Il-Mument 28 t'April 2013

€0.75

Numru 2,160

Il-{add, 28 ta’ April, 2013 IL-KSUR TAL-KODI?I TAL-ETIKA MINN MINISTRI LABURISTI

Ministri Laburisti f’aktar ka]i ta’ prattika privata ■ Il-Ministru George Vella jara l-pazjenti u jirreferihom g[al medi/ini b’xejn ■ Mal-bieb tal-klinika tas-Segretarju Parlamentari Michael Farrugia, il-pazjenti mg[arrfa li hu qed jara l-pazjenti fi spi]erija ■ Is-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca mhux biss kompla bl-operazzjonijiet, i]da ]amm l-appuntamenti tal-vi]ti

Mill-Uffi//ju tal-Prim Ministru g[al MEP Laburista, Claudette Abela Baldacchino se tibqa’ tiffa//ja akku]i ta’ frodi

WARA LI :IET ELETTA FIL-PARLAMENT EWROPEW B’ELEZZJONI KA}WALI

L-akku]i ta’ frodi se jibqg[u minn Matthew Bonett

Il-Ministru, it-Tabib George Vella, dan ix-xahar stess iffirma referenza medika biex pazjent jing[ata l-medi/ini b’xejn

Avvi] li twa[[al mal-bieb tal-klinika tas-Segretarju Parlamentari, it-Tabib Michael Farrugia, li tirreferi lill-pazjenti biex jaraw it-tabib fi spi]erija fin-Naxxar Ara pa;ni 5, 7, 40

Claudette Abela Baldacchino, il-Membru tal-Parlament Ewropew Laburista li nhar l-Erbg[a li g[adda kienet eletta flelezzjoni ka]wali, se tibqa’ tiffa//ja akku]i ta’ frodi quddiem ilQorti Maltija. Dan, peress li, bl-akbar probabbiltà, hi ma kinitx ting[ata l-immunità fil-kariga l-;dida tag[ha ta’ Membru filParlament Ewropew. Intant, ilbiera[ hi kkonfermat li mhux se tfittex li ting[ata l-immunità.

Flimkien ma’ seba’ persuni o[ra, Claudette Abela Baldacchino tinsab akku]ata quddiem il-Qorti ta’ Malta bi frodi g[ad-dannu tal-Kummissjoni Ewropea, is-somma ta’ kwa]i €100,000 fuq spejje] tal-ivvja;;ar meta kienet parti mill-Asso/jazzjoni talKunsilli Lokali. L-eks ;urnalista tas-Super One, allegatament wettqet dan l-att fil-perijodu meta kienet Sindku tal-Qrendi, tant li l-Partit Laburista ma [alliex lil Abela Baldacchino tikkontesta l-a[[ar elezzjoni tal-Kunsill Lokali f’din il-lokalità.

I]da Claudette Abela Baldacchino xorta wa[da tefg[et innomina tag[ha g[all-elezzjoni ka]wali tal-Parlament Ewropew, u ;iet eletta meta [adet post il-Vi/i Prim Ministru, Louis Grech.

Aktar kmieni din il-;img[a, Net News ]vela li xi uffi/jali talPartit Laburista g[amlu pressjoni fuq Abela Baldacchino biex ma titfax in-nomina tag[ha; i]da xorta wa[da g[addiet tag[ha.

Wara li ;iet eletta, bdew iqumu bosta dubji dwar il-futur talka] pendenti fil-Qorti fil-konfront ta’ Abela Baldacchino, anki wara numru ta’ stqarrijiet mill-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista, Simon Busuttil, u mill-Vi/i Kap tal-Partit Popolari Ewropew, Manfred Weber.

g[al pa;na 6

2

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

A[barijiet Lokali

Gabrijola mill-Ministru tal-Finanzi Il-Ministru tal-Finanzi, Edward Scicluna, jipproponi “escape clause” g[all-mekkani]mu li jintu]a biex ting[ata ]-]ieda g[all-g[oli tal-[ajja, li tfisser pagi ffri]ati u f’inqas minn 24 sieg[a ji/[ad kliemu stess.

Il-unions f’kummenti lil il-mument b’insistenza qeg[din jitolbu li l-proposta trid ti;i diskussa u maqbula fil-Kunsill Malti g[all-I]vilupp Ekonomiku u So/jali. minn Claire Mifsud

Proposta tal-Partit Laburista li b’mod konkret tfisser fri]a fil-pagi, fi ftit sig[at inqalbet ta’ ta[t fuq millMinisteru tal-Finanzi stess. Minkejja /-/a[da millMinisteru tal-Finanzi, din il-proposta b’insistenza talimsie[ba so/jali, partikularment it-trade unions, g[ad trid ti;i diskussa mill-Kunsill Malti g[all-I]vilupp Ekonomiku u So/jali (MCESD) kif ikkummentaw ma’ il-mument.

F’kummenti li Edward Scicluna, il-Ministru talFinanzi, ta lbiera[ lil sezzjoni tal-media lokali, huwa ippropona dak li sejja[ “escape clause” g[all-g[oti ta]]ieda tal-g[oli tal-[ajja, kemm-il darba l-pajji] ikun g[addej minn ]mien ekonomiku diffi/li. Dan ifisser, skont Edward Scicluna, li jekk l-ekonomija tkun sejra [a]in, hu lest jikkunsidra fri]a fil-paga, sinonima [afna ma’ Gvernijiet Laburisti pre/edenti. Madankollu, aktar tard fi stqarrija, l-istess Ministru g[amel gabrijola u qal li mhux veru se jmiss il-COLA; i]da fl-istess stqarrija ma /a[adx b’mod spe/ifiku dak li ;ie rrappurtat fil-;urnali.

F’kumment li ta lill-;urnal The Times tal-biera[, Edward Scicluna qal li hu qed jipproponi dak li sejja[ “escape clause” g[all-mekkani]mu ta]-]ieda tal-g[oli tal-[ajja fi ]mien meta l-ekonomija tkun g[addejja minn perijodu diffi/li. Hu fakkar li kien di;à g[amel din ilproposta meta kien jokkupa l-kariga pre/edenti tieg[u b[ala konsulent ta’ min i[addem, meta kien twaqqaf ilmekkani]mu tal-COLA. Din il-proposta ma kinitx fil-programm elettorali talPartit Laburista u tistona mhux ftit ma’ dak li kien qed iwieg[ed Joseph Muscat qabel l-elezzjoni. Din ilproposta tmur kontra l-weg[da elettorali ta’ Muscat li jo[loq “klassi tan-nofs” ;dida. Il-proposta tal-“escape clause” g[a]-]ieda tal-g[oli tal-[ajja fakkret lil [afna filproposta tal-living wage, li wkoll kienet se twassal g[all-

Il-Ministru Edward Scicluna ta[t il-lenti tal-unions wara l-kontroversja li [oloq

fri]a tal-paga minima. Dik il-proposta kienet tpo;;iet fuq l-ixkaffa wara kritika [arxa.

Minkejja li l-Ministeru g[all-Finanzi qal li ma g[andux fuq l-a;enda tieg[u l-ebda bidla fil-COLA, kollox jindika li din il-proposta hija wa[da minn numru ta’ proposti li g[ad iridu ji;u diskussi fl-MCESD. William Portelli, il-President tal-Konfederazzjoni tat-

Trade Unions Maltin (CMTU), qal li kwalunkwe tibdil fil-COLA jrid ikun diskuss u jsir bi qbil mal-imsie[ba so/jali fi [dan l-MCESD. Josef Vella, is-Segretarju :enerali tal-Union {addiema Mag[qudin (U{M), qal li l-unions g[ad iridu jiddiskutu x’tittratta l-proposta g[ax g[adha ma saritx diskussjoni fuq dan is-su;;ett. Toni Zarb, is-Segretarju :enerali tal-General Workers’ Union (GWU), qal li kollox irid isir b’diskussjoni u bi qbil flMCESD. Huwa qal li fl-a[[ar sentejn, fl-MCESD kienet g[addejja diskussjoni minn kumitat imwaqqaf apposta biex jing[ataw proposti dwar il-COLA. Hu ]ied li lGWU qed tipproponi li g[andha titkompla d-diskussjoni fl-MCESD biex l-imsie[ba jaraw ir-rapport ta’ din ilKummissjoni. Meta mistoqsi dwar il-proposta tal-GWU li ]-]ieda tal-g[oli tal-[ajja ting[ata darbtejn fis-sena, Toni Zarb qal li din il-proposta wkoll se tidda[[al firrapport finali tal-MCESD. Joe Farrugia, id-Direttur :enerali tal-Asso/jazzjoni ta’ Min I[addem, qal li dan il-mekkani]mu g[andu ji;i rivedut l-iktar biex meta l-ekonomija tkun f’mument diffi/li, il-pi] tal-g[oti tal-g[oli tal-[ajja ma jaqax awtomatikament fuq min i[addem. Huwa qal li jekk dak li qed jg[id il-Ministru Scicluna huwa pass f’din iddirezzjoni, jista’ jkun ta’ benefi//ju g[all-kompetittività tal-pajji]. Gejtu Vella, konsulent trejdjunjonistiku, qal li din il-proposta ma tg[inx lill-[addiema jissalvagwardjaw il-livell tal-g[ajxien tag[hom. Hu sa[aq li din i]-]ieda g[andha tibqa’ ting[ata f’kull /irkustanza biex ikun issalvagwardjat il-livell tal-g[ajxien tal-[addiema.

Sadattant, qed iqumu wkoll g[add ta’ mistoqsijiet dwar kif din il-proposta se tkun qed tolqot i]-]ieda talg[oli tal-[ajja li ting[ata lill-pensjonanti, u l-proposta li ting[ata ]-]ieda tal-g[oli tal-[ajja pro-rata lill-istudenti li s’issa g[adhom jir/ievu l-istipendju.

IL-FINANZJAMENT TAL-KAMPANJA ELETTORALI LABURISTA

Toni Abela ja[rab milli jwie;eb Id-Deputat Mexxej Laburista Toni Abela ma we;ibx g[allmistoqsija jekk kienx hemm min [allas kontijiet g[al riklami li l-Partit Laburista g[amel fuq siti tal-internet waqt il-kampanja elettorali li g[addiet. Ilbiera[ filg[axija, waqt il-programm Dissett fuq l-istazzjon TVM2, id-Deputat Mexxej Laburista Toni Abela meta kien mistoqsi mill-pre]entatur Reno Bugeja wie;eb lill-pre]entatur, “Ma nistax ng[idlek.”

Din il-mistoqsija saret hekk kif il-pre]entatur deher xettiku g[at-twe;ibiet ta’ Toni Abela dwar dak li kien ]velat nhar il:img[a li g[adda waqt ilKonferenza :enerali Laburista minn Gino Cauchi, il-Kap E]ekuttiv il-;did tal-Partit Laburista. Fis-sessjoni ta’ jumejn ilu, spikka r-rapport finanzjarju tal-Partit Laburista, li skont Gino Cauchi, ilkampanja elettorali Laburista swiet 1.5 miljun ewro biss. Ittalba li saret mill-;urnalist talmedia.link communications biex jing[ata kopja tar-rapport finanzjarju ;iet injorata u sallum g[adha ma ;ietx milqug[a.

Sadattant, il-Konferenza :enerali tal-Partit Laburista kompliet titlaqqa’ lbiera[ filg[odu, fejn intefg[u l-voti tad-delegati biex jikkonfermaw il-Kap tal-Partit u ja[tru 12-il membru tal-E]ekuttiv. 803 delegati kienu eli;ibbli f’din ilvotazzjoni, li ele;;ew lE]ekuttiv minn fost 20 persuna li kkontestaw. Barra minn dawn, kien qed jikkontesta wkoll Mario Fava, li ftit jiem ilu n[atar b[ala l-President tasSezzjoni Kunsilliera, u allura hu awtomatikament ;ie elett ukoll b[ala membru talE]ekuttiv tal-Partit Laburista.

G[all-[abta ta’ nofsinhar, f’votazzjoni separata, tefa’ l-vot tieg[u l-Prim Ministru u Mexxej tal-Partit Laburista, Joseph Muscat. Il-votazzjoni g[alqet fil-5pm u minnufih wara beda l-g[add tal-voti. Dan il-pro/ess ikkonferma lil Joseph Muscat b[ala l-Mexxej Laburista b’97.3 fil-mija tal-voti.

Intant, illum tag[laq ilKonferenza :enerali tal-Partit Laburista fejn jinqara r-ri]ultat uffi/jali kif ukoll isir id-diskors minn Joseph Muscat.

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

A[barijiet Lokali

SEMINAR MILL-M}PN DWAR IT-TELFA ELETTORALI

“Nag[tu lin-nies is-sens li jappartjenu fil-PN” – Ann Fenech, Chairperson tal-Kummissjoni mqabbda mill-PN biex tfassal ir-rapport dwar l-a[[ar elezzjoni ;enerali “I]-]g[a]ag[ tal-Partit Nazzjonalista jridu ja[dmu qatig[ biex il-messa;; tal-Partit jasal g[and iktar ]g[a]ag[ Maltin u G[awdxin.” Dan l-appell sar minn Ann Fenech, i/-Chairperson talKummissjoni mqabbda mill-Partit Nazzjonalista biex tfassal ir-rapport dwar l-a[[ar elezzjoni ;enerali. Hi kienet qed tindirizza tmiem seminar bit-tema ‘Moving Forward Together’, li sar ilbiera[ mill-Moviment }g[a]ag[ tal-Partit Nazzjonalista b[ala parti mill-pro/ess ta’ anali]i tattelfa elettorali tal-PN. Hi sostniet il[tie;a li “nag[tu lin-nies aktar sens li jappartjenu fil-PN”. Ann Fenech sa[qet li din il-Kummissjoni se tkun qed ta[dem u tiltaqa’ man-nies, kontra dak li qed isostni l-Partit Laburista.

G[add ta’ ]g[a]ag[ [adu sehem f’workshops li varjaw mill-kuntatt man-nies, ir-rwol ta]-]g[a]ag[ filPartit, id-diffikultajiet li jsib partit filGvern, it-ti;did fl-istrutturi tal-PN, ilvaluri tal-Partit, il-kampanja elettorali, is-servizz tal-customer care, fost

o[rajn. Il-konklu]jonijiet tressqu lillKummissjoni. Ann Fenech qalet li xog[ol il-Kummissjoni se jkun li tasal g[al tliet konklu]jonijiet: ir-ra;uni li lPN tilef l-a[[ar elezzjoni ;enerali, g[aliex reba[ il-Partit Laburista, u biex issir [idma flimkien [alli [ames snin o[ra, il-Partit Nazzjonalista jirba[ l-elezzjoni ;enerali.

Hi ssu;;eriet li laqg[at b[al dawn g[a]-]g[a]ag[ g[andhom jibqg[u jsiru biex janalizzaw kif dawk ilpersuni li m’g[adhomx i[ossuhom parti mill-Partit Nazzjonalista jer;g[u ji;u lura. Ann Fenech tkellmet ukoll dwar id-distakk elettorali bejn i]-]ew; partiti u qalet li g[alkemm, matul la[[ar le;i]latura, il-Partit Nazzjonalista fil-Gvern mexxa b’g[aqal fi klima ta’ in/ertezza kbira ekonomika madwar id-dinja, qalet li kien hemm sensazzjoni ta’ distakk man-nies, u dan wassal biex il-Partit Nazzjonalista – g[alkemm mexxa sew fil-Gvern – spi//a biex ;arrab telfa kbira fl-elezzjoni.

15-il sena [abs ta’ stupru fuq in-neputija Ra;el ta’ 40 sena minn Marsaskala intbag[at 15-il sena [abs wara li nstab [ati li stupra lin-neputija tieg[u. Ir-ra;el ilu g[addej ;uri quddiem lIm[allef Michael Mallia minn nhar l-Erbg[a li g[adda. Wara ftit aktar minn erba’ sig[at ta’ deliberazzjoni, il-;urati bi tmien voti kontra wie[ed sabu lir-ra;el [ati li fl-2006 u l-bidu tal-2007, f’diversi n[awi f’lokalitajiet f’Malta, stupra linneputija li kienet ta[t l-età. Irreati saru meta t-tifla lanqas kienet g[alqet 12-il sena.

Ir-ra;el, li kien qed jiffa//ja tliet Kapi ta’ akku]a, instab ukoll [ati b’mod unanimu li kkorrompa lit-tifla u li

ssekkwestraha kontra l-volontà tag[ha. Il-Qorti ordnat li l-isem, il-kunjom u d-dettalji tal-[ati jitni]]lu fir-re;istru tal-pedofeli u li meta jiskonta s-sentenza ma jersaqx g[al perijodu ta’ tliet snin lejn il-vittma, li llum g[andha 19-il sena. Il-;uri nstema’ bil-mag[luq wara talba tal-qraba tal-akku]at u talvittma, bi qbil tad-difi]a, immexxija mill-Avukat Simon Micallef Stafrace u lProsekuzzjoni f’isem l-Avukat :enerali, immexxija millAvukati Elaine Mercieca Rizzo u Giannella Busuttil. LIm[allef Michael Mallia kien mal-ewwel laqa’ t-talba talpartijiet.

Fis-seminar organizzat mill-M}PN sar appell biex il-messa;; politiku tal-PN jasal g[and iktar ]g[a]ag[ (Ritratt> Martin Agius)

Tibda l-votazzjoni g[all-Kap tal-PN Fid-Dar ?entrali tal-PN saret il-votazzjoni kmieni g[all-[atra ta’ Kap talPartit Nazzjonalista.

Ilbiera[ ivvutaw ilkunsilliera tal-Partit li ma jistg[ux nhar is-Sibt li ;ej min[abba safar jew ra;unijiet o[rajn. Huma kellhom jiffirmaw dikjarazzjoni g[al dan ilg[an. Il-votazzjoni kienet miftu[a mid-9am sas-2pm.

Il-kandidati g[all-kariga ta’ Kap tal-Partit Nazzjonalista huma Ray Bugeja, Simon Busuttil, Mario De Marco u Francis Zammit Dimech. IlKummissjoni Elettorali, li qed tissorvelja l-andament ta’ din l-elezzjoni, hi mag[mula minn seba’ membri u hi mmexxija minn ?ensu Galea.

L-elezzjoni ta’ nhar isSibt li ;ej, f’Malta, issir bejn l-10am u d-9pm, waqt li f’G[awdex tibda fl-istess [in sas-6.30pm. L-istatut tal-PN jitlob li l-kandidat rebbie[ irid jakkwista ]ew; terzi tal-voti. Jekk ma jinkisibx dan ir-ri]ultat minn xi kandidat wie[ed, isiru elezzjonijiet o[rajn fit-8 u fl-10 ta’ Mejju.

3

4 A[barijiet Lokali

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

tag˙rif

Dar tal-Providenza. Id-Dar talProvidenza waslulha rapporti li xi persuna jew persuni qeg[din i[abbtu bieb, bieb u jg[idu li qed ji;bru f’isem id-Dar. L-amministrazzjoni tad-Dar tal-Providenza tixtieq tag[milha /ara li qatt ma tag[ti permess biex isir ;bir mid-djar. Waqt li tirringrazzja lill-poplu Malti u G[awdxi g[all-appo;; s[i[ tieg[u, id-Dar tal-Providenza tappella lil min irid jag[mel donazzjoni biex jag[mel dan jew billi j]ur id-Dar fis-Si;;iewi, jew bil-posta permezz ta’ /ekk, permezz tal-websajt www.dartalprovidenza.org jew permezz tal-banek li kollha g[andhom kont spe/jali. Id-Dar tal-Providenza tappella wkoll lill-pubbliku biex jirrapporta ka]i ta’ ;bir ta’ flus middjar jew direttament lill-pulizija jew lid-Dar stess fuq 21464915.

Birkirkara. Il-Kunsill Lokali ta’ Birkirkara, nhar l-Erbg[a li ;ej, 1 ta’ Mejju, festa pubblika, se jorganizza //erimonja tat-tberik tal-annimali.

G[al dan il-g[an, il-Kunsill qed isejja[ lil dawk li g[andhom xi ]wiemel jew kull xorta ta’ annimali, biex jiksbu applikazzjoni mill-Kunsill bi [las ta’ €7. Jing[ataw trofej talokka]joni. Din l-attività tibda b’mixja bl-annimali fl-10.30 a.m. mill-knisja ta’ Sant’Antnin, tg[addi minn Triq ilKbira, u tispi//a fil-pjazza talBa]ilika Sant’Elena, fejn isir it-tberik tal-annimali u l-g[oti tat-trofej.

Classics & More. Dan hu l-isem ta’ kun/ert bis-sehem ta’ solisti millMarie Therese Vassallo Voice Studio.

Jie[du sehem: Elizabeth Azzopardi, Marie Therese Vassallo, Vanessa Magro, Miriam Camilleri, Rita Scicluna, Paul Gatt, Louis Hole, Charles Axiak u l-pjanisti Maria Scicluna u Michael Camilleri. Jie[du sehem ukoll il-klarinettista Nathaniel Cachia Bonavia u l-pjanist Andrew Bugeja. Ikun hemm ukoll ]fin ta[t iddirezzjoni ta’ Theresa Lungaro Mifsud.

L-a[[ar tislima

Tippre]enta: Marie Therese Vassallo.

Il-kun/ert se jsir nhar il-:img[a, 3 ta’ Mejju, f’Le Meridien, San :iljan, fis-7 p.m. G[al aktar tag[rif /empel 21338923 jew 99800409.

Il-Mosta. L-G[aqda Filantropika Talent Mosti se tippre]enta wirja ta’ pittura u fotografija minn Clyde Spiteri u Samuel Rondat, firRazzett tal-Marki] Mallia Tabone, Triq Wied il-G[asel, bejn il-5 u t18 ta’ Mejju. Mit-Tnejn sas-Sibt mill-5.30 p.m. sat-8 p.m. {dud mill-10 a.m. sa nofsinhar u bejn il5.30 p.m. u t-8.30 p.m. D[ul bla [las. G[al aktar tag[rif ara www.talentmosti.com.

Frott il-Bidwi M;arri. Illum il{add mit-8.30 a.m. sas - 7 p.m.

Bejg[ u wirja ta ’ frawli u [axix lokali fi] - }ebbieg[. Ikun hemm g[ana fid - 9.30 a.m. sa nofsinhar, ikel tipiku Malti, wirja ta ’ annimali tar - razzett, wirja ta’ karozzi, fiera mis-2.30 p.m. ’il quddiem, wirja ta’ fotografija, Quddies fil-11 a.m. u fil-5 p.m. filknisja ta’ Sant’Anna.

Il-Mission Fund qed torganizza ikla nhar is-Sibt 4 ta’ Mejju, 2013, fis7.30pm, il-Magazzino, Valletta Waterfront. Il-prezz: €15 g[all-kbar u €8 g[at-tfal ta[t it-12 il-sena. Ilbiljett jinkludi lotterja waqt l-attività.

Kull min hu interessat qed jintalab i/empel lill-Mission Fund, fuq 21 413664, jew lis-Sur Charles Decelis, fin-numri 21 575351 / 9988 5078, jew lil Sylvia Ebejer, fin-numri 21 580276 / 9945 8350. Il-qlig[ kollu minn din is-serata jmur g[all-pro;ett fil-Kenja.

Donazzjoni ta’ demm. Illum il{add se jsir ;bir ta’ demm bil-Mobile Blood Donation Unit minn [dejn ilknisja parrokkjali ta’ S. :u]epp, Birkirkara, mit-8.30 a.m. sas-1 p.m.

Jekk t[ossok f’sa[[tek u tixtieq tag[ti d-demm, ;entilment mitlub tie[u mieg[ek il-karta tal-identità.

it-temp illum It-Temp> Il-bi//a l-kbira msa[[ab, bil-possibbiltà ta’ xi ftit xita [afifa, li jsir il-bi//a l-kbira sabi[. Il-Vi]ibbiltà> :eneralment tajba. Ir-Ri[: {afif g[al moderat mix-Xlokk il-Lvant, li jdur [afif mil-Lvant. Il-Ba[ar> {afif g[al moderat, li jsir [afif. L-Imbatt> Baxx mix-Xlokk il-Lvant, li jsir ftit li xejn. L-Og[la Temperatura: 21˚C. Ix-Xita> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 2.1mm. Ix-Xita> Mill-1 ta’ Settembru 420.1mm. Ix-Xemx> Titla’ fis-06.14 u tin]el fit-19.45.

In-numri tal-lottu li telg˙u lbiera˙ 17 - 51 - 13 - 43 - 44 - 79 - 16 - 8

spiΩeriji li jift˙u llum

VALLETTA: New British Dispensary, 109#110 Triq San :wann; IL{AMRUN: Darwin Pharmacy, 152, Triq il-Kbira San :u]epp; {AL QORMI: Brown’s Pharmacy, 278 Triq il-Vitorja; BIRKIRKARA: St. Paul’s Pharmacy, Triq Brared; IL-G}IRA: Tony’s Pharmacy, 100 Triq Sir Patrick Stuart; SAN :WANN: Lourdes Pharmacy, Triq in-Naxxar; TASSLIEMA: The Economical Dispensary, 86#87 Triq Sir Adrian Dingli; {’ATTARD: Misra[ Kola Pharmacy, Triq il-Pitkali; IN-NAXXAR: Naxxar Pharmacy, Vjal il-21 ta’ Settembru; ILQAWRA: Qawra Pharmacy, Earl’s Court#1, Triq l-Im[ar; PAOLA: Brown’s Pharmacy, 45 Paola Hill; ILBIRGU: Vittoriosa De Paola Pharmacy, 36 Pjazza Antoine De Paule; ILFGURA: Alpha Pharmacy, Triq Bormla k/m Vjal il-Kottoner; IL-FGURA: Cilia’s Pharmacy, 303 Triq {a]-}abbar; I}-}EJTUN: St. Catherine Pharmacy, Plot 3 Triq il-Qadi; IL-QRENDI: Chrysantemum Pharmacy, Triq San Nikola; IS-SI::IEWI: St. Nicholas Pharmacy, 1 Triq il-Parro//a IRRABAT: Nigret Pharmacy, Triq i]}ahar; VICTORIA: Batu Pharmacy, 38 Triq il-Palma; SANNAT: Pisani Pharmacy, Bini :did, Triq Sannat.

Servizz ta’ tobba fi/-?entri tas-Sa[[a fil-{dud u l-Festi Pubbli/i I/-?entri tas-Sa[[a tal-Mosta, Ra[al :did u l-Furjana huma miftu[in 24 sieg[a g[al emer;enzi biss sat-8 tal-g[ada filg[odu.

Il-pubbliku jrid jattendi /-/entru tas-sa[[a tad-distrett tieg[u.

Persuni ming[ajr karta ta’ identità ma ji;ux moqdija.

Nenu Aquilina kien ragel e]emplari, ;entlom u li ta servizz mill-aqwa, b’mod spe/jali fis-Si;;iewi (Ritratt> Martin Agius)

Fil-Knisja Parrokkjali tasSi;;iewi, ilbiera[ filg[odu kienet ikkon/elebrata quddiesa præsente cadavre, fejn ing[atat l-a[[ar tislima lil Nenu Aquilina, eks Sindku Nazzjonalista tal-istess lokalità. Hu kien kontributur ta’ din il-gazzetta, tal-;urnal IN-NAZZJON u pre]entatur fuq Radio 101. Pre]enti g[allfuneral kien hemm Lawrence Gonzi, il-Kap tal-Partit Nazzjonalista, is-Segretarju :enerali tal-PN Paul Borg Olivier, flimkien ma’ uffi/jali o[rajn tal-Amministrattiv u lE]ekuttiv tal-PN. Hu miet nhar l-Erbg[a li g[adda tard filg[axija fl-età ta’ 68 sena wara marda twila. Nenu Aquilina hu missier Karol Aquilina, il-President talKunsill Amministrattiv talPartit Nazzjonalista u wkoll Sindku tas-Si;;iewi. Nenu Aquilina okkupa l-istess kariga bejn l-1998 u l-2001.

Nenu kien mi]]ewwe; lil Carmen, imwielda Grech, u kellhom tlett itfal: Colin, Robert u Karol. Id-direzzjoni u l-istaff tal-gazzetta ilmument jibag[tu lkondoljanzi lill-familja Aquilina.

L-a[[ar jum tal-PIN BookFest Illum huwa l-a[[ar jum li matulu wie[ed jista’ ja[taf lopportunità biex jixtri kotba bl-ir[is mill-PIN BookFest.

Din il-fiera tal-kotba qed issir tul tmiem dil-;img[a, fidda[la tad-Dar ?entrali. F’din l-attività, wie[ed jista’ jakkwista g[a]la varjata ta’ kotba bi prezzijiet imra[[sin.

Fost il-kotba g[all-bejg[ hemm dawk dwar l-istorja tal-PN u kotba mis-sensiela ‘Kullana Kulturali’ u ‘Kullana g[at-Tfal’.

Matul din il-BookFest, wie[ed jista’ jibbukkja wkoll il-ktieb ‘L-Elezzjonijiet f’Pajji]na’, b’1,300 pa;na mimlijin tag[rif, ri]ultati u statisti/i. Dan hu miktub minn Michael Schiavone, li huwa wkoll l-awtur ta’ tliet kotba o[ra dwar lelezzjonijiet. Il-ktieb jista’ jinxtara g[all-prezz ta’ €40.

Dan hu l-prezz imra[[as qabel il-pubblikazzjoni.

Gianluca Bezzina u Kurt Calleja, ilbiera[ kienu w[ud minn dawk li [e;;ew lin-nies biex jag[tu d-demm f’attività organizzata mit-Tim ta’ Xarabank

Demm g[all-[ajja F’attività organizzata fi/-?entru tal-G[oti tad-Demm 280 persuna taw id-demm u aktar minn nofshom irre;istraw biex jag[tu d-demm g[all-ewwel darba. “Illum jaf g[andi b]onnu jien u g[ada inti. Meta nag[tu d-demm inkunu qed noffru tama g[all[ajja lil dawk il-pazjenti fl-isptarijiet. G[alhekk in[e;;e; lin-nies biex imorru jag[tu d-demm.” Dan kien l-appell li g[amel ma’ ilmument il-kantant Gianluca Bezzina, li b[ala tabib kien ilprotagonist ta’ attività bl-iskop li tinkora;;ixxi lin-nies jag[tu ddemm, li tant hemm b]onnu fl-isptarijiet. Gianluca Bezzina se jkun qed jirrappre]enta lil Malta fil-Eurovision Song Contest fi ftit jiem o[ra.

L-attività organizzata mit-tim tal-programm televi]iv Xarabank flimkien mal-bank tad-demm swiet biex i[e;;u lin-nies jag[tu ddemm – ri]orsa li hemm b]onnha fl-isptarijiet. L-attività bdiet fit-8am u ntemmet fit-3pm, bis-sehem tat-Tabib Gianluca Bezzina, flimkien mal-bqija tal-infermiera, li fost o[rajn assista lil Tonio Borg, il-Kummissarju Ewropew g[as-Sa[[a u lKonsumatur, lid-Deputat Parlamentari Joe Cassar, lill-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil, u lill-Ministru tas-Sa[[a Godfrey Farrugia, li g[alih kienet l-ewwel darba li ta d-demm.

6 A[barijiet lokali

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

Il-prijorità g[all-PN li joqrob lejn in-nies

Ray Bugeja waqt il-laqg[a mal-kunsilliera Nazzjonalisti lbiera[ filg[axija f’G[awdex (Ritratt> Roberto Runza)

L-ewwel prijorità tal-Partit Nazzjonalista g[andha tkun li l-partit joqrob lejn in-nies biex jirba[ il-fidu/ja tal-poplu Malti. Dan kien il-messa;; tal-kandidat g[all-kariga ta’ Kap tal-PN, Ray Bugeja, meta lbiera[ filg[axija kien qed jindirizza attività f’G[awdex b[ala parti mill-kampanja tieg[u g[al Kap tal-PN. Raymond Bugeja qal li rrwol ta’ Kap tal-PN jitlob esperjenza u maturità, u l-età ;;ib mag[ha dawn i]-]ew; fatturi. Huwa qal li g[andu esperjenza kbira fit-tmexxija u fl-amministrazzjoni u ja[seb li l-politika tin[tie; dawn il-

[iliet. Raymond Bugeja qal li meta ]viluppa l-[sieb li jid[ol fil-politika, huwa ltaqa’ malog[la awtoritajiet tal-pajji], inklu] il-Kap talOppo]izzjoni u kkjarifika li ma talab l-ebda kariga ming[and il-Kap talOppo]izzjoni.

B’referenza g[at-tema talkampanja tieg[u, Kapitlu :did, huwa qal li hu jrid i]omm l-g[eruq tal-partit u jag[ti l-ilma lil dawn l-g[eruq permezz tal-[idma tan-nies.

Huwa qal li l-isfida ewlenija tal-PN hija li jersaq lejn innies. Hu semma li fil-jiem li ;ejjin se jkun qed jippubblika

l-ideat li fassal wara konsultazzjoni man-nies.

Sfida o[ra li semma Bugeja hija l-istruttura, li skont hu trid tkun iktar /atta. Raymond Bugeja qal li l-isfida finanzjarja tal-PN se tkun wa[da mill-prijoritajiet fil[idma tieg[u.

Huwa ]ied li wara li g[amel su//ess fil-karriera tieg[u, issa jixtieq jid[ol g[allpolitika bi skop ta’ filantropija. Huwa qal li l-fatt li minkejja li huwa ;did g[allpolitika hu [adem mill-qrib man-nies, u huwa dan linteress li wasslu biex ja[dem fil-qasam politiku.

Mhux se tfittex l-immunità Le[en qawwi g[al Malta minn pa;na 1

Huma qajmu bosta dubji fuq il-fatt li l-Partit Laburista [alla lil Abela Baldacchino tikkontesta g[all-kariga ta’ Membru fil-Parlament Ewropew minkejja l-akku]i kontriha fil-Qrati Maltin.

Minn mistoqsijiet li il-mument bag[at lill-Uffi//ju tal-Parlament Ewropew f’Malta, jirri]ulta li kieku Abela Baldacchino talbet li ting[ata limmunità, hi ma setg[etx tgawdi minnha kif jipprovdi Artiklu 8 talProtokoll dwar il-Privile;;i u lImmunitajiet tal-Unjoni Ewropea.

Minkejja li dan l-artiklu jg[id bl-aktar mod /ar li “il-Membri tal-Parlament Ewropew m’g[andhomx ikunu su;;etti g[al kwalunkwe forma ta’ inkjesta, detenzjoni jew pro/edimenti legali fir-rigward ta’ opinjonijiet jew voti espressi minnhom fil-qadi ta’ dmirijiethom”, Abela Baldacchino mhix qed ti;i akku]ata la dwar opinjoni u lanqas dwar xi vot partikulari li ttie[ed fil-Parlament Ewropew. Madankollu, Artiklu 9 talistess Protokoll jg[id li l-Membru jkun jista’ jgawdi kwalunkwe immunità li ting[ata lill-Membri talParlament fit-territorju tal-Istat tag[hom stess, ji;ifieri Abela Baldacchino tkun tista’ ting[ata immunità skont il-Membri talParlament Malti.

Kelliem g[all-Uffi//ju tal-Parlament Ewropew qal lil din il-gazzetta li ladarba l-akku]a kontra Abela Baldacchino mhix relatata mal-[idma tag[ha fil-Parlament Ewropew, bilwisq probabbiltà, mhux se ting[atalha l-immunità, u biex ting[ata limmunità, Abela Baldacchino trid tag[mel talba quddiem il-Qorti Maltija fejn qed jinstema’ l-ka] kontriha. Jekk ise[[ dan, il-Qorti g[andha d-dmir li titlob parir mill-Parlament Ewropew dwar dan. L-istess sors fil-Parlament Ewropew qal li ka] simili b[al ta’ Abela Baldacchino se[[ darba biss, u f’dan il-ka], il-Membru kkon/ernat ma ng[atax l-immunità.

Claudette Abela Baldacchino, flimkien mar-ra;el tag[ha Kevin,

kienet ta[dem fis-Segretarjat Privat tal-Prim Ministru Laburista Joseph Muscat f’Kastilja qabel ;iet eletta filParlament Ewropew. Skont rapporti li dehru fil-media aktar kmieni din il;img[a, probabbilment ma tag[milx it-talba quddiem il-Qorti Maltija biex ting[ata l-immunità.

Minn ri/erka li g[amel il-mument, jirri]ulta li f’Novembru tal-2009, l-eks Membru tal-Parlament Ewropew Ingli] Tom Wise, intbag[at sentejn [abs wara li nstab [ati li ffroda flus tal-Parlament Ewropew. Hu kien instab [ati li po;;a 39,000 Lira Sterlina f’kont li suppost kien ta’ membru tal-istaff tieg[u, li nstab kien imexxih hu stess.

Hu mifhum li parti minn dawn ilflus kienet intefqet f’inbid mill-aktar fin, u anki f’karozza ;dida.

Madankollu, qabel saret linvestigazzjoni mill-Pulizija Ingli]a, luffi/jali tal-Parlament Ewropew kienu ‘[bew’ dan il-ka] u g[alhekk spi//aw ma [adux passi kontra wie[ed millMembri tal-Parlament Ewropew.

Minkejja l-[tija, il-Parlament Ewropew ma kienx talab lill-OLAF – l-Uffi//ju Ewropew Kontra l-Frodi – biex jinvestiga l-ka]. Wara li ;ie ]velat il-ka] fil-gazzetta The Sunday Telegraph, Tom Wise kien tke//a millPartit Indipendenti tar-Renju Unit.

Is-sena li g[addiet sar arrest ie[or b’rabta ma’ frodi minn Membri talParlament Ewropew. Din kienet lEwro-Parlamentari Ingli]a Nikki Sinclaire, li kienet akku]ata b’komplott biex tiffroda lill-Parlament Ewropew. Mag[ha kienu arrestati wkoll il-membri tal-istaff tag[ha.

Ka] ie[or ta’ frodi minn Membru tal-Parlament Ewropew jikkon/erna lill-Britanniku Ashley Mote, li kien applika biex jing[ata l-immunità min[abba r-rwol ta’ Membru talParlament Ewropew. Hu wkoll kien instab [ati ta’ frodi, mhux fil-perijodu li kien MEP, i]da qabel, mill-Kunsill Distrettwali ta’ Chichester. Hu nstab [ati u ntbag[at disa’ xhur [abs.

F’dawn i]-]ew; ka]i, il-persuni akku]ati bi frodi huma ewroxetti/i.

X’kuntatti g[amilt mal-Partit Popolari Ewropew^

Sodisfatta li nista’ nie[u post Simon Busuttil fil-Kumitat talLibertajiet ?ivili, li jiffoka fuq il;ustizzja, id-drittjiet tal-bniedem u s-sigurtà. Dan hu importanti [afna g[al Malta, u l-PPE hu fer[an [afna li jiena nista’ inkompli fuq ixxog[ol siewi li g[amel ilpre/edessur tieg[i. Nemmen li b[ala l-iktar partit politiku fil-Parlament Ewropew li g[andu influwenza, se nwassal vu/i b’sa[[itha g[allMaltin.

G[andek quddiemek le;i]latura ta’ sena. X’inhuma l-prijoritajiet tieg[ek^ Minbarra l-li;ijiet talimmigrazzjoni, fuq id-drittijiet talpersuna u r-refu;jati, li huma fla[[ar fa]i tag[hom, hemm ]ew; li;ijiet o[ra importanti [afna.IdDirettiva dwar il-Protezzjoni tadData se jkollha impatt qawwi ekonomiku, g[aliex hemm sforzi biex ir-regoli jkunu qawwijin wisq.

Dawn jista’ jkollhom impatt forsi ftit negattiv fuq in-negozji ]-]g[ar Maltin g[aliex ma jkunux jistg[u jla[[qu mal-burokrazija li ti;i b’din il-li;i. Se nag[mel [ilti biex malGvern Malti fi Brussell, dawn irregoli ma j[allux impatt negattiv.

Hemm li;i o[ra dwar il-Pro/edura ta’ Bejg[ Komuni, li tirregola kif wie[ed ibig[ u jixtri fl-UE. Dan issuq komuni se jil[aq il-qofol tieg[u g[ax tkun tista’ tag[mel [afna permezz tal-internet. Se jkun hemm [afna regoli li a[na, b[ala pajji], se jkollna nda[[lu biex nipprote;u lillkonsumatur u lill-bejjieg[. Biex nil[qu dan il-bilan/ se tkun bi//a xog[ol kbira; jien se na[dem biex limpatt fuq Malta jkun l-a[jar possibbli.

Peress li ;ejt eletta issa, se tkun qed tiffoka biex issa[[a[ il-po]izzjoni tieg[ek g[as-sena d-die[la^

Se nikkon/entra biex nibni tim tajjeb [afna, mhux biss biex ni;i eletta mill-;did is-sena d-die[la, i]da biex verament inkun punt ta’ komunikazzjoni u le[en qawwi filParlament Ewropew. Se nkun hemm g[all-Maltin u l-G[awdxin, u se n]omm il-kunatt biex inwassal linteressi tag[hom u nwettaqhom fi

L-Ewro-Parlamentari Nazzjonalista Roberta Metsola Tedesco Triccas, eletta fil-Parlament Ewropew f’elezzjoni ka]wali, intervistata minn Rebecca Borg

Brussell. Xog[li hu biex nirrappre]enta lil dawk kollha li tawni l-appo;; fl-2009, u fuq hekk se na[dem.

Kif se ta[dem ma’ David Casa^

Qieg[da n[ares ’il quddiem biex na[dem mal-Ewro-Parlamentari Nazzjonalista David Casa. Ilni nafu [afna, minn meta [dimna flimkien fil-moviment IVA, fl-2003. Se nkun qed na[dem mieg[u biex ikollna le[en qawwi u [alli bix-xog[ol tag[na, is-sena d-die[la jirnexxielna nele;;u tliet si;;ijiet fil-Parlament Ewropew f’isem il-PN.

Ix-xog[ol pre/edenti tieg[ek, kif se jg[inek f’din il-kariga^

Mal-Gvern Malti fi Brussell kont nie[u [sieb il-;ustizzja u l-affarijiet interni fir-Rappre]entanza Permanenti Maltija. Na[seb se nkun nista’ nu]a l-[iliet u l-g[arfien li ksibt g[aliex fil-Parlament Ewropew se nkun qed na[dem fl-istess qasam.

G[alhekk, qieg[da f’po]izzjoni tajba biex nag[mel xog[li u [ilti biex dak li g[amilt s’issa u dak li g[amlu ta’ qabli, inkun nista’ n;eddu.

Kif t[ares lejn l-isfidi tal-poplu Malti ma’ dawk ta’ pajji]i o[ra^

Irridu nu]aw is-s[ubija bl-a[jar mod possibbli biex jissa[[u ddrittijiet u [alli pajji]na jkun iktar attraenti g[all-investiment. Nemmen fid-dritt u fis-sehem tal-individwu, u fi Brussell se na[dem biex inkun nista’ nassigura post u le[en Malta fi/-/entru tal-UE. L-isfidi li g[andna, kemm g[ax a[na ]g[ar, u kemm g[ax m’g[andniex ri]orsi naturali, neg[lbuhom b’ri]orsi o[ra.

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

Lokali

5

IL-KSUR TA’ KODI?I TAL-ETIKA MINN MINISTRI LABURISTI

Ministri Laburisti jissoktaw bil-professjoni medika minn Kenneth Xuereb – kenneth.xuereb@media.link.com.mt

Ministri u Segretarji Parlamentari tal-Gvern Laburista qed ikomplu bilprattika professjonali tag[hom bi ksur tal-Kodi/i ta’ Etika tal-Ministri u Segretarji Parlamentari.

Wara l-ka]i tal-Ministru tas-Sa[[a it-Tabib Godfrey Farrugia u tal-Oftalmologu Franco Mercieca li jokkupa lkariga ta’ Segretarju Parlamentari g[ad-Drittijiet tal-Persuni b’Di]abbiltà u Anzjanità Attiva, jirri]ulta li hemm membri o[rajn talKabinett tal-Ministri ma[tura mill-Prim Ministru Joseph Muscat li allegatament qed jissoktaw jipprattikaw ilprofessjoni tag[hom.

Il-mument illum qed tippubblika /ertifikat mediku li jikkonferma kif it-Tabib George Vella, il-Ministru talAffarijiet Barranin qieg[ed ikompli jikser il-Kodi/i ta’ Etika u qed jara n-nies b[ala tabib.

Kif turi r-ri/etta g[allmedi/ina, tidher /ara l-firma ta’ George Vella, flimkien mat-timbru professjonali tieg[u, id-data u n-numru talKunsill Mediku tieg[u.

Fil-[ar;a tal-14 ta’ April li g[adda, din il-gazzetta kienet ]velat ritratt li juri kjuwijiet quddiem id-dar tal-Ministru George Vella wara li kienu da[lu rapporti li nhar ta’ Sibt filg[odu jkun qed jara n-nies fl-uffi//ju tieg[u fi]-}ejtun, li jservi wkoll b[ala klinika.

Dakinhar kienet ing[atat rra;uni li l-Ministru George Vella kien qed jara lkostitwenti. Madankollu, b’dak li qeg[din nippubblikaw illum hu prova /ara li l-Ministru George

Il-klinika fin-Naxxar bit-tabella li turi li kienet tintu]a mis-Segretarju Parlamentari Michael Farrugia, u b’avvi] imwa[[al mal-bieb jirreferi lill-pazjenti biex jiltaqg[u mat-tabib fi spi]erija

Vella sa dan l-a[[ar kien qed jara pazjenti u jag[mlilhom ukoll referenza biex jie[du lmedi/ini b’xejn.

Rapporti o[ra li da[lu jsemmu li t-Tabib Michael Farrugia, is-Segretarju Parlamentari g[all-Ippjanar u s-Simplifikazzjoni Amministrattiva g[adu qed jara n-nies b[ala tabib. Filklinika fejn qabel kien ipo;;i Michael Farrugia fin-Naxxar tpo;;a avvi] li t-Tabib Farrugia kien qed jara n-nies f’Pillbox Pharmacy finNaxxar kuljum bejn il-5 p.m. u s-7 p.m.

Meta sar kuntatt bit-telefon ma’ din l-ispi]erija, ilpersuna li wie;bet semmiet li Michael Farrugia m’g[adux qed jara n-nies, minkejja li lavvi] fil-klinika tieg[u jindika bil-kontra u jag[ti direzzjoni lill-pazjenti u lillklijenti biex imorru flispi]erija msemmija.

Il-Prim Ministru Joseph Muscat qal li s-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca biss ing[ata l-permess biex ikompli jipprattika lprofessjoni medika tieg[u.

Minn investigazzjoni li g[amilna fl-a[[ar jiem jirri]ulta wkoll li Franco Mercieca mhux biss qieg[ed ikompli jag[mel operazzjonijiet spe/jalizzati kif ikkonferma hu stess imma sa[ansitra qed i]omm lappuntamenti ta’ vi]ti, inklu] dawk skedati g[al dan ixxahar fl-Isptar Mater Dei, ta’ dawk il-pazjenti li ilhom aktar minn sena li g[amlu loperazzjoni.

Mill-Isptar Mater Dei pazjent kien infurmat li lappuntament kien g[adu fisse[[ g[al dan ix-xahar, u meta staqsa jekk lappuntament hux ma’ Franco Mercieca, il-pazjent ing[atatlu l-konferma.

Ir-referenza bid-data tat-13 ta’ April 2013 li g[amel il-Ministru George Vella b[ala tabib professjonali biex pazjent jibda jie[u l-medi/ini b’xejn. Dakinhar kien ukoll is-Sibt meta l-Ministru Vella jiltaqa’ man-nies fil-klinika fi]-}ejtun

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

F’pa;ni o[rajn...

media.link communications Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 Tel: 25965263 Email: mument@media.link.com.mt advertising@media.link.com.mt A;ent Editur: Roderick Agius

14 Il-Punt Hu…

14 Ambizzju]i g[all-edukazzjoni ta’ wliedna

15 Lejn l-Ewwel ta’ Mejju

16 Sku]a li niffrankaw il-flus

7

Amministrazzjoni zoppa!

Ministri u Segretarji Parlamentari li jag[mlu parti minn gvern ikunu qeg[din jokkupaw kariga pubblika g[olja [afna waqt li jkunu qed ji;u fdati bil-poter min[abba t-tmexxija serja u dedikata li tkun mistennija ming[andhom. Min-na[a l-o[ra, il-poplu jistenna li din il-fidu/ja tkun re/iprokata bl-og[la livell ta’ integrità u korrettezza.

Gvern Nazzjonalista kien fassal Kodi/i tal-Etika g[all-membri kollha tal-Kabinett; Ministri u Segretarji Parlamentari. Il-Kodi/i tal-Etika fih innifsu jirrifletti sett ta’ valuri u prin/ipji li fil-prattika jinbidlu f’mera ta’ kif tkun qed ta[dem l-amministrazzjoni pubblika minn fuq nett. Hekk sar tul dawn is-snin kollha minn meta da[lu fis-se[[ dawn il-Kodi/i tal-Etika. {add ma kkontestahom min[abba li huma l-ba]i li tassigura tmexxija b’integrità, ;usta, responsabbli, akkontabbli u fl-interess talpubbliku.

Tul l-a[[ar kampanja elettorali, il-Mexxej Laburista Joseph Muscat tkellem kemm fela[ dwar il-b]onn li l-pajji] ikollu tmexxija serja u li tkun tirrifletti l-integrità u t-trasparenza. I]da mar-ri]ultat elettorali li ;ab bidla fil-gvern, Muscat mill-og[la po]izzjoni tal-poter a;ixxa, [a de/i]jonijiet u g[alaq g[ajnejh billi dawn il-Kodi/i ta’ Etika irridu/ihom fix-xejn.

Illum g[andha numru ta’ Ministri jew Segretarji Parlamentari Laburisti li b’mod apert qeg[din jiksru l-parti ewlenija tal-Kodi/i tal-Etika li tirreferi g[all-prattika privata jew kif nafuha a[jar ilprattika professjonali.

Illum din il-gazzetta qed ti]vela aktar ka]i u okka]jonijiet li juru kif dan qieg[ed isir b’mod sfa//at waqt li Muscat jew ta l-barka tieg[u biex jinkiser il-Kodi/i tal-Etika minn u[ud mill-Ministri jew inkella qieg[ed jibqa’ /ass u j[alli kollox g[addej qisu mhu xejn.

Il-Prim Ministru huwa fid-dmir mhux biss li jwaqqaf dak li qieg[ed ise[[ minn Ministri jew Segretarji Parlamentari li ssoktaw bil-prattika professjonali tag[hom i]da g[andu jitlobhom jiddikjaraw u jirre;istraw l-interessi personali tag[hom, kemm

finanzjarji, kif kien ikun dikjarat minn amministrazzjonijiet pre/edenti i]da wkoll l-interessi li g[andhom x’jaqsmu malprofessjoni tag[hom quddiem il-Parlament.

Kul[add jaqbel li hu tassew privile;; li tkun qed isservi lil pajji]ek b[ala Ministru jew Segretarju Parlamentari. I]da dan i;ib mieg[u wkoll numru ta’ sagrifi//ji personali. Dan kul[add jafu.

G[al dak li se[[ u li qieg[ed ise[[ minn Ministri jew Segretarji Parlamentari Laburisti hemm b]onn mhux biss spjegazzjoni i]da de/i]jonijiet /ari u serji g[ax qeg[din nitkellmu fuq l-im;iba u lkondotta ta’ membri tal-Kabinett tal-Gvern Laburista.

Kull Ministru u Segretarju Parlamentari g[andu j]omm f’mo[[u li l-prattika privata jew professjonali fa/ilment tista’ to[loq per/ezzjoni ta’ kunflitti ta’ interess li jistg[u jaffettwaw u jikkontaminaw mhux biss id-de/i]jonijiet li jie[du huma imma wkoll de/i]jonijiet tal-Kabinett li huma parti minnu. Din tista’wkoll t[alli effett fuq l-amministrazzjoni pubblika.

G[alhekk biex ikun eleminat kull dubju, huwa me[tie; li ssir dikjarazzjoni minn kull membru tal-Kabinett Laburista li qieg[ed jirtira minn kwalunkwe prattika professjonali. Politi/i li jkunu membri tal-Kabinett ta’ Gvern g[andu jkollhom ir-rieda, [alli lkompetenza tag[hom juruha b’tali mod li jg[o]]u r-rwol veru tag[hom fi struttura ta’ tmexxija pubblika li tkun tassew moderna ta’ kif g[andu ja[dem il-gvern.

L-akkontabbiltà f’din il-kwistjoni hi ta’ importanza massima. IlKodi/i ta’ Etika jag[milha /ara li l-Ministri u s-Segretarji Parlamentari g[andhom jinvestu [inhom u sa[[ithom, l-ewwel u qabel kollox g[all-[idma tal-Gvern. G[alhekk il-Kodi/i tal-Etika ma jippermettix lil min hu f’din il-kariga g[olja j]omm xog[ol professjonali.

Anki hawn, Muscat irid jie[u de/i]joni. Ma jistax jibqa’ jipposponi. Ma jistax jibqa’ j;ib l-isku]i fuq materja importanti b[al din, li meta tkun qed tinkiser, tkun qed tibg[at messa;;i []iena ta’ kif g[andha suppost tkun tmexxija tajba ta’ gvern trasparenti.

8

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

MARIO DEMARCO – KANDIDAT FL-ELEZZJONI G{ALL-KAP TAL-PN

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

Il-politika g[al G[awdex g[andha tibda f’G[awdex u titfassal mill-G[awdxin

Politika mill-g[eruq Ti;did g[all-bidla... ni;;eddu bla ma nwarrbu l-istorja tal-PN u l-kisbiet li dan g[amel g[all-pajji]

Il-PN se jkun iktar vi/in in-nies biex jifhem iktar l-aspirazzjonijiet tag[hom

L-issue groups huma mezz kif il-politika titwettaq mill-g[eruq u kif il-membri tal-kumitati u l-attivisti jing[ataw rwol politiku

Il-kunsilliera, l-attivisti u l-poplu jridu iktar spazju fejn ja[dmu fil-PN< g[alhekk irridu Partit miftu[ li jilqa’ fih lin-nies

9

10 Elezzjoni {atra Kap PN

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

Francis Zammit Dimech f’wa[da mil-laqg[at ri/enti li matulhom indirizza lill-kunsillieri tal-PN bi t[ejjija g[all-elezzjoni tal-kap il-;did Nazzjonalista

FRANCIS ZAMMIT DIMECH - KANDIDAT FL-ELEZZJONI G{ALL-KAP TAL-PN

Partit mag[qud, partit sensittiv g[all-poplu Francis Zammit Dimech, wie[ed millkandidati g[all-elezzjoni ta’ [atra ta’ Kap ;did tal-Partit Nazzjonalista jitkellem dwar il-mod kif i[ares lejn il-partit fil-pre]ent, il-;rajjiet ta’ dawn l-a[[ar snin u dak li hu, b[ala kandidat qieg[ed jipproponi biex il-Partit Nazzjonalista jer;a’ jikseb il-fidu/ja tal-elettorat.

L-intervista saret minn Gabriel Ellul.

Il-kandidatura tieg[ek kienet sorpri]a g[al bosta. X’inhi r-reazzjoni g[al dan^

Nifhem li hawn persuni li sfortunatament jag[mlu pre;udi]]ju mill-età. Min-na[a, dan nie[du b[ala kumpliment min[abba li l-età hi wkoll sinjal ta’ esperjenza. Jekk wie[ed i[ares lejn il-pajji]i barranin, b’popolazzjoni ta’ miljuni, fa/li ssib kapijiet tal-partit li g[andhom /erta età. Hollande, il-President ta’ Franza hu tal-istess età tieg[i. Lesperjenza hi kru/jali fit-tmexxija ta’ partit.

Jiena m’g[andi ebda dubju li fix-xhur u s-snin li ;ejjin se ng[addu minn mumenti li jippre]entaw diffikultà. Dawn l-isfidi se jkunu qed jirrikjedu g[aqal u esperjenza biex naffa/jaw u nixtieq nag[ti sehmi f’dan ir-rigward.

Kif tispjega t-telfa elettorali tal-Partit Nazzjonalista^

It-telfa elettorali kienet kbira u se[[et min[abba diversi ra;unijiet. Wa[da minnhom hi li l-Partit Nazzjonalista ma baqax fl-istess livell g[allb]onnijiet u l-aspirazzjonijiet tal-poplu. Kellu b]onn ta’ iktar kuntatt uman, tisma’ lil kul[add, tag[ti ra;un lil min jist[oqqlu u tiddiskuti ma’ min g[andu opinjonijiet differenti.

Kien hemm ukoll il-fatt li l-Partit Nazzjonalista kien ilu [afna ]mien fil-gvern u g[alhekk kien hemm numru kbir ta’ nies li riedu l-bidla, ming[ajr ma jistaqsu jekk din il-bidla kienx hemm b]onnha.

Huwa iebes [afna li tirba[ elezzjoni meta l-partit oppost qed jis[aq fuq il-bidla.

Hemm ra;unijiet o[rajn, fosthom li l-poplu kien qed jara li xi w[ud minna kienu qed ja;ixxu b’mod arroganti. Ta’ dan g[andna nitolbu sku]a. Il-Partit Nazzjonalista naqas ukoll milli jikkomunika xxog[ol kollu li wettaq fl-a[[ar [ames snin.

X’seta’ sar biex din it-telfa tkun evitata^

Il-Partit Nazzjonalista, sa mill-passat, kien il-partit tal-poplu. Fl-a[[ar le;i]latura, il-Partit Nazzjonalista seta’ jag[ti iktar attenzjoni biex juri li l-partit hu wie[ed inklussiv. Sfortunatament l-imma;ini tal-partit kienet wa[da ta’ partit mag[luq, imexxi minn grupp ]g[ir ta’ nies. Dan meta l-Partit Nazzjonalista kien minn dejjem protagonist fil-[olqien tad-djalogu f’pajji]na.

Il-kandidati tag[na setg[u jintg[a]lu qabel, biex b’hekk jil[qu jitkellmu iktar man-nies u jkunu jistg[u jit[arr;u, jum wara jum, fil-mod kif jag[mlu l-politika. }ball ie[or kien li ma konniex qed ninvolvu ]]g[a]ag[ b’mod dirett. I]-]g[a]ag[ m’g[andhomx ikunu hemm biss biex jattendu g[all-parties imma g[andhom ikunu dawk stess li jorganizzaw dawn lattivitajiet.

Temmen li l-valuri tal-partit g[adhom relevanti llum, jew qdiemu^

Il-valuri huma ta’ importanza kbira, mhux biss g[ax jag[tuna identità imma jispjegaw g[aliex ilPartit Nazzjonalista ja[dem kif ja[dem. Hemm b]onn, madankollu, li ssir anali]i tas-so/jetà, bl-iskop li l-partit jag[ti iktar kas ta’ persuni li jinsabu f’minoranzi u mhux biss dawk li huma b[allma;;oranza. B’hekk il-Partit Nazzjonalista jkun aktar rappre]entattiv tal-b]onnijiet ta’ firxa wiesg[a tas-so/jetà.

Nemmen li, fl-a[[ar mill-a[[ar, il-Partit Nazzjonalista g[andu jimxi skont l-ideali tieg[u u mhux ikun partit populist, li jipprova jaqdi lil kul[add.

Fl-islogan tieg[ek, hemm il-kelma ‘nirb[u’.

Temmen li l-iskop tal-Partit Nazzjonalist hu li jirba[, akkost ta’ kollox^

Il-PN irid ji;;eded, jissa[[a[ u r-reb[a ma tag[milx sens jekk il-partit jitlef l-identità biex jikseb ir-reb[a

Reb[a elettorali hija importanti [afna, sakemm ilpartit jibqa’ leali g[all-ideali tieg[u. Is-slogan tieg[i huwa ‘Ni;;eddu, Nissa[[u u Nirb[u’. Il-Partit Nazzjonalista jrid ji;;eded u jissa[[a[ qabel ma jirba[ u r-reb[a ma tag[milx sens jekk il-Partit Nazzjonalista jispi//a jitlef l-identità tieg[u biex jikseb ir-reb[a.

L-g[an tal-kap tal-partit huwa li jibda jibni fuq ixxog[ol ta’ Lawrence Gonzi, anke bl-iskop li lelezzjoni tal-Parlament Ewropew tas-sena li ;ejja t[alli l-frott u twassal g[al delegazzjoni li g[andha rappre]entazzjoni, bi tliet membri Ewroparlamentari Laburisti u tlieta o[ra Nazzjonalisti.

Wara dik imbag[ad, il-Partit Nazzjonalista g[andu jkun preparat g[all-elezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali.

F’dawn l-a[[ar snin kienet qamet ukoll il-kwistjoni tad-divorzju, b’membru parlamentari tal-PN jippre]enta abbozz ta’ li;i favur id-divorzju biex il-partit iktar tard g[a]el li jie[u de/i]joni kontra. X’tag[mel jekk ter;a’ tinqala’ sitwazzjoni b[al din^ Il-kwistjoni tad-divorzju kellha ti;i indirizzata f’xi [in jew ie[or. Però, mhux a//ettabbli li meta m’g[andekx mandat fi programm elettorali, membru parlamentari jag[mel abbozz ta’ li;i u jippre]entah wa[du.

Il-Partit Nazzjonalista g[andu ja[dem b’mod koordinat u serju. Wara li jittie[du d-de/i]jonijiet me[tie;a, il-membri parlamentari kollha g[andhom jintrabtu skont dak li kien miftiehem.

X’tikkummenta dwar dak li g[andu b]onn isir biex il-PN jeg[leb l-isfidi finanzjarji li g[andu^

G[andha ssir anali]i dwar id-d[ul tal-Partit Nazzjonalista matul is-snin i]da wkoll dwar id-d[ul u l-[ru; tal-partit. Dan minbarra li s-settur kummer/jali u dak politiku g[andhom jinfirdu, bl-iskop li lkumpanija tkun iktar iffukata fuq l-aspett finanzjarju tag[ha, filwaqt li tkompli tag[ti l-prijorità mist[oqqa lill-Partit Nazzjonalista.

Iktar minn hekk, permezz ta’ diskussjonijiet malGvern, g[andu jitkompla x-xog[ol f’dak li g[andu x’jaqsam mal-li;i tal-finanzjament tal-partiti. g[al pa;na 11

Elezzjoni {atra Kap PN 11

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

Francis Zammit Dimech jemmen li l-kap il-;did tal-Partit g[andu jibni fuq ix-xog[ol ta’ Lawrence Gonzi

Djalogu sin/ier g[all-;id tal-pajji] minn pa;na 10

F’dawn l-a[[ar xhur, mhux l-ewwel darba li l-Partit Laburista akku]a lill-Partit Nazzjonalista b[ala partit li qed jo[loq divi]joni f’Malta.

X’tikkummenta dwar dan u b[ala Kap tal-Oppo]izzjoni, kif se tkun qed ta[dem mal-Partit Laburista^

Irid ikollna l-kura;; li, b[ala partit, nag[rfu l-;id li jag[mel il-Partit Laburista. Dan g[andu jidher ukoll fil-[idma tal-membri parlamentari. Dan bl-ebda mod ma jfisser li l-Oppo]izzjoni ssir parti mill-gvern. Irrwol tal-Oppo]izzjoni mhix li topponi i]da li tkun ilgvern alternattiv.

Fl-a[[ar mill-a[[ar, l-onestà u l-integrità huma liktar valuri mfittxija fil-politika u nemmen li, sfortunatament, l-Oppo]izzjoni Laburista, fl-a[[ar le;i]latura, diversi drabi fixklet [idmet il-gvern g[ad-detriment tal-Maltin u l-G[awdxin kollha.

Minn qalbi nemmen li l-Oppo]izzjoni Nazzjonalista se tkun Oppo]izzjoni ;enwina li t[ares bis-s[i[ il-b]onnijiet tal-poplu.

g[at-ti;did tal-partit u g[all-;id tal-pajji]. B’umiltà, irrid na[dem biex nara lill-Partit Nazzjonalista jkompli jikkontribwixxi g[all-;id tal-poplu Malti kollu.

X’messa;; tixtieq tag[ti lin-Nazzjonalisti li jinsabu mwe;;g[in^

X’inhu l-messa;; tieg[ek lil dawk li huma tradizzjonalment ta’ fehma politika Laburista^

Nibda billi nisku]a ru[i, f’ismi u f’isem il-kollegi kollha tieg[i. Nixtieq ng[addilhom messa;; ta’ kura;;. Irrid li dawn in-nies jer;g[u jibdew i[ossuhom verament komdi fil-familja tag[na.

Nappella wkoll lil dawk li huma tradizzjonalment Nazzjonalisti u din id-darba vvutaw lil Partit Laburista. Dawn in-nies huma parti mill-familja tag[na u lesti nag[mlu [ilitna kollha biex ner;g[u niksbu l-fidu/ja tag[kom.

Il-messa;; tieg[i jmur ukoll lejn dawk kollha li jixtiequ l-;id g[al pajji]na, minkejja l-kulur politiku tag[hom. Hemm b]onn li nkomplu na[dmu flimkien,

Matul [ajti kollha, dejjem kelli rabtiet tajbin [afna ta’ diskussjoni u djalogu sin/ier ma’ dawk li g[andhom ideat differenti minn tieg[i. Kull partit g[andu l-ideat tieg[u u dan id-djalogu g[andu jg[in biex pajji]na jkompli jimxi ’l quddiem. Dan iddjalogu g[andu jsir bl-aktar mod miftu[, bl-g[an li lpersuna umana, u mhux il-partit politiku, titpo;;a fuq kollox.

Jiena nag[ti importanza lis-sin/erità, l-onestà u kemm il-persuna hi ta’ rieda tajba. Il-kulur politiku mhux daqshekk importanti jekk l-individwu ja[dem g[al pajji]u u mhux g[all-interess personali tieg[u.

B[ala Ministru tal-Affarijiet Barranin fl-a[[ar le;i]latura, Francis Zammit Dimech kien attiv f’laqg[at ma’ kollegi s[abu fosthom il-Kummissarju Ewropew Malti Tonio Borg, il-Ministru tal-Affarijiet Barranin Grieg Dimitris Avramopoulos (xellug) u mas-Segretarju tal-Affarijiet Barranin Ingli] William Hague

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

Opinjoni

13

Kapitlu ;did Kul[add i[ossu g[all-PN li jirrifletti parti mill-Partit l-polz tan-nies Nazzjonalista minn Raymond Bugeja Kandidat g[all-Kap tal-PN

F’dawn l-a[[ar ;img[at kelli lopportunità li niltaqa’ ma’ [afna nies li g[andhom diversi rwoli fi [dan il-partit, kif ukoll ma’ [afna kunsilliera.

F’diversi laqg[at li kelli wkoll ;ewwa l-ka]ini iddiskutejna fost lo[rajn, ir-rieda kbira li g[andhom [afna kunsilliera u membri talkumitati, li jixtiequ jing[ataw aktar widen, spazju u mezzi biex ja[dmu g[all-g[anijiet u g[allvi]joni li huma g[andhom g[allpartit.

I]da l-vu/i tag[hom qed tirrifletti wkoll in-nuqqasijiet evidenti u l-b]onnijiet li jin[tiegu attenzjoni minnufih biex nibdew nindirizzaw il-messa;; tant /ar li l-poplu wasslilna fl-a[[ar elezzjoni ;enerali.

Illum aktar minn qabel nista’ nifhem il-we;g[at ta’ [afna nies, li b’mod dirett u b’emozzjoni qasmu mieg[i l-esperjenzi tag[hom kif ukoll ta’ Nazzjonalisti o[rajn, li g[andhom il-partit g[al qalbhom u sfaw imwarrba jew ma ng[atawx /ans jikkontribwixxu b’[idma li xtaqu jag[tu lill-partit f’dawn la[[ar snin.

F’dawn il-laqg[at intba[t kemm il-partit g[andu nies b’valuri sodi u b’kapa/itajiet, u kemm hemm il[tie;a li xi [add jismag[hom.

Sa[[a[t fehmti, li g[alkemm idde/i]jonijiet g[andhom jittie[du minn dawk li jkunu qeg[din imexxu, is-soluzzjonijiet u l-ideat g[andhom ji;u diskussi u fformulati ma’ kul[add.

L-e]empju li dejjem ;ibt talPapa Fran;isku meta sa[aq li lKnisja trid til[aq sal-iktar wie[ed fqir.

Hekk g[andu jag[mel ukoll ilpartit f’termini ta’ tmexxija u amministrazzjoni, permezz ta’ struttura li tisma’ l-ferg[at kollha u tifrex id-diskussjoni mal-oqsma kollha relatati, biex ikun hemm ukoll g[aqda fl-ideat u fir-rieda biex naslu s’g[and l-aktar nies li qeg[din ’il bog[od mi/-/entru talpartit.

Il-partit irid ikun ta’ kul[add biex iwassal il-messa;; tieg[u s’g[and kul[add.

Id-Dar /entrali g[andha tkun i//entru li tirrifletti l-e]empju talferg[at li g[andna f’kull lokalità.

Id-Dar ?entrali kif ukoll kull

ka]in, /entru jew ferg[a tal-partit g[andhom ikunu /-/entru fejn ilma;;oranza u l-vera qalb tal-partit t[ossha milqug[a.

L-organizzazzjoni tal-partit g[andha t[ares biex il-bibien ikunu miftu[in g[al kull min b’xi mod jew ie[or jixtieq jikkontribwixxi.

G[andu jsir studju biex il-ka]ini mifruxa f’kull lokalità madwar Malta u G[awdex isiru /entri so/jali fejn aktar attivitajiet li jappellaw g[al diversi nies minn kull qasam tal-[ajja jattiraw aktar nies, u aktar nies i[ossuhom daqs li kieku qeg[din ;o darhom, parti minn familja kbira u mag[quda.

Il-kumitati sezzjonali g[andhom ikunu a;;ornati u jing[ataw limportanza me[tie;a g[aliex huma jridu jkunu fuq ta’ quddiem li jwasslu l-fehmiet, il-proposti kif ukoll il-we;g[at tal-poplu.

Il-kumitati u l-ferg[at tal-partit g[andu jkollhom rwol aktar sinifikattiv fl-istruttura tal-partit, g[aliex huma jirriflettu l-polz tannies.

Il-politika hija servizz lejn isso/jetà u huwa fid-dmir tag[na li morru qalb n-nies u naraw x’qed i[ossu n-nies – sew fi [dan ilpartit, kif ukoll barra l-partit.

G[alhekk l-amministrazzjoni g[andha tibda torganizza laqg[at fil-ka]ini b’mod regolari fejn l[idma tal-partit ti;i a;;ornata u spjegata b’mod interattiv malkumitati, kif ukoll mal-membri talpartit u l-pubbliku.

Meta wie[ed i[oss il-polz tannies, l-ideat u l-[sibijiet po]ittivi jitkattru. L-informazzjoni li tin;abar hija ferm utili biex largumenti u s-soluzzjonijiet jissa[[u u bl-aktar mod sensittiv jittie[du l-azzjonijiet me[tiega biex inwasslu l-messa;; tag[na.

Illum in[ossni aktar konvint minn qatt qabel, li d-de/i]joni tieg[i li nikkandida ru[i g[all-kap tal-partit ;iet f’mument importanti, anzi storiku, g[aliex il-partit g[andu b]onn jibda kapitlu ;did, bil-parte/ipazzjoni ta’ nies mimlijin b’[e;;a u motivazzjoni, biex in;ibu l-g[aqda fi [dan ilpartit – g[aqda ta’ ideat, talkapa/itajiet differenti tan-nies, kif ukoll ta’ direzzjoni, li jirriflettu lpolz tan-nies.

minn Simon Busuttil Kandidat g[all-Kap tal-PN

L-isfida ewlenija ta’ kap ;did talPartit Nazzjonalista hi li jer;a’ jg[aqqad flimkien l-akbar grupp ta’ nies wara l-PN biex b’hekk il-partit jer;a’ jsir partit rebbie[. G[alhekk je[tie; li ner;g[u nift[u bera[ ilbibien tal-partit.

Kul[add g[andu j[ossu komdu jersaq lejn il-partit, jinvolvi ru[u u jsemma’ le[nu fl-istrutturi tieg[u.

Dan jinkludi nies li ilhom involuti fil-partit.

Fl-istess waqt, irridu nattiraw lejna persuni li g[al xi ra;uni jew o[ra ma baqg[ux i[ossuhom li jistg[u jirrelataw mal-partit u individwi li qatt m’g[addiet minn rashom li jersqu lejn partit politiku.

Irridu nibdew ukoll nitrattaw lisso/jetà /ivili b[ala s[ab fit-tfassil tal-politika tag[na. I]da filprattika, x’irridu nag[mlu biex ner;g[u nift[u bera[ il-bibien talpartit?

Fil-programm politiku li ppre]entajt lill-kunsilliera fil-bidu tal-kampanja tieg[i g[al kap talpartit, ipproponejt diversi mi]uri bil-g[an li l-partit jer;a’ jinfeta[ g[al kul[add. Nemmen li hemm ]ew; affarijiet li rridu nag[mlu minnufih.

L-ewwel nett, irridu no[olqu aktar spazju g[all-parte/ipazzjoni tal-membri u l-attivisti fit-te[id tadde/i]jonijiet u t-tfassil tal-politika tal-partit.

Fil-fehma tieg[i, anki t-tesserati jistg[u jkunu involuti [afna aktar biex nag[tu valur lill-kun/ett ta’ s[ubija f’partit politiku. Dan jista’ jsir, pere]empju, billi jkunu ttesserati li japprovaw il-lista ta’ kandidati godda tal-Partit f’elezzjoni primarja li ssir f’kull distrett u li fiha jkunu jistg[u jivvutaw it-tesserati.

Inizjattiva b[al din g[andha timxi pari passu ma’ kampanja ;dida ta’ s[ubija fil-partit, spe/jalment fost i]-]g[a]ag[, in-nisa u persuni ;ejjin minn minoranzi.

I]-]g[a]ag[ jibnu mew;a ta’ ener;ija bis-sehem tag[hom.

Permezz ta’ fora ;odda ta’ parte/ipazzjoni, nistg[u no[olqu aktar opportunitajiet biex i]]g[a]ag[ imiddu jdejhom g[axxog[ol fil-partit.

Pere]empju, kull Deputat Parlamentari g[andu jkollu jew ikollha focus group biex jg[inu u biex fl-istess [in isegwi l-[idma

tieg[u. I]-]g[a]ag[ g[andu jkollhom rwol /entrali f’dawn ilfocus groups.

Bl-istess mod irridu nutilizzaw [afna iktar lil min jippre]enta ru[u biex ikun ta’ servizz g[all-Partit Nazzjonalista b[ala kandidat, inklu] l-ener;ija ta’ kandidati li ma ji;ux eletti. Il-Partit g[andu jibni wkoll spazju biex eks deputati parlamentari jkunu jistg[u jibqg[u involuti fit-tfassil tal-politika talpartit.

B[alissa mhux integrati sew.

Bi]]ejjed ng[idu li persuni li g[adhom kif spi//aw ix-xahar li g[adda minn deputati parlamentari awtomatikament spi//aw minn kunsilliera u lanqas biss g[andhom vot fil-Kunsill :enerali.

Bl-istess mod hemm diversi kunsilliera lokali li mhumiex membri fil-Kunsill :enerali. Din hija anomalija li g[andha ti;i indirizzata.

It-tieni, irridu nibnu strutturi ;odda biex kull min jixtieq jag[ti sehmu lill-partit i[ossu tabil[aqq involut. Qed nipproponi li na[tru uffi/jal responsabbli mid-djalogu mas-so/jetà /ivili u li ninvolvu lisso/jetà /ivili direttament fit-tfassil tal-politika tal-partit.

Irridu nu]aw a[jar ir-ri]orsa ta’ persuni non-politi/i li jixtiequ jsemmg[u le[inhom fl-istrutturi tal-partit. Wara kollox, partit politiku g[andu jirrappre]enta laspirazzjonijiet tas-so/jetà u min hu a[jar li jirrifletti dawn laspirazzjonijiet jekk mhux lg[aqdiet tas-so/jetà /ivili?

Jiena nemmen li fil-PN hemm spazju g[al kull min irid ja[dem.

Hemm l-idea li te]isti xi forma ta’ klikka jew /irku ]g[ir fil-partit.

Din hija idea li g[andha tispi//a u kul[add g[andu j[ossu parti integrali mill-partit.

Jiena nemmen li kul[add g[andu spazju biex iressaq l-ideat tieg[u.

L-unika kundizzjoni g[andha tkun li kul[add ipo;;i l-interessi talpartit qabel kull interess personali.

M’g[andniex nib]g[u mill-arja friska li timla kamra meta nift[u bieb. Bi strutturi m;edda u li jinkura;;ixxu aktar parte/ipazzjoni, nistg[u ner;g[u nbiddlu l-partit f’bejta ta’ ideat u entu]ja]mu. Partit miftu[ g[annies, vi/in in-nies. Mill-;did, partit tan-nies.

14 Opinjoni

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

Ambizzju]i g[all-edukazzjoni ta’ wliedna Aktar ma jg[addi ]-]mien, l-i]vilupp teknolo;iku qed ikompli j[alli effett dejjem aktar qawwi. Aktar minn qatt qabel a[na, u b’mod spe/jali l-;enerazzjonijiet ta’ warajna ta]-]g[a]ag[, l-adoloxxenti u t-tfal qed ikunu influwenzati u dipendenti fuq l-i]vilupp teknolo;iku qawwi li kontinwament qed nesperjenzaw.

L-i]vilupp fit-teknolo;ija tal-informazzjoni tant hu mg[a;;el li hu ferm diffi/li biex wie[ed ila[[aq mieg[u.

G[alhekk nemmen li l-Gvern g[andu ji//ara min minn fost il-Ministri u s-Segretarji Parlamentari numeru]i qed jiffoka fuq dan il-qasam b’mod spe/jalizzat. Irridu naraw li dan is-settur na[dmu fuqu biex naraw li l-isfidi kontinwi li qed joffri, indawruhom f’opportunitajiet fl-oqsma l-aktar li nin[tie;u, ewlenin fosthom ledukazzjoni ta’ wliedna.

Il-qari u t-tablets M’hemmx dubju li l-impatt u l-influwenza ta’ dan is-

settur fuq [ajjitna u ferm aktar fuq it-trobbija u l-[ajja tat-tfal tag[na je[tie; li

nag[tuhom importanza massima biex naraw kif nu]aw u ni]viluppaw lg[odod kollha me[tie;a [alli permezz tal-opportunitajiet fl-IT ji]died il-qari fost it-tfal tag[na u naraw li l-qari jkun aktar attraenti, popolari u ta’ gost g[at-tfal tag[na.

Mill-programm elettorali tal-PN kif ukoll minn proposta tal-programm elettorali tal-Gvern Laburista jissemmew l-g[oti tat-tablets lit-tfal fl-iskejjel. G[alhekk irridu naraw kif mistennija tkun imwettqa din ilproposta tal-anqas hekk kif imweg[da mill-Partit Laburista, peress, li dik talPartit Nazzjonalista kienet aktar ambizzju]a. Irridu naraw kif nu]aw it-tablets biex it-tfal jkunu esposti g[al aktar qari permezz ta’ ebooks (electronic books).

Ovvjament dan ikompli jkun kumplimentat mal-kotba filforma tradizzjonali tag[hom.

Jum Nazzjonali tal-Qari Nhar it-Tlieta li g[adda, it23 ta’ April, il-World Book

and Copyright Day kif stabbilita mill-UNESCO,

Tajjeb li niddiskutu filParlament, biss ipproponejt lill-Ministru Evarist Bartolo, li jkun a[jar jekk mis-sena ddie[la naraw kif flimkien ma’ dawk kollha interessati na[dmu biex norganizzaw Jum Nazzjonali tal-Qari.

Klassijiet tal-Qari

minn Kirsty Debono info@kristydebono.com

a[na d-deputati fil-Parlament fid-diskorsi tag[na ffukajna fuq il-qari u l-litteri]mu.

Inizjattiva simbolika tajba.

I]da lil hinn mid-diskorsi nemmen li rridu na[dmu aktar biex ikunu organizzati attivitajiet nazzjonali [alli ti]died il-popolarità tal-qari b[alma jsir fl-Ingilterra. Fillejl tat-23 ta’ April kull sena, aktar minn 20,000 voluntier, il-[wienet tal-kotba u llibreriji nazzjonali, fost lo[rajn, jing[aqdu f’inizjattiva favur il-qari.

Proposta o[ra li ressaqt quddiem il-Parlament aktar kmieni din il-;img[a biex tkun mist[arr;a u jekk vijabbli tkun ]viluppata fliskejjel tal-istat u anke fliskejjel indipendenti u talKnisja, hi dik ta’ reading classes fil-[inijiet ta’ wara liskola. M’hemmx dubju li wara l-[inijiet tal-iskola dawn il-[inijiet twal prattikament f’kull belt u ra[al tag[na joffru potenzjal li je[tie; inkomplu ni]viluppawh. Tul ilkampanja elettorali u millaqg[at li jkolli man-nies fiddistrett tieg[i kelli proposti ming[and diversi, dwar kif din l-idea tista’ tkun ]viluppata.

Nemmen li l-vokazzjoni ta’ g[alliema hi wa[da b’sa[[itha u li l-g[alliema

kollha jg[o]]u b’im[abba u dedikazzjoni spe/jali, u g[alhekk il-potenzjal talg[alliema li jil[qu l-età talirtirar tag[hom g[andna nimmassimizzawh billi nag[tuhom l-opportunità li jorganizzaw klassijiet talqari wara l-[inijiet tal-iskola fil-bini tal-iskejjel tag[na kemm g[at-tfal, ]g[a]ag[, ;enituri u anke anzjani biex naraw li l-qari jkun popolari aktar fost il-;enerazzjonijiet kollha u l-livell tal-litteri]mu jitjieb fis-so/ejtà kollha.

Vi]joni ambizzju]a

Nifhem li ebda proposta ma tista’ titwettaq mil-lum g[all-g[ada u nifhem li kull proposta tkun liema tkun te[tie; studju, pjanar u finanzjament.

Biss nemmen li aktar ma dan il-pajji] ikollu vi]joni bi proposti ambizzju]i, aktar nistg[u inwettqu u aktar nistg[u nag[tu ;ejjieni a[jar lill-;enerazzjonijiet tal-lum u tal-futur permezz ta’ inizjattivi li jkabbru lpopolarità tal-qari u li jtejbu l-livelli ta’ litteri]mu f’pajji]na.

IL-PUNT HU… Kummenti dwar kwotazzjonijiet li laqtuni “We should avoid being intimidated by political vigilantes into worshipping at the shrine of what may be populist dysfunctional norms.”

Hekk sostna l-eks Im[allef tal-Qorti Ewropea tadDrittijiet tal-Bniedem Giovanni Bonello fl-artiklu tieg[u Bribery and Genocide the same? (The Times, 20 April). Hu [e;;e; bi kliem awtorevoli li g[andna nirre]istu u ma n[allux li ni;u intimidati minn bullies politi/i li j;ag[luna nbaxxu rasna g[al mi]uri populisti li ma jiffunzjonawx. Kien qed jirreferi g[al-li;i tal-Gvern Laburista ta’ Muscat li jne[[i l-preskrizzjoni lill-politi/i f’ka]i ta’ korruzzjoni.

Bonello kien iebes meta sostna li din il-li;i tammonta g[al ksur ta’ drittijiet talbniedem u tmur kontra lewwel artiklu talKostituzzjoni li jittratta rrispett g[ad-drittijiet fundamentali tal-bniedem b[ala ba]i ta tmexxija tajba.

Nift[u g[ajnejna!

“Peter Paul Zammit meta kien spettur qag[ad b’saqajh fuq l-iskrivanija, jid[ak u jixrob il-whisky u jg[idilhom “tuh, issa ittrenjaw fuqu.”

Din is-silta dehret f’Il-

Mument, u hi parti minn xhieda ;uramentata li tkexkex ta’ Louis Pace li kien torturat mill-pulizija fl-G[assa talImsida fil-pre]enza talIspettur Zammit, illum Kummissarju ;did. Allura se nibqg[u nitqannew bil-fatati mintoffjani anki llum meta ;ejna mwieg[din il-;enna talart? ?ertament li naqbel malEditorjal ta’ Il-Mument li jsostni li l-Prim Ministru Muscat g[andu [afna g[alxiex jirrispondi biex ji;;ustifika din il-[atra ta’ persuna li g[andu ismu m/appas ma’ ksur /ar ta’ drittijiet fundamentali.

“Yes, I received thousands, not hundreds of SMS’s”

Dan hu passa;; millintervista li l-Kap tal-PN Lawrence Gonzi f’The Sunday Times. Gonzi ]vela li kien assedjat kontinwament, f’kull [in u okkazzjoni, b’eluf ta’ messa;;i minn Franco Debono li iddisturbaw anki lill-familja tieg[u. Kienet persekuzzjoni s[i[a, li turi kif il-Prim Ministru Gonzi [a pa/enzja ta’ :ob bid-deputat ribell Franco Debono. Kienet sitwazzjoni umanament ina//ettabbli u politikament /ensurabbli g[all-a[[ar. Gonzi qal li qed isofri konsegwenzi ta’ sa[[tu meta dan l-inkwiet

minn Richard Muscat richardmuscat44@gmail.com

ta’ Debono swielu problema serja f’g[ajnejh il-leminija.

Filwaqt li nawgura fejqan lillKap tag[na flimkien ma’ apprezzament g[all-e]empju erojku ta’ servizz li wettaq g[all-pajjiz, nittama li xi darba ji;u pubblikati dawn ilmessa;;i u tag[rif ie[or biex kul[add ikun jaf l-istorja kollha.

Hawn ta[t qed nippubblika parti minn konversazzjoni (lunika darba) li kelli ma Franco Debono sena ilu waqt il-korteo tal-funeral tal-President Emeritu ?ensu Tabone. Kien Franco Debono li ;ie fuqi waqt il-korteo u qalli affarijiet li iddisgustawni. Jiena kont

ma’ marti u ma’ Francis Zammit Dimech. Qed nippubblika biex nuri solidarjeta ma’ Lawrence Gonzi f’dan il-mument.

RM: “G[adek ma we;ibtnix. Ikkummenta fuq il-fatt li ma tistax i]]omm lil Prim Ministru bix-xabla ta’ Demokle. Dan ma jsirx minn politiku serju. Qatt ma kellna b[al dan fil-PN.” FD: “{afna jaqblu mieg[i, i]da mhux malmetodu. Imma Lawrence Gonzi g[andu jag[mel dak li tlabtu jiena.”

Wara li kien qed isegwi kull ma’ ntqal, FZD ikkummenta: “Dan ma tistax tag[mlu Franco, ilni ng[idulek.”

FD: “Jirran;a mieg[i, u jiena na//etta.”

FZD u RM: “Imma x’tippretendi li l-PM tittrattah bir-rikatt? }gur li mhux se tg[addi tieg[ek.”

Il-kontenut s[i[ talkonversazzjoni jinsab filpa;na tieg[i ta’ facebook.

“When rules go out the window”

Editorjal bla tlaqliq ta’ The Sunday Times fejn ikkritika lill-Gvern Laburista ta’ Muscat li qed jag[ti prova wara l-o[ra f’dawn l-ewwel ;img[at tat-tmexxija li ma je]istux regoli u kodi/i ta’

etika g[alih. Qed imur e]attament kontra dak kollu li wieg[ed qabel l-elezzjoni.

Fost l-o[rajn g[andna l-ka] ta’ Franco Mercieca u dak talPerit Vince Cassar li t[allew ja[dmu l-professjoni tag[hom bi ksur tal-kodi/i ta’ etika.

Dan kollu juri attitudni ta’ dan il-gvern li ma j[ossx ru[u marbut ma’ regoli. Ifisser ukoll, kif sejja[lu Lawrence Gonzi fl-intervista“some kind of emperor figure.” U leditorjal g[alaq: “trouble is, if the Governement does not abide by the rules, how can it expect the people who elected it to do so? Or perhaps it doesn’t.”

“100 years of T’Adoriam Ostia Divina”

Daqshekk ilu li ;ie kompost minn Dun Karm u Joseph Caruana dan l-innu sabi[ u popolari mag[ruf ukoll b[ala “Nadurawk ja {ob] tas-Sema”.

Kien ;ie m]an]an flokka]joni tal-Kungress Ewkaristiku tal-1913 (IlMument ta tifkira informattiva dwaru). Dan linnu kien sar mag[ruf [afna u tkanta fi knejjes fl-Italja wkoll.

Sfortunatament huwa minn dawk l-innijiet reli;ju]I tradizzjonali li m’g[adniex nisimg[u! G[aliex?

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

Opinjoni

15

Lejn l-Ewwel ta’ Mejju . Tul l-ewwel tliet xhur ta’ din is-sena g[amilna sewwa li ;bidna l-attenzjoni tal-pajji] lejn l-importanza tax-xog[ol. Fl-a[[ar le;i]latura ]ammejna l[olqien ta’ postijiet ;odda u, fl-istess [in, l-istabbiltà ta’ dawk li kellna. Ng[id li, f’[afna, irnexxielna. Kienu x’kienu s-su//essi tag[na, dawn illum tilfu millimportanza politika tag[hom u saru parti mill-istorja so/jali u ekonomika tag[na.

Il-mument huwa wie[ed ta’ [sieb, riflessjoni u preparazzjoni. Anzi, issa iktar li sejrin lejn dan il-jum g[andna nduru madwarna u fuqna nfusna sabiex ne]aminaw [idmietna. . {idma passata titlob li narawha bi spirtu ta’ awtokritika b’sa[[itha u kostruttiva, kif tesi;i dik li g[andna nid[lu g[aliha fissnin li ;ejjin. Irridu naraw x’po]izzjonijiet sejrin nie[du. Irridu nid[lu iktar fil-fond sabiex nifhmu li sso/jetà tag[na timxi ’l quddiem jew lura, skont kemm hija taffronta b’serjetà u intelli;enza s-su;;ett taxxog[ol u tad-dinjità talbniedem. Il-valuri 1

2

demokristjani tag[na mexxewna fit-triq it-tajba biex nibnu so/jetà interklassista u popolari li tara x-xog[ol b[ala l-;ebla tax-xewka tag[ha. . Irridu nistaqsu x’tip ta’ xog[ol [loqna, kemm konna kapa/i nift[u l-bibien g[al setturi ;odda, u jekk kemm-il darba iffukajniex fuq dak kollu li din il-linja titlob.

Tkellimna diversi drabi filkampanja fuq iktar postijiet tax-xog[ol; biss, ma nafx kemm in-nies kienu impressjonati b’dan. Fil3

g[al direzzjoni. Jekk fil[ames snin li g[addew, ilkwistjoni tax-xog[ol kienet f’/erti termini relattiva, f’dawn li ;ejjin se ssir bi//a /entrali. Dan se jitlob ming[andna li nibnu fi [danna l-linja li permezz tag[ha n[arsu ’l quddiem. . Id-d[ul tag[na fl-Unjoni Ewropea proprju fl-istess jum i]id id-do]a tarresponsabbiltà ta’ din il-linja ta’ [idma politika. I]]id, g[ax bl-Unjoni nbidlu [afna kun/etti antiki tad-dinja taxxog[ol, u fl-istess [in infet[u 5

minn Carmelo Mifsud Bonnici carmelo.mifsudbonnici@gov.mt

Jekk fil-[ames snin li g[addew, il-kwistjoni tax-xog[ol kienet f’/erti termini relattiva, f’dawn li ;ejjin se ssir bi//a /entrali laqg[at man-nies, il-kordi ma kinux idoqqu fuq din ilmelodija. Anzi, min ma kellux xog[ol, kien i[ares lejna b[ala dawk li tajna lillo[rajn, u min kellu kundizzjonijiet xejn tajba li konna qeg[din ng[alqu g[ajn u ma nag[tux prijorità.

. M’a[niex il-partit filGvern, qeg[din flOppo]izzjoni. Biss, dan ma jfissirx li m’g[andniex sehem u responsabbiltà x’nag[tu.

Hemm fis-so/jetà [addiema li mhumiex stmati, li tilfu jew se jitilfu l-post tax-xog[ol tag[hom, li se jduru fuqna 4

opportunitajiet li qabel ma kellniex. Kemm, f’dawn issnin li a[na membri, irnexxielna nifhmu l-impatt, l-effett ta’ dan kollu rridu niddiskutuh mas-so/jetà /ivili, mal-[addiema u ma’ dawk li lesti jg[inuna. Irridu naraw kemm pajji]na da[[al

tajjeb ir-regoli tal-Unjoni li jg[inu lill-[addiem fuq ilpost tax-xog[ol u, fl-istess [in, naraw x’se tkun g[ada pitg[ada l-po]izzjoni tag[na fl-istess Unjoni. . Iktar ta’ sfida g[al din is-so/jetà hija l-po]izzjoni tal-mara fid-dinja tax-xog[ol.

Il-messa;;i varji li [ar;u tul il-kampanja ta]-]ew; partiti ma nafx sewwasew x’effett verament kellna mal-elettorat femminili. Dak li se ji;i de/i] f’din il-le;i]latura se jkollu impatt dirett fuq il-familja u fuq kif in[arsu lejha fisso/jetà. Ng[id dan kollu g[ax dan il-jum jibqa’, l-ewwel, g[al diversi dak li jorbotna sew max-xog[ol u l-b]onn tieg[u g[al kull persuna.

Biss, jidher /ar li minn dak li sar f’dawn il-jiem, ma rajniex il-passi ne/essarji mill-Gvern sabiex il-pro/ess ta’ kuntrast g[all-qg[ad ise[[. Dan jitlob ming[andna li nkunu iktar ippreparati u, fl-istess [in, proattivi f’[idmietna. Il-Partit Nazzjonalista huwa dak li, meta kien fl-Gvern, kien kapa/i jo[loq ix-xog[ol.

Biss, biex jibqa’ b’dik labbiltà, irid jibqa’ ppreparat u ffurmat tajjeb. Dak hu li be[siebna nag[mlu.

6

Kap ;did g[all-Partit Nazzjonalista G[all-bidu ta’ Mejju, ilkunsillieri tal-Partit Nazzjonalista, ;ejna mitluba biex ne]er/itaw dritt importanti li se j[alli impatt kru/jali fuq il-futur tal-partit.

Fil-passat, il-kunsillieri dejjem g[arfu jag[mlu g[a]liet bil-g[aqal u tajbin – g[a]liet li waslu biex kellna mexxejja ta’ personalità, integrità u kapa/ità liema b[alha. Dejjem kellna mexxejja li g[arfu jag[]lu x’kienu l-a[jar g[a]liet g[al pajji]na quddiem l-isfidi li kienu ffa//jati bihom tul i]]mien tat-tmexxija tag[hom.

Mexxejja kapa/i

Jekk nibdew mill-ewwel mexxejja – Fortunato u Nerik Mizzi u :or; Borg Olivier – [admu biex minn kolonja bi drittijiet ristretti [afna g[a/-/ittadini tag[ha, ;abu lil Malta pajji] sovran.

Dan [admu g[alih g[ax emmnu fil-;id komuni, li biex il-Malti ikun aktar liberu, kellu jkun indipendenti mill-[akma talbarrani.

Eddie Fenech Adami g[araf li l-;id komuni seta’ ji]died biss permezz tass[ubija fl-Unjoni Ewropea.

L-a[[ar i]da ]gur mhux lanqas Lawrence Gonzi kien essenzjali biex Malta ma teg[riqx ta[t il-problemi li lkri]i ekonomika dinjijja ;abet mag[ha.

Kap ;did

Kap ;did g[andu mhux sfida wa[da x’irid jeg[leb.

Nemmen li dan jista’ jsir minn persuna li minbarra li g[andu g[all-qalbu l-partit, u li hi dejjem attent g[al x’se jag[ti aktar milli x’se jie[u, ikun persuna b’kari]ma li tappella g[an-nies. G[andna b]onn kap li mieg[u n-nies jistg[u jidentifikaw irwie[hom.

Kul[add jaf li issa g[andna erba’ kandidati g[allelezzjoni tal-kap. Huma kollha [assew sens ta’ dover li jikkandidaw lilhom infushom biex ikunu fit-tmun ta’ din il-bidla. Perswa]a li kollha g[andhom x’joffru – l-g[a]la fil-fatt g[andha tkun mhux g[al min hu l-a[jar – IMMA G{AL MIN HU LA{JAR F’DAN I}-}MIEN TAL-LUM. Wara l-elezzjoni tad-9 ta’ Marzu li g[adda, konvint li lpoplu qieg[ed jistenna bidla fil-Partit Nazzjonalista. L-

minn Sonia Caruana Saydon soniacaruanasaydon@gmail.com

g[aqal jitlob li Kap ;did g[andu jag[raf x’g[andu jinbidel. G[andu jkollu vi]joni /ara ta’ fejn irid iwassal lill-partit.

Ma nemminx f’bidla radikali, imma f’bidla li filwaqt li ]]omm l-filosofija politika u l-valuri li permezz tag[hom il-partit [adem g[all-;id komuni, tkun bidla li tbiddel dawk l-affarijiet li xekklu lill-partit milli jer;a’ jie[u t-tmun tal-pajji] f’idejh.

Ma ninsewx li l-Partit Nazzjonalista [alla storja u

wirt ta’ su//essi li g[andna nkomplu nibnu fuqhom.

Kien partit li dejjem po;;a lindividwu fi/-/entru talpolitika tieg[u. Dejjem kien Partit li g[araf jibbilan/ja llibertà mar-responsabbiltà.

Qatt ma kien partit li wieg[ed kollox lil kul[add g[ax emmen li dan imur kontra l-;id komuni. Il-Partit Nazzjonalista dejjem kellu fibra morali ta’ valuri li jirrappre]entaw il-fulkru tassewwa: il-lealtà, l-onestà, rispett s[i[ lejn il-[ajja, issolidarjetà, it-tolleranza, letika, il-verità, il-;ustizzja.

In[arsu lejn il-futur b’ottimi]mu Mhux l-iskop ta’ dan l-

artiklu biex nelenka dawk ilbidliet kollha li g[andhom isiru. Konvinta però li kap ;did g[andu d-dover li jkun strument biex jer;a’ jirba[ ilfidu/ja tan-nies.

Il-poplu ma vvutax kif ivvota g[ax il-PN ma kellux pjani u policies tajbin. Fil-fatt il-Partit Laburista kompla u anke sa[ansitra kkopja [afna mill-programmi li beda l-PN fil-gvern. Aktar kien l-istil ta’ kif tmexxiet il-[idma talgvern li dejqet lin-nies.

Kap ;did g[andu jkun kap li jorganizza l-partit a[jar.

G[andu jkollu tim ta’ nies li jag[rfu b’liema mod kull voluntier jista’ jag[mel la[jar kontribut. G[andu ja[dem biex il-kandidati g[al kull elezzjoni jintg[a]lu minn ferm qabel l-elezzjoni [alli jkollhom ]mien bi]]ejjed jiltaqg[u man-nies.

Kap ;did fuq kollox g[andu j;ib l-g[aqda filpartit. Sfortunatament, dawn l-a[[ar ftit snin kellna individwi li g[ax [admu g[all-interess personali tag[hom u ma la[qux lambizzjonijiet egoisti tag[hom, dg[ajfu lill-partit.

Ma naqtg[ux qalbna. Flistorja sa mill-1880, il-partit g[adda minn ]minijiet diffi/li. Dejjem in]ommu f’mo[[na li dan il-partit dejjem kellu mexxejja e//ellenti li g[arfu jibdlu kull sfida f’opportunità ta’ bidla g[all-a[jar.

Kien partit li filwaqt li ]amm mal-ideolo;iji li sawru lill-partit u g[amluh partit ta’ su//essi kbar, kien fl-istess [in partit li ;ab diversi kisbiet stori/i g[al pajji]na, filwaqt li g[araf jadatta g[allbidliet fis-so/jetà.

16

Opinjoni

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

Sku]a li niffrankaw il-flus :img[a u nofs ilu g[amilt il-maiden speech filParlament. Dan kien possibbli g[all-fidu/ja li rresidenti tal-{ames Distrett urew fija. Ta’ dan ng[idilhom grazzi. I]da ]gur li ma kontx nasal sa hawn li ma kienx g[as-sostenn kontinwu ta’ nies li [allew ittimbru tag[hom fil-politika Maltija: Louis Galea, Ninu Zammit u Helen Damato.

G[al kull membru parlamentari, din hi responsabbiltà kbira li trid tintrefa’ b’sens ta’ dover lejn il-kostitwenti tag[hom. Iridu jkunu l-vu/i tal-poplu b’kuntatt dirett man-nies b’kull mezz possibli.

G[alkemm hu d-dover tieg[i li b[ala membru talOppo]izzjoni n]omm ta[t skrutinju l-mi]uri li l-gvern tal-;urnata jie[u, hija lintenzjoni tieg[i li kull kritika tkun kostruttiva u li ]]omm fuq quddiem linteressi nazzjonali.

Il-kunsilli lokali

Madwar 20 sena ilu, il-PN fil-gvern introdu/a l-kunsilli lokali. Grazzi g[ar-riformi kbar fl-a[[ar [ames snin, eluf ta’ residenti ng[ataw lopportunità li jipparte/ipaw dirett fit-tmexxija tal-lokalità tag[hom.

Mill-lat finanzjarju,

g[alkemm l-Ewropa kollha kienet g[addejja minn ri/essjoni, gvern Nazzjonalista dejjem ]ied ilfondi biex il-kunsilli lokali jkunu ta’ servizz akbar g[arresidenti. Dan l-impenn ]died b’diversi skemi ta’ finanzjament ta’ pro;etti kif wkoll g[ajnuna diretta lillkunsilli lokali biex japplikaw g[al diversi fondi mill-Unjoni Ewropea li l-Partit Laburista kien qal li pajji]na se jie[u biss 1.5 miljun ewro.

Ir-riformi li da[[al gvern Nazzjonalista fissru l-[olqien ta’ 16-il kumitat amministrattiv fejn aktar residenti bdew jie[du sehem dirett fid-de/izjonijiet favur il-komunità li jg[ixu fiha.

Il-parametri finanzjarji ssa[[ew mid-Dipartiment talGvern Lokali. Kienu wkoll introdotti l-kumitati re;jonali li bdew jamministraw issistema ta’ rinfurzar tal-li;i fuq ba]i ta’ re;jun.

Kien varat wkoll il-Public Private Partnership fejn diversi lokalitajiet gawdew minn skemi tal-gvern /entrali biex saru mijiet ta’ toroq residenzjali. Il-Gvern kien ikkontribwixxa b’[ames miljun ewro f’fondi fuq ilba;it annwali vvotat lillkunsilli lokali.

Il-mistoqsija ti;i wa[idha: kemm kien hawn min jaf li x-

minn Toni Bezzina perit.toni.bezzina@gmail.com

xoghol ta’ tarmak li kien qed isir fil-lokalitajiet, parti sostanzjali minnu kienet qed ti;i iffinanzjata mill-gvern /entrali? Dan minbarra diversi toroq residenzjali o[ra li l-gvern /entrali kien qed jibni permezz ta’ Transport Malta.

Diversi lokalitajiet minn fejn ;ejt elett jien, gawdew bil-kbir mill-fond tal-MEPA: l-Urban Improvement Funds.

Qasam ie[or li gawda bilbosta bid-devoluzzjoni ta’ responsabbilitajiet mill-Gvern lejn il-kunsilli lokali kien ilftehim bejn l-Awtorità tadDjar u l-kunsilli lokali.

Ir-residenti ng[ataw lg[ajnuna biex issir ilmanutenzjoni tal-partijiet komuni tar-residenzi tag[hom

u diversi zoni rikreattivi.

Devoluzzjoni ta’ diversi propjetajiet kienu wkoll prijorità g[all-gvern pre/edenti li wasslet biex ilkunsilli lokali ji;u fdati bittmexxija ta’ aktar propjetà pubblika.

Gven Nazzjonalista g[amel dak kollu possibbli biex ra lil kull kunsill lokali jag[mel la[jar u]u mill-fondi pubblici.

Il-gvern pre/edenti investa bil-kbir fidde/entralizzazzjoni fejn kien xprun biex g[adda il-poteri e]ekuttivi tal-lokalitajiet imferrxin f’Malta u G[awdex f’idejn il-poplu. Issa se jibqa’ jsir l-istess?

Il-MEPA

Ilkoll naqblu li pajji]na g[andu wirt kulturali u ambjentali b’sa[[tu [afna.

G[alhekk fl-1992 rajna lewwel pass fit-twaqqif talMEPA. Dan biex jinqatg[u labbuzi li kienu jsiru fis-snin 80 fejn ministru, b’daqqa ta’ pinna, kien jirregola li]vilupp.

Gvernijiet Nazzjonalisti sa[qu fuq l-importanza li kemm l-ambjent kif ukoll li]vilupp ikunu parti minn istituzzjoni wa[da. Fiddiskors tal-President waqt ilftu[ tal-Parlament, saret referenza g[ar-riforma filMEPA.

Filwaqt li l-Gvern Laburista qed jg[id li “Malta g[anda tkun minn ta’quddiem nett flistandards ambjentali”, flistess nifs qed jiddikjara li lippjanar se ji;i separat millambjent.

Wie[ed irid joqg[od attent x’tip ta’ riforma g[andha issir.

Li titnaqqas il-burokrazija u ti]died l-effi/jenza hija tajba.

I]da kul[add jaqbel li ma rridux nispi//aw fi stat fejn ilpolitiku jer;a’ jirregola dawn l-oqsma importanti.

Jinkwetani wkoll li mhux qed issir distinzjoni bejn irrwoli ta/-Chairman E]ekuttiv u tal-Kap E]ekuttiv fil-MEPA. Filwaqt li /-Chairman E]ekuttiv huwa il-persuna responsabbli li jipprovdi qafas ta’ kif il-Bord talMEPA, il-Kummisjonijiet u Kumitati fil-MEPA joperaw, min-na[a l-o[ra l-Kap E]ekuttiv huwa responsabbli mill-implimentazzjoni talo;;ettivi tal-Awtorità kif ukoll is-supervizjoni u kontroll ta’ diversi Direttorati fl-Awtorità. }ew; rwoli distinti g[alkemm kumplimentari u ma nistax nara kif wie[ed jista’ jag[mel ix-xog[ol talie[or. Nispera li bl-isku]a li niffrankaw il-flus, ma naqg[ux fin-nassa li jin[oloq ]bilan/ bejn il-[arsien talambjent u l-i]vilupp responsabbli.

L-g[a]la quddiemna B[alissa hu ]mien lg[a]liet importanti. Wara ttelfa elettorali, il-Partit Nazzjonalista jrid jag[]el liktar tliet rwoli importanti li hemm u importanti li din lg[a]la ssir sew kemm jista’ jkun.

Imma ma nemminx li l-PN g[andu biss dawn l-g[a]liet quddiemu anzi nemmen li dawn huma biss il-bidu ta’ [afna g[a]liet o[ra li hemm b]onn isiru, spe/jalment f’dawn il-[ames snin li ;ejjin.

Na[seb li l-ikbar bidla li lpartit irid jag[mel hi dik ta’ bidla fil-mentalità; bidla li twassal lill-Partit Nazzjonalista biex ikun partit popolari mill-;did.

Ir-rwol ta’ kap hu l-iktar importanti g[all-partit g[al ra;uni prin/ipali: dik li l-kap hu dak li jirrappre]enta lvaluri, l-ideat u l-mentalità tal-partit. Lawrence Gonzi jirrappre]enta l-a[jar valuri tal-partit tag[na u nemmen li g[andna nirringrzzjaw lillkap tag[na g[ax-xog[ol enormi li g[amel biex Malta ]]omm fil-wi//.

G[alhekk nemmen li l-kap il-;did g[andu jkun bniedem li bil-pre]enza tieg[u

jsawwar fidu/ja fil-membri imma wkoll fil-Maltin u lG[awdxin kollha g[ax fla[[ar mill-a[[ar [ames snin o[ra dan il-kap irid iwassalna g[al reb[a elettorali g[all-;id ta’ Malta u G[awdex.

Nemmen li l-kap il-;did g[andu jkollu l-valuri li dejjem sawru l-partit tag[na, g[ax g[alkemm nitkellmu fuq il-bidla, jien nemmen li l-valuri tag[na g[andna n]ommuhom g[ax inkella nitilfu l-identità tal-PN. Dan ma jfissirx li l-kap il;did m’ g[andux ikun bniedem li jista’ jappella g[all-;enerazzjonijiet i]]g[ar u juri li l-partit qed i[ares g[all-futur minbarra g[al bidla fil-pre]ent.

Nemmen [afna li min jintg[a]el g[andu jkollu rekord ta’ su//ess f’dak li g[amel u anke fil-PN. Dak li nkunu g[amilna qabel jurina sa fejn nistg[u naslu fil-futur u g[alhekk importanti li meta l-g[a]la ssir, dak li jkun i[ares lejn dak kollu li g[amlu l-kandidati filkarriera tag[hom.

Fl-g[a]la g[all-kap g[andna erba’ kandidati li kollha huma validi.

minn Rueben Teeling rubenteeling@gmail.com

Il-PN g[andu jibni strutturi fejn l-ideat tan-nies jinstemg[u u jid[lu fil-programm elettorali Dan juri li l-PN g[adu mimli ri]orsi tajbin li jistg[u jag[tu kontribut g[all-partit u g[all-pajji]. Nittama li lg[a]la quddiemna ssir g[al

dik il-persuna li na[sbu li tista’ tkun Prim Ministru tajjeb meta ner;g[u nkunu fil-gvern.

G[alhekk, min jivvota g[andu jag[ti kas l-opinjoni pubblika u dak li qed turi g[ax nafu li ]baljajna meta nqtajna minn mal-poplu u g[alhekk importanti li ma ner;g[ux nie[du dak l-i]ball u nag[]lu sew.

Hemm g[a]liet o[ra importanti li nixtieq nitkellem dwarhom, imma l-iktar importanti hi bidla filmentalità. Il-PN g[andu minn issa jsir partit iktar inklussiv billi jag[ti /ans lil [afna iktar nies jitkellmu dwar ilb]onnijiet u l-ideat tag[hom g[all-politika tal-partit.

G[alhekk ir-rwoli tal-Vi/iKap u Segretarju :enerali se jkunu essenzjali g[ax ikollhom f idejhom il-bidla tant b]onju]a fl-istruttura talpartit. Ma jistax ikun li l-partit jibqa’ ja[dem bl-istess mod.

Dak il-mod forsi kien tajjeb sa ftit snin ilu imma llum uriena kemm dak il-mod u dik listruttura m’g[adhomx tajbin.

Ma nistg[ux nibqg[u nidde/iedu l-politika tal-partit u mbag[ad nuruha lillmembri u lill-votanti.

G[andna nibnu strutturi fejn l-ideat tan-nies jinstemg[u u jid[lu fil-partit biex ji;u rfinati u proposti b[ala l-programm elettorali tal-partit.

Il-votanti b’hekk ikunu parti kbira u tajba millprogramm elettorali u millpolitika ;enerali tal-partit u ma jer;g[ux i[ossuhom maqtug[in mill-PN. G[alhekk dawn ir-rwoli huma de/i]ivi biex iressqu iktar lillpartit vi/in in-nies, permezz ta’ strutturi ;odda li jwasslu lmessa;; lin-nies.

Kif g[edt f’artikli o[ra, ilka]ini u l-kumitati sezzjonali g[andhom jintu]aw g[al din ir-ra;uni ewlenija.

L-g[a]la quddiemna hi importanti [afna li se tfassal il-futur tal-PN u ta’ pajji]na. }balji g[amilna u ammettejniehom.

G[alhekk hu importanti li nag[]lu n-nies adatti g[al dawn ir-rwoli fil-partit u li dawn ikunu jappellaw g[allikbar ammont ta’ Maltin possibli.

G[a]la tajba llum tista’ twassal g[al veru futur fissod g[all-PN u g[al Malta. Ilmentalità ;dida u l-bidla jridu jibdew minn issa.

Ittri lill-Editur 17

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

So/jali]mu sfa//at Sur Editur, Li gvern ikollu nies talfidu/ja tieg[u fil-qalba talamministrazzjoni governattiva wie[ed ja//etta, i]da mhux li jkollu l-partitarji front liners f’/erti po]izzjonijiet.

Jekk wie[ed i[ares kif qed ji;u appuntati lpo]izzjonijiet g[olja f’din lamministrazzjoni l-;dida malajr tinduna li dan ma hux [lief so/jali]mu sfa//at.

Fil-ma;;oranza l-postijiet qed jimtlew b’nies b[al attivisti tal-qalba u pampaluni o[rajn li g[amlu for/ina g[all-Partit Laburista biex jirba[ ilgvern [alli b’hekk jakkwistaw xi po]izzjoni g[olja.

Dan it-tip ta’ favori]mu ma tistax tabbinah masslogan tal-Partit So/jalista tal-elezzjoni ;enerali li g[addiet ‘Malta tag[na lkoll’.

Jekk nie[du biss il-Bord tal-MEPA hemm issib tliet membri li g[andhom konnessjoni vi/ina [afna mal-Partit Laburista.

Skont il-Kodi/i tal-Etika tal-Ministri, bl-aktar mod /ar jg[id li l-ministri g[andhom jevitaw milli jappuntaw lill-qraba fissegretarjat privat, i]da blaktar mod sfa//at dan qed ji;i injorat billi sa[ansitra n-nisa ta’ xi ministri u anki f’Kastilja stess dawn sabu ru[hom fis-segretarjat

privat. F’kelma wa[da spi//ajna all in the family!

G[all-ba]u]li, u l-gvern qieg[ed jivvinta l-jobs ta’ konsulenti personali ta’ xi ministru jew segretarju parlamentari. Il-gvern ]ied is-salarji ta’ kapijiet tassegretarjati, ]idiet li jvarjaw bejn 3,000 ewro u 6,000 ewro g[ax qal li issa xxog[ol tag[hom se ji]died.

Din i]-]ieda tistenna meta issa sirna nafu li minn issa ’l quddiem kull min japplika g[all-meals on wheels jew g[all-home help l-anzjani jridu jg[addu mill-passatur tal-means test.

Dan bl-isku]a biex inaqqsu l-waiting list, dan meta qabel dawn is-servizzi kienu g[al kull min japplika.

Dan g[adu biss il-bidu.

Kemm g[ad nisimg[u stejjer b[al dawn Alla biss jaf. Il-kbir g[adu ;ej.

Biex nispi//aw fuq nota [elwa. F’konferenza tala[barijiet li g[amlet ilMinistru Marie Louise Coleiro Preca kkritikat pubblikament ir-ri/etta talfigolli li saru fil-k/ina ta’ San Vin/enz. Nissu;;erixxi lil dawk li j[obbu jag[mlu dawn il-figolli biex jag[mlu kuntatt ma’ din il-Ministru biex jakkwistaw ir-ri/etta li taf tag[mel hi biss.

Kunu ppreparati g[ax taf tkun morra.

Alfred Il-Fgura

Dritt tal-g[a]la Sur Editur, Dan l-a[[ar smajna [afna l-fra]i li l-poplu kellu kull dritt jag[mel l-g[a]la li g[amel. Hekk hu! Dik hi d-demokrazija!

Jg[idu wkoll li f’demokrazija kull poplu jkollu l-gvern li jixraqlu u li jist[oqqlu. Hu ]gur ukoll però li wara kull g[a]la dejjem ikun hemm ukoll konsegwenzi u responsabbiltà.

B[alma kien hemm bil-vot li rri]ulta fil-gvern So/jalista ta’ Zapatero fi Spanja u b[alma kien hemm f’?ipru bil-[atra talgvern Komunista#So/jalista.

F’demokrazija l-poplu l-ewwel jag[]el imbag[ad igawdi dak li jkun g[a]el b[alma qed igawdu l-popli ta]-]ew; pajji]i li g[adni kemm semmejt.

C. Camilleri Marsaskala

Nipprotestaw!

Sur Editur, Il-Gvern ‘Tag[na Lkoll’ dwar il-bini tal-power station ;dida qed jg[id li barra li ma jkunx hemm skrutinju midDipartiment tal-Kuntratti, ilpro;ett jista’ wkoll ma jg[addix mill-pro/ess normali tal-MEPA. Hekk sewwa!

Mela jien /ittadin ta’ Malta ‘Tag[na Lkoll’ biex nibni dar ]g[ira g[alija jew sa[ansitra biex nag[mel alterazzjonijiet jekk di;à g[andi dar irrid

nissottometti ru[i g[allapprovazzjoni tal-MEPA i]da l-gvern biex jibni power station daqsiex, dak le m’g[andux g[alfejn jag[mel dan!

Addio environmental impact assessment u addio social impact assessment u addio kollox. Il-poplu Malti dan m’g[andux ja//ettah. Ilpoplu Malti dwar dan g[andu jipprotesta!

M. Abela Il-Belt

Esperjenzi Furjani]i Sur Editur, Fi ]mien l-elezzjoni g[assitt le;i]latura tal-Kunsill Lokali Floriana (nhar l-10 ta’ Marzu 2012) persuna prominenti fil-Furjaana, g[amlet kampanja fejn qalet li jiena kont ilni 14-il sena kunsillier biex naqdi lilLaburisti Furjani]i biss.

Minbarra li, meta kunsillier ji;i elett jie[u ;urament li jaqdi lill-membri kollha talkomunità, (sakemm dan ikun possibbli), nixtieq nistaqsi x’setg[et kienet ir-ra;uni g[aliex baqg[et fommha sieket meta dak li hi [admet g[alih baqa’ qatt ma qeda lil [add, (la lil-Laburisti Furjani]i u lanqas linNazzjonalisti Furjani]i), g[arra;uni li lanqas biss jaf fejn hu l-bieb ta’ barra tal-Kunsill Lokali Floriana g[ax qatt ma jersaq ’l hemm. Mela inti timxi skont l-u/u[?

Edward Torpiano

Kunsillier Il-Furjana

Inrodd [ajr tax-xoghol Sur Editur, Nibda biex inrodd [ajr tax-xog[ol siewi li g[amel il-Kap talPN Lawrence Gonzi. Ta qalbu, ru[u u ;ismu b’im[abba u serjetà g[al pajji]na. {ares dejjem l-ewwel u qabel kollox il;id tal-pajji] qabel l-interess tal-partit.

Jien insejja[lu kif Shakespeare f’Julius Ceaser stqarr “A lyon for all seasons”. Fl-istess dramm jg[id lil ?esare “Et tu brute” li kien wie[ed li g[en biex ;ie maqtul. Kien wie[ed fdat u rispettat [afna minn ?esare i]da warrab il-[biberija sin/iera biex ikun traditur ta’ ?esare.

Hekk ;ara fil-Partit Nazzjonalista. Franco Debono u Jeffrey Pullicino Orlando taw daqqa mortali lill-gvern biex issa kienu ppremjati mill-Prim Ministru Joseph Muscat.

Mhux biss i]da nies li kienu jg[idu li jappo;;jaw lill-PN daru [abta u sabta lejn il-Labour u ;ew ippremjati. Dawn ng[idilhom li kienu opportunisti u mhux veru segwa/i u suldati tal-[adid filPN. G[andna demokrazija dittatorjali.

Hekk riedet il-ma;;oranza tal-poplu. Warrab il-;id li sar u g[ajjat “daqshekk, irridu bidla”. “Malta ta’ kul[add” issarfet Malta tal-qasma. Veru jew le?

Irridu issa nibnu mill-qieg[. Irridu na[dmu biex in;ibu lura dawk li [allewlna. Irridu nfiehmu bil-fatti li l-bidla tista’ ssir b’sagrifi//ju, b’determinazzjoni u kura;;. Irridu nkunu ba[rin sodi u nirb[u l-maltemp qawwi biex ner;g[u nag[mlu pajji]na a[jar mill-biera[ u g[ada aqwa mil-lum.

Kura;; flimkien, b’rieda soda dan jista’ jsir. Hekk Alla jg[ina.

Victor Abela Tas-Sliema

18 Ittri lill-Editur

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

Su//ess Naxxari Sur Editur, Nifra[, nawgura u ng[id prosit lid-dilettanti tal-G[aqda tan-Nar So/jetà Mu]ikali Vittorja tan-Naxxar li reb[et isseba’ edizzjoni tal-Festival tan-Nar tal-Art Mekkanizzat, li sar nhar is-Sibt lejlet il-festa ta’ San Publiju, Fuq il-Fosos talFurjana.

Il-kategorija g[all-a[jar prodott u]ati, ukoll intreb[et millKamra tan-Nar Vittorja tan-Naxxar dan il-festival organizzat mill-Kunsill Lokali tal-Furjana din is-sena [adu sehem 15-il kamra tan-nar differenti li hu numru rekord g[al dan lavveniment li issa sar wie[ed annwali.

B’kollox kien hemm mat-30 bi//a tan-nar differenti. Dawn l-affarijiet ikomplu j]idu u jg[ollu l-presti;ju ta’ dan issu//ess. Is-So/jetà Mu]ikali Vittorja saret l-ewwel So/jetà Naxxarija li qatt reb[et dan il-festival hekk presti;ju].

Tajjeb ta’ min jg[id li dawn huma l-istess nies, l-istess tim ta’ dilettanti li kull nhar is-6 ta’ Settembru ta’ kull sena wara li jispi//a l-mar/ grandju] tradizzjonali li tag[mel il-Banda Vittorja dawn id-dilettanti jg[axxqu l-misra[ tar-ra[al tag[na bi spettaklu tal-log[ob tan-nar tal-art b’konnessjoni mal-festa titulari ta’ Marija Bambina.

Sintendi ir-reb[ ta’ dan il-festival kien kif jg[idu ‘i/-/irasa fuq il-kejk’.

Nikkonkludi billi nappella biex joqog[du attenti fil-[idma piroteknika li jag[mlu, nawguralom kull su//ess u prosit.

Kull o;;ett mill-A saz-Z minbarra li jsir bil-volontarjat b’tant sagrifi//ji tul is-sena kollha x-xog[ol kollu li wie[ed jara blideat b’kollox ikun kollu kemm hu ma[dum minnhom stess.

F’kelma wa[da hekk jafu ja[dmu ‘it-tfal’ tal-ka]in t’isfel, minn dejjem hekk kienu.

Awguri

In-Naxxar

Il-log[ob tan-nar mekkanizzat jinbidel f’arti mill-isba[ ritratt li je[odna tliet ;img[at ilu meta saret is-seba’ edizzjoni tal-log[ob tal-art mekkanizzat (Ritratt> Josef Galea)

Prosit g[al tliet darbiet Sur Editur, Xtaqt nag[ti posit lill-Qasam tasSubien (Museum) fin-Nadur g[all-play tassew [elwa li ppre]entaw fuq il-palk tal-Qasam tag[hom nhar il-:img[a u l{add, 5 u 7 ta’ April rispettivament.

G[alkemm qasira wasslet tag[lima u [olqot tbissima. “Meta d-Deheb ta[sbu Ram” inkitbet minn Anton Mercieca li g[amel ]mien twil is-Superjur ta’ dan ilQasam tant infittex mit-tfal u ]-]g[a]ag[ Nadurin.

Tassew [adt gost nara tfal, adulti u anzjani jie[du sehem fi ;rajja li tista’ ti;ri fa/ilment fil-[ajja ta’ kuljum. Illum il-Museum tas-Subien tan-Nadur g[andhom dar li tassew tilqg[ek u tinkludi sala teatrali sabi[a, moderna u attrezzata fejn it-tfal u ]-]g[a]ag[ li

jiffrekwentaw dan il-post fil-jiem kollha tal-;img[a g[andhom fejn jirrekreaw u jissuktaw jedukaw ru[hom. }gur li l-;enituri tag[hom g[andhom g[aliex iserr[u rashom meta jafu li uliedhom qeg[din mill-g[atba ’l ;ewwa ta’ dan il-Qasam fdat f’idejn is-Superjur [abrieki Joe Camilleri, li mg[ejjun minn s[abu, qed jag[mlu bi//a xog[ol tassew tajba meta qeg[din jibnu fis-sod ilkarattru ta’ tant [lejjaq li g[ada pitg[ada jridu jkunu /-/ittadini tal-;ejjieni.

Xtaqt nag[ti prosit ukoll li/-Circolo Gozitano ta’ Pjazza Savina Victoria li qed jag[laq 100 sena minn meta twaqqaf (1913) li nhar is-Sibt filg[axija, 5 ta’April, quddiem sala nies fakkar il-mitt sena mit-twelid tat-Tabib ?ensu Tabone (mag[ruf fostna b[ala ?ensinu) b’serata

ta’ tifkira li g[aliha kienu pre]enti fost lo[rajn mart il-mejjet, is-Sinjura Maria Tabone flimkien ma’ w[ud minn uliedha u l-familji tag[hom, kif ukoll in-neputi tat-Tabib Tabone, Anton Tabone, eks Ministru g[al G[awdex, eks Speaker talKamra tad-Deputati u eks Agent President tar-Repubblika li tkellem tassew tajjeb dwar il-memorji ta’ zijuh.

L-Avukat Grazio Mercieca qara lbijografija tat-Tabib ?ensu Tabone waqt li nqraw ukoll xi poe]iji biex ifakkru lil dan il-kumpaj]an tag[na. Is-serata li kienet ippre]entata minn Marie-Josette Vella Magro u li fet[et b’diskors qasir ta’ mer[ba mill-President ta/-Circolo Dr. Alfred Grech, kienet ukoll im]ewqa b’xi siltiet mu]ikali minn Emanuel Rapa, b’kordinazzjoni ta’ Gor; Vella u Frank

Masini Vento. Fl-a[[ar i]da mhux linqas xtaqt nag[ti prosit lis-Sur Franco Apap u [utu li dan l-a[[ar, sirt naf, ta lilLibrerija Pubblika ta’ Triq Vajringa Victoria l-manuskritti kollha ta’ missieru. Il-Kav. Koli Apap, persuna li g[amlet [ajjitha tikteb fuq il-;urnali; mhux biss imma kiteb ukoll g[add ta’ features li xxandru minn fuq ir-Rediffusion; kiteb ukoll g[add ta’ operetti u r-rumanz ‘Bastjan i]-}ebbu;i’ flimkien ma’ kitbiet o[ra.

Iktar tag[rif dwar Koli dalwaqt jo[ro; fil-ktieb tieg[i dwar Kittieba G[awdxin ta’ dawn l-a[[ar 100 sena li mistenni jkun mitbug[ fi ]mien qasir mill-Klabb Kotba Maltin.

Joe M. Attard

Victoria, G[awdex

Ittri lill-Editur 19

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

Il-media tal-PN

Sur Editur, B[alissa qed issir [afna attività mill-kandidati g[allelezzjoni ta’ kap tal-PN. Li qed jinkwetani hu l-fatt – almenu g[andi l-impressjoni – li ma tantx qed tissemma l-media tal-partit u l-[tie;a tar-riforma tag[ha.

Il-gvern Laburista ;did beda b’nepoti]mu, klijenteli]mu, pja/iri u favuri u g[a]liet divi]ivi u diskutibbli. Imma kemm dawn l-oxxenitajiet qed jaslu g[and il-poplu? Il-media tal-partit trid tkun tali li l-poplu jsegwiha regolarment u

jippreferiha minn media ohra.

Il-kap il-;did tal-PN irid jara li jkollna l-aqwa gazzetti, laqwa stazzjon tat-televi]joni u l-aqwa radju f’pajji]na.

Naturalment biex dan isir trid tissolva l-problema finanzjarja.

Imma jekk ma nirran;awx ilmedia, ma nistg[u nag[mlu xejn.

Nisperaw li l-kandidati talelezzjoni g[all-kap tal-PN jag[tu kas u jindizzaw din likbar problema li g[andu lpartit ma[bub tag[na, ji;ifieri dik tal-media.

G.L. Camilleri Il-Furjana

Onorarja

Sur Editur, Tal-Labour kienu ilhom is-snin ixewxu dwar l-onorarja.

Baqg[u g[addejjin biha sa lejlet l-elezzjoni ;enerali jistaqsu jekk kinitx ;iet rifu]a kollha meta di;à kienu jafu li hekk kien sar.

Personalment frott dan it-tixwix ;ieli smajt Laburisti jsemmu f’nofs ta’ triq lil Lawrence Gonzi u l-onorarja tieg[u. I]da issa tela’ l-Gvern meritokratiku ta’ Joseph Muscat u [oloq l-akbar Kabinett fl-istorja ta’ Malta.

Kabinett li se jiswiena 30 miljun ewro aktar f’[ames snin jew 6 miljun ewro aktar kull sena meta l-onorarja ta’ Gonzi u s[abu kienet se tqumilna biss 250,000 ewro aktar fis-sena. Mela lKabinett il-;did se jiswina 24 darba aktar milli kienet se tiswina l-onorarja ta’ Lawrence Gonzi u l-Kabinett tieg[u.

Imma tal-Labour qed ji;;ustifikaw dan kollu billi jg[idu li lKabinett ;did Laburista se jag[tina xog[ol ta’ kwalità. Tg[idli xejn g[ax di;à fl-ewwel xahar tag[hom fil-gvern [lief ]balji banali ma g[amlux. {afna minnhom tassew bla b]onn i]da spirati biss minn inkejja u insolenza parti;jana.

F. Mallia Il-{amrun

Il-President George Abela f’sitwazzjoni imbarazzanti Sur Editur, Permezz tad-Diskors mit-Tron flokka]joni tal-ftu[ tal-Parlament fis-6 ta’ April, il-President ta’ Malta tqieg[ed f’sitwazzjoni imbarazzanti min[abba lkontenut tad-diskors li flok wie[ed li jg[aqqad, [e;;e; il-firda u insolenti lejn lOppo]izzjoni.

L-ewwel reazzjoni tal-poplu kienet wa[da negattiva g[all-a[[ar g[ax dehrilhom li lPresident kellu jastjeni milli jaqrah.

G[alkemm hu mag[ruf li d-diskors ikun miktub min-na[a tal-Gvern, ftit kienu dawk, fosthom jien, li ma kinux jafu li l-President, kostituzzjonalment, kien obbligat li jaqrah kif ji;i mog[ti lilu.

Min[abba l-fatt li l-President Abela asso/ja ru[u [afna mal-[idma favur dawk fil-b]onn, id-de/i]joni ta’ dawk urtati u offi]i bil-kontenut tad-Diskors mit-Tron, kienet li se jibbojkottjaw l-Istrina u inizjattivi o[ra li jie[u l-istess President konnessi mal-;bir ta’ flus g[all-karità.

Kien pass g[aqli [afna tal-President li nhar il-{add 14 ta’ April, festa ta’ San Publju, wara li attenda g[all-Pontifikal u mar il-Ka]in Vilhena fejn kien mistieden g[ar-ri/eviment tradizzjonali, stqarr pubblikament li ma kellux x’jaqsam malkontenut tad-Diskors mit-Tron.

Il-President, skont kif ;ie rappurtat filgazzetti, qal, li tul is-snin tal-presidenza tieg[u, g[amel [iltu biex jibqa’ barra millpolitika parti;jana u l-kontroversja li ;;ib mag[ha, [adem u jkompli ja[dem biex jg[aqqad il-poplu minkejja l-firda politika, u d-Diskors mit-Tron g[amel propju l-kontra.

Hi [asra tassew meta ssib min i[ott dak li tkun bnejt g[all-kapri//i tieg[u.

Is-snin li g[addejna ta[t gvern Nazzjonalista ma kenux snin ta’ amministrazzjoni perfetta g[ax fid-dinja, [add ma hu perfett, i]da ]gur li kienu snin li fihom il-pajji] mexa [afna ’l quddiem f’kull settur u g[exna fil-pa/i, fit-trankwillità u fis-serenità. Ma n[allux min jifridna g[allkapri//i jew g[all-ambizzjoni.

Billi issa, dak li sar sar u l-arlo;; ma jistax jitre;;a’ lura. Min kiteb id-diskors li l-President kien obbligat bil-Kostituzzjoni li jaqra nhar il-ftu[ tal-Parlament, g[andu dejn mal-poplu Malti. Hu fid-dmir li jitolbu sku]a u li g[all-futur, pass b[al dan ma jer;ax isir.

Il-proposta tal-President li d-Diskors mitTron, g[all-futur, jibda jinkiteb minn min ikun fil-kariga u jinqara minnu, tag[mel [afna sens.

Emily Barbaro Sant Il-Mosta

20

Internazzjonali

internazzjonali L-ITALJA

Konfermat il-Gvern ;did Il-Prim Ministru mag[]ul tal-Italja, Enrico Letta, ikkonferma li jista’ jifforma Gvern, li se jinkludi wie[ed mill-eqreb alleati tal-eks Prim Ministru Silvio Berlusconi b[ala Vi/i Prim Ministru.

Letta, li hu l-Vi/i Kap talPartit Demokratiku (PD) ta//entru-xellug, qal li Angelino Alfano, is-Segretarju tal-Partit Popolo Della Libertà (PDL) g[andu ja;ixxi b[ala Vi/i PM Taljan u b[ala Ministru responsabbli g[all-Intern.

Id-Direttur :enerali talBank tal-Italja, Fabrizio Saccomanni, se jkun ilMinistru responsabbli millEkonomija, waqt li l-eks Kummissarju Ewropew Emma Bonino hi l-Ministru l-;did tal-Affarijiiet Barranin.

Enrico Letta ikkonferma dan wara laqg[a li kellu lbiera[ mal-President tal-Italja, Giorgio Napolitano, filQuirinale ta’ Ruma.

Internazzjonali

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

Enrico Letta

Sadattant, il-Gvern il-;did tal-Italja jie[u l-;urament tal[atra dalg[odu u qabel Letta jersaq g[ada quddiem ilParlament biex jitlob vot ta’ fidu/ja.

Letta nhar l-Erbg[a kien mitlub minn Napolitano biex jifforma gvern ta’ koalizzjoni u li fejn il-PDL se jkollu rappre]entanza anki jekk Berlusconi innifsu g[amilha /ara li hu mhux se jkun Ministru.

Il-formazzjoni tal-Gvern il-

;did itemm l-ista;nar politiku li ilu jqajjem in/ertezza fost isswieq mindu l-Italja da[let g[all-elezzjoni ;enerali inkonklussiva lejn l-a[[ar ta’ Frar li g[adda.

Intant, il-President Napolitano sostna li dan ilGvern irid ikollu l-appo;; ta]]ew;t Ikmamar tal-Parlament.

Letta, li g[andu 46 sena, hu kkunsidrat b[ala moderat fi [dan il-PD u di;à qal li g[andu jibdel il-politika Taljana b’mod li ma tiffissax fuq l-awsterità b[ala mezz biex jissolvew il-problemi ekonomi/i.

Sadattant, il-kandidatura ta’ Letta g[al Prim Ministru kienet ikkonfermata wara li Pier Luigi Bersani [abbar irri]enja tieg[u minn Kap talPD, wara rewwixta fi [dan ilpartit rigward l-g[a]la tieg[u g[all-President tal-Italja u g[all-fatt li hu rrifjuta li ja[dem ma’ Berlusconi.

L-ISTATI UNITI

I?-?INA

Sejba fi New York li tfakkar fit-terrur tal-2001

Il-virus ife;; f’Hunan

I/-?ina, ilbiera[ irrappurtat l-ewwel ka] tal-influwenza tat-tjur, mag[rufa b[ala H7N9, filprovin/ja ta’ Hunan, lejn in-Nofsinhar, u meta jidher li kompla jinfirex dan il-virus relattivament ;did li sal-lum qatel tlieta u g[oxrin ru[ fil-pajji].

L-a[[ar vittma kienet anzjana mill-belt ta’ Shaoyang, li [ar;ilha ddeni fl-14 ta’ April, erbat ijiem biss wara li kellha lkuntatt mat-tjur.

Kien proprju f’Marzu li [ar;et l-ewwel indikazzjoni ta’ din linfluwenza, u meta din il;img[a, l-Organizzazzjoni Dinjija tas-Sa[[a (WHO) irreferiet g[all-virus inkwistjoni b[ala ‘fost laktar li g[andhom potenzjal qattiel’.

Jidher ukoll li issa wie[ed jista’ jinfetta ru[u ‘aktar fa/ilment’ milli kien il-ka] bl-element bikri tal-virus, li deher g[all-ewwel darba fl-2003 u li xorta kien qatel ilmijiet tan-nies madwar iddinja.

Skwadri tas-salvata;; ifittxu g[all-[addiema maqbudin ta[t munzelli tal-;ebel fis-sit tar-Rana Plaza, f’Savar (Reuters)

BANGLADESH

Arresti, bil-vittmi ji]diedu }ew; sidien ta’ fabbriki u ]ew; in;iniera spi//aw arrestati tlett ijiem wara lkroll tra;iku tal-kumpless Rana Plaza — li kien jinkorpora fabbriki tal[wejje; u t-tessuti – flin[awi ta’ Savar, fil-limiti ta’ Dhaka.

Sadattant, l-ammont ta’ mejtin irkuprati minn ta[t itterrapien issa qab]u t-tliet mija u erbg[in, bil-Pulizija ssostni li jista’ fadal sa disa’ mija o[ra nieqsa.

Jing[ad li l-proprjetarju

tal-bini inkwistjoni, li kien g[oli tmien sulari u li /eda ‘qisu mazz karti tal-log[ob’, jinsab ma[rub, u l-Pulizija qed i]]omm u[ud mill-qraba tieg[u bl-iskop li dan jibdel il-[sieb u j/edi lillawtoritajiet. Dan, meta [are; allert lill-awtoritajiet talajruporti u l-fruntieri biex ma j[allux lil dan ir-ra;el jo[ro; mill-Bangladesh.

Il-kumpless Rana Plaza kien inbena ming[ajr ilpermessi xierqa, u hu mifhum li l-[addiema, fil-

L-I}LANDA

Vot fl-isfond tal-awsterità

L-elettorat I]landi] ivvota fl-elezzjoni ;enerali fost tbassir li ]ew; partiti ta//entru-lemin g[andhom iqa//tu l-koalizzjoni ta//entru-xellug bl-iskop li jiffurmaw Kabinett ;did b’mandat biex inaqqas ilpolitika tal-awsterità, li ma ni]litx tajjeb mal-poplu.

Ir-ri]ultati ta’ din lelezzjoni kellhom jo[or;u tard bil-lejl u su//ess g[a//entru-lemin jimmarka ritorn drammatiku g[all-entità politika li fil-parti l-kbira

kienet akku]ata dwar issitwazzjoni li spi//at fiha lI]landa fl-2008, meta l-g]irastat kienet sabet ru[ha f’xifer ta’ kollass ekonomiku. ’Il fuq minn mitejn u tletin elf votant kienu eli;ibbli biex jivvutaw fl-elezzjoni, bilPartit g[all-Indipendenza (konservattiv) u l-Progressivi, is-sie[ba tradizzjonali fejn jid[lu koalizzjonijiet, mistennija jiksbu ma;;oranza fil-Parlament ta’ Reykjavik, mag[mul minn tlieta u sittin deputat.

IR-RENJU UNIT

L-ewwel missjonijiet bid-drones minn ba]i tal-RAF Il-Ministeru tad-Difi]a Britanniku qal li in;enji talajru armati mag[rufa b[ala drones (u li ma jirrikjedux pilota) g[all-ewwel darba ntu]aw g[al missjonijiet minn in[awi remoti tar-Renju Unit.

Ing[ad li d-drones, tat-tip Reaper, kienu kkontrollati mill-ba]i tar-Royal Airforce (RAF) f’Waddington, Lincolnshire, u lbiera[ kienu mistennija l-protesti dwar din il-prattika.

Id-drones jintu]aw fil-parti l-kbira g[al missjonijiet ta’ sorveljanza; i]da dawn huma anki kapa/i ju]aw l-armi li j;orru waqt ir-raids, u f’ka] li jidde/iedu hekk il-kmandanti militari.

L-attivisti li huma kontra dawn il-missjonijiet isostnu li l-fatt li l-kontroll ta’ dawn ittitjiriet ing[ata lir-Renju Unit jimmarka ‘espansjoni kritika fil-programm tad-drones talpajji]’.

Huma jridu li l-Gvern Britanniku jabbanduna l-u]u tad-drones u qed jenfasizzaw li dan jag[milha aktar fa/li biex il-politi/i jid[lu g[al interventi militari, u meta listess drones ‘]iedu l-ammont ta’ vittmi /ivili f’numru ta’ pajji]i’. Intant, il-Ministeru tad-Difi]a Britanniku iddefenda l-missjonijiet biddrones fl-Afganistan b[ala ‘azzjoni li salvat il-[ajja ta’ [afna militari’.

parti l-kbira nisa, t[allew jid[lu xorta g[ax-xog[ol nhar l-Erbg[a (dakinhar talkroll) minkejja li fil-jum pre/edenti ng[ataw ittwissijiet dwar ‘periklu millat strutturali’.

Sadattant, i]-]ew; in;iniera arrestati qeg[din jin]ammu talli ‘warrbu g[al twissija’ biex il-bini ma jinfeta[x wara li n[asset the]]i]a u wara li w[ud anki rrimarkaw dwar diversi xquq li kienu fe;;ew f’xi kolonni tal-istruttura.

Il-Pulizija fi New York qalet li nstabet parti ta’ ajruplan li fil-11 ta’ Settembru tal-2001 kien in[ataf mit-terroristi li tajruh g[al ;ol-World Trade Centre.

L-attakk suwi/ida se[[ b[ala parti minn sensiela ta’ attakki terroristi/i, fejn i;;arrfu numru ta’ ajruplani f’din ilbelt, f’Washington u f’Pennsylvania.

Mietu kwa]i tlett elef ru[ f’dawn l-attakki, bir-rapporti ta’ din is-sejba j;ibu lura memorji /ari u terribbli tatterrur storiku li bidel il-[ajja tal-Amerikani mil-lejl g[annhar.

Mifhum li l-parti talajruplan li nstabet tinkludi parti twila ta’ metall li ffurmat it-tag[mir g[all-in]ul (landing gear) u li g[andha logo tal-(linja) Boeing, minbarra serial number.

Ing[ad li din il-parti, twila xi 1.52 metru, instabet ‘imwa[[la’ bejn ]ew; binjiet fi New York waqt li kienet qed issir spezzjoni ta’ bini fin-na[a t’isfel ta’ Manhattan.

Illum, [ames persuni ssuspettati b[ala militanti talAl-Qaida qeg[din jistennew biex jg[addu ;uri b’konnessjoni malimsemmija attakki terroristi/i. Dawn iridu jitressqu quddiem tribunal militari fil-fa/ilità taddetenzjoni (Amerikana) filBajja ta’ Gwantanamo, f’Kuba.

Fost dawn hemm Khalid Sheikh Mohammed, li hu akku]at b[ala element strumentali fil-kumplott talgrupp Al-Qaida biex wassal it-terrur fil-qalba tal-Istati Uniti. L-erbg[a l-o[ra, sadattant, huma implikati talli pprovdew l-appo;; litterroristi waqt il-[tif ikkoordinat tal-ajruplani bi skop qattiel.

Rapporti o[ra qalu li ng[alqu temporanjament la//essi g[az-zona fejn instabet din il-parti talajruplan, u l-investigaturi g[andhom janalizzaw lin[awi g[all-possibbiltà ta’ xi fdalijiet umani.

L-ISTATI UNITI> Indjan ta’ nisel Afrikan ji//elebra l-ista;un tal-Mardi Gras (Karnival) bl-aktar stil ikkulurit u waqt parata matul il-Festival ‘Jazz and Heritage’ fi New Orleans, fl-Istat ta’ Louisiana. Matul il-Mardi Gras, l-Indjani partikulari jo[or;u bl-ilbies influwenzat mi/-/erimonji tradizzjonali, li jmorru lura g[all-ewwel ;enerazzjonijiet ta’ Amerikani. (Reuters)

21

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

Ix-xjenza ta’ Iron Man hi possibbli^ Il-Euro Media Forum and Science is Culture qieg[da torganizza laqg[a b’diversi clips msej[a ‘Ix-Xjenza ta’ Iron Man’ g[ada t-Tnejn, 29 ta’ April fis-6.30 p.m. fl-Europe House f’254, Triq San Pawl, il-Belt, Valletta.

Din il-laqg[a qieg[da tittella’ biex tikkon/edi mal-{amsin Anniversarju ta’ dan il-karattru tal-komiks u l-premier f’nofs il-lejl l-Erbg[a 1 ta’ Mejju tal-film Iron Man 3 fl-Eden Cinemas.

Hu possibbli bit-teknolo;ija avvanzata li te]isti llum tinbena korazza b[al ta’ Iron Man^ It-teknolo;ija ta’ Tony Stark hi ba]ata fuq ix-xjenza jew il-fantasija^ It-teknolo;ija moderna riesqa lejn punt fejn tinbena libsa b[al ta’ Iron Man^ Il-laqg[a dwar ix-Xjenza ta’ Iron Man se tipprovdi tag[rif dwar kemm dan kollu hu possibbli. X’inhuma llimitazzjonijiet ta’ korazza b[al ta’ Tony Stark^ Hu possibbli li tinbena wa[da li tag[ti sa[[a tremenda, l-abbiltà li jtir u li jispara r-ra;;i qerrieda lil min jilbisha^ Minn meta Stan Lee vvinta l-kun/ett ta’ Iron Man lura fissittinijiet, dan il-karattru ;ibed l-attenzjoni ta’ dawk kollha li g[andhom ix-xjenza u l-imma;inazzjoni g[al qalbhom.

Ir-ri/erkatur /inematografiku Justin Camilleri, flimkien mal-espert tal-komiks David Pace u x-xjenzat James Ciarlo, se jinvestiga kif it-teknolo;ija moderna tista’ tintu]a biex tinbena korazza b[al dik ta’ Tony Stark.

Il-kelliema se jiddiskutu wkoll kif l-istejjer ta’ Iron Man jistimulaw l-interess fil-qari u fix-xjenza billi jrawmu lkur]ità fl-im[u[ tal-qarrejja tfal u ]g[a]ag[.

Biex is-serata ]gur ikun fiha ftit minn kollox, se toffri kwizz bi premjijiet sbie[ g[all-udjenza dwar Iron Man. Dawn jistg[u jirb[u diversi rigali u biljetti g[as-serata 3D ta’ Iron Man fis-swali tal-Eden Cinemas.

G[alhekk kull min jattendi g[andu joqg[od attent g[al dak li jintqal dwar Iron Man. Min jixtieq jibbukkja jew irid aktar tag[rif fuq din is-serata g[andu j/empel 99454066 jew jibg[at email lil euromediaforum@gmail.com.

Lokali

23

Ri]ultati tajbin g[all-HSBC matul l-2012 Mark Watkinson, il-Kap E]ekuttiv ta’ HSBC Bank Malta, fil-Laqg[a :enerali Annwali tal-Bank li saret fit18 ta’ April, spjega lillazzjonisti kif fl-2012 l-HSBC kiseb ri]ultati finanzjarji tajbin, minkejja lkundizzjonijiet diffi/li tas-suq, tant li irre;istra qlig[ ta’ €95 miljun qabel it-taxxa, ]ieda ta’ 8% jew ta’ €7 miljuni fuq listess perjodu fl-2011.

L-Uffi/jal Finanzjarju Ewlieni tal-Bank, Josephine Magri, indirizzat ukoll lillazzjonisti u g[amlet anali]i tar-ri]ultati finanzjarji tal2012.

Il-Kap E]ekuttiv ta’ HSBC Malta Mark Watkinson flimkien mal-Bord tad-Diretturi jindirizza lill-azzjonisti

L-inizjattiva ‘Challenge for a Smile’ ti;bor somma rekord Minn kemm ilha ssir, l-inizjattiva Challenge for a Smile ta’ din is-sena, organizzata minn Puttinu Cares f’kollaborazzjoni ma’ Unilever, kienet l-aktar wa[da ta’ su//ess. Fiha [adu sehem id-doppju tan-nies li pparte/ipaw fledizzjoni tas-sena li g[addiet.

F’din l-inizjattiva n;abru aktar minn €27,000 f’g[ajnuna g[all-familji milquta mill-kan/er.

Dawn se jkunu pre]entati lil Puttinu Cares filMaratona tal-Futbol li se ssir f’Mejju. Unilever g[enet biex tippromwovi din l-attività permezz tal-gazzetti, tv, sit elettroniku, pa;na fuq Facebook u reklami f’diversi supermarkets.

Parti mi]-]ieda fl-attendenza ta’ din is-sena ;iet bis-sa[[a tal-isforzi promozzjonali tad-DJ tar-radju lokali Gianni Zammit li g[amel lim[atra li jid[ol g[at-tliet sfidi tal-g[awm, ta//ikli]mu u tal-;iri jekk il-pa;na tal-Facebook ta’ dan l-avveniment taqbe] l-4,500 ‘like’.

Kien hemm interess kbir fuq l-internet u filfatt il-pa;na qab]et il-5,000 persuna u Gianni g[amel it-tliet sfidi.

G[al aktar informazzjoni fuq Puttinu Cares, ]ur www.puttinucares.org. G[al aktar informazzjoni fuq Unilever ]ur www.unilever.com.

24 Intervista

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

Anna Calleja> Direttri/i tal-iSpecial Olimpics Malta National

Ms. Intervisti ma’ nisa Maltin li rnexxew

Anna flimkien ma’ wa[da mill-atleti tal-iSpecial Olimpics f’mument ta’ tenerezza

Mara spe/jali wara l-Olimpjadi Spe/jali minn Doris Azzopardi doris.azzopardi@media.link.com.mt

Anna Calleja tg[allem l-edukazzjoni fi]ika fir-Resource Centres tal-istat (dawk li qabel kienu jissej[u skejjel spe/jali). L-isport mhux xi [a;a li studjat u tg[allmet biss i]da ppratikat ukoll.

Kienet sportiva nazzjonali u l-isport dejjem kien parti minn [ajjitha. L-isport jimpenjaha anke fil-qasam tal-volontarjat. Impenjaha sew fil-qasam tal-iSpecial Olimpics u determinata li twassal l-attività fi]ika lil numru dejjem akbar ta’ studenti b’di]abbiltà intelleetwali.

Anna hi mara ta’ rieda qawwija u stamina liema b[alha. Hi mara ta’ valuri impenjata fix-xog[ol tag[ha li llum tista’ tg[id hu stil ta’ [ajja g[aliha. Insomma, kif jg[idu l-Ingli]i – her bread and butter.

Trabbiet Ra[al l-:did flimkien ma’ [uha. Kellha tfulija trankwilla u kuntenta.

Kienet tmur l-iskola tassorijiet u g[alhekk tg[id li kellha tfulija serena u trankwilla u fi sfond reli;ju] u ta’ dixxiplina.

“Il-;enituri dejjem insistewlna fl-iskola u dejjem

[admu biex inkunu a[jar minnhom. Dejjem, i]da, [arsu li fil-[ajja jag[tuna wkoll dak li hu ta’ kuljum. Ma kinux biss stretti inkwantu ta’ studju akkademiku. Jien minn dejjem kont in[obb l-isport.

Fi tfuliti kien g[adu ftit tabù i]da mexxewni f’dak li xtaqt.

“Dejjem kont ng[id li nixtieq insir g[alliema talisport. L-isport kien xi [a;a importanti [afna g[alija sa minn /kuniti. L-isport bdejt ta’ [dax-il sena. Il-mamà [e;;itni li nkompli.

“Bdejt bl-atletika u wara bdejt nilg[ab il-basketball.

Kont nistudja g[and is-sorijiet tas-St Joseph u huma kienu jinkura;;uh [afna l-isport.”

L-isport g[al Anna ma kienx biss stil ta’ [ajja i]da wkoll karriera u ’l quddiem vokazzjoni. Mhux biss ipprattikat l-isport i]da da[let ukoll fil-coaching u bdiet tistudja wkoll g[al g[alliema.

Anna kellha l-opportunità li tag[mel diversi korsijiet anke lil hinn minn xtutna u kien propju hemm li [adet l-i]volta biex tibda t-ta[ri; g[al adaptive training.

“D[alt fil-qasam taliSpecial Olimpics u minn hemm infet[u diversi opportunitajiet ;odda. G[allbidu kienet iebsa g[aliex kont ;ejja minn /erta realtà fejn lisport hu asso/jat ma’ sa[[a u g[alhekk ikollok it-tendenza li tassumi li l-isport u ddi]abbiltà ma humiex kompatibbli.

“Kien ]mien iebes g[aliex qed insemmilek madwar tletin sena ilu. Anke biex tikkonvin/i lill-;enituri j[allu lil uliedhom b’di]abbiltà

Kuntenta bir-ri]ultati miksuba fl-Olimpjadi Spe/jali tas-Sajf f’Ateni

jipprattikaw sport kienet xi [a;a diffi/li.”

I]da Anna kienet determinata li dak li tg[allmet hi u dak li kienet temmen fih hi twasslu lil [addie[or. Hi kienet temmen li kull individwu jista’ jipprattika lisport anke jekk fi]ikament mhux perfett.

“Minn dejjem kont qrib [afna ta’ persuni b’di]abbiltà.

Kont imur mas-sorijiet inqattg[u ;ranet ma’ persuni b’di]abbiltà. Konna no[or;uhom u nilag[bu mag[hom.

“Awtomatikament trawwimt f’din ir-realtà. Kont konxja tad-di]abbiltajiet differenti u lkapa/itajiet differenti li dawn il-persuni g[andhom. Trabbejt konxja li persuna b’di]abbiltà tista’ tag[mel [afna biex ittejjeb il-kundizzjoni li tg[ix fiha. Li, pere]empju, persuna mhux bilfors tu]a wheelchair i]da tista’ tu]a mezzi o[ra biex tkun mobbli.”

Anna setg[et tara wkoll kif il-progress ta’ persuna b’di]abbiltà hu determinat anke mill-;enituri li jistg[u jag[mlu [afna biex jimbuttaw u jinkura;;ixxu lil uliedhom.

“Dak i]-]mien tifel li jitwieled bl-awti]mu kien jing[alaq.

Illum il-;urnata hu tifel inserit fis-so/jetà tag[na u niltaqg[u mieg[u kullimkien. L-istess konna nag[mlu fil-konfront tat-tfal bid-Down Syndrome.

“Mentri dawn huma persuni ta’ qalb kbira li ma jafux x’ji;ifieri mibeg[da u li g[andhom kapa/itajiet kbar.

Fi ftit kliem, fi [dan kull di]abbiltà hemm abbiltà u wie[ed irid i[ares propju lejn dan l-aspett.”

Kull bniedem g[andu ttajjeb tieg[u, is-sabi[ tieg[u.

Mhux is-sabi[ minn barra i]da dak li g[andu ;ewwa.

Alla g[amilna l-istess i]da flistess waqt differenti. Din hi t-

teorija ta’ Anna li tag[mel [afna u [afna sens.

Tlettax-il sena ilu Anna da[let fil-qasam tal-iSpecial Olimpics. Il-persuna li kienet tie[u [sieb dak i]-]mien bdiet tfittex lil xi [add biex i[arre; lit-tfal b’di]abbiltà f’dixxiplini sportivi. A//ettat g[aliex dejjem emmnet filpotenzjal. Wara sentejn barra minn malta Anna ntalbet biex tie[u t-tmexxija u [adet over hi.

“Meta bdejt immexxi jien ma xtaqtx li l-iSpecial Olimpics tkun biss g[al erba’ persuni u g[alhekk bdejt nifta[. Fta[t g[al Malta kollha u minn hemm bdejna mixjin.

“Illum il-;urnata l-iSpecial Olimpics tag[t servizz lil seba’ mitt atleta matul is-sena.

G[andna 150 atleta re;istrati mag[na u g[axar programmi g[addejjin kontinwament.

“G[andna l-family support network li j[addem madwar [ames mitt familja. Insomma, kbirna [afna hawn Malta.

Wie[ed irid i;ib quddiem g[ajnejh li jekk persuna tit[arre; fl-isport din mhux ne/essarjament se titla’ tirrappre]enta lil Malta fliSpecial Olimpics i]da l-;id li jo[ro; minn dan it-ta[ri; hu imprezzabbli.

“L-isport u t-ta[ri; illum jitqiesu b[ala investiment g[all-pajji]. Dan g[aliex fitta[ri; sportiv se jkollok ovvjament /ittadini aktar b’sa[[ithom u tnaqqas ittoqol tal-ispi]a biex persuna ting[ata l-kura g[aliex persuna attiva awtomatikament se jkollha anqas b]onn ta’ kura medika.”

Anna tis[aq li l-iSpecial Olimpics ma tistax tibba]a biss fuq sponsors i]da wkoll fuq l-awtoritajiet kon/ernati li jinvestu u jemmnu f’dan ilqasam.

g[al pa;na 25

Intervista 25

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

Temmen fl-abbiltà wara d-di]abbiltà minn pa;na 24

“Jekk jemmnu fl-iSpecial

Olimpics ifisser li jemmnu filkapa/itajiet ta’ dawn l-atleti wara kollox.”

Anna kellha mumenti ta’ sodisfazzjon. Forsi wie[ed jirrikonoxxi li huma mumenti sbie[ meta tara l-atleti jitilg[u g[all-medalji i]da hemm aktar minn hekk.

“Tara lil dawn it-tfal u ]g[a]ag[ jifir[u g[ax reb[u medalja u li jafu l-valur talmedalja, il-valur kompetittiv.

Is-sabi[ mhuwiex kemm reb[u medalji tad-deheb i]da li tinteba[ sa liema livell wassalt lil dawn l-atleti.

“Tara l-[arsa tal-;enituri u l-fatt kif huma jibdew jemmnu f’uliedhom. ?erti ;enituri u qraba ta’ dawn ittfal li jid[lu fl-iSpecial Olimpics ikissru barrieri li forsi jkunu bnew. Dan hu lakbar sodisfazzjon fix-xog[ol tieg[i.”

Anna u l-isport huma sinonimi. Anna kienet tilg[ab il-basketball u kienet [adet ilpremju Sportwoman of the Year snin illu. T[obb [afna lg[awm u l-mixi u /-/ikli]mu li huma parti integrali minn [ajjitha.

“I/-/iklizmu n[obbu mhux biex intellaq i]da g[arrilassament. L-isport illum mhuwiex f’[ajti b’mod kompettiv i]da biex in]omm ru[i attiva.”

Serata kwieta g[al Anna hi jew tara xi film jew dokumentarju waqt li ssajjar xi [a;a tajba jew inkella xi ikla f’xi resturant mal-[bieb biex tid[ak.

“In[obb nid[ak u niddeverti. Il-;urnata tieg[i mimlija minn filg[odu sa filg[axija g[aliex ix-xog[ol tieg[i jirrikjedi [afna. Barra li n[arre; lill-atleti nie[u [sieb il-familji tag[hom u n]omm

korrispondenza l-[in kollu ma’ barra, mal-headquarters barra minn Malta.

“Ikolli l-preparazzjoni talatleti li w[ud se jsiefru u jikkompetu barra minn Malta.

Nattendi konferenzi barra minn Malta li jfisser li tasal illum, tattendi l-konferenza u lura dritt g[al Malta. Trid i]]omm ru[ek a;;ornata u trid tara x’ri]orsi ;odda jkun hemm disponibbli biex ji;u introdotti Malta wkoll.

“Dan barra li dejjem tfittex li jkollok appo;; minn pajji] o[ra g[aliex huma, b[ala organizzazzjoni, huma ovvjament aktar b’sa[[ithom minna.” {afna mill-[bieb ta’ Anna huma fil-fatt nies jew li ja[dmu fil-qasam taddi]abbiltà jew familjari ta’ persuni b’di]abbiltà. Hi tiddeskrivi dawn il-persuni b[ala individwi rikki [afna.

Sinjuri mhux mill-qasam finanzjarju, i]da sinjuri filkwalità ta’ [ajja u fil-valuri.

“Il-mod kif i[arsu lejn il[biberija u lejn il-mod kif ja[dmu l-[in tag[hom ma’ xulxin. Tara li jie[du [sieb xulxin “Huma j[ossuhom komdi mieg[i g[aliex jafu li meta wliedhom ikunu mieg[i huma ma[bubin, a//ettati u rispettati. Jien dejjem nara li anke meta se no[or;u, il-post fejn se mmorru hu komdu g[al uliedhom. Fis-sajf ;ieli qattajna jiem s[a[ flimkien niddevertu.

“G[alija huma nies ;enwini. Nies li joqog[du attenti anke xi kliem ju]aw, anke lejn tfal o[ra. Tara li lvokabbularju tag[hom hu aktar caring u loving minn ta’ [addie[or. Dan meta huma g[andhom [ajja aktar iebsa u mimlija g[aliex uliedhom g[andhom b]onn attenzjoni

Flimkien ma’ Eunice Kennedy Shirver, fondatri/i tal-organizzazjoni tal-iSpecial Olympics

kontinwa minn filg[odu sa filg[axija.”

G[al Anna d-dinja taddi]abbiltà li tant ilha timmilita fiha hi dinja mill-aktar normali u fuq kollox hi dinja li tant tag[tiha sodisfazzjon.

Hi rnexxielha twassal lisport li tant t[obb lil settur ta’ persuni li forsi qabel kien hemm it-tendenza li wie[ed jifred. Hi [admet u g[adha ta[dem i]da minkejja li g[amlet [afna, tg[id li g[ad hemm [afna aktar x’isir.

“Irrid nara lill-iSpecial Olimpics Malta tkun simili g[al dik li hi barra minn xtutna. Special Olimpics li hi fuq skala kbira u li qed tag[ti servizz lil kull individwu jew

familja li g[andhom b]onn ta[ri; fi]iku u lopportunitajiet li jie[du latleti f’dak li hu qasam, sew kompettiv kif ukoll rikreattiv.

“Dan kollu bl-iskop li jo[or;u l-abbiltajiet ta’ kull individwu f’dawk li huma dixxiplini sportivi.”

Lil Anna ili nafha ]mien twil. Kelli l-opportunità li niltaqa’ mag[ha minn ]mien g[al ]mien f’attivitajiet konnessi ma’ persuni b’di]abbiltà u sport. Dedikata f’xog[olha u bi twemmin sod li d-di]abbiltà m’g[andhiex tostakola lil dak li jkun milli jipprattika sport anke b’mod kompetittiv. Hi ta[dem bi professjonalità u passjoni.

Il-gosti u l-fehmiet ta’ Anna Calleja Ktieb favorit: Artikli dwar l-isport u ;rajjiet kurrenti. In[obb ukoll naqra stejjer reali li jirrigwardjaw ;enituri li jkollhom tfal b’di]abbiltà.

Film favorit: In[obb il-kummiedji u listejjer ba]ati fuq ir-realtà. Films ta]-]innijiet ma tantx in[obbhom.

Mu]ika favorita: Il-mu]ika n[obbha [afna b’mod partikulari dik Taljana li jkollha lirika sabi[a. In[obb [afna lil Anna Oxa u Lucio Battisti. Insegwi wkoll kantanti ;odda li jo[or;u minn programmi b[al Amici. Emma u Pier Davidi, pere]empju, jog[;buni [afna.

Lewn favorit: L-abjad g[ax jag[tini sens tal-libertà, le;;erezza u pa/i.

Sta;un favorit: Is-sajf g[aliex ix-xitwa xi kultant torbtok min[abba l-maltemp.

Il-vaganza ideali: G[andi b]onn break kbir b[alissa. Il-break ideali hu x’imkien g[allkwiet. Nivvja;;a hiking ming[ajr ma nu]a ttrasport. Meta nsiefer nippreferi nsib xi lukanda r[isa li nu]aha biss biex nin[asel u norqod. Il;urnata nqattag[ha ndur bil-mixi nara dak kollu ta’ interess li jkun hemm fil-madwar.

Ikollok tg[ix f’epoka tal-passat, liema tag[]el^: Fi ]mien tat-tieni gwerra dinija.

Tir/ievi il-KMS Sport Award g[all-[idma tag[ha fit-twaqqif tal-iSpecial Olimpics Malta

“L-unuri u l-medalji ma huma xejn fil-konfront tal-;id li joffri l-isport. I]da /ertament meta tara lil dawn latleti impenjati bis-serjetà fiddixxiplini rispettivi tag[hom jitilg[u fuq il-podju g[al medalja ma tistax ma tirrikonoxxix il-fatt li bir-rieda u dedikazzjoni wie[ed jista’ jikseb dak li jimmira g[alih.

“Wie[ed jista’ jikkontrasta l-opinjoni ta’ w[ud li ja[sbu li persuna b’di]abbiltà intellettwali ma tistax tasal sa /erti tragwardi. Dawn l-atleti huma xhieda [ajja tal-fatt li ddi]abbiltà mhijiex deterrent biex wie[ed jirnexxi fil-[ajja u jil[aq il-milja kollha tieg[u.”

Jg[idu [afna stejjer in-nanniet tag[na li nixtieq nesplora. Epoki o[ra taqrahom i]da dik l-epoka smajtha ti;i rakkontata minn min esperjenzaha u g[alhekk nistaqsi kieku jien x’kont nag[mel.

L-akbar in;ustizzja g[alik hi... Meta ti;i injurata b’mod partikulari mill-kapijiet tieg[ek. Tkun qed tkasbar id-dinjità ta’ dak li jkun u //ekknu, barra li ;;ib lil dak li jkun trasparenti. Imbag[ad akbar minn hekk hi lin;ustizzja tan-nuqqas ta’ ugwaljanza ma’ persuni b’di]abbiltà.

L-akbar pre;ju: Na[dem bla waqfien u nie[u pja/ir nara lil [addie[or kuntent u jitbissem.

U l-akbar difetti: G[andi [afna, jekk nibda ma niqafx. Forsi l-akbar wie[ed hu li ;ieli tonqosli l-fidu/ja f’[addie[or u ;ieli na[seb li xog[li biss tajjeb u xog[ol [addie[or ma nevalwahx bi]]ejjed.

L-ikel favorit tieg[ek: Il-fenek blg[a;in u n[obb insajru wkoll. Il-junk food ma jg[oddx g[alija.

T[oss li f’dak li wettaqt f’[ajtek, ilfatt li int mara ffavuriek jew [adem kontrik^ Pjuttost ma tantx iffavurieni.

Rajt diversi bibien mag[luqin u qlajt [afna stalletti i]da int trid tkun dejjem saqajk sodi mal-art u tinsisti u twettaq dak li tixtieq. Id-determinazzjoni kienet fattur determinanti f’[ajti.

Kieku jkollok issib il-lampa ta’ Aladdin u tista’ twettaq xewqa wa[da biss, x’titlob^ Li ner;a’ nitwieled mill-

;did biex inkun nista’ nag[ti aktar servizz minn dak li di;à tajt lil persuni b’di]abbiltà.

Kwotazzjoni g[al qalbek jew il-motto li tg[ix bih: Aktar milli motto aktar stil

ta’ appro// lejn il-[ajja. Jien meta nqum filg[odu nirringrazzja lil Alla ta’ jum ;did u nsellem il-;urnata. Naffronta jum ;did bid-determinazzjoni li nag[mel xi [a;a a[jar milli nkun g[amilt il-jum ta’ qabel.

Kif tarak mil-lum g[axar snin o[ra^

Pensjonanta. Nispera li ikun nista’ n[ares lejn il-passat tieg[i u nara li dak li g[a;int jiena jkun [a aktar [ajja milli tajtu jien.

Persona;; li tammira: Lil Madre Teresa u l-Prin/ipessa Diana.

26

Televi]joni

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

cable#digital tv televiΩjoni Favourite Ch.

melita 31#108, GO Plus 106

07.00 Kollox ma’ Kollox • 09.30 {in g[al Kollox (r) • 11.00 Belle Donne • 12.30 Teleshopping • 13.00 Bejnietna • 15.00 Sibt Kuntatt • 18.00 Teleshopping • 18.30 Arkivji tan-Nies • 19:45 - News Point • 21.00 }vintura (drama) • 22.00 Il-Prin/ipal (drama).

Iris

melita 176

13.25 Ballistic. Film 2002 • 15.10 Il Grinta. Film ’69 • 17.30 Due padri di troppo. Film ’97 • 19.25 Carbinieri si nasce • 21.00 Sol levante. Film ’93 • 23.15 Insomnia. Film 2002 • 01.25 Philadelphia Security. Film ’82.

BBC Entertainment

melita 300, GO Plus 301

07.15 Garth and Bev • 07.25 Tweenies • 07.45 Green Balloon Club • 08.10 Fimbles • 08.30 The Weakest Link • 09.15 My Family • 09.45 One Foot in the Grave • 10.20 Keeping up Appearances • 10.50 Only Fools and Horses...

• 11.20 2point4 Children • 11.50 Rob Brydon’s Annually Retentive • 12.20 Lead Balloon • 12.50 Lark Rise to Candleford • 13.40 One Foot in the Grave • 14.15 The Weakest Link • 15.00 Doctors • 17.25 Doctor Who • 18.10 Only Fools and Horses... • 18.40 Walk on the Wild Side • 19.10 Lark Rise to Candleford • 20.00 As Time Goes By • 20.30 Watson & Oliver • 21.00 Silk • 21.50 Waking the Dead • 22.40 Spooks • 23.30 Being Erica.

TCM

melita 310, GO Plus 701

07.40 Mister Buddwing. Film ’66 • 09.20 Silk Stockings. Film ’57 (U) • 11.20 Where Eagles Dare. Film ’69 (A) • 14.00 East of Eden. Film ’55 (PG) • 16.00 The Sheepman. Film ’58 (U) • 17.30 Forbidden Planet. Film ’56 (U) • 19.10 Grand Hotel. Film ’32 (A) • 21.00 Village of the Damned.

Film ’60 (12) • 22.20 Designing Woman. Film ’57 (U).

MGM Movies

melita 312, GO Plus 702

07.00 How I Spent My Summer. Film ’90 (PG) • 08.35 Bound for Glory.

Film ’76 (A) • 11.00 The Way West. Film ’67 (A) • 13.00 Ned Kelly. Film ’70 (AA) • 14.40 MGM’s Big Screen • 14.55 What Did You Do in the War, Daddy? Film ’66 (A) • 16.50 New York, New York. Film ’77 (A) • 19.30 She’s Gotta Have It. Film ’86 (18) • 20.55 Big Screen Legends • 21.00 Assassination Tango. Film 2002 (15) • 22.50 Blow Out. Film ’81 (X).

Discovery Channel

melita 400, GO Plus 501

07.15 Motor City Motors: RC Car • 08.10 Mythbusters: Bug Special • 09.05 Destroyed in Seconds • 09.30 Destroyed in Seconds • 09.55 Extreme Engineering: Sakhalin Oil and Ice • 10.50 American Guns: Punt Gun/Blackhawk Down • 11.40 Finding Bigfoot: Moonshine and Bigfoot • 12.35 Auction Kings: Houdini Letter; Olympic Ping Pong • 13.05 Auction Kings: Cigar Boy Lighter; Einstein Letter • 13.30 Baggage Battles • 14.00 Baggage Battles • 14.25 Gold Rush: Alaska: Gold at Last • 15.20 Gold Divers: Gold Gettin’ Hound Dog • 16.15 Wheeler Dealers: Renault Alpine A310 • 17.10 Ultimate Survival: Alaska • 18.05 Curiosity: Mars Landing • 2012 • 19.00 How It’s Made • 19.30 How It’s Made • 20.00 Man, Woman, Wild: Bear Encounter • 21.00 Dirty Jobs: Down Under: Lost in Aboriginal Land • 22.00 Discovery Saved My Life • 23.00 Dangerous Flights: Fear Factor.

Melita More

melita 802

08.00 Hollywood Buzz • 08.30 Private Practice • 09.20 • Private Practice • 10.10 Private Practice • 11.00 Private Practice • 11.45 Private Practice • 12.30 Glee • 13.15 Suits • 14.00 Suits • 19.15 How I Met Your Mother • 19.40 2 Broke Girls • 20.05 Whitney • 20.30 Dallas • 21.15 SMASH • 22.00 VEEP • 22.30 Suits • 23.15 Person of Interest • 00.00 The Mentalist • 00.45 Alcatraz • 01.30 30 Rock.

Biography Channel

melita 411

07.00 Channel Close • 10.00 Archie the 6 Stone Baby • 11.00 Curse of the Mermaid • 12.00 The Dancer With Tiny Legs • 13.00 Half Ton Man • 14.00 The World’s Oldest Conjoined Twins • 15.00 Archie the 6 Stone Baby • 16.00 Curse of the Mermaid • 17.00 The Dancer With Tiny Legs • 18.00 Half Ton Man • 19.00 The World’s Oldest Conjoined Twins • 20.00 Be the Boss: Jazzercise • 21.00 Dance Moms: She’s a Fighter • 22.00 Barter Kings: Snakes on a Trade • 23.00 Be the Boss: Jazzercise.

Eurosport

melita 600, GO Plus 801

08.30 FIA World Touring Championships • 08.45 FIA World Touring Championships: Orechova Poton, Slovakia: Qualifying Round (live) • 09.15 World Championship Snooker • 11.00 World Championship Snooker: Day 9: Sheffield, United Kingdom (live) • 13.30 World Supersport Series: Assen (live) • 14.15 FIA World Touring Championships: Orechova Poton, Slovakia: 5th Round (live) • 15.15 FIA World Touring Championships: Orechova Poton, Slovakia: 6th Round (live) • 16.15 World Championship Snooker: Day 9: Sheffield, United Kingdom (live) • 18.30 Boxing • 20.00 World Championship Snooker: Day 9: Sheffield, United Kingdom (live) • 23.00 World Series by Renault • 23.45 World Superbike Series Motorcycle Racing.

Eurosport 2

melita 601, GO Plus 802

07.00 Rally • 08.00 Arena Football • 09.45 World Superbike Series Motorcycle Racing • 10.30 World Superstock Series Motorcycle Racing • 11.00 World Championship Snooker: Day 9: Sheffield, United Kingdom (live) • 14.00 WATTS • 14.15 World Series by Renault: Alcaniz, Spain: Race 2 (live) • 15.30 World Championship Snooker: Day 9: Sheffield, United Kingdom (live) • 18.30 UEFA Futsal Cup Futsal: Final (live) • 20.00 World Championship Snooker: Day 9: Sheffield, United Kingdom (live) • 23.00 EHF Men’s Champions League Handball.

NET Television melita 102, GO Plus 102

07.00 08.30 10.00 11.00 12.00 12.30 13.30 14.00 14.05 15.00 15.05 16.15 17.00 18.00 18.10 18.40 19.45 20.30 21.30 21.35 22.30 23.00

NET News Iswed fuq l-Abjad (r) Telebejg[ U/u[ Distinti Telebejg[ Anali]i tal-A[bar (r) NET News Newsroom (r) NET News Simpati/i (r) Trott u Galopp Sport Extra NET News Flusek (r) NetWorks NET News, NET Sports, NET Meteo Replay NET News (ikompli) Replay L-Istorja tal-Futbol Malti (r) NET News.

TVM 07.00 08.00 08.20 08.50 09.40 10.30 12.00 12.10 14.00 14.05 15.30 16.00 16.05 16.40 17.10 18.00 18.10 19.00 20.00 20.45 23.15 23.40

melita 101, GO Plus 101

L-G[odwa t-Tajba Madwarna Storjografija Nisa Straordinarji Fis-Selva;; tal-Afrika Malta u Lil Hinn Minnha A[barijiet {add G[alik A[barijiet (ikompli) {add G[alik Teleshopping A[barijiet Teleshopping Gadgets Aqta’ Kemm A[barijiet Mixage Fis-Selva;; tal-Afrika A[barijiet American Idol A[barijiet fil-Qosor Malta u Lil Hinn Minnha (r).

TVM 2 07.00 08.20 08.50 09.00 09.45 10.30 11.20 12.10 13.00 13.30 14.00 14.30 15.00 15.30 16.15 17.00 20.00 20.10 20.25 20.30 21.00 23.00

melita 104, GO Plus 104

News G[awdex illum Kelma l-{ajja Quddiesa Sensilhena Lenti Nisa Straordinarji Beast Legends Ruggers GFA Roundup Starboard Ti;rijiet Biss 3 Pointer Paqpaq Mixage President’s Forum A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ Dokumentarju A[barijiet bl-Ingli] Madwarna Kontrattakk Paqpaq (r).

ONE 08.00 12.30 13.30 13.40 14.30 17.10 17.30 17.40 19.30 20.15 22.35 23.15

melita 103, GO Plus 103

Konferenza :enerali Mad-Daqqa t’G[ajn (r) ONE News Ir-Rangers Omnibus Bla A;enda (r) Teleshopping ONE News L-Argument ONE News Arani Issa On D Road ONE News.

Raiuno melita 150 GO Plus 201

06.30 Unomattina in famiglia 09.30 Tg1 L.I.S. 09.35 Mixitalia

Thom Allison u Erica Durance f’xena mill-film UN MATRIMONIO MOLTO PARTICOLARE (Raitre, 15.05). Isabel, mara b’karriera, tkun imdawra b’nies li jixtiequha li ti]]ewwe;. G[aliex hi tkun g[adha ma g[a]litx li tag[mel dan^ Jispi//aw biex jikkonvin/uha, u jekk iva, ma’ min^

10.00 10.30 10.55 12.00 12.20 13.30 14.00 16.30 16.35 18.50 20.00 20.35 20.40 21.30 23.35 00.35 01.00

Linea verde orizzonti A Sua Immagine Santa messa dalla Chiesa San Francesco d’Assisi in Sava (Taranto) Regina Coeli Linea verde Tg 1 telegiornale Domenica in Tg 1 telegiornale Domenica in L’eredità Tg 1 Tg Sport Affari tuoi Un medico in famiglia 8 Speciale Tg 1 Tg 1 notte Testimoni e protagonisti ventunesimosecolo Maradona.

Raidue 06.30 10.10 10.50 11.30 13.00 13.30 13.45 15.40 17.05 17.10 18.10 19.35 20.30 21.00 21.45 23.35 01.00 01.20 02.00

melita 151, GO Plus 202

Real School Ragazzi c’è Voyager A come avventura Mezzogiorno in famiglia Tg 2 giorno Tg 2 motori Quelli che aspettano Quelli che Tg 2 L.I.S. Radio Sport Stadio Sprint Rai Sport 90˚ minuto Squadra Speciale Cobra 11 (TF) Tg 2 notizie NCIS Elementary (TF) La domenica sportiva Tg 2 notizie Protestantesimo Harsh Times – I giorni dell’odio. Film 2005.

Raitre melita 11#152, GO Plus 203

07.00 La grande vallata (TF) 07.55 Giovane e innocente. Film ’37 09.15 L’Ispettore Derrick. TF 10.15 Rai Educational 10.45 Tgr Estovest 11.05 Tgr Mediterraneo 11.30 Tgr Regioneuropa 12.00 Tg 3 12.25 Telecamere salute 12.55 Rai Educational 13.25 Passepartout 14.00 Tg regione 14.15 Tg 3 14.30 In 1#2 ora 15.05 Un matrimonio molto particolare. FIlm 2007 16.45 Luna: Il grande spirito.

Film 2007 18.10 Squadra speciale Vienna. TF 19.00 Tg 3 19.30 Tg regione 20.00 Blob

20.10 21.30 23.25 23.35 23.40 00.45 00.55 01.55

Che tempo che fa Report Tg 3 Tg regione Gazebo Tg 3 Telecamere La creatura del mare fantasma. Film ’61

Canale 5 melita 16#154, GO Plus 205

08.00 Tg 5 mattina 08.50 Le frontiere dello spirito 09.40 Tgcom 10.00 Il grande Nilo 11.30 Le storie di Melaverde 12.00 Melaverde 13.00 Tg 5 13.40 L’arca di Noè 14.00 Domenica live 18.50 The Money Drop 20.00 Tg 5 20.40 Striscia la notizia 21.30 La maschera di ferro. Film ’98 24.00 Una top model nel mio letto. Film 2006 01.30 Tg 5 notte 02.00 Striscia la notizia.

Rete 4 07.05 07.55 09.00 10.00 11.00 11.30 12.00 13.00 14.00 14.40 15.25 18.55 19.35 21.30 23.45

melita 14#153, GO Plus 206

Tg 4 Night News Vita da strega BBC Knowledge Santa Messa Le storie di viaggio a...

Tg 4 Pianeta mare: Un’estate al mare Ricette all’italiana Tg 4 Ieri e oggi in tv speciale Le ali della vita 2 Tg4 Telegiornale Il comandante Florent Tierra de Lobos 2 L’arte della guerra. Film 2000.

Italia 1 07.00 07.40 11.30 12.55 13.00 14.00 14.50 15.00 16.20 17.00 18.30 19.00 19.25 21.25 00.45 01.55

melita 20#155, GO Plus 204

Coppia di re (sitcom) Cartoons Superbike GP d’Olanda Studio aperto Sport Mediaset 2 Broke Girl. TF Life Bites. TF Superbike. GP d’Olando Fuori giri Tom & Jerry e l’anello incantato. Film cartoon 2002 Studio aperto Cosi Fan Tutte (sitcom) Big mama. Film 2000 Le Iene Show Broke Girls. sitcom Californication.

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

Televi]joni#Radju

U?U{

radju

L-adozzjoni

Radio 101

NET Television 11.00

Massimiliana De Martino, flimkien malmistednin tag[ha, illum se titkellem dwar ladozzjoni.

X’inhuma d-diffikultajiet li wie[ed jg[addi minnhom meta jkun irid jadottta tarbija? I]da x’inhu s-sodisfazzjon li wie[ed i[oss meta

jag[mel daqshekk opra tajba u sabi[a li qed jag[ti opportunità ta’ [ajja a[jar u aktar dinjitu]a?

Produzzjoni e]ekuttiva ta’ ?AM Productions International u direzzjoni ta’ Fr Louis Mallia mssp.

NETWORKS

X’tippreferi – bard jew s[ana^ NET Television 18.40

X’tippreferi, il-bard u l-kes[a, u tibqa’ ;ewwa g[as-s[ana tad-dar tie[u belg[a te s[una u toqg[od tara xi DVD. Jew is-s[ana u l-g[araq, i]da l-ba[ar u l-[ru;? It-turisti donnhom aktar jippreferu s-sajf. U xi ng[idu g[all-istudenti li ji;u jistudjaw b’mod partikulari fis-sajf?

Veru ji;u biex jistudjaw, jew biex jixorbu u jiddevertu? Fis-sajf aktar fa/li biex jiltaqg[u? Is-safar l-aktar li jsir fis-sajf, int se ssiefer dan is-sajf?

Dawn huma biss u[ud millmistoqsijiet li se jwasslu g[al diskussjoni interesssanti filprogramm tal-lum, bi pre]entazzjoni ta’ Mark Azzopardi.

Film mill-aqwa minn Hitchcock Raitre 7.55

Nova Pilbeam

tg[in ra;el li jkun ;ie akku]at in;ustament bi qtil, biex forsi jirnexxilu juri li mhux biss hu mhux [ati, i]da j;ib provi bi]]ejjed ta’ min hu l-[ati.

UNA TOP MODEL NEL MIO LETTO (THE VALET) (Canale 5 24.00) - Alice Taglioni u Gad Elmaleh (it-tnejn fir-ritratt fuq il-lemin) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film Fran/i] li n[adem fl2006 b’re;ija ta’ Francis Weber. Pierre ikun ra;el sinjurun mi]]ewwe; li jg[ix f’Pari;i u li jkollu relazzjoni o[ra ma’ top model. Meta ritratt tieg[u mal-[abiba jidher fl-ewwel fa//ata tal-gazzetti lokali, xi tkun ir-reazzjoni ta’ martu^

101 FM

06.00 Fidi u {ajja - Noel Bartolo • 08.30 Mar/i u Bandalori - Joe Chetcuti • 09.30 Focus 101 • 11.00 Mu]ika bla kumment • 12.30 Skor • 18.30 Slowdown - Mark Garrett • 20.30 Allegro Andante Joe Fenech • 22.30 Italomix - Michael Treeby • 24.00 Rajt Malta Tinbidel.

Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 12.00 u 18.00.

A;;ornamenti ta’ l-a[barijiet: 10.00, 15.00, 17.00, 18.00.

Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 08.00, 12.00, 18.00.

A;;ornamenti ta’ l-a[barijiet: 10.00, 15.00, 17.00, 18.00.

Radju Malta

93.7 FM

ONE Radio

92.7 FM

RTK

103 FM

Bay Radio

89.7 FM

07.20 Jum :did • 07.50 Avvi]i ta’ Mwiet • 08.00 Quddies • 09.00 TVAM • 10.30 Nis;a • 11.00 Mar/ifest • 11.50 Mwiet u Angelus • 11.58 Xi Qrajt Xi Smajt • 12.10 Music Express • 14.01 Mu]ika u Sport • 18.15 Lino’s Weekender • 19:50 Avvi]i tal-Mewt u r-Ru]arju 20.05 Ri]ultati Sportivi • 20.30 Maltin Biss • 22.05 Erre Be • 23.30 Xi Qrajt, Xi Smajt • 23.33 Ru]arju • 24.00 Classic Hits.

Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 07.00, 12.00 u 18.00. A;;ornamenti tal-a[barijiet: 10.00, 14.00, 17.00, 20.00 u 22.00. BBC News 15.00 u 21.00.

06.05 ONE Breakfast • 07.05 Aktar Mu]ika • 08.00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem • 08.15 ONE Club Xewqat • 09.00 Mill-:urnali • 10.30 Qawsalla l-{add • 14.00 Il-{add fuq ONE • 15.25 Djarju Kulturali • 16.00 Familja ONE • 18.00 Italo Super Hits • 19.30 Sunday ONE • 20.30 Charmy Time • 22.00 Stetoskopju • 24.00 Music Box • 02.00 Early Mix. Bulletin tal-A[barijiet fis-06.45, 11.45, 17.45, 21.45 u 02.45. A[barijiet fil-qosor 08.45, 09.45, 14.45.

06.30 Tmiem il-:img[a 103 FM • 08.30 Quddiesa tal-{add • 09.15 Hello Maks! • 10.10 F’Min qed Ta[seb? • 11.55 Fi {dan il-Mulej • 12.00 Regina Coeli • 12.15 Kotba lil Waslulna • 13.05 Frak mill-Istorja ta’ Malta • 14.05 Fil-:nien • 15.05 Intietef • 15.30 Sunday Drive • 19.00 Ru]arju • 19.25 Ribalta • 22.00 Qaddis tal-Jum • 22.05 Ru]arju • 22.25 Nisimg[ek! • 24.00 Bir-Rispett Kollu.

A[barijiet: fis-06.00, 07.00, 08.00, 11.00, 12.00, 13.00, 15.00, 17.00 u s-18.00.

BBC: 10.00, 14.00, 16.00.

GIOVANE E INNOCENTE

(fir-ritratt fuq ix-xellug) hi l-aktar li tispikka f’dan il-film tal-1937 b’re;ija tar-re;ista Alfred Hitchcock, film li l-isem ori;inali tieg[u hu Young and Innocent.

Ibba]at fuq ktieb ta’ Josephine Tey, l-istorja tal-film hi dwar tfajla li

27

DISTINTI (NET Television 12.00) - Il-protagonist ta’ dan il-programm ippre-]entat minn Jean Claude Micallef se jkun Lou Bondì (fir-ritratt hawn fuq), li l-aktar li nafuh b[ala pre]entatur televi]iv.

Twieled f’G[awdex fl-1956, g[al xi ]mien kien ig[ix ilKanada. X’attirah biex ji;i lura Malta^

06.30 Bay Breakfast • 10.30 Bay’s Top 40 • 13.30 Ben Glover • 16.30 Weekend Drive • 18.35 RnB Top 20 • 20.30 Hed Kandi • 22.30 Bimbo Jones • 23.30 Noctural Sunshine.

A[barijiet: 6.30 p.m.

Campus FM

103.7 FM

XFM

100.2 FM

Radju Marija

102.3 FM

09.00 Il-Balomba • 09.30 Djalogu fil-Kon/ilju • 10.00 Verdi - g[ejun ta’ mu]ika • 11.00 Classic FM • 12.00 Laudate Dominum • 14.00 BBC World Service.

07.00 The Weekend Breakfast • The XFM Official Countdown • 13.00 The Xfm Chillout Zone • 18.00 The Weekend Special.

07.00 Quddiesa • 08.00 Angelus u Kuntatt • 12.00 Angelus mill-Vatikan u Ru]arju • 12.30 Ru]arju tal-Erwie[ • 13.00 Mill-G]ira tat-3 G[oljiet • 13.30 Mid-Djarju tal-{ajja • 14.00 Il-{add Kumpanija (jinkludi 15.00 Kurunella {niena Divina) • 20.00 Klassi/i u Sagri • 21.00 Magazine • 23.00 {olqa mal-Maltin ta’ Barra • 23.30 A[barijiet Reli;ju]i • 23.50 Kompjeta.

Smash Radio

104.6 FM

Calypso Radio

101.8 FM

07.00 Salvinu Lanzon Magic Moments • 11.00 DJ Frank • 14.00 Non-stop Music.

06.00 Calypso Breakfast - Mario Fenech • 10.00 Dak Kien }mien John Mallia • 13.00 Goldlen Mix - Louis Fenech • 126.00 Mal-Melodija Maltija - Sephora Zammit • 19.00 Let’s Go - Charmaine Vella • 22.00 Night Shift - Chris Aquilina.

28 Klassifikati Jekk se ssuq... Tixrobx

Il-{add, 28 ta’ April, 2013 PROPJETÀ G{ALL-BEJG{ Birkirkara

GARAXX ta’ ]ew; karozzi.

Prezz €19,000. ?emplu 79620002.

{al-Tarxien

I]-}urrieq

{ANUT bil-permess Class 4 fi Vjal l-Indipendenza i]-}urrieq. ?emplu fuq 79306052 jew 79704789.

VETTURI/DG{AJJES Cabin Cruiser

HOUSE of character bi 3 tassodda, k/ina, salott, 2 talbanju, bit[a, bejt u washroom, g[andha ]ew; entraturi minn toroq differenti. ?emplu 79250703.

FJORD 8mtrs, b’]ew; magni diesel, fiberglass. €15,000. ?emplu 99822224.

G{ALL-BEJG{ JEW KIRI

AVVI}I

Il-Marsa

MR Mutawalla Sidig jispe/jalizza fi:

GARAXX jew store, 115 pied twil u 24 pied wisa’, bil-bit[a, dawl, ilma u toilet.

Bil-permess Class B. ?emplu 77200983.

G{ALL- KIRI

Pajero

FOUR seater tal-1996, kulur blu. €5,300, f’kundizzjoni tajba. ?emplu 79295595.

G[al kull tip ta’ kri]i f’[ajtek Problemi ta’ m[abba Protezzjoni professjonali Problemi ta’ sess Fortuna tal-[ajja

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt.

Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma.

Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol.

B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

G[al kull xog[ol

TA’ madum tal-art u tal[ajt, qlug[ ta’ kmamar talbanju, plumbing, kisi bil;ibs, ]ebg[a u gypsum boards, e//. ?emplu 77433390.

{adid

GARAXXIJIET livell mattriq, fihom dawl u ilma u toilet. ?emplu dirett lis-sid fuq 79497843.

Kull tip ta’ problema ti;i solvuta fi ]mien qasir. 100% su//ess garantit. Mis-7 a.m. sat8.30 p.m., bl-Ingli] jew Fran/i]. ?empel g[al appuntament fuq 99349374 jew 79497184.

Il-{amrun

Massa;;i

JIENA mara armla, nixtieq niltaqa’ ma’ [abib jew [abiba ’l fuq minn 60 sena g[al kumpanija. ?emplu 79902185.

Burmarrad

GROUND floor studio flat tajjeb g[al privat, uffi//ju, klinika jew store. ?emplu 79235286 jew 21235288.

PREZZIJIET spe/jali fuq massa;;i rilassanti totati min mara terapista. ?emplu 99017954.

XOG{OL ta’ [adid, plumbing u tiswijiet b[al leakages u tiswijiet ;enerali o[ra. ?emplu lil Martin fuq 99279582.

Mara armla

Klassifikati 29

Il-{add, 28 ta’ April, 2013 Nixtri

AFFARIJIET antiki, fajjenza antika, g[amara antika u affarijiet ta’ xi kollezzjoni. ?emplu 21675703, 21822703 jew 79451871

Nixtri

RAMM, bron], ramm a[mar u isfar, cable wire, stainless steel, bibien u twieqi talaluminju, in[allas fil-pront. ?emplu 21430185 jew 99469467.

Ni]barazzaw/Transport

NI}BARAZZAW djar, garaxxijiet, ;onna, bjut u fabbriki minn kull tip ta’ skart goff u ]g[ir. Tindif ta’ ;onna u “front gardens” minn [axix, si;ar, ;ebel etc. Trasport ta’ kollox, g[amara, e//, naqilg[u kmamar tal-banju minn madum, e//. ?emplu 21433352 jew 79081719.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour.

Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel.

Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

Tqassim ta’ prodotti

JEKK inti tqassam u tbig[ prodotti ta’ soft drinks fil[wienet u djar nixtiequ nkellmuk, g[andna okka]joni tajba [afna. ?emplu lil F.T.L. fuq 79792356.

G{ALL-BEJG{ Toilet seats

Nag[mel xog[ol ta’ toilet seats ;odda li jkunu maqsumin jew li ma ssibux tixtru b[alhom, ta’ kull tip bil-kuluri li jaqblu u kif tixtieqhom inti, g[all-kamra tal-banju kompluti bilfittings. G[al aktar informazzjoni /emplu 21675053 jew 79675053.

G[amara antika

TINKLUDI twaletta bilmera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.

Kamra tal-Pranzu

INJAM tip Messikan: mejda, sitt si;;ijiet u welsh dresser. €1,350 jew l-eqreb. ?emplu 99010176.

Tombla sheets

B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici Printing Press) –

3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-

na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur, e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprinting press.com

31

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

SPORT

Birkirkara jibqg[u j]ommu l-qu//ata

Ri]ultati lokali Championship Pool Tarxien R. v Sliema W. B’Kara v Valletta

3-4 1-0

B’Kara ]ammew l-ewwel post b’reb[a diffi/li, 1-0, fuq i/-Champions, Valletta, u b’hekk temmew kull tama li lBeltin seta’ kellhom li j]ommu l-kampjonat li reb[u s-sena lo[ra.

Bil-goal importanti ta’ Mifsud Triganza, B’Kara issa jinsabu wa[edhom fl-ewwel post, tliet punti fuq Hibernians, li jilag[bu llum kontra Mosta, u dan meta l-a[[ar konfront tal-Karkari]i se jkun kontra Tarxien, waqt li Hibs imisshom log[ba aktar diffi/li kontra Valletta fl-a[[ar jum.

Fil-partita l-o[ra, Sliema a//ertaw mir-raba’ post meta g[elbu lil Tarxien Rainbows 43, f’log[ba pja/evoli.

Pietà H. v Vittoriosa S. Naxxar L. v Lija A. (Naxxar promossi) Mqabba v B’Bu;a SP }ejtun C. v G]ira Utd

4-1 2-0

9 4 8 6 6 2

4 7 5 10

61 22 42 64 33 39 69 27 36 44 31 33 11 53 47 29 17 44 62 18

Relegation Pool L R D T F K Pt Floriana 30 12 10 Qormi 31 15 4 Balzan 31 9 9 Rabat A 31 5 9 {amrun S 30 6 5 *Melita 31 3 8 *Melita relegati

8 12 13 17 19 20

44 37 34 61 49 34 48 56 23 33 60 19 35 80 15 26 75 10

Illum

3 p.m. Floriana v {amrun S. 5 p.m. Hibs v Mosta

3-0 1-0

Actavis v Toly Grp Seifert v Trelleborg

0-2 0-3

}ejtun WLR v Cospicua D Valletta SP v Senglea G Tarxien v Fleur-de-Lys Lija-Iklin v San :wann

3-1 1-0 0-1 2-0

Floriana v Valletta Melita v Sliema {amrun v Pietà H. B’Kara v Rabat Mellie[a v Pembroke Mosta v Paola H. }ebbu; R. v Attard Qormi v Tarxien

0-3 2-1 0-1 2-1

YFA U#15

HANDBALL II Div. (N)

Luxol v La Salle C Phoenix v Kavallieri RS2

Mifsud Triganza jag[mel sinjal ta’ reb[a lejn il-partitarji Karkari]i

I Div. (I)

BOV L-EWWEL DIVI}JONI

Naxxar u Vittoriosa S. f’decider Naxxar Lions sar it-tieni tim promoss filkampjonat Premier flimkien ma’ Vittoriosa Stars wara li lbiera[, it-tim ta’ Winston Muscat g[eleb lil Lija A. 2-0, u bit-telfa ta’ Vittoriosa, 1-4, kontra Pietà, issa se jkun me[tie; decider g[al min jirba[ ilKampjonat tal-Ewwel Divizjoni. Dan, wara li Vittoriosa kienu di;à promossi ;img[a qabel.

SERIE A

Intant, mill-Kampjonat tat-Tielet Divi]joni, Marsaskala wkoll kisbu l-ewwel promozzjoni fl-istorja tag[hom meta g[elbu lil Santa Lu/ija 3-0, u mag[hom ing[aqdu wkoll Marsa, li g[elbu bl-istess skor lil G[axaq. B’hekk dawn ing[aqdu ma’ Mdina Knights u Senglea Athletic.

Ara pa;ni 32 u 33

LAWN BOWLS

Napoli jirb[u f’Pescara Bron] g[al Malta Napoli jonqoshom massimu ta’ sitt punti biex ja//ertaw mittieni post fil-kampjonat tas-Serie A meta g[elbu lill-a[[ar tim filklassifika Pescara 3-0 biex issa lleaders Juventus anke jekk illum jirb[u d-derby jridu jistennew ;img[a o[ra biex ikun nkurunati Champions.

40 sekonda fit-tieni taqsima kien Inler li b’xutt fil-baxx feta[ l-iskor g[at-tim ta’ Mazzarri.

Fis-57 minuta Napoli a//ertaw mir-reb[a b’goal ta’ Pandev imbag[ad kien Dzemaili li fit-82 minuta skorja t-tielet goal biex Napoli [allew lil Pescara f’ba[ar ta’ inkwiet.

Atalanta u Bologna spi//aw fi draw 1-1 f’Bergamo f’partita de/i]a fit-tieni taqsima u b’ri]ultat li jikkuntenta lit-tnejn. Giorgi feta[ l-iskor g[al Atalanta fis-67 minuta imma Gilardino kiseb iddraw g[al Bologna fis-76 minuta.

Udinese waqqfu s-serje po]ittiva ta’ Cagliari meta re[bulhom 1-0 b’goal skorjat

0-3

SWAN Kwart-Finali KO

Kif Jinsabu Championship Pool L R D T F K Pt 31 18 30 18 31 18 31 14 31 14 30 11

1-5 1-2

III Div. Sta Lu/ija v Marsaskala (Marsaskala promossi) Marsa v G[axaq (Marsa promossi) Senglea A. v Xg[ajra T. ISA

Ara pa;na 39

Birkirkara Hibernians Valletta Sliema W Tarxien R Mosta

I Div.

minn Roberto Pereyra fis-56 minuta u b’hekk qab]u lil Inter fil-[ames post imma b’log[ba aktar. Fl-94 minuta Cagliari tke//ielhom Mauricio Pinilla.

Ri]ultati

Serie A

Atalanta v Bologna Cagliari v Udinese Pescara v Napoli

Illum

1-1 0-1 0-3

Chievo v Genoa Palermo v Inter Roma v Siena Sampdoria v Fiorentina Milan v Catania Torino v Juventus

It-Tnejn Parma v Lazio Serie B

Ascoli v Verona Bari v Spezia Juve Stabia v Ternana Lanciano v Crotone Livorno v Vicenza Padova v Novara Pro Vercelli v Grosseto Reggina v Brescia Varese v Cittadella Modena v Sassuolo

Illum

Empoli v Cesena

0-5 2-1

1-1 1-1 2-0 3-3 0-0 0-1 2-0 2-1

Leonard Callus temm fittielet post flimkien malIsko//i] G. Archer waqt kompetizzjoni mit-Tazza tadDinja tal-Lawn Bowls, li ntlag[bet f’Sydney. Din kienet l-ewwel darba li plejer Malti reba[ midalja f’din ilkompetizzjoni. Fis-sezzjoni tan-nisa, Malta kienet irrappre]entata minn Carmen Spiteri.

Callus reba[ il-konfronti tieg[u kontra plejers millIrlanda, i/-?ina, Singapore, ilBotswana, Zimbabwe, Macao u l-Malasja, waqt li tilef kontra l-Awstralja, New Zealand u l-:appun.

Imbag[ad fil-playoff reba[ kontra plejer minn Hong Kong China, u wara lag[ab kontra /-Champion renjanti, lAwstraljan Jeremy Henry, fissemi-finali, fejn tilef, 4-10, 12-1, u t-tie-break, 5-0.

Spiteri temmet ir-raba’ filkategorija tag[ha, u issa

1-1 1-1 0-1 2-0 13-17 6-9

Luxol SM v Kavallieri RS2 19-19 La Salle BHS v Aloys. VT 28-16

Sport lokali g[al-lum MFA Ta’ Qali – Relegation Pool 3 p.m.

Floriana v {amrun S., Championship Pool 5 p.m. Hibernians v Mosta Centenary St. – II Div. 3 p.m. St. George’s v G[arg[ur, 5 p.m. }ebbu; R. v Pembroke Mosta Grd – II Div. 3 p.m. }urrieq v Si;;iewi, 5.15 p.m. St. Patrick v Fgura Utd Luxol Grd – II Div. 3 p.m. San :wann v Msida SJ, 5.15 p.m. Kirkop Utd v M;arr Utd Sirens Std – II Div. 3 p.m. Qrendi v Mtarfa, 5.15 p.m. Luqa SA v Mdina Sannat Grd – I Div. (N) Gozo v B’Kara

YFA Si;;iewi Grd – U#17 9 a.m. Balzan v Msida, 11 a.m. Qormi v Tarxien Mellie[a Grd – U#17 B’Kara v

Leonard Callus

f’Ottubru, Malta se tkun qed tie[u sehem fil-kompetizzjoni ta/-Champions tad-Dinja, li se ssir fi New Zealand, u Spiteri se ter;a’ tirrappre]enta lil Malta flimkien ma’ John Borg.

Barra dan, il-Malta Lawn Bowls Federation se tkun qed tibg[at ukoll tim qawwi jie[u sehem fil-Log[ob talCommonwealth.

Sliema W., 11 a.m. Mellie[a v St. Andrew St. Patrick Grd – U#17 1 p.m. }ejtun v Floriana, 3 p.m. Xg[ajra v LijaIklin Pembroke Grd – U#17 1 p.m.

Pembroke v }ebbu; R., 3 p.m. Marsa v Gudja Utd. M;arr Grd – U#17 1 p.m. Naxxar v Rabat, 3 p.m. M;arr v Zurrieq Sannat Grd – U#15 1 p.m. Gozo v St. Andrew

HOCKEY Kordin – 9 a.m. Floriana v White Hart, 11 a.m. Rabat v Sliema Hs BASKETBALL Ta’ Qali – 1 p.m. Promotion League

(I) Loyola v Luxol, 2.45 p.m.

Kampjonat St. James (N) Luxol v Depiro 4.30 p.m. BOV Finali (5) Floriana v Athleta A to Z.

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL Il-Marsa – 2.30 p.m. Is-16-il laqg[a

tal-ista;un b’ti;rijiet Cup Day fuq 2140m

SPARAR Bidnija – 10 a.m. Sparatura g[allBaskal Muscat Trophy

32 Sport

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

FOOTBALL – L-EWWEL DIVI}JONI

Ir-reb[a ta’ Pietà ma tiswa xejn

PIETÀ H. ……………...… 4 VITTORIOSA S ……….... 1

Reb[a impressjonanti minn Pietà ma swiet g[alxejn g[aliex ir-ri]ultat bejn Naxxar u Lija ma kienx dak mixtieq mill-Hotspurs, li minkejja din ir-reb[a kellhom jikkuntentaw bit-tielet po]izzjoni fi tmiem kampjonat li rahom b[ala protagonisti.

G[al Vittoriosa, li di;à kienu /erti mill-promozzjoni, dan ir-ri]ultat issa j;eg[elhom jilag[bu decider ma’ Naxxar g[ar-reb[ tal-kampjonat.

Vittoriosa kellhom bidu tajjeb u da[lu jistrie[u b’goal vanta;;, i]da fit-tieni taqsima, Pietà wettqu reazzjoni impressjonanti u fl-a[[ar 20 minuta skorjaw erba’ darbiet, fejn Senior David u Raphael Kooh Sohna kellhom log[ba kbira.

Bidu tajjeb minn Pietà, u wara 14-il minuta, free-kick ta’ Cleaven Frendo mar ftit barra. }ew; minuti wara, Vittoriosa marru fil-vanta;; meta lIsko//i] GARY MUIR skorja b’xutt fil-baxx direttament minn free-kick.

Fl-20 minuta, Vittoriosa

vi/in it-tieni goal b’azzjoni ta’ Vella Critien, li qassam lejn Siraj Arab, li ;ieg[el lil Miguel Montfort isalva b’diffikultà. Fis-27 minuta, /ans g[al Pietà meta qamet ta[wida quddiem il-lasta ta’ Vittoriosa u x-xutt ta’ Rphael Kooh Sohna mar barra.

Pietà g[alqu tajjeb ittaqsima u xutt ta’ Cleaven Frendo g[adda ftit g[oli. Fil[in mi]jud tal-ewwel taqsima, Pietà resqu ferm vi/in il-goal tad-draw minn cross ta’ Larson Mallia lejn Raphael Kooh Sohn. Dan qabe] anki lillgoalkeeper avversarju, i]da ;;enneb wisq u tilef ilmument opportun.

Fit-tieni taqsima, Pietà dehru g[al kollox ittrasformati, anki jekk fl-ewwel minuti, Vittoriosa dehru li setg[u jikkontrollaw tajjeb lillavversarji tag[hom. Fit-62 minuta, Samir Arab xe[et ftit barra, u minuta wara, Pietà kisbu l-goal tad-draw meta f’azzjoni ta’ kontrattak, Senior David qassam lejn RAPHAEL KOHH SOHNA, li b’xutt bomba spara fix-xibka.

Fis-67 minuta Pietà marru

fil-vanta;; b’azzjoni ta’ Senior David, li mil-lemin qassam lejn LARSON MALLIA, li ma ]baljax mill-vi/in. Ftit wara, Kooh Sohna impenja severament lill-goalkeeper ta’ Vittoriosa, Vella.

G[axar minuti mit-tmiem, Pietà kabbru l-iskor meta Senior David u Raphael Kooh Sohna bidlu l-ballun tajjeb bejniethom u l-plejer mill-Kamerun, RAPHAEL KOOH SOHNA, xe[et fixxibka t-tieni goal personali tieg[u. Fl-a[[ar minuti, Pietà g[amlu r-reb[a tag[hom wa[da impressjonanti meta Larson Mallia qassam lejn SENIOR DAVID, li g[alaq prestazzjoni mill-aqwa meta xxutt tieg[u [abat malmimduda qabel spi//a fixxibka.

Pietà H. – M. Montfort, M.

Borg, R. Kooh Sohna, L. Mallia, S. David, C. Grech, A. Spiteri, C. Frendo, J. Pisani, K. Cesare (K. Attard), J. Zarate Vittoriosa S – J.M. Vella, M. Barbara (S. Grech), M. Pereira, L. Vella Critien (L. Laganà), G. Muir, R. Dos Santos, M. Tabone, Siraj Arab, A. Spiteri, Samir Arab, R. Brincat (J. Camilleri) Referee – Kevin Azzopardi

Larson Mallia ta’ Pieta` jitwaqqa’ minn Adam Spiteri (ritratt> Joseph Galea)

Hat-trick ta’ Mazzitelli MQABBA ……………..… 1 mill goalkeeper, u minuta mill BIR}EBBU:A SP……..... 5

Bir]ebbu;a temmew ilkampjonat fuq nota ferm po]ittiva meta g[elbu lit-tim tal-qieg[, Mqabba, 5-1, biex b’hekk qab]u anki lil }ejtun fin-na[a t’isfel tal-klassifika.

Bir]ebbu;a marru kmieni fil-vanta;; b’goal ta’ THIAGO MAZZITELLI, li [alla lgoalkeeper Debono j[ares.

Fid-19-il minuta, /ans taddraw g[al Mqabba meta Ryan Vella qabe] anki lillgoalkeeper, i]da x-xutt tieg[u kien salvat minn fuq il-linja minn Ryan Mintoff.

Fis-27 minuta, Bir]ebbu;a skorjaw it-tieni goal meta Andrew Scicluna waqqa’ lil Michael Camilleri, u mill-11-il metru kien MARTIN DENOV li skorja b’xutt sabi[.

Fit-38 minuta, /ans ie[or g[al Mqabba b’xutt ta’ Ryan Vella salvat

-

-

intervall, pass ta’ Murillo Rizzolo Brisolla ]marka lil MICHAEL CAMILLERI, li skorja mill-vi/in.

Fis-47 minuta, THIAGO MAZZITTELLI skorja millvi/in wara corner ta’ Martin Deanov, biex fis-67 minuta, Mqabba naqqsu l-iskor bi freekick ta’ DAVID AZZOPADI. Minuta mit-tmiem, THIAGO MAZZITTELLI g[aqqad ilhat-tricks.

Mqabba – B. Debono (C.

Callus), A. Scicluna, C. Cutajar, A. Abdilla, J. Anegbe, C. Micallef, D. Bonnici, C. Calleja (R. Schembri), D. Azzopardi, R. Vella, J.P. Muscat Bir]ebbu;a SP – P. Celeste (G. Farrugia), R. Micallef, J. Farrugia, M. Hrubsa (V. Dos Santos Periera), R. Mintoff, F. Peplow (R. Duca), P. Camilleri, M. Rizzolo Brisolla, M. Deanov, T. Mazzitelli, M. Camilleri Referee – Malcolm Spiteri

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

Sport

33

FOOTBALL – L-EWWEL DIVI}JONI

Ewurun ipo;;i lil Naxxar fil-Premier minn Christopher Cassar

NAXXAR L. ………......…. 2 LIJA A. ………………..…. 0

Anthony Ewurun skorja doppjetta, wie[ed f’kull taqsima, biex Naxxar reb[u lkonfront dirett kontra Lija Athletic u kisbu post filkampjonat Premier sta;un ie[or. Fl-iktar log[ba importanti tal-ista;un g[a]]ew; na[at, l-ispettaklu kien wie[ed fqir, i]da r-reb[a marret g[and l-a[jar tim.

Lija ippruvaw jilag[bu g[addraw, li kien ifisser promozzjoni g[alihom; i]da wara li Naxxar marru filvant;; b’goal li Lija setg[u fa/ilment evitaw, huma ma kinux kapa/i jinkwetaw wisq lid-difi]a Naxxarija, biex fla[[ar minuti, il-Lions a//ertaw bit-tieni goal u g[alqu llog[ba.

B’sorpri]a, il-kow/ ta’ Naxxar, Winston Muscat, [alla lil Mendes Ribeiro u Darren Falzon fuq il-bank tas-sostituti u beda b’Ewurun u b’Marlon Briffa. Wara ]ew; minuti, /ans tad-deheb g[al-Lions meta daqqa tar-ras ta’ André Rocha Da Silva kienet salvata minn fuq il-linja minn Dejan Vukovic.

Risposta ta’ Lija b’/ans g[al Ige, li kien anti/ipat minn Sunday Eboh. Fl-14-il minuta, corner ta’ Doffo, daqqa tar-ras o[ra ta’ Rocha Da Silva, u save tal-goalkeeper Bonnici. Fl-24 minuta azzjoni ta’ Erjon Beu, li kkrossja lejn Ige, li laqat ilballun [a]in.

Fit-28 minuta, Naxxar imorru fil-vanta;; meta free-kick ta’ Doffo qarraq bil-goalkeeper Bonnici, bil-ballun ja[bat malmimduda u mir-rebound kien EWURUN li kompla l-ballun g[al ;ewwa. Minuta wara, /ans ie[or g[al Naxxar b’[ar;a kura;;u]a ta’ Bonnici f’saqajn Rocha Da Silva.

Fit-tieni taqsima, Naxxar g[a]lu li jikkontrollaw lillavversarji, li [ar;u iktar iddeterminati u aggressivi. I]da kienu Naxxar bl-ewwel periklu bi free-kick ta’ Doffo salvat minn Bonnici, u Lija wie;bu bi free-kick ta’ Beu, li Azzopardi salva fa/ilment. Fl-64 minuta,

L-iskwadra ta’ Naxxar Lions qabel il-partita de/i]iva kontra Lija, ilbiera[ (Ritratt> Martin Agius)

azzjoni tajba ta’ Ige, li qassam lejn Beu, li x-xutt fil-baxx tieg[u kien salvat b’diffikultà minn Azzopardi.

Ftit wara, Azzopardi re;a’ salva xutt bid-dawra ta’ Beu hekk kif Lija bdew i]idu lisforzi tag[hom. Fil-81 minuta, free-kick ta’ Evano Briffa jg[addi j[akkek mal-mimduda, filwaqt li f’kontrattak Naxxari, is-sostitut Darren Falzon impenja lil Bonnici. {ames minuti mit-tmiem, Naxxar irduppjaw u a//ertaw mill-promozzjoni meta f’azzjoni ta’ kontrattakk ta’ Darren Falzon, dan qassam lejn ANTHONY EWURUN, li dar tajjeb mal-goalkeeper u xe[et f’lasta vojta.

Naxxar L – J. Azzopardi, L. Micallef, J. Vella, K. Drago, S. Eboh, V. Bellia, A. Rocha Da Silva (G. Camilleri), M. Briffa (D. Falzon), P. Doffo, A. Buhagiar, A. Ewurun (M. Del Negro) Lija A – L. Bonnici, C. Giordemaina, M. Fleri Soler, D. Scerri, E. Beu, D. Vukovic (T. Fleri Soler), L. Konda, E. Briffa, A. Scicluna, B. Antignolo (A. Sacco), A. Ige Referee – Marco Borg

G]ira jtemmu b’reb[a G}IRA U. ……………….. 2 }EJTUN C. ……………… 1

G]ira u }ejtun temmew limpenji fil-kampjonat, bilMaroons jo[or;u rebbie[a, 2-1, f’log[ba li offriet l-a[jar tag[ha fl-a[[ar minuti. G]ira kien jimmeritahom ir-reb[a f’log[ba milg[uba ming[ajr [afna tatti/i]mu u f’atmosfera ta’ log[ba ta’ [biberija.

G]ira kienu a[jar fl-ewwel taqsima u da[lu meritatament jistrie[u b’goal vanta;;. Dan ilgoal wasal fit-29 minuta minn azzjoni ta’ penalty, meta Matthew Pisani waqqa’ lil Yanis Tonna fil-kaxxa u mill[dax-il metru kien AARON XUEREB li spara fix-xibka.

Iktar qabel, G]ira resqu qrib b’xutt ta’ Yanis Tonna, li kien salvat b’diffikultà millgoalkeeper Jurgen Tabone.

Tabone salva wkoll daqqa tar-

ras mill-vi/in ta’ Aaron Xuereb u d-difensur ta’ }ejtun, Charlò Magro, g[al ftit m’g[amilx auto-goal f’attentat li jikklerja.

Fis-56 minuta, }ejtun vi/in ilgoal tad-draw meta Carabott qabbe] il-ballun minn fuq ilgoalkeeper ta’ G]ira, Gerada; i]da White salva goal /ert meta tajjar minn fuq il-linja.

Sitt minuti mit-tmiem, G]ira irduppjaw l-iksor meta SUNNY OGBEMUDIA b’azzjoni personali qabe] g[add ta’ plejers u minn tarf il-kaxxa fajjar xutt fil-baxx, li spi//a fix-xibka.

Minuta wara, }ejtun naqqsu liskor meta ADRIAN CARABOTT skorja wara li ir/ieva ming[and Kenneth Abela. Fis-87 minuta, azzjoni o[ra ta’ Ogbemudia, li qassam lejn Shennowo, li mill-vi/in laqat il-lasta.

G]ira Utd: K. Gerada, J.P. Vella

Kif Spi//aw *Vittoriosa S * Naxxar L

L R D T F K Pt

22 13 5 4 41 22 13 5 4 47 Pietà H 22 13 4 5 46 Lija A 22 13 3 6 42 St. Andrew’s 22 11 5 6 44 Marsaxlokk 22 9 5 8 38 Gudja U 22 8 6 8 36 G]ira U 22 5 9 8 27 Bir]ebbu;a SP 22 6 5 11 38 }ejtun C 22 5 6 11 21 **Dingli S 22 4 4 14 21 **Mqabba 22 1 5 16 24 *Vittoriosa u Naxxar promossi **Dingli u Mqabba relegati

28 44 22 44 22 43 30 42 33 38 44 32 37 30 29 24 43 23 35 21 50 16 51 8

(S. Shead), A. White, A. Xuereb, P. Grima, A. Shennowo, S. Meilaq, L. Camilleri, S. Ogbemudia, J.B. Gatt (J. Mangano), Y. Tonna (M. Tabone). }ejtun C: J. Tabone, E. Azzopardi, C. Magro, M. Pisani (K. Zahra), D. Zahra, Z. Vukovic, A. Farrugia, J. Spiteri, K. Abela, A. Carabott, J. Galea (K. Vassallo).

Referee: Philip Farrugia

34

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

Sport

INTERVISTA

Qabel ftit kienet ting[ata importanza g[all-preparazzjoni fi]ika u mentali

– Nathan Lee Xuereb

Nathan Lee Xuereb hu tiratur ]ag[]ug[ tad-Double Trap li qed jimxi fuq il-passi ta’ William Chetcuti bit-tama li Malta g[ad xi darba twettaq il-[olma ta’ [afna, dik li tirba[ midalja tad-deheb flOlimpjadi.

Nathan di;a` g[amel isem mhux biss f’Malta imma anke fil-qasam internazzjonali u dan ikompli jikkonferma kemm fuq ba]i ndividwali, filqasam sportiv, hu aktar probabbli g[al pajji]na li jikseb su//ess.

F’din l-intervista CHRIS MUSCAT tkellem ftit ma’ Nathan Xuereb biex f’isem ilqarrejja jsir jaf a[jar lil Nathan Xuereb, minn fejn beda, kif i[ares lejn irregolamenti l-;odda u fejn qed jimmira li jasal f’dan lisport li hu bla dubju l-aktar sport li ta su//ess lil pajji]na fl-a[[ar snin.

Int bdejt dan l-isport ta’ eta` ]g[ira tant li kellek i;;ib li/enzja spe/jali biex tkun tista’ tibda tipprattikah. Min hajrek u lejn min kont t[ares b[ala l-idolu tieg[ek^ “L-ewwel im[abba g[al dan l-isport nibtet minn meta kont immur nara lil missieri jispara fuq id-dritta. Kien hemm fejn bdejt nispara xi tir u rani William Chetcuti li [ajjarni nibda nipprattika dan l-isport mieg[u bis-serjeta`. Wara xi perjodu nispara ma’ William, dan tal-a[[ar kien irrakkomandali li nibda nit[arre; ta[t kow/ personali u ressaqni hu stess mal-kow/ tieg[u Jimmy Bugeja, li minn dak i]-]mien ‘l hawn baqa’ jittrenjani sal-;urnata tallum.”

Mhux sigriet li biex tipprattika u g[all-im[abba li kellek lejn l-isport ittraskurajt ukoll xi ftit l-iskola. Illum il;urnata x’parir tag[ti lil min irid jimxi fuq il-passi tieg[ek^ “Il-;enituri tieg[i minn dejjem kienu jimbuttawni [afna lejn l-istudju.

Madankollu lejn dan l-a[[ar sentejn, kemm ili li qbadt nittrenja u nispara fuq ba]i professjonali, bdew ja[btuli le]amijiet tal-a[[ar tas-sena ma’ kompetizzjonijiet importanti barra minn Malta u g[aldaqstant kelli bilfors nag[]el bejniethom it-tnejn.

“Illum il-;urnata jiddispja/ini li ma ng[atajtx i/-/ans li nag[mel l-e]amijiet fi ;ranet differenti g[aliex kieku kont nipprova nla[[aq aktar mag[hom it-tnejn.

Na[seb li jekk il-Ministeru tal-Edukazzjoni jikkunsidra dawn l-affarijiet, ninsab /ert li aktar ;enituri j[e;;u lil uliedhom sabiex jie[du lisport b’aktar serjeta` filwaqt li jkunu jistg[u jiddedikaw xorta [in bi]]ejjed biex javvanzaw fl-istudju.”

Tiratur irid ikun preparat fi]ikament u mentalment g[aliex sport b[al dan jirrikjedi pre/i]joni u sa /ertu punt kalma. Kif tipprepara ru[ek u min jg[inek^

“Fi ]minijiet mg[oddija ftit kienet qed ting[ata importanza g[allpreparazzjoni fi]ika u mentali.

Madankollu meta tibda tit[allat ma’ /ertu tiraturi rinomati barranin, malajr tibda tinduna li dawn ikunu qed ji;u preparati spe/ifikament f’diversi oqsma. Kien hawn li g[al dawn l-a[[ar sentejn bdejt nitt[arre; fi]ikament ta[t il-kow/ Jesmond Zammit.

It-ta[ri; jikkonsisti fi preparazzjoni atletika anke avvanzata, e]er/izzji spe/ifiki biex intejjeb ir-riflessi u preparazzjoni mentali.

Frankament, illum nista’ nikonferma li dan it-ta[ri; g[inni [afna biex nag[mel qab]a fil-kwalita` g[aliex jg[inek tibqa’ b’sa[[tek [afna mentalment u tassorbi lpressjoni waqt fa]ijiet kru/jali tal-kompetizzjonijiet.”

Kemm tiddedika [in mill;urnata jew fil-;img[a g[atta[ri;^ Fiex jikkonsisti tta[ri; tieg[ek^ “Nista’ ng[id li b’xi bod jew ie[or b[alissa qieg[ed nittrenja minn darba sa’ darbtejn kulljum bejn ta[ri; fi]ikali, mentali u tekniku.

Kemm ili li spi//ajt milliskola qieg[ed inkun nista’ nqassam [ini [afna a[jar g[aliex matul dawn l-a[[ar sag[tejn ;ieli kelli nibda tta[ri; tieg[i sa’ minn kmieni filg[odu qabel ma mmur liskola. Sessjoni tat-ta[ri; fi]ikali tie[u bejn wie[ed u ie[or sieg[a u nofs filwaqt li sessjoni ta’ sparar iddum bejn sag[tejn u tlieta.”

Int irba[t il-Grand Prix ta’ Malta biex sirt l-i]g[ar tiratur li qatt reba[ din ilkompetizzjoni. X’effett kellu dan is-su//ess fuq il-karriera tieg[ek^ “S’issa kelli diversi su//essi minkejja l-eta` ]ag[]ug[a li g[andi. Madankollu li tirba[ unur f’pajji]ek u tara lillMaltin jifir[u bis-sa[[a tieg[ek hija esperjenza tal;enn u xi [a;a ndimentikabbli. Na[seb li dan l-unur tellag[ni f’livell ie[or mal-isportivi Maltin u llum il;urnata hawn [afna aktar nies li qieg[din isegwuna f’dan lisport.”

Kellek /ans tmur anke flOlimpjadi imma ma morts.

Kif [adtha^ M’attendejtx g[all-a[[ar Olimpjadi min[abba l-fatt li Malta ma ng[atatx Wild Card, u g[aldaqstant ma stajtx nitla’ minkejja li probabbli kont g[addej mill-aqwa mumenti fil-karriera tieg[i s’issa.

Xtaqt tlajt g[aliex na[seb li kieku kont hemm Malta kien ikollha ]ew; /ansijiet g[al midalja minflok /ans wie[ed.”

X’inhi l-opinjoni tieg[ek dwar ir-regolamenti l-;odda tad-Double Trap li da[lu fisse[[ din is-sena. Ta[seb li dawn jag[mlu l-isport aktar attraenti^ “Frankament ng[id li bidliet ta’ din ix-xorta narawhom ]ejda [afna g[aliex trid tibda

Nathan Lee Xuereb bid-dedikazzjoni u ftit fortuna kollox possibli

kollox mill-bidu u anke tibdel it-teknika waqt it-ta[ri; biex, bl-g[ajnuna tal-kow/, tiskopri metodi ;odda li jistg[u jer;g[u itellg[uk ma’ l-aqwa tiraturi. Il-po]ittiv f’dan kollu huwa li jien g[adni ]g[ir u g[alhekk forsi nista’ nkun ftit vanta;;jat biex nadatta ru[i g[al dawn ilbidliet fir-regolamenti.”

Mort tie[u sehem issa f’diversi kompetizzjonijiet barra minn xtutna. Kif tikkompara l-livell tieg[ek ma’ ta’ barra, apparti rri]ultati^ “Illum il-;urnata, minkejja li forsi g[adni nieqes millesperjenza, jien inqis lili nnifsi kapa/i daqs l-aqwa tirturi fid-dinja f’dan l-isport.

Dawn il-kompetizzjonijiet jg[inuni mhux ftit biex ng[olli l-kunfidenza tieg[i u nitg[allem nassorbi lpressjoni waqt ilkompetizzjonijiet, u g[aldaqstant inkun nista’ nkun aktar konsistenti flisparar tieg[i. L-aqwa tiraturi fid-dinja huma dawk li kapa/i jassorbu l-pressjoni f’mumenti krucjali tal-kompetizzjoni.

G[aldaqstant dawn lesperjenzi qed jg[inuni [afna biex inkun nista’ ntejjeb illivell tieg[i f’dawn ilkompetizzjonijiet.”

Fejn temmen li tista’ tasal fil-Log[ob tal-Pajji]i ]-}g[ar, tal-Mediterran, Tazza tadDinja u forsi anke flOlimpjadi^ “Il-Log[ob tal-Pajji]i ]}g[ar kienet sa’ tkun opportunita` kbira g[alina

sabiex in;ibu l-Midalji g[al Pajji]na f’dan l-isport.

Madankollu jidher li hemm /ans kbir li l-kompetizzjoni tad-double trap ma ssirx ri]ultat ta’ nuqqas ta’ parte/ipazzjoni f’dan is-settur.

Tkun verament [asra, g[aliex kienet tkun opportunita` unika g[al pajji]na.”

Kemm tqisu importanti lfatt li meta tikkompeti barra qed ikollok mieg[ek lil William Chetcuti u tikkompeti wkoll mieg[u^ Titkellmu flimkien qabel ilkompetizzjoni dwar ilprestazzjoni tag[kom.

“Jien u William nitrenjaw flimkien kuljum u nista’ frankament ng[id li niddiskutu l-prestazzjonijiet tag[na l-[in kollu kemm bejnietna u kemm mal-kow/ Jimmy Bugeja. Illum il;urnata jien u William drajna nikkumplimentaw lil xulxin waqt it-ta[ri; u nitrattaw lil xulxin b[ala kompetituri normali waqt kompetizzjonijiet.”

X’ta[seb li hi d-differenza bejnek u bejn William, ji;ifieri f’dak li hu sparar^ Tu]aw tattika differenti minn xulxin^ “Ftit jew wisq kul[add ikollu tendenzi kemmxejn differenti li wie[ed jimplimenta skont il-qawwa u d-dg[ufija tieg[u. Pero, fuq ba]i ;enerali tintu]a tattika pjuttost komuni hekk kif rakkomandata mill-kow/ tag[na.”

Kemm tag[mel u]u mirranges tal-Bidnija u minn dak

elettroniku li hemm filKumpless ta’ {al-Kirkop.

“Ir-Range tal-Bidnija huwa il-lok fejn nittrenjaw fuq ba]i regolari. Il-kumpless ta’ {alKirkop nattendu spe/ifikament biex nattiraw aktar tfal lejn dan l-isport u ng[inu kif ikun hemm b]onn fil-ta[ri; tag[hom.”

Fl-a[[arnett, temmen li Malta g[ad ikollha Champion Olimpiku f’dan l-isport. Tara ]g[a]ag[ o[ra b[alek promettenti^ “L-aqwa tiraturi fid-dinja huma ftit jew wisq ta’ l-istess livell u waqt kull kompetizzjoni [afna jiddependi mill-forma talindividwu f’dik il-;urnata.

Illum il-;urnata kemm jiena u kemm William qieg[din flog[la livelli u fil-mument tag[na, t-tnejn li a[na kapa/i n[abbtuha ma’ kwalunkwe tiratur. G[aldaqstant b’[afna xog[ol u bi ftit fortuna kollox jista’ jkun possibli.”

Fi tmiem l-intervista Nathan xtaq jirringrazzja pubblikament lill-KMS , lKOM, il-Federazzjoni talIsparar, Jonathan Darmanin tat-Team Sport li hu lisponsor uffi/jali tieg[u, lillkow/is Jimmy Bugeja u Jesmond Zammit, lil s[abu ttiraturi u lill-familja tieg[u g[all-inkora;;iment u lg[ajnuna kemm morali kif ukoll finanzjarja.

Ringrazzjamenti jmorru wkoll g[all-[afna [bieb u supporters li jg[inuh u jsegwu l-progress tieg[u.

Unuri u tragwardi mil[uqa fl-2012 Ir-4 post f’Senior World Cup li saret f’Tucson , l-Amerika - Marzu 2012 – l-i]g[ar tiratur li qatt wasal f’finali ta’ World Cup. Ir-reb[ tat- tielet edizzjoni tal-Gran Prix ta’ Malta li saret fil-Bidnija f’April 2012, g[amel straight fil-barage.

Rebbie[ tal-Junior Competition - Green Cup li saret f’Umbria Verde, l-Italja – Mejju 2012.

Midalja tal-fidda fil-Junior European Championship li saru ?ipru – Mejju 2012.

Gran Prix li sar fis-Slovenja – it-tielet post.

Kwalifikazzjoni g[all-World Cup Finals li saru fis-Slovenja, fejn jikkompetu l-aqwa 12-il tiratur mondjali tas-sena - id-9 post (l-ewwel Junior Competitor li qatt wasal f’dan l-istadju) – Settembru 2012.

Gold Award & Special Achievement – unur mog[ti mill-KOM. L-Isportiv }ag[]ug[ tas-sena fil-Malta Sports Awards.

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

Sport

35

Su//ess ie[or g[al Mark Cuschieri fi Sqallija minn Kenneth Vella

Il-;img[a li g[addiet, debba o[ra propjetà tal-Malti Mark Cuschieri, Cape Devotion, kellha su//ess ie[or ewlieni fil-korsa tal-Mediterran fi Sqallija. Ta[t il-gwida tassolitu Antonio Cannella, din id-debba ta’ tliet snin [ar;et rebbie[a fit-ti;rija Premio Impish fuq distanza ta’ 1600m.

Cape Devotion, li hi m[arr;a minn Marco Sardelli, qasmet il-linja finali l-ewwel minn Singapore Black (Stefano Guerreri) u Futuro Anteriore (Giuseppe Formica).

Coup De Talon (Davide Migliore) temm ir-raba’.

B’kollox kienu sebg[a ]]wiemel li [adu sehem f’din it-ti;rija. Matul il-;img[a tkellimt ma’ Mark Cuschieri dwar dan is-su//ess.

Hu qal li Cape Devotion di;à tatu /ertu sodisfazzjon.

Sal-lum ;riet fi 12–il ti;rija fil-karriera tag[ha, reb[et erba’ ti;rijiet u kellha wkoll [ames pjazzamenti.

“Din id-debba xtrajtha ftit tax-xhur ilu mill-Irlanda, twieldet fil-Gigginstown House Stud u ti;i bint listaljun popolari Cape Cross u Royal Devotion. G[andha demm tajjeb [afna min[abba li nannuha ji;i l-famu] Sadler’s Wells,” tenna Cuschieri.

Mark Cuschieri jittama li l2013 tkun ukoll sena ta’ su//ess b[as-sena li g[addiet.

Niftakru li fl-2012, Cuschieri spi//a l-a[jar sid tal-korsa ta’ Sirakuza filwaqt li skont listatistika nazzjonali Taljana hu temm ukoll fil-[ames post tal-a[jar sidien tal-galopp filpeninsula Taljana.

Fi Frar li g[adda, Mark Cuschieri ;ie onorat ukoll blaward g[all-a[jar sid talgalopp fix-xena internazzjonali waqt it-tieni edizzjoni tal-Malta Horse Racing Awards.

Fl-a[[ar xhur, is-sid Malti investa wkoll fit-twaqqif ta’ /entru ;did tat-ta[ri; li jinsab biswit il-korsa ta’ Sirakuza.

Attwalment hu g[andu ’l fuq minn tletin ziemel fl-istalel tieg[u.

Fl-azzjoni llum

Intant illum ]iemel ie[or propjetà ta’ Mark Cuschieri, Lord Ufwain, se jkun qieg[ed jie[u sehem fit-ti;rija mistennija Premio Parioli li se ssir fil-korsa ta’ Le Capanelle fil-belt kapitali Taljana Ruma.

Din it-ti;rija se tkun miftu[a g[al ]wiemel ta’ tliet snin u se ssir fuq distanza ta’ mil. G[al din l-okka]joni ]]iemel ta’ Cuschieri se jkun misjuq minn wie[ed millaqwa jockeys fi Franza, Loritz Mendizabal.

Fl-Italja il-Premio Parioli hija kkunsidrata importanti daqs it-2000 Guineas flIngilterra.

Timoko f’forma mill-aqwa Nhar is-Sibt li g[adda filkorsa ta’ Enghien fi Franza saret l-edizzjoni ta’ din issena tal-Prix de l’Atlantique,

ti;rija internazzjonali fuq distanza ta’ 2150m u li kellha bidu bil-karozza tat-tluq. {are; rebbie[ il-Fran/i] Timoko li kien misjuq millBel;jan Joseph Verbeeck.

Dan f’medja ta’ 1.12.8” filkilometru u minn Triode de Fellier (A. Barrier) u Quomba de Guez (J.M. Bazire).

It-Taljan Main Wise As (Pierre Levesque) kellu wkoll wirja tajba bi pjazzament firraba’ pozizzjoni. Ir-rebbie[ tal-famu]a Prix d’Amerique f’Jannar li g[adda, Royal Dream (Jean Philippe Dubois) da[al fis-sitt post.

Timoko g[andu sitt snin u hu m[arre; minn sidu stess, Richard Westerink. Filkarriera tieg[u ;era f’41 ti;rija, reba[ 14 minnhom u kellu 17-il pjazzament. Sallum reba[ ’il fuq minn €1.392,830 fi premijiet.

Su//ess ewlieni wkoll g[al Maharajah Fl-istess jum fl-I]vezja saret

it-ti;rija Olympiatravet filkorsa ta’ Aby fuq distanza ta’ 2140m u bil-bidu bil-karozza tat-tluq. Hawnhekk, il-kwotat Maharajah (Orjan Kihlstrom) ma falliex. Dan qasam il-linja finali l-ewwel f’medja ta’ 1.11” fil-kilometru.

Ittrijonfa quddiem il-Fran/i]a Roxana De Barbray (Dominik Locqueneux) u Sebastian K (Ake Svanstedt). Il-Fran/i] Save The Quick (Torbjorn Jansson) da[al fir-raba’ pozizzjoni.

Ir-rebbie[ hu m[arre; minn Stefan Hultman li hu kkunsidrat fost l-aqwa trainers li g[andna fil-kontinent tag[na.

Ming[ajr dubju din it-ti;rija ntu]at mid-diversi trainers b[ala preparazzjoni ghallkompetizzjoni Elitloppet li ssir fl-a[[ar tax-xahar id-die[el filkorsa ta’ Solvalla fl-Izvezja u li hija kkunsidrata l-avveniment ewlieni tat-trott fl-Iskandinavja.

Timoko, il-Fran/i] li dan l-a[[ar ikkonferma li hu fost l-aqwa ]wiemel fil-kontinent

Cape Devotion, debba propjetà ta’ Mark Cuschieri li qieg[ed ikollha su//ess fi Sqallija

LOKALI

Ti;rija Premier l-aktar mistennija Illum waranofsinhar filkorsa tal-Marsa se ssir is-16-il laqg[a tal-ista;un fuq tmien ti;rijiet tat-trott fuq distanza ta’ 2140m. Minn dawn, l-aktar wa[da mistennija se tkun ti;rija tal-klassi Premier li se tkun is-seba’ wa[da u tibda fil-5 p.m.

Il-laqg[a tal-lum se ssir fuq forma ta’ gymkana li jfisser li mhux se jing[ataw punti lirrebbie[a biex ji;u promossi fi klassijiet aktar g[olja.

Tlettax se jkunu ]-]wiemel miktubin fit-ti;rija Premier, fosthom ]ew; debuttanti.

Dawn huma l-;did Fran/i] Orly Meslois, Celebrity Photo, debuttant ie[or Fran/i] Reves de Magalou, Nagano Phedo, Argus Hanover, Veikko Hornline, Skip Dimanche, Nicos de Peneme, Parabellum, Oviedo Vici, Noble d’Ete, Skars Hanna u Mark de Chamant.

Misjuqa minn Jeffrey Said, l-I]vedi]a Skars Hanna tibda favorita li tie[u t-tieni reb[a infila u t-tielet f’Malta minn Veikko Hornline (Carl Caruana) u Mark de Chamant (Michael Seychell).

L-ewwel ti;rija, li tkun wa[da tal-klassi Copper, tibda fis-2.30pm.

Tbassir.

I ti;rija. Klassi Copper.

Dist – 2140m. Win – Esmeralda Run. Place – Pronto du Lys, Minou de Perdriat.

II ti;rija. Klassi Bronze.

Dist – 2140m. Win – Willesden Hanover. Place – Noe de Loudat, Petchora.

III ti;rija. Klassi Copper.

Dist – 2140m. Win – Royal Pointer. Place – Royal Qui, Andri Boko.

IV ti;rija. Klassi Silver.

Dist – 2140m. Win – Lonshults Erik. Place – Ouragan de Valsoiz, Bankir Zon. V ti;rija. Klassi Gold.

Dist – 2140m. Win – Hulot.

Place – Phenix de la Roque, Anguz RC. VI ti;rija. Klassi Silver.

Dist – 2140m. Win – Manuel Jet. Place – Mr Snowman, Darco As. VII ti;rija. Klassi Premier. Dist – 2140m. Win – Skars Hanna . Place – Veikko Hornline, Mark de Chamant.

VIII ti;rija. Klassi Gold.

Dist – 2140m. Win – Super Qui. Place – Carnegie Hall, Oscar Indien.

36 Sport

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

BUNDESLIGA

Bayern iwaqqfu rekord ta’ punti u Bremen fl-inkwiet Bayern Munich , li di;à huma inkurunati Champions , waqqfu rekord ta ’ punti g[al sta;un fil Bundesliga b ’ reb[a , 1- 0 , fuq Freiburg , u Werder Bremen komplew jersqu aktar vi/in ir - relegation .

Free - kick ta ’ Xherdan Shaqiri fl - ewwel taqsima [alla lil Bayern – li qed ifittxu t - treble – bi 84 punt , tlieta aktar mir rekord pre/edenti mwaqqaf minn Borussia Dortmund l - ista;un li g[adda , u meta fadal tliet partiti g[al tmiem il kampjonat .

Bayern g[amlu g[axar bidliet mit - tim li lag[ab kontra Barcelona u reba[ 4 - 0 fi/ - Champions League , u rre;istraw is - 27 reb[a f ’ 3 1 log[ba waqt li tejbu d - differenza tal goals g[al 76 .

Werder Bremen kienu meg[lubin b ’ goal kontroversjali ta ’ Stefan Kiessling minn penalty g[and Bayer Leverkusen wara foul ta ’ Mielitz fuq Sidney Sam , fil - 35 minuta , u l - erba ’ darbiet champions issa jinsabu biss ]ew; punti bog[od minn post fir - relegation playoff wara li Augsburg

Ri]ultati

Augsburg v Stuttgart B. Leverkusen v W. Bremen B. Munich v Freiburg Hoffenheim v Nuremberg Wolfsburg v B. M’gladbach F. Dusseldorf v B. Dortmund Greuther F. v Hannover

Illum

Mainz v E. Frankfurt Schalke v Hamburg Kif Jinsabu

3-0 1-0 1-0 2-1 3-1 1-2 2-3

L RD T F K 1 90 14 5 76 36 7 59 38 10 50 46 10 40 37 11 43 42 9 38 42 12 36 46 14 54 57 11 41 46 11 36 36 14 33 50 11 34 42 15 45 60 15 37 49 15 30 45 18 37 60 19 22 55

*B. Munich 31 27 3 B. Dortmund 31 19 7 B. Leverkusen 31 16 8 Schalke 04 30 13 7 Freiburg 31 12 9 Eintracht F 30 13 6 B. M’gladbach 31 11 11 Hamburg SV 30 13 5 Hanover 96 31 12 5 Wolfsburg 31 10 10 Mainz 30 10 9 Stuttgart 31 11 6 Nuremberg 31 9 11 W. Bremen 31 8 8 Fortuna D 31 7 9 FC Augsburg 31 7 9 Hoffenheim 31 7 6 **Greuther F. 31 3 9 * Bayern Champions **Greuther relegati

Pt 84 64 56 46 45 45 44 44 41 40 39 39 38 32 30 30 27 18 Xherdan Shaqiri (xellug), li skorja l-goal tar-reb[a g[al Bayern fl-azzjoni kontra Freiburg

g[elbu lil Stuttgart 3 - 0 .

Sascha Moelders , Marcel De Jonh u l - Korean Ji Dong - Won skorjaw il goals fl - ewwel taqsima g[al Augsburg , li jinsabu fis -1 6 - il post .

Hoffenheim , li jinsabu fis -1 7 - il post , ukoll reb[u meta g[elbu lil Nuremberg 2 -1, u baqg[u tliet punti

wara Augsburg . Tobias Weis u Sejad Salihobiv skorjaw fl - ewwel nofs sieg[a g[al Hoffenheim u Timmy Simons irrisponda minn penalty fit - tieni taqsima .

Wolfsburg g[elbu lil Borussia Moenchengladbach 3 -1

wara li l - plejer ta ’ 1 8 - il sena , Maximilian Arnold , feta[ l - iskor bit - tielet goal tieg[u f ’ [ames partiti .

Intant , l - eks Champions , Eintracht Braunschweig , irritornaw fil - Bundesliga wara 28 sena b ’ reb[a , 1- 0 , g[and Inglostadt 04 , biex a//ertaw mill - promozzjoni

mit - Tieni Divi]joni .

Braunschweig , Champions tal - Bundesliga fl -1 967 u relegati fl -1 985 , ing[aqdu ma ’ Hertha Berlin b[ala t - timijiet promossi awtomatikament .

Damir Vranic skorja l uniku goal minn free - kick fl - a[[ar sekondi .

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

Sport 37

Ri]ultati u Klassifiki The Championship

Premiership

Illum

Reading v QPR Chelsea v Swansea Arsenal v Man Utd

Barnsley v Hull Blackburn v Crystal P Blackpool v Derby Bristol C v Huddersfield Cardiff v Bolton Ipswich v Birmingham Leeds United v Brighton M’boro v Charlton Millwall v Nottm Forest Wolves v Burnley Peterboro v Sheff Wed

Aston Villa v Sunderland

Kif Jinsabu

Kif Jinsabu

Cardiff Hull City Watford Brighton Crystal Pal Bolton Notts For Leicester Charlton Birmingham Ipswich M’boro Derby Burnley Blackpool Leeds Utd Blackburn Huddersfield Millwall Sheff Wed Peterboro Barnsley Wolves Bristol C

Man City v West Ham Everton v Fulham Southampton v West Brom Stoke v Norwich Wigan v Tottenham Newcastle v Liverpool

2-1 1-0 0-3 1-0 2-2 0-6

Illum

G[ada

Wigan v Spurs 2-2> Emmerson Boyce (it-tieni mix-xellug) ixellef il-ballun fix-xibka tieg[u stess g[al auto-goal klassiku (Reuters)

FOOTBALL FIR-RENJU UNIT

Auto-goal fl-a[[ar nifs itellef ir-reb[a lil Wigan Auto-goal ta’ Emmerson Boyce fl-a[[ar ta’ log[ba missielta fid-DW Stadium, qata’ [esrem i//elebrazzjonijiet ta’ Wigan Athletic, li sa sak il-[in dehru resqin lejn reb[a fuq Tottenham Hotspur u li kienet tiswielhom mitqilha deheb fil-;lieda attwali biex isalvaw posthom fil-Premiership.

It-telf ta’ ]ew; punti f’dan id-draw ta’ 2-2 ifisser li Wigan (il-finalisti tal-FA Cup) g[adhom f’po]izzjoni ferm prekarja meta jonqoshom biss erba’ loghbiet g[al tmiem il-kampjonat, u meta g[adhom it-tielet milla[[ar – ]ew; punti wara Aston Villa, li g[ada huma impenjati g[and Sunderland.

Kif inhuma l-affarijiet, Wigan bilfors iridu jfittxu lpunti massimi mil-log[biet li fadal, u b’dan id-draw anki jfisser li Tottenham g[andhom l-istess punti b[al Chelsea (li llum jilqg[u lil Swansea), u meta l-Blues jinsabu fir-raba’ post b’differenza ta’ goals a[jar u b’log[ba anqas mill-istess Spurs.

Intant, Tottenham [adu vanta;; bikri minn Gareth Bale u bid-difensur Boyce jikseb il-parità kwa]i malewwel, bir-ri]ultat jibqa’ 1-1 sa tmiem l-ewwel taqsima.

Intant, il-log[ba splodiet fit-tieni taqsima, b’Callum McManaman ipo;;i lil Wigan 2-1 minn fuq, u bil-Latics jikkontrollaw dan il-vanta;; sad-disg[in minuta, u meta Boyce xellef il-ballun g[al ;ox-xibka tieg[u stess waqt ta[wida fuq il-cross baxx ta’ Tom Huddlestone fil-kaxxa.

Wara l-konferma ta’ Manchester United b[ala /champions tal-Ingilterra g[all-g[oxrin darba fl-istorja tag[hom, l-attenzjoni issa daret fuq it-taqtig[a fin-na[a t’isfel tal-Premiership u meta anki qed ti]vol;i ;lieda interessanti li tidde/iedi t-tliet timijiet l-o[ra li jiffurmaw itTop Four u li jkunu ggarantiti

minn post fi/-Champions League fl-ista;un li ;ej.

Fil-log[ob l-ie[or talbiera[: ETIHAD STADIUM: Wara li fallew milli jiddefendu t-titlu ta’ Champions, Manchester City ]ammew mal-pronostiku u g[elbu lil West Ham United bl-iskor ta’ 2-1. City marru fil-vanta;; minn Sergio Aguero fit-28 minuta u [lew diversi okka]jonijiet o[ra, sakemm Yaya Tourè irdoppja seba’ minuti mit-tmiem. IlHammers kisbu konsolazzjoni fid-90 minuta meta Joe Hart fil-lasta ta’ City ma setax i]omm ix-xutt ta’ Andy Carroll, li spi//a ;ewwa.

GOODISON PARK: Everton kisbu reb[a minima fuq Fulham, fejn komplew isa[[u /-/ansijiet tag[hom li jilag[bu fl-Ewropa League flista;un li ;ej. Il-goal f’din irreb[a ta’ 1-0 skurjah Steven Pienaar, wara kwarta llog[ob, u wara li da[al tajjeb g[all-cross ta’ Seamus Coleman; bir-ri]ultat jikkundanna lill-Cottagers g[ar-raba’ telfa fl-a[[ar [ames log[biet li lag[bu.

ST MARY’S STADIUM: Southampton tilfu f’darhom kontra West Bromwich Albion bl-iskor kbir ta’ 0-3, u fejn spi//aw il-log[ba b’disa’ players wara li tke//ewlhom Gaston Ramirez u Danny Fox. Marc-Antoine Fortune feta[ l-iskor g[all-Baggies wara sitt minuti, u b’Romelu Lukaku jirdoppja fis-67 minuta wara li dar malgoalkeeper Artur Boruc.

Imbag[ad tke//a Ramirez g[al Saints u b’Fortune ukoll jintwera l-[amra – qabel Shane Long g[amilhom tlieta g[al West Brom b’xutt fil-baxx. Dan kollu se[[ qabel it-82 minuta, meta Fox spi//a mke//i g[al da[la kerha fuq avversarju.

BRITANNIA STADIUM: Stoke City huma kwa]i salvi

wara li g[elbu lil Norwich City 1-0 b’goal ta’ Charlie Adam mal-ftu[ tat-tieni taqsima. Il-Potters kellhom diversi /ansijiet biex i]idu lvanta;;, u bil-Canaries issa j[arsu lejn l-a[[ar impenji b’ammont ta’ ansjetà, avolja jinsabu sitt punti ’l fuq mizzona l-[amra.

St JAMES PARK:

Minkejja li kienu neqsin mill-attakkant prolifiku Luis Suarez (li qed jiskonta sospensjoni ta’ g[axar log[biet), Liverpool irnexxielhom jeg[lbu lil Newcastle United bl-iskor tennistiku ta’ 6-0, g[al ri]ultat li jitkellem wa[du.

Id-difi]a ta’ Newcastle kellha [ar;a mill-aktar di]astru]a, u bil-log[ba ma jkollhiex storja wara li Daniel Agger po;;a lir-Reds fil-vanta;; wara biss tliet minuti, u fejn feta[ g[al valanga ta’ goals minn Jordan Henderson (2), Daniel Sturridge (2) u Fabio Borini. Kwarta mit-tmiem tke//a Mathieu Debuchy talMagpies g[al foul fuq Philippe Coutinho.

LEAGUE ONE:

Doncaster Rovers g[elbu lil Brentford barra minn darhom biex mhux talli kisbu l-promozzjoni g[al The Championship, i]da a//ertaw li jitilg[u b[ala Champions – bil-Bees ikollhom jikkuntentaw b’post fil-play-offs g[allpromozzjoni. It-tim promoss l-ie[or hu Bournemouth, li telg[u b[ala runners-up.

Intant, Scunthorpe huma rraba’ tim li ;ie rrelegat g[al League Two, flimkien ma’ Bury, Hartlepool u Portsmouth.

LEAGUE TWO:

Aldershot u Barnet spi//aw relegati g[all-Conference wara telfiet rispettivi g[and Rotherham u Northampton.

Rotherham hu t-tieni tim promoss g[al League One wara /-champions, Gillingham.

Man Utd Man City Arsenal Chelsea Tottenham Everton Liverpool West Brom Swansea West Ham Fulham Stoke Southampton Norwich Sunderland Newcastle Aston Villa Wigan QPR Reading

L R D T F K Pti

34 27 3 4 34 21 8 5 34 18 9 7 33 18 8 7 34 18 8 8 35 15 14 6 35 14 12 9 34 14 6 14 33 10 12 11 35 11 9 15 35 10 10 15 35 9 13 13 35 9 12 14 35 8 14 13 34 9 10 15 35 10 7 18 34 8 10 16 34 8 8 18 34 4 12 18 34 5 9 20

League One

Brentford v Doncaster Bury v Yeovil Carlisle v Colchester Crawley v Hartlepool Crewe v Walsall Leyton Orient v Oldham Notts Co v Coventry Scunthorpe v Swindon Sheff Utd v Preston Shrewsbury v Portsmouth Stevenage v MK Dons Tranmere v Bournemouth

League Two

Accrington v Oxford Utd Wimbledon v Fleetwood Burton v Gillingham Cheltenham v Bradford Chesterfield v Exeter Dag & Red v York Northampton v Barnet Rochdale v Plymouth Rotherham v Aldershot Southend v Morecambe Torquay v Bristol Rovers Wycombe v Port Vale

78 61 65 66 60 52 67 46 43 41 44 31 47 33 38 43 36 39 29 37

35 31 35 35 43 38 42 44 42 49 53 41 57 54 45 66 63 62 56 65

84 71 63 62 62 59 54 48 42 42 40 40 39 38 37 37 34 32 24 24

Premier Sko//i]

2-2 3-1 0-0 3-2 0-2 0-0

Motherwell v Celtic

0-3 2-1 3-2 0-0 4-0 0-1 2-0 1-0 2-0 0-1 3-3

1-1

St Johnstone v Inverness Aberdeen v Kilmarnock Dundee v Hearts Hibernian v St Mirren

Illum I Div

Airdrie v Livingston Cowdenbeath v Dumbarton Morton v Hamilton Partick v Dunfermline Raith Rovers v Falkirk

II Div

Alloa v Albion Ayr v Arbroath Brechin v Stenhousemuir Queen of Sth v East Fife Stranraer v Forfar

III Div

1-1

2-1 1-3

1-1

3-1 1-2 2-2 0-1 1-2 1-0

L R D T F K Pti

45 25 11 9 45 24 6 15 45 23 8 14 45 18 18 9 44 18 14 12 45 18 13 14 45 17 16 12 45 18 11 16 45 16 14 15 45 15 15 15 45 16 12 17 45 18 5 22 45 15 13 17 45 15 13 17 45 14 16 15 45 16 10 19 45 14 15 16 45 15 12 18 44 15 10 19 45 15 10 20 45 15 9 21 45 14 12 19 45 14 9 22 45 11 8 26

0-1 3-2 0-2 2-2 2-0

1-1

2-0

East Stirling v Rangers Berwick v Annan Montrose v Queen’s Park Peterhead v Clyde Stirling v Elgin

70 59 84 67 70 67 61 68 61 62 48 61 64 60 60 55 54 51 51 51 64 54 55 58

43 50 56 43 60 59 56 46 58 68 59 68 62 60 61 65 61 71 61 61 72 68 67 80

86 78 77 72 68 67 67 65 62 60 60 59 58 58 58 58 57 57 55 55 54 54 51 41

1-0 1-0 1-0 3-3

0-2 2-3 0-2 3-3 0-0 4-1 0-1 1-2 2-2 0-3 2-4 0-2 1-2 3-0 1-1

38

Sport

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

BASKETBALL

Il-Holders Olympiakos fil-Final Four I/-Champions renjanti talEuroleague, Olympiakos Pireus, ikkwalifikaw g[all-

Final Four tal-kompetizzjoni wara reb[a, 82-78, fuq Anadolu Efes Istanbul, biex

[adu reb[a, 3-2, fuq l-a[jar minn [ames konfronti filkwarti tal-finali tal-playoff

series.

Olympiakos issa jilag[bu kontra r-runners-up tal-

ista;un li g[adda, CSKA Moscow, g[al post fil-finali, waqt li t-tmien darbiet Champions Real Madrid, jilag[bu kontra r-rivali Barcelona fis-semi-finali lo[ra fl-O2 Arena ta’ Londra, li se tkun qed tilqa’ dan illog[ob bejn l-10 u t-12 ta’ Mejju.

Efes dehru resqin lejn sorpri]a wara li marru 40-27 minn fuq fl-a[[ar battuti talewwel taqsima; imma Olympiakos, inkora;;iti millpartitarji numeru]i tag[hom, [adu l-kontroll tal-log[ba wara li kisbu d-draw, 49-49, f’nofs it-tielet sessjoni.

Il-playmaker Vassilis Spanoulis kien l-a[jar skorer tal-Griegi b’19-il punt, u lforward Giorgios Printezis, li skorja l-basket de/i]iv fil-final tas-sena l-o[ra mad-daqq talbuzzer fir-reb[a 62-61 fuq CSKA, irre;istra 15-il punt inklu] three-pointer fl-a[[ar sessjoni. ?IKLI}MU

Tlieta mistiedna g[at-Tour de France It-timijiet Fran/i]i ta’ Cofidis, Sojasun u Europcar ;ew mistiedna biex jie[du sehem fit-Tour de France.

L-organizzaturi qalu li g[allakbar ti;rija ta/-?ikli]mu li din is-sena se tkun qed ti//elebra l-100 sena tag[ha, normalment jistiednu erba’ timijiet, imma din is-sena inkludew biss tlieta, b’19-il tim irre;istrati fl-Elite World Tour.

It-tim Russu ta’ Katusha ing[ata l-li/enzja tal-World Tour, li tiggarantixxi post flaktar events presti;ju]i, wara li reb[u appell quddiem ilQorti tal-Arbitra;; Sportiv, li bidel ir-rifjut tal-applikazzjoni ori;inali.

Il-Europcar, is-sena l-o[ra bbrillaw bil-Fran/i] Thomas Voeckler, li temm l-a[jar /iklist fil-muntanji. Hu u sie[bu Pierre Rolland spi//aw fost l-ewwel g[axra g[at-tieni sena konsekuttiva.

Il-Europcar u l-Cofidis kienu mistennija ji;u mistiedna fit-Tour u l-a[[ar post ing[ata lil Sojasun g[addannu tat-tim }vizzeru IAM, li kienu meqjusin b[ala alternattiva.

It-Tour de France isir bejn id29 ta’ :unju u l-21 ta’ Lulju.

Sport 39

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

Mifsud Triganza jqarreb lil B’Kara lejn it-titlu minn Simon FARRUGIA

CHAMPIONSHIP POOL

1

B’KARA (1)

J. Haber, R. Pereira, N. Vukanac, A. Mendoza, J. Zerafa, R. Muscat, G. Sciberras, P. Fenech, E. Herrera, J.P. Mifsud Triganza, S. Haruna Shola Sost: R. Scicluna flok J.P. Mifsud Triganza 66min, J. Benites flok S. Haruna Shola 66min, R. Camenzuli flok J. Zerafa 75min

0

VALLETTA

Y. Cini, J. Caruana, I. Azzopardi, R. Fenech, E. Agius, M. Mifsud, W.Barbosa, A. Bello-Osagie, D. Rocha Dos Santos, J. Vandelannoite, L. Dimech Sost: R. Briffa flok E. Agius 49min, D. Bogdanovic flok A. Bello-Osagie 72min, D. Tourè flok M. Mifsud 80min

Imwissija: Zerafa, Pereira, Scicluna (B), Fenech (V) Skurjaw: Mifsud Triganza 36min (B) Referee: Mario Apap il-mument Player tal-Log[ba: Edward Herrera (B’Kara)

Goal ta’ Mifsud Triganza lejn tmiem l-ewwel taqsima witta t-triq g[al reb[a importanti g[al B’Kara, li g[elbu lil Valletta fil-konfront dirett.

B’din ir-reb[a, B’Kara telg[u wa[idhom fil-qu//ata minkejja li jekk Hibernians jeg[lbu lil Mosta llum jintla[qu mill-Pawlisti fuq 42 punt u kollox ji;i de/i] fl-a[[ar ;urnata, jekk mhux b’xi decider. Mill-banda l-o[ra, din it-telfa fissret it-tmiem tattamiet ta’ Valletta g[ar-reb[ tat-tielet kampjonat b’mod definittiv.

Fir-raba’ minuta, Valletta insidju]i meta kien Deni Rocha Dos Santos li sab lil BelloOsagie u dan naqas li jolqot bir-ras minn quddiem il-lasta.

Biex l-Istripes irrispondew fit-8 minuta, u kien Herrera li da[al

fil-kaxxa, bix-xutt fil-baxx tieg[u mdawwar f’corner minn Cini.

B’Kara kienu l-a[jar f’din ilparti tal-log[ba, u fil-15-il minuta, minn free-kick minn fuq ix-xellug ta’ Fenech, ilballun spi//a g[and Mendoza, bix-xutt tieg[u mill-vi/in ikun imblukkat mid-difi]a Beltija.

Biex kienu B’Kara li fis-36 minuta, meritatament fet[u liskor. Minn cross ta’ Herrera, il-ballun wasal fid-direzzjoni ta’ JEAN PIERRE MIFSUD TRIGANZA, li wara li kkontrolla mill-vi/in xe[et ilballun fix-xibka fost il-fer[ kbir u l-briju tal-partitarji Karkari]i.

Valletta [ar;u aktar aggressivi g[at-tieni taqsima, u fis-47 minuta xutt angolat ta’ Mifsud g[adda barra g[al ftit.

U fil-51 minuta, /ans tad-deheb

Ryan Fenech ta’ Valletta (xellug) janti/ipa lil Paul Fenech (Ritratti> Joseph Galea)

g[al B’Kara li jirduppjaw u kien Fenech li sab lil Herrera, dan kompla jinsisti u ]amm fuq saqajh, bil-cross isib lil Mifsud Triganza, li wa[du b’lasta vojta xe[et g[oli.

Valletta kienu sfortunati fl54 minuta, meta xutt middistanza ta’ Deni Rocha Dos Santos stampa mal-mimduda.

Mas-sieg[a log[ob, minn cross ta’ Azzopardi kien Mifsud li bir-ras ikkonkluda barra. }ew; minuti wara, free-kick ta’ Barbosa sab lil Deni Rocha

Dos Santos, li bir-ras laqat ilmimduda.

Fis-67 minuta, Valletta sabu x-xibka minn Vandelannoite, li bir-ras ikkonkluda g[al ;ewwa free-kick ta’ Barbosa; i]da lgoal ;ie m[assar g[al foul ta’ Dimech fuq il-goalkeeper Haber. U fid-69 minuta, f’azzjoni ta’ kontrattakk, Pereira sab lil Jhonnattann, li i]da tawwal il-ballun biex Cini anti/ipa.

Lejn l-a[[ar parti tal-log[ba, Valletta ]iedu l-pressjoni u fis-

76 minuta, minn cross ta’ Dos Santos, kien Mifsud li b’xutt fil-baxx minn nofs il-kaxxa impenja lil Haber. Biex fil-81 minuta, Tourè qassam lejn Bogdanovic, bix-xutt angolat minn ;ol-kaxxa ji;i mxellef f’corner minn Haber.

It-tisfira finali tefg[et lillpartitarji Karkari]i f’dellirju ta’ fer[ hekk kif filwaqt li qatg[u lil Valletta mit-taqtig[a g[allKampjonat, g[amlu pass importanti lejn ir-reb[ tar-raba’ kampjonat fl-istorja tal-klabb.

Poker minn Ohawuchi ja//erta lil Sliema mir-raba’ post B’erba’ goals ta’ Stanley Ohawuchi, Sliema Wanderers g[elbu lil Tarxien Rainbows, 4-3, u b’hekk a//ertaw mirraba’ post fil-Kampjonat Premier u /ans ta’ football Ewropew l-ista;un li ;ej.

I]-]ew; timijiet kienu ;ejjin minn telfiet fl-a[[ar [ar;a.

Sliema sfaw meg[luba minn

Hibernians, 2-3, filwaqt li rRainbows tilfu kontra Valletta, 1-3.

Neqsin g[al Sliema, Miguel Ciantar u Ivan Woods, barra mwe;;g[in flimkien ma’ Alex Muscat u Ian Zammit, li kienu sospi]i. Mill-banda lo[ra, il-kow/ Clive Mizzi kellu lil Carlo Mamo nieqes u

Gianluca Calabretta fl-azzjoni ma’ Mifsud ta’ Sliema

minfloku beda Sadowski.

Din kienet it-tieni reb[a g[al Sliema fuq Tarxien wara li fl-ewwel round, ilWanderers reb[u 3-2 filwaqt li Tarxien reb[u 2-1 ilkonfront mit-tieni round, billog[ba l-o[ra tintemm draw ming[ajr goals.

Wara biss 20 sekonda, Tarxien fet[u l-iskor meta kien ANDRÉ REINALDO DE SOUZA ESPOSITO li qabad ballun mal-linja tallemin, avvanza u b’xutt filbaxx sab ir-rokna tax-xibka.

Ir-reazzjoni tal-Wanderers kienet immedjata u kisbu lgoal tad-draw ftit tas-sekondi wara, meta kien Martinelli li qassam djagonalment lejn STANLEY OHAWUCHI, li wara li evita lill-goalkeeper tefa’ fix-xibka.

Fl-azzjoni li kien imiss, fl24 minuta, kienu Sliema li marru g[all-ewwel darba minn fuq. STANLEY OHAWUCHI avvanza minn fuq ix-xellug u baqa’ die[el fil-kaxxa, fejn ix-xutt tieg[u sab l-ispazju bejn il-lasta u lgoalkeeper. }ew; minuti wara, xutt ta’ Bajada ;ie mblukkat f’corner.

Sliema komplew fuq l-

CHAMPIONSHIP POOL

3

TARXIEN R. (1)

N. Vella, S. Sadowski, M. Caruana, A. Agius, A. Reinaldo De Souza Esposito, J. Grioli, M. Tanti, D.M. Bueno, B. Timotic, G. Calabretta, O. Anonam Sost: L. Da Silva Almeida flok G. Calabretta 46min, R. Sammut flok B. Timotic 69min

4

SLIEMA W. (2)

G. Zammit, L. Martinelli, S. Ohawuchi, P. Barbetti, J. Mintoff, M. Scerri, C. Gatt Baldacchino, S. Bajada, J. Mifsud, M. Muchardi, S. Biancardi Sost: B. Muscat flok S. Bajada 71min, A. Decesare flok J. Mintoff 75min, R. Dalli flok M. Scerri 80min

Imwissija: Calabretta, Anonam, Agius (T) Skurjaw: Reinaldo De Souza Esposito 1min, Bueno 70min, 76min (T), Ohawuchi 2min, 24min, 59min, 84min (S) Referee: Esther Azzopardi il-mument Player tal-Log[ba: Stanley Ohawuchi (Sliema W.)

offensiva u fid-29 minuta, minn corner ta’ Bajada, Mintoff naqas li jolqot u falla /ans tajjeb.

Fil-55 minuta, Ohawuchi kien vi/in li jikseb il-hat-trick wara pass ta’ Bajada; imma xorta wa[da t-tielet goal ta’ Sliema u ta’ STANLEY OHAWUCHI wasal fid-59 minuta, wara li n;ieb wa[du minn Martinelli u spara fissaqaf tax-xibka.

Tarxien da[lu mill-;did fillog[ba g[oxrin minuta mittmiem, meta kien DANIEL

MARIANO BUENO li bir-ras g[eleb lil Zammit fuq cross ta’ Tanti. Huma komplew juru l-a[jar ideat, u fis-76 minuta, kien Almeida li feta[ fuq DANIEL MARIANO BUENO, bix-xutt angolat tieg[u jsib ir-rokna tax-xibka.

L-eroj tal-Blues kien bla dubju STANLEY OHAWUCHI, li skorja rraba’ goal tieg[u, u dak li kellu jkun il-goal tar-reb[a fl84 minuta, meta wara pass ta’ Biancardi b’xutt fil-baxx g[eleb lil Vella.

40

Lokali

Il-{add, 28 ta’ April, 2013

BIR-RISPETT LEJN IL-PROFESSJONI MEDIKA

Skola ;dida kull sena> vittma tal-inkompetenza Laburista^ Il-manifest elettorali Laburista ta’ ftit ;img[at qabel l-elezzjoni ddikjara li gvern Laburista ‘se jkompli bil-programm ta’ bini ta’ skejjel ;odda’.

Ftit ;img[at wara lelezzjoni l-Gvern jistqarr fuq il-media li gvern Laburista :did se jag[ti aktar prijorità lit-tiswija u l-manutenzjoni ta’ skejjel qodma milli l-bini ta’ skejjel ;odda.

Imma meta tistaqsi jekk ilGvern hux fi [siebu jkompli jibni skola ;dida kull sena, ittwe;iba dejjem tkun li l-Gvern se jkompli bi programm ta’ skejjel ;odda. Imma ma jg[idx liema programm qed jirreferi g[alih u lanqas jg[id kemm-il skola se jibni u f’kemm snin.

Fil-[ames snin li g[addew gvern Nazzjonalista kien bena skola ;dida kull sena filwaqt li wettaq manutenzjoni estensiva fi 32 skola o[ra. Il-pjan kien, li dan ir-ritmu jin]amm fil[ames snin li jmiss.

Hu /ar li l-Ministeru talEdukazzjoni llum m’g[andux is-ser[an tal-mo[[ li l-gvern g[andu l-kapa/ità li jsib ilfinanzi me[tie;a biex ikompli

bl-investiment qawwi fledukazzjoni ta’ wliedna li konna drajna bih fl-a[[ar snin.

Gvern Nazzjonalista wara lie[or dejjem ta prijorità lilledukazzjoni g[aliex dejjem tqieset b[ala /-/avetta tassu//ess g[a]-]g[a]ag[ tag[na, g[all-[addiema tag[na u g[al pajji]na.

Gvern Nazzjonalista beda jfassal u jwettaq diversi riformi fosthom, lintroduzzjoni tal-kulle;;i u tal-prin/ipju ta’ inklu]joni fledukazzjoni, it-tne[[ija tale]ami kompetittiv tal-Junior Lyceum u l-Kurrikulu Nazzjonali ;did.

Dawn ir-riformi kellhom g[an wie[ed: Biex uliedna jirnexxu lkoll billi jil[qu lpotenzjal s[i[ tag[hom. {add ma kien g[ar-rimi.

I]da biex dawn ir-riformi jkunu implimentati kienu jirrikjedu wkoll skejjel moderni attrezzati b’ri]orsi moderni. Il-bini ta’ skejjel ;odda kien g[alhekk kumplimentari u essenzjali g[al riformi kbar fledukazzjoni li qed iwasslu biex ting[ata edukazzjoni ta’ kwalità lil uliedna.

minn Clyde Puli clyde.puli@parlament.mt

Gvern Nazzjonalista millewwel fehem li skola moderna kienet te[tie; li til[aq standards g[olja filkwalità ta’ fa/ilitajiet li jkollha, inklu] spazju adekwat g[at-tfal fil-klassijiet, laboratorji, fa/ilitiajiet sportivi, spazji rikreattivi u teknolo;ija moderna.

Gvern Nazzjonalista kien g[araf ukoll li /erti binjiet u]ati b[ala skejjel qatt ma setg[u jil[qu dawn il-livelli.

G[aldaqstant idde/ieda li jibni skejjel ;odda state of the

media•link COMMUNICATIONS

art minflok dawn l-iskejjel qodma, fl-istess waqt numru ta’ skejjel o[ra kienu identifikati biex issirilhom manutenzjoni estensiva biex jil[qu l-istandards me[tie;a.

Fil-fatt Gvern Nazzjonalista bena skola ;dida kull sena bejn l-2007 u l-2013; f’{al Kirkop, {al Qormi, Bormla, Pembroke, G[awdex, ilMosta u f’Tal-{andaq li fet[et aktar kmieni din issena.

Il-pjan kien li fil-[ames snin li jmiss nibnu [ames skejjel o[ra fosthom f’{al Kirkop, Ra[al :did, Santa Venera u tnejn fil-{amrun. Il-pjan kien jistipula li nibqg[u sejrin hekk sas-sena 2020.

Fl-istess waqt li kien qed jibni dawn l-iskejjel Gvern Nazzjonalista kien qieg[ed iwettaq ukoll programm estensiv ta’ manutenzjoni fliskejjel l-o[ra. Dawn it-32 skola fosthom fis-Si;;iewi, {al Luqa, {a]-}abbar, Marsaskala u l-Mosta kienu rran;ati kif jixraq g[aliex kellhom il-potenzjal li jil[qu l-istandards moderni u llum qed jitgawdew min eluf ta’ tfal.

Ir-ra;uni li qed ting[ata g[al din il-bidla fid-direzzjoni hi li ma hemmx finanzi biex dan ise[[. Dan meta a[na nafu li Gvern Nazzjonalista flimkien mal-Fondazzjoni g[all-Iskejjel ta’ G[ada (FTS), kien di;à ddiskuta mal-Ministeru tal-Finanzi, pjan ta’ bini ta’ skejjel ;odda u ta’ manutenzjoni tal-iskejjel l-o[ra, flimkien ma’ pjan ta’ finanzjament billi fost lo[rajn ibig[, jew jikkapitalizza fuq skejjel qodma li ma jibqg[ux adegwati g[all-iskop edukattiv.

Min-na[a l-o[ra l-Ministru tal-Finanzi ammetta li sal2015 se j]id id-dejn tal-pajji] b’450 miljun fuq kif kien se ji]died ta[t Gvern Nazzjonalista. Il-Prim Ministru g[amel Kabinett esa;erament kbir li se jiswa lill-pajji] madwar 30 miljun ewro aktar minn dak li kien jiswa Kabinet Nazzjonalista. {ames skejjel ;odda swew lill-pajji] 35 miljun ewro. Ma nistg[ux na//ettaw li wliedna jkunu l-vittmi talinkompetenza finanzjarja ta’ Gvern Laburista.