a tal-Al-Qaida fl-Afrika ta’ Fuq, kienet wissiet dwar ‘ritaljazzjoni’ g[all-intervent militari tal-
Fran/i]i fil-Mali. Il-President ta’ Franza Francois Hollande ikkundanna dan l-attakk u l-Ministru Fran/i] g[all-Affarijiet Barranin Laurent Fabius ilbiera[ ivvja;;a lejn Tripli. Dan meta Franza qed tistenna li l-awtoritajiet Libjani ma jdumux ma ‘ji[xtu d-dawl fuq dan l-a;ir ina//ettabbli flinteressi tal-;ustizzja’.
Qawwiet tas-sigurtà jiskansaw l-inkwiet qabel il-F1 Bahrain meta g[adhom ibaqbqu l-protesti u t-tensjoni bejn il-komunitajiet rivali tax-X’iti u s-Sunni. Il-protesti f’dan il-pajji] tal-Golf (alleat tal-Punent) ]bruffaw sentejn ilu, blOppo]izzjoni mmexxija mix-X’iti ‘ to[ro;’ lill-eluf tad-dimostranti f’sej[a biex
il-Gvern ta[t tmexxija Sunni jattwa r-riformi demokrati/i. Intant, xhieda li kienu flin[awi ta/-/irkwit tat-tellieqa qalb id-de]ert ta’ Sakhir – lejn il-Lbi/ ta’ Manama – qalu li ma kienx hemm sinjali ta’ nkwiet ‘filvi/inanzi’, madankollu, diversi toroq qalb il-villa;;i
qrib il-kapitali kienu spi//aw imblukkati minn dimostranti. L-Oppo]izzjoni sostniet li t-tellieqa tal-Formula Wie[ed kienet serviet b[ala e]er/izzju g[al relazzjonijiet pubbli/i u bil-Gvern ta’ Bahrain jis[aq li dan kien sempli/i avveniment sportiv ‘li ma kellux ikun politi/izzat’.
SPANJA
Arrestati membri suspettati dwar rabtiet mal-Al-Qaeda
Il-Pulizija Spanjola arrestat ]ew; persuni min[abba suspetti li g[andhom rabtiet mal-Al-Qaeda. Wie[ed hu Al;erin li kien arrestat f’Zaragoza u l-ie[or hu Marokkin li kien arrestat f’Murcia f’[idma bejn ilPulizija Spanjola, Fran/i]a u Marokkina.
Li hemm interessanti f’dan il-ka] hu li stqarrija tal-Ministeru tal-Intern Spanjol qal li dawn i]-]ew; persuni kellhom “profil” simili g[al dak g[a]]ew; persuni li huma suspettati li wettqu l-attakki fil-Maratona ta’ Boston. I]da kelliem g[all-Ministeru tal-Intern Spanjol qal li dan ix-xebh kien ba]at
biss li dawk it-tnejn kienu saru estremisti I]lami/i u l-kummenti li kienu qed jag[mlu fuq l-Internet kif ukoll interess tag[hom fuq il-bini ta’ bombi . It-tnejn huma suspettati li kienu qrib ferg[a tal-al-Qaeda li topera fitTramuntana tal-Afrika It-tnejn kienu ilhom ta[t g[assa g[al
aktar minn sena u ta’ min jg[id li larresti se[[ew hekk kif nhar il-{add se jkun hemm il-Maratona ta’ Madrid. Attività sprotiva li g[aliha mistennija jattendu 26,000 persuna. Wara l-attakki ta’ Boston, f’Madrid bdew ji]diedu l-mi]uri ta’ sigurtà g[al din l-attività sportiva.
IN-NAZZJON L-Erbgha, 24 ta’ April, 2013
A[barijiet ta’ Barra 21
L-ISTATI UNITI
Impenn biex il-[ajja fuq Mars issir realtà Il-kumpanija Olandi]a Mars One bdiet tfittxija g[al astronawti voluntiera biex jivvja;;aw g[al [ajja ;dida lejn il-Pjaneta Mars – mag[rufa anki b[ala lPjaneta l-{amra. Intant, hu minnu li dawn il-voluntiera ma jkunux jistg[u jirritornaw lura lejn id-dinja, b’din ilmissjoni tkun imfissra b[ala ‘wa[da idealistika li tassew tista’ tbiddel il-[ajja kif nafuha’. Meta lbiera[ indirizza konferenza tal-a[barijiet fi New York, Bas Lansdorp, il-Kap E]ekuttiv ta’ Mars One [abbar ‘sej[a miftu[a’ g[al kull min jixtieq japplika g[all-vja;; ‘ming[ajr ritorn’ u meta b[alissa m’hemm lebda teknolo;ija li tippermetti g[al vja;; lura millPjaneta l-{amra lejn id-dinja. Mars One hi organizzazzjoni li ma ti;;enerax ilqlig[ u qed ta[dem biex tni]]el l-ewwel nies fuq Mars sal-2023 u b’din il-missjoni mbag[ad tirrepeti ru[ha ma’ kull sentejn wara ‘l-avveniment storiku’. Lansdorp spjega anki l-pjan biex jintbag[tu erba’ astronawti fuq Mars din is-sena bil[sieb li titwaqqaf kolonja ta’ bnedmin ‘permanenti’ f’din il-pjaneta.
It-tlug[, l-in]ul u aspetti o[ra ta’ din il-missjoni unika se jkunu segwiti u /irkolati, permezz ta’ streaming, fuq lInternet u b’Lansdorp jikkalkula li mal-erba’ biljun ru[ g[andhom jikkollegaw mal-avveniment. Intant g[ad ma ;iex determinat jekk it-trasmissjoni bilvideo ssirx diretta jew b[ala produzzjoni li tkun g[addiet minn pro/ess ta’ editing. Filwaqt li kul[add jista’ japplika g[al din il-missjoni, kull min jit[ajjar irid i[allas mi]ata ta’ 38 dollaru (Amerikan) li jmorru g[al fond – stmat mas-sitt biljun dollaru – u li g[andu jiffinanzja l-pro;ett. L-applikanti jridu jkunu bejn it-tmintax u l-erbg[in sena u je[tie;u jkunu f’kundizzjoni fi]ika tajba. Ma jidhirx li hemm xi ‘kundizzjonijiet’ partikulari o[ra u bilkumpanija Mars One qed tippjana biex t[arre; ‘liskwadra’ ta’ voluntiera fuq perijodu ta’ seba’ snin u qabel it-titjira storika. Mifhum li titjira ta’ din ixxorta lejn il-Pjaneta l-{amra g[andha ddum seba’ xhur, b’Lansdorp anki jtenni li ‘kwalunkwe pass kbir minna[a tal-bniedem dejjem se jinvolvi element ta’ sogru’.
IR-RENJU UNIT> Ajruplan tat-tip Gloster Meteor T7 jintrefa’ minn [elikopter tar-RAF tat-tip Chinook mill-Imjin Barracks f’Innsworth lejn il-Jet Age Museum fl-ajruport ta’ Gloucestershire (Ritratt> Reuters)
L-I}RAEL
Jikkonferma li s-Sirja g[amlet u]u mill-armi kimi/i Il-Brigadier :eneral Itai Baron, uffi/jal g[oli fisservizz sigriet militari I]raeljan, konferma li l-militar ta[t il-kmand tal-President Bashar al-Assad u]aw l-armi kimi/i kontra l-popolazzjoni /ivili. Hu [abbar dan waqt kon-
ferenza dwar is-sigurtà f’Tel Aviv u ]ied li l-indikazzjonijiet huma li r-re;im u]a dawn l-armi diversi drabi. Re/entament, is-servizzi sigrieti tal-Punent qalu li rre;im Sirjan u]a l-armi kimi/i darbtejn fid-19 ta’ Marzu fl-
in[awi ta’ Damasku i]da lIstati Uniti s’issa ma setg[etx tikkonferma jekk dawn kinux armi kimi/i li s-soltu jkunu f’idejn il-militar inkella xi tip ta’ gass li s-soltu jintu]a millPulizija. I]da l-Istati Uniti wissiet
diversi drabi li jekk ikun konfermat li Assad u]a l-armi kimi/i, ikun inqabe] kull limitu u aktarx iwassal g[ad-d[ul tal-Istati Uniti fil-kunflitt. Barra minn hekk, nhar itTnejn, Moshe Yaalon, ilMinistru tad-Difi]a I]raeljan,
qal li jrid isir minn kollox biex l-armi kimi/i li g[andha s-Sirja ma jispi//aw f’idejn ta’ o[rajn. Hu qal li kien hemm “linja [amra” li s-Sirja ma tridx taqsam imma s’issa qal Yaalon dan ma jidhirx li sar.
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 24 ta’ April, 2013
22 Passatemp
Tisliba
18. Kwart ta’ annimal imdendel bil-gan/ g[and tal-la[am (5)
Weqfin: 1. Qabdu l-;u[ (6) 2. Sittin sekonda (6) 3. Biex ma tismax sodd widnejk bih (6) 4. Minn tmienja wa[da ta’ uqija (6) 8. {add ma jridu f’daru (5) 9. Tiddi (5) 12. Jekk tnixxi, tarmi lmaterja (5) 13. Id-diminuttiv tax-xemx (6) 14. G[akar li jibqa’ f’qieg[ il-borma (6) 15. G[odda tan-na;;ar (6)
Super Sudoku... mill-1 sat-12 Qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sat-12 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ erba’ kaxxi bi tlieta.
Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin> 5. Idoli; 6. An;lu; 7. Qrara; 10. u 11. Feta[ fommu; 12. Silef; 14. Karab; 16. Globu; 17. Kamla; 18. Rangu. Weqfin> 1. Migruf; 2. Misra[; 3. Sarraf; 4. Kusksu; 8. Qtilt; 9. Xmara; 12. Stonku; 13. Fel[an; 14. Kabbru; 15. Bukkun.
— Jiddispja/ini nqata’ l[abel… nispera li ma we;;ajtx…
Draughts
Soluzzjonijiet
Maqbud fil-fatt Bil-lapes imla kull spazju fejn tidher tikka sewda u g[andu jitfa//a quddiemek silwett ta’ wie[ed li wara li seraq inqabad fil-fatt mill-;ustizzja.
Abjad: 15 – 11, Iswed: 24 – 15; Abjad: 31 – 27, Iswed: 30 – 23; Abjad: 14 – 10, Iswed: 2 – 9; Abjad: 11 – 2, Iswed; 13 – 6; Abjad: 2 – 18, u jirba[.
Mimdudin: 5. Jitfa’ fil-kaxxa tal-iskart (5) 6. Bxara tielg[a millba[ar? (5) 7. “… :unjett, tne[[i lqmis u d-dublett!” (qawl) (5) 10. u 11. }ebg[a [afifa talpitturi, mag[mula blilwien, ma[lula fl-ilma u bi ftit kolla (10) 11. Ara 10. 12. Lesta s-sodda biex jorqod (5) 14. Passatur mimli bihom (5) 16. Kamra tal-[;ie; f’nofs ir-raba’ (5) 17. G[alxejn tg[olli le[nek, ma jisimg[ukx (5)
Jirba[ l-abjad
2u9
Ingravati g[at-tewmin
:ib il-bord tad-draughts u qieg[ed id-dammi e]att kif jidhru hawn fuq. Imissu jilg[ab l-abjad. Kif jista’ dan jirba[ il-log[ba f’[ames mossi?
Ingravata g[at-tewmin John u Jack tewmin u allura kienu jixtru kollox l-istess. Narawhom quddiem vetrina ta’ [anut b’[afna ingravati mdendlin fiha. Riedu jixtru ]ew; ingravati identi/i. Liema tnejn ta[seb li xtraw?
Super Sudoku
Jirba[ l-abjad
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 24 ta’ April, 2013
TV#Radju 23 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor Chit Chat NET Television, 15>40 Il-mistiedna fil-programm tal-lum se tkun il-kantanta
/kejkna Gaia Cauchi (fir-ritratt fuq ix-xellug). Minkejja li g[adha ]g[ira, di;à g[amlet su//ess fil-karriera tal-kant kemm f’Malta kif ukoll barra minn xtutna. Is-sena li g[addiet [adet sehem fis-Sanremo Junior u reb[et l-ewwel post. Insiru nafu l-esperjenza tag[ha u kif dan kollu affettwa l-[ajja tag[ha tal-iskola u tfulitha. G[all-a[[ar tal-programm ssemma’ wkoll lit-telespettaturi l-vu/i tag[ha.
ommha f’Ruma baqg[et g[al numru ta’ snin bla mittiefsa minn kif kienet meta kienet g[adha abitata. Fil-fatt tiskopri li l-fanta]ma ta’ ommha g[adha hemm u tiltaqa’ ma’ tifla straordinarja. Dan kollu x’effett i[alli fuq Irene? Fost atturi o[ra fil-film insibu lil Andrea Di Stefano, Lisa Gastoni, Massimo Poggio u Erika Blanc. Voce del Verbo Amore La 5, 21>10
Magdalena Grochowska u Giorgio Pasotti
(it-tnejn fir-ritratt hawn ta[t) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film Taljan tal-2007 b’re;ija ta’ Andrea Manni. Narawhom b[ala koppja ]ag[]ug[a li ]-]wie; tag[hom ikun g[oddu sfaxxa. I]da jkun g[ad baqa’ xaqq ta’ tama...
Joe Cutajar
Cuore sacro Iris, 15>30
Film drammatiku Taljan tal-2005 b’re;ija ta’ Ferzan Ozpetek, li g[andu b[ala attri/i protagonista lil Barbora Bobulova (fir-ritratt hawn ta[t) fil-parti ta’ Irene Ravelli. Wara l-mewt ta’ ommha, Irene ssir taf li d-dar ta’
Premier - NET Television, 20>30
The Town Italia 1, 21>10
Film thriller Amerikan li n[adem fl-2010 b’re;ija ta’ Ben Affleck li jidher ukoll b[ala attur f’parti ewlenija . Waqt li tkun qed issir serqa armata fuq bank, wie[ed mill-[allelin jie[u grazzja ma’ wa[da mill-iskrivani. Jidde/iedi li xi jiem wara jmur ifittixha, naturalment bla ma jg[idilha min kien u meta raha l-ewwel darba.
Programm ;did bi pre]entazzjoni ta’ Hermann Bonaci u Frida Cauchi li se jibda jlaqqag[na ma’ personalitajiet tad-divertiment biex insiru nafuhom mill-qrib fl-ambjent tag[hom. Il-mistieden tal-lum se jkunu Joe Cutajar. Twieled f’Jannar tal-1941, Joe Cutajar hu kantant u drummer mill-Belt. Zijuh hu l-mag[ruf Oscar Lucas u daqq mieg[u anki f’Londra. Joe mar il-Eurovision ma’ Helen Micallef fl-1972 (ara ritratt hawn fuq).
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 24 ta’ April, 2013
24 TV#Radju
06>00 07>00 07>15 07>40 07>50
101 Breakfast Club - Ron Briffa u Toni Busuttil A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)
09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 13.00 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti - Manuel Cauchi The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria - George Galea (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00 u fil-17>00)
`17>00 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 24>00
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 Familja Wa[da (jinkludu 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 - Newsline 12:45 - Qari bilMalti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bullettin tal-A[barijiet 18:15 Intermezz Mu]ikali 18:40 - TV Hemm 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari tar-Rumanz (r) 20:30 - Il[na mi/-?par 21:05 Mu]ika u Sport 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 - Ru]arju 24:00 Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - Bon;u Bon;u Bon;u (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 One News) 09:00 - Kartolina 10:00 - The Morning Show 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:30 - A[na 13:15 - Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Klassika 15:25 Djarju Kulturali 15:30 - Drive Time 16:00 - Mhux g[at-Tfal Biss 17:00 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 A[barijiet Sportivi) 18:15 - Dirett Lokal 18:45 - IdDjarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 ONE News 20:00 - LArgument Ikompli 20:15 Connect Africa 22:00 - Dash Wednesday 24:00 - Ta[t Sema’ Kwiekeb. RTK - 103 FM 06:30 Pierre & Co on RTK (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News) 09:00 - A[barijiet filQosor 09:05 - Paperscan 09:15 - G[alina Lkoll (11:00 RTK Qosor) 11:55 - Fi {dan ilMulej 12:00 - RTK Bullettin 12.15 - Sehemna fl-Ewropa 13:00 - RTK Qosor 13:05 Su//essi u aktar (jinkludi 14:00 BBC News) 15:00 - RTK Qosor 15:05 - Rumanz 15:30 - G[and
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-dar RnB Time - William Cauchi Fuzzbox - Christian Azzopardi Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
in-Nutar 16:00 -BBC News 17:00 - RTK Bulettin 17:15 Fatti (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Ru]arju 19:25 - {sibijiet mal-Melodija 21:00 - {add B[alek 22:00 Il-Qaddis tal-Jum 22:05 Ru]arju 22:25 - Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 08:30 - Il-Balomba 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 Bis-Sassla u bil-Brevjar 10:00 BBC News Update 10:06 Mhux Kelma Bejn Tnejn 11:00 Classic FM 13:00 - Anali]i tal;urnali (r) 13:30 - Meta l-Mo[[ Isir Palk 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19:30 - Il-{rejjef, l-G[erf u lMa;ija 20:00 - Ouside Lectures 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi fid-09:00 {ajjitna) 11:00 - Katina [elwa li tg[aqqadna mas-sema 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju ta’ San :u]epp 13:00 Qari tar-Rumanz 13:30 - Shalom 14:30 - Qari ta’ Rumanz 15:00 -
Kurunella {niena Divina 15:30 - X’g[adek titftakar millKateki]mu 16:00 - Il-Kura;; Nofs il-Fejqan 17:00 - Bullettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 - Quddiesa 19:00 - Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - Vexillum 20:30 - Qari tar-Rumanz (r) 21:00 G[ajn ta’ :id 22:00 - Sejja[li u Jien Inwie;bek 23:00 - {ajjitna (r) 23:30 - Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan u Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats with Simon B 20:00 - Ben Glover 22:00 Toby’s Wall of Sound 24:00 Paul van Dyk. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il-{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 - 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 - Calypso Drive 19:00 - Let’s Go 21:00 Nitbissmu ma’ Calypso 23:00 Those were the days 01:00 L-g[a]la tieg[i naqsamha mag[kom.
Jonathan degli Orsi - Rete 4, 16>35
Film Taljan li n[adem fl-1995 b’re;ija ta’ Enzo G. Castellari u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Franco Nero u lil Melody Robertson (it-tnejn fir-ritratt hawn fuq). Minkejja li jista’ ji;i kklassifikat b[ala film Western, hu differenti mhux ftit mill-Westerns li naraw is-soltu. Il-protagonist hu tifel li wara li qatlulu l-;enituri tieg[u, jitrabba mill-Indjani. Meta jsir adult hu jg[in lill-Indjana fil-;lieda tag[hom g[as-sopravivenza peress li jsibu xkiel minn diversi bnadi.
TVM 07:00 - TVAM 09:00 - TV Hemm (r) 10:20 - Journey from the Centre of the Earth 11:25 Great Escapes of History 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - TVPM 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16:30 - }ona 18:00 A[barijiet 18:10 - Waqtiet 18:15 - Sa[[tek l-ewwel 18:25 Telebejg[ 18:40 - TV Hemm 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Dreams (ep. 21) 21:45 Sherlocks (ep. 3) 23:15 - A[barijiet fil-qosor 23:30 – Paq Paq (r) 00:15 - TVPM. TVM 2 07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:00 - 3 pointer 11:30 Sensilhena 12:15 - G[awdex illum 12:45 - Greatest Escapes of History 13:15 - Amazon with Bruce Perry 14:05 - Sa[[tek lEwwel 14:15 - Sensilhena 15:00 - 3 pointer 15:30 - Greatest Escapes of History 16:00 Oceans 16:50 - Wirt, Arti u Kultura 17:20 - Waqtiet 17:25 Bondi + 18:30 - Il-{arsa ta’ Ru]ann (ep. 4) 19:00 - 3 Pointer 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 Madwarna 19:55 - A[barijiet blIngli] 20:00 - Pre match programme 20:45 – Football. Champions League: Borussia Dortmund v Real Madrid 23:00 Highlights Programme. ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 Teleshopping 11:00 - Aroma Mattina 12:30 - Teleshopping 12:45 - Kalamita (jinkludi ONE News fis-13:30) 16:20 Teleshopping 17:30 - ONE News 17:35 - Liquorish – daily update 17:40 - Sal-Gister 18:10 – Teleshopping 18:25 - LOOKS 19:10 - Super 5 19:30 - ONE News 20:15 - Klassi G[alina 21:00 - TX 22:00 - Mad-daqqa t’g[ajn 23:15 - ONE News 23:45 - Kalamita (r).
Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:20 - 1046 Music 16:10 - FilK/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 News 20:30 - Il-Parlament talPoplu (live) 21:30 - CNI 22:00 News 22:30 - Motordrome. Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00, id-09:00 u l11:00) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta (jinkludi Tg1 fil-17.00) 18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Affari tuoi 21:10 - Rosso San Valentino (fiction) 23:15 - Porta a porta 00:50 - Tg 1 notte 01:25 - Sottovoce.
Geo 19:00 - Tg 3 20:00 - Blob 20:10 - Stanlio e Ollio 20:35 Un posto al sole (soap) 21:05 Chi l’ha visto 23:15 - Le storie di Chi l’ha Visto 24:00 - Tg 3 linea notte 01:05 - Rai Educational 02:05 - Fuori orario. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina
08:40 - La telefonata di Belpietro (attwalità) 08:50 - Mattino cinque 11:00 Forum 13:00 - Tg 5 13:40 Beautiful 14:10 - Centovetrine 14:45 - Uomini e donne (talk show) 16:05 - Amici 16:50 Pomeriggio cinque (attwalità) 18:50 - The Money Drop 20:00 Tg 5 20:20 - Striscia la notizia 20:40 – Football. Champions League: Borussia Dortmund v Real Madrid 22:45 - Speciale Champions League 00:30 - Tg 5 notte 01:00 - Striscia la notizia 01:40 - Uomini e donne (r).
Raidue 06:40 - Cartoons 08:15 - Sabrina, vita da strega (TF) 08:35 - Le sorelle McLeod (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Detto Fatto 16:10 Senza Traccia (TF) 17:50 - Tg 2 Sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 Cold Case (TF) 19:35 - Squadra Speciale Cobra 11 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Tuttodante 23:45 Tg 2 notizie 24:00 - A Gifted Man (TF) 00:40 - Tg2 Parlamento 00:50 - Pelle d’angelo. Film 2002 02:15 - Un giorno di gloria per Miss Pettigrew. Film 2008.
Rete 4 06:50 - T.J. Hooker (TF) 07:45 Miami Vice (TF) 08:40 - Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 5 (TF) 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 Hamburg Distretto 21 (TF) 16:35 Jonathan degli orsi. Film ’95 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - The Closer (TF) 23:15 - Bones (TF 00:55 Tg4 01:15 - Music Line speciale 02:05 - Mortacci. Film ’89.
Raitre 07:00 - Tgr buongiorno Italia 08:00 - Agorà (attwalità) 10:00 La storia siamo noi (dok) 10:50 Codice a barre (attwalità) 11:25 Tg3 minuti 11:30 - Buongiorno Elisir (attwalità) 12:00 - Tg 3 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie - Diario italiano 13:10 Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:05 Tgr piazza affari 15:10 - La casa nella prateria (TF) 16:00 - Cose dell’altro Geo 17:40 - Geo &
Italia 1 07:00 - Zach e Cody al Grand Hotel (sitcom) 07:50 - Tutto in famiglia (sitcom) 08:40 - Una mamma per amica (TF) 10:30 ER - medici in prima linea 12:25 - Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 16:15 - Smallville (TF) 18:00 - The Middle (sitcom) 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI NY: Scena del crimine (TF) 21:10 - The Town. Film 2010 23:45 - The Vampire Diaries (TF) 01:35 Sport Mediaset.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 24 ta’ April, 2013
TV#Radju 25 Favourite Channel 07.15 - F. News 07:30 - Dawl tal-:urnata 08:00 - {in g[al Kollox (r) 10:00 - Cross Roads 12:00 - News 12:30 - Nies B[alna 13:00 - Niskata 15:00 Teleshopping 17:30 - Nintrefa ’l Fuq 18:15 - News 18:30 (ikompli) Nintrefa ’l Fuq 19:45 F. News 20:30 - Nies B[alna 21:00 - Bejnietna 2 23:00 News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshoping 12:00 – Pop Concert (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 The 90s 14:30 - The 00s 15:00 Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Total Request Show 20:00 The 60s & 70s 20:30 - All That Jazz 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos. La 5 13:10 - Extreme Makeover Home Edition 14:00 - Gossip Girl 14:45 - The OC (TF) 15:30 Samantha chi? (TF) 15:55 - True Jackson, VP (sitcom) 16:25 Sonny tra le stelle (sitcom) 16:55 - Friends (sitcom) 18:25 -
Extreme Makeover Home Edition 18:30 - Amici (soap) 19:30 - Gossip Girl (TF) 20:25 Dr House (TF) 21:10 - Voce del verbo amore. Film 2007 23:05 Uomini e donne.
BBC Entertainment 07:15 - Garth and Bev 07:25 Tweenies 07:45 - Green Balloon Club 08:10 - Me Too! 08:30 My Family 09:00 - Rev. 09:30 The Weakest Link 10:15 EastEnders 10:45 - Doctors 11:15 - Silk 12:05 - Lark Rise to Candleford 12:55 - My Family 13:25 - Monarch of the Glen 14:15 - The Impressions Show
with Culshaw and Stephenson 14:45 - EastEnders 15:15 Doctors 15:45 - The Weakest Link 16:30 - Silk 17:20 - Lark Rise to Candleford 18:10 EastEnders 18:40 - Doctors 19:15 - The Weakest Link 20:00 - My Family 20:30 - After You’ve Gone 21:00 - Silk 21:50 - One Foot in the Grave 22:25 Dara O Briain Live in London 23:15 - Spooks. TCM 07:55 - The Seventh Cross. Film
’44 (A) 09:55 - The Bad and the Beautiful. Film ’52 (PG) 11:55 Ivanhoe. Film ’52 (U) 14:00 - A Streetcar Named Desire. Film ’51 (X) 16:00 - The Swan. Film ’56 (U) 17:45 - Arena. Film ’53 (U) 19:00 - Three Daring Daughters. Film ’48 (U) 21:00 - The Gypsy Moths. Film ’69 (15) 22:50 - On the Town. Film ’49 (U). MGM Movies 07:40 - Stagecoach. Film ’86 (U) 09:15 - Timestalkers. Film ’87 (PG) 10:45 - Love and Death. Film ’75 (A) 12:10 - Hunter: Return to Justice. Film 2002 13:30 - 12 Angry Men. Film ’97 (U) 15:25 - Still of the Night. Film ’82 (AA) 16:55 - MGM’s Big Screen 17:10 - Bananas. Film ’71 (AA) 18:30 - Elmer Gantry. Film ’60 (A) 20:55 - Big Screen Legends 21:00 Solomon and Sheba. Film ’59 (A) 23:20 - Welcome to LA. Film ’76 (AA). GO Stars 07:55 - Pearl Harbor 11:00 Damages 11:45 - Parks & Recreations 12:15 Armageddon 14:50 - In Bruges 16:40 - The Lucky One 18:25 Déjà Vu 20:30 - Parks & Recreations 21:00 - Marley 23:25 - The LXD: Secrets of the Ra 01:10 - Heartbreaker. Diva Universal 07:00 - Wolff’s Turf 08:55 Law & Order 09:55 - Kojak 10:55 - Quincy, M.E. 11:55 JAG 12:55 - ER 13:55 - Rex: A Cop’s Friend 15:50 - Kojak 16:50 - Law & Order 17:50 Law & Order 18:50 - JAG 19:50 - ER 20:50 - Great Women 21:00 - The Front (15) 22:52 Downpour 23:00 - ER. Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Mercedes-AMG Bike 08:10 Dirty Jobs: Spider Pharm 09:05 Deadliest Catch: Breaking ’Em In 09:55 - Ultimate Survival: Alaska 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 - Mega Builders: New City in Vegas. Carfellas: 12:35 Cadillac Intervention 13:05 Tommie Cannoli. 13:30 Wheeler Dealers: Volvo P1800 14:25 - American Chopper: HP Bike 15:20 - Mythbusters: Killer Tissue Box 16:15 - Dirty Jobs: Locomotive Builder 17:10 Deadliest Catch: Sea Tested
18:05 - Ultimate Survival: The Inside Story 19:00 - How It’s Made 20:00 - Gold Rush: Alaska 21:00 - Gold Divers: Dirtville 22:00 - Coal 23:00 - Deadliest Catch. Iris 15:30 - Cuore sacro. Film 2004 17:45 - La legge della violenza (Tutti o nessuno). Film ’69 19:20 - A-Team (TF) 20:10 Hazzard (TF) 21:05 - El Alamein - La linea del fuco. Film 2002 23:15 - Uomini contro. Film ’70 01:10 - La vita in rosso. Film ’96.
07>00 09>00 10>00 12>00 14>00 14.05 15>25 15>40 16>35 17>00
Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - How I Met Your Mother 11:30 - Gossip Girl 12 :15 Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Enlightened 14:15 - Hollywood Buzz 14:30 Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 - Private Practice 16:45 - The Mentalist 17:30 - SMASH 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 20:00 - Mike & Molly 20:30 - How I Met Your Mother 21:00 - 2 Broke Girls 21:30 Whitney 21:55 - 30 Rock 22:30 - VEEP 23:05 - Top Gear 00:10 - Person of Interest 00:55 - True Blood.
19>30 19>45 20>30 21>30 21>35 23>00
Biography Channel 06:30 - Parking Wars. Hardcore Pawn: 10:00 - Sucker Punch 10:30 - Melted Gold. 11:00 William’s Love Life 12:00 Hoarders: Michelle and Kim 13:00 - Storage Wars Texas: Snake, Rattle and Roll 13:30 Parking Wars 14:00 - Dance Moms: She’s a Fighter 15:00 Be the Boss: Jazzercise. Hardcore Pawn: 16:00 - Sucker Punch 16:30 - Melted Gold. 17:00 - Hoarders: Michelle and Kim 18:00 - Pregnant in Heels:
Taming the Tiger and the Terror 19:00 - Storage Wars Texas: Snake, Rattle and Roll 19:30 Parking Wars 20:00 - Pregnant in Heels: When Baby Robots Attack. Hardcore Pawn: 21:00 Sucker Punch 21:30 - Melted Gold. 22:00 - Hoarders: Eileen # Judy. Hardcore Pawn: 23:00 The Shocker 23:30 - Million Dollar Story.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - See The Sea 08:05 - Lots & Lots 08:20 Bob the Builder 08:30 - Fireman Sam 08:40 Thomas and Friends 08:55 - Baby Antonio’s Circus 09:00 - Rubbadubbers 09:10 - Pingu 09:15 - Tiny Planets 09:20 - Pingu 09:25 - Tiny Planets 09:30 - Monkey See Monkey Do 09:40 Barney and Friends 10:10 - Fluffy Gardens 10:25 - The Mighty Jungle 10:40 - Mio Mao 10:50 Jarmies 11:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 11:30 - Kipper 11:50 - Gazoon 12:00 Wobblyland 12:05 - Igloo-Gloo 12:20 Benjamin’s Farm 12:25 - My Animal Friends 12:40 - See The Sea 12:45 - Lots & Lots 13:00 Fluffy Gardens 13:15 - The Mighty Jungle 13:30 Angelina Ballerina 13:45 - Monkey See Monkey Do 13:55 - Barney and Friends 14:25 - Pingu 14:30 - Tiny Planets 14:35 - Pingu 14:40 - Tiny Planets 14:45 - Igloo-Gloo 15:00 - Bob the Builder 15:10 - Fireman Sam 15:20 - Thomas and Friends 15:35 - Tork 15:45 - Dougie in Disguise 15:55 - Slim Pig 16:05 - Jarmies 16:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 16:45 Benjamin’s Farm 16:55 - My Animal Friends 17:10 - See The Sea 17:15 - Lots & Lots 17:30 Monkey See Monkey Do 17:40 - Barney and Friends 18:10 - Wobblyland 18:15 - Dougie in Disguise 18:25 - Slim Pig 18:35 - Connie the Cow 18:45 - Angelina Ballerina 19:00 - Jakers:
The Adventures of Piggley Winks 19:25 - Jarmies 19:40 - Pingu 19:45 - Tiny Planets 19:50 - Pingu 19:55 - Tiny Planets 20:00 - Bob the Builder 20:10 - Fireman Sam 20:20 - Thomas and Friends 20:35 - Dougie in Disguise 20:45 - Slim Pig 20:55 - Connie the Cow 21:05 - Tork 21:15 Benjamin’s Farm 21:20 - My Animal Friends 21:35 - See The Sea 21:40 - Wobblyland 21:50 Barney and Friends 22:15 - Monkey See Monkey Do 22:25 - Kipper. Disney Channel 07:45 - Good Luck Charlie 08:10 - Good Luck Charlie 08:35 - Austin and Ally 09:25 - Shake It Up 10:15 - The Suite Life on Deck 11:05 Hannah Montana 11:30 - Wizards of Waverly Place 12:20 - Jessie 12:45 - ANT Farm 13:35 Hannah Montana 14:25 - Good Luck Charlie 14:50 - Jessie 15:15 - Shake It Up 15:40 - ANT Farm 16:00 - Austin and Ally 16:30 - The Suite Life on Deck 16:50 - Minnie and You 16:55 - The Suite Life on Deck 17:20 - Wizards of Waverly Place 17:40 - Minnie and You 17:45 - That’s So Raven 18:10 - Cory in the House 18:35 - Good Luck Charlie 19:00 - Jessie 19:25 - Wizards of Waverly Place 20:15 - Phil of the Future 20:40 Hannah Montana 21:05 - Jonas LA 21:30 - Sonny with a Chance 21:55 - Wizards of Waverly Place.
19>00
NET News Telebejg[ Strada Rjali .NET NET News Foodies (b’waqfa g[al NET News fit-15>00) Telebejg[ Chit Chat Telebejg[ Malta Llejla (b’waqfa g[al NET News fis-18>00) Bozza tal-Mija (b’waqfa g[at-Tlug[ tas-Super 5 fis-19>10) Lift NET News Premier NET News Iswed fuq l-Abjad NET News
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - The Grid 08:45 WATTS 09:00 - World Championship Snooker 11:00 World Championship Snooker: Day 5: Sheffield, United Kingdom (live) 14:00 - Cycling 15:30 - World Championship Snooker: Day 5: Sheffield, United Kingdom (live) 18:30 Wednesday Selection 18:35 Riders Club 18:40 - PGA European Tour Golf 19:10 -
RBC Heritage PGA Tour Golf 20:05 - LPGA Golf 20:15 Golf Club 20:20 - Yacht Club 20:25 - Wednesday Selection 20:30 - World Championship Snooker: Day 5: Sheffield, United Kingdom (live) 23:00 World Championship Snooker.
Eurosport 2 07:00 - World Championship Snooker 09:30 - Cycling 11:00 - World Championship Snooker: Day 5: Sheffield, United Kingdom (live) 14:00 - World Championship Snooker 15:00 J League Football 15:30 World Championship Snooker: Day 5: Sheffield, United Kingdom (live) 18:30 - Cycling 19:30 - World Championship Snooker 20:00 - World Championship Snooker: Day 5: Sheffield, United Kingdom (live) 23:00 - Pro Wrestling. GO Sports 1 07:00 - Aviva Premiership: Rd 21: London Wasps v Exeter Chiefs 09:00 - Serie A: Rd 33: Catania v Palermo. Barclays PL: Wk 36: 11:00 - PL Review 12:00 - West Ham Utd v Wigan Ath. 14:00 - FIFA Futbol Mundial. UEFA Champ. League: SF: 1st Leg: 14:30 -
Bayern Munchen v Barcelona 16:30 - Matchnight Review. 17:00 - Barclays PL: Wk 36: Liverpool v Chelsea 19:00 Trans World Sport 20:00 Barclays PL: PL World. UEFA Champ. League: SF: 1st Leg: 20:45 - Borussia Dortmund v Real Madrid (live) 22:45 Matchnight Review. 23:30 Ligue 1: Rd 33: AS SaintEtienne v AC Ajaccio 01:30 ATP Masters 1000: MonteCarlo Rolex Masters: Highlights. GO Sports 2 18:30 - Ligue 1: Rd 33: AS Saint-Etienne v AC Ajaccio (live) 20:30 - Milan Channel. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing
09:00 - PGA European Tour: Open de España: Day 3 13:00 Barclays PL: Wk 36: Man. Utd v Aston Villa 15:00 - ATP Masters 1000: Monte-Carlo Rolex Masters: SF 20:00 - Ligue 1: Rd 33: Highlights 21:00 - Coupe de la Ligue – F.: AS Saint-Etienne v Stade Rennais 23:00 - Barclays PL: PL World 23:30 - Aviva Premiership: Rd 21: Northampton Saints v Sale Sharks 01:30 - Serie A: Rd 33: Napoli v Cagliari. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 11:00 - PGA European Tour: Open de España: Day 3 15:00 Barclays PL: Wk 36: Man. Utd v Aston Villa 17:00 - ATP Masters 1000: SF: Monte-Carlo Rolex Masters 22:00 - Ligue 1: Rd 33: Highlights 23:00 - Coupe de la Ligue– F.: AS SaintEtienne v Stade Rennais 01:00 - Barclays PL: PL World 01:30 - Aviva Premiership: Rd 21:
Northampton Saints v Sale Sharks.
Melita Sports 1 08:00 - FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 10:45 - Volleyball
Champions League Magazine The Big Hit (r) 11:20 - Bundesliga (r) 15:10 - FA Cup (r) 17:15 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 19:20 - Bundesliga (r) 21:15 - FA Cup (r) 23:20 - FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 00:45 - America's Cup: World Series (r). Melita Sports 2 12:00 - America's Cup: World Series (r) 14:00 - Swedish ATG
Horse Racing V4 Race Meetings 15:05 - FA Cup (r) 17:10 - Bundesliga (r) 19:05 America's Cup: World Series (r) 21:10 - Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 23:45 - Bundesliga (r) 01:40 FA Cup (r).
Malta Stars 08:00 - Malta Basketball Association (r) 09:30 - Malta Rugby Football Union (r) 11:10 - Malta Handball Association (r) 12:35 - MFA Futsal League (r) 14:00 - BOV PL (r) 16:05 Football Nurseries (r) 16:40 Malta Basketball Association (r) 18:10 - MFA Futsal League (r) 19:35 - Malta Rugby Football Union 21:15 - Malta Handball Association 22:35 - Football Nurseries (r) 23:15 - Melita GFA 1st Div. (r) 01:00 - BOV PL (r).
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 24 ta’ April, 2013
26 Klassifikati VETTURI# DG{AJJES
Cabin Cruiser
FJORD 8mtrs, b’]ew; magni diesel, fiberglass. €15,000. ?emplu 99822224.
Classic Ford Capri Mk1
SENA 1968 13HP, kundizzjoni perfetta. €6,500. ?emplu lil Mario Muscat fuq 79902212 jew 21444984.
AVVI}I
G[al kull tip ta’ kri]i f’[ajtek
MR Mutawalla Sidig jispe/jalizza fi: Problemi ta’ m[abba Protezzjoni professjonali Problemi ta’ sess Fortuna tal-[ajja Kull tip ta’ problema ti;i solvuta fi ]mien qasir. 100% su//ess garantit. Mis-7.00am sat-8.30pm, bl-
Ingli] jew Fran/i]. ?empel g[al appuntament fuq 99349374 jew 79497184.
G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
G[al kull xog[ol
TA’ madum ta’ l-art u tal[ajt, qlug[ ta’ kmamar talbanju, plumbing, kisi bil-;ibs, ]ebg[a u gypsum boards, e//. ?emplu 77433390.
Mara armla
Mara armla tixtieq tiltaqa’ ma’ [abib jew [abiba ’l fuq minn 60 sena g[al kumpanija. ?emplu 79902185.
Tiswijiet fil-pront u fil-post TA’ fridges, freezers, wash-
ing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
Tqassim ta’ prodotti
JEKK inti tqassam u tbig[ prodotti ta’ soft drinks fil[wienet u djar nixtiequ nkellmuk, g[andna okka]joni tajba [afna. ?emplu lil F.T.L. fuq 79792356.
G{ALL-BEJG{
G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Kamra tal-pranzu
INJAM tip Messikan: mejda, sitt si;;ijiet u welsh dresser. €1,350 jew l-eqreb. ?emplu
99010176.
Tombla sheets
B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici Printing Press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur, e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com
L-Erbg[a, 24 ta’ April, 2013
27 BOV III DIVI}JONI
Marsaskala jonqoshom punt g[all-promozzjoni ..........................2 ....................................0
Marsaskala Sirens
Marsaskala jonqoshom biss punt biex ikunu promossi g[at-Tieni Divi]joni wara li g[elbu lil Sirens 2-0. Marsaskala kien jimmeritahom ir-reb[a g[aliex wara l-gowl talvanta;; kellhom kmand filpartita bl-g[ajnuna ta’ taqsima s[i[a b’ra;el aktar. Marsaskala marru fil-
Pass importanti . ..........................0 ...................................2
Xg[ajra T Marsa
Marsa g[amlu pass importanti meta f’konfront dirett g[ar-raba’ u l-a[[ar post tal-promozzjoni g[elbu lil Xg[ajra Tornadoes 20 u fet[u vanta;; ta’ [ames punti fuq l-istess Xg[ajra. Marsa [olqu l-ewwel periklu denju fil-21 minuta meta Azzopardi salva fuq daqqa ta’ ras ta’ Clayton Caruana u fet[u l-iskor fil-45 minuta meta KEVIN SCERRI [alla lil Azzopardi j[ares bi free-kick tajjeb. Fil-51 minuta xutt mill-vi/in ta’ Lizio Grech g[adda g[oli u fis-57 minuta Abdullahi ;ie m/a[[ad minn Azzopardi. Marsa irduppjaw fil-61 minuta b’gowl opportunist tal-veteran MALCOLM TIRCHETT. Xg[ajra marru vi/in li jnaqqsu liskor i]da Dalton Wingfield ;ie m/a[[ad mill-mimduda u fid-90 minuta daqqa ta’ ras ta’ Lizio Grech g[addiet ftit barra.
: F. Azzopardi, G. Saliba (M. Leonardi), C. Micallef, M. Portelli, C. Magro, D. Axisa (T. Abela), B. Magro (D. Wingfield), D. Galea, A. Vella, I. Ginev, L. Grech Marsa: K. Brincat, D. Agius, S. Cutajar, K. Scerri, J. Rizzo, B. Zammit, J. Felice, E. Vella, C. Caruana (J. Camilleri), M. Tirchett (R. Zammit), J. Xg[ajra
Abdullahi
Referee
: Alex Johnson
vanta;; fis-16-il minuta b’gowl ta’ ANDY PORTELLI. Sirens g[al ftit ma ;abux l-iskor indaqs meta fit-43 minuta xutt brillanti mill-ewwel ta’ Daniel Sant ;ie mdawwar f’korner minn Attard. Sirens kienu kostretti li jilag[bu t-tieni taqsima b’ra;el anqas wara li fil-[in mi]jud tke//a Carlo Leonardi.
Marsaskala rduppjaw fl74 minuta meta re;a’ kien ANDY PORTELLI li wara li dar mal-avversarju spara xutt fis-saqaf tax-xibka. Sirens marru vi/in fit-83 minuta meta Lee Joe Schembri g[adda bejn tliet difensuri u fajjar ;miel ta’ xutt i]da ;ie m/a[[ad millwiqefa. : R. Attard, M. Bajada, M. Milutinovic, S. Marsaskala
...…… 1 ......……. 1
Sta Lu/ija ………
Draw 1-1 bejn ]ew; timijiet min-na[a t’isfel tal-klassifika. Ir-ri]ultat kien ;ust f’log[ba li ftit offriet football ta’ livell, milg[uba quddiem prattikament ground vojt. Fil-15-il minuta /ans g[al G[axaq bi kross ta’ Joseph Meilak lejn Ronald Spina li xe[et g[oli. }ew; minuti wara xutt ta’ D’amato bilgoalkeeper ta’ G[axaq isalva tajjeb. Fil-25 minuta azzjoni personali ta’ Schembri i]da x-xutt tieg[u kien dritt f’idejn il-goalkeeper ta’ Santa Lu/ija.
Sirens
Referee
Kif Jinsabu
Senglea A. Mdina K. Marsaskala Marsa Xg[ajra T. Sirens Mtarfa Attard Santa Lu/ija Kalkara Swieqi U. G[axaq Qrendi Luqa SA Ta’ Xbiex
L
26 26 26 26 26 26 26 26 26 27 27 26 26 26 26
R D
20 20 17 18 15 13 10 9 8 8 8 6 4 3 3
T
5 1 0 6 6 3 2 6 6 5 2 11 5 11 6 11 6 12 5 14 4 15 8 12 4 18 6 17 1 22
F
86 50 60 63 54 39 32 33 38 29 18 24 26 21 17
K Pti
21 21 16 25 17 33 44 45 51 43 43 41 72 60 65
65 60 57 56 51 41 35 33 30 29 28 26 16 15 10
Reb[u log[ba ming[ajr interess ..…… 0 . F’log[ba tipika ta’ tmiem l-
Kalkara ……………
Swieqi …………… ……… 1
ista;un bejn ]ew; timijiet ming[ajr b]onn ta’ punti, kienu Swieqi li [ar;u rebbie[a 1-0 b’goal ta’ Fabien Debono fl-ewwel taqsima. Fl-ewwel azzjoni wara 12il minuta wasal il-goal tarreb[a meta FABIEN DEBONO dar tajjeb ma’ difensur wara azzjoni ta’ korner u spara fix-xibka. Kalkara wie;bu b’xutt ta’ Musah imur ftit barra u freekick ta’ Jacob Camilleri salvat mill-goalkeeper. Swieqi resqu qrib b’lob perikolu] ta’ Micallef u azzjoni ta’ Clayton Borg bilballun imur ftit barra. Fit-63 minuta Kalkara vi/in id-draw b’xutt sabi[ ta’
Hammet jistampa malmimduda. Fil-71 minuta freekick ie[or perikolu] ta’ Jacob Camilleri u ]ew; minuti wara /ans g[al Swieqi li jag[lqu l-log[ba meta Fabien Debono ;ie wa[du mal-goalkeeper i]da llobbja barra. Sitt minuti mit-tmiem Kalkara spi//a b’g[axar plejers meta Stefan Camilleri kien muri t-tieni karta safra. : W. Bianco, D. Gauci (G. Attard), R. Vela, S. Camileri, J.P. Galea, J. Zerafa, J. Camilleri, A. Hammet, J. Cachia, L. Carter (C. Cassar), A. Musah. : M. Falzon, B. Buhagiar, J. Ellul Soler, R. Zammit, E. Caruana, G. Refalo, S. Borg, C. Borg, A. Micallef, F. Debono, T. Kurtulush : Jurgen Spiteri Kalkara
Swieqi
Referee
* Aktar rapporti f’pa;na 28
Ta’ Xbiex kisbu reb[a rari u t-tielet wa[da tal-ista;un meta g[elbu lil Mtarfa
Sodisfazzjon ta’ reb[a .. ’ Xbiex ………………… 1 Wara serje twila ta’ telfiet konsekuttivi, xi w[ud minnhom b’goals fl-a[[ar minuti, Ta’ Xbiex finalment kisbu s-sodisfazzjon ta’ reb[a meta g[elbu lil Mtarfa 1-0 b’goal ta’ Wismayer f’nofs it-tieni taqsima. G[al Ta’ Xbiex li xorta wa[da baqg[u ankrati f’qieg[ il-klassifika din kienet ittielet reb[a tal-ista;un. Lewwel azzjonijiet kienu ta’
Mtarfa …………………… 0 Ta
Kollox fl-a[[ar kwarta G[axaq ……………
Camilleri, N. Abela (M. Zammit), J. Galdes, M. Gauci, J. Micallef (J. Gerada), E. Gauci, A. Portelli, C. Zammit (V. Camilleri) : G. Spiteri, C. Muscat, D. Sant, K. Galea, L.J. Schembri, R. Bonett, C. Leonardi, R.Debono, M. Viotti (A. Neda), A. Debattista, S. Grech (J. Deja) : Trustin Farrugia Cann
Seba’ minuti fiat-tieni taqsima azzjoni tajba ta’ Santa Lu/ija bejn Marlon Farrugia u Brian Chetcuti bixxutt ta’ dan ta’ l-a[[ar imur g[oli. Tliet minuti wara G[axaq sfortunati meta xutt sabi[ ta’ Ronald Spina [abat mal-lasta bil-goalkeeper meg[lub. Fit-73 minuta G[axaq fet[u l-iskor meta meta FRANRICH SCHEMBRI kellu ;irja tajba u b’lob pre/i] sab ix-xibka. I]da dan ilvanta;; dam biss erba’ minuti g[aliex Santa Lu/ija kisbu ddraw meta xutt ta’ Marlon Farrugia kien parzjalment
salvat mil-goalkeepr u JOHAN MICALLEF spara fix-xibka. {ames minuti mittmiem Santa Lucia kellhom lil Joseph Vella mke//i wara li ntwera t-tieni karta safra. : L. Fardell, J. Mizzi, J. Fenech, C. Gatt, R. Spina, F. Schembri, L. Alla, C. Camilleri (D. Falzon), J. Meilak, F. Galea, L. Camilleri : R. Cilia, A. Genovese, C. Pisani, J. Fenech, J. Vella, K. Curmi, K. Zahra (J. Cutajar), G. D’Amato, M. Farrugia, B. Chetcuti (J. Micallef), J. Bugeja. : Ishmael Barbara G[axaq
St Lu/ija
Referee
Mtarfa fejn g[al darbtejn Mohammed Abdilla mpenja lil-goalkeepr ta’ Ta Xbiex. Lewwel azzjonijiet ta’ Ta Xbiex waslu lejn tmiem lewwel taqsima b’xuttijiet ta’ Andrew Xuereb u Adrian Dominicus. Fit-tieni taqsima wasal dak li kellu jkun il-goal tar-reb[a meta freekick ta’ CHRISTIAN WISMAYER
kien imxellef mill-barriera ta’ Mtarfa bil-ballun jispi//a fixxibka. Mtarfa resqu qrib lejn ittmiem b’xutt sabi[ ta’ Omar Smeir imur ftit barra u Ta’ Xbiex temmew il-log[ba b’g[axar plejers meta Mark Sammut kien muri karta [amra wara li mbotta plejer ming[ajr ballun. : D. Vella, A. Micallef, R. Sammut, D. Haruna, S. Peplow, J. Munjao Mwema, L. Wingfield, P. Azzopardi (L. Vella), O. Smeir, L. Porteli, D. Mohammed Abdila ’ : C. Cini, Jethron Azzopardi, Jeffrey Azzopardi, A. Meyar De Melo, M. Sammut, M. Agius, A. Xuereb, J. Woodhead (N. Scicluna), C. Wismayer (F. Grech), R. D’Amato, A. Dominicus (J. Ferriggi) : Shaun Caleja Mtarfa
Ta
Xbiex
Referee
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 24 ta’ April, 2013
28 Sport BOV II DIV
Sta Venera isalvaw punt fl-a[[ar Sta Venera...........................1 Kirkop .................................1
Fi tmiem il-;img[a ntemm il-kampjonat ICT Solutions tat-Tieni Divi]joni tal-Handball fejn Kavallieri RS2 ta[t il-;wida ta’ Silvio Borg i//elebraw ir-reb[ tat-tieni kampjonat konsekuttiv b’reb[a 19-16 kontra Phoenix DHL. G[al Kavallieri spikkaw James Rausi u Jeremy Fenech biex it-tim baqa’ bla telfa b’g[axar reb[iet fil-kampjonat tat-Tieni Divi]joni tal-ir;iel. Fi tmiem il-log[ba l-President tal-MHA Louis Borg u l-Kap E]ekuttiv Clyde Borg Conti, ippre]entaw it-trofew lill-captain ta’ Kavallieri Thomas Mifsud Bonnici.
Jidde/iedi goal ta’ Mifsud
BOV III DIVI}JONI
Reb[a o[ra kbira g[al Senglea Senglea A. ...........................5 Attard .................................0
Senglea komplew bil-mixja fil-qu//ata tal-klassifika u wara li a//ertaw mill-promozzjoni kisbu reb[a kbira o[ra kontra Attard. F’log[ba li bdiet 20 minuta tard min[abba problemi amministrattivi, Senglea ma damux ma a//ertaw meta skorjaw tliet goals fl-ewwel 19-il minuta. Wara li Timmy Thomas falla minn qag[da tajba Senglea fet[u l-iskor wara kwarta meta Clint Caruana qabad il-ballun b’idu fil-
It-tim ta’ Santa Venera, li di;à hu relegat g[at-tielet divi]joni, [a punt mill-konfront kontra Kirkop, b’gowl skurjat ftit sekondi mittmiem. Kirkop fet[u l-iskor fit-22 minuta, meta minn azzjoni personali, ALBERT BUSUTTIL qabe] ]ew; difensuri, inklu] il-gowlkiper innifsu, u kkonkluda f’lasti vojta. Huma kellhom /ans jirduppjaw fis36 minuta meta fuq kross talistess Busuttil, id-daqqa ta’ ras ta’ Cachel Vella g[addiet barra. Santa Venera kellhom reazzjoni tajba [afna fit-42 minuta, meta wara li r/ieva ming[and Wileman, Nigel Refalo ra x-xutt imtajjar fuq
il-linja mill-gowlkiper. Imma rnexxielhom isalvaw il-partita fid-89 minuta meta JEFFREY ZAMMIT sab irrokna ta’ fuq tax-xibka minn freekick dirett f’tarf il-kaxxa, wara fawl fuq is-sostitut Rapa. Santa Venera: W. Cuschieri, R. Bezzina, D. Zammit, R. Carbonaro, V. Petrovic, N. Refalo (E. Borg), J. Taliana, F. Mansueto (A. Wingfield), E. Wileman, J. Zammit, K. Zammit (D. Rapa) Kirkop: J. Caruana, A. Formosa, C. Farrugia, A. Busuttil, D. Baldacchino, R. Galea, B. Bugeja, M. Pisani (E. Zammit), C. Vella (A. Barbara), B. Falzon, M. Abdilla (D. Grech) Referee: Emanuel Grech
kaxxa u mill-11-il metru kien TREVOR THOMAS li skorja. Tliet minuti wara, Timmy Thomas seraq ballun liddifi]a avversarja u qassam lejn [uh TREVOR THOMAS li skorja b’xutt fil-baxx. Minuta wara t-tieni penalty tal-log[ba meta Trevor Thomas twaqqa’ minn Ciantar u din id-darba kien TIMMY THOMAS li spara fix-xibka. Fit-22 minuta xutt bomba ta’ Brady Zerafa stampa mal-mimduda. Fit-tieni taqsima Senglea ]iedu ]ew; goals o[ra fejn
TREVOR THOMAS g[aqqad il-hat trick fit-48 minuta u TIMMY THOMAS g[aqqad id-doppjetta fis-66 minuta. Senglea A: J. Mercieca, E. Azzopardi (K. Galea), S. Aquilina, R. Galea, B. Zerafa (C. Dimech), J. Spiteri, V. Camileri, Timmy Thomas, Trevor Thomas, D. Xuereb (Tyrone Thomas), R. Tanti. Attard: L. Attard, O. Tabone, C. Caruana (L. Mangion), J.C. Cachia, D. Gauci, C. Ciantar, J.P. Scerri, J. Bugeja (B. Muscat), M. Xerri, D. Mizzi, J. Iwueke. Referee: Duncan Sultana
MELLIE{A..........................0 PEMBROKE.........................1
Pembroke g[elbu lil Mellie[a 1-0 b’goal skorjat minn Jonathan Mifsud kmieni fit-tieni taqsima. Il-log[ba kienet tipika ta’ tmiem lista;un bejn ]ew; timijiet li m’g[andhomx interess. L-ewwel taqsima kienet kwieta b’azzjoni wa[da biss meta wara kwarta Pembroke kienu sfortunati li daqqa ta’ ras ta’ Roland Emeka minn kross ta’ Daniel Cremona [abtet mal-lasta. Fit-tieni taqsima il-log[ob kien iktar movimentat u wara [ames minuti wasal il-goal tarreb[a. Minn kross ta’ Lydon Cilia da[al tajjeb bir-ras JONATHAN MIFSUD li xe[et fir-rokna ta’ fuq tax-xibka. {ames minuti wara /ans taddraw g[al Mellie[a b’azzjoni tajba ta’ Daniel Saliba li ]marka lil Kyle Simiana li wa[du kien im/a[[ad minn [ar;a tajba u kura;;ju]a tal-
goalkeeper ta’ Pembroke Calleja. Fil-65 minuta Pembroke vi/in it-tieni goal meta Kurt Coleiro qassam lejn Lydon Cilia li x-xutt tieg[u g[adda j[akkek mal-lasta u [ames minuti mit-tmiem Mellie[a ferm vi/in li jsalvaw il-log[ba b’xutt bid-dawra ta’ Wayne Borg St John u save tajjeb talgoalkeeper ta’ Pembroke Calleja. Mellie[a: J. Vella, M. Trapani, P. Taylor, D. Borg, W. Borg, W. Borg St.John, G. Galea, D. Saliba, K. Simiani (J. Muscat), R. Cutajar (J. Vella), J. Cutajar (C. Borg) Pembroke: M. Calleja Cremona, N. Coleiro Gatt, M. Mamo (R. Caruana), L. Cilia, C. Debattista, G. Spiteri, R.E. John, D. Cremona (N. Grech), J.C. Borg (K. Micallef), K. Coleiro Referee: Sebastiano Cambuzza
TABLE TENNIS
Sorpri]a kbira minn Qrendi Qrendi ..................................1 Mdina K. ............................0
Kontra kull mistenni t-tim li jinsab fil-post ta’ qabel la[[ar fil-klassifika Qrendi, g[eleb lil Mdina Kinghts li jinsabu fit-tieni post u promossi. B’din ir-reb[a Qrendi rnexxielhom jaqb]u lil Luqa SA fl-a[[ar postijiet tal-klassifika. Il-log[ba kienet wa[da mill-iktar monotona fejn deher bi/-/ar li Mdina wara li kisbu l-promozzjoni ma kinux kon/entrati u motivati. Ta’ dan pattew qares
g[aliex fit-43 minuta wasal dak li kellu jkun il-goal rebbie[ ta’ Qrendi meta Davide Hili qassam lejn CLAUDIO GATT li da[al tajjeb filkaxxa u g[eleb lil Aquilina b’xutt sabi[. Ir-reazzjoni ta’ Mdina kienet wa[da fjakka fejn lisba[ /ans li kellhom kien kmieni fit-tieni taqsima meta Mula waqqa’ lil Matthias Fenech barra l-kaxxa u millfreekick ta’ Luke Busuttil ilballun mar ftit barra. Kwarta mit-tmiem Mdina spi//aw bi plejer inqas meta
Stephen Place dabbar karta [amra diretta wara da[la kerha fuq Steve Scicluna. Qrendi: B. Zammit, D. Mallia, M. Ellul, A. Saliba, M. Ciantar (P. Hili), C. Farrugia (K. Azzopardi), C. Gatt (S. Sultana), F. Cassar, J. Muscat, S. Scicluna, C. Psaila. Mdina: M. Aquilina, J. Pace, G. Camilleri, K. Formosa, A. Gatt, K. Grech, M. Fenech, L. Busuttil, A. Buhagiar, A. Muscat, S. Place. Referee: Jules Ingagwe
ASD Fiaccola jag[tu l-ewwel telfa lil-leaders It-tim tas-Serie B1 ASD Fiaccola rre;istra t-tmien reb[a sta;jonali meta f’Napli g[eleb lil-leaders ACSD Sant’Espedito Napoli 5-4, Din kienet l-ewwel telfa g[at-tim Naplitan. L-internazzjonali Malti Daniel Bajada, li b[alissa jinsab rrankjat fil-129 post, kellu wirjiet e//ellenti tant li reba[ it-tliet log[biet kollha li lag[ab. Fl-ewwel wa[da kiseb reb[a 3-0 kontra Pasquale Ettore Pirone u mbag[ad reba[ 3-2 kontra l-plejer nru. 101, Mattia Galdieri wara li kien ]ew; sets
minn ta[t. Fl-a[[ar log[ba Bajada ta wirja mill-aqwa u g[eleb lin-numru 53 Davide Gammone, 3-2. ASD Fiaccola issa qed jaqsmu t-tielet post b’16-il punt u jilag[bu kontra t-tim fit-tieni post Pol. Medivis Solarino ASDTT fl-impenn li jmisshom fl-4 ta’ Mejju. Fil-konfront talewwel rawnd, ASD Fiaccola kienu tilfu 5-2. Aktar tard f’Mejju Bajada se jirrappre]enta lil Malta filLog[ob tal-Pajji]i ]-}g[ar talEwropa li se jsiru filLussemburgu.
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 24 ta’ April, 2013
Sport 29 PREMIERSHIP
Il-bi]a’ tad-differenza ta’ gowls ispirat lil United Parti kbira mir-reb[ talPremier League dan l-ista;un kienet de/i]a fi tmiem lista;un li g[adda meta l-bi]a’ ta’ Manchester United li tilfu l-kampjonat bid-differenza ta’ gowls kontra l-;irien Manchester City, inbidlet f’tellieqa bla ra]an g[al rekords, gowls u l-20 kampjonat. Il-manager Alex Ferguson kien [alef li t-tim tieg[u qatt aktar m’hu se jer;a’ jfalli g[aliex ma jkunx skorja bi]]ejjed goals u mill-ewwel ;ab lill-attakkant prolifiku Robin van Persie biex jag[mel ]gur minn dan. “L-unika [a;a li g[edtilhom fil-bidu tal-ista;un kien biex jag[mlu ]gur li ma ner;g[ux nitilfuh bid-differenza ta’ goals,” qal Ferguson hekk kif it-Tnejn i//elebra r-reb[ tat13-il Premier League. “Dik kienet l-ewwel darba li qatt tlifna bid-differenza ta’ goals. Dik g[alija kienet l-isfida li d-differenza ta’ gowls trid tkun a[jar milli kellhom dawk tan-na[a l-o[ra (City).” Il-kliem tieg[u kellu l-effett mixtieq hekk kif United s’issa skorjaw 78 goal fil-kampjonat
meta mqabbel mad-59 ta’ City u kwa]i terz minnhom (24) waslu minn Van Persie. B’35 goal kontra, United ;arrbu [ames goals aktar minn City imma l-gowls favur jikkumpensaw tajjeb g[al dan. B’reb[a 3-0 f’darhom kontra Aston Villa t-Tnejn blattakkant Olandi] jiskorja hattrick, a//ertaw mir-reb[ talkampjonat b’erba’ partiti g[attmiem u g[amlu ]gur li ma jer;ax ikun hemm qsim ilqalb b[alma ;ara l-ista;un lie[or fl-a[[ar ;urnata. “Wara dak li ;ara l-ista;un li g[adda kien ikun hawn [afna timijiet fil-pajji] li jisfaxxaw... imma mhux a[na. Il-plejers g[amlu dak li kien mistenni minnhom u g[ollew il-livell. Kienet prestazzjoni e//ellenti, 84 punt u fadal erba’ partiti. Xi [a;a fantastika,” qal Ferguson. B[ala bniedem li jg[id li qatt ma j[ares lura, se jkun hemm biss [a;a wa[da f’mo[[u fil-;img[at li ;ejjin – ir-rekord ta’ 95 punt imwaqqaf minn Chelsea fl2004-05 u li United jistg[u jaqb]uh b’punt jekk jirb[u l-
Id-49 titlu ta’ Alex Ferguson Alex Ferguson hu l-aktar manager ta’ su//ess fil-futbol firRenju Unit u r-reb[ tal-Kampjonat minn Manchester United nhar it-Tnejn kien id-49 trofew tieg[u sa minn meta beda l-karriera mani;erjali ma’ East Stirling fl-1974. Dawn huma l-unuri kollha li reba[u ma’ min reba[hom:
* St Mirren 1 I Div. Sko//i]a (It-tieni Div.) 1976-77 * Aberdeen 3 Premier Leagues Sko//i]i 1979-80, 1983-84, 1984-85 4 FA Cups Sko//i]a 1981-82, 1982-83, 1983-84, 1985-86 1 Scottish League Cup 1985-86 1 European Cup Winners Cup 1982-83 1 UEFA Super Cup 1983 * Manchester United 13 Premier League : 1992-93, 1993-94, 1995-96, 1996-97, 1998-99, 1999-2000, 2000-01, 2002-03, 2006-07, 2007-08, 2008-09, 2010-11, 2012-13 5 FA Cup 1989-90, 1993-94, 1995-96, 1998-99, 2003-04 4 League Cups 1991-92, 2005-06, 2008-09, 2009-10 10 Charity#Community Shields 1990 (bejn tnejn), 1993, 1994, 1996, 1997, 2003, 2007, 2008, 2010, 2011 2 Champions League 1998-99, 2007-08 1 European Cup Winners Cup 1990-91 1 UEFA Super Cup 1991 1 Intercontinental Cup 1999 1 FIFA Club World Cup 2008
Sir Alex Ferguson reba[ id-49 titlu fil-karriera
partiti kollha li fadlilhom. Wara dan, l-attenzjoni ddur fuq l-ista;un li ;ej bl-Isko//i] fidu/ju] li g[ad hemm [afna a[jar jistennihom bi skwadra li qed t[awwad lill-kriti/i meta jipparagunawha ma’ o[rajn b[al dawk li reb[u ttreble fl-1999 u r-reb[ taddouble fl-1994. “Hemm [afna ]g[a]ag[ fittim. Hu tim li jista’ jibqa’ mag[qud g[aliex huma plejers professjonali u bnedmin. Ma narax g[alfejn ma nistg[ux intejbu fuq dan sena
o[ra.” Giggs li ;edded il-kuntrat tieg[u biex jilg[ab sta;un ie[or se jkollu 40 sena u g[adu parti mill-pjani ta’ Ferguson. Hu ;;ustifika dan kollu bi prestazzjoni millaqwa t-Tnejn fejn ipprovda lewwel goal g[al Van Persie fit-tieni minuta. “Hu plejer uniku,” qal Ferguson dwar il-midfielder li kien f’kull skwadra li reb[et it-13-il kampjonati kollha u skorja f’kull sta;un. “Na[seb li jilg[ab sentejn o[ra ]gur.”
L-akbar tif[ir ta’ Ferguson dan l-ista;un kien riservat g[all-attakkant Olandi] Van Persie li g[amel id-differrenza kollha u li City kienu biss kapa/i j[arsu lejh b’g[ira wara li fallew milli jakkwistawh. “Kien inkredibbli. Irid jie[u [afna mill-mertu, il-gowls li skorja jixhdu dan u anke l-livell tal-prestazzjonijiet tieg[u. Ninsab /ert li Robin se jg[id xi grupp e//ellenti ta’ plejers g[andu madwaru,” temm Ferguson.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 24 ta’ April, 2013
30 Sport CHAMPIONS LEAGUE
Bayern Munich fuq l-g[atba ta’ Wembley Barcelona g[arkupptejhom quddiem il-qawwa :ermani]a BAYERN M. …................ 4 BARCELONA …............. 0
Mario Gomez jidher jiskorja t-tieni goal ta’ Bayern
Bayern Munich jinsabu fuq l-g[atba ta’ Wembley wara li b’wirja stupenda g[elbu lil
Barcelona 4-0 fl-Allianz Arena fl-ewwel leg tal-ewwel semifinali. Ilna snin ma naraw lil Barcelona dominati u umiljati b’dan il-mod, u minkejja li ]ew; goals ta’ Bayern kienu ferm dubju]i u kontroversjali, ma kienx hemm paragun bejn i]-]ew; na[at fejn i/-champions il-;odda tal-:ermanja kkonfermaw ilqawwa kollha tag[hom, filwaqt li g[al Barcelona jidher li bdiet tmiem ta’ era brillanti u forsi rripetibbli. Bayern kienu l-a[jar team fl-ewwel taqsima, fejn minkejja li Barcelona xorta kellhom pussess ta’ 63 fil-mija, huma qatt ma kkombinaw xejn flattakk g[ajr g[al /ans wie[ed ftit wara l-goal tal-vanta;; ta’ Bayern. G[al kuntrarju Bayern Munich kienu ferm attenti u aggressivi u pre/i]i fil-pressing tag[hom tant li Barcelona rarament irnexxielhom jag[mlu serje twila ta’ passes. Anki Bayern ftit kellhom /ansijiet /ari ta’ skor g[alkemm id-difi]a ta’ Barcelona g[addiet minn g[add ta’ mumenti ta’ paniku. Bayern appellaw g[al darba darbtejn g[al penalties hekk kif blalen dehru jmissu ma’ id plejers ta’ Barca, fejn fit-tieni okka]joni l-ballun deher /ar ja[bat ma’ id Dani Alves i]da l-penalty ma ng[atax. Il-goal tal-vanta;; ta’ Bayern wasal fil-25 minuta meta minn azzjoni ta’ korner kien hemm id-daqqa ta’ ras ta’ Dante lejn Thomas Muller li da[al tajjeb u bir-ras g[eleb lil Victor Valdes. Ir-risposta ta’ Barcleona ;iet ftit minuti wara meta Dante kien determinanti meta anti/ipa lil Messi li kien ]markat quddiem Neuer. Kif bdiet it-tieni taqsima Bayern irduppjaw meta minn azzjoni ta’ korner minn Robben kien Muller li g[ola
fuq kul[add u kompla lejn Mario Gomez li minn qag[da ferm dubju]a ta’ offside spara fix-xibka. Barcelona issa kienu g[al kollox mifxula u Bayern resqu qrib b’xuttijiet ta’ Muller u Ribery. Wara dan ilperjodu kienu Barcelona li bdew jamministraw il-ballun a[jar fejn Messi sa fl-a[[ar beda jid[ol fl-azzjoni. I]da hekk kif Barcelona dehru li setg[u jid[lu fil-log[ba wasal it-tielet goal ta’ Bayern permezz ta’ azzjoni personali ta’ Arjen Robben, anki jekk flazzjoni tal-goal Muller deher jiffawlja lil Jordi Alba. Issa Barcelona kienu litteralment impotenti quddiem il-qawwa ta’ Bayern li skorjaw ir-raba’ goal disa’ minuti mit-tmiem permezz ta’ Thomas Muller li skorja ttieni goal personali tieg[u. Bayern Munich - 1-Manuel
Neuer, 21-Philipp Lahm, 17Jerome Boateng, 4-Dante, 27David Alaba, 31-Bastian Schweinsteiger, 8-Javi Martinez, 25-Thomas Mueller (14-Claudio Pizarro 83), 7-Franck Ribery (11Xherdan Shaqiri 89), 10-Arjen Robben, 33-Mario Gomez (30Luiz Gustavo 71) Barcelona - 1-Victor Valdes, 2-Daniel Alves, 3-Gerard Pique, 15-Marc Bartra, 18-Jordi Alba, 6-Xavi, 16-Sergio Busquets, 8Andres Iniesta, 9-Alexis Sanchez, 10-Lionel Messi, 17Pedro (7-David Villa 83) Referee - Viktor Kassai (Ungerija)
Ri]ultati
Champions League
Bayern v Barcelona 4-0 B.Dortmund v R. Madrid illum
Ingilterra – Championship Millwall v Blackburn
League One
Crawley v Preston Crewe v Sheffield U Shrewsbury v Oldham
Skozja – Div II
Brechin v Stranrear
1-2 1-0 1-0 1-0
2-2
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 24 ta’ April, 2013
Sport 31 CHAMPIONS LEAGUE S#F I LEG
Dortmund iridu jibqg[u kon/entrati Il-[asda li [adu Borussia Dortmund min[abba l-injury tal-aqwa skorer talBundesliga Robert Lewandowski mhux mistenni li ttellef ilkon/entrazzjoni ta’ Borussia Dortmund qabel il-konfront mis-semifinali ta/-Champins League kontra Real Madrid illum hekk kif it-tim qed jipprova jasal sal-finali g[all-ewwel darba sa mill1997. L-internazzjonali Pollakk Lewandowski, li skorja fi 12-il partita konsekuttiva tal-kampjonat fir-reb[a 2-0 kontra Mainz 05 is-Sibt, we;;a’ koxxtu imma mistenni jkun tajjeb g[allum. Lewandowski hu l-aktar skorer prolifiku ta’ Dortmund fl-Ewropa dan lista;un b’sitt goals u ]ew; assist fl-10 partiti. G[at-tim ]ag[]ug[ ta’ Juergen Klopp li reba[ titlu konsekuttivi fil-Bundesliga fl-2011 u l-2012, din hi laqwa log[ba fil-karriera hekk kif i/-Champions tal1997 jinsabu lura mal-a[[ar erbg[a g[all-ewwel darba fi
15-il sena. “Din hi l-akbar log[ba li qatt kellna s’issa,” qal Klopp. L-a[[ar darba li waslu sa dan l-istadju, fl-1998, kienu
Real li elminawhom fi triqthom lejn it-titlu. Real, disa’ darbiet champions tal-Ewropa mhux l-ewwel darba li se jiffa//jaw lil Dortmund dan l-ista;un bil-:ermani]i jirb[ulhom f’Dortmund u Real je[ilsuha bi draw 2-2 f’Madrid fil-fa]i tal-gruppi. Bid-difensur /entrali Mats Hummels u Jakub Blaszczykowski bil-mod isibu l-forma wara injuries, Klopp g[andu l-iskwadra kollha g[ad-dispo]izzjoni. Ir-reb[a ta’ Real 3-1 kontra Real Betis is-Sibt, swietilhom injury taddifensur Marcelo u lmidfielder Luka Modric. Il-goalkeeper Diego Lopez u l-attakkant Karim Benzema lmentaw minn daqqiet imma l-assistent kow/ Aitor Karanka qal li se jkunu tajbin g[al-log[ob. Bid-difensur Alvaro Arbeloa sospi], il-kow/ Jose
Mourinho jrid idawwar iddifi]a u misteni li jpo;;i lil Sergio Ramos flok sie[bu lIspanjol u jda[[al il-Fran/i] Raphael Varane fin-nofs ma’ Pepe. G[alkemm g[ad g[andu 19-il sena Varane li kien introdott mill-eks internazzjonali Fran/i] u ta’ Real Madrid Zinedine Zidane, [alla mpressjoni tajba b’serje ta’ wirjiet millaqwa dan l-ista;un, partikolarment kontra rrivali Barcelona.
Formazzjoni probabbli Borussia Dortmund: 1-
Roman Weidenfeller, 26Lukasz Piszczek, 4-Neven Subotic, 15-Mats Hummels, 29-Marcel Schmelzer, 8Ilkay Guendogan, 18-Nuri Sahin, 16-Jakub Blaszczykowski, 10-Mario Goetze, 11-Marco Reus, 9Robert Lewandowski Real Madrid: 41-Diego Lopez, 4-Sergio Ramos, 3Pepe, 2-Raphael Varane, 5Fabio Coentrao, 6-Sami Khedira, 14-Xabi Alonso, 22-Angel Di Maria, 10Mesut Ozil, 7-Cristiano Ronaldo, 9-Karim Benzema
Mario Goetze
Goetze ja//etta li jsie[eb lil Bayern Il-midfielder ta’ Borussia Dortmund Mario Goetze a//etta li jsie[eb lir-rivali minn Bundesliga Bayern Munich l-ista;un li ;ej. Dortmund ikkonfermaw l-a[bar u qalu li kienu ferm ‘di]appuntati’ b’din la[bar. “Mario Goetze u l-a;ent tieg[u informaw lil Borussia Dortmund ftit jiem ilu li lplejer xtaq japplika lklawsola fil-kuntratt biex jie[u r-release u jsie[eb lil Bayern Munich fl-1 ta’ Lulju,” qalu Dortmund fuq ilwebsajt. “Ovvjament ninsabu ferm di]appuntati b’dan,” qal il-
kap e]ekuttiv tal-klabb HanJoachim Watzke li rrimarka li Goetze kien mexa strettament mal-kuntratt tieg[u. Il-midfielder versatili ta’ 20 sena li reba[ il-Kampjonat fl2011 u l-2012 hu fost l-aktar ]g[a]ag[ ta’ talent fil:ermanja u kien il-mira ta’ bosta klabbs kbar fl-Ewropa. Bayern li di;à reb[u lBundesliga se jkollhom b[ala kow/ lil Pep Guardiola sta;un ie[or. Dortmund mill-ewwel appellaw lill-partitarji tag[hom biex ma jdurux kontra Goetze hekk kif qed ifittxu su//ess fi/-Champions League.
TENNIS }WIEMEL
}ieda fil-premjijiet L-istalla Godolphin tammetti ka]i ta’ doping ta’ Wimbledon L-istalla presti;ju]a Godolphin ammettiet lu]u sistematiku ta’ doping li]-]wiemel talistalel tag[ha. Din l-istalla hi fost l-iktar mag[rufa u presti;ju]a fid-dinja u hi propjetà tax-Sheik Mohammed bin Rashid Al Maktoum. Minn testijiet li saru nstab li [dax-il ]iemel ta’ din l-istalla nstabu po]ittivi g[ad-doping fejn instab li dawn ing[ataw steroids fosthom l-istanozolol, l-istess li kien [a l-Kanadi] Ben Johnson fl-Olimpjadi ta’ Seoul fl-1988. It-trainer Mahmood Al Zarooni ammetta lu]u ta’ sustanzi projbiti. Zarooni qal
f’kummenti fuq il-websajt ta’ Godolphin li jiddispja/ih ta’ dak li ;ara u qal li dan kien ]ball katastrofiku. Zarooni qal li peress li dawn i]-]wiemel ma kinux se jie[du sehem f’ti;rijiet, ma kienx jaf li qed jikser ir-regoli. Al Zarooni se jidher quddiem ilkummissjoni tad-dixxiplina tal-British Horseracing Authority (BHA). Simon Crisford racing manager ta’ Godolphin qal li dan hu jum iswed g[al Godolphin. Hu qal li x-Sheik jinsab di]gustat b’dak li kien qed isir u qed jistenna d-de/i]joni takl-BHA biex jittie[du dde/i]jonijiet li g[andhom jittie[du.
L-organizzaturi ta’ Wimbledon [abbru ]ieda impressjonanti ta’ 40 filmija fil-fond ta’ premjijiet ta’ flus g[al Wimbledon g[all-2013 li se tag[mel dan it-turnament l-akbar fond ta’ premjijiet fit-tennis. Il-plejers fil-grand slam fuq it-turf din is-sena, li jibda fl-24 ta’ :unju, se jkunu qed jir/ievu total ta’ 22.6 miljun sterlina bi/Champions fil-kategorija
individwali tal-ir;iel u nnisa jir/ievu kull wie[ed 1.6 miljuni, ftit aktar mill-Open tal-Awstralja din is-sena. Plejers li jitilfu fl-ewwel tliet rounds din is-sena se jkunu qed igawdu minn ]ieda ta’ bejn 62 u 64 filmija waqt li dawk li ji;u eliminati wara logb[a wa[da biss se jkunu qed jie[du /ekk ta’ 23,000 sterlina minn 14,500 li kienu jie[du sas-sena l-o[ra.
L-Erbg[a, 24 ta’ April, 2013
32 Lokali
IL-VATIKAN> Il-Papa Fran;isku, mg[ammed ‘Jorge’, :or;, bl-Ispanjol, ilbiera[ ing[ata kejk fl-okka]joni tal-festa ta’ San :or;. Il-kejk ing[ata minn Monsinjur Alain de Raemy (xellug) wara laqg[a li kellu l-Papa mal-banda tal-gwardji }vizzeri li hemm g[assa mal-Vatikan (Ritratt> Reuters)
Kunsillier Laburista mmultat €200 Wara li fl-2010 kien ikkundannat [ames xhur [abs sospi]i g[al sena, ilbiera[ instab [ati li [ebb g[al eks barman tal-ka]in Laburista ta’ {’Attard minn Ray Abdilla
Il-Ma;istrat Clare Stafrace Zammit immultat lill-kunsillier Laburista minn {’Attard, John Bonnici, €200 wara li sabitu [ati li [ebb g[al ra;el fi/?entru Laburista tal-istess lokal. John Bonnici, li g[andu 63 sena, instab [ati li fit-28 ta’ Ottubru 2009, g[all-[abta tal-10.30pm, [ebb g[al Richard Vella ta’ 40 sena u heddu kif ukoll li kiser il-bon ordni u l-pa/i pubblika. Minn xhieda li ng[atat fil-Qorti rri]ulta li John Bonnici kien fis-sakra waqt li [ebb g[al Richard Vella, li
kien g[amel perjodu b[ala President tal-ka]in tal-Partit Laburista ta’ {’Attard. Fis-sentenza tag[ha, il-Ma;istrat Stafrace Zammit qalet li x-xhieda xxaqleb kontra Bonnici u wara li semg[et lix-xhud importanti Patrick Sammut jag[ti l-ver]joni tieg[u, [asset li l-akku]i ;ew ippruvati u kkundannatu multa ta’ €200. Bonnici appella mis-sentenza. Fis-7 ta’ Settembru tal-2010 John Bonnici, dak i]-]mien ukoll kunsillier Laburista f’{‘Attard, kien ;ie
kkundannat [ames xhur [abs sospi]i g[al sena u ordnat i[allas €350 lillKunsill Lokali wara li nstab [ati li f’Lulju tas-sena 2009 kien kisser g[add ta’ balavostri li hemm fuq izzuntier tal-Knisja ta’ {‘Attard bliskop li jaqdi lill-barman tal-ka]in Laburista. Bonnici kien wieg[ed lill-barman tal-ka]in Laburista tal-lokal, li kien se jag[mel minn kollox biex il-balavostri jitne[[ew mill-post sabiex l-a//ess g[all-istess ka]in ikun wie[ed miftu[. Il-kunsillier Laburista kien wieg[ed
media•link COMMUNICATIONS
li kien se jag[mel minn kollox biex i;ieg[el lill-Kunsill Lokali biex ine[[i l-balavostri mill-post, xi [a;a li listess Kunsill Lokali, inklu] is-Sindku, ma qablux mag[ha. G[alhekk, kif ing[ad fil-Qorti, Bonnici qabad u ne[[a dawn ilbalavostri minn jeddu fid-dag[dig[a li kien fiha. Kienu xi persuni mill-ka]in Laburista stess li kixfu lil Bonnici li wettaq dan l-att vandalu. G[al Bonnici deher l-Avukat Arthur Azzopardi filwaqt li l-Avukat Edward Gatt deher g[al Vella.